Está en la página 1de 24

N8

Agosto de 2017
Prezo: 2 euros

XORNAL CULTURAL PARA O LECER

Castro
Caldelas
Medieval, en XX Vietas desde o Atlntico
agosto Pxina V
Pxina III

Becerro do
Xurs ao
espeto en
Muios
Pxina IV

Feira da
Rosca e Tnel
do Vio en
Sober
Pxina X

Inversin de
mis dun milln
na Catedral de
Mondoedo
Pxina XI

Festa do
Vio do
Condado do
Tea
Pxinas XXII e XXIII
II

Miscelanea
O FARELO | Agosto de 2017

CONTOS DE VERAN Por Ramn Coira Luaces

pois en realidade seguanse gustando: para ficar nela. E, anda que seguira
Bar Anta fora a distancia e unha infidelidade a sentindo ese bafo opresor, polo menos

R
que os separara; porn aquel vern re- era un tipo feliz.
tomaron a sa relacin con mpetu re- Chegou o da do aniversario de Elvira
novado. Ramiro estaba interesado na e Ramiro pechou o bar e levouna a ver
amiro era de familia labrega cerre, que tamn pasaba na vila boa Historia de Galiza, da que apenas saba unha manda de cabalos salvaxes. Fixeron
pobre, estudara maxisterio con parte das sas vacacins, e enterouse de catro vaguedades e, cando non haba bastantes kilmetros en coche e, xa na
becas e fixrase garda civil. El que a parella que levaba o bar Merln xente no bar, Ana dballe unhas clases Serra da Cova da Serpe, percorreron uns
contaba con acabar como polica auto- buscaba traspasalo, porque o negocio informais. Ao cabo duns das -e a re- poucos mis at dar con eles. Pastaban
nmico e apoiou a un sindicalista do non daba moitos cartos e saralles algo querimentos del- falaron tamn de Arte pracidamente no monte, entre toxos, xes-
corpo que buscaba a plena democratiza- mellor en Monforte. Ramiro viu o ceo e e Literatura Galegas, pois el quera tas e uces; e o macho dominante non tia
cin do mesmo e a mellora colecticva da ese mesmo da falou con eles. Fora cousa saber mis da cultura galega -que ape- as patas trabadas con ningunha pexa.
sa situacin. Porn os clculos saronlle de maxia e como tal o viviu. Atopou so- nas estudara superficialmente- e ela en- Achegronse pasio a pasio e, cando xa
mal e acabou destinado ao Pas Vasco lucin cuestin econmica, pedindo un tenda de todo, mis polo seu esforzo e levaban uns vinte pasos dados, os caba-
nunha poca na que ETA e o seu entorno prstamo, presentou a renuncia e pasou inters persoal que polos estudos ofi- los afastronse unha distancia similar.
estaban moi activos. Saba o que lle a rexentar o bar Anta, fuxindo as do ciais. Os domingos pola ma, Ramiro Ramiro colleu un feixe de herba e, amo-
agardaba al, dun lado e do outro, e non traslado e do acoso psicolxico que o pechaba o bar e an de paseo en bici- sndollela, seguiron avanzando cara eles
quera ir; estaba agobiado, porn non va anulaba como persoa (demcrata de es- cleta polos arredores, bandose s pouco a pouco. E os cabalos volvronse
alternativa... querdas) e, especialmente, como galego. veces no ro e gozando do explendor afastar. Elvira sorra. Entn, Ramiro botou
At que un da, estando na Pobra Todo saiu ben e el recobrou rapidamente natural da zona. Ramiro -como Ulises- a correr cara os cabalos e estes, asusta-
cuns das libres, falou con Ana, unha ex- a sa felicidade. fixera unha longa viaxe e senta que dos, fuxiron ao galope polo monte, ceibes
noiva sa, profesora no instituto de Be- Ana pasaba con frecuencia por al, chegara de novo a sa taca. Esta vez coma o vento.

CARICATURAS DE TRUMP

Por Jorge Alberto Restrepo Por Flix Por Marilena Nardi

Colaboradores:
GALIZA: Rocio Rodrguez Montserrat Rodrguez Porto Ucha Raquel Vzquez C. Mixome M.
Director: Guillermo Rodrguez Fdez. Imprime: Publicaciones Tameiga S.L.

Xiraldez M. Rguez. Alonso X. Maure Uxo Breogn Prez Lema X. Glez. Mtnez.
T. 658 58 50 49 Publicidade: Departamento propio e axencias

M. Bragado B. Iglesias (Mero) Nemesio Barxa Andrea Goro Anxo Mena I. Otero Varela Susi
guillermo@novasdoeixoatlantico.com publicidade@novasdoeixoatlantico.com

Rodrguez Jess Losada Dorado Isidoro Gracia Roberto Carlos Mirs Rafael Jos Adalid Laura de
Edita: Editorial NOVAS DO EIXO ATLNTICO S.L. Fotografa: Hernndez e departamento propio

Cceres Kiko Neves Ramn Mario Manuel Estvez PORTUGAL: Viale Moutinho Manso Preto
Avda. Sarmiento Rivera, 4-4D Deseo e maquetacin: Fran Eir

Isabel Varela Manuel Gonalves Joo Martinho MADRID: Juan Louzn BARCELONA: Fdez. Val-
36860 PONTEAREAS - GALIZA - T. 986 64 12 69

deorra PAIS BASCO: Nicols Xamardo CANARIAS: Fco. Pual NOVA IORQUE: Fco. lvarez (Koki).
redaccion@novasdoeixoatlantico.com

Fotografa: Hernndez A. Gutirrez M. Preto Jess Losada Dorado Dpto. Propio.


Humor: Tokio, Martirena Pepe Carreiro X. Marn Xos Manuel Fernndez Montes (Hermanager
Producins) Ignacio Hortas Francisco Pual Felix Ronda Fuco Prado Sex Ortifus (Espaa)
Omar Prez (Galicia) Mauricio Parra (Colombia) Cbula (Polonia) J.Bosco e Fernndez (Brasil)
Marlene Pohle (Arxentina) Guy Badeaux (Canad).
Xornal Cultural
para o Lecer
Depsito legal: VG-14/2017
III

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin OURENSE

Castro Caldelas Medieval,

O
en agosto
Concello de Castro Caldelas presen- dades dentro dun mbito cultural e de
tou no castelo da Casa de Alba, o lecer. o primeiro ano que leva a cabo
programa denominado Castro Cal- esta idea, polo menos de forma conti-
delas Medieval, non corazn da Ribeira nuada, anda que xa se fixo algo algunha
Sacra. No acto participou parte do elenco vez deste estilo, dixo Torres. A organi-
de actores que farn unha demostracin zacin corre a cargo do Concello, e son
dos espectculos que se desenvolvern du- das as empresas encargadas da realiza-
rante o mes de agosto. cin: Kepler T&T, en animacin, e Espar-
Asistiron presentacin a alcaldesa, tana Control Service, na parte de cetrera
Sara Ins Vega Nez, xunto coa produ- e espadas.
tora de espectculos Kepler T&T, encar- Este programa conta con diversos es-
gada da animacin, que realizaron unha pectculos todos os fins de semana deste Os actos celebrarnse no castelo e nas ras.
demostracin da programacin de mes nos que destacan exhibicins de es-
agosto. Intersanos a interaccin di- padas e de cetrera, da queimada, anima- ata as 20.45 horas haber animacins de zamento popular. O da 26 unha cea me-
recta e rpida co pblico, sinalou Mara cins de ra con teatralizacions, zancudos ra, demostracins de espadas, cetrera, e dieval como peche da tempada; o da 2 s
Torres, directora da compaa Kepler e xigantes, cea medieval e percusin. cada sbado aos 23.30 espectculos de 19.15, un show de Fakir, e as 22.00 des-
T&T. Tratamos de dinamizar esas activi- Cada sbado e domingo desde as 18.00 queimada con accins de lume e axusti- files con todas as animacins.
IV

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin OURENSE

Becerro do Xurs ao espeto

O
en Muios
da 5 de agosto no polideportivo xa algo desgastado, explicaba o alcalde,
municipal de Mugueimes (Muos) Plcido lvarez Dobao, e non precisa-
celebrarase unha gran comida po- mente o favorito da mocidade, por iso de-
pular co becerro de Xurs ao espeto cidimos buscar unha alternativa. Eses
como protagonista. O galo pico non seran pois os motivos principais para des-
chan xa non ser como ata agora o pro- tronar ao rei do curral, as que despois de
tagonista da festa gastronmica pero non achegar ideas e recibir suxestins escolle-
desaparecer do men; os asistentes po- ron outro produto tpico da nosa terra, a
dern consumilo, iso s, en forma de em- tenreira loura galega, relata lvarez Do-
panada no canto de guisado e en terrina bao. Segundo indicou o rexedor, dous
como era xa tpico. Levabamos dous animais de 160 e 150 quilos estn xa re-
anos pensando que quizais o prato estaba servados e o equipo de asadores, fichado:
Degustacin do galo pica no chan.

Vmolos traballar noutro punto de Ga- Tourem, polo Toubeiro e Guntumil.


licia e gustounos moito o seu bo facer; O municipio conta cunha rea recreativa
recoece. en Maus de Salas e outra no Parque Natutal
O programa desta festa gastronmica de Outeiro de Cela situado no encoro das
na que tamn se podern degustar como Conchas, que conta cunha superficie de 26
prostre as sopas de burro canso com- hectreas; ten das praias fluviais, meren-
pletarase cunha nova edicin do Muos deros, bar e outros servizos ademais de
Dance, xa a novena, na praia fluvial do
Corgo, a segunda edicin do Campio-
nato galego de carrilanas e a Expo-
Raia de Artesana con 40 postos na
ra Xoaqun Lorenzo Xocas de Mu-
gueimes. Tamn haber actividades
para os mis pequenos como inchables
e xogos populares, o obxectivo con-
seguir un da no que se poida divertir
todo o mundo, resume Dobao.
Accesos e atractivos
O concello de Muios est situado
ao sur da provincia de Ourense, no Par-
que Natural da Baixa Limia-Serra do
Xurs que, unido recentemente ao ve- Plcido lvarez Dobao, alcalde de Muos.
cio Parque Nacional portugus da Pe-
neda Gres, conforma un dos espazos efectuarse nel unha importante repoboa-
naturais mellor conservados de Europa cin, coa plantacin de mis de 30.000 r-
Occidental. bores de 60 especies diferentes. Neste lugar
Desde Ourense o acceso mis rpido e hai un cmping con capacidade para 300
cmodo realzase pola Autova AG-31 ata persoas, ademais 6 bungalows e un alber-
Celanova e desde al pola estrada N-540 gue O Corgo para colectivos de 106 pra-
Lugo-Portugal (Estrada de Celanova), cun zas, en dormitorios de 30, 20, 15, 10, 6 e 4
trazado recentemente modificado e reno- prazas, cocia con comedor panormico
vado desde Bande. Desde a meseta, por sobre o encoro preparado para a prctica de
medio da estrada N-525 Santiago-Za- diferentes actividades deportivas. Unha re-
mora. En Xinzo de Limia existe a posibi- sidencia - albergue A Rola para familias e
lidade de coller a estrada comarcal de grupos reducidos en habitacins de 6 prazas
Xinzo a Ponte Liares, desde onde outra con bao, restaurante - cafetera con terra-
estrada local condcenos a Mugueimes zas abertas e un edificio Sociojuvenil como
(capitalidade de Muios). Tamn desde centro xestor do Complexo. beira destas
Xinzo de Limia podese acceder ao Val do instalacins unha fermosa praia fluvial
Salas a travs da estrada comarcal que aproveitando o encoro das Conchas. Peirao
conduce a Baltar e a Calvos de Randn, con embarcadoiro flotante, hangar para em-
para desde aqu tomar outra estrada local barcacins, e servizo de aluguer de embar-
que leva a Maus de Salas, Guntumil e Re- cacins, remo, barco mbil e piraguas,
quis. Desde Portugal existen tres fron- barcos de axuda e socorrismo, chalecos etc.
teiras de acceso. A Magdalena, que desde Salgas multidisciplinares cubertas, servizo
Ponte da Barca contina por medio da N- de monitores de tempo libre, sendeirismo,
540. A de Portela do Home, que comu- camiadas, deportes e tamn excursins or-
nica con Lobios. Finalmente, a da ganizadas (rutas de sendeirismo). Tamn
Ameixoeira, que une a vila portuguesa de hai que facer mencin a outras das praias
Castro Leboreiro con Entrimo. Tamn se non menos importantes no mesmo encoro,
pode acceder desde o pobo portugus, Touza da Rola e Illa de Pazos.
V

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin A CORUA

O Vietas desde o Atlntico chega a


Saln Internacional do tar, nesta edicin, con sete
Cmic da Corua, Vietas sedes expositivas. As, o Pazo de
desde o Atlntico, inci- Mara Pita acoller unha mostra
dir na sa vixsima edicin no
carcter pedagxico e divulgativo
sa vixesima edicin coa obra do ltimo Premio Nacio-
nal de Cmic, Pablo Auladell; o
da cita en relacin banda dese- Kiosco Alfonso, a obra de Eduardo
ada. Por vez primeira o evento, As primeiras 500 persoas que visiten seis das exhibicins da cita e Risso, Ralph Meyer, Kiko Da Silva,
promovido pola Concellera de selen o folleto informativo, do que se editarn 5.000 exemplares, Cameron Stewart e Julie Roche-
Culturas, Deporte e Coece- leau; a Sala Municipal de Exposi-
mento, promover un percorrido recibirn o libro conmemorativo deste Saln Internacional do Cmic cins Palexco, o traballo de Bruno
especial arredor das distintas Chevrier (Nob), Rayco Pulido,
salas de exhibicins do Festival, como as conferencias e mesas re- Dave McKean e Natacha Bustos; a
co obxectivo de achegar o cmic dondas ou as sinaturas e activi- Casa da Cultura Salvador de Mada-
a todos os pblicos, en especial dades da Ra da BD, que un ano riaga a proposta Da novela ao
as mis novas e novos. As, o fo- mis se situar nos xardns de cmic, de Javi Rey e Ernest Sala,
lleto informativo desta edicin - Mndez Nez. O documento e o Fra de Mapa de Emilio Fon-
-que se celebrar entre os das 7 conter, como novidade, un apar- seca, premio Castelao 2016; e a
e 13 de agosto-- incluir un apar- tado especial con seis espazos Torre de Hrcules mostrar todos
tado especial deseado para reu- nos que a vecianza poder cer- os carteis das distintas edicins
nir o selo da visita a seis das tificar, coa axuda do persoal das de Vietas desde o Atlntico. Ao
exposicins do Saln, e as pri- salas, a sa visita a seis das circuto de equipamentos munici-
meiras 500 persoas que se ache- sedes desta edicin de Vietas: o pais este ano smanse dous espa-
guen at a Ra da BD co Kiosco Alfonso, o Pazo Municipal zos expositivos. As, a Fundacin
documento selado na sa totali- de Mara Pita, a Sala Municipal de Barri acoller Dez anos de Premio
dade, recibirn o catlogo con- Exposicins Palexco, a Casa de Nacional de Cmic, unha mostra
memorativo deste 2017, ano no Cultura Salvador de Madariaga, a pioneira na que a cidadana po-
que Vietas cumpre o seu 20 ani- Sala AFundacin e a Fundacin der achegarse obra dos ltimos
versario. Barri; espazos nos que, precisa- persoas que as o desexen. Unha de 500 exemplares que se repar- dez galardoados con este recoe-
O Concello da Corua editar mente, este folleto estar dis- vez estea completo o documento tirn entre as primeiras 500 per- cemento, entre os que se atopa
5.000 exemplares deste folleto posicin do pblico. acreditativo, a cidadana poder soas que entreguen o folleto cos Miguelanxo Prado, director do
informativo, que incle informa- Deste xeito, tras cada visita, o achegarse at as casetas de In- selos dos espazos anteriormente Saln; e Sala Afundacin ser a
cin sobre as exposicins deste persoal das salas de exhibicin formacin da Ra da BD. Para citados. sede da mostra A banda deseada
ano e as sas localizacins, as selar o documento de man s esta iniciativa, o Concello dispn Vietas desde o Atlntico con- galega nos vinte anos de Vietas.

A Casa das Ciencias presenta a exposicin


A astronoma como cha contan
A mostra, elaborada de forma case total por persoal dos museos
corueses e cun alto grado de interactividade, cntrase no papel dos
medios de comunicacin e as redes sociais na divulgacin dos

P
avances en astronoma e exploracin espacial

odese ver na Casa das comunicacin e redes sociais Ciencias, destacou e agradeceu a
Ciencias a exposicin 'A analizadas desde unha perspec- colaboracin con outras entida-
astronoma como cha con- tiva crtica. Como todas as expo- des para facer posible este
tan', unha mostra sobre astrono- sicins da Casa das Ciencias, 'A evento, as como aos e s traba-
ma e exploracin espacial vista astronoma como cha contan' in- lladoras de todos os Museos
a travs dos medios de comuni- corpora elementos interactivos Cientficos e os e as colaboradas
cacin e as redes sociais. que ofrecen unha perspectiva l- externas. "Esta exposicin o
A mostra cntranse na astro- dica e participativa dos conti- elemento diferencial da Casa das
noma e a exploracin espacial, dos. Trtase de elementos Ciencias dentro dunha oferta l- ria de axudas para o fomento da do Museu della Conca Dell
a travs de mdulos expositivos orixinais desenvolvidos polo dica moi asequible, un espazo cultura cientfica, tecnolxica e (Lleida) datado en 65 millns de
distribudos en seis grandes m- equipo de producin dos Museos de reflexin crtica sobre o con- da innovacin 2015, promovidas anos, unha condrita carboncea,
bitos que cobren, respectiva- Cientficos Corueses. Entre eles texto social, econmico e comu- pola Fundacin Espaola para la meteorito coa mesma composi-
mente, a exploracin do Sistema destacan unha pista de baile que nicativo, e o que fai aplicar o Ciencia y la Tecnologa (FECYT)- cin que o asteroide contribuu
Solar, os confns do universo, o reacciona con luz e son ao im- discurso dos Museos Cientficos Ministerio de Economa y Compe- extincin dos dinosauros, un
descubrimento de planetas ex- pacto de raios csmicos, un fo- corueses, buscando a interdis- titividad-, solicitronse pezas fragmento dos paneis solares que
trasolares, a contaminacin lu- tomatn no que posible ciplinariedade, na que a ciencia singulares a diversas institucins se retiraron do telescopio espa-
mnica, a vida dos e das facerse fotografas en luz infra- aparece non como unha cousa cientficas. Entre elas a placa dun cial Hubble cedido pola Axencia
astronautas e a importancia dos vermella ou un dispositivo que extraordinaria e allea socie- satlite deseado e lanzado ao Espacial Europea ou unha peza da
satlites que observan a Terra, a debuxa paisaxes a medida que dade e a cultura, e igualmente a espazo pola Universidade de sonda La 8, lanzada en 1965
travs de obxectos, elementos imos modelando un terreo coas interactividade", manifestou. Vigo, as tripas dun sensor de con- polos soviticos, que acabou
interactivos, audiovisuais, pa- mans. Na presentacin da expo- Para o desenvolvemento da taminacion lumnica cedido pola caendo no sur de Espaa e est
neis grficos e exemplos de no- sicin, Marcos Prez Maldonado, exposicin -que conta con finan- Universidade de Santiago, un depositado no Instituto Nacional
ticias procedentes de medios de director tcnico da Casa das ciamento a travs da convocato- fsil de hadrosaurio procedente de Tcnica Aeroespacial.
VI

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin

A
lcaldes e representantes laridade de conservatorios de m-
dos gobernos locais dos Varios Concellos piden unha mesa de sica e continen realizando un
concellos de Arza, Car- esforzo xigantesco para os man-
ballo, Culleredo, Melide, Noia e
Ponteareas reunronse na Depu-
negociacin coa Xunta para que asuma o teren responde s, como fixeron
ver, necesidade de ofrecer a sa
tacin da Corua coa vicepresi-
denta e responsbel da rea de
financiamento dos conservatorios municipais vecianza unha formacin musi-
cal de que a administracin ga-
Cultura, Goretti Sanmartn para lega s se encarga directamente
estudar a situacin dos conser- nas sete cidades. Neste sentido,
vatorios de msica profesionais son entidades locais de tamao
municipais. Na xuntanza decidi- medio como as que participaron
ron solicitar unha mesa de nego- na xuntanza da Deputacin da
ciacin coa Xunta de Galicia co Corua, con inferior capacidade
obxectivo que esta asuma o seu econmica que os concellos de
financiamento. maior poboacin, as que asumen
Os alcaldes de Culleredo, Arza a xestin destes centros educati-
e Noia, Julio Sacristn, Jos Luis vos ao ficaren marxe da rede da
Garca Lpez e Jos Santiago administracin competente.
Freire Abeijn, a alcaldesa de Me- Por todo isto, representantes
lide, Dalia Garcia Couso, a te- dos concellos reunidos defende-
nente alcalde de Carballo, ron a necesidade de iniciar o
Milagros Lantes e as concelleiras proceso para garantir a continui-
de Ponteareas Cristina Fernndez dade destes centros, que ofrecen
Davila e Hortensia Bautista reu- o seu servizo a un nmero moi
nronse esta ma coa vicepresi- o proceso de integracin dos pendentes da Consellara de Cul- da Xunta unha reunin de traba- considerbel de estudantes. Para
denta e responsbel da rea de conservatorios profesionais de tura, Educacin e Orientacin llo conxunta para abordar este garantir a viabilidade econmica
Cultura da Deputacin da Corua msica nunha rede de centros fi- Universitaria. proceso. que asegure o seu futuro, solici-
co tema nico de abordar a situa- nanciados desde a administracin Reclaman, por tanto, que a Os concellos lembran que non tan que se abra unha mesa de
cin dos conservatorios de m- galega, dado que, segundo des- Xunta asuma as competencias teen competencia propia sobre negociacin a este respecto e
sica municipais onde se imparten tacaron, quen ten a competen- sobre os Conservatorios cunha as ensinanzas musicais regradas, que se poa enriba da mesa a
ensinanzas profesionais que exis- cias en materia de formacin. Os planificacin razoable para exe- e que, coa normativa vixente, transferencia dos conservatorios
ten en 20 concellos galegos. conservatorios exceden, como fi- cutar a sa transferencia. No queda claro que a Xunta quen municipais e a futura integra-
Na xuntanza acordouse iniciar xeron ver, as posibilidades de fi- transcurso da reunin, a que ten que exercela para regular e cin nunha rede de centros a
os contactos coas catro deputa- nanciamento dos propios tamn asistiron directores de proporcionar formacin artstica nivel galego e que se estabele-
cins para abrir unha canle de concellos e as familias padecen, conservatorios, tomouse a deci- regrada ao conxunto da poboa- zan prioridades e medidas a
comunicacin de cara a solicitar ademais, un agravio comparativo sin de que participaran repre- cin sen ningn tipo de discrimi- curta prazo para dar resposta
formalmente da Xunta unha reu- discriminatorio con respecto ao sentantes dos concellos, das nacin por razn de residencia. importante demanda cidad
nin de traballo co fin de iniciar alumnado dos conservatorios de- catro deputacins para solicitar Que vinte concellos tean a titu- deste tipo de estudo.

Monogrfico especial da revista Tempo exterior

A
sobre a Comunidade de Pases de Lingua Portuguesa
revista Tempo exterior, di- materia provenientes de pases Complementan este monogr-
rixida por Xulio Ros, ofrece vinculados coa lusofona como fico as anlises sobre o significado
no seu N 34, perodo Xa- Portugal, Brasil e Indonesia, os econmico da CPLP (Michelle Lins
neiro-Xuo de 2017, un monogr- cales fan as sas achegas nos idio- de Morais), a preocupacin polo
fico especial sobre a realidade da mas portugus e ingls. factor social dentro da sa axenda
Comunidade de Pases de Lingua Discorren as as reflexins sobre (Denyse Moreira Guedes), unha
Portuguesa (CPLP), aproveitando a a CPLP dentro do concerto global oportuna reflexin e caracteriza-
recente inclusin do Consello da (artigo de Cludia Toriz Ramos), cin sobre os dereitos humanos
Cultura Galega (novembro de
2016) e da Academia Galega da
contextualizando a sa relevancia
como espazo xeopoltico. Nese
dentro deste organismo (Joo Cas-
queira Cardoso) e finalmente as Exposicin "Aln dos
Lingua Portuguesa (xullo de apartado, obsrvase a importancia oportunidades de cooperacin na
2017), mbolos dous como obser- estratxica que mantn Portugal xestin e prevencin dos riscos de Xneros" ata novembro no

A
vadores consultivos deste orga- con este organismo (Isabel Costa desastres naturais e humanitarios
nismo creado en 1996. Leite), e como a CPLP erxese dentro dos seus pases membro Auditorio de Galicia
Co obxectivo de contribur a como unha expresin chave nas (Muhibuddin Usamah).
unha reflexin sobre o momento relacins entre frica e a Unin Este monogrfico especial ln dos xneros, Museo de Arte contempor-
que vive a CPLP e as potencialida- Europea (Fernando Jorge Cardoso). cumpre co propsito de achegar mostra colectiva co- nea de Vigo onde se inau-
des que se abren para Galicia Pero o seu radio de extensin contidos relevantes que permitan misariada por Anxela gura en xaneiro de 2017
neste mbito xeopoltico da luso- abrangue tamn o mundo dos PA- construr lazos de cooperacin e Carams, rene unha selec- en coproducin co Auditorio
fona, este monogrfico especial LOPs, con particular atencin por de relacin entre Galicia e a CPLP, cin de obras que percorren de Galicia que acolle a iti-
atende tamn necesidade de parte da cooperacin brasileira, hoxe fortalecidos coa presenza do o panorama das prcticas nerancia ata novembro
comprender a utilidade do factor especialmente na difusin da se- Consello da Cultura Galega e da artsticas feministas en Ga- deste ano.
lingstico e cultural como expre- guridade alimentaria e o desenvol- Academia Galega da Lingua Por- licia dende os anos noventa A entrada gratuita e o
sin chave da accin exterior ga- vemento rural (Mariana Santarelli tuguesa como observadores con- ata a actualidade. A mostra horario tdolos das de 10 a
lega. Incle as a expertos nesta e Melissa Pomeroy) sultivos. foi realizada polo MARCO, 14 e de 16 a 19 horas.
VII

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin OURENSE

Montederramo celebra a Monlogo de


Sergio Pazos

M
Asuncin e San Roque
ontederramo estar en de tute. Logo final con campeo-
festas os das 5, 6, 12, nato de chave e merenda popu-
13, 14, e 15 de agosto lar. O da catorce verbena coa
baixo a organizacin da Asocia- orquestra Alkar e o da 15 a una
cin de Amigos de Montede- da tarde procesin e misa so-
rramo. O da cinco haber s lemne de San Roque. Pola tarde
seis da tarde un obradoiro de xogos populares para nenos e
manualidades para nenos e pola noite verbena amenizada por DJ

O
noite festa ye-y con DJ David. David.
Ao da seguinte s seis da Montederramo tamn cele-
tarde, primeira ronda do cam- brar o da 12 de outubro unha
peonato de chave. O da 12 s nova edicin da Festa da Carne luns 14 de agosto s
catro da tarde, campeonato de (richada e ao caldeiro). Para 22:00 horas no claus-
subastado e domin. s sete achegarse localidade desde a Procesin da Asuncin ao mosteiro de Montederramo. tro do mosteiro de
espectculo do paiaso Tanito. capital provincial, hai que per- Santa Mara de Montede-
Tres horas mis tarde cea no correr 40 quilmetros a travs dade est comunicada me- neda, Maceda, Allariz e Xinzo de rramo, actuar Sergio Pazos
mosteiro de Santa Mara e en- da estrada OU-536, (Ourense - diante outros accesos con Mon- Limia. Dentro do Concello de co seu espectculo " Afiando
trega do premio ao abade do Trives). Entre os puntos quilo- forte de Lemos, a travs de Montederramo existe unha ex- con Humor", includo dentro
ano. Deseguido festa musical mtricos 36 e 37 atpase un ac- Castro Caldelas e con A Teixeira tensa rede de estradas locais e da Rede de Espazos Culturais
dirixida por DJ Tanito. O da 13 ceso a Montederramo, do cal e Parada de Sil. Tamn con secundarias que comunica as da Deputacin de Ourense. A
s catro da tarde campeonato dista 5 quilmetros. A locali- Chandrexa de Queixa, Manza- poboacins do municipio. entrada libre e gratuta.

Carlos Nez en

O
Montederramo
gaiteiro vigus Carlos Nez Muoz ac-
tuou o 29 de xullo na igrexa do mosteiro
de Santa Mara de Montederramo como re-
mate dunha mini xira por os mosteiros ourensns
de Santa Mara La Real de Oseira (Cea) e Santo Es-
tevo de Ribas de Sil (Nogueira de Ramuin).
Carlos Nez un estudioso incansable da
msica celta e est considerado mundialmente
como un experto na materia. Os seus estudos
buscan a orixe da msica celta e a sa fusin
coas msicas actuais.
VIII

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin LUGO

D
Irmandade do Apstolo Santiago en Chile Novos membros da Orde

A
e Santiago de Compostela
a Santiago de Chile. A
regrinacin ao se-
pulcro de Santiago
do Camio de Santiago
Orde do Camio de San- en Espaa con toda
tiago entregou a sa insignia e a informacin nece- Fundacin Orde do Ca- cisco Cal Pardo; o presidente
pano ao presidente e irmn maior saria para iso e ade- mio de Santiago cele- de Turismo dos Azores, Fran-
da Irmandade de Apstolo San- mais a organizacin brou o XXI captulo cisco Coelho; o xornalista es-
tiago de Chile, Francisco Javier vas mis al cando ordinario, en Compostela. To- pecializado en gastronoma e
de Almozara Valenzuela. A Irman- os membros da Ir- maron parte preto de 200 par- turismo Enric Ribeira e o ex-
dade do Apstolo Santiago de mandade buscan, a ticipantes procedentes de perto en cooperacin europea
Chile est considerada pola Xunta partir da sa profe- diferentes comunidades espa- e director tcnico da Agrupa-
de Galicia como un elemento sin ou oficio, servir olas, e varios pases: Angola, cin Territorial Chaves-Vern
crave na promocin do Camio de s institucins de Arxentina, Ecuador, Espaa, Pablo Rivera, entre outros, que
Santiago neste pas. Trtase caridade que as o Inglaterra, Portugal e Vene- se suman aos mis de 1.100
dunha organizacin de dereito soliciten. A Irman- zuela, que contribuirn a po- cabaleiros e damas que a Orde
privado, civil, con inspiracin ca- dade do Apstolo tenciar os valores do Camio ten en mis de vinte pases.
tlica, ecumnica e onde se res- Santiago foi decla- cunha clara vocacin de inter- A segunda parte do pro-
pecta a todo tipo de persoas sen rada Organizacin nacionalizacin da Orde. grama desenvolveuse en Me-
importar o seu sexo, condicin, de Interese Pblico Foron investidos cabaleiros lide, onde a actividade
nacionalidade ou calquera outro pola Presidencia da Emma Gonzlez, Javier de Almozara Valenzuela e o ministro de Turismo de Ar- principal foi no Bosque dos
tipo de discriminacin negativa. Repblica de Chile e Alejandro Rubn. xentina, Gustavo Santos; o di- Peregrinos, propiedade da
Ademais, ten personalidade xur- conta con membros rector xeral do Instituto para a Orde. Neste lugar cada un das
dica sen fins de lucro da Rep- a parte de Chile, de Arxentina, Durante este acto de entrega Calidade Turstica Espaola, novas damas e cabaleiros plan-
blica de Chile e basean as sas Ecuador, Bolivia, Mxico, Espaa da insignia, a Irmandade do Fernando Frade; o presidente taron a sa respectiva rbore,
metas e obxectivos en dar a co- e EE.UU. Estes datos demostra Apstolo Santiago de Chile reco- da Asociacin de Enxeeiros ademais de realizar unha pere-
ecer a figura do Apstolo San- do gran traballo que se est le- eceu o traballo realizado polo Industriais de Madrid, Fran- grinacin polo Camio.
tiago e agrupar a todos os que vando a cabo, este ltimo ano, vicepresidente da Orde do Ca-
fixeron ou queiran facer o Camio xa que, segundo a oficina do pe- mio, Alejandro Rubn, e pola
de Santiago e interselles a causa regrino da Catedral de Santiago sa directora de comunicacin,
Xacobea. de Compostela, realizaron o Ca- Emma Gonzlez, nomendoos Ca-
500 chilenos mio de Santiago case un total ballero e Dama de Honra desta ir-
Buscan tamn promover a pe- de 500 chilenos. mandade chilena.

II Festival de Bandas Infants e Xuvens

C
na Cidade da Cultura
elebrouse na Cidade
O acto celebrouse no Hostal dos Reis Catlicos.
da Cultura (San-
tiago) o II Festival
de Bandas Infants e Xuve-
ns de Galicia, no que un
total de catorce formacins Manel e Triangulo de amor

A
de toda a comunidade inter-
pretaron durante vinte mi- bizarro no Atardecer no Gais
nutos o repertorio elixido
para a ocasin. O presidente tardecer
da Federacin Galega de no Gais,
Bandas de Msica Populares o ciclo de
(FGBMP), Armando Morales, concertos ao aire
gabou esta segunda edicin libre que os
dun festival que, nas sas xoves, venres e
palabras, potenciar e in- sbados de xullo
centivar, anda mis, o tra- Banda Lus Costa, de Ribadavia. e agosto ten
ballo cotin destas lugar na praza
formacins de novos msicos a federadas que se presentaron ao Merza (Vila de Cruces), Banda de central da Cidade
favor do perfeccionamento e a di- proxecto. As participantes deste Msica Infantil e Xuvenil de da Cultura, en Santiago de nesse (venres 11), Terbutalina
vulgacin musical. ano foron a Banda da Escola de Antas de Ulla, Banda Xuvenil das Compostela, ten programado (sbado 12), Kikagaku Moyo
O festival, que arrancou s 10 Msica de Vilaboa, a Banda In- Pontes, Banda Xuvenil de Vila- para o mes de agosto as actua- (xoves 24), Nudozurdo (venres
da ma no Museo Centro Gais, fantil de Narn, a Banda Infantil tuxe, Xove Banda de Valga, cins de Rafa Morcego DJ+ 25) e Tringulo de amor bizarro
tivo lugar ao longo de toda unha de Rubis, a Banda Lus Costa Banda Xuvenil da Unin Musical Cine ao aire libre: Quadrophe- (sbado 26).
xornada de convivencia entre os (Ribadavia), a Banda da Escola Ponteledesma, Sons e soos de nia (xoves 3), o grupo pop ca- Os concertos son s 21h., a
participantes, todos eles meno- de Msica de Valladares, a Agru- Rbade-Begonte-Outeiro de Rei taln Manel (venres 4), entrada libre e de balde, e o
res de 20 anos, e escollidas por pacin Musical da Limia, a e a Banda Xuvenil da Cultural de Espanto (sbado 5), Boyanka ltimo bus de baixada do Gais
sorteo entre todas as formacins Banda Infantil da Artstica de Teo. Kostova (xoves 10), Hidroge- s 22:45h.
IX

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin LUGO

Galegos no exterior percorren o Restauracin da igrexa de

A
Camio de Santiago Nogueira de Mio en Chantada
Xunta realizou en xullo tres xorna-
das de portas abertas para divulgar
e compartir co pblico interesado
os traballos que se teen levado a cabo
na igrexa de Santa Mara de Nogueira de
Mio. Durante os das de visitas traba-
llouse no conxunto das imaxes barrocas
do retablo maior, podndose observar os
procesos de restauracin e comentar os
pormenores do traballo. As restauradoras
a cargo da intervencin estiveron a dis-
posicin dos asistentes para explicar o
proceso de rehabilitacin dos frescos, fa-
lando das capas pictricas subxacentes
que se atoparon e doutros aspectos curio-
sos relacionados coa plstica do templo.
A actual restauracin do retablo e das
pinturas do presbiterio de Santa Mara de
Nogueira concluiron a finais de xullo.
Estas obras foron contratadas pola Xunta
Igrexa de Santa Mara de Nogueira de Mio.
de Galicia e cofinanciadas polo Fondo Eu-
ropeo de Desenvolvemento Rexional e
contaron cun investimento de 52.584,23 ble, co que se acada a restauracin dos

M
Na iniciativa participarn 177 mozos e mozas da Galicia exterior de entre 14 e 30 anos. euros. valores do ben cultural tanto nos aspec-
A Consellera de Cultura e Educacin tos estruturais como polcromos.
leva investidos neste templo durante os O templo constrese baixo a xurisdi-
ozas e mozas de orixe ga- que se est desenvolvendo actual- ltimos cinco anos preto de 130.000 cin do mosteiro de San Salvador de
lega ou descendentes de mente- consiste en actividades ao euros na restauracin e posta en valor Asma a finais do sculo XII e sitase es-
galegos que residen no ex- aire libre, e nela participan 157 deste ben sobranceiro. En concreto, ac- tilsticamente nun romnico de transi-
terior, participan no programa da mozos e mozas de entre 14 e 20 tuouse na restauracin das pinturas mu- cin. Pose unha planta rectangular con
Xunta Conecta con Galicia. O pri- anos. Distribudos por grupos de rais dos muros norte e sur, nos anos 2012 bsida cadrada e cuberta de tella a das
meiro tramo do Camio partiu de idade, compartirn con mozos e e 2014 respectivamente, e na recupera- augas. A bsida ten un arco triunfal de
Ourense. O obxectivo fortalecer as mozas residentes en Galicia as resi- cin integral da cabeceira, que incle as medio punto, columnas adosadas e capi-
ligazns entre os participantes e a dencias e albergues xuvens depen- pinturas murais e o retablo, nos anos teis con decoracin variada. Da sa f-
sa terra de orixe. Para moitos dentes da Xunta durante o mes de 2016 e 2017. brica romnica chegaron ata a
deles, trtase da primeira oportuni- xullo. Mestre de Nogueira actualidade a nave e a devandita bsida.
dade de coecer fisicamente Galicia A segunda modalidade son os Coas distintas actuacins, as necesida- No sculo XVIII refrmase a igrexa cons-
e aos familiares que residen aqu. campos de traballo voluntario, que des que se pretenderon cubrir foron a res- trundo unha nova fachada barroca na
Na edicin deste ano estn a parti- tern lugar entre o 18 e o 30 de tauracin integral dos paramentos, que se incle o antigo rosetn e elvase
cipar un total de 177 persoas, pro- agosto e dos que se beneficiarn 20 rescatando a sa lectura eliminando capas a torre do campanario. O conxunto mural
cedentes de Arxentina, Uruguai, mozos e mozas da dispora. Esta de repintes e dndolle continuidade ao ocupa todos os paramentos da igrexa, e
Venezuela, Cuba, Brasil, Mxico e iniciativa est dirixida a participan- programa iconogrfico representado polo nel se trata o tema do Xuzo Final, a Re-
Chile. O programa artllase ao redor tes con idades comprendidas entre recoecido artista o Mestre de Nogueira; surreccin, a Oracin no Horto e o Pren-
de das modalidades. A primeira - 20 e 30 anos. as como recuperar os retablos do inmo- demento de Xess.

voca precisamente o contrario. O sistema


Comunicado do Ceesg en relacin educativo actual non pasa polo seu me-
llor momento. Os casos de fracaso esco-

reorganizacin de centros educativos lar, e o aumento de problemticas sociais

O
fan necesario tomar medidas precisa-
mente no sentido contrario, de xeito que
a administracin educativa debe tomar
Ceesg smase s reivindicacins Pblico Integrado (CPI) en As Pontes de rarios que poden afectar conciliacin) medidas que vaian mis al de respectar
que a comunidade educativa vn Garca Rodrguez, e a transformacin de O escurantismo destas accins, toma- a ratio mnima establecida legalmente,
realizando nas ltimas semanas, catro CPI en CEIP, dous deles en Ribadavia das de xeito unilateral sen consulta pre- procurando unha atencin educativa que
en relacin reorganizacin de centros e outros tantos no Porrio. Estes cambios via coa comunidade educativa, e responda s necesidades do alumnado.
educativos promovida pola Consellera de teen efectos tanto no profesorado (reu- coincidindo co remate do curso escolar, Como medida para promover unha mellora
Cultura, Educacin e Ordenacin Univer- bicacin) como no alumnado (pola nece- non fai mis que reforzar a postura de educativa, o Ceesg leva moito tempo de-
sitaria. saria reubicacin, e pola existencia de quen vemos nestas medidas un ataque ao mandando a creacin de postos de edu-
O decreto publicado no DOG do pasado alumnado con necesidades especficas de propio ensino pblico. cadoras/es sociais dentro do sistema
4 de xullo establece a fusin de dous Cen- atencin educativa que poden ver o seu Todas e todos temos DEREITO a unha educativo, algo que xa se acadou noutras
tros de Educacin Infantil de Primaria avance truncado debido a estes cambios) EDUCACIN DE CALIDADE, e o aumento de comunidades autnomas, pero que Galicia
(CEIP) en Outes, a extincin dun Centro e nas sas familias (polos cambios de ho- nmero de nenas e nenos por aula pro- segue tendo como materia pendente.
X

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin LUGO

O XXII Feira da Rosca e Tnel do Vio


Goberno local do Conce- Feira da Rosca se vai celebrar o
llo de Sober presentou a Primeiro Tnel do Vio de Amandi,
XXII Feira da Rosca, o que contar coa participacin de
Mel e outros produtos da Ribeira
Sacra e o primeiro Tnel do Vio
en Sober 30 bodegas e 60 vios. O tnel
suma dous sumiliers e podern de-
de Amandi que se celebrarn o gustarse produtos de primeira da
venres da 11 e o sbado da 12 empresa Torre de Nez, empresa
de agosto. Ao igual que en anos colaboradora do evento. O tnel
anteriores o 12 pola ma ha- estar situado nunha carpa de
ber unha degustacin de rosca 15x10 e ser inaugurado o da 11
con queixo en colaboracin con de agosto s 11,30 horas.
Queseras Prado, de Monforte.
Serviranse 2.000 racins. O da
once pola noite haber unha de-
gustacin de rosca con licor caf
e con mel. Na Feira van partici-
par 4 rosqueiros, 3 produtores de
mel, dous oleiros, tres queixei-
ros, 2 produtores de castaa e
outros artesns ata completar un
total de 20 stands.
Durante toda a maa do 12
haber unha demostracin de
forxa en vivo patrocinada polo
Centrad da Deputacin de Lugo.
Tamn pola ma o Paporrubio A festa celebrarase na Praza do Concello de Sober.
far xogos populares nunha ac-
tividade enmarcada en Cultura pola ma a nota musical correr Merenzao de Cadeiras Javier Tnel do vio
no Camio do AGADIC. O da 11 a cargo da Banda de Msica Folk Gonzlez ser o encargado dun O alcalde de Sober, Luis Fer-
pola noite haber unha actua- de Ribas de Sil. O da 11 pola showcooking coa rosca como nndez Guitin, explicou que
cin de Ce Orquestra. O da 12 tarde o cocieiro do Restaurante protagonista. como novidade coincidindo coa
XI

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin LUGO

Sondaxes arqueolxicas en Mondoedo A Xunta investir na

O
conselleiro de Cultura,
Catedral de Mondoedo

O
Romn Rodrguez Gonz-
lez, e a alcaldesa de mis dun milln de euros
Mondoedo, Elena Candia Lpez,
veen de asinar un convenio conselleiro de Cultura, a dous proxectos de futuro
para realizar unha actuacin ar- Romn Rodrguez, par- como son a musealizacin da
queolxica coa que documentar ticipou en Mondoedo casa natal do grande lvaro
e delimitar o xacemento de Os nos actos conmemorativos do Cunqueiro e as actuacins no
Castros coa achega de 25.000 segundo aniversario da decla- xacemento arqueolxico dos
euros por parte da Xunta. En racin dos Camios do Norte Castros.
concreto, a intervencin consis- como Patrimonio Universal da Neste momento hai dous
tir na realizacin dunha serie UNESCO. No desenvolvemento proxectos no templo mindo-
de sondaxes arqueolxicas valo- do mesmo, realizouse unha niense. Por unha banda, o de
rativas, distribudas polos dife- andaina polo propio Camio, conservacin e restauracin da
rentes predios que conforman a desde Fonte Vella de lvaro catedral, que conta cun orza-
zona e actuacins de difusin da Elena Candia con Romn Rodrguez. Cunqueiro a catedral de Nosa mento inicial de mis de
intervencin realizada. A finali- Seora da Asuncin. Como co- 880.000 euros, do que actual-
dade coecer mellor e delimi- doedo, desde onde se divisa A historia das investigacins lofn, descubriuse unha placa mente se estn a elaborar os
tar dun xeito mis preciso o prcticamente toda a vila e cuxos sobre este lugar redcense in- conmemorativa deste fito na pregos para a licitacin da
xacemento arqueolxico que terreos estn dedicados na actua- clusin do mesmo en diversos ca- propia sede mindoniense. obra, e por outro, o proxecto
permita aportar a informacin lidade a hortas, praderas e par- tlogos xa desde o sculo XIX, sin Rodrguez fixo fincap na bsico e de execucin da res-
necesaria para axustar definiti- celas con arboredo e maleza. Este constancia de que se tean le- importancia da incorporacin tauracin da Casa dos Cengos,
vamente sa rea de protec- lugar, identificado como castro vado a cabo ningn tipo de inter- da Catedral de Mondoedo cun orzamento de mis de
cin, e tamn, en funcin dos da Idade do Ferro no inventario vencin arqueolxica nel. As Lista do Patrimonio Mundial, 350.000 euros, e do que se vn
resultados obtidos, favorecer a de xacementos arqueolxicos de- sas caractersticas topogrficas, ao considerala como ben in- de abrir hoxe mesmo o sobre C
sa futura posta en valor. positado na Consellera de Cul- nun outeiro que presenta varios moble integrante do territorio da licitacin da obra. Ambas as
O lugar coecido como Os tura, atpase includo no socalcos e desde o cal se ten un do Camio de Santiago, e re- das obras estn cofinanciadas
Castros, na parroquia da Nosa Catlogo do Patrimonio Cultural control visual de todo o val de feriuse ao compromiso da polo Fondo Europeo de Desen-
Seora dos Remedios do concello de Galicia, dado que forma parte Mondoedo, con intervisibilidade Xunta na salvagarda deste volvemento Rexional, e come-
lucense de Mondoedo, localzase do catlogo de bens culturais do con outros castros da contorna, ben. En concreto, o conse- zarn este mesmo ano.
nun pequeno outeiro entre os Plan Xeral de Ordenacin Munici- fai que sexa, a priori unha locali- lleiro explicou que o seu de- No caso da catedral, o m-
ros Cesuras e Valiadares, ao no- pal (PXOM) do Concello de Mon- zacin factible para un castro da partamento ten previsto bito de actuacin a cuberta
roeste do ncleo urbano de Mon- doedo. Idade do Ferro. investir entre este e o vin- da catedral e do claustro as
deiro ano mis de un milln como de maneira puntual en
de euros no conxunto catedra- paramentos exteriores da nave
licio, logo de terse realizado da igrexa e obras puntuais de

D
Festival 17 Graos en Ribeira Sacra xa todos os estudos previos
para determinar as problem-
mantemento e conservacin
das fachadas oeste e norte.
ticas patrimoniais do ben. Fi- Pola sa banda, o obxectivo da
esde o miradoiro de San- nalmente, o conselleiro intervencin na Casa dos
tiorxo, entre as provin- explicou que, anda que a ca- Cengos garantir o mante-
cias de Ourense e Lugo, tedral o eixo que vertebra a mento e conservacin do edi-
o cantautor corus Nstor fisionoma desta vila, desde a ficio, evitar o seu deterioro e
Pardo deu comezo primeira Consellera colaboramos nou- corrixir as diversas patoloxas
edicin do Festival 17 Graos Ri- tras actuacins que contribui- da sa estrutura co fin de
beira Sacra. Este festival pre- rn a mellorar a atraccin acondicionalo para a convi-
tende ofrecer aos pblico cultural que Mondoedo es- vencia de usos propiamente
espectculos musicais e fomen- perta, e referiuse en concreto diocesanos e pblicos.
tar o enoturismo e a gastrono-
ma. Do mesmo xeito,
escollronse para os diversos
concertos distintas horas e lu-
gares co fin de crear itinerarios
culturais nos que os artistas
compartan protagonismo coas Concerto de Nstor Pardo no miradoiro de Santiorxo, en Sober.
paisaxes da Ribeira Sacra. O
compositor e cantante de rock mado de Doade, pero perten- Monforte -con espazo gastron-
alternativo Anxo Stanich, natu- cente ao municipio de Monforte. mico-, actuaron o grupo ingls
ral de Santander e afincado en A banda escocesa The Wellgreen The Magic Numbers e os galegos
Madrid, actuou tamn en Sober. actuou en Adega Algueira, en Ivn Ferreiro, Novidades Car-
A adega Regina Viarum foi es- Sober. O grupo de jazz Sumrr minha e As rbores. Virgina
cenario dun concerto da banda actuou na parroquia soberina de Mestre ofreceu outro concerto
Os Amigos dos Msicos. A can- San Xillao de Lobios. no club nutico de Ponte de Pa-
tante Virginia Mestre ofreceu un A adega Regina Viarum aco- radela. A ltima actuacin do
concerto nun catamarn do club lleu outro concerto, neste caso festival correu a cargo da banda
nutico de Ponte de Paradela do msico estadounidense M. tudense Best Boy na adega Re- Participaron a alcaldesa de Mondoedo, Elena Candia, o den da dicese
(Castro Caldelas) tamn cha- Ward. Na chaira do Parador de gina Viarum. de Mondoedo-Ferrol, Pedro Daz.
XII

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin OURENSE

Educacin impulsa a investigacin A Festa da Palabra


homenaxeou no Carballio

O
no Campus da Auga
conselleiro de Cultura, partamento co Campus de Ou- tuais iniciativas en marcha,
a Carlos Casares
Romn Rodrguez, rense, tanto desde o punto de como son o Campus Terra en
acompaado do reitor vista de dotacin de infraes- Lugo ou o Campus Industrial
da Universidade de Vigo truturas como de mellora das en Ferrol.
(UVigo), Salustiano Mato, e do sas unidades de investiga- Especializacin
alcalde de Ourense, Jess Vz- cin mis excelentes. Deste O novo edificio ser desti-
quez Abad, visitou as obras xeito, avanzou a prxima sina- nado, primordialmente, a
que se estn executando no tura dun convenio de colabo- usos de investigacin, se ben
novo edificio do Campus da racin coa UVigo para o tamn albergar a sede insti-
Auga de Ourense, ao que defi- impulso eficiente das estrutu- tucional do Campus da Auga.
niu como o motor cientfico ras de investigacin, dotado O proxecto sustntase en
da cidade. Trtase dunha ac- con 3,6 millns de euros para cinco lias de orientacin es-
tuacin na que se investiron distintas accins vinculadas tratxica: educacin, investi-
4,4 millns de euros e, tendo coa oferta educativa neste gacin, transferencia de
en conta o bo ritmo das obras, campus. tecnoloxa e coecemento,
a previsin pasa por rematalas En definitiva, e entre o internacionalizacin e finan-

A
en novembro do 2017. Trala novo edificio e este vindeiro ciamento sostible. Estas lias
sa finalizacin, procederase convenio, as achegas da Con- estrutranse en seis reas de A VIII Festa da Palabra celebrouse na Insua dos Poetas
dotacin de mobiliario tanto sellera de Educacin para im- especializacin, que son a
de oficina como de laborato- pulsar o Campus da Auga alimentacin, a xestin do VIII edicin da Festa da felicitou Fundacin polo seu bo
rio, polo que se prev que o ascende a 8 millns de euros. recurso da auga, a innova- Palabra rendeulle home- facer e contribucin ao enrique-
edificio poida estar plena- O Campus da Auga foi o pri- cin social e educativa, o naxe a Carlos Casares na cemento da nosa lingua e cul-
mente funcional xa no pri- meiro en emprender a lia de medio, as tecnoloxas da in- Insua dos Poetas, no Carballio. tura, cualificando a nsua dos
meiro semestre de 2018. especializacin fra dos cam- formacin e a comunicacin, A cita, xa consolidada na axenda poetas como un territorio cultu-
O conselleiro resaltou o pus centrais do SUG, servindo as como o turismo e o patri- cultura do vern en Galicia, re- ral de primeira magnitude.
forte compromiso do seu de- as de referencia para as ac- monio cultural. corda neste 2017 a figura do ho- No decorrer do acto entreg-
menaxeado co Da das Letras ronse os premios Setecarballas da
Galegas. Sobre o escritor ouren- Insua dos Poetas, que este ano
sn, Romn Rodrguez conselleiro recaeron en Antn Pulido, en Mi-
de Cultura, salientou o impor- guel Anxo Fernn-Vello, o Centro
tante traballo que Casares fixo ao Partido do Carballio en Bos
longo da sa vida para o fomento Aires, a plataforma Ros Limpos,
do libro e a lectura en Galicia e Carlos Guitin, o Diario Cultural
destacou que, como intelectual, da Radio Galega e o grupo de
escritor e axente cultural, un teatro Tiruleque. Do mesmo
dos artfices desta Galicia que xeito, deuse a coecer a nova ho-
pode asumir os retos do sculo menaxe escultrica coa que con-
XXI". tar a partir de hoxe Carlos
Por outra banda, e referndose Casares neste espazo cultural.
ao propio espazo fsico no que se Trtase dunha creacin plstica
desenvolve o acto, o conselleiro do artista Manuel Bucios que
congratulouse do feito de que a leva o ttulo dunha das obras
Festa da Palabra se celebre na mis coecidas de Carlos Casares,
Insua dos Poetas, un lugar no Vento Ferido.
que a literatura dialoga coas Desde 2009 a Festa da Palabra
artes plsticas e no que a home- homenaxeou as figuras de Ramn
naxe a escritores se converte Pieiro (2009), Arturo Baltar
tamn en recoecemento ao tra- (2010), Xos Mara Daz Castro
ballo e creacin dos mis relevan- (2011), Celso Emilio Ferreiro
tes escultores contemporneos (2012), os poetas do Rexurdi-
da nosa terra, cuxa obra convive mento (2013), Eduardo Blanco
coa natureza neste espazo si- Amor (2014), Francisco Luis Ber-
tuado na parroquia de Madarns. nrdez (2015) e Pura e Dora Vz-
Visita s obras do novo edificio no que a Xunta mobilizou 4,4 millns de euros. Neste sentido Romn Rodrguez quez (2016).

www.novasdoeixoatlantico.com
XIII

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin OURENSE

Profesores escolapios coeceron en Celanova e Santo Tirso


Celanova as orixes do fundador da (Portugal), 25 anos de

U
Orde Calasancia irmanamento
nha delegacin do para fomentar os lazos cultu-
Concello de Celanova rais e as relacins entre os
participou no Encon- seus convecios. Mara do
tro de Cidades Hermanadas Ceo Silva, responsable cultura
que, coincidindo coa festivi- da Cmara Municipal sinala
dade de San Benito, organi- que "son moi frecuentes as
zou a Cmara municipal de excursins dos nosos vecios
Santo Tirso (Portugal). Os a Celanova, sobre todo desde
mandatarios celanovenses a freguesa de San Miguel do
buscaron apoios para a decla- Couto onde as crnicas din
racin xacobea do camio de que naceu San Rosendo".
San Rosendo. O itinerario que Con motivo do aniversario
une Braga con Compostela a inaugurouse en Santo Tirso a
travs de Celanova e Ourense exposicin Rudesindus de
(onde enlaza coa Va de Jos Antonio Ocaa Martnez.
Prata), ser obxecto de estudo A mostra, que de forma per-
e posta en valor prxima- manente pdese visitar na
mente dentro dunhas xorna- Torre das Camps de Celanova,
das que est a organizar o trasladouse estes das ata a
Concello e nas que queremos Quinta de Fora do mosteiro
contar con Santo Tirso, sina- de San Vento. Un grupo de
lou o alcalde Jos Luis Ferro. mozos da Escola Banda de M-
Desde hai 25 anos os dous sica de Celanova formou parte

U
municipios estn unidos pola da gran Orquestra Intercomu-
O profesorado calasancio no mosteiro de Celanova.
figura de San Rosendo (que nidades, (con msicos de Por-
naceu en Portugal pero que tugal, Francia e Espaa) que
n total de 65 docentes Despois de ter sido beatificado postulados formativos de San fixo de Celanova o seu fogar), actuou en Santo Tirso.
que desenvolven o seu no ano 1998 e de serlle dedicada Jos de Calasanz. Fundou a orde
labor educativo en ca- unha ra en Celanova, o anuncio das Calasancias para a formacin
torce colexios da Orde Calasancia da sa santificacin ten xerado feminina, orde que hoxe en da
repartidos por toda Espaa e que un incremento do interese por conta cun gran nmero de cen-
estiveron formndose durante o coecer o lugar de nacemento do tros escolares en toda Espaa.
mes de xullo en Galicia na peda- futuro santo, que tivo lugar no coecida tamn a sa paixn
goxa calasancia, desprazronse a ano 1931 na aldea de Xamirs, pola botnica e o estudo tera-
Celanova. Nesta vila coeceron as antigo municipio de Acebedo do putico das plantas, gracias cal
orixes xeogrficas do fundador da Ro, hoxe integrado no termo mu- acabou creando diversas patentes
orde, o que fora monxe das Esco- nicipal de Celanova. farmacolxicas que anda na ac-
las Pas e posteriormente funda- O monxe escolapio exerceu o tualidade son comercializadas
dor da orde Calasancia, Faustino monacato en diversos cenobios dende a sede central da orde das
Mguez, quen ser santificado nos que estivo asentada a orde Calasancias, que se atopa situada
polo Papa Francisco, nunha ceri- das Escolas Pas, entre eles o de en Getafe, onde faleceu no ano
monia que ter lugar o prximo Celanova e chegou a ser rector do 1925 e onde se conserva o seu
da 15 de outubro no Vaticano. colexio de Monforte, seguindo os corpo incorrupto. Concerto da Orquesta Intercomunidades.
XIV

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin A CORUA

A Corua suma das novas lias de axuda

O
programacin musical e escnica da cidade
concelleiro de Culturas, llera de Culturas neste exercicio, mnimo de 4 das de programa-
Deporte e Coecemento, que suman 1,3 millns de euros de cin e 4 actuacins artsticas de
Jos Manuel Sande, pre- investimento e que abranguen diferentes formacins e, as
sentou este venres os Plans de tanto o mbito deportivo -a travs mesmo, por que a proposta de
apoio a axentes culturais de pro- da convocatoria Activa o Deporte, programacin contemple un m-
ximidade I e II , das convoca- dirixida a regular a relacin entre nimo do 30% de actuacins en
torias de subvencins en o Concello corus e o tecido de- lingua galega, ou ben de creado-
concorrencia competitiva dirixi- portivo local e organizar de forma res e creadoras locais. A progra-
das, por unha banda, a salas de conxunta o calendario de eventos macin deber celebrarse
artes escnicas e musicais da ci- deportivos do ano- como o cultu- ademais entre o 1 de xaneiro e o O concelleiro de Culturas, Deporte e Coecemento, Jos Manuel Sande
dade de titularidade privada e, por ral, co Plan de Apoio a Entidades 30 de novembro deste 2017.
outra, a salas destas mesmas ca- de Arraigo -destinado a agrupa- Como sinalou durante a rolda o tude da programacin e a sa ca- programacin, mentres que no
ractersticas de entidades sen cins musicais e culturais tradicio- concelleiro, a solicitude de sub- pacidade para crear novos pbli- caso de entidades sen nimo de
nimo de lucro. A sa finalidade, nais-, Facemos Comunidade vencin poder realizarse no cos, en especial mocidade e a lucro acadar o 100%. No relativo
apoiar e fomentar a realizacin de -convocatoria vinculada organi- prazo dun mes a partir do da se- pblico escolar, a travs de acti- s salas de msica, a convocato-
ciclos de actuacins de artes es- zacin das festas dos barrios por guinte da publicacin das convo- vidades complementarias. A difu- ria dirixida a espazos privados es-
cnicas -actividades teatrais ou de parte das entidades veciais-, Cul- catorias no Boletn Oficial da sin de valores de igualdade de tablece un mximo de 8.500
danza- ou musicais en espazos tura de Barrio -centrada nas acti- Provincia (BOP). xnero, respecto diversidade euros (un 75% do custo total da
con licenza para tales actividades vidades culturais e En canto aos criterios de valo- cultural, inclusin social e con- programacin) para espazos con
e cun aforo igual ou menor a 500 socio-comunitarias nos barrios- e racin, como puxo de relevo o servacin do medio tamn ser aforo de ata 120 persoas, ata
persoas, "nese propsito de apos- o recente Plan de Apoio a Festi- responsable municipal, a avalia- tida en conta na valoracin, 5.000 (un 60%do custo) nas
tar e dar respaldo intensa acti- vais Audiovisuais, presentado esta cin ter en conta a traxectoria como tamn o uso do galego na salas de entre 120 e 350 persoas
vidade cultural da cidade, a travs mesma semana, aos que seguirn da sala, a sa antigidade e o vo- presentacin, realizacin e difu- e de 3.000 (50% do custo) nas de
de procesos de concorrencia com- nos vindeiros meses novas axudas lume de programacin do ano pa- sin do ciclo ou da programacin aforo superior a 350 e igual ou
petitiva que sirvan para garantir a creacin local. sado, as como a calidade da artstica. inferior a 500. Pola sa banda, a
igualdade de oportunidades e or- No caso dos dous novos Plans proposta artstica, en atencin As convocatorias, que contan lia de axudas dirixida a entida-
denar a concesin desta clase de de apoio a axentes culturais de ao grao de especializacin e di- cada unha delas cun orzamento des sen nimo de lucro, marca un
axudas mediante procesos mis proximidade, os requisitos que se ferenciacin respecto doutros es- de 30.000 euros, contemplan mximo de 15.000 euros (75% do
xustos, equilibrados e igualita- estipulan para optar a estas axu- pazos, o carcter innovador e a subvencins de ata 15.000 euros, custo da programacin) para es-
rios", sinalou o responsable muni- das para salas -que tern que presencia de creacin local e para as salas de teatro e/ou pazos de ata 120 persoas; de ata
cipal. Neste sentido, Sande deu estar validamente constitudas e novos creadores e creadoras. Do danza con espazo para un m- 9.000 (60% do custo) para re-
conta do conxunto de plans de debern ter a sa sede social ou mesmo xeito, puntuarase a con- ximo de 500 persoas. No caso de cintos de entre 120 e 350 per-
apoio, "inditos neste Concello", delegacin no termo municipal- tribucin creacin local e en recintos privados, a cantidade su- soas, e de 6.000 (50% do custo)
postos en marcha desde a Conce- pasan por que estas inclan un lingua galega, as como a ampli- por ata o 75% do custe total da para salas de entre 350 e 500.

D A Corua acolle desde o 1 de agosto a


urante os 10 das de cele- Galicia na Corua, Jess Espada,
bracin da Feira do Libro da vicepresidenta da Deputacin
nos Xardns de Mndez
Nez, ademais das actividades, XLVI Feira do Libro da Corua, Goretti Sanmartn, e o
vicepresidente da Federacin de
presentacins e firmas que orga- Libreras de Galicia, Xos Antn
niza a Federacin de Libreiros, Pedreira. Este ltimo, destacou o
tamn haber unha carpa propia feito de que "tras unha poca de
das libraras coruesas na que crise especialmente forte, o sector
todos os das se presentarn ac- do libro e da librera est volvendo
tividades e obras, primando espe- a recuncar". As, destacou o feito
cialmente, aos e s creadoras de que este ano a Feira aumenta
locais. Os comercios colaborado- o seu nmero de casetas at as 37
res son Santos Ochoa, Sueos de e contina a ser a mis grande de
Papel, Metrpolis, Xiada, Ancora, toda Galicia. Sanmartn destacou
Lume, Couceiro, Faro de los Tres o apoio que, ao igual que o Con-
Mundos, Alita, Berbiriana, Forma- cello, a Deputacin da Corua
tos, Cascanueces e Arenas. Como tamn presta a este evento. "
exemplo de actividades destaca a necesario facer un esforzo porque
denominada Brincadeira de Ilus- as libraras se fagan mis visi-
tradores e Ilustradoras, que ter para adultos e charlas e colo- https://www.facebook.com/li- s espazo de trnsito, senn bles", dixo, vez que recordou a
lugar o 5 de agosto, en horario quios de carcter literario, ter brariasdacoruna ). tamn de estada e contacto cos figura das e dos histricos librei-
de 12.00 a 14.00 horas e durante lugar todos os das de duracin marxe, a Feira tamn con- libros, inclundo visitas guiadas ros da cidade, como o caso de
a tarde, na que se far unha es- da Feira do Libro entre 20.00 e tar co espazo denominado Xar- s casetas e todo tipo de activi- Jos Mara Eirs, asasinado en
pecial homenaxe aos e s autoras 22.00 horas. As actividades de- dn dos Libros, que ofertar dades escnicas e musicais". 1937 no Campo da Rata e vtima
de ilustracin da cidade. Non senvolvidas polas libraras coru- actividades de corte infantil e Na rolda de prensa de presen- da represin franquista. Pola sa
obstante, e tal como explicou esas publicitaranse, ademais, para todos os pblicos especifi- tacin da Feira do Libro 2017 o banda, Espada, destacou o apoio
Sande, o groso das actividades, por medio das redes sociais camente deseadas para estimu- concelleiro Jos Manuel Sande es- do Goberno autonmico as distin-
nas que se englobarn tanto pre- (https://twitter.com/librariasco- lar a presencia de menores na tivo acompaado polo coordina- tas feiras do libro de Galicia como
sentacins de libros como talleres runa e Feira do Libro, "as como ser non dor da rea de Cultura da Xunta de "frmula de difusin do libro".
XV

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin OURENSE

Ribadavia celebra o 25 e 26 de agosto

A
a Festa da Istoria
Coordinadora da Festa da rase polos catro custados da vila, Actividades
Istoria, que preside Miguel ao abrigo no seu celebre barrio As principais actividades da
Garca Domnguez, avan- xudeu, coas sas slidas casas de "Festa da Istoria" son as se-
zou varias iniciativas para esta pedra, os seus soportais e o cas- guintes. Bando. Un pregoeiro
edicin. Celebrarase os das 25 e telo dos Sarmiento onde ten anuncia o comezo da Festa coa
26 de agosto e xa est a venta as lugar o mercado, o baile, a cea e lectura do pregn primeira
entradas para o xantar medieval (a o teatro. hora do da. Desfile. Todos os
asistentes que as o desexen
desfilan pola ra principal ves-
tidos de poca. Maravedies e
Banco da Alhndiga. O banco Unha escena da edicin anterior.
funciona desde primeira hora da
ma, nela cambiaranse os zada polo Centro de Estudos Me- presentacins de obras de tem-
euros por Maravedies, moeda dievais. Baile Medieval. Baile tica medieval. Cea Medieval.
oficial da festa e imprescindi- acompaado de grupos de m- ltimo acto da festa, nico de
bles para realizar calquera com- sica. Cetrera. Demostracins pago, que se celebra dentro do
pra durante os festexos. Xadrez desta arte dentro do recinto do recinto do castelo, e ao que
Humano. Representacin de tres castelo. Tiro con arco e torneo obrigatorio asistir en traxe de
partidas de xadrez con pezas vi- medieval. Os mellores porteiros poca. A Festa, desaparecida
ventes vestidas de poca. Voda de Galicia danse cita en Ribada- no ano 1600, foi recuperada en
Xuda. Reconstrucin dunha via para competir con utensilios 1989. Est declarada de Inte-
Miguel Garca Domnguez, presidente da Coordinadora.
voda xuda tradicional organi- de poca. Msica e Teatro. Re- rese Turstico Nacional.
38 euros). O cartaz que anuncia
a celebracin un traballo de Ja-
vier Antonio Marinas, de Asturias.
Acaba de formarse una banda de
gaitas da Istoria para actuar este
ano. Haber concursos de pintura
durante os dous das.
A Festa da Istoria recrea per-
feccin durante una xornada
cmo era a vida no medievo uti-
lizando para iso o barrio xudeu.
Trtase dunha celebracin na que
todos participan a travs das ves-
timentas antigas e na que se in-
troducen aspectos da vida
medieval e tradicional que nos
nosos das caeron en desuso.
Unha festa excepcional que
amosa a historia da vila, a sa
moeda (o maraved) e as sas
formas de vida ancestrais. A co-
laboracin dos vecios determi-
nante para conseguir reproducir,
con bastante exactitude, a vida
da Idade Media cos seus merca-
dillos, artesana e actuacins na
ra. O ambiente medieval resp-
XVI

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin

Clausura dos XXX Cursos de lingua e

cultura galegas Galego sen fronteiras


Hai quen ve as linguas e o a volta. Marchades e sentmo- cia e investigacin. Salientou
patrimonio cultural como nos como o pai e a nai que teen ademais o grande xito do pro-
algo que hai que conservar saudade dos fillos que marchan, grama, tanto pola sa demanda,
como nos museos, pensando no pero que tamn senten alegra de que supera con amplitude as po-
que perdemos, pero hai outra saber que axudarn a construr o sibilidades da oferta, como pola
maneira de pensar: que as lin- mundo desde o que ns lles diversidade de perfs humanos
guas son proxectos de futuro, transmitimos. Unha parte de ns que atrae, persoas chegadas de
que se transforman e se enrique- vaise polo mundo e volver, por- lugares mis ou menos afastados
cen, e que temos que construr que estamos convencidos de que de ns en canto distancia e
Un momento do concerto conmemorativo dos trinta anos dos cursos, a cargo
todos os das. Os galegos e os ides volver a ns. Levades un porn prximas nosa paisaxe
da soprano Miho Haga e a pianista Yukiko Yamagami.
humana e afectiva.
O codirector dos cursos e aos seus idiomas os escritores e tonio Noriega Valera e Carros de
membro de nmero da RAG Xos escritoras galegos. O acto con- Galicia, do compositor Federic
Lus Regueira foi un dos profeso- cluu coa entrega de diplomas Monpou. Takekazu Asaka, profe-
res daquela primeira edicin de aos oitenta estudantes proce- sor de Filoloxa Romnica da
1988. Tres dcadas despois, pode dentes de Alemaa, Austria, Universidade de Tsudajuku e tra-
dicir que foi unha das sas me- Brasil, Reino Unido, Canad, Re- dutor de diversos escritores ga-
llores experiencias como do- pblica Checa, Chile, Croacia, legos ao xapons, foi o
cente polo propio perfil do Cuba, Estados Unidos, Hungra, encargado de presentar o con-
alumnado que sempre atrae. India, Italia, Mxico, Polonia, certo. O profesor Asaka, alumno
O secretario do ILG, Francisco Romana, Portugal, Ucrana, da terceira edicin dos Cursos de
Dubert, incidiu tamn na impor- Xapn e doutras autonomas do lingua e cultura galegas, orga-
tancia destes cursos para a pro- Estado espaol. niza desde hai anos en Toquio e
xeccin internacional do galego, Previamente, a soprano Miho en cidades prximas un ciclo de
xa que moitos dos seus estudan- Haga e a pianista Yukiko Yama- msica e poesa galegas para ce-
Na mesa, pola esquerda, Francisco Dubert, Victor F. Freixanes, Juan Viao, tes son quen despois imparten gami interpretaron varios poe- lebrar o Da das Letras Galegas
Valentn Garca e Xos Lus Regueira. clases de lingua e literatura ga- mas musicados de Rosala de no que se poden escoitar con-
que, coma vs, sodes galegos anaquio de ns convosco e legas no exterior ou traducen Castro, Ramn Cabanillas e An- certos coma este.
porque queredes, e iso impa- queda outro de vs aqu, expre-
gable. O presidente da Real Aca- sou con afecto o presidente da
demia Galega, Vctor F. Academia.
Freixanes, dedicoulles hoxe estas A Real Academia Galega orga-
palabras ao alumnado dos Cursos niza coa colaboracin do Insti-
de lingua e cultura galegas Ga- tuto da Lingua Galega da
lego sen fronteiras na clausura Universidade de Santiago de
da trixsima edicin, celebrada Compostela estes cursos, que
no Paraninfo da USC. O acto re- contan co apoio da Secretara
matou cun concerto conmemora- Xeral de Poltica Lingstica e a
tivo no que soaron poemas de Deputacin da Corua. O reitor
Rosala ou Cabanillas a cargo de da USC, Juan Viao, recordou os
das intrpretes niponas, Miho momentos da posta en marcha
Haga e Yukiko Yamagami, pre- desta iniciativa, no ano 1988,
sentadas polo profesor Takekazu cando os seus promotores foron
Asaka, no seu da estudante des- autnticos pioneiros e pioneiras,
tes cursos e hoxe embaixador da visionarios e visionarias, da im-
cultura galega en Xapn e aca- portancia que para a nosa lingua
dmico correspondente da RAG. ten o feito de estar presente en o alumnado posa co profesorado e representantes das institucins que colaboran nos cursos. dereita da imaxe, na
O mis bonito destes cursos espazos internacionais de docen- primeira fila, o presidente da RAG, Vctor F. Freixanes.

A
Homenaxe a Luz Pozo no seu 95 aniversario
palabra de Luz Pozo Garza polo presidente da institucin, galega do momento e co que co-
(Ribadeo, 1922) e a m- Vctor F. Freixanes, para retratala lleitou de novo excelentes crticas.
sica, tan presente tamn na apertura do acto. Instalada definitivamente na lin-
na sa vida e na sa obra, brilla- Luz Pozo Garza pertence cha- gua do pas desde mediados dos
ron na homenaxe que lle rendeu mada Promocin de Enlace entre a 70, o seu ltimo libro ata o mo-
a Real Academia Galega co gallo xeracin do 36 e os poetas da pri- mento Rosa tntrica (2016) e
do seu 95 aniversario. A decana meira posguerra. Empezou a publi- segue a traballar nun novo ttulo,
dos poetas galegos en activo, car poemas sendo anda moi nova, Pazo de Tor. Ademais dos dezaseis
que leva oito dcadas creando en Las Riberas de Eo, e en 1949 libros de poemas que leva publica-
versos, ingresou en 1950 na RAG publicou o seu primeiro libro, n- dos, cmpre destacar o seu labor
como correspondente e desde fora. Tres anos despois, en 1952, como impulsora da poesa creando Luz Pozo dirxese ao pblico que ateigou o saln de actos da RAG. Autor: Xos Castro/RAG
1996 membro de nmero. "Au- sau do prelo o primeiro escrito en e dirixindo as revistas Nords e
tenticidade, elegancia e beleza" galego, O paxaro na boca, cun ero- Clave Orin, a sa importante que dedicou a Lus Pimentel e l- como catedrtica de literatura no
foron as tres palabras escollidas tismo feminino indito na escena achega crtica, que incle os libros varo Cunqueiro, e o seu maxisterio ensino secundario.
XVII

Galicia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin

A Real Academia Galega ntrese de novas perspectivas e

O
avanza na incorporacin das mulleres
vindeiro 23 de setembro de Sao Paulo, un dos lingistas
Chus Pato ler o seu dis- mis coecidos do Brasil, tradu-
curso de ingreso na Real tor e escritor, defensor dunha
Academia Galega como membro nova visin do portugus, en que
de nmero nunha cerimonia que sublia a sa orixe galega, e
se celebrar no IES Ramn Otero unha figura de referencia no
Pedrayo de Ourense, do que foi mundo lusfono no tocante aos
alumna. A de Chus Pato (Ou- debates sobre a norma, a correc-
rense, 1955) unha das poticas cin e os prexuzos lingsticos,
mis vangardistas e persoais da Olga Castro (Lugo, 1980), profe-
literatura contempornea desde sora de estudos de traducin da
os anos 80 do sculo pasado, re- Universidade de Aston (Birming- Chus Pato Helena Gonzlez Helena Villar Janeiro
coecida en Galicia e internacio- ham) e especialista na interac-
nalmente. A autora pose unha cin entre xnero, linguaxe e
voz renovadora e rupturista cun traducin, Helena Gonzlez
marcado compromiso tico coa (Vigo, 1967) profesora titular
condicin feminina e co pas. de lingua galega e directora do
Mis adiante, ser a quenda Centre de recerca ADHUC-Teoria,
de Marina Mayoral (Mondoedo, Gnere, Sexualitat da Universi-
1942), autora dunha destacada dade de Barcelona. As sas lias
obra sobre Rosala de Castro, ca- de investigacin cntranse na
tedrtica xubilada da Universi- crtica literaria feminista, a cul-
dade Complutense de Madrid, tura popular, a literatura galega
novelista e columnista premiada, contempornea e mais nas rela-
que como investigadora levou o cin culturais entre Galicia e Ca- Helena Zernova Kirsty Hooper Marcos Bango
nome da escritora fundacional talua, Kirsty Hooper (Watford,
das letras galegas a tribunas aca- Hertfordshire, 1975) profesora
dmicas de todo o mundo, eli- e xefa de Estudos Hispnicos da
xida membro de honra no Pleno Universidade de Warwick (Co-
do pasado 17 de xuo, no que ventry, Reino Unido), onde
tamn foron nomeados sete tamn directora de comunica-
novos membros correspondentes: cin da Escola de Linguas Mo-
Takekazu Asaka (Toquio, 1952), dernas e Culturas e de
profesor de Filoloxa Romnica Investigacin para Estudos His-
da Universidade de Tsudajuku, pnicos, Helena Villar Janeiro
autor da primeira gramtica ga- (Becerre, 1940) unha das figu-
lega para xaponeses e tradutor ras destacadas da cultura galega Marina Mayoral Olga Castro Takekazu Asaka
ao xapons de Rosala e outros tanto pola sa dedicacin lite-
autores das nosas letras, e un ratura como ao ensino: foi unha paola pola Universidade Estatal e editora da Antoloxa da lite- tos eidos do mundo da lingua e
autntico embaixador cultural de das escritoras pioneiras da lite- de San Petersburgo, creou o Cen- ratura galega (edicin bilinge da cultura, e avanza tamn na
Galicia no seu pas, Marcos ratura infantil en galego, e He- tro de Estudos Galegos da Uni- galego-ruso). necesaria e enriquecedora incor-
Bagno (Cataguases Brasil, lena Zernova (San Petersburgo, versidade de San Petersburgo e, A Academia ntrese as con poracin das mulleres vida da
1961) profesor da Universidade 1951) doutora en Filoloxa Es- en 2000, o de Estudos Catalns novas perspectivas desde distin- institucin.

O
Manifestacin anti-touradas en Pontevedra
colectivo abolicionista Estvez e Borxa Gonzlez, repre- sern, en primeiro lugar, o rexei-
Touradas fra de Ponte- sentantes de Touradas fra de tamento da proposta da Lei de
vedra convoca unha ma- Pontevedra, ademais de anunciar Proteccin Animal que prepara a
nifestacin baixo o lema a manifestacin do 12 de agosto, Xunta e que excle as touradas
Abolicin Xa! e que ter lugar tamn informaron da campaa como unha forma de maltrato
en Pontevedra o sbado 12 de preparatoria da mesma, centrada animal co obxectivo de blindalas
agosto con sada s 20h desde a en actividades e publicidade na e garantir a sa continuidade a
Praza da Peregrina, lugar onde ra e na procura de apoios do te- pesar da falta de apoio social con
tamn rematar. cido asociativo. Touradas fra de que contan en Galiza. No seu Presentacin da convocatoria da manifestacin
o oitavo ano consecutivo Pontevedra convida s persoas lugar, defenden que a LPA galega
que Touradas fra de Pontevedra interesadas en colaborar coa en proceso de renovacin no Par- desde 1999 asinan o Concello de eiro pblico ao entramado tau-
organiza a principal mobilizacin campaa a participaren na asem- lamento recolla explicitamente a Pontevedra e os irmns Lozano, rino. O colectivo abolicionista
contra as touradas que se realiza blea aberta convocada para o consideracin das touradas como empresarios taurinos e propieta- reclamar o fin deste convenio
en Pontevedra, recollendo o tes- xoves 20 de Xullo s 20:30 no Bar unha forma de maltrato e, en rios da praza da Moureira. Un (subsidio indirecto) que o go-
temuo de anteriores entidades Diao, situado na zona vella da consecuencia, a sa prohibicin. convenio que, logo de ser apro- berno municipal teima en man-
abolicionistas con presenza regu- cidade (ra Charino 33). Por outra parte, Touradas fra bado dentro dos orzamentos mu- ter, colaborando na drenaxe de
lar na cidade desde 2007. As reivindicacins en que se de Pontevedra reiterar o seu re- nicipais de 2017, conlevar a recursos pblicos por parte do
No acto de presentacin Vicky centrar a mobilizacin deste ano xeitamento ao convenio que entrega de 38000 euros do di- negocio taurino.
XVIII

Gua Gastronmica
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin OURENSE

Os pecados culinarios

L
de La Gula
a Gula un local ourensn situado onde turistas e visitantes poden levar una
preto da praza dos Suaves, grupo ou- imaxe fotogrfica da catedral de Ourense.
rensn de rock. Este establecemento, Na carta ofrece pecados da carne, do mar,
famoso polos seus mini burguers de boi, da sobremesa e do viedo. Ensalada tpeda,
conta cun orixinal local, con grandes vents ensalada completa, fingers de pito, patacas
e unhas boas vistas catedral. Outra das es- alioli e bravas, fornecido de croquetas. Ade-
pecialidades de La Gula o tataki de atn e mais, ovos rotos, cazola de cogomelos, gulas
os seus combinados de sobremesas caseiras e e gambas, queixo frito e pementos de Herbn.
cocktails que os seus clientes degustan para A oferta gastronmica compltase con quesa-
finalizar unha boa comida ou cea. Ofrece dillas, raxo, croca de vaca, porco ibrico, pi-
prato diario de luns a sbado (pecha os mar- caa de vaca, atn prancha, luras fritas,
tes), ademais de pratos especiais ou suxes- mexillns frescos, lagostinos torpedo, ortigui-
tins do da para venres, sbado e domingos. llas de mar e pescaditos fritos. De adega,
A Gula dispn dunha boa terraza na ampla ra vios de Ras Baixas, Ribeiro, Ribeira Sacra,
peonil de Pena Corneira (zona vios), desde Ribeira do Douro e Rioxa.
Xvenes asistentes inauguracin de Casa Marisa.

E
A nova Casa da Marisa
n Abeleda, no Concello de O establecemento orixinario
A Teixeira, parroquia pola data de principio do sculo XX.
que pasa a estrada LU-903 Daquela haba bar e a corte das
entre Monforte e Castro Caldelas, vacas ao seu carn. Logo, rexen-
inaugurouse a tapera Casa da tado por Marisa, pasou a ser
Marisa especializada en carne de tenda-bar ata 2002.
Caldelas: chuletn, chuleta de inauguracin acudiron veci-
vaca e filetes. Tamn en xamn os e amigos. Desde o 28 de
asado, polbo, chipirns e tortilla. xullo sucedense as comidas e
Recorda Juan Jos Penn Penn ceas acompaadas de vios de
que o anterior local pechou hai Cachin, Alodio e Adega Vella, da
15 anos. mesma localidade.
O local con terraza est situado no casco vello de Ourense.
XIX

Novas da Raia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin

Puskas expn A histria dun nobre povo Visitas guiadas gratuitas

O C
raiano en Mono e Salvaterra de Mio cidade histrica de Tui
pintor monanense Salvaterra do Mio e no Museo omezaron as visitas cul- Estas visitas organizadas polo
Puskas, dentro do pro- do Albario en Monao, entre turais cidade histrica Concello de Tui teen carcter
grama cultural de cola- os das 4 e 31 de agosto, baixo de Tui. Celebraranse de gratuto e unha duracin esti-
boracin da Eurocidade Mono o lema Unha historia dun luns a venres s 12h cidade me- mada de 60 minutos. O punto de
- Salvaterra de Mio, expn os nobre povo raiano dieval, e s 20h ao barrio xudo, partida o Punto de Informacin
seus novos traballos na galera Este coecido e reputado mentres os sbados, domingos e Turstica na praza da Inmaculada.
do Castelo de Dona Urraca, en pintor con mis de catro dca- festivos tern lugar s 20h cun Corrern a cargo do historiador
das de actividade ao servizo da percorrido pola cidade histrica. tudense Suso Vila.
arte transporta para as sas
obras caras, imaxes, vivencias e
feitos desta terra transfrontei-
riza. Na presente exposicin,
Aberto o prazo de inscripcin
retrata, a travs dun conxunto
variado de traballos, a reali-
para a cata comentada da Festa
dade secular existente entre
estas das vilas raianas.
do Vio do Condado
Nestas obras, Puskas recr- trnanse nunha localidade
danos, co trazo creativo e lu- nica, como se de dous barrios
minoso que o carateriza, a se tratase, ea Ponte Internacio-
fluidez tranquila do ro Mio nal transformouse nunha ra,
ea amizade das localidades de como calquera outra, que o
Mono e Salvaterra do Mio. pintor percorre dun lado a
Desde sempre, un selo de outro cunha paleta que conta
unin entre dous pobos "Her- "A historia dun nobre pobo
manos" que, xuntos no afecto, raiano ".
escribiron versos, pintaron A apertura transcorre s
paisaxes, viviron tempos dif- 19h00 (HP) no Museo do Alba-


ciles e testemuaron un novo rio, en Mono, e 21h00 (HE)
amencer. no Castelo de Dona Urraca, en
Mono e Salvaterra do Mio Salvaterra do Mio.
brese o prazo de inscricin dos propios participantes, que
para poder participar na ano a ano se incrementan debido
cata comentada que se or- en gran medida a ese aumento de
ganiza dentro da programacin inters que est xerando o noso
da Festa do Vio do Condado do vio, debido a sa gran calidade.
Tea, en Salvaterra de Mio. Este ano as catas realizaranse

www.todocondado.com
O ano pasado foron mis 100 o mrcores 23 e o xoves 24 de
persoas as que participaron nes- agosto, coma sempre dentro do
tas catas populares onde o Gran Castelo de Dona Urraca, e para
Mestre da Cofrada do Vio do participar e imprescindible inscri-
Condado do Tea e Espumosos fai birse no Concello, xa que as pra-
unha cata a cegas dos diferentes zas son limitadas, e darn paso a
vios que se presentan ese ano a Festa do Vio do Condado do Tea
propia Festa, resaltando os mati- que ter lugar os das 25, 26 e 27
ces e as caractersticas que hai de agosto, pondo punto e final a
que ter en conta a hora de valorar programacin do Vern Cultural
un vio. Unha cata participativa que organiza o Concello de Sal-
e aberta as intervencin e dudas vaterra de Mio.
XX

Novas da Raia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin

O
O mundo a danar no Alto Minho e na Galiza
rganizado pelo Rancho Fol- com a organizao, mais de 100 mil cebem um espetculo.
clrico da Casa do Povo de pessoas nas vrias atuaes da l- No dia 30 de julho, domingo,
Barbeita, o 32 FolkMono tima edio. Este ano, o objetivo pelas 22h30, est previsto convvio
O Mundo a Danar decorre entre manter o mesmo nmero de pblico entre grupos e convidados com
30 de julho e 7 de agosto com a e a qualidade dos espetculos. Como atuao do Grupo Popular Os Tei-
participao de grupos de 9 pases sempre, as entradas so gratuitas. mosos e a fadista Ana Ferreira. No
de 4 continentes, prevendo-se atua- Participa cerca de meio milhar de dia 1 de agosto, tera-feira, pelas
es em 9 concelhos do Alto Minho elementos dos agrupamentos pre- 11h00, no Museu do Alvarinho, tem
e 2 da Galiza. Festival envolve cerca sentes e 120 voluntrios que servi- lugar a receo oficial pelo Munic-
de meio milhar de participantes, ro como interpretes e guias pio de Mono. No dia 3 de agosto,
que ficam alojados na EB 2.3 de durante o festival. O trabalho vo- quinta-feira, pelas 10h00, desfile
Mono, e mais de uma centena de luntrio j comeou com a coloca- pela feira semanal e ruas do centro
voluntrios. o de camas individuais na EB 2.3 histrico.
O 32 Folk Mono "O Mundo a de Mono, local onde os grupos fi- O Folk Mono "O Mundo a Dan-
Danar" realiza-se entre os dias 30 caro instalados. ar", um dos momentos mais altos
de julho e 7 de agosto com a parti- No concelho de Mono, o pro- do vero cultural monanense, foi
cipao de grupos do Chile, Mxico, grama compreende trs espetculos: reconhecido pelo C.I.O.F.F. (Con-
Peru, Portugal, Qunia, Rssia, Tai- Gala D`Aliana, 30 de julho, do- selho Internacional das Organiza-
lndia, Taiwan e Yakutia e atuaes mingo, pelas 20h00 em Ponte do es de Festivais de Folclore e de
em 9 concelhos do Alto Minho, ex- Mouro, Gala Deu-la-Deu, 1 de Artes Tradicionais, estatuto B da
ceo Viana do Castelo, e 2 da Ga- agosto, tera-feira, pelas 22h00, UNESCO), em 2006, pelo C.I.D.
liza, Salvaterra de Mio e Vilanova Praa Deu-la-Deu. Gala do Alva- (Conselho Internacional de Dana),
de Arousa. rinho/Encerramento, 6 de agosto, em 2005, e pela I.O.V. (Organizao
Considerado um dos melhores do domingo, pelas 22h00, Praa Deu- Internacional das Artes Populares),
pas, este festival reuniu, de acordo la-Deu. Os restantes concelhos re- em 2004.

Vila Nova de Cerveira eleito o


Municpio do Ano Norte 2017


mais um reconhecimento de mbito transfronteiria com o municpio irmo de To-
nacional. Vila Nova de Cerveira foi mio, em prol do conceito de desfronteiriza-
eleito o Municpio do Ano Norte o, demarcando-se como uma referncia nas
2017, na categoria com menos de 20 000 relaes Portugal/Espanha.
habitantes, com o projeto Agenda de Coo- O projeto vencedor apresentado pelo Mu-
perao Transfronteiria Amizade Cerveira- nicpio Cerveirense - Agenda de Cooperao
Tomio. A cerimnia de apresentao Transfronteiria Amizade Cerveira-Tomio
pblica dos Prmios UM CIDADES decorreu visa a promoo de um desenvolvimento
esta quinta-feira, no Fundo, na qual mar- sustentvel do territrio que se repercuta
cou presena o edil cerveirense, Fernando positivamente na melhoria da qualidade de
Nogueira. vida e da coeso social da populao, ba-
No total dos 308 municpios portugueses seado na colaborao das potencialidades do
foram submetidas 116 candidaturas, tendo sido recurso comum rio Minho, na preservao e
nomeadas 34 pela Comisso Cientfica da UM- promoo dos seus valores naturais, cultu-
Cidades. Vila Nova de Cerveira venceu a cate- rais e etnogrficos e na partilha e otimiza-
goria Norte menos de 20 000 habitantes e, o dos equipamentos e servios pblicos de
consequentemente, ficou nomeado para a dis- utilizao coletiva, dos recursos humanos e
tino nacional, atribuda a Guimares. econmicos num programa de cooperao vi-
Este prmio motivo de grande satisfa- rado ao futuro.
o, por ser mais um reconhecimento do tra- Tendo como suporte o vdeo promocional
balho global desenvolvido pelo Municpio de Amizade Cerveira-Tomio, no qual os dois au-
Vila Nova de Cerveira, juntando-se a outros tarcas recordam as relaes do passado e o
que temos vindo a alcanar como o 4 lugar presente, projetando o futuro, acolheu muitos
do ndice de Transparncia Municipal, o 2 elogios por parte do jri da UM Cidades.
lugar nacional entre os designados pequenos Revelado no Fundo, o prmio Munic-
municpios (5 e 10 mil habitantes) com uma pios do Ano Portugal 2017 dinamizado
excelente performance municipal, e ser o 2 pela Universidade do Minho, atravs da sua
concelho mais exportador da Regio Norte plataforma UM-Cidades com o objetivo de
(total de 86 municpios) na componente de reconhecer as boas prticas dos municpios
acessrios para veculos automveis, su- portugueses, atravs de um projeto que
blinha o presidente da Cmara Municipal, Fer- tenha produzido impacto positivo ao nvel
nando Nogueira, acrescentando: No caso do territrio e/ou da economia e/ou da so-
especifico desta candidatura mais relevante ciedade, com implementao aps 1 de ja-
por se tratar de um projeto de cooperao neiro de 2015.
XXI

Novas da Raia
O FARELO | Agosto de 2017

Redaccin PONTEVEDRA

O
XXII Festa da Lamprea Seca en Arbo
vindeiro domingo 13 de rn degustar a lamprea en dife- mente polo grupo folclrico da
agosto celbrase en Arbo rentes variedades como a rechea, A.C. A Barca de Loimil e a Cha-
a vixesimosegunda edi- asada, rebozada ou en empanada ranga Noroeste. Haber, ade-
cin da Festa da lamprea seca, e acompaala dos excelentes mis, feira e talleres de
evento creado no 1996 para pro- vios de Arbo, con Denominacin artesana.
longar a promocin desta xoia de Orixe Ras Baixas. Pola tarde celbrase, por se-
culinaria local mis al da tem- s once da man, a mesma gundo ano, o Festival de Cantos
pada que vai de xaneiro a maio. hora na que sale da Praza do de Taberna, organizado pola Coral
As, na Carballeira de Turbela, Concello a Festa da Bicicleta, Polifnica de Arbo, que contar
rea recreativa fronte o Centro de brense os postos de degusta- coa participacin dos grupos
Interpretacin do Vio e a Lam- cin na Carballeira de Turbela. A "Son da k", "Os Bohemios" e
prea Arabo, os visitantes pode- festa estar animada musical- "Amigos Afortunados".

www.ecocelta.com
Crta. PO-253 km.0,8 Pontacns - Pas Ponteareas
XXII O FARELO | Agosto de 2017
O FARELO | Agosto de 2017 XXIII
Editorial NOVAS DO EIXO ATLNTICO S.L.
Avda. Sarmiento Rivera, 4-4D
(36860 PONTEAREAS - GALIZA)
T. 986 64 12 69
redaccion@novasdoeixoatlantico.com

O evento promove a cultura atravs tival Internacional de Folclore, que com


de um leque variadssimo de atividades, a conta com a participao da Bolvia,
tais como: cinema, folclore, msica, ex- da Chechnia, da Colmbia e das Filipi-
posies, animao, dana, tradies, e nas e com o concerto de encerramento,
claro, gastronomia e alvarinho. Cinema um nome bem conhecido e apreciado por
no Largo, integrado no Filmes do todos: Ana Moura.
Homem Festival Internacional de Do- Entrega de medalhas de mrito
cumentrio de Melgao, d incio s fes- Do programa ainda de destacar a
tividades, pelas 22h00. Noites no sesso solene de entrega de medalhas de
Parque, entre 4 e 11 de agosto, uma mrito, a ter lugar no Salo Nobre da C-
nova abordagem que permitir o usu- mara Municipal, pelas 10h30 do dia 12.
fruto de um importante espao da Vila: A iniciativa demonstra a gratido e
o Parque Rio do Porto, com concertos e apreo institucionais perante os cida-
DJs a animar a noite, para cativar a po- dos e instituies que, de qualquer
pulao mais nova e no s, destacou forma, honraram, prestigiaram e promo-
o autarca, Manoel Batista. Outra das veram o municpio, contribuindo para o
inovaes deste ano a procura em seu desenvolvimento e bem-estar da po-

O
construir trabalhos de teatro com a po- pulao. Sero atribudos os seguintes
pulao. Ir e Voltar Celebrar a Dis- ttulos: Cidado de Honra, Cidado de
pora melgacense vai acontecer em Mrito e Instituio de Mrito. De se-
Melgao em Festa regressa j na os desafios que o Melgao em Festa vrios momentos e locais da vila: Pelas guida ser apresentado o Plano estrat-
prxima semana, este ano com lana aos melgacenses e a todos os que 20h00, esses momentos cnicos vo gico Melgao 2030.
um programa mais ambicioso e nestes dias, de 31 de julho a 13 de confluir at ao centro da vila para um A Cmara Municipal oferece assim um
mais ecltico. Das artes plsticas ao tea- agosto, visitam o concelho mais a Norte momento cnico nico, indicou Manoel conjunto de atividades culturais num
tro, passando pelo cinema, so muitos de Portugal. Batista. A festa completa-se com o Fes- ambiente de festa, de convvio e lazer.

También podría gustarte