Eco-topia: de praktijk

Dit artikel is een vervolg op “Eco-topia: een eco-nomie utopie”

elders in deze Spino. In “de praktijk” gaat Jan Willem de Wit
verder in op de mogelijkheden van een praktische uitvoering van
deze eco-utopie. Is de eco-topia uitvoerbaar of inderdaad een
utopie?

In “Eco-topia: een eco-nomie utopie” doe ik een voorstel hoe we door het
invoeren van een tweede betalingssysteem op basis van eco’s recht kunnen doen
aan de gelijkheid van mensen en kunnen voorkomen dat we het milieu te zwaar
blijven belasten. In dit artikel wil ik daar een andere implementatie
tegenoverstellen en de voor- en nadelen van beiden op een rijtje zetten.

Nadelen eco-systeem
Het grootste nadeel van de eco-topia is het tweede betalingssysteem zelf. Dit
betekent twee soorten valuta in je portemonnee, twee bankrekeningen en meer
administratie. Van ieder product zal moeten worden vastgesteld hoe zwaar dit
het milieu belast. Er zal een handel ontstaan tussen het eco- en het gewone
eurosysteem. De wisselkantoren, die door de komst van de euro voor een deel
zijn verdwenen, zullen weer terug komen. Zo ontstaat er een wisselkoers tussen
de euro en de eco. Deze koers zal vooral bepaald worden door hoeveel we er
voor over hebben om het milieu meer te vervuilen dan dat ons deel is.

Basisuitkering en eco-tax
Uitgaande van een wisselkoers tussen eco’s en euro’s kan je iedereen zijn eco’s
uitkeren in euro’s (een soort basisuitkering voor iedereen). En zo kan ook de
betaling van de milieubelasting (een soort eco-tax) in euro’s. Dit beiden
omgerekend aan de hand van een vastgestelde koers. De eco is dan als extra
betaalmiddel overbodig geworden. De euro doet tevens dienst als eco. Het
duidelijke voordeel hiervan is de eenvoud bij betalingen.

Het nadeel van de basisuitkering/eco-tax oplossing is dat de harde koppeling

tussen wat de aarde aankan en wat we kunnen besteden er niet is. Bij het eco-
systeem kunnen we eenvoudigweg de natuur niet te zwaar belasten. Bij het
basisuitkering/eco-tax systeem kunnen bestaande kapitalen misbruikt worden
voor een te zware belasting van het milieu. Je beseft ook wat minder de effecten
van milieuvriendelijkheid van producten.

Koers kiezen.
De grote uitdaging zit hem in het vaststellen van de koers. Bij het ecosysteem is
de uitkering en de eco-prijs van producten aan de hand van milieuanalyse vast te
stellen. De koers tussen de eco en de euro kan (moet) je vrij laten. De hoogte
van de basisuitkering en de hoogte van de eco-tax zijn moeilijker te bepalen.

Een methode zou kunnen zijn de eco-tax te bepalen aan de hand van wat het
kost om de milieuschade van een product op te heffen of te herstellen. Iets
dergelijks gebeurt reeds bij projecten die door het planten van bomen de CO2
uitstoot van bijvoorbeeld een vliegticket compenseren. Maar hoe bereken je het
gebruik van beperkte bronnen zoals landbouwoppervlak? En waar gaan we het
geld vandaan halen voor de basisuitkering als we het via de eco-tax geïnde geld
direct gebruiken voor milieutechnische compensatie?

Oplossing
We zullen in principe de eco-tax moeten gebruiken om de basisuitkering te
bekostigen. De verhouding tussen de basisuitkering en de eco-tax voor de
verschillende producten kan aan de hand van dezelfde berekeningen als voor het
ecosysteem. De milieucompensatiewaarde is dan nog wel steeds geschikt om de
wisselkoers naar euro’s te berekenen. Dit is vooral nuttig als men het milieu te
zwaar belast door gebruik van het bestaande kapitaal. Dit zal dan resulteren in
ecotax-inkomsten die hoger zijn dan de basisuitkeringskosten. Het overschot kan
dan alsnog voor dan noodzakelijke milieucompensatie worden gebruikt en zo
blijven zowel het milieu als de financiën op orde.

Kinderen De theoretisch zuiverste

Het krijgen van kinderen is de meest
milieuonvriendelijke daad die je maar
kunt verzinnen. Het veroorzaakt een
milieubelasting die kan doorgaan tot in
de eeuwigheid. Gaan we hier een zeer
hoge eco-tax op heffen? Of krijgen de
ouders meteen vanaf de geboorte de
basisuitkering van het kind als een
extra kinderbijslag? Voor mijzelf is dit
een heet hangijzer. De overbevolking in
de wereld heeft ook een flinke invloed
op mijn eigen wel aanwezige
kinderwens. In het kader op deze
pagina staat een theoretisch zuivere
oplossing voor dit probleem en een
probleem dat dit weer opwerpt. Daarom
stel ik een eenvoudiger oplossing voor.
De uitkering begint pas als je twaalf
bent met één zesde van de uitkering en
groeit ieder jaar tot je bij je achttiende
de volledige uitkering krijgt.
oplossing.
De basisuitkering wordt bij invoering
afgestemd op het aantal mensen dat er nu
is. Als je kinderen krijgt, dan betaal je
hierover geen eco-tax, maar 1/3 van jouw
uitkering en 1/3 van die van je partner
vormen samen de uitkering voor je kind. Je
krijgt alle drie 2/3 van de oorspronkelijke
uitkering. Of in het geval van 2 kinderen
krijgt iedereen 2/4. Bij overlijden wordt jouw
uitkering verdeeld over je kinderen. De
uitkering hangt dan netjes af van je
voortplantingsdrift. Bij overlijden van
kinderloze mensen kan de vrijgekomen
uitkering worden gebruikt voor vondelingen
of verdeeld worden over de rest van de
bevolking. Hoewel theoretisch juist vanuit de
ouders geredeneerd, krijgen we nu wel weer
het probleem terug dat je afkomst je
uitkering bepaalt. Kinderen uit een groot
gezin moeten daarvoor boeten met een
lagere uitkering en dat is niet gewenst.

Koers uitzetten
Ik heb niet de illusie dat we volgend jaar in de gehele wereld een basisuitkering
en eco-tax gaan invoeren. Maar het lijkt me op langere termijn zeker haalbaar.
We hebben reeds enkele uitkeringen zoals de WW. Deze zouden we kunnen
uitbreiden dan wel vervangen door een basisuitkering. Dit is al meerder malen in
de politiek voorgesteld. De eco-tax is op sommige punten zelfs al ingevoerd,
bijvoorbeeld de verwijderingsbijdrage op elektrische apparatuur. Milieusubsidies
kunnen worden stopgezet. De eco-tax en de basisuitkering moeten elkaar
opheffen zodat het met een voor de overheid gesloten beurs kan. Dit kan nog
worden uitgebreid met het geld dat nu gaat naar uitkeringen en subsidies. Ook
de economie heeft niet te lijden onder dit nieuwe systeem. De verhoogde prijzen
ten gevolge van de eco-tax worden deels gecompenseerd door de basisuitkering
die mensen ontvangen. Op den duur zal dit meer in evenwicht komen wanneer er
meer milieuvriendelijkere producten komen. De wijziging van het systeem zal
een extra stimulans zijn voor het milieuvriendelijker maken van producten, en
daarmee zelfs de economie stimuleren.

Nieuwe wijn in oude zakken?

Zowel de basisuitkering als de eco-tax zijn al bekende begrippen, dus wat is er
nou voor nieuws onder de zon? Het nieuwe is de juiste combinatie van beiden.
Zowel aan de financiële kant als vanuit het oogpunt van rechtvaardigheid,
versterken de ideeën elkaar en sluiten ze goed op elkaar aan. De
beargumentering dat iedereen evenveel recht heeft om de natuur te belasten,
kan helpen bij de acceptatie van een basisuitkering. Hoewel dit verband in de
ecosysteemoplossing duidelijker is. Lees nog maar eens de eerste paragraaf van
het eerste artikel, dan weet je weer waar het eigenlijk om begon.