Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
1
• Aumentar a competitividade do sector agropecuario. Garantir a produción de alimentos
sans e de calidade a prezos accesibles.
• Mellorar as condicións sanitarias dos animais e o seu benestar, o que repercutirá na
salubridade dos produtos.
• Producir de forma respectuosa co medio.
• Procurar o benestar da sociedade rural, asegurando uns ingresos razoables e estables aos
agricultores e gandeiros.
• Conseguir unha economía rural sustentable e dinámica en todas as rexións.
2
• Os produtos agrarios e pesqueiros constitúen as materias primas de moitas das nosas
industrias.
• Arredor do 15 % das exportacións españolas procede dos alimentos.
Non obstante, o sector primario español presenta certos puntos débiles:
• Unha poboación envellecida: máis do 61 % dos propietarios de explotacións agrarias
supera os 55 anos.
• O gran peso das pequenas e medianas explotacións, que cuestiona a súa viabilidade nun
mercado cada vez máis competitivo.
• A pouca produtividade da agricultura de secaño, principalmente polo escaso investimento. A
baixa produtividade da gandaría extensiva e a dependencia da gandaría intensiva.
A agricultura.
A agricultura ocupa un papel predominante no sector primario español. Os produtos
agrícolas proporcionan máis do 60 % do valor da produción final agraria (PFA), moi por riba da
media europea.
Despois de Francia, España é o país comunitario que máis porcentaxe do seu territorio
utiliza para a agricultura (34,4 %). Case o 80 % deste territorio agrícola dedícase a cultivos de
secaño, e arredor do 20%, a cultivos de regadío.
A agricultura española caracterízase por unha gran diversidade produtiva. A maior
produción corresponde a produtos hortofrutícolas, viñedo, oliveira e cereal. A maioría das
exportacións e das importacións de produtos agroalimentarios realízase con países da Unión
Europea.
A gandaría
A gandaría ten un peso importante, pois achega o 35 % do valor da produción final agraria.
España ocupa o segundo lugar da Unión Europea en cabezas de gando ovino, porcino e caprino.
O gando porcino proporciona máis dun terzo da produción animal. Cataluña e Aragón
concentran case a metade dos efectivos.
Séguea en importancia o gando bovino, que achega o 28 % da produción e ten gran presenza
en Castela e León, Galicia e Estremadura.
Predomina a gandaría intensiva e estabulada. As explotacións caracterízanse por uns
grandes investimentos, un elevado grao de mecanización e uns altos rendementos. Moitas délas
sitúanse preto das grandes cidades.
A pesca
España ocupa o primeiro posto da UE por tamaño da frota, o segundo por volume de
capturas e o segundo lugar tamén por consumo per cápita de peixe, despois de Portugal.
A incorporación de España á UE supuxo un impulso para a modernización do sector pesqueiro, pero
perdéronse empregos e España tivo que acatar normas como o límite e os métodos de capturas.
Hoxe conviven a pesca artesanal e a industrial.
A plataforma continental española é estreita e o que se obtén déla é insuficiente para abastecer
o noso consumo de peixe. Por iso, establecéronse acordos pesqueiros con outros países.
3
Contrastes e desequilibrios
Nos últimos anos realizáronse grandes investimentos no sector agropecuario a través dos
Fondos Estruturais da PAC (Política Agrícola Común) da UE: ampliáronse os regadíos e
desenvolvéronse novas técnicas de cultivo.
Pero non todas as rexións se beneficiaron por igual. O litoral mediterráneo e andaluz atopou
un bo mercado para os seus produtos hortofrutícolas. Outros produtos sufriron grandes restricións,
como a gandaría bovina da cornixa cantábrica ou os cereais e viñedos do interior peninsular.
Nas rexións que máis sufriron a crise do sector produciuse un importante despoboamento.
4
A paisaxe agraria canaria
En Canarias, as actividades agrarias están condicionadas polo relevo montañoso, os solos
volcánicos e o clima cálido, e crean unha paisaxe característica en que domina o hábitat
concentrado.
No litoral e nas zonas expostas aos ventos frescos e húmidos do Atlántico danse cultivos
para a exportación (plátano, pataca, tomate), plantacións tropicais (mango, aguacate, pina) e
cultivos baixo plástico (flores, cogombro, pemento).
En zonas máis altas do interior dáse unha agricultura tradicional e a gandaría extensiva
caprina.
A agricultura
A agricultura galega é intensiva e de policultivo, xa que se obteñen varios produtos ao
longo do ano. Un elemento fundamental da estrutura agraria galega é o predominio da pequena
propiedade ou minifundio. O feito de que as explotacións sexan pequenas non implica unha
produción baixa.
Os principais cultivos de Galicia son a vide, a pataca, o millo, as plantas forraxeiras e as
hortalizas.
Os tradicionais cultivos do millo, o trigo e o centeo están en regresión, aínda que seguen
ocupando unha grande extensión de terreo. As hortalizas, as froitas e o viñedo ocupan unha menor
extensión, pero os ingresos que proporcionan son máis altos.
A gandaría
5
A gandaría achega máis da metade da produción final agraria de Galicia, a pesar de
predominar a pequena explotación familiar. O proceso de especialización gandeira comezou a
partir da década de 1960, co abandono da agricultura tradicional e a emigración de moita poboación
rural ás vilas e ás cidades. Destacan os seguintes tipos de gandaría:
• O gando bovino ou vacún, destinado sobre todo á produción de leite e de carne, conta cun
millón de cabezas. A produción láctea representa a terceira parte do total español, e está
estabilizada arredor de 2 millóns de litros.
• O gando porcino está destinado a produción de carne e conta cun millón de cabezas.
• As granxas avícolas están destinadas á cría e engorde de polos e á produción de ovos.
A pesca
A primeira actividade do sector primario galego é a pesca, que representa a metade das
capturas españolas e a cuarta parte das europeas. A pesca galega é importante tanto polo
volume das capturas coma polas dimensións da súa frota. No ano 2014 Galicia tiña máis de
4.500 buques pesqueiros, mil menos ca dez anos antes.
Distínguense diferentes tipos de pesca: marisqueo, pesca de litoral e pesca de baixura e de
altura.
Son moitos os portos con actividade pesqueira, pero os desembarcos de peixe
concéntranse en Vigo, A Coruña, Burela, Celeiro e Ribeira. Destacan as capturas de pescada,
xurelo, xarda pintada e lirio.
A acuicultura adquiriu importancia no sector co cultivo do mexillón en bateas, do rodaballo
en granxas costeiras e da ameixa, que se cría en área.
A explotación forestal
Galicia ten unha grande extensión forestal. Dous terzos do noso territorio son montes que
achegan máis dun terzo da produción de madeira española. O sector conta con:
• Industrias de primeira transformación, como serradoiros, fábricas de taboleiros,
aglomerados e unha industria de pasta de papel.
• Industrias de segunda transformación, que elaboran mobles, carpintaría de obra,
revestimentos para o chan, embalaxes, etc.
Os retos
O sector primario en Galicia ten varios retos. O avellentamento da xente que traballa e vive
no medio rural é o seu problema máis grave. Para soluciónalo, débese intentar frear o
despoboameto rural con incentivos ao asentamento e a permanencia de xente nova.
Outro reto do sector primario é o potenciamento da agricultura e a gandaría ecolóxicas.
Unha liña de actuación consolidada é a política de promoción de produtos tradicionais con selos
de calidade Alimentos de Galicia (queixos, carne, patacas, pan, mel, etc.) que garanten a orixe, o
sabor e a calidade dos produtos.
En relación coa pesca, as políticas deben ter en conta a sustentabilidade ecolóxica dos
mares.
No tocante á explotación forestal, débese potenciar a reforestación con especies
autóctonas que produzan madeira de calidade e evitar o monocultivo.
6
En xeral, compre promover políticas de recuperación do campo: banco de terras,
aproveitamento enerxético do mato, etc