Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Laura Kees
Vakgebied: Levensbeschouwing
Klas: PEH16VA
Kennis over (kinderen in) de groep
is nadrukkelijk verwerkt in de
omschrijving van de beginsituatie
van de groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin (vakspecifieke
beginsituatie).
De lesdoelen zijn afgestemd op
de beginsituatie. In de formulering
ervan wordt zichtbaar dat kennis
van vakdidactiek en leerlijnen op
een logische manier is verwerkt.
Docent: Fred Vonk
Stagegroep: 1/2
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Ik heb gekozen voor de volgende
omschrijving van mijn beginsituatie:
mijn klas bestaat uit 27 kinderen,
waaronder 12 meisjes en 15 jongens.
Ik heb door observaties een duidelijk
beeld van mijn groep. Hierdoor weet ik
op welke kinderen ik extra goed moet
letten. Tevens weet ik ook welke
kinderen verlegen zijn, deze kinderen
moeten ik een extra zetje geven zodat
alle kinderen even vaak aan de beurt
komen.
Alle kinderen willen erg graag antwoord
geven of iets vertellen. Hierdoor wil ik
dat ze beter naar elkaar leren luisteren.
De kinderen hebben ervaring met het
kerstverhaal, hierdoor weten ze al wie
Jezus is en hoe het verhaal loopt. Het
paasverhaal zullen we aanbieden als
aansluiting op het kerstverhaal. De
kinderen zitten in de leeftijdscategorie
van 4 tot 6 jaar. Als we kijken naar de
theorie van Fowler, kunnen we
concluderen dat ze in de fase zitten van
de intutief-projecterende
levensbeschouwing (Schepper, de,
2015).
De lesdoelen die ik heb vastgesteld zijn
onderverdeeld in verschillende
categorien, namelijk: kerndoelen,
productdoelen en procesdoelen.
Kerndoel 38:
De leerlingen leren hoofdzaken over
geestelijke stromingen die in de
Nederlandse multiculturele samenleving
een belangrijke rol spelen, en ze leren
respectvol om te gaan met seksualiteit
en met diversiteit binnen de
samenleving, waaronder seksuele
diversiteit.
Productdoelen:
-aan het einde van de les kunnen de
kinderen vertellen over het paasverhaal
van het christendom.
-de kinderen kunnen een beschrijving
geven van de volgende begrippen of
namen: Jezus, palmpaasstok met
haantje, Palmpasen tevens kunnen ze
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)
Ik heb gekozen voor deze omschrijving,
omdat het mij een duidelijk beeld geeft
van het startpunt van mijn les.
Ik heb de beginsituatie zowel
pedagogisch als vakspecifiek beschreven.
Ik weet uit hoeveel leerlingen mijn klas
bestaat, en wat de onderlinge verdeling is.
Tevens weet ik ook welke kinderen ik
goed in de gaten moet houden, op deze
manier kan ik mezelf hierop voorbereiden.
Zo kan ik beter handelen in onverwachte
situaties.
Het vakspecifieke deel is vrij lastig vast te
stellen. Dit hangt af van de opvoeding
vanuit thuis. Om het toch zo specifiek
mogelijk te kunnen omschrijven heb ik het
gekoppeld aan de fasetheorie van Fowler
(Schepper, de, 2015). Zo weet ik toch
waar de kinderen staan in hun
ontwikkeling.
Ik vind het belangrijk dat een les effectief
is, zowel vakspecifiek als sociaal-
emotioneel. Daardoor heb ik gekozen
voor zowel productdoelen als
procesdoelen.
Ik heb gekozen voor kerndoel 38, omdat
dit terugslaat op het bespreken van
vieringen. Tevens sluit dit kerndoel mooi
aan op de leerlijn levensbeschouwing
voor leerlingen uit groep 1 en 2. Het
kerndoel heb ik van www.tule.slo.nl
De productdoelen zijn afgeleid van de
tussendoelen van www.tule.slo.nl.
Daarnaast zijn ze aangepast op het
onderlinge niveau in de klas.
Tijdens dit kwartaal werken we aan een
overdenking, een plan om de sfeer in de
klas te verbeteren en de relaties te
versterken. Daarom vind ik het belangrijk
dat kinderen elkaar gaan respecteren.

Werk- en groeperingsvormen
zijn afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n op
specifieke kenmerken van
vakdidactiek.
Werk- en groeperingsvormen
zijn functioneel ondersteunend bij
het behalen van de lesdoelen.
Een aanzet tot samenwerkend
leren krijgt op een logische wijze
plek in het lesontwerp.*
Een aanzet tot ontdekkend leren
krijgt op een logische wijze plek in
het lesontwerp**
De proces- en productdoelen
worden expliciet gevalueerd met
de kinderen.
omschrijven dat dit verhaal hoort bij wat
je gelooft.
Procesdoelen: De kinderen moeten
leren om elkaars visie in iets te
respecteren, iedereen gelooft en denkt
iets anders.
Ik laat kinderen luisteren naar een
verhaal over vieringen binnen een
bepaalde godsdienst. Hierbij hoort
natuurlijk een gesprek over deze viering
en over deze godsdienst.
Tevens krijgen kinderen de kans om zelf
hun ervaringen hiermee te delen met de
rest van de klas. dit gesprek vindt plaats
in de kring.
Het werken in de kring is functioneel
voor het behalen van de lesdoelen.
Er is geen specifieke vorm van
samenwerkend leren, de kinderen
moeten overleggen over de
verschillende antwoorden, hierbij hoort
geen specifieke coperatieve vorm.
- -
Ik heb volgens de volgende wijze
gevalueerd:
In de kern van de les bespreken we het
gehele verhaal.
-ik stel tijdens het bespreken van het
verhaal gerichte vragen, zodat de
kinderen er echt iets van leren. Hierbij
kan ik zien, wie veel antwoorden weet
en wie er nog maar weinig vanaf weet.
Zeker op persoonlijk gebied, zoals
godsdienst.
Om aan mijn doelen van de overdenking
te werken, probeer ik kinderen te laten
ervaren dat iedereen anders is en anders
denkt. Ik hoop dat ze elkaar hierin gaan
respecteren.
Door met kinderen in gesprek te gaan
over verschillende vieringen en
godsdiensten, krijgen ze de kans om in
aanraking te komen met onbekende
dingen. Ik vind het belangrijk dat kinderen
wereldbreed kunnen orinteren en niet
alleen maar in hun eigen wereld blijven
denken. Dit maakt een les over een
viering en een godsdienst erg belangrijk
voor mij. Daarom heb ik gekozen voor
een werkvorm, waarbij de gehele klas
betrokken is. Ook de jongste kinderen
kunnen hier over mee praten. Door
kinderen zelf te laten vertellen krijgen
anderen respect en leren ze omgaan met
verschillen en culturen.
Ik heb gekozen voor het werken in de
kring, omdat dit een fijne omgeving betreft
voor de kinderen. Iedereen kan elkaar
goed zien, waardoor contact
onvermijdelijk is. Op het moment dat
iemand iets wil vertellen kan iedereen
goed meevolgen. Tevens heb ik het
overzicht, waardoor ik kan zien wie er
allemaal meedoen en wie niet. Het is
belangrijk dat alle kinderen goed
meedoen, zodat de leerdoelen behaald
kunnen worden.
Ik heb hiervoor gekozen, omdat de
kinderen het naast coperatieve vormen
ook fijn vinden om een rustige kring te
volgen.
Ik heb voor deze manier van evalueren
gekozen, omdat ik denk dat ik op deze
manier het beste zicht krijg op het niveau
van de klas.
Ik krijg een beeld van de kennis van de
begrippen, wie kent ze wel? Wie kent ze
niet? Hieruit kan ik concluderen of mijn
leerdoelen behaald zijn of niet.

De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie zijn
passend bij vakdidactiek en
sluiten aan op specifieke
kenmerken van de groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
** bij tenminste 1 lesontwerp
-aan het einde van mijn kern stel ik
controle vragen om te kijken of de
kinderen de begrippen kennen die ik wil
dat ze kennen.
Tevens mogen ze vertellen over hun
eigen ervaring met Pasen.
Ik heb gekozen voor een gezamenlijke
evaluatie in de kring.
Tevens laat ik kinderen hun eigen
ervaringen vertellen. Persoonlijke
verhalen blijven vaak goed hangen.
Daarnaast kan ik zo inzicht krijgen in het
verschil van opvoeding. Wie heeft er te
maken met het christelijke geloof en wie
niet.
Ik heb hiervoor gekozen, omdat de gehele
groep heeft meegedaan met de activiteit.
Hierdoor moeten ze allemaal betrokken
zijn bij het evalueren van de lesdoelen.
Tevens is de kring een veilige omgeving
voor de kinderen (Luitjes & Zeeuw-Jans,
de, 2014). In een veilige omgeving durven
kinderen vaak veel te vertellen. Hierdoor
durven kinderen alles over hun thuis
situatie te vertellen. Tijdens het vertellen
van deze verhalen, moeten kinderen
respect voor elkaar hebben. Dit versterkt
het effect van ons procesdoel.