apeneira

Ano XXVI :: Nº 510 :: www.apeneira.com Novembro de 2010 Prezo: 2€

As carreiras clásicas renacen das súas cinzas

CULTURA VIGO GALICIA

‘Pasado e futuro dunha Alfonso Rueda coida O 2011 preséntase crítico

cultura termal en auxe’ que a área metropolitana para os concellos
de Vigo pode ser “unha galegos
realidade” o vindeiro ano
O conselleiro de Presidencia asegura que o proxecto
de lei da área metropolitana de Vigo xa está elabora-
do e está convencido de que se se manteñen os
“consensos” será unha realidade en 2011.
páx 27 páx 13 páx 9
2 a peneira OUTUBRO DE 2010

OPINIÓN
Abortar aos 16 ou aos 10 anos?
A fin da ETA
*Juan Louzán
*Xoán Antón Pérez Lema:
Avogado
ivimos nun mundo onde comparten unha nai de corpo en pleno desenvolvemen-

lbíscase xa a fin da ETA, malia actitude dun PP que semella ás veces V espazo xenialidades con tolerías. En-
terámonos de que no Hospital de
to e de mente infantil.
A esta idade dar a luz pode considerarse un

A que nesta caste de cousas convén

non se anticipar e menos despois
do crime da T-4 de Barajas, que racha-
ra coa última tregua. Mais bos coñece-
dores da contorna “abertzale” suliñan
que ETA xa non dirixe este mundo e
que a meirande parte dos cadros da
vella Batasuna e mesmo dos presos
apostan pola política e pola fin das
armas. Sen a excepción da xuventude,
no seu día disconforme coa tregua do
1998. En poucas semanas poderíamos
estar diante do anuncio dun alto o
fogo unilateral, permanente e verifi-
cábel por parte dos terroristas, o que
permitiría a acción dos mediadores
internacionais.
O devandito e hipotético alto o fogo e
máis a condena explícita da violencia
por parte de Batasuna haberían activar
o ponto décimo do Pacto de Ajuria
Enea, subscrito en xaneiro do 1988 por
todos os partidos vascos e españois,
incluído o PP. Acordo que prevía un diá-
logo entre os Poderes Públicos e a
organización que abandone a violencia
para pór fin á mesma a medio das
correspondentes medidas de graza.
Acordo que, tamén, prohíbe que este
diálogo atinxa cuestión políticas que só
lle competen ás forzas políticas e ás
Institucións vascas.
Xa que logo, non se entende moi ben a
como se non gostase de que se dean
nesta lexislatura as condicións para a
fin da violencia. E contrasta coa pru-
dencia e centralidade que amosa a
minoría maioritaria en Euskadi, o PNV,
consciente de que compre dar os pasos
precisos. Despois e só despois do anun-
cio formal da fin da violencia, mais
sen demora ningunha a partires de que
tal se dea.
Neste senso, o Goberno do Estado (e
xa saben que quen manda neste nego-
ciado é o “vice” Rubalcaba) habería
aproveitar as avantaxes da mediación
internacional sen lle pór chatas. Son
moitas as cuestións non políticas
(reservadas éstas á cidadanía e aos
seus representantes) que terán de
falar os Gobernos estatal e vasco e a
dirección da ETA no suposto da fin da
violencia.
Supoño que, nesta altura, xa saberán
vostedes que a fin da violencia suporá,
necesariamente, medidas de graza e
reinserción, por duro que semelle
reinsertar a persoas con delictos de
sangue.
A paz xerará moitos cambios na políti-
ca e na sociedade vascas. Despois duns
anos de vida en paz e liberdade, é pro-
bábel que os vascos poidan decidir por
si o seu futuro. De que xeito, como e
con quen queren vivilo.
Jerez deu a luz unha rapariga de só 10 ani-
ños. Que acontecemento máis salvaxiño! O
bebé pesou 3,3 quilos. Están todos ben. O
presunto pai din que é un rapaz de só 13
anos (vaia virilidade), que contan quedou
no seu país, Rumanía,
onde estivo vivindo na
casa da rapaza, co con-
sentimento dos pais dela
(que mentalidade máis
quente e precoz), antes
de vir para España, hai uns
meses, co fin de parir nun
hospital moderno español.
Din que os rapaces xa non
teñen relación de parella
dende que os pais viñeran
para Lebrija (Sevilla).
Que sentido da responsa-
bilidade teñen ditos pais?
Partimos da base de que
todos son semianalfabetos e que a rapari-
ga-nai tampouco ía a ningunha escola. Os
pais-avós festexaron o acontecemento, que
consideran ‘normal’ no seu país. Esta sen-
razón está sendo investigada pola Adminis-
tración andaluza no sentido de que se ana-
lice o ADN do rapaz-pai de 13 anos e da
rapariga-nai de 10 anos, ante a sospeita de
que o verdadeiro pai sexa un adulto fami-
liar ou amigo da nena. En España isto é
unha violación do máis canallesco e inmo-
ral. Unha rapaza de tan só 10 aniños xamais
pode pasar dos peluches e monecas a ser
castigo da naturaleza e tamén da socieda-
de, pois a pesar do G-20 temos millóns de
familias no mundo cuxos membros viven
amoreados e fornican pais, tíos, fillos…
coas mulleres e nenas da mesma choza. Isto
non é machismo senón sal-
vaxismo.
Esta nena de 10 anos está
en período de evolución
mental, físico, educativo e
social. Isto pode ser para
ela un trauma psicolóxico
que a marque para a toda
a súa vida. Os seus pais
deberían estar na cadea.
A esta idade só se coñe-
cen os xenitais para me-
xar; por iso se investiga
que adulto salvaxe puido
cometer tal aberración.
Cortarlle o rabiño en ra-
bandas é pouco. O aborto é algo que en
principio rexeitamos todos, pero nestes
casos somos maioría en pensar que o aborto
é un sacrificio humano obrigado para salvar
ás nenas psíquica e socialmente. Durante os
oito anos de goberno de Aznar, abortaron en
España 540.000 mulleres. Entre elas había
912 adolescentes (a maioría de 14 e 15
anos); é dicir, abortou unha media de 114
raparigas cada ano. Discutimos agora se
abortar aos 16 anos ou os 10? Que dirían os
antiabortistas se tiveran este tristísimo caso
no seu fogar?

FOULAS

Despropósitos
*Baldomero Iglesias “Mero”:
Mestre e músico

a está ben. Pódelles parecer representa, que fire na memoria partida nos Casinos, Hípicas, vértense e n soeces, polo despre- ro a colonia que aburre ata o

X que están facendo uso da

liberdade, mais non. É
abuso da “súa” liberdade, esa
que non respecta aos demais, nin
os códigos éticos mínimos de per-
tenza, de sentido común, de res-
pecto e da sublime razón de ser
quen somos. Podía ser unha anéc-
dota nada máis, dar A Carolina en
castelán e nas clases de música
dun centro de Marín. Pero non,
porque detrás está unha editora
galega, para máis inri, e porque
reverte nun colexio galego en
versión deturpada, coma se non
fora nosa e sen lembrar o que
dos que alí en Pontevedra a can-
taron como canto de resistencia.
Son despropósitos e moita mala
uva. Conciliábulos seudodemo-
crátas da cheiro rancio, cruel e
insolidario, que xoga á demagoxia
e cae na barbarie, volvendo polos
“fueros mesetarios” inducidos
desde a súa fábrica de mentiras,
a fábrica de atrocidades espe-
ciais, aquel lugar de contubernio
e de sicarios. Andan tamén aí
outros, os do “L” da Coruña.
Coruñesistas de pro, que va
n á súa bola, recastados e con
problemas de memoria, os da
Náuticos, Círculos e guetos de
pimpón, señoritos de domingo.
Negacionistas. Todos xuntos para
desfacer. Hainos en Vigo ou
Puentevedra,(na administración
central seguen cos topónimos de
Franco, aquel famoso lingüicida).
Por certo, non son así ningún bo e
xeneroso, ou que teña un pouco
de sentido común para sentirse
parte honrada deste pobo. Pero
aqueles, os outros, os estirados
que soñan coa Gran Vía quedán-
dose aquí, querendo converter
isto en Madrid. Son dun Soe que
arrima a falsos patriotas, e con-
zo que fan de si mesmo e dos
seus, cando, por ausencia de
valor, envalentonan –xustamente-
arremetendo contra os débiles.
Veñen das clases de vocalización
para disimular o imborrable acen-
to que aínda lles proe nos “os” e
nos “es” abertos que non logran,
e van dicindo: “buiiiino” para
disimular na partida de salón, á
hora do té. Desde a súa vergoña
buscan facerse n
otar dicindo a todo que non,
interpretacións enfermas sen
responsabilidades. Son da gomi-
na, do tinte no pelo e dese chei-
purín. Eu desde aquí, négome a
aceptar que vivamos contamina-
dos deles. Insisten en querer
ornear en castelán, alá eles! Van
axudados doutros, os do 33,33%
en inglés de Tordesillas, con
“toros y vaquillas” indefensas,
claro! Bandeiras de sangue en
area, que poñen faralaes en fes-
tas rocieiras que xa celebran
aquí, moi preto de Oza dos Ríos.
Canto esperpento, Don Ramón!
…Incapaces de quererse! Pronto
darán de baixa o noso Himno por
aquilo de que os chama “imbéci-
les e escuros”. Tempo ao tempo!

Director: Publicidade: Fotografía: Impresión e maquetacion: Depósito Legal: OR/57/84

Guillermo Rodríguez Fernández
(director@apeneira.com)
Administración:
Editada por A PENEIRA CONDADO S.A. Beatriz Gil Vázquez
Suso Vieito, Fran Eiró, Josué AGN - Alfredo Hernández Publicaciónes Tameiga
Campos , Francisco Puñal, Juán Mos (Pontevedra) www.apeneira.com
Louzán, Sheila Álvarez, Anxo web controlada por
Gutiérrez e X.M. Fernández
OUTUBRO DE 2010 | OPINIÓN a peneira 3

Editorial
Transfuguismo non; responsabilidade Seguimos en campaña
*Pablo G. Mariñas:
nos van ofrecer cos seus gobernos res-

D
Avogado e profesor da UDC
os líderes desta formación política pasar
icimos que seguimos en campaña
porque xa hai tempo que comezou pectivos.
e non vai rematar ata o vindeiro Por esta razón nestes momentos escoita-

O
presidente da Xunta vén de avogar
por unha reforma da lexislación
electoral que imposibilite o ‘trans-
fuguismo’ nas corporacións locais. Á marxe
de que tal reforma non deixaría de atopar
dificultades xurídicas evidentes, dada a
raíz representativa do mandato dos
concelleiros, que non é un mandato impe-
rativo, o certo é que a suxestión de Núñez
Feijóo provoca outro tipo de reflexións.
Cando un apela á necesidade dunha lei
para impedir determinadas condutas, é que
non confía nas propias forzas e convicción
democrática para fuxir naturalmente de
tales comportamentos ou para impoñer aos
seus pautas rectas de comportamento. Ou
dito doutra forma: dende esta perspectiva,
só contaría o expresamente ilegal, o resto,
o que debera emanar dunha asunción na-
tural de elementais principios de ética pú-
blica, resultaría tacticamente prescindíbel.
Porque é obvio que as condutas éticas
caracterízanse nomeadamente por dúas
notas: a intencionalidade e a volunta-
riedade con que se levan a cabo.
Porén, esto de mandar ao curruncho a exem-
plaridade moral no exercicio das funcións e
cargos públicos está de moda. O chamado
‘transfuguismo’ non é máis ca unha concreta
manifestación dun fenómeno xeral de perda
ou degradación de valores. E non só o presi-
dente da Xunta, senón o Partido Popular no
seu conxunto circulan con descaro por esa
perigrosa autoestrada mental de que, na
política, está permitido todo o que non estea
expresamente prohibido. Por iso, é fácil para
Bieito XVI: desde que te fuches
mos polos recunchos do país voces cansa-
mes de maio; iso se podemos afirmar que
como se tal cousa polas repugnantes confe-
non estamos sempre en campaña. das de tanta verborrea política e de tan
sións de Sánchez Dragó ou polas palabras de
Entre que remata unha campaña e come- pouca acción política. Cando preguntas a
León de la Riva, noxentas coma aquelas, mais
za outra soamente pasan pequenos inter- xente di que lle dá o mesmo, que xa está
que el consideraba ‘graciosas’, sen máis, e
valos nos que a política parecera descan- cansa de escoitar ataques duns contra
pronunciables, ao non estar prohibidas por
sa un chisco. outros sen que lles deixen examinar con
lei.
Porque unha vez celebradas eleccións, tranquilidade quen o faría, realmente,
Dende esa posición mental, resulta doado
depende de quen saia gañando, asisti- mellor.
aceptar o transfuguismo como conduta
mos durante meses á explicación de por A dereita anúncianos mundos e moreas
política non reprochábel. Se non costa
que uns gañaron e outros perderon. Os sen que saibamos ben onde serán eses
traballo asumir sen arcadas o manifestado
gañadores dedícanse a tirar ao lixo todo mundos porque non nos dan pistas, non
polos ínclitos personaxes citados, deglutir
o que cheire aos gobernantes anteriores. vaia ser que descubramos a trampa, por-
o transfuguismo debe de ser xogo de ne-
Agora mesmo podemos observar como o que a política ten moito de trampa.
nos. E o certo é que flota na opinión pú-
goberno de Núñez Feijóo aínda non Consiste en saber quen é quen de endo-
blica galega a idea de que no PP, sobre
rematou de abandoar todo o que o ante- zar mellor os padais resecos dos paisa-
todo no ‘territorio’ do presidente da
rior goberno bipartito deixou feito. nos que están pedindo a berros mellorar
Deputación de Pontevedra, Rafael Louzán,
Comezou pola adxudicación dos muíños as súas vidas. Hai auténticos demiurgos
recibiuse con alborozo a de cisión
de vento, seguiu polo departamento de que se presentan diante dos cidadáns
socialista no Concello de Benidorm, tan
dependencia, continúa coa sanidade, cun sorriso de satisfacción anunciando
oportunamente ‘resistida’ por Pachi Váz-
anúncianos grandes revolucións no que con eles todos os problemas se van
quez. Cómpre decatarse ben das cousas: o
medio rural (un dos departamentos que solucionar. Como? Iso non está no guión.
PPdeG non critica a decisión socialista no
mellor funcionaron, dito, daquela, in- Vostedes déannos o voto e logo xa verán
concello andaluz, todo o contrario, tómaa
cluso polos que agora gobernan), como lles traemos unha ponte para o
sen máis reproche que o formalmente
desmantelaron o departamento da vi- río; non importa que non teñan río nin
obrigado como unha excelente coartada
venda e solo sen atopar solución para os que non precisen ponte.
para practicar ao seu antollo en Galicia o
seus problemas, etc. etc. Penso que van Aínda quedan cidadáns que tragan es-
transfuguismo nas próximas eleccións
continuar ata non deixar nada que poida tas cousas. Non len, non reflexionan no
municipais. Mal asunto.
cheirar a bipartito. día a día, que é como se coñecen os
Este interesado brincar de lista en lista
Os perdedores levan lambendo as feridas programas de cada quen; non lembran
electoral actúa como aviso de males futu-
durante moitos meses, e aínda anos. se xa lles prometeran o mesmo anos
ros na nosa Administración. O
Vemos que a día de hoxe tanto os socia- atrás e se todo quedara niso, nunha
transfuguismo político non é en si mesmo e
listas como os nacionalistas aínda non promesa máis ou menos bonita; non se
en todo caso corrupción, pero adoita ser
teñen claro por que os botaron do poder preocupan de nada e vense, de súpeto,
heraldo dela. A corrupción administrativa
tan rápidamente. envoltos nunha voráxine de voces e de
non pode separarse da corrupción política,
E cando nos damos conta xa estamos papeis impresos que os abafan. Collen o
aliméntanse una á outra
doutra volta en eleccións e de novo os camiño do medio e non van votar, ou se
partidos políticos enfrontados coas súas o fan danlle o voto a quen lles facilitou
promesas a cada cal mellor, segundo ata a papeleta. Non lles piden que as
eles, obviamente. Por iso nos atrevemos leven, os políticos, ás urnas porque non
a dicir que pasamos a vida pendentes das está permitido. Pero o interés da xente
eleccións sen que nos deixen tempo para pola política cada vez vai perdendo
saborear eses pasteis tan doces que din enteiros.

*Rafael Cuíña

Querido Santo Pai: nínsula que a consideran pouco menos

Xa pasou unha semana dende a súa pre-
senza nas rúas da fermosa Compostela.
Probablemente non as atopou ateigadas
de xentío enardecido ante a súa presen-
za, mais os galegos somos así, ás veces
cústanos moito expresar os nosos
sentimentos. Será por aquelo de estar
nunha periferia sempre marxinada dende
os poderes centrais do Estado. Aquí, os
nosos políticos discuten acaloradamente
sobre os efectos da súa presenza. Uns
para defender un investimento con
impostos de todos, que no futuro pode
dar os seus froitos para esta terra, pero
sen facer un necesario nivel de autocríti-
ca, e os outros buscando rabuñar uns
votiños co evidente fracaso cuantitativo
da súa visita. Estará comigo en que a
categoría política dos uns e os outros, é
cando menos cuestionable...
Non sei se a súa visita a esta bendita
terra do apóstolo Santiago vai contribuír
a mudar moito algunhas cousiñas que se
observan na nosa sociedade. Tivo voste-
de a deferencia de dirixirse a todos can-
tos quixeron escoitalo –polo menos uns
momentiños– na lingua nai desta terra.
As súa verbas en galego dignifican unha
mensaxe pastoral, que na lingua de
Rosalía semellaron ser máis fermosas. Xa
sei que lle custará crelo, mais existen
xentes neste curruncho noroeste da pe-
que “prescindible”. Tamén temos
políticos asistentes á súa homilía, que
son capaces de tentar mercar vontades
de persoas eticamente débiles, con tal
de asegurar poltronas de poder a calque-
ra prezo, o que estará vostede comigo,
non é moi cristián. Temos un Presidente
do Goberno do Estado, que se negou a
recibilo en Compostela. Semella que
dende que o seu partido perdeu as elec-
cións, non é quen de vir a esta terra, iso
si, afirma para temor de todosn vendo a
súa traxectoria, que “somos dueños de
nuestro destino” (sic), mais eu penso que
coa súa xestión cada vez menos...
Agardo que a súa volta ao Vaticano fora
moi agradable. Botei de menos unha
declaración de apoio ao masacrado pobo
saharauí estes días, sendo vostede guía
espiritual de occidente. Quizais non pre-
tendera meterse en “casa allea”. Por
certo, xa me enterei que o 19 de novem-
bro no Vaticano convocou un cónclave
cardenalicio para abordar os casos de
pedofilia que involucran a súa institu-
ción. Non teña moitos reparos e exco-
mungue a quen o teña que facer no seu
entorno para ser crible a súa preocupa-
ción... E desculpe as miñas verbas un
tanto acedas, poden ser producto de
reminiscencias da ibérica “Santa
Inquisición”... Ou non?
Antonio Gamoneda e a nosa literatura
in de semana en León. Larga e demorada
F conversa con Antonio Gamoneda nun café,
deixando pasar a tarde, gozando da súa
entrañable proximidade. Cóntame o máis esen-
cial da conferencia que deu en Compostela hai
poucos días sobre as estéticas do Camiño
Xacobeo. Na súa opinión, o Camiño é anterior á
consolidación e consagración no tempo de
Xelmírez, afirmación que explica dende a intui-
ción, pero tamén dende a documentación, esca-
sa pero certa, que puido atopar nos libros dos
Beatos, así como na evidencia da arte mudéxar
que vai franqueando o trazado do vello camiño
do norte.
Falamos tamén da situación do galego e da
agresión desatada contra este nos últimos
meses, por parte das institucións que nos gober-
nan. Lembra el que cando novo leu a Rosalía e
a Curros Enríquez, pero foi algo máis tarde, hai
diso trinta anos ou algo máis, puntualiza, cando
leu o poema Roi Xordo de Méndez Ferrín, que se
decatou da existencia dunha lingua viva, con
plena capacidade de se expresar e na que se
escribía unha grande literatura. Este poema de
Méndez Ferrín está incluído no libro: Poesía
enteira de Heriberto Bens, publicado no ano
1980, no que podemos ler: “Ha nacer a palabra
outra volta”, verso que, nestes días, ben pode-
*Francisco X. Fernández Naval
mos sentir como chamada.
A opinión de Gamoneda é que non debemos
temer pola lingua. Unha lingua cunha literatura
tan vizosa e de tanta calidade como a que
temos, non pode desaparecer, di el. Considera
que a literatura producida en Galicia a partires
da década dos setenta é un dos principais ali-
cerces da lingua hoxe, garantía, neste momen-
to de supervivencia, expresión da súa fortaleza.
É ben coñecida a súa opinión de que a poesía
galega é a mellor de cantas se escriben hoxe no
territorio da Península Ibérica. Poderán lexislar,
poderán agredir, pero mentres Galicia teña
unha literatura como a vosa, escrita nunha lin-
gua que aínda fala tanta xente, nada poderán.
Dígolle que quixera compartir o seu optimismo,
pero que os tempos non son doados. Insiste el
na súa confianza na obra dos nosos escritores.
Logo cando o deixo na casa e camiño só pola
noite de León, penso que, se cadra, sería de
interese promover a literatura galega como esa
grande obra colectiva que nos dea fortaleza,
facer dela escudo e bandeira, popularizala máis
alá das ambiguas e pouco productivas campañas
oficiais, chegar a sentila como patrimonio
común, quizais Gamoneda leva razón e na lite-
ratura radica unha parte importante da nosa
forza.
4 a peneira
DE FÍO A FONDO
A batalla que libran a presidenta da Autoridade Portuaria e o alcalde afecta ás obrase a imaxe que se prox
Algunha luz e demasiadas sombras nos peirao
REDACCIÓN/VIGO
an só as eleccións muni-
T cipais porán fin á eterna
pelexa que manteñen o
alcalde de Vigo, Abel Caballe-
ro, e a presidenta da Autori-
dade Portuaria, Corina Porro.
Xa ocorreu fai catro anos,
cando os cargos estaban in-
vertidos, e foi o socialista o
que gañou a batalla para ocu-
par o bastón de mando no
Concello.Nos últimos meses,
a pelexa foi ‘in crescendo’
ata que as decisións xudiciais
empezan a afectar directa-
mente aos proxectos que a
candidata do PP intenta pór
en marcha en terreos portua-
rios. Caballero xa utilizou os
peiraos vigueses como tram-
polín á Alcaldía e é agora Po-
rro a que intenta recuperar a
súa condición de alcaldesa
desde o mesmo lu-
gar.Recursos, ordes de parali-
zación, autos e máis recursos
marcan unha disputa que
manteñen ata catro zonas do
Porto empantanadas e des-
bordantes de cascallos á vista
dos miles de cruceristas es-
tranxeiros que desembarcan
a diario na cidade.
As salas do Contencioso Admi-
nistrativo número 1 e 2 cita-
ron a representantes de am-
bas as dúas partes tras emitir
cadanseu autos en que res-
pondían ás peticións munici-
pais de paralizar actuacións
na fronte marítima de Vi-
go.Actualmente, a guerra lí-
brase na nave de redeiros e
na da froita, situadas no por-
to pesqueiro e nos peiraos do
comercio, respectivamente.
A Concellaría de Urbanismo
considera que a Autoridade
Portuaria carece de permisos
para acometer actuacións
que están fóra do Plan Espe-
cial.Fontes portuarias sina-
lan que durante a vista ante o
Oalcalde vigués, o xuíz o concello “admitiu a so-
licitude no relativo á nave de
ponteareano Abel redeiros e á fase 1 das obras
Caballero, bloquea da nave de comercio”, é dicir,
todas as actuacións que poderase continuar coa obra
para evitar riscos aos usua-
leva a cabo a presidenta rios. Porén, o Concello “opu-
da Autoridade Portuaria, xose no concernente á cha-
mada fase 2 das devanditas
tamén candidata obras, pedindo ao xuíz que
popular á Alcaldía mantivese a suspensión”, é
NOVEMBRO DE 2010
dicir, non admite que se avan-
ce no proxecto e cada vez se-
rá máis complicada unha in-
auguración antes das elec-
cións municipais.
O concelleiro de Urbanismo,
José Mariño, comparece pe-
riodicamente para lembrar
que as actuacións na nave de
redeiros, peirao de trans-
atlánticos, coa fonte ciber-
nética, e comercial non se
axeitan ao Plan Especial do
Porto que está en vigor. Ac-
tualmente, o Concello tan só
permite que se executen as
obras de humanización na
dársena da Laxe e no medio
de transatlánticos, pero
oponse a calquera outro mo-
vemento. A pasada primavera
o Porto chegou a colocar un
cartel no que anunciaba que
a obra non se estaba execu-
tando por culpa do Concello.
Os xulgados Contencioso-ad-
ministrativos son os que de-
berán decidir, pero Corina es-
tá disposta a avanzar todo o
que poida mentres non se im-
pídao ningún órgano xudicial.
Unha situación similar á oco-
rrida agora con rederos xa se
produciu a principios de ano,
cando foron derrubadas as
naves de cableiros situadas
no mesmo espigón. Entón si
que se produciu unha parali-
zación preventiva que, final-
mente, permitiu ao Porto de-
Obras de humanización na dársena de A Laxe durant
rrubar os edificios que se en-
contraban xa medio derrui-
dos.
Peirao de Areal
Outra batalla que aparente-
mente gañou Corina Porro
disputouse no peirao de Are-
al, cuxa ampliación reclaman
os empresarios para gañar li-
ña de atraque e calado. Des-
pois de cinco meses de pelexa
xudicial, a Audiencia Provin-
cial permitiu continuar coa
obra. Pero a solución definiti-
va non chegará vía xudicial,
senón que será o próximo mes
de maio cando o voto de to-
dos os vigueses dictamine o
seu veredicto. Aínda que en
cuestión de política sempre
gañan todos, nesta ocasión,
un dos dous terá que dicir
adeus ao Concello e proba-
blemente á súa carreira polí-
tica. Actuación no peirao de Trasatlánticos antes da paralización por parte do Co
 NOVEMBRO DE 2010 | DE FÍO A FONDO
Caballero e Porro firman unha
xecta aos milleiros de cruceiristas
tregua durante o Bicentenario
os do Porto de Vigo
e a viaxe inaugural do espectacular trasatlántico “Queen Elizabeth” o pasado mes de outubro.
REDACCIÓN/VIGO
Esta vez si houbo festexos e
o Bicentenario de Vigo cele-
brouse por todo o alto. O pasa-
do 1 de marzo, data oficial do
“Onde está Moneo e Nouvel?” 200 aniversario do título ou-
O grupo de animación Troula, tamén presente na torgado por Fernando VII, pa-
manifestación contra a fusión das caixas do pasado sou desapercibido para Abel
inverno, foi o encargado de pór música e tambores a unha Caballero. Entón, o alcalde fi-
inauguración en que estiveron presentes o subdelegado do xou o 27 de outubro como data
Goberno, Delfín Fernández, e a senadora socialista para conmemorar o nacemen-
Carmela Silva. As palabras de Abel Caballero foron to da urbe máis populosa de
interrompidas a berros por un espontáneo a que varios Galicia e este mércores, agora
participantes recriminaron. “Onde está Moneo e Nouvel?”, si, apelou á autoestima dos vi-
preguntou a viva voz en referencia aos plans de ambos os gueses para “continuar cons-
dous arquitectos para a cidade. “Nin cabaleiro, nin truíndo a cidade”.
escudeiro, embustero”, berrou. O incidente estivo a Música, confeti, anima-
punto de acabar a golpes, pero finalmente o home depuxo ción, discursos cargados de
a súa actitude. Xa no interior do Auditorio do Concello foi “viguismo” e, como non, un
Julio Fernández Gayoso, presidente da fusionada caixa de pequeno incidente entre o pú-
aforros galegos, o que tomou a palabra en nome do resto blico protagonizaron o aniver-
de premiados para asegurar que “o galardón esixiranos sario feliz. Todo isto para lem-
maior compromiso no futuro ”. O home que conduciu a brar que hai dous séculos, “O
unión de Caixanova e Caixa Galicia sinalou que a liña de Desexado” escribía: “Pola he-
actuación das dez institucións “seguirá marcando o róica lealdade e esforzado de-
futuro”. nuedo que manifestaron os ve-
oncello. ciños da Villa de Vigo en defen-
sa da xusta causa da Indepen-
dencia Nacional, polo meu Re-
al decreto de Primeiro de Mar-
zo (de 1810) que se publicou no
meu Consello de Cámara o sete
do mesmo, vin en conceder á
citada vila de Vigo o título de
Cidade Leal e Valorosa”.
Dez premios a institucións
A cita reuniu no Auditorio
do Concello aos representan-
tes das dez institucións, colec-
tivos e empresas máis emble-
máticas da cidade. Alí estivo
Julio Fernández Gayoso (Cai-
xanova), Pierre Ianni (PSA Peu-
geot Peugeot-Citrën) e Carlos
Mouriño (Real Club Celta), pe-
ro tampouco faltou Corina Po-
rro, eterna inimiga política do
actual rexedor, para recoller o
galardón destinado ao Puerto.
A Universidade de Vigo, a Coo-
perativa de Armadores, o sec-
tor naval, a Zona Franca, Faro
de Vigo e o Grupo Radio Vigo
a peneira 5
completaron a listaxe de pre-
miados. A mañá “bicentena-
ria” comezou cun programa ra-
diofónico en directo, “En días
como Hoxe” de Juan José Lu-
cas, e pechouse co sorteo da
Once, preludio e colofón dun
rosario de actos en que a inau-
guración dunha nova praza foi
o elemento central. Os nenos
de Colexio Josefa Alonso des-
cubriron a segunda oliveira.
O primeiro, situado no Pa-
seo de Alfonso XIII, ten 193
anos e unha saúde de carballo;
este é de aceiro e o seu autor,
o escultor Silveiro Rivas, es-
tampó os nomes das 23 parro-
quias viguesas nas súas brillan-
tes follas para convertero nun
“eloxio á luminosidad ”. O no-
vo símbolo, de 7 metros de al-
to e erguido sobre un leito de
encerado, decora a Plaza del
Bicentenario, construído baixo
a saia de Ou Castro e a uns me-
tros do edificio consistorial.
6 a peneira
GALICIA
A oposición fala de “fracaso” e critica a mestura de goberno e de relixión, mentres que a Xunta
defende que grazas á organización Galicia conseguiu ser “capital do planeta por un día”
A visita do Papa custounos 2,4 millóns de euros
REDACCIÓN
Compostela
s arcas autonómicas gastaron
A 2.456.558 euros con motivo
da visita de Benedicto XVI a
Galicia. É a cifra final aportada
polo conselleiro de Presidencia,
Alfonso Rueda, nunha compare-
cencia parlamentaria a petición
propia para explicar os gastos deri-
vados do dispositivo habilitado du-
rante a cita relixiosa. Esta rebaixa
con respecto aos preto de 3 mi-
llóns de euros previstos débese á
obtención de 480.000 euros proce-
dentes da “iniciativa privada” a
través de “patrocinios”, segundo
explicou o conselleiro.
O dispositivo despregado pola
CRTVG acaparou o 70 por cento da
inversión, pois alcanzou 1.695.670
euros. Con esta cuantía fíxose
fronte aos gastos do dispositivo ac-
tivado, con 500 profesionais, 70
cámaras, 22 unidades móbiles, 11
puntos de directo, 10 pantallas xi-
gantes, 35 quilómetros de cable e
un helicóptero.
Rueda destacou o “excelente tra-
ballo” realizado pola televisión, da-
da a “impecable cobertura” rea-
lizada. Asimesmo, sinalou que 1,5
millóns de galegos seguiron nalgún
momento esta visita e manifestou
que a CRTVG foi líder de audiencia
de 8.00 a 22.00 horas. Engadiu que
“20 millóns de españois viron as
imaxes nalgún momento”.
Máis alá da retransmisión, o resto
do gasto realizado polos galegos
repártese entre as instalacións do
Centro Internacional de Prensa
(178.197 euros) para acoller a 1.200
periodistas; a loxística, servizos sa-
nitarios e emerxencias (195.000 eu-
ros); a difusión da visita (274.000
euros) e coordinación, planificación
e avaliación (112.000 euros).
Na opinión do conselleiro, este in-
vestimento permitiu que Galicia
fose “por un día capital do plane-
ta”, polo que considerou “benefi-
ciosa” a visita do Papa a Compos-
tela. Así, referiuse a un estudo
realizado por Kantar Media, que
indica, segundo indicou, que “ha-
bería que meter 66,5 millóns de
euros para obter a repercusión
mediática” obtida, dunhas 6.000
noticias. A este asunto replicou o
grupo socialista, sinalando que es-
te informe se refire á visita con-
xunta de Santiago de Compostela e
Barcelona.
En todo caso, Rueda asegurou que
PP: “O importante é
o beneficio secular
para Galicia”
“Galicia cumpriu con altísima nota
o seu cometido” e destacou que a
organización da visita foi “un
éxito”, polo que dixo estar “orgu-
lloso” dos resultados. Tamén sina-
lou que o Camiño de Santiago “non
podía ter mellor aliado” que
Benedicto XVI. Augurou, asimes-
mo, que “pasarán os anos e os
beneficios da visita do Papa segui-
rán a notarse cada día”.
Seriedade
A deputada do BNG Carme Adán
asegurou que a visita foi “un axeon-
llamento do poder civil ao poder
relixioso" (ante o que o conselleiro
replicou que “non temos sumisión,
aproveitamos as oportunidades que
se nos ofrecen”)e un “despilfarro
de cartos públicos para unha visita
pastoral” e criticou que “se fixera
desaparecer a Galiza, o seu patri-
monio e a súa cultura”. E tras con-
siderar “moi graves” estas cues-
tións, afeou que a visita papal “non
proxectou a Galiza”, senón que ser-
viu para “promocionar á Igrexa”.
Adán foi irónica coa figura do “Pa-
PSdeG: “Intentan
colectivizar o
fracaso da visita”
pa como promotor turístico”, ima-
xe que asegura que vendeu a Xun-
ta, e definiu como “falacia do eco-
nomicismo” os argumentos do Go-
berno galego para defender esta
visita. “Xogaron a recuperación e-
conómica de Galicia á visita do Pa-
pa e o Xacobeo”, recriminou a de-
putada, quen manifestou que “un
país serio non fala de incremento
do PIB por unha visita papal”. Así,
insistiu en que foi “un fracaso eco-
nómico” e reprochou o intento do
PP de “instrumentalizar unha visita
para detentar unha moral”.
Colectivización do fracaso
En opinión do PSdeG, o Goberno
galego pretende “colectivizar o
fracaso dunha visita fallida” da
que quixeron “apropiarse”. Así o
explicou o deputado socialista Jo-
sé Manuel Lage Tuñas, quen criti-
cou que agora a Xunta pretenda
“evadir responsabilidades” despois
de indicar que visitarían Santiago
200.000 personas con motivo da
visita do Papa. Falou de “pifia”,
polas perdas xeneradas no sector
BNG: “Un país serio non
fala de incremento do
PIB pola visita do Papa”
NOVEMBRO DE 2010
comercial e asegurou que os hos-
taleiros alcanzaron o 60% de ocu-
pación, fronte ao 76% do mes an-
terior.
En opinión de Lage, foi “unha opor-
tunidade perdida para Galicia”,
que puido “proxectarse no mun-
do”, e criticou que se mesturase
“acción relixiosa coa Xunta”. O de-
putado socialista suxiriu axudas pa-
ra os comercios damnificados polas
previsións fallidas da Xunta e, aín-
da que Rueda o negou, leu unha in-
formación na que o conselleiro ad-
mitía que o dispositivo de segurida-
de podería ter disuadido á xente.
Os socialistas negan que o dispositi-
vo tivese culpa ningunha.
“Beneficio secular”
A deputada popular Paula Prado
deulle a “noraboa” á Xunta de Gali-
cia pola organización da visita e re-
xeitou as críticas da oposición, ao a-
firmar que “o importante é o bene-
ficio secular” que para Galicia terá,
ao seu entender, o paso de Benedic-
to XVI por Compostela. Preguntouse
“canto diñeiro gastaría” o bipartito
para recibir a Fidel Castro, ao que
socialistas e nacionalistas replica-
ron que foi un ex presidente da Xun-
ta do PP, Manuel Fraga, quen o reci-
biu. Paula Prado considera que o
discurso do BNG sobre este asunto
“non chega a novela, queda en te-
beo, en banda deseñada”.
NOVEMBRO DE 2010 | GALICIA a peneira 7

A presenza feminina no Tribunal Superior de Xustiza de Galicia é tan só do 26,4 por cento

As mulleres son xa maioría nos xulgados galegos

E. RODRÍGUEZ/AGN que lle gustaría ver aplicada en Galicia, por
Galicia exemplo. Pola súa banda, Luna Taboada
viviu en primeira persoa a lentitude coa que
ete de cada dez xuíces de entre 31 e 40 o sector asume medidas como os permisos

S anos en Galicia son mulleres. Unha

estatística inversamente proporcional á
de féminas presentes no Tribunal Superior
de Xustiza de Galicia (TSXG), onde só suman
o 26,4% do total. Esa é, se temos en conta o
binomio xénero-poder, a radiografía do sec-
tor xudicial na comunidade galega, na que o
conxunto de maxistradas xa supera ao de
xuíces (52, o 51%, fronte a 146, o49%), pero
na que o acceso ás altas instancias aínda
queda lonxe.
De feito, non existe ningunha maxistrada no
tramo de idade de 61 a 70 anos, aínda que
a explicación para esta situación é eviden-
te: as mulleres tiveron prohibido o acceso á
carreira xudicial en España ata 1966, polo
que a súa presenza na xudicatura se conta a
partir dos últimos 34 anos. Dende entón
foron gañando presenza, aínda que repre-
sentan apenas o 31,25% do total de profesio-
nais no tramo de idades de 51 a 60, circuns-
tancia que tamén incide na escasa presenza
nos órganos de poder, onde a media de
idade é elevada.
Avance
“Coido que estamos gañando terreo pero
aínda hai moito por facer”, sostén Luna
Taboada, titular do xulgado mixto (de pri-
meira instancia e de instrucción) número 3
de Betanzos. A súa experiencia no mundo da
xudicatura é aínda recente, xa que leva sete
anos exercendo e forma parte desa franxa
de idade con maioría de mulleres. “En
Betanzos somos tres mulleres as titulares”,
apunta. Ao longo dos seus polo momento
poucos anos de exercicio non se atopou con
situacións de discriminación, pero si é cons-
ciente de que a representatividade das mu-
lleres nos órganos de poder non se corres-
ponde coas estatísticas.
Entre as razóns que observa Luna Taboada a-
tópase o feito de que “poucas mulleres te-
ñen a bagaxe da antigüidade” que adoita re-
quirirse, así como o feito de que segue a ser
“un mundo de homes” no que a nomeamen-
“Coido que estamos gañando terreo
pero aínda hai moito por facer”, sostén a
titular do xulgado mixto nº 3 de Betanzos
tos discrecionais se refire. “Vai ser difícil
que aumente sustancialmente o número de
mulleres”, comenta. Pola súa banda, a pre-
sidenta da Audiencia Provincial de Lugo,
Josefa Ruiz Tovar (a quinta mujer en conver-
de lactancia. “Denegáronmo cando naceron
os xemelgos (teñen cinco anos) e só ao cabo
duns meses, autorizouse a medida”. É o
inconveniente, engade, dun sector que sem-
pre precisa o reforzo dunha lei orgánica.
Dominio en 1ª instancia e en menores
Como a presenza das mulleres segue sendo
minoritaria nos órganos xudiciais superiores,
son os xulgados de primeira instancia e ins-
trucción os que se ven copados polas xuíces.
Así, duplican o número de homes nestes
organismos mixtos, con 46 maxistradas fron-
te a 22 xuíces. No caso dos exclusivamente
de primeira instancia, hai 31 mulleres por
16 homes; e nos de instrucción, 18 fronte a
9. Nos xulgados de Menores, hai tres maxis-
tradas e catro xuíces; mentres que noutros
órganos como os de Vixilancia Penitenciaria
non hai presenza de mulleres.
Mentras en Galicia o número de mulleres
xuíces xa supera ao de homes, no conxunto
español a distribución segue inclinándose
lixeiramente do lado dos homes. Dos 4.711
membros da carreira xudicial contabiliza-
dos, 2.466 (52%) son homes e 2.245 (48%)
terse en maxistrada en España), resalta o son mulleres. Iso si, hai 71 varóns no
“cinismo” co que soen atoparse as mulleres Supremo e só 10 maxistradas.
no ámbito profesional: “Dinnos que somos En toda España, só un home solicitou a
‘máis intelixentes’ e excedencia voluntaria para o coidado dos
que, polo tanto, non fillos, fronte a 31 mulleres.
queremos meternos en As probas de acceso ás carreiras fiscal e
líos”, comenta, tras xudicial convocadas este ano 2010 polo
sinalar que as mulleres CGPJ contan cun 70% de mulleres aspirantes
seguen sendo unha pre- e un 30% de homes, nunha proporción simi-
senza minoritaria nas lar á matriculación nas distintas facultades
salas de goberno. universitarias.
A falla de medidas de Tan só de 41,08 anos é a media de idade das
conciliación é unha das queixas máis fre- xuízas que se atopaban en activo en Galicia
cuentes. A este respecto, Ruiz Tovar lembra a comezos deste ano, fronte aos 47,8 anos
que na súa primeira visita ao Pazo de de media dos homes. A antigüidade media
Xustiza belga comprobou como había unha no caso das mulleres é de 10,4 anos, e a dos
gardería nos baixos da institución, iniciativa homes de 16,85.

O PP frea un
Emerxencias e Interior colaborarán coa Federación intento de reducir
Galega de Espeleoloxía en rescate de persoas as competencias
das deputacións
REDACCIÓN cando sexa requirida, a través do leoloxía e o barranquismo, e nas
Galicia centro de Atención ás Emerxen- intervencións operativas en e- O PP rexeitou en comisión parla-
cias 112 Galicia, en aquelas si- merxencia. mentaria unha nova proposta do
Consellería de Presidencia, tuacións de emerxencia e acci- Así, co fin de conseguir maior for- BNG para instar á Xunta a que

A Administracións Públicas e
Xustiza, a través da súa Di-
rección Xeral de Emerxencias e
dentes que se produzan en Gali-
cia, actuando co seu grupo de es-
peleosocorro e tendo como inter-
mación e destreza, os membros
desta federación poderán facer
prácticas e simulacros xunto con
antes de que remate a lexislatura
envíe ao Parlamento un proxecto
de lei que reduza ao mínimo o
rango competencial das deputa-
Interior, vén de asinar un conve- locutor ao coordinador técnico outros grupos de espeleosocorro
nio de colaboración coa Federa- do dito grupo. dentro e fóra da Comunidade Au- cións.
ción Galega de Espeleoloxía, a tónoma. Suárez Canal explicou que era un
través do cal achegará 4.000 eu- Mellora na prevención A achega económica realizada bo momento para traer de novo
ros para o financiamento das ac- Ademais, tamén recolle que a Fe- pola Xunta destinarase funda- este debate á Cámara e para que
cións de apoio dos espeleólogos deración Galega de Espeleoloxía mentalmente aos gastos deriva- o grupo que sustenta o goberno
cia, orixinadas pola práctica da
en materia de Protección Civil. organizará, en colaboración coa dos das actividades prácticas for- fora máis receptivo, toda vez que
espeleoloxía e o barranquismo o
O convenio vén avalado pola ex- Dirección Xeral de Emerxencias e mativas, ás actuacións técnicas os orzamentos, tanto en Galiza
calquera outra que requira a súa
periencia positiva e satisfactoria Interior, realice prácticas do seu xeradas polas accións que deri- como no Estado, falan da necesi-
intervención no ámbito da Comu-
de colaboración coa federación de grupo de espeleosocorro durante ven da execución das actividades dade de racionalizar o sector
nidade Autónoma de Galicia.
espeleólogos galegos en anos an- o ano 2010; co fin de que a súa de prevención e prácticas e á re- público e as contas da Xunta 2010
Segundo se recolle no texto, a
teriores, na súa acción permanen- realización poida contribuír a posición de material funxible uti- poñen ben en evidencia as dupli-
Federación Galega de Espeleolo-
te de busca, rescate e socorro das unha mellora na prevención dos lizado nas actividades contem- cidades que se están dando con
xía prestará apoio á Dirección Xe-
persoas en situación de emerxen- accidentes na práctica da espe- pladas no convenio. estes organismos e demostran os
ral de Emerxencias e Interior
seus gastos inxustificados.
8 a peneira
Xuventude organiza
actividades de lecer e
tempo libre na natureza
A Dirección Xeral de Xuventude e Voluntariado
organizou un programa de actividades de lecer e
tempo libre no medio natural orientado á mocida-
de, que se desenvolverá durante as fins de sema-
na de outono e inverno. As iniciativas, cun total
de 500 plazas (50 por fin de semana) están dirixi-
das a persoas de entre 18 e 35 anos.
Así, a través do programa ‘Invernízate con nós’
poderán practicar BTT, tiro con arco, corda tirole-
sa, iniciación ao rapell, orientación, xogos tradi-
cionais, recoñecemento de estrelas e orientación
nouturna. Ademais, organizaranse rotas de sen-
deirismo e obradoiros de recoñecemento fotográ-
fico da paisaxe e de construccións, entre outras
actividades.
Os titulares do carné xoven obterán un 25% de
desconto no prezo da praza, que será de 75
euros e incluirá o aloxamento no albergue xuve-
nil de Gandarío, no concello coruñés de Bergon-
do, durante tres días e dúas noites, manuten-
ción completa e o material preciso para desen-
volver as actividades, así coma o asesoramento
dun monitor.
Os interesados en participar no programa deben
cubrir a solicitude que poden atopar na páxina
web www.xuventude.net, e que terán que entre-
gar nas oficinas municipais de información xuvenil.
Os centros educativos
celebran a Xornada
pola ciencia en galego
Exposicións, obradoiros de ciencia divertida, tea-
tro divulgativo, experimentos, instalacións elec-
trónicas, concursos de fotografía científica e
matemática, construción de planisferios e papa-
ventos ou conferencias a cargo de profesores uni-
versitarios encheron as aulas e os patios de cen-
tros escolares públicos, concertados e privados de
toda Galicia o xoves 4 de novembro para reinvin-
dicar a ciencia en galego.
Na iniciativa participou alumnado e profesorado
que quixo expresar que a lingua galega, relegada
polo Decreto para o Plurilingüismo de materias
como matemáticas, física e químíca e tecnoloxía,
é idonea para a transmisión do coñecemento e o
ensino nas áreas científico-tecnolóxicas. Así mes-
mo, a xornada prentendeu transmitirlle á socieda-
de galega o orgullo de expresar a ciencia e a tec-
noloxía en galego.
Máis do 26% do persoal da Xunta non é
funcionario ou carece de contrato fixo
J. REY/ AGN
Compostela
pertenenza a unha empresa que
A non quebra nunca como é a Admi-
nistración, un salario digno ou un
horario flexible sen as esixencias da em-
presa privada son algúns dos alicientes
que ven moitos galegos para tentar con-
verterse en traballadores da Xunta, a
maior fonte de emprego que existe na
comunidade galega. Case 89.000 persoas
traballan directamente para a Adminis-
tración autonómica, pero as condicións
laborais entre uns e outros varían enor-
memente.
Un de cada catro empregados da Xunta
(un 26,4%, exactamente) carece de con-
trato fixo ou non ten condición de fun-
cionario, segundo reflexan os últimos da-
tos publicados pola Dirección Xeral de
Función Pública. Unha radiografía que
permite comprobar os distintos tipos de
contratación que se realizan na Adminis-
tración, xa sexa pola propia estrutura
(con organismos públicos de distinta ín-
dole), polo tipo de servizo que presta ou
polas necesidades do día a día, con cen-
tos de baixas médicas cada ano que de-
ben ser sustituidas.
O certo é que a maior parte do persoal
da Xunta son funcionarios de carreira.
Neste apartado figuran os 30.100 profe-
sores que superaron a oposición, os
9.400 funcionarios das distintas conse-
llerías e os 2.300 traballadores do ám-
bito da administración xudicial que son
titulares dunha praza en propiedade. A
todos eles habería que sumarlles os ca-
se 17.200 profesionais sanitarios que
traballan como persoal estatutario fixo
no Servizo Galego de Saúde (Sergas), e
que non acceden ao emprego público
coma funcionarios por formar parte dun
organismo autónomo de carácter admi-
nistrativo.
Pero non todos os empregados públicos
ao servizo da Xunta accederon ao seu
posto de traballo a través dunha oposi-
ción, e moitos deles desempeñan o seu
traballo mediante unha interinidade ou
como persoal laboral, sen as garantías
das que si gozan os funcionarios ‘de to-
da a vida’. Só na Administración xeral
hai contratados máis de 7.000 laborais
e 910 interinos, aos que hai que sumar
outros 5.400 traballadores sen praza fi-
xa no ámbito da docencia non universi-
taria. Esta flexibilidade permite cubrir
as numerosas sustitucións que se produ-
cen nos centros educativos galegos,
tanto de profesorado como de persoal
non docente.
En todo caso, os datos de Función Públi-
ca poñen de manifesto a complexidade
dos sistemas de contratación pública.
Así, as estatísticas distinguen entre fun-
cionarios de carreira, funcionarios interi-
nos, laborais fixos, laborales temporais,
persoal estatutario (fixo ou temporal) e
persoal en formación a cargo do Sergas.
A diferenza está no xeito de acceso e na
GALICIA | NOVEMBRO DE 2010
duración do contrato.
Ministerios
Esta situación reprodúcese nos funciona-
rios dependentes do Goberno, aínda que
con matices. En Galicia traballan 12.000
empregados públicos ao servizo da
Administración xeneral, dos que o 23,7%
ten categoría de persoal laboral, é dicir,
case un de cada catro. Pero a porcenta-
xe sería menor se se teñen en conta as
forzas e corpos de seguridade (Policía
Nacional e Garda Civil), todos eles con
categoría de funcionario, igual que as
Forzas Armadas.
Menos empregados públicos en Lugo e
máis en Pontevedra
As últimas cifras da Dirección Xeral de
Función Pública revelan un descenso
nas cifras de empregados públicos nas
provincias da Coruña e de Lugo, que
contrastan cun incremento nas de Ou-
rense e Pontevedra. Así, Lugo conta con
12.140 traballadores ao servizo da
Xunta (109 menos que hai un ano),
mentras que en Pontevedra se pasou de
26.895 a 26.954, é dicir, 59 traballado-
res máis.
A muller segue a ter presenza maiorita-
ria na función pública de Galicia. Dous
de cada tres empregados da Xunta son
mulleres, que triplican aos seus compa-
ñeiros en ámbitos coma o sanitario.
88.953 son os efectivos da Xunta, 53 me-
nos que hai un ano.
NOVEMBRO DE 2010 | GALICIA
Os concellos prevén un ano 2011 crítico
por mor da débeda e da caída de ingresos
REDACCIÓN
Galicia
caída dos ingresos (por transferen-
A cias e por recadación de impostos),
o incremento da débeda e a devolu-
ción dos anticipos a conta cobrados de
máis son os tres factores que debuxan un
panorama moi negro para os concellos
galegos. Todos os expertos coinciden en
sinalar que o 2011 será un ano tremenda-
mente complexo para as arcas munici-
pais. E os datos e as previsións non fan
máis que reforzar esa hipótese: o vindei-
ro exercicio agravarase aínda máis a mala
situación da financiación local.
O principal problema dos concellos ten
que ver co descenso dos ingresos. En
pleno proceso de elaboración das contas
para 2011, os datos do exercicio en
curso son desalentadores. Tal como de-
mostran as estatísticas do Ministerio de
Economía y Hacienda, prácticamente a
metade dos concellos presupostaron uns
ingresos un 25% inferiores ao que reca-
daron en 2009. Pero algúns casos fan
saltar todas as alertas. O Concello de
Vilarmaior prevé rematar o ano ingre-
sando 770.000 euros, fronte aos 1,6 mi-
llóns do ano anterior. Esa caída (do
54,4%) é similar á que prognostican ou-
tros municipios como San Cristovo de
Cea (57%), Baleira (51,4%), Padrenda
(50,4%), Muxía (49,5%), Ribas de Sil
(47,4%), Cartelle (46,6%) ou Xinzo de Li-
mia (44,7%).
As arcas municipais notarán ese brutal
descenso dos ingresos por varias razóns.
Una delas é a redución das transferencias
procedentes doutras administracións,
coma a autonómica ou a central. A falla
de que se publique a contabilidade de
2009, as cifras estimadas apuntan a unha
caída do 4% das cesións intergoberna-
mentais en Galicia, unha partida cuxo
peso ronda o 50% dos ingresos anuais das
arcas municipais.
A este factor úneselle o progresivo incre-
mento da débeda municipal. Aínda que a
administración local en Galicia é unha
das que menos recorren a esta fórmula
en España, os datos do Ministerio de Eco-
nomía sitúan en 670,2 millóns de euros a
débeda viva dos concellos a 31 de decem-
bro de 2009. Esta cifra supón un 5,2%
máis que un ano antes. E só reflexa a dé-
beda financieira, o que non inclúe as can-
tidades pendentes de aboar a Facenda ou
a proveedores.
Fiscalidade
Pero o auténtico cabalo de batalla para
máis dun experto radica na baixa tributa-
ción dos municipios galegos, o que agra-
va a dependencia das transferencias.
Algúns economistas ven preciso aumentar
as partidas procedentes das autonomías e
a marxe de actuación. “Os gobernos re-
xionais foron bastante rácanos, ao dar
fundamentalmente transferencias condi-
cionadas destinadas a proxectos concre-
tos”, asegura Javier Suárez Pandiello, ca-
tedrático de Economía Aplicada da Uni-
versidad de Oviedo, quen avisa de que a
incertidume afecta á hora de elaborar os
orzamentos. Pero outros teñen a firme
convicción de que parte do problema ra-
dica en que os municipios galegos poderí-
an recadar máis por vía impositiva e non
o fan.
O mellor exemplo está no Imposto de
Bens Inmobles (Ibi), coñecido popular-
mente como a contribución. Trátase da
principal fonte de ingresos tributarios,
por diante do imposto de circulación ou
do IAE. Os concellos galegos agardaban
recadar o ano pasado uns 374 millóns de
euros por este concepto, un 17% máis que
o anterior grazas á revalorización de te-
rreos e ao incremento do parque inmobi-
liario. Pero o certo é que esa cantidade
podería ser aínda maior.
Moitos concellos galegos aplican neste
imposto una taxa do 0,4%, a mínima
permitida por lei. Poderían elevala va-
rias décimas, pero sería unha medida
impopular que afectaría á práctica tota-
lidade dos veciños. E máis coas elec-
cións á volta da esquina. “A solución é a
suba de impostos, eu non son partidario
de aumentar as transferencias”, asegu-
ra Santiago Lago, profesor de Economía
Aplicada da Universidade de Vigo. O seu
prognóstico para 2011 é pesimista: “Ha-
berá concellos que deixen de pagar as
facturas, iso vaise xeralizar porque as
nóminas son o último que van tocar”,
augura Lago.
a peneira 9
Feijóo aposta pola
internacionalización
para saír da crise
O presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo,
afirmou no IV Encontro de Empresarios Galegos
no Exterior que o Goberno autonómico vai seguir
traballando para “paliar os nosos déficits de
internacionalización e para buscar oportunida-
des”. Neste sentido, subliñou que, desde a ópti-
ca da unidade, crearase o Consello Galego de
Internacionalización, no que estarán representa-
dos, ademais da Xunta, a Confederación de
empresarios de Galicia, as Cámaras de Comercio
e a Asociación de empresarios galegos no exte-
rior; e que cualificou como “unha gran alianza”
estratéxica que permitirá promocionar a marca
Galicia con unidade e sen duplicidades. “Unha
alianza, dixo, encamiñada a lograr unha elevada
taxa de retorno, a racionalizar, a priorizar, a sa-
car o maior aproveitamento posible aos recursos
dispoñibles e, en definitiva, a promover unha cul-
tura empresarial e social cada vez máis global”.
O responsable autonómico afirmou que a inter-
nacionalización “xa non é unha alternativa, se-
nón a posibilidade principal para que Galicia
saia antes da crise económica española que o
resto das comunidades”. “A internacionaliza-
ción da economía galega –aseverou- non é unha
posibilidade máis senón, probablemente, a
principal. Estamos inmersos nunha economía
mundial cada vez máis globalizada, aberta e
con maior grao de interdependencia. E o Gober-
no galego está a apostar por unha política que
potencie a presenza no mundo do tecido em-
presarial galego”.
O BNG consegue 20
millóns máis para
Galiza nas enmendas
dos orzamentos estatais
Os nacionalistas galegos chegaron a acordos par-
ciais e puntuais co grupo socialista que permiten
aumentar en 20 millóns as partidas territorializa-
das para Galiza nos Orzamentos Xerais do Estado
para o exercicio 2011.
Francisco Jorquera explicou que “se trata de
acordos parciais que non cambian a posición do
BNG contraria á lei de Orzamentos do Estado”. O
BNG manterá a súa oposición ás contas estatais á
hora de votar o dictame da lei no Pleno. Unica-
mente, e como é lóxico, na Comisión de Orza-
mentos respaldou as emendas pactadas para au-
mentar as partidas para Galiza e por suposto,
votou a favor das emendas propias.
20 millóns máis para Galiza
Entre as partidas máis significativas na sección de
Fomento, o BNG conseguiu aumentar en 5 millóns
a partida para a Terceira Ronda da Coruña, AC-14
tramo Zapateira-As Lonzas, unha cantidade que
se eleva a 6 millóns máis trala transaccional acor-
dada co grupo socialista.
10 a peneira
Galicia é unha das
comunidades nas que máis
mulleres morren por Epoc
Galicia é unha das comunidades españolas con
máis taxa de mortandade por enfermidade pulmo-
nar obstructiva crónica (Epoc) en mulleres, por
detrás de Ceuta e por diante da Comunidad Va-
lenciana. Son datos procedentes do Estudio Epis-
can e incluidos na monografía ‘Actualizaciones en
la Epoc’ editada por NeumoMadrid e AstraZeneca
con motivo do Día Mundial da Epoc que se celebra
o 18 de novembro.
A EPOC é unha patoloxía inflamatoria dos pulmóns
e dos bronquios asociada á bronquite crónica e ao
enfisema, que diminúe a capacidade respiratoria
e provoca sobre todo fatiga, un síntoma que che-
gará a interferir con calquera actividade da vida
cotiá do paciente.
O 90% dos casos de EPOC débese ao consumo de
tabaco, polo que se calcula que un de cada catro
fumadores padecerán Epoc ao longo da súa vida.
En España falecen cada día 50 persoas a causa
desta patoloxía e, en total, arredor de 18.000
españois con Epoc morren cada ano.
O BNG acusa á conselleira
do Mar de negar axudas
para desgastar a Zapatero
O deputado do BNG Bieito Lobeira reclamou de
novo en pleno o pagamento das axudas compensa-
torias para os mariñeiros da campaña do bocareo
2009 no Golfo de Biskaia, que non puideron traba-
llar durante 40 días por falta do recurso, pois ase-
gurou que ano e medio despois seguen sen ver un
duro da parte comprometida pola Xunta.
Lobeira lembrou que o pasado ano, perante o paro
obrigado ao que tivo que facer fronte a frota gale-
ga do cerco, tanto o Executivo do Estado como o
das Comunidades Autónomas afectadas decidiron
articular unha serie de axudas económicas com-
pensatorias, das cales a parte correspondente ao
Estado si está pagada e a de gobernos como o do
Euskadi tamén, mais non aconteceu o mesmo no
caso galego. Para o parlamentar, é de especial
gravidade que a consellería do Mar non teña pre-
visto facer eses pagos coa disculpa de que eses
mariñeiros nestes momentos non están embarca-
dos nesa frota, malia ter participado nesa campa-
ña o pasado ano, ter sofrido o paro dos 40 días e
ter solicitado as axudas, e de feito ter cobrado a
parte correspondente ao Estado.
O PP rexeita unha moción
socialista para optimizar os
comedores escolares
O portavoz de Educación do Grupo Parlamentario
dos Socialistas de Galicia, Guillermo Meijón, re-
clamou á Xunta que impoña “a sensatez e o senti-
do común” na xestión dos comedores escolares.
Así o dixo no debate dunha moción socialista na
que reclamou que a Xunta permita o acceso aos
comedores a todo o alumnado que o solicite “ata
cubrir a totalidade das prazas” e que foi rexeita-
da polo PP.
O parlamentario socialista criticou que o Execu-
tivo dificulta o acceso a este servizo aos estudan-
tes de bacharelato e llelo impide aos docentes,
polo que reclamou que atenda este servizo “con
criterios de eficiencia social e educativa”.
Sinalou Meijón que se trata de “algo economica-
mente asumible e social e educativamente con-
veniente e necesario” porque “non ten sentido
despilfarrar prazas que contan coa infraestrutu-
ra necesaria”.
A fundación Galiza Sempre promove en
Cisxordania a solidariedade con Palestina
REDACCIÓN
Galicia
onzalo Constenla, Secretario de
G Relacións Exteriores do BNG e
membro do Padroado da Funda-
ción Galiza Sempre (FGS), visitou Pales-
tina nunha viaxe organizada pola fun-
dación nacionalista para promover a so-
lidariedade co pobo palestino. Consten-
la mantivo contactos con organizacións
políticas, sociais e representantes insti-
tucionais palestinos e asistiu ás princi-
pais mobilizacións e debates programa-
dos en Xerusalem e Cisxordania polo
Foro Mundial de Educación que se de-
senvolveu a finais de outubro en terras
palestinas e Beirut.
A Fundación Galiza Sempre (vinculada ao
BNG) e o responsable de Relacións Ex-
teriores, Gonzalo Constenla, destacan a
necesidade de que a poboación galega se
“sensibilice” coa situación palestina
que, en palabras do dirixente nacionalis-
ta, é de “total asedio, acoso e extermi-
nio” cara a un pobo que quere “exercer
un dereito básico fundamental, que é
vivir na súa terra”.
Durante unha rolda de prensa na que se
analizou a participación do BNG no Foro
Mundial da Educación, celebrado re-
cen temente en Pa les tina, Gonzalo
Constenla explicou que, coa presenza
do Bloque, quixeron “dar testemuño do
apoio do pobo galego á causa da nación
palestina”.
“Un dos obxectivos da visita foi o da sen-
sibilidade que está a vivir o pobo pales-
tino. Estamos a falar dunha nación que
quere exercer un dereito humano tan e-
A FEG solicita a intervención do fiscal de Medio
Ambiente para protexer a serra do Careón
REDACCIÓN
Galicia
as pasadas semanas, a
N Federación Ecoloxista Ga-
lega (FEG) mantivo unha
entrevista co Fiscal de Medio
Ambiente de Galiza, Álvaro
García-Ortiz, e entregoulle
dous escritos solicitando a súa
intervención perante o gravísi-
mo estado de deterioramento
dos hábitats do LIC Serra do Ca-
reón, que podería empeorar co
proxecto de autovía A-54.
A serra do Careón é un espazo
natural protexido como lugar de
importancia comunitaria que
abrangue 6.662 ha dos concellos
de Agolada, Friol, Melide, Palas
de Rei, Santiso e Toques.
O LIC da serra é un dos puntos
botánicos de maior interese do estado
español. Dentro dos seus límites existen
6 especies incluídas no Catálogo Galego
de Especies Ameazadas como ‘En Perigo
de Extinción’. Tres delas (Armeria
merinoi, Leucanthemum gallaecicum e
Santolina melidensis)teñen na Serra do
Careón a súa única localidade mundial.
lemental como é vivir na súa propia te-
rra”, manifestou nunha rolda de prensa,
acompañado polo analista político pales-
tino Fayez Khalaf.
“Hai familias divididas; queren desposu-
ír os palestinos das súas propias terras;
están a derrubarse barrios enteiros; hai
unha presión tremenda e non se deixa
construír para darlles terras aos colonos
xudeus”, relatou.
Pola súa banda, o xerente da fundación,
Xabier Macías, enmarcou esta activida-
de na busca de “coñecemento doutras
experiencias, proxección internacional
da nación galega e na aprendizaxe dou-
tras experiencias por todo o mundo”.
Paralelamente, Fayez Khalaf reclamou a
construción dun estado democrático
laico “na Palestina histórica para os seus
cidadáns”.
A iniciativa forma parte do programa de
A declaración desta área como LIC non
serviu para frear a súa degradación e
durante a última década, grazas á inac-
ción e deixadez de funcións da Admi-
nistración galega (que está obrigada a
conservar os LIC) as matogueiras que
acubillan estas especies únicas están a
ser destruídas e transformadas para
GALICIA | NOVEMBRO DE 2010
intercambio e cooperación internacional
da Fundación Galiza Sempre que ten pro-
piciado nos últimos dez anos a activa im-
plicación do nacionalismo galego no pro-
ceso do Foro Social Mundial e encontros
bilaterais con organizacións de Brasil,
Portugal, Québec, Guatemala, Kurdistán
e Wallmapu-Chile, entre outros países,
ademais das de diversas nacións sen es-
tado europeas coas que comparte traba-
llos no Centro Maurits Coppieters.
A actividade internacional de Galiza
Sempre concretouse asimesmo o pasado
mes de abril na constitución da Rede
Mundial polos Dereitos Colectivos do Po-
bos, canda outras 29 organizacións de
Europa, Asia, África e América
Gonzalo Constenla, profesor na Universi-
dade de Vigo, xa representou á FGS no
Foro Social Europeo realizado en Estam-
bul o pasado mes de xullo.
produción forestal e de pasto. O
proceso é aínda máis grave se
consideramos que estas 3 espe-
cies únicas só medran sobre un ti-
po de rochas (as serpentinas) que
en Galiza só se topan no Careón e
na Serra da Capelada.
Ao grave impacto desas trans-
formacións súmase agora o pro-
xecto de autovía A-54, cuxo tra-
zado, que recibiu este verán o
visto bó da Consellaría do Medio
Rural, vai partir o LIC en dous e
actuar como barreira para o flu-
xo xénico entre as poboacións
de plantas ameazadas, favore-
cendo a súa desaparición. Esta
decisión é contraria un informe
da propia Xunta de Galiza de
2006 no que se desaconsellaba
totalmente o trazado agora a-
ceptado, e propúñanse alterna-
tivas que non afectaban a este LIC.
A FEG solicita que o Fiscal determine se
a Xunta puido incurrir en delito por non
protexer a estas especies ameazadas
fronte as destrucións dos seus hábitats e
tamén se existen responsabilidades na
“luz verde” dada polo Conselleiro Juárez
á autovía A-54.
NOVEMBRO DE 2010 | GALICIA
A mellor gastronomía de Galiza
promociónase en Madrid este mes
REDACCIÓN
Galicia
Consellería de Cultura e Turismo, a
A través da sociedade Turgalicia de-
pendente da Secretaría Xeral para
o Turismo, presenta en Madrid entre os
días 12 e 21 de novembro a promoción
‘Saborea Galicia’, unha iniciativa coa
que os mellores produtos da gastronomía
galega estarán presentes para o público
madrileño no histórico mercado de San
Miguel.
Este acontecemento, organizado en co-
laboración coas Consellerías de Medio
Rural e de Mar, servirá de escaparate pa-
ra os produtos gastronómicos galegos
máis senlleiros de Galicia e posibilitará a
súa comercialización entre o público ma-
drileño ao tempo que se difunden os va-
lores turísticos da comunidade galega.
No mercado de San Miguel, Turgalicia ins-
talará 12 postos de venda de produtos e
cada un deles estará atendido por dúas
persoas coñecedoras das características
destes. Dentro destes postos, que se dis-
porán a xeito de carriños decorados coa
imaxe característica desta promoción,
exhibiranse produtos galegos das distintas
denominacións de orixe e indicacións xeo-
gráficas protexidas, relacionadas cos sec-
tores dos queixos, a carne, os produtos da
horta, a panadería, a pastelaría, os pro-
dutos do mar, o mel e a castaña. Ademais,
promocionaranse os viños das cinco deno-
minacións de orixe, así como outros viños
O 92 por cento dos universitarios realiza unha
correcta xestión dos residuos de papel e cartón
REDACCIÓN
Galicia
gran maioría da comunidade uni-
A versitaria realiza unha correcta
xestión dos residuos de papel e
cartón na USC. Así se desprende da
enquisa sobre a xestión de residuos de
papel e cartón elaborada no marco dun
proxecto promovido polo Ministerio de
Medio Ambiente e Medio Rural e Mariño
xunto coa Asociación Española de
Fabricantes de Pasta, Papel e Cartón
(ASPAPEL) que contestaron de maneira
voluntaria 1.500 membros da Universi-
dade compostelá.
Dos enquisados, un 76% asegurou depo-
sitar os seus residuos de papel e cartón
nas papeleiras e colectores internos,
da terra e as bebidas espiritosas.
Nesta actividade promovida pola Xunta
da Galicia aproveitarase para difundir
tamén os valores dos produtos con certi-
ficación ecolóxica, e os visitantes, ade-
mais de poder informarse e mercar pro-
dutos gastronómicos de Galicia de cali-
dade, poderán obter información turís-
tica sobre as posibilidades que ofrece o
territorio galego no eido gastronómico e
turístico, grazas a un punto informativo
que se instalará no propio mercado de
San Miguel.
Xornadas específicas
Na promoción Saborea Galicia está pre-
mentres que un 16% prefire facelo nos
colectores específicos externos. O 8%
restante recoñece que non realiza unha
recollida selectiva de papel e cartón.
Respecto ao grao de coñecemento da
existencia na USC dun sistema específi-
co de xestión de residuos de papel e
cartón, un 81% dos participantes
contestou afirmativamente. Na Univer-
sidade de Santiago hai instaladas pape-
leiras específicas para este tipo de resi-
duo en cada posto de traballo, que son
baleiradas polos propios usuarios nos
colectores azuis de rodas que se atopan
nos corredores e lugares comúns de
edificios universitarios. O papel e car-
tón alí depositado é trasladado polo
persoal do servizo de limpeza aos co-
lectores municipais da rúa.
visto que se desenvolvan xornadas espe-
cíficas para mercar e degustar os distin-
tos produtos da gastronomía galega. Así,
os días 12 e 13 estarán adicados aos co-
gomelos, ás castañas e ás fabas, que se-
rán protagonistas da cociña do mercado.
Os días 14 e 15 de novembro centraranse
no peixe e nass conservas, mentres que
os mariscos serán os protagonistas das
xornadas do 16 e do 17 de novembro. Os
días 18 e 19 haberá promocións especiais
das carnes galegas, e dos queixos os días
20 e 21 de novembro.
Ademais, realizaranse a diario dúas catas
maridadas con viños, unha ás 13:00 horas
e outra ás 21:00.
Aínda que resulta moi satisfactorio o
grao de xestión de residuos dous usua-
rios non é tanto o que a coñecemento
se refire. De feito, un 39 por cento dos
participantes na enquisa declararon
non saber o destino final do papel e
cartón recollido selectivamente. Iso si,
a maioría (un 53%) inclinouse por sina-
lar a opción correcta nos máis dos
casos: a reciclaxe.
Os estudantes foron os que máis res-
postas achegaron á enquisa, cun 39% do
total, seguidos polo PDI (34%) e PAS
(22%). A participación indica que a taxa
máis elevada de contestacións se obti-
vo no Campus Vida (51%), seguido polo
Campus Norte (28%) e o Campus de
Lugo (19%).
Consumo na USC
En 2008 consumíronse na USC 261 tone-
ladas de papel, das cales se recuperou
un 67%. A Coordinación do Plan de De-
senvolvemento Sostible anima a todos
os membros da comunidade universita-
ria a empregar o sistema de xestión de
residuos de papel e cartón e lembra
que a mellora ou a ampliación da infra-
estrutura do sistema de xestión (pape-
leiras e colectores) pode tramitarse a
través de solicitudes enviadas ao seu
enderezo de correo electrónico:
plands@usc.es.
a peneira 11
Os nacionalistas consideran
unha vitoria a retirada da
campaña do decreto
O deputado do BNG Bieito Lobeira considera unha
vitoria da sociedade a decisión do goberno da
Xunta de retirar a “infame” campaña de publici-
dade prevista e orzamentada nun millón de euros
para difundir o decreto do galego.
Lobeira cre que triunfou o movemento de contes-
tación popular contra a política “etnocida” do PP
e contra o seu “ecléctico concepto” de austerida-
de, pois até tan só unhas horas e malia a situación
de crise non tiñan reparos en destinar esa canti-
dade a unha campaña que consideraban funda-
mental para “inocular na sociedade os novos valo-
res da normativa lingüística xa vixente” e en cues-
tión de horas a campaña “é innecesaria”.
Para o deputado nacionalista, é obvio que o
goberno de Feijóo non mudou de posición por
gosto propio nin por unha intención de aforro eco-
nónico (“á vista están os fastos millonarios da visi-
ta do Papa”, lembrou) senón que se viu obrigado
por unha cuestión de cálculo político, porque se
deu conta de que lle sería contraproducente den-
de esta perspectiva.
Sanidade lembra que é
preciso distinguir ben os
cogomelos comestibles
A Consellería de Sanidade lembra a necesidade de
manter precaucións á hora de recoller e consumir
cogomelos silvestres para evitar así posibles into-
xicacións alimentarias. A Dirección Xeral de Saúde
Pública e Planificación advirte de que, se ben exis-
ten en Galicia especies de cogomelos comestibles
moi apreciadas na gastronomía, tamén hai outras
que son tóxicas e mesmo moi tóxicas, e poden che-
gar a resultar mortais, polo que saber distinguir os
cogomelos antes de comelos é fundamental.
No apartado Saúde Pública e Planificación –no
subapartado Seguridade alimentaria- da páxina
web do Servizo Galego de Saúde (www.sergas.es/)
ofrécese información aos cidadáns sobre como
previr as intoxicacións.
Ante a dúbida á hora de identificar un cogomelo é
mellor non recollelo. Polo tanto, as persoas inex-
pertas deben apañar os cogomelos acompañados
dun experto ou consultar con algún antes de con-
sumilos. Ademais, hai que procurar non mesturar
as especies no mesmo cesto; non recollelos des-
pois de grandes choivas ou días de moita auga, xa
que isto pode modificar as súas características e
dificultar a súa identificación; e non transportalos
en recipientes pechados ou bolsas plásticas, para
evitar que fermenten.
12 a peneira NOVEMBRO DE 2010

PONTEVEDRA
A Rede Repoblar aumentará ata o 96 % a capacidade
de conexión a internet de banda ancha da provincia
REDACCIÓN Banda Larga grazas á nosa actuación”.
Pontevedra
1 Mb por 17 euros/mes
presidente da Deputación de Pon- O presidente provincial explicou que “o

O tevedra, Rafael Louzán, acompa-

ñado polo al calde do Meis, José
Luís Pé rez, e o de legado territorial da
Xunta de Ga licia, Jo sé Manuel Cores
Tourís, i nau gu rou a posta en mar cha do
proxecto ‘Re po blar’ (Rede Pon te ve dra
de Banda Larga Ru ral) coa conexión do
primeiro usuario, a fa mi lia de Ramón
Fa ri ña, veciña do municipio de Meis.
O acto tivo lugar na vivenda familiar, onde Ra-
món e os seus puideron comprobar ‘in situ’ a
instalación e o funcionamento desta nova rede
sen fíos que a Deputación, a través do proxec-
to Wimax Rural, está a despregar na provincia
para permitir a conexión a Internet en todas
as zonas rurais onde non chegan as compañías
convencionais.
Cobertura do 96% da provincia
O operador de telecomunicacións ao que lle
foi adxudicado o desenvolvemento desta re-
de é Iberbanda, quen, a través da súa marca
‘tengo’ comercializará os servizos de inter-
net de alta velocidade e telefonía fixa che-
gando a todas as zonas rurais da provincia,
onde outros non chegan.
“Repoblar aumentará ata o 96% a capacida-
de de conexión a Internet de Banda Larga en
toda a provincia”, confirmou Louzán, quen
explicou “que isto significa que máis de
350.000 persoas terán en breves acceso á
prezo deste servizo, 17 euros por 1 Mb de
baixada e 384 Kb de subida, está entre os
máis baratos de España e permite aforrar
case 100 euros ao ano”. Os usuarios, ade-
mais, poden ter teléfono fixo por 6 euros e
opción a contratar 2 Mb por 34 euros ao
mes. A dada de alta no servizo é de 59 euros
(incluída a instalación e os aparatos), se ben
non se esixe compromiso de permanencia
algún. Outros dos atractivos desta iniciativa
é que se habilitará unha conexión gratuíta
nos portos deportivos e na prazas públicas
dos 55 concellos participantes, mediante
tecnoloxía Wi-Fi.
Como funciona?
A rede Repoblar emprega unha tecnoloxía
de comunicación sen fíos por ondas de radio
(tecnoloxía WIMAX), o que permite o acceso vivan onde vivan, teñan as mesmas condicións vantaxe para entrar na Sociedade da Infor-
a internet e á telefonía de xeito indepen- e as mesmas oportunidades de acceder á mación e nas Novas Tecnoloxías e unha me-
dentes ás liñas de telefonía convencionais. Sociedade da Información”, e, doutro e como llora exponencial da nosa competitividade
Para isto, a Deputación empregou 54 empra- consecuencia do anterior, “fixar a poboación de cara ao futuro”. Tamén fixo especial
zamentos (21 de Retegal e 33 de nova cons- do rural, para que a xente teña todo o que a fincapé no “importante papel que desem-
trución) que permiten rebotar a sinal a to- sociedade lle esixe para vivir integrado sen peñou a Xunta de Galicia, a través da
dos os recunchos da provincia. necesidade de emigrar á cidade”. empresa pública Retegal, neste proxecto”,
xa que, matizou, “a perfecta sintonía
Igualdade de condicións e fixación da Un antes e un despois entre ambas institucións, Deputación e
poboación rural Para rematar, Louzán, falou de que a rede Xunta, fixo posible un importante aforro
A posta en marcha deste proxecto, explicou Repoblar “marcará un antes e un despois aos cidadáns e permitiu que, cunha
Louzán, ten una dobre finalidade: “dun lado, na historia da provincia, pois supón levar a inversión de 7,4 millóns de euros, internet
contribuír a que os cidadáns de Pontevedra, todos os currunchos unhas condicións de estea por fin ao alcance de todos”.

O equipo de arquitectos gañador do concurso de ideas para resolver

o feísmo nas traseiras da Peregrina comeza a traballar no proxecto
REDACCIÓN consistente nun telón composto taca, a modo de faro, e que terá
Pontevedra por listóns de madeira de piñeiro que ser readaptado aos volumes
galego, é lixeira, ecolóxica e opta contemplados no Plan Especial do
equipo de arquitectos ga- pola horizontalidade como fórmula rueiro 135 (entorno da Peregrina) e

O ñador do concurso de ideas

convocado polo Concello
de Pontevedra para resolver o
problema do feísmo detrás da i-
grexa da Peregrina mantivo unha
primeira reunión de traballo coa
tenente de alcalde, Teresa Casal
García, e cos técnicos municipais
co obxectivo de empezar a fixar
criterios de cara á redacción do
proxecto, que estará rematado
cara a febreiro do ano próximo.
Elio García García e Javier Rodrí-
guez Alcoba expresaron o seu
agradecemento ao Concello de
Pontevedra por ter optado pola
vía do concurso público de ideas,
o que abre as portas á participa-
ción de tódolos profesionais. Á
cita só faltou Carlos Rodríguez Al-
coba, o terceiro integrante do e-
quipo gañador. Os arquitectos
madrileños teñen no seu
currículo o Parador de La Granja
(Segovia), o hemiciclo da Asam-
blea de Extremadura, os consis-
torios de Guadalajara e Berriozar
(Navarra) e un grupo de vivendas
en Avilés, produto dun premio
‘Europan’ (convocado pola Unión
Europea para arquitectos de me-
nos de 40 anos).
Teresa Casal destacou a unanimi-
dade na decisión do xurado, que
optou polo anteproxecto ‘O Cama-
león’ entre os 36 proxectados. Coa
acta na man destacou que a idea,
para achatar un fondo que non
pretende competir coa verticalida-
de da Peregrina. Ademais, subli-
ñou, a proposta adáptase á mobili-
dade das traseiras e medianeiras e
gradúa a súa permeabilidade vi-
sual, que é máxima, coincidindo
cos ocos das ventás.
Opacidade e luz
Elio García confirmou que non
pretenden cubrir ningún oco das
ventás e, de feito, o deseño xoga
entre a máxima opacidade nas
paredes cegas e a máxima per-
meabilidade para respectar as lu-
ces e vistas veciñais. En canto á
durabilidade da madeira, indicou
que estará garantida por medio
do mellor tratamento contra in-
sectos e humidade.
O arquitecto explicou que non pre-
tenderon deseñar un simple telón
de fondo para a Peregrina e por iso
introduciron un elemento que des-
á non dispoñibilidade do solo onde
se apoiaba esa torre. O elemento
manterase, pero axustado aos con-
dicionantes legais e urbanísticos.
Por outra banda, subliñou que
todas as fachadas traseiras serán
revocadas, tratadas e pintadas
para deixalas en perfecto estado
antes da instalación da estrutura
de madeira. O entramado queda-
rá separado 60 centímetros das
fachadas para permitir o mante-
mento futuro que será así, moi
sinxelo, ao actuar de estada. Fi-
nalmente, Elio García explicou
que o deseño só contempla unha
iluminación nocturna na torre-fa-
ro, mentres que no resto do pa-
no, as propias ventás dos veciños
cumprirán este papel.
O proxecto municipal contempla
un custo total, unha vez descon-
tados os importes dos premios do
concurso de ideas, de 450.000
euros.
NOVEMBRO DE 2010 a peneira 13

VIGO
Rueda cre que a área metropolitana de
Vigo pode ser “unha realidade” en 2011
AGN
Vigo

conselleiro de Presidencia, Alfonso

O Rueda, asegura que o proxecto de lei

da área metropolitana de Vigo xa está
elaborado e amosouse convencido de que se
seguen mantendo os “consensos” entre os
14 alcaldes dos concellos implicados, “nada
impediría” que a área metropolitana vigue-
sa sexa “unha realidade” o vindeiro ano, “a
primeira de Galicia”.
Así o asegurou nunha entrevista en RNE,
recollida por AGN, na que tamén se amosou
partidario de abordar a “reforma das facen-
das locais, aínda pendente” e confesou o
“difícil” que é abordar o debate sobre as
posibles fusións de concellos pequenos.
Mentres non se realice, engadiu, “temos
que ir á modernización do que xa temos”, a
través de mancomunidades ou de áreas me-
tropolitanas.
Así, Alfonso Rueda asegurou que a área
metropolitana de Vigo será “un bo banco
de probas” para combater os localismos
que non só afectan ás cidades senón aos
concellos limítrofes. “De nada serve estar deu os “avances” acadados no ano e medio ría é unha das menos afectadas polos noutras consellerías”.
loitando un concello contra outro; ao final de goberno do PP na Xunta. De feito, lan- recortes, Rueda valorou que o presidente Finalmente, reiterou que a creación da
gáñase máis na unión que nas rivalidades”, zoulle ao socialista Carlos Fernández unha galego fora “sensible coa necesidade de Policía galega “terá que quedar para outros
sentenciou. chamada a manter o diálogo, que calificou manter gastos” do seu departamento, e de momentos de mellor situación económica”,
En política municipal, e respostando a unha de “fructífero” e a “olvidar que hai elec- subir o destinado a xustiza, que calificou porque, matizou, “aínda que a Xunta non
pregunta sobre as críticas do presidente da cións municipais”. de “servizo público motor doutras secto- renuncia a tela, vale moitos cartos" e agora
Fegamp, Carlos Fernández, polo incumpri- En relación aos Orzamentos Xerais de res”. Con todo, explicou que Presidencia hai “cousas máis importantes como pode ser
mento do Pacto Local, Alfonso Rueda defen- Galicia para 2011, nos que a súa conselle- asume este ano “custos que antes recaían o gasto sanitario, social e en educación”.

As instalacións deportivas da
O tenente de alcalde critica os
ETEA abrirán na primavera
“despropósitos” da Xunta con Peinador
O alcalde de Vigo, Abel Caballero,
avanzou que a reforma das insta-
REDACCIÓN lacións deportivas da ETEA permi-
Vigo tirá a súa apertura na primavera
de 2011.
tenente de alcalde de Vigo, Santi Domín- Caballero explicou que a reforma
século” sen ningunha actuación
municipal, apuntou Caballero.
Toural inclúe os viais interiores e a
Robleda e Ríos a Baixada á Iglesia
e o Camiño Real. Estes dous acon-
dicionamentos custarán 812.000

O guez, asegurou: “seguimos asistindo a au-

ténticos banzados e despropósitos da Xun-
ta” a respecto do aeroporto de Peinador, tras co-
ñecer as conclusións da xuntanza do Comité de
Rutas. O nacionalista instou á Xunta a explicar
as “razóns obxectivas” que ten para investir o
ano pasado en dúas liñas aéreas (Bruxelas e
Sevilla) en Peinador e “hoxe só falar de manter
unha”, mentres nos outros aeroportos galegos
non haberá reducións.
“Despois da creación do Comité de Rutas o ano pasa-
do, eu quixera que alguén me explicara cal é o seu
obxectivo”, sinalou o tenente de alcalde en respos-
ta aos medios. Para Santi Domínguez, o problema é
que dende a Xunta “non existe ningunha planifica-
ción, nin proposta de complementariedade dos tres
aeroportos galegos”. Considerou que a planificación
que debe facer debería ir na liña de “non primar a
ningún dos tres”.
Respecto ao anunciou realizado pola Xunta de que
ou ben negociaría con outra compañía o voo a
Bruxelas dende Peinador ou buscaría outro enlace
internacional alternativo, o nacionalista comentou
da piscina -que precisará dunha
“transformación moi a fondo” para
convertela en uso cidadán- e da pis-
ta polideportiva conleva un investi-
mento municipal de 860.000 euros,
unha “obra enormemente deman-
dada en Teis”, pois non tiveron usos
deportivos desde o seu peche como
instalación da Armada.
que en primeiro lugar os esforzos deberían ter ido
na liña de manter o voo con Bruxelas, e unha vez Outras melloras en Teis
mantido este destino, “falar de Frankfurt ou O goberno local tamén adxudicou i-
Londres”. A respecto desta falta de criterio do nicialmente outras
Comité de Rutas, Santi Domínguez cuestionou reformas para o
“cales son as razóns para falar dunha liña e non de barrio, que suman
A reforma conleva un
catro”. partidas superio-
O tenente de alcalde tamén respostou á pregunta res a un millón e
investimento municipal
dos medios sobre a solicitude de colaboración eco- medio de euros, a-
nómica do Concello por parte da Xunta para man- demais das insta-
de 860.000 euros
ter as liñas. “Para que quere a Xunta esa colabora- lacións deportivas
ción”, preguntouse. A este respecto, lembrou que da ETEA.
Vigo xa fixo o esforzo o ano pasado para manter a O Concello adxudicou as obras de
liña a Londres. Toural e Ríos, dúas humanizacións
en zonas que levaban “medio
euros.
Por outra banda, adxudicou o go-
berno presidido por Abel Caballe-
ro o acondicionamento da facto-
ría Garavilla, con 418.000 euros,
e a parte do ámbito exterior da
mesma, por 45.000 euros máis. O
Concello tamén contratou a me-
llora da rúa Coutadas, cun
orzamento de 68.000 euros, e a
humanización da parte habitada
de Julián Estévez, 256.000 euros
para a re-
forma do vial
que inclúe os
parques e un
carril bici.
En total, e ao
longo do ac-
tual mandato
municipal, o alcalde vigués cifrou
en 28,5 millóns de euros os
investimento do Concello no
barrio de Teis.
14 a peneira NOVEMBRO DE 2010
NOVEMBRO DE 2010
CIDADES
O PSdeG acusa a Xunta de “desprezar”
a área metropolitana da Coruña
REDACCIÓN
A Coruña
portavoz de Obras Públicas do
O Grupo Socialista, Pablo López Vi-
dal, acusou á Xunta de “desprezar
a Área Metropolitana da Coruña” ao
renunciar á conexión da Vía Ártabra coa
A-6 e coa Terceira Rolda da Coruña. O PP
rexeitou unha iniciativa socialista na Co-
misión de Obras Públicas para que a Xun-
ta execute o proxecto orixinal entre o
porto de Lorbé e a A-6.
López Vidal sinalou que con esta decisión
‘Paseos de Outono’ en Ourense: promove rutas guiadas
para coñecer lugares de interese ambiental e cultural
REDACCIÓN
Ourense
Concellería de Educación do
A Concello de Ourense vén de ini-
ciar unha nova edición de ‘Paseos
de Outono’, unha actividade de carác-
ter lúdico e educativo que consiste na
realización, a pé, de rotas guiadas para
grupos de adultos por itinerarios pre-
viamente seleccionados polo seu valor
ambiental, paisaxístico e cultural.
A actividade está dirixida a persoas a-
mantes da natureza, da arte, da cultu-
ra e afeccionados á fotografia, cun má-
ximo de 15 persoas por sesión. Desen-
vólvese os domingos 7, 14 e 21 de no-
vembro, con saídas aproximadamente
ás 10:00 horas da mañá dende a Aula
Municipal de Natureza do río Miño, en
Oira. O regreso é ás 17:30.
A primeira saída tivo lugar o domingo 7
de novembro, tendo como protagonista
de “illar a Vía Ártabra” incumpren o com-
promiso acadado pola Consellería de
Infraestruturas en xullo e amosan un
“desprezo absoluto pola conurbación da
Coruña” infrinxíndolle unha “ferida im-
portante”. Ademais converten a infra-
estrutura nun “gasto improdutivo” ao dei-
xar á Área Metropolitana “sen un vieiro
fundamental para o presente e o futuro”.
Criticou que a Consellería teña anuncia-
do a reprogramación desta obra anulan-
do a conexión final coa A-6, co que “des-
colga á zona máis necesitada e non cum-
pre o seu cometido, converténdoa nun
a Rota a Prada, no Ma-
cizo Central de Ou-
rense. O día 14 o des-
tino foi a Fraga San
Xoán do Río e o 21 a
rota percorrerá Rega-
das-Ridimoas-Muíños
de Carballeda de Avia.
Os interesados en par-
ticipar poden inscribir-
se na Concellería de E-
ducación de Ourense,
na Praza de San Marti-
ño, ou chamando ó te-
léfono 988388136.
O obxectivo básico da
actividade é achegar ás persoas parti-
cipantes ao coñecemento e goce do
entorno natural, paisaxístico e cultu-
ral de distintos lugares da provincia e
fomentar hábitos e comportamentos
respectuosos co entorno, ó tempo que
se favorezan relacións de amizade e
apéndice sen contido”. Sinalou que este
vieiro, tal e como fora concibido, verte-
braba toda a área metropolitana da Co-
ruña, mellorando a calidade de vida e a
seguridade viaria dos seus 375.000 habi-
tantes.
Reclamou ademais López Vidal á Xunta
que cumpra co compromiso adquirido o
pasado 14 de xullo no Plan Move –que
rebautizou como Plan Para- para rema-
tar esta infraestrutura programada polo
goberno socialista cun investimento de
90 millóns de euros para construír 9 qui-
lómetros de autovía. Acusou ao PP de
“amparar o prexuízo” para as poboa-
cións de Cambre, Oleiros, Sada, Abe-
gondo, Arteixo, Culleredo, Bergondo,
Carral e A Coruña.
Este “eixo estruturante”, explicou o so-
cialista, supón unha conexión fundamen-
tal para as áreas industriais, residenciais
e turísticas coa N-VI, a AP-9 e a A-6,
construíndo unha nova entrada á cidade
solucionando a mellora da mobilidade e
optimizando a funcionalidade desta rede
de altas prestacións.
A iniciativa, rexeitada polo PP, contem-
plaba “continuar co proxecto de execu-
ción e construción da Vía Ártabra tal e
como estaba previsto no seu trazado
inicial, dende a autovía A-6 ate o Porto
de Lorbé”.
Comunicación coa AP-9
Tamén reclamaba “consignar nos vin-
deiros orzamentos da Xunta de Galicia
para o ano 2011 unha partida específi-
ca para continuar co proxecto constru-
tivo do treito de comunicación da AP-9
coa A-6, co gallo de evitar un investi-
mento improdutivo”.
camaradería entre os participantes.
Con esta finalidade, ofértanse rotas
co percorrido máis asequible posible,
de xeito que os participantes poidan
pasear de xeito tranquilo e relaxado,
desfrutando do entorno e indentifi-
cándose con el.
a peneira 15
O BNG consegue
aumentar en 7 millóns
os fondos do estado
destinados á Coruña
O portavoz do BNG no Congreso, Francisco
Jorquera, e o candidato do BNG á Alcaldía da
Coruña, Xosé Manuel Carril, valoraron en rolda de
prensa a resolución das emendas presentadas aos
Orzamentos Xerais do Estado. O Bloque Naciona-
lista Galego logrou no trámite de emendas 20 mi-
llóns máis para Galiza –dos que máis de 7 millóns
lle atinxen á Coruña. A aprobación foi posíbel
polas negociacións co PSOE.
Entre as partidas que teñen a ver coa Coruña,
Jorquera subliñou os 5 millóns acadados polo
BNG para incrementar a dotación orzamentaria
para a AC-14 no tramo As Lonzas-Zapateira –a
denominada terceira rolda–, o millón de euros
para a rexeneración da Ría do Burgo, os 400.000
euros para o estudo para a implantación dos ser-
vizos do tren de cercanías en Galiza, os 800.000
euros para a Real Academia Galega e os 170.000
euros para a rehabilitación de espazos urbanos
no barrio de Posse (Sada).
“Hai razóns para sentirnos satisfeitos”
Jorquera sinalou que a posición contraria do BNG
respecto aos orzamentos é a mesma, “xa que
están mal orientados para saír da crise, son anti-
sociais e diminúen substancialmente o investimen-
to con Galiza”. Jorquera tamén salientou o labor
do Bloque Nacionalista Galego no Congreso, xa
que con dous deputados o BNG conseguiu 20
millóns máis para o país –dos 60 millóns logrados a
maiores no trámite de emendas polo total de
deputados contrarios aos orzamentos. “Hai razóns
para sentirnos satisfeitos”, declarou en alusión á
correlación de forzas no Congreso.
Respecto da dotación a maiores conseguida polo
BNG para a RAG, Jorquera lembrou que o obxecti-
vo dos nacionalistas galegos era “igualar os fondos
recibidos pola Academia galega cos que reciben as
institucións homólogas vasca e catalá”.
A cidade de Lugo acolle a
exposición ‘Leonardo da
Vinci y la Música’
Lugo acolle ‘Leonardo da Vinci y la Música’, a pri-
meira exposición que recolle a relación do artista
coa música. A Capela de Santa María e a sede do
Centro de Artesanía e Deseño da Deputación son
os escenarios desta ampla mostra.
A exposición baséase nos ‘'Códices de Madrid’,
tesouros celosamente gardados na Biblioteca
Nacional de España dende hai tres séculos.
Compóñense de dous manuscritos corresponden-
tes ao período de madurez do artista que recollen
debuxos, bocetos, notas, e ata unha lista de 116
libros que formaban parte dos fondos da súa
biblioteca.
Expertos de todo o mundo estudaron por primeira
vez este traballo durante anos. O resultado foi
unha exposición que amosa a dimensión creativa
de Leonardo, a súa relación coa música de manei-
ra científica e lúdica, así como 20 instrumentos
realizados de acordo cos seus manuscritos.
Seis luthiers de recoñecido prestixio lograron
construir a famosa lira de plata en forma de crá-
neo de cabalo que Leonardo levou á corte do
duque de Milán; a viola organista, un instrumento
para música de cámara moi innovador e comple-
xo; ou o órgano de papel.
16 a peneira NOVEMBRO DE 2010

LOURIÑA
O Concello preve que se imparta ademais a especialidade de atención sociosanitaria

Porriño ofertará un curso de enerxías renovables

REDACCIÓN vo proxecto, crearanse cinco novas aulas
O Porriño polivalentes, que albergarán cursos de aten-
ción ao cliente, de caixeira-repoñedora e de
Concello do Porriño está acondicio- comercio exterior e interior, entre outros.

O nando un local no Multiusos de Tornei-

ros e creou cinco aulas polivalentes e
dúas específicas de formación. Un dos espa-
zos albergará un curso innovador e único na
comarca, de enerxías renovables, e o outro
destinarase á especialidade de atención
sociosanitaria do Obradoiro de Emprego Val
da Louriña III. O proxecto, a través do que
se preparou e se adaptou unha superficie en
desuso de 500 m2, executouse cunha sub-
vención da Xunta de 200.000 euros.
Ante a previsión de acoller un maior núme-
ro de cursos de formación o vindeiro ano
2011 “todo espazo é pouco”. Por iso “acon-
dicionamos, na terceira planta do edificio,
unha superficie total de aproximadamente
500 metros cadrados que ata hoxe estaba en
desuso para destinala non só a formación
senón a calquera outro tipo de actividade”,
explica M. Alejandro Lorenzo, concelleiro de
Formación e Emprego do Concello do
Porriño. Desta xeito, as aulas ademais de al-
bergar programas formativos “tamén pode-
rán ser utilizadas por particulares, asocia-
cións ou empresas que nun momento dado a
soliciten”, sinala Lorenzo.
Para a posta en marcha dos traballos o
Concello recibiu unha subvención de case
200.000 euros por parte da Consellería de
Presidencia, Administración Pública e
Xustiza.
Un total de once programas de formación,
que ocupan a unhas 200 persoas desempre-
gadas, son os que a data de hoxe se impar-
ten no Centro Multiusos de Torneiros. Perru-
quería, cociña, informática ou deseño mul-
timedia son algúns dos cursos AFD concedi-
dos pola Xunta que conviven con outros do
Plan Actívate da Deputación.
A previsión para o vindeiro ano é aumentar
a oferta formativa, polo que será preciso ta-
mén un maior número de aulas. Con este no-
Das outras dúas estancias, unha estará
destinadas a un programa formativo, inno-
vador e único na comarca, centrado en e-
nerxías renovables, a través do que se ins-
talarán placas solares tanto no interior da
aula, que conta cunha superficie de 100
metros cadrados, como no exterior do edi-
ficio. O outro espazo albergará unha das
especialidades do Obradoiro de Emprego
Val da Louriña III, a de atención sociosani-
taria a persoas dependentes no domicilio e
en institucións sociais.
Na mesma planta do edificio tamén exis-
ten, entre outras estancias, un total de oi-
to aulas destinadas a viveiros de empre-
sas, que nun período breve de tempo en-
trarán en funcionamento destinándoas a
todas aquelas persoas do municipio que
poñan en práctica o seu afán emprendedor
e constitúan unha sociedade. Precisamen-
te, dirixido a este colectivo de novos em-
presarios o Concello do Porriño tamén po-
ñerá en marcha outras iniciativas para o-
frecerlles un maior apoio na súa etapa de
comezo e colaborar así no seu impulso de-
finitivo ao mercado.

O BNG acusa a Santos de “incapaz”

por non presentar os orzamentos 2009
REDACCIÓN
O Porriño
O BNG do Porriño afirma que a con-
fesión do alcalde Nelson Santos de
que non haberá orzamentos para
este ano 2009 é unha proba da
incapacidade do goberno local en
materia económica.
Dez meses despois de afirmar, no
discurso da moción de censura,
que a aprobación duns presupos-
tos para 2009 era a principal prio-
ridade para facer a moción, Nel-
son Santos recoñece que non ten
nada que presentar para este ano
e que está a traballar para 2011.
O BNG esixe ao alcalde, responsa-
ble directo desta situación, que
explique coherentemente o que es-
tá a pasar no Concello e por que,
cunha maioría absoluta e tendo
multiplicado os soldos dos conce-
lleiros e concelleiras, non é capaz
de facer os deberes máis básicos
como é a elaboración duns orza-
mentos e sigue a traballar cos que
aprobou o BNG no 2008 co seu voto
en contra e o de todos os partidos
que agora conforman a maioría de
goberno.
Para o BNG a situación é ben sim-
ple: hai incapacidade técnica e
falta de acordo entre os tres gru-
pos que pactaron a moción.
Sinalan a “incapacidade técnica
que se demostra en ter que reco-
ñecer que a situación económica
do concello non era o desastre que
eles tiñan anunciado e incluso
houbo un superavit de 1.500.000
euros no ano 2009, último ano de
goberno do BNG”.
Tamén falan da “incapacidade
política dun alcalde que chegou á
Alcaldía cun pacto escuro e non
explicado e agora é a cabeza dun
goberno de tres grupos antagóni-
cos que loitan por colocarse para
a lista das municipais”.
As recentes declaracións do te-
nente alcalde Marcelino Coto na
que se recoñecían problemas cara
a elaboración das listas é a proba
necesaria para saber que a supos-
ta maioría do novo goberno so e-
xiste á hora de repartir os soldos e
de intentar calar a voz da oposi-
ción con estrategias e prácticas do
máis puro estilo dictatorial.
O goberno de Nelson Santos, que se
presentaba como a gran alternativa
de solución aos problemas dos
porriñeses, é un barco á deriva que
nada ten que ofrecer aparte das
obras que o BNG lles deixou proxec-
tadas e financiadas. Fora diso o que
se aprecia é unha política de des-
pilfarro e descontrol no gasto así
como a contratación con empresas
que teñen relación directa co
goberno.
O Concello de Mos comezará o ano 2011
coa recepción do polígono da Veigadaña
REDACCIÓN
O Porriño
stes días celebrouse no
E Centro de Desenvolvemento
Local mosense unha reunión
informativa entre Xestur, Conce-
llo e AEMOS sobre a evolución do
polígono para todos os empresa-
rios que ubicarán as súas indus-
trias no Parque Empresarial da
Veigadaña.
Javier Domínguez, xerente de
Xestur Pontevedra, anunciou que
os accesos ó polígono estarán re-
matados a finais deste ano e a
recepción producirase a comen-
zos de 2011. En canto ós acce-
para lograr que o polígono sexa mitar un total de 19 solicitudes
sos, Domínguez explicou que o
realidade a principios de 2011. de empresas que queren insta-
viaducto do Louro está xa rema-
De cara a facilitar a situación nes- larse na Veigadaña e 7 empresa-
tado e que o viaducto da Estrada
tes momentos de crise, Javier Do- rios están a construir xa as súas
Nacional 550 estarao en dúas
mínguez anunciou que dende Xes- naves no polígono.
semanas aproximadamente, xa
tur estase a estudiar a opción,
que únicamente falta a instala-
sempre dentro das posibilidades Entidade Urbanística de Con-
ción do alumeado e da sinaliza-
económicas da entidade, de
ción, os sistemas de contención servación
conceder aos empresarios modos
e a capa de rodadura dos viais A alcaldesa de Mos, Nidia Aréva-
de pago aprazado das parcelas.
secundarios. lo, insistiu no compromiso do
O Parque Empresarial da Veiga-
O xerente de Xestur manifestou- Concello de traballar para que a
daña conta cun total de 77 par-
se satisfeito porque nos dous úl- Entidade Urbanística de Conser-
celas e a día de hoxe atópase ó
timos meses se solucionaron to- vación do Parque Empresarial da
77% de ocupación. Nestes intres
dos os problemas técnicos, hu- Veigadaña entre en funciona-
dende o Concello estanse a tra-
manos e loxísticos da Veigadaña mento canto antes.
NOVEMBRO DE 2010 a peneira 17

CONDADO
A Secretaria Xeral da Igualdade clausurou as Xornadas da Muller de Ponteareas sobre conciliación

Marta González: “A conciliación e a corresponsabilidade

son asinaturas pendentes para lograr a igualdade real”
REDACCIÓN axudas para favorecer a conciliación da vi-
Ponteareas da laboral e familiar apoiando ás asocia-
cións de nais e pais para que desenvolvan
secretaria xeral da Igualdade, Marta actividades extraescolares, inmediatamen-

A González, defendeu na clausura das

‘Xornadas da Muller, Ponteareas 2010:
mulleres+homes=conciliación’, que a conci-
liación e a corresponsabilidade son “cru-
ciais” para lograr a igualdade real entre ho-
mes e mulleres.
Na súa intervención, Marta González lem-
brou que a igualdade real entre homes e
mulleres “aínda non está completamente
conseguida” e que “a procura dun espazo
lexítimo na vida pública e profesional para
as mulleres e a oportunidade de compartir
cos homes o mundo do privado e doméstico
están tendo como consecuencia un cambio
social profundo”.
“Lograr ese cambio, que aínda se está a des-
envolver, é o motivo da necesidade de poñer
en marcha políticas de igualdade”, sinalou a
secretaria xeral, que matizou que estas bus-
can favorecer a formación e a incorporación
das mulleres en igualdade de condicións no
mundo laboral, un reparto equitativo das
responsabilidades familiares, e por suposto,
a eliminación da violencia de xénero.
Conciliación e corresponsabilidade
A secretaria xeral de Igualdade indicou que
a sociedade en xeral e as administracións
públicas en particular teñen a obriga de
buscar formas de aliviar a elevada carga que
teñen mulleres e homes en canto ás dificul-
tades para harmonizar vida laboral e fami-
liar, sen esquecer que as medidas postas en
marcha deben ser o máis igualitarias que
sexa posible para evitar que incidan directa-
mente no mantemento da sobrecarga de
traballo nas mulleres, dificultando unha vez
máis o seu desenvolvemento persoal e a súa
F. HERNÁNDEZ
promoción profesional.
Nese sentido, lembrou que o departamento
que dirixe ten posto en marcha iniciativas
para promover a conciliación e a corres-
ponsabilidade, como son as axudas econó-
micas aos pais traballadores que reduzan a
súa xornada laboral para coidar aos seus
fillos e fillas menores de 8 anos, que lles
permitan compensar a reducción salarial á
que a reducción de xornada dá lugar, ou as
te antes ou despois do horario lectivo e
sempre no mesmo edificio do centro esco-
lar, que lles permitan mellorar o problema
de conxugar os horarios laborais cos escola-
res durante o período lectivo.
A secretaria xeral lembrou que “as políticas
de conciliación non son políticas de mulleres”
senón que hoxe en día deben verse como
importantes medidas para mellorar a satisfac-
ción e o benestar de mulleres e homes por
igual, “que teñen dereito a compatibilizar as
súas vidas privadas, as súas responsabilidades
familiares e o desempeño das súas activida-
des profesionais sen problemas”. Para isto,
dixo, “é preciso continuar avanzando na sen-
sibilización de toda a sociedade, administra-
cións, empresas e cidadanía en xeral, sobre a
importancia dunha maior flexibilización e
racionalización nos horarios, que permitan ás
persoas vivir sen necesidade de convertirse
diariamente en heroes a través da superación
de múltiples obstáculos na harmonización de
todas esas esferas”.
Marta González felicitou ao concello de
Ponteareas pola organización da xornada e
animou aos seus responsables a continuar
avanzando no desenvolvemento de políticas
de igualdade.

‘Rosas pola memoria’ homenaxea a

Anxo S. Porto Ucha e a Raúl Francés
REDACCIÓN
Condado
O 30 de outubro, a Asociación
fesor da USC, recibiu a súa ‘ro-
sa’ polo seu “compromiso coa
investigación sobre as orixes e a
evolución da escola republicana
Preséntase en sociedade o novo
Club Ciclista de Salvaterra de Miño
REDACCIÓN
Salvaterra
salón de Plenos do Concello

pola Memoria Histórica do 36 de
Ponteareas realizou a entrega
das súas ‘rosas pola memoria’,
que nesta edición, a quinta, ho-
menaxearon ao profesor Anxo Se-
rafín Porto Ucha e ao ex alcalde
do Porriño Raúl Francés.
Labor das mulleres
Ambos os dous destacaron nas
súas intervencións o importante
labor que representaron as mu-
lleres nos anos da represión fran-
quista. Na cálida pero sinxela ho-
menaxe acompañouse a entrega
das rosas coa música de Os Foliei-
ros de Lavadores.
Ao acto, que tivo lugar na Casa
dos Veciños da parroquia de An-
goares, en Ponteareas, acudiron
entre outras persoas concelleiros
do BNG e do PSOE de Ponteareas,
Mos e Covelo.
Anxo Serafín Porto Ucha, veciño
de Guláns, en Ponteareas, e pro-
e sobre a súa fin coa depuración
dos mestres durante a dictadura
franquista”, como se recolle no
seu libro ‘Mestras e mestres
pontevedreses depurados polo
franquismo’ (2008).
Axudas
Pola súa banda, Raúl Francés foi
homenaxeado por axudar na
época da Transición a familias
de represaliados do Franquismo
da Louriña a conseguir cobrar as
primeiras indemnizacións para
vítimas da Guerra Civil do Es-
tado español, a partir de 1978.
Asasinaron a seu pai cando con-
taba tan só 30 anos, ademais de
a tres dos seus tíos. Por este
motivo, sinalou, “é lóxico que
teña isto sempre na miña ca-
beza e que cada vez que apare-
cía calquera cousa que se puide-
ra conseguir para esta xente, o
intentara”.
O
de Salvaterra acolleu o
martes 16 de novembro a
presentación do Club Ciclista Sal-
vaterra de Miño, contando coa
presenza do seu presidente,
Antonio González; do Alcalde do
Concello, Arturo Grandal, e de
Óscar Pereiro, gañador do Tour de
Francia en 2007, entre outras per-
sonalidades.
Antonio González abriu o acto de
presentación facendo fincapé na nenos pero co afán de ir crecendo aposta decididamente polo de-
ilusión coa que nace o club. Re- día a día, xa que, segundo indicou porte, non só levando a cabo di-
saltou a grande implicación que Antonio, “cada neno ou nena que ferentes actividades deportivas
tanto el coma os seus dous fillos consigamos manter facendo de- enfocadas a todas as idades, se-
teñen neste deporte. Tanto Mau- porte será o mellor premio para nón tamén colaborando cos clu-
ro como Paulo González teñen nós e para a sociedade en todos bes e as asociacións deportivas
un nome labrado a nivel nacional os ámbitos, especialmente no da do concello nas súas actividades
e un gran prestixio no mundo das saúde física e mental”. diarias. É un orgullo contar con
dúas rodas a nivel tanto galego Pola súa banda, Arturo Grandal este Club de Ciclismo en Salvate-
como español. felicitou ao presidente polo tra- rra e sobre todo coa escola de
Á parte do club, tamén se reali- ballo logrado e polo gran palma- BTT, que se unirá a outra oferta
zou a presentación da escola de rés dos seus fillos, e manifestou deportiva para os máis cativos,
BTT que queren impulsar e que o compromiso do Concello co de- como son as escolas deportivas
nace con menos dunha ducia de porte. “O Concello de Salvaterra de Salvaterra”, rematou.
18 a peneira NOVEMBRO DE 2010

VAL MIÑOR
Natalia Salgueiro, nova
portavoz do grupo popular Nigrán aposta pola creación dun
no Concello de Gondomar
Froito dos cambios realizados despois da incorpora-
Canal de Slálom Olímpico no Molle
ción do alcalde Martín Urgal á Caixa, o propio alcal-
de, xunto cos compañeiros do grupo popular de
Gondomar tomaron a decisión a pasada semana de
nomear a Natalia Salgueiro, concelleira do Goberno
de Gondomar, portavoz do Grupo.
A concelleira, que desde a moción é titular das
áreas de Deportes, Formación e Emprego, viu crecer
as súas responsabilidades ao incluír nas súas compe-
tencias a Delegación de Persoal, Economía e Facen-
da. Froito da súa constancia é a consecución do
recentemente aprobado orzamento.
Debido á cantidade de traballo que ten que afron-
tar diariamente, faise imposible compatibilizar o
seu cargo co seu traballo na empresa privada polo
que vaise propor ó pleno do concello a súa dedica-
ción exclusiva para poder atender os veciños e
mailos problemas municipais como as circunstan-
cias o requiren.

Nigrán saca a licitación a

reforma da rúa San Roque
O Concello de Nigrán conta con licitar antes de
final de ano a segunda fase das obras de remode-
lación da rúa San Roque en Camos. Para iso xa sa-
cou a concurso a adxudicación dos traballos, que
contarán cun presuposto de algo máis de 735.700
euros.
Unha vez adxudicadas, as obras terán un período
de execución que non deberá superar os seis
meses, informa o alcalde, Efrén Juanes, que con-
fía en que as melloras previstas neste vial estean
completadas no primeiro semestre de 2011.
Para Juanes, a rúa San Roque é unha vía de comu-
nicación “fundamental para o crecemento ordena-
do do municipio”, xa que corta de xeito transver-
sal a parroquia de Camos e terá un “papel esen-
cial” nas comunicacións da localidade unha vez
que inicie a súa actividade o parque empresarial
de Porto do Molle, apunta.
Gondomar xestionou máis
de 500.000 euros da Xunta
para cursos do Plan ADF
A concellería de Formación e Emprego de
Gondomar organiza seis cursos formativos diferen-
tes Plan ADF (Accións Formativas prioritariamente
para Desempregados) que actualmente acolle o
Centro de Desenvolvemento Local de Gondomar.
O departamento xestionou un investimento de
507.000 euros para a organización destas accións
formativas. O obxectivo destes cursos é formar a
novos profesionais en situación de desemprego,
favorecendo así a súa inserción no mercado laboral.
Ademais as persoas que o desexen poderán realizar
prácticas laborais en empresas da comarca.
As especialidades que se están a impartir son Pro-
gramador de aplicacións informáticas, ata o 15 de
decembro, de 975 horas de duración; Pintor, ata o
27 de outubro, (670 horas); Auxiliar de enfermería
en xeriatría ata o 29 novembro, (320 horas); Deseño
de páxinas web, ata o 29 de outubro, (375 horas);
Inglés de atención ao público, ata o 10 de setem-
bro, (230 horas); Técnico en información turística,
ata o 10 de novembro, (495 horas); Xestor de
Solvencia e financiamento (425 h); Secretariado de
Dirección (350 horas); Informática de usuario (225
horas) e Iniciación a internet (85 horas).
REDACCIÓN
Nigrán
alcalde de Nigrán, Efrén Juanes; e
O o Presidente da Federación Galega
de Piragüismo (FGP), Alfredo Bea,
visitaron o Parque empresarial de Porto
do Molle para coñecer o proxecto de
Canal de Slálom promovido polo Club
Piragüismo Val Miñor. Non faltaron á cita
o concelleiro de Deportes de Nigrán,
Manuel Doldán; o técnico de Deportes,
Pepe Paz; o representante de Galicia no
Comité nacional de Slálom, Ramón Loira;
e o presidente do Club Val Miñor, Enrique
Prendes.
A visita serviu para confirmar o apoio das
federacións galega e española de pira-
Espazo Lectura lanza a campaña Onde hai libros hai futuro
REDACCIÓN
Gondomar
spazo Lectura botou a andar a
E campaña de fomento da lectura
Onde hai libros hai futuro, que
inclúe a edición e distribución de dife-
rentes materiais informativos e divul-
gativos sobra a importancia social da
lectura e sobre as actividades que a
asociación realiza no Val Miñor.
Charlas nos centros de ensino dirixi-
das ás familias
Dentro da campaña, que se desenvol-
verá ao longo dos próximos meses,
inclúese a edición de 4.000 exemplares
dunha guía dirixida a nais e pais con
consellos e recomendacións para fo-
güismo e do Concello a un proxecto que
pode dotar a Nigrán do primeiro canal de
Slálom de Galicia.
A primeira fase do proxecto aproveitaría
a zona superior do canal de desaugue do
parque para crear unha lámina de auga
parada que se convertería nunha zona de
entrenamento e en canal de iniciación
ao Slálom Olímpico de 250 metros de
longo e cun ancho medio de aproximada-
mente 8 metros.
Nova sede do club de piragüismo
Dentro desta primeira fase tamén se
contempla a posibilidade de construir
un club de piragüismo pegado ao em-
barcadeiro, para o que sería precisa a
sinatura dun convenio entre a FGP, o
mentar a lectura dende a casa.
A distribución desta guía irá acompaña-
da dun programa de charlas-coloquio
polos centros de ensino da zona nas se
ofrecerán algunhas estratexias para
traballar a lectura cos nenos e nenas
como unha alternativa máis de ocio,
pero sobre todo como un adestramen-
to para mellorar a comprensión lectora
e favorecer así a súa autonomía e com-
petencia lectora en todos os ámbitos,
tamén no escolar. Nas charlas partici-
pan a presidenta de Espazo Lectura,
Concha Costas, xunto con Anxo Iglesias
Marino, membro da directiva da aso-
ciación.
O ciclo de charlas xa comezou
O ciclo de charlas comezou o pasado
Concello de Nigrán e a Dirección Xeral
de Deportes da Xunta. Nunha segunda
fase afrontaríase a creación dun canal
de slálom de Augas Bravas na zona
baixa.
O alcalde recalcou que o Concello apos-
tará por esta infraestrutura e sinalou
que os responsables de Zona Franca xa
están informados e que lles “encanta” a
idea. Pola súa banda o presidente da FGP
destacou a importancia do proxecto, o
primeiro destas características en Ga-
licia e lembrou que o canal, a parte máis
custosa dunha obra destas característi-
cas, está feito. Tamén valorou o aspecto
lúdico e recreativo da infraestructura
sinalando que a obra “traería riqueza
para a zona”
martes 2 de novembro, no CEIP A Cruz-
Camos e continuou ata o martes 9 de
novembro no CEIP de Belesar. Ao longo
das próximas semanas as charlas segui-
rán por diferentes centros de ensino da
zona, nun esforzo por favorecer o ne-
cesario diálogo sobre a lectura como
ferramenta para o lecer e para a a-
prendizaxe e, sobre todo, para tentar
dinamizar o papel das nais e pais neste
ámbito.
Espazo Lectura quere recoñecer e a-
gradecer a colaboración das ANPAS e
Bibliotecas Escolares dos centros de
ensino da zona no desenvolvemento
desta iniciativa, coa que a asociación
quere dar un paso máis nunha das liñas
fundamentais do seu proxecto: a for-
mación.
NOVEMBRO DE 2010 | VAL MIÑOR a peneira 19

O IGADI analiza a súa estratexia 2011-2016 Exposición fotográfica ‘Un

mar de colores’ en Baiona
REDACCIÓN Este mes pódese visitar a exposición fotográfica
Baiona ‘Un mar de colores’ no hall do Concello de Baio-
na, composta por fotografías dos 17 municipios
aixo o lema Estratexia 2011-2016: que forman parte da Asociación Villas Marineras,

B ideas na encrucillada da crise, o

sábado 6 de novembro reuniuse en
Baiona, no Parador Conde de Gondomar,
o Consello Reitor do Instituto Galego de
Análise e Documentación Internacional,
IGADI (www.igadi.org). Nesta xuntanza,
o IGADI realizou un balance de activida-
des e concretou as liñas de traballo para
o próximo lustro.
Co horizonte do seu 25º aniversario, o
Consello Reitor abordou aspectos de
importancia contextualizados no actual
panorama de crise económica, con es-
pecial atención cara a plena institucio-
nalización física e orgánica da entida-
de; a mellora das súas capacidades nos
eidos de estudo e actividades; a coope-
ración internacional ao desenvolvemen-
to; a acción exterior de Galicia; e a a-
nálise política e estratéxica rexional e
mundial.
O Consello Reitor abordou tamén a im-
portancia para Galicia e, especificamen-
te para a vila de Baiona, da celebración
dos Bicentenarios das Independencias
Hispanoamericanas, contemplando unha
aproximación plural sobre o actual mo-
mento de cambio en América Latina. Pa-
ralelamente, reflexionou sobre a necesi-
dade de ampliar os eidos de actuación
da acción exterior de Galicia dentro do
actual contexto de crise económica,
principalmente dirixidos a propiciar os
mecanismos de internacionalización e u-
niversalización da acción exterior da no-
sa Comunidade como garantes indispen-
sables dunha estratexia de superación
da crise.
A xuntanza do Consello Reitor do IGADI
lembrou igualmente a figura e a traxec-
toria de Fernando Pérez-Barreiro Nolla,
membro do Consello falecido en Londres
o pasado 4 de xaneiro.
situados nas costas de Galicia, Asturias, Cantabria
e Euskadi, onde Baiona xoga un papel principal,
xa que foi un dos cinco municipios fundadores
desta Asociación, o primeiro de Galicia.
A exposición chegou a Baiona con motivo da Festa
da Lura, celebrada a primeira fin de semana de
novembro.
O obxectivo da Asociación Villas Marineras é dar a
coñecer as características especiais comúns en
todos os seus municipios: grandes e pequenas
vilas cheas de tradición e de cultura sempre liga-
da ao mar. Para iso, a Concellería de Turismo ins-
talou un stand promocional na carpa da festa,
situada nos aledaños do Concello, no que se faci-
litou información da Asociación.
Ademáis, na carpa tiveron lugar numerosas activi-
dades gratuitas como actuacións musicais, cata
de viños ou obradoiros para os máis pequenos, así
como a degustación do producto estrela, a lura,
en diferentes modalidades e a prezos asequibles.
A festa estendeuse a 36 restaurantes da vila que
participaron elaborando menús relacionados co
cefalópodo.
O pregoneiro oficial da festa foi, nesta edición, o
deportista baionés Iñaki López.

Gondomar retoma os seus bailes para maiores Baiona realiza unha visita turística
guiada a un grupo de nove bloggers
REDACCIÓN
Gondomar A Concellería de Turismo
de Baiona realizou unha
concellería de Benestar

A
Social de Gondomar, dirixida
por Teresa Pereira, retoma
este outono o seu programa de
bailes nas parroquias. Unha inicia-
tiva que nace co obxectivo de
dinamizar á poboación dos dife-
rentes núcleos de Gondomar, pro-
porcionando así unha oferta de
ocio e actividade física para os
maiores. Organizaranse dous bai-
les ao mes, cada quince días. O
primeiro deles foi en Donas, onde
participaron máis de 45 persoas. O
venres 29 de novembro a sesión de
baile chegará á parroquia de
Vilaza. Será pola tarde no Centro
Cultural.
Cursos de memoria
Por outra banda, a Concellería de
Benestar xa está a impartir un
curso de Estimulación da memo-
ria no que participan 15 persoas.
Ante a boa acollida da actividade,
Benestar acaba de abrir o prazo
de inscrición para os novos grupos
que se van a formar en Donas e
Vilaza. Os interesados poden for-
malizar a súa matrícula na Casa
da Cultura, na oficina de Benestar
Social.
Estas dúas actividades, xunto coa
ximnasia de mantenemento,
conforman o programa de accións
especiais para o colectivo postas
en marcha desde Benestar Social.
O Concello anima a todos os veci-
ños de Gondomar a participar nes-
tas accións, totalmente gratuítas.
visita guiada pola vila
destinada a nove blog-
gers que realizan unha
viaxe de familiarización
polas Rías Baixas.
A viaxe, organizada por
Turismo Rías Baixas-De-
putación de Pontevedra
e patrocinado pola Se-
cretaría Xeral de Turis-
mo da Xunta de Galicia,
ten como obxectivo que
os participantes, un gru-
po de destacados e in-
fluíntes bloggers, conozan a fon- promoción turística dun destino,
do os lugares máis emblemáticos destacando a importancia dos
da provincia durante 3 días. Co- blogs de viaxes e o papel dos
mezaron a súa visita en Baiona, bloggers, e a incidencia que isto
onde puideron coñecer monu- tiene sobre os turistas poten-
mentos como a Fortaleza de ciais, xa que, debido á inmedia-
Monterreal, a réplica da Cara- tez da súa publicación e a través
bela Pinta ou o Casco Histórico. das redes sociais, poden chegar
Esta iniciativa pretende dar un a un maior número de lectores
cambio á tradicional imaxe de en pouco tempo.
20 a peneira NOVEMBRO DE 2010

BAIXO MIÑO
O Concello da Guarda leva
o Proxecto Empatía ao IES Preséntase na Guarda a Rota das Cetáreas
O Centro de Información á Muller do Concello da REDACCIÓN
Guarda, en colaboración co IES ‘A Sangriña’, está A Guarda
a levar a cabo o proxecto ‘Empatía’, enmarcado
ste mes presentouse no Museo do

dentro das actividades de coeducación que sub-
venciona a Secretaría Xeral de Igualdade da Xun-
ta, para favorecer e dinamizar o compromiso coa
igualdade entre mulleres e homes e coa preven-
ción da violencia de xénero.
Obxectivos xerais
Os obxectivos xerais deste proxecto son promover
entre o alumnado da ESO a cultura da igualdade
entre mulleres e homes; ofertar accións formativas
destinadas a previr a violencia de xénero entre a
mocidade e ofertar outras accións educativas de
curta duración.
Os principais destinatarios son as mozas e mozos.
O traballo conxunto de toda a comunidade, suma-
do ás accións puntuais e específicas, pode fomen-
tar no alumnado actitudes igualitarias que mello-
ren a actual situación de discriminación que
sofren as mulleres na sociedade. Por iso hai que
traballar en conxunto para que as novas persoas
que construirán o futuro teñan un futuro mellor
en igualdade de oportunidades para elas e eles.
E
Mar da Guarda a Rota das Cetá-
reas, unha iniciativa levada a ca-
bo pola Cofraría de Pescadores Santa
‘Tecla’ para revalorizar o patrimonio
cultural e marítimo desta vila, que se
puido realizar acolléndose a unha sub-
vención da Consellería de Pesca e co
apoio e colaboración do Concello da
Guarda e da Obra Social ‘La Caixa’.
No acto estiveron presentes a Directo-
ra Xeral de Desenvolvemento Pesquei-
ro, Susana Rodríguez Carballo; o Di- mento dos camiños, recuperación e tárea de AGrelo, ó sur, ata as cetáreas
rector Xeral de Estructuras e Merca- limpeza da cetárea redonda (ao norte de Pepe Sobrino, ó norte, amosa unhas
dos da Pesca; o Alcalde da Guarda, da praia de Area Grande), colocación construccións orixinais de finais do
José Manuel Domínguez Freitas; o Pa- de mesas con paneis explicativos e un século XIX e principios do XX. As cetá-
trono Maior da Cofraría Santa Tecla, curso de formación de persoal como reas contan cunha factoría única de gro-
Francisco Pérez Martínez, e a Asisten- guías-intérpretes das rotas. sos muros levantados sobre a rocha viva
te Técnica da Cofraría, Raquel Outei- nos que o mar se adentraba para man-
ral Radío. Esta última foi a encargada Construcións orixinais ter as distintas especies de marisco,
de conducir o acto, no que describiu A rota que percorre a maior parte do sobre todo a langosta e o lubrigante, tan
os traballos realizados: acondiciona- litoral atlántico da Guarda, dende a ce- característicos da cociña guardesa.

A Confraría de Pescadores ‘Santa Tecla’ organiza un

O presidente de AGAL diserta sobre
o futuro da lingua na Guarda
O martes 9 de novembro cele-
brouse o primeiro acto organiza-
do polo alumnado do IES A Sangri-
ña da Guarda que constiúe o E-
quipo de Normalización da Lingua
Galega.
Valentim Fagim, presidente da
Associaçom Galega da Língua,
falou e demostrou a importan-
cia do galego como instrumento
de comunicación e de acceso á
riqueza social e cultural dos paí-
ses da lusofonía.
O variado público seguiu encan-
tado unha interesante
exposición que deixa ben clara a
importancia e a utilidade de co-
ñecer e utilizar o idioma tanto
en Galiza como para aproxi-
marse ás persoas doutros países
polo mundo enteiro.
“Mantermos o galego é responder
á innegable necesidade de ali-
mentar as nosas raíces, de ser-
mos conscientes da grandeza da
nosa cultura, de conservar a nosa
esencia, que se manifesta nas pa-
labras creadas, transmitidas,
herdadas século tras século”, ex-
plicou Fagim. “Esta necesidade
do noso ser, esta necesidade de
‘sermos’, dixo, é a que nos fai a-
mar a lingua e amarnos nós como
galegas, como galegos”.
proxecto de difusión da Sociedade da Información
REDACCIÓN
A Guarda
Confraría de Pescadores
A ‘Santa Tecla’ da Guarda, en
colaboración coa Federación
Provincial de Confrarías de Pesca-
dores, pon en marcha un ambicio-
so proxecto de difusión da socie-
dade da información que ten como
finalidade dar resposta a unha
problemática longamente deman-
dada polo sector, que é adquirir un
axeitado coñecemento do uso e
capacidades da internet en tres á-
reas principais: administrativa,
profesional e privada ou de lecer.
Na primeira sesión, “Iniciación e U-
sos persoais/lecer”, daranse unhas
breves nocións para acadar un uso
persoal por parte do usuario, tra-
tándose dun xeito breve o uso do
ordenador (acendido, apagado e
outras tarefas iniciais) para abor-
dar temas básicos como arrincar un
programa, os tipos de explorado-
res, o correo electrónico, a navega-
ción web, mercar en internet, se-
guridade e como configurar unha
conexión a internet.
Na segunda sesión, “Usos Adminis-
trativos de Rede” falarase da apli-
cabilidade administrativa, de cues-
tións relacionadas coa tramitación
de expedientes a través da rede, así
como das diferentes tecnoloxías
empregadas (DNI electrónico e fac-
tura dixital), e seguridade na rede.
Na terceira sesión, “Usos Profesio-
nais da Rede”, de aplicabilidade
profesional, trataranse as consul-
tas para o sector da pesca de bai-
xura e do marisqueo que poden re-
sultar de interese, tales como con-
sulta do tempo climatolóxico, car-
tas de navegación, regulamentos,
mareas e vedas, entre outros con-
tidos.
Lugar
Este proxecto de difusión da socie-
dade da información celebrarase
no salón de actos da Confraría os
días 22, 23 e 24 de novembro, de
9 a 14 horas e 16 a 19 horas.
Para máis información: teléfono
986 22 90 42
NOVEMBRO DE 2010 | BAIXO MIÑO a peneira 21

Costas inicia as obras de mellora da Ribeira Campaña da policía contra

o uso do móbil no coche
de Amorín dentro do proxecto Rede Natura A Policía Local de Tomiño puxo en marcha do 8 ao
14 de novembro unha campaña de sensibilización
e vixilancia sobre o uso inadecuado do teléfono
móbil no coche, uso que multiplica por catro o
risco de sufrir un accidente e é equiparable ao
exceso de alcohol.
A campaña enmárcase dentro das operacións de
control para o ano 2010 que leva a cabo a DGT.
A concelleira de Tráfico, Julia Cascón, alerta de
que o uso do móbil conleva un elevado risco de
distración que eleva o tempo de reacción e pode
desencadear un accidente.
A Policía Local lembra que, segundo a normativa
vixente, falar por teléfono ao volante é considera-
do infración grave e pode sancionarse con multas
de 200 euros e detración de 3 puntos do carné.

O goianés Andrés Álvarez,

finalista do certame galego
de composición
O pasado 28 de outubro levouse a cabo a delibe-
ración do xurado do IIIConcurso de Composición.
Unha vez estudadas as nove obras que se presen-
taran a este concurso, acordaron outorgar única-
mente dous premios e un deles concedéuselle ao
poema sinfónico ‘Monte Medulio’, do compositor
REDACCIÓN da de 150 metros cadrados, respectando Esta intervención forma parte dun pro-
goianés de 27 anos Andrés Álvarez Hernández.
Tomiño os camiños de servidume para o paso de grama da Concellería de Medio Ambiente
É a segunda vez que o compositor acada un pre-
vehículos e tractores. no que se pretenden dous obxectivos:
mio neste Certame que organiza a Federación
Servizo Provincial de Costas de por un lado facilitar o acceso e o traba-

O Pontevedra vén de iniciar as obras

de mellora na ribeira da parroquia
de Amorín, coa finalidade de optimizar o
traballo dos pescadores, facilitando a
seu acceso e circulación nesta zona.
As obras, solicitadas pola Concellaría de
Medio Ambiente do Concello de Tomiño,
cun orzamento aproximado de 50.000
euros consistirán na demolición dos res-
tos da antiga arenera e pavimentación en
pedra rústica dunha superficie aproxima-
Demoleranse os restos
llo dos pescadores do Miño e por outro
concentrar o acceso dos visitantes deste
entorno natural. Están contempladas
Galega de Bandas de Música Populares en cola-
boración coa Xunta.
O Concello de Tomiño felicitou ao mozo a través
do seu concelleiro de Cultura, Jesús Castiñeira,
da antiga areneira e outras actuacións na praia de Maceiras,
quen destaca o seu talento e calidade académica.
en Forcadela, e no peirao de Goián.
Andrés Álvarez Hernández naceu en Goián en
pavimentarase en pedra O concelleiro de Medio Ambiente,
1983, comezando os seus estudios musicais con
Santiago Vergara, agradeceu a disposi-
Juan Carlos Díaz Álvarez no seo da Agrupación
rústica unha superficie ción do Servizo Provincial de Costas, co
Musical de Goián, da cal é membro fundador e
que tamén se está a tramitar a futura
onde actualmente imparte clases de trompeta e
de 150m2 senda peonil entre A Guarda e Salceda de
solfexo, o cal compatibiliza coa dirección da
Caselas.
banda infantil da mesma escola.

Máis de 350 persoas pasaron polo Espazo TIC de
Tomiño dende a súa apertura, hai dous anos
REDACCIÓN
Tomiño
Máis de 350 persoas aproveitaron
xa os cursos do Espazo TIC do
Concello de Tomiño, para o ac-
ceso ás novas tecnoloxías, dende
a súa apertura, hai máis de 2
anos.
Recentemente recibiron de mans
da alcaldesa, a nacionalista San-
dra González, os seus diplomas
acredidativos unhas vinte per-
soas das últimas que asistiron
aos cursiños organizados polo
Concello en mate-
ria de iniciación á
informática, correo
electrónico, páxi-
nas web e un longo
etcétera.
Durante o acto os
usuarios manifestá-
ronlle á alcaldesa
de Tomiño o seu a-
gradecemento por
este achegamento
á informática que, para moitos e
moitas, era o primeiro no seu ti-
po. A rexedora animounos a se-
Apróbase o comezo das obras do
parque empresarial de Tomiño
A deputada do BNG Carme Adán
defendeu no Parlamento unha
proposición non de Lei, aprobada
por unanimidade na Comisión de
Industria, Enerxía e Comercio,
grazas a cal comezarán “en bre-
ve” as fases de expropiación e ur-
banización do futuro Parque Em-
presarial de Tomiño.
O parque, situado entre as parro-
quias de Tebra e Vilameán, na
marxe esquerda da estrada PO-
guir aprendendo e asistindo ás
334 dirección Gondomar, suporá a
mobilización de 9 millóns de eu-
actividades que organiza o Con-
ros en investimentos, nesta pri-
cello para todos e todas.
meira fase, para a creación de
493.456 metros cadrados de su-
perficie empresarial.
A deputada do BNG cualificou de
“boa noticia para o concello de
Tomiño” o compromiso do Gober-
no galego para acometer a pri-
meira fase deste proxecto.
O acordo do Parlamento empraza
ao Goberno galego a poñer todos
os mecanismos necesarios para
facer realidade o Parque empre-
sarial de Tomiño e para isto debe
programar a execución deste pro-
ceso na súa primeira fase da ma-
neira “máis inmediata posible” e
proporcionar un acceso axeitado
dende o polígono ata a vía de alta
capacidade, Tui-A Garda garan-
tindo o seu funcionamento pare-
llo ao Parque empresarial.
Pola súa parte, a alcaldesa de
Tomiño, Sandra González, afir-
mou que este acordo supón “un
recoñecemento á demanda reite-
rada do goberno local, tomiñeses
A primeira fase
das obras mobilizará
9 millóns de euros
en investimentos
e tomiñesas e do sector empresa-
rial para sacar adiante un dos
proxectos estratéxicos do conce-
llo de Tomiño”.
Asemade, González agradeceu
“a unimidade das forzas políticas
para acadar este acordo” porque
–asegurou- “redundará en benefi-
cio de Tomiño, da súa comarca e
de Galiza”.
22 a peneira
A Universidade a Distancia
xa ten unha aula en Tui
A oferta educativa que ofrece Tui viuse ampliada
dende novembro coa apertura na cidade dunha
Aula da UNED dependente do Centro Asociado de
Pontevedra.
No primeiro ano desta Aula vanse impartir as tito-
rías para os cursos de Acceso para maiores de 25
e de 45 anos. Estes alumnos, máis de 50 que es-
tán xa matriculados, poderán asistir en Tui ás ti-
torías das materias que cursen, ben de xeito pre-
sencial, ben virtual, a través de vídeoconferencia
naquelas que teñen menor matrícula.
Co establecemento desta aula na cidade búscase
“achegar os cursos e a filosofía da UNED”, expli-
caba Beatriz Rodríguez López, Directora do Cen-
tro Asociado da UNED en Pontevedra, na presenta-
ción desta aula, un acto no que estivo acompaña-
da polo Alcalde de Tui.
Lembran en Tui a Darío
Blázquez cunha praca nos
100 anos do seu nacemento
O martes 26 de outubro tivo lugar na rúa San
Telmo, no conxunto histórico de Tui, o acto de
descubrimento dunha placa conmemorativa en
lembranza do doutor Darío Álvarez Blázquez de
quen o pasado 30 de setembro se cumpriron cen
anos dende o seu nacemento. A placa está situada
na casa que foi a súa residencia ao longo de moi-
tos anos e onde tivo instalada a súa consulta de
1934 a 1942.
No acto tomou a palabra o seu fillo Darío Álvarez
Gándara que evocou as lembranza que para a súa
familia tiña aquel edificio, a quen adicou a súa
intervención. De seguido o alcalde de Tui, Antonio
Fernández Rocha, pronunciou unhas palabras nas
que sinalou que “personalidades como a de D. Darío
nos enriquecen coa exemplaridade da súa conduta,
coa súa permanente lección de humanidade, de
compromiso coa súa terra e as súas xentes...”.
Asistiron ao acto concelleiros dos diversos grupos
municipais, familiares e amigos do homenaxeado
e personalidades diversas como o Presidente da
Real Academia Galega, Xosé Luís Méndez Ferrín.
De seguido no salón de actos do antigo convento
de San Domingos houbo unha mesa redonda arre-
dor da figura do homenaxeado na que participa-
ron o seu fillo Alfonso Álvarez Gándara, o seu
sobriño Xosé María Álvarez Cáccamo e Alberto
Estévez Piña. Escusou a súa asistencia o cronista
oficial da cidade de Tui, Ernesto Iglesias Almeida
O BNG reclama que se cubra a praza
de matrona do Centro de Saúde do Rosal
REDACCIÓN
O Rosal
s nacionalistas do Rosal solicitan
O que se cubra a praza de matrona e
se intensifique o servizo de pedia-
tría no Rosal, a través dunha proposta
presentada no concello e dunha iniciati-
va parlamentaria. A praza de matrona,
despois do pasamento da súa titular, está
a espera de ser cuberta.
Alumnado do IES de Tomiño grava
un spot contra a violencia de xénero
REDACCIÓN
Tomiño
Máis de cen escolares de Ensino Secun-
dario participaron nos obradoiros de
prevención da violencia de xénero or-
ganizados polo Concello de Tomiño, a
través da Oficina de Igualdade. Os o-
bradoiros leváronse a cabo no IES, coa
participación duns 100 mozos e mozas
de 4º da ESO, PCPI (Programa de cuali-
ficación profesional inicial) e PDC (Pro-
gramas de diversificación curricular),
algúns dos cales asistiron e colaboraron
O BNG lembra que a atención especiali-
zada das matronas durante o estado de
xestación e posparto está recoñecida po-
la Organización Mundial da Saúde (OMS)
e é un dereito da saúde das mulleres.
Dende o BNG non ven razón para privar
ás mulleres do Rosal deste servizo profe-
sional, que as atende durante a xesta-
ción, a algunhas incluso durante o parto,
e no período posparto.
Segundo indica Alberte Alonso Pereira,
na gravación dun spot publicitario con-
tra a violencia de xénero.
Este spot gravouse dentro dun obradoiro
audiovisual que incluiu a elaboración
dun guión, a creación das escenas, a
participación tanto diante como detrás
da cámara, a creación dun texto en off a
partir de reflexións escritas e o traballo
escénico.
A actividade estaba destinada a mozos e
mozas de entre 15 e 20 anos, aínda que
tiña prioridade o alumnado participante
nos obradoiros educativos de prevención
organizados pola Oficina de Igualdade
BAIXO MIÑO | NOVEMBRO DE 2010
responsábel local do BNG, “para o BNG é
inaceptábel que dende a Consellaría de
Sanidade se pretenda amortizar a praza
de matrona do Centro de Saúde do Rosal”.
Así mesmo, consideran que o servizo de
pediatría é insuficiente, coa atención
de tan só tres días a semana, e enten-
den que se debería estender a toda a
semana laboral. Na proposta dos nacio-
nalistas solicítase ademais do concello
que se inste á Xunta de Galiza a garan-
tir a atención especializada da matrona
e a estender a toda a semana a atención
en pediatría.
Iniciativa parlamentaria
Pola súa banda, a deputada do BNG Carme
Adán rexistrou no Parlamento galego ini-
ciativas sobre as mesmas carencias do
Centro de Saúde do Rosal no servizo de
pediatría e a atención das xestantes e pos-
parto pola ausencia de matrona.
Adán considera que privar de profesio-
nais que atendan as mulleres durante a
súa xestación e puerperio e mesmo a ne-
nas e nenos que o precisan é unha políti-
ca que “choca frontalmente” coa propa-
ganda do Partido Popular a respecto da
familia.
nas últimas semanas. A alcaldesa de To-
miño e directora da Oficina de Igualda-
de, Sandra González, explicou que con
esta campaña o Concello quere amosar
que na prevención de violencia hai que
traballar todo o ano, non só un día ou
unha semana. Nos talleres, enmarcados
dentro do programa da Xunta de Galicia
para a prevención e o tratamento inte-
gral da violencia de xénero, participaron
tamén uns 150 nenos e nenas de 5º e 6º
de Educación Primaria, dos distintos co-
lexios do municipio. Nesta actividade
traballouse para que os escolares puide-
ran identificar os conceptos fundamen-
tais relacionados coa violencia de xéne-
ro, os estereotipos de home e muller na
sociedade empregando material do en-
torno social máis próximo.
NOVEMBRO DE 2010 a peneira 23

ALÉM MINHO
Piscina de Valença atinge recorde A Última Feira Romaria
Galaico-Minhota, en Cerdal
com 1.690 utentes fixos mensuais A freguesia valenciana de Cerdal promoveu a tradi-
cional Feira dos Santos, este ano nos dias 31 de Ou-
tubro, 1 e 2 de Novembro; a última grande feira -ro-
REDACCIÓN maria do calendário anual galaico-minhoto e a mais
importante entre o norte de Portugal e a Galiza.
Valença
Milhares de visitantes desfrutaram de uma vasta
oferta de produtos. O 1 de Novembro foi o princi-
om 1.690 utentes fixos mensais,

C dos quais 40% são alunos espanhóis

da Escola de Natação, a Piscina Mu-
nicipal de Valença arranca para a nova
temporada 2010/2011 com um recorde
de utentes, superando todos números de
utilização registados ao longo da última
década de funcionamento. Na última é-
poca desportiva, foram registadas 97 mil
entradas.
Uma nova dinâmica impôs-se na Piscina
Municipal de Valença com a diversifica-
ção das aulas monitorizadas com Hidrogi-
nástica, Hidrosénior, Hidropower, Hidro-
step, Hidroterapia, Hidrobike Express, I-
niciação à Natação, Aprendizagem, Ma-
nutenção. São o reflexo da variedade de
oferta, com uma dimensão que não en-
contra paralelo na região.
Um espaço aliciante, serviço de excelên-
cia, uma equipa de monitores competen-
tes e dedicados, uma nova dinâmica e a
relação preço/qualidade justificam um
número de utentes recorde, provenien-
tes de diversos concelhos do Alto Minho e
da Galiza.
Atençao ás necessidades dos utentes
Estes números só foram possíveis uma
vez que a nova direcção se empenhou em
ouvir as necessidades dos utentes, iden-
tificar os problemas e procurar soluções.
Esta época desportiva iniciou em Setem-
bro, antecipando assim 15 dias a reaber-
tura da piscina, coincidindo com o início
do ano lectivo e indo de encontro a soli-
citações em anos anteriores.
A constante manutenção das infra-estru-
turas, o trabalho em equipa e o profissio-
nalismo dos colaboradores e funcionários
em muito têm contribuído para incre-
mentar esta nova dinâmica.
A Piscina Municipal de Valença tem ain-
da uma vertente social muito activa.
Disponibiliza espaços para as escolas,
seniores e várias colectividades de ca-
rácter social do concelho. A Câmara
também concede de forma gratuita, al-
gumas pistas aos Bombeiros Voluntários
de Valença, para que possam realizar
práticas de salvamento aquático, de
mergulho e manutenção da condição fí-
sica do corpo.
“Sinal da dinámica do concelho”
Para o Presidente da Câmara, Jorge Sal-
gueiro Mendes, “este é um sinal da dinâ-
mica do concelho e do contributo positi-
vo que as infra-estruturas municipais de-
vem promover junto da comunidade, em
defesa da melhor qualidade de vida”.
Apesar da satisfação com o elevado nú-
mero de utentes e o reconhecimento pe-
la qualidade dos serviços prestados, o
presidente da Câmara de Valença sublin-
ha que “é fundamental que se mantenha
uma permanente exigência de qualida-
de”, manifestando mesmo o propósito de
avançar com o processo de certificação
de qualidade da piscina.
Jorge Salgueiro Mendes defende ainda
que “todos os munícipes podem e devem
usufruir de um serviço de qualidade e de
excelência prestado pela piscina munici-
pal seja na área do desporto ou para fins
terapêuticos”.
pal dia deste acontecimento e é conhecido como
o Dia da Feira dos Santos e o dia 2 tradicional-
mente instituído como o Dia da Feira das Trocas.
Cavalos e tasquinhas
Os cavalos garranos, típicos da região, forom um
dos principais atractivos desta feira com as casti-
ças e singulares licitações e mostra dos animais.
Nas tasquinhas da feira fazem-se, por tradição, as
provas dos vinhos novos da região e, também, se
apreciam os mais diversos petiscos, com destaque
para os rojões, o caldo verde e as castanhas assa-
das. Nas noites de 31 de Outubro para 1 de No-
vembro e deste para 2 de Novembro decorreram
os cantares ao desafio e as desgarradas a cargo
dos tocadores de concertina da região nas muitas
tasquinhas típicas montadas na feira.
Castanhas, e vinho na Festa
da Castanha de Valença
Valença organizpu a Festa da Castanha, domingo
7 de Novembro, no Jardim Municipal, numa orga-
nização da Câmara Municipal. Castanhas assadas,
licores e doçaria tradicional, à base de castanha,
jeropiga, vinho novo e outros produtos locais tra-
dicionais proporcionaram um dia de outono de
encontro às raízes gastronómicas de Valença.
Um magusto tradicional foi reproduzido no Jardim
Municipal, acompanhado dos cantares ao desafio
e dos sons das concertinas.
O evento contou com a colaboração das juntas de
freguesia e colectividades do concelho.
A castanha foi um alimento base na cadeia alimen-
tar de Valença, durante séculos. Nas aldeias valen-
cianas a castanha representa, ainda, importância
gastronómica não só consumida assada, cozida,
mas, também, no caldo, em puré, a acompanhar
muitos pratos e até no pão de castanha.

Monçao festeja o S. Martinho
na Praça Deu-la-Deu
A Câmara Municipal de Monção, através do
Serviço de Acção Social, festejou o S. Martinho
com 500 quilos de castanhas e largos litros de
vinho tinto. A iniciativa, o 14 de Novembro, na
Praça Deu-la-Deu Martins, foi animada pelo
grupo de concertinas ‘Os Magníficos’.
O magusto reuniu várias centenas de pessoas de
diferentes freguesias do concelho à volta de um
punhado de castanhas e de um copito de vinho
num alegre e bem-disposto convívio.
Este género de iniciativas traduz, segundo o Vi-
ce-Presidente da Câmara Municipal de Monção,
Augusto Domingues, uma política de carinho:
“Estas jornadas de alegria, que arrancam enor-
mes sorrisos de satisfação, merecem o nosso
maior apoio” acentuou.
Exposiçao “Traços do Norte” em Valença
REDACCIÓN
Valença
Sebastião Campos apresenta a
exposição «Traços do Norte» na
Loja de Turismo de Valença, no
Paiol de Marte, na Praça-Forte. 30
obras estarão patentes ao público
entre 30 de Outubro e 13 de
Decembro.
A exposição «Traços do Norte»
reúne um conjunto de obras de
Sebastião Viseu Campos e propor-
ciona ao visitante uma viagem
artística que sobrevoa os princi-
pais monumentos, ícones arqui-
tectónicos e paisagísticos do Norte
de Portugal, com uma especial
referência a Valença.
Sebastião Viseu Campos nasceu na
cidade do Porto em 1927. Desde
cedo conciliou a sua actividade
profissional com as artes plásti-
cas, especialmente com a ilustra-
ção artística a óleo, aguarela e
crayons.
Valença Promove-se na
ExpoGalaecia 2010
A Câmara Municipal de Valença promoveu a gas-
tronomia, o comércio tradicional, o património e
o turismo de natureza na Expogalaecia 2010, com
um stand próprio A feira decorreu em Vigo no
Instituto Ferial de Vigo entre 29 de Outubro e 1 de
Novembro. Os principais produtos turísticos de
Valença estiveram em destaque na 13ª Feira do
Turismo, Gastronomia e Artesanato da Galiza e do
Norte de Portugal.
Vigo converteu-se, nestes dias, num importante
centro de negócios dos sectores turístico e gastro-
nómico, uma oportunidade, segundo o Presidente
da Câmara, Jorge Mendes, para promover Valença
junto do mercado de proximidade que é a Euro-
região, mas, também, para toda a Península.
A Expogalaecia tem-se afirmado, ao longo dos a-
nos, como um espaço interessante para os inter-
câmbios comerciais, geradores de negócios entre
os profissionais dos sectores presentes na feira.
24 a peneira NOVEMBRO DE 2010

ALDEA GLOBAL
López Dobarro augura unha
nova etapa na cooperación
entre Galiza e Arxentina
O delegado do Goberno galego en Buenos Aires,
Alejandro López Dobarro, destacou que coa cele-
bración do ‘Curso de Formación para axentes de
cooperación en entidades galegas’ “ábrese unha
nova etapa” na relación de Galicia con Arxentina
nesta materia.
Alejandro López Dobarro foi o encargado de pro-
nunciar a intervención de peche deste curso orga-
nizado pola Xunta de Galicia para fortalecer como
axentes de cooperación internacional para o des-
envolvemento aos centros galegos de Arxentina.
Preténdese que os participantes nesta actividade
podan comprender a dinámica da cooperación
internacional e as súas principais metodoloxías de
traballo con vistas a que podan elaborar e presen-
tar os seus propios proxectos neste eido.
Dobarro asegurou que esta actividade virá a “enri-
quecer” a cooperación entre ambos países e dota-
rá dun novo eixe de actividades e perfil social aos
centros galegos de Arxentina. Na súa comparecen-
cia agradeceu a participación das preto de 30 per-
soas que dedicaron toda esta semana “a formarse
para axudar”.
Preséntase o documental ‘Aldeas...
un retorno posible’ en Madrid
REDACCIÓN
Madrid
egunda é unha xubilada que traba-
S llou en Suíza e retornou á súa aldea
lucense de Currelos. “Agora vivo sen
reloxo porque aquí non o necesito e pen-
dente del xa estiven bastante”, exclama
con decisión. Explica que o peor foi ao
principio, porque deixou aquí o seu fillo
e polo idioma, “pero logo xa estaba moi
ben e xa me afixen”.
Manuel é un mozo, fillo de emigrantes,
que volveu con 10 anos e “salvo no cole-
xio, que os rapaces lle facían ver que era
o estranxeiro”, non tivo ningún problema
de adaptación. É máis, pensa que “as pa-
trias e as bandeiras caen cando estás coa
túa xente”. Como Segunda ou Manuel ción Galicia Hoxe de Bos Aires) e na seus lugares de orixe e a situación econó-
máis dunha ducia de persoas que agora re- prensa escrita como delegado de varios mica en moitos países está a propiciar
siden en pequenas poboacións de Galicia, xornais españois especializados”. que tamén os seus o fagan. Hai unha gran
Salamanca, Almería, Navarra e Madrid diferenza entre os que se foron a Europa
protagonizan o documental ‘Aldeas... un Emigración silenciosa ou os que o fixeron a América porque os
retorno posible’ cuxa proxección acolleu a España está a recibir moitos españois, primeiros seguiron en contacto, mentres
Casa de Galicia en Madrid. fillos e netos que non saen nos xornais. que a distancia con América espazou eses
“Son unha inmigración silenciosa porque encontros, en moitos casos, por décadas,
O autor non queda rexistrada en ningunha parte. ou para sempre.
O autor do documental, Juan Carlos Ini- Cando pasas por Barajas, tes a nacionali-
esta Vázquez, “é xornalista e cineasta, dade e non contas como estranxeiro pero Cambios
un arxentino-español con raíces galegas en moitas cousas elo na túa propia terra “O mundo está a cambiar moi depresa”,
en Cambados, cunha ampla experiencia e a readaptación non sempre é doada”. di Iniesta e o documental reflicte as expe-
no mundo da emigración dende hai máis Tamén contou que hai dous motivos fun- riencias desas persoas que “emigran va-
de 20 anos, grazas á súa incursión na ra- damentais polos que se está a producir rias veces na súa vida, algo que nunca é
dio (concretamente no programa Audi- este movemento: os maiores retornan aos desexable”.

Analizan o futuro das bibliotecas O BNG felicita á nova

na cidade da Cultura de Compostela
O pensador italiano Claudio
Magris, Premio Príncipe de As-
turias das Letras, o poeta e ex
ministro de Cultura César An-
tonio Molina, o Premio Cervan-
tes e actual Embaixador da Re-
pública Chilena en París, Jorge
Edwards ou a crítica literaria
Mercedes Monmany serán al-
gúns dos convidados, xunto a
prestixiosos especialistas nas
novas tecnoloxías da comunica-
ción como Román Gubern, pro-
fesor Emérito da Universidade
Autónoma de Barcelona; ou De-
rrick de Kerckhove, director do
McLuhan Program in Culture
and Technology da Universida-
de de Toronto.
A intelectualidade galega esta-
REDACCIÓN rá representada por Xosé Ramón Barreiro, historia-
Compostela dor e Profesor Emérito da Universidade de San-
tiago; Ramón Villares, presidente do Consello da
Cidade da Cultura de Galicia ponse en marcha
presidenta do Brasil
A executiva nacional
do BNG envioulle unha
mensaxe de felicita-
ción ao Partido dos
Trabalhadores pola súa
vitória nas eleccións
brasileiras, o que con-
verte a Dilma Rousseff
na próxima presidenta
do Brasil e na primeira
muller que preside o
país.
En concreto, o secre-
tarario de Relacións
Exteriores e Emigra-
ción do BNG, Gonzalo
Constenla, envioulle
unha mensaxe ao Partido dos Tra- goberno Lula e gañando novas co-
balhadores (PT) na que sinalaban tas de benestar social, igualdade e
“en nome da Executiva Nacional fraternidade entre todos os brasi-
do Bloque Nacionalista Galego, leiros e brasileiras e con todas as
do noso Portavoz Nacional, Gui- nacións do mundo que, como a
llerme Vázquez, e no meu pro- nosa, saúda este importantísimo
prio, teño o pracer de vos trans- suceso”.

A
como espazo de reflexión coa organización o 1
e o 2 de decembro na Biblioteca de Galicia do
encontro internacional ‘Pasado, presente e futuro das
bibliotecas’, no que se reflexionará sobre o sentido e
a función destes edificios singulares que souberon
preservar a literatura científica e a creación literaria,
a arte e o pensamento de todos os tempos.
Cultura Galega; a novelista e profesora da Univer-
sidade de Vigo Rexina Vega ou o tamén escritor e
Premio Nacional de Literatura Alfredo Conde; así
como Daniel Buján, subdirector xeral de Biblio-
tecas; e José Antonio de Ory, subdirector xeral de
Promoción e Relacións Internacionais do Instituto
Nacional de Cine e Artes Audiovisuais (INCAA), José
Antonio de Ory.
mitir os nosos parabéns mais sin-
ceros polo trunfo da compañeira
Dilma na segunda quenda das
eleccións presidenciais”.
O BNG salienta que con esta vitó-
ria “garántese que o Brasil siga a-
vanzando nas transformacións so-
ciais e económicas iniciadas polo
“Compañeira”
Por último, Gonzalo Constenla in-
forma de que no BNG agardan po-
der estas presentes na cerimonia
na que se proclame oficialmente á
“compañeira Dilma” como Presi-
denta do Brasil.
NOVEMBRO DE 2010
CULTURA
Facultades coma a de Filosofía ou a de Matemáticas duplican a súa matrícula este novo curso
As carreiras clásicas renacen das súas cinzas
OLAIA UCHA/AGN
Compostela
crise económica rebaixou aínda máis
A se cabe as posibilidades laborais de
moitos mozos e mozas. Isto, sumado
ao Plan Bolonia, que reduciu a duración
de moitas carreiras, provocou que as aulas
dalgunhas facultades galegas se volvan
encher tras anos caendo en picado. A
Universidade de Santiago de Compostela
(USC) é un bo exemplo desta explosión de
estudantes. Segundo evidencian os datos
facilitados polo Reitorado, máis de 6.100
mozos e mozas esgotaron os seus cupos e
abarrotaron ca rrei ras clásicas como
Matemáticas ou Filosofía tras décadas de
caída das matrículas. O incremento de a-
lumnos respecto ao pasado ano sitúase en
algo máis do 13%, similar ao rexistrado
pola Universidade de Vigo. Ademais, máis
do 50 por cento dos estudantes galegos
con mellores notas decántanse pola USC.
Esta tendencia permitiu encher as 24 carrei-
ras con límite de prazas do Campus de San-
tiago e revitalizar outras moitas sen cupo.
Mención á parte merecen algunhas titula-
cións que hai dous cursos tiñan as súas aulas
semivacías. É o caso de Matemáticas, unha
das primeiras facultades galegas en adap-
tarse ao Plan Bolonia e que pasou de 90
novos estudantes no curso 2009-2010 a 129
no actual, por enriba de moitas carreiras
con límite de prazas. Ademais, trátase da
única facultade galega do ramo.
O reitor da USC, Juan Casares Long, explica
a que se debe este fenómeno. “Os profeso-
res da facultade levan feito un esforzo de
divulgación moi importante”, asegura. Así,
comenta que “ese esforzo está a ter os seus
froitos, pero é un tema de xeracións e tarda
uns anos en amosarse”.
O máximo responsable da USC incide tamén
no prometedor futuro laboral que se abre
ante os mozos e mozas matemáticos. “É
unha das titulacións de ciencia básica que
están a ter unha aceptación moi importante
no mercado laboral”, subliña. Neste senti-
do, Casares Long lembra que “durante anos,
a maioría dos titulados de matemáticas da
nosa universidade atopaban emprego no en-
sino e agora son demandados nas industrias
e na administración”.
Salto sen precedentes
Caso similar pero aínda máis sorprendente é
o da facultade de Filosofía, tamén a única
de Galicia. E é que este ano deu un salto
cuantitativo sen precedentes, ao aumentar
os seus novos alumnos de 42 a 88. Por se isto
fose poco, conseguiu atraer a tres dos me-
llores expedientes da última selectividade
en Galicia.
O decano deste centro, Luis Modesto
García Soto, opina que este incremento é
unha “consecuencia positiva dunha si-
tuación negativa”, xa que, coa crise, “a
“Moitos pensan: se non
podo traballar, vou estudar”.
É un retorno das motivacións
vocacionais nos estudos
xente ve que non ten moitas posibilidades
no plano laboral”.
Deste xeito, o decano coida que “estudes o
que estudes tes máis ou menos as mesmas
posibilidades”, o que favorece que “se estu-
den cousas nas que os alumnos están intere-
sados, pero que noutra situación non estu-
darían”. García destaca que “moitos pen-
san: se non podo traballar, vou estudar”. É
dicir, un retorno das motivacións vocacio-
nais á hora de elixir estudos.
Isto explica tamén en parte o perfil do
novo alumnado do centro que dirixe. “A
maioría dos alumnos son xente nova, aínda
que non necesariamente que fixera o Ba-
charelato o ano pasado; hai xente xa de 19
ou 20 anos”, reflexiona García Soto. Ade-
mais, a crise tamén devolveu a moitos a-
dultos ás aulas universitarias. “Tamén hai
algúns, aínda que non é unha porcentaxe
moi significativa. Polo que me consta de
velos nas clases, deben de ser menos de
dez”, sinala o decano.
Semella que os esforzos deste tipo de facul-
tades por promocionarse entre a mocidade
tamén están dando os seus froitos. “Leva-
mos anos participando en moitos programas
para publicitárnos entre os estudantes dos
institutos e participar en calquera outro que
Filosofía deu un salto
cualitativo sen precedentes
ao aumentar os seus novos
alumnos de 42 a 88
a peneira 25
poida aparecer”, explica García.
Matemáticas e Filosofía son só dous exem-
plos dos centros da USC que este ano conta-
rán con esta precisa bombona de osíxeno en
forma de alumnos, pero non os únicos.
Por exemplo, destaca tamén o espectacular
aumento da matrícula en Lingua e Literatura
Inglesa, que pasa de 88 novos estudantes a
197. O grao de Lengua Española tamén sube
de forma contundente, ao pasar de 29 a 78.
Física, outra titulación tradicional sen límite
de prazas, protagoniza tamén un incremento
notable, subindo de 63 a 111. Outro caso cha-
mativo é o de Xeografía, que pasa de 27 a 62
novos alumnos. En definitiva, un sorprenden-
te renacer das carreiras clásicas cando moitos
xa as consideraban feridas de morte.
A outra cara da moeda estudiantil
A pesar do aumento de matrícula do que se
están beneficiando moitas carreiras, varias
facultades galegas representan a outra cara
da moeda estudantil, moitas delas no cam-
pus de Lugo.
Así, o grao de Ciencias da Cultura, a antiga
Humanidades, só suma 21 estudantes e o de
Lengua Española en Lugo queda en 19. Simi-
lares son os casos das enxenierías en Proce-
sos Químicos Xeomática, con 26 e 29 novos
alumnos, respectivamente.
Cinco novos alumnos terá este ano o grao de
Enxeñería das Industrias Agroalimentarias, o
peor resultado da USC; aínda que tamén lle
anda preto a sempre minoritaria Filoloxía
Clásica, con tan só oito estudantes novos
matriculados e que sofre un forte descenso,
pois o pasado curso conseguira atraer a un
total de 21.
26 a peneira CULTURA | NOVEMBRO DE 2010

Ata o día 26 pode verse a súa exposición de esculturas na Casa de Galicia en Madrid

María Carretero homenaxea os peregrinos

REDACCIÓN
Madrid

Rúa do Peregrino, na vila lucense

A de Sarria, no Quilómetro 111 do

Camiño de Santiago Francés -últi-
mo punto onde a igrexa entrega a com-
postelá ou credencial do Peregrino-, é
un destacado exemplo da arquitectura
da paisaxe desenvolvida pola escultora
María Ca rre te ro, na que a pedra adquire
un protagonismo esencial. Ao
desenvolvemento dese e doutros espazos
posteriores, como o Par que ‘Esfera
Interior. Poesía e Música’, en Na val -
carnero, refírese o título da mostra “+Qm
111. Homenaxe ao peregrino”, que ata o
próximo día 26 ocupa as tres salas de ex-
posicións da Casa de Galicia en Madrid.
Nela conxúganse imaxes dos espazos crea-
dos, obras en bronce e pedra, pinturas,
proxección de películas e diapositivas e
unha instalación en pizarra verde de Pol e
filitas vermellas de Lampazas, ambos os
dous municipios lucenses.
Na inauguración da exposición interviñe-
ron, ademais da escultora protagonista ciada polo seu corido e a súa dureza.
desta, o delegado da Xunta de Galicia en Wifredo Rincón declarou que da obra de
Madrid, José Ramón Ónega, o crítico de ar- Carretero, á que coñece dende hai máis de
te Wifredo Rincón García, o arquitecto Do- dúas décadas, sempre lle sorprendeu “a
mingo García de Famara, o embaixador de súa rotundidade e a súa monumentalida-
Finlandia, Markku Keinänen, e os músicos de”. “Sempre consegue sorprenderme por-
Juan Luna e BegoñaGarde, do grupo Naia, que ten unha gran capacidade creativa.
de folk galego. Sabe plasmar a súa idea, unha idea que non
Ónega destacou que María Carretero é au- ten dimensión, nas tres dimensións carac-
tora dunha obra “enormemente expresiva” terísticas da escultura”, manifestou. Igual
e que converte a pedra, material rudo e que Ónega, Rincón referiuse ao conxunto
primitivo, en delicadas formas inspiradas”. arquitectónico ideado por Carretero en Sa-
Tamén se referiu á formación internacional rria así como ao parque de Navalcarnero e,
desta “galega de pro e cidadá do mundo” e especialmente, ás catro pezas monumen-
ás moitas facetas artísticas que cultiva, tais que se atopan na vía que comunica
recoñecendo que a el lle causa especial im- Padrón con Ribeira.
pacto a escultura do Peregrino “que actual- Pola súa banda, a artista declarou que a na-
mente honra a vila de Sarria, en Lugo”. O tureza é moi importante no seu traballo.
delegado tamén expresou a súa especial “Necesitamos a natureza para vivir. Non
satisfacción polo feito de que a escultora podemos crear espazos impersoais, de con- para ela teñen a auga e o verde nos espazos Juan Luna, acompañado da acordeonista
levase ata a Casa a pizarra de Pol, de onde flito, senón lugares nos que poidamos refle- nos que intervén. Begoña Garde, que deleitaron coa súa músi-
el é natural, da que destacou que é apre- xionar”, valorou, sinalando a relevancia que O acto finalizou coa actuación do gaiteiro ca aos asistentes.

Trócanse horas de estudo por euros para Oitavo Premio de Xornalismo

realizar proxectos solidarios en Haití Científico Galicia Innovación
A Consellería de Economía e dividuais como colectivos, e opta-
Industria convoca a oitava edición rán a dous premios dotados con
REDACCIÓN físico e psicolóxico para a rein- Educación, Ciencias da Comuni-
do Premio de Periodismo Cien- 6.000 e 3.000 euros, respectiva-
Madrid serción social e escolar de cación, Xeografía e Historia, Fi-
tífico Galicia Innovación. Esta ini- mente. O xurado estará composto
4.832 nenos e nenas. losofía, Química, Matemáticas,
ciativa pretende fomentar a inves- polo director xeral de Investiga-
Universidade de Santiago, Física, Ciencias Económicas,

A a través do seu Servizo de

Participación e Integra-
ción Universitaria, colabora un
ano máis coa Fundación Coope-
ra e con Cooperación Interna-
cional na Olimpíada Solidaria
de Estudo pola que dende o
venres 5 de novembro e ata o 5
de decembro se permutarán ho-
ras de estudo en bibliotecas u-
niversitarias por euros.
O diñeiro recadado –a razón de
1 euro por 1 hora de estudo-
destinarase á rehabilitación de
catro escolas en Haití e apoio
Método
O mecanismo para facer o cóm-
puto final de horas lévase a ca-
bo mediante a Tarxeta Universi-
taria de Identidade (TUI), que
será preciso pasar polo ordena-
dor preparado ao efecto cando
a persoa entra e cando sae da
sala de estudo. Non se compu-
tarán períodos superiores ás ca-
tro horas consecutivas nin me-
nores a unha hora.
En Santiago de compostela
habilitáronse salas de estudo
nas Facultades de Ciencias da
Bioloxía, Farmacia, Medicina e
Odontoloxía e Psicoloxía, na Es-
cola Técnica Superior de Enxe-
tigación científica e a innovación
tecnolóxica para promover o des-
envolvemento económico, social e
produtivo de Galicia.
ción, Desenvolvemento e Innova-
ción, así como por un funcionario
da propia Dirección Xeral e cinco
vogais expertos no campo acadé-
ñaría e nas bibliotecas Xeral e
Este premio está destinado a to- mico e profesional da comunica-
Concepción Arenal. En Lugo ha-
dos aqueles profesionais da comu- ción e da ciencia.
berá aulas na Biblioteca Inter-
nicación que produciran textos Os criterios que se terán en conta
centros e na Escola de Forma-
xornalísticos especializados en á hora de avaliar os textos serán a
ción do Profesorado.
materia científica e que fosen pu- súa calidade xornalística, o seu ri-
blicados nun medio galego ou na gor científico, a repercusión social
A segunda do Estado
edición para a comunidade dun do tema tratado, a difusión da
Na edición desenvolvida no pa-
medio de difusión estatal no pe- importancia do potencial das mu-
sado curso académico a USC foi
ríodo comprendido entre o 1 de lleres no campo da investigación e
a segunda entidade do Estado
novembro de 2009 e a data de das medida de igualdade que cóm-
que máis cartos recadou, un to-
publicación da convocatoria. pre implantar e o emprego da lin-
tal de 15.272 euros.
Os traballos poderán ser tanto in- gua galega.
NOVEMBRO DE 2010 | CULTURA a peneira 27

As historiadoras Raquel Casal e Silvia González presentaron un estudo sobre os balnearios galegos

Pasado e futuro dunha cultura termal en auxe

REDACCIÓN
Compostela

profesora Raquel Casal García e a in-

A vestigadora Silvia González Soutelo

presentaron en Fonseca o libro ‘Bal-
nearios de Galicia. Orixe e desenvolvemen-
to’ editado polo Servizo de Publicacións da
USC na ‘Serie Galicia’ da Biblioteca de Di-
vulgación coa colaboración da Asociación
Galega de Balnearios. Nel achéganse a his-
toria e a evolución dos balnearios en Galicia
revisitando as súas orixes e convertendo ao
lector en testemuña do seu desenvolvemen-
to e progresión ata a actualidade.
O libro presentouse nun acto no que partici-
paron, ademais das autoras, o vicerreitor de
Extensión Universitaria, Cultura e Sociedade,
Javier Garbayo. Asistiron tamén o director da
Cátedra de Hidroloxía Médica, Juan J. Gestal
Otero; o xerente da Asociación de Balnearios
de Galicia, Benigno Amor, e o director do Ser-
vizo de Publicacións, Juan L. Blanco Valdés.
Todos eles coincidiron en destacar a varieda-
de e calidade das augas galegas.

Cura termal, hoxe indiscutible

Dende as primeiras manifestacións do culto
aos mananciais e as pegadas que, ao longo
dos séculos, foron quedando do uso e explo-
tación dos establecementos termais no
mundo antigo, as autoras tenden unha pon-
te entre unha práctica milenaria e o terma-
lismo e a balneoterapia do século XXI, cando
se recupera o interese polas propiedades sa-
lutíferas dunhas augas únicas e dunhas ins-
talacións privilexiadas, que constitúen un
activo de enorme potencialidade en termos
de atracción turística.
Como explica no limiar o co-director da re-
centemente creada Cátedra de Hidroloxía
Médica da USC, Juan J. Gestal Otero, a cura
termal continúa a ser “indiscutible” como
factor coadxuvante na prevención, trata-
mento e rehabilitación de procesos de evo-
lución crónica moi prevalentes como as pa-
toloxías do aparato locomotor, especialmen-
te os reumatismos, ou en enfermidades da
pel e do aparato respiratorio, aos que se lle
foron sumando novas indicacións. Para o pro-
fesor de Medicina “hoxe, sen dúbida, a cura
termal é unha alternativa eficaz fronte a
outros tratamentos e pode incluso ser máis
eficaz, menos custosa e mellor tolerada”.
O volume
En nove capítulos, o volume explica a dife-
renza entre os balnearios e os ‘spa’, a rele-
vancia dos mananciais e os cultos e vincula-
cións máxico-relixiosas ás augas, os tipos de
baños e prácticas na época romana, así
como os principais edificios de baños de
augas mineromedicinais.
Adícaselle tamén un capítulo á evolución his-
tórica dos balnearios na Idade Media ata che-
gar ao rexurdimento do termalismo a finais do
XIX. Logo do declive a partir dos anos coren-
ta do pasado século documentado no libro
chégase a un percorrido polos edificios e ins-
talacións dos balnearios galegos na súa época
dourada e a súa evolución ata o século XXI.
As autoras
Raquel Casal é doutora en Historia pola USC
e profesora de Arqueoloxía dende 1984 na
mesma Universidade. Foi directora xeral de
patrimonio histórico e da cultura da Xunta
de Galicia entre 1983 e 1988, directora do
Departamento de Historia I e dende 2007
coordina o grupo de investigación Arqueo-
pat, Obradoiro de Arqueoloxía e Patrimonio.
As súas principais liñas de investigación cén-
transe na arqueoloxía castrexa, romana e
medieval, na protección e posta en valor do
patrimonio arqueolóxico e as artes plásticas
castrexas e romanas.
Silvia González é doutora en Historia pola USC
e graduada superior de Arqueoloxía pola
Universidade de Barcelona. Na actualidade é
investigadora ‘Juan de la Cierva’ no De-
partamento de Ciencias da Antigüidade e da
Idade Media da Universidade Autónoma de
Barcelona. Ten participado en diversos pro-
xectos arqueolóxicos nacionais e internacio-
nais sobre os sistemas hidráulicos e as augas
mineromedicinais na Antigüidade.

Edicións do Cumio
Homenaxe a revista Nós no seu 90 aniversario edita un manual sobre
REDACCIÓN de 1925 a 1935. Durante este tempo, os tar os máis diversos temas de actualida- cogumelos dunares
Compostela seus impulsores procuraron a través das de, máis alá do ámbito literario. O gale-
páxinas da revista dignificar a realidade go estivo presente mesmo na publicida-
o ano 1920 saía á luz na cidade de cultural de Galicia e conectala directa- de das súas páxinas, con deseños elabo- Edicións do Cumio publica unha guía que dá

N Ourense o primeiro número da

revista Nós.
A publicación, escrita en galego, foi
promovida por intelectuais clave da his-
toria de Galicia, integrantes do Grupo
Nós. Estes homes foron, entre outros,
Vicente Risco como director, Daniel
Alfonso Rodríguez Castelao como direc-
tor artístico, Ramón Otero Pedrayo, Flo-
rentino López Cuevillas e Antón Losada
Diéguez.
Os membros de Nós, cunha ampla for-
mación intelectual, tiñan como unha
das súas finalidades a eliminación do
lastre do folclorismo da cultura galega,
mediante a súa actualización, normali-
zación e universalización. Entre os anos
1920 e 1936 publicáronse un total de
144 números da revista en dúas etapas:
a primeira de 1920 a 1923 e a segunda
mente coa Europa do momento. Por iso
nos seus artigos, aínda sen descoidar a
produción literaria, pasarían a ocupar
un lugar moi importante estudos sobre
prehistoria e arqueoloxía, así como tra-
ballos centrados en etnografía, arte,
antropoloxía, socioloxía, xeografía, filo-
sofía, política, etc.
A publicación, na que se difundiron por
vez primeira en España algúns fragmen-
tos da obra Ulises de James Joyce –pu-
blicados no número 32 da revista–, cons-
tituiría, ao mesmo tempo, un medio
fundamental para a difusión e a dignifi-
cación da lingua galega, como elemento
identificador da personalidade de Gali-
cia. Os impulsores da revista amosaron
unha preocupación constante polo idio-
ma e este compromiso lingüístico tradu-
ciuse na utilización do galego para tra-
rados polos propios membros da publi-
cación.
Entre 1920 e 1936
publicáronse 144
números da revista
Por todo isto, estas data constitúen
unha oportunidade para homenaxear e
lembrar o labor levado a cabo a través
da revista Nós a prol da lingua e da cul-
tura galegas. Un labor que favoreceu en
gran medida a intelectualización e o
proceso de normalización do idioma
propio de Galicia e que contribuíu, sen
dúbida, ao prestixio social do idioma.
conta dun traballo de estudo e catalogación
de cogomelos do litoral atlántico galego leva-
do a cabo nos últimos 10 anos polo micólogo
José M. Castro Marcote. Polo tema que trata
e a escasa bibliografía dispoñible, é unha obra
fundamental e precisa na micoloxía galega.
A obra consta dunha introdución, coa des-
crición do sistema dunar completo, os dis-
tintos hábitats, as plantas máis importantes
e as estratexias de adaptación, así como un
catálogo de especies identificadas compos-
to por 80 fichas con macro- e microfotogra-
fías a toda cor e observacións de todas as
especies.
O autor
José Manuel Castro Marcote é socio fundador
da asociación micolóxico-naturalista ‘Pan de
Raposo’ e autor do coñecido libro ‘Cogome-
los de Galicia’ editado pola Xunta.
28 a peneira
LINGUA
A lingua serve de eixo temático dos
roteiros de Adega Lugo 2010-2011
REDACCIÓN
Lugo
dega Lugo vén de presentar o seu
A programa de roteiros para o curso
2010-2011 que, desta volta, estará
adicado á lingua galega como principal eixo
de conexión patrimonial e cultural entre os
galegos e galegas, xunto coa paisaxe e o
territorio de Galiza. O obxectivo é recoñe-
cer e potenciar a lingua propia como vehí-
culo de vida e de entendemento ou inter-
pretación do medio que nos rodea, para
non deixar esmorecer o que constitúe o
principal elemento da nosa identidade.
“Así como os recursos naturais e a biodi-
versidade, o idioma é un ben herdado dos
nosos devanceiros e emprestado polos
nosos fillos e fillas que hai que conservar e
protexer para poder sobrevivir como pobo
O PP négase a
conmemorar o 125
aniversario de
Castelao
O PP négase a declarar o Ano 2011 como
Ano Castelao. Así, votou en contra dunha
iniciativa do BNG que tiña por obxecto
conmemorar o 125 aniversario do seu na-
cemento e o recoñecemento da súa figu-
ra, para que non sexa víctima da política
de “ocultación” e “esquecemento” que,
din os nacionalistas, practica o goberno
da Xunta contra as figuras senlleiras da
cultura e as letras galegas.
A deputada nacionalista Ana Pontón sa-
lientou durante a exposición da inicia-
e acadar un futuro sostíbel, rico e diverso
tanto ambiental como culturalmente”,
indican dende a organización.
Para iso, Adega Lugo convida á sociedade
galega a achegarse a lugares emblemáti-
cos da xeografía galega nos que naceron
e se desenvolveron os grandes fitos da
literatura que retrataron coma ninguén o
sentir da paisaxe e da terra, como Uxío
Novoneyra, Fiz Vergara Vilariño, Car-
valho Calero, Manuel María, Cunqueiro,
Aquilino Iglesias, Noriega Varela, Edu-
ardo Pondal, Castelao, etc.
Por outra banda, os roteiros de Adega
deste curso teñen previsto visitar ás
zonas do Leste e do Sur de Galiza lindan-
tes con outras terras nas que aínda se
conserva e utiliza o idioma galego de
xeito cotián dada a vinculación histórica
e cultural co pobo galego. Ademais de
tiva no Parlamento a necesidade de or-
ganizar unha grande exposición da obra
gráfica máis relevante de Castelao na
Cidade da Cultura e actividades de di-
vulgación nos centros educativos. Ase-
made, avogou pola organización de es-
tudos e congresos e, sobre todo, por-
que se incluira na lei de orzamentos
unha partida con suficiente dotación
para o desenvolvemento de todas as
actividades.
A parlamentar tamén reivindicaba a
través desta iniciativa que se cumpra
outro acordo unánime do pasado mes
de febreiro relativo á protección e difu-
sión da obra de Castelao e á súa decla-
ración como Ben de Interese Cultural,
pois ningún dos puntos que incluia se
está a desenvolver.
cruzar as ‘raias’ administrativas, tamén
se fará un percorrido polo concello de
Burela, exemplo de convivencia e res-
pecto entre diferentes pobos e de inte-
gración doutras realidades na cultura
propia.
Para a realización destas camiñadas, A-
dega conta coa colaboración de diversas
entidades culturais e sociais e de persoas
vinculadas estreitamente coa cultura ga-
lega ou a accións de potenciación do i-
dioma galego.
O primeiro roteiro tivo lugar o 7 de no-
vembro e percorreu a Serra do Courel,
terra na que naceu Uxío Novoneyra, au-
tor a quen se dedicou este ano o Día das
Letras Galegas.
O programa de roteiros de Adega Lugo
pódese consultar polo miúdo na súa web:
www.adega.info.
Para a deputada nacionalista, a perti-
nencia desta proposta vén dos antece-
dentes que se puideron comprobar con
nitidez durante o 2010, ano no que se
produciron efemérides doutros persona-
xes claves para a cultura galega, como o
125 aniversario da morte de Rosalía ou o
centenario do nacemento de Carballo
Calero, “semella que non teñen a talla
suficiente para que a Consellería lles
prestara a súa atención”.
Ana Pontón denunciou que mentres non
hai recursos para conmemorar estas da-
tas si apareceron publicados no DOG
convenios para dotar con case 500.000
euros á Fundación Cela, “aquí non hai
austeridade –dixo- pero a Fundación Ro-
salía recibiu só 20.000 e a Fundación
Castelao nin aparece.
NOVEMBRO DE 2010
Política Lingüística ultima
o proxecto europeo
“Camiño das culturas e
das Linguas”
A Secretaría Xeral de Política Lingüística está a
ultimar os traballos preparatorios para desenvol-
ver o proxecto ‘Camiño das culturas e das linguas.
Diversidade cultural e lingüística no Camiño de
Santiago’, unha iniciativa que busca promover a
diversidade lingüística e cultural no marco do
Camiño de Santiago, tendo como eixo fundamen-
tal a lingua e a cultura galegas.
Con este obxectivo, reuniuse o grupo de traballo
encargado de poñer en marcha esta iniciativa.
Así, elaborarase unha exposición itinerante, orga-
nizarase un congreso en Santiago de Compostela
sobre a diversidade lingüística e cultural nos
camiños de Santiago e construirase unha páxina
web con amplos contidos sobre esta temática.
Ademais, os distintos membros deste grupo de
traballo constituiranse dentro duns meses, xunto
con outros organismos europeos, nunha Rede
Europea de Axentes Culturais.
A USC elabora un
dicionario de pronuncia
O Instituto da Lingua Galega (ILG) e a Real Acade-
mia Galega acaban de publicar o Dicionario de
pronuncia da lingua galega, elaborado por Xosé
Luís Regueira. O volume fornece transcricións fo-
néticas para 47.000 palabras cunha proposta de
pronuncia que ten en conta toda a información
fonética coñecida da lingua galega.
Este dicionario é unha ferramenta relevante para
a normalización da lingua galega, xa que permite
establecer un modelo de pronuncia estándar uti-
lizable na aprendizaxe, nos medios orais de co-
municación e noutros ámbitos de difusión da lin-
gua. Diríxese, polo tanto, a aprendices tanto ga-
legos coma foráneos, a todos os profesionais que
necesiten facer uso dunha pronuncia estándar -
xornalistas, dobradores e actores- así como a
todos os usuarios dos recursos lexicográficos do
galego.
O Camiño pola Lingua
chega a Compostela
O domingo 31 de outubro tivo lugar a cuarta e últi-
ma etapa do Camiño pola Lingua. Esta iniciativa
lúdico-reivindicativa de defensa do galego a través
da Vía da Prata do Camiño de Santiago iniciárase
en Ourense o día 10 de outubro, promovida pola
plataforma Queremos Galego e por outras entida-
des sociais e culturais da cidade das Burgas, entre
elas a veterana Asociación Xuvenil Amencer.
O acto final do Camiño pola Lingua foi unha mos-
tra de “recoñecemento” ao compromiso na de-
fensa da lingua e da cultura galegas a todas as
persoas que iniciaron o Camiño desde Ourense,
así como a aquelas que se foron incorporando nas
etapas posteriores, desde Cea e desde Lalín.
Neste acto final participou a actriz e humorista
Isabel Risco, activa colaboradora de Queremos
Galego, quen deu lectura ao anaco final do mani-
festo en defensa da lingua que se foi compoñen-
do en cada unha das etapas do Camiño; e Carlos
Callón, presidente da Mesa pola Normalización e
portavoz nacional da plataforma cidadá.
NOVEMBRO DE 2010 a peneira 29
 DEPORTES

Deporte promove a través do Plan

Galicia Saudable un modo de vida sa
REDACCIÓN
Galicia

Plan Galego para o Fomento da

O Actividade Física Galicia Saudable

pretende instaurar na Comunidade
Autónoma unha nova cultura de actividade
física que permita aos galegos gozar dunha
maior calidade de vida e autonomía persoal
reducindo, deste xeito, a elevada porcenta-
xe de sedentarismo entre a poboación. O
plan, que foi anunciado polo presidente da
Xunta e presentado polo secretario xeral
para o Deporte, aposta por facilitar á cida-
danía oportunidades que lle permitan levar
un modelo de vida fisicamente máis activo e
divulgar a relación que existe entre activi-
dade física e saúde.
De feito, tal e como asegurou José Ramón
Lete no marco da súa intervención no Con-
greso da Asociación Internacional de Escolas
Superiores de Educación Física (AIESEP), a
inactividade física é un dos principais facto-
res de risco na aparición de enfermidades
crónicas non transmisibles, que se manifes-
tan cada vez con máis frecuencia a idades
temperás.
Segundo detallou Lete Lasa botando man
de datos procedentes da última Enquisa
Nacional de Saúde, Galicia é unha das
comunidades autónomas nas que se vive
máis tempo con menor saúde. É dicir, “a
esperanza de vida con bo estado de saúde
é a máis baixa de todo o territorio español”
e cífrase en 47,8 anos (8 anos por baixo da
media estatal). “As consecuencias que se
derivan disto –abondou o secretario xeral- tamental, promovendo accións transversais mitirá aos usuarios situar nun mapa todas as Galego para o Fomento da Actividade Física
son un maior gasto sanitario e farmacolóxi- procedentes de diferentes ámbitos compe- instalacións, actividades e servizos das que e que se materializarán en iniciativas con-
co, un incremento das baixas laborais e un tenciais. dispoñen no seu contorno para a práctica de cretas no futuro.
descenso na produtividade do traballo”. Como o problema non pode ser atallado exercicio. Por outra banda, segundo detallou o secre-
desde unha perspectiva unidimensional, un tario xeral, o departamento que dirixe ten
A oportunidade: Galicia Saudable dos obxectivos prioritarios do plan é confi- Algunhas accións xa en marcha unha liña de subvencións a concellos para a
No marco da súa intervención, o secretario gurar unha rede de actores na Comunidade O plan centrarase principalmente nos ámbi- construción de infraestruturas e espazos sa-
xeral para o Deporte aludiu a diversos estu- Autónoma que promova en Galicia a prácti- tos educativo, sanitario, laboral e comunita- udables e outra para adquisición de equipa-
dos científicos que proban a relación entre ca de actividade física. Trátase de traballar rio-local. En todos e cada un destes eidos, a mentos saudables. Á primeira destas liñas
actividade física e mellora da saúde. Se- en liña con diferentes axentes, organiza- iniciativa pretende impulsar accións especí- destináronse en 2009 e 2010 un total de 3,2
gundo asegurou, “unha poboación fisica- cións e institucións que aposten en Galicia ficas que promovan a actividade física. millóns de euros e á segunda un total de 2,6
mente activa é unha poboación máis sa e pola promoción de hábitos de vida activos. Xerar unha rede de Unidades de Promoción millóns.
máis feliz, con maior benestar e calidade de do Exercicio que se insta-
vida”. Polo tanto, para atallar as cifras larán en concellos, uni- Comisión Interdepartamental e Comité de
negativas e darlle volta aos datos que sitúan A Xunta pretende darlle volta os versidades ou empresas é Expertos
a Galicia como unhas das comunidades con unha das accións que se Xunto ás accións enumeradas, o plan promo-
maior porcentaxe de sedentarismo, o Go- datos que sitúan a Galicia como porán en marcha de xeito verá moitas outras que serán decididas, na
berno galego pon en marcha o Plan Galego inminente. Ademais, cada súa meirande totalidade, pola Comisión In-
para o Fomento da Actividade Física Galicia unha das comunidades con maior unha destas unidades terdepartamental da Xunta que se encarga-
Saudable. –que se conciben como rá de velar polo cumprimento do plan e de
A iniciativa segue as directrices de diversos porcentaxe de sedentarismo puntos de referencia na garantir a súa transversalidade.
organismos internacionais como a OMS ou a promoción de actividade Esta comisión traballará asesorada por un Co-
UE que sinalan que “é preciso vontade polí- física- porá en marcha un mité de Expertos, formado por un abano de
tica de primeiro nivel” e “compromiso de Punto Móvete, no que un técnico dirixirá, a- profesionais con prestixio en diferentes ámbi-
cada un dos gobernos” para favorecer un Banco de recursos lomenos dous días por semana en sesións tos como a sanidade, a educación, a econo-
modelo de vida activo. Unha das principais medidas que se desen- dunha hora, a un grupo de persoas que quei- mía, o transporte ou o urbanismo, entre ou-
“Galicia Saudable aspira a ser algo máis que volverán ao abeiro do plan será a creación ran practicar actividade física. tros, cuxa misión será garantir que o plan se
un plan do Goberno autonómico, aspira a dunha ferramenta interactiva denominada A promoción da actividade física entre co- desenvolve “desde a evidencia científica”.
ser un plan de toda Galicia, que implique e banco de recursos. Trátase dunha ferramen- lectivos específicos como maiores, persoas Finalmente, o Observatorio Galego da prác-
chegue coas súas accións a toda a cidadanía ta de “primeira magnitude”, segundo sina- con discapacidade ou colectivos en risco de tica da Actividade Física, formado por
galega, cun carácter inclusivo, integrador e lou o secretario xeral, que permitirá aos exclusión; o aumento da actividade física expertos técnicos e científicos do ámbito
multidisciplinar”, sinalou o secretario xeral. cidadáns obter información de todos os nas escolas, tanto no eido curricular como universitario, realizará o seguimento e con-
Deste xeito, o plan pretende abordar o pro- recursos que existen para a práctica de acti- no extracurricular; ou a prescrición de exer- trol do plan e encargarse de emitir informes
blema da falta de actividade física entre os vidade física, nun sitio deteminado. cicio por parte dos profesionais da saúde son sistemáticos sobre o estado da situación e o
galegos desde unha perspectiva interdepar- Esta aplicación informática interactiva per- algúns dos obxectivos que pretende o Plan impacto das intervencións do plan.
NOVEMBRO DE 2010 | DEPORTES
O pontevedrés Carlos Echávarri
álzase co II Open Nacional de Láser
na categoría Standard
O encoro de San Juan foi o esce-
nario náutico sobre o que se
desenvolveu o II Open Nacional
de Láser. Situado nos términos
municipais de San Martín de
Valdeiglesias e Pelayos de la
Presa, no extremo suroccidental
da Comunidad de Madrid, é un
dos campos de regatas habituais
de augas interiores. Ata alí des-
prazouse un nutrido grupo de
laseristas da selección de vela
Caixanova que deixaron o pavi-
llón moi alto grazas ao primeiro
e ao terceiro posto en categoría
standard de Carlos Echávarri de
Sanxenxo e Mario Morillo de
Aguete, respectivamente, e os
nada malos terceiro e cuarto en
4.7 de Alberto Basadre e Álvaro
Lence, ambos os dous do Club
Marítimo de Canido. Basadre
chegou a subir ata dúas veces
ao caixón do podio ao vencer na
súa categoría de Sub 16, men-
tras que Lence era plata.
O primeiro día da competición
presentouse tranquilo, cunha
única manga completada que
situaba á cabeza dos Standard
ao local David Peralta. As carac-
terísticas do encoro son espe-
ciais e houbo que estar moi
atento aos ‘roles’ e ás ‘encalma-
das’, sobre todo ao paso da zona
máis estreita do encoro, onde o
vento se encañonaba e adquiría
verdadeira intensidade. As flotas
de Radial e Standard, con vento
escaso, saíron sen problemas
con bandeira de preparación
“P”, non así os máis novos do
4.7, como é normal máis dispu-
tados nas saídas: despois de 2
intentos saíron nun percorrido
barlovento–sotavento.
O domingo as previsiónes eran
mellores, e así foi. Vento do
Norte cunha intensidade de
entre 10 e 12 nós a primeira
hora da mañá que foi aumentan-
do a medida que avanzaba o día.
Non houbo problemas importan-
tes; algunha rotura pola carga
dalgunha racha, pero todos sou-
beron navegar con vento e sen
onda. Puidéronse completar 3
probas para todas as clases,
subiuse o vento con rachas que
superaban nalgún momento os
25 nós e o Comité optou por dar
por finalizada a Competición. A
continuación procedeuse á
entrega de trofeos.
a peneira 31
O Club Val Miñor-Frioya conclúe a
tempada 2010 celebrando un novo pódium
REDACCIÓN
Val Miñor
oncluíu a temporada 2010 para o
C Club Piragüismo Val Miñor-Frioya
cun novo pódium, terceiros no
Campeonato Galego de Kayak surf dis-
putado na praia coruñesa de Bastia-
gueiro. O Júnior Marco González,
Campeón Galego de Slálom olímpico,
era o único miñorano que defendía as
cores do club de Nigrán na última cita
da liga Galega de Augas Bravas da
temporada 2010. O baionés que
competía en categoría absoluta chegou
ata semifinais pero non puido meterse
no pódium galego por moi pouco, e fi-
nalizaba na quinta posición do ranking
nacional. No máis alto do pódium, Javi
Díaz por diante de José Piñeiro e José
Miguel Primoy.
Con este resultado finalizaba a
temporada de Augas Bravas da FGP
e, aínda sen contabilizar a última para o Piragüismo Dumbría. Os mi- ción de Slalom por detrás do Dum-
competición, pódese confirmar que ñoranos tamén teñen presenza des- bría e dos Teixugos, terceiros na
o Club Piragüismo Val Miñor Frioya tacada no resto de clasificacións Copa Galega de Descenso de Augas
se proclama por primeira vez na súa finais das Copas que conforman a Bravas por detrás do Fluvial de Lugo
historia Subcampeón da Liga Galega Liga. O Val Miñor finalizou terceiro e do Fluvial O Barco e terceiro na
de Augas Bravas. O pódium de honor na Copa Galega de Slalom por Copa Galega de Kayak Surf por
encabézao o Deportivo Miño Os detrás dos Teixugos e o Tea terceiro detrás do Kayak Surf Galicia e do
Teixugos e a terceira posición é tamén na Copa Galega de Promo- Quixos.
Davidcal.com recibe máis de 2.000 visitas nunha semana
A web do cuádruple medallista Dende entón, foron consultadas guirá David Cal a súa quinta meda-
olímpico David Cal recibiu un total ata 11.750 páxinas, grazas a unha lla olímpica en Londres 2012?”.
de 2.059 visitas na súa semana de media diaria de case 300 entradas Unha semana despois da posta de
estreno, o que supón un balance na web. As seccións máis visitadas longo da páxina, a enquisa rozaba
moi positivo dos primeiros días de son aquelas relacionadas coa ofer- xa as 500 opinións.
vida deste novo soporte dixital. ta multimedia, xa sexan vídeos ou É tamén de destacar a longa du-
Segundo se desprende das esta- fotografías. Gran parte de culpa ración das visitas na web. Nun en-
tísticas que ofrece a contrastada deste dato téñena o spot promo- torno no que normalmente predo-
ferramenta de administración on cional da páxina e as numerosas minan a rapidez e as entradas fu-
line cPanel, o tráfico de david- galerías fotográficas dispoñibles. gaces, preto da metade dos usua-
cal.com, portal que leva máis Ademais, tamén se incrementou rios de davidcal.com, un 43 por
dun mes colgado na rede, dispa- considerablemente o número de cento, permanecen conectados ao
rouse trala presentación oficial votos rexistrados na enquisa aber- portal un mínimo de dous minu-
que tivo lugar o pasado día 27 na ta actualmente, que formula aos tos. Entre eles atópanse un 9 por
sede de Turismo Rías Baixas en usuarios a gran pregunta sobre o cento de persoas que quedan máis
Pontevedra. Obxectivo Londres 2012: “Conse- dun cuarto de hora.
 apeneira
Edita: EDICIÓNS A PENEIRA CONDADO S.A.
Sarmiento Rivera, 17 - 36.860 Ponteareas (Galiza)
Telf./Fax: 986 66 09 86
Madrid: Tlf e Fax: 926 547606 - 91 539 52 41
Valencia: Tlf.: 659 50 47 36
Nova Iorque: 86-19,58 Av. Elmhurs - 11373 USA
Vigo: vigo@apeneira.com
Pontevedra: pontevedra@apeneira.com
Condado: condado@apeneira.com Asociación Española
Louriña: lourinha@apeneira.com de Editoriais de
Baixo Miño: baixominho@apeneira.com Publicacións Periódicas
Val Miñor: valminhor@apeneira.com
Deportes: deportes@apeneira.com
Este xornal
Publicidade: publicidade@apeneira.com
imprímese en papel
Maquetación e Impresión: Tameiga Publicacións - 986 48 74 80
reciclado
Depósito Legal: OR/57/84

Francisco Camba
vs Francesc Cambó
*Emilio Xosé Ínsua cunha visita á ‘Exposición Regional
n setembro de 1917, o desta- del Arte Gallego’ que estaba a se

E cado dirixente da ‘Lliga Re-

gionalista’ catalana e futuro
ministro Francesc Cambó i Batlle
(1876-1947) veu á nosa terra para
establecer un pacto de colabo-
ración coas nacentes ‘Irmandades
da Fala’, de cara aos comicios
lexislativos que terían lugar en fe-
breiro do ano seguinte. No trans-
curso desa visita atendeu os requi-
rimentos profesionais que lle for-
mulou o xornalista e escritor Fran-
cisco Camba (1882-1948), colabo-
rador habitual de ‘El Imparcial’ de
Madrid e de ‘La Voz de Galicia’
herculina, mais aconteceu que o
xeito en que o vilanovés desempe-
ñou o seu cometido non foi, en ab-
soluto, do agrado do político cata-
lanista.
As relacións das Irmandades co ca-
talanismo remóntanse ao propio
ano en que aquelas foron funda-
das, 1916. Villar Ponte saudou des-
de a prensa periódica as mobiliza-
cións a prol da oficialización da
lingua catalá e contactou por vía
epistolar co daquela director de La
Veu de Catalunya e secretario da
‘Lliga Regionalista’, Ferrán Agulló,
quen lle urxiu, segundo puidemos
testemuñar nas cartas entón cru-
zadas por ambos, o envío de folle-
tos sobre o galeguismo e tamén de
libros do poeta cambadés Ramón
Cabanillas.
Estes contactos preliminares des-
embocarían na celebración, a fi-
nais de 1917, de senllas ‘Sema-
nas’, con intercambio de delega-
cións entre a ‘Lliga’ e as Irmanda-
des: deputados e dirixentes cata-
lanistas visitan Galiza en novem-
bro e dirixentes galeguistas devol-
ven un mes despois visita a Cata-
luña. Como preparación e prelu-
dio do pacto de colaboración, o lí-
der da organización catalanista,
Francesc Cambó, acompañado po-
lo tenente alcalde barcelonés Xa-
vier Calderó, xirou unha visita se-
miprivada a Galiza no mes de se-
tembro. O xornal ‘A Nosa Terra’
tributoulle entón o seu “saúdo ga-
rimoso” e o xornalista Roberto
Blanco Torres non deixou de ex-
presar previamente no ‘Galicia
Nueva’ de Vilagarcía de Arousa (1-
5-1917), o seu desexo de que con
esa visita o catalanista fose quen
de galvanizar “la personalidad que
nosotros no hemos podido conse-
guir y que nos niegan los cazurros
de la política y los mastuerzos de
la pseudo-intelectualidad que,
aún siendo gallegos, ni cultivan e-
levados ideales ni hacen aquí y en
la Corte otra cosa que vegetar
zanganeando”.
Na Coruña, Cambó foi agasallado
cun banquete na Ponte Pasaxe,
celebrar na cidade, cunha cea pri-
vada no ‘Palace Hotel’ e cun acto
no local da Irmandade, en que
pronunciaron discursos de ben-
vinda Villar Ponte e Rodrigo Sanz.
No transcurso dese encontro, Cam-
bó, presentado como “admirable
escultor da forte e arelada Iberia
do porvir”, fixo o ofrecemento ex-
plícito de axuda ás Irmandades,
negociou en secreto a adquisición
do xornal El Noroeste para conver-
telo en voceiro do rexionalismo
galego, acordou a futura celebra-
ción de tres grandes mítins en San-
tiago, Coruña e Vigo e combinou
tamén datas para varias conferen-
cias de temática económica orien-
tadas significativamente, como in-
dica ‘A Nosa Terra’, “ôs nosos ca-
pitalistas”. Prometeu, por último,
a entrega ás Irmandades dunha
futura edición da poesía de Rosalía
de Castro vertida para o catalán e
dunha coroa de bronce para o seu
monumento no Paseo da Ferradu-
ra, en Compostela.
Unha crónica controvertida
O xornalista vilanovés Francisco
Camba, daquela redactor do xor-
nal coruñés fundado por Fernán-
dez Latorre (voceiro oficioso do
partido liberal), cubriu a infor-
mación desta visita, asistiu convi-
dado ao banquete da Ponte
Pasaxe e escribiu unha crónica
Cambó durante un mítin da Lliga Regionalista Catalá
sobre a mesma baixo o título ‘Un
viaje de propaganda. Cambó en
La Coruña. El leader del regiona- Irmandades, a respecto de Camba, Camba nunha interviú que lle rea- Francisco Camba nunha carta
lismo catalán habla del regiona- que “un home eisí queda descalifi- lizou un xornal de Xixón, ‘El No- privada a Villar Ponte datada en 19
lis mo ga llego’(11-9-1917). Con cado. Un home eisí é merecente roeste’, e que se apurou a repro- de setembro dese mesmo ano,
todo, a transcrición presunta- do noso desprezo. Abusou da con- ducir tamén ‘La Veu de Catalunya’ para finalmente concluír: “Veig
mente sesgada de determinadas fianza. Seu xeito foi rufianesco. (15-9-1917). que aquell subgecte que ens a-
aseveracións cambonianas sobre Non ten disculpa. Imbécil!”. Xa de regreso na súa terra, o companyà a la excursió repeteix a
a cuestión lingüística e a revela- Que ese presunto abuso de con- catalán Francesc Cambó reflexio- ‘El Imparcial’ la seva facecia; no
ción de extremos que foran expli- fianza do xornalista Camba enfas- naría sobre este seu ‘affaire’ con m'extranya: no era el séu article a
citados por Cambó du rante o tiou ao propio líder catalán de- ‘La Voz’ obra d’un lleuger, sino
banquete ‘off the record’, dito móstrao a inmediata autorización O presunto abuso d’un vulgar poca-vergonya” [“Vexo
sexa usando a xiria xornalística que este cursa vía telegrama ao que aquel suxeito que nos acom-
actual, fixeron que tanto o diri- xornal barcelonés La Veu de Cata- de confianza de pañou á excursión repetiu no ‘Im-
xente da ‘Lliga’ como os seus an- lunya, afecto á ‘Lliga’, para que parcial’ a súa parvada; non me es-
fitrións galegos se sentisen moi desmentise, unha por unha, as pa- Camba enfastiou ao traña: non era o seu artigo na
molestos con Camba e que expre- labras consignadas polo reporteiro ‘Voz’ obra dun veleidoso, senón
sasen ese seu malestar por diver- arousán. propio líder catalán dun vulgar senvergoña”].
sos medios. A reacción deste, porén,
Así, o quincenario galeguista A No- non foi outra que ratificar-
sa Terra (20-9-1917) cualificaría se a través das páxinas do
como auténtica “baixeza” a acti- xornal gassetista ‘El Impar-
tude do autor de La revolución de cial’ de Madrid na fidelida-
Laíño, por non ter gardado a pro- de e veracidade dos extre-
metida discreción sobre certos as- mos recollidos na súa cró-
pectos da conversa informal man- nica, o que provocou novos
tida durante o banquete da Ponte enfados e reaccións de de-
Pasaxe e por poñer en boca de sagrado tanto por parte
Cambó “cousas ausurdas que aquel das anfitrioas Irmandades,
non dixo” e “cousas aldraxantes expresadas a través do bo-
pr'ôs dinos membros do consello letín ‘A Nosa Terra’, como
da Irmandade da Fala, crebando as por parte do propio
leises da hospitalidá e da fidal- Cambó, que se estendería
guía”. Consideraba o órgano das en críticas ao traballo de Os membros das Irmandades da Fala