Liber discipulı̄

1. Vocabula latina

A, a Latı̄nus adj (-us, -a, -um) latino prı̄mus adj (-us, -a, -um) primero Q, q
B, b littera f 1 (-a, -ae) letra quid pron qué, cuál
C, c M, m quoque conj también
capitulum n2 (-um, -i) capítulo magnus m2 (-us, -i) grande, magno R, r
D, d mı̄lle m mil Rōmānus adj (-us, -a, -um) letra
duo adj (-o, -ae, -o) dos multus adj (-us, -a, -um) muchos S, s
E, e N, n secundus adj (-us, -a, -um) segundo
est v 3p sg. ser, estar -ne part int acaso sed conj pero
et conj y nōn adv no sex m seis
exemplum n2 (-um, -i) ejemplo num part int acaso singulāris adj singular
F, f numerus m número sunt v 3p pl. (
est)
fluvius m2 (-us, -i) río O, o syllaba f 1 (-a, -ae) sílaba
G, g ōceanus m océano T, t
Graecus adj (-us, -a, -um) griego oppidum n ciudad tertius adj (-us, -a, -um) tercero
grammatica m gramática P, p trēs m tres
I, i parvus m2 (-us, -i) pequeño U, u
imperium n2 (-um, -i) imperio paucus adj (-us, -a, -um) pocos ubi adv dónde
in prep abl en pēnsum f 1 (-a, -ae) tarea ūnus adj (-us, -a, -um) uno
ı̄nsula f 1 isla plūrālis part int V, v
L, l prōvincia f provincia vocābulum n2 (-um, -i) palabra

1
 2. Syntaxis

2.1 Ōrātiōnēs prı̄māriae

Quid significat ? ¿Qué significa ?

Latine / Hispanice En latin / en español
Habeo rogatum Tengo una pregunta
Tace -te Silencio (silet)
Quaeso Por favor
Non intellego No entiendo
Et ita porro Y así más allá
Plus minusve Más o menos
Recta via Right away
Ita magister, intellego Sí, profesor, entiendo
Iterum Nuevamente
Iam Ahora; justo después
Ave, avete Hola
Te saluto / Vos saluto Te saludo

2.2 Interrogātiōnēs

Estne Sparta oppidum? ¿Es Esparta una ciudad?

Num Sparta oppidum est? ¿Es Esparta una ciudad?
Ubi est Sparta? ¿Dónde está Esparta?
Quis est Marcus? ¿Quién es Marcos?
Quae est Iulia? ¿Quién es Julia?
Qui sunt filii Iulii? ¿Quiénes son los hijos de Julio?
Cuius servus est Davus? ¿De quién es siervo Marcos?
Quot liberi sunt in familia? ¿Cuántos hijos hay en la familia?
Quid significat? ¿Qué significa?
Cur ? Quia ¿Por qué Porque

2.2.1 Num et -ne

Num Sparta in Germania est? Estne Sparta oppidum?

¿Está Esparta en Alemania? ¿Es Esparta una ciudad?

2
2.2.2 Ubi et ibi

Ubi Aegyptus est? In Asia? Minime! Non ibi est! Ubi flivius unus magnus, ibi aegyptus; ibi est.
¿Dónde está Egipto? ¿En Asia? ¡No! ¡No está allí! Donde hay un río grande, allí está Egipto; allí está.

2.2.3 Quis, quae, qui et cetera pronomina interrogativa

3. Gramatica latina

3.1 Nomina substantiva

I (a) II (o) III (consonante) III (i) IV (u) V (e)

Sg f. (m.) m.(f.) n. m.f. n. f.m. n. m.(f.) n. f.

Nom. a us um varii is, ēs e, i, r us ū ēs
Voc. — e (ı̄) — — — — — — — —
Acc. am um — em — im, em — um — em
Gen. ae ı̄ is is ūs eı̄
Dat. ae ō ı̄ ı̄ uı̄ (ū) eı̄
Abl. ā ō e ı̄ vel e ū ē

Pl f. (m.) m.(f.) n. m.f. n. f.m. n. m.(f.) n. f.

Nom. ae ı̄ a ēs a ēs ia ūs ua ēs
Voc. — — — — — — — — — —
Acc. ās ōs — ēs — ı̄s, ēs — ūs — ēs
Gen. ārum ōrum um ium uum ērum
Dat. ı̄s ı̄s ibus ibus ibus ēbus
Abl. — — — — — —

3.2 Nomina adiectiva

3.3 Nomina numeralia

3.4 Praepositiones

3.5 Pronomina

3.5.1 Pronomina relativa

Hic, haec, hoc: este
Iste, ista, istud: ese
Ille, illa, illud: aquel

3
3.6 Verba
Quattuor conjugationes sunt in linguā latinā: amāre, monēre, legere et audire.

3.6.1 Declinatio prima

3.6.1.1 Āctı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns 2. Imperfectum

amō amāmus amābam amābāmus

amās amātis amābās amābātis
amāt amant amābat amābant

Imperātı̄vus

1. Praesēns: amā, amāte

2. Futūrum: amātō, amātōte

3.6.1.2 Passı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns

amor amāmur
amāris amāminı̄
amātur amantur

3.6.2 Declinatio secunda

3.6.2.1 Āctı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns 2. Imperfectum

moneō monēmus monēbam monēbāmus

monēs monētis monēbās monēbātis
monet monent monēbat monēbant

Imperātı̄vus

1. Praesēns: monē, monēte

2. Futūrum: monētō, monētōte

4
3.6.2.2 Passı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns

moneor monēmur
monēris monēminı̄
monētur monentur

3.6.3 Declinatio tertia

3.6.3.1 Āctı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns 2. Imperfectum

legō legimus legēbam legēbāmus

legis legitis legēbās legēbātis
legit legunt legēbat legēbant

Imperātı̄vus

1. Praesēns: lege, legite

2. Futūrum: legitō, legitōte

3.6.3.2 Passı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns

legor legimur
legeris legiminı̄
legitur leguntur

3.6.4 Declinatio quārta

3.6.4.1 Āctı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns 2. Imperfectum

audiō audīmus audiēbam audiēbāmus

audīs audītis audiēbās audiēbātis
audit audiunt audiēbat audiēbant

Imperātı̄vus

5
1. Praesēns: audı̄, audı̄te
2. Futūrum: audı̄tō, audı̄tōte

3.6.4.2 Passı̄vum
Indicātı̄vus
1. Praesēns

audior audı̄mur
audı̄ris audı̄minı̄
audı̄tur audiuntur

6
 4. Liber Familia Rōmāna

4.1 Capitulum I: Imperium Rōmānum

4.1.1 Vocābula nova

capitulum grammatica mı̄lle oppidum quid sunt

duo imperium multus parvus quoque syllaba
est in -ne paucus Rōmānus tertius
et ı̄nsula nōn pēnsum secundus trēs
exemplum Latı̄nus num plūrālis sed ubi
fluvius littera numerus prōvincia sex ūnus
Graecus magnus ōceanus prı̄mus singulāris vocābulum

4.1.2 Grammatica
4.1.2.1 Singulāris et plūralis
Vocābula masculı̄na: “Fluvius” singulāris est. “Fluviı̄” plūrālis est.
Vocābula fēminı̄na: “Īnsula” singulāris est. “Īnsulae” plūrālis est.
Vocābula neutra: “Oppidum” singulāris est. “Oppida” plūrālis est.

4.1.3 Adversaria
Num et -ne signa interrogationis sunt. Exempla: Num Creta oppidum est? Creta oppidum non est, sed insula. Estne
Creta oppidum? Creta oppidum non est, sed insula. Num responsum negativum exspectare. Ubi est Sparta? Sparta in
Graecia est.

4.1.4 Orationes utiles

4.1.5 Exempla
4.1.6 Exertitia
PENSVM A
Nilus fluvius est. Nilus et Rhenus fluvii sunt. Creta insula est. Creta et Rhouds insulae sunt. Brundisium oppidum est.
Brundisium et Tusculum oppida sunt. Rhenus fluvius magnus est. Tiveris est fluvius parvus. Rhenus et Danuvius non
fluvii parvi, sed fluvii magni sunt. Sardinia insula magna est. Meita insula parva est. Sardinia et Sicilia non insulae parvae,
sed insulae magnae sunt. Brundisium non oppidum parvum, sed oppidum magnum est. Tusculum et Delphi non oppida
magna, sed oppida parva sunt.
Creta insula Graeca est. Lesbos et Chios et Naxus sunt insulae Graecae. In Graecia multae insulae sunt. In Gallia sunt
multi fluvii. In Italia multa oppida sunt. In Arabia sunt pauci fluvii et pauca oppida.
A et B litterae Latinae sunt. C quoque littera Latina est. Multi et pauci vocabula latina sunt. Ubi quoque vocabulum
latinum est. I et II numerii Romani sunt. III quoque numerus Romunus est.

PENSVM B
Sicilia insula est. Italia insula non est. Rhenus fluvius est. Brundisium oppidum est. Sicilia et Sardinia insulae magnae
sunt. Melita insula parva est. Britannia non insula parva, sed insula magna est. Brundisium non oppidum parvum, sed
oppidum magnum est. Estne Brundisium in Graecia? Brundisium non est in Graecia, sed in Italia. Ubi est Sparta? Sparta

7
est in Graecia: Sparta oppidum Graecum est. Delphi quoque oppidum Graecum est. Euboea, Naxus, Lesbos, Chios insulae
Graecae sunt. In Graecia sunt multae insulae.
Quid est III? III numerus est. Quid est A? A littera est. A, B, C literrae Latinae sunt. Num Γ littera Latina est? Γ non littera
Latina, sed littera Graeca est. Insula vocabulum Latinum est.

PENSVM C
Ubi est Roma? Roma in Italia est.
Estne Sparta in Italia? Sparta in Italia non est, sed in Graecia.
Ubi est Italia? Italia in Europa est.
Ubi sunt Syria et Arabia? Syria et Arabia in Asia sunt.
Estne Aegyptus in Asia? Aegyptus non in Asia, sed in Africa est.
Ubi sunt Sparta et Delphi? Sparta et Delphi in Graecia sunt.
Ubi est Brundisium? Brundisium in Italia est.
Quid est Brundisium? Brundisium oppidum est.
Num Creta oppidum est? Creta non oppidum, set insula est.
Estne Britannia insula parva? Britannia insula parva non est, sed insula magna.
Quid est Tiberis? Tiberis fluvius est.
Quid est D? D literra Latina est.
Num ∆ littera Latina est? ∆ non literra Latina, sed littera Graeca est.
Estne II magnus numerus? II magnus numerus non est, sed parvus numerus.

4.2 Capitulum II: Familia Rōmāna

4.2.1 Vocābula nova

ancilla dominus fı̄lius meus puer titulus

antı̄quss duae genetı̄vus neutrum quae tria
centum familia liber novus -que tuus
cēterı̄ fēmina lı̄berı̄ pāgina quı̄ vir
cuius fēminı̄num masculı̄num pater quot
domina fı̄lia māter puella servus

4.2.2 Grammatica
4.2.2.1 Masculı̄num, fēminı̄num, neutrum
Vocābula masculı̄na: “Servus” est vocābulum masculı̄num.
Vocābula fēminı̄na: “Ancilla” est vocābulum fēmenı̄num.
Vocābula neutra: “Oppidum” est vocābulum neutrum.

4.2.2.2 Genetı̄vus
Masculı̄num: Iūlius dominus servı̄ (Dāvı̄) est. Iūlius dominus servōrum (Dāvı̄ et Mēdı̄) est. “Servı̄” genetı̄vus singulāris
est. “Servōrum” genetı̄vus plūrālis est. Genetīvus: singulāris -ı̄, plūrālis -ōrum.
Fēminı̄num: Aemilia domina ancillae (Syrae) est. Aemilia domina ancillārum (Syrae et Dēliae) est. “Ancillae” genetı̄vus
singulāris est. “Ancillārum” genetı̄vus plūrālis est. Genetīvus: singulāris -ae, plūrālis -ārum.
Neutrum: D est prı̄ma littera vocābulı̄ “dominus”. Numerus vocābulōrum magnus est. “Vocābulı̄” genetı̄vus singulāris
est. “Vocābulōrum” genetı̄vus plūrālis est. Genetīvus: singulāris -ı̄, plūrālis -ōrum.

8
4.2.3 Adversaria
Medusque = et Medus Se utiliza para añadir el y al final de la enumeración. Se puede utilizar -que con dos elementos
cuando se quiere realzar la cercanía entre ellos.

Iulius pater Marci et Quinti est. ↔ Marcus et Quintus filii Iulii sunt. Iesus filius Mariae est.
Quae māter Iuliae est? Aemilia mater Iuliae est. Pater Iuliae est Iulius. Iulia filia Iuliı̄ est. Qui sunt filii Iulii? Filii Iulii sunt
Marcus et Quintus. Marcus, Quintus Iuliaque sunt tres liberi .Llberi sunt filii filiaeque. Marcus et Quintus et Iulia sunt
liberi Iulii et Aemiliae. et Aemiliae. In familia Iulii sunt tres liberi: duo filii et una filia.

4.2.4 Orationes utiles

4.2.5 Exempla
4.2.6 Exertitia
PENSVM A
Marcus filius Iulii est. Iulia filia Iulii est. Iulius est vir Romanus. Aemilia femina Romana est. Iulius dominus, Aemilia
domina est. Medus servus Graecus est, Delia est ancilla Graeca. Sparta oppidum Graecum est. Iulius pater Marci est.
Marcus est filius Iulii et Aemiliae. Medus servus Iulii est: Iulius est dominus servi. Iulius dominus Medi et Davi est: Iulius
dominus servorum est. Numerus servorum magnus est. Delia est ancilla Aemiliae: Aemilia domina ancillae est. Aemilia
domina Delia et Syra est: Aemilia domina ancillarum est. In familia Iulii est magnus numerus servorum et ancillarum.
Aemilia mater Marci et Quiti et Iuliae est. Marcus, Quintus Iuliaque sunt liberi Iulii et Aemiliae. Numerus liberorum est
tres. Numerus servorum est centum. In pagina prima capituli secundi multa vocabula nova sunt. Numerus capitulorum
non parvus est.

PENSVM B
Marcus puer Romanus est. Iulius vir Romanus est. Aemilia est femina Romana. Iulius est pater Marci et Quinti et Iuliae.
In familia Iulii sunt tres liberi: duo pueri et una puella. Mater liberorum est Aemilia. Quis est Davus? Davus est servus
Iulii. Iulius dominus Davi est. Quae est Syra? Syra ancilla Aemiliae est. Aemilia est domina Syrae. Cornelius: “Quot servi
sunt in familia tua?” Iulius: “In familia mea sunt centum servi.” Cornelius: “Familia tua magna est!” ‘LINGVA LATINA’
est titulus libri tui Latini.

PENSVM C
Quis est Quintus? Quintus filius Iulii est.
Qui sunt Medus et Davus? Medus et Davus servi Iulii sunt.
Marcusne quoque servus Iulii est? Minime! Marcus non est servus Iulii, sed filius Iulii.
Cuius filia est Iulia? Iulia filia Aemiliae est.
Quot liberi sunt in familia Iulii? In familia Iulii sunt tres liberi.
Quot servi in familia sunt? In familia Iulii sunt centum servi.
Num Syra domina est? Minime! Syra ancilla est.
Quae est domina ancillarum? Domina ancillarum Aemilia est.
Estne Cornellius vir Graecus? Cornellius non vir Graecus, sed vir Romanus est.
Num ‘puella’ vocabulum masculinum est? ‘Puella’ non vocabulum masculinum, sed vocabulum femeninum est.

4.3 Capitulum III: Puer improbus

4.3.1 Vocābula nova

accūsātivus cūr eum improbus laetus neque

audit dormit hı̄c interrogat mē nōminātı̄vus
cantat eam iam ı̄rātus mamma ō!

9
persōna pulsat quem respondet tē verbum
plōrat quae quı̄ rı̄det venit videt
probus quam quia scaena verberat vocat

4.3.2 Grammatica
4.3.2.1 Masculı̄num, fēminı̄num, neutrum
Vocābula masculı̄na: “Servus” est vocābulum masculı̄num.
Vocābula fēminı̄na: “Ancilla” est vocābulum fēmenı̄num.
Vocābula neutra: “Oppidum” est vocābulum neutrum.

4.3.2.2 Genetı̄vus
Masculı̄num: Iūlius dominus servı̄ (Dāvı̄) est. Iūlius dominus servōrum (Dāvı̄ et Mēdı̄) est. “Servı̄” genetı̄vus singulāris
est. “Servōrum” genetı̄vus plūrālis est. Genetīvus: singulāris -ı̄, plūrālis -ōrum.
Fēminı̄num: Aemilia domina ancillae (Syrae) est. Aemilia domina ancillārum (Syrae et Dēliae) est. “Ancillae” genetı̄vus
singulāris est. “Ancillārum” genetı̄vus plūrālis est. Genetīvus: singulāris -ae, plūrālis -ārum.
Neutrum: D est prı̄ma littera vocābulı̄ “dominus”. Numerus vocābulōrum magnus est. “Vocābulı̄” genetı̄vus singulāris
est. “Vocābulōrum” genetı̄vus plūrālis est. Genetīvus: singulāris -ı̄, plūrālis -ōrum.

4.3.3 Adversaria
Medusque = et Medus Se utiliza para añadir el y al final de la enumeración. Se puede utilizar -que con dos elementos
cuando se quiere realzar la cercanía entre ellos.

Iulius pater Marci et Quinti est. ↔ Marcus et Quintus filii Iulii sunt. Iesus filius Mariae est.
Quae māter Iuliae est? Aemilia mater Iuliae est. Pater Iuliae est Iulius. Iulia filia Iuliı̄ est. Qui sunt filii Iulii? Filii Iulii sunt
Marcus et Quintus. Marcus, Quintus Iuliaque sunt tres liberi .Llberi sunt filii filiaeque. Marcus et Quintus et Iulia sunt
liberi Iulii et Aemiliae. et Aemiliae. In familia Iulii sunt tres liberi: duo filii et una filia.

4.3.4 Orationes utiles

4.3.5 Exempla
4.3.6 Exertitia
PENSVM A
Marcus filius Iulii est. Iulia filia Iulii est. Iulius est vir Romanus. Aemilia femina Romana est. Iulius dominus, Aemilia
domina est. Medus servus Graecus est, Delia est ancilla Graeca. Sparta oppidum Graecum est. Iulius pater Marci est.
Marcus est filius Iulii et Aemiliae. Medus servus Iulii est: Iulius est dominus servi. Iulius dominus Medi et Davi est: Iulius
dominus servorum est. Numerus servorum magnus est. Delia est ancilla Aemiliae: Aemilia domina ancillae est. Aemilia
domina Delia et Syra est: Aemilia domina ancillarum est. In familia Iulii est magnus numerus servorum et ancillarum.
Aemilia mater Marci et Quiti et Iuliae est. Marcus, Quintus Iuliaque sunt liberi Iulii et Aemiliae. Numerus liberorum est
tres. Numerus servorum est centum. In pagina prima capituli secundi multa vocabula nova sunt. Numerus capitulorum
non parvus est.

PENSVM B
Marcus puer Romanus est. Iulius vir Romanus est. Aemilia est femina Romana. Iulius est pater Marci et Quinti et Iuliae.
In familia Iulii sunt tres liberi: duo pueri et una puella. Mater liberorum est Aemilia. Quis est Davus? Davus est servus
Iulii. Iulius dominus Davi est. Quae est Syra? Syra ancilla Aemiliae est. Aemilia est domina Syrae. Cornelius: “Quot servi
sunt in familia tua?” Iulius: “In familia mea sunt centum servi.” Cornelius: “Familia tua magna est!” ‘LINGVA LATINA’
est titulus libri tui Latini.

10
PENSVM C
Quis est Quintus? Quintus filius Iulii est.
Qui sunt Medus et Davus? Medus et Davus servi Iulii sunt.
Marcusne quoque servus Iulii est? Minime! Marcus non est servus Iulii, sed filius Iulii.
Cuius filia est Iulia? Iulia filia Aemiliae est.
Quot liberi sunt in familia Iulii? In familia Iulii sunt tres liberi.
Quot servi in familia sunt? In familia Iulii sunt centum servi.
Num Syra domina est? Minime! Syra ancilla est.
Quae est domina ancillarum? Domina ancillarum Aemilia est.
Estne Cornellius vir Graecus? Cornellius non vir Graecus, sed vir Romanus est.
Num ‘puella’ vocabulum masculinum est? ‘Puella’ non vocabulum masculinum, sed vocabulum femeninum est.

4.4 Capitulim VI: Via Latina

4.4.1 Adversaria
ad, ante, apud, circum, inter, per, post, prope + acc.
ab/ā, cum, ex, in, sine + abl.
quō? Rōmam (a dónde) ad + acc / acc
unde? Rōmā (de dónde) abl
ubi= Rōmae (en dónde) in + abl / abl
Quā viā? Abl
cantitat = rursus cantat
nam = pues

4.4.2 Exertitia
PENSVM A
Iūlius ab oppidō Tūsculō ad vı̄llam suam it. Vı̄lla eius prope Tūsculum est. Iūlius in lectı̄cā est inter Ursum et Dāvum.
Dominus ā servı̄s portātur. Ursus et Dāvus nōn saccōs portant, saccı̄ ā Syrō et Lēandrō portantur. Saccus quem Lēander
portat nōn tam parvus est quam sacuus quı̄ ā Syro portātur.
Mēdus nōn est apud dominum, nam servus malus dominum timet. Dominus ā servō malō timētur. Dominus servum
malum vocat neque ab eō auditur. Servus malus ā dominō vocātur neque eum audit.
Quō it Mēdus? Rōmam it. Unde venit? Mēdus Tūsculō venit. Ante Mēdum est Rōma, Tūsculum post eum est. Cornēlius
nōn Tūsculō Rōmam, sed Rōmā Tūsculum it, nam is Tūsculı̄ habitat. Cornēlius nōn ambulat, sed equō vehitur.
Lȳdia, amı̄ca Mēdı̄, Rōmae habitat. Iam Mēdus Rōmae apud Lȳdiam est. Mēdus amı̄cam suam salūtat et ab amı̄cā suā
salūtatur, nam Lȳdia Mēdum amat et ab eō amātur.

PENSVM B
Ōstia nōn procul ā Rōmā, sed prope Rōmam est. Unde venit Iūlius? Tūsculō venit et ad vı̄llam it. Duo servı̄ eum portant.
Syrus et Lēander, quı̄ post lectı̄cam ambulant, duōs saccōs portant. Saccus Syrı̄ nōn tam magnus est quam saccus quı̄ ā
Lēandrō portātur; Itaque Syrus nōn tam fessus est quam Lēander.
Mēdus apud dominum nōn est, nam Mēdus dominum ı̄rātum timet. Mēdus servus malus est; itaque Mēdus et Iūlius nōn
amı̄cı̄, sed inimı̄cı̄ sunt. Via Latı̄na, quae est inter Rōmam et Capuam, nōn tam longa est quam via Appia. Quō ambulat
Mēdus? Is Rōmam ambulat, quia amı̄ca eius Rōmae habitat. Cornēlius autem Rōmā Tūsculum it. Tūsculum est ante eum,
post eum est Rōma. Cornēlius equō vehitur, is nōn ambulat. Iūlius et Cornēlius ad vı̄llās suās eunt.

PENSVM C
Ambulatne Iūlius? Iūlius non ambulat, sed ab Ursō et Dāvō portātur.
Quı̄ Iūlium portant?Ursus et Dāvus Iulium portant.
Quid por5tant Syrus et Lēander Syrus et Lēander duōs saccōs portant.
Unde venit Iūlius et quō it? Iūlius ab oppidō venit et ad vı̄llam it.

11
Quō it Mēdus? Mēdus Rōmam it.
Etiamne Cornēlius Tūsculō Rōmam it? Minime! Cornēlius Rōmā Tūsculum it.
Ubi habitat Cornēlius? Cornēlius Tūsculı̄ habitat.
Cūr Mēdus laetus est? Mēdus laetus est quia is cum amı̄cā suā est.
Quae est Lȳdia? Lȳdia, quae fēmina pulchra et proba est, amı̄ca Medı̄ est. (Lȳdia, fēmina pulchra et proba, amı̄ca Medı̄
est.)
Quid habet Mēdus in sacculō suō? Mēdus in sacculō suō pecūniam dominı̄ habet.
Suntne amı̄cı̄ Iūlius et Mēdus? Iūlius et Mēdus amı̄cı̄ non sunt, quia Mēdus servus malus est.
Num portat verbum passı̄vum est? Minime! portat verbum passı̄vum non est, sed verbum āctı̄vum.

4.5 Capitulim VII: Puella et rosa

4.5.1 Vocābula nova

aperit exspecto speculum oculus malum, ı̄ ōsculo

claudit illı̄c lacrimat fōrmōsus pirum, ı̄

4.5.2 Adversaria
Exspectare: Esperar algo certero. Exspectamus aliquid qui est certus.
Sperare: Spero bene se habeat! Se espera algo, pero sin saber si va a ocurrir.
illı̄c = ibi, in illō locō (allí)
parēre obedecer
Tergē oculōs Limpia (seca) los ojos.
Puella sē in speculō videt et sē interrogat
Rosam ante nāsum tenet
Nāsus eius autem fōrmosus nōn est.
immō fōrmōsus nōn foēdus sed formōsus. No feo, sino incluso bello.
Es laeta! Estate alegre
ōstiāriō servus quı̄ ōstium aperit et claudit in vı̄llam
advenit
tandem [aliquando] finalmente
Cui Iūlius mālum dat? Iūlius Mārcō mālum dat.
Ad sē vocat et eı̄ mālum dat. Lo llama a sí y le da una manzana.
Quid inest in saccō Syrı̄?
Aperı̄ saccum
Hic saccus plēnus est pirōrum Este saco está lleno de peras.
Non modo — sed etiam No solamente, sino también
Non solum — sed etiam No solamente, sino también
Non tantum — sed etiam No solamente, sino también
Aemilia adit [ad] Iulium Aemilia it ad Iulium
Quid agit Iūlia? ¿Qué hace Iulia?
Age! Curre, Mārce!
neque in —, neque in — ni en —, ni en —
ı̄ (ite) ad cubiculum ve (id) a la habitación.
Ī in malam crucem! Ve a que te crucifiquen
Ite in malam rem! Vete en malas cosas
Lingua Latina magni momenti est. La lengua latina es muy importante.
Sed quid dicis? Lingua Graeca maioris momenti est
Lingua Graeca nullius/minoris momenti est

12
4.5.3 Exertitia
PENSVM A
Iūlius Mārcō, fı̄liō suō, mālum dat. Iūlius Mārcō et Quı̄ntō, fı̄liı̄s suı̄s, māla dat.
Cui Aemilia ōsculum dat? Aemilia virō suō Iūliō ōsculum dat. Iūlius Aemiliae ōsculum dat. Iūlius Iūliae, fı̄liae suae,
mālum dat, neque sōlum Iūliae, sed etiam Syrae et Deliae, ancillı̄s suı̄s. Iūlia mālō suō ōsculum dat!

PENSVM B
Iūlius ad vı̄llam advenit. Ōstiārius ōstium aperit et post eum claudit.
Saccı̄ nōn vacuı̄, sed plenı̄ sunt. Iūlius: “Vidēte, puerı̄: hic saccus plēnus mālōrum est. Ecce mālum tuum, Mārce.” Iūlius
Mārcō mālum dat. Iūlius fı̄liı̄s nōn sōlum māla, sed etiam pira dat. Iam puerı̄ et māla et pira habent, sed servı̄ neque māla
neque pira habent. Dominus servōs ad sē vocat et iı̄s quoque māla et pira dat.
Aemilia ad Iūlium adit et eı̄ ōsculum dat. Iūlia abest. Puerı̄ nōn ambulant, sed currunt in hortum. Illı̄c [: in hortum] Iūlia
nōn est, ea in cubiculō suō est. Iūlia nōn rı̄det, sed lacrimat: in oculı̄s eius sunt lacrimae. Dēlia: “In ātriō pater tuus tē
exspectat, Iūlia.” Iūlia ē [= ex] cubiculō exit, ad Iūlium currit et eı̄ [= Iūliō] ōsculum dat. Iūlia rosam ante Iūlium ponit.
Iūlia: “Nōnne haec rosa fōrmōsa [= pulchra] est?”

PENSVM C
Quem puerı̄ exspectant? Puerı̄ patrem suum exspectant
Venitne Iūlius Rōmā? Iūlius nōn Rōmā, sed Tusculō venit.
Quis ōstium aperit et claudit? Ōstiārius ōstium aperit et claudit.
Quid inest in saccı̄s? In saccı̄s māla et pira insunt.
Cui Iūlius mālum prı̄mum dat? Iūlius mālum prı̄mum Marcō dat.
Cui Aemilia ōsculum dat? Aemilia Iūliō ōsculum dat.
Estne Iūlia in hortō? Iūlia nōn in hortō, sed in cubiculō suō est.
Quō it Dēlia? Dēlia ad cubiculum Iūliae it.
Estne Iūlia sōla in cubiculō suō? Minime! Iūlia non sōla, sed cum Syrā est.
Rı̄detne Iūlia? Iūlia nōn rı̄det immō lacrimat.
Quō Iūlia currit? Iūlia in ātrium ad Iūlium currit.
Quid Iūlius dat fı̄liae suae? Iūlius fı̄liae suae mālum, pirum et ōsculum dat.

Cuando ad cubiculum y cuando in cubiculum

Quid est in imagine?

13
In imagine insunt multae feminae et multı̄ virı̄. Etiam video unam puellam. Virı̄ et feminae laetae sunt. In mensa panem
habent. Etiam un vir et una femina in tabula rēs portant. Magna mensa est in imagine. Puella cibum comida ante sē tenet.

Magnus nūmerus virōrum feminārumque, quı̄ dona multa portant Iosephō et Aquilae ad cenam eunt, Tusculō Romam,
quia illı̄c nunptiae celebrantur.
Ibi enim pues omnes delectantur malis et piris, quae a servis tabulā portantur. Cum cuando servi veniunt ad mensam, vir
malorum et pirorum catinum sumit ex tabulā et eum virō alio otro dat.
Puella, quae post servos sedet, tenet cibum comida ante sē, itaque por lo que laeta est.
Non soulum Iosephus et Aquila cantum puellae audiunt, sed etiam cantores eam audiunt et instrumentı̄s suı̄s cantant.
Servus interea, qui prope saccum plenum poculorum est, mientras tanto aquam ponit in poculum vaso para beber.

4.6 Capitulim VIIΙ: Taberna Romana

4.6.1 Vocābula nova

taberna gemma margarı̄ta ānulus vendere

4.6.2 Adversaria
hanc haec en acusativo
hāc haec en ablativo
Lı̄nea margarı̄tārum collar de perlas
accipere + ab + abl. aceptar algo de otro. Feminae a suis viris pecuniosis ornamenta accipiunt.
Alius, alia, aliud (pron.) otro
aut o (exclusivo)
emit compra
vendit vende
aspicere ver
consistere estar de pie
etiam Etiam virı̄ = Virı̄ quoque
rūrsus Otra vez
Nescio No sé
Scio Sé
fortasse quizás
Mihi placet Me gusta
quārum cuyos (femenino)
Ornamenta collum Aemiliae ornat Nom + ornat + acc
Feminae gemmı̄s ornantur Nom + abl + passivo.
Feminae, quarum viri magnam pecuniam habent, multa ornamenta a viris suis accipiunt
Ānnulus gemāntus
Fēminae gemmı̄s et margarı̄tı̄s ānulı̄sque ōrnantur. La mujeres son adornadas con gemas, perlas y anillos.
pecūniōsus qui magnam pecūniam habet.
quı̄ is quı̄
in universis en general
opera -> operarius
taberna -> tabernarius
tabernarius res vendit
scilicet a saber, es decir...
videlicet evidentemente
Mōnstrāre mostrar, apuntar.
Digitō mōnstrō Señalo con el dedo. Con el dedo [abl. cc de instrumento]

14
Magister tibi ostendo carmen ecclesiasticum
Hic, iste, ille Este, ese, aquel
is, ea, id él, ella, ello
Accípite et manducáte ex hoc omnes: hoc est enim Corpus meum, quod pro vobis tradétur.
Símili modo, postquam cenátum est, accípiens et cálicem íterum tibi grátias agens dedit discípulis suis, dicens: Accípite
et bíbite ex eo omnes: hic est enim calix Sánguinis mei novi et aetérni testaménti, qui pro vobis et pro multis effundétur
in remissión e m peccatórum. Hoc fácite in meam commemoratiónem

15