{Somos lainoamericanos? {Qué implica sta? Como sucede con arodion de
Nai aconcenca de pertenece una entdad regional eun mayor se
onze) ze econsnyes trav del conocinenta de histori dea cla,
Getpensamienca del arte Para ea ete lb rind no 00 un elt de los
proceso lanoamarcans sino tambdn una tellenon sobre lox memos en
forma sna para na pede aida de conju pero no tan breve Como pare
dlls cantendosy que se wansforme en una mera conics Elst sive
‘oto material de const yatapa con su lectrs Epes un vocabularo|
‘sccesble evedie a lector en los debates hstoigrcos de Amie Latina
‘finde que no se convert en ura sumatoria de nombres hechos le istra
{cada pas serelat on acon a problemstiascomunes dela eon que se
"hustran Zn ejemplos entre otal oreanzaciones nacional ene ile We
{ependencia con Gran Bretana o co lo Estados Unidos Estados
‘igrqucos os citaduaspatrlarales ls revotciones mexicana ycudnalos
populimos as oxpnza ones quelle atoamerianas ae ltadurs deo
foctinn dela segura nacional ls nuevos movimlenos campesinos ys
Sernoeracs actus.
JIM
risa Gallego, Teresa Eggers-Brass, Fernanda Gi
Hit TORIA LATINOAMERIC
1700 - 2005
SOCIEDADES, CULTURAS, PROCESO:
i POLITICOS Y ECONOMICOS
SIGTOMIALATINOAMEAIUAWA 1100-2005 _parten Galley Tereat Eveers-Rren; Forman weneBien ros ra
Di ep Bg :
cpanel:
Tie
‘En tre she ral wnt
Negeri ee
iets | ai rho he
indice
[Bind Cola! nwa
Lian "Aman”
‘otc enlsigo X nce
ohms y nese
‘Baty senor
Comeerie elsconaetnen Ameen
ema no pany ss else cS
Taser nie
La esnin econ Adin Nove
Cantino Bip y Pag
Bll dele hoes
“jltsnntige ype vii pores
Traore pata Porta y esteem Artie
UUemids et cmplgnd ear de tn Ln
ayaa
DDOCUMENTOSY LECTURAS
eeeGeueeeeuuaREe
aearsane
aaeeswe cctetatane
‘ct ni em nee Ain
ninependan nr don
Leer nege er -
spies nese
Paes tense apse
Een
Eppes oats
‘gry nbc en en Orta
[Eprojec de Arg Lge dels Pos tes
nseundh tp elu por dependence TH)
tneanpat en Ce
Latent
dependence basta
arenas amo died lil
SGaRBGnZeseyaaBZINI SER RARESARDABS
ln de un anor de Ble el orgs de ann 10,
{on Cone Auti yr pa nor
in ps anime Un
Lager dr pe ales nev uasty
Tagua ane od Peat
ace anc erotn pep tear
‘anaes ne
OCONEE TOSYLECTURAScpt tae id ti
{esac oan Ai inact sntonio
‘Aeon nee ble a Fort
‘hea olagaeen Ams Ltn
sad algae en Chie
Laconia dls arc,
Bien olpheguberanPnt
Se apie
Berto cent cpio "i
Eipatiems campos
ersten nig
{eg dl insole
‘seme el enn prs
Begin gern omnia
Spiess
Estar zat
gunn cea a
ndtv noptiea
Leese avi Mens
Ueltesara mera parte de leRevica
DOCUMENTOS LECHURas
opal Centum yt a opine prt
Ledonas at der
Hunt de anand ™
{deo cel Ca
i pineetinystine oe Man
ction nbn dn aetna eeLastlonecon cae ents pice
Coneptory caters dele poplar
bina gobo de Csese
snl Lae gerne de Yergae
‘Golpe de aad de 380-pnes prsdc Vrg.
Teagan predenc Varg.
FB pipe cover Yarg
eutacor cline psi: dele ands na”
pope de Perino del pe nace de 183
{iain Gi pinta duns mr ya
Trenpott de hoe Va Hadas Ned
at 9085)
[dds pation Adie ate
Shan cone ae tana por nsec
Epona pion gore
er cmocs on Nagy 9450)
BRRBRS ERE
3
Tennant en Slade bl itd 88) 28
ele Lidl 190398) ot
pin Dominion hijo ant 2
adn eo as
[Regime de agave ns (S377) 20
Danser sapoye dele Sado Unies. 2
Pease pelngaa dts nonrana
rer panera de soi pin 290
Gan del Car 23585) Fa
Tina geo de Seomner =
‘pnt 9 epee Storer * 2
{eecrnmitona Dead =
DOCUMENTOSYLECTURAS sa
2: eo Amica entteppenye ae
Suan I popu y i Gas Fes 095 1980) 2
impact fe Sgunds Cra Manda en Aer aie oo
scan donde ee aa
{gua dav eupnetence =
Lecconoisnnoomercanar ena dca 95189 3parte ncaa Sl acta
eet aie
bogie rence
‘Alianza para el Pogrs yl xp de Cab de a OA
Duarte chor Vita
‘ae ys “png a"
Coptele22 tart eileen Adin ain
tern olden
{a ecng ce ibern
{strrsemac degen
(sistas
‘Aegntiny Unga lo
{ser pce
a8 BE
Seeeteegs
see
"naan elena det ena Wear Arado
‘engusLarettucinnandinite
{eects dea Seguod Nico
[lp del ges nga Bact Cie 973198)Capo 4a precede dentin 90205) ’
{torn edema om) o
toe Vidya nes en Ameer aint
{a bigue de weed stein cts for
leew dla aa cia
AINAFAoTICAN
‘Amie Late cote dee iti
‘aes Unda emer pare
Covina ade anne
{setae fete de Chives
1 pain ener de ha
‘Asis lite ya ete
{sas ow els coma S20
DOCUNENTOSYLECTURAS.
ssromnidner apne Chapa
era eig
‘clones ened pri omutiadesrgaie‘voruna canta la muerte y alimento indispensable pars la vida Por e30, quien
‘iy guads a menoda, gi edn ay an ne ase mesos
Sstcmant Mas near ur ane ma APS
stele yen un fatto cre, eo bch een cbc Se
{ue fasmer Go a dead intvomerena gue Wo th en
‘Stugads ents mayars cela pincn Vivid evan cntene ene
Ss ans eth Prd comin y pdms conte
‘da Estado, mesa nats pstclresvinclsdon con lt de os
"pots, que los dea acces hemana ete sie pes
‘iar mists come eps la
Bing dcaes ce) y 178 ein eas cambio y deta
exmcin sc, er pata je operas dor des ak
lnrverctones sapuday abetar atone outtonae yp
{an do an nolan gu, como fs en Cages es
{sug osnieregta pan con il porn usar ar une
‘leiden yaclo unis ntnosmescneena nena ete Rest
iota del ectemint eon la gue cone ndronicnyeo pe
sae ern rs ma chyna
‘ating, go busca eet sa labalasl con una tein one
Nope ev onion ier en:
Teton apelin de esnips oe shor ete
Pec repens
scbte fo min sung pda ein te ute Topone
‘os we peed de hotel conde ye pnt Oe aos
{Gor temdlios que pernton dnea loe,iegominiede Be
gecesi irae en te pen pete ee
‘hoa laa En canta a este tema, ctomamon concepts eeu: que hase
ns Una lo menos on Atgantaa hes nd dspagne fel
repaid me dacpng io
‘tnd ih kon ete nto soe leon
Sete denabiey enn acto propa ee
astm Stain copes do's Kata itnewnetana, descent
‘aproducia de decumereny tenes estore she as problems
Tis etoras
coypiitivesn
Capitulo 1
EI mundo colonial iberoamericanoestes del nombre
Por qu Latioaméic”?
"Lconjnto de nacines que se loclizanal sur de los Estados Unidos
“de Notteamasicacnsttayen una elisa clral son ans po cre
laste con la América anlosjona a congulstada y poblada deve el =
loXVI pot os glser
Denominadas habitants bse cnespt de pnaamrs, fr
snr eLainoomdis, tesla poblematco conser come parte de
itn unidad homogénes cuando logue predomina esl divestdads de
‘echo lvida independiente no oalets una concen tra ae
‘elacioneseconsmeaverve Lu rueras naiones Pot leentatio, duran
feclaigo XD onntarn mas anno economia acs aries ts
Pol hacia Gran Bretaha en los cons de Argentina yd Bras mlentrs¢
‘que Centteametiay Mexico prfundlanonsus elacones emercialesy
{tacit es con lor stad Unidos
“Argentina Uru, Pragasy Bolivia, Che, Pees, Ecuador, Meco,
‘cubs, Venerunts, Colom, Niesagua, Panam Cota Rica tos Pal
‘ses cttoamericnos son subproducts dela congula espaol, cn as
“iferencies que a cada teritero les apottaron sus poblacionea origins‘epee, qu une Aisin det Nose con Ani Cental yl de Params,
(quccomacta America Censalcon Amica del St), todo fo pat al st
Ae cat timo consttuyenSufandra Peso ess vision capris de-
‘eumina que Mexico etn plsnorcamereao Gsloen ua pequat per
tion es cenroamerlearo)y deaconoce su Into clus hrtaicos
ontasnacone detour
"Encuario alas atactertias nics de la poblacion american, el.
antropslogobralese Darcy Rabo etalace distin catenin tos
bis tstmonts, opto mea yo uc Hse El pre
{solo constituyen iar naclones cus polacion mayor es deen:
‘inte dela cvlealones onginrt que sutieronal pact scon-
{gles Enel segundo los poadorer on su mayors son loess de
‘imposcén de exonomiay de plantain dieren Sela poolcn og
almente conguistnday clo congustadote pos pretecley ele
{Dj de aiteanon, europe indoueresnosy sister Pinan lo
Pucblosarplanad son agus qe etn el ayo eal
{aio de Sopay leven una fue herencin cual cups
‘Sinembaigo,denttodelarsocedades atnoamericanss yao trate de
pueblo metro anplantda exten numerossecoaanidades iia:
fa, ambigh enon pueblos tainty tepontaoshay mace de
jucblo mute pr empl ena Aged el gaucho cs descendent
‘esti dectilles, nde y tambien de poe
Sitomamos en cueraladveadadde poco indlgenas quehabitan
gusisocontene descends dso deo prneosaants
ests eras, fosnsmos pate Se noms fate cre fe propues
{oporeldigente peruano Vitor Rad iaya deta Tone quevinclcon
plo et anon cna conv rent n tata
lamisma ic, concepio de Afoarcaboaea econoce a pore
tate iniuenca tian como uno dels cmsponents fundamen ds
tos pueblos tatinoamercans En geserase sain clo tpt sna
sisi ena danza oeneigioneaimictas Peon teaidad arcu
Iegado mucho mis ampli y pace etulodo
‘Desde Europa, el vestigate ance Alia Rous denomina ests
tins come “tema Oxegen con a mama nada que designs Ex
temo Orlnie” ls evaacone del Ete atic
‘Mili de as eifeenis en odor os case e1econoce ua ident
‘ad comin Gail Mette cltural oop ahs, oman) aloe pes
ue scenucia dele Endrin ye abndane ir
‘tag nla ls earciertios deus acne gue neg amos Amt
‘ea ates Elin “tase rebete as legen ue dois nto
‘iomas delos pases conglstadorestpatny Poop itn eee
{amblén elatinoel fans que senabinen aoa de Canad que eb.
‘mente no pertenee a Ames tating) Sin embargo, le dengeinarin
Aric atin os cusstionaa por quienes onsdotan gue ie dlapaida-
‘So ene ios pases que le nein patecen set ms tlevaroe ue as
‘arctic que los une
ros de pertenencia a una nacién ya partit de la voluntad cancreta de
‘obustne a insttucanes qu csaen fo msmosueede na
‘aes de Ametes atin come ein sic Lascaractersn er
tind ctrl de lospacblosquelninegran avalsn ents iad gue la di
"enc fate Tess” Ect d ara que somos mombtorde Ase
"ea Latina yno un apendice de Bropa ode Estados Unidos supane ana
toma de conclencia dels probiersteasy de un destino en comin
Loss" y "Amica"
‘es pueblos erigiraias del continent no se concen 3a aemoe
somo asa unidod cults, errno pola. No ran “inion ean
‘tecamstecayHunclecas olnees flear ann, mayan ca bee
Spmatas yamanas srsuseoy chibenayincse apache goatee
hen omaguacs, obs, matacos; lenis de diooas, mes de pucbls,
‘lle de personae Seconvinicion en indior por un erst de Cri
bl Colonguienen16%2creyShabe legato afar Indian” Fue amiada
alos tts tos entopeos conguistagres, aque Tos unis Los pucbles
“sonidos Hans sr le pars dae valor ert pata Waa,
porsesiaerlsiquerss
Ty mirda dora Europa en expanién considers gue eter pusoe
sstibanenestadios decison inferior yesta econ, oben
‘mente legitima Ta conqulsta Los impeies colonists se consauyeren
fore la stina de Caco, Tia Tenoctlan, sobre la egacon de
Aivrsdad de calor yde lengua rainy sored genociio Dede
EEcopaompasoron an nombre aicontinene"Amsecea” Elnombress|
dete a Amdrco Vespucto: mentes que los eyesespanles pel ilan
unter en secet los Vines de exporaion alo que cela eas
Inds” (ene continente asia) ertoo Se como por a dese
‘Sones de Vespucio Tate cosmopiaioynaveganie alan sediocuenia
ins que os eaptole de quer sehabaliegado “slings” sino ate
‘Strats deuncontinene diferentes os tery conocos po Tor eto:
ese En une de sus carts (pllleada en 1802 lo bates emo Nucto
‘Mant, se cori en primero ensefalela como ua titre deseo
‘idointerpues entre one de Europa yes de hea del olado del
‘tino tn 1507 @ geerar yeatgiatolaman Matin Walter,
‘ensllbr inti el Cooma, publicel pine plansrio eve
(Gor inclaye el macro continent lamindolo “Amis” en homens26 Fated ataamancns 7002005)
‘Verpucio De ah recog esa destgnacin el amesocadgrafo flamenco
Gerd Mereatorensu napa dl mundo ediadoen 158 tele tas
temas In gue tambcn denomuna “Amelia” En la misna pees, los
‘tiopeos tambien nr design como “Indias Occidental” en ops
Sav ls “ladon Ortntale” stad en Asa
América onal igo Kli la steal coon
CComencatemos eta Nstota de Amica Latina alizand algunos
speclos de lt domain clonal espefls 9 prtuguens) y emo el
proces deemancpscitn poliea de a ali abi6 pao sun neocolo-
also fguamenteepredador, baja hegemoniabrncs, prime, y
Aelos Estados Unidos, misao
{Cueston de amada *heenca colon)” prope importantes
khan haters en Arden Yn dude fen deus ote Se
lor “modos de rodecion In que desprt an capa ites ene os
‘svestigadores
TFundamenalmenese postulaon dos teslscontepucsta: pos un ldo
laguoatimabs que cr a coloniectnlfulona ass Armes a
tess opus que postulate un aptatir tomnan, deadeel moment de
Tnconguisa Eeoe debates futon muy uctfrs pete muchas veces ue
lzavoneequemas elabotodos po os cuzopeos para epics 5 propio
‘fsa strc, in tener en cunt is eepetidad latnoamereaa
Ishistoris de lor povlor nasi an coming predeterminado po No:
deloocedsntat
‘Rugeevo Romano historlador da Excel dbs Annales sotene ue
el feudalismo expatel se ansplania 3 Amica De modo gues et
‘nlenda vcd detetas sls conquers) ye tout naigena 0
|Sfoumadepretacin de nabs fron seine ata, netlones de
ander foul gusconformaton elseorio atl amevicano” La econo
Inia colonial se caacter26 admis po eu aspect natural yo mooetrin.
‘Slo reulaban iss smadat "moneda dela Het, epresenta pote
odio ms mpataecewa rain op ecm, mt
peruano juan Carlos Mardtegul ye argentino Rollo Pugs
lembitn delendern tenis el teudalamo Sepunestorsutoceningne
{elas egies colonial aenroporSal mode de produce apts
pot fomenos en os sigs XVIy AVI La expoiacdn colonial no pede
[Ssuipaarse Ta ewpotactn captalista Nas bla, a stein colonia
‘eloras estructura tadconale como a hacienda ole plantas om at
Inbal forado de indiosy arene
‘hia decada de 96, economist Andsé Gander Frank soso a
idea de que capitals se nplants deel cong, deci gue
‘da stave donindporanaecono demersso yap
fetadesdesworgenesealnises Gunde Hanky, con enfoue ni
I neue Walltlnsuponen que lnexpnson europentor ples
tnntcopait puts el gone romeenqurseossye ak
Qroalasmandety wn meseaomial Demoso gwen poweran
tu distinc re capi caplsmo a anpoes a pore’ Se
‘ohunenlsdeapiuicone‘csfem cs nador produc,
TencnoLacauencanbio fa Genscad cre hime arpestorel hdc
tex preted eres dni pon ora Aes
{ning no fee ncompatecon a onrin pure meted mane
‘hogs he itstbeade por nega dee ime Amine ope
times unsleamicnto de aeons ees stecteampesnso
indigea coe tnen oxen bop Oneal eo niatada re
{Sadltacin’osgunda serine}
‘ttn utc cone abioConalesCasnoray Co Flamin Cat
doco fon Unmaots neon ie nespeccin de ade depradue
‘SEecolm Sites nespnan dees epacion lon aioe.
“edansenloceonomla mencnse pads iio ew seigen
{motile glen de fous em Etrop yea nea
trpmolnmevenll ep en aren cage del meso dle
hb Intansioal en sigries capitis Mae hen seeps ed
‘Spl wren que se ence ee lilo XV sia Revlon
inoaua quel agen ah pes clonal americana foncones
{Spetieat ops y Aina scone, or enon de 00 Bt
STiveppio deh pligecsonal egy is pnts impulses
‘Sina deslvos Siecmbong psd Gel eal comercial”
{Peteaacondemercancareeisan para aba Scape
poco pdemoteeinorasconomias"iads"ynaunles” EL
serie ape Cale Semper Acura etic een lgnas
Tesonestegdaconfosmasewnnerca intr clonal der et
‘Ri ineeior comers dodo amevanos yuna eonot
Peis Folens inn Pen ens
{am polo dents gue mpl un conan desconomiaepona
ictoucabstctan is nandasdelsstny slag e ote stata
ISpsode} Ceo: que cont con 100 Fabtanten
importa cnr cna el cnt stops) dasinéa is pene
cin Siders fe vac de pales organ yas ay
suds uctunymopuchs va), sus maton de xo as
Scinepandn cutee) tatmanetscngue ron pretadon bord
rds Eau uum dn ones gr poraecente me
$ luego por slespoemondastaPademos albmst que el echo de a “dominueén colonia” dfinis
sana selacon aati de dependenca,yaque consti oe
‘decuvoscomplementanes, destinados& suminisrt 3 Europa netales
preciososy produce topes Demadoqusesnecesto no perder de
‘sta eta peopetvn glatl e! nexo profunda Gulordinedoy depene
“lente ue existe ene ar ecanemian metepoltanas ls alles,
anederr gue foman ancanjento un losses eonmico
"Nocabesddade gus elmandos pts detigo XVI par6 set ible
sig dl certo dominante europea Loseopeos no slaerepartencalo-
‘iasen Ami sno que descabren eras vis halal Asay cOMen-
San asetaoe en ne onan del Alsen negra
leap comercial cumpléunsol fundamental en Jsespciseao-
isles ta apuopiacin del ekeedent se ealaaba anv de ane wit
[avi eal oe ngresoe dels Coron espaol) jl del monopall co-
suid Pesese capital meant este gad iatintas era eo.
IMonesonade ian case dette despbiemient, que fur dsc y pata
(Muchos espace solo sic la erates e mano de cbrs en sus pose
Pprantctcutso del siglo XV eines de eclavos se quintpics
prinupalnenieenscapuesia lsteinsetadaleltivo de a cata de
Ey elgugearuceroca Gnbsdo Jama y Hal etna el erecien
foylneutlidades del aio negro
‘lao, los eselavos sonitayern i setcaeis mis importante
ques enlaen in cele ase nile de on rom evades
dances gue tf urate Se sie milonoe de scans ecaviaadoy,
‘conta Iosque moran en ata Por fala dedecumestcin, er ie
‘Serine esclfiasenci, por venta delombtes fue mast. ye
elcome legate contraband os exlaves que patron de
“Rc emis bores negeve las duro condiciones de In taesia de
Anco yin venoms de Caine ontiajen tora
Mu Gpocioncomercat que iotodyjo st Alin negra en el merc
Beane impacto obve bsscieaesstianes fe dvatador In
case cacavorpromonidlosconfcas interne Is guest fa