Está en la página 1de 92
Cees PONT textos qua componen ests vluren nal alestudio de a acei gue las accfones col testas de los europeos 0} en la accidn colectiva sup incentivos selectivos. Puest de Son las revolu Una de las grandes aportaciones det anélisis dé la el amtente nos encontramos que eS accioues —como por ejempl les en 1989, donde la pe iesgos considerables y no habi 10 que la evidencia es rational, o bien lo el argumento estan equivoca- so pnb 40g? “t 2 sopyu osony soupy Sp aund uigiaioy ab - eanaerox vy Ug yudisuy wiouoMgut vt A aguas ou 3s pzaiap uo wpe z biazDUI09 ppaioos ws9 U9 sETEUOFINjoxes LgHDo8 BUN ® wosafnpuos and’ r : € | uptaoe(a-2 ap oy {1s61) 1808 vEsaIBY YNZ i‘ ia g/08 VLNaTEY YNOZ rd ‘en Ia Inglaterra del tTedes de asistencia mutua des dla teoria clési- 3 saber, que las oor a dei eran y deciden actuar conjuntam “Adin hemos de preguntarnos por ¢ .mericana el lema més a unirse a tasa lucionaria —«Debemos dsj rio ns colgaran a todos por se~ “ado cuantlo éstos se decidieron a firmar la Declaracién de 1h como gorrones con respecto alas acciones emprendidas por sis innumerables companeroe andnimos? nos sncontra. ave es 9610 mucho més por qué las personas bo-aidan canto Porfones de {as acciomes de sus compaferos se_un grupo reconoelble-y Ya ido sarupados y organizados 1991; Traug existente? SS tuvo lugar, en el marco de las comunidad iglesias y bratis a un rec especialmente en ‘grupo, asf como.en experimentes Feaizados sobte aliraismo y Sir tro'de bienes pulblicos (Fiske, 1990; Piliavin y Charng, 1990, Teiteira, 1985; Marvell, Oliver y Prati, 1988). La historia de Unidos fa Plaza de Parece qu, siendo todo fo deoids igual, los individuos prefieren’ acluar en grupos. Esto es, ios datos experiment nen mis pruebas que co accién en tanto que grupos. A menudo, es aed santo 3p 13pudt sanoedsied 3 2p , -s9p upionjonay ¥, 9p S0d1I991 SoyaRU OPIrOUOIe! UBY anb Of 2p Die Sp osnjout g “sosoyedwoo sns ua SepzEO(rout wamuenUr @ seu vaidope sopersaide soanzaioo sauaiq z2u2iqo wed od PL ap uopuadap eivauerouss ‘9p a2Hny 12 v9 ‘SOB 9p s9p24 ‘3p uspuadep sonpiatpyl Soq anb so reusiou \qstu09 upztoMb (spor 1589 0) sopo1 vvotsoe ef enb zea van ‘aabiod | ‘reoyjo p38 ugioo8 af antaMID|qegosd anb sqioied 3s 9 ols 'UOILO8 fap wibarqosd 12 Opiaap Osdef09 je sdpnedon , edoneg 19.0 07d se:.0U06 25 |evsigo red Uedloned sya son ou an sb) ‘A zeago ugjooe #18 Hpquiues ep Suou & ands 003 anb OPE "SU OT -k2 25 e901 9] oun anb o] J20%t 2p eULOU Bl anb axdusis aye ot p upton ww vonp9 ssp Ie ‘pooner map oan oo ‘sepueue ped ou ‘| vonage eases ark nfion apenas | emiouaoves ‘odsoquie us pepundas op ofentta ug “z0pupoe sap aseutaay | nb eps aiqeqord spar oj ‘wane xapaasdie ose, 25 18 0 pdeuecoy. does sax Sucuss en} 5 3I09 Up!oE Fi ap oF = eajaneo Ugeoe 8 op ewenD 1p ben “orouorsud jap wwoayfp [2 ug" ,puprinas e| 2p oFan|, 9p eamIN59 ‘un va ,orauorsid jap Busapp,, 9p Odi jap sos ap exmmoRsO eu ew0ysuEN ap apuodap. 9 earayg oad j9 sonqosos anb ariaurrosui0s opyjeses vy (Te6t) SuOKD, ‘epipuo;xe An 25107, soous & opouasazasd e989 aens t39qap gnb JOg? “(6a6t “Edo & “uopsee 8p -yacpued sya ‘eae Suu | 9 eae 09s08 momo EEN a a ee “avaninoas 7180 OOaNI A VALOR TOD NOTO¥, ¥Taa HHETICN VERDI soe (doo) 19908 vaste voz (L660) 19908 vaxaiay vNoz : we 206, ZONA ABIERTA 80/81 (1997) opiedades y ser Clones de grupo —entr ¢ estudies, uaidad en la historia obligaciones de das con fines religiosos imisica, deportes) prop cializaci6n personal y familiar asf com p gracias a la pertenencia y ascenso dentro de organizaciones co- Tectivas expectficas. Y, por supuesto, fa ac ie de la cooperation para aleanzar bieres y pl |, Deraleite mediante partidos politicos y otras asociaciones vo- luntarias, En pocas palabras, un individu ‘mercado libre probablemente no obt ‘combinacién preferida entre bienes duraderos 0 perecede ‘30 marca favorite de detergente 0 café. Para localizar y obtener una vatiedad inmensa de bienes y servicios cruciales de sndol fective y exoadmico —i inidades profes pertenencia activa a un gruy ,embrutecidas y enormemente Dado lo ext rt importancia para Ta mayoria de los in de relacionar sus necesidades eon las cestratogias y rel de grupo. De hecho, a fa de la evolucion (Cosmides, [prendaptados para la adquisicion y uso las personas espe: adaptadas 165 de grupo. Por ejemplo, los experi- iduos sou més expertos en la sol ZONA ABIERTA 80/81 (1997) Inchiso sin presuponer tendencias inherea grupo, con todo, dada la importancia y érecues iones de grupo para la mayorta de la gente, ir adoptar para la vida en ia de las cen su beni ‘upo las normas que cond tados éptimos y estables, esto es, premiar alos que ‘castigar 2 los que se desvien de elias. Es por eso que nos encan- tramos con padres que ensefian a sus hijos a pensar en los de- ‘ms, a no ser egofsias y a cooperar en deportes de equipo. Todos ‘stos instrumentos de socializaciGn ayudan a promover la norma de contribuir de manera activa ala eficacia de la accién en grupo Teccién de que el comportamiento d yensefian junto af reforzamiento de ta patticipaci6n individual mediante la eficacia y el éxito del grupo, fat a que fos actores individuales adopten aormas de esazrollan lazos sect obtener beneficios (Law! El lazo afectivo oo sienten apovados 9 ca irla sugerir que -ndiesen mejor cémio maximizar sus ganancias personales, se implicarfan en més conduetas como la del gorrén. Parece, sin embargo, que los indi- vviduos no son inconscientes de un modo ingenuo de las oportu- niidades para el gorroneo, sino que son bastante sofisticados al planear su comportai Sgico. En los experimentos iduos tienden a des: cacia, sefalando que eras ng ETT oe role egceranp une angst aot mene Say wilco cdnguo sone suo op une ib ed soonpend so wap price sua 6 + -soyut vj odnad [9 9 usyzadia6s so ap peplmpitos B] uzed somuayunoouc> of aaqos [1661] Kotte ep o1waus “ana souopuege upstonpord 35 ou $991 19 wuss0U ef 9p 20184 ja opretiouorur 2 OpIpuasde ey BK soxq Huan soy op vszo4ner pf x6 ‘o}s.0u0 odna# saynbjeno wed ‘sot savosep s38 opand snbuny “ou 39 ured JouIuOD [2 anb siaiZns oF puntos 8 ap O85 ap opt dou on ap wplvios oeavoaasgo 200 0 fe or 308 6 se tose op e988 opts egeosaet er 9p SeUD}oN 91 2990 YOU) eda ods jap soutaarr soy anb 99 eppeus a U9 Sop eee aotige tnd ced op HONSIp OMPDE oF? eee isa oa ded on vg on ne emu OTD a of] odtul un uo> eetzosdioa 28 onprapur Un amb Y=ak Pee rove sl wor sop arb ops oy (L361) #Mo°H . ; seuoranjoaad soy ue 3p saivotoo0 ap sod & odnuS ap peptwpiyos (u661) 18)08 ¥EEmAY vNOZ sore; sons wo9 worowoidia® | jnedsox oo auomepadss— inepos “Sodms soyes eied S992 & sowndo sopeynsa: ueduars0s aonb seusoH sm auaulfeU ar ugzesdope anb 4 ‘sodnud 198 uasouod91 sonpIAIp atdionsed op pepisosou 9] a2uau anb seidaoe spnds2p osny> ‘odd vo oyuor 39 pipuarsa Anus o4oay pu anb opszsowap whey soanozjo9 sous1g 9p 9 A sisoioid ap sodn8 ap souoiove 85] aiqos sepeziear anb 2p pepmiqeqard epeasa Bun aisx9 anb aroygns oonsyoorse afezspuasde jap & uplonjons 2] 2p Bi souoper se] anb us8ay onb spuuiou sep -en & uordops sonpiaput soy anb rou IA Bf tod yeronuD $2 sodeué uo yet ovueI aod sq TeWIOU sedinhund 2] "eum vg “ugasng ai oan29|00 1316 422pi0d v opata 10d upiodo nso ssaafs ap wavansge 95 0100 "up -0f oiuatureitodisoo un 9d indo weupod an 3p sonuaiesuce -vyseq tooaaed eanoozoo upjoe ef tra senedioinzed so) “abd sosoro%e1 soy 10d ayaurearsnjoxa aszadnooaud ap so81se0 50; | ‘bie se[pno aigos are onsormpuaita un eqejaaai opesedse 20d sope%joo 326 8 uegr anb ap wipttend 9p tgroruoMpe By arb ew | 50} yond} 9] “warnajon poe ef sestoutos exed 600} 9] oun 8 of 22004 ap seuuiou sey v9 wep sonpiaia! sof amb tn (0661 ‘ost ‘6861 ‘dd & stray ‘Tontng ‘eg6T ‘2xOUN) somonmaou va uedionied anb seuotied.a1q0s sopeziea: so1p ~tuse 607 “(S861 "eHONIAL, TOALD “IOAN ‘HBT 0ATIO) BPE ‘oUnU apipuango as ou uasemae costo ab vasezadso oun spe (¢661) 18/08 vasEIAV vNoZ : 07. ERT 80/81 (1997) 210 ZONA jue sugiere que Ia accién conjunta émprendida por el 4 eficar, y saben que odes los miembros ( cin asf como las formas apropiadas, saber que todos bros del grupo (0 la mayort patticipardn en la accién colectiva, Io eval conduce al éxito. La accién de grupo eficaz se { para los miembros en la estrategia at 990) ha re- sumidor si clinacién de los indivi- duos hac je grupos que se caracte- jeién de Hechter (1987), la ‘grupo para oblenier bienes y servicios apreciados, podemos ver que los grupos que proporcionen mi Cosas a un individuo dado variardn enormemenite segtin las so- la época vt combinacién de bienes afec- ionomaia puede ser una nacién, iin gropo de compafieros o ami= iaramente, para que 6 pro eben darse-una'o ambas de fvos y materiales y sen ina comunidad local 0 vet ‘0s, 0 cualquier otrs comuri revolucio jrupo, y que a accién de protesta 0 1 ig Tos banteficis netos espetados:0 Gow 1993) zit al que per- ect Dieaes y “servicios colectivos, se la concede a un nuevo grupo que le pro- ‘as{se espera) aquellos bienes j Sefvicios, y cuyas ac- _Giones de protests o revolucionarias ofrecen ademés los beneli- ios netos esperados. nalistas de la acciga colectiva'a menudo no han aprec idades. Ast, en sl campo de ta acci6a colec ‘vase ha producido recientemente un sisma finectsario entre el ido de 168 "yds Jas reyotuciones. Con pec primetos, se ha dedicado mucha investigacion 3 los brupos que fueron cfeados con el propésito expreso de ref | mar polticas especificas mediante acciones de protest te || en concroto alas organizaciones pertenecientes a movimien 41973). En cuanto a las reval cones, la iavestigaci6n se ha cei jentes —de-nobles, profesionale sociales ¥ revoluciones so yea un xconjunto apa in embargo, emplti- 10s sociales como en das que Surgieron con el. motivo ex- 7 las OMS en el caso de los mot ios de.vanguardia en el revoluciones: vates.que pasan a emprender acciones de pro- s de los negros americanos en los afios sesenta y los sin ‘generalmente en movimientes de protesta social; y fos ya jonadds nobles, profesionales, trebajadores y carmpesinos revoluciones clsicas. -pssiq vysuatsedxe vj sod sopsiogo: ‘esng 25 tuna fp ‘SeHBUOTON|OAST Sea! 50 9p jaded [e a1uatus29v09 ArT (6861) Boquapury sod Sife1=p jas BuUI0} ON LOS tuo9 oitondxa‘osuown’ “Sovoosd sori Sas seoueaie viva pupaioos ns 9p sodni® sono vazivas anb s2v09 26x su op soiouny va oda on SouD}oe stfanbe & STE} OU SHO qr sajouojou sod fsonnafgo ans 27n8oru09 exed ode oarun wt od sopipuasduso ceo by ro}: Sow Soso0] seANR=|OD $8 mt patiooqoo wore wor (¢ Kean | mig sets on moi Un 1s san soumasspIsod “SepInI9d ‘oo 190} upiade wun (_ saUH So] uotadne soon so ond ‘cdnid up, “Copannsas epeD uo ups Salopr sof opuars “enuamuTensisop For A sorutoxd sof anb owaTgy opueloD) He¥De 9 upige od Top sosqtuous so] sopo1 amb TOU "ofequia us ‘upsedioivd Sopot ‘ose 289 u> ‘2b { upiooe 9 fala) 2p Upscuda soxqKiOKt Sng Sopo} an sowLawuinse Toowoaas odia8 un ep Rote opsE|gby sowesa amb oWsan _sovuojsnonas satorso0 sapusidutd biod “© aqouorsés soaniouesoust 9 seruaisix9 sodni8 $0) upso90d epupng? | OS ap StapTeUETEN Tu] opulop sv zl ‘os O| Ou on SSUSTSE BULB Ueitape Ota 6 ‘Spuraas) “soqoutiow sepuRIEUNOHD US Od [37 0 TITGG HsS and Oisand “ORrequS Ui 09 sepijuotsa ve usis onb eiuopusidios sou ‘soproaide sok ee > (Ug6i) isioe vawstay voz: trey 404 “soda soso v sazeayo ueoey amb sruOU St he usptradap sonpiaipat soj sopor onb vA, “uguupot09 soj 2puop 4 s2jq}soucges S0dnu8 ap Sosqusont soj | Zeouo odnad uo coWos van #e28oj uerruned anb seuniou Zexdope | Te euopnpos 2s upss08 jop ulsiqoad jp anb seivarsi09 sapeps}o0s Sey ua epipuaixo ue piss oda ap wo!D9e Bf ‘UoIg SEIN "eIS=}0x0 {3p S0] ap solssuojonqoAas sodau so] ¥ SOLUASIP sBI9PIStOD UOT Tpooainbs eum aytottetiouas $3 -ups108 [2p Pusoyqosd [a wevodns fisoroid ap 0 soueuo!snjoaas sodnsd soy opour sb 2p asteruns ‘aid ouesao0u s3 ou anb ussaiBs somuepeoesd souominare soy {SaBISTX3 $0479 907 ¥IVNOIDN OATH NoIGOW ¥NN AIAPFIVHOIDVE NYBBGNAHANS OGNYNDT ‘gpuroo;onI0ao2 Souo|s9e 304 5 aiigtod YptaIa fp toda 9p Susumu 3fgo woo sodnad 2p | se] a an sonoma ‘sowunse | ose ¥ Sepiioja1 satorooe aiuoipoUn muopovas wouter 19 & od “huf aso ap sojunse so| uo sepenuao aruowrediomnd uosoueusiad (oanatqo ourqw {2 toe sodrul sotiea 2 0) odnu8 y2p savoee rep Zowad [9 uo ‘ont uo RoIpEs saUOIan|Ones Set & saya;z0s sovusyayaous so] aziu Bouoionp (edisund vj anb ap woreAsas sappy soureupod ‘(L66t ‘FPHUECLPIK PBGT 1G) HOHERNO Us ‘owls ye eqaazop ap 18:90 goiq, 12 eb spt so2g}oads® SOA “ago sns uos sodnsd so] ap uoeu! oy ¥ akonte anb oj sau! “onal se] 9 OWS Sa[e0s sorLaNOM so U9 O10 SPMPY (Lost) 19/08 VawsIay VNOZ : uz ZONA ADIERTA 80/81 (1997) tos grupos emprenden acciones revotus cionadas con ese determinado grupo més nisqueda de un bien pul narias son a menuido {ques sobte derechos y bienes existentes, y no tanto para conse- guir nuevas ganancias. En los siguientes ejemplos, Py representa la probabil 5 que tiene un grupo G de triunfar mediante acciones revotuc arias o de protesta; Q,,¢s él valor que tiene el stare quo para '* We esl valor neto que Je reporta triunfat a G; y Ly es el coste j nelo que le supone a G fracasar en sus acciones revolcionarias es que ya he as. 5 del Estado (F), cohesién de ie el grupo es capa. de mo La acid local en wr statu quo estable del grupo, pero un int (cases fades a les conan, ‘el grupo actuard o no dependiendo de la probabilidad de triunfas. Lo hard si espera is) superen el va- grupo actuaré Ta funcién de proba ua flor mayor a 0,75, los lderes del grupo lo evarén a la accién, Pocemios designar este valor de umbral para actuar como PY. cada uno con su peop Grito, P* tendré un (como en ina crisis nen todos ell PSPs , serfa de esperar que de grupo no'fuere uniforme sociales en América, corrobors este patrdn (Tilly, 1975; Tarrow, 1989; Goldstone, 19808). La accién focal en un statu quo en dective En el caso de algunos grupos, las acciones puede que sean slenta- das 20 slo pon = de fuuras sanancis, sino pare ha- frente as (e5 0 previstas. De hecho, el trabajo tebcco sebve el marco dela decion y Sus ieogos sugiere que més probable que tales stuaciones provoguen aciones de pro- testa por las pares agraviadas (Be tomeros an hipoteico grupo G para el iQ 10, W=S0,L = riorindose répidamente, det tl valor de las condiciones exis lided de éxito viene dada por P= £ (F, E, n). Sin embargo, en oq ‘sovunf uedey of anb (spur 0) sodas of & s400T 12 [869 2 01 ap papruntioda bun £'soyenf vamiou anb sodrus coun ¥ 9405 Jos uo stioe ond odnad un y yoodso Biss, {Bp ouxp ap peptumuodo wun ‘on 962 19p O19 @P pepmgegord Bun OI9S ep Up ) xe + Toot = (N) d (€) ‘nb upioesisny 9p opoui somediqy (pest) Ttey2s19q0 ap oXosu> [2 U9 supEssoU sev 2) -o] uppouny eum UpBas ‘99eU OT Uplguien q “Bieter 36 A’ UOT 0324 °SL'0 9P ed 38mg? exe jexquum |e end of ‘Spar OUDMUT*96Z 1@P ODS $2 OU pepgeqend 8 ost 21s te onb uso) fi 9p ‘osiazdas ‘Spx un 9 viuosjua os odni? oys9 anb sou’ “ soidoud sns opusasnq, jad soy 8 sodns3 26 undas "| sowesnunmstp & ¢ = = 106 = M01 = DT ost [oP ‘puanxe 9s anb opusyuodns ‘seséats) sod oFavo so] undnbrastp anb 9}qeqo10 53 4 “yy sevosied 9p oJouipt [9 2oat9 Unies ‘sewopy -sode8 so} nb (g) 0789 9p prpTiqeacrd ¥ sey of weIqU ‘uo oydua as anb (uw woo aiuouiéanisod euojoera: os § sodnif ap ossurpu j3 eed) x vj 29839 und cos anb aqes edna spe “sodas sono uo9 sekinouIA upsEERT ‘rod ‘soaqiaigo soidoxd sns mmnfiasuoa exed iseioid ap sou019 9p optresepisuoo vise anb oda un v soutivutusexe ose aso U3 ouopeeu Pay22q00 UoT220 OT ‘ cost Joaiai ua 19 Op=|apOW 1s apond ov (5661 HIBOHR A un "ODIO 61 SeUOISPION F1661 ‘Te!eCOW) seuOIONIOAD: £8) 9p ¥O1I9) 5 89 3 vienf votadisorap wun 9 (Eisoiord 9p saucIRDe ue z (L661) 19/08 VaualEY VNOz | | oe nso ua oyeautazou Un ¥ aonpLo oni 2p wowsayoo | ap £ operser fap peproede: ap ap seaneioadxa) varspurp B1s9 “s1owOS 090d 55] 09 spears: rot 0} anb aiencozpur o1vourepeusarnse agony anb s1uauryend: cerod ‘ostnaad ojwatwows wh v9 wiseI0sd 2p souorDoe ua vase “dum 28 sodnu sound peparoos soinbyens v9 onb jewssou asany aos anb Je act Spun 0.9406 18 OE T9 9PSap UA anb aq So]e1quM 3p atIaS with Jour ueLpod sodtus sor ‘sepeu ed sonuuiquivs souorsrais © a1uax} usoey enb sodnss eA wumh 09 Epos "SV “96S°LR F2P osony 3 9p pepitigegoid bs ofps seouoyu eENIoe odnAe un gg = apand ~souau 0 %ox 53 0139 ap pEpruRIodo w] opuERD 22M) “38 91 npoSsau0 upione oosnjau;“UesuMLn opUETD SeIOGEURE | sepdesd usiuosye anb sodnsd vied owoo"onb nis jo asrouauem | ap sopipsnd sapuesd ueiuoiye anb sodnif wed sy “ce (op 22 100) runoe stad ¥ asaiex anb wjreumss Ou od 18 ‘ojdurala 10g -sodau soy sopor axed vororod “upjoawuy By v epuojad eruaupeaosmes 338 | 80 08 < (IT) Se ols 9 0 pa Ad). 05.8 015 ‘onb ibis (99, opEUUOS O:OUNIID [2 100 ‘Sipeiadss sepipigad se] ¥ UsisdNe TT OguION Jap sorue JenIVe od soiau so1oyau9g So] ab UrbUso js plvTioN OdtUA jo OSes aise (4661) te08 viwatev vNoz oy oz 218 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) igos por fracasat se extienden entre los grupos, L- disminuiré. Digamos que iniciaimente los cas educen s6lo un poco a medida que protestan més grupos, para después hacerlo mucho mds segun se extienden fas fuerzas fe- presivas de uns fo Utlizando simplemente "a que hemos usado para ait, podemos especificar que dos grupos que actien fracatan, serén castigados cada une un 95% de lo que lo habrfan sido por fracasar si hubiesen actuado en 5 ‘uo grupos que actilen simulténeament serd castigado sélo un 75% de lo que lo habria sido si hubiera actuado en solitario, y en el caso de seis grupos, s fracasan, se +n castigados s6lo un 25%, de lo que lo bubiesen sido si hubie- ran actuado en solitario. Usando estas felaciones, nos encontramoé las siguientes pro~ bbabilidades de éxito y umbrales de actuacidn segiin aumente el nimero de grupos {asumiendo gue Q, Wy L tienen el mismo valor para todos los grapos, un supuésto que podemds flexibi zar después): ParaN=1 P=O02 Pe= 0,75 2 0,05 074. a 027 0.68 6 078» 030 8 95 028 Lo que enconicamos es un “efecto de inclinaci6n” (tipping effec) sivy grande, ei cual toma Ta Forma de un juego de la seg enlze arupo mente EAT Gas Y Gee grupos saben que van a prolesiar, entonces su probabilidad real de éxito P. ppermanece bastante por debajo dé! umbral PY en el cual se espe- qa gue las acciones revolucionarias 0 de pifsiesa tengan benelt cios netos, yao actuardn. Pero si ses 0 ids grupos diferentes sa- es de protesta, ¢s muy probable | que entonces tengan éxito: la P incrementada sobrepasaré de re- pente el umbral P* requerido, y por lo tanto tes grupos llevarén 2 cabo acciones de protesta. Ea este ca50 no es probable que fos rupos individuales actiien como gorrones, tanto porque los mbtos ya han adoptado las normas de contribuira Te acci6a | ZONA ABIERTA 80/81 (1997) 29 objetivo especifica y debs actuar para asegurarlo. Claramente, se hace crucial entonces ia estructura de vineu- los(entre grupos. Si los grupos estén aislados, s6l0 con vinculos puede que no sepan que todos ectuardn y as{intraesti- J se abslendrén de acluar, Por oto lado, silos grupos ‘en vineulos débiles que permiten transferencias de in | formacion entre ellos, entonees pueden vaiorar P con més pre- cisign y usgar que la-accidnserd eficz. Ast, mientras vinculos fuertes dentro de grupos pueden ser cruciales para ia accion de srupos especiticos, vineulos débiles entve-grupos io son igual- fe Ta accidn local para obtener fen una accién revolucionaria | eficaz. Esto es parlicularmente verdad si hacemos menos rigido e! ‘supuesto de tin W, Ly Q uniforme. Como vimos en el caso 2, €s probable que diferenites grupos se encuentren con condiciones uy diferentes para la acciéa local. Asi, lo normal es que unos ppocos grupos consideren que vale la pens emprender acciones fe protesta, no asi la mayoria de ellos, En una sociedad donde | muchos grupos tienen un Q elevado y estable o creciente, el um- bral P* de éstos serd elevado y no se unirfan una revuelta a | menos que casi todos los grupos estuviesen impiicados o el Bsta- do fuera muy débil, Por otro lado, donde muchos grupos tienen Lun Q moderado fo est4 cayendo, de tal forma que In escaia de PY es reducida, tales grupos podrfan tener deseos de emprender ‘acciones de protesta si supiesen que otros grupos también lo ha- levando a que P sobrepasara el umoral P*. Asi, seria de es- perar que fuesen necesarias coaliciones ampiias —tanto entce di- ferentes gcupos pertenecientes a una misma clase social o entre varias para crear tna movilizacién amplis y répida contra un réginien. De nuevo, esto es Io que muestran los datos hist6ricos sy protestas (cf. Dix, 1984; McDaniel, 1991; 1991; Foran, 1993), Se ha debatida mucho ea l Iectiva se ve favorecida por vi hhomogeneidad o heterogeneidad del grupo (McPherson, Pi larz y Drobaic, 1992; Oliver, Marwell y Teixeira, 1985, iver y Prahl, 1988; Heckathora, 1995; Gould, 19932). £1 ant is sugiere que los vinculos fuertes pueden fomentar la ja accién co- 5, © por Ja pol A (soin9 Se] ap upiseyoo #) 188 “zn| te a1) wexeyfey enb opand soruuiptiisa soy & ssxopefeqen so} ‘9p so{noIg9 So}. 2puOCT ‘VaWHHaL |e upiqui TeNESEp wed Soper “pipes soanusour ssouoyw9 oratam optiied Te Faparouiat J20e| od satueypniso so} 2p $9] uo9 seisoiosd sns op voIsEUIquO> ‘anb uolegzn{ anb sezopeleqesn $01. opezuanion wezarqnt, ‘saiuerpnisa soj 2nb ap sgndsap snisavord sej 9 ussortmn 3s anb 5p sipensiod vypod s9] 25 e1ueuujos SY “(OpEasta 1908 snes tun 8 4 opnieg [pp sorqiiarta sof Loo seytesnse sevoraeye? sts W seppesd souny|siaqiun sojusipmus9 soon weyue) and upHszei0xd 1 9p wejsomn9 saz0p fea. 2 ‘oleqen op soisond op pd sasofwus ® Soja) we wun ipod edna v3 ‘wouarwinse guy sisandsox nitodo seyon uo> Us tt se] ap joxtion ZoKet! 199 Soafialqo sns ap wasn U2 20) .qeoru83s 0183 ‘seyanbod 2 jsoj0ud sns Zod resadse weypod anb supipred st] id satis) s9}op189 ap SOU0! 0 Fon 9p wpe eszare> at & WINN pepeicos oj ws sepE satlroisod wjustuvis anb epiRojoid aays ein wuioy Wand 2p Uas9 eoez0u9p esp soxa} va mseIO36 b] voseIBINp an uensrentun senubipmes 607 “(g66L."0UZ) oHtIEG BP K ofeqesd 2p soiauadiico 9p ‘seiweipnisa ap Seniaisixe savoiondt80 so] Srunypaut wosmsoe sasuensaytueUr So} 9puOp A'sewsor0rd se Sip 8 sepvaipap serettio} ssuciseztuvaio uenstxe o @pUOD (2661 ‘isog S wonssasse ‘6g6r “BRONTE “6861. PIV ‘66T'HKUA) (861 to BURGE ua BewsurUNL, 2p SeiforAaz soy souleIepIsUOD “=: tomar ooupiery ofdate un woo sspuw 9359 zoqONwsOp wang : “uopige sod nu soypnun onb v s2ouoyuo reaat] apand epiqiased sruourey due: apis vg (opeanyudie ne 4) yoyas v] aNb 2 Sp ompaw sod ‘pid: aiseg wpIets;UoD wi, ‘pensia'bu 98 d anb sodi® sonora ¥ {PUT vied ‘ed VOLT tee (Use) 19/08 vassal YNOZ ‘9p yeiquin ns ap euoua sod anzja 98 q anb ap peprunzado vj op “uesodse piss & ssuozrpuo> sey ap OsOUDIOp je OpuEnsIse Uy coud suinu opp pepo seen Asoo P| “0d jap soumspy wo — (6961 ‘rasazal) prise i8 sp souo}>| |, 19 Uoratsndas anb A uounZox jap Pepa 2 js va anb— vipuanos43 wo sopyyeyes sowuatwverbo0e sourat jse woxdxe sowapog “(ZeL epeuipioos eisondsoi vun sezueaied 8 uapuen onb 1 c tua 9s0q as anb Wapand sowuajusaiuose soye,, “is uooamae aun Bipjions yuas anb sodnud 2 spond ‘G2 OwwaITBISUT UM o1ue) 507 BP 09 1] 0 OFeIFE [oP BupIugay vpEsa|e wuA aADIPUT an wos ap o1oettutSsiuooe i's 0183 “wUPUODN|OKOT Wo: nb OF sof se] 9p uapwodap anb O17 =p -1u8 soj ano seuoia8 sey seuIps009 3} z “soda sito sa od cesoioud gu Uo sya aqvesseg Vos Pe ovo ‘ofaqen ep e2s080 sts orp ons Uoltant OU 809 srazwadso oxsotegap #01940 19 sozopeleqes $0] “ODE] Ono 30g “oqnuouss sys crisqe 2s 0108 ‘ofeei 2p sate nfo, U2 seietondseetaio wsed Sofeuoisayoud sauotorisose sts tein ap sopnde9 orang So: ‘uo sod sodnid uo sopeaiueBso siuouioionysovopéfoe $075 284 3p funwiop ¥ U2 sssoputeqes so] 21908 (gE66t)PIFOD ozLu to 104 uperogoutoo so uoteeyoeos ries Sb i Wepre Sop on wie SOG Se © “STOROPEFH IGUEDLIOS a OIG WON” SOE FOTATUT HOS OSB e-UOTSY HY Usurad spss TOT soogjoodsoTOMTUE Vad FoRTWOHE TOS Tag wv SSLSay SO_ROUIA SUgIAOS SNE SaPAT Bp EMA “3 Fi op BIETR AY TPocT of FANTGTOD USTED] amb wwsodsa ap so yey -sodeit ana soap sopnouyn op arabe syd [ep0s tippov wun enb ovad somypeadso sodni wand & od Te00r aoinoe (4661) vai0e vawatey vNoz om oh m2 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) la poblacisn prestarta a la movil ‘momento parecia que la direc dividida: sin ettbaigo, Deng Xin siente consenso enire Ia ve/s goardia del Partido para reprimir on dureza las rev auieds mids crucial, fe capaz de crear el sulle ‘po como para que una Qeestable o en cr cidn era bastante eleyado. por Jo que stt umbral de actua- fidelidad-de los campesinos al concenttase én las cludades y el movimiento de prote gidas por grupos ya existentes —fos sus aldeas, los nobles en sus asambl dores en sus bartios—, en muchas revoluciones coi el papel clave lo tuvo una organizacién guer | mania, mientras que las ites jugaron un papel sustancial como focos de protesta, jas protestas cruciales de | Leipzig parecen haber sido llevades a cabo por mi puestas por grupos de amigas que hablaii compattido sus crticas [al régimen. tanto tenemos que ineluir estos casos en nues+ tro andlisis de los grupos revolucionario Podettios hacerlo volviendo a las claves de Hechter (1987) sobre la solidaridad de grupo (la dependeacia y ¢f control). Se hha demostrado repetidamente que las claves del éxito de las or- 1997) 23 donde son capaces de jones de dependencia, bien porque el gobiemo exis- 3 slites locales ya no pueden ofrecer los bienes y servi- ‘pordue los desplazaron por la fuerza. Se ha (Friedman, Pickowicz y Sel- 1979) y América Latina (Wick- pio ds Skocpal (1979 ‘Tequisivo-para Ia paricipacién popular ‘€n una sociedad Bonde ies 7 ares de tabajadores, organ son, muy auténomas, per ies y setvicios, y por lot os de solidaridad y entrogs. Cuando estos nuevos se en protes- somo indicamos antes, existen dos patrones en la orga de pripos que pueden conducir a acciones de protesta 0 revolucionarias. En primer lugar, en una sociedad descentraliza- da, donde Jos grupos locales suiministran los bienes y servicios ‘més importantes, sdlo es probable que aya une revolucién cuan- jwounsiedoau SauanilBa ee yey “Cig6L HTHBOH K smn ‘auorspieo we sess (paige Sor asuega) svpuatveqin spur S9PzP j moioges opnzed je 4 183 ‘03 quiator 10d epiBulp (Pa!1019 HOH Cros sapm sous saiopefeqsi ap sesopeuspiodo wees | see gruatwayuaunord sgpppooos ws Sofesns SOsS|TNS eyo ak sodna soxants ap owwrmi@ins 78 1080) 9p SoM Set oP Mpisoqoo ek opsied [ap peproadco vo sta eum amb argeders 9 ‘sort doa sepepaiooe Set 9p SEpEZIUIOP Fs Sruaumetaued semnpeio[p se] Ue, Od ‘sefeTopPesY F3v0 TaN an set v oyontiz opBaTagep 29qen ap ovuind [2 wwe PEATE ns open seuoquvar ered seperinoutP ‘9p osanasueit {2 uo anb aoe se overeat spisepe 203 "pepurepijos 2p soze{ seueny ape vavanuew 2Hb se fs an aiqeqosd s9"]5Y “S9A81? ‘yuauetaasd wxsiqny ab Sop ‘Spnvai v opor 21998 ‘etTeTOHNNION Syoouree pseu 96 "Sane SetTOEE O SPruoato 9s opeisg {9 opduod 2189 aHTeITP 1S fuod ‘saqod sas aduan9 3p $29 ino 19 9 opotied Un 38 109 ayuaipuadaptt ipeztusapow bj 8 a1uss9qu! OB|Y 108 S> auea Spur So] wos SOWTOpOuIREAS SOPUD vous ap ofre Ae fs ‘o8z0qito ws (361 19 SSA FI OSTIUE 2 “GUST ‘ue onidestony ‘9got Uo seuicyGl DIseH BLL H2 BIEPHEATY, PEP) we ed roavur as u5 sopeaiuispou! vé sopeisat we 108A Ce}Ua) Shisp an ap spurope ‘souoeanjosas weqvoride ju pepjisepow 6 esa sour SOND Ua uoig SST ou “uorsnyoaed wT B “sq soy anb ap ons [2 09 sc OF Cas) e108 ViNSIY, YNCZ pease un 272 vo! ey anb susbas uote pow spur sexo © 5 ruse} 29 osed (2 opuoyeausLiodxe weqese onb Sonn A soyaijuos sora 2p Roujduo wiouapyss P79 xa ‘squotinyoass aiqos wjxomi 8 UTES 1 "¢e661 ‘UOISPIOD "T6BE ono wapiaid copeaifesnias seuswder $91 OP eantzeo pW SO] 2p OSED To U8 0 “sq U2 sor 19 U2 ope) praesosscp spite 10101 an oda SB "(ZLGTASET UF BUA “SGT ap einip-09 owes “vorSumungy unles fui a anb) 2249195 ap OPT MH 9 Syed om ab se, we suites ap egonpe 25 fo eV apmequedio sun 9p sued sod seupined somos onucr Top OIUTiLozeidsep ur Owe Ise Bi AnoH ou 6 (T1619 wD A cT6T U2 ‘umoo owen worSrungy Unees , (PUA iyanagy 2p souoysae uo Za4 ns ¥ vanbyles) 36 6 'soja|Aros & saUz%q, Spnbe seuorsiedoxd sp of8fgo loo soda Soaants wouurey a5 on ‘Spand 0 ‘spuoionjonad 0 seisoioxd uo asreaydun in wantuonave & ‘seo seaoau uepussduia (pEpIoedro o fs) SOrUOISTO and ‘ose a1s9 ug "somusisiurumns 9p Uafep ope ‘opueno woranjosas Bun BABY and aygeqord 52 nq $0} ap #}r0KoU Bj Wexistonuins Opes [9 © a se} apllop “epezl[esiua9 pEparces wun wo ‘seBA opuNaas UA, “openaya 62 q anb on Be walyuanwa sodrad soyonts ane wasz0; qi 20 “aap aiuauepourautxa vy as exiueo o191q08 jo opuEND fousejos prep 2 UO;SIPUGD BIS. "HTEIONFSUIG $9] WHOM e] © {issoad 5] anb ussepisuoa cayuorE1Xo sodeu® soss 9p soyon op (ig61) 18/08 vaxainy wNoz a 226 ZONA ABIERTA BO/81 (1997) banas contra el Estado si su eficacia se hubiera deteriorado. Yi. de hecho, s6lo es en tales sociedades (o en sociedades andlo- ‘Ris como en aquellas que eran gobernadas pot tine administra- cién colonial centralizada) donde han triunfado ios movimientos aguerrileros ‘(Wickham-Crowley, 1991; Goodwin y Skocpot, 1989; Shugart, 1989; Farhi, 1990). inalmente, debemos considerar el caso de los regimenes co- ‘munistas modernos, en los que los grupos ¢ inst han sido destruidos por completo y reemplazados totalidad por el Estado e instituciones gobernadas por las nacionales, de los cuales Ia poblaciéa depende totalmente para ia mayorta de los bienes y servicios. Los tnicos grupos que se es- ‘pai al control estatal son, en tales sociedades, las redes de sigos, las edales en condiciones normales sitven princi c para obtener los bienes aectivos (amistad y matrimonio). Sin embargo, si eb tales sociedades comunistas las instituciones del Estado s@ vuelven incapaces de proporcionar bienes y servicios necesarios, tales redes indirectes 0 personales se hacen claves. | para su suministro. De hecho, en muchos paises comunistes has cia log aflos ochenta, septin se descontrolaban la mala ge los fracasos de las politicas econdimicas y aumentaba la corrap- cidn, précticamente el Unies medo de obtener bienes y servicios ‘esenciales era mediante tales redes de amigos. En dichas condi- ciones, serfa de esperar que Ia solidaridad y el compromiiso para con les redes de amigos fuesen més fuertes que la solidaridad para con las instituciones estalales. Asi, las protestas o revueltas tesidrfan lugar siem les redes de amigos encontrasen racional hacerlo. Las actuacionés de las redes de amigos, dada ls probi de organizaciones alteinativas, habrfan de ser necesariam: informates y tomasian la forma de reuniones de protesta en dias seftalados del eslendatio y en lugares bien conocidos, no hat do falta para su coordinaci6n le existencia de una organi formal antiestatal. Todavfa tesemos que preguntarnos, sin em- argo, jen qué condiciones tales grupos i Jos riesgos que entrafiasen las protestas publicas? Volviends @ nuestro modelo anterior de accién de grupo, po- demos considerar gue cada fed de amigos constituye un grupo y que una amplia protesta constituida por las acci {grupos en un érea representa un caso de accién | \ 2 iis ajar cuando®) exist un ndmerobakante grande ae ruposeuye O se etl deleiorando de tal forma que Incase una pérdida elevada en L no detendrfa la acci6n si le probabi dad de éxito P fiéra moderada; 2) la vulnersbilidad en la capa {ad del Estad6 6 Ja cohesin de las elites se muestran tales que P parece estar subiendo moderadamente; y 3) tales grupos nen 10s suficientes vincuios débiles como para compartir la in- formacién referente a sus estimaciones de Q y P, y asf tener la seguridad muta de que actuarén. Fsto llevard a les estimact res de'uha P més elevada,eiicrementaré el nero de redes de ‘amigos que se unen a las protestas. Semejante accién triunfaré si las respuestas de la elite y del Estado confirman una F y E en ts eleva la estimacién de P; esto llevard también 0 | ave més: grupos se unan le protestas, creando un ciclo auto- | rrefoezado de participacién y éxito. Este modelo conicuerda con los datos obtenidos pot O: (1994) y con el proceso de protestas presentado por Obersc: (1994) Sobre fa participacién en ias protestas de Leipzig. En pri tras que fos individuos no descontaron los res gos de ser castigados por protestar, actuaron porque creyeron tanto que las cosas eran susceptibles de empeorar como gute st ‘acci6n seria eficaz pata provocar un cambio. En segundo Iugar, los individuos no actuaron a través de asociaciones voluntarias, sino que le presencia de amigos erticos con el régimen fue un \mportante vineulo eitado por fos pertcipantes en las protests. En tercer lugar, el factor critico que desencadend ia protesta fue tuna serie de acontecimiientos politicos que indicaron la capaci- dad decreciente del Estado (la respuesta ineficaz y capitulante dela RDA a la emigracion a través de Hungria), En cuatto iugar, tuna vez que las protestas empezaron, la primera respuesta fue ‘un inerémento moderado pero sostenido en la participacién en estas hasta el 9 de octubre, segtin se unian los grupos que ios umbrales de P* mis bajos; pero tras esa fecha, cuando idad del Estado se hizo patente en su débil respuesta, las iaciones de P aumientaron mucho y muchos més grupos se unieron ales protestas, lo que répidamente cred un proceso ea spiral escendente y autorreforzade de participacion y éxito”. nio resaado enémslo con sespecta 2 las provesias en i Alemania Ps que loe paripantes an lag protests iegales no comentaron nade 4 ‘ap upjoedquied 3 £ soqeuisen 4 somes jax8 2p [2201 se ef asi vlauapuodse1so9 gf ‘opuey 239 fapod And soperusapou K sopezitenta9 SPU pba OH BA ietleue opts eet sow 2p soundty “soutuoPnjoxe: so1mT7U09 fol vo Selgoinast sovosed 2355" pss os0H4010 on opeayeat ue (G16 TORHONS “8 foonod soognuat so] A sofolg}osoul¥t 30) ap sepeztuedio sopeps}s0s tie rv PIOE Togoo ot 8 A opBise 9p PEplaedvo vj v weioay” on sax © K sodnil So] 2p upfoeinsyyu09 a; enbiod ‘seo $0] S0P01 5 “aiqeqord 012g “(986 "2HO1NPY sesotear [2 9p SoiqeLyHA tuspond sayndod oyjoaresep (8 wepndv 0 ve uelous mun} un jBuO}OEU Sot prep aFe se ‘op svete su jog Teuojodaoxs Dueuoda vit 3 ‘nde sopentusotep SopeayH a anb pypion so ossaadns 103 (196? “HEN 42100 ‘2U0HEPIOD ‘sepoi v sglinmio> sejeiueuiepeny s¥sn 29 {2 a ‘souofpijoAar Si] 9p oses0xd op ‘ofapott un oprpuayep 24) "ugaEE 88 30, xo vj anb ome sput Oprve TU ‘op relustaepany Tests upipeaydxo aun ap apanbsng wy anb ap spap aqua ou —0r0 lTenaIs2p, jupe 3 29.0 5 Tayypa sauo}aueAsoVUl “up|Se|qod by ap oTUaLUNDOLI-~ soyuaT spomuaae ap stazous pepmiite wun sod sepeysayy osren uopand Soiqrliea seise 2p SOUTA.9 Butt onb orsong "upsoOeUT Bf UD Epes | Zaduioo paneste #as —onlxp 9p peprtiqaaesd epesopott Fun Go? (eset) 1a108 vata vNOZ i od ap opiate ned meee UN soa ss wasend oanpput— vizedoisn( 0x02 ugipemtaots | enb 2084 [eno Of '91U: “ord souojnipuod ss ua (B1:n90 anb g424d 6) osoyar—P Un (jg) sodeud 9p apavs8 oxouipu un ond (¢ £4 & 18 9p & aia 8{ 2p Uo}sai}oa Bf ap upisonped eun (2 a) Opes {op vioeaye of 2p Uorsanpas oun (y seipousienu sani sono 10d s9p | ‘UL upto "zan nse SorQvUmU sBisgTeUODED eps vee njonaz upieae Bt o11x9 WBusi anb aqqegord aoey 234 ns w an ‘jy sodnud op puest sroawarveizuns of osama un ex¥d wur2UG foxax upisoe wun oqeo v seAay][euoIDeT So anb SoTe2 UOS a “Tg optima souatsjBar ap sas sutio; Ue souoFnjoxss Uae -oad 2g anb sjqeqoud 59 ‘ssiuopandid sovwoun tse “uptanjosas tin wanbo4osd anb soqviviowspuny sesneo ap opevan orunuoo un sf089p “uopoooid soyustunse so] ap 2puaxdsap os odtequse wig “(0036T ‘auoispiop 2e07a “enuos oivema[s 2189 uorseduso> amb sano} “tg soquazopp cof 2p vowisos ua eied) soyermons9 SaUo}sIpUCD sod op 0 sofeonia Ses op oauiuod un aiquosep opeosnd UeU, saofanjoaau su] 9p $980 Sj 2uqos Sompmise sot ap BHO PT, saNO}MIOATH SUEOS OBI A OVOVK S§NDOINS SO712O NOIDWITIDNODAY VT EVRIVNOIOOTONSE NOWWOY V1 Yuva saNoISIaNOO svT Nwa'S OGD? (cost) tang vosney vNoz i 20 ZONA ABIERA 80/81 (1997) nes revolucionarias; la necesidad de que se impliquen en accia- nes de protesta o revueltas coaliciones de grupos pertenecientes dns y el esta- lazgos como mera induce débiles, pues no desca ida, pues todos estos macrol ecko, pueden [decision de ad {aor qué les ix coneretos adopt clones flevarfan a que mi ieas de que las nor- ipen en acciones de decisiones de grupo ‘cones con éncuestas, exper @ animan a que ‘os viette entonces en eudles son los grupos que obtienen Ia lealtad de los individuos —una cuestién gue puede ser tratada en los inos de los modelos de Heel bore solidari Log andlsis de es consecuencias de este modelo permiten deducir “Tos posibles patrones de movilizacién revolucionaria y de éxito en Giferentes clases de sociedades que corzespondén a los encontra- 466s en sociedades tradicionales, neopatrimoniales incluso co- smunistas. micro y macro sobre las pregunta —;poF qué tienen u- revoluciones en ciertas épocas y sociedades? podemos dar cualquiera de estas dos respuestas: 1) las revoluciones sur- gen en aquellas sociedades y épocas en las que muchos grupos, ZONA ‘FATA BOIBI (1997) oo at snen expecta! fenelos gracias & ‘cuyos mietibros individuales les son muy teal tivas racionales de conseguir beneficios pos acciones revolucionatias © de protesta; 0 2} jue el Estado sulre una cri s experimentant sionesyalenacién rexpecto del Extado,y los grupos popula restmustran tn potencial movilizador ereciente, "Aunque la primera respuesta es clararmente micro y la segun- dda macro, las das formulaciones son de hecho equivalentes al ss mismas observaciones desde diferentes éngu~ segunda afirmacién es en esencia un resumen mes macrosociales en las que generalmente serén los actores tienen fuertes incentivos para mentir durante perfo- dos ptetrevoluciofiarios en sus preferencias expresas. Por com- las condiciones objetivas de fos recursos y eficacia del lades y premios de las el | ¥ida de Ia gente y.el potencial de las org snes pueden te- net ona valoraién nis répida en el tempo con un ans eu dadoso (véase Goldstone, 19932, 19936). ester, ni fas formulaciones micro ni las macro debe- arse como fundamentales, pues una viene a ser esent mente la traduccién de la otra desde un punto de vista diferente, Lo que es importante es que fos actuales macroenfoques de las revoluciones, los cuates se basan en un modelo de proceso, son ibles de un modo general con las micro, tos cuales se ba- 3 revoluciones sur-"~ gen en aquellas sociedades y épocas en las que, al mismo tiempo" s,¥ os niveles de: ~ “oper-0get 80 “Boroies fo 04 “nog wesyouly “wear, 39944 JO ipBuENS SL? ‘2408s oy 5 2 oe ee uzt i wowanie3 " seUO!pUOD SeIe~] uadulsap 984 wyunuoo upRayIUOD B wruDAd 38 “ouequis ws pisos wap OFon ant sus ajqeaud sys ovine x9puaidan9 2608 oF. 9 ugparadooo aun apidun ou oisg ¥/aisp eRe a 1091s uoo B12do09 ou Is Uo) joys jap warp [2 Ug ‘un wo ,orsuoisud jap euroyy rowi0 KBs | 9p S1uouonerpuadape 0d folous uo piso axdusoys 10198 un up w] 9 WoaT Top PHI 00 opeTBH28 (F962) 80H) eprponno Anta 2376 woos & wrostjeid ese Sins yroqap an 04? “(6R6r “250 & (Us61) 18908 Waxttiey voz ne 206 ZONA ABIERTA 86/81 (1997) cen muchas industriales, Ios individuos dependen de los vecinos © compafieros de trabajo para diverse, estar protegidos, defender sus propiedades y ser tratados con jusica. Una Variedad de comes de grupo —entre las que se inclaye el lugsr de naci de estudios. inidad en el ejézesto— ha desarzoliado alo largo de Ia historia ob das confines religiosos (iglesias) 0 de ocio (cranza de a sia, deportes) proporcionan michos de los medios para la s0- ido petsonal y farailia af como para el ceio. La biisqueda de riqueza individual y de estat socal normalmente se facilita aracias a la pertenencia y ascenso dentro é¢ orgenizaciones co- ‘a5, estatus y oportinidades profesionales— penden de su implieacién en grupos recon Formales (redes de amigos) 0 fo (er voluntario). De hecho, siz Ja pertenencia activa a un grupo, ios inéividuos llevartan vidas so- Titarias, embrutecidas y enormemente estérites. Dado lo extendido de la pertenencia a grupos asi como su iniportancia para las individuos, no aos deberta sorprender que la mayoria de los individuos sean bastante sofisticados a ta hora fr sus necesidades con las necesidades del grupo y al sia de la evolucién (Cosmides, 1992) sugiere que, de Gute Tos humahos estén preadaptados para la ad del Lenguaje, asf estén las personas especialmente adaptadas, para entender las selaciones de grupo. Por ejemplo, los experi Imentes muestran que Id indivdiuos so ms expertos en la sok ‘tos estén planteadas en tézminos de Jn justia de las distibucione | rompecabezas niuméricos abatrctos 0 relates axcciles! ZONA ABIERTA 80/81 (1997) 207 Incl sn presuponestendencgsinereates a un cc de rapa, con todo, dada la impertancayfrecvenca de as ntorac. net de grpo para a mayoria dels gente, ira en su benef ‘dopiar para ln vide en gropo las normas que conducen a resi tados ptimos yesabie, esto en, prema aioe qu is acepten 3 castgar alos que'se esvlen de cis, Hs por eso que nes encon- trams con padres ue enseian a 0s hjos a pensar en los de. mis, ano se epost a cooperacen deportes de equipo. Todos | esto insteumentos de sotializaionayudan a promorer a norma 4e conribuir de manera activa al flaca de la accion cn grupo yensefian la lecein de que el comportamient del gorrén puede focavac In sficaia del grpo, Macy (1990) ha demostrado como (Lawler, 1992). ‘con los grupos en: jos cuales los individuos se sienten apoyados y capacitados de manera sostenida es 2 menu- do tan importante que les llega a crear un sentido de identidad | | cluso en aquellas que impliquen riesgos personales depende Seven are eo | | Ef oun og ou my apiseas Sepeasecerp SUR j odns8 19 Uo uoizedwo> sonpin ‘used sontattsouos stpseduio> so 2nd jeponsa spo) odnu8 yop 5034 3 oprpuaide vy #8 so3q upria So] 9p B}ZOKEKE Bf 18 “osoioU09 odd iombjena wed ‘sat 08 ou ‘usjuaiu anb sonpiagpur sojfanby ¥ wand Sodnuf soi sopor anb aftzpudide jap & upiaezie1208 ¥] ap ‘Ouioo ajquosep 198 opand anbuny “otsesenauuT 2 souoput judo 79 anb ouaifng oatia2q0o ojustmmess0dutI09 jap pepundes oq ap ofan op ojapoui Ta ‘o€sequio wig :odnU8 ap 3 UpDHLOIA 0 eoUTEAISEGD Ms 30d so1e!OU09 SONIA ane op sonndeso10e of 40d sie Teer Sue ap rouguets fo ound gn wim ap ‘S909 om opr agesoan of 22108 ¥ deaterppa sa oer anor pr erat odes songs, anb €9WpIpe | D8 KSOP pea rung sous exed od ap wpUadap Ola o> Tab enews a9 dul en eu upios ts eze¥0 OP Thad un avo vauoiduca 9s onpatpr un onb U22e | hot aap aly ope 961) J8NE2HL é : g seuofonona4 80) we dtd ap souopion ap sod & adnu® ap pepreDnos (4661) 19 vawsiey voz “Yoiiouad sadn os worowoxduoo 28 soapinpu fo} gnb 10d —seuioranjonoa sovojoe © seat | “oo snseiead ue uppedinnzed vw ojadeon woo siuauiepodse por Sod son aed sqgeise ror anb stusiou sey sivewrever> 0d op pupisooou oss sandsap os) ‘spipuaixe Anus otfoay ap ups seus 20u sop anb oppnsowep whey sot id ap sodaut ap sauojooe Souojoe sey anb ueey an seuLiow sey somo us seoqnou ap tar +1, vardops sonplaspatsoj ab euo}zes ue Jod sq ‘Tetiou pu of wibd yeponso $9 soda uo ugyoedioed af ‘nus om “uaosng anb onn29]00 31g 39 | sepred v opens sod upiado vse seorafo ap uovaniqe 9s O04 “apts | +08 civarareuoduras un sod seido wiped enb ap sorvajeucd 91 -aniseq usoared aisejo tpro# yo sontvdiopsed oo) ‘soso -aed soseroiut so sod ayuouseatsnjoxa asrednooasd ap soz uzr2 soygno 2190s oxy oruatupuarua un equjoncs opezedas 20d sopsfjeo 108 8 uogy onb op mquesd sp Upiatuotpe ey ond ews 20} font aq "easoo upyaae vf se}uoUlo} xed boo} oj ou & anb ‘of 3004 ap souniou se} ua UefUoD SonpialpuT so] ab te (661 ‘wossny S6p61 ‘dd & sony ‘Foyt ‘gR6r ‘2HOUN) Sowtoqumaow wa uodionied anb seuosied.ascos sopeziea! so1p =auso S07 “(spot “vsox19}, & TOALEWN “I2ANO “4961 ‘Z9NTIO) BOB ‘oun ypuaiqo as ou ‘uasenje sorjo an asesadse oun wpe (661) 1808 vamey vNoe i 02 210 ZONA ABIERTA S081 (1997) macién que sugiere que la accién conjunta émprendida por et {grupo seré eficaz, y saben que Lodos los miembros (o la mayor‘a) ‘Comparten la informacién asf como las Aoriias apropiadas, en~ lonees saben que todos log miembros det grupo (0 Ix mayorfa) parliciparda en la accién colectiva, 1o cual conduce al éxito. La in de prupo eficaz se converte asi para los miembros en Ie atractiva de equilibrio. Como Céleman (1990) ha re- existe homogeneidad en la inclinaciGn de tos indivi- ‘acciba colectiva] dentro de grupos que se caracte- Jor una comunicecién interna extensa, puede surgir una susiasta que se autosostiene colectivamenten? (p. 496). sndo a la primera condicién de- Hechter (1987), la de- pendencia respecto a un grupo para obtener bienes y sexvicios apreciades, podemos ¥er que los grupos qule proporcionen més cosas a on individyo dado variarda enormemente segtin las so- ciedades, y segin el tlempo y Ia épeca en una misma sociedad. 'aeupo que proporciona la mejor combinacién de bienes alec 10s y materiales y sentido de autovomia puede ser una naci tuna comunidad local 0 veciaal, un grupo de compatieros 0 ami ‘bos, 0 cualquier otra comunidad, Claraniente, para que se pra- ‘Suzea una accién fevolueionaria, deben darse una-o ambas de fas iguientes condiciones A. que ul individuo pertenezca a tin grupo ya existente gue nara toe jembros, tener sis s- se caracteriza por inforinar a todos sus fias de identidad propias y proporcionacle los bienes y servicios -cesarigg, lo que erea, pot tanto, und fuerte inelinacién hacia el grupo, y que Ia aeci6n de protests o revolucionaria ofrezca mest |#rupo como tn lodo Tos beselicios netos esperados: 0 7 Aceon gear Saombrdon x pee ue os probleme sadn ot ne eco om inperaies es vio op Tem i els scenes Ey meshes Se ness oe Siete que totam le de oot ede, o que cea one {Sino mentee grate cmos - San sin tego FCs nor | foe eye ln cotaminecin er de tower 'Ea una de popes ape rin segues on expt eS embry, donde ests eee eee (Scnaerey rmejanteserupas, estos pueden ser bastante 1.1983). ZONA ABIERTA 8081 (1997) 2 2. que ut individuo rete su fidelidad ¢ un gripo al que per- tenecia por haber dejado de proporciona’ importantes bienes y Servicio colectivos, 4 ls conceda a un nuevo grupo que le pro- por jee y aor (o as se espera) aquellos Bienes servicios, y cuyas 2c Clones de protesia 9 revolucionarias ofrecen ademés los benef ‘ios netos esperadas. ‘Los analistas de la acci6n colectiva a menudo no han aprecia- do estas dos posibilidades. Asf, en el campo de la accién colecti- lemente un elena fnsecesario entre el 5 sociales y de las revoluciones. Con ‘ado nvucha investigacion a \ | fueron movidos a emprender protestas ilegaies que derribaron en concrete a las organizaciones pertenecientes a movimientos sociales (OMS) (McCarthy y Zald, 1973). En cuanto a tas revolu- westigacién se ha centrado en cdmo grupos ya exis- profesionsles, trabajadores, campesinos— | fepimenes (Skocpol, 1919) De hecho, Skocpol ha negado expl- Gitamente la menot continuidad analitica entre movimientos Sociales tevoluciones sociales, con el argumento de que las dl- ‘mas constituyen un «conjunto apartew de otras clases de con- | Bietos (9.4). © Las dos clases de accién colectiva son, sin embargo, empire cameate Silares. Tanto en los movimientos sociales com las revoluciones tienen importancia dos clases de actores colec- tives = a 1. Asoclaciones orgat preso de-aleanzar e! objet mientos Soci de las fevoluciones; y ‘2.-Grapos existentes que pastn a emprender acciones de pro- testa o revolucionatias: por ejemy ‘arpos estudiantiles, fas iglesias de los negros americanos en los aflos sesenta y los sindi- catos, generalimente en movimientos de protesta social; y fos ya meneionados nobles, profesionales, trabajadores y campesinos en las revoluciones clasicas las OMS en el caso de jos de,vanguardia en el -gisi epouatiadsa vj 20d soperogo1z09 ‘950g 98 J2N9 [2 'SHISPLOFINIOASE seAITOeIOR $90} sot ap faded je ayustwsaouso ommauinaze an Sir] (6g6t) Miequapury sod oyeisp spat U0 “he un Sp epeagrtduays euszoy eum aos sojdwsafo soqusrnfs $07 e90i wopoe oun (T ‘e uaradne soyaueue® sp] anb eiedse insad ped Us tga} jap atied a waaay as saudiN asap opewdannsie vy (T66T) SUN “guia ‘onues 10g sods sore 8 sod0ay9 uooeg ab semiou set) woixa wer Usisa anb sivepliaxdies 59 ou ‘soperzaide SomTA ez (dest) isis Vawatey vNO7- 1 & sauerq soyonun 94190 Bsed sodnss 52) pot anb PA “sopinzeduioo "309 sot spuop £ saiqsquogas sodiud sp souquroTes sj & | jad ua uproe eon sei8o{ UesTussed anb seuzoN Zexdope | {108 fap uroiqoxd jp anb soivetti09 sepap=ios | do upipuaixe ue) piso oda ap up!oe vf ‘ua!q SE “wS910d jsuorantonay Sodnu8 s9f ¥ sovulIp Fes9pIS109 wor “esoninba evn s1uauigiiouas sq “uoLi08 [ep twaqgosd je wesodns tsajosd 9p 0 sotteaoyanjoaar sodrad soy opouw anb ap aszsi0né -oid ouesooett $9 ou anb vaiarSns seuepavard sorwatinSz8 £07] _sgantgushea soand0 SOT VIBYROTIIOASY oioo¥ Wn 2INBMTTVNOIOVE KYMBANSISHEH CANYN? “getseuorpnyonaz s2u0%008 st) 2p owios seyein0s soyraysn}Kow $07 2p 01 seruesrodu dos uesousd soisp amb Esaperott 90 Sodii® op se so} ua one} anb 2E[e098 9 ‘uggs s0uianjon 9psey egy FSO’ 98 Sis Wiad ej soaraus anb ran ey & 2ai2 Sotutinp sodna® ap Si2uqe ‘ies ia pnb iod 1opUsHTS ua aprseF SoUO|SNIOASE Fey Jepue ‘ofeqe euan asf sepon v anoay sejza0zq epand ‘9p ‘oye opoUr un ap sesavo3d sus Hopp Kas SoaTefgo 09 Sod 9p | _rezy[2siu ep 070190 09. ‘seuojoan URUIqAIOD 98 52 soso e Sapliajor seuo1ooe'et | woo sod ‘ua ‘onb tio worpes souioranjonas sa, X sa|s705 eed 1 UeCIONN p64 “#iC]) UPTEIND Uo fof aig, 19 3ND SUE SOD:IOEdS SOA ‘agen anb o] souo}Ay (466) 1808 vauaiay voz a 214 ZONA ADIERTA 8081 (1997) rica: 1) ciertos grupos emprenden acclones revolucionaias por razones relacionadas con ese determinado grupo més que por la | busqueda de un bien piblico universal; y 2) las acciones revolt jonarias son a menudo ina tespuesta defensiva frente a los ata- | aves sobre Grechos y bienes extents, y 20 fanto pata conse. aguir nuevas ganancias En los siguientes ejemplos, P, representa la probabitidad > que tiene un grupo G de tsiunfar inediante acciones revolucio- i patias 0 de protests; Qz 26 l Valor qué tiene el statu quo para Gy “in W., es el valor neto que Je reporia triuafar a G; y Lg es el coste 1 neto que le supone a G fracasar en sus acciones revolucionarias ‘0 de protesta, Siguitndo la teoris de las revoluciones que ya he esarrollado en otra parte (Goldstone, 1991; Goldstone, Gurr y Aes Moshiri, 1991), 1a probabilidad de triunfar depende de tres va- 4 Finbles: 1) lac ar del Bstado, 2) la votuntad "gti dela elites de compro dé comprometerse en acciones revolucidnatias 0 de retirar su apoyo al Estado, y 3) la dispoti der movilizaciones revoluciona- el Estado (F), cohesisn ‘que eI gropo es eapaz de mavilizar(n) La accién local en wi state quo estable G:Q=10; W = 50; jes coma condiciones ‘Asumamos los siguientes cof fas que se encuentra uh grupo concrete L=-110. Bn ottas palabras, el state quo tiene vn valot positiva, las yanancias revolucionarias inerementarian mucho e] bienestar del grupo, pero un intento revolucionario fracasado tracria cluso mayores pérdidas. En tales condiciones, el grupo actuaré 0 (so Sepeccendo dete protebidad de taunt Lonard cpera ‘obtenidos (ganancias-pérdidas) superen el ve~ Jor dé las condiciones en el statu quo. Esto es, ¢) grupo actuard Si s6lo i, S0(P) = (-P) (-i10) > 10, 084 P > 75%. ASI, los tde- rn extimat la capacidad del Estado, las po- iimero de sus seguidores; si juzgan - PK u{ gue la funcién de probabilidad del &xito, P= (FE, 7) Valor mayor a 0,75, los iideres del arupo Jo llevardn Podenos designar este valor de umbrai para actuar como P* | 1 ZONA ABIERTA 80/8i (1997) 25 De una formia més general, podemos decir qué cualquier gr po actuar4 en Ins siguientes coadiciones: (0) G actuara’si, y solacsi, Py > Pg*, donde Wy (P,*) + Lg G-P)-0-07 Pueito que en cualquier sociedad existen grupos distintos, cada tno con st propio eonjento de pages y probabilidades de éxito, P* tended un vale ferontes grupos. Ast, puede que aigutioe elfen emprender accionesrevolucionarias 0 fe protesta con objato de aleancer ses objetivos mientras que otros no lo haga: Lo que sera de esperar, sin embargo of que ex los momen Entado se detertore {como en una ad do éxito ‘qe tienen todos ellos, cxeciendo el nero de grupos para los cuéles P> PY AX, sera de eqperar que la distrbcicn de Ia pro- testa y éxito de grupo no fers uniforme ® lo largo del empo sino a saltos, segs las acciones de protestag los éxtos se con. Centran en 0s perfodos en los que cl Eso es vulnerable. La investigaicn empiric sobre fa distibuciin en el tempo de las protestas violentas en Eusope occidental, y del exito de fos mor ‘imientos sociales en América, corrobors esto patron (Tl iy. 1975; Tarrow, 1989; Goldstone, 19806). La accién local en un statu quo en declive En el caso de algunos pres ns acciones puede que sean alenta- das no sélo.por la esperaniés‘de Tulticas ganancias, sino para ha- cer fieate a pérdides éxistentes o previstas, De hecho, el trabajo leéxico sobre el marco de la decisidn y sus respos sugiere que es més probable que tales situaciones provoquen acciones de pro- testa por las partes agraviadas (Berejikian, 1992). En este cas0, Comeros tn hipolético grupo G para el ena las condiciones i ales en el tiempo { son: Q = 10; W ~ 50; L =-110, pero cuyas condiciones éstin deteriordndose répidamente, de tal forma que en el tiempo t + 1 el valor de las condiciones existentes habr& descendido fuertemente hasta Q,,,= 30. De nueva, Ia probabi- fidad de éxito viene dada por P'= £ (E, E,n). Sin embargo, en 430g “Sowuat voday of anb (Syus 6) sodns® oT © %OOT I= 1589 2p 01 “inp ap pepluniodo eum { 'sonin| wepiow onb sodns8 ooui9 ¥ %OS “yap o1x9 2p pepiunisodo wun § ue ange end odnud un ‘2 199 O11X9 AP pepITIeaord sun O19S wp UpioRaNedsa wis {ax-s) 6x9 + Toot = (N) 4 (©) : nb uprosnsni ap opou 8 sows8icy *(v6s1) nyPsiAgS 2p ofesua [9 ua sepensow sey E reULIS won of upjouny wun upSas "2oay of up|quiea q ‘eUoWeroUt 96 Ay UNE 25 an soweStp 012g C10 2p ad svmiDe wre jerqum ja anb fea, spt oxanut “962 fap O03 $9 O1Fe pepmqegord &) seo 2189 us | -upeiapow uawiffg2 un v sruayus 96 od 1) asue9A) senPUOTIN|OAAL | ad sns opuzasng vise dt youd sa] 8 sodraB soso aur sotajuauine ‘oBseqaie Wis “OTT =7 ‘0S = MOT = 2 sodna® spur a1qos 998 odaa8 wppa onb so8nero so] undnutusip anb a[qeqord $3 ‘seisovosd sey uo wp ‘guosied ap ozouipt [9 a00t9 ungas ‘sjuopy ‘sodnd so} 98 opuniapisuoo piso anb odna un v sowmunuexe 0809 2189 ui pouorpeu 041197109 u9!290 OT : co 293101 ‘omos opejapou ies spand orsa ‘(1ggt eSOVe A snp ‘ouoISpIO Test {euONsPION *Y66T ‘aIUECaIA) SeuoreAIONe: SFL 9p z “sty stibUip By ap evs upiaduaeep vun se (nissloud op SouOTDO ue (L661) T3108 vawatB¥ ¥NOZ, be ue epeordw w vj v9 jestdso ua oywewax0U uN ¥ 2anpLuOD onb | 9p wo'sayoo 8] ap & opEIsE 19p PEpIoedaD | 2un spl cxou9}ap 2p searisioadx2) soyupuip wise “ex9«0s aod | tun onbuny “eissi01d 9p souoipor uasoipusidwe sods cpus = K oztonjar op oI un v opueast| ‘epeaaia spun Une g Bun | \a101d ap souowa8 $e] OquD BABA | rOne} SBUOIDIPUOD stuN Yoo aseNUOAUS 2s sode jedar op oni ajz04, ina soyomu wos np anb sruawsyenish | uo waseo « ou asanj psp ura dur 2s sodral ‘nb seradse ap aD ae SAqBSGU ap exes0fou on nis 16 “apfonu ae epusjaadauouyeuope ss | apond —souvaw 0 %og 52 019 ap pepronodo ef opseny J “on a apo8sotzs0 cower e| osnjoul“uRsunin opuend serousuTs | sepoeid wenoseonb soda ered ouos ond nos secure | 2p stpipigd sopesd soapy anb sods wand oY" ses 190 21 “ewqos orang x9 2p pepmsqagord os (SepTpI9d o FeUNUNT 2p soFnd soiso oo) rome ad vf asefea anb npr 08 od ‘af un ‘gg- = "9 f“oyduofa 10g "sod soy sopos trad agiosod “ord svete oy 9 piotqzes ou ond mas fo"qorou38 spt vaso Bat" 05 < d 80 ‘OF < (OTT) (Gri) (2) 06. 5 ona 59 ons “Onb mis 98 OB 9 ooaIER Tepeiadss sepipind si 7 UaisURS TET OdueH Top see Tene ‘Tod Soist Sojysuaq Soy Gb Bods Is pienioe OGRE ye ose ose (set) te0g vauatey wNo2: ot ZONA ABIERTA 80/81 (1997) casigos por fracasa se exteaden eatee los fraps kin. igor que eset os cain Teducen solo un poco a medida que protestan més grupos, para expues hacerlo mucho ms seg se extenden lt fuerza fee pretives de una forma poco intense, Ulizanco simplemente en endo contaio le Tuneion logistica que fctos tsado para el . podernos eopciics que dos grupos que actden a a vex lexcasn, sein catigados cada v0 on 95% de foe fo babi sido por fracas nubiesen actuado en tro grpos que acten simleanesmen fer castigado slo un 75% de To qos lo habia ado si hubiera detuado on soltao, jen el caso Ge seis raped; di fratasan, e+ Fan castgadon solo tn 25%, de lo que lo hublesen sido heb Fon setvado en solitaro sano ests rolaciones, nos encontramot las uientes pro- babildadet de exo umbrates de acluacih sega aumento nimero de grapos(asuiiendo gue Q, Wy L tenen el mismo “aloe pea toves los grupos, un spuesta que podemes fe zat despuds) ParaN=1. P=002. Pe=0,75 ee 05 074 4 27 049 6 073 950 8 0.95 028 Fidad entre grt que van a protéstar, entonces permanece bastante por debajo del ut za que las acciones revolucionarias 0 de protesta tengan benefi- ios netos, no aetuardn. Pero si sels 0 mds grupos diferentes sa- ben que Hlevarén a cabo aeciones de protesta, es muy probable que entonces tengan éxito; la P incrementada sobrepasaré de re- pente el umtbral P* requerido, y por lo tanto tos grupos ilevacén a cabo acciones de protesta. En este caso no es probable gue los iduales actilen como gorrones, tanto porque los miembros ya han adopiado las normas de contribuir a la acciéa ZONA ABIERTA 80/81 (1957) 219 fica, como porque, tpicamente, cada grupo esté buscando su objetivo espetifien y deba actuar para asegurarlo.", (Claramente, se hace crucial entonces la estructura de vinew- los entre grupos. Si los grupos estén aislados, sélo, con vinculos internos, puede que nosepan que todos actuardn y as intraesi- ‘arth Py se abstendrén de actuar. Por ot lado, si los grupos Hiantienen vineufor dBbiles que permiten transferencias de i rmaciga entre ellos, entonees pueden valoras P coa més pi cision y juzgar que la accida eerd eficez. Ast, mientras vinculos fuertes dentro de grupos pueden ser eruciales pare ia accién de pos espectficos, vinculos aébiles entre-grupos lo son igual: esi la accion va més allé de la acein local para oblener ‘bjetivas espetficas y se funden en una accién revolucionaria fiaz. ‘Estos particulatmente verdad si hacemos menos rigido el supusesto de'un W, Ly Q tmniforme. Como vimos en el caso 2, es probable que diferentes grupos se encuentren con condiciones fry diferentes para la acciéa local. Asf, lo normal es que unos joces grupos consideren que Vale Ia pena emprender actiones fe protesta, no ast la mayoria de ellos. En una sociedad donde | Imuthos arupos tienen un Q elevado yestable o crecente, | bral Pee estos serd clevado y no se ucifan a uoa revueita a [rye el oo rsp een Es do fuera muy debil, Por otro lado, donde muchos grupos tienen tus O moderado i/o est cayendo, de tal forma que la escala de Pr esreducida, tales grupos podrfan tener deseos de emprender scciores de protesta a supiesen que otros grupos también lo hae | tien, levando a que P sobrepasara ef umbral P*. Asi, sera de ex | perar que fuesen recesarias coaliciones amplias —tanto entre di- ferentes grupos pertenecientes a una misma clase social o entre | SCS Sear oon tmowtizacon amplin y rida contra un Fétimen. De nilevo, esto es fo que muestran ios datos histéricos de las revoluciones y protestas (cf. Dix, 1984; MeDaniel, 1991; Goldstone, G 991; Foran, 1993). teratura sobre | In accién co- iver y Prabl, 1988; Heckalhora, 1993; Gould, 19934). Ei an ' sogiere que los vincvlos fuestes pueden fomentar la a8 ‘9p eoqun ns ap wunjous sod aaaja 98 q anb ap.pepranodo e op | ‘uezeyey enb apand 1382 So] A sazopule 80 uszadsa upiso X souotsipues set ap OFoLAIEp Je Opuatistss UpIse | oj spor -UcwrS9r Te upiquie suesep nied S96 Soda soyontsspuop sapepecos ua saa An e498 9P Sop : ‘pied ie topeneres 5304 “od jp soonest uo {6561 "BO}52) PMN wars ap Seu “Sypod selupnise soi 2p ra woo sessioue ns 9p up}eutawea “hjoses ap joensotsid 7 woods 98 4 nos 19 7D Sub vosveen! ond soxopefegest 071 ‘opecuouioe wesc “also 20eduousunjoored ou sour js and vouano] Hos piuvipnisa toj anb ap sgaidsap seisaiosd se] 8 uasoyun 9s anb Sopneusssowuanuaiaose sou jw s8ajdx9 sowapOg (ZEL) | Spiponsied yp so 28 sao Jay (OPH OHO sOs2 “Speupioes sasondear son seaqveaed P vapusn ab SO 3P5 Te aie opase top sour soy aoe seqaisa sSoDmHaN Ts “supa to sap sontauur senio 9p sapavadsaey sx Svjoui? sopmeisisalon saiuerpngso soxonu Weyue} anb upso2i0nd _youaq 28 Bal29|00 LpiSOR Up “eleUES (TET) ADIN OOD) 99 uojsivosopafoqen so sond soraias aa SoBe ostoaT Reus) opis top spesadse wpiseidsh $Nolugun ap srsand ep vrpipd) ueqoeeoes)rov0}58 6 eP pervs 0 cee ny wre oe ond pd saiogou »sojeictn su U9igus Uese lod UPC Sapond sonsoenavn si. fod snoop uo tus vssan opens AP SOE pod oad us upicoe arb Spon ap rea oye ia q ns onb vorstuinse: e] 0 Opeisy 15P Pepmigep epeasy wun anbypur ond u “uy op efortmnseiuona oo one “TuBUOEN|Os ‘pot enb ogedv ap opesf fo) 0 & (sulla sat ap wpisa409 iodo seyomi uo9 ue} 8 $B} ap josttO9 ZOE 109 1onoe $e] seUIpI009 ap papissoou Fy ‘spUIEDY -wodnul asnio sauggp Ksaqeup ap asbyp-8159 21 soqeno sey "zomwoD) 3d seissioad se ua spn awuniseg voLEDyd nam Ou SO oer B39 aonb equaigiBis o1sg ‘seyenbed 21 joud sns Jod aesodso ueyped anb ry yevotsaz0%d 0 itive} 29329100 9p saU01> 1208 vf 12 Sap copipied su 19 Sayan ap oR BoarH en & wUIYD Pe ‘onb ‘epiFarozd ain eon oui} Bune $0] ‘0pe} ONO 20g “ye ap war9 eyperDoU9p Wf 2p 40A0) Ua ‘{ oroiiamp sab so1010 9p souO!Doe Se] w> asreH|duIT ep vOLDIA souvnsronsin sowueypmse 807 -(E66t “To4Z) o13va 20 & oleae -nisqe 95 ood ‘ofequai ap sate so ua soisaiox wed ap soaausdisoo 2p ‘soyueipmise ap sawuersies sauojoednay sy) sare id sauoroeraose sus sezyjn ap Sepede> Losony som ‘luvipaui woseniae sonmessaguvt So} apo A swiso01d so 8 0 10d sodnu va sopeaedso aiuawerzaty sesopbfeqess $07 5 “ip » sepeotpap sojeuoy sovojeaavaio vesix9 ou 9pUOD (ZE6T Sagl ap wumwoD OL U9 sssopefeqEa sor a3q0s (qes6T) PRED ozry ‘karog S wionssa688 ‘est ‘ONOMTED ‘6G6T FOPTEM ‘066T ‘AAUA) ani SaVat ap ssypue ja 30d wpBsogousoo se wotsnjouod vis. Sel 6861 wo wun we uonmEEuy, 29 SmjanAa soy SOuRIODIUCD 1 “pjanrae Sas 30uNp1069 WepaRA Seisp anb WHA SONS SAITO Ho “dopas coyote ojdwafe un woo sigue 2389 ayjontesep Brea eRITOTOT Hf TTRUAATIOS ap DIaLGO wo "Salidap SOUT Goss : ‘eniee sod "ge upiace a Vanna Safena Fojsoogysadsa WOTUT UGS somTwOId ~spa8 sonanu anb & szovequa resai] apand epiqjored swustmen dune DUS Tea wed THUY SOT ‘opis wu (opeaumudis ns A) yeu2s v] anb 2p “saHIg9p sovRaUa So) “33H 9p TNS HO] OW EA ap ofp Zod mpl toms vem ed 2 fe sy ‘sodaid ania soggp sojnours-op szambar eydure je120s ugp9e sun onb orad ‘sooyadsa sod erwd £ 10d e907 upfa0e ‘opsaaja et 28 q onb sodnu® soyomu w roIpU tind ‘ad UOHOe iz (661) 1808 varsity YNOZ. (e661) 1908 VeuaIEY ¥NOZ wz aN ae eee oe mm ZONA ABIERTA 8061. (1997) ~ fa poblacign prestara a is movilizacién urbana). En un primer imomento parecta que la dreccién del Partido Comunista estaba divide; sin embargo, Deng Xiaoping fue capaz de crear el sul ciente consenso entre la vieja guardia del Partido para reprimir ‘con direza las revteltas. En segundo lugat, y quieds ma crucial, laxeformas dé Deng habfan tenido el suficiente éxito eh el cam po como para que ls mayor parte de los campesinos tuvieran na Qe oF Jo due stl umbral de aetua- fidelidad de los eampesinos al ¢ concentrase et ls tare ¥ Goldstone, 1992), Formacién de nuevos grupos revel tides revolucionarias e notables, los trabaja- dores en sus bartios—, én muchas fevolic cial come focos de protesta, las protestas cruciales de Leipzig parecen haber sido Itevadas & cabo por multitudes com: 5 POr grupos de amigos que habfan compartido sus erticas imen. Por Io tanto tenemos que incluir estos casos en nues- is de los grupos revolucionarios. Podemos hacerlo volviendo a las claves de Hechte: sobre la solidaridad de grupo (la dependencia y #1 contro hha demostrado tepetidamente que las claves del éxito de Ins o7- 23 ables para que la pobfacién acceda a sus lealtades. Los gue~ se aseguran apoyo popular allf donde son eapaces de i relaciones de dependedcia, bien porque el w 4 elles locales ya no pueden ofrecer los Bienes yservi- sen porque los desplxzaron por la fuerza. Se ha ppatrén en China (Friedman, Pickowier y Sel jetnain (Popkin, 1979) y América Latina (Wick- 1 (1975)-4- Wolk (4969). de que la autonome oto-para fa pariipaci6n popular en las accion ind Conde ies istttGiones ‘asain en esas ‘eidrén lugai 33 que es0s mievos grupos aparezcan serd necesario que suministren aque- ¥ por Io tanto se hayan creado previamen- idaridad y entroga. Cuando estos nuevos ‘grupos encuenizen que les merece la pena implicarse en protes- tas orevueltas,éstas probablemente tendrén lugar. jccomo indieamos antes, existen dos patrones en la orga fa de grupos que puesien conducir a actiones de protesta 0 revolucionarias. En primer lugar, en una sociedad descentraliza- a, donde los grupos locales suministran los bienes y servicios ‘mds importantes, slo es probable que haya una revolucién cuan- | Josadeo op wp2s sy “6st "BIE reer go} seuepa) sepeztoeqan s9ts 62027 Auvptiog oto $901 SOUR i ‘sajeany ayuouraz euros tbvos 2k sodrisf s0AaTtH 2p O7 wptsoqoo "spur souontia $9 sey2e101 ‘bs anbunie ‘on sapeperoos U9 Tere bs nb ajqegoad 89 "sy 9A pisaureynaid an9;g ‘Spam B OPO} 22408 ayuaweye 8 Spamuooua 26 opeisa [2 opojsed 2189 aim ‘une 50 [e11499-OP BIST 12 0000 Syd uos 01 BK s97090} S101 ‘ured 0Kem ts ue SOpENTA2| ‘ou pepatapous Wf wISHY SOU si ‘ou “ugIaMyOAaS 531 $0] 90 oP © ze ‘enb ap spuiope ounby p 1su0Re UOIDE: ‘anb sept sey 9 aviouy 62) yu savored -amng ‘avorspjoo we sessed ‘ap exequsojaa opnied 19 & Uw up ‘opel 110 30d sauoo sosirtgas sorioud evopnjosad uprewarAou Bj B aIgbsaulNA sys Sope 1G -osa8t 2p zedeo °. ino {3 wo oporzad un 3¢ siuoo fw atusipuadeput { soqeuojminsut somis 19s souzapouritia8 sopet go ja Uo Ou ap of, Avy Is ‘oTTEaUD UIs (6961 82 SSUA HL OSMIOUE 9 “6467 ua vnfieworny ‘gnot wo Souda wisey Stet Ue wUETTY “ao\Sunungs UNBos 2 anb) soo} S35 9p Opafop wi 2(090 gun an $6, v9 SoUO}¥a1 ap HANH AS JUN LL ojoeawuvdio nun ap an10d Jod svaupjt9d sau anwar jy BWUsTecedsap ur owes 68 aivaee ET6t Wo BaNED & LT6T Ue BIT GRLT “anbe seuowsiodoxd 9p oiofqo Uoo sodau® sonanm w2Us05 98 anb pond o ‘sauotgnjoai 6 seisaiord ua aszeoy duu pra wessuonous ‘seorts seaot uepuasdwra (peproadyo oj weuanredt is) sezuersix9 sodna8 sor anb apend ‘oseo 21so ug ‘soprezisiutuins ap tafop ope ‘eq jo © sol[a S859 OpuD EoPoNIOddE BUN ExBY anb arqeqord so 5 “soraynsas & sataig So] ap RZOAGUN B] MEAISHNKIMS OpBISE T2 © 9 pepatgos wun ua “z#Snj OpuNiaes Us iq anb 79a Bf # uoujuondue sodrul soyonut anb wo} ‘op iagp statepuranxs vey 2s jane OUFe_qo8 fo opuEN? fsunejos psep oF Upoipuco PIS “Prejaz}auIR SO] ENING: ef roid vj ab uarapisuca saustexo sodnad sose 9p Sovans OP (i661) 19908 vinraiaw YNZ wz Riess 225 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) banas contra el Estado si su eficacia se hubiera deteriorado. ¥.de hecho, s6lo es en tales sociedates (o.en sociedades anslo- ‘gis como en aquellas que eran gobernadas por una administra- ida) donde han triunfado los movimientos gulertilieros (Wickham-Crowley, 1991; Goodwin y. Skocpol, 1989, Shugert, 1989; Farhi, 1990). Finalmente, debemios consierar el caso de los regimenes co- judistas modernos, en los que los grupos e itistituciones tradi- por completo y reemplazados lidad por el stituéiones gobernadas por cionales, de Jos cuales Is poblacién depende totslmente para mayoria de los bienes y servicios. Los dnicos grapos que se es- ‘estatal son, en tales socicdades, las redes de ef condiciones normales sirven principalmen- te para obtener fos bienes afectivos (amista ‘imonio), embargo, sien tales sociedades comunistas fas instituciones del Estado se vuelven incapaces de proporcionar bienes y servicios necesarios, tales redes indicectas 0 personales se hacen claves, para su suministro. De hecho, en muchos paises comunistas ha- cia los aftos ochents, segtin se descontrolaban la mala gestién y Jos fracasos de las politicas econdimicss y. aumentaba In corrup- ign, pedeticamente el dnico modo de obtener bienes y servicios esenciales era mediante tales redes de amigos. En dichas condi- iones, seria de esperar que la solidaridad y el compromiso para con las redes de amigos fueeen ms fuerles que Ja solidaridad ‘para con las instituciones estatales. Ast, las pratestas 0 revueltas tendefan lugar Fedes de raciotial hacerlo. ate formales y tomaelen la forma de reuniones de protesta en dias, seflalados del calendatio y en lugares bien conocides, no haci do falta para su coordinacién la existencia de una organizacion formal antiestatal. Todavia tenemos que preguntarnos, sia bbargo, ei qué condiciones tales grupos informales asumirian los riesgos que entrafiasen las protestas paiblicas? ‘Volviendo a nuestro modelo anterior de accién de grupo, po- demos considerar que cada red de atnigos constituye un grupo y que una amplia protesta constituida por las acciones de tales, ‘grupos en tn Area representa un caso de aecidn nacional. Tal sc 220 ‘ida tendré lugar cuando" 1) existe un némero bastante grande de grupos cuyo Q se esté deteriorando de tal forma que ieluso tina perdi clevada en 1 no detondria la accion si probabil- dad de éxito P fuera moderade: 2) av ado 6 la cohesin de Ins elites se mucstan tales que E parece stat subiendo moderadamente; y 3) tales grupes nen log suiientes vineulos debles como para compart formacign referente a sus estimaciones de Q'y , steer a fogurdad mutua de que actwarén. Esto levard alas esimaci~ et dv ua P més clevada incretentaré el mero de redes de amigos que se nen a las protestas. Semejante accién triunfaré si ins respussies de a dcivesio que eleva la estinacion de? | freforzado de participncion y éxi Ede tnodelo concuerda con los datos obtenides por Op (1994) y con el proceso de protestas presentado por Oberec (1994) sobre la participacién en las protests de Leipzig. En pri- mer lugar, mientras que fos individuos no descootaron los ries- gos de ser castigados por protestar, actueron porque ereyeron tanto qué as cosas eran susceptibles de empeorar como que su acci6n serfa fieaz para provocar un cambio. Ea segundo lugar, individios no atvaron a través de asociaciones voluntarias, \sino gue ia presencia de amigos eticos con el végimen fe un ortante vineilo citado por los pertcipantes en las protestas. En toreer lugar, el factor etio que desencadend la protesta fue tina serie de acontecimientos politicos que indicaron la capaci- dad déereciente del Estado (la respuesta iveficaz y capitulante dela RDA ala emigracin «través de Hungsa). En evato lugar, tna vez que lag protestas empezaron, la primera respuesta [ue tin inerémento moderado pero sostenido en la participacién en 19 de octubre, segin se unin fos grupos que ies de P* més bajo: pero tras esa fecha, cuando id del Estado se hizo patente en su débil respuesta, as faciones de P aiimentaron mucho muchos més grupos se tieron a las protests, lo que répidamiente ered un proceso en spiral agcendente y autorreforzado de participacion y éxito” 1 anbmlo con seapeco las press en Ta Alemania gues o comention tae A sqepes soto apucdenna 98 pour spent os epuntas a eure A Ws Sepa wapuoe ome 930 i \ “fn sd sano eins moll saw oe Sone seivouingg! souosied 2051 ‘wey (6461 “odD0%S “U6 ois sot & sofo|p!20s0.00u so] “OBreguS TIS -rewvancyip set oj 9 sepeznivizo sepepafoos to vionsip gos sane S8[ 9 Ups “oa 81 8 & optise Tap pepboedso v uelaaze an sas037e) ibiod syustnayds cnunfuos osnpput— eyedox joripttos sns tka (ezmo0 anb said 0) oxousiep Un BINS | eoo;eu ‘nb sepuaiodisdns S01 9p stand Se; “sopemowtsyedoot soUrapottt $0] Ho A. (iy) soda ap apues8 ozowig un anb (¢ (a) opmisg ye osode (1661 ‘auoIsptON) o1-eE0} ‘6 anja bf 2p Ugiso4O9 ¥| 2p uo‘sonpad Bun (z %(q) OPES sojqeizta sen se anb 01 sya wl ap uossanpal wun (T ‘aio f2 wusapoy Depa wl ap see Se ss2 ‘Z9a nS B‘S9IqULIRA Seisg TeuOIDEN Byvose B BLsEUO} fog euo;daoxo vyoue}zodurt ‘van seues Uapond sas01987 Sou “njonad woIooe ef ONS EFus) onb ayqegord 29ey 720 nsw anb nwpssa so ‘ossetidns JO VoD) A waPIsS A" “g "HIMORAE "A gee 19 Koay, orBojotog ‘axarvasay, WoIROrO}OsO=EW OF A20HK, 2 tou vote 30 donmnguves aut» (S961) Wi aoa Kc ume ‘meinsagt (00) 290180 AUN 7 ‘pICSLL wr KBEIOEKEG Pas Puw Kayouorg JO Met seainapog Ryaetoquy 928 Torn] TOM douapINg TexBOjOSOAGLOY “ouponppupuy usgjag JO AARON TEINS SUL (O86) “V "PHRL 2 6 SOR A}SY SUIS 62 yo wouary "eaOHO ROHN ‘Souanyuy moossadr (ea6t) “C1 “840 KN, Sold sour 30 Aaszeat0( 2 coy BD wei Buogonny pasogrengsn Pe 7S (O46) "FARA 2 eet * (eget) 19/08 vivatay ¥NOZ ToL-Eek ooo, uo Kross “ss89 (eusonu] Jo ABoqoug an UO? (S961) "H “EIT i 5 ‘34g YOU "P50), oy Yotend aia fo Kein PuokxO KL 661) "A Kou og ‘ste PUY parsons sUORHONOY Sipe (ET) "MMC . ug hts “von Teo0 eA MeHN PU andy PU a) 'eDHOD “sroig AusioniUr Buea “(266n) “f “velo “opeis {9p vowaya & wztong vy Ho SolquuB soy &‘Seut> 651 9. ‘onvaruoosep A soUoisjp se] ‘sosejnddod souoioezm nou sey ‘odd 9p pepniusp a 8 agojfva enb, umuics coseur un ua soprun 95 uspond —seisminuiog & soypycouedosu sopeisg soaz=pour soy 19 sotlojoayoaas A “fioos eisas0ad 9p SovuahixAdU‘S9qeuO}IPEN sopeporsos ua souoronjonsy K souoHeqar opuasnjom|— seanoay soa satio}son v soAnefa: souowpuy 2p Use ey dure wun anb Has offs fruotoes ugiooe & pepypijos ‘sodni8 ap oreo] 2p os -oooxd 2p sojapous sa[et ‘spasopy “onal op pepuspyos ¥] ue ues (i661) 1808 ¥INSIEY VNOZ ue Pars ZONA ABIERTA 80/81 (1997) ), Why Men Rebel. Princeton (Nd): Princeton Univer- cel Review, 58 Hirsch, E. L: (1990), «Sa ‘crultment and Commitment in Student Social Movements, Ameri ice for the Cause: Group Processes, Re- an Sociological Review, 5 Hirschman, A. 0. (1993), «Eait, Voie, a ‘moeratic Republic: An Essay in Conceptual History, World Poli- 45: 173-203, Johson, C (1966), Revolutionary Change, Boston: Little, Brovn. Keep, J (1976), The Russian Revolution: A Study ix Mass Mobilization, Knoke, D. (1988), «Incentives in Collective Action Organizations», ‘American Sociological Review, $3: 311229, Kuttn, 7 (1991), «Now Out or Never: The Element of Surprise in the European Revolution of 1989s, World Politics, 44: 7-48 [eAho- rica: ef 3, (1992), WA cenprocess Lichbach, M. (1994). Lindentets,S. (1989), «Social Prod ‘ial Revolbtions: Prerevolutionsry Pranee and Russian, Ratio and Society, 1: 50-16. ZONA Aa ERTA SO/BI (1997) 23s Marvel, Olver, Py rab, R. (1988), «Soil Networks a lective Action: A Theory of th “nel of Sociology, 94: 502-534. McAdam, D. (1986), «Recruitment to High-risk Activism: The Case of " Freedomn Summer», American Journal of Sociology, 92: 64.90. 5 MeCatthy, I. Da Zald, M: (1988), eSocial Movements», en N. Smelser.(comp.), Handbook of Sociology, Newbury Park (Ca) ‘Sage, pp. 695-73 MoCathy, J: Dey Zald, M.N. (1973), The Trend of Soclat Moverenes ‘bs America, Morsistovn (N1): General Learning Press. |, T. (1991), Autocraey: Modernization and Revolution in Rus Tran, Princeton (NJ): Princaton University Press MePherson, J. Mc: Popiclarz, PA. ¥ Drobnic, 5 (1992), «Social Net works and Organizational Dynamics», American Soctolngical Re- viet 57: 153-170, Movement, Nueva lop Gay Teixeira, R. (1985), 0 tical Mats I», ‘America Journal of Sociology, 91: 522 Provest, Boulder (Co): 2 ns: The Case of East Germany in ‘en D. Kure (comp), United Germany and the Naw Europe, st Elgar, pp 11-30 + (1994), «Repression and Revoltionary Action: Bast Germany ia 1989s, Rationality and Society, 6: 101-138 Pescosolido, B. (1992), Beyond Rational Choice: How People Seek nerican Journal of Sociology, 9F- 1096-1138. JAY Charng, H.W. (1990), «Altruism: A Review of Recent ‘Theory and Retearch, Annual Review of Sociology, 16 27-6. S. (1979), The Rational Peasant, Berkeley y Los Angeles: Uni- ¥ Goldstone, 1A of Conflict and Eeon “josey #0 sod opRDUAL 6-8-8 rt ap caus "x “wpe '9 On “aves Ps aos ax JO “aig por uonay axeateo Jo sev99u),voNagey pu AeuoR Fun s ‘wpHtsqa! 8] road 9y ue OV Bf 3p PuNs|qoud jo 1gos sHoNPuIEVEUT sOuOID a OpLIIGOE B}ARI, 75 WK euaigoud yop sisueniodut a 38 2389 U9 SOR} *od f soo{9/305 sod sopezfeassozsanyse So sp zopestdsut (ist) wosueg f ‘uoijaqas Bf & exssto1d yy ud uyisedonred ov 21 ap vutaigosd ja 0 “apraqai jap wuap > 21908 SeITInOUON9 SO} sod sopezijas sofeqen so; exid604 (1261) HPO, o9tod esuas iv soupioe2yde sesorouru opesenat ey "(da) OISUOISEA jep "Tab & (aa) Foorand ssuaig ep soiuauiay> wokniou! opna “oud 8 SOAToa|OO SOZISTIES so} feng > UNBaS (O¥) eaNPaxOD GOR 238 6 ap UpIDPEHsaAs! 9p euNEOAd Jap oatspa IBONEETANIO|A TL yorquory ‘Te uoyaqarh pepyeuoies o1qos ‘SQUOIXO[Jad SEAN] BOA vAaNN Kannuag ypenuasy 24 fo S104 MosDeq 034 , 7 ‘ss2ug Austonip preaseyy ‘ae61-o8gt ‘Kamnury, snorteqay 24 (S161) PC se)) Burpee "wormyoney oF sOuaIIS pur ALY jo kuopesy HeUAwY essepy) sapuqunay "en poouaonaue Kou wad) Beas sont (£661) 18)08 vaatatay vNOZ 90 238 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) _gacida de Ja AC y Jos estudios sobre el conflicto ha fracasado en Sin embatgo, la incorporacién de esta nueva petspectiva ha sido poco sistemdtica y ha estado en su mayor parte confinada ale tablecimiento de generalizaciones. Todos aSumimés que la ac- cin colectiva'y Jos movimientos so lacionados, pero le naturaleza de | elac6n signe estando mal defnidas (p. 2). Por fo general, Jos economistas estén de acver- do con tales valoractonesescéptcas sobre lo que sts (eosin han aporiado al campo de fos estudios sobre et confito, Mueller (198), un economsistasupuestamtentesipatizante, hbo de ab- servat que eaunque abordar a actividad revolucionaria desde el enfoque de la racionalidad de In conducta aporta ciertas ideas sobre por qué surgen las revolUciones, no genera tina buena co secha de implicaciones gue puiedaa ser probadas» (p. 175). Otro economista presumiblemente simipatizante, Eagertsson (1990), 16 que «la teor’a econdmica de Gordon Tullock (1971) so: plantea las grupos ef situaciones en las que se da el incentivo sul para el gorroneo ffree-riding)> (p. 73). Para cualquiera que esté familiarizado tanto eon el programa de la AC como con el campo de estudios det blemas del di 2 aquellos que to se han centrado casi ial de si cualquiera que sea al participarfa realmente en Ja protesta y Ja rebelién. El \gar, que préctica- mente ningtin te6rico de Ja AC ha abordado el estudio de los nu- :merosos & importantes problemas que surgen en las revueltas y Jas protestas. Por ejemplo, determinados-enigmas en torno al conflicto que implican un 'nexo entre conflicto y desiguaidad econdmiies, un acomodamiento de los gobievnos, la tepresién del in de las teorfas de la AC y Jo ‘9 ha fracasado por razon i0econsinica, [a intervencidn externa, las divisiones sociales, ast como la democracia politica (Zimmermann, 1983). La falta de 30 (1897) sslada a estos grandes interrogantes en Jos estudios de! conflicto resulta irénica. Durante las iatensiva. Un Seplnda resultado negativo de dicha preceupscion por la euesign ieiil dela partcipacin en el senso coloe io esque frdcamente nadie ha optado por apicar las teoras i AC en Tos estos empiricce del confct. a falta de aten, i6n prestadaa los nuevos Gesarroliostedrcos en el enfogue de "sult ironies. Alo largo dein times dos deca. furs de la Ac se han centrado en elaborar In iva bdsica de Oison (1971). En la actualidad hay més de iciones diferentes para resolver el juego ea. i es se han centrado casi exch sminadas preocupaciones iniciales sobre la no partici cine a protéstay la rebel. Dado que ls mencionadas 2p caciones han ignorado en gran parte dos décadas de avances en los campos de fa'ac y Ge Jos estudios del conficto, no deberia AC tiddie que los estudiosos de Ia Ac y del conflicto ‘encuéntren Telativamente poco interesantes tales aplicaciones ste y desafortunado estado de cosas &s lefemos To que ocurre cuando toda la ri llads. La primera pat lel articulo propone una nueva tipologia de las scluciones al problema de Oison. Indico de qué forma las diversas soluciones teGricas estén contectadas con problemas de sustancial importan: La segunda parte del articulo considera qué implicaciones tiene pata ios estudios del conflicto la profusién de soluciones al problema de fa Ac: Indico eémo los aspectos politicos de la AC hhan pasado a representer un papel protagonist. han analizado de forma’ ap souoidejas 7 “oisinu09 goo ausUTER Sib 219 SPIN “U9: wauodnsaid ou” 7 epunueg juss 250 oweni09 covouenl course Vepi0. = @B9}U0 opecyutid UeD.0 vepeisaied ay vide yneneows W stnoioeTioss wINOL fuos ap seuev0p S0P 2 joo yoy woumans? svnbsrof Sey reroua8 somnt sop: ‘p puvsed tg}oe! ‘ua seoinbspiof souornpos sti £0" Sor anb te BULIO} 8] Uo UessUs9 25 sPIEMIDE!IUOD FU jos ono te "BOSC ap Pura|qoud [2 ULUGIINIOS SoUMULOS Se fis so) an do vuLIo} Yj Ue wesTUa9 95 PEpIARTOS “iol sepeuiode seuoinnyos se] “epned 9p of? puxanto9 Jap SOPRA SEL UD ESE AS : ‘ooqugres oTSpoit ued ap o1uind [> 98 reproge tied oprarsu 9 oni8n9 $0382 9. = veh ejqo1d ye sind Ga[aisOd SauOIDNTOS OAIEM veuOdKS J ub unuco e] apsep eres wapso [9 weDydxe en rumsod fo ‘sanboqus SOP A ‘OTesIGOD T9P 12 Toor apo jap soaupiuodso sonboyus $0 ud eno 104 “oom spe! 9 6 TONE marod 19 & opeozaus 12 “8 08 Uap: p steer ‘O1Ue) 0} JO ot ap f solaeottueid &1 ap opersss ow02 sep10 ‘roquasep sonborva sows ‘PUBHIS wT UTUHTE tied 929 94 -$o abun 0 jap eonboyue sor srTstaeaTs9/05 pepewsoe 1 UY 00 upiquiey OTENGSS tap enboiw> Hoi Uapl0 fo 2qQnosop 38 Sy TEROS 0] Bes Byam uos OY Bl 3p BUAIQE io eonpipal sieae 21 g9, 2902 “SE said wopro Un 3 B10 0 ee =P sida aun Hqaau09 © SNS sand O¥ BaD wwoyar Pia “id rmagpeanand swrTeo2d Yegyory) 2 ser ap wuayqoad 8 S9UOrA 08 SE] 9P UIDPEEA HT peosro so wHaTaOWT SENOIITTOS #Y7 HA VIOOTOSLL YASON YN (4661) Tel08 Vat YNOZ ove sovormgyso se pong | Sr sosstjeveq or SO}3=Uq suis enba0d O¥ #1 © 19 09 s0do% 2) 000 | or 0104 [9p 0403 spouovalsade[ steat sojifeg fey opUEND) ip vO9 UsteAt ol hb sid veosn 9 da 9p Od f sigue eed wa apundas FTOu | “Tatgop 19 20d eopbuojorodoud 6152054 S01 3P | ouistgeg fo 20d sexsondual s=popieu escasp SoseW tn gp ae anb sb1ods0 2 By Jsuargo ¥ eub ops ofje vpaons anb Seoqpap copond ‘ag car “UI “Toston “os op Jes # Uap soueUINY $3128 9 od sesusiap se doom so woutad “hyos sop 99 etodtoa 98 UgrnIOs WINE. 4e #P Odi nb voyduy ‘ojdwole 10g “Ov 8 ile &soTean at Aoy pues uadn} soulatu sopoi 8 800s nique “nysaioad oy Bite yA Owioo opize up}pei8yius vj enb sez9dso oqo apis So'] ‘oveituwuoZE! O89 js anita SOpbUOIDE|S: ac-au ap soJopoL “en 62h no Us seoenq & pase jomIoe NE US UeysAB so] ou anb sesoo Setjonbe ep sing ‘ose od s9\UapISip so"] #8 on10 ua att sua tapand ‘odwals 194 “ep “rarysa opot opuetiopuegy ayuourajdusis opeisx [2 wzIH09 sefenls ses ayua zeuoToeas vepand se1espssip safeiuaiod S07 “eps (e961 uod -odvy 4 visisuiog ‘1961 A yoorg "22301 S816" gt B aionpuos opand sui 1p ts musrU Fl 20 ni9) sodas $0 3p UolQvzKAOK 31 st] Bp JOTIUOd [9 0 CoHsfod o1quE nod sodiu® anv esayediion9f 0b st (dso1) 19)0s vawarey yNoz ussisantop saz01n8 SOO “(EET ITT BAST OOWSPIO “ue soda axis ov 9p sojapou 9p 9498 sn wuss (FB prosper (eg6t) insoussoy. & fasjeg "sodinbo aant9 ets goo eso sopoeG £0}9pOW SOs surg 71 =8!90 io 9p peuogit &f & 59 50] B ald wep seisiumin09 $0} prsip sodea asia uprquren 3 309 UR. OP UIE “oiduafe 204 “uorisodo vj & wow! ‘sodinbo annua viouaadivoo v7 ‘0 [9 Te20A0id apand tig DezyTIACu-esIUOO-UprDEZy AOU my ap omauasry — | (oaet “¥) ad [e sInquivod prepua! os of6a1 JP UpIsI9Ae saqumpriz25uy unanuejd seuosz9d $8320 9p SHO =nquiitoo say ss amb 9p, Bopt ef ta’ Bseq a8 Ojapour ond “(OT 'd) coquarturaow Jap Ose5e75 12 H9 0 07159 [9 UO AANBUT UO} ins anb sp sauaauoa as. onpiatpur speo 1S sprapsons o7[8 {80 aed visandszp eqseise onb of 9p PEP! (od eum sod ,0}§n8,, olz219 o> euosied epz0 2p {8 doprutuitiosip exsodouour outoo emioe axguinprzaout 9 ‘SOU sojsea0 sunlife wax anb soins (p61) vemmyssm taienAss ef ‘ap 80] V uBsadns 1eRIge OU EAd|muoD anb sodseE soy anb sp oun jp eisey asrefsataae #8 apiagas jap wrorsuadosd ‘upiquie) asseuotonyos apand opreqes {9p Wa susaiduis os soanoayoa sozienyse $07] 08% so] ua ueasasqo as anb sojoquays A “esuodser atusuujpjaind 298 uapand sozronjsa sng sa “seuosusyop 1e0u99 epand (je>st) 0 & (cpr “10 12 so] ap soon & oveadsai opyayjuay wey 2s wiaylenoouy promt (e661) 1908 viuatay voz we | 246 2ONA ASIERTA 80/81 (1997) sed mayor la protesta de los colectivos negros contra la discri- ‘minacién laboral que contra el paro (Mason, 1984). El dilema del rebelde también puede solucionarse desde el entfo- {gue de ia cominidad. Sus soluciones plantean que los grupos co- ‘unitatios se caracterizan por unas fuertes relaciones sociales y por unas instituciones sociales con mucho poder (Taylor, 1982). Las telaciones conminitarias generan creencias comunitarias, que acu vez dan pie a le aceiGn comunitaria. En Is documentacion sobre el tenia se plantean dos soluciones al problema de la AC desde Ia comunidad. Conocimiento comiin. Una de las pastes que componen el sistem comunitario de ereencias es el conocimiento comtin, ca- es disidentes de que, de hecho, actuardn juntos. yea Su ver otras dos soluciones diferenciadas. lad como, segiin Chong (1991 3s derechos civiles, entonces sfuerz0s alrededor de uno de Jos dos equi Ja AC subyacente es el del Di cexpectativas mutuas ¥ convergentes (Jef 1978; Aumana, 1974), Lo que ambos mode més probable que se rebelen juntos aque de forma similar. Sin embargo, cuando 'se trata de situacién de la toma de deeisiones ¢el dsidente, quizé la posibi- Jidad de una opciéa simultdaea no pase de ser una presunciéa pobre. Asf, en seguado lugar, el conocimiento comin puede adoptar la forma de las expectativas mutuas de una accidn se- ‘euencial, Si permitimos que spotte su contribucién en diferentes momentos, entonces ésta puede depender de ante- Hores (no) contribuyentes. Aquellos que han optado primero por el disenso colectivo influyen, por fo tanto, sobre los recién ‘ZONA ABIERTA 8081 (1997) 27 sgados. Por ejemplo, supongamos que los disidentes més com prometidos se unen en tierapo f; ello aumenta la probabilidad {el éxito (beneficios) y disminuye fa probabilidad de represion {costes) en tiempo t + 1; los rebeldes menos comprometidos se hen en + 1; esto, a su vez, alienta & aquellos incloso ain me- hos comprometidos a tnirse en 1+ 2, asf sucesivamente. Por fo tonto, teGricamente es posible que un disidente se una en tem: pol, el segundo en tiempo 2 y asf sucesivamente. A menudo es {os modelos reciben el nombre de modelos de «subirse al carro> [bandwagon models], modelos de umbral © modelos de masa Cattica (Salert, 1982; Oberschell, 1978: 48-51; Granovetter, 1978; 1 Kuren, 1989). 5 Comunes, Otra parte del sistema de creencias coma @ [a de los valores comaunes que van més alld del interes propio pectiniario. Los disidentes potencisles participarén en la Ae ai dsponen de orieatacin en el proceso: un o una rebelde puede valorar ia protesta como una experiencia politica de auto- frealizaciOn (Nagel, 1987); afladir a su participacion un valor de Eniretenimiiento (Tllock, 1971), pretender que sus acciones se ajusten a las de otros tebeldes (Riker y Ordeshook, 1968); consi- “derar los mediog de protesta como un fin en sf mismos (Sorel, 1950), y considerar los costes de su partiipacion como benef | cios (Hirschman, 1982, cap. 5)- Los potencialesdisidentes tam- bien participarda en la AC si van emés alld del interés propio» | (Mansbridge, 1990): el interés propio de un rebelde culto puede inclu ef altruism (Pasay, 1989: 197), el deseo de expresar una preferencia ética (Kaylor, 1988: 88), la ética kantiana (Ullmann- Margalit, 1977: 33), ln imparcalidad (Elster, 1989: 187), la eonci Gia de grupo (Kahn, 1982), 1s incentivos sociales (Olson, 1971) ELconrRato Los problemas a los que se enfrentan los disidentes en el juego andnico de aP-D? es qué aclian independientemeate en unas Cascidn de interdeps Pyedultado es que la accidn inci- \ vidual tierte conseciieitias adversas, o que puede ir acompaiia "a trminos generale, North (1981, cap. 5) planten que ls consideracones aaologics sarin necsvios en ho temin para resolver fos problemas del onda free rier. juod j= audos se1uvuiodus seuto}oeizasqo jos Wis9 Aci “(E861 S918) FotO}AUOP "] 00 Vf ap $2180 jad ‘vos anb sauozes Se] 108 seseisdns ode) ss29p srs Uo Jegve3 tr n6et“uoseua#da) sia ap etaigaud wade 9618 fo srusuejoodeo 205 wapand (IL6t “Bont & umreyuaddo | a sourvaidins 507] “sina(wAot $8 IEG vOU sues Upppuos owes W908) VCS $0 9 uur “OB oAsGD SIUAPIM sO}USFUNAOU SO 9p ‘upiio uea1a $2z9pH $0} 18 '829P) ® Fenapwip soleiousied sory “sopsnseidure o Senusso 20770907 1g9 9psep O¥ 9 9p Pta|qoxd yo. Duqe so;pRse S07] ‘eHEDOAOA "aH 2p 01 soulojanjos Sesronip 30210, trod oqusiogns s2pod sey ow: ‘mnbresal el ap sazosusjap sonboyua soy enb szp10981 942iAu0> “oproga: fp BwaRD fe ZaHfosat ap wr0y of ¥ sola Sr TeBaN HepsNS ‘ap “pique ‘oo Ua 'k pupuoINe sp “epod ap ood UY vyinbwvaae e1 nts osusipf wana anb srs!0ub9 sowmnse so ¥ ouzon ua souionjee sts seulproos upipod ‘oivedsa, 183 Prkoyunee 2p pepates enn sod soeomgsvey ausuenini 504 Tanorotet ag syuatutendes uojowosduses a¢ sab s9pisaas 607 (gaer swipe) sopeunuisrep sowuawowFOuDAIP US 4a S02 Bee rgperar uo sooner ap orqussois 9 (oggt 25000) DepsIS “oud ap s0U9019P so] 2p upquisp=s (GEC RET TANTS) #2 “Ronee ap seforenso (Lust ‘ouster A isso) sould '(96r “nomuuat & sec) upioepodau ap sojapou operoazstap Uy ag gopteaer op sede buaygoud |> BlsuBIn BunBTe 2p HoApoRe2 "ipod ON? ove Cpe) taioe vagy VaoZ suowuangns x soxsend | raucunng 9 sopaonoy, | ‘ounnny un uo sozi0 ap upoedinnred ae sionpw: apond fenb erspisuoa & ‘osing uo swiso}ozd ap Pysduea un ap sued jreur vun ua sedionaed vopand apraqar foxd oj use somo anb ap sounes ups pavdionusd soquspIsip sojeoaaiod sor (6% ‘Por (XW “G6 TOIKEL) atuaBuAvOD 0 .22eP A vwOL, UOIDeIadO09 _ seaniBioiy| &j UD sjueUEUIOpaid ZeBn] un opedadd ey OY EI 2p ‘puraiqaud [B e1az0b09 tipionjos Bisy “,n90p A vuAOL, sopsamay }09 Bj seULAgOR exed $24 ‘ap 219s bun ap upiataio vj 0 “ousaigoZoine [9 50 opfoqaz 1p seasietiagsives souoinajos sey 2p wu) “owzay ‘QV vf ap Bulsiqoud [9 eied orenu09 ap seuoranios sen | ‘uovesede eaniesaiy 9 ual ‘SauofonAsisH! se} a1gos se1po8ou Bred ‘wiv # wav soutuaNsua so] uoiayrd anb seuosiod :sousrereru09 sopeuzwouap os 2¥ ef 2p ewia{qoud 12 1euoIaN|Os wred Jo}90s lovenuoa 9p saL0stIajop Sor] “soMIUNPeD—Gd sordoud sus UF 4A sazoyadns sns @ ueuoiaoaas ‘seunot suidosd srs wesiods “ ‘ulua wunwsnuo 98 sopfaqau so} ‘peprTeas Uy “voned-Ted) 1 ‘onpsardusa-squae tn ap Tu Busota epnie s1qio0u UIs IS anu 2s1azueBio uepond sajs;ouaiod sequapssip so anb renard ony; ‘ouraiqofonne f tignsalomne ‘uppeueBrooine ap opueiqey sour -so nbs nb vivand ua asuugy, ‘seisunyzodo seionpu09 se] & sto “3p soj anb s9 eur2;qord 9980 2 graMjos =iqisod wun, “eiouapued “2put B[ sopr|nauta SoanBBou soussIKe soIUgUOdUICD soy 9p wp (66%) 18)08 vawaray ¥xoz i. V 250 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) © ZONA ADIERTA 8081 (1997) 251 it de que Imposicion de'medidas, control de deserciones y administra- : sntivos p desincentivos sele 6 ppt tres soluciones distintas. En primer logar, las izaciones disidentes pueden imponer meclidas a sus miem= ‘Con frecuencia, los disidentes estén bastante “dispuestos a estd integra flicio politica interno domésticos (Gurr 1979, 1986). Pos icipacid de personas mportante en las 16+ set conecionados” asf como a aceplar ala coaccién mutua sobre la que haya un actierdo mutuo» (Hardin, 1977: 26). Por ejemplo, los lideres Reorganizacish a estd integrada por otras tres tun rebelde puede pasticipar en una manifest diferentes. La primera forms mediante fa que un grupo di creat ¢ imponen medidas para-que se compai te ptiede reconocerse comio tal es adquiriendo caracteristicas de ‘medio de Las cuales los manifestantes participan en. ‘club, forniando una asociacién exctusivista (Buchanan, 1965). ‘Un gropo disidente puede limitar su plantet de miembros de for- fan 2 Jos costes margina- dela La segurida forma en que puede organizarse un grupo fs adquitiendo eficacia, localizando a un subgrupo eficaz (Har din, 1982), Alga subgrupo disidente puede estar aportar'el BP. Por ejemplo, una organizacidn disidente podria conitar con sus defensores fandticos. Por. ultimo, un grupo disi- ‘dente puede optar por descentralizarse y cr 1, 1971). Muchas organizaciones de protes determinados miembros y 1% des (Hechter, 1988: | nciilas y visibl ra el ejemplo ant de desglosar los costes faci ausencia de un rebelde en iectvos. Se puede superar el dima del rebelde silos | eciben algo dependiendo de su participacién. As, a tle abl smo de todos pero 36 iyentes. Por fo fant, el ebekde puede pa por fos derechos cies i considera dad de que lo in proderechos civiles presente una jeados para determinados trabajos ( reticente muy cerca de la ca de la lista). Por lo general, los alborotadores urbanos sa- jendas y los rebeldes de Iss zonas rurales incendian jencia de sus obligaciones feudales. ‘series de soluciones al problema de ia AC ef razonamieato de Olson, mostrando cémo pueden #1 mmiento por los derechos civiles, por €j 1 Congreso por la Ipual je Estudiantes por Ja a0 wy competencia entre grupos de sma del rebelde. ;Acase la fuerte ©, poi ias desviaciones de le Ley General de Olson sobre In colectiva, Véase en la figura 2 un resumen de las mencionadas saluciones, yo? La respuesta analitica que nos ‘BP es, por desgracia, poco convincente (Oakland, 1987). ‘ap zedv0 an) (286 ab yen y 040g (9Gh A) 5 araisuasur 21v% yauopaes upIso9q2 a nieces or epbsemr ‘opiaasede wey ab Ov 9 5 \ Mle upucy-aialsod siuotwonnaye tse Sadeid sot 9p up 4 arustes sous 801 ap sed P ueteg un ont (26 “p sjangosde na sod ap 8019 tddoy and Quad (IL61) SOTO “sawAeH #39 sod =p UP “uray wf and wosei9 “(re61) BeLINA, Oud ‘seIsEIn|d 507 OY ‘2p swage fap pelrauip of ze8zaf ap BI04 B= 0210 ¥ OPEL srovonsaston Ter ‘un ovund fey vise $2.00 “od ye aed ajqvayesu wei susjqoad je Joajosan 2p st ypusisyeo &] epeC PI44 50| Boys xUPIOgY “OH9IWOD 13P iP ap ayioe wun varuryd 9praqon jop wUeyip 1H 5 sojaisod op setis20p sop stun 9p winuelstxa e-w| squares soenbaswa 2 35 selma 9p TIEUEISTN® FT ‘uopeDN ousyod satot uo ranes ia sranisy S01 ava sSNOD YOON, ‘ov vray oes aNoDTIOS sa NOISTAONET ‘ avseaN Tad VIETIO TY SINODITIOS VHNOT ee (£661) 18/08 VarssIEY vNOZ (e660) 18/08 ¥ixiatay vNoz we. 254 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) | | | | ik pol Iectiva, consideremos ahora cOmo la p ca de la eleccisa co- ‘ocupa in lugar cen- ‘fal en mi reconsirice’dn de ja, también aparentemente, teorta spolitiea de lac. ‘Dado que'la accion voluntaria dé tos potenclales disidentes no tendré jugar de forma {4c e inmediata, los prupos disidentes fe enfrentan a un problema de AC. Se preguntan continuamente qué lamamiento es mds eficar para que Ia gente acceda a par- jpae én ima orgonizacién elo objeto es alcanzar un 2s (Kaplowite y Fisher, 1985: 48). Por lo tanto, febelde es e! origen de los impulsos que generan la movilizaci6n. Por otta parte, los tegimenes recondeen también la existencia ala AC al grupo fentan in fema del rebelde es tambien el origen de la ico de la teorla aparenterente a represién ‘En pocas palabras, séio los lideres rébeldes mds ingenuos creen tenet la respuesta correcta a os agravios populares, y creen ue si exponen al pueblo sus propuestas con claridad, obtendrén tuna aceptacign inmediata y universal. Los ideres rebeldes saben {que deben superar el problema que dente. ‘Pampoeo los lideres de los regimenes Son tan ingentios como para ereet que'los Iideres tebeldes pueden presenlarse ante los Gisidentes y atraer seguidores de inmediat los son conscientes de gue los ideres rebeldes deen superar el proble sma de la AC del disidente. Por lo tanto, queda claro que ni el régimen ni los disidentes dejatén de abordar la situacién 87-DP a Ja que se enfrenta el re- belde, Los grapos de oposicién saben. que el problema que les plantea Ta AC qifculta su acceso al poder; Tos regimenes saben Gue se mantienen en el poder por el problema que la AC a sus opanentes. Por consiguiente, los disidentes intenta tar el problema de la AC, mientras que el résiien pt jcarlo. Como consecuencia de todo ello, un grupo disidente i fa aplicar soluciones al dilema del rebelde, mientras que el imen intenta impeditias, La lucha por la aplicacién de sol iones al problema de Ia AC es usa lucha politica entre regime- nes y oposiciones. “Tres ejeriplos ilustrarén la politica de la AC. Los disidentes jntentan loealizar agentes o empresarios, principales o patrones; fos fegimenes inteatan desalentat a los agentes © empreserios, f ZONA ADIERTA HO mm) principales o patgones. Lis d lectivos vos 8 agu ‘2 aguellgs que se unen la ret6rica, Jos simboto: Po ‘mostrar que la historia esté de su lado, que la derrota es tan slo" temporal, y que la victoria es inevitable; Ios regimenes atilizan su hegemonfa, as{ como fa pompa y las ceremonias, para tachar ‘los disidentes de desviados y de pequetta minorfa de agitadores extremistas. (3. El reto esi en determinar dénde y cuéndo se adoptan sole- | ions concen y andy cd les slucionesconereta | estes Si as sluiones pertenecon al mito de apo | Stegea’ dos reos teGricos’ Ea primer lagar, bajo qué con la Ac? Hay que buscar Ia res Jucién de la’ AC? Cada solucién ai problema de Olson encierra, EE escapes cn ri Se ee eee pone sora osne9 Wuape9 BL UO 1 ‘ap vgtapoyidxo &] seat Soartd eaquarsixeeid foueruedso se{ ap wap! B'T ysouorsezued0,soqel 2p eIsusIsTS spond 8 eajdxa pub? ssouerta “soiuaysteoard So[elo0s souoTorett: esto pu ap epaen & “opdss{a fod (oanso[09 osussip 19 "wUINO “gsu0s cuss A) ,29ep BWwON,, [9 Eo:1dNe a5 ope] UH 30d 18 amb : easd upiov7queaio ‘peprouatowog Rs ‘Sp peplunaos ef 9p sejeumonzisa soiaadse sossaaip 10d A o1uen9 Stop ap oda 12 40d sopeisaye upren as ‘spwaps ‘somp & BCL, ip aweps 1u9 wolgesadoo9 ¢] sw7}uBAI0 suodns nb upnacstes ‘peiquted seito 9 “Tur soyutradoo> S0°] sofia uo sepauod f. “ ypjosqueo eied osniusauy op auodsip 2ipeu anb so .o¥p €euton, | \ jop souuou se] © upropjar Uo aa jap uops0 opunsas 2p vuseiqord tan ‘ayuomndisu0 30, sip sesayeduiioa 0 sox | seaaq[uoo opend ap wo}onztuz8x0 ‘j08 ut ‘reg ‘oplanoe S69 2p upiowayyde P| 9p OP ep A UIOL, @P OPLANOT 1p Sot 18 2809 50 019878} uy s912g300 Jo eanu! Zilos uN “soulsjgoxd 1 ap eiojqoad 12 seto(onjos ed 5 ‘Sp aisxa onb ssuodns je sosedwoouy neous ropa tora of 40d “wos 9p]oq91 seyodareo se] p04, (08 '4) «Opep # RRCUTSY TOT wweadura soWapOd OF we Sauo}sTI0s 3p Re erae aoe “ojos opjos a pevUo[e'aND foisawepeny wremaad ww z9pKod Teer op vaog vB» “(cgot) Jerse op seIgoTEC vel (EGeMOTSUES ‘A vesartvat ‘wequaso semusqtr $eyj9 onB sugronjos op 01291109 Odi ‘un we souorominsuy so uoseal jaded pnb? sue: ss Srdusotg “Se Spur O9ET UT-OY PTSD UMTTORT Hf UPA SePOT Shuusureqouas “onb $9 aproqer 12> PH) os 2p S81 zai seisa sepor weuo.u9 onb a}90 opie OMB a 8 As] 800 OV Bl 2p 4 THOS UApsO LP 5 fv swuojonios se1uaz0t an $9 atbapine xo anb of 10d Siaoy 9p soUssfoyis som syunsu0D vapand 2g “OIL TP sor a1qos opsotoe tn ¥ TBR] SOpHES so} BU Tournugo sozoyes sot anbiod peprunuzoo w[& wUsedeU OTe avon ofeq siustienintd opspioae o} yzeidaae 35 o19s {span 224 pun) wynbsos ig So. sohods34 20085 83 sginiutoo s>s0(BA 50} 29 $9 ing sjvowaninur orgie Boris om10 2 od sopwaijas 105 vanep opesrsurja Jaovi nb suai ofeiiboo Bheg anb Ba sspistog “SaTGIsiTOS seio Fa] ap Hun souatH 0] 10d 3p BEAU By avodnsant upranTos Epes anb $9 Pr ediourd 87 “saquoTtia sornojop 2090, ‘seu|qord so{ 8 souoranjos ap seys08aye9-o2Un9 Se] ap BUN BDED ‘nb syuaureyserqy eo0u090s 98 peprrenioe ] Ua_1005 0} “psuad [p ua solnqop sopited ap su98 von wor¥UTSu0 soxwarunT Tugjd sng “eymbrer0{ e ap saqqoHT Seu, £ o1es1UOD 12P SPOT inyor {pepremuics 1 2p wratpyuNg. opti fopearoUr fap JOsUEyeP qe 2ty guru urepy “sosy sonteuodxe srs aut ep[ogas 199 Rt Sone re Souo;nyos op sejzoBave ofveno S| ap VU BED D¥ U1 27 deducoous probands vir p225 vorun up}anyas J2IMBTORD °y ° “upp ‘uiu9 vonsfod sepny Wf w2 “oued ve sou sag ani Ket 'S8 1 goRseu [8 808, aypur'e opuayuns OIx9 [2 BOUR!GO (1461) 1908 va HO = 258 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) fender que ia comunidad resuelve eh problema de la Ac; otra, descubrir lag condiciones que se esconden detrés resolver el dilema de se da antes la organizacion preexistente © jevoyla gallina La golucién de localizar agentes 0 emipresarios es incompie- ta. Sila organizacién contribuye a proporeionar el BP, entonces Ja propia organizaeién dei grupo disidente es en sf un Bp, Como destaca Hechter (1988): «Es posible que la Supervivencia de los. grandes erence dependa de unos controles formales, pero ést0s son un bien colectivo de segunde ofden cuy esti amenazada por los no participantebs (p. 105). Dado que Ia orga- icin del disenso colectiva es en s{ misma un BP, no esté claro gue Ia solucidn de local smptesarios no haya ‘doa explicaciso vn pa Srieos dela AC tienen aho- ra que explicar el gp de las instituciones Ao el propio BP. Por tanto, la pregunta cfiginaria, {como se supera el problema ‘Ac? ha pasado a ser jcdmo se construye la orgatizacién disid te? Aparentemente, no se ha avanzado mucho. Por Jo tan {eorfa empresarial del disenso colective es similar ate teoria del arin hombre para explieat los origenes del Estado, Ninguna porta uta explicacion profunda, : “La soluci6n de localizar principales o patrones es incompleta. El patronazgo parece una-dewer ex macliiia, una solucién desde arriba, {No debetta haber problemas de BP-bP 0 de AC entre la ign disidente y su patron? ar es incomplete. Reorganizar impli- Seat Se ee eta cs See ieee gee tin (Plantes (Porque es ee fsover el problema dela ace es (Ste es enn ey mt ee cine nora ono problema implica que la cuestién de Olson (1971) ha sido modi- 19 que resolver previa ‘Aelne 972 pp Ves inexpiensin de Heel ZONA ABIERTA BO/S1 (1997) 259 ficada, el segundo que de hecho se ha intensificado. Ast, fa difi- cultad que plantea la soluci6n del grupo federal, como otras tan- © tas soltciones al dilema del rebelde, es que seacillamente leva | | In explicacion de la AC un paso hacia atrés,o que difculta ain iésel problema. so La Solucién de Ia administeacién de los incentives y desin~ centvos selectivos es incompleta. Los servicios del empresario, ‘gue proporciona un sistemia de recompensas y castigos es otro 'Bp que deben explicar los te6ricos de la AC. Asf, Hechter (1988) ‘gugiere qiue’«si hay que producir inceativos selectivos para ga- moaces é108 son 10 cuya produccion Tambien debe set considerada costose y, po: fo tanto, problem 3; Elinterrogante ahora es: ibajo qué condiciones se produ- irdn incentives selectivos euliciensemente valiosos?» (pp. 36). En este sentido, und autoridad central que ofvece incentivos implica a menudo {Ge se ha reset previamente otro probleme d colect- re men, mucins Os ns won al probing dl frestitien, muchas de las solusiones al problema del ne: ‘be propuesta seneilaiente generar problemas de BP.DF de.se- ‘gundo Sedan. Ei problenta de explicar Is Ac 20 se ha soluciona~ ‘Yor sino qile meramente se ha retrocedido un paso en la cadena * causal 5, Para explicat la aC es necesario combinar soluciones. ‘hay sofucién al dilema del rebelde que garantice la rebelién, jjeéino se tesuelve el problema de AC del rebelde? Las contro- ‘ersins sobre el problema del orden social revelan que todo tipo de solucidn tiene fisuras. Mientras que cada tipo de solucién puede ser necesaria bien para crear, mantener 0 transformar el ‘onien social, ninguna es suficiente por sf sola. Como destaca Co- hen (1968), «cada wna de estas teorfas contribuye a explicar ‘cémo persiste el orden social, mas que cudl es su origen, y e6mo ‘se detrumba y cambia. Ya que toda teorfa establece una condi- cidn necesaria, aunque no suficiente, para la continuidad de iquier orden social, toda vez que ésie existan (p. 32): Dado | que cada enfoque es insuficiente para explicar cbmo se geaera el | orden socal, y que «todo orden social descansa sobre una com- | pinacion de coercién, interés y valores» (p. 32), un nuevo enfo- .dot acraa 9p oBdat j2,u9 souqipinbs =p xsode sou eu yu of ap Ba|gosd fg 'seTUTW Se tp f wo, 19 30d as1eydo gapod £ 3% Shsvy opriedss ac-as op oBent ja Ue $3) Surjqoid ja ‘sotorseuTgwo9 Sexoni se szodo09 ap setiatq soar bad ‘owe saan SoAse88) {9964} sod wouodses nb sowand sosinoat 9p UDR in 3p BAL a ead wisesansu ugipe724009 BaP ‘agwoszadoon 2p seuiqord 80] 120% ~ye9 vi ap o¥219p OPE [9 40d stoNpE “gp ap sttI9{9Osd SO] # SOUOIDA}OS ‘uiog ‘apreqas ap BRIANP Te sauoroHTOs sea G2 Jouod # akngtnuos suminial seaswi99dxe ‘9p oma sod cf un sous je sxsoaeu. pen oitasad anb of ‘opuesadoos 9389 o19)9 04 ¢ nt “soURKE OF Jod “onb syyssoeu onb ojusja tod 91 O70 ¥ yA98.18 sazstoTsipuOS 2ox squoperedooo ep owvaie 1od ¢.tm ap ostp oajane un» zoerad “ooo sojupno Bitia2 UD 19U0) IS UBaeT| o| AND So] ‘sopeUO|S!HLOT Tay seropuzadooo 80] & 'seuosiad. ap oxen 01219 tn wadooD 4 digs veradooa enb sojjenby ‘sateaoinipca sexopesedodo 2p P19 ‘aw wun 9p olduafe un 2oaijo (CggT) Zeist “Fwstustzodo oXode {p voonoud saiuepsip so aiua souoipeATiow! op wjozat PUN we (e661) sv08 Viste YROZ ur popinba e} ap eutrot ¥y & owsHy [9 esp $0] SopOIm sn (9028) «ono, p2ea pepenbs e] 2p ef A 01 ‘eopeasdes 10d vesse20010 anb top | {2 Uo oun syuowreszenut ap vzzonj el anb & (50 Joes eypnus uotseredoo) 9p opes8 un stonposd exed wepoTs ee oflusts tog soapiou soiusrip uo aeopupsea ov “Ruvode sosede sone ozone (pe g961) JIN “ropEETP=LI0INE ot epoustiadxa eon 89 eoiord | anb U2 10U22%9 9] 208 Seb “odnié on 2p fat Hoe apand “jduole 20d “at22}09 OsUasp EY lmedmnsed ey snusuoougyntn weydope 58 oneranoed Exdond spiel spat op seas so}dpur se ‘opnUDw y ano>t «00 osu yo seenoUr ap 8104 ef # SUA BUaKHEON> 59 “Shea souoinies op souowentaied&ssuQqeugHID FONE * oe “(zz "8) esontngivado ss sopes v suas aab uppoanou: vougZOUoy | ‘To sun eo upysend ap odnd¥ un ap aud 30d o7sanjs wn | S tauotoorssoun aon eum sss wa 9p OTR [eP UBHe: frog spond o6 ON “OTR 8 8 01 f9 $9 DY.v| 2B OUXD [A "2PIEGR! LP Br ~ ios bun sod 3 RE-v a8ufUN & OpBatTOU ssmUas apand artTaD mur oped “aitapisip odmx8 un ap sized od ov 0 u7iqurei ueayda souopeurqinoo soe, (Gy ‘G) «sesaut Se] op sezoproy(daqnar wea woroe sewn se] anb sestu9rus 2p so1ope loch ‘Sepepszauiauo souomeaTiou! seuwA ap 9s ond $9 ug}onrado09 8] exe nb pzensouiag "wanoajo9 uo!29e ux 19 aigos TeIwaurpuN; Upovondxs wun axs0de arb upr9EA 1a ap odin zen1uoou9 sezadsa [sowepod ou] "wi219u09 BPD Cons s5mbjeno wae an auadosd (6g61) 22sIa ‘OpHves ars Ua ‘apisdat jop swap [@ WOESHOS Eun ap spur Zod OY of Ue LediOR ied v opsanous aemfuas apand antopisip ojos Un “eTuapIstp OnP 09 SFR, waqUTOS BT (e661) 19/08 VEuaIaY YNoz oe, 262 ZONA ABI TA S0V8t (1997) puede superarse, y se podré optar pot el “toma y daca” si los Empresarios con voluntad de 'n capaces de insp doves gracias a si consideracién-por-el {2982) commbinan ef "toma y dace! ‘Aceh el DP repe- io limitadamente, Olson (1971) sugirié en un principio que Ja adopeiga de tina solucién de grupo’ federal permite la solucién de constituirse en un club y que, por lo tanto, se produzcan tanto ‘el “toma y daca” como la Solidaridad de grapo. Belidor y Mook- hherjee (1987) eombinaron las soluciones de grupo federal-y de “toma ¥ daca”. Los empresarios pueden grupo disidenté preesistente. Los empresari Ta informnacién de que disponen es incom desincentivos slestives répidos y efectivos, “cas contra los que no conteibuyen. MeFariand (1992) se pregunta siel “toma y daca” sienta las bases para la combinacién de patro- nes y empresaros: Se dtigen alguna vez las organizaciones pree- sistent « los patrones para obtener fondos para que los empre- sarios se interesen por iniciar vn grupo? (p. 18). Los patrones ‘pueden suntinistrar recursos a Tos empresarios, que entonces po- ddedn utilizar los incentivos se izar seatiidores Ea resumen, ZONA ApieRta 80/81 (1997) 263 ciones, metclas, adaptaciones y modificaciones de las dos doce ‘nas de toluciones puras. |. 6 Las nivetesglobales y brotes concretos de disenso colectivo | son inpredectbtes El programa de inveetigaién de fa AC nes Sona gue reslta muy diffe, por ao decir imposi niveles globales los brotes concretos de dsenso {fraabo deberia parecerios obva: hay demasiadnssoluciones po-” | teneiales y demasiados eontextos en los que pueden producze onsideremos, en primer lager, las previsibles y numerosas ‘iiealtades que plantea ef hecho de que el peda resolverse de tantas maneres. Dado que hay frerasdistintas en inp que pede dase el disenso co ‘problema dal gorrén también dficutta la p bilidad de que «segs los casos podrian ser apropiados modelos. No hay razé adoptar tna comibinacién de soluciones. én pueda conducir ‘caso al resultado opwesto en otro caso, ‘Li segunda razén por la que fos niveles globales y [os brotes jecibles es el gran nd- imero de contextos en los que pueden darse. Los experimentos el pensamiento cldsico realizados por Hobbes, empleando el fesiado de naturaleza, y por Rawls, empleando la posicién origi- stituciones. Mientras que parece conce- ‘que en algiin estado de naturaleza, en el que todo se origi- ico (derechos de propiedad el poder cultural (he- ‘gemonifa), ¢s inconcebible que estas instituciones nunca se desa- is es siempre emergen y legan a influi la protesta y en la rebelion. ‘Lo cierto es que el disenso colectivo depeade mucho de 1a solucidn y del entorno. El azar determina el contexto. La elec ién de soluciones es politica (pusto 2 anterior). Ergo, fos nive- | | i ani29}09 OSUOSIp Jap SoIDsoU9D SaI034 K soHEGOIE S9f=ATU SO] O1FXF ‘uo9 sjoapazd vou e7ad ‘oantoajeo osvasip j9p sorsadse sopeumts lop svaydeo upipod ojuawtajqysod anb ovues of 10d ue20u00r ‘ov aap dé rosui2j9p S07 “AY [ap BUNBION spu ‘0002 of sod “upis9 ap seuresSoud so] “U9! ‘noes uagap an east “ pisqeamannyso eureidc ‘eumjonse bf 21qos S03 1p atusurio[duo9 youd | ho oe optuones sweuris pia Uotraqas wy & sown” Sor anb sopuayep aa rei 012 e VsMETGT Ca¥) ISOC] eIOOS AOWY Tap sOouIHA (6g6T “YequoNT) opeueT, onnsajoa Osun fo sToep=0 =P DEP ‘ao wun wpe £ soisodse 50 igo secorsnjo4as sf Z88n} vau=p anb s Ep 50] 2p Fu}an9%sU09 So ‘ozs soinbjen s9po1 8 aygearde (feos eIgUD fp sn assa00jquise apond om ét ‘ower ‘aquse apsap uprnqoAss 9p sonmeuran2iap so] “{gu6t) s98saqians| 9p sepuoueape su somos 809 ‘ojdisola 04 (6261) 19620%S & (9961) BOOP 108 Sep Se] owt0> ‘gjanjoaay Bf ap sopeunionsisa s¥4z0—0 sy 30d sept "yp sm sorayesnd os souorsmsuco sues 2a $51 9p usuayop 9 meoeisap amb key nb 6 -jBuo}BeL OB [ap s0o139e £0] sod eplsoubD vag $2 soucinninsus se] 0 sopeancn $0] wifes sovusip soroaz6 weRe! aa (2661) 18/08 Vasistay ¥NOZ Ge ee oo 56989 “(z961) 2940I ¥ OIadsas a}tOU {8 owioo ‘se8nj zouid wg “se}109) sns ap esU9jap UD So soiund sous 1wseisap aqeo'‘O¥: wi ap anboyue [9p 0 susngad “yoeqyor7) sesaidios seysni ses10 eazaioua orTuCO Ig, (g-ugiowongnd euilxpid"y>oqyor' 1) uaw%pr je opefode amquy anueutiouaue opu¥ns upissodo ef ¥ uahode anb 9 “up by © opekodw exqey ausurosistu® opueno uauntp: un -eunnuadar woods saiwapisip soy anb ojqisod so uptown, “oyuaus toutowus oypey ojopupiqey onnoei09 oscasip 19 we Uediaizzed ow (‘oqusurewosd oypary B¥jqey| O| Ou OpuRND oAsioa|G0 OsUssEp | tu ojvord op uediaied saiuapisip soy anb mmnsa: ey “seusious 2 sojgeuea aiuoureums uos “(q-ugrosongnd BuXDsd "yoequaTT) 3[ ap salojedcoiad se] owoa jst weqoud | £ a ayuawujendt s0 O¥ B| anb op soivadse owioa o¥ eT 9p sauorsnjos se| ap anbojua Wx -=iqs90p -aidut 9 ofqeisauy aquSuiaruaroyur 9 Pisp anb ap ugisn|aU0® By ¥ ofaqj eana2f0o up99j2 Bf ap oanrjod oxpedse jo uo asrHmIU=0 Ie ‘sng oye 2s (zag) ara ee oreed MuOLOfED v1 ‘saiqnepaid -twy wos oanaajea osussip 3p so)2tauen sotaxg Sof soreqo or (Ls61) 1a08 vaxinay voz tee 266 iad que cxeen ten En tereer lugar, la ineapacidad a Ja hora de predeci fos Jes Blobaies o Jos brotes concreto ‘ca que las ideas de la AC sobre el disenso colectivo sea al escrutinio empstieo. Comio ya s fia inieado eh el punto 3, problemdtica que plantea el programa de investigacin de 1a AC desde mi punto de vista, es determiner las condiciones bajo las ‘que se adopta una determinada solucida de AC y las condiciones fen [as que una soluciéa de la AC es efieaz. En breves palabies, | ‘evitames el problema inicial de por qué se rebelan las personas racionales y nunca llegamos al problesha titimo de fos'niveles | slobales y brotes de rebeli6n: Un enfoque de metic alcancs ex ideas de la AC. Por ejemplo, deberianios estudiar jo las que tiene lugar et patronazgo exiranjero ‘1 Zonas traies y las condiciones en las que’ soviliza con éxito m) campesinedo pare qu retendfa acceder i cat la (no) patticipacién de alguien en la protesta o rebeliGn? El programa de investigacién de la AC ha gerierado el pro- blenia de explicar dos enigmas interrelacionados: ,por qué se [formas Jot grupos asdentes? 3 gp aué son recone Jom riethbros de un grupo Pero cualquiera de la docena de soluciones al dilema del rebelde mencionadas antetiormente explica Ia razén pot la que la patticipacién dé alguien en el die senso colectivo es racional y, por lo tanto, a qué se debe la for- mmacién de los grupos disidentes. Por ello, es dfel disctir que * Ja formacién de fos grupos y la tacionilidad individual ain pre- seatan enigmas @ los teéricos de la Ac Pero, hasta qué punto es un logro? Acaso no nos hemos li . mitedo a caracterizar la (n0) participaci6 de una determineda | forma? ;Queremios que nuestras tearfas 80s aporten ue redescripciones de Is realidad que nos resulten intelectu: mente gratas? ZONA ABIERTA 80/81 (5997) Para que el programa de invest servaciones adicionales y verdaderas sobre cendan la mera afirmacién de que las person: belan, al menos dadas las debidas circunstancias. En segundo igat, debe explicar estas observaciones de forma diferente y me-< Jor que las teorfas del AD que compiten con él, Abordaré ambos. “Uariterios por separado. En printer lugar, jqué nos dice ef programa de investigacién, de la AC acerca del disenso colectivo, aparte del hecho de que cfectivamente se forman los grupos de protesta y que sus par ‘pantes son racionales? Una soluci6n al problema del gorrén, que suponga tina modificacidn wil del programa de investigacién de la Ac, debe revelar algo mas sobre la movilizacién del grupo y la participacién individual, aparte de que los grupos de protesta se formen y que Jos paiticipantes, en cierto sentido, son racionales. Cada soluci6n al problema del gorrén debe decicnos algo adicio- aly verdadero sobre la protesta. El hecho de que el programa Ge investigaciéa de la AC puede realmente aportamos algo més sobte el conflicto aparte de que sencillamente las personas ra- cionales se rebelan demiiestra que este enfoque tiene un valor ° hewristico. También pone de manifiesto el poder de las teorias de Ia AC mostrando la gaina de observaciones 0 revelaciones (Webb ef al, 1981), que pueden aportar sobre el conflicto. Ade- més nes permite examinar de nuevo, reorganizar y replantear- ‘nos los razonamientos tedricos y hechos empiricos utilizando ‘tro prisma para contemplar antiguas observaciones. ‘Las soluciones dé [a AC son potencialmente ricas en imy ciones ya que diseccionan los grupos disidentes. Centran su atencién en las acciones del grupo (por ejemplo, a ret6rica, los actos), la organizaciéa interna (por ejemplo, ceracteristicas de os miembros, emprendedores), y las relaciones externas (por ejemplo, la competencia con el tégimen, el patronazgo). Por lo tanto, la bisqueda de las numerosas causas y consecuencias de estas caracteristicas forman parte del orden del dia del programa dle investigaci6n de fa Ac. En pocas palabras, el reto esté en pre- guntarse “por qué?” y “;qué pasa si” se adopta una solucién, Conte ya se dijo en el punto 3, las preguntas en torne al “porque” hos introducen en los aspectos politicos del disenso colective. Jaigoid [w uossnjés wun ‘ofduiofo tod) vorSeBuseaut ap euseioud “uf: 9p uppeayrpowr vped 18 sowsonu: suodozd so1ex eT (oust) SOEAE' “e!aUOD Hf 29 O70% ysondord soit “piu So] 8 ODA BoAGaR 26 DY Bj ap LOIDeANSDAUT ap vunesBoxd {BP uproenjeaa ap ofapour saUad ais9 onb ssoeHeep DUaIAtiOD soombiso 09 uoysiav0> 2s pub 30g “E on | ‘aoyx9 sosopod ap pfa¥eaionu &| onygues fe v9 eAngHE CWO? 'S "jouraray oajod opiyues ja Opes [2 Fapjou OID? *y zestiz3}00 ino vavd soUreige’ fo] uspucndune souOI=O8 3D? 'E einaeyo0 6s susnp jp s2kouiond eed sarsapisip 50] vapussduue souopo8 9007 Z “souoinllon amb ofeg & oaioa0o ostastp ja wa waded sonpiaepur 2p od sonal ep od 2207 "7 ‘oioe0d 13p SOIpNAsa soy Ap ‘sazudZouzenm soputs8 $0] op soijanus sepuodsed ® repnée uopand sou ov vj 2p sejs001 $j ‘SorepEpIaA A seTeUK ivan so sourwuoraiodord {Wy “oatia9|09 ostasip rep se{puaroastio> Fsosing ‘sesnea se] # SOAU|ax sEwBIuD K ssuiaiqord sosoistT ‘nu so] seproqe uspand os ‘gy ef 2p UoIseATISaauT ap wuTEsBosd jo oprpusiduioa 224 8uf) “ajgernorboun Bzonbes wun visarsus OV eT 2p anboyus 12 anb.wxseniuiap (9-U 1d nunapid) qoEaUErT "wap! euong wan seAatt apand 91 2p ap euresioid ap 2Abosud {9 9ps2p oF Tap worse ‘ydxa 9] eoqeae ep 04 vl fp aTeDUITEIDSdsD wantadsiod pun 59 seropepisa & sapsuotoipe souoToetmtye sms va souopuy.zItS ‘ojoitjuos {2 Tepsoqe “OI Of 20g “soANaeI9s soaNUDoUT weoyd suo as anbsod se1ai2t03 seouansestico watts &'soraiou00 Sonn ueuoi upyfoqar v] & misaioid wy “jeud!des toHanas soy anb spur o8fe vonidx ‘| ueyoqed 96 nb 430d ‘ojdmmale 20d) upiiaqaz By 9 tolosdionuvd vy sear ‘ouesip as setouzo# so] 9p tulaigoid je seuotanyos wind ‘oaqiuaout So] ap Ossnood [2 sTueKsTEIM! anbunyodura 692. (us61) i808 vnsteV YNOZ tueiqures & wadwio2109 28 upiassodo vy ap sodnu8 soy owwpo & (sou “ auedored nsaiap & “ ip [2 ua uorDed aed & 9p pep! anb $9 sept smisa ap opmisiuca [9 us osopexct: of anb aeowisep anb Key] SENSE A FEES -sfay fs wo sideoog eaaNy ab sorusrBOWwH]| JOvOd0x8 v upsopuAT “oud #1 9p #229p1] $0 40d Sopsiospas soaneziueito sojenurw 507 °s ives 28 anb 50 Ua se wyzvonbes FosOpo10s0qqe sof ‘OLuaKEMIGZHE“L sqUOPT) UoHaqe: BAe 2p uoIoMIOs Te SoanDgTOS FOATUSSUT 50} ojdusala op opout & sowrazepisueD " -ugyoezsue@i0 Bj op eorus 12 (i961 “wosias £42615) HOSTAL 9P SOUTMA UE ere Jose} spt Une 59 sepeuOIDUa yernlqey s2 oo. “aa wn 18x80] ap K sorrep! i 1g fp woe Sepsuer 19 aeajosa1 BAg|{uoD onb sepeuor owano—su0d $2] 8 UBIMPGOD Sou 1 spd anb,, 21908 ueuonseno 25 anb somal railp[@ O20} U9 BDH] B] 8 US>MPLOD SON, 92. | | consip ba anb soweiuoaue gow aqwausesuidat usa ee vauodkoa ob sop me $0, span ‘sauuDD9 s0L0% ‘ee cprsiucs fo saseuoU) .0e89ypOu! Uno “a tot a snd goad so ost | ap o1quaes un ‘opeisdie op eaasoyy“y oungeg -siod bj 0 odwion 2p epipipd uonby natie] Aoupas ‘muos9 “a eawer fuedone voeied 2 peor A osonson opjodo= /MONODI A voupiod Na S101 ‘MOIDOE ef 2p oxpnyse fe [aU 9p sisTyue fap seto}peniode sapues se ap BU ae TTNONOT! — ul nesta. 200 ZONA ABIERTA BOI (1 [dos Pero considerando que la ibgica de la teria de la no nos queda a dependa de eémo respondan los individuos aislados ante una igos generada por una | pobeblad deca Es bien sabi que esos supusiosetablesen uns condicio- nes que levana que la estrategia dominante de cada indlviduo tea it no parigpcién en scenes colesivasrevolucionara, Sin embargo, cuando se trata de propos grandes, no Ge ind 1s isladon eslonsupuesos no soa seaisia, Ba pre ag tn calquersocedad nos podemos encontrar a frupen sro" oats jours en dedve lo que generat inetabl, En segundo gare reparten le costes de In actin y ot cas igos por iracasar sobre la totslidad de un grupo grande, o se | concentran sobre su eres, los indviduos dl grupo tendrin tna probabildad peguets de uti grundes costes. ocstiqos por jar en unt seein coleciva revolucionaria de he 0, mnoresSersn los costes de I toeidn yl astigos pore tas para los maros del grupo, En tercer lugar, ene cto de ioe rupas,e¢ : que probablemente tenga. si nos centramos en los grupos jodueelén de los grupos como un actor intermedio ‘ividuos y la Bleteidurde Ww accion evOuclonaria nos pers T PrODIE/BA Ge Ts OMGENES Glos eevolucione tina societadl Sonereta en UES preguiilas 1. gPor qué los individuos se eomprometen con grupos con ZONA ABIERTA 80'8], (1997) Utiles @ cada una de estas preguntas. Los investigadores de id, 1988) y de ciales desde la perspectiva de la eleccisn racional (Obersch: 1994). ¥ Is tercera pregunta ha sido examinada por socislogos : Goldstone, 1992; Brown, Creo que estas tres preguntas constituyen los pasos necesa~ rios que hay que dar para resolver la paradoja de Ia acci6n revo~ lucionasie individuel, De hecho, al descomponer asf la cuestion’ de los orfgenes de Ia accidn revolucionaria en estas tres pregun~ {POR QUELOS INDIVIDUOS FORMAN PARTE DE Los GRUPOS? Los te6ricos de !a eleccién racional describen a menudo upravznumdo ap sow odnu8 po opououauad 2 2p up (eset Tyexd & saano ‘qomseyy igor “ena i ; : sexo Casey “nsg] Sune A isene‘ogst “osta) Soongnd Sou e prpuodser 123 spond uonseno eC KRaBTTSAH GER Uap tosses soe op asus sf 2p 9U0RIOY OILED repDE-on SULOSYST Se] Snb 16d?— ojqepioge '3pty oyontd oiedaruer9}Ip ydauresa¥i{ $3 an 610 os Sour ~exnbairs $05 “-—jsowiupd sdzoyeduion saiquioununy sms sod Prjoaar o ead a jaye onb aap fe Heaoud a TO OEN SURAY[apsaTUSE NBSP so ODOURS TTY etd edn jop upon oye situn ¢ _otoidioo a4 ata wb od ouseiunboud sp soured apy : “dail mo sinatjunluoy serie dopa £60 ap ofa 16d anb 4 “Sayeaioqur o sayeuiioy sodnud ap oured ef uew “103 anb sonpial pap [2 fot ‘of%09 agioe & Seuors}09p uewO) seLOs: i nb uses as to 1 BORD “spp w08} v] 2p'soysondns soy ap oun ap ajuawErep wt _seuossad soy aah lproditinsantiass jaclean ans ap 12/0409 SYEpUEISS > ore\piew anb foultp sowensisarim 3 se] ooo soja) sajeusoyia 2 soyenbod sodnu® ap een m c9 opnuais Y -sodne® anb ote) uo uppoe [ey squinae fed So) anb tewsqquo anb seqansd sjus uew 651 WO & pee WeMSIAGO 686! “BROT ‘oper WepYONY) OVE OUI 252 2p Bader ap eu ssetoye pepns e bs souorseyayqueu Se &"uoueuer, 9p RZ B| ts ge] 29 seul> Souo}De)so}N0U8 Se "BLONDE #OUe 301 U> sOPLUN, id sey setiad SOyDa19P 50] Seuss $2] cutnn~ s0auprodwoqU0D Se f satepoos soyuaytijnow ap saused “ua se] & (pB6T ‘SIO) se1}a!9 SOUDZOP SO] 9p OW “akmrisuoe amb souvotiowe sorte “e8u0 sey & sets se] 2p euONS HT oo Se 29 028 ef apuop "Sn UOEN|OADA e| spe dos sould 0 ‘sposnesy ‘T66T ‘Pinos :€g5T “UNOMIED) Sa[EUDAA $9 sopeziuedio A sopedaite opis weqey anb ous “soze Sonpiaiput ap sojun{vog wala ou seps>used se] Ue dnb uesjsonts xrx 0/8 jap seadoana s ‘gpuapuadepuy -7 te woroipiaap a8 soisp opuena —) odnaf yop pepnuap! v0 B12 esto B|‘pepiiqess 2{ wapemp Buiz03 wun ap upiatayoud sou: x ayEysag & sauo}ane SUSa Or "(ep “wpe o 'souaw | nbe ua osnie ped op oasap fo | 1puOD SofB} UA ‘oGnIE jap PEPNUAPI BI ap OF rei | 2p & seysousig ap seuuiou se 2 sersenugo wees anb sauoisen oe 10d soleuo}ooure Sorsoo soxexas reaurese apand é ‘odin jap so1g | uioits sono # so/#itzur sowie so] 10d sopeuade 0 sopeiusyois | ‘asiniues 8 aonpoo pepnuapr er “epHrayqesa Zan wu] “odnss =| Pepinap op opaies un zeaio © vBai{ say anb ormeodun wey op nla & $9 epltsnsos ezeue 2p sopmppeded { sopesodey uauais {9 sonplatpur $0} Sa[2no Soy uo Sodasd So] woo Sanoaje OZe [el (cog s0ver7) sopyon2g 212196] 21 anb sodina8 sojjanbe uo soansaye soze] ueliousesap sonpispu so “une spp -odnu [op so21an}S0 $0] uo upPoedionied 2p seuiiou uaidope sajenprapput saioise sof anb e reaaq) apend ‘odd jop ons 19 4 etorrs ef a1werpada renprayp jepetcune | ayes 1 ap ovwenu: [Epos odna8 2 upi2o8 e| 2p viseoya ee Baton BioueUl ap smgimuo> ap ‘euuiou ef zsxomo1d @ wepnde upleeziinos ap so|uaUANA)SUI $0489 sopoy, “odimbe ap say1odap ua seiado09 v { seisjo8 128 ou v spt 9p So] uo sesued e sofig sns v usyssu2 anb souped uo> sowen, uooua sou anb oso 10d sq seo op Uotasap 98 anb so] & zw8se9 ‘A wardzoe sey onb so} 2 sexurand sa of¥9 so]qvse & sound sopey “ns0i ¥ usonpuos anb seuszou sey oda ua vpra v ezed se\dope opyjauag ns ua est ‘c1ua8 vj ap esioKeit 2 exed adn ap sauo 52] 9p pep “opoa woo “adn 9p olnojpo un e Seiwasaguy seppuapuay sauodnsaad 13s osnjauy oz (2661) Te)08 vaxenay yNoz isoqerpose soyeyoi 0 soveesisae Souipusnt: sezaqesadinor fowoo onb spuu! ‘ound ye searayur souoronqunsip sei ap eponsn! e ap Soup! uo sopeaiueyd upyse 50189 opuend sBursiqard ap U9! Jos e] wa sopiade> spur os sor so] anb wensenun soot “uad¥o so] ‘o|dutafo Jog ‘odnu8 =p souo}pefas sey sopuswue wired sepedepe syuoujeiradss seuosiad sey upyse jee ‘alentuat Jap j pied sopdepeard ugyss souewiny so ‘euti0} jen op “anb auaiBas (2661 ‘S9pIUNs0>) UOFPAjOAe B] ap BB sd vf ap aqwaypar ofegen un ‘ogpay 9€ “odeud op uo19e ‘us sope2yjdus! o1quieo13qu: 9p souopeyas 4 seyfayense Se) 2301 te & odn3 jap sapepisax0u soy uoo Sopepisazou sns seuo!efe: ap ‘ei0H] B] © sopKaNSOS aTUE}seq Ueas SONpIatpUL SOI 2p eHOAELA E| ‘anb soptissdios p}ioqop Sou ou ‘sonpisiput so wed wouerrodua, ‘ns ouuoa se sodeu® v vjpuouariad 8] ap opipuarxs of ope, ‘sopigisa 2jewiomnrove & sepbeynaqura ‘see 08 septa wepse4ay SOF ‘odnu® un e vasioe vrowaussad vp nyjod ‘ofeqen 2p f903e) saJeuo} O (So3|we 2p Sepa) sorenuoy “uy soysp 20s ‘s2jqo0ug024 sodns8 uo \duay ns ap wapuod “ap sonplarpur so; -safevowsojoxd sopepiuntsodo & snes “sea “hosjoa sesne> up opfedser “upioemzojui— carmouos2 & oAt}>3}8 ‘]opuy ap soqpianso sompieiss & seuaiq ap sven pepstiva ean, souloigo & seayfe2o] axe] “9]e9 0 syus8i919p op EyOARy woreUs ns 9 ‘sorsparaiad 0 sosapeinp souaig anus epustoid uoneuiquics ‘ng oab spur oyonur pupusyqo ou aquows|qegord, asqyt opesrous jp uo aflj2 anb opeiste-onpiaipu un "seigeyed seood uy “seueyuny “oa squopetsose sero X soonyjod sopnied syueipaus erouyerga “28 “soansa[oo svopsiod & sousig 2waueaye ured upioexadooo oj 2p od uppae ¥| ‘owsendns 10d ‘4 “Seoyjaadsa sean22} 3:0 ap onuop osuense & wrouaUaprad ey v seed ‘soyeumue 2p wan ssuoDepose se, 0] ¥ operjoniesep eq —ortaipto 2 ua pep susp) 010 ap o (setsofit) sosoHt|94 Soul} UoD sep ey 9p pepaizes eur “epnsnf uoo soperen) 499 & sopepaidosd sns s9pua}ap ‘sopiajoad seyso ssinsaaip exed ofeqen ap sozayedwo> ‘9 sauja4 So] ap tapdodap sonpraipul soy ‘safeLIsnpuy seysnu uD (s61) 18/08 vixaiav voz ne mya euDisise ap soUODETGO EUOISTY EL Sage 208 z ZONA ABIERTA 80/8 (1997) ZONA ABLERTA 8081 (1997) a cr uno esperase a que otros actuasen, no se obtendrfa nunca = : ai = | pace (Over, 1984; Olives, Marvell y Tetra, 1985), Los et Solidaridad de grupo y tpos de acciones de grispo- ‘en las reyoluciones é 2 Hechter (1987) ha sugerido que dos son los factores clave que [F hacen que un individuo se comprometa con un grupo. Un indivi- duo orientard su accién hacia un grupo en la medida en que di 10 dependa del grupo para obtener bienes aprecia: dos, yen Ia medida en que los miembros del grupo compartaa la | informacién sobre las eeciones de los miembros individual ‘A Hechter le interesaba ef segun en, términos de.con= trol; esto es, de hasta qué punto los micmbros del gropo eran spaces de indi es de que podrian optar por un comportamiento go- en de ejerer esa opcién por miedo a perder sn coleetivo que buséen, . conscientes y, por lo cién en grupos es crucial para la vida vidios coneretos por su. observancia formas Sin embargo, el modelo del juego de la seguridad det soem. Bs por tanto raconal qué fos indviduos adopt ten de inculear en: ot = Sinan ‘sugiere que el control pars castigar ‘Aunque puede sez deseable como sprendizaje que todos los grupos iguen a at laos que intenten actuar como gOrso- nes, para-eualquier grupo concreto, si la mayorfa de los miem- ‘bros ya ha aprendido ¢ interiorizado el valor de la norma dela: ‘oniribueién activa, entonces no se producirdn abandonos cuan- Go se consideren posibles o s¢ inicien las acciones que se cree juego de la seguridad lo impor- sn sobre Ia eficacia di | cusses realieadas sobre les asciones de grupos de protes de protest y el | Suministro de bienescolestvos heya cemostrado ue lacs ot de hecho muy extendas ibargo, como Hechter (1987) ha angumentado, resono- a : en gen mente a necesiad de partpar en grupos, y que adopirdn nalmente iss normas que sosiongan resultados dptinos ¥ Estebles para tales gripe, todavia nos tenemos que preguetat ~ especialmente con reepeco ala prtcipecon en pr cctivas aesionesrevaliconaris~ por su los, comprometen con grupos concretos, ie "Las bienesaprecindos pueden eer productos para el consumo prvedo, los inom Sine rd Tasuants impor 4 29109 SSi055E Bp sa tus o1uoa sofe!20s som ys ‘ofequis wy +109 ap sasepp sano ap «ouvde “in se] nb ap oyeatondim (2 doa “sayein0s seuoion[oAes & sejto0s sfaitaows as1Uo varyfeue PepiaUNuo> x01au ef ai dro apeSou ey jodoo4s ‘oy, act (6.61 ‘Todooxs) souaunox Uoreagsiap anb so 04d sopusidias © soplsous Loran “Noujseduma ‘sasopeleqen ‘s9[euoissfoxd “s]q0u ap—» sai yoau sew owen at“ sojUaHUNAoRL v sa]U9!2% ‘soje¥oy eysojoud ap sauopor ayuepous seou}zadse st si SS HMEST TSEC setrevo1o “oe seit Forpiaes & souaig sogen Joud a} nb odaid oxanu un # Bpaou ‘ sovrg sayusyiodan seuorsiodead op opelap 33 sid anb ff we pepipu as SHB! OU nz ip opeiesuo> fo od sopeias fo soperadsa soyau sojoyausg Sof opor un oto SRE mnjgnod 0 ersaioid ap woe Wf ANB ‘oda nj un -Owuv) 40d “e919 anb of ‘SOLES jeuoriodosd_ x se1Goxt paphaspi sp ey “Sra sauiay ‘So)Guionm sns sopoy 8 Feauojul 10d wrliayoeIeD Sab ayuoysiyo vA Gnd un w eszauansed onpiaipul Un anb “) 9 sorayedios ap odnxi un “eu “Supzopu eun zoe apand enuuouorne ap of -oaye saua}q ap UO}DeBIQUIGD JOfaMH Bf BU ‘A oduioi a unas ‘sopepsp jen opep onpisypa! un v SES03 ‘nb 394 souapod ‘soperraide Bun v oadsos emuspuad jequnioo ven 10d ez} 109 up} Bf eeu sony is€owtioy sys}k9> 1S sopmans. nba ap entisenye wiBarens 1uoa 28 Zeot}9 odnud 3p }09 uo!DOe 8] UO UPIE iqiaziut 80] sopo) anb ueqes $200} 'e] wrod jee uoPeALOyUL ey UayzedOD (enoxew ej 0) souquiana $0] sopo} anb uaqus & ‘ze4> vias odn:t puaidws ejuniuoa upisee g| anb a1o%8ns onb upioew (e661) 18108 vaxatay VNoz oe ZONA ABIERTA SO/81 (1997) Ademés, tanto en fos movimientos ‘que mueve a la mayorfa de “bien general” de derribar al régimen ab- en que, en el ‘grupos con. el das on los asuntos de ese g ee es ethecen papas Per |e ay teen co eae aie sold lone gues | pueda hacerlas fret lodas y se venga abajo. “As ean a Coton ree on entender Sinoro de grupse distintos eree'a la vez que merece la peng em: - prender acciones de protesta, Mis ‘yolveremos sobre esié ‘Bor ahora, es suficlente sefalar que tanto en los movie sociales de protesta como-en las revoluciones nos en sce acniones de grupo —las de aquellos es de protesta y las de grupos on el propor de esas das al eompromiso para con Ths grupos y las posibilidades que éstos generen son importantes pera la comprensién tanto de los moyimientos sociales como de las acciones revolucionarias 5 {CUANDO EMPRENDERAN RACIONALMBNTE UNA ACCION [REVOLUCIONAIA 105 ORUPOS EXISTENTES? Los argumentos precedentes sugieren que no es necesario iguntarse de qué modo los grupos sevolucionarios o de protesta problema del gorrén. Bs sencillamente una equivocs- intos a Joe grupos revolucionarios de los de tan extendida en las Sn se soluciona at — ZONA ABIERTA 8081 (1997) fi 213 vicios aprestados, no es sorprendente que estén tan extendas les normas que hacen eficaces a es0s grupos, Por taato, como | Macy (1991) he argumentado vel obstéeulo principal pare l ac- [seaesing tipo ese probleme de clicacia> (p. 720). in embargo, puesto que estes normas se desarrollan para conseguir ol ito del grupo en circunstancias normales, fenemos ‘ue pregustarno’ emo afectan Tas aeefones que n0 10 sm, ‘asearente #8 ius donde las perspectives de &xi oie an sar Wedugdas. Eseuiuaremos primeramente el caxp de _ ‘Frupos presxistentes que pasan a emprender acciones revolt cionarios nuevos Cuando pasaran los grupos existen ‘para emprender acciones revotucionarias?. Puesto que estamos hablando shora de us asumiremos que odes sus miembros ganarén de tener i mbar 30 sera cast 10 que los premias y los inser repartidos desigualmente, siendo los Iideres elegir entonces aetwar as. Consides vos; por nacionales w f aquellas aociones colectivas emprendidas por tun grupo en funcién de Iss expectativas que tenga sobre les ac- .¢ 1éalizan otros grupos de su sociedad para sleanzar. -jemplos son lina forma simplificada de un ar: fexpuesto con més detalle por Lindenberg (198: Genberg desarroll6 un argumento concerniente al papel de los [grupos en las acciones colectivas revolucionarias, el cual se basa fn dios supuestos inigisles corroborados por te experiencia histé- ie6n en cada resultado), Un grupo. ap ‘auuaisepidpa asopupsoziorap Usa soUo}sIpLoD Sebo ond OTT = 105 = a OF D 08 | odon we se jeno jo ezed 5 odnsi osnpiodiy un sowousoy 9qf) SepzcziBe sopsed se} 10d so, -o1d ap ssuojave uenbosoid ssu0pEi 453 anb asoy2ne sodsey an3 4 upis legen yo ‘oysoy act Tasca ey tied Oils SEDUMGEE EEy ap enTes—dED vf 3OT'OIpS oF sep na ura pond Stop ft Hed sunt ap oa “SmL) 993 ou SO] oP. fond $0 “oBuequre us ‘nb susyuaq soatiaigo sis x2zuR9Ie. 9p, © seeuopAronas ‘ysy “sodnu3 soywotojp 213u2 0} ‘ap sopepiiquqoid 4 sofed op cru} ‘soqunstp sodnu® uaisixo peparsos 13 27 + (6a) am apuop 4a < % 901 -ruf Jambrondenb spop exe siz ed oti09 rene naed yeaquE 9p 20[eh 2182 seUisap somwspod tup1ove e] B upzenai| of odnuB fap Sai ‘angovsa onb myers un wa yo20) uproe0 DT sou ap 2edno s0 odn8 > ond 0 A OPES |>P cea san 9p apuodap 20juntA 2p Pe A arng ‘euowspjoo ‘T66t ‘su01sPI0) Hed aij ef onb Sauoton|os3s 82) ap 203) e| OpU seusuoron{osad souorsob sig u9 1eSe3e4}O v ound S09 ja se 7 4 tp w aejun4) wyrodor aj anb Oret open F259 2M, tg esed onb mys jp auan anb 10784 19 $9 °O ‘oianjoaeu sauotoe aqueypats sean pepyiqeqoud ej eiuasasdar 9g ‘sojdusa : ‘pig un ap epant fb spt odnyfi opeurusajap 259 uoo sepeuotsefex sau0Z joponfosed savio}9oe uapuaidus> sodnad sores (J 29) set) 1908 viniaiay soz ne 216 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) ‘ZONA ABIERTA 80/81 (1997) acciones de protesta) es una descrip este caso el grupo actuard si espera os netos por actaar antes del fempo (+ Lsuperen a las pérdidas esperadas de las revaluciones (MeDani deter sominuado el tan 25, el arpo ac Goldstone, Gur: y Moshi, 1991), Esto puede Ser modelado como luara Si, yselo 3 forma més genera 3-80, o si P> 50%, De tan tereer caso. fo vo evlinafs que Lj ition coteciva nai ganancias o pérdides) sila probabilidad de éxito fuera Solamen- te del 375%. Asi, para gropos que afrontan grandes pérdidas de mantenerse el statu quo, como para grupos que afrontan grandes sande ac- vos, pero, En este caso examinamos & un giupo qué est cor ‘clones de protesta para conseguir sus propios obj én vincularias con otras grupos: Cada grupo sabe que se sobre mAs grupos ganancias 5 iriesgaila i.e. ac- tuar cuando te oportunidad: de éxito es 50% o menos— puede la N (para el siimer6 de grupos distintos, supuesto que ser racionalmente preferida a la inaccidn. yamente con n)-que se implica en las protes- Inversament i = 30, un grupo actuasfa entonces séio si la probabilidad de éxito los grupos. Ademés, segtin ctece l niimero de personas fuese del 87,5%. Asi, en cualquier sociedad con una icada en las protestas, és probable que disminuyan los c | (que cada grupo reeibe por fracasar, suponiendo que se extiendé rales PY que fa de esperar sociedad algunas grupos se impli- nada, los van desde Pry disminuyainos L segtin se unen otros grupos & las protestas (OW no disminuye porque cada grupo esté buseando sus propio de P jonarias (véanse Goldstone, Gurr y Moshiri, 1991; Dix, i + Lisgay Para N = tenemos el cao ya visto de i esi focal Digamnos que ext grupo se enfrenta a un régimen moderada- rene represivo, de tal forma que en este caso la probabilidad Teal de éxito por acta en solitario es solo det 2%, mucho mis bajo que el umbral para actuar P* de 0,75. Pero digamos que se gin N s¢ incremeate, P también Jo hace, segdn una Bistca similar alas mostradas en el ensayo de Oberschal (1994 ‘Digamos 2 mado de sustracioa que as harfa que de repente un alimero grande d= | ‘con unas condiciones favorables pa | vara cabo les scciones de protesta, Este ineremento del ndmero | implicado en la protesta (n) haria que todos los grupos tuvieran G) PC) = 100/{1 + exp G-N)}. | una P ain més elevada, Hevendo a.un ciclo de refuerzo y a que més grupos emprendiesen acciones.de protesta. Aunque un | poco somers, esta dindmica (expectativas de d “apacidad del Estado y d | que conduce # un inerem: ‘una probal Esta especifiedci6n da sé ‘a un grupo que actde en sol ina oportunidad de éx! frupos que actiien juntos, y una oportunidad de éxi- (00% a 10 grupos (o més) que Jo hagan juntos, Por ty se1uetuoy uapand sayany syn syue 13 "(PEK6r “PIBOD “omieyy “eget Bena] & ome D9ANG “zest SIUGOIC A zs, ‘bidog "wosiayg2W) odni?fop pepssuadoreroy 0 peproustowog a 20d 0 ‘sriqgp 0 S2129n) soqrauja 20d wpioaZOAey 2A 08 vane, “oa uopoe | 21goe eunyesey ] Uo oxpniat opneqep ey ag (capt uesog "Yg6t ‘BIESOWN 4 s1M5 "BUO18BICD st YoweaOW “pS6T ¥1C #P) seIsI010 & soUoP Nona Se 2p gat sotep 40] uexysontn anb of $9 oys9 ‘Oxon oq "wonngs2 uo epidps 4 efdiue upioeateous oun sear wxed —seses | mtb wun @ seafpausized sod $2]4040} | ‘nue owiet— seyjdum souo!jeo Seiesaoa0 uosany anb 2exad Wy aa jesquin jo exesedazgos 2 anb e opuesst "va. | “Ry 0} woigules sodni2 sano onb ussaydas 1s esat0sd op sauoroe Tapoasduua 2p soosap saa, uepod sodasd soe ‘epiupal 59 44 50 bab iio} [er 2p “optake> 9990/6 opaiopous O un Soda soon opto ope no Jo ape Ane B85 9 anys2 soe So} $00) 19 ab SOWIE 08 S187 OP ad 19 ‘pup peparsos wun Wy souopoe lopuaiduie eued soun anb £9 yewou of ‘sy "Te30] Hose vy ered soquaTO;p An seuopipuos Hoo uoswensue 93 sodni8 saywarapp anb 2jqeqoxd 50 '7 oseo [2 a SoUJA omo) ouNORUA DT "A\ UM 9p oseNdns ya opiSu souate soutsouy js papioa aquswaenoy zed $9 O15 eyeuotonjonas upon Bun ua uapLny 26 6s saulayqo wred [200] UOpDe e| ap FILE SPH EA UO!DON. Bf Is aru “an; uos 0] sodns#-2qua soqigyp sojnouja ‘sooupoadse sodnst ‘Sp uprpoe 8] zsed Sojetonso 328 wepand sodni® ap omuap satiny sojnaula seniayut sy “2e2q9 y19S uoIDSe ey anb mean! Cus aid sput o> z2r0TBa vopond ssou We ‘soj[a ONL MORENO Cay ap sefsueraysuen uayued anb sojiga so\nsuia uouanuew | ~ sodnaS so] 8 “ope 0x0 Jog “lenyoe 9p UyspUDTSgE a a "psenia8 8696) anb divdBs ou an spfandsoussar au se Somnus es B19E SODUTS upisa FOETUS TS sods avo 99) | ‘noua ap eunjonnse oj sacojua ond aot 9 SHUSTER "nal uel tinue emt uo vs owen scons oes sie an ea ole (1661) 19/08 WLuaTEV VNOZ uppoe ef © zmaqiisoa ap seutsou se] opeydope wey vf sosquions So} onbiod owes ‘ssiars03 owen uapyae Sazenpiarpul sodn.s $0] an ajqeqoud $9 ou oso atsa da “e1gojoud ap sauo}o8 oguD © iupueast| Sod 90] ojuey of od K“opuanbat gq eaqun fo aw: “31 2p poesedarqos epetiowoiou! g Wf :t¥9 UBBUM S2oUIUD anb| atquqoid Ane sa “wsoioxd 9p SouotsDe OgeS € upsesay anb aq es savosoyip sods sput 0 sios 8 ofod “Uprennse 04K 'So}au SoD tJeueg ued es9j01d 2p 0 se|euoHnfoaal Sovorsae se anb v1 at j9p ofvgap dod Syueiseq assveanrod ifvqoud ns sootoyu “selsojoud w ues onb mi sp aia sutjos 1g ‘sod0s8 BAUS Popis wu] | WL) [end fs apuer® Anu fafa ‘2p soja, Uh $2 SouresIuoauD anb OF, Toitss 3p ies pe dlaqes sodnal “e808 | 9p OFon Buddn} upiaean a S60 8 oso co 8 oa 20 ® co 00 z Sto=ed 0-4 T=NOe (spadsop se2 yous sowwapod anb owssndns un ‘sodns8 soy spor exéd 2oyen us [a auan {A M.°O anb opuoiuinse) sodnu# ap orowne Jp wiuawine epSas uorsemee 9p sajesquin {on ap sopepiniqeg oud suatnis se[ somenuoaus sou ‘sauojsejoi suyso opues/) ‘OBEYS us openyse ues +aigni 1 opis vasaigny oj anb 6] ap ‘62 tun Ojos sopesnseo ups foun wpea ‘ubseoes; is ‘eluanieaueyinuns uamoe anb sodnid on ‘eno exed osad ‘orspy|0s ua openiog wosagny rs sese81} sod opis 1we}3q2q 0 2nb of 2p 95g un OUR epeo sopesNseo pros ‘ueseDeNy fs 294 8] 8 uanioe anb sodn® gop anb svotsioadse somopod "omx9 {2 e1ed opesn soursy anb 2218/80] uppsuny ey otzenvos opnuas us aqwausaydans opueayiye “ustaniy o20d vulioy zu ap seaisoud 31 sezianj so] uapusiixs 2s unas spur oyanur OUa0ey spndsep veand ‘sodns8 spur ueyayoud onb epipaut v oood un 019s wsonpas ‘98 sofinseo soy aiwauijernquy anb sowed “pnomstp “| ‘sodnud so 211u9 wopuoyixe 9 18se81} 10d soNseD $0} Is ‘OHUAUOD [> (L661) 19108 vaxaiav wnc2 ae eae — 220 ZONA ABIERTA 80/81 (1997) aceién local por y para grupos espectticos, pero ue una accién al amplis requiere de vinculos débiles entre grupos, Ast, es de esperar que la accién colectiva'no local requisra de una es- i Fades que combine vinoulos fuertes, pars crear com- _promisos con grupos especificos los cuale ‘rupo, con winculos débiles, com-objeto de compartis la informa- Gin entre erupos para que ést0s puedan coordinar sus actu Esta conclusién es earfoborada por el aia de redes que 70 Gould (19935) sobre los trabsjadores en la Comuna de P {s, Los irabajadores fuertemente organizaos en grupos por 0 ds fueron eapaces de utilizar sus esociaciones profes ‘para organizar protests en los lugares det en las sesiones de prote mis en las protestas politicas ‘cuales'se organizaron en barrios que tenian precisa- para con grupos ve- srupos.. sidad de coordina las acciones entze los ito que dependen de iesimisato de am- do ola ce que se basa en lv ereencia 0 conocimiento compartido on respecto a ia fuerte represion esperada del Estado (Carley, 1961). Como Macy (1991) seal, la accién colectve se benef cin aside ces inesperadasy de otros momentos clave cn el pu- Seje social que tenden a galvanizar una respuesta coordinada> {p. 732) Podemas explica asf ciertos acontecimientos sefalados con frecuencia —que en s mismos no pareetn amenszar la esta. ad del réglnen y que supusieron 20” de revol- 45) en términos det po fdades donde muchos grupos soro de ls condiciones y estén esperar | Gola oportunidad de que P se eleve por encima de au umbral de 1992) donde no existian organizaciones for ZONA ABIERTA SOUR (1997) 21 accoxi Ps, para indicat a Thos grupos que P se ha clevado fava ese vel frp, por ted de os vinetlos ob ampliamente pert ‘entonces & que muchos gru pos.actiien. ae ‘Para desarrollar este andlisis con un ejemplo hist6rico recien te, consideremos las sevueltes de Tiananmen en China en 1989 (Whyte, 1990; Walder, 1989; Calhoun, 1989; Wasserstrom y Perry dedicadas a waron mediante rigir las protestas y dond las agrapaciones existentes de estudi trabajo y de barrio (Zhou, 1993). Los ue dirigieron la guna fo ‘cer mayor control de las contaban can muchas oportunidades de ‘de Gorbachov y las reformas sovi a ate di as pacifces, Pera moderadamente elevada, y por tanto fen grupo podrla ser eficaz. Los tsabajedores chi idades tenfan una Q en dective por culpa de la alta inflaciOn, pero eran también’ més vulnerables mayores pérd das si $us ociones fracasaban (pérdida de puestos de trabajo, ¢ Creyendo que la | jncluso castigos ms severos, pues los trabajadores carecian de le jproteccion que tenfan muchos estudiantes univessitarios gracias 2 Sus relaciones estrechas con los miembros del Partido y @ ua ie de au fas después de que I hubieraa comenzado. Los trabajadores que ‘combinacién de sus protestas con las de los estudiantes pi no upronjanes wun exoy anb aiqeqoid s2 019s seueLioduit spun TESS we ueseq seb suse “ul Sor ues weno Sn saouoiva $9 ‘Sane S044 ed ‘etoupyne Anu Us | apuop.pEpei208 wa Te seindod upiseUH: Bap (6B6)-HOA--EST6T) 1000 13 op up SURTEIRGSS wun ap saoedea uos epuop 8 epaaoe uproxjqod tp} onb pepioedes vj ua uenuonous a8 ses yop soae}o S21 anb ayuomepados opexsowap eu & erpuspusdep ef) odnu8 9p pepizpnos e] 21qo3 (£961) 2919291 ap sane}> sete opuersjoa opaoey souspog ‘soueuo}an]oa34 sodnud 80] 9p sisqpuUE ON, samt ue sose> soys2 sinful snb soUuouD} oye) 0] 1og “usta: fe sns opnuvduioo uejqey onb soStuse ap sodnsd 10d seysand Sepmynjnuy 40d oqe> 2 sepesoi| opis 1oqey uosared Brzdiory ud SB1S9101 58 “erS910%4 ap S090} OMOD JePUEISNS ‘nb senjuoias “eiueur 40 set 2p ‘un oam of 242) 3 “soyseg sn u2 ss10p ss U9 $2190 SOy ‘Seapye sus soyusjsita eX sodnud aod sepia sojouornjoaos sods soaamat 2p ‘(661 “aUOIPION & 190 SPU OUsoIgos un uoD Za4 BuMord Bf 2sieN §8 0 “tz013979p 98 O ns anh eas soulsadare9 soy anb v AAMT ‘ware ss ja £ uppeigod ef 2p Squaiuinaia [9 1g “woreeND2.e| ‘yuSUUNDR] JeQUN uELIpOd seywaLayIp sodas wied sopuejqure> sou opipuon seun ‘oRzequre uig eiseiord 2p ojuoriataour jo ssorumadon A sapepnip se] up asestiaav09 28 o91di9f ja anb onrmiad opnieg fe sowseduieo so] 2p pepiapy e| sy “opedaia aqueiseg B19 U9D seme ap fexquin mss onb oj 40d ‘o}aatiuizos9 uo © 2IQBIs9 D vEN uzso14n} soutsedurea so} 2p opted soSeur 21 onb vzed owoa od 12D [9 Ua OUD apuioiajns j2 optvar uejqey Soc] Sp seUNO wy ond Spiu spamb £ ‘zeHn) opunBas uA “seyjanaa. sey ezaINp Uod. fas exed opnied jap 2 [ania osasuoa 2499 (L661) 18108 vartmiey vNioz 5 we os soda? spus soyanus & oyontn voreyioune g 3p suo} ge} ‘esondse2gpp M3 U> ajuayed oz 9s ope Tap PEPITAAP FL opuen ‘oy #59 sen ood !50[89 St ef 9p S2TEIGIO $0 anb sodnz® 50; uyun a8 wp ‘ugnt2o 2p gfe Ese Se to upioedionsed | ua opiaaisos orad opeiapou ojwowesDu! an any eysondia: ezowsd v} tuorezedu seyszioad sej anb 725 eun “tedny reno we (ajdungy ap spun ® uorpestmo we Vara eI 2p | aureqanideo & 2e0H eedeo ¥] woreoqpur anb so ‘any sysojaid 9] 9uapeDu2sap an om sesoj01d se] Ua Sojuedipned so 20d oper 0} tan anj uoulp2 [2 UoD SoanHD SoB}me, ap euaseud e| anb ou “seuejungos sou0% “sony opunos 03 “orquse w 1s onb oon sexoadwa joxeyucosap ou sonpysipu soy anb sesn id ug Sizdiory ap seysojord su) us up;oediansed vj 2190s (p651) yegesiaqd 104 opsquasesd seysooid ap osaooid yo vo & (p61) 10> epYan>{t09 o|apotil 2185) 1x9 £ uo;oedionsed op opuzioy: jeun a9 sodn:8 Spill anb 2] Baaqe.anb o| faurjoap ] ap sexsondsa: st ‘9p separ ap os2UmpL fo preyUeUTeIOU 9 ‘epeAsyo SPU @ BUN, ‘isa “upsemoe anb op empow pe} x| umduroo ered Omos SoqGgP soMouIA soIUs!D UNS ‘ony sodns® som (¢ A !ayuawepelspour opueiqns reise soared g ‘onb soje) uesisonts 93 soya $8] op Updo piqesauna oy (Z Tepesapous e1an} d O98) 2p PEP Uupiooe e] E}puCep OU “| U9 epeAdTe epypigd euN 2p apueioyssjap #180 98 O ono sodnué ap 98 Je, TeuoeU HpRDe ap O50) saidos vaup un uo Sodnud sefei ap sauojpoe suf sod epimsuao eysojosd exjdiae en anb ‘Coda un admysuoo sofiune ap pas epea anb ses2pisuo> sowop ‘od “odna8 ap uprooe ap rouroyue ojepous onsent 8 Opualafo,, ‘suoyignd seysaiosd sej uaseuenaa onb so8sa1r soy jamse saypuszojur sodnaa soqey souorotpuos gab us? ‘o8seq ura uss ‘Souseyunaid anb souauay wjaepo, [Eve}SaRUE ELLOS ‘upjeeziuedio wun’ ap B2UDISIx9 B] UoPeUIpsOOD ns esed ¥yIE} OP ‘ou ‘Sopraowos unig sareiny ua X oupuayea [ap sopeleues ‘yuouretresaoou Jas ap UeLsqel ‘sean eUTEI]e SPUOHDEZINEIIO ap wyoud o| epep 'soBlure ap seper se] ap souo1aEMon se, ey eqeysowne & 3 vous Bj ueqzjosuoasep 95 unNB9s “yIUDy>O SOUR $01 “ay sejstumiuoa sasyed soyontus up ‘owoy acy “onSTUNLENS ns sane vaoey 9s saleuosrad 0 serauiput saper $2 so;tues £ seuoig rwaorsrodoxd ap sozedeout uasjana 2s opeisa 12) Ua 1S ‘oRrequsa seuayqo wed 9 ‘uede> ‘9p'sopod se] “sapepoo0s s $9.98 anb son sooiun so] wed squoume “oo soustiar So] op ose> [a SesBP ISU SoWtogaR “=yURKATEHL] (sat se “6861 “SNIS “6861 “jodso4s « uyspoon ‘1661 “Keymos9-wEUyDIAA) S040 onrnytinose sy opeyun tel apuop (epeATeNta9 Tee IO2 “Ensfmupe cum Jod sepetioqo’ uese onb sefonbe tio oon se »IgUe SePEPaIIOS Us O) SapEPaPOs Sa[eI Ua $2 O[9S ‘oUDSYy ep A “opeiouin.p e2oigny, 9s Bova ns Is OpeIsL To BsLUOD semeg (46st) 1908 vista voz om 228 ZONA ABIERTA 80/81 SS CONDICIONES PARA LA ACCION [RECONCILIACION DE LOS ENFOQUES. BRE REVOLUCIONES MacRO ¥ mica La mayoria de fos estudios sobre los origenes de las revoluciones han buseado deseribiz un conjunto de-causas eruciales o de pre- condiciones estructurales (para ua resumen de los diferentes en- ues gue comparten este elemento comin, véase Goldstone, 104). Sin embargo se desprende de los argumentos preceden- tes que no es posible desarrollar un con imitado de causes .damentales que provoquen una révol ‘Sega los argumentos precedentes, es probable que se pro: | duzcan revoluciones en certs elases de regimenes cuando W, L, \ Gy F som tales que es racional llevar a cabo una accién reve Jonaria para un nmero lo suficientemente grande de grupos N, lo que a su vez hace probable que tenga éxito la accién rev nal. Estas variables, a oro (o prevé que ocurra) en sus condiciones o cual hace que la movilizacién revolucionaria —incluso ‘oan vo para que las acciones que seven de isos ‘reencia en Ie eeaispersoael so pot Que sreyeten que sot Aclones podrianservir de ZONA ABIERTA 80181 (1997). 2 \ Soke a \ con una moderada probabilidad de &rito— sea atractivacompa- | Fada coa la inaccin, Pyesto que,una 0 varias de estas va pueden verse afectadas por una eantidad enorme de 0 dela pobleion, intervenciones fracasos de las p i fiseales, urbanizacién, desarrollo desigual, etc.— no cabe duda de que ig busqueda de una explicaciéa causal fandamental de las revoluciones no ha tenido més éxito que la emprendida para ea- contrar el Santo Grial, Por esta saz6n, he defendido un modelo de proceso de Jas revoluciones, en.cl cual més que buscar las ‘causas fundamentales eoinunes & todas ellas bascamos entender ‘como los acontecimientas afectan Jas variables intermedias y ceruciales (F, E, NY) que deta probabilidad de que tiun- fen las acciones revolucior cone, 1991, 19930, 1993; Goldstone, Gurr y Moshiri, 991). ‘Por supuesto, es verdad que én contextos determinados aigu nos faetores pueden fener und importancia excepcional. Por en las burocracias agrarias de la Edad Moderna el cré~ in favorecid, que las tres variables inter (9 revolucionério (Goldstone, 1991). 'Y en los modernos Estados neopatrimoniales, las potiticas de las superpotencias que restringee la capacidad del Estado, enojan & s nacionalistes y no ayudan at desarrollo popular pueden ‘de una forma similar a las tres variables de tel maners iten a tales Estados (Goldstone, 1986). Pero probable a conju .do de causas sea en todos los casos. fo, simplemente porque le configuracion de los prupos y_— dds los factores que afectan a la capacidad del Estado y ala cohe~ sida de las elites serd distinta en sociedades organizadas de for: ‘medias condujesen al los macrosocidlogos y los cientificos politicos 1979) haa realizado un progieso substancial, al identificar patrones recurresites en los onllictos revolucfonarios. Algunos de éstos de grupos \ tando; Is correspond \agrarios y vecinales 18q 98 sopono So ‘satus 20] woo tez0uo9 opor un 9p Sopqreduo> os ‘osas0ud sp ojapom un to Uesea 96 sajena so ‘savorsnionss so 29 senboyusosouw sojenise So] anb so sjueviodu 39 ond 7 2}ua19]I9 Wists ap ovind un apsap eno E| aP UpfoanpEN e] aaut DUGED 208 alta BUN Sand 09 ayeies Mest “waumnses ue, (48661 Pe561 ‘2UOIEPIOD osEpa) OsOPEP wep [2 Uo epidps sp UpoerOjeA wun tt, 830 sap featoied fa & aed e139 epin| -utoo 104 ‘sesaudxa seppuarazaid sns uo soueuoipnjonouioad sop | “oni jusinp anuou ssed soaniwanty saan} aun S1018 £0, send ‘sojqqusosip uos oyuatseses sodnsd so} ap sapnitie A sea Pereyos ey (7661) WEIN autc> anbiod soroipaid | ‘rad zaoya spt sojpadse soypn Wa $9 U9!a “euuge epundos v;‘oBrequia ig “wof¥ojo}003 & HoH Uoised “saa 304 sope10qo1360 Uos anb —Se}s\ntNoa sopEparpos =e] 2p ugipjsodwoorap wuljvadat | us seuimdoronjouel sepmn ej 9p jaded jp ‘Sopeztiapots spur seyequonsznedoau sopeiscy 2 upreurwop (eiaig0 aseq 2p 0 “Sosol8io) “sans ap sotres ypnjonod sophsed “ojdusale 20d) sodas® soaant sesiuet “cgt> “ezyesi020 9p oscoond Ue SejeuoBIpEA Anw F9pEpa!IOS > 53 opipen sodns# 10d se seuojanjosez 9p soci op fad sou of2p0 ‘up}oewge e2atuLid B| 3p seuo|eIpudne:>pus lupios squowuyes0u28 onb euy us soja;s0someur uuotinser un epueso ua so uppeuinye epundas Te se1uafeambs oxay ep wos souorseinutsoy sop se] “oiveU ep unas ef A osoju qusureze so wysondso: woud a anbuny: rhs “ejuaqoex9 Jopeziaot yerou9jod un uensonuy saz eindod sodiu soj < ‘opeisa jap o1adsei uproeuate & soucistatp luejuowsedva sow say ‘opszoyo ap sisu vun ans opeisa ja anb | oduren ows: jionbe us wal | aq sinfasuoo ap sopeuoEDe! sean 108 sa] SSJENPINIpUT So;qurafu! soma “senoadxe wouep 29122) 1, (2661) 1R)08 vaNarey voz ‘ ‘nb se] ua seaods & sapepapsos se eal Jns seuiopnjoses set ({ sseysondses sop suse ap ezoINbjen> Jp souiapod jsopeparsos & susodp seyia{9 ua Sollofanfoaad so] 128 ‘ny ueuen gnb s0d?-— eyunord gy Souomnjone: se] sp sesnie> sv] 2ugos o1eur £ 1pm saiueuTeiop sanbojue so] ane uormIp senuco eenduye aquouiyeor aysix9,0u snb eyaaa2 sisnpue 183, ‘sesqunus -09 osnjout 9 sojewounnedoat ‘sajeuoripes} sepepaisoe U9 sop -esquooua so} ¥ w2puodsazi09 anb sapepa!os ap seser> seluer=yip tu9 01x ap & ext 21 upioezitinous ap souonied Sojqisod got" apepop uojnusad ojapou 219 9p sesusnsasuo9 se ap sistue TTT ‘Seyfanaad Se] 9quesPow so!ngau|g savaygo 9p sejeuoper sesne) -apdia ution soda sojjanbe ts ap & —odax3 ap peptsepyjos 239, -08 (1661) A> & (861) J2NPEHI 9p S0j9pow 804 9p soup) soy We upeyensas apand Sab, uprsam> eun— sonpratpus sop 9p 10 aN socina8 so], uos sajgno ua seouoIUe a1a18 27 eps esayord ey ‘9p sauojsoe uo vodioyed sonpiatpur soy anh v wvuue anb se sou se) anb op se2ti9:s1y 9 sayenrauitrede ‘seispnoue od souO}> -oa1 satopove taserdope sodnu Saldngnt anb weprenay sou0%D spuds and? (¢ & {seHeuoIonIOnat SouOHDE UelseIdope soTesIUOD sodau8 gnb sod? (z zsodni® p- uauin as sonpinipat so| gab 104? (1 ssaued son ia seuevo!onjosos souoigne seqdope ap 3p anb ojapout un 9p SOpISnpap 198 pond, 2p duo uot so8zet]eyoroRt $0989 s0p01 Sand ‘epio} tous 408 9nb sod avon ou zonyr9 e359 onb uasoFBns seywopooaid sowuauuniire 507 “(1661 "I21N99HL & 49803 ‘eRgT NpELL A wet paid) uoloemse 3p sofenpiaEpur soariom U9 souopIpuado:D EW se] 8 eiiainuoo anb vundie e099) ua uesueasep.ou sand ‘SonG9P ‘uatzeatigay“0)te) 10d ‘J9s ap & upPoNpUt EF9IK OUIOD 08zeI] ou] $0189 OpzNUD wer Jouo!des UO!DDI9 B 9p sosupa so ‘epeoga ns enw anb st ‘un opuotins jhs9 Opes 19 opwend of9s Sevorpn|oxas ap opHT -2159 Jo {uotonjonar eun apuncn onb eed sete @ 0 ase tun & ‘sentoizauariad sodni8 2p sauojrte0o se)[anaai o eisayoid ap sau -ofsoe ua uonbyidint 2 anb =p pupisaroe py] selzeUo}9njone1 sou (uss) 19/08 vamaiey voz ee 232 ‘ZONA ABIERTA 8081 (1997) san en la solidaridad de grupo. Ademds, tales modelos de proce- 50 de formacién de grupos, solidaridad y accidn racional sugie- ren que tna amplia gema de fenémenos relativos a acciones co- lectivas —incluyendo rebeliones y revolucianes en sociedades tradicionales, movimientos de protesta social, y revoluciones en os modemos Estados neopatrimoniales y comunistas— pueden ser unides en un mareo comin que englobe a le identidad de ‘grupo, les movilizaciones populares, las divisiones y descontento cde las elites, y los cambios en la fuerza y eficacia del Estado, Jen, J (1992), «Revolutionary Collective Action and the Agent ‘ture Problette, Amerlean Pole! Sclence Review, 86: 87-657. Brows, J. F (1991), Suge 10 Freedam: The End of Communist Ensterh Europe, Durham (NC): Duke University Pres Calhoun, C. (1983), «The Redicalism of Tradition; Community Strength Disguise end Borrowed Language?, American Journal 2f Sociology, $8: 886914. . — (1988), «The Bejing Spring, = (1991), s 9s aldoag AOL :S9]0UD 1 ‘E1101 9 “lobes pup aouonny "66 uy Auewsep sea swousy Sevan nlonay pue uojsserdew> “(pe61) — ‘er dd sda syuoN ypu kususaey pony "eso 24031 “A. Yo ono¥ snoauRLodgy»*(e661) — ome 00) sapinog:es0ue pexinjod Jo Sowers sh (6861) 0-"% "48 BSS-THS 6 “o}oR08 J0 nor vaoyeuly, “aq sey peony Jo 0aq), y> Geet) -H eNPHAL AO, emseyy — “OLS109 iy motan > -Bojor0g wansawy “se Sogou Op 307 HOE JT» G96) A FOMIO ‘or-61 9 Hames pie dou o1ymy “asa.ond 2402165 B}2}04C) BUDHEAY> (p61) “V 8428290. RARE 90d DOK, waaay owiacoyy sity Hato aye fo suid our “(y861) *W."S30 ‘OLEeST Ls ina ‘adomg mon sy Kumuuiop tee 30 2803 21 oy peaidojopog wonewwy aN wepog “(e56 “sonweusa you keyg ‘ny “(166 ‘Se@u0e 5 inBnay pDoiRoporog wooH.WY *essnyy ONED 2 EEE-B1E 9 Aoay anW025 10 y Ueadonn sea ‘mY sting Jo yuna alld KON 10 IRQ MOND “IGE "UENO, GE Le 85 nanoy oRopowes uoDtowy ssanaouy “(Bgs1} cl “2x08 o edo ty Aoauy, essu95 Jo 9]0u aT» (1661) W FWDAHL K " ‘UOHON SOA Bang ‘wonezpaoyy soy 1 pms ye uounjoszy uoyssmy 914 oL61) "422% 0g ‘aINFT orBOR PUL (6861) HL BOREL Sh Jog Pisa “ahsorslg (onida9u0D uw Kessq uy Syandey aneBou uranoyy jepos Tusp Ng e wy wEUNE 10} s2yt9eS» *(0560) “L SE6DE BS MaNy poIT t30%1, souoronjos sesraaip sej euuz0y gnb ap oa!puy “tos}o ap ettajqoxd J souo!onjos sei 2p wjBojodn wasn wun suodosd ofno}}28 19p ayred eiouusd 27 “epeyeiep spar uojsiss eun pred (q-uorSEo1, snd eunxpsd) yovagary ase9s t001103) o1zakoxd a} “£1 epo1 opuiena azo anb 01 sowes9piu0-) $9 ses0o ap opeye opeumacsesep & asin ase setojoeoyide soe; sauesoioytl oved soumUidofsi-vasiuenouS oyoryuaa Yep 4 Dv B] op sosorpnysa so]. anb aipeu ie Yepuasdios syisqop ot “orss09 fap sorpmsa sor op OY 3p sods Sor 9 ssoueae ep sepeogp sop stsed weld uo operoui ey souone> de sepedorzust se] onb opecyuotioqas eK esbib1d ef a UpId pied ou ef 2:q08 serpy souibednoooxd sopel 2huatsengnypxetse> operiden we as soivaeT sauipeanae S07 sojeueins der ope wey se3105) ses fu “npr09 SPS0 51 6 9p pupsyeion e] # opeoriduny ey iu oaneafon astasip jap seuio{qord S01 8 Bf op sez0m: ee] seuaRied seaod wy 4G°de (9p, Oo1uot: ] -t9 ofan j Josjosor wrod sowuaroppsoxorntos spispuscop sop | 2p spus Sei pepuemce ef wz (Iu61) WoO 9P WHEE B] ze10qe]9 U2 Openaae usy 38 OV eI 2p sOING $051 Sopp sop sett se; ap o8F8 of y “opm eitsas YoigtueT ove 2p snbojue =e scoupa3 srjosresep soxant 30] ¥ epeisatd Opes -tiape ap wajej P7 “OraIIOD jap sootsyduta soxpmss Fo} Sop seuhyn sej aquean cy “BoIUO.T EYnsO4 OF fap SOFpRTSO $0} ‘9p odwea [2 us sayneos39]u) sopues’ so}80 & Epe oe (css) 19908 viseeV voz 2 (GR), UeWraWIZ) eoryjod e}>eIDOWEP e] OULOD oUso]¥9 UoPUDAIDIU ef ‘ea!t9UODDO" ‘ojtguuos [9p pepmeuorypen ef ‘ourayqoH ig08 £0] ap owsotisepoaiooe un “eoquIouon: Peprendisep & o1siyuo> anus oxae un ueoydint onb oysiguc: ‘Owio} wa, swax8tuo.sopeutuiayap ‘ojdisafa 104 ‘sersay0ud se {Cseujonads se 9 ua8ins an seuayqoid sauewodun 9 sosoisur “nur soy 9p oipmysa [2 opepioge By OY vj 9p doLiO}M UNE USN “eonogad anb “3e8n sswiad ua ‘so uproednooaid pe) ap opeynsa: 1a “uowfoqar 0 £ eisarosd 8] uo eymoueas eqsedionred jeuores aos anb erainbyena ts ap epee sunajgoid ja ua a}aureAIsnpxD. , 4860 opesua9 uBy 9s oj214400 Je Dv B] ap SeHOm Se] opeDye HEH ‘nb sojjanbe :setago sauoze: 108 opeseoex) ey Oand9[09 osuss Top seuo}gord soy £ Dv ef 9p $4098 Se] 2p uoFUN el ‘or=H HOD [pp sorpmisa ap odule> 1a uO oMioo ov B ap uO!DeBHSOAUE ap euresfoud 9 vo2 oyue) opeztetiure aise anb exambyeno exe (618) «{Suapyi-224f) oou0rs08 jo ered gn oanyuaaut [2 ep 28 anb se| ua squo‘emts a sodns8 50] ‘ap eionpuod vv o>tupuose aqwaureand anbojLo fap Uo!srondE eayueyd anb sou 90| op ojdutafo uang un's9 upPoaloaar -05 (1261) >POTTR wopI0D ap e>quUDGOD e}:Gad EI onb ous (os61) wossusBag “amex eduis ayuowsiqnunsord eysqmouoo on0 “(x1 '4) «sepeqord 198 uepand anb seuofoeondum ap cas 09 @uang Bun ¥i9t138 ou ‘Sauo}9njoaar se| vans anb od alqos se2p{ st} Bode wlonpuos ef sp pepmeuope et 2p bon nding esiusouona un “(6861) $9 Sof ap oduse> ye openiode pasa souoses0fea SoVE woo op {uouoae $0] “erat of 10g “(@"8) «epHUyap [ew opuetsa ans uprse(a! Tet ap ezayeimeu v| orad ‘sopeuope| a1 ajuamiewnuy upise So[enos solwanu AON SOF A eaNoaIO>.tI9D ae er anb sortase sopoy.“sauoyrezteiauad ap omonuIaIqn, “$2 fe epeuyog syed soem ns ua opewso ey & eomyurayss 020d ‘ofmequna mig ou 50) reyaadiajuiar bred s99eq se] eananie> "upiaae Bap setto|qoid 50} 9p 00s{Q) ap sIspUE [9.09 uoLeTEY $9] od wiso ap save sdus so8S}9:208 SO “(y61) 29610 HORIEWY “epipaw vEIB. | uo opeseoeiy ey o}s1pt40> Ja 2390s soxpmisa s0r A Dy BL ap UOHDE ayuopayns (e961) 18108 Vivalay voz sez 20 ‘ZONA ABIERTA 80/81 (1997) LUNA NUEVA TIPOLOOIA | DE LAS SOLUCIONES AL PROBLEMA DE OLSON pra 0 pl de in ac son Snicement ucruras y relaciones preex S elexden, Las soluciones esorio ano, en an orden 2 contings 2 te de ins diferentes dimensiones da pie a Jes Hejones eldscas dl pensamiento social. El enfoque del or es Se dcde la perspective del mercado 26 conse: den Sec aaduos que fo se compromitzn en. una plenfiescion x Seserbe el orden n0 planificado y es seibdve de) contealo también eoasiders a los in estos Manian Su sostedd coctvamen Los enfoques del Fa aera por lo tanto un orden planificade” pontenes. Las enfoques d& idad cons orden como resu! Por io tanto, tenemos del mereado y el comuni ‘eh jerdrquico. Por otra i ses espontineos del Bt dijema del rebelde puede solucionarse,e Zona aint 804} (1997) 2a 5 sstod cuatro eonjuntos de solueidnes, los enfoques de “orden social y 18°AC podria, considey Funcionan eambiando los parémetros ~ arse el punto de pe Talmodelg céabnico de la AC. Las otras tres series de saluciones Se sine las variaciones del contexto.en el que se siti el mio dla de partida, Las soluciones aportadas por ef enfoaue dea SSrnunided se centran en la forma cn que los sistemas de creens SEe gommuriee solucionaa el problems de Olson. En otro sentido, las. solu Jes se centran en le forma:en que cuerdos mutuos generan la AC y las solucior ila Ac: A continuacion pasaré detrds de la "de cada soluciGa. a los problemas eseneiales del HOUA {:SOLUCIONES AL PROBLEMA DE LA AC ~Dewweracion roee order : no plaitoado pleriicado Gniclogia. Orden ceportango - - Meread, conwate Comunidad orale BL MERCADO ‘raves del meveage. C no presuponen ni ceacin, Mas bien al presuponen que existe uns eae Por lo tanto, buscarin'los procesos de Ia “mano i “sondiucen a una provisiéa voTuntaria de un b is desosordinatar ence ie recordar que e: Sonmeuozes 86 upinezeraued vis) ueiogeni0> u6t 9261) asiey £ (2161) Bunog & Jusioquadda, “pinot 2461 161) sareHueddd & yoxtOsd (65 086129) 0310 10d oprpue} aU Top te sepearausiop sean op opr fo te sotojsrop ss {] enmned ony jap soreusg aeioaied apie ou sOnpIsip co © sap pand uptonginuo 1ode © *e: e a [08 un ‘sequapistp ap apuerf odns® un ta EROS oad eu v ‘ snb wiapisuos a8 onb eé odin un v sous uppuaigo e : “(eue1)1eR28I890 f (oR6t) Ado Caanenp (6161) wosuen & wmatoas (6g61) 466 4 191 Aisi 98 onta[ea one 2] anb us epusan ‘uoreinb anb a 9p worpismbpe ey pan -n9]00 ostasip jaan’ S2}U9pIsIp 807 PH eye (4661) 18/08 viumav voz -uny e[ va seo1Gp ous) Seuorpenouul se] 'se1800 & So}aUEG 9p | Lugirodoud e 9p sountaspa wo pepianonposd ei earonor = (z96t) | uipsey] anb sesiuane:‘so2jiqad of ap pepiaionpoid> -nfe (Coz :6861) Aeef “Sopeand sousig smfasu03 Ha: an pa 3 ae Uh HenBasU09 i papa a | oud 0} op BIOIEW. aA U09 $034 app soj aml peg & S00305) “Sepelawite Sodnsa $0} 2 -AHSEUL SO sa8G9 589 sieast st “50a susp 90 0 opened spuuspe seivoxye yodap 9210) ~siBu apiode ab ofegen un 2ereyawoxdaios ap pep! dso op sys00 soun et sg6r 'vododey xdni8 un eursovp 61 (05-60 21261) ubstQ ‘sa:08u9}9p soURA 0 oun tod ejand odes S apjeqal [op etU2yp [2 zesadns se papod aa un 9p epuewsop. 21 9 [eal 14 “(Ge “BLT ATRL) aotonguTuoo ns op wopeurEieTy sa) 365 sof VaTadns ssuopAqnucs Shs op sofetrBt sO1H|oUIG 50] 38 ogee ws aero Sérgio ab WaINSTE-OMES 1OSMSTED 12 rosuayep SOU O OU USI 1S 328 | TE sopyjoueg $0) ep entounuy | “Gipaditad wt apsop 9 efoyjas opyoaued “a[tupuosa opediaul jo uo 3584 of Sub pbasiann ja we upppeiadoos wf ered (L661) 1908 vanatay xo ae 2a ZONA ABIERTA BUIS1 (1997) formacién ineompleta se han realizado respecto a muchos de los ‘del eétevlo de la decisidn del disidente. Por cjempl ) puede generar defensores. pueden intentar generar va- sy simbolos que se observan en los igo. Los exfuerzas colectivos son empresas arriesgadas. Bl dilema del rebelde puede solucionarse también aumentendo la propensiGa del rebelde a arriesgarse hasta cl punto de que los riesgos que conlleva no actuar superan & los de i revueita, Hirschman (1974), sugiere que. $9 Se|DUNAID ep OME uMOD eINay yp uptiodisoo onb sauned se) 2p PUP, "uuOD owanUIr0UOD, ‘pepjuntuos wy apsop 261 “FoVKe.) 22pad oljonwy yoo S>yeIs0s SouoroM) & saqepos ssub;efa4 Souony seu 0d wezysaer¥9 28 50 ‘avainnvioo v7 (901 ose) axed yo exivoo nb psogeyup!oeu op soiBou sonnsoje> so] 9P BSS) 10K pls (561) 19108 Vixaiay vso2 fa

También podría gustarte