Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Lanka Kand2
Lanka Kand2
àñVxVH Vm©
w w w .w e b d u n i a . c o m
w w w. w e b d u n i a . c o m
Jn Nr¢;, Nq˜, ;˜Jth, f]UvtK ytr= yôºt, Ntôºt YJk Js{ytr= cý; mu
ytgw" a˜tlu ;:t VUhmu, vrhD, vÀ:h ytr= zt˜lu ytih cý; mu ctKtü fUe
J]ríx fUhlu ˜dt>>1>>
am_MoaV _mZg
ytfUtN bü =mtü r=Ntytü bü ctK At dY, btltu bDt lGºt fuU ct=˜tü lu S\ze
˜dt =e ntu> IvfU\ztu, vfU\ztu, bthtuO gu Nç= mwltRo v\z;u nî> vh stu bth hnt ni,
Wmu fUtuRo lné stl vt;t>>2>>
drn rdrh ;h¥ yfUtm fUrv "tJrnk> =uFrnk ;urn l =wrF; rVUrh ytJrnk>>
yJDx Dtx ctx rdrh fkU=h> btgt c˜ fUeànurm mh vksh>>3>>
vJo; ytih J]Gtü fUtu ˜ufUh Jtlh ytfUtN bü =ti\zfUh st;u nî> vh Wmu =uF lné
vt;u, Rmmu =w&Fe ntufUh ˜tix yt;u nî> buDlt= lu btgt fuU c˜ mu yxvxe
Dtrxgtü, htô;tü ytih vJo;tü-fUà=htytü fUtu ctKtü fuU rvkshu clt r=Y (ctKtü mu At
r=gt)>>3>>
yc fUntâ stY, gn mtuafUh (htô;t l vtfUh) Jtlh ÔgtfwU˜ ntu dY> btltu vJo;
RkŠ fUe fiU= bü v\ztu ntü> buDlt= lu bth¥r; nlwbtlT, ykd=, l˜ ytih le˜ ytr=
mCe c˜Jtltü fUtu ÔgtfwU˜ fUh r=gt>>4>>
rVUh Wmlu ˜ÌbKse, mwd{eJ ytih rJCeMK fUtu ctKtü mu bthfUh WlfuU Nheh fUtu
a˜le fUh r=gt> rVUh Jn ¶e hDwlt:se mu ˜\zlu ˜dt> Jn stu ctK Atu\z;t
ni, Ju mtâv ntufUh ˜d;u nî>>5>>
stu ôJ;kºt, ylà;, YfU (yFkz) ytih rlrJofUth nî, Ju Fh fuU Nºtw ¶e htbse
(˜e˜t mu) ltdvtN fuU JN bü ntu dY (Wmmu câ" dY) ¶e htbakŠse m=t
ôJ;kºt, YfU, (yrÅ;eg) CdJtlT nî> Ju lx fUe ;hn ylufUtü ŒfUth fuU r=FtJxe
arhºt fUh;u nî>>6>>
hK fUe NtuCt fuU r˜Y ŒCw lu yvlu fUtu ltdvtN bü ctâ" r˜gt, rfUà;w Wmmu
=uJ;tytü fUtu c\zt Cg ýyt>>7>>
(rNJse fUn;u nî-) nu rdrhsu! rslfUt ltb svfUh bwrl CJ (sàb-b]Àgw) fUe
VUtâme fUtu fUtx zt˜;u nî, Ju mJoÔgtvfU ytih rJëJ rlJtm (rJëJ fuU yt"th) ŒCw
fUné ck"l bü yt mfU;u nî?>>73>>
ativtRo- arh; htb fuU mdwl CJtle> ;rfoU l strnk cwrõ c˜ ctle>>
ym rcatrh su ;Ég rchtde> htbrn Csrnk ;foU mc Àgtde>>1>>
nu CJtle! ¶e htbse fUe Rm mdwK ˜e˜tytü fuU rJMg bü cwrõ ytih JtKe fuU c˜
mu ;foU (rlKog) lné rfUgt st mfU;t> Yumt rJath fUh stu ;úJÒttle ytih
rJh¢; vwh¥M nî, Ju mc ;foU (NkfUt) Atu\zfUh ¶e htbse fUt Csl ne fUh;u
nî>>>1>>
buDlt= lu mult fUtu ÔgtfwU˜ fUh r=gt> rVUh Jn ŒfUx ntu dgt ytih =wJoal fUnlu
˜dt> Rm vh stöcJtlTU lu fUnt- yhu =wíx! F\zt hn> gn mwlfUh Wmu c\zt
f{Utu" c\Zt>>2>>
am_MoaV _mZg
yhu bqFo! bîlu cq\Zt stlfUh ;wSfUtu Atu\z r=gt :t> yhu y"b! yc ;q bwSu ne
˜˜fUthlu ˜dt ni? Yumt fUhfUh Wmlu abfU;t ýyt rºtNq˜ a˜tgt> stöcJtlT
Wme rºtNq˜ fUtu nt: mu vfU\zfUh =ti\zt>>3>>
ytih Wmu buDlt= fUe At;e vh =u btht> Jn =uJ;tytü fUt Nºtw a¢fUh FtfUh
v]ÚJe vh rdh v\zt> stöcJtlT lu rVUh f{Utu" bü ChfUh vih vfU\zfUh WmfUtu Dwbtgt
ytih v]ÚJe vh vxfUfUh Wmu yvlt c˜ r=F˜tgt>>4>>
(rfUà;w) Jh=tl fuU Œ;tv mu Jn bthu lné bh;t> ;c stöcJtlT lu WmfUt vih
vfU\zfUh Wmu ˜kfUt vh VüUfU r=gt> R"h =uJrMo lth=se lu dh¥\z fUtu Cust> Ju
vJo;, J]G, vÀ:h ytih lF "thK rfUY Jtlh f{Utur"; ntufUh =ti\zu> rlNtah
rJNuM ÔgtfwU˜ ntufUh Ctd a˜u ytih CtdfUh rfU˜u vh a\Z dY>>74 (F)>>
am_MoaV _mZg
ativtRo- buDlt= fiU bwhAt stde> rv;rn rc˜turfU ˜ts yr; ˜tde>>
;wh; dgW rdrhch fkU=ht> fUhtî ysg bF ym bl "ht>>1>>
buDlt= fUe bqåAto Aqxe, (;c) rv;t fUtu =uFfUh Wmu c\ze Nbo ˜de> bî ysg
(ysug ntulu fUtu) gÒt fUÁâ, Yumt bl bü rlëag fUhfuU Jn ;whk; ¶uíX vJo; fUe
dwVUt bü a˜t dgt>>1>>
stî ŒCw rmõ ntuR mtu vtRrn> lt: curd vwrl ser; l stRrn>>
mwrl hDwvr; yr;mg mwF btlt> ctu˜u ykd=tr= fUrv ltlt>>3>>
nu ŒCtu! gr= Jn gÒt rmõ ntu vtYdt ;tu nu lt:! rVUh buDlt= sÖ=e se;t l
st mfuUdt> gn mwlfUh ¶e hDwlt:se lu cý; mwF btlt ytih ykd=tr= cý; mu
Jtlhtü fUtu cw˜tgt (ytih fUnt-)>>3>>
nu CtRgtü! mc ˜tud ˜ÌbK fuU mt: stytu ytih stfUh gÒt fUtu rJÆJkm fUhtu> nu
˜ÌbK! mkd{tb bü ;wb Wmu bthlt> =uJ;tytü fUtu CgCe; =uFfUh bwSu c\zt =w&F
ni>>4>>
nu CtRo! mwltu, WmfUtu Yumu c˜ ytih cwrõ fuU Wvtg mu bthlt, rsmmu rlNtah
fUt ltN ntu> nu stöcJtl, mwd{eJ ytih rJCeMK! ;wb ;eltü slu mult mbu;
(RlfuU) mt: hnlt>>5>>
(Rm ŒfUth) sc ¶e hDwJeh lu ytÒtt =e, ;c fUbh bü ;hfUm fUmfUh ytih "lwM
mstfUh (a\ZtfUh) hK"eh ¶e ˜ÌbKse ŒCw fuU Œ;tv fUtu †=g bü "thK fUhfuU
buD fuU mbtl dkCeh JtKe ctu˜u->>6>>
stî ;urn ytsw ck"u rclw ytJtî> ;ti hDwvr; muJfU l fUntJtî>>
stî m; mkfUh fUhrnk mntRo> ;=rv n;Wâ hDwceh =tuntRo>>7>>
am_MoaV _mZg
gr= bî yts Wmu rclt bthu stQâ, ;tu ¶e hDwlt:se fUt muJfU l fUn˜tQâ> gr=
mifU\ztuk NkfUh Ce WmfUe mntg;t fUhü ;tu Ce ¶e hDwJeh fUe =wntRo ni, yts bî Wmu
bth ne zt˜qâdt>>7>>
ativtRo- stR fUrvàn mtu =uFt cimt> ytýr; =u; h¥r"h yh¥ Cîmt>>
fUeàn fUrvàn mc sÉg rc"kmt> sc l WXR ;c fUhrnk Œmkmt>>1>>
Jtlhtü lu stfUh =uFt rfU Jn ciXt ýyt Fql ytih Ciîmu fUe ytýr; =u hnt ni>
Jtlhtü lu mc gÒt rJÆJkm fUh r=gt> rVUh Ce Jn lné WXt, ;c Ju WmfUe ŒNkmt
fUhlu ˜du>>1>>
;=rv l WXR "huràn fUa stRo> ˜t;ràn nr; nr; a˜u vhtRo>>
˜i rºtmq˜ "tJt fUrv Ctdu> ytY snâ htbtlws ytdu>>2>>
R;lu vh Ce Jn l WXt, (;c) Wàntülu stfUh WmfuU ct˜ vfU\zu ytih ˜t;tü mu
bth-bthfUh Ju Ctd a˜u> Jn rºtNq˜ ˜ufUh =ti\zt, ;c Jtlh Ctdu ytih Jntâ yt
dY, sntâ ytdu ˜ÌbKse F\zu :u>>2>>
Jn yÀgk; f{Utu" fUt btht ýyt ytgt ytih cth-cth CgkfUh Nç= fUhfuU dhslu
˜dt> bth¥r; (nlwbtlT) ytih ykd= f{Utu" fUhfuU =ti\zu> Wmlu At;e bü rºtNq˜
bthfUh =tultü fUtu "h;e vh rdht r=gt>>3>>
ŒCw fUnâ Atâ\zurm mq˜ Œakzt> mh nr; f]U; ylk; swd Fkzt>>
am_MoaV _mZg
rVUh Wmlu ŒCw ¶e ˜ÌbKse vh rºtNq˜ Atu\zt> ylà; (¶e ˜ÌbKse) lu ctK
bthfUh WmfuU =tu xwfU\zu fUh r=Y> nlwbtlTse ytih gwJhts ykd= rVUh WXfUh
f{Utu" fUhfuU Wmu bthlu ˜du, Wmu atux l ˜de>>4>>
Nºtw (buDlt=) bthu lné bh;t, gn =uFfUh sc Jeh ˜tixu, ;c Jn Dtuh raÉDt\z
fUhfuU =ti\zt> Wmu f{wUõ fUt˜ fUe ;hn yt;t =uFfUh ˜ÌbKse lu CgtlfU ctK
Atu\zu>>5>>
Js{fuU mbtl ctKtü fUtu yt;u =uFfUh Jn =wíx ;whk; yk;"tol ntu dgt ytih rVUh
Ctâr;-Ctâr; fuU Áv "thK fUhfuU gwõ fUhlu ˜dt> Jn fUCe ŒfUx ntu;t :t ytih
fUCe rAv st;t :t>>6>>
Nºtw fUtu vhtrs; l ntu;t =uFfUh Jtlh zhu> ;c mvohts NuMse (˜ÌbKse)
cý; f{Utur"; ýY> ˜ÌbKse lu bl bü gn rJath =]\Z rfUgt rfU Rm vtve fUtu bî
cý; Fu˜t awfUt (yc ytih yr"fU Fu˜tlt yåAt lné, yc ;tu Rmu mbtË; ne
fUh =ult atrnY>)>>7>>
fUtum˜vr; ¶e htbse fuU Œ;tv fUt ôbhK fUhfuU ˜ÌbKse lu Jehtura; =vo fUhfuU
am_MoaV _mZg
ctK fUt mk"tl rfUgt> ctK Atu\z;u ne WmfUe At;e fuU cea bü ˜dt> bh;u mbg
Wmlu mc fUvx Àgtd r=gt>>8>>
htb fuU Atuxu CtRo ˜ÌbK fUntâ nî? htb fUntâ nî? Yumt fUnfUh Wmlu ŒtK Atu\z
r=Y> ykd= ytih nlwbtl fUnlu ˜du- ;uhe bt;t "àg ni, "àg ni (stu ;q
˜ÌbKse fuU nt:tü bht ytih bh;u mbg ¶e htb-˜ÌbK fUtu ôbhK fUhfuU ;qlu
WlfuU ltbtü fUt WåathK rfUgt>)>>76>>
ativtRo- rclw Œgtm nlwbtl WXtgtu> ˜kfUt Åth htrF vwrl ytgtu>>
;tmw bhl mwrl mwh dk"cto> ar\Z rcbtl ytY lC mcto>>1>>
nlwbtlTse lu WmfUtu rclt ne vrh¶b fuU WXt r˜gt ytih ˜kfUt fuU =hJtsu vh
hFfUh Ju ˜tix ytY> WmfUt bhlt mwlfUh =uJ;t ytih dk"Jo ytr= mc rJbtltü
vh a\ZfUh ytfUtN bü ytY>>1>>
Ju VqU˜ chmtfUh dlt\zu cst;u nî ytih ¶e hDwlt:se fUt rlbo˜ gN dt;u nî> nu
ylà;! ytvfUe sg ntu, nu sd=t"th! ytvfUe sg ntu> nu ŒCtu! ytvlu mc
=uJ;tytü fUt (bntlT rJvrút mu) Wõth rfUgt>>2>>
=uJ;t ytih rmõ ô;wr; fUhfuU a˜u dY, ;c ˜ÌbKse f]Uvt fuU mbwŠ ¶e htbse fuU
vtm ytY> htJK lu ßgtü ne vwºtJ" fUt mbtath mwlt, Àgtü ne Jn bqråAo; ntufUh
v]ÚJe vh rdh v\zt>>3>>
am_MoaV _mZg
bk=tu=he At;e vex-vexfUh ytih cý; ŒfUth mu vwfUth-vwfUthfUh c\zt Cthe rJ˜tv
fUhlu ˜de> ldh fuU mc ˜tud NtufU mu ÔgtfwU˜ ntu dY> mCe htJK fUtu lea
fUnlu ˜du>>4>>
;c htJK lu mc rôºtgtü fUtu ylufUtü ŒfUth mu mbStgt rfU mbô; sd;T fUt gn
(=]ëg)Áv ltNJtlT ni, †=g bü rJathfUh =uFtu>>77>>
ativtRo- r;ànrn Égtl Wv=umt htJl> ytvwl bk= fU:t mwC vtJl>>
vh Wv=um fwUm˜ cý;uhu> su ytahrnk ;u lh l Dluhu>>1>>
htJK lu WlfUtu Òttl fUt Wv=uN rfUgt> Jn ôJgk ;tu lea ni, vh WmfUe fU:t
(ct;ü) NwC ytih vrJºt nî> =qmhtuk fUtu Wv=uN =ulu bü ;tu cý; ˜tud rlvwK ntu;u
nî> vh Yumu ˜tud yr"fU lné nî, stu Wv=uN fuU ylwmth ytahK Ce fUh;u
nî>>1>>
ht; ce; dRo, mcuht ýyt> heA-Jtlh (rVUh) athtü =hJtstü vh st zxu>
gtuõtytü fUtu cw˜tfUh =NbwF htJK lu fUnt- ˜\ztRo bü Nºtw fuU möbwF bl
ztâJtztu˜ ntu,>>2>>
yåAt ni Jn yCe Ctd stY> gwõ bü stfUh rJbwF ntulu (Ctdlu) bü C˜tRo lné
am_MoaV _mZg
ni> bîlu yvle Cwstytü fuU c˜ vh cih c\Ztgt ni> stu Nºtw a\Z ytgt ni, WmfUtu bî
(yvlu ne) Wúth =u ˜qâdt>>3>>
Yumt fUnfUh Wmlu vJl fuU mbtl ;us a˜lu Jt˜t h: mstgt> mthu swStQ
(˜\ztRo fuU) ctsu cslu ˜du> mc y;w˜leg c˜JtlT Jeh Yumu a˜u btltu fUts˜
fUe ytâ"e a˜e ntu>>4>>
Wm mbg ymkÏg yNfwUl ntulu ˜du> vh yvle Cwstytü fuU c˜ fUt c\zt dJo
ntulu mu htJK Wànü rdl;t lné ni>>5>>
Ak=- yr; dco dlR l mdwl ymdwl ‹tJrnk ytgw" nt: ;u>
Cx rdh; h: ;u ctrs ds ra¢fUh; Ctsrnk mt: ;u>>
dtubtg de" fUht˜ Fh hJ ôJtl ctu˜rnk yr; Dlu>
slw fUt˜=q; W˜qfU ctu˜rnk cal vhb CgtJlu>>
yÀgk; dJo fuU fUthK Jn NfwUl-yNfwUl fUt rJath lné fUh;t> nr:gth nt:tü mu
rdh hnu nî> gtuõt h: mu rdh v\z;u nî> Dtu\zu, nt:e mt: Atu\zfUh raÉDt\z;u ýY
Ctd st;u nî> ôgth, de", fUtiY ytih d=nu Nç= fUh hnu nî> cý; yr"fU fwUútu
ctu˜ hnu nî> WÖ˜q Yumu yÀgk; CgtlfU Nç= fUh hnu nî, btltu fUt˜ fuU =q; ntü>
(b]Àgw fUt mk=umt mwlt hnu ntü)>
am_MoaV _mZg
stu seJtü fuU Štun bü h; ni, btun fuU cm ntu hnt ni, htbrJbwF ni ytih fUtbtm¢;
ni, WmfUtu ¢gt fUCe ôJËl bü Ce mövrút, NwC NfwUl ytih raút fUe Ntkr; ntu
mfU;e ni?>>78>>
htGmtü fUe yvth mult a˜e> a;whkrdKe mult fUe cý; me xwfUr\\zgtâ nî> ylufUtü
ŒfUth fuU Jtnl, h: ytih mJtrhgtâ nî ;:t cý; mu hkdtü fUe ylufUtü v;tfUtYâ ytih
ÆJstYâ nî>>1>>
am_MoaV _mZg
b;Jt˜u ntr:gtü fuU cý; mu Swkz a˜u> btltu vJl mu Œurh; ýY JMto };w fuU
ct=˜ ntuk> hkd-rchkdu ctlt "thK fUhlu Jt˜u Jehtü fuU mbqn nî, stu gwõ bü c\zu
NqhJeh nî ytih cý; ŒfUth fUe btgt stl;u nî>>2>>
yÀgk; rJraºt VUtis NturC; ni> btltu Jeh Jmk; lu mult mstRo ntu> mult fuU
a˜lu mu r=Ntytü fuU nt:e rzdlu ˜du, mbwŠ GwrC; ntu dY ytih vJo; zdbdtlu
˜du>>3>>
R;le "q˜ W\ze rfU mqgo rAv dY> (rVUh mnmt) vJl h¥fU dgt ytih v]ÚJe
yfwU˜t WXe> Ztu˜ ytih ldt\zu CeMK ÆJrl mu cs hnu nî, simu Œ˜gfUt˜ fuU
ct=˜ dhs hnu ntü>>4>>
Cuhe, lVUehe (;whne) ytih NnltRo bü gtuõtytü fUtu mwF =ulu Jt˜t btÁ htd cs
hnt ni> mc Jeh rmknlt= fUh;u nî ytih yvlu-yvlu c˜ vtih¥M fUt cFtl fUh hnu
nî>>5>>
htJK lu fUnt- nu Wútb gtuõtytü! mwltu ;wb heA-Jtlhtü fuU XxTx fUtu bm˜ zt˜tu
ytih bî =tultü htsfwUbth CtRgtü fUtu btÁâdt> Yumt fUnfUh Wmlu yvle mult
mtblu a˜tRo>>6>>
Ju rJNt˜ ytih fUt˜ fuU mtbl fUht˜ Jtlh-Ct˜q =ti\zu> btltu vkF Jt˜u vJo;tü fuU
mbqn W\z hnu ntü> Ju ylufU JKtuok fuU nî> lF, =tâ;, vJo; ytih c\zu-c\zu J]G ne
WlfuU nr:gth nî> Ju c\zu c˜JtlT nî ytih rfUme fUt Ce zh lné btl;u> htJK
Áve b;Jt˜u nt:e fuU r˜Y rmkn Áv ¶e htbse fUt sg-sgfUth fUhfuU Ju WlfuU
mwk=h gN fUt cFtl fUh;u nî>
=tultü ytuh fuU gtuõt sg-sgfUth fUhfuU yvle-yvle stu\ze stl (awl) fUh
R"h ¶e hDwlt:se fUt ytih W"h htJK fUt cFtl fUhfuU vhôvh rC\z
dY>>79>>
htJK fUtu h: vh ytih ¶e hDwJeh fUtu rclt h: fuU =uFfUh rJCeMK y"eh ntu
dY> Œub yr"fU ntulu mu WlfuU bl bü mà=un ntu dgt (rfU Ju rclt h: fuU htJK
fUtu fiUmu se; mfüUdu)> ¶e htbse fuU ahKtü fUe Jk=lt fUhfuU Ju ôlun vqJofU fUnlu
am_MoaV _mZg
˜du>>1>>
nu lt:! ytvfuU l h: ni, l ;l fUe hGt fUhlu Jt˜t fUJa ni ytih l sq;u ne nî>
Jn c˜JtlT Jeh htJK rfUm ŒfUth se; stYdt? f]Uvtrl"tl ¶e htbse lu
fUnt- nu mFu! mwltu, rsmmu sg ntu;e ni, Jn h: =qmht ne ni>>2>>
Ntigo ytih "igo Wm h: fuU vrnY nî> mÀg ytih Ne˜ (m=tath) WmfUe bscq;
ÆJst ytih v;tfUt nî> c˜, rJJufU, =b (RkrŠgtü fUt JN bü ntult) ytih vhtuvfUth-
gu ath WmfuU Dtu\zu nî, stu Gbt, =gt ytih mb;t Áve ztuhe mu h: bü stu\zu ýY
nî>>3>>
RoëJh fUt Csl ne (Wm h: fUtu a˜tlu Jt˜t) a;wh mth:e ni> JihtÉg Zt˜ ni
ytih mk;tuM ;˜Jth ni> =tl VUhmt ni, cwrõ Œaãz NrÿU ni, ¶uíX rJÒttl fUrXl
"lwM ni>>4>>
rlbo˜ (vtvhrn;) ytih ya˜ (rô:h) bl ;hfUm fuU mbtl ni> Nb (bl fUt
JN bü ntult), (yrnkmtr=) gb ytih (Ntiatr=) rlgb- gu cý; mu ctK nî>
c{tÑKtü ytih dwh¥ fUt vqsl yCu' fUJa ni> RmfuU mbtl rJsg fUt =qmht Wvtg
lné ni>>5>>
am_MoaV _mZg
nu mFu! Yumt "bobg h: rsmfuU ntu WmfuU r˜Y se;lu fUtu fUné Nºtw ne lné
ni>>6>>
nu "ehcwrõ Jt˜u mFt! mwltu, rsmfuU vtm Yumt =]\Z h: ntu, Jn Jeh mkmth
(sàb-b]Àgw) Áve bntlT =wsog Nºtw fUtu Ce se; mfU;t ni (htJK fUe ;tu ct; ne
¢gt ni)>>80 (fU)>>
ŒCw fuU Jal mwlfUh rJCeMKse lu nrMo; ntufUh WlfuU ahK fUb˜ vfU\z r˜Y
(ytih fUnt-) nu f]Uvt ytih mwF fuU mbqn ¶e htbse! ytvlu Rme cntlu bwSu
(bntlT) Wv=uN r=gt>>80 (F)>>
W"h mu htJK ˜˜fUth hnt ni ytih R"h mu ykd= ytih nlwbtlT> htGm ytih
heA-Jtlh yvlu-yvlu ôJtbe fUe =wntRo =ufUh ˜\z hnu nî>>80 (d)>>
c{Ñt ytr= =uJ;t ytih ylufUtü rmõ ;:t bwrl rJbtltü vh a\Zu ýY ytfUtN mu
gwõ =uF hnu nî> (rNJse fUn;u nik-) nu Wbt! bî Ce Wm mbts bü :t ytih ¶e
htbse fuU hK-hkd (hKtuÀmtn) fUe ˜e˜t =uF hnt :t>>1>>
am_MoaV _mZg
=tultü ytuh fuU gtuõt hK hm bü b;Jt˜u ntu hnu nî> Jtlhtü fUtu ¶e htbse fUt c˜
ni, Rmmu Ju sgNe˜ nî (se; hnu nî)> YfU-=qmhu mu rC\z;u ytih ˜˜fUth;u nî
ytih YfU-=qmhu fUtu bm˜-bm˜fUh v]ÚJe vh zt˜ =u;u nî>>2>>
Ju bth;u, fUtx;u, vfU\z;u ytih vAt\z =u;u nî ytih rmh ;tu\zfUh Wàné rmhtü mu
=qmhtü fUtu bth;u nî> vux VUt\z;u nî, CwstYâ WFt\z;u nî ytih gtuõtytü fUtu vih
vfU\zfUh v]ÚJe vh vxfU =u;u nî>>3>>
htGm gtuõtytü fUtu Ct˜q v]ÚJe bü dt\z =u;u nî ytih Qvh mu cý; me ct˜q zt˜
=u;u nî> gwõ bü Nºtwytü mu rJh¥õ ýY Jeh Jtlh Yumu r=FtRo v\z;u nî btltu cý;
f{Utur"; ýY fUt˜ fuU mbtl Ju Jtlh Fql cn;u ýY Nhehtü mu NturC; ntu hnu nî> Ju
c˜JtlT Jeh htGmtü fUe mult fuU gtuõtytü fUtu bm˜;u ytih buD fUe ;hn dhs;u
nî> ztâxfUh avuxtü mu bth;u, =tâ;tuk mu fUtxfUh ˜t;tü mu vem zt˜;u nî> Jtlh-
Ct˜q raÉDt\z;u ytih Yumt A˜-c˜ fUh;u nî, rsmmu =w³ htGm líx ntu
stYâ>>1>>
am_MoaV _mZg
Ju htGmtü fuU dt˜ vfU\zfUh VUt\z zt˜;u nî, At;e aeh zt˜;u nî ytih WlfUe
yâ;r\zgtâ rlfUt˜fUh d˜u bü zt˜ ˜u;u nî> Ju Jtlh Yumu r=F v\z;u nî btltu Œòt=
fuU ôJtbe ¶e l]rmkn CdJtlT ylufUtü Nheh "thK fUhfuU gwõ fuU bi=tl bü f{Ue\zt fUh
hnu ntü> vfU\ztu, bthtu, fUtxtu, vAt\ztu ytr= Dtuh Nç= ytfUtN ytih v]ÚJe bü Ch
(At) dY nî> ¶e htbakŠse fUe sg ntu, stu mabwa ;]K mu Js{ytih Js{mu ;]K
fUh =u;u nî (rlco˜ fUtu mc˜ ytih mc˜ fUtu rlco˜ fUh =u;u nî)>>2>>
=tunt- rls =˜ rca˜; =uFurm cem Cwstâ =m atv>
h: ar\Z a˜uW =mtll rVUhý rVUhý fUrh =tv>>81>>
yvle mult fUtu rJar˜; ntu;u ýY =uFt, ;c cem Cwstytü bü =m "lwM ˜ufUh
htJK h: vh a\ZfUh dJo fUhfuU I˜tixtu, ˜tixtuO fUn;t ýyt a˜t>>81>>
htJK yÀgk; f{Utur"; ntufUh =ti\zt> Jtlh ýâfUth fUh;u ýY (˜\zlu fuU r˜Y) WmfuU
mtblu a˜u> Wàntülu nt:tü bü J]G, vÀ:h ytih vnt\z ˜ufUh htJK vh YfU ne
mt: zt˜u>>1>>
vJo; WmfuU Js{;wÖg Nheh bü ˜d;u ne ;whk; xwfU\zu-xwfU\zu ntufUh VqUx st;u nik>
yÀgk; f{Utu"e hKtuàbút htJK h: htufUfUh ya˜ F\zt hnt, (yvlu ô:tl mu) sht
Ce lné rn˜t>>2>>
Wmu cý; ne f{Utu" ýyt> Jn R"h-W"h SvxfUh ytih zvxfUh Jtlh gtuõtytü
fUtu bm˜lu ˜dt> ylufUtü Jtlh-Ct˜q Inu ykd=! nu nlwbtlT! hGt fUhtu, hGt fUhtuO
(vwfUth;u ýY) Ctd a˜u>>3>>
nu hDwJeh! nu dtumtRø! hGt fUersY, hGt fUersY> gn =wíx fUt˜ fUe Ctâr; nbü
Ft hnt ni> Wmlu =uFt rfU mc Jtlh Ctd Aqxu, ;c (htJK lu) =mtü "lwMtü vh
ctK mk"tl rfUY>>4>>
Wmlu "lwM vh mà"tl fUhfuU ctKtü fuU mbqn Atu\zu> Ju ctK mvo fUe ;hn W\zfUh
st ˜d;u :u> v]ÚJe-ytfUtN ytih r=Nt-rJr=Nt mJoºt ctK Ch hnu nî> Jtlh
Ctdü ;tu fUntâ? yÀgk; fUtu˜tn˜ ba dgt> Jtlh-Ct˜wytü fUe mult ÔgtfwU˜ ntufUh
ytúto vwfUth fUhlu ˜de- nu hDwJeh! nu fUh¥Ktmtdh! nu ver\z;tü fuU cà"w! nu muJfUtü
fUe hGt fUhfuU WlfuU =w&F nhlu Jt˜u nrh!
am_MoaV _mZg
˜ÌbK-htJK gwõ
"b§H mH mÊS '
yvle mult fUtu ÔgtfwU˜ =uFfUh fUbh bü ;hfUm fUmfUh ytih nt: bü "lwM ˜ufUh
¶e hDwlt:se fuU ahKtü vh bô;fU lJtfUh ˜ÌbKse f{Utur"; ntufUh a˜u>>82>>
(˜ÌbKse lu vtm stfUh fUnt-) yhu =wíx! Jtlh Ct˜wytü fUtu ¢gt bth hnt ni?
bwSu =uF, bik ;uht fUt˜ þâ> (htJK lu fUnt-) yhu buhu vwºt fuU Dt;fU! bî ;wSe fUtu
ZqâZ hnt :t> yts ;wSu bthfUh (yvle) At;e Xkze fUÁâdt>>1>>
am_MoaV _mZg
Yumt fUnfUh Wmlu Œaãz ctK Atu\zu> ˜ÌbKse lu mcfuU mifU\ztü xwfU\zu fUh
zt˜u> htJK lu fUhtu\ztü yôºt-Nôºt a˜tY> ˜ÌbKse lu WlfUtu r;˜ fuU chtch
fUhfuU fUtxfUh nxt r=gt>>2>>
rVUh yvlu ctKtü mu (Wm vh) Œnth rfUgt ytih (WmfuU) h: fUtu ;tu\zfUh mth:e
fUtu bth zt˜t> (htJK fuU) =mtü bô;fUtü bü mti-mti ctK bthu> Ju rmhtü bü Yumu viX
dY btltu vnt\z fuU rNFhtü bü mvo ŒJuN fUh hnu ntü>>3>>
rVUh mti ctK WmfUe At;e bü bthu> Jn v]ÚJe vh rdh v\zt, Wmu fwUA Ce ntuN l
hnt> rVUh bqåAto Aqxlu vh Jn Œc˜ htJK WXt ytih Wmlu Jn Nr¢; a˜tRo stu
˜ÌbK-htJK gwõ
"b§H mH mÊS '
Jn c{Ñt fUe =e ýRo Œaãz Nr¢; ˜ÌbKse fUe XefU At;e bü ˜de> Jeh
˜ÌbKse ÔgtfwU˜ ntufUh rdh v\zu> ;c htJK Wànü WXtlu ˜dt, vh WmfuU
y;wr˜; c˜ fUe brnbt gtü ne hn dRo, (Ôg:o ntu dRo, Jn Wànü WXt l mfUt)>
rslfuU YfU ne rmh vh c{Ñtkz Áve CJl "q˜ fuU YfU fUK fuU mbtl rJhts;t ni,
Wànü bqFo htJK WXtlt atn;t ni! Jn ;eltü CwJltü fuU ôJtbe ˜ÌbKse fUtu lné
stl;t>
am_MoaV _mZg
ativtRo- stlw xurfU fUrv Cqrb l rdht> WXt mâCtrh cnw; rhm Cht>>
bwrXfUt YfU ;trn fUrv btht> vhuW mi˜ slw cs{Œntht>>1>>
nlwbtlTse Dwxlu xufUfUh hn dY, v]ÚJe vh rdhu lné ytih rVUh f{Utu" mu Chu ýY
mâCt˜fUh WXu> nlwbtlTse lu htJK fUtu YfU Dqâmt btht> Jn Yumt rdh v\zt simu
Js{fUe bth mu vJo; rdht ntu>>1>>
am_MoaV _mZg
bqåAto Ckd ntulu vh rVUh Jn stdt ytih nlwbtlTse fuU c\zu Cthe c˜ fUtu mhtnlu
˜dt> (nlwbtlTse lu fUnt-) buhu vtih¥M fUtu r"¢fUth ni, r"¢fUth ni ytih bwSu Ce
r"¢fUth ni, stu nu =uJŠtune! ;q yc Ce se;t hn dgt>>2>>
Yumt fUnfUh ytih ˜ÌbKse fUtu WXtfUh nlwbtlTse ¶e hDwlt:se fuU vtm ˜u
ytY> gn =uFfUh htJK fUtu ytëago ýyt> ¶e hDwJeh lu (˜ÌbKse mu) fUnt-
nu CtRo! †=g bü mbStu, ;wb fUt˜ fuU Ce CGfU ytih =uJ;tytü fuU hGfU ntu>>3>>
mwl; cal WrX ciX f]Uvt˜t> dRo ddl mtu mfUr; fUht˜t>>
vwrl fUtu=kz ctl drn "tY> rhvw màbwF yr; yt;wh ytY>>4>>
gu Jal mwl;u ne f]Uvt˜w ˜ÌbKse WX ciXu> Jn fUht˜ Nr¢; ytfUtN fUtu a˜e
dRo> ˜ÌbKse rVUh "lwM-ctK ˜ufUh =ti\zu ytih c\ze NeD{;t mu Nºtw fuU mtblu
yt výâau>>4>>
rVUh Wàntülu c\ze ne NeD{;t mu htJK fuU h: fUtu aqh-aqh fUh ytih mth:e fUtu
bthfUh Wmu (htJK fUtu) ÔgtfwU˜ fUh r=gt> mti ctKtü mu WmfUt †=g cu" r=gt,
rsmmu htJK yÀgk; ÔgtfwU˜ ntufUh v]ÚJe vh rdh v\zt> ;c =qmht mth:e Wmu
h: bü zt˜fUh ;whk; ne ˜kfUt fUtu ˜u dgt> Œ;tv fuU mbqn ¶e hDwJeh fuU CtRo
˜ÌbKse lu rVUh ytfUh ŒCw fuU ahKtü bü ŒKtb rfUgt>
am_MoaV _mZg
Jntâ (˜kfUt bü) htJK bqAto mu stdfUh fwUA gÒt fUhlu ˜dt> Jn bqFo ytih yÀgk;
yÒttle nXJN ¶e hDwlt:se mu rJhtu" fUhfuU rJsg atn;t ni>>84>>
gntâ rJCeMKse lu mc Fch vtRo ytih ;whk; stfUh ¶e hDwlt:se fUtu fUn mwltRo
rfU nu lt:! htJK YfU gÒt fUh hnt ni> WmfuU rmõ ntulu vh Jn yCtdt mns
ne lné bhudt>>1>>
nu lt:! ;whk; Jtlh gtuõtytü fUtu CursY, stu gÒt fUt rJÆJkm fUhü, rsmmu htJK
gwõ bü ytJu> Œt;&fUt˜ ntu;u ne ŒCw lu Jeh gtuõtytü fUtu Cust> nlwbtlT ytih
ykd= ytr= mc (Œ"tl Jeh) =ti\zu>>2>>
Jtlh Fu˜ mu ne fqU=fUh ˜kfUt vh st a\Zu ytih rlCog htJK fuU bn˜ bü st
Dwmu> ßgtü ne WmfUtu gÒt fUh;u =uFt, Àgtü ne mc Jtlhtü fUtu cý; f{Utu"
ýyt>>3>>
(Wàntülu fUnt-) yhu ytu rl˜oßs! hKCqrb mu Dh Ctd ytgt ytih gntâ ytfUh
cdw˜u fUt mt Ægtl ˜dtfUh ciXt ni? Yumt fUnfUh ykd= lu ˜t; bthe> vh Wmlu
am_MoaV _mZg
Ak=- lrnk ra;J sc fUrh fUtuv fUrv drn =ml ˜t;àn bthné>
"rh fuUm ltrh rlfUtrh ctnuh ;u~r;=el vwfUthné>>
;c WXuW f{wUõ f]U;tk; mb drn ahl ctlh zthRo>
Yrn cea fUrvàn rc"km f]U; bF =urF bl býâ nthRo>>
sc Wmlu lné =uFt, ;c Jtlh f{Utu" fUhfuU Wmu =tâ;tü mu vfU\zfUh (fUtxlu ytih)
˜t;tü mu bthlu ˜du> rôºtgtü fUtu ct˜ vfU\zfUh Dh mu ctnh Dmex ˜tY, Ju
yÀgk; ne =el ntufUh vwfUthlu ˜dé> ;c htJK fUt˜ fuU mbtl f{Utur"; ntufUh
WXt ytih Jtlhtü fUtu vih vfU\zfUh vxfUlu ˜dt> Rme cea bü Jtlhtü lu gÒt
rJÆJkm fUh zt˜t, gn =uFfUh Jn bl bü nthlu ˜dt> (rlhtN ntulu ˜dt)>
gÒt rJÆJkm fUhfuU mc a;wh Jtlh hDwlt:se fuU vtm yt dY> ;c htJK selu
fUe ytN Atu\zfUh f{Utur"; ntufUh a˜t>>85>>
ativtRo- a˜; nturnk yr; ymwC CgkfUh> ciXrnk de" W\ztR rmhàn vh>>
CgW fUt˜cm fUtý l btlt> fUnurm cstJý swõ rlmtlt>>1>>
a˜;u mbg yÀgk; CgkfUh ybkd˜ (yvNfwUl) ntulu ˜du> de" W\z-W\zfUh
WmfuU rmhtü vh ciXlu ˜du, rfUà;w Jn fUt˜ fuU JN :t, Rmmu rfUme Ce yvNfwUl
fUtu lné btl;t :t> Wmlu fUnt- gwõ fUt zkfUt cstytu>>1>>
rlNtahtü fUe yvth mult a˜e> Wmbü cý; mu nt:e, h:, Dw\zmJth ytih vi=˜
nî> Ju =wíx ŒCw fuU mtblu fiUmu =ti\zu, simu v;kdtü fuU mbqn yrÉl fUe ytuh (s˜lu
fuU r˜Y) =ti\z;u nî>>>2>>
am_MoaV _mZg
R"h =uJ;tytü lu ô;wr; fUe rfU nu ¶e htbse! Rmlu nbfUtu =th¥K =w&F r=Y nî>
yc ytv Rmu (yr"fU) l Fu˜tRY> stlfUese cý; ne =w&Fe ntu hne nik>>3>>
=uJ;tytü fuU Jal mwlfUh ŒCw bwôfwUhtY> rVUh ¶e hDwJeh lu WXfUh ctK mw"thu>
bô;fU vh sxtytü fuU sq\zu fUtu fUmfUh ctâ"u ýY nî, WmfuU cea-cea bü vwív dqâ:u
ýY NturC; ntu hnu nî>>4>>
˜t˜ luºt ytih buD fuU mbtl ëgtb Nheh Jt˜u ytih mkvqKo ˜tufUtü fuU luºttü fUtu
ytlk= =ulu Jt˜u nî> ŒCw lu fUbh bü VüUxt ;:t ;hfUm fUm r˜gt ytih nt: bü
ŒCw lu nt: bü Ntdko "lwM ˜ufUh fUbh bü ctKtü fUe Ftl (yGg) mwk=h ;hfUm fUm
r˜gt> WlfuU Cws=ãz vwíx nî ytih bltunh ati\ze At;e vh c{tÑK (C]dwse) fuU
ahK fUt raŸ NturC; ni> ;w˜me=tmse fUn;u nî, ßgtü ne ŒCw "lwM-ctK nt: bü
˜ufUh rVUhtlu ˜du, Àgtü ne c{Ñtãz, r=Ntytü fuU nt:e, fUåAv, NuMse, v]ÚJe,
mbwŠ ytih vJo; mCe zdbdt WXu>
am_MoaV _mZg
(CdJtlT fUe) NtuCt =uFfUh =uJ;t nrMo; ntufUh VqU˜tü fUe yvth JMto fUhlu ˜du
ytih NtuCt, Nr¢; ytih dwKtü fuU "tb fUh¥Ktrl"tl ŒCw fUe sg ntu, sg ntu, sg
ntu (Yumt vwfUthlu ˜du)>>86>>
Rme cea bü rlNtahtü fUe yÀgk; Dle mult fUmbmt;e ýRo (ytvm bü xfUht;e
ýRo) ytRo> Wmu =uFfUh Jtlh gtuõt Rm ŒfUth (WmfuU) mtblu a˜u simu
Œ˜gfUt˜ fuU ct=˜tü fuU mbqn ntü>>1>>
cý; mu f]Uvt˜ ytih ;˜Jthü abfU hne nî> btltu =mtü r=Ntytü bü rcsr˜gtâ
abfU hne ntü> nt:e, h: ytih Dtu\ztü fUt fUXtuh raÉDt\z Yumt ˜d;t ni btltu
Jtlhtü fUe cý; me vqâAü ytfUtN bü AtRo ýRo nî> (Ju Yume NtuCt =u hne nî) btltu
mwk=h RkŠ"lwM W=g ýY ntü> "q˜ Yume WX hne ni btltu s˜ fUe "tht ntu> ctK
Áve cqâ=tü fUe yvth J]ríx ýRo>>3>>
=tultü ytuh mu gtuõt vJo;tü fUt Œnth fUh;u nî> btltu cthkcth Js{vt; ntu hnt ntu>
am_MoaV _mZg
¶e hDwlt:se lu f{Utu" fUhfuU ctKtü fUe S\ze ˜dt =e, (rsmmu) htGmtü fUe mult
Dtg˜ ntu dRo>>4>>
˜td; ctl ceh ra¢fUhné> Dwrbo Dwrbo snâ ;nâ brn vhné>>
‹tJrnk mi˜ slw rlSoh Cthe> mturl; mrh fUt=h CgfUthe>>5>>
ctK ˜d;u ne Jeh aeÀfUth fUh WX;u nî ytih a¢fUh Ft-FtfUh sntâ-;ntâ v]ÚJe
vh rdh v\z;u nî> WlfuU Nheh mu Yumu Fql cn hnt ni btltu vJo; fuU Cthe Shltü
mu s˜ cn hnt ntuu> Rm ŒfUth zhvtufUtü fUtu Cg WÀvàl fUhlu Jt˜e h¥r"h fUe
l=e cn a˜e>>5>>
zhvtufUtü fUtu Cg Wvstlu Jt˜e yÀgk; yvrJºt h¢; fUe l=e cn a˜e> =tultü
=˜ WmfuU =tultü rfUlthu nî> h: hu; ni ytih vrnY CâJh nî> Jn l=e cý;
CgtJle cn hne ni> nt:e, vi=˜, Dtu\zu, d=nu ;:t ylufUtü mJtrhgtâ ne, rslfUe
rdl;e fUtil fUhu, l=e fuU s˜ sà;w nî> ctK, Nr¢; ytih ;tubh mvo nî, "lwM
;hkdu nî ytih Zt˜ cý; mu fUAwJu nî>
Jeh v]ÚJe vh Rm ;hn rdh hnu nî, btltu l=e-rfUlthu fuU J]G Zn hnu ntü> cý;
me bßst cn hne ni, Jne VuUl ni> zhvtufU sntâ Rmu =uFfUh zh;u nî, Jntâ Wútb
gtuõtytü fuU bl bü mwF ntu;t ni>>87>>
Cq;, rvNta ytih ci;t˜, c\zu-c\zu Stüxtü Jt˜u bntlT CgkfUh Sturxkd ytih Œb:
(rNJdK) Wm l=e bü ôltl fUh;u nî> fUtiY ytih ae˜ CwstYâ ˜ufUh W\z;u nî ytih
YfU =qmhu mu AelfUh Ft st;u nî>>1>>
YfU (fUtuRo) fUn;u nî, yhu bqFtuø! Yume mô;e (cý;tg;) ni, rVUh Ce ;wönthe
=rhŠ;t lné st;e? Dtg˜ gtuõt ;x vh v\zu fUhtn hnu nî, btltu sntâ-;ntâ
y"os˜ (Ju Ôgr¢; stu bhlu fuU mbg yt"u s˜ bü hFu st;u nî) v\zu ntü>>2>>
de" ytâ;ü Féa hnu nî, btltu bA˜e bth l=e ;x vh mu raút ˜dtY ýY
(Ægtlô: ntufUh) ckme Fu˜ hnu ntü (ckme mu bA˜e vfU\z hnu ntü)> cý; mu
gtuõt cnu st hnu nî ytih vGe Wl vh a\Zu a˜u st hnu nî> btltu Ju l=e bü
ltJrh (ltifUt f{Ue\zt) Fu˜ hnu ntü>>3>>
gturdrlgtâ FËvhtü bü Ch-ChfUh Fql sbt fUh hne nî> Cq;-rvNtatü fUe rôºtgtâ
ytfUtN bü lta hne nî> atbwãztYâ gtuõtytü fUe Ftuvr\zgtü fUt fUh;t˜ ctst hne
nî ytih ltlt ŒfUth mu dt hne nî>>4>>
de=\ztü fuU mbqn fUx-fUx Nç= fUh;u ýY bwh=tü fUtu fUtx;u, Ft;u, ýytâ-ýytâ fUh;u
ytih vux Ch stlu vh YfU-=qmhu fUtu ztâx;u nî> fUhtu\ztü "\z rclt rmh fuU Dqb hnu
nî ytih rmh v]ÚJe vh v\zu sg-sg ctu˜ hnu ni>>5>>
am_MoaV _mZg
bwãz (fUxu rmh) sg-sg ctu˜ ctu˜;u nî ytih Œaãz h¥ãz ("\z) rclt rmh fuU
=ti\z;u nî> vGe Ftuvr\zgtü bü W˜S-W˜SfUh vhôvh ˜\zu bh;u nî, Wútb gtuõt
=qmhu gtuõtytü fUtu Znt hnu nî> ¶e htbakŠse c˜ mu =rvo; ýY Jtlh htGmtü fuU
Swkztü fUtu bm˜u zt˜;u nî> ¶e htbse fuU ctK mbqntü mu bhu ýY gtuõt ˜\ztRo fuU
bi=tl bü mtu hnu nî>
htJK lu †=g bü rJatht rfU htGmtü fUt ltN ntu dgt ni> bî yfuU˜t þâ ytih
Jtlh-Ct˜q cý; nî, Rmr˜Y bî yc yvth btgt haqâ>>88>>
=uJ;tytü lu ŒCw fUtu vi=˜ (rclt mJthe fuU gwõ fUh;u) =uFt, ;tu WlfuU †=g bü
c\zt Cthe GtuC (=w&F) WÀvàl ýyt> (rVUh ¢gt :t) RkŠ lu ;whk; yvlt h: Cus
r=gt> (WmfUt mth:e) bt;r˜ nMo fuU mt: Wmu ˜u ytgt>>1>>
Wm r=Ôg ylwvb ytih ;us fuU vwks (;ustubg) h: vh fUtum˜vwhe fuU htst ¶e
htbakŠse nrMo; ntufUh a\Zu> Wmbü ath aka˜, bltunh, ysh, ybh ytih bl
fUe dr; fuU mbtl NeD{a˜lu Jt˜u (=uJ˜tufU fuU) Dtu\zu sw;u :u>>2>>
am_MoaV _mZg
¶e hDwlt:se fUtu h: vh a\Zu =uFfUh Jtlh rJNuM c˜ vtfUh =ti\zu> Jtlhtü fUe
bth mne lné st;e> ;c htJK lu btgt ViU˜tRo>>3>>
rVUh ¶e htbse mcfUe ytuh =uFfUh dkCeh Jal ctu˜u- nu Jehtuk! ;wb mc cý; ne
:fU dY ntu, Rmr˜Y yc (buht ytih htJK fUt) ÅkÅ gwõ =uFtu>>89>>
Yumt fUnfUh ¶e hDwlt:se lu c{tÑKtü fuU ahKfUb˜tü bü rmh lJtgt ytih rVUh
h: a˜tgt> ;c htJK fuU †=g bü f{Utu" At dgt ytih Jn dhs;t ;:t
˜˜fUth;t ýyt mtblu =ti\zt>>1>>
(Wmlu fUnt-) yhu ;vôJe! mwltu, ;wblu gwõ bü rsl gtuõtytü fUtu se;t ni, bî
WlfuU mbtl lné þâ> buht ltb htJK ni, buht gN mtht sd;T stl;t ni,
˜tufUvt˜ ;fU rsmfuU fiU= Ftlu bü v\\zu nî>>2>>
;wblu Fh, =qMK ytih rJht" fUtu btht! cuathu ctr˜ fUt Ôgt" fUe ;hn J" rfUgt>
c\zu-c\zu htGm gtuõtytü fuU mbqn fUt mknth rfUgt ytih fwkUCfUKo ;:t buDlt= fUtu
Ce btht>>3>>
ytsw cgh¥ mcw ˜uWâ rlctne> stî hl Cqv Ctrs lrnk stne>>
ytsw fUhWâ F˜w fUt˜ nJt˜u> vhuý fUrXl htJl fuU vt˜u>>4>>
yhu htst! gr= ;wb hK mu Ctd l dY ;tu yts bî (Jn) mtht Jih rlfUt˜
˜qâdt> yts bî ;wönü rlëag ne fUt˜ fuU nJt˜u fUh =qâdt> ;wb fUrXl htJK fuU
vt˜u v\zu ntu>>4>>
htJK fuU =wJoal mwlfUh ytih Wmu fUt˜JN stl f]Uvtrl"tl ¶e htbse lu
nâmfUh gn Jal fUnt- ;wönthe mthe ŒCw;t, simt ;wb fUn;u ntu, rcÖfwU˜ ma
am_MoaV _mZg
Ak=- srl sÖvlt fUrh mwsmw ltmrn ler; mwlrn fUhrn Abt>
mkmth bnâ vqh¥M rºtrc" vtx˜ hmt˜ vlm mbt>>
YfU mwblŒ= YfU mwbl VU˜ YfU VU˜R fuUJ˜ ˜tdné>
YfU fUnrnk fUnrnk fUhrnk yvh YfU fUhrnk fUn; l ctdné>>
Ôg:o cfUJt= fUhfuU yvlu mwk=h gN fUt ltN l fUhtu> Gbt fUhlt, ;wönü ler;
mwlt;t þâ, mwltu! mkmth bü ;el ŒfUth fuU vwh¥M ntu;u nik- vtx˜ (dw˜tc), ytb
ytih fUxn˜ fuU mbtl> YfU (vtx˜) VqU˜ =u;u nî, YfU (ytb) VqU˜ ytih VU˜
=tultü =u;u nî YfU (fUxn˜) bü fuUJ˜ VU˜ ne ˜d;u nî> Rme ŒfUth (vwh¥Mtü bü) YfU
fUn;u nî (fUh;u lné), =qmhu fUn;u ytih fUh;u Ce nî ytih YfU (;emhu) fuUJ˜ fUh;u
nî, vh JtKe mu fUn;u lné>>
¶e htbse fuU Jal mwlfUh Jn Fqc nâmt (ytih ctu˜t-) bwSu Òttl rmFt;u ntu?
Wm mbg Jih fUh;u ;tu lné zhu, yc ŒtK Ëgthu ˜d hnu nî>>90>>
ativtRo- fUrn =wcoal f{wUõ =mfkU"h> fwUr˜m mbtl ˜td Atâ\zi mh>>
ltltfUth rm˜ebwF "tY> r=rm yh¥ rcr=rm ddl brn AtY>>1>>
=wJoal fUnfUh htJK f{wUõ ntufUh Js{fuU mbtl ctK Atu\zlu ˜dt> ylufUtü ytfUth
fuU ctK =ti\zu ytih r=Nt, rJr=Nt ;:t ytfUtN ytih v]ÚJe bü, mc sdn At
dY>>1>>
¶e hDwJeh lu yrÉlctK Atu\zt, (rsmmu) htJK fuU mc ctK GKCh bü Côb ntu
dY> ;c Wmlu rFrmgtfUh ;eÌK Nr¢; Atu\ze, (rfUà;w) ¶e htbakŠse lu WmfUtu
ctK fuU mt: Jtvm Cus r=gt>>2>>
am_MoaV _mZg
Jn fUhtu\ztü af{U ytih rºtNq˜ a˜t;t ni, vhà;w ŒCw Wànü rclt ne vrh¶b fUtxfUh
nxt =u;u nî> htJK fuU ctK rfUm ŒfUth rlíVU˜ ntu;u nî, simu =wíx blwíg fuU mc
bltuh:!>>3>>
;c Wmlu ¶e htbse fuU mth:e fUtu mti ctK bthu> Jn ¶e htbse fUe sg
vwfUthfUh v]ÚJe vh rdh v\zt> ¶e htbse lu f]Uvt fUhfuU mth:e fUtu WXtgt> ;c
ŒCw yÀgk; f{Utu" fUtu ŒtË; ýY>>4>>
gwõ bü Nºtw fuU rJh¥õ ¶e hDwlt:se f{Utur"; ýY, ;c ;hfUm bü ctK fUmbmtlu
˜du (ctnh rlfU˜lu fUtu yt;wh ntulu ˜du)> WlfuU "lwM fUt yÀgk; Œaãz Nç=
(xkfUth) mwlfUh blwígCGe mc htGm Jt;d{ô; ntu dY (yÀgk; CgCe; ntu
dY)> bk=tu=he fUt †=g fUtâv WXt, mbwŠ, fUåAv, v]ÚJe ytih vJo; zh dY>
r=Ntytü fuU nt:e v]ÚJe fUtu =tâ;tü mu vfU\zfUh raÉDt\zlu ˜du> gn fUti;wfU =uFfUh
=uJ;t nâmu>
"lwM fUtu fUtl ;fU ;tlfUh ¶e htbakŠse lu CgtlfU ctK Atu\zu> ¶e htbse fuU
ctK mbqn Yumu a˜u btltu mvo ˜n˜nt;u (˜nht;u) ýY st hnu ntü>>91>>
am_MoaV _mZg
ativtRo- a˜u ctl mvåA slw Whdt> Œ:brnk n;uW mth:e ;whdt>>
h: rcCkrs nr; fuU;w v;tfUt> dsto yr; yk;h c˜ :tfUt>>1>>
ctK Yumu a˜u btltu vkF Jt˜u mvo W\z hnu ntü> Wàntülu vn˜u mth:e ytih Dtu\ztuk
fUtu bth zt˜t> rVUh h: fUtu aqh-aqh fUhfuU ÆJst ytih v;tfUtytü fUtu rdht r=gt>
;c htJK c\zu stuh mu dhst, vh Ce;h mu WmfUt c˜ :fU dgt :t>>1>>
;whk; =qmhu h: vh a\ZfUh rFrmgtfUh Wmlu ltlt ŒfUth fuU yôºt-Nôºt Atu\zu>
WmfuU mc W'tud Jimu ne rlíVU˜ ntu dY, simu vhŠtun bü ˜du ýY raút Jt˜u
blwíg fuU ntu;u nî>>2>>
;c htJK lu =m rºtNq˜ a˜tY ytih ¶e htbse fuU athtü Dtu\ztü fUtu bthfUh v]ÚJe
vh rdht r=gt> Dtu\ztü fUtu WXtfUh ¶e hDwlt:se lu f{Utu" fUhfuU "lwM FéafUh
ctK Atu\zu>>3>>
htJK fuU rmh Áve fUb˜ Jl bü rJahK fUhlu Jt˜u ¶e hDwJeh fuU ctK Áve
C{bhtü fUe vkr¢; a˜e> ¶e htbakŠse lu WmfuU =mtü rmhtü bü =m-=m ctK bthu,
stu yth-vth ntu dY ytih rmhtü mu h¢; fuU vlt˜u cn a˜u>>4>>
h¥r"h cn;u ýY ne c˜JtlT htJK =ti\zt> ŒCw lu rVUh "lwM vh ctK mk"tl
rfUgt> ¶e hDwJeh lu ;em ctK bthu ytih cemtü Cwstytü mbu; =mtü rmh fUtxfUh
v]ÚJe vh rdht r=Y>>5>>
(rmh ytih nt:) fUtx;u ne rVUh lY ntu dY> ¶e htbse lu rVUh Cwstytü ytih
rmhtü fUtu fUtx rdhtgt> Rm ;hn ŒCw lu cý; cth CwstYâ ytih rmh fUtxu, vhà;w
fUtx;u ne Ju ;whk; rVUh lY ntu dY>>6>>
ŒCw cth-cth WmfUe Cwst ytih rmhtü fUtu fUtx hnu nî, ¢gtürfU fUtum˜vr; ¶e
htbse c\zu fUti;wfUe nî> ytfUtN bü rmh ytih ctý Yumu At dY nî, btltu ymkÏg
fuU;w ytih htý ntü>>7>>
btltu ylufUtü htý ytih fuU;w h¥r"h cnt;u ýY ytfUtN btdo mu =ti\z hnu ntü> ¶e
hDwJeh fuU Œaãz ctKtü fuU (cth-cth) ˜dlu mu Ju v]ÚJe vh rdhlu lné vt;u>
YfU-YfU ctK mu mbqn fuU mbqn rmh rA=u ýY ytfUtN bü W\z;u Yumu NtuCt =u hnu
nî btltu mqgo fUe rfUhKü f{Utu" fUhfuU sntâ-;ntâ htýytü fUtu rvhtu hne ntü>
simu-simu ŒCw WmfuU rmhtü fUtu fUtx;u nî, Jimu ne Jimu Ju yvth ntu;u st;u nî> simu
rJMgtü fUt muJl fUhlu mu fUtb (Wànü Ctudlu fUe RåAt) r=l Œr; r=l lgt-lgt
c\Z;t st;t ni>>92>>
ativtRo- =mbwF =urF rmhàn fiU ct\Ze> rcmht bhl CRo rhm dt\Ze>>
dsuoW bq\Z bnt yrCbtle> "tgW =mý mhtml ;tle>>1>>
rmhtü fUe ct\Z =uFfUh htJK fUtu yvlt bhK Cq˜ dgt ytih c\zt dnht f{Utu"
ýyt> Jn bntlT yrCbtle bqFo dhst ytih =mtü "lwMtü fUtu ;tlfUh =ti\zt>>1>>
hKCqrb bü htJK lu f{Utu" rfUgt ytih ctK chmtfUh ¶e hDwlt:se fuU h: fUtu ZâfU
r=gt> YfU =ãz (D\ze) ;fU h: r=F˜tRo l v\zt, btltu fwUnhu bü mqgo rAv dgt
ntu>>2>>
sc =uJ;tytü lu ntntfUth rfUgt, ;c ŒCw lu f{Utu" fUhfuU "lwM WXtgt ytih Nºtw fuU
ctKtü fUtu nxtfUh Wàntülu Nºtw fuU rmh fUtxu ytih Wlmu r=Nt, rJr=Nt, ytfUtN
ytih v]ÚJe mcfUtu vtx r=gt>>3>>
fUtxu ýY rmh ytfUtN btdo mu =ti\z;u nî ytih sg-sg fUe ÆJrl fUhfuU Cg
WÀvàl fUh;u nî> I˜ÌbK ytih Jtlhhts mwd{eJ fUntâ nî? fUtum˜vr; hDwJeh
fUntâ nî?O>>4>>
Ak=- fUnâ htbw fUrn rmh rlfUh "tY =urF bfoUx Crs a˜u>
am_MoaV _mZg
Ihtb fUntâ nî?O gn fUnfUh rmhtü fuU mbqn =ti\zu, Wànü =uFfUh Jtlh Ctd a˜u>
;c "lwM mà"tl fUhfuU hDwfwU˜brK ¶e htbse lu nâmfUh ctKtü mu Wl rmhtü fUtu
C˜eCtâr; cu" zt˜t> nt:tü bü bwãztü fUe bt˜tYâ ˜ufUh cý; me fUtr˜fUtYâ Swkz
fUe Swkz rb˜fUh RfUxTXe ýRø ytih Ju h¥r"h fUe l=e bü ôltl fUhfuU a˜é> btltu
mkd{tb Áve JxJ]G fUe vqst fUhlu st hne ntü>
rVUh htJK lu f{Utur"; ntufUh Œaãz Nr¢; Atu\ze> Jn rJCeMK fuU mtblu Yume
a˜e simu fUt˜ (gbhts) fUt =ãz ntu>>93>>
yÀgk; CgtlfU Nr¢; fUtu yt;e =uF ytih gn rJath fUh rfU buht ŒK NhKtd;
fuU =w&F fUt ltN fUhlt ni, ¶e htbse lu ;whk; ne rJCeMK fUtu veAu fUh r˜gt
ytih mtblu ntufUh Jn Nr¢; ôJgk mn ˜e>>1>>
am_MoaV _mZg
˜trd mr¢; bwh¥At fUAw CRo> ŒCw f]U; Fu˜ mwhàn rcfU˜Ro>>
=urF rcCeMl ŒCw ¶b vtgtu> drn fUh d=t f{wUõ ntuR "tgtu>>2>>
Nr¢; ˜dlu mu Wànü fwUA bqAto ntu dRo> ŒCw lu ;tu gn ˜e˜t fUe, vh =uJ;tytü
fUtu ÔgtfwU˜;t ýRo> ŒCw fUtu ¶b (NtherhfU fUíx) ŒtË; ýyt =uFfUh rJCeMK
f{Utur"; ntu nt: bü d=t ˜ufUh =ti\zu>>2>>
(ytih ctu˜u-) yhu yCtdu! bqFo, lea =wcowrõ! ;qlu =uJ;t, blwíg, bwrl, ltd mCe
mu rJhtu" rfUgt> ;qlu yt=h mrn; rNJse fUtu rmh a\ZtY> Rme mu YfU-YfU fuU
c=˜u bü fUhtu\ztü vtY>>3>>
Wme fUthK mu yhu =wíx! ;q yc ;fU cat ni, (rfUà;w) yc fUt˜ ;uhu rmh vh lta
hnt ni> yhu bqFo! ;q htb rJbwF ntufUh mövrút (mwF) atn;t ni? Yumt fUnfUh
cea At;e bü fUXtuh d=t fUe Dtuh ytih fUrXl atux ˜d;u ne Jn v]ÚJe vh rdh
v\zt> WmfuU =mtü bwFtü mu h¥r"h cnlu ˜dt, Jn yvlu fUtu rVUh mâCt˜fUh f{Utu"
bü Cht ýyt =ti\zt> =tultü yÀgk; c˜tJtlT gtuõt rC\z dY ytih bÖ˜gwõ bü YfU
=qmhu fuU rJh¥õ ntufUh bthlu ˜du> ¶e hDwJeh fuU c˜ mu drJo; rJCeMK WmfUtu
(htJK simu sdrÅsge gtuõt fUtu) vtmkd fuU chtch Ce lné mbS;u>
am_MoaV _mZg
(rNJse fUn;u nî-) nu Wbt! rJCeMK ¢gt fUCe htJK fuU mtblu ytâF WXtfUh Ce
=uF mfU;t :t? vhà;w yc Jne fUt˜ fuU mbtl Wmmu rC\z hnt ni> gn ¶e
hDwJeh fUt ne ŒCtJ ni>>94>>
rJCeMK fUtu cý; ne :fUt ýyt =uFfUh nlwbtlTse vJo; "thK rfUY ýY =ti\zu>
Wàntülu Wm vJo; mu htJK fuU h:, Dtu\zu ytih mth:e fUt mknth fUh zt˜t ytih
WmfuU melu vh ˜t; bthe>>1>>
htJK F\zt hnt, vh WmfUt Nheh yÀgk; fUtâvlu ˜dt> rJCeMK Jntâ dY, sntâ
muJfUtü fuU hGfU ¶e htbse :u> rVUh htJK lu ˜˜fUthfUh nlwbtlTse fUtu btht> Ju
vqâA ViU˜tfUh ytfUtN bü a˜u dY>>2>>
am_MoaV _mZg
drnrm vqâA fUrv mrn; W\ztlt> vwrl rVUrh rChuW Œc˜ nlwbtlt>>
˜h; yfUtm swd˜ mb stu"t> YfUrn YfwU nl; fUrh f{Utu"t>>3>>
htJK lu vqâA vfU\z ˜e, nlwbtlTse WmfUtu mt: r˜Y Qvh W\zu> rVUh ˜tixfUh
bntc˜JtlT nlwbtlTse Wmmu rC\z dY> =tultü mbtl gtuõt ytfUtN bü ˜\z;u
ýY YfU-=qmhu fUtu f{Utu" fUhfuU bthlu ˜du>>3>>
=tultü cý; mu A˜-c˜ fUh;u ýY ytfUtN bü Yumu NturC; ntu hnu nî btltu
fUßs˜rdrh ytih mwbuh¥ vJo; ˜\z hnu ntü> sc cwrõ ytih c˜ mu htGm rdhtY
l rdht ;c bth¥r; ¶e nlwbtlTse lu ŒCw fUtu ôbhK rfUgt>>4>>
¶e hDwJeh fUt ôbhK fUhfuU "eh nlwbtlTse lu ˜˜fUthfUh htJK fUtu btht> Ju
=tultü v]ÚJe vh rdh;u ytih rVUh WXfUh ˜\z;u nî, =uJ;tytü lu =tultü fUe Isg-
sgO vwfUthe> nlwbtlTse vh mkfUx =uFfUh Jtlh-Ct˜q f{Utu"t;wh ntufUh =ti\zu,
rfUà;w hK-b=-bt;u htJK lu mc gtuõtytü fUtu yvle Œaãz Cwstytü fuU c˜ mu
fwUa˜ ytih bm˜ zt˜t>
;c ¶e hDwJeh fuU ˜˜fUthlu vh Œaãz Jeh Jtlh =ti\zu> Jtlhtü fuU Œc˜ =˜ fUtu
=uFfUh htJK lu btgt ŒfUx fUe>>95>>
am_MoaV _mZg
GKCh fuU r˜Y Jn y=]ëg ntu dgt> rVUh Wm =wíx lu ylufUtü Áv ŒfUx rfUY>
¶e hDwlt:se fUe mult bü rs;lu heA-Jtlh :u, W;lu ne htJK sntâ-;ntâ
(athtü ytuh) ŒfUx ntu dY>>1>>
=uFu fUrvàn yrb; =mmemt> snâ ;nâ Csu Ct˜w yh¥ fUemt>>
Ctdu ctlh "hrnk l "eht> ºttrn ºttrn ˜rAbl hDwceht>>2>>
=mtü r=Ntytü bü fUhtu\ztü htJK =ti\z;u nî ytih Dtuh, fUXtuh CgtlfU dsol fUh hnu
nîi> mc =uJ;t zh dY ytih Yumt fUn;u ýY Ctd a˜u rfU nu CtRo! yc sg fUe
YfU ne htJK lu mc =uJ;tytü fUtu se; r˜gt :t, yc ;tu cý; mu htJK ntu dY
nî> Rmmu yc vnt\z fUe dwVUtytü fUt yt¶g ˜tu (y:to;T Wlbü rAv hntu)> Jntâ
c{Ñt, NöCw ytih Òttle bwrl ne zxu hnu, rsàntülu ŒCw fUe fwUA brnbt stle
:e>>4>>
stu ŒCw fUt Œ;tv stl;u :u, Ju rlCog zxu hnu> Jtlhtü lu Nºtwytü (cý; mu
htJKtü) fUtu måat ne btl r˜gt> (Rmmu) mc Jtlh-Ct˜q rJar˜; ntufUh Inu
f]Uvt˜w! hGt fUersYO (gtü vwfUth;u ýY) Cg mu ÔgtfwU˜ ntufUh Ctd a˜u> yÀgk;
c˜JtlT hKctâfwUhu nlwbtlTse, ykd=, le˜ ytih l˜ ˜\z;u nî ytih fUvx Áve
Cqrb mu ykfwUh fUe Ctâr; Wvsu ýY fUturx-fUturx gtuõt htJKtü fUtu bm˜;u nî>
=uJ;tytü ytih Jtlhtü fUtu rJfU˜ =uFfUh fUtum˜vr; ¶e htbse nâmu ytih Ntdø
"lwM vh YfU ctK a\ZtfUh (btgt fuU clu ýY) mc htJKtü fUtu bth zt˜t>>96>>
ativtRo- ŒCw Al bnwâ btgt mc fUtxe> rsrb hrc WYâ strnk ;b VUtxe>>
htJlw YfwU =urF mwh nhMu> rVUhu mwbl cý ŒCw vh chMu>>1>>
ŒCw lu GKCh bü mc btgt fUtx zt˜e> simu mqgo fuU W=g ntu;u ne yk"fUth fUe
htrN VUx st;e ni (líx ntu st;e ni)> yc YfU ne htJK fUtu =uFfUh =uJ;t
=uJ;tytuk fUtu ¶e htbse fUe ô;wr; fUh;u =uF fUh htJK lu mtuat, bî RlfUe mbS
am_MoaV _mZg
bü YfU ntu dgt, (vhà;w Rànü gn v;t lné rfU RlfuU r˜Y bî YfU ne cý; þâ) ytih
fUnt- yhu bqFtuø! ;wb ;tu m=t fuU ne buhu bhi˜ (buhe bth Ftlu Jt˜u) ntu> Yumt
fUnfUh Jn f{Utu" fUhfuU ytfUtN vh (=uJ;tytü fUe ytuh) =ti\zt>>3>>
=uJ;t ntntfUth fUh;u ýY Ctdu> (htJK lu fUnt-) =wíxtü! buhu ytdu mu fUntâ st
mfUtudu? =uJ;tytü fUtu ÔgtfwU˜ =uFfUh ykd= =ti\zu ytih WA˜fUh htJK fUt vih
vfU\zfUh (Wàntülu) WmfUtu v]ÚJe vh rdht r=gt>>4>>
Ak=- drn Cqrb vthTgtu ˜t; bthTgtu ctr˜mw; ŒCw vrnk dgtu>
mkCtrh WrX =mfkUX Dtuh fUXtuh hJ dso; Cgtu>>
fUrh =tv atv a\ZtR =m mk"trl mh cý chMRo>
rfUY mfU˜ Cx Dtg˜ CgtfwU˜ =urF rls c˜ nhMRo>>
Wmu vfU\zfUh v]ÚJe vh rdhtfUh ˜t; bthfUh ctr˜vwºt ykd= ŒCw fuU vtm a˜u
am_MoaV _mZg
dY> htJK mâC˜fUh WXt ytih c\zu CkgfUh fUXtuh Nç= mu dhslu ˜dt> Jn =vo
fUhfuU =mtü "lwM a\ZtfUh Wl vh cý; mu ctK mk"tl fUhfuU chmtlu ˜dt> Wmlu
mc gtuõtytü fUtu Dtg˜ ytih Cg mu ÔgtfwU˜ fUh r=gt ytih yvlt c˜ =uFfUh
Jn nrMo; ntulu ˜dt>
;c ¶e hDwlt:se lu htJK fuU rmh, CwstYâ, ctK ytih "lwM fUtx zt˜u> vh Ju
rVUh cý; c\Z dY, simu ;e:o bü rfUY ýY vtv c\Z st;u nî (fURo dwlt yr"fU
CgtlfU VU˜ WÀvàl fUh;u nî)!>>97>>
ativtRo- rmh Cws ctr\Z =urF rhvw fuUhe> Ct˜w fUrvàn rhm CRo Dluhe>>
bh; l bq\Z fUxuýâ Cws memt> "tY fUturv Ct˜w Cx fUemt>>1>>
Nºtw fuU rmh ytih Cwstytü fUe c\Z;e =uFfUh heA-Jtlhtü fUtu cý; ne f{Utu" ýyt>
gn bqFo Cwstytü fuU ytih rmhtü fuU fUxlu vh Ce lné bh;t, (Yumt fUn;u ýY) Ct˜q
ytih Jtlh gtuõt f{Utu" fUhfuU =ti\zu>>1>>
ctr˜vwºt ykd=, bth¥r; nlwbtlTse, l˜, le˜, Jtlhhts mwd{eJ ytih rÅrJ=
ytr= c˜JtlT Wm vh J]G ytih vJo;tü fUt Œnth fUh;u nî> Jn Wàné vJo;tü ytih
J]Gtü fUtu vfU\zfUh Jtlhtü fUtu bth;t ni>>2>>
YfU lFràn rhvw cvwM rc=the> Ctrd a˜rnk YfU ˜t;àn bthe>
;c l˜ le˜ rmhràn ar\Z dgQ> lFràn r˜˜th rc=th; CgQ>>3>>
fUtuRo YfU Jtlh lFtü mu Nºtw fuU Nheh fUtu VUt\zfUh Ctd st;u nî, ;tu fUtuRo Wmu
˜t;tü mu bthfUh> ;c l˜ ytih le˜ htJK fuU rmhtü vh a\Z dY ytih lFtü mu
WmfuU ˜˜tx fUtu VUt\zlu ˜du>>3>>
am_MoaV _mZg
Fql =uFfUh Wmu †=g bü c\zt =w&F ýyt> Wmlu WlfUtu vfU\zlu fuU r˜Y nt:
ViU˜tY, vh Ju vfU\z bü lné yt;u, nt:tü fuU Qvh-Qvh ne rVUh;u nî btltu =tu Ctîhu
fUb˜tü fuU Jl bü rJahK fUh hnu ntü>>4>>
fUturv fqUr= Åti "hurm cntuhe> brn vxfU; Csu Cwst bhtuhe>>
vwrl mfUtuv =m "lw fUh ˜eànu> mhràn btrh Dtg˜ fUrv fUeànu>>5>>
;c Wmlu f{Utu" fUhfuU WA˜fUh =tultü fUtu vfU\z r˜gt> v]ÚJe vh vxfU;u mbg Ju
WmfUe Cwstytü fUtu bhtu\zfUh Ctd Aqxu> rVUh Wmlu f{Utu" fUhfuU nt:tü bü =mtü
"lwM r˜Y ytih Jtlhtü fUtu ctKtü mu bthfUh Dtg˜ fUh r=gt>>5>>
nlwbtlTse ytr= mc Jtlhtü fUtu bqråAo; fUhfuU ytih mkÆgt fUt mbg vtfUh htJK
nrMo; ýyt> mbô; Jtlh-Jehtuk fUtu bqråAo; =uFfUh hK"eh stöcJ;T =ti\zu>>6>>
stöcJtlT fuU mt: stu Ct˜q :u, Ju vJo; ytih J]G "thK rfUY htJK fUtu ˜˜fUth-
˜˜fUth fUh bthlu ˜du> c˜JtlT htJK f{Utur"; ýyt ytih vih vfU\z-vfU\zfUh Jn
ylufUtü gtuõtytü fUtu v]ÚJe vh vxfUlu ˜dt>>7>>
stöcJtlT lu yvlu =˜ fUt rJÆJkm =uFfUh f{Utu" fUhfuU htJK fUe At;e bü ˜t;
bthe>>8>>
am_MoaV _mZg
At;e bü ˜t; fUt Œaãz ytDt; ˜d;u ne htJK ÔgtfwU˜ ntufUh h: mu v]ÚJe vh
rdh v\zt> Wmlu cemtü nt:tü bü Ct˜wytü fUtu vfU\z hFt :t> (Yumt stl v\z;t
:t) btltu htrºt fuU mbg Ctîhu fUb˜tü bü cmu ýY ntü> Wmu bqråAo; =uFfUh, rVUh
˜t; bthfUh }Ghts stöcJtlT ŒCw fuU vtm a˜u> htrºt stlfUh mth:e htJK
fUtu h: bü zt˜fUh Wmu ntuN bü ˜tlu fUt Wvtg fUhlu ˜dt>>
bqåAto =qh ntulu vh mc heA-Jtlh ŒCw fuU vtm ytY> W"h mc htGmtü lu cý;
ne CgCe; ntufUh htJK fUtu Duh r˜gt>>98>>
rºtsxt-me;t mkJt=
"b§H mH mÊS '
ativtRo- ;une rlrm me;t vrnk stRo> rºtsxt fUrn mc fU:t mwltRo>>
rmh Cws ctr\Z mwl; rhvw fuUhe> me;t Wh CR ºttm Dluhe>>1>>
Wme ht; rºtsxt lu me;tse fuU vtm stfUh Wànü mc fU:t fUn mwltRo> Nºtw fuU
rmh ytih Cwstytü fUe c\Z;e fUt mkJt= mwlfUh me;tse fuU †=g bü c\zt Cg
ýyt>>1>>
(WlfUt) bwF W=tm ntu dgt, bl bü rak;t WÀvàl ntu dRo> ;c me;tse rºtsxt
mu ctu˜é- nu bt;t! c;t;e ¢gtü lné? ¢gt ntudt? mkvqKo rJëJ fUtu =w&F =ulu Jt˜t
gn rfUm ŒfUth bhudt?>>2>>
am_MoaV _mZg
¶e hDwlt:se fuU ctKtü mu rmh fUxlu vh Ce lné bh;t> rJ"t;t mthu arhºt
rJvhe; (W˜xu) ne fUh hnt ni> (ma ct; ;tu gn ni rfU) buht =wCtoÉg ne Wmu
rs˜t hnt ni, rsmlu bwSu CdJtlT fuU ahKfUb˜tü mu y˜d fUh r=gt ni>>3>>
su®n f]U; fUvx fUlfU b]d SqXt> ysýâ mtu =iJ bturn vh ÁXt>>
su®n rcr" bturn =wF =wmn mntY> ˜rAbl fUýâ fUxw cal fUntY>>4>>
rsmlu fUvx fUt SqXt ôJKo b]d cltgt :t, Jne =iJ yc Ce bwS vh ÁXt ýyt
ni, rsm rJ"t;t lu bwSmu =w&mn =w&F mnl fUhtY ytih ˜ÌbK fUtu fU\zwJu Jal
fUn˜tY,>>4>>
stu ¶e hDwlt:se fuU rJhn Áve c\zu rJMi˜u ctKtü mu ;fU-;fUfUh bwSu cý; cth
rºtsxt-me;t mkJt=
"b§H mH mÊS '
bthfUh, yc Ce bth hnt ni ytih Yumu =w&F bü Ce stu buhu ŒtKtü fUtu hF hnt ni,
Jne rJ"t;t Wm (htJK) fUtu rs˜t hnt ni, =qmht fUtuRo lné>>5>>
f]Uvtrl"tl ¶e htbse fUe gt= fUh-fUhfuU stlfUese cý; ŒfUth mu rJ˜tv fUh
hne nik> rºtsxt lu fUnt- nu htsfwUbthe! mwltu, =uJ;tytü fUt Nºtw htJK †=g bü
ctK ˜d;u ne bh stYdt>>6>>
vhà;w ŒCw WmfuU †=g bü ctK Rmr˜Y lné bth;u rfU RmfuU †=g bü stlfUese
am_MoaV _mZg
(Ju gne mtuafUh hn st;u nî rfU) RmfuU †=g bü stlfUe fUt rlJtm ni, stlfUe
fuU †=g bü buht rlJtm ni ytih buhu W=h bü ylufUtü CwJl nî> y;& htJK fuU †=g
bü ctK ˜d;u ne mc CwJltü fUt ltN ntu stYdt> gn Jal mwlfUh me;tse fuU
bl bü yÀgk; nMo ytih rJMt= ýyt =uFfUh rºtsxt lu rVUh fUnt- nu mwk=he!
bntlT mk=un fUt Àgtd fUh =tu, yc mwltu, Nºtw Rm ŒfUth bhudt-
rmhtü fuU cth-cth fUtxu stlu mu sc Jn ÔgtfwU˜ ntu stYdt ytih WmfuU †=g mu
;wöntht Ægtl Aqx stYdt, ;c mwstl (yk;gtobe) ¶e htbse htJK fuU †=g bü
ctK bthüdu>>99>>
rºtsxt-me;t mkJt=
"b§H mH mÊS '
ativtRo- ym fUrn cý; Ctâr; mbwStRo> vwrl rºtsxt rls CJl rm"tRo>>
htb mwCtW mwrbrh ci=une> Wvse rchn rc:t yr; ;une>>1>>
Yumt fUnfUh ytih me;tse fUtu cý; ŒfUth mu mbStfUh rVUh rºtsxt yvlu Dh
a˜e dRo> ¶e htbakŠse fuU ôJCtJ fUt ôbhK fUhfuU stlfUese fUtu yÀgk; rJhn
Ôg:t WÀvàl ýRo>>1>>
Ju htrºt fUe ytih akŠbt fUe cý; ŒfUth mu rlk=t fUh hne nik (ytih fUn hne nik-)
ht; gwd fuU mbtl c\ze ntu dRo, Jn ce;;e ne lné> stlfUese ¶e htbse fuU
am_MoaV _mZg
sc rJhn fuU bthu †=g bü =th¥K =tn ntu dgt, ;c WlfUt ctgtâ luºt ytih ctý
VU\zfU WXu> NfwUl mbSfUh Wàntülu bl bü "igo "thK rfUgt rfU yc f]Uvt˜w ¶e
hDwJeh yJëg rb˜üdu>>3>>
gntâ yt"e ht; fUtu htJK (bqåAto mu) stdt ytih yvlu mth:e vh h¥íx ntufUh
fUnlu ˜dt- yhu bqFo! ;qlu bwSu hKCqrb mu y˜d fUh r=gt> yhu y"b! yhu
bk=cwrõ! ;wSu r"¢fUth ni, r"¢fUth ni!>>4>>
mthr: lu ahK vfU\zfUh htJK fUtu cý; ŒfUth mu mbStgt> mcuht ntu;u ne Jn
h: vh a\ZfUh rVUh =ti\zt> htJK fUt ytlt mwlfUh Jtlhtü fUe mult bü c\ze
F˜c˜e ba dRo>>5>>
am_MoaV _mZg
Ju Cthe gtuõt sntâ-;ntâ mu vJo; ytih J]G WFt\zfUh (f{Utu" mu) =tâ; fUxfUxtfUh
=ti\zu>>6>>
Ak=- "tY stu bfoUx rcfUx Ct˜w fUht˜ fUh Cq"h "ht>
yr; fUtuv fUhrnk Œnth bth; Crs a˜u hsleaht>>
rca˜tR =˜ c˜Jk; fUemàn Durh vwrl htJlw r˜gtu>
aýâ r=rm avuxràn btrh lFràn rc=trh ;l çgtfwU˜ rfUgtu>>
rJfUx ytih rJfUht˜ Jtlh-Ct˜q nt:tü bü vJo; r˜Y =ti\zu> Ju yÀgk; f{Utu" fUhfuU
Œnth fUh;u nî> WlfuU bthlu mu htGm Ctd a˜u> c˜JtlT Jtlhtü lu Nºtw fUe mult
fUtu rJar˜; fUhfuU rVUh htJK fUtu Duh r˜gt> athtü ytuh mu avuxu bthfUh ytih
lFtü mu Nheh rJ=eKo fUh Jtlhtü lu WmfUtu ÔgtfwU˜ fUh r=gt>>
Jtlhtü fUtu c\zt ne Œc˜ =uFfUh htJK lu rJath rfUgt ytih yk;"tol ntufUh
GKCh bü Wmlu btgt ViU˜tRo>>100>>
sc Wmlu vtFkz (btgt) hat, ;c CgkfUh seJ ŒfUx ntu dY> cu;t˜, Cq; ytih
rvNta nt:tü bü "lwM-ctK r˜Y ŒfUx ýY!>>1>>
gturdrlgtâ YfU nt: bü ;˜Jth ytih =qmhu nt: bü blwíg fUe Ftuv\ze r˜Y ;tst
am_MoaV _mZg
Fql vefUh ltalu ytih cý; ;hn fuU de; dtlu ˜dé>>2>>
Ju IvfU\\ztu, bthtuO ytr= Dtuh Nç= ctu˜ hne nî> athtü ytuh (mc r=Ntytü bü) gn
ÆJrl Ch dRo> Ju bwF ViU˜tfUh Ftlu =ti\z;e nî> ;c Jtlh Ctdlu ˜du>>3>>
Jtlh CtdfUh sntâ Ce st;u nî, Jné ytd s˜;e =uF;u nî> Jtlh-Ct˜q ÔgtfwU˜
ntu dY> rVUh htJK ct˜q chmtlu ˜dt>>4>>
Jtlhtü fUtu sntâ-;ntâ :rfU; (rNr:˜) fUh htJK rVUh dhst> ˜ÌbKse ytih
mwd{eJ mrn; mCe Jeh yau; ntu dY>>5>>
nt htb! nt hDwlt: vwfUth;u ýY ¶uíX gtuõt yvlu nt: b˜;u (vA;t;u) nî> Rm
ŒfUth mc fUt c˜ ;tu\zfUh htJK lu rVUh =qmhe btgt hae>>6>>
Wmlu cý; mu nlwbtlT ŒfUx rfUY, stu vÀ:h r˜Y =ti\zu> Wàntülu athtü ytuh =˜
cltfUh ¶e htbakŠse fUtu st Duht>>7>>
am_MoaV _mZg
Ju vqâA WXtfUh fUxfUxt;u ýY vwfUthlu ˜du, Ibthtu, vfU\ztu, stlu l vtJuO> WlfuU
˜kdqh (vqâA) =mtü r=Ntytü bü NtuCt =u hnu nî ytih WlfuU cea bü fUtum˜hts ¶e
htbse nî>>8>>
WlfuU cea bü fUtum˜hts fUt mwk=h ëgtb Nheh Yume NtuCt vt hnt ni, btltu Qâau
;bt˜ J]G fuU r˜Y ylufU RkŠ"lwMtü fUe ¶uíX ct\Z (Duht) cltRo dRo ntu> ŒCw fUtu
=uFfUh =uJ;t nMo ytih rJMt=gw¢; †=g mu Isg, sg, sgO Yumt ctu˜lu ˜du>
;c ¶e hDwJeh lu f{Utu" fUhfuU YfU ne ctK bü rlbuMbtºt bü htJK fUe mthe btgt
nh ˜e>>1>>
btgt =qh ntu stlu vh Jtlh-Ct˜q nrMo; ýY ytih J]G ;:t vJo; ˜u-˜ufUh mc
˜tix v\zu> ¶e htbse lu ctKtü fuU mbqn Atu\zu, rslmu htJK fuU nt: ytih rmh
rVUh fUx-fUxfUh v]ÚJe vh rdh v\zu> ¶e htbse ytih htJK fuU gwõ fUt arhºt
gr= mifU\ztuk NuM, mhôJ;e, Ju= ytih fUrJ ylufU fUÖvtuk ;fU dt;u hnü, ;tu Ce
WmfUt vth lné vt mfU;u>>2>>
=tunt- ;tfuU dwl dl fUAw fUnu s\zbr; ;w˜me=tm>
rsrb rls c˜ ylwÁv ;u btAe W\zR yfUtm>>101 fU>>
am_MoaV _mZg
Wme arhºt fuU fwUA dwKdK bk=cwrõ ;w˜me=tm lu fUnu nî, simu b¢Fe Ce yvlu
vwh¥Mt:o fuU ylwmth ytfUtN bü W\z;e ni>>101 (fU)>>
rmh ytih CwstYâ cý; cth fUtxe dRok> rVUh Ce Jeh htJK bh;t lné> ŒCw ;tu
Fu˜ fUh hnu nî, vhà;w bwrl, rmõ ytih =uJ;t Wm ¢˜uN fUtu =uFfUh (ŒCw fUtu
¢˜uN vt;u mbSfUh) ÔgtfwU˜ nî>>101 (F)>>
ativtRo- fUtx; c\Zrnk mem mbw=tRo> rsrb Œr; ˜tC ˜tuC yr"fUtRo>>
bhR l rhvw ¶b CgW rcmuMt> htb rcCeMl ;l ;c =uFt>>1>>
fUtx;u ne rmhtü fUt mbqn c\Z st;t ni, simu ŒÀgufU ˜tC vh ˜tuC c\Z;t ni> Nºtw
bh;t lné ytih vrh¶b cý; ýyt> ;c ¶e htbakŠse lu rJCeMK fUe ytuh
=uFt>>1>>
(rNJse fUn;u nî-) nu Wbt! rsmfUe RåAt btºt mu fUt˜ Ce bh st;t ni, Jne
ŒCw muJfU fUe Œer; fUe vheGt ˜u hnu nî> (rJCeMKse lu fUnt-) nu mJoÒt! nu
ahtah fuU ôJtbe! nu NhKtd; fuU vt˜l fUhlu Jt˜u! nu =uJ;t ytih bwrlgtü fUtu
mwF =ulu Jt˜u! mwrlY->>2>>
RmfuU ltrCfwkUz bü yb]; fUt rlJtm ni> nu lt:! htJK Wme fuU c˜ vh se;t ni>
rJCeMK fuU Jal mwl;u ne f]Uvt˜w ¶e hDwlt:se lu nrMo; ntufUh nt: bü rJfUht˜
ctK r˜Y>>3>>
am_MoaV _mZg
Wm mbg ltlt ŒfUth fuU yNfwUl ntulu ˜du> cý; mu d=nu, ôgth ytih fwUútu htulu
˜du> sd;T fuU =w&F (yNwC) fUtu mqra; fUhlu fuU r˜Y vGe ctu˜lu ˜du> ytfUtN
bü sntâ-;ntâ fuU;w (vwåA˜ ;thu) ŒfUx ntu dY>>4>>
=m r=rm =tn ntul yr; ˜tdt> CgW vhc rclw hrc Wvhtdt>>
bk=tu=rh Wh fkUvr; Cthe> Œr;bt ‹tJrnk lgl bd cthe>>5>>
=mtü r=Ntytü bü yÀgk; =tn ntulu ˜dt (ytd ˜dlu ˜de) rclt ne vJo (gtud)
fuU mqgod{nK ntulu ˜dt> bk=tu=he fUt †=g cý; fUtâvlu ˜dt> bqr;ogtâ luºt btdo
mu s˜ cntlu ˜dé>>5>>
bqr;ogtâ htulu ˜dé, ytfUtN mu Js{vt; ntulu ˜du, yÀgk; Œaãz Jtgw cnlu ˜de,
v]ÚJe rn˜lu ˜de, ct=˜ h¢;, ct˜ ytih "q˜ fUe JMto fUhlu ˜du> Rm ŒfUth
R;lu yr"fU ybkd˜ ntulu ˜du rfU WlfUtu fUtil fUn mfU;t ni? yvrhrb; WÀvt;
=uFfUh ytfUtN bü =uJ;t ÔgtfwU˜ ntufUh sg-sg vwfUth WXu> =uJ;tytü fUtu
CgCe; stlfUh f]Uvt˜w ¶e hDwlt:se "lwM vh ctK mà"tl fUhlu ˜du>
ativtRo- mtgfU YfU ltrC mh mtuMt> yvh ˜du Cws rmh fUrh htuMt>>
˜i rmh ctý a˜u lthtat> rmh Cws nel h¥kz brn ltat>>1>>
YfU ctK lu ltrC fuU yb]; fwkUz fUtu mtuF r˜gt> =qmhu ;em ctK fUtuv fUhfuU
WmfuU rmhtü ytih Cwstytü bü ˜du> ctK rmhtü ytih Cwstytü fUtu ˜ufUh a˜u> rmhtü
ytih Cwstytü mu hrn; h¥ãz ("\z) v]ÚJe vh ltalu ˜dt>>1>>
"hrl "mR "h "tJ Œakzt> ;c mh nr; ŒCw f]U; =wR Fkzt>>
dsuoW bh; Dtuh hJ Cthe> fUntâ htbw hl n;tî vathe>>2>>
"\z Œaãz Jud mu =ti\z;t ni, rsmmu "h;e "âmlu ˜de> ;c ŒCw lu ctK bthfUh
WmfuU =tu xwfU\zu fUh r=Y> bh;u mbg htJK c\zu Dtuh Nç= mu dhsfUh ctu˜t-
htb fUntâ nî? bî ˜˜fUthfUh WlfUtu gwõ bü btÁâ!>>2>>
htJK fuU rdh;u ne v]ÚJe rn˜ dRo> mbwŠ, lr=gtâ, r=Ntytü fuU nt:e ytih vJo;
Gwç" ntu WXu> htJK "\z fuU =tultü xwfU\ztü fUtu ViU˜tfUh Ct˜q ytih Jtlhtü fuU
htJK fUe Cwstytü ytih rmhtü fUtu bk=tu=he fuU mtblu hFfUh htbctK Jntâ a˜u,
sntâ sd=eëJh ¶e htbse :u> mc ctK stfUh ;hfUm bü ŒJuN fUh dY> gn
=uFfUh =uJ;tytü lu ldt\zu cstY>>4>>
htJK fUt ;us ŒCw fuU bwF bü mbt dgt> gn =uFfUh rNJse ytih c{Ñtse nrMo;
am_MoaV _mZg
ýY> c{ÑtãzCh bü sg-sg fUe ÆJrl Ch dRo> Œc˜ Cws=ãztü Jt˜u ¶e hDwJeh
fUe sg ntu>>5>>
=uJ;t ytih bwrlgtü fuU mbqn VqU˜ chmt;u nî ytih fUn;u nî- f]Uvt˜w fUe sg ntu,
bwfwUà= fUe sg ntu, sg ntu!>>6>>
rmh vh sxtytü fUt bwfwUx ni, rsmfuU cea bü yÀgk; bltunh vwív NtuCt =u hnu nî>
btltu le˜u vJo; vh rcs˜e fuU mbqn mrn; lGºt mwNtuCr; ntu hnu nî> ¶e
htbse yvlu Cws=ãztü mu ctK ytih "lwM rVUht hnu nî> Nheh vh h¥r"h fuU fUK
yÀgk; mwk=h ˜d;u nî> btltu ;bt˜ fuU J]G vh cý; me ˜˜bwrlgtâ rar\zgtâ
yvlu bntlT mwF bü bÉl ýRo rlëa˜ ciXe ntü>>2>>
ŒCw ¶e htbakŠse lu f]Uvt =]ríx fUe JMto fUhfuU =uJ mbqn fUtu rlCog fUh r=gt>
Jtlh-Ct˜q mc nrMo; ýY ytih mwF"tb bwfwUà= fUe sg ntu, Yumt vwfUthlu
˜du>>103>>
ativtRo- vr; rmh =uF; bk=tu=he> bwh¥rA; rcfU˜ "hrl Frm vhe>>
swcr; c]k= htuJ; WrX "tRø> ;urn WXtR htJl vrnk ytRø>>1>>
vr; fuU rmh =uF;u ne bk=tu=he ÔgtfwU˜ ytih bqråAo; ntufUh "h;e vh rdh v\ze>
rôºtgtâ htu;e ýRo =ti\zé ytih Wm (bk=tu=he) fUtu WXtfUh htJK fuU vtm ytRok>>1>>
vr; dr; =urF ;u fUhrnk vwfUtht> Aqxu fUa lrnk cvwM mâCtht>>
Wh ;t\zlt fUhrnk rcr" ltlt> htuJ; fUhrnk Œ;tv cFtlt>>2>>
vr; fUe =Nt =uFfUh Ju vwfUth-vwfUthfUh htulu ˜dé> WlfuU ct˜ Fw˜ dY, =un fUe
mâCt˜ lné hne> Ju ylufUtü ŒfUth mu At;e vex;e nî ytih htu;e ýRo htJK fuU
Œ;tv fUt cFtl fUh;e nî>>2>>
am_MoaV _mZg
(Ju fUn;e ni-) nu lt:! ;wönthu c˜ mu v]ÚJe m=t fUtâv;e hn;e :e> yrÉl,
akŠbt ytih mqgo ;wönthu mtblu ;usnel :u> NuM ytih fUåAv Ce rsmfUt Cth lné
mn mfU;u :u, Jne ;wöntht Nheh yts "q˜ bü Cht ýyt v]ÚJe vh v\zt ni!>>3>>
Jh¥K, fwUcuh, RkŠ ytih Jtgw, Rlbü mu rfUme lu Ce hK bü ;wönthu mtblu "igo "thK
lné rfUgt> nu ôJtbe! ;wblu yvlu Cwsc˜ mu fUt˜ ytih gbhts fUtu Ce se;
r˜gt :t> Jne ;wb yts ylt: fUe ;hn v\zu ntu>>4>>
;wönthe ŒCw;t sd;T Ch bü Œrmõ ni> ;wönthu vwºttü ytih fwUxwröcgtü fuU c˜ fUt
ntg! JKol ne lné ntu mfU;t> ¶e htbakŠse fuU rJbwF ntulu mu ;wönthe Yume
nu lt:! rJ"t;t fUe mthe m]ríx ;wönthu JN bü :e> ˜tufUvt˜ m=t CgCe; ntufUh
;wbfUtu bô;fU lJt;u :u, rfUà;w ntg! yc ;wönthu rmh ytih Cwstytü fUtu de=\z Ft
hnu nî> htb rJbwF fuU r˜Y Yumt ntult ylwra; Ce lné ni (y:to;T Wra; ne
ni)>>6>>
nu vr;! fUt˜ fuU vqKo JN bü ntulu mu ;wblu (rfUme fUt) fUnlt lné btlt ytih
am_MoaV _mZg
Ak=- stàgtu blws fUrh =lws fUtll =nl vtJfU nrh ôJgk>
surn lb; rmJ c{Ñtr= mwh rvg Csuý lrnk fUh¥ltbgk>>
ytsàb ;u vhŠtun h; vtvtiDbg ;J ;lw ygk>
;wönþ r=gtu rls "tb htb lbtrb c{Ñ rlhtbgk>>
=iÀg Áve Jl fUtu s˜tlu fuU r˜Y yrÉlôJÁv mtGt;T ¶e nrh fUtu ;wblu blwíg
fUhfuU stlt> rNJ ytih c{Ñt ytr= =uJ;t rslfUtu lbôfUth fUh;u nî, Wl
fUh¥Ktbg CdJtlT fUtu nu rŒg;b! ;wblu lné Cst> ;wöntht gn Nheh sàb mu
ne =qmhtü mu Štun fUhlu bü ;Àvh ;:t vtv mbqnbg hnt! R;lu vh Ce rsl
rlrJofUth c{Ñ ¶e htbse lu ;wbfUtu yvàtt "tb r=gt, WlfUtu bî lbôfUth fUh;e
þâ>
ynn! lt:! ¶e hDwlt:se fuU mbtl f]Uvt fUt mbwŠ =qmht fUtuRo lné ni, rsl
CdJtlT lu ;wbfUtu Jn dr; =e, stu gturd mbts fUtu Ce =w˜oC ni>>104>>
ativtRo- bk=tu=he cal mwrl fUtlt> mwh bwrl rmõ mcràn mwF btlt>>
ys bnum lth= mlfUt=e> su bwrlch vhbth:ct=e>>1>>
bk=tu=he fuU Jal fUtltü bü mwlfUh =uJ;t, bwrl ytih rmõ mCe lu mwF btlt>
c{Ñt, bnt=uJ, lth= ytih mlfUtr= ;:t ytih Ce stu vhbt:oJt=e (vhbtÀbt fuU
;úJ fUtu stllu ytih fUnlu Jt˜u) ¶uíX bwrl :u>>1>>
Ju mCe ¶e hDwlt:se fUtu luºt ChfUh rlhFfUh ŒubbÉl ntu dY ytih yÀgk; mwFe
ýY> yvlu Dh fUe mc rôºtgtü fUtu htu;e ýRo =uFfUh rJCeMKse fuU bl bü c\zt
Cthe =w&F ýyt ytih Ju WlfuU vtm dY>>2>>
am_MoaV _mZg
Wàntülu CtRo fUe =Nt =uFfUh =w&F rfUgt> ;c ŒCw ¶e htbse lu Atuxu CtRo fUtu
ytÒtt =e (rfU stfUh rJCeMK fUtu "igo câ"tytu)> ˜ÌbKse lu Wànü cý; ŒfUth
mu mbStgt> ;c rJCeMK ŒCw fuU vtm ˜tix ytY>>3>>
ŒCw lu WlfUtu f]UvtvqKo =]ríx mu =uFt (ytih fUnt-) mc NtufU ÀgtdfUh htJK fUe
ykÀguríx rf{Ugt fUhtu> ŒCw fUe ytÒtt btlfUh ytih †=g bü =uN ytih fUt˜ fUt
rJath fUhfuU rJCeMKse lu rJr"vqJofU mc rf{Ugt fUe>>4>>
mc rf{Ugt-fUbo fUhlu fuU ct= rJCeMK lu ytfUh vwl& rmh lJtgt> ;c f]Uvt fuU
mbwŠ ¶e htbse lu Atuxu CtRo ˜ÌbKse fUtu cw˜tgt> ¶e hDwlt:se lu fUnt rfU
;wb, Jtlhhts mwd{eJ, ykd=, l˜, le˜ stöcJtlT ytih bth¥r; mc ler;rlvwK
˜tud rb˜fUh rJCeMK fuU mt: stytu ytih Wànü htsr;˜fU fUh =tu> rv;tse fuU
Jaltü fuU fUthK bî ldh bü lné yt mfU;t> vh yvlu ne mbtl Jtlh ytih Atuxu
CtRo fUtu Cus;t þâ>>1-2>>
;wh; a˜u fUrv mwrl ŒCw calt> fUeàne stR r;˜fU fUe halt>>
am_MoaV _mZg
ŒCw fuU Jal mwlfUh Jtlh ;whk; a˜u ytih Wàntülu stfUh htsr;˜fU fUe mthe
ÔgJô:t fUe> yt=h fuU mt: rJCeMK fUtu rmkntml vh ciXtfUh htsr;˜fUU rfUgt
ytih ô;wr; fUe>>3>>
sturh vtrl mcné rmh ltY> mrn; rcCeMl ŒCw vrnk ytY>>
;c hDwceh ctur˜ fUrv ˜eànu> fUrn rŒg cal mwFe mc fUeànu>>4>>
mCe lu nt: stu\zfUh WlfUtu rmh lJtY> ;=là;h rJCeMKse mrn; mc ŒCw fuU
vtm ytY> ;c ¶e hDwJeh lu Jtlhtü fUtu cw˜t r˜gt ytih rŒg Jal fUnfUh
mcfUtu mwFe rfUgt>>4>>
CdJtlT lu yb]; fuU mbtl gn JtKe fUnfUh mcfUtu mwFe rfUgt rfU ;wönthu ne c˜
mu gn Œc˜ Nºtw btht dgt ytih rJCeMK lu htßg vtgt> RmfuU fUthK ;wöntht
gN ;eltü ˜tufUtü bü rlÀg lgt clt hnudt> stu ˜tud buhu mrn; ;wönthe NwC
fUer;o fUtu vhb Œub fuU mt: dtYâdu, Ju rclt ne vrh¶b Rm yvth mkmth fUt vth
vt stYâdu>
=tunt- ŒCw fuU cal ¶Jl mwrl lrnk yDtrnk fUrv vwks>
cth cth rmh ltJrnk dnrnk mfU˜ v= fkUs>>106>>
ŒCw fuU Jal fUtltü mu mwlfUh Jtlh mbqn ;]Ë; lné ntu;u> Ju mc cth-cth rmh
lJt;u nî ytih ahKfUb˜tü fUtu vfU\z;u nî>>106>>
am_MoaV _mZg
ativtRo- vwrl ŒCw ctur˜ r˜gW nlwbtlt> ˜kfUt stý fUnuW CdJtlt>>
mbtath stlrfUrn mwltJý> ;tmw fwUm˜ ˜i ;wön ar˜ ytJý>>1>>
rVUh ŒCw lu nlwbtlTse fUtu cw˜t r˜gt> CdJtlT lu fUnt- ;wb ˜kfUt stytu>
stlfUe fUtu mc mbtath mwltytu ytih WmfUt fwUN˜ mbtath ˜ufUh ;wb a˜u
ytytu>>1>>
Ak=- yr; nhM bl ;l vw˜fU ˜tual ms˜ fUn vwrl vwrl hbt>
fUt =uWâ ;turn ºti˜tufU býâ fUrv rfUbrv lrnk ctle mbt>>
mwlw bt;w bî vtgtu yrF˜ sd htsw ytsw l mkmgk>
¶e stlfUese fuU †=g bü yÀgk; nMo ýyt> WlfUt Nheh vw˜rfU; ntu dgt ytih
luºttü bü (ytlk=t¶wytü fUt) s˜ At dgt> Ju cth-cth fUn;e nî- nu nlwbtlT! bî
;wSu ¢gt =âq? Rm JtKe (mtbtath) fuU mbtl ;eltü ˜tufUtü bü ytih fwUA Ce lné
ni! (nlwbtlTse lu fUnt-) nu bt;t! mwrlY, bîlu yts rl&mk=un mthu sd;T fUt
htßg vt r˜gt, stu bî hK bü Nºtw fUtu se;fUh CtRo mrn; rlrJofUth ¶e htbse
fUtu =uF hnt þâ>
(stlfUese lu fUnt-) nu vwºt! mwl, mbô; m=TdwK ;uhu †=g bü cmuk ytih nu
am_MoaV _mZg
ativtRo- yc mtuR s;l fUhý ;wön ;t;t> =uFtî lgl ôgtb b]=w dt;t>>
;c nlwbtl htb vrnk stRo> slfUmw;t fiU fwUm˜ mwltRo>>1>>
nu ;t;! yb ;wb Jne Wvtg fUhtu, rsmmu bî Rl luºttü mu ŒCw fuU fUtub˜ ëgtb
Nheh fuU =Nol fUÁâ> ;c ¶e htbakŠse fuU vtm stfUh nlwbtlTse lu stlfUese
fUt fwUN˜ mbtath mwltgt>>1>>
mqgo fwU˜CqMK ¶e htbse lu mk=uN mwlfUh gwJhts ykd= ytih rJCeMK fUtu cw˜t
r˜gt (ytih fUnt-) vJlvwºt nlwbtlT fuU mt: stytu ytih stlfUe fUtu yt=h fuU
mt: ˜u ytytu>>2>>
cý; ŒfUth fuU dnlu vnltY ytih rVUh Ju YfU mwk=h vt˜fUe mstfUh ˜u ytY>
me;tse Œmàl ntufUh mwF fuU "tb rŒg;b ¶e htbse fUt ôbhK fUhfuU Wm vh
nMo fuU mt: a\Zé>>4>>
athtü ytuh nt:tü bü A\ze r˜Y hGfU a˜u> mcfuU bltü bü vhb WÖ˜tm (Wbkd)
ni> heA-Jtlh mc =Nol fUhlu fuU r˜Y ytY, ;c hGfU f{Utu" fUhfuU WlfUtu htufUlu
=ti\zu>>5>>
¶e hDwJehU lu fUnt- nu rbºt! buht fUnlt btltu ytih me;t fUtu vi=˜ ˜u ytytu,
rsmmu Jtlh WmfUtu bt;t fUe ;hn =uFü> dtumtRø ¶e htbse lu nâmfUh Yumt
fUnt>>6>>
ŒCw fuU Jal mwlfUh heA-Jtlh nrMo; ntu dY> ytfUtN mu =uJ;tytü lu cý; mu
VqU˜ chmtY> me;tse (fuU ym˜e ôJÁv) fUtu vrn˜u yrÉl bü hFt :t> yc
Ce;h fuU mtGe CdJtlT WlfUtu ŒfUx fUhlt atn;u nî>>7>>
Rme fUthK fUh¥Kt fuU Ckzth ¶e htbse lu ˜e˜t mu fwUA fU\zu Jal fUnu, rsànu
mwlfUh mc htGrmgtâ rJMt= fUhlu ˜dé>>108>>
ativtRo- ŒCw fuU cal mem "rh me;t> ctu˜e bl f{Ub cal vwle;t>>
˜rAbl ntuý "hb fuU lude> vtJfU Œdx fUhý ;wön cude>>1>>
ŒCw fuU Jaltü fUtu rmh a\ZtfUh bl, Jal ytih fUbo mu vrJºt ¶e me;tse ctu˜é-
nu ˜ÌbK! ;wb buhu "bo fuU lude ("btoahK bü mntgfU) cltu ytih ;whk; ytd
;igth fUhtu>>1>>
am_MoaV _mZg
mwrl ˜rAbl me;t fiU ctle> rchn rccufU "hb rlr; mtle>>
˜tual ms˜ sturh fUh =tuQ> ŒCw ml fUAw fUrn mfU; l ytuQ>>2>>
¶e me;tse fUe rJhn, rJJufU, "bo ytih ler; mu mle ýRo JtKe mwlfUh ˜ÌbKse
fuU luºttü bü (rJMt= fuU ytâmwytü fUt) s˜ Ch ytgt> Ju nt: stu\zu F\zu hnu> Ju Ce
ŒCw mu fwUA fUn lné mfU;u>>2>>
rVUh ¶e htbse fUt h¥F =uFfUh ˜ÌbKse =ti\zu ytih ytd ;igth fUhfuU cý; me
˜fU\ze ˜u ytY> yrÉl fUtu Fqc c\Ze ýRo =uFfUh stlfUese fuU †=g bü nMo ýyt>
Wànü Cg fwUA Ce lné ýyt>>3>>
(me;tse lu ˜e˜t mu fUnt-) gr= bl, Jal ytih fUbo mu buhu †=g bü ¶e hDwJeh
fUtu Atu\zfUh =qmhe dr; (yàg rfUme fUt yt¶g) lné ni, ;tu yrÉl=uJ stu mcfuU
bl fUe dr; stl;u nî, (buhu Ce bl fUe dr; stlfUh) buhu r˜Y ak=l fuU mbtl
Ne;˜ ntu stYâ>>4>>
ŒCw ¶e htbse fUt ôbhK fUhfuU ytih rslfuU ahK bnt=uJse fuU Åtht Jkr=; nî
;:t rslbü me;tse fUe yÀgk; rJNwõ Œer; ni, Wl fUtum˜vr; fUe sg ctu˜fUh
stlfUese lu ak=l fuU mbtl Ne;˜ ýRo yrÉl bü ŒJuN rfUgt> Œr;rcöc
(me;tse fUe Atgtbqr;o) ytih WlfUt ˜tirfUfU fU˜kfU Œaãz yrÉl bü s˜ dY>
am_MoaV _mZg
ŒCw fuU Rl arhºttü fUtu rfUme lu lné stlt> =uJ;t, rmõ ytih bwrl mc ytfUtN
bü F\zu =uF;u nî>>1>>
=uJ;t nrMo; ntufUh VqU˜ chmtlu ˜du> ytfUtN bü zkfuU cslu ˜du> rfUàlh dtlu
˜du> rJbtltü vh a\Ze yËmhtYâ ltalu ˜dé>>109 (fU)>>
¶e stlfUese mrn; ŒCw ¶e htbakŠse fUe yvrhrb; ytih yvth NtuCt =uFfUh
heA-Jtlh nrMo; ntu dY ytih mwF fuU mth ¶e hDwlt:se fUe sg ctu˜lu
˜du>>109 (F)>>
am_MoaV _mZg
;c ¶e hDwlt:se fUe ytÒtt vtfUh RkŠ fUt mth:e bt;r˜ athKtü bü rmh lJtfUh
(h: ˜ufUh) a˜t dgt> ;=là;h m=t fuU ôJt:eo =uJ;t ytY> Ju Yumu Jal fUn
hnu nî btltu c\zu vhbt:eo ntü>>1>>
ysug, ybtuDNr¢; (rslfUe Nr¢; fUCe Ôg:o lné st;e) ytih =gtbg nî>>3>>
ytvlu ne bÀôg, fUåAv, Jthtn, l]rmkn, Jtbl ytih vhNwhtb fuU Nheh "thK
rfUY> nu lt:! sc-sc =uJ;tytü lu =w&F vtgt, ;c-;c ylufUtü Nheh "thK
fUhfuU ytvlu ne WlfUt =w&F ltN rfUgt>>4>>
gn =wíx, br˜l †=g, =uJ;tytü fUt rlÀg Nºtw, fUtb, ˜tuC ytih b= fuU vhtgK
am_MoaV _mZg
;:t yÀgk; f{Utu"e :t! Yumu y"btuk fuU rNhtubrK lu Ce ytvfUt vhb v= vt r˜gt>
Rm ct; fUt nbthu bl bü ytëago ýyt>>5>>
nb =uJ;t ¶uíX yr"fUthe ntufUh Ce ôJt:ovhtgK ntu ytvfUe Cr¢; fUtu Cw˜tfUh
rlhk;h CJ mtdh fuU ŒJtn (sàb-b]Àgw fuU af{U) bü v\zu nî> yc nu ŒCtu! nb
ytvfUe NhK bü yt dY nî, nbthe hGt fUersY>>6>>
=tunt- fUrh rcl;e mwh rmõ mc hnu snâ ;nâ fUh sturh>
yr; mŒub ;l vw˜rfU rcr" yô;wr; fUh; cnturh>>110>>
rJl;e fUhfuU =uJ;t ytih rmõ mc sntâ fuU ;ntâ nt: stu\zu F\zu hnu> ;c yÀgk;
Œub mu vw˜rfU; Nheh ntufUh c{Ñtse ô;wr; fUhlu ˜du->>110>>
nu rlÀg mwF"tb ytih (=w&Ftü fUtu nhlu Jt˜u) nrh! nu "lwM-ctK "thK rfUY ýY
hDwlt:se! ytvfUe sg ntu> nu ŒCtu! ytv CJ (sàb-bhK) Áve nt:e fUtu
rJ=eKo fUhlu fuU r˜Y rmkn fuU mbtl nî> nu lt:! nu mJoÔgtvfU! ytv dwKtü fuU
mbwŠ ytih vhb a;wh nî>>1>>
ytvfuU Nheh fUe ylufUtü fUtb=uJtü fuU mbtl, vhà;w ylwvb Arc ni> rmõ,
bwleëJh ytih fUrJ ytvfuU dwK dt;u hn;u nî> ytvfUt gN vrJºt ni> ytvlu htJK
Áve bntmvo fUtu dh¥\z fUe ;hn f{Utu" fUhfuU vfU\z r˜gt>>2>>
nu ŒCtu! ytv muJfUtü fUtu ytlk= =ulu Jt˜u, NtufU ytih Cg fUt ltN fUhlu Jt˜u,
m=t f{Utu"hrn; ytih rlÀg ÒttlôJÁv nî> ytvfUt yJ;th ¶uíX, yvth r=Ôg
dwKtü Jt˜t, v]ÚJe fUt Cth W;thlu Jt˜t ytih Òttl fUt mbqn ni>>3>>
(rfUà;w yJ;th ˜ulu vh Ce) yv rlÀg, ysàbt, ÔgtvfU, YfU (yrÅ;eg) ytih
yltr= nî> nu fUh¥Kt fUe Ftl ¶e htbse! bî ytvfUtu c\zu ne nMo fuU mt:
lbôfUth fUh;t þâ> nu hDwfwU˜ fuU ytCqMK! nu =qMK htGm fUtu bthlu Jt˜u ;:t
mbô; =tuMtü fUtu nhlu Jt˜u! rJCeMK =el :t, Wmu ytvlu (˜kfUt fUt) htst clt
r=gt>>4>>
dwl Égtl rl"tl ybtl ysk> rl; htb lbtrb rcCwk rchsk>>
Cws=kz Œakz Œ;tv c˜k> F˜ c]k= rlfkU= bnt fwUm˜k>>5>>
nu dwK ytih Òttl fuU Cãzth! nu btlhrn;! nu ysàbt, ÔgtvfU ytih btrgfU
rJfUthtü mu hrn; ¶e htb! bî ytvfUtu rlÀg lbôfUth fUh;t þâ> ytvfuU Cws=ãztü
fUt Œ;tv ytih c˜ Œaãz ni> =wíx mbqn fuU ltN fUhlu bü ytv vhb rlvwK
nî>>5>>
rclw fUthl =el =gt˜ rn;k> Arc "tb lbtrb hbt mrn;k>>
CJ ;thl fUthl fUts vhk> bl mkCJ =th¥l =tuM nhk>>6>>
nu rclt ne fUthK =eltü vh =gt ;:t WlfUt rn; fUhlu Jt˜u ytih NtuCt fuU "tb!
bî ¶e stlfUese mrn; ytvfUtu lbôfUth fUh;t þâ> ytv CJmtdh mu ;hlu Jt˜u
nî, fUthK Ávt Œf]Ur; ytih fUtgoÁv sd;T =tultü mu vhu nî ytih bl mu WÀvàl
ntulu Jt˜u fUrXl =tuMtü fUtu nhlu Jt˜u nî>>6>>
ytv bltunh ctK, "lwM ytih ;hfUm "thK fUhlu Jt˜u nik> (˜t˜) fUb˜ fuU
mbtl h¢;JKo ytvfuU luºt nî> ytv htstytü bü ¶uíX, mwF fuU bkr=h, mwk=h, ¶e
(˜Ìbese) fuU JÖ˜C ;:t b= (ynkfUth), fUtb ytih SqXe bb;t fuU ltN fUhlu
Jt˜u nî>>7>>
ytv yrlà' gt =tuMhrn; nî, yFkz nî, RkrŠgtü fuU rJMg lné nî> m=t mJoÁv
ntu;u ýY Ce ytv Jn mc fUCe ýY ne lné, Yumt Ju= fUn;u nî> gn (fUtuRo)
=à;fU:t (fUtuhe fUÖvlt) lné ni> simu mqgo ytih mqgo fUt ŒfUtN y˜d-y˜d ni
ytih y˜d lné Ce ni, Jimu ne ytv Ce mkmth bü rCàl ;:t yrCàl =tultü ne
nî>>8>>
nu ÔgtvfU ŒCtu! gu mc Jtlh f]U;t:o Áv nî, stu yt=hvqJofU gu ytvfUt bwF =uF
hnu nî> (ytih) nu nhu! nbthu (ybh) seJl ytih =uJ (r=Ôg) Nheh fUtu r"¢fUth ni,
stu nb ytvfUe Cr¢; mu hrn; ýY mkmth bü (mtkmtrhfU rJMgtü bü) Cq˜u v\zu
nî>>9>>
nu =el=gt˜w! yc =gt fUersY ytih buhe Wm rJCu= WÀvàl fUhlu Jt˜e cwrõ fUtu
nh ˜ersY, rsmmu bî rJvhe; fUbo fUh;t þâ ytih stu =w&F ni, Wmu mwF btlfUh
ytlk= mu rJah;t þâ>>10>>
ytv =wíxtü fUt Fkzl fUhlu Jt˜u ytih v]ÚJe fuU hbKeg ytCqMK nî> ytvfuU
ahKfUb˜ ¶e rNJ-vtJo;e Åtht murJ; nî> nu htstytü fuU bnthts! bwSu gn
Jh=tl =ersY rfU ytvfuU ahKfUb˜tü bü m=t buht fUÖgtK=tgfU (ylàg) Œub
ntu>>11>>
Rm ŒfUth c{Ñtse lu yÀgk; Œubvw˜rfU; Nheh mu rJl;e fUe> NtuCt fuU mbwŠ ¶e
htbse fuU =Nol fUh;u-fUh;u WlfuU luºt ;]Ë; lné ntu;u :u>>111>>
ativtRo- ;urn yJmh =mh: ;nâ ytY> ;lg rc˜turfU lgl s˜ AtY>>
ylws mrn; ŒCw ck=l fUeànt> ytrmhct= rv;tâ ;c =eànt>>1>>
Wme mbg =Nh:se Jntâ ytY> vwºt (¶e htbse) fUtu =uFfUh WlfuU luºttü bü
(Œubt¶wytü fUt) s˜ At dgt> Atuxu CtRo ˜ÌbKse mrn; ŒCw lu WlfUe Jk=lt
fUe ytih ;c rv;t lu WlfUtu ytNeJto= r=gt>>1>>
(¶e htbse lu fUnt-) nu ;t;! gn mc ytvfuU vwãgtü fUt ŒCtJ ni, stu bîlu ysug
htGmhts fUtu se; r˜gt> vwºt fuU Jal mwlfUh WlfUe Œer; yÀgk; c\Z dRo>
luºttü bü s˜ At dgt ytih htubtJ˜e F\ze ntu dRo>>2>>
¶e hDwlt:se lu vn˜u fuU (serJ;fUt˜ fuU) Œub fUtu rJathfUh, rv;t fUe ytuh
=uFfUh ne Wànü yvlu ôJÁv fUt =]\Z Òttl fUht r=gt> nu Wbt! =Nh:se lu
am_MoaV _mZg
Cu= Cr¢; bü yvlt bl ˜dtgt :t, Rme mu Wàntülu (fiUJÖg) btuG lné
vtgt>>3>>
Atuxu CtRo ˜ÌbKse ytih stlfUese mrn; vhb fwUN˜ ŒCw ¶e fUtum˜t"eN fUe
NtuCt =uFfUh =uJhts RkŠ bl bü nrMo; ntufUh ô;wr; fUhlu ˜du->>112>>
NtuCt fuU "tb, NhKtd; fUtu rJ¶tb =ulu Jt˜u, ¶uíX ;hfUm, "lwM ytih ctK
"thK rfUY ýY, Œc˜ Œ;tve Cws=ãztü Jt˜u ¶e htbakŠse fUe sg ntu!>>1>>
nu Fh ytih =qMK fuU Nºtw ytih htGmtü fUe mult fUt b=ol fUhlu Jt˜u! ytvfUe sg
ntu! lt:! ytvlu Rm =wíx fUtu btht, rsmmu mc =uJ;t mlt: (mwhrG;) ntu
dY>>2>>
nu Cqrb fUt Cth nhlu Jt˜u! nu yvth ¶uíX brnbt Jt˜u! ytvfUe sg ntu> nu htJK
fuU Nºtw! nu f]Uvt˜w! ytvfUe sg ntu> ytvlu htGmtü fUtu cunt˜ (;nm-lnm) fUh
r=gt>>3>>
˜kfUtvr; htJK fUtu yvlu c˜ fUt cý; Dbkz :t> Wmlu =uJ;t ytih dk"Jo mCe
fUtu yvlu JN bü fUh r˜gt :t ytih Jn bwrl, rmõ, blwíg, vGe ytih ltd ytr=
mCe fuU nXvqJofU (nt: "tufUh) veAu v\z dgt :t>>4>>
Jn =qmhtü mu Štun fUhlu bü ;Àvh ytih yÀgk; =wíx :t> Wm vtve lu Jimt ne VU˜
vtgt> yc nu =eltü vh =gt fUhlu Jt˜u! nu fUb˜ fuU mbtl rJNt˜ luºttü Jt˜u!
mwrlY>>5>>
bwSu yÀgk; yrCbtl :t rfU buhu mbtl fUtuRo lné ni, vh yc ŒCw (ytv) fuU
ahKfUb˜tü fuU =Nol fUhlu mu =w&F mbqn fUt =ulu Jt˜t buht Jn yrCbtl st;t
hnt>>6>>
fUtuRo Wl rldwoK c{Ñ fUt Ægtl fUh;u nî, rsànü Ju= yÔg¢; (rlhtfUth) fUn;u nî,
vhà;w nu htbse! bwSu ;tu ytvfUt gn mdwK fUtum˜hts ôJÁv ne rŒg ˜d;t
ni>>7>>
am_MoaV _mZg
¶e stlfUese ytih Atuxu CtRo ˜ÌbKse mrn; buhu †=g bü yvlt Dh cltRY>
nu hbtrlJtm! bwSu yvlt =tm mbrSY ytih yvle Cr¢; =ersY>>8>>
nu hbtrlJtm! nu NhKtd; fuU Cg fUtu nhlu Jt˜u ytih Wmu mc ŒfUth fUt mwF
=ulu Jt˜u! bwSu yvle Cr¢; =ersY> nu mwF fuU "tb! nu ylufUtü fUtb=uJtü fUe Arc
Jt˜u hDwfwU˜ fuU ôJtbe ¶e htbakŠse! bî ytvfUtu lbôfUth fUh;t þâ> nu =uJmbqn
fUtu ytlk= =ulu Jt˜u, (sàb-b]Àgw, nMo-rJMt=, mwF-=w&F ytr=) ÅkÅtü fuU ltN
fUhlu Jt˜u, blwíg Nheh "the, y;w˜leg c˜ Jt˜u, c{Ñt ytih rNJ ytr= mu
muJleg, fUh¥Kt mu fUtub˜ ¶e htbse! bî ytvfUtu lbôfUth fUh;t þâ>
nu f]Uvt˜w! yc buhe ytuh f]Uvt fUhfuU (f]Uvt =]ríx mu) =uFfUh ytÒtt =ersY rfU bî
¢gt (muJt) fUÁâ! RkŠ fuU gu rŒg Jal mwlfUh =el=gt˜w ¶e htbse ctu˜u-
>>113>>
ativtRo- mwlw mwhvr; fUrv Ct˜w nbthu> vhu Cqrb rlrmahràn su bthu>>
bb rn; ˜trd ;su Ràn Œtlt> mfU˜ rsytW mwhum mwstlt>>1>>
nu =uJhts! mwltu, nbthu Jtlh-Ct˜q, rsànü rlNtahtü lu bth zt˜t ni, v]ÚJe vh
v\zu nî> Ràntülu buhu rn; fuU r˜Y yvlu ŒtK Àgtd r=Y> nu mwstl =uJhts! Rl
mcfUtu rs˜t =tu>>1>>
am_MoaV _mZg
mwlw Fdum ŒCw fiU gn ctle> yr; ydt" stlrnk bwrl Égtle>>
ŒCw mfU rºtCwyl btrh rsytRo> fuUJ˜ mf{Urn =eràn c\ztRo>>2>>
(fUtfUCwNwrãzse fUn;u nî-) nu dh¥\z! mwrlY, ŒCw fuU gu Jal yÀgk; dnl (dq\Z)
nî> Òttle bwrl ne Rànü stl mfU;u nî> ŒCw ¶e htbse rºt˜tufUe fUtu bthfUh
rs˜t mfU;u nî> gntâ ;tu Wàntülu fuUJ˜ RkŠ fUtu c\ztRo =e ni>>2>>
mw"t chrM fUrv Ct˜w rsytY> nhrM WXu mc ŒCw vrnk ytY>>
mw"tc]ríx Ci =wý =˜ Qvh> rsY Ct˜w fUrv lrnk hsleah>>3>>
RkŠ lu yb]; chmtfUh Jtlh-Ct˜qytü fUtu rs˜t r=gt> mc nrMo; ntufUh WXu
ytih ŒCw fuU vtm ytY> yb]; fUe JMto =tultü ne =˜tü vh ýRo> vh heA-Jtlh ne
serJ; ýY, htGm lné>>3>>
¢gtürfU htGmtü fuU bl ;tu bh;u mbg htbtfUth ntu dY :u> y;& Ju bw¢; ntu dY,
WlfuU CJ ck"l Aqx dY, rfUà;w Jtlh ytih Ct˜q ;tu mc =uJtkN (CdJtlT ˜e˜t
fuU vrhfUh) :u, Rmr˜Y Ju mc ¶e hDwlt:se fUe RåAt mu serJ; ntu dY>>4>>
¶e htbakŠse fuU mbtl =eltü fUt rn; fUhlu Jt˜t fUtil ni? rsàntülu mthu htGmtü
fUtu bw¢; fUh r=gt! =wíx, vtvtü fuU Dh ytih fUtbe htJK lu Ce Jn dr; vtRo,
rsmu ¶uíX bwrl Ce lné vt;u>>5>>
VqU˜tü fUe JMto fUhfuU mc =uJ;t mwk=h rJbtltü vh a\Z-a\ZfUh a˜u> ;c mwyJmh
stlfUh mwstl rNJse ŒCw ¶e htbakŠse fuU vtm ytY->>114 (fU)>>
ytih vhb Œub mu =tultü nt: stu\zfUh, fUb˜ fuU mbtl luºttü bü s˜ ChfUh,
vw˜rfU; Nheh ytih d=Td= JtKe mu rºtvwhthe rNJse rJl;e fUhlu ˜du->>114
(F)>>
nu hDwfwU˜ fuU ôJtbe! mwk=h nt:tü bü ¶uíX "lwM ytih mwk=h ctK "thK rfUY ýY
ytv buhe hGt fUersY> ytv bntbtun Áve buD mbþ fuU (W\ztlu fuU) r˜Y Œaãz
vJl nî, mkNg Áve Jl fuU (Côb fUhlu fuU) r˜Y yrÉl nî ytih =uJ;tytü fUtu
ytlk= =ulu Jt˜u nî>>1>>
ytv rldwoK, mdwK, r=Ôg dwKtü fuU "tb ytih vhb mwk=h nî> C{b Áve yk"fUth fuU
(ltN fuU) r˜Y Œc˜ Œ;tve mqgo nî> fUtb, f{Utu" ytih b= Áve ntr:gtü fuU (J"
fuU) r˜Y rmkn fuU mbtl ytv Rm muJfU fuU bl Áve Jl bü rlhk;h rlJtm
fUersY>>2>>
rcMg bltuh: vwks fkUs cl> Œc˜ ;wMth W=th vth bl>>
CJ ctrhr" bk=h vhbk =h> cthg ;thg mkm]r; =wô;h>>3>>
rJMg fUtbltytü fuU mbqn Áve fUb˜Jl fuU (ltN fuU) r˜Y ytv Œc˜ vt˜t nî,
ytv W=th ytih bl mu vhu nî> CJmtdh (fUtu b:lu) fuU r˜Y ytv bk=hta˜
vJo; nî> ytv nbthu vhb Cg fUtu =qh fUersY ytih nbü =wô;h mkmth mtdh mu
am_MoaV _mZg
vth fUersY>>3>>
sc rNJse rJl;e fUhfuU a˜u dY, ;c rJCeMKse ŒCw fuU vtm ytY ytih ahKtü
bü rmh lJtfUh fUtub˜ JtKe mu ctu˜u- nu Ntdø "lwM fuU "thK fUhlu Jt˜u ŒCtu!
buhe rJl;e mwrlY->>1>>
ytvlu fwU˜ ytih mult mrn; htJK fUt J" rfUgt, rºtCwJl bü yvlt vrJºt gN
ViU˜tgt ytih bwS =el, vtve, cwrõnel ytih str;nel vh cý; ŒfUth mu f]Uvt
fUe>>2>>
am_MoaV _mZg
yc nu ŒCw! Rm =tm fuU Dh fUtu vrJºt fUersY ytih Jntâ a˜fUh ôltl fUersY,
rsmmu gwõ fUe :fUtJx =qh ntu stY> nu f]Uvt˜w! Fstlt, bn˜ ytih mövrút fUt
rlheGK fUh Œmàl;tvqJofU Jtlhtü fUtu =ersY>>3>>
nu lt:! bwSu mc ŒfUth mu yvlt ˜ersY ytih rVUh nu ŒCtu! bwSu mt: ˜ufUh
ygtuÆgtvwhe fUtu v"trhY> rJCeMKse fuU fUtub˜ Jal mwl;u ne =el=gt˜w ŒCw fuU
=tultü rJNt˜ luºttü bü (Œubt¶wytü fUt) s˜ Ch ytgt>>4>>
(¶e htbse lu fUnt-) nu CtRo! mwltu, ;wöntht Fstlt ytih Dh mc buht ne ni,
gn ma ct; ni> vh Ch; fUe =Nt gt= fUhfuU bwSu YfU-YfU v˜ fUÖv fuU mbtl
ce; hnt ni>>116 (fU)>>
;vôJe fuU JuM bü f]UN (=wc˜u) Nheh mu rlhk;h buht ltb sv fUh hnu nî> nu
mFt! Jne Wvtg fUhtu rsmmu bî sÖ=e mu sÖ=e Wànü =uF mfqâU> bî ;wbmu
rlntuht (ylwhtu") fUh;t þâ>>116 (F)>>
gr= yJr" ce; stlu vh st;t þâ ;tu CtRo fUtu se;t l vtQâdt> Atuxu CtRo
Ch;se fUe Œer; fUt ôbhK fUhfuU ŒCw fUt Nheh cth-cth vw˜rfU; ntu hnt
ni>>166 (d)>>
(¶e htbse lu rVUh fUnt-) nu rJCeMK! ;wb fUÖvCh htßg fUhlt, bl bü buht
rlhk;h ôbhK fUh;u hnlt> rVUh ;wb buhu Wm "tb fUtu vt stytudu, sntâ mc mk;
st;u nî>>116 (D)>>
ativtRo- mwl; rcCeMl cal htb fuU> nhrM dnu v= f]Uvt"tb fuU>>
ctlh Ct˜w mfU˜ nhMtlu> drn ŒCw v= dwl rcb˜ cFtlu>>1>>
¶e htbakŠse fuU Jal mwl;u ne rJCeMKse lu nrMo; ntufUh f]Uvt fuU "tb ¶e
htbse fuU ahK vfU\z r˜Y> mCe Jtlh-Ct˜q nrMo; ntu dY ytih ŒCw fuU ahK
vfU\zfUh WlfuU rlbo˜ dwKtü fUt cFtl fUhlu ˜du>>1>>
rVUh rJCeMKse bn˜ fUtu dY ytih Wàntülu brKgtü fuU mbqntü (hÀltü) mu ytih
Jôºttü mu rJbtl fUtu Ch r˜gt> rVUh Wm vwívfU rJbtl fUtu ˜tfUh ŒCw fuU mtblu
hFt> ;c f]Uvtmtdh ¶e htbse lu nâmfUh fUnt->>2>>
nu mFt rJCeMK! mwltu, rJbtl vh a\ZfUh, ytfUtN bü stfUh Jôºttü ytih dnltü
fUtu chmt =tu> ;c (ytÒtt mwl;u) ne rJCeMKse lu ytfUtN bü stfUh mc
brKgtüU ytih Jôºttü fUtu chmt r=gt>>3>>
am_MoaV _mZg
stuR stuR bl CtJR mtuR ˜uné> brl bwF bur˜ ztrh fUrv =uné>>
nâmu htbw ¶e ylws mbu;t> vhb fUti;wfUe f]Uvt rlfuU;t>>4>>
rsmfuU bl fUtu stu yåAt ˜d;t ni, Jn Jne ˜u ˜u;t ni> brKgtü fUtu bwân bü ˜ufUh
Jtlh rVUh Wànü Ftlu fUe aes l mbSfUh Wd˜ =u;u nî> gn ;btNt =uFfUh
vhb rJltu=e ytih f]Uvt fuU "tb ¶e htbse, me;tse ytih ˜ÌbKse mrn; nâmlu
˜du>>4>>
rslfUtu bwrl Ægtl bü Ce lné vt;u, rsànü Ju= lur;-lur; fUn;u nî, Ju ne f]Uvt fuU
mbwŠ ¶e htbse Jtlhtü fuU mt: ylufUtü ŒfUth fuU rJltu= fUh hnu nî>>117 (fU)>>
(rNJse fUn;u nî-) nu Wbt! ylufUtü ŒfUth fuU gtud, sv, =tl, ;v, gÒt, J{; ytih
rlgb fUhlu vh Ce ¶e htbakŠse Jime f]Uvt lné fUh;u sime ylàg Œub ntulu vh
fUh;u nî>>117 (F)>>
ativtRo- Ct˜w fUrvàn vx CqMl vtY> vrnrh vrnrh hDwvr; vrnk ytY>>
ltlt rslm =urF mc fUemt> vwrl vwrl nâm; fUtum˜t"emt>>1>>
rls rls d]n yc ;wön mc stþ> mwrbhunw bturn zhvý srl fUtþ>>
mwl; cal ŒubtfwU˜ ctlh> sturh vtrl ctu˜u mc mt=h>>3>>
yc ;wb mc yvlu-yvlu Dh stytu> buht ôbhK fUh;u hnlt ytih rfUme mu zhlt
lné> gu Jal mwl;u ne mc Jtlh Œub bü rJ£˜ ntufUh nt: stu\zfUh yt=hvqJofU
ctu˜u->>3>>
ŒCw stuR fUný ;wönrn mc mtunt> nbhü ntu; cal mwrl btunt>>
=el strl fUrv rfUY mlt:t> ;wön ºti˜tufU Rom hDwlt:t>>4>>
ŒCtu! ytv stu fwUA fUe fUnü, ytvfUtu mc mtun;t ni> vh ytvfuU Jal mwlfUh
nbfUtu btun ntu;t ni> nu hDwlt:se! ytv ;eltü ˜tufUtü fuU RoëJh nî> nb Jtlhtü fUtu
=el stlfUh ne ytvlu mlt: (f]U;t:o) rfUgt ni>>4>>
mwrl ŒCw cal ˜ts nb bhné> bmfU fUþâ Fdvr; rn; fUhné>>
=urF htb h¥F ctlh heAt> Œub bdl lrnk d]n fiU RoAt>>5>>
ŒCw fuU (Yumu) Jal mwlfUh nb ˜ts fuU bthu bhu st hnu nî> fUné båAh Ce dh¥\z
fUt rn; fUh mfU;u nî? ¶e htbse fUt h¥F =uFfUh heA-Jtlh Œub bü bÉl ntu
dY> WlfUe Dh stlu fUe RåAt lné ni>>5>>
am_MoaV _mZg
vhà;w ŒCw fUe ŒuhKt (ytÒtt) mu mc Jtlh-Ct˜q ¶e htbse fuU Áv fUtu †=g bü
hFfUh ytih ylufUtü ŒfUth mu rJl;e fUhfuU nMo ytih rJMt= mrn; Dh fUtu
a˜u>>118 (fU)>>
Ju fwUA fUn lné mfU;u, ŒubJN luºttü bü s˜ Ch-ChfUh, luºttü fUt v˜fU bthlt
Atu\zfUh (xfUxfUe ˜dtY) möbwF ntufUh ¶e htbse fUe ytuh =uF hnu nî>>118
(d)>>
rJbtl fuU a˜;u mbg c\zt Ntuh ntu hnt ni> mc fUtuRo ¶e hDwJeh fUe sg fUn
hnu nkî> rJbtl buk YfU yÀgk; Qâat bltunh rmkntml ni> Wm vh me;tse mrn;
vÀle mrn; ¶e htbse Yumu mwNturC; ntu hnu nî btltu mwbuh¥ fuU rNFh vh rcs˜e
mrn; ëgtb buD ntu> mwk=h rJbtl c\ze NeD{;t mu a˜t> =uJ;t nrMo; ýY ytih
Wàntülu VqU˜tü fUe JMto fUe>>3>>
yÀgk; mwF =ulu Jt˜e ;el ŒfUth fUe (Ne;˜, bk=, mwdkr";) Jtgw a˜lu ˜de>
am_MoaV _mZg
mbwŠ, ;t˜tc ytih lr=gtü fUt s˜ rlbo˜ ntu dgt> athtü ytuh mwk=h NfwUl ntulu
˜du> mcfuU bl Œmàl nî, ytfUtN ytih r=NtYâ rlbo˜ nî>>4>>
¶e hDwJehse lu fUnt- nu me;u! hKCqrb =uFtu> ˜ÌbK lu gntâ RkŠ fUtu se;lu
Jt˜u buDlt= fUtu btht :t> nlwbtlT ytih ykd= fuU bthu ýY gu Cthe-Cthe rlNtah
hKCqrb bü v\zu nî>>5>>
=uJ;tytü ytih bwrlgtü fUtu =w&F =ulu Jt˜u fwkUCfUKo ytih htJK =tultü CtRo gntâ bthu
dY>>6>>
bîlu gntâ vw˜ ctâ"t (câ"Jtgt) ytih mwF"tb ¶e rNJse fUe ô:tvlt fUe>
ativtRo- ;wh; rcbtl ;ntâ ar˜ ytJt> =kzfU cl snâ vhb mwntJt>>
fwkUCstr= bwrlltgfU ltlt> dY htbw mc füU yô:tlt>>1>>
rJbtl NeD{ne Jntâ a˜t ytgt, sntâ vhb mwk=h =ãzfUJl :t ytih ydôÀg
am_MoaV _mZg
rVUh ¶e htbse lu stlfUese fUtu fUr˜gwd fuU vtvtü fUt nhK fUhlu Jt˜e mwntJle
gbwltse fuU =Nol fUhtY> rVUh vrJºt dkdtse fuU =Nol rfUY> ¶e htbse lu fUnt-
nu me;u! Rànu ŒKtb fUhtu>>3>>
rVUh ;e:ohts Œgtd fUtu =uFtu, rsmfuU =Nol mu ne fUhtu\ztü sàbtü fuU vtv Ctd
st;u nî> rVUh vhb vrJºt rºtJuKese fuU =Nol fUhtu, stu NtufUtü fUtu nhlu Jt˜e ytih
¶e nrh fuU vhb "tb (výâalu) fuU r˜Y me\Ze fuU mbtl ni> rVUh yÀgk; vrJºt
ygtuÆgtvwhe fuU =Nol fUhtu, stu ;eltü ŒfUth fuU ;tvtü ytih CJ (ytJtdbl Áve)
htud fUt ltN fUhlu Jt˜e ni>>4-5>>
gtü fUnfUh f]Uvt˜w ¶e htbse lu me;tse mrn; yJ"vwhe fUtu ŒKtb rfUgt> ms˜
luºt ytih vw˜rfU; Nheh ntufUh ¶e htbse cth-cth nrMo; ntu hnu nî>>120 (fU)>>
rVUh rºtJuKe bü ytfUh ŒCw lu nrMo; ntufUh ôltl rfUgt ytih Jtlhtü mrn; c{tÑKtü
fUtu ylufUtü ŒfUth fuU =tl r=Y>>120 (F)>>
;=là;h ŒCw lu nlwbtlTse fUtu mbStfUh fUnt- ;wb c{Ñathe fUt Áv "hfUh
yJ"vwhe fUtu stytu> Ch; fUtu nbthe fwUN˜ mwltlt ytih WlfUt mbtath ˜ufUh
a˜u ytlt>>1>>
vJlvwºt nlwbtlTse ;whk; ne a˜ r=Y> ;c ŒCw ChÅtsse fuU vtm dY> bwrl lu
(R³ cwrõ mu) WlfUe ylufUtü ŒfUth mu vqst fUe ytih ô;wr; fUe ytih rVUh (˜e˜t
fUe =]ríx mu) ytNeJto= r=gt>>2>>
bwrl v= ckr= swd˜ fUh stuhe> ar\Z rcbtl ŒCw a˜u cntuhe>>
Rntâ rlMt= mwlt ŒCw ytY> ltJ ltJ fUnâ ˜tud ctu˜tY>>3>>
=tultü nt: stu\zfUh ;:t bwrl fuU ahKtü fUe Jk=lt fUhfuU ŒCw rJbtl vh a\ZfUh
rVUh (ytdu) a˜u> gntâ sc rlMt=hts lu mwlt rfU ŒCw yt dY, ;c Wmlu IltJ
fUntâ ni? ltJ fUntâ ni?O vwfUth;u ýY ˜tudtü fUtu cw˜tgt>>3>>
R;lu bü ne rJbtl dkdtse fUtu ˜tâDfUh (Rm vth) yt dgt ytih ŒCw fUe ytÒtt
vtfUh Jn rfUlthu vh W;ht> ;c me;tse cý; ŒfUth mu dkdtse fUe vqst fUhfuU
rVUh WlfuU ahKtü vh rdhé>>4>>
am_MoaV _mZg
mc ŒfUth mu lea Wm rlMt= fUtu CdJtlT lu Ch;se fUe Ctâr; †=g mu ˜dt
am_MoaV _mZg
r˜gt> ;w˜me=tmse fUn;u nî- Rm bk=cwrõ lu (bîlu) btunJN Wm ŒCw fUtu Cw˜t
r=gt> htJK fuU Nºtw fUt gn vrJºt fUhlu Jt˜t arhºt m=t ne ¶e htbse fuU
ahKtü bü Œer; WÀvàl fUhlu Jt˜t ni> gn fUtbtr= rJfUthtü fUtu nhlu Jt˜t ytih
(CdJtlT fuU ôJÁv fUt) rJNuM Òttl WÀvàl fUhlu Jt˜t ni> =uJ;t, rmõ ytih
bwrl ytlkr=; ntufUh Rmu dt;u nî>>2>>
stu mwstl ˜tud ¶e hDwJeh fUe mbh rJsg mkck"e ˜e˜t fUtu mwl;u nî, WlfUtu
CdJtlT rlÀg rJsg, rJJufU ytih rJCqr; (YuëJgo) =u;u nî>>>121 (fU)>>
yhu bl! rJath fUhfuU =uF! gn fUr˜fUt˜ vtvtü fUt Dh ni> Rmbü ¶e hDwlt:se
fuU ltb fUtu Atu\zfUh (vtuvtü mu calu fuU r˜Y) =qmht fUtuRo yt"th lné ni>>121
(F)>>
fUr˜gwd fuU mbô; vtvtü fUt ltN fUhlu Jt˜u ¶e htbarh; btlm fUt gn AXt
mtuvtl mbtË; ýyt>
(˜kfUtfUtãz mbtË;)
am_MoaV _mZg