Yrd.Doç.Dr. İbrahim Altunbaş 10.11.

2005

TEL 351
ANALOG HABERLEŞME
Arasınav 1

1. a) T peryotlu bir x(t ) işaretinin üstel Fourier serisi açılımı aşağıdaki biçimdedir:
∞
3
x(t ) = ∑ e jnπ t
−∞ 4 + (π n) 2

i) x(t ) ’nin peryodunu bulunuz.

ii) x(t ) ’nin ortalama değerini bulunuz.
iii) x(t ) ’nin Fourier dönüşümünü bulunuz ve çiziniz.

b) Şekildeki x(t ) işaretin Fourier dönüşümü X ( f ) ’i bulunuz. X ( f ) ’den yararlanarak y (t ) ’nin

Fourier dönüşümünü bulunuz.
x(t ) y (t )

1 1

1 2 −1 1
−2 −1 t −2 2
t

−1 −1

⎧ x(t ), − T 2 ≤ t ≤ T 2
2. a) xT (t ) = ⎨ ve X T ( f ) = F {xT (t )} olarak tanımlanmak üzere, x(t )
⎩0, dışında
işaretinin Fourier serisi katsayılarının cn = X T ( f ) biçiminde hesaplanabileceğini ve böylece
T f=
n
T

x (t ) =
1
T n
n
∑ X T ( T )e jnw0t , w0 = 2Tπ yazılabileceğini gösteriniz . Not: x(t ) = ∑x
n
T (t ) * δ (t − nT )

b) Aşağıdaki işaretin Fourier serisi katsayılarını a) şıkkından yararlanarak bulunuz.

x(t )

−4 −3 1 2 • • •

• • • −2 −1 3 4 t
−1

3. x ( t ) = 2 sin c(40) t işareti, transfer fonksiyonu H ( f ) ile gösterilen bir kanaldan iletiliyor. Çıkış
işareti y (t ) = 20 sin c(40t − 200) olduğuna göre,

a) H ( f ) ’i bulunuz ve genlik-faz spektrumunu çiziniz.

b) h(t ) ’yi bulunuz.
c) Bu sistem bozulmasız mıdır? Sistemin girişine x(t ) = t sin c 2t işareti uygulanırsa çıkış ne olur?
d) x(t ) = 2 sin c(40)t için, çıkışın enerji spektral yoğunluğunu bulunuz.
e) Çıkış işaretinin enerjisini bulunuz.
Doç. Dr. İbrahim Altunbaş 09.11.2006
Araş. Gör. Hacı İlhan

TEL 351
ANALOG HABERLEŞME
Arasınav 1

1) a) Bir haberleşme sisteminin genel blok diyagramını çiziniz. Modülasyon işleminin

tanımını vererek, modülasyona neden gerek duyulduğunu kısaca açıklayınız.
b) Aşağıda spektrumu verilen işaretlerin band genişliklerini yazınız.
i) ii)
X(f ) X(f )

c) Genlik modülasyonunda (GM), bilgi taşımayan saf taşıyıcının da iletilmesinin nedenini

açıklayınız. Bunun getirdiği sakınca ve üstünlüğü yazınız.

π
2) x(t ) = 3 cos(2πt − ) − 2 sin 4πt + sin 6πt işareti, impuls yanıtı h(t ) = e −5t u (t ) olan bir
3
sistemin girişine uygulanıyor.
a) x(t)’nin Fourier serisi katsayılarını bulunuz.
b) x(t)’ye ilişkin genlik ve faz spektrumlarını çiziniz.
c) Sistemin transfer fonksiyonunu bulunuz.
d) Çıkış işaretini zaman bölgesinde yazınız ve çıkış gücünü bulunuz.
e) Girişin güç spektral yoğunluğu Gx(f)’i bulunuz ve çiziniz.
f) Çıkışın güç spektral yoğunluğu Gy(f)’i bulunuz ve çiziniz. Çıkış gücü hesabını güç spektral
yoğunluğu ile tekrar yapınız.

3) Şekildeki sistemde x(t)=sinc2Wt , s (t ) = ∑ c n e jnwct biçiminde Fourier serisine açılabilen

n
herhangi bir peryodik reel bir işaret, BGS ise fc frekanslı ve 2W bandgenişlikli band geçiren
bir süzgeçtir.
a) X(f)’ i bulunuz ve çiziniz.
b) Xs(f)’i cn’e bağlı olarak yazınız ve çiziniz.
c) Y(f)’i çiziniz.
d) y(t)’yi bulunuz. y(t)’nin ne tür bir işaret olduğunu ve şekildeki modülatörün türünü yazınız.
x s (t )
x(t ) ⊗ y (t )

s (t )
Doç. Dr. İbrahim Altunbaş 06.11.2008
Araş. Gör. Hacı İlhan

TEL 351
ANALOG HABERLEŞME
Arasınav 1

1. a) Bir haberleşme sisteminin genel blok diyagramını çiziniz. Modülasyon işleminin tanımını
vererek, modülasyona neden gerek duyulduğunu kısaca açıklayınız.
b) Şekildeki doğrusal ve zamanla değişmeyen sistemin çıkışını zaman ve frekans bölgesinde yazınız.
Çıkıştaki enerji ve güç spektral yoğunluklarını, girişteki enerji ve güç spektral yoğunlukları cinsinden
yazınız.
x(t ) y (t )
h(t )

c) Aşağıdaki x(t) için GM ve ÇYB dalgalarını kabaca çiziniz.

x(t )

2. a) Dualite teoremini yazınız ve ispatlayınız.

1 1
b) x ( t ) = sgn ( t ) işaretinin Fourier dönüşümü X ( f ) = olarak verildiğine göre, y ( t ) =
jπ f t
işaretinin Fourier dönüşümü Y ( f ) ’i bulunuz.
1
c) r ( t ) = işaretinin Fourier dönüşümü R ( f ) ’i bulunuz.
t +t
2

d) Ölçek değişikliği teoremini yazınız ve ispatlayınız.

e) Yukarıdaki y ( t ) için z ( t ) = y ( 2t ) + Y ( 3t ) işaretinin Fourier dönüşümünü bulunuz.

3. Frekans spektrumu Şekil 1.a’da verilen x ( t ) bilgi işareti, 100 cos 2π 105 t taşıyıcısı
yardımıyla genlik modülasyonuna (GM, m=0.5) uğratılıyor.
a) xc ( t ) işaretinin frekans spektrumunu çiziniz.
b) Vericiden gönderilen xc ( t ) işaretinin, alıcıya, hem doğrudan hem de çevredeki
yansımadan dolayı β katsayısıyla zayıflamış ve T = 0.1 msn gecikmiş olarak ulaştığını
varsayalım (Şekil 1.b). Kanalın impuls yanıtını ( h ( t ) ) ve transfer fonksiyonunu ( H ( f ) )
bulunuz.
( )
c) Kanalın genlik yanıtını H ( f ) çiziniz. Bu sistem bozulmasız mıdır?
d) Alınan y ( t ) işaretini zaman bölgesinde x ( t ) ’ye bağlı olarak yazınız ve genlik frekans
spektrumunu kabaca çiziniz.
e) Alıcıda kanala ilişkin β ve T biliniyorsa, yansıma etkisini yok etmek için nasıl bir devre
önerirsiniz?

xc ( t ) y (t )
x (t ) ⊕
X(f)

f ( kHz )
−5 0 5 β
Doç. Dr. İbrahim Altunbaş 27.10.2011
Araş. Gör. Mehmet Çağrı İlter
TEL 351
ANALOG HABERLEŞME
1. Yıl İçi Sınavı
1. a) işaretinin Fourier serisi katsayılarını bulunuz. Çizgisel
genlik ve faz spektrumunu çiziniz.
b) x(t) işaretinin Fourier dönüşümünü bulunuz. Genlik ve faz spektrumunu çiziniz.
c) x(t) işaretinin güç spektral yoğunluk fonksiyonunu çiziniz. Enerji ve gücünü bularak ne tür
işaret olduğunu belirtiniz.
d) x(t) işareti, transfer fonksiyonu şekildeki gibi olan doğrusal zamanla değişmeyen bir sisteme
uygulanıyor. Çıkış işareti y(t)' nin genlik ve faz spektrumunu çiziniz. y(t)' yi zaman bölgesinde
yazınız.

|H(f)|

f
-30 -25 -20 -15 0 15 20 25 30

2. a) i. Frekansta öteleme teoremini yazınız ve

xc(t)
ispatlayınız.
ii. işaretinin Fourier
3
dönüşümünü bulunuz ( ).
b) Şekilde genlik modülasyonlu (GM) xc(t) 2

işareti görülmektedir. Bilgi işareti ,

0
ve koşullarını t
sağladığına göre,
-2
i. Modülasyon indeksini ve modüle edilmemiş
(saf) taşıyıcının genliğini bulunuz. -3

ii. xc(t)'nin ifadesini yazınız.

iii. x(t)'yi kabaca çiziniz.
3. Şekilde telsiz bir haberleşme sistemine ilişkin blok diyagram gösterilmektedir. Burada, vericiden
gönderilen modülasyonlu xc(t) işaretinin, alıcıya hem doğrudan gecikmesiz hem de çevredeki
yansımalardan dolayı sırasıyla t1 ve t2 sn gecikmiş olarak ulaştığı ve alınan işaretlerin toplandığı
varsayılmaktadır.
a) y(t)' nin ifadesini yazınız.
b) İletim ortamının (kanalın) transfer fonksiyonu H(f)'i ve impuls yanıtı h(t)'yi bulunuz.
c) Bu sistem bozulmasız mıdır? Neden?
d) Alıcıda t1 ve t2 gecikme süreleri biliniyorsa, yansıma etkisini yok etmek için nasıl bir devre
kullanılmalıdır?

t1

Verici t0=0 Alıcı

xc(t) y(t)

t2
Prof. Dr. İbrahim Altunbaş 31.10.2013
Araş. Gör. Semiha Tedik

EHB 351
ANALOG HABERLEŞME
Arasınav 1

1. a) Şekil 1’deki periyodik x(t ) işaretinin Fourier serisi katsayılarını bulunuz (a ve b pozitif sabit).
b) x(t ) işaretinin Fourier dönüşümünü bulunuz ve çiziniz.
c) x(t ) işareti, kazancı 1, band genişliği 1.2 Hz olan ideal bir AGS’ten geçiriliyor. Çıkış işareti y (t ) ’nin zaman ve
frekans bölgesi ifadelerini yazınız.
d) x(t ) ve y (t ) işaretlerinin özilişki ve güç spektral yoğunluk fonksiyonlarını bulunuz.
x(t)
a a a a a
... ...
-6 -2 2 6
-8 -4 0 4 8
t

b b b b
Şekil 1
2. a) İşaret fonksiyonu sgn(t)’nin Fourier dönüşümü 1/ j f olarak verildiğine göre, birim basamak fonksiyonu
’nin Fourier dönüşümünü bulunuz.
b) Fourier dönüşüm teoremlerinden integral teoremini yazınız ve ispatlayınız.
c) b) şıkkından yararlanarak Şekil 2’deki z (t ) işaretinin Fourier dönüşümünü bulunuz.
z(t)

t
0 1
Şekil 2

3. Frekans spektrumu Şekil 3a’daki gibi olan bir temelband x(t) bilgi işareti, Şekil 3b’de gösterilen sisteme
uygulanmaktadır. Sistemdeki doğrusal olmayan elemanlar, yi (t )  axi (t )  bxi2 (t ) biçiminde giriş-çıkış
karakteristiğine sahiptir (a ve b sabit, i = 1,2).
a) z (t ) ’nin zaman bölgesi ifadesini x(t ) ’ye bağlı olarak elde ediniz. Frekans spektrumunu çiziniz.
b) Bu sistemin bir ÇYB modülatörü olarak kullanılabileceğini gösteriniz. Bunun için gerekli BGS parametrelerini,
gerekli koşullarla birlikte belirleyiniz. işaretini yazınız.
c) Sistemin karmaşıklığını artırmaksızın, bu sistemi genlik modülatörüne (GM) dönüştürecek bir değişiklik
öneriniz.
X(f)
x1(t) y1(t)
x(t)
1
z(t)
BGS xc(t)
-
-
-W W f Acoswct
0 x2(t) y2(t)
(a) (b)
Şekil 3