Está en la página 1de 11

KOM PU PICHIKE WENTRU, PICHIKE DOMO, KA PU ÜLCHA KA PU WECHE

LOS CHICOS,
LAS CHICAS
Y LOS ADOLESCENTES
Mapuzungun unificado/ Castellano*

TENEMOS DERECHOS

¿CHEM PILEFUYMI AM? ¿QUÉ OPINÁS?


¿CHUMNGECHI YENEFIMI ¿CÓMO LOS VIVÍS?
TAMI MONGEN MEW?
Chi pepiluwün zugu feypitukünuy chem tami Los derechos se refieren a lo que podés
¡TAIÑ LLEGÜN NGOYMANGEY
dewmayafiel ka chem müley tañi dewmayael pu hacer y a las responsabilidades
¡KÜMEY LLITUY queKAM!
tienen
KAM! ¡FEWLA KIÑEKE RUME los adultos para que seas feliz, para que
alutremkülechi che wentru ka domo, eymi tami
LLEGLU PUKEM MEW estés sano y seguro. Por supuesto, vos
ayiwküleael,
TROKIWI ÑI TRÜRtremoleael
FEMNGEN ka dapinengeael. también tenés responsabilidades hacia
Welu ka eymi
KOM IÑCHIÑ LLEGLUnieymi duam tami dewmayael, otros niños y niñas y hacia la gente grande
kelluntukuneal, ekuneal kake pichike wentru,
WALÜNG MEW! FEY CHI TAIÑ para que ellos también disfruten de sus
TRÜRNGEN DUNGU
pichike domo, kaTApu alutremchi che fey mew derechos.
KÜMEY, WELU KIÑEKE DOY
kom engün yiduamaingün tañi nieael derecho.
TRÜKÜLEYIÑ PENO
Chi troy wirin nentungey chi convenio chi pu derecho chi pichike Los textos fueron extraídos de la Convención
wentru ka picheke domo. de los Derechos de los Niños y Niñas.
Doy küpa kimlimi, konge tachi wirin mew Para más información
http://www.unicef.org/argentina http://www.unicef.org/argentina

» Müley taiñ nieael kuyfike PICHIKELU ÑI RUKA

mongen, kewün ka taiñ chew ñi ÑI DAPINGEAEL

lleyüpuael ka ngillatuael.
A tener nuestra propia cultura,
idioma y religión. MÜLEY TAIÑ DAPINGEAEL,
WELU KA MÜLEY KUYFIKE
WEDA DAPITUWE
Mapuzungun un

¿CHEM PILEFUYMI AM? ¿QUÉ OPINÁS?


¿CHUMNGECHI YENEFIMI ¿CÓMO LOS VIVÍS?
TAMI MONGEN MEW?
Chi pepiluwün zugu feypitukünuy chem tami Los derechos se refieren a lo que podés
¡TAIÑ LLEGÜN NGOYMANGEY ¡KÜMEY LLITUY
hacer y a las responsabilidades queKAM!
tienen
dewmayafiel ka chem müley tañi dewmayael pu
KAM! ¡FEWLA KIÑEKE RUME los adultos para que seas feliz, para que
alutremkülechi
LLEGLU PUKEM MEW che wentru ka domo, eymi tami
estés sano y seguro. Por supuesto, vos
ayiwküleael,
TROKIWI ÑI TRÜRtremoleael
FEMNGEN ka dapinengeael. también tenés responsabilidades hacia
Welu
KOM ka eymi
IÑCHIÑ nieymi duam tami dewmayael,
LLEGLU otros niños y niñas y hacia la gente grande
WALÜNG MEW! FEYekuneal
kelluntukuneal, CHI TAIÑkake pichike wentru, para que ellos también disfruten de sus
TRÜRNGEN DUNGU TA derechos.
pichike domo, ka pu alutremchi che fey mew
KÜMEY, WELU KIÑEKE DOY
kom engünPENO
TRÜKÜLEYIÑ yiduamaingün tañi nieael derecho.
Chi troy wirin nentungey chi convenio chi pu derecho chi pichike Los textos fueron extraídos de la Convención
wentru ka picheke domo. de los Derechos de los Niños y Niñas.
Doy küpa kimlimi, konge tachi wirin mew Para más información
http://www.unicef.org/argentina http://www.unicef.org/argentina

» Müley taiñ nieael kuyfike PICHIKELU ÑI RUKA

mongen, kewün ka taiñ chew ñi


ÑI DAPINGEAEL

lleyüpuael ka ngillatuael.
A tener nuestra propia cultura,
idioma y religión. MÜLEY TAIÑ DAPINGEAEL,
WELU KA MÜLEY KUYFIKE
WEDA DAPITUWE

» Müley taiñ nieael chew puwael,


adno awükamekengeliyiñ
ka wedalkamekengeliyiñ.
¡¡IÑCHE BATMAN
KÜPA PINGEFUN!!
¡¡KA KÜPA SUIZO
NGEKEFUNATAÑItener a quién recurrir en caso
IYAEL FILL de
ANTÜ
que nos maltraten y nos hagan daño.
CHOCOLATE!!
alutremkülechi che wentru ka domo, eymi tami
KAM! ¡FEWLA KIÑEKE RUME estés sano y seguro. Por supuesto, vos
ayiwküleael,
LLEGLU PUKEM MEW tremoleael ka dapinengeael. también tenés responsabilidades hacia
Welu kaÑIeymi
TROKIWI TRÜR nieymi
FEMNGEN duam tami dewmayael, otros niños y niñas y hacia la gente grande
kelluntukuneal,
KOM IÑCHIÑ LLEGLUekuneal kake pichike wentru, para que ellos también disfruten de sus
WALÜNG
pichike MEW!
domo,FEY kaCHI
pu TAIÑ
alutremchi che fey mew derechos.
TRÜRNGEN DUNGU TA
kom engün yiduamaingün tañi nieael derecho.
KÜMEY, WELU KIÑEKE DOY
TRÜKÜLEYIÑ
Chi troy wirin PENO
nentungey chi convenio chi pu derecho chi pichike Los textos fueron extraídos de la Convención
wentru ka picheke domo. de los Derechos de los Niños y Niñas.
Doy küpa kimlimi, konge tachi wirin mew Para más información
http://www.unicef.org/argentina http://www.unicef.org/argentina

» Müley taiñ nieael kuyfike


mongen, kewün ka taiñ chew ñi
PICHIKELU ÑI RUKA
ÑI DAPINGEAEL

lleyüpuael ka ngillatuael.
A tener nuestra propia cultura,
idioma y religión. MÜLEY TAIÑ DAPINGEAEL,
WELU KA MÜLEY KUYFIKE
WEDA DAPITUWE

» Müley taiñ nieael chew puwael,


adno awükamekengeliyiñ
ka wedalkamekengeliyiñ.
¡¡IÑCHE BATMAN
KÜPA PINGEFUN!!
¡¡KA KÜPA SUIZO
NGEKEFUNATAÑItener a quién recurrir en caso
IYAEL FILL de que nos maltraten y nos hagan
ANTÜ daño.
CHOCOLATE!!

INCHIÑ KÜPAIÑ TAIÑ


TUKULELNGEAEL CHI VACUNA

»
AWÜKANGENOAEL,

Müley taiñ nieael kiñe üy ka


FÜRRENEAFEN CHAM

kiñe tuwün, feymew nieayiñ


taiñ küpalme.
A tener un nombre y una nacionalidad
que construya nuestra identidad.
A tener nuestra propia cultura,
idioma y religión.
MÜLEY TAIÑ DAPINGEAEL,
WELU KA MÜLEY KUYFIKE
WEDA DAPITUWE

» Müley taiñ nieael chew puwael,


adno awükamekengeliyiñ
ka wedalkamekengeliyiñ.
¡¡IÑCHE BATMAN
KÜPA PINGEFUN!!
¡¡KA KÜPAASUIZO
tener a quién recurrir en caso
NGEKEFUN TAÑI
de que nos maltraten y nos hagan
IYAEL FILL ANTÜ
daño.
CHOCOLATE!!

INCHIÑ KÜPAIÑ TAIÑ

»
TUKULELNGEAEL CHI VACUNA

Müley taiñ nieael kiñe üy ka


AWÜKANGENOAEL,
FÜRRENEAFEN CHAM

kiñe tuwün, feymew nieayiñ


taiñ küpalme.
A tener un nombre y una nacionalidad
que construya nuestra identidad.

»
¡RAKIDUAMFIYÜM TAÑI ÑUKE TA

Müley taiñ küme tremküleayiñ,


ENKAÑGECHI PICHIKECHE, MÜNA
WEÑANGKÜKEY, RUF PIWKEYEFILU AM
MÜNA PELLKENAGI ÑI PIWKE FEYMEW

taiñ kalül, taiñ rakiduam ka


KÜPA RAKIDUAMKELAY ÑI MÜLEN, TAÑI
ÑUKE YEM!TAÑI ÑUKE KÜPA
RAKIDUAMKELAY RÜME MÜLEN

taiñ püllü.
ENKAÑNGECHI PICHIKECHE, FENTREPUN
WEÑANGKAWKEY, FENTREPUN
PICHIPIWKETUKEFI WELU CHUMNGELAY
RUME TAÑI WEÑANKÜNOAEL
A crecer sanos, física,
mental y espiritualmente.
MÜLEY MAY
KÜPA PINGEFUN!!
¡¡KA KÜPAA SUIZO
tener a quién recurrir en caso
NGEKEFUN TAÑI
de que nos maltraten y nos hagan daño.
IYAEL FILL ANTÜ
CHOCOLATE!!

INCHIÑ KÜPAIÑ TAIÑ

»
TUKULELNGEAEL CHI VACUNA

Müley taiñ nieael kiñe üy ka


AWÜKANGENOAEL,
FÜRRENEAFEN CHAM

kiñe tuwün, feymew nieayiñ


taiñ küpalme.
A tener un nombre y una nacionalidad
que construya nuestra identidad.

»
¡RAKIDUAMFIYÜM TAÑI ÑUKE TA

Müley taiñ küme tremküleayiñ,


ENKAÑGECHI PICHIKECHE, MÜNA
WEÑANGKÜKEY, RUF PIWKEYEFILU AM
MÜNA PELLKENAGI ÑI PIWKE FEYMEW
taiñ kalül, taiñ rakiduam ka
KÜPA RAKIDUAMKELAY ÑI MÜLEN, TAÑI
ÑUKE YEM!TAÑI ÑUKE KÜPA
RAKIDUAMKELAY RÜME MÜLEN
taiñ püllü.
ENKAÑNGECHI PICHIKECHE, FENTREPUN
WEÑANGKAWKEY, FENTREPUN
PICHIPIWKETUKEFI WELU CHUMNGELAY
ARUME
crecer
TAÑIsanos, física,
WEÑANKÜNOAEL
mental y espiritualmente.
MÜLEY MAY
FENTREN
PIÑMAKECHE

» Eñkañngefüliyiñ, trürnofule
rume taiñ rakiduam ka taiñ
kalül eñkañngefule, müley IÑCHE FEYPIKEN,
CHUMNGELU
FEMNGECHI KÜPA
taiñ küme mongealeael. AYIKANTUNGEIYIÑ,
KÜLLINGEKELAYIÑ
CHEM NO RUME…
A tener una vida digna y plena más
A tener un nombre y una nacionalidad
que construya nuestra identidad.

» ¡RAKIDUAMFIYÜM TAÑI ÑUKE TA


Müley taiñ küme tremküleayiñ,
ENKAÑGECHI PICHIKECHE, MÜNA
WEÑANGKÜKEY, RUF PIWKEYEFILU AM

taiñ kalül, taiñ rakiduam ka


MÜNA PELLKENAGI ÑI PIWKE FEYMEW
KÜPA RAKIDUAMKELAY ÑI MÜLEN, TAÑI
ÑUKE YEM!TAÑI ÑUKE KÜPA

taiñ püllü.
RAKIDUAMKELAY RÜME MÜLEN
ENKAÑNGECHI PICHIKECHE, FENTREPUN
WEÑANGKAWKEY, FENTREPUN
APICHIPIWKETUKEFI
crecer sanos,WELU CHUMNGELAY
física,
RUME TAÑI WEÑANKÜNOAEL
mental y espiritualmente.

MÜLEY MAY
FENTREN
PIÑMAKECHE

» Eñkañngefüliyiñ, trürnofule
rume taiñ rakiduam ka taiñ
kalül eñkañngefule, müley IÑCHE FEYPIKEN,
CHUMNGELU

taiñ küme mongealeael.


FEMNGECHI KÜPA
AYIKANTUNGEIYIÑ,
KÜLLINGEKELAYIÑ
CHEM NO RUME…
A tener una vida digna y plena más
aún si tenemos capacidades diferentes,
tanto físicas como mentales.

INEY NO RUME PEPI …RAMTUWKEN


ENTUNGEYIÑ TAIÑ ¿INEY RUME

»
CHILLKATUN… ENTUAFEYIÑMEW KAM?

Müley taiñ koneltuleael fillke


trawün mülele taiñ lof mew. Feyta
entuafuiñ ül, pintura, teatro, cine
ka fillke rume tripa dungu. Kam
fillke rume dungu entungekelu.
WEÑANGKAWKEY, FENTREPUN
PICHIPIWKETUKEFI
A crecer sanos, WELU CHUMNGELAY
física,
RUME TAÑI WEÑANKÜNOAEL
mental y espiritualmente.

MÜLEY MAY
FENTREN
PIÑMAKECHE

» Eñkañngefüliyiñ, trürnofule
rume taiñ rakiduam ka taiñ
kalül eñkañngefule, müley IÑCHE FEYPIKEN,
CHUMNGELU

taiñ küme mongealeael. FEMNGECHI KÜPA


AYIKANTUNGEIYIÑ,
KÜLLINGEKELAYIÑ
A tener una vida digna y plena más CHEM NO RUME…

aún si tenemos capacidades diferentes,


tanto físicas como mentales.

INEY NO RUME PEPI …RAMTUWKEN


ENTUNGEYIÑ TAIÑ ¿INEY RUME

»
CHILLKATUN… ENTUAFEYIÑMEW KAM?

Müley taiñ koneltuleael fillke


trawün mülele taiñ lof mew. Feyta
entuafuiñ ül, pintura, teatro, cine
ka fillke rume tripa dungu. Kam
fillke rume dungu entungekelu.
A participar activamente en la vida cultural
de nuestra comunidad, a través de la música,
la pintura, el teatro, el cine o cualquier
otro medio de expresión.

» Müley taiñ kimael kake rume


kimün chew taiñ doy ñiwakonael,
taiñ rakiduam, taiñ kalül ka taiñ
¿MÜLELE ENTRIÑ DUNGU
FILLKE WIRIÑ MAPU MEW,
KOM, KOM CHI HELADO
koneltuleael ka dungüntukuleael.
NIELU MÜLUL KA CREMA,
ÜNELUMU IÑCHIÑ
NGEAFUY?
A aprender todo aquello que desarrolle al máximo
nuestra personalidad y nuestras capacidades
CHUMNGELU

taiñ küme mongealeael.


FEMNGECHI KÜPA
AYIKANTUNGEIYIÑ,
KÜLLINGEKELAYIÑ
CHEM NO RUME…
A tener una vida digna y plena más
aún si tenemos capacidades diferentes,
tanto físicas como mentales.

INEY NO RUME PEPI …RAMTUWKEN


ENTUNGEYIÑ TAIÑ ¿INEY RUME

»
CHILLKATUN… ENTUAFEYIÑMEW KAM?

Müley taiñ koneltuleael fillke


trawün mülele taiñ lof mew. Feyta
entuafuiñ ül, pintura, teatro, cine
ka fillke rume tripa dungu. Kam
fillke rume dungu entungekelu.
A participar activamente en la vida cultural
de nuestra comunidad, a través de la música,
la pintura, el teatro, el cine o cualquier
otro medio de expresión.

» Müley taiñ kimael kake rume


kimün chew taiñ doy ñiwakonael,
taiñ rakiduam, taiñ kalül ka taiñ
¿MÜLELE ENTRIÑ DUNGU
FILLKE WIRIÑ MAPU MEW,
KOM, KOM CHI HELADO
koneltuleael ka dungüntukuleael.
NIELU MÜLUL KA CREMA,
ÜNELUMU IÑCHIÑ
NGEAFUY?
A aprender todo aquello que desarrolle al máximo
nuestra personalidad y nuestras capacidades
intelectuales, físicas y sociales.

» Inchiñ taiñ dungu, müley taiñ unelumu


duampengeael wedalkamekengeliyiñ,
feyta reñma pingeafuy, chilkatuwe,
KOM FEYCHI DUNGU,
niekutranwe ruka, ka chi pu RUPAYAYIÑ TREMLIYIÑ

dewmadungufe, elkünudungufe,
ka fillke rume tripa dungu. Kam
fillke rume dungu entungekelu.
A participar activamente en la vida cultural
de nuestra comunidad, a través de la música,
la pintura, el teatro, el cine o cualquier
otro medio de expresión.

» Müley taiñ kimael kake rume


kimün chew taiñ doy ñiwakonael,
taiñ rakiduam, taiñ kalül ka taiñ
¿MÜLELE ENTRIÑ DUNGU
FILLKE WIRIÑ MAPU MEW,

koneltuleael ka dungüntukuleael.
KOM, KOM CHI HELADO
NIELU MÜLUL KA CREMA,
ÜNELUMU IÑCHIÑ
NGEAFUY?
A aprender todo aquello que desarrolle al máximo
nuestra personalidad y nuestras capacidades
intelectuales, físicas y sociales.

» Inchiñ taiñ dungu, müley taiñ unelumu


duampengeael wedalkamekengeliyiñ,
feyta reñma pingeafuy, chilkatuwe,
KOM FEYCHI DUNGU,
niekutranwe ruka, ka chi pu RUPAYAYIÑ TREMLIYIÑ

dewmadungufe, elkünudungufe,
ka fillke winka lonkolelu.
A que nuestros intereses sean lo primero a tener en cuenta en todos
los temas que nos afecten, sea en la familia, la escuela, los hospitales,
ante los jueces, legisladores y otras autoridades.

» Müley taiñ küdawnoael,


ka müley taiñ nieael küme
chilkatuwe taiñ kimael.
¿FEYTACHI YAM DUNGU
MÜLEY ÑI EKUNGEAL HE?
¡RUPAKENOLPE CHI MARI
A no trabajar
MANDAMIENTO REKE! y a tener una educación de calidad.
FILLKE WIRIÑ MAPU MEW,

koneltuleael ka dungüntukuleael.
KOM, KOM CHI HELADO
NIELU MÜLUL KA CREMA,
ÜNELUMU IÑCHIÑ
NGEAFUY?A aprender todo aquello que desarrolle al máximo
nuestra personalidad y nuestras capacidades
intelectuales, físicas y sociales.

» Inchiñ taiñ dungu, müley taiñ unelumu


duampengeael wedalkamekengeliyiñ,
feyta reñma pingeafuy, chilkatuwe,
niekutranwe ruka, ka chi pu KOM FEYCHI DUNGU,
RUPAYAYIÑ TREMLIYIÑ

dewmadungufe, elkünudungufe,
ka fillke winka lonkolelu.
A que nuestros intereses sean lo primero a tener en cuenta en todos
los temas que nos afecten, sea en la familia, la escuela, los hospitales,
ante los jueces, legisladores y otras autoridades.

» Müley taiñ küdawnoael,


ka müley taiñ nieael küme
chilkatuwe taiñ kimael.
¿FEYTACHI YAM DUNGU
MÜLEY ÑI EKUNGEAL HE?
¡RUPAKENOLPE
A no CHI MARI y a tener una educación de calidad.
trabajar
MANDAMIENTO REKE!

» Müley taiñ mongeleael kiñe küme


lif mapu mew, taiñ nieael kiñe küme
felen mongen taiñ ñuke mapu mew.
A vivir en un medio ambiente sano y limpio
y a disfrutar del contacto con la naturaleza.
KOM FEYCHI DUNGU,
niekutranwe ruka, ka chi pu RUPAYAYIÑ TREMLIYIÑ

dewmadungufe, elkünudungufe,
ka fillke winka lonkolelu.
A que nuestros intereses sean lo primero a tener en cuenta en todos
los temas que nos afecten, sea en la familia, la escuela, los hospitales,
ante los jueces, legisladores y otras autoridades.

» Müley taiñ küdawnoael,


ka müley taiñ nieael küme
chilkatuwe taiñ kimael.
¿FEYTACHI YAM DUNGU
MÜLEY ÑI EKUNGEAL HE?
¡RUPAKENOLPE CHI MARI
A no trabajar
MANDAMIENTO REKE! y a tener una educación de calidad.

» Müley taiñ mongeleael kiñe küme


lif mapu mew, taiñ nieael kiñe küme
felen mongen taiñ ñuke mapu mew.
A vivir en un medio ambiente sano y limpio
y a disfrutar del contacto con la naturaleza.

* El uso de la lengua indígena, en la variedad lingüística adoptada por el/los traductores/as


que han colaborado en el proyecto, no implica de ningún modo desconocer las demás lenguas
y variedades habladas en nuestro país.
Traducción: Francisca Cabral, Tulio Cañumil

También podría gustarte