Está en la página 1de 165
LOURDES ROJAS ALVAREZ GRAMATICA GRIEGA TOMO I TEORIA [sess 02. ROD bn Ysorwey BIAGkH a Herder UNIVERSIDAD NACIONAL AUTONOMA DE MEXICO. india Gur Wa ‘ornate it ures, is er pe nti Inc ics isdn sno Lemma Goyer penSaestonpey ace none Herder ‘www.herder.com.mx. PREFACIO La Gramarica Griega que ahora publicamos consta de dos vollimenes, uno de teorie y otro de ejervicios que se corresponden capitulo a capitulo, y este dirigia a quienes se inician en el es- tualio del griego clasico, sea en e ive de bachllerato o de Facultad Fivolumen de teria esti dividido en: Morfologia y Sintaxs, El material tedrico estéestructurado para que el profesor regule las caratersticas desu curso, con una primera aproximacion al tema, mediante explicaciones simplificadas y lat n-OZNMo IED otal rete Relat oferta eet ete eo ate §12, Onservaciones aL ALFABETO 1. De los dos signos de sigma: a. ¢.el primero se emplea al principio y en medio, y el segundo silo al final. Ej. oe:ou6s 2. Lay seguida de otra gutural: x, 7.8 suena como w: fiyiehos = amguelos: mensajero Gyevpa = — quits: ancla Hyévhog = — csilos: madera Protminares | 9 3. La repetida sone coma dos k separada: Gos $13. CLasifIcactOn DE LAS LETRAS 1. Vocates. Por su captidad se dividen en: laggas: 0 breves:€-0 Ingiferentes 0 comunes (largas 0 breves}: 0,1, 1.1 Diptongos. Pueden ser propios 0 impropios. Los diptongos propios corresponden & dos tipos: 2) serie iota, en la que la Segunda vocal (o pospositiva) es ea ita: c,€1, 04, D)serie ypsilom, cua vocal pospositiva es una v: ax, ev, 00. En estos diptongos la sue na como u excepto en el diptongo ov, en el cual todo el diptongo suena como w Ej. cabpos=tauros — ebSauiovia~eudalmonia — o88é~ ude 1.2 Los diptongos impropias Hever ta segunda vocal escita debajo (suserta) ¥ no se promancix; en las mayisculas, se adseibe, Fj. Gdocante Oat =G54, 2. Consonantes Estas se dividen en { Simrtes ooues Sordae | Sonos Tenve | Media | Aspiradas Muss | Gutuates x Y x 5 a Dentales © 3 6 é cwuswas | Labales x B * ¥ Nasales ny Liguioas | Liquidas Ao [ snunanres | Sitbantes os | | $14, Castnios EN LAS CONSONANTES Las consonants sodas, stencontrarse, pueden sufrirlos siguientes cambios: asimilacin, disi- ‘milacin y metitess, $15. Asinilacén Laasimilacin puode ser de dos tpos: de grado y simple. $16, Asimilacion de grado Aleencontrarse las diversas consonanies guturals y abiales con una dental 0 con una nasal, se ‘da un cambia le grado que provoca cambios en la primera consonant del grupo, segi se de {alla a continuacion: 10) Capinaos a) Guturales: 4.4 dental fr) rearee ey-rée Spibpvicras B75 = yd. bx-Bo0g ontpx-tinv B= 28 epvdan-Bny Enpiiy ny b) Labiales: 1, B. 9 + dental (x) Beet-me rerpipicat weapag-car 5-08 = 5 whéx-Ony pany 6-8 @f expén-By epi.env SUT. Asimileacin simple herr > Sppox-tan B05 axépy-bnv (oxépye) > bovhaig-Ony Exp Bay + eer tas = teypan ta, > hB-Sny ~ tpaiB-Bnv = Fxpég-Bnv = enfe Bry {Las distintas consonaites guturales, labiales y dental al nirse@ una nasal 0 la inversa, © ‘bien una nasal con otra, © con una liquids, se modifican com sigue. 8) Gaturales «7. + nasal (4)! ati nézhexsuat réteyy-non 7+ Eno cambia eheruny néhey-ues or sétevy at = epuny * Generaimente es invariable sufjo nominal: sox, Spa byLabiales: 1.8, p+ mast) Bantu ws Rédern-por sep pet verpap-uea ©) Dente: +,8,0+ nasal) 2.8.0+u ot owen réopad jm xéxe® je * Aveces es invariable + suo nominal: ipi0-pé, 4) Labial: 89 + nasal vy Borvnm oxfhvig onges ) Nasal vs¢ gut 9 9.6 vem taba ev-xahéw erp cain Shera) mexaaua hornecourae) + Réhewn-ue = reco ye S repo-ues = Fivoa-pou dvi} ~ régpn6 ue ‘opdico) = nénere ic (ne(0.0) oeH-vs, = owp-vés Symi = érapiga Savxio Sowy-S0, nner aginst pe formato por tes consonants: Ob, eed Pra qed: Wow. E-EAFRepan Preliminares | 1 1 Nasal v) + labial: Bop. y vr Bp =H tv-xinwo aninto bv BR iho evepaive = in-eaivo Ey-yux05 = tewo.9s BYNasal ov} + nasal) - viene ev nétp05 Ennecpos, by Nasal (v) + Hiquida: Ap | Veape Appt ovy-éros oi Rove ov pio = ovp-pew + a veces, permancee invariable: Ev-puB hos, Nasal ivi ts vt g=desaparecet dhs ées, fs aig 605 1005 * Provo un alargamiento por compenssoin en ls voal precedente, de donde ¢=et.0~ fas demas vocals: err se alrgan simplemente f-&. $1.80. |j)Dental +¢: Las dentalessufren asimilaciin ~»¢ y después ocurre una simpliticacion de Bre Fj, dpwt ovic-o1 ipvvot $18. Disinilacién sel cambio que se da cuando des consonantes se encuentran, y una se transforma o des- aparece. 4) Sis trata de dos consonentes aspiradas en silaba sucesiva, la primera pierde st aspi- racin,transformandose en su sorda correspondiente (Ley de Grassiman). F). O-Onut —i-Onu— ge-govevsar — ne-qovevncr Opr-xsg — tpr-xds +b) Cuando dos consonantes del mimo rio se encuentran, cambia a uiente euadro: Dental + dents 5 era, segin els Berg, | Be iow cot xapriv-rep0s > xaparepos Oe exci-Oqv + éeiotny 5-0 ~68) old-Ba cio Ore réxeGecor > rénero8u ©) Dental +e pierde sin dejar hella Ej. otpar-ci—oduact — xaié-s— Rae 4) El grupo formado por una v + dental seguide de ¢ se pierde produciendo un alarga: ‘miento por compensacién en la vocal precedente, de donde: €~ et,0 = ov y lis demas vocales: 4, 1.use dlatgan simplemente: =a, 1-1-0 12 | Capintot Fj, orevB-conen -oret-coat aves nies @) La imtervocitica desaparece sin dejar huella, Ej. weds 0-65 §19. Metétesis Sedenomina asi al cambio de gar que sutten las consonantes Ciettos grupos de consonantes integrados por una muda + liquida 0 «+ gutural, que tienen una vocal intermedia, cambian de posicién para quedar juntas. Asi, los radicales Bark -»Biae(Bé- Ana) wa ene iné-wAn-ReX OEY ORE LOETAS), §20. Consonante mavil -v efesisrica) Las palabras terminadas en -04 (s/s) y todos los verbos en la 3a. ps. -€) adoptan una -v cuando la siguiente palabra empieza por vocal 6 cuando son la titima palabra de la oracién. Ej. Ai huépen pépovaw iBovi xu hime H xaxia cv drpid pibuéor “Oorpensétns Foeveey $21, CaMi0s EN LAS VocALES Las vocales pueden sufi as siguientes cambios: contraccién crasis, elision, ares, sincopa, ‘apdcope, metastasis y sinicesis, los cuales se describen a continuacién, §22. Contraceién Dos vocales, igualeso diferentes, que no forman diptongo, se con/raen en una sola, conforme al siguiente cuadro: ata <@ eta =n ete so arg era =a ete =@ am orn ere =e nate n at eta =a ntet aro etn on ate ate een oon ate ator ete =a nen neo. 2 Da a cuando ae precede ao diplong, 8 contacios des I. 0 2, dctinacines.E. xpvole “+ _pvot y no zsuahzpuadg xno "ve preceida de vocal breve, contten-ay noen» E. rha— . Pretminares | 13 $23. Crass Una vocal odiptongo finales pueden con*raerse con otra vocal o diptongo que inicien la pala- bra siguiente, Esto ocurre frecuentemente en poesia. Sobre la voca}contraida se coloca la co- ronis (). La primera de las dos palabres suele ser un aiculo, un pronombre relativo o bien xai, p60, 8) El diptongo final dele primera sila pierde su dltima voeal ante la crass, En general, Ia ota suscita aparece en la silaba resuitante de la crass sdlo cuando la silaba inicial de a se- ‘gunds palabra tiene un diptongo con 1. Ej. éyés0i80.—> Ey ) La vocal o diptongo final dl arcu y de coi se pietden. Ej. divdpes ~ dv-Bpes, sob aitod radi, névt01 Gv — weve ©) Elartculo y el relativo con esprit Sspero lo mantienen en la crass, en lugar de la co onis. Ej. 0 dip —> vip. 4) La conjuncién xai pierde -at ante todas las vocales 0 diptongos (xai ob —rx0}, ex cepto € y et con los cuales se contrac (kai Ey —>xéi). si bien hay excepeiones (eft. xa ei exci. Si por la pérdida de -at la x queda ante espirtu dspero inicial, la 6 se aspira. Ej. wat aie = zaien, €)npé suele contraerse en ov ante ej. xpd €pyou -enpotipiov. Ej. wivone > woivone — ca deyab + raya aves — rains sdininov + Boiuétioy Ray diy chy — xtiv ul ey dy ated ei xo) > od stiatin zai — eyipoiba + eybda col ipa wipe Seévdpane > bwOpone Observacin: En la crass, €re90% adopta la forma dizepos. Ej. Erepos — ltepos, $24. Elin Se denomina asia la pérdida de una vocal final cuando la siguiente palabra empieza también por vocal. El signo dela elision es el updsrofo 1. GAR Ey por Ghee er 4) Laclision se da en palabras que consttuyen partes invariables de la oracin, tales como ad vexbios, conjuneiones (excepto Se, preposciones (excepto epi y KP, Gxo1y mp!) y pati clas, ola slab final de sustantvos, pronombyes y verbs. b) Si una ver efectuada la elision queda una consonante aad ante una vocal o iptongo con esprty dsper, est afectard a dich consonante provocando su apiracion Ej. ering én" gpa &ghudpa ‘c) En palabras compuestas de preposicién no se pone apéstrofo para indicar la eisibn de la vo- al de la preposicién componente Ej, éraitéw (éxd aire) $25. Aferesis En poesia, una vocal breve inicial se pierde algunas veces después de una vocal larga odipton- ‘go. generalmente después de #/~ oy uf\™ no, En lugar dela vocal perdida se coloca el updstro- Jol. Ej. whdyd oni "yo FEu0d— nod rovéorw —rnov “oxy 14 | Capinio §26. Sincopa Es la pérdida que sufre una vocal en el interior de una palabra, especialmente cuando se tata Gh-hos, En un gaupo de consonantes no iguaes, la primera consonante va con una silaba a otra con la siguiente Bj, d-cos Protiminaree | 18 Si el grupo tiene dos consonantes que pueden iniciar una palabra, se mantene junto. Ej orci po where 4. Una consonant mda tenve (x 4) seuida de una aspiad forma unasilaba diferente Ej, Bro 5. Una tiquida (2p. u,v: eft: Hemo-ne-o) seguida de una muda pertenecen sila dfe- rentes Ei, Bép-Bu-pos 61 grupo ny jams separa Ej. ww ao-od-v 7a las palabras compuestas, cada consonante forma parte dea silabaatla que pertene- cia antes dela eomposicin. Ej. ovv-x-tpé-po, Pero alguns las dividn como palabras sim ples, conforme a la regla dada eneino. 2 Bi. im Sire yno eo $31. Staxos ne puntuAcioN Son el pro. la come (como en espaol). ol punta alto) = 30: y el punto v coma $82, Stexos rontmcos Son el upshivofa, la coronisy la diéresis, $33. Apdstrafo (1 Secoloca entre das palabras para indica a elision o pérdida de la voeal final oinieal de una de ellas. Cuando por la elisin queda una consonante muda frente a una voeal con espiritu pero, dicha consonants se cambia por su aspirada correspondiente. (Cit. $24). Fj. uh Youu Ea) no yo dips (dnd itAtos) S34. Covonis *) Indica la crasis © mezela de dos vocales, tne si. (Clr. $23), 5. edu feud dvi yen wéey (xa éy)y yo $35. Dicresis(°) Se coloca sobre una vo v para deshacer un diptongo. }. npoiormat 4§36, Stavos orracnaricos Son los expirizusy los acenvos. Fueron intreducides por los gramiticosalejand Cy silo se sistematizaron en los tanuseritos hasta el siglo vn dC 6 | Copindot 37. Espirimas Sedividen en: suave “y éspero 1) secolocan sebre toda vocal o diptonge iniiales, En los diptongos van sobre la segun- da vocal El. pbs eiBohov 2) van aera de Jas maylisculas, arriba: ‘ABvan, 938, El eepiitu dspere: I)alleerse,provoca una ligeraaspiracién en la vocal nical 2) se transcribe al espaol como b: hovit = hedoné 8) No todos fos dalectos presentan Ia aspiracion, Incluso en dtico, en las inseripciones posterior als. V deja de notare ésta, by Durante un tiempo se raantiene en la xoiv4 el uso dtico de la aspiracin, que se va transformando progresivamente hasta que con el paso al griego bizantino esa prictica desapa- rece pues ya no cortesponde a una wealidad fonética, §39. Acenros Indicaban la eevaciOn o decrecimiento dela vor sobre fa vocal que afectaban, Se clsifiean en: agudo, grave y circunflejo, $40. scent agudo Se coloca sobre cualquiera dela es Gtimassilabas, Para que vaya soe la antepentima, 1a ‘ia debe ser breve. Seg Ia slab acentua, la palabra se denoming:oxitona (kim), poe roxitona (penitima) 0 proparoxitona (antepenlim) Fj. dpesi, pede — dv@ponos S41. dcento grave® Solo va sobre la itm silaba, en sustitucidn de un azento agudo dentro de un contexte. | ABovi Kui Aten placer y tristeza $42. Avent circunflejo” Puede irsobre vocal larga odiptongo, slo en las dos iltimassilabas, Para que vaya sobre la pe- niltima, altima debe ser breve; de lo contrario el acento cteunflejo se cambia por agudo. Las palabras, por su acento, se denominan perispniena (ltimayo properispomena (penitina Ej. Gowoiv Bapov pero Séipov $43. Onstewaciones a La acenruacton |. Bn a lectura de los diptongos, aunque el acento va sobre la segunda vocal, se pronuncia so bela primera, E}. nedetio paidé-uo obo ésikoi 2, Cuando un acento coincide eon un esprit Pretiminanes | 17 a) éste To antecede, sel acento e agudo: ipa 1) yadehajo det siel acento es eiountejo al. 3. Alpinas palabras monosilaas 0 has caroeen de acento porque se promunctan ‘oma formaran peed a palabra que la precede ola sigue Son ls denominadasenciticas y procitias $44. ReaLas DE ACENTUACION Exist en griego uns ley tima y antependitina. Una peniltima sila larga por naturaleza no puede llevar mas que el acento circunflejo ‘cuando altima sea breve por naturaeza,y asi tendremos pedye y no ees: jipz0v y nO pyov. 1 Es tan constante esta ley que por el acento de la pentitima silaba puede conocerse la cantidad de ésta y de la final, E}, npara, yovainac, pero puis ja de acentuacide que fja como limite tees silabas:dltima, pentil- 2. Excepeionesaparomes como tate y ie se aelaran por la teria de las encliticas: vac «ios monosilabos forman una soa palabra con la enelitca siguiente: bot (ast como), cite (0) ote, mie (ni), rus (quem), rot (certamente), waco ambiém, $45. Acento agudo Puede ponerse sobte una vocal reve o larga, y en cualquiera de las tres itimas sabes, pero ‘silo sila ultima ex breve se puede scentuar lo antependitima; cuando la ita se alarga, Se t= ‘corre el acento un ga, Fj. Odacoa — Badsioons §46. Acento circunflejo Casi siempre va sobre una vocal larga o diptongo; se coloca en las dos iltimassilabas, pero va sobee la pensltima, silos a rina es breve. Si la lima se alarga se sustitaye ef acento cir ccunflejo por el apudo._ Ej, Baio > Soipov 47. Acentuaiin en ta crasis La primera palabra pierde su acento, conservandose silo el acento de la segunda, Ej, a dyad > rey $48, Acentuacisn en la lin Las preposiciones y conjunciones oxitonaspierden su acento junto con la vocal eld Cuan- «dose eliden palabras oxitonas,retraen el acento al pent silaba, Bj. enix ex" and pnp evd—> ow" Ex $49. Acentuacién en la contraccién [. Si ninguna de las vocales que se conten llevan acento, la contacciéin resultantecarece de acento. Bj. Baddow —> égihoww 1 | Cepindor 2. Cuando una de as vocales que se contra eva acento. hy que tomar en cuenta: 2) sis primera ola epunda vocal y ben que saa de palabra ocue la contaccién, (Cit. $22) A. Cuando lncontscsn se feta en tin sla pon I) act ago cuando ese scent la segunda oc contac By. Beads = Beis 2 acento cireuflejocuand et acentuads I primer vocal cones Bh pthio 9d 8. Cuando fa conraccins eft nt pei sila se pont 1)acero aude sil tia silaba es orga, Ej. dom > yd 2) acento crcnfja latina es breve Bj. wong — ve Cuando fa contacckinseefetiaonlaantpenitinasiaba, se ponesiempre acento aguo. Ej. otke6pe80 > pthodueBa $50. Acentuactin en las enciticas Se consideran enciticas certs palabras que se apoyan Sobre la que las precede, y por ello le cede su acento lo pierden. Las enlitieas son: 1. Las formas pronominales: ov, no, j€: 000,001 oF 2. El pronombreindefinido 1s en todas us formas, excep txt 3. Los adverbios indeinidos: tov, rot, RoBev, 1,20, 05, ROTE. Los interogativos: rob, oi, xiBey. nf Ri, nik, ROte. 4. El presente de indicative de ony y ei, excep en la 2p. ely wi 5. Las paticlas yee, t0L, bY Y np. 6. El sifijo inseparable Be de 88, ofxu, r0\508e,roadoBe. $51, Del mismo mado gue para las contracciones, tenemos que eonsiderar qué tipo de palabra ‘acentuada precede @ la encliica, para ver qué modificaciones va.a haber entre las dos palabras {§52. Palabra precedente acentuada en la lene silaba 1. Siuna oxitona precede ala enclitica, no cambi su acento agudo por grave F}. dav. eizdg ort 2. Sis una perispmena la que precede, slo se pierde el acento dela enclitica, eonser- vindose invariable el de la palabra perispémena Bj. ebéorw $53. Palabra precedente acertsda en lapeniitimasilaba 1. Después de una paroxitona: 4) Las encliticas monosilabas pierden su acento Ej. pias pow by Las encitcasbisilabas lo conservan, Ej. Abyor ses Prstiminares | 19 2, Una palabra properispémena recibe en su sila fina un acento agudo que sive para Fj. odd je xaiBés eves $54, Palabra precedente acentuada en a antepentiina silaba, (Una palabra proparoxitona conserva su acento, pero recibe en su silaba final un acento agudo que sive para la enclitia, 1, dvOpands rg $55. Podemos resumirlo anterior, cone siguiente cuade: | Palabra ENCLITICA NONOSILARA precedente con { acento en ia tune ‘oxitona Fences Ayes ig perispomena Fen aig te Vorwicra | paroxitona + eneltica _ véos properispémena + en xoipdstig _acentode enclisis antarentrits | proparoxitona + eneliiea 2aiois ng acento de ENCLITICA BIiLaBa oxitona Fenclitiea éya86y teva perispémena + enclitica zpvaoty twa paroxitona—enclitea ow wd properispmena +enclitica xoipiv tiv acento de enciss proparoxitona + enclitiea E80 {§56. Las palabras dtonas que preceden a una enelitieaveciben el acento de ésta en forma de agudo. Ej. obs cia 1 Cuando hay una o varias encliticas que se sigan na junto a fa otra, cada una pasa su. acento la anterior, quedando la iltima della sin acento. Ej. eis wot pnot nore 2. Cuando una procltiea va antes dela enclitica. reibe un acento agudo. Ej. efnep 57. Una enelitiea se venti 1. Cuando es fa primera palabra de una frase (ease poco tiecuente, ives Meyovaw. 2. Los verbos ein y gmt cuando empiezan una frase dejan de se eneliticosy seacentian vonuiéed se acentiia sobre la silabu final después de una el B). sivivadwor ibn, excepto eon Ej. kadbe S*éativ py’ éorly — woir'gouw GAA Fony 20 | Capit 4. El verbo ein se acentta sobre la pr a) cuando significa: existe, ev posible Fj. Gedstorw —aiasexiste rimera sila by Después de oi. wat ev. ei, ah dog Ej. obx for éyablig ei fons ©) las focuciones: Fo a fod" a logue es ‘cuando es $58, Acentuacin en las proctticas Proclticus so Seay ite G8 See) Fotw Brag 08 nis) labras que las siguen, que no tienen avento propio, 1. Los articulos:0, 4.01 2. Tres preposici 3. Dos conjunciones: ei is, Sin embargo, se acentian: 1. Una procltica seguida de una encl 2, Lanegacion of si 8 tig év,y Bx 186), final de ta fase: fa) 8 of, 3. Elarticulo empleado como demostrativo: 6 wév (éste)..3 86 (aque). Bye, ef mep, dg ng. Ee twa. Por excepeién a esta regla no se eseribe jamais oi, ot arentuaco en la primera silaba. lez monosilabos que se unen tan esttechamentea la pronunciacion eon las pax «65 con acento de enclisis ANTE Pretiminres | 21 $62. TRANSCRIPCION DF VOEALES ¥ DE DPTONGOS Griego Latin Espa! Ejerplos « ri vei = anti Capitulo Ht en © © ‘nui hemi NOCIONES DE TRANSCRIPCION, ' i ily? lo8 dg = istmo ‘euBog = yambo oy ° ° Gv@paeos = aniropo(logia) % ya drops” = sitio $59, Muchas palabras griceas pasaron al espaiiola través del latin culto,o bien através del la- a we aida ter tin vulgar. e i i elbwrov = idolo, o oe O'Birovg —» Edipo 60. Para lograr una mis ficilidenificaci de palabras priegas que conocemos en espaol «aww ands ‘o(srafo) amos unas sencillas normas de transcripcion de fs fonemas griegos que no pasaron al espa- away pater rare Aol can su mismo valor fanéic. los cuales, como podsios apreiar en el cuadro siguiente, 2 aw ow vevpuyla~ neuralgia sex ay poco. ars eoaréhiov = evangelio Griego Latin Espaitol ov u eiphOpe = seta devBorogeiyos, —anthropophagus _antropsfago « aa foue ~asma eepeensiipy character caracter v e © “Hiog Eo yori psyche sigue ® eo ae nepodia — =parodia Gio zon Zo0ttc0) wougSia = comedia “aékavipos Alexandru Alejandro $61, TRANSCRIPCION DE FONEMAS GRIEGOS AL ESPANOL: CONSONANTES: 863. Transcnurcon De TeRMINAcioNEs Griego Latin Espaftol Ejemplos: Gricgo Latin Espafiol Ejemplos: . Y e 6 os « 2a Spa howe g 2 etaou Sov a ae ae xvi ena chet Geupos éxicoui = epitome 8 the ot Béoxpov teatro. ng a al romrig poeta x © oe earavhuonig~ eataeisno st Annootevng = Deméstenes & HMinie) Bios = jili{fono) 95 w 8 x6v06 stone) eiBokia — —eudonia ov um «iBaihov ce.ge.que(final) Rout = laringe os uso F805 ° hoor darop = retor oon on ava : t t ates = i010 % oo Fivéog tei Snpoxparia = demoeraca ’ pe erhaavain ~fisofia : che rapaxchp — ~caricter quest ewoonoeteler~ giomancia, v psbs pss uni = psique vyorés = salmo pe,befe(final) hy = plebe "La yep tra yey tne como: een = ean 3 Se pone und va sepia de ves Ty esate puede soqaiare en Stony = (ebomago, 22 | Capi ft «Les mibes props ansaen Ia txminain como ex ‘Necanes derenserpcon | 28 Capitulo FORMACION DE PALABRAS: $64, Raley MORFEMAS Una palabra est integrada por dos partes fundamentals: 1. La raiz -expresa wa idea vaga, genérica y es invariable. 2 Los morfemas, que Se clasifican por Su posicion en: refiios. antes de la rat infos entre la aizy el suijoo preijo. sufios despues de la ai fj circum sp ee) 0 pre Spor prefiio wiz info sufjo pre pref walt sf $65, PALABRAS SIMPLES ¥ COMTUESTAS. . ‘Segjin los elementos que [8s integren, as palabras som: 1. Simple: un solo tema. Se divin ea: 2) primitivas un tema: mesa b)derivadas -raiz+ suijo: mes-er0 2, Compuesta | 1) farmadas por dos o mas temas: logs-srafo 'b)formadas por un prefijo + un tema: ante: poner 966, PREEDOS Los elementos que pueden entrar en eaidad de prefijos para componer una palabra pueden ser 1. Particulas como &(sin), bus (diticultad), ya (mitad) Fj. a-finico dis-fonia hemi-pcjit 2, Adverbios, a saber: i iva = arriba canoopsia g. {afelio = 6+ Fhaos; efimero «Ext + icp. 68, Camstos ev LA Rai En la raz puede haber modificaciones por cambio de una vocal, @ lo que se denomina alter- rnancia vocética 0 apofonia Esta puede ser: I. Alternancia cuanttaiva: cvando se cambia a cantidad de breve a larg €—>n Ej, Raiz:8e- —Béous = accn de poner, posicién,colocacién nua = pits, monte 2. Alternancia cualitativa: cuando la vocal cambia de sonido, de dimbre Fj. efpw=llevo — gdpogs tribute gdpespar~aljaba En este tipo de apofonia se dant dos series de alternancia, cada una con tes grados: nor ral, fuerte y reducide 0 cero Formactonde palabras | 25 NORMAL FUERTE REDUEIDO O CERO e ° tw" 1. serice a ot ‘ Serie « A © @ 1 ° . Diminutivos sioxn naLBfoxn = muchachita Ww \Biov -apiov 1005 Bepiov = arbalito BrBABiov~ bio sinpiov~ orga Boosioxos = pequeto altar, pedestal Patvonimico | -1vn = Hija de Acrisio sing Tuberdiig = Tide ratment et gradoceducio de iss como 73-1 a: ep presen un sonido sal consonant proven de ua sna sv. p que esacoen ‘zr we ‘run tama eementovoesliosny—> ap + pa.ap: > Ml beter forificado Ejemplos: cio Bibasxaaeioy ~ escuela Tai wenwAnicn | GRADO RNRTE GRADO REDLEDO | Pe on ep sembrar | orop(oropd: accion de | aap oxaprds:sembrats} ae sembrat) “eB-nes | fonds ~ ge dein Ren dejar oir (hounds: residuo) | Audg: grasa seul Zt Bos pirwonn | pay romper | berber desgarrén) || jer (bay: hendidura) aes . “patel weupentos = letra Paroninico *8>5-tb0s | Bptamig-Bos = hide Brio 1969, SuFVIOSNOMINALES DE LA PRIMERA Y SESKNDA DECLINACIONES Los suijos que sirver para formar sustantives reeben el nombre de n0 primera y segunda declinaciones. ominaes. Se dam fos dela 971. Suruos verBAtes “Muchos verbos se derivan de sustantivos, por lo eual es necesario conocer los principales sufi- 26 | Capita FEMENNOS Mascuunos {jos verbles que cortespondeu a as teminaciones nonrinales. Aeone | -re1p40-«p1a, cng Brwcarig= jez SUSTANTIVOS aa finieipa= lanzadera 0g, __iaxpig=médico = UFO VEROAL 5 oi a9 0-060 Jeciin | win ebeprecia=benefiio “Bos gious sismo ee ‘i “eons, veya = violencia ven ; vind = veneer “Touos ougov0s"aligeramiento ny _=sllencio dtu ~hacercallar og. Sevag lend -05 (28,0 3a decliaci6n) | -20-on -Go-ev0 -wwo mhoiizos = Thera moved TResltado | -cl-n qopd= destuccion “eg ordhos= enpedicibn ee arr “jan jn = fuerza ov eéxvow = hi : 5 19% orar enone ues Seog "= limite Spi = limita, determiner Tnsrumentd | tpa warp = roilo pov Bigpov = cere anillo ‘anos ~taballo on “Opa _BrrBpa = esealera “Brow _Bapow™= pedestal {eo5__= dator eyive Cualidad | 1 exoprice—estoiidad urios DESIDERATIVOS “aie dhiGeuen verdad “san oun “ouvn_pvnyoosvn = memoria Givacos mere a0 ipyov | = exbajo ipyooeio Formacin de plat | 27 Capinuo IV NOCIONES DE DECLINACION (972, PALABRAS VARIABLES FINVARIABLES Enlaslenguas de flexion, como el griego,existen dos tipos de palabras: variables einvariables. 1) Las variables: articulo, sustantivo, pronombre y adetivo tienen dccidemtes gramat- ceales:género, mero y ease ; 2) Son invariables: adverbio, preposiciéin, conjuncion e interjeccin, sin aveidentes era~ smaticales, 73, Tea y DeSINENCIA s: able, denominada raizo tema y ‘su ver, las palabras variables offecen dos partes: una invariable, de dra warable iamada terminacign o desinencta. Esquematicamente, las partes de una pallor variable se: Tena Deine | wie Tema {$74 Bn ateneidn asu letra tara 0 femar tos sustativs griegos se casifican en grupos a Jos que se Hama dectinaciones que se dividen del siguiente moda: {§75. Teas DE LAS DECLINACIONES GRIEGAS primera declinacion Tema en / ‘Segunda declinacién Tema eno tercera declinacién Tema en consonant envoral tv en diptongo av, £0.08 28 | Capi 1” §76. Concemo DF FNUWETADO, Los sustantvos tienen una manera de presentarse similar ala de las personas, pues incluyer dos Formas: el nominative ¥ el genitiva que, juntos, constiuyen su enunciade, Mediante el «emunciado y,especificamente através del pentivo, conocemos a qué declinacién pertenece un sustantivo. Esto es importante, porque cada declinacisn tiene sus propias desinencias y,siendo cl gtiego una lengua de flexin, requerimos conocer la desinencia para saber qué funcion tiene cada palabra §77. Los genitivos en las 3 dectinaciones son: primera declinacion: agg (ov por analogia con la 2a, Decl.) segunda declinacién: ov terra declinacion: 95 (0s por alsngamiento/ous por contraccién) 78, DIFFRENCIAS ENTREE. GRIEGO ¥ ELESPAROL ‘Consideradas ambas como lenguas de fexi6n que eombinan su raiz con mosfemas, hay sin eme ‘argo wa diferencia sustancial entre el griego y el espaol: el primero es ‘que expresa sus relaciones gramatiales mediante desinencias, mientras que el espaaol esana- litco se vale de preposiciones yarticulos para estos mists fines. Esta diferencia sin embar- 0, toes absoliza. pues en espaol también se utlizan desinencias para indica las personas en fos verbos: amamos (4a. p. pl.) o el niimero y géneto en los nombres: nifios (pl. masc.). Del mismo modo, en griego se emplean también las prepesiciones y los aniculos en los comple- -mentos circunstanciales, y asi encontramos : &v xf ky (en el bosque) o & tig Bakcoons (desde el mar) Todas ls palabras wriegas variables (conaceidentes pramaticaes: género,niimero y caso) wilizan ts desinencias para efectuar estas varisciones. Asi tenemos los siguientesejemplos Tis woxiis i dpeth rpop4 éozw. Lavirtd es lalimento del alma 2B afi yoxgi av xed fiperi ox fonv. En el alma de os malvados no hay virwd, 3. Hoogiaxpine rais yoxais. La saburia conviene alas alma 4.0icoprorai vag yuri civ veavriiv gBeipovery Los sofistas corrompen las almas de ls jovenes. 5.AL yoyat sav veawidv xaBapat eiow Las almas de los jovenes son puras. $79. Casey FUNCION 1. Los casos, que se indican en griego mediante las desinencias propias de cada grupo de sus- tantivos, estin directamenic relacionados con las funciones que éstos tienen en una aracién, Neciomes le dectinain | 29 2. De tal modo, easo y fancién estan direcramente relacionados entre si, dela siguiente snanera er esquema completo en ig. 30. cso | FINGON | peRRaCON RESTS Er Cis0 Fuscion {.Nominativo Sujtoo predicado nominal Nominative | Syjto fersonaocosade quien | Ninguna Le puede 2.Genitivo Complement determinativo seafimmaoniegaatgo. | acompatacnartcle 3. Dative: Complemento indirect un, una o el, ta. 4. acusitive Complement directo Elna core S.Vocativo Sire Vamar 0 invocar Predendo [Lo queseatimacnicga | Ninguna Loposds wompanar ae Nominal | delsujetoatrves del” | un anoul: en ona i verbo ser dv. ao puede a evar ingin anil EL gviego tine tres wéneros: masculino,femenino y neutro: y res riimeros: singular, dual y plural. El nino esta enformo, El dual designa dos personas 0 cosas, pero puede ser reemplazado por el plural, como ‘curre la mayoria de las veces, ara indicar el género y ¢1 nico se emplea el articulodefinido, No hay en griego un ar \iculoindefinigo, haciendo sus veces el pronomire indefinido tig, i> uno, aluno, Genitive | Complemento | Determine oespecifiea | de determinative | de quién es algo, eadnoriaat Compro dulees de mena 81, Decuacio ve Articuno ontico Dato | Complement | tsa persona ocossqre Jwopara — Se indiecto | tebe ndiectmene te sccion dl verb sing Pt | Sie Plural Compre les de ment param mam conleas ‘Acssivo | Complemento | sa pesona . : era cosa gue |» 0 0 Seya prepoxcin oo directo reciediectmentela | ianieul. s accion del vert, DUAL para todos fos géneros Compro duces. Yocativo | Compiemtento | Es apersonaaquiense | Llevalla intetjecciin bo invocative | lama o invoea, Yaentre coms Na Ve AGUS tb GEN. Y DAT. TaiV Oh nbio, ebedece a was padres, Observactones: {Cuando et articulo neutro acompafa a un sustantivo, deberd raducirse segin el géner0 x a dc dicho sustantivo en espaol. Ej. tb Biapoy = el regato, 1px; = a luz. lo iene} Complemento | Es 2 persone ocosa que { Depende de la circunstancia SIs Cea nia aN Tae C280 gg | Semanal | seals una crcmntania.| que indigie:con prem 3.A veces el dual femenino utiliza eaiven G.y D. ‘specific, en ta accién, desde ete Puede Pot ejemplo: instrumento, ulizarse ct causa emp, modo, )XCORDANCIA NOMINAL genitvo, ate a aos dativoo Elarticulo y el sustantivo, -comoe! sustantive y eladjetivo—concuerdan en género. mimeroy caso, soloeon conocer esta concondancia es fundamental en griego, pues evita much Jemas a preposicién, |= 383, Re a concordanca es fundamental en griego, pues evita muchos problemas a | Elio rompe la pifata com un palo, estudiante, quien pronto se acostumbrara a relacionar cl articulo con el sustantivo (9 el sustan- — ompe lpia con ierpate, tivo come adiotivo) y asi, a adueirios conjumamente — 30 { Copii Nowiones de dectnacién | 31 ‘Una vez conocida ta destin Jo, es muy ficil aprender Ia de los sustantivos pertenecientes ala primera y segura declinaciones, asi como la de los adjetivos que se decli- nan conforme a éstos, ‘Nétese en las siguientes oraciones griegas cdo las palabras entrelazadas por medio de lunarco cancuerdan entre si, seg lo indican las ternvinaciones correspondiente: mm dpeth Kaki fon La vird hermosa es rd m— oi axed GvBpwnor swdperiy ob yyvéoKom Los malos hombres lavirtud no conocer, $84. Complemento determinative 0 adnominal En griego. el eenitivo que desempedia la funcién de complemtento determinative puede colo- 1) antes del nombre al que modifica: Fj. tig wuxfighdperh zoom) fot La vrtud es alimento del alma. 2) entre el artculo el sustantiv al que éste modifica Ej. atv &B Anau pan ‘La fuerza de los atletas 43) despues del nombre al que modifica (mis raramente) Ej. inevicaitia tv kaxidvéorw La pobreza-es causa de males, 85, Complementos ce gar. Pueden construirse de dos maneras: 1. Mediante preposiciones, del modo siguiente: 1) lugar en donde; Ev + dative: 6th dcyop@% en el agora. 2) lugar hacia donde: eig-éxi-npas + aeusativo, Ej, DBojev eis @yopdv —venimosal dgora 3) lugar desde donde: éx + genitiv: Ej. EABoyew & eyopag—— venimos de igora -4)lupar por donde: rie genitiv. Bj. Bid rig ayopig, a través del dora H. Mediante suiios Los sufjosindican la dren en, hacia 9 desde donde, Estos sufijos forman adverbios de lugar, como se indica s continuacn: Pregunta (donde? (x00) sufijo-v-By-0t (ov en pronombres) ofkor= en casa “ABlivnan = en Atenas hacia dinde? (noi) sufijo-Be/-cer-be oixaBe= acase “ABn wie = hacia Atenas igedénde? (nev) ‘ABywiiey = de Atenas epor donde? — ix rasirn = por allt 586, NociONes De SINTAXIS 1. Onacin sustanviva. Consta de: sujeto (en nominative), verbo copulative (ser) y predicado ‘nominal (en nominativo) Fj. Hxdonkakhéow — lajovenhermosaes 2. Oracidn transitiva, Consta de: sujeto (en nominative), verbo transitive y eomplemen- to dirceto (en acustivo). Ti. haxparticagter iv zdipav el jéreito salva a fa region 3. Complemento dererminativo a) sucle interealarse entre el anticul y el sustantive al que acompafa Fj. tig xdpng pope, La formade la doneelta b) Puede anteceder al sustantivo at ue wndifica Bp. ig xuxiasaitia lacausa del vi ©) Algunas veces se coloca después de dicho sustantivo. Ej. hoopla vic orparc — laastucia del ejército 4. Blarticulo se omite on el predicudo, Ej. H Gvbpeia épeh fare el valores (una) vitud 5. Kai es una conjucién copulaive que une palabras (el mismo tipo y por lotantocon la misma funcién: sustamivos *sustantvos, adjetivos + ajetivos, verbos + verbs! uorciones Fj, dBi xuidéBewe injustice impiedad 6. E vrbo sr iii termina asi ene prvente de indicaivo! epncioie soning enelinprce deinete 3.7.54 yea = eran, estaban 7. El complement de lugar en done se construye con la preposition kv ye aso dati, Sustituye al predicado nominal en las oraciones Sustantvas,cuande el verbo significa westar> yo «sen» Ej, imbon veh @topaéors —ajovenesté enel gore si 8, est era, estaba 3a. p. pl 8. pv...Bé. Son particulas que unen dos oraciones eorrlativas, las cuales tienen una es- tructura similar, Estas paticulas se pueden traducir de divetsas maneras: a) No traducirné ‘BE yipero, b) uév = ciertamente.. B= y/pero ye) név = por una parte... BE ~ por otra (parte). 32 | Cpt” Mocomes de decline | 38 $91. Teesanactones DEL PRESENTE DE IMPERATIVO Japs. -e grove hye appl -ete — etyete hurd Capito ¥ ae {92 Como por moi dela emincin odesinonci de persona sabemos cdl ese yet, silo xe expert en caso nominative, cand el verb exten 3, persona dl Singular pla -¥-on {Cuando sujeo etn primer segunda person, no abr neces de expresara pore ya sabemos cles: yolnoses (1a. pest, veto (segunda persona, sexn ts niga erinacon de persona eoespondient ps yee eh el present de indicative bine ens! pres de imperative, 987. El sujeto el verbo concuerdan en miimero y persona, Esto implica que sel sajeto es plu ral, el verbo estara en plural, y viceversa Esta sub-e —obtor eiofaiv-ovar éstossube-n ' Sub-0 ——eloBaiv-ouev ——_Subsimos preBi, oheBav, previ 2. Cambios de acets. Los siguientes sstanivs, sibiensiguen a regla els manos tos, nos apican ene! gniv pnd, es paroxtor og ards(oraygen-pl- drow rie nen (hijo) gen, pl naiBaw ‘eonis(liz) —gen-pl eaicov 60 | Capitatox Capitulo XI ‘TERCERA DECLINACION: TEMAS EN {§140, FoRMActon 0 NOMINATIVOS: TEMAS EN -v ¥-vE 1. Los temas en-v y-vt pueden formar su nominative con ¢0 con alargantent. 2. Al agregar el tema + 0» esaparece (ano en el nominative singular como en el dativo plural) y la vocal radical se modifica sies€ rey sies 0 — «rv. Las demas vocals quedan sin afectacion. Bi els évbs 6800s, B6v205: dat. pl Bobo" fexxig tivo: dat pl. dation $141, ALARGAMIENTO De vocaLes 1. Cuando ef nominativo se forma mediante alargamiento. ta vocal radical e—+n y lao -* @ «sto en el nominative singular, ecuperando su canidad breve: ¢ wo a pati del genitive, B, rv hévos Sakuan, Saiuovos 2, Sin embargo, en cl dat. pl. os temas en yz alargan su vocab saical: €-+e1 yo -> ov, pero los temas eny pierden la consonantesin dejar rato Ej. xépow,vépovtag dat pl pou owtv-év0g dat pl. xoxo $142, DecLINACION DE TEMAS EN -V 4-9 ‘ Aayufy (. Rape): ef puerto Saigo (t Baapoy-): fa divinidad SINGULAR PLURAL NOM, Bainov Baiuov-e5 orn, Bainov-05 Saaydv-ov Dar. Bainov baipo-o cus. Baiuov-a Baiuov-as vor. Baiuov Baiuov-e5 buat neva | daéve Baiuov-e co | duév-ow daanov-ow Byiyas (treat: el gamle ‘yep Ut wepover: ef anciano SINGULAR, PLURAL, SNOLLAR PuURAL nom. | vépov yépovees | vivo viyave-es caw, | yEpove-05 repovean | Hrave-og ryiveey par, | vépovee. ipover | viyovet acus. | Yépovee ypoveas | Yhravea vor, “vepov vépove-es ray riyoe-es, DUAL nwa] hoover iyo cp. | tepéve-oww priveow dSBo%G¢.dbove-): el diente ‘SINGULAR PLURAL nom. | 68065 S6ve-e5 corn, | d86ve-05 SBove0N par, | SBive SBo9-01 Acs, | 6B6vea O86ve-0s voc, | _SB0i5 abbveEs DUAL neva | O86vre Leo | stivrow 143. Canmins BN EL vOCATIVO DE TEMAS EN-V YE 1. Los temas en-vy sve tenen el nom, = vor. si son oxtonos: iv £vos vee. Rus Babs doton: woe Bude de lo conraro, el vocative = ema puro Bao os mas en pied, axe ¥Ep0v, vor Yepov. 23 sastanivo wig .euvig (el pero} pietde lA-o que antecede al send ésta | ‘Nom. xbov, Gen. Kuve, Dat, suvi, Acus. xévat, Voe. xGov: Dat pl Kua »yen toda ladeclinacion, (144, ForuaciOn pet NOMINATIVO DE TEMAS EN LIQUIDS Forman su nomintivo con alargamiento quel igal que ens temasen 9 efecto ‘vocal radical alargando la ¢-> 1] y 0+ misma que Fe ti del genitivo. Ej. aiBfp-Epos. El vocativo ~ tema puro, cena itima silaba: o8ep. 2 | Copinto |. Solo hay un sustantivo que ageega -< en el nom. 8s, ds ~ fa sal. El ‘nfs (postico) = el mar. eases a Heme $148. Cans eX YocanvO pe Teas LouD0s Lossustamtvos de ptetescoeminadotn-rnp suprimen da pir ademdsnwwdicn unc Elven scutes barons nesep §146, DectnAcl DE SUsTaNTVOS CON TEMAS Loe ‘Saatip (t, nap-) el padre ‘timp (1. ptop-): el orador SINGULAR TURAL SINGULAR Pua wom, | asin astpes ro ten | tarps rartpov bnedpey owe | aed” nyo iricop-ot ‘ nat raxip-as Pftop-as, voc. | _natep ratip-es irivop-e= L neva] xaxép-e co. | xatépow 8 vip (vp: el hombre SINGULAR PLURAL DUAL vom | avip tides avd me | fst tvdp-e NVA dvépre oe Bp avbpav | a, GvBp-ow par, | dvbp-f dvBpe-ot ses. | apa avBp-0s divep tBp-eg ‘euperan su cantidad breve (©, 0) a par ‘con retraccion del acento, si éste va Tercera delnsiin:tematen-, vey guides | 63 Capiouo XIE PRONOMBRES INTERROGATIVOS, INDEFINIDOS Y RELATIVOS $147, Como vimos en la tabla general de pronombres, hay pronomires que se declinan st 1 2a, la. y 2a. declinaciones) y otras, que aparecen ebvoterepeg< ov + e0 edbaisiav-ov > ebBaylov-66-tepos $188. FoRMActon ADVERDIAC FL. COMPARATINO Y DEL SUPERLATINO, También se puede format el comparativo de superioridad de un adjetivo anteponiéndole el ad Putbio uGAAov y para superlarivo widxowa. Fl de inferioridad se foams anteponiendo fiesov: menas y iyxiota: fo menas, para el supertativo. Fi. withAow xadkbs mis hermoso ydiktata weds el mis hermoso Comparative ysipertatves | 1 {§189, Secubo TERMINO DE COMPARACION ‘pL segundo termino de eomparacida se pone en griego en caso genitivo o en el mismo caso que ¢l primer temino, yextonces ambos se unen mediante la conjuncion ge Fj, bdBehpde waxporepos uni fom obien ‘aaBeApdg uexpotEpos H eyo tow cl mi) hermano mis grande que yO es $190. CompLeMenro DEL SUPERLATIVO ‘Se pone en genitvo, sin preposicin Ej. Zoxpdmns av opdtatos rv EXMVEN Séerates era el mis sabio de los griezos 191. Orma forMACION DE CoMpanaivos ¥ SUPERLATIVOS, ‘una segunda manera de formar los comparativos y superlativos es mediante la terminacién stow aio para el comparativo, y para el superativo con -\atos--O¥, que se agregan al raz del positive, desprovista de suf. tema raiz comparativo supeiatve Bais 80S HB B01 aioxds —aiaxpo —aiog —aigz-iay ——_alox-10%05 Muchos adjetivos imegulares forman asi sus comparativos y superlatives, 5192. CoMPARATIVOS Y SUPERLATIVOS WRREGULARES ‘comparativo supertaivo Fj dyaB’s bueno —Guelvav(mishibil) prog Bedciay (moralmente) BEACIatO peftewy (en fuerza) ¥péiat0s rand malo—Ketxiv(moralmente)_Séxtorog eipow (menos hibil) —eipraro revo (mis debit) Fmot0s véras grande eiZov wbpatos uxpés —_pequetio &dooww 2 frokic mucho —_-xAriov éniyos — poco, eto bab, ficil «dow Boros taxis ripido Baan rexior0s §193, DectNacion DE COMPARATIVOS FY -L0¥ 82 | CopitaleX¥” La actin del comparative sign eos temas ny den, detain, pee con an nas peculiaridades, pues la terminacién a veces es 193. con pécdida de -< intetvecilica, lo que da lugar contracciones, como se observa en el siguiente euadro: os fx | 8 re par. ‘Adiovt ° jovi jae “US. ‘Adlova (ndio) ‘son vor ‘idtov ieov Comparaivesyouperadvas | 83 Capitulo XVI NUMERALES §194, ForMacion DE L0s NUMERALES Los griegos se valieron de las letras de alfabeto como cifras para incar los niimeros. nterca~ lando tre antiguas letras como signos numéricos parael 6,90 y 900, zespectivamente:estigma ().koppa ©) y sampi (>) $195. Utilzadas como niimeros, las letras llevan un indice en la parte superior hasta el 900, y ‘ema parte inferior a pani del 1000, $196, 1. El sistema alfabético que, aparentemente fue inventado enc! siglo Va. C., fue domi- ante en la época helenstica y se usa hasta la fecha, Opera decimalmente, empledndose de «a'- con inclusin de <’~ 6 para designar las unidades; «= para las decenas, y p=’ para referitse alas centenas. Asi pvg)~ 156 0%" = 1910. 2. A partir de 10,000 en las fuentes literarias se rilizan sobre la letra que designa al n= ‘mero ~ para indicar 10 mil Asi & = 10,000: B = 20,000. eteétera, peroen las inseripeiones se cemplea M (jiipi00)! 5197, NuMERALES ACROFONICOS |. Sin embargo, existié una notacién numérica arofivnica (mediante la letra inicial dela palabra que representaba), que se mantuvy hasta ca. del siglo 1.C., pero variaba de ciudad ciudad: f=1 rss A(Béxa)= 10H (éxasdv)= 100 X oridsor)= 1,000 M (udptor) = 10,000 que se combinaban en los mulkiplos: [s=so [H=soo [x- Asi el nimero 1959 se escribia en esta notacin: 009 [= $0,000 xi@MuaHIE TH 2. Cuando se tataba de dinero, tos ismos numerals acrofnicos se refeian a dracmas, perol=1 dhol, jt dracma, T= I leno = 6 00 dramas, |T ~5talentos = 10 talents 100 talentos, ! = 1,000 talentos. "Para ditingir la M = 40, se empeata pare! 18,000 MY 0 A, en cuyo caso habia = 20,000, 100,000. 84 | Capito x00 Bjemplo: . HasrttT [XHHHP Thee TEL 12Btalentos 5358 dracmas 5 dbolos 3. Ademas existian: Eovéitov y M'= Sat, empleados como T = talento. 4. Conocidos por las inscripciones, los numeralesacrofonicas se usaban en tod Grecia, pero variaban de ciudad a ciudad, a veces de manera torprendente, Se conservaron en Atenas, ‘para uso oficial, hasta ca. 100a.C. y a partir de entonces se emplearon esparadicamente, ‘5. Hasta el imperio romano los ateniensesy la mayoria de ottos griegos escrbian todos los nimeros (ordinales y cardinales). Peroa veces se valian dela notacin del sistema acrof- nico, especialmente paca unidades de valor, peso y medida. Los numerales de las fechas, ni mend de pritanias ctc., se escribian en inscripeiones en Atenas hasta el imperio romano. Fracciones:C=1/2dbolo 2.0 T (tetapenpépiov)> 1/4 de Sbolo 6, El sistema alfabético fue aparentemente inventado en el siglo v resulté dominante en Ia época helenistica, §198. NUMERALES CARDINALES, ORDINALES ¥ MULTIPLICATIVOS Low ia, Esuno——xpirogn-ov: primero Gea: una vez 2B bio Bedtepag-a-ov Big 3 ¥ pets. pia spizog--00 is {4 8 séerapega séeaptog-n-ov retpanng 5 oe new irs events ls ¢ 8 aeeos Réwe 7G aed ®BFonos ixudis 8 oy oxe By8005, oxen 9 8 atte fares evans Wt Bexw Bears Berdaig evBéxat0 ivBoxdnts 12 Baidexe uBExatog Bodentnes 13 of peigna Béxu rpitog eal Bixatog ——_apetonandexcets 14! eereapesol Béxa ——téteaprogkal Béxaros —tettera 1S ue revtenaibexa éust0s kai Béxarcos 16 bxwaiBexa x05 a Bexatog 17 beaxaidexa ‘op0s xu dénatog a By 8005 Kal Béeazas 198 tyveaxaidexa Eeaog xa Béxa0, Numerals | 85 NOMERALES —_CARDINALES ORDINALES ‘MORKILICATIVOS 20 x ckeuon ixoats eixootixig 30K sptdxovea splaxootis exovtexig 40 ertapéxovre ereapaxoords etcéters 50 vi Revthovea revenxoots @ & Bove EEneoords 7 f——_BBouwovre PBouneoorss 80 x GyBorxovew SyBonvoorss oo ER rater Svevnnoatég 10 beatév xaos txaroveds 200 6? Buxdoworara Braoor0seg Braxooienig 300 tplaxdowrar-a ——_picxooveTbs eétert 400 vtexpandotarara —_rexpaontoatds 500 @ —nevraxdotorara ——_eveteroatoatés 0 axéotorna exoowows 700 taxéotorara ——_ineanootoorss 800 dxtaxéorare ——_Sxtaxootoardg 900 dvaxdorot-ar-e svaxoo.0e%6s 1000 whooords dad 2000 8 broxdwore tetera 3000 "y ——_tproxiAioren-e ———_spioythuoards 10000 41 pOpiovata Huprostds nupidxss 11000 sa prov xa xDot 20000 |x Brow dproraver Brouyproatss Srouvprees §199. DECLINACION DE NUMERALES CARDINALES ‘como adjtivos de tres terminaciones. 6 | Capito X01 slo se declinan los cuatro primeros sein lo indica el cuadeo siguiente, y del 200 en adelante, Bio. speic. spice es -értapes, térrapee cuatro [Low x Mr x nom. | pig pia ercapes xértape EN spi piv rertépov textdpov bar. sprai pial véreapot tércapot acus. | _xpeis soto séreapas xértape 200. OBSERVACIONES A LOS NUMERALES |. ig-+ cardinal, Cuando la forma nig (en cualquier caso) acompafia a un cardinal, debe tra- ducise por: wen conjuntoy. : - Fj. Aepeiog (Bacievae te néavee ff ea tptdxovecr Em ‘Dario eind en conjunto treinta y seis aos 2, Numerales + preposiciones. Las preposiciones Gut, eis, rept yd cuando preceden a un numeral cardinal adquieren el valor de cast, cerca, mas 0 menos Fl. dg Béxacrdbion —_ casi diezestadios Gigi esasiv inneig cerca de cienjinetes Mamerles | 87 Capitulo XVIE EL VERBO GRIEGO §201. Los AccipeNTeS ataHiaTICALes DEL VERBO Son: vez, modo tiempo, nimero y persona §202. Vor |. En griego hay tes voces: activa, media y pasiva. 2, En la voz activa, el sujetorealiza la accién del verbo, Bj. elniiojuega 3. La vor media puede subdividirse en cuatro tipos, segin se dé la participacién del sujto en telacién con el verbo: cuando el sujetorealiza la accién verbal, se requiere sefialar que lo hace ‘con sus propios medios (media dinimica: Ej. abandero a la tropa) o porsu interés (media de interés: Ej. participo en ladiscusidn). Pero el sujeto puede recibir en si mismo tos efectos dela ‘ccién que lleva a cabo (media reflexiva: Ej. me baie), « bien intercambiar con otra persona 4ichos efectos (media reciproca: Fj. nas Besamos). $203, En principio, no hay ninguna diferencia de significado ene la vor activa y la voz me- dia, de modo que cuando ést se emplee, debe entenderse un marie que sehala la forma cn la ‘ue el suet se reaciona eon el verb. Sin embargo, silo hay algunos verbos que camabian de significado al pasar de una voz a wot En eis casos, sere diccionario] qu nos seal el cambio de signin dl verbo fe una voz a a ota 5, nee prsuadir (voz activa; nefaoua obedecer (voz media) $204. Hay ciertos verbos que so se emplean en I voz media y reciben el nombre de depo- 5, ndxona uchar §205. En a voz pasiva el sujeto es paciente, pues Ia accién es eféctuada por un agente, que se ‘construye en griego generaimente con la prepasicisn x6 + genitive, Fj. voz activa: el no come galletas vor pasiva: las galletas son comidas porel niio Es el agente el que muchas veces permite distinguir un verbo en vor pasiva de otro en ‘voz media, dado que ambas voces tienen las mismas desinencias de persona (excepto nel fu 88 | Captdo XV §206. Movo El modo puede definirse como aquella categoria del verbo que, en principio, expresa la actitud del sujeto ante la accién verbal! {§207. Los modos se dividen en: personales y nominales. Entre los primeros se encuentran ek: indicatvo, imperativo, subjuntivo y opativ. 1) El indicativo enuncia simplemente la accién. 2) El imperativo sefiala un mandato, 3) El subjuntivo expresa una duda o probabilidad; a veces, una exhortaci6n, 4) El oprativo (que no se da en espaol) expresa el deseo ola posibilidad (esta iltima s6l0 {que el verbo vaya acompafiado dela particula dv), 4§208, Los modos nominales son el infinitivo (0 sustantivo verbal) y el paticipio, que tiene parte de verbo, con diferentes tiempos, pero se declina, como un adjetiv. §209. Tiero Ademés de fa divisidn usual de present, pretérto y futuro, el griezo desglosa cl concepto de pasado y lo subdivide en: pretérito imperfect, pretérito perfecto y pluscuamperfecto, y aoristo (© pasado indefinido), §210. ‘Tiesenos prieanios v SECUNDARIOS Estos seis tiempos se clasifican en dos grandes grupos: primarios y secundarios 0 histricos. Son primarios: el presente, futuro y pretérita perfecto, Son secundarios: el aorsio,pretéito imperfecto y pretérito pluscuamperiecto, S211, NonteRo El verbo griego tiene tes mimeros: singular, plural y dual, Este iltimo se emplea cuando son dos las personas u abjetos que constituyen el sujeto, pero generalmente es sustituido por el plu- al $212. Persona Hay tres personas: la que habla (1a), Ia que se habla (2a,) y de quien se habla (32. Enel ver. bo griezo, igual que enespatiol, las personas se identifican por ciertas desinencias, las cuales se clasifican en dos grupos: primarias secundarias, mismas que corresponden a las de los tiem- pos. (CF Lizao-Caneter, Diccionario de tirmines lelipicos, a. Gros, Madrid 1977, 5 Etvertogriego | 89 §213. DeSINENCIAS PRIMARIAS voz ACTIVA | ‘YOZ MEDIA Y PASIVA la ” nev pou eB 2a m1 te -aeat ole 3a ot ova stat aa EB $214, DeSINENCIAS SECUNDARIAS _—— eS [ Voz ACTIVA ‘YOE MEDIA ¥ PASIVA, | SINGULAR pturat | SINGULAR PLuRAL Ta e “nev saw eta 2a, < ne ‘90 ofl 3a co sep | 10 a0 unt DUAL 2 ov ‘o8ov 3s anv -ofny 8215. Vocat unmiva, Las desinencias de persona se unen alas de tiempo por medio dela vocal unitiva efoen la con- jugacién llamada tematicao de verbos en ~, La segunda conjugecin o de verbos en -pt care- ‘cede esta vocal, por lo cual se denomina atentitica 9216. La estructura de un verbo en ~ seri entonces: tema verbal /desinencia de tiempo j vocal unitiva / desinencia de persona 2% 6 ° ev esata re mos 8217. BsQUEMA DE CONZUGACION DEL VERSO GRIEGO Se sefala cuties son las modes en los distntos tiempos: 2 Ofginaiment ea una Es consonant perder ser made final depalaba 90 | Capo X07 ‘MoDOS PERSONALES ‘MODOS NOMINALES “TEMPOS — s si si 3 ror a a poms i a si si PLUSCI, 2 218. Teas rewroxates, Los tiempos se agrupan en 4 sistemas o temas vemporales, cad tno con una caracterstica propia, como sigue: 1.-Tema de presente: Ineluye todas los presente y el imperfecto de indicaivo, 2. Tema de futuro: Incluye los futuros, de los que carecen el imperativo y subjuntivo. Se ‘caracteriza por-o- “Tema de aoristo: Incluye los aoristas de todos los modos. Su caracterstica es -o«~ 4 Tema de perfeco: Ineluye os perfects y el pluscuamperfecto de indicativo, Se earae~ teriza por (v. activa), teduplicacion y slo por esta dltima en las voces media y pasiva §219, CLasinicaciow pet VERBO GRECO Como se menciondanteriormente, los vebos griegos se agrapan en dos grandes conjusacio~ new ade 0.0 de verbosteraticos, lade ht © de verbos atematics. A su ve, cada Conju- facién incluye varios tipos de Verbos que s&clsifican en vist de su ema testi como si- sve §220, CoNUGACION EN -@ ‘Verbos puras: 8 xai-o, hi-@ VERBOSE VOCAL Verbos contractos: &,€Y 0 npd-o, othé-o, SEO Guturales: x9, x,00 mhéxe, yo, spép@. *Adéooo Labiales:x,B, @,m venos | Bhéxa. zoiBo, 79490. PRdxro Ewconsonante ] Dentaes: + 8,0,6 ‘avi, yoo, re Liquids: 98. ‘arti, gciom, xenon, ive epson Elverbo greg | 9 §221, Conmuaacion ev ut 1. Verbos con reduplicacién: Bideop mut, Yor, vO 2. Verbos con suijo-: Capitulo xv Bebevon PARTICIPIO: VOZ ACTIVA Y MEDIA 3. Verbos sin suijo ni reduplicacién: init gnu, entre otros §223. PARTCInO DEA voz acTIVA $222. Consucacton DEL. vERBO ely ser,es/ar, haber SS a en Se denomina asa un modo dl verbo gregocuya crateristiaes qe participa dea naturale- aan za del verbo y de la del adjetivo, Como verbo tiene tempos: presente, futuro, aoisto y perfec Yosoy Seni Yosea Yo fuera Ser Siendo to; y como adjetivo se declina siguiendo el modelo de los adjetivos de tres terminaciones con 8.1 ea $ iw Nw tema en-v, parla vozaciva, yl de los ajeivos dees eminaciones por segunda decin El ae io is ang Bran oboe cin para la voz medi B] toi [iow | BD ie 224. El patcpioconcuerda con un nombre (ato, sustntve, pronombre) en: géner, B]P.1 toner Suey | ehuevetnuey 6. 5106 ae a . 2. tore ore te elte, etnre obons 3. eiot | Bvt | deat ley. eingav v105 §225. El panriciio puesta: agrega directamente al tema verbal de presente la desinencia ~ ode! del pricipio mediante la vocal tina senda el eninciado:N.ev-0000-0. nasa Ej. Mov, Miovea, Adov el que, la que, lo que desata, desatando oS tama 8] 2 tobe 5226, Eatos verbose vocal en, 00, aves! iia se contre com aa uitva B) iv del participio, por lo que el enunciado del participio presente seré: E lp. fuer tox. sareanece(verbosen aa) =) 2. fie NOM. -wv-ovea-ovv —_(verbosen -ew y -0w) axieny §227. El ParTicipio FUTURO intercala una -0- entre el tema verbal de presente y la desinencia Yoseré Yofuera | Haber | Elque send propia del participi, ‘ ee 1) iow ioowen,Zov lq, lagu, lo que va adesetor 5.1. Hoo saoiuny N. éoénovos §228. Los veros contracts ena -co alatgan la Vocal dial antes de agregar 8) 2 geen ton foo | aeaar| éoouérn Shenae del itr y el patie saber: | 3: fora Fooxs0 doouevov verbosen-nisyen-eo: N.-nouv-naovea-nooy PI éaucBa colnet Sane Nooo eonvo0-n00v 2 Eocoe Feo 3 Eoovnes pos 5229. Los temas en consonant muda sue los mamas cambios queen la 3a delinacin a L1% fern | | unite dicha consonant con la desinencia dl partcpi utr, a saber Gutural (x, 7,460) +o=§ Labial (x,B,9, xt) +o=y Dental (1,8,0,0) +o => 5230, El page sonst intercala-o ent el tera vera ya desineneia el partici, Fj. Moas, Mocca, Mioav el que, la que, lo que desatd, habiendo desatado ‘ 1 Los Yerbos contracts en 0 0-0 lagen I vocal radical anes de arepa as “pial cnn del to ida npr, desnencas del nristo de paticplo, a saber, capo XM Pari: atv y mei | $8 Rens eatery eaten MEN sensor 4§233, DECLINACION DEL PARTICINO PRESENTE DE_VERBOS PUROS. -verbos en -« N.-ooag-eoesa-oom Verbo Aix: desatar Trad. el que desata, desatando 2, Los temas en consonante muda suften los mismos cambios que en la 3a. declinacién al nis dckaconsonante mia con la desinencia -om- de paticiio aon, a saber: [ne } Gutural («, 7.4.00) 00=Eee Labial (x,B,9.0)+oa=ye Dental (¢,5.8,6) toe om Mase FEM. NEUTRO, nowt iivww ié-ovow : $231. EL eagmicm osarecro intercal -x-ente el ta verbal redupicad y la desinenia oe R-ovres av-oiens propa del pariciio: ¢ Su emnsiado es bat iévovn ivasen 1 etbos pur 05-00-05 ncus. | dove Aé-ovoev Fj, Rekvnds,hehunvia, hehonds el qua desatado, el que tiene desatads voc ASvow Reovon 2. verbosconracto: con alargamienta dea voedl a, > ny 0->w antes dea fen Ej. cenpnnths-vierdg; — RegrAnndis-viends; SeBnAwnee-vierds Nom. Rove — a Sa 3. Los verbos mudosdentalespierden su consonant ant l-¥ con hebrew ievovetv hedrter Fj, neler penuadir eneinig-ia bs el que ha persuade bar Aiovan iw-aboms hivovar 8) Algunos verbos mudos guturales y lables aspiran su consonante y no toman -x- Acs, Av-oveas, Av-oitoas, 2i-ovta Fj. quidoow: vigilar — regudayds-viads el que ha vigilado vor. Ro-ovtes, M-ovsat Aid-ovea §) Otos dejan la consonants invariable y no toman L uat By gebyo:huiropevyag-vieede, el que ha huldo waw) oo abene aoe = Fj. néano:enviar —renoypde-via gs — el queha enviado ae hegre Rie oe «) Otros mas hacen gradacidn vocdlica:€ 0, y si hay diptongo: €1—> ot Bj. Maina: dejar Ae-Roinde-vian’s el que hadejado j z Send CIEE $234, DECLINACION DEL PARTICIIO PRESENTE DE VERBOS CONTRACTOS. Ci. ls distintos cambios del perfecto en el tema correspondiente 1. Verbo tiuci-w:honrar Trad, el que honra, honrando §732, TaADUCCION DEL PARTICIPO SINGULAR 1. Como gerund, sempre y cuando estén Nominativa: ono, endo: ger: hvyendo 2.Como oracién de relativo: el que, la que, lo que + verbo. ————— Ta taduceinse dar siemp qu lareulo erent sujet Se rept junto al pat bes woe nuoy ee Pa wien, pea 3. Como oracién subordinada: temporal (cuando), causal (porque), condicional (si), concesi- vor. Ty-aou ‘yay 94 | Capito x00 Parsi wo acrvay mee | 98 DUAL §235, DecLNACION DEL raRricio FUTURO DE VEROOS PUROS NAY. rutdou nyavee Verbo ino: desaar Trad. el que desatard,el que vaadesatar [ee | siveow ryrdoaw nyavtow — siNouLa 2.Verbogrhé-o: amar Trad. el que ama, amando ase ew wevTRO a ow 2é-oww 2é-sovoa 1i-00¥ ces A-oovtes o-oovons Ai-aove05 ase rem NeuTRO oat Aé-oovee do-aosen A-aoves —s_____ ~ cus, Aévoovte Aé-aovady i-aov sow. | ekdv oaoboa ono voc Avon Ai-oovoa 2i-oov ces, | gikobvt0g avcovons gaat oa. | gdhoive oiobon oaaive, Poona acu. | gkoivra goaioav goku wom = heooen ee vor | eaeiv sivcioe wroiv cen | Reodvear Aveovoiy Aw-aiveov PUURAL at. ben Av-sobous 2-oover $$ $$$ ____ revs -covtas v-o0s005 ieoovea now. | qubobvtes od-aboa oiatvra vor: Avoovees Aé-oovaat H-oovea ces, | gckosveer gaovaay oa-obvtew oar. | guicovot orovoas oo-abat ua news. | gudvdvtas odoboas oaaivre ang 7 A oveas i x NAY, -govee dw-aosan A-vovre voc] giobvees oreavoat eee oo dovadveow ie-sovonv la-eivrow wav. | onobvee od-o6au oo-otvee §236, ECLINACION DEL PARIICINO FUTURO DE VERBOS CONTRACTOS on | ivoivew erovoaw aa-obvrow 1 Verbo rude: honrar Trad, elque vaa honrar, el que honrars 3. Verbo Snhé-e: mostrar Trad, el que muestra, mostrando J som. | cn-cov Tuf-oovoR tuf-oov El patcipio presente de este verbo se declina igual que e de gid, a saber: oes, | euroov20s sn-aosions, stf-oovt5 totes, Verbo Bras mostrar Fr 2. Vesbo grhé-o: amar Trad. elque va amar, el que amard asc fe NovTRO nom. | @idf-cov eakF-o000e eioov =e nea ee cm. | gittpeovtes eraoton, 10 -o0ve05 cen. | Snobvees Brooms eteéiera 3. Vetbo Brikb-o: mostrar Trad.el que aa mostrar, el que mostrar nom | Byhd-cov Srhb-aovaa: Ind-oov cox. | nnd-covr0s Sihw-coions Innsvoovtos etctters 96 | Capital X¥UL Partin as activa mada | 97 5237, DectNACION DEI. PARTICIIO FUTURO DE VERBS MUDOS 1. Verbo: tipge: mandar Trad. el (la, lo) que va a mandar, el que mandaré §239. DECLINACION DEL PARTICIIO AOKISTO DE VERHOS CONTRACTOS 1. Verbo xuideo honrar ‘Trad, el que honr,habiendo honrado now. | dp-Sov Go-go Tni-oaaa ‘uioov Gen. | &p-Eove0s fp Eovrg i sn-odons su-oavrog 2. Verbo spégu: alimentar Trad. ef (la lo) que vaaalimentar re nom. | spb-wow spé-youoa peor I sox Cou aos EN oe oo spé-Wovtos spe-yoto spi-yovtos i a i p&-Wovt0s see-votons pe ye oes, | gittpoavens ‘edayodions othivaavt0g ie — ctedtera 3. Verbo reid: persuadir —Trad.et la, lo} que vaa obedecer 3. Verbo SnA6-w: mostrar Trad. el que mostré, habiendo mostrado sca Mean isobons eine nom | Syhi-oag ‘Brhd-oaca Indica os metgov‘os ae GEN, Snds-oavros Snho-cdong Sndé-cavt0s, = ~ ercétera §238. DECLINACION DEL PARTICPIO AORISTO DE VERBOS PUROS Verbo Ai-ar desatar Trad, el que desatd,habiendo desatado $240. DrcLinacton DEL paRTiciio AORISTO DE VERBOS MUBOS C SINGULAR 1. Verbo: py: mandar ‘Trad. el, lo) que mand, habiendo mandado | masc Fe, NEUTRO nom. | Spas iptv yo divas 2ivoasa 2S-oav cox. | ip Saveos p-bw10s GEN. i-savtos, dv-odons, di-cavtos, bar. Reoavee do-odon reaver Aces. M-oavea i-oooav ee 2. Verbo tpéqa: alimentar Trad. el (la, o) que alimenté, habiendo alimentado voc. ious ii-oaoa cv PLURAL now. spé-vas spéyaca ‘evav E - cox. | spéeyaveos pe-yaons spi-waveos om di-cavees ‘-oaout d-wavie en ox dvodvtew ho-oaain do-odvev 1 oat Saat io-a6a oat ; ow ees ean owe 3. Verbo iB: persuadir Trad. lla, lo) que persuais, habiondo persuadide voc Ni-eavzes 2-oaaa d-cavea - : : [__Mouvees nom. | xeboac retoaon acheay DUAL cen, | ne-onveos revodons reluveog x aé-oavee erctera [oo | donee hoeivany le Joadvow vada 98 | Capito xv Panic: ve activa y mesa | 99 4§241. DECLINACION DEL. PARTICIIO PERFECTO DE VEREOS PUROS §244. Panmicino DEA vor MEDIA El pagricino exesenre se forma aiadi Verbo Aor desatat Trad. el que ha desatado, el que tiene desatado : do -uévoc-wévn-uévov al tema verbal, con la vocal yom | Relwwig TC anavn Tatars 15. Rosuevos, Rvopévn, Auduevoy el que desata, la que desata, (10) ce. | Rekvexbros Red-evias, Aedv-xbt0g, ‘que desata, desatando etcetera En Ios verbos en vocal en -e, -2, -00, la vocal radicl se contrae con la vocal unitiva a aon —_ 4el participio, por lo que el enunciado de! participio presente ser NOM. -cuevoc-oievn-opevoy —_(verbos en an) par, | Rekvexéot Aeho-evias Redv-xbor NOM. -ouievos-ounevn-ovpevoy _(verbasen-em y-00)) §245. Elpagricieo Furvko inereala una -o- entre el tema verbal y la desinencia del participio antes sefialada, Fj, Avaduevas, Auconévn, Aveduevoy el que (la que, lo que) desataré el que aque, to que) vaa desatar §242, DECLINACTON EL PARTICIIO PERFECTO DE VERBOS CONTRACTOS |. Verbo ud: honrar Trad. el que ha honrado, el que tiene honrado 1. En os verbos en vocal en-au, 0, -ot la vocal radical se larga antes de agregar la nom. | tetuim-rtag ecyn-autee ‘ern 4esinencia propia del paticipio, por lo que el entinciado ser ce, | -teruin-xdtos senyn-rvtas ecr-xbt05 NOM. -noduevos-noouévn-nesuevoy —(verbosen aw y-ew) etcetera NOM. -waduevos-wsouévn-oaduevoy (verbos en -0w) 2. Los temas en consonante muda suften los mismos cambis que en la 3a. deelinacién al 2. Verbo git: amar Trad. el que ha amado, ef que tiene amado ‘unirsedicha consonante con la desinencia del partcipio Futuro, a saber: wom. | meqihn repran-xvier nea x6s 5 ——. eaite |eeeoe erate evuinexie0g Gotural (x,7.%,09) +0" % Labial wt) +o=y Dental (7,8,0,0) to=¢ ceteétera §246, El panricino sonisto intercala -oa- entre el tema verbal y la desinencia del participio propia de la voz media 3. Verbo Snider mestrar Trad. el que ha mostrado,elque ene mosirado Ej, Avodtevos, Muoauévn, Avedevoy el que desaté, la que desats, (lo) que en EaSSen| desats,habiendo desatado nom] Benno Beinhornvia Bebrhoonds cen. | BsBqonxétos BeBnho-eviag Bedmho-n6t0¢ $247, La traduocién s a misma que la dela voz activa pues, como sealamos anteriorrente, etodtera | fms esa sedierencian por un matizquees inode enespaol (ap. x 0. §248. Los verbos contractos en-au, ew y-ow suften el alargamiento de a vocal radical antes de agregar las desinencias propias del partcipioaorist, y los verbos en consonante muda su fren iguales cambios fonéticos que en el futuro. §243, DecLINactON DEL PARTICIPIO PERFECTO DF VERBOS MUDOS Los verbos con tema dental (5, 0, 6) pierden su consonante + x. Los verbos guturaes y labialex pueden mantenerla © aspirala, segin la formacién de perfecto, fuerte 0 aspirado. (Cfr. §445 y 450). $249. El paxricipio PERFECTO weitiza las desinencias propias del participio en esta voz, sin vo- cal unitiva y sie k Verbo neu: persuadir Trad. el que ha persuadido, el que tiene persuadido Ej, hekopévos, Azhomévm, AeAupévov Trad. (el que, la que, lo que) ha desavado, ee tiene desatado NOM. ennai enevxds \x reece enetxbeos §250, Los verbos contractosalargan su vocal radical ante la desinencia del participio. Los ver cares bos mudos sufren modificaciones fonéticas ante a desinencia del participio, por lo eval su i an - eeeere enunciado queda como sigue: ilo XVI Partie: vox activa y media | 101 nenequévos-7-0¥ ‘expuanévo exciopévos guurales: —v.rhéew lables: v. tpi dentsles: —v. nee {§251. DECLINACION DEL PARTICINO PRESENTE DE VERBOS PUROS EN VOZ MEDIA ¥PASIVA Verbo ha: desatar Trad. Med. ef que desata, desatando Pas, e ques desatado Now. Av-iuevo, Aw-ouévn dv-Syevow ex dv-opévon Av-onévng Ao-ouévou ar. dv-onéve Av-onévn dv-onéve CUS. dv-ipevor Av-onévy dvsnevow vos. dvepevos, dv-onévn Avspevov Nos. Av-éuevor dv-spevar dv-bueve, ors. Ay-onéveov dv-opévor dv-outvev Dar. Av-ouévors dv-opévans Av-ouévorg cus. dv-oudvoos Av-onévas dv-dueva voc Avduevor dvSyevar hv-dueva } a A NAL, dv-ouive, Av-ouévar hv-onévo Gn, Av-outvow dv-ouevan hv-onévow §252, ecLwACION DEL PARTICIPO PRESENTE DE VERBOS CONTRACTOS EN VOZ MEDIA ¥ PASIVA, 1. Verbos contractos en a. Verbo tudo: honrar Trad, Med. e! que honra, honrando Pas. el que es honrado, siendo honrado IMGHEVO onevou nowt | wndaavag Tener cox. | euoaivon uiévng ete como ajtivo de wes erminaciones 2. Verbos contractos en -7 Verbo grAéw: amar ‘Trad. Med. ef que ama, amando Pas. el que es amado, iendo amado Pareipo- voz actvay media | 103 nom. | gitobuevos, ‘prhovpévn ‘prhospevov ces, | gioupévon pvdounévng rhovuévou te, como adjetivo de tres terminaciones 3. Verbos contractos en -« Verbo riba: mostrar Trad. Med. el que muestra, mastrando Pas. el que es mostrado, siendo mostrado wom. | Bqhobuevos Sndounéva, Sndovuevov GEN, | BnAovpévou Sndovnévns Sndovpévon Porque la desnenei orginal él infitivo eae, 14 j Capiato.0e §285. PRESENTE DE PARTICIPIO EN LAS TRES VOCES El participio es un verbo, por su tiempo, pero se declina como un adjetiva de tres terminacio. res por la 3a. y la. declinaciones con tema -vr, que va a ser su caracteristica mocal en la voz activa, y en la voz media y pasiva utiliza -uevos-wevn-Hevov, que se declina por la segunda y primera declinaciones* “Para a desinacin, fi: loseap correspon al parcpio (XVI XX). Teoma de preznt | 18 Capitulo XXT TEMA DE FUTURO $286. FuTURO pe RMICATIVO El futuro tiene s6lo 4 modos: indiativo,optativo, infinitive y participio. En el funuro de ind ccativo los verbos griegos se caracterizan por una “s-en las voces activa y media, que se inte: ‘ala entre el tema y las desinencias de perSona. Estas son las mismas que las del presente: en la voz pasiva, ademas, se afade el infijo -On-entreel tema verbal y la -o- del futuro §287. MopiFICACIONES FoNETicAS. Los temas en consonante sufren las siguientes modifica vor activa/media shixw rhéBo/opar Bhéero — Brdyo/ouan rei8a > reiowvoua sguturales (x,y. 4.60) +0=§ labiales (x.B.9.0)+0=y dentales (,8,8,5) +o>5, §288. En a vor pasiva los verbos mudos aspiran oasimilan su consonante radical + 8 guurates +O ooo tay-Aroouar Iabiales +Bn—> @ — 2einw > Aew-Bioouar dentales +O ¢ nein > xet6-Bhoopar §289, Los coniractos (a, ¢,) slargan su vocal radical: > ye 130. wantes de afar activa media pasiva rdw > e-ew — oon Phoowar gia = > giAh-co —foouer —Roowat Bovis — + Bovdsi-ow — feoua —_Bioouat $290, No alargan los de -a pura: Onpci: cazar fut. Onpéow, Algunos verbos en aw agregan ‘08, Ej, yeh: reir yehao®Faou (cfr cap. xxvi de verbos contracts.) 116 | Capi x7 §291. FUTURO bE INDICATIVO ACTIVO DE. VERBOS PUROS, CONTRACTOS ¥ MUDOS 2: desatar owéa: hacer dogo: manda trad. desataré trad. haré vad. mandaré SINGULAR 1a dow mofo into a rovf-oeis dpe 3a xof-set fp-be PLURAL 1a. | Av-oonev ot-oouev aa} di-oere otiy-oere 3a. | d6-cov0r oxiya0ve1 DUAL ra | Acero covi-orsoy ip-Ser0v aa. | do-orwe rowi-octov ip Eerov §292, FUTURO DE INDICATIVO MEDIO DE 1 VERBOS PUROS, CONTRACTOS ¥ MUDOS trad. (me) desataré trad, (me) haré tad. (me) mandaré SINGULAR 1a] Av-oonen ovf-oojat Gp-Eoua 2a.) doce roxf-oevn Sptevn [34.| d9-oera ovf-aeta pera Ta. | Av-copse ro-oouete, p-EoucBa 2a Aiorote ovi-oro8e Sp-eae 3a. | Ad-oovren ovi-oovrat Gpfoven a —— 22,| di-aea8ov roti-ceatov ip-Eeaov 32.| AG-ce080v roui-ceaBov Gp-tecBov Tema defitro | 117 §293._ FUTURO DE INDICATIVO PASIVO DE VERBOS PUROS, CONTRACTOS ¥ MUDOS trad, seré desatado trad, seré hecho trad. seré mandado dv-Bioouar ro Bijoouat px Bhoonar dv-Bhon on épy-8}on Av-Biioeron ow acra ap-Bhoecan dv Boone. nom-Sno6ueda iv Bijovote jaro dv Bijoovrat jgovean iv BiioeaBov omn-Biiceo8ov hv BijgeaBov om-Bijoeo8ov $294. FUTURO OPrATIVO EN LAS TRES VOCES. VERHOS PUROS: i> ‘iene ls mismas caracteristicas que el optativo presente. (Cit. §281 Vor activa Vor weots Voz pasiva trad, desararao trad, (me) desatara trad, fuera o fese desatase odesarase desatudo a In| Aico dv-ooiyny dvSyootmny 2a) Ainaorg 2p-c010 dv hoo. 3a | Hoot b-cowto dv Pioorr0 la | A8-comev Av-ooineBa dv Pyoofueda 2a) Amoosee di-corae AvBooro8e 3a | Mcotey do-cowto iv Bitgowto Ai-corr0v 26-a0ie80v dv-BijeorsBov 3a. | dv-coimy Av-avie8ny Av-BneoicOny 18 | Cepia xx0 {§295, FUTURO INFINITIVO EN LAS TRES VOCES, VERBOS PUROS: Jian yor ACTIVA, Vor MEDIA yor Pasiva trad, he de desatar2 trad, (me) desatara Arad. he de ser desatade, wove desatar odesatase veya serdesatado di-cew i-ce0e Av BitoeoBar §296. FUTURO PARTICIPIO EN LAS TRES VOCES, VERBOS PUROS: Mid voractiva tad, elque va adesatar from | aivowv 1i-soven db-cov cen. | Ax-cov10 4iv-gosong Iiroovt0g vor MEDIA trad, el que waa desatar(se) d-obyevos v-conévn Av-cduevoy dv-conévou dv-conévns, ouévou vozasiva trad. el que va. ser desatado EN, Now | 22rodnevos dv-Gyoopévn dv-Byoduevov Gen. | Av-Byaouévor ao Oysouéeng Av-Beo $297. FORMACIONES ESPECIALES DEL FUTURO Existen dos tipos de futuros: el sti y el dérico, que no siguen exactamente las formaciones anteriores §298. Funro dtico = asigmatico y contacto ‘Se caracteriza por perder la -0- y contracr la vocal radical con las desinencias de persona. Es ‘muy frecuente con los verbos en -iCe. Los futuros en -aaw pierden la sigma y contraen aw y Ej. xhéen—> xo whi wehéopar — tehotear nézouar—>porsiyar — BiBao~> BiB / BrBAwox §299. Futuro dérico = conteacto Este tipo de futuro se da solo en la voz media, Los verbos agregan -at- y contraen €0 > ov, y Fj. getyo > geugoinar = Puede trauctse como un infinitive presente cuando Sepende de eros de aprons Toma de fauro | 119 Capitulo XX EL AUMENTO §300. El aumento puede ser de dos tipo: silabico y temporal $301. AuMeNTO SILAHICO. Consiste en anteponer una ea la consonante inicial de un verbo. Ej, Avex imperfecta > &-avov ‘Cuando la consonante inicial es una p, se uplica en el aumento Ej. Biea —> E-ppixto. $202, Avweyno tewroea. Condo o verbo enpiean po veal, tae alarga, let 0+, "ij. do fyov bo8ie—=ifofrov —Svowifa— dvinatov | Losdiptongosiniiles con lasuscrber:at->y) on ote BaloBevouat = hoDawdin ecg fixator oietGa-— abov 2. Los vos con ved iia re: ney ov no suena, Ej. fixw > Fxov 3. Aquellos con vs largan sin dejar ela Fj. inetebo— inéevov oBpiCw— UBpitov 4.Alguos vetbosen ex, ev pueden no acer aument, Ei. ehabe= water 0 eater ciploxe nip 0 eipianov 303. AUMexro Fv vERHos COMPLESTOS DE PREROSLION 1. El aumento se hace entre fa preposicin ye verbo sme mocha > xpoa-e-Badhov eid eia-iyov 2. Cuando hay varias preposicione,! aumento se ace después def ima mooie» npo-iartyow 3, Mosiicaciones dels prepsicione: 1) la vocal fal dma preposicin se lide ante el aumento, excepto en: dug epi y xp%, que la mantienen : : Ej. machin karci-hvov duet Aw > dugr-éParov REpt-ypdiqa — nepi-£-ypagov Porontaccin cone aumento, xpd puce dar xp Bj npo-tpénw > npovperov pero también puede encontrarse: npo--rpenov 129 | Copii x01 b) la preposcién > & ane et aumento Bde Ayo ie Reyov «) las preposiciones fv y ov que sutieron avimilacn ante la consonante ‘nical del verbo componente, ecobran suv ante el aumento, (CT. §17) Ej. rqpige <év-rpape — év-éypapov GvA-Aéyw < ovy-Aéyw —> avv-é-Aeyov 304. AUMENTOS IRREGULARES 1 Algusosveros que comicnzan por tenenel aumento en ey no enn, debido aque anigus- ‘ment tenian ura consonant nical, cya aia entre voealesprovood la contaccin =e Bj tro 0840 ehyov dpyaitonar«pepritouat > eipyatouny ona vevesune 3, Tres verbs pueden tomar nen ver de : shows ~>Bovaduny 0 éBovyny Bivenaw —Hdwvdny 0 aBvrduny WeAAO— fueRhov ico) 0 FucAdov 4, Algunos verbos compuestos con kad (xaBéCoua, KaGiCo, kaB_vde) hacen el aumento antes ele preposciin. B}, kaBoqas > éxaeCoune 5, Compuestos con 8 hacen el aumento antes. Fj, duarvxéo— Bvorsixoww $305. Surmesiow DEL auMENTo Se mite veces el aumento en Hoiero, en los poetas lirics, en los trigicos (especialmente en pasajes corales-liricos). Herodoto trecuentemente omite el aumento temporal en el imperfecto ¥ aoristo, y el aumento silibico del pluscuamperfecto, y siempre lo omite en formas iterativas Etoumeno | 124 Capitulo XXII IMPERFECTO DE INDICATIVO §306. El imperfect, tempo que denota ura aecién no terminada en el pasado, se encuentra s5lo en el modo indicativ. §307, CARACTERISTICAS DE CONIUGACION DEL. DMPERFECTO DE INDICATIVO |. Usiliza las desinencias secundarias, que son: Voz activa Voz MEDIA y PaSiva SINGULAR: 2] 3a | 2, Tiene aumento, que puede ser silico (entepone una e- a la consonante inicial del verbo) © ‘temporal (alarga as vocals odiptongos iniciales, como se sehalé anteriormente, eft §300 Ss.) $308, En los vorbos compuestos de preposicién, ya también Io mencionamos, el aumento se hhace entre la preposicion y el verbo simple (eft. §303). {§309, Las preposiciones terminadas en voeal suelen perder ést, excepto duo nepiy mp6. amie el aumento y év iv. que por cambios Fonéticos en su encuentro con consonantes se modificaran at, 2, 90 en el present, retoman su forma original: Eyapdee | —>Ev-E-ypagov fn Baddow — ev-éBaddov ovkhéyo —ovv-é-Arov ‘ovp-pintw > aw-E-ppintov av-cxeniitn > ovv-e-oxetatoy 122 | Capi x7 4310. Enel imperfect, el acento se retrac lo mis posible, tomando en cuenta la ley de limita: cig de las tres silabas §311. Doble aumento En verbos en vocal que empezaban originalmente por F se da un aparente doble aumento: si- bico (ey temporal (7-0). Fj. dvoiyont: (éviégyoy dpda:éépov $312, CONIUGACION DE Mw EN IMPERFECTO DE INDICATING EN LAS TRES VOCES. Saas SS a cea eee la. e-Av-Ounv | ERS tees va] Eason | indy 2a, eAivete é-di-eoe al ks ee {som é-h0-co8ov é-hu-éofny §313. ConTRACCIONES DE LOS VERHOS CONTRACTOS EN EL IMPERFECTO. Los verbos con tema vocilico en ae, 0 contraen ste con la vocal unitiva -t/-0,resullando las siguientes contracciones (ver el cuadro de conjugacin correspondiente §361-64) Ej. éxluaoy > éipav —Egideov > agihovw —_éBioov > éBiHAow Imperfect dence | 123 8316. CoNmGACION DEL AORISTO INDICATIVO EN LAS TRES VOCES, VERBO Dia desaté (me) desaté Jui desatado Capitulo XXIV — TEMA DE AORISTO SINGULAR ta] Edvee eAv-odeuny ERiOny 2a} Edvoas 226-00(ca+0 ERB 32.| Eavoe #2ib-00-00 EAi-On, $314, El aoristo es un tiempo que denota una accién realizada en el pasado. sin definir su du racién, Es uno de los principales tiempos de la conjugacién en griego, porel uso abundante que MURAL hacen de él los autores El aorsto se encuentra en las wes voces: activa, media y pasivay tiene todos los modos a] eAv-caper Evia En0-Onnev (adicatvo, subjuntivo, imperative y opatvo:patcipio infinitive) 2a.) edi-oote Aé-oo-a8e -no-Bn-te [3a | Ehv-oa Edi-oavto Ehi-On-oav $315, Caractenisnica TEMPORAL Det AoRisTo puss oo 2a.) R-eatwy #i-ca-cBov £16-0y-r0¥ 1 aoristoindicatvo offece las siguientes caracteristcas 3a avedmy ehvet ony eae | auMENTO: silico (e) 0 temporal (alangamiento de vocales inciales). 2. CARACTERISTICA TEMPORAL: -0@, 8) El tema verbal puede sutir cambios fonéticos. Los verbos en vocal a ¢,0 (contractos) enc . alargan dicha vocal §317. CONIUGACION DEL AORISTO IMPERATIVO EN LAS TRES VOCES. VERBO Aw a> T+ m;0-* @ ANTES de la caracterstica temporal -oa, Tj. tydw— eine gid teidnoa — dnhboéBAhwoe aden vor MEDIA vouasiva Du woe ania 2 desata ti desatate) sédesatado ) Los verbos con tema en consonante muda se lteran del mismo modo que los sustant- vos correspondienes la 3a, declincién: SINGULAR conée mee 2a.) Seow ae-oa 26-One Yoa=fa _abial+ou= ya dental +ou=ou eben ee 3a | Av-oar v-ede80 dv Brew Fj. guidoow — bpvhaka — réuwrixenye nei Exetoa | PLURAL, 3. Ena vox pasiva cl aorist iene como caactersica la slabs -On-en lugar de cet 2 AivoucBe 2é-Onte Ej. Rio £20-090 aa ho-o6e80 dw-divr0w 2a.| Ab-carov i-cacBov 2é-Sntov 3a | Av-edsov iv-adoBov de Birow 124 | Capitulo ca Tema deaoristo | 125 318, ConsuGacton ber. AoeIsTO SUBUNTIVO EN LAS TRES VOCES, VERHO Ai» §§320. EL Aowasto INFINTIVO EN LAS TRES VOCrS, VERO Mo vor acta Vor MEDIA Vor pasiva activa: cox Ej Aboot = desatar ae yo desate que yo (me) desate ‘que s0 sea desarado media: ox-o8at Bj, Aioao8an pasiva:On-var Fj, Avda Ja | At-ow Ab-ompat — dv Bd alice xeon §321. BL AonsTO PARTICINO EN LAS TRES VOCES. ERO hi 3a.| bop Ad-onran st El Aorist partcipio antepone -oc -Bn-en voz pasiva) las desinencias propias del partici- PLURAL pio en cada vor, «saber: la. | A0-copev dv-ocuebar ae 2a.) dionte di-onode x | Vozact [3a] Meu Abowveat [rom | icas, Ronen, Aboay deseando, habiont destad elgue deat a DUAL desatado 2a,| Av-onsov 2i-onadov o-Bio 3a | As-onsow Aono dv Bator 2. Vou media: -pev0s 3) som, | Avoduevos, kusaumn, veduevow —desatando, habiendo desatado, $319, ComanciOs DEL AORISTO OrTATIVO EN LAS TRES VOCE el quedesataoha desatado (para si) vozactva Voz wept vor raswa 3. Vor pasiva: vt desatara (me) desatara {fuera desatado [sow [20eig, AvBeioa,2vBév viendo desatado, habiend desatado; el que ha SINGULAR ido desatado la] Asoo dy-cainny do Beiny —_— 2a. | Av-cars (Av-cev0s) 2raawo~o0 Av-Being El partcipio de a voz pasiva ofrece las mismas caracteristicas que el de la voz activa, 3a. | Av-oat (A0-cete) 2i-oatto dv-Oein porque en su origen el aoristo pasivo tenia un valor activo que expresaba estado. ta.| As-comev Avoaineda Av-Beiuev (hv-Geinuev) $322. Aonisto rAsivo 2a, | iecarte diroarabe Av-Geite (hv-Beinte) 3a, | Av-omtev (Ab-cetav) 2-cato Av-Beiev (kv-Beincav) Como se mencioné anteriormente, e! aoristo en la voz pasiva solo lleva -6n-, y las desinencias = secundaras de persona de la voz activa UAL Los verbos contratos (a ¢,0) alargan su vocal antes de agregar-On-y os verbos en con 7 5 sonante muda suften medificaiones al encontarse su consonante con el sufijo -On., coma 2a | Mroasrov 2-oarabov ao Bcizov eee 3a, | Av-caimny dv-caiotny Av-Beteny | Vere capitulo referent patio parades de cambio, eis (Ci: cap. xvn yx). 126 | Capi xXHV Toma de aoriio| 127 {§323. MODIFICACIONES FONETICAS DE VEROS MUDOS EN EL AORISTO PASIVO Los verbos mudos: guturales,labiales y dentales presentan cambios fonéticos al encontrarse ta. | éguadx-frev &hag-Onuew é-reio-Onuew sus consonantes con la @n- propia del aoristo pasvo: 2a. | Eeuddy One eBAdo-Onre é-reio-Onte gturales (Ry. 2.00) +078: ba | guy Onoav #Bhéo-Oyooy é-xeio-Bnoay by iiiny partic. deig labiales —(n,B9, ne) +6 of DUAL niyo > éxéueOny partic. neuoBeig 2a. | equddx-Orrov e-Bhé9-Ontov énclo-Orrov dentales (18.6.0) 40> 08: 3a. | eguhey-Bimy & Bhag-Ofeny éxevo-Orry ei > éxeioGny parti. neroBeis $324. ConsicAciOw DEL AORISTO INDICATIVO PASIVO DE VERROS CONTRACTOS (pido: amar SrAbo: mostrar trad. fui honrado Jui amado fui mostrado ta. | erysi-Onv EouniOnv 2a. éeyti-Ons E-okiyOng, by bn 3a.) éexih'On bork Oy Bahn Ja. | e-tysi-Onnev €-6ydeo-Onpev_ 2s. | éexyi-Gnee bork Ore EBnhé-Onee 3a | étyth-fnooy E-gthh-Onoav B-Bnhb-Bnoay 2a. | é-tynh-Bntov rah Ontov BBnhd-Bnqtov 3a.) étpn-Bimy Eorkn-Ohrew Bbnho-BAmy §§325, CoNUGACION DEL AORISTO INDICATIVa PASIVO DE VERBOS MUDOS guidoou: vigiar Bisérro dafiar ei: persuadir tad, fui vigtlado Sui dajiado fui persuadido SINGULAR 1a] iae-Onv e-xelo-Bny 2a, EBhég-On5 Exeio-Bne 3a, yaceg- Br é-neia-On 128 | Capino 0017 Tema decorise | 129 Capitulo XXV ‘TEMA DE PERFECTO $326. El perfecto es el tiempo del patado que seiafa una accién completa, cuyos resultados pueden llegar hasta ef presente Bj. olBa= he visto — sé §327. Tiros DE peRructo |. Perfecto débit activo. a) Es caracteristico de todos los verbos terminados en vocal o diptongo. b) la mayor parte de ls destales(r.8,9). «asi todos los verbos terminados en liquida o nasal 2, Perfecto fuerte activo. (Che. $445) 8) Bs caracterstco de todos los verbos terminados en gutural (x, 7.2), labial (x, B,@)y algunos en dental ») algunos verbos liquidos. 3. Perfecto atemético (fortisima). (Ct. $455) ‘Séle la cenen pocos verbos. 4. Perfecto medio y pasivo, Sin distincion en la terminaci6n. “Muchos verbos (sea en «0 en -ut)estin privados del roma del perfecto y, por lo tanto, carecen de este tiempo, que es susttuido entonces por el presente o el aorist. $328. Reumicacion La caracteristica mas importante del tema de perfecto es la reduplicacién, que consiste en lo siguiente 1. En los verbos que empiezan por consonante, se forma con la consonante inicial + ¢, ante= uestasal tema verbal. Fj. Mia Aé-hone 8) sila consonante inicial es una aspirada (@, 7,8) la teduplicacin se forma con la con sonsnte sorda comespondiente (x, ¥,). Fj. govetone-pivevra Oho >réBoxa —_yapetia xe-xdpeuxe 150 | Capi x07 ») los verbos con 2 consonantes inicales (muda + liquids) inclayen so la primera con- sonanteenlareduplicacin. Ej. Spa 8é-Bpaxe «) en vez de reduplicar, anteponen ¢ los verbos que inician por: 1) pela cual se duplica: pinto — €-pprod 2)consonante dole, 6): Guede —> CAO 3) grupo 7 y ocasionalmente alguno con Bi Bhaotdve) y 7h (yRGge vont — Emap 4).0+ consonante; crepavoo > é-oreadvoce, 2. Enlos verbos que empiezan por vocal. a reduplicacién aparece como un aumento temporal (alargamiento) Fj, GBuxée— ABixnxa Los verbos con diptongo en, susriben la Eh aipéo > f-pfea 3. Les verbos compuestos de preposicin toman la reduplicacin ene la preposicion y el ver bo, como se vio para el aumento, y sufen la pérdida dela vocal final excepra nepy 2p8) Ej. xp09-rpdige ~ xpoo-1é-rpaga 4, Algunos verbos toman e-em lugar de la reduplicacié: ‘exygves (obtener par suerte) —>eVhngea hry (media y pasiva} 2AesyBaveo (tomar) sidqya, ofohnga, eCanpye (media y pasiva), RéAnujas (poet) eye (reunir, decir) ~ ethoye,eiReyar (media y pasiva) 5. Los verbosen vocal con spofonia a toman la vocal lag, Ej, exp: tema verbal xpa/epa perfecto medio y pasivo: serpin. 6. Los verbos en consonante ¢on apofonia s/o toman el grado normale, 0 l grado débil, sobre todo en los temas monosilabicos en liquida, tema verbal perf. medio y pasivo Aeinw Jewfromihin —Ré-Rew-yas oho — oteNow, —— Eorah-pat Syeiponen —eyeplévopléyp —_éy-fryep-waL (reduplicacidn atica) $829. RepuPttcactOn ATICA, Algunos verbos en vocal -c-e-o seguida de consonant presen- {an la dénominada redyplicacin dic, consstents en rept vocal y su consonante anes de hacer el alargamiento = reduplcacincorespondient en a vocal nilal del em Ej éxoiw axef-xoe — tyelpo>fyd-repnee épia0e > dprireuxe Los principales verbos que presentan la reduplicacion dtica son: dein, dos, ‘eign, dptonw, Hein, Aawwo, Aero. Epyoua, coVia, So, EAA, Suv. dpoow y pe. Tama de perfecto | 131 9390. Peeeecto DiI. activo yuKAL ‘Su desinencia temporal es la -x pata la voz activa. la | de-Ab-xanev e-rot-xajey e-nei-xanev 1. Los verbos puros la agregan simplemente, y 10s contractos (a, €, 0) alargan su vocs} 2a) dedinate ‘e-nowf-nate ne-nei-xare antes de lax. 3a) dekierar se-novt xa eel-xoot Bj. Ada > Aékoxor ade — recluse. ———eEEEEeeeeeee grdée — nepihnca 2a. | de-Av-xartov e-novijxarov ne-nei-xatov Sndbw— SeBiidano. 3a. | deAexatov e-nor-xat0v ne-nei-Karov 2. Los verbos dentales pierden su consonante ante lax. Bj, neiBo— nénerw. Los #08 verbos en consonante muda tienen diferentes formaciones de perfecto que se $834. ConuaAciOw DEL PERFBCTO DE SUBRATIVO ACTIVO cexplicarin a continuacién: Mantiene las vocales unitivasalargadas, como en el presente: ~ 26, -riov,-ntov para el dual, J “Oey, Te, BOK; $331, Movos pet resrecto 2 roito: eiB0: El perfecto es un tiempo que tiene los 6 modos: indicativo,subjuntivo, imperativo, opativo, haya desarada haya hecho haya persuadido infinitivoy pantcipio. ns Estos modos mantienen las caractristeas que vmos para el present, pero en el indicati- aan ‘vo hay alguns modificacionesen ls desinencias de persona, como indica el siguiente cuadr: — Dasa bose * ® ta | Reddnw enoxiyxo ta] de-Ri-ans exoripeNs $892, DEsivenctas PERSONALESDeL PERFECTO.DE INDICATIVO 3a} hekio ene [sincutae Puna FuURAL Ta-a Ya.-aev a] Red xonev e-rotjpropey 2a. as 2a-are 2a | de-hi-ante re-rov-xnte Bae 3a.-cor 3a] 2eAd-xwot exori Kost re-ne\-xoat DUAL [- ~ a-atov 2a. | dednenor re-noheor e-rewnov Se aww a. | edirenton re-roveneoy remsownov {9333 Penrecro be INDICATIVO ACTIV ‘ws: desatar otéw: hacer eiBe: persuadir eo tengo desatado hhe 0 tengo hecho ‘he 0 tengo persuadido la] Ab Avowe, re-noin-Ka xé-netxa 2a,| dé-Ro-was renoin-xas é-net-xas 3a,|dé-Ruwe ne-noin xe éget-ne 132 | Capital x1 eas itiza las mismasdesinensits del tema de prsene aco aes i a ae 2a erov a Aiooney enonoiy rexetxowey aero 3a orev a -etov =e ie: hayes desotade, —oxkosAayushecho, cio: hays persuade, — - tendesatado ten hecho tenpersuadide 2a. | deAi-nosso e-novf-xoutov re-neb-nortov 7 3a, | Ae-Av-xoitmy -e-now-Kolmy Re-nevwoitny Palen ea ence 337, Penrecro pemenarnvo acrwvo 2a, | dedincee renovioeete — bw: haterdedesauar, ska haberdehacer, elo: haherde 3a. | Aedvxbveor Fenontxtv¥0 erent tener desatodo fener hecho perswai,tene persadido | a dechunrévan esoinectvas eneitva 2a. | derbxerov renouineetov remeber 3a.| Ae-Av-xérov e-romn-Kétov RemeN NETON $338. DECLINACION DEL PERFECTO DE PARTICIPIO ACTIVO §336, ContIGACION DPL PERFECTO DE OFTATIVO ACTIV ccaraceriza por el diptongo -ot Ta. -oyt 1a. -ouiey 2a-016 2a, -omte Bao 3a, orev ino: hubiera o hublese —oxée:hubiera v hubiese desatado, rviera desatado hecho, twviera hecho ta | Readexomn 2a, | de-hi-nors Ba | Aehinxor 134 | Camino x20 3a.-ormy sein; hubiera o hubiese persuadido, twiera ppersuadido Rexel Kowit Re-xti-Kois Tiene desinencias especiales: a-via-os! y se declina como un tema en -t por 3a-1a.-3a, como se indica a continuaciéa: vw: que ha desctado, que tiene desatado Rehv xg Rekorevie de-hoowdg ex. | Aedverétog de-hooeutas De-ho-xsr05 patrt.| Aeku-xéar de-kosriats de-do-xsot otk que ha hecho reo: que ha persuadido, aque tiene hecho {que tiene persuadido nenonnntig via rerevetig-viabg $339, PLUSCUAMPERFECTO DE INDICATIVO AcTIVO 1. El pluscuamperfecto es un tiempo que indica una a 5. hacer ~ habia hecho $n ya terminada enol pasado. Sin embargo, e griego no lo utiliza para seflalar una accién anterior aotra también pass 4a, valindose para esto del aoristo en ver del pluscuamperfecto, | Procede deun ema oiverivor yl emeino de wy, Vera destiackinen cl aphtulo corepondione patcipo. Tema de perfecto | 195 §340, CARACTERISTICAS DE CONIUGACION ‘Sus caracteristics en la vor activa son: 1. Aumento 2, Reduplicacién. Sila reduplicacién consiste en e, ya no se pone aumento, F), Gneéo é-Cofxee. 38 4. Infijo eto bien -n, procedente de contraccién de e+ a del perfecto, y desinencias del aoristo:-a,-as, een el singular El plural y el dual agregan las desinencias secundarias al tema verbal +e. Las desinencias con -et como caracteristica temporal en el singular son mis fre cventes en ético, Las formas con -2en el plural no se consideranclisicas, 5, Desinencias personales secundaria, con dentales+ p ou te 3e soy tg 30 fe +0078 +0898 +0008 . Los grupos fontices que estan compuestos de 3consonates se simplifcan elimina 2. Temas lables: yoda esribir dota primera consonant. —— mayen» eepuo unpc DICATIVO aa SNGULAR $845, Consuaacibn De VERBOS MUDOS EN PrRFLCTO. VOZ MEDIA PASWA wehe sido hayahaye sido hubiratabicr sido cra serto sserto 1 Temas guurales:rhéxe: wencar as en a vO TUBRNTIVO OrTaTivo 2a.| verpa-wou rerpampivos ic ‘erpauévos eng a —__—_— 3a. | yéypax-tan veypapnévos f “eyaupévos ein SINGULAR rere _yoenuy_tenwyis i ayahaya sido Tubierafhbera sido - e __ poe pee trenzado 1a | rerpipea ‘evpamévo duev ‘epaunivoreuew aed — aa} rerpagde ‘erpeuévor ee ‘evpauvor ee 1a.| némheyuen emdemiévos& -Remheynévos einy 3a | rerpauuévor cio’ yeypanévor dot yerpannévor elev 2a,| nénde-fau sendenivos is eres sig = Sa | renderer, rerdernbvog rendemibos ety | sina 2a.| apap Gov yerpanévea ov ‘evpauive eto = aa. | yeponp Bow ‘yerpannévee tov qerpapnbvescteay aa. | nenher be eniaquevor ire tendenieoncle | 3a, |_rexheynévoreici__nerheynévor dot erhequévorcley ten escrito ‘aber fhaber sido ‘el que hael que ha sido } DUAL cronto certo 2a | néxhex-Bov Teed rerkepiéva cow cu 3a. | _xénhexov rerdeyuéva tov Rerheruéveocftny | vemeve = TMPeRATWvO Taro rR 3a. | yepde-bo rerboutvov ten trenzado haber trenzado el que hatha sido PLURAL _ eee 20.) yévag-Oe SmouLAn 5a. | tere Boy 2a.) ménhe-Eo mera ix8on nemeyuévos, nexAeyuévn, DUAL 3a | em 80 renkequevor 7 | mentor URAL 3a. verpée-bov oa | ining Be ta |_ remix ov Tema de perfec | 139 198 | Capital 2X7 perce | 3. Temas demtales: rei@o: persuadir Ia, 2a ia Ia. 2a 2a, 3a 2a 3a 2a, 3a, 2a 3a $346. PLUSCUAMPERFECTO DE INDICATIVO, VOZ.MEDIA YPASIVA éxew-yau xeneio-yea. néxcio-Be neneio-névotciot éxcio-Bov réxe10-Oov ten persuadido rerei-of nénev-o8e exei-oov nénet-atov exe(-aBov hasa/haya sido persuadido onerous eneimv0% ie renevouévos ererouvor fire resexouévor dot rexeropivofrov rensioitévo fy ‘aberthaber sido persuadido xexcioBon Carece dey a desinencia net y slo tiene: . Aumento 2. Reduplicacion 140 | Capito x0 Iubieraubiera sido persuadido eneroutvos etn enexouivos cing exrioyivos ein rexeoutvreyev renetohivoeee exewouivereltov exewouivockeny el que haha siio persuadido exewnévos,Rexe.ouévn, exewouivov 3. Desinencias personales secundrias: -iny. -00,-t0, 6864, -o8e, -vto que se unen di- ‘tectamente al ema verbal, como en el perfecto, El modelo de eonjugacin de los diversos verbos queda ast §347. ConsGAciON DE VERHOS PUROS EN PLUSCUAMPERFECTO DE INDICATIVO. VOZ MEDIA Y iw Trad. habia desatado, habia sido desatado Ia iat-ym 2a ‘av-20 3a 10 ja | eReabpaBa ta) EheAy-ote 3a. | ehonévor hoa $348, CONIUGACION DE VERBOS MUDOS EN PLUSCUAMPEREECTO DE INDICATIVG, VOZ MEDIA ¥ mhéxo »pigo reid habia trenzado, habia escrito, hnabia obedecido, habia sido trenzado habia sido escrito hhabia sido obedecido la | Exe-mdéyunv -ye-ypd-uny e-xexeiowny pM Eré-1pa-wo éxé-xer-co 3a, E-ré-yax-r0 Ené-ne10-40 la. | Exe-wdéy-neBa é-ye-ypdu-pe E-ne-neio-weBo 2a | embowdey Be e-xé-rpag-Be é-xénev-o8e 3a. | nerheyévor heaw ‘yerpauévor Foay enevanévor foaw Tema de perfco | 9349. Fururo peerecto Tengo desaado [Ten dewrado —[Tenga desa- [Yonniera | ~|Que ene Fedele ad Teale” |g | Sena No todos los verbos lo tienen, Se forma agregando -o e/o al tema temporal del perfecto medio 2] agave ae-divea | Lebron {S E/N. Redonss utiliza desinencias personales de la voz media. La vocal que precede a la -o se alargs en esta Eiperanmes Ackundcioht — [aeaGene [heAbnor | 2 | o-nvit Tormacién = a " Bisachwne’ — |icrocis ioe [AtAap | |AeAiea’ | 3] Arkon Be 5 Tedd comer REAS Coyev | LeAt-eoey| |G. Le-dv-cbog cneuiiemmumeea FlanexGware |Achuxdresdore |AeAiente | heAGxowe |&~ — Rechvewvia) Muchas veces se spl por una forma perfitica ntegradaporelparspio perso me BReAeae _[Rekucoutevter [Actonu | hears Bet doy a verbo eyten uo, Ese fturosule tener un valor pasive, BE. exciopivostoopot bat abedecido $250. Cowucactin oF Aba EN Vor ACTIVA i ee — fie | | Indicative Imperativo | Subjuntive | Optativo infin.) Partcipio Dewato Desai |Yodesae | Desauara | | El que desea ()Avewoov —@Nvedewoav —_G)RGOMZ 4) Road e| (ve desanancdo) desatando (5) Mbocney (6) teAixerv (T)ehedixers (8) Hedixeoov BL. ki-w o-oo ion Bl2 Reg hee few is og Sher Icio is oor E/ 1. A0-onev 7 Av-yev | AS-o1pev $351. ComMGACION DE Aba EN Vor MEDIA Babee |as-ee Meme” |3Scaue ea S| indictivo | imperative, —Subjmivo | optatvo | Inf. | _Pariipto 2 | Me desato Desitate | Me desare \Me desatara El que se 5 desata 2 E| acum aioe — [avai |B Z| N-Av-iuevog s B)aveaim — |s-0v 000 | Aon oe 5 E |" Avonen é licen” [Avdade Aiden | bro, 2) petieey Bl E)io-Sneba Rodi [Role odeonevos Wes” |aveote [Aambe” | AS-icee Roonevne Desuare abide de igoveen —_[AvlaBov [Rear [Avene peri eli cae (Me desatabo Liew 2| N.A%-c0v 2] &.a0-dunv Sieon, Faetecem Eien rere S| isso evecs EI Meoonew Rrocwey |=] G.Ab-ooveos BIE Ea. | aaboct Boorte o-outong Bea Shiono Bow Boowvet Eigecte | Desa Desatrci—|Yodesaie | Dexara Habiendo ama Semeaen lee g dé-oaue |g gl N-Ai-ous 2 as-aoua ryan — | § g]N Av-o6ure & iow feseugy | £2 Sean | Atco feria | gM posing 3 erode on deariet | 28) doa IE] at-ocea” ib-oorto 2B) dvcsuevor g ° camer [agouner |S *)6,Avouvros F io-sonda Koso | $ 2 |advoontve i-oore As-onte Ay-adons iSoeade ivoorobe & o-oouevne Rocdviova, [ieee Aenvets iferee ASsowree Presid 142 | Copialo X¥ Temade perfecto | 183 Tadieaivo (Me} desaué Imperative [ ~Subjunivo | Opiatvo Desatar(se)| (Me) desate | (Me) desaisra 2G-cone —_ | Av-eainnv 28-00, | hi-on Rea. Ayadode [drome — | Av-ourto Iyodueba — |Av-oaineda do-agate |Mrenabe — | Av-oaiobe Avodotav| Mrawvea | A-oawro Esisvedes- | Ed desatado | Que esuviera ‘rade esaiado Redonévosd | Rekouévos einw Aédv-oo | Rehonéves fs | Aehonévosetng de-Ai-aBo | Rekonévos p | Aehonévos ein ehonevor oper, Redyuevor eer aeavote | hedonévor fe | Redopévor cee fieAv-efov| honevot dor |Rekoneva elev eRe db-uny LREAveo REI, §352. CoNIUGACION DE AG EN Voz PASIVA Indicativo [Imperative | Subjanivo Soy desaiado | Sédesatado | Sea desatado Arona Rov | Avon i] Pe dead EAvdunv __ Seré desatado dv-Bioerat FOTUR Copinio xv DeAv-coiuny Oprativo Fuera desatado dv-oiuny ‘av Byeoiuny 3v-Bhooro av Bhooro Av Byooineda iy Bhooro8e y-Bhaowto Inf. Participio | Eiauese esas 5g] irstuos gE canen SE] Sodio 3 J |ednoantvon 8 ao Shere Aooaies Que evs Src Sg | NAe-Av-pévos, Bg] icin Ee imreree © Z| odedontvos 3 S| ke-Avuévng “ e-hu-pévor 1e36-| Medora geste Infin| —_ Paricipio SB] chaque es descato 22] NAw-dnevos qe wr 3 jan i {| Ndo-Brouevos $8 2 Indicative | Imperative | Subjuntive ui desatado | Sé desotado | Sea desatado Es-Byv Erbin | AbOnet £26.80) ov Bh eriArwev fv Bonev ErsOmte — |AG-Oqre | Av Bice EAiBnoay — | Av-Bivew | dv-Boor He io desta ets deat), desta FE} rerona | AkAv-oo | Rehunivos d [| aba sido I desatado Pl ede dixie El presente, imperfecto, perfecto y pluscuamperfecto de a voz pasiva se conjugan igual ‘que en la voz media. (Ver tabla $351.) Optatvo Fuera desatado dv Beinv AoBeing do Bei dy-Beinnev-Seinev Ay Beinee Brie Jy-Beinoay Beiev ‘ctnveradestado Aedouivos etme Inn | Panticiio Habiendo sido desatado Nav-Beis iv-Ocion, hv Bey Gav Beyr05 v-Betons, hv BErt05 Fema dep 10 | 195 Capitulo XXVI VERBOS CONTRACTOS $353. Se denomina asia aquellos verbos eno cuya vocal radical es, 0 y quel unirse con las desinencias personales/modales, se contracn, $354, CARACTERISTICAS DE CONIUGACION 1. Las contracsiones se efectian slo en el tema de presente (odos ls presente y el inper Feo), ya que las desinencis en consonante props del faliro, aorsto perfecto pide La contraccin ants seiaida, En estos tempos slo se hace el alargamiento de a vocal radial: cme no 2. ste alargamiento, empero, 0 se da con los verbs en a prevedidos de weal ode rho alt pon) Fj. Onpin fut Onpdow ane, pan per. eipact 3. Enel aoristo pasivo, algunos verbos mantinen la © inercalan una «etre el tay desinencia -On de la voz pasiva. Los principales verbos son: dpée (hacer), yehdeo (reir), odes (tirar), xpcowan (utilizar): ‘Bheiww (quebrar. Ej. whdw: reir fut. yeAaaBijoopar —_ aor. Eye.Go8nv 4. Los verbs contracts pueden utilizar ene epttivo presente la misma desinenci-o1 qu os verbos ps, pero es mis fecuclei/tenlavoz activa, prevaleciendo ven as voces media ype §355. Cunpro De coNTRACCIONES — otn I «+ vocal larga o diptongo: desaparece ote otn b =o 148 | Capito x00 Es muy importante racionalizar la causa de las contracciones para eviter memorizacio- nes difciles,y casi siempre nities, si se pretende aprender cada tiempo persona a persona, sin saber emo surgié cada terminacién, 4§356.VeRs0s CON CONTRACCIONES EN-n Algunos verbos en -ow hacen las contracciones en -n en lugar de hacerlas en -c. Estos verbos Gio vivir Inf. Gv Soyo tener sed Bwiv rrewée — tenet hambre rewiv yodouen uilizar rpioda {§357. El presente de indicativo se conjuga GB. Cis. Ci nev, Cie, Gor 358. Imperfecto de indicative: sav. ns, fon, Lane, ene, ean 5359, VeRnos cONTRACTOS EN -€0 |. Algunos verbos mantienen la vocal radical breve en el futuro, aoristo y perfecto, Enire los principales estin: aidéoyon (avergonzarse), aivéw (alabar) ipxéw (apartar), Béw (atar, xaAée (llamar), noBéw (desear), novéw (afanarse), tehéw (termina), tpeeo (tem blar). 2. En el aoristo pasivo, insertan -6 ante -On los verbos: aiBéoa:si8éoOny y teAéw: écenéoOny. Verel cuatro de conjugacién correspondiente (§362). $360. VeRBOS CONTRACTOS EN -0 Ver el cuadro de contracciones al principio del capitulo y el cuadro de conjugacién correspon- diente (§363), Verbs contacts | 187 §361, CoRUGACION DE VERBOS CONTRACTOS FN ~Gen. ie: honro imperaivo | Subjuntivo | _ Optaivo a rudy oof tive ee | es 6g ruideo act | cut un sutonev stnuew nudre Ge) unten] rngce Tndveoy ad | rudouvi éa| tubev exudew 6 eure ee écinay 6o | | wow exes LL fess [<|écimoe’ | sixnoov __| rwrhow surjoun areca? | eecnmae | eerie __|reruixont 2] erence? | L L edna 4 Go) unum oy rage aes | eH den] eupo oy Bl rudear de | robo a-é frase denjrmdro doy Bl euinede a ed | cydioBe dee | rwaoBe ae | mpiabe ruidvear dco | ridodow af |sudvear 2] ermdun and Bleue — d-00| Blesjiro ae ern Enqaode ie Pléniivro &o | letemxY 2068038 ar 368 | Capito XV fee uw [aa a srydietan 6 ‘esuin= ru eo endo 6: rudy do ewidveos do [ euoow woas ernst ‘sieves a3] swanérn 0] suudevow ad -apévon ao stmsapiévns «0 -thapévoo ao $362, CoNIUGACION DE VERBOS CONTRACTOS EN ua, gtAéux amo inate [agra | Seino | pave Tan, [fas be od toledci coll leleats fa] gam we] Gage en fonoms eat) 2 afoot’ e/a ee] Sag Eh foam at Bloaviuw to] | ineviw piney ta E | poet ée |veie ee] gidiice &n |qidoie bor goin —_Eov| proiveav e6 | grdinor so grdoiey Eon fellow eo | foes ce fod ce MPERFECTO | 5 gus | jovifiooun [Sen Taiieaive Saujuntive | ~Opatvo [Tin =| swiooua oratian |= ssynots Shae [| mua serynaévosé |sergmuévos | rerio “ {enw il éceuruny! Letple zee erg [2] evmBioonan smrthooim | sufi Z orodat ecw | sine | sun | surety | euBiva, cepa iknow wdieo —_|evseaun [Ban [regiince | nepiniew [reoininows [ERG letopmay C49 3K Panieipio—] 5 ae sunabuevos sumadievoc, ecyévos ‘unBnasuevos suunbeis Panicipio eoaw daitou ooiw oxhotveas shotons arhosvees etouw oeas epinis Verboscenractos | 149 Indicative Opiative leirciunr 0 &e edoimmy coi Bleret bri |gvdod~— Eovjork = EQ oro EO En edoito eo oduct e6 oineta evi learn Ee 1G eraovyeOa e-5 Eleisiote Ee |puciode ee lediove én erioiofe Lot patria &o | peloton ef |pdavan bw qieivw £0 groin 5 lisse Bliwcio ee EB leerosneba es Elimdsiode ee F leonowvro bo Le etjcoue | _ |edocign Zepeda’ [einem ——_|pstoonar enone lc reetinuar’ | neoitnoo | aeprinuivos negatives oi Elixeooiuny I lems recpe sct80 [| eantion aaron fe] eeu’ | ganda | erin | euanBeinv secgne Indicaivo | imperaivo | Subjunivo | Opativo |5naio ow an —6-w | Sndoinv oI Jamo — Ser[aiov oe |Bnnois en [EnAoins oo a |SnAot Ge1[Sakovrw of |Sndoi — G-p | Bndoin 0-0 Elonoiner 50 Irniuey 6-0 | SMoiney 601 Elimonte Se [inode Se Bmane Gn |Sriate Go [smote Sn|Bpoiveay 05 [BmAsoww bo |BMoiey 6-01 Lstiow oo Elion, Se Elebikov oe Blstmotey 60 Eltematce Sx = |éSAhovy 0-0 40 | Capito 0001 giciobat be or ‘ois regu fa. Tain Parco | ‘pAoimevas, ‘tioonérn ed ‘gthoiyevov ‘edowievos & ‘eciowuens 9) ‘quowvon e-) \esiuevos lexanoduevos aegrannivos gb) nosueve Sth $363. ConIUGACION De ¥ERBOS CONTRACTOS EN 6, BAGO: muestro | atin Bnhowy 6-0 | ochre [ Pamieipio ae 60 Baiovon 5-0) Bricy G0 Bnioiwres 60. Sxiovons oot Bqlodvea: 60 [eas repeats sage | — Ore — a ari Smhdow T Bydiooyn [594 | Sydow [elisinecc! —[Siteoe —_[enndow | Sradoaun 18% | radoas i [ecbidace? —[6bidone —lBebmAdw | Setniceou [S82 [2ebnhonsc lédetmaseew | a cic cr) ScLEM oe MEDIA YPASIVA Blea Sarre (ee Elomot Ss Jbmos sr Galomse” bo] [Bowen ono Elensica Se [trove of [oman Salemi So} & [bnoteor oS Bl onaoineOa 0-8 SmAsneBa oi Bmroiuela ool) Z jEnhovntver o-0 Elemedcde Se [ondotade s< [sna Snlomoiote Go| [fmounbme oo Enhoivtar 6-0 |dnAoiaBav o€ |SnAdvrar é-olSndoiveo d-o1, “ |Sndounévon o-o le os el 7 | | Fein Se | csnodyeda 0-3 Elemente oe Planodees So | viynv | Brae rouevor | Jeniscopas masnoiiny |B Sanda i a [lias isos, Tdone nanciw i [aon | .|6e54).cuox? |SebiiAwoo seohenvos Bebndanives SGbiihw! Sedndanévos “ Sa Slaeiraaun aa | eels 2688 seu SndwByaoiuny | Me SndabnaSuevos, I ; al {ei anaes | srwteiny — [Shon | nates sexs Verbs contacos | 1S1 §364, EL DUAL eX 10s vERBOS CONTRACTOS Verbo ruuéw: honrar git: amar bbe: mostrar Presente I icativo 2a | eudtow Rowtitoy ee Briadwov (oe) 3a__| swditoy sowitoy ice) Srhatrov (oe) Imperativo 2a. | eirov cee xowitoy ie) Srhoitov (oe) 3a | ewétow (ee) soweitoy tee) Sqhostov __(o-t) Subjuntivo [2a | editor ten sory (en) rarer om 3a | euttov (een) xovjov en) Brhdrov ton) _ piatve 2a | edn eon) owinwoy [eo Srdoiqoy (0-00) 3a, | swptsny (aro ovorfeny leo) Brhovmny (0-0) _| - Partcipio xv. eiivee-boa-dvee rowbvte-oisa-advie ——_-Smhodvteoboa-obvte on. [rudvow-doaw-dvrow rowivv-oioaw-oivee Sqhoivrow-oboawy-oovrowy Umperfecto de indicativo 2a | exydtov (we) trouiow tee) Bnhodrov (ore 3a | exmdiony teed froin te) tnhobimy (oe 152 | Caplan 20 EL DUAL EN LOS veRBos CoNTRAcTOs Verbo ei: honrar 3a “wiioov 0800 ‘door sudan 1 eudow udo8ov | smonéve | soévo exmioBov ecdio8ny gules amar ByAbe: mostrar (eo) fae) lee) las fen (en) (eon (e-ou (eo) (eo Voz MEDIA Y Pasiva Presente Indicative roitiaBor (ee) rossioBov _(e-8) Imperativo rowioBov (ee) nowiobov (ee) Subjnivo rovieBov (en) ovieBov (en) Optaive rowialov (00 rowiotmy (cov) re rowwunéve cpio owwiévow Imperfecto de indicativo txouioBov (ev) txowioByy (eo) Bndododov (oe) Brhotebov (oe) SmodeBov (ore) SoicBov (oe) ByhboBov omy BnAoobov —_o-) Briciobov — fo-0n Imoiofy (0°09 Smowneve Bnhownévow Bnpodaboy (oe) Bmovotmy (oe Verbes contracts | 153 VOCES 'PERFECTO ¥ PLUSCUAMPERFECTO. 1. Mantienen lus earacerstcas reguares del perfeco (reduplicacion yx) y las del modo (et ‘onel pluscuamperfeco). Tema verbal puro: guise -= av Capituio xxVIE 2. Tema puro o gradacion vocilica en grado débil: cy + Cork ovdh-cew VERBOS LIQUIDOS 3. Los emas en vransforman lav eny gals pasiva Ty Mantienen las caractersticas propias del tiempo (reduplicacin / aumento y ausencia de vocal univ, 2 Presentan (ema puro 0 gradacién vocslica en grado dbl: eBeipa —Bep Bap) + EeBacnas §365. Los denominados verbos liguidos son aquellos que tienen por tema las consonants: pao oes A “ " 3. Se dan cambios fonsticos: se elimina ta -0 de -o0 y los asales cambian vr o+y 0 Ia 2.4, p. Para su estudio los dividiremos en: é it simples asimilan: forte ( otanobe one ( ré-sevie 2. Modificados xé-gas-yan( xbgavien —Emegdorny( bxegd-unv 2) Por yod Beuynar (Siva 1. Gon reduplicacién deh: e160, 2. Amtecedidos de Cov, ap: gave, apo) (ev, ep: telve, eBeipa) ) Con refuerzo v (verbos en -H: réuvo) ‘A continuacidn indicamos las caracteristicas de su conjugacién en futuro, aoristo, per- {ecto y pluscuamperfecto, inicos tiempos en los que difieren de los verbos puros en -. $367. Observaciones: 1. La consonante de los verbos nasales piv jusgar > xéxpircr hive inelinar > xéxhixee ids (2, ) no se moslfea pero desaparece la de Tos 2. Hacen metiesis del tema: Bard arrojar -» BEBAnKH éuiwe cansarse 9 Keune §366. CARACTERISTICAS DE CONJUGACION DE LOS VERBOS LIQUIDOS EN Renae came wos rise aoeiTo §368. Pruncipau venb0s Lioutbos 1 Tema puro 1. Teme puro 2: Asizmitico 2. Asigméico, lo -a mesewre [ruTuro —[aonisto [rene a | vane. | aon pas 5. Contacto, como ls verhoe en -e 3 Cambio en Ie vocal radical | AOR ras. | Activa rei genes rnc aie tera eer — litre — | iredwe | rveanan | freA media foto ome 5 : = ; xpive | xpd Expva | wéspuxa | xbxpuuan | expiOhy ee jiegar vemer(vén 5 5 5 Eaxeda (oxttn neo eva Hnewa | péunee — Pasiva 1. Solo @n,0 bien 1. Solo n(n, 0 bien z de 2. Gradacin vosdica en grado di ercipo arep | foreipa | tomapra | Eonapnon | éoxdpny 3. Desincocis dela vox media ep ap Ei. Pe 8éone sembrar 4. Gradacin voces em grado dil: © tema pur: Egy - - , oh /owh Ej.orwk fount 4. Se conjgs como el sorsto pasivo de cto — | overs foratan | tororuor | éordday oma pur: geri-o-nen ie, enviae eaive aw toa | xéparwa | régacnon | épdvny Algunos verbos en -otve hacen el Aor, en -aver ee a fares | Hsoton | teem roxaive (endulzar)—> éyhxava, iozaive (desea), epBaivo (gana), xothaive (abrir un hueco), - Jaxatvo (engrasr) Beinn Ben | faery | EoBpxa | FeBarnar | éeBdpnv destuir 154 | Copindo ceva Verbos gos | 185 4370. PaRADIoMA DE CONIUGACION De axéXRa Y gave PS FUTURO, AORISTO Y FERFECTO DE §369. CUaDRO DE CoNLERCION OF ée7yEAw: amunciar! Lavoz activa, vor activa [ee or INDICATIVO SuBIUNTIVO___[ OPTATIVO lm [endaw Erelie andie enitiow enviaré — [apareceré envarla [aparecera wwe abide rane dion ovaeor F] [roma [enw ordain | excita owe. | inetiow nfs} owas] gone areias_| Yaoi gence in. | ern sre dye erydoinw +] | rorataiuey | grou oreisisey | Yrucy Shots ant rin. ose, rehoin +] Pf zowicite | pence cnehae Sas ccten. ce 8m tae es eek von. [fiver aredow Eth eran BD] Berea | goo oxalate | prin wsrdyethet vant. drpetag-aoa-an? 2etesivn | ean erwioiey | geen ’ : emis Papareci [queso [que enviara | aparecicra vex | Finexa freaxe iro rieixowe 4 fnvie | Snaresca ae REEDS PRA IS of [Fiera [iene force [wives [owen p oivan ee ae | 8] 2iererac | éonas fonts | ofens | owiag’ | otvas! reser. [neice i] |i? |e i ‘3 Fl ae fieme forcin fotn | onion? | pra "CL 15, clmodelo Nw. Se dela cme x-rioua 4] [éorcitane | égivaser | eceteuey | iveuer | oxeianey | qhvoser oe 1] P]ziowiaase | évivawe Joretince | otvme | oxcdae | oivene olf aicredey | ign _foreiwor | givmor_|oredate | evr 1 Teer D[ieeedaxn [efvawor [owt | whvnor [extaroy” | evetor™ | me | dyréMou erov Geyéomer——AreAdoiuny foreihien | égnwimny | oxeianior | efvntor | oxedséenv® | grvaieny* Int. Gy2zoDat PART Genes -0v srr [apeaione IMPERATIVO INANTIVO | PARTICIFIO nu |aedainoe endeinny enviar | aparecer |" | enon ant. dhouevoss-on . | sparecer Sateen cea nr deo Nowlin [Neva | : as eras | your | oraraica | quote now [eddie Saree Greiner érpehainny ( cree se intethaoB ean de |. exe. | Fru trrdioo Tiedt ely ° ine eBast enn frrevos-ow a aires cna [aparecesi Penviar |opaecer | elqwe ema | aque 4 aparece Cr$97 “Las termimcinesen-0 pede a6 ° Nowtiag |W. vvas | sfowie fvinw — Yorenan | giver | oxcitace | givave vor Paswa i} fendi | envéne cedar | gor % oe a or 5 Goretivrs | Getvevs : - (J Pf exeaace | efvace nox | éahoonas erraByo0%unw of omaanen | envoy Int dnBhoea8as pans eADnaGyeHO5 OY Te son | inv GrOiOne. dye ereBeinw sxeaieor | ends Ine drrevar_ rant ABs Koreas 2o-ce 3o-av 4o-tinoy So-aiew 186 | Capi Verbs ligdos | 157 [Pert indicative Eorah-x. he enviado ipa 3 he mostrado 158 | Capo 2X07 6371. PaRapioma pe ConIvGACION DE ot! ‘Aw ¥ paves BX BUTURO Y AORISTO DELA VOZ [_[pocenvo ORIENT, ‘OPTATIVO care panne cnvaria | apiece FY vests | worn saat [eons af s} roma — | coviret can | gant "PP sorarien | gave rei) gre e] | recent | yas ordain | gina [| rowicisde | gowote orcuite | genio 2] | sedate | aatvan sxouivw | geniveo Dl 2ereisain | eect crater | wont ote Sorat | geste. exisicty _| avid avid aperect [awe | ae ‘nviare | apareciera envie | aparesce A Tendon | ortioior | whveuor | oven | enerine 8] s| 2202 epivoian | ocdn — gi — [eed | van T] | seoniaaro — | egiven—f orednear | givannr | oredr | eine #) \ seswasuete | ignénite | oranda | arrinéa | ouvointe | ereinda t] P| réardiaate — | éoivacte —Y orciaete | aevmate | extant. | eivate 2] | seornave | évivawe | ovetaneer_| yiveron | orawen | nen Dex tianbw Epa | erenetor | givnatov | even | tie dewadat | pricy | axeitnaten_| wivitin | enedaiotn | evaictne TMPERATIVO, INFINTIVO PARTICIFIO| voya wpa [ira enviar | Wa aparecer enviar _| aparecer A Newhatneves | N eaves als oreicioBar | gewtinten | oxcuoyséen — | eavoosévn ' eretoinevoy | gevaiuevor re | ‘envia ti | aparece wi | enviar | aparecer | el que envia | el que al aparece : Nawges | N.gnvigcs «] s} oxita —} wivm —Jorcitaotar | givoote | oredhanin | envanévn t] | owendote | gnvicta ereadncoe | gnviuevor ‘ Gareikapéion | 6.qrvméow ] Pf oreitaste | givaate seeapéons | ervanions o| | oxeiéatir | onvidoy ezxhavtvoy | erveuivoo D) excitacBov | vant exert | vd Verbs guides | 189 $372. PaRADIGMA DF CONIGACION DE OTEK Y gaivta EN FUTURO Y AORISTO DE LA VOZ PASIVA $373. PARADIGMA DE-CONIUGACION De ativan EN EL AORISTO PASIVO FUERTE INDICATIVO SUBJUNTIVO OPTATIVO, Jixpicativo [ susuntive | opratvo | IMPERATIVO | INFINITIVO | PARTICIPIO| seréenviado | seré fuera Fura aparect cue aparecca | ave aparece parecer | habiendo ‘aparecido enviado | aparecido |" apareciera caparecido F]_| rorartoonar | eavhooe™ eraknooiny | eavnooieny Tien oe a N.guves a] 5] 2ocaxson re | eavion/e cwhhoos | wavionw riging — | outs sven ont oa ‘ponte cf | Sotadsorar | eavioean awudtooro | quviooro 3iwon wh sven avira conv af | revetamiieba | gant xaknoointe | guvnoointa Ligionser | gavin nvcuee artes | P| zoxrioeade | gaviorote crakioorabe | gator digdomne | govive pees ive ai of | sewrioovra | gnfoorm ewAgounr | gavigare déeéonee | grin crevtev on owvires 1D] ZowAtorotow | aavinrsBer rs evitenc Sotakiorotor | gevioeobor xaiaooiaty | guvnoototye Tigdvnew | wvcor eatcor ‘oder a wea [sea | fuera Iuera igwiw | gavicov xvi vir ‘mosnado | enviado | aparecido | enviado | aparecide of [Temi [eet orcas Poms [oreheiw | gostrinw 1] s] 2éeriane | eeawbns | oweans J oavBis | ovorcing | gavtring 6374, PeRrecto sounoo aCTIVODE gative i] |3iorian’ — Japan | ora — | garth | oxarcn | ovtein 5] | reoréamen | pivOneer | oxarduer | gediney | ovetzsey' | govbeiney’ Mantiene las caracteriticas ya estudiadas para los demas verbos en, pero puede presentar cP] zéorsance | apvonee | oucrize | gavdive | ovorste’ | govbeite® las formas segundas, con ausencia dex, y con alargamiento de la vocal radical, como se indi- of | Séorianoow | ipévOnoer | cca | eavtior | ovaries’ | gone a continuacion: Df eowidreon | éxiOneor | ovedivor | eaOiroy | owhcvor | povkcivor ras a ovis | dgavdien | aatzor | gavdinw | orodsimy | eovleieey ee reonic ay aparece IMPERATIVG INANE PARTICIPIO Fer. Opitive sens @ Taber de ser | Raberdeser| el que serd | el que sed eenrg ety haber apererido ‘ewiado | aparecido | enviade sparecido Pest npersivo [don] aperce 7 N eaietoows | Newaohinet Pert. Ifinivo. nega ave aparece af coxarjoroBa | govicrtia | oradnaonivn | gvnoouérn Pet Pacipio neem Aabendoeparecito 1 crakreineon | gavninoow au §375. PLUSCUANPEREECTO Dx INDICATIVO FRIMERO Y SEGUNDO DE gaia I Posey fictive erence habia mostado | Exegivew hablo apareido cnvia | aparece [enviar | aparecer | elque envio | el que aparecié | Nowheis [Nowe +] serine | eéstre [owaiva | qmtivn | oreasion | oavbion ee ee exahiv pee . Gotwhives | G.qenértes 1] Pf oxianee | aivtnee civions | gavdeions ol | cxarirwn | gevdévaan* exadivws | gavtevos cxianen | wis Ornow cade | godin tambign-eiqhey 2 tambids-cinee 3.también-cineay 4 pavbiiooay * Bs un foruro segundo; no hay futur primero pasiv. 160 | Capito x07 Verbs ligudos | 161 $376. PEFECTO MrDO-PASIVO DE oxAAWY Gavan Verbo até: enviar INpicaTIvo_[ SUBIUNTIVO | OFTATIVO_| IMPERATIVO | INFINITIVO | PARTICIPIO hie enviado | haya enviado | hubiera nla haber Tabiendo eee enviado enviado | enviada P] | Fieue —[eowahntvosd | eorodutvo; dw #] s| 2tocaom | dovadnévosie | tovoduivos cig | tovedoo tendon |] seoretee ee ete | dad | | 1 gordiuete ©] P| 2zocaase Four 8] storeduéver iat order 0 ° eevdNocas | 20 tevahov FevaBow a Verbo gaive: mostrar INDICATIVo | SuBJUNTIVO [_oPTaTIVO_| IMPERATIVO | INFINITIVO | PARTICIPO ‘he apareciao | haya Tubiera | aparece haber Thabiendo caparecido aparecide caparecide | aparecide P] | Harner Peqaonivors | aeeacnévosetnv N.neeacnvog ©] s} txégavau) | aeqacsévos is | eeacnévaseins | (rion) | needa regain £1 | ségaveon fe. fe rents epaoutvor ‘ ec} | xcedoueda G.neeneuévou EP] égovde sige sxpaouiis £) | epacnivor ci apivBaw © eacuivon ce sepévdusov Df spate eipevOow Bor ‘Aajtvo vet ‘eertig ques puede most §377, PLUSCUAMPERFECTO DE INDICATIVO MEDIO Y PASINO Verbo oxéiho: enviar Verbo gave: aparecer Tabla enviado habia aparecido T_ | éowddun 1 | érsedouny 2 | torah 8 |2 | (exégovoo) 3 | tovokro 3 | igen 1 | toxic 1 | éxcosouebe pe] 2 | toradbe p|2 | énégavie D2 | fovaABov D2 | txteavtor 3 | kai 4 | breed 162 | Capi axvIE Capitulo XXVIL VERBOS EN pt 0 ATEMATICOS DE LA PRIMERA CLASE 9378. Los vetbos en it pueden ser de dos tipos: 1. Verbos que unen directamente las desinencias personales al ema y 2. Verbos que intercalan un suijo entre la rai y la desinencias personales/modales 9379, VERDOS EN 11 DE LA PRIMERA CLASE Se clastican en 1. Vetbos con reduplicacin: it, form, ina, Bou 2. Verbos sin reduplicacin ni suij: inion, elu, Awa, xeiuat {§380, Los verbos en -u se diferencian de aquellos en ~oinicamente en presente e imperfecto de las tres voces Aaoristo segundo, activo y medio. Las diferencias consisten en que: 1) Las desinencias se unen directamente al tema, sin voeal unitiva 2) Hay algunas desinencias especiales de persona en: presente de indicative: la 3p. 8:-ot ylaa.p. pl aot imperfecta de indicativo: Ia 3a. p. pl. -2av immperativo: la 2a p..-84 coptative: presenta la desinencia xn, como ls verbos contratos infiniivo:-vax partcipio presente: aopta-,-00,-v en el nominative singular. {§381._ Veenos CON REDUPLICACION 1. Su tema termina en vocal: sa: Yormus tema verbal ata (ot-arnnt, con cafda de-« que deja’ sobre -e:tnyttema verbal e-(yt-ye-ut, con caida de y, que dea “sobre « ‘i@nun® tema verbal Ge-(81-Ge-u1 (*por disimilacién de aspiradas) 1: BiBiqut tema verbal B0- Verbosen yo atematics del primera clase | 163 2.4) En voz activ a vocals large en el singular del present y pretéito imperfect de indi- $384. Comcncion ve x@nyt poner (L¥- 86) cativo (formas fue), y mantine su catia byeve en el plural (formas débiles) Tompuorn/ota Ont: One SiGe: Bayo tue: we voz activa ©) Br mei y patio, a vial iid! ever es breve tno cn single TRDICATIWO [SUBIUNTIVO | GPTATIVG[ MIPERATIVO [ RFRTHVOT PARTICINO ee von? moe a poner awe pone ” ri-On-ue aBein-y a N. 1Bei-g pide Maeing | xiGeceve | evn neocon eee Ban Bein ‘ge tee conracts,yutiizan as desinencias de icmp y modo de fs verbos en 1p ets 6.86005 : ' dite necie | see Tetons 4, Enel aoristoindictivo activo, tres verbos: nat, y 81504 no utiliza as formas nor= Saeco Bieiey | Berra wba ‘males, sno las primitivas armas terminadas en -xa:EOnxc, fa, Bac. tone . Tao | sBieor +08 vie §282, Siguenel modelo de Yor en presente e imperfect, varios verbos jeden | sShtor seston teeter , —— pon ‘con reduplcacién: | ruTUKO AoRSTO eRFECTO Hexte ip Henar rAfow tranoa [éxanea peas iunpni-iscendiar | apiow Expnea nixon epee vivmt ser tit bviee énnoe dinide Seco ) deponertes stn you admirer seriou ‘iviofny [sentir Siva poder Sovrooies Suvi SeBivqua ior saber inotfoouas | forty De vgen oscuro, ** Son forma emis. com verbose. | spéuoneestarcolendo | xpenfoon a : INDICATIVO | SUBRUNTIVO | OPFATIVO[ IMPERATIVO | INFINTTVO | PARTICIFIO "* (sirve de perf. pasivo a xpendvv UAL: suspender) pondré pusiera haber se poner el que pondrd , Too Seon Nokes $383. Los verbos Sivayan: poder, ériotapon: entender, xpénanat: colear, énptdunv: com- 20he-015 Boos Bouw Bi-e-ne past, acentian el subjuntvo y opativo como sino hubiera conttaccion: Bovey (en vez de hen too tow Sivduan), vaigny, Sivaro, ete {homey tho-orver C.tho-owes 2Ohee tho Growions jokewe frowe thaoveer 2Ohoewv oor Erie Sronany me = feel oT ener a Teoma | Bo tein Nts pence — | Of Seine ts eon fice Bedpwei | 8 fein feo fer Veseyer | Goyer seiner 6.0erc0s proce | One fete tice deine Siteow | Brow foie SerevBisoon fees 2 eon Oo ive ioe [Sain tee few El aorsto 2 (€Ony. Bing Bn) no se sa en as res personas del singular, siendo remplazato por el aorsto 1° Bea. 16 | Capito 00 Verborn-yio temic de promera case | 16S INDICATIVO[ SUBJUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTTIVO | PARTIC” $386, Coxmuoacron be int poner (.¥. 0) iomese ieree pus —_| wera pene _| tenes tener pte | qe tee pee Voz MEDIA ¥ pasiva EP rednee | eetrcaed | sedate NeeSn E[zimeos | tesneasie | eetnaseim | cetreagiot | cedyein |” eedyaie Fp stone | ceepeded | cednearetn | te@acay coro retake INbicarvo | suBiUNTIVO [OFTATIVO | IMPERATIVO | INFINTIVO | PARTICIIO $| Leeticoner | sebnedees dyer | cebnacirsches G.rebsbtoy taty pact | que ced peso | exnera poeso_| ext ti prev | eur peso | quecat perso E | 2tebheare | ceOmedes fee | cedycinns le | census foe tebe, Tatdecuan? | eeu @ | seeubec cay Nee enag 8] Sear | scones | Reoncaee der | Sones wore, 2iviecon) | ebemévor is | reeuévoceins | ré8e-00 ete eben 5 5 = Seon deeded | ebeniresh | ebemeos cn rebeinivoy | 2 seBivarrov ware cellent her-ering-sinal ete ‘reBemuévor divey | eBequévor eipew G.teBernév-ov 3xieer sSieqor sfesoion seine iow ederudvor ee | eBeudvor ele edeeniorns data eso lewtvos ger | seBeuios dey rede e | Leeeeenin wane 8] Seteeens Tieee ean € |v erethcener P| 2eeereree Serco ee Dp aati pf dren jv vertles: Qe colocado que epoedecolocr rig que Ste colar gio dei. Las formas de perfect y pluscuampesfeto von eemplazadns por las somespondisats formas de ivan 385, Consuaacion De «{@nut poner (tv. Be-) ny, respectvamente INDIcATIVO | SUBIUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTIVO | PARTICIPIO INDICATIVO | SUBIUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTTIVO | PARTICIPIO pono posse users pont poner slg pone me pont ine pera aber de poner | que xe pond Veidewa | Bie eta N abéeroe 1Oi-e-oar Gr-osisne N.Or-o-newoe rrideom — | wR (wom — | teBeco sfeao siete ecbeten 28h-ein Broore Poet Sreoutn Seibem | sedan nei BoB reBésevoe 3 h-o-ea Bioorre froiueoy reebeyeBe | sedoyeda | Behe 6 nSenivan 1 Oo jue ow. ©.O-a0uéo0 2ideade — | Birade web sifee eben 24-0cobe Breanne SiBewen | wdavea EOiiwe iBi-dow eben Shera Groby | 2 iesow | wore Oso odov 2 Bjorabo Ghecdor 3 recto | hoBoe cB eo 3 BhereBo. Snooty ponte ne pase aeeme ponsa | ane me rasa | pone nf Taterse poet | au pone 1) Teebeaen Te8e yay | Bye Gea NBkse0g mm] 2ectoo 2édooreans | of fio ta abe Bein P| secre See Sea feito Bee Senevo acter Ledéye60 | O6-ueb0 Be-ieOa Ge pév.09 F | 2exigeote rebeobe | Ghote Beate Bete Beptens 3éieweo 3E0ewo | Boer five Beans Seer D| 2 eben Biowoaw 3 ébisony a radar Bator 3 ete Bciode Bobo * También pueden encontrase formas con 01 en 38 p..y todo el plural bien pueden encontrarse formas con +1 (eX 1a. y28.p.5.) 16 | Capindo 207m Verbos on 0 oemitcos dl pimeraclose | 167 6 $387. Contuaacion ne eiOnut poner (tv. Be-) Cont Acton DE int enviar (Lv. &-) INDIGATIVO | SUBIUNTIVO | OFTATIVO | IMPERATIVO | INANTIVO | PARTCINO [INDIcATIWO” [SuBIUNTIVO | OFTATIVO | IPERATIVO [ INANTTIVO | PARTICIRO roepeee rue Mcrae” | genome emer emer Inher devier_| eigen eee Taste Tahoe ioore how ‘othe | 2eehen wOhewe edict | tebrecnin ia ireow 1 korea wotaae Topeipee Goon, a 1 sebrente pete Getrowter feorre Scie Hooke sate rate ove men phew foarte hovlens CESrieed Edicaou toroontvon 3h-o-ow So-oue froeveos. BY 2 sehen ‘et Beso» 7 istocey SSroisty SHecwr teste A) testiny Pete weBcin TN eteis Tinea & ely Neds Sy aeeane [setae wens | stone os ‘hice Re ke a ; ten dea iitue* |e cae’ | Sor, a ihe, | fe ie te P] ceretnncy | ceBiger cedleinew 6. ubkveos, k G.t1-0 Spacer’ [SSR PSR | cone pnd Uenew ie che : Statérow | eto | teteiey —| Seal ay Tne ate fee che ex gon Honey | eames! Sekoww dow cles Evemeans inet D[ Pam [aie [wt Pato 2ekov ror tty eo sialon mi Laer | Seto iter Sen tov os dems tiempos son quale a vor media encuentra sl en composicin(en ross) ** Ulnte en composi sl sn ndcxtivo ** La forma té-Qn sc da por disimilacivin en vez de @F-0n 7 a a a $388, CoxmoaciOw ony enviar (Lx) DICATIVO | SUBIUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INANTTIVO | PARTICIPIO PP ica | diwaed i ne Nebebs NOGKTIVO[ SURMUNTNVO | OFTATIWO | IMPERATWO | RewTIVO —[pakicPO | 2des [cred | cinigetg | ciwigiots | cheat toot ba geyermi | gemoemios |e ane Sem fl) dates cath fin in shee tov tees $] denow - Pen ieee “oe < f | detente inves fe fires lee iases fore laevtag grieve | tae ietaee ae p| Screen | tiburdn | Ginter | eed ed tears c| Siac | $B isiereinmy | renttwey tome | Demy | ame Tomo cic ety D) Tie ae ie = Sewer | damon item thee Bren ms P reeewntin 1 [Terie 1) 2eeewetene nf dene f] deen Pi ie fA cates yf aie Pl aeicere £1 sie 3eieeoay B] zicwr DP avinces New ek Slo en composition e1< e+ €) $393, CoNIUGACION pe BiB dar (Lv. Bo) 394. Cons yun dar (Lv. Bo-) Reserva] | sumo) | Rorramop [euro] |g neerTvog | ean iw ra eae a z a : ed ee ee arn Reciees Tien [Bae | Rate Teter] QE EST meas ee een Hieer [ELE [arse [aco | “etre | MR) ssc isc. eae sey [pete |lhes lle seas | BB seer aah Becee ‘Bd yude | sdiuebe— | Bbo-cyeba G.bSonivon nef at eee iaeseeeia ececccae || ecco a eee ees | BR ESSs i Sims sree [Pere reset Nhe sees : sae = een ce eee od od da} asses _| saab _| sn a eee [ee [ee [ ae 2iskrae Side | Soca Rite Soto Sher ee race [scan | cee oe ieee Blige [ioe [eet Ja ea res fo | 3 Ebo-vt0 Birvear Boiveo Bi-oww/ Soto es ey, foee Tinie as mee ae iubtotw | Biabor Beiednw Bethan opiate XX Verbosen yo aeméieo deb promera clase | 178 $995. Conrucacidn dF diBaut dart. B0-} Conucacion De Yorn colocar (Lv. ora-) [i PARTICIPIO. carve | sumiunTwvo | OPFATIVO —[IMPERATINO | mENTIVO mene ee Keraewr | eee bs r[iipoae tioaee Neteawn] pee] cess. cise ow Ss u| 280000 foOaoce Socata |” Sedha-aien | joes choo orhory 1 | 380dqe ean Bebra Bora dpere pact ——— C.othovee #1 sore ute seoroutnta Gitroncn| fam) loeeme creo exsciae £ | 2andheeate Sothhe-rate Bodner, al peeced a cheowees o Sacer Satssce Sows : — | zene Bthoosbr Pes ea 1 BobhhoxoGov so8novioGny este paviera en pie | estéte en pie ‘estar en pie ‘estando en pie ‘fui dado. sea dado fuera dala 38 dado ser dado siendo dado one en re ewer = Novis, a)teaes oe a eee oe =o = ay Pf rescore — | B8R booking Bonn Bova Be ion ats wai orheo oi Faison | Set wn ohn eae ot oe ff esos | Reade — | Borne bers Vcr | se caine otras o| 22850 | Bedace Bodine BOy-te bo-Seins peo eae omiew ‘taf stewaw oréer05 iaroaw | Seber | SS eae Saas Siemon | mow | 28m | Siew Bieter ‘Stn a cakor — Aerie Sate eh, jem [sts oie eae Tivos vaio Booch ge pecs Son que we cee dar aay ae —ga aad depie | cara de pe | taba dele ‘tar depie ond dee “Los demis tiempos son iguaes af voz media Vitara) pave ova . town Nkarosts $396, Consuancion ne fern colocar (Lv. 6:0-) porary a ate tow Eaton vor 0cTWA tata ia tate | Sees ina Fee teen rn Dicativo | suBJUNTIVO | OPTATIVO IMPERATIVO | INFINITIVO ‘PARTICIPIO Sievert feriieov sox fees [tremens [oes enn] wines a ee Sein once | tenia ise yeti :] Behe | Sch ise fae a setae tite” fice [leet | pee Hewse* | Zigeaew ‘iorhrov ictatwow Terr Siamese ie. [Sr sum | Som D) 2a Fotwo Perec yoitéoewarde pic in| dears ios e Stour Jar. Ye + on firma spuds qe runea semen en sing — Feidn del neutro singular es por analogia con ei5éc, ? Ligeen *** Cuando una raz tiene unas iicial la reduplicacion presenta aspiracin. 176 | Copia xvi Re Verbosen yo emacs dela primer clase | 177 §397. Consucacion De Yorn colocar (tv. ore) §399, Contucacto oe fernat colocar (tv. ot0-) INDICATIVO | suBTUNTIVO | OFTATIVG —[IMPERATIVO’ | INANTTIVO | PARTICIAO?) iNDIeaTIVo | suBruNTIVO | OFTATNO Sls reyocninne | guevocabomy | soles ce Sgesies Sresloa ere PD item reac | tow Niet Frew op oe yet f}itewsn | ee tewie” — | tomes a isms | domme crestoncnc S]stowen fice [Sete | ioe Sebtey alssoses cathe S| tonnes — | iori-uetee jvoreueB Gi senivoe U] VoveBno-duebe ora Byooi-neBer P]atcmtee | icteawe | itera | carnage towne 1 | deonecete ethos c[itgwrm [isin | iswive | tower toma o| Samtrearm suiyeoe BY aker-chw | retodr | tei) Towra DI 2extjoeov cco iegmetr [tensor | towtsin | tetera Sst scabs cotoeala fui colocado ‘sea colovado fuera colocado: 1 Pigs AP teoci@r | wae] ered t | atom, 0} 2éoré-Ong ore-tig ova-Beins, 2| store 1 | deordin cove-Bp ova-Bein 2] Sen : oe ‘|i {Boni innee | ore | ove ier f | sire S| reorionce | oredinte owe-Beite ave | 3é-oré-fnoay ora-Bii-o! ovo-friev DP Brsreot : ; é Dp Biotiniy | evtivoy | exter iow oh 1 4 ional San 5298, Connasci ve Yams colocor (tx, a) TIRE [RENT PARTE vor wena Mooracse | Bonen dese Sec? | fade WWICATIVO | SUBJUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTIVO | PARTICIPIO | F Neateth-o-nero5 evoluar vor Ionerdcrocar | hte f exe dpocote | Serarsanten ‘hs : cuore F [tego oqectmw Neato : G om dyorsiros | Zeneca mieors cctewtiar |" omemten : Smoeoqenne toekean mheorm crete ° cedars | seer omen Gomeonirn 2 eo cee arses ricoloady | wrelrade | siento ctoado DY zertecotn inter A : Noahs SSwecor cope 2] eetym | otm | sie ‘alogei param’ — | gue coloque ‘olocara oloca ‘olocar ‘habiendo | erate ae olacado 1) ie Scoble Al ieemedaa | ottowmn | omroatam Nemod nara § | eea6e tow | 2ieowunay | Seen ssponte” | ostom | askanator | amram : P| 3tomeow” | Suen | sutawn | Sete crater | exw i] teemoduete | oryedrneba — | om-oni-uelr G.om-oartv-o0 seal . | 2kserenaoe’ | omonate | Senate | orkandé crater Tain vba rao mec {] Seomaune | omorvn | srtencrw | omaede coreupicoe Sante he ce sivas coemy D) Bieceandn | emote | omit Someetey saesiad 18 | Capito 37H Verbosen suv tematic del primera clase | 179 §400. Stamirtcapos pe Yorn SEGUN Sus DIVEvSAS VoCES ¥ TIEMPOS - colocar erguir colocar paras sercolocude Bes Torna ‘rane ‘ep te riot ‘oradoonn Aor. Lo __ fomodune [tena || stare ponerse en ple ‘or2e, _ Pert: Plus: Fut pert: Pari aren pie 180 | Capita 2x07 Capitulo XXIX \VERBOS EN -41 DE LA SEGUNDA CLASE 401. Se $402. Vebos con surto -v0 jean aqui los verbos que intercalan un sufijo entre la raizy las desinencias per- sonales/modales y también aquellos verbos sin sufijo ni eduplicacin. |. Tienen el ema de presente con sufijo-vv para los diversos modos del presente y para cl im= perfecto de ind ‘ersonales/modales sin vocal unitva,directamente al tema verbal tivo. Igual que los anteriores tipos de verbos en-pt,agregan las desinencias 2. En futuro, aoristo y perfecto, adoptan las desinencias temporales cortespondientes, ppudiendo haber modificaciones fonéticas en el tema verbal por el encuentro de consonantes, ‘como se merstra en el cuadro de conjugacion de Beixvun. ($404). §403. Los verbos de este grupo, que se conjugan como Betxvuit, son: a) temas en -vopiy.consonante muda (yy liquda (v), como: presente futuro feyvout romper Pear Jieo iorvouto eipyo apartar ogo Geby-vone unie Cato nety-vout 0 . Gyvoa mezelar nee (eo )oty-vons abrir voigw (Gx6h-Avut matar, — Gr-oh@ perder Su-vopt jurar Syd yen ity-vont hundie biy-vot romper pew »b) temas en -vvopt (en vocal y en -0} presente ‘futuro Evvun vest & Govvunt o¢ be Repawonimezclar —_Kepdawtxep) (tv. xp) opévvopi saciar ——_opéoo xpendvvuntcolgar — xpen xaréoga/ééemy cing Hook tnega. avégka ax-oheoa Sec Eenba/ Exdmy épontaléppérmy aoriso Eooa/too von ixtpaca ixpadny xipcou exptuooa perfecto vore-ryr ipa evman éweeruc avéore favtpye ax-ondhexa/ ax bhwhe Sqdoxee emmy Epo recto uax/ Zona Kora export ex6peojat xpéucyon Verbos en dela segunda clase | 181 Voz acta rexdvvvjdesplegat nex ixéwoo xéxroyat beroweebuseeer page Epwoa fone inocarwo | sunsuTivo [ oFraTIVo | iNPERATIVe [KRNTIVO | FARTICIAO open apagar iow infeow nese nero faterde | hebind de oxcddvvw disper oxebiaw(oxe8) éorébace oxéBoouan = = ae Pas. foxsBicPny ~ ries Eine sete ‘eigmoa cropéwvintertender oroptoo(arop®) éatépeoa foviexa 3 eee fab Baim xpioveunt extender orp icrowow Rorponta fae pat eae ; ae Seton Betsione Not: Taos or eos naw ite fat en ) oo acta Este verbo silo tiene presente yo imperfect actives Los demi tiempos los toma del ver bo Spon, ir Ofteealternanca voila nel presente deindcaivo. Altern com a cart TRDICRTIV]-SUBIUNTIVO™[-OPTATIVO-[TNIPERATIVO"[NENTTIVG teritieas propas dels verbosen en subjmtvo optativo y pardcpo presente y ena 3. P ° ae yohen | seu bs el imperaivo present er aannnnornad Peni 3 ie na INDICATIVO[ SUBIUNTIVO [ OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTTIVO | PARTICIRO sf2t i [i ti int senor | oo coy tbcsioyyends | vay wove vet i curva yee £| tones Suey fies Ore PP rem to Foruwoine N. tv P| Peete be kee fore bon £| aaa te es” [ew sever ion £1} detutdt { devon fe Sreiowoey ina £] detour to & D| ziniv | tw ho or f| tie toner 6.Wrae Siowe | tow sew | dow bate Eere ine ‘oions om Ef staowdaen | Faou ‘Sven oro en aa DY Bic nor rer | few 1 eam ite ioe isi | Gey tn] 2iobe i + Bel ax [ ie | tee 1 gar rfe 1] aie anf herd os 1 Siete P| shee DP Bicww 2] tw Sewn akon us 1 | Sfoes ico Dor. oi el Zooe DI Bier . _ iter Consuaciow De ein, ser (tv. dor) ‘Adtivos verbales; ‘fos (oaty qo poste — " ida em oe be INDICATING [ suBTUNTIVO [ OPTATIvo | aMPERATWO | INRNTTIVO PARTICIPO pond wen hoterdeve | ese , FY ee * Formas igus. ** ew awh y ve (xv) [sa fever Aon indict eon cltema de faze: to, lomismo au el pret: za $] Bloa/ten ino tastn Fuo: du, ehevoviny, hcboeabcn, hevesueves {| Biewng om 1) aiecoe fees | coe ine Df 2s enter Sie iesaby 190 | Copindo xx ‘Ley de Kretchmer: una vocal dtona después de iquidao asal preci ésta de I misma vocal cae Verbosn-atdela seeunda clase | 191 $414. Observaciones ala acentuacion: . El presente de indicatvo es enclitco en todas sus personas, menos la 2a sing. En los compuestos de ein, el acento retrocede slo em el presente de indicativo e impe- rativo, Ej nétenst, petéaro, pero ueri, uetéoran, wereiny, ec. $415, CONUGACION DE dO nua, estar sentado (tv. xo] (0)-) Este verbo, se usa solamente en presente « imperfecto INDIGATIVO | SUBIUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFNITIVO PP tein £| 2xienom i0-y00 nub ot S| 3 éepdipny 2. Temas liguidos modificados por yo: Bj, BA tema verbal= Ba-- aor. Badov 3. Los vetbos con ampliacién v Fj. AopBéve ty. AoB- aor. EhaBow 4. Los verbos con ampliacién -ex- Fj, @vijoxwt v.Bav- aor. Zavov 5. Veroos pluritemiticos: Bj, Zozopeat v.28 aor. fA00v 6 Verbosreduplicados B. virvouant v.yev- sor. éyevéuny {418. Los verbos en ut emplean la forma verbal pura, sin vocal temic. El aorist indicat ‘vo activo adopala forma fuerte del az; a vor media emples la bi Fj, Yoonus(ota-orn) vozactiva:Eorny +i@nu (Be Bn) voz media: Béuny $419. Co=xsTENciA DE AORISTO PRIMERO Y AORISTO SEGUNDO 1. Son raros el aoristo Lo. 20. de a misma voz. Ej, 89a, fOny . hjjoow = golpear Exkineny RAny-f-o-ouat any Fj roo ray-4-oojat iro = degollar Eopirny ——opur--o-opat oer réoow ~ordenar Eade (vays-0-0408) ey. §425. Lo presentan verbos con tema gutra, labial oliquida, tanto pures, como modificados or yod. Los verbos que hacen gradaciavociica oman el grado dil a}, ©) Grupo 22- Bh plas Nab Egmont on . . . ipo aorcbes, bey fucpes,eOue-f oor, oikhwo= enviar ioréhay ——ovae-o-ouae ou. elo a pm pas. otee oodihhw= derribar Eoéih-nv a: A continuacién se oftece una tabla dels principales verbos con ese tipo deaorstoy f= tuto, diviids por clases 4) Grupo de nsaes y iquidos Bépw = desolar 2Bip-ny fap. §426. CLASE ), Venwos EN CONSONANTE MUDA aivouat = enloquecer Esudveny : nav: coreipi=sembrat Eoxdmny ——_onaphoonat oxap- 2) Sin gredactn vocdica: ‘atv = brill eave ‘gav-f-9-ona av. hs roma ep = maar e-90ep-y ‘9B ap-4-0-ouer. Bap: | Aorisio unre rama verbal sap alegrarse ixép-w taap-f-o-opa) 100 spipo= esrb Ernie” Ypap-h-e-onar ‘pag svi ~shogar Emin — wro-oua my *piBo= fotar Expifnw ——rfh4-o-oyat xo 196 | capi 1000 Tiempos segundos | 197 428, PaRADIOMA DE CONJUGACION DE aive, mostrar (LV. ~paV-) EN AORISTO PASIVO FUERTE [aNDICATIVO SOBIUNTIVO | OPTATIVO ] IMPERATIVO | INFINITIVO | PARTICIPIO foimosnado | sosmovnado | furamoarade | sedmasrade | sermasrado | riendo mos een ye gently Ngavels 2égions ers soveing ene sana evrioa 3 ion oot even ave cover 1 épemaee geviiuey ‘assipey 6 paver, 2epivnce soviee sretee nce ‘evans Aang eo. euiee ever ave 15429. PaRADIGMA DE CONIUGACION DE gativ, mastrar (LY. ; es net) fl sasfecho, colada Sab cGy = vole Réco}a4 : Bory (poe. = fui persegvio (a0 odin =e consumt (9Bi@ Seba fuideramado (ae shy poet) Fa acereado( we Smee = fa tl (Oven 433. AoRtsTo TERCERO (FORTISIMO D ATEMATICO) ae ee eabtcata DE TEMAS eX a, riven andar (Lv) vo [ PARTICIFIO imagine [oman Reerewo [ Baer PARTIC i Bain . ey Bic pains pit sav or Pain Biro foyer : ; fire Bae Devers oe ie ton Biv 4401, Siguen este maselo ios verbo . . Aoristo Tema verbal spins ~envejoer ‘mpever in 208) x BiSpdaxo® = corer Bpov foe stout = volar ea cexsu = (favo aelantarse tev * Seutiza sito en compaestos Tiempos segundo | 199 5435. PaRDiGwa DE TEMAS EX n-e, oBwvup, apaciguar, cafmar (tv. aBe-) INDICATIVOT SuBiuNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTTIVO | PARTICINO | eps gue yooaraizie | amacignene apaigua ti paciguar equ asi hi Peiny - Nobis of Being 890: of Biv ofsion os Pein Bice Bev ke oBixer Beivew cB 2eopnee site oh obiee ‘Biome Biot obeiew eBiranioPiwoay ohivas ePirow Bein Bio ‘Bion sBivor $436. Sigue este modelo l verbo Aoristo Tema verbal péw= Muir Eppiny oun $437. PaRADIaMA DE TEMAS EN 0-, 7>Vant, conocer (LY. 1¥0-) INDICATIVO | SUBIUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINITIVO ] PARTICIPIO conor ue yo comocea | conociese sono nb conocer a gue conoce 2 ws Pas roi at sien Sie re ein pow Pavone vriuey pike Dirvore race ‘pote poe 3¥yaany ye ie riveantinoooe D2 precy rrikov 7 ‘wior 2eyvieny reo poe now 5438, Siguen este modelo los verbos: Aoristo Tema verbal GXioxowar=sercapturado bikwv te BrBpdioxw=comerconavidez pa Bow Brseo= vivir Blow Buo- {§439, PARADIGMA DE TeMAS EN v-v, 8ive (560), sumergin(se) (Lv. v-) INDICATIVO | SUBIUNTIVO | oFTaTIVo | IMPERATIVO | INFNTIVO] PARTICIPiO sumergi gueyosunerie | sumergiese merge samersir lagu samerse ry Bin vino) 2 ibs Bins 0 Bove 3 ebv Bin Boew 1 Bypew Bier Binuess 2 bite Bore iBines | See 3 waar Beer Gino) | Sivewy Gicoour D2 iver Sicor Bebe Biren 200 | Capt 08 $440. Sigue este madelo el verbo Aoristo Tema verbal ‘gb engendrar Foo ov {§441. Los siguientes imperativos presentan formas aisladas: ods (w= tener sRSBL y we (WS 5éxAOL y REEAUTE (whine = ofr iQ (nivo = beber $442, El verbo eteivay = matar, presenta formas aisladas en el indicativo: éxxav, infinitive: sven y perfecto: nrdgy weGpeves, 5443. En composicién, fos varios verbos retraen el acento en el imperative: évaGnOs, Go fin0h, Budyvah. {§444, Cuando un mismo verbo tiene el aarsto Lo, y 30. el primero tiene valor transitive y el lltimo intransitivo Valor transitive Falor imransitivo aivo Broa Biv Biro tne ie oBivvont fofinoa tov vio Epvoo touv 5445, PeREECTO FUERTE Acro Ex uilizado por los verbos en gutualy labial, y algunos dentalesy liguidos. Estos son general- ‘mente verbos monosilabieos oraices (Le.,aquellascuyy fema verbal no puede descomponerse en otra forma més primitiva, cias personales/modales $446, Se caracteriza por unin drectamente el ema verbal alas desinencias personales sin -« como desinencia temporal del perfecto. Tiene pues: reduplicavion, raiz y desinencias personales/modales. 447, Siel verbo tiene dos perfectos: débil (con x)y fuerte, tend los siguientes valores: perf. lo. 0 débil= transitive Ej, neiBoo- néxereer™ he persuadido perf. 20,0 fuerte = intransitivo Ej, nei®o- néxoWa = soy persuadido, creo 448. El pluscuamperfecto de indicaivo fuerte shade -e al tema del perfect fuerte y las de sinencias secundaria de persona correspondientes: Fj. &-xeno‘®-e1-v Tempossegundes | 201 $5449, PaRADioma DE CONIUGACION DE get, huir INDICATIVO | SUBIUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTIVO | PARTICIPIO he nado bier ido haber de ir | qua ido PT 1 xégeure egebqoun 1 we9eo 5 ©] andpeures mepeitos, finasitado) | negernivas | reper Fa ntpeue negcino. negtvts g| ee ee G.egesyse0g ‘ recurs, Taba P| 1 exepetnew Ly reseociress pf ieee Sixcoriony $450. Pearecto astimapo sicow —ordenar rey séaxa, Aédowner 3. Vetbos con e + liguida (A, p? © nasal (u,v) que en el presente modifican la vocal et (pBe(pe (gBepjo), pueden cambiar € a 0, como en EqBopa, pero mis frecuentemente cambia ea, Ej, oe Eorahxcr ‘Verbos con vocal a + liquida cambian an Fj, paivonon > wéymva. Con frecuencia, las consanantesguturales lables de prado suave y medio, se cambian por su correspondiente asprada, del siguiente md: gutraes en, Y.00 1 abiaes en RB. Eh xpdioow > néxpaya— éuna > RinoRe S451, A veces perfect agpirado se da al lado del perfecto normal, Cuando esto acura lor de los tiempos es come sigue: Perfecto spirado™ transitive Ej. xéxpaxa he hecho Perfecto normal =intanstivo-Réxpaya= me encuento §452. Los principales verbos que presentan el perfecto aspirado son: Verb Tema verbal Perfecto iyo conducir a tuo GAésooo camiviae Gide (anvinhayo volo absir svar dvégne y évéwya Bhéxro — datar Baap. SiPhaga Beixvont mostar Bex Bebe Budxo ——perscguir Brox Bedioxs @AiBo ——_oprimir Oa. xeOht9a ‘eqp6co@ proclamar sep expo rér@ conan or: xéxo9a pedro mezclar en neuer Fpdsoo hacer pay rénpaxa . y réxpaye, oxéata —excavar ona. Foxapa 202 | Capito x0 La gradacidn voclica se da independientemente de la formacién det perfecto, i.e. per- ecto puede ser débil, fuerte o aspirado 6454. Los principales verbos que presentan este tipo de perfecto (generalmente perfectos se- sgundos) son: Liguidos Tema verbal Perfecto yiwouat —legara ser Yen or rere Eyeip@ —despertar Eyep- E900, EYP eee @iAL@ — Mlorecer Gok. BeA- Ona havoc estar furioso ow y= névo——_permanecer ey, HOV-, v= gaive —aparecer fecv-, ny eAcipo —destruir ‘Bep--¢8op-. Bap. yéoxo abrir laboea ew Guwwrales xpéGo—_grtar xe eregdveo adelantar day Am ‘ist engendrar ‘n-(1eR-), 10% rhéxo —wonzar hex. ROK: ynbrege Tiempos segundos | 20 Dentaes RavBivn ocular a, An Rania xioxe Sufi 08, nb ré-novla naib persuade rei, 2018, 08. ré-n08a dejar evr Rowe Jane 2é ove dar vactas ope6-,oTpow-.tpap- Eotpoqa alimenar 929" pop. Spa ré-popa Verbos con gradaciin voclica y aspiracién Khérww —robat cher, xhon-, wha: xé-xhoge RauBave tomar 2a dnp eng Reo reunir dey, hoy coxa éun enviar ewe, Roun né-nouga, spénw volver ‘pen, 19OR-, tpn sé-xpoper Excepciones (con reduplicacitin dca o cambio vocilico irregular) fxoio oir desixoa eign unr castigo avoir abrir av ilo acostumbrar fpxouce ir épicow — cavar opapune ywout romper Fone 9455. PeRFECTO ¥ PLUSCUAMPERFECTO FORTisINO curre en muy pocos verbos. Su principal caracteristica se da en el indicativo, que diferencia las personas del singular (vocal larga 6 diptongo) las del plural (oral breve) El tipo més evidente es of8a-38, perfecto con valor de presente, del tema Fi8-, que c0- rresponde a dpéw, ef cual en su conjugacion offece gradacién vorilica en sus tres grados, come lo demuestra l siguiente paradigma: 208 | Capito 04 $456, Parabiawta ne conUGACION DE oTBasé (Lv. Fi8, FeiB-e, Foid) | inpicativo supyuNTIVo* | OpTaTIVo® | IMPERATIVO | INFINTIVO | PARTICIPIO [i ee sire he mr ewe oe 18 ein Nii 2otecod-tay | isis cing | iodo | cides cove elem on sein iow 85 tae ioe Hosa weave side [Hew owe sbi sBiiev | Tom iter si toda [tem sehr 1 fn ee I 2 fino be, 1 Fin fe | Sour fee TY 2hore bere 3 how iow D] 2m tv vera Tans i debe tio resenan un ema mpi conn areiads en INDICATIVO | SUBTUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINTTVO | PARTICIPIO sae ‘ne Interde | etque sh ‘ihe F| tom Teste N sobs | 2eion Fone siowttas | Seoato 1] 3etocm me Seger 8 1 eine Oden £| 2 tinwoe a sot, ior Sones | 2cocator itor {§457, También fiece este tipo de perfecto el verbo 8¢81a 0 8é8orxa, proveniente del tema in- usitado BeBe, que tiene valor de presente, La conjugacién de cada una de sus formas se pre senta en las tablas que siguen, Tiempos segundos | 208 PARADIGMA DE CONILGACION DE BEBtc emer TNFINITIVO | §459. Un eroer verbo es fore FéFo1xa), perfecto con sentido de presente de eikw = parecer (de laraiz fx, de donde: eixtv = imagen). INDICATIVO iIUNTIVO | OPTATIWO | IMPERATIVO PARTI Su conjupacion es defectiva, Podemos encontrar: ef rib io Babi INDICATING SUBIUNTIVOOFTATIVO—INFINITIVoPARTICIFIO £| 28d sins Rercin — | 5260 beter FY] 3 sbe Sebin bediein a toi ‘nixon ‘torsivan ‘ous / cies, | saesuer 6 behing ee £ | 2 bie a aw a Kbvies voy 2 | seesicou Ebene irevcatt D) 28bv0r ‘Reno prt 3 enor capris ala En pluscuamperfecto solamente: igo P] 1 Bein $460, Otros verbos que presentan este tipo de perfecto son 2] Bais a. Eoanxa (oé-oorsa) 30 extoyen pie, perfect intransitive con valor de presente de Yorn O | | Bebeney Fut. perf. teoti\&o: me pondré en pie. P| bia b.séOomxar mori perfect de Ovo 1iibrcev Fut perf eB: habré muer rs © BeBnea andar, perfecto de Bava. babi a. richowe ‘o soport, perfecto de aria tht, con valor de presente e xtipare osrtt, perfecto de xpdtio = grr. 458, Paraonoma ve conuoACION De Bowe, fmer $461, PaRADIOMA DE CONReACION DF Born yo estoy en ple (Lv. arH/ara) INDICATIVO | SUBIUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINITIVO | PARTICIFIO DIETING | Suszuxmivo | orrarivo ) warerativo | NaNO | PaRTIGinO tem ime tentoe tomer qnctene raya cweyocwtenie | ques | ease ope | exrente. | elqwenten P| sito ioice bolo Beloit ine pie | 28eboene Bedoieys Eeotvos | asiador | toutver | Berto P| Teme Text ‘euine Nisa? 1) sbigace BeBoien Sebinor Bedonts fe] 2eoomas ir forains | vorab ioxivas ‘xaoa ell eres Otten; |PMEE | deem vont ioe’ | deat ionic £| dteetotcars” | a Rctorvieg | PRS | ttorener « a « 0G. toro, | 5 idoten semen |B | 2 eee ino D) 2 6eboiceroy = entoros aie D) Bierae Pl tote i LY 2 eBoiens fF) 3 ectensiorti 3] 3 estan HL) eters B |! eeBoixener 8 | 3 toviees Py ebteeere §] texas J ktoicoey #) Beso D2 tebe cao 3 anebocon Dever deren 206 | Capit * Fs rare encontar fens, vi, 65 *+* Es aro encontrar el dptongo ena lay 2a.p.s:bothnew o viene; teria; o ciennes, empos segundes | 207 $462. Los verbos «éBvnga, réthexa, Béfinkay xéxpary. son defectivos, con las siguientes for- PARADIGMA DE-CONIUGACION DE yx. haber muerto $465. PARADIGMA DE CONJUGACION DE térAnxetyo soporto INDICATIVO | SUBTUNTIVO | oFTATIVO_[ IMPERATIVO | INFNITIVO | PARTICIFIO PL inca evn =Bvainw Weatvedg s]2 iva seBrdvat eOveia Ela reve etd, §] teaver G rebveeas £ | 2eidvare Ovi 9 | sreBvaou revairos r P| sésebvacas $463. PARADIOMA DE CONIUGACION DE BéBnx«, haber andado INDICATIVO | SUBJUNTIVO_| OPTATIVO_| IMPERATIVO | INFINTTIVO | PARTICIFIO an pea Being Benes) e]2 fefeivan Depo Es e865 Bein £ | 1BeBouev 6 BeBar0, EY 2 piace BBons © | Spesio: Bebo Besiros 464, PARADIOMA DE CONIUGACION DE Kéxpay, yo Brito INDICATIVO | suBJUNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINITIVO | PARTICIPIO P © 2 véxpe. i : 2 wexpaere 208 | Copindo x0 Tempos sepundos | 209 INpicativo | suBmuNTIVO | OPTATIVO | IMPERATIVO | INFINITIVO | PARTICIFIO elt Teekay Nweaias f| 2 steht ev reeks Fla rediayevot 8 | i waar pha rho ala p| patie Capitulo XXX VERBOS IRREGULARES $466. Los denominados verbos imeguleres estin agrupados en cuatro categoria principales a saber: |. Verbos con refuerzo -ren el tema de presente, y que se alarga a en el futuro, aristo y perfecto 2. Verbos cuyo tema de presente esti reforzado por el sujo x (-tox después de conso- nant), denominados ineoativos por indicat, mediante el sufijo, el comienzo de la accin, 3, Verbos con refuerzo -v (ve, wv. qav) en el tema de presente 4. Verbos polirizos que forman sus tiempos sobre temas que suften madificaciones fo nétias $467. VeRwOs CON REFUERZO -© A. Enel tema de presente Presenie | Tema verbal | Futuro Aotsto Perfecto Teneo [ie ve Erua porespe ype Eyduunooe oa eon | Eruduny eau P.O a Bio Boke parece Soxe- Boxfjow e5oxnoa. BeBGxn Ko P. én, BéSoqen Bonet Tooke Béboxra: times pane ébiu- [abe | Boo Fooa Foxe whan iow Bae Foon Poon wa 210 | Capito xX B. Refuerzo -cen el rema de futuro, aoristo y perfecto Presente [Tema verbal] Futuro ‘Aart Perfeao eo Gaebe- | aebhow Tidénoa Weeua tae Rae EEL ‘Haebo oo ikiao rithor ie Sone é8écouat AyBéoOny afigine Béoxe Booxiioo EBeornow ten ». oor BoTlayer | Bouts, oukoonax | éoukihw Fefodinyan sven Boute Aiounine fo Be, Soy | Bahia Beno Bane ie Fe bey | Behe Tainee Séouen Se-, ben: Sefoouon ebehGnv Seb eyo Beko ied, eBedjow NPEANGa HOEANCa fmt eons. Epopen tp eon Ephoopon ‘Apouny Eppa Epp Epphicw ppnow vag xaB-eb500 ebbe- eaBevdqow ExaBedénoa tye Bete | Bvico yn Wao a ayine ra wiBcSotnen | ExoBae vane we0e0 ». xaBéBiooua, xaBeoBfoouar wig Hee HORE foo —_| Euoyeatny | wend pedo werd weddnow eneAnoon tara pentode | wedge wBaryor [wake wea neo Tice aidan wedopen peAroopcr euedn@ny ug edgy per presser Trew naib a poi piv. Veron regulars | 211 Fvev dun 212 | Capi 0x1 ve va, vais vans Be disceibuir P évenifiny vey énoe Ko 65-.6fe- | Row Know Bada ce chiptiendo \" present oFuor (oiuan) | o,oin- | ofhooua iene ofeona oie ole | eizoouat Gaerwalixore mae sew. ruc ogethun Opeth, ogeioo dapeianoo cxpetanKor sdeber perry, PdpedAOqy och Jigehov aap exes | weoouae xm ence tele x éxxuny aro 3 ToReo Eruyaltanay | teow spear ore Périmy ipo ye, | amipico txipnoa edonke Gea pe fxéonv [ xexépnuon | $468, VeRu0s CON surUO -GX EN BL-TEMA DE PRESENTE A.Con el tema de presente reduplicado Presente | Tema verbal | Futuro Aorist Perfecio BiBpdoxo | Bpo- Bpdsouar | EBpwca BiBipoxa dlevorar BeBpidoouas | Zoo 42 piBoouer fer ant | repay Trondoxo [wo ronan | Even Eove Bt-BdoKw bax- bdabw 8BiBaka Bebidaya covet P.GBSexy | SeB(Sapuon (Gro Bee Go. ee-iBpas dino BeBpaxa Spon Bpdooues (aye wr ewiea | e-tunce hte recone ‘uvijoKo-pan uvno@oo-yeet | ev}oOny dunce munpaoxe ‘npa- , ‘néxpareo. vente xpi éxpoucn Tepoowe — bepo- “p00 Fpw0a ‘expo eo L lhe B. Con el tema de presente sin reduplicar Presente [Tema verbal | Funuro Acris Perfecto plone ape éptoo peor Spione seni ipéony ‘ae Bio TeerBrsoouee | av-eBwodunw | dvarBeBloxa Bidowoue ev- ryn-265 un -té05 hhonrar honrado, honorable que debe ser honrado ‘Algunos verbos toman una -oanaligica, entre el radical y la desinencia propia del adjti- vo verbal Fj, Raw xayo-t6s/-ré05 Grobe — éxoverds, 2..Los verbos guturales ylabiales cambian su consonante por la correspondiente fuerte ante [a ddesinencia de adjetivo verbal; los verbo dentales la disimilan ea - Bj rego» ers ‘war-iog csenbie escrito gue dsbe ser escrito ido xevesbs persian persasido xoicoo-> spax-xég patios hacer hecho ‘te debe ser hecho 218 | Capitulo 001 wo Opee-t65! Bpex-os corer corido aque debe sercortido +. 1.0s vetbos liquidos modificados por yod toman el rema puro ante la desinencia del adjetivo verbal Eh Balve tw-fav-> Bods pertiog 7 Dna auesepude andar ucarbeverando ‘Los vetbos con gradacién voslica tomate grado diame de ai desiencia dl ad jeivo verbal ° se Beipw > pBap-t6g up reg testi destido hese debe desir S-Losvebscontepessionuttianamicsingle Bion fois So og dar tho hese debe dar ina tex Be-og Sar colo goes ete nest an ig ios inmarchar ‘marchado que se debe marchar 6. Los verbos con sufijo vv 0 -ox adoptan el tema puro, Beikvot Bein-rdg dpicxe copes ptoxe apeo-rbs, Seton? Geve-cég ceux-séos, ($477, CONSTRUCCION HELLOS ADIETIVOS VERBALES La consiruceién de los adjetivos verbales puede ser | 1 Personal. Enfatiza al sueto tiene significado pasivo. Se da sélo con verbos transi ladjtivo verbal concuerda con su sujeto en género, nimero y caso, El agente, silo hay, ‘van dativo porque denota a la persona interesada en la acc, Ej, Exo} robx0 08 nommréov ‘esto no debe ser hecho por acasons ares el veto se qu concur con el se By wotouds vu dow Beordos Uno dbs or rnd por soos c ue nf I 2: Impersonal La mis comin priscament activ prs signin, a accion See te ca ees inanstves or seguieseneralment por nite oda) Pr dis de spadncelh sucesiv4, po ecapral noha cha ean. seer aya cosomae a ae ao cs acl elev el) cambite sin por agalactiae ge bale eal es dc, por Adjevonverbaes | 219 El adstivo verbal se pone en nominaivo next, generalmentesngulat. Su objeto ven el caso regido por el verbo del que deriva cl adjetivo verbal. m Si hay agente, va en dativo 0 a Yees en acusatv Se puede agregar verbo ser que concuerda con el sujeto. La expresién es equivalente a dei + infinitivo. = . Ej, tatita hiv xomtéoy éorly = vate Hpiis Set xovjjoar Aebemoshacsrestoesnocesario que hagamos cto ‘by xaxépa cox sntéovéaxiv ) HeMPo: antes de pd deinvov antes de comer ©) FrcuRavo: ddefensa de, por: wérzeoBa xpi raiBev luchar por sus hijos referencia: xpi covcav tebviivan dv Edorto con preferencia a esto escogeria morit Locuctones: xpi xo} roveiaBa preferir a muchas cosas EN coMrosiciox pofiovheseada deliberar anticipadamente -xporiBévox poner detante dar preferencia -xporivery bober ala salud de pofbivew irdelante po8thbe manifesaranticipadamente {§492, PREPOSICIONES DE DOS CASOS: GENITIVO ¥ ACUSATIVO 1.614 Idea fundamental: a través de Con genitivo Con acusativo 1) Lucan: através de, en, entre 8) LuGan: através de (sélo poetico) 81" guo8 por mi Bic Sanaa través dl palacio ‘ua ze1piv Eyer tener entre manos b) emo: by Tiempo: durante (silo postico) 1) Duracién: durante, hasta Bid vbera durante la noche Bi&-vortds durante la noche 2) Duracién no continua: luego de S1&:zp5v00 luego de un tempo ©) FIGURADO: ©) FrcuRADO: insirumento 0 medio: por medio de causa: Bid to8t0 por esto 8v éexvt08 por si mismo ‘modo: 5x orov8ig.con premura Lasprepascionsgriegas | 227 Locuciones ‘ua-gtA‘asiévan evi vivir amigablemente con alguien Bude q6Bov civax tence miedo 8 obdevée soreiaBex no hacer caso de, no apreciar ue Bpcxyvtéuaw lo mis pronto posible ue xegaAainy sumariamente (en los puntos capitales) Bude xo}AO 4 una larga distancia EN comPosiciOw: a través, separacién u oposicin, intensidad 0 continuacién BiaBaivew stravesar Suasxoneiv cxaminar BuaxovriCeofkat contender en el lanzamiento de jabalina Bia Bpew destruir completamente 2.naé Idea fundamental: deseenso op. vic Con genitivo a) LUGAR: de arriba abajo, debajo wear xhiuanog xaraBavew bajar de una esealera wear ig Siva deseender bajo terra ) cuRADO: ‘posicién: contra 2éyew xactéctivos hablar contra alguien relacién: en elacién con Erewvos xe twos alabanza en relacién con alguien sndday xa” Gxpac EActv tomar una ciudad por completo xeaté viotou por detris EN COMPOSICION: bajo, debajo, contra, aris xearéyewy conduit hacia abajo xearanoeusiv twa combatir conta alguien rearadixiiCew tiv6s condenara alguien 228 | Capi CE Con acusativo 8) LuGaR: de arriba abajo, por, a través de, bajo ‘cad boty comrente abajo by tiempo: hacia, durante, en tiempos de ‘sar’ éxtivov tiv zpévav hacia aquel tiempo ‘cat thotv durante la navegacién ©) icuRapo: conformidad: x9 xax”éyé segin yo, en cuanto a mi distributive: xaxix ha por tibus {nalidad: aheiv waste npaw navegar para un asunto ‘modo: x8" jougiav en silencio JOCUCIONES: ‘cacrpOnov segin el modo, convenientemente xarécnbda inmediatamente, sobre la marcha ‘cart uoxpy poco a poco werd Idea fundamental: en medio de Con acusativo 8) LUGAR: entre (poético) ever yeipas entre manos genitive LUGAR: entre, con ctv tiv entee (con) los amigos riemPo: durante, al tiempo de, con by Trespo: después de “yuépas al amanecer uerés thy ndoeny despues de la batalla in, compania: weve Mavrtwvéaw EuveroAéuowy learon enalianza con los Maatineos nformidad: werd voy segiin fas leyes ‘COMPOSICION: con, después, ats, cambio -aréyncof iva enviar detris de alguno avoéw cambiar de opinién, arepentirse ‘onép Idea fundamental: sobre genitiva Con acusativo ) LUGAR: sobre a) LUGAR: encima, mas alla ip tw kegchv sobre las cabezas ‘inép 'EAAnandv ov mas alli del Helesponto ) FIGURADO: ») FicuRApo: terés: por,en favor de op. kad pig naxpibos née luchar por la patria sa: por Beiobar imp tvos emer por cualquier cosa mento: en relacién con = nepi P ROREtIOV Boukeea8ex delibera en relacén con la guerra exceso, mas alli: imtp Bévayy masallé dea fuerza ‘courosici6s: sobre, encima, desmesuradamente, por en favor de) epxivew beber en exeeso eppovelv woe despreciar alguien parobjaxew tie more por alguien 193, PREPOSICIONES DE TRES CASOS: GENITIVO, DATIVO ¥ ACUSATIVO, iyo Idea fundamental: alrededor (por ambos tados) Fene los mismos usos y significados que nepi, pero es menos empleada, Con dativo Generalmente de uso pottico, ‘on genitivo jeneralmente de uso posto. Con acusativo Regularmente uilizado en la prosadtica 8) Luar alrededorde, en tomo a a) LUGAR: alrededor de <éupi xepafjen tomo alacabeza duel ti bpucalrededer de los limites ) LUGAR: alrededor de iver dqugi av Bopiow tar alrededor de las puertas Las preposcones regs | 29 Con genitive b) rrcuravo: relacién: eugi twos Keyew hablar acerea de alguien causa: wéxeo8on poi yovarxig causa: ‘combatir por una mujer Con dative by ricurave: relacién: cixeiy qi we hablar de uno 9% 6B por miedo EN COMPOSICION: alzedaior, de los dos lads Gupuoeiv vacilar (eflexionar en ambos sentidos) 2ixi Con genitivo a) LUGAR: sobre, hacia Eni tig egaig Brew 2. evar algo sobre la cabeza xi Liqoou nAciv nnavegar hacia Samos by Tiemro: en Exi Kipov Baotheboveos, enel reinado de Ciro e)micueapo: distribucién: éxi tervéipow decuatro en cuatro conformidad: segiin vyouous éxi xaipod never cestablecerleyes segin las relacién: ti los encargados de los asuntos pablicos referencia: éxi ios Key hablando con referencia 230 | Capito 20.1 ‘dea fundamental: encima Con dativo a) LUGAR: sobre, en ni rf rupG xelevos ‘echado sobre Ia hoguera by Tiemro: después de, durante én vort( de noche Eni roSto1s después de esto ©) FIGURADO: causa: yaipet éxi wt alegrarse por algo propésito:éxi xeudeig wevOivesy ‘aprender para instruirse dependencia:éxi ao Fora ddependerd de tt Con acusativo by TIEMPO: sobre, hacia nei zodrov rbv zpdvov sobre este tiempo ©) Ficueapo: aproximaciin: dg ri tBfovee unos (cerca de) sesenta ‘ocupacién:éaugh Beinvow novely ‘ocuparse en la comida relactin: vz uo tov noREUOV lo relativoa la guerra LocvctOn: oi éugi twa algunos de los que lo rodean, su escuela Con acusativo a) Lugar: sobre, hacia vaBaivew éxi xy ienov subiral caballo tl BeE.dv a (hacia) la derecha by tiempo: por (denota extension), durante Eni Béxa En probodv alqullar por diez ais «) maunapo: hosed: tx 20 rodeos contra los enemigos finalidad: éxi Pipav euévae salir por azar antdad, medida: ix yuepiv tmpoco condicion: éxi ving bajo esta condicion éxi sv nparyuévov xi Idea fundamental: enclma genitive Con dativo vocuct6 ex tuoi ‘en euanto de mi depende {ComPosiciON: sobre, a, por, ain, contra i Gévan imponer wapcupéoflas tomar por estigo ipeeac preguntar ain :Poudeiew planear contra srapé Idea fundamental: junto a enitvo LUGAR: de, de parte de ea8an naps ivo05 ir de parte de alguien Con dativa 2) LUGAR: al lado de, junto a ‘tanapa Oodarmn xopia los parajes junto al mar aii nap” énoi 1c dumerpiaréoriv enaaiexiste tambien cieta experiencia ) FiGURADO: igen: napé.o0y éyéBlouey dimos det, IN COMPOSICION: junto a, encima, ma ipréven avanzar, junto H ropehasivewy pasar de largo Con acusativo Locuctones: soir’ ue tos Eni sods ‘en cuanto 9 mi {as mis de las veces Con acusarive 8) LUGAR: haci éunew deyyéhoug napé twa, ‘enviar mensajeros 2 aiguien Baivew apis xoxapsy andar ao largo del rio by TieMeo: durante rap’ ov tov Biow durante toda la vida | ©) Ficueano: ‘comparacién: en, en comparacis misque apts ois avs en comparacién con los dems Exéver napi rots &AR0u5 | ‘rabajaba mis que los demés ‘causa: debido a, a causa de, pot napa thy éavt0t dueheiay por su propia negligensia adicién: aderis de Eyoudy 1 maps tara 2 héyew tenemos algo ademis de esto que decir ‘pasicién: contra a apic ods wOu0vs Ka aos contario las leyes 0 de acuerdo con ellas distributive: cada arp five tpisov cada tres meses Locuctones: napé wuKpSv casi rap’ dhiqov casi Las pepasicionesriegas | 231 Idea fundamental: en tornoa ef, dui Con dativo 4.xepi Con genitivo 8) LuGar: alrededor de epi oxéovs alrededor de lacueva 48) LUGAR: (rar0 en prosa) alrededor de éhiarnept tai xepatv brazaletesen las manos causa: BeBuéven nepi sf wind relacién: acerca de, sobre é ‘emer por la vida dé itn, hablar sobre a paz causa: por epi xonusira wérreodat ccombatr por las riquezas superioridad: sobre, pot encima de epi xdveov Gu elvan estar sobre todos los dems S.xep6 dea fundamental en tornoa ef. dui Con genitive Con dative Locucio rs: Locucton: nepi g6Be por miedo epi roRAo® (navtde) roteto®ou poner por encima de todo epi otiBevic roveioBeu ‘vo tener en nada (menospreciar) EN comPosiciOn: sobre, alrededor epeyiyveoBax superar (estar sobre) Idea fundamental: allado de Con dative a) LUGAR: junto a, cerea de pbs x Ekigpdiry norond junto al ro Eusrates 5. pis Con genitivo a) LvGAR: cerca de, ante pd 109 noraod cerca del vio 232 | Capito 2X Con acusativo a) LUGAR: alrededor, cerca de epi ndoay sy AfyoRtov alrededor de todo Egipto epi Eianoxsvtow cetca del Helesponto by mewro: hacia epi uéoag vias hacia media noche ©) ricuRano: relacién: sobre, en reasisncon oi wonos rep tos qos las leyes sobre el matrimonio ‘eupacim a (alrededor de) epi ptAoaogiav onoubatew dedicatse as filosofia acompartamiento: oi nepi twa los seguidores de alguien ‘aproximacion:nepi to; Baysdiovs ceztea de los dos mil Con acusativo Con acusativo a) LUGAR: a, hacia, cerca de rps tiv dyopew iéven dinigirse al agora by memo: hacia xpd¢ éonépay hacia el stardecer Con dativo b) Ficurano: adiciin: ademas de pig rotors ademas de éstos len presencia de: ane pag 1 Bikar Mew hhablar ante el juez genitive FIGURADO: nto de vista (a favor Bg tv05 ive de pare de uno ue: neoBax xpd twos ‘ultrajad por alguien ymento: rps Betoy Los doses formidad: sein 08 Képou tpdrov /comPosiciOw: ademis de, hacia, contra poseumhéxw enlazar ademis yoetHt ir hacia pooxpovew choca, refircon .in6 Idea fundamental: debajo n genitlvo Con dativo (poético) ) LUGAR: bajo, debajo a) LUGAR: bajo fig bajo tierra ‘ond xp inert bajo el vestido p Ficuravo: by FiGuRADo: ente:Bieny Bava ino 605 castigado por alguien usa: debido a 8 Béoug por miedo dependencia, dominio: oteiadan ig" taut) poner bajo su dominio (someter) Con acusarivo ©) FIGURADO: ‘modo, conformidad: con ‘xpi Biav con violencia segtin - po tiv Bovequy shy dra sequin sus propias fuerzas hostildad: conta, on ohepeiv xp r0, pelear contra alguien BuxdbeoBar npc iver tener litigio con alguien fimalidad: para pds @uaiy xa oompiay tig RECO ‘para defensay seguridad de la ciudad Comparacion: como, €n corsparacin con pd néwvras roig Doug camo todas fas demas Locuctonés: xpic hBovity por placer pds xp por favor ‘OBEY rpg Eué esto no me importa poe cave conforme a esto, relative a Con acusativo 8) LUGAR: debajo de al pie de ‘bxb xb ewig debajo de la muralla Ev ta md vGpos ius en las aldeas al pie del monte ‘by wempo: hacia ‘bxd viet: hacia el anochecer (ara vez) dorante ‘bx6 tiv oexo1t6y durante el temblor ©) FIGURADO: dependencia, ox6-wo. yiyveoBar dominio: caer en poder de uno Locuctox: bx6 «1 de cualquier modo Las prepascionesriegas | 233, EN ComposiciON: bajo, un poes, secretamente ‘inoBaivew descender,retirarse ‘bnompa empezar a eavejecer ‘smofthéxew mira furivamente $494, PREPOSICIONES IMPROFIAS ‘Son palabras de origen diverso, que se emplean como preposiciones de acusativo,dativo y genitive. 1. Con acusativo: og hacia (con nombres de persona) Bj, néuinew dg ZéRove enviar a Solin ov ~ juntamente con, con Ej. due fwépg con el dia 3. Con genitivo Gveu sin veu gBbvo sin envigia Gxpulc)— ~hasta déxpu vig xapSiag hasta el corazén Simyv! —~amanerade, como éyyéAov Bikny como un mensajer0 trig =cerwade Exc dbo8 cerca dela entrada ciao =adentrode foe rig obxias adeno de lacasa ixeés = fuerade ‘bets EAniBos fuera de esperanza Bveca! —=por,porcausa de roo vena por page évaveiov? en frente de évaveioy érdveow en presencia de todos évwds = dentrode Eytbg tofeOuatog a (dentro del espacio) tro de fecha Bo afuera de Fy ennod fuera de si £966(6) =directoa 080 tg nega directo ala cabeza RaGpa =a escondidas ‘dpa tivig a escondidas de alguien eta’ entre, enmedio de _yerad Aéyov en medio del dscurso née =hasta 1éyp1 Beddkoony hasta el mar SmoGev =deteis de Sx1oBey Guo} ders de mi hiv =excepto Riv SA‘yaw excepto wos pocos xnoiov?.=cercade Anoiov raw kon cerca de as aldeas xéppo = lejos éppw tiv frond lejos de los altares xpboBev = delante de péoQev 10 Oupi delante de las puertas xipw! — = gracias a, debido a oD-ypw gdebido a qué cosa? xopis = lejos de, sin xopig xohaeiag sin adulacién * Se encuentapospuessorégimen, lo mismo qu vexay a . SévipaGepontiny cot auprop Hera cid los bles ors fo PAvecescon dave: ave eit Cons alguno 238 | Capito xxx Capitulo XXXIV ELADVERBIO 5495. Los adverbios griegos se clasifican en los siguientes tipos: ‘De modo, de lugar, de tiempo, de cantidad, de afirmacién, de neyacién, de interrogacién, de duda, 14496, Ademés de los adverbios ordinarios de modo, de lugar, de tiempo y de cantidad, hay los adverbios correlatives que corresponsden a estas cuatro clases, dependiendo de su teminacién, que indica: sos la manera -o1,-008 ladireceién a elpaso,lamanera -oBev —_laprocedencia 0», -081 el repaso sore tiempo §497. Apvermios ne wopo | Lamayoria de los adverbios de modo se deriva de adjetivos y partcipios, al cambiat lav f- nal del genitivo mascalino plural a-s, Ejemplos: adjetvoe genitive plural adverbio é ogi ‘ogi = sabiamente Bvt 8vt0s = realmente ‘Algunos ejemplos de adverbios de modo en ~0 son: Gang = verdaderamente —Brapepdvtas diferentemente Exvivng = de aquel modo —_-éivrag~ de todos modos iopp6vng= prudentemente 2. También se emplean frecuentemente como adverbios los adjerivos en forina neutra (singular ‘ plural), muchas palabras en dativo y formas de ots casos. Ej. uéya= grandemente —xowvf)=encomin ‘A continuacién enlistamos los mis frecuentes: erein66v ~en trope if) ala aventura ‘apxtv =ante todo, de nuevo, absolutamenteiEXAnvwori=alagriega Big= por fuerza 4186 ~ agradablemente en piflico ‘tov = tranquilamente Bikny ~ segin costumbre {8ig= en privado, en panicuar Btaivrbio | 235 dpa ~en seereto, ocultamente Svoncr = nominalmente hémy = en vano avényei = en masa eydi.a = grandemente =a pie, portiera lament poika= gratis -neomin ou ABEny =en conjunto xojt6fi= con cuidade, perfectamente .9965pa= fuertemente, muy poBony =a escondidas oyof\= holgadamente, a placer iow ~ por ejemplo 3. Otros adverbios de modo presentan varias terminaciones: ‘58a = con los dientes x06 =con el puto separadamente 0s tig, be, otr04s) dealgin modo asi tan Abe se refiere a lo que sigue; ota, alo que precede $498, Apvensios DELUGAR | Los mis frecuentes son: aw arriba uaedv lejos rato abajo mod —_ejos Bbov dentro Gugig—__deambos ados ivtég dentro xépi alrededor io fuera wp’ apante orico aris be através xéppo __ adelante, lejos née alotrolado bye veixp—_enfrente rinoiov cerca eral en medio wéhag Bedpo acd 2, Relacionados con éstos, se emplean los siguientes adverbios compuestos con el sufijo, “Bev para indicar la proeede évoBev —deamriba SmoBev — detris Eaxpootev delante xéraBev de abajo %Bobev —dedentro fypBev de cerca obey de fuera oppuBey de lejos 3.Ha xdemis otros adverbios compuestos con sufjo que responden a las preguntas donde? xot= ja donde? néBev ide dénde? x= ;por donde? 236 | Cpindo x07 ro gdnde? roi za donde? ie ide dénde! fi gpor dénde? ov en alguna parte ‘ob8ayo en ninguna parte avrayo$ en todas partes ova alguna parte ob8ace a ninguna parte evrobor todas partes ‘roQey de alguna parte ovdani8ev de ninguna parte avresBev de todas partes cau por ninguna rate avon por todas partes 1 04i8e aqui Evrae aqui, all exci alli ivObe acd evra acé, all xeioe all RELATIVOS, of, Ea adonde nov dondequiera que of, v8 adonde x01 adondequiera que eve de aqui evreDey de ahi ‘beeiBev de all ‘eiBe por aqui re por alli exefup por allé Bev, EvBev de donde ondew de dondequiers ‘por donde den por dondequiera 4A as cuatro preguntas de lugar responden tambien los siguientes adverbios: 08 (R664 donde ‘ene mismo lugar endo enotra parte okays cen muchas partes, “ABST cen Atenas, oi (nboe) adénde citboe al mismo lugar rove ott lugar nodhaxioe 1a muchas partes ofkade “ABivae a Atenas xi0ev dedonde eixifer de{ mismo lugar edobew de otro lugar rodhayiBev de muchas partes oixoBey desde case ‘AGhynBev de Atenas sf por donde wry por otro lugar ohn por muchas partes adverbs | 237 §499. ApvERaios ne rieMro |. Los adverbios de tiempo responden a la pregunta réte eudndo? Enlistamos a contin os més frecuentes, relacionindolos por la idea de tiempo que expresan: siuepov hoy 0 ayer rage ameayer pons antes de ayer aipiov smafana poi por la mafana, temprano oye por latarde vortop denoche vov,vovi ahora piv.mpénepov antes fn hace poco vewort recientemente ceive Tego, al instante al punto seguidamente ya ai, ya yano todavia no xedvov primero, primeramente Soxepov mis tarde lea, resca despues Finalmente de nuevo muchas veces siempre al mismo tiempo 2. Ademés, existen ls formas pronominales terminadas en ene que expresan corrlativamen- te ls ideas interropativa, indefinida, demostrativa ¥relativa, segin se muestra ene! siguiente ceuadro [_texsocarios [7 ispemanos | pasosrearivos [_ nrtarivos ive geudndo? ove algin dia ‘ére entonces: ‘ee cuando Eviorea veces ‘onde cuando, ofrore nunca siempre que $500, ADVERBIOS DE CANTIDAD 1. Los adverbios de cantidad responden ala pregunta né00 los siguientes: ;cuinto? Los més usados son 238 | Capindo 20Y iss bastante oxcbiv casi fys,May ——demasindo nddsora ——enteramente aonw en abundancia Haddov mis ou 58 completamente uvxpdv poco, casi pa ‘muy, mucho ev ‘nteramente ravtdinagw —enteramente ob..névo de ningiin modo 2. Las formas pronominales corrlativas son: jdt? cenciertacantidad tanto tanto como $501. ADVERBIOS DE AFIRMACION Los més importantes son: vai at va) vat ptrodsQeo6; —shportos doses wtb Bis si por Zeus be verdad en efecto (evel) Gieramen, a menos Tetend) en verdad sin dua apa oe verdssin dud on si, ciertamente A Sequramente Av St seguramente sdvv.ndvo ye enabaaluo $502, ADvERBIOS DE NEGACION ‘Las principales negaciones son oy 4, las cuales dan lugar a formas compuestas y a bios negativos de moda y de tiempe, como ya se vio en las secciones correspondientes $503. Uso DELAS wEGACIONES adver: 1. Eluso de of y de ju} n0 es indistinto. De manera general podemos decir que la negacién ob Y sus compuestos se emplean en enunciados que expresan un hecho, un juicio, una interroga- 2. Mii, por su pate, se utiliza cuando se expresa un deseo, una prohibiciOn, un temor, un su- posicion (con los modes subjuntivo y optativo, generalmentey; con el imperativo y et infiniti- Eladverti | 299 {§504, Seenlistan en seguida las negaciones formadas con 08 y ob oi ody, 0871) i no oie | nde ¥ no, ni, tampoco obte..oihe ite. qite —ni.. ai oddaud5 néaués ——derninguna manera o8éxore nBéxore nunca jams 05 wtetbv dia no, por Zeus §505. ADVERBIOS DE INTERROGACION La interrogacién puede ser simple o doble, si tiene un solo miembro de interrogacién 0 mis de |. Los adverbios correspondientes a la interrogacién simple som: erie een Seespera respuesta afirmati CObservacién: La respuesta puede darse a través de un adverbio afirmativo, negative o de duda, o bien repitiendo el verbo con que se pregunta Fj. 1H dodevet 5 dBehgdg wov:—Nak. -OF, —"Zous aEstéenfermo mi hermano? ~ Si. No. Quis “H doBevei 8 ddchgbs wou; —"AdBevel. Od diBeve. {Esti enfermo mi hermano? Esti enfermo (Si), No esti enfermo (No), 2. Para la interrogacién doble se emplea: Primermicmbro Segundo miembro Significado Récepov i bn 0? Fj, Eparisnbzepov eyngiaavee f a8 Pregunto sivotaron o no $506, ApveRBIOs De DUDA, Para expresar la duda se emplean lo siguientes adverbios: fous quid nov (encl) puede ser, en cierto mado 240 | Capi EC 8AGev,Sixov —_probablemente sin duda, tal vez aya probablemente {§507, CoMPaRATIVos ¥ SUPERLATIVOS DE LOS ADVERRIOS Los adverbios que suglen admit fos grados comparativo y superlative son los de mode; sin cembarg, también los de lygar pueden tomar estos grados. De la misma manera que para los adjtivos se afade ~cepos para el comparative y —ta- 195 para el superativo, se hace con los adverbios. {§508. Los adverbios de modo adoptan Ia forma del acusativo singular neuro para el compara~ tivo, y la del acusativo plural neuro para el superativo. Positive Comparative Superlative Fj.coeiis — oopsrepoy copérata. sabiamente massabiamente _sapientisimamente, lomés sabiamente 2, Algunas veces adoptan las formas pas y -xéing, respectivamente para el eompara- tivoy superlative, Fj. coeds — comp. cogerépag super, courting $509, CoMPARATIVOS Y SUBERLATIVOS IRREGULARES Postivo Comparativo ——_Supertaivo bide mucho yaidov mis pare muy, lo mas fixcrpoco——fisoov menos ‘store muy poco, lo menos Gracerca —ooov miscerca —_ ygiote muy, lomés cerea §510. Los adverbios de lugar formes su comparativo y supetlativo conservando la -@ final el positive, afadiendo las respectivas formaciones de grado. Ej, Gvoarriba comp. dvorépo —superl.dvardtw adverbio | 241 Capitulo XXXY LACONIUNCION §511. Dos son los procedimientos uilizados en la unidn de frases: la parataxis, consistente en |. mera yuxtaposicin de frases, sin paticula alguna que las una, oen la unién de ellas median- ‘euna particula que las une, la conjuncién Las conjunciones pueden ser: de coordinacion y de subordinacin. 4512, Las conjunciones de coordinacién parecen haber surgido de antiguas particulas, que originariamente no eran sino meros signos de insistencia, oposicién, unin orelacion de gru- pos de palabras deriva de la fase. Algunas de esta partculas se mantuvieron a lo largo de la historia, como ls intensivas Of, 3,101; as restrctinas Ye, Ov, Las conjunciones de coordinacidn se diiden en: |. Copulativas. Expresan unién. Las mas importantes son «@) Afirmativas: eat, te (encl.), 8é, se xa = y 0.66 / ew t/a. weal = tanto... come uuév...€= por una pare... por eta; ciertamente...yipero by Negativas: ob6é, undé~ no, ni ce (ue)... obce (te) = ni. nt (08 ubvov.» ket kai =no sé... sino también 2. Disyuntivas. Expresan alternativa Hi=0, bien ik osbien...bien cite. efte= ya. ya; sea. Sea rot. =o... 0 bien 3. Adversativas. Expresan aposicién AAG pero, sino néveor* GAA Yip = peroes que i sinembargo ai*=asuvez,encambio Sag ‘mas, por otra parte xcatot, xa pi = no obstante de una oracin, + Son siempre pospositivas, van despuds de a primera pala 4. Hativas. Pueden expresar: @) Causa: ‘yép= pues, porque xa wip = porque, incluso 282 | Capo 0 1) Consecuencia: Bat roryapobv ‘oxydpa, *Son posposiiva. } por consiguiente, pues no t sipos §513. ConNciones DE SUBORDINACION Introducen los diversostipos de oraciones subordinadas, a saber: 1. Completivas: 2, Causales 3. Finales: 4. Consecutivas 5. Condiciones: 6. Concesivas. 1, Comparativas: 8, Temporales: a (objetiva, da subjetiva, feu, 6 porque; Enc, Ener, fs = puesto que. ‘ee, Onde, og=ya que ei (porque’si) va, Bes, ara que, afin de que. Jere dig = de modo que (con: INFINTIVO © Como ORACION PRINCE PAL), que, como para (+ IN.) i: einep =sies verdad que: ji acaso, por casualidad i, dav ty, clipe, etnov sea ei e not = aunque; xv = aun evando; seainep = por mds que (+ PARTICIPOY: 086" ei, 008" day = aunque no 4s, xg bomen; xaBdarep ~ como, de fa misma manera que og, dnbte= cuando Seav=siempre que ii, éxexdf~ después que og, exp, fore hasta que ob, do’ ob = desde que 8G, fos = mientras ue jivixa=en el momento que piv = antes que di réyore= tan pronto como La conjunction | 283 $514. OBSERVACIONES AL. USO DE LAS CONIUNCIONES 1. Conjunciones copulativas 1) xe: Puede tener es valores: 8) meramente copalativo, uniendo palabras y oraciones;a veces, adguiee valor exple- tivo = y ain, todavia 'b) después de palabras que expresan idea de comparacién = como €)con valor intensive ~ también, aun, ademas 2) o08é, ynBé: Eqaivalon a: Kai 08, ai py, por lo wanto, se taducen por: yno, mi, fam: ‘poco. También pueden traducirse por: n,m siguiera Ej, o88¢ toGto éSfv = ni siquira esto era permitide ‘Se emplean después de un miembro negativo para stadt aéste otro miemibro negative. Para afadir un miembro negativo a otro afirmativo se emplea xeii ob; cuando se desea ‘poner con mayor fuerza la negacion, en vez de b6¢ se emplean GA" 0b y 09 pévz01= perono 3) obte.. obs me... e: Se emplean indicando correlacin ente si. Si después de dos negaciones quiere atadise una fercera, se emplea oi8é 0 un6e ‘ones disyuntivas = 0, Se traduce por «que» después de comparativos ode adjetivos que tienen valor comparativo: 2.05 = otto, Ex4p95" otto, 8:90p0s ~ diferente, €vaveios = contrato, Fj. civ dv wiMov mozecouyt fot: {de quitn puedo fiarme mas gue de ti? 2)elte. cite. Se emplean cuando se quiere precisar el valor reciproco de os dos miem- bros contrapuestos. Ej. cite @AnGlc cite yeudéc = sea esto verdadero 0 falso 3) Fito. for Se usa esta combinacién cuando quicre destacarse con mayor fuerza el primer termino, més que el segundo, Bj, ifrot wove naubds royn néipa (viene) por azar o bien porque ha oidode suhijo 3. Conjunciones adversativas 1) 8. Indicauna bil contraposicién, y co frecuencia seRaatinicamente la trensiciéna otro asunto, Por esto, si bien regularmente puede raducirse por «pero», también puede ser! por «y>. En griego, cuando quiere establocers¢ una oposiciéa entre varias palabras u oraciones, se afiade ola primera pv, la cual transforma su significado primitive verdaderamente — bien, ‘incluso @un punto tal que no debe traducirse. 2) Gdihé, Sefiala una contraposicién mis fuerte que 8é, y puede adquirit 1s siguientes ‘en os didlogos = pues, » bien, caando se antepone a una respuesta esperada a.l)enlls diseursos, puede dar mucha fuerza a la expresién, a veces interrumpiendo un largo desarrollo o precediendo a un mandato. Ej. dade niBeode Ka Spec = ea, obedecedme también vosottos 'b) Después de una negacién se traduce por excepto, también en la forma é.Adc i Bj, eprépiov nv ode Eq a9. Ruimpov [No tengo dinero, excepto una pequefia cantiad 248 | Capo XK 4. Conjunciones causales ‘yGp. Empleada pospositivamente, En interrogaciones directas equivale a nuestro pues, dando ‘mayor fuerza a la expresion. Ej. ip = cau pues? En las respuesta se traduce freeuentemente por cieriamente,seguramente, 5. Conjuncionesilaivas de consecuencia 1) &pa, Anuneia siempre algo ya conocido © que se explica por lo que precede 2) obv = por consiguiente, Se emplea frecuentemente para deducir 0 reasumit. 3) odxodv. Después de una pregunta negativa (con 08), en la cual se espera respuesta afirmativa, la conjuncion pierde su significado negativo original y se traduce poF: asi. pues ‘por consiguiente Le conjuncia | 245 Capitulo XXXVI LAINTERJECCION $515, Las interjecciones griegas suelen expresar:alegra, asombro,c6lera, compasién, deseo, dolor, exhortacin, indignacién einvocacisn. ‘Aparecen 2 continuacign las mas usuales, en orden alfabético: & ian! «ay! aiai jay! Bofiai jh! ie johsit siye bien! jogo ay! ot i! olor jay demi olay oat jah! jy! ri jbasta! roxait ay! ge jaythew 6 ioht 6 ioht $516, También suelen emplearse como interjeccién formas verbales en imperativo, a saber: fre jeat,jvamos! xc jguiat elev —_jseal, bien! i quia! 9épe eal ivamost fe jeay pues! 4517. Frecuentemente sigue a inteeccién un genitive, que dt gar al Iamado genio ex- elamatve, ge rod vps ipabre hombre (it jay del hombre!) “Brtdoexdov,Sewao Ayo teibes palabras, Poseidn 246 | Copa 20x07 Parte segunda SINTAXIS, Capitulo 1 SINTAXIS VERBAL I: VOCES, TIEMPOS ¥ MODOS 8518, Voces La vor de un verbo sefala sil sujeto realiza la accién (activa) ola recibe (pasiva). En griego existe ademis una Voz media que expresa la participacién del sjetoen la accion §519, Vor activa En Ia vor activa el sujeto reaiza la accién expresada por el verbo -por lo cual se tama agen- te- ya se trate de un verbo transitivo (cuya accion pasa a un objeto: ypc éxvatoAriy escribo una carta) ode un verbo ineranstive (cuya aceida termina ene verbo mismo: podov Baier Ia rosa florece). ‘Sin embargo, hay que decir que, en griego, un verbo no es activo, medio 0 pasivo exclu sivamente por su forma, sino por su significado, su construccién y el tiempo en que esté conju- sgado (Cf. e capitulo sobre Sintaris verbal: Particularidades en la significacin §560 y ss.) §520, Voz MEDIA Esta voz generalmente denota que el sujeto acta en s{ mismo 0 para si mismo. Usualmente, tiene el mismo significado que la voz activa, salvo en pocos verbos que adquieren un significa do diferente al cambiar de la voz activa ala media Bj. spéer iar aun nfo ajeno ‘pigerst —_criar aunnifio propio eiOw: persuadir — re(Gowat: obedecer |. Reflexiva. El sujeto esa la vez el complemente directo, Puede construirse con: 8) El verbo solo: Rovoue=lavarse howsa= lavar b) Verbo + pronombre: éavriy EmogdGao8ar degollarse «) Verbo active + pranombre E}, dmoxseivew éowréy — matarse 2. De interés. En la mayoria de los verbos, el empleo de la vox media ini feet en interés del suet. ACTIVA t1Bévon vouous dar leyes el legistadoral pueblo) MepiA xiBeo8au vinous darse leyes (el pueblo asi) opie procurar —opiCowcu = procurarse que la accién se 3, Reciproca. Dos o més sujetos hacen mutuameste de complemento directo o indirecto, roveioBar —besarse (reciprocamente) 4. Dindmica, El sujeto contibuye a la realizacidn de la accn con sus propios recursos o facul- ‘ades, ocon medias propios. Simaxi verbal voces, dempesy modes | 249 Activa Media éAeyov noieiv nédepov noveioBen provocaruna guerra hacer la guerra, eombatir ‘axonciv=observar _xoncioBai = examinar atentamente §521. Vor pasiva En esta vor el sueto es la persona o cosa que recibe los efectos de la accién, Corresponde al ccomplemento directo dela voz activa, $522. La oRAciON pasiva Se diferencia de la voz activa en que el sujeto no realiza ninguna accién; éta es realizada pore! agente. Asi pues, los elementos de una oracion pasiva son: suelo, verbo pasivo y agente {§523. El verbo transitivo se convierte en pasivo mediante las terminaciones de persona, las cuales en el presente de indicativa son: la, ona cnet a seg) eo8e Ba erent covras Enla traduccion, el verbo pasivo adopta necesariamente el verbo ser + et participio pa- sado del verbo conjugado: (ado, ido, -to,-s0, cho), Fj, amar ser amado Elagente se construye, por lo general, en gentivo precedido de lapreposicién bxb,cuya traduccién es: por. Bj. aiddoi ouhéerovtar — Gindiv arpanariiv loscaminos son vigilados por los soldados 8524. PASO DE ORACIONES DE LA VOZ ACTIVA A LA PASIVA, |. Se cambian las terminaciones verbales activas a pasivas, En la traduccin, se adopta cl ver- bo ser +e partcipio pasado del verbo conjugado. 2. complemento directo de la oracion activa se vuelve el sujeto de la oracion pasiva 3. Bl sujto activo se convierte en agente en la oracién pasiva: bx6 + genitive, Fj. oracién activa: oi oxpariérar — guAdsrover rac 50%; los soldados—_vigilan los caminos ai doi gudhéroveat — tnd vv orparianu loscaminos son vigilados por los soldados 4. Los complementos de lugar y los determinativos permanecen invariables Fj. orac. activa: . aixapBivor Spa gépovaw — cig t_——iig'ACnviac iepdv lasdoncellas —regalos evan acl de Atenea templo 280 | Copilo1 frac. pasiva tu 86pa—efpovear dn raw upBvay cig tb Tig "APnviisiepiv Tosregalos sonlevades porlasdoncellas a el de Atenea templo 9525. CoMPLEMENTO AGENTE Elsujeto agente de la voz activa se convierteenel complement agente dela voz pasiva: nd + entivo, para personas; (la preposicibn puede sustiuirse por nd, ex, nap, np) datvo sin preposcin, pra cosas. (Sin embergo, se emplea ol dativo con nombres de persona, espetial- ‘mente con los perfeetesypluscuamperfactosy, siempre, con los ajetivos verbales en -t6), “wou oxd (ex) sav nokttv ser honrado por ls eiudadanos BraqBépoveasraigiiBovais ser corrompido polos paceres {§526. En verbos activos cuyo complemento va regularmente en genitvo o daivo,éste se con- viert en el sujeto de la oracion pasiva Fj. Goxw tig néhews —— f} nORigdipyercet gobicmo laciudad la ciudades gobernada morebordoiny defo moteserat confioen el amigo el amigo iene mi confianza $527. PASIVA mAPERSONAL ‘Con ciertos verbos, la voz pasiva puede ser usada impersonalmente. )Con verbosde decir: Aéyeras sedice ')Con algunos perfectos; la idea del sujeto se infiere de aquella del verbo: xapeoxebaotat los preparativos estén hechos ¢) Muchas veces el agente se omit por no ser relevante para cl sentido del verbo: F}, weBGrnivero el vino es bebido: se bebe Vino $528. Tiempos: Eltiempo sefiala el momento en que se realiza la accién, pero el verbo griego también puede in- Acar: aspecto o cualidad verbal y grado temporal $529. Aspecto 0 Cualidad Verbal: Se refieral tiempo en cuanto a su desarrollo, pero no reproduce una realidad fisic, sino mas bien sefila a manera cémo se realiza la accion: |. Como un proceso en curso 0 continuo, visto en su realizacién, sin atender asi tiene un ‘érmino ono. Ej, estoy escribiendo (idea durativa) tema verbal: presente Los gramiticos artiguos discrepaban en Ia definicién del aspecto del tema llamado de presente. Para unos indicata una accin durativa (napaausés); para otros, una aceién sin término (dei). ‘Sins verbal: woes. ompos ymodos | 281 2, Acciénen si misma, como un punto © momento, sin atender a su duracién, Fj. eseribi dea momenténea o puntual) tema verbal: aoristo 3. Como un proceso acabado, considerado: 1) suacabamiento y 2) el estado definitivo resutante 5. heescrito idea perfectiva) tema verbal: perfecto §530. Grado temporal Indica en la sucesién del tiempo cudndo tiene lugar la accién con respecto ai tesmpo del que habla desato,acabo de desatar {tengo desatado} ~ahora ~ desatabe, acababa de desatar {tenia desatado} —enel pasado desataré, acabaré de desatar {tendré desatado} — — fauro Solamente el indicativo sehala el grado temporal: Ios demés medos silo tienen el aspec- too cualidad verbal 9531. Present A Aspocto verb I. Ademis de aida propia del desenvolvimento, hay que estudiar ls de 2. Conata La aceion que eva desarellando queda sin intent. 5, Bibivarofrecer= querer dar reiGery —_intentarpersuadir 3. Estado, Valor pertetvo, Se considera el estado que por de una acciéndesaro- ada 5}, doen ogo > the oido) 38 Desde el punto de vist del riego, todos estos presents som gues, as mates Son pa ramen contextuales, pero muchas voes es convenient eljaris en la traduccion. Fj, hi igo” abt ereves {eaoalguno intentamatale? §832. B. Grado temporal: Porsu primitivo valor atempora, se puede aplear cualquier momento dea dracon y parece con os siguientes matics 1. Expresando ideas de cardcter general. ci iepoiwovat we towne ye losmédicos queman y coran para bien 2. Present histSrico, Expresa con mayor realy vivacidad una acciin pasada, Trasagépyns StaphidAet tv Kipov ‘Tisafemes calumnia a Ciro 3. Presontepor futuro. Expresa hecho futuros como siya hubieran tendo lugar. Seem plea cuando la realizacién de un hecho, aunque no sea inminente,esté decidida o en vias de Bj. «Lega (legard) hoy». «Lacena es (sr8) maiianay. 282 | Capituto “También se wtliza en enunciados de hechos referidos a cualquier tiempo. HiésyauogaAioxeror — Pérgamo ser tomada A Presente por pasado, Expresande una accién comenzada en el pasado que lega hasta cl presente [con mith (anteriormente), x4p0s (antes)} clvat évBandhar axebSouev estar donde anteriormente ansiamos 5. Presente iterativo o gnomico. Expresa un hecho que, por su natualeza,tiende a repe- tirse. oi vay épiowwy Mepoiiy nade; éxi taig Bao héws Bipes narSebovear los hijos de los nobles persas se educan en el palacio de! rey §533. IMreRrEcro Recoge valores del presente situéndolos en tiempo pasado. ‘A. Aspecto verbal 1. Desenvolvimiento. Sefala el proceso de la accién Aovov —ibadesatando ‘Se le denomina «descriptive», «pictorico». Muesta la accién en su desarrollo y Progre- so. Puede usarse entremezclado con el acristo para dar los detalles dela accién o bien acciones accesorias, mientras que e\anisto da las airmaciones o datos generales ; Ej. od &&fpneoe 8° adtois rubra HEnpagedvetv. 6hé nepi rods adtods zp6vovs éxépBowy piv thy fneipov. SBpsCov 8¢ tag viigons...y no les bask equivocarse en est, sino ‘que hacia ese mismo tiempo saquearon el Continents y cometieron violencia en 1 ies. (soe. 8,99). 2. Conato, Indica un intento realizado en el pasado. Qikinnog 'AAbvnoOV éi50v — Filipo offecia el Haloneso (queria ofrecer) Es fecuente con: éxvv8avéuny_ intentaba averiguar fivéyxaZov ——intentaba forzar 3, Extado, Resultado de la accion vier era vencedor 4, Habito, teracién. Hecho que se repite néheiséxniov fundaban ciudades $534, B, Grado temporal: 1. Tiempo pasado de una accién cuya realizacion no esti completa. 2. Valor de tiempo relativo, Tiene valor descriptivo de algo ocurido en el pasado, que aparece en su desenvolvimiento 0 proceso. igixovs0 wal dAxobg Rapeaxebatoy Ilegaron y preparaban (habian preparado) las naves Suele presentarse en oraciones subordinadas con verbos de: «saber», «decim» ete Fj. ode éxiamaay dei tuphdgiv nocreyeron que habia sido ciego Sins verbal vce, emporymodas | 254 ‘También es frecuente en las cartes, En papiros de época helenistica y posteriormente, es frecuente que el que eserbe se coloque en e! momento temporal de la recepcidn de la carta. Asi ‘cure en la formal: ‘yiawov 82 xa acids yo también estoy sano que coexiste con: oyun Bé xa ods, $835. Aoristo A. Aspecto verbal: |. Ingresivo. Resalta el comienzo dela cin sBacihevse oto Pins. asisubié al trono Giges 2. Terminativo, Enfoce el final de una aecién, "Bedov dv8pa toque (beri) aun hombre Yauutix05 ‘Baothevee Aiyorrov téaaepa xai neveiovea éxea Psamético reiné en Egipto por cincuenta y cuatro atos 3. Complerxivo. Con una sola mirada abarea la rorlidad de la accién, nohAiEnaBov — sufti muchas penalidades Estos valores dependen del contexto, no son absolutos, $536. B, Grado temporal: 1. Aorist gnémico, Expresa en vez del presente un hecho que ba sucedido y puede vol- ver a suceder. Kdi0s fl xp6vos dvithwaey fl vé00s éudipave la bellezao la destraye el tiempo o la extingue la enfermedad 2, Valor de tiempo relativo, Expresa una accién anterior a otra ya pasada, Equivale al pluscwamperfecto en espaol Képov uetanéunerat did tic dépyfig hig aitov ouxpémny Exoinaey ‘mand lamar a Cio de la provincia de Ia cual le habia hecho sétrapa El aoristo en los dems modos (imperative, subjuntivo, opativo, partic la la accibn, sin indicacign de tiempo. lo € infinitive) §937. Pearecro ‘A. Aspecto verbal: |. Perfecto de estado. Denota la situacion o estado del sujeto, en relacién con una accién 4ue tiene su origen en el pasado, pero mantiene sus consecuencias en el presente. Casi siempre sun perfecto intransitive, sé8\nko=estoy muerto jen ofba= sé< he visto me acuerdo 284 | Capitulo 2. Perfecto resulrativo, Desplaza el significado original de afectacin del sujeto hasta de- signar el estado del objeto verona PiBiov —heeserito un libro > tengo escrito un libro 3. Perfecto iterativoointensivo. Implice el término inicial y el estado subsiguiente. Estos perfectos generalmente son considerados como simples presentes con idea de intensida. Suele presentarse con verbos de: sentimiento, sonido, movimiento y estate del cuerpo. Fj. BéBnxc estécolocado —yéynBaestoy contento SeiBe tengo miedo —_eeéBnuat estoy asustado Todos estos perfectos no pueden distinguirse claramente, son contextuales. §538. B. Grado temporal Perfecto gnimico, Se da en serdades experimentadas con hechos, que aparecen como algo actual Hérakla nodiodg enodhexev 1a indisiplinapierde a muchos $539. PLuscuaMrenrecto Expres el resultado pasado de una accinacahada. EreBviicer=estaba mueto — Sn=sabia Elpluscuamperiecto en griego no se emplea nunca como en latino castellano para refe- Firs auna acidn anterior tra ya pasada para ello se emplea el aoristo (Cf. §536, 1,2). Con eltiempo, la diferencia entree arity el perfect lea se demasiado tenu, fo cual lev a su desaparicin SieBonev & ae distribuyé lo que habia ecibido $540. Furuno Carece de aspecto, silo tiene tiempo. Refiere la accién a un tiempo por venir. Muchas veces s6lo indica la vohuntad o intencign de Hevatla a cabo, Se considera ésta: 1. Ensu desenvolvimiento o en su aspecto momenténeo. Aiew int desatando, desataré ‘Aqui se incluyeel futuro exhortativo uiilizado para dar 6rdenes 0 recomendaciones. Ej. obe Ger’ bg téxiora; co vaisa traerla cuanto antes? = aedla cuanto antes! (D. 21.116) ovx dxoxteveite; ob éxi shy oixtov BabwcioBe; ott ovdAhyeat8e: no ‘vais a morir, no igs a vuestra casa, no (lo) capruraréis? = ida vuestras casas y capturadlo 2. Como una accién acabada 0 el estado resultant de ella. Es el futuro perfecto, $542, Este tiempo tiene las siguientes caracteristicas 1. Solo se encuentra en indicativo y en pocos verbos. 2. Enactiva, puede construirse con reduplicacin y desinencias del futuro, teBvigw=estaré muerto —peuvijoouat = recordaré Sinai verbal: voces, tempos ymodos | 255 También tiene formas compuestas por el partcipio de perfecto activo + el futuro del ver= bo ein: Aedontis Foun ™ habré desatado, endré desstado, acabaré de dessa 3. En pasiva, presenta formas simples: Achiooua _estarédesatado. 4. B futuro pasivo de ciertos verbos tiene valores de voz media en: heuvfisopon =recordaré y —rexatioouat =habré cesado Yy ofrece sentido activo en xextioojat = poseet $543. Furuno cow PenirRasis Con el verbo uéki y el infinitive (presente o futuro) se expresa la idea del futuro eon estos ‘atices: estar a punto de, tener la inteneién de, haber de, poder. Ej. uédAet toBremoteiy (rovfety) esta punto de hacer esto $544, Mopos ‘Los modes son las formas que expresan la acttud mental del sujeto que habla con respecto al ‘Proceso indicado por el verbo. Segin que se considere un hecho como real, irrel, posible 0 ddeseado, surgen las distntas formas modales, a saber: Hechos Modos $545. Real —_Indicativo Ej. dnorands pei el ro faye $546, Irreal perfecto 0 Aaristo de Indicative + dv Bj Bleyov div yo dirafpodria decir Bj.einov div yo habria dicho(podria haber dicho §547. Posible Optativo presente o aoristo + dv negacién 08 B}. Tous dv 15 Reo quizd alguien dia $548. Potencial de Cortesia Seemplea.e!optative + dv para suavizar una afirmacién, Bj. tod‘ obx dv Ayou yon dir (no quisiera decir) esto $549. Deseado Se considera sit deseo es: |. Realizable: Puode expresarse por: Optatvo solo. precedido do: eBe, ep ~ojalénegacin yi B, Tévo10 xaxpds ebtwyiorepog | que seasmis feliz que tu padre Ej, EiBe ios juiv yévowo jal legues a ser nuestro amigo 2. Irrelizable: a rofeido al presente: Imperfeto de indcatvo + eiBe i ype. Bj, el0"Est Ep ojalévivese todavia 256 | Capito! by referdo al pasado Aorist de indicativ + ee, et-rép / ne. a Fj ee yh axéBave jal no hubiera mueto También puede emplears: AGgeov (solo 0 con particulas) + infinitive aoristo Gs igehov éxhunciv Biow npiv... ojala hubiese muerto antes de §550. Forsas peta voucios im, se expresan de di- Las formas def voluntad referidas «una orden, proibicin o debe ferente manera 8551. Mandato, Puede emplease: . Imperativo (presente 0 aoristo)2a, 038, p/nes. Bj pieoironoinooy —nohagasesto iuoctoigvovéns ona ts padres $552, Exhortaciin, Un orden que se daa no mismo se expresa con Subjumtivo (presente oat} ap pnea mh E,, viv ie wa xosoue rob dup; ahora vayamos yescuchemosal hombre nhuuudueberoireus, no imitemosaestos Obsersacién: Menosfrecuente 6 €1uso del subjuntivo en la. ps. precedigo de gépe (Bi. _ 5, eépedi epi xév ynpiouaaciny dajdme ahora abla sobre el dereto §853. Prohiicin, Puede indicarse por: 1 Imperatvo (presente) 2. 03a. p/neg Ej uae nodestes 2. Por subjuntvo (presente oaoristoneg. Ej uiyrouons roi no hagasesto HapengoucBa addy 10 io censuremos 8554. Detberacién dua, Laincertidumbre del que habla sobre lo que debe o puede hacer se ‘expresa en subjuntvo (presente oanristo), generalmente 1a. p pl Ej. elmo otyauev _debemos hablar ocallar? iotduev; qué debemos (podemes) hacer? ‘Observacién: El subjuntivo deliberative puede ser reemplazado por una peifasis con Beilyph + infinitive, 0 pore! adjetivo verbal -eov + gor. La deliberacion en el pasado se ex- presa con: fe, za (Expnv) infinitive, Bj fivtgpivxoteiv: —_ goquédebemos hacer? ixovinedv coms jquédebe serhecha? $555. La eventualidad se exprese con el subjuntivo + Ze, generalmente en oraciones subordi- nadas Fj. Grav vesueBar cuando represemos ‘Sinais verbal: aces, tempos ymedor | 257 $556, VALOR TEMPORAL DEL INFINITIVO Y DEL PARTICIPO Estos modos normalmente excluyen la determinacin del grado temporal y expresan simple mente la cualidad de la acién: ‘accin continua = presente accién momenténea = aoristo accion concluida = perfecto Sin embargo, en la traduccin debemos considerar el grado temporal del contexto para adapta la formas correspondients a las normas de la sintaxis espaila, Bj, xldv gous elneiv (aor ) el Béor ae AEPEN; (pres.) {qué habrias de decir si debieses hablar? §557. En el discurso indirecto 0 cuando en una oracién suborditada Se refiere un hecho cons- ‘nado o una opinidn, e infinitive el paricipio expresan el grado temporal en corresponden- ia con los tempos del indicative alos cuales eguivalen. [No existe en griego una correspondencia de tiempos en relacién con el tempo regente Sin embargo, como esta cortelacin si existe en espaol, se har la siguiente equivalencia: presente presente o imperf de indicative contemporinea ala orci Ej, dvhp xaeheiero 6k 0 unger G6vaaet nope seoBeu (pres) un hombre era dejado ats por ya no poder avanzar (porque ya no podia avarzar) regente aoristo = aoristo indicativo _contemporinea ala oraciéa regente Fj, fon Zoxpéien évtvzeiv aor.) devia que ya habia encontrado a Séerates perfecto pero plispert de indicativo anterior la egente Ej, wareovh un SrBoaxévar (per) s25e niegahaberhecho exo futuro = futuro indicative posterioralaregente Ey fom ew (u.) AaxeBeapovions dijo que ibaa rar alos espananos $558. Si bien es dificil adoptar un criterio para distinguir silos infinitives o paricipios tienen ‘ono un valor temporal, se puede considera lo siguiente 1. Se excluye el grado temporal: '3) cuando el ininitivo depende de un verbo de voluntad, necesidad o posibilidad general BovAonn, Sévayar, yPh, dei, xpostce) Fj. PowAerat xovrivirosijoat quiere hacer ») sil participio sefala una accion estrechamente ligada al verbo regente (pantcipio atibutivo o predicative Fj. drerhoas éropeter hab wenazando 2. Se incluye el grado temporal: ‘cuando el infinitivo expone un juicio objetivo, un hecho constatado 0 una opinién Fj. obx fgacay nopeteoQar — decian que no iban a marchar 1) si el participio esta destigado de la oracidn rogente (cuando tiene valor de oracién re- lativa, causal, temporal, ec.) Ej. iBav Gyopeier habla después de haber visto 258 | Cupido 4559, Un infntvo 0 paripio precedes de adrian el valor del emp correspon: Siete el ders inet, saber “fvsingopart presente = s+ presente opativgo impr: ind So inf opart.orsto= ay +2080 opativo oA. nd By. oteade ap sbv napa ob guna a once quem pace noble rio ada oi fy vhs) ote Kad iBuSeny dv woven ‘asi que incluso un hombre comin hubiera podido entender opie Reyoévn Buxensra” dy (= a0qia AéyorT0 Gv) (@s0) podria muy justamente ser llamado sabiduria Sinai verbal voces Hemp y modes | 259 Capitulo It ‘SINTAXIS VERBAL I: PARTICULARIDADES EN LA SIGNIFICACION YEN LA FORMA DE LOS VERBOS {§$601. PARTICULARIDADES EN LA SIGNIFICACION El verbo griego tiene particularidades en la significacin, en los siguientes rubros: 1. Signifcaciin Transitva e ntransitiva en un Mismo Verbo: 4) Por supresin del complemento ') Pac entrar en composicién 0 volverse simples €) Porser tiempos primeros 0 segundos 6) Por su construccién 2. Cambios en la Significacién de las Voces 8) SigniticaciOn activa de ciertosfuturos medios ») Significacion pasiva de certs futuros medios ©) Signficacién medio-reflexiva en la pasiva de verbos transitivos, 4) Formas activas usadas como pasivas de ciertas verbos ©) Cambio de significado de la voz activa ala vor media 3, Verbos Deponentes a) Deponentes medios(signifieacidn activa en formas medias) 'b) Deponentes pasivos (significacién activa en formas pasivas) {S61 StONIEICACION TRANSITIVA E INTRANSITIVA EN UN MISMO VERBO En griego, el concepto de transitivo o intransitive no es apficatle a un verbo en su conjunto sino, sobre todo, a formas nicas que son usadas como transitivas o intransitvas. Asi, una for- ‘a activa, media o pasiva puede ser transitivao intranstiva sega el significado del verbo, su construccién yel tiempo en el que estéconjugade. Por fo tanto, entre transitivo e intransitive no hay una distincién neta, ni formal ni sustan cial. Fj, gaivo = muestro (trans) ‘privoueas = aparezco (intrans.) régeyxa'=he mostrado (trans) xégnva = he apatecido(intrans.) 1. En rauchos casos el significado intransitive proviene del tansitivo al suprimir el comple ‘mento, Aigunos ejemplos on: haxdvea (empujar) [tov Ynov, x9 qua] cabalgar, i en carro acho (desatar [rods texov] desenganchar, detenerse 260 | Capind 1 ooot xo (tener, poseer) [vv voOv] parar mientes en ehevedeo(acabar) morie [x Biov) 2. Verbos que por st mismans son transtivos,frecuentemente se vuelven intransitives en com- posiein, ya la inversa. Algunos ejemplos son: BAe arojar — eypato = arrojarse toe = embocar un rio BiBays = dar iv8iBouan =ceder yu enviar devinut =soltarse 2&jny~desermbocar xdntw= goipest —-xpaxOnto= progrestr | | Reimw=dejer Statin =estaralejado énieinu, exheixo ‘gaive~ mostrar dnogativer™ aparecer poco a poco ; - ‘ofpe~ ter Siagépw = distinguitse ope pe = ser tl 3. Bndetermsinades vetbos, la significacion de sus iemposestransitivaointransitvasegin sean primeros (iransitivos) 0 segundos (intranstivos). Sibay un solo perfecto, suee se intranstivo Verbo: Signficacion transitive intranstiva: Bio =sumergir aoe. | Evo aor. 2 Buy sumergirse perf, | 8iBvx0 Yornut= poner, colocar aor. Eowoe. aor. 2 Cory = este em pie perf. | Esenxa ~estoy en ple SrAm= perder ar, | dikes perf. 2Uhwha estoy perdido perf, | iAdihexe oBévyusapagar aor. EoBeou aor. 2 ZoBinv = apagarse, perf. | Zofca=desaparecer paiva mostrar aor. | Epnva perf. | népayecr (pb = engendrar age. 1 Egvoat aor. 2 eq qN= mastrarse perf. 2 négnver~ aparecer for. 2 Zovv = nacer, ser por nacimiento perf. I néquxm. 4, Hay también otros verbos que pueden ser‘ransitivoso intransitives, dependiendo de su construccién. Fj, ¥yo=tener + adverbio: & (axis) 9 quedarse, ser 0 (xan) yer =esth bien wodrme= hacer €0 (xox pnt hago bien (mal) {§562, CAMBIOS EN LA SIGMIFICACION DE LAS VOCES. En el verbo es frecuente encontrar que el significado de las voces puede alterarse,segin lo si- auiente. 1. Futuro medios con significacién activa La mayoria de verbos que presentan esta caracteristca denotan una acci6n fisica, relacionada eon los organos dela boca, la vista, el oido, el olfato y el tato y,en general una actividad eor- poral, voluntariao involumtaria Sis verbal 28 Algunos ejemplos son: Verbo. Futuro medio con significatin activa Go tar faouen— ~cantaré fxoio soir Gxoboopar = oité équaprive = equivocar Guapriooua = equivocaré Baditw Badioipat Baivr Brooms Bhixo Baéyouen do =reie yeéoouer ymdoxo =conocer péoouat fof =comer Bono Ovfioxo = morir Bavoinen AauiBéve =tomar avout nioxa — =sultir, padecer eioonon nivo—~beber iouat oryéo calor sxyfoouas rwrtdvo = obtener revEono 2. Futuros medios con signficacién pasva @Buxéo = tratarinjustamente aBucjcopas ~seré tatadoinjustamente Gpxo = mandar pgpuen = seré mandado Bidéoxo » ensei BibEouor = seré enseiado fo =adquirr, tener Brpaneem = cules oixéo — =habitar oixieouar —~ ser habitado SverdiGo = insultar overdiGopan ~seetinsultado sapdrtw = perturbar tapéouat — =seré perturbado spégo = nutri, edacar @péyouar sere educado qudéero = custodiar quAdkouen = seré custodiado 3. Verbos actvos con aoristo pasivo de significacién media ‘Algunos ejemplos son: igi ~avergonzar fhoxivOny =avergorvarse ugpaive ~alegrar ‘MbepOny = estar alegre veo =mover éxviffn = moverse doxéo — =afligir ShamiOny ~ estar afigido Spud — = incitar Gopufny = incitarse neil = persuaic, ixcioBay = cbsdecer 4. Formas activas usadas como pasivas de otros verbos Ciertas formas intransitivas de la voz activa se emplean con valor pasivo para otros verbos que carecen dela forma correspondiente 262 | Capito 11 Fomaactiva Significacién pasiva aioe ~capturar adioxopos = sercapturado Gnortetve = matar eroBvjoxi = ser muerto dxodio dxogetyo © serabsuelon rier Yiwouat=serengendrado Exha2w = desterrar eninto — =serdesterado ebdéyo =alabar ebaxovw = seralabado eBrotée ~benefciar cindex ~sertratado bien verdes = conquistar ‘prndouan ~serderotado Bisxw = procesar Seiyo = serprocesado 5. Cambio de significada de la voz activa alavoz media Vor activa Vor media ipéo—~ tomar, captucar axipodics = elegir énoBiBops © regresar roBiBoper = vender xo ata, far rronat Gpxo empezar prone son sw = casarse (un hombre) eruadyen ct ypiqo = escribir, proponerun voto ypsigoyat usar, procesar meio ~ persuade reiBouat = obedecer gukdrx0 = cuidar vhdctouar = uidarse de alguien 563. Vernos Deronenres Se denomina asia aquellos verbos que carecen de voz activa y que usan las vooes media y pa siva con significacin activa. Se dividen en 1. Deponentes medios Allgunos ejemplos son: ainudouar =acusar Béxouat —=recibir EpyéCoua = trabajar sxtéopon = adquitir deouers = combatir 2. Deponentes pasivos Estos tienen un aoristo pasivo con sentido activo y el futuro tiene forma media, por lo general La mayoria de los deponentes pasivos expresan agin tipo de accién mental, Algunos ejemplos Presente Aaristo ‘iBone = me avergienzo f8eofnv = meavergoncé BovAouar = quiero eBovkfPnv = quise Béounr = necesito Beiy = neceste Bivouer = puedo SSovidny = pude évavto} ua = me opongo ‘ivan diiny= me opuse émieAoyas = me preocupo {xeuchifOny= me preocupé ‘iGoun me alegro fiony = me alegré ofouar = pienso GiPry — =pensé $564, PARTICULARIDADES EN LA FORMA 1. Verbos Defectivos Son aquellos que carecen de algunas formas en su paradigma. Los principales son 8) Bédua/ Bé50Una. = temer byeini = ie ©) cio = acostumbro (plusepf.eiBew: inf eiubévax; part, ciw®ic) & Fouxer = parezco (sub. oc; opt. ofxount inf. Gouxéva; part, éovwés y eit) ) faa (-) » sentarse (inf. oa part. tev05; imp. funy) Suele sustituise por kare Diwi=decir ~—Destacan las formas: fv éyo=decia 418°) = devia (ella) 8) eiuan = yacer hy ofa saber idonat = deve 2. Perbos Impersonales y Cuasi-impersonales A. Verbos impersonates Su sujeto quedo generafmente sobrentendido o implicado en la accién. Se consideran en exe grupo: 1) Expresiones de fenémengs naturales producides por un agente divino: Bpoveé lueve eva eater = hay tormenta 2) La avcidn sobresale en si msisma por su importancia, quedando el 3 1 importania, quedando el agente implicito: ‘owhiGet =a trompeta suena (se. dakar) Exsipuge = se hizo una proclatna (sc. 6 wou) 8B, Verbos cuasi-impersonales Algunos verbos se usan en forma impersonal, en 3a. persona y en infinitive. Dado que su sujeto puede entenderse a partir del contexto, se denominan cuasi-impersonales. oxo “basta — ink droxoiv Bei =es preciso, es necesario,esmenester _impf. Sct Smdoi= es evidente 264 | Capito 1 Boxei = parece bien byévero eur wéher importa erojéRer wo.=me arepiento spéret es conveniente posfixer = conviene ovpBaiver = ocure eaiverat —~ aparece x! es preciso, esnecesario inf. zpfivan ‘Compuestos de ciniy de pépa: Eveors, eo es posible ueteot Bragéper $565. Locuciones mareRsonAtes Con un nombre 0 adjetivo neutto, seguido 0 no de éaxt se forman muchas locuciones imperso rales, a saber: iozpév (zon) =es vergonz0s0 SAksv (Eon) ~esevidente inés €ott) = es natural eniehibeids (éor1)= es necesario aup6s (fon) =es oporturo olés eee. =es posible pa (és) esel momento {§565. ConsTRUCCION PERSONAL DEL. IMPERSONAL Un verbo generalmente cuasi-impersonal puede seguir mantenienda su caricter impersonal aunque tenga una terminacin de la. ode 2a, persona. Lo que ocurte, en este caso, esque e su 5Jet0 del infinitivo regido por el verbo cuas-impersonal pasa a crcl sujeto de dicho verbo. Ej. Bows «parece que yo», en verde Saxe «parece» En a wadyccign, conservamas el sentido impersonal del verbo, sin oma en cuenta la termina- cd personal que nos indica el sujeto, el cual incorporamos a la oracién completiva de infiniti- vo que sigue, Bj, Boxoduey wor xaDioBat Ime parece que nosotros estamos acampados Laconsirccn puede dase también con locucionesimpersonaes 5, Bixaoléouev Eye zomeeaesjusto que tengamos dinero Snare verbal I | 265, Copitulo SINTAXIS DEL ARTICULO §567. Uso ox aeticuto arisco, El articulo se emplea en griego de manera diferente al espatil, como se sefial a continuacién: 1. Con nombres props pero nose trade: 5 Eapems_Sécrates 2. En la aposicion hay siempre articulo: Anuootern,.6 drop. 3. Con sustantivos abstractos: 4 épen}. nest ruby, generamente los nombres de ciencis, arte, cualidades y aquellos deas- sto, vents fests no llevan anticulo en priego, pet sien espaol Ej. dperi: la vir ‘Awe: el sol Arua: las fiestas de Delos 4. Con pronombres demostrativos (posicién predicativa) ‘obt0¢ 6 dip = este hombre 2) Se omitea veces con nombres propios: fas NeorsGenog 'b) Tambien se omite cuando el demostrativo se taduce por. e2aub citoat évip: este hombre aqui o tiene valor despectivo: obr05 évp este hombre ) Puede i con los pronombres demosirativos: rootras (th, deta clase); rocoin05, so1boBe,roo8o8¢ (al, tan grande) 4) Siempre va con Seiva = tal Ej, 8 Beiva tod divas soy drive elonyyeidev tal persona (hij) e al tra denunca atl ota, calli 5. Con nombres de ciudades ¢islas no Se traduce, pero si con mortesy sas: ai "AB vat: (la ciudad de) Atenas {8 "Ohwxos: el Olimpo 8) Si el nombre de ciudad, isla, nonte va seguido de un apelativo del mismo género, s6l0 ste Heva el articulo: ‘AdeEdvipeafixéhis — laciudad de Alejandria 'b) Un nombre devia va intercalado entre el artculo y el apelatvo: OKevepiengnorauds el rio Centre 6. Con sustantivos de los que depend ua genitive de un pronombre personal, demostaivo 0 reflexivo que indica psesion: é xctip ou mi padre ‘ robrov nari su padre ' éuavr00 nario = mi propio padre aque difieren de: rai taro: un hijo suyo. 266 | Capito it 1.Con qumerales: 'a) Distingue la parte Se va nimero: ‘bv névte tae Bo uolpag veuovrat —thenen 2.d=as 5 partes 'b) Expresa un mimero entero, especialmente acompafiado de las preposiciones: éoi, ig, reply bnép, Fuetwav hudpas augi ras tptécovea. —_permanecieroa como 30 dias €) Para expresar un nimero en lo absiracto: ‘ees wh pers Sue dori x& 5é8exa Bic {para que no digas que 12 es? veces 6 8. Com valor genérico para sefalar aun objeto (persona) como representativo de Su clase: ‘vOpioros el hombre (en general) oiyépovres losancianos (como clase) 9. Con valor distributive, ewindo deberiamos usar cada: ‘imoyveizar Bécew pie hurbaperst 100 unvds thoxpariiey, promete dar 3 medios diricos al mesa cada soldado 10. Dependiente de sustantivos omitidos, por fo cual slo aparece el aticulo: 1) Los que denotan chombres» y wcosas>. b) i tierra), pda (0548 acontecimientos), vids (hijo) y otros sugeridos por el contexto, cuando se aiade un adjetivo calificativo oun genitive: cig hv bavrdy (yiv) su propia tierra x tig neprornidog desde el (pais) vecino eerfig nOheox, los (asuntos) de la ciudad TleptwhigZev@innov Pericles, (hijo) de Xantipo tivtazioey (036) el modo mas rapido Expresiones como: te (28) rig TO, x8 tig Opis que llevan sustantivos definidos so- brentendidos, a veces no difieren de toxn= Fortuna y épyi= célera 11 En repeticiones, Fa verde repetir un sustantivo con nuevos agregados en la misma oracién, puede ser suficiente con epetr su articulo ol tav nodurdi Raibec Kal oi tov GA0V los hijos de los ciudadanos y los de los otros $568, EL anricuLo COMO SUSTANTIVADOR El aticulo convierte en sustantivo: L.Alinginitivo: wh eiBévar el saber 2. Al adjeivo: vo éyaBbv el biet 3.l pantcipio: woig wBvqxérag alos muertos 4.Aladverbio: oi née los antiguos 5.4 las preposiciones y su régimen: oLbv fv nuestros compaferos 6.4 toda una oracién, que se considera como un sustantivo: 1 yw aaitov xavrayod dort zpFOWOV cl (dicho) condcetea ti mismo es til en todas partes Sinraxs de artical | 267 §569, No wievan arricuto: |. Por lo general, el predicado nominal (ustantiva 0 adjeivo} vOEh fnépa dyévero. el dia se volvié noche sete dxpizohag Een "ABnvaiw RSkIg ta Acropolis todavia e lamada ciudad pot los atenienses Sin embargo lleva articulo el predicado nominal cuando se refer a personas 0 cosas defini- das igi 5 obror of eiddtes Tang _y sonestns los que conocen la verdad 2 El sustantive Baavhebs se usa generalmente sin articulo para designar al rey de Persia: rout0ds droréjine! Basthet —eavia a éstos al Rey (persa) 3. Los sustantivos: néAg, naepig ovo y los nombres de pueblos: ‘wiktg — laciudad (de Atenas) 4. Ciertas expresiones familiares: de tiempo y lugar, suelen emplearse sin aticulo: iu 9 = con la arora da apt = conf pritsavers wots = de noche i éo9a= ena plaza publics neg = desde In dereeha ar eyp6v enc eartpo sayy — por tema xr Oodoons = por mar {§570, FUNCION peMOSTRATIVA DeL ARFICULO En dtico quedan algunos usos dela primitiva funcién demosttaiva del articulo rOvxaitév=éste yaquel ——nt.xai s=esto y aquello {86 [7 58] =, ea en principia de oracidn) $571, Poste1ox pes. anricuto 1. Sict sustanivo va acompafiado de un atrbuto: adjtivo,participio, expresi6natributiva, éste se intercala entre el atieuloy el sustantive i 70801 GvBponoL los hombres buenos oi weragd Serevodvees orparmyoi los generales que entre tanto ¢staban cenando rdv ‘ABqvatwv ROA la ciudad de los atenienses Observacién: EI sustantivo + aticulo puede ir seguido del adjetivo + articulo repetido 1 primer enieulo a veces se omite Fj. d€vhp does ef hombre (queees)sabio 2, Llevan la posicinatributiva los pronombres posesivas y todas las expresiones que tienen la fuerza de adjetivosatibutivos y los genitivs determinativos (excepto los pattivesy el geni- tivo del pronombre personal): 6 éyeruro0 nariip# 6 acip wou ® mi padre {Un aticulo al principio de oracién puede verse separado de su sustantivo por: év, 8é, x6, +740, 54, ob, y por «15 en Herodoto, 268 | Capit 1 4. El gentivo panttivo rara vez se presenta en posicinatributiva y casi siempre precede si gue al sustantivo regente y su articulo: ‘oi kano} xv nOdITaW xv nOlUtGv oi kao’ los malos (de Tos) ciudadanos 5. Acompaftando a ciertos sustantvos, cambia su significado, a saber: OdMog=elresto — siiiAOL= los oto dAAn nSdig=el esto del estado An wr 6. Bl adjetivo nods, en todos sus grads, cuando va acompaado del articulo, generalmente significa: «la mayor parte. }. ot rodAoi = la mayoria, la moltitud ‘vasnghsi= la mayor parte coi theioxot/ 18 rAciotov ~ €l mayor name ! la mayor pate ro estado 17. Bl adjtivo nag, en posicin atrbutiva significa a suma total, ef cuerpo colectiv, Fj. Oi nave modus todo el cuegpo de ciudadanos fyrdiouEvcchia toda Sicilia Sines del ane | 269 Capitulo SINTAXIS DE LA CONCORDANCIA 8572. CoNCORDANCIA DEL VERBO Y EL SLIETO \Laconcordancia del verbo y el sujeto foma en cuenta sies un sujetoo varios 1.Con un solo sujeto La concordancia €s en nlmmero y persona, pero si cl sujeto es neuro plural, el verbo va regular- ‘mente en singular: Bj. ra dotpacdy <@ ovpavg xorahigize, — Iosastos billan en el cielo Si dicho sujeto neutro plural designa seresanimados © se desea iasistren la pluralidad de objetos, e verbo puede ren plural Fj. réemaidiaOou0 peotdeior los nifios estin llenos de énimo 2. Con varios sujetos 2) Si son del misma personal verbo va en pura Bj, Snap al & dSehds xdpeio: el padre yel hermano estan presentes ')Si son de distnta persona cl verbose pondri cn plural, con prevalencia dela primera perso- na sobre la segunda, y de a segunda sobre Ia terra Ej. €y6 nal b ddeApds doBevoiuey ‘mi hermano y yo estamos enfermos Bj ob rai dads dBehgag dodeveite ty tuhermano esis enfermos 3. Com el mds cercano Fj, ndpeow d naviyp Kai d deh cl padre y et hermano estan presentes 4.Con el que tiene mas importancia Ej. bozparnys kai ot obv erix@ dxoBvyioxet el general mucre y los que van con él 5.Con un colectivo 8) Concuerda en nimero y persons con este sujeto 0 'b) Va en plural, concordando con Ia idea de plurslidad contenida en el sujeto Ej, “A@nvatiow 1 xXABos “Ierapzov ofoveat ip" 'ApuoBion dxoOaveiv la multtud de los atenienses creen que Hiparco fue muerto por Harmodio 270 | Capito 17 6. Com dos suietos a unsujeto dual El verbo con dos sujetos oun sujeto dual se pondri en plural o dul. Bj, No xeraBdvre ixosoauev —_habiendo bajado los dos oimos ‘Dual anaforico. Para refertse por segunda vez a dos personas que se acaban de citar en singu- ‘ar se emplea un dual al que se denomina anaférico B}, “Auas xak Zoxpdizns xa costa dixeBavérny ‘Ayax y Sécrates también ellos murieron $573, CoNCORDANCIA DEL PREDICADO El predicado puede concordar con uno o varios sujetos. 1. Con un sujeto [A. Cuando el predicado es un ADJETIVO concuerda en género, nimero y caso, Ej. Anevia zakerf éorw la pobrezaes penosa vouilew wédABiov —juzgarauno feliz B. Cuando el predicado es un SUSTANTIVO sélo concuerda en caso Bj, Kopov oxparmyov déBerge nombr6 a Ciro general Con un sujetoabstractoo un infinitivo,el predicado puede ser neutro. Se sobrentiende la pa- labea cosa ser, algo, Fj. xadiv ié@siGe ta verdades una cosa bella GBaverov yor el almaes un ser inmortal Bewvev oi xoAho! (5) algo temible la multined dxoOviioxew Sewsy —moriresalgo terrible 2. Con varias sujetas ‘A. Personas del mismo género El predicado vaen pluraly en el génerode los sustantivos. Ej. 6 xarhp xai d GBchpde dyaBo cio el padre y el hermano son buenos B. Personas de distinto género El predicado va en plural, masculino, Ej, bGBchpdg nai Bed eyaot eiowy el hermano y la hermana Som buenos Cosas de dstinto género El predicado sera plural, neutro, Bj. nékeuos eal orden éoviv 6MOpa Ja guerra y la revuelta son funestas D. Personas y cosas de distnto género Cuando se da esta combinacidn, se prfiere el género de las personas y el pedicado va en ‘poral Ej. sty wa bihunKos houy av Epyow xOpiot la suerte Flipo eran amas de las eontecimientos Sines del concordancia | 27 E.Por vecingad ‘Con un verb singular reerid aun sujeto plural, el predicado sera singular (en espaol, sin embargo, emplearenas l pra) E, ‘Ayabos tov 6 adehads kad Be elhermano y la hermana soa buenos 9974. CONCORDANCIA DEL ATRIBUTO 1. Con un solo sustantivo, la concordancia se da en género, nimero y e380. Bj, Oéppocuénoroy —unarrojo muy grande 2. Con vatios sustantivos, la eoncordaneia se da con el més préximo, Ij. xpo8yuia xa Bapposéyierey —unardor yun arrojo muy grandes 3. Un sustantive puede ser usado como atributo de otro; esto es comin con sustantivos que de- notan: ocupacién, condicion o edad, generalmente vip, &sOpaxos, Yovh. Fj. dvipudveig —unadivino Porlo genera, vp implica respeto y vOpanos,desdén, especialmente enel tio dla época lisica F}, blivBpecixoatai —_ sores del jurado dOpuor0s ouxogdvems el sicofante Sin embargo, &vOpoonac es mis empleado como término genérico para referirse ala es pecie humana, tanto para hontbres como para mujeres. Fj. oft. eo8crovéareras yirveres GOpwnos asi. el hombre (4. «el ser bumano») resulta mas feliz §575. CONCORDANCIADE LA APOSICION Se llama aposicién al nombre que explica a otro. Los nombres propios suclen anteceder a su puesto. 1. La aposicién concuerda en caso con el sustantivo al que explica ‘AeEsvBpeicndhig la ciudad de Alejandria 2. La aposicién de un pronombre posesivo va en genitivo, concordando con el pronombre per- ‘sonal implicito en el posesivo: sb éudv (duo) rob tahaundipov Biov mi vida, desgraciado (de mi) 3. La aposicién de un adjtivo, equivalente a un gentivo, ir en gentivo. “AOnvatas (= “AOnvaw) Gv, xOkews ig weyioms siendo un ateniense, (de Atenast de la ciudad mas grande 4. La aposicin expicativa se emplea para expicar un afirmacién genéricao vaga eriorov xaxod dixadAarh, romps liberacidn del mas grande de los males el vicio 5. Un sustantivo en nominativo @ aeusative puede ponerse como aposicién de la accién expre- sada por una oracin completa 0 parte de ella, 272 | Capital 1” 1 nominative suele emplearse cuando precede otro nominativo; cl acusative, por su par te, denotaraz6n, resultado, intencién, efecto.) Ej. "EAévay xxdvonev, Mevekéw Mim mixpav —_golpeamos a Helena, con lo que ‘causamos) una amarga pena a Menelao “Muchas palabras neutras se emplean como aposicién a una oracién o cldusula, a la que sgeneralmente preceden: sb Besvécartov lo mas terible sb évaveioy lo contrario saiivd robo esto mismo avd roto esta misma cosa ugétepoy /ugotépa ambos, tanto..como Suoiv @dcepov /Barépa uno de dos 18 xepéaov el punto principal 10 Aeybuevov como se dice 1 wehevraiov lotiltimo o08érepov ninguna cosa 1) tig napoutiag como dice el proverbio 8576, PaRTICULARIDADES DE LA CONCORDANCIA 1. Concordancia del Sty el Verbo Ganstruccin Pindérica Unset plural, masculine ofemenio, puede ware ocasionalmen- tecon ori yer, que sucenrecedeo. Ej. Gott nai ev aii GAAauc moAcow dipzovres te KaLi Sfipiog hay tambien en las demas ciudad arcontesy pucblo 2. Concordancia del Predicado y el Swieto 8) Si el predicado es un sustamivo, el verbo eiyt o-yéyvowas puede cencordar con él (pero en ‘espaol tien plural Ej. ol oopratai don BiagBopie av avyyvonévow los sofistas son laperdicion de sus diseipulos by Por el sentido (card iveoty) El adjetivoo participio puede concordar atendiendo més al senido que al género 0 ni- ‘mero gramatical del sustantivo. Ej, ddyhas HBn0ictn BawndCovees? Ad Ginv Jamultitud se reunié admirando a Alcibiades De exe acustivo en aposicin surgi et lamadoacusef adverbial, como xp aver demi deprefrenia: agen gts “El paticipo vn plural, debi a ue coletv, Sines del concordancia | 73 3. Concordancia por Atraccién A. Predicado y sujeto 2) Atraccin del verbo El verbo puede concordar con el predicado, cuando éste se encuentra més préximo que el sujet. Ej, Meydiin éori a “AOfiver —Atenases una gran ciudad ) Atracciin del sujet 1) El pronombre demostrativo sujeto concuerda regularmente en género y nimero con su predicado Ej, Adem Zoran tuiv compia esto seré para nosotros la salvacion 2) El telativo puede concordar en género y nimero con su predicado, en vez de hacerlo «con su antecedente Fj, 04 Adyar fg EAniBas kaoiuev Jos pensamientos que lamamos esperanzas CObservacién: Recordar que cuando el antecedente del pronombre reativo es el demos trativo obo y el relativo estéen el mismo caso de aquel, el antecedente se puede suprimir, Ej, 8c ABev = obt05 8c HABE cel que vino = éste que vino BB. Complemento con verbo Sin mismo complemento se tefiere por igual a verbos que no rigen el mismo caso, et sriego al contrario dl latin y del castellano~ NO lo repite. Puede ocurir 2) Que el complemento sea un nombre F, Todtov hv vp H@éAonev Baoveéa xadordva, nai éSdxaey moi este hombre queriaos elepr rey (Je) mos garanis de idelidad 'b) Que el complemento sea un relativo: el de! segundo verbo puede expresarse con cadrés (en el caso que le corresponds). ; Ej. “Aptaiog, dv fuels ABEAoueV BactAéa xadtoraven, ral ari) MBdwayey mow Arieo, a quien quetiamos legit rey. y (a quien) dimos garantias de fidelidad C.Complemento con predicado El pronombre demostativo complemento (que normalmente estaria en neuto singular) © pronombre relatvo,coneuerda por atracién con su predicado. Fj, robo0s 6voudZonev véjons ‘esto llamamos lees cro58 go, fv kahoiuey aS este temor l que llamamos pudor Capitulo V SINTAXIS DE CASOS $577. Nominarivo Llamado dvonaotixh ataoig u dpBh mrHorG, puede tener las funciones de sujeto, predicado twominal, exclamativ oabsluo. T/Como sujtoconcuerda con el verbo en nimero y persona, que puede sel que habla. B.).aqulen se habla (2. p) ode quiense habla (3a. p.) amas recente 2, El predicado nominal eso que se afi del seo a través del verbo ent, ogy se), ‘youn, weBiornn (llegar ase) 5.'El nominatvo exclamativo sstituye al vocative, eeuentemente en Homers: bitos, Mevidac of querido Meneao. Seusaa veces enexclameciones: vito: nsensato 4. El nominatvo absolo semanicament resulta un gio equivalente al geniivo absolut, a cual suxtuye a veces para evita ambigdedades es muy wsado en Tuciides }, FADD 8 easton... eBeEao al llegar all. nadie (lo) ecibio Sepuede consirir 8) con un patcpio, en nominative o yun sustantivo + petcipio, ambos en nominative La consiieidn puede ponerse como aposiiva dela oraciénregente, obi como un partcipioaislado por onacolto respect de a oracin regent En loti y enc! Nuevo Te famento abunda este x0 §878. Vocarvo See denomina whe xxSe invocativo) 0 speoaropeveissy pa. |. Usado para mvocar, puede emplearse acompafado de ls interjecciones 6 0, obien solo. En Homer, el empleo de & denot familiardad o confianas en la Iiteratua dca tam- bin se rela al uso familiar en le poesia, hasta Esquilo; con Séfoces, Euripides y Arstfanes predomina el uso de lo mismo queen la prosa. Como consecvencia de este uso generalizado dela interjeccin, esta se omitié para indica: reserva, nepacién de confianza odesprecio fan- co. Ena épocahelenistica, el uso de queda reservado al lenguaje activo intens, fo mismo ue en la row "Se excepia de ea concrdani It amads contri ee, cone ue neu play el verbo sn le. Sint de casos | 275 2. En poesia puede emplearse el nominativo en vez del vocativo en los apéstrofes: 6 aig Gexono0Bei — nifo,obedoce. “También puede emplearse el voativo masculino de un adjetivo con un sustantiv neu to:giherémvov hijo querido Laaposicin dl voatvo se contruyeen nominative. Con un nominative empleado como vocatvo el atribut ir en vocatvo, 0 vicevers Ej, Gigike Alas ‘oh, querido Ayax ios Mevéhae —querido Menelao $579, Acusarvo lo causado, el efecto de fa acin verbal. Llamado aitiarixi riot { -Complemento Directo a) Acusativoextemo ) Acusativo interno ¢} Doble acusativo 2. Complemento Cireunstancial a) Derelacién b) De extension ©) De direceién 4) Adverbiat ©) Exclamativo 1) Absoluto Suuso fundamental esl de complemento directo, que es una forma de definirocalifcar al verbo. Funcionesde! | acasative §580. Complemento Directo 1. Acusativo extemo Es la persona o cosa que en su totalidad est afectada por la accion verbal, Puede ser ré= -pimen de verbos transtives,activos 0 medios, Bj. Sachp gihet ree xéxver el padre ama a (sus) hijos Svidcucitan tov nasépae el hijoimita su padre “Muchos verbos que son transitives en griego, nolo son en espaol; tales son, entre otros de significacin andloga: ‘Ggeké, viveyi = ser dtil —eX(xautg)novéw =hacer bien (mal) bepyerée = hacer bien 48 exée = hacer injuticia Bhérw = daar av Beave = estar oculto (g8siveo = anticipar ‘geby0=huir aloyOvowc = avergonzarse aiBéoBax ~ respetar xevO6w= compadecer Baxpbo, whale lors Muchos vetbostrnsiivos se velvenintransitvs cuando se componen de una preposi- ala nee 1. Bddorarojar —ayid20 arose 216 | Copitle Del mismo medo, muchos verbos que en espaol son transitives, con el complemento en acusativo, en griego llevan su complemento en genitivo o dativo, Ej. mictevw tiv confiar en alguien karagpovée xokdixov —desprecioa un adulador 2. Acusativo intemo Se reflere ala cosa afectada por la accién verbal, Puede ocurtir que ésta sea consecuen- cia.y efecto de la accion verbal (acusativo de resultado -teigos tesz(Getv construir un muro) 0 bien que el objeto nazca y muera con dicha accién (acusativo de contenida - evap Timer okhics thmvds el hombre asesta muchos golpes), si bien la delimitacién a veces es dificil de precisar, Un verbo transitive o intransitive se construye con un acusativo de la misma rate 0 de! ‘mismo significado del verbo, o bien que expresa el resultado o efecto dela idea verbal Enel primer caso, el acusativo se denomina de figura etimoligica FF), udgnv neiyeoBai= trabar combate wdigny vixiey ganar la batalla Generalmente acompafa a este acusativo un aributo F}. OBav iévax waxpdv = recorrer un largo camino ‘pero muchas voces silo aparece el atrbuto, en forma neutra Bj, Méya yesBeran = wéya yeobos wevSerar 3. Doble acusative 1) Dos acusativor externas 2) Rigen dos acusativos complemento directo, uno de persona y otro de cast, ls verbos que significan: 1. Preguntar, ordenar, gar: aitéa, xehebo, épatde, et 2, Vestir, desnudar: 6v860, éxBbu, 3. Ensefar, recordar, descubrir, ocular, acostumbrar: B¥doxw, navdeiw, cvapnviione, eovdvouan, spine, &iCe. 4. Quitar, priva, lava, purificar Goaipéo, otepéo, Robe, xaBaipe. En voz pasiva el acusative de persona = nominativ, y el de cosa = acusativo, Voractiva: Ej. MiBéaxw toi naiBas tiv ypoyparimty ensefio a los nifos la gramatica Vorpasiva: Ej, oi natdes biddoxovtes Thy ypawnaticy se ensefaa los nifios la gramética (lit. 1os nies son ensefiados) »)Rigen dosacusativos complemento directo (complemento directo y predicativo) los ver bos que significan: Nombrar: ovondiGe; elegir: aipéoBax;juzgat: vouiGox decir Aas hacer oto, llamar: xahéo, ec, El objeto directo se distingue del predicativo porque levael articul, Fj. noviow or ABiov te haré feliz sv Kipov efhov Baath ligieron reya Ciro Simaxis de casos [ 277 En vor pasiva los dos acusativos = nominativos Ej, OKSpo5 ApiOn Pawikess Ciro fue elegido rey 2) Acusativo interno y acusativoexterno Elacusativo intemo es de resultado o de contenido (igura etimologica 00). Fj, Méntos nie) érpawarto tiv ypasiy taémy Meleto me hizo estaacusacion En vos pasiva el acusatvo inferno = nominativo y el acusativo externo ~ acusatvo. F}.4 ypagh ate Eypdyers ue ind MeA¥izou esta acusacin me fue hecha por Meleto $581. Complemento Circunstancial 1. Acusativo de relacion Expresa el punto de vista (cualidad, parte) bajo el que se concibe a idea verbal. Es fre ceuente también con un adjetivo. ‘Responde alas preguntas; en cuanto a qué? bajo qué punto de vista? zen qué parte? Fj, Bewagtabey cy eéyvqy —habileneste arte Es muy frecuente en griego el uso del acusaivo de relacim pare limitar una cualidad 9 aspecto expres por un adjetivo, Fj. eapivog xo 0 el8og virgen hermosa de osteo Los ms fecuentesacusativos de elacidn son Bogen rofundidad —yévo5~ denacimiento ebpos =de ancho é wos = ao largo, de largo rarpiba ~de patria «¢bow = por naturaleza Observactén: Juno al acusaivo de relacin aeman giros reposicionales con: Bid, sca nepiy 65 Suagépew spss (xatd) 1 diferirenalgo xealaps wa xasd23 ade Kal way Wud puro tanio enel cuerpo como er ef alma 2, Acusatvo deextensin Expres it extensin enol espacio o la duracimen el tiempo. La exiersin en el espacin puede indica 28) El espacio recomido por alguien con verbos de movimiento) 0) Ladistancia Bj, dnéyer oraBiovs Bopsxovea dita 70estadios La duracin puede sefalr: 2) Tiempo durante el cual se produce una aesién (durante cunt tiempo: quamdin. Se ‘san los eardinales.). Fj, fuewev futépastpetc se quedd tes dias 278 | Capito ¥ Nota: Para sefalar fa duraci6n de la vida (edad) se emplea yeyovss 0 elvan + genitivo, Ej. Een yews (BoumKOvTA — TO aflos de edad Tambin es frecuente el uso de napé + acusativo para sefalar la duracin: Fj, napdenévtertdv Biov durante toda la vida ') Cudnto tiempo hace que dura duré una acci6n (desde euindo: a quo tempore. Se em- plean los ordinales, une cifra mas alta, seginel uso griego, pues incluyen el aio ol dia en cure 80, peroen espaol, no). No se emplea el artculo; suele incluise obroot. court 1), thy untépa tedevtioasay tpitov Eros tout! ‘mj madte, que muri hace dos afos (lit: en el tercerafio con ste) ©) Cudnto tiempo duraré una aecién (hasta cuindo: quousque) Ej. onovdiis xa Eupuariay éxoxiioaveo txatbv Ee hicieron los tratados y la alianza para cien aos ____ Es mas frecuente que este tipo de acusativo vaya acompafiado de las preposiciones eis 0 Ej els tiv Aourdv zpdvov para todo tempo Futuro 3, Acusativo de drecsién La direc o et término hacia el cual (uo) se dirige un movimiento se construye en sriego con diversas preposciones que sefalan os distintostpos de movimiento: eg (peneta- in), xy np Gendencia hacia), nap y Gc para indicat la persona hacia la cual se va ‘Bow eis cv éyopay fui al plaza Epxouar éxi tov xotaudv —voyhaciael rio poner sosnarépa voy lado (a casa) de mi padre 4. Acusativo adverbial Para sefialar manera o modo, medida, grado, motivo, tiempo y sucesidn se emplea en eriego el acusativo adverbial, derivado de acusatives internos, de direccion o de extension, Enire los principales tenemos: Biny =amodo de sbAoin6v = eno sucesivo Bev sb scheveaiov =e singin may I fnatmente oidiy xéhog ‘rok con mucho rb xdhou = anies xb naAauév = antiguamente ci toitov tov zpsnov = de esta manera ‘ovvarsiov =por el contario ‘tobrov tov zpévov ~en este tempo pw =en favorde, a causa de ‘thy tagiomy = lo mis ripido sbviv =ahora -eoxpétepov antes +8 xpdioy = en primer gar, primero 5, Acusativoexclamativo Suele ofrecerse con las particulas wd, wi, en realidad aseverativas, mas luego usadas ‘como preposiciones Fj. ob wa yap "AndAova no, por Apolo Simaxis cars | 279 6, Acusativo absoluto Se usa en vez de una oracién causal expresando el motivo subjetive,es decir, quello {que el narrador atribuye a la persona de que se trata. Puede constrinse de dos maneras: 8) Como expresiones impersonates, formadas por el acusativo neutto, singular o plural, de un participio presente (a veces aoristo) de verbos que indican: necesidad, posbilidad, con- veniencia. Entre los mas importantes tenemos ov siendo posible, Boxobv pues seha decidido, apéyov | puesto que es Békav puesto que se ha resuelto apév posible BéGavra —_parecié bien (algo: ae sa ‘incipxov alguien: dat.y se resolvid Beov siendo preciso, BAAov dv siendoclero puesto que es preciso Seehosv debiendo, siendo necesario pocfixoy | siendo conveniente ptov —_siendo necesaro, . puesto que es pueste que es necesario, rpéxov | conveniente preciso, abligado néov ~siendo, puesto que uno se ocupa de Bj, day fyi cota, éxopewdueta, habiéndonos parecido bien esto, partimos ‘A veces el partcipio va acompafiado de particuas: ds, ionep, die, que refuerzan el va- lor causal del acusativo absolut, Ej, c1unf édeinvoov, Bonep tobt0 xpoorerayévoy aitoig cenaban en silencio como siesto les hubiera sido ordenado )Con sueto persona. par el partspio es obligado el uso de las particulas: is, dionep. Fj, tg éxcivov no}ov éyaQiv é2'oby} xodAG kaxdv atioy 7eyevnutévov hbiendo él resultado culpable de muchos bienesy no de muchos males, $582, Darivo Se denomina también Boruc reais = el caso dador, entendido como aquél o aque para lo cual algo es hecho. El dativo es el caso mis heterogéneo de la flexin porque por sineretismo se han unido un caso absiracto: el dativo propiamente dicho, y dos casos concretos el instru- ‘mental y el locatvo. ‘Segin sus us0s, el dative puede tener las siguientes funciones: 1. Dativo Propio 18) Complemento indirecto (con verbos transtivos) b) Complemento de verbos intransitivos €)Complemento de verbos compuestos 44) Complemento de verbos impersonales 2. Dativo de Interés 2) De provecho o daiio b)Posesive ey Ftico 4) De relacion ) Agente 3. Dative Instrumental ) De comunidad ») Instrumento ©) Causa 4) Sociativo ©) Medida o diferencia 1) Modo o adverbial 4, Dativo Locative a) De lugar 'b) De tiempo 5. Dativo con Perifasis §583. Dativo Propio Denota a la persona o cosa para la cual algo es o se hace: 1. Complemento indirecto con verbos transitives Fj, BiB0ct profiv 18 oxpateiuct paga (da el sueldo) al ejército 2. Complemento de verbos intranstivos que significan: agradar, ayudar, ceder, convenir en, defender, exhortar, fiarse de, irritarse contra, obedecer a, satisfacer, seguir, servir, y Sus ‘opuestos; y también aquellos que expresan: abuso, amenazas, amistad, culpa, envidia, hostili- dad y enojo. También puede depender de adjetivos © adverbios con estos mistnos significados. Fj. eXxonen rots Geog suplico a los dioses txadénawvov toig erpamyeig _estaban enojados con los generales Buoweviss wihors host alos amigos 3. Complemento de verbos compuestos por: év.Exo0v y algunos con: rap. Rept. ps y 6 Fj. évéxewvto x6 Mepurhet presionaban a Pericles xposifiahov sptevriouam —_atacaron la fortificacin 4. Complemento de verbos impersonales: Los verbos Bei (es necesario), wéhet (importa, inte- esa), uevayéhet (dar arrepentimiento o pena), uéteet (tener parte 0 paticipacin) y npoot- xe conviene) llevan dativo de persona y genitivo de cosa: Fj. bei portostou necesito esto (lit. es necesario esto para mi) péheruortobrov me interesaesto Observacidn: 1 dativo de persona se sustituye poracusativosi esl sujeto de un infinitive: Seiaieov Aeyew es menester que él diga {§584. Dativo de Inverés [L Dativo de provecho o dafo: es Ie persona o cosa en cuya ventaja 0 desventaja se hace algo. Fste dativo puede depender también de adjetivos 0 adverbios. Fj. nic Gviip faved rovel todo hombre trabaja para si mismo oig8'iraci xahsv bueno para todos éstos Sintasis de cates | 281 2. Posesivo, Con los verbos ein, yiywonn, ipa, ef dativo denota al poseedor. El verbo ‘ser se traduciré por denen» y el dativo sera susueto. i), eliv éuoiéxt¥ vot hay amigos para mi ahi tengo amigos ahi 3. Fico, Varante de dativo de provecho o dato. Se dacon los pronombres personales que ad- ‘quieren el significado wpor mi», «par mi beneficion Fj, oot yaBoouat; —iqvé voy aaprender entu benefcio? También se emplea para buscar Ia ateneidn dela persona a quien se habla en una accién © afirmacién: Fj. rowbto igiv éow h rypavvis tal cosa, sabéis, es despotsmo 4. De relacién, Puede denotar aun persona a cuyo caso se limita una afimacién. Se traduce por apara gwen. cen cuanto a, acon relaiénay Ej. xohauidvew Bet x6 rows Se e016 dO panos encuanto aa persona, ay que suponer que es un hombre simple Puede llevar como refuerzo fagéyoi eh mi opin (en evant ami) 5. Agente. Puede dase con el perfecto y pluseuamperfctopasivos 0 con adjeivesverbales (165 téog). Es ar con otos tempos en pasva, Bj, eCnéxpana toig 2016; qua sido hecho por los demas? §585, Dativo Instrumental Expres las modalidades dela accidn: el medio al que se recure para realizatlay las diferentes, ‘ircunstancias que la acompanan. 1. Dative de comunidad. Se usa con nombres, adjetivos,adverbios y verbos que signfiquen: semejanza.o diferencia, acuerdo 0 desacuerdo, unin, acercamiento: Fj exvaisedxéres semejantesa sombras ate iaveoigobre dA.ufdorcouokoyodaww so.concuerdan ni con ells mismos ni unos con otros Lacxresion abr = wel mismon (que puede ren cualquier caso) suele considerarse como un adjetivo de semejanza Bj Boi adriv wouny rorparm tengo la misma opinion que el general 2. Dativo de instrumento, Denota el medio oinstrumento del que se vale ef sueto para valizar laaccion Ej. Spduev sis So8ayois vemos con los ojos Eneste dative suc inclirse también el datvo de materiel o parts consttutvas Ej, xateexevdaato dpuatatporotg ieyvpai¢ hacia carts con rueds fuertes 3. Dativo de causa, Seila la causa. Ej. voy dnoBaviv habiendo muerto por enfermedad 4, Sociativo 0 comitativo. Denota las personas 0 cosas que acompafian o toman parte en Ja a ida. Ej. @MiiRo1g onovBig émaxiaaveo hicieron una tregua unos con ottos Se usa principalmente con referencia a fuerzas militares y se conectaoriginalmente con ol dative de instrumente 282 | Capito ¥ Ej. hue xa texas tois Suvarandtais xa avBpdaw nopevayeOer 'marchemos tanto con los caballos come con los hombres més fuertes La idea de acompafamiento se expresafrecuentemente com csin6s unido a ott dativo. Suele darse cuando se hace referencia 2 Ie destrucen de una persona o os Fj, tov ved ulew aot évBpiawy thoy ‘capturaron a uno de os barcos con su tripulacién (it. con los mismos hombres) 5. Diferencia o medida. Se emplea con comparativos para denota el grado de diferencia: Ej. nod xpeitzév éstw es mucho mejor (es mejor en mucho) 6. Modo o manera. Especifica el mado en que se hace algo Fj. OKéipos émuekeig rode" éeoter —Cirodhacfa esto con cuidado Puede presentarse con un sustantivo solo, empleado adverbialmente, o con un sustantivo acompaiiado de un adjetivo, sustantivo solo Fj, Big por fuerza Sia = justamente s Epyp=de hecho ‘nouyfi=calladamente —xpopeécet=ostensiblemente _rovbh|~a la carrera évea=en realidad sustantivo y adjtivo 0} Bo = con fucres gritos aval ove = con toda su fuerza ‘hyn dyad = con buena fortuna suerte) avti png = de todos modos (Gq obdevi ~ 1051 «pny = de otro —de ningin~ deste modo) A veces, se utiliza sé el adjetivo, con el sustantivo sobrentendido: ow =en comin -eciep (656) "en este camino, aqui G@®q\~hacia otro lado, dondequiera _ Sryoog = pablicamente {Sig = privadamente eC§i=a pie §586. Dativo Locativo £. Dativo de lugar. Usado frecuentemente en poesia, sin preposicién, para indicarel lugar don- de: Ej. ai®épt vai habitando en el cielo 2. Dativo de tiempo. Un dativo sin preposicién con frecuencia denota el tiempo cuando. Se re- ‘duce a nombres que indican: da, noche, mes, ao yal nombre de festivals Ej. rhladien ugpadéeBavey —muriéel mismo dia oonepei Sesuogopiors vnotevouey Aayunamos como si (fueran) las Tesmoforias $587. Dativo con Perifrasis Es frecuente laperfrasis de éaui(yiyvetau) con un dative de persona, acompaiiado de un par- ticipio o de un adjetivo, coro: Bovdoyive, BéAoves, HBouEve, ExOvte, dower eoétera, que tienen el significado de «querer, agradar» angen eb? 2 Parisi se traducir como wn predicada nominal, esa de extar en Simard casos | 283 Bj. donéve éuot roSto-yiywera esto vabien con mi gusto Alt esto me resulta agradable) $588. Gextrivo LLlamado yevuxh nx@ote= caso de origen (clase), se use generalmente para limita el significa- do de sustantivos,adjetivos y adverbios, y como complemento de verbos. . El genitive, como lo conosemos actualmente, absorbié el ablarivo, pero también puede tener una funcién circunstancial o exclamativa. Asi pues, sus funciones son: 1. Genitivo Propio ‘Asi denominado porque limita el significado de otro nombre del cual depende,relaciondn- oto con una clase particular descripeién, o considerindolo parte de un todo (genitive partitivo) ‘A. Genitivo adnominal o predicativo. a) Posesivo by Paritivo ©) Subjetivo y objetivo 4) De valor o precio ¢) De materia o contenido £) De medida o valor p)Decausa B. Genitivo complemento verbal o parttive. Con verbos de: a) Participacion 'b) Contacto ©) Pereepcion 4) Sentimiento ) Solicitud 4) Mando 0 gobierno 2) Acusacién +h) Comienzo y fin ip Precio j) Compuestos de preposicion 2. Genitivo Ablativo 4) De separacién +) Comparativo 3. Genitivo Complemento Circunstancial a) De lugar b)De tiempo ©) Agente 4, Genitvo Exclamativo 284 | Capitulo ¥ $589. Genitivo Propio A. Genitive adnominal y predicativo a) Posesivo Puede indicar: posesin, origen, filiacion y autor. |. Posesin: Sehala propiedad, posesin o pertenencia, Fj. hoixie}Zydvos la casa de Simon OKGpovatdhos — Ia-expedicién de Ciro 2, Origen: indica la persona o cosa de Ia que procede el nombre que rige al genitive. Fj, o1 Béhwvas vovor las leyes de Solén Observacin: Empleado con el articulo neutro (sing op.) denota acontecimientos, con diciones, poder, et. Ej, tb xv Egépav el poder de los foros sO fig gyms ‘a funcién del arte Algunas veces, constituye una perifasis dela eosa misma: Ej. tétigowmpiag — lasalvacién 3. Filiacin: Generalmente sobrentiende vids =hijo reffere de quién es hijo alguien, oka ‘elacin de esposa a esposo, o de inferior a superior. Bj. EoxpénsEingpovionoy Socrates hij) de Sofonisco AAZpurWiavos Mediazien — Melistique, esposa) de Esmicitia Abi epexnéoug Lido (eslavo) de Ferecles 4 Autor: India qui ese autor de una obra Fj. ‘Ouhpou roineis poesia de Homero by Partitivo El genitivo indica un todo, una parte del cual es denotada porel nombre al que limita. No suele colocarse entre el artculo y el nombre al que determina. Puede ir con: | sustantivos: Ej. uépos 21 7@v BapBépev una parte de los barbaros 2. adjetivos sustantivados y participios: Bj. ot &B or raw pana los hombres injustos = os injustos de los hombres 3.adverbios: Bj. no¥ wig vig; donde (en qué parte) dela tierra 4. comparativos y superlatives: Ej dv & yepaitep0s el mis viejo de nosotros 5. numerate: Bj By tw x02iv una de las muchas cosas ©) Subjerivo y objetivo 1, Subjetiv. Es activo ea sentido, Seal el sujeto de la accién expresada en el sustanti- vo. Aparece usualment junto @namiresabstractos que su vez corresponden a veebosintran- sitivoso usados absolutamente Fj. 6 Bapépov 9dBos~ vi BépBapor gopot el miedo de los birbaros lua aird 8 pine MleptdvBpov elvan ‘Teo que esto es dicho de Periandro = Periandre dice esto ‘Sinass de cas | 285 2. Objetivo. Es pasivo en sentido; indica el objeto de I accién expresada en cl sustantivo. Es muy comiin con sustantivos que denotan una forma de pensar 0 una emocin. Fj. Grav edzai —_oraciones.a los dioses El genitivo puede coresponder no slo a un acusativo sino también a un dativo oa un sro preposicional. Generalmente se traduce por medio de as preposicones,y no aqulla propia del gentivo (de). o equivale a una locuein preposiconal Ej, Beto nBepos ‘guerra con ls doses ri Meyapéuv yripiouse el deretoelacionado con los megarenses Toxehing xapdxhous =o eis Eucchiay napazhovs navegacion hacia Sicilia. 4) Valor 0 precio Este genitive denota el valoro precio del nombre l que limita, Ej, lepé epidv raAdveov —offendas valuadas en tres talentos (it. de tes talentos) ©) Materia o contenido Sefiala de qué esti hecho algo o qué contiene. }. tou AiG nenompiver pared hecha de piedra piv fSé0s SBar0s ‘uente de agua dulce {) Medideo valor Indica a medide de espacio, tiempo o grado. Bj, debouadiow weigog una murallade ocho estadios de largo ‘pty fqepav 6835,” un camino de wes dias évsoirg xapaaxeniig —_ enestaetapa de preparacion 8) Causa ‘Sefiala la causa que explica al nombre regente Ej. ueyahov Bumpcizov Spr) cOlera por grandes injusticias §590. Uso predicativo del genitive adnominal Fl genitvo se conecta con el nombre al que limita por medio de un verbo y se traduce por «es rte ae Bae A Ej, neviay gfpewy of nav, AN’ vps 00908 soporiar Is pobreza noes propio de todas, sino del hombre sabio Se constraye con verbos actives y pasivos que indian: ser, hacer, hacese, fener por. ereerylos que indian: posesin, autor, materia, eualidad y precio 5. Av8°adxau Oérwvos — y entre cis estaba Falino Con el verbo ein en infinitive, genitive puede sefalar a persona cuya naturaleza, de- ber, costumbre, et., sea hacerlo que sefiala el sujeto en infinitiv. Ej. Boxei duxctiov zobe'eivan xonicov esto parece ser ei deber de un ciudadano justo 286 | Capito V $591. Gentivo Propio B. Genitive complemento verbal 0 paritivo Se construye con verbos o adjetivos que indiquen: |. Participacion. Referido a verbos que sefalen dar o tomer parte o disfrutar de algo: Ej, ueeigov cig Aciag —compartieron el botin 2. Contacto, Verbos que expresen ideas relacionadas con: tocar, empezar a, tender a, aleanzar: Fj, rod xpoBbohiov yec®ai coger su lecha 3. Percepcidn: sensorial (tocar, let or, probar) ¢inteletual (acordarse, pregunta). Fj. ixouoe tod dyéAow —eseuché al mensajero BéBovee wi éxrhaBiueBa vig oinsibe 4500 {emia que nos hubigramas olvidado del camino a casa Frecuentemente se construyen com acusativo de la cosa, en cuyo caso se habla de «recor dar» algo como un todo, mientras que con el genitvo se wrecuerda» algo sobre una cosa Fj. umuovedew tara recomdar estas cosas 4. Sentimiento, Con vetbos que indiquen: admiracién/envidia,reproche/perdén, amor! c6lera Se le conoce como genitive de causa. Fj, Baizace ti céhung toy Aeyovtav sme admiré de la audacia de los que hablan 5. Solicitud. Indica: preocupaciéno indiferencia, Ej. émpeAéoda tv napveev —preocuparse de las circunstancias 6. Mando o gobierno. Verbos que expresan estas ideas, come: mandar, gobermar rear, ec Fj. xparodaw tavorpatenuétoy — mandana los ejéreites 7. Acusacion. Se construye con verbos referentes a: acusacién, crimen. Fj, aitGparadrdv 100 gévov — loacuso de asesinato ‘Nota: El acusativo denota la persona acusada y el genitivo ef crimen, por ello se le co- nace como genitive de delito. 8. Comienzo fn. Con verbos que expresan ideas como: empezar, comencar, cesar, termina, Ej. dign Kopov dpyery de Aéyou dijo que Ciro empezs ast su discurso Eawotuny 209 Béovs —_cesé de temer (el temor) 9, Precio. El preci por el cual uno hace 0 da algo va cn genitive. Va con vetbos que indiquen: ‘comprar, vender, costar, valorary todo aquel que indique una acciéa a cambio de un pago, Fj. 6 BobA0s névre uvv rysdiran el esclavo se evalda en cinco minas 10, Signiicacin comparativa. Son verbos que tienen la idea de: ser superior 0 inferior, estar atrasado, diferi, Ej, Stagépery twvos ivi diferir de alguien en algo LI. Vorbos compuestos de preposicin que ria genitivo, Pueden llevar dos complementos: uno de persona (acusativ) y oro de cosa (genitivo) Fj. dawzpéxetwerodtov me aleja de esto Sinasis de casas | 287 \Verbos compuestos con xed que indiquen hostlidad: acusar, condenar, burlarse (le- ‘an genitivo de persona y acusativo de cosa). Fj. napavofay aiizat kamyopobew lo acusande locura $592. Genitivo Ablativo Puede indicar la separacién o una comparacién: |. Separacién. Se construye con verbos y adjetivos que indiquen separacion o alejamien- to (propio o figurado: apartase, ceder, desistir de). E}. 6 Stas anéyes rig nbdews eS oradions el puebio dista seis estaios de In ciudad eixovor tig 50—cedenel paso 2, Comparativo. Con verbos y adjetives que indiquen: superioridad/infeioridad, dite rencia/ventaja en nimero. Fj. ob88v dragépet natpic dyu8od en nada difiere de un buen padre “Muchos verbos compuestos con p6, nepi y dxép, que denotan superioridad, toman el _genitivo; aquello en fo cual uno es superior, se pone generalmente en datvo. Ej. rwdnan npoéyew vay évavtiow "superar al enemigo en cardcter §593. Genitive Complemento Circunstancial Sefiala circunstaneias de lugar y tiempo. 1. Lugar. Este tipo de genitvo sule ir: 2) con preposciones: xd Bu, bx, nap Fj &Bxdpmsectye huye de Espanta b) con adverbios: Fj, éveaia rig mokateiag en ese punto de la administracion 2, Tiempo. Puede indicar: a) Cuindo: woetés de noche b) Desde cuindo: noha ery ovBeig we poemre xeavov BBE Por muchos afi nadie me ha preguntado nada nuevo ©) Hasta cwindo: Baorheix, 0% porgeteen Béxtehuepav el rey no luchara por diez dias 4) Durante: Bui tig www; durante lanocke 3. Genitivo agente Denotaapersona que ¢icuta la acid ena vor pasiva. Suele irprecedido dela preposicion ‘and, perotambién levsotras, como: dnd, ex y xpd, que mas bien seialan el origen de laaccign, Ej. éxprg@r dx’ adzav ob3év nada fue hecho por ellos ékers ix Bacthévs SeBopévos ciudades dadas porel rey expdteoBan pd t1v8s serultajado por alguien $594. Genitivo Exclomarivo Sin depender de otras palabra, s¢ emplea el penitivo en exclamaciones Es fecuente con: 6, ¢¢0, ojo , ei rod évpds iA! det hombre 288 | Capimio V Capita #1 SINTAXIS DE ORACIONES I: ORACIONES SUBORDINADAS COMPLETIVAS $895, Las oraciones subordinadas se dividen para su estudio en tes grupos: completivas 0 sustantivas, citcunstancales o adverbiales y relativas 0 adjetivas, 5596, Las oraciones completivas reciben su nombre del hecho de completar el sentido de la ‘oracién principal, como un complemento directo. Podemos esquematizar Su uso en el siguien- tecuadro: ‘Con eng Deinfintivo Oraciones | Depantcipio Completivas 1] Interrogativasindirectas Con Con bring §597. ComPuervas contreig Los verbos de decir (excepto anit) tigen una oracién completiva introducida por (hecho cierto y comprobado) ods (hecho dudoso ola opinién de alguien), que lleva su verbo en indi- Ej. biredog Aéyer dt ot rodE wor vedo cel mensajero dice que los enemigos vencen Ddexparnyds vopiet ds 04 noRutor Vix cl general eree que los enemigos vencen Sin embargo, as de tempo pasado I oracin principal, puede cambiarse el indicative dela coracin completiva por un optativo, que recibe el aombre de optarivo oblicuo, que se traduee como un imperfeco oun aoriso, en comelacin con el verbo regente Fj, Beye Poowisior devia quereinaba §598. Construccion de Acusativa con Ifinitivo (Act) Hasta agut hemes aprendid que el eomplemento directo de un verbo transitive es un sustanti- vo que vaen caso acusativo, Ahora vans a ver cémo puede susttuise éste por un infinitivo. Ej. Maria quiere galletas Maria quiere comer Hay que tomar en cuenta también que sic infinitivo que hace las veces de complemento directo er ef de un verbo transtivo, tendré a su vez un complemento directo Ej, Maria quiere comer galletas Sint de orasiones | 289 1. de noarse,asimismo, que puede hacer las veces de complemento direst toda una ora cid que, por tener la funcién de completare sentido de un verbo transitive, se Hamar com pletiva Ej, Los historiaores dicen que fos antigus griegos eran poitestas En griego la oracién completa tiene su verbo en infitivo (trminado en -ev/-2o0a) ys sujto ik en acusativo, sis diferente al de vetbo principal regent Siel infnivo exe del verbo «ser: elvat, hub amibién un predicado nominal en el caismo caso del sujeto, acusativo, En la traduccion al espafol, la competiva sc liga aia ora- ion principal mediante la conjuncién que, ye nfntivo se pone en forma personal, concor- dando con su sujet (el acusatvo ques vuelve entonces un nominaiv). Bj. “OEoxpaeng ob vouiCer atv vat co96v Séemes no consideraque & es stbio 2. También es posible que la oracn completiva estéregida por un verbo impersonal (que c2- reve de sujeto) 0 po expresiones impersonales. Ej Bewby Eat es terible En estos casos, el infinitive sera el sujeto de la oracin. Entre los verbos impersonates ‘mas importantes tenemos; 6c: es necesario, xpi: €8 necesatio. npénes:conviene. Bp. Bei oe elvan dyo5v ces necesariogue th seas-—_—bueno héverar tv zpvov zpvedv elvar sedice que eltiempo oro es 3. Los verbos de afrmaciin (gnu! (desi), Quokoyéw (reconacer), 0 de opinidn (vont ‘nyéouu (reer, xpivr (izgar, eivoee (estar bien dispuesto), ofouas (pensar), EAxiGo(espe- ran, Suv Gurar, Sioyv ope (promete), asi come los verbs de voluntad (EOERa (que- ren), xeked (ordenat), napayyédAa (recomendar), weiBw (persuadit), ede (permit), Ext- Gouda (desear), Bévauer (poder), Séopor (rogar), aiséw (pedir), igen ua oracién completa de inn 4, Elsujeto del infinitive no se expresa: . ') cuando es ef mismo que el del verbo principal, El predicado nominal iri en nomi E}, duonoréw te copieriselvar — eecosozco que (yo) soy sofista 'b) con los verbos impersonales, cuando el sujeto es indeterminado, EF}. npoorcer tosrots rioeevew — conviene que conftis en éstos «€) cuando el sujeto del infinitivo Figura dentro de la oracin principal como un comple- mento en dative: su predicado iré en ef misao caso. F}, dyadic bniv xpocmxet elvan convene que vosotros sedis buenos 5. Construccién personal del impersonal ‘Un verbo impersonal se construye en forma personal, en los siguientes casos 1) Con Boxéa, especialmente en la construccién Ej. Sox (yor) me parece ‘Contaramene aos vets adelarativons que pueden consis también con un completa io cia por Scam sae osteo una propose desniatve, pra veces puede levarlacompletivcn 200 | Capito VE 2) Comexpresiones impersonales: Ej. Sixards eis es justo que yo 3) Con verbos declaativos en vor pasiva: Ej, eryAecan pgm navi ioxgopacyevovévet se anuneia que la batalla ha sido muy dificil ‘Un verbo impersonal puede aceptar una terminacién de persona, que corresponde al st- {eto egido por el infinitivo, y mantener su carécter de impersonal, En la traduccién, conserva- mas el sentido impersonal, (Cf. §565). $599. Concerivas oF paRTicito A igual que las oraciones completivas de infnitivo, estas oraciones completane! sentido dela ‘oracién principal, como un complemento directo, pero llevando su verbo en participio, Depen- den de un verbo de percepeién sensible intelectual o de verbos de mostrar. También el verbo aio rige panicipio. El panicipio concordari en género, nimero y caso con un nombre (sustantive 0 pronom- bre), se traduciré como un infinitive, o como una oracion subordinada: temporal, causal, fi- nal, ete Fj. eldov ariv eloxdvece lo vi entrar {cuando entraba) (8600. COMPLETIVAS INTERROGATIVAS IXDIRECTAS Estas oraciones completan el sentido de Ja oracié principal con una pregunta indirecta, que puede ser simple 0 doble 1. Interrogativasindirectas simples Se introducen por medio de las conjunciones ei, pc: por un adverbio, adjetivo 0 pronombre Interrogativo. Ej, Aéyeyiou rig ABex dime quién vino ‘bye wor ei abe dime si vino 2. Interrogarivas indirectas dobles Tienen dos miembros de interragacién. En el primero pueden llevar xbrepov y ii en el segun- do, obien: ti... oette.. ite, cuya wadurcidn ess... Construcciin: 8) Ordinaras: EI griego las construye como si fueran oraciones independientes 6 direc tas, Pueden usar el optaivo oblicuo, salvo las patenciales gireales. Negacin ob. Ej. Epua nétepov 5éBpaxev fod pregunta bechoo no 8 Dubitatvas: Tras verbos de incertdumbee, se expres ada en fora iterogativa conel verboen subjuntvo y.2 veces, eftira de indica, Puede dase cl optativo lio st el verbo principal etn pasado, Neptién jo Fj, drop tie no st qué decinte vixtod iNew Siri de mraciones? { 29 $601. Oraciones COMPLERVAS CON Regdas por verbs de temoren a oraci principal las completivas introducidas por ex- presanalemer» que suceda lo que no se quiere; si se empl ha, Se expresa el temor de que ‘curr algo que se quiere Se consiryen con el verbo en subjuntvo 0 fuuro de indicatvo, 0 con opto obliuo, . Bj. eixaldovioer ye sitttambién vas apoder §613. Onactones TEMPORALES En ese tipo de oraciones, la conjuncién varla segsin el tempo que se exprese: und: jon ee) nite vin, og espads ve desde que sob. dof, Bbxov hasta que ove lps os (+ aonisto), gp ob, cg mientras que: vs Eag(+ ontseste) gpa en Homer) antes que: piv tan pronto como: dg vésziova, éxeiBh réyiara, excl xpdtov Los modos varian de acuerdo con los matices que exprese la oracn temporal: realidad, even: tualidad 0 iteracén, |. Realidad. Expresa un hecho real, sucedido una sola vez, en el present o pasado. La oracin Principal suete tener indcativo, pero puede utilizar cualquier otro modo, ezine sentido Modo: indicaivo ~negacin ob Ej ‘0; eiBoy saziota toig Rodeyions ovvéppakay {an pronto como vieeon a los enemigos, aaron combate 2. Iteracién. Elhecho del que se habla en la temporal no ocurre una sola ver, sino que ae refie- rea.una accién que se repiteo se acastumbrao corresponde a una verdad general Esta situacion se manifiesta en la traduccién al espaol itroduciendo «cada vez» en lue ‘garde la traduccién correspondiente ala conjuncién emplasda, Modo: Variara dependiendo de siel hecho es presente o pasado: 300 | Caputo VE a) hecho presente _conjuncidn + div + subjuntivo — negacién yA La oracion principal tendré indicativo presente o un equivalente que denote una aecin presente que se acostumbra ose repite oes una verdad general, como puede ser el aoristo gn6- Fj, ot XaSaiot wro8o8 oxparetovtan dxdtav ts aseay Bémrat los ealdeos combaten por un sueldo cada vez que alguien necesita de ellos by hecho pasado conjuncién + optative _ negacién ys} La oracién principal leva imperfectoo cualquier otro tiempo que denote una accion pa sada, acostumbrada o repetda, Fj. éxci dipEeico mpoiévan faRRov anitdv cada vez que itentaba marcharse, le Ianzaban pledras se anula Ej, ob8eic (éorw) Sorte yeAAaerat no habré quien no sera (todos se reitin) 3. Las negaciones compuestas ~> se refuerzan F), waa ot Sap odSanig obSeyay xorwaniay Hyer Is otras cosas no tienen en absoluto ninguna relacin por ningin lado 4. Las negaciones simples —> se destruyen mutuamente si pertenecon a la misma expre sin, pero si pertenecen a expresiones diferentes cada una mantiene su sentido negative. Ej, ob nox’ && Euo9 ye mit mdBys r6B€ nunca suftiris esto de mi Ej, 08 dude ab uh axovriGew ob EBakov aizbv no le egaron no porque no (le) hubierantirado 9643. NEGACION DE ORACIONES NEGATIVAS (NEGACION EXPLETIVA) |. Despus de verbos con idea negativa:negar, desist, imped dard, profibir, la oracion -completiva de infinitive va preedih por un i (0% eon un moda personal expletive (0 simpa ‘ético) que refuerza el sentido nezativo del ras, peto que en espaol no debe raducirse Fj. xarapyf uh SeBpaxévan tabe; —(niewas que (no) hiciste esto? 2. Se empleari jo si el verbo principales negado (drectamente 9 cuando se espera ‘ua respuesta negativa}. En griego el giro negativo se cenfunde con el precedente; oi) es a re- peticion de la negacién contenida en ls oracién principal de que depend la proposicién ne- sativa Fj, Ob8cic déoveisar tiv Gperi uh od adi elvar nadie nicga que la vittud sea hermosa. ©.con locuciones come: ob Siva, obzol6v te, dBivarov noes posible 05 Bixaiov. ob xpoorxet, noes justo aioxpiv (Gorn, aiogivn Fou es vergonz0s0 Fj. aioypdv ni ob navei spéxe spoBvpetoBon ¢s vergonzoso no mostratseesforzado en cualquier eircunstancia Sais de tos negaciones | 317 S644. Necaciones Ecirnicas Por elipsis de un verbo de «decir», expresiones como: oigSnlphier ob Enoslth xaos ‘generalmente significan: eno hablo de>, «para no hablar de. Con ob se sobrentiende un indicarivo; con pi, un imperativo 0 subjuntiv EF}. ob dng ta oxein déBoobe, d.Aéc xa ai Wipes égnprcaAnocy par no (mensions) que venieislas mils, sno también les peas fern $645. oD ps} CoN sURIUNTIVO Y FUTURE DE WNOICATIVO El subjuntvo aoristo y el fituro de indicativo se usan con la dable negaci6n ot jx en el sent- do de un futuro enfitico con of, Ej. obi i@reax no obedeceré En los poetas dramiticos, la 2a ps. del tro de indicative (a veces el aoristosubjumtivo) le- va ambien of ye para indicar una probibicin Fj. ob uipxacapiioe no tajes “Muchas veces oi (y sus compuests) forman un gio eliptico equivalente de ob Bewvév tox. wit “no hay peligro de que”. Ej. 00 nore ouiy Nehonowvitoot eis viv xopa éoBAaow no hay peligro de que los peloponesios se lancen amis sobre vuestoterttorio $646, of pavarivo |. Lanegavin ob puede dar un sentido contario la palabea quel sigue: 08 pnp = near (de- cirque no) ob voniGo=pensar que no Ej. ol fyeuéves of qaoty elvan 2ARny O56v Tos ula dijeron que no bay ot camino Su empleo e# comin con vesbos de «deci» y epensary, pero también con aquellos que indican

También podría gustarte