Está en la página 1de 50
1102 iquiojod - plofog. ‘VS SINSL TYRNOLIGa upioypa p122a, NODVIONIS V1 ad vaandd VT ootmp ofoqgorsa euojeomeg ap peprsNTEN | ap esso0ug 04>a70c 3p BLU 20803 ‘oMNOGY GLVAVS ZONA SINT PELIGRO iy FOTOCOPIA MATA EL LIBRO ANTES QUE EL LIBRO CIENTiFICO MUERA faa eis, ue poe 2 © Luis Maroz Sabate, 2011 © Eeoral Temis S.A. 201 Calle 17 No. 680-46; Bogoté, D.C. ‘wwditrislemis.com Hecho ol depésio que exige la ey Itmpreso en Eeitorial Noms. §. A. (Carers 59B, nim. 17-85, Bogor, D.C ISBN 978.958-35-0829.5 2512 201100026100 Esa ediciGn y sus caractersticas gréficas son propiedad de Editorial Temis S. A. INDICE GENERAL Cartrnot EL THEMA PROBANDI me Concepto de simulacign 1 Distincidn con otras figur 5 A) La reserva mental. 2 5 B) El negocio fiducieio 7 ©) Bl fraude de acreedores 9 D)Elfraude ata ley u E) La falsedad.. is ) Los vicios de fa voluna 15 ‘ipotogta dela simalacion x 15 A) La simalacién de insolvencia 7 B) Liberaidades encubiertas » C) Préstamos usurarios .... os - sess 20 1) SimulaciGn de endoso cambiar. at 23 ) Lalett de favor... 25 F) Simulacin de arendamicaio en 26 ién de sociedades a fiduciarios 2» wlaciones 30 Cavtroto IL SOCIOLOGIA DE La SIMULACION 1. La conducta simuladors «... 33 2. La lucha contra la simulacisn 39 sie ste SOE #08 zoe oe. 86¢ L687. 267 tse, E82, ae sue ue 99%. 092. ose. oy x sevoine 9p 201puy eaqenumoxa monpuo3 (HL -repusts wionpuo; exnesay e1anpuo, “-eagsnyo0 vianpuo> (ql amunko> ‘ouoL, DEDIEULON (W sojpsaooidopua SOmsIpUT “1¢ ‘onaesuexy, “OE ua}OSON OT aU Sz nou FZ sisomredsial&@ tA CZ su0zasd “TZ waans0 300001 ‘auvyino0 sadwy, (9 sea (& eammunoo sudo, (Y sadn, “1 squgyssossod onuaioy 9T sonnet UOESLBAUT “ST opuagp oroazd "PT ~ onvsuedwop ‘1 snssojuoo wmnagd “21 one Sma UHRA “TT (uKAOW 01 euMOsqnS 6 oussodioiuy °g SOTOBIEID “ smIgeH "9 enNON “S onzeny “+ v0g BUI “¢ sansSa004t 2 pupynuns ESN T ‘ouroung oi VOLLOWVAS NOIDISOaxs ALonnusKD Cy “sven SEpEUBOD OP UDIDUDARIE "9 SB ‘upronmsuoaaid & uoroeuuogut 2p orpaun owioo reuad ose00ud [3 “¢ ws, 7 somauinood (5 6 : + ojaaautoe 9p sougy ( SL ot 99 © anpqoid emp“ 6s : : ~ eganad op ste. € or pganad #1 9p #9 PZ Sp .souonegald sor oysIp,, euareU OWOD woFae|nuNS wap eqanud ET OOLLYaOud SISITYNV monary ‘wuBn30 2010) Caviruto T EL THEMA PROBANDI 1. Concerro ne siMuLacion ‘Toda exposicién semistica requiere en primer Ingar el centraje del thema, de modo que sélo bajo esta necesidad queda justificada cualquier digresi6n sobre los elementos juridicos que lo componen. Y ello se com. prende, no s6lo porque en muchas ocasiones es dificil trazar una linea de Sseparaci6n entre hecho y devecho!, sino ademas porque en la prueba ju dicial, los hechos no adquiezen significado —eseribe GorPie-- sino por laidea que los aclara’ locual presupone un conocimiento y posterior juic 6gico de la norma’. Tanto mas cuanto que en ocasiones los. fécticos que componen el Tatbestand o supuesto de hech acepcién forense no del todo coincidente con su ‘Afortonadamente en el thema concreto cuyo estudio vamos aempren- der ahora, no parece dable el riesgo de estahomonimia, por cuanto, segin observara Feta, Ia simulacién no pierde sunaturaleza al pasar del ten ‘guaje comriente al terren 0". Sin embargo, subsiste esa necesidad de centraje thematico a de otras categorias juridicas afines con la simulaci6n (dolo, fraude, reserva mental, falsedad, etc.) que debemnos se- ' Como observa Sera Dontincusz, basta exeminat, para edmitiresta re las oscilaciones de la jurispradencia sobre Ia cali * Las resoluciones judiciales rad. esp., Buenos Aces, 1953, pég. 97 » Dedhfnace unaparadojapuestaal descubierto por De MAR ‘el processacivite, pig. 116), al observer que si porn lado noes nifcado de Ia norma sn peviamente conocer los hechos aque dic ‘arse, por otro es evidente que sin conocer la norma que se debe aplicat no pueden terminarse y ele hechos. * La simulacién de ocios juridicos, rad. esp, Madtid, 1961, pig, 42. epg Sod "1 2961 "HOBO ‘souOIoo NS 597 9p OpEZUOUDLA aun opusedexa 0 opuoynusis so. -uonotnsp sopausetioep saaan 8 useyéwa ab seoruag se 2108 SOWIND]S1SON Pap B>IMANUP TY FANNY & 601 “Bed “19 G0} wore] mao wod “yawns se}oua9pa1 sone, joUENDOP P| UO yu $9 LOU ‘eure anb ap epnp tundra astx9 ot oarssod oowupuvs oYpau9p [9 U9 anbunY sauo|seo0 seyonun ua anb ra0u03a1 souaqap “39 9p BIstatialgo v] OV" -vanti ap visiz9}unj04 sts0) PL x0d opnsed rewo) uns Korma saud ye ou - zepanb ye woIsoe ap odures omsauu opoyL -lrap ajuaumese|9 afans souofoyuyap S499 ap OF] Of F OUND O89 (ager ool szs “D ,opragereo ny 2x reno wand ezasvde soapy Oe sorojonued souyy sns eed onb sarwoesiuoa owo> weindiyyanb S919 ouuuy ja ua yas Teas BIoUaIS}¥9 opuD{UDY ou anb ‘oxeNUED fe OP e sawysows WSK “16298561 "PEPEIN “so “pen “oyprunlo}2080U ap pou HOR. w "ree 39 "L961 “DSPON22ip3uno1D03OU 17 “ORLEVD AC, ‘ep B10 9o aM ee Bod ‘1961 ‘DupeRN‘omPunt or080u 7 ‘oupuoy-nina yoo upizeaxyidn ey. -oyrsone worse ‘un 8 ajeatnbo arso vangrus e}forourtsar opuedopy -njonis 2019 28 ‘ootpyinf opauss uo upwonide K “eno ap serouayzede sop ‘soo eae sep ered seuostad spur o sop ap iouaBenut w[ U9 0 O1110U00 [p uo ajstst09 uptoe|nus el “o[qea0N ap wROTOUN BF aLWIOIUOD,, ‘ejouapnadstant v| opnuss yond uo f “,Boidh wsned ns uo aqueBIaALp (opeymunstp) wy un ofso8ou [ap spAes B OpUaTNSISIOd ‘souOIOBIas SNS mb el ap wuNstp Sasazarur ap uorgemN ax Hun te—Ip eunsep too UpTaerepoap EN ‘ano opzanae ap ‘fexaTelIq ofS080u un 9p saxmad set OP wena ep 2$ ugtoeqnumts | anb LLLag pp ‘sau soxsenu v ajqmnbese Twnst opuog yous o1ad eistanafgo spur ojiduy un apsacy “,o1208au ap odn ono ap doa jo was w€ “eulstua viowasix9 ef v OFTENIUOD 9189 vas BA :[eIDoTSU ONS -odoad 0290 jeutzox oaspyin{ o;oo8au un ap wrouarrede ef ofeq wy{N00 28 oP “wono aystxo [eIpoeu orovjnuns ef ‘s129p sq "y90aTede OUIOD ap OWUHSIP so anbiod uoiq 0 ‘oynjosqe v9 aisixe ou onbiod uorq ‘pepryeas vj v ee “uo vioustrede ean ation anb janbe ooo opermutls ooogou [a A pepryeas ‘B] 9p doroy eun epemndar opis ey UoroETMNS Ey arUSUAEUOTOIPEAL ‘sayeBoy sorxar soy 8 souoTsnye saxo eur uls vjouopasdstant ef £ vunnoop e uo OU] ap sourENUApE sou mmqoud puays onsanit rex1090 ap wotoenAIS ¥jDe}1ad U9 SOME, 91“ SSL [9.4 879 oto sordagaxd sounde ua auoUoUOIS pint oroo8ou fe sayuaure soyerouasa sondagaad soy uo ugtoe] NUS 9p aiwourerdord wiqey om omaturenapzo oyotp enb opuereisuos OuLs¥) ‘uq] aosayoud [a oxsorjtuwur op oxsand wy o1 off & “optutjap aiueurEyou punt ‘OB'p9Q onsanu uo 1s1K9 OU an JINIptOD soUaqap ‘oA orsondas ye o1sadsou ‘uptoe|nuuts Bap seo 12 UH puuotayip wararp un so“oreqasd sorooye & aknaNsuOD sareRO SO] 9p OUNL ‘peo so duns soysoq sovrea wa asrauoduroasap ap ‘sau01se00 wa ‘a[qndao ons austAop oanieuou oypay ap osandns ousTEH un ‘soIaqes OW09 ‘onb ap auredy ,sozaqnins sewitsjurg ap sodea v orpaui sod seiouaray1p A sexed Norownws 130 wera vt z 4 UAPRUEBA DE LA SMULACION Jaintencién, como hecho psiquico, nos devendré dificilmente evidencia- ble, siquiera podamos presumiria a través de indicio de causa simulandi. portancia de dich« e- experimentan un acercami lieve la misma jurispradencia, que en otras situaciones hubiese propug- nado, en cambio, una neta diferenciacién. “Alin dadas las deficiencias técnices para delimitar el émbito de la ‘causa del contrato y del mOvil que Hleva a su celebrac fen que una y otra se confunden y es pracedente gue late en nes perio de: subjetiva de la causa in ‘minante, elevand por excepeis 9, cuando imprime ala voluntad la direccign ita del negocio” (T. $. 27 abril 1962). integ, demuestca hasta qué punto la simulacién es cos: , Pues pueden darse simulaciones con obj ie anutrir de un modo muy usual la sustancia féctica de ios encaminados ala ocultacién o Ia apariencia (lugar, \cién suspectiva, concomitancias eriminosas, conducta procesal, ete.) Piénsese, por tanto, que dientemente de la variedad dle in ‘oda prueba de la simulaci6n, ¢ indepen- ios empleados, siempre habremos de la presunci6a sirviéndonos de alguna muestra indiciaria deri- rafda de estos tres caracteres fécticos. ELTHEMA PROBANDI 5 2, DistINci6ny CON OTRAS FIGURAS AFINES. POLIVALENCIA Alestudiar la naturaleza juridica de la simulaci6n, desde siempre ha preocupado a los autores deslindarla perfectamente de ottos tipos de fic- i6n que no por guardar ciertasimilitud dejan de ser menos diferentes, tales ‘como lareserva mental, cl fraude, la falsedad, el dolo y los negocios fidu- ciarios ¢ indirectos, Pero si a veces ha resultado diffcl trazar unas lineas netamente di- ferenciadadoras entre unas y otras figuras, piénsese que desde el punto de vista probatorio esa dificultad deviene atin mucho més consi falsedad o de la fiducia, sin desdetiar ‘especificos de cada thema. ‘Vamos sin embargo a diferenciar estas distinciones ala par que con- trastamos sus analogfas probatorias. A) La reserva mental Concebida generalmente como simulacién unilateral, ello ya nos demuestra que el factor diferencial tipico radica precisamente en la au- de consilium fraudis por cuanto como decia Ferran, la reserva se juelve en el retiro secreto de Ia mente de uno de los contratantes, sin sta concierto con el otro. Hay ciertamente una discrepancia entre la declaracién, pero esa discrepancia noes comin en ambas ino exclusiva de una de ellas, Sélo sila otra parte conociese la re- tal y seadhiriera ala misma, ésta se transformariaen tfpico acuer- do simulatorio, “La simulacién supone un concierto, una inteligenciaentre les partes; «estas cooperan juntas en lacreacidn del acto aparente..;sineleoncurso de todos la simulacidn serfa una reserva mental, no una simulacién” (CNCIV, Sala C, Argentina, 25 septiembre 1959, RIAL nim. 96, pae. 250), Corresponden a la reserva al diversas figuras de clara signifi- cancia juridica como por ejemp! iada simulacién de matrimonio, Lt “380881 SINT sma 1a19 PJ yoty ua, wo}ss35 29p WK an LANE BRING TOM, “opnuou sero}oipenuod ‘seorpsanf souroy semen seyun{ ssn ap ja $9 Uap noe anb v ojusrunpoooud [a :semteistxa soorprznf soipaur Soy ap asiearas ¥ sope311go uaa 28 anb ours ‘sorsoRau ap saywioadsa sodk ns sod 22029 wapond ou saroqmanied soy “vavinta wunme ‘sau sus sin os suogang ‘oamsod oruarmreuapzo yap se{suaroyap & senptiad se mds 01 (qo 20d atian anb apuaidsap as uatq waorxausTaomy ordoxd HaIgOsep SEH, oroed woo mation eum 2 ‘ase[0tisa ap ontiap optramnsunstp opmuaa ty 9s aUaLUTeUOIDIPLAY, -o] eaed opeardwa oarpyin{ ompadn p> & soured s1 anua peprauedararoy o wiouaniuosur vf uo axs|suoo wonsiaoTss wind “opuionb aquaureties otoo8au un,, orre}aNpY sa woIAsTIORY UpBag ounjonpyf o1so80u 1g ( (wnyr815) aqaepuvus ns v seiuano seompouid mpuox je omEEpuELT 12 omy puistu vj ep anb uptoeyino0 eB FI & eatin B{ ap puprsaoau ap {I[RF Ua SoprHosar soUMEA somo spe souTesspod Sor1PU! SIS Y ‘OUIEpweU! [op SOSOUTEATIO saltapadaItte So] uOMBIOpESHOD 2s OUISHMISY (snao}) ejunstp pepnta ua & (sndiwa1) otreyepueur fe sosopod soy wequ> -on01 98 anb wo Byp ous [9 wItDA vy asIeBr010 “(onDaffp) soUTgNaUOD So] annua eanooye uorsejare] ooo soya “uorDe[MUNIS e] ap eqanud R wxed HL -vaydura as anb soy & soapugpr sororput sajdnqpur ® gumoaa wiouayUDs B| wg aseaa vsoniotfap torouayUT vise rensoWap nxed ‘oBrequia UIS (386-¢86 “s8yd ‘Ze okew ¢1 ‘samy souang eouersuy <1 “opr) Juoo epand ou “319 osom: ‘oyuanusesuad{9s9pod ns 2p reo} wepuet ap orpau! sod sexoIoe sei opeztyear ueAwy wf uptoesedo ‘{ enbuny "01x01 jop wypuaadsap as anb janbe anb aprageuats on0 ‘rua Aeiduos op oveatuo9 & einnzose Beep wonunied anb oprpuaTua soza Un wiorgny soquie asige anb uts ‘1s ered g2duio9 epepueusap e[{ ote tap serouaurede sei uosauiqnous ou (saxvepueut) seI0r2e Se, “Tyna ‘6¢61 US BL 9p OF ‘opeispode[apou (2 Uo H190 ars9 OOD L soywaous waa 38 £99 88d “ep wpU9961 “PEPE oampURD oys222¢ 9p pounder “Aoy Ua [ra004 & HT UOEDD], sus 2odfpyuoutsyeu popys ap s2}sa1Sosa.oud So| us eanunsaid “oqueno sod ‘ojop outs uoroefnut -¥s Key ou ynbe ‘epoutantas p[ onpe owoD “1uepuBUL [op Bou uM O1Dard ‘ofeq # aptran aj ‘eayqnauoo nse asazoaey exed anb ouriepur jap ofdasala 1p 1380921 oqeo sou ‘oyepuet ap osnge tod Ofop pe aMtrarayar of Hy punpauays vsnoa ¥| ‘owsandns 104 — (sofeuoszed serouersunamta) at -waXunuoo jap wsor#ryaus o wsorBrfaxze ‘Tezotar Tex0U arOpU | — ‘SUSOUUNLID SeIprSUt Se] HOD PUOIDLTALION ag “THIOUI UOI>9B09 8] — Teloo8ou uoroejnuuTs ey U9 on2afho v| ap [> ‘woo aquaurearyeau seuorOvTes100 Byzpod ‘so:nOs0U soUTPEUE ‘ofoIpUL ase “ono Te soi ez1t09 soy ap oun ap torssaae afqeae|duat 9 aw — -SOTDIpur SOANBLIUBIS SOS ‘sono anuo “eye -98 , S071 VOW ‘oTOUNTNEAH ap uOroETMNAS BI v auErE anb of 10g ‘Owpuur fap osnge 10d orzeupuett Jap ofop ap orsandns un ¥ ono fa & oquouNEM ap upIoejnUUS ap ose une oun [a Saitiazajar ‘soonoRUIas sopdurala sop zn -S{UIKENS & SoUREA arMeISqo OU OT2 Orad “wuMSpTEpUnNge va wun v asiupowtose topand ojop Jo outOD msuas o7224 [RUDU PASISOS by o1uey anb vA ‘sesy sexo smsa K voidn uoroeynunts v| anua vrOWSTeAT, “od ap wyqna vim riop4d 9 3900192059 I 1901 ‘arwauypeam “ON ‘Oso1oTTRA OBea o wMUANE OUOD 9159 OpIqEIHOD ‘OTOP Tap TOP EG -29 OUISILL Of & OLFOrE|MUNES O13¢ [ap SOMO tod MEUOTIE|Ar a6 0 UaproUTOD uystuoueo wutno0p e] 10d sopeayduxa so 9p soyons anb 1090 sou as ou ‘ontowteurap uprDe Mims erp ‘o|duLaF9 0d opuqeN Sy vrousy -vatjod ap opes8 onfe ns zerouaptno ap ovolqo je seun3ty suse sepor ano swonony Setoueproutoo se] seo rear To aye SOU OTOS Uqenad UI 3p eIsIA ap ‘onund fa apsaq,“oangruras sprout oonusIne ap owo9 orsedsa ap eI Od (onus) ‘Sauorrsmbstp Saxo Kew wa SOUreNGape ap UNISED0 FIs $9 ON, “Soumup) Sono Woo atuaureanssunayno TAqND or v[ 28 s20an & wzambs ‘uproedtonmedoo mts ‘s190p 9 Yexaqe]FUN JEUNE sowreypod onb eauows vy Seunuous e] aquouresizaud so sodin soyso Sopor ‘9p Jopeurwuowep unuiod Jo anb souassPBou ooduw) papod ow ord eniout ‘Aasay vy op ontep afoua ns e wap20 Ua supHZeAdnuOD souoTUIdo OPI -ans et sajeno So] ap Sorpmsa soprtiarap ap o1a{qo opts eq sauoroox SEIS 2p wun upeo anb souresou8} oN] “psND9 xpUE0D UprOEsK|DAp Bf K OOP [> Noro INIS W130 VERIRA a 8 LAPAUEEA DE LA SIMULACION combinedas y entrelazadas en forma tal que por ellas pueda llegarse a se~ ‘sultados nuevos'®, Navarro Marroret, en su documnentada monografia sobre estacla- s@ de negocios" distingue varios tipos de contratos que potirfamos enca. formulas: transmisién fiduciaria con fines de ad- lad fiduciaria de acciones. Que- igando en la zona difusa y resbaladi- ‘aque separa los negocios fiduciarios de los indirectos, algunos actos de interposicion de persona, como por ejemy lomine proprio. Lo que desde luego parece muy claro, juridicamente hablando, es la neta diferenciacién que existe entre los negocios fiduciarios y los simu- Jados, siquiera ambos, conjuntamente con los indirect divergencia entre el aspecto econémico y el aspecto juridico, en tanto que como observara KouLer, se quiere en todos ellos un negocio, pero con fi- nes econémicos que no son homogéneos con las consecuencias juridicas del negocio mismo". Para Fexzaea esas notes diferenciales son las si- guientes: c] negocio simulado es un contrato fingido, no real; el negocio fiduciario, en cambio, es un negocio querido y existente. El primero se ‘una apariencia, un engafio; el segundo tan solo quiere suplir un orden jurfdico deficiente 9 'as consecuencias faicheu- ‘esque se derivan de un negocio, Elnegocio simuladoes unnegociotinico, vacfo de consentimiento; el neg negocios serios, uno real ytlenen una influencia contraria. Podria también afirmarse que el nego- Cio simulado es absolutamente nulo y no leva consigo transferencia al. ‘guna de derechos. Ahora bien: todas estas comparaciones no impicen que los ingredien- {es fécticos sean casi idénticos entre la simulaci6n y la fiducia, pues si se Yb. cit, pag. 66, Propiedad fduciaria, Barcelona, 1950, pigs. 289 y ss. "No est del todo clara ia categoria dogmntica de Ios negocios indiectos, alos {que Kosten cenominaba “negocios encubiertos"y modernamente eles lama también, “negoci 1s", '*Scudiend ibe Mental reservation und Simulation”, en Ihering’ Jahrbitcher, XVI, 1878, EL mieua prowaND) a excluye el animus fraudendi que generalmente informa a la primera, al concebirla como operacién tendente a engafiar a terceras personas, amén dela falta de seriedad de! negocio aparente, mientras que en la fiducia los elementos de la confianza y de la realidad del contrato devienen asaz in compatibles con todo conceptode simulacién®, veremos que ena sustan cia féctica restante serfa altamente dificil encontrar excesivos datos his. \ricos de indole diferente, El negocio fiduciario descansa en la confianza, pero si ésta alla, sel fiduciaio abusando precisamente de esesentimiento nigga la cualidad del negocio y se apodera de sus efectos, obligando al iante, ante Ia imposibilidad tal vez de una reivindicaci6n, a plantear una acci6n por dafios y perjuicios o por enriquecimientoinjusto, jc6mo podré este tiltimo demostrar Ia base fiducial del negocio, caso de no dis. poner, como muchas veees sucede, de un contradocumento? Seneillamen- te, en tal supuesto, su tinico medio de prueba deberd ser de indole presun legar al descubrimiento de que los indicios a los mismos que se utilizarfan en la prueba de la a la causa simulandi por Ia causa fiduciae simulacién, si bien sc su ¥ se procuren fijar los indicios coyunturales que indujeron al supuesto Fiduciario a esta traicién, C) El fraude de acreedores Se ha dicho que en multiples situaciones la distinci6n entre la simmu- laci6n y el fraude carece de verdadera utilidad™, por cuanto en la mayor Parte de las veces la simulacién persigue precisamente un propésito frat - Gulento. Cuando el fraude adquiere deveras una categoria auténoma es cuando consiste en un negocio real, no ficticio, pero encaminado a per~ icar alos acreedores al impedirles la posibilidad de ejecutar los bienes deudor. Fstees, v. gr. ‘0 delas ventas tendentes a provocar unestado de total insolvencia, dado que su contraprestaci6n dineraria re- sulta siempre mucho més fécil de ocultaro invert. El alzamiento de bie. lausulas que de ningtin de los tereeros y que-a menudo aunque no nece 10 documento que mencione el negocio realizado fea luz dl sol, y aohay hombre expertoque 10". (Tnegozio indireto ela societd commer- ‘oneredi Cesare Vivante,Roma, 1931, pig. 29). 119 Spd ‘anscH6up “69 By" Seu sod ted spe PoE BULON Yun 2p on jo atusipau soso eosng 9 anbsopesta ood opgryoud ode, 99 aust ~tende pseu (Ie 99d ps6y“sypauonse waprmonwaeyw rap ou UowoucS|z ap 1 Buraynfagy sees ‘109 798 'SS61 UREA ‘SERS 2p UAID OWDIIG g eerie sted 7p 214084, ANTENA edo of 09 ONO 4PUNGUOD 19} 59 UpuOD eg > Ud arb ‘onus. “s9 uo>wiadoysaua8 ood od “ouvda us apne Jp apond ag. “-gS0kaq sey upos ‘asiau saab out ab exoonz0) uprouaqur wun ap nap eyouar -s1xe vy aprdut ou Teno of‘ ,opeztwar & pear ‘orsas sa ‘opmNUs [ap S9Aat Te wapnoaf up oxoo8au squaummjaanp Js a1gos asewos “anuee8 9p Z9A Ua “vIs9 amb {x 9p wzusy ¥| aqiyoxd enb ouesaja, oxynsuooopwuas ja axpnya esed uotn 9p ‘opdurafa sod ‘oseo ja wx0 te, SIP BL ap oprINas [9 '29p $9 ‘50] +2} ns suauupenreu opuensny anbune BN ns w ayuOUESOMIodses OuDHE 98 ‘oqrenuoo jo 20d ‘onb ous “Kay wunsfur vso op seaquyed sey so1pesu09 ‘ou ‘epnesyap anb fo anb oom jel ap ‘Aaq wap azuaaqonuiao enoi|qo U9!3e2 -ado tun ap ‘wa3ay aumiaawna.i9 tin 2p EIEN ag “gPEpITeUL MUNSIP UoO ‘epeiorp euiow 0 we sopesedure ‘corppmn{ eULIOU wun v OLTENLOD Opertns -0Lun ueursi0 anb soloe SOLTeA o oun Ua ‘oMISYD Aq Upas ‘aysisuoD S153 -sanafp “rOUaxepIp oIprase ays9.p anuap auoywAtquse op Tens emMBt Kaj oj @ apnwas i ( (26 pd 561 GOA'PS6L o1=Iq9y § “WENO PT ],"phY),opemMutTs OOTP apie ony 119 ua dyed ong ou upInb Jod *sdqus asrapod uss owUoIND jeoub zopsons spend consead ey ue sand “apne oF jo uos erouaystxa ns ano BA OarpLINt ort asixe ou ‘eno 4 eunap seoxptant saeuq sy X "punatned ugiooe t 4 uoTa Bhs 2p eantreyp9p uprooN Uf ana SerauarEyIP Sef UL}EQO.oU-IND,, irs rowvaou rai 7a :wrouopaudstinf e| 10d oypip exey 2s upiquim onb sys aq “uproeu -runnostp foqvo wun v Japaooud used soqeasar Soy 9p ase [ep spnen e atwaureatup anb opowt ap ‘onoaffo za Te K ‘spuopruys vsnoo ap So] amtouzejos wpr9s WorOBUIO;U oun sayqeioarap Spur UprEy[nsal af anb soTorpUT sao Soy ‘muNp sHqUDKD ud v s2001t09 yapod OU Ope: fa 'snonistinet| Sou01o801 sppint eurazqord un aiwaureyanase Ant cugionrado e4oip ap JoMne Jap aItianaastog eouaA -Josut B|£ sepnop op wrouaystx9 B sayend ‘Ipwap4f smu fo TexSOUIOP ¥ seitieptia Sototput sono aeasnq anb orqueo ta paquy ored sruo%ssassod ‘onuases ap o1sTpUt [2 02189} So omoD yrerTes “eIUAIMpMEAG [EX VDA ug “soayjoadsa sofser afi Jap efouapIauTOD ef semETO SET e targ exNSAMUAD ‘SEITaNN e apeainbo onb £ ‘erouayuos wise wa[duio onb ,svuiduso,, ournig) “(360 #94 ‘9661 aOU “ps61 aiquistoip 9 ‘opa14 “1, "PaY) ,epeuorOIpuoDaWaMa}UaLDyIp 4 vqunisip upioo8 suodns oub ‘epertostos ou oroo%au ap upT>P] 1 6 zypeue as nb eno {op jnpnex} orsofeu Jo wo avout ouazapp Pun & a Sa "SOUIST uu wsOUa8 Ups9s SOLONEGOLK soroTPUt SO] “ose9 ONO uD OWLODOUN UD ‘ote ab s9sopoursopon ap ‘asieprato aqap souauz an 12d “APMIS We 9p apnely ja anb ‘ayuaurjeamen “1199p axotn ou OT|= OPO, “epereyo -ap ef A year permnyon vy anua wroepsoouod feI01 eam ‘upFaETMEIS wap spxat je ‘oraduna aasisqas muyuanp snsuana 9K siprvef wnysuod [ap Ope TP apuop wa f ‘saqvox sauourynzd 0 souotontiofet9 uo S9OdA seHONH ISIS oo ‘ojuoruseu9p20 osisont uo ojuoWTBUAd osnjour MpEoLGH want ‘SoU Notavanns 130 wesnia v1 on 12 LA PRUEBADE LA SIMULACION ‘Sin embargo, nosotros opinamos que no siempre es posible obrarcon total prescindencia de la intencién, y que si los efectos que comporta el fraus legis han de consistir en deshacer la proteccién juridica que sobre el negocio aparente pesaba, resulta obvio que habra de s juzgador no sélo un esquema de esa astuta combinatoria legal, ‘una completa topografia de los “caminos furtivos” hallados por la parte ¢ idéneos para generar los efectos fraudulentos, sino ademés Ia prueba coyuntural de que esa combinatoria tenfa por objeto o fin transgredirreal- mente el sentido de la norma. Reconocemos que se trata de una materia tun tanto vidriosa’*; reconaceros que infinidad de veces tras el fraude a Jaley se esconde un negocio simulatorio, pero ala vez, con base en la ex jencia, nos vemos forzados a declarar que incluso en aquellos actos més ados de la auténtica simulacién, casi ningtin juzgador ha presci hasta a fecha de la bisqueda e interpretacién del animus fraudendi,y e pese a que una tesis estrictamente objetivista pudiera eximirle de esta di- ficil labor. Asi por ejemplo, todos conocemos aquellos supuesto: los que sin declarar nul la donacién de una vivienda que perjudicaba al derecho de prérroga forzosa del inquilino afectado, se ha impedido por el tribunal con base en la doctrina del fraus legis, que la donataria denegase dicha prérroga al amparo del mémero 1 del articulo 62 L.A.U. Pues bien: ‘muchos de tales supuestos, como decimos, no contenfan elementos sufi- cientes para prosumir un negocio simulatorio ya que cabia hablar de donacién modal, mixta 0 mortis causa, mas sin embargo la sentencia, adentréndose en otros datos facticos, cuales la avanzada edad de la donan- y el otorgarse el poder para gamiento de laescriturade donacién, col poco podemos olvidar este respe ‘por tum propietario navarro que para en ‘caden6 un preferente retracto gentilicio por parte de su hija. La sentencia ‘que seguidamente transcribimos desarticul6 dicha maniobra, y como de Paso podemos comprobar, también alude en su contexto a diversos ele- | animus o intencién, que igual po- drfan emplearse en la prueba de la simulacién, > “Pérmula ésta del raude ala ley (dice la sent T.S 5 febrero 1965 que comen- ‘amos seguidamente) dotada de naturaleza privativay autGnonsa, sega algunas opinio- nes y fluctuante, segin otras, ente el abuso del derecho, Ia interpetacién vieiosa del mismo, la simulac ud de causa, y la mala fe, sin contar otras maquinsciones mds 0 menos préinsas ELTHEWAPROSANDY 8 “Pese a haber tenunciedo previamente el arrendador a su derecho @ ‘enervar la facultad de aceeso al dominio ejeccitable porel colono—-con ls favorables consecuencias extrafds de tal abdicacién porel remun- un uo ounuaiie JeungEn ono eaoAUt anb soy uos soroiput saseyrang 8 “Bed ‘29 “umn “TYP UD P 6 Has) pepardorg % 2p onsiFIy [2 12 A uproezado e3so 9p popisaoau op wife uns 2p eazosou woo pepardoxd ypnu vy 2p eiuon ct ;pUOD US “(SOUL Og) BOPEpLLaA BI 9p EpLzUEAt pep is O1908aU [ap eqansd vy wa sopeaydura so] e sopisared put Souxoad somewour ua peunjoa ap sou sant Uo ophadar zest ‘OSRD [9 $9 [8 “sourampuod ap soyonut st.ras uapand eno [2 vsed opteqaidunos op upise30 opruay Sowayy iquav ojoadse op ort) ‘soure [9p 0 wOUEIOFA ry SOYDaY sorarDIHOD Soy 10d wrouaraptp wand “ronagy eioueystis vonuspt 2p opeAgy> Ant ‘osn}08QD 514 Bf 0 OND [9 OULOD UOrDETALITS Insax ‘poiunjon Bytp ap amtarasuoa & eran “39 ugroewiojep 9p ‘sowoexe spur 195 ered o ‘pennyoa ap vwa[qoxd un Us ‘nb soureip ‘uesteasap stansiy sequie anb owwstur oy od ‘uaiqzi0yy epzzioy & [Par auaIAp opuaxLUNUSUOD fop IFOIOEd vsa ‘ejouspora v1 0 Jone 19 to anb o}WE Ua “eEMUNJOA K BSOTOIFINE UOIDELANTE un v2qeamnbe uoiosjnuts P7 “mMUasUOD ONpIp ap LIaeMLZOFop 0 UpIOLIa) -{e bun ap vrouars}x9 w waLioduut soqure erarnbs“wIousjoNA o 40149 30d op -PIo[A oqwayuINUAsUOd ofeg operaaqao orsoZau Un & opE|NUAIS oroow aK uA annua ajqisod wosnuoo 1aqey apand ou ayuoureoypzinf anb sowaa1-y -xo aquoumpines anb s ‘snswosuod fap warety 12 “osifojoars}3e85 ovii0> ‘9p soquwurusa}ap soo, Prgunjoa vy ap so1936 807 (4 lowveous wren 13 12 soqpouu $04 409 up upYoe[nuss e 9p rezoua8 aurospUrs [ep omtep 2a -oxdou (oeom=Ine ap soxpaut ust u eas ot aub 9 "Cope Byd"w go ‘oop 2004 5 HEP SEN a > sopraud ou 1 somauunsop aigos amtupe 2s os onb sa189 0% pepas ss. 101 S89 “gorsendns ano u9 Peoo8ou uproe|MuNs v| eNsourap ered yMea[dusa sonosou ap examnbyend ‘nb soroipur sowstut so] ap as:s9s & UpspuaA OWHaUINDOp UM ap wZ—1IaD © pepasyes B] rouaprAa wrnd uooIINN as anb a1ouer xo UOLoKaLIUAIE 2p sorpaursoyanb opou ap ‘eussfur wf Optats ants won TUEaS PepHaA PT SIONAL Parque seaattu sense ap orjoadsay : noduzo3 souoradanxa ts pry quo8ri01¢ ‘epasyey e| Sond ‘ren sourap 2p [oes & apures3 spt OyDU sa o(doid [9 owoo ‘ugfoerouazaptp ef orsandns sound yo ua anb 017213) popasyof oy (a ‘anazede orso%au oy>Ip ap peparias ‘9p wey e| eISuapIAa Bred Means anb soroypur somo So wIseq “eIdope as 3} -uouy[euioy anb oorpsanf orsoSau jap soperausd ortat9|9 oxapEpIOA “K9q ef ap wrosarisuen peprreury wun ap vrouarsixa Bt z0d opep wipuaa smal Top oysandns aise ua anb ‘oanour fa A wsnteo ey anue oyvaruearaoe un apsoql Notovinms 130 vane v1 bb 6 LAPIUEBA DELA SIMULACION nas, realizadas sobre la base del negocio aparente o del negocio ocultado tampoco nos parecen aceptables a la hora de decidimos por algin siste- ma y orden de exposicién semistica. ‘Yes que, como hemos sostenido siempre, Jurfdicos tienen a veces muy poca importancia en el drea semi 4 naturalmente no podamos prescindi de historificadora viene condici {que ocurre es que siendo la sei pitica, se comprende que para entusiasmo y eficacia que las que pu tuviera que cefirse ‘unas ordenaciones teoréticas elaboradas por laciencia del derechoen una paca en que ademas se marginaban u olvidaban por completo los pro- blemas factions. De ahi que en muchas ocasiones nuestra exposici6n se miGtica emy 3s jerarqufas y agrupaciones thematicas dificiles de coin- temiética juridica, Estoes precisamente lo que también nos vemos obligados a realizar con respecto de la simulacién. La praxis judicial nos ha revelado en un primer plano estadistico la existencia de dos magnas constelaciones simu- Jatorias, integradas por una diversidad de formas 0 maneras, peto coinci- [OP 0 uaqnpmesy UND ‘isuatiede sep ap yageg anb ootpiint o19080u [9p voI991 {12 axinoaa zopojntuis fo “orsondis ono 1a owoD OUN Ue CLUE, “UoYONDeS “iad ns ajqtaatade cood wedey anb sowanxe soun e uaureonay Board “op sa] 98 UaIg 0 “sopnap [9p [eRLOUTIAEd vaJse UI ap SojopugcEN|SqNS ‘Seu “aig sousip ap oqlaturezapodesap e101 un ejauts 28 91g O "TeAD Of ext “Souopaasoe SO] ap totonoa[a P| SatLaTg SOT .2IPEAS, 2p UAUTE|LUAS -on 9g “ojduns ajuesseq 59 je}soSaU uoLoUTAUNIS vy ap OWUSTLEIU Ty ‘suonpa4a snap (8 2 -svaunyprous8 uororjax os sequancasy K sauniuto9 spur Soseo $0] ‘1UEISGO OU ols ord “ezaip010 A108 Sp upIaUaxa 'Sa[PIIOS SoItAS“UOLOET af ap 0 “wnmnjex8 vionsnf ap orotfatiag To J2Uargo Baud o ‘seLIBUOrIMIONAL se00d9 uo safejiid 0 sauotavostjuoo ap asze3q]] 9p Sout Uoo YpEDSNG YI ‘ouioo Saye salopaaxoe op apniey oo1dy [a aiuaurestoo1d ueas owanb sopeptL “euy sesjo sinasied apand wrouaAjosut ap uoroenus PL an Ov9t oarSgio120s wasta ap omund 9 apsop epexajor xofow auarsap anb $2 ‘sourara oBany outoa ‘spurape { ‘ses10 Sef ¥ 0}20dsex uoo pepIpowiod 1011 ads eun owasaid uproeynuns vy anb asesu ‘sano sa[qisod ues sozopaarae Soy 2p uoIOde EL B asraBnsNs xed OpUEND Notowrmas¥130 Wasi cn 20 (A PPUEBA DE LASIMULACION Perjuicio de legitimas, a veces con propésitos fraudulentos y otras para oblicua ino més incierto de tina licita desheredaciGn. No sedescar~ mayormente moral y afectivo que eco- nnémico, cuales en aquellos supuestos que, con todo no pesjudicar legal- mente a ningtin heredero forzoso, el testador o donante prefieren no ‘mostrar pablicamente sus intimas y delicadas preferencias haci ticular miembro de la familia o un extraflo, sobre todo al objeto de no herit las susceptibilidades de los otros allegados y evitar intiles discusiones. Peroen algunas ocasiones tar induce al encubrimiento del acto de liberalidad es el deseo de ocultar una causa ilfeita 0 inmoral, cual st cede a menudo en las donaciones entre concubinos, o el intento de burlar dleterminadas prohibiciones legales,v. gr: as donaciones entre cOnyuges, Por dltimo, huelga afirmar que las disimulaciones estén al orden del dia cuando se trata de soslayartipos impositivos muy elevados, particularmnen- te aquellos que gravan las transmisiones a titulo gratuito entre patientes colaterales 0 entre extraios estos y otros supuestos, el negocio juridico enmascarador alidad yal que més frecuentemente suele acudirse es la compra ue los otros tipos de desapoderamiento violento que hemos estudiado a ropésito de la insolvencia, no encajan plenamente en la logicidad que reclama todo. te préstamos hipotecarios, y mucho menos a través de eject bargos™. También a este respecto conviene no confundir simulacién con ciertas liberalidades indirectas, tales como la renuncia a sucesiones © las remisiones de deudas. ©) Préstamos usurarios Este tipo de contratos, suscey algunas circunstanci cionalmente siendo obj de muy variadas manipula encaminadas, bien adisimularla propia naturaleza forma contractual, bien a encubrir los elevados intereses ti Jausura, respetando los lineamientos generales del nepoci préstai » Natucalmente existen variadss excepciones,v. gr. el easo de haber simulado la onante una deuds frente al donatario, aceptindole dos cambisles por un valor equive- lente todo su patrimonio y cone! encargo de ejecutaras después de su muerte (Cémey re2, CCH, Buenos Aires, RIAL, nim. 28, pig. 465), EL THEA PRORANOH a A la primera técnica se reficre precisam: te al hablar de “operacién sustancialmente eq dinero, cualesquiera que sean la forma que revi tiaque para su cumplimiento se haya ofrecido”, ciunstancias éstas que boa todocaso representarfan una simulaciOnsegtincirtos autores, pero que aun prescindiendo del habitual enfoque simulatorio que les da 1s ju, ‘isprudencia, y marginando ala poste esta cuestin sustantiva, preseniain una semi6tica semejante alos otros tipos que hemos expuesio en pasinas inds arriba. De ahi que prosiguiendo con nuestra finalidad probética, nos yeamos forzados a tomar en consideracién estas técnicas juridicas, en el fondo de los cuales yace casi siempre, no una simple combinacién de ne ‘una verdadera desfiguraciGn o falsedad de los cle egrantes, -CARRO Cita, deste respecto, como formas encubridoras mds usuales las siguientes: 2) La ventacon pacto de retro, ola venta ficticia de mercancfas wotros bienes muebles, Tallamada Ley Azcéra- valente al préstamo de el contrato y la garan- iinguno ofrece mejores, 'de-compraventa con pacto deretro para encubritcon, nes dela Ley (de Usura) (T, $25 octubre 1925), facilidades qu Fraude las profit ©) El contrato de sociedad. El prestamista forma una sociedad con elprestatario y entregacierta suma como aportacién inicial, reservando Sccletta cantidad de beneficios como retribucién; a su vez, el prestatario “segura al primero Ia efectivided de su crédito con el abono de una parte Ast porejemplo Fesnata, ob. ci, pig. de negocios in fiaudem legem. La cont surioso que eatre los argumentos que da 08 especto ala simulaciéa negocial pro * £1 préstamo usurari, Barcelona, 1963, pg Er APE 00 we “304 owst08u [9 sauo|se00 wa wombs ena] 21» soperodroouro saluaaeé Qns sgyesnvo sojenntoo oj ap exambsojeno asrejaurs ‘sand ‘uapang, _anaurestoard “ufo -uaur ns ou anbune ‘esa vy ap Brouaystxa v eySo99u ‘TeLIaIWEL OFe:1U00 jen9 owod oo8au oyoIp anb ‘vuventay 1od f “four awuauEA [91 $9 0195 OMe IquIED o1908au J9 anb zLI0N 10d opnuaape asopupiqey OVRIAUIS SOFDoHau So] ap OrPMss [> Us opezrpunyosd vy as anb epip ‘opuaipiod opt ny anb orraytio un oys9 nyuasesdar ‘ugroetnUtS: ysod of opeBau wey o1quua ap ena] t] 2p yeut20j ouToroN =e ¥zayeameu ye asopuyseq anb saroine opeapey Uey ou anbuny ouniquios osopua ap upsompmuns (CL 10apr pep ose] 2] uoo Sauge ea (a ‘sonteenuod “e493 ‘o1oeud) sapviontd -njnuuis opueutuiousp opruaa wey as anb of ua oual] ap vfeouD ono 'g06T ap orn op ¢z ap wx0seidas faye] 30d apnye as upIc pupuas ns wlRULISID 98 o=IpLINf oroSaN Tap peplfeare|asOpUpzHA -upur anb ua sose9 sono sojjanbe extiaummjos 1980901 Soutad y 9 O[ ap onuap v« wseNUD oIsand ns aso osod ‘oureyspud jep wodeutt x] ova[duio. sod semnsiysap s2 220 35 ‘nb o|sosaza a ered ‘souorse20 ua aNb OVID 1u2 2p o1afgo pe “winguenb yo -ou [9 89 ou aquoueroNa8 Yi saseiaruy So] byduioqu09 ayuaute soqe8oq sodn sono 9 BINULIOY esoIUOSUt visd v aquaUMEETeIONpY, wom 1oo80u un zv2tyee3 opweasep satuamb ap aed 10d ‘sop asrouape 2p. ‘enue op 0 -vuede soxotsatue ia opipnye souroy outoo ‘osnjout 9 ‘saxopeyaulls So] ap cagyaud ap o7aIqo owroo opewtoa eéey of as anb uprqum sy 3c owaruniousa op ozeyd ya ‘iannar ered oun [9K epnop eta 2p sasauiut so] oquarurepuaam Jap Ofoard [a “epeznuemes wpnap vf eyUuasard -2181u94 op ovsaid fa sayeno se] op ‘seATIeoxIUBIs OLY suIOwa[BATMbO S921 us suodwoosop 98 (pT T “Sed “R561 COU *LS6I O183q99 Bz “IUas) BUN PT 9p [eHOILLa], BioUsIpAY vp uOFOMJOSar Bum ua SoMa9[ oWoD anb ee owas WHHL us Komarap orped WoO BILEA ET ‘ugioejnusis e| swouredoad so ou anb eonptiar peprun eo & UeLEL}e3 95 xed seu -n3jv souotsvao ua uwareqe ‘oanipqoud s9401 souoroau =1quuoo sputap sv] “o1uU ape SUE SOUIOI9A v naxap o19ed 6 pioer8 ap wizeoe ean Bf 1120p $9 ‘SorUatUTTZqnOUD s0}S2 Sopa 2p OFDM! ~tud jp argos uorouareyerprowudensonu sowtastly 0198 sonosoU wromnbis “esuayxe & wort Anu $9 ‘Soman owloD ‘vansINseo F] “vlouas9q 9p SoUO!aN aed £"smuano 2p upraepinby ‘orqumes ap soTEs1U09 3p SeuorOUTqIOD Svs “raaip ueazege efouepnidszanf e| 10d sopejdurayuoo soisondns som1c) “openaya Anu spzeiuy un & sauorssoo sonurd ap woradaarad e| eotjsnt ‘pang “eystuantoseyueno fap upfaisodsip pepnueo wun axduiots eu) oF crvq [a nb 2p pupisaoal vista ‘0112304 ynuearout uproeredo wun ap wen ag “ONIpgI9 Jap ESN Opesazozut Jo anb VI (ear as ou oweyspud [> {'soptog aoa ns v seiuejope ap oxanbueq jap ayred od vsausosd bun @ sonpar 9s oputeno ‘oxpazo ap muano wun op exact w own 30g (I ‘outensn owe}spid uti Biso!ouD oyenuo> alsa anb 2ywop tno ouusruntse so‘ ounas ap ovenu09 fo uo O8Say fo UotGurt ond o] v0ed ns Anu pepnuvo wun ‘sgu9}u! [ap oyoue ap eA ‘ound euazoUap 95 BK ‘eas anb oxdaauioo jo sod ‘mele v vqqo as opumniase yo opuen (y ‘ouuosy ower -sgud.ap up.oeuiquios aun sey]No0 upiquies and anb ojqeuosonoUT $90 “eziou ofeqen jo woo sopen}oajo sojrefape soy uo unduly upLoe|ar US soon] sep ‘uotoesueduoo wes wun aqi2ax ouEIepurEU To opuEN (I “upmisaid ‘use| 2 upypejarus opauotasodordsap omuouauapisa yeunsou sat “aj fe 9p20x9 uoaeuop v| ap ayodult ye opwEND “wstuNEAseId fap OTOYOU “aq we ‘opieisaid [2 30d epnussuod “eLOyeroUNNIAT UOIOeUOP PT (Y jorouaur 9s anb $9121 ‘Knut pepaiueo ua somy aanposd vous, un opuEn ‘SS9x -spxo.v]auqnoua wand aquaurer99jzed aAlis ‘0sP9 [9p SC opeuoroiodoxdsap spzayuto oroyjouaq tn a1uerpout ‘xopnap [2 40d seed w ‘anny 96 & quawfouosiad w2ijqo 9s ou sopery 2 opuena‘ezmey EL (p ‘sourensh sosoze1ut So] SPU uoD ‘epeSanus pepHuD Be [ent ‘wuins vun sod sorayanag s2qeqoid soy é opeuiods jeideo ns oueyeysaxd |v ‘apt operoose cwsandns jo “ayusumepinas“« sopenduise soratjoutaq So] 9p Notowronas v7 30 wank wz 2 {APRUEBADELA SIMULACION ELTHENA PROgaN 25 ‘mal cambiario impida formular excepciones procesales. Pero a través de E) La letra de favor algunas brechas abiertas més bien por le jurisprudencia que por una dic- cin terminante del propio ordenamiento positivo, han surgido determi- __ Para Dacor hay una especie de letras de complacencia: cuyo libra~ nados supuestos simulatorios cuyos efectos inciden directamente sobre el micnto reviste todas las caracterfsticas de la simulacién negocial absolu, ta, desde que p ibrado dan voluntariamente guramente descontarén, Para laciente, al objeto de frustrar la ex- este autor, que cita en su apoyo las o lor aun tercero complacient i Pree Jose complacencia, que produce la sinn aello, una subst trael aceptante. Simulaciéa indiscutible, segtin el propio Fenraka, por ‘cuanto abarca todos los elementos integrantes de Ia misma, desde I cién del negocio de cesién con sus respectivas cléusulas ta” 0 valor recibido” hasta el consilium fraudis entre el librador y el ‘Mia opina que la letra de favor no importa ninguna simulaci tomador tercero™. invoca una serie de sentencias demostrativas de su admision y : fi negocio de afianzamiento", afirmando que cual De este modo, quien accionard judicialmente seré el tomador, tfpico nto", testaferro, quedando el librado contrefido a una inexorable condena, ame- em este motivo carecerfa en derecho espaiiol de efi nos que haga uso de la siempre dificilisima exceptio doli para demostrar Sin embargo, fieles nosotros ala politica de marginar toda problems- precisamente el concierto fraudulento o en su caso la simulacién del en. ticajurfica alt donde veamos que los elementos fécticos inducen una sinilitud semiotica™ s6lo debemos aitadir, superando tales discrepancias, gue cuando el librado opone a un libradorejecutante la excepcién de falta de provisién de fondos, y alega como dato de hecho esa existencia de la letra de favor, indudablemente replantea a distintosniveles, igual podrfamos afirmar sien j ado quien através de la acci6n in re del otro suscriptor cambiario la cantidad satisfec ad semidtieu mejor afer, ‘mador en virtud de ese ins6lito afianzamiento. Pues bien, tanto en uno tues eae Como en otro caso, ¢s indudable que habré de demastrarse que no hubo ‘ara de ‘otros initio catazemrts tees de Contrato causal subyacente, ano ser que demos este nombre a lo que La fminasaaalds dale cnlecee ‘Lowa llama pacto de favor, pero aun asf, puesto que el pacto de favor viene To. Novas or ents Gernaca Cobegg maior Go totais 8 ser algo parecido al residuo de una causa falsa,o a una causa “cogida Porlos pelos”, es casi seguro que emplea remos muy similares indicios a parala prueba de la simulacién Jo oneroso, salvo muy pequetias igura arto parecida desde e] punto de vista fictico es el llamado endoso de apoderamiento encubierto, generalmente con fines de cabranza, especie de negocio ‘iduciario de semisticaidéntica ala propia de! endososimulado, Para Casas Coutpecannana (Estudios de opoticién cambiavia, Barcelona, 24ed., pig 1082), la mala fe “0b ic, pig. 89. Texter (Trait nm. 1140), dic qu en la letra de compla- ia ausencia de provisién y la ausencia de causa, junio 1968, RGD, 4el coniato cambiario sob ‘sa61 ‘varedaq ‘pas uotsad 9] 2p Osman 7 NOSE “W VRE 6) "WHE XIX (59. Spe nats 31905 E861 28 7 MATS 65.2394 “I qo 100NC Up | 2p Of “Qc6t mm esavaseooy 71 911 #9479 GorrENT P‘T'pe o[nayue Ofna ua (aquIaIoIp ap ZZ AP 68/P9SL “T'C"Y) FUUOIY pepatgog ap £27 v| ap oprpunya: ovxay oxant je osed opep ey anb 6R6T 9p BUHOFar vf ap mzed e soosoU axe opeotM|o astaqey UL [e avard Turezourd 1g ‘,s[etoromasut oxdaouod ordosd aisa ap sIs19 eI ap EWIATS -ond ofata [a onan ap waquyjdar worpyin{ extostad ey ap osnqp & osn yo ant -rod anb serovepne jap serqorueut sayuaiod ap ofnuno fa eno sean ap puptsaaou e] oper ano sod apuop ua *,,ewruoUe pepa!oos wun ap wotony “Hstioo v| asitnfout exapod soroo8ou soKno ana ‘sopeULI0§ sors08au SO aP ‘uoroeqnuuts ap peprrrqrsodurr x emndas 10d atwauteonpuop wauon salon sopentparse anb apsap ‘oarpyinf ontquurg Ja u2 esp eyayeUT epeuODIT, sapopataos ap ugta mas (D ‘opeymuuts 019 -o8ou un owsnunse 295 wrorpnd oworumepuaxrEgns 19 18 ap BaI—e $2 bsp ua oyu 30d en ns e[ ap anoTMaS -apneag 10d opeaere 198 wyspod ou 101 -qns [> ‘eSonpad ap oysaz9p Ja opuearpntrad sos opor woo anb a1qup 20] 0190821 [ap UO!IOL wS9 OpNstxa exaIgny OU ts ‘ose ONO -ayeisar Je & zopepuazre onmardoad ya ante opezqajao omamimepuatm 2p o19083u Ja sa pena ‘yeroo8au uproeymuns eun esodunt S35 Seporv anb BAN -erado osey exourysd wun aystxa ‘opuyniunts ou X year exe opwiqayeo oWwsIE0 -qns 19 01021 20d anb ap & wororsodzarur Bf ap pupastey Bf wae: ~tanmeqns Jo anb ap oatteatiduur ‘Kay ee apnexy aid ap oxsondns aise to ‘osnyout anb sa vista ap zopued souraqap ou sonosot anb oj anbiog a vonveoue WB 73 “268 yd “6961 “CW UE “wds OULIUEWOD "ANY B48 5p *oronot aia un zexynsar 2pand arg o“sab opsigy Fp uoroerdaae vail UIs UE) “uanasap & ues saqerguies se anb sauotse20 va apaons OYpatap sand “ypufuysuoo ‘oonupane ap sojaatu © wayueyd a8 xoagy op tae ‘oF zegUH9 Ws HEINE ON oy “remus wey oonogy opr -aquoo 9p seiny Sop seisa anus wotsnytod ap puprtiaisod gf spur zea Pun rouapine sou 25 Jon oj woo ‘1897 sanaf a Ua SOUT [e uOrOE|RUNIS Bl UO ‘oumepuaLe osapeprea 2p t[¥ oFIEpUIaATECNS op tugioisod ns apsap ‘Tear ayueyeMuOD |e Zapadde seoeY wIsKY sod epeqnure & epeonie 19s erorpnid ugioezodo euewey oBtequs ap arquioy Janbe ap oueyepucur ao1p as anb ourpour zope 1uo9 syuatuoyuianaaj spt 0 “oLgyeIs9) 959 09 9 OFeNLOD [op SoAsTesedaxd S002 So] opruo3sos By sex94 ap tab woo anbsod evotuepuny $9 Ou Ose rad ‘opmypodsos equamryesrmeu apand :oumuntad 1opeptiasz jop o1ayeis>1 tun so zopepuouzeqns omeyeptianse [2 1s BI0USt ay IENLIOD OU; ‘eBou01d vy w oyoor9p pipuaT ou anb ap supuaTges & une ‘opuaKEgNs UN ioed [ear arueyeuoo [a anb So] uo Sosto Soy SoYoN Hos “orD9F9 UR “SOUL euv anb einfy v] ap onuap apaons axdurats ow anb ws00 ‘vIlo Ue axed “ionued “opow oj319 ua ‘anb wasey & woroeynuats ej ap opezaqu as war anuezenuoa ono [p anb ostoaud w19 anb opiuaisos et as ayuatsI09 opelnuns o1sofau eByearnba upio|sodzaitt v] anb wred sond “Teuuou o| 9p vfoyduioo spur o8 eyjnsar‘oBtsequa us ‘owsandns onsen us onb "euOS “tod ep uoyorsodsaiur ap oatdn osea un yabe souzon wista wrod y ‘9p wsne9 10d sopepesBap aubune ‘soamecoy Soysos ‘9p zepun yspuaape ayuouTeas wainb ‘opesasoyut 0290201 [8 [890] 5] ppUaLAegNs Z9A nS & Tend [9 dox[dUHOD To WoO owuoTUIePUALTE ap orenuoo un ous zopepuiane orspepraA Ta ",,Salopepuexseqns-SOueIEp “eure sosandns owioo sormemioe sozz9ye1801 ap ugrorsodajut 2] AWUeIpaUt Sopemunts sowayurepuaste ap uofoesqeTao BI op spawn v ouLTINbuUE Top Uso ~205 €3oL19ud ap oxfoarop [= ENG & OprNp OTOL un op BIEN 9g nSo.ugad ap oysesap 1p ovintiad we opuapunpuain ap uproopnUs. (ef ‘gBpHap ap clustENTDoLIONAS ap ovENIMOD tn ap uprowjnuays 10d vrouansrxoure| sansowap onb wiotany uarnb epzwsn nb Soy NNotowanms 130 waar wo 9 2 LAPRUEBA DELA SIMULACION Se incluye como causa de nulidad de la sociedad la no concurrencia de la voluntad efectiva de, al menos, dos socios fundadores, Pero aquf, como en otros lugares antes descritos, para nosotros no es \un magno problema determinar la posibilidad simulatoria de esta figura, Por cuanto nuestros fines semidticos nos permiten, y a veces obligan a descomponerfécticamente el thema en ots datos de hecho més simples ¥ puros". Asf por ejemplo, en vez de remontarnos a a cumbre eabe que ‘os preguntemos si puede simularse a affectio societatis, y I importan- Cia que, una vez descubierta dicha simulacién pudiera la misma tener, no para declarar la nulidad de la sociedad (inatacable si se admit ria formalista) al menos para, dando un rodeo provechoso, atacar de el propio abuso formal a base de la llamada doctrina del disregard, Que el sustrato fictico de la doctrina del disregard puede presentar notables concomitancias simulatorias nos lo induce a sostener lamas mo- derna jurispradencia: ico © Venzoa y Thus, "La simulacidnen lan6nime”,en Rev. Der Mercantil, 1949, 4H, coumere como posibilidades simulators en Is sociedad mercentil las siguientes 8) Enmascaramiento del objeto social ) Simulacion en fa distribucién de bene! isimuledas, ©) Susctipciones simuladas, wlacién en las aportaciones y en los desembolsos. imulacifn ens juntas generales de accionstas, Accionistaaparente por medio 4e i imtervencién de testaterro, £ Simulacién en lo balances, inventarios y ividendos, imulacidn en la fijsciGn de a sede social, acin de Ta nacionalida. Is obrade Sauics, que acabamos decitar se contiene un amplio estudio sobre ‘sta doctina que propiiada porlostbunales anglosajones al fina terminadoimplan. Uindose en et foro espatiol. El disregard viene a consisiren una aperacida tendente a descorrer el veloartificia de la sociedad! yajuzgar conforme ala realidad. Véase esto ‘especto a més reciente produecién de Ricaaoo os Anos. Yacttz, La dactrina delle, ‘antarlento del velo de ta persona juridica, Madrid Bd, Civitas, 1989, ios y pérdidas. Clausulas eoninas EL THEMA PROSANDH 2 (TS. 24 diciembre 1988). “La ordenada enunciacién de los antece- dentes transparenta que las sociedades C, H y HIP no son sino los ‘onyuges Francisco y Maria” (T. 8. 13 mayo 1988, Aranz, 4306), ‘También podemos inquitr si, respetando la existencia del ente jut tulaciGn en materia de suscripcién de acciones o son igual- les los aportes ficticios a una sociedad real, negocios ambos Ia praxis forense y que no poseen ninguna saturaleza especial como para negaries estas eventualidades simulatorias suscripcién simulada de acciones, que no es lo mismo que sus. n mediante testaferro (si bien en esta Gitima exista también un in- te ficticio)” se da en todos aquellos casos en que el suscriptor es luna persona imaginaria o cuando siendo un amigo o empresa pasticular 0 epiqaput uproerdaide ‘epese ‘o4sat}09 Hap W09 S904 Se 9p SPU Se SOpe!IOUOD eIpUN eH soioe doy sand ‘sapepaates sepiqap sey woo asreidaot twagap sauojaesapiston seisa sepo1anb yise ox) ‘PepysaLoYap ouenb our -s1a19 9p souruLigy ua 2ofous pout ajans as ‘oqUIoeKgNS [e20UL WOID2IAUDD ‘ulany wun ap euwdusoae as ou a4 BI ¥ 18 “[2B9| Jogop [a anb eseUgTAPY ‘upIoB]nulls b] rod opensnyy oysatap [9 exiuanoue as s=qUaB ap 0 soueUL cud soanafqns soqoazap so] ap opefaye spun omens ‘oong ow £ yea] 199 ap un sy owe Y22s SoyDaI9p SoqeI UENOdWOD UORKALJar od anb o>o1d “soar saqap Jp anb afi[oo as 0159 aq “ono Te oWwaTEIEUAPsO tin ap oyonUT opts ‘saqremany & sayeimundoa 49s wajans 28119 ap sotuequae-anb SOOIp ~sanf sasaraqu sojso ap auied soeur ey anb to ywsa eqonudl yy A “PUeTOS|O aptmpatd vy ap aprdsno vy ta sopesoToo soimjosae 0 sotreUrstz0 ‘sored “ur soygazap So] ap seroBareo sepuvs3 so] ¥ sex0P99z08 50] ap 150230] HOID -noafaap so[ 6 ourerquie> aiueadaar jap saqesaaasd soyoazap soy ou OpLrENO “aqueputjoo ap oioeztex ap [9 0 ‘ourjtnbut ap esozs05 eBox1psd ap [9 0 So], -vBal solapasay so] ap o1jgazap yo asresedinbo Byzpod vor apaseqe 19g “eueitauayduioo £ eyeipaus wULIOy bun ap ‘sIuoKZDUNUaFaP ‘umpou 1ad [escyeu oyparap [2p SopEAttap SOARalqns SOtsarap ap weN {9g “[euod oquarureuapro jo 10d sopefainy sauatg ap eaidn wuted ef woo ws “pxedusoo wa sare Ou ap sWaLTU9 Buqeo TwIDOS BaMoNINsO oUOsOAd BI UO anb sasaraqut ap od un etsey wivaye ns atwawueroued 2311p woI ‘soorpumf sosarayut o souiatq ap upIsay ¥] eoxpEftE woTD.e O OMTfeP OPO ‘9p viowaso | opuats une ‘anb so uorouaye ef euse|| anb oxautAd OT onysarfsurn 0198 [ep uorooanp £ vuns0y of esoye rezHEUe esox9WU SoU ‘eoIpUNyUE LINpLOD so wropeqnuas tionptod g sopou sopos ap anb cisond ‘odiwqui9 US, -qerp0ou uproo4 ap sodn soy sopor aeu -oroutes £ uarqno opeynusys oruawnoop ap omtattse3 1010 ap Jo tu seuieig ap ojuaranezye ap Omjap [9 IN. “sottaUE oontr sa sordaoaxd soqurz ap oon Seid woo oonytuop owe) ‘eouwope [9 onb sourai8A ek oFany ‘youI Ost “oD 1 'sZ OSISUE'ZES A GTS SOON So} ap Sean SOL ap S9ABA v OUAI -euapio onsanu we sepeztreuad wenuonoue 2s selroreynuuis satoedse se] sepo}anb sesuad somraaeq eratpnd ayduars spur uorsta etn anbumne anb sy norovinns ¥139 weanua e 36 LAPRUEBA DE LA SIMULAGION Puesto de hecho normativo al supuesto de hecho concreto habré de ser en Su primera fase una estimacién subjetiva del individuo interesado, ffeil ‘esulta preveer que siempre que esa subsuncisn legal le comporte agin perjuicio, considere que summum ius summa iniuria y se decida, con ab. soluto desparpajo moral, por la biisqueda de esos caminos furtivos a los que, segtin InteING, tan aficionados eran ya los juristas romanos. Puede que cuando la simulacién la perpetren las grancies sociedades ‘mercantiles y corporaciones, no quepan tales paliativos, y menos si, como frecuentemente sucede, va acompafiada de elementos ai mente riminosos, iados conscientemente por sus autores. Pero tambi quis posible que algunos consejeros, cuyo voto haya sido decisivo, opi- nnen que se trata de conductas amorales y neutralicen sus inhibiciones con base tanto en su propio anonimato como en el anonimato de las victimas? Si mprende que todas estas circunstancias determinen una baja ica, una actitud refractaria aconsideraciones éticas y un menguado alguna duda le quedara, los consejos, olas presioncs de familiares oextra- fios, cuando no las advertencias de su propio abogado, habran de desva~ nnecer sus escasas resistencias Ahora bien: lo que a primera vista pudiera considerarse como un ras- £0 individual susceptible de multiples excepciones, se con sta perspectiva pasamos al medio ambiente social que sien (oda sociedad existen unas pautas de comportamiento que gozan de Entre los alos 1945 a 19 > evando empezaba a desboronatse el lmperio Brté ‘nico corria por Barcelona us chiste que decfa que llamados ala Corte inglese varios fa. ‘motos abogados habian aconsejado al Rey que pare no perder ls coloaias las pusiens inmediatamente anombre de su esposa. Véaseen el substratopsicoldgico deestechiste fnspalpablefoncin atoerice dela comunidad, quien de ext modo inconsciente sega FFreup, descargaria las tensiones produces por el acto pecaminoso. 0b. ct Jp wsodinoe1 gz "ue Fp UD|MDAE ind weainisuoons oo emai oo ‘aquouneane tmeorpap af sauarg ap onrarunezTe ap OUTap Ty “eL>uajorA e] ap saw v Say jpP ayuatUeorWOUOD9 sodnus so] rod Soplyawios a1uOWI|eIOUDS ‘soaISeD saferuounaed sorrjap soy sod erazpos epeussersme‘euo0p vy 0d opestad Sip o1uarureren osvosa Je worouai By souOpURUIETT ward 8 ¢, OAK sul ap Up:oe|RULIS oWOD sowPEPRYsD IMbe onb BANS v| ap OAISUadWOD “souang ap onmarurezye ap onjap [e auwiv anb o1 10d & ‘sedny Yaustad ug ‘a1uauTTaX apoons anb of SoUTEDN OBrEquia UIs K “soprun aiuatarsns sourazaprstiog sourepod anb aoased Ze & 61S: so] to9 ‘Teuad onaruseuapio onsenu ua anb ‘opdurafa sod “9s2su; jessous atusueonupine sos Bpod uptsardas wy oxttnd gb vase y? supe sppy “tt 20109 [2 seorpezza zasonb anb jroutp ap tend agaxed sou vantand worstaad wun 9p seq ¥ sezope|nuus seionptoa sey srumadns rarang) “oyasap fap peparsea ey K nua Sof ap peptuay ey Aron spttape anb ‘eatsardar ayueus $30] ou uoutustoaxd anb of $9 0188 A Un OUD La OUS OtEUIOURY aIse IeoIpTLTE OLY uaa one ayststio9 ou wararqaud yp anb orod ‘asreuturt pspod spurel upr3e] - 1b somreuysa souoraesapisuiod soyuopaoaxd Se] 3p Zn Bt Y NOIOVINWIS V1 VauNOD VHONT VT", sueonoeid are|]IUE Soy aiusKApEMIe uaonpord \u9ro SpUH BULIOG BI an SOI 19 Ble 95 OF SOUTaID anbuod “ ‘9p oxttras9 10d sow opttejaasop souram a110jt09 ' -BA os anb sourBexD SOZIOSON {BUEITFE ap SoUMEALDE OIE Opor ap 28 -soenxo wepspod eqanad vy exed saruesazann spur sefouansasuos gn? “09199 OF -uaqumerosase ap uez08 Soaro souoroeynuus soqeasn sey anb apsap e1Dum ee Norovianis 13a icToKos “7 Bd 9 qo os2a04d vanspid ep sorprarg uo koy ‘ct "By soutjuos opepususp jap esandsa ap uptoatpand v7," *dso-pon ‘onfoyounu9 2p opoingz) repos wuyiasip 3p wey od qU2NOU ‘nb [ap awwaurestooid eonsprayerea wun ortsas exe se sodses 9p vious dnaroa ej anb “(pt “3pd “poo ou Jouy aquos—euorsiy 2p ezueussuo EUR, 86¢ Bd" 90. sods varsaoxa sojasasnqiate apand ooodurmn azad *y,sorquerea se1s9 9p 2) -uaurestoezd uotoung to sapepuefnonmed sound ye waruasazd erounuap eft insaxanb apuaidutos as 9p & sowent wa 0810 ap seqansd rela 's vozaped anb ap sowtar ynutzad toqurasns 0 2802304 eBox91d raure ap soyenuog uo|suarde 10uaUI e| ug reinf op saoedeout ueji9s £ opeaa|sTeto0s sme Un 9p UZ ‘Aut seuoss9g “Jognu o edjno ap sow 9p BOW wun BsapIstIOD a8 Kj ‘upet sn in 328 v atatA SOLOW [9 a spans & epenadiad jeosty upIseAd e] apuiop Ua foq Aru w41.99[09 fe20U ProUotouOD wun HOD So|qand Avqy “,openodpe £ ‘oraours opott ap upsayrmeur souaur 0 wimno0 aTuatURETIENIOA worouAUT ‘eum & eoIpym| £ yeFO0s eloearge aMapNE e yrersa as ostadard souaur owe) ‘uuiag_yxtp ‘saqeroos sauorae[ar se] ua asi1@1x9 afans peptse|> & pepuss9uIs Jogeur BURN “epwURULIOrEp peparsos vu ua salueUTLIOpasd sal0eA ap ‘od Tap yaptiadap opor opuos fa wa anb axe “O108 Jap ontrarmn1s0u09 jap Nowovanns v1 30 Vaan v ee 40 LA PRUEHA.O= LA SIKULACION SOCIOLOGIA DS La SIMULACION a los autores unas cuantas lineas y el Cédigo Penal un escuetoy poco explt- fimiento moral que esté detras de este tipo de delitos no es muy fuerte 0 (culo, Parece que el legislador —decia Ance1ont—, hace derivar no es fuerte en todas partes. Se ha dicho que resulta més ariesgado pare ‘de frande de la via incierta y aproximada con el hurto y abase de lsujeto y Ie expone a una persecucién penal mas temprana hurtar un pe- ‘una especie de laissez fraire!*que en el fondo nada préctico augura"” dazo de pan valorado en diez centavos que vender acciones por un valor Mas aesta actitud, digamos que tampoco le va en zaga normalmen- ‘nominal de cientos de millones de d6lares con intenciGn fraudulent, No. tela politica judicial desarollada, porque al fin al cabo la simplicidad sotros podriamos afiadir que la iritabilidad reactiva de la masa es harto de este precepto penal coincide con igual simplicidad del artculo 565, menguadaenestaclase de delitos", siendo muy pocos los defraudados que sin embargo, lajurisprudencia surgida en torn mn aquerellarse". Naturalmente a esta retraccién podria contri Supera exorbitantemente la del delito de alzamienta de bienes. recario conocimiento que de sus propios derechos tienen nues- Juegan aqui varios factores. Algunas de las especies de es ludanos, Ia carestfa y duraci6n del proceso, el sentimiento de su como también los de simulacion y quiebra fraudulenta, podrian in- ia_y hasta incluso, como insinudbamos Ja escasa estanda- lo que SutueR.ano Hamara delitos de white collar (de profesional de los citacos articulos 519 y 532. frecuencia realizados por gentes encumbradas y po- Peronoes sélo que haya un elevado ndimero de absolaciones y sobre- Gerosas que harén lo posible para impedir la prueba de su comisién, hasta seimientos, sino que ademés se dan muy escasas denuncias, y para col -mita el caso a los tribunales ¢ Jas condenas suelen resultar leves y simbélicas. Para el delito de al penal se acentifa todavia mds si el tema féctico resulta en- miento de bienes, por ejemplo, el Cédigo establece una penalidad méxi. cconémico, “Los tribunales a veces no entienden de eco- sma de presidio menor, sin sujecién a escala econémica, Io cul significa iré Mimoenponr", y existe una intensa propensién areputarcivil due las condenas pueden oscilar de 6 meses y un dia. 6 afios, pero todos ¢l asunto cuando el sumario se Ilena de ntimeros y notas contables, cual sabemos que ya es mucho lograr sila acusacién obtiene imposiciones su. sino se comprendiera que las formas de comisién del delito varian al com= ‘as de las mutaciones sociales!”, Por otro lado ya hemos visto que el sen- "Para vox Heri (Estudios de psicologa criminal, tad. esp., Madrid, 1969, vu), esta débilofractoantevoluntad de denunci lamado delito desconocido, es. 0b. cit, pag. 1S, "La Suprema Corte de Tucumai (sent. 35 se lamentaba en 1938, RIAL. nim, 12, pég. 260), 68 del ar. 173 del Es sensible que ls tratadistas nacionales no ahonden en el eoment ho inci les of Criminology, New York, 1947, pégs, 37 y ss. Vid, También V. collar Crime and Social Structure, Atte J. Social, novbte, 952, vol 8. 263-271, letras de colusién, desi 8, Sociologia, Una invroduccion sistemiica, ted. esp, Buenos Aires, ‘ode deudas etoéiera 1965, pag, 638. s6lo 518 barceloneses pig. 63, Mien soportaronresignados 950 se Iamentaba Patsto Castno de la tendencia onsiderar como quereliasinfundadas cuantas, por los hechos barecloneses la losa de la vieja maldicin gitana. En consecuencia, a smal os 5.500 asun pueden eonstiturel pequenio mundo judicial barcel on tener en cuenta que hubo cerca de 250,000 letas de cambio protes. {adas en aquel afo para apreciar que miles de barceloneses aceptaron esignados ens ‘rundo no judicial tales impagos aunque en muchos casos consttuyeranestafasPoresto no slbemos quien dijo que aq slo paga quien quire; ta afiumaciGn es exagerata, ‘aunque slo exagerada, fuvieron de qu comercisnte oe industrial planta el expedient ‘pués la suspension de pagos sin emer personal alguno de que se nv sas. En pocas veces sus acreedores aid ty 98 opon anb 2 wo uote eprusond ‘egonud 9] u> owisy9 acqiosoyoud ja pu? “uorouaye ay axdusors openuao mnsuoastunt tad wou ‘waaypnl sad 19 nanf isa am 19 osaooud ye $9 50p oto9 aqua wanioadstiad wasa ofeg, -aidns < orpniso yo Wa soiwarsistod vs oqouuMID | od sopemarsns so1o—k ord sosoroiquas soy ze2¥Teas ap ‘ran Soutapod omi03 ‘eyen 9s ON, “BIOU ap sojnuapisa sopeute{ Soy & sauoToeatjour se] 2p orpmsa fa 2092010 OAN9aLIOD euresdord opo; ue anb wioueiioduut oy anuoimoosdjoar asopupAeiqns ‘ep -etAsop eionpuo9 e| 1inSunx9 ered ozzonjax oWO9 OBNSwO [ap VIOWO!JAU BAR -2[91 8] soBoypoISd sosraatp 10d opessourap vy 2s 3nb sour eA BOL} saqgeitar oood tes Sorourure zeurSeun op Set ~opuprpenstp soqua8 se ap viousiou0d yj auqos wprosado K ‘euroyL9 un ap ‘oonptaezp upou ozad orsajour 1020059 [a OULoa seumnxA sey ap Odzan9 [9 argos erased ugroeqnise| ‘eramysuos as osa tg “soraayo sns ap ugroeTAUe ayuomnaisuos £ upioeinuuts Bj ap oruaruIeToInIua [e a}UapUD BANETSIRS| Telorpnf vonsjod upon rou9ng &zelToLresep “noep sq -oLOI|NUS o1>039U er Nolwinns via vIECTOROS ‘oqguowinap wolsnuatio ee ap ofr ‘ont 12 wos ‘soypan ap 0 reuossad 2p wisp v| 20d ueseorynsnt es soseo sound uo o(9F ‘nb opti sepraaed seyonun sen jst A'sasoqea { sauarg wove A etoeidap oduon, ‘2p ossnasuen 2 aa a0, napEpIeA ‘bp uouans anb soyoes sod seay ua sanyiadns sows “eoquipu039 Pept 901 uo 40 us souotoes9]e4 & sauoyoese ‘ayresodap ap sorquieo K sarearneo sepxy aca op wotodope wo seanpetuasrpul SoUor3>11 iad K soypp ap suapuoa & 21800 9p utotsodut ap ous we wastuo|auvoUta|gtayeoApnl eonyfod Eup 180 & pupinoout wyoqdoo vun se380] wsed sozronyse sonsonu minoe ‘ordround [e SOUIe}oap auLZOTUOD ‘ajqeuozeE SpUu OIqUIED us souopupioand ‘uproejnuns e ap euraygord [8 UotONTOS PIETY a8 “OTD inf onsen ‘epuop sod jeuod ouruie9 [9p spxt B OWE) 0d $9 ON, ‘ospaf erstus ‘aurans vy & saqe8in soysopour sms guint inoue [2 vA s@ ot ‘soduran sonsontt ‘ap “ouRaN OSOI0U! |g“, 21U9ATOSUT O OSOSOUL opnap [2 ow anb ‘seuosrad ‘seno red ofeqen ¢ jouotmeu wzanbls ap Z9A vy oTwaNy “wsarduo ns sates vexed upisoaioud xoXnur ap saaea setjantar wazainbaz Saz0pe0x0e So} ‘0oIf -opered ayfnsox anbune apuop ua ‘oqjonesep ap eoodg easanu ap stanoed -stad & sapepisaoau svt & sostea ap UssoKwur vj wa sopepowIoDe aUDWESE -nisoud [ap sounur ua oysand. oxjuvi8 [2 uatnb v opesaiody -s9 & sapeuotoipan zest soortuguoss suzaziod soun ap wiAepoy 22A0xd SO “soquvtasouioo Soysapow o soumuorsuny ap ‘sejoope sertrurey ap & sepezAL -vunsnpuigns sauotiar op aqauyexauae 1epaaoxd ap orjoay ja anb ewan wep Sou sooanf sonsanu ap wFOTOIDOS vun ap sowerzIsNdsp 18 ZA xidoad ojeiso vj end seastaaud souoroues se] ap ¥zaunp vuett vied adrasa ap emmagea exon ap oxdeoaid 201p ous139p O1P uyBasanb,z.Z¢¢ omanse pod opeaty BL ap Zaprfea v] WITEIGEP as ‘omnjosqe Ua eor|de sey as OU otUDKDIONO—Ly 1 ozad ‘sayiany aquautayuatorjns 19s wapand 'NOSNHOE pxIp ‘SauOrOUDS SET ‘euad vj ap uisiwiar ap o1syjauaq [> uaprduuyzaa ns € anb ‘our saxowad pions v1 50 vesnis vi zr “4 LAPRUEBA DE LA SMULAGION Esa precipitada prognosis lanzada en muchos bufetes, “s, sefior, se ‘rata de una simulacién, pero no la podremos demostrar” constituye no s6lo revelador sino también un reto insoslayable, una llamada pro estudio y mejoramiento de la técnica probatoria, rmulaci6n pueda demostrarse cmodamente ante Ios tribut que habré recibido un golpe terriblemente efectivo, Pero pare alcanzar esta meta ya hemos postulado en otros lugares la necesatia concurrencia de diversos factores: 1. Un enfoque heuristico de la prueba, es decir, f gatorias antejudiciales y ju Con su secuela de mecanismos (aceién exhibitor mayores poderes del juez, etc.). 2. Una redistribuciéa del onus probandi. 3. Lacliminacién definitiva de los prejuicios hipovaluatorios de la PresunciGn homini, particularmente de los indicios endoprocesales ‘Todo ello, sin perjuicio, naturalmente, de mantener y hacer més eficaz. Japunicién de aquellas especies que una, criminal realista aconseje. Cartruco TI ANALISIS PROBATICO 1, LA PRUEBA DE LA SIMULACION COMO MATERIA “DIFCILIORIS PROBATIONES” Desde todas las épocas se ha considerado a la simulacién como una 4 difficilioris probationes, pues retine la triple caractetfstica de i por unos hechos ocultos, psiquicos y generalmente Sin embargo, Io DP y acrecienta po ie mas diferencia la simulaci6a de otros themas Ja complejidad de la labor heuristica es que en. Jasimulaci6n, la ocultaci6n representa un elementosencial y no aceiden. {al del acto simulatorio'. Certo que el adulterio o el asesinato, por ejem. ‘ambiéa constitayen conductas que con frecuencia suelen realizarse sigilosamente, de espaldas a toda publicidad, pero aparte de que no es fundamental que ello suceda asf para que se produzca um hecho de tal na. turaleza, sus autores planean Ia ocultacién con un propésitomedial, nada 'z. La ocultacidn s6lo forma parte del hecho en tanto pretenda elu dirsus consccuencias punitivas. Queremos significar que con ocultacién cladultetio 0 el asesinato se habrén cometido, in, conducta in es una ocultaci6n téenica, o apropi istas, decir que se trata de una ocultacién Sumamente premeditada y alevosa, Sia esto se afiade, segtin vimos en el capitulo anterior, que generalmente su comisidn se reaiza por gentes de medio o elevado, que gozardn por tanto de diversos ins- (rumentos de ocultacién, compréndase en definitiva la enorme dificultad robatoria que se acumula sobre el thema que nos hallamos estudiando, "La simulacién—escribeDe Casta idea del ocultamientoodel engi, cons idn (puede resultarreconocible osospechab 3b. cit, pag. 338}—Hleva dentro de st misma indose esexcial, no que selogre I oulta- io que se haya procedido ala gcultacién, ivuodos vj anb 001891 ‘oroint fap arquinproay ef too ou anb areqap as anb Barat ap asRP eT zon anb spur oypnurauan worounsaid wun ap vzay99 e| anb ap vioUD910 vou -pua v1 2 IoB9T] eSoY SOUT SO] ‘Sond ‘opnxoAur upIqeY ag? jumsngord [pp ou anb ppungoid vuays jap spur spuadap uprootauod ap wzraNy vsa oseay? ;suiased op uorqrar tm ap ourmnsgad un ap ‘osteo 10d soumeu0d "eq 9 yot09 tun r9ENXe souroranb oq9s IO ap anb ours “eIaUAPTAD [P) Soure89u 1 souresnsuso ou anb seusyp ¥ souremsaude sou uoUITEIm) “ey “epunyord uey uoroo1Au09 oad eosjpnse vo waffeno9 Os saupptnaan ot 8 # 9098 -uinysooe anbiog “sodnyso oonuginte un SoNosoU UD re90x0ud v eB et -svy soqerouapnidstanf souorzades sot sopon wa wepunge ',qanid ap 2% en0 ratnbpens owoo “epotapraa ns epep ‘souanr of sod Zeatg= we) WOIDID yourpodui,, ns #*,UorsoLAu0D 9p wzIONy Ue, yun aytouresortdanse 295 2aypns euorounsaid voruo92 BB wore AML y reraoxde soMIapod OWO) (c1ez “zuuay ‘3661 oftw gg -1) ,souorounsard HOLT. anud dp aseyo wo Jatnbjena oWwoo “erouapisa ns upep “souaur Zayanm iprpuoornoe Keven oeTUICEL pop deo 12 O81POD 9 LSe"T oTnONAW fa BIABY anb ap OUOIeGA: oa fuse stpeou09 a oy puns | ODIs oeBou [op oe ssauorounsasd soj 2p ou auquistonp J ‘eunuediy doy ‘nse sepuoye exed pesragn endure spur w| ap uauodstp szoant so] A ea -neyredns vrouensodun wun jabe uarainbpe sauorounsesd se, (¢e81 “zea 1242'S 1) ,seuo!ouNsaId se ep BIOeMPEFEGemud Bap use| sIoMpap 8 s0Se9 S0| 2p P¥PITEION Bua 28HLGO an of “PEP 9p olayjat onndaye & outa s9 ores1u09 [2 anb se1uarede Jod & a ‘oouyaoussisryny ‘yp qo) oudos wy asad openospe & oxdosd oust ung oso vaya ous f'(6ge Fed "1p "go “wuvwa 30d ouwgoud arzefuau 2 0ojdeqanud | eu2;o08 arb sop svg eso ap eunoope1s9epi20u09 NG, (166 2009 "0561 EINE LT $1) 482489 upan[puo9 wuss Ua SewpFIIOD S¥UEA UOSSOARE apoiv3 yo aco onto fp SoU! ‘eran ube op agama o 9 sojeoqaped so" £0 3p apoab “qafgo ns w oL@Mo vo :ejouspaadstant ayueysuos & wpesayior ‘Bun oyuounsa1 prep sou ofa 2c] “opuerounvap sourtuaA sa0aq seats anb ‘ovrorenyenodiy orounfoxd [> euan eye Anum sonjosou emd 195 exaypnd o1di9 wud ue enb ewiioy wun ap ‘sand anruray uororyaunis ap wganud of ug “uotorpuog a1ua8 inp -ur 9 jeuzoted ns sopedizn! yap waqnoas squowyeuororpen anb avared Zan, -su so] ap oruarurourp sour une eH1{qo sou K sau quid sou ypeajar ue) zepanb je anb “n A sokeat eyaepor uuaiqis‘onbog “pop! "241 9p WSEA 9p O1und Fo 9pS9P ONS ISD K Nooow inves 9130 wear 7 48 LA PRUEBA DE LASINULACION A primera vista parece que deba sobrecoger a muchos juristas el pensar que la seguridad del tréfico juridico, lalegitimidad aparente de una scritura publica, la objetiva validez de un concurso manifiesto de volun. tades, puedan destrurse y arruinarse merced a una prueba indiciatia ge- 2eralmente tan hipovaluada por el Grgano judicial. Y nos negamos a ad- Initir que esa técnica presuncional pueda solamente justficarse pormedio de criterios de subsidiariedad, es decir, a base de afirmar que se carece de pruebas directas. Porque si empezamos proclamando el principio de la libre pero plena conviccisn judicial, entonces © una de dos: o la prucba Ge indicios no convence al juzgador, en cuyo caso, debe negarse a decla- rat simulado determinado negocio, o le convence plenamente, en cuya allemativa habrase de adnitir como corolario que la presuncién tiene tanta capacidad convictiva como cualquier otra prueba. Supuesto éste tltimo su vez, comporta una nueva conclusién, cuales, que carece de toda ica ensalzar la presuncién cuando se trata de simulaciones e hipova- lwarla cuando se deban demostrar por ella otros themas, Adviértase que precisamente esa aparente generosidad del érgano Judicial al apreciar la presuncién nos lleva a una curiosa paradoja, con, sistente en proclamar que Ja prueba de la simulacién es todo lo contrario 2 una prueba dificil. Desde el momento en que para demostrar dicha mulacién podemos hacer uso de las técnicas presuncionales que en otros themes serian en cambio tan mal vistas y apreciadas, no s6lo por el 6rga ‘no judicial sino porel propio legislador, debemos alterar totalmente aues. tras primeras conclusiones y afirmar que la prueba de la simulacién no es una materia DP. :Dénde se ha visto que para probar un suministrode gé- ‘un préstamo, para probarIa venta de una finca, para pro- in censo, novacién, sociedad o servidumbre, podamos hacer uso de un sindrome indiciario tan audaz y arriesgado-coma el de la i6n? Podré objetérsenos que en todos estos supuestos la méxima de ex- periencia nos muestra la usual documentacién del acto, de modo que esa falta de documentacin opera precisamente como ur contrapresuncién que neutraliza y anula la presuncién integrada por los indicios favorables >. Pero en este supuesto, cuyo argumentonore- egarse a la conclusién de que el problema iGnreside asu vez.en la hipervaluacién de otra bresunci6n adversa, a saber, la presuncién acerca de la documentacidn del acto, De donde se colige que en el fondo, una gran parte dela literatura Sobre presunciones no debiera jams esvatimar el estudio de las recfpro- ANAustsProzénico 0 cas frecuencias documentales*, En nuestro caso, dado que la maxima de experiencianos evidencia que salvo en los supuestos de negocios fiducia. rios, nadie sucle dar testimonio escrito de sus propias mentias, he aqut Porqué la presuncién goza de tal predicamento. Lo cual, asu ver, alredu- Cirel complejo hipovaluatorio torna mucho més facil la prueba de este the. ‘ma. Junto a las inferencias que se derivan de las diversas bases indiciarias opera aquf una presuncién, que no es auténtica presuncién sino solamen_ te verdad interina, y que nos habla de una correcta normalidad indocu. mentaria, merced a la cual habra de encenderse luz verde para el razona ssuncional 0 indirecto. Cierio que con todo aceptar esta especie de simpatia de que goza la prueba presuncional en el campo simulatorio, hay negocios de inttincada estructura, de maquiavélica preconstitucién y tal vez de vara o exdtica ex. periencia que hacen que ello no sca suficiente para reducir su cardcter DP. ‘Las simulaciones de sociedades, los fraudes alas leyes antimonopolio, Jas enrevesadas combinaciones del gansterismo internacional constt vivos ejemplos de este tipo de conductas fre puede que se hall ia en mantillas y la técnica presuncional resul insuficiente. Piénsese que el verdadero FP no consiste solo y precisamen. ‘een admit la prueba de presunciones —pues no puede haber fav quello alo que se tiene legitimo derecho— sino en tna politica ju flexible ¢ inquisitoria respecto a la admisién y préctica de la prueba. De todo cuanto acabamos de afirmar vamos a hacer aplicacin se- guidamente al tratar del onus proband, con el afiadido de que la mayor parte de las presunciones que habremos de examinar en el thema simula torio lo son vulgares y no técnicas*, 2..LA CARGA DE LA PRUEBA De una forma que podriamos calificar de undinime, siempre se ha considerado que la regla del onus en materia de simulacién respond a los ctiterios elasicos mantenidos por el aforismo sitas probandi incumbit ‘Ul qui agit, siquiera, como pretende Dacor, se haya afladido a este pre- { Acereade la frecuencia documenta vésse nuesra Pécnica probatoria, Ped... it, pigs. 369 y ss. “La prueba pericial tiene hoy porhoy muy escasa audiencia en materia de simu laciGn salvo c anlisis de os libros de comercioy algunas valoraciones para demostray Ja vileza del precio. ugiounsaid wispepraa vt -epmng et Za ONKOL sopnap ja senior -oidxo 2s ouesnzo | nbune jens yo updos [ua afeouo ns ppun oypazep onsenu U9 anb *,os2004d oII9DuSqD Up ~eutimouep tye o1sadsaraisa ® apnye A “oWARIpU o orDaNIp pou un ap 12 erouazoyar e8ey oorpjanf oaruenapzo [9 anb owe) Ua ‘suo yap wUAD|A -oid [op uoronjos wv upiquie nbe zwpnie exorpnd (eiowatrede By ap ordio nstp) peplyeuurouey ap ovzantio fe anb exranoua MERON uapIAa ap aytiourzeBes op ‘anb aisp oxdaoaig -ottenucs oj aqansd ou (c¢9 “BPd'g961 GOU "eo6r Oz ¢ un ouguiea us opustuay 2 rauaysos wed un} Is oonysosasisitey 902 3949 40, p201 qo THO PEA 4 poe L4e ByM 1 '6t61 “ZOHIEN MEG “ANION sD ‘5 uaaserag & eps oxentoo fp woroeAzesvoo wap wusIOP 8 49] S8pd ‘6681 UANOUNIN'@ 9 ap WORE 164 WON MI ap osesso 196 2801940 1 mou ‘ep¢ Syd sony souang “dso pen voamd 9 ap 820907, set hse “gar s¥ua94 Uo SUNN, UIYPSAIPNY ST BUNA A, g £06 Byd"19-40 5 ‘oroasd je anb ep varsatdxe 1opapuiaa [op peiunjo 2p uotoeIe(29p UL opuoqiyn oyojazdiayun DuSiuog o1gnp ut OUustioye [9 ex\soMurAp SOU Te {s{8oq vonsjod ap souoroeAOW SepeUTULTarap ap ‘2D0u0DaITTINOT, ovdoid jp upas wruaxa ou oxparap ap Bax ou109 asopuysapIso> opIuan ‘by worsens eI eoOAK nb IME H o1ofiau [ap uproearesuoo vf ap “etmatp onsen ¥ epenoape spt ‘0 ‘puDL 9S0d B| 9p BPEUIWOUDP vII0A1 wise ap ogoas [9 of, -ts eum serquive arornb tomb v's9 0159 zaftauSuy Je “YesoUo8 wo spur 0) LTeNOTLRed K aN ap uo fap WOFINGLSTp ef 2p asvq owro> peptt ye optien vaya ap no eljanbe woo sproutoa v auata opuo$ fo a anb ‘LOOv< ap st8a1 U7] “ARON ,ANONAVNY UaLTaTApE Sow UNOS “wroUOLNdD BI ap UpIO— vat -stur asa w eanxoid Knut ayuaumestoard vypeU as 194p mb PersaFIURUESOULaY 23q0S Ap oxen un oud un ua unre sousa aparpy “enuoo ns tia v8iv9 Bf WoO Tu “roRes Ns v VBI BL 2fd ayso opronpap erargny ou operon, f ayua8tyarut aiquioy| un 2p 10 os09034 ONT ‘woo wrarpuarard o fewuaur opeuarye un asany ouepepnta onsonu anb seu ye aidurats ozad ‘uorooe evewe ap ayusurE aN ‘wand on uoweaws8 anony [9 tun aque asieuosiad ‘wesmna po ‘ioipnd nb ouspepnto sombreno'e vizpadun ypu anb opou ap “tosao0sd anbewe un ap o1so8au upiiumu e ezzunmm osodum peprurmsa] ap unsaid epeurey| 2] yp Koy sand ‘onosnyt opey opsodond un syed wa -suo99p efap ou ‘ouoyeinuuts odures ye opeacide “ooxypn jap pepunsas| ap ‘auro] 50 'spurapY ‘sotEsouIAT sosvoosd ap ozoUNNN fo amauTearep2eIUI aioe soqeo] souorounsand ap aseq e upro¥ynurtsnue eonsod wun 0 spuDg -oud suo fap woySTeAut[woIDeT wun fs wUTULIAT9p Jod wISSUSON “segansd 2p ‘ej 40d sound waoauewzad onb sope nuts soatpyanf sorao8ou S01 Pept (0S e429} e] RISEK| anb sa aquBUTEANIA!GO SoUaqeS anb ODIUD OF “SO? inuasord sozaut ope] 2p uafap os & ‘eounduso vsoueur Bun 9p [2 2P zwaatoa sou 2s ower eiset wortido ensonts soureasasaz souanb opedionue soway &6 oorpgmf ooyen fap pepunas ey w oyzadsar -uarq wIOqY s3 couyaoussisiiyny n10U 'z9€ Bed GO je soqonud 50) 2p opvmAy 16 B98-1 1824 ompnf pepianoe e] eysueun 139 Ua £ viounuop enb offanbu saqaxd praqap Luotoeqnunts ep sauorounsaid zon Te) wexTa 129 | ANANUT wounu uyspod om * ‘wavy 0] & orenuod ye teyedwiooe onb ‘uvas anb soner® 10d + Ho so] anb s1quose je vavnrae Souoz seonugp! sod parSisuen oooduuey, opepuettap [ap offzea o1rena03 [ap eq; sapuod sepseqod ap pep sod} vuistur ey anb oysond ‘se89qe 9p sepowgo sp Se] UELAS $9[q ISOSUESpUH SOUOTEASE| INNO IIOP “CHIOND BS9-10g “OPEPUELLED |e ‘uiuzejdsop a5 eqansd ef ap vase vy cups ‘egnepanb jena a nb soyuatun es wa papuod jena of & usin sore Jo oud suo anbune “eqanud wy ap sty sauozes opel un e opuel u elsa ezIperati exed ust pEIMUNIS [9 a1qos ezoyd oUt sod o sanvs8 Anuursoseoua sand ig $00 eijo sugoxd op ofequan Jo oLESaApE [a a1g0s 1eBre9 sue mINOO TUN TerOUNUAP apand O9sty [> 198 apand eBay uprounsaud pj ap sauoroury sel ap vt asierofie us anb sowages 2X onbune ‘eqanud vj 2p exes aaqos wjfax vun sod owwanueuapro [ap wsaudxo ratiadxa ap souxpu serdoxd 2p asopugtats 1oped opefoueus exany (end! oroiput [ey aub ajqrqosd Kru $9 sond ‘nawoy uorounsard -inba ou sowioa ouroo at as anb us o;so8ou ow ny Souossnja f sauoIseAa yt So}s9 ap OpUdtAsIS OpIUDA HY] 9s [BOsYy OMDAIAP [9 UDLqUIDY, “poprocsoa ns 0p 0q -ousd yf sajetsenuon satsadsa seo ap sopenuuts fa 21908 1eABIe 3200 2p BuqeY “38 A ‘orENKOD ap uproR|RAS ap sorsandns so] ua anb “eqorud &[ 9p eB: v] ap topinquasip vusou eun 9p Bren 9s “rendaqu09 o1ess Novavinws ¥7 30 vaanwa v1 ¥ 5 {LA PRUEERDELA SIALLAGION luna de las razones por las cuales el sistema probato- ivo imponfa muchas veces al demandado la carga de Oordinario éste podia conocer mejor la forma en que se habfan desarrollado los hechos, dada la naturaleza penal de las prime. iva tratdbase de d in del onus teniendo siempre en cu partes se encontraban con respe: bucién de las consecuencias de fandaba, yaen el criterio de la mayor proximidad de uno deestos alaprue. y8enuncriterio de conveniencia determinado por reglas de experien. De todo esto al actual deber de colaboracién (Minvirkungsplicht) reemos que hay un paso muy pequeiio, pues si la distribucién del onus no depende tanto de la posicién procesal que ocupe la parte, cuanto de si mayor proximidad a la prueba, resulta claro que cada litigante esté obli- gado a contribuir en proporcién a sus posibilidades probatorias”*. Enel caso de la simulacién, concretamente, parece obvio que el de- mandado se encuentra en una situacién més 6ptima para proporcionar datos acerca de la veracidad del negocio juridico que se pretende demun- iar como simuledo. De ahi que por la jurisprudencia moderna se haya atemperado el rigor probatorio que pesaba sobre el accionante a base de corresponsabilizar al demandado en la misma empresa “Aunque en materia de simulacién, tart gue, sobre el actor o excepeionant bargo como lo han reconocid los es riguroso ni absoluto. No puede n es aplicable la regla de tanto dena dogmética que arbuyese al ac Drobar la parte que estaba en mejor si ™ No se confunds sin embargo est ora en la prueba con el interés en producirlaafirmacién, elcualsi que deviene exclusive de solouns, ‘Cuando un hecho es armada —diré Carnexurm—cada una de las petes tiene eres Sp surniniatrar a praebs, la una de a existenciay la otra dela inexstenca,y por ello el ‘nterésen la pracba acerea del hecho afirmacocs| afimado, la cosa vara: i une tien interés en hablar, a otra lene en eallar preci ‘amente el interés en hablar es de quien saca beneficio del hecho y el interés en calla, 4 quien el mismo deriva perjuicio (Teor(a generale del diritt, aNAUsISRORANCD sr cargo pertinent, tratando de convencer dela seriedad y honestidad del acto en queintervino" (CNCiv, Sala, Argentina, 17 diciembre 1953, RIAL, nim. 73, pag, wlacién como ocurre siempre, ‘menos que las leyesestablezcan la inversién de la prueba o una pre. SunciGn juris et jure 0 juris tantur, el onus proband incambe al ac. tor. Pero cuando ést i aportado antecedentes demostrativos de Ia el descargo es necesario para el demanda- 28 dela Capital, 15 ida, si bien la dentes demost ose impeditivos que 0s Aires, 23 febrero 1955, ). ncipio de que la prueba incumbe ai Serogacién en juicios de esta indole porque tc la produceia de una prueba para él impo- or referirse @ actos y constancias a los cuales ha sido e to ajeno, “Al demandado, que para corroborar la real ‘acado invocé el hecho de las obras y el pago de sopejnuts so>xpsL -nf sorooBeu soy ap soyontur anb ap vioueisumorf ey ‘resin rewutad ug, “toadso eunuqu ap somararevororpuoa tu segen us syutape & eqand 2p ofpaut rotnbpens ap spaen v asrensoutap apand uorseqauns ep anb seu alge aqeo ‘oanisod oyoazap onsane ausre rojnonmed uo ond stro oungoad e| 20d wodsasi09 wig0) 709 Hors WOU S “eroeqoud uoroeynion srotnse wun vied ousodoxd v odureo 198 opipod vy vount uproerumts e] anb apualduioo as warq “eal eqanud ap seuotoesap ~fueut svood Anu Bf uaysisqns aquauryenioe an ap 0404 [ap asredy vaanwa da Svs E ‘snuo {9p vyBar bj v epnoe anb sa omnBas spur fou wn seyauntroad apand ou anb opep ‘seouonus ‘ouorenteaod p vfaz iso anb spungoad snuo jap owarune3 sod sopeureyy soy anb apuaxdsap as mys ap “srromngozd asey wy uo aMuaKIAIS -nyoo & vaysed spurape opueredo ‘1a -aono‘vougia8 eaneBou van ‘vsaI409 uproPuLAEE |e wouodo sazopEmU!S so watnperaua® anb ‘ayred eno 10d ‘opep x “WOrDe|MUNS FY YI9S Os29 01, -sonu a anb ‘oproouoasep otpat; asa ap vrouoistx2 Mf sagure aywaumesioaId ‘aaa anb ofsypuroutoo z9q¥a pipod ‘antarosuo9 aindaras an onue] ua e1oNP wo [2 sopejnuuts oyunsoxd [ap eLioregoud peptause 9p eyey wv agap 5 Cougar fap reug omvaTesrSoUoDsap Tats 1190p Se “Sancod soy ap vIoUasTp WE 6 ‘couyaous sin eve pd “gs61 ‘sony souang “dso pen ‘i 1 419 os2o04d jp seu} ‘p07 yd asét wuojoameg “dso pos2o0ud oypa.od 4. “.02 Spd ‘cor ‘samy souang “dso pen ‘a ud 0422409 2 OPCIOLL ‘00 wou “691 “Sp “9 “99 “TION sunoas onsanu &wa19D8 25 uoron|Os Hs9"SoUteA OWOD “08 jd snuo ns zoeysmeswsed eqenad egonbad eum ‘souepraa gan wuido s805 “opepueUtap [9p suo a anb ue Sase> SOS SOPOT HA ss uns 9p aaULUO oyparop.onsanu ua anb 4 snuo ap viopmnqunsip e[sex wun v aqua 2] 9P BIOUDB EP BL ant Faanb zapa9 09 jap epttadep Dap seaqnied wos op: cxqonud 2] ap vBrea argos sordroursd so] zo]ea sew uepraid zen epeo enb ‘pie oxpay ap souorounsaxd soj ap uproeorde earsaxBoud vy anb seUtoreA Tp spnonog apuodsaz09 oj anb upzesp ssop ts vy 98]09 98 apuOp ap ured se} ap eum e aquunout anb eqanxd v] epionpoud axoprstos 1opesznt fad. anb outs “eqanud e| 2p wBeo wap uptongunstp ey axqos seu xo ap seUNxpur ap ost. eankpron § getouatstsar el om ua ‘souorounsaud se] ap vary «do sou & “eqanud vf ap vaxe9 ap oxda2109 put Zan wpvo vfore sou ‘sayied se] ap THs900ud eronpuod ap zwigey OWOD ‘1 sa anb ‘upiaesoqeqoo ap o1dtouud op uorodope e] anb yis9 ore) eve “a88y “s¢61 owat's1),sopmmoulp sopussd ussessonpe oud sod sope.t -souzp 28 Ueapod ou oane¥ou 01953090 (wads ezaqesmeu ns 10d ‘ab soxpay soanbe uprqure rego 2p yagey ~-opepunuop fo-anb 9p ‘oprynas f uo “eganud e| ap wie vv Seane[au SeuuToop sepezuoIne pu Se] ap SopPI21p $0] ¥ ausi0su09 opipuaiTe 2s ap 199 189 Pte OME; Pwo opsBosar usUEEOUNSNS nolowinws 7130 veers 89 60 LAPRUEBA DE LA SIMULACION “Blarticulo 1218 del Céigo Ci {erceros, a los documentos piblicos, entre Ios que se encuentran las eseritrasotorgadas ante noaro, del hecho que motivasu otorgamion, {oy dela fecha de éste, no lo hace con cardcterpreferente cuando se contrastan con otras pruebas ni coarta libertad dels Trbunales pars ‘ugar en vista de todos sobre la veracidad de simulacicn de los Con. tratos en ella contenidos,y por ello, aunque coma en el cas0 presents cure al estar revestida de las solemnidedes externas den vida apa. rentemente a a convencién que contenen, cabe que ésta se destruya ensueficaciajuridic sn menguaparala fe notarial, lnestipalacign no responce ala realidad yes fictila” (7 bre 1928, 19 mayo 1932, 13 febrero 1958 y 14 mayo 1960). "El pleno crédito que se concede a lo testificado por ol notaro sd sleanva en ‘materia de contratos a aseverar lo que os contratanes han rea © declarado en presencia del fedatario, pero no ala veracidad seca de tales declaraciones nia a intoneida o prop. ‘disimulan, porque éste-y aquellos se escapan a laa Fial,como enc caso de entregarse una canidad anteel propio notario Para simular un préstamo” (FS. 15 febrero 1944), lar valor probatorio, aun contra Ademés, y para facilitar mejor las cosas, el ataque al contenido in- inseco de la escritura puede realizarse sin necesidad de interposicié de lallamada querella de falso, en aquellos ordenamientos en que subsiste «ste dispositivo procesal, y sin acudir tampoco aun previo pronunciamiien. toen sede penal donde no exista aquel dispositivo, de modo que el mismo Jue civil puede y debe valorar dicha falsedad ideol6gica en la propia sentencia que resuelva el pleito de simulacion™, Una vez desvanecido el aparente obstéculo representado por! robatoria del instrumento piblico, quedan sin embargo otros problemas Que resolver derivados en sfntesis de la formula lettres passent tdmoins Consagrada en 1566 por la Ordenanza de Moulins, que conserva atin di. Yorsas cristalizaciones en los Cédigos Civiles de Francia, lialiay Argon tina, por citar solamente los tres paises latinos cuyza jurisprudencia « ve. es recogemos en esta obra. Ciertamente que en Espaila estos problemas nos afectan muy poco, mas, creemos que sui marginaciGn serfaimperdo. able en un estudio probatorio dela simulacién que quisiera tener vera. dero cardcter cientifico. Asi lo declara expresamente la citada sent, T. 8. 15 febrero 1944 Awsusis pRondTico 6 ha para suponer que si por testigos y presunciones no podifa demos! -ontenido de un negocio juridico, era evidente que al reporta la in el encubrimiento de un negocio disimulado, probar dicha simula. 'e presunciones era tanto como probar la existencia de un encubierto, de modo que con ello vena a conculcarse el das normas"!, Respecto de terceros, ¢s decir, cuando la simulacién era alegada y ua a>a1J0¥] upEadaax2 ws BU» “pur ap A sowounnuysuy ap epefeno sruouresuarur ej p24] 98 eqenud ap ern up smsisuoo ap pigey enovegoud 1098 eno oj “epungoad Kru spusape Tou ssvo euzodin09 upto vouyaous WLAN *p ‘upraearasgo ojwarunuayap soe wos soure1019199 sour ‘onb openede (9 10 owauumaopented ap Son “UOTEIMTS BIB OLNLOD 1a ay2109 & yeuLION TeyNSAr BroxpN jonbe uo oqwounsopenitos ap vrouosmte BL rodur un soseo sorsa sopoi wa par duano wroustiodxa oP wumxgur sagopa ta mqozduroa ap soumeqeae OUr09 “2 -weIsgo ou o| 89 20d vqonud 2p ordioutad un3qu 9p sopeatzd sox -trouunsop ‘stanjiose stwaasaqur uofans oLTeUIDIO ap anb, so8nsai ap eqanud ej zauodnsaid je o71po9 onsanu ap gycT oynapme -juourpe eirauteand opauas fa Jod wiogonos as anb ugroeuutye *(warDs -uwuzjos po osmnbax un ¥9s wuLA0} ¥] In Oates) oDIpsINf oroO#au soINb -teno ap eqanud 2 exed aqqstupe so uprounsaxd wy anb owue) ua “eqanad ‘9p ses2) seso 2B Ou ‘o4pIp sourD4 o] PA oMIOd “euRdsy Uo Iq 1S ‘upioo9yuon edna sorsondn anb ei 4 (ose “Bod “gc “umn “TV “L961 oMsoD $2 ‘D BIBS “AID -N) ,uptstuz0 ns onbysnfut anb usM¥s B70 £ “oqoUERDOpEIIUOD (2) ‘2p asizeaoxd ap reso pepytqisodurt ‘onsos0 10d qonud ap oxdiound tsixa anb oes ‘onuauunso9 entuoa oan gop soqsed ano u 9 conyaous ssa "yayau ou109 sox0}ne sono ap s30940d J9p wn09 uo ‘sjustweantsod s9ajosey soared ¢S61 Ozu ap Fz 2P UOHESY ap ano} 2p wI>U=Y as Bun ua 9709 uoD soyne fp anb K-Dsd 21 x9 sopeALsOp so} ‘oxo oxdoud fa eganud ap oxérounad owoo yup 182x003 (go¢ Bed _2peswunyd upnsono | o80201 wuod w [eA Uptoeinae of ap OI0U0D OF FU ‘uodns onbrod ‘sta7 mous wpeyacuio> opts ey opuens ‘omautaop “aujuoa ap pepIsaoot ws Uproe|MUMIS 9p BroUaISIXe¥| asseqoxd epang,, (eanuatny 1611 A e19 wei ¢SE1 WW) ojOp 0 sopmesy 9p SopEDAFe sa[eNIgEz}HOD SOIDIA asTENSOUE -ap ueqap anb uo oseo Te spuape saqqisuerx sorsondns (ere 9 Brow VeL7 A Byer “Sue) eruDse eqanud asremooxd ap pepiniqisoduul uno “uodiw [61 | Kowempey yZez “Py 'SPOUY'D Lye WE) onz>s0 sod gen tun vAvy opus “souoyounsaxd sey ones rod oszezuqemn uepand & rtundope11u09 OMfTp ap Wiowasatd by eBsadat LION] as Ot AM aIt912309 se opuals ‘SoB}p90 SOUTH Soy ua SepHayLOD seLiOeqoud seULZOL SEO tua sepepung sauorodaoxo sajqeiou opigns vy PupHLIgEa!Xa ns auaUrEpeA -nuso3e anb opuruiiye s1n[2u09 sowaqep PEPIEA BLE ZOUOY Uo O10 “ole wou 9 ‘E661 [op thunsed nied uptoeqnans ap soseo us Pioepas as ouaWTENNIGEY| a ‘oqamncopenve> [2 Jopod ns uo reuar wypod “4 Hod, ofmquia wis epejnouta ou ejoyedsa v spun soutazaa vyavpo) onb £ upionjos ‘un ta Bsteosap omaUENDopENUOD fap BI 1x9 UT anb aywoMTEHTOK (g6¢ ‘Sed ‘gi wu “TPA L96L ON olay inns 7130 vasnua 1 zo 6 cios, aquellos para fijar a éstos, LA PRUGEA DE LA SIMULAGION, Cabe afirmar en consecuencia es una de las més floridas que Deentre los instrumencos de tosyylostestimonios surten laca hallaremos piezas en esta clase de themas, Estos d nios pueden asu vez descomponerse-en vatia variable segiin los casos. que sea. indiciarta subsisten todavi tacién de instrument generalmente por defici! DP ccuadro indiciario de: dro Adviértase que el admitic. ‘cualquier instrumento, equival hemos contemplado en apartados anteriores, ya que realizarse mediante prueba testifical, la presuncidn, por més dejard de tener una base testifical que tal ve2 repudi significar que en nuestra prueba de aciones entre una clase y otra de indi- ‘que determinado indicio tenga una base documen- unado principio de prueba por escrito, probittca podré confeccionarse mejor semistica, puesto queen esto s aplicaciones de esta disc ue junto al problema de biisqueda y ordenaciéa los problemas de informacién de datos y apor- Prueba, a cuya insolubilidad actual, as junidicas, se debe en gran parte la materia dio. la semistica es capaz de proporcionamos un amplio Jasimulaciéa, cabe que nos preguntemos si dicho cua. antes que permitan hablar de un sin- . A estas alturas, nos parece que la * afirmativa. Ciertamente que puede darse innume~- exdticos para nuestra’expe- le casos, junto con los prece- han llevado alaconviccién de nue: Ahora presenta unas determinadas con: rome caracteristico de tal simulaci respuesta debi rables indici y éstos para desencadenar . ue la formula probitica de la simulacion prueba, naturalmente que los documen- todo lo cual iremos estudiando en 1a base surgirdn después los indicios en nimero y que un indicio pueda fiarse en autos por le a rechazar todo tipo. Es indudable que la férmula © medios de algunos muy selectos o todavia ‘iencia, pero la contemplacisn de centenares d dentes semi6ticos del derecho intermedio nos de que el cuadro gira en tomo a una teinten: indiciarias, que en cada supuesto presentarés fisionomfa, Nosreferimos, claro esti, alos themas Andis PROBATICO. % logia simulatoria que hemos recogido en esta obra, y casi consideramos superfluo advertir que no es usual ni necesario que en cada formula de prucba se acumulen todos ls indicios constituyentes de dicho cuadro. Lo que sfempero cabe observares que, amedida que tales indicios se van sic. temiticamente integrando en categorias superiores, surge un cuadro que destaca, visible siempre en toda especie de simulacién, y al que pudiera denominarse sindrome axial, Este sindrome axial lo podtfamos describir de la siguiente manera 4) Indicio de causa simulandi. Se trata del factor tipicamente mi vacional de la simulaci6n, sin el cual ésta nos resultarfa absurda de c ‘der. Dejando por un momento al margen el problema de su natura Ive ya estudiaremos luego, es evidente que la causa simulandi abre itinerario l6gico en la prueha de la simulacién. ») Indicios endoprocesales, Se basen en Ia necesidad de consery cid del telos perseguido por la simulacién, agudamente como tn bisturf sobre el nego fa facil averiguar la verdad, pero e tealadefensa impidiendo brutal o st contrario, sin parar mi ria defensa de ‘en que por la fuerza, esa cerrada e innecesa- n habré de repercutir en su contra através de ios que arroje su conducta procesal. Se tra- {a de un efecto axiomético: la simulacién obliga a uoa defensa cerrada, ero este cerrojo actiia como indicio de aquélla, Indicios pragméticos. Son aquellos relativos a la subrepticia eje- | negocio disimulado (cuando la simulacién es relativa) o a la ingjecuci6n del negocio simulado (cuando la simulaciénes absoluta). Ata Por lo tanto ala economia de a simulacién en tanto en cuanto gue st ia. a indicarnos que tal supuesta ficci6n no serfa itil o ren- lea sus autores. Asf, por ejemplo, en el alzamiento de bienes, de al. ‘guna forma debe darse la retent tade compraventa la causa donay indicios de pago ‘contraremos algtin interés del dinero. Si en los indicios endoprocesales hemos visto que respondian a la necesidad de conservar la apariencia, podemos concluirafitmando que los indicios pragméticos responden a la necesidad de conservar 0 mantener cl bien juridico escondido o camuflado. Una simulacién que una vez ha. Mada a causa simulandi no sea capaz, al menos potencialmente, es decir, se habré de reflejar en alguno de los 0, como asimismo en el préstamo disimulado en- ulo de rentas, alquileres o precio equivalente al 9st “e161 ‘sxry souong ‘ogenud op jsaus8 1001 oxonu yoss201d Y2200G ‘51 4ou'99¢ fydn-1'Zp61 “som souang TH seca kta ose90xd opatzp 9p om pudeatga aperet] tows 208-1), -2jau [2 waumnout upiquiey anb uo soooxnbo & sauorporpestuoo sa1u8s8 ul} 90] aseForSu 96 o(jav 4g ““o1oaud ap wBamua ja onstxa ou peprTEAL usanb ap winjosqe uproeuatye *sotustut Sof aiqos uannour sb ua sauoroo1p21 ss oquowroanIE igap anb soypay a2qos pepunas 9p vies P71, -sblguaites suns ap o1xal Jap 18909 sosoqfea 9p aitiany eum wadmnsuoo sopepueut {4 ap ound un 9psoq anmttad ouios fe O18 ap S98 axdwioys sose9 s0Is9 Ua sauorgoqpenuos et] 28 sypmoef wens sod seprun anb zed ej» anb ‘seuostad sputto sop eno souoto ‘sot anb to souraty s0s2as9 so] ap oun sa ur seyoap ke Teqardesuo9 fn sowepod owo9 ‘sor -2poa soy ap sau0:2a4p% ‘ug wuratp un ap eqanud z] ey10dax o[[9 pore od vy vIouapra2 sou 294 ef vonb ours wIOUNSO 3d pun 9p ofeus ope asad anb etouanaasuo operseursp euoregord sou 019s ou ojdurofo ais -sowp ginilisuo9 9s souDrdoypenuo9 ses IUEIpayY, “BAN 9p 0190 Jo uo £ 794 os wun uo “Eag[99 01 3p 01 12 W0D & Se}0N9 SBSIOAIp U out w9 of'ed [9 o1qioax anb off op ag “eponsnf ap souedns pepisaoau 238 anb gysajuoo opeBoqe [2 2nb 0] 20980 ot 10d wyungaxd of zojMAZOy Te gtat00 e493 & euus0g gnb tka K epauiow gnb ua 2opapuan Te a anb sqeaq “Ba[duzo eqanid sauoroisod sey ap eqeradso a1od 's “1999 anb spuu eyuay ONY “ofty > oxped ‘sosooueyy sop anua upeaqajaa ‘ese jeuoraet ypu ur fo A twundud vy uy 10d oZ1y nu109 “pepo vy teasng ap wqeye 200 [B PepIULIOsUOD 2p Bprqaou09 ou anb zant ja 9429590 2 couyeous isn ‘tun ap sitanzaduroo ey epetAUIS ap oWOD eqeserE UpESEOO epIOI9 Ua anb ‘uangy “oaneztsny Antu ose5 un v oyoadsaraiso ¥apn|e VAIIOD ¥1 CL ‘ajuauodep [ap sepeueuta souoIgEz|9—p OOD OU anb rorDepOr ns ap ‘quod uo egonud owoa syu oprtea uvy ansod ev onb ‘sosofomeysnsu 9 sopayory seaqeyed so[cinut ap oBtxipy un wo uoTsayHOD ap eqanud expo & way os ‘ajqnnostp so90A v TeHay owisisonyztA un 9p wsnox9 v] Hoo souainb oprqzy ey oduzon ouonur enteanp anb zestad euorsaidun sou orad “upopjntuts 2 tto9 {C1 Setayeur 49 oper aiqos ‘osombasqo o1eY O}UATUNEAEN UN UOISay -woo¥{v uarattiog anb oduian 2 aaeq ‘SsuopeSznl sounsye-anb ous} -vonyqord o vonsjinoy 10qet wisopou K punta joxrusap wred oxpaur aise ap pepinoour v1 18ayoo wynsar 18 opepueutap [e ofan] rewniaxd ered ounsap o47o xaud agap a1ueworooe [a anb outs "eu9A Bap oAmIgO mnaid apand of as ou ‘ojdusafo z0d “10 i Bf ap eqanud B Ug, -aql] OUOIeBOuTNT TO PUTAIAUOD 9 ou owe) visey przasod spurel anb sapeprTens ‘pepratiautooe & prprn -onp ‘pepraunruodsa wij af :eqanud ap earatp ramnbpeno exed opuvuize sowtuon oquauayueysuod anb o souraup exioreqoxd orpaus 2189 2] pint ugrsafuog (y jeso00ud eionpuo> op ruxz0§ wo emtOD Ns Ua sNNOsedar op BAgeY 510 10d paiind 9s anb o] awsUH2|qepNpuT O3ed fay aun ap a5%q w SOUOTIXD SOT yepuewiap Jo onb ¥I89 Ot, o1guara4 ‘ouvsuadoa ‘snssafu0s 50] ap ose9 19 oyduuafa sod ‘sa fey, fu sous So} 21908 anb opoww ap ap ¥]& 1ee1u09 [e OuENUOD [op UISHUUpe O UOrDeMae eidoxd dee 298 soloipur soyantt 2p uproeltyB] anb ‘oFreqnTA ur 9p somzatmsursost “oud vynuuioy 2 ap vase ap opezifenpratpur orpmyso re sourased ean7q ur zoTRIMIBL Py UpaTOTSTA ‘sand “zea wag] spujraays vsn9 wyDIp axey[24 9{ sHtOUIESTO rjoabs ow09 zapuarduzos ap epansqe usr sa “exqorueuE qeou09 pepHINN ET Zodaz ap ‘ootH9] tumeEzaprsap ouIoD -axd anb Ter bun wa 9 No‘ow nnn ¥130 veaNd 77 89 68 [UA PPUEBA DE LA SIMULACION ricse a a tradicién del inmuet (ib. Sup. Santa Fe, Rep, Argentina, 28 j pigs. 709 ys.) "Contradiccion en las deciara ‘manas, asegurando una, que medié precio por Ia cesisn, cobrando al les de la operacién...” 944, RJAL, nim. 35, lamadreyyseemples padre, sin recordar 1o 4ue pagaron sus hermanas, una de éstas—E— slo afirina ques pag al contad y Ia otra —A— manifesté no recordar el precio e ignorar "68 eabo su esposo,y tales imprecisioncs,¢ ‘manifestaciones de tan decisivaimporten- se cacgan de significaciGn negativa para quieves las emiteny jus- ican ls presuncién en que se apoya la sentenciaimpugnada” (Aud. Valencia, 9 mayo 1984, RGD, pig, 2453), Ni que decir tiene que cuando la sitnulaciGa se alega inter partes, v ‘gr: caso de probar un negocio fiduciario, uno de los més valiosos mec. nismos que nos ofrece nuestra ley procesal serdeelcareo sui gdneris regu articulo 588, que no por menos utilizedo carece empero de in~ en tales supuestos. La presin psicolégica potenciada por la presencia del cor ante, y la espontaneidad que habré de ofrecer el ¥ de respuestas ofrecen una ocasiGn tnica sélo eq re interrogatorio, as Veces se presta por pura complacencia, es deci Ge lucro, y en donde el sujetodificilmente valora la gra cién, juzgdndola como una cosa normal y plausible. Pero por lo mismo ue no existe una previa toma de conciencia acerca de la gravedad o la id de la conducta simuladora, sucede que al ser denunciado o deman- dado dicho cémplice ante los tribunales sufre un aldabonazo traumatizante due le impele a disasociarse del simulador y buscar su propia defensa por caminos a veces divergeutes, alguno de los cuales pudiera con isamente en la confesién de su complicidad, sobre todo si anusispRoBATICD 6 plantea en sede civil. Digamos que el cOmplice no tiene ganas ni motivos para resistiral ataque adverso, se constituye en rebeldfa y si por casuell. dad acude a rendir pos: imente la verdad 0 confiesa de una forma asaz negligente. Naturalmente queen estos'casos jams puede descartarse la posi © una connivencia torticera entre el supuesto cémplice y el a zante de simulacién, declarando mendazmente el primero que el negocio es simulado y que su intervencién en el mismo como comprador, soe arrendatario et., no fue real sino aparente. La contra alegacién porel mulador de este concierto fraudulento suele ser materia obligada en tales casos, pero aparte de que no es usual que una persona declare la comision ‘0, que incluso pudiera legara ser criminoso, sin de veras ealizado, es evidente que tales adveraciones, de ser falsas, no se rfan con el perjuicio econémico que habria de sufrir el falso “Prueba corroborante de gran importancia la proporciona la postura ‘or Rivero, quien produjo un reconoci- iento amplisimo de quel acto a pierde el preci Sala B, Argentina, 25 octubre 1967, RIAL, nim. 129, pag. 421), Ello aparte de que la posicién procesal del supuesto simulador siem- pre serfa inmejorable para cargar voluntariamente con la prueba de la dad del negocio, de modo que el simple hecho de acusar de menda 'd asu codemandado no habré jamas de ser bastante para desvanccer ipacto de la confesién de éste tltimo, {El demandado A. pretende en su alegato de fs, 323 que hay conni- ‘encia de la actora y Li. para hacerle aparecer como compradior silo patente. Pero si A. fue comprador real, ,quién, sino él, podria de~ ‘mostrarlo acabadamente? ;Qué connivenciahubiera sido capaa de news tralizar una prueba que debia estar exclusivamente en gus manos? El Suptesto pod no ser verosimil porque una tal connivencia no seria 'mposible, pero es la actitud de A. precisamente, al no producit una "26¢ yd “119g “po z HoIDGOU DOIAE PIA ye sayueysaa sey sepeooaoud & ‘seouyyuodso sea ap sop ‘seaneorjusis Kn sopepsunyiodo omeno 8 souranuenstio9 sou‘o1 -daauoa [9 ayuaurepzinsoursop Jopuonxo ou ered aquouresioaid sabe ee, ‘ sourea ou anb ‘zopeqaurs Tap seamrenstuItupe soUOIoexE|Zap O SoIoe SOS erowapuodsa1io9 yj e1oye opuBURI PY “1oatp ora90109 2p sor ou nsuas nivj anbiod souren ou ‘owtarx9 9150 22908 OFTESIOApe Te 1eBOxE -aqur apand ay as qerorpn uptsazuoo wa 1s o1ad “eqeueg ayuataI09 eyUIND © ou1oye 2p vq] vun v 1ope|munts jo 10d sopeuade soiios9 Soyep Sof [B19 connor -onadons wow seyndax soureyapod anb osnjout opopiad 9 ‘osao01d [ep saque K uzany ouredanuoa ef sod sepriiaa seuororsayruccs ap asmeen ap 2 89 [en ‘upuroo zopeurwouop ousstuL un ap segue 04 ‘o[tan ojos Un ofeq sapeprTigisod sequre souragorfiua anb exed ound sntoruaauoot Key ou anb souraaso‘Te[aipntenxa upysajuo9 ap o1daou02 {8 wa3 30 opep ey anb oxsoum}o2p as vazwo9 exdoxd v| v Yopurjgey aIUaU ‘308 9p Bae uoratsmbpe ns ap ojnogyan fa anb uss ‘opeztenp iso uefosuooe anb “rope[auts 0 oa\sonu Uo ‘DpDUOUE 25 wAIWOD UOrODIB.DBp BUN 2p 3SIE1 nsyraioeizo saseyinoad swum ofrequia us wyaasaid (oyun ue oouveous sin -op 0 o1uoumso1) sootsp[o somtaxanzstt 50] ap ouns|e 20d opeuororodoxd ‘onogs o1ep un ous eqanud ap owtaumasuy un ayvaurerdoxd so ou yeIOIP -nfenxa upis2yuo9 e] anb ren] ano uo optuaisos sours v¢ onbuny repoipntoua upisafuo (g ‘wyaseur e| augos operseuLap Jest -oxdlurr aqutiad sou ow ray osaoord fata eurar nb peprarsnjoaid episirer ‘anb oysondl‘epnce ajqewinse wun eystnt a wsed prttanstion eonONWaS UOIDIS -odxa ap seyqe1 seu ap zeuodsip ya ‘soseo sonsa sopoi wa anb auian tsap anb IN “Serouarayur sem o seurrxord e sensta ta eArasar ua sojzauayeaed pep “foqtonau Ensibxe too preredaxd opeBoqe fe anb orad sarurspuooseut ayrauraquamde ‘soonagy soyep Somj0 ap eure eHUTFUL 9 BSIOALD BIN 9p 2SIED -axd oypod owistur of X ‘otranxe [ey eBoU 8 waane as soqure ap ounUI ‘oxmmrsy 2959 109 uptatsod wun a: 9 “oraunp 2p K oduron ap eprps9d ‘ural too saqearnsal o Sarertatumsop soqpaur sosompuadsp ap sprene asren -sowep op uarqey Bus0} Ha10 9p anb ‘soroAPUIgNS o sorDIpUT sa[qeouNUE 9p woroeliy vexed omnBas & ooturouose seul oqauinnsuy [9 ‘aqUEISqo 8 oft2 “eiuasardas exoipnt worsaju09 vy ‘sauorsoapsodu sts Sepoy eased “soproared Aus ayuoureor}ogad 198 9p uapsqeyy soroago soy (o14/2u ap orotpu 98094) uOrOEHUNIS P| 2p OATENISOUD -ap o1#p owo2 asreiofea anb souauu 10d apand ou erouemnyuo eyDTp and osond “odiequto wig “opepucutap ono {9 sod eprptayep enaumemies vA pisoamde ansod vy v anb & epeorjap wey etianeur eun ap wen 2s ow0D a5 s89flon opoyf ns Jauodsp & SPU UIs axe}:9u1 OpEpUEWApOD 20 Ip ap espraqar epesnoe ef anb souraa (ee, ‘pea: “Bia Set nb of Upto wap Pron Spo Wd Oe Noonns 73 wean on 2 A PRUEBADELA SIMULACION Contradocumento ‘Testamento Confesién esponténea Requerimientos Confesi6n provocada ‘otto proceso Delcontradocumento ya hemos dicho algo y volveremos a tratar del mismo en un futuro apartado, si bien conviene afiadir que cuando la ae« cin de simulacién es deducida por un| mente tendré la opor- tunidad de que caiga en sus manos el tal contcadocumento, pudiende in legar a ser sospechoso de dicha tenencia, Eltestamento osussecuelas, como el codicilo, pueden constitu tam bién una interesante base de confesidn extrajudicial que el simulador hace acerca desu conducta antjurfdica, bien sea por arrepentimiento, bien para esvanecer posibles dudas 0 controversias después de su muerte. Quien regula su propia sucesién se siente a veces inclinado a dejar clara cons cia sobre la verdadera patrimonialidad de ciertos bienes de obligaciones cuya apariencia es muy otra lad Ast, por ejemplo, el caso, harto simplista, del simulador que en su testamento dijera: «Aunque no est ‘nombre, mos son La Va- Jentina, La Olivera y todo lo que estd a nombre de Rémulo Monti, de Francisco Agostino y de Eduardo Dentin” (Camara Civil Federal, Rep. Argentina, 22 agosto 1947, RIAL, nim. 48, pag. 2 Algunas donaciones encubiertas y que luego pretenden revocarse, susten fenccer también merced a estos artilugios. Véase por ejemplo, la siguiente cléusula contenida en cierto testamento: Ei docamento privado que ante testigos otorgé (el aqu testador) en San Sebastin de la Gomera el 4 de noviembre de 1937 y pres para el pago en derechos resles en aquella oficina 8 siguiente, pore! que vendis varios bienes de su anausiseroérico 7 la aludica dofa .. fue simulado y por toda vez que no medio entrega de precio ninguno, y que cont en dicho documento se consignaba, ni antes ni después de su otorga- Imiento,nien el acto del mismo, recibi6 suma alguna portal concep to, Aladfa el causante que con dicho documento quiso slo expresar Toque ene] momento de otorgarse era vohuntad mortis causa, sliffcada en virtud de este testamento” (T. 47, abril 1944). En otras ocasiones estas manifestaciones testamentarias no son tan ‘tas pero integran actos dispositivos referentes a bienes objeto de ido en tal sentido como indicio retentio possesionis. ls estos supuestos no se nos oculta, naturalmente, que una de las dificultades de la presente prueba radica cn la probable falta de infor. ‘macién acerca de lo confesado testamentariamente, si bien en un proceso dada la premoriencia del simulador, pudiera tantear- sela oportunidad de traer alos autos su testamento, pese a la aparente im. pertinencia de esta prueba, En as demés circunstancias habremos de con- {entarnos generalmente con la azarosa probabilidad de una noticia y lano menos insegura admisibilidad judicial. Sélo aquellos casos en que las par. tes pertenezcan a un fntimo cireulo parental podrén suministrar alguna rmacion segura sobre el hecho testamentario, ylos casos jurispruden- ciales que hemos expuesto anteriormente confirmtan esta particularidad. Pero ya hemos dicho que la confesién puede asimismo ser provoce. an periodo prelitigioso, a veces con una clara finalidad heutistica, cual sucede con los requerimientos y actas notariales, yen ocasiones con otros fines no tan inmediatos. Todaesta labor entra de Ileno en la ac ristiea y en la técnica preconstitutiva que deberia desplegar encargado de atacar la simulaci Referente alas actas nota presivo al simulador propor facil que se obtenga de é1 un reconocimiento expreso de la sir ue esta conducta, por su carcterilic autores un constante estado de vi inalgtin caso aislado, sin embar- 0, sabemos que ha dado resu racticarlo al cémplice del dor, de modo que si las circunstancias lo permaiten vale la pena intentar con él dicho requerimiento™. 6m, ya es de las que mantienen en sus Params detalles sobre el manejo y eficacia de les actas notarial vid. Téonica robat e8,, 0b cit, pag. 387, fb muorenqeacddiy um sc094 v pate B[ OBLeGW0 uss sopuaIdsOS 2p LEP ON op 0 Fed pt “pu 1S 1 29 PEDAL “WN 6E61 few Gt “sUUaArY ‘oUeSOy =p [eIapEg HIEMIED) -nuuys of2o8au a anb uo sosea wep 2s seuotseso ua sand ‘ajqisodua aquot utp oruourysay ja anb ‘oBreq ure US ward 2S ON, “openutis jap SootBpfoazaIoeze9 sorup & ye10ur peptfeuostad vv aqwausredioutsd apne ag opoynsnf nied 0 0190800 [9 1 xed varuupuoae peprondno gnstxa ts rapardtoa 8 Zan ns upmepne So sovep Sono “ezaiqod 0 vzanbu ap sousayxo sous|s tlowwasardar anb saartd go sas & sope|nuls Jap SBIonpLOD { souUOITENHIS ser] “DUNELGNS (P po [2 A z0WR Je ayuowY[noRTE jp serouejsumosio sel ap seunsTY “ypunpruas vsn0 (q ‘opeuIgnoUos [2 “eoNsy ‘rouapuadap b| ‘s1joHuadadad smHow [9 “DEpUIIRA vp SauOLDE|arSe "I peisrure v] ‘eyuefo ap o pepruye 10d soosauared soy “onsoaly (e ‘won ts anb s01sa 34 a1 sou viouatrede ef sejeno Sor anda ap ‘Sororput 214, -uoteqnonaed vrouunuu ap us spond ys anb o] ared ‘esoysadsos zuse wuviqnsas awuawa(qepnpur 503 -501 $0] ap uptpesaape #s9 ‘oun 9 oTTN90 OYDaH OWLOD ‘san “(919 ta -uo3 fap waren “iopeyAums [9p UOrsayUOD ‘orsaxd [ap eHanua oUt ~I8A)} -pynuns &{ 2p oysamp orep a vqansd risa HOD reNsOWIDp “yIsO O2e[DepUETeId 2S ON “yBlomp oupip suodutos as anb ap gq wuorEW vy ¥ atwaurRstoeId ‘see to “OuoTenyeandiy orainfasd oonspyo [a alteiseq rename ajans ‘Ose onsenu uo anb reqoxduroa opipod sywape opuarqey ‘Teorgnsay eqonad YL eusaoau Byinsar‘seUsoIp Sovontu Som0 Ua OWS “UOre|NUTS Bf USL s081say ( se (9uysoud SIs yNy sndino tsarpnd anb exed yen 30d sopuezenuos Sop sow wsa1au s9 0299151 (>> pupanse nap ssuayop et anb ek “o}tjauag ns us BaveNee Bzed Opa ‘epeooaut 38 ounv opots 9 apand ou “pupqar ns uRsoIAmIsO$ “BUDA B 2p upioeaoxar of ereoyUT os onb ws Sofa sono way sol anb 9p wrouDsUnast BL, aab ‘uolip 2s sse osz9 un uo anb sys ac “ouaa:0) un sod opronpap orf ua 40.9 [ap $2015} oo sepiaud wa 2Feq woo uoroejnums eysip s9pendo> exes opepuEu fa arb oP “ansqo vos souesonpi sou woo eprpin sou zaquruotoojnums un opuedre oxa}é un up 8-4 “zat99 495 sab 9p oqarumUas un 8 9!DapagO OpupTa K BNIsuApaP LIBETENSD emp ‘pep ooweqosd oruarunpaoaad e pot spf opage ou oy[9 01d or} ano wa sepnieA souoroesaTe 0 sOUOISDS 0 8 uo SopIpautos Anu 196 ap Souoy ads “UUIBINIEN g, jeuorounsard nganad vj ap a1 ‘yapod ou upsayuoo vyoip v anb orago sq ap uorsei0yea ej outed vqonad v1 ap -aid Ja ‘oxnrsod oyuorureuspro onsamu ua :ardmats ap upruido wuss ued ss9]u09 9p sowssqey OT[9 # & ‘osod0d soLATUE ua SUpINZOA oIUE8| ‘unp souoroeisogtueu sey Jou upapod wronoyo gnb souaunaxd sou anb ‘spuiape onb ours uproeqnuns | 2p ul uptoraaaoxdy| anb ‘sauatg ap onarurez(e ap [a ow109 sosRo Ke4, red opts asargnty ot outst [a anb sapaons ‘optmnias 2189 a opesaratur ovdoud je 2qop 1 9p eqanud ef ua aluauziouarsod sepezttnn Jes uepand anb sopeynumts 9p Sauosayuos X sauoroeaye ueBUarLOD Some sape) anb Puptouy easonu wed jeiouase ostuN o-| -C}uoLUNEETE ua oronyesap 9p sas apand oust 0 ‘o2ony sowazerprase anb yenuowno -op aitouroordi eqonudl vy ap anred wxuioy 0359 oad “souoroomuys & soyoey ‘outs souoroese/29p uasfo9ar ou sourages owoD anb ‘zrouasa1d 2p sei9e 2p otomureiqey fo so o1esa9au & np SeD9A vaUDEASP oxqUIED U9 ys ONb OT Norovnnwis v9 30 yeahs v7 ve 7% {APAUEBADELA SmULACION ssdusisenosénica 7 Jado se fragua en presencia de tstigos, quienes luego al darse cuenta de; [Testigos de mayor cuaidad y de gran eficaciaprobatoria pueden serlo la trascendencia judicial adquirida, prestan lealmente su colaboracién Jos técnicos juristas que de algin modo intervinieron, asesoraron o pre- Para desenmascarar la realidad | teen casos de testigos instrument ‘mentos pablicos que en privados, cumentaria ya acredita por Io m lad de su razén de ciencia, Los hemos visto, por ejemplo, en el caso deIafrma de un deuce préstamo que encubria una deuda de juego 23 octubre 1957, C.L. mim. \04, febrero 1961), de un contrato privado de Gampraventa con precio equivalente a unreconocimiento de deuda (1. §, senciaron Ia simulacién (abogados, notarios, empleados de notarfa, ete) aunque naturalmente, dado que el secreto profesional les vedara en la mayorfa de las veces rendir su testimonio, debe concuirse ins viables para su deposicién serén aguellos en los que la alegue inter partes, 6 febrero 1948, Aranz. 456) de un contrato de préstamo usurario en el que “EL oe ‘Angel D. oon passer) bt ea ee open ‘iguraba mayor cantidad de la entregada (T. 8.28 abril 1927 cass ata ee Tera tonsimulaes late -L.. En todos estos supuestos los deponeates fueron testigos in: porque con posteriori a todos ls en bcos, yo manifestaron V, H.y P, y muchas otras personas que eonocen esos ttatenoarannoraltque remazquemoslaconveninciade precons bechos; que escirtala existencia del contradocumento, puesél lore. Foratsena et simon desta cle, envied du pote iotapchsodettesy wttercnseneer ee ee cual Pérez reconocfaen favor de aqu: inmuebles y de lapropiedad de dominio de los icados lo son, en ocasiones, aquellas personas a Obligdndose aescriturarle tan 6 primitivamente su complicidad en la simu- pronto como Hise larequirese, Relacionaacontinuacin laseueann, ign y que por razones de moralidad, miedo, econémicas, eeétera so tancias de tempo y lugar en que Pérez fin el eontadocenente, Ja negaron, Un supuesto de est en lasentencia2 mayo | escrito que €l guards en su eaja de hiero que H red mis ale ¢ 1941 de la Cémara Civil 1" de la Capital Feder (Argentina, RIAL, nim. su regreso de un vi (Ciara Apel. de Rosatio, Sala T, Argent. 22, pig. 899), En caso de negocios por testaferro vale también tomar en cuent {estimonio del tercero, es decir, del contratante auténtico, Véase sino el ‘guiente ejemplo de fijacién del indicio retentio possesionis i tamento y poderes dc dofa Josefina, que al declarar al folio Feconoce haber indicado aparentar dicha compraventa para dare ia la voluntad de realizar la donacién del marido asu esposa, in {Un tercero que compré las fincas declara que la operaciénlacontra: | RIC, 1971, pg. 291). “Y asf viene a corraboraro el testimonio pres, XG exclusivamente con dota Ignacia, a quien erefa nica dueha y ae ‘ado pot el sefior G.T. que propuesto como testigo de ambas paces, epentea6 la totalidad del preci, sin que entregase canted alguna ascvers la existencia de-un artendamiento por haber mediaco él per, don Luis otorgamiento staferro) a pesar de haber intervenido también en e! Ineseritura” (T. 8. 29 octubre 1956, Aranz, 3421), liar” (Aud. T. Valenein, 11 ado documento no desvir- 18 del de 28 abril 1979 que ofrece Un contrato de compraventa en términos coherentes no s6lo porel tes, INi que decir tiene ques se puede contraimterrogar alos testigos que meng ae oe 12 Propiedad inmobiliaria que reas til simulator uaiga.alecausa pera probaralguna informacionocoutay, | TERY cnpionas ag 286 Arate $417), “La declaracién de do Su deposicin podréfacilitar mucho la labor del otro litigants, ae ciemplo, el easo en que el tribunal encontré sospechosamente lac6ni craeni® dela persona que decfa haber prestado al supuesto compradr ¢l dinero del precio de la compraventa (Camara Civil 1° de In Gy Federal, Argentina, § septiembre 1938, RJAL, num. 11, pags, 1208 ‘66 Bed "p27 “219 90 "nuorgaud vo;>AL “PIA. lyoatagt Jap seqesoual serfar soy» aut -sou09 soyeungu, sj 30d opptaaide pi so] ap soagy $oj 3p ouoyeqoxd 2078 | sues 2p upyoepar exon von soapesd,semsaadwo sor 29 Pe apsep ‘syurape X somuauINoop so{ uauaH ou anb sesth uosaid “void priuewnoop by & a1uazaRp sa Tesasoud uproenstUTUApE Ng ‘uprooz}TeNpIAIpUr ns uefasuode anb seonsprarser29 seune soUrIqRs OUIOD soayo ‘[piuauinoop sjuawyerouvasns eqonud eun ap wIEN as Uald 1g o1suawoa ap sougry (A st jooaid v osnjout weSot| 9s seto{seD0 us anb WA ‘Sarton SUDEP 9p veeind vy ‘osaduo ‘sezqToue aUStAUOZ “,ompsx0 ap seUp,, 0 ,seSO9 (Wousp to OpTUAA Wet aS aMtaMIpeLIOrDUDAWOD anb saauan} se| 9p _pamoesoniua 2s s9094 2 onb ‘zoumnx oyoIp ap spn v sojqusaape IeyNsex K sojgnoey stuaasp uapond (‘290 ‘uptstAaqar ‘estiad ‘orped) seseul ap upae9 6 ooliveousssrtyny -funuzo9 ap soqpauu sowrepour soy e paataur anb ‘soxaqoueur suea8 ap sapepatoos ap atame|noqyred ‘upYoepmums ap s -Tenyoe uaystx9 ‘worE|TOLEsap a8 SoYpay{ So] epuop peplunUIoD ‘sony eplonpax seu ona wantsod spar oTw 19s YOUN fap UOrIBIOTEA ‘B1 anb ‘orago sa aured wa X ‘asutBajoo eratpnd oyorp 0} ap anbuny (is “Spd ‘ge emu “TVR ‘7761 OWE pi ‘eunuodry "| eg ‘onwsoy “[ady eiewyD) ,pepauoiou vor qnd ‘9p uso WoroRIMENTS B] 9p SO4IOY SOT, “(6Z0T “BRA “E9GT “AOU ‘796 ofeur gg "BUND wT "L PAY) ‘euLioy ap ueopea o| anb savorontosar somarnsts se a SOUIaUA un &“oiounonguransis opetnnsaqns Ww oprze9a1 198 gap 1 109.9p yaqey axdutais anb v jo wseoso ns oprta ped ta & wiouarayar ap omoumnsar qe o}2adsa1 uo) “686 $5846) GOW'ZL61 o193) 01 VAMODET-L PMY) aMHOOVENPS SAN Step“ HETT Op twON"'D VHOP "ADH WPA TER ‘8d oyaip ap encosouronp wienasty| ap ot1 sop “aipedns op iouorn 92970 enpTOdse09 lb soqasiop so] opnesa! dong Zod tsed ogeo¥ ope] Hae 2 & oord opeipou say ou ab oisond “pepriar ov wypuadsas Ot fanb es epi i sosor2nq soqsorop £01 9 upto own oan Sas “syronmdsauo.oeso sto ws woorsouooes sopepucisep soda sc, "(L861 ‘3Pd ‘COW ‘9861 02009 Cf ‘PUPEWN L“PUy) ,sexeTTUNRy seUTa|Q ‘spur asarqn ou 2308 owto>orepanb sata se nb zed opsonoe ap unjtsnd 9s omc ns sng svoan sop a onb 9p oosap ne cweo Sapasoxd ns Jod wopapan vf ap orvaniuadat yo oe Uejuoo anb ajwopuvuap 2ped oop sodt0: 91 ap uoresejoop away e, OPE IMUAIS [op TeEOIpfEnrxA UOISay -t09 vidord wun anraueisanp soBovar & 2U918 O1UOWITSS J S2094 Y novowinnis yaaa year v2 we 80 (A PRUEEA DE LA SIAULAGION {epresuncional tipico del thema de la simulzci6n, eljuzgador no dard tanta ortancia al hecho de su oficialidad y legalidad cuanto al de su auten. lad. Esto es: se tomardn igualmente en elas y notas infor quier otro sistema con la. mnizadas, y cual- ica condicién naturalmente, de que no exista lo falsificados tales documentos. Y por falsi- amente ala: es decir, no importa que lidad sea falsa; lo que sf es necesario es que, pot ejemplo, 10s libros o fichas no se hayan enmendado con vistas «le prveba, borrando, intercalando, afiadiendo o suprimiendo datos y hojas. Circunstancia que a fin de cuentas, de ser comprobada en autos, taminén valdria como indicio endoprocesai Por otto lado, bien podemos . jnar que esta pruebano siempre serd al no llevar muchas personas, sobre todo en la esfera familiar o ‘ninguna contabilidad. Pero en contrapartida resultard esen ial en Ja simulacién de los grandes negocios financieros. “En los libros de contabilidad del actor aparecen asentadas las entre- 85 hechas a la demandada conforme al contrato pivado... y por los oneeptos que resultan de los mismos, Tambien figura en Ventario, entre su activo, el inmueble en cuestién por 1.000.000 de pesos pendiente de escriturar, yen: precio” (CNCiy, Sala F, 20 agosto 1964, RIAL, “Examen de los libros de las cuentas de T. en a origen de a simulada cesi6n’ (Vid. T. $, 1® abril 1897). ros de comercio acostum- 'o primordial para ciertos tipos de simulacién, bien ‘mediante una sobrevaloraci6n contable, bien a la inversa‘*, Lo cual no sigaificaquelallevanzaen forma no merezca lg tip de prem iad, pues, como reza una sentencia “de seguitse otro citerio jen los leva cumpliendo las formalidades legals, como wud. T. Oviedo, 7 abril 1986, RGD, 1987, pég. 2115 'No se pierda de tana buena aucitoria de euentas puede aglu plia gama documental por poce o mach sguantan” los unos alos ot0$ al igual que Los motvostemaicos pueden se vatio. Jaw (Losfraudes en contabilidad, ‘ead-esp., Barcelona, 1941, pég. 133), sala como mis frecuentes en los casos de ser auhusis PRoBATICO 8 {Las técnicasfraudulentas més usuales en el primero de los casos sue~ cen conpstt en la compenssciGn de dstintas cuentas osu azrupaciu bajo de crn gomn muchas veces dudoso; anotacin de valores que no ple, den considerarse, en absolto, como de propiedad de la empresa ar: or cpu Propigs, mercancias recibidas en consignacién): dejar ndiemtes algunas de las cuentas; amortizaciGn insuficiente-oinegiaten, infracciones de inventatio”; consicerar Ios efectos como elecave eq nimiento en el activo de tera del préximo ejerci /COS- ar las aceptaciones en el momento de su estab cimiento, sino s6lo a su presentacién; contabilizar los préstamos en cuenta de capital, como participacién social; ytransferencias frandlen tas de asientos entre varias empresas, ‘Cuando se trata de obtener una Presentacién desfavorable se sucle recurtir a amortizaciones exageradas; omisién de anotar la entrada de nuevos valores; inventarios incompletos; ocultacién de bene! fal. 6n o conservacin de empréstits; 2, Perjuici a sociosrecién tode asociados de scteedores esi6n de los acreedares hacigndoles ver laesterilidad semandas; 3. Intencidn de Negara.un acuerdo fave. 4°. Quiebra fraudulenta; 5% Reparto de Praudestis- “Goran también do cierta predilece Propiamente coa tal objeto, aca uel darse cuando los propietriosodsgentes de as ditnasempre- ‘as son las mismas personas ~*Las cuentas de "Gastos Generales” y de “Pérdidas y Gananci ‘muy frecuentes para hacer desoparece elementos del activo y benefcion las Constituciones de Sociedad realizadas stituyen vias ¥p 2s womb v uoig oyorp sod opesasenu oocun otoo ours “orafasuo> © 1308080 op oqmin v Ou ozad“yT¥5 wepioap anb of ‘oBekeg 2p ‘usu fp owsotutaed sod prep oY Bales! UORSeND Bf ePOI eau -08 zarealy 2p vsog ezou2s o anh epuasdsap 98RD 389 op Sout -29150] 9q “«vasop parsn anb sa pnb Joa p"wustUs WUNyD god ‘IqNS -od 30 0 ovoid spur oy aysoiH09 aur ozads9 ‘oyun of 20d sy “wzON attb opeatasos sy aod "404,100 Kovy syuafoKA wey eB0¢ anb TAOS fn 39p2000 © Aon 0 ow ‘oruD) of sod “operquawa By uotoemaIs su onb jsy “oges 0&6 “poy ead ou ap ose9 ua sora Uap af spn “sap anb upiouaas reds $11 2p Uy, nb & €2y anb a or9jduto9 0d o2z0u0> peszny) «eyutas O25 ‘Onur | an spw orb ou anb owoo “sueagos un exepanb exept “20841 9p 9qop anb oj vrowanaasuao ua se ots ‘agp aur anb of ame 09 vise, ouPULIDY ns “ZOpNop [9p opuT|qeY & OFa219) UN ¥ Optta_ID (eronpy ap sour uod sopesdwoo) 1opsaioe Yap sAIaU=AUY Se "Bed"GCGU O7aIG95 “TD ‘9S6I 0783985 {1 '$L) «SatIOIS 1} ojos wapLo w seraaye smFOUNISUIND sod uatnb ‘aquaurperaron! opesedas & opeseo ‘pepo ap soue Ly ap ‘9."G Wop ap vrouauatad watsnjoxe P| ap Uos ““soqmap 99 sopeHa SOL ‘anb ‘soanuy & sequasoid ‘uopzo opor ap "rauad uo f sape¥ 0] Sopoa ered “3e(eues paisn ¥ oqap» an opuewrye ag ~!sodap soun a1qos oouegs je eue> eNO OuIsTETSE opHwas esQEH eqD suour eypiq] “eazynoRIEd vapro ap auaure[os ses 10d « sid openuns a zouod op wzuetyuoo £ uprouare ¥] opty vy warn “p) 20425 [ap pupaldosd eatsnjoxo ¥] ap ex up!anxqeH BYaip ua aNtaistx9 0}, ‘op0.» }00p vou v| op zopepuant [eupsStump anb { “iopnap fe uo9 epeg, -souuun‘tiopaaioe vasandns vf ap aiea wun guiode a “upfaeuop wun 2p oprqious ‘opeynunsepnap ap omsanutoouosas ap owsandas unUG,, “sazetoipn souo}sajuoo serepepran osnjour ueuorszodoad sou -o1sea0 wo oad ‘souseromput sowuatti9[a uauanUoD svo SeIs9 2p SELON sosv9 sof ap wpioxeu Bf wo [gp yreynsax jes9o03d uprossinbpe ns aab Y sod teBN SO] ap OunS|e ap ayuoW|EraUO sepeuvUa seULO Sel BOLD ~Yo ayumyseq Hoo ugiqure; uesado sapep||epou sop seiso ap aurdy eo compsous “pupreatnbo syuref owaumoop oysrp anb ap aude apa ‘sororput ap ereIp ur aacurars aqany 2 exonptod ey aiuaurestoaxd sa "elonpuoo wun sefegar ap efap ou onraumoop fa anb anrarape as 1S wrouastsuoo ap 92080 95 use rod INsIp seqd eden as ena ey ~ngunnios 1ofaut anb soy ups soisg “esardxa upyoeynBarap aoarea oaqnsod owarumerapio onsen 19 08 srequia us anb *,sauzoyu ap eqanud,, opueunuotap opmuan ety as anb of ;punge v7] “0192101 un sod wpeUOrO9e PupUEA w/9u98 pj2ar 10d uproeynunts 9p epuvurap vf anb vk ‘oood niu uapunge “epeynuus emoso eidosd ej ones 8 & ‘auuourestoaid zaa pe anb so} ap ‘S004 -ysfoumnb 0 soanmnisuogaid somaumsop ua aqu9uTes07305 sNS|StI09 Hq, -ap ou sourtrayar sou anb ¢ soquaumaop soy anb ‘osadua oseugtapy sown -noop urs epauodas sa ajqiqaotos wipnsas ou eA anb of ‘sei2amp soUo1say ‘ouoregoxd oxpaus asa ap UoIae, 23395 omeranb & akngunuoo z0Ket pin TMs sosuawnsogr (g ‘sesoaduro sop anu soqqriuod serouasassuen £ “019 “SOnsaq -1s ‘sauojoezyuUaput ‘soULLoUOY OwIO9 ‘sa[eIadse SosalTlUt ap uoTOMOu ap owartaezejde 0 uorstuo ‘sopepyes Bf sazopaaioe ap oWuaIusIUSqUBUE OS Nolov anus W130 Vesa v1 za a4 LAPRUEBA DE LASMULAGION tado de gestiones en que ellase ve enveltaal parecer sin entos de su marido” (Tribunal de Apel 3*tumno, Monte ‘deo, Uruguay, 11 octubre 1944, RIAL, mim, 36, pigs. 920 y ss. Valen igualmente las notas manuscritas, como por ejemplo, la nota ue tenfa en su poder un subarrendatario demandado y que haba sido redactada por el propietario otorgante de un arrendamiento LAU simu- lado. “od dando cifras por habi 25 ptas», pues no admite otra intexpretacién que la afirmada por el de ‘mandado de ser precio de la oferta, susceptible de rebsjar en 25 plas, Ssefilado alas distintas dependencias de a vivienda porel arrendador”™ (Aud. T. Barcelona, 30 marzo 1965, RIC, 1965, pag, 1052), inal de erebajar © para el caso de un reconocimiento de deuda encubierto la ota manuscrita aunque sin firma en la que se contienen ale ‘ones referentes 2 este contcato de garantia més que de compraven- 'a" (Caso T. S. 10 noviembre 1958, C.L. noviembre 1958, pag. 220), Laintencién sobre todoo lio espeetro documentaloide: ani Véase de qué manera, por ejemplo, se reve: arrendar, posteriormente disimualado bajo el ropaje de un contrato de op- cién de compra, me- diante anuncios publicados en la prensa’ (Aud. T. Céceres, 10 abel 1981, RGD, 1982, pég. 1250). “El local de negocio antes de ser ocu- ‘Come puede colegrse dela transcritamisivase desprendian sustanciosos datos indicio retentio possesionis, ANAUISISPROBATICO. 85 ado por la recurrida presentaba en lugar visible un let do su alquiler” (T. S. 15 diciembre 1980, Aranz, 4750), dela casa aba puesto un anuncio de alquiler del piso e igualimente Se publicé enel Diatio ABC un anuncia” (T.S. 31 mayo 1980, Arane, 197), Quedan también en esta drea documental los testamentos y los con- {ra-documentos, cuya especialidad ya hemos estudiado y volveremos a te. de todos los problemas y cuestiones que pudieran ser leraciGn, creemos que el més delicado a efectos probato- rios tal vez sea l extremo referente ala traslatividad documental,es decir, alos mecanismos de 1a aportacién procesal, ue en nuestra praxis jut. ase ven entorpecidos, a veces por una desmesurada prevencién anti. investigatoria y siempre por una falta de deberes exhibitorios de terceros, En nuestro derecho positivo es muy dificil combatir ambos proble- ‘mas con armas legales, y aun cuando el primero pudiera vencerse en al ‘nas coasiones invocando el principio probationes non sunt coartand implorando una equitativaestimacién de la ecuacién DP=FP, que tal vez padiera prosperar en més de una oportunidad, no se nos escapa que la fxigencia de un deber exhibitorio frente a los particulares, sigue siendo hoy dfs muy dificil debiendo suplirse esta deficiencia a base de inferen, endoprocesales contra la parte favorecida por la negativa de exhi dle los terceros*, o mediante una labor heuristica antejudicial, de la ual hablaremos con mis detalle en el siguiente apartado. 55. BL PROCESO PENAL COMO MEDIO DE INFORMACION ¥ FRECONSTITUCION Tratandose esencialmen zado ademés de acuerdo con circunstancia ésta que precisam: DP, bien se comprende que muchos de drome presuncional no requetirén una labor inv simulacién de un hecho oculto, reali- a ocultatoria un tanto depurada, fica su prucba como de materia £ Sobre el juego de los indicios endoprocesales en la suplencia de accién ‘oria de terceros, vid. Técnica probatoria, ob cit, ed. esta obra dedicado a esta clase indiciaria, “sepypanyur opoureanatgo ‘was uezeyoas as onb onvanuezye sod setja‘onb so anb sous ead wane upees asmxa (0u"(c9 Spd “6961 aiqusaorp-anqeio0 “scRy oHpMf So7oI208 oun 2p onprAsef9 Nod oy) efoaguag Se auotsfe-a Yount cow UD weds Ua vIahSnf ap UOKSENSTUILIPY ab soouosas so1nwvg svn} ow opeasiSour ann Unease gu 9p 2puedep on oan Knut o4>94 un Sa BioApUOD YpmUKAIDIp Bu ap esoUN 9 040 wsounnUD outo> uproemidaauco vf anb Bisa ap wpa} aS OU 'SPLIAPY -vjouapnadsnf ensanu 40d opiaysos otreni9 19 odurop 2ouy apsap oprs ey aise -sod bun u ‘owosepewnsa 195 watg Ant apand tanpuoo epeuTULZAap wun ep pupliear 2] eprrtupe “an oysand ‘soysay sol ap ato upiowsopea z] vpeu ered) -nlied osaaoid oumntp aise ua woronyosqe 214! US Of19 A -wajuntaiesax ap uprsuaraid v| Jooeysties waved anqos 28. v3yva a8 ot yelled osaaoid jaonb ap osteo “talo osea0rd sorrais0d un us 1opeTnNATs fap Sonrstay ‘anpop so , sae seunoyut Bs3 -orooe se}sa ap erombyens vied an eres 2s anb or] “Sopptad sou qe “BoNpULAOFU e4IDs oxod eUMUFEL ‘un ap aidurats tseo pinized 2s soisandns sonsanu sopo, uo sand "eu uypasenb,, owlos 200u09 as asual0y 1O8r osant Ua anb oe Big yep ww ersesaw worDoe en ap ru uatg aswpupidL0D* ‘e[s99U94 9p opout |= & sapoynor -eiaasd wamnb 20d sopronpuoo a1 sareqnoquied ap sopeurma sounioyat “souoisazios so ordroutsd jap sey sottaut je axod *—souutaap ant 2] nbe— wroINFosge eroUaTUAS wan P wo zese2e elounuap op spawn v jeusd 1ovf pustid souaut fe ‘anb O10 6 saqeostj souyap 0 “emsn ‘upioestonyeus ‘pt 1 2p olwanuteTe ap semnxy sey UOD Opo3 axqos juewi9fe to9 a1ed te 0 Opo} uo waproUIO9 UI seyonur enb op ‘e3q0 m1s9 ap sarv@ny somo ua oprzoape Bx “oypay jo us souowfly vunaid ee auaueioourp eysayu09 ap samy 8 oltysoussismyne eprusred ot ap egando {9p soweupmp soaqetad tos “opunyn9gs ‘eu {aansarep ap sopepnie o sor -znonzed sozozeosa souanbad sounde spe t0> [p auors10dord 2 ‘aiuatcwarun anb sey ves uproRUNOZUT ap saytany seknio OpeBoqe un 2908 FE -aqep anb of sa anb? ‘snpunzc099 suns wou sauorngoud ordroutsd Jap uo! -zorpde esozauo wun ua seguo9 op suede & rentoe UoroeMnIS Eso Ug saycaunradury anraumeatseur arefoap se] eononuras ns op K ugroe| russ | 9p ‘some soj ap oso ap owsandut 020d Zant un anb ap 0801104 -Ip je ‘eBuodord anb seqonud sey ap “Je19408 ua & “opmausoy anb seyunsoid re anb souoroisod se] ap st ‘nb 29s ou e seundey se 0 feugiat ya atre wuostad as wa jp Anuar uaa. Sepermeoa ap eau: 3 SOWIIDUIALUOS SOUIDGIC “g,0SD90:d OF So] & vane Jap onuop uptoensowap & uorornBLzaKe an -suinat{e[ ant oruarureazaae un ap pepisaaate| ap o1azaos asta |p ug “wsn 50] ap sasapod sono uprquum ‘anb sapenmnoey zante opueBio10 "eaTneULIOW & ye -ntjuoo ¢ e8uan anb vuniojar eun wlsesazen wsacpor oad ‘sopet soxontis od opuexqanb vise [tat> osaD0ud ‘ued sod seqanud sej ap eannsodstp pernoes einjosqe, {upweMep YL amIseper ap voy g] e sayqvaeuTUL TUT SOUTENSTUTLMS [2 'SALLOFUY SOISa SOUE[aAaTOp upAqeY OU OU9[18 38 anb sontrauunoop so.NO WEAN [eLE}oU o{Ooo}0x4 JouD {8 0 ‘o1a!euos ap ropexro9 op orpour sod aquauraso(1H1s oprpao un 98 se 98ns SauOIOE Sey 15 ‘einsn sod sajtuad saluapasstur auan wstuE\said [218 ‘wornt99]9 zn e| ap cuoge [9 uo Sele & sei[e opiqey wy Is SoLopEMU -I8 SO] ap svuvoutg saruattz09 seuaNO Soy to OUlOG® O Ofre9 Use ONY 1s saouonta zeniizace ouIgD? “TeYoIpnf Waps0 tun ap eanoud as ou owe U3 supep2a upzeisa a] seporeqoud sajuary ses10 £ sootqnd sonstfax soyont ‘anb op otuatusadoaut Jo woo awzadon 9p paqoy onb wasp uptonyos ‘oxtaid [ep satu sen zane 10d apioap a8 919 0‘seLioresinbsad seysauodns od suq -onud serjonta ap wrouautyiadury vj axeqoop zant jo anb ap or8ifod fo y103109 Noloy nv w7 aa wean 98 CF LAPRUEBA DE LA SIMLLAGION "Que para la desestimacidn de este motivo, basta tener en cuenta: ‘mero. Que, como ya declaré la sentencia de 9-X1I-1964 (R. 5772), «la bligada independencia de jurisdicciones, se traduce en el hecho de {gue la civil, una vez que la penal ha pronuneido un fallo absolutorio a excepciGn de que haya enla sentencia penal, ya que, el proceso. ‘mo, de modo pleno y con arreglo al rs das en el mismo, que pueden ser distintas, y sobre todo, llevadas ala Dfctica en forma diferente, dado et diversoritualismo probatorio a ‘observar en cada una de dichas jurisdicciones ..sin que esto quiera decir que lo actuado en Ia esfera penal, no pueda ser Ilevado, por me- testimonios oportunos para ser conjugadocon las demas pruebas que, de © aporten a este proce u2gado por el Tribunal Pen: - io mas a armonizarcon as probanzas peculiares o pro- , pero no un factor predominant en un pos Positivamente, al amparo del principio de la llamada apreciacién fe para nosotros representa una confirmacién de la eficacia, preconstituyente del proceso penal en casos como la simulacién de nego- ios juridicos tan saturados de matcrias DP, iene que si la sentencia penal fuese condenatoria, sus ala apreciacién de los hechos declarados probados re- fan vinculantes en la jurisdiceién civil, pero en tales supuestos no serd muy frecuente Ia necesidad de acudic a esta tltima esfera, ano ser ue el tribunal penal hiciese reserva de acciones civiles Respecto alla traslacién de estos datos sumariales al proceso ci isma se hard generalmente a través del correspondiente o torio sin que por el juez penal requerido pueda invocarse el secreto al Go por el articulo 301 de la Ley de Enjuiciamiento Criminal cuando el ‘mario se halle simplemente sobresefdo, pues la interpretaci6n dada aeste Precepto por la Real Orden de 25 de mayo de 1927 claramente especitica ue también pueden expedirse testimonios de cualquier diligencia en los ANALISISPROBATCO 89 sumarios deelarados conclusos por virtud de acta de sobreseimiento libre o provisional, 6, PREVENCION DE COARTADAS Nos hemos esforzado en manifestar alo largo de esta obra que la si- ‘mulaci6n equivale a una ocultacién técnica, lo cual deberd alertamos d tipo de conducta antijurfdica que se nos enfrenta a nuestra accién ant latoria. Fl simulador generalmente sabe lo que se hace al urdir y crear icio y habré por ello de poner un especial empeiio en en- Porque de dicho enmascaramiento depende la economia de n. Digamos que los fines de un asesino o de un violador pue- den satisfacerse muchas veces independientemente del descubrimiento del crimen y su autorfa, pero que los de un simulador jamés se satisfacen sin ese ocultamiento, El arma preconstituyente del simulador suele ser por regla general Tacoartada. El simulador conoce, si va asesorado, 0 intuye en otro caso, algunos de los indicios més elementales de la presunciGn de {Ro sera tan ingenuo como para no procurarse una coartada, falseamiento de tales indicios a efectos estrictamente prob: otras palabras: este tipo de falsedad no va especificament ‘engafiar a la victima para obtener de ella la prestacin lucrativa (tal serfa cleaso de algunas estafas) sino a engatiar al juzgador en un futuro e hipo- tético proceso, Asf, no es raro que para coartar el indicio del precio vil se escriture Un precio paritario al de mercado, o incluso superior, a despecho tal vex de {as contingencias fiscales; que para relwir el sistema de precio confesado se acuda al artilugio del circular de metdlico ante notar: ‘mentir a impotencia econémica de los contratantes se sul Contratos de préstamo, o que al objeto de neutralizar la affect Juicios de faltas u otros procesos entre el simulador y su cémplice. Pen. ‘at porlo tanto que la prueba de la simulacién debe darnos siempre un s Grote presuncional puro y completisimo equivale a ignorar las téenicas de coartada y subestimar [a inteligencia del simulador suponién: nivel demasiado primitive como para ubicarlaen laestructura socioeconé_ mica de nuestros dfas. Conviene en consecuencia que no nos dejemos des. lumbrar por la aparente correccién del negocio juridico que se combate. * Vease nuestro trabajo “;Pueden denegarsearbitrariame! mario sobreseldo?, en Rev, Jur. Cat. 1971 min. 1, pig, 217 y 1661 ‘AL wine “par Ho “ofa zag op | ajar €epovauaied 21908) suo rouapnude A upungocd wey jap sowsandux aez(24 9p sanont 50] 3p peptsaoou ey asgo vy aqonud ey 9p wroun eapsop “of tom wp sasyofeus8apode jp aur0;H09 2] 8 spur ap cagiaugauout oFmypul un 2px 9 opueoy iso 26 anb uorounsaad isto Bin op OMUSTUNIGNIESP 15 4 sROLpISI pepr2a vj woo asza2ey 8 uapro us vispour Anus uprossodspaud Bun +21 sou ‘eaneSou 0 vantsod woroefiy ns v sepurusPouo soqonud sz ap vio A&B anb onesaoautp29s ‘snr ef ap wyaTeUTy| sBosdi0qU9 OU K worsted -sip 2p [e1 ope un sugns wpand eqansd vy anb ered nb ou anbuny ‘oseund jop sopwz30jay orooReu puns asa op m tuo ojqisod ayuauuesuarur spun oy somenuape £ redioutsd uo) iS SoUaIaNg “epeyreo ap ¥IIH9 rewtd so] uefoare anb sopeyynsay So] uoo sure a50p x0jOD Ou sepUTgosd KNW SeIOD v FapUaDsep uo asIeZA0JS9 WOOP SU spurel grpod ou ‘pod epente0o 2 ua oun upeo & sopor gap ovoregaid sisqpue. aed te auroapuss [9p soroipur so[ ap oun wpeo ap sme UUEX2 Op LUOTSEO SOUTAIPLAY EK SOPOU SOPOI2C] ‘x aIuMLQnosop Te arwameorfopered waknquNuO>: =1¥09 vidaad e204 sopessuaiod soraiput soy sey “oy quIUa ‘6 comysoussisreny -at audurats ou sand 'soaqupuca9 ‘sorpou So] ap altauresuayxo ope|qey sowoy sax01saTUR SotIg|SeO0 Ug ‘orapeproa vozamed ab wed souoromesaid sey seMs0) ap aye“ nuns o1>e un einaafo varnb onb jeutzou sa anbyod ‘sepeeuas sa id sup sty waumnauoo opuena aqueodus wey J0[BA Bj UoD BsIBPLEQUOR oUb opt opedzng) ,eimuoso vy asreuy IOUN BL 2p Ooueg Jo uo FivOND OLLGE “EL =adeteanesiop end opoumns (99 986 M8 IVR TL anquisiaip ¢} ‘eunuedry “exopaa tended Brew), “tabpe ots prououssod woo euo.seN eneorogn oo [espe -oay2 so¥ed ‘ousiunse ‘opeiuawnoop uff “owoproseW ns ap sewrE!B2qa1 4A pupite2oj e| ap soiuersuauioo ap & erouapuaruy r] rod sopeuuta So} suauinoop sounse gusdwoze as upiq ame, ~we1snuo0 ef uotsasod yf "eidui09 ¥] 2p pt 1 sorouutid so] ua op nd wrotyeu vj on osunz2ape aqap 03 alsed o1ua8e [9 wnu09 uproe=% sada upraoe 2 9p $012039 50] 9p oWIgno v oduson woo asopu9tued “svtanouy sau “uproeywss 9p opepueuap yom}oe fo ‘atoadse vy uy suuege un opnstxo ty ‘ouenuo> oj 10d anb © “se1}90feq pepuear van ap Uupioeqoxduroo af outs sasorsorx9 seua0§ So] 0110 uaisixa Is tegosdI09 sad ‘opwotgMaao Un ap UgTaRStA srron so] 1109 uo welotoadto ae an 20d uL “oe [oi ‘setiotonvoasd set “2fqtsod oy uo & ‘odwon woo usidope X sepypaut Se] aquoure,inbuen wewor woroejmus Bf ap sanuade 0 0198 Jp soz0ITe Soy *soxooi) ap ovamnfied ua ootpusnl o1ve un zejHuNNS 9p BIEA 2s OPN, Nglovinws ¥130 veand 7 {UDAUOSUL SO] 2pS9p “epeIBOSHUP

También podría gustarte