Carcitura,W. y i
Del putoann éulto formed of
Cartleio Coreyatival eu le
En JT. Palacios ,
Desarsilo
aclolesteicre>
Ao Macheei y C. Ce | :
Pricolegio y Edaciesnr Cap /4
CPP YS - 44)
ew, . (0994)
17. Del pensamiento formal
al cambio conceptual en la
adolescencia*
Mario Carretero y José Antonio Leén
Coma ede edo conoid, adaecenia be la puta un abo un
acon npc y profes cambios msl el propia a
fe del inlividoy on mar de ater con ss igualesy eet de
las perors, sino ques extends también» naeas frase ptsch
to, Lao adtescens lanza un sues y rs colejo nivel de pease
Iona qe va pemities conch es fendmenas de manera sta
como fabian beth has eons. Exe peat, cretadn pot
una mayor aslo y nga e ronment, ve a denminao, eo
‘ein piagetian, pensar formal, eres lesa del so
ome estan dons perineal,
‘Niet bo en step conse en presenta wna expan ge
‘rl sobr et tipo de esumient, a ve go remo ids ent
sina importer essa ls poscn pagan, Presa bis
te en fetes din, a coro ef proces de cabin cose esl
Moleceneia.Adlatindons alo gus S ver ponteari, pede dei
= een teins gees, eve pagtaon dl psa oa re
sulla er nf acd demasiado uivraita yest espe
‘spose ges y de solccn de pics de tos adgiscetes. Nene
‘em est an moa gee soni qu seems encore
Quem sats apy pee ICY «ns insti PB
aes pice duane a acted
(Sia capa Ge la vida no esd exo de signs y errs, encode en
{cao ny info por el econcneno prove qe pose et acerca
dens tess queso ivestignr. Ades coma cctools Sites
el destollo engi, ls posciones paginas sobe las gpercones
Formals require x considera ju a conto ives! y cultural
‘ene que se caer Ios indvidos que etemos coseand. Sea cmd
‘quer el esto dens operaciones ormaler relia er trbiatape
"acon clsineuya compres rest indispensible ut dar cuenta eo
dela diferencia ent Inmet dun ay Ts dun alse,
La concepcién piagetiana de las operaciones formales
11 Goactrsties generates
En unos de los ies mis embcmticony comecpulnete dens de
vast ar, Inder y Paget (1958) pbertton una de ‘es aeceinior
‘es mis precss yambicios el desarrollo coptive durante la ales.
‘secia En aque ajo, consdeado un isco en cul, e expe
‘nan ls craters dl moo extada dels operaciones fomals, qe,
Sobel base de la operaciones coer ya prone eerge es os
"<1 sy se consol, ep lo expuesto ene oa aca os 113
"te muto esta, gues cshivarne ano Glatt, cnc
‘eipado uma psi eal en el estudio dea intcpeei adil Sa it
orice en lhe de er stain! de sonnel dese
li oii (skp sgn sin pagetina cs} yen fect a
snaro coherent pare compreds la atralea def madi eg,
"Eltabjoemptico del ques aka conten Kio anes sade ens
tin en presenta sues de eddies comprens ene lee 16 aos una
sere de tress relacionadas cero ee fia sevtoninn. A tas de
a, solctab als enoistados gus explcasca as ftres eet
‘vere einfayen en problemas ales come i scab un peal a
atin de os eueros, bs vaso comunicaresy mas customer panto
ss. En cada cso yea cisponia del mara bs istrureton nce
Sates on ple, una falsne,t).que pola manly selon sl
peauetes expen, El objetivo des trea no em oto ue dete
5 nis yadoleseetes posean a determinads hablidaév esategit
ogni, Sin embargo, no se pegonabaerpecicanent ni etna ea
ent en enrevia Xe eto eomprenia no is eonceptor a og
«ge basta a tre, come podan ver low e velocidad, ema ee
Fstrocmente vlverenos sobre eat runt, que ase br de ents
imporanca pars el tema ae nos cap,
Psd aul esr interest dtnese beeen ca a exposé de
problema poo del pense forma ilzao por theory Paget
(0955), Pare a resolu de aaa qu eva a xponeracoincib,
!blescete debe hacer us de os cassettes cons po
‘amen formal qu se explicarin poserormente a ates le sige
2! sueto rane de un gn respete de sau» de un Broo cells
sg diferen encanto as mate (ac, ntl land.) logit,
su groor yaa forma desu eck trv edo, ca to
langle externo dads aril se pode solr tes mua
tos de pesos diferees. Lis tris pede ae sobre ol ord dl we
Dien en ass poscdn horizon pecienda entonees ls cos
reson perpeniclr a a spec el agua See pea sj se
Mile QU fates is cos infiyen ena feild de as ao,
ro que puede eliza eanas masilcanes dese Mies,
experimentador bse yan os ntoes wien y ls resp oe
os ues, por inne pie put de su rman
Ena Figera 17.1 recogen os stn elementos de probioma Suse
Fos a lor qu, ets de conta lsenl, Set pope y lps» hae
anos pasos que sepia par dtu que heres el tow
tonal edb gra de Resided deat alas. Con excreta
‘dao solos eee gus as ras frals no seponen ay fad
ara reso, per as cots wo parece seven aio a Es
asus diferencias de actin els adlecentes 9s aloe en
lascoociioner ens ivesigacione eo
Figura 171 Tarea dea Mean des ores) variables gue‘Como fio de ss raeosulizand areas como ty coo rau
do de snalizary rma ls reposts de os sien. lier y Page
(4955) considerron que ext de ls upracons formas pala test:
tise en una seri decaracteisics etary fenconles as pre
"5 se referen als estas lpi qe ptenden ormalizr lps
inicio de os sues. Las operaciones pst en eps crc por
forma parted ects lcs an as labors qc ls operaciones
nett de que se habl nel apt 12. MSs epefeamena son dos
4s esters Iogeas propia ¢psamieno formal: el grape INRC 2
‘po dolas cut warsesnacions yl eel de as 16 operaciones be
tars. Pesto queen aati norwta habl we se Op fre
Imaasers, 026 deenrtos en expsicin
{is cvctriesfnconles fe igen ns teresanen mayor mei
‘x,t que pretender ofrecr unt vis general del proceso que Be
1 jt eundo se effort cont problems fel, De exta oeier
teas Fincionales, nos eerie on prime ops ls rlacens ent To
ven y lo posible lear hptte det as aperacones forme
Es jae sari propeicna
las operaciones foals, rechial e“enbide como wr subcon-
Jim deo psibe sind ne aati csc qu ec
‘ors eons bas estates copia liad or ladle
{eyed alto respec a ia detest ane. Elsen gue se ence
treed esta dela operaciones coer sleet csp
sobre is elementos ean pobena ly come ce pesemtn, ede,
2 platen slo fos dos ress reese: pase a vets conc sito.
ea pobles accion, per impr estan das un polngaen do
realy Gesputs de realize ipo trtens ein ene ae de pose,
met amido conr, lo poets ornare Po eon:
tani, el adlescet, stndo ane un frblema coer, no slo eae a
esa os dts els psn, no gue adem prev fo a stacio-
2s tlcnes nue poles ees clement, Une vee ein oo
raver lige todas sts poss biota, tr posters
de vovtsatias con a valid eaves e a expeimenacée A ierenca
‘el exatio antro,ahora eso ello qo ents rubodina i pose.
‘Ast pues, ante ina tnea formal, el adlescete ya no cod pened
‘eluent por esting Seypacin de onanzar lator,
{He recedes setidos. Gaia ea nua propiedad, posee sora
poedad penile cones y elaborates od ssa
"poses que pon reiore o coexists da, com
‘eptualanda com uma mayor pis l platen escent
yroblema determi, Be mapas a mporancia gue ei carers
fica del percent eerce sobre sition de yids academies o sot
shan; asi, por ejemplo, ae uta urea escolar 9 una sution dela vida
‘hari en ia gue on determina hecho (pe ejemplo, le eonprensin del
17. l pecans formal a a
onapt en adelenenis
{i de asians sana en gle xr ola imps
de arta mtr de neo cae) pas tens po pr er
enjtode xu ofc (les cro stan pony emia
eos vain, ciel Sein dea Ste ofa had
‘el enemign ess pearson en co sa ince, ore
‘es dvi, el mtr de rane stop o cease sere
deserea,singemen, eer nr opin ees el
Waco) cadets y por ede ahaa een ee
‘ea dl panic dan de em, ed ep
26h de elu cin cts ssn cone ef, ane
Comino ns concoct Gon enc) ee
{elas datas casa qr daemon clin de ore Ea
dad ote spam Past Ide mea dine oa da pees
tes formals ys sind Un porate capeid de Ste
tndos sewed pions, de tess mms ysl a Se
‘Em poms elas cs
Encore clears hottest de species fr
nals, ndonnets so anid or nsec ergo
{que og ur penser stat diy en bes peo
Sls eee te To eet ene pra ate Au bes et
Slee ies ssn cases duno pense sas,
{enlace cnc en shoes abe forma de hie
‘spss iz ahora um eseia gcse oom feo
Conk de eleacons estes pas pseu sme ie
Sites de conan epics fee ead de compet
‘Sin Soe lence no eda a ao ds Spe So ge F
Seti ate wos den steno esate
ar ir sje ioc toe cc uproar, necesita
ac splat raseavete duct soe perma eur calle
Soma oiesenn ee sores tec en head. Ea cs
‘lta ste aa stain eer I leet fo looper
Tics prac que oes forms de hptens qe pen
lovbeckos reusing, morse eaplicr erraosancn
{devo iar ambi de come stent llr de
Cada wade pags eon, Lupa etal exes compo.
‘Sain ocapa psi el mae ene al cool de vat,
conte evar steer ator 0 var cth ee’
{Serge ls de fates ve menue cortne ve mds ae,
‘The 1), Cano esd, ev bad conse uno de lest.
ssc de metilg si.
"Et cvacie propre! pom oma maa wa exch
sti co i banter Loos de ete sts send pl
Toons wiles come hte nraseniy sem dae oa
‘Scr gece, Las propio earners
—