Está en la página 1de 113

1

DERECHOADMI
NISTRATI
VOI

QUEESADMI
NISTRACI
ON?

Est
odaa
cti
vida
dhu
manapl
ani
fi
cadao
rga
niz
adapa
raa
lca
nza
r de
ter
mina
dosf
ine
shu
mano
s.

QUEESADMI
NISTRACI
ONPUBLI
CA?

Elc
onj
unt
osdeo
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vosqu
ede
sar
rol
la
nunaa
cti
vida
dpa
rae
llo
grodeu
nfi
n(bi
ene
sta
rge
ner
al)

at
rav
esdel
oss
erv
ici
ospu
bli
cos
,re
gul
adae
nsue
str
uct
urayf
unc
iona
mie
nto
,no
rma
lme
ntepo
relDe
rec
ho

Admi
nis
tr
ati
vo.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELAADMI
NISTRACI
ONPUBLI
CA?

Or
ganoAdmi
nis
tr
ati
vo,Ac
tiv
ida
d,Fi
nal
ida
dyMe
dio
.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELOSORGANOSADMI
NISTRATI
VOS?

Admi
nis
tr
ado
resoFu
nci
ona
rio
sPu
bli
cos
,Co
mpe
tenc
ia,Ac
tiv
ida
d

Ma
ter
ial
.

CUALESSONLOSPASOSDELAADMI
NISTRACI
ONPUBLI
CA?

pl
ani
fi
cac
ion,c
oor
dina
cio
n,o
rga
niz
aci
on,di
rec
cio
n,c
ont
rol
.

CUALESSONLASCLASESDEADMI
NISTRACI
ON?

Admi
nis
tr
aci
ondePl
ani
fi
cac
ion:e
sta
ble
cerl
asne
ces
ida
desyl
as

s
olu
cio
nesdee
sasne
ces
ida
des
.

Admi
nis
tr
aci
onEj
ecu
tiv
a:e
slaqu
ede
cideye
jec
uta
.

Admi
nis
tr
aci
ondeCo
ntr
ol:e
slaqu
esee
nca
rgadequ
ela
sta
rea
s

a
dmi
nis
tr
ati
vass
ere
ali
cendec
onf
ormi
dadc
onl
asno
rma
ses
tabl
eci
das
.

Admi
nis
tr
aci
ondeAs
eso
ria
:esl
aqu
eac
ons
ejaoa
ses
oraa
lor
gano e
jec
uti
vos
obr
elac
onv
eni
enc
ial
ega
l

yt
ecni
cadel
asde
cis
ione
squ
e t
oma
ra.

QUEESELDI
CTAMEN?
1

Ese
les
tudi
oju
ridi
coot
ecni
cos
obr
euna
sunt
ode
ter
mina
do.

CUALESSONLASCLASESDEDI
CTAMENES?

Fa
cul
tat
ivo
:ese
lqu
eela
dmi
nis
tr
ado
rpu
edepe
dironoya
cat
arl
oono
.

Obl
iga
tor
io:e
selqu
eela
dmi
nis
tr
ado
rde
bepe
diro
bli
gat
ori
ame
ntepe
ronoe
stao
bli
gadoar
eso
lve
rco
nfo
rme

a
ldi
cta
men.

Vi
ncu
lant
e:e
selqu
eela
dmi
nis
tr
ado
rde
beo
bli
gat
ori
ame
ntepe
diryr
eso
lve
rdea
cue
rdoal
oqu
edi
gae
l

di
cta
men.

QUEESACTI
VIDADDI
SCRECI
ONAL?

Esa
que
ll
aenl
aqu
eela
dmi
nis
tr
ado
rpu
edede
cidi
ras
uli
brec
rit
eri
ope
ros
ins
ali
rs
edel
osl
imi
tesqu
elal
ey

l
efi
ja
.

QUEESACTI
VIDADREGLADA?

Esa
que
ll
aenl
aqu
eela
dmi
nis
tr
ado
rde
ber
eso
lve
runi
came
ntee
nlaf
ormae
nqu
elal
eys
eloi
ndi
ca.

QUEESACTI
VIDADDEGOBI
ERNO?

Esc
ondu
ciral
aco
muni
dadpo
lit
icaa
lli
grodes
usf
ine
ses
enc
ial
es.

QUEDI
CEELPRI
NCI
PIODELEGALI
DAD?

pa
rae
stepr
inc
ipi
olof
unda
ment
ale
slal
eyye
ladmi
nis
tr
ado
rnopu
edea
ctu
ars
inoe
xis
teu
nano
rmal
ega
l

qu
eleo
tor
guec
ompe
tenc
iapa
rapo
derh
ace
rlo
.Ar
to.239C.
P.R.
G.

QUEDI
CEELPRI
NCI
PIODEJ
URI
DICI
DAD?

i
mpl
ic
aqu
elaa
ctu
aci
ona
dmi
nis
tr
ati
vade
bes
ome
ter
sea
lde
rec
hoa
dmi
nis
tr
ati
vo(
nor
mas
,pr
inc
ipi
osei
nst
it
uci
one
s).

QUEESELABUSODELPODERPUBLI
CO?
1

Esc
uandou
nfu
nci
ona
riopu
bli
coa
ctu
aenc
ont
radeu
nadmi
nis
tr
adoe
fec
tua
ndoa
cto
spa
ral
osc
ual
esl
ale
y

nol
ofa
cul
ta(
nol
edac
ompe
tenc
ia)yl
epe
rju
dic
aobi
enqu
eelf
unc
iona
rioa
ctu
asi
nte
nerc
ompe
tenc
ia.

QUEESLADESVI
ACI
ONDELPODERPUBLI
CO?

Esc
uandou
nfu
nci
ona
riopu
bli
cou
saye
jer
cit
alac
ompe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
vadequ
ego
zac
onu
nfi
ndi
st
int
o

de
lqu
eleo
tor
gal
ale
yalf
unc
iona
rio
.

EXPLI
QUEELSI
STEMAANGLOSAJ
ONDEDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

I
mpe
rapr
inc
ipa
lme
ntee
nIngl
ate
rra
,ene
lnoe
xis
teu
nDe
rec
hoe
spe
cia
lqu
ere
gul
ela
sre
lac
ione
sent
rel
a

a
dmi
nis
tr
aci
onyl
ospa
rti
cul
are
ssi
noqu
esea
pli
cae
lde
rec
hoc
omu
n,s
usf
uent
ess
onl
aJu
ris
pru
denc
iaye
l

Pr
ece
dent
e.

EXPLI
QUEELSI
STEMAFRANCESDEDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Ese
nFr
anc
iado
ndena
cee
lde
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
voc
onl
are
vol
uci
on

f
ranc
esa
,yaqu
eel
lospr
omu
lga
nlaa
pli
cac
iondel
ale
yco
nju
sti
ci
a,

e
dif
icau
naa
dmi
nis
tr
aci
onr
aci
ona
l,u
nif
ormeyc
ohe
rent
e,f
ormu
lae
l

pr
inc
ipi
odel
apr
ima
ciadel
ale
y.

QUEESDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

e
selc
onj
unt
odepr
inc
ipi
oydeno
rma
sdede
rec
hopu
bli
coi
nte
rno
,qu
ere
gul
alao
rga
niz
aci
onya
cti
vida
dde

l
aadmi
nis
tr
aci
onpu
bli
ca,l
asr
ela
cio
nesqu
eseda
nent
rel
aadmi
nis
tr
aci
onyl
ospa
rti
cul
are
s,l
asr
ela
cio
nes

i
nte
ror
gani
casys
uco
ntr
ol.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Esu
nde
rec
hoJ
ove
n:u
lti
moc
uar
tode
lsi
glodi
eci
nue
ve.

Noh
asi
doCo
dif
ica
do

Esu
nde
rec
hos
ubo
rdi
nado
:al
aCo
nst
it
uci
on.

Esa
uto
nomo
:ti
enes
uspr
opi
ospr
inc
ipi
osyr
egl
as.

EsDi
nami
co:v
ivee
nco
nst
ant
etr
ans
for
mac
ionc
omoadi
ari
ose

t
rans
for
mal
aAdmi
nis
tr
aci
onPu
bli
ca.
1

CONQUEDI
SCI
PLI
NASJ
URI
DICASSERELACI
ONAELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Co
nelDe
rec
hoCo
nst
it
uci
ona
l:qu
eesl
ami
smaqu
eelde
rec
hos
ust
ant
ivogu
ardac
one
lde
rec
hopr
oce
sal
.

Co
nelDe
rec
hoPe
nal
:es
tene
ces
it
apa
ral
aapl
ic
aci
ondel
aspe
nasdei
nst
it
uci
one
sadmi
nis
tr
ati
vas
.

Co
nelDe
rec
hoPr
oce
sal
:yaqu
eese
lca
minoqu
elaa
dmi
nis
tr
aci
ónpu
bli
cau
til
iz
apa
rar
eso
lve
rde
ter
mina
dos

a
sunt
os,l
it
igi
oso
sono
.

Co
nelDe
rec
hoI
nte
rna
cio
nal
:yaqu
eelDe
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
vor
egu
lal
aac
tiv
ida
dde
lEs
tadoye
lDe
rec
ho

I
nte
rna
cio
nalr
egu
lal
asr
ela
cio
nese
ntr
ees
tado
s.

Co
nelDe
rec
hoCi
vil
:Yaqu
eeno
cas
ione
ssea
pli
cae
lde
rec
hoc
ivi
lal
asr
ela
cio
nesdede
rec
hoa
dmi
nis
tr
ati
vo.

CONQUECI
ENCI
ASSERELACI
ONAELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Co
nlaEc
ono
miaPo
lit
ica
:po
rqu
eju
nta
sno
sda
nla
sno
rma
sde

de
sar
rol
lodel
aso
cie
dad. Co
nlaFi
los
ofi
a:po
rlo
spr
inc
ipi
osf
il
oso
fic
osc
ont
eni
dose
nlaCo
nst
it
uci
on.

Co
nlaSo
cio
logi
a:e
stae
sus
adapo
relDe
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
vopa
raqu
eles
umi
nis
tr
esu
sde
duc
cio
nesye
nse
ñanz
as

s
obr
elapr
obl
ema
tic
aso
cia
l.

Co
nlaEs
tadi
st
ica
:lepe
rmi
teal
aAdmi
nis
tr
aci
onPu
bli
cac
ont
arc
onda
tosne
ces
ari
ospa
rae
lde
sar
rol
lode

s
uac
tiv
ida
d.

COMOSECLASI
FICANLASFUENTESDELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Fo
rma
les

Ma
ter
ial
es

QUESONLASFUENTESFORMALESDELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Laf
orma
sobl
iga
dasypr
ede
ter
mina
nte
squ
eine
ludi
ble
ment
ede
benr
eve
sti
rlo
spr
ece
pto
sdec
ondu
ctae
xte
rio
r

pa
rai
mpo
ner
ses
oci
al
ment
eenv
irt
uddel
apo
tenc
iac
oer
cit
ivade
lde
rec
ho.

QUEESLACODI
FICACI
ON?

Esl
acr
eac
iondeu
nal
eyqu
ere
gul
eunar
amade
ter
mina
dadel
asc
ienc
iasj
uri
dic
as.Enma
ter
iaa
dmi
nis
tr
ati
va

l
aco
dif
ica
cio
nest
eor
ica
ment
eimpo
sibl
e.
1

CUALESLAFUENTEPRI
MARI
ADELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

LaCo
nst
it
uci
ony
aqu
eene
ll
asee
ncu
ent
rane
str
uct
ura
dost
odo
slo
sor
gani
smo
sde
les
tado
.

QUEESELPROCESODECONSTI
TUCI
ONALI
ZACI
ONDELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Esl
asu
bor
dina
cio
nde
lDe
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
voal
aCo
nst
it
uci
on.

QUESONLASNORMASORDI
NARI
ASDEDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

So
nunapr
esc
ripc
iondel
ara
zon,e
nor
dena
lbi
enc
omu
n,pr
omu
lga
dapo
raqu
elqu
eti
enee
lcu
ida
dodel
a

c
omu
nida
d.Pa
rae
lDe
rec
hoa
dmi
nis
tr
ati
vo,l
ale
yesl
afu
ent
ema
simpo
rta
ntede
sdee
lpu
ntodev
ist
adel
a

COMPETENCI
AADMI
NISTRATI
VA,pu
ess
olol
ale
ypu
edeo
tor
gar
laal
oso
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vos
.

QUESONLOSDECRETOSDEEMERGENCI
A?

So
nre
sol
uci
one
sde
lpo
dere
jec
uti
voqu
eva
nfi
rma
daspo
relPr
esi
dent
eyr
efr
enda
daspo
runMi
nis
tr
o(r
egu
lar
ment
e

e
lde
lra
moaqu
eser
efi
erel
are
sol
uci
on)
,si
ncu
yor
equ
isi
toc
are
cendev
ali
dez
.De
bens
erdi
cta
dosde
ntr
ode

l
asf
acu
lta
desr
egl
ame
nta
ria
squ
einc
umbe
nale
jec
uti
vopa
ral
aapl
ic
aci
ondel
asl
eye
s.(
VerLe
ydeOr
den

Pu
bli
co)
.

SONFUENTEDELDERECHOADMI
NISTRATI
VOLOSTRATADOSYCONVENI
OS

I
NTERNACI
ONALES?

Si
,pe
rode
bens
era
pro
bado
spo
relCo
ngr
esoa
nte
sdes
ura
tif
ica
cio
n.

(
Art
o.171,i
nci
so1C.
P.R.
G.)
.

QUESONLOSDECRETOSLEYESDEFACTO?

So
nla
sdi
spo
sci
one
sdec
ara
cte
rle
gis
lat
ivoqu
e,s
ins
ers
ome
tida
salo
rga
noa
dec
uado
,sepr
omu
lga
npo
rel

po
derEj
ecu
tiv
o,e
nvi
rt
uddea
lgu
nae
xce
pci
onc
irc
uns
tanc
ialope
rma
nent
e,pr
evi
ame
ntede
ter
mina
da.

QUESONLOSREGLAMENTOSJ
URI
DICOS?

So
naqu
ell
osqu
eelpr
esi
dent
edel
are
publ
ic
adi
ctapa
rae
lcu
mpl
imi
ent
odec
ompe
tenc
iaqu
elami
smal
ey

l
eot
orga
,qu
eda
ndo
lepr
ohi
bidoa
lte
rare
les
pir
it
udel
ale
y.
1

QUESONLOSREGLAMENTOSADMI
NISTRATI
VOS?

So
nlo
semi
ti
dospo
rlo
sor
gano
sadmi
nis
tr
ati
vos
,ut
il
iz
ado
sno
rma
lme
ntepa
rao
rga
niz
arl
aadmi
nis
tr
aci
on.

QUESONLASI
NSTRUCCI
ONESYCI
RCULARESDESERVI
CIO?

So
nto
dasa
que
ll
asc
omu
nic
aci
one
squ
elo
ssu
per
ior
esj
era
rqu
ico
sdel
aAdmi
nis
tr
aci
onPu
bli
cadi
ri
genas
us

s
ubo
rdi
nado
sae
fec
todei
ndi
car
lesl
ama
ner
adea
pli
caru
nal
eyou
nre
gla
ment
o,ol
asme
dida
squ
ede
ben

a
dopt
arpa
rae
lme
jorf
unc
iona
mie
ntool
ame
jorpr
est
aci
onde
lse
rvi
ci
o.NOCONSTI
TUYENFUENTEDEL

DERECHOADMI
NISTRATI
VO.

CUALESLAUBI
CACI
ONCONSTI
TUCI
ONALEI
MPORTACI
AENGUATEMALADELOS

PRI
NCI
PIOSDELDERECHOADMI
NISTRATI
VO?

Seu
bic
ane
nela
rti
cul
o221del
aCo
nst
it
uci
onPo
lit
icadel
a

Re
publ
ic
a,a
lmo
ment
odec
rea
relTr
ibu
naldel
oCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
voc
omoc
ont
ral
ordel
a

J
URI
DICI
DAD qu
eesl
aapl
ic
aci
ondel
asno
rma
spr
imo
rdi
al
ment
eyaf
alt
adeno
rma
slo
sPr
inc
ipi
os

Ge
ner
ale
sde
lDe
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
vo.

QUESONLOSPRECEDENTESADMI
NISTRATI
VOS?

Sedau
nic
ame
ntee
nlaa
cti
vida
ddi
scr
eci
ona
lyc
ons
ist
eenl
a

r
eso
luc
iondeu
nca
soc
onc
ret
opo
rpa
rtedeu
nfu
nci
ona
rio
,qu
iens
eba
sae
not
rar
eso
luc
ione
mit
idac
on

a
nte
rio
rida
dpo
rot
rof
unc
iona
rios
obr
eunami
smaos
imi
la
rsi
tua
cio
n.NOCONSTI
TUYENFUENTEDEL

DERECHO

ADMI
NISTRATI
VO.

TI
ENEAPLI
CACI
ON LAJ
URI
SPRUDENCI
AADMI
NISTRATI
VACOMO FUENTEEN ELDERECHO

ADMI
NISTRATI
VOGUATEMALTECO?

No
,yaqu
epa
raqu
esu
cedi
erae
sto
,elo
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
vode
ber
iat
ene
rimpl
ic
ital
are
spo
nsa
bil
ida
ddee
jer
cer

j
uri
sdi
cci
on.ElTr
ibu
naldel
oCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vos
ient
aJu
ris
pru
denc
iape
ronoe
sadmi
nis
tr
ati
vay
a

qu
eelmi
smope
rte
nec
ealOr
gani
smoJ
udi
ci
al
.
1

CONRESPECTOALAPERSONALI
DADJ
URI
DICADELESTADO,QUETEORI
ASEXI
STEN?

Te
ori
asNe
gat
iva
s:qu
edi
cenqu
eele
sta
doc
are
cedepe
rso
nal
ida
d

j
uri
dic
a.

Te
ori
asPo
sit
iva
s:qu
eso
sti
ene
nqu
eele
sta
dopo
seepe
rso
nal
ida
d

j
uri
dic
aymo
ral
.

Te
ori
ade
lint
ere
s

del
aNo
rma
tiv
ida
d

del
aVo
lunt
addel
aCo
lec
tiv
ida
d

del
aIns
ti
tuc
ion

Co
rpo
rat
ivi
st
a

del
aNa
cio
n

del
aDo
blePe
rso
nal
ida
d

del
aDo
bleVo
lunt
ad(
Ace
pta
dae
nGu
ate
mal
aAr
to.15C.
Civ
il)

CUALESSONLASVENTAJ
ASDELAEXI
STENCI
ADELESTADO?

Re
sue
lvee
lpr
obl
emadel
aco
nti
nui
dadype
rpe
tui
dade
sta
tal

Ex
pli
cal
asr
ela
cio
nespa
tri
moni
al
ese
ntr
elaAdmo
nyl
ospa
rti
.

Pe
rmi
tea
cci
one
spo
rre
spo
nsa
bil
ida
dco
ntr
aele
sta
do

Dal
uga
ral
are
lac
ionj
uri
dic
oadmi
nis
tr
ati
va

Po
sibi
li
taqu
elao
rga
niz
aci
onpe
rso
nif
ica
dae
stee
nju
ici
o

CUALESSONLASDESVENTAJ
ASDELAEXI
STENCI
ADELESTADO?

Noh
ay.

QUECLASESDEPERSONASJ
URI
DICASEXI
STEN?

DeDe
rec
hoPu
bli
co:

ElEs
tado

ElMu
nic
ipi
o

La
sEmpr
esa
sEs
tat
ale
syMu
nic
ipa
les

La
sSo
cie
dade
sdeEc
ono
miaMi
xta
1

DeCa
rac
terI
ndu
str
ialyCo
mer
cia
l

La
sSo
cie
dade
sCi
vil
es

La
sSo
cie
dade
sMe
rca
nti
le
s

DeCa
rac
terSo
cia
l

La
sAs
oci
aci
one
snoLu
cra
tiv
as

To
dai
nst
it
uci
one
nqu
esea
fec
teu
nca
pit
ale
nbe
nef
ici
oso
cia
l

CUALESLAPOSI
CIONDELALEGI
SLACI
ONGUATEMALTECA?

Re
cono
cedi
fer
ent
espe
rso
nase
nela
rti
cul
o15de
lC.
Civ
il

ElEs
tado

La
sIgl
esi
as

LaUSAC

La
sMu
nic
ipa
li
dade
s,e
tc.

QUEESLAPERSONALI
DADPOLI
TICADELESTADO?

Esc
uandoe
les
tado
,ene
jer
cic
iodes
upo
der
,cr
eae
lor
dena
mie
nto

j
uri
dic
o,e
sta
ble
ceu
nor
denj
uri
dic
oac
tiv
o,qu
eot
orgaa
lse
rpo
lit
ico

e
sta
tale
lca
rac
terdepe
rso
naj
uri
dic
a.

CUALESSONLASTEORI
ASSOBRELAPERSONALI
DADPOLI
TICADELESTADO?

Es
tadoAbs
olu
to

Es
tadoGe
nda
rme

Es
tadodeDe
rec
hooCo
nst
it
uci
ona
l

QUEESELESTADOABSOLUTO?

Sel
eco
noc
eco
moEs
tadoAbs
olu
tooc
omos
ist
emadego
bie
rnoa
bso
lut
o

(
Mona
rqu
ia)ye
saqu
ele
nqu
eelMo
nar
cae
stapo
renc
imadel
ale
y,y
aqu
e

e
sell
afu
ent
epr
ima
riadel
ale
y.

(
Noc
onf
undi
rl
oco
nlo
sre
gime
nesdi
cta
tor
ial
esot
ota
li
tar
ios
)
1

Elmo
nar
capu
edes
ere
lec
topa
rat
odas
uvi
days
etr
asmi
tee
lca
rgopo
r

h
ere
nci
a.

QUEESELESTADOGENDARME?

Esa
que
lcu
yaf
unc
ionu
nic
aco
nsi
st
eenma
nte
nere
lor
denpu
bli
co

v
igi
la
ndoypr
ote
gie
ndol
are
cipr
ocal
ibe
rta
ddel
osi
ndi
vidu
osde
ntr
odel
a

l
ey.

QUEESELESTADODEDERECHOOCONSTI
TUCI
ONAL?

Esa
que
lenqu
elo
str
espo
der
esde
lgo
bie
rno
,int
erde
pendi
ent
esy

c
oor
dina
dos
,re
pre
sent
an,e
lgo
bie
rnode
lpu
ebl
o,po
relpu
ebl
oypa
rae
l

pu
ebl
o.

EXPLI
QUEENFORMABREVEELPARLAMENTARI
SMO:

Est
ipi
codel
ose
sta
dosEu
rope
os,e
xis
tee
lRe
yoMo
nar
caqu
ese

e
nca
rgadel
asf
unc
ione
spu
rame
ntepo
lit
ica
syu
nPr
ime
rMi
nis
tr
oo

Pr
esi
dent
ede
lCo
nse
jodeMi
nis
tr
os,qu
esee
nca
rgadel
aAdmi
nis
tr
aci
on

Pu
bli
cayde
pendede
lPa
rla
ment
o.Lo
smi
nis
tr
oss
ono
rga
nosc
onc
ompe
tenc
ia

a
dmi
nis
tr
ati
vano
mbr
ado
spo
relpa
rla
ment
oapr
opu
est
ade
lpr
ime
rMi
nis
tr
o.

Esa
quido
ndea
par
ecel
aInt
erpe
lac
iony
aqu
eelpa
rla
ment
o,qu
eese
lqu
e

no
mbr
aal
osmi
nis
tr
os,l
osf
is
cal
iz
a.Enr
esu
menl
aadmi
nis
tr
aci
onpu
bli
ca

s
eenc
uent
raac
argode
lpa
rla
ment
o.

EXPLI
QUEENFORMABREVEELPRESI
DENCI
ALI
SMO:

Es
tes
ist
emana
cee
nUSA,e
nele
lPr
esi
dent
edel
aRe
publ
ic
aej
erc
e

u
nado
blef
unc
ion(
Pol
it
icayAdmi
nis
tr
ati
va)
,ti
eneo
rga
nosa
ses
ore
s

l
la
mado
sSe
cre
tar
iosdeEs
tadoqu
iene
sso
nno
mbr
ado
sdi
rec
tame
ntepo
rel

pr
esi
dent
e,noe
xis
tel
aint
erpe
lac
ion,l
are
spo
nsa
bil
ida
ddel
os

Se
cre
tar
iose
sdi
rec
tame
ntea
ntee
lPr
esi
dent
e.
1

CUALESLASI
TUACI
ONDEGUATEMALAFRENTEALOSDOSSI
STEMASDEGOBI
ERNO?

Gu
ate
mal
aado
ptac
ara
cte
ris
ti
casdea
mbo
ssi
st
ema
sdego
bie
rno
,po
rlo

qu
epu
edede
cir
sequ
eesu
nsi
st
emami
xto
.

SEGUNLACONSTI
TUCI
ONDEGUATEMALAQUI
ENEJ
ERCEELPODERPUBLI
CO?

Ele
jer
cic
iode
lpo
derpu
bli
copr
ovi
enede
lpu
ebl
o(f
il
oso
sfi
came
nte
),

e
selpu
ebl
oelqu
eej
erc
eelpo
derpu
bli
coat
rav
esdel
ael
ecc
iondes
us

r
epr
ese
nta
nte
s,qu
esee
ncu
ent
ranac
argodel
afu
nci
onde
les
tado
.

COMOSEMANI
FIESTALAACTUACI
ONDELESTADO?

Elo
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
voe
seli
nst
rume
ntopo
rme
diode
lcu
als
e

ma
nif
ies
tal
avo
lunt
adde
les
tado
.

CUALESELOBJ
ETODELATEORI
ADELORGANO?

Suo
bje
toe
sex
pli
carpo
rqu
elao
rga
niz
aci
ona
dmi
nis
tr
ati
vac
ont
inu
a

pe
rma
nent
e,at
rav
esdel
ost
iempo
syape
sardel
osc
ambi
osdel
aspe
rso
nas

f
is
ica
squ
eac
tua
npa
rae
ll
a.

QUEESELORGANOENMATERI
AADMI
NISTRATI
VA?

Elo
rga
nodeu
nape
rso
nadede
rec
hopu
bli
coe
slai
nst
it
uci
onqu
e

de
sempe
ñau
naov
ari
aspe
rso
nasf
is
ica
squ
ego
zandec
ompe
tenc
iapa
ra

e
jer
ceru
naov
ari
asf
unc
ione
spu
bli
cas
.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELORGANOADMI
NISTRATI
VO?

Admi
nis
tr
ado
resoFu
nci
ona
rio
sPu
bli
cos
:qu
eso
nlo
sdi
fer
ent
es

f
unc
iona
rio
sope
rso
nasf
is
ica
squ
esee
ncu
ent
ranac
argodel
oso
rga
nos

a
dmi
nis
tr
ati
vos
,lo
squ
epu
ede
nse
rel
ect
osono
mbr
ado
s.Co
nsuv
olu
nta
d

e
jer
cenl
aco
mpe
tenc
iaqu
epe
rte
nec
ealo
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
vo.

Co
mpe
tenc
ia:qu
eesl
aca
nti
daddef
acu
lta
des
,at
ri
buc
ione
s,f
unc
ione
s

yr
espo
nsa
bil
ida
desqu
elal
eyl
eot
orgaac
adao
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
vo,pa
ra
1

qu
epu
edaa
ctu
ar.

Ac
tiv
ida
dMa
ter
ial
:qu
eesl
aqu
esee
jec
utaba
sadae
npl
ane
s,

pr
oye
cto
s,pr
ogr
ama
s,de
cis
ione
s,r
eso
luc
ione
soh
ech
osa
dmi
nis
tr
ati
vos
,co
n

l
asc
ual
ess
elo
gra
nlaf
ina
li
dadqu
esepr
opo
nen.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELORGANOADMI
NISTRATI
VO?

Esu
nai
nst
it
uci
ondeDe
rec
hoPu
bli
copo
rme
diodel
acu
als
ecu
mpl
e

c
onl
afi
nal
ida
dqu
eti
enee
les
tado
.

Sua
ctu
aci
one
nlama
nif
est
aci
onmi
smade
lEs
tado
.

Ne
ces
it
a,pa
rae
lej
erc
ici
odel
aco
mpe
tenc
iaqu
elal
eyl
eot
orga
,la

v
olu
nta
ddel
ape
rso
naf
is
icaof
unc
iona
riopa
rapo
dera
ctu
ar.

QUECLASESDEORGANOSADMI
NISTRATI
VOSEXI
STEN?

Po
rsuo
rige
nno
rma
tiv
o:Co
nst
it
uci
ona
lesynoCo
nst
it
uci
ona
les
.

Po
rsuc
ompo
sic
ion:Uni
per
sona
lesoi
ndi
vidu
ale
s(u
nas
olape
rso
na)y

Co
legi
ado
s(v
ari
aspe
rso
nas
).

Po
rsupe
rma
nenc
ia:Or
dina
rio
s(l
osqu
ecr
eal
aco
nst
it
uci
onyl
as

l
eye
s)yEx
tra
ordi
nar
ios(
losqu
eso
ncr
eado
senmo
ment
osde

e
mer
genc
ia)
.

Po
rsuj
era
rqu
iaj
uri
dic
opo
lit
ica
:su
per
ior
esopr
ima
rio
se

i
nfe
rio
resos
ecu
nda
rio
s.

Po
rsumo
dodea
ctu
aci
on:s
impl
e(pu
edes
eri
ndi
vidu
aloc
ole
gia
do)

e
selqu
epa
ras
uac
tua
cio
nnos
eint
egr
aco
not
roso
rga
nos
;yc
ompl
ej
o

(
sie
mpr
ede
bes
erc
ole
gia
do)e
lqu
esei
nte
grac
onv
ari
oso
tro
s

o
rga
nos
.

Dea
cue
rdoc
onl
adi
st
ri
buc
iont
err
it
ori
aldec
ompe
tenc
ia:c
ent
ral
es

(
cuy
aco
mpe
tenc
iadede
sar
rol
lae
nto
doe
lte
rri
tor
iode
les
tado
)y

l
oca
les(
sol
oende
ter
mina
dot
err
it
ori
ode
les
tado
).

Dea
cue
rdoc
onl
aDi
st
ri
buc
ionf
unc
iona
ldec
ompe
tenc
ia:ge
ner
ale
sy

e
spe
cia
less
egu
nte
nga
nonoc
irc
uns
cri
tas
uco
mpe
tenc
iaau
na
1

ma
ter
iae
spe
cia
l.

Se
gunl
aAc
tiv
ida
dAdmi
nis
tr
ati
vaqu
ede
sar
rol
la
n:Ac
tiv
os(
sonl
os

qu
ere
sue
lve
nyf
orma
nlav
olu
nta
dor
gani
caqu
ede
spu
ess
ele

i
mpu
tar
aale
sta
do)
;Co
nsu
lti
vos(
emi
tenma
nif
est
aci
ondej
uic
iopo
r

me
diodedi
cta
mene
soi
nfo
rme
s)yDeCo
ntr
ol(
fi
sca
li
zanl
aac
tiv
ida
d

e
sta
tal
,su
sac
tosyl
aspe
rso
nas
).

CUALESLANATURALEZAJ
URI
DICADELORGANOADMI
NISTRATI
VO?

ElOr
ganoAdmi
nis
tr
ati
voe
sdena
tur
ali
zaj
uri
dic
ains
tr
ume
nta
l.

DEFI
NALOQUEESORGANOADMI
NISTRATI
VO:

Elo
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
voe
selc
ondu
cto
,me
diooe
lins
tr
ume
ntodequ
e

di
spo
nee
les
tadopa
rama
nif
est
ars
uvo
lunt
ad

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELACOMPETENCI
AADMI
NISTRATI
VA?

Eso
tor
gadapo
rlal
ey(
sur
gedeu
nano
rmaynodel
avo
lunt
addel
os

pa
rti
cul
are
snide
lor
ganoqu
elae
jer
ce.

EsI
rr
enu
nci
abl
e(e
sobl
iga
tor
iayde
bes
ere
jer
cida

i
nde
pendi
ent
eme
ntedel
avo
lunt
adde
lfu
nci
ona
riopu
bli
coqu
ela

e
jer
ce)
.

Esi
nde
roga
ble(
nopu
edes
erde
roga
dapo
relpr
opi
oor
gano

a
dmi
nis
tr
ati
vopo
rni
ngu
nme
dio
).

Nopu
edes
erc
edi
da(
debes
ere
jer
cidapo
relo
rga
noa
lqu
esel
e

a
tri
buy
eynol
apu
edec
ede
rao
troo
rga
noope
rso
na)
.

Nopu
edes
era
mpl
ia
da(
elo
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
vode
bee
jer
cerl
a

c
ompe
tenc
ial
imi
tada
ment
epo
rlal
ey)
.

EsI
mpr
orr
oga
ble(
nopu
edes
ert
ras
lada
dadeu
nor
ganoao
tro
,sa
lvo

l
aAv
oca
cio
nyDe
lega
cio
n).

ENQUECONSI
STELAEXCEPCI
ONDELAI
MPRORROGABI
LIDADDELACOMPETENCI
A

ADMI
NISTRATI
VA?
1

Co
nsi
st
eenl
ase
xepc
ione
sdeAv
oca
cio
nyDe
lega
cio
ndel
aco
mpe
tenc
ia

c
omol
afa
cul
tadypo
tes
tadqu
eot
orgal
aje
rar
qui
aadmi
nis
tr
ati
va,qu
e

s
igni
fi
cae
lde
rec
hoqu
eti
enee
lsu
per
iorj
era
rqu
icodet
ras
lada
ral

s
ubo
rdi
nadol
are
sol
uci
ondeu
nas
unt
ool
afa
cul
tadqu
eti
enee
stede

a
tra
erl
aco
mpt
enc
iade
lsu
bor
dina
do(
ambo
sde
bene
sta
rde
ntr
odel
ami
sma

e
sfe
radec
ompe
tenc
iaEj
.Mi
nis
tr
oyDi
rec
tordeObr
asPu
bli
cas
).

ENQUECONSI
STELADELEGACI
ONDECOMPETENCI
AADMI
NISTRATI
VA?

Ese
lac
toa
dmi
nis
tr
ati
vopo
relc
uale
lor
ganos
upe
rio
rtr
asl
adas
u

c
ompe
tenc
iano
rma
lau
nor
ganoi
nfe
rio
renu
nca
sode
ter
mina
do.

ENQUECONSI
STELAAVOCACI
ONDELACOMPETENCI
ADEFI
RMAYDEREPRESENTACI
ON?

e
sela
ctoa
dmi
nis
tr
ati
voe
nvi
rt
udde
lcu
ale
lor
ganos
upe
rio
r,s
in

qu
eme
dier
ecu
rsoa
lgu
no,a
tra
eha
cias
iela
sunt
ope
ndi
ent
eder
eso
luc
iony

qu
ede
bes
err
esu
elt
opo
relo
rga
noi
nfe
rio
r,e
lsu
per
iore
ntr
aenl
aes
fer
a

dec
ompe
tenc
iade
lor
ganoi
nfe
rio
r,s
eav
ocae
lco
noc
imi
ent
oyde
cis
ionde

u
nac
ues
ti
oni
ntr
odu
cie
ndo
lae
nsue
sfe
radea
tri
buc
ione
s.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELACOMPETENCI
AADMI
NISTRATI
VA?

LaLe
y(pu
est
oqu
eesl
aqu
eleo
tor
gaal
oso
rga
nosdel
a

a
dmi
nis
tr
aci
onpu
bli
cal
aes
fer
adea
tri
buc
ione
s,e
tc.s
iempr
e

de
ter
mina
dapo
relde
rec
hoo
bje
tiv
o).

La
sPo
tes
tade
s,f
acu
lta
desopo
der
es(
signi
fi
cal
osl
imi
tesqu
eel

o
rga
not
ienepa
rapo
dera
ctu
ar)
.

ElOr
ganoAdmi
nis
tr
ati
vo

CUALESSONLASCLASESDECOMPETENCI
AADMI
NISTRATI
VAQUEEXI
STEN?

Enr
azo
ndel
ama
ter
ia:t
eni
endoe
ncu
ent
aqu
eser
efi
erea

de
ter
mina
dosa
sunt
osa
dmi
nis
tr
ati
vos
.

Enr
azo
nde
lte
rri
tor
iode
ntr
ode
lcu
ale
lor
ganoa
dmi
nis
tr
ati
vo
1

e
jer
ces
uco
mpe
tenc
ia(
muni
ci
pal
,pr
ovi
nci
al
,na
cio
nal
,et
c.
)

Enr
azo
nde
lti
empo
:se
gunl
aco
mpe
tenc
ias
eat
empo
rar
iao

pe
rma
nent
e.

Enr
azo
nde
lGr
ado
:re
fer
idaac
ualdel
oso
rga
nose
nlae
sca
la

j
era
rqu
icas
eha
yaa
tri
bui
do

Cu
ant
it
ati
va:t
ienee
ncu
ent
acu
andos
eat
ri
buy
elac
ompe
tenc
iapa
ra

i
mpo
ners
anc
ione
sat
endi
endoa
limpo
rtedee
sto
s.

Cu
ali
tat
iva
:at
endi
endoal
ana
tur
ale
zadel
osa
sunt
osat
rat
ar.

Cr
it
eri
oObj
eti
vo:de
bee
nte
nde
rsequ
elac
ompe
tenc
iage
ner
al

c
orr
espo
ndea
lor
ganoc
omot
al,pe
rol
ale
ypu
edede
ter
mina
ral
gun

t
ipodec
ompe
tenc
iae
xcl
usi
vaao
rga
noss
ubo
rdi
nado
s.

Ex
clu
siv
a:c
uandoe
sat
ri
bui
daau
nso
loo
rga
no.

Al
ter
nat
ivaoCo
ncu
rre
nte
:esc
uandoc
onc
urr
ende
ter
mina
das

c
irc
uns
tanc
iasoc
umpl
ie
ndol
asf
orma
li
dade
ses
tabl
eci
dase
nlal
ey,

u
nor
ganodi
st
int
oalqu
eenpr
inc
ipi
osea
tri
buy
olac
ompe
tenc
ia,

pe
ror
ela
cio
nadoj
era
rqu
ica
ment
e,c
umpl
eunade
ter
mina
daf
unc
ion.

(
debee
sta
rpr
evi
st
oenl
ale
y).

I
ndi
st
int
a:c
uandol
ale
yat
ri
buy
eco
mpe
tenc
iaade
ter
mina
doso
rga
nos

c
onc
ara
cte
rno
rma
lys
imu
lta
nea
ment
e,det
alma
ner
aqu
ecu
alqu
ier
a

dee
ll
ospu
edee
jer
cerl
aco
mpe
tenc
ias
inne
ces
ida
ddec
umpl
ir

r
equ
isi
tosof
orma
li
dade
s.

Mi
xtaoCo
mpa
rti
da:c
ompe
tenc
iaa
tri
bui
das
imu
lta
nea
ment
eav
ari
os

o
rga
nosys
ola
ment
epo
dras
ere
jer
cit
adac
onj
unt
ame
ntepo
rto
dos

e
ll
os.

QUEESCOMPETENCI
AADMI
NISTRATI
VA?

Esl
aca
nti
daddepo
der
es,f
acu
lta
des
,fu
nci
one
squ
elal
eyl
eot
orgaa

l
oso
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vospa
raqu
epu
eda
nac
tua
r.
1

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELAJ
ERARQUI
AADMI
NISTRATI
VA?

Re
lac
ione
ntr
eor
gano
sdeu
nmi
smoe
ntea
dmi
nis
tr
ati
vo.

Elpo
derj
era
rqu
icos
edac
uandoh
ayc
ent
ral
iz
aci
on,de
sco
nce
ntr
aci
on

ode
lega
cio
n.

Elc
ont
rols
edac
uandoh
ayde
sce
ntr
ali
zac
ion.

Lar
ela
cio
nje
rar
qui
cas
edae
ntr
euns
upe
rio
rdegr
ado
,enl
ali
nea

dec
ompe
tenc
iayu
nor
ganoi
nfe
rio
r.

Laj
era
rqu
iae
sunpo
derqu
esedadema
ner
ato
talyc
ons
tant
e.

Elpo
derj
era
rqu
icoa
bar
cal
ato
tal
ida
dde
lor
ganoi
nfe
rio
r.

Enl
are
lac
ionj
era
rqu
icae
xis
tel
apo
sibi
li
dadder
ecu
rri
rla

a
ctu
aci
onde
linf
eri
orj
era
rqu
ico

Co
moi
nst
it
uci
onj
uri
dic
opo
lit
ica
,ti
enes
ufu
nci
onydo
mini
o

na
tur
ale
nelDe
rec
hoPu
bli
coye
spe
cia
lme
ntee
nelDe
rec
ho

Admi
nis
tr
ati
vo.

Ens
ent
idof
orma
lesl
aqu
esegr
adu
apo
res
cal
afo
nadmi
nis
tr
ati
vo.

Ens
ent
idos
ust
anc
iall
aqu
esef
undae
nlo
sat
ri
but
ospr
opi
osde
l

f
unc
iona
rio
.

Pr
esu
ponedo
smo
dosdee
jer
cic
io:e
lpo
derj
era
rqu
icodeo
rde
nary

r
eve
rac
tosde
linf
eri
orye
lde
rec
hodi
sci
pli
nar
io.

QUEPOTESTADESORI
GINALAJ
ERARQUI
AADMI
NISTRATI
VA?

Po
derdeRe
voc
aci
on:f
acu
lta
dde
lor
ganos
upe
rio
rder
evo
carl
as

a
ctu
aci
one
sde
lor
ganoi
nfe
rio
r,deo
fic
iooape
tic
iondepa
rte
.

Po
derdeRe
vis
ionoI
nspe
cci
on:f
acu
lta
dinh
ere
ntede
lor
gano

s
uspe
rio
rder
evi
sarei
nspe
cci
ona
rlaa
ctu
aci
onde
lor
ganoi
nfe
rio
r,

deo
fic
iooape
tic
iondepa
rte
,po
rsiopo
rde
lega
cio
neno
tro

o
rga
noe
spe
cia
li
zado
.

Po
derdeMa
ndo
:fa
cul
tadde
lor
ganos
upe
rio
rdedi
cta
ror
dene
s(s
on

l
asa
dopt
ada
spo
rels
upe
rio
rydi
ri
gida
sar
eso
lve
runc
aso
1

c
onc
ret
o),c
irc
ula
res(
sono
rde
nesdi
ri
gida
sav
ari
oso
rga
nos

s
ubo
rdi
nado
ssi
mul
tane
ame
nteys
obr
elac
ues
ti
onc
onc
ret
a)e

i
nst
ruc
cio
nes(
sonno
rma
spa
rae
lfu
nci
ona
mie
ntoyr
eor
gani
zac
ionde

u
noov
ari
oss
erv
ici
os)
.Eli
nfe
rio
rde
bee
stu
dia
rla
sor
dene
s

f
orma
lme
nte(
for
mal
ida
des
)yma
ter
ial
ment
e(s
iesl
ega
l).

Po
derDi
sci
pli
nar
io:f
acu
lta
dde
lor
ganoa
dmi
nis
tr
ati
vodec
orr
egi
ra

l
oss
ubo
rdi
nado
scu
andoh
ayac
ome
tidof
alt
as.

Po
derdeAv
oca
cio
nyDe
lega
cio
n:f
acu
lta
dde
lsu
per
iorj
era
rqu
icode

a
tra
erl
aco
mpe
tenc
iade
lsu
bor
dina
doyt
ras
lada
rsuc
ompe
tenc
iaa
l

mi
smo
.

CUALESSONLASCLASESDEJ
ERARQUI
AADMI
NISTRATI
VA?

Co
mun:s
edae
ntr
elo
sor
gano
scu
yasa
tri
buc
ione
sco
mpr
ende
nla

ge
ner
ali
daddel
oss
erv
ici
os.

Te
rri
tor
ial
:sedae
ntr
eor
gano
squ
eej
erc
enf
unc
ione
sde
ntr
ode

de
ter
mina
dasc
irc
uns
cri
pci
one
ste
rri
tor
ial
es.

Es
pec
ial
:ser
efi
ereao
rga
nosqu
ecu
mpl
ende
ter
mina
doss
erv
ici
os

(
Ej.mi
li
tar
,di
plo
mat
ica
).

Bu
roc
rat
ica
:ser
efi
ereal
oso
rga
nosu
nipe
rso
nal
es.

Co
legi
ada
:ser
efi
ereal
oso
rga
nospl
uri
per
sona
lesqu
eej
erc
en

f
unc
ione
sde
li
ber
ati
vasoc
ons
ult
iva
s.

CUALESLADEFI
NICI
ONDEJ
ERARQUI
AADMI
NISTRATI
VA?

Ell
are
lac
iondes
ubo
rdi
nac
ionqu
eex
ist
eent
reo
rga
nosdeu
nami
sma

c
ompe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
va.

QUEESLALI
NEAYELGRADO?

Sede
nomi
nal
ine
aal
asu
ces
ionv
ert
ica
lde
lma
sal
toa
lma
sba
joqu
e

e
xis
tee
ntr
eor
gano
sadmi
nis
tr
ati
vosj
era
rqu
iza
dos
.Las
it
uac
iondec
ada

o
rga
noe
nes
ali
neas
ede
nomi
nagr
ado
.
1

CUALESSONLASCONSECUENCI
ASJ
URI
DICASQUETI
ENEELORGANOSUPERI
ORSOBRE

LOSORGANOSSUBORDI
NADOS?

Di
ri
girei
mpu
lsa
rlaa
cci
onde
linf
eri
or

Di
cta
rno
rma
sdec
ara
cte
rint
erno(
cir
cul
are
soi
nst
ruc
cio
nes
)

No
mbr
arl
ost
it
ula
resdeo
rga
nosi
nfe
rio
res

De
lega
ras
unt
osdes
uco
mpe
tenc
iaao
rga
nosi
nfe
rio
res

Re
sol
verl
asc
ues
ti
one
sdec
ompe
tenc
ia

I
mpo
ners
anc
ione
sadmi
nis
tr
ati
vasal
osi
nfe
rio
res
.

QUEESLACENTRALI
ZACI
ONOCONCENTRACI
ONADMI
NISTRATI
VA?

Co
nsi
st
eeno
rde
naral
oso
rga
nosdel
aAdmi
nis
tr
aci
onEs
tat
al,ba
jou
n

o
rde
nje
rar
qui
cor
igi
do.Lade
cis
ionyl
adi
rec
cio
nlec
orr
espo
nde
nal

o
rga
nos
upr
emodego
bie
rno
,co
loc
adoe
nelpr
ime
rgr
adooc
uspi
dedel
a

e
sca
laj
era
rqu
ica(
pre
side
nte
).Lo
sot
roso
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
voss
e

e
ncu
ent
rans
ubo
rdi
nado
syc
umpl
eno
rde
nesqu
esi
empr
eema
nande
lsu
per
ior
,

e
jec
uta
ndo
lass
inpo
derde
li
ber
aroc
ues
ti
ona
rla
sys
int
ene
rma
yora
mbi
to

dede
cis
ion,s
obr
eto
doe
nma
ter
iapo
lit
icaodego
bie
rno
.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELACENTRALI
ZACI
ON?

Ex
ist
euns
upr
emoj
era
rqu
icoqu
eese
lma
sal
togr
adode
ntr
odel
a

pi
rami
dedel
aes
cal
a(pr
esi
dent
e).

e
xis
ter
ela
cio
ndes
ubo
rdi
nac
iondel
oso
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vos
,qu
e

pe
rte
nec
enal
aje
rar
qui
aadmi
nis
tr
ati
va.

Ale
xis
ti
rje
rar
qui
asema
nif
ies
tanl
ospo
der
esdema
ndodel
ami
sma

(
dema
ndo
,di
sci
pli
nar
io,dea
voc
aci
on,e
tc.
)

Lo
sor
gano
sadmi
nis
tr
ati
vosi
nfe
rio
rese
jec
uta
nla
sor
dene
ssi
nma
yor

po
derdede
cis
iondec
ara
cte
rpo
lit
ico
.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELACETRALI
ZACI
ON?
1

Uni
daddeMa
ndo
:ini
ci
aco
nelPr
esi
dent
eyt
ermi
nac
one
lul
ti
mode

l
ose
mpl
eado
sde
lO.
E.

Laj
era
rqu
ia:s
ees
tabl
ecec
onl
asr
ela
cio
nesdes
ubo
rdi
nac
ionqu
e

e
xis
tende
ntr
odel
oso
rga
nosdel
aadmi
nis
tr
aci
on.Ess
uba
se

pr
inc
ipa
l.

ElCo
ntr
ol:qu
eej
erc
eels
upe
rio
r,e
lqu
eesu
nadel
aspo
tes
tade
s

del
aje
rar
qui
a.

Laf
acu
lta
ddede
cidi
rlac
ompe
tenc
ia:del
oso
rga
nosi
nfr
aor
dena
dos
.

QUEESLAAPLI
CACI
ONDELPRI
NCI
PIODEJ
ERARQUI
A?

I
mpl
ic
aqu
ede
ntr
odel
oso
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vosc
ent
ral
iz
ado
s,s
e

ba
saf
unda
ment
alme
ntee
nlaJ
era
rqu
iaAdmi
nis
tr
ati
va,e
ndo
ndel
oso
rga
nos

a
dmi
nis
tr
ati
vosv
anade
pende
rde
lor
ganoc
ent
raldel
ami
smays
era
mif
ica

h
aci
aaba
jo.Elpo
derdeMa
ndo
,see
ncu
ent
rat
ambi
enc
ent
ral
iz
adoe
nla

mi
smaf
ormaqu
esee
ncu
ent
ranl
oso
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vos
.

CUALESSONLASVENTAJ
ASDELACENTRALI
ZACI
ON?

Elo
rga
nos
upr
emoa
segu
rae
lco
ntr
olpo
lit
ico
.

La
sac
tua
cio
nesdel
oss
ubo
rdi
nado
sso
nco
ntr
ola
dasyh
aymo
ral
ida
d

a
dmi
nis
tr
ati
va.

Lo
spr
oce
dimi
ent
osa
dmi
nis
tr
ati
voss
onu
nif
orme
s.

Sel
ogr
apr
est
arl
oss
erv
ici
ospu
bli
cose
nfo
rmae
cono
mic
a.

Elc
ont
rolyf
is
cal
iz
aci
ons
obr
elaa
cti
vida
dadmi
nis
tr
ati
vae
sma
s

e
fec
tiv
o.

La
spo
lit
ica
sadmi
nis
tr
ati
vass
onu
nif
orme
s.

CUALESSONLASDESVENTAJ
ASDELACENTRALI
ZACI
ON?

Ha
yce
ntr
ali
smobu
roc
rat
icoyl
aso
fic
ina
sadmi
nis
tr
ati
vass
eubi
can

e
nsuma
yor
iae
nlac
api
tal
.

Laa
dmi
nis
tr
aci
ons
eto
rnai
nef
ici
ent
eenl
ost
err
it
ori
osa
lej
ado
sde
1

l
aca
pit
al.

La
spe
tic
iosdel
ospa
rti
cul
are
sde
bens
egu
iru
nla
rgot
rámi
teh
ast
a

l
le
gara
lce
ntr
odede
cis
ión.

Enl
ospa
ise
sco
nte
rri
tor
iose
xte
nso
s,e
stes
ist
emar
esu
lta

i
nco
veni
ent
epo
rlaf
alt
adea
tenc
ióna
dec
uadaypo
rqu
esepo
lit
iz
a

e
xce
siv
ame
ntel
aadmi
nis
tr
aci
ón.

CUALESSONLOSPROCEDI
MIENTOSPARAESTABLECERLACENTRALI
ZACI
ON?

Sec
onc
ent
rae
lpo
derdede
cis
iónydec
oac
ció
nenu
nór
ganoys
e

o
bli
gal
ega
lme
nteal
osde
másao
bede
cer
lo.

Seo
tor
gaa
lór
ganos
upr
emol
afa
cul
tada
bso
lut
apa
rano
mbr
ary

de
sti
tui
rat
odoe
lpe
rso
naldel
aadmi
nis
tr
aci
ón.

Sec
onc
ent
rae
neló
rga
nos
upr
emo
,ade
másdel
ade
cis
iónpo
lít
ica
,la

de
cis
iónt
écni
cayt
odol
ainf
orma
ció
nso
brel
asa
cti
vida
desde
l

go
bie
rnoydel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca.

CUALESLAAPLI
CACI
ONDELACENTRALI
ZACI
ONENGUATEMALA?

Els
ist
emadeo
rga
niz
aci
ona
dmi
nis
tr
ati
vae
nGu
ate
mal
aese
mine
nte
ment
e

c
onc
ent
radooc
ent
ral
iz
ado
,co
nte
nde
nci
asal
ade
sce
ntr
ali
zac
ión.

CUALESSONLASCARACTERI
SITI
CASDELADESCONCENTRACI
ON?

Els
ist
emapr
inc
ipa
ldeo
rga
niz
aci
ons
igu
esi
endol
ace
ntr
ali
zac
ión.

Seo
tor
gaal
osó
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vosi
nfe
rio
resl
aco
mpt
enc
iade

t
oma
rde
cis
ione
sté
cni
casqu
elepe
rmi
tanpr
est
are
lse
rvi
ci
opú
bli
co

e
nco
menda
do.

Lo
sOr
gano
sde
sco
nce
ntr
ado
ssee
spe
cia
li
zane
nlapr
est
aci
ónde

s
erv
ici
ospú
bli
cose
spe
cíf
ico
s.

ElOr
ganos
upr
emoc
ont
rol
aal
oso
rga
nosde
sco
nce
ntr
ado
spo
rme
diode

l
ine
ami
ent
ospo
lit
ico
s,a
signa
cio
nde
lpr
esu
pue
stoypa
tri
moni
o.

Els
upe
rio
rma
nti
enel
apo
tes
taddeno
mbr
ara
lpe
rso
naldi
rec
tiv
oy
1

t
écni
code
lor
ganode
sco
nce
ntr
adoyl
osc
ont
rat
osqu
ece
lebr
ade
ben

s
era
pro
bado
spa
raa
dqu
iri
rva
li
dezj
uri
dic
a.

CUALESSONLASVENTAJ
ASDELADESCONCENTRACI
ON?

Laa
cci
óna
dmi
nis
tr
ati
vae
smá
srá
pidayf
lex
ibl
e.

Laa
cci
óna
dmi
nis
tr
ati
vas
eac
erc
aal
ospa
rti
cul
are
s.

Au
ment
aele
spí
ri
tuder
espo
nsa
bil
ida
d

Fa
cil
it
ala
sac
tiv
ida
desdel
aAdmi
nis
tr
aci
óne
nto
doe
lte
rri
tor
io.

Sec
ons
erv
alau
nida
dde
lpo
derpú
bli
co.

Els
erv
ici
opú
bli
come
jor
aye
smá
sec
onó
mic
o.

CUALESSONLASDESVENTAJ
ASDELADESCONCENTRACI
ON?

Lo
sfu
nci
ona
rio
spr
inc
ipa
lesdel
oso
rga
nosde
sco
nce
ntr
ado
sti
ende
na

pr
est
are
lse
rvi
ci
oyar
eso
lve
rco
nfa
vor
it
is
mopo
lic
ito
.

Sea
ume
ntal
abu
roc
rac
iaydec
ons
igu
ient
eelga
stopú
bli
co.

Els
erv
ici
oesi
nef
ici
ent
epo
rinc
apa
cida
dté
cni
ca.

Seu
til
iz
anr
ecu
rso
sde
lEs
tadopa
ras
ati
sf
ace
rlo
sfi
nesdepa
rti
dos

po
lit
ico
sant
esqu
elo
spr
opi
osde
les
tado
.

CUALESSONLOSPROCEDI
MIENTOSPARAESTABLECERLADESCONCENTRACI
ON?

Po
rno
rma
sema
nada
sde
lle
gis
lado
r,e
sde
cirpo
rme
diodel
eye
s

f
orma
leso
rdi
nar
ias
.

Po
rdi
spo
sic
ione
sdi
cta
daspo
reló
rga
noe
jec
uti
voe
nme
rit
odeu
na

e
xpr
esade
lega
ció
nqu
eleh
ayah
ech
oell
egi
sl
ado
r.

Po
rme
diodeno
rma
sadmi
nis
tr
ati
vaspu
rays
impl
eme
nte
.

CUALESSUAPLI
CACI
ONENGUATEMALA?

Co
moy
asee
xpr
esól
aor
gani
zac
ióna
dmi
nis
tr
ati
vae
nGu
ate
mal
a,e
s

e
mine
nte
ment
ece
ntr
ali
zadac
ont
ende
nci
aal
ade
sce
ntr
ali
zac
ión,pe
ro

a
lgu
nasdes
use
nti
dade
sso
nde
sco
nce
ntr
ada
s,c
rea
daspo
rAc
uer
do
1

Gu
ber
nat
ivo
,ta
lesc
omoI
NDECA,I
NGUAT,I
NDE,Empr
esa
sPo
rtu
ari
as,e
tc.

CUALESLADEFI
NICI
ONDEDESCONCENTRACI
ON?

Esu
nsi
st
emaof
ormadeo
rga
niz
aci
ondel
aAdmi
nis
tr
aci
ónEs
tat
al,qu
e

c
ons
ist
eenc
rea
ror
gano
sco
nse
rvi
ci
ospú
bli
cos
,si
nqu
ede
spa
rez
cas
u

r
ela
ció
ndede
pende
nci
aje
rár
qui
cac
one
lór
ganos
upr
emo
;so
ndi
dir
igda
sy

o
per
ada
spo
rpe
rso
nalt
écni
coqu
epr
oye
ctas
uac
tiv
ida
dat
odoe
lte
rri
tor
io

de
lEs
tadoc
onba
see
nlo
sli
nea
mie
nto
sge
ner
al,pa
tri
moni
oypr
esu
pue
sto

qu
ele
sso
nas
igna
dospo
res
eór
ganos
upe
rio
r,dec
onf
ormi
dadc
one
lDe
cre
to

de
lCo
ngr
esodel
are
públ
ic
aoe
lac
uer
dogu
ber
nat
ivo
,qu
ele
sdao
rige
n.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELADESCENTRALI
ZACI
ON?

Set
rans
fi
eree
lpo
derdede
cis
iónoc
ompe
tenc
iade
lpo
derc
ent
rala

u
nanu
evape
rso
naj
urí
dic
adede
rec
hopu
bli
co.

Lanu
evape
rso
naj
urí
dic
afo
rmapa
rtedel
aes
tr
uct
urae
sta
tal
,pu
es

l
oqu
esel
eot
orgae
sinde
pende
nci
afu
nci
ona
lpa
raqu
epu
eda

go
ber
nare
ncu
ant
oal
afo
rmaymo
dodepr
est
are
lse
rvi
ci
opú
bli
coy

c
umpl
irc
ons
usf
ine
sle
gal
es.

Lae
nti
dade
sde
sce
ntr
ali
zada
sde
bengo
zarder
ela
tiv
ainde
pende
nci
a

po
lít
ica
,pa
rai
nte
gra
rsu
sór
gano
spr
inc
ipa
lespo
rme
diodel
a

pa
rti
ci
pac
ióndel
aspe
rso
nasqu
elac
onf
orma
nse
gúnl
ale
y.

Go
zandepa
tri
moni
opr
opi
oypu
ede
nma
nej
ars
upr
esu
pue
sto
,si
n

e
mba
rgoe
stai
nde
pende
nci
afi
nanc
ier
ata
mbi
ene
sre
lat
iva
,pu
esde
ben

h
ace
rloc
onf
ormes
ule
yor
gani
cayl
aso
tra
sle
yesr
ela
tiv
asaé
ste
,

c
ont
rol
ado
spo
rlaCo
ntr
alo
ríaGe
ner
aldeCu
ent
as.

Ti
ene
ninde
pende
nci
aes
tat
uta
riayr
egl
ame
nta
riaypu
ede
nemi
ti
rsu
s

pr
opi
asno
rma
sle
gal
es,s
inv
iol
arl
asl
eye
s.

Tr
ans
fer
enc
iadepo
der
esdede
cis
ión,r
eso
luc
ión,pr
opo
sic
ióne

i
nfo
rma
ció
n.

Cr
eac
ióndeu
nape
rso
naj
urí
dic
apú
bli
cadi
st
int
ade
lEs
tado
.
1

Ex
ist
enc
iadeu
nat
ute
las
obr
edi
cho
sent
esde
sce
ntr
ali
zado
s,po
r

pa
rtedel
aadmi
nis
tr
aci
ónc
ent
ral
.

CUALESSONLASVENTAJ
ASDELADESCENTRALI
ZACI
ONADMI
NISTRATI
VA?

Sede
sco
nge
sti
onaal
aadmi
nis
tr
aci
ónc
ent
ral
.

Lo
spa
rti
cul
are
ssebe
nef
ici
anpo
rqu
ere
cibe
nuns
erv
ici
oma
s

e
fic
ient
e,t
écni
coyge
ner
ali
zadoe
nto
doe
lte
rri
tor
io.

Els
erv
ici
osemo
der
niz
ays
inl
le
garal
ucr
oset
orna

a
uto
fina
nci
abl
e.

Elpa
tri
moni
oseu
til
iz
aco
ncr
it
eri
oec
onó
mic
oys
era
cio
nal
iz
anl
os

be
nef
ici
ose
ntr
eto
dal
apo
bla
ció
nyl
asu
tli
dade
sser
einv
ier
ten

pa
rame
jor
aroa
mpl
ia
rels
erv
ici
o.

See
rra
dic
aele
mpi
ri
smo
.

Sea
lej
aele
spe
ctr
odel
ainf
lue
nci
apo
lít
icopa
rti
dis
ta.

Lo
sus
uar
iosyl
ospo
bla
dor
ess
onqu
iene
sel
ige
nal
asa
uto
rida
desde

e
sase
nti
dade
s.

Lo
spa
rti
cul
are
sta
mbi
ent
ienel
aopo
rtu
nida
ddeo
rga
niz
ars
epa
ra

pr
est
are
lse
rvi
ci
o.

Lo
spa
rti
cul
are
sta
mbi
enpu
ede
nsa
tis
fac
ers
usne
ces
ida
desme
dia
nte

a
uto
ges
ti
ón.

CUALESSONLASDESVENTAJ
ASDELADESCENTRALI
ZACI
ON?

Sec
reau
nde
sor
dendel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca.

Unc
rec
imi
ent
oex
age
radodel
abu
roc
rac
ia

Ex
ist
eunama
nipu
lac
iónpo
lít
icae
nes
tase
nti
dade
sys
eot
orga
n

pu
est
osapo
lít
ico
s,s
inni
ngu
apr
epa
rac
iónt
écni
ca.

Lo
sre
sul
tado
sdel
aac
tiv
ida
ddee
sta
sent
ida
desnos
ati
sf
ace
na

pl
eni
tudl
asne
ces
ida
des
.

Sege
ner
anpe
rdi
dasye
sta
sde
bens
era
bso
rvi
daspo
rele
sta
do,a
lno

c
umpl
ir
sel
oso
bje
tiv
ospl
ane
ado
salc
rea
res
tase
nti
dade
s.
1

Noe
xis
teu
napl
ani
fi
cac
ióna
dec
uadadel
ala
borqu
ede
ben

de
sar
rol
la
res
tasi
nst
it
uci
one
s,po
rloqu
elo
sre
sul
tado
snos
onl
os

de
sea
dos
.

COMOSEPUEDEESTABLECERELCONTROLQUEEJ
ERCELAADMI
NISTRACI
ON

CENTRALI
ZADASOBRELASENTI
DADESDESCENTRALI
ZADAS?

Enl
aTr
ans
fer
enc
iadeFo
ndo
sde
lpr
esu
pue
stoge
ner
alde
les
tadoal
a

e
nti
dad,po
rme
diodea
signa
cio
nesme
nsu
ale
s.

I
nte
rve
nci
ónpe
rma
ntedel
aCo
ntr
alo
ríadec
uent
ase
nelma
nej
ode

f
ondo
spú
bli
cos
.

Emi
si
ónyr
efo
rmades
uLe
yOr
gáni
capo
relCo
ngr
eso
.

Apr
oba
ció
nene
lEj
ecu
tiv
ooe
nelLe
gis
lat
ivodel
ast
asa
,ar
bit
ri
os

yde
másc
ont
ri
buc
ione
s,a
síc
omodes
usr
egl
ame
nto
s.

Fa
cul
taddei
nte
rve
nirl
ase
nti
dade
spo
rma
laa
dmi
nis
tr
aci
ón.

Ene
lor
denj
udi
ci
ale
sta
sent
ida
despu
ede
nse
robj
etodec
ont
rol

c
omú
n(c
ivi
lype
nal
),pr
iva
tiv
o(c
ont
enc
ios
oadmi
nis
tr
ati
vo,

e
conó
mic
oco
act
ivo
),e
tc.

QUECLASESDEDESCENTRALI
ZACI
ONADMI
NISTRATI
VAEXI
STEN?

de
sce
ntr
ali
zac
iónt
err
it
ori
al

de
sce
ntr
ali
zac
iónpo
rse
rvi
ci
ooi
nst
it
uci
ona
l

de
sce
ntr
ali
zac
iónpo
rco
labo
rac
ión

ENQUECONSI
STELADESCENTRALI
ZACI
ONTERRI
TORI
ALOPORREGI
ON?

Lae
nti
dadde
sce
ntr
ali
zadat
ienel
afa
cul
tadl
ega
ldepr
est
arl
ama
yor

c
ant
ida
ddes
erv
ici
ospu
bli
cosau
napo
bla
ció
n.Pa
rae
lef
ect
osel
eot
orga

e
lpo
derl
ega
lpa
rade
cidi
r,ma
nej
ars
upa
tri
moni
oypr
esu
pue
sto
,emi
ti
rsu
s

r
egl
ame
nto
s,e
legi
rsu
sau
tor
ida
desyt
raz
ars
uspo
lít
ica
s.(
Muni
ci
pal
ida
des

yCo
nse
josdeDe
sar
rol
loUr
banoyRu
ral
).
1

ENQUECONSI
STELADESCENTRALI
ZACI
ONPORSERVI
CIOOI
NSTI
TUCI
ONAL?

Ene
stet
ipodeó
rga
node
sce
ntr
ali
zadonoi
mpo
rtal
asa
tis
fac
ció
nde

u
nane
ces
ida
dpú
bli
cal
oca
l,s
inou
naf
unc
ione
spe
cíf
icae
mine
nte
ment
ede

c
ará
cte
rté
cni
co,l
ogi
came
ntec
oni
nde
pende
nci
ade
lor
gani
smoc
ent
ral
,la

c
uals
eenc
uent
rado
tadadec
ompe
tenc
iase
xcl
usi
vas
,re
cur
sospr
opi
osy

e
spe
cia
lesydo
tadadepe
rso
nal
ida
dju
rídi
capr
opi
a.(
IGSS,CONFEDERACI
ON

DEPORTI
VAAUTONOMA,I
NDE,USAC)
.

ENQUECONSI
STELADESCENTRALI
ZACI
ONPORCOLABORACI
ON?

Ser
efi
ereaa
lgu
nasi
nst
it
uci
one
squ
enof
orma
npa
rtedel
a

Admi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca,nogu
arda
nni
ngú
nti
poder
ela
ció
nje
rár
qui
canide

de
pende
nci
aco
nlaa
dmi
nis
tr
aci
ón,u
nic
ame
ntes
onó
rga
nosqu
eco
labo
ranc
on

l
oss
erv
ici
ospú
bli
cosaqu
eti
eneo
bli
gac
ióne
les
tado
.So
nins
ti
tuc
ione
s

NOLUCRATI
VAS(
Funda
ció
nPe
diá
tri
caGu
ate
mal
tec
a,ANI
NI,Li
gaNa
cio
nal

Co
ntr
aelCá
nce
r,e
tc.
)

ENQUECONSI
STENLAAUTONOMI
AYLAAUTARQUI
A?

Lo
sent
esa
utó
nomo
sso
naqu
ell
osqu
eti
enes
upr
opi
ale
yys
eri
genpo
r

e
ll
a,e
sta
nfa
cul
tado
spa
raa
ctu
are
nfo
rmai
nde
pendi
ent
eya
demá
spa
ra

da
rses
uspr
opi
asi
nst
it
uci
one
squ
eler
egi
ranyl
omá
simpo
rta
ntee
l

AUTOFI
NANCI
AMI
ENTO,s
inr
ecu
rri
ralPr
esu
pue
stoGe
ner
alde
lEs
tado
.Ade
más

de
benc
ont
arc
ons
uspr
opi
osr
ecu
rso
s,u
npa
tri
moni
opr
opi
o,i
nde
pende
nci
a

t
ota
lde
lor
gani
smoc
ent
ral
iz
adoys
inni
ngú
nti
podec
ont
rol
,pu
esno

ma
nej
anf
ondo
spú
bli
coss
inopr
iva
tiv
os.

Ha
bla
rdea
uta
rqu
íae
slomi
smoqu
eha
bla
rdede
sce
ntr
ali
zac
ión,a
unqu
e

l
aau
tar
quí
aesde
sec
hadapo
rlama
yor
íadea
uto
res
.

Co
moc
ons
ecu
enc
iae
nGu
ate
mal
anoe
xis
tene
nti
dade
sau
tóno
mas
,

e
nte
ndi
endoe
stae
nsuc
onc
ept
ore
al.

CONRESPECTOALANALI
SISDELACLASI
FICACI
ONCONSTI
TUCI
ONALDELASENTI
DADES
1

DESCENTRALI
ZADASYAUTONOMASLEERELARTI
CULO134DELACONSTI
TUCI
ON

POLI
TICADELAREPUBLI
CADEGUATEMALA.

CUALESSONLASENTI
DADESDESCENTRALI
ZADASYAUTONOMASREGULADASENLA

LEGI
SLACI
ONGUATEMALTECA(
CONSTI
TUCI
ONPOLI
TICA)
?

I
nst
it
utoGu
ate
mal
tec
odeSe
gur
ida
dSo
cia
l(Ar
to.100AUTONOMA)

Uni
ver
si
daddeSa
nCa
rlo
sdeGu
ate
mal
a(Ar
to.82AUTONOMA)

ElMu
nic
ipi
o(Ar
to.253AUTONOMA)

La
sRe
gio
nesyl
osCo
nse
josdeDe
sar
rol
loUr
banoyRu
ral
.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELSERVI
CIOCI
VIL?

Dec
onf
ormi
dadc
onl
ate
orí
abi
la
ter
alt
ienepo
rsupa
rteu
nac
to

a
dmi
nis
tr
ati
vodeno
mbr
ami
ent
ooi
nve
sti
dur
a.

Co
ncu
rre
nlav
olu
nta
dde
les
tadoqu
ede
cidee
lno
mbr
ami
ent
oyl
a

v
olu
nta
dde
lpa
rti
cul
arqu
eac
ept
aelc
argo
.

Lar
ela
ció
nfu
nci
ona
lge
ner
aef
ect
osj
urí
dic
ose
ntr
eelEs
tadoye
l

pa
rti
cul
arno
mbr
ado
,de
rec
hosyo
bli
gac
ione
s.

To
dosl
osde
rec
hosyo
bli
gac
ione
ssee
ncu
ent
ranpr
evi
ame
nte

e
sta
ble
cido
senl
aLe
yyl
afi
nal
ida
dde
lbi
enc
omú
nat
rav
ésde
l

s
erv
ici
opú
bli
co.

CUALESLANATURALEZAJ
URI
DICADELARELACI
ONFUNCI
ONALOSERVI
CIOCI
VIL?

t
ienepo
runapa
rteu
nac
toa
dmi
nis
tr
ati
vodeno
mbr
ami
ent
oode

i
nve
sti
dur
a,e
ndo
ndec
onc
urr
enl
avo
lunt
adde
lEs
tadoqu
ede
cidee
l

no
mbr
ami
ent
oyl
ade
lpa
rti
cul
arqu
eac
ept
aelc
argo
,ge
ner
andoe
fec
tos

j
urí
dic
ose
ntr
eambo
sdec
onf
ormi
dadc
onl
osde
rec
hosyo
bli
gac
ione
s

pr
evi
ame
ntee
sta
ble
cido
senl
aLe
yye
lpr
opó
sit
odes
erv
ici
oal
a

c
ole
cti
vida
d.

CUALESLADEFI
NICI
ONDELARELACI
ONFUNCI
ONAL?

Vi
ncu
loj
urí
dic
ola
bor
alqu
eunea
lEs
tadoc
onl
ospa
rti
cul
are
squ
e
1

pa
sanaf
orma
rpa
rtede
lse
rvi
ci
oci
vilde
sdee
lmo
ment
oqu
eini
ci
ane
nel

e
jer
cic
iode
lca
rgo
,ha
stal
aent
regade
lmi
smo
.

CUALESSONLOSSI
STEMASDEI
NGRESOALSERVI
CIOCI
VIL?

I
ngr
esoLi
bre
:es
tos
igni
fi
caqu
ecu
alqu
ierc
iuda
danopu
edei
ngr
esa
r

a
lse
rvi
ci
oci
vil
.

I
ngr
esopo
rSe
lec
ció
n:s
ist
emapo
relc
uals
eingr
esaa
lse
rvi
ci
o

c
ivi
l,at
rav
ésdeu
nex
ame
ndeo
pos
ici
ón.

I
ngr
esoMi
xto
:to
dosl
osc
iuda
dano
sti
ene
nelde
rec
hodei
ngr
esa
ral

s
erv
ici
oci
vil
,si
empr
eyc
uandode
mue
str
ens
usc
apa
cida
despa
rae
l

e
jer
cic
iode
lca
rgo
,me
dia
ntee
lex
ame
n.

(
VerAr
to.113del
aCo
nst
it
uci
ónPo
lít
ica
).

CUALESSONLOSSI
STEMASPARALADESI
GNACI
ONDEFUNCI
ONARI
OS?

I
ngr
esopo
rel
ecc
ión:Ej
.Pr
esi
dent
e,Vi
cepr
esi
dent
e,Al
cal
des
.

I
ngr
esopo
rno
mbr
ami
ent
o:s
edac
uandoe
lsu
per
iorj
erá
rqu
icode
l

ó
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
vot
ienel
afa
cul
taddeno
mbr
aras
uss
ubo
rdi
nado
s

ye
nes
tec
asoe
xis
tenv
ari
asmo
dal
ida
des
:

1)No
mbr
ami
ent
odi
scr
eci
ona
l:c
uandoe
lsu
per
iorpu
edeh
ace
rel

no
bra
mie
ntoo
bse
rva
ndoma
squ
elo
sre
qui
si
tosqu
ede
benc
umpl
ir
.

2)No
mbr
ami
ent
oco
ndi
ci
ona
do:no
rma
lme
ntequ
eda
nac
ondi
ci
ónau
na

pe
rso
nae
ntr
eva
rio
sca
ndi
dat
os.

3)No
mbr
ami
ent
ore
ser
vado
:to
mae
ncu
ent
alac
arr
eraa
dmi
nis
tr
ati
va

ye
lso
met
imi
ent
oobl
iga
tor
ioa
lex
ame
ndeo
pos
ici
ón.

I
ngr
esopo
rco
ntr
ato
:es
tes
eve
rif
icano
rma
lme
ntepa
ral
as

c
ons
ult
orí
as,ge
ner
alme
ntepr
ofe
sio
nal
esyt
écni
cos
.

CUALESSONLASCLASESDEFUNCI
ONARI
OSPUBLI
COS?

Fu
nci
ona
rio
spú
bli
coss
upe
rio
res
:so
nlo
senc
arga
dosdego
ber
nary

t
oma
rde
cis
ione
sdec
ará
cte
rpo
lít
icoya
demá
sso
nlo
senc
arga
dosde
1

go
ber
naryt
oma
rla
sde
cis
ione
sdec
ará
cte
rpo
lít
icoya
demá
sso
nlo
s

s
upe
rio
resj
erá
rqu
ico
sdel
aadmi
nis
tr
aci
ón.

Fu
nci
ona
rio
sPú
bli
cosI
nte
rme
dio
s:qu
eco
ordi
nanyc
ont
rol
anl
a

e
jec
uci
óndel
ospl
ane
s,pr
ogr
ama
sypr
oye
cto
sdel
aAdmi
nis
tr
aci
ón


bli
ca.

Fu
nci
ona
rio
sPú
bli
cosMe
nor
es:LLa
mado
str
aba
jado
resoe
mpl
eado
sde
l

Es
tado
,bu
róc
rat
asyh
ast
ase
rvi
dor
es,s
onl
ose
jec
uto
resdel
a

a
cti
vida
dadmi
nis
tr
ati
va.

QUEESLACARRERAADMI
NISTRATI
VA?

Ese
lde
rec
hoqu
eti
enel
osf
unc
iona
rio
spú
bli
cosdepa
sarade
sempe
ñar

u
npu
est
odegr
adooc
las
esu
per
ior
,po
rca
pac
ida
d,c
ono
cimi
ent
oy

e
xpe
rie
nci
ade
ntr
odel
afu
nci
óna
dmi
nis
tr
ati
va.

Ar
to.57del
aLe
ydeSe
rvi
ci
oCi
vil
.

CUALESSONLASOBLI
GACI
ONESDELOSFUNCI
ONARI
OSPUBLI
COS?

Ej
erc
erl
asc
ompe
tenc
iasqu
epo
rma
dol
ega
lde
bene
jec
uta
r,

a
tri
bui
dasa
lor
ganoa
dmi
nis
tr
ati
vo.

Re
spe
toyo
bedi
enc
iaa
lsu
per
iorj
erá
rqu
icoyal
aLe
y.

Ej
erc
ita
rpe
rso
nal
ment
elac
ompe
tenc
ia,pu
esé
stae
simpr
orr
oga
ble
,

s
alv
olo
sca
sosdea
voc
aci
ónyde
lega
ció
n.

Elc
umpl
imi
ent
ofi
elyde
dic
adode
ntr
ode
lpr
oce
dimi
ent
o

a
dmi
nis
tr
ati
vo,pa
rah
ace
runaa
dmi
nis
tr
aci
ónmá
sef
ici
ent
eypr
ont
a.

Fi
del
ida
dalEs
tadoc
omos
uempl
eado
rypr
inc
ipa
lme
nteal
a

Co
nst
it
uci
óndel
aRe
públ
ic
a.

I
mpa
rci
al
ida
denl
asde
cis
ione
squ
eto
me.

Ena
lgu
nosc
aso
seso
bli
gat
ori
oqu
eelf
unc
iona
rior
esi
dae
nell
uga
r

e
nelqu
ede
sempe
ñae
lca
rgo
.

Co
ntr
ibu
ció
nal
aSe
gur
ida
dPú
bli
ca

Opo
sic
iónal
asó
rde
nesi
le
gal
es.
1

CUALESSONLOSDERECHOSDELOSFUNCI
ONARI
OSPUBLI
COS?

Lae
sta
bil
ida
dla
bor
alye
lde
rec
hoah
ace
runac
arr
era

a
dmi
nis
tr
ati
va

Elde
rec
hoal
ade
fens
aenl
ospr
oce
dimi
ent
ospo
rme
dida
s

di
sci
pli
nar
ias
.

Elde
rec
hoapa
rti
ci
pare
nla
sopo
sic
ione
spa
ral
osa
sce
nso
sde

pu
est
osde
ntr
ode
lór
ganoa
dmi
nis
tr
ati
vo

De
sca
nso
sse
mana
les
.

Al
osa
sue
tose
sta
ble
cido
senl
ale
y.

Algo
cedev
aca
cio
nesa
nua
les
.

Pe
rmi
sose
spe
cia
lesdee
stu
dio
,po
renf
erme
dadype
río
dosdepr
ey

po
stna
tal
es

Ape
rci
birl
oss
uel
dos
,au
ment
osybo
nof
ica
cio
nes

De
rec
hoa
lre
gime
ndes
egu
rida
dso
cia
l.

De
rec
hoa
lre
gime
nder
eti
rooj
ubi
la
ció
n,v
iude
dadys
obr
evi
venc
ia.

De
rec
hoal
are
cre
aci
ón.

De
rec
hoal
ali
bres
indi
cal
iz
aci
ónya
gru
pac
iónoa
soc
iac
ióngr
emi
al
.

Elde
rec
hoal
ahu
elgal
ega
lme
ntea
uto
riz
ada
.

COMOSURGELARESPONSABI
LIDADPOLI
TICADELOSFUNCI
ONARI
OSPUBLI
COS?

Su
rgedel
asde
cis
ione
squ
eto
manl
osf
unc
iona
rio
sal
osqu
ele
ses

a
tri
bui
dae
staf
acu
lta
d,c
omoe
lPr
esi
dent
e,Mi
nis
tr
os,Go
ber
nado
res
.Se

e
sta
ble
ceme
dia
ntee
lCo
ntr
olPa
rla
ment
ari
o,J
uic
ioPo
lít
icoo

I
nte
rpe
lac
ión.

CUANDOSEDALARESPONSABI
LIDADDETI
POJ
URI
DICODELOSFUNCI
ONARI
OS

PUBLI
COS?

Sedac
uandol
osf
unc
iona
rio
sinf
ri
nge
nno
rma
sle
gal
esode
jande

c
umpl
ir
lasyc
aus
anda
ñosype
rju
ici
osal
osa
dmi
nis
tr
ado
s,ye
nes
tec
aso
1

po
demo
senc
ont
rarl
are
spo
nsa
bil
ida
ddet
ipoc
ivi
l,pe
nalya
dmi
nis
tr
ati
va.

Pa
rade
duc
irl
aseu
til
iz
aelJ
UICI
OSUMARI
ODERESPONSABI
LIDADESys
egú
nel

Ar
to.155del
aCo
nst
it
uci
óne
sta
ble
cequ
eelEs
tadoe
sso
lida
ria
ment
e

r
espo
nsa
ble
.

CUANDOSEDALARESPONSABI
LIDADPENALDELOSFUNCI
ONARI
OSPUBLI
COS?

Sedac
uandol
osf
unc
iona
rio
spú
bli
cose
nele
jer
cic
iodes
uca
rgo
,

c
ome
tenu
nodel
osde
li
tosof
alt
asr
egu
lado
spo
relCó
digoPe
nal
,ex
ist
en

a
lgu
nosf
unc
iona
rio
squ
ego
zandea
nte
jui
ci
o,s
alv
oelc
asodede
li
to

i
nfr
aga
nti
.Cu
alqu
ierf
unc
iona
riopu
dec
ome
terc
ual
qui
erde
li
todel
os

t
ipi
fi
cado
sene
lCó
digoPe
nal
.

CUANDOSEDALARESPONSABI
LIDADADMI
NISTRATI
VADELOSFUNCI
ONARI
OSPUBLI
COS?

Seo
rigi
nade
lej
erc
ici
odel
aco
mpe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
va,e
sde
cire
n

e
jer
cic
iodel
asf
acu
lta
desl
ega
les
,elf
unc
iona
rios
upe
rio
r,e
n

c
umpl
imi
ent
odes
upo
tes
taddec
ont
rolys
anc
ión,pu
edea
pli
carl
asme
dida
s

c
orr
ect
iva
sali
mpl
ic
ado
,pr
evi
aau
die
nci
apa
raqu
esede
fie
nda
.Lae
sca
la

des
anc
ione
ses
tánr
egu
lada
senl
aLe
ydeSe
rvi
ci
oCi
vil(
Art
o.74)
.Sie
l

a
ctoa
fec
tade
rec
hosdepa
rti
cul
are
sés
tosde
benu
til
iz
arl
osr
ecu
rso
s

a
dmi
nis
tr
ati
vos
.Sie
lfu
nci
ona
rios
upe
rio
rre
sue
lvee
lre
cur
sos
ede
nomi
na

s
ist
emadej
ust
ici
ade
lega
da,ya
lco
ntr
ari
osie
selmi
smof
unc
iona
rio

s
upe
rio
rqu
iendi
ctól
are
sol
uci
ónoe
lac
toye
lmi
smor
esu
elv
eelr
ecu
rso

s
ede
nomi
nas
ist
emadej
ust
ici
are
teni
da.Ex
ist
eno
tro
sca
sose
nqu
eel

r
ecu
rsode
bei
nte
rpo
ner
sea
ntel
asSa
lasdeTr
aba
joyPr
evi
si
ónSo
cia
l(I
GSS

ol
ost
raba
jado
resde
lEs
tadopa
rar
ecl
ama
rpa
godes
uspr
est
aci
one
s

l
abo
ral
es)
.

CUALESLADI
FERENCI
AENTREFUNCI
ONARI
OSYEMPLEADOSPUBLI
COS?
1

f
unc
iona
rioe
saqu
elqu
eti
enes
eña
lada
ssu
sfa
cul
tade
senl
a

Co
nst
it
uci
ónol
aLe
yye
mpl
eadoa
lqu
ela
sti
ener
egu
lada
senl
os

r
egl
ame
nto
s.Lat
ende
nci
aesde
nomi
narat
odo
sFUNCI
ONARI
OSPUBLI
COS,c
onu
n

o
rde
ndei
mpo
rta
nci
a:SUPERI
ORES(
gobe
rna
ryt
oma
rde
cis
ione
spo
lít
ica
s);

I
NTERMEDI
OS(
coo
rdi
nanyc
ont
rol
anl
aej
ecu
ció
ndel
ospl
ane
s,pr
ogr
ama
sy

pr
oye
cto
sdel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca)
;yMENORES(
rea
li
zant
are
as

i
nte
lec
tua
lesoma
nua
les
).

CONRESPECTOALANALI
SISDELMARCOLEGALDELSERVI
CIOCI
VILENGUATEMALA

LEERDELARTI
CULO107AL117DELACONSTI
TUCI
ONPOLI
TICADELAREPUBLI
CADE

GUATEMALA.

To
mare
ncu
ent
aqu
e:

Lar
ela
ció
nfu
nci
ona
lpu
edes
uspe
nde
rset
empo
ral
ment
epo
rpe
rmi
sos
,

v
aca
cio
nes
,et
c.

Lar
ela
ció
nfu
nci
ona
lpu
edet
ermi
narde
fini
ti
vame
ntepo
rre
nunc
iade
l

c
argo
,fa
ll
eci
mie
nto
,de
spi
do,j
ubi
la
ció
n,e
tc.

EXPLI
QUELAEVOLUCI
ONDELACTOADMI
NISTRATI
VO:

Co
nela
par
eci
mie
ntode
lEs
tadodeDe
rec
hooEs
tadoCo
nst
it
uci
ona
l,

s
eha
nimpu
est
opr
inc
ipi
os,c
omoe
lpr
inc
ipi
odeLe
gal
ida
d,qu
esu
rge

e
nFr
anc
iade
lsu
rgi
mie
ntode
lEs
tadodeDe
rec
ho.Di
chopr
inc
ipi
o

e
sta
ble
cequ
eelf
unc
iona
rionopu
edee
mit
iru
nac
tos
inl
a

e
xis
tenc
iadeu
nano
rmal
ega
lqu
elea
uto
ric
ealf
unc
iona
riopa
ra

po
dera
ctu
ar.

Ene
les
tadoAbs
olu
tos
ees
tabl
ecee
labu
sode
lso
ber
anopa
rai
mpo
ner

al
ospa
rti
cul
are
s,noh
ayr
egl
ase
sta
ble
cida
s,e
lRe
yimpo
níaas
us

s
ubdi
tose
nfo
rmaa
rbi
tr
ari
a.
1

Ot
ropr
inc
ipi
oimpo
rta
ntee
seldej
uri
dic
ida
d,e
nelc
uale
l

f
unc
iona
rio
,af
alt
adeu
nano
rmapu
edea
pli
carl
ospr
inc
ipi
osde
l

de
rec
hoa
dmi
nis
tr
ati
vo(
jus
ti
ci
aadmi
nis
tr
ati
va)
.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

Pr
esu
nci
óndeLe
git
imi
dad

LaEj
ecu
tor
ieda
d

LaI
rr
etr
oac
tiv
ida
d

LaUni
la
ter
ali
dad

LaRe
voc
abi
li
dad

QUEESLAPRESUNCI
ONDELEGI
TIMI
DAD?

c
uandos
ehac
umpl
idoc
ont
oda
sla
set
apa
sde
lpr
oce
dimi
ent
oadmi
nis
tr
ati
vo

yl
osr
equ
isi
tosdef
ondoydef
ormaqu
ese
ñal
elal
ey,s
epr
odu
cee
lac
to

a
dmi
nis
tr
ati
voqu
esepr
esu
mel
egí
ti
moye
mpi
ezaapr
odu
cire
fec
tos

j
urí
dic
osl
uegodes
uno
tif
ica
ció
n,s
alv
oqu
ese
aimpu
gna
dopo
rela
fec
tado

po
rme
diodel
osr
ecu
rso
sadmi
nis
tr
ati
vosoe
nlav
íaj
udi
ci
alpo
rme
diode
l

c
ont
enc
ios
oadmi
nis
tr
ati
vo,e
lampa
royl
ainc
ons
ti
tuc
ina
li
dad.

QUEESLAEJ
ECUTORI
EDAD?

Cu
andoe
lac
toa
dmi
nis
tr
ati
vol
le
nal
osr
equ
isi
tosdef
ondoydef
ormaqu
e

e
xigel
ale
y,de
bec
umpl
ir
sel
uegodeno
tif
ica
do.Lae
jec
uci
ónpu
edes
er:

Ej
ecu
ció
ndi
rec
ta:c
uandol
ospr
opi
osó
rga
nosc
ent
ral
iz
ado
sol
as

e
nti
dade
sau
tóno
masode
sce
ntr
ali
zada
sde
lEs
tado
,see
nca
rga
nde

e
jec
uta
rlo
,pu
ese
lpa
rti
cul
arv
olu
nta
ria
ment
eloa
cept
aens
u

t
ota
li
dadye
mpi
ezaac
umpl
ir
lo.

Ej
ecu
ció
nIndi
rec
ta:qu
esepr
odu
cec
uandode
bepe
dir
sel
a

i
nte
rve
nci
óndeu
nór
ganoj
uri
sdi
cci
ona
les
pec
ialopr
iva
tiv
o

(
eco
nómi
coc
oac
tiv
o)oc
omú
n(pe
nal
),pa
raqu
eco
act
iva
ment
epr
oce
da

al
aej
ecu
ció
nde
lac
to.
1

QUEESLAI
RRETROACTI
VIDAD?

Ela
ctoa
dmi
nis
tr
ati
vode
bes
urt
ire
fec
tosapa
rti
rdel
ano
tif
ica
ció
no

pu
bli
cac
ión,al
ape
rso
naaqu
iens
edi
ri
geynu
ncaa
nte
s.Del
oco
ntr
ari
o

s
epr
odu
cel
avi
ola
ció
nco
nst
it
uci
ona
l.

QUEESLAUNI
LATERALI
DAD?

Ela
ctoa
dmi
nis
tr
ati
voe
suni
la
ter
al,y
aqu
eesu
nade
cla
rac
iónu
nil
ate
raly

c
onc
ret
a,s
ees
tabl
ece
,qu
epa
raqu
elaa
dmi
nis
tr
aci
ónt
omeu
nade
cis
ión,no

s
ere
qui
erel
avo
lunt
adde
lpa
rti
cul
ar.(
Algu
nosa
uto
resnoa
cept
anl
a

u
nil
ate
ral
ida
dde
lac
toa
dmi
nis
tr
ati
vo)
.

QUEESLAREVOCABI
LIDAD?

Pu
edea
nal
iz
ars
ede
sdedo
spu
nto
sdev
ist
a:

Re
voc
aci
óndeo
fic
io:e
scu
andoe
lsu
per
iorj
erá
rqu
icode
lór
gano

a
dmi
nis
tr
ati
vo,r
evo
cal
ade
cis
iónt
oma
dapo
rels
ubo
rdi
nadooe
n

pr
opi
oór
ganoqu
eto
mal
ade
cis
iónl
are
voc
a(Le
ydel
oCo
nte
nci
oso

Admi
nis
tr
ati
voc
uandoh
aye
rro
rdec
álc
uloodeh
ech
o).Ene
stec
aso

l
are
sol
uci
ónnoh
asi
dono
tif
ica
da.

LaRe
voc
aci
ónaPe
tic
ióndepa
rte
:sedac
uandol
are
sol
uci
ón

a
dmi
nis
tr
ati
vah
asi
dono
tif
ica
dal
ega
lme
ntea
lpa
rti
cul
aryé
ste

h
aceu
sodel
osme
dio
squ
elal
eyl
eot
orgapa
rao
pone
rseal
as

r
eso
luc
ione
soa
cto
sadmi
nis
tr
ati
vos
,po
raf
ect
arl
esu
sde
rec
hose

i
nte
res
es.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELACTOADMI
NISTRATI
VO?

El
eme
nto
sdef
ondo
:

Su
jet
ouó
rga
noc
ompe
tent
e

Lama
nif
est
aci
óne
xte
rnadev
olu
nta
dadmi
nis
tr
ati
va
1

Elo
bje
to

Lac
apa
cida
d

Cl
áus
ula
sac
ces
ori
as

Fi
nal
ida
dof
in

El
eme
nto
sdef
orma
:

Laf
ormadel
ade
cla
rac
ión

*Lac
ons
tanc
iaor
azó
nes
cri
tade
lac
to

*Lu
garyf
ech
a

*Or
ganooe
nti
dadqu
eemi
tae
lac
to

*I
dent
if
ica
ció
nde
lex
pedi
ent
e

*Fi
rmays
ell
odel
osr
espo
nsa
ble
s

*Co
nst
anc
iadeno
tif
ica
ció
nali
nte
res
ado

Fo
rmade
lPr
oce
dimi
ent
o

ENQUECONSI
STENLOSVI
CIOSDELOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

Co
nsi
st
ene
nlaf
alt
ato
talopa
rci
aldec
ual
esqu
ier
adel
ose
leme
nto
s

def
ormaodef
ondoe
nuna
ctoa
dmi
nis
tr
ati
vo,l
oqu
epu
edes
ermo
tiv
ode
l

c
ont
roldi
rec
toor
ecu
rso
sadmi
nis
tr
ati
vose
nco
ntr
adel
osa
cto
s.

ENQUECONSI
STENLOSACTOSJ
URI
DICAMENTEI
NEXI
STENTES?

So
nlo
squ
enot
iene
nex
ist
enc
iaj
urí
dic
a,pu
esl
osmi
smo
sca
rec
ende

l
osr
equ
isi
tose
senc
ial
esdef
ondoydef
ormays
onma
nif
ies
tame
nte

i
le
gal
es,c
are
cendel
ega
li
dadoj
uri
ci
dadypu
edes
ero
bje
tode

i
mpu
gna
ció
n.

ENQUECONSI
STENLOSACTOSANULABLES?

So
nanu
labl
est
odo
saqu
ell
osa
cto
squ
eti
ene
nunaa
par
ienc
iades
er

l
ega
les
,pe
roc
are
cendea
lgu
nodel
ose
leme
nto
sdef
ormaodef
ondo
.

Pr
odu
cene
fec
tosj
urí
dic
os,s
iempr
eyc
uandoe
lpa
rti
cul
aroa
fec
tadol
os

i
mpu
gne
.
1

QUESONLOSACTOSVI
CIADOSDENULI
DADABSOLUTA?

So
nlo
sac
tosa
dmi
nis
tr
ati
vose
nlo
squ
enos
ecu
mpl
ióc
one
leme
nto
sde

f
ondoqu
enopu
ede
nse
rsu
bsa
nado
s(e
lfu
nci
ona
rioqu
eemi
teu
nar
eso
luc
ión

e
jer
cie
ndou
nac
ompe
tenc
iaqu
enol
eco
rre
spo
nde
).

QUESONLOSACTOSVI
CIADOSDENULI
DADRELATI
VA?

So
nlo
squ
eado
lec
endee
leme
nto
sdef
ormayqu
epu
edequ
eda
rpe
rfe
cto

s
ises
ubs
anae
ler
ror
.

ATENDI
ENDOASUCONTENI
DO,COMOSECLASI
FICANLOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

I
mpe
rat
ivo
s:l
osqu
eco
nti
ene
nunapr
ohi
bic
ión.

Co
nfo
rma
dor
es:So
naqu
ell
osqu
eva
ndi
ri
gido
sac
rea
r,mo
dif
ica
ro

s
upr
imi
runar
ela
ció
nju
rídi
cac
onc
ret
aco
nlo
sadmi
nis
tr
ado
s

(
li
cenc
ias
,au
tor
iza
cio
nes
).

De
cla
rat
ivo
s:So
naqu
ell
ose
nlo
squ
ell
evai
mpl
íc
itode
cla
rac
ione
s

s
obr
ede
ter
mina
daspr
opi
eda
desdepe
rso
nasoc
osa
s,dec
uya

e
xis
tenc
iaoa
use
nci
ade
pendede
ter
mina
dasc
ons
ecu
enc
ias

j
urí
dic
oadmi
nis
tr
ati
vas(
rec
ono
cimi
ent
odel
aca
li
daddev
eci
no)

Re
gis
tr
ale
s:s
onl
osqu
esel
imi
tanac
ons
igna
rqu
eenl
osr
egi
st
ros

s
eenc
uent
rana
sent
ada
sde
ter
mina
daspa
rti
cul
ari
dade
s,c
ons
ti
tuy
en

h
ech
osdel
osy
are
gis
tr
ado
syt
iene
nelc
ará
cte
rdedo
cume
nto
s


bli
cos
.Lo
sef
eco
sju
rídi
coss
eco
ntr
aenal
egi
ti
marl
osh
ech
osa

qu
elo
smi
smo
sser
efi
ere
n(c
ert
if
ica
ció
nde
lRe
gis
tr
oCi
vil
).

Re
que
rimi
ent
ode
lInt
ere
sado
:so
naqu
ell
ose
nlo
squ
ela
sle
yes

pr
esc
ribe
nqu
esó
lopu
ede
nte
nerl
uga
rco
nlapr
evi
aso
lic
itu
ddel
os

a
dmi
nis
tr
ado
s(s
oli
ci
tuddel
ic
enc
ia)
.

ATENDI
ENDOASUSEFECTOS,COMOSECLASI
FICANLOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

I
nte
rno
s:s
onl
osqu
esu
rte
nef
ect
osde
ntr
odel
aes
fer
adel
a
1

a
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cas
ina
fec
taral
ospa
rti
cul
are
s(no
mbr
ami
ent
os)

Ex
ter
nos
:so
nlo
squ
etr
asc
iende
nha
cial
ospa
rti
cul
are
squ
eso
nlo
s

de
sti
nat
ari
osdel
ose
fec
tosj
urí
dic
osde
lac
toobi
enao
tra
s

e
nti
dade
sode
pende
nci
asde
lEs
tado(
oto
rga
rli
cenc
iaspa
rac
ondu
cir
)

PORELORGANOQUELOSDI
CTA,COMOSECLASI
FICANLOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

Si
mpl
es:c
uandoe
mana
ndeu
nas
olav
olu
nta
d,e
nej
erc
ici
odeu
na

c
ompt
enc
iaa
dmi
nis
tr
ati
vae
xcl
usi
vaqu
eco
rre
spo
ndeau
nór
gano

a
dmi
nis
tr
ati
vo(
res
olu
ció
ndeu
nGo
ber
nado
r).

Co
mpl
ej
os:s
ona
que
ll
osqu
esef
orma
npo
relc
onc
urs
odev
ari
as

c
ompe
tenc
iasoqu
eso
nemi
ti
dospo
rva
rio
sór
gano
sadmi
nis
tr
ati
vos

(
Acu
erdode
lPr
esi
dent
eenCo
nse
jodeMi
nis
tr
os)
.

PORLOSEFECTOSDELACTO,COMOSECLASI
FICANLOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

Li
mit
ati
vos
:so
nlo
squ
eco
nti
enepr
ohi
bic
ione
sydi
smi
nuy
ene
l

pa
tri
moni
odel
aspe
rso
nasoc
ont
rol
aele
jer
cic
iodel
osde
rec
hosde

pa
rti
cul
are
s(noa
uto
riz
aru
nama
nif
est
aci
ónpú
bli
cae
nre
sgu
ardode
l

o
rde
n).

deAmpl
ia
ció
n:e
saqu
ele
nelqu
elaa
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
caa
ume
nta

l
aes
fer
adel
osde
rec
hosdel
ospa
rti
cul
are
s,at
rav
ésdel
a

a
uto
riz
aci
ón,l
ic
enc
ias
,pe
rmi
sos
,et
c.

COMOSECLASI
FICANLOSACTOSADMI
NISTRATI
VOSPORLACONCURRENCI
ADE

ELEMENTOS?


li
dosoPe
rfe
cto
s:s
eda
ncu
andoe
lac
toa
dmi
nis
tr
ati
voc
ont
iene

t
odo
slo
sel
eme
nto
sdef
ondoydef
ormane
ces
ari
os,e
stáa
jus
tadoa

de
rec
hoya
lenc
ont
rar
sef
ir
me,po
rqu
enos
eimpu
gnaopo
rqu
ese

de
cla
ras
inl
uga
relr
ecu
rso
,sepr
oce
deas
ucu
mpl
imi
ent
oo

e
jec
uci
óne
nfo
rmav
olu
nta
riaoc
oac
tiv
a.

Vi
ci
ado
soI
mpe
rfe
cto
s:s
onl
osqu
eado
lec
endea
lgú
nel
eme
ntode
1

f
ormaodef
ondoypu
ede
nse
rsu
sce
pti
ble
sdec
ual
qui
eri
mpu
gna
ció
n

a
dmi
nis
tr
ati
vayj
udi
ci
al
.

CUALESLADEFI
NICI
ONDELACTOADMI
NISTRATI
VO?

Esu
nade
cla
rac
iónu
nil
ate
ral
,co
ncr
etaoge
ner
aldev
olu
nta
d,deu
n

ó
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
voc
ompe
tent
e,qu
epr
odu
cee
fec
tosj
urí
dic
osdi
rec
tos
,

c
onc
ret
osoge
ner
ale
s.

PORQUESEDI
CEQUEESUNADECLARACI
ONUNI
LATERALDEVOLUNTADDELORGANO

ADMI
NISTRATI
VO?

po
rqu
ela
sde
cis
ione
sadmi
nis
tr
ati
vasnos
ons
ome
tida
salc
onc
ens
ode

v
olu
nta
des
,elDe
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
voe
sdei
mpo
sic
iónynodec
oor
dina
ció
n,

s
igni
fi
caqu
epa
ral
aemi
si
ónde
lac
toa
dmi
nis
tr
ati
vo,noe
sne
ces
ari
o

c
oor
dina
rco
nlo
spa
rti
cul
are
s,s
inoqu
elaAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cai
mpo
nea

l
osa
dmi
nis
tr
ado
ssu
sde
ter
mina
cio
nes
.

PORQUESEDI
CEQUELADECLARACI
ONESCONCRETAOGENERAL?

Lade
cla
rac
ióne
sco
ncr
etac
uandov
adi
ri
gidaape
rso
naope
rso
nas

de
ter
mina
das
,enl
acu
als
eau
tor
iza
,sepr
ohi
beor
est
ri
ngeu
nde
rec
ho.Y

e
sGe
ner
alc
uandov
adi
ri
gidaat
odal
aco
lec
tiv
ida
d.

PORQUESEDI
CEQUEELORGANOADMI
NISTRATI
VODEBESERCOMPETENTE?

Po
rqu
esene
ces
it
aqu
eeló
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
voqu
eemi
tee
lac
tot
iene

qu
ees
tari
nve
sti
dodee
saf
acu
lta
d,po
deropo
tes
tadpa
rapo
dera
ctu
ar

(
compe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
va)pa
raqu
eela
ctos
eav
áli
doype
rfe
cto
.

PORQUESEDI
CEQUEELACTOADMI
NISTRATI
VOPRODUCEEFECTOSJ
URI
DICOSDI
RECTOS

YCONCRETOS?

Po
rqu
eto
doa
ctodel
aadmi
nis
tr
aci
ónpr
odu
cee
fec
tosj
urí
dic
os(
ese
l

e
leme
ntomá
simpo
rta
nte
),l
osqu
eso
ndi
rec
tosyc
onc
ret
osc
uandov
an
1

di
ri
gido
sape
rso
naope
rso
nasde
ter
mina
das
.

PORQUESEDI
CEQUEQUEELACTOADMI
NISTRATI
VOPRODUCEEFECTOSJ
URI
DICOS

GENERALES?

Po
rqu
epr
odu
cee
fec
tosj
urí
dic
os,l
osc
ual
est
ambi
énpu
ede
nse
r

ge
ner
ale
scu
andov
andi
ri
gido
sat
odal
aco
lec
tiv
ida
d.

QUESONLOSHECHOSADMI
NISTRATI
VOS?

s
onl
osa
cont
eci
mie
nto
sdel
osc
ual
espu
ede
nonopr
odu
cire
fec
tos
,

pe
roe
nelc
asodepr
odu
cir
see
fec
tose
slav
olu
nta
dex
pre
sade
lór
gano

a
dmi
nis
tr
ati
vo,pu
ess
iese
xpr
esa
dav
olu
nta
ria
ment
elav
olu
nta
ddel
a

a
dmi
nis
tr
aci
ón,s
eráa
ctoa
dmi
nis
tr
ati
vo.(
Dic
táme
nest
écni
cosoj
uri
díc
os)

QUESONLOSACTOSREGLADOS?

Ela
ctoa
dmi
nis
tr
ati
voe
sre
gla
do,c
uandol
ale
yse
ñal
ael

pr
oce
dimi
ent
o,l
osr
equ
isi
tosye
lse
nti
dodel
are
sol
uci
ónne
gat
ivao

po
sit
iva(
del
imi
tac
iónoa
mpl
ia
ció
n).Lal
eyi
ndi
caa
lfu
nci
ona
rioc
omo

de
ber
eso
lve
rco
mono
rmadeo
bse
rva
nci
aobl
iga
tor
ia.

QUESONLOSACTOSDI
SCRECI
ONALES?

s
ona
que
ll
ose
nqu
esea
pli
canpr
ece
pto
squ
eco
nce
dea
lór
gano

a
dmi
nis
tr
ati
voc
ier
tal
ibe
rta
ddea
ctu
aci
ón,pu
esl
ano
rmaf
ij
auná
mbi
tode

a
cci
ónyl
afa
cul
taddee
legi
rent
rev
ari
asf
orma
spo
sibl
esdet
oma
runa

de
sic
ión,na
tur
alme
ntede
ntr
odel
ospa
ráme
tro
squ
elami
smal
eyl
efi
ja
.

QUEESLAEJ
ECUCI
ONDI
RECTAVOLUNTARI
ADELOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

e
scu
andoe
lpa
rti
cul
arpo
rsími
smo
,enf
ormav
olu
nta
riae
jec
utae
l

a
ctoa
dmi
nis
tr
ati
vo.
1

QUEESLAEJ
ECUCI
ONDI
RECTANOVOLUNTARI
A?

Ene
stec
asoe
lac
toa
dmi
nis
tr
ati
vo,s
eej
ecu
tapo
rpa
rtedel
a

Admi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cae
nfo
rmac
oer
cit
iva
,us
andome
cani
smo
sne
ces
ari
ame
nte

a
dmi
nis
tr
ati
vospa
rah
ace
rqu
esec
umpl
anc
ons
usr
eso
luc
ione
s,e
sta
remo
s

a
nteu
nae
jec
uci
óndi
rec
tanov
olu
nta
ria
,po
rej
empl
o,c
uandou
nJu
ezde

a
sunt
osmu
nic
ipa
leso
rde
nal
apa
ral
iz
aci
óndeu
nobr
aqu
epu
edar
epr
ese
nta
r

pe
li
gro
.

QUEESLAEJ
ECUCI
ONI
NDI
RECTADELOSACTOSADMI
NISTRATI
VOS?

Esc
uandoal
ospa
rti
cul
are
ssel
esi
mpo
neu
nao
bli
gac
iónoa
cto
sen

l
osc
ual
ess
epu
edaa
fec
tarl
osde
rec
hosei
nte
res
esdel
osmi
smo
sye
lac
to

noe
svo
lunt
ari
ame
ntec
umpl
idopo
relpa
rti
cul
ar,e
nto
nce
slaa
dmi
nis
tr
aci
ón

r
ecu
rrea
lJu
ici
oEc
onó
mic
oCo
act
ivo
.

QUEESELECONOMI
COCOACTI
VO?

Esu
nme
diopo
relc
uale
lEs
tadoc
obr
asu
sade
udo
squ
elo
s

pa
rti
cul
are
sti
ene
nco
nés
te,l
osqu
ede
bens
erl
íqu
ido
s,e
xigi
ble
s,de

pl
azov
enc
idoypr
ees
tabl
eci
dosl
ega
lme
nteaf
avo
rdel
aadmi
nis
tr
aci
ón


bli
ca.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELECONOMI
COCOACTI
VO?

e
sunpr
oce
sodee
jec
uci
ón,pu
espe
rsi
guee
lcu
mpl
imi
ent
odeu
na

o
bli
gac
ióndel
ospa
rti
cul
are
saf
avo
rde
lEs
tado
.

Lapa
rtea
cto
ras
iempr
eva
nas
erl
osó
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
vos

La
spr
ete
nsi
one
sdel
aadmi
nis
tr
aci
onpu
bli
cas
ondec
ara
cte
r

c
oac
tiv
o,e
sde
cirpo
rlaf
uer
za.

Laj
uri
sdi
cci
ónl
aej
erc
enl
osj
uzga
dosdel
oec
ono
mic
oco
act
ivoy

l
ass
ala
sde
ltr
ibu
naldec
uent
as.

CUALESLANATURALEZAJ
URI
DICADELECONOMI
COCOACTI
VO?
1

s
etr
atadeu
nae
jec
uci
one
spe
cia
lendo
ndee
lEs
tado
,at
rav
ésdel
os

ó
rga
nosa
dmi
nis
tr
ati
voss
iempr
eesl
apa
rtea
cto
ra,c
ont
rae
xis
tenc
iadeu
n

t
it
uloe
jec
uti
voyqu
epe
rsi
guee
lcu
mpl
imi
ent
odeu
nao
bli
gac
ionde
l

pa
rti
cul
araf
avo
rde
les
tado
.

DONDESEREGULAELECONOMI
COCOACTI
VO?

De
cre
to1126de
lCo
ngr
eso"
LeyOr
gani
cade
lTr
ibu
nalyCo
ntr
alo
ríade

Cu
ent
as"yDe
cre
to691de
lCo
ngr
eso"
Códi
goTr
ibu
tar
io"

Elpr
oce
soe
conó
mic
oco
act
ivot
ienec
omof
ine
xcl
usi
voc
ono
cere
nlo
s

pr
oce
dimi
ent
ospa
rao
bte
nere
lpa
godel
osa
deu
dosaf
avo
rde
lFi
sco
,la
s

mu
nic
ipa
li
dade
s,l
ase
nti
dade
sau
tóno
masyl
ase
nti
dade
sde
sce
ntr
ali
zada
s.

CUALESSONLOSPRI
NCI
PIOSPROCESALESDELECONOMI
COCOACTI
VO?

I
mpu
lsodeo
fic
io(
Art
o.104de
l1126)

Esa
nti
for
mal
is
ta:nos
ene
ces
it
aau
xil
io,noc
ita
rle
yes
,enc
asode

u
rge
nci
apu
edege
sti
ona
rsev
eba
lme
ntea
unqu
ede
bes
erpo
res
cri
to.

Su
ple
tor
ieda
ddeOt
rasLe
yes
:CPCYM,LOJ(
Art
o.107de
l1126y185de
l

691)
.

CUALESSONLOSREQUI
SITOSPARAPLANTEARLADEMANDA?

Su
ple
tor
iame
nte61de
lCPCYM

SEÑALEQUEAUDI
ENCI
ASELEDAALDEMANDADO?

s
egu
nela
rto
.84de
l11263dí
asor
ebe
ldí
a,s
iseo
poneoi
nte
rpo
ne

e
xce
pci
one
sde
ntr
ode
lmi
smot
érmi
nos
ema
ndao
íra
lMPya
l

De
manda
dopo
r5dí
as.

s
egu
nelAr
to.174de
l6915dí
aspa
raqu
eseo
pongaoh
agav
ale
r

s
use
xce
pci
one
s.Sis
etr
atadee
jec
uci
óndes
ent
enc
iass
olos
e
1

a
dmi
ti
ránl
ase
xce
pci
one
sna
cida
sco
npo
ste
rio
rida
dal
ami
sma
.

QUEEXCEPCI
ONESSEPUEDENPLANTEARYENQUETERMI
NO?

To
dasl
asne
ces
ari
asys
isea
pli
cae
l1126e
n3di
aspe
ros
isea
pli
ca

e
l691e
n5dí
ash
abi
le
s.

CUALESELPERI
ODODEPRUEBADELECONOMI
COCOACTI
VO?

Sis
eus
ael1126,Ar
to.86e
lpe
rio
dodepr
uebadel
ase
xce
pci
one
s

pu
edes
erde6dí
as,nos
ese
ñal
arádí
apa
ral
avi
st
aalv
enc
imi
ent
o

de
lmi
smoyr
esu
elv
e.

Sis
eus
ael691,Ar
to.176e
lpl
azodepr
uebae
sde10dí
as,noh
ay

pl
azoe
xtr
aor
dina
riodepr
ueba
.

EXPLI
QUELASTERCERI
ASENELECONOMI
COCOACTI
VO?

Apl
ic
andoe
l1126Ar
tos
.91,
92,
93y94.

Apl
ic
andoe
l691Ar
tos
.179,180y181.

ENQUEPLAZOSEDI
CTALASENTENCI
AENELECONOMI
COCOACTI
VO?

Dt
o.1126,Ar
to.86de
spu
ésdel
oss
eisdí
asdepr
uebas
indí
apa
ra

l
avi
st
a.

Dt
o.691,Ar
to.178v
enc
idoe
lpl
azopa
rao
pone
rseoe
ldepr
ueba
.

QUERECURSOSPROCEDENENELECONOMI
COCOACTI
VO?

Ape
lac
iónAr
to.101de
l1126y183de
l691

Ac
lar
aci
ónyAmpl
ia
ció
nAr
to.100de
l1126y183de
l691.

Re
vis
ión,Ar
to.102de
l1126.

COMOSEREGULANLASCOSTASENELECONOMI
COCOACTI
VO?

Dt
o.1126noe
xpr
esana
daa
síqu
esu
ple
tor
iame
ntee
lCPCYM

Dt
o.691Ar
to.182.
1

ENQUECONSI
STELAI
NACCI
ONADMI
NISTRATI
VA?

e
scu
andol
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
canor
esu
elv
elo
sex
pedi
ent
es,e
nlo
s

qu
elo
spa
rti
cul
are
sha
nre
ali
zadoa
lgu
nage
sti
ónobi
ene
nune
xpe
die
nte

i
nic
iadodeo
fic
io,e
nes
tec
asoh
aymo
raor
eta
rdoe
nre
sol
verys
eca
e

de
ntr
odel
afi
gur
aju
rídi
cade
lSi
le
nci
oAdmi
nis
tr
ati
vo.

CUANDOSEDANLAMORAYELRETARDO?

s
eda
ncu
andode
ntr
odeu
npr
oce
dimi
ent
oene
lqu
eelpa
rti
cul
aro

a
dmi
nis
tr
adonoh
asi
dono
tif
ica
doye
xis
teu
npr
oce
dimi
ent
oini
ci
adode
ntr
o

del
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cae
nsuc
ont
ra.Ene
stec
aso
,noe
xis
ten

c
ons
ecu
enc
iasj
urí
dic
asa
signa
dasl
ega
lme
ntea
ntet
als
it
uac
ión.

QUEESELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VO?

Esl
afi
gur
aju
ridi
cae
nlaqu
e,e
lór
ganoa
dmi
nis
tr
ati
vodo
tadode

c
ompe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
va,nor
esu
lev
ela
spe
tic
ione
sol
asi
mpu
gna
cio
nes

del
osa
dmi
nis
tr
ado
s.

QUECONDI
CIONESSONNECESARI
ASPARAQUESEELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VO?

qu
elaa
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cade
bal
ega
lme
nteh
ace
ror
eso
lve
ral
go

qu
esee
ncu
ent
reu
npl
azof
ij
adoe
nlal
eyor
egl
ame
ntoyqu
eel

mi
smot
rans
cur
ras
inqu
elaa
dmi
nis
tr
aci
óns
epr
onu
nci
eoa
ctú
e,

i
nde
pendi
ent
eme
ntequ
eex
ist
aonou
npr
oce
dimi
ent
oadmi
nis
tr
ati
vo.

CUANDOSEDAELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VODENATURALEZASUSTANTI
VA?

s
eda
ncu
andos
etr
atadeu
naPe
tic
iónOr
igi
nar
iade
lpa
rti
cul
ar,e
n

e
stec
asoe
lpa
rti
cul
arh
aceu
nape
tic
ióne
nba
seal
aCo
nst
it
uci
ónPo
lít
ica

ynos
eobt
ienel
are
sol
uci
ónode
cis
ióna
dmi
nis
tr
ati
vaqu
ees
táo
bli
gada
1

l
aadmi
nis
tr
aci
ón.

QUEOPCI
ONESTI
ENEELPARTI
CULARCUANDOSEDAELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VODE

NATURALEZASUSTANTI
VA?

Co
nse
nti
rels
il
enc
iodel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
caye
spe
rar

i
nde
fini
dame
ntel
are
sol
uci
ón.

Noa
cept
are
lsi
le
nci
odel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cayr
ecu
rri
r

me
dia
ntea
mpa
ro,ae
fec
toqu
eunó
rga
noj
uri
sdi
cci
ona
llef
ij
eun

t
érmi
nope
rent
ori
oalf
unc
iona
riopú
bli
copa
raqu
epr
oce
daae
mit
ir

l
are
sol
uci
óna
dmi
nis
tr
ati
va.

Ena
lgu
nosc
aso
slal
eyc
ont
empl
aqu
eelSi
le
nci
oAdmi
nis
tr
ati
vo

e
qui
val
ear
eso
luc
iónf
avo
rabl
e.

CUANDOSEDAELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VODENATURALEZAADJ
ETI
VA?

Sedac
uandoe
lsi
le
nci
adel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca,a
par
ecepo
r

f
alt
ader
eso
luc
ióna
nteu
nre
cur
sopl
ant
eadoc
ont
rau
nar
eso
luc
ion

a
dmi
nis
tr
ati
va,a
fir
mamo
squ
eels
il
enc
ioe
sdena
tur
ale
zaa
dje
tiv
a,po
r

c
uant
oesdena
tur
ale
zapr
oce
sal
.

CUALESSONLOSEFECTOSJ
URI
DICOSDELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VODENATURALEZA

ADJ
ETI
VA?

Qu
eelr
ecu
rsos
eco
nsi
der
are
sue
ltode
sfa
vor
abl
eme
nteypo
rago
tada

l
avi
aadmi
nis
tr
ati
va,l
oqu
edal
uga
ralCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo.

Alna
ceral
avi
daj
urí
dic
auna
ctone
gat
ivo(
Dec
isi
ónf
ict
a),l
a

a
dmi
nis
tr
aci
onqu
edal
ega
lme
ntes
inf
acu
lta
despa
rar
eso
lve
rel

r
ecu
rsoa
dmi
nis
tr
ati
vou
nav
ezv
enc
idoe
lpl
azo
.

COMOUNTERCEREFECTODELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VODENATURALEZAADJ
ETI
VA,

QUEOPCI
ONESTI
ENEELPARTI
CULAR?

Enc
asodeda
rsee
stet
ipodes
il
enc
ioa
dmi
nis
tr
ati
vo,e
lpa
rti
cul
ar
1

pu
edeh
ace
rus
odes
ude
rec
hodea
cci
ónj
udi
ci
al
,at
rav
ésde
l

c
ont
enc
ios
oadmi
nis
tr
ati
vo.

Elpa
rti
cul
arpu
edea
cept
are
lsi
le
nci
oadmi
nis
tr
ati
vode
lór
ganoy

de
jart
rans
cur
ri
relt
iempoye
spe
rari
nde
fini
dame
ntel
are
sol
uci
ón

de
lre
cur
so.

Elpl
ant
eami
ent
odeu
nAmpa
ro,pa
rae
lsó
loo
bje
todeo
bli
garal
a

a
dmi
nis
tr
aci
ónaqu
ere
sue
lva(
inc
isof
.Ar
to.10del
aLe
yde

Ampa
ro)
.

CUALESSONLOSEFECTOS(
EXCEPCI
ONALMENTEYENLALEGI
SLACI
ONGUATEMALTECA)

DELSI
LENCI
OADMI
NISTRATI
VODENATURALEZASUSTANTI
VA?

Ar
to.23Dt
o.1427"
LeydePa
rce
lami
ent
osUr
bano
s"e
nelc
uals
e

e
sta
ble
cequ
esil
aMu
nic
ipa
li
dadnor
esu
elv
eunape
tic
iónde

a
uto
riz
aci
ónpa
radi
vidi
rode
sme
mbr
ar,e
nelpl
azodet
rei
ntadí
as,

s
ete
ndr
ápo
rot
orga
dal
aau
tor
iza
ció
n.

Ar
to.57Dt
o.5792"
LeydeCo
ntr
ata
cio
nesde
lEs
tado
"Qu
eser
efi
ere

al
aso
lic
itu
ddea
pro
bac
iónde
lpr
oye
ctodeLi
qui
dac
iónpr
ese
nta
do

po
rpa
rtede
lco
ntr
ati
st
ays
ees
tabl
ecequ
esinos
eobt
iene

r
eso
luc
ióna
lre
spe
ctos
ete
ndr
ápo
rre
sue
ltaf
avo
rabl
eme
ntel
a

r
eso
luc
ión.Ta
mbi
enl
oco
nfi
rmae
lAr
to.31de
lRe
gla
ment
odedi
cha

l
ey.

CUALESSONLOSEFECTOS(
ENLALEGI
SLACI
ONGUATEMALTECA)DELSI
LENCI
O

ADMI
NISTRATI
VODENATURALEZAADJ
ETI
VA?

Ar
to.7o
.del
aLe
ydel
oCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
voe
lqu
ere
gul
a

qu
esie
lmi
nis
tr
odee
sta
donor
esu
elv
eelr
ecu
rsoder
evo
cat
ori
ao
1

r
epo
sic
ióne
nelpl
azode30dí
as,s
eti
enepo
rago
tadal
aví
a

a
dmi
nis
tr
ati
vaypu
edepr
oce
der
sepo
rlav
íaj
udi
ci
al
.

Ar
to.157de
lCó
digoTr
ibu
tar
ioe
lqu
ere
gul
aqu
esit
rans
cur
ri
doe
l

pl
azodeu
nme
s,c
ont
adoapa
rti
rdel
afe
chae
nqu
ela
sac
tua
cio
nes

s
eenc
uent
rene
nes
tadoder
eso
lve
r,s
ete
ndr
ápo
rago
tadal
a

i
nst
anc
iaa
dmi
nis
tr
ati
vaypo
rre
sue
ltode
sfa
vor
abl
eme
ntee
lre
cur
so

der
evo
cat
ori
aor
epo
sic
iónypu
edee
lpa
rti
cul
arpr
oce
derpo
rme
dio

de
lCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo.

ENQUECONSI
STEELCONTROLPARLAMENTARI
OSOBRELOSACTOSDEGOBI
ERNO?

e
sunaf
igu
raj
urí
dic
aqu
eco
nsi
st
eene
lco
ntr
olqu
eej
erc
eel

Pa
rla
ment
oso
brel
osa
cto
sdel
osf
unc
iona
rio
spu
bli
cos
,at
rav
ésdel
a

i
nvi
tac
ión,c
ita
ció
nodel
aInt
erpe
lac
ióndeMi
nis
tr
osdeEs
tado
.

QUEESLAI
NTERPELACI
ON?

Esl
afi
gur
aju
rídi
copo
lít
ica
,me
dia
ntel
acu
ale
lpa
rla
ment
oco
ntr
ola

l
osa
cto
syl
aspo
lít
ica
sadmi
nis
tr
ati
vasdel
osMi
nis
tr
osdeEs
tado
.Se

e
ncu
ent
rar
egu
ladae
nelAr
to.166del
aCo
nst
it
uci
ón.

CUALESSONLASEXCEPCI
ONESALAI
NTERPELACI
ONDEMI
NISTROS?

Lo
sAs
unt
osdi
plo
mát
ico
s

La
sope
rac
ione
smi
li
tar
espe
ndi
ent
es.

ENFORMAGENERAL,CUALESELPROCEDI
MIENTODELAI
NTERPELACI
ONCONTENI
DOEN

LACONSTI
TUCI
ON?

Cu
andos
ehadei
nte
rpe
larau
noov
ari
osmi
nis
tr
os(
noma
sde4)
,

l
aspr
egu
nta
sbá
sic
asde
bens
erc
omu
nic
ada
sco
n48h
ora
sde

a
nti
ci
pac
ión.Ni
ngu
naa
uto
rida
dpu
edel
imi
taral
osdi
put
ado
sel

de
rec
hodei
nte
rpe
lar
,ca
li
fi
carl
aspr
egu
nta
sor
est
ri
ngi
rl
as.

c
ual
qui
erdi
put
adopu
edeh
ace
rla
spr
egu
nta
sadi
ci
ona
lesqu
e
1

c
ons
ide
rec
onv
eni
ent
es,r
ela
cio
nada
sco
nela
sunt
oqu
emo
tiv
ela

i
nte
rpe
lac
ión.

Pl
ant
eadal
aint
erpe
lac
ióne
lmi
nis
tr
onopu
edea
use
nta
rsede
lpa
ís

nie
xcu
sar
sedeni
ngu
naf
orma
.

Sil
asr
espu
est
asnos
ons
ati
sf
act
ori
ass
epu
edede
riv
aru
nvo
tode

f
alt
adec
onf
ianz
a,a
pro
badopo
rlama
yor
íade
lto
taldedi
put
ado
s.

Sis
edae
lvo
todef
alt
adec
onf
ianz
aelmi
nis
tr
ode
ber
enu
nci
ar.

ElPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
ati
enel
afa
cul
taddea
cept
arl
a

r
enu
nci
ade
lmi
nis
tr
o.

ElPr
esi
dent
eta
mbi
enpu
edec
ons
ide
rare
nCONSEJ
ODEMI
NISTROSqu
eel

a
ctooa
cto
sce
nsu
rabl
esde
lmi
nis
tr
osea
jus
tanal
aco
nve
nie
nci
a

na
cio
nalyl
apo
lít
icadego
bie
rno
,eli
nte
rpe
ladopu
eder
ecu
rri
ral

c
ongr
esode
ntr
ode8dí
asapa
rti
rde
lvo
todef
alt
adec
onf
ianz
a.Si

noc
ompa
rec
ealCo
ngr
esos
ete
ndr
ápo
rse
par
adodes
uca
rgoys
erá

i
nha
bil
it
adopa
rae
jer
cere
lca
rgopo
relpl
azonome
norde6me
ses
.

Sie
lmi
nis
tr
oas
ist
ealc
ongr
eso
,de
pué
sdeo
ida
sla
sex
pli
cac
ione
s

pr
ese
nta
dasydi
scu
tidoe
las
unt
oya
mpl
ia
dal
aint
erpe
lac
ión,s
e

v
ota
rás
obr
elar
ati
fi
cac
iónde
lvo
todef
alt
adec
onf
ianz
a,e
ncu
yo

c
asos
ene
ces
it
aelv
otoa
fir
mat
ivodel
as2t
erc
era
spa
rte
sde
l

t
ota
ldedi
put
ado
s.

Sis
era
tif
icae
lvo
todef
alt
adec
onf
ianz
aset
endr
ápo
rse
par
ado

des
uca
rgoi
nme
dia
tame
ntea
lmi
nis
tr
o.

Elmi
smopr
oce
dimi
ent
oseu
til
iz
acu
andos
onv
ari
osl
osmi
nis
tr
os.

QUEESLACI
TACI
ON?

Si
gni
fi
caqu
elo
sMi
nis
tr
osdeEs
tadoyt
odo
slo
sfu
nci
ona
rio
sy

e
mpl
eado
spú
bli
cose
sta
nobl
iga
dosaa
cudi
ralc
ongr
eso
,cu
andoé
steos
us

c
omi
si
one
sobl
oqu
esl
egi
sl
ati
vosl
oco
nsi
der
enne
ces
ari
o,ae
fec
tode

a
cla
rara
lgu
nass
it
uac
ione
sre
lac
iona
dasc
onl
osne
goc
iosoc
onl
as

c
ompe
tenc
iasqu
eej
erc
enl
osf
unc
iona
rio
soe
mpl
eado
spú
bli
cos
.
1

QUEESELCONTROLADMI
NISTRATI
VO?

Esa
que
lqu
esede
sar
rol
lade
ntr
odel
aes
fer
adel
aadmi
nis
tr
aci
ón


bli
ca.

QUEESELCONTROLDEOFI
CIOOJ
ERARQUI
CO?

Ese
lqu
eej
erc
eels
upe
rio
rje
rár
qui
cos
obr
elo
ssu
bor
dina
dos
.Es

l
la
madot
ambi
eni
ndi
rec
to,pu
ese
sint
ernoye
lpa
rti
cul
arnoi
nte
rvi
enee
n

e
staa
cti
vida
dynoe
xis
teno
tif
ica
ció
npr
evi
aalmi
smo
.Pa
raqu
esedee
ste

t
ipodec
ont
rolde
benc
onc
urr
irl
oss
igu
ient
ese
leme
nto
s:

Qu
eex
ist
apl
enaj
era
rqu
íae
ntr
elo
sór
gano
s,qu
ese
andel
ami
sma

c
ompe
tenc
ia.

Qu
eelc
ont
rols
edepr
evi
ame
ntea
lac
todel
ano
tif
ica
ció
nal

pa
rti
cul
ar,pu
ess
isedal
ano
tif
ica
ció
nso
loe
lpa
rti
cul
arpu
ede

pe
dire
lco
ntr
ol.See
xce
ptú
aelc
asodel
are
voc
ato
riadeo
fic
io.

QUEESELCONTROLTECNI
CO?

e
sunc
ont
rola
dmi
nis
tr
ati
vo,qu
ere
ali
zanl
osó
rga
nose
spe
cia
li
zado
s

del
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cas
obr
eór
gano
sadmi
nis
tr
ati
vosc
onc
ompe
tenc
ia.

Pu
edes
eri
nte
rno(
laCo
ntr
alo
ríaGe
ner
aldeCu
ent
as)ye
xte
rno

(
Supe
rint
ende
nci
adeBa
nco
sso
brel
osBa
nco
sPr
iva
dosyFi
nanc
ier
as)
.

QUESONLASI
MPUGNACI
ONESORECURSOSADMI
NISTRATI
VOS?

Co
nst
it
uye
nunme
diol
ega
ldequ
edi
spo
nee
lpa
rti
cul
ar,a
fec
tadoe
n

s
usde
rec
hooi
nte
res
espo
runa
ctoa
dmi
nis
tr
ati
vode
ter
mina
do,pa
rao
bte
ner

e
nlo
sté
rmi
nosl
ega
les
,del
aau
tor
ida
dadmi
nis
tr
ati
vau
nar
evi
si
ónde
l

pr
opi
oac
to,af
indequ
edi
chaa
uto
rida
dlor
evo
que
,loa
nul
eol
ore
for
me

e
nca
sodee
nco
ntr
arc
ompr
oba
dal
ail
ega
li
dadol
aino
por
tuni
dadde
lmi
smo
.
1

CUALESLANATURALEZAJ
URI
DICADELRECURSOOMEDI
ODEI
MPUGNACI
ON

ADMI
NISTRATI
VA?

Esqu
eset
rat
adeu
naDECI
SIONADMI
NISTRATI
VAynodeu
nade
cis
ión

j
uri
sdi
cci
ona
l.

ENQUECONSI
STEELSI
STEMADECONTROLENJ
USTI
CIADELEGADA?

Uni
came
ntee
xis
tee
nlaAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
caf
ranc
esa
,ys
igni
fi
cal
a

po
tes
tadqu
elal
eyl
eot
orgóal
apr
opi
aadmi
nis
tr
aci
ónpa
raqu
eimpa
rti
era

j
ust
ici
aano
mbr
ede
lpu
blof
ranc
és,at
rav
ésdeu
nTr
ibu
nalAdmi
nis
tr
ati
v,

qu
eco
noc
ela
sco
ntr
ove
rsi
asde
riv
ada
sdel
osc
onf
li
cto
sadmi
nis
tr
ati
vosqu
e

s
eda
nde
ntr
odel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cayl
ospa
rti
cul
are
s.

ENQUECONSI
STEENSI
STEMADECONTROLENJ
USTI
CIARETENI
DA?

Ene
stes
ist
emae
xis
teu
nTr
ibu
nale
spe
cia
lCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo,

a
dsc
rit
oalOr
gani
smoJ
udi
ci
al
,alc
uals
eleo
tor
gana
tri
buc
ione
spa
ra

c
ono
cere
nca
sodec
ont
iendapo
rac
tosor
eso
luc
ione
sdel
aadmi
nis
tr
aci
ón


bli
ca.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELOSMEDI
OSDEI
MPUGNACI
ONORECURSOS

ADMI
NISTRATI
VOS?

a
)lae
xis
tenc
iadeu
nar
eso
luc
ióna
dmi
nis
tr
ati
vaqu
eaf
ect
eunde
rec
ho

ou
nint
eré
sle
gít
imode
lpa
rti
cul
arr
ecu
rre
nte
.

b)Laf
ij
aci
óne
nlal
eydel
asa
uto
rida
desa
dmi
nis
tr
ati
vasa
ntequ
ien

s
ede
bepr
ese
nta
relr
ecu
rso
.Ene
lCa
sodeGu
ate
mal
aex
ist
enmu
cha
s

de
nomi
nac
ione
sder
ecu
rso
sadmi
nis
tr
ati
vosydi
ver
si
daddepr
oce
sos

pa
rac
adau
nodee
ll
os.

c
)Fi
ja
ció
nde
lpl
azode
ntr
ode
lcu
alde
bei
nte
rpo
ner
see
lre
cur
so.

d)Re
qui
si
tosdef
ormaye
leme
nto
squ
ede
beni
ncl
uir
see
nele
scr
it
ode

i
nte
rpo
sic
iónde
lre
cur
so.EnGu
ate
mal
anot
odo
sti
enes
eña
lado
slo
s

r
equ
isi
tos
,co
moe
jempl
odel
osqu
esis
eña
lane
sta
n:Lo
sre
cur
sos
1

s
eña
lado
spo
relCó
digoTr
ibu
tar
ioyl
osde
lCo
nve
nio

Ce
ntr
oame
ric
anopa
ral
aPr
ote
cci
óndel
aPr
opi
eda
dIndu
str
ial
.

e
)Fi
ja
ció
ndeu
npr
oce
dimi
ent
opa
ral
atr
ami
tac
iónde
lre
cur
so.En

Gu
ate
mal
anoe
xis
teu
nif
ica
ció
nenc
uant
oal
ospr
oce
dimi
ent
osa

u
til
iz
ar.

f
)Lao
bli
gac
ióndel
aau
tor
ida
dre
vis
oradedi
cta
rnu
evar
eso
luc
ióne
n

c
uandoa
lfo
ndode
las
unt
o.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELOSRECURSOSOMEDI
ODEI
MPUGNACI
ON

ADMI
NISTRATI
VOS?

a
)Lar
eso
luc
iónAdmi
nis
tr
ati
vaqu
eaf
ect
aali
nte
res
ado
:

ne
ces
ari
ame
ntede
bee
xis
ti
runar
eso
luc
ión,l
aqu
ede
bee
sta
r

l
ega
lme
nteno
tif
ica
dayqu
eaf
ect
elo
sde
rec
hosei
nte
res
esdel
os

pa
rti
cul
are
syl
aqu
enoh
aadqu
iri
dol
aca
li
daddef
ir
mez
a.

b)Au
tor
ida
dImpu
gna
da:pa
raqu
esepu
edai
mpu
gna
runar
eso
luc
ión

a
dmi
nis
tr
ati
va,ne
ces
ari
ame
ntequ
edac
ondi
ci
ona
daaqu
elami
smal
a

h
ayae
mit
idou
nór
ganoa
dmi
nis
tr
ati
vo,e
lcu
ale
jer
ceu
nac
ompt
enc
ia

a
dmi
nis
tr
ati
va.

c
)Ex
ist
enc
iaLe
galde
lMe
diodeI
mpu
gna
ció
n:de
bee
xis
ti
relme
diode

i
mpu
gna
ció
n,pu
esdel
oco
ntr
ari
onoe
xis
tef
ormadei
mpu
gna
r,a
l

me
nose
nlav
iaa
dmi
nis
tr
ati
va,l
are
sol
uci
óna
dmi
nis
tr
ati
vaqu
e

a
fec
tal
osde
rec
hosei
nte
res
esde
lpa
rti
cul
ar.ElDt
o.4583de
l

Pr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
are
sue
lvee
stac
irc
uns
tanc
iaa
les
tabl
ece
r

l
aapl
ic
aci
óndel
osa
rto
s.7y8del
aLe
ydel
oCo
nte
nci
oso

Admi
nis
tr
ati
voal
osc
aso
senqu
elal
eye
spe
cia
ldel
osó
rga
nosno

t
enga
nco
nte
mpl
ada
sdi
li
genc
iaspr
evi
asor
ecu
rso
sadmi
nis
tr
ati
vos
.

SEÑALEENFORMAGENERALCUALESSONLASFASESDELPROCEDI
MIENTO

ADMI
NISTRATI
VODEI
MPUGNACI
ON:

a
)Qu
eex
ist
aunar
eso
luc
ióna
dmi
nis
tr
ati
va:qu
ede
bee
sta
rle
gal
ment
e
1

no
tif
ica
dayqu
eaf
ect
eint
ere
sesyde
rec
hosdel
ospa
rti
cul
are
s.

b)Lae
xis
tenc
ial
ega
ldeu
nre
cur
soa
dmi
nis
tr
ati
voome
diode

i
mpu
gna
ció
n:Apl
ic
are
lDt
o.4583de
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
ao

l
oqu
ere
gul
elal
eye
spe
cíf
ica
.

c
)Pl
azopa
rapl
ant
eare
lMe
diodeI
mpu
gna
ció
noRe
cur
so

Admi
nis
tr
ati
vo:ge
ner
alme
ntee
sde3dí
aspe
rol
ale
yes
pec
ífi
ca

pu
edes
eña
laro
tro
.

d)Pr
oce
dimi
ent
osi
nte
rme
dio
s:s
ere
fie
rea
lca
sodequ
eelr
ecu
rsos
e

pl
ant
eaa
nteu
nór
ganos
ubo
rdi
nado
,qu
iende
bee
lev
are
lex
pedi
ent
e

a
lsu
per
iorj
erá
rqu
ico
,lal
egi
sl
aci
óngu
ate
mal
tec
anos
eña
lau
n

pl
azoe
spe
cíf
icos
inou
nic
ame
ntes
eña
lae
nmu
cho
sca
sosqu
ede
bes
er

i
nme
dia
tame
nteye
not
rosc
aso
ssís
ese
ñal
aes
pec
ífi
came
ntee
l

pl
azo
.

e
)Or
ganoqu
ede
bee
mit
irl
are
sol
uci
óna
dmi
nis
tr
ati
vaa
lRe
cur
so

pl
ant
eado
:pu
edes
ere
lsu
per
iorj
erá
rqu
icooe
lmi
smoó
rga
no.

f
)Elpl
azopa
rar
eso
lve
relr
ecu
rso
:qu
ege
ner
alme
ntee
sde30dí
as.

g)Au
die
nci
asydi
ctá
mene
s:e
nmu
cho
sca
sosa
par
ece
nre
gul
ado
sal
guno
s

di
ctá
mene
sobl
iga
tor
iosyo
tro
sfa
cul
tat
ivo
s,c
omopo
rej
empl
o

a
udi
enc
iaal
aPr
ocu
radu
ríaGe
ner
aldel
aNa
ció
nye
nelc
asodel
a

Mu
nic
ipa
li
daddi
cta
menpr
evi
ode
lSí
ndi
co.

h
)Ef
ect
osdel
afa
ltader
eso
luc
iónde
lRe
cur
so:e
nal
guno
sca
soss
e

t
ienepo
rre
sue
ltode
sfa
vor
abl
eme
ntee
lre
cur
soypo
rago
tadal
aví
a

a
dmi
nis
tr
ati
va,l
oqu
edal
uga
ral
apr
oce
denc
iade
lre
cur
so

Co
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo.Eno
tro
sca
sosl
ale
ynome
nci
ona

e
fec
tospa
rae
stes
il
enc
ioa
dmi
nis
tr
ati
vo,po
rloqu
eha
yqu
e

o
bli
gara
lór
ganoar
eso
lve
rpo
rme
diode
lAmpa
roobi
ene
spe
rar

i
nde
fini
dame
nte
.

i
)Co
ncl
usi
óndel
osRe
cur
sos
:cu
andoe
lre
cur
soe
sre
sue
lto

de
sfa
vor
abl
eme
nte
,os
eaqu
elar
eso
luc
ióni
mpu
gna
daf
uéc
onf
ir
mada
,

l
oqu
eimpl
ic
aqu
elar
eso
luc
iónc
aus
óes
tado
,ypo
rlot
ant
ose
1

a
got
ólav
íaa
dmi
nis
tr
ati
vayde
bepr
oce
der
sepo
rlav
íaj
udi
ci
al
.

j
)Ví
aJu
dic
ial
:po
rme
diode
lCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo;Tr
ibu
nal
es

deTr
aba
joyPr
evi
si
ónSo
cia
l,ol
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
car
ecu
rri
r

al
aví
aEc
onó
mic
oCo
act
iva
.

CUALESSONLOSMEDI
OSDECONTROLJ
UDI
CIALDELOSACTOSDELAADMI
NISTRACI
ON?

ElCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo

ElPr
oce
sodeAmpa
ro

CUALESELORI
GENDELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

s
urgec
omoc
ons
ecu
enc
iade
lna
cimi
ent
ode
lDe
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
voyl
a

ne
ces
ida
ddet
ene
runme
diodec
ont
rol
,pa
ral
ospa
rti
cul
are
s,pa
rat
ene
rla

o
por
tuni
daddei
mpu
gna
rla
sre
sol
uci
one
syde
cis
ione
sdel
aadmi
nis
tr
aci
ón


bli
ca.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

a
)qu
enos
etr
atadeu
nre
cur
so,s
inodeu
nve
rda
der
opr
oce
sode

c
ono
cimi
ent
o.

b)qu
eesu
npr
oce
soqu
esec
ono
ceyr
esu
elv
ede
ntr
odeu
nor
gano

j
urs
dic
cio
nal

c
)suc
ompe
tenc
iae
stadi
ri
gidaac
ono
cerdel
asc
ont
rov
ers
iasqu
e

s
urge
ndel
asr
ela
cio
nesqu
eseda
nent
rel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca

yl
ospa
rti
cul
are
s.

d)l
oco
noc
eelu
ntr
ibu
nalc
ole
gia
do,i
nte
gra
dopo
rtr
esma
gis
tr
ado
s

t
it
ula
resyt
ress
upl
ent
es.

CUALESSONLOSSI
STEMASDELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

Els
ist
emaf
ranc
és:e
nes
tes
ist
emae
xis
teu
nór
ganoqu
esee
ncu
ent
ra

a
dsc
rit
oal
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca,qu
esel
ede
nomi
naCo
nse
jode

Es
tadoyqu
eese
lenc
arga
doder
eso
lve
rla
sco
ntr
ove
rsi
asqu
eseda
n

e
ntr
elaAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cayl
ospa
rti
cul
are
s.
1

Els
ist
emas
ajó
noi
ngl
és:e
nes
tes
ist
emanoe
xis
teu
nór
ganoqu
e

r
esu
elv
ala
sco
ntr
ove
rsi
asqu
eseda
nent
rel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca

yl
ospa
rti
cul
are
s,s
inot
odol
ore
lat
ivoar
ela
cio
nesde
lEs
tadoc
on

l
osAdmi
nis
tr
ado
sser
egu
lapo
relDe
rec
hoCo
mún.

CUALESSONLASCLASESDECONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

EnGu
ate
mal
aex
ist
en,s
egú
nelCó
digoTr
ibu
tar
io,do
ssa
las
:laSa
lade

l
oCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
voe
nma
ter
iat
ri
but
ari
ayl
aSa
lae
nma
ter
ia

Admi
nis
tr
ati
va(
sol
olaú
lti
maf
unc
ionaa
ctu
alme
nte
).

CUALESSONLASDEFI
NICI
ONESDECONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VOQUEREGULALALEY

GUATEMALTECA?

Lac
ons
ti
tuc
ión,a
unqu
enodema
ner
aex
pre
sa,l
ode
finec
omou
n

pr
oce
so.

Lal
eydel
oCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
voc
omou
nre
cur
so.

Lomá
sre
come
nda
blee
sde
fini
rl
oco
mou
npr
oce
so.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

Ar
to.221del
aCo
nst
it
uci
ónPo
lít
icadel
aRe
públ
ic
adeGu
ate
mal
a,l
a

Le
ydel
oCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo,a
síc
omoo
tro
sas
pec
tose
ncu
ant
oas
u

pr
oce
denc
iae
nelDt
o.4583de
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a,Có
digo

Tr
ibu
tar
io,Có
digoMu
nic
ipa
l,Le
ydeGo
ber
nac
iónyAdmi
nis
tr
aci
óndel
os

De
par
tame
nto
syo
tra
s.

CUANDOPROCEDEELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

a
)co
ntr
ala
sre
sol
uci
one
sau
nRe
cur
soAdmi
nis
tr
ati
vo,c
one
lcu
als
e

a
got
elav
íaa
dmi
nis
tr
ati
va.

b)po
rqu
eeló
rga
noa
dmni
st
rat
ivonor
esu
elv
eunRe
cur
so

Admi
nis
tr
ati
vo,t
alc
omol
ore
gul
anl
osAr
tos
.8del
aLe
ydel
o

Co
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
voy157de
lCó
digoTr
ibu
tar
io.
1

c
)cu
andos
ere
voqu
eunar
eso
luc
ióny
aco
nse
nti
dapo
rlo
sint
ere
sado
s,

po
rha
ber
sei
ncu
rri
doe
ner
rordec
álc
uloodeh
ech
o.

d)pa
ral
aint
erpr
eta
ció
ndeCo
ntr
ato
sAdmi
nis
tr
ati
vos
.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELAMPARO?

Pr
imo
rdi
al
ment
eene
lar
to.265del
aCo
nst
it
uci
ónPo
lít
icadel
a

Re
públ
ic
a.

CUANDOPROCEDEELAMPARO?

So
nva
rio
slo
sca
sos
,pr
inc
ipa
lme
ntev
erl
osAr
tos
.10y19del
aLe
y

deAmpa
ro,Ex
hibi
ci
ónPe
rso
nalydeCo
nst
it
uci
ona
li
dad.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELOSSERVI
CIOSPUBLI
COS?

a
)Se
rvi
ci
ote
cni
co:qu
ier
ede
cirqu
eent
odos
erv
ici
opú
bli
code
be

e
xis
ti
runat
écni
ca;l
aac
tiv
ida
dju
rídi
capu
edee
sta
ras
oci
adaal
a

a
cti
vida
dté
cni
ca,de
sdequ
eunanoe
xcl
uyeal
aot
ra.

b)Re
gul
aryc
ont
ínu
o:e
sels
ignoe
xte
rio
rdes
ufu
nci
ona
mie
nto
.

c
)Pr
est
adoa
lpú
bli
co:e
sde
cirat
odo
slo
sha
bit
ant
esc
ons
ide
rado
s

i
ndi
vidu
alme
ntei
gua
les
.

d)Sa
tis
fac
eru
nane
ces
ida
dpú
bli
ca:e
lse
rvi
ci
opr
est
adode
be

s
ati
sf
ace
runane
ces
ida
ddei
nte
résge
ner
al.

e
)Or
gani
zac
iónpú
bli
ca:e
lse
rvi
ci
opú
bli
coe
suno
rga
nis
moc
ompu
est
o

dea
uto
rida
desa
dmi
nis
tr
ati
vasqu
ere
pre
sent
ane
lel
eme
ntopo
der
,y

def
unc
iona
rio
s,e
mpl
eado
soa
gent
esdee
jec
uci
ónqu
ere
pre
sent
ane
l

e
leme
ntoc
ompe
tenc
iat
écni
ca.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELSERVI
CIOPUBLI
CO?

a
)Ge
ner
ali
dad:e
lse
rvi
ci
opú
bli
coe
ses
enc
ial
ment
eca
rac
ter
iza
dopo
r

l
age
ner
ali
dadl
ocu
ali
mpl
ic
aqu
eto
dosl
osh
abi
tant
esde
les
tado

t
iene
nde
rec
hoau
sarl
oss
erv
ici
ospú
bli
cos
,dec
onf
ormi
dadc
onl
a
1

no
rma
tiv
ida
dqu
elo
ses
tabl
ece
.

b)I
gua
lda
doUni
for
mida
d:i
gua
lda
denl
apr
est
aci
ón,de
sdee
lpu
ntode

v
ist
adequ
eto
doss
omo
sigu
ale
sant
elal
ey,yqu
ela
sca
rga
s

t
ri
but
ari
as,t
asa
sypa
gopo
rse
rvi
ci
ospú
bli
cosde
bens
er

r
epa
rti
daspo
rigu
alda
dent
ret
odo
slo
sha
bit
ant
es.Yde
sdee
lpu
nto

dev
ist
adel
ast
ari
fasqu
eelu
sua
riodel
oss
erv
ici
ospú
bli
cos

de
bec
anc
ela
rpo
rlapr
est
aci
ónde
lmi
smo
,esde
cirqu
eto
dosl
os

u
sua
rio
sde
beno
bte
nerl
ami
smapr
est
aci
ónme
dia
nteu
npa
goi
gua
l.

c
)Re
gul
ari
dad:e
lse
rvi
ci
opú
bli
code
bes
erpr
est
adodea
cue
rdoal
as

no
rma
sle
gal
esor
egl
ame
nta
ria
squ
eri
gans
upr
est
aci
ónynoe
n

f
ormaa
rbi
tr
ari
a(noc
onf
undi
rl
oco
nlac
ont
inu
ida
d).

d)Co
nti
nui
dad:e
lse
rvi
ci
opú
bli
code
bes
erpr
est
ados
in

i
nte
rru
pci
one
s,e
sde
cirqu
enos
epu
edede
tene
r.

e
)Obl
iga
tor
ieda
d:e
les
tadot
ienel
aobl
iga
ció
ndepr
est
aro

ga
rant
iz
are
lse
rvi
ci
opú
bli
co,node
beh
ace
rdi
scr
imi
nac
iónpa
ral
a

pr
est
aci
ónde
lse
rvi
ci
o.

QUECLASESDESERVI
CIOSEXI
STEN?(
Segú
nLi
c.Go
díne
zBo
laño
s)

a
)Po
rele
ntequ
elo
spr
est
a:

Di
rec
tos
:so
naqu
ell
osqu
eor
gani
zayma
nti
enee
lEs
tadopo
rme
dio

des
usde
pende
nci
asye
nti
dade
s.

I
ndi
rec
tos
:lo
spr
est
anl
ospa
rti
cul
are
sme
dia
ntea
uto
riz
aci
one
sy

c
onc
eci
one
s,c
ont
ari
fasc
ont
rol
ada
spo
relEs
tadoys
ubs
idi
ose
n

c
asodene
ces
ida
dpa
ranoi
nte
rru
mpi
rnie
lev
arl
ast
ari
fas
.

b)Po
rsui
mpo
rta
nci
a:

Es
enc
ial
es:s
ona
que
ll
osqu
esue
xis
tenc
iae
sdei
mpe
rio
sa

ne
ces
ida
dpa
ral
avi
dah
uma
nanopu
ede
nde
jardepr
est
ars
e(a
gua
,

s
alu
d,c
omu
nic
aci
one
s,e
tc.
)

Noe
senc
ial
es:(
odi
scr
eci
ona
les
)so
nlo
squ
epu
ede
nde
jarde

pr
est
ars
esi
nqu
eaf
ect
eal
apo
bla
ció
nys
one
lre
sul
tadodel
a
1

v
idamo
der
na(
tr
ans
por
tedel
ujo
,si
st
emadec
abl
e).

c
)Po
rsuc
ont
inu
ida
d:

Pe
rma
nent
es:l
oss
erv
ici
ospú
bli
cospe
rma
nent
esqu
enos
epu
ede
n

i
nte
rru
mpi
renni
ngú
nti
empo
,ca
usaoc
irc
uns
tanc
ia(
hos
pit
ale
s).

Nope
rma
nent
es:s
ona
que
ll
osqu
esepr
est
ane
nfo
rmaa
cci
dent
alo

e
nunc
asodee
mer
genc
iays
epr
est
anpo
rdi
st
urbi
oss
oci
al
es,po
r

de
sas
tr
esna
tur
ale
s(j
orna
daspr
eve
nti
vasdes
alu
d).

d)Po
rsuAmbi
toTe
rri
tor
ial
:

Na
cio
nal
es:c
uandoe
lse
rvi
ci
opú
bli
coe
spr
est
adoe
nto
doe
l

t
err
it
ori
odel
are
públ
ic
a.

Re
gio
nal
es:c
uandoe
lse
rvi
ci
opú
bli
cov
adi
ri
gidoau
nar
egi
ón

de
ter
mina
da.

De
par
tame
nta
les
:cu
andoe
ls.
p.pu
edes
erpr
est
adoe
nun

de
ter
mina
doDe
par
tame
nto
.

Mu
nic
ipa
les
:cu
andoc
orr
espo
ndepr
est
arl
osde
ntr
ode
lre
spe
cti
vo

mu
nic
ipi
o,e
lqu
eco
rre
spo
ndeal
asmu
nic
ipa
li
dade
s.

DEFI
NAELSERVI
CIOPUBLI
CO:(
Segú
nLi
c.Go
díne
z).

Elc
onj
unt
odea
cti
vida
desqu
ede
sar
rol
lae
lEs
tadoe
nfo
rmadi
rec
tao

i
ndi
rec
ta,c
onl
afi
nal
ida
ddes
ati
sf
ace
rne
ces
ida
dess
oci
al
es,a
tendi
endoa

l
apo
bla
ció
n,po
rimpe
rat
ivoc
ons
ti
tuc
iona
lac
ambi
odepa
godei
mpu
est
os,

t
asa
syde
másc
ont
ri
buc
ione
squ
epa
ganl
osa
dmi
nis
tr
ado
s.

SEÑALELASDI
FERENCI
ASYSI
MILI
TUDESENTRESERVI
CIOSPUBLI
COSYSERVI
CIOS

SOCI
ALES:

l
oss
erv
ici
oss
oci
al
est
iene
npo
robj
etome
jor
arc
ondi
ci
one
sdev
ida
,

ge
ner
alme
ntee
nelá
mbi
todel
asa
ludyl
apr
evi
si
óns
oci
al
,lo
s
1

c
ual
espe
rsi
gue
nfi
nesdea
sis
tenc
ia,nos
onl
ucr
ati
vos
,ti
ende
n

ge
ner
alme
nteadi
ri
gir
seape
rso
nasdee
sca
sosr
ecu
rso
syqu
eno

pu
ede
npa
garl
oss
erv
ici
ospr
iva
dos
,esde
cirqu
elapr
est
aci
óne
s

l
imi
tada
.

l
oss
erv
ici
ospú
bli
cospe
rsi
gue
nfi
nesl
ucr
ati
vos
,lo
squ
epu
ede
nse
r

pr
est
ado
spo
relEs
tadoopo
rpa
rti
cul
are
s.Lo
sse
rvi
ci
ospú
bli
cosno

t
iene
nac
ces
oli
mit
ado
,so
npr
est
ado
sac
ual
qui
erpe
rso
naqu
e

ne
ces
it
eta
lpr
est
aci
ónyl
osu
sua
rio
sde
benpa
gare
lpr
eci
odeu
na

t
ari
faa
uto
riz
adapo
rlapr
est
aci
ónde
lmi
smo
.

CUANDOSEDALAPRESTACI
ONDI
RECTADELOSSERVI
CIOSPUBLI
COS?

Cu
andos
onpr
est
ado
spo
rlaAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cays
use
nti
dade
s

de
sce
ntr
ali
zada
s.

CUANDOSEDALAPRESTACI
ONI
NDI
RECTADELOSSERVI
CIOSPUBLI
COS?

Cu
andos
onpr
est
ado
sat
rav
ésdepe
rso
nasi
ndi
vidu
ale
soj
urí
dic
as

pa
rti
cul
are
s,po
rme
diodec
onc
esi
one
sadmi
nis
tr
ati
vas
,me
dia
ntel
acu
als
e

l
eot
orgaal
ospa
rti
cul
are
slaf
acu
lta
ddepr
est
ars
erv
ici
ospú
bli
cos
.

QUEESLACONCESI
ON?

e
suna
ctomi
xtoc
ompu
est
odet
rese
leme
nto
s:

Esu
nac
tor
egl
ame
nta
rio
,pu
ese
nelmi
smos
efi
ja
nla
sno
rma
saqu
e

ne
ces
ari
ame
ntes
ede
benc
ondi
ci
ona
rlao
rga
niz
aci
ónyf
unc
iona
mie
nto

de
lse
rvi
ci
opú
bli
co.

Esu
nac
toc
ondi
ci
ón,pu
ese
selqu
eco
ndi
ci
onac
omos
uno
mbr
elo

i
ndi
ca,l
asa
tri
buc
ione
squ
ede
bec
umpl
ire
lco
nse
cio
nar
iodel
as

f
acu
lta
desqu
elal
eyl
eot
orga
,as
íco
model
aso
bli
gac
ione
s.

Esu
nco
ntr
ato
,pu
esi
mpl
ic
ala
scl
áus
ula
s,po
rme
diodel
asc
ual
es

l
aadmi
nis
tr
aci
óno
tor
gal
aco
nce
sió
nye
ndo
ndes
efi
ja
nde
rec
hosy
1

o
bli
gac
ione
sta
ntodel
ase
mpr
esa
sco
nce
sio
nar
iasc
omodel
a

a
dmi
nis
tr
aci
ón.

COMOSEREGULAELOTORGAMI
ENTODELASCONCESI
ONESENGUATEMALA?

Enl
osa
rtí
cul
os32y33de
lCó
digoMu
nic
ipa
l.

SEÑALELOREGULADOENLASLEYESDEGUATEMALAALAI
NTERVENCI
ONDELOS

SERVI
CIOSPUBLI
COSENGUATEMALA:

EnGu
ate
mal
a,l
oss
erv
ici
ospú
bli
cospu
ede
nse
rint
erv
eni
dos
,loqu
e

e
nco
ntr
amo
sre
gul
adode
ntr
ode
lar

cul
o120del
aCo
nst
it
uci
ón,e
lcu
al

e
sta
ble
cequ
eenc
asodef
uer
zama
yorypo
rti
empoe
str
ict
ame
ntene
ces
ari
o,

pu
edei
nte
rve
nire
mpr
esa
squ
epr
est
ans
erv
ici
ospu
bli
cose
senc
ial
espa
ral
a

c
omu
nida
d,c
uandos
eobs
tac
uli
zes
ufu
nci
ona
mie
nto
.Ta
mbi
éns
ere
gul
aene
l

a
rtí
cul
o34de
lCó
digoMu
nic
ipa
lelpr
oce
dimi
ent
opa
ral
aint
erv
enc
iónde

s
erv
ici
ospú
bli
cosmu
nic
ipa
les
.As
ico
moe
lar

cul
o35de
lci
tadoCó
digo

qu
ees
tabl
ecel
oss
upu
est
osqu
ede
benda
rsepa
raqu
eeló
rga
noe
jer
cit
ela

f
acu
lta
dqu
eti
eneder
evo
carl
asc
onc
esi
one
s.

QUESONLASEMPRESASDELESTADO?

e
sta
sent
ida
desc
ons
ti
tuy
enu
nodel
osme
dio
sdei
nte
rve
nci
ónde
l

e
sta
do.

CUALESSONLASREGLASQUERI
GENPARAESTACLASEDEEMPRESAS?

a
)po
rac
tua
rene
lca
mpoe
mine
nte
ment
epr
iva
do,e
les
tadoa
cepa

s
ome
ter
see
npr
inc
ipi
oalDe
rec
hoPr
iva
doyal
asr
egl
asdel
a

o
fer
tayl
ade
manda
.

b)e
les
tados
igu
eac
tua
ndoc
ons
uso
ber
aní
a,e
sde
cirqu
eco
nti
núa

a
ctu
andoc
omoe
sta
doynoa
bando
nat
oda
ssu
spr
err
oga
tiv
asy

pr
ivi
le
gio
s,qu
esepu
ede
nobs
erv
are
nelc
ont
rolqu
ede
bee
jer
cer

e
les
tados
obr
ees
tase
mpr
esa
s.
1

QUESONLASEMPRESASDEECONOMI
AMI
XTA?

s
onu
nnu
evome
diodege
sti
óndel
oss
erv
ici
ospú
bli
cosye
nes
taf
orma

e
les
tados
eas
oci
aco
npa
rti
cul
are
s,e
nso
cie
dade
sme
rca
nti
le
s,

ge
ner
alme
nte
,at
rav
ésdel
ass
oci
eda
desa
nóni
mas
.Ene
ll
ass
eenc
uent
ran

a
por
tac
ione
sac
api
taldel
aempr
esapo
rpa
rtedel
aadmi
nis
tr
aci
óny

a
por
tac
ione
sdec
api
talpr
iva
do.No
rma
lme
ntee
les
tadoa
dqu
ier
elama
yor
ía

del
asa
cci
one
sae
fec
todet
ene
rco
ntr
ole
fec
tiv
ode
ntr
ode
lCo
nse
jode

Admi
nis
tr
aci
óndel
aempr
esa
.(Ej
.EGSA)

QUESONLOSESTABLECI
MIENTOSDEUTI
LIDADPUBLI
CA?

Set
rat
adei
nst
it
uci
one
sal
asc
ual
ese
les
tadol
asde
cla
rac
omo

e
nti
dade
sdeu
til
ida
dpu
bli
ca,Ej
.Cr
uzRo
ja,Bo
mbe
rosVo
lunt
ari
os.

QUESEENTI
ENDEPORNACI
ONALI
ZACI
ONONACI
ONALI
ZAR?

s
eent
iendel
ainc
orpo
rac
iónal
ana
cio
ndet
odo
slo
sbi
ene
syme
dio
s

depr
odu
cci
ón,odeu
napa
rtedee
ll
os,s
ust
ray
éndo
losdel
aac
tiv
ida
do

qu
izá
smá
spr
opi
ame
ntedel
apr
opi
eda
ddel
ospa
rti
cul
are
s.Esa
síc
omos
e

di
cequ
euns
erv
ici
opú
bli
coou
nai
ndu
str
iah
ans
idona
cio
nal
iz
ado
spo
rel

Es
tado
,cu
andos
eel
imi
nadee
ll
osal
ose
mpr
esa
rio
spa
rti
cul
are
spa
ra

c
onv
ert
ir
see
les
tadoe
nempr
esa
riodel
osmi
smo
s.

QUESI
GNI
FICAPRI
VATI
ZACI
ON?

s
igni
fi
cal
oco
ntr
ari
odel
ana
cio
nal
iz
aci
ón,pu
ese
nes
tec
asoa
ntel
a

i
mpo
sibi
li
dadde
les
tadodepr
est
are
lse
rvi
ci
opú
bli
col
otr
asl
adah
aci
a

pe
rso
naspa
rti
cul
are
s,pa
raqu
eés
tospr
est
ene
lse
rvi
ci
opú
bli
co.

CUALESLATENDENCI
AMUNDI
ALENESTESENTI
DO?

l
ate
nde
nci
amu
ndi
ale
slapr
iva
tiz
aci
ónde
lse
rvi
ci
opú
bli
co,a
ntel
a
1

i
nef
ici
enc
iadel
osó
rga
nosdel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
caydel
ase
mpr
esa
s

e
sta
tal
esqu
ede
janmá
rge
nesdepé
rdi
da,qu
eti
enequ
ese
rabs
orv
idapo
rel

Es
tado
.Elpr
obl
emaqu
etr
aee
sele
nca
rec
imi
ent
ode
lse
rvi
ci
opú
bli
co.

CUALESELCASODEGUATEMALAAESTERESPECTO?

Lat
ende
nci
aenGu
ate
mal
a,e
sladede
sce
ntr
ali
zare
lse
rvi
ci
opú
bli
co

po
rme
diodel
osCo
nse
jodeDe
sar
rol
loUr
banoyRu
ralpo
rej
empl
o.Ha
n

h
abi
doi
nte
nto
sdepr
iva
tiz
ara
lgu
nase
mpr
esa
ses
tat
ale
s,Ej
.FEGUA,I
NDE,

pe
ros
oloh
ans
idoi
nte
nto
s.

LACONSTI
TUCI
ONAESTERESPECTO,QUEREGULA?

v
erl
osa
rto
s.82(
USAC)
,100(
SEGURI
DADSOCI
AL)
,134(
AUTONOMI
A).

CUALESSONLASDI
FERENCI
ASENTRELOSCONTRATOSADMI
NISTRATI
VOS,CI
VILESY

MERCANTI
LES?

La
sdi
fer
enc
iasmá
sno
tabl
ess
on:

a
)qu
eenl
osc
ont
rat
osa
dmi
nis
tr
ati
vosu
nadel
aspa
rte
sesl
a

Admi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cayqu
elac
ompe
tenc
iadel
osó
rga
nos
,se

r
egu
lapo
relde
rec
hoa
dmi
nis
tr
ati
voyde
ntr
odel
ami
smal
ey

a
dmi
nis
tr
ati
vas
ere
gul
anr
equ
isi
tosdef
ormays
ole
mni
dade
s

e
spe
cia
lese
nsuc
rea
ció
n,l
asqu
eso
ndi
st
int
asdel
asqu
eex
igee
l

l
ale
yci
vil
.

b)La
sle
yesa
dmi
nis
tr
ati
vasi
mpo
nene
spe
cia
lespr
oce
dimi
ent
ospa
ra

l
le
garal
aco
ntr
ata
ció
n,mi
ent
rasqu
eene
lde
rec
hoc
ivi
lo

me
rca
nti
lloqu
eimpo
rtae
suni
came
ntel
avo
lunt
addel
aspa
rte
s.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELOSCONTRATOSADMI
NISTRATI
VOS?

a
)Pr
efe
renc
iade
lEs
tado
:laa
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca,i
nve
sti
dade

po
derpú
bli
co,i
mpo
nes
usc
ondi
ci
one
spa
rac
ont
rat
arye
nsuc
aso
,

pa
rao
bli
gara
lcu
mpl
imi
ent
oco
act
ivode
lco
ntr
ato
.
1

b)Ex
obi
rt
aci
óndes
usc
lás
usu
las
:elc
ont
rat
oadmi
nis
tr
ati
vo,t
iene

c
láu
sul
ase
xor
bit
ant
esde
lde
rec
hopr
iva
do.Es
tos
igni
fi
caqu
e

a
lgu
nasdes
usc
ondi
ci
one
sco
nte
nida
senl
asc
lás
ula
s,s
erí
an

i
nva
li
dase
nunc
ont
rat
oci
vilome
rca
nti
l,pe
ronoe
nlo

a
dmi
nis
tr
ati
vo,de
bidoa
lbi
enj
uri
dic
oqu
eset
ute
layqu
eese
l

i
nte
réss
oci
al
.

c
)Pr
inc
ipi
ose
spe
cia
les
:de
ntr
ode
lco
ntr
adoa
dmi
nis
tr
ati
vo,s
eapl
ic
a

e
lpr
inc
ipi
oqu
eelde
rec
hopú
bli
copr
eva
lec
eso
bree
lde
rec
ho

pr
iva
do.

d)J
uri
sdi
cci
ónEs
pec
ial
:lo
sco
nfl
ic
tosde
riv
ado
sde
lcu
mpl
imi
ent
oo

i
nte
rpr
eta
ció
ndel
osc
ont
rat
osa
dmi
nis
tr
ati
vos
,so
nso
met
ido
sau
na

j
uri
sdi
cci
óne
spe
cia
lpr
iva
tiv
a,qu
eese
lTr
ibu
naldel
o

Co
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELOSCONTRATOSADMI
NISTRATI
VOS?

a
)SUJ
ETOS:de
ntr
ode
lco
ntr
atoa
dmi
nis
tr
ati
vone
ces
ari
ame
ntee
xis
ten

do
spa
rte
s,po
rqu
eesbi
la
ter
al,e
les
tadoys
use
nti
dade
syu
na

pe
rso
napr
iva
dai
ndi
vidu
aloj
urí
dic
a.

b)LAMANI
FESTACI
ONDEVOLUNTADDELOSSUJ
ETOS:t
ant
oele
sta
doys
us

e
nti
dade
sco
mol
ape
rso
nai
ndi
vidu
aloj
urí
dic
a,de
bene
xpr
esa
r

l
ibr
eme
ntes
uvo
lunt
ad,e
nes
tec
asoe
les
tadonopu
edeh
ace
rus
o

de
lej
erc
ici
odes
uso
ber
aní
apa
rai
mpo
neral
ospa
rti
cul
are
sun

c
ont
rat
o.

c
)CONTENI
DO:de
ber
efe
rir
seah
ech
olí
ci
tos
,ci
ert
osyde
ter
mina
dos
,

r
ela
cio
nado
sco
nlage
sti
ónpa
tri
moni
alde
lEs
tado
.

d)LAFORMA:de
bec
ons
tarpo
res
cri
toc
onos
ini
nte
rve
nci
ónno
tar
ial
,

s
egu
nloe
sta
ble
zcal
ale
y.

CUALESSONLOSPRI
NCI
PIOSQUESEAPLI
CANALCONTRATOADMI
NISTRATI
VO?

a
)Igu
alda
dde
lEs
tadof
rent
eapa
rti
cul
are
s:e
les
tadode
bepo
ner
see
n
1

i
gua
lda
ddel
ospa
rti
cul
are
spa
rapo
derc
ont
rat
ar.

b)Ma
nif
est
aci
óndev
olu
nta
d:t
ant
oele
sta
doc
omol
aspe
rso
na

i
ndi
vidu
ale
soj
urí
dic
asde
benma
nif
est
ars
uvo
lunt
ad.

c
)Noa
lte
rare
lOr
denPú
bli
co:de
ntr
ode
lco
ntr
atoa
dmi
nis
tr
ati
vode
be

c
uida
rsequ
eene
lmi
smonos
eaa
lte
radoe
lor
denpú
bli
co.

d)Cu
mpl
imi
ent
odef
orma
li
dade
s:de
ntr
ode
lco
ntr
atoa
dmi
nis
tr
ati
vo

de
beno
bse
rva
rsel
asf
orma
li
dade
s,c
ont
eni
dasno
rma
lme
ntede
ntr
ode
l

De
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
vo.

e
)Elc
umpl
imi
ent
odel
ospr
oce
dimi
ent
os:pa
ral
asu
scr
ipc
ióndel
os

c
ont
rat
osa
dmi
nis
tr
ati
vosde
bec
uida
rsedec
umpl
irc
onl
os

pr
oce
dimi
ent
ospr
evi
osc
ont
eni
dose
nlal
ey.

f
)De
bei
rdi
ri
gidoa
lcu
mpl
imi
ent
odel
asf
ina
li
desde
les
tado
:to
do

c
ont
rat
oadmi
nis
tr
ati
vode
bel
le
vari
mpl
ic
ital
afi
nal
idaqu
e

pr
ete
ndel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca.

CUALESSONLASCLASESDECONTRATOSADMI
NISTRATI
VOS?

a
)Co
ntr
atodeObr
aPú
bli
ca:v
andi
ri
gido
sal
aco
nst
ruc
ció
n,

mo
dif
ica
ció
n,r
eco
nst
ruc
ció
noma
nte
nimi
ent
odeu
nedi
fi
ci
oode

a
lgu
nao
bradeu
til
ida
dpú
bli
ca.

b)Co
ntr
atodeSu
mini
st
ros
:at
rav
ésde
lco
ntr
atodes
umi
nis
tr
os,e
l

e
sta
doo
bti
enebi
ene
s,mu
ebl
es,ma
ter
ial
esdeo
fic
ina
,et
c.c
onl
os

c
ual
esl
aadmi
nis
tr
aci
ónde
sar
rol
las
uac
tiv
ida
d.

c
)Co
nce
sió
ndeSe
rvi
ci
osPú
bli
cos
:elc
ont
rat
odec
onc
esi
ón,c
omoy
a

l
oex
pli
camo
sesa
que
lpo
rme
diode
lcu
ale
lEs
tadoe
nco
mie
ndaa

pa
rti
cul
are
slapr
est
aci
óndes
erv
ici
opú
bli
cos
.

d)Co
ntr
atodeSe
rvi
ci
osa
lEs
tado
:es
tec
ont
rat
oesa
que
lene
lqu
eun

pa
rti
cul
arpr
est
aal
gúns
erv
ici
oalEs
tado
,Ej
.ma
nte
nimi
ent
ode

ma
qui
nar
ia.

e
)Co
ntr
atodeCo
nsu
lto
ríaPr
ofe
sio
nal
:po
rme
diodee
stec
ont
rat
o,

e
mpr
esa
ses
pec
ial
iz
ada
senc
ons
ult
orí
a,pr
ofe
sio
nal
esyt
écni
cos
1

pr
est
ana
lEs
tadou
nse
rvi
ci
oes
pec
ial
,Ej
.es
tudi
osde

f
act
ibi
li
dad.

f
)Ex
plo
tac
iónyEx
plo
rac
ióndeRe
cur
sosnoRe
nov
abl
es:e
stec
ont
rat
o

t
ienec
omoo
bje
tiv
opr
imo
rdi
alo
tor
garape
rso
nasi
ndi
vidu
ale
so

j
urí
dic
asl
aex
plo
tac
iónyl
aex
plo
rac
ióndeh
idr
oca
rbu
ros
,qu
epo
r

ma
nda
toc
ons
ti
tuc
iona
lso
npr
opi
eda
dde
lEs
tado
.

CUALESLADEFI
NICI
ONDECONTRATOADMI
NISTRATI
VO?

Co
ntr
atoa
dmi
nis
tr
ati
voe
sunade
cla
rac
ióndev
olu
nta
dde
les
tado
,a

t
rav
ésdes
usó
rga
nosc
ent
ral
iz
ado
sye
nti
dade
sau
tóno
masy

de
sce
ntr
ali
zada
s,c
onu
nape
rso
nai
ndi
vidu
aloc
ole
cti
va,pr
iva
daopú
bli
ca,

na
cio
naloi
nte
rna
cio
nal
,co
nelc
ompr
omi
sode
lpr
ime
rodepa
garh
ono
rar
ios

ou
npr
eci
opo
rlaa
cti
vida
d,s
erv
ici
oobi
en,qu
elepr
est
aelc
ont
rat
ant
e,

ba
jol
asc
ondi
ci
one
ses
tabl
eci
dase
nla
sle
yesdeo
rde
npú
bli
coys
ome
tido
s

e
nca
sodec
onf
li
ctooi
ncu
mpl
imi
ent
oal
aju
ris
dic
ció
npr
iva
tiv
adel
o

c
ont
enc
ios
oadmi
nis
tr
ati
vo.

QUESI
GNI
FICALATEORI
ADELAI
MPREVI
SION?

Si
gni
fi
caqu
ecu
andoo
cur
rena
cont
eci
mie
nto
sex
cepc
iona
lesya
nor
mal
es,

i
mpr
evi
si
ble
sye
xtr
año
sal
aspa
rte
s,qu
evi
ene
nah
ace
rmá
sone
ros
ala

s
it
uac
iónde
lco
ntr
ata
nte
,co
nelpe
li
grodel
le
garal
aqu
iebr
a,s
epr
odu
ce

u
nes
tadoe
xtr
aco
ntr
act
ual
,loqu
esi
gni
fi
caqu
eyanoe
slas
it
uac
ión

pr
evi
st
ade
ntr
ode
lco
ntr
ato
.Elc
ont
rat
ant
eseo
bli
gaas
egu
irc
umpl
ie
ndo
1

c
one
lco
ntr
atoyl
aadmi
nis
tr
aci
ónl
eot
orgau
nac
ompe
nsa
ció
npo
rla
s


rdi
dass
ufr
ida
spo
relc
ont
rat
ant
eac
aus
adel
osa
cont
eci
mie
nto
s

e
xce
pci
ona
les
.Sedano
rma
lme
ntee
nelc
ont
rat
odec
onc
esi
ónys
ele
s

de
nomi
nac
omu
nme
nteSUBSI
DIOS.

ENQUECONSI
STELAECUACI
ONFI
NANCI
ERA(
INDEXACI
ON)
?

c
ons
ist
eenl
afl
uct
uac
ióndepr
eci
os,e
nlaqu
esee
nti
endepo
r

f
luc
tua
ció
ndepr
eci
ose
nmá
s(i
ncr
eme
nto
)oe
nme
nos(
dec
reme
nto
)qu
e

s
ufr
anl
osc
ost
osdel
osbi
ene
s,s
umi
nis
tr
os,s
erv
ici
osyo
bra
s,s
obr
ela

ba
sedel
ospr
eci
osqu
efi
gur
aba
nenl
aof
ert
adea
dju
dic
ata
rio
se

i
nco
rpo
rado
salc
ont
rat
o.Es
taf
luc
tua
ció
nser
eco
noc
epo
rla
spa
rte
syl
os

a
cept
anpa
ras
upa
goopa
ras
ude
duc
ció
n.Es
tos
eenc
uent
rar
egu
ladoe
nel

Dt
o.5792de
lCo
ngr
esodel
aRe
públ
ic
a"Le
ydeCo
ntr
ata
cio
nesde
lEs
tado
"y

s
ure
gla
ment
o.

ENQUECONSI
STELAAFECTACI
ON?

s
igni
fi
cal
asu
jec
ció
ndeu
napr
opi
eda
dalr
égi
mene
spe
cia
ldedo
mini
o


bli
co,po
rlau
til
ida
dpú
bli
caaqu
elami
smas
ede
sti
na.Pr
esu
poneu
n

po
derdedi
spo
sic
iónye
suna
ctoj
urí
dic
oadmi
nis
tr
ati
voc
one
fec
tos

e
spe
cíf
ico
squ
esedi
fer
enc
iadel
osa
cto
sadmi
nis
tr
ati
vosu
sua
lespo
r

c
uant
oca
rec
edede
sti
nat
ari
o,s
edi
ri
geau
nac
osa
.Laa
fec
tac
ións
e

pr
odu
ceat
rav
ésde
lpr
oce
dimi
ent
odel
aex
pro
pia
ció
nfo
rzo
sa,l
aaf
ect
aci
ón

r
equ
ier
edel
ospr
oce
dimi
ent
ose
sta
ble
cido
sde
ntr
odel
ale
yde

Co
ntr
ata
cio
nesde
lEs
tado
.

QUEESLADESAFECTACI
ON?

l
ade
saf
ect
aci
óns
edac
uandol
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca,s
acades
us

i
nve
nta
rio
slo
sbi
ene
sdes
upr
opi
eda
dyl
ost
ras
lada
,po
rlo
s

pr
oce
dimi
ent
ose
sta
ble
cido
senl
ale
y,apr
opi
eda
ddel
ospa
rti
cul
are
s,po
r

e
lpr
oce
dimi
ent
osdel
asu
bas
tapú
bli
ca.
1

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELPROCEDI
MIENTODECONTRATACI
ONESDELESTADO

ENGUATEMALA?

Dt
o.5792l
aqu
eti
enepo
robj
etopr
inc
ipa
l,r
egu
larl
osr
ela
tiv
oal
a

c
ompr
a,v
ent
ayc
ont
rat
aci
óndebi
ene
s,s
umi
nis
tr
os,o
bra
sys
erv
ici
osqu
e

r
equ
ier
anl
oso
rga
nis
mosde
les
tado
,su
sent
ida
desde
sce
ntr
ali
zada
sy

a
utó
noma
s,u
nida
dese
jec
uto
ras
,la
smu
nic
ipa
li
dade
syl
ase
mpr
esa
spú
bli
cas

e
sta
tal
esomu
nic
ipa
les
.

CUALESSONLOSSI
STEMASPARALAREALI
ZACI
ONDECOMPRASDENTRODELESTADOQUE

APARECENREGULADOSENLALEYDECONTRATACI
ONESDELESTADO?

s
ist
emadec
oti
zac
ión

e
lco
ntr
atoa
bie
rto

r
egi
mendel
ic
ita
cio
nespú
bli
cas

l
aco
mpr
adi
rec
ta

(
see
xce
ptú
adel
aapl
ic
aci
óndee
stal
eyl
aac
tiv
ida
dmi
ner
ay

pe
tro
ler
a,qu
ede
ber
eal
iz
ars
edec
onf
ormi
dadc
ons
uspr
opi
asl
eye
sy

r
egl
ame
nto
s).

CUALESELUNI
COORGANOQUETI
ENECOMPETENCI
APARARECI
BIR,CALI
FICAR

OFERTASYADJ
UDI
CARELNEGOCI
O?

LaJ
unt
adeLi
ci
tac
iónyl
aJu
ntadeCo
tiz
aci
ón(
Art
o.10de
l5792)

ENQUECONSI
STEELREGI
MENDELI
CITACI
ONPUBLI
CA?

Es
tee
sunpr
oce
dimi
ent
oes
pec
ialaqu
ede
benqu
eda
rso
met
ida
sla

c
ompr
a,v
ent
ayl
aco
ntr
ata
ció
ndebi
ene
sys
umi
nis
tr
os,o
bra
sys
erv
ici
os

qu
ere
qui
era
nlo
sor
gani
smo
sde
les
tadoys
use
nti
dade
sde
sce
ntr
ali
zada
s,

a
utó
noma
s,e
tc.Ser
eal
iz
apo
runó
rga
noc
ole
gia
do,t
omas
usde
cis
ione
spo
r

l
ade
li
ber
aci
ónye
lvo
to.Ar
tos
.17a
l37.
1

ENQUECONSI
STEELREGI
MENDECOTI
ZACI
ONES?

Es
tes
ist
emaf
unc
ionac
uandoe
lpr
eci
odel
osbi
ene
s,o
bra
s,

s
umi
nis
tr
osys
erv
ici
ose
xce
dadedi
ezmi
lqu
etz
ale
synos
obr
epa
sel
os

mo
nto
ses
tabl
eci
dose
nlal
ey.Ar
tos
.38a
l42.

EXPLI
QUELACOMPRADI
RECTA:

Sedac
uandoe
lmo
ntonoe
xce
dadedi
ezmi
lqu
etz
ale
s,s
ere
ali
zar
án

ba
jol
are
spo
nsa
bil
ida
dya
uto
riz
aci
ónpr
evi
adel
aau
tor
ida
dsu
per
iordel
a

e
nti
dadde
lEs
tadoi
nte
res
ada
.Ar
tos
.43a
l45.

EXPLI
QUEELCONTRATOABI
ERTO:

Sedae
nlo
sca
sosdec
ompr
adebi
ene
sos
umi
nis
tr
osqu
ell
eve
nac
abo

l
oso
rga
nis
mosde
les
tadoyde
pende
nci
asqu
ese
ñal
alal
ey,qu
iene
slo

po
drá
nha
cerdi
rec
tame
ntec
onl
ospr
ove
edo
resc
onqu
iene
selMi
nis
ter
iode

Fi
nanz
asPú
bli
cas
,pr
evi
aca
li
fi
cac
ióndepr
ove
edo
r,dec
oti
zac
ióny

a
dju
dic
aci
ón,del
osdi
st
int
osr
ubr
os,h
ubi
erac
ele
bra
doc
ont
rat
osa
bie
rto
s.

Ar
tos
.46del
ale
yy25de
lRe
gla
ment
o.

DONDESEREGULALORELATI
VOALAENAJ
ENACI
ONYTRANSFERENCI
ADEBI
ENESDEL

ESTADO?

Ar
to.89de
lDt
o.5792.

CUANDOEXI
STEEXTI
NCI
ONNORMALDELOSCONTRATOSADMI
NISTRATI
VOS?

c
uandoe
stet
ermi
napo
relc
umpl
imi
ent
odel
asc
ondi
ci
one
spa
cta
das

de
ntr
ode
lco
ntr
atoa
dmi
nis
tr
ati
voye
nla
squ
enoh
aha
bidov
ari
aci
ón

a
lgu
no,e
stoi
mpl
ic
aha
berc
umpl
idoc
onl
aent
regadebi
ene
s,pr
est
aci
ónde

s
erv
ici
os,c
rea
ció
ndeo
bra
syl
aadmi
nis
tr
aci
ónt
ambi
enh
acu
mpl
idoc
one
l

pa
go.
1

CUANDOEXI
STEEXTI
NCI
ONANORMALDELOSCONTRATOSADMI
NISTRATI
VOS?

c
uandot
ermi
nanpo
ral
gunadel
ass
igu
ient
esc
aus
as:(
algu
nas
)

po
rcu
mpl
imi
ent
odes
uobj
etoa
nte
sde
lpl
azo

po
rinc
umpl
imi
ent
odes
uobj
etov
enc
idoe
lpl
azo

po
rinc
umpl
imi
ent
ode
lco
ntr
ata
nte

po
rinc
umpl
imi
ent
ode
lco
ntr
ati
st
a

po
rre
sci
si
ónbi
la
ter
alde
lco
ntr
ato

po
rre
sci
si
ónu
nil
ate
ralde
lco
ntr
ato

po
rimpo
sibi
li
dadma
ter
ialdet
ermi
narl
aobr
a,s
erv
ici
ooe
ntr
egade

bi
ene
s

po
rimpo
sibi
li
dadma
ter
ialder
eal
iz
are
lpa
godel
aobr
a,s
erv
ici
oo

bi
ene
s,po
rpa
rtede
les
tado
.

QUEJ
URI
SDI
CCI
ONSEAPLI
CAENCASODECONTROVERSI
ADERI
VADADEUNCONTRATO

ADMI
NISTRATI
VO?

l
ade
ltr
ibu
naldel
oco
nte
nci
osoa
dmi
nis
tr
ati
vo.

DERECHOADMI
NISTRATI
VOI
I

CUALESELAMBI
TOJ
URI
DICODELAADMI
NISTRACI
ONPUBLI
CA?

Es
teá
mbi
toa
bar
cade
sdel
aCo
nst
it
uci
óndel
aRe
públ
ic
a(de
ntr
odel
acu
als
e

e
ncu
ent
rae
str
uct
ura
doc
asit
odoe
lEs
tado
)ha
stal
osr
egl
ame
nto
s,pa
sandopo
r

l
asl
eye
sor
dina
risyl
ost
rat
ado
soc
onv
eni
osi
nte
rna
cio
nal
es.
1

Lo
sór
gano
sadmi
nis
tr
ati
vosde
bens
ome
ters
uac
tua
ció
nes
tr
ict
ame
nteal
o

s
eña
ladoe
nlal
eyyt
oma
ndomu
yenu
cent
alo
spr
inc
ipi
osde
:Le
gal
ida
dy

J
uri
dic
ida
d.

Elf
inpr
imo
rdi
aldet
odoó
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
voe
selbi
enc
omú
n,ye
lme
dio

qu
eut
il
iz
apa
raa
lca
nza
rloe
sels
erv
ici
opú
bli
co.

QUEESLACOMPETENCI
A?

So
nla
sat
ri
buc
ione
syf
unc
ione
squ
elal
eyl
eot
orgaal
osOr
gani
smo
s

Admi
nis
tr
ati
vos
.So
lol
ale
ypu
edeo
tor
garc
ompe
tenc
ias
.

QUEESESTRUCTURA?

Esl
afo
rmae
squ
esee
ncu
ent
raj
erá
rqu
ica
ment
eco
nst
it
uídoyl
apo
sic
iónqu
e

o
cupa
.(de
ntr
odel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca)

QUEESELPROCEDI
MIENTO?

Esma
ter
iade
lRe
gla
ment
oadmi
nis
tr
ati
vo,pu
ese
sene
lene
lqu
esepl
asmal
a

f
ormade
bequ
ede
bepr
est
ars
eelSe
rvi
ci
oPú
bli
co

QUEESELCONTROL?

Es
tac
ons
ti
tuí
dopo
runc
onj
unt
odeRe
cur
sosa
dmi
nis
tr
ati
vosydepr
oce
sos

j
udi
ci
al
es,qu
esee
ncu
ent
rana
llama
nodel
ospa
rti
cul
are
senc
asodequ
ela

A.
P.,a
fec
tel
osi
nte
res
esdel
osa
dmi
nis
tr
ado
s.

CUALESSONLASCLASESDECONTROL?

a
)int
ernooi
ndi
rec
to:del
oss
upe
rio
resh
aci
asu
ssu
bor
dina
dos
;

b)r
espe
toal
osde
rec
hosh
uma
nos
:at
rav
ésdel
aP.
D.H.
;

c
)co
ntr
olde
lga
stodel
osf
ondo
spú
bli
cos
:ej
erc
idopo
rlaC.
G.C.
;

d)c
ont
rolc
ons
ti
tuc
iona
l:e
jer
cidopo
rlaC.
C.;

e
)co
ntr
ole
xte
rnoodi
rec
to:e
jer
cidoat
rav
ésdel
osRe
cur
sos

a
dmi
nis
tr
ati
vos
;
1

f
)co
ntr
olj
udi
ci
al
:ej
erc
idopo
relTr
ibu
naldel
oCo
nte
nci
oso

Admi
nis
tr
ati
vo.

QUESONLOSRECURSOSFI
NANCI
EROS?

So
nlo
simpu
est
os,a
rbi
tr
ios
,co
ntr
ibu
cio
nese
spe
cia
es,pr
ést
amo
sa

i
nst
it
uci
one
sfi
nanc
ier
asc
onl
osc
ual
ese
lEs
tadoc
umpl
esuf
inmá
ximo
.(bi
en

c
omú
n)

QUEESLAACTI
VIDADLEGI
SLATI
VA?

Esl
ade
sar
rol
la
dapo
relOr
gani
smoLe
gis
lat
ivoe
nlapr
omu
lga
ció
ndel
eye
s

qu
eva
nenbe
nef
ici
odel
apo
bla
ció
n.

QUEESLAACTI
VIDADJ
UDI
CIAL?

Esl
aqu
eser
eal
iz
aat
rav
ésde
lOr
gani
smoJ
udi
ci
al
,ali
mpa
rti
rju
sti
ci
a.

To
dase
sta
sac
tiv
ida
desde
bene
sta
rfu
nda
ment
ada
senl
ale
yyba
sada
sene
l

pr
inc
ipi
odel
ega
li
dadyj
uri
dic
ida
d.

CUALESELAMBI
TOPOLI
TICODELAADMI
NISTRACI
ONPUBLI
CA?

Aqu
i,a
lac
tua
rde
ntr
ode
lámbi
topo
lít
ico
,laAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cade
be

t
oma
renc
uent
alo
spr
inc
ipi
osf
il
osó
fic
osei
deo
lógi
cospl
asma
dose
nla

Co
nst
it
uci
óndel
aRe
públ
ic
a.Es
taf
unc
iónl
acu
mpl
enl
osó
rga
noss
upe
rio
resde

de
ces
ión:Pr
esi
dent
e,Vi
cepr
esi
dent
e,Mi
nis
tr
osyCo
ngr
esodel
aRe
públ
ic
a.

QUEESELSI
STEMAPARLAMENTARI
STA?

Sec
ara
cte
riz
apo
rlae
xis
tenc
iadeu
nadi
vis
ióne
ntr
elaf
unc
iónpo
lít
ica

(
enc
arga
daau
nre
y)yl
afu
nci
óna
dmi
nis
tr
ati
va(
enc
arga
daau
nPr
ime
rMi
nis
tr
o

oPr
esi
dent
ede
lCo
nse
jodeMi
nis
tr
os)
;ene
l,l
osMi
nis
tr
osdeEs
tados
on

o
rga
nosc
onc
ompe
tenc
ia,po
rloc
uals
edal
afi
gur
adel
aint
erpe
lac
ión.
1

QUEESELSI
STEMAPRESI
DENCI
ALI
STA?

Suc
ara
cte
rís
ti
capr
inc
ipa
lesl
auni
fi
cac
ióndel
asf
unc
ione
sadmi
nis
tr
ati
va

ypo
lít
icae
nunaú
nic
ape
rso
na:e
lpr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a.Noe
xis
ten

Mi
nis
tr
osdeEs
tado
,si
noma
sbi
enSe
cre
tar
ios
,lo
scu
ale
snos
onó
rga
nosc
on

c
ompe
tenc
ia.Enc
onc
lus
ión,po
demo
saf
ir
marqu
eels
ist
emae
mpl
eadoe
nGu
ate
mal
a

e
suname
zcl
ade
lpr
esi
denc
ial
is
moye
lpa
rla
ment
ari
smo
,au
nqu
emá
sinc
li
nadoa
l

pr
ime
ro.

CUALESELORI
GENDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Su
rgepo
rinf
lue
nci
ade
lsi
st
emapr
esi
denc
ial
is
tai
mpl
ant
adoe
nEs
tado
s

Uni
dos
,do
ndes
eat
ri
buy
óalpr
esi
dent
elado
blec
ali
dadde
:Je
fedeEs
tadoyde

Su
per
iorJ
erá
rqu
icodel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

See
ncu
ent
rae
nlaCo
nst
it
uci
óndel
aRe
públ
ic
a,e
spe
cíf
ica
ment
eenl
os

a
rtí
cul
os182a
l189.Ese
nela
rtí
cul
o182do
ndee
nco
ntr
amo
spl
asma
dal
ado
ble

f
unc
iónqu
eej
erc
eelpr
esi
dent
e,y
aqu
eindi
caqu
ees
tee
selj
efedeEs
tadoy

qu
eej
erc
ela
sfu
nci
one
sde
lO.
E.

CUALESSONLASATRI
BUCI
ONESDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Es
tánr
egu
lada
sene
lar

cul
o183,l
aspr
inc
ipa
less
on:

a
)ej
erc
ere
lma
ndodel
asf
uer
zasa
rma
dasye
ldet
odal
afu
erz
apú
bli
ca.

b)s
anc
iona
r,e
jec
uta
r,pr
omu
lga
ryh
ace
rqu
esec
umpl
anl
asl
eye
s;di
cta
r

de
cre
tos
,as
ico
mor
egl
ame
nto
,de
cre
tosyó
rde
nespa
rah
ace
rqu
esec
umpl
an

l
asl
eye
s.

c
)pr
ese
nta
rini
ci
ati
vasdel
eya
lCo
ngr
esodel
aRe
públ
ic
a.

d)Co
ordi
narypr
esi
dire
lco
nse
jodeMi
nis
tr
os.

CUALESSONLOSDEBERESDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Qu
izá
selmá
simpo
rta
ntedet
odo
sese
lse
ñal
adoe
nela
rtí
cul
o154qu
edi
ce
1

qu
e:l
osf
unc
iona
rio
sso
nde
pos
it
ari
osdel
aau
tor
ida
d,r
espo
nsa
ble
sle
gal
ment
e

po
rsuc
ondu
ctao
fic
ial
,su
jet
osal
ale
yyj
amá
ssu
per
ior
esae
ll
a.Ot
ro

a
spe
ctoi
mpo
rta
ntedee
stea
rtí
cul
oesqu
ese
ñal
aqu
elaf
unc
iónpú
bli
cae
s

i
nde
lega
ble
,sa
lvol
osc
aso
sse
ñal
ado
spo
rlal
ey.

CUALESLAACTI
VIDADPOLI
TICAYACTI
VIDADADMI
NISTRATI
VADELAPRESI
DENCI
ADELA

REPUBLI
CA?

a
)Ac
tiv
ida
dpo
lít
ica
:Esl
aqu
ere
ali
zae
lpr
esi
dent
eens
uca
li
daddeJ
efe

deEs
tado
,ye
stáe
nca
mina
daac
umpl
ire
lfi
npr
imo
rdi
alde
lmi
smo
,es

de
cir
:elbi
enc
omú
n.

b)Ac
tiv
ida
dadmi
nis
tr
ati
va:Laa
cti
vida
dadmi
nis
tr
ati
va,e
slaqu
e

de
sar
rol
lae
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
aco
moJ
efeySu
per
iorJ
erá
rqu
ico

del
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cagu
ate
mal
tec
a,e
staa
cti
vida
dlade
sar
rol
la

c
ons
usMi
nis
tr
osdeEs
tadoyde
másó
rga
noss
ubo
rdi
nado
s,qu
ese

e
ncu
ent
rande
ntr
odel
aes
cal
aje
rár
qui
cac
ent
ral
iz
adagu
ate
mal
tec
a.

CUALESSONLASRESPONSABI
LIDADESDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

To
dof
unc
iona
rioqu
eej
erc
eal
gúnt
ipodec
ompe
tenc
iat
endr
áne
ces
ari
ame
nte

r
espo
nsa
bil
ida
des
.Ene
lca
sode
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a,t
ienedo
ble

r
espo
nsa
bil
ida
d,e
npr
ime
rlu
garc
omoJ
efedeEs
tado
,(r
espo
nsa
bil
ida
ddet
ipo

po
lít
ico
)ye
nse
gundol
uga
rco
mos
upe
rio
rje
rár
qui
codel
aAdmi
nis
tr
aci
ón


bli
ca,s
ure
spo
nsa
bil
ida
desdet
ipoa
dmi
nis
tr
ati
vo.Ade
másl
osf
unc
iona
rio
s


bli
cospu
ede
ninc
urr
ire
not
rasc
las
esder
espo
nsa
bil
ida
d,c
omopo
rej
empl
o,

l
asdet
ipope
nalyc
ivi
l.

CUALESSONLOSSI
STEMASDESUSTI
TUCI
ONENLAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Lo
ssi
st
ema
sdes
ust
it
uci
ónde
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
asee
ncu
ent
ran

c
ont
eni
dosde
ntr
odel
osa
rt.187a
l189del
aCo
nst
it
uci
óndel
aRe
públ
ic
a.

Elpr
ime
roe
spo
rel
ecc
ione
squ
ede
ber
ánc
ele
bra
rsec
ada4a
ños
;els
egu
ndoqu
e
1

e
scu
andof
alt
aelpr
esi
dent
ete
mpo
raloa
bso
lut
ame
nte
,de
bes
ers
ust
it
uídopo
r

e
lvi
cepr
esi
dent
e.Sia
lta
rena
mbo
s,c
ompl
eta
ráe
lpe
río
doc
ons
ti
tuc
iona
l,l
a

pe
rso
naqu
ede
signee
lCo
ngr
esodel
aRe
públ
ic
aco
nelv
otof
avo
rabl
edel
as2/
3

pa
rte
sde
lto
taldedi
put
ado
s.

CUALES SON LOS REQUI


SITOS PARA OPTAR A LOS CARGOS DE PRESI
DENTE Y

VI
CEPRESI
DENTE?

a
)se
rgu
ate
mal
tec
osdeo
rige
n;(
144)

b)s
erc
iuda
danoe
nej
erc
ici
o;y(
147)

c
)se
rma
yordec
uar
ent
aaño
s.

CUALESSONLASPROHI
BICI
ONESPARAOPTARALOSCARGOSDEPRESI
DENTEY

VI
CEPRESI
DENTE?

a
)ca
udi
ll
ooj
efe
sdeu
ngo
lpedeEs
tado
,re
vol
uci
óna
rma
daomo
vimi
ent
o

s
imi
la
r,qu
eha
yaa
lte
radoe
lor
denc
ons
ti
tuc
iona
l,niqu
iene
sco
mo

c
ons
ecu
enc
iadet
ale
she
cho
sas
uma
nlaJ
efa
tur
adeGo
bie
rno
;

b)l
ape
rso
naqu
eej
erz
alaPr
esi
denc
iaoVi
cepr
esi
denc
iadel
aRe
públ
ic
acu
ando

s
eha
gal
ael
ecc
iónpa
radi
choc
argooqu
elah
ubi
eree
jer
cidodu
rant
e

c
ual
qui
ert
iempode
ntr
ode
lpe
río
dopr
esi
denc
iale
nqu
esec
ele
bre
nla
s

e
lec
cio
nes
;

c
)lo
spa
rie
nte
sde
ntr
ode
lcu
art
ogr
adodec
ons
angu
ini
dadys
egu
ndodea
fini
dad

de
lPr
esi
dent
eyVi
cepr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
acu
andoe
steú
lti
mos
e

e
ncu
ent
ree
jer
cie
ndol
aPr
esi
denc
ia,yl
osdel
aspe
rso
nasaqu
eser
efi
eree
l

pr
ime
rinc
isodee
stea
rtí
cul
o;

d)e
lqu
ehu
bie
ses
idoMi
nis
tr
odeEs
tado
,du
rant
ecu
alqu
iert
iempoe
nlo
sse
is

me
sesa
nte
rio
resal
ael
ecc
ión;

e
)lo
smi
embr
osde
lej
érc
ito
,sa
lvoqu
ees
tendeba
jaoe
nsi
tua
ció
nder
eti
ro

po
rlome
nos5a
ñosa
nte
sdel
afe
chadel
aco
nvo
cat
ori
a;

f
)lo
smi
nis
tr
osdec
ual
qui
err
eli
gió
noc
ult
o;
1

g)l
osma
gis
tr
ado
sde
lTSE

h
)lape
rso
naqu
eha
yade
sempe
ñadodu
rant
ecu
alqu
iert
iempoe
lca
rgode

Pr
esi
dent
epo
rel
ecc
iónpo
pul
ar,oqu
ienl
aha
yae
jer
cidopo
rmá
sdedo
saño
s

e
nsu
sti
tuc
iónde
lti
utl
ar,nopo
dráv
olv
erl
oade
sempe
ñar
loe
nni
ngú
nca
so.

So
npu
nibl
esl
are
ele
cci
ónyl
apr
olo
nga
ció
nde
lma
nda
to.Elma
nda
toqu
ese

pr
ete
ndae
jer
cere
ncu
alqu
ier
adee
sta
sco
ndi
ci
one
s,e
snu
lo.

QUEESELGABI
NETEPRESI
DENCI
AL?

Es
taf
orma
dopo
rlo
smi
embr
osde
lCo
nse
jodeMi
nis
tr
osyl
osde
másó
rga
nos

a
ses
ore
sde
lpr
esi
dent
e.

QUEESELCONSEJ
ODEMI
NISTROS?

Es
taf
orma
dopo
relPr
esi
dent
e,e
lVi
cepr
esi
dent
eyl
osMi
nis
tr
osdeEs
tado

r
euni
dose
nse
sió
n.(
195)Ana
li
zandoe
stea
rtí
cul
opo
demo
sco
ncl
uírqu
een

a
use
nci
ade
lVi
cepr
esi
dent
e,nopu
edei
nte
gra
rsee
lmi
smo
,pu
esnoh
ayni
ngu
n

f
unc
iona
rioqu
eles
ubs
ti
tuy
a.

EXPLI
QUELAVI
CEPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Suf
unc
iónpr
inc
ipa
lesl
ades
ust
it
uira
lpr
esi
dent
eene
lca
sodequ
ees
te

s
eau
sent
ete
mpo
ralode
fini
ti
vame
ntede
lpu
est
o.

Ot
rasf
unc
ione
simpo
rta
nte
sso
n:

a
)pa
rti
ci
pare
nla
sde
cis
ione
sde
lCo
nse
jodeMi
nis
tr
osc
onv
ozyv
oto
;

b)pr
esi
dire
lCo
nse
jodeMi
nis
tr
ose
nau
senc
iade
lpr
esi
dent
e;

c
)co
ordi
narl
ala
bordel
osmi
nis
tr
osdeEs
tado
;

Enc
uant
oali
nci
sob,s
ecr
eau
nas
it
uac
iónc
onf
usapu
esa
lau
sent
ars
eel

Pr
esi
dent
e,e
lVi
cepr
esi
dent
eau
tomá
tic
ame
ntes
eco
nvi
ert
eenPr
esi
dent
e,pe
ro

e
nto
nce
sde
jadeh
abe
runVi
cepr
esi
dent
e,s
ine
lcu
al,nopu
edei
nte
gra
rsee
l

Co
nse
jodeMi
nis
tr
os.

1.
5SECRETARI
ASDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA:
1

CUALESELORI
GENDELASSECRETARI
ASDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Su
rge
ndel
ane
ces
ida
dde
lPr
esi
dent
eyVi
cepr
esi
dent
e,dec
ubr
ira
lgu
nas

f
unc
ione
squ
ele
sas
igna
nla
sle
yes
,suf
unda
ment
osee
ncu
ent
rae
nela
rtí
cul
o

202del
aCo
nst
it
uci
ónPo
lít
icadel
aRe
públ
ic
a.

La
súni
casc
rea
daspo
rlac
ons
ti
tuc
ións
on:l
aSe
cre
tar
íaGe
ner
alyl
aSe
cre
tar
ía

deAs
unt
osPr
iva
dos
.

CUALESSONLASSECRETARI
ASDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

a
)Se
cre
tar
íaGe
ner
alde
lCo
nse
joNa
cio
naldePl
ani
fi
cac
iónEc
onó
mic
a

b)Si
st
emaNa
cio
naldeFi
nanc
iami
ent
odel
aPr
einv
ers
ión

c
)Se
cre
tar
íadeRe
lac
ionsPú
bli
casdel
aPr
esi
denc
ia

d)Se
cre
tar
íaGe
ner
aldel
aCo
mis
ióndel
aPa
z

e
)Se
cre
tar
íae
spe
cíf
icadeAs
unt
ospo
lít
ico
sdel
aPr
esi
denc
iadel
a

Re
públ
ic
a:

f
)Se
cre
tar
íaGe
ner
aldel
aPr
esi
denc
iadel
aRe
públ
ic
a:

g)Se
cre
tar
íaPr
iva
dadel
aPr
esi
denc
iadel
aRe
públ
ic
a:

h
)Se
cre
tar
íadeRe
cur
sosHi
drá
uli
cos
:

i
)Of
ici
naNa
cio
naldeSe
rvi
ci
oCi
vil
:

EXPLI
QUE LA SECRETARI
A GENERAL DEL CONSEJ
O NACI
ONAL DE LA PLANI
FICACI
ON

ECONOMI
CA

YSUSFUNCI
ONES?

Se
cre
tar
íaGe
ner
alde
lCo
nse
joNa
cio
naldePl
ani
fi
cac
ióne
conó
mic
a:La

a
cti
vida
dmá
simpo
rta
ntedee
stas
ecr
eta
ríae
sladepl
ani
fi
cart
oda
sla
s
1

a
cti
vida
des(
ent
rel
asqu
esepu
ede
nme
nci
ona
r:l
apr
est
aci
óndes
erv
ici
os,

i
nve
rsi
óndef
ondo
sde
lEs
tadoyc
rea
ció
ndeo
bra
s)del
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca

Ce
ntr
ali
zadayc
ons
ti
tuí
rs
eenpa
rtedel
afi
los
ofí
adel
ade
sce
ntr
ali
zac
ión

a
dmi
nis
tr
ati
va,at
rav
ésdes
upa
rti
ci
pac
ióne
nlo
sCo
nse
josdeDe
sar
rol
loUr
bano

yRu
ral
.

Al
guna
sdes
usf
unc
ione
s:

a
)el
abo
rarj
unt
ame
ntec
onl
aDi
rec
ció
nTé
cni
cade
lre
supu
est
o,e
lpr
oye
cto

depr
esu
pue
stode
lEs
tado
.

b)Or
ient
arl
osr
ecu
rso
sdec
oope
rac
iónt
écni
cayf
ina
nci
era
,qu
ela

c
omu
nda
dint
erna
cio
nal
,po
neadi
spo
sic
iónde
lpa
ís,h
aci
ane
ces
ida
des

pr
ior
it
ari
aspa
rae
lde
sar
rol
lo.

EXPLI
QUEELSI
STEMANACI
ONALDEFI
NANCI
AMI
ENTODELAPREI
NVERSI
ON:

Suo
bje
tiv
oese
ldeh
ace
res
tudi
osdepr
einv
ers
ión.

EXPLI
QUELASECRETARI
ADERELACI
ONESPUBLI
CASDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Su
spr
inc
ipa
lesf
unc
ione
sso
n:

a
)se
rvo
cer
ode
lGo
bie
rnoyde
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
aant
elo
sme
dio
sde

c
omu
nic
aci
óns
oci
al
.

b)h
ace
rla
sac
lar
aci
one
s,r
eci
fi
cac
ione
s,e
xpl
ic
aci
one
syr
efu
tac
ione
squ
e

e
sti
mene
ces
ari
asa
ntel
osme
dio
sdec
omu
nic
aci
óns
oci
al
.

c
)da
rac
ono
cerl
ospl
ane
s,pr
ogr
ama
syr
eal
iz
aci
one
sde
lGo
bie
rno
,de

c
ual
qui
erades
usi
nst
it
uci
one
sode
pende
nci
asdel
aPr
esi
denc
iadel
a

Re
públ
ic
aydel
apr
opi
aSe
cre
tar
ía.

EXPLI
QELASECRETARI
AGENERALDELACOMI
SIONDELAPAZ:

Sel
eco
noc
eco
moCo
mis
ióndel
aPa
z,s
ufu
nci
óne
slac
oor
dina
ció
nde
l

pr
oce
sodepa
zimpu
lsa
dopo
relGo
bie
rnodel
aRe
públ
ic
a.Su
sobj
eti
cos

f
unda
ment
ale
sso
n:a
)ne
goc
iare
lfi
nde
lenf
rent
ami
ent
oar
mado
,b)c
onf
orma
rel

Fo
roPe
rma
nent
edel
aPa
zyc
)laa
tenc
iónal
asde
manda
sso
cia
lesdel
a
1

po
bla
ció
n,

EXPLI
QUELASECRETARI
AESPECI
FICADEASUNTOSPOLI
TICOSDELAPRESI
DENCI
ADELA

REPUBLI
CA:

Su
pri
mida
.

EXPLI
QUELASECRETARI
AGENERALDELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Esl
amá
simpo
rta
ntedet
oda
s,e
selc
ondu
ctopo
relc
ualpa
sant
odo
slo
s

Ac
uer
dosGu
ber
nat
ivo
sde
lPr
esi
dent
eyl
osMi
nis
ter
ios
,qu
ede
bens
erf
ir
mado
s

po
relPr
esi
dent
e.

Lo
sre
qui
si
tospa
ras
erSe
cre
tar
ioGe
ner
als
onl
osmi
smo
squ
epa
ras
erMi
nis
tr
o

deEs
tado
.

Su
spr
inc
ipa
lesf
unc
ione
sso
n:

a
)so
met
eral
aapr
oba
ció
nde
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
alo
spr
oye
cto
sy

de
másdo
cume
nto
squ
elor
equ
ier
an,a
síc
omoo
tro
sas
unt
ospr
ove
nie
nte
sde

l
osmi
nis
ter
ios
.

b)s
ome
teral
aapr
oba
ció
nde
lPr
esi
dent
elo
sAc
uer
dosGu
ber
nat
ivo
s,r
azó
n

po
rlac
uall
aco
nsu
lto
ríade
lpr
esi
dent
esee
ncu
ent
raa
dsc
rit
aae
sta

s
ecr
eta
ría
.

EXPLI
QUELASECRETARI
APRI
VADADELAPRESI
DENCI
ADELAREPUBLI
CA?

Fu
nci
one
s:

a
)co
nce
dera
udi
enc
iass
oli
ci
tada
s,dea
cue
rdoc
one
lor
dendepr
ior
ida
des
;

b)o
rga
niz
aryc
onv
oca
ras
esi
one
spa
raj
unt
asdeGa
bine
te;

c
)ana
li
zarl
aspe
tic
ione
sdee
nti
dade
sbe
néf
ica
s,pe
rso
nasi
ndi
vidu
ale
s,

a
lca
ldí
asmu
nic
ipa
lese
tc.

EXPLI
QUELASECRETARI
ADERECURSOSHI
DRAULI
COS?

Suo
bje
tiv
ofu
nda
ment
ale
selc
oady
uva
ral
ade
fini
ci
óndeu
napo
lít
ica
1

na
cio
nalde
lagu
a,qu
epe
rmi
tar
eso
lve
rlo
spr
obl
ema
sre
lac
iona
dosc
ons
uus
o,

a
pro
vec
hami
ent
oyc
ons
erv
aci
ón.

EXPLI
QUELAOFI
CINANACI
ONALDESERVI
CIOCI
VIL?

Esu
nade
pende
nci
adel
aPr
esi
denc
iadel
aRe
públ
ic
a,c
onr
angodes
ecr
eta
ría
,

c
uyopr
opó
sit
oese
ldea
dmi
nis
tr
ar,c
onba
see
nlaLe
ydeSe
rvi
ci
oCi
vil
,la
s

r
ela
cio
nesdel
oss
erv
ido
resc
onl
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca.

LaJ
unt
aNa
cio
naldeSe
rvi
ci
oCi
vile
sunó
rga
noc
ole
gia
dof
orma
dopo
r3

mi
embr
osde
signa
dospo
relPr
esi
dent
e,c
uyaf
unc
iónmá
simpo
rta
nte
sese
lde

i
nve
sti
garyr
eso
lve
r,a
dmi
nis
tr
ati
vame
nte
,ena
pel
aci
ónyas
oli
ci
tudde
l

i
nte
res
ado
,la
sre
cla
mac
ione
squ
esu
rja
nco
nmo
tiv
ode
:re
clu
tami
ent
o,s
ele
cci
ón,

no
mbr
ami
ent
o,t
ras
lado
s,s
uspe
nsi
one
s,de
sti
tuc
ione
set
c.

LaOf
ici
naNa
cio
naldeSe
rvi
ci
oCi
vil
,see
nca
rgae
nca
mbi
ode
lpl
ande

c
ali
fi
cac
ióndepu
est
osdel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca;de
lingr
esoa
lSe
rvi
ci
o

Ci
vilpo
rOpo
sic
ión,del
aspe
rmu
tasyt
ras
lado
sdel
oss
erv
ido
respú
bli
cosyde

l
osde
spi
dosdel
ost
raba
jado
respo
ropo
sic
ión.

Su
sfu
nci
one
sso
n:Ay
uda
ralPr
esi
dent
eena
spe
cto
squ
enol
le
vani
mpl
íc
ita

c
ompe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
va.

CUALESSONLASRESPONSABI
LIDADESENLASSECRETARI
ASDELAPRESI
DENCI
AY

VI
CEPRESI
DENCI
A?

Lar
espo
nsa
bil
ida
ddel
osSe
cre
tar
iosdel
aPr
esi
denc
ia,e
sani
veli
nte
rno
,

e
sde
cirs
olof
rent
eas
usu
per
iorj
erá
rqu
ico
,qu
eese
lPr
esi
dent
e.

CUALESSONLASCLASESDESECRETARI
ASDELAPRESI
DENCI
A?

a
)Co
nst
it
uci
ona
lesy
;

b)noCo
nst
it
uci
ona
les
.

CONRESPECTOALASSECRETARI
ASDELAPRESI
DENCI
A,CUALESSUSI
TUACI
ONENLA

J
ERARQUI
AADMI
NISTRATI
VA?
1

Fo
rma
npa
rtedeu
ngr
anó
rga
no,qu
eesl
aPr
esi
denc
iadel
aRe
públ
ic
a,ye
stá
n

s
uje
tasal
aau
tor
ida
dde
lPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a.

QUESONLOSMI
NISTERI
OSDEESTADO?

Lo
smi
nis
ter
iosdeEs
tado
,enGu
ate
mal
a,s
onó
rga
nosu
nipe
rso
nal
es,e
jec
uti
vos

yc
ent
ral
iz
ado
s.

CUALESELORI
GENDELOSMI
NISTERI
OSDEESTADO?

Su
rge
nenGu
ate
mal
a,l
uegode
lpe
río
dor
evo
luc
iona
riode1944,as
eme
janz
ade

l
osMi
nis
tr
osdeEs
tado
,de
lré
gime
nPa
rla
ment
ari
o.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELOSMI
NISTERI
OSDEESTADO?

Suba
sec
ons
ti
tuc
iona
lsee
ncu
ent
rae
nlo
sar

cul
os193a199,Lal
eyde
l

Or
gani
smoEj
ecu
tiv
o,Lal
eyde
lMi
nis
ter
iodeFi
nanz
asPú
bli
case
tc.

CUALESSONLASFUNCI
ONESDELOSMI
NISTROSDEESTADO?

a
)ej
erc
erj
uri
sdi
cci
óns
obr
eto
dasl
asde
pende
nci
asdes
umi
nis
ter
io.

b)no
mbr
aryr
emo
veral
osf
unc
iona
rio
sye
mpl
eado
sdes
ura
mo,c
uandol
ale
ylo

f
acu
ltepa
rae
ll
o.

c
)re
fre
nda
rlo
sde
cre
tos
,ac
uer
dosyr
egl
ame
nto
sdi
cta
dospo
relPr
esi
dent
ede

l
aRe
públ
ic
a,r
ela
cio
nado
sco
nsude
spa
cho
,pa
raqu
eés
tosa
dqu
ier
anv
ali
dez
.

d)Pa
rti
ci
pare
nla
sde
li
ber
aci
one
sde
lCo
nse
jodeMi
nis
tr
osys
usc
ribi
rlo
s

de
cre
tosya
cue
rdo
squ
eelmi
smoe
mit
a.

CUALESSONLOSREQUI
SITOSPARASERMI
NISTRO?

Pa
rapo
ders
erMi
nis
tr
odeEs
tado
,so
ntr
esl
osr
equ
isi
tosne
ces
ari
os:

a
)Se
rgu
ate
mal
tec
o,

b)Ha
ll
ars
eene
lgo
cedes
usde
rec
hosdec
iuda
dano
;
1

c
)Se
rma
yordet
rei
ntaa
ños
;

CUALESSONLASPROHI
BICI
ONESPARASERMI
NISTRODEESTADO?

a
)lo
spa
rie
nte
sde
lPr
esi
dent
eode
lVi
cepr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a,a
síc
omo

l
osdeo
tro
sMi
nis
tr
osdeEs
tado
,de
ntr
ode
lcu
art
ogr
adodec
ons
angu
ini
dady

s
egu
ndodea
fini
dad,

b)l
osmi
nis
tr
osdec
ual
qui
err
eli
gió
noc
ult
o.

c
)lo
squ
eha
bie
ndos
idoc
onde
nado
senj
uic
iodec
uent
as,noh
aya
nso
lve
nta
dos
us

r
espo
nsa
bil
ida
des
.

CUALESSONLASRESPONSABI
LIDADESDELOSMI
NISTROSDEESTADO?

Pu
ede
ninc
urr
ire
nre
spo
nsa
bil
ida
ddet
ipopo
lít
ico
,det
ipoa
dmi
nis
tr
ati
vo,

det
ipope
nal
,ci
vilyl
abo
ral
.Sur
espo
nsa
bil
ida
dadmi
nis
tr
ati
vae
stá

c
ont
empl
adae
nlaLe
ydeRe
spo
nsa
bil
ida
des
.

CUANTOSMI
NISTERI
OSEXI
STENACTUALMENTE?

Enl
aac
tua
li
dads
on12mi
nis
ter
ios
,enl
osdo
spe
río
dosdego
bie
rno

a
nte
rio
res
,ha
nsi
dos
upr
imi
dose
ldeDe
sar
rol
loUr
banoyRu
ralye
ldeAs
unt
os

Es
pec
ífi
cos
.

CUALESSONLOSSI
STEMASDECREACI
ONDELOSMI
NISTERI
OSDEESTADO?

Lo
smi
nis
ter
iosdeEs
tado
,sec
rea
nos
esu
pri
menat
rav
ésdel
amo
dif
ica
ció
n

al
ale
yde
lOr
gani
smoEj
ecu
tiv
o.

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODERELACI
ONESEXTERI
ORES?

a
)Lar
epr
ese
nta
ció
nypr
ote
cci
óndel
osi
nte
res
esdel
aRe
públ
ic
ayl
ainh
ere
nte

al
ade
fens
ade
lho
norys
obe
raní
ade
lpa
íse
nlae
sfe
rai
nte
rna
cio
nal
.

b)Lapo
lít
icai
nte
rna
cio
naldel
aRe
públ
ic
a,

c
)As
unt
osr
ela
cio
nado
sco
nagu
asl
imí
tr
ofe
sei
nte
rna
cio
nal
es,
1

d)Ne
goc
iac
ión,c
ele
bra
ció
n,pr
órr
oga
,mo
dif
ica
ció
nyde
nunc
iadeTr
ata
dos
,

Pa
cto
s,Co
nve
nci
one
syAc
uer
dosI
nte
rna
cio
nal
es.

e
)To
dol
ore
lat
ivoal
aadqu
isi
ci
ón,go
ce,pé
rdi
dayr
ecu
per
aci
óndel
a

Na
cio
nal
ida
dGu
ate
mal
tec
a;

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODEGOBERNACI
ON?

a
)At
ende
rla
sre
lac
ione
sgu
ber
name
nta
lesi
nte
rio
resde
lpa
ís;

b)Ma
nte
nerl
ase
gur
ida
dint
ernayv
ela
rpo
relo
rde
npú
bli
coe
nelt
err
it
ori
o

na
cio
nal
;

c
)Co
mpl
il
arypu
bli
cart
oda
sla
sdi
spo
sic
ione
sle
gal
esdel
aRe
públ
ic
a;

d)Pr
est
are
lse
vic
iodeno
tar
iadode
lEs
tado
;

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODELADEFENSANACI
ONAL?

a
)Co
nst
it
uír
see
nór
ganodec
omu
nic
aci
óne
ntr
eelEj
érc
itodeGu
ate
mal
ayl
os

o
rga
nis
mosde
lEs
tado
.

b)Co
ntr
olal
aadqu
isi
ci
ón,pr
odu
cci
ón,c
ons
erv
aci
ónyme
jor
ami
ent
odel
os

a
rma
ment
osei
mpl
eme
nto
sdegu
err
a;c
)Ti
enec
omof
unc
iónf
unda
ment
al,l
a

de
fens
ays
egu
rida
dde
lpa
ís,ma
nte
nerl
ainde
pende
nci
a,l
aso
ber
aní
a,e
l

h
ono
rdeGu
ate
mal
ayl
aint
ergr
ida
dde
lte
rri
tor
io.

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODEFI
NANZASPUBLI
CAS?

a
)Co
bra
r,r
eca
uda
r,c
ont
rol
ar,f
is
cal
iz
arya
dmi
nis
tr
arl
osi
mpu
est
osye
n

ge
ner
al,t
oda
sla
sde
másr
ent
as,t
ri
but
osoi
ngr
eso
squ
ede
bape
rci
bire
l

Go
bie
rnodel
aRe
públ
ic
a,dec
onf
ormi
dadc
onl
ale
y'

b)Fo
rmu
larypr
epa
rara
nua
lme
nte
,enc
oor
dina
ció
nco
nlaSe
cre
tar
íade
lCo
nse
jo

Na
cio
naldePl
ani
fi
cac
iónEc
onó
mic
a,e
lpr
oye
ctodepr
esu
pue
stodei
ngr
eso
sy

e
gre
sosde
lEs
tado
.

c
)Admi
nis
tr
ar,e
jec
uta
ryl
iqu
ida
relPr
esu
pue
stoa
nua
ldei
ngr
eso
sye
gre
sos

de
lEs
tado
;

d)Ll
eva
rlac
ont
abi
li
daddel
ana
ció
n'
1

e
)Admi
nis
tr
are
lsi
st
emaa
dua
ner
ode
lpa
ís;

f
)Pr
omo
verl
asa
cci
one
sju
dic
ial
esne
ces
ari
asqu
eseo
rigi
nenpo
rade
udo
sal

f
is
co.

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODEEDUCACI
ON?

a
)fo
rmu
lar
,apr
oba
rydi
ri
girl
apo
lít
icae
duc
ati
vade
lpa
ís;

b)pr
omo
verl
apa
rti
ci
pac
ióndel
aco
muni
dade
nelpr
oce
soe
duc
ati
vona
cio
nal
;

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODESALUDPUBLI
CAYASI
STENCI
ASOCI
AL?

a
)Laa
tenc
iónmé
dic
apr
eve
nti
vayc
ura
tiv
a,a
mbu
lat
ori
ayh
ospi
tal
ari
a;

b)At
enc
ióndee
mer
genc
iasypr
ime
rosa
uxi
li
os,s
umi
nis
tr
odeme
dic
ina
saba
jo

c
ost
oogr
atu
ita
s;

c
)Co
ntr
ole
pide
mio
lógi
coypr
eve
nti
vodee
nde
mia
sye
pide
mia
s;

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODETRABAJ
OYPREVI
SIONSOCI
AL?

a
)Di
seña
r,di
ri
gir
,or
ient
arya
mpl
ia
rla
spo
lít
ica
senma
ter
iadet
raba
joy

pr
evi
si
óns
oci
al
;

b)Re
ver
ti
rla
ste
nde
nci
asa
ctu
ale
sdel
aec
ono
mía
,elpr
obl
emade
lde
sempl
eoy

l
asu
per
aci
ónde
lsu
bempl
eo;

c
)Re
duc
ció
ndel
aeda
dder
eti
rode
lempl
eadoqu
esede
senv
uel
vede
ntr
ode
l

s
ist
emapr
odu
cti
vo;

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODEECONOMI
A?

a
)Lo
gra
relme
jora
pro
vec
hami
ent
odel
osr
ecu
rso
nna
cio
nal
es,f
ome
nta
r,

de
sar
rol
la
rye
xpa
ndi
relc
ome
rci
ona
cio
nalei
nte
rna
cio
nal
;

b)r
egi
st
raryc
ont
rol
arl
ase
mpr
esa
sindu
str
ial
esyc
ome
rci
al
es;

c
)Ot
orga
rinc
ent
ivo
sal
ase
mpr
esa
sindu
str
ial
esqu
esee
sta
ble
zca
nene
l

i
nte
rio
rdel
are
públ
ic
aqu
eco
ntr
ibu
yana
síal
ade
sce
ntr
ali
zac
ión;

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODEAGRI
CULTURA,GANADERI
AYALI
MENTACI
ON?
1

a
)Fo
rmu
larya
pli
carl
aspo
lít
ica
sdede
sar
rol
loa
grí
col
a,c
one
lpr
opó
sit
ode

i
ncr
eme
nta
rlapr
odu
cci
óna
li
ment
ari
ade
lpa
ís;

b)Di
seña
rye
jec
uta
rlo
spl
ane
sagr
ope
cua
rio
s;

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODECOMUNI
CACI
ONES,TRANSPORTEYOBRASPUBLI
CAS?

a
)Di
ri
girl
asa
cci
one
senc
ami
nada
sapr
oye
cta
ryc
oor
dina
rla
sobr
asys
erv
ici
os

del
oss
ist
ema
sdet
ras
por
teyc
omu
nic
aci
one
s;

b)Co
nst
ruc
ció
ndel
ainf
rae
str
uct
urane
ces
ari
apa
rada
rso
por
teal
as

a
cti
vida
dese
conó
mic
asys
oci
al
esde
lpa
íse
nla
sár
easdec
omu
nic
aci
one
sy

t
rans
por
te.

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODEENERGI
AYMI
NAS?

a
)Ef
ect
ivi
dade
nelma
nej
oya
pro
vec
hami
ent
odel
osr
ecu
rso
sene
rgé
tic
osy

mi
ner
osde
lte
rri
tor
iona
cio
na;

b)Bu
sca
rme
jor
esf
orma
sdea
pro
vec
harl
aene
rgí
aya
ume
nta
rlae
fic
ienc
iae
nel

c
ons
umodel
ami
sma
.

QUELECOMPETEALMI
NISTERI
ODECULTURAYDEPORTES?

a
)Ele
stu
dioyc
ono
cimi
ent
odel
are
ali
dadc
ult
ura
lde
lpa
ís,pa
ral
ame
jor

c
ompr
ens
ióndel
ahe
ter
oge
nei
dads
oci
ocu
ltu
ral
:

b)Pr
ocu
rao
por
tuni
dade
sar

st
icoc
ult
ura
lesyde
por
ti
vaspa
ral
os

gu
ate
mal
tec
os.Elde
por
tede
lqu
eseo
cupae
steMi
nis
ter
ioe
seldet
ipo

r
ecr
eat
ivo
,pu
ese
lde
por
tepr
ofe
sio
nalye
les
col
ars
onc
ompe
tec
niadel
aCDAGy

e
lMi
nis
ter
iodeEdu
cac
iónr
espe
cti
vame
nte
.

NOTA:LOS MI
NISTERI
O DE DESARROLLO URBANO Y RURAL Y ASUNTOS ESPECI
FICOS

FUERON

SUPRI
MIDOS.

EXPLI
QUEELRECURSODEREPOSI
CIONCOMOMEDI
ODEI
MPUGNACI
ONDELOSACTOSDE
1

LOS

MI
NISTERI
OS:

Es
ter
ecu
rsoe
sunme
diodec
ont
rol
,qu
eti
ene
nlo
spa
rti
cul
are
s,pa
ra

o
pone
rseal
asde
cis
ione
s,r
eso
luc
ione
sya
cto
squ
eemi
tenl
osMi
nis
ter
iosde

Es
tado
;see
ncu
ent
rar
egu
ladoe
nela
rtí
cul
o7del
aLe
ydel
oCo
nte
nci
oso

Admi
nis
tr
ati
voUna
spe
ctoi
mpo
rta
ntee
seldequ
ela
súni
casr
eso
luc
ione
squ
eso
n

s
uce
pti
ble
sdes
err
ecu
rri
dasme
dia
ntel
are
pos
ici
óns
ona
que
ll
aso
rigi
nar
iasde
l

Mi
nis
tr
o;s
ell
amao
rigi
nar
ias
,al
asqu
esede
riv
andel
aco
mpe
tenc
iae
xcl
usi
va

de
lór
gano
.

Es
ter
ecu
rsot
ambi
éns
eenc
uent
rar
egu
ladode
ntr
ode
lCó
digoTr
ibu
tar
ioe
nsu

a
rtí
cul
o158c
ondi
fer
ent
epr
oce
dimi
ent
oqu
eenl
aLe
ydel
oCo
nte
nci
oso

a
dmi
nis
tr
ati
vo.Ene
stec
aso
,elr
ecu
rsos
ólopr
oce
dec
ont
ral
asr
eso
luc
ione
s

o
rigi
nar
iasde
lMi
nis
ter
iodeFi
nanz
asPú
bli
cas
.

Elr
ecu
rsoder
epo
sic
ións
epl
ant
eac
ont
ral
asr
eso
luc
ione
sde
lMi
nis
tr
ode

Es
tadoye
sélmi
smoqu
ienr
esu
elv
eelr
ecu
rsoyc
one
star
eso
luc
iónqu
eda

a
got
adal
aví
aadmi
nis
tr
ati
va,c
onl
ocu
ale
lpa
rti
cul
arqu
edae
nli
ber
tadde

a
cudi
ral
aví
aju
dic
ialai
nic
iarpr
oce
soCo
nte
nci
osoa
dmi
nis
tr
ati
vo.

QUESONLOSVI
CEMI
NISTROSDEESTADO?

So
nór
gano
suni
per
sona
les
,co
nfu
nci
one
sint
erna
sya
demá
sso
nór
gano
sde

s
upl
enc
ia,pu
esu
nades
usf
unc
ione
sese
nca
rga
rsede
lDe
spa
choe
nau
senc
iade
l

t
it
ula
rde
lMi
nis
ter
io.

Lo
svi
cemi
nis
ter
ioss
ecr
eanc
onl
aopi
nió
nfa
vor
abl
ede
lCo
nse
jodeMi
nis
tr
os

yl
aemi
si
óndeu
nAc
uer
dogu
ber
nat
ivo
.La
sca
li
dade
sre
que
rida
spa
ras
er

Vi
cemi
nis
tr
oso
nla
smi
sma
squ
epa
ras
erMi
nis
tr
o.Suf
unc
iónpr
inc
ipa
lesl
ade

s
upl
irl
aau
cenc
iade
lMI
nst
ro,pe
roa
demá
sso
nlo
senc
arga
dosde
lré
gime
n

i
nte
rio
rde
lór
gano
.

CUALESSONLASRESPONSABI
LIDADESDELOSVI
CEMI
NISTROSDEESTADO?

Co
monos
onó
rga
nosc
onc
ompe
tenc
ianopu
ede
ninc
urr
ire
nre
spo
nsa
bil
ida
d
1

a
dmi
nis
tr
ati
va,ye
nelc
asoe
nqu
equ
ede
nenc
arga
dosde
lDe
spa
cho
,su

r
espo
nsa
bil
ida
dadmi
nis
tr
ati
vas
eráe
nca
li
daddeMi
nis
tr
oynodeVi
cemi
nis
tr
o.

EXPLI
QUELOREFERENTEALAI
MPUGNACI
ONDELOSACTOSDELOSVI
CEMI
NISTROSDE

ESTADO:

Co
monot
iene
nco
mpe
tenc
ia,nopu
ede
nse
rimpu
gna
dass
usa
ctu
aci
one
s.

QUESONLASDI
RECCI
ONESGENERAL?

La
sDi
rec
cio
nesGe
ner
ale
sso
nór
gano
sce
ntr
ali
zado
s,u
nipe
rso
nal
esyt
écni
co

a
dmi
nis
tr
ati
vosqu
ede
pende
ndi
rec
tame
ntede
lÑi
nis
tr
oyVi
cemi
nis
tr
odeEs
tado
,

de
lpr
ime
ropo
rco
mpe
tenc
iayde
lse
gundopo
rco
ordi
nac
ióni
nte
rnade
lór
gano
.

Ex
ist
ena
lgu
nasDi
rec
cio
nesqu
enoe
jer
cenc
ompe
tenc
iayqu
eso
loc
umpl
en

f
unc
ione
sté
cni
cas
,po
rej
empl
o:l
aDi
rec
ció
nTé
cni
cade
lPr
esu
pue
sto
.

CUALESELORI
GENDELASDI
RECCI
ONESGENERALES?

La
sDGs
urge
nco
moc
ons
ecu
enc
iadel
agr
anc
ant
ida
ddec
ompe
tenc
iasqu
e

de
sar
rol
la
nlo
sMi
nis
ter
ios
,po
rloc
uall
ama
yor
íadee
ll
ase
stá
ndo
tada
sde

c
ompe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
va.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELASDI
RECCI
ONESGENERALES?

La
sDi
rec
cio
nesGe
ner
ale
ssee
ncu
ent
ranr
egu
lada
s,pr
inc
ipa
lme
ntee
nlaLe
y

de
lOr
gani
smoEj
ecu
tiv
o,pe
roa
demá
ssee
ncu
ent
randi
spo
sic
ione
sat
ine
nte
sal
as

mi
sma
seno
tra
sle
yeso
rdi
nar
ias
,co
mo:l
ade
lMi
nis
ter
iodeFi
nanz
asPú
bli
cas
,

l
adeMi
nas
,ladeMI
gra
ció
net
c.

1.
8.3DI
RECCI
ONESGENERALESI
MPORTANTES:

CUALESSONLASDI
RECCI
ONESGENERALESDELMI
NISTERI
ODEGOBERNACI
ONMAS

I
MPORTANTES?
1

a
)Di
rec
ció
nGe
ner
aldel
aPo
lic
íaNa
cio
nal
:See
nca
rgadea
tende
rlo

r
ela
tiv
oal
ase
gur
iadc
iuda
dana
,pr
eve
nci
óndede
li
tosyde
más

i
nfr
acc
ione
sal
ale
y.See
ncu
ent
ras
upe
dit
adae
ngr
anpa
rteal
a

Fi
sca

aGe
ner
aldel
aNa
ció
nenl
oto
cant
eai
nve
sti
gac
ióne
nma
ter
ia

pe
nalyde
pendedi
rec
tame
nte
,ene
lár
eaa
dmi
nis
tr
ati
va,de
lMi
nis
ter
io

deGo
ber
nac
ión.

b)Di
rec
ció
nGe
ner
aldel
aGu
ardi
adeHa
cie
nda
:Suf
unc
ióne
spr
eve
niry

c
omba
tire
lco
ntr
aba
ndoyl
ade
fra
uda
ció
nenl
osdi
st
int
osr
amo
sdel
a

Ha
cie
ndaPú
bli
ca,a
síc
omol
osde
li
tosyf
alt
asqu
eal
ter
ene
lor
den


bli
co;t
ambi
énde
bev
ela
rpo
rlapr
ote
cci
óndel
osv
alo
res

a
rqu
eol
ógi
cosyf
ore
sta
les
.

c
)Di
rec
ció
nGe
ner
alde
lSi
st
emaPe
nit
enc
iar
io:Esr
espo
nsa
bledel
a

r
eha
bil
it
aci
ónyr
eadpt
aci
óns
oci
aldel
osi
nte
rno
s;s
eenc
argade

a
dmi
nis
tr
are
lsi
st
emac
arc
ela
riode
lpa
ís.

d)Di
rec
ció
nGe
ner
aldeMi
gra
ció
n:Esl
aenc
arga
dadepr
opo
nerl
apo
lít
ica

mi
gra
tor
iamá
sade
cua
da,a
lOr
gani
smoEj
ecu
tiv
o,a
lcu
ala
demá
s,l
e

s
ugi
erel
ane
goc
iac
ióndeTr
ata
dosyCo
nve
nio
s.Ent
reo
tra
s,t
ambi
én

t
ienel
afu
nci
óndee
xpe
dirpa
sapo
rte
syc
onc
ede
rvi
sasdei
ngr
esoa
l

pa
ís,c
uandoa
síl
ose
ñal
elal
ey.

e
)Di
ari
odeCe
ntr
oAmé
ric
a:See
nca
rgadepu
bli
carl
asi
nfo
rma
cio
nes

e
mana
dasdea
cto
spo
lít
ico
sya
dmi
nis
tr
ati
vosde
lGo
bie
rno
,as
íco
mo

Ac
uer
dosGu
ber
nat
ivo
s,Mi
nis
ter
ial
esye
selc
ana
lat
rav
ésde
lcu
als
e

pr
omu
lga
nla
sle
yes
.Ta
mbi
énpu
bli
car
eso
luc
ione
sdel
aCCdel
aCSJyde
l

TSE.

f
)Ti
pogr
afí
aNa
cio
nal
:El
abo
raf
oll
eto
s,l
ibr
osdea
uto
resna
cio
nal
es,

f
ormu
lar
iospa
rac
asit
oda
sla
sde
pende
nci
asde
lEj
ecu
tiv
o,

r
eco
pil
aci
one
sdel
eye
s,c
ódi
gos
,as
íco
mol
apu
bli
cac
ióndea
lgu
nos

a
cto
squ
epo
rma
nda
tol
ega
lde
bens
erpu
bli
cado
sene
ldi
ari
oof
ici
al
:

ma
tri
moni
odee
xtr
anj
ero
sco
ngu
ate
mal
tec
os,r
ect
if
ica
cio
nesdepa
rti
das

dena
cimi
ent
oet
c.
1

CUALES SON LAS DI


RECCI
ONES GENERALES MAS I
MPORTANTES DEL MI
NISTERI
O DE

FI
NANZAS

PUBLI
CAS?

a
)Di
rec
ció
nGe
ner
aldeRe
nta
sInt
erna
s:Enc
arga
dadel
are
cau
dac
ión,

c
ont
rolyf
is
cal
iz
aci
óndel
osi
mpu
est
osyde
mási
ngr
eso
squ
epe
rci
bee
l

Es
tado
,cu
yar
eca
uda
ció
nnoe
stée
nco
menda
daao
trai
nst
it
uci
ón.

b)Di
rec
ció
ndeFi
nanc
iami
ent
oEx
ter
noyFi
dei
comi
so:Sumi
si
óne
sma
nte
ner

e
lre
gis
tr
oyc
ont
roldel
ospa
gosdel
ade
udae
xte
rna
,as
íco
mol
a

c
ons
ti
tuc
ióndef
ide
ico
mis
ospa
rai
nve
rsi
óns
oci
al
.

c
)Di
rec
ció
ndeAná
li
si
sFi
sca
l:Enc
arga
dadea
nal
iz
are
limpa
ctodel
as

r
efo
rma
str
ibu
tar
ias
,as
íco
modepr
opo
nerl
amo
der
niz
aci
óndel
a

l
egi
sl
aci
ónt
ri
but
ari
a.

d)Di
rec
ció
nTé
cni
cade
lPr
esu
pue
sto
:See
nca
rgadef
ormu
lare
lpr
esu
pue
sto

dei
ngr
eso
sye
gre
sosde
lEs
tado
.

e
)Di
rec
ció
nGe
ner
aldeAdu
ana
s:See
nca
rgadene
goc
iarl
auni
fi
cac
ióny

mo
dif
ica
ció
ndel
ast
asa
sar
anc
ela
ria
sydel
are
cau
dac
ióna
dua
ner
a.

f
)Di
rec
ció
ndeCa
tas
tr
oyAv
alú
odeBi
ene
sInmu
ebl
es:I
mpl
eme
nta
ció
nde
l

pl
andede
pur
aci
ónya
ctu
ali
zac
ióndel
osgr
ande
sco
ntr
ibu
yent
espo
r

me
diodec
ompu
tado
ras
;see
nca
rgadede
sce
ntr
ali
zare
lsi
st
emadec
ont
rol

ypa
gode
lImpu
est
oUni
cos
obr
eInmu
ebl
es.

CUALES SON LAS DI


RECCI
ONES GENERALES MAS I
MPORTANTES DEL MI
NISTERI
O DE

ENERGI
AY

MI
NAS?


lsee
ncu
ent
rans
uje
tasl
ass
igu
ient
esDG:deHi
dro
car
bur
os,deMi
ner
íá,de

Ene
rgí
aNu
cle
ar.

CUALESSONLASDI
RECCI
ONESGENERALESMASI
MPORTANTESDELMI
NISTERI
ODE

AGRI
CULTURA,GANADERI
AYALI
MENTACI
ON?
1


lpe
rte
nec
enl
ass
igu
ient
esi
nst
it
uci
one
s:Di
rec
ció
nGe
ner
aldeSe
rvi
ci
os

Agr
íco
las
,DGdeSe
rvi
ci
osPe
cua
rio
s,

DGdebo
squ
esyv
idas
il
ves
tr
e,I
nst
it
utodeCi
enc
iayTe
cno
logí
áAgr
íco
las
,

I
nst
it
utoNa
cio
naldeCo
mer
cia
li
zac
iónAgr
íco
la,Empr
esadePr
odu
cto
sLá
cte
osde

As
unc
iónMi
ta,I
nst
it
utoNa
cio
naldeTr
ans
for
mac
iónAgr
ari
a,e
tc.

CUALESSONLASDI
RECCI
ONESGENERALMASI
MPORTANTESDELMI
NISTERI
ODEECONOMI
A?

I
ncl
uyel
ass
igu
ient
esde
pende
nci
as:Di
rec
ció
ndePo
lít
icaI
ndu
str
ial
,

Di
rec
ció
nGe
ner
aldeCo
mer
cioEx
ter
ior
,Di
rec
ció
nGe
ner
aldeCo
mer
cioI
nte
rio
r,

Di
rec
ció
ndeI
nte
gra
ció
nEc
onó
mic
a,Re
gis
tr
oMe
rca
nti
l,Re
gis
tr
odel
aPr
opi
eda
d

I
ndu
str
ial
,Ins
ti
tut
oNa
cio
naldeEs
tadí
st
icae
tc.

CUALESSONLASDI
RECCI
ONESGENERALESMASI
MPORTANTESDELMI
NISTERI
ODE

COMUNI
CACI
ONES,TRANSPORTEYOBRASPUBLI
CAS?

Aba
rcal
ass
igu
ient
esde
pende
nci
as:Di
rec
ció
nGe
ner
aldeObr
asPú
bli
cas
,

Uni
dadSe
cto
ria
ldePl
ani
fi
cac
ión,Di
rec
ció
nGe
ner
aldeAe
roná
uti
caCi
vil
,

Di
rec
ció
nGe
ner
aldeCo
rre
osyTe
légr
afo
s,Di
rec
ció
nGe
ner
aldeRa
dio
dif
usi
óny

Te
lev
isi
ónNa
cio
nal
,Di
rec
ció
nGe
ner
aldeTr
ans
por
te,I
NSI
VUMEH.

CUALESSONLASATRI
BUCI
ONESDELASDI
RECCI
ONESGENERALES?

La
sat
ri
buc
ione
sdel
asDGc
omoc
ual
qui
ero
troó
rga
nodel
aAPs
eenc
uent
ran

c
ont
eni
dase
nla
sno
rma
sju
rídi
casdel
asqu
ele
spr
ovi
enel
aco
mpe
tenc
ia,

a
lgu
nasdee
ll
ass
ere
fie
renal
aes
tr
uct
urayc
ompe
tenc
iadel
asmi
sma
s(Le
yde

Mi
gra
ció
n)yo
tra
sape
nasc
ont
iene
nal
guna
sco
mpe
tenc
iasde
ntr
odeo
troc
úmu
lode

di
spo
sic
ione
s(Le
yde
lIVA)
.

CUALESSONLASRESPONSABI
LIDADESDELASDI
RECCI
ONESGENERALES?

Alt
rat
ars
edeó
rga
nose
jec
uti
vos
,qu
eej
erc
enc
ompe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
vay

qu
epo
rlot
ant
odi
cta
nre
sol
uci
one
sye
jec
uta
nac
tosa
dmi
nis
tr
ati
vos
,esc
lar
o

qu
ees
táns
uje
tosal
aimpu
gna
cio
óndel
osmi
smo
s,yai
ncu
rri
ren
1

r
espo
nsa
bil
ida
dfr
ent
eal
ospa
rti
cul
are
s.Laf
ormadede
duc
irl
e

r
espo
nsa
bil
ida
desa
dmi
nis
tr
ati
vasau
nDi
rec
torGe
ner
ale
sat
rav
ésde
l

Re
cur
sodeRe
voc
ato
ria
.

QUESONLASDI
RECCI
ONESTECNI
CAS?

Noe
stá
nsu
jet
asa
linc
urr
imi
ent
oenr
espo
nsa
bil
ida
despa
rac
onl
os

pa
rti
cul
are
s,pu
esa
lse
rór
gano
sdea
ses
orí
a,noe
jer
cenc
ompe
tenc
ia

a
dmi
nis
tr
ati
va.

CUALESSONLASDI
VISI
ONESADMI
NISTRATI
VAS?

La
sdi
rec
cio
nesge
ner
ale
snos
one
lúl
ti
moe
sca
lóndel
aje
rar
quí
a

a
dmi
nis
tr
ati
va,po
rde
baj
odee
ll
ase
xis
ten:u
nida
deso
per
ati
vas
,de
par
tame
nto
s,

de
cci
one
s,di
vis
ione
syo
tra
ssu
bdi
vis
ione
squ
enos
iempr
eti
ene
nca
rác
ter

pe
rma
nent
e.

CONRELACI
ONALASDI
RECCI
ONESGENERAL,EXPLI
QUEELRECURSODEREVOCATORI
A:

Esu
nme
diodec
ont
rolqu
elo
spa
rti
cul
are
sti
ene
n,pa
rao
pone
rseal
as

r
eso
luc
ione
sya
cto
sdel
asDi
rec
cio
nesGe
ner
ale
s.Sel
ell
amat
ambi
én,r
ecu
rso

J
erá
rqu
ico
,pu
ese
sels
upe
rio
rje
rár
qui
code
lDi
rec
torGe
ner
al,e
sde
cir
,el

Mi
nis
tr
odeEs
tado
,qu
ienr
esu
elv
eelr
ecu
rso
.

Unc
asoe
spe
cia
llopr
ese
ntae
lRe
gis
tr
odel
aPr
opi
eda
dIndu
str
ial
,elc
ual
,

s
egú
nelc
onv
eni
oce
ntr
oame
ric
anopa
ral
apr
ote
cci
óndel
apr
opi
eda
dindu
str
ial
,

t
ienel
aca
tego
ríadeDi
rec
ció
nGe
ner
al,po
rloqu
esu
sre
sol
uci
one
s,t
ambi
én

e
sta
naf
ect
asa
lRe
cur
sodeRe
voc
ato
ria
;ene
stec
asoe
spe
cia
l,e
lre
cur
sode
be

pl
ant
ear
sec
ona
uxi
li
odea
boga
do.

QUESONLASENTI
DADESYORGANOSDECONSULTA?

So
nlo
senc
arga
dosdea
ses
ora
ruo
pina
rso
brel
ospr
oce
dimi
ent
os,r
eso
luc
ione
s

ya
cto
squ
elaa
dmi
nis
tr
aci
óne
jec
uti
vade
bee
mit
iror
eal
iz
ar.Es
taa
ses
orí
ase

daat
rav
ésde
ldi
ctá
men,qu
eesl
are
spu
est
até
cni
caoj
urí
dic
aqu
eeló
rga
node
1

c
ons
ult
ada
,al
aso
lic
itu
ddea
ses
orí
ade
lint
ere
sado
.

CUALESSUORI
GEN?

See
ncu
ent
rae
nlane
ces
ida
ddel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cadeba
sars
us

a
ctu
aci
one
senl
eyya
jus
tada
sano
rma
sté
cni
cas
.

CUALESSUCLASI
FICACI
ON?

Au
nqu
eex
ist
endi
ver
sasc
las
es,l
asmá
simpo
rta
nte
sso
n:

a
)co
nsu
ltaj
urí
dic
a:qu
eser
eal
iz
aat
rav
ésdea
boga
dosc
ons
ult
ore
sdel
aA.
P.,

s
ufi
nal
ida
desl
adequ
eeló
rga
noa
dmi
nis
tr
ati
voa
ldi
cta
rsu
sre
sol
uci
one
s

oa
cto
s,s
eape
gueal
asno
rma
sle
gal
esv
ige
nte
s.

b)c
ons
ult
até
cni
ca:e
slaqu
esede
sar
rol
lapo
rpe
rso
nasv
ers
ada
senl
ama
ter
ias

e
spe
cia
li
zada
sdel
aci
enc
iayl
até
cni
ca.

c
)co
nsu
ltapo
lít
ica
:ta
mbi
énl
are
ali
zanpe
rso
nase
spe
cia
li
zada
s,qu
eac
ons
eja
n

al
osó
rga
nosqu
eej
erc
enf
unc
ione
spo
lít
ica
s,c
omoe
lPr
esi
dent
eol
os

Mi
nis
tr
os,ae
fec
todequ
esu
sac
cio
nesdet
ipopo
lít
ico
,see
nca
mine
nal

bi
ene
sta
rge
ner
al.

EXPLI
QUELORELATI
VOALAPROCURADURI
AGENERALDELANACI
ON:

Suf
unc
ión,a
demá
sdel
ayac
ons
igna
dadee
jer
cerl
ape
rso
ner
íade
lEs
tado
,es

l
adea
ses
ora
ral
osó
rga
nosye
nti
dade
ses
tat
ale
s.

Lapr
ocu
radu
ríae
stáac
argodeu
nPr
ocu
rado
rGe
ner
aldel
aNa
ció
n,qu
iene
s

de
signa
doypu
edes
err
emo
vidopo
relPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a.Pa
ras
er

pr
ocu
rado
rser
equ
ier
ete
nerl
asmi
sma
sca
li
dade
squ
epa
ras
erMa
gis
tr
adodel
a

Co
rteSu
pre
madeJ
ust
ici
a.

Ent
reo
tra
s,(
yade
másdel
asy
aci
tada
s)l
asPr
ocu
radu
ríaGe
ner
alt
ienel
as

s
igu
ient
esa
tri
buc
ione
s:

a
)int
erv
eni
r,s
ias
ílodi
spo
nee
lej
ecu
tiv
o,e
nlo
sne
goc
iosqu
eint
ere
senal
a

na
ció
n;
1

b)r
epr
ese
nta
rpr
ovi
si
ona
lme
nteal
osi
nca
pac
es,a
use
nte
syme
nor
es,mi
ent
ra

e
sto
snot
enga
npe
rso
ner
ole
gít
imo
.

c
)as
eso
rarj
urí
dic
ame
nteal
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cae
nto
dosl
osc
aso
senqu
e

l
ami
smal
ore
qui
era
.

QUEESLASECCI
ONDEPROCURADURI
A?

Esl
aqu
eti
eneas
uca
rgol
ape
rso
ner
íadel
ana
ció
nyl
are
pre
sent
aci
óny

de
fens
adel
aspe
rso
nasaqu
eser
efi
erel
ale
y.

QUEESLASECCI
ONDECONSULTORI
A?

Esl
aenc
arga
dadea
ses
ora
ral
osMi
nis
ter
iosyde
másde
pende
nci
ase
sta
tal
es

e
nto
dosa
que
ll
osa
sunt
ose
nqu
e,s
int
ene
rint
erv
enc
ióno
bli
gat
ori
a,s
ele
s

ma
ndeo
ír.

EXPLI
QUELORELATI
VOALMI
NISTERI
OPUBLI
CO?

Esu
nai
nst
it
uci
óna
uxi
li
ardel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
caydel
osTr
ibu
nal
es,

deo
rige
nco
nst
it
uci
ona
l,c
onf
unc
ione
sau
tóno
masyc
uyopr
inc
ipa
lfi
nesv
ela
r

po
rele
str
ict
ocu
mpl
imi
ent
odel
asl
eye
s.

ElFi
sca
lGe
ner
alde
bes
erno
mbr
adopo
relPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a,du
rae
n

s
usf
unc
ione
s4a
ñosypu
edes
err
emo
vidopo
rca
usaj
ust
a.

CUALESSONLASFUNCI
ONESDELFI
SCALGENERAL?

a
)ej
erc
erl
aac
ció
npe
nalpú
bli
ca;

b)r
emi
ti
ralEj
ecu
tiv
oya
lCo
ngr
esoe
lpr
oye
ctodepr
esu
pue
stodel
a

i
nst
it
uci
ón.

c
)ef
ect
uarl
osno
mbr
ami
ent
os,a
sce
nso
s,t
ras
lado
sde
lpe
rso
nala
dmi
nis
tr
ati
voy

des
erv
ici
odel
ains
ti
tuc
ión.

QUESONLASASESORI
ASTECNI
CASYJ
URI
DICAS?

Ladi
fer
enc
iae
ntr
euna
syo
tra
s,e
str
ibae
nlama
ter
iae
nqu
esede
sar
rol
la
n,
1

l
ast
écni
cass
ere
fie
renaa
spe
cto
sci
ent
íf
ico
sdeu
nas
unt
o,yl
asj
urí
dic
as,no

ne
ces
it
ane
xpl
ic
aci
ón.

EXPLI
QUELORELATI
VOALI
NSTI
TUTODEFOMENTOMUNI
CIPAL:

Suf
unc
ióne
sladepr
omo
vere
lpr
ogr
esodel
osmu
nic
ipi
osat
rav
ésdel
a

a
ses
orí
até
cni
cayf
ina
nci
eraal
asmu
nic
ipa
li
dade
s,a
síc
omodea
sis
tenc
iae
n

ma
ter
iaa
dmi
nis
tr
ati
va.

QUEESLACONTRALORI
AGENERALDECUENTAS?

Esu
nai
nst
it
uci
ónt
écni
ca,de
sce
ntr
ali
zada
,co
nfu
nci
one
sdef
is
cal
iz
aci
ónde

l
osi
ngr
eso
s,e
gre
sosye
nge
ner
al,det
odoi
nte
résh
ace
nda
riodel
oso
rga
nis
mos

de
lEs
tadoydec
ual
qui
erc
ont
rat
is
tadeo
bra
spú
bli
casydec
ual
qui
erpe
rso
na

qu
epo
rde
lega
ció
nde
lEs
tado
,ma
nej
efo
ndo
spú
bli
cos
.

EXPLI
QUELORELATI
VOALACOMI
SIONDEDERECHOSHUMANOS?

Sei
nte
grac
onu
ndi
put
adodec
adapa
rti
dor
epr
ese
nta
dode
ntr
ode
lpe
río
do

c
orr
espo
ndi
ent
e.Su
sat
ri
buc
ione
ssee
ncu
ent
rane
nlaLe
ydel
aCo
mis
iónye
l

Pr
ocu
rado
rdel
osDe
rec
hosHu
mano
s.

EXPLI
QUELORELATI
VOALPROCURADORDELOSDERECHOSHUMANOS?

Ese
lec
topo
relpl
enode
lco
ngr
eso
,deu
nat
ernapr
opu
est
apo
rlac
omi
si
ónde

l
osDe
rec
hosHu
mano
s;du
rac
inc
oaño
sens
usf
unc
ione
s.

Ent
ress
usa
tri
buc
ione
spo
demo
sci
tar
:

a
)inv
est
iga
rto
dac
las
edede
nunc
iasqu
eles
eanpl
ant
eada
sso
brev
iol
aci
one
sa

l
osDe
rec
hosHu
mano
s.

b)Re
come
nda
rpr
ova
daopú
bli
came
nteal
osf
unc
iona
rio
s,l
amo
dif
ica
ció
nde
l

c
ompo
rta
mie
ntoa
dmi
nis
tr
ati
voo
bje
tado
.

c
)Emi
ti
rce
nsu
rapú
bli
capo
rac
tosoc
ompo
rta
mine
tose
nco
ntr
adel
osde
rec
hos

c
ons
ti
tuc
iona
les
.
1

EXPLI
QUELORELATI
VOALALACORTEDECONSTI
TUCI
ONALI
DAD:

Esu
ntr
ibu
nalpe
rma
nent
edej
uri
sdi
cci
ónpr
iva
tiv
a,c
uyaf
unc
ióne
senc
iale
s

l
ade
fens
ade
lor
denc
ons
ti
tuc
iona
l;a
ctú
aco
mot
ri
buna
lco
legi
adoc
on

i
nde
pende
nci
adel
osde
máso
rga
nis
mosde
lEs
tadoye
jer
cef
unc
ione
ses
pec
ífi
cas

qu
elea
signa
nlaCo
nst
it
uci
ónyl
ale
yes
pec
ífi
cadel
ama
ter
ia.

LaCCs
eint
egr
aco
n5ma
gis
tr
ado
sti
tul
are
sy5s
upl
ent
es,e
nca
sodequ
ela

c
ort
eco
noz
cadei
nco
nst
it
uci
ona
li
dade
senc
ont
rade
lCo
ngr
eso
,laCSJ
,el

Pr
esi
dent
eoe
lVi
cepr
esi
dent
e,e
lnú
mer
odema
gis
tr
ado
sau
ment
aráa7.

CUALESLACOMPETENCI
AYFUNCI
ONESDELAC.
C.?

Lapr
inc
ipa
lesl
ade
fens
ade
lor
denc
ons
ti
tuc
iona
l,pe
roa
demá
s:

a
)co
noc
imi
ent
odel
aac
ció
ndei
nco
nst
it
uci
ona
li
dade
núni
cai
nst
anc
ia.

b)s
eró
rga
nodec
ons
ult
adel
oso
rga
nis
mosde
lEs
tado
,so
brec
ons
ti
tuc
iona
li
dad

det
rat
ado
s,c
onv
eni
osypr
oye
cto
sdel
ey.

c
)co
noc
imi
ent
odet
odaa
pel
aci
óne
nma
ter
iadea
mpa
roye
nma
ter
iade

c
ons
ti
tuc
iona
li
dad.

EXPLI
QUELORELATI
VOALTRI
BUNALSUPREMOELECTORAL:

Esu
nor
gani
smoi
nde
pendi
ent
e,qu
eco
nst
it
uyel
amá
ximaa
uto
rida
denma
ter
ia

e
lec
tor
al,e
stái
nte
gra
dopo
r5ma
gis
tr
ado
sti
tul
are
sy5s
upl
ent
es.

CUALESSONLASATRI
BUCI
ONESYFUNCI
ONESDELTSE?

a
)co
nvo
caryo
rga
niz
arl
ospr
oce
sose
lec
tor
ale
s;de
cla
rare
lre
sul
tadoyl
a

v
ali
dezdel
ase
lec
cio
neso
,ens
uca
so,l
anu
lida
dpa
rci
alot
ota
ldel
asmi
sma
s

ya
dju
dic
arl
osc
argo
sdee
lec
ció
npo
pul
ar;

b)r
eso
lve
r,e
nde
fini
ti
va,a
cer
cadel
asa
ctu
aci
one
sde
lRe
gis
tr
odec
iuda
dano
s

e
lev
ada
sas
uco
noc
imi
ent
o,e
nvi
rt
udde
lre
cur
sooc
ons
ult
a;

c
)re
sol
vera
cer
cadel
ains
cri
pci
ón,s
anc
ione
syc
anc
ela
ció
ndeo
rga
niz
aci
one
s

po
lít
ica
s;
1

EXPLI
QUELORELATI
VOADESCENTRALI
ZACI
ONYDESCONCENTRACI
ONDEACUERDOALA

CONSTI
TUCI
ON:

Lade
sce
ntr
ali
zac
ión,agr
ande
sra
sgo
s,pu
edee
nte
nde
rsec
omoe
lpr
oce
sopo
r

e
lcu
ale
lEs
tadot
rans
fi
erepa
rtedes
uca
pac
ida
ddede
sci
si
ónai
nst
anc
ias

me
nor
esdes
uor
gani
zac
ión,u
bic
ada
sendi
st
int
aspa
rte
sde
lte
rri
tor
iona
cio
nal
,

c
one
lpr
opó
sit
odei
nco
rpo
rarat
odal
apó
bla
ció
nalpr
oce
sodede
sar
rol
lo.

LaCo
nst
it
uci
ónPo
lít
icav
ige
nte
,qu
eco
nti
enedi
ver
sasno
rma
senc
ami
nada
sa

o
bte
nerl
ade
sce
ntr
ali
zac
ióndel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca,e
sta
ble
cequ
ela

di
vis
ióna
dmi
nis
tr
ati
vade
lpa
ísde
ber
áha
cer
see
n:r
egi
one
s,de
par
tame
nto
sy

mu
nic
ipi
os.Lal
eypr
eli
mini
arder
egi
ona
li
zac
ión,e
nsua
rtí
cul
ose
gundo
,

de
fineal
are
gió
nco
mo:"
lade
li
mit
aci
ónt
err
it
ori
aldeu
noomá
sde
par
tame
nto
s

qu
ere
úna
nco
ndi
ci
one
sge
ogr
áfi
cas
,ec
onó
mic
asys
oci
al
ess
imi
la
res
".

Ela
rtí
cul
o3de
lde
cre
to7086y
ame
nci
ona
do,e
sta
ble
cequ
eelt
err
it
ori
ode

Gu
ate
mal
asedi
videe
n8r
egi
one
s.

EXPLI
QUELASDI
RECCI
ONESREGI
ONALES:

Es
tánf
orma
daspo
rlo
sdi
st
int
osc
ons
ejo
sdeDe
sar
rol
loUr
banoyRu
ral
,de
sde

e
lNa
cio
nalh
ast
aelMu
nic
ipa
l.

EXPLI
QUEELSI
STEMADECONSEJ
OSDEDESARROLLOURBANOYRURAL:

Ex
ist
en4c
ate
gor
ías
:na
cio
nal
,re
gio
nal
,de
par
tame
nta
lymu
nic
ipa
l.

CUALESLAACTI
VIDADGENERALDELOSCONSEJ
OSDEDESARROLLOURBANOYRURAL?

a
)pr
omo
veryf
ort
ale
cerl
apa
rti
ci
pac
iónpe
rma
nent
edel
apo
bla
ció
nenl
as

di
fer
ent
ese
tapa
sde
lpr
oce
sodede
sar
rol
lo,po
rme
diodel
aco
ordi
nac
ión

e
ntr
elo
sse
cto
respú
bli
coypr
iva
do.

b)f
ormu
larpo
lít
ica
sdede
sar
rol
loydeo
rde
nami
ent
ote
rri
ror
ial
.

c
)pr
omo
verl
aca
pta
ció
nder
ecu
rso
syr
aci
ona
li
zare
lus
odel
osqu
eset
iene
n,
1

pa
rae
lde
sar
rol
lona
cio
nal
.

Re
uni
one
s:

a
)Co
nse
joNa
cio
nal
:ca
da90dí
as.

b)Co
nse
joRe
gio
nal
:ca
da60dí
as.

c
)Co
nse
josDe
par
tame
nta
lyMu
nic
ipa
l:c
ada30dí
as.

Qu
óru
myr
eso
luc
ione
s:

ElQu
óru
msef
ormac
onl
as2/
3pa
rte
sdes
usmi
embr
osyl
asr
eso
luc
ione
sco
n

l
ama
yor
íaa
bso
lut
adel
ospr
ese
nte
s.

EXPLI
QUEELCONSEJ
ONACI
ONALDEDESARROLLOURBANOYRURAL:

Ti
enes
uba
sel
ega
lene
lar

cul
o225del
aCo
nst
it
uci
óndel
aRe
públ
ic
a;e
s

u
nent
erc
ole
gia
doyr
epr
ese
nta
tiv
o,má
ximoe
ntede
lSi
st
emaNa
cio
naldeCo
nse
jos

deDe
sar
rol
loUr
banoyRu
ral
.

CUALESSONLOSORGANOSDELCONSEJ
ONACI
ONALDEDESARROLLOURBANOYRURAL?

So
nór
gano
sde
lCNDUR:l
aCo
ordi
nac
ión,l
aDi
rec
ció
nEj
ecu
tiv
a,l
aSe
cre
tar
ía

yl
asCo
mis
ione
soGr
upo
sdeTr
aba
jo.

CUALESSONLASFUNCI
ONESDELCNDUR?

a
)Or
gani
zaryc
oor
dina
rlaAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca;

b)Pr
omo
vere
lde
sar
rol
loe
conó
mic
o,s
oci
alyc
ult
ura
lde
lpa
ís;

c
)Pr
omo
verl
apa
rti
ci
pac
ióndel
apo
bla
ció
nenl
aide
nti
fi
cac
iónys
olu
ció
nde

s
uspr
obl
ema
s;d)Pr
omo
verl
ade
sce
ntr
ali
zac
iónyde
sco
nce
ntr
aci
óndel
a

Admi
nis
tr
aci
ónPú
bli
ca.

EXPLI
QUEELCONSEJ
OREGI
ONALDEDESARROLLOURBANOYRURAL:

Ti
enes
ufu
nda
ment
oene
lar

cul
o226del
aCo
nst
it
uci
ónPo
lít
ica
.

De
fini
ci
ónypr
opó
sit
o:ElCo
nse
joRe
gio
naldeDe
sar
rol
loUr
banoyRu
rale
sun

ó
rga
noc
ole
gia
doyr
epr
ese
nta
tiv
o,e
nca
rga
dodepr
omo
veryc
oor
dina
relpr
oce
so

dede
sar
rol
lodeu
nar
egi
ón.
1

CUALESSONLOSORGANOSDELCONSEJ
OREGI
ONALDEDESARROLLOURBANOYRURAL?

LaPr
esi
denc
ia,l
aSe
cre
tar
íayl
asCo
mis
ione
soGr
upo
sdeTr
aba
jo.

CUALESSONLASFUNCI
ONESDELCRDUR?

a
)Pr
omo
vere
lde
sar
rol
loc
ult
ura
,so
cia
lye
conó
mic
odel
are
gió
n;

b)Pr
omo
verl
apa
rti
ci
pac
ióndel
apo
bla
ció
nenl
aide
nti
fi
cac
iónys
olu
ció
nde

s
uspr
obl
ema
s;

c
)Ge
sti
ona
rlo
sre
cur
sosf
ina
nci
ero
squ
eco
rre
spo
nda
nal
ospr
ogr
ama
sy

pr
oye
cto
sdede
sar
rol
lodel
are
gió
n;

QUESONLOSCONSEJ
OSDEPARTAMENTALESDEDESARROLLOURBANOYRURAL?

Esu
nent
eco
legi
adoyr
epr
ese
nta
tiv
o,e
nca
rga
dodepr
omo
veryc
oor
dina
rel

de
sar
rol
lode
lde
par
tame
nto
.Su
sór
gano
sso
nlo
smi
smo
squ
elo
sde
lco
nse
jo

r
egi
ona
l:pr
esi
denc
ia,s
ecr
eta
ríayc
omi
si
one
s.

CUALESSONLASFUNCI
ONESDELOSCDDUR?

So
nla
smi
sma
squ
ela
sde
lco
nse
jor
egi
ona
l,s
oloqu
eapl
ic
ada
súni
came
nteal
a

c
irc
uns
cri
pci
ónde
par
tame
nta
l.

QUESONLOSCONSEJ
OSMUNI
CIPALESDEDESARROLLOURBANOYRURAL?

Esu
nent
eco
legi
adoyr
epr
ese
nta
tiv
oenc
arga
dodepr
omo
verydi
ri
gire
l

pr
oce
sodede
sar
rol
lode
lmu
nic
ipi
o.

CUALESSONLOSORGANOSDELOSCMDUR?

Lo
smi
smo
squ
elo
sco
nse
josr
egi
ona
lesyde
par
tame
nta
les
,co
nela
gre
gadode

u
naUni
dadTé
cni
ca.

CUALESSONLASFUNCI
ONESDELOSCMDUR?

La
smi
sma
squ
elo
sco
nse
josr
egi
ona
lyde
par
tame
nta
lpe
rol
imi
tada
sal
1

t
err
it
ori
omu
nic
ipa
l.

EXPLI
QUE LA I
NCONSTI
TUCI
ONALI
DAD DE LOS CONSEJ
OS LOCALES DE DESARROLLO

URBANOY

RURAL:

Fu
ero
nel
imi
nado
salde
cla
rarl
aCCl
ainc
ons
ti
tuc
iona
li
dadpa
rci
aldel
aLe
y

deCo
nse
josdeDe
sar
rol
loUr
banoyRu
rale
nlor
efe
rent
eal
osmi
smo
s.

CUALESELORI
GENDELASGOBERNACI
ONESDEPARTAMENTALES?

So
nór
gano
sce
ntr
ali
zado
syu
nipe
rso
nal
esqu
eti
ene
nsuo
rige
nenl
adi
vis
ión

de
lte
rri
tor
iona
cio
nale
nde
par
tame
nto
s:s
onno
mbr
ado
spo
relPr
esi
dent
eys
on

de
lega
dosde
lEj
ecu
tiv
oydel
osMi
nis
tr
osdeEs
tadoae
xce
pci
óndel
osde

De
fens
ayRe
lac
ione
sEx
ter
ior
es.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELASGOBERNACI
ONESDEPARTAMENTALES?

Suf
unda
ment
ole
gals
eenc
uent
rae
nela
rtí
cul
o227del
aCo
nst
it
uci
ón

Po
lít
ica
,elgu
als
eña
laqu
eelgo
bie
rnodel
osde
par
tame
nto
ses
tar
áac
argode

u
nGo
ber
nado
rDe
par
tame
nta
lno
mbr
adopo
relPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a,qu
e

de
ber
are
uni
rla
smi
sma
sca
li
dade
squ
eunMi
nis
tr
odeEs
tadoyqu
ede
ber
áha
ber

e
sta
dodo
mic
il
ia
doe
nsur
espe
cti
vode
par
tame
nto
,po
rlo
súl
ti
mos5a
ños
.

CUALESSONLASATRI
BUCI
ONESDELASGOBERNACI
ONESDEPARTAMENTALES?

a
)so
nlo
ssu
per
ior
esj
erá
rqu
ico
sdel
aAdmi
nis
tr
aci
ónPú
bli
cade
ntr
odes
u

de
par
tame
nto
;

b)e
jer
cenc
ompe
tenc
iaa
dmi
nis
tr
ati
vae
nto
dasl
asma
ter
ias
elo
sMi
nis
tr
osde

Es
tadoae
xce
pci
óndee
nma
ter
iadeDe
fens
ayRe
lac
ione
sEx
ter
ior
es;

c
)La
sse
ñal
ada
sde
ntr
ode
lSi
st
emaNa
cio
naldeCo
nse
josdeDe
sar
rol
lo.

CUALESSONLASRESPONSABI
LIDADESDELASGOBERNACI
ONESDEPARTAMENTALES?

Ti
ene
nre
spo
nsa
bil
ida
ddet
ipoAdmi
nis
tr
ati
voypo
lít
ico
,pu
ess
onó
rga
nosc
on
1

c
ompe
tenc
ia.

EXPLI
QUELORELATI
VOALAI
MPUGNACI
ONDELOSACTOSDELOSGOBERNADORES:

Ex
ist
en3t
ipo
sder
ecu
rso
squ
epu
ede
npl
ant
ear
see
nco
ntr
adel
os

go
ber
nado
res
:

a
)Re
cons
ide
rac
ión;(
comonot
ienepr
oce
dimi
ent
o,pu
edede
cir
sequ
ees
ter
ecu
rso

noe
xit
e)

b)Re
cla
mo;

c
)Re
voc
ato
ria
;

CUALESSONLASGENERALI
DADESDELAADMI
NISTRACI
ONMUNI
CIPAL?

LaCo
nst
it
uci
óne
sta
ble
cequ
elo
smu
nic
ipi
oss
one
nti
dade
sau
tóno
masal
asqu
e

l
esc
orr
espo
nde
:

a
)el
egi
ras
uspr
opi
asa
uto
rida
des
;

b)o
bte
nerydi
spo
nerdes
usr
ecu
rso
s;

c
)at
ende
rlo
sse
rvi
ci
ospú
bli
cosl
oca
les
,elo
rde
nami
ent
ote
rri
tor
ialy

c
umpl
ime
ntodes
uspr
opi
osf
ine
s.

QUEESELMUNI
CIPI
O?

Ese
lco
nju
ntodepe
rso
nasi
ndi
vidu
ale
squ
e,c
ara
cte
riz
ada
spr
imo
rdi
al
ment
epo
r

s
usr
ela
cio
nespe
rma
nent
esdev
eci
nda
dya
sent
ada
sende
ter
mina
dot
err
it
ori
o,

e
stá
nor
gani
zada
seni
nst
it
uci
óndede
rec
hopú
bli
co,pa
rar
eal
iz
are
lbi
enc
omú
n

det
odo
slo
sha
bit
ant
esdes
udi
st
ri
to.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELMUNI
CIPI
O?

a
)te
rri
tor
io;

b)po
bla
ció
n;

c
)au
tor
ida
d;

d)o
rga
niz
aci
ónc
omu
nit
ari
a;

e
)ca
pac
ida
dec
onó
mic
a;
1

Pu
edec
ita
rsea
demá
sune
leme
ntot
ele
oló
gic
o,qu
eco
nsi
st
eenc
umpl
iryv
ela
r

po
rqu
esec
umpl
anl
osf
ine
syde
ber
esde
lEs
tado
;ej
erc
eryde
fende
rla

a
uto
nomí
amu
nic
ipa
l;i
mpu
lsa
relde
sar
rol
lo;f
ort
ale
cers
upa
tri
moni
oec
onó
mic
o

e
tc,
.

CUALESLAI
MPORTANCI
ADELAADMI
NISTRACI
ONMUNI
CIPAL?

Lai
mpo
rta
nci
ade
lmu
nic
ipi
ora
dic
aenl
ane
ces
ida
ddede
sce
ntr
ali
zarl
a

a
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca,det
alma
ner
aqu
eés
tapu
edae
jer
cers
usa
tri
buc
ione
sde

u
nama
ner
amá
sef
ica
z,e
nbe
nef
ici
odel
osh
abi
tant
es.

CUALESSONLOSSI
STEMASDEGOBI
ERNOMUNI
CIPAL?

Co
mol
ate
nde
nci
amu
nic
ipa
lesh
aci
alade
sce
ntr
ali
zac
ión,l
osmu
nic
ipi
os

t
iene
nca
dav
ezma
simpo
rta
nci
a.

A)Si
st
emadede
moc
rac
iadi
rec
ta:Ene
stes
ist
emae
lpo
dermu
nic
ipa
lde

ge
sti
ónc
orr
espo
ndeal
osv
eci
nos
,qu
iene
sloe
jer
cendi
rec
tame
nte
,

c
ongr
ega
dose
nla
sopo
rtu
nasa
sambl
easqu
eser
eune
nenpl
aza
spú
bli
cas
,

l
oqu
esec
ono
cec
omoCa
bil
doAbi
ert
o.

B)Si
st
emadeDe
moc
rac
iaRe
pre
sent
ati
va:Lar
epr
ese
nta
ció
ndel
osv
eci
noss
e

e
ncu
ent
rae
nco
menda
daal
osó
rga
nosr
epr
ese
nta
tiv
osdel
aco
muni
dad,a

t
rav
ésdeu
nór
ganoc
ole
gia
dodo
ndel
amá
ximaa
uto
rida
del
igea
lAl
cal
de

oi
nte
nde
ntee
nunaf
ormai
nte
rna
.

C)Si
st
emaDe
moc
rát
ico
,co
legi
adooi
ngl
és:Es
tes
ist
emat
ienes
ufu
nda
ment
o

yba
see
nlao
pini
ónpú
bli
ca,e
xte
rna
dapo
rels
ufr
agi
o,c
ent
rodea
cci
ón

dego
bie
rnoe
nelAy
unt
ami
ent
ooCo
nse
joMu
nic
ipa
l,qu
eesdi
rec
tame
nte

de
signa
dopo
relc
uer
poe
lec
tor
al,s
iendoe
lde
pos
it
ari
odel
aso
ber
aní
a

l
oca
lyde
lqu
ere
cibet
odoi
mpu
lsol
avi
damu
nic
ipa
l.

D)Si
st
emade
moc
rát
icodeSe
par
aci
óndePo
der
esoSi
st
emaFr
anc
és:Ene
ste

s
ist
ema
,elmu
nic
ipi
oesu
nac
orpo
rac
iónr
egi
dapo
rla
sau
tor
ida
desqu
e

s
onde
signa
daspo
relCo
nse
joEl
ect
ora
l,t
ieneu
naba
sede
moc
rát
icapo
r

mo
tiv
oqu
ede
lpu
ebl
ore
cibee
lma
nda
tomu
nic
ipa
lydee
lre
cibe
nla
1

i
nve
sti
dur
asu
sre
pre
sent
ant
esme
dia
ntee
lpr
oce
dimi
ent
oco
munme
nte

a
cos
tumbr
ado
.Sedi
fer
enc
iat
ota
lme
ntede
lingl
és,y
aqu
eene
lfr
anc
és

e
xis
teu
nas
epa
rac
ióndepo
der
es,mi
ent
rasqu
eene
lingl
ése
xis
teu
na

c
onc
ent
rac
ióndepo
der
es.

E)Si
st
emaAu
tor
it
ari
ooa
lemá
n:Er
auns
ist
emae
senc
ial
ment
e

a
nti
demo
crá
tic
oene
lqu
eelf
uni
ci
ona
rioe
legi
do,noe
raqu
ienr
eal
ment
e

e
jer
cíae
lpo
dere
jec
uti
vo.

CUALESELSI
STEMADEGOBI
ERNOMUNI
CIPALENGUATEMALA?

EnGu
ate
mal
a,e
lsi
st
emaqu
eseu
til
iz
aese
ldede
moc
rac
iar
epr
ese
nta
tiv
a,

pu
ess
usó
rga
noss
onde
signa
dospo
rme
diodes
ufr
agi
oye
nélqu
eda
n

r
epr
ese
nta
dost
odo
slo
sse
cto
resdel
apo
bla
ció
n.

3.
3.5ORGANI
ZACI
ONADMI
NISTRATI
VAMUNI
CIPAL:

CUALESSONLOSORGANOSADMI
NISTRTI
VOSMUNI
CIPALES?

a
)Co
nse
josmu
nic
ipa
les

b)ElAl
cal
deMu
nic
ipa
l

c
)ElJ
uzga
dodeAs
unt
osMu
nic
ipa
les

QUESONLOSCONSEJ
OSMUNI
CIPALES?

e
stái
nte
gra
dopo
relAl
cal
de,s
índi
cosyc
ons
eja
les
;Ent
res
usf
unc
ione
spo
demo
s

c
ita
r:a
)lai
nic
iat
iva
,de
cis
iónye
jec
uci
óndel
osa
sunt
osmu
nic
ipa
les
,b)l
a

e
mis
ióndel
aso
rde
nanz
asyr
egl
ame
nto
sdes
umu
nic
ipi
o,e
jec
uta
rlo
syh
ace
rlo
s

e
jec
uta
n;c
)lapr
omo
ció
ndel
aedu
cac
ión,l
acu
ltu
ra,e
lde
por
te,l
are
cre
aci
ón,

l
ala
sci
enc
iasyl
asa
rte
senc
oor
dina
ció
nco
nlo
sMi
nis
ter
iosr
espe
cti
vos
;d)

l
adi
spo
sic
ióndel
osr
ecu
rso
sde
lmu
nic
ipi
opa
rae
lcu
mpl
imi
ent
odes
usf
ine
s.

QUEESELALCALDEMUNI
CIPAL?

Ese
lenc
arga
dodepr
esi
diryr
epr
ese
nta
ral
amu
nic
ipa
li
dad;e
sade
máse
l
1

ó
rga
noe
jec
uti
vodego
bie
rnoya
dmi
nis
tr
aci
ónmu
nic
ipa
lyj
efedel
osmi
smo
s.

Ent
res
usf
unc
ione
spo
demo
sci
tar
:a)di
cta
rme
dida
sdepo
lít
icaybu
engo
bie
rno

qu
ese
aco
nve
nie
nteal
abu
enama
rch
ade
lmu
nic
ipi
o;b)v
ela
rpo
rel

ma
nte
nimi
ent
ode
lor
denpú
bli
co;c
)ve
larpo
rlal
impi
ezays
alu
bri
dadde
l

mu
nic
ipi
oenc
all
es,pl
aza
s,me
rca
dose
tc;d)a
uto
riz
ar,at
ít
ulogr
atu
ito
,lo
s

ma
tri
moni
osc
ivi
le
s.

QUEESELJ
UZGADODEASUNTOSMUNI
CIPALES?

Esu
nór
ganoa
dmi
nis
tr
ati
voqu
epu
edes
erc
rea
dopo
rla
smu
nic
ipa
li
dade
s

c
uandos
usne
ces
ida
desl
ore
qui
era
n.

Es
táe
nca
rga
dodel
aej
ecu
ció
ndel
aso
rde
nanz
asmu
nic
ipa
lesyde
lcu
mpl
imi
ent
o

des
usdi
spo
sic
ione
s.

CUALESSONLASCOMPETENCI
ASDELJ
UEZDEASUNTOSMUNI
CIPALES?

a
)To
dosl
osa
sunt
ose
nqu
esea
fec
tenl
asbu
ena
sco
stu
mbr
es,o
rna
to,me
dio

a
mbi
ent
e,s
alu
dyl
oss
erv
ici
ospú
bli
cose
nge
ner
alyl
osmu
nic
ipa
les
;

b)Dedi
li
genc
iasv
olu
nta
ria
sdet
it
ula
ció
nsu
ple
tor
ia,c
one
lsó
loo
bje
tode

pr
act
ica
rla
spr
ueba
squ
elal
eya
signaa
lAl
cal
de.

c
)As
unt
ose
nqu
eunao
branu
evaope
li
gro
sapa
ral
osh
abi
tant
esye
lpú
bli
co.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELPROCEDI
MIENTOADMI
NISTRATI
VO?

a
)eso
ral
;

b)pú
bli
co;

c
)se
nci
ll
o;

d)a
nti
for
mal
is
ta;

e
)ac
tua
doei
mpu
lsa
dodeo
fic
io;

f
)ne
ces
ari
alai
nte
rve
nci
ónde
lju
ez;

g)ne
ces
ari
alape
rma
nenc
iade
lju
eze
nac
tosydi
li
genc
iasdepr
ueba
;

CUALES SON LAS FORMAS EN QUE PUEDE I


NICI
ARSE UN PROCESO ADMI
NISTRATI
VO
1

MUNI
CIPAL?

a
)cu
andol
ale
y,l
aor
dena
nza
,elr
egl
ame
ntool
adi
spo
sic
iónmu
nic
ipa
las
ílo

e
sta
ble
zca
n;

b)po
rde
nunc
iaoqu
ejav
erba
l;

c
)po
rde
nunc
iaoqu
ejae
scr
it
a;

d)po
rde
nunc
iaor
epo
rtedeo
tra
sau
tor
ida
desmu
nic
ipa
les
;

EXPLI
QUELORELATI
VOALAI
MPUGNACI
ONDELOSACTOSMUNI
CIPLAES:

Sis
etr
atader
eso
luc
ione
sor
igi
nar
iasde
lCo
nse
joMu
nic
ipa
l,s
epl
ant
ea

r
ecu
rsodeRe
pos
ici
ónyl
ore
sue
lvee
lmi
smoc
ons
ejo
.

Sis
etr
atader
eso
luc
ione
soa
cto
sde
lAl
cal
deMu
nic
ipa
lodeó
rga
nos

c
ole
gia
dosdi
st
int
osde
lco
nse
jo,s
ede
bepl
ant
earr
ecu
rsodeRe
voc
ato
ria
;es
te

r
ecu
rsol
ore
sue
lvee
lco
nse
jomu
nic
ipa
l,pr
evi
odi
ctá
mende
lsí
ndi
co.

Sis
etr
atadea
cto
sor
eso
luc
ione
sdea
uto
rida
desdi
st
int
asdel
as

me
nci
ona
das
,pu
edepl
ant
ear
ser
ecu
rsodeApe
lac
ión,qu
ede
ber
eso
lve
relAl
cal
de

Mu
nic
ipa
l.

AQUESEREFI
EREYCUALESELORI
GENDELCONTROLPRI
VATI
VODELAADMI
NISTRACI
ON

PUBLI
CAGUATEMALTECA?

Ser
efi
erea
lpr
oce
soCo
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo,c
ont
eni
doe
nela
rtí
cul
o

221del
aCo
nst
it
uci
ónPo
lít
icadel
aRe
públ
ic
a.ElCo
nte
nci
osoa
dmi
nis
tr
ati
vo

s
urgec
omoc
ons
ecu
enc
iade
lna
cimi
ent
ode
lDe
rec
hoAdmi
nis
tr
ati
voyl
ane
ces
ida
d

det
ene
runme
diodec
ont
rolpa
ral
ospa
rti
cul
are
s,pa
raqu
eés
tost
enga
nla

f
acu
lta
ddei
mpu
gna
rla
sde
cis
ione
syr
eso
luc
ione
sdel
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

a
)Nos
etr
atadeu
nre
cur
sos
inodeu
nve
rda
der
opr
oce
sodec
ono
cimi
ent
o.

b)Esu
npr
oce
soqu
esec
ono
ceyr
esu
elv
ede
ntr
odeu
nór
ganoj
uri
sdi
cci
ona
l

(
TRI
BUNALDELOCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO)

c
)Suc
ompe
tenc
iae
stádi
ri
gidaac
ono
cerl
asc
ont
rov
ers
iasqu
esu
rge
ndel
asr
ela
cio
nesqu
eseda
nent
rel
a
1

a
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cayl
ospa
rti
cul
are
s.

CUALESSONLOSSI
STEMASDECONTROLPRI
VATI
VODELAADMI
NISTRACI
ONPUBLI
CA?

a
)Si
st
emaf
ranc
és:e
nes
tes
ist
emae
xis
teu
nór
ganoqu
esee
ncu
ent
raa
dsc
rit
oal
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca,qu
e

s
elede
nomi
naCo
nse
jode Es
tadoyqu
eese
lenc
arga
doder
eso
lve
rla
sco
ntr
ove
rsi
asqu
eseda
nent
rel
a

a
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cayl
ospa
rti
cul
are
s.

b)Si
st
emaa
ngl
osa
jónoi
ngl
és:e
nes
tes
ist
emanoe
xis
teu
nór
ganoqu
ere
sue
lval
asc
ont
rov
ers
iasqu
eseda
n

e
ntr
elaa
dmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
cayl
ospa
rti
cul
are
s,t
odol
ore
lac
iona
doc
one
les
tadoys
usr
ela
cio
nesc
onl
os

a
dmi
nis
tr
ado
sser
egu
lapo
relde
rec
hoc
omú
n.

CUALESSONLASCLASESDECONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

Se
gúne
lCó
digoTr
ibu
tar
io(
quer
egu
lal
asSa
lasde
lTr
ibu
naldel
o

Co
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
vo)e
xis
tendo
scl
ase
s:

Co
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
voe
nma
ter
iaTr
ibu
tar
ia*

Co
nte
nci
osoAdmi
nis
tr
ati
voe
nma
ter
iaAdmi
nis
tr
ati
va.

*So
loé
staf
unc
ionaa
ctu
alme
nte
.

DEUNADEFI
NICI
ONDECONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

Esu
npr
oce
soe
nvi
rt
udde
lcu
all
ale
yfa
cul
taal
ospa
rti
cul
are
spa
rao
pone
rseal
asde
cis
ione
syr
eso
luc
ione
s

del
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca,a
ntee
lór
ganoj
uri
sdi
cci
ona
lco
mpe
tent
e.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

Ar
to.221C.
P.R.Dt
o.4583de
lPr
esi
dent
e"Le
ydel
oCo
nte
nci
oso

Admi
nis
tr
ati
vo"
,Có
digoTr
ibu
tar
io,Có
digoMu
nic
ipa
l,Le
ydeGo
ber
nac
ión.

CUANDOPROCEDEELCONTENCI
OSOADMI
NISTRATI
VO?

a
)Co
ntr
ala
sre
sol
uci
one
sdeu
nre
cur
soa
dmi
nis
tr
ati
vo,c
onl
ocu
al s
eago
tel
avi
aadmi
nis
tr
ati
va.

b)Cu
andoe
lór
ganodel
aadmi
nis
tr
aci
ónnor
esu
lev
aunr
ecu
rso a
dmi
nis
tr
ati
vo,t
alc
omol
ose
ñal
ael

Ar
to.8del
aLe
ydel
oCo
nte
nci
oso Admi
nis
tr
ati
voy157de
lCó
digoTr
ibu
tar
io.

c
)Cu
andos
ere
voqu
eunar
eso
luc
ióny
aco
nse
nti
dapo
rlo
sint
ere
sado
s,po
rha
ber
sei
ncu
rri
doe
ner
rordec
álc
ulo
1

oe
ner
rordeh
ech
o.

d)Pa
ral
aint
erpr
eta
ció
ndec
ont
rat
osa
dmi
nis
tr
ati
vos

COMOSEEJ
ERCEELCONTROLCONSTI
TUCI
ONALDELAADMI
NISTRACI
ONPUBLI
CA?

Po
rme
diodel
aac
ció
ndeAMPARO,l
oqu
esee
ncu
ent
rar
egu
ladoe
nelAr
to.

265del
aC.
P.R.ye
nlaLe
ydeAmpa
ro,Ex
hibi
ci
ónPe
rso
nalyde

Co
nst
it
uci
ona
li
dad.

CUANDOPROCEDEELAMPARO?

pr
oce
dee
nlo
sca
soss
eña
lado
sene
lar
to.19del
aLe
ydeAmpa
ro,e
ndo
ndes
eenc
uent
rane
ces
ari
oelpl
ant
eami
ent
o

del
osr
ecu
rso
sadmi
nis
tr
ati
vospa
raqu
eela
mpa
ropr
oce
da.As
imi
smoe
lAr
to.28del
aCo
nst
it
uci
ón,e
lcu
al

e
sta
ble
cequ
esíe
spe
rmi
si
blepr
ese
nta
rela
mpa
ros
ina
got
arl
aví
aadmi
nis
tr
ati
va,ye
scu
andos
edae
lca
sode

l
afi
gur
aju
rídi
cade
lSi
le
nci
oAdmi
nis
tr
ati
voye
lAr
to.

10del
aLe
ydeAmpa
ro.

CUALESELORI
GENDELAPOLI
CIAADMI
NISTRATI
VA?

nos
urgec
omou
nór
ganode
les
tado
,si
noc
omopa
rtedel
asf
unc
ione
sde
les
tado
.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CADELAPOLI
CIAADMI
NISTRATI
VA?

a
)De
bene
mana
rdeu
nór
ganoc
ompe
tent
ese
gúnl
ale
y,del
oco
ntr
ari
ose
riau
n a
ctodea
bus
odepo
dero

a
rbi
tr
ari
eda
d,c
onr
espo
nsa
bil
ida
despe
nal
es,c
ivi
le
s ya
dmi
nis
tr
ati
vas
.

b)Pa
ral
ogr
ars
ucu
mpl
imi
ent
opu
edea
uto
riz
ars
eelu
sol
afu
erz
apú
bli
ca.La e
jec
uci
ónde
bei
nic
iar
sede
sde

e
lmo
ment
oenqu
esei
ndi
cae
nlao
rde
ncu
ando s
eno
tif
icaopu
bli
ca.Noo
bst
ant
elo
saf
ect
ado
spu
ede
n

i
mpu
gna
rlao
rde
ny s
oli
ci
tarl
asu
spe
nsi
ónh
ast
aqu
esea
got
enl
asa
cci
one
sle
gal
esyqu
edef
ir
me l
are
sol
uci
ón

qu
elac
ont
iene
.

c
)Pu
ede
nse
rre
voc
ada
sdeo
fic
iopo
reló
rga
noqu
ela
semi
te,a
unqu
epu
ede e
xti
ngu
irs
eant
esdes
u

c
umpl
imi
ent
ooe
jec
uci
ón,s
ilac
aus
aqu
ela
spr
odu
ce de
sapa
rec
eopo
rlamu
ert
ede
lde
sti
nat
ari
odel
aor
den,

s
ine
mba
rgoc
omoe
n l
aau
senc
iae
spo
sibl
eobl
iga
rala
dmi
nis
tr
ado
rde
lpa
tri
moni
oaqu
ecu
mpl
ala o
rde
n.

d)No
rma
lme
ntes
one
scr
it
as;e
nca
sodee
mer
genc
iapu
ede
nse
ror
ale
s,pe
ros
e de
jac
ons
tanc
iaor
azó
nes
cri
ta

des
uex
pedi
ci
ónyc
umpl
imi
ent
o.
1

CUALESLADEFI
NICI
ONDEPOLI
CIAADMI
NISTRATI
VA?

Ese
lme
diopo
relc
uals
ema
nif
ies
tae
lpo
derpú
bli
codel
aadmi
nis
tr
aci
óndeu
naf
ormac
oer
cit
iva
,at
rav
és

de
les
tado
;li
mit
alo
sde
rec
hosyl
ibe
rta
dese
nbe
nef
ici
ode
lbi
ene
sta
rge
ner
alobi
enc
omú
nat
rav
ésdel
a

a
mena
zayc
oac
ció
n(l
asa
nci
óna
dmi
nis
tr
ati
va)
.Ha
yqu
ede
sta
carqu
elaf
unc
ióndepo
lic
íaqu
eej
erc
eel

e
sta
do,t
ienene
ces
ari
ame
ntequ
ese
rre
ali
zadaba
jol
ospa
ráme
tro
squ
elac
ons
ti
tuc
iónyde
másl
eye
sse
ñal
en.

QUECLASESDEPOLI
CIAADMI
NISTRATI
VAEXI
STEN?

a
)Se
gur
ida
ddebi
ene
sype
rso
nas

c
)Sa
lubr
ida
d,t
oma
ndome
dida
spa
ral
asa
lude
nge
ner
al

d)Lamo
rta
li
dad,e
nca
mina
daal
apr
ote
cci
óndel
asbu
ena
sco
stu
mbr
es.

QUECLASESDEMEDI
OSDEPOLI
CIAADMI
NISTRATI
VAEXI
STEN?

Me
dio
sFo
rma
lesoGe
ner
ale
s

Re
gla
ment
odePo
lic
ía

Or
dena
nza
sdePo
lic
ía

Me
dio
sMa
ter
ial
esoI
ndi
vidu
ale
s

Li
cenc
ias
,Au
tor
iza
cio
nesoPe
rmi
sosdePo
lic
ía

QUESONLOSMEDI
OSFORMALESDEPOLI
CIA?

Va
ndi
ri
gido
sat
odal
aco
lec
tiv
ida
dys
ema
nif
ies
tanpo
rme
diode

Or
dena
mie
nto
syo
rde
nanz
asdepo
lic
ía.

QUESONLOSREGLAMENTOSDEPOLI
CIA?

Co
nsi
st
ene
nno
rma
sju
rídi
casge
ner
ale
squ
edi
ctae
lor
gani
smoe
jec
uti
voc
onba
see
nsupo
tes
tadr
egl
ame
nta
ria

qu
eleo
tor
gal
aCo
nst
it
uci
ón.Es
tasno
rma
sde
sar
rol
la
nlo
spr
ece
pto
sdel
asl
eye
sor
dina
ria
sys
ele
sde
nomi
na

Re
gla
ment
osdeApl
ic
aci
ón,qu
ede
bens
erc
umpl
ido
sens
it
uac
ione
sno
rma
les
.Laf
acu
lta
dre
gla
ment
ari
ase

e
ncu
ent
rar
egu
ladae
nelAr
to.183l
it
era
lesa
)ye
)del
aCo
nst
it
uci
ón.Ens
it
uac
ione
sex
tra
ordi
nar
iasyde

e
mer
genc
ia,l
afu
nci
ónr
egl
ame
nta
riaa
sumec
ara
cte
rís
ti
case
spe
cia
lesqu
epe
rmi
tena
lej
ecu
tiv
odi
cta
r

di
spo
sic
ione
sex
tra
ordi
nar
iasyt
empo
ral
espo
rme
diodede
cre
tosdee
mer
genc
iaoc
ala
mida
dpú
bli
ca,qu
e

pe
rmi
tenr
est
abl
ece
relo
rde
npu
bli
co,r
est
ri
ngi
endol
asga
rant
íasc
ons
ti
tuc
iona
lesqu
elapr
opi
aco
nst
it
uci
ón
1

pe
rmi
te.

QUESONLASORDENANZASDEPOLI
CIA?

Co
nsi
st
ene
ndi
spo
sic
ione
squ
edi
ctae
lej
ecu
tiv
oyo
tra
sent
ida
des

c
ompe
tent
espa
rau
nar
egi
on,de
par
tame
nto
,mu
nic
ipi
ool
oca
li
dad.

QUESONLOSMEDI
OSMATERI
ALESOI
NDI
VIDUALES?

Co
nsi
st
eenl
ame
raa
pli
cac
iónac
aso
sco
ncr
eto
sdel
aco
acc
ión

a
dmi
nis
tr
ati
vade
les
tadoape
rso
nasi
ndi
vidu
ale
soc
ole
cti
vas
,pe
rfe
cta
ment
eide
nti
fi
cabl
es,pa
ral
imi
tar
lese
l

e
jer
cic
io de c
ier
tos de
rec
hos
,de c
onf
ormi
dadc
onl
a Le
y. s
elec
ono
cec
omo LI
CENCI
AS O

AUTORI
ZACI
ONESADMI
NISTRATI
VAS(
per
mis
osdepo
lic
ía)
,ens
ent
idopo
sit
ivo
,pu
espe
rmi
tene
l

e
jer
cic
iol
imi
tadodeu
nde
rec
hoyPROHI
BICI
ONESOLI
MITACI
ONESDEPOLI
CIA(
orde
nesdepo
lic
ía)

e
nse
nti
done
gat
ivo
,pu
esnope
rmi
tenqu
ela
spe
rso
nasr
eal
ic
ende
ter
mina
dasa
cti
vida
des
,pa
rapr
eve
nire
l

ó
rde
npú
bli
co.

QUESONLASLI
CENCI
AS,AUTORI
ZACI
ONESOPERMI
SOSDEPOLI
CIA?

So
nac
tosdel
aadmi
nis
tr
aci
ónqu
epe
rmi
tene
lej
erc
ici
odel
osde
rec
hosqu
ees
tabl
ecel
ale
yaf
avo
rdel
ospa
rti
cul
are
s,

pe
roba
jor
egl
ame
nta
ció
n.Noc
rea
nde
rec
hos
,so
loe
li
mina
nlo
sobs
tác
ulo
spa
raqu
elo
sint
ere
sado
spu
eda
n

e
jer
cers
usde
rec
hos
,de
ntr
odel
osl
ími
tespa
ranoa
fec
tare
lint
eré
sge
ner
al.Pa
rao
bte
nere
sta
sli
cenc
iasl
os

i
nte
res
ado
sde
bens
oli
ci
tar
las
.Es
tasl
ic
enc
iasnos
oni
nmu
tabl
esyqu
eda
nco
ndi
ci
ona
dasal
osc
ambi
osqu
ese

de
ter
mine
npo
rme
diodel
ale
yde
spu
ésdes
uot
orga
mie
nto
;NOSONOBJ
ETODECESI
ON,SUCESI
ON

HEREDI
TARI
ANIDONACI
ON.P.
Ej.Li
cenc
iapa
rac
ondu
cir
,po
rta
rar
mas
,et
c.

QUEESLAEXPROPI
ACI
ON?

Ese
lins
tr
ume
ntol
ega
lals
erv
ici
ode
les
tadopa
rai
nte
rve
nirl
apr
opi
eda
dpr
iva
da,s
ies
tac
ons
ti
tuy
eobs
tác
ulo

pa
rae
lcu
mpl
imi
ent
odes
usf
ine
sdes
erv
ici
opú
bli
co.Ar
to.40del
aCo
nst
it
uci
ón.

EXPLI
QUELAEVOLUCI
ONHI
STORI
ADELAEXPROPI
ACI
ON:

Es
tai
nst
it
uci
óna
par
ecee
nla
ssi
etepa
rti
dasdeAl
fons
oelSa
bio
.Ene
lsi
gloXVI
Iapa
rec
eenFr
anc
iac
one
l

no
mbr
edec
onf
is
cac
iónye
n1791l
aCo
nst
it
uci
ónFr
anc
esah
abl
ader
azo
nesdene
ces
ida
dpú
bli
cayu
til
ida
d
1

c
ole
cti
vapa
rae
xpr
opi
arbi
ene
s,pr
evi
opa
godel
ainde
mni
zac
iónj
ust
aaldu
eño
.Lae
xpr
opi
aci
óns
ere
fie
rea

u
npr
oce
dimi
ent
odede
rec
hopú
bli
copa
raqu
eele
sta
dopu
edae
nfo
rmau
nil
ate
ral
,adqu
iri
rbi
ene
spr
iva
dos

pa
rac
umpl
irs
usf
unc
ione
sme
dia
ntee
lpa
godeu
nai
nde
mni
zac
ionpr
evi
ayj
ust
aqu
eco
mpe
nsea
lpa
rti
cul
ar

del
ape
rdi
dades
upr
opi
eda
dpo
rne
ces
ida
dpú
bli
ca.Ar
tos
.39y40del
aCo
nst
it
uci
ón.1,
2al4del
aLe
yde

Ex
pro
pia
ció
n.

QUI
ENESPUEDENI
NSTARLAEXPROPI
ACI
ON?

ElEs
tado

La
sMu
nic
ipa
li
dade
s

Lo
sco
ntr
ati
st
asoc
onc
esi
ona
rio
sdes
erv
ici
ospú
bli
cosodeo
bra
so s
erv
ici
osdeu
til
ida
dpú
bli
ca.

Empr
esa
soc
ompa
ñía
spa
rti
cul
are
s,c
uandoe
sté
nle
gal
ment
eau
tor
iza
das

LaUni
ver
si
daddeSa
nCa
rlo
sdeGu
ate
mal
a.

DONDESEREGULALORELATI
VOALARESERVATERRI
TORI
ALDELESTADO?

Ar
tos
.122y123del
aCo
nst
it
uci
ón.

DONDESEREGULALORELATI
VOALAPROHI
BICI
ONDECONFI
SCACI
ONDEBI
ENES?

Ar
to.41del
aCo
nst
it
uci
ón.

QUESONLASSERVI
DUMBRESLEGALES?

So
nla
simpu
est
aspo
rlal
eypo
rca
usadeu
til
ida
dpu
bli
ca,opo
rint
ere
sesdel
ospa
rti
cul
are
s,t
eni
endoc
ará
cte
r

f
orz
osodemo
doqu
esee
sta
ble
cena
úne
nco
ntr
adel
avo
lunt
adde
ldu
eñode
lpr
edi
osi
rvi
ent
e.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELASSERVI
DUMBRESLEGALES?

Nol
le
ganas
erv
erda
der
ass
erv
idu
mbr
espú
bli
cas

Pr
odu
cende
rec
hoal
aco
rre
spo
ndi
ent
einde
mni
zac
ión

Ti
ene
npo
rfu
ent
enol
avo
lunt
adde
lho
mbr
esi
nol
aLe
y.

QUESONLASSERVI
DUMBRESADMI
NISTRATI
VAS?

La
sse
rvi
dumbr
esa
dmi
nis
tr
ati
vaspr
ese
nta
naf
ini
dadc
onl
asde
lD.
Civ
il,pe
ronoi
dent
ida
d.Ex
ist
enc
uando
1

l
apr
opi
eda
dso
bre
sco
sasi
nmu
ebl
ess
evedi
smi
nuí
daa
lco
nst
it
uir
ses
obr
eel
lau
nac
argaj
urí
dic
aenf
avo
rde

l
aco
lec
tiv
ida
d,e
stos
igni
fi
caqu
eladi
smi
nuc
iónv
ienei
mpu
est
apo
rdi
spo
sic
ione
sadmi
nis
tr
ati
vas
,si
nqu
e

h
ayaa
cae
cidou
nhe
choj
urí
dic
oqu
emo
tiv
ees
asc
ondi
ci
one
s.La
sse
rvi
dumbr
esa
dmi
nis
tr
ati
vast
ienee
xis
teni
a

e
nta
ntoe
linmu
ebl
eaf
avo
rde
lqu
esee
sta
ble
cen,ma
nti
enel
ade
sti
nac
iónqu
eledi
oor
ige
n.Adi
fer
enc
iade

l
asc
ivi
le
squ
epu
ede
nse
rre
ale
s,os
eae
sta
ble
cida
saf
avo
rdeu
nac
osa
,ope
rso
nal
es,c
ons
ti
tuí
dasaf
avo
rde

u
nape
rso
nade
ter
mina
da,l
asa
dmi
nis
tr
ati
vasSI
EMPRESONREALES,be
nef
ici
anau
nac
osaqu
eint
egr
ael

pa
tri
moni
oes
tat
al,pa
raa
tende
rco
nel
lou
nint
eré
sge
ner
al.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELASSERVI
DUMBRESADMI
NISTRATI
VAS?

Ar
tos
.752a
l760;768,
777781,786,
796,
797,
798,
799de
lCó
digoCi
vil
.Ar
tos
.De
l69a
l72del
aLe
yde

Mi
ner
ía.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELASSERVI
DUMBRESADMI
NISTRATI
VAS?

a
)El
eme
ntoRe
al:c
ons
ist
eenl
aobl
iga
ció
nqu
epe
sae
neli
nmu
ebl
edepr
opi
eda
d pr
iva
da.

b)El
eme
ntoPe
rso
nal
:pe
rso
napr
iva
da(
indi
vidu
aloc
ole
cti
va)pr
opi
eta
riade
l bi
engr
ava
do.

c
)El
eme
ntoTe
leo
lógi
coof
ina
li
st
a:e
selbe
nef
ici
oco
lec
tiv
oqu
emo
tiv
ala s
erv
idu
mbr
e,e
lbi
ene
sta
rge
ner
al

e
slaf
ina
li
dadde
lEs
tadoyé
stede
be pr
iva
rso
bree
lint
eré
spa
rti
cul
ar.

QUESONLASRESTRI
CCI
ONESADMI
NISTRATI
VAS?

So
nli
mit
aci
one
s,c
ons
tant
eya
ctu
ale
s,qu
epo
rmo
tiv
osdei
nte
réspú
bli
co,s
elei
mpo
nena
lpr
opi
eta
riodel
a

pr
opi
eda
dpa
rti
cul
ar.Esu
naa
cti
vida
ddepo
lic
íaqu
eimpl
ic
aelde
bil
it
ami
ent
ode
lej
erc
ici
odel
osde
rec
hosde

l
apr
opi
eda
dpr
iva
da.Node
sme
mbr
anl
apr
opi
eda
d,s
inoqu
eimpo
nenu
nat
ole
ranc
iadepa
rtede
ldu
eño
,en

i
nte
résdel
aco
muni
dad.Lar
est
ri
cci
óndi
smi
nuy
eeldo
mini
opa
rti
cul
ar,s
inqu
ita
rlooe
li
mina
rlooe
li
mina
rla

pr
opi
eda
d(c
omoe
nelc
asodel
aex
pro
pia
cio
n).P.
Ej.l
aso
rde
nanz
asmu
nic
ipa
lesqu
epr
ohi
benl
aco
nst
ruc
ció
n

dee
dif
ici
oss
obr
ede
ter
mina
daa
ltu
rapo
relpa
sodea
vio
nesos
uel
oss
ísmi
cos
.

La
sli
mit
aci
one
sadmi
nis
tr
ati
vasal
apr
opi
eda
d,s
ees
tabl
ece
nba
sada
sene
lint
eré
spú
bli
co,ys
edi
fer
enc
ian

dea
que
ll
asqu
ere
gul
aelde
rec
hoc
ivi
l,e
nca
mina
dasade
ter
mina
rlo
slí
mit
esde
lde
rec
hodepr
opi
eda
ddel
os

pa
rti
cul
are
syac
onc
il
ia
rlo
sint
ere
ses
.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELASRESTRI
CCI
ONESADMI
NISTRATI
VAS?
1

a
)Ge
ner
ali
dad:po
rqu
enos
eimpo
nens
obr
eco
sasde
ter
mina
das
,si
noqu
eaf
ect
an t
oda
sla
sco
sasqu
ese

e
ncu
ent
rane
nidé
nti
cas
it
uac
iónyc
ondi
ci
one
s.

b)So
nCo
nst
ant
es:nos
ees
tabl
ece
npo
rti
empode
ter
mina
do.

c
)So
nil
imi
tada
sens
unú
mer
o:y
aqu
esu
rge
ndene
ces
ida
spú
bli
casye
sta
sno pu
ede
nli
mit
ars
eau
nlí
mit
e

nu
mér
ico
.

d)I
mpo
nena
lpr
opi
eta
rioo
bli
gac
ióndenoh
ace
rode
jardeh
ace
r.

e
)Noda
nlu
garai
nde
mni
zac
ión,a
lnoi
mpl
ic
aru
nadi
smi
nuc
iónde
lde
rec
hode pr
opi
eda
d,é
stonopr
odu
ce

da
ñoj
urí
dic
o.

f
)Re
ace
nnos
olos
obr
eco
sasi
nmu
ebl
es,s
inot
ambi
énpu
ede
nre
cae
rso
brec
osa
s

mu
ebl
es,s
iempr
equ
eés
tospu
eda
naf
ect
are
lór
denpú
bli
co,P.
Ej.e
vit
are
l

h
umone
gropa
ranoda
ñare
lme
dioa
mbi
ent
e.

EXPLI
QUEELPROCESOHI
STORI
CODELDERECHOAMBI
ENTALENGUATEMALA?

De
ntr
odel
osa
nte
cede
nte
sde
lD.
Ambi
ent
aldeGu
ate
mal
a,e
sne
ces
ari
oha
cerr
efe
renc
iaal
aDECLARACI
ON

DEESTOCOLMO SOBREELMEDI
O HUMANO,c
ele
bra
dae
nEs
toc
olmo
,su
eci
aen1972,e
nlac
ual

pa
rti
ci
par
on112e
sta
dos
,si
endou
nodee
ll
osGu
ate
mal
a,e
nlac
uala
cept
ódi
chade
cla
rac
ióni
nte
grá
ndo
sea

l
ospr
ogr
ama
smu
nic
ipa
lespa
ral
apr
ote
cci
ónyme
jor
ami
ent
ode
lme
dioa
mbi
ent
e,yl
aca
li
daddev
idae
nlo

qu
eas
ute
rri
tor
ioc
orr
espo
nde
,elc
uals
eenc
uent
rae
nlo
sco
nsi
der
ando
sde
lDt
o.6889de
lco
ngr
esodel
a

r
epú
bli
caLEYDEPROTECCI
ON YMEJ
ORAMI
ENTO DELMEDI
O AMBI
ENTE.Enl
aqu
esec
reól
a

COMI
SIONNACI
ONALDELMEDI
OAMBI
ENTE,ó
rga
noe
nca
rga
dodec
rea
runi
ncr
eme
ntoa
dec
uadopa
ra

pl
ani
fi
car
,co
ope
rarye
jec
uta
runpl
anna
cio
nalpa
raa
lca
nza
rlo
sobj
eti
vosdec
ons
erv
aryme
jor
are
lme
dio

a
mbi
ent
e.

QUEESLACOMI
SIONNACI
ONALDELMEDI
OAMBI
ENTE?

e
sunó
rga
noqu
ede
pendedi
rec
tame
ntede
lpr
esi
dent
edel
are
públ
ic
ayt
ienef
unc
ione
sdea
ses
orí
ayc
oor
dina
ció
n

det
oda
sla
sac
cio
nest
endi
ent
esal
afo
rmu
lac
ionya
pli
cac
iondel
apo
líi
ti
cana
cio
nal
,pa
ral
apr
ote
cci
óny

me
jor
ami
ent
ode
lme
dioa
mbi
ent
e.

COMOSEI
NTEGRALACONAMA?

a
)po
runCo
ordi
nado
r,no
mbr
adopo
relPr
esi
dent
edel
aRe
públ
ic
a,e
lqu
ede
be r
euni
rla
smi
sma
sca
li
dade
s
1

qu
eunMi
nis
tr
odeEs
tado
,ade
másdes
er pr
efe
sio
nalot
écni
coe
nlama
ter
iayu
nae
xpe
rie
nci
amí
nimade2

a
ños
.Su
s f
unc
ione
ssee
ncu
ent
rar
egu
lada
sene
lar
to.23de
lDt
o.6889

b)Co
nse
joTé
cni
co,e
lcu
als
eint
egr
aco
n10mi
embr
os(
Art
o.24Dt
o.6889)y Su
sfu
nci
one
sser
egu
lane
n

e
lar
to.25del
aci
tadal
ey.

QUESONLOSBI
ENESDELESTADO?

Elpa
tri
moni
oes
tat
als
eint
egr
apo
rlo
sbi
ene
sdet
odac
las
equ
ees
tanal
adi
spo
sic
ióndeu
nór
ganoa
dmi
nis
tr
ati
v,

pa
raqu
esi
rva
nal
osf
ine
sadmi
nis
tr
ati
vos
.Sec
ons
ide
ranbi
ene
soc
osa
spú
bli
casa
que
ll
asqu
efo
rma
ndopa
rte

de
lpa
tri
moni
oes
tat
al,s
onu
til
iz
ada
spo
rlaa
dmi
nis
tr
aci
ón.

COMOSECLASI
FICANLOSBI
ENESDELESTADO?

Po
rlaf
ormae
nqu
epu
eda
nse
rus
ado
s:

Deu
soc
omú
n

Deu
sopú
bli
co

Deu
sopr
iva
doopr
iva
tiv
odel
aadmi
nis
tr
aci
ón.

QUESONLOSBI
ENESDEUSOPRI
VATI
VO?

So
nut
il
iz
ado
spo
rlaa
dmi
nis
tr
aci
ónpa
rae
lcu
mpl
imi
ent
odes
usf
ine
s,pe
ronos
eha
ll
anadi
spo
sic
ióndet
odo
s,

po
rej
empl
o,l
ose
dif
ici
os,ma
ter
ial
esdeo
fic
ina
,mo
bil
ia
rio
,ve
híc
ulo
syo
tro
sbi
ene
s,noe
sta
nadi
spo
sic
ión

ge
ner
aldel
aspe
rso
nas
.

QUESONLOSBI
ENESDEUSOPUBLI
CO?

So
nde
sti
nado
sals
erv
ici
odet
odo
s,yal
adi
spo
sic
iondet
odo
s,opo
rlome
nosdeu
nse
cto
rnoi
ndi
vidu
ali
zado

del
age
ner
ali
dad,c
omol
oso
nla
sco
sta
s,r
ios
,ca
mino
s,pu
ent
es,e
tc,s
uut
li
zac
ións
eha
cege
ner
alme
ntes
in

pe
rmi
soe
spe
cia
l,s
ine
mba
rgopu
ede
nes
tarr
egu
lada
s,s
inqu
ees
topr
ivee
lca
rác
terpú
bli
codeu
soc
omú
n.

QUESONLOSBI
ENESDELPRESUPUESTO?

Ese
lco
nju
ntoder
ecu
rso
sdec
api
tal(
tr
ibu
tar
iosyf
ina
nci
ero
s)qu
eca
ptae
lEs
tadopa
ras
ufu
nci
ona
mie
nto
,

pr
est
aci
óndes
erv
ici
os,i
nve
rsi
óndeo
brapú
bli
cays
uma
nte
nimi
ent
o.Es
tosbi
ene
sor
ecu
rso
ssec
apt
anpo
r

me
diodei
mpu
est
os,a
rbi
tr
ios
,ta
sas
,re
nta
s,c
ont
ri
buc
ione
s,r
ega

as,i
nte
res
es,
1

c
rédi
tos
,pr
est
amo
s,do
nac
ione
s,e
tc,o
bte
nido
sde
ntr
oyf
uer
ade
les
tado
.

NOTA:v
erAr
to.121del
aCo
nst
it
uci
ón.

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CASDELOSBI
ENESDELESTADO?

a
)So
nina
li
ena
ble
s(Ar
to.461C.
Civ
il)

b)Lapr
opi
eda
dde
les
tadonopr
esc
ribenu
nca(
art
o.461C.
Civ
il)

c
)See
ncu
ent
rane
xce
nto
sde
lpa
godei
mpu
est
os,s
alv
oqu
eset
rat
ede

c
ons
tr
ucc
iónpo
rme
jor
asqu
elamu
nic
ipa
li
dadr
eal
iz
ades
usc
all
es.

d)Pu
ede
napr
ove
cha
rsedee
ll
ost
odo
slo
sha
bit
ant
es,s
iempr
eco
nla
s

r
est
ri
cci
one
squ
elal
eye
sta
ble
ce.Ar
tos
.461a
l463C.
Civ
il.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELOSBI
ENESDELESTADO?

a
)Ele
sta
doys
use
nti
dade
sde
sce
ntr
ali
zada
sya
utó
noma
sso
nlo
sti
tul
are
sde
l de
rec
hor
ealdepr
opi
eda
d.

b)Lo
sbi
ene
spu
ede
nse
rmu
ebl
esoi
nmu
ebl
es.

c
)El
eme
ntot
ele
oló
gic
oof
ina
li
st
a:e
slau
til
iz
aci
óndel
osbi
ene
spu
bli
cos pa
rae
lus
odi
rec
tooi
ndi
rec
todel
a

c
ole
cti
vida
d

d)El
eme
ntoj
urí
dic
o:s
epr
ese
ntapo
rme
diode
lco
nju
ntodedi
spo
sic
ione
sle
gal
es qu
ees
tabl
ece
nla
scl
ase
sde

bi
ene
sde
ldo
mini
opú
bli
co.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELOSBI
ENESDELESTADO?

Ar
to.121del
aCo
nst
it
uci
ón,456a
l459de
lC.
Civ
il.

CUALESSONLASDI
FERENCI
ASCONELPATRI
MONI
OPRI
VADO?

a
)Lo
sbi
ene
sde
ldo
mini
opu
bli
conos
ons
usc
ept
ibl
esdec
ome
rci
o;mi
ent
rasqu
elo
sdedo
mini
opr
iva
dos
iso
n

s
usc
ept
ibl
esdel
ibr
ego
cededi
spo
sic
ión.

b)Lo
sbi
ene
sde
ldo
mini
opú
bli
cos
ona
pro
vec
habl
espo
rto
dosl
ospa
rti
cul
are
s, mi
ent
rasqu
elo
sbi
ene
s

pr
iva
dos
,so
napr
ove
cha
ble
spo
rell
egi
ti
mo pr
opi
eta
rio
.

c
)Lo
sbi
ene
sde
ldo
mini
opu
bli
cos
oni
nemba
rga
ble
s,mi
ent
rasqu
elo
sbi
ene
sde pr
opi
eda
dpr
iva
das
iso
n

s
usc
ept
ibl
esdee
mba
rgo
.
1

DONDESEREGULALORELATI
VOALDOMI
NIODELASAGUAS?

Enf
ormas
ome
rae
nlo
sAr
tos
.127y128del
aco
nst
it
uci
ón,po
dráv
ers
eta
mbi
éne
ldo
cume
ntoe
labo
radopo
r

l
aUSACde
nomi
nadoCONSI
DERACI
ONESPARAEL

ORDENAMI
ENTODEUNALEYGENERALDEAGUAS.

DONDESEREGULALORELATI
VOALAPROVECHAMI
ENTODELASAGUAS?

Ar
to.127del
aCo
nst
it
uci
ón.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALCI
VILYADMI
NISTRATI
VACONRESPECTOALDOMI
NIODE

LAS

AGUAS?

a
)Ar
tos
.579a
l588Có
digoCi
vil

b)Le
ydeTr
ans
for
mac
iónAgr
ari
a

c
)Có
digoMu
nic
ipa
l

d)Re
gla
ment
odeDI
GESA

e
)Le
ydePr
ote
cci
ónyMe
jor
ami
ent
ode
lMe
dioAmbi
ent
e

f
)Le
ydeMi
ner
ía.

EXPLI
QUELORELATI
VOALDOMI
NIODELSUBSUELO?

Cu
andos
eha
blades
ubs
uel
oqu
eda
nco
mpr
endi
dost
odo
saqu
ell
osr
ecu
rso
sNORENOVABLES,(
ej.mi
ner
ale
s

eh
idr
oca
rbu
ros
)qu
edec
onf
ormi
dadc
onl
aC.
P.R.s
onr
ecu
rso
squ
epe
rte
nec
ena
lEs
tado
,ye
stá
nre
gul
ado
s

po
rle
yese
spe
cia
les
,(Le
ydeMi
nasyLe
ydeHi
dro
car
bur
os)
.Ve
rAr
to.125C.
P.R.yAr
tos
.4y5del
aLe
yde

Hi
dro
car
bur
os.

CUALESSONLOSELEMENTOSDELDOMI
NIODELSUBSUELO?

a
)ElEs
tado
,qu
eese
lle
gít
imopr
opi
eta
riode
lsu
bsu
elo
,lo
sya
cimi
ent
osde h
idr
oca
rbu
rosyl
osmi
ner
ale
s.

b)Lo
sel
eme
nto
squ
esee
ncu
ent
rane
nels
ubs
uel
o,y
aci
mie
nto
sdeh
idr
oca
rbu
rosy mi
ner
ale
s,a
síc
omo

c
ual
qui
ero
tras
ust
anc
iao
rgá
nic
aoi
nor
gáni
cade
lsu
bsu
elo
.
1

CUALESSONLASCARACTERI
STI
CAS?

a
)Esu
nbi
enpr
opi
eda
dde
lEs
tado

b)Esi
mpr
esc
ript
ibl
e

c
)Pu
edes
ero
bje
todee
xpl
ota
ció
nye
xpl
ora
ció
npo
rpa
rti
cul
are
sna
cio
nal
eso e
xtr
anj
ero
s.

d)So
nre
cur
sosnor
eno
vabl
es

CUALESLACLASI
FICACI
ONDELOSRECURSOSDELSUBSUELO?

Hi
dro
car
bur
os

Mi
nas

DONDESEREGULALORELATI
VOAHI
DROCARBUROS?

Le
ydeHi
dro
car
bur
os,Dt
o.Le
y10983

DONDESEREGULALORELATI
VOAMI
NAS?

Le
ydeMi
nas
,Dt
o.4193de
lCo
ngr
eso
.

EXPLI
QUE LO RELATI
VO A CONCESI
ONES Y CONTRATOS PARA LA EXPLOTACI
ON Y

EXPLORACI
ON

PETROLERAYDEHI
DROCARBUROS?

Ladi
spo
sic
ione
sge
ner
alpa
ral
osc
ont
rat
osdeo
per
aci
one
spe
tro
ler
asqu
eda
nco
nte
nido
sde
ntr
odel
aLe
yde

Hi
dro
car
bur
os,de
lar
ti
cul
o8a
l24;a
simi
smoe
nelr
egl
ame
ntoqu
ere
gul
alac
ele
bra
ció
ndec
ont
rat
osde

e
xpl
ora
ció
ny/
oex
plo
tac
ióndeh
idr
oca
rbu
ros
,re
gla
ment
opa
rao
per
arc
omoc
ont
rat
is
tades
erv
ici
ospe
tro
ler
os

os
ubc
ont
rat
is
tades
erv
ici
ospe
tro
ler
os.

QUEESELAREADEEXPLORACI
ON?

Ese
lár
eaqu
eelc
ont
rat
is
tar
eti
enepa
rae
lde
sar
rol
lodes
uso
per
aci
one
spe
tro
ler
asdee
xpl
ota
ció
nco
moc
ons
ecu
enc
ia

deu
noov
ari
osde
scu
bri
mie
nto
sdec
ampo
sco
mer
cia
lesc
onf
ormeal
ale
yya
lco
ntr
ato
.

NOTA:l
eerl
ale
ydeh
idr
oca
rbu
rosyl
ale
ydemi
nas
.

QUESONLASLI
CENCI
ASDEEXPLORACI
ON?
1

So
nla
squ
eco
nfi
ere
nalt
it
ula
r,l
afa
cul
tade
xcl
usi
vadel
oca
li
zar
,es
tudi
arya
nal
iz
arl
osy
aci
mie
nto
spa
ral
os

c
ual
esh
ayas
idoo
tor
gada
.

CUALESELPLAZODELALI
CENCI
ADEEXPLORACI
ON?

3a
ñospr
orr
oga
bleh
ast
apo
r2pe
rio
dosi
gua
lesome
nor
es.

CUALESSONLOSDERECHOSDELTI
TULARDELALI
CENCI
ADEEXPLORACI
ON?

a
)Pr
órr
ogades
uli
cenc
ia

b)r
enu
nci
aroc
ede
rlat
it
ula
rida
ddes
uli
cenc
ia

c
)fr
anqu
ici
as,be
nef
ici
osye
xone
rac
ione
s

CUALESSONLASOBLI
GACI
ONESDELTI
TULARDEUNALI
CENCI
ADEEXPLORACI
ON?

a
)Ini
ci
aro
per
aci
one
sene
lpl
azomá
ximode6me
ses

b)Da
rav
isoal
aDi
rec
ció
nde
lha
ll
azgodeo
tro
smi
ner
ale
sdi
st
int
os

c
)Inf
orma
ral
adi
rec
ció
nde
ntr
ode
lpl
azode3me
ses
,apa
rti
rdel
a

f
ina
li
zac
iondec
adaa
ñodee
xpl
ora
ció
nso
bre
:

de
scr
ipc
ióndeo
per
aci
one
syt
raba
jos

de
scr
ipc
ióndei
nve
rsi
óne
fec
tua
da

QUESONLASCONCESI
ONESDEEXPLOTACI
ON?

Lac
onc
esi
óndee
xpl
ota
ció
n,c
onf
ier
ealt
it
ula
rlaf
acu
lta
dex
clu
siv
ade

e
xpl
ota
rlo
sya
cimi
ent
ospa
ral
osc
ual
esh
ayas
idoo
tor
gada
.

CUALESELPLAZODEUNACONCESI
ONDEEXPLOTACI
ON?

25a
ños
,pr
orr
oga
blepo
r1oma
spe
río
dosi
gua
lesome
nor
es.

CUALESSONLOSDERECHOSDELTI
TULARDEUNACONCESI
ON?

a
)Pr
órr
ogades
uco
nce
sió
n

b)Di
spo
nerdel
ospr
odu
cto
smi
ner
ale
s

c
)Fr
anqu
ici
as,be
nef
ici
osye
xone
rac
ione
s
1

CUALESSONLASOBLI
GACI
ONESDELTI
TULAR?

a
)Ini
ci
aro
per
aci
one
senu
npl
azomá
ximode18me
ses

b)Co
nst
it
uírf
ianz
a,s
egu
rouo
traga
rant
iaaf
avo
rde
lMi
nis
ter
io,e
nbe
nef
ici
o de
lpr
opi
eta
rioope
sarde
l

t
err
eno
.

ENQUECONSI
STELAAFECTACI
ON?

s
igni
fi
cal
asu
jec
ióndeu
napr
opi
eda
dalr
égi
mene
spe
cia
lde
ldo
mini
opú
bli
co,

po
rlau
til
ida
dpu
bli
caaqu
elami
smas
ede
sti
na.Pr
esu
poneu
npo
derde

di
spo
sic
iónye
suna
ctoj
urí
dic
oadmi
nis
tr
ati
voc
one
fec
tose
spe
cíf
ico
squ
ese

di
fer
enc
iadel
osa
cto
sadmi
nis
tr
ati
vosu
sua
lespo
rcu
ant
oca
rec
ede

de
sti
nat
ari
o,os
ea,s
edi
ri
geau
nac
osa
,noau
nape
rso
naynis
iqu
ier
asu

pr
opi
eta
riopu
edec
ons
ide
rar
sede
sti
nat
ari
o,pu
est
oqu
esupe
rso
nae
sindi
fer
ent
e

al
aadmi
nis
tr
aci
ón.

QUEESLADESAFECTACI
ON?

Sedac
uandol
aadmi
nis
tr
aci
ónpú
bli
ca,s
acades
usi
nve
nta
rio
slo
sbi
ene
s

des
upr
opi
eda
dyl
ost
ras
lada
,po
rlo
spr
oce
dimi
ent
ose
sta
ble
cido
senl
ale
y,a

pr
opi
eda
ddel
ospa
rti
cul
are
s,po
relpr
oce
dimi
ent
odel
asu
bas
tapú
bli
ca.

CUALESLAREGULACI
ONLEGALDELAADQUI
SICI
ONYDI
SPOSI
CIONDEBI
ENESDELESTADO?

Le
ydeCo
ntr
ata
cio
nesde
lEs
tado
,Dt
o.5792de
lCo
ngr
esodel
aRe
públ
ic
ays
u

r
egl
ame
nto
,Ac
uer
doGu
ber
nat
ivo105692de
lPr
esi
dent
eenCo
nse
jodeMi
nis
tr
osde

f
ech
a22dedi
ci
embr
ede1992.

DONDESEREGULALORELATI
VOALI
CITACI
ONESPUBLI
CAS?

a
rto
s.17a
l37Dt
o.5792

DONDESEREGULALORELATI
VOAELSI
STEMADECOTI
ZACI
ON?
1

a
rto
s.38a
l42Dt
o.5792

DONDESEREGULALORELATI
VOALACOMPRADI
RECTA?

Ar
to.43

EN GENERAL DEBE LEERSE TODA LA LEY Y REGLAMENTO DE CONTRATACI


ONES DEL

ESTADO!
.

www.
est
ude
rec
ho.
com
PorqueElDe
rec
hoEv
oluc
ionaCont
ig


nda
nost
usa
rchi
vosyLe
yespa
raquel
ospubl
ique
mose
nes
tapá
ginaypoda
mosc
ompa
rti
rl
aconmá
sus
uar
iosdema
ner
aGr
at
Gr
aci
asporDe
sca
rga
res
teAr
chi
vodewww.
est
ude
rec
ho.
com… Env
íanost
usdoc
ume
nt
e
stude
rec
ho@gma
il.
comAhynool
vide
sinc
lui
rlosDa
tosdeAut
or.¡
Has
taPr
ont
o!

Doc
ume
ntoe
nvi
adopor
:Anóni
mo.Es
tudi
ant
eFa
cul
taddeCi
enc
iasJ
urí
dic
asySoc
ial
es,US
Gua
tema
la

También podría gustarte