OULU [BP OLSIS,, [OP OWE |
yplAouyo, sped uenf
‘VNIINSDUV HI GELLNPAA
‘VNILNEOWY NOIIGa O¥aT
|
‘sopEAs3633 SO4D242p 80] SOL
€£L'UL oy 6 asad onb onspop Pe oNeHL
NAAN £8 6661 0
‘S-20R-F2L-056 NEST
‘0g upteoD ose mT oFeA ZK 2p HoTSIAINS
Ur] opmEyY upROON
|
any & pepsoen 913012Capituto 3
Los chicos como sujetos
de derecho antes que como
objetos de tutelaje*
36 Una primera versién de este testo epareci em Clan, Opnisn del 20 de mayo de
1996; ba el ule de os is tcedad er responsable dele chee.un
“Sop wzeaqodl e] A oypyoquueguy ap seriaiqnoue o seuaiqe
Sewtiog se enue Uo}>e[a4 B] aNbuNe :seiqejed seood uy
‘sep
-ueued se sezjurpxeut e eutdse [9s anb ows|jextdeo un ap
‘oyonpoad ja uos ‘sezanbis ea19 ou anb peparos eun ap ou
-8}s [9 anb soque ‘ejsuanouyap P| A ayuaosajope ozerequia
12 ‘uo}mpsoad x] ‘uoIssIpeBop e| ‘nueJUL pepypeoUE
2[ anb sas eysadazed [el “]eqors esuoUODa Bap EOPeAIaS
-Yosoau ugisiaauoza1 | Oqed ¥ AeAa|l BIE pepluTUINy ef
eBechanb oad [a ueIuapIAd anb souauoUay ‘auaWNTeLD
asa “uos eontiod epeumuiaiap eun ap ey>TeU e| ap soD13
-910100s sasopeDipul anb saiue ‘ody opor ap sorea[eut So}
‘oaejase ofeqen [9 ‘huesu uo!MNsoAd e ‘saqein> sap
-epaunsejus ap A aiquiey ap uaranus anb so] ‘eoipuinf pep
-uapr eun sputef opjuay Jaqey UIs Opunut aiso 10d uesed A
uosesed anb soyiu soyjanbe A seyyu sejjanbe sj23p o1ainb
SOphSHxa Jaqey UIS UdENW anb soul ap prarjnu ey
-wrouegur e| v orsadsa1 wos
vonylod vy apisoid anb efopered ensajujs | seule 2001
-ed aepym> eoqp os amb so>qy> soursyus soy e zeD1sf1I0%"
“ezje ua uyise onb 1esued a>ey opoy “une seu “A saiuad
1A uanis saquaosajope ap A soytu ap ‘seyju ap ojuuriorxa
[2 wied sopoigut sajdn nur so; —ousayqo# op seuresSosd
A saynueyty so8oj921Sd ‘sasopeanpa ‘sauoierepoap ‘saAa}
9p oysadsap e— anb seidase sourepsoqap sezadura exed
‘opunui [a ua A eunuadiy ey
ua eouaosajope P| ap A erueyuy Bj ap femoe uoeNS ee
-uasaidaa anb ejytpesad aiqusoy B ap soureyadsap oped
0 BY ou ouaTUN}aUOIe ODL9ISIY a1sa ‘—uoI>eB{NUIOId
nus eavd opjusiqo osuasuod fap A— ooIpyinf oise ayuefaures
ani anb efuapuaasen ef ap sesad y “Aa| ua soppzoAuoD
4 [euo1seN Uo!MNASUCD eASANU e sopelodsosUt ‘oBan]
‘uoxany anb 2u922[0pV [PP A OUIN [ap soyDaIaq soy ap
lesreatun ugere>9q e| oqoide sepiun sauoI>eN sel
ap [esau eaiquesy & ‘6S6T ap axquialaou ap Oz |borde en complejidades y lejos esté de mantenerse unida
a través cle una monocausalidad mecanica y simple, nada
nos impide afirmar que, a mayor mivel de acumulaciém
de capitales fimancieros, mayor infamticidio. Y de eso
—de acumulacién de capitales— sabemos mucho.
Afirmaba antes que el 20 de noviembre de 1959 la
Asambiea General de las Naciones Unidas aprobé la Decla-
racién Universal de los Derechos del Nifio y del Adolescen:
te. Después, el Unicef (Fondo de las Naciones Unidas para
la Infancia y la Educacion) declaré a 1980'como el Afio In:
ternacional de la Infancia. Pues bien: de los 122 millones
de nifios que nacieron en el mundo en 1980, uno de cada
diez murié —es decit, 12 millones murieron— antes de
concluir el afio '81. El 95 % de ellos, en los “paises subde-
sarrollados”. Casi 7 de cada 10 —80 millones de nifios—
murieron hasta hoy en dia. Los sobrevivientes, 42 millo-
nes sobre los 122 millones iniciales, tienen, en la actuali-
dad, quince afios, y es suficiente abrir un diario, prender
un (elevisor o adentrarse timidamente en la cotidianidad
urbana para tener una Idea aproximada de cémo lo estén
pasando la mayor parte de los adolescentes que bordean
los quince afios.
Frente a estas estadisticas —aterradoras en una fria elo-
cuencia aunque, en realidad, poco digan acerca del sufri-
miento individual de cada nifia, de cada nifio—, existe un
acuerdo técito acerca de que “algo hay que hacer”. El dis-
curso dominante de casi todos los organismos guberna-
mentales convoca a llevar adelante miltiples campafias e
infinidad de programas para socorter y proteger a los chi-
cos; para culdarlos y para tutelarlos. Cuando este discurso
oficial obtiene consenso y se vuelve hegeménico, viene,
entonces, la fase de diagnéstico, que consiste en clasificar
y categorizar los grupos de alto riesgo —los mas necesita-
dos de atencién— para, después, aplicarles programas de
salvataje que suponen, claro esta, la formacién y la capaci-
tacién de especialistas, expertos, técnicos ¢ instituciones.
—n—
No obstante, a pesar de que todo el mundo sabe que la
mejor politica para luchar contra la rhortalidad infantil y
Ja marginacién de los adolescentes esta fundada en el em-
pleo para los padres, la vivienda, la stguridad de los ser-
vicios de salud y de la educacin —ek decir, en aquellas
faltas que “causan” la miseria y la desgracia—, el gobierno,
que reconoce estas fallas (y que se muestra preocupado al
tiempo que propone paliativos), destina incontables recur-
sos financieros que, mas de una vez, sirven, antes que pa-
ra paliar las desventuras de los nifios, para alimentar un
fenomenal aparato burocratico y represivo, y para soste-
ner un ejército de tecnécratas y repregores.
i
La generosa consigna que reclama récursos econémicos
ara proteger a la infancla tiende a trai\sformarse en la ne-
cesidad de proteger a la infancia para obtener recursos
econémicos; y la clasificacién, la categorizacion y la rotu-
lacion de grupos de chicos carenciados y de adolescentes
“peligrosos” sirven mas para Hlevar agua al molino de ia
discriminaci6n y la segregacion que para favorecer la In-
clusion y beneficiar 2 los desposeldos,
Lamentablemente, los goblernos tienden a seguir con
demasiado respeto la consigna de ayudar a los que mas
tienen cuando se trata de intervenir, y de abandonar a los
més desamparados cuando se trata de retirarse. De eso
—de retirarse, del abandono de las Fesponsabilidades del
Estado—, también sabemos bastante. |
Asi —tomando como rampa la filosofia que concibe a
los chicos como objetos para ser culdados desde que, en
su indefensién y desamparo “esencia!”, estan expuestos a
las peores atrocidades— se lanza el Jema: “Proteccién o
Muerte.” Sélo que, desgraciadamente, ese lema tiende a
convertirse en redundancia y el “Proteccién @ Muerte” de-
Ja lugar al “Proteccién y Muerte”. T
A juzgar por lo que pasa en las carceles, en los Institu-
tos de Menores, en los Reformatorios y, sobre todo, en las
=a=
aupyiuany
0 ovo1w fen ‘aiupzosiaw ‘ojtajolA ‘ouDuInYyUs OUD LDA)
2ainbjons ap ones v sojopupiuod ‘au29sejopy jap « ousu
FPP pepiubip | 40d Avjea sopos ap seqap s3 “gt ojnajuy
“safouosiad soratgo A sored
-52 sn ‘sjousado A svap} ‘Sa40|0A Shs ‘DjuouoInD ns ‘popn
“uapt ns ‘uabowy ns avatesezd 9p opumva aqua2sajope [ap
4 ou jap oso & vomnbysd ‘waisyt popyBaruy vj ap poping
“DIOIAUT Bf Ua ays;su0D axedise. Jo OYD2ap IJ ~"Z7 OINDIUY.
B “up}puat.o A on ‘oj6nfas avosng "A
“49] | v opsenoD ap vonyfod wpta vj ua avdjspang ~1A,
“ugypuputAs
“SIP UIs ‘BLUM URUOD A soypUD] BpIA DI UD AvdjonaEd A
“asanseayp A souodep av2q204d ‘“vbnif AL
“oso}bjfa4 oyna A vpousesd ~yp
ugisaadxa « wondo
“s2[pB aj souojo2qnse4 sb] ap oAws 0 ‘solaayjunut
09 sojandsa A sooyqnd seavbry so ua avisa ‘4yUaA A 4} ~}
ssoyvadsy saiuatnd
1S So] apuasduios pwsaqy 0] v oysesap 13 ~9T moray
“sede So} A uoionmn
Su0) | 4od soppzpuvavé sa[viz0s A souvuany ‘S2[ja}9 S049
-242p ap sorafns oo? & oposavsep ap osazo4d U2 sounuiny
Sduossad oWto7 puppuBlp wy @ A oxadsan go Yperangyy Dj
ousacap wauan samuarsajope so] A sousu so7 ST ojnapray
oquosuen z opmydes ofno (690'8 -'N
A2}) syuaasa[opY OP 8 eSmeTTD wp orMUDSy [> eDUTUA
anb soyaasap so] Jod seyany ap ugisoap e| 1s o4ad ‘sazua>
sa[ope ap 4 soulu ap oruiuarxe [2 wa eseq as anb ,jeiD0s
ezojdum, ap ewresoud ajgereiduit un 4 epsejpues e ap
a1Deseyq B] OwLoD sefouatiadxe “e!>ueyuT BI aiqos UOIDe|SIBa
epezueae spu e] e ouN{ ‘waploufos apuop ‘{IseIg [2 WD
sred un ap ejsaiodiy ej ou ensanu Jazey eas ouang
no
|
-opejseuiap sou
-lam eA ‘—pepiunduay ap A soajsazdas sosnqe ap ‘epouarey
pul aP— osa ad “peplundun e| opuepijeAuos —sopraui0>
aquauifear opis ey so1sg opueNs— somjap sng wo> pep
-Ppl|dwo> ej Jedwod onesazau s9 owloD owe “eIsuAZasTPUT
Bj Wod sojzeiew ap o son e sopmeeu ap wonytod | WoD Te,
-B9e O}BS92au Sa :21D9p a1aMb osg “seagod Jas ap A SOITyD
49s ap oyDay o1our jo 10d aBuLJUT sa] as anb goalsaudas
Sosnge so] se1tuyy euodul! as anb a1>9p o1IMb sq “eUEU
-Y UOI>IPUOD Ns ap OWNsSa] oruaWIIOUODaI |e) SopLIaJaL
-Lise> | Jod sophuasai ‘ose> opor ua ‘sorafqo ap zesH| ns
2p uorouny ua sopep —ias ueyzaqap ou o— uos OU HaqiDas
anb Sopepino so] 0/4 sauojaues se] anb appep z19inb O83
“sajeioos A sajeuosiad sapepreiouaiod sns seppi ap osn
savy v A aszeBaydsap oypaiap wauan A sepjrauijod sauo}>
-DBAJU SE] ap Safqusuodsas asia>ey ap UO!DeSIIqO e| UaUE!
HNSIXa e oyDo1ep UeuE!; —jnbe ojteuS}suo> pepalAgo eur
eozaied anbyne— saiuaasajope so] A so2tyo soj !anbiog
“e901 9] anb soveqpauruy s0z0qop So] sat
~etteq sofesuos so ap szaey v ‘ouowyeuauteBuny ‘o1ad
‘safeiuauleusegn8 ou sows|ueBI0 so} ‘sopepisiaanun Sep
‘sefsa/8i se| ‘soldisqunut sol ap upIsesodoo> x ap sara
e— Bigiuinse ownfuos us He [EA] Pepapaes|ey ‘(o/en
-sanu opod un upiquiy so ouju opoy 4 euIu epor dnb ap sep
-uaiges v) soupa sonsons ap auanul ef A epia|ey sensu
jurpe ap Pepiliqesuodsas v| opeasy [ap PePHOIE eI ue op
-uefajap aquaurejos sunfas 9p zeny ua “Is BYES dUSIG
“soypaaap op
sorafms OwoD soplsouo2a1 uBrany S021 sol ‘afejarm ap
sovefqo sopezapisuoo 19s ap sen] Wa “Is eas GuNsIG
“vspdso sa} anb punsap 2
‘se1orgai0id, sns ap soueui v ayranu e| A orenyput ja nb
ono $9 ou “(eza1God v} Jod sej|urey sns ap sopepdure uos
anb soj ze1ed ® uA aptop) ,otauta9 ap e1Bunt, Bf ap Sarre>“Es deber de todas." Es necesario, entonces, denunciar
muy claramente —cada vez que sea posible— que la es-
pantosa situacion por la que atraviesan la mayor parte de
los chicos y los adolescentes en la actualidad no tiene po-
sibilidad alguna de revertirse sf mo empezamos, entre
todos, a camblar la comcepchin misma que temenaos
de esos chicos-y de e203 adelescemtes, Es imposible
intentar revertir la situacién si no acordamos entre todos
chicos son seres humanos dignos de respeto. ES i
imposible revertir la situaci6n si no aceptamos renunciar
a nuestra vocacién de “patronatos de la infancia”. (:Quién
ignora cémo tratan la mayor parte de los patrones a sus
|
subordinados?) | Capituro 4
Los chicos y Jos adolescentes no estén aqui, frente a no- i
sotros, para ser vigilados y castigados; estan aqui para ser | =
Feconocidos en su condicién de sujetos deseantes. i Nifios asesinos
0 nifios asesinados”
37 una per vertn dest eto parcel ro Carin
ren teams ea isis [2680 demay dessa. | as)“ Ae 88,
—6—