Está en la página 1de 1116

ACTA

APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM

OFFICIALE

AN. ET VOL. XC

TYPIS

VATICANIS

M.DCCCC.LXXXXVIII

An. et vol. XC

7 Ianuarii 1998

N. 1

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio.: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
PARAKUENSIS
Nova constituitur provincia ecclesiastica in Benino, Parakuensis nuncupata.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Successoris Petri in Ecclesia munere fungentes ad provehendum christi


fidelium spiritale bonum, nunc etiam populum Dei in Benino respicimus
omnia disponere contendentes ad animarum curam efficaciorem inibi red
dendam. Quapropter audito consilio quorum interest summa apostolica No
stra potestate novam Provinciam ecclesiasticam Parakuensem constituimus
ex dioecesibus Parakuensi, Kandina, Natitinguensi et Diuguensi, cuius se
des princeps Parakuensis erit deinceps, quae hisce quoque litteris archidioe
cesis metropolitana efficitur cui reliquae dioeceses Kandina Natitinguensis
et Diuguensis ut suffraganeae sedes subiciuntur. Praeterea Venerabilem
Fratrem Nestorem Assogba, hactenus Episcopum Parakuensem, ad gradum
Archiepiscopi et Metropolitae promovemus. Haec quae praescripsimus perfi
cienda committimus Venerabili Fratri Andreae Dupuy, Archiepiscopo titulo
Saelesiensi atque Apostolico in Benino Nuntio, onere imposito ad Congrega
tionem pro Gentium Evangelizatione exemplum horum consiliorum exsecu-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tionis remittendi. Hae denique Litterae Nostrae firmae sint volumus tam in
praesens quam in posterum omne tempus, quibusvis rebus haudquaquam
obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decimo sexto mensis Octo
bris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Pontifica
tus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO

IOSEPHUS card. TOMKO

Secretarius Status

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 420.258

II
ABEOKUTANA
In Nigeria nova conditur dioecesis Abeokutana.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Cum ad aeternam provehendam salutem Dominici gregis in Nigeria eius
que regimini facilius et efficacius consulendum petitum esset nuper ut in
eadem Natione nova conderetur dioecesis, Venerabiles Fratres Nostri S.R.E.
Cardinales atque Praesules, qui Congregationi pro Gentium Evangelizatione
sunt praepositi, re mature perpensa auditisque pariter eorum quorum inter
est votis, admotam postulationem censuerunt esse accipiendam. Nos igitur,
Qui gravissimo fungimur munere supremi Pastoris universae catholicae Ec
clesiae, talem sententiam ratam habentes, summa Apostolica potestate haec
decernimus. A Lagosensi archidioecesi separamus territorium districtuum ci
vilium nuncupatorum Abeokuta South, Abeokuta North, AdoOdo/Otas, Egbado North, Egbado South, Ifo, Obafemi/Owose et Odeda; ex eoque novam
constituimus dioecesim Abeokutanam, quam ipsi metropolitanae Ecclesiae
Lagosensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gen
tium Evangelizatione subicimus, cuius limites iidem erunt ac illi memorati
territorii. Praeterea iubemus Episcopi sedem poni in urbe Abeokuta atque

Acta Ioannis Pauli Pp. II

templum ibidem exstans, Deo in honorem sanctorum Apostolorum Petri et


Pauli dicatum, ad dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus; cetera vero se
cundum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus perducet ad exi
tum Venerabilis Frater Carolus Maria Vigano, Archiepiscopus titulo Ulpianensis et in Nigeria Pronuntius Apostolicus, qui, re acta, curabit documen
ta exaranda sincerisque exemplis ad Congregationem pro Gentium Evange
lizatione cito mittenda. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in
posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis
Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Ponti
ficatus Nostri vicesimo.
ffi ANGELUS card. SODANO

IOSEPHUS card. TOMKO

Secretarius Status

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Loco 8 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 420.699

III
MERCEDENSIS - LUIANENSIS
Dioecesis Mercedensis-Luianensis ad gradum archidioecesis evehitur.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Omnibus satis constat dioecesim Mercedensem-Luianensem magis in dies
conspicuos facere spiritales progressus praesertim quoniam sub illius dicione
celeberrimum est Sanctuarium Deo in honorem Beatae Mariae Virginis di
catum in urbe vulgo Lujan, quod singularis evangelizationis locus habetur
et quodammodo spiritale ducitur centrum totius Reipublicae Argentinae.
Quapropter hanc dioecesim dignam esse censuimus ut maiore decoraretur
honore. Re igitur accurate perpensa, audito favorabili voto Venerabilis Fra
tris Ubaldi Calabresi, Archiepiscopi titulo Fundani et in Republica Argenti
na Apostolici Nuntii, atque apte habitis rationibus quod ad civiles attinent
effectus cum eiusdem Reipublicae gubernio, potestate Nostra Apostolica ha-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

rumque Litterarum virtute, memoratam dioecesim Mercedensem-Luianensem


ad gradum et dignitatem archidioecesis evehimus, quin suffraganeis polleat
dioecesibus, statuentes ut ea dehinc huic Sedi Apostolicae immediate substet; eiusdem pariter pro tempore sacrorum Antistitem, qui Episcopus ei
dem in praesenti praeest Ecclesiae, titulo et honore Archiepiscopi exornamus, iuribus additis et privilegiis eiusmodi dignitatis propriis. Canonicorum
etiam Capitulum huius Ecclesiae eiusdem honoris particeps reddimus, quod
congruis iuribus ac privilegiis novae inserviet archidioecesi. Ut haec quae
statuimus ad effectum adducantur, legamus Venerabilem Fratrem Ubaldum
Calabresi, quem supra diximus, eidemque facultatem facimus ad hoc offi
cium alium virum in ecclesiastica dignitate constitutum delegandi, onere
utcumque addito curandi ut certum verumque actae exsecutionis littera
rum exemplum ad Congregationem pro Episcopis cito transmittatur. Has
denique Litteras Apostolicas nunc et in posterum ratas esse volumus, con
trariis quibuslibet rebus haud obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die primo et vicesimo mensis
Novembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo,
Pontificatus Nostri vicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO

83 BERNARDINUS card. GANTIN

Secretarius Status

Congr. pro Episcopis Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Loco 83 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 420.834

IV
VADUTIENSIS
In Lichtensteno archidioecesis Vadutiensis appellanda erigitur.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ad satius consulendum spiritali bono fidelium opportunum visum est
Nobis territorium decanatus Lichtensteni a dioecesi Curiensi distrahere at
que novam ibidem archidioecesim erigere, quam Vadutiensem appellandam

Acta Ioannis Pauli Pp. II

decrevimus, finibus praefati decanatus circumscriptam et Nobis immediate


subiectam. Sedem novae archidioecesis in urbe Vadutiensi ponimus templumque ibi exstans Deo in honorem sancti Florini dicatum ad gradum ec
clesiae Cathedralis evehimus, iuribus ac privilegiis concessis quae ad eius
modi templa spectant. Vadutiensi pro tempore Archiepiscopo insignia, pri
vilegia iuraque concedimus eumque oneribus et officiis adstringimus quibus
ceteri Praesules Ordinarii locorum gaudent et adstringuntur. Ut constitutae
archidioecesis Pastor in eius regimine valido fruatur adiutorio, Collegium
Consultorum ad normam iuris communis oportet instituatur. Congruae ac
dignae sustentationi Praesulis novae archidioecesis provideatur Curiae emo
lumentis, fidelium oblationibus et portione ei ob veniente ex divisione, ad
normam can. 122 C.I.C. facienda, bonorum quae hucusque ad mensam epi
scopalem Curiensem pertinuerunt. Ad Seminarii alumnorum institutionem
quod attinet, iuris communis serventur praescripta, prae oculis habitis Con
gregationis pro Institutione Catholica praeceptis. Cum fas erit, selecti Semi
narii alumni, philosophicis et theologicis disciplinis imbuendi, nec non sa
cerdotes ad studia complenda Romam mittantur. Simul ac archidioecesis
Vadutiensis erectio ad effectum deducta fuerit, eo ipso sacerdotes Ecclesiae
illi adscripti censeantur in cuius territorio ecclesiasticum officium detinent;
ceteri vero clerici Seminariique tirones Ecclesiae illi incardinati maneant vel
incardinentur in cuius territorio legitimum habent domicilium. Documenta
autem et acta quae conditam archidioecesim eiusque clericos, fideles et for
te bona temporalia respiciunt, a curia Curiensi ad curiam Vadutiensem rite
transmittantur ibique in tabulario serventur. Ad haec omnia perficienda
delegamus Venerabilem Fratrem Orianum Quilici, Archiepiscopum titularem
Tablensem et Nuntium Apostolicum in Principatu Lichtensteni necessarias
et opportunas eidem tribuendo facultates, etiam subdelegandi, ad effectum
de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere
imposito ad Congregationem pro Episcopis, cum primum fas erit, authenti
cum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Has denique Litteras Nostras firmas esse nunc et in posterum volumus,
quibuslibet rebus nihil obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die altero mensis Decembris,
anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Pontificatus
Nostri vicesimo.
IOANNES PAULUS PP. II
Eugenius Sevi,
Marcellus
Loco 83 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 424.104

Protonot.

Rossetti,

Apost.

Protonot.

Apost.

10

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

LITTERAE APOSTOLICAE
I
Venerabili Servae Dei Mariae a Cruce MacKillop Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Hoc sentite in vobis, quod et in Chri
sto Iesu (Philp 2, 5). Maria a Cruce MacKillop, per caritatem ad Christi
voluntatem conformata, eadem in corde quae Divinus Magister sensit eius
que exemplum doctrinamque secuta, totam vitam insumpsit ad Deum laudandum eiusque Regnum aedificandum, humiliter ac sollicite se devovens
humanae christianaeque promotioni puerorum et famulatui pauperum, in
firmorum, aetate provectorum eorumque omnium spiritali humanoque au
xilio indigentium. Haec fortis et affabilis mulier, quae in Australia vitae
operumque sanctimonia refulsit, prope Melburnum die xv mensis Ianuarii
anno MDCCCXLII nata est a parentibus Alexandro MacKillop et Flora MacDonald, ex Scotia migratis. Haec Serva Dei, aetate et gratia firmata, consi
lium cepit se Domino vovendi. Dum Penolae versaretur munere fungens institutricis apud divitem familiam, a Providentia ducta est ut famulatum
potius praestaret Deo, Ecclesiae populoque. Pro pueris religiosa civilique in
stitutione orbatis gratuitam in primis condidit scholam. Quod Opus, socia
tam praestante operam presbytero Iuliano Tenison Woods, conversum est
in Congregationem Sororum Sancti Ioseph a Sacro Corde Iesu, quam Epi
scopus Adelaidensis anno MDCCCLXVIII approbavit. Novum Institutum cele
rem obtinuit progressionem et in diversas Australiae et Novae Zelandiae re
giones suum diffudit apostolatum. Ut saepe Dei amicis accidere solet, Soror
Maria a Cruce Calvariae montem scandere debuit nec non innumera subire
incommoda, ignominias, calumnias et angustias eo ut ipsa Operis funda
menta periclitarentur. Divinitus suffulta, omnia haec animi fortitudine et
serenitate pertulit, inimicis suis ex animo pepercit et missionem a Domino
sibi concreditam libenter perrexit. Anno autem MDCCCLXXXVIII Decessor No
ster Leo XIII eius Institutum approbavit sedemque primariam Sydneii po
suit. Serva Dei, resumens supremum Congregationis regimen, quod aliquot
per annos alia soror tenuerat, officium Moderatricis Generalis ad obitum
usque praeclare sustinuit. Robur vero, quo ipsa tam in laboribus apostolicis
quam in tribulationibus sustentabatur, constans exstitit fidelitas erga Dei

Acta Ioannis Pauli Pp. II

11

voluntatem, itemque altissima vita spiritalis, quam per actuosam Liturgiae


participationem nutrivit nec non per orationem, per cultum Eucharistiae,
Sacro Cordi Iesu, Beatae Virgini Mariae et Sancto Ioseph tributum. Christi
patientis discipula, indomita ac perseveranti animi indole, humilitatem, ca
stitatem, paupertatem, oboedientiam et poenitentiam coluit; novissimis im
mo vitae annis, diuturnum morbum serene pertulit. Meritis igitur plena
sanctitatisque fama circumdata, die VIII mensis Augusti anno MCMIX ad
aeternum transiit Regnum, cuius desiderio semper flagraverat.
Causa beatificationis et canonizationis ab Archiepiscopo Sydneyensi an
no MCMXXV est incohata. Rite ergo servatis de iure servandis, die xin mensis
Iunii anno MCMXCII declaravimus Venerabilem Dei Servam Mariam a Cruce
virtutes thologales, cardinales eisque adnexas heroum in gradum exercuis
se. Praeterea Nobis coram die vi mensis Iulii anno MCMXCIII decretum pro
diit super miraculo anno MCMLXII Sydneii patrato eiusdemque Servae Dei
intercessioni adscripto. Quapropter statuimus ut ritus beatificationis Syd
neii die xix mensis Ianuarii anno MCMXCV haberetur, occasione Nostri pasto
ralis itineris in illam ecclesialem communitatem.
Hodie igitur, Apostolica Nostra visitatione in Australia perdurante, inter
Missarum sollemnia, quae Sydneii celebravimus, multis adstantibus fratri
bus Nostris Episcopis, presbyteris nec non plurimis christifidelibus, Spiritus
Sancti invocato lumine, hanc ediximus formulam:
Acceding to the request of Our Brother, cardinal Edward Clancy, Archbishop of Sydney and President of the Australian Catholic Bishops' Con
ference, and of many other Brothers in the episcopate, of the entire religious families of the Sisters of Saint Joseph, and of many of the faithful,
and after consultation with the Congrgation for the Causes of Saints, by
our Apostolic Authority we declare that the Venerable Servant of God, Ma
ry of the Cross MacKillop, shall hereafter be invoked as Blessed, and that
her feast shall be celebrated every year on the eighth day of August, the
date of her birth to eternai life, in the places and according to the norms
established by Church Law. In the name of the Father and of the Son and
of the Holy Spirit.
Quibus prolatis verbis, orationem pio quidem habuimus studio qua tum
eximiam huius Beatae vivendi viam laudibus extulimus, tum singulas si
mul christianas virtutes. Nos deinde cum adstantibus cunctis illam sumus
venerati atque consentanea nimirum prece Ipsi primi eam in adiutorium
omnium nostrum in terra adhuc peregrinantium invocavimus.

12

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Quae autem decrevimus et fecimus, volumus nunc et in posterum vim


habere, contrariis rebus minime efficientibus quibuslibet.
Datum Sydneii, sub anulo Piscatoris, die xix mensis Ianuarii, anno
MCMXCV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffl Sigilli
In Secret. Status tab., n. 398.137

II
Venerabili Servo Dei Philippo Smaldone Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Bene omnia fecit, et surdos facit au
dire et mutos loqui! (Me 7, 37). Verba haec, quae summam constituunt
actionis salvificae Domini Iesu pro omnibus dolentibus quaeque peculiari
modo respiciunt auditu vel loquela carentes, recte applicantur ad illos quot
quot, sicut Servus Dei Philippus Smaldone, in Ecclesia evangelizationi nec
non humanae socialique eorundem redemptioni operam navant. Philippus
Smaldone Neapoli natus est die xxvn mensis Iulii anno MDCCCXLVIII. Inde a
tempore quo ad sacerdotium se parabat propensum ad misericordiam erga
surdos mutosque animum exhibuit, quibus totis viribus curam et institutio
nem suppeditare studuit; quod opus post sacerdotalem ordinationem maiore
adhuc deditione perrexit. Sincero fervore et apostolico studio praeditus,
strenuum se praebuit in infirmis visitandis et in catechesi pueris tradenda
eodem in Sacello Serotino quod infans frequentaverat. Pestilentia cholerae
Neapolim invadente aestivis mensibus anni MDCCCLXXXIV, Philippus, quin
viribus parceret, in curandos morbo cholerae affectus adeo audacter incu
buit, ut ipsemet in eundem delaberetur morbum, a quo tamen, per inter
cessionem Beatae Mariae Virginis a Pompeiis cui totum se commiserat, di
vinitus est sanatus. Ex consuetudine inter surdos mutosque didicit quan
tum urgeret institutum quoddam permanens et proprium ad efficientem il
lorum institutionem. Aliquot per annos Deum diuturne oravit atque ratio
nem excogitavit ut propositum ad rem deduceret. Verno tempore anni
MDCCCLXXXV Lyciam se contulit ad ephebeum surdis mutisque excipiendis
condendum. Ibi quasdam pias arcessivit mulieres, quarum ipse spiritalis

Acta Ioannis Pauli Pp. II

13

erat moderator quibusque suasit ut primariae constituerentur sodales reli


giosae communitatis quam ille appellavit Congregationem Sororum Salesianarum a Sacris Cordibus , quae quidem ab Ordinario loci Servo Dei Sal
vatore Aloisio Zola mense Ianuario anno MDCCCXCV canonice est comproba
ta. Per quadraginta annorum spatium Servus Dei, dum paterno animo curationi et institutioni ingentis surdorum mutorumque agminis totum se da
bat, quin caecos neglegeret, novas domus religiosas et ephebea in diversis
urbibus Italiae Australis a fundamentis erexit. Diuturne Lyciae commorans
ferventi studio eucharisticum propagavit cultum. Ad rem quod attinet, sive
Sacerdotum Adoratorum sive Dominarum Eucharisticarum Associationes
condidit. Inter sacrorum alumnos, sacerdotes diversasque communitates re
ligiosas peraestimatus exstitit confessarius. Praeses constitutus Consociatio
nis Missionariorum Sancti Francisci Xaverii pro missionibus ad populum,
dioecesanam evangelizationem promovit. Exemplaris canonicus fuit cathe
drali in ecclesia Lyciensi. Varia salutis incommoda per menses passus, die
iv mensis Iunii anno MCMXXIII, diffusa sanctitatis fama circumdatus, pretio
sam animam suam Domino reddidit. Postquam anno MCMXLIX verus et
unus conditor habitus est Sororum Salesianarum a Sacris Cordibus, Archie
piscopus Lyciensis per instructionem processus ordinarii informativi anno
MCMLXIV Causam incohavit beatificationis et canonizationis. Nosmet Ipsi die
xi mensis Iulii anno MCMXCV declaravimus presbyterum Philippum Smaldo
ne virtutes thologales, cardinales iisdemque coniunctas heroum in modum
exercuisse. Deinde Congregatio de Causis Sanctorum miram feliciter pervestigavit sanationem Barii anno MCMXXXVII patratam eiusdemque Servi Dei
intercessioni adscriptam de qua legitimus processus canonicus instructus
fuerat apud archiepiscopalem eiusdem urbis Curiam. Nobis coram, die xn
mensis Ianuarii hoc anno MCMXCVI, decretum super miro promulgatum est.
Statuimus ideo ut beatificationis ritus die xn proximi mensis Maii Romae
celebraretur.
Hodie igitur in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri spectante, in
ter Missarum sollemnia hanc protulimus formulam:
Nos vota Fratrum Nostrorum Caroli Mariae Cardinalis Martini, Archie
piscopi Mediolanensis, Cosmi Francisci Ruppi, Archiepiscopi Lyciensis, Mi
chaelis Cardinalis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, Braulii Rodrguez
Plaza, Episcopi Salmantini, et Aloisii Belloli, Episcopi Anagnini-Alatrini,
necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifi
delium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctori-

14

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Alfre


dus Hildefonsus Schuster, Philippus Smaldone, Ianuarius Maria Sarnelli,
Candida Maria a Iesu Cipitria y Barrila, Maria Raphaela Cimatti et Maria
Antonia Bandrs y Elsegui Beatorum nomine in posterum appellentur eo
rumque festum die ipsorum natali: Alfredi Hildefonsi Schuster die trigesima
Augusti; Philippi Smaldone die quarta Iunii; Ianuarii Mariae Sarnelli die
trigesima Iunii; Candidae Mariae a Iesu Cipitria y Barrila die nona Augu
sti; Mariae Raphaelae Cimatti die vicesima tertia Iunii et Mariae Antoniae
Bandrs y Elsegui die vicesima septima Aprilis in locis et modis iure sta
tutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti.
Quae autem his Litteris decrevimus nunc et posthac rata et firma volumus
esse, contrariis rebus minime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn
mensis Maii, anno MCMXCVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffl Sigilli
In Secret. Status tab., n. 394.143

III
Dei Servae Marcellinae Darowska caelestium conceduntur honores Beatarum.

Ad perpetuam rei memoriam. Mores hominis educatione forman


tur... Ratio educandi puellas in Congregatione nostra adhibita hoc sibi pro
ponit ut alumnae ita instituantur ut Regni Dei cives se esse sciant, uti sci
licet feminae non modo artibus ingenuis eruditae et humanitate perpolitae
fiant, sed ut praesertim moribus honestis probisque perficiantur, ut coniu
ges vere christianae matresque familiae fieri possint domibusque suis prae
esse et patriae adesse addiscant. Haec verba ex testamento Venerabilis
Servae Dei Mariae Marcellinae Darowska hausta iure quidem summa seu
compendium eius charismatis apostolici putantur; quapropter a Congrega
tione Filiarum Beatissimae Mariae Virginis Immaculatae fideliter etiamnunc
adimplentur et observantur. Serva haec Dei, Ioannis Kotovicz ac Maximilianae Jastrzebska filia, de Polona est gente nata, familia admodum nobili
pluribus liberis aucta, die xvi mensis ianuarii anno MDCCCXXVII in villa Szulaki intra provinciam olim Rei Publicae Poloniae orientalem sita. Puella

Acta Ioannis Pauli Pp. II

15

praestamus ingenii mentisque acutae; bene deinceps erudita, ab ipsa infan


tia dono est contemplationis cumulata, verum ad munus sese praecipuum
ac singulare in sua Ecclesia exsequendum destinatam a Deo esse nesciebat,
quod postmodum communia officia uxoris ac matris experta indictum sibi
cognovit. Illa enim dilecta parentum suorum filia germanorumque simul ca
rissima soror, cum suo adolevit tempore, a patre in matrimonium locata
Carolo Darowski est, qui vicissim obiit anno MDCCCXLIX, et brevi felix duo
rum liberorum mater facta, marito in bonis administrandis opem tulit optimaque rusticorum patrona exstitit. Tribus modo annis elapsis coniuge ino
pinate exstincto vidua est facta filiumque parvulum anno postero amisit,
ad cuius tumulum Maria Marcellum se totam Deo devovit. Tum Dominus
ei, quae filiolam unicam superstitem educare debebat, opus pium a Iosepha
Karska et Hieronymo Kajsiewicz Congregationis Domini Nostri Iesu Christi
sacerdote Romae incohatum commisit adimplendum et deinceps curandum.
Quandoquidem hoc contigit anno MDCCCLIV, quo est Immaculatae Concep
tionis dogma promulgatum, ita Congregatio Filiarum Beatae Mariae Virgi
nis Immaculatae excitata est, cuius munus praecipuum esset puellas chri
stianas ea ratione instituere et educare ut familiae sanctiores fierent animo
que christiano imbuerentur. Mortua vero anno MDCCCLX Iosepha Karska,
haec Dei Serva nascentis Congregationis gubernationem suscepit atque, lau
datorio decreto impetrato, moniales de Urbe in oppidum Jaziowiec archi
dioecesis Leopolitanae traduxit. Quinquaginta exinde annos Congregationi
praefuit; sex maiores eius domos in variis patriae condidit partibus, ubi
alumnae instituebantur pauperioresque nutriebantur et vestiebantur. Cum
sororibus atque alumnis coniuncte vixit earum unamquamque veluti mater
optima diligenter fovit, disceptationes ascticas conscripsit, pias similiter
meditationes atque hortationes ad sorores. Signa temporis sui observans
commutationes patriae sociales perspexit et egestati plebis subvenire stu
duit, omnes ordines populi per suam- educandi curam et disciplinam amplectens. Rerum postmodum opumque exiguitate ipsa vexata a civilibusque
saepius impedita potestatibus, fortiter superavit quaslibet vitae asperitates.
Mystico sensu imbuta et inter suos sanctimoniae aestimatione circumdata,
tenebras tamen interiores passa est, cum maxime operibus suis apostolicis
perficiendis administrandisque navaret operam. Quoniam Beatissimae virgi
nis Mariae sanctuarium Czestochoviense colebat, ut in Claro Monte patra
tum scelus sacrilegum quodammodo repararet, vitae suae reliquum etiam
impendit, donec ea in coenobio Jazlovicensi die v mensis Ianuarii vita de-

16

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

cessit anno MCMXI. Nos itaque anno MCMXCIV die xv mensis Decembris pa
lam Mariam Marcellinam declaravimus heroum in modum virtutes excoluisse omnes christianas. Paulo autem post, die xxv mensis Iunii anno MCMXCVI
protulimus decretum super miraculo quod eiusdem Servae Dei intercessioni
adscribebatur statuimusque simul ut Romae beatificationis ritus die vi oc
tobris eiusdem anni perageretur.
Hodie igitur apud beatissimi Petri templum adstante ingenti omnibus e
terris christifidelium turma, sollemnia intra eucharistica, summa animi pa
storalis Nostri cum alacritate ac religiosae pietatis adiectione, hanc pronuntiavimus formulam qua una cum aliis in Beatarum caelitum fastos Mariam
Marcellinam Darowska etiam inscripsimus: Nos, vota fratrum nostrorum
Ioannis Nowak, Episcopi Siedlecensis, Desmondi Connell, Archiepiscopi Du
blinensis, Antonii Mariae Rouco Vrela, Archiepiscopi Matritensis, et Maria
ni Jaworski, Archiepiscopi Leopolitani Latinorum, necnon plurimorum alio
rum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Con
gregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica fa
cultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Vincentius Lewoniuk et duode
cim Socii, Edmundus Ignatius Rice, Maria Anna Mogas Fontcuberta et
Marcellina Darowska Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque
festum: Vincentii Lewoniuk et duodecim Sociorum die vicesima tertia Ia
nuarii; Edmundi Ignatii Rice die quinta Maii; Mariae Annae Mogas Font
cuberta die sexta Octobris; et Marcellinae Darowska die quinta Ianuarii in
locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit.
In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti.
Preces dein universa cum Dei Ecclesia fundentes beatam Mariam Mar
cellinam Darowska pie invocavimus, quatenus, vita iam in exemplum imitationemque omnibus fidelibus proposita, sua apud Redemptorem Divinum
deprecatione in terris adhuc versantes militantesque quam efficacissime
confirmaret. Singula quae hisce ediximus Litteris ac decrevimus, volumus
et nunc et in posterum valere tempus, contrariis quibusvis rebus nequa
quam obsistentibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi
mensis Octobris anno MCMXCVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco & Sigilli
In Secret. Status tab., n. 418.117

Acta Ioannis Pauli Pp. II

17

IV
Venerabili Servae Dei Mariae ab Incarnatione Rosal Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Flecto genua mea ad Patrem... ut va
leatis comprehendere cum omnibus sanctis quae sit latitudo et longitudo et
sublimitas et profundum, scire etiam supereminentem scientiae caritatem
Christi (Eph 3, 14. 18-19). Ita Paulus Ephesios allocutus est postquam ip
semet, singulari fultus gratia, investigabiles mysterii Christi divitias est perscrutatus. Venerabilis Dei Serva Maria ab Incarnatione Rosal, illud perse
quens Paulinum exemplum postquam per passionis Christi contemplatio
nem in divitias Cordis eius sese immerserat, ad augendam praesertim apud
puellas cognitionem Iesu vitam insumpsit. Quae quidem non tantum Bethlemitas Sorores reformavit, verum etiam apud diversas Americae Australis civitates sociatam praestitit operam ad Ecclesiae incrementum atque
mulieris dignitatem per institutionem et culturam vindicavit. Guatimalensi
in civitate, in pago Quezaltenango, die xxvi mensis Octobris anno MDCCCXX
nata est a parentibus christiana fide valide firmatis, et insequenti die aquis
baptismatis est abluta, Maria Vincentia nomine accepto. Parentes saepe
eam hortati sunt ad caritatem erga pauperes exercendam et ad cultum erga
Nativitatem Passionemque Christi Virginemque Deiparam fovendum. Sep
temdecim annos nata, persensit se ad vitam religiosam esse vocatam, et an
no MDCCCXXXVIII Guatimala in urbe religiosum induit habitum in coenobio
Sororum Bethlemitarum, nomen sibi assumens Mariam ab Incarnatione a
Corde Iesu. Silentii, observantiae regularis, solitudinis studio flagrans, anno
MDCCCXLII debita cum licentia in conventum Sanctae Catharinae transiit;
perspiciens tamen mansionem illam ineptam esse animae suae, de spiritalis
moderatoris consilio sequenti anno in coenobium rediit unde olim discesserat; tunc Deus ei munus concredidit pristinam observantiam restituendi.
Anno MDCCCLV moderatrix constituta, reformationem incohavit Sororum Be
thlemitarum, novas exarando Constitutiones. Haud pauca discrimina oppetere debuit, quin animo umquam deficeret, immo reformationis opus maio
re perrexit studio. Quando in difficultatibus versabatur, in contemplatione
Passionis Christi mentis solatium quaerebat; sic enim animum firmare, fi
dem spemque corroborare consueverat. Cultum quoque diffundere conata
est erga Cor Iesu et Beatam Mariam Virginem. Anno MDCCCLXI, variis eoo-

18

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

perantibus sororibus ut novas Constitutiones ad effectum deduceret, in pa


go suo natali religiosam condidit domum. Gloriam Dei proximique salutem
appetens, fratribus indigentibus et aegrotis sedule inserviit, institutionem
puellarum iuvenumque apud scholas et convictus provexit. Sororibus suis
dicere solebat: Omnia amitti possunt, dummodo ne amittatur caritas .
Patria relicta, aliis in Nationibus operam suam constituit; domus sunt dif
fusae in Costarica, Columbia et Aequatoria. Ut patet, contemplationem
cum actione componere scivit; fortitudinem quidem ex contemplatione atti
git ad opera apostolatus exercenda. Tam labores apostolici quam innumera
itinera ad bonum faciendum valetudinem suam enervarunt. Anno
MDCCCLXXXVI, die XXIV mensis Augusti, cum in urbem Tulcaniam iter quod
dam faceret, a Deo vocata terrestrem vitae cursum explevit. Exuviae eius
ibidem sunt conditae et decem post annos Pastopolim translatae, ubi sepul
crum eius exstat et quo innumeri fideles cotidie peregrinantur. Causa beati
ficationis et canonizationis anno MCMXII est incohata. Servatis omnibus de
iure servandis, die vi mensis Aprilis anno MCMXCV Nobis coram decretum
prodiit de virtutibus heroum in modum a Dei Serva exercitis et anno
MCMXCVI die XVII mensis Decembris decretum evulgatum est super miraculo,
intercessioni Servae Dei adscripto et in Columbia anno MCMLXXV patrato.
Idcirco statuimus ut beatificationis ritus die iv mensis Maii anno MCMXCVII
Romae celebraretur. Hodie igitur in foro ante Vaticanam Sancti Petri
Apostoli Basilicam inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: Nos,
vota Fratrum Nostrorum Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi Barbastrensis-Montisonensis, Victoris Aloisii Mondello, Archiepiscopi RheginensisBovensis, Iulii Nicolini, Episcopi Cremonensis, et Iulii Henrici Prado Bolaos, Episcopi Pastopolitani, nec non plurimorum aliorum Fratrum in epi
scopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis
Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut
Venerabiles Servi Dei Florentinus Asensio Barroso, Zephyrinus Gimnez
Malla, Caietanus Catanoso, Henricus Rebuschini et Maria ab Incarnatione
Rosal Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum: Fioren
tini Asensio Barroso die nona Augusti; Zephyrini Gimnez Malla die quarta
Maii; Caietani Catanoso die vicesima Septembris; Henrici Rebuschini die
decima Maii; et Mariae ab Incarnatione Rosai die vicesima septima Octo
bris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Pa
tris et Filii et Spiritus Sancti.
Quae vero decrevimus volumus firma esse ac rata in perpetuum, contra
riis rebus minime obstantibus.

19

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv


mensis Maii, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri undevicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 418.058

V
Caelitum Beatarum honor cultusque Servae Dei Mariae Karlowska tribuuntur.

Ad perpetuam rei memoriam. Si fuerint alicui centum oves, et erra


verit una ex eis, nonne relinquet nonaginta novem in montibus et vadit
quaerere eam, quae erravit? (Mt 18, 12). Sic Profecto Divinus Se gerebat
hominum pastor qui olim etiam est elocutus: Non egent, qui sani sunt,
medico, sed qui male habent. Non veni vocare iustos, sed peccatores in
paenitentiam (Lc 5, 31-32). Exemplis illis collustrata Domini Iesu
doctrinisque imitata est Boni Pastoris curam sollicitam Maria Karlowska
Bonique pariter Samaritani magnanimitatem, quae pro feminis sese impen
dit magna rerum ac morum laborantibus miseria, dum humanae simul ea
rum provectioni efficienter consulebat et christianae maturitati sicque etiam
Regni Christi aedificationi. Parentibus haec Dei Serva orta est Matthaeo
Karlowski et Generosa Eugenia Dembinska quarto mensis Septembris die
anno MDCCCLXV parvo in oppido SlupwJca, quod hodie Karlowo nuncupa
tur, intra archidioecesis Gnesnensis fines. A suis religiose instituta pietatem
percoluit caritatemque in pauperes aegrotantesque ac votum nuncupavit
castitatis. Posnaniae degens opus apud sartorem fecit eodem tempore ope
ram etiam dare coepit redimendis meretricibus, quas urbis illius in regioni
bus infamibus quoque tum conquirebat, amanter omnino alliciens ac mo
nens ut improbam desererent vitam Deique custodirent legem. Haec tamen
ei navitas, quantumvis prudenter expleretur, haud paucas genuit reprehen
siones et molestias, quas ob Christi ipsius tolerabat amorem hominumque
aeternam salutem. Providentiae divinae sese tota praesidio concredidit
suumque opus asperum sane producens domos aperuit quo feminae illae
adiutae reciperentur, quas sana educationis ratione docuit Dei amorem et
vitae honestatem et manuum operam unde victum sibi vitae ita lucraren
tur, quin suam conculcaret dignitatem feminarum. Sodalibus dein ac socia-

20

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

bus sese circumdedit atque mulieres ad salvandas condidit Sororum Divini


Pastoris a Providentia Divina Congregationem cuius fuit usque ad mortem
ea ipsa moderatrix. Sollicite nimirum accurateque curavit instruendas Soro
res quas monebat usque ut Bonum Pastorem sectarentur suamque in Dei
ministerium impenderent vitam necnon egentium proximarum. Vehementi
at materno imperio suum direxit Institutum, cuius opera postea ad curatio
nem extendit mulierum quoque acceptarum in valetudinaria. Puellis item
adulescentulis, quae reformatae erant et cupiebant suam conferre indu
striam apostolatui Congregationis ipsus, Societatem excitavit Sanctae Ma
riae Magdalenae. Misericordiae incepta sedulo procuravit et mulieres, quot
quot illuc accesserunt, divinae paternitatis vicissim expertae sunt dulcedi
nem. Ex liturgia sacra et divinarum ponderatione scripturarum ex precatio
ne ac pietate erga Eucharistiam ac Passionem Sacratumque Cor Iesu nec
non Virginem Mariam Serva Dei vires hausit abunde, quibus suum perse
qui munus valeret in christianaeque perfectionis via ulterius progredi. Sua
propter egregia merita de causis socialibus magni quidem Polono a populo
aestimabatur tum etiam a civitatis Polonae auctoritatibus. Omnibus sic
exornata virtutibus atque veram vitae exhibens sanctimoniam curriculum
terrestre suum Martii mensis die xxiv anno M C M X X X V pie omnino in coeno
bio loci Pniewite hodie intra Thoruniensis fines dioecesis absolvit, cuius
dein cadaver in urbem translatum J abonowo Pomorskie est, ubi mortuo
rum opperiens resurrectionem etiamnum requiescit. Sine intermissione cum
sanctitatis ipsius persisteret fama, anno M C M L X V . Beatificationis Canonizatio
nisque causam instituit Antistes Culmensis, omnibus nimirum ex lege rebus
necessariis exactis. Die autem undecimo mensis Iulii anno MCMXCV hanc Dei
Servam heroum more theologales factitavisse virtutes et cardinales adnexas
que cunctas ediximus. Nostro demum in conspectu super miraculo prodiit
decretum quod Gedanae evenisse fertur anno M C M L X X V I I I atque eiusdem
Servae Dei adscribitur deprecationi.
His de causis ut Beatificationis perageretur ritus subsequenti Iunii men
sis sexto die in Sollemnitate Sacratissimi Cordis Iesu constituimus ab
Nobismet ipsis pastoralem Poloniae salutationem iterum complentibus.
Hodie propterea notissimo in oppido Zakopane nuncupato eucharistica
intra sollemnia sacra perplacuit hanc patrio sermone pronuntiare formulam
qua dictam Dei Servam ad gradum Beatarum eveximus coram immensa
pastorum sacrorum fideliumque multitudine:
Speniajc yczenie naszego brata Franciszka Macharskiego, Arcybisku
pa Metropolity Krakowskiego, i naszego brata Andrzeja Suskiego, Biskupa

21

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Toruskiego, jak rwnie wielu innych braci w biskupstwie, oraz licznych


wiernych, za rad Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych nasz Wadz Apo
stolsk zezwalamy, aby odtd Czcigodnym Sugom Boym: Bernardynie
Marii J aboskiej oraz Marii Karowskiej przysugiwa tytu bogosawio
nych, I aby ich wita obchodzono w miejscach i w sposb okrelony przez
prawo. Dla Bernardyny Marii J aboskiej bdzie to corocznie 23 wrzenia,
a dla Marii Karowskiej 6 czerwca. W imi Ojca i Syna, i Ducha witego.
Qua prolata sollemniter sententia continuo sumus nos cum adstantibus
novensilem venerati Beatam eiusque exempla inculcantes preces quoque
Aeternum ante Sacerdotem pro militante in terris efflagitavimus Ecclesia.
Hisce vero quae statuta sunt Litteris Nostris, perinde ac praesens in
tempus ita in posterum, firma ac rata esse iubemus, quibusvis haudqua
quam obstantibus contrariis causis.
Datum apud Zakopane in Polonia, sub anulo Piscatoris, die sexto men
sis Iunii anno Domini M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco EB Sigilli
In Secret. Status tab., n. 418.057

VI
Ecclesia paroecialis Sacratissimo Cordi Iesu dicata in urbe Massiliensi ad gradum
Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Sacratissimum Cor Iesu merito fideli
bus praecipue difficultatibus vexatis exstat refugium: ceterum Dei Filius
incarnatione sua cum omni homine quodammodo Se univit omnesque hu
mano corde dilexit (cfr Gaudium et spes, 22).
Libentes idcirco concedimus postulationi Venerabilis Fratris Bernardi
Panafieu, Archiepiscopi Massiliensis, petentis ut templum paroeciale in ipsa
urbe Massilia exstans dignitate Basilicae Minoris exornaretur, confisi sane
fore ut hoc privilegium haud parum conferat ad bonum populi Dei illius
archidioecesis adque divinam misericordiam abundantius super ipsum fundendam.

22

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen


torum, potestate Nostra Apostolica, per has Litteras statuimus, ut Ecclesia
paroecialis Sacratissimo Cordi Iesu dicata in urbe Massiliensi, titulo et di
gnitate Basilicae Minoris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi
templorum propriis, servatis iis quae iuxta Decretum De titulo Basilicae
Minoris die ix mensis Novembris, anno MCMLXXXIX, datum servanda sunt.
Haec vero nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis quibuslibet
rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvn
mensis Septembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri undevicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret, Status tab., n. 418.976

VII
Sanctuario Beatae Virginis Mariae sub titulo Nossa Senhora das Neves dicato
in archidioecesi et urbe Parahybensi Basilicae Minoris dignitas tribuitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Maxime colitur a populo christiano
Deipara Maria, quae signum sacrae virginitatis extulit, et intemeratae in
tegritatis pium Christo vexillum erexit (S. Ambrosius, De institutione Vir
ginis, V). Quam quidem devotionem fovere cupientes libentes accepimus
postulationem Venerabilis Fratris Marcelli Pinto Carvalheira, Archiepiscopi
Parahybensis, qui petivit ut titulo Basilicae Minoris honestaretur Sanctua
rium Beatae Mariae Virgini sub titulo Nossa Senhora das Neves in urbe
Parahybensi dicatum, in quo omnia instituta ad cultum sollemniorem ne
cessaria accommodata sunt nec non divinae gratiae copiose a populo af
fluente recipiuntur. Confidimus sane fore ut, intercedente Sancta Dei Genetrice Maria, hoc privilegium ad spiritale lucrum Christifidelium adque fidem
catholicam in illa regione corroborandam plurimum proficiat.
De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen
torum, potestate Nostra Apostolica per has Litteras statuimus, ut supra
dictum sanctuarium Beatae Mariae Virginis titulo et dignitate Basilicae Mi-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

23

noris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis,


servatis iis quae secundum Decretum De titulo Basilicae Minoris die ix
mensis Novembris anno MCMLXXXIX datum servanda sunt. Haec nunc et in
posterum firma esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v men
sis Novembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri vicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 420.196

VIII
Ecclesiae paroeciali sancto Nicolao dicatae in dioecesi Tarnoviensi, Basilicae Mi
noris dignitas tribuitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Sanctus Nicolaus per multa misericor
diae opera pastoralemque suam industriam Christi factus est dispensator
idoneus (cfr S. Augustinus, Sermo LIV, 3); quare sacerdotibus et laicis
exemplar praebetur christianae fidei et caritatis.
Laetantes igitur accepimus postulationem Venerabilis Fratris Iosephi
ycinski, Episcopi Tarnoviensis, qui enixe petiit ut templum Sancto Nico
lao dicatum ab Apostolica Sede titulo Basilicae Minoris honestaretur. Plane
fisi fore ut per eiusdem Sancti exemplum et auxilium fideles Ecclesiae mis
sionem ferventer participent, audito consilio Congregationis de Cultu Divino
et Disciplina Sacramentorum atque certiores facti omnia instituta ad cul
tum sollemniorem necessaria ibi accommodata esse, Apostolicae Nostrae po
testatis plenitudine statuimus ut ecclesia paroecialis dicata Sancto Nicolao,
Episcopo et Martyri, in loco vulgo dicto Bochnia in dioecesi Tarnoviensi, in
posterum dignitate Basilicae Minoris frui possit, iuribus additis et privilegiis
huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae servanda sunt secundum
Decretum de titulo Basilicae Minoris die ix mensis Novembris anno
MCMLXXXIX evulgatum. Quae vero concedimus, volumus nunc et semper fir
ma esse, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus.

24

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die VIII
mensis Novembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 412.275

CONVENTIO
INTER SANCTAM SEDEM ET REI PUBLICAE MELITENSIS GUBERNIUM
DE ACCESSIONE FACULTATIS THEOLOGICAE
AD STUDIORUM UNIVERSITATEM MELITENSEM

ACCORDO
TRA LA SANTA SEDE
E IL GOVERNO DELLA REPUBBLICA DI MALTA
SULL'INCORPORAZIONE DELLA FACOLT DI TEOLOGIA
NELL'UNIVERSIT DI MALTA
La Santa Sede e il Governo della Repubblica di Malta, avendo presente
lo sviluppo storico degli studi universitari a Malta ed avendo soprattutto
considerato i vantaggi di carattere scientifico, culturale e sociale che po
tranno derivare da un pi stretto collegamento della Facolt di Teologia
con l'Universit di Malta, stabiliscono di comune intesa quanto segue:
1. La Facolt di Teologia incorporata nell'Universit di Malta.
Tale incorporazione e le funzioni della Facolt di Teologia sono regolate,
in primo luogo, dalle disposizioni del presente Accordo e, in secondo luogo,
dalle Leggi di Malta e dagli Statuti della stessa Universit.
2. I gradi accademici e i diplomi conferiti dalla Facolt di Teologia
avranno valore canonico e civile.
3. Per quel che concerne la struttura, l'organizzazione interna, il corpo
accademico e quello studentesco, la Facolt di Teologia incorporata nel
l'Universit di Malta nello stato di fatto in cui essa si trova alla data del
presente Accordo e come risulta dall'Allegato, salvo restando alla stessa Fa
colt, per un suo ragionevole ed adeguato sviluppo, il diritto di variare il

Acta Ioannis Pauli Pp. II

25

numero degli studenti e dei docenti, nonch il diritto di provvedere altri


corsi di teologia e di qualunque altra disciplina connessa, se ci sar ritenu
to necessario per la congrua preparazione dei suoi studenti.
4. L'Universit di Malta, in tutto ci che riguarda l'ordinamento degli
studi ed i requisiti accademici e canonici dei docenti della Facolt di Teolo
gia, proceder in conformit con quanto prescritto dalla Costituzione Apo
stolica Sapientia christiana del 15 aprile 1979 e dalle Ordinationes
emanate dalla Congregazione per l'Educazione Cattolica il 29 aprile 1979 e
con eventuali norme canoniche che in futuro dovessero integrare o sostitui
re quelle contenute in tali documenti della Santa Sede.
I concorrenti ad un posto di docente nella Facolt di Teologia dovranno
munirsi previamente di un attestato dell'Arcivescovo di Malta che non vi
alcuna obiezione canonica contro di essi.
Per le discipline concernenti la fede e la morale, l'Universit di Malta
comunicher tempestivamente allo stesso Arcivescovo il nome del candidato
vincitore del concorso, il quale ricever la nomina di docente dopo che avr
emesso la professione di fede presso il medesimo Ordinario e da questi avr
ricevuto la missione canonica .
Qualora lo stesso Arcivescovo, per ragioni attinenti alla fede, alla con
dotta morale o alla disciplina ecclesiastica, dovesse revocare il nulla osta
o la missione canonica a un docente, questi cesser di far parte della Fa
colt di Teologia e immediatamente si proceder per la nomina di un nuo
vo docente.
5. Il Governo di Malta e, tramite la Foundation for Theological Studies , l'arcidiocesi di Malta forniranno i mezzi economici necessari per il
conveniente funzionamento della Facolt di Teologia, nella misura e nei
modi che saranno stabiliti di comune intesa.
6. Il Presidente della Foundation for Theological Studies o un suo de
legato far parte del Consiglio dell'Universit. Due rappresentanti della
stessa Foundation for Theological Studies faranno parte del Consiglio
della Facolt di Teologia.
7. Se in avvenire sorgessero difficolt di interpretazione o di applicazio
ne delle precedenti disposizioni, la Santa Sede e il Governo della Repubbli
ca di Malta affideranno la ricerca di un'amichevole soluzione ad una Com
missione Paritetica che sar composta, per parte della Santa Sede, dal Nun
zio Apostolico a Malta e dall'Arcivescovo di Malta o da loro delegati, e, per

26

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

parte del Governo Maltese, dal Ministro dell'Educazione e dal Rettore del
l'Universit o da loro delegati.
26 settembre 1988.
Per la Repubblica di Malta

Per la Santa Sede

UGO MIFSUD BONNICI

PIER LUIGI CELATA

Ministro dell'Educazione

Arcivescovo tit. di Doclea


Nunzio

Apostolico

Allegato relativo all'Art. 3 dell'Accordo del 26 settembre 1988 tra la


Santa Sede ed il Governo della Repubblica di Malta sull'incorporazione del
la Facolt di Teologia nell'Universit di Malta.
Si attesta che alla data del 26 settembre 1988 la Facolt di Teologia
consta delle tre seguenti entit, canonicamente erette:
A) Facolt di Teologia propriamente detta; B) Institute for Religious
Studies ; C) Institute of Philosophy and Human Studies .
A. La Facolt di Teologia propriamente detta: comprende tre cicli, di cui
il primo della durata di 5 anni, al termine del quale conferito il Baccalau
reato (S.Th.B.); il secondo della durata di 2 anni, al termine del quale
conferita la Licenza (S.Th.L.); il terzo, della durata di un congruo numero
di anni, per il conseguimento del Dottorato (S.Th.D.). La Facolt conferisce
pure il Diploma in Teologia Pastorale.
Il corpo docente comprende docenti Permanenti, non-Permanenti e Visiting teachers. I docenti Permanenti sono divisi in tre gradi: Lettori, Profes
sori-Associati, Professori. I Docenti non-Permanenti e i Visiting-Teachers
possono essere maltesi o stranieri, e variano di numero secondo le esigenze
dei Dipartimenti. La Facolt annovera, inoltre, 3 Professori Emeriti.
La Facolt consta di sei Dipartimenti con i relativi docenti, come segue:
1. Dipartimento di Teologia Fondamentale e Dogmatica, incluso l'Ecu
menismo: con 3 docenti Permanenti (di cui uno Professore e due Lettori);
2. Dipartimento di Teologia Morale, inclusa la Teologia Spirituale ed
Ascetica: con 2 docenti Permanenti (Professori);
3. Dipartimento di Sacra Scrittura, Ebraico e Greco: con 3 docenti Per
manenti (di cui un Professore e due Lettori);

Acta Ioannis Pauli Pp. II

27

4. Dipartimento di Storia della Chiesa, Patristica ed Archeologia Paleo


cristiana: con 2 docenti Permanenti (tra cui un Professore ed un posto at
tualmente vacante);
5. Dipartimento di Teologia Pastorale, Diritto Canonico e Liturgia: con
5 docenti Permanenti (tra cui un Professore, un Professore-Associato, due
Lettori ed un Assistente-Lettore);
6. Dipartimento di Filosofa: con 5 docenti permanenti (tra cui un Pro
fessore, due Lettori e due posti attualmente vacanti). In quest'ultimo anno,
quando gli studenti di Filosofa frequentavano gi i corsi presso l'Universi
t, il Governo, nella previsione dell'incorporazione della Facolt di Teologia
nell'Universit, aveva gi assegnato al Dipartimento di Filosofa della Fa
colt di Teologia una cifra corrispondente a quattro full timers (un Pro
fessore e tre Lettori), uno dei quali destinato all'insegnamento di una scien
za gi inclusa nel Dipartimento di Teologia Pastorale della Facolt di Teo
logia. Questa materia potr essere eventualmente considerata dal Consiglio
di Facolt.
Ogni Dipartimento, col consenso del Consiglio di Facolt, invita annual
mente dei Lettori non-Permanenti secondo i propri bisogni. Ogni Diparti
mento retto da un proprio Coordinatore.
I membri Permanenti del corpo docente, su una base di impiego parttime, sono presenti nella Facolt di Teologia secondo il seguente numero di
sessioni settimanali: 5 Professori per 4 sessioni e 1 Professore per 2/3 sessio
ni; 1 Professore-Associato per 2 sessioni; 1 Lettore per 4 sessioni, 4 Lettori
per 3 sessioni, 6 Lettori per 2 sessioni ed 1 Lettore per 1 sessione. Ogni ses
sione corrisponde a mezza giornata lavorativa.
B. Institute for Religious Studies abilitato a conferire il Baccalaurea
to in Studi Religiosi ed strutturato in un ciclo di corsi serali part-time
della durata di 5 anni. E altres abilitato a conferire il Diploma in Studi
Religiosi dopo un ciclo biennale di corsi.
L'Istituto ha sede in Floriana (Istituto Cattolico), retto da un proprio
Direttore e da un Board soggetto al Consiglio della Facolt di Teologia,
il cui Rettore il Chairman dello stesso Board . I docenti dell'Istituto so
no scelti, per lo pi, fra quelli Permanenti della stessa Facolt, nia sono in
vitati anche altri docenti.

28

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

C. Institute of Philosophi/ and Human Studies comprende un ciclo di 3


anni con corsi di Filosofia, Psicologia e Sociologia. abilitato a conferire il
Baccalaureato in Filosofa e Scienze Umane.
Con l'incorporazione della Facolt di Teologia nell'Universit, l'Istituto
di Filosofa e Scienze Umane, di fatto, rimarr sospeso.
Gli studenti iscritti alla Facolt di Teologia nell'anno accademico 19881989 sono cos distribuiti:
a) Facolt di Teologia propriamente detta: 36 regulars e 13 curriculars . Sono inoltre da aggiungere 19 studenti che, come previsto per il I
ciclo di teologia, seguono corsi di filosofa e sono cos distribuiti: 15 regu
lars iscritti alla Facolt di Lettere nell'Universit di Malta, 2 in procinto
di esservi iscritti in base alla mature matriculation , 2 curriculars iscrit
ti alla Facolt di Teologia.
o

b) Institute for Religious Studies : 82 regulars e 12 curriculars .


c) Institute of Philosophy and Human Studies : 4 regulars e 1
curricular .
8 GIUSEPPE MERCIECA
Il Oran Cancelliere

VINCENZO BORG
Il Rettore

Visto
8 PIER LUIGI CELATA

Conventionem

integrat

Protocollum

Addictionale

quod

sequitur:

PROTOCOLLO AGGIUNTIVO ALL'ACCORDO


TRA LA SANTA SEDE
E IL GOVERNO DELLA REPUBBLICA DI MALTA
SULL'INCORPORAZIONE DELLA FACOLT DI TEOLOGIA
NELL'UNIVERSIT DI MALTA
La Santa Sede e il Governo di Malta, facendo seguito alla proposta
avanzata dallo stesso Governo ed alle successive discussioni, stabiliscono di
comune intesa di emendare l'Articolo Sei dell'Accordo sull'incorporazione

Acta Ioannis Pauli Pp. II

29

della Facolt di Teologia nell'Universit di Malta, firmato il 26 Settembre


1988, come segue:
Un rappresentante del Presidente della Foundation for Theological
Studies, nominato dallo stesso Presidente, far parte del Consiglio della
Universit. Due rappresentanti della Foundation for Theological Studies ,
da questa nominati, faranno parte del Consiglio della Facolt di Teologia .
Il presente Protocollo aggiuntivo parte integrale dell'Accordo firmato
dalle due Parti il 26 Settembre 1988.
Fatto alla Valletta, Malta, il 26 del mese di gennaio millenovecentonovantacinque, in due testi originali, ciascuno in italiano e in inglese, ambe
due facenti ugualmente fede.
Per la Santa Sede
8 PIER LUIGI CELATA

Per il Governo di Malta


MICHAEL FALZON

Arcivescovo tit. di Doclea

Ministro

Nunzio Apostolico

dell'Educazione

Risorse umane

ADDITIONAL PROTOCOL TO THE AGREEMENT


BETWEEN THE HOLY SEE
AND THE GOVERNMENT OF THE REPUBLIC OF MALTA
REGARDING THE INCORPORATION
OF THE FACULTY OF THEOLOGY
IN THE UNIVERSITY OF MALTA
The Holy See and the Government of Malta, following the proposai presented by the said Government and subsquent discussions, by common
accord decide to amend Artide Six of the Agreement on the incorporation
of the Faculty of Theology in the University of Malta, signed on 26
September 1988, to read as follows:
"A reprsentative of the Chairman of the Foundation for Theological
Studies, nominated by the said Chairman, shall form part of the Council
for the University. Two reprsentatives of the Foundation for Theological
Studies, nominated by the said Foundation, shall form part of the Faculty
Board of Theology".
The prsent Additional Protocol forms an integral part of the Agree
ment signed by the Parties on 26 September 1988.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

30

Done at Valletta, Malta, on the 26th day of January one thousand nine
hundred and ninety-five in two originis, each in the Italian and English
languages, both texts being equally authentic.
For the Holy See

For the Government of Malta

& PIER LUIGI CELATA

MICHAEL FALZON

Titular Archbishop of Doclea

Minister of Education and

Apostolic Nuncio

Human Resources

Instrumenta
nium Rei
urbe

ratihabitionis

Publicae

Valletta

die

studiorum

inter

Melitensis constitutae,
XXV

mentorum permutationem
significaverunt

Conventionis

mensis
Sancta

uniuscuiusque

Universitatem

accepta et

Martii
Sedes
servatis

Melitensem

Sanctam

anno
et

Res

legibus

secundum

et

Guber

reddita mutuo fuerunt

MCMXCV.
Publica

Sedem
Per

Melitensis

Facultatis

normam

horum

accessionem

Theologicae

eiusdem

in

instru
ad

pactionis.

CONVENTIO
INTER SANCTAM SEDEM ET REM PUBLICAM MELITENSEM
AD APTIUS INSTITUTIONEM ET EDUCATIONEM RELIGIOSAM CATHOLICAM
IN SCHOLIS ISTIUS REI PUBLICAE ORDINANDAM.

ACCORDO
TRA LA REPUBBLICA DI MALTA E LA SANTA SEDE
PER MEGLIO ORDINARE L'ISTRUZIONE
E L'EDUCAZIONE RELIGIOSA CATTOLICA NELLE SCUOLE STATALI
La Repubblica di Malta e la Santa Sede
considerando che i principi della religione cattolica fanno parte del
patrimonio storico, culturale e sociale del popolo maltese;
riconoscendo il valore dell'istruzione e dell'educazione religiosa nel
processo educativo globale della persona umana;
tenendo presenti, da parte della Repubblica di Malta, i principi
sanciti dalla Sua Costituzione e, da parte della Santa Sede, i documenti del
Concilio Vaticano II nonch le disposizioni del Codice di Diritto Canonico;
hanno convenuto sull'opportunit di addivenire ad un Accordo per meglio
ordinare l'istruzione e l'educazione religiosa cattolica nelle scuole statali.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

31

A tal fine la Santa Sede, rappresentata dal Suo Plenipotenziario Mons.


Pier Luigi Celata, Arcivescovo titolare di Doclea e Nunzio Apostolico a
Malta, e la Repubblica di Malta, rappresentata dal Suo Plenipotenziario
On. Dott. Ugo Mifsud Bonnici, Ministro dell'Educazione, hanno stabilito di
comune intesa quanto segue:
Articolo 1
La Repubblica di Malta garantisce l'istruzione e l'educazione religiosa
cattolica, nel quadro delle finalit e come parte integrante dell'attivit della
scuola, nelle scuole statali di ogni ordine e grado non di livello terziario.
Nessuno, tuttavia, sar obbligato a ricevere l'istruzione e l'educazione
religiosa cattolica.
Articolo 2
L'insegnamento della religione cattolica dovr essere conforme alla dot
trina della Chiesa, secondo i programmi e i metodi stabiliti dalla Conferenza
Episcopale Maltese, cui compete anche di preparare o scegliere i libri di
testo per gli studenti e le guide per i docenti.
Detto insegnamento sar impartito da insegnanti che abbiano il ri
conoscimento di idoneit, non revocato, da parte del Vescovo Diocesano nel
cui territorio situata la scuola.
Allo stesso insegnamento sar riconosciuto uno status ed un'impor
tanza pari a quelli delle altre materie principali del programma scolastico.
Articolo 3
L'animazione religiosa e la guida morale degli studenti, come parte es
senziale della loro educazione religiosa, sar assicurata da Religious Counsellors nominati dal Vescovo Diocesano nel cui territorio situata la scuo
la ed aventi lo status di Counsellor in the Education Department o
uno status ad esso equipollente. Essi svolgeranno la loro attivit educativo-pastorale secondo le direttive della Conferenza Episcopale Maltese.
Articolo 4
L' Education Officer (Religion) sar un officiale del Governo scelto tra
i ministri ordinati della Chiesa Cattolica. Egli dovr avere l'approvazione,
non revocata, della Conferenza Episcopale Maltese.

32

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

Articolo 5
Le disposizioni di cui ai precedenti Articoli 2, 3 e 4 saranno applicate
secondo i Modes of Regulation on Catholic Religious Instruction and Edu
cation in State Schools , oggetto dell'intesa sottoscritta, contestualmente al
presente Accordo, dal Presidente della Conferenza Espiscopale Maltese e dal
Ministro dell'Educazione.
Articolo 6
Il presente Accordo entrer in vigore al momento della sua sottoscrizione.
Articolo 7
Se in avvenire sorgessero difficolt di interpretazione o di applicazione
del presente Accordo o dei Modes of Regulation on Catholic Religious In
struction and Education in State Schools , la Santa Sede e la Repubblica
di Malta affideranno la ricerca di un'amichevole soluzione ad una Commis
sione Paritetica che sar composta, per parte della Santa Sede, dal Nunzio
Apostolico a Malta e dal Presidente della Conferenza Episcopale Maltese o
da loro delegati, e, per parte della Repubblica di Malta, dal Ministro della
Educazione e dall'Ambasciatore di Malta presso la Santa Sede o da loro
delegati.
Fatto a Malta, in doppio originale, il sedici novembre millenovecentottantanove.
Per la Repubblica di Malta

Per la Santa Sede

UGO MIFSUD BONNICI

PIER LUIGI CELATA

Ministro dell'Educazione

Arcivescovo tit. di Doclea


Nunzio Apostlico a Malta

Una
tur,

cum

supra memorata

Conferentiae

Rei Publicae

Episcopalis

Conventione
Melitensis

ipsaque
Praeside

Melitensis hoc constitutum subsignatum

ad

effectum ut perducereet

est:

Ministro

Educationis

Acta Ioannis Pauli Pp. II

33

MODES OF REGULATION
ON CATHOLIC RELIGIOUS INSTRUCTION AND EDUCATION
IN STATE SCHOOLS
The President of the Maltese Episcopal Conference and the Minister of
Education of the Republic of Malta, establish with common accord the following Modes of Regulation for the implementation and application of the
Agreement, signed this same day by the Holy See and the Republic of
Malta, concerning the ducation and teaching of the Catholic Religion in
State schools of all grades and levis:
/.

With rfrence to article 2:

1.1 Whilst it shall remain the responsibility of the State Authorities to


engage or appoint the teachers of Religion, thse Authorities shall, in the
case of teachers who teach Religion as a separate subject, (as is presently
done in schools of post-primary level), bind themselves to engage in the
teaching of Religion only those who have been cleared in writing by the
Locai Ordinary.
1.2 In the case of teachers engaged to teach one class and consequently
teach Religion together with the other class subjects, (as is presently done
in the primary level), it is to be assumed that, if no adverse comments are
made by the Local Ordinary, no diffculties should be deemed to exist with
regard to their teaching of Religion.
1.3 It is to be understood in the case of ail teachers who in any way
teach Religion, that the State Authorities shall take the necessary steps to
remove thse teachers from imparting religious knowledge, when, in the
opinion of the Local Ordinary, there are reasons to believe they are not
teaching Religion adequately in content or in method, or when their conduct or the faith they profess is such that it renders difficult the Christian
witness every teacher of Religion should give as a basis of his role. The
State Authorities will provide other teachers to supplment the teaching of
Religion in the classes where teachers have been precluded from teaching
Religion according to this paragraph.
2.1 Ail those who in any way teach Religion in State schools should
have the following qualifications:

34

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

(a) a serious Catholic religious conviction;


(b) a personal situation that accords with the Roman Catholic morality
to which the teacher must testify;
(c) the absence of any attitude that could seriously harm the dignity of
his function; and
(d) the necessary professional and acadmie qualifications.
2.2 The following acadmie qualifications will be ordinarily accepted as
sufficient for the purpose of 2.1:
1. for teachers of Religion at secondary and comparable levis:
(a) a Degree or Diploma in Theology or Religious Studies recognised for
this purpose by the Maltese Episcopal Conference; or
(b) a Certificate attesting a full course of Theological Studies in a
Catholic Seminary or other Catholic Institution recognised by the Maltese
Episcopal Conference; or
(c) a University Degree in Education, (or an appropriate Teaching Cer
tificate), which includes the Catholic Religion as one of the subjects of aca
dmie and/or professional spcialisation, taken in a recognised Institution
and recognised by the Maltese Episcopal Conference;
(d) subsidiarily, exprience in the teaching of Religion in schools or reli
gious lay societies for a number of years. Such exprience is to be recog
nised as being sufficient by the Local Ordinary.
2. for primary school teachers and teachers of comparable levis who
teach Religion as part of their normal duties:
(a) any of the above qualifications in (2.2.1): or
(b) a University Degree in Education, or an quivalent Certificate,
which includes such course, or courses, in Religious Education and recog
nised by the Maltese Episcopal Conference.
2.3 A Board to include the Education Offcer (Religion) will advise the
Maltese Episcopal Conference on the rcognition and quivalence of the
above acadmie and professional qualifications.
3. It is expected that such teachers foUow approved refresher up-dating
courses in the teaching of the Catholic Religion (content and method). The
Church Authorities will organise such courses as necessary to facilitate the
in-service, up-dating and refresher training of teachers of Religion, preferably conjointly with the Education Department. The help and the advice of the Education Department will be sought in the organisation of

Acta Ioannis Pauli Pp. II

35

such courses, especially where they concern Education Department person


nel. Normally, this will be achieved through the Education Offcer (Reli
gion), working through the Board, or Boards, set up by the Maltese Ecclesiastical Authorities for the purpose. The Education Department will en
courage and promote the attendance of teachers of Religion in State
schools for such courses.
4. The time allotted to the teaching of the Catholic Religion, should reflect the status attributed to it. In any case, it should not be less than half
an hour daily in primary schools and not less than one hour and a half per
week in ali types of post-primary schools. This time does not include reli
gious broadcasting or religious animation.
5. The teaching of the Catholic Religion in schools is to be supported
by the necessary facilities and teaching aids.
6. The Episcopal Conference has the right to point out to the Minister
of Education any teaching (in syllabi or texts of other subjects) which is at
variance with the Catholic Church, its Doctrine or its Moris. The Minister
will on his own responsibility take due notice of this advice from the Epis
copal Conference when this involves Catholic students, and will take all
those measures which, in his judgement, will be required in the spirit of
this agreement and of the existing laws concerning the matter:
II.

With rfrence to article 3:

1. The work of a Religious Counsellor (R.C.), designated up tili now as


Spiritual Director, requires that in a school:
(a) he should be a living witness of dedication and moral values;
(b) he gives counselling on religious and moral problems to the students
assigned to him, both individually and in groups according to needs;
(c) he makes visits to the classrooms to talk to the students and answer
any questions they might ask him on Christian living; (he should not as
sume the role of an Inspector of Religion, nor must he Substitute the
teacher of Religion by giving a formal lesson in Religion). If invited by the
teacher, he may animate or particpate in a religious clbration in the

classroom;
(d) he regularly organises, or sees that there be organised, those clbra
tions that form an integral part of the religious ducation and formation in

36

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

schools: e.g. the Sacraments of Reconciliation and the Eucharist; Clbra


tions of the Word of God in the more important periods of the liturgical
year such as Advent, Christmastide, Lent and Eastertide; other religious
clbrations and functions in agreement with the Head of the school;
(e) he helps the school staff in religious matters when requested;
(f) he exercises his activities under the direction of the Education Officer (Religion), E.O. (R) in agreement with the Board nominated by
the Church Authorities for this end.
2.1. The R.C. is a full-timer with the Education Department. He is
bound to work a 27.5 hour week like teachers; he will have the same number of holidays, but if necessary, he may be asked by the E.O. (R) to take
part in meetings, seminars, discussions, etc. as required.
2.2. The R.C. exercises his activities during school hours. If he feels the
need that sometimes he should exercise his activities among the students
during the midday break, he can avail himself of time in lieu.
2.3. He signs the attendance register daily like other members of the staff.
2.4. His activities generally are to be planned in this way:
(a) 25% of the school time to animation in the classrooms and 75% to
individuai or group counselling in secondary schools and other schools com
parable t o them.
(b) not less than 50% of school time for animation in the classroom or
in the school at primary level.
2.5. The R.C. will be assigned by the Local Ordinary to the school or
schools he is to serve, after consultation with the Minister.
2.6. In consultation with the Head of school, the R.C. establishes the
need of help by other priests, e.g. for confessions, Mass, Spiritual Exercises,
congrgations and clbrations.
2.7 He keeps a register of all the students in the school or schools where
he exercises his activities so as to meet ali the Catholic students in the
school and give to each one the required help.
2.8 As far as possible he should stick to a fixed time-table for school visits.
2.9 He should animate each classroom (10-15 minutes) at least once a
term in secondary schools and in schools comparable to them. This should
be done by using the lessons of the teachers who happen to be absent from
school.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

37

2.10 He should plan a programme of visits to the schools, and of reli


gious functions and clbrations for each term. This should be done in
agreement with the Head of school and the E.O. (R).
2.11 He should submit a forecast of his plans for each fortnight to the
E.O. (R) on the Friday of the preceding fortnight. The fixed time-table for
school visits should be adhered to as much as possible.
2.12 In case of absence, the R.C. should inform the Head of school, if
possible before school starts. The Head of school will then inform the E.O.
(R).
3.1 The school should pro vide the necessary facilities so that the R.C.
may satisfactorily exercise his duties. This means that besides the matters
agreed to and fixed with the E.O. (R).
(a) a room, not necessarily for his exclusive use, equipped with a cruci
fix, table, some chairs and, if necessary, a prie-dieu or confessional;
(b) didactic material and access to teaching aids available in the school.
3.2 The R.C. will have access to ali the classrooms in the schools entrusted to him as well as to the staff rooms and other rooms just as any
other member of the staff. He should also have direct access to the Head
of school.
3.3 He should not proselitize among the students who have been exempted from receiving ducation in the Catholic Religion, with the proviso
of 3.4.
3.4 Ali students should be allowed to speak to the R.C. whenever they
feel the need.
4.1 The Religious Counsellors are chosen by the Ordinary of the respec
tive diocse, and the Director of Education is to be duly informed and given the necessary information.
4.2 The Ordinary of the respective diocse reserves the right to Substitute and/or remove an R.C. The Director of Education is to be officially
informed about this.
4.3 The Director of Education, on the advice of the E.O. (R), may request the Ordinary of the respective diocse to admonish any R.C. who
fails seriously to abide by normal disciplinary rules. In case such infringements persist, the Ordinary may be asked to Substitute or remove the said
R.C.

38

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

4tA In case of long absence of a R.C. due to illness, travel, etc., the Or
dinary of the respective diocse should try to provide another R.C. in con
sultation with the E.O. (R). This is to be done when absence is more than
15 calendar days at a stretch.
4.5 Absence from duty of a R.C. is to be reported to the Ordinary of
the respective diocse by the E.O. (R) in the name of the Director of Edu
cation.
5. The coordination of activities and administration of the R.C.s is the
responsibility of the E.O. (R) who shall act in accordance with the policy
guidelines determined by the Board nominated by the Maltese Episcopal
Conference for the animation of Religious Education. When there is lack of
agreement between the E.O. (R) and the other members of the Board, the
matter shall be referred to the comptent Authorities, it being understood
that matters of faith, moris and pastoral activities shall be referred solely
to the Ecclesiastical Authorities.
6.1 The qualifications required for a person to be chosen and nominated
as a R.C. are those fixed by the Maltese Episcopal Conference.
6.2 The R.C. must have the necessary qualifications, including a knowledge of developmental psychology.
6.3 The Church Authorities bind themselves to give the R.C.s the re
quired training.
7.1 Without prjudice to the rights of those Spiritual Directors who are
at prsent employed with the Department of Education, the number of
R.C.s which the Ordinary of the respective diocse is to provide for service
in State schools is to be fixed by agreement between the said Ordinary and
the Director of Education, or their reprsentatives. The number is to be
fixed in proportion to the global number of Catholic students in State
schools, and the possibilities of the Church in the Maltese Islands.
7.2 The number is not to be less than 14. This number may be reviewed at the instance of the Church according to its possibilities.
7.3 The Parish Priests or other members of the clergy delegated by
them may be asked by the R.C. to help him in his pastoral activities
and/or animation in the primary and pre-primary shools in their parishes.
7.4 Without any prjudice to what has been stated as regards the num
ber of R.C.s, the R.C., in consultation with the E.O. (RC) may ask other

Acta Ioannis Pauli Pp. II

39

members of the clergy to help him in special circumstances (e.g. confes


sions, spiritual exercises), according to the number of students in the school
concerned.
8.1 Because the mission of a R.C. is an ecclesiastical mandate, the r
munration of the R.C. is given by the Church Authorities.
8.2 The Government of Malta, through the Minister/Director of Educa
tion, binds itself to give a sum of money to the Church Authorities each
year as a sign of rcognition of its duty to provide such a service in the
schools. The sum offered shall be at the discrtion of the Minister of Edu
cation.
III.

With rfrence to article 4:

1.1 The Education Officer (Religion) E.O. (R) is appointed by the


State Authorities to serve in State schools.
1.2 This appointaient is made by slection from among eligible persons
in the Education Department on the same criteria as other Education Officers.
1.3 Applicants to the post E.O. (R) must have the previous written ap
provai of the Maltese Episcopal Conference.
1.4 The nomination of the Slection Board is made in agreement with
and the approvai of the Maltese Episcopal Conference.
1.5 In the event that no ordained ministers having the approvai of the
Maltese Episcopal Conference are eligible as required in III: 1.2 of these
Modes, applications are to be opened to other ordained ministers, having
the approvai of the Maltese Episcopal Conference, from outside the Educa
tion Department.
2. The E.O. (R), vis--vis the Department of Education, will enjoy the
same rights as other Educational Officers in so far as they regard condi
tions of service such as working hours, salary, leave and pension, without
prjudice to what is established in the Agreement and these Modes of
Regulation referring to it.
3. The duties of the E.O. (R) include:
i. a) to tender advice to the Director of Education regarding those as
pects of his work which fall under the comptence of the Education De
partment.

40

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

b) to keep the Director of Education informed about the work being


performed in his area of duties, which include educational standards and
the inspection of teachers.
c) to refer to the Director of Education the directives, advice and
recommendations of the Maltese Episcopal Conference regarding the teach
ing of Religion in schools.
ii. to carry out the directives of the Maltese Episcopal Conference as far
as these regard the teaching of Religion and religious formation of Catholic
students in schools.
iii. to promote the syllabi, text books and methodology as regulated by
the Maltese Episcopal Conference and to see that these being pursued.
iv. to see that the policy of the Education Department as far as it concerns his area of activity is being carried out.
v. to give advice to Heads of schools and teachers how to carry out
their duties as regards the teaching of Religion and the Catholic formation
of students.
vi. to organise and direct educational and cultural activities in the
teaching of Religion.
vii. to organise together with the Church Secrtariat for Catechesis and
for Church schools courses of in-service training for teachers, or to see that
these are held.
viii. together with the Board established by the Church for the anima
tion of religious ducation, (Religious Counsellors), to determine, organise
and coordinate the work of Religious Counsellors in schools.
ix. together with other nominated members of the Slection Board, to
examine and propose suitable teachers from among applicants, or the pro
motion of teachers of Religion in the Education Department.
x. to carry out such other work compatible with his duties as the Di
rector of Education may direct.
4.1 The E.O. (R) will tender appropriate advice to the Maltese Episco
pal Conference regarding the teaching of Religion, the formation of the reli
gious character of students and the animation of Religion in schools.
4.2 He will be an effective member of the Church Secrtariat for Cate
chesis.

41

Acta Ioannis Pauli Pp. II

4.3 It will be appropriate that he will also be a member of those Boards


or Committees concerned with the teaching and animation of the Catholic
Religion in schools set up by the Church.
5. On a dclaration by the Maltese Episcopal Conference revoking its
approvai to the E.O. (R), the Director of Education will take those steps
necessary to withhold him from continuing his services as an E.O. (R) and
appoint a new one.
/ V.

Condition of Agreement of these Modes of Regulation

If need arises, changes in the above Modes of Regulation shall be discussed and effected by mutual consent of the two sides.
This 16th day of November 1989.
UGO MIFSUD BONNICI

8 JOSEPH MERCIECA

Minister of Education

President of the
Episcopal Conference

Conventio
scilicet

die

Conventionis

supra
XVI

memorata
mensis

articulum

vigere

Novembris

coepit
anno

eo

tempore

MCMLXXXIX,

quo

subsignata

secundum

est,

eiusdem

VI.

HOMILIA
In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis quinque Servorum Dei.*

1. Questo il mio comandamento: che vi amiate gli uni gli altri, come
io vi ho amati La Liturgia di questa sesta domenica di Pasqua ci invita a riflettere sul
grande comandamento dell'amore alla luce del Mistero pasquale. Proprio la
meditazione del nuovo comandamento, cuore e sintesi dell'insegnamento
morale di Cristo, ci introduce nell'odierna celebrazione, resa particolarmente
solenne e suggestiva dalla proclamazione di cinque nuovi Beati.
1

* Die 4 Maii 1997.


Gv 15, 12.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

42

Nella seconda lettura e nel brano evangelico la legge della carit ci


viene presentata come il testamento di Ges alla vigilia della sua Passione.
Questo vi ho detto, perch la mia gioia sia in voi e la vostra gioia sia
piena : cos Egli conclude il suo discorso agli Apostoli nell'ultima Cena.
L'amore di Dio dunque la sorgente della vera letizia. E quanto hanno
personalmente sperimentato questi nostri fratelli nella fede, che vengono
oggi presentati alla Chiesa come modelli di generosa adesione al comanda
mento del Signore. Essi sono beati . Nella loro esistenza terrena, hanno
vissuto in un modo del tutto particolare l'amore di Dio e, proprio per
questo, hanno potuto godere la pienezza della gioia promessa da Cristo.
Oggi vengono proposti alla nostra venerazione come testimoni privile
giati dell'amore di Dio. Con il loro esempio e con la loro intercessione, indi
cano il cammino verso quella piena felicit che costituisce l'aspirazione pro
fonda dell'animo umano.
2

2. Come abbiamo ripetuto nel Salmo responsoriale, poc'anzi cantato, il


mondo intero invitato a gioire per le grandi opere di Dio: Acclami al Si
gnore tutta la terra, gridate, esultate con canti di gioia . Oggi da diverse par
ti del mondo, in particolare dai luoghi dove i nuovi Beati hanno vissuto ed
operato, sale a Dio un intenso cantico di lode e di ringraziamento per la beati
ficazione di Fiorentino Asensio Barroso, Vescovo e martire, Ceferino Gimnez
Malla, martire, Gaetano Catanoso, presbitero, fondatore della Congregazione
delle Suore Veroniche del Volto Santo, Enrico Rebuschini, presbitero, dell'Or
dine dei Chierici Regolari Ministri degli Infermi e Mara Encarnacin Rosal, re
ligiosa, riformatrice dell'Istituto delle Suore Betlemite.
3

3. Como el Padre me ha amado, as os he amado yo: Permaneced en


mi amor. El Obispo Florentino Asensio Barroso permaneci en el amor
de Cristo. Como El se entreg al servicio de los hermanos, especialmente en
el ministerio sacerdotal, desempeado generosamente durante aos en Valladolid primero, y despus en su corto espacio de tiempo como Obispo Ad
ministrador Apostlico de Barbastro, sede para la que haba sido elegido
pocos meses antes del inicio de la deplorable Guerra civil de 1936. Para un
ministro del Seor el amor se vive en la caridad pastoral y por eso, ante
los peligros que se vean venir, no abandon su grey, sino que, al estilo del
Buen Pastor, ofreci su vida por ella.
4

Gv 15, 11.
Sal 97, 4.
Jn 15, 9.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

43

El Obispo, como maestro y gua en la fe para su pueblo, est llamado a


confesarla con las palabras y las obras. Mons. Asensio llev hasta sus lti
mas consecuencias su responsabilidad de pastor al morir por la fe que viva
y predicaba. En los ltimos momentos de su vida, tras haber sufrido veja
torios y lacerantes tormentos, ante la pregunta de uno de sus verdugos so
bre si conoca el destino que le esperaba, contest con serenidad y firmeza:
Voy al paraso. Proclamaba as su inquebrantable fe en Cristo, vencedor
de la muerte y dador de vida eterna. Al ser elevado hoy a la gloria de los
altares, el Beato Florentino Asensio Barroso sigue alentando con su ejemplo
la fe de los fieles de esa amada dicesis aragonesa y vela por ella con su in
tercesin.
4. A vosotros os llamo amigos . Tambin en Barbastro el gitano Ceferino Gimnez Malla, conocido como el Pel , muri por la fe en la que
haba vivido. Su vida muestra cmo Cristo est presente en los diversos
pueblos y razas y que todos estn llamados a la santidad, la cual se alcan
za guardando sus mandamientos y permaneciendo en su amor. El Pel fue
generoso y acogedor con los pobres, aun siendo l mismo pobre; honesto en
su actividad; fiel a su pueblo y a su raza cal; dotado de una inteligencia
natural extraordinaria y del don de consejo. Fue sobre todo, un hombre de
profundas creencias religiosas.
La frecuente participacin en la Santa Misa, la devocin a la Virgen
Mara con el rezo del rosario, la pertenencia a diversas asociaciones catlicas
le ayudaron a amar a Dios y al prjimo con entereza. As, aun a riesgo de
la propia vida, no dud en defender a un sacerdote que iba a ser arrestado,
por lo que le llevaron a la crcel, donde no abandon nunca la oracin,
siendo despus fusilado mientras estrechaba el rosario en sus manos. El
Beato Ceferino Gimnez Malla supo sembrar concordia y solidaridad entre
los suyos, mediando tambin en los conflictos que a veces empaan las
relaciones entre payos y gitanos, demostrando que la caridad de Cristo no
conoce lmites de razas ni culturas. Hoy el Pel intercede por todos ante
el Padre comn, y la Iglesia lo propone como modelo a seguir y muestra
significativa de la universal vocacin a la santidad, especialmente para los
gitanos que tienen con l estrechos vnculos culturales y tnicos.
5

5. Padre Gaetano Catanoso ha seguito Cristo sulla via della Croce,


facendosi con lui vittima di espiazione per i peccati. Ripeteva spesso di vo5

Jn 15, 15.
Cfr. ibid., 15, 11.

44

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1er essere il Cireneo che aiuta Cristo a portare la Croce, gravosa pi per i
peccati che per il peso materiale del legno.
Vera immagine del Buon Pastore, egli si prodig instancabilmente per il
bene del gregge affidatogli dal Signore, nella vita parrocchiale come nell'as
sistenza agli orfani ed agli ammalati, nel sostegno spirituale ai seminaristi
ed ai giovani preti come nell'animazione delle Suore Veroniche del Volto
Santo da lui fondate.
Nutr e diffuse una grande devozione al Volto insanguinato e sfigurato
di Cristo, che egli vedeva riflesso nel volto di ogni uomo sofferente. Tutti
coloro che lo incontravano, percepivano nella sua persona il buon profumo
di Cristo; per questo amavano chiamarlo padre , e tale lo sentivano real
mente, poich egli era un segno eloquente della paternit di Dio.
6. Anche il beato Enrico Rebuschini ha camminato decisamente, lungo la
sua esistenza, verso quella perfezione della carit, che costituisce il tema
dominante della Liturgia della Parola di questa Domenica. Sulle orme del
Fondatore, san Camillo de Lellis, egli ha testimoniato la carit misericordiosa,
esercitandola in tutti gli ambiti in cui ha operato. Il suo saldo proposito di
consumare il proprio essere per dare Dio al prossimo, vedendo in esso il volto
stesso del Signore , lo impegn in un arduo cammino ascetico e mistico, carat
terizzato da un'intensa vita di preghiera, da un amore straordinario per l'Eu
caristia e dall'incessante dedizione per gli ammalati ed i sofferenti.
Egli divenuto un punto di riferimento sicuro sia per i Chierici Regolari
Ministri degli Infermi, che per la Comunit cristiana di Cremona. Il suo
esempio costituisce per tutti i credenti un pressante invito ad essere attenti
verso i sofferenti ed i malati nel corpo e nello spirito.
7. Yo os he elegido; y os he destinado para que vayis y deis fruto, y
vuestro fruto permanezca. La Madre Mara Encarnacin Rosal, primera
guatemalteca beatificada, fue elegida para continuar el carisma del Beato
Pedro de San Jos Betancourt, fundador de la Orden Bethlemita, la
primera latinoamericana. Hoy su fruto perdura en las Hermanas Bethlemitas que, junto con todos los miembros de la gran familia de la Asociacin
de Laicos, trabajan en poner en prctica su carisma evangelizador al servi
cio de la Iglesia.
Mujer constante, tenaz y animada sobre todo por la caridad, su vida es
fidelidad a Cristo su confidente asiduo a travs de la oracin y a la es7

Jn 15, 16.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

45

piritualidad de Beln. Ello le acarre mltiples sacrificios y sinsabores, te


niendo que peregrinar de un lugar a otro para poder afianzar su Obra. No
le import renunciar a muchas cosas con tal de salvar lo esencial, afirman
do: Que se pierda todo, menos la caridad .
Desde lo aprendido en la escuela de Beln, es decir, el amor, la humil
dad, la pobreza, la entrega generosa y la austeridad, vivi una esplndida
sntesis de contemplacin y accin, uniendo a las obras educativas el espri
tu de penitencia, adoracin y reparacin al Corazn de Jess. Que su ejem
plo perdure entre sus hijas, y que su intercesin acompae la vida eclesial
del Continente americano, que se dispone con esperanza a cruzar el umbral
del Tercer Milenio de la era cristiana.
8. La santit chiamata che Dio rivolge a tutti, ma senza forzare la mano
a nessuno. Dio chiede ed attende la Ubera adesione dell'uomo. Nell'ambito di
questa vocazione universale alla santit, Cristo sceglie poi per ciascuno un
compito specifico e, se trova corrispondenza, Egli stesso provvede a portare a
compimento l'opera iniziata, facendo s che il frutto rimanga.
Come il Padre ha amato me, cos anch'io ho amato voi... Voi siete miei
amici , continua a ripetere il Signore ed attende la nostra risposta, come
ha fatto con i nuovi Beati. Il loro esempio ci ricorda che tutti siamo impe
gnati, ciascuno in modo diverso, a portare frutto, per il bene non solo no
stro, ma dell'intera comunit.
Esultiamo, oggi, per il dono di questi nuovi Beati. Rendiamo grazie a
Dio per quanto essi hanno compiuto e per le opere di bene che hanno la
sciato al loro passaggio sulla terra. Preghiamo affinch il loro esempio sia
seguito da molti ed aumenti il numero degli operai nella vigna del Signore.
Si rinnovi la faccia della terra per la potenza dello Spirito Santo, ed in
ogni angolo del mondo risuoni il cantico della gioia, risuoni l'annuncio del
l'amore divino.
Dio amore: Egli ci ha amati per primo. Nostro compito ora di amar
ci gli uni gli altri come Egli ci ha amati. Da questo ci riconosceranno per
suoi discepoli. Nasce di qui la nostra responsabilit: essere testimoni credi
bili. I nuovi Beati lo sono stati. Ci ottengano di esserlo anche noi, affinch
questo mondo che amiamo sappia riconoscere in Cristo l'unico vero Salvatore!
8

Gv 15, 9.14.
Cf Sal 103, 30.

46

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

OVETBN.
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Aloisii Antonii Rosae Ormires presby
teri fundatoris congregationis sororum ab Angelo Custode (1809-1890)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Unicuique autem datur manifestatio Spiritus Dei ad utilitatem (1 Cor
12, 7).
Sacerdos Aloisius Antonius Rosa Ormires, copiosa charismata a Spiritu
accepta, in societatis temporis sui evangelizatione adhibuit inque Regni Dei
aedificatione, naviter provehendo pauperum puerorum humanam atque
christianam educationem, pro quibus Sororum praeceptricum Congrega
tionem condidit et se ipsum totum impendit.
Is natus est die 4 mensis Iulii anno 1809 in oppido Quillan, intra fines
posito dioecesis Carcassonensis, a legitimis coniugibus Antonio Ormires et
Ioanna Sacaze, qui eum christiana educatione instruxerunt. Vocatione ani
madversa ad sacerdotium, anno 1835 seminarium minus dioecesanum est
ingressus, ubi statuit ad educationem iuventutis agrestis se conferre et ad
hoc propositum assequendum institutum fratrum praeceptorum condere.
Optimis cum exitibus formationem perfecit theologicam atque spiritalem in
seminario maiore et, die 21 mensis Decembris anno 1835, presbyteralem ac
cepit ordinationem. Subsequenti anno scholam aperuit in oppido Quillan et,
die 3 mensis Decembris anno 1839, tribus religiosis mulieribus Congregatio
nis Institutionis Christianae opitulantibus, in eodem illo oppido Institutum
constituit Sororum ab Angelo Custode, puellarum pauperum institutioni
necnon educationi deditarum. Opus, initio habitum sedes minor Sororum
Institutionis Christianae, anno 1852 ab Imperatore Gallico agnitum est
tamquam Congregatio sui iuris; altera conditrix, Mater Sanctus Paschalis
(in saeculo, Iuliana Maria Iosephus Lavrilloux) est postea antistita generalis

Congregatio de Causis Sanctorum

47

electa; anno 1859 domus princeps est collocata in dioecesi Montis Albani,
cuius Ordinarius anno 1867 ad canonicam erectionem Congregationis proces
sit. Servus Dei diligenter ac prudenter formationem curavit Sororum Institutique confirmationem atque incrementum fovit in variis Galliae et Hi
spaniae locis, apostolatus provinciam dilatando ad assiduitatem aegrotis
praebendam tum in eorum domibus tum in valetudinariis. Interim
pristinum consilium revocaverat institutum condendi fratrum educationi
puerorum agrestium deditorum et anno 1858 primum coetum vidit eorum,
quos Fratres ab Angelo Custode vocavit; quibus addere voluisset institu
tum sacerdotum eadem spectans proposita pastoralia; sed hoc consilium
non est ad effectum deductum et Servo Dei sola superfuit Sororum Congre
gatio. Propter novas Gallicas leges ad scholam pertinentes, anno 1883 pius
Conditor numerosis cum religiosis in Hispaniam migravit ad urbem Gijon,
ubi vires suas impendere perrexit pro Operis sui bono.
Forti indole praeditus, ferrea voluntate, magno animo, abundanti vita
interiore et indefesso apostolico ardore, altum reliquit vestigium in filiis
inque filiabus spiritalibus et in iis omnibus qui eum adierunt. Admira
tionem habuit propter fidelitatem, sensum iustitiae, sapientiam atque imperturbatam serenitatem. Maxime fide, spe, caritate erga Deum et proxi
mum effulsit, pariterque prudentia, fortitudine in difficultatibus atque
muneris studio, quod ei Providentia crediderat pro iuventute.
Coniunctionem cum Deo suumque apostolatum ardenti aluit Missae ce
lebratione, pietate erga Eucharistiam, Virginem Mariam et Angelum Custo
dem, precatione, oboedientia Dei voluntati, Sanctorum imitatione, obsequentia in Episcopum. Ita, cum accuratione, gaudio spiritali et perseveran
tia, omnia exsequendo munia sacerdotalia, Deum glorificavit, animis profuit
et in imitatione Boni Pastoris continenter est progressus.
Dives meritis atque Sororum suarum et populi existimatione et venera
tione affectus, sancte vitam conclusit terrenam in urbe Gijon die 16 mensis
Ianuarii anno 1890.
Fama sanctitatis, qua in vita claruit, post mortem duravit; quam ob
rem Episcopus Ovetensis Causam iniit beatificationis et canonizationis per
celebrationem Processus ordinarii informativi (annis 1954-1955), cuius auc
toritas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die
16 mensis Iunii anno 1989 promulgato. Die 21 mensis Maii anno 1991 acta
est sessio Consultorum Historicorum. Inquisitum est deinde an Servus Dei
heroum in modum virtutes exercuisset. Die 11 mensis Iunii anno 1996, exi-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

48

tu cum prospero, factus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologo


rum. Patres Cardinales et Episcopi porro, in Sessione Ordinaria die 7 men
sis Ianuarii habita anno 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali
Henrico Sehwery, professi sunt sacerdotem Aloisium Antonium Rosam
Ormires heroum more virtutes thologales, cardinales iisque adnexas explicavisse.
Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus
Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata
relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens
rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum
conseriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Aloisii

in Deum
et

tum

in proximum,

Fortitudine,

Antonii Rosae

Ormires,

eisque

necnon de
adnexis,

cardinalibus Prudentia,

in

gradu

Sacerdotis dioecesani,

heroico,

Fundatoris

Servi

Congre

gationis Sororum ab Angelo Custode, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
ES Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis
PANO RMITANA
Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Carmelinae Leone christifi
delis laicae (1923-1940)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Iuventus tempus est deprehensionis speciatim intensae proprii "ego"
atque proprii "vitae propositi", tempus est incrementi quod fieri debet in
"sapientia et aetate et gratia apud Deum et homines" (Lc 2, 52) (IOANNES

Congregatio de Causis Sanctorum

PAULUS

II, Adhort. Apost, post-synod. Christifideles laici,

49
4 6 : AAS

LXXXI

[1989], 483).

Iuvenis Maria Carmelina Leone, a pueritia Christi amore capta, nihil


aliud proposuit quam ut in sapientia cresceret et in gratia apud Deum et
apud homines et radios emitteret circum se lucis et caritatis Christi vitae
suae sanctitate.
Legitimorum coniugum Iosephi Leone et Sanctae Passafiume primogeni
ta, Serva Dei orta est Panormi die 11 mensis Iulii anno 1 9 2 3 et paucis post
diebus in urbis Cathedrali est baptizata et sacramentum accepit confirma
tionis nomenque cepit Carmelam, sed est plerumque vocata Maria Carmeli
na. A parentibus, bonis materialibus quidem pauperibus sed honestate di
vitibus et fide, est alta educatione religiosa imbuta, quam puella obse
quenter atque utiliter excepit. Namque, a primis vitae annis miram osten
dit bonitatem, claram ad precationem propensionem, erga pauperes miseri
cordiam. Alumna fuit scholae maternae a Sororibus Dominicanis rectae,
deinde ludi ( 1 9 3 1 - 1 9 3 7 ) , simplicitate eminens, amabilitate, oboedientia,
pietate et caritate in sodales indigentes. Christianae doctrinae institutionem
est secuta apud Domum Professam Patrum Societatis Iesu, ubi die 23 men
sis Maii anno 1 9 3 0 Pane Eucharistico primum se aluit et etiam tum guber
nata est spiritaliter a P. Gaspare Giacalone, S. I., qui postea ei mandavit
ut pueros christianam doctrinam doceret. Hoc munere est iuncta vero cum
studio et singulari cum peritia, alumnorum eorumque familiarum sibi exi
stimationem concilians et affectionem. Domi libenter matrem adiuvabat in
negotiis domesticis atque benigne de multis fratribus ac sororibus curam
adhibebat, quos Christiana doctrina erudivit, preces et cantus sacros. Ea
dem faciebat erga pueros viciniae. Numquam parentum paupertatem que
sta est et quantum poterat pauperibus opitulari nitebatur. Quattuordecim
annos nata scholam frequentavit artis caesionis et suendi. Nubere renuit,
siquidem voluntatem colebat aliquod ingrediendi institutum religiosum.
Etenim iam aliquot annos solo Domino vivebat, quem corde indiviso om
nibusque diligebat viribus suis, eius voluntatem faciens omnibus in circum
stantiis et fideliter explens onera in Baptismate et in Confirmatione as
sumpta. Precatio quodammodo spiritus fuit et gaudium animae eius et
maxima per diem occupatio. Constanter coram Deo vivebat, in quem fir
miter credebat, et in communione cum Ecclesia. Peculiarem nutrivit
pietatem erga Eucharistiam, quam cotidie accipiebat, et erga Virginem
Mariam, quam Rosarii recitatione aliisque precibus honorabat. A parvula

4 - A A. S

50

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

induere voluit habitum votivum Beatae Mariae Virginis a Carmelo. Impi


gram dedit operam fidei diffusioni exemplo vitae suae, Christianae doctri
nae institutione, bonis verbis, quibus humane ac prudenter alloquebatur iis,
qui cum ea versabantur et, denique, suis doloribus, quos Deo pro peccato
rum conversione offerebat. Cum simplicitate et caritate opera exercuit mi
sericordiae spiritalis et corporalis, et concordiam, pacem, fiduciam Provi
dentiae, existimationem bonorum aeternorum atque amorem in Deum circumfudit. A femininis rebus inanibus aliena et a rebus terrenis, vitam in
egestate degit et caeleste appetivit praemium. Casta fuit et humilis in ver
bis inque moribus, oboediens parentibus, superioribus et confessario.
Semper incommoda usa est valetudine et circiter quindecim annorum
aegrotavit phthisi pulmonea, quam ob rem deducta est in valetudinarium
Panormi fere per annum (1938-1939). Mirabili cum fortitudine, serenitate et
patientia suam tulit infirmitatem, continua praebens exempla virtutis aliis
morbo iacentibus et ministris infirmorum. Ante tempus diem cognoscens
mortis suae, voluit ad familiam redire, ubi perrexit cum cura, et laetitia se
praeparare ad ultimun cum Domino occursum, suo amore, suaque spe.
Paulo ante quam animam exspiraret singulos familiares suos voluit
salutare, quibus dixit: Ne fleveritis; me vocate in vestris necessitatibus et
ego adero; iterum dico, ne fleveritis, sed potius felices estote, quia eo ad
regnum caelorum . Ita, calendis Octobribus anno 1940 lucerna cum accensa
intravit in vitam aeternam.
Post mortem fama sanctitatis et miraculorum magnopere aucta est et
tum in Italia diffusa est, tum in aliis Nationibus; quapropter Archiepisco
pus Panormitanus, permissu obtento a Sancta Sede ad normam M. P.
Sanctitas clarior , Causam introduxit beatificationis et canonizationis
atque processum cognitionalem celebravit (annis 1982-1986), cuius auctori
tas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 29
mensis Ianuarii anno 1988 promulgato. Confecta Positione, inquisitum est
an Serva Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 5 mensis Iulii an
no 1996, felici cum eventu, actus est Consultorum Theologorum Congressus
Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in Sessione Ordinaria die
25 mensis Februarii habita anno 1997, Causae Ponente Excellentissimo
Domino Mario Rizzi, archiepiscopo titulari Balneoregiensi, confessi sunt
Mariam Carmelinam Leone heroum more virtutes thologales, cardinales
iisque adnexas coluisse.
Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus
Summo Pontifici Ioanni Paulo II per infrascriptum Pro-Praefectum accura-

Congregatio de Causis Sanctorum

51

ta relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci


piens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servae Dei virtutibus de
cretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ce
terisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter
declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum
tum

in proximum,

Fortitudine,

eisque

necnon

de

cardinalibus

adnexis,

in gradu

Prudentia,

heroico,

Servae

Iustitia,
Dei

Temperantia

Mariae

et

Carmelinae

Leone, christifidelis laicae, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. 8 S.
83 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

SANCTI P A U L I I N B R A S I L I A
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Antonii a Sancta Anna (in saec.: An
tonii Galvo de Franca) sacerdotis professi ordinis Fratrum Minorum Alcantarinorum (seu Discalceatorum) fundatoris monasterii Sororum Conceptionistarum
(1739-1822)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Religiosi religiosaeque necesse est quoque saeculo se ipsi in Christo
Domino tamquam in speculo contueantur suaque in precatione altam cum
Eo sensuum communionem alant (Cf. Phil 2, 5-11), unde omnis eorum vita
penetretur animo apostolico et omnis pariter industria apostolica contem
platione pervadatur (IOANNES PAULUS II, Adhort. Apost, post-synod. Vita
consecrata, 9: AS LXXXVIII [ 1 9 9 6 ] , 383).
Dominus Iesus magister fuit, amicus et exemplar vitae Servi Dei Antonii a
Sancta Anna, qui precatione et contemplatione altius usque in dies penetravit
in Domini cognitionem et amorem et assidua apostolica industria efficacem

52

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

dedit operam eius Regni incremento: hoc modo in via est progressus perfectio
nis evangelicae sine intermissione et multum animarum saluti profuit.
Hic Servus Dei, qui homo pacis et caritatis appellatus est, in lucem edi
tus est anno 1739 ab Antonio Galvo de Franca et Isabella Leite de Barros
in oppido Guaratinguet, tum in dioecesi sito Sancti Sebastiani Fluminis
Ianuarii. A familia est bona imbutus educatione intellectuali et religiosa,
quam in Ephebeo Belemensi (Bahia), a Patribus Societatis Iesu recto, per
fecit. Vocatione animadversa ad vitam consecratam ingressus est Ordinem
Fratrum Minorum Alcantarinorum (seu Discalceatorum) et, novitiatu perac
to in vico Macacu, professionem religiosam fecit anno 1761 ac subsequenti
anno est ordinatus sacerdos. Studia perrexit in urbe Sancto Paulo et spiri
tualitatem franciscanam pertentavit atque pietatem in Christi Matrem, cui
se consecravit tamquam filium et servum perpetuum anno 1766. Deinde,
praedicationi se dedidit et confessionum ministerio et munere accurate est
functus ostiarii conventus Sancti Francisci in urbe Sancto Paulo. Confessor
fuit in Recessu Sanctae Teresiae, ubi vivebant, ac si religiosae essent, ali
quae piae mulieres Deo obsequentes. In eadem urbe, anno 1774, Recessum
instituit Dominae Nostrae Conceptionis a Providentia, qui etiam appella
batur Recessus Lucis, in quo constiterunt Sorores Conceptionistae, quae
principio multas obierunt difficultates ab auctoritatibus publicis. Servus
Dei illam rexit communitatem cum cura et prudentia in viis Dei, Sororum
formationi spiritali diligenter prospexit, vitam liturgicam inculcando, lau
dem perennem seu adorationem perpetuam SS.mi Sacramenti, exercitium
virtutum, precationis studium, disciplinae et sacrificii. Pro eadem commu
nitate Regulam conscripsit seu instituta et leges et novam domum ecclesi
amque eidem coniunctam aedificandam curavit. A superioribus Ordinis sui
et a sodalibus fratribus magni habitus, nominatus est Commissarius Tertii
Ordinis Franciscani. Munus etiam ei concreditum est Praesidis et Magistri
novitiorum domus loci Macacu, sed episcopus Sancti Pauli noluit illum
urbem relinquere, quandoquidem eius praesentia peculiariter utilis ducebatur Ecclesiae et populo. Munere est functus moderatoris Domus Sancti
Francisci, Definitoris provincialis,Visitatoris generalis et Capituli Praesidis.
Interfuit Recessui condendo Sanctae Clarae in urbe Sorocaba. Obtinuit ut
ultimos vitae annos in Recessu Lucis ageret, ubi in austerissima paupertate
deprecationi se tradidit, paenitentiae et spiritali assiduitati praebendae
communitati, quoad post multos dolores sancte conclusit vitam die 23 men
sis Decembris anno 1822.
In vita, in morte et post mortem est ab omnibus verus Dei vir putatus
et dignus sancti Francisci Asisinatis atque sancti Petri de Alcantara
discipulus. Namque semper in lumine fidei ambulavit, in fervore caritatis

Congregatio de Causis Sanctorum

53

erga Deum et proximum, in laetitia spei christianae. Pietate in Euchari


stiam, in Iesum Crucifixum et in Mariam Virginem Immaculatam effulsit,
fiducia Providentiae divinae, spiritu precationis et sacrificii. Mirus quoque
fuit eius ardor apostolicus, necnon cura de pauperibus, aegrotis, dolentibus,
familiis pacificandis et peccatorum conversione. Exemplari modo coluit vir
tutes prudentiae, iustitiae, fortitudinis et temperantiae omniaque fecit pro
Dei gloria et animarum bono.
Eminentium eius virtutum memoria viva mansit tempore quo
Archiepiscopus Sancti Pauli initium fecit Causae beatificationis et canoniza
tionis per celebratos praescriptos canonicos Processus (annis 1938-1991),
quorum auctoritas et vis probata est a Congregatione de Causis Sanctorum
decreto nonis Februariis anno 1993 promulgato; die 9 mensis Novembris eo
dem anno acta est sessio Consultorum Historicorum. Perfecta Positione, in
quisitum est an Servus Dei virtutes exercuisset heroum more. Die 9 mensis
Iunii anno 1996 factus est felici cum eventu Congressus Peculiaris Consulto
rum Theologorum et die 17 mensis Decembris secuti Patres Cardinales et
Episcopi, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Alfonso Lpez Trujillo,
fassi sunt Patrem Antonium a Sancta Anna heroum in modum virtutes
thologales, cardinales iisque adnexas observavisse.
Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus Sum
mo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione,
Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens,
mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater
sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate
tum

in

Deum

tum

in proximum,

necnon

de

cardinalibus

Prudentia,

Iustitia,

Temperantia et Fortitudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Antonii a


Sancta Anna
Fratrum

(in saec.:

Minorum

Antonii

Alcantarinorum

Galvo de Franca),
(seu

Sacerdotis professi

Discalceatorum),

Fundatoris

Ordinis

Monasterii

Sororum Conceptionistarum, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997.
ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .

Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

54

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

THORUNIEN.
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Karlowska fundatricis
Congregationis Sororum Divini Pastoris a Providentia divina (1865-1935)

DECRETUM SUPER MIRACULO


Venerabilis Serva Dei Maria Karlowska orta est die 4 mensis Septembris
anno 1865 in urbe nunc appellata Karlowo, intra fines posita archidioecesis
Gnesnensis, in Polonia. Redimendis puellis et mulieribus, quae ad ex
tremam societatem detrusae vivebant, Congregationem condidit Sororum
Divini Pastoris a Providentia Divina, quam sapienter rexit usque ad
mortem, quae in urbe Pniewite contigit anno 1935.
Sanctitatis fama, qua in vita claruit, post mortem duravit; quam ob
rem Episcopus Culmensis anno 1965 initium fecit Causae beatificationis et
canonizationis. Die 11 mensis Iulii anno 1995 Summus Pontifex Ioannes
Paulus II edixit Servam Dei heroum in modum virtutes thologales, cardi
nales iisque adnexas observavisse.
Ante aliquot annos in valetudinario Gedamensi facta erat coniecta mira
sanatio, intercessioni tributa Matris Mariae Karlowska. Casus pertinet ad
Brunonem Mielke, qui anno 1945, ob pyroboli ruptionem, multiplicibus
pedis et cruris sinistri est affectus vulneribus, cum multorum metallicorum
fragmentorum retentione; quam ob rem unus ei digitus est sectus et duo
rigidi manserunt. Anno 1975 repertus est in eo diabetes mellitus. Alii eius
morbi fuerunt hepatopathia diuturna cirrhotica et vasculopathia, quae duo
rum infarctuum myocardii causa fuerat. Anno 1978 est vulnere purulento
pedis sinistri affectus et post varios curationis conatus per medicationes in
ambulatorio, die 5 mensis Maii eodem anno deductus est in valetudinarium,
ubi eius condiciones generales et locales continuo in deterius mutatae sunt.
Post therapiam antibioticam, per os et medicationes, inita est therapia insulinica et antibiotica, primum per os, deinde generalis. Cum pars aegrotans
sanari non posset, statutum est ut die 8 mensis Iunii pes amputaretur.
Postridie nonas Iunias aegrotus, non aequo animo ferens amputationem,
cum fiducia divinum invocavit auxilium per precationem Matris Mariae
Karlowska et crus vitiosum reliquiis eius obduxit. Ilico dolor se remisit et
paulo post aegrotus iterum potuit ambulationem inchoare etiam pede si
nistro. Medici deinde factam sanationem reppererunt.

Congregatio de Causis Sanctorum

55

Apud Curiam Gedanensem annis 1994-1995 instructa est inquisitio


dioecesana, quae est probata a Congregatione de Causis Sanctorum per de
cretum pridie nonas Octobres anno 1995 promulgatum. Consilium Medico
rum in sessione die 27 mensis Iunii habita anno 1996 uno ore declaravit il
lam sanationem celerem fuisse, completam, mansuram, pro scientia inexplicabilem. Postridie nonas Dcembres subsequentes actus est Consultorum
Theologorum Congressus Peculiaris et die 25 mensis Februarii anno 1997
Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente
Eminentissimo Cardinali Edmundo Casimiro Szoka. Et in utroque Coetu,
sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de
miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus
Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata
relatione, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum exci
piens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa
ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Serva
Dei

Maria

Providentia
nis

Karlowska,
Divina,

Mielke a

paziente

videlicet

grave

diabetico

Fundatrice
osteite

de

Congregationis

celeri,

completa

del piede

sinistro

Sororum
et

Divini

mansura

Pastoris

sanatione

Bruno-

con suppurazione fistolizzata in

scompensato .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997.
68 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. ffi S.

. .
B Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

56

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

VICENTINA
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Ioachimi Mariae (in saec.: Antonii
Stevan) novitii ex ordine Servorum Mariae (1921-1949)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Exhortamur ne in vacuum gratiam Dei recipiatis (2 Cor 6, 1).
Profecto gratia Dei non est in vacuum recepta a Ioachimo Maria (in
saeculo, Antonio Stevan), qui, ex aqua et Spiritu renatus (cf Io 3, 5), sem
per in lumine ambulavit fidei, spei et caritatis et usque ad mortem in
amore et imitatione Iesu Christi est progressus, celeriter magnam adipiscens
perfectionem.
Humilis et generosus hic iuvenis ortus est die 18 mensis Novembris an
no 1921 in oppido Nove, intra fines posito dioecesis Vicentinae, a Valentino
Stevan et Lucia Toniolo, qui eum educaverunt pro Dei et Ecclesiae legibus.
In loco ubi natus est alumnus fuit scholae maternae deindeque ludi. Puer
coepit patrem adiuvare, qui erat furnarius, et interdum etiam patruum in
agrorum labore. Diligenter frequentavit vivaque cum diligentia christianae
doctrinae institutionem et anno 1930 cum gaudio primam accepit Commu
nionem ac tribus post annis Confirmationem. Ab aetate decem annorum so
dalis fuit Actionis Catholicae paroecialis, socios aedificans indolis bonitate,
pietate, assidua navitatis illius Consociationis participatione. Nomen dedit
etiam Coetui Vincentiano et Parvo Coetui Eucharistico. Octavo quoque die
ad sacramentum Paenitentiae accedebat et saepe ad sanctam Commu
nionem. Omnibus vesperis visitabat in ecclesia Sanctissimum Sacramentum
et cotidie Rosarium recitabat in familia. Ut poterat, apostolatum explicavit
boni exempli in suo orbe atque consilii. In familia eminuit oboedientia pa
rentibus, sollertia in labore et fortitudine in toleranda maioris fratris indole.
In otio cyclismum exercuit, vim voluntatis ostendens et corporis firmi
tatem, vel tibia clarisona personabat inter paucos symphonarios pagi. Ab
anno 1941 ad annum 1943 stipendia emeritus est et bellicis actionibus in
terfuit in Haemo et in Gallia. A superioribus et a commilitonibus magni
habitus est propter diligentiam et alacritatem qua sua exsequebatur mili
taria munera, officii sensum, apertam fidei testificationem, assiduam Missae
participationem, amabilitatem et caritatem in omnes.
In familiam reversus, ad laborem se revocavit apud fumum patris et
munium suorum expletionem continuavit tum erga Deum tum erga proxi-

Congregatio de Causis Sanctorum

57

mum. Aliquamdiu cogitavit de familia constituenda propria, donec, secreto


consilio capto se Domino plene consecrandi, calendis Maiis anno 1947 in
gressus est Ordinem Servorum Mariae et statim singularem curam ostendit
solidam consequendi formationem religiosam et ex toto ad solum Deum
pertinendi. Fuit postulans in domo religiosa Montis Berici deindeque novi
tiatum iniit tamquam frater conversus Insulae Vicentinae.
Exemplari modo munere est functus mendici et postea coqui communi
tatis. Accurate observavit et cum gaudio Regulae praescriptiones et per
omnia voluntatem antistitum est secutus, sacrificia oppetens et iacturas
cum serenitate interiore et exteriore. Eminuit pietate, ferventi religione erga
Eucharistiam et Virginem Mariam, bonitate, lenitudine, silentii studio, faci
litate et humanitate in se reddendo proximo utili, sollicitudine de aegrotis
et in pauperes liberalitate. Exoptavit operam dare posse modo activo fidei
diffusione in mundo et missionarius fieri inter non christianos. Dei amore
captus, a pueritia eius voluntatem fecit et quodlibet fugit peccati genus
atque continenter in Christi imitatione ambulavit pauperis, oboedientis et
casti. Cor eius purum et simplex alienum fuit a mundi rebus, feliciter de
fixum in Deo et ad bona aeterna constanter intentum.
Brevi factus est caelo maturus; qua re cum valetudo minui coepit,
placide obviam Domino se dedit, qui cardo fuit eius vitae et sol iuventutis.
Anno 1949 ineunte, prima apparuerunt indicia morbi, qui gradatim gravior
est factus. Ad valetudinarium Vicentinum deductus, die 16 mensis Aprilis
eodem anno diagnosis facta est de membranae cerebri inflammatione tuber
culorum iam progressa. Suos obtulit dolores pro peccatorum conversione.
Antistites, propter condicionis gravitatem, ei concesserunt ut vota religiosa
susciperet in articulo mortis . Plene Dei voluntati obsequens, in aeterni
tatem introivit die 28 mensis Aprilis anno 1949, existimatus et veneratus
ab iis, qui eum noverant in loco ubi natus est et in Ordine Servorum Mariae.
Fama sanctitatis crevit volventibus annis; quapropter Episcopus Vicentinus Causam iniit beatificationis et canonizationis per celebrationem
Processus ordinari informativi (annis 1964-1966), cuius auctoritas et vis
probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 26 mensis
Ianuarii anno 1990 promulgato. Confecta Positione, inquisitum est an
Servus Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 30 mensis Aprilis
anno 1996, exitu cum prospero, actus est Consultorum Theologorum Con
gressus Peculiaris. Patres Cardinales porro et Episcopi, in Sessione Ordina
ria diei 7 mensis Ianuarii anni 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardi-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

58

nali Pio Laghi, edixerunt Servum Dei Ioachimum Mariam heroum more
virtutes thologales, cardinales et his adnexas coluisse.
Facta demum, die 25 mensis Martii anno 1997, de hisce omnibus rebus
Summo Pontifici Ioanni Paulo II per subscriptum Pro-Praefectum accurata
relatione, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens
rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus decretum
conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Ioachimi

in

Deum

Mariae

tum

et

in proximum,

Fortitudine,

(in

saec.:

eisque

Antonii

necnon

de

adnexis,

in

Stevan),

Novitii

cardinalibus
gradu
ex

Prudentia,

heroico,

Ordine

Servi

Servorum

Mariae, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 8 mensis Aprilis A. D. 1997.
ffi ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. 68 S.
68 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


ARIANENSIS H I R P I N A E - LAQUEDONIENSIS
E T BENEVENTANAE
de finium mutatione
DECRETUM
Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulen
dum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem redden
dam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II Christus

Congregatio pro Episcopis

59

Dominus n. 23 exaratas, consentaneum visum est archidioecesis Beneventanae et dioecesis Arianensis Hirpinae-Laquedoniensis, fines aliquantulum
immutari. Congregatio pro Episcopis, auditis locorum Ordinariis quorum in
terest et praehabito favorabili voto Exc.mi P.D. Francisci Colasuonno,
Archiepiscopi titularis Truentini et in Italia Apostolici Nuntii, rata huius
modi immutationem animarum saluti profuturam, vigore specialium facul
tatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia
PP. II, tributarum, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub
plumbo Litterae datae forent, quae sequuntur decernit:
1. a dioecesi Arianensi Hirpina-Laquedoniensi distrahatur et archidioece
si Beneventanae adnectatur paroecia vulgo Santa Maria Maggiore, con
sede in 83030 Sant'Arcangelo Trimonte (Benevento), Viale della Vittoria ;
2. ab archidioecesi Beneventana distrahantur et dioecesi Arianensi
Hirpinae-Laquedoniensi adiungantur paroeciae vulgo:
San Bartolomeo Apostolo, con sede in 83030 Greci (Avellino), Largo
Chiesa ;
San Nicola Vescovo, con sede in 83030 Savignano Irpino (Avellino),
Via Calvario ;
Santa Maria del Monte Carmelo, con sede in 83030 Savignano Ir
pino (Avellino), Savignano Scalo .
Statuit quoque eadem Congregatio ut, una cum territorio paroeciarum,
ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae fundationes et
quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad illas paroe
cias spectantia, adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta praefatarum paroeciarum, clericos, fideles et bona temporalia forte respicentia, a
Curia a qua ad Curiam dioecesis cui territoria aggreganda sunt tradantur.
Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad ef
fectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in
cuius territorio ecclesiasticum officium legitime detinent; ceteri autem clerici
seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur in
cuius territorio habent domicilium. Uniuscuiusque tamen dioecesium Ordi
nariis fas est, iusta de causa, rationibus perpensis cum sacerdotibus et cleri
cis quorum interest, aliter de eorum incardinatione disponere. Ad haec per
ficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum P.D.
Franciscum Colasuonno, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates
etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in eccle-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

60

siastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem


authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 6 mensis
Martii anno 1997.
SB BERNARDINUS card. GANTIN, Praef.
8 Georgius M. Mejia, a Secretis
L.

m s.

In Congr. pro Episcopis tab., n. 157/97

COSENTINAE - BISINIANENSIS
ET SANCTI M A R C I A R G E N T A N E N S I S - SCALEENSIS

de finium mutatione
DECRETUM
Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulen
dum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem redden
dam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II Christus
Dominus n. 23 exaratas, Exc.mus P.D. Dinus Trabalzini, Archiepiscopus
Cosentinus-Bisinianensis, et Exc.mus P.D. Augustus Lauro, Episcopus
Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis, postulaverunt ut suarum Eccle
siarum fines aliquantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, prae
habito favorabili voto Exc.mi P.D. Francisci Colasuonno, Archiepiscopi
titularis Truentini et in Italia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immuta
tionem animarum saluti profuturam, vigore specialium facultatum sibi a
Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum,
oblatas preces accipiendas esse censuit.
Proinde, hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo
Litterae datae forent, decernit ut paroeciae vulgo:
Sant'Andrea Apostolo, con sede in 87020 Guardia Piemontese
(Cosenza), via XX Settembre, 2 ;
Santa Maria del Rifugio, con sede in 87020 Acquappesa (Cosenza) ;
Santa Teresa V., con sede in 87020 Intavolata di Acquappesa
(Cosenza), via Roma ; ab archidioecesi Cosentina-Bisinianensi distrahantur
et dioecesi Sancti Marci Argentanensis-Scaleensi adnectantur.
Statuit quoque eadem Congregatio ut, una cum territorio paroeciarum,
ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae fundationes et

Congregatio pro Episcopis

61

quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad illas paroe


cias spectantia, adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta praefatarum paroeciarum, clericos, fideles et bona temporalia forte respicentia, a
Curia Cosentina-Bisinianensi ad Curiam dioecesis Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis tradantur. Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac
praesens Decretum ad effectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi
censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum officium legitime deti
nent; ceteri autem clerici seminariique tirones dioecesi illi incardinati
maneant vel incardinentur in cuius territorio habent domicilium. Unius
cuiusque tamen dioecesium Ordinariis fas est, iusta de causa, rationibus
perpensis cum sacerdotibus et clericis quorum interest, aliter de eorum in
cardinatione disponere. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis
deputat memoratum Exc.mum P.D. Franciscum Colasuonno, necessarias et
opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de
quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere
imposito ad eandem Congregationem authenticum exemplar actus peractae
exsecutionis remittendi.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 18 mensis
Novembris anno 1997.
ffi BERNARDINUS card. GANTIN, Praef.
Georgius M. Mejia, a Secretis
L. S .
In Congr. pro Episcopis tab., n. 157/97

PROVISIO ECCLESIARUM
Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus
Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis quae sequun
tur Ecclesiis sacros praefecit praesules:
Archiepiscopali Ecclesiae Vadutiensi, noviter
erectae, Exc.mum P.D. Volfgangum Haas, hactenus Episcopum Curiensem.
die 2 Decembris 1997.

die 5 Decembris. Titulari episcopali Ecclesiae Ucculensi, R.D.


Richardum Grecco, e clero dioecesis Sanctae Catharinae in Ontario, ibique
Vicarium generalem et curionem paroeciae Sancti Alfredi, quem deputavit
Auxiliarem dioecesis Londonensis.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

62

13 Decembris 1997. Cathedrali Ecclesiae Tarnoviensi R.D. Victorem


Skwore, Vicarium generalem Katovicensis archidioecesis.

Titulari episcopali Ecclesiae Aucensi R.D. Mieczyslaw Cislo, rectorem


Seminarii maioris archidioecesis Lublinensis, quem deputavit Auxiliarem
eiusdem archidioecesis.
die 16 Decembris. Cathedrali Ecclesiae Alanopolitanae, Exc.mum P.D.
Eduardum Petrum Cullen, hactenus Episcopum titularem Pariensem in
Proconsulari et Auxiliarem archidioecesis Philadelphiensis Latinorum.
die 19 Decembris. Cathedrali Ecclesiae Tricaricensi, R.D. Salvatorem
Ligorio, e clero Tarentino, hactenus paroeciae Sanctae Mariae Gratiarum
in oppido vulgo Grottaglie curionem.

Titulari episcopali Ecclesiae Caeretanae R.D. Fran


ciscum Xaverium Salerno, e clero Romano, Praefecturae rerum oeconomi
carum Sanctae Sedis a Secretis.
die 20 Decembris.

Cathedrali Ecclesiae Portus Nationalis, R.D. Geraldum


Vieira Gusmo, e clero archidioecesis Adamantinae, hactenus ibidem Seminarii
provincialis, vulgo Sagrado Corao de Jesus , moderatorem spiritualem.
die 23 Decembris.

Cathedrali Ecclesiae Amparensi, noviter erectae, R.D. Franciscum


Iosephum Zugliani, e clero dioecesis Sancti Caroli in Brasilia, hactenus
paroeciae Dominae Nostrae de Patrocinio in oppido vulgo Ja parochum.
Cathedrali Ecclesiae Iuinensi, noviter erectae, R.D. Franciscum Dalla
Valle, Societatis Sancti Francisci Salesii sodalem, hactenus missionariae inspectoriae in Amazonia Inspectorem.
Praelatitiae Ecclesiae Paranatinguensi, noviter erectae, R.D. Vitalem
Chitolina, S.C.I., paroeciae Dominae Nostrae Rosarii de Fatima in dioe
cesi Adamanteae parochum.
Titulari episcopali Ecclesiae Nesqualiensi, R.P. Gordon D. Bennett,
Societatis Iesu Sodalem, rectorem Institutionis educationalis vulgo dicti
Loyola High School in archidioecesi Angelorum in California, quem
deputavit Auxiliarem archidioecesis Baltimorensis.
die 3 Ianuarii 1998. Cathedrali Ecclesiae Pisaurensi R.D. Angelum
Bagnasco, e clero archidioecesis Ianuensis, moderatorem Officii regionalis
Catechesi tradendae.

COLLATIO DIGNITATIS ARCHIEPISCOPALIS


Decreto Congregationis pro Episcopis, die 11 Decembris 1997 Exc.mo
P.D. Csaba Ternyk, Episcopo titulari Eminentianensi, Congregationis pro
Clericis a Secretis deputato, dignitas archiepiscopalis collata est.

Pontificium Consilium de Legum Textibus interpretandis

63

ACTA CONSILIORUM
PONTIFICIUM CONSILIUM
DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS
DECLARATIO
De recta interpretatione can. 1335, secundae partis, C.I.C.

Atteso che in qualche nazione un gruppo di fedeli, appellandosi al pre


scritto can. 1335, seconda parte, del Codice di Diritto Canonico, ha richiesto
la celebrazione della Santa Messa a sacerdoti che hanno attentato il matri
monio, stato domandato a questo Pontifcio Consiglio se sia lecito ad un
fedele o comunit di fedeli chiedere per una giusta causa la celebrazione dei
sacramenti o dei sacramentali ad un chierico che, avendo attentato il
matrimonio, sia incorso nella pena della sospensione latae sententiae (cfr
can. 1394, 1 CIC), la quale per non sia stata dichiarata.
Questo Pontificio Consiglio, dopo attento e ponderato studio della que
stione, dichiara che tale modo di agire del tutto illegittimo e fa notare
quanto segue:
1) L'attentato matrimonio da parte di un soggetto insignito dell'Ordine
sacro costituisce una grave violazione di un obbligo proprio dello stato cle
ricale (cfr can. 1087 del Codice di Diritto Canonico e can. 804 del Codice
dei Canoni delle Chiese Orientali) e perci determina una situazione di
oggettiva inidoneit per lo svolgimento del ministero pastorale secondo le
esigenze disciplinari della comunione ecclesiale. Tale azione, oltre a costi
tuire un delitto canonico la cui commissione fa incorrere il chierico nelle
pene recensite nel can. 1394, 1 CIC e can. 1453, 2 CCEO, comporta au
tomaticamente l'irregolarit ad esercitare gli ordini sacri ai sensi del can.
1044, 1, 3 CIC e can. 763, 2 CCEO. Questa irregolarit ha natura perpe
tua, ed quindi indipendente anche dalla remissione delle eventuali pene.
Di conseguenza, al di fuori dell'amministrazione del sacramento della
Penitenza ad un fedele che versi in pericolo di morte (cfr can. 976 CIC e
can. 725 CCEO), al chierico che abbia attentato il matrimonio, non lecito

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

64

in alcun modo esercitare i sacri ordini, e segnatamente celebrare l'Eucari


stia; n i fedeli possono legittimamente richiederne per qualsiasi motivo,
tranne il pericolo di morte, il ministero.
2) Inoltre, anche se non sia stata dichiarata la pena cosa che peraltro
il bene delle anime consiglia in questa fattispecie, eventualmente attraverso
la procedura abbreviata stabilita per i delitti certi (cfr can. 1720, 3 CIC)
nel caso ipotizzato non esiste la giusta e ragionevole causa che legittima il
fedele a chiedere il ministero sacerdotale. In effetti, tenuto conto della
natura di questo delitto che, indipendentemente dalle sue conseguenze pe
nali, comporta un'oggettiva inidoneit a svolgere il ministero pastorale, ed
atteso anche che nella fattispecie ben conosciuta la situazione irregolare e
delittuosa del chierico, vengono a mancare le condizioni per ravvisare la
giusta causa di cui al can. 1335 CIC. Il diritto dei fedeli ai beni spirituali
della Chiesa (cfr can. 213 CIC e 16 CCEO) non pu essere concepito in mo
do da giustificare una simile pretesa dal momento che tali diritti debbono
essere esercitati entro i limiti e nel rispetto della normativa canonica.
3) Quanto ai chierici che sono stati dimessi dallo stato clericale a norma
del can. 290 CIC e can. 394 CCEO e che abbiano o meno contratto matri
monio in seguito ad una dispensa dal celibato concessa dal Romano Pon
tefice, noto che viene loro proibito l'esercizio della potest di ordine (cfr
can. 292 CIC e can. 395 CCEO). Pertanto, e salva sempre l'eccezione del
sacramento della Penitenza in pericolo di morte, nessun fedele pu legitti
mamente domandare ad essi un sacramento.
Il

Santo

Padre

ha

approvato

in

data

15

maggio

1997

la

presente

Dichiarazione e ne ha ordinato la pubblicazione.

Dal Vaticano, 19 maggio 1997.


8 JULIN HERRANZ
Arcivescovo tit. di Vertara
Presidente

Bruno Bertagna
Vescovo tit. di Drivasto
Segretario

Diarium Romanae Curiae

65

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza
Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Venerd, 5 Dicembre 1997, S.E. il Signor JUL BUSHATI, Am
basciatore di Albania presso la Santa Sede.
Sabato, 6 Dicembre 1997, S.E. il Signor ALTAN GVEN, Am

basciatore di Turchia presso la Santa Sede.


Marted, 16 Dicembre 1997, S.E. la Signora CORINNE C.
BoGGS, Ambasciatore degli Stati Uniti d'America presso la San
ta Sede.
Gioved, 18 Dicembre 1997, le LL. EE. i Signori:
ELLIOT LATVI-ATCHO LAWSON, Ambasciatore del Togo presso

la Santa Sede;
WOLDEMICHAEL ABRAHA, Ambasciatore dell'Eritrea presso la

Santa Sede;
BENGT 0. JOHANSEN, Ambasciatore di Norvegia presso la San

ta Sede;
H.M.G.S. PALIHAKKARA, Ambasciatore dello Sri Lanka presso
la Santa Sede;
CORNEILLE MEHISSOU, Ambasciatore del Bnin presso la Santa

Sede.
Sabato, 20 Dicembre 1997, S.E. il Signor JORGE SILES SALI-

NAS, Ambasciatore di Bolivia presso la Santa Sede.


Gioved 18 dicembre 1997 si riunita nel Palazzo Apostolico Vati
cano, alla presenza del Santo Padre, la Congregazione delle Cause dei Santi.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

66

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
6

13

dicembre

1997. S.E. mons. Jean-Paul Gobel, Arcivescovo tit. di Galazia


in Campania, Nunzio Apostolico in Senegal,
Mali, Guinea Bissau ed Isole del Capo Verde e
Delegato Apostolico in Mauritania.

Mons. Marco Dino Brogi, O.F.M., Arcivescovo tit. el. di


Citt Ducale, Nunzio Apostolico in Sudan e
Delegato Apostolico in Somalia.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha


nominato:
24

novembre

1997.

dicembre

11

17

18

22

Il

sig.

Roberto Semprini, Capo Ufficio nella Sezione


Ordinaria
dell'Amministrazione
del
Patrimonio
della Sede Apostolica.
P. Ferdinand Pratzner, S.S.S., Segretario del Pontificio
Comitato per i Congressi Eucaristici Internazionali
in aliud quinquennium .
P. Michel Tavuzzi, O.P., Consultore della Congregazione delle
Cause dei Santi ad quinquennium .
L'avv. Nicola Picardi, Promotore di Giustizia del Tribunale
dello Stato della Citt del Vaticano.
S.E. mons. Osaba Ternyk, Arcivescovo tit. di Eminenziana,
Segretario della Congregazione per il Clero ad
quinquennium .
Mons. Claudio Gugerotti, Sotto-Segretario della Congregazione
per le Chiese Orientali.
Il prof. Alain F.G. Lejeune e il prof. Bernard M. Kerdelhue,
Membri della Pontificia Accademia per la Vita.
Gli Ecc.mi Vescovi Ordinari Militari Edwin F. O'Brien (Stati
Uniti d America), Giuseppe Mani (Italia), Michel
Dubost (Francia), Slawoj Leszek Gldz (Polonia),
Gaspar Ladocsi (Ungheria), Norberto E. Martina
(Argentina), Eustaquio Cuquejo (Paraguay), Al
fred Kipkoech Arap Rotich (Kenya), Membri del
l'Ufficio Centrale di Coordinamento Pastorale degli
Ordinariati Militari.
Protonotari

13

22
24
6

12

gennaio

aprile
maggio
giugno

1997.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Apostolici

soprannumerari

Bruno Regner (Salzburg)


Leonhard Lftenegger (Salzburg)
Ferdinand Holbck (Salzburg)
Nicola Milo (Amalfi-Cava de' Tirreni)
Guillermo Agudelo Giraldo (Bogota)
Juan Antonio Requea (Avellaneda)
Bruno Zini (Imola)
Jerzy Bryla (Krakow)

Diarium Romanae Curiae

12
14

24
17
23
26

giugno

luglio

agosto

67

George Walter Baas Tomichek (Calbayog)


Francesco Drago (Albenga-Imperia)
Francesco Mannarini (Lecce)
Giuseppe Ricciardi (Torino)
Giorgio Mifsud (Akka)
Salvatore Leonardi (Spoleto-Norcia)
Giuseppe Scarcella (Messina-Lipari Santa Lucia del
Mela)
Mons. Paolo Romeo (Messina-Lipari-Santa Lucia del Mela)
Mons. Enrico Furiesi (Siena-Colle di Val d'Elsa-Montalcino)

1997. Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Prelati d'onore di Sua Santit


13
1

15

18
19
24

5
6

9
11

12

gennaio
maggio

giugno

1997. Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Alois Weidlinger (Salzburg)


Angelo do Carmo Minhava (Viia Real)
Feliz Jos Alves (Viia Real)
Salvador Parente Ribeiro (Viia Real)
Silvrio Jos Machado Ribeiro Guimaras (Viia Real)
Jnis Silevics (Jelgava)
Philip Shryane (East Anglia)
Peter Leeming (East Anglia)
Mario Canciani (Roma)
Michael A. McNulty (Metuchen)
Rolando N. Oliverio (Boac)
Carmel Zammit (Gibraltar)
Gaspare Gruppuso (Trapani)
J. Donald Gorski (Charleston)
William M. Ogrodowki (Pittsburgh)
Thomas J. Culhane (Kansas City in Kansas)
Dino Fortunato (Roma)
John Charles Westek (San Francisco)
Giuseppe Liberto (Monreale)
Dermot Farrell (Meath)
Thomas A. McCarthy (Newark)
Joseph P. Masiello (Newark)
Bronislaw Wielgus (Newark)
Gerard M. Santora (Newark)
Franciszek Juraszek (Krakow)
Stanislaw Grnt (Pelplin)
Jean Robert (Chartres)
Richard Leo Tofani (Trenton)
Philip A. Lowery (Trenton)
Edward James Arnister (Trenton)
Manuel Fernandez (Trenton)
James Gregory Innocenzi (Trenton)
Leonard Francis Troiano (Trenton)
William John Carton (Trenton)
Richard Charles Brietske (Trenton)
John A. Auchter (Allentown)
Robert J. Biszek (Allentown)
Ronald C. Bocian (Allentown)
James J. Reichert (Allentown)

68

12

14

15
24

29

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

giugno

luglio

14

17

23

26
2

agosto

1997. Mons. Edward Sarzynski (Allentown)

Mons. Pietro Parracchini (Roma)

Mons. Luis Seludo Llarenas (Calbayog)

Mons. Giovanni Tomasicchio (Bari-Bitonto)

Mons. Pietro Risso (Albenga-Imperia)

Mons. Mario Sirio (Albenga-Imperia)

Mons. Luigi Rembado (Albenga-Imperia)

Mons. Leonard Pawel Flisikowski (Pelplin)

Mons. Edward W. Clark (Los Angeles)

Mons. Jeremiah J. McCarthy (Tucson)

Mons. Joseph P. Higgins (Madison)

Mons. Paul J. Swain (Madison)

Mons. Delbert L. Schmelzer (Madison)

Mons. William A. De Bock (Madison)

Mons. Patrick McDowell (Duluth)

Mons. Eugenio Servando de Len (Tuguegarao)

Mons. Marcello Semeraro (Lecce)

Mons. Vicente Emilio Banaga Tugadi (Bayombong)

Mons. Adriano Casadiego Sierra (Ocaa)

Mons. Xavier Morras Ursula (Miami)

Mons. Miljenko Anicic (Banja Luka)

Mons. Kazimir Visaticki (Banja Luka)

Mons. John Edward Heslin (Birmingham)


Mons. Michael Edward Williams (Birmingham)

Mons. Valentino Di Cerbo (Roma)

Mons. Zosimo Marcaye Sanado (Caceres)

Mons. Gilbert Armea Garcera (Caceres)

Mons. Luis Jonnie Villamora Aguirre (Caceres)

Mons. Antonio Tammaro (Aversa)

Mons. Egidio Vergani (Milano)

Mons. Valerio Vigorelli (Milano)

Mons. Carlo Seno (Venezia)

Mons. Erwin Sturn (Fulda)

Mons. Kenneth James Hedrick (New Orleans)

Mons. Donald Montanye Byrnes (New Orleans)

Mons. William Wendell Sontheimer (New Orleans)

Mons. Ferdinand Maycas (Opus Dei)

Mons. Alejando Giraldo Lazarralde (Ibagu)

Mons. Wilhelm Gegenfurtner (Regensburg)

Mons. John Armistead (Stockton)


Mons. William Hughes (Stockton)
Mons. Primo Battistoni (Spoleto-Norcia)

Mons. Gianpiero Ceccarelli (Spoleto-Norcia)

Mons. Karl Rost (Wrzburg)


Mons. Josef Peter (Wrzburg)

Mons. Karl Brands (Wrzburg)

Mons. Walter Hohmann (Wrzburg)

Mons. Roderick Macdonald (Argyll and The Isles)

Mons. Piotr Daniel Miklasinski (Czstochowa)

Mons. Claude Rameau (Nevers)

Mons. Jess Higueras Fernndez (Madrid)

Diarium Romanae Curiae

agosto

9
26

9
30

settembre

1997. Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Jos Luis Larrabe Orbegozo (Madrid)


Ramn Lled Martn (Madrid)
Modesto Ruiz de Castroviejo y Serrano (Madrid)
Jos Varas Arroyo (Madrid)
Antonio Vrela Berastegui (Madrid)
Vicente Vsquez Vsquez (Madrid)
Luis Jos Alonso Gonzlez (Madrid)
Antonio Arroyo Torres (Madrid)
Angel Rufino Garrido Herrero (Madrid)
Francisco Sil Pelez (Madrid)
Walter Wakenhut (Passau)
Ignazio Fraccalvieri (Bari-Bitonto)
Damaso M. Jingco (San Fernando)
Ruben C. Lenon (San Fernando)
Octavio M. Ramos (San Fernando)
Friedrich Schragl (Sankt Plten)
Joseph F. Schaedl (Indianapolis)
Frederick C. Easton (Indianapolis)
Harold L. Knueven (Indianapolis)
Paul D. Koetter (Indianapolis)
Louis E. Schumacher (Indianapolis)
Mark A. Svarczkopf (Indianapolis)
Anthony R. Volz (Indianapolis)
Louis H. Marchino (Indianapolis)
John J. Minta (Indianapolis)
Lawrence J. Moran (Indianapolis)
John T. Ryan (Indianapolis)
Oscar Domingo Sariinga (Mercedes-Lujn)
Americo Encarnacin Aguirre (Mercedes-Lujn)
Armando Luis Rosido (Mercedes-Lujn)
Benedetto Rossi (Siena-Colle di Val D'Elsa-Montalcino)
Kazimierz Kaczor (Przemysl dei Latini)
Stanislaw Giara (Przemysl dei Latini)
Wladyslaw Kenar (Przemysl dei Latini)
Julin Blzquez Chamorro (Avila)
Jonathan Tomas Aykai Ankrah (Accra)
Pius Kpeglo (Accra)
Cappellani di Sua Santit

13

gennaio

26

1997. Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

69

Hansjrg Hofer (Salzburg)


Heinrich Roither (Salzburg)
Giovanni Repossini (Milano)
Mario Beretta (Milano)
Giovanni Fusi (Milano)
Mario Cazzaniga (Milano)
Tarcisio Varisco (Milano)
Angelo Gariboldi (Milano)
Mario Lizarazo Garca (La Guaira)
Cesar Jos Porras (La Guaira)
Antonio Demurtas (Lanusei)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

70

26

25

11
22

gennaio

febbraio

marzo

aprile

os

29

maggio

8
15

18

24

giugno

1997. Il
Il

Il
Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il
Il
Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il

Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il

sae. Gavino Lai (Lanusei)


sac. Luigi Ligas (Lanusei)
sac. Armando Loi (Lanusei)
sac. Mario Mereu (Lanusei)
sac. Celestino Porcu (Lanusei)
sac. Minuccio Stocchino (Lanusei)
sac. Jozef Dasko (Nitra)
sac. William Judak (Nitra)
sac. Pavol Brzy (Nitra)
sac. Peter Paliatka (Nitra)
sac. Andrej Sandawus (Nitra)
sac. Viktor Rasovec (Nitra)
sac. Eduard Mokras (Nitra)
sac. Stanislaw mietana (Bielsko Zywiec)
sac. Kazimierz Malaga (Bielsko Zywiec)
sac. Thomas Neil Gervasio (Trenton)
sac. Andrea Calavolpe (Amalfi-Cava de' Tirreni)
sac. Antonio Filoselli (Amalfi-Cava de' Tirreni)
sac. Manuel Zubillaga (San Sebastin)
sac. Raffaello Piagentini (Massa Carrara-Pontremoli)
sac. Janez Pucelj (Ljubljana)
sac. Janez Ambrozic (Ljubljana)
sac. Rudolf Concilija (Ljubljana)
sac. Mieczyslaw Mokrzycki (Lww dei Latini)
sac. Johannes G.M. Vries (Roermond)
sac. Theodor G.J. Willemssen (Roermond)
sac. Lawrence Schlehuber (Boac)
sac. Ramon Magdurulang (Boac)
sac. Anatacio Jundusay (Boac)
sac. Vicente Perez Pablos (Santo Domimgo de los Colo
rados)
sac. Bronislaw Bernacki (Kamianets-Podilskyi)
sac. Alajo Forgacs (Esztergom-Budapest)
sac. Waldemar Turek (Plock)
sac. Jan Zbigniew Celej (Siedlce)
sac. Marian Bednarczyk (Siedlce)
sac. Carlo Lombardi (Roma)
sac. Eryk Franciszek Majchrzak (Ldz)
sac. Boleslaw Kowalczyk (Ldz)
sac. Wladyslaw Mularczyk (Ldz)
sac. Jzef Wagner (Ldz)
sac. Lucjan Augustini (Skopje - Prizren)
sac. Jan Augustyn Skwiecz (Torun)
sac. Rainer Birkenmaier (Freiburg)
sac. Jan Czyrek (Krakow)
sac. Andrzej Waksmanski (Krakow)
sac. Stanislaw Podziomy (Krakow)
sac. Feliks Formas (Krakow)
sac. Alfons Franciszek Frmela (Peplin)
sac. Francesco Monachini (Montepulciano-Chiusi-Pienza)
sac. Giovanni Turchi (Montepulciano-Chiusi-Pienza)

Diarium Romanae Curiae

12

14

15

18
24

29

giugno

giugno

1997.

Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

luglio

Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

71

Hiplito M. Arana (Balanga)


Remigio R. Hizon Jr. (Balanga)
Michele Prattichizzo (San Severo)
Giovanni Santangelo (Trivento)
Silvester Rutabanzibwa (Bukoba)
Leonardo Cejas Gualdalquiveir (Calbayog)
Romulo Tamor Montero (Calbayog)
Luis L. Plasencia Gudio (Ibarra)
Juan Bravo Carrera (Tui Vigo)
Luciano Pascucci (Roma)
Angelo de Canis (Albenga-Imperia)
Richard Robin (Feldkirch)
Richard Flatz (Feldkirch)
Ehrenreich Berouter (Feldkirch)
Rudolf Bischof (Feldkirch)
Pietro Buttazzo (Lecce)
Adriano Marconi (Tortona)
Piero Maini (Tortona)
Pietro Zanocco (Tortona)
Pietro Cappella (San Marino-Montefeltro)
Roberto Cruz Santos (Manila)
Nereo Page Odchimar (Manila)
Pier Luigi Tonelli (Cesena-Sarsina)
Pedro Ryo Tanaka (Sapporo)
Tomasz Boron (Krakow)
Anto Orlovac (Banja Luka)
Vlado Lukenda (Banja Luka)
Karlo Visaticki (Banja Luka)
Ivica Bozinovic (Banja Luka)
Lino Garavina (Concordia-Pordenone)
Giovanni Alagi (Napoli)
Steno Gambarara (Urbino-Urbania-Sanf Angelo in
Vado)
Dino Lucchesi (Pistoia)
Luciano Bardi (Pistoia)
Renato Bargini (Pistoia)
Cesare Tognelli (Pistoia)
Renato Bellini (Pistoia)
Sabatino Bertini (Pistoia)
Aldemiro Cinotti (Pistoia)
Renzo Boroncelli (Pistoia)
Vincenzo Venturi (Pistoia)
Ernesto Rascato (Aversa)
Francesco Spararo (Aversa)
Pietro Tagliaferro (Aversa)
Francesco Di Virgilio (Aversa)
Francesco Marino (Aversa)
Angelo Parisi (Aversa)
Clemente Petrillo (Aversa)
Andras Fodor (Debrecen-Nyregyhaza)
Ferdinando Angelino (Aversa)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

72

14

17

23

26

luglio

agosto

25
26

1997. Il sac. Vincenzo Cacciapuoti (Aversa)

Il sac. Giuseppe Criscuolo (Aversa)

Il sac. Salvatore De Filippo (Aversa)

Il sac. Fortunato Petrillo (Napoli)

Il sac. Lino Rebellato (Chioggia)

Il sac. Cinzio Zennar (Chioggia)

Il sac. Manuel Muoz Bernede (Tacna y Moquegua)

Il sac. Geraldo Batista de Lima (Eunpolis)

Il sac. Giangiulio Radivo (Roma)

Il sac. Luigi Storto (Roma)

Il sac. Giuseppe Vigorita (Roma)

Il sac. Antonio Antonelli (Roma)

Il sac. Giuseppe Attard (Roma)

Il sac. Walter Boccione (Roma)

Il sac. Manfredi De Odorico (Roma)

Il sac. Luigi Lupini (Gubbio)

Il sac. Fausto Panfli (Gubbio)

Il sac. Emanuele Merlini (Milano)

Il sac. Carlo Mariani (Milano)

Il sac. Giuseppe Parapini (Milano)

Il sac. Gianrico Ruzza (Roma)

Il sac. Clodomir Brant e Silva (Coroat)

Il sac. Udo Johachim Borse (Kln)

Il sac. Jakob Hofmann (Regensburg)

Il sac. Edgar Rohrig (Wrzburg)

Il sac. Wolfgan Rieser (Wrzburg)

Il sac. Erwin Kuhn (Wrzburg)

Il sac. Rudolf Hubert (Wrzburg)

Il sac. Max Heinrich (Wrzburg)

Il sac. Emil Hessdrfer (Wrzburg)

Il sac. Bruno Zeissner (Wrzburg)

Il sac. Alfred Rost (Wrzburg)

Il sac. Franz Fahrner (Wien)

Il sac. Roberto Tavazza (Pescara-Penne)

Il sac. Joseph Shin Fu-Chang (Kaoh Siung)

Il sac. Alfred Xuereb (Gozo)

Il sac. Joseph Ftsch (Graz-Seckau)

Il sac. Alfred Wallner (Graz-Seckau)

Il sac. Jesus Montoto Garcia (Nova Friburgo)

Il sac. Claudio Cricini (Vicenza)

Il sac. Lino Pigatto (Concordia-Pordenone)

Il sac. Romano Ferroggiaro (Chiavari)

Il sac. Giuseppe Longoni (Milano)

Il sac. Pietro Lucini (Milano)

Il sac. Salvatore Busco (Frascati)

Il sac. Guido Olivieri (Genova)

Il sac. Francesco Macci (Genova)

Il sac. Guglielmo Giovanni Grosso (Genova)

Il sac. Giuseppe Risso (Genova)

Il sac. Franz-Joseph Hungs (Mnchen und Freising)

Il sac. January Horwath (Przemysl dei Latini)

Diarium Romanae Curiae

26

agosto

settembre

1997.

Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

73

Krzystof Pastuszak (Przemysl dei Latini)


Wieslaw Opalinski (Przemysl dei Latini)
Stanislaw Szalankiewicz (Przemysl dei Latini)
Jerzy Moskal (Przemysl dei Latini)
Jan Szpunar (Przemysl dei Latini)
Tadeusz Buchowski (Przemysl dei Latini)
Emilio L. Lacanlale (San Fernando)
Jos U. Lacap (San Fernando)
Roberto C. Mallari (San Fernando)
Mario F. Ramos (San Fernando)
Felicito C. Sisn (San Fernando)
Nilo Romano Corsi (Campinas)
Brian Udaigwe (Orlu)
Paolo Rocco Gualtieri (Ugento-Santa Maria di Leuca)
Gabor Pinter (Vae)
Jan Kubus (Rosnava)
Konstantin Loja (Rosnava)
Stefan Podolinsky (Rosnava)
Barnabas Bacskai (Rosnava)
Gabriele Amurri (Fermo)
Febo Cacaci (Fermo)
Lauro Chiaramoni (Fermo)
Tarcisio Potentini (Fermo)
Silvio Rastelli (Fermo)
Damiano Ferrini (Fermo)
Francesco Leonardi (Fermo)
Luigi Valentini (Fermo)
Vincenzo Marcucci (Fermo)
Armando Monaldi (Fermo)

ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha con
ferito:
La Gran Croce dell'Ordine Piano
15

20

aprile

giugno

1997. A S.E. Jos Maria Aznar Lopez (Spagna)

A S.E. Abel Matutes Juan (Spagna)

A S.E. Philiph Jenninger (Germania)


La Commenda con Placca dell'Ordine Piano

16

aprile

1997. Al sig. John J. B. Hunt (Southwark)


La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno

24

14

25

maggio

giugno
agosto

1997.

Al
Al
Al
Al
Al
Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Anderas Maurer (Sankt Plten )


Siegfried Ludwig (Sankt Plten)
Richard Wotava (Austria)
Andros A. Nicolaides (Cipro)
Jos M. Bonetti (Rep. di Santo Domingo)
Fernando Cavada (Rep. di Santo Domingo)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

74

25

agosto

13
1

gennaio
maggio

1997. Al sig. Andres Dauhajre (Rep. di Santo Domingo)

Al sig. Alejandro Grullon (Rep. di Santo Domingo)

La Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno

24
2
9
14
19
24

giugno

5
14
26

luglio

28

marzo
aprile

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al

Al
Al

Al

Al

Al

sig,. Arno Gasteiger (Salzburg)


sig.. Philippe Vasseuk (Paris)
sig.. Denis Desautels (Ottawa)
sig., Wilbert Keon (Ottawa)
sig. Luis de Aramburu y Martnez (Vitoria)
sig. Paul H. Martnez Camacho (Argentina)
sig., Louis J. Nigro (Stati Uniti d'America)
sig. Lorenzo Lo Monaco (Monreale)
sig. William Maloof (Newton)
sig. Francesco Cervoni (Italia)
sig. Sergio Siracusa (Italia)
sig. Mario Arpio (Italia)
sig. Rolando Mosca Moschini (Italia)
sig. Angelo Mariani (Italia)
sig. Jack McAlister (Glasgow)
sig. Michele Ruffino (Susa)
sig. Amin de Tarazzi (Parigi)
sig. Peter Mahringer (Wien)
sig. Raymond Raphael (Beyrouth)

co

La Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno

11

22
1

15

os

24

12
24

maggio

giugno

1997 . Al sig. Michel Roger (Francia)

Al sig. Thomas W. Mahan (Charleston)

Al sig. Jamile J. Francis (Charleston)

Al sig. Daniel M. Smith (Charleston)

Al sig. Wyatt B. Pringle (Charleston)

Al sig. Wallace A. Rodgers (Charleston)

Al sig. Joseph P. Griffith (Charleston)


Al sig. Norman A. Haft (Charleston)

Al sig. Mario Bocchino (Roma)

Al sig. Achille Zordan (Roma)

Al sig. Guillermo Gmez Platero (Montevideo)

Al sig. Gerard Ingold (Versailles)

Al sig. J. Rayond Braun (Ottawa)

Al sig. Yves Gosselin (Ottawa)

Al sig. Franco Perelli (Roma)

Al sig. Umberto Orsini (Roma)

Al sig. Corrado Rebeck (Roma)

Al sig. Luigi Mazzei (Roma)

Al sig. Ronald Dowden (Plymouth)

Al sig. Andr Van Chan (Stati Uniti d'America)

Al sig. John F. Sova (Southwark)

Al sig. Adriano Cosentino (Roma)

Al sig. Claudio De Cet (Roma)

Al sig. Adalberto Anastasi (Roma)

Al sig. Saverio Cianciola (Bari-Bitonto)

Al sig. Adam Bachleda-Curus (Krakow)

Diarium Romanae Curiae

29

12
16
17

23
26

9
13
25

22

giugno

luglio

luglio

agosto

settembre

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Joseph P. Bahoshy (Baghdad dei Latini)


Petros Khammo (Baghdad dei Latini)
Antonius P.A. Riemen (Bois-le-Duc)
Jean Traub (Parigi)
Werner Maeheiner (Salzburg)
Paul B. Uebring (Germania)
Carmine Caramante (Italia)
Umberto Croxatto (Roma)
William J. Curtin (Madison)
George Steil (Madison)
John F.F. Rogan (Madison)
Aldo Graziosi (Roma)
Domenico Colagrosso (Velletri-Segni)
Alain Delaunoy (Chaln)
Giuseppe Pallanch (Roma)
Lucien Dardenne (Liegi)
Gerard Brenninkmei (Utrecht)
Konrad Mohr (Trier)
Rino Snaidero (Udine)
Hermann Fnigeld (Rottenburg-Stuttgart)
Hans Mayr (Wien)
Erich Leitnberger (Wien)
Roberto Calvigioni (Roma)
Arrigo Cignitti (Roma)

La Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno


23

marzo

1997. Al sig. Luigi Di Giorgio (Roma)

13
11

marzo
aprile

1997. Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Il Cavalierato dell'Ordine di San Gregorio Magno

22

maggio

15

18

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Paul Murphy (Cardiff)


Patrick J. McGann, Jr. (Trenton)
Thomas F. Kelaher (Trenton)
Charles Brennan (Trenton)
Joseph Prykanowski (Trenton)
Desmond Carroll (Arundel and Brighton)
Johannes CM. Vandelaar (Breda)
Claud Cuzol (Limoges)
Pierre Gasquet (Limoges)
Jean Labasse (Lyon)
Joseph Payen (Lyon)
Philippe Vasseur (Parigi)
Dominique Trolliet (Dijon)
Barney Bradley (Ottawa)
Ronald R. Dagenais (Ottawa)
Arthur J.M. Lamarche (Ottawa)
Alessandro Corneli (Roma)
Trento Morena (Roma)
Giovanni Polinari (Roma)
Egbertus S. Raatjes (Roermond)
Ricardo J. Romulo (Manila)
Michele Gallo (Teano-Calvi)

75

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

76

18
24

maggio

CD

giugno

12

14
24

29

12

14

16
17
26

2
11

luglio

agosto

24
6

1997. Al sig. Bernardino Palazzini (Roma)

Al sig. Michael Cronin (Menevia)

Al sig. Remigio A. Reyes (Balanga)

Al sig. Oscar B. Banzn (Balanga)

Al sig. Oscar R. Snchez (Balanga)

Al sig. Csar Z. Simen (Balanga)

Al sig. Basilio M. Zuleta (Balanga)

Al sig. Roberto Accorsi (Roma)

Al sig. Francis M. Earrington (Westminster)

Al sig. Paul Damian McCarthy (Westminster)

Al sig. Fred Harkin (Westminster)


Al sig. Roberto Biasol (Monaco Principato)

Al sig. Enrico Frittoli (Monaco Principato)


Al sig. Robert Pfrimmer (Strasbourg)

Al sig. Lorenzo De Meo (Tortona)

Al sig. Antonius Vlavianos (Grecia)

Al sig. Eamonn O'Dwyer (Galway)

Al sig. John Exworthy (Portsmouth)

Al sig. Earl L. Linehan (Baltimore)

Al sig. John Clubb (Portsmouth)

Al sig. John Lipscomb (Westminster)

Al sig. Turiddo Pirani (Italia)

Al sig. Francesco Mattu (Italia)

Al sig. Luciano Gioseffo (Italia)

Al sig. Leszek Pawlik (Salford)

Al sig. Tadeusz Lesisz (Salford)

Al sig. Roman Filbrandt (Salford)

Al sig. Renzo Schienoni (Milano)

Al sig. Savino Trisorio (Palestrina)

Al sig. Richard Owen (Westminster)

Al sig. Thomas D. Mackenzie (Wellington)

Al sig. Raoul Dragon (Aix)

Al sig. Georges Trouve (Seez)

Al sig. Dermot G. Devereux (Portsmouth)

Al sig. Dan Regan (Westminster)


Al sig. Giuseppe L. Giacon (Westminster)

La Croce di Dama di Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno


maggio
1997. Alla sig.ra Micaela J. Portillay Vitoria (Vitoria)
giugno

Alla sig.ra Mercedes Calvo De Villa (Avellaneda)

Alla sig.ra Maria Anglica Bandeira de Lima Campelo de


Andrade Pamplona Corte-Real (Lisboa)
La Croce di Dama di Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno

24
26

giugno

1997. Alla sig.ra Margareta Waldsteinova-Wartenbergova (Repub


blica Ceca)
>

Alla sig.ra Lily Douglas Toma (Baghdad dei Latini)

Alla sig.ra Linda Anwar Toma (Baghdad dei Latini)

Diarium Romanae Curiae

77

La Croce di Dama dell'Ordine di San Gregorio Magno


13
9
1

6
15

24
6
18

26
29
11

marzo
aprile
maggio

giugno

agosto

1997. Alla

Alla
Alla

Alla

Alla

Alla
Alla

Alla
Alla
Alla
Alla
Alla
Alla
Alla
Alla
Alla

sig.ra Margaret Thorne (Cardiff)


si g .ra Elisabeth Smith Griffith (Charleston)
sig.ra Andrey Butler (Ottawa)
si g.ra Mary Kehoe (Ottawa)
si g.ra Gisle Lalonde (Ottawa)
si g.ra Marlene Manion (Ottawa)
sig.ra Giulietta Carolina Fontana (Massa Carrara-Pontremoli)
sig.ra Sophia B. Casey (Rockville Centre)
si g.ra Maria Vingiani (Roma)
si g.ra Imelda Katigbak Dayrit (Manila)
si g.ra Mary Rawcliffe (Lancaster)
si g.ra Ana Teresa Castillo de Hernndez ( Venezuela)
si g.ra Ana Dolores Castillo de Biord (Venezuela)
si g.ra Elizabeth Clubb (Portsmouth)
si g.ra Sarah Clutton (Arundel and Brighton)
si g.ra Marinetta Giacon (Westminster)

La Gran Croce dell'Ordine di San Silvestro Papa


2
26

giugno

1997. Al sig. Felix Laporta Paole (Madrid)


Al sig. Henry Payt (Malines - Bruxelles)

La Commenda con Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa

13

14

9
25

gennaio

agosto

1997. Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Wilhelm E. Mallmann (Salzburg)


Raimund Spruzina (Salzburg)
Gottfried Roth (Wien)
Gerhard Schrfiber (Wien)
Herbert Schimetschek (Wien)
Ramon Tapia Espinal (Santo Domingo)
Juan Roca (Santo Domingo)

La Commenda dell'Ordine di San Silvestro Papa


6
14

24

29

giugno

23
26

luglio

agosto

1997. Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Hans Rosenthal (Mnchen und Freising)


Franz Rabl (St. Plten)
Pietro Perugini (Roma)
Rosario Termignone (Roma)
Antonio Volpi (Roma)
Pietrino Saraniero (Roma)
Hendricus J. Fritscheck (Bois-le-Duc)
Antonius J.W.H. Schmitz (Utrecht)
Walter Rosato (Concordia-Pordenone)
Juan Snchez Navarro (Monterrey)
Manuel Uribe Castaeda (Messico)
Enrico Pietro De Majo (Roma)
Henryk Kubiak (Krakow)
Ernst Brck (Kln)
Luis Giusti La Rosa (Lima)
Arturo Salazar Larrain (Lima)

78

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

agosto

eo

28
2

settembre

1997.

Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Luis Bolari de la Fuente (Lima)


Ral Cantella (Lima)
Jean Verhegghen (Gand)
Jean Lamelle (Malines-Bruxelles)
Clment Rochette (Malines-Bruxelles)
Victor Gendebien (Liegi)
Alessandro Masci (Roma)
Mario Iacovacci (Roma)
Eugen Jesser (Wien)

Il Cavalierato dell'Ordine di San Silvestro Papa


21

aprile

22

15

18

27
6

14
24

maggio

giugno

1997. Al sig. Vincenzo Brugnoli (Roma)

Al sig. Fabio Collalti (Roma)

Al sig. Pierpaolo Di Gianvito (Roma)

Al sig. Pasquale Labrosciano (Roma)

Al sig. Giovanni Battista Ravalli (Roma)

Al sig. Giovanni B. Ranalli (Roma)


Al sig. Carlo M. Salvador (Roma)

Al sig. Giuseppe Spadaro (Roma)

Al sig. Joseph Banna (Armidale)


Al sig. Wolfgang Frlinger (Linz)

Al sig. Gennaro Palomba (Napoli)

Al sig. Gerardus J. Janssen (Groningen)

Al sig. Franciscus I.J. Loeffen (Roermond)

Al sig. Cornelis W. Moons (Rotterdam)

Al sig. Franciscus J. Schmitz (Rotterdam)

Al sig. Hubertus J.M. Moonen (Bois-le-Duc)

Al sig. Theodoras F. Naus (Bois-le-Duc)

Al sig. Johannes Konings (Bois-le-Duc)

Al sig. Giuseppe Ardizzon (Chioggia)

Al sig. Gilberto Tonello (Chioggia)

Al sig. Gioacchino Galletti (Massa Carrara-Pontremoli)

Al sig. Vitaliano N. Maagas (Manila)

Al sig. John Go Han (Manila)

Al sig. Pablo C. Siy (Manila)

Al sig. Faustino Dee (Manila)


Al sig. Johannes Van't Hooft (Roermond)

Al sig. Franz Tschida (Eisenstadt)

Al sig. Luigi Folletto (Roma)

Al sig. Mario Martini (Imola)

Al sig. Roberto Varisco (Milano)

Al sig. Antonino Gambino (Roma)

Al sig. Zelindo Vannuccini (Montepulciano-Chiusi-Pienza)

Al sig. Claudio Caprioli (Roma)

Al sig. Giovanni Fortini (Roma)

Al sig. Antonio Berlingeri (Roma)

Al sig. Enrico Venti (Roma)

Al sig. Emilio T. Yap (Manila)

Al sig. Fausto Mularoni (San Marino-Montefeltro)

Al sig. Adrianus A.A. Van Rooij (Bois-le-Duc)

Al sig. Johannes Van Tilburg (Breda)

Diarium Romanae Curiae

24

29

Ol

12

14

giugno

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

17

26
11

25
29
7

agosto

settembre
ottobre

Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Petrus J. Gerits (Roermond)


Fulgido Tabone (Susa)
Elie Salameh (Vicariato Apostolico d'Arabia)
Dermot A. O'Neill (Vicariato Apostolico d'Arabia)
Maurizio Pozzi (Roma)
Alessandro E.M. Kurecska (La Spezia-Sarzana-B
gnato)
Pino Mordacci (La Spezia-Sarzana-Brugnato)
Salvatore Mazzeo (Arezzo-Cortona-S. Sepolcro)
Luigi Baldrighi (Cremona)
Erasmo Mancini (Latina-Terracina-Sezze-Priverno)
Johannes W. Hems (Bois-le-Duc)
Hendricus A.Verspeek Jr (Bois-le-Duc)
Ambros Drechsler (Salzburg)
Goffredo Bernini (Italia)
Domenico Chirico (Italia)
Paolo D'Emilio (Italia)
Ruggiero Capodivento (Italia)
Gennaro Marzilli (Italia)
Johann Hafner (Innsbruck)
Giuseppe Zago (Gorizia)
Giovanni Boffa (Lugano)
Horst Danner (Mnchen und Freising)
Robert Zrenner (Mnchen und Freising)
Herman Balle (Regensburg)
Hubert Woelk (Kln)
Adrianus J.M. Umans (Haarlem)
Frank Conlon (Hamilton in New Zeland)
Anastaeio Quinto (Manila)
Antonius Rust (Rotterdam)
Hendrik Wilhelmus J. Kempen (Groningen)
Klaus Theyssen (Fulda)
Karl Manninger (Mnchen und Freising)
Siegfried Murch (Mnchen und Freising)
Giuseppe Torre (Torino)
Marcel Govaert (Maniles-Bruxelles)
Epke P. Zijlstra (Utrecht)
Giovanni Falcinelli (Spoleto-Norcia)
Gino Di Manno (Roma)
Antonio Baldacci (Roma)

La Croce di Dama di Commenda con Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa


13
25

gennaio
agosto

1997. Alla sig.ra Dorothea Mayer-Maly (Salzburg)

Alla sig.ra Evelin Dubocq de Vicente (Santo Domingo)

Alla sig.ra Mary Perez de Marranzini (Santo Domingo)


Alla sig.ra Rosa Emilia Vda Tavares (Santo Domingo)
Alla sig.ra Margarita Najtri Vda Auffnt (Santo Domingo)

La Croce di Dama di Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa


6
12

maggio
giugno

1997. Alla sig.ra Teresa Bock (Aachen)

Alla sig.ra Marie-Antonia Von Twickel (Paderborn)

79

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

80

agosto

1997. Alla sig.ra Maita Garcia Trovato de Flores (Lima)

Alla sig.ra Paulina Hundgkopf de la Rivera de Giusti (Lima)

Alla sig.ra Agnes Niegl (Wien)


La Croce di Dama dell'Ordine di San Silvestro Papa

15
6
24
25
9

maggio
giugno
luglio
agosto
settembre

dicembre

3
8

15
16

20
24

25
28

1997.

Alla
Alla
Alla
Alla
Alla

sig.ra
sig.ra
sig.ra
sig.ra
sig.ra

Rebecca Fernando (Manila)


Imelda Ongsiako de Cojuangco (Manila)
Hazel Sternberg (Westminster)
Marie Louise Wirtz (Ginevra-Losanna-Friburgo)
Hermine Nowak (Wien)
NECROLOGIO

1997. Mons. Eugne Biletsi Onim, Vescovo em. di Idiofa (Repub


blica Democratica del Congo)

Mons. Domenico Enrici, Arcivescovo tit. di Ancusa.

Card. Laurean Rugambwa, del titolo di San Francesco d'As


sisi a Ripa Grande.

Mons. Armando Franco, Vescovo di Oria (Italia).

Mons. Luis Enrique Orellana Ricaurte, Vescovo tit. di Bennefa.

Mons. Wenceslas Kalibushi, Vescovo em. di Nyundo (Rwanda).

Mons. Antonio Bagnoli, Vescovo em. di Fiesole (Italia).

Mons. Victor J. Tielbeek, Vescovo di Formosa (Brasile).

Mons. Bronislaw Dabrowski, Arcivescovo tit. di Adrianotere.

Mons. Nicodemus B. Hhando, Vescovo em. di Mbulu (Tan


zania).

An. et vol. XC

2 Februarii 1998

N. 2

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. I


CONSTITUTIONES APOSTOLICAE

ASANSOLENSIS

C ' - " '

'*o7

Nova dioecesis constituitur in India, Asansolensis appellanda.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pastorali quidem permoti studio curam continenter adhibemus, ut exop
tata Domini beneficia eiusque salutaris nuntius quam amplissimam multi
tudinem attingant. Idcirco Nos res disponere properamus quo hoc facilius
commodiusque eveniat. De consilio igitur Congregationis pro Gentium
Evangelizatione, quorum interest audito favorabili suffragio, haec statuimus
et decernimus. Novam dioecesim condimus Asansolensem appellandam,
quae partem aliquam archidioecesis Calcuttensis, scilicet territorium septen
trionale districtus Burdwan et novem Thanes , ut aiunt, id est Salte
r, Mejhia, Gangajalghati, Barjora, Senamukhi, Patrasari, Indus, Chatna et
Bankura , quae sunt in districtu civili Bankura , atque pariter decem
Thanes , id est Muhammadbazar, Rajnagar, Khoyrasole, Dubraijpur,
Suri, Illambazar, Sainthia, Bolpur, Labhpur et Nanoor , quae sunt in di
strictu civili Bhirbhum , complectetur. Hanc dioecesim Metropolitanae
Ecclesiae Calcuttensi suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregatio-

6 - A. A S

82

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

nis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Episcopalem porro sedem in


urbe ponimus, quae Asansol vocatur, et ibidem templum Sacro Cordi Iesu
dicatum ad statum Cathedralis Ecclesiae attollimus. Cetera secundum leges
canonicas gerantur. Haec omnia ad expedienda Venerabilem Fratrem Geor
gium Zur, Archiepiscopum titulo Sestensem atque in India Apostolicum
Pronuntium, legamus, facta videlicet facultate quempiam alium virum in
ecclesiastica dignitate constitutum subdelegandi. Re tandem ad finem per
ducta, documenta conficiantur, quorum sincera exempla ad Congregationem
pro Gentium Evangelizatione diligenter mittantur, contrariis rebus minime
efficientibus quibusvis.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis
Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Ponti
ficatus Nostri vicesimo.
ANGELUS card. SODANO

IOSEPHUS card. TOMKO

Secretarius Status

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost.


Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 420.970

II
GOASONSIS
In Gana nova conditur dioecesis Goasonsis.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ad aptius provehendam aeternam salutem et efficacius consulendum si
mul pastorali regimini Christifidelium Ganae commorantium intra fines Sunyaniensis dioecesis, nuper est petitum ut, eadem divisa, nova constituere
tur Ecclesia. Quapropter Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque
Praesules Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, omnibus
mature perpensis ac faventi habito voto Venerabilis Fratris Andreae Du-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

83

puy, Archiepiscopi titulo Saelesiensis et in memorata Natione Apostolici


Nuntii, admotam postulationem censuerunt esse accipiendam. Nos igitur,
pro summo, quo fungimur, munere de cunctis Ecclesiis particularibus solli
citi, talem sententiam ratam habemus atque Nostra Apostolica potestate se
quentia decernimus. A Sunyaniensi dioecesi distrahimus territorium distric
tuum civilium nuncupatorum Asunafo, Asutif, Tano et Ahafo Area; ex eo
que novam condimus dioecesim Goasonsem, quam metropolitanae Ecclesiae
A litore aureo suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro
Gentium Evangelizatione subicimus. Praeterea iubemus Episcopi sedem po
ni in urbe Goaso ac paroeciale templum ibidem exstans, Deo in honorem
sancti Antonii dicatum, ad dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus; cetera
vero secundum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus ad effec
tum adducet Venerabilis Frater Andreas Dupuy, quem diximus, qui, re ac
ta, curabit documenta conficienda sincerisque exemplis ad eandem Congre
gationem cito mittenda. Hanc denique Apostolicam Nostram Constitutio
nem nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus
non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis
Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Ponti
ficatus Nostri vicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status

IOSEPHUS card. TOMKO


Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost.


Antonius Macculi,
Loco 83 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 420.944

Protonot.

Apost.

s.n.

84

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

III
BRUNEIENSIS
Praefectura Apostolica Bruneiensis constituitur.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Constat in finibus Bruneiensis civitatis vitae catholicae florem eo adve
nisse ut iam sui iuris illa efficiatur oporteat ecclesiastica dicio. Ad aptius
igitur providendum evangelizationis operibus apud eundem populum, audi
ta Congregatione pro Gentium Evangelizatione, re omnino ponderata audi
tisque faventibus eorum sententiis quorum intererat, opportunum visum
est novam ibidem Praefecturam Apostolicam excitare. Nos proinde gravi
fungentes officio Supremi Pastoris totius Dominici gregis illud ratum ha
bentes consilium, summa Nostra potestate segregamus a dioecesi Miriensi il
lam civilem provinciam quae vulgari nomine Negara Brunei Darussalam
nuncupatur, ex qua novam propterea constituimus Apostolicam Praefectu
ram Bruneiensem, quam aggregari volumus provinciae ecclesiasticae Kuchingensi. Haec autem quae praescripsimus ad effectum deducet Venerabi
lis Frater Aloisius Bressan, Archiepiscopus titulo Severianensis atque Apo
stolicus in Brunei Delegatus, quem decebit rebus peractis documenta curare
singula exaranda sincerisque plane exemplis ad Congregationem pro Gen
tium Evangelizatione quam primum transmittenda. Hanc denique Apostoli
cam Nostram Constitutionem tam in praesens quam valere volumus futu
rum in tempus quibusvis rebus haud quaquam obsistentibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo primo mensis No
vembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Ponti
ficatus Nostri vicesimo.
& ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status

IOSEPHUS card. TOMKO


Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Eugenius Sevi, Protonot. Apost.


Marcellus Rossetti, Protonot.
Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 424.333

Apost.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

85

IV
MANDEVILLENSIS
Vicariatus Apostolicus Mandevillensis ad gradum et dignitatem dioecesis evehitur.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Sedulam sane curam constanter adhibemus ut spiritualia Domini benefi
cia apud totius orbis fideles diffundantur; qua de re Nos cuncta disponere
properamus quo id facilius commodiusque eveniat. Consilio igitur conceden
tes Venerabilium Fratrum Nostrorum, S.R.E. Cardinalium, qui Congrega
tioni pro Gentium Evangelizatione sunt praepositi, auditoque favorabili eo
rum quorum interest voto, haec statuimus et decernimus. Cum Vicariatus
Apostolicus Mandevillensis haud parva sibi fidei incrementa suscipere per
gat maioraque etiam posthac suscipere videatur, de eo cogitavimus ad gra
dum et dignitatem Dioecesis extollendo. Itaque Apostolica Nostra usi pote
state, praelaudatum Vicariatum Apostolicum ad dioecesim eodem nomine
Mandevillensem

appellandam evehimus, quam pariter Metropolitanae Eccle

siae Regiopolitanae in Iamaica suffraganeam facimus et iurisdictioni Con


gregationis pro Gentium Evangelizatione obnoxiam. Sic conditae Dioecesis
sedem in urbe vulgo Mandeville statuimus ibique exstans templum, Deo in
honorem sancti Pauli a Cruce dicatum, gradu et dignitate Ecclesiae Cathe
dralis exornamus eique insignia, privilegia et honores tribuimus, quibus ce
terae in orbe catholico Cathedrales Ecclesiae fruuntur. Cetera vero secun
dum canonicas leges temperentur. Haec omnia ad perficienda Venerabilem
Fratrem Eugenium Sbarbaro, Archiepiscopum titulo Tidditanum, Pronuntium Apostolicum in Iamaica, legamus. Re tamen ad exitum perducta, do
cumenta apparentur quorum sincera exempla ad Congregationem pro Gen
tium Evangelizatione diligenter mittantur. Has denique Apostolicas sub
plumbo Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis rebus
quibuslibet minime obstantibus.

86

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo primo mensis No


vembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Ponti
ficatus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO

IOSEPHUS card. TOMKO

Secretarius Status

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Loco 83 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 424.335

V"

'

'

IUINENSIS
In Brasilia nova conditur dioecesis Iuinensis.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ad plenius consulendum spirituali bono Christifidelium, Venerabiles
Fratres Antonius Possamai, Episcopus Giparanensis, et Augustinus Kist,
Episcopus Adamanteae, audita Conferentia Episcoporum Brasiliae, ab hac
Apostolica Sede enixe petiverunt ut, dismembrato territorio circumscriptio
num ecclesiasticarum suarum, nova dioecesis conderetur. Nos quidem, habi
to faventi voto Venerabilis Fratris Alfii Rapisard, Archiepiscopi titulo
Cannensis et in memorata Natione Apostolici Nuntii, de consilio Congrega
tionis pro Episcopis admotae postulationi, animarum saluti certe profuturae, libenter concedendum esse putavimus. De plenitudine igitur Apostoli
cae potestatis quae sequuntur decernimus. A dioecesibus Giparanensi et
Adamanteae separamus integrum territorium, prout nunc lege civili circum
scribitur, municipiorum nuncupatorum: Juina, Castanheira, Juruena, Cotriguau, Aripuana et Brasnorte; atque ex ita distracto territorio novam con
stituimus dioecesim Iuinensem appellandam, quae iisdem limitabitur fini
bus, quibus praedicta municipia, simul sumpta, in praesens lege civili ter
minatur. Sic conditae Ecclesiae sedem in urbe Iuina ponimus, ibique
exstans paroeciale templum, Deo in honorem Sacri Cordis Iesu dicatum, ad

Acta Ioannis Pauli Pp. II

87

gradum et dignitatem cathedralis templi evehimus cuique insignia, privile


gia et honores tribuimus, quibus ceterae cathedrales ecclesiae in orbe catho
lico fruuntur. Praeterea dioecesim Iuinensem suffraganeam facimus metro
politanae Sedi Cuiabensi eiusque pro tempore Episcopum metropolitico iuri
Archiepiscopi pro tempore Cuiabensis subicimus iisdem iuribus, privilegiis,
insigniis honoribusque ornatum atque oneribus officiisque adstrictum, quae
Praesulum Ordinariorum locorum propria sunt. Mandamus insuper ut
quam primum ibi Collegium Consultorum ad normam iuris constituatur qui
Episcopo, consilio et opera, valido sint auxilio. Congruae sustentationi
Praesulis novae dioecesis provideatur Curiae emolumentis, fidelium oblatio
nibus ac portione, e divisione ad normam canonis 122 C.I.C. facienda, bo
norum quae eidem obvenire debent quaeque hactenus ad Mensas episcopa
les ( Mitras patrio sermone appellatas) Giparanensem et Adamanteae per
tinuerunt. In iis autem quae respiciunt ad Seminarii dioecesani aedificatio
nem atque candidatorum ad sacerdotium institutionem, serventur prae
scripta iuris communis, habita praesertim ratione normarum ac regularum
a Congregatione de Institutione Catholica statutarum; suoque tempore, si
fas erit, selecti Seminarii dioecesani alumni, philosophicis ac theologicis di
sciplinis imbuendi, necnon sacerdotes sua studia completuri, Romam mit
tantur ad Pontificium Collegium Pium Brasiliensi Quod vero attinet ad
conditae dioecesis regimen, bonorum ecclesiasticorum administrationem,
dioecesani Administratoris sede vacante electionem, fidelium iura et one
ra aliaque id genus, quae sacri canones praescribunt ad amussim serventur.
Simul ac dioecesis erectio ad effectum deducta fuerit, sacerdotes illi adscrip
ti censeantur Ecclesiae in cuius territorio ecclesiasticum officium detinent;
ceteri autem sacerdotes Seminariique alumni incardinati maneant vel incar
dinentur Ecclesiae in cuius territorio legitimum habent domicilium. Acta et
documenta quae ad noviter constitutam dioecesim eiusque clericos, fideles
et forte bona temporalia respiciunt, a Curiis Giparanensi et Adamanteae ad
Curiam Iuinensem quam primum transmittantur. Quae statuimus perficien
da committimus Venerabili Fratri Alfio Rapisarda, quem diximus, vel, ab
sente eo, illi, qui curat negotia Apostolicae Nuntiaturae in Brasilia, eisdem
tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effec
tum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere imposito ad Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar ac
tus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, remittendi. Hanc denique
Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contra
riis quibuslibet rebus non obstantibus.

88

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die tertio et vicesimo mensis


Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Pon
tificatus Nostri vicesimo.
& BERNARDINUS card. GANTIN

ffi ANGELUS card. SODANO


Secretarius Status

Congr. pro Episcopis Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Carmelus

Nicolosi,

Protonot.

Apost.

Loco ffi Plumbi


In Secret. Status tab., n. 424.525

VI
AMPARENSIS
Ab Ecclesiis Campinensi et Limeirensi quodam distracto territorio, nova conditur
dioecesis Amparensis appellanda.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ecclesiae universae ministerium ab ipso Domino Nobis demandatum
omni diligentia explicare destinamus, ut eiusdem salutaria beneficia et
praecepta omnia loca contingant cunctasque efficaciter gentes. Ideo Nos res
disponere properamus ut hoc facilius commodiusque eveniat. Quocirca cum
Venerabiles Fratres Gilbertus Pereira Lopes, Archiepiscopus Campinensis et
Ercilius Turco, Episcopus Limeirensis, audita Conferentia Episcoporum
Brasiliensi, postulaverint ut, ecclesiasticae circumscriptionis sibi commissae
territorio quodam seiuncto, nova conderetur dioecesis, favente quoque Ve
nerabili Fratre Alfio Rapisarda, Archiepiscopo titulo Cannensi et in Brasilia
Apostolico Nuntio, de Congregationis pro Episcopis consilio, haec pro Apo
stolica Nostra potestate statuimus et decernimus: ab archidioecesi Campi
nensi et a dioecesi Limeirensi integrum territorium horum municipiorum distrahimus, prout a lege civili nunc terminantur, videlicet Amparo, Aguas
de Lindia, Holambra, Itapira, Jaguarina, Lindia, Mogi Mirim, Monte
Alegre do Sul, Pedreira, Santo Antonio de Posse et Serra Negra. Inde no
vam dioecesim constituimus, Amparensem appellandam, quae iisdem termi
natur finibus quibus supra memorata municipia. Novae dioecesis sedem in
urbe Amparo locamus, templumque ibidem situm idemque Beatae Virgini

Acta Ioannis Pauli Pp. II

89

de Amparo dicatum ad gradum evehimus Ecclesiae Cathedralis, cunctis


consentaneis concessis iuribus et privilegiis. Amparensis pro tempore Epi
scopus iisdem fruetur iuribus ceterisque rebus, quibus reliqui Ordinarii loco
rum. Novam constitutam Ecclesiam Metropolitanae Sedi Campinensi suffraganeam facimus eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi eius
dem Ecclesiae Metropolitanae pro tempore subicimus.
Congruam Praesulis sustentationem novae dioecesis Curiae emolumenta,
fidelium oblationes et portio procurabunt, quae ei obveniet ex divisione, ad
normam can. 122 C.I.C., bonorum quae antehac ad Mensas episcopales
(quae Mitras appellantur) Campinensem et Limeirensem pertinuerunt.
Consultores dioecesani deligantur ad iuris normam, qui ipsi Episcopo opem
ferant. Quod ad Seminarii institutionem atque sacrorum candidatorum for
mationem, praescripta Congregationis de Institutione Catholica serventur.
Seminarii quidam tirones itemque sacerdotes, si fieri potest, ad studia com
plenda Romam mittantur ad Pontificium Collegium Pium Brasiliensi Quod
autem ad novae dioecesis regimen pertinet, bonorum ecclesiasticorum admi
nistrationem, Administratoris dioecesani, sede vacante, electionem, fidelium
iura aliaque horum similia, quae sacri canones praecipiunt serventur. Simul
atque novae dioecesis Amparensis constitutio ad effectum deducta erit, eo
ipso sacerdotes Ecclesiae illi censeantur assignati in cuius territorio officium
ecclesiasticum habent, ceteri vero sacerdotes, Seminarii que tirones illi Eccle
siae in cuius territorio legitimum detinent domicilium. Acta et documenta
quae in universum novam dioecesim respiciunt, a Curiis Campinensi et Li
meirensi ad Curiam Amparensem transferantur. Ad haec tandem explenda
quae per has Litteras iussimus, antea memoratum Venerabilem Fratrem Alfium Rapisarda Apostolicum Nuntium legamus, facta etiam potestate sub
delegandi quemlibet in ecclesiastica potestate constitutum. Re denique ad
exitum perducta, documenta apparentur, quorum sincera exempla ad Con
gregationem pro Episcopis diligenter mittantur, contrariis rebus minime ob
sistentibus quibuslibet.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die tertio et vicesimo mensis
Decembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Pon
tificatus Nostri vicesimo.
6B ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status

B BERNARDINUS card. GANTIN


Congr. pro Episcopis Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 424.529

90

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

LITTERAE APOSTOLICAE

I
Beatos inter caelites Venerabilis Servus Dei Alfredus Ildefonsus Schuster rite re
censetur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam.- Vos testes estis et Deus, quam sancte
et iuste et sine querela vobis, qui credidistis, fuimus; sicut scitis qualiter
unumquemque vestrum, tamquam pater filios suos, deprecantes vos et con
solantes testificati sumus, ut ambularetis digne Deo, qui vocat vos in suum
regnum et gloriam (1 Thess 2, 10-12).
Quos Paulus Apostolus christifidelibus Thessalonicae sermones sic quon
dam inscripsit, quasi quandam summam illi vitae praebent ministeriique
pastoralis ipsius Alfredi Ildefonsi Cardinalis Schuster qui Boni Pastoris (cfr
Io 10, 11) ingressus vestigiis, Mediolanensi Archidioecesi caritate sollicitudineque patris deserviit, quam sapienter Dei in viis produxit suaque simul
praeclara virtute necnon fidelitatis erga Christum et Ecclesiam absolutae te
stificatione ipsam collustravit.
Inlustris hic Dei Populi pastor Romae die duodevicesimp Ianuarii men
sis ortus est anno millesimo octingentesimo octogesimo, humilium coniugum
filius Ioannis Schuster et Annae Mariae Tutzer. Coenobium puer intravit
Sancti Pauli extra Moenia, ubi abnegare se ipsum animique demissionem
factitare et oboeditionem didicit, tum silentium etiam amare ac precatio
nem, Deum postremo amare et secundum Sancti Benedicti regulam ei famulari. Simplicia nuncupavit anno millesimo octingentesimo nonagsimo
nono vota, sollemnia vero anno millesimo nongentesimo secundo. Quantum
vis iam primis ab infantiae annis infirmiore laboraret valetudine, disciplinae
tamen monasticae rigore usque servabat studiisque philosophiae ac theolo
giae firmissima voluntate et optimo prorsus cum proventu se dedebat.
Presbyteratus ordine est in sollemnitate Sancti Iosephi initiatus anno mille
simo nongentesimo quarto. Maiori exinde ponderis atque auctoritatis munia
illi concredita sunt: magister videlicet noviciorum fuit, tum Congregationis
Casinensis generalis procurator, tum communitatis suae praepositus. Quae
dam apud instituta educationis Romana ecclesiasticas tradidit disciplinas,
cum eodem tempore consiliarius esset Congregationis Rituum et Commissio-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

91

nis pro Arte Sacra praeses ac nonnumquam Seminariorum Italiae apostoli


cus visitator. Uti studiosus doctrinarum investigator plura foras dedit ope
ra. Anno millesimo nongentesimo duodevicesimo Abbatiae monachi Sancti
Pauli extra Moenia suum eum abbatem, qui custodiam deinceps Regulae
Benedictinae suo ipsius exemplo fovit sedulaque hortatione et gubernatione
nec sane minus spiritalem communitatis vitam. Undecim autem post annis
Pontifex Romanus Pius XI, qui ob pietatem eius multiplicemque eruditio
nem permagni aestimabat illum, ex parvo eiusdem Abbatiae sustulit grege
et archiepiscopalem ad sedem Mediolanensem provexit quem post viginti
etiam dies ad cardinalatus gradum promovit. Suum deinde inter proprium
populum hic Servus Dei efficiebat ut sanctimoniae fervorisque apostolici
eximia in Sanctis Ambrosio et Carolo et Andrea Carolo Ferrari specimina
revivisceret. Pastorali commotus caritate evangelium Christi sine intermis
sione praedicabat, sacramenta dispensabat, spiritalis procurabat atque cor
poralis misericordiae opera, corroborabat sacerdotum institutionem, christia
nam laicorum vitam incitabat, catechismi propagabat explicationem necnon
frugiferam celebrationum liturgicarum participationem, pientissimum deni
que Eucharistiae Matrisque Redemptoris cultum. Quinque curavit archidioecesanas celebrandas synodos, novas pariter excitandas paroecias. Sui
tempore ministerii quinquies peregit totius dicionis suae pastoralem visita
tionem, qua dissitissimas etiam latissimorum archidioecesis finium commu
nitates attigit. Vitae consecratae sustinuit instituta atque egentes domus et
familias; opifices adiuvit et opere carentes, quemadmodum et carcere retentos ac pauperes et homines politicam ob causam vexatos. Saeviente altero
bello mundano populi sui dolores tam animorum quam corporum pacem
que indefessus inculcavit. Operam aequabiliter dedit ut peccatores bonam
ad frugem se reciperent vehementerque ipse adversus errores depugnavit
atque Ecclesiae et debilium propugnavit iura. Nemo denique eius a sollicitis
pastoris curis arcebatur. Fecundata autem illius multiplex ac strenua indu
stria est perpetuo cum Deo consortio et devota mysteriorum divinorum ce
lebratione, meditatione et fervida precatione, sui abnegatione et castigatione. Quotquot eum adibant, alta ipsius mirabantur de vita spiritali confestimque cernebant in eo solidum Dei virum qui ex ipsa animi humilitate ac
paupertate cogitabat, loquebatur, agebat secundum Christi spiritum. Ad
extremos usque terrestris vitae dies cum Deo ambulavit eiusque volunta
tem complevit et pro illius gloria animarumque salute quam optimis modis
contendit. Post obitum quoque, qui evenit die tricesimo mensis Augusti an-

92

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

no millesimo nongentesimo quinquagesimo quarto, in Seminarii Maioris aedi


bus apud Venegonum quod exstrui ipse iusserat, virtutum eius odor suavis
simo haud cessavit ubique sese diffundere. Quin immo, cum sanctitatis ac
miraculorum illius fama non modo cresceret verum altas passim ageret ra
dices, successor archiepiscopus Ioannes Baptista Montini, deinde Pontifex
Romanus Paulus Sextus, anno millesimo nongentesimo quinquagesimo sep
timo Beatificationis atque Canonizationis instituit causam. Omnibus postea
normis et consiliis lege necessariis observatis, declaravimus Nosmet die vice
simo sexto mensis Martii anno millesimo nongentesimo nonagsimo quarto
hunc Dei Servum heroum omnino in modum virtutes exercuisse thologa
les, cardinales et connexas cum iis. Apud Congregationem de Causis Sancto
rum suo tempore feliciter suscepta est exituque secundissimo pertractata
investigatio adsertae prodigiosae sanationis quae Mediolani contigisse dicta
est anno millesimo nongentesimo quinquagesimo sexto eiusdemque Venera
bilis Servi Dei deprecationi adscripta. Nostro denique in conspectu super
miraculo decretum die undecimo Iulii mensis prodiit anno millesimo non
gentesimo nonagsimo quinto, quo etiam tempore statuimus ut Romae
Beatificationis ritus die duodecimo mensis Maii subsequentis anni perficeretur.
Hodie propterea, sexta Paschatis Dominica, summopere Nos iuvit coram
immensa quidem pastorum fideliumque Ecclesiae ex omni orbe festiva mul
titudine frequentem sane Venerabilium Servorum ac Servarum Dei coro
nam uno pientissimo ritu in album Caelitum Beatorum ac Beatarum refe
rendam curare, quos inter primum quidem locum Alfredus Ildefonsus Schu
ster, Ordinis Sancti Benedicti alumnus, obtinet. Inter ceremonias autem et
preces licuit et libuit hanc ipsam sollemniter proferre Beatificationis formulam:
Nos, vota Fratrum Nostrorum Caroli Mariae Cardinalis Martini, Archie
piscopi Mediolanensis Cosmi Francisci Ruppi, Archiepiscopi Lyciensis, Mi
chaelis Cardinalis Giordano, Archiepiscopi Neapolitani, Braulii Rodrguez
Plaza, Episcopi Salmantini, et Aloisii Belloli, Episcopi Anagnini-Alatrini,
necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifi
delium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctori
tate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Alfre
dus Ildefonsus Schuster, Philippus Smaldone, Ianuarius Maria Sarnelli,
Candida Maria a Iesu Cipitria y Barrila, Maria Raphaela Cimatti et Maria
Antonia Bandrs y Elsegui Beatorum nomine in posterum appellentur eo
rumque festum die ipsorum natali: Alfredi Ildefonsi Schuster die trigesima
Augusti; Philippi Smaldone die quarta Iunii; Ianuarii Mariae Sarnelli die

Acta Ioannis Pauli Pp. II

93

trigesima Iunii; Candidae Mariae a Iesu Cipitria y Barrila die nona Augu
sti; Mariae Raphaelae Cimatti die vicesima tertia Iunii et Mariae Antoniae
Bandrs y Elsegui die vicesima septima Aprilis in locis et modis iure sta
tutis quotannis celebrari possit.
In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti.
Qua rite dicta et audita adgressi sumus indolem ac virtutem uniuscuius
que recensere et permagno excolere adfectu. Precibus postremo Nostris et
adstantium adiimus eos pro totius Ecclesiae et hominum generis necessitati
bus. Nec minime quidem dubitamus quin insignis Alfredi Ildefonsi Schuster
figura vitae mirabilis plurimis praesertim sacris pastoribus profutura sit ad
imitationem sanctioremque Populi Dei curationem.
Quae has per Litteras ediximus et decrevimus, ea tam nunc quam in
posterum tempus firma esse volumus ac rata, contrariis quibuslibet rebus
haudquaquam obstantibus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn
mensis Maii, anno MCMXCVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 68 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 396.360

II
Paroeciale templum Sancto Lamberto episcopo et martyri dicatum ipsumque in
archidioecesi Ultraiectensi situm, ad dignitatem Basilicae Minoris attollitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Insigne templum hoc, superiore saeculo
aedificatum, catholicam operam pietatisque studium testificatur. Ibidem
quoque Beatae Mariae Virginis Kevelaer effigies quae servatur non modo
ipsum sacrum aedificium decorat ac locupletat, verum et fideles ad caelestis
Matris dilectionem suaviter allicit. Pastoralis praeterea ibidem actio efficaci
ter explicatur ad communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem progres
sum. His ob oculos habitis rebus, Venerabilis Fratris Nostri Hadriani
S.R.E. Cardinalis Simonis, Archiepiscopi Ultraiectensis, precibus occurren
dum sine cunctatione censuimus, qui suum tum ostendens postulatum tum

94

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

suorum fidelium, enixe efflagitant ut paroeciale templum Sancto Lamberto


episcopo et martyri dicatum, quod in loco Hengelo invenitur, in ipsius
archidioecesi, in Basilicarum Minorum album referretur. Itaque ea quae
statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum compro
bantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica pro Nostra aucto
ritate sacrum aedificium, de quo supra est facta mentio, Basilicae Minoris
dignitate honestamus, cunctis additis iuribus et privilegiis, quae ad id ge
nus templa pertinent. Serventur deinde quae decretum iubet de titulo Ba
silicae Minoris die ix mensis Novembris, anno MCMLXXXIX evulgatum, qui
buslibet minime obsistentibus rebus.
Perquam decet tandem Ecclesiae testes convenientibus laudis extollere,
qui vitam suam pro Christi nomine tradere non dubitarunt. Ad eos igitur
mentem et animum referentes qui nunc sunt fideles, studiosius ad eorum
exempla imitanda adque probanda incepta suscipienda incitantur.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxix
mensis Novembris, anno MCMXCVII, Pontificatus Nostri vicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 420.651

III
Beatae Mariae Virginis Reginae Familiarum imago, quae paroeciali in templo
oppidi Koscierzyna asservatur, nomine et auctoritate Summi Pontificis coronatur.

IOANNES PAULUS PP II
Ad perpetuam rei memoriam. Ab antiquis iam temporibus omnium
ordinum fideles ad Virginem Mariam fidenti animo decurrerunt, pro com
perto habentes superna se beneficia indulgenter accepturos ac certa auxilia
adepturos. Nos vero hanc pietatem cupimus quam latissime augeri et pro
ferri, ideoque occurrendum censuimus postulatis Venerabilis Fratris Ioannis
Szlaga, Episcopi Pelplinensis, qui poposcit, ut insignis imago Beatae Mariae
Virginis Reginae Familiarum, in paroeciali templo oppidi Koscierzyna
servata, nomine auctoritateque Nostra pretioso diademate coronaretur. Ita
que, probatis iis quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramen
torum statuit, potestatis Nostrae usi plenitudine, concedimus ut Beatae

95

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Mariae Virginis imago, quam supra memoravimus, pretioso diademate no


mine Nostraque auctoritate redimiri possit, ob oculos videlicet sacrae litur
giae habitis praescriptis.
Ceterum omnes noverunt inter Polonas gentes flagranti sane animo coli
Virginem Mariam. Ipsa enim per saeculorum decursum veluti propugnacu
lum habita est ad fidem integre servandam ac proprium cultum et humani
tatem tuendam. Exemplo quoque sanctorum infiammati exoptamus ut ini
bi fideles, Virginis imagine eximiis honoribus elata, ad maiorem in caele
stem Matrem pietatem concitentur.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die II
mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffl Sigilli
In Secret. Status tab., n. 424.771

CONVENTIO
INTER APOSTOLICAM SEDEM ET REM PUBLICAM AUSTRIACAM

QUINTO ACCORDO
Addizionale fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca alla Convenzio
ne fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rap
porti Patrimoniali del 23 giugno 1960.
Fra la Santa Sede,
rappresentata dal suo Plenipotenziario Sua Eccellenza Reverendissima
Monsignor DDr. Donato Squicciarini, Arcivescovo tit. di Tiburnia e Nunzio
Apostolico in Austria,
e la Repubblica Austriaca,
rappresentata dai suoi Plenipotenziari il Signor Dr. Wolfgang Schssel,
Ministro Federale per gli Affari Esteri, e la Signora Elisabeth Gehrer, Mini
stro Federale per l'Istruzione e gli Affari Culturali,
viene conclusola ulteriore complemento della Convenzione fra la Santa
Sede e la Repubblica Austriaca per il Regolamento di Rapporti Patrimonia
li del 23 giugno 1960, il seguente Accordo Addizionale:

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

96

Articolo I
La somma di 158 milioni di scellini, di cui all'Articolo II, Capov. 1, let
tera a, della Convenzione fra la Santa Sede e la Repubblica Austriaca per il
Regolamento di Rapporti Patrimoniali del 23 Giugno 1960 nella redazione
dell'Accordo Addizionale 10 Ottobre 1989, verr elevata a partire dall'anno
1996 a milioni 192 di scellini.
Articolo II
L'Articolo XXII, Capov. 2, del Concordato del 5 Giugno 1933 vale, per
analogia, per la soluzione di difficolt concernenti l'interpretazione del pre
sente Accordo Addizionale.
Articolo III
Questo Accordo Addizionale, il cui testo italiano e tedesco sono ugual
mente autentici, dev'essere ratificato e gli istrumenti di ratifica devono es
sere scambiati al pi presto in Roma. Esso entra in vigore il giorno dello
scambio degli istrumenti di ratifica.
In fede di che i Plenipotenziari hanno firmato il presente Accordo in
doppio originale.
Fatto a Vienna, il 21-XII-1995
Per la Santa Sede:

S* D. Squicciarini

Per

la

Repubblica

Austriaca:

Wolfgang Schssel
Elisabeth Gehrer
FNFTER ZUSATZVERTRAG

zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik sterreich zum Vertrag
zwischen dem Heiligen Stuhl und der Republik sterreich zur Regelung
von vermgensrechtlichen Beziehungen vom 23. Juni 1960
Zwischen dem Heiligen Stuhl,
vertreten durch dessen Bevollmchtigten, Seine Exzellenz, den Herrn
Apostolischen Nuntius in sterreich, Titularerzbischof von Tiburnia, Msgr.
DDr. Donato Squicciarini,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

97

und der Republik sterreich,


vertreten durch deren Bevollmchtigten, Herrn Dr. Wolfgang Schssel,
Bundesminister fr auswrtige Angelegenheiten und Frau Elisabeth Gehrer,
Bundesministerin fr Unterricht und kulturelle Angelegenheiten,
wird in neuerlicher Ergnzung des Vertrages zwischen dem Heiligen
Stuhl und der Republik sterreich zur Regelung von vermgensrechtlichen
Beziehungen vom 23. Juni 1960 nachstehender Zusatzvertrag geschlossen:
Artikel I
Der in Artikel II Absatz 1 lit. a des Vertrages zwischen dem Heiligen
Stuhl und der Republik sterreich zur Regelung von vermgensrechtlichen
Beziehungen vom 23. Juni 1960 in der Fassung des Zusatzvertrages vom
10. Oktober 1989 genannte Betrag von 158 Millionen Schilling wird, begin
nend mit dem Jahr 1996, auf 192 Millionen Schilling erhht.
Artikel II
Artikel XXII Absatz 2 des Konkordates vom 5. Juni 1933 gilt fr die
Regelung von Schwierigkeiten bezglich der Auslegung dieses Zusatzvertra
ges sinngem.
Artikel III
Dieser Zusatzvertrag, dessen deutscher und italienischer Text authen
tisch ist, bedarf der Ratifikation; die Ratifikationsurkunden werden sobald
wie mglich in Rom ausgetauscht werden. Er tritt mit dem Tag des
Austausches der Ratifikationsurkunden in Kraft.
Zu Urkund dessen haben die Bevollmchtigten diesen Zusatzvertrag in
doppelter Urschrift unterzeichnet.
Geschehen zu Wien, am Dezember 1995.
Fr den Heiligen Stuhl:

Fr

8 D. Squicciarini
Sollemni
cam

rata

instrumenta
coepit.

Conventione
habita,

die

ratihabitionis

die

Republik

sterreich:

Wolfgang Schssel
Elisabeth Gehrer
inter

XIV

m.

accepta

Apostolicam
Octobris
et

reddita

Sedem
a.

et

Rem

MCMXCVI,
sunt:

quo

in
die

publicam

Austria

Civitate

Vaticana

Conventio

vigere

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

98

CONVENTIO
INTER APOSTOLICAM SEDEM ET FOEDERATAM CIVITATEM
MEGALOBURGI-POMERANIAE ANTERIORIS

Vertrag

Accordo

zwischen dem Heiligen Stuhl

fra la Santa Sede

und

dem Land Mecklenburg-

il Land Meclemburgo-Pomerania

Vorpommern

Anteriore

DER HEILIGE STUHL,


vertreten durch

LA SANTA SEDE,
rappresentata dal

den Apostolischen Nuntius in


Deutschland

Nunzio Apostolico in
Germania

Erzbischof
Dr. Giovanni Lajolo,

Arcivescovo
Dott. Giovanni Lajolo,

und

DAS LAND MECKLENBURG


VORPOMMERN,
vertreten durch

IL LAND MECLEMBURGOPOMERANIA ANTERIORE,


rappresentato dal

den Ministerprsidenten

Ministro-Presidente

Dr. Berndt Seite,

Dott. Berndt Seite,

- einig in dem Wunsch, die Be


ziehungen zwischen dem Land
Mecklenburg-Vorpommern und
der Katholischen Kirche in Recht
und Freiheit neu zu ordnen,

- concordi nel desiderio di dare un


nuovo ordinamento in diritto e
libert alle relazioni fra il Land
Meclemburgo-Pomerania Anterio
re e la Chiesa cattolica,

- im Bewutsein der Eigenstndigkeit von Staat und Kirche, im

- nella consapevolezza dell'autonomia dello Stato e della Chiesa,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

99

gegenseitigen Respekt vor ihrem


Selbstbestimmungsrecht und in
Bereitschaft zur Zusammenar
beit,

nel reciproco rispetto del loro di


ritto di autodeterminazione e
nella disponibilit alla collabo
razione,

- in Achtung vor der Religionsfrei


heit des Einzelnen,

- nel rispetto della libert religiosa


del singolo,

- in dem gemeinsamen Anliegen,


die Menschenwrde und die
Menschenrechte zu achten und
zu schtzen,

- nel comune desiderio di rispettare


e salvaguardare la dignit umana
e i diritti dell'uomo,

- in der Einsicht, da christlicher


Glaube, kirchliches Leben und
karitatives Wirken einen Beitrag
fr das Gemeinwohl und den
Gemeinsinn der Brger in einer
pluralen Gesellschaft leisten,

- nella persuasione che in una so


ciet pluralistica la fede cristiana,
la vita ecclesiale e l'azione ca
ritativa danno un contributo per
il bene comune ed il senso di
responsabilit dei cittadini per la
cosa pubblica,

schlieen
unter Anerkennung der Fortgeltung
des Konkordats zwischen dem Hei
ligen Stuhl und dem Deutschen
Reich vom 20. Juli 1933 und un
beschadet einer Fortgeltung des
Vertrages des Freistaates Preuen
mit dem Heiligen Stuhl vom 14. Juni
1929 diesen

riconoscendo che resta in vigore il


Concordato fra la Santa Sede ed il
Reich Germanico del 20 luglio 1933,
e senza pregiudizio della permanen
za in vigore della Solenne Conven
zione fra la Santa Sede e la Prussia
del 14 giugno 1929, concludono il
seguente

Vertrag

Accordo

Artikel 1

Articolo 1

Das Land gewhrt der


katholischen Glauben
und auszuben, und
tiven Wirken der

Freiheit, den
zu bekennen
dem karita
katholischen

Il Land d protezione, mediante la


Costituzione e la legge, alla libert
di professare e praticare la fede
cattolica e all'azione caritativa del-

100

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Kirche (im Folgenden: die Kirche)


den Schutz durch Verfassung und
Gesetz.

la Chiesa cattolica (in seguito: la


Chiesa).

Artikel 2

Articolo 2

Die Kirche ordnet und verwaltet


ihre Angelegenheiten selbstndig
innerhalb der Schranken des fr
alle geltenden Gesetzes.

La Chiesa regola e amministra i


propri affari autonomamente nel
l'ambito delle leggi generali vi
genti.

Artikel 3

Articolo 3

(1) Zur Klrung von Fragen und


zur Vertiefung ihrer Beziehungen
treffen sich die Landesregierung
und die Dizesan-Erzbischfe re
gelmig.

(1) Il Governo del Land e gli Ar


civescovi diocesani si incontrano re
golarmente per la chiarificazione di
questioni e per l'approfondimento
delle loro relazioni.

(2) Die Landesregierung unterrich


tet die Erzbischfe von Gesetzge
bungsvorhaben und Programmen,
die Belange der Kirche unmittelbar
berhren, und hrt sie an.

(2) Il Governo del Land informa gli


Arcivescovi dei progetti di legisla
zione e dei programmi, che toccano
direttamente interessi della Chiesa,
e li consulta.

(3) Die Erzbistmer vertreten ihre


Angelegenheiten gegenber dem
Land einheitlich. Die Erzbischfe
bestellen einen gemeinsamen stn
digen Beauftragten am Sitz der
Landesregierung.

(3) Le arcidiocesi curano i propri


affari nei confronti del Land in modo
unitario. Gli Arcivescovi nominano
un incaricato permanente comune
presso la sede del Governo del
Land.

Artikel 4

Articolo 4

(1) Das Land gewhrleistet die Er


teilung des katholischen Religions
unterrichts als ordentliches Lehr
fach an den ffentlichen Schulen.

(1) Il Land garantisce nelle scuo


le pubbliche l'insegnamento della
religione cattolica come materia
ordinaria. L'insegnamento della re-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

101

Der katholische Religionsunterricht


kann Jahrgangs- und schulartber
greifend erteilt werden. Land und
Kirche knnen eine von der all
gemeinen Schulorganisation abwei
chende Organisation des katholi
schen Religionsunterrichts verein
baren.

ligione cattolica pu essere impar


tito collegando varie classi e vari tipi
di scuole. Il Land e la Chiesa pos
sono concordare un'organizzazione
dell'insegnamento della religione
cattolica, divergente dall'organizza
zione scolastica generale.

(2) Der katholische Religionsunter


richt wird in bereinstimmung mit
den Grundstzen der Katholischen
Kirche erteilt. Die Kirche wird an
der Erarbeitung der Rahmen-Richt
linien und Lehrplne, an der Aus
wahl der Lehrmittel und der Zu
lassung der Lernmittel beteiligt.
Ihre Zustimmung ist erforderlich,
soweit der Inhalt des Religions
unterrichts einschlielich seiner Di
daktik berhrt wird.

(2) L'insegnamento della religione


cattolica impartito in conformit
con i principi della Chiesa cattolica.
La Chiesa partecipa all'elaborazione
delle direttive-quadro e dei pro
grammi, alla scelta degli strumenti
didattici e all'approvazione del ma
teriale scolastico. Il suo consenso
necessario in quanto viene toccato il
contenuto dell'insegnamento della
religione, compresa la relativa di
dattica.

(3) Die Erteilung des katholischen


Religionsunterrichts setzt
eine
kirchliche Bevollmchtigung (mis
sio canonica) durch den zustndigen
Erzbischof voraus. Dieser kann die
kirchliche Bevollmchtigung ent
ziehen.

(3) L'insegnamento della religione


cattolica presuppone un'autorizza
zione ecclesiastica (missio canonica)
da parte dell'Arcivescovo compe
tente. Questi pu revocare l'auto
rizzazione ecclesiastica.

(4) Die Gestellung katechetischer


Lehrkrfte wird durch Vereinba
rung geregelt.

(4) La designazione di insegnanti di


religione dipendenti della Chiesa
(katechetische Lehrkrfte) viene re
golata da intesa.

Artikel 5

Articolo 5

(1) Die Kirche kann Ersatzschulen


im Rahmen der Bestimmungen in

(1) La Chiesa pu gestire scuole


sostitutive nel quadro delle dispo-

102

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Artikel 7 des Grundgesetzes, Er


gnzungsschulen sowie Hochschu
len und sonstige Bildungseinrich
tungen betreiben.

sizioni dell'articolo 7 della Legge


Fondamentale, scuole integrative
come anche Alte Scuole (Hochschu
len) e altri istituti di formazione.

(2) Staatliche Genehmigung, Aner


kennung und Frderung dieser Ein
richtungen regelt das Gesetz.

(2) La legge regola l'autorizzazione,


il riconoscimento e la promozione di
tali istituti da parte dello Stato.

(3) Das Land frdert diese Ein


richtungen in gleichem Umfang wie
Einrichtungen anderer Trger.

(3) Il Land promuove tali istituti


nella stessa misura degli istituti di
altri gestori.

Artikel 6

Articolo 6

Will das Land oder eine seiner Hoch


schulen eine wissenschaftliche Ein
richtung fr katholische Theologie
oder Religionspdagogik errichten,
so ist eine gesonderte Vereinbarung
des Landes mit dem Heiligen Stuhl
erforderlich.

Se il Land o una delle sue Alte Scuole


vogliono erigere un istituto scien
tifico di teologia cattolica o di
pedagogia della religione cattolica,
necessaria un'intesa a parte del
Land con la Santa Sede.

Artikel 7

Articolo 7

Der staatliche Schutz der Sonntage


und der kirchlichen Feiertage wird
gewhrleistet.

La protezione delle domeniche e del


le festivit ecclesiastiche da parte
dello Stato garantita.

Artikel 8

Articolo 8

( 1 ) In ffentlichen Krankenhusern,
Heimen,
Justizvollzugsanstalten,
Polizeiausbildungssttten und hn
lichen ffentlichen Einrichtungen
wird die Kirche seelsorgerlich
ttig. Sie ist zu Gottesdiensten

( 1 ) Negli ospedali pubblici, nelle case


di assistenza, negli istituti di pre
venzione e pena, nei centri di for
mazione della polizia ed in isti
tuzioni pubbliche simili, la Chiesa
esercita attivit pastorale. Essa ha

Acta Ioannis Pauli Pp. II

103

und religisen Veranstaltungen be


rechtigt.

il diritto di celebrare il culto divi


no e di organizzare manifestazioni
religiose.

(2) Der Trger stellt den Raum. Um


die seelsorgerliche Betreuung zu er
mglichen, teilt er der zustndigen
kirchlichen Stelle die Namen der
Personen mit, die sich zum katho
lischen Glauben bekennen, soweit
die Mitteilung deren Willen nicht
widerspricht.

(2) Il gestore mette a disposizione il


locale. Per rendere possibile la cura
d'anime, egli comunica al compe
tente ufficio ecclesiastico i nomi del
le persone che professano la fede
cattolica, quando tale comunica
zione non sia contraria alla loro
volont.

(3) Die Kirche beruft die Seelsorger.


Der Zutritt zu einer Justiz- oder
Polizeieinrichtung setzt das Einver
stndnis der Landesregierung zur
Person des Seelsorgers voraus; die
Landesregierung kann ihr Einver
stndnis aus wichtigem Grund wi
derrufen. Der Zutritt zu sonstigen
Einrichtungen erfolgt im Benehmen
mit dem Trger. Nheres wird durch
Vereinbarung mit dem Land oder
dem Trger geregelt.

(3) La Chiesa nomina i cappellani.


L'accesso a un istituto giudiziario o
di polizia presuppone l'accordo del
Governo del Land circa la persona
del cappellano; il Governo del Land
pu revocare il proprio accordo per
un motivo importante. L'accesso al
le altre istituzioni ha luogo dopo
aver preso contatto con il gestore. I
particolari vengono regolati da in
tesa con il Land o con il gestore.

Artikel 9

Articolo 9

Geistliche sind auch in Verfahren,


die dem Landesrecht unterliegen,
berechtigt, das Zeugnis ber die
Angelegenheiten zu verweigern, die
ihnen in ihrer Eigenschaft als
Seelsorger anvertraut worden sind.

Gli ecclesiastici hanno facolt, an


che in procedimenti che sono sog
getti al diritto del Land, di rifiu
tare la testimonianza su questioni
loro confidate in qualit di pastori
d'anime.

Artikel 10

Articolo 10

(1) Die Kirche und ihre Einrich


tungen nehmen in Erfllung ihres

(1) La Chiesa e le sue istituzioni,


nell'adempimento della loro missio-

104

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Auftrages Aufgaben als anerkannte


Trger der freien Jugendhilfe wahr.

ne, assumono compiti come gestori


riconosciuti dell'assistenza non sta
tale alla giovent.

(2) Die Kirche und ihre karitativen


Einrichtungen nehmen in Erfllung
ihres Auftrages Aufgaben der Gesundheits- und Wohlfahrtspflege
wahr. Dafr unterhalten sie Heime
und sonstige Einrichtungen.

(2) La Chiesa e le sue istituzioni


caritative, nell'adempimento della
loro missione, assumono compiti di
assistenza sanitaria e sociale. A tal
fine mantengono case di assistenza e
altre istituzioni.

(3) Die kirchlichen Einrichtungen


haben Anspruch auf gleiche Fr
derung wie andere freie Trger.

(3) Le istituzioni ecclesiastiche han


no diritto alle stesse sovvenzioni
degli altri gestori non statali.

(4) Ein nach Verfassung oder Gesetz


bestehender Vorrang in der Auf
gabenerfllung fr die freien Trger
ist von allen ffentlichen Stellen zu
beachten.

(4) Una precedenza nell'espleta


mento dei compiti a favore dei ge
stori non statali, esistente a norma
della Costituzione o della legge, deve
essere rispettata da tutti gli uffici
pubblici.

Artikel 11

Articolo 11

(1) Die kirchlichen Friedhfe ge


nieen den gleichen Schutz wie die
kommunalen Friedhfe.

(1) I cimiteri ecclesiastici godono


della stessa protezione dei cimiteri
comunali.

(2) Die Kirchengemeinden haben


das Recht, im Rahmen der Gesetze
neue Friedhfe anzulegen.

(2) Le parrocchie e simili comunit


ecclesiastiche hanno il diritto di isti
tuire nuovi cimiteri a norma delle
leggi.

(3) Auf kirchlichen Friedhfen ist


die Bestattung aller in der Gemeinde
Verstorbenen zu ermglichen, wenn
dort kein kommunaler Friedhof vor
handen ist.

(3) Nei cimiteri ecclesiastici si deve


consentire la sepoltura di tutti i
deceduti nel comune, se non v' a
disposizione un cimitero comunale.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

105

(4) Die Kirche hat das Recht, auf


ffentlichen Friedhfen Bestat
tungsfeiern und sonstige Gottes
dienste zu halten.

(4) La Chiesa ha il diritto di celebrare


funerali e altre cerimonie religiose
nei cimiteri pubblici.

Artikel 12

Articolo 12

(1) Das Land wird darauf hinwir


ken, da die ffentlich-rechtlichen
Rundfunkanstalten und die priva
ten Rundfunkveranstalter der Kir
che angemessene Sendezeiten fr
die bertragung gottesdienstlicher
Handlungen und Feierlichkeiten
sowie von Sendungen ber Fragen
des kirchlichen Auftrages gewhren.
In den Aufsichtsgremien (Rundfunk
rten, Programmausschssen) soll
die Kirche angemessen vertreten
sein.

(1) Il Land si adoperer affinch gli


enti radiotelevisivi di diritto pub
blico e gli enti radiotelevisivi privati
concedano alla Chiesa congrui tempi
di trasmissione per cerimonie litur
giche e celebrazioni come anche per
questioni inerenti alla missione della
Chiesa. Negli organi di controllo
(consigli della radiotelevisione, com
missioni dei programmi) la Chiesa
dovr essere adeguatamente rappre
sentata.

(2) Das Recht der Kirche, eigenen


Rundfunk nach Magabe der Ge
setze zu veranstalten oder sich an
Rundfunkveranstaltern zu beteili
gen, bleibt unberhrt.

(2) Resta intatto il diritto della Chie


sa di organizzare una propria ra
diotelevisione a norma delle leggi o
di avere parte in enti radiotele
visivi.

Artikel 13

Articolo 13

(1) Das Land erkennt die kirchlichen


Krperschaften als Krperschaften
des ffentlichen Rechtes an.

(1) Il Land riconosce gli enti ec


clesiastici come enti di diritto pub
blico.

(2) Die Erzbistmer zeigen Be


schlsse ber die Errichtung und
Vernderung von kirchlichen Kr
perschaften der Landesregierung an.

(2) Le arcidiocesi notificano al Go


verno del Land le decisioni riguar
danti l'erezione e la modifica degli
enti ecclesiastici.

106

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Artikel 14

Articolo 14

(1) Die Vorschriften der Kirche ber


die vermgensrechtliche Vertretung
der ffentlich-rechtlichen kirchli
chen Krperschaften und rechtsf
higen Vermgenstrger werden der
Landesregierung vor ihrem Erla
vorgelegt. Diese kann innerhalb ei
nes Monats Einspruch erheben,
wenn eine ordnungsgeme verm
gensrechtliche Vertretung nicht ge
whrleistet ist. Die Landesregierung
sorgt im Interesse der Sicherheit des
Rechtsverkehrs fr die erforderliche
Verffentlichung.

(1) Le prescrizioni della Chiesa sul


la rappresentanza giuridico-patrimoniale degli enti ecclesiastici e dei
titolari ecclesiastici di patrimonio
con capacit giuridica, che sono
dotati di personalit giuridica pub
blica, vengono presentate al Go
verno del Land prima della loro
emanazione. Esso pu sollevare
eccezione entro un mese, quando
non sia garantita una regolare rap
presentanza giuridico-patrimoniale.
Nell'interesse della sicurezza dei
rapporti giuridici il Governo del
Land provvede alla necessaria pub
blicazione.

(2) Die Kirche bt die Aufsicht ber


die kirchlichen Stiftungen aus.

(2) La Chiesa esercita il controllo


sulle fondazioni ecclesiastiche.

Artikel 15

Articolo 15

(1) Die Kirche ist frei bei der Be


setzung ihrer mter.

( 1 ) La Chiesa libera nella provvista


dei suoi uffici.

(2) Kirchlicher Dienst ist ffent


licher Dienst. Die Kirche achtet
darauf, da die Vorbildung der
kirchlichen Bediensteten der der
staatlichen gleichwertig ist.

(2) Il servizio ecclesiastico servizio


pubblico. La Chiesa cura che la for
mazione dei dipendenti ecclesiastici
sia equivalente a quella dei dipen
denti statali.

Artikel 16

Articolo 16

(1) Das Land gewhrleistet der


Kirche, ihren Kirchengemeinden
und rechtsfhigen Vermgenstr-

(1) Il Land garantisce alla Chiesa,


alle sue parrocchie e simili comunit
ecclesiastiche ed ai suoi enti pa-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

107

gern das Eigentum und andere


Rechte gem den Bestimmungen
des Artikels 140 des Grundgesetzes
und des Artikels 9 Absatz 1 der
Verfassung des Landes Mecklen
burg-Vorpommern in Verbindung
mit Artikel 138 Absatz 2 der deut
schen Verfassung vom 11. August
1919.

trimoniali con capacit giuridica, la


propriet e altri diritti secondo le
disposizioni dell'articolo 140 della
Legge Fondamentale e dell'articolo
9, comma 1, della Costituzione del
Land Meclemburgo-Pomerania An
teriore in connessione con l'articolo
138, comma 2, della Costituzione
tedesca dell'11 agosto 1919.

(2) Die Enteignungsbehrde nimmt


auf die Belange der Kirche Rck
sicht. Ist ein anderer als das Land
Begnstigter der Enteignung, so
verwendet sich die Landesregie
rung dafr, da der Begnstigte
der Kirche geeignetes Ersatzland
als Entschdigung zur Verfgung
stellt.

(2) L'autorit competente per gli


espropri ha riguardo agli interessi
della Chiesa. Qualora il beneficiario
dell'esproprio non sia il Land, il
Governo del Land si adopera af
finch il beneficiario metta a di
sposizione della Chiesa, a titolo di
indennizzo, un terreno adatto in
sostituzione.

(3) Soweit die Kirche von frheren


vermgensrechtlichen
Eingriffen
betroffen ist, richten sich ihre An
sprche nach den gesetzlichen Be
stimmungen.

(3) Nei casi in cui la Chiesa sia colpita


da precedenti interventi giuridicopatrimoniali, le sue rivendicazioni si
regolano secondo le disposizioni di
legge-

Artikel 17

Articolo 17

(1) Die Kirche und das Land tragen


gemeinsam Verantwortung fr
Schutz und Erhalt der kirchlichen
Denkmale.

(1) La Chiesa e il Land portano


insieme la responsabilit per la sal
vaguardia e la conservazione dei
monumenti ecclesiastici.

(2) Die Kirche stellt sicher, da ihre


Denkmale erhalten bleiben und der
Allgemeinheit zugnglich gemacht
werden, sofern hieran ein ffent
liches Interesse besteht. Insoweit
sind Enteignungen nach dem Denk
malschutzrecht unzulssig.

(2) La Chiesa assicura che i suoi


monumenti resteranno conservati e
saranno resi accessibili, qualora vi
sia un interesse pubblico. Pertanto
non sono ammissibili espropriazioni
a norma del diritto sulla salvaguar
dia dei monumenti.

108

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

(3) Bei Entscheidungen ber Denk


male, die gottesdienstlichen, kulti
schen oder gleichartigen kirchlichen
Zwecken unmittelbar dienen, be
rcksichtigen die Denkmalschutz
behrden die von den kirchlichen
Oberbehrden festgestellten Be
lange. Die kirchliche Oberbehrde
entscheidet im Benehmen mit der
obersten Denkmalschutzbehrde,
falls die untere Denkmalschutzbe
hrde oder das fachlich zustndige
Landesamt die geltend gemachten
Belange nicht anerkennt.

(3) Nel caso di decisioni su mo


numenti che servono immediata
mente a scopi liturgici o cultuali o a
simili scopi ecclesiastici, le autorit
per la salvaguardia dei monumenti
tengono in considerazione le esigen
ze dichiarate dalle autorit eccle
siastiche superiori. L'autorit eccle
siastica superiore decide dopo aver
preso contatto con la suprema au
torit preposta alla salvaguardia dei
monumenti, qualora l'autorit in
feriore per la salvaguardia dei mo
numenti o il competente ufficio del
Land non riconoscano le esigenze
rivendicate.

(4) Durch Vereinbarungen knnen


der Kirche Aufgaben des Denkmal
schutzes bertragen werden.

(4) Mediante intese possono essere


affidati alla Chiesa compiti a sal
vaguardia dei monumenti.

(5) Das Land nimmt bei der Fr


derung nach dem Denkmalrecht,
auch bei der Vergabe von Mitteln,
Rcksicht auf die besonderen denkmalpflegerischen Aufgaben der Kir
che. Es setzt sich dafr ein, da die
Kirche auch von solchen Einrich
tungen Hilfe erhlt, die auf natio
naler und internationaler Ebene
fr die Kultur- und Denkmalpflege
ttig sind.

(5) Nella promozione prevista dal


diritto relativo ai monumenti, anche
per quanto concerne l'assegnazione
di fondi, il Land ha riguardo per i
particolari compiti della Chiesa in
ordine alla salvaguardia dei monu
menti. Esso si adopera per far s che
la Chiesa riceva aiuti anche da quelle
istituzioni, che a livello nazionale e
internazionale operano per la cura
del patrimonio culturale e monu
mentale.

Artikel 18

Articolo 18

(1) Die Erzbistmer und die Kir


chengemeinden sind berechtigt,
nach Magabe der Gesetze von ihren

(1) Le arcidiocesi, le parrocchie e


simili comunit ecclesiastiche hanno
il diritto di percepire dai propri

Acta Ioannis Pauli Pp. II

109

und

membri l'imposta ecclesiastica e il


contributo alla Chiesa (Kirchgeld), a
norma delle leggi.

(2) Fr die Bemessung der Kirchen


steuer als Zuschlag zur Einkom
mensteuer (Lohnsteuer) verstndi
gen sich die Erzbistmer auf einen
einheitlichen Zuschlagsatz.

(2) Per il calcolo dell'imposta ec


clesiastica come addizionale del
l'imposta sul reddito (imposta sul
salario), le arcidiocesi concordano
un'aliquota aggiuntiva unitaria.

(3) Die Kirchensteuerordnungen,


die Kirchensteuerbeschlsse, ihre
nderung und Ergnzung bedrfen
der staatlichen Anerkennung. Diese
kann nur bei einem Versto gegen
die staatlichen Steuerbestimmun
gen versagt werden. Die Kirchen
steuerbeschlsse gelten als aner
kannt, wenn sie den Beschlssen
des vorhergehenden Haushalts
jahres entsprechen.

(3) I regolamenti delle imposte ec


clesiastiche, le deliberazioni sulle im
poste ecclesiastiche, la loro modifica
e integrazione necessitano del ri
conoscimento da parte dello Stato.
Questo pu essere rifiutato soltanto
nel caso di contrasto con le dispo
sizioni fiscali statali. Le delibera
zioni sulle imposte ecclesiastiche si
considerano riconosciute se corri
spondono alle deliberazioni del pre
cedente esercizio finanziario.

(4) Festsetzung und Erhebung der


Kirchensteuer sind den Finanzm
tern bertragen. Soweit die Steuer
durch Abzug vom Arbeitslohn in
Betriebssttten im Land Mecklen
burg-Vorpommern erhoben wird,
sind die Arbeitgeber verpflichtet,
die Kirchensteuer einzubehalten
und abzufhren.

(4) La determinazione e la riscos


sione dell'imposta ecclesiastica sono
affidate agli uffici fiscali. Quando
l'imposta viene riscossa nei luoghi di
lavoro nel Land Meclemburgo-Po
merania Anteriore mediante detra
zione dal salario lavorativo, i datori
di lavoro sono obbligati a trattenere
e a versare l'imposta ecclesiastica.

(5) Fr die Verwaltung der Kir


chensteuer erhlt das Land eine
Entschdigung in Hhe eines An
teils des Kirchensteueraufkommens,
der einvernehmlich festgelegt wird.
Die Finanzmter geben den zustn
digen kirchlichen Stellen in allen

(5) Per l'amministrazione dell'im


posta ecclesiastica il Land riceve un
indennizzo che ammonta a una por
zione del gettito delle imposte ec
clesiastiche, da fissare di comune
accordo. Gli uffici fiscali danno le
necessarie informazioni ai compe-

Mitgliedern Kirchensteuer
Kirchgeld zu erheben.

110

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Kirchensteuerangelegenheiten die
erforderlichen Ausknfte. Die kirch
lichen Stellen wahren das Steuer
geheimnis.

tenti uffici ecclesiastici in tutte le


questioni relative all'imposta eccle
siastica. Gli uffici ecclesiastici man
tengono il segreto fiscale.

(6) Die Vollstreckung der Kirchen


steuern obliegt den Finanzmtern.
Sie unterbleibt, wenn die Erzbist
mer darauf verzichten.

(6) L'esazione delle imposte eccle


siastiche spetta agli uffici fiscali.
Essa non ha luogo se le arcidiocesi vi
rinunciano.

Artikel 19

Articolo 19

(1) Die Erzbistmer, die Kirchen


gemeinden und die sonstigen kirch
lichen Einrichtungen sind berech
tigt, Spenden und andere freiwillige
Leistungen fr kirchliche Zwecke zu
erbitten.

(1) Le arcidiocesi, le parrocchie e


simili comunit ecclesiastiche e le
altre istituzioni ecclesiastiche sono
autorizzate a chiedere offerte ed al
tre prestazioni volontarie per fini
ecclesiastici.

(2) Der Kirche wird in der Regel


zweimal jhrlich eine Genehmigung
fr eine allgemeine Haus- und
Straensammlung fr kirchliche
Zwecke erteilt.

(2) Alla Chiesa viene accordata, di


regola due volte all'anno, l'auto
rizzazione per una colletta generale
a domicilio e sulle strade per fini
ecclesiastici.

Artikel 20

Articolo 20

(1) Das Land erfllt durch Staats


leistungen an die Kirche seine Ver
pflichtungen gem Artikel 140 des
Grundgesetzes und Artikel 9 Absatz
1 der Verfassung des Landes Meck
lenburg-Vorpommern in Verbin
dung mit Artikel 138 Absatz 1 Satz 1
der deutschen Verfassung vom 11.
August 1919.

(1) Mediante prestazioni finanziarie


dello Stato alla Chiesa il Land adem
pie i propri obblighi ai sensi del
l'articolo 140 della Legge Fonda
mentale e dell'articolo 9, comma 1,
della Costituzione del Land Meclem
burgo-Pomerania Anteriore in con
nessione con l'articolo 138, comma
1, periodo 1, della Costituzione te
desca dell'11 agosto 1919.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

111

(2) Das Land zahlt anstelle aller


frher gewhrten Dotationen fr
Kirchenleitungen, Pfarrerbesoldung
und Pfarrerversorgung sowie anstel
le aller anderen, auf besonderen
Rechtstiteln beruhenden Zahlungen
einen Gesamtzuschu an die Erz
bistmer.

(2) II Land versa un contributo


globale alle arcidiocesi in luogo di
tutte le dotazioni concesse in pas
sato per la gerarchia ecclesiastica e
per il trattamento economico e la
pensione dei parroci, come anche in
luogo di tutti gli altri pagamenti
basati su speciali titoli giuridici.

(3) Der Gesamtzuschu betrgt


jhrlich 750 000 Deutsche Mark und
wird in monatlichen Raten gezahlt,
erstmals fr das Jahr 1996.

(3) Il contributo globale ammonta


annualmente a 750.000 marchi te
deschi e viene pagato in rate mensili,
la prima volta per l'anno 1996.

(4) ndert sich die Besoldung der


Beamten im Landesdienst, so ndert
sich der Gesamtzuschu entspre
chend. Als Berechnungsgrundlage
dient das Eingangsamt fr den
hheren allgemeinen Verwaltungs
dienst (Besoldungsgruppe A 13 des
Bundesbesoldungsgesetzes, siebente
Dienstaltersstufe).

(4) Se cambia la retribuzione dei


funzionari a servizio del Land, cam
bia corrispondentemente il contri
buto globale. Come base di calcolo si
assume la carica d'ingresso per il
servizio amministrativo superiore
generale (gruppo di retribuzione A
13 della legge retributiva federale,
settimo livello di anzianit di ser
vizio).

(5) Zur Abgeltung aller sonstigen

(5) A saldo di tutti gli altri diritti di


valore patrimoniale della Chiesa e
delle sue istituzioni, che non si fon
dano sul presente Accordo o su leggi
generali, il Land versa alle arcidiocesi, una sola volta, due milioni di
marchi tedeschi.

Vermgenswerten Ansprche der

Kirche und ihrer Einrichtungen, die


nicht in diesem Vertrag oder in all
gemeinen Gesetzen begrndet sind,
zahlt das Land den Erzbistmern
einmalig zwei Millionen Deutsche
Mark.
(6) Die Erzbistmer einigen sich
ber die Verteilung der Staatslei
stungen untereinander. Sie teilen
das Ergebnis der Landesregierung
mit.

(6) Le arcidiocesi concordano fra di


loro la ripartizione delle prestazioni
statali. Esse comunicano il risultato
al Governo del Land.

112

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Artikel 21

Articolo 21

Auf Landesrecht beruhende Be


freiungen und Ermigungen von
Steuern und Gebhren fr das
Land gelten auch fr die kirchli
chen Krperschaften des ffentli
chen Rechtes.

Esenzioni e riduzioni di imposte e di


tasse, basate sul diritto del Land e
concesse al Land stesso, valgono
anche per gli enti ecclesiastici di
diritto pubblico.

Artikel 22

Articolo 22

(1) Das Land untersttzt die Kirche


auf der Grundlage des Landesmel
degesetzes bei der Ordnung des
kirchlichen Meldewesens.

(1) Nella sistemazione dell'anagrafe


ecclesiastica il Land appoggia la
Chiesa in base alla legge del Land
sull'anagrafe.

(2) Die Meldebehrden bermitteln


der Kirche die im Landesmeldege
setz aufgefhrten Daten. Die ber
mittlung erfolgt gebhrenfrei.

(2) Le autorit anagrafiche trasmet


tono alla Chiesa i dati indicati nella
legge del Land sull'anagrafe. La tra
smissione viene fatta con esenzione
da tasse.

(3) Die Kirche schtzt die Daten.


Die Landesregierung kann diesen
Schutz berprfen.

(3) La Chiesa mantiene la riser


vatezza su tali dati. Il Governo del
Land pu verificare questa riser
vatezza.

(4) Die Kirche bermittelt ihrerseits


den Meldebehrden die die Mitglied
schaft betreffenden Daten.

(4) La Chiesa, da parte sua, tra


smette alle autorit anagrafiche i
dati riguardanti l'appartenenza ad
essa.

Artikel 23

Articolo 23

Wenn das Land anderen Kirchen


und Religionsgemeinschaften ber
diesen Vertrag hinausgehende Rech
te und Leistungen gewhrt, werden
die Vertragspartner gemeinsam pr-

Se il Land concede ad altre Chiese e


comunit religiose diritti e presta
zioni superiori al presente Accordo,
le Parti contraenti esamineranno
insieme se a motivo del principio

Acta Ioannis Pauli Pp. II

113

fen, ob wegen des Grundsatzes der


Paritt nderungen dieses Vertra
ges sachgerecht sind.

di parit siano oggettivamente giu


stificate modifiche del presente
Accordo.

Artikel 24

Articolo 24

Die Vertragspartner werden eine in


Zukunft zwischen ihnen etwa ent
stehende Meinungsverschiedenheit
ber die Auslegung oder Anwen
dung einer Bestimmung dieses Ver
trages auf freundschaftliche Weise
beilegen.

Le Parti contraenti comporranno


in via amichevole le divergenze
d'opinione, che sorgessero even
tualmente fra di Loro in avvenire
circa l'interpretazione o l'applica
zione di qualche disposizione del
presente Accordo.

Artikel 25

Articolo 25

(1) Die in diesem Vertrag behan


delten Gegenstnde der Beziehun
gen zwischen dem Land und der
Kirche sind durch diesen Vertrag
abschlieend geregelt.

(1) Le materie delle relazioni fra il


Land e la Chiesa, trattate nel pre
sente Accordo, sono regolate in mo
do definitivo con questo Accordo.

(2) Unberhrt bleibt der Vertrag


zwischen dem Heiligen Stuhl und
der Freien und Hansestadt Ham
burg, dem Land Mecklenburg-Vor
pommern und dem Land SchleswigHolstein ber die Errichtung von
Erzbistum und Kirchenprovinz
Hamburg vom 22. September 1994.

(2) Resta intatto l'Accordo fra la


Santa Sede e la Citt Libera e An
seatica di Amburgo, il Land Me
clemburgo-Pomerania Anteriore e il
Land Schleswig-Holstein sull'erezio
ne dell'arcidiocesi e della provincia
ecclesiastica di Amburgo del 22 set
tembre 1994.

(3) Unberhrt bleiben die Bestim


mungen des Vertrages des Freistaa
tes Preuen mit dem Heiligen Stuhl
vom 14. Juni 1929 ber das Ver
fahren bei der Besetzung des Bi
schflichen Stuhles, bei der Ernen
nung eines Koadjutors sowie bei der

(3) Restano intatte le disposizioni


della Solenne Convenzione fra la
Santa Sede e la Prussia del 14 giugno
1929 riguardanti la procedura nella
provvista della sede vescovile, nella
nomina di un Coadiutore come an
che nella provvista dei canonicati a

- A. A..S.

114

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Besetzung der Kanonikate in Berlin.


Diese Bestimmungen gelten fr das
Erzbistum Berlin auch in Bezug auf
das Land Mecklenburg-Vorpom
mern, solange keine andere Verein
barung erfolgt.

Berlino. Queste disposizioni valgono


per Farcidiocesi di Berlino anche in
relazione al Land Meclemburgo-Po
merania Anteriore, fino a che non
venga raggiunta un'altra intesa.

(4) Unberhrt bleibt auch eine Fort


geltung der in der Prambel ge
nannten Vertrge.

(4) Resta intatta anche la perma


nenza in vigore degli accordi men
zionati nel preambolo.

Artikel 26

Articolo 26

(1) Dieser Vertrag, der in deutscher


und italienischer Sprache ausgefer
tigt ist, soll ratifiziert werden. Er
tritt mit dem Austausch der Ra
tifikationsurkunden in Kraft.

( 1) Il presente Accordo, che redatto


nelle lingue tedesca e italiana, dovr
essere ratificato. Esso entrer in vi
gore con lo scambio degli strumenti
della ratifica.

(2) Zur Urkund dessen haben die


Bevollmchtigten diesen Vertrag
unterzeichnet.

(2) In fede di che i Plenipotenziari


hanno firmato il presente Accordo.

Geschehen in zweifacher Urschrift.

Fatto in doppio originale.

Schwerin, am 15. September 1997.

Fr den Heiligen Stuhl


^

Giovanni

Lajlo

Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo


Apostolischer Nuntius in Deutschland
Fr das Land Mecklenburg-Vorpommern
Berndt

Seite

Dr. Berndt Seite


Ministerprsident des
Landes Mecklenburg-Vorpommern

Acta Ioannis Pauli Pp. II

115

SCHLUSSPROTOKOLL

PROTOCOLLO F I N A L E

zu Artikel 8

in relazione all'Articolo 8,

Absatz 2:

comma 2

Das Bedrfnis fr seelsorgerliche


Dienste und kirchliche Handlungen
wird vom Bewohner, Patienten oder
Insassen gegenber der jeweiligen
Einrichtung bestimmt. Die in Ar
tikel 8 genannten ffentlichen Ein
richtungen unterrichten ihre Be
wohner, Patienten und Insassen
ber die Mglichkeiten, seelsorger
liche Besuche zu empfangen und an
kirchlichen Handlungen teilzuneh
men. Dies schliet eine Bekannt
gabe des Namens, der Adresse und
der Erreichbarkeit des zustndigen
Seelsorgers ein.

L'esigenza di servizi pastorali e di


funzioni ecclesiastiche determina
ta dal residente, dal paziente o dal
detenuto nei confronti della rispet
tiva istituzione. Le istituzioni pub
bliche, menzionate nell'Articolo 8,
informano i loro residenti, pazienti e
detenuti delle possibilit di ricevere
visite per l'assistenza spirituale e di
partecipare a funzioni ecclesiastiche.
Ci include la notificazione del no
me, dell'indirizzo e della reperibilit
del competente cappellano.

Bewohner, Patienten und Insassen


der genannten Einrichtungen in f
fentlicher Trgerschaft werden dar
ber hinaus mglichst im Rah
men der Aufnahme in die Einrich
tung befragt, ob sie mit der Wei
tergabe der Tatsache ihres Aufent
haltes in der Einrichtung an den fr
sie jeweils zustndigen Seelsorger
einverstanden sind. Die Angabe der
Konfessionszugehrigkeit im Auf
nahmeformular stellt nur dann eine
entsprechende Einverstndniserkl
rung dar, wenn dort auf die be
absichtigte und ermglichte Wei
tergabe der Information an den Seel

Ai residenti, ai pazienti e ai detenuti


delle menzionate istituzioni in ge
stione pubblica, inoltre, si domanda
possibilmente nel quadro del
l'accettazione nell'istituzione se
siano d'accordo sulla comunicazione
del fatto della loro permanenza nel
l'istituzione al cappellano compe
tente rispettivamente per ognuno di
loro. L'indicazione dell'appartenen
za religiosa nel formulario di ac
cettazione costituisce un'adeguata
dichiarazione di consenso, soltanto
qualora si faccia ivi espresso rife
rimento alla comunicazione, previ
sta e consentita, dell'informazione al

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

116

sorger ausdrcklich hingewiesen


wird und der Betroffene nicht wi
derspricht.

cappellano e l'interessato non si op


ponga.

Die Vertragsparteien sind sich einig,


da der Artikel 8 Absatz 2 sich
ausschlielich auf ffentliche Trger
bezieht. Gegenber freien Trgern
wird das Land darauf hinwirken,
da auch diese unter den gleichen
Voraussetzungen in geeigneter Wei
se dem zustndigen Seelsorger die
ntigen Mitteilungen zukommen
lassen. Nheres wird durch geson
derte Vereinbarung geregelt.

Le Parti contraenti convengono che


l'Articolo 8, comma 2, si riferisce
esclusivamente ai gestori pubblici.
Nei confronti dei liberi gestori il
Land si adoperer affinch anche
questi, alle medesime condizioni,
facciano giungere al competente
cappellano le necessarie comunica
zioni in maniera appropriata. I par
ticolari vengono regolati da un'in
tesa a parte.

Schwerin, am 15. September 1997.


Fr den Heiligen Stuhl
*fc

Giovanni Lajolo

Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo


Apostolischer Nuntius in Deutschland
Fr das Land Mecklenburg-Vorpommern
Berndt

Seite

Dr. Berndt Seite


Ministerprsident des
Landes Mecklenburg-Vorpommern

Instrumenta
Civitatem

ratihabitionis

mutuo fuerunt Bonnae


quo die

Conventionis

Megaloburgi-Pomeraniae
in urbe

inter

Apostolicam

Anterioris

constitutae,

die XXII mensis Decembris

Sedem
accepta

et

Foederatam
et

reddita

anno MCMXCVII;

Conventio vigere coepit ad normam eiusdem Pactionis.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

117

ALLOCUTIONES

I
Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii Cor Unum interfuerunt.*
Monsieur

le

Cardinal,

Chers Frres dans Vpiscopat et dans le sacerdoce,


Chers frres et surs,

1. Je suis heureux de T O U S accueillir l'occasion de la XXII Assemble


pleniore du Conseil pontifical Cor unum. Je salue en particulier votre Prsi
dent, Monseigneur Paul Josef Cordes, que je remercie pour ses paroles de
prsentation. Je tiens vous remercier pour votre dvouement quotidien
dans votre service d'glise au sein du Conseil et dans les diffrents orga
nismes catholiques sur tous les continents. Vous tes des acteurs et des ani
mateurs attentifs, pour faire face aux situations d'urgence, pour ragir
toutes les formes de pauvret et d'esclavage, et pour promouvoir le dve
loppement intgral des personnes et des peuples. Avec vous, je rends grce
au Seigneur pour ce qu'il nous donne d'accomplir afin de soulager la misre
et les souffrances de nos frres.
e

Votre dicastre, dont le nom voque l'unanimit de la premire commu


naut chrtienne elle n'avait qu'un seul cur dans la prire, dans la
fraction du pain et dans le partage fraternel , a la mission de manifes
ter dans l'glise la charit, qui a sa source dans le Christ. Et l'dification
du Corps du Christ se fait dans la charit .
1

2. Votre Assemble est d'abord l'occasion de faire le bilan des vingt-cinq


ans d'existence du Conseil, cr en 1971 par Paul VI. Vous tes des inten
dants de Dieu, chargs de grer avec soin les dons des fidles, de sensibili
ser les chrtiens aux besoins de leurs frres, de raviver sans cesse les lans
de gnrosit dans l'glise, d'harmoniser et de coordonner les diffrentes in
terventions. Par vos programmes d'action et par vos travaux, vous tes
aussi des ferments d'unit dans l'glise et des porteurs d'esprance pour
tous les pauvres, qui prennent conscience de la porte de l'vangile dans la
* Die 18 Aprilis 1997.
Cf. Ac 2, 42-47.
Fulgence de Ruspe, Lettre Ferrandus, 14.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

118

transformation du monde. En conduisant des rflexions thologiques et


exgtiques pour approfondir le sens spirituel du service caritatif, vous re
donnez ses lettres de noblesse la charit, qui ne peut pas tre rduite
des gestes ponctuels sans engagement long terme. Dans le mme temps,
vous avez opportunment dvelopp la formation la pratique de la chari
t, pour que s'tende la civilisation de l'amour aux quatre coins du monde.
Notre socit traverse de nombreuses crises: accroissement du nombre
de pauvres, de personnes dplaces, de marginaux et de sans-abri; accrois
sement des ingalits sociales et de formes de travail dshumanisantes.
Pour faire face ces ralits, le Conseil pontifical Cor unum, auquel le Pape
Paul VI a donn une identit spcifique prserver, est essentiel. Dans une
vision globale des ncessits de notre monde, il a pour but d'harmoniser les
forces et les initiatives des organismes catholiques d'entraide, par l'change
d'informations et par une coopration accrue, en troite collaboration avec
les vques diocsains, qui ont la responsabilit de conduire le peuple de
Dieu et d'animer la vie pastorale, ainsi qu'avec l'ensemble des institutions
des Eglises locales et avec les autres organismes de la Curie romaine concer
ns par les questions de la charit, entendue au sens large du terme. De
mme, il lui revient d'entretenir des relations confiantes avec les organismes
spcialiss de l'O.N.U., dont je salue la dtermination en faveur de l'radication de la pauvret, par un programme de grande ampleur, dans l'esprit
des engagements du sommet mondial de Copenhague.
3

Partout o elles sont dployes et c'est le sens de la charit , les


actions d'aide, de secours et d'assistance doivent tre menes dans un es
prit de service et de don gratuit, au bnfice de l'ensemble des personnes,
sans arrire-pense de tutelle ventuelle ou de proslytisme, ce qui laisserait
imaginer que la charit est ralise des fins en partie politiques ou cono
miques.
3. La prsente Assemble de votre dicastre a aussi pour but de prpa
rer l'Anne de la Charit, qui prcdera le grand Jubil de l'An 2000. La
contemplation de la Trinit conduit l'homme vivre dans l'amour et
l'ouvre la charit. Saint Matthieu nous rappelle le lien profond entre la
prire et l'aumne. La prire dilate le cur et rend attentif aux hommes;
en dveloppant la fraternit, le partage nous permet de prendre conscience
3

Cf. Lettre au Cardinal Villot Amoris officio, 15 juillet 1971.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

119

que nous sommes fils d'un mme Pre. Aussi, est-ce en puisant la source
de l'amour que nous pourrons aimer vraiment.
Cette ultime anne prparatoire, au cours de laquelle nous tournerons
notre regard vers le Pre de toute misricorde, est particulirement oppor
tune, car la charit est la forme de toutes les vertus . La charit nous
introduit dans le mystre de Dieu, nous rend disponibles l'Esprit Saint,
nous fait redcouvrir la valeur de la rconciliation avec le Seigneur et avec
nos frres, et nous conduit faire des uvres bonnes.
4

4. Il importe de raviver sans cesse chez les fidles le dsir de manifester


l'amour du Seigneur, qui ne fait pas de diffrence entre les personnes et
qui veut avant tout le bien d'autrui. Par les uvres de charit, on se
rend le prochain de celui qui on fait le bien et on tend la main ses
frres; l'glise tmoigne ainsi que chaque personne vaut mieux que tout
l'or du monde; elle sera inquite tant que des hommes et des femmes se
ront affronts des catastrophes ou des conflits, mourront de faim, n'au
ront pas le ncessaire pour se nourrir, se vtir, prendre soin de leur sant,
et faire vivre ceux dont ils ont la charge.
9

10

5. Par le tmoignage de la charit fraternelle, les disciples du Christ


contribuent aussi la justice, la paix et au dveloppement des peuples.
La charit reprsente le plus grand commandement social. Elle respecte
autrui et ses droits. Elle exige la pratique de la justice et seule nous en
rend capables. Elle inspire une vie de don de soi . Le dsir de faire rgner
la justice et la paix dans notre monde suppose que l'on se proccupe du
partage des ressources. La charit y contribue, car elle cre des liens d'es
time rciproque et d'amiti entre les personnes et les peuples. Elle suscite
la gnrosit des hommes, qui prennent conscience de la ncessit d'une so
lidarit internationale accrue. Il convient de rappeler que cela ne peut tre
ralis sans un vritable service de la charit qui implique non seulement
de savoir partager son superflu, mais aussi d'accepter de prendre sur son
ncessaire. Comme l'a trs bien montr saint Ambroise de Milan, faire la
u

10

11

Cf. Mt 6, 1-15.
Cf. Centesimus annus, n. 25.
S. Thomas d'Aquin, Somme thologique, II-II, q. 23, a. 8.
Cf. Tertio millennio adveniente, n. 50.
Cf Jn 14, 12-17.
Cf. Veritatis splendor, n. 82.
Origene, Commentaire sur le Cantique, I.
Catchisme de l'glise catholique, n. 1889.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

120

distinction entre le ncessaire et l'indispensable permet chacun d'tre da


vantage ouvert ses frres dans le besoin par une plus grande gnrosit,
de purifier son rapport personnel l'argent et de modrer son attachement
aux biens de ce monde.
12

6. Le Jubil doit favoriser la prise de conscience par tous les membres


de l'glise, et par tous les hommes de bonne volont, de la coopration n
cessaire pour relever le dfi du partage, de la distribution quitable des
biens et de l'union des forces; ainsi, tous contribueront l'dification d'une
socit plus juste et plus fraternelle, prmisses du Royaume, car l'amour
est un tmoignage du Rgne venir et, seul, il peut transformer radicale
ment le monde. La charit redonne l'esprance aux pauvres, qui se d
couvrent vraiment aims de Dieu; tous ont leur place dans la construction
de la socit et ont le droit d'avoir ce qui est utile pour leur subsistance.
L'amour pour les pauvres met en vidence l'exigence de la justice so
ciale, comme le rappelle le document publi l'an dernier par votre dicastre, La faim dans le monde. Mais, en mme temps, il convient d'affirmer
que la charit va au-del de la justice, car elle est une invitation passer
de l'ordre de la simple quit l'ordre de l'amour et du don de soi, pour
que les liens tisss entre les personnes soient fonds sur le respect de l'autre
et sur la reconnaissance de la fraternit, qui constituent des fondements es
sentiels de la vie en socit.
7. Ceux qui pratiquent la charit ralisent une uvre profonde d'vanglisation; L'esprit de pauvret et de charit est, en effet, la gloire et le
signe de l'glise du Christ . Parfois, l'action dans la communion est plus
loquente que tous les enseignements; et les gestes joints la parole sont
des tmoignages particulirement efficaces. Les disciples du Seigneur se rap
pelleront que servir les pauvres et les personnes souffrantes, c'est servir le
Christ, qui est la lumire du monde. Par leur vie quotidienne dans l'amour
qui vient de Lui, les fidles contribuent rpandre la lumire dans le
monde. La charit est aussi le suprme panouissement des hommes; elle
les conforme au Seigneur et les rend libres face aux biens terrestres. Ils
peuvent ainsi s'interroger en vrit pour savoir s'ils possdent des biens ou
s'ils sont possds par eux, s'ils sont polariss par les richesses ou si leur
cur est disponible pour leurs frres.
13

12

13

Cf. De Nabuthe.
Conc. oecum. Vat. II, Gaudium et spes, n. 88.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

121

8. Au terme de cette rencontre, chers frres et surs, je confe l'activit


du Conseil pontifical Cor unum l'intercession de la Vierge Marie, lui de
mandant de vous soutenir comme elle a soutenu les Aptres au Cnacle,
dans l'attente de l'Esprit de Pentecte. vous tous, ceux qui collaborent
avec vous dans les uvres de charit et ceux qui vous sont chers, j'ac
corde de grand cur la Bndiction Apostolique.

II
Ad Scandiae sacros praesules.*
Liebe

Brder

im

Bischofsamt!

1. Mit groer Freude heie ich euch im Haus des Petrus willkommen,
euch, die ihr mit der Seelsorge des Volkes Gottes in Skandinavien betraut
seid. Der Ad-limina-Besuch fhrt euch zu den Grbern der Apostelfrsten
Petrus und Paulus, um das Bewutsein eurer Verantwortung als Nachfolger
der Apostel zu strken und um eure Gemeinschaft mit dem Bischof von
Rom noch intensiver zu erfahren. In der Tat haben die Ad-limina-Besuche eine besondere Bedeutung im Leben der Kirche, da sie in gewisser
Weise den Gipfel der Beziehungen zwischen den Hirten einer jeden Ortskir
che und dem rmischen Pontifex darstellen. Von Herzen danke ich dem
Bischof von Helsinki und Prsidenten eurer Bischofskonferenz, Mons. Paul
Verschuren, fr die bewegenden Worte, die er in euer aller Namen an mich
gerichtet hat. Sie waren nicht nur informativ, sondern brachten auch die
Einheit und Treue zum Ausdruck, die den hohen Norden mit Rom ver
bindet.
1

Die verschiedenen Begegnungen, die uns und mich mit den euch anver
trauten Glubigen zusammenfhrten, sind mir noch in lebendiger Erinne
rung: Ich denke an meinen Pastoralbesuch bei euch im Jahre 1989 ebenso
wie an die 600-Jahrfeier der Heiligsprechung von Birgitta von Schweden,
die ihr zwei Jahre spter zum Anla genommen habt, um zum centrum
unitatis, der Mitte der Einheit, nach Rom zu pilgern. Bei eurem letzten
Ad-limina-Besuch vor fnf Jahren haben wir gemeinsam die Sendung und
2

* Die 19 Aprilis 1997.


Pastor bonus, 29.
Cyprian, De unitate, 7.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale

122

die Aufgaben bedacht, die mit eurem bischflichen Amt verbunden sind.
Heute lade ich euch dazu ein, an die berlegungen von damals anzuknp
fen und sie unter dem Blickwinkel des Begriffs und der Wirklichkeit von
Kirche fortzufhren, wie ihr sie in Dnemark, Finnland, Island, Norwegen
und Schweden antrefft, als Knechte Christi aufbauen helft und als Vor
bilder fr die Herde leitet. Denn die Tage, die ihr in Rom verbringt, die
nen nicht nur der Beratung, sie sind auch Wallfahrt und Bekenntnis: Be
kenntnis zur Kirche, gegrndet von Jesus Christus auf Petrus, den Fels,
das immerwhrende und sichtbare Prinzip und Fundament fr die Einheit
der Vielfalt.
3

2. Ich glaube die Kirche. Im Apostolischen Glaubensbekenntnis beken


nen wir uns zur Kirche, sagen aber nicht, da wir an die Kirche glauben,
damit wir nicht Gott und seine Kirche verwechseln, sondern alle Gaben,
die er in seine Kirche gelegt hat, klar der Gte Gottes zuschreiben. Des
halb hngt unser Bekenntnis zur Kirche ganz am Glaubensartikel vom Hei
ligen Geist. Wie die Vter es ausdrcken, ist die Kirche der Ort, wo der
Geist blht. hnlich uert sich das Zweite Vatikanische Konzil: Da
Christus das Licht der Vlker ist, wnscht die Versammlung, alle Men
schen durch seine Herrlichkeit, die auf dem Antlitz der Kirche wider
scheint, zu erleuchten. Die Kirche hat also die Erleuchtung nicht aus sich
selbst. Sie hat kein anderes Licht als Christus. Deshalb kann man sie mit
dem Mond vergleichen, dessen ganzes Licht Widerschein der Sonne ist.
6

Liebe Mitbrder! Ich danke euch, da ihr bereit seid, ausgestattet mit
den Gaben des Heiligen Geistes das Licht Christi in Lnder zu tragen, in
denen die Natur mit ihrem Spiel von Hell und Dunkel, von Sonne und
Mond die Bildrede des Konzils in eindrucksvoller und oft dramatischer
Weise deutet. Auch wenn euch manchmal das Herz schwer darber werden
sollte, da das Licht Christi trotz aller Mhe nur zaghaft zum Durchbruch
kommt, ermutige ich euch, in eurem Eifer nicht nachzulassen: Denn Christi
Licht ist strker als die noch so groe Dunkelheit. Aus eigenem Erleben
whrend meines Pastoralbesuches wie auch aus dem Studium eurer Fnf
jahresberichte wei ich um die vielen Lichter, die ihr zusammen mit euren
3

vgl. Rom 1 , 1 .
1 Petr 5, 3.
Lumen gentium, 23.
vgl. Catechismus romanus, 1, 10, 22.
Hippolyt, Traditio apostolica, 35.
Lumen gentium, 1.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

123

Priestern, den Diakonen und Ordensleuten sowie zahlreichen engagierten


Frauen und Mnnern in den vergangenen Jahren angezndet habt. So spie
geln sich die Eigenschaften, die das Apostolische Glaubensbekenntnis der
Kirche zuweist, in euren Teilkirchen wider, auch wenn sie oft klein und
arm sind oder in der Zerstreuung leben.
9

3. Ich glaube die eine Kirche. kumene und kirchliches Leben gehren
fr euch zusammen wie die Fische und das Wasser. Vom privaten Bereich
bis in die Ebene der Kirchenleitungen reicht die Bandbreite des interkon
fessionellen Dialogs. Aber es bleibt nicht beim Austausch der Worte. Ich
empfinde es als groe Freude, da in Schweden die heilige Birgitta von Lu
theranern und Katholiken gleichermaen verehrt wird. Ihr drft euch we
gen dieser kumenischen heiligen Frau wirklich glcklich schtzen! Ihr
Leben und Wirken bilden ein gemeinsames Erbe. Herr, zeige mir den Weg
und mache mich bereit, ihm zu folgen. Die Bitte stammt aus einem ihrer
Gebete, die noch heute in Schweden lebendig sind. Was diese Prophetin
der Neuzeit einst vorgebetet hat, kann zum Programm der kumenischen
Bewegung werden. Lat mich deshalb wiederholen, was ich euch schon am
5. Oktober 1991 beim kumenischen Gebetstreffen am Grab des heiligen
Petrus ans Herz legte: Der kumenismus ist ein Weg, den man gemeinsam
einschlgt; doch wir knnen unmglich seinen Verlauf und seine Dauer im
voraus festlegen. Wir wissen nicht, ob dieser Weg leicht oder schwer sein
wird. Wir wissen nur um unsere Pflicht, diesen Weg gemeinsam fortzusetzen.
Ich freue mich ber die vielfltigen kumenischen Initiativen, die ihr in
euren Teilkirchen auf theologischer, spiritueller und liturgischer Ebene un
ermdlich unternehmt. Dadurch seid ihr zu kompetenten und vertrauens
wrdigen Gesprchspartnern fr die Vertreter anderer Kirchen und kirchli
cher Gemeinschaften geworden. Setzt mutig und aufrichtig diesen Weg des
gegenseitigen Kennenlernens und der Annherung fort in Treue zur Wahr
heit, die wir von den Aposteln und den Vtern empfangen haben. Denn
der gemeinsame Blick auf Christus ist strker als alles Trennende der Ge
schichte, das mit Gottes Hilfe geduldig abgetragen werden mu. Wie ich
am 9. Juni 1989 bei der kumenischen Feier in Uppsala erklrt habe,
kann nicht alles sofort geschehen. Doch wir mssen heute das tun, was
uns mglich ist, und auf das hoffen, was wir morgen tun knnen. In dieser
Richtung arbeitet heute die gemischte Kommission fr den katholisch-lu10

10

Lumen gentium, 26.


Unitatis redintegratio, 24.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

124

therischen Dialog und verbindet dabei mit mir die Hoffnung, morgen jene
Flle zu erreichen, die sein Leib nach dem Willen des Herrn im Ablauf der
Zeiten erreichen soll. An der Schwelle zum Jahr 2000 liegen mir zwei An
liegen besonders am Herzen: Man mu den Dialog ber die Lehre fortset
zen, sich aber vor allem strker dem kumenischen Gebet widmen. Die
gemeinsame Suche nach der Wahrheit ist ebenso wichtig wie das gemeinsa
me Zeugnis, am wichtigsten aber ist die gemeinsame Anbetung dessen, der
das wahre Licht ist, das jeden Menschen erleuchtet. Aus dem Geist der
Anbetung erwchst eine kumene des Zeugnisses, die heute dringlicher ist
denn je. Denn das Glaubensbekenntnis sagt:
11

12

13

14

4. Ich glaube die heilige Kirche. Die Kirche wird durch Christus gehei
ligt, weil sie mit ihm vereint ist. Trotzdem besteht ein wesentlicher Unter
schied zwischen Christus und seiner Kirche. Whrend Christus insofern hei
lig ist, als er die Snde nicht kannte, leben im Scho der Kirche auch Sn
der. So bedarf sie der steten Reinigung. Doch die Kirche ist heilig, auch
wenn sich in ihrer Mitte Snder befinden; denn sie lebt kein anderes Zei
chen als das der Gnade. In euren Berichten habt ihr ausfhrlich darge
legt, welche Widerstnde sich der Kirche und ihren Gliedern in einer Zeit
gesellschaftlicher Umbrche entgegenstellen, um der Heiligkeit gerecht zu
werden.
15

Ihr habt die heilige Kirche in den pluralistischen Gesellschaften zu be


zeugen, in denen ihr lebt. Wenn diese auch mehr und mehr zum Schau
platz des Widerstreits verschiedener Lebensentwrfe werden, sind sie
gleichzeitig Areopage des Dialogs zwischen Staat und Kirche. Denn
nicht nur in den religis geprgten Kulturen, sondern auch in den skulari
sierten Gesellschaften suchen viele Menschen die geistliche Dimension des
Lebens als Heilmittel gegen eine Entmenschlichung, die sie tglich erfah
ren. Dieses sogenannte Phnomen der Rckkehr zur Religion ist nicht oh
ne Zweideutigkeit, enthlt aber auch eine Einladung. Denn die Kirche be
sitzt unschtzbare geistliche Gter, die sie den Menschen anbieten will. Um
ihrer Sendung nachkommen zu knnen und um eine stndige Verbesserung
der Beziehungen zwischen Staat und Kirche zu frdern, braucht diese die
16

11

12

13

14

15

16

Unitatis redintegratio, 24.


Tertio millennio adveniente, 34.
Joh 1, 9.
vgl. Redemptoris missio, 50.
Paul VI, Credo des Gottesvolkes, 19.
vgl. Redemptoris missio, 37.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

125

volle Anerkennung und den Schutz der brgerlichen Rechte, die ihr als Ge
meinschaft zustehen. Nur so kann die heilige Kirche, das Volk des Le
bens, fr das Leben eintreten und zur Erneuerung der Gesellschaft durch
den Aufbau des Gemeinwohls beitragen.
Die Heiligkeit der Glieder der Kirche erfahrt zum Beispiel auch dort ih
re Bewhrungsprobe, wo es um die Ehrfurcht vor dem Leben geht. Was ihr
schon jetzt in euren Fnf Jahresberichten andeutet, das wird in Zukunft als
groe Herausforderung vor euch stehen: der Schutz der Heiligkeit des Le
bens. Wo das christliche Fundament nach und nach weggezogen wird, da
sgt die Gesellschaft am eigenen Ast. Wir sehen es heute in der allmhli
chen Auflsung der Ehe als Grundform menschlichen Zusammenlebens, der
die Herabstufung des Sexuellen zu einer Art Ware folgt, die nicht mehr in
ihrer personalen Wrde, sondern als Mittel zur Befriedigung der Lust oder
eigenen Bedrfnisse gesehen wird. Der Kampf der Geschlechter und der
Kampf der Generationen gegeneinander folgen zwangslufig daraus. Den
gleichen Auflsungsproze beobachten wir im Verhltnis zum ungeborenen
Leben. Wenn Einverstndnis darber erzielt ist, da man vermutlich be
hinderte Kinder abtreiben kann, um ihnen und anderen die Last ihrer Exi
stenz zu ersparen, welche Verhhnung aller Behinderten ist ein solches An
sinnen! Was fr den Anfang gilt, das trifft auch und vor allem fr das En
de des menschlichen Lebens zu. Keine Person ist so krank, alt oder behin
dert, da der Mensch das Recht hat, ber ihr Leben zu verfgen.
17

Deshalb rufe ich euch, liebe Mitbrder, zum kumenischen Zeugnis fr


die Heiligkeit des Lebens auf: das heit einander in der Trennung nicht
nur achten, sondern lieben in der berzeugung, da wir einander brauchen,
voneinander empfangen, freinander leben und miteinander Christen sind,
um gemeinsam die kulturelle Wende in einer Gesellschaft herbeizufhren,
die vom dramatischen Kampf zwischen der "Kultur des Lebens" und der
"Kultur des Todes" gekennzeichnet ist. Ich wiederhole meinen leiden
schaftlichen Appell im Namen Gottes an alle und jeden einzelnen: Achte,
verteidige, liebe das Leben, jedes menschliche Leben und diene ihm!.
18

19

Um im Groen wirken zu knnen, ist gleichzeitig eine Erneuerung der


Kultur des Lebens innerhalb der christlichen Gemeinden dringend erfor17

18

19

Evangelium vitae, 101.


Ebd., Nr. 95.
Ebd., Nr. 5.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

126

derlich. Eine besondere Bedeutung kommt dabei der Gewissensbildung zu.


Denn der christliche Glaube erweckt das Gewissen und begrndet das
Ethos. Es ist sehr erfreulich, da ein besonderes Augenmerk eurer Hirten
sorge der Bildungsarbeit gilt. In den vergangenen Jahren konntet ihr den
Katechismus der Katholischen Kirche in norwegischer und schwedischer
bersetzung verffentlichen. Dnische und finnische Textfassungen werden
folgen. Trotz knapper finanzieller Mittel wollt ihr auf die Trgerschaft eini
ger katholischer Schulen auch in Zukunft nicht verzichten. Als besonders
verdienstvoll erachte ich eure Bereitschaft, da ihr euch in die Reihe eurer
priesterlichen Mitbrder und Katecheten stellt, wenn ihr Glaubensunter
richt erteilt und Einladungen zu Schulstunden annehmt. Nicht unerwhnt
lassen mchte ich in diesem Zusammenhang den aufopferungsvollen Einsatz
vieler Frauen und Mnner, die in Pfarrheimen und, wenn diese nicht vor
handen sind, in ihren eigenen Wohnungen Hauskatechesen anbieten, um
den jungen Menschen das Samenkorn des Glaubens ins Herz zu pflanzen
und das nachzuholen, was die staatlichen Schulen der heranwachsenden
Generation vorenthalten. Eine Familie, die das Wort Gottes weitergibt,
wird zu einer glubigen und verkndenden Gemeinschaft mit einem pro
phetischen Auftrag. Ihr Haus ist eine Kirche im Kleinen, eine Ecclesia
domestica.
20

21

22

5. Doch nicht nur im Sinnenfalligen zeigt sich die Kraft unseres Glau
bens, sondern auch im Stillen. In euren Teilkirchen arbeiten zahlreiche Or
densgemeinschaften und Institute unermdlich fr den Aufbau des Reiches
Gottes. Whrend die weiblichen Zweige in der Regel dem allgemeinen
Trend entsprechen und ber Nachwuchssorgen klagen, gibt es auch zarte
Pflanzen, die Anla zu berechtigter Hoffnung geben. Neben dem Neubau
der zwei Benediktinerinnenklster in Schweden greife ich den nrdlichsten
Karmel der Welt heraus, der am 8. September 1990 in Troms gegrndet
wurde. Waren es damals zwlf Schwestern, die von Island nach Nord-Nor
wegen aufbrachen, so ist die Gemeinschaft mittlerweile auf zwanzig ange
wachsen. Mit dem Karmel ist eine wesentliche Seite christlicher Existenz
ganz neu in den Blick gekommen: das kontemplative Leben, das dem Ge
bet den ersten Platz einrumt. Verankert in seiner Mitte, die Jesus Christus
ist, strahlt das Kloster auf die Pfarrgemeinde aus, die sich darum gebildet
20

21

22

vgl. ebd., Nr. 95.


Familiaris consortio, 51.
Lumen gentium, 11.

127

Acta Ioannis Pauli Pp. II

hat. Es sind nicht nur die lauten Tne der Schlagzeilen, es ist das unauffl
lige, aber selbstverstndliche Dasein der Schwestern, das auf Auenstehen
de anziehend wirkt: ein ganz anderer, aber nicht weniger missionarischer
Aspekt der heiligen Kirche. Denn die geheime Quelle und das unfehlbare
Ma der missionarischen Kraft der Kirche ist ihre Heiligkeit. Manches,
was klein ist wie ein Senfkorn, birgt Wachstumskrfte fr einen groen
Baum. Darauf drfen wir hoffen, wenn wir den Faden des Glaubensbe
kenntnisses weiterfhren:
23

6. Ich glaube die katholische Kirche. Angesichts der im Vergleich zur


Gesamtbevlkerung zum Teil verschwindend kleinen Anzahl der Glieder eu
rer Teilkirchen knntet ihr manchmal versucht sein, die bange Frage zu
stellen: Wir sind nur ein unbedeutendes, armes Wrmchen. Sind wir
berhaupt katholisch im allumfassenden Sinn? Ich kann solche Gedanken
und Gefhle nachempfinden und rufe euch, liebe Mitbrder, ein Wort zu,
mit dem Jesus seine entmutigten Jnger aufgerichtet hat: Frchte dich
nicht, du kleine Herde! Denn euer Vater hat beschlossen, euch das Reich
zu geben. Damit wollte er sie nicht nur auf das Jenseits vertrsten, son
dern ihren Blick auf die Gegenwart lenken: Das Reich Gottes ist schon
mitten unter euch. Das Reich Gottes ist schon mitten unter euch in D
nemark, Finnland, Island, Norwegen und Schweden. Wenn auch uerlich
weit zerstreut und zahlenmig klein, ist in den Teilkirchen durch euren
bischflichen Dienst Jesus Christus zugegen. Wo Christus Jesus ist, da ist
die katholische Kirche. Sie hat die von ihm geschenkte Flle der Mittel
zum Heil: das richtige und ganze Glaubensbekenntnis, das vollstndig
ausgeprgte sakramentale Leben und das geweihte Dienstamt in der apo
stolischen Sukzession. In diesem grundlegenden Sinn war die Kirche schon
am Pfingsttag katholisch und wird es bleiben bis zu dem Tag, an dem
Christus als Haupt den Leib der Kirche ganz vollenden wird. Mit Aner
kennung und Dank wei ich euren Einsatz fr die katholische Kirche in
Skandinavien zu schtzen, besonders eure Mhen im Dienst der Verkndi
gung und in der Spendung der Sakramente. Auch ist euer Eifer ungebro24

25

26

27

28

29

23

24

26

26

27

28

29

Christifideles laici, 17,.


Jes 41, 14.
Lk 12, 32.
Ebd., 17, 21.
Ignatius von Antiochien, Ad Smyrn., 8, 2.
Ad gentes, 6.
vgl. Eph l, 22-23.

128

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

chen, zusammen mit den Seelsorgern die bisweilen ber weite Entfernungen
hinweg verstreuten Pfarrgemeinden zu besuchen. Ihr bemht euch, euren
Glubigen die Katholizitt durch Treffen und Veranstaltungen, die ber die
Grenzen der eigenen Gemeinde hinausgehen, erfahrbar zu machen. Mit
groer Freude habe ich davon Kenntnis erlangt, da ihr zum Jahr 2000 ei
nen Katholikentag fr ganz Skandinavien plant. Damit wollt ihr dem Nor
den Europas einen groen christlichen Frhling bereiten, dessen Morgenr
te man schon ahnend erkennen kann. Schlielich zeigt ihr zusammen mit
grozgigen Frauen und Mnnern, da euer Herz einen wahrhaft katholi
schen Takt schlgt, wenn ihr von dem wenigen, was euch fr pastorale und
karitative Zwecke zur Verfgung steht, solidarisch abgebt, um damit Mis
sionsprojekte fordern zu helfen. Nicht unerwhnt lassen mchte ich euer
Engagement in der Nchstenliebe im Kleinen wie im Groen, was sich
nicht zuletzt darin niederschlgt, da unser Mitbruder Msgr. Kenney schon
seit Jahren das Amt des Prsidenten der Europischen Caritas bekleidet.
30

7. Lat mich noch auf ein Problem hinweisen, das mich sehr bewegt:
Ihr berichtet, da in manchen eurer Kathedralen am Sonntag die Euchari
stie in bis zu sieben verschiedenen Sprachen gefeiert wird. So trefft ihr, be
dingt durch die Einwanderungsbewegungen und die multikulturelle Gesell
schaft, auf eine Katholizitt, die an das erste Pfingstfest erinnert. Diese Internationalitt bedeutet einerseits Bereicherung, andererseits aber auch Ge
fahrdung der Einheit und Identitt. Vorurteile und Ablehnung, die Men
schen aus anderen Lndern erfahren, schren Rassenha und bauen Mau
ern auf. Besonders schwer haben es dabei die Flchtlinge aus Asien und
Sdamerika. Bei euch aber soll es nicht so sein. Zeigt den euch anver
trauten Priestern und Glubigen, woher sie auch immer kommen, durch
euer Einfhlungsvermgen und durch euer Beispiel, wie bereichernd eine
Vielfalt von Gnadengaben sein kann, damit sie anderen ntzt: Denn
wie wir an dem einen Leib viele Glieder haben, aber nicht alle Glieder den
selben Dienst leisten, so sind wir, die vielen, ein Leib in Christus, als einzel
ne aber sind wir Glieder, die zu Christus gehren. Nicht die Quantitt der
Glubigen macht die Katholizitt der Kirche aus, sondern die Kraft, die
von oben kommt und ausstrahlt. Das kleine Senfkorn hat es in sich.
31

32

33

30

31

32

33

Redemptoris missio, 86.


Mt 20, 28.
1 Kor 12, 7.
Rom 12, 4-5.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

129

Frchte dich also nicht, du kleine Herde! Sei aber immer auch bedacht,
da keine Diebe und Ruber in deinen Schafstall eindringen. Deshalb er
mahne ich euch zur Vorsicht in dieser Zeit, in der christliche und auer
christliche Sekten Verwirrung stiften und eine Bedrohung fr die katholi
sche Kirche und fr alle kirchlichen Gemeinschaften darstellen, mit denen
sie im Dialog steht. Wo immer es mglich ist und gem den Umstnden,
wird die Antwort selbst eine kumenische sein knnen. Dabei seid beson
ders ihr gefragt, denen das apostolische Amt anvertraut ist.
34

35

36

8. Ich glaube die apostolische Kirche. Durch euch, liebe Mitbrder,


setzt Christus seine Sendung fort: Wie mich der Vater gesandt hat, so sen
de ich euch. Das apostolische Amt hat aber nur dann Autoritt, wenn es
zusammen mit dem Rmischen Bischof als seinem Haupt verstanden
wird. Es freut mich, da die Bande unserer apostolischen Gemeinschaft
so fest sind und versichere euch auch weiterhin der innigen Anteilnahme
des Nachfolgers Petri. Ich betone dieses Versprechen gerade deshalb, weil
ich euren Berichten entnehme, wie das apostolische Amt in euren Kirchen
als eine Art Fels in der Brandung gefordert ist.
Die zivilen Ehescheidungen haben auch in euren Lndern steigende
Tendenz. Das pastorale Problem der wiederverheirateten Geschiedenen
stellt sich deshalb immer dringender. Ich wiederhole das, was ich am 24.
Januar dieses Jahres bei der Vollversammlung des Ppstlichen Rates fr
die Familie gesagt habe: Zwar knnen sie weder zur eucharistischen Kom
munion noch zum Sakrament der Vershnung zugelassen werden, doch
diese Frauen und Mnner sollen wissen, da die Kirche sie liebt, da sie
ihnen nicht fern ist, da sie an ihrer Situation leidet. Die wiederverheirate
ten Geschiedenen sind und bleiben ihre Mitglieder, weil sie die Taufe emp
fangen haben und den christlichen Glauben bewahren. Die Seelsorger sind
aufgerufen, ihnen in frsorgender Liebe beizustehen, damit sie ausdauernd
bleiben im Gebet und auf die vterliche Frsorge Gottes vertrauen.
Die lutherischen Kirchen haben in jngster Vergangenheit wiederholt
Frauen in Fhrungsaufgaben, darunter auch ins Bischofsamt gewhlt. Aus37

38

39

40

34

36

36

37

38

39

40

vgl. Joh 10, 7-10.


Redemptoris missio, 50.
Ebd.
Joh 20, 21.
vgl. Lumen gentium, 22.
vgl. Familiaris consortio, 84.
vgl. ebd.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

130

drcklich betone ich, da die Kirche keine Vollmacht hat, Frauen die
Priesterweihe zu spenden, und da sich alle Glubigen der Kirche endgltig
an diese Entscheidung zu halten haben.
41

9. Bei allen diesen Themen wrdet ihr einsame Rufer in der Wste
sein, wenn es nicht hochherzige Frauen und Mnner gbe, die euch dabei
untersttzen, fr die christlichen Werte in einer skularisierten Gesellschaft
einzutreten. Schon das Konzil hatte erkannt, da das Wirken der Laien so
notwendig ist, da ohne dieses auch das Apostolat der Hirten meist nicht
zu seiner vollen Wirkung kommen kann. Es darf aber nicht bei einem
Appell wohlklingender Worte bleiben. Eine besonders gehaltvolle Passage
des Apostolischen Schreibens Evangelii nuntiandi meines Vorgngers Pauls
VI. verdient es, hier in Erinnerung gerufen zu werden: Es gilt und
zwar nicht nur dekorativ wie durch einen oberflchlichen Anstrich, sondern
mit vitaler Kraft in der Tiefe und bis zu ihren Wurzeln die Kultur und
die Kulturen des Menschen im vollen und umfassenden Sinn zu evangelisieren. Der Bruch zwischen Evangelium und Kultur ist ohne Zweifel das Dra
ma unserer Zeitepoche, wie es auch das anderer Epochen gewesen ist. Man
mu somit alle Anstrengungen machen, um die Kultur, genauer die Kultu
ren, auf mutige Weise zu evangelisieren. Ich bitte euch, fhige Frauen
und Mnner zu fordern und zu ermutigen, das Evangelium auf allen
Straen der Welt zu verkndigen. Eine wichtige Strae der heutigen mo
dernen Welt sind die Medien, in denen die Stimme der Kirche nicht fehlen
sollte. Auch wenn es in allen Lndern, die eurer Hirtensorge anvertraut
sind, Kirchenzeitungen gibt, die auf dem Weg ber das gedruckte Wort die
Katholiken ber Ereignisse im Bistum und in der Weltkirche informieren,
ermutige ich dazu, euch noch mehr als Salz, Sauerteig und Licht in die Me
dienlandschaft einzumischen. Denn die Welt braucht kein diffuses religises
Gefhl, sondern die Klarheit jener Botschaft von einem Leben in Flle,
die zwar an den einzelnen hohe Ansprche stellt, aber seine Existenz auch
sinnerfllt und eines Menschen erst wrdig macht. Gebt den Menschen also
nicht nur, was sie sich wnschen. Gebt ihnen, was sie brauchen! Sich dieser
Aufgabe zu widmen ist apostolischer Dienst.

42

43

44

45

46

41

42

43

44

46

46

Ordinatio sacerdotalis, 4,
vgl. Mh 1, 3.
Apostolicam actuositatem, 10.
Evangelii nuntiandi, 19.
vgl. Christifideles laici, 44.
vgl. Joh 10, 10.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

131

Liebe Mitbrder!
10. Ich glaube die eine, heilige, katholische und apostolische Kirche.
Was dieses Bekenntnis fr euch und eure Teilkirchen bedeutet, darber ha
ben wir miteinander nachgedacht. Was wre diese Kirche ohne ihre Prie
ster? Es herrscht bei euch zwar kein akuter Priestermangel, aber es fehlt
an einheimischen Krften. Deshalb lege ich euch die Sorge um den Prie
sternachwuchs besonders ans Herz, wobei ich eure Bemhungen der ver
gangenen Jahre nicht verkenne, den Strukturen und Ausbildungsgngen
konkrete Gestalt zu verleihen. Gerade das Schwedische Kolleg in Rom, das
Studenten aus ganz Skandinavien beherbergt, sowie die fachliche Zusam
menarbeit und finanzielle Untersttzung, die euch mit der deutschen Kir
che verbindet, sind ein Fundament, auf dem sich aufbauen lt. Mehr als
die ueren Voraussetzungen mssen aber die inneren Grundlagen stimmen.
Wir knnen Berufungen nicht machen, aber wir knnen sie erbeten.
Mehr als drei Jahrhunderte trennen uns von dem aus Kopenhagen
stammenden Naturforscher, Arzt und Bischof Niels Stensen, der in seiner
Zeit als Apostolischer Vikar fr die Nordischen Missionen gewirkt hat. Phi
losophie, Medizin und Theologie haben sich seither weiterentwickelt. Geblie
ben ist unser aller Verantwortung, das Leben aus christlichem Glauben und
Ethos zu gestalten. Was der selige Niels Stensen damals an die Propagan
dakongregation ber den Erfolg seiner Bemhungen schrieb, das gilt auch
uns: Je weniger die menschliche Voraussicht sich oft von den Dingen Gott
es verspricht, desto klarer tritt nach und nach die gttliche Vorsehung ans
Tageslicht. In apostolischen Dingen mu man apostolisch vorgehen und
den Gelegenheiten folgen, wie sie sich bieten, indem man den Erfolg der
gttlichen Barmherzigkeit berlt.

47

So lege ich euer vielfltiges seelsorgerliches Wirken sowie die Leiden und
Freuden, die eure Priester, Diakone, Ordensleute und Laien in ihrem Glau
bensleben erfahren, gelassen in Gottes Hnde. Auf die Frsprache der Gott
esmutter Maria, die wir auch als Mutter der Kirche verehren, und der Hei
ligen eurer Lnder erteile ich euch und allen, die euch anvertraut sind, von
Herzen den Apostolischen Segen.

47

Epistolae II, 809.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

132

III
Ad Scotiae episcopos habita.*
Your
Dear

Eminence,
Brother

Bishops,

1. As the Church continues to celebrate with Paschal joy "the Rsurrec


tion of Jesus Christ from the dead", I welcome you the Bishops of
Scotland in the love of our Lord and Saviour: "Grace to you and peace
from him who is and who was and who is to come". Your visit ad limina
Apostolorum is a clbration of the profound, grace-filled nature of the col
lgial communion which units us in the service of Christ and his Church.
At the tombs of the Apostles Peter and Paul you re-affirm your fdelity
and that of the Catholic people of Scotland to the Successor of Peter, the
Rock upon whom the Lord continues to build his Church. I wish you to
know that in the joys and hopes, th griefs and anxieties of your ministry
I have never ceased to "remember you in my prayers, because I hear of
your love and of the faith which you have".
1

As we prepare to enter the third millennium, the Holy Spirit urges the
Church to accomplish her sacred duty of preaching the Gospel to ali cr
ation. The Great Jubilee of the Year 2000 calis us to intensify our efforts
to carry forward Christ's mission in the world. The Church in Scotland is
celebrating two great anniversaries of its own, which add particular confir
mation and strength to that cali. The ninth of June marks the l,400th anniversary of the death of St Columba, the great apostle of the highlands
and islands of Scotland. His apostolic labours gave renewed impulse to the
diffusion of the faith brought to northern Britain two centuries earlier by
St Ninian, whose l,600th anniversary, by a happy coincidence, you will al
so celebrate this year, in August. The heroism, dedication and holiness of
those intrepid evangelizers stili shine forth today as a model above ali for
5

* Die 25 Aprilis 1997.


1 Pt 1:3.
Rv 1:4.
Cf. Mt 16:18.
Phlm 4-5.
Cf. Mk 16:16.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

133

pastors of souls in proclaiming Jesus Christ, "the same yesterday and today and for ever".
6

2. You are fortunate to have as your co-workers priests who are truly
"men of God", generous in facing the perennial yet ever new demands of
their ministry. To them also I send my affectionate greetings, and in this
context I invite you to encourage, develop and deepen the initiatives of re
cent years designed to strengthen the spirituality of the diocesan priesthood, understood as an ever deeper communion with the pastoral charity
of Jesus. Do all you can to foster a sure and faithful sense of the priest's
identity. This will be the indispensable basis for a sustained effort to pro
mote more abundant vocations to the service of God's People in the or
dained ministry.
If the Church in Scotland is to meet successfully the challenge of evangelization in the third Christian millennium, it must continue to ensure
that a sufficient number of talented young men respond now to Christ's
call. Your seminaries have the dlicate task of inspiring these candidates to
Orders with the ideal of the priesthood so that, after the spiritual, intellectual and pastoral formation which the Church in her wisdom has laid down
for future ministers of the Altar, new priests can go forth to build up,
through their preaching and the clbration of the sacraments, Christian
communities centred on the saving prsence of the Risen Lord.
In serving the Church you and your priests can count on the support
of the dedicated members of Institutes of Consecrated Life prsent in your
country, who bear witness to that undivided love for Christ and his Church
expressed through the observance of the evangelical counsels. Together let
us thank the Lord of the harvest for the religious of your Diocses. Let
them know that they are loved and appreciated as your trusted collabora
t o r in the community of faith.
7

3. The aspect of your episcopal ministry upon which I principally wish


to reflect with you is your role as teachers of the faith. The faithful look to
the Bishops to be "authentic teachers, that is, teachers endowed with the
authority of Christ, who preach the faith to the people assigned them".
Henee, with the Apostle Paul, I solemnly urge you: "Proclaim the message,
8

Heb 13:8.
Pastores dabo vobis, 57.
Lumen y entium, 25.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

134

whether the time is favourable or not". A Bishop's first duty is to preach


Jesus Christ, "the power of his Rsurrection and the sharing of his sufferings". In him alone can man find the meaning of his existence here on
earth: he is the centre of cration, and all human history is directed towards him as its only explanation and end. The duty of fearlessly proclaiming the Gospel becomes all the more pressing when society begins to
lose its sens of God: as Bishops we must be tireless in recalling our fellow
men to the knowledge and love of Jesus Christ.
I urge you therefore to "bear witness to the truth" constantly and
vigorously, ensuring that your people receive that truth which sets them
free. Courageous, forthright and persuasive teaching which applies the
Church's doctrine to practical local situations is essential in order to sustain
the spiritual and moral life of the faithful. It is also an effective means of
re-evangelizing those who "have lost a living sense of the faith, or even no
longer consider themselves members of the Church, and live a life far re
moved from Christ and his Gospel". Working out the implications of the
Gospel for Christian life in the world and applying it to new situations is
crucial to your ecclesial leadership, especially through individuai or joint
Pastoral Letters on vital questions of faith and moris. This is a time for
Catholics together with other Christians to bring the freshness of the
Gospel to the struggle to dfend and promote the fundamental values upon
which to build a society truly worthy of man.
9

10

11

12

13

4. As you have often proposed in your teaching, the renewal of the


Christian community and of society at the dawn of the third millennium
passes by way of the family. The strengthening of the communion of persons in the family is the great antidote to the self-indulgence and sense of
isolation so common today. The pastoral care of the family requires of you
"personal interest, care, time, personnel and resources, but above ali per
sonal support for the families and for all those who, in the various diocesan
structures, assist you in the pastoral care of the family". You need to instil a new confidence that Christ the Bridegroom accompanies married cou
ples, strengthening them with the power of his grce and enabling them to
14

10

II

12

13

14

2 Tm 4:2,
Cf. Phil 3:10.
Jn 18:37.
Cf. ibid., 8:32.
Redemptoris missio, 33.
Familiaris consortio, 73.

135

Acta Ioannis Pauli Pp. II

serve life and love in accordance with God's plan "from the beginning".
The diocesan agencies involved, as well as parishes and schools, should be
keenly aware of the pressing need to prepare young people for married life
and parenthood, and every effort should be made to implement practical
ways of supporting existing marriages and assisting couples in difficulties.
Mindful of the good of individuis and of society, and in obdience to
the divine will, the Church never ceases to proclaim that marriage is a per
manent co venant of life and love. But, as you know so well, there is the
special problem today of the divorced and remarried. Pastoral charity demands that they should not be marginalized from the community of faith
but shown the love that the Shepherd has for those in difficulty. Without
crushing the bruised reed or quenching the dimly burning wick, or at
the other extreme emptying of meaning the Church's teaching on the
indissolubility of marriage, every parish should be seen to be a family in
which everyone can exprience the welcome and healing, as well as the forgiveness and reconciliation, offered by the Father who is "rieh in mercy".
15

16

17

18

5. Likewise, I wish to express to you and the Scottish faithful my profound apprciation of your resolute efforts to dfend the inviolable dignity
of human life against old and new threats threats sometimes disguised
as compassion directed against unborn children, the handicapped, the
seriously ili and the dying. There is ample room for action by individuis,
families, movements and associations in the task of building "a society in
which the dignity of each person is recognized and protected and the lives
of ali are defended and enhanced". Your efforts to help mothers uncertain
about whether to welcome their unborn children deserve the support of the
whole ecclesial community and indeed of ali persons of goodwill.
19

The faithful also look to you to make ever more widely known, with
clarity and compassion, the Church's teaching on the end-of-life questions
increasingly faced by families and health-care personnel. In Sacred Scrip
tura nothing is clearer than the Lord's sovereignty over life and death. The
word of God teaches that no one "can arbitrarily choose whether to live or
15

16

17

18

19

Cf. Mt 19:6.
Cf. Lk 15:3-7.
Cf. Is 42:3.
Eph 2:4.
Evangelium vitae, 90.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

136

die; the absolute master of such a dcision is the Creator alone". He is the
One in whom "we live and move and have our being". This teaching
should be seen in the wider context of the whole Christian approach to life,
whereby "the redemptive value of suffering, accepted and offered to God
with love, derives from the sacrifice of Christ himself, who calis the mem
bers of his Mystical Body to share in his sufferings" . The path to a cul
ture of life passes necessarily by way of sharing in the mystery of Calvary.
20

21

22

I encourage the Church in Scotland especially its priests, catechists


and Catholic teachers not to lose heart in the struggle to dfend the in
violable and sacred value of every life, but to stand guard at the gate, to
protect the weak and the vulnerable, and to work to persuade your fellowcitizens that the renewal of society must be founded on respect for objec
tive and universally valid moral truths and values.
6. Among other vital concerns of your ministry, you rightly regard
Catholic schools as central to the Church's mission in Scotland. A great
debt of gratitude is due to the priests, religious and lay faithful who labour
so selflessly in the apostolate of ducation. The purpose of these schools
must be to provide the kind of educational environment where children
and adolescents can grow to maturity imbued with love of Christ and the
Church. The specific identity of Catholic schools should be reflected
throughout the curriculum and in every area of school life, precisely so
that they may be communities in which the faith is nourished and pupils
are prepared for their mission in the Church and society. More than in the
past, Catholic schools need to emphasize evangelization and catechesis, for
in so many cases proper religious formation in the home is lacking. Teach
ers in Catholic schools must be able and Willing to transmit the Catholic
faith in ali its fullness, beauty and power. For this they must be guided in
their own lives by "the word of truth" which is the Gospel of salvation. I
am aware that you have vigorously reaffirmed the Church's right to establish, conduct and govern schools freely and in accordance with the right of
Catholic parents to have a means of ensuring their children's ducation in
23

24

20

21

22

23

24

Evangelium vitae, 47,.


Acts 17:28.
Redemptoris missio, 78.
Cf Catechesi tradendae, 18-19.
Cf. Eph 1:13.

137

Acta Ioannis Pauli Pp. II

the faith.
called for.

25

Whenever these rights are threatened a decisive response is

7. Dear Brothers in the episcopacy, speaking of educating young people


reminds ns of the forthcoming World Youth Day in Paris, a gathering of
young men and women who will be leaders of evangelization and social renewal in the future. As Bishops, it is our responsibility to invite and wel
come young adults with their spiritual hunger, idealism and vitality
more completely into the Church's life. They are searching, sometimes in a
confused way, for the fullness of life which is found only in Jesus Christ,
"the way, and the truth, and the life". They expect the Church and her
leaders to prsent a serious programme of formation in sound Catholic doc
trine and to encourage personal and liturgical prayer and the frquent re
ception of the Sacrament of Reconciliation and the Holy Eucharist. Young
people expect to be challenged by the Church, and they know how to re
spond with great generosity. When we encourage their passion for justice,
their solidarity with the marginalized and their yearning for peace, their
commitment makes a unique contribution to "building up the Body of
Christ". The youth ministry should be focused on the parish, so as to ensure that the young are not isolated from the broader community of faith
and worship. As exprience confirms, it is also often helpful to supplment
parish activities with membership of Catholic youth associations, movements and groups that meet their specific needs.
26

27

28

29

8. As the Great Jubilee draws near, the Church advances along her pilgrim way, watching and waiting for her Lord, the Alpha and the Omega,
who makes "all things new". I invite the Church in Scotland to implore
from "the Father of mercies" the grce "to be conformed to the image of
his Son". I pray that the Risen Lord will ever increase the fervour of the
priests, religious and laity of your Diocses, that the good work he has begun in them may come to fruition. Thanking you for your commitment
30

31

32

33

26

26

27

28

29

30

31

32

33

Cf. Gravissimum educationis, 8.


Cf. Christifideles laici, 46.
Jn 14:6.
Eph 4:12.
Cf. Redemptoris missio, 37.
Rv 21:5.
2 Cor 1:3.
Rom 8:29.
Cf. Phil 1:6.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

138

and dedication, and entrusting you to the loving protection of Mary,


Mother of the Church, and to the intercession of your Heavenly Patrons,
I cordially impart my Apostolic Blessing.

IV
sodales Pontificiae Academiae Scientiarum Socialium.*
Monsieur

le

Prsident,

Mesdames

et

Messieurs

les

Acadmiciens,

1. Je suis heureux de vous rencontrer l'occasion de la session plnire


de l'Acadmie pontificale des Sciences sociales, consacre une rflexion
sur le thme du travail, dj amorce l'an dernier. Le choix de ce thme
est particulirement opportun, car le travail humain est une cl, et proba
blement la cl essentielle, de toute la question sociale
Les profondes
transformations conomiques et sociales que nous connaissons font que le
thme du travail est de plus en plus complexe et qu'il a de graves rper
cussions humaines, car il fait natre des angoisses et des esprances dans de
nombreuses familles et chez beaucoup de personnes, spcialement chez les
jeunes.
Je remercie votre Prsident, Monsieur le Professeur Edmond Malinvaud,
pour ses paroles courtoises et pour la disponibilit dont il fait preuve dans
la toute jeune Acadmie pontificale. Je vous renouvelle tous l'expression
de ma gratitude pour la gnrosit avec laquelle vous mettez vos comp
tences, au sein de cette Institution, non seulement au service de la science,
mais aussi de la doctrine sociale de l'glise.
2

2. En effet, le service que doit rendre le Magistre dans ce domaine est


devenu aujourd'hui plus exigeant, car il doit faire face une situation du
monde contemporain qui se modifie avec une extraordinaire rapidit.
Certes, la doctrine sociale de l'glise, dans la mesure o elle propose des
principes fonds sur la Loi naturelle et sur la Parole de Dieu, ne varie pas
au gr des mutations de l'histoire. Cependant, ces principes peuvent tre
sans cesse prciss, spcialement dans leurs applications concrtes. Et l'his* Die 25 Aprilis 1997.
Laborem exercens, n. 3.
Cf. Statuts, art. 1.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

139

toire montre que le corpus de la doctrine sociale s'enrichit en permanence


de perspectives et d'aspects nouveaux, en rapport avec les dveloppements
culturels et sociaux. Il me plat de souligner la continuit fondamentale et
la nature dynamique du Magistre en matire sociale, au moment du tren
time anniversaire de l'Encyclique Populorum progressio, par laquelle le
Pape Paul VI, le 26 mars 1967, la suite du Concile Vatican II et sur le
chemin ouvert par le Pape Jean XXIII, proposait une relecture perspicace
de la question sociale dans sa dimension mondiale. Comment ne pas rappe
ler le cri prophtique qu'il lanait, se faisant la voix des sans voix et des
peuples les plus dfavoriss? Paul VI voulait ainsi rveiller les consciences,
montrant que l'objectif atteindre tait le dveloppement intgral par la
promotion de tout homme et de tout l'homme . A l'occasion du ving
time anniversaire de ce dernier document, j'ai publi l'Encyclique Sollici
tudo rei socialis, o j'ai repris et approfondi le thme de la solidarit. Au
cours de ces dix dernires annes, de nombreux vnements sociaux, en
particulier l'effondrement des systmes communistes, ont considrablement
chang la face du monde. Devant l'acclration des mutations sociales, il
convient aujourd'hui d'effectuer de manire continue des vrifications et
des valuations. C'est l le rle de votre Acadmie, qui, trois ans aprs sa
fondation, a dj apport des contributions clairantes; sa dmarche est
particulirement prometteuse pour l'avenir.
s

3. Parmi vos recherches actuelles, l'approfondissement du droit du tra


vail est d'un grand intrt, spcialement si l'on considre la tendance ac
tuelle de la drglementation du march . Il s'agit d'un thme sur lequel
le Magistre s'est exprim plusieurs reprises. Personnellement, je vous
rappelais l'an dernier le principe moral selon lequel les exigences du mar
ch, fortement marques par la comptitivit, ne doivent pas aller contre
le droit primordial de tout homme avoir un travail qui puisse le faire
vivre avec sa famille . Reprenant aujourd'hui ce thme, je tiens souli
gner que, lorsqu'elle nonce ce principe, l'Eglise n'entend nullement con
damner la libralisation du march en soi, mais demande qu'elle soit envi
sage et mise en uvre dans le respect de la primaut de la personne hu
maine, laquelle doivent tre soumis les systmes conomiques. L'histoire
montre largement la chute de rgimes marqus par la planification qui
4

Cf Populorum progressio, n. 14.


Discours du 22 mars 1996, n. 3.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

140

porte atteinte aux liberts civiques et conomiques. Mais cela n'accrdite


pas pour autant des modles diamtralement opposs. Car, malheureuse
ment, l'exprience fait apparatre qu'une conomie de march, laisse une
libert inconditionnelle, est loin d'apporter le plus d'avantages possible aux
personnes et aux socits. Il est vrai que l'tonnant lan conomique de
certains pays nouvellement industrialiss semble confirmer le fait que le
march peut procurer richesse et bien-tre, mme dans des rgions pauvres.
Mais, dans une perspective plus large, on ne peut oublier le prix humain de
ces processus. On ne peut surtout pas oublier le scandale persistant des
graves ingalits entre les diffrentes nations, et entre les personnes et les
groupes l'intrieur de chaque pays, comme vous l'avez soulign dans
votre premire session plnire.
0

4. Il reste encore trop de personnes pauvres de par le monde, qui n'ont


pas accs la moindre parcelle de l'opulente richesse d'une minorit. Dans
le cadre de la globalisation , encore appele mondialisation , de l'cono
mie, le transfert facile des ressources et des systmes de production, ralis
uniquement en vertu du critre du profit maximum et en raison d'une
comptitivit effrne, s'il accrot les possibilits de travail et le bien-tre
dans certaines rgions, laisse en mme temps l'cart d'autres rgions
moins favorises et peut aggraver le chmage dans des pays d'ancienne tra
dition industrielle. L'organisation globalise du travail, en profitant du
dnuement extrme des populations en voie de dveloppement, entrane
souvent de graves situations d'exploitation, qui bafouent les exigences l
mentaires de la dignit humaine.
6

Face de telles orientations, il reste essentiel que l'action politique as


sure une pondration du march dans sa forme classique, par l'application
des principes de subsidiante et de solidarit, selon le modle de l'tat so
cial. Si ce dernier fonctionne de manire modre, il vitera aussi un sys
tme d'assistance excessif, qui cre plus de problmes qu'il n'en rsout.
cette condition, il reste une manifestation de civilisation authentique, un
instrument indispensable pour la dfense des classes sociales les plus dfa
vorises, souvent crases par le pouvoir exorbitant du march global.
En effet, on profite aujourd'hui de ce que les nouvelles technologies
donnent la possibilit de produire et d'changer presque sans aucune limite,
dans toutes les parties du monde, pour rduire la main d'uvre non qualiCf. The study of the tension between human equality and social inequalities from the per
spective of the varions social sciences, Vatican City 1996.
Cf. Centesimus annus, n. 58.
5

Acta Ioannis Pauli Pp. II

141

fie et lui imposer de nombreuses contraintes en s'appuyant, aprs la fin


des blocs et la disparition progressive des frontires, sur une nouvelle
disponibilit de travailleurs faiblement rmunrs.
5. Du reste, comment sous-estimer les risques de cette situation, non
seulement en fonction des exigences de la justice sociale, mais encore en
fonction des plus larges perspectives de la civilisation? En soi, un march
mondial organis avec quilibre et une bonne rgulation peut apporter,
avec le bien-tre, le dveloppement de la culture, de la dmocratie, de la
solidarit et de la paix. Mais on peut s'attendre des effets bien diffrents
d'un march sauvage qui, sous prtexte de comptitivit, prospre en ex
ploitant outrance l'homme et l'environnement. Ce type de march, thiquement inacceptable, ne peut qu'avoir des consquences dsastreuses, au
moins long terme. Il tend homologuer, en gnral dans le sens matria
liste, les cultures et les traditions vivantes des peuples; il radique les va
leurs thiques et culturelles fondamentales et communes; il risque de crer
un grand vide de valeurs humaines, un vide anthropologique , sans
compter qu'il compromet de manire plus dangereuse l'quilibre cologique.
Alors, comment ne pas craindre une explosion de comportements dviants
et violents, qui engendrerait de fortes tensions dans le corps social? La li
bert elle-mme serait menace, et mme le march qui avait profit de
l'absence d'entraves. Tout bien considr, la ralit de la globalisation ,
considre d'une manire quilibre dans ses potentialits positives comme
dans ce qu'elle fait redouter, appelle ne pas diffrer une harmonisation
entre les exigences de l'conomie et les exigences de l'thique.
6. Il faut toutefois reconnatre que, dans le cadre d'une conomie mon
dialise , la rgulation thique et juridique du march est objectivement
plus difficile. Pour y parvenir efficacement, en effet, les initiatives poli
tiques internes des diffrents pays ne suffisent pas; mais il faut une con
certation entre les grands pays et la consolidation d'un ordre dmocra
tique plantaire avec des institutions o les intrts de la grande famille
humaine soient quitablement reprsents . Les institutions ne manquent
pas, au niveau rgional ou mondial. Je pense en particulier l'Organisation
des Nations unies et ses diverses agences vocation sociale. Je pense aus
si au rle que jouent des entits comme le Fonds montaire international et
l'Organisation mondiale du Commerce. Il est urgent que, sur le terrain de
7

Centesimus annus, n. 58.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

142

la libert, s'affermisse une culture des rgles qui ne se limite pas la


promotion du simple fonctionnement commercial, mais qui prenne en
charge, grce des instruments juridiques srs, la protection des droits hu
mains dans toutes les parties du monde. Plus le march est global, plus
il doit tre quilibr par une culture globale de la solidarit, attentive
aux besoins des plus faibles. Malheureusement, malgr les grandes dclara
tions de principe, cette rfrence aux valeurs est toujours plus compromise
par la rsurgence d'gosmes de la part de nations ou de groupes, ainsi que,
un niveau plus profond, par un relativisme thique et culturel assez r
pandu, qui menace la perception du sens mme de l'homme.
7. Mais c'est l et l'Eglise ne se lassera pas de le rappeler! le
nud gordien trancher, le point crucial par rapport auquel les perspec
tives conomiques et politiques doivent se situer, pour prciser leurs fonde
ments et la possibilit de leur rencontre. C'est donc juste titre que vous
avez mis votre ordre du jour, en mme temps que les problmes du tra
vail, ceux de la dmocratie. Les deux problmatiques sont invitablement
lies. En effet, la dmocratie n'est possible que sur la base d'une concep
tion correcte de la personne humaine , ce qui implique qu' chaque
homme soit reconnu le droit de participer activement la vie publique, en
vue de la ralisation du bien commun. Mais comment peut-on garantir la
participation la vie dmocratique quelqu'un qui n'est pas convenable
ment protg sur le plan conomique et qui manque mme du ncessaire?
Lorsque mme le droit la vie, de la conception son terme naturel, n'est
pas pleinement respect comme un droit absolument imprescriptible, la d
mocratie est dnature de l'intrieur et les rgles formelles de participation
deviennent un alibi qui dissimule la prvarication des forts sur les faibles.
8

8. Mesdames et Messieurs les Acadmiciens, je vous suis trs reconnais


sant pour les rflexions que vous conduisez sur ces sujets essentiels. L'enjeu
n'est pas seulement celui d'un tmoignage ecclsial toujours plus pertinent,
mais la construction d'une socit qui respecte pleinement la dignit de
l'homme, qui ne peut jamais tre considr comme un objet ou une mar
chandise, parce qu'il porte en soi l'image de Dieu. Les problmes qui se
prsentent nous sont immenses, mais les gnrations venir nous deman
deront des comptes sur la manire dont nous avons exerc nos responsabili8

Centesimus annus, n. 46.


Cf. Evangelium vit, nn. 20 et 70.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

143

ts. Plus encore, nous en sommes comptables devant le Seigneur de l'his


toire. L'glise compte donc beaucoup sur votre travail, empreint de rigueur
scientifique, attentif au Magistre et, en mme temps, ouvert au dialogue
avec les tendances multiples de la culture contemporaine.
Sur chacun de vous, j'invoque l'abondance des Bndictions divines.

V
Pragae habita, X volvente saeculo a martyrio S. Adalberti episcopi.*

1. Dobr past dv za ovce svj ivot


Shromdili jsme se na tto rozlehl plni, abychom spolen zazpvali
Te Deum, Boe chvlme Tebe, k oslav milnia od doby, kdy se nejvy
obt, obt svho ivota, zrodil pro nebe prask biskup svat Vojtch,
hlasatel evangelia v srdci Evropy a svdek Kristv.
On, jako dobr Past, od samho zatku vnoval svj ivot ovcm a
definitivn jej zpeetil muednickou smrt mezi Prusy v dob, kdy jet ili
pohanskm ivotem. Stal se tak horlivm Pastem, kterho Bo proze
telnost postavila ke koenm djin slovanskch nrod ve stedn Evr op:
ech, Polk, Slovk, ale t i Maar.
V tomto roce slavme milnium jeho muednick smrti; udlost, kterou
vechny mstn crkve, kter u vce ne deset stalet ij a evangelium
prv mezi tmito nrody, chtj oslavit s nleitou dstojnost, a to zejm
na zde v echch, rodnm kraji tohoto velikna.
2. Svat Vojtch byl poven Petrovm nstupcem k biskupsk slub
na praskm stolci v echch, kde vak neml snadn kol. Setkal se s od
porem ze strany svch krajan a musel proto opustit biskupsk sdlo a
odejt do ma, kde na aventinskm pahorku zaal mnisk ivot podle
benediktinsk tradice.
Vrtil se do Prahy, a kdy situace byla phodnj; avak opozice kra
jan ho zvovu pinutila opustit jeho vlast. Pozdji psobil jako mision v
panonsk nin, dnenm Maarsku, a pak byl hostem na dvoe Boleslava
Chrabrho v Hnzdnu. Ale ani zde se nezastavil. Znovu se vydal hlsat
evangelium, tentokr t do baltick oblasti, kde ho ekalo muednictv. Bo* Die 27 Aprilis 1997.
Jan 10, 11.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

144

leslav Chrabr sloil vysok vkupn za tlesnou schrnku svho ptele,


biskupa, a nechal j pevzt do Hnzdna.
V roce tisc se konalo nad ostatky svatho Vojtcha vznamn setkn,
na kterm byly rozhodnuty dleit otzky tkajc se nrodnho a crkev
nho zpsobu ivota polskch Piastovc. Proto polt kesan dodnes uct
vaj svatho Vojtcha jako jednoho ze svch hlavnch patron a vid v
nm zvltn znamen pbuznosti, kter od samho potku spojuje esk
zem se sousednm Polskem.
V polskm nrod je svatovojtsk pamtka iv pedevm v hnz
densk dieczi a polt vc casto konvaj pout do Prahy. Vdy pr v
zde tento svtec zahjil svou innost a zde ml i hlubok duchovn vztahy
k hlavnm patronm esk crkve: svatmu Vclavu a svat Ludmile, k
obma lenm velkho zstupu svatch a svtic, kte vzeli z tohoto nroda.
3. V ryvku z listu svatho Pavla Kolosanm, kter jsme vyslechli, Pa
vel prav: Te sice pro vs trpm, ale raduji se z toho, protoe tm na
svm tle dopluji to, co zbv vytrpt do pln mry Kristovch trap:
m z toho prospch jeho tlo, to je crkev.
Je tk najt slova, kter by lpe vyjdila vznam muednictv svat
ho Vojtcha! Byl hlasatelem evangelia a sluebnkem ivho Krista v cr
kvi. Stejn jako apotolov i on se stal odvnm a ryzm svdkem tajem
stv Kristova. Tajemstv pe svat Pavel kter bylo skryt od v
k a od pokolen, ale kter te bylo odhaleno jeho vcm: tm Bh chtl
oznmit, jak bohatstv bosk slvy je pro pohany v tomto tajemstv .
2

4. Jedn se o Tajemstv uren vem lidem, a u tm, se ktermi se


Pavel setkal pi svch apotolskch cestch v antickm svt, a nebo tm,
ke kterm se bhem obou tiscilet dostvalo prostednictvm misionsk
innosti crkve. Byl to svat Vojtch, kter na pelomu prvnho a druhho
tiscilet na sebe vzal bm apotola, aby pinesl Kristovo tajemstv pohan
skm nrodm stedn Evropy.
Dnes, na konci druhho tiscilet, kdy slavme milnium muednick
smrti svatho Vojtcha, on sm jakoby k nm promlouval slovy listu ke
Kolosanm: Jako jste pijali, e Kristus Je je Pn, tak ijte dle ve
spojen s Nm, v Nm bute zakoenni a na Nm stavjte, utvr zeni ve v2
3

Koll, 24.
srv. Kol 1, 26-27.

145

Acta Ioannis Pauli Pp. II

e, jak jste v n byli vyueni, a nepestvejte Bohu dkovat . Tento text


ns varuje ped kadou naukou a filozofi, zakldajc se, jak k apotol
Pavel, na svt , to je na lidsk tradici a nikoli na Kristu. Dnenm ja
zykem bychom mohli ct, e Pavel ns varuje ped laicizac a sekularizac.
Je to upozornn vce ne aktuln v tchto jubilejnch oslavch.
4

5. Milovan brati a sestry! Jak nesmrnou radost mm z toho, e mohu


dnes spolu s vmi slavit svatovojtsk milnium! Dkuji Pnu, e nm d
v pleitost znovu se setkat zde na Letensk plni, pesn tak, jako ped
sedmi lety.
Srden a bratrsky zdravm drahho pana kardinla Miloslava Vlka,
praskho arcibiskupa a Vojtchova nstupce. Spolu s nm zdravm tak
ostatn biskupy esk republiky, kardinly a biskupy z cel Evropy, knze,
eholnky a eholnice. Uctiv pozdr avuji pedstavitele politickho a veejn
ho ivota, kultury a vdy, kte svoj ptomnost dosvduj nejen nbo
enskou, nbr i sociln dleitost tohoto vro.
Ze srdce zdravm vs, draz vc z ech, Moravy a Slezska a vs ve
chny, brati a sestry, kte jste pijeli ze Slovenska, z Polska a z ostatnch
evropskch nrod a jste dnes vtanmi hosty na tto slavnosti!
S pohnutm vzpomnm na kardinla Frantika Tomka, kter vyhl
sil Desetilet duchovn obnovy jako ppravu na vojtsk milnium, aby
tak odhalil historick koeny va zem a jej hlubok kesansk tradice. S
pohledem upenm na Velk jubileum roku dva tisce, klade dnen slav
nost nejen echm, nbr vem, kdo uctvaj svatho muednka Vojtcha
jako otce ve ve, nkolik otzek: Co zstalo z duchovnho odkazu, kter
zanechal? Jak plody z nho vzely? Budou schopni dnen kesan nalzt
v uen a pkladu jejich velikho patrona inspiraci a podnt k tomu, aby
inn pispli k budovn nov civilizace lsky?
6. Svat Vojtch ns i dnes okouzluje celou svou osobnost, svm sklo
pevnm pesvdenm a svoj otevenost k duchovnm a hmotnm pote
bm brat. Mnoz ho uznvaj jako dstojnho pedstavitele nejen eskho
nroda, nbr i doposud ner ozdlen kesansk tradice.
V tomto svtle je svat Vojtch svdkem, ekli bychom, mnoha vzna
m; svdkem, kterho Bh daroval kesanskmu spoleenstv v minulosti i
souasnosti. Je znamenm harmonie a spoluprce, kter mus bt mezi cr4

Kol 2, 6-7.
srv. Kol 2, 8.

10 - A. A S

146

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

kv a spolenost. Je znamenm svazku, vzjemn spojujcm esk a pol


sk nrod. km to s velkm potenm, protoe za msc, dli Bh, bu
du slavit milnium vaeho svtce se svmi krajany. T jeho zsluhou se
kesanstv v Polsku zdr n r ozvjelo. Nyn, v tomto ase nadje, po dlou
hm obdob nsil a utlaovn, pichz do eskch diecz znan poet
polskch kn, kte jsou plodem krve tohoto velkho muednka, aby
spolupracovali na pastoranm dle ve vaich komunitch.
Vojtch je svtcem i pro dnen kesany: vyzv je, aby se neuzavrali
v neplodn obr an ped svtem, drce poklad zskan pravdy jen sami pro
sebe. Naopak, d od nich, aby se oteveli souasn spolenosti, aby v n
hledali ve, co je hodnotn a dobr, a aby to pozvedli a je-li nutn oistili
ve svtle evangelia.
7. Dobr past dv za ovce svj ivot .
Bohosluba slova dnen slavnosti vrchol, v jistm slova smyslu, v
ryvku Janova evangelia. Podobenstv o dobrm Pasti je zameno na
osobu Krista a na jeho posln. Prv O n je dobr Past, kter dv i
vot za sv ovce, jak to dokzal na Kalvrii svm utrpenm a smrt na ki.
V okamiku, kdy se Kristus obtuje, je si pln vdom univerzln hod
noty sv obti. Prav: Dvm svj ivot za ovce . A hned dodv, t
m jakoby se obracel na vechny, pro n se obtuje: Mm i jin ovce,
kter nejsou z tohoto ovince. Tak ty musm pivst; a uposlechnou mho
hlasu a bude jen jedno stdce, jen jeden past . U na Golgot jsou du
chovn ptomny vechny nrody svta, kter jsou povolny ke spse.
6

8. Evangelium je ureno vem lidem, protoe vichni byli vykoupeni


Jeovm utrpenm, smrt a vzkenm. Vichni, tedy i nrody, ke kterm
byl ped tisci lety vysln svat Vojtch, jako svdek Kr istova tajemstv.
Dnes, po tisci letech, kdy si pipomnme ivot a umuen hlasatele
evangelia Vojtcha, zpvme spolu s celm kesanskm spoleenstvm: Te
Deum laudamus...: Boze, Tebe chvlme/ Tebe, Pane, velebme./ Vyd
v o Tob svdectv zstup muednk .
Zrove svme Bo prozetelnosti rodnou zemi svatho Vojtcha, ten
to vzneen nrod, z nho vzeel, jako i ostatn slovansk nrody, kte
rm se dostalo v djinch ovoce jeho misionsk prce. Salvum fac popu6

Jan 10, 11.


Jan 10, 15.
Jan 10, 16.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

147

him tuum, Domine,...: Zachra, Pane, svj lid, / ehnej svmu ddictv .
Salvum fac! Zachra ns! Nech dlo spsy zapoat v tto zemi sva
tm Vojtchem zstv pevn a pin hojn ovoce vm, jeho krajanm,
jako i tm, ke kterm byl posln!
Amen.

NUNTIUS
Ob diem ad pacem fovendam missus.

1. La giustizia cammina con la pace e sta con essa in relazione costante


e dinamica. Giustizia e pace mirano al bene di ciascuno e di tutti, per
questo esigono ordine e verit. Quando una minacciata, entrambe vacilla
no; quando si offende la giustizia, si mette a repentaglio anche la pace.
Esiste una stretta relazione tra la giustizia di ciascuno e la pace di tutti,
ed per questo che, con il presente Messaggio per la Giornata Mondiale
della Pace, vorrei rivolgermi anzitutto ai Capi di Stato, avendo ben presen
te che il mondo di oggi, pur segnato in molte regioni da tensioni, violenze e
conflitti, alla ricerca di nuovi assetti e di pi stabili equilibri, in vista di
una pace vera e duratura per l'intera umanit.
Giustizia e pace non sono concetti astratti o ideali lontani; sono valori
insiti, come patrimonio comune, nel cuore di ogni persona. Individui, fami
glie, comunit, nazioni, tutti sono chiamati a vivere nella giustizia e ad
operare per la pace. Nessuno pu dispensarsi da questa responsabilit.
Il mio pensiero va, in questo momento, sia a quanti si trovano coinvol
ti, loro malgrado, in dolorosi conflitti, sia agli emarginati, ai poveri, alle
vittime di ogni genere di sfruttamento: sono persone che sperimentano nella
loro carne l'assenza della pace e gli effetti strazianti dell'ingiustizia. Chi po
trebbe restare indifferente di fronte al loro anelito verso una vita radicata
nella giustizia e nella pace autentica? responsabilit di tutti fare in modo
che ci sia loro concesso: giustizia piena non si ha se non quando a tutti
dato di poterne ugualmente usufruire.
La giustizia , allo stesso tempo, virt morale e concetto legale. Talvolta
la si rappresenta con gli occhi bendati; in realt, proprio della giustizia
essere attenta e vigile nell'assicurare l'equilibrio tra diritti e doveri, nonch
nel promuovere l'equa condivisione dei costi e dei benefci. La giustizia re
staura, non distrugge; riconcilia, piuttosto che spingere alla vendetta. La

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

148

sua ultima radice, a ben guardare, situata nell'amore, che ha la sua es


pressione pi significativa nella misericordia. La giustizia, pertanto, staccata
dall'amore misericordioso, diventa fredda e lacerante.
La giustizia virt dinamica e viva: difende e promuove l'inestimabile
dignit della persona e si fa carico del bene comune, essendo custode delle
relazioni tra le persone ed i popoli. L'uomo non vive da solo, ma fin dal
primo momento della sua esistenza in rapporto con gli altri, cos che il
bene suo, come individuo, e quello della societ procedono di pari passo:
tra i due aspetti sussiste un delicato equilibrio.
La

giustizia

si fonda

sul

rispetto

dei

diritti

umani

2. La persona per natura dotata di diritti universali, inviolabili, inalie


nabili. Questi, tuttavia, non sussistono da soli. Al riguardo, il mio venerato
Predecessore, Papa Giovanni XXIII, insegnava che la persona possiede sia
diritti che doveri derivanti immediatamente e simultaneamente dalla sua
stessa natura. Sul corretto fondamento antropologico di tali diritti e do
veri, nonch sulla loro intrinseca correlazione, poggia l'autentico bastione
della pace.
1

Negli ultimi secoli questi diritti umani sono stati formulati in diverse
dichiarazioni normative, come pure in strumenti giuridici vincolanti. La lo
ro proclamazione, nella storia di popoli e nazioni alla ricerca di giustizia e
di libert, ricordata con legittimo orgoglio, anche perch sovente stata
vissuta come un punto di svolta dopo aperte violazioni della dignit di sin
goli individui e di intere popolazioni.
Cinquant'anni fa, dopo una guerra segnata dalla negazione del diritto
persino di esistere per certi popoli, l'Assemblea Generale delle Nazioni Unite
ha promulgato la Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo. Si trat
tato d'un atto solenne, a cui si giunti, dopo la triste esperienza della
guerra, mossi dalla volont di riconoscere in maniera formale gli stessi dirit
ti a tutte le persone e a tutti i popoli. In tale documento si legge la seguen
te affermazione, che ha resistito alla prova del tempo: Il riconoscimento
della dignit inerente a tutti i membri della famiglia umana e dei loro dirit
ti, uguali ed inalienabili, costituisce il fondamento della libert, della giusti
zia e della pace nel mondo. Non minore attenzione meritano le parole
2

Lett. enc. Pacem in terris (11 aprile 1963), I: AAS 55 (1963), 259.
Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo, Preambolo.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

149

con cui il documento si chiude: Nulla nella presente Dichiarazione pu es


sere interpretato nel senso di implicare un diritto di un qualsiasi Stato,
gruppo o persona di esercitare un'attivit o di compiere un atto mirante al
la distruzione di alcuni dei diritti e delle libert in essa enunciati .
drammatico che, ancora ai nostri giorni, tale disposizione sia palese
mente violata mediante l'oppressione, i conflitti, la corruzione o, in modo
pi subdolo, mediante il tentativo di reinterpretare, magari distorcendone
deliberatamente il senso, le stesse definizioni contenute nella Dichiarazione
Universale. Essa va osservata integralmente, nello spirito come nella lette
ra. Essa rimane come ebbe a dire il Papa Paolo VI di venerata memoria
uno dei pi grandi titoli di gloria delle Nazioni Unite, specialmente
quando si pensa all'importanza che le attribuita come cammino sicuro
verso la pace .
In occasione del cinquantesimo anniversario della Dichiarazione Univer
sale dei Diritti dell'Uomo, che si celebra quest'anno, opportuno ricordare
che la promozione e protezione dei diritti umani materia di prioritaria
importanza per la comunit internazionale. Su questo anniversario pesa
no, tuttavia, le ombre di alcune riserve manifestate circa due caratteristiche
essenziali della nozione stessa di diritti dell'uomo: la loro universalit e la
loro indivisibilit. Tali tratti distintivi vanno riaffermati vigorosamente per
respingere le critiche di chi tenta di sfruttare l'argomento della specificit
culturale per coprire violazioni dei diritti umani, come di chi impoverisce il
concetto di dignit umana negando consistenza giuridica ai diritti economi
ci, sociali e culturali. Universalit e indivisibilit sono due principi guida
che postulano comunque l'esigenza di radicare i diritti umani nelle diverse
culture, nonch di approfondire il loro profilo giuridico per assicurarne il
pieno rispetto.
3

Il rispetto dei diritti umani non comporta solo la loro protezione sul
piano giuridico, ma deve tener conto di tutti gli aspetti scaturenti dalla no
zione di dignit umana, che alla base di ogni diritto. In tale prospettiva
assume grande rilevanza un'adeguata attenzione alla dimensione educativa.
Inoltre, importante considerare anche la promozione dei diritti umani:
Ibid., art. 30.
* Messaggio al Presidente della 28 Assemblea generale delle Nazioni Unite, in occasione del
XXV anniversario della Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo (10 dicembre 1973):
AAS 65 (1973), 674.
Dichiarazione di Vienna, Conferenza mondiale sui Diritti dell'Uomo (giugno 1993),
Preambolo I.
3

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

150

questa frutto dell'amore per la persona come tale, giacch l'amore va ol


tre quanto in grado di assicurare la semplice giustizia. Nell'ambito di
tale promozione, in particolare, dovranno essere compiuti ulteriori sforzi per
proteggere i diritti della famiglia, che l'elemento naturale e fondamenta
le della societ .
6

Globalizzazione

nella

solidariet

3. I vasti mutamenti geo-politici succedutisi dopo il 1989 sono stati ac


compagnati da vere rivoluzioni nel campo sociale ed economico. La globa
lizzazione dell'economia e della finanza ormai una realt e sempre pi
chiaramente si vanno raccogliendo gli effetti dei rapidi progressi legati alle
tecnologie informatiche. Siamo alle soglie di una nuova era, che porta con
s grandi speranze ed inquietanti interrogativi. Quali saranno le conseguen
ze dei cambiamenti in atto? Potranno tutti trarre vantaggio da un mercato
globale? Avranno finalmente tutti la possibilit di godere della pace? Le re
lazioni tra gli Stati saranno pi eque, oppure le competizioni economiche e
le rivalit tra popoli e nazioni condurranno l'umanit verso una situazione
di instabilit ancora maggiore?
Per una societ pi equa, per una pace pi stabile in un mondo in cam
mino sulla strada della globalizzazione, compito urgente delle organizza
zioni internazionali contribuire a promuovere il senso di responsabilit per
il bene comune. Ma per giungere a ci necessario non perdere mai di vi
sta la persona umana, che deve essere posta al centro di ogni progetto so
ciale. Solo cos le Nazioni Unite possono diventare una vera famiglia di
Nazioni , secondo il loro originario mandato di promuovere il progresso
sociale ed un pi elevato tenore di vita in una pi ampia libert.
questa la strada per costruire una Comunit mondiale basata sulla fiducia
reciproca, sul sostegno vicendevole, sul rispetto sincero . La sfida insom
ma quella di assicurare una globalizzazione nella solidariet, una globaliz
zazione senza marginalizzazione. Ecco un evidente dovere di giustizia, che
8

CONC. ECUM. V A T . II, Cost. past. sulla Chiesa nel mondo contemporaneo, Gaudium et
spes, 78.
Dichiarazione Universale dei Diritti dell'Uomo, art. 16 3. Cfr Carta dei Diritti della Fa
miglia (22 ottobre 1983), presentata dalla Santa Sede: Ench. Vat. 9, 538-552.
Carta delle Nazioni Unite, Preambolo.
GIOVANNI PAOLO I I , Discorso alla 60 Assemblea Generale delle Nazioni Unite (5 ottobre
1995), 14: L'Osservatore Romano, 6 ottobre 1995, p. 7.
6

Acta Joannis Pauli Pp. II

151

comporta notevoli implicazioni morali nell'organizzazione della vita econo


mica, sociale, culturale e politica delle Nazioni.
Il pesante fardello del debito estero

4. Nazioni ed intere regioni del mondo, a causa del loro fragile potenzia
le finanziario o economico, rischiano di essere escluse da un'economia che si
globalizza. Altre hanno maggiori risorse, ma non possono purtroppo trarne
vantaggio per diversi motivi: disordini, conflitti interni, mancanza di strut
ture adeguate, degrado ambientale, diffusa corruzione, criminalit ed altre
ragioni ancora. La globalizzazione va coniugata con la solidariet. Si devo
no, pertanto, stanziare aiuti speciali, grazie ai quali Paesi che, con le sole
loro forze, non sono in grado di entrare con successo nel mercato globale,
possano superare la loro attuale situazione di svantaggio. E cosa che si de
ve ad essi per giustizia. In un'autentica famiglia di Nazioni , nessuno pu
essere escluso; al contrario, il pi debole, il pi fragile che va sostenuto,
perch possa sviluppare appieno le proprie potenzialit.
Il mio pensiero va qui ad una delle maggiori difficolt a cui le Nazioni
pi povere devono oggi far fronte. Intendo riferirmi al pesante fardello del
debito estero, che compromette le economie di Popoli interi, frenando il lo
ro progresso sociale e politico. Al riguardo, recenti iniziative delle istituzioni
finanziarie internazionali hanno posto in essere un importante tentativo di
coordinata riduzione di tale debito. Auspico di cuore che si continui ad
avanzare su questo cammino, applicando con flessibilit le condizioni pre
viste, in modo che tutte le Nazioni aventi diritto possano trarne vantaggio
prima dell'anno 2000. Molto potranno fare in tal senso i Paesi pi ricchi,
offrendo il loro sostegno nell'attuazione delle iniziative menzionate.
La questione del debito fa parte di un problema pi vasto: quello del
persistere della povert, talvolta anche estrema, e dell'emergere di nuove
disuguaglianze che accompagnano il processo di globalizzazione. Se l'obietti
vo una globalizzazione senza marginalizzazione, non si pu tollerare un
mondo in cui vivono a fianco a fianco straricchi e miserabili, nullatenenti
privi persino dell'essenziale e gente che sciupa senza ritegno ci di cui altri
hanno disperato bisogno. Simili contrasti sono un affronto alla dignit della
persona umana. Non mancano certo mezzi adeguati per eliminare la mise
ria, quali la promozione di consistenti investimenti sociali e produttivi da
parte di tutte le istanze economiche mondiali. Ci tuttavia suppone che la
Comunit internazionale intenda agire con la necessaria determinazione po-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

152

litica. Passi lodevoli in questa direzione sono gi stati fatti, ma una soluzio
ne duratura richiede lo sforzo concertato di tutti, incluso quello degli stessi
Stati interessati.
Urge una cultura della legalit

5. E che dire delle gravi ineguaglianze esistenti all'interno delle Nazioni?


Situazioni di povert estrema, dovunque si manifestino, costituiscono la
prima ingiustizia. Eliminarle deve rappresentare per tutti una priorit sia a
livello nazionale che internazionale.
Non si pu, poi, sottacere il vizio della corruzione, che mina lo sviluppo
sociale e politico di tanti popoli. un fenomeno crescente, che si insinua
insidiosamente in molti settori della societ, beffandosi della legge ed igno
rando le norme di giustizia e di verit. La corruzione diffcile da contra
stare, perch assume molteplici forme: soffocata in un'area, rinasce talora in
un'altra. Occorre coraggio anche solo per denunciarla. Per stroncarla poi si
richiede, insieme con la volont tenace delle Autorit, il sostegno generoso
di tutti i cittadini, sorretti da una forte coscienza morale.
Una grande responsabilit in questa battaglia ricade sulle persone che
hanno cariche pubbliche. loro compito impegnarsi per l'equa applicazione
della legge e la trasparenza in tutti gli atti della pubblica amministrazione.
Posto al servizio dei cittadini, lo Stato il gestore dei beni del popolo, che
deve amministrare in vista del bene comune. Il buon governo richiede il
controllo puntuale e la piena correttezza di tutte le transazioni economiche
e finanziarie. In nessuna maniera si pu permettere che le risorse destinate
al bene pubblico servano ad altri interessi di carattere privato o addirittura
criminoso.
L'uso fraudolento del denaro pubblico penalizza soprattutto i poveri,
che sono i primi a subire la privazione dei servizi di base indispensabili per
lo sviluppo della persona. Quando poi la corruzione si infiltra nell'ammini
strazione della giustizia, sono ancora i poveri a portarne pi pesantemente
le conseguenze: ritardi, inefficienze, carenze strutturali, assenza di un'ade
guata difesa. Sovente ad essi non resta altra via che subire il sopruso.
Forme

di

ingiustizia

particolarmente

gravi

6. Vi sono altre forme di ingiustizia che mettono a rischio la pace. Desi


dero ricordarne qui due: innanzitutto l'assenza di mezzi per accedere equa-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

153

mente al credito. I poveri sono tante volte costretti a restare fuori dai nor
mali circuiti economici o a mettersi nelle mani di trafficanti di denaro sen
za scrupoli che esigono interessi esorbitanti, con il risultato finale del peg
gioramento di una situazione gi di per s precaria. Per questo, dovere di
tutti impegnarsi perch ad essi sia reso possibile l'accesso al credito in ter
mini equi e con interessi favorevoli. Per la verit, in diverse parti del mon
do gi esistono istituzioni finanziarie che praticano il micro-credito a condi
zioni di favore per chi ne ha bisogno. Sono iniziative da incoraggiare, per
ch su questa strada che si pu giungere a stroncare alle radici la vergo
gnosa piaga dell'usura, facendo in modo che i mezzi economici necessari per
lo sviluppo dignitoso delle famiglie e delle comunit siano accessibili a tutti.
E che dire dell'aumento della violenza nei confronti delle donne, delle
bambine e dei bambini? Oggi una delle pi diffuse violazioni dei diritti
umani, divenuta tragicamente uno strumento di terrore: donne prese in
ostaggio, minori barbaramente massacrati. A ci si aggiunge la violenza del
la prostituzione forzata e della pornografa infantile, come pure dello sfrut
tamento lavorativo dei minori in condizioni di vera schiavit. Per contri
buire a fermare il dilagare di queste forme di violenza occorrono concrete
iniziative, in particolare misure legali appropriate a livello sia nazionale che
internazionale. S'impone altres un arduo lavoro educativo e di promozione
culturale, affinch, come sovente ho ricordato in precedenti Messaggi, si ri
conosca e si rispetti la dignit d'ogni persona. Una componente, infatti, non
pu assolutamente mancare nel patrimonio etico-culturale dell'intera uma
nit e di ogni singola persona: la consapevolezza che gli esseri umani sono
tutti uguali in dignit, meritano il medesimo rispetto e sono soggetti degli
stessi diritti e doveri.
Edificare la pace nella giustizia impegno di tutti e di ciascuno

7. La pace per tutti nasce dalla giustizia di ciascuno. Nessuno pu sot


trarsi ad un impegno di cos decisiva importanza per l'umanit. Esso chia
ma in causa ogni uomo ed ogni donna, secondo le proprie competenze e
responsabilit.
Faccio appello innanzitutto a voi, Capi di Stato e Responsabili delle
Nazioni, ai quali affidata la suprema vigilanza sullo stato di diritto nei
rispettivi Paesi. Assolvere a tale alto incarico certamente non facile, ma
costituisce uno dei vostri compiti prioritari. Possano gli ordinamenti degli

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

154

Stati a cui servite costituire per le popolazioni garanzia di giustizia e stimo


lo ad una costante crescita della coscienza civile.
Costruire la pace nella giustizia esige, inoltre, l'apporto di ogni categoria
sociale, ciascuna nel proprio ambito ed in sinergia con le altre componenti
della comunit. In particolare, incoraggio voi, insegnanti, impegnati a tutti
i livelli nell'istruzione e nell'educazione delle nuove generazioni: formatele ai
valori morali e civili, instillando in esse uno spiccato senso dei diritti e dei
doveri, a partire dall'ambito stesso della comunit scolastica. Educare alla
giustizia per educare alla pace: questo uno dei vostri compiti primari.
Nel cammino educativo insostituibile la famiglia, che rimane l'ambien
te privilegiato per la formazione umana delle nuove generazioni. Dal vostro
esempio, cari genitori, dipende in gran parte la fisionomia morale dei vostri
figli: essi la assimilano dallo stile di rapporti che voi impostate all'interno
ed all'esterno del nucleo familiare. La famiglia la prima scuola di vita e
l'impronta ricevuta in essa decisiva per i futuri sviluppi della persona.
A voi infine, giovani del mondo intero, che spontaneamente aspirate al
la giustizia ed alla pace, dico: tenete sempre viva la tensione verso questi
ideali, ed abbiate la pazienza e la tenacia di perseguirli nelle concrete con
dizioni in cui vi trovate a vivere. Siate pronti a respingere le tentazioni di
scorciatoie illegali verso falsi miraggi di successo o di ricchezza; abbiate in
vece il gusto di ci che giusto e vero, anche quando attenersi a questa li
nea richiede sacrificio ed impegna ad andare controcorrente. E in questo
modo che dalla giustizia di ciascuno nasce la pace per tutti .
Condivisione,

via

della

pace

8. S'avvicina a grandi passi il Giubileo dell'Anno 2000, un tempo per i


credenti dedicato in modo speciale a Dio, Signore della Storia, un richiamo
per tutti circa la radicale dipendenza della creatura dal Creatore. Ma nella
tradizione della Bibbia, esso era anche il tempo della liberazione degli
schiavi, della restituzione della terra al legittimo proprietario, del condono
dei debiti e della conseguente restaurazione di forme di uguaglianza tra tut
ti i membri del popolo. E pertanto un tempo privilegiato per perseguire
quella giustizia che conduce alla pace.
In forza della fede in Dio-amore e della partecipazione all'universale re
denzione di Cristo, i cristiani sono chiamati a comportarsi secondo giustizia
e a vivere in pace con tutti, perch Ges non ci ha dato semplicemente la
pace. Ci ha dato la sua pace, accompagnata dalla sua giustizia. Poich Egli

Acta Ioannis Pauli Pp. II

155

pace e giustizia, pu divenire nostra pace e nostra giustizia. Ho pro


nunciato queste parole quasi vent'anni fa, ma nell'orizzonte dei cambia
menti radicali in atto, esse acquistano ora un senso ancora pi concreto e vivo.
Un segno distintivo del cristiano, oggi pi che mai, deve essere l'amore
per i poveri, i deboli, i sofferenti. Vivere questo impegno esigente richiede
un totale ribaltamento di quei presunti valori che inducono a ricercare il
bene soltanto per se stessi: il potere, il piacere, l'arricchimento senza scru
poli. S, proprio a questa radicale conversione sono chiamati i discepoli di
Cristo. Quanti si impegnano a seguire questa via, sperimenteranno vera
mente giustizia, pace e gioia nello Spirito Santo (Rm 14, 17), ed assapo
reranno un frutto di pace e di giustizia (Eb 12, 11).
Desidero riproporre ai cristiani di ogni continente l'ammonimento del
Concilio Vaticano II: Siano anzitutto soddisfatti gli obblighi di giustizia
perch non si offra come dono di carit ci che gi dovuto a titolo di
giustizia . Una societ autenticamente solidale si costruisce grazie al fatto
che quanti hanno beni non si limitano ad attingere, per aiutare i poveri,
soltanto dal loro superfluo. Offrire beni materiali, inoltre, non sufficiente:
occorre spirito di condivisione, cos da sentire come un titolo d'onore la
possibilit di dedicare le proprie cure ed attenzioni alle necessit dei fratelli
in difficolt. Si avverte oggi, da parte sia dei cristiani che dei seguaci di al
tre religioni e di tanti uomini e donne di buona volont, il richiamo ad uno
stile di vita semplice come condizione perch l'equa condivisione dei frutti
della creazione di Dio possa diventare realt. Chi vive nella miseria non
pu attendere oltre: ha bisogno ora ed ha perci diritto di ricevere subito il
necessario.
10

Lo

Spirito

Santo

all'opera

nel

mondo

9. E iniziato, con la prima domenica di Avvento, il secondo anno di


preparazione immediata al Grande Giubileo del 2000, dedicato allo Spirito
Santo. Lo Spirito della speranza all'opera nel mondo. presente nel ser
vizio disinteressato di chi lavora accanto agli emarginati ed ai sofferenti, di
chi accoglie gli immigrati ed i rifugiati, di chi con coraggio rifiuta di respin
gere una persona o un intero gruppo per motivi etnici, culturali e religiosi;
presente, in particolare, nell'azione generosa di quanti con pazienza e co10

AAS 71
11

GIOVANNI PAOLO I I , Omelia allo Yankee Stadium di New York (2 ottobre 1979), 1:
(1979),

1169.

Decr. sull'apostolato dei laici Apostolicam actuositatem, 8.

156

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

stanza continuano a promuovere la pace e la riconciliazione tra coloro che


erano un tempo avversari e nemici. Ecco, sono questi altrettanti segni di
speranza che incoraggiano a ricercare la giustizia che conduce alla pace.
Il cuore del messaggio evangelico Cristo, pace e riconciliazione per tut
ti. Possa il suo volto illuminare il cammino dell'umanit, che si appresta a
varcare la soglia del terzo millennio.
Diventino doni per tutti, senza distinzione alcuna, la sua giustizia e la
sua pace!
Allora il deserto diventer un giardino
e il giardino sar considerato una selva.
Nel deserto prender dimora il diritto
e la giustizia regner nel giardino.
Effetto della giustizia sar la pace,
frutto del diritto
una perenne sicurezza (Is 32, 15-17).
Dal Vaticano, 8 dicembre dell'anno 1997.
IOANNES PAULUS PP. II

Congregatio de Carnis Sanctorum

157

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

ANTIOCHEN. MARONITARUM
Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Nimatullacii Al-Hardini (in saec.:
Iosephi Kassab) sacerdotis professi ordinis Libanensis Maronitarum (1808-1858)

DECRETUM SUPER MIRACULO


Venerabilis Servus Dei Nimatullacius Al-Hardini (in saeculo: Iosephus
Kassab) natus est anno 1808 in pago Libani montis Hardine. In Ordinem
Libanensem Maronitarum ingressus, monasticam fecit professionem anno
1830 et post triennium ordinationem accepit sacerdotalem. In institutionem
theologiae incubuit, in iuvenum educationem et in pastoralem navitatem.
Fidelitate erga Regulam, altum precationis spiritum et paenitentiae emi
nuit. Sanctitatis fama clarus, in Domino, postridie idus Dcembres anno
1858, obdormivit.
Beatificationis et canonizationis Causa anno 1926 inita est apud Curiam
Antiochenam Maronitarum et die 7 mensis Septembris anno 1989 Summus
Pontifex Ioannes Paulus II Servum Dei heroum in modum virtutes tholo
gales, cardinales et his adnexas coluisse edixit.
Deinceps, Postulationis Causae rogatu, Congregatio de Causis Sanctorum
coniectam miram sanationem inspexit eiusdem Servi Dei intercessioni tribu
tam. Sanatio ad Libanensem puerum Andream Najem pertinet qui anno
1986 ostendere coepit astheniam, ingravescentem pallorem atque anhaemiam. In partem eo deducto haematologiae valetudinarii Berytensis, dia
gnosis de aplasia medullari facta est. Therapia praescripta, quamvis idonea
esset, nullam fecit salubrem mutationem. Mense Februario anno 1987 per
aliquot dies valetudinario Parisiensi receptus est et deinde valetudinario Iu
daico. Cum curae inefficaces essent et aegroti condiciones ingravescerent,
prognosis infausta quoad vitam facta est et divinum auxilium postulatum
est per intercessionem Servi Dei Nimatullacii Al-Hardini, ad cuius tumulum

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

158

Andreas, una cum familiaribus, se contulit deprecaturus die 26 mensis Sep


tembris anno 1987; tunc ob pietatem habitum monasticum induit Ordinis
Maronitarum. Statim commodam valetudinem animadvertit et robur quod
eum iam plus annum defciebat. Etenim perfecte et stabiliter sanatus erat,
ut ipsi medici postea reppererunt.
Apud Curiam Antiochenam Maronitarum anno 1996 celebrata est Inqui
sitio dioecesana, cuius auctoritas et vis probata est a Congregatione de Cau
sis Sanctorum decreto die 27 mensis Septembris eodem anno promulgato.
Dicasterii Consilium Medicorum, in sessione die 27 habita mensis Februarii
anno 1997, uno ore affirmavit sanationem fuisse celerrimam, completam,
stabilem et ex scientia inexplicabilem. Secuti mensis Maii die 9 actus est
Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris et calendis Iuliis eiusdem
anni Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente
Eminentissimo Cardinali Pio Laghi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum
sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret
divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de
praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa
ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Servo
Dei

Nimatullacio

Ordinis

Libanensis

Al-Hardini

(in

Maronitarum,

saec.:
videlicet

Iosepho
de

Kassab),

celrrima,

Sacerdote

completa

et

professo

stabili

sa

natione pueri Andreae Najem a grave aplasia idiopatica .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
8 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

Congregatio de Cavis Sanctorum

159

AQUENSIS
Beatificationis seu declarationis martyrii Servae Dei Teresiae Bracco christifidelis
laicae (1924-1944)

DECRETUM SUPER MARTYRIO


Beati immaculati in via, qui ambulant in lege Domini (Ps 119, 1).
Vere beata fuit Teresia Bracco, quae semper in lumine fidei ambulavit et,
officiis baptismalibus congruens, Dei legi oboedivit usque ad supremum vi
tae sacrificium, ita gloriam martyrii et immortalitatis praemium assecuta.
Iuvenis haec Christi testis orta est in pago Sancta Iulia, intra fines posi
to municipii Dego appellati, ad Aquensis dioecesis pertinentis, die 24 men
sis Februarii anno 1924 a Iacobo Bracco et Angela Pera, probis agricolis,
qui Dei vias eam docuerunt atque precationis et laboris studium. Diligenter
et fructuose ludum frequenta vit et catechismum, aestimationem sibi concilians praeceptricum et parochi, qui pluries eam praemiis donavit ob diligen
tiam qua doctrinae studuit christianae. Anno 1933 sacramentum accepit
Confirmationis. Cum pietate Missae constanter diebus festis intererat et,
cum poterat, etiam diebus profestis atque saepe Sanctissimam accipiebat
Eucharistiam. Praesertim religiosa erat in Matrem Redemptoris, quam coti
diana recitatione Rosarii honorabat. Etiam puellula dictum Sancti Dominici
Savio suum fecit: Mortem, sed non peccata; et quidem semper Dei prae
cepta servavit, leges Ecclesiae et sui status officia. Simplicem et vivam ha
buit fidem, quam precatione aluit, sacramentis et incommodis quamque do
mi est testificata et in paroecia. Eminuit indolis bonitate, oboedientia pa
rentibus, Domini fiducia, verecundia, modestia atque prudentia in loquendo
inque agendo. In pace cum omnibus vixit et cum poterat utilis proximo efficiebatur. Aequo animo et sedulo operam dedit bono familiae, se offerendo
libenter muniis domesticis, duro agrorum labori et gregis custodiae, quem
ad pascendum ducebat. Incorrupte moralem christianam coluit, virtutes
exercuit, accurate castitatem custodivit, conscia se esse Spiritus Sancti tem
plum; utque hoc assequeretur, aperte sermones, circumstantias et coetus
periculosos vitabat. Hoc modo, in humilitate dies agebat, Deum laudans vi
tae bonitate. Patre mortuo (idibus Iuliis anno 1944), matrem confirmavit
affirmando sibi esse cauturam et se mortem praeoptaturam, potius quam
malum faceret. Et usque ad finem in hoc mansit proposito. Namque, ve
spere diei 27 mensis Augusti eiusdem anni, cum amica loquens de violentis

160

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sexualibus quas nonnullae mulieres patiebantur difficili illo tempore, decla


ravit: Iuro me situram esse ut interficiar, potius quam cedam . Insequen
ti die, mane, ad ecclesiam se contulit, Missae interfuit et se Christi Corpore
nutrivit; deinde ivit in agris operatum. Circiter horam tertiam edita est vox
milites Germanicos esse perventuros, qui aliquos procursatores insequebantur. Serva Dei cum matre, quibusdam sororibus aliisque personis se abdidit
in castaneto a domo sua non longinquo. Matri, quae eam monebat ne peri
clitaretur, quandoquidem interdum inspiciebat quid in pago accideret, re
spondit se esse ad mortem paratam cum mane sanctam Communionem ac
cepisset. In eadem illa circumstantia cuidam personae patefecit se mortem
praeferre, quam violari. Insuper saepe precabatur et ceteros ad precandum
hortabatur. Milites Germanici, qui supervenerant, quotquot in castaneto
erant congregaverunt, dumque eos gregatim in viam inducebant ad locum
Sanvarezzo, Teresia et duae aliae puellae a tribus militibus, ut se sequeren
tur, coactae sunt in silvas propinquas, clara cum voluntate earum mulie
rum dignitatem offendendi. Serva Dei fugere nisa est, sed impedita est vi.
Paulo post clamores auditi sunt, auxilii invocationes et ictus. Vespere duae
puellae domum redierunt et flentes perceptam violentiam narraverunt. Te
resia vero non est reversa. Corpus eius inventum est die 30 mensis Augusti
inter frtices signis notatum luctationis qua vim inferenti restiterat, omnes
que pro certo habuerunt eam virginitatem servasse et dignitatem.
Clara eius mors ilico habita est verum martyrium; quae fama confirma
ta est et aucta volventibus annis; quapropter Episcopus Aquensis Causam
iniit beatificationis seu declarationis martyrii per celebratam dioecesanam
inquisitionem (annis 1988-1989), quae est rite probata a Congregatione de
Causis Sanctorum decreto die 25 mensis Ianuarii anno 1991 promulgato.
Praeparata Positione, ex more consideratum est de asserto martyrio. Die 26
mensis Novembris anno 1996, felici cum eventu, actus est Consultorum
Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in
Sessione Ordinaria die 15 mensis Aprilis habita anno 1997, Causae Ponente
Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon, professi sunt mortem Teresiae
Bracco verum fuisse martyrium.
De hisce omnibus rebus, referente subscripto Pro-Praefecto, certior fac
tus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis
Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio
Servae Dei rite conscriberetur.
Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto
necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de

Congregatio de Causis Sanctorum

161

more convocandos eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare


de

martyrio

eiusque

causa

Servae

Dei

Teresiae

Bracco,

Christifidelis

laicae,

anno 1944 interfectae, in casu et ad effectum de quo agitur.

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

ARIMINEN.
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Carolae Ronci christifidelis laicae ex
Instituto Saeculari Ancillarum Matris Misericordiae (1936-1970)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Ego sum lux mundi, qui sequitur me, non ambulabit in tenebris, sed
habebit lumen vitae (Io 8, 12).
Lux Christi vitam quoque iuvenis Carolae Ronci illuminavit, quae in
eius verbum credidit, amori eius respondit ac fideliter eius fecit volunta
tem. Contuitu in eo defixo, fidei auctore et consummatore (cf. Heb 12, 2),
alacriter in via perfectionis ambulavit, omnibus viribus suis operam dedit
Dei Regno aedificando et in suae aetatis societate Evangelii lumen operum
et apostolatus sanctitate diffudit. Hoc modo, ipsa lux facta (cf. Mt 5, 14),
Domini praeceptum est exsecuta: Sic luceat lux vestra coram hominibus,
ut videant opera vestra bona et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis
est (Mt 5, 16). .
Haec Christi testis Arimini orta est die mensis Aprilis 11 anno 1936, a
Marco Ronci et Iolanthe Casalboni; biduo post divinam accepit vitam per
sacramentum Baptismi et anno 1946 Confirmationem primumque euchari
stico Pane se nutrivit. In pago Torre Pedrera, ubi eius familia habitabat,
magna cum diligentia exitibusque optimis ludum frequentavit (annis 19421947), promptam ostendens intellegentiam, fortem voluntatem indolemque
vivacem et amabilem. Vestificae artem didicit quam postea exercuit, offici

li - A A S

162

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

na pro vici sui puellis aperta; eodem tempore in munia domestica incumbe
bat parentesque in eorum tabernae administratione adiuvabat, in qua po
ma et olera vendebantur. Educatio religiosa in pueritia accepta non magna
fuerat, sed ex recta mollique conscientia religiose actuum suorum honesta
tem percipiebat. Ex intervallis Missae intererat et ad sacramenta accedebat
et, sicut aequales, obiectationibus ac femininis vanitatibus obsecundabat.
Eius vita semel et radicitus est mutata per Annum Sanctum 1950 cum,
gratia mota, statuit quamlibet levitatem omneque delectamentum relinque
re ut se Deo dederet et proximis. Gaudii plena et gratae memoriae pro lu
mine, quod in eius anima splendidior usque fulgebat, gustum invenit litur
giae, precationis, meditationis, sacrificii apostolatusque atque Iesum videre
coepit eique servire in pauperibus, in dolentibus et in parvis. Cum Evange
lium nuntiare exoptaret et ad animarum salutem valere, parocho se obtulit
domino Napoleoni Succi, qui eius factus est rector et confessarius. Cum Ac
tioni Catholicae ardenter adhaesisset paroeciali, praeposita est primum iis,
quae Beniamine appellantur et deinde iis quae Aspiranti, quas benigna sol
licitudine educavit atque paedagogica peritia. Sapienter, vero, suis faculta
tibus non confidebat, quae copiosae erant, sed instanter divinum invocabat
auxilium, ut suus apostolatus alacer semper esset ac fructuum spiritalium
fertilis. Etiam zonae fuit praeposita, idcirco eius opera pro Actione Catholi
ca ad varias paroecias se extendit.
Sacerdotium aestimatione et veneratione altissima est prosecuta et, pro
certo habens presbyteros esse Dei ostensoria atque Iesu gestatores in mun
do, victimam se devovit pro eorum sanctificatione nec umquam destitit pro
iis deprecari et se condonare. Una cum parocho Cenaculum Parvulorum
instituit, quod sodalicium erat vocationibus sacerdotalibus suscitandis, mis
sionariis et religiosis. Dum caritatis ignis in eius vita exardescebat, omnino
in servitio impensa familiae et paroeciae, se ad plenam contulit Domino
consecrationem. Anno 1956 Beatae Mariae Virgini se consecra vit et a con
fessario obtinuit ut cilicium gereret; anno 1956 votum privatum castitatis
suscepit et anno 1957 votum paupertatis. Exemplo Sororum Ursulinarum
illecta, quae in pago Torre Pedrera operabantur, anno 1958 est earum novi
tiatum ingressa in oppido Gandino Bergomensi, sed paucis post mensibus
fuit ei ad familiam redeundum.
Apostolatum paroeciale resumpsit et firmiore consilio viae perfectionis
ascensum perrexit, per omnia ad Dei voluntatem se conformans. Oboedien
tiae parentibus votum fecit, necnon confessario atque paroeciae Sororibus.

Congregatio de Causis Sanctorum

163

Demum Providentia ostendit ei viam in qua Domino consecrationem perfi


ceret. Cognito enim Instituto Mater Misericordiae, Maceratae condito a sa
cerdote Philippo Piccinini, adhaesit cum fervore. Domi manens, novitiatum
peregit et tamquam Ancilla vota nuncupavit anno 1962, quae maxima cum
fidelitate observavit. Assiduitas qua pro sua communitate paroeciali labora
bat proque animarum salute, tum solaciorum multorum ei causa fuit, tum
etiam nonnullarum aegritudinum, quas Deo obtulit pro sacerdotum sancti
ficatione; insuper iuxta Domini mandatum se gessit: Diligite inimicos ve
stros, bene facite his, qui vos oderunt (Lc 6, 27).
Tam probae agendi rationis fundamentum iecit intimam cum Christo
coniunctionem, qui eius magister fuit, sponsus et deliciae. Ei iuncta carita
te, introivit in divinorum mysteriorum contemplationem, perfecte leges Dei
custodivit, peccatum fugit, sapienter venerata est talenta desursum accep
ta, sedulo Ecclesiae muneri interfuit et, corde a vanis mundi rebus et a se
ipsa libero, ad altissima volavit sanctitatis culmina. Fidem et caritatem
aluit cotidiana Sacrarum Litterarum meditatione, precatione assidua, fruc
tuosa actionum liturgicarum participatione, pietate erga Eucharistiam et
Virginem Mariam, ancillam Domini (Lc 1, 38), sacrificio, ascesi, apostola
tu, docili Ecclesiae Magisterio oboedientia et sacerdotum praeceptis, prae
sertim parochi. Tam eius anima Dei erat plena ut, quidquid dicebat, scribe
bat, faciebat, claritatem fidei significaret, caritatis fervorem, spei solidita
tem. Firmiter in divinam misericordiam credidit et in Providentiam et hu
militer praemium aeternum appetivit. Non paucas tulit difficultates; immo
affirmabat: Laeta sum: laetor certare, pati, vivere; de iis omnibus laetor
quae a Sponso veniunt, quandoquidem, etsi intus saepe nos mori sentimus,
etsi natura repugnat, in animae recessu tanta est pax, ut omnia compenset,
et ceterum certa sum Illum adesse, mecum esse; praecipue temporibus diffi
cilibus semper mihi vim necessariam suppeditat, qua hilari animo ambulare
pergam . Vera Christi discipula, Deum laudavit etiam exercitatione humili
tatis, paupertatis, castitatis, oboedientiae, iustitia, temperantiae, omniaque
prudentia cum supernaturali fecit, perseverantia et spiritali delectatione.
Cum divinus Redemptor cruci suae artius coniunctos velit quos plus
amat, Serva Dei autumno anni 1969 illum viae tractum percurrere coepit,
qui eam erat ad plenam et decretoriam immolationem ducturus. Etenim,
dum consueto cum fervore apostolatui dedebat se munusque familiaribus,
animadvertit valetudinem suam labare. Subsequentes medicorum visitatio
nes diagnosim fecerunt de carcinomate pulmones afficiente. Dei voluntati
obsequens scripsit: Mihi persuasum habeo hoc quoque necesse fuisse, ut
propius accederem ad Iesum; et tranquilla sum in eius manibus . Mense

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

164

Ianuario anno 1970 deducta est in valetudinarium Bononiense, ubi fide fulsit, patientia et caritate. Ad extremum vitae cum pervenisset, statutum est
ut domum reduceretur. In itinere ad pagum Torre Pedrera, cum iam esset
moriens, deducta est in quoddam Ariminense nosocomium. Postridie, men
sis Aprilis die 2 anno 1970, lucerna cum accensa est in aeternitatem ingressa.
Fama sanctitatis, qua innotuit in vita, palam significata est in exsequiis
et crevit volventibus annis; quocirca Episcopus Ariminensis, permissu ob
tento a Sancta Sede ad normam Sanctitas Clarior, Causam introduxit beati
ficationis et canonizationis Processumque instruxit cognitionalem (annis
1982-1986), cuius vis et auctoritas est a Congregatione de Causis Sanctorum
probata decreto die 10 mensis Iunii anno 1988 promulgato. Positione con
fecta, inquisitum est ex more an Serva Dei heroum in modum virtutes coluisset. Die 27 mensis Septembris anno 1996, felici cum exitu, Congressus
Peculiaris est actus Consultorum Theologorum. Patres Cardinales porro et
Episcopi, in Sessionem Ordinariam congregati die 6 mensis Maii anno 1997,
Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Achille Silvestrini, edixerunt Ser
vam Dei Carolam Ronci heroum more virtutes thologales, cardinales et iis
adnexas observavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Carolae

in

Deum

Ronci,

et

tum

in

proximum,

Fortitudine,

Christifidelis

eisque
laicae

necnon

de

cardinalibus

adnexis,

in

gradu

ex

Instituto

Saeculari

Prudentia,

heroico,

Servae

Matris

Miseri

cordiae, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
68 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. & S.
8 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

Congregatio de Cavis Sanctorum

165

IAURINEN.
Beatificationis seu declarationis martyrii Servi Dei Gulielmi Apor episcopi Tauri
nensis (1892-1945)

DECRETUM SUPER MARTYRIO


Eos defendere debeo, qui sunt mihi concrediti . Eiusmodi verbis epi
scopus Gulielmus Apor suum declaravit officium ab aggressione luporum
gregem suum tuendi. Namque muneri fidelis a Christo sibi commisso, non
solum populum suum in periculo non dereliquit, verum et vitam devovit in
dignitate protegenda atque castitate iuvenum mulierum quae, bello furente,
in eius habitatione refugium invenerant et tutelam. Hoc modo, caritate im
pulsus, Domini Iesu est exemplum secutus, qui dixit: Ego sum pastor bo
nus: bonus pastor animam suam ponit pro ovibus (Io 10, 11).
Intrepidus hic Ecclesiae Episcopus natus est die 29 mensis Februarii an
no 1892 in urbe Segesvr, intra fines posita dioecesis Albae Iuliensis, quae
nunc in Dacoromania est, a barone Gabriele Apor et a comitissa Fidelia
Plffy, ferventibus catholicis. Sex annorum est patre orbatus, quapropter
eius moralem et religiosam educationem mater curavit. Vindobonae ludum
frequentavit et Caroloburgi gymnasium a Patribus rectum Societatis Iesu.
Diligentia eminuit, indolis comitate, magna religiositate. Colociae in Hunga
ria studiis peractis gymnasii, ingressus est seminarium Iaurinense, cuius
Episcopus, eius propinquus, voluit illum nomen profiteri in ordinem studio
rum universitatis theologicorum Oeniponte, ubi sedulo se ad sacerdotium
praeparavit. Die 24 mensis Augusti anno 1915 est presbyter dioecesanus
Magnovaradinensis Latinorum ordinatus. Tum, quasi instinctu divino afilatuque, in suo scripsit memoriali libello: Felicitas sacerdoti abnegatione da
tur, propriae vitae sacrificio et martyrio . Paroeciae urbis Gyula (annis
1915-1916) cappellanus fuit et deinde studiorum praefectus ac theologiae
dogmaticae in seminario dioecesano praeceptor (annis 1917-1918). Interea
Oeniponte adeptus erat gradum doctoris theologiae (anno 1916). Tres et vi
ginti annos urbis Gyula fuit parochus. Pastorali ac sociali industriae cum
fervore se dedidit et prudentia, populi sui pater fuit atque magister, et sa
crificii cum spiritu et generositate se omnibus omnia fecit, aestimationem et
affectum urbis sibi concilians. Institutionis religionis in scholis restauratio
nem obtinuit, doctrinam socialem sustinuit Ecclesiae, Actionem Catholicam,
alacriter assiduitatem aegrotis praebendam, senibus, populi et praesertim

166

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

puerorum ac iuvenum formationem christianam curavit, consociationes lai


cales. Vitam suam interiorem assidue coluit nisusque est in via progredi
perfectionis.
Summus Pontifex Pius XII, die 21 mensis Ianuarii anno 1941 eum
Episcopum Iaurinensem nominavit. Paucis post diebus, novae suae dioece
sis legatos excipiens, cum simplicitate suum patefecit cogitatum, in quo ad
finem usque mansit: Hactenus mea opera sacerdotalis est pastorali nota si
gnata, et etiam uti Episcopus Iaurinensis pastor manere volo. Et quidem
excellentibus humanis ac spiritualibus facultatibus in plenum communitatis
dioecesanae servitium est usus, gloriam Dei quaerens atque animarum salu
tem et exemplari modo muneribus fungens docendi, sanctificandi et guber
nandi. Cum sacerdotibus cumque fidelibus consuetudinem iniit sincerae mu
tuaeque fiduciae; sine exceptione omnes admittebat, qui illum adire cupiebant; liturgiae prospexit, vitae spiritali sacerdotum et alumnorum seminarii
atque laicorum catholicorum formationi. Nvus fuit in aegrotos, quos saepe
visitabat, in agrcolas inque operarios; iustitiam socialem fovit; beraus fuit
erga pauperes, et in omnes, nullo excepto, magnam adhibuit caritatem, ob
servantiam, verborum ac tractationis humanitatem. Hebraeos defendit, qui
id temporis crudeliter vexabantur et Iudaeorum vico extruendo pro eis in
urbe laurino obstitit. Die Pentecostes anno 1944 in ecclesia cathedrali, peri
culorum neglegens, quibus se committebat, vocem intendit: Omnes, qui
primum et maximum christianorum praeceptum negant, et personas, clas
ses vel gentes exsistere censent, quae odio habendae sint et persequendae;
qui doctrinas vulgant secundum quas liceat homines tormentis excruciare,
sive nigros, sive Hebraeos, nihil aliud sunt, nisi pagani, etsi se christianos
esse gloriantur. Omnes qui probant aut communicant cruciatus in suos si
miles illatos, peccatum mortale committunt intolerabilis gravitatis .
Dilexit Ecclesiam et concorditer cum Primate, Cardinali Iustiniano Serdi aliisque sacris Pastoribus, in quibus fuit Episcopus Iosephus Mindszenty,
contra iniquas leges restitit, quae iura ac dignitatem hominis et populi violabant. Cum Hungaria campus facta est adversariorum exercituum, Servus
Dei fidelium suorum incolumitati prospexit. Sedis suae portas aperuit tre
centis ferme perfugis, quorum sustentationi et valetudini consulebat, cum
id opus erat. Omnes excepit, qui illum adibant, pauperes ac divites, catho
licos et Hebraeos atque de singulis paterna cum benignitate et sedulitate
curam adhibuit.
Vespere diei 28 mensis Martii, anno 1945, feriae quartae Maioris Hebdo
madae, milites Russici ad sedem Episcopi prodierunt, qui eos cum serenit-

Congregatio de Causis Sanctorum

167

te accepit et dignitate, quamquam eorum aliqui minati ei erant eundemque


perquisiverant. Insequenti nocte dormitum non ivit, dicens: Oportet me
vigilare, si quid eveniat . Feria quinta in Cena Domini, pyrobolorum coniectionibus saevientibus, ultimam celebravit Missam in cella vinaria et per
totum diem milites ingressi sunt et exierunt ex eius domo, res varias auferentes. Perfugis, qui eum adhortabantur ne nimis periculo se obiceret, re
spondit suum esse defendere gregem. Vespere feriae sextae Hebdomadae
Maioris aliqui milites puellas, quae domi erant, iusserunt se alio sequi ut
negotia familiaria explicarent. Episcopus, sciens illis propositum esse puellis
vim inferre, magna cum firmitudine obstitit. Ignivomis missilibus collineatis
ei minati sunt; confirmavit fortiter se numquam huiusmodi rem esse permissurum. Et puellis succurrens, quae e suo refugio protrahebantur, tribus
armorum igneorum ictibus est percussus, e quibus unus in abdominis reces
sus penetravit. Tunc milites abscesserunt. Iuvenes mulieres salvae erant.
Episcopus, qui se pro earum dignitate et castitate devoverat, sanguinolentus, dixit: Deo gratias ago, quia pro meis fidelibus me possum immolare ,
et deinde addidit: Gratias persolvo Deo, quoniam tam pulchram feriam
sextam Maioris Hebdomadae mihi praeparavit. In valetudinarium deduc
tus, ilico sectionem chirurgicam subiit. Horribiles fuere dolores ac sitis ar
dens, sed querelas non iecit. Etiam atque etiam dixit: Pro meis fidelibus
cruciatus offero meos . Vespere Paschae peritonaei inflammatio intervenit.
Peccata sua confessus, Unctionem Infirmorum accepit. Extremae eius curae
ad sacerdotes, ad fideles, ad reipublicae auctoritates, ad patriam pertinue
runt et ad suos Ecclesiaeque inimicos, quibus ignovit. Hora septima, nempe
prima post meridiem, diei Lunae post Pascham, postridie calendas Apriles
anno 1945, placide in Domino obdormivit.
Propter bellum, exsequiae simplices fuerunt et pauperes, sed martyrii
fama diffundi coepit ubique et corroborari: quocirca Episcopus Iaurinensis
Causam iniit beatificationis et canonizationis celebrato Processu ordinario
informativo (anno 1949), quem secuti sunt Rogatoriales Debrecensis et Colociensis. Ob tristes eventus qui Ecclesiam in Hungaria invaserunt, Causa
ulteriores non fecit progressus usque ad annum 1989, cum Episcopus Iauri
nensis ad consummationem Processus pervenit, quod accidit anno 1990.
Hae dioecesanae inquisitiones probatae sunt a Congregatione de Causis
Sanctorum per decretum die 31 mensis Maii anno 1991 promulgatum. Con
fecta Positione, disceptatum est an Servus Dei posset martyr haberi. Die
mensis Iunii 3 anno 1997 actus est, felici cum exitu, Congressus Peculiaris

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

168

Consultorum Theologorum. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in Sessio


ne Ordinaria calendis Iunii eodem anno habita, Causae Ponente Excellentis
simo Domino Mario Rizzi, Archiepiscopo titulari Balneoregiensi, affirmave
runt mortem Servi Dei Gulielmi Apor verum fuisse martyrium.
De hisce omnibus rebus, referente subscripto Pro-Praefecto, certior fac
tus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis
Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio
Servi Dei rite conscriberetur.
Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto
necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de mar
tyrio

eiusque

causa Servi

Dei

Gulielmi

Apor,

Episcopi Iaurinensis,

anno

1946

interfecti, in casu et ad effectum de quo agitur.

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
B ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
68 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


PROVISIO ECCLESIARUM
Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus
Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo Litteras iis quae se
quuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules:
Cathedrali Ecclesiae Sancti Hieronymi Terraebonae, Exc.mum P. D. Aegidium Cazabon, O.M.I., hactenus Episcopum
Timminsensem.
die 27 Decembris 1997.

Congregatio pro Episcopis

169

Titulari episcopali Ecclesiae Elotonensi R.D.


Aloisium Armandum Collazuol, hactenus curionem in civitate Rosariensi,
quem constituit Auxiliarem archidioecesis Rosariensis.
die 31 Decembris 1997.

Titulari episcopali Ecclesiae Ancusensi R.D.


Marcellinum Hernndez Rodrguez, e clero archidioecesis Guadalaiarensis,
hactenus moderatorem Instituti Gnesis nuncupati, quem constituit Au
xiliarem archidioecesis Mexicanae.
die 5 Ianuarii 1998.

Titulari episcopali Ecclesiae Bavagalianensi, R.D. Thomam I. Flana


gan, e clero archidioecesis Sancti Antonii, ibique paroeciae Sanctae Brigidae
curionem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.
Titulari episcopali Ecclesiae Thamugadensi, R.D. Patricium I. Zurek,
e clero dioecesis Austiniensis, ibique paroeciae Sancti Ioannis Neumann cu
rionem atque Operis dioecesani pro Vocationibus moderatorem, quem depu
tavit Auxiliarem archidioecesis Sancti Antonii.
Cathedrali Ecclesiae Guanhanensi R.D. Emmanue
lem Messiam de Oliveira, e clero Valadarensi, hactenus paroeciae Dominae
Nostrae de Aparecida parochum.
die 14 Ianuarii.

Cathedrali Ecclesiae Calgariensi, Exc.mum P.D. Fri


dericum Bernardum Henry, hactenus Episcopum Sinus Tonitralis.
die 19 Ianuarii.

Titulari episcopali Ecclesiae Calabriensi R.D. Walmor Oliveira de Azevedo, rectorem Seminarii maioris Iudiciforensis, quem
deputavit Auxiliarem archidioecesis Sancti Salvatoris in Brasilia.
die 21 Ianuarii.

Titulari episcopali Ecclesiae Iliberritanae R.D. Lilium Felicio, Vica


rium generalem Sanctae Crucis in Brasilia, quem deputavit Auxiliarem ar
chidioecesis Sancti Salvatoris in Brasilia.
Cathedrali Ecclesiae Graiahuensi R.D. Franciscum Cuter, O.F.M.
Cap., provinciae Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum vulgo MaranhoPar Ministri Provincialis vices gerentem.
Cathedrali Ecclesiae Guantanamensi-Baraconsi, no
viter erectae, Exc.mum P.D. Carolum Iesum Patricium Baladren Valds,
hactenus Episcopum titulo Cibalianensem et Auxiliarem archidioecesis
Sancti Christophori de Habana.
die 24 Ianuarii.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

170

Cathedrali Ecclesiae Drepanensi, Exc.mum


P.D. Franciscum Miccich, hactenus Episcopum titularem Chusirensem et
Auxiliarem archidioecesis Messanensis-Liparensis-Sanctae Luciae.
die

24 Ianuarii

1998.

Cathedrali Ecclesiae Santaremensi in Lusitania,


Exc.mum P.D. Emanuelem Pelino Domingues, hactenus Episcopum titula
rem Lemellefensem et Auxiliarem Portugallensem.
die

27

Ianuarii.

Cathedrali Ecclesiae Formosensi R.D. Ioannem Wilk,


Ordinis Fratrum Minorum Conventualium sodalem, Conventi in civitate
vulgo Luzinia Custodem.
die 28 Ianuarii.

Titulari episcopali Ecclesiae Bennefensi R.D. Gundisalvum de Iesu


Rivera Gmez, e clero archidioecesis Medellensis, ibique Vicarium episcopa
lem et curionem paroeciae Nuestra Seora del Rosario nuncupatae, quem
constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.
Titulari episcopali Ecclesiae Thuccaborensi R.D. Rolandum Anto
nium Corrales Garca, e clero archidioecesis Medellensis, hactenus sub mode
ratorem Seminarii maioris archidioecesani, quem constituit Auxiliarem eius
dem archidioecesis.
Cathedrali Ecclesiae Veglensi R.D. Valtherum Zupan, Administratorem dioecesanum eiusdem dioecesis.
die 31 Ianuarii.

CONGREGATIO
PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE
i
PROVISIO ECCLESIARUM
Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Congregatione
pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros
Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo
Litteras praefecit:

Congregatio pro Gentium Evangelizatione

171

die 3 Martii 1997. Cathedrali Ecclesiae Daltonganiensi R.P. Gabrie


lem Kujur, S.I., novitiorum Collegii St. Stanislaus in oppido vulgo Sitagarh magistrum.

Cathedrali Ecclesiae Darieelingensi R.D. Stephanum


Lepcha, Seminarii minoris in praefata dioecesi rectorem.
die 14 Iunii.

Cathedrali Ecclesiae Bagdogranae, noviter erectae in India et metro


politanae Ecclesiae Calcuttensis suffraganeae, R.D. Thomam D'Souza, hac
tenus Darieelingensem Administratorem dioecesanum.
Cathedrali Ecclesiae Barodensi R.P. Godefridum de Rozario, S.I.,
praefati Instituti religiosi in civili regione Indica vulgo Gujarat nuncupata
Superiorem provincialem.
Metropolitanae Ecclesiae Parakuensi, noviter consti
tutae in Benino, Exc.mum P.D. Nestorem Assogba, hactenus Episcopum
eiusdem sedis episcopalis.
die 16 Octobris.

Cathedrali Ecclesiae Baruipurensi R.D. Salvatorem Lobo, in praesens


eiusdem circumscriptionis Administratorem dioecesanum.
Metropolitanae Ecclesiae Bulauaiensi R.D. Pium Ale
xandrum Ncube, eiusdem archidioecesis Vicarium generalem.
die 24 Octobris.

Cathedrali Ecclesiae Bubantinae R.D. Ioannem Ntagwarara, e clero


Kitegansi, consociationis uvre de Foyer de Charit appellatae Assi
stentem spiritualem atque Seminarii maioris Buiumburansis professorem.
Cathedrali Ecclesiae Kohimansi R.D. Iosephum Mukala, in praesens
eiusdem circumscriptionis Administratorem dioecesanum.
Cathedrali Ecclesiae Labradorpolitanae-Scheffervillensi R.P. Duglasium Crosby, O.M.I., Episcoporum Canadensium Conferentiae per territo
rium civilem linguae Anglicae Secretarium generalem.
Cathedrali Ecclesiae Pembanae R.P. Thomam Makhweliha, S.C.I.,
Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde Iesu consultorem generalem.
Cathedrali Ecclesiae Abeokutanae, noviter constitutae in Nigeriana
regione atque metropolitanae Ecclesiae Lagosensi suffraganeae, R.D. Alfre
dum Martins, Seminarii maioris Ibadensis Sanctis Petro et Paulo dicato
olim professorem.

172

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Cathedrali Ecclesiae Asansolensi, noviter condi


tae in India et archidioecesi Calcuttensi suffraganeae, Exc.mum P.D. Cy
prianum Monis, hactenus Episcopum titularem Molicunzensem et Auxilia
rem praefatae archidioecesis.
die 24 Octobris 1997.

Cathedrali Ecclesiae Goasonsi, noviter constitutae in Gana et A litore aureo suffraganeae, R.D. Petrum Kwaku Atuahene, Seminarii maioris
apud civitatem praefatae archidioecesis vulgo Pedu dictam spiritus directorem.
Titulari episcopali Ecclesiae Milevitanae R.D. Iosephum Ignatium
Randrianasolo, in oppido vulgo Ambohimiadana curionem necnon Semina
rii maioris archidioecesis Antananarivensis professorem, quem deputavit
Auxiliarem praefatae metropolitanae Ecclesiae.
Titulari episcopali Ecclesiae Baianensi, R.P. Hadrianum Lange,
O.F.M., praefati Ordinis per Africam Definitorem generalem, quem deputa
vit Auxiliarem Maputensem.
Archiepiscopum Coadiutorem metropolitanae Eccle
siae Papeetensis R.D. Hubertum Coppenrath, Vicarium generalem necnon
cathedralis templi eiusdem archidioecesis curionem.
die 21 Novembris.

Cathedrali Ecclesiae Mandevillensi, noviter conditae et archidioecesis


Regiopolitanae in Iamaica suffraganeae, Exc.mum P.D. Paulum Michaelem
Boyle, C.P., hactenus Episcopum titularem Canapitanum et Vicarium
Apostolicum eiusdem circumscriptionis ecclesiasticae.
Titulari episcopali Ecclesiae Vallispostanae, R.P. Angelum R. Lam
pn, O.M.I., praefatae Congregationis per Asiam-Oceaniam Consultorem ge
neralem, Vicarium Apostolicum Iolonsem.
Coadiutorem dioecesis Bangassuensis, R.P. Ioannem-Iosephum Aguirre Muoz, M.C.C.L, Provinciae Rei publicae Africae
Mediae praefati Instituti religiosi Superiorem.
die 13 Decembris.

Coadiutorem dioecesis Kengensis R.P. Casparem Mudiso, S.V.D., in


praesens Societatis Verbi Divini consilii generalis Membrum.

Congregatio pro Gentium Evangelizatione

173

II
NOMINATIONES
Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad
suum beneplacitum renuntiavit:
R.P. Antonium Avila, praesentis in Argentina
regione Instituti Verbi Incarnati sodalem, primum Missionis sui iuris in
Tadzikistaniana natione Superiorem.
die 29 Septembris 1997.

R.P. Andream Madej, O.M.I., Provinciae polonicae praefatae Congre


gationis sodalem, noviter Missionis sui iuris in Turcmenistania institutae
Superiorem.
R.P. Christophorum Kukulka, O.F.M. Conv., membrum Provinciae
polonicae eiusdem Ordinis, primum Superiorem ecclesiasticum Usbekistanianae Missionis sui iuris .
Exc.mum P.D. Petrum Fernando, Episcopum
Coadiutorem Tuticorensem, Administratorem Apostolicum sede vacante et
ad nutum Sanctae Sedis dioecesis Tiruchirapolitanae.
die

14

Octobris.

Exc.mum P.D. Iosephum Kumuondala Mbimba, Ar


chiepiscopum Mbandakanum-Bikoronsem, Administratorem Apostolicum
sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis dioecesis Molegbensis.
die 18 Octobris.

Exc.mum Michaelem Malo, Episcopum Mahagianganum, Administratorem Apostolicum sede vacante et ad nutum sanctae Se
dis dioecesis Ambaniansis.
die 25 Octobris.

die 1 Novembris. Exc.mum P.D. Angelum Massafra, O.F.M., Episco


pum Rrschenensem et Administratorem Apostolicum sede vacante dioe
cesis Alexiensis, Administratorem Apostolicum sede vacante et ad nutum
Sanctae Sedis archidioecesis Scodrensis et dioecesis Sappensis.
die 21 Novembris. R.D. Cornelium Sim, in praesens Vicarium genera
lem dioecesis Miriensis, primum Praefectum Apostolicum Bruneiensem.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

174

DIARIUM ROMANAE CURIAE

Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza


Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Sabato, 31 Gennaio

1998, S.E. il Signor MARK EDWARD

PELLEW, Ambasciatore di Gran Bretagna presso la Santa Sede.


Ha, altres, ricevuto in Udienza:
Venerd, 16 Gennaio 1998, S.E. il Signor MOSHE KATSAV,

Vice-Primo Ministro e Ministro del Turismo di Israele.


Gioved, 29 Gennaio 1998, S.E. il Prof. BRONISLAW GEREMEK,

Ministro degli Affari Esteri di Polonia.


Da mercoled 21 a luned 26 gennaio 1998 il Santo Padre si recato
in Apostolico pellegrinaggio a Cuba.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha
nominato:
22

dicembre

1997.

Il rev. Ryszard Rubinkiewicz, S.D.B., Membfo della Ponti


ficia Commissione Biblica ad quinquennium .

Mons. Mario Marini, Sotto-Segretario della Congregazione


per il Culto Divino e la Disciplina dei Sacra
menti, Esperto Permanente della Pontificia Com
missione Ecclesia Dei .

Il prof. Enrico Nenna, Consultore della Congregazione per


l'Educazione Cattolica in aliud quinquennium .

Diarium Romanae Curiae

gennaio

1998.

13

17

25

29

175

Il rev. Giovanni Vaccarotto, Difensore del Vincolo sostituto


presso il Tribunale della Rota Romana ad quin
quennium .
Il rev. Ercole Boggio-Bozzo, Capo della Cancelleria del
Tribunale della Rota Romana ad quinquennium.
S.E. mons. Audrys Juozas Backis, Arcivescovo di Vilnius,
Membro del Pontificio Consiglio delle Comunica
zioni Sociali in aliud quinquennium .
Il sig. Hans-Peter Gohla e mons. Bernard Prince, Consul
tori del Pontificio Consiglio delle Comunicazioni
Sociali in aliud quinquennium .
P. Peter Hans Kolvenbach, S.I., Consultore della Congre
gazione per le Chiese Orientali in aliud quin
quennium .
Mons. Piero Pennacchini, Capo Ufficio nel Comitato del
Grande Giubileo dell'Anno 2000.
P. Antonio Montereale, della Congregazione Regina dei
Gigli, Capo Ufficio nella Congregazione per il
Culto Divino e la Disciplina dei Sacramenti.
Mons. Michele Di Ruberto, Sotto-Segretario della Congrega
zione delle Cause dei Santi in aliud quinquen
nium .
L'Em.mo Signor Cardinale Alfonso Lpez Trujillo e le
LL.EE. i monsignori Ottorino Pietro Alberti e
Girolamo Grillo, Membri della Congregazione del
le Cause dei Santi in aliud quinquennium .

NECROLOGIO
1

gennaio

3
5

8
9

10

13

14
16

18

1998. Mons. Pedro Boxler, Vescovo em. di Gualeguaychu (Ar


gentina).

Mons. William F. Kupfer, Vescovo em. di Taichung (Tai


wan).

Mons. Giulio Salimei, Vescovo tit. di Vico di Augusto.

Mons. Alejandro Jimnez Lafeble, Vescovo em. di Valdi


via (Cile).

Mons. Nicola Comparone, Vescovo di Alife-Caiazzo (Italia).

Mons. Albino Mensa, Arcivescovo em. di Vercelli (Italia).

Mons. Crisanto Mata Cova, Arcivescovo em. di Ciudad


Bolivar (Venezuela).

Mons. Magin C. Torreblanca Reyes, Vescovo em. Texcoco


(Messico).

Mons. Charles Kweku Sam, Vescovo di Sekondi-Takoradi


(Ghana).

Mons. Francis G. Kramer, Vescovo em. di Lu An (Cina).

Mons. Ernst Tewes, Vescovo tit. di Villamagna di Procon


solare.

Mons. Josef Schneider, Arcivescovo em. di Bamberg (Re


pubblica Federale di Germania).

Mons. Giuseppe Uhac, Arcivescovo tit. di Tharros.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

176

22
28

gennaio

1998. Mons. Hendrick De Cocq, Vescovo em. di Rarotonga {Iso


le Cook).

Mons. Bernard J. Flanagan, Vescovo em. di Worcester


(Stati Uniti d'America).

Recens nuntiatum est Petrum Guichet, episcopum emeritum Taravanum, die


3 m. Octobris a. 1997 de vita decessisse.

An. et vol. XC

N. 3

7 Martii 1998

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


CONSTITUTIONES APOSTOLICAE

I
URBIS
Vicariatus Urbis nova ratione ordinatur
IOANNES PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
1. ECCLESIA IN URBE ad munus prorsus singulare obeundum vocatur:
eadem, quemadmodum edicit Synodi liber: princeps est in magna Ecclesiae
familia, in familia nempe dioecesium sororum atque sociatur universali sollici
tudini Episcopi

sui: patet ipsa atque peculiarem in modum refertur ad unicae

Ecclesiae universalitatem; hoc modo suam agere debet vitam Ecclesiae particula

ris. Etenim Romae ab Apostolis Petro et Paulo est condita et constituta


Ecclesia illa quacum ob potfentjiorem principalitatem necesse est convenire
1

omnem Ecclesiam, hoc est eos qui sunt undique fideles, in qua semper ab his
qui

sunt undique conservata est ea quae

est ab Apostolis traditio:

ad ipsam

spectant ceterae Ecclesiae veluti ad unam quae caritati praesidet.

Cfr Synodi liber Romanae dioecesis. Secunda Synodus dioecesana Ioanne Paulo II prae
side celebrata, Romae 1993, n. 11.
S. IRENAEUS, Adversus haereses III, 3, 2: SCh 211, 33.
Cfr S. IGNATIUS ANTIOCHENUS, Epistula ad Romanos, Inscr. Patres Apostolici I, ed. F. X.
1

FUNK, Romae 1901, p. 253.

12 - A. A S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

178

2. Hinc procedit vocatio ad exemplum praebendum Ecclesiae Roma


nae concredita, quam Synodi liber suis in spiritalibus, ecclesialibus et pa
storalibus rationibus clare definivit: de exemplo agitur fidelitatis erga Chri
stum et erga vitalem cum Eo coniunctionem, quae amore, humilitate, con
versione et servitio imbuitur quaeque ad Dei Patris gloriam penitus vergit
atque eius gratiae dumtaxat confidit.
4

3. Nova evangelizatio atque missionalis impetus a Synodo pastorali


excitati Ecclesiae Romanae permanentem constituunt electionem, quae fir
mam poscit voluntatem ut in communione cum multiplicibus suis partibus
progrediatur.
Ex communione namque necessitas oritur concordis illius pastoralis consensionis, quae peculiariter a Romana dioecesi postulatur, quatenus ipsa
singulari multiplicitate ac varietate formarum et inceptorum ecclesialium
distinguitur. Reapse Romana dioecesis ut veluti exemplar sit compellitur, mo
tionis principium
Christo

Petro

interest

primum

pus,

atque

commissa

comparationis
est

ecclesiologiam

eiusque

regiminis

Ecclesiae

Successoribus.

iudicium

honorare,

universalis,

Etenim
ad

quod

bene suam regens Ecclesiam ut Populi Dei particulam,

mystici Corporis, quod est Ecclesia,

Romani
quisque

quae

Episcopi
Episco

ad bonum totius

efficaciter confert.

4. Synodi dioecesanae Romanae optatum amplectentes, iussimus ut


Constitutio apostolica Vicariae potestatis recognosceretur, quae structuram
et Vicariatus Urbis perfunctionem moderatur quaeque a Decessore Nostro
Paulo VI, recolendae memoriae, die vi mensis Ianuarii anno MCMLXXVII
evulgata est, quo ipsa novi Codicis Iuris Canonici normis magis reddatur
consentanea nec non synodalibus consiliis in Synodi libro significatis, quem
Nos die xxiv mensis Iunii anno MCMXCIII edidimus. Quapropter haec Consti
tutio ecclesiologiam communionis atque missionale propositum sustentare
vult, in quae Ecclesiam Romanam reapse direxit Synodus, per aptiorem
definitionem et ordinationem propriorum munerum Vicariatus, qui, hac sub
ratione, penitus dioecesana Curia est habendus, secundum can. 469 C.I.C.
definitionem. Certis indiciis acceptis, quae in Synodi libro continentur, haec
Vicariae potestatis recognitio compluria elementa ob oculos habuit tum
praeterita tum nova quibus urbis Romae implicata condicio significatur, in
6

Synodi liber, n. 11.


Ibid.
Cfr
Indicia Pastoralia 1, 10.
PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977): AAS 69 (1977), 5-18.

ibid.,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

179

qua Clerus et Populus Romanus, cum Pastore suo coniuncti, testimonium


fidei suae et caritatis vivendo exhibent.
5. Ad Romanam Ecclesiam proprio nomine pertinent Collegii Cardina
lium sodales, quibus, ad normam iuris, munus est Romanum Episcopum
eligendi. Hic insuper collocata sunt Curiae Romanae Dicasteria, quibus ad
sua universalia munera exsequenda utitur Apostolica Sedes. Praeterea inve
niuntur hic sedes gubernationis plurimorum Institutorum Vitae consecratae et
Societatum Vitae apostolicae, tum etiam praestantiora instituta litterarum
ac studiorum Ecclesiae nec non principalia officia societatum catholicarum
quae in pluribus Nationibus operantur. Roma est pariter sedes Primatis
Italiae atque sedes Conferentiae Episcopalis eiusdem Nationis sicut et vario
rum eius institutorum apostolicorum.
Quam ob rem Urbem aeternam incolunt permulti sacerdotes et religiosi
et laici advenae ex variis orbis partibus, quorum vita et opera si scite
componitur ditat ac locupletat christianum Romae consortium multipli
cibus formis et experimentis vitae spiritualis.
6. Roma in se ostendit omnes qualitates ac proprietates capitis urbis
Status huius temporis, ubi videlicet quaestiones et difficultates totius Na
tionis tamquam in speculo cernuntur. Cum autem ipsa sit sedes praecipuo
rum ministeriorum Nationis ac domicilium cultus humani, rei socialis et po
liticae, quod sane maximo momento est praeditum, suo quoque modo im
portat ipsis incolis et civibus propriis peculiares necessitates.
7. Augescentes propter oeconomicas ac sociales difficultates Urbis innu
merae personae familiaeque in angustias sunt adductae, atque peculiari cu
ra indigent, ut earum spiritus et corporis necessitatibus in primis subvenia
tur: migratio adeo multorum hominum est res omnino implicata, sed ipsa
compellit quoque ad testificandum animum acceptionis et solidarietatis,
quem saeculorum decursu Romana Ecclesia habuit. Civilis quoque urbis
moderaminis dispertitio requirit ut christiani sua in regione praesentes
agant proprias partes acri cum officii conscientia.
8. Singularis historia Romam constituit metam tot iter facientium qui
saepius peregrinationem sacram suscipiunt, permoti memoria Apostolorum
et Martyrum et Sanctorum, non autem minus ipsa praesentia Vicarii Chri
sti. Huiusmodi nimirum viatoribus occasio singularis offertur sumendae in
stitutionis religiosae omnino peculiaris, quae eo spectat, ut quasi ante ocu
los ponatur perennis novitas Evangelii, quod Apostoli Petrus et Paulus hic

180

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

nuntiaverunt, quod illi aliique Martyres suo sanguine hic aluerunt, quod in
numerabiles Sancti et Sanctae exemplo vitae suae hic testificati sunt.
9. Eandem propter singularem vocationem necessario Ecclesiae Roma
nae peculiariter cordi est oecumenicum propositum, quod non ex fortuitis
inceptis oritur, sed ex ipsa Christi voluntate, ex fide in Eum et a Bapti
smo, quae christianos consociant. Plenae unitatis conquisitio, quam mutua
cognitio, alterna caritas atque fraterna cum fratribus sororibusque aliarum
Ecclesiarum et christianarum confessionum cooperatio aiunt, primarium est
dioecesis munus pro evangelizationis testimonio in urbe et in mundo.
10. Dialogum etiam interreligiosum cum Hebraeorum communitate Ec
clesia Romana, adhortationi obsequens Concilii Oecumenici Vaticani II,
continuare vult.
11. Pro Muslimis atque aliarum religionum cultoribus, qui Romae
sunt, opus explicandum est ipsos suscipiendi eosdemque sociali solidarietate
sustinendi, una cum dialogo et sociata actuositate, ut luculenta eis reddatur
fidei vitaeque christianae testificatio.
12. Vivida missionariorum recordatio, qui saeculorum decursu ex Sanc
torum Apostolorum Petri et Pauli Ecclesia profecti sunt ut Evangelium in
omnibus terrarum orbis locis nuntiarent, totam dioecesim singulosque Ro
manos fideles incitat ad missionem ad gentes, ut universalem caritatem testi
ficentur, quae apostolicam missionem vivificat proprii Episcopi, Pastoris
universalis Ecclesiae.
13. His consideratis rebus, peropportunum est nonnulla perpendere of
ficia quae maxime eminent et premunt Ecclesiam Romanam quaeque sum
mam pastoralem Vicariatus singularumque dioecesanarum partium curam
iure sibi vindicant: nova evangelizatio et missionale opus in unumquemque
urbis incolam atque in singula loca collatum; iuvenum familiaeque pastora
lis actio; sollicitudo de cultura et communicationibus; socialis navitas et ca
ritatis testificatio erga vetera novaque paupertatis genera, quibus complures
personae et familiae urbis vexantur; vocationes ad sacerdotale ministerium
diversasque vitae consecratae formas; catechistarum ac pastoralium laico
rum cooperatorum institutio; oecumenica congressio et interreligiosus dialo
gus; novarum paroeciarum aedificatio, in suburbiis potissimum.
14. Ut Vicariatus hoc est Curia dioecesana Urbis fiat instrumen
tum aptum renovationis ac progressionis pastoralis Romae, quem ad mo-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

181

dum documenta post Concilium edita de singulis curiis dioecesanis praeci


piunt atque praesertim novus Iuris Canonici Codex nec non pastoralis
Synodus Romae, principia ac monita quae sequuntur, quaeque normas ad
hoc tempus exstantes substituunt, considerari debebunt, derogando, prout
necesse erit, omnibus praescriptis generalibus atque particularibus docu
mentorum antea editorum.

Titulus I
PRINCIPIA DIRECTORIA
Art. 1
Quodlibet opus vel inceptum intra Vicariatus Urbis ambitum initum,
quovis in ordine aut gradu auctoritatis, semper suapte natura pastorale est:
nempe eo spectat, ut ad effectum deducatur mysterium salutis pro Ecclesia
Christi quae Romae est, atque sic procurat illud debitum exemplum, quod
particularis haec Ecclesia originis apostolicae universae catholicae Ecclesiae
omnibusque per orbem homines exhibere debet.
8

Art. 2
Omnis opera a Vicariatus Urbis officiis expleta illuc pertinet ut susti
neatur et promoveatur nova evangelizatio, consilia et rerum agendarum or
dinem in pastorali actione dioecesana persequendo et omnibus membris ecclesialibusque causis inserviendo, in paroeciis potissimum, ut per assi
duam institutionis et actionis sociatae industriam earum communio pastoralisque unitas augeantur, pro efficaciore atque duraturo missionali mini
sterio in urbe et in mundo.
Art. 3
Accepta quidem distinctione et propria auctoritate officiorum cuiusque,
omnes qui quovis titulo operam navant in ministeriis Vicariatus Urbis qui
que eliguntur tum secundum pietatem et peritiam tum secundum studium
8

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 1 1: AAS 69 (1977), 8.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

182

et navitatem suam pastoralem, praestabunt sociam operam cum animo vere


serviendi, respicientes diaconiam Christi, qui venit ut ministraret non ut
ministraretur ei.
9

Art. 4
Etiamsi officia singula proprios persequuntur fines, tamen inter se con
spirent oportet coniunganturque similibus rationibus, consiliis atque incep
tis ut organica evadat eorum temperatio et frugifera simul actio pastoralis
secundum directorias normas pastoralis dioecesani consilii.
10

Art. 5
Actuosa navitas officiorum confirmanda pariter est per mutuum aliquod
complementum atque, ubi fieri potuerit, etiam per consentaneam moderato
rum ipsorum commutationem. Quo efficaciora reddant vincula cum com
munitatibus ecclesialibus, adiutricem suam operam conferent etiam per in
tervalla tantum ac secundum definitam cuiusque peritiam, sacerdotes, dia
coni, religiosi, religiosae, laici ex diversis rei pastoralis campis.
11

Art. 6
Omnes autem officio se astringi noverint sedulitatem constanter servan
di, se ipsos progressione quadam renovandi nec non sese vere inserendi in
vitam actionemque pastoralem dioecesanam; quod si sacerdotes sunt, etiam
curam animarum actuose participent.
12

Art. 7
In novis normis de Vicariatus Urbis ministris, quae Nobis comproban
dae erunt, agendi rationes enuntiabuntur de functione et opera ministro
rum qui eundem apud Vicariatum famulantur, sub respectu moderationis,
disciplinae rerumque oeconomicarum.
13

10

11

12

13

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 1 2: AAS 69 (1977), 8.
Cfr ibid., 1 3: l.m. 9.
Cfr ibid., 1 4: l.m.
Cfr ibid., 1 5: l.m.
Cfr ibid., Regulae Vicariatus, 24: l.m. 18.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

183

Titulus II
CENTRALIS STRUCTURA VICARIATUS
Art. 8
Vicariatus Urbis, Sanctae Sedis institutum quod personalitate iuridica et
administrationis propria facultate pollet, dioecesanae Curiae munera gerit,
quae tamen collustratur peculiari natura dioecesis Romanae. Quapropter,
ratione quadam subsidiaria, communis iuris normae in eo usurpantur,
prout consentaneae sunt illius indoli et functioni.

14

Art. 9
Intra Romanae dioecesis fines, fideles qui in territorio Civitatis Vatica
nae inveniuntur iurisdictioni Archipresbyteri pro tempore basilicae Vatica
nae sunt obnoxii, qui est Noster Vicarius generalis pro Civitate Vaticana.
15

Art. 10
Cardinalis Vicarius, nomine et mandato Nostro, obit episcopale ministe
rium magisterii, sanctificationis et regiminis pastoralis pro dioecesi Romana
potestate ordinaria vicaria intra terminos a Nobis signatos. Habet idcirco il
le altam veramque Vicariatus moderationem, atque iudex ordinarius stat
dioecesis Romanae.
16

Art. 11
Cardinalis Vicarius statis temporibus atque quotiens ei visum fuerit de
opere pastorali ac vita ipsa dioecesis ad Nos referat. Nominatim ne quid
quam grave agat, nisi antea Nobis significaverit.
17

14

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), Principia directoria, 1:

AAS 69 (1977), 8.
15

Cfr ibid., Normae 2 2: l.m. 10; IOANNES PAULUS I I , Chirographum Dopo la costituzione

( 1 4 Ianuarii 1991): AAS 83 (1991), 147-148.


16

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 1; 3 2: AAS 69

(1977), 9-10; 12.


1 7

Cfr ibid., 2 10-11: l.m. 11-12.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

184

Art. 12
Cardinalis Vicarius legitimus est curator negotiorum dioecesis Romanae
nec non Vicariatus Urbis.
Art. 13
Cardinalis Vicarius non cessat ab officio Apostolica Sede vacante.

18

Art. 14
Cardinalis Vicarius adiuvatur a Vices Gerente et ab Episcopis auxiliari
bus a Nobis nominatis.
19

Art. 15
1 - Vices Gerens, qui Archiepiscopi titulo honestatur, exercet iurisdic
tionem ordinariam vicariam intra limites statutos, arta servata coniunctione
et communione cum Cardinale Vicario, ipseque curam dabit ut Cardinalis
Vicarii normae directoriae observentur atque sinceram communionis volun
tatem inter omnes Curiae dioecesanae partes promovebit.
20

2 - Munera quoque sustinet Cardinalis Vicarii propria, eo impedito


vel absente aut eius officio vacante.
21

Art. 16
Vices Gerentis officium non cessat, vacante Sede Apostolica.

22

Art. 17
1 - Auxiliares Episcopi potestate fruuntur Vicariorum episcopalium
atque ministerium pastorale gerunt in certa quadam regione vel in pastora
lis operis provincia cui sunt destinati, vel in utraque.
23

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 1: AAS 69 (1977),
10-11; IOANNES PAULUS II, Const. Ap. Universi Dominici gregis (22 Februarii 1996), 14: AAS
88 (1996), 305-343.
Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 3: AAS 69 (1977), 10.
Cfr ibid., 2 4; 3 3: l.m. 10; 12.
Cfr ibid., 2 4: l.m. 10.
Cfr ibid.
Cfr ibid., 2 5: l.m. 12.
18

19

20

21

22

23

185

Acta Ioannis Pauli Pp. II

2 - In tota dioecesi ipsi facultate ordinaria pollent sacramenta sacramentaliaque ministrandi nec non matrimoniorum celebrationi assistendi.
Omnes insuper habent facultates, quas Cardinalis Vicarius eis suo decreto
tribuerit. Quod ad Sacras pertinet Ordinationes normis subiciuntur cann.
1015-1017 C.I.C.

24

3 - Quoad facultates, quae in superiore paragrapho sunt enuntiatae,


can. 409 2 C.I.C adhibetur.
Art. 18
Praelatus Secretarius, a Nobis designatus Cardinale Vicario exhibente,
munus sustinet moderandi Vicariatus Officia. Eius est Cardinalem Vicarium
et Vices Gerentem in negotiis agendis adiuvare nec non res componere quae
cum actis administrativis nectuntur atque curare ut reliqui Vicariatus mini
stri fideliter sua officia gerant.

25

Titulus III
COETUS CONSILIARIORUM VICARIATUS
Art. 19
Consilio episcopali praesidet Cardinalis Vicarius, atque constat Vices Ge
rente, auxiliaribus Episcopis ac Praelato secretario.
26

Art. 20
Cardinalis Vicarius iudicio Consilii parochorum praefectorum utitur, ad
pastoralia dioecesana proposita componenda et comprobanda utque directo
ria proximae pastoralis actionis lineamenta designentur.

24

25

26

27

Cfr PAULUS
Cfr ibid., 3
Cfr ibid., 2
Cfr ibid., 2

27

VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 5: AAS 69 (1977), 12.
4; 4: l.m. 12-13.
6; 3 4: l.m. 11-12.
8: l.m. 11.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

186

Art. 21
Cardinalis Vicarius iudicio quoque utitur aliorum consiliorum dioecesa
norum: Collegio videlicet consultorum, Consilio presbyterali atque Con
silio pastorali, quae propriis constitutionibus ab eo comprobatis reguntur.
28

29

30

31

Art. 22
1 - Consilium dioecesanum a rebus oeconomicis, cui praesidet Cardi
nalis Vicarius vel Vices Gerens, singulis annis debet subducere praeviam
computationem procurationis oeconomicarum rerum atque introituum et
exituum summariam rationem quae pro universo dioecesis regimine praevi
dentur nec non rationem accepti et expensi probare.
32

2 - Cardinalis Vicarius de negotiis maioris momenti Consilium senten


tiam rogat.

Titulus IV
VICARIATUS OFFICIA
Art. 23
Vicariatus, seu Curia dioecesana Romae, officiis rei pastoralis atque rei
administrativae constat nec non tribunalibus.
33

Art. 24
Ut opem ferat Cardinali Vicario propria negotia agenti, Vices Gerenti,
auxiliaribus Episcopis et Praelato secretario generali secretariae Officium
constituitur.
Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 2 7: AAS 69 (1977), 12.
Cfr Codex Iuris Canonici, can. 502.
Cfr ibid., can. 495 ss.
Cfr ibid., can. 511 ss.
Cfr ibid., can. 492 ss.
Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 3 1: AAS 69 (1977),
12; art. 8 praesentis Constitutionis et - prout congruit - Codex Iuris Canonici, cann. 469-494.
28

29

30

31

32

33

187

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Art. 25
1 - Singula Officia praeter Moderatorem habere possunt Alterum a
moderatore et unum pluresve Ministros.
2 - Omnium officiorum Moderatores, sicut etiam dioecesis Romanae
parochi, a Cardinale Vicario nominantur, Nobis antea comprobantibus; Al
teri autem a moderatoribus ceterique ministri a Cardinale Vicario nominantur.
Art. 26
Cancellarius facultatibus fruitur, quas Codex Iuris Canonici eidem tri
buit, atque cancellariae Officium dirigit.
34

Art. 27
1 - Oeconomus facultatibus fruitur quas Codex Iuris Canonici tribuit
ei atque administrationis Officium dirigit.
2 - Oeconomus dioecesanus ad quinquennium designatur, qui tamen
ad continuata ulteriora etiam mandata confirmari potest.
35

Art. 28
Ut dioecesis necessitatibus occurratur, secundum principia et normas
quae supra sunt significata, haec in Vicariatu officia conduntur, videlicet
sedes et ministeria, quae, etsi variis appellantur nominibus, tamen inter se
gradu non differunt:
O

pastoralis

34

35

indolis

Officium catecheticum et Ministerium pro catechumenatu


Officium pastoralis curae scholarum et religiosae institutionis
Officium pro catholicis scholis
Officium liturgicum
Officium cleri
Ministerium pro clericorum continuata institutione
Cfr cann. 474 et 482-488, prout congruunt.
Codex Iuris Canonici, can. 494.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

188

- Officium de vita consecrata


- Ministerium pro vocationibus
- Officium pro laicorum sodaliciis et confraternitatibus
- Institutum de communi inter Ecclesias missionali opera
- Officium ad oecumenismum adiuvandum nec non dialogum inter reli
giones et novos cultus
- Caritas dioecesana
- Officium de pastorali migrantium cura
- Sedes pro apostolatu intra familias
- Ministerium pastorale pro iuvenibus
- Officium apostolatus pro Studiorum Universitatum alumnis
- Institutum pro valetudinis curatoribus
- Ministerium de socialibus operibus
- Sedes instrumentorum socialis communicationis
- Pastorale officium de liberis temporibus, de itineribus faciendis et ludicris exercitiis

administrativi

generis

- Officium cancellariae
- Ministerium pro matrimoniis
- Tabularium generale
- Tabularium historicum dioecesanum
- Officium administrationis
- Officium de rebus iuridicialibus
- Officium pro sacris aedificiis
- Sedes notionibus et numeris digerendis
Art. 29
Apud Vicariatum Urbis est constitutum, Cardinale Vicario praeside,
Opus Romanum Peregrinationum quod, ut sua proposita assequatur, pro
pria constitutione ac ordinatione regitur, ab ipso Cardinale Vicario compro
batis.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

189

Art. 30
1 - Cardinalis Vicarius Nobis antea comprobantibus potestatem
habet nova Officia pastoralia condendi et immutandi aut exstinguendi exsi
stentia, uberiore quodam iudicio quod progrediens ad pastorales necessita
tes poscit accommodatio.
2 - Cardinalis Vicarius commissiones dioecesanas naturae consultoriae
constituere potest, quae in negotiis gerendis ad legitima Officia referuntur.

Titulus V
TRIBUNALIA
Art. 31
Apud Vicariatum Romanum tria diversa sunt Tribunalia, videlicet:
- Tribunal ordinarium Romanae dioecesis.
- Tribunal regionale Latii primae instantiae pro causis nullitatis matri
monii.
- Tribunal Appellationis.
36

37

38

Art. 32
1 - Cardinalis Vicarius, pro ordinaria potestate vicaria quam Summi
Pontificis nomine sustinet, iudex est ordinarius dioecesis Romanae ac tri
bunalium Moderator.
39

40

2 - Romae Vices Gerens in tribunalia propriam Cardinalis Vicarii po


testatem exercet eo absente vel impedito, aut ipsius officio vacante.
41

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 12 1: AAS 69 (1977),
15; Codex Iuris Canonici, can. 1419 1.
38

37

Cfr PIUS XI, Litt. Ap. Qua cura ( 8 Decembris 1938): AAS 3 0 (1938), 410-413; Codex

Iuris Canonici, can. 1423.


3 8

Cfr IOANNES PAULUS II, Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987): AAS 8 0 (1988),

121-124; Codex Iuris Canonici, can. 1439.


Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1419.
Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 12 2: AAS 69 (1977),
39

40

15; IOANNES PAULUS II, Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987), sub b: AAS 80 (1988), 123.
41

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestate (6 Ianuarii 1977), 12 2: AAS 69 (1977), 15

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

190

Art. 33
Singula tribunalia consistunt ex Vicario iudiciali, aequo numero Vice-of
ficialium additorum, ex iudicibus, promotoribus iustitiae ac defensoribus
vinculi, ex Cancellario, congruo numero notariorum et rninistris auxiliaribus.
42

Art. 34
1 - Vicarii iudiciales tribunalium quae supra memoravimus ad quin
quennium a Nobis nominantur, qui ad continuata ulteriora etiam manda
ta confirmari possunt. Ad tribunal ordinarium Romanae dioecesis designa
tio fiet proponente Cardinale Vicario; ad tribunal Primae Instantiae pro
causis nullitatis matrimonii atque ad tribunal Appellationis nominationes
fiant proponente Cardinale Vicario, consentiente Conferentia episcopali Latii.
43

2 - Vicarii iudiciales additicii atque iudices a Cardinale Vicario ad


quinquennium destinantur, Nobis antea comprobantibus, qui ad continua
ta ulteriora mandata etiam confirmari possunt. Cum agitur de nominationi
bus pro tribunali Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii et
pro tribunali Appellationis, Cardinalis Vicarius, Conferentia episcopali La
tii audita, officium tribuet.
44

40

46

3 - Promotores iustitiae, defensores vinculi, cancellarii, notarii ceterique


ministri cuncti a Cardinale Vicario designantur. Quod autem attinet ad nomi
nationem promotorum iustitiae ac defensorum Vinculi pro tribunali Primae
Instantiae pro causis nullitatis matrimonii nec non pro tribunali Appellationis,
Cardinalis Vicarius munus concredet audita Conferentia episcopali Latii.
Art. 35
1 - Praescripto salvo can. 1490 C.I.C. in supradictis tribunalibus ge
runt personas patronorum et procuratorum partium pro causis matrimoniaCfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 13: AAS 69 (1977), 15;
can. Codex Iuris Canonici, can. 1420-1437.
Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1422; PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ia
nuarii 1977), 14: AAS 69 (1977), 15.
Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1422.
Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 14: AAS 69 (1977), 15.
Cfr IOANNES PAULUS II, Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987), sub c: AAS 80
(1988), 123.
42

43

44

46

46

Acta Ioannis Pauli Pp. II

191

libus ii qui, in Albo Procuratorum et Advocatorum tribunalis Romanae Ro


tae iam inscripti, a Cardinale Vicario comprobantur.
2 - Alii patroni et procuratores, iis non exceptis qui in indicibus con
tinentur ceterorum tribunalium ecclesiasticorum, patrocinium suscipere pos
sunt dumtaxat si in singulis casibus a Cardinale Vicario comprobantur.
47

3 - Peritorum agere partes possunt ii qui a Cardinale Vicario per ip


sius decretum admittuntur.
Art. 36
1 - Vicarius iudicialis administrativam, disciplinarem et oeconomicam
sui tribunalis auctoritatem exercet atque Moderatori rationem reddere debet.
48

2 - Singula tribunalia propriam administrationem habent.

49

3 - Tribunalia, prout eorum iuridica condicio patitur, mandata serva


bunt quae dabit Conferentia episcopalis Italiae tam de regimine administra
tivo quam de normis ad opus patronorum temperandum.
Art. 37
Vicarius iudicialis cuiusque tribunalis interiores regulas sui tribunalis
Cardinali Vicario exhibet ab eo per decretum comprobandas, Conferentia
episcopali Latii audita si agitur de regulis ad tribunal Primae Instantiae
spectantibus pro causis nullitatis matrimonii, itemque de tribunali Appella
tionis. Hae regulae, quae adduntur iis, quas iam decernunt Codex Iuris Ca
nonici et praescripta Conferentiae episcopalis Italiae, prout superiore articu
lo sunt memorata, rationes definire debent ad administrativum, disciplinare
et oeconomicum tribunalis opus gubernandum.
50

Cfr Conferentia episcopalis Italiae, Norme circa il regime amministrativo dei Tribunali
Ecclesiastici Regionali italiam e l'attivit di patrocinio svolta presso gli stessi, 5 1: Notiziario
della C.E.I, n. 2, 26 Martii 1997.
41

48

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 15: AAS 69 (1977), 15-16.

49

Cfr ibid., 13: l.m. 15; IOANNES PAULUS II, Litt. Ap, Sollicita cura (26 Decembris 1987),

sub d: AAS 80 (1988),


50

123.

Cfr PAULUS VI, Const. Ap. Vicariae potestatis (6 Ianuarii 1977), 16-17: AAS 69 (1977), 16.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

192

Art. 38
1 - Tribunal ordinarium dioecesis Romanae, quod cann. 1419-1437
C.I.C. regitur, munus in causis explet quas Codex committit tribunali dioe
cesano primi gradus, exceptis causis nullitatis matrimonii.
2 - Tribunal ordinarium agitt causas quoque Sanctorum, secundum
peculiaria mandata quae Apostolica Sedes edixit, causas solutionis super ra
to et non consummato, causas solutionis vinculi in favorem fidei.
3 - Ad eius Vicarium iudicialem pertinet exquirere elementa, quae ad
definiendum forum competens can. 1673 nn. 3-4 C.I.C. poscit, itemque
suum dare congruum consensum.
51

4 - Ab hoc tribunali appellatur ad tribunal Appellationis Vicariatus


Romani vel ad tribunal Romanae Rotae.
52

Art. 39
1 - Tribunal Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii pote
statem habet, haud secus quam statuitur Litteris Apostolicis motu proprio
datis, quarum titulus Qua cura, tractandi causas nullitatis matrimonii Latii.
53

2 - Ab hoc tribunali ad tribunal Appellationis Vicariatus Romani vel


ad tribunal Romanae Rotae appellatur.
Art. 40
1 - Tribunal Appellationis causas excutit quae in primo gradu sunt
definitae:
- a Tribunali ordinario dioecesis Romanae;
- a Tribunali Primae Instantiae pro causis nullitatis matrimonii regionis
Latii;
- a Tribunalibus regionalibus Campano ac Sardiniensi pro causis nulli
tatis matrimonii;
5 1

PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI AUTHENTICE INTERPRETANDO, Responsio diei

28 Februarii 1986: AAS 78 (1986), 1323.


52

Cfr IOANNES PAULUS I I , Litt. Ap. Sollicita cura (26 Decembris 1987), sub a: AAS 80

(1988), 123.
53

Cfr sub I.: AAS 30 (1938), 412; Codex Iuris Canonici, can. 1423 2.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

193

- a Tribunalibus dioecesanis dioecesium Latii;


- a Tribunali Ordinariatus Militaris pro Italia;
- a Tribunali Praelaturae personalis Sanctae Crucis et Operis Dei;
54

55

2 - Ab hoc tribunali ad Rotae Romanae tribunal appellatur.


Hae leges normaeque volumus nunc et futuro de tempore plenam vim
habeant initio ducto a die i mensis Maii, anno MCMXCVIII, minime obstanti
bus quibuslibet rebus contrariis, etiam Constitutionibus et Apostolicis Ordi
nationibus, quas Nos Decessoresque Nostri statuimus, aliisque praescriptis,
vel peculiarissima mentione dignis.
56

Datum Romae, apud S. Petrum, die i mensis Ianuarii, in sollemnitate


Sanctae Dei Genetricis Mariae, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
IOANNES PAULUS PP. II

II
PARANATINGUENSIS
In Brasilia nova conditur Praelatura territorialis Paranatinguensis

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ecclesia sancta Dei in omni floret terrarum orbis plaga; quapropter no
vae passim constituuntur episcopales sedes quae simul eiusdem floris prae
clara sunt documenta. Communi hinc consilio Venerabiles Fratres Gentilis
Delzari Episcopus Sinopensis, tum etiam Antonius Sarto Antistes Barragartiensis et Osorius Villebaldus Stoffel Apostolicus Administrator Rondonopolitanus, ab hac Sede efflagitaverunt ut, dicionum ecclesiasticarum sua
rum finibus contractis, nova inde excitaretur Praelatura territorialis. Iudi
cio autem percepto Venerabilis Fratris Alfii Rapisarda Archiepiscopi titulo
Cannensis et in Brasilia Nuntii Apostolici, adsentiente pariter ipsa Congre54

Cfr SUPREMUM TRIBUNAL SIGNATURAE APOSTOLICAE, Decretum prot. 4420/88 SAT, diei 22

Septembris 1988.
Cfr ID., Decretum prot. 4419/1196 SAT, diei 15 Ianuarii 1996.
Codex Iuris Canonici, can. 1444.
55

56

1 3 - A A . S.

194

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

gatione pro Episcopis, has preces benigne ipsi suscepimus. De plenitudine


ideo potestatis Nostrae apostolicae a memoratis dioecesibus Sinopensi et
Barragartiensi et Rondonopolitana seiungimus universam regionem, prout
lege in praesens civili definitur, municipiorum vulgaribus appellatorum no
minibus: Paranatinga, Nova Brasilndia, Planalto da Serra, Campinpolis,
Novo Sao Joaquim, Gaucha do Norte; quibus ex ita detractis locia novam
Praelaturam territorialem deinceps Paranatinguensem nominandam iisdem
que circumscriptam limitibus quibus praedicta simul sumpta municipia ad
vigentem civilem legem terminantur erigimus atque constituimus. Praelatu
rae sedem in urbe defigimus vulgo vocitata Paranatinga, ubi aedem Deo in
honorem Sancti Francisci Xaverii dicatam ad gradum evehimus Ecclesiae
Cathedralis cui addimus honores et decores quibus reliqua cathedralia
fruuntur templa. Paranatinguensis Praelaturae territorialis pro tempore
Episcopo Praelato iura tribuimus, officia imponimus quibus ceteri item
Praesules locorum Ordinarii ornantur adligantur. Praelaturam Paranatin
guensem Metropolitanae Ecclesiae Cuiabensi suffraganeam subdimus eius
que Episcopum metropolitico iuris Archiepiscopi pro tempore illius Eccle
siae Metropolitanae subicimus. Sustentationi Praesulis conditae ita Praela
turae territorialis providebitur Curiae ipsius emolumentis tum fidelium
oblationibus necnon portione ei obveniente ex partitione bonorum secun
dum normam canonis 122 Codicis Iuris Canonici efficienda. Novae Praela
turae huius Pastori quam primum Collegium Consultorum ex communis re
gula iuris adsistat. De Seminarii aedificatione atque candidatorum institu
tione servanda erunt iuris communis praescripta, ante oculos praesertim
normis quas Congregatio de Institutione Catholica huc usque protulit. Se
lecti Seminarii alumni philosophicis ac theologicis educandi disciplinis tum
etiam superiora ad studia complenda Romam mittentur ad Pontificium
Collegium Pium Brasiliense. Quod denique spectat ad Praelaturae regimen,
bonorum administrationem, praelatitii Administratoris sede vacante elec
tionem necnon christifidelium iura atque officia aliaque id genus ea quae
sacri praestituunt canones, implentor. Simul ac Paranatinguensis Praelatu
rae territorialis erectio erit ad effectum deducta, eo ipso facto sacerdotes dicioni illi indicabuntur adscripti cuius in finibus ecclesiasticum obtinent
munus; ceteri vero presbyteri Seminariique tirones illi communitati incardi
nati persistent vel incardinabuntur ubi legitimum occupant domicilium. Ac
ta autem et documenta quae novam hanc Praelaturam eiusque clericos et
fideles necnon temporalia bona fortassis respiciunt, ab ipsis Curiis Sinopensi

195

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Barragartiensi Rondonopolitana ad Curiam Paranatinguensem primo quo


que tempore transvehantur. Haec, ut quam accuratissime perficiantur, Ve
nerabilem Fratrem designamus Alfum Rapisarda in Brasilia Apostolicum
Nuntium aut, eo forte absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia cura
torem, necessarias iisdem tribuentes facultates etiam subdelegandi, ad effec
tum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere simul iniuncto ad Congregationem pro Episcopis germanum exem
plum actus ita peractae exsecutionis remittendi. Has denique Apostolicas
Litteras, tam nunc quam deinceps ratas esse volumus suamque plenam
exserere virtutem, contrariis quibusvis causis haudquaquam obsistentibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo tertio mensis De
cembris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo septimo, Pontifi
catus Nostri vicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO

BERNARDINUS card. GANTIN

ffi

Secretarius Status

Congr. pro Episcopis Praef.

Eugenius Sevi, Protonot. Apost.


Marcellus

Rossetti,

Protonot.

Apost.

Loco ffi Plumbi


In Secret. Status tab., n. 424.527

III
GU ANT AN AMEN. - BARACON.
In Cuba noya conditur dioecesis Guantanamensis-Baraconsis.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Spirituali Christifidelium bono studens efficacius consulere, Venerabilis
Frater Petrus Clarus Meurice Estiu, Archiepiscopus Metropolita Sancti Ia
cobi in Cuba, audita Conferentia Episcoporum eiusdem Nationis, ab hac
Apostolica Sede petivit ut quodam detracto territorio a circumscriptione ec
clesiastica sua nova conderetur dioecesis. Nos, Qui gravissimo fungimur mu
nere Supremi Pastoris totius gregis Dominici, praehabito faventi voto Vene
rabilis Fratris Beniamini Stella, Archiepiscopi titulo Midilensis, in memora-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

196

ta Natione Apostolici Nuntii, de consilio Congregationis pro Episcopis ad


motae postulationi libenter concedendum esse putavimus. Summa igitur
Nostra potestate sequentia decernimus: ab archidioecesi Sancti Iacobi in
Cuba separamus territorium civilis provinciae Guantnamo , atque ex ita
distracto territorio novam constituimus dioecesim Guantanamensem-Baraconsem, quae iisdem limitabitur finibus, quibus praefatum territorium
nunc terminatur. Sic conditae dioecesis sedem in urbe Guantnamo poni
mus, ibique exstans templum, Deo in honorem Sanctae Catharinae de
Ricci dicatum, ad gradum et dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus.
Praeterea dioecesim Guantanamensem-Baraconsem suffraganeam facimus
metropolitanae Sedi Sancti Iacobi in Cuba eiusque Episcopum metropoliti
co iuri Archiepiscopi eiusdem Ecclesiae metropolitanae pro tempore subici
mus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur. Quae statuimus,
perficienda committimus memorato Apostolico Nuntio vel, absente eo, illi,
qui curat negotia Sanctae Sedis in Cuba, eisdem tribuentes necessarias et
opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur,
quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad
Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar actus peractae exse
cutionis, cum primum fas erit, remittendi. Hanc denique Constitutionem
Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contrariis quibuslibet re
bus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quarto et vicesimo mensis
Ianuarii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontifi
catus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO

83 BERNARDINUS card. GANTIN

Secretarius Status

Congr. pro Episcopis Praef.

Eugenius Sevi, Protonot. Apost.


Marcellus
Loco Plumbi
In Secret. Status tab., n. 426.436

Rossetti,

Protonot.

Apost.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

197

LITTERAE APOSTOLICAE

I
Venerabili Servo Dei Zephyrino Gimnez Malla caelitum tribuuntur beatorum
honores.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Ex omnibus gentibus et tribubus et
populis et linguis stantes ante thronum et in conspectu Agni, amicti stolis
albis, et palmae in manibus eorum (Apc 7, 9) a Sancto Ioanne conspiciebantur illos inter iam glorificatos qui magnam transierant per tribulationem.
Dei Servi Zephyrini Gimnez Malla in fastos beatorum perscriptio ean
dem illam S. Ioannis Evangelistae confirmat corroboratque visionem, cum
ad populum is pertinuerit peculiarem, Cingarorum videlicet, varias disseminatum per nationes, qui haud est semper recte intellectus saepiusque immo
despectus atque etiam iniuriis conflictatus. Hispanorum ipse filius Cingaro
rum Zephyrinus in oppidulo natus est Fragae intra fines dioecesis Oscensis,
vicesimo sexto Augusti mensis die, anno millesimo octingentesimo sexagesi
mo primo, eodem quo est etiam die lustrica expiatus aqua. Scholas quam
quam numquam obierat litterasque ideo prorsus ignoraverat, apud suam
tamen familiam morum didicit probitatem altumque simul religionis sen
sum percepit, Ecclesiae interea preces ediscens atque teneram in Mariam
Christi Matrem excolens pietatem. Semitas puer ille regionis Pyrenaeae percurrebat montanas, cum suis contextas manibus venditabat sportulas. Adulescentulus etiamtum semel transiit in perpetuum ad urbem vulgo Barbastro dictam ubi ex Cingarorum consuetudine uxorem suae gentis duxit Teresiam Jimnez Castro. Quod quidem coniugium anno millesimo nongentesi
mo duodecimo canonicum composuit ad ius, deindeque ritus catholico in
templo adiit atque factus est paulatim christianus vir aliis quoque in exem
plum. Suos licet numquam generasset liberos, re tamen vera uxoris suae in
filiae locum adoptavit neptim quam numquam uti propriam filiam non
adamabat quamque alicui honestissimo Cingaro in matrimonium collocavit.
Bestiarum deditus mercaturae, rem familiarem sibi potuit prosperam facere
et sua in societate conspicuam, unde pauperibus suae praesertim gentis
etiam subvenire valuit. Quin immo extremis vitae annis liberalitas ipsius in
proximos ad egestatem eum redegit. Ab omnibus magni quidem aestimatus
honestatis exemplar effulsit ac religiosae vere adiectionis. Pacis amantissi-

198

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

mus et facultate praeditus, animorum inter se conciliandorum destinatus


est saepius veluti arbiter qui dissensiones inter Cingaros incolasque loci
exortas placaret. Omni ex parte integerrimus in animalibus emendis ac ven
dendis numquam is quemquam fefellit. Nihilo tamen minus ut bonus Chri
sti discipulus per iniuriam est furti accusatus vinculisque duos menses inde
detentus donec innocens est in iudicio probatus. Insignem prae se ferens fi
dei ac religiosae observantiae speciem, Eucharisticis cotidie intererat sacris,
ubi Synaxim suscipiebat corollamque precatoriam Marialem persolvebat.
Licet legere aut scribere numquam ipse didicisset, socius tamen in plures
ascitus est sodalitates religiosas: Feriae Quintae Eucharisticae, Nocturnae
Adorationis, Institutionum Sancti Vincentii de Paul. Sodalis praeterea fuit
Tertii Ordinis Franciscalis. Catechismum parvulis tradere iuvabat magnope
re eum, quibus nempe eventus ex Bibliis narrabat. Intestinum cum Hispa
norum bellum saevire coepisset, altera in mensis Iulii parte anno MCMXXXVI
sua in urbe Barbastro comprehensus est quod iuvenem defendisset fortiter
sacerdotem quem per oppidi trahebant vias in carcerem indigne detrusuri.
Eius in vestis sinu precatoriam reppererunt Marianam coronam quam num
quam apud se non custodiebat. Liberum illum fore promisit quidam maleficorum, si precari desiisset eandemque sibi tradidisset corollam. Maluit nihi
lo setius in carcere Zephyrinus persistere suoque etiam obviam procedere
martyrio. Ita factum est ut altero mensis Augusti die anno MCMXXXVI ante
parietem coemeterii urbis Barbastri illum glandibus plumbeis interimerent,
qui rosarium manu arcte tenens verbaque vivat Rex Christus proferens
periit. Anno MCMXCIII ab episcopo Barbastri Beatificationis instituta est et
incepta causa. Nostro autem in conspectu die decimo septimo Decembris
mensis anno MCMXCVI prodiit super martyrio decretum, ubi ritus beatifica
tionis constituimus ut Romae die quarto Maii mensis insequentis anni perageretur. Hodie igitur, sexto Paschatis dominico die, ritum tantopere quidem
exspectatum et exoptatum licuit nobis plane laetantibus exsequi, quo quinque
Dei Servis beatitudinis caelestis honorem ac liturgicum cultum concedere po
tuimus, etiam hic celebrato Zephyrino Gimnez Malla, de quo sequentem pro
tulimus magna voce animique consolatione sollemnem formulam:
Nos, vota Fratrum Nostrorum Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi
Barbastrensis-Montisonensis, Victoris Aloisii Mondello, Archiepiscopi Rheginensis-Bovensis, Iulii Nicolini, Episcopi Cremonensis, et Iulii Henrici Prado
Bolaos, Episcopi Pastopolitani, necnon plurimorum aliorum Fratrum in
episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de

Acta Ioannis Pauli Pp

199

II

Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem faci


mus ut Venerabiles Servi Dei Florentinus Asensio Barroso, Zephyrinus Gi
mnez Malla, Caietanus Catanoso, Henricus Rebuschini et Maria ab Incar
natione Rosal Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum:
Florentini Asensio Barroso die nona Augusti; Zephyrini Gimnez Malla die
quarta Maii; Caietani Catanoso die vicesima Septembris; Henrici Rebuschini
die decima Maii; et Mariae ab Incarnatione Rosai die vicesima septima Oc
tobris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine
Patris et Filii et Spiritus Sancti.
Hisce quae Litteris sollemniter decrevimus fierique censuimus in poste
rum pariter valere volumus suamque plene exserere vim, quibuslibet causis
haudquaquam obsistentibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv
mensis Maii anno MCMXCVII, Pontificatus nostri undevicesimo.
ffi ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 88 Sigilli
In Secret.. Status tab., n. 416.928

II
Templum paroeciale Deo dicatum in honorem Sancti Kuniberti episcopi in Colo
nia ad gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Prae oculis semper habentes spiritale
Christifidelium bonum, laetamur sane quotiescumque occasio Nobis datur
divinum cultum diffundendi atque sacras in toto orbe aedes exornandi.
Ideoque, cum Venerabilis Frater Noster Ioachim Meisner, Archiepiscopus
Coloniensis, cleri populique vota interpretatus, rogaverit ut templum paroe
ciale Deo dicatum in honorem Sancti Kuniberti episcopi in Colonia situm
ad dignitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni illi libenti animo obse
cundare volumus. Itaque de Congregationis de Cultu Divino et Disciplina
Sacramentorum consultu, Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine, statui
mus ut sacra illa aedes ad titulum ac dignitatem Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae templis hoc nomine insi
gnibus rite competunt, secundum Decretum De titulo Basilicae minoris ,

200

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX datum. Contrariis quibusvis non


obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvi
mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status

Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 424.521

III
Ecclesia paroecialis Sanctissimae Trinitati dicata in oppido v.d. Krosno ad
gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Ut Trinitas glorificetur, ex qua omnia
oriuntur et ad quam omnia vergunt (Tertio millennio adveniente, 56), nullam
omnino omittere volumus occasionem populi Dei pietati favendi, praesertim
hoc tempore praeparationis ad Magnum Iubilaeum anni MM.
Libentes idcirco concedimus postulationi Venerabilis Fratris Iosephi Micha
lik, Archiepiscopi Premisliensis Latinorum, petenti ut templum paroeciale in
oppido v.d. Krosno exstans dignitate Basilicae minoris exornetur, confisi sa
ne fore ut hoc privilegium haud parum conferat ad bonum populi Dei illius
archidioecesis adque divinam gratiam abundantius super ipsum fundendam.
De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento
rum, potestate Nostra Apostolica, per has Litteras statuimus, ut Ecclesia pa
roecialis Sanctissimae Trinitati dicata in oppido v.d. Krosno , titulo et digni
tate Basilicae minoris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templo
rum propriis, servatis iis quae iuxta Decretum De titulo Basilicae minoris
die ix mensis Novembris, anno MCMLXXXIX, datum servanda sunt. Haec vero
nunc et in posterum firma esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xx
mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
ANGELUS card. SODANO
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 424.743

Secretarius Status

Acta Ioannis Pauli Pp. II

201

IV
Ecclesia Sanctae Sophiae, in Via Cornelia seu Boccea Romae sita, ad Basilicae
minoris gradum dignitatemque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Consueverunt Romani Pontifices, No
stri Decessores, sacra templa, quae in catholico orbe singulari refulgent de
core, iustis honoribus privilegiisque ditare. Quibus adscribenda esse videtur
ecclesia Sanctae Sophiae in Via Cornelia seu Boccea hic Romae dicata, quae
pia voluntate Cardinalis Iosephi Slipyi, Archiepiscopi Maioris Leopolitani
Ucrainorum, viri insignis fide, bo. mem., est aedificata uti centrum sacerdo
talium vocationum ac, praesertim, spiritualis vitae pro fidelibus eiusdem ri
tus alma in Urbe degentibus. Quapropter, cum Venerabilis Frater Ivanus
Chma, Episcopus titulo Patarensis, nomine Archiepiscopatus Maioris Leo
politani Ucrainorum, litteris die vi mensis Novembris superiore anno datis,
cleri populique vota etiam expromens, postulaverit ut templum idem titulo
ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, praecipuae benevolentiae
documentum dilectis Ucrainis filiis cupientes praebere, memorati Praesulis
precibus perquam libenter obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane
habitis iis quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum,
tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate,
harum Litterarum virtute perpetuumque in modum ecclesiam, quam dixi
mus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis
iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine exorna
tis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum De titulo
Basilicae minoris die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX editum, ser
vanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus,
contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxi
mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
SB ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 88 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 426.334

202

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ALLOCUTIONES

I
Ad eos qui plenario coetui Pontificalium Operum ad missiones fovendas interfue
runt.*
Venerati

Fratelli

Carissimi
Collaboratori

Direttori
e

nell'episcopato,
Nazionali,

Collaboratrici

nelle

Pontificie

Opere

Missionarie!

1. Sono lieto di rivolgere a ciascuno di voi il mio cordiale benvenuto.


Saluto e ringrazio, in particolare, Mons. Charles Schleck, Segretario Aggiun
to della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli e Presidente delle
Pontifcie Opere Missionarie, per le cordiali espressioni con le quali ha volu
to farsi interprete dei sentimenti di tutti voi. Saluto, altres, i Segretari Ge
nerali e i Direttori Nazionali, convenuti a Roma per l'annuale Assemblea
generale di cos benemerite Istituzioni.
Il vostro incontro coincide quest'anno con due importanti anniversari: il
centosettantacinquesimo di fondazione della Pontificia Opera della Propaga
zione della Fede ed il settantacinquesimo del Motu Proprio Romanorum
Pontificum con cui il mio venerato predecessore, il Papa Pio XI, concesse il
titolo di Pontificie alle Opere della Propagazione della Fede, dell'Infanzia
Missionaria e di San Pietro Apostolo. E sono certo che la celebrazione di
queste due singolari ricorrenze contribuir ad incrementare nel popolo di
Dio l'impegno missionario.
2. E ormai consolidata tradizione che ogni anno si svolga, durante il
mese di Maggio, la vostra Assemblea generale. Quest'anno, in ricordo della
fondazione dell'Opera della Propagazione della Fede, avete voluto tenere
una speciale sessione pastorale, soffermandovi sulla figura e sull'opera di
due straordinarie donne: la Venerabile Maria-Paolina Jaricot e la Patrona
delle Missioni, Santa Teresa di Ges Bambino.
La prima, giovane laica nata a Lione nel 1799, ebbe particolarmente a
cuore i problemi delle missioni cattoliche del suo tempo. Appartenente ad
un'associazione fondata dai Padri delle Missioni Estere di Parigi, fu pionie* Die 15 Maii 1997.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

203

ra della cooperazione missionaria organizzata. Infatti, con le operaie della


fabbrica di seta, diretta da sua sorella e da suo cognato, si propose di aiu
tare le Missioni per mezzo della preghiera e di un piccolo obolo settimanale.
Ispirandosi a tale iniziativa, che ha meritato alla Venerabile Maria-Pao
lina il titolo di fondatrice dell'Opera della Propagazione della Fede, il
3 maggio 1822 un gruppo di laici assegn all'associazione per la Propagazio
ne della Fede un carattere pi universale. Animati da una carit senza con
fini, essi affermavano: Siamo cattolici, di conseguenza non dobbiamo so
stenere questa o quell'altra missione in particolare, ma tutte le missioni del
mondo . Proprio per questo essi scelsero come motto: Ubique per Orbem,
successivamente assunto dall'Opera della Propagazione della Fede e dalle
altre Opere Missionarie.
3. Carissimi fratelli e sorelle! Maria-Paolina, giovane donna attenta alla
voce dello Spirito, anticip profeticamente quanto il Magistero pontifcio e
il Concilio Ecumenico Vaticano II avrebbero in seguito sottolineato, ponen
do in luce il carattere missionario dell'intero Popolo di Dio ed il contributo
specifico che i laici sono chiamati ad offrire all'attivit evangelizzatrice del
la Chiesa.
Sull'esempio di questa donna coraggiosa, voi siete oggi chiamati a pro
muovere una sempre pi fraterna collaborazione tra le Chiese, suscitando e
formando numerosi collaboratori per la causa missionaria. Sappiate infonde
re in essi la passione per l'annuncio del Vangelo ed il desiderio di sostenere
l'impegno delle giovani Chiese. Questa cooperazione sar efficace, se sar in
cessantemente sostenuta dalla preghiera, dai sacrifci e dall'anelito costante
verso la santit. Solo questo clima di tensione spirituale ed apostolica potr
porre le condizioni per lo sviluppo di numerose vocazioni missionarie e per
il generoso sostegno alle attivit missionarie.
4. L'altra figura sulla quale voi avete voluto riflettere nel corso della
vostra Assemblea Santa Teresa del Bambino Ges, proclamata Patrona
delle Missioni dal mio venerato predecessore Papa Pio XI il 14 dicembre
1927, e della quale celebriamo quest'anno il centenario della morte. Bench
chiamata alla vita contemplativa, Teresa del Bambino Ges visse in piena
sintonia con la realt missionaria della Chiesa universale. Suo sommo desi
derio era amare e fare amare il Signore, lavorando per la glorificazione della
Chiesa e la salvezza delle anime, come affermava nella preghiera in cui of
friva se stessa quale vittima di olocausto all'amore misericordioso.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

204

L'esperienza della piccola Teresa rappresenta una via singolare di dedi


zione alla causa dell'evangelizzazione, che si radica nel cammino di santit,
presupposto indispensabile di ogni vocazione missionaria. Come ricordavo
nell'Enciclica Redemptoris missio, l'universale vocazione alla santit
strettamente collegata all'universale vocazione alla missione: ogni fedele
chiamato alla santit e alla missione. Tale stato il voto ardente del Conci
lio neu'auspicare "con la luce di Cristo, riflessa sul volto della Chiesa, di il
luminare tutti gli uomini, annunziando il Vangelo ad ogni creatura". La
spiritualit missionaria della Chiesa un cammino verso la santit
5. Cari Direttori Nazionali, questo il vostro compito: ricercare con ogni
mezzo di favorire in tutta la Comunit cristiana un rinnovato ardore mis
sionario. A partire da tale impeto apostolico, ciascuna delle Opere la
Propagazione della Fede, l'Infanzia Missionaria, san Pietro Apostolo e l'U
nione Missionaria chiamata a realizzare il suo impegno specifico e inso
stituibile, sia per infondere nei cattolici, fin dall'infanzia, uno spirito vera
mente universale e missionario, sia per favorire un'adeguata raccolta di sus
sidi a vantaggio di tutte le missioni... e suscitare vocazioni "ad gentes" e
"ad vitam" sia nelle chiese antiche come in quelle pi giovani .
Carissimi fratelli e sorelle! Mentre auspico che la preparazione al Grande
Giubileo dell'Anno Duemila costituisca per tutti voi un'ulteriore occasione
di rinnovato impegno a servizio della causa del Vangelo, affido voi ed i vo
stri Collaboratori alla materna protezione di Maria, Stella dell'evangelizza
zione, e vi imparto di cuore una speciale Benedizione Apostolica.
2

II
Ad Africae meridionalis episcopos.*
Dear

Brother

Bishops,

1. With heartfelt affection in the Lord I greet you the members of


the Southern African Catholic Bishops' Conference, representing the Church
in Botswana, South Africa and Swaziland and I thank God for "the Joy
1

N. 90.

Redemptoris missio, 84.

* Die 19 Maii 1997.

205

Acta Ioannis Pauli Pp. II

and comfort of your love". Your ad Limina visit is a further occasion for
us to affrm our collgial communion and strengthen the bonds of love and
peace which give us support and encouragement in the service of the one
Church of Christ. My prayer is that in this time of prparation for the
Great Jubilee of the Year 2000 the whole Catholic community of Southern
Africa will be profoundly inspired by "a true longing for holiness, a deep
desire for conversion and personal renewal". As Successors of the Apostles
you have a particular role to play in this prparation. You have to be "examples to the flock" and masters of "life according to the Spirit" (Rom
8:5). Saint Augustine reminds us of the seriousness of our responsibilities
when he writes: "Besides being a Christian ... I am a leader also, and for
this shall render to God an account of my ministry". Let us pray that the
Lord Jesus Christ will not find us wanting in our mission as Teachers,
Priests and Shepherds of his flock!
1

2. Since your last ad Limina visit, your ministry has had to adapt to
radically new social and politicai conditions. During my brief visit to South
Africa in September 1995 I had a first-hand exprience of the new spirit
animating the country's people and their leaders. While enormous problems
still remain to be solved, there is renewed enthusiasm for building a nation
of freedom and justice for ail. Certainly, the wounds of the past will take a
long time to heal and much effort will be needed to bring about a real and
transforming reconciliation. An important start has been made, and in this
process the Church has a vital contribution to offer, especially through the
formation of consciences in the moral and religious truths and values constituting the necessary foundation of a society which seeks to be worthy of
man and of his transcendent destiny. During the apartheid era you and
your collaborator were often called upon to show that "the word of God is
not fettered". Now you must continue, boldly proclaiming the "truth of
the Gospel" to the faithful and to all men and women of good will. Just
as in the past you taught that every form of racism is an intolerable af
front to the inalienable dignity of human beings, so now you proclaim that
5

Cf, Phlm, v. !..


Tertio millennio adveniente, 42.
1 Pt 5:3.
Sermon 46: De pastoribus, 2.
2 Tm 2:9.
Gai 2:5.
1

206

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

peace and justice can be truly established only when the deadly cycle of
violence and vindictiveness is replaced by the grce of forgiveness.
The Post-Synodal Apostolic Exhortation Ecclesia in Africa calis on the
Bishops of the continent to ask themselves two fundamental questions:
How must the Church carry out her evangelizing mission as the Year 2000
approaches? How can African Christians become ever more faithful witnesses to the Lord Jesus? Returning again and again to these same questions,
individually in your own prayer and collectively through the reflection and
study of your Conference, you will surely conclude with the Synod that the
challenge lies essentially in the appropriate formation of the agents of
evangelization. "The whole People of God in the theological understanding
of Lumen gentium this People, which comprises the members of the
Body of Christ in its entirety has received the mandate... to proclaim
the Gospel... The whole community needs to be trained, motivated and
empowered for evangelization, each according to his or her specific role
within the Church". Nothing is more important for the future of the
Church and for the service of society than the sound training of priests, re
ligious and lay faithful.
7

3. The laity are playing a more and more active, responsible and irreplaceable role in your particular Churches. As a priestly people, they carry
on Christ's redemptive work by offering their li ves in worship and self-giving love of God and neighbour; as a prophtie people, they accept the
Gospel in faith and proclaim it in word and action in the varied circumstances of daily life; and as a kingly people, they serve their brothers and
sisters in justice and charity. The better they understand the implications
of their Baptism, the more they will see their family and professional du
ties, their civic responsibilities and socio-political activities, as a call to exert an influence aimed at changing ways of thinking and the very struc
tures of society, so that they will better reflect God's plan for the human
family. Continue to inspire the laity to build a society marked by truth,
honesty, solidarity and reconciliation. Continue to encourage young people
to believe in their future and to build that future in committed service of
10

11

10

11

Cf. Message for the 1997 World Day of Peace, 3.


Cf. No. 46.
Ecclesia in Africa, 53.
Cf. Rom 12:1-2.
Cf. Ecclesia in Africa, 54.

207

Acta Ioannis Pauli Pp. II

the common good and involvement in the public sphre, rejecting all selfishness, corruption, and power-seeking.
4. In an increasingly urbanized and secularized society, the lay faithful
need special pastoral help in safeguarding the many positive lments of
African family traditions. Where it has remained intact, the African family
is that "community of gnrations" in which essential human and spiritual
values are handed on, making it the basic cell and building-block of society
and the first school of Christian life. Every Diocse and every parish needs
a programme of family apostolate and marriage prparation in which the
full truth of God's plan regarding love and life is presented unambiguously.
As Shepherds you must be watchful that the Church's teaching on conjugal
love is faithfully taught by priests, theologians and pastoral workers. I
strongly recommend to your attention the recent documents of the Holy
See regarding those vital questions in which State lgislation and public
campaigns increasingly clash with Christian moral principies, e ven subjecting individuis and couples to economic or social pressures, and thereby
undermining their dignity and freedom.
This is especially true with regard to abortion. As well as being a crime
against the innocent unborn, this terrible reality has most deleterious effects on the people directly involved and on society itself, which no longer
surrounds life with absolute respect but subordinates it a supreme hu
man good to lesser goods or practical advantages. At a time of fresh attacks on the sanctity and inviolability of human life, you have rightly restated the universal and unchanging moral truths and increased your ef
forts to inspire families and young people to accept their decisive responsibility to sustain, foster and treasure the gift of every human life. I can only commend you for responding with pastoral concern to the harm done by
intrinsically unjust laws, and I encourage you to continue to help the
faithful in the promotion of social institutions, civil lgislation and national
policies which support family values and family rights.
12

5. The Church's prsence in the field of ducation is a crucial part of


her efforts to train the laity. Even during the dark years of apartheid,
Catholic schools made an immense contribution to the human and religious
formation of children and young people of ail races and social classes. In
the prsence of policies which could be interpreted as endangering the iden12

Cf. Familiaris consortio, 44.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

208

tity of Catholic schools, it is well to recali that the Church's inalienable


right to establish schools freely corresponds to the right of parents to pro
vide their children with an ducation in harmony with their convictions.
It is important that the Church should do all she can to provide and maintain schools at every level, but it is also legitmate to hope that the State
which ought to represent and foster the best interests of its Citizens will
support such schools, enabling them to maintain their identity and making
it effectively possible for parents to exercise their right to choose the kind
of ducation they wish for their children.
13

6. Dear Brothers, you are the ones principally responsible for the train
ing of your priests. The formation and Christian life of the laity dpend to
an extraordinary degree on the service which only the ordained ministers
of the Gospel can provide. Your Quinquennial Reports indicate that in
some areas the scarcity of priests is making it difficult for every locai com
munity to gather for the Sunday Eucharist, the clbration of which is the
heart, source and summit of the Church's life. Where priests are not available, other people, especially catechists, lead the community in prayer,
song and reflection. Such gatherings are always held "in expectation of a
priest" and are occasions for praying that the Lord will send more
labourers into his harvest. Great care must be taken to ensure that these
temporary measures do not lead to a misunderstanding of the nature of
Holy Orders and the centrality of the Eucharist.
14

15

16

17

7. The sacramentai and Eucharistie life of your communities is guaranteed in fact by conferring the gift of the Holy Spirit through Ordination,
thereby associating priests, both diocesan and religious, with your own
apostolic ministry. The Special Assembly for Africa of the Synod of Bishops laid emphasis on the need for care in selecting candidates for the
priesthood. "The Bishop should make a point of visiting (his seminarians)
often and in some way 'being' with them, as a way of giving significant
expression to his responsibility for the formation of candidates for the
18

Cf. Gravissimum educationis, 8.


Cf. Lumen gentium, 11.
Congrgation for Divine Worship: Directory for Sunday Clbrations in the Absence of a
Priest, 27.
Cf. Mt 9:38.
Cf.. Pastores dabo vobis, 48.
Cf. Nos. 94-95..
13

14

15

16

17

18

Acta Ioannis Pauli Pp. II

209

priesthood". By word and example the Bishop should help these young
men to understand that the priesthood is configuration to Christ, Bridegroom and Head of the Church, but also Victim and humble Servant. A
seminary and a presbyterate energized by prayer, mutual support and
friendship fosters the spirit of Willing obdience which disposes every priest
to fulfil the pastoral tasks entrusted to him by his Bishop. The mystery of
the Church as communion is strengthened when episcopal authority is exercised as amoris officium and when priestly obdience is patterned on
Christ the Servant. Furthermore, neither the seminary nor the presbyter
ate should lead to a privileged style of life. Rather, simplicity and self-denial should be the marks of those who follow the Lord who came "not to
be served but to serve". We should note the timely words of the Directo
ry for the Life and Ministry of Priests (1994), published by the Congrga
tion for the Clergy: "A priest could hardly be a true servant and minister
of his brothers and sisters if he were excessively worried about his own
comfort and well-being".
The Synod likewise insisted that future priests must understand the
value of celibacy for the ordained ministry. Seminarians need a human
maturity and spiritual formation which will enable them to be "clear in
their minds and deeply convinced that for the priest celibacy is inseparable
from chastity". Wise Pastors will take special care to impress upon priests
and seminarians that filial dvotion to the Blessed Virgin Mary, asceticism,
self-sacrifice, generosity to others, and priestly fraternity are essential if a
priest is to devote himself to God and God's work with joy and an undivided heart. Exprience shows that opportunities for continuing formation
help priests to safeguard their priestly identity, to grow spiritually, intellectually and pastorally, and to be better equipped to build up the communities entrusted to their care.
19

20

21

22

23

24

25

8. At the same time, the Church in Southern Africa would not be what
she is without the extraordinary gift of consecrated life. Zealous members
of Missionary Congrgations accomplished the plantatio Ecclesiae in your
19

20

21

22

23

24

25

Pastores dabo vobis, 65.


Cf. Jn 13:14.
Cf. Phil 2:7-8.
Mk 10:45.
No. 67.
Cf. Ecclesia in Africa, 95.
Ibid

1 4 - A . A S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

210

lands, and to their number have been added many new institutes of con
templative and active life. The consecrated men and women in your Dioc
ses dpend on you for guidance in their pastoral activities, and they need
your support in living the evangelical counsels. Harmony between Bishops
and consecrated persons is essential to the common good of the family of
God. Religious institutes, acting through their superiors, should always
show "a spirit of communion and co-operation" in their relations with the
Bishops in whose Diocses they work. Bishops, for their part, should "wel
come and esteem the charisms of the consecrated life" and give them due
place in diocesan pastoral plans. It is especially important for Bishops to
pay close attention to the formation programmes in institutes of diocesan
right. With prudence and discernment, you should see to it that candi
dates are carefully selected, and that they receive the integral human, spir
itual, theological and pastoral formation which will prepare them for their
mission in the Church.
26

27

28

9. In your Diocses you are the high priests of sacred worship and
"stewards of the mysteries of God". I am aware of your Conference's ef
forts to mediate the authentic inculturation of worship "so that the faithful
can better understand and live liturgical clbrations". The principie is to
welcome from local cultures "those expressions which are compatible with
aspects of the true and authentic spirit of the Liturgy, in respect for the
substantial unity of the Roman Rite". The task however is a difficult and
delicate one. It can only be successfully carried out as a process in which
every adaptation arises as a deeper assimilation of the Church's patrimony,
completely faithful to the "sacred deposit of the Word of God", the authoritative interprtation of which is entrusted to the whole Episcopal Col
lege with the Successor of Peter as its foundation of unity. As Ecclesa in
Africa recognizes, this is one of the greatest challenges for the Church on
your continent on the ve of the third millennium, and it calis for exemplary wisdom and fdelity on the part of the Bishops.
29

30

31

32

33

26

27

28

29

30

31

32

33

Cf. Ecclesia in Africa, 94.


Vita consecrata, 48.
Cf. 1 Th 5:21.
1 Cor 4:1.
Ecclesia in Africa, 64.
Vicesimus quintus annus, 16.
Dei Verbum, 10.
Cf. No. 59.

211

Acta Ioannis Pauli Pp. II

10. Dear Brother Bishops, these are some of the thoughts which your
visit evokes. The Solemnity of Pentecost which we have just celebrated
urges us to pray in union with Mary for a fresh outpouring of the Holy
Spirit upon the Churches entrusted to your pastoral care. Together we ask
this same Spirit to enlighten our minds, fili our hearts with hope and give
us boldness in our undertakings in the service of the Gospel. Confident
that the Lord will continue to increase the fervour of the priests, religious
and laity of Botswana, South Africa and Swaziland, and that the good
work he has begun in them will continue to flourish, I cordially impart
my Apostolic Blessing.
34

III
Ad Italiae episcopos.*
Carissimi

Fratelli

nell'episcopato!

1. Avete scelto di celebrare la vostra Assemblea plenaria nei giorni im


mediatamente successivi alla Pentecoste: lo Spirito Santo, la cui discesa sul
la Chiesa nascente abbiamo appena celebrato, illumini e guidi il vostro
ritrovarvi insieme e i vostri lavori.
per me una gioia essere con voi e condividere le vostre ansie e solleci
tudini pastorali. Saluto e ringrazio il vostro Presidente, il signor Cardinale
Camillo Ruini, insieme con gli altri Cardinali italiani; saluto pure i Vi
cepresidenti, con un particolare pensiero di gratitudine per Mons. Giuseppe
Agostino, che ha concluso il suo servizio, e di cordiale augurio per Mons.
Giuseppe Costanzo, eletto a rilevarne la funzione di Vicepresidente. Saluto,
infine, il Segretario Generale e ciascuno di voi, venerati Fratelli nell'episco
pato, a tutti augurando i frutti dello Spirito nel vostro impegno nelle sin
gole Diocesi e all'interno della Conferenza Episcopale.
2. La vostra Assemblea ha dedicato ampio spazio al grande tema del
l'incontro con Ges Cristo attraverso la Bibbia. Nella Tertio millennio adve
niente ho sottolineato come sia importante che nel presente anno di
preparazione al grande Giubileo, dedicato a Ges Cristo, unico Salvatore del

34

Cf. Phil 1:6,

* Die 22 Maii 1997.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

212

mondo, ieri, oggi e sempre, i cristiani tornino con rinnovato interesse alla
Bibbia, sia per mezzo della sacra liturgia ricca di parole divine, sia me
diante la pia lettura, sia per mezzo delle iniziative adatte a tale scopo e di
altri sussidi .
Nonostante il grande impulso che il Concilio Vaticano II ha impresso
agli studi biblici e alla pastorale biblica nelle comunit cristiane, sono infat
ti ancora troppo numerosi i fedeli che restano privi di un vitale incontro
con le Sacre Scritture e non nutrono adeguatamente la loro fede con la ric
chezza della parola di Dio contenuta nei testi rivelati. E necessario dunque
compiere un ulteriore sforzo perch essi abbiano largo accesso alla Bibbia.
Ignorare le Sacre Scritture infatti significa ignorare Cristo , come dice San
Girolamo, dato che tutta la Bibbia ci parla di lui.
Per un efficace incontro con la Sacra Scrittura resta decisivo il riferi
mento alla Costituzione dogmatica Dei Verbum del Concilio Ecumenico Va
ticano II. In essa ritroviamo i principi dottrinali e le vie pastorali pi ap
propriate per far s che l'incontro con il Libro Sacro mantenga la sua in
trinseca qualit di ascolto della parola di Dio, sia un accostamento esegeti
camente corretto, diventi fonte di vita spirituale, animi e rinvigorisca tutta
l'azione pastorale, guidi e sostenga il dialogo ecumenico, manifesti la grande
ricchezza anche umana e culturale che scaturisce dalla Bibbia e che ha
prodotto meravigliosi frutti di civilt in Italia come in tante altre nazioni.
In virt di questo legame tra fede e cultura, la Bibbia si propone come
testo fondamentale per la formazione delle nuove generazioni, nella cate
chesi di iniziazione cristiana come anche nell'insegnamento della religione
cattolica impartito nelle scuole.
L'impegnativo compito della nuova evangelizzazione passa, dunque, at
traverso la riconsegna della Bibbia all'intero popolo di Dio, mediante la sua
proclamazione liturgica, l'omelia e la catechesi, la pratica della lectio divina
ed altre vie ben delineate nella recente Nota pastorale della vostra Con
ferenza, La Bibbia nella vita della Chiesa . Le comunit parrocchiali e
quelle religiose, le associazioni e i movimenti laicali, le famiglie e i giovani
potranno sperimentare cos la condiscendenza amorevole di Dio Padre che
mediante la Sacra Scrittura si fa incontro ad ogni uomo manifestando la
natura del suo Figlio unigenito e il suo disegno di salvezza per l'umanit.
Perch la Scrittura sia compresa e accolta dai fedeli in tutto il suo spes
sore di verit e di regola suprema della nostra fede, chiaramente neces1

Cfr Eb 13, 8.
N. 40.
Cfr Lc 24, 27.

Acta Ioannis Pauli Pp

213

II

saria un'opera di accompagnamento che eviti letture superficiali, emotive o


anche strumentali, non illuminate da un sapiente discernimento e ascolto
nello Spirito. questa una nostra specifica responsabilit di Pastori, coa
diuvati dai sacerdoti e dai catechisti: la vera e genuina interpretazione e
trasmissione dei testi sacri pu avvenire, infatti, soltanto nel seno della
Chiesa, alla luce della vivente Tradizione e sotto la guida del Magistero.
4

3. Dedicando particolare attenzione all'incontro con Ges Cristo at


traverso la Bibbia, avete inteso, cari Fratelli, dare impulso alla prepa
razione di questo speciale Anno Santo, nel quale celebreremo i duemila an
ni del farsi carne del Verbo di Dio. Conosco l'impegno con il quale ciascuno
di voi nella propria Chiesa particolare, e tutti insieme riuniti nella Con
ferenza Episcopale, state predisponendovi a questo grande appuntamento.
Me ne rallegro e mi compiaccio con voi.
Un momento saliente di questo cammino di preparazione al Giubileo
sar il Congresso Eucaristico nazionale in programma per fine settembre a
Bologna, dedicato al tema stesso di questo anno preparatorio, Ges Cristo,
unico Salvatore del mondo, ieri, oggi e sempre . Sar lieto di potervi incon
trare a Bologna e ringrazio fin d'ora il Cardinale Giacomo Biffi per lo zelo
con il quale sta preparando questa grande manifestazione di fede nel Cristo
eucaristico e di appartenenza ecclesiale.
4. Porto ancora nel cuore, cari Fratelli, il ricordo del Convegno di Paler
mo, nel quale tutte le diocesi d'Italia sono convenute insieme per animare
con il Vangelo della carit la vita della nazione. Dopo il Convegno gi
avete molto lavorato per dare attuazione alle scelte ivi compiute, nel senso
del primato della vita spirituale, dell'impegno per la nuova evangeliz
zazione, del rapporto tra fede e cultura, della famiglia, dei giovani, del
l'amore preferenziale per i poveri, dell'animazione cristiana della vita politi
ca e sociale.
In particolare il progetto culturale orientato in senso cristiano individua
un fondamentale obiettivo a cui tendere e sul quale fare convergere sensi
bilit ed energie: quello di una fede che sappia tradursi in opere, in modo
che Ges Cristo ispiri e sostenga anche l'impegno temporale dei credenti per
il futuro del popolo italiano, come gi avvenuto per il passato. In questa
prospettiva desidero incoraggiare gli sforzi che andate compiendo per una
pi incisiva e organica presenza cristiana nell'ambito della comunicazione
sociale, ben sapendo come su questo terreno si giocano oggi sfide decisive.
4

Cfr Dei Verbum, 10.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

214

5. Condivido con voi, carissimi Fratelli, la sollecitudine e anche la preoc


cupazione per le sorti della nazione italiana. Per la sua unit, per la sua
grande eredit cristiana e per il ruolo conseguente che essa deve saper svol
gere in Europa.
Il popolo italiano ricco di energie, capace di affrontare e superare le
difficolt anche pi dure, ma queste energie devono potersi esprimere in
maniera libera e solidale, lasciando spazio e anzi dando impulso a quella
soggettivit della societ che ha i suoi punti di forza nei molteplici cor
pi e aggregazioni intermedie, e anzitutto nella famiglia che della societ,
come della Chiesa, la cellula base.
Di fronte ai molteplici attacchi che la famiglia subisce oggi anche in
Italia, dove pure essa svolge una particolarmente rilevante funzione sociale,
voglio dire a voi, miei Fratelli nell'episcopato, che sono al vostro fianco sia
nell'azione pastorale a favore della famiglia sia nell'impegno a cui tutti i
cattolici e gli uomini di buona volont sono chiamati per salvaguardare sul
piano legislativo i diritti propri della famiglia fondata sul matrimonio e per
sollecitare l'assunzione di nuovi provvedimenti e iniziative, riguardo all'oc
cupazione, all'edilizia, alle normative fiscali, affinch la famiglia e la mater
nit non siano ingiustamente penalizzate.
Non meno grande, cari Fratelli, so essere la vostra attenzione per la
scuola: sia per la scuola in generale, che deve essere sostenuta anzitutto nel
suo primario compito di educazione e formazione della persona, sia in
specie per la scuola libera. Rinnovo qui, insieme a voi, la richiesta che si
dia finalmente attuazione concreta alla parit per le scuole non statali, che
offrono un servizio di pubblico interesse, apprezzato e ricercato da molte
famiglie . Anche in questo campo le legislazioni di molti Paesi dell'Unione
europea possono essere di esempio.
5

6. Venerati Fratelli nell'episcopato! Poniamo nel cuore di Maria, nostra


dolce Madre, i progetti maturati in queste giornate di preghiera, di scambi
fraterni, di riflessioni comuni.
Uniti a Maria, ai Martiri e ai Santi che hanno scritto la storia di questa
nazione guardiamo con fiducia ai compiti che ci attendono.
Dio benedica ciascuno di voi e le vostre Chiese. Dio benedica il popolo
italiano, lo confermi nella fede dei padri, gli dia luce di mente e apertura di
cuore per l'edificazione, alle soglie del terzo millennio, della civilt dell'amore.

Centesimus annus, 13.


Discorso del 23 febbraio 1997 all'Istituto romano Villa Flaminia.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

215

SECRETARIA STATUS

Decretum
Prot. N. 415.660/G.N.
IL CARDINALE ANGELO SODANO
Segretario di Stato
Visto lArt. 31 del Regolamento Pensioni 1992, sii proposta del Comitato
Consultivo del Fondo Pensioni,
APPROVA
le seguenti
NORME DI ATTUAZIONE DEGLI ARTT. 6, 4 COMMA E 12, 2 COMMA
DEL REGOLAMENTO PENSIONI 1992.
TITOLO I
Accensione di polizza assicurativa a favore del personale dipendente che,
alla data di cessazione dal servizio, non abbia maturato il diritto a
prestazioni pensionistiche immediate o differite (Art. 6, 4 comma del Reg.
Pens. 1992).
Art. 1
( soggetti

interessati )

Le Norme del presente Titolo si applicano a tutto il Personale, ecclesia


stico, religioso e laico, senza distinzione di anzianit di servizio e di forma
di contratto di assunzione ruolo prova, ruolo ordinario, contratti speciali
e a termine che alla data di cessazione dal servizio non abbia maturato
il diritto a prestazioni pensionistiche immediate o differite.
Art. 2
(effetti

della

normativa)

Alla data di cessazione dal servizio le posizioni dei dipendenti di cui al


precedente Art. 1 sono estinte mediante accensione, da parte dell'Ufficio del

216

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Fondo Pensioni in qualit di contraente, di una polizza di assicurazione per


una rendita vitalizia differita con controassicurazione.
Art. 3
(condizioni

della

polizza)

1. Beneficiario della rendita di cui all'Art. 2 il dipendente assicurato


al compimento dell'et di collocamento a riposo prevista dal Regolamento
del Personale dell'Ente di appartenenza vigente al momento della ces
sazione dal servizio.
Al compimento di tale et, la Societ di Assicurazione erogher la prima
rata della rendita.
2. L'importo della prima annualit sar pari al rateo di pensione ma
turato alla cessazione dal servizio, calcolato secondo le disposizioni del Re
golamento Pensioni vigente e rivalutato all'anno di godimento in base alle
variazioni dell'indice IST AT dei prezzi al consumo per le famiglie di operai
ed impiegati della citt di Roma.
Le rate successive alla prima saranno rivalutate annualmente secondo il
criterio precedentemente indicato.
3. Il godimento della rendita vitalizia inizier al termine del periodo di
differimento, in caso di sopravvivenza dell'assicurato a tale data, e conti
nuer fino al decesso di quest'ultimo.
4. In caso di premorienza dell'assicurato durante il periodo di differi
mento della rendita, ai superstiti designati dall'assicurato-beneficiario sar
versato il premio pagato aumentato delle quote annuali di adeguamento in
conformit al criterio indicato al precedente 2 comma.
5. Qualora la morte del dipendente cessato dal servizio avvenga prima
dell'accensione della polizza assicurativa, il Fondo Pensioni verser il rateo
di pensione maturato alla cessazione dal servizio ai superstiti del dipen
dente, individuati secondo la normativa applicata in relazione all'ordina
mento pensionistico vaticano.
Art. 4
(versamento

del

premio)

Il Fondo Pensioni, all'accensione della polizza, verser alla Societ di


Assicurazione prescelta dallo stesso Fondo il premio unico che a totale
suo carico.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

217

Art. 5
(impegno

del

Fondo)

L'Ufficio del Fondo Pensioni si impegna con una dichiarazione scritta,


che costituisce parte integrante della polizza, a rinunciare alla revoca o
modifica della designazione del beneficiario .
Art. 6
(riscatto

della

polizza)

Nel caso in cui l'assicurato-benefciario sia riassunto in servizio, l'Ufficio


del Fondo Pensioni, dietro autorizzazione scritta dello stesso assicurato,
riscatter la polizza per ricongiungere, agli effetti della pensione, differenti
periodi di servizio.
TITOLO II
Riscatto di periodi di studi universitari
trascorsi prima dell'assunzione in servizio (Art. 12, 2 comma)
Art. 7
(incidenza

del

riscatto)

Il riscatto del periodo di corso legale degli studi universitari incide solo
sulla misura della pensione.
Art. 8
(procedura)

La domanda di riscatto, compilata su apposito modello fornito dall'Uffi


cio del Fondo Pensioni, deve essere presentata dal dipendente all' Ammi
nistrazione del Patrimonio della Sede Apostolica Gestione del Fondo
Pensioni corredata della prescritta documentazione (Allegato A).
Art. 9
(riscatto

di

anni

residui)

Il dipendente in servizio al 31 dicembre 1992 ed in possesso del diploma


di laurea, che ai sensi dell'Art. 12, 3 comma del vigente Regolamento Pen-

218

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sioni beneficia degli effetti derivanti dall'Art. 18 del Regolamento Pensioni


del 23 dicembre 1963, pu richiedere, sempre che ne sussistano le con
dizioni, il riscatto del residuo numero di anni della durata statutaria del
corso di studi relativo alla medesima laurea.
Art. 10
(conseguimento

del

diploma

dopo

l'assunzione)

Il dipendente che abbia conseguito il diploma dopo l'assunzione in


servizio pu chiedere il riscatto solo per i periodi di studio trascorsi prima
dell'assunzione.
I periodi di studio da riscattare si ricavano moltiplicando la durata
statutaria dei corsi per un coefficiente dato dal rapporto tra il numero di
esami sostenuti con esito favorevole ed il numero complessivo degli esami
previsti dagli statuti dei singoli corsi.
Art. 11
(titolari

di

pi

diplomi)

I titolari di pi diplomi possono riscattarne uno solo, a loro scelta.


Art. 12
(limiti

del

riscatto)

II riscatto deve riferirsi al periodo di studi universitari del corso cui si


riferisce il diploma conseguito, nel limite massimo della sua durata statu
taria, e pu essere chiesto anche limitatamente a singoli periodi di studio.
In questo caso i restanti periodi di studio della durata statutaria del
corso potranno essere oggetto di una o pi domande di riscatto in tempi
successivi.
Art. 13
(entit

del

riscatto)

L'entit del riscatto stabilita dal Presidente dell'Amministrazione del


Patrimonio della Sede Apostolica a norma dell'Art. 12, 2 comma del Rego
lamento Pensioni 1992.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

219

Art. 14
(pagamento

del

riscatto)

1. Il pagamento del riscatto potr essere eseguito in un'unica soluzione


oppure, in tutto o in parte in forma dilazionata per un massimo di 60 rate
mensili costanti comprensive di interessi.
2. Il numero delle rate non potr comunque essere superiore al nu
mero di mesi di effettivo servizio residuo del dipendente.
3. Il tasso di interesse annuo per il pagamento dilazionato pari al
tasso annuo medio di rendimento tecnico finanziario del Fondo Pensioni,
relativo all'anno nel quale viene chiesta la dilazione.
Art. 15
(esito

della

domanda)

L'Ufficio del Fondo Pensioni, entro 60 giorni dal ricevimento della do


manda, notifica mediante raccomandata A/R all'interessato il provvedimen
to di accoglimento o di rigetto della domanda.
Art. 16
(termine

di

pagamento)

1. Il pagamento del riscatto in un'unica soluzione o della parte non


dilazionata, dovr essere effettuato entro il termine di 30 giorni dal ricevi
mento della raccomandata A/R di notifica del provvedimento di accogli
mento della domanda.
2. Il termine di pagamento sopra indicato perentorio e la sua
inosservanza determina automaticamente la caducazione della concessione.
3. Se la domanda di riscatto viene presentata alla cessazione dal
servizio, la somma da pagare sar ritenuta per intero sulla liquidazione.
Art. 17
(pagamento

rateale)

1. Le rate del pagamento dilazionato dovranno essere pagate tramite


l'Amministrazione di appartenenza del dipendente, con ritenute mensili sul-

220

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

la retribuzione a decorrere dal mese successivo alla data di accoglimento


della domanda.
2. In caso di sospensione della retribuzione, anche per eventuali collo
camenti in aspettativa, sar cura del dipendente, per evitare la revoca della
concessione della dilazione di pagamento, versare in ogni modo alla propria
Amministrazione le rate di scadenza.
3. I versamenti al Fondo Pensione delle rate mensili dei riscatti ver
ranno effettuati da ciascuna Amministrazione entro il decimo giorno succes
sivo alla fine di ciascun mese di competenza (cf Art. 8, 3 comma Regola
mento Pensioni 1992).
4. Qualora l'Amministrazione, per atti o fatti del dipendente, non pos
sa effettuare il pagamento della rata in scadenza entro il termine perentorio
di cui al precedente 2 comma, la concessione della dilazione di pagamento
revocata automaticamente e senza ulteriore avviso ed il periodo tempo
rale riscattato commisurato alla parte di capitale gi rimborsato in base
alle rate pagate in conformit alle presenti norme.
Art. 18
(estinzione

anticipata

del

debito)

1. Il dipendente, in ogni caso, ha facolt di estinguere il pagamento


dilazionato mediante versamento dell'intero debito residuo, maggiorato
degli interessi maturati dalla data di scadenza dell'ultima rata pagata fino
alla data del versamento a saldo.
2. Gli interessi di cui al precedente I comma sono da computarsi
come interessi semplici al tasso d'interesse annuo di cui al precedente Art.
14, 3 comma, assumendo come riferimento l'anno civile.
o

3. La domanda di anticipata estinzione del pagamento dilazionato,


deve essere presentata all'Ufficio del Fondo Pensioni entro i primi dieci
giorni del mese successivo al mese di scadenza dell'ultima rata pagata.
4. Il pagamento del debito residuo e dei relativi interessi dovr essere
effettuato entro il termine perentorio di 30 giorni dal ricevimento della
raccomandata A/R di notifica del provvedimento di accoglimento della
domanda di estinzione anticipata del debito.
Il mancato pagamento determina automaticamente la revoca della do
manda di estinzione anticipata.

221

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Art. 19
(revoca

della

dilazione

di

pagamento)

1. Al dipendente che per qualsiasi motivo cessa dal servizio, viene au


tomaticamente revocata la concessione del pagamento dilazionato.
Ove non sia esercitata la facolt di cui al successivo 2 comma, il perio
do temporale gi riscattato commisurato alla parte di capitale gi rimbor
sato in base alle rate pagate in conformit alle presenti norme.
2. data facolt di estinguere, alle condizioni di cui all'Art. 18, I , 2
e 4 comma, l'intero debito residuo.
La domanda dovr essere presentata all'Uffcio del Fondo Pensioni en
tro il termine perentorio di 30 giorni dalla data di cessazione dal servizio e
la sua inosservanza determina automaticamente la caducazione della con
cessione.
O

Citt del Vaticano, 16 Febbraio 1998.


ffi ANGELO card. SODANO

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

222

Adnexum
Amministrazione del Patrimonio della Sede Apostolica Gestione del
Fondo Pensioni
DOMANDA DI RISCATTO DI PERIODI DI STUDI UNIVERSITARI
TRASCORSI PRIMA DELL'ASSUNZIONE IN SERVIZIO
(Art. 12 2 Reg. Pensioni 1 9 9 2 )
Il sottoscritto

matricola
cognome

nato il

nome

in
citt

Residenza: citt

nazione

C.A.P.

indirizzo

Provincia
tel.

Stato civile
Amministrazione di appartenenza
Domicilio eletto in Vaticano
Data di assunzione in servizio
Titolo di studio per il quale si chiede il riscatto
Conseguito il

presso
universit

chiede ai sensi dell'art. 12 2 del Regolamento Pensioni 1 9 9 2 di riscattare


il periodo dal
al
pari ad anni

e mesi

Per il versamento del contributo dovuto per il riscatto, il sottoscritto


dichiara di aver scelto il pagamento:

in forma dilazionata, autorizzando fin d'ora l'Amministrazione di ap


partenenza ad operare le relative ritenute sulla retribuzione mensile;
in unica soluzione.

DOCUMENTAZIONE ALLEGATA

copia autentica diploma di laurea o diploma universitario relativa al


corso di cui si chiede il riscatto;

certificazione rilasciata dai competenti organi universitari circa la dura


ta statutaria del corso e gli anni accademici in cui si svolto il corso;

copia cedola retribuzione mese antecedente alla domanda;


Vaticano,

firma

Congregatio de Causis Sanctorum

223

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

GU ADALAI AREN.
Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Vincentiae a S.
Dorothea (in saec.: Vincentiae Chvez Orozco) fundatricis Congregationis Ancil
larum a SS. Trinitate et a Pauperibus (1867-1949)

DECRETUM SUPER MIRACULO


Venerabilis Serva Dei Maria Vincentia a Sancta Dorothea (in saeculo:
Vincentia Chvez Orozco) orta est in Mexico, in urbe Cotija (intra fines
provinciae Michocan sita), postridie nonas Februarias anno 1867. Pro
aegrotis assiduitate praebenda proque puerorum christiana educatione Con
gregationem Ancillarum a SS. Trinitate et a Pauperibus condidit. Anno
1910 professionem fecit temporaneam et anno 1915 professionem perpe
tuam. Institutum suum alacriter, diligenter et spiritus cum sacrificio usque
ad annum 1942 rexit, non paucas superans difficultates et aerumnas, quas
mirabili cum patientia pertulit. Pie mortua est die 30 mensis Iulii anno
1949, fama sanctitatis insignis.
Beatificationis et canonizationis Causa inchoata est ab Archiepiscopo
Guadalaiarensi anno 1966. Rite iis peractis, quae ius statuit, Summus Pon
tifex Ioannes Paulus II, die 21 mensis Decembris anno 1991, declaravit
Servam Dei heroum in modum virtutes thologales, cardinales et his ad
nexas observavisse.
Causae Postulatio, eiusdem Servae Dei beatificationis respectu, Congre
gationis de Causis Sanctorum iudicio permisit coniectam miram sanationem
Tuxpaniae (in Jalisco) ad Mexicum pertinentis effectam et eiusdem Venera
bilis intercessioni tributam. Casus hic spectat ad puerulum Michaelem Tejeda septem anno natum qui die 3 mensis Novembris anno 1951 est pedis
dextri infortunio affectus, qui rotae insertus est vehiculi ab animalibus
tracti. Hoc infractionem suscitavit capsulae et tali commissurarum, ita ut

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

224

pes penderet, parte posteriori cruris unice coniunctus. Postquam est in


valetudinarium deductus, medici, cognita vulneris gravitate consilium si
gnificaverunt pedem amputandi, sed mater pueri fortiter obstitit; vulnus
igitur expurgaverunt, texta resecuerunt necrosi correpta, ossa in suam se
dem reposuerunt, puris deductionem suerunt et gypsum induxerunt. Cum
amputationis timor duraret, ipse aegrotus, mater eius, aliquae Ancillae a
SS. Trinitate et a Pauperibus aliaeque personae intercessionem invo
caverunt Servae Dei Vincentiae a Sancta Dorothea ut sanationem obtine
rent a Deo. Postridie curans non solum non est ad amputationem conver
sus, sed repperit instaurationem arteriarum pedis atque contagionis absentiam.
Cogitatum est etiam de insitione dermatica, sed gypso ablato processus cicatricem glutinandi apparuit omnino ordinatus. Ratione ex scientia inexplicabili puer Michael plene et sine detractione tali commissuram recuperavit.
De sanatione, extemplo intercessioni ascripta eidem Venerabili, annis
1970-1971 apud Curiam Guadalaiarensem instructus est Processus canoni
cus, qui est a Congregatione de Causis Sanctorum probatus decreto postri
die calendas Octobres anno 1992 promulgato. Medicorum Consilium Dica
sterii, in sessione die 10 mensis Octobris habita anno 1996, una voce edixit
sanationem fuisse rapidam, completam, mansuram ac pro scientia inexplicabilem. Die 10 mensis Ianuarii anno 1997 Consultorum Theologorum est ac
tus Congressus Peculiaris et die 8 mensis Aprilis insecuti Sessio Ordinaria
Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Car
dinali -Eduardo Francisco Pironio. Et in utroque Coetu, sive Consultorum
sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret
divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc
eodem anno, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum ex
cipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa
ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Serva
Dei Maria

Vincentia a

Fundatrice

Congregationis

videlicet

de

rapida,

Sancta

Dorothea

Ancillarum

completa

ac

mansura

(in saec.:
SS.

Vincentia

Trinitate

sanatione pueri

et

Chvez Orozco),
a

Michaelis

Pauperibus,
Tejeda

grave frattura esposta del collo del piede destro con lacerazione della capsula

Congregatio de Causis Sanctorum

articolare,

dei

legamenti collaterali

esterno e interno,

225

con sezione di numerosi

tendini, arterie e nervi, rimanendo congiunto il piede alla gamba per mezzo del
tendine di Achille, cute e arteria tibiale posteriore .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
'8 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
B Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

INDIANAPOLITANA
Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Theodorae Gurin (in saec.:
Annae Teresiae) Fundatricis Sororum a Providentia Sanctae Mariae ad Nemus
(1798-1856)

DECRETUM SUPER MIRACULO


Venerabilis Serva Dei Theodora Gurin (in saeculo: Anna Teresia
Gurin) in Gallia nata est, in pago Etables-sur-Mer, intra fines posito dioe
cesis Briocensis, postridie calendas Octobres anno 1798. Congregationem in
gressa Sororum a Providentia, professionem fecit religiosam anno 1825. In
patria impigram et fructuosam explicavit industriam pro pauperibus et in
suo Instituto muneribus est iuncta magni ponderis. Ad apostolatum
exercendum missa in Foederatas Civitates Americae Septentrionalis, gravia
obiit incommoda et difficultates. Conditrix facta et antistita generalis Con
gregationis Sororum a Providentia Sanctae Mariae ad Nemus, in bonum in
cubuit Sororum atque animarum. Fama sanctitatis insignis pridie est defuncta idus Maias anno 1856.
Beatificationis et canonizationis Causa anno 1909 inita est ab Episcopo
Indianapolitano. Decretum de virtutibus heroum in modum cultis promul
gatum est coram Summo Pontifice Ioanne Paulo II die 11 mensis Iulii an
no 1992.
Beatificationis prospectu, Causae Postulatio Congregationi de Causis
Sanctorum iudicandam permisit miram coniectam sanationem, intercessioni

15 - A. A. S

226

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ascriptam eiusdem Servae Dei. Casus pertinet ad Sororem Mariam Theodosiam Mug, sodalem Congregationis a Providentia Sanctae Mariae ad Ne
mus, quae unius et quadraginta annorum neurite laborare coepit umerum
et brachium dextrum afficiente. Deinde ei diagnosis facta est de abdominis
tumore; sed sectionem chirurgicam recusavit. Anno 1906 Soror massam no
tavit in mamilla sinistra, quam medici iudicaverunt tumorem esse malignum, scirron appellatum. Radicitus est secta, quandoquidem tumor
iam processerat. Tribus post mensibus recidiva apparuit cum cellularum
necrosi in eadem tumoris sede. Aegrotae condiciones in deterius mutatae
sunt gradatim, quocirca prognosis infausta facta est quoad vitam; interim
tumor abdominis, qui non erat resectus, multum creverat, dolores suscitans
et varias aegrae difficultates.
Vespere diei 30 mensis Octobris anno 1908 Soror Maria Theodosia, Ser
vae Dei Theodorae Gurin sepulcrum visitans, eius intercessionem petiit.
Insequenti mane, e somno expergefacta, animadvertit se esse penitus et
semel sanatam.
Anno 1958 apud Curiam Indianapolitanam de coniecta mira sanatione
est Processus celebratus apostolicus, cuius auctoritas et vis probata est a
Congregatione de Causis Sanctorum per decretum die 10 mensis Februarii
anno 1995 promulgatum. Dicasterii Consilium Medicorum in sessione die 20
habita mensis Novembris anno 1996, uno ore declaravit sanationem subitaneam fuisse, completam, stabilem et ex scientia inexplicabilem. Die men
sis Martii 21 anno 1997 actus est Consultorum Theologorum Congressus Pe
culiaris et die 3 secuti mensis Iunii Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et
Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Domino Cardinali Henrico
Schwery.
Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcopo
rum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum
est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc
eodem anno, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci
piens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa
ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato intercedente Ven. Serva Dei

227

Congregatio de Causis Sanctorum

Theodora

Gurin

(in

saec.:

Anna

Teresia

Providentia Sanctae Mariae ad Nemus,


bili

sanatione

sinistro

in

Sororis

stadio

Mariae

avanzato

dolorosa del braccio,

Fundatrice

videlicet de subitanea,

Theodosiae

con precoce

Gurin),

Mug

tumore

recidiva locale

Sororum

completa ac sta
maligno

del

seno

limitazione funzionale

associata a patologia addominale clinicamente

evidente .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. 83 S. .
83 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

LUCIONEN.
Beatificationis et canonizationis Servi Dei Petri Monnereau sacerdotis dioecesani
et parochi Fundatoris Congregationis Sororum Sacrorum Cordium Iesu et Mariae
(1787-1856)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Pascite, qui est in vobis, gregem Dei, providentes non coacto sed spon
tanee secundum Deum, neque turpis lucri gratia sed voluntarie, neque ut
dominantes in cleris sed formae facti gregis (1 P e 5, 2 - 3 ) .
Divini Pastoris vestigia secutus, sacerdos Petrus Monnereau libenter vi
tam consumpsit in Christi gregis pastorali servitio, vitae sanctitate et ope
rum evangelium est testificatus, alacriter operam dedit Regno Dei aedifi
cando in temporis sui societate atque efficaciter progressioni puellarum hu
manae et christianae consuluit pro quibus novam condidit congregationem
religiosam.
Industrius hic Ecclesiae minister ortus est die 29 mensis Iulii anno 1787
in oppido Saint-Martin-des-Noyers, intra fines posito dioecesis Lucionensis,
a Renato Monnereau et Margarita Groleau, qui prospexerunt ut eodem die
baptizaretur. In familia bona est imbutus educatione religiosa et tredecim
annorum primum se Sanctissima aluit Eucharistia. Eius institutioni schola
privata providit; interim patrem adiuvabat in officina ac die dominica

228

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

pueros oppidi congregabat ut eos christianam doceret doctrinam. Anno


1807 seminarium ingressus est urbis Chavagnes, ubi se diligenter praepa
ravit ad sacerdotium moderante Venerabili Servo Dei Ludovico Maria Bau
douin. Excelienti memoria eminuit, splendida intellegentia, multa pietate,
caritate atque humilitate. Presbyter ordinatus die 25 mensis Augusti anno
1811, nomen professus est in consociationem Filiorum Mariae, privatim vota
religiosa profitens.
Ministerium pastorale tamquam vicarius explicavit in variis paroeciis,
peculiarem curam ostendens vocationum atque caritatis et paupertatis
exercitationis. Anno 1814 eius Episcopus, a quo iam sanctus habebatur,
parochum eum nominavit agrestis pagi Les Brouzils, cuius moralis et reli
giosa condicio minime felix erat. Omni ope et inexhausta pastorali caritate
se dedidit populi evangelizationi et sanctificationi multiplicia provehens in
cepta, quae sacrificio ac precatione sustinuit.
Ut diffusam depelleret religiosam ignorantiam vehementer verbum Dei
nuntiavit, christianam docuit doctrinam et Congregationem instituit Soro
rum Sacrorum Cordium Iesu et Mariae (anno 1818) puellis rusticis educan
dis. Quod Opus, sapienter a pio Conditore rectum, celeriter crevit et
pluribus in locis diffusum est, simul aegrotis assiduitatem praebendam cu
rans. Divinum fovit cultum et legum Dei atque Ecclesiae observantiam;
contra peccatum contendit ac morales dissolutiones et sacramentum Paeni
tentiae administra vit assidue. Quaedam laicalia sodalicia condidit, missiones
populares apparavit, sedulo curam adhibuit de iuvenum formatione chri
stiana deque vocationibus sacerdotalibus, domo paroeciali in parvum quo
dammodo seminarium mutata. Liberalis fuit in pauperes et in mendicos;
aegrotos visitabat et morientibus assidebat; sicut fratres suos dilexit vica
rios, a quibus est redamatus et veneratus. Eius parochi et Conditoris vita
distincta est aegritudinibus, inimicitiis et calumniis, quae numquam eius
apostolicum studium, Dei fiduciam et caritatem erga superiores et proximos
attenuaverunt. Quo munus suum fructuosius expleret, in via sanctitatis
ambulavit atque cum gaudio, perseverantia et spiritali oblectatione virtutes
coluit. Ipsae sacrae actiones quas exsequebatur excellens fuerunt illi instru
mentum, ut in imitatione Christi progrederetur et in sacerdotali perfectione.
Fidem suam, limpidam et fortem, spem et caritatem nutrivit ferventi
Missae celebratione et Liturgiae Horarum, meditatione, continua precatione.
Litterae Sacrae, Christus Crucifixus, Sacra Iesu et Mariae Corda, Euchari
stia lumen animae eius fuerunt eiusque navitatis.

Congregatio de Causis Sanctorum

229

Ecclesiae magisterio assensus est, semper Episcopis dioecesanis oboedivit. In communione vixit cum ceteris presbyteris, qui eum magistrum spiri
talem sibi elegerunt. Divino flagrans amore, se abnega vit suamque cotidie
vitam impendit in Dei gloriam, animarum salutem et bonum Ecclesiae.
Pacem tulit in familias, suis calumniatoribus ignovit et malum vicit bono.
Ab inanibus rebus mundi alienus fuit, Providentia confisus est, iura de
fendit Ecclesiae, paupertatem exercuit, sinceritatem, humilitatem, casti
tatem, iustitiam, temperantiam, fortitudinem atque silentium in angoribus,
prudentiam in suae sanctificationis opere summo, in negotiis pastoralibus
atque in Congregatione regenda, quam condiderat.
Praemium aeternum cum appeteret, sancte ad mortem se praeparavit,
qua est oppressus in sua paroecia die 26 mensis Aprilis anno 1856. Funus
amplum fuit ob multum sacerdotum, Sororum et populi concursum.
Fama sanctitatis, qua in vita claruit, post eius mortem duravit, sed
beatificationis et canonizationis Causa nonnisi post multos annos inita est.
Auctoritas et vis Processus ordinarii informativi, apud Curiam Lucionensem
annis 1933-1935 instructi, probata est a Congregatione de Causis Sanctorum
per decretum die 23 mensis Novembris anno 1990 promulgatum. Eventu
cum prospero, die 29 mensis Octobris anno 1991, sessio acta est Consulto
rum Historicorum et die 20 mensis Decembris anno 1996 Consultorum
Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in
Sessione Ordinaria die 20 mensis Maii habita anno 1997, Causae Ponente
Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon, edixerunt sacerdotem Petrum
Monnereau heroum in modum virtutes thologales, cardinales iisque ad
nexas explicavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc
eodem anno, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci
piens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus de
cretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Petri

in

Deum

Monnereau,

et

tum

in proximum,

Fortitudine,
Sacerdotis

eisque

dioecesani

necnon

de

adnexis,

in

et

Parochi,

cardinalibus
gradu

Prudentia,

heroico,

Fundatoris

Servi

Congrega-

230

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tionis Sororum Sacrorum Cordium Iesu et Mariae,


quo

in casu et ad effectum de

agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
& ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
ffi Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

MATRITEN.
Beatificationis seu declarationis martyrii Servarum Dei Mariae Gabrielae Hinojosa y Naveros (in saec.: Mariae a Refugio) et VI sociarum monialium Ordinis
Visitationis S. Mariae (f 1936)

DECRETUM SUPER MARTYRIO


Id enim, quod in praesenti est, leve tribulationis nostrae supra modum
in sublimitatem aeternum gloriae pondus operatur nobis, non contemplantibus nobis, quae videntur, sed quae non videntur; quae enim videntur,
temporalia sunt, quae autem non videntur, aeterna sunt (2 Cor 4 , 1 7 - 1 8 ) .
In iis, quae non videntur, quae aeterna sunt, oculos defixerunt Servae
Dei Soror Maria Gabriela et sex Sociae, quae, ut Domini sequerentur voca
tionem, mundi reliquerunt inania seseque ei consiliorum evangelicorum pro
fessione consecraverunt. Deinceps crucem subire non dubitaverunt nec vi
tam devovere ut, sanguinis effusione, suam Deo testificarentur fidelitatem
utque bona adipiscerentur invisibilia, nempe gloriam aeternam.
Fortes humilesque hae mulieres fuere Ordinis Visitationis Sanctae Ma
riae sodales, a Sancto Francisco Salesio conditi et a Sancta Ioanna Franci
sca Frmiot de Chantal. In occultatione vivebant Primi Monasterii
Matritensis Visitationis, contemplationi deditae et omnino a studiis politicis
alienae, quae id temporis in Hispania agitabantur, ubi bellum civile
saeviebat ac persecutio furebat contra Ecclesiam eiusque membra, quorum
multa in odium fidei occisa sunt.

Congregatio de Causis Sanctorum

231

Iam anno 1931 Monachae eius monasterii, cum condiciones factae essent
insectationis contra catholicos, compulsae erant ad refugium atque incolu
mitatem invenienda in oppido Oronoz, in provincia Navarra posito. Idem
fecerunt anno 1936 cum, renovata adversus Ecclesiam contentione, commu
nitas monastica ad alia loca migravit, septem religiosis mulieribus, de
quibus nunc loquimur, in monasterio Matritensi secundum antistitae optationem residentibus.
Hae fuerunt:
1. Soror Maria Gabriela (in saeculo: Maria a Refugio Hinojosa y
Na veros): Orta est Alhamae in provincia Illiberitana, die 24 mensis Iulii
anno 1872, et professionem religiosam fecit anno 1894. Templi custos fuit et
aliquot annos communitatis antistita. Regulae observantia eminuit, caritate
erga sodales sorores, pietate in Eucharistiam inque Beatam Virginem Mariam.
2. Soror Teresia Maria (in saeculo: Laura Cavestany y Anduaga). Orta
est die 30 mensis Iulii anno 1888 Portu Gaditano, in provincia Gaditana, et
professionem fecit religiosam anno 1916. Ministrae infrmarum communi
tatis est munere iuncta. Tanta cum fidelitate ac perfectione suam coluit
consecrationem, ut, etiam viva, fama claruerit sanctitatis.
3. Soror Iosepha Maria (in saeculo: Maria dei Carmen Barrera y Izaguirre). Nata est in oppido Ferrol, intra fines provinciae Coronensis, die 23
mensis Maii anno 1881 et religiosam fecit professionem anno 1920. Indole
fuit seria simul et hilari. Munere est iuncta ministrae infrmarum et
pietatem nutrivit erga Eucharistiam ac paenitentiam exercuit et humilitatem.
4. Soror Maria Agnes (in saeculo: Agnes Zudaire y Galdeano). Nata est
in loco Echvarri, intra fines provinciae Navarrae, die 28 mensis Ianuarii
anno 1900 et professionem religiosam fecit anno 1920. In coquina laboravit.
Munia explevit cum diligentia et alacritate atque ex sua consecratione cum
simplicitate et spiritu servitii vixit.
5. Soror Maria Caecilia (in saeculo: Maria Felicitas Cendoya y Araquistain). Orta est in oppido Azpeitia, in provincia Guipzcoa, die 10 mensis
Ianuarii anno 1910 et professionem religiosam fecit anno 1932. Dei voluntas
norma vitae eius fuit.
6. Soror Maria Angela (in saeculo: Martina Olaizola y Garagarza). Nata
est in loco Garin, ad provinciae Guipuzcoam pertinente, pridie idus Novem
bres anno 1893. Postquam est Deo consecrata, concreditae sunt ei rationes

232

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

externae monasteri tamquam tornerae . Exemplari modo suum explevit


officium, silentii studium et humilitatis ostendens. Vota religiosa suscepit
anno 1934.
7. Soror Maria Gratia (in saeculo: Iosepha Ioachima Lecuona y Aramburu). Nata est in oppido Oyarzun, intra fines provinciae Guipuzcoae,
postridie calendas Iulias anno 1897. Monasterium ingressa tamquam
tornera , in sua consecratione vixit cum fervore et appetitione progrediendi in via perfectionis. Vota religiosa fecit anno 1934.
Septem hae Religiosae, quae manserant ut Monasterium custodirent,
mense Iulio anno 1936, augescentibus periculis, prudenter in diaetam seminfossam Matritensem se contulerunt, ubi communiter sua munera explere per
rexerunt, aequo animo praeparantes se ad martyrium, si Dominus hanc eis
gratiam concessisset. Nulla earum, etsi poterat, a ceteris voluit discedere ut
refugium tutius inveniret. A duabus mulieribus proditae Militianis, sunt pluries
perquisitae. Vespere diei 18 mensis Novembris anno 1936 comprehensae sunt
ideo solum, quod religiosae essent et, ut tales, habitae sunt morte dignae. Autocinetum onerarium conscendentes, quod erat eas ad martyrium ducturum,
signo crucis se signaverunt minimeque persecutoribus restiterunt, paratae ad se
immolandas pro Christo. Directo ad locum supplici adductae, statim sunt
glandibus metallicis perfossae; sed, iam tenebris obortis, ex eis una, Soror
Maria Caecilia, fugere potuit; quae, sponte eadem nocte se tradidit militibus et
est in custodiam coniecta, ubi in precatione, ad supremum sacrificium se
praeparavit; namque, nocte inter diem 22 et diem 23 mensis Novembris eodem
anno et ipsa est martyrii coronam assecuta.
Ilico putatae sunt odii contra fidem victimae et haec persuasio crevit ac
solidata est annis earum mortem secutis; quapropter Archiepiscopus Ma
tritensis Causae beatificationis et canonizationis initium fecit per instructam
Inquisitionem dioecesanam (annis 1985-1989), quae est a Congregatione de
Causis Sanctorum probata decreto postridie nonas Dcembres anno 1991
promulgato. Positione confecta, disceptatum est an supra memoratarum
Sororum mors verum martyrium haberi posset. Die 4 mensis Octobris anno
1996, felici cum eventu, actus est Consultorum Theologorum Congressus Pe
culiaris. Patres Cardinales deinde et Episcopi in Sessione Ordinaria die 3
mensis Iunii habita anno 1997, Causae Ponente Excellentissimo Domino
Fiorino Tagliaferri, Episcopo Viterbiensi, fassi sunt Sororem Mariam
Gabrielam et sex Socias vitam suam devovisse ut suam erga Christum fi
delitatem testarentur.

233

Congregatio de Causis Sanctorum

De hisce omnibus rebus, die 27 mensis Iunii hoc eodem anno, referente
subscripto Pro-Praefecto, certior factus, Summus Pontifex Ioannes Paulus
II, vota Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens,
praecepit ut decretum super martyrio Servarum Dei rite conscriberetur.
Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto
necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de mar
tyrio

eiusque

saec.:
S.

Maria

causa
a

Servarum

Refugio)

et

Dei
VI

Mariae

Gabrielae

Sociarum,

Hinojosa

Monialium

Ordinis

Naveros

(in

Visitationis

Mariae, anno 1936 interfectarum, in casu et ad effectum de quo agitur.

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
8 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
8 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

MATRITEN.
Beatificationis seu declarationis martyrii Servarum Dei Ritae a Virgine Perdolente a Corde Iesu (in saec.: Ritae Pujalte y Snchez) et Franciscae a Corde
Iesu (in saec.: Franciscae Aldea y Araujo) religiosarum professarum Congrega
tionis Sororum Caritatis a Sacro Corde Iesu (f 1936)

DECRETUM SUPER MARTYRIO


Venit sponsus et quae paratae erant intraverunt cum eo ad nuptias
(Mt 25, 10).
Sicut virgines prudentes Servae Dei Rita a Virgine Perdolente a Corde
Iesu et Francisca a Corde Iesu per vitam suam sine intermissione lucernas
suas oleo aluerunt fidei, spei et caritatis et, cum hora venit supremum
amoris testimonium praebendi sanguinis effusione, Sponsum sequi in via
crucis, ut cenam communicarent eius nuptiarum, non dubitaverunt.
Serva Dei Rita a Virgine Perdolente a Corde Iesu (in saeculo: Rita Pu
jalte y Snchez), in oppido Aspe orta est, intra fines posito dioecesis Orio-

16 - A A S

234

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

lensis, die 18 mensis Februarii anno 1853, ab Antonio Pu j alte atque Aloisia
Snchez, christianis religionem colentibus. Dei et Ecclesiae legum docta ob
servantiam, a pueritia pietatem coluit, bonum fecit, religionem exercuit in
Eucharistiam et Domini Passionem. Sodalis fuit consociationis Filiarum
Mariae, cuius aliquamdiu praeses fuit, Tertii Ordinis Franciscani et Coe
tuum Vincentianorum. Catechismum docuit pueros pauperes. Anno 1888 in
Congregationem Sororum Caritatis a Sacro Corde Iesu introivit, anno 1877
conditam a Serva Dei Elisabetha de Larraaga Ramrez puellis pauperibus
educandis. Religiosam professionem fecit anno 1890 in manibus Conditricis
quae, cum illam existimaret, paulo post eam antistitam Collegii Sanctae
Susannae Matritensis nominavit deindeque Collegii Sancti Ioseph loci Fuensalida (in territorio positi Toletano) ac demum novitiarum magi
stram. A morte Conditricis usque ad annum 1928 antistita fuit generalis sui
Instituti, cum fixmitudine, benignitate atque materna cura Congregationis
suae bono prospiciens et Sororum formationi. Fidei soliditate eminuit, cari
tate erga Deum et proximos ac praesertim erga Sorores sodales infirmas,
prudentia, religione in Eucharistiam et Sacrum Cor Iesu, precationis et
meditationis spiritu, tractationis humanitate. Extremos vitae annos egit in
oratione et in humilitate, patienter suas tolerans infirmitates. Caeca ferme
facta cum esset, ei ex consuetudine assidebat Serva Dei Francisca a Corde
Iesu (in saeculo: Francisca Aldea y Araujo). Haec die nata est 17 mensis
Decembris anno 1881 in oppido Somolinos, intra fines sito dioecesis Seguntinae, a Paulo Aidea et Narcisa Araujo, bonorum externorum indigen
tibus, sed fide divitibus. Patre orbata, est in Collegio Sanctae Susannae
Matritensi accepta, a Sororibus Caritatis a Sacro Corde Iesu administrato.
Paulo post mater quoque mortem obiit. Puellula fuit intelligens, pia et ge
nerosa peculiaremque coluit in Virginem Mariam pietatem. Duodeviginti
annos nata, vocatione animadversa, ad vitam consecratam, suarum praeceptricum ingressa est Institutum magistramque novitiatus habuit Servam
Dei Ritam a Virgine Perdolente a Corde Iesu. Anno 1903 professionem tem
poraneam fecit atque anno 1910 perpetuam. Diploma magistrae consecuta,
praeceptrix fuit et postea antistita Domus loci Quintana de Soba. Deinceps
muneribus est functa consultricis generalis, Collegii Sanctae Susannae anti
stitae, secretariae generalis. Anno 1935 electa est oeconoma generalis. Cum
fidelitate et alacritate ex sua vixit consecratione religiosa. Regulae fuit ob
servans, humilis, prudens, temperans, precationis et laboris studiosa, benefi
ca in pauperes et potissimum erga Eucharistiam ac Redemptoris Matrem pia.

Congregatio de Causis Sanctorum

235

Cum in Hispania persecutio orta est contra Ecclesiam, ambae hae Ser
vae Dei Matriti erant in Collegio Sanctae Susannae, quod die 20 mensis
Iulii anno 1936 Militiam aggressi sunt. Iamdudum eaedem religiosae, pe
riculorum consciae in quibus earum vita versabatur, ad martyrium se
praeparabant; namque, Soror Rita antistitae dixerat: Oportet animum
praeparemus ad martyrium suscipiendum , et Soror Francisca: Pro certo
habeo Dominum ad martyrium me vocare; cum hora venerit, robur mihi
concedet necessarium . Cum Collegium invasum est, in ecclesia illae erant,
ubi precatione se parabant ad supremum vitae sacrificium, ante tempus
persecutoribus suis christianae ignoscentes. Dein a Militiano comitatae sunt,
simulante se velle eas adiuvare, ad domum coenobio propinquam; inde ad
aliam transierunt domum privatam, unde post duas horas sublatae sunt ab
iis, qui iam eas delere statuerant. Ambae Sorores, sicut agni ad occisionem
ducti, minime restiterunt; immo miram ostenderunt quietem, interiorem et
exteriorem pacem atque supernaturalem fortitudinem, paratae ad se de
vo vendas pro Christo. Abductae plumbeis glandibus transfossae sunt in via,
circiter horam nonam postmeridianam die 20 mensis Iulii anno 1936.
Confestim fidei martyres habitae sunt haecque fama est ultro solidata et
aucta volventibus annis, quapropter Episcopus Matritensis Causam iniit
beatificationis seu declarationis martyrii per celebratum Processum ordina
rium informativum (annis 1954-1958), cuius vis et auctoritas est a Congre
gatione de Causis Sanctorum probata decreto die 8 mensis Februarii anno
1991 promulgato. Positione confecta, inquisitum est ex more an mors
harum Servarum Dei martyrium fuisset. Postridie idus Iunias anno 1996
actus est, prospero cum eventu, Congressus Peculiaris Consultorum Theolo
gorum. Pridie nonas Maias subsequentis anni Patres Cardinales et Episcopi,
in Sessionem Ordinariam congregati, Causae Ponente Excellentissimo Domi
no Fiorino Tagliaferri, Episcopo Viterbiensi, professi sunt duas has reli
giosas in odium fidei interfectas esse ideoque martyres putandas esse, cum
pro Christi amore vitam devovissent.
De hisce omnibus rebus, referente subscripto Pro-Praefecto, certior fac
tus, Summus Pontifex Ioannes Paulus II, vota Congregationis de Causis
Sanctorum excipiens rataque habens, praecepit ut decretum super martyrio
Servarum Dei rite conscriberetur.
Quod cum esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto
necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis ceterisque de more convocandis eisque adstantibus Beatissimus Pater declaravit: Constare de mar-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

236

tyrio eiusque causa Servarum Dei Ritae a


saec.: Ritae Pujalte y Snchez)
scae

Aldea

Araujo),

Virgine Perdolente a Corde Iesu

et Franciscae a Corde Iesu

Religiosarum

professorum

(in

(in saec.: Franci

Congregationis

Sororum

Ca

ritatis a Sacro Corde Iesu, anno 1936 interfectarum, in casu et ad effectum de


quo

agitur.

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
& ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
& Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

NURSINA
Beatificationis et canonizationis Ven. Servae Dei Mariae Teresiae (in saec.: Ma
riae Ioannae Fasce) monialis professae Ordinis S. Augustini Abbatissae Mona
sterii S. Ritae a Cassia (1881-1947)

DECRETUM SUPER MIRACULO


Venerabilis Serva Dei Maria Teresia (in saeculo: Maria Ioanna Fasce) or
ta est in oppido Torriglia, intra fines posito dioecesis Derthonensis, die 27
mensis Decembris anno 1881. Viginti quinque annos nata ingressa est inter
Moniales Ordinis Sancti Augustini in monasterium Cassianum, ubi profes
sionem fecit simplicem anno 1907 et sollemnem anno 1912. Magistra fuit
novitiarum, vicaria et ab anno 1920 usque ad mortem abbatissa. Vitam
fovit spiritalem Sororum sodalium atque Regulae observantiam, pietatem
erga Sanctam Ritam a Cassia provexit, in cuius honorem novum condidit
templum, non paucis oppetitis incommodis. Caritate impulsa orphanotrophium instituit pro puellis. Firmiter longum et acerbum pertulit mor
bum. Meritis ornata atque virtutibus die 18 mensis Ianuarii anno 1947 in
Domino obdormivit.
Crescente sanctitatis fama Episcopus Nursinus anno 1968 initium fecit
beatificationis et canonizationis Causae. Iis rite peractis, quae sunt iure
statuta, Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 11 mensis Iulii anno 1995

237

Congregatio de Causis Sanctorum

edixit Servam Dei Mariam Teresiam heroum in modum virtutes coluisse


thologales, cardinales iisque adnexas.
Beatificationis prospectu, Causae Postulator iudicio Congregationis de
Causis Sanctorum miram permisit coniectam sanationem precibus adscrip
tam eiusdem Venerabilis, Neapoli patratam. Sanatio spectat ad Claram
Gargano, alta cholesterolaemia crebrisque bilis torminibus affecta. Die men
sis Aprilis 3, anno 1991, post acuta tormina, cum nulla obtineretur salubris
mutatio per medicamentum spasmatis mitigatorium echographicae inspec
tioni subiecta est, ex qua calculus apparuit centimetra latus 2,1, infundibulo vesicae bilis interiacens, cum praesentia sabuli biliaris et levis iecoris in
crementi. Ut calculus auferretur suasum est aegrotae ut chirurgicam subiret
sectionem, sed fortiter illa recusavit; eodem autem die cum fiducia ad deprecationem confugit Matris Mariae Teresiae Fasce, postulans ut a Deo calculi exstinctionem adipisceretur. Die 20 mensis Aprilis eodem anno ex echographica inspectione non iam calculus se ostendit.
Sanationis rationibus consideratis, mirae putatae, Curia Neapolitana an
nis 1993-1994 dioecesanam instruxit Inquisitionem, cuius auctoritas est a
Congregatione de Causis Sanctorum probata per decretum die 17 mensis
Martii anno 1995 promulgatum. Consilium Medicorum Dicasterii in sessione
die 4 habita mensis Iulii anno 1996 uno ore declaravit calculi defectum ce
lerem fuisse, completum, stabilem et ex nostrae aetatis scientia inexplicabilem. Die 24 mensis Ianuarii anno 1997 actus est Consultorum Theologo
rum Congressus Peculiaris et secuti mensis Martii die 18 Sessio Ordinaria
Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Car
dinali Pio Laghi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium
et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato,
responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc
eodem anno, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum ex
cipiens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa
ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Serva
Dei

Maria

nis

S.

Teresia

Augustini,

(in

saec.:

Abbatissa

Maria

Monasterii

Ioanna
S.

Fasce),

Ritae

Monialis professa

Cassia,

videlicet de

Ordi
celeri,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

238

completa

ac

stabili

sanatione

Clarae

Gargano

cuneato nell'infundibolo, con dimensioni di cm.

calcolo

della

colecisti,

in

2,1 di diametro .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S .
Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


Salernitanae-Campaniensis-Acernensis et Aliarum
de finium

mutatione

DECRETUM
Ad uberius praesentis aetatis Christifidelium spirituali bono consulen
dum atque sacrorum Antistitum pastoralem actionem efficaciorem redden
dam, iuxta normas a Decreto Concilii Oecumenici Vaticani II Christus
Dominus n. 23 exaratas, consentaneum visum est nonnullarum archidioecesium et dioecesium in regione Campania fines aliquantulum immutari.
Congregatio pro Episcopis, auditis locorum Ordinariis quorum interest et
praehabito favorabili voto Exc.mi P. D. Francisci Colasuonno, Archiepi
scopi titularis Truentini et in Italia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi im
mutationem animarum saluti profuturam, vigore specialium facultatum sibi
a Summo Pontifice Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum,
hoc Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae
forent, quae sequuntur decernit:
1. ab archidioecesi Salernitana-Campaniensi-Acernensi distrahantur et
dioecesi Abellinensi adnectantur paroeciae vulgo:
SS. Biagio e Stefano con sede in 83020 Forino (Avellino), Via Sini
scalchi 8;

Congregatio pro Episcopis

239

S. Felicissimo con sede in 83020 Petruro di Forino (Avellino), Via


Pascoli ;
S. Maria delia Misericordia e S. Nicola con sede in 83020 Celzi di
Forino (Avellino), Via 2 Principati;
S. Giovanni Battista e S. Maria di Monserrato con sede in 83020
Contrada (Avellino), Via L. Bruno 98 ;
S. Michele Arcangelo con sede in 83020 S. Michele di Serino (Avelli
no), Via Cremona 1 :
SS. Pietro e Paolo Ap. con sede in 83020 S. Lucia di Serino (Avelli
no), Piazza Dante 1 ;
S. Antonio di Padova con sede in 83028 Rivottoli di Serino (Avelli
no), Via Cap. De Filippis 52 ;
SS. Annunziata e SS. Corpo di Cristo con sede in 83020 S. Biagio
di Serino (Avellino), Via P. Roberto 1 ;
S. Eustachio Martire con sede in 83028 Sala di Serino (Avellino),
Via Roma ;
SS. Giovanni, Luca e Lorenzo con sede in 83020 Ferrari di Serino
(Avellino), Via S. Giovanni ;
2. ab archidioecesi Beneventana distrahantur et dioecesi Abellinensi
adiungantur paroeciae vulgo:
Santa Maria degli Angeli con sede in 83040 Chiusano San Domenico
(Avellino), Via G. Marconi ;
Santa Margherita con sede in 83050 Poppano di San Mango sul
Calore (Avellino) ;
Maria SS. Addolorata con sede in 83039 Pratola Serra (Avellino),
Via Roma 1 ;
3. ab archidioecesi Sancti Angeli de Lombardis-Compsana-Nuscana-Bisaciensi distrahatur et dioecesi Arianensi Hirpinae-Laquedoniensi adiungatur
paroecia vulgo San Bartolomeo Apostolo con sede in 83059 Vallata (Avel
lino) ;
4. a dioecesi Arianensi Hirpina-Laquedoniensi distrahatur et archidioece
si Beneventanae adiungatur paroecia vulgo S. Nicola di Bari con sede in
82020 Buonalbergo (Benevento), Piazza De Iuliis ;
5. a dioecesi Abellinensi distrahantur et adiungantur archidioecesi Sancti
Angeli de Lombardis Compsanae-Nuscanae-Bisaciensi paroeciae vulgo:

240

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Santi Nicola di Bari e Antonino martire con sede in 83040 Gesual


do (Avellino), Via San Nicola ;
Santa Maria della Pace con sede in 83050 Villamaina (Avellino),
Via Pace ;
Maria SS. Assunta in Cielo con sede in 83040 Frigento (Avellino),
Via Duomo ;
Santi Domenico e Francesco con sede in 83055 Sturno (Avellino),
Via San Domenico ;
S. Michele Arcangelo con sede in 83055 Sturno (Avellino), Piazza
M. Aufero ;
6. a dioecesi Abellinensi distrahantur et dioecesi Arianensi HirpinaeLaquedoniensi adiungantur paroeciae vulgo:
S. Maria di Carpignano con sede in 83030 Carpignano frazione di
Grottaminarda (Avellino) ;
Santa Maria Maggiore con sede in 83035 Grottaminarda (Avellino),
Via Santa Maria ;
7. a dioecesi Abellinensi distrahatur et abbatiae territoriali Montisvirginis adiungatur paroecia vulgo Maria SS. Addolorata con sede in 83010
Starze, frazione di Summonte (Avellino) .
Statuit quoque eadem Congregatio ut, una cum territorio paroeciarum,
ecclesiae, oratoria, domus et coemeteria paroecialia, piae fundationes et
quaecumque alia ecclesiastica bona et iura quomodocumque ad illas paroe
cias spectantia, adnectantur. Mandat insuper ut documenta et acta praefatarum paroeciarum, clericos, fideles et bona temporalia forte respicentia, a
Curia a qua ad Curiam dioecesis cui territoria aggreganda sunt tradantur.
Ad clerum vero quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad ef
fectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in
cuius territorio ecclesiasticum officium legitime detinent; ceteri autem clerici
seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur in
cuius territorio habent domicilium. Uniuscuiusque tamen dioecesium Ordi
nariis fas est, iusta de causa, rationibus perpensis cum sacerdotibus et cleri
cis quorum interest, aliter de eorum incardinatione disponere. Ad haec per
ficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum P.D.
Franciscum Colasuonno, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates
etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in eccle
siastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem
authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.

Congregatio pro Episcopis

241

Contrariis quibusvis minime obstantibus.


Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 25 mensis
Ianuarii anno 1998.
8

BERNARDINUS card. GANTIN, Praefectus


8 G. Mejia, a Secretis

L. S.
In Cong. pro Episcopis tab., n. 232/87

PROVISIO ECCLESIARUM
Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per
Apostolicas sub plumbo Litteras, iis sequuntur Ecclesiis sacros Praesules
praefecit, videlicet:
die 2 Februarii 1998. Metropolitanae Ecclesiae Tunquensi Exc.mum
P.D. Aloisium Augustum Castro Quiroga, I.M.C., hactenus Episcopum titu
larem Aquaeflaviensem et Vicarium Apostolicum Sancti Vincentii-Portus
Leguizamensis.

Cathedrali Ecclesiae Chiquinquirensi Exc.mum P.D. Hectorem Aloi


sium Gutirrez Pabn, hactenus Episcopum titularem Segiensem et Auxi
liarem Caliensem.
Cathedrali Ecclesiae Guarabirensi R.P. Antonium Muniz Fernandes, Ordinis Fratrum B. Mariae V. de Monte Carmelo sodalem,
hactenus moderatorem provinciae Recifensis in Brasilia.
die 4 februarii.

Cathedrali Ecclesiae Nicosiensi R.D. Salvatorem Pap


palardo, hactenus Vicarium generalem archidioecesis Catanensis.
die 5 Februarii.

die 7 Februarii. Titulari episcopali Ecclesiae Memphitanae R.D.


Iacobum Michaelem Harvey, e clero archidioecesis Milvaukiensis, quem
deputavit Pontificalis Domus Praefectum.

Titulari episcopali Ecclesiae Sancti Leonis R.P.D. Stanislaum


Dziwisz, e clero archidioecesis Cracoviensis, Protonotarium Apostolicum de
numero participantium quem deputavit Pontificalis Domus Praefectum
adiunctum.
Titulari episcopali Ecclesiae Tharrensi R.D. Anto
nium Spnyi, Vicarium generalem archidioecesis Strigoniensis-Budapesti
nensis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.
die 13 Februarii.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

242

Cathedrali Ecclesiae Dianensi-Policastrensi


R.P.D. Franciscum Pium Tamburrino, O.S.B., hactenus Abbatem Ordina
rium Montis virginis.
die

14

Februarii

1998.

Titulari episcopali Ecclesiae Marturanensi R.D. Petrum Marini, e


clero dioecesis Placentinae-Bobiensis, Pontificiarum Celebrationum Liturgi
carum Magistrum.
Titulari episcopali Ecclesiae Tipasensi in Numidia
R.D. Sergium Arturum Braschi, e clero Curitibensi, Cathedralis Nossa
Senhora da Luz dos Pinhais nuncupatae parochum, quem deputavit Au
xiliarem eiusdem archidioecesis.
die 18 Februarii.

Cathedrali Ecclesiae Crateopolitanae R.D. Hyacinthum Furtado de


Brito Sobrinho, e clero dioecesis Bacabalensis, hactenus Seminarii maioris
interdioecesani in civitate vulgo Sao Lus do Maranho rectorem.
Titulari episcopali Ecclesiae Cibalianensi R.P. Gerardum Dantas de
Andrade, S.C.I., in archidioecesi Sancti Ludovici in Maragnano modera
torem Instituti pro vocationibus Congregationis Sacerdotum a Sacro Corde
Iesu, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Sancti Ludovici in Maragnano.
Cathedrali Ecclesiae Vianensi Exc.mum P.D. Xaverium Aegidium de
Maupeou dAbleiges, hactenus Episcopum titularem Casamedianensem et
Auxiliarem archidioecesis Sancti Ludovici in Maragnano.
Titulari episcopali Ecclesiae Turuzitanae R.D. Ioan
nem Albertum Puiggari, hactenus Seminarii maioris Paranensis rectorem,
quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.
die 20 Februarii.

Cathedrali Ecclesiae Ebusitanae R.D. Augustinum Corts Soriano,


hactenus metropolitanae Ecclesiae Valentinae canonicum.
Cathedrali Ecclesiae Girardotanensi, R.D. Electorem
Salah Zuleta, e clero dioecesis Sonsonensis-Rivi Negri, hactenus modera
torem Sectionis pro ministeriis ierarchicis Secretariatus Permanentis apud
Episcoporum Columbiae Conferentiam.
die 21 Februarii.

Titulari episcopali Ecclesiae Limatensi R.D. Marianum Florczyk,


Seminarii maioris dioecesis Kielcensis rectorem, quem deputavit Auxiliarem
eiusdem dioecesis.

Congregatio pro Episcopis

243

Cathedrali Ecclesiae Zacatecolucanae, R.D.


Eliam Samuelem Bolanos Avelar, S.D.B., hactenus moderatorem Instituti
Ciudad de los Nios nuncupati, in dioecesi Sanctae Annae.
die 27 Februarii 1998.

Cathedrali Ecclesiae Aversanae Exc.mum P.D. Ma


rium Milano, hactenus Archiepiscopum Sancti Angeli de Lombardis-Compsanum-Nuscanum-Bisaciensem, eidem servans archiepiscopalem dignitatem
seu titulum ad personam.
die 28 Februarii.

Titulari episcopali Ecclesiae Capritanae Exc.mum P.D. Aloisium


Spositum, hactenus Episcopum titularem Tagariensem.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

244

DIARIUM ROMANAE CURIAE

Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza


Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Sabato,
DOMINGO

Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor JOS BERNARDO


QUIOSA, Ambasciatore di Angola presso la Santa Sede.

Luned,

Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor HUSIN FUAD


MUSTAFA KABAZI, Ambasciatore della Gran Giamahiria Araba Li
bica Popolare Socialista presso la Santa Sede.
Sabato,
LSQUEZ

16

Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor MARIO ANTONIO VEFERNNDEZ, Ambasciatore di Panama presso la Santa
28

Sede.
Ha, altres, ricevuto in Udienza:
Luned, 2 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor KAMAL KARRAZI,
Ministro degli Affari Esteri della Repubblica Islamica dell'Iran.
Gioved, 5 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor ERNESTO
PIZANO, Presidente della Repubblica di Colombia.

SAMPER

Marted, 1 0 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor


Presidente della Federazione Russa.

ELTSIN,

Gioved, 1 2 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor


Presidente della Repubblica del Malawi.
Gioved, 1 2 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor
KONAR, Presidente della Repubblica del Mali.
Venerd, 2 7 Febbraio 1 9 9 8 , S.E. il Signor
MEH, Presidente della Repubblica di Gambia.

BORIS

BARILI MULUZI,

ALPHA

YAHYA

A.

OUMAR

J J . JAM-

Diarium Romanae Curiae

245

Sabato 21 febbraio 1998 il Santo Padre Giovanni Paolo II ha


tenuto Concistoro ordinario pubblico nel quale ha creato cardinali di
Santa Romana Chiesa:
Salvatore De Giorgi, Prete di S. Maria in Aracoeli; Serafini Fernn des de Arajo, Prete di S. Luigi Maria Grignion de Montfort; Antonio
Maria Rouco Vrela, Prete di San Lorenzo in Damaso; Aloysius Matthew
Ambrozic, Prete dei Ss. Marcellino e Pietro; Jean Balland, Prete di S.
Pietro in Vincoli; Dionigi Tettamanzi, Prete dei Ss. Ambrogio e Carlo al
Corso; Polycarp Pengo, Prete di Nostra Signora de la Salette; Christoph
Schnborn, Prete di Ges Divin Lavoratore; Norberto Rivera Carrera,
Prete di S. Francesco d'Assisi a Ripa Grande; Francis Eugen George,
Prete di S. Giovanni Crisostomo a Monte Sacro Alto; Paul Shan Ruo
tisi, Prete di S. Crisogono; Adam Kozlowiecki, Prete di S. Andrea al
Quirinale*; Jorge Arturo Medina Estvez, Diacono di S. Saba; Alberto
Bovone, Diacono di Ognissanti a Via Appia Nuova, Dario Castrilln
Hoyos, Diacono del SS. Nome di Maria al Foro Traiano; Lorenzo Antonetti, Diacono di S. Agnese in Agone*; James Francis Staff ord, Dia
cono di Ges Buon Pastore alla Montagnola; Giovanni Cheli, Diacono dei
Ss. Cosma e Damiano; Francesco Colasuonno, Diacono di S. Eugenio; Di
no Monduzzi, Diacono di S. Sebastiano al Palatino.
Ha riservato in pectore la nomina a cardinale di due presuli.
* di nuova erezione

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
2

febbraio

1998. S.E. mons. Manuel Monteiro De Castro, Arcivescovo tit.


di Beneventum, Nunzio Apostolico in Sud Africa,
Namibia e Swaziland.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha


nominato:
1

dicembre

1997. La signora Consuelo Lobo Ruano, Membro del Pontificio

29

gennaio

1998. S.E. mons. Csaba Ternyk, Segretario della Congregazione

Consiglio Cor Unum ad quinquennium .


per il Clero, Consultore della Congregazione per i
Vescovi.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

246

febbraio

14

16

17

23

25

1998. Mons. Antonio Petti; mons. Jos Escudero Imbert; mons.


Helmut Joseph Moll; p. Anastasio Disch,
O.F.M. Cap.; don Agostino Favale, S.D.B.; don
Ottorino Pasquato, S.D.B.; p. Dominic Manica,
S.I., Consultori della Congregazione delle Cause
dei Santi, in aliud quinquennium .

Mons. Pedro Lpez Quintana, Assessore per gli Affari


Generali della Segreteria di Stato ad quinquen
nium .

S.E. mons. Mario Francesco Pompedda, Arcivescovo tit. di


Bisarcio, Decano del Tribunale della Rota Ro
mana, Presidente della Commissione Disciplinare
della Curia Romana ad quinquennium .
Le LL.EE. i monsignori Edoardo Da vino, Vescovo di
Palestrina; ed Agostino Valimi, Vescovo tit. di
Tortiboli, Consultori del Pontificio Consiglio per
l'Interpretazione dei Testi Legislativi ad quinquen
nium .

P. Fiorenzo Bugin, O.C.D., e p. Pietro Martinello, della Pia


Societ di San Gaetano, Vicari giudiziali aggiunti
del Tribunale regionale del Lazio per le cause di
nullit di matrimonio ad quinquennium .

Mons. Pedro Lpez Quintana, Assessore per gli Affari Gene


rali della Segreteria di Stato, Membro del Comitato
del Grande Giubileo dell'Anno 2000.

L'Em.mo Signor Cardinale Jorge Arturo Medina Estvez


Prefetto della Congregazione per il Culto Divino e la
Disciplina dei Sacramenti ad quinquennium .

L'Em.mo Signor Cardinale Alberto Bovone Prefetto della


Congregazione delle Cause dei Santi.

L'Em.mo Signor Cardinale Daro Castrilln Hoyos, Prefet


to della Congregazione per il Clero ad quinquen
nium .

L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Presidente


dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede
Apostolica.

Gli Em.mi
Signori
Cardinali
Dionigi Tettamanzi,
Christoph Schnborn, Jorge Arturo Medina Es
tvez, Alberto Bovone, James Francis Stafford,
Membri della Congregazione per la Dottrina della
Fede aut ad quinquennium aut usque ad 80 et
sic deinceps .

Gli Em.mi Signori Cardinali Christoph Schnborn, Francesco


Colasuonno, Membri della Congregazione per le
Chiese Orientali.

Gli Em.mi Signori Cardinali Norberto Rivera Carrera, Fran


cis Eugene George, Dino Monduzzi, Membri della
Congregazione per il Culto Divino e la Disci
plina dei Sacramenti.

L'Em.mo Signor Cardinale Dino Monduzzi, Membro della


Congregazione delle Cause dei Santi.

Diarium Romanae Curiae

25

febbraio

247

1998. Gli Em.mi Signori Cardinali Jean Balland, Jorge Arturo


Medina Estvez, James Francis Staff ord, Membri
della Congregazione per i Vescovi.

L'Em.mo Signor Cardinale Giovanni Cheli, Consigliere della


Pontificia Commissione per l'America Latina; gli
Em.mi Signori Cardinali Serafini Fernandes de
Arajo, Norberto Rivera Carrera, Membri della
Pontificia Commissione per l'America Latina.

Gli Em.mi Signori Cardinali Polycarp Pengo, Paul Shan


Kuo-hsi, Dario Castrilln Hoyos, Lorenzo Antonetti, Membri della Congregazione per l'Evange
lizzazione dei Popoli.

Gli Em.mi Signori Cardinali Antonio Maria Rouco Vrela,


Aloysius Matthew Ambrozic, Alberto Bovone,
Membri della Congregazione per il Clero.

L'Em.mo Signor Cardinale Francis Eugene George, Membro


della Congregazione per gli Istituti di Vita Con
sacrata e le Societ di Vita Apostolica.

Gli Em.mi Signori Cardinali Antonio Maria Rouco Vrela,


Jean Balland, Dionigi Tettamanzi, Dario Castril
ln Hoyos, Membri della Congregazione per l'Edu
cazione Cattolica.

L'Em.mo Signor Cardinale Salvatore De Giorgi, Membro del


Pontificio Consiglio per i Laici.

L'Em.mo Signor Cardinale Francesco Colasuonno, Membro


del Pontificio Consiglio per la Promozione dell'Uni
t dei Cristiani.

Gli Em.mi Signori Cardinali Salvatore De Giorgi, Norberto


Ri vera Carrera, Jorge Arturo Medina Estvez,
Membri del Comitato di Presidenza del Pontificio
Consiglio per la Famiglia.

Gli Em.mi Signori Cardinali Serafim Fernandes de Araujo,


Francesco Colasuonno, Membri del Pontificio Con
siglio della Giustizia e della Pace.

Gli Em.mi Signori Cardinali Francis Eugene George, Giovan


ni Cheli, Membri del Pontificio Consiglio Cor
Unum .

L'Em.mo Signor Cardinale Aloysius Matthew Ambrozic,


Membro del Pontificio Consiglio della Pastorale per
i Migranti e gli Itineranti.

Gli Em.mi Signori Cardinali Jorge Arturo Medina Estvez,


Alberto Bovone, James Francis Staff ord, Membri
del Pontificio Consiglio per l'Interpretazione dei
Testi Legislativi.

Gli Em.mi Signori Cardinali Polycarp Pengo, Paul Shan


Kuo-hsi, Giovanni Cheli, Membri del Pontificio
Consiglio per il Dialogo Inter-Religioso.

Gli Em.mi Signori Cardinali Aloysius Matthew Ambrozic,


Christoph Schnborn, Membri del Pontificio Con
siglio della Cultura.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

248

25

febbraio

1998. Gli Em.mi Signori Cardinali Dionigi Tettamanzi, Paul Shan


Kuo-hsi, Daro Castrilln Hoyos, Membri del Pon
tificio Consiglio delle Comunicazioni Sociali.
L'Em.mo Signor Cardinale Dario Castrilln Hoyos, Membro
dell'Amministrazione del Patrimonio della Sede
Apostolica.
L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Membro della
Prefettura degli Affari Economici della Santa Sede.
L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Membro della
Pontificia Commissione per lo Stato della Citt del
Vaticano.

NECROLOGIO
1

febbraio

9
11

13
20

26
28
marzo

1998. Mons. Valentino Vailati, Arcivescovo em. di ManfredoniaVieste (Italia).


Card. Eduardo F. Pironio, del titolo della Chiesa subur
bicaria di Sabina-Poggio Mirteto.
Mons. Charles R. Koester, Vescovo tit. di Suacia.
Mons. Emanuele Romano, Vescovo em. di Trapani (Italia).
Mons. Lawrence Satoshi Nagae, Vescovo em. di Urawa
(Giappone).
Mons. Luc A. Sangar, Arcivescovo di Bamaco (Mali).
Mons. Ren Boisguerin, Vescovo em. di Suifu (Cina).
Mons. Francisco de Bor ja Valenzuela Rios, Arciv. Vesc. em.
di Valparaiso (Cile).
Mons. William G. Wheeler, Vescovo em. di Leeds (Gran Bre
tagna).
Mons. Marco Tulio Ramrez Roa, Vescovo di San Cristbal
de Venezuela.
Card. Antonio Quarr acino, del titolo di Santa Maria della
Salute a Primavalle, Arcivescovo di Buenos Aires.
Card. Jean Balland, del titolo di San Pietro in Vincoli, Ar
civescovo di Lione.
Mons. Henri Veniat, Vescovo em. di Sarh (Ciad).

An. et vol. XC

6 Aprilis 1998

N. 4

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


LITTERAE APOSTOLICAE

I
Paroeciale templum Sancto Ioseph dicatum ipsumque in archidioecesi Rosariensi
situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Praeclarum hoc templum, ineunte hoc
saeculo aedificatum, catholicam operam pietatis et studium in S. Iosephi
testificatur. Insignis enim huius Caelitis spectatam vitam ac patrocinium
usque extulit catholica Ecclesia eiusdemque virtutes fidelibus cunctis prae
buit imitandas. Pastoralis praeterea ibidem actio efficaciter explicatur ad
communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem progressum. His ob oculos
habitis rebus, Venerabilis Fratris Eduardi Vicente Miras, Archiepiscopi Rosariensis, precibus occurrendum sine cunctatione censuimus, qui suum tum
ostendens postulatum tum suorum fidelium, enixe efflagitavit ut paroeciale
templum Sancto Ioseph, Sponso Beatae Mariae Virginis, dicatum, quod
Rosariensem intra urbem reperitur, in ipsius archidioecesi, in Basilicarum
Minorum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Di
vino et Disciplina Sacramentorum comprobantes, factis a Nobis quondam
potestatibus, Apostolica pro Nostra auctoritate sacrum aedificium, de quo
supra est facta mentio, Basilicae minoris dignitate honestamus, cunctis ad
ditis iuribus et privilegiis, quae ad id genus templa pertinent. Serventur
deinde quae decretum iubet de titulo Basilicae minoris die ix mensis No
vembris, anno MCMLXXXIX evulgatum, quibuslibet minime obsistentibus re-

250

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

bus. Magnopere tandem memorare placet S. Ioseph domesticas virtutes et


familiae cultum. Ad has res igitur mentem et animum referentes qui nunc
sunt fideles, studiose praecipua haec instituta servent et assidue colant.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxiv
mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 68 Sigilli
In Secret, Status tab., n. 424.783

II
Templum Deo dicatum in honorem Sancti Alexandri in urbe ac dioecesi Bergo
mensi ad gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Sanctus Alexander, martyr, qui libere
mortem in testimonium fidei est amplexus, merito a populo Bergomensi pie
invocatur. Volentes etiam Nos eum venerari, libentes postulationem Vene
rabilis Fratris Roberti Amadei, Episcopi Bergomensis, accepimus ut ecclesia
paroecialis Deo dicata in honorem sancti Alexandri martyris, v.d. in Co
lonna , dignitate basilicae minoris exornaretur. Certiores facti hanc aedem
etiam architectonice et liturgice aequo modo aedificatam atque ornatam es
se, eiusmodi petitioni sine mora concedimus, confisi sane fore ut, interce
dente sancto Alexandro, cuius reliquiae ab antiquo tempore ibidem religiose
custodiuntur, hoc privilegium ad populi Dei illius regionis unitatem adque
eius devotionis emolumentum haud parum conferat.
De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen
torum, potestate Nostra Apostolica per has Litteras statuimus, ut ecclesia
paroecialis in urbe Bergomensi Deo dicata in honorem S. Alexandri mar
tyris, v.d. in Colonna , titulo et dignitate Basilicae minoris fruatur, iuri
bus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae
iuxta Decretum De titulo Basilicae minoris die ix mensis Novembris, an
no MCMLXXXIX datum, servanda sunt. Haec vero nunc et in posterum firma
esse volumus, contrariis quibuslibet minime obstantibus.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

251

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvin
mensis Ianuarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 424.782

III
Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d.
Powsin in archidioecesi Varsaviensi, pretioso diademate redimiri sinitur no
mine et auctoritate Summi Pontificis .

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Christifideles incolentes locum v.d.
Powsin ipsique proximi archidioecesi Varsaviensi, sacram imaginem Bea
tae Mariae Virginis sub titulo Matka Boza Teskniaca tribus abhinc sae
culis peculiari veneratione prosequuntur, caelestiumque gratiarum copiam
precantur sibi suisque. Qua re motus Venerabilis Frater Noster Iosephus
S.R.E. Card. Glemp, Archiepiscopus Varsaviensis, rogavit, ut imaginem il
lam pretioso diademate Nostro nomine et auctoritate posset redimire. De
sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento
rum, quam ratam habemus, Apostolica Nostra potestate petenti Praesuli
partes committimus ut imagini Beatae Mariae Virginis sub titulo Matka
Boza Tskniaca , pie custoditae in ecclesia paroeciali loci v.d. Powsin in
archidioecesi Varsaviensi, Nostro nomine et auctoritate pretiosam imponat
coronam, iuxta probatum liturgicum ritum. Confidimus quidem per cele
brationem eiusmodi fore ut omnes, qui eandem venerantur imaginem, ad
colendam Matrem Dei magis magisque incitentur. Contrariis quibusvis nihil
obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v men
sis Februarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 426.515

252

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IV
Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d.
Skrzynsko in dioecesi Radomensi, pretioso diademate redimiri sinitur nomi
ne et auctoritate Summi Pontificis .

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Omnium Christifidelium spiritale cu
rantes bonum, Beatae Mariae Virginis propagare volumus cultum, quae
eminenter et singulariter tum virginis tum matris exemplar praebet. Ideo
que, cum Venerabilis Frater Eduardus Materski, Episcopus Radomensis, rogaverit ut imaginem Virginis cum Iesu Infante quae sub titulo Staroskrzynska in sanctuario-ecclesia paroeciali loci v.d. Skrzynsko in dioecesi Ra
domensi pie colitur, pretioso diademate posset ipse redimire, petitioni illi li
benti animo obsecundamus. De sententia igitur Congregationis de Cultu Di
vino et Disciplina Sacramentorum, quam ratam habemus, Apostolica No
stra potestate petenti Praesuli partes committimus ut memoratae imagini
Nostro nomine et auctoritate pretiosam imponat coronam, iuxta probatum
liturgicum ritum. Confidimus quidem per celebrationem eiusmodi fore ut
omnes, qui eandem venerantur imaginem, ad colendam Matrem Dei magis
magisque incitentur. Contrariis quibusvis nihil obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxm
mensis Februarii anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
ffi ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffl Sigilli
In Secret. Status tab., n. 426.686

Acta Ioannis Pauli Pp. II

253

V
Imago Beatae Mariae Virginis, quae pie servatur in sanctuario loci v.d. Czarna in dioecesi Radomensi, pretioso diademate redimiri sinitur nomine et auc
toritate Summi Pontificis .

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Vitae christianae incrementum varia
ratione foventes, magnopere curamus ut pietatem erga Beatam Mariam Vir
ginem, quae praecellit inter humiles et pauperes Domini, incitemus. Cum
igitur Venerabilis Frater Eduardus Materski, Episcopus Radomensis, petie
rit ut gratiosam imaginem Virginis, quae sub titulo Educatricis in sanc
tuario loci v. d. Czarna in dioecesi Radomensi pie colitur, pretioso diade
mate posset redimire, petitioni illi libenti animo obsecundare volumus. De
sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento
rum, quam ratam habemus, Apostolica Nostra potestate petenti Praesuli
partes committimus ut memoratae imagini Nostro nomine et auctoritate
pretiosam imponat coronam, iuxta probatum liturgicum ritum. Speramus
fore, ut omnes Christifideles qui eandem venerantur imaginem, ad altiorem
etiam spiritalis vitae approbandam rationem incitentur. Contrariis quibus
vis nihil obstantibus.
Datum Romae, apud s. Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxin mensis
Februarii anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
& ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 426.682

254

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

VI
Beata Maria Virgo, titulo Nuestra Seora de los Angeles invocata, Patrona
apud Deum Xetafensis dioecesis in Hispania confirmatur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. A clero et populo dioecesis Xetafensis,
quam Nosmet Ipsi anno MCMXCI constituimus, singulari veneratione colitur
Deipara Virgo, titulo Nuestra Seora de los Angeles invocata utpote sua
providentissima Mater, sapiens Magistra et augusta Regina. Qua re ductus,
Venerabilis Frater Franciscus Iosephus Prez y Fernndez-Golfn, Episco
pus memoratae Sedis, communia excipiens vota, electionem beatae Mariae
Virginis titulo, quem diximus, invocatae in Patronam apud Deum dioecesis
suae rite probavit atque, litteris die ix mensis Ianuarii hoc anno datis, peti
vit ut huiusmodi electio et approbatio secundum Normas de Patronis con
stituendis et ad Normam Instructionis de Calendariis particularibus atque
Officiorum et Missarum Propriis recognoscendis , n. 30, ab hac Apostolica
Sede confirmarentur. Nos vero cupientes tam sollertis Pastoris preces audi
re, cum constet has electionem et approbationem ad iuris praescriptum pe
ractas esse, ratis plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Di
sciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, sum
ma, qua fungimur, potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in
modum beatam Mariam Virginem, titulo Nuestra Seora de los Angeles
invocatam, Patronam apud Deum dioecesis Xetafensis confirmamus, omni
bus factis iuribus ac liturgicis privilegiis secundum rubricas consequentibus.
Quod faustum ac felix sit isti cunctae ecclesiali Hispanicae communitati
Nobis sane carissimae. Denique volumus has Litteras religiose servari suos
que effectus nunc et in posterum obtinere, contrariis quibuslibet rebus non
obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxiv
mensis Februarii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
83 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco 8 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 426.768

Acta Ioannis Pauli Pp. II

255

ALLOCUTIO
Ad episcopos Angolae et Sancti Thomae in Insula.*
Senhor

Cardeal

Venerados

Irmos

no

episcopado!

1. Como agradvel a vossa presena ho je aqui, representando e apre


sentando a Igreja que, por entre as tribulaoes do mundo e as consolaoes
do Espirito Santo, peregrina em Angola e em So Tom e Prncipe! Muitas
vezes a desejei e, por todas as formas possveis, nunca cessei de estar ao
vosso lado, quando urna insana guerra se reacendeu com o seu cortejo de
privaes, ruinas, lutos, humilhaoes e sofrimentos de todo o gnero, que se
abateram sobre vos proprios e sobre as vossas comunidades e naoes, dizimando impiedosamente o rebanho e constrangendo os sobreviventes dias
pora e misria. Parecia que o inferno se tivesse levantado, furibundo, pa
ra apagar aquela aurora de paz e de esperana que a minha Visita Apost
lica se propusera encorajar e confirmar com renovados dons do Alto, naqueles dias abenoados e inesquecveis do Pentecostes de 1992.
Como nao recordar, entre outras, aquela multido imensa de gente de
todas as idades, apinhada volta do altar na Praia do Bispo em Luan
da, com seus vestidos coloridos de festa e suas almas irmanadas no mesmo
canto de gratido a Deus e de fraternidade em Cristo?! Recordo as suas
manifestaoes efusivas de regozijo e contentamento ao saberem dos pastores
que o Cu lhes mandava para Ordinario de Mbanza Congo e para Bispo
Auxiliar de Luanda, respectivamente na pessoa de D. Serafini Shyngo-YaHombo e de D. Darniao Antonio Franklin ho je aqui presentes. Vos sois
a prova de que aquele dia nao terminou e de que o inferno nao prevalece
r. De facto, apesar das grandes provaes que vos sobrevieram, os anos seguintes veriam igualmente renovar-se a hierarquia eclesistica tambm em
Lubango, Kwito-Bi, Novo Redondo e Saurimo, e ainda a nomeao de um
Coadjutor para Malanje. Com vivo reconhecimento eclesial a toda a Confe
rencia Episcopal nomeadamente a quantos apascentaram e apascentam
o Rebanho de Cristo as referidas diocses , dou-vos as boas-vindas a es
ta humilde casa de Pedro , que sempre foi e vossa. Exprimo as minhas
congratulaoes ao vosso Presidente recm-eleito, D. Zacaras Kamwenho, e
* Die 27 Maii 1997

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

256

agradece- ao Senhor Cardeal Nascimento as palavras amigas que, em nome


de todos, me dirigiu, pondo a descoberto o palpitar do eoraao atribulado
das Comunidades que vos esto confiadas; e sado fraternalmente cada um
de vos, dse jando prolongar meus bracos nos vossos para de novo estreitar
ao eoraao todos os meus irmos e irmas de Angola e de So Tom e Prn
cipe, com seus concidados e autoridades, mima reiterada imploraao de
paz e pacificao: O Senhor te abenoe e te proteja. O Senhor faa brilhar
sobre ti a sua face e te se ja favorvel. O Senhor dirija para ti o seu olhar e
te conceda a paz
2. Com a referida celebraao eucaristica em Luanda, naquele dia 7 de
Junho de 1992, encerravam-se as comemoraes jubilares do Quinto Cente
nario da Evangelizao de Angola. Encerravam-se numa sentida aco de
Santissima Trindade e aos pais e mes da vossa f e, com o
olhar j fixo no Terceiro Milenio, era renovado por aquela multido de filhos e irmos o compromisso de continuarem, orgulhosos da sua adeso a
Cristo e abertos ao sopro vivificador do Espirito Santo, a semear a Boa No
va da Salvao at aos confins de Angola e a faz-la frutificar nos sulcos da
cultura e da vida angolana, muitos deles ensanguentados e comprometidos
em sua abertura pelas vicissitudes da guerra.
Leigos para o Ano 2000 ! Sob este tema, desenrolou-se um mes depois,
mais precisamente de 7 a 12 de Julho, o I Congresso Nacional dos Leigos
Angolanos, chamando o laicado cristo a ser a alma de urna Naao necessitada de concentrar todas as suas foras as sendas da paz e da reconciliaao, para organizar a esperana num futuro digno da sociedade angolana.
Soube, com grande satisfao, do elevado grau de maturidade manifestado
pelos vossos fiis leigos, tanto na longa preparaao feita a nivel paroquial,
diocesano e nacional para a Assembleia, corno nas proprias exposies l
desenvolvidas com grande sintonia e conhecimento da doutrina do Concilio
Vaticano II e das Exortaoes Apostlicas posteriores, especialmente da
Christifideles

laici .

3. Os trgicos acontecimentos, que tiveram inicio nos ltimos meses des


se mesmo ano de 1992, puseram duramente prova o entusiasmo e as resoluoes geradas naqueles dias. O Calvrio estava mais perto do Monte Tabor do que parecia! Quando finalmente esperveis recolher os frutos de
urna longa e atribulada sementeira vendo cada um dos fiis tornar-se ou1

Num 6, 24-26,,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

257

tro Cristo pelas estradas da vida, eis que um Cristo ultrajado, perseguido
e chacinado em muitos dos seus membros vos seria deixado nos bracos,
semelhana do que suceder outrora Mae dolorosa e bendita, cabendo a
vos, aos sacerdotes, s religiosas e a quantos mais puderam auxiliar-vos, su
plicar a Deus para os mortos a paz que os vivos lhes negaram, pr a salvo
e velar pelos sobreviventes, chamar converso os prevaricadores e, em to
dos, manter
candeia da esperana.
Juntar os mil cacos que restam da tigela partida e recomp-los com ma
terna paciencia e ilimitada confiana no hrnern por amor de Deus, prova
tangivel e autentica de que o Espirito Criador est convosco e vos assiste
Ele que quase nao tem feito outra coisa desde que a sua obra-prima ter
restre, moldada do barro mas animada pelo seu sopro divino, Lhe fugiu das
mos e se quebrou no jardim do Eden. Por isso, amados Irmos, no desa
nimis! Mas continuai a erguer a vossa voz unnime, fazendo saber a todos,
com absoluta certeza, que h-de dar muito fruto o grao de trigo que, ca
do na terra, se deixara morrer . Levai as vossas comunidades cristas a venerarem os seus membros, cados ou dispersos, vtimas do dio e da injustia. Como suceda as comunidades apostlicas, ensinai-as a bem discernir
o sofrimento por causa do Reino de Deus e da sua justia, do sofrimento
por ser homicida, ladro, difamador ou por cobiar os bens alheios : este
necessita de ser reparado; aquele, se ja glorificado porque h-de dar muito
fruto !
2

4. Possa a memoria de tantas vidas humanas sacrificadas apressar, em


Angola, os tempos da renovaao e da concordia! Todas as vidas... Aquelas
de ontem, que caram vtimas da inclemencia de viagens e climas, ou das
incompreenses e ciladas humanas: quem sabe, ainda nomeadas algures numa cruz ou lapide ignorada ou partida; talvez depreciadas e esquecidas,
porque rotuladas sumaria e indiscriminadamente como coniventes com inte
resses de exploradores e comerciantes, porventura alcunhadas de escravagistas, ou vendidas ao poder colonial! Igreja de Angola, se no consegues hoje
resgatar a honra de teus pais e mes na f, poders ainda esperar sobre vi
ver nos teus filhos? Sempre que algum tomou a tua mo na sua e traou
o sinal da cruz sobre ti e a tua terra, no era eia portadora de bnao?
Tens quinhentos anos de evangelizaao: de qual deles pensas deixar-te privar?
2

Cf. Jo 12, 24.


Cf. 1 Ped 3, 84, 19.
Ibid., 4, 15.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

258

Todas as vidas sacrificadas... tambm as de hoje! Por ocasio da minha


Visita Pastoral, a vossa Comisso Justia e Paz preparou um elenco de
cristos raptados, torturados ou assassinados nos anos que vo de 1960 a
1991. Repassei, comovido, aqueles nomes: eram pessoas pertencentes aos
varios estados eclesiais, que provinham dos mais diversos cantos de Angola,
e varios de fora. Como desejaria que as respectivas comunidades locis pudessem gloriar-se dlas e imit-las na coragem da sua f e no seu testemunho de vida crista: se elas puderam, por que no eu?! Sejam narrados, se
gundo a boa tradio africana, os seus feitos gloriosos. Que os seus nomes e
exemplos vivam no eoraao e configurem o ideal humano e cristo de todo
o Povo de Deus: crianas e velhinhos, jovens e adultos; ordenados, consa
grados ou casados, sem esquecer todas e todos os que hoje se sentem cha
mados e se preparam para assumir em breve idnticos compromissos ecle
siais. Ficaro assim desmistifcadas, urna vez por todas, as pseudo-razes
invocadas aqui e alm para se manter o hrnern e a mulher africana na menoridade crista.
5. E que a Igreja que est em frica falou... Ai est, ao alcance de
todos, a Exortao Apostlica que recolhe os frutos das suas reflexes e
das suas preces, dos seus debates e das suas partilhas , apontando decidi
damente para a meta da santidade, reconhecida e confessada corno a vocao comum de todos os baptizados: O Snodo reafirmou que todos os filhos e filhas da Africa sao chamados santidade , entendida esta como
confgurao com Cristo .
5

Nesta perspectiva, o matrimonio cristo definido um estado de vi


da, um caminho de santidade crista , se vivido num amor indissolvel;
graas a esta sua estabilidade, pode contribuir eficazmente para realizar em
plnitude a vocaao baptismal dos esposos . Passando depois vida con
sagrada , diz que eia tem um papel particular na Familia de Deus que
a Igreja: Indicar a todos o apelo santidade . E aos que apascentam o
Rebanho do Senhor, deixa esta advertencia: O pastor luz dos seus fiis,
8

Ecclesia in Africa, 1
N. 136
' N.. 87.
N. 83.
N. 94.
5

Acta Ioannis Pauli Pp. II

259

sobretudo atravs de urna conduta moral exemplar e impregnada de santi


dade .
Depois, alongando o olhar para a imensa seara lourejante do mundo a
evangelizar, que espera pelos ceifeiros, a Assembleia sinodal recomenda a
estes: Todo o missionario s o autenticamente, se se empenhar no caminho da santidade . E para que no restem dvidas, acrescenta: 0 renova
do impulso para a misso ad gentes exige missionarios santos. No basta
renovar os mtodos pastorais, nem organizar e coordenar melhor as foras
eclesiais, nem explorar com maior perspicacia as bases bblicas e teolgicas
da f: preciso suscitar um novo ardor de santidade entre os missionarios e
em toda a comunidade crista ."
E no se trata de um ditame restrito ao ambito espiritual e misso re
ligiosa da Igreja, j que o objectivo que esta se prope no dialogo pluricultural empreendido com a sociedade, precisamente colocar o hrnern em
condices de acolher Jesus Cristo na integridade do proprio ser pessoal, cul
tural, econmico e poltico, de maneira que ele possa viver urna vida santa,
em total unio com Deus Pai, sob a acco do Espirito Santo . Para me li
mitar apenas ao ambito politico, recordo corno a Assembleia sinodal, ao ver
a necessidade que nele existe de grande habilidade na arte de governar
(...), elevou ao Senhor fervorosa prece a firn de que surjam, em Africa, pol
ticos homens e mulheres santos; para que hajam santos Chefes de Es
tado, que amem profundamente o seu proprio povo e desejem mais servir
que servir-se .
10

12

13

6. Ultimamente, na Naao angolana, foram dados alguns passos extre


mamente significativos: refro-me ao Governo de Unidade e Reconciliaao
Nacional, constituido no passado dia 11 de Abril, e Assembleia Nacional,
que conta finalmente com a presena de todos os seus membros. So acontecimentos polticos importantes, h muito esperados, em ordern normalidade democrtica nas Instituies Nacionais. Possam agora estas, sempre
com a ajuda da Comunidade Internacional, restituir o mais depressa possvel Naao inteira a normalidade da vida familiar, cultural, econmica, socio-poltica e religiosa. De facto, di-nos a alma saber que, em diversas regies, h comunidades privadas de assistenda religiosa desde 1975. E, na
10

11

12

13

Ecclesia in A/rica, 98.


N. 136.
N. 62.
N. I l i

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

260

sequentia das ltimas acoes blicas, as difculdades de comunicao e livre


trnsito acabaram por se acentuar ainda mais noutras partes, por arbitra
riedades totalmente injustificadas das partes contendentes, negando-se assim Igreja o mais dementar dos seus direitos: a assistentia religiosa e a
ajuda humanitaria aos seus fiis. Unindo a minha voz vossa, peo a
quem de direito que ponha cobro a tais irregularidades, para que mais nenhum cidado deva sentir-se estrangeiro na sua propria patria.
7. Meus Irmos muito amados, a leitura dos vossos relatnos quinquenais permitia ainda deter-me em mais alguns assuntos relativos vida das
vossas diocses. Mas j os abordei com cada um durante os encontros indi
viduis, tendo preferido reservar para esta ocasio mais colegial o testemunho da gratido de toda a Igreja por terdes amado o vosso Rebanho mais
do que a propria vida, exortando-vos a perseverar unanimes no vosso mi
nisterio como vigrios e legados de Cristo Ele que veio para que as
suas ovelhas tenham vida e vida em abundancia .
A encarnaao de Deus em Jesus Cristo trouxe-nos a plnitude da vida,
que invocamos sobre a humanidade inteira, chamada a dessedentar-se nas
fontes da salvao. Na verdade, o Pai celeste, com o envi de seu Filho,
deu resposta, de modo cabal e definitivo como s Ele sabia e podia fazer,
s mltiplas inquietaes, dvidas e expectativas do eoraao humano. Nos
nossos dias, assistimos a um materialismo pratico, com o seu ideal consu
mista de coisas e do tempo, que est a asfixiar, no eoraao da humanidade,
a sua nostalgia naturai de Deus e a busca de urna vida em plnitude, cor
tando
inteligencia e f. Esta mentalidade secularista um terre
no rido para a semente do Evangelho, constituindo um novo e duro desa
fio para todos nos: o desafio fora espiritual de cada urna das Igrejas lo
cis e de cada um dos cristos. S o Espirito Santo, que rega o que ri
do e abranda o que est endurecido , pode arrotear semelhante terreno e
torn-lo fecundo, para que o Verbo de Deus possa lanar nele as suas razes.
14

15

16

Confiando no Espirito Santo, que conduziu a Igreja atra vs de numero


sos obstculos durante os dois mil anos passados, podereis cruzar, sem medo, os umbrais do terceiro milenio. Oxal estes anos de preparao e a celebrao do grande Jubileu propiciem aquela vida em abundancia que o
Salvador vem trazer a todas as vossas comunidades locis, nomeadamente
14

15

16

Lumen gentium, 27.


Cf. Jo 10, 10.
Cf, Sequenda do Pentecostes.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

261

querida diocse de So Tom e Prncipe, que recordo com grande afecto


diante do Senhor. Os seus obreiros do Evangelho no se deixem impressio
nar pelos frutos, aparentemente limitados, das suas lidas apostlicas; pen
sando em cada um deles e em ti, caro e venerado Irmo D. Ablio, recordo
aquelas palavras de Jesus: Nada temas, continua a falar e no te cales
(...) pois tenho [aqui] um povo numeroso.
Tenho ainda diante dos olhos a imagem encantadora e pujante de vida
das vossas ilhas, alimentadas por um clima generoso e criador, e no meu
eoraao vejo essa natureza corno urna alegora dos santomenses que ho-de
corresponder da mesma forma e medida graa divina, certamente no
menos generosa nem menos criadora de vida que o clima. Lembrados de
que s os santos sao verdadeiramente felizes, deixem-se elevar para o Cu,
que no cessa de os chamar e atrair, e unam-se intimamente, de eoraao e
vida, terra eclesial onde foram transplantados pelo Baptismo e se nutrem merc sobretudo da Eucaristia.
Por fm, implorando de Deus um real bem-estar fsico e espiritual para
todos os santomenses e angolanos, no respeito da sua dignidade de pessoas
amadas por Deus e resgatadas pelo sangue de Cristo, abenoo-os de todo o
eoraao, especialmente aqueles que sofrem no corpo ou no espirito, privados
dos seus familiares ou vagueando longe da sua casa. Aos vossos colaborado
res na edifcaao da Igreja e a cada um de vos, concedo urna afectuosa
Bno Apostlica.
17

NUNTIUS

Presbyteris missus, feria V in Cena Domini.


Carissimi

Fratelli

nel

sacerdozio!

Con la mente ed il cuore rivolti al Grande Giubileo, celebrazione solenne


del bimillenario della nascita di Cristo ed inizio del terzo millennio cristia
no, desidero invocare con voi lo Spirito del Signore, al quale particolar
mente dedicata la seconda tappa dell'itinerario spirituale di immediata pre
parazione all'Anno Santo del Duemila.
Docili alle sue amorevoli ispirazioni, ci disponiamo a vivere con intensa
partecipazione questo tempo favorevole, implorando dal Datore dei doni le
17

Act 18, 9-10.

262

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

grazie necessarie per discernere i segni della salvezza e rispondere con piena
fedelt alla chiamata di Dio.
Un intimo legame unisce il nostro sacerdozio allo Spirito Santo ed alla
sua missione. Nel giorno dell'Ordinazione presbiterale, in virt di una sin
golare effusione del Paraclito, il Risorto ha rinnovato in ciascuno di noi
quanto oper nei suoi discepoli la sera di Pasqua, e ci ha costituiti conti
nuatori della sua missione nel mondo (cfr Gv 20, 21-23). Questo dono dello
Spirito, con la sua misteriosa potenza santificatrice, fonte e radice dello
speciale compito di evangelizzazione e di santificazione a noi affidato.
Il Gioved Santo, giorno nel quale commemoriamo la Cena del Signore,
pone davanti ai nostri occhi Ges, Servo obbediente fino alla morte (FU
2, 8), che istituisce l'Eucaristia e l'Ordine sacro quali segni singolari del suo
amore. Egli ci lascia questo straordinario testamento d'amore, perch si
perpetui in ogni tempo e dappertutto il mistero del suo Corpo e del suo
Sangue e gli uomini possano accostarsi alla sorgente inesauribile della gra
zia. Esiste forse per noi sacerdoti un momento pi opportuno e suggestivo
di questo per contemplare l'opera dello Spirito Santo in noi e per implo
rare i suoi doni al fine di conformarci sempre pi a Cristo, Sacerdote della
Nuova Alleanza?
1.

Lo Spirito Santo creatore e santificatore


Veni
Mentes
Imple

Creator

Spiritus,

tuorum

visita,

superna

gratia,

Quae tu creasti pectora.

Vieni, o Spirito creatore,


visita le nostre menti,
riempi della tua grazia
i cuori che hai creato.
Questo antico canto liturgico richiama alla mente di ogni sacerdote il
giorno della sua Ordinazione, rievocando i propositi di piena disponibilit
all'azione dello Spirito Santo, formulati in cos singolare circostanza. Gli ri
corda, altres, la speciale assistenza del Paraclito ed i tanti momenti di gra
zia, di gioia e di intimit, che il Signore gli ha dato di gustare nel corso
della sua vita.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

263

La Chiesa, che nel Simbolo Niceno-Costantinopolitano proclama la sua


fede nello Spirito Santo Signore e Datore di vita, pone bene in chiara luce
il ruolo che Egli svolge accompagnando le vicende umane e, in modo parti
colare, quelle dei discepoli del Signore in cammino verso la salvezza.
Egli lo Spirito creatore, che la Scrittura presenta all'inizio della storia
umana, mentre aleggiava sulle acque (Gn 1, 2) e, agli esordi della reden
zione, quale artefice dell'Incarnazione del Verbo di Dio (cfr Mt 1, 20; Lc 1, 35).
Consustanziale al Padre e al Figlio, Egli , nell'assoluto mistero di Dio
uno e trino, la Persona-amore, il dono increato, che fonte eterna di ogni
elargizione proveniente da Dio nell'ordine della creazione, il principio diret
to e, in certo senso, il soggetto dell'autocomunicazione di Dio nell'ordine
della grazia. Di questa elargizione, di questa divina autocomunicazione il
mistero dell'Incarnazione costituisce il culmine (Dominum et vivificantem, 50).
Lo Spirito Santo orienta la vita terrena di Ges verso il Padre. Gra
zie al suo misterioso intervento, il Figlio di Dio viene concepito nel seno
di Maria Vergine (cfr Lc 1, 35) e si fa uomo. E ancora lo Spirito che, scen
dendo su Ges in forma di colomba, lo manifesta come Figlio del Padre nel
battesimo al Giordano (cfr Lc 3, 21-22) e, subito dopo, lo spinge nel deserto
(cfr Lc 4, 1). Dopo la vittoria sulle tentazioni, Ges inizia la sua missione
con la potenza dello Spirito Santo (Le 4, 14): in Lui, trasalisce di gioia e
benedice il Padre per il suo provvido disegno (cfr Lc 10, 21); con Lui scac
cia i demoni (cfr Mt 12, 28; Lc 11, 20). Nell'ora drammatica della croce of
fre se stesso con uno Spirito eterno (Eh 9, 14), per mezzo del quale poi
risuscitato (cfr Rm 8, 11) e costituito Figlio di Dio con potenza (Rm 1, 4).
La sera di Pasqua, agli Apostoli riuniti nel Cenacolo Ges risorto dice:
Ricevete lo Spirito Santo (Gv 20, 22) e, dopo averne promesso una suc
cessiva effusione, affida loro la salvezza dei fratelli, inviandoli per le strade
del mondo: Andate dunque e ammaestrate tutte le nazioni, battezzandole
nel nome del Padre e del Figlio e dello Spirito Santo, insegnando loro ad
osservare tutto ci che vi ho comandato. Ecco, io sono con voi tutti i gior
ni, fino alla fine del mondo (Mt 28, 19-20).
La presenza di Cristo nella Chiesa di tutti i tempi e di tutti i luoghi
resa viva ed efficace nell'animo dei credenti dall'opera del Consolatore (cfr
Gv 14, 26). Anche per la nostra epoca lo Spirito l'agente principale della
nuova evangelizzazione [...] costruisce il Regno di Dio nel corso della storia
e prepara la sua piena manifestazione in Ges Cristo, animando gli uomini
nell'intimo e facendo germogliare all'interno del vissuto umano i semi della

1
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

264

salvezza definitiva che avverr alla fine dei tempi (Tertio millennio adve
niente,

2.

45).

Eucaristia e Ordine, frutti dello Spirito


Qui

dicens

Altissimi

donum

Fons vivus,
Et

Paraclitus,

spiritalis

Dei,

ignis,

caritas

unctio.

O dolce Consolatore,
dono del Padre altissimo,
acqua viva, fuoco, amore,
santo crisma dell'anima.
Con queste parole la Chiesa invoca lo Spirito Santo quale spiritalis unc
tio, crisma dell'anima. Per mezzo dell'unzione dello Spirito nel grembo im
macolato di Maria, il Padre ha consacrato sommo ed eterno Sacerdote della
Nuova Alleanza Cristo, il quale ha voluto condividere il suo sacerdozio con
noi, chiamandoci ad essere suo prolungamento nella storia per la salvezza
dei fratelli.
Nel Gioved Santo, Feria quinta in Cena Domini, noi sacerdoti siamo in
vitati a rendere grazie con tutta la comunit dei credenti per il dono
dell'Eucaristia e ad acquisire rinnovata consapevolezza della grazia della
nostra speciale vocazione. Siamo, altres, spinti ad affidarci con cuore gio
vane e disponibilit piena all'azione dello Spirito, lasciandoci da Lui con
formare ogni giorno a Cristo sacerdote.
Il Vangelo di Giovanni con termini ricchi di tenerezza e di mistero rife
risce il racconto di quel primo Gioved Santo, nel quale il Signore, a mensa
con i discepoli nel Cenacolo, dopo aver amato i suoi che erano nel mondo,
li am sino alla fine (13, 1). Sino alla fine! Sino all'istituzione dell'Eucari
stia, anticipazione del Venerd Santo, del sacrificio della croce e dell'intero
mistero pasquale. Durante l'Ultima Cena, Cristo prende il pane fra le mani
e pronuncia le prime parole della consacrazione: Questo il mio corpo of
ferto in sacrifcio per voi . Subito dopo, proclama sul calice colmo di vino
le successive parole della consacrazione: Questo il calice del mio sangue
per la nuova ed eterna Alleanza, versato per voi e per tutti in remissione
dei peccati , ed aggiunge: Fate questo in memoria di me . Si compie cos,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

265

nel Cenacolo, in modo incruento il Sacrificio della Nuova Alleanza, che sar
realizzato nel sangue il giorno successivo, quando Cristo dir sulla croce:
Consummatum est Tutto compiuto! (Gv 19, 30).
Questo Sacrificio, offerto una volta per tutte sul Calvario, affidato agli
Apostoli, in virt dello Spirito Santo, come il Santissimo Sacramento della
Chiesa. Per impetrare il misterioso intervento dello Spirito, la Chiesa prima
delle parole della consacrazione implora: Ora ti preghiamo umilmente:
manda il tuo Spirito a santificare i doni che ti offriamo, perch diventino il
corpo e il sangue di Ges Cristo, tuo Figlio e nostro Signore, che ci ha co
mandato di celebrare questi misteri (Preghiera Eucaristica III). Senza la
potenza del divino Spirito, come potrebbero, infatti, labbra umane far s
che il pane e il vino diventino il Corpo e il Sangue del Signore, sino alla fi
ne del mondo? E soltanto grazie alla potenza dello Spirito divino che la
Chiesa pu incessantemente confessare il grande mistero della fede: An
nunziamo la tua morte, Signore, proclamiamo la tua risurrezione, nell'attesa
della tua venuta! .
Eucaristia e Ordine sono frutti del medesimo Spirito: Come nella Santa
Messa Egli l'artefice della transustanziazione del pane e del vino nel Cor
po e nel Sangue di Cristo, cos nel sacramento dell'Ordine Egli l'artefice
della consacrazione sacerdotale o episcopale (Dono e mistero, p. 53).
3.

I doni dello Spirito Santo


Tu

septiformis

Digitus
Tu

paternae

rite

Sermone

munere
dexterae

promissum
ditans

Patris,

guttura.

Dito della mano di Dio,


promesso dal Salvatore,
irradia i tuoi sette doni,
suscita in noi la parola.
Come non riservare una particolare riflessione ai doni dello Spirito San
to, che la tradizione della Chiesa, sulla scia delle fonti bibliche e patristiche,
indica come sacro Settenario? Questa dottrina ha avuto un'attenta conside
razione da parte della teologia scolastica, che ne ha ampiamente illustrato il
significato e le caratteristiche.

18 - A A S

266

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Dio ha mandato nei nostri cuori lo Spirito del suo Figlio che grida:
Abb, Padre! (Gal 4, 6). Tutti quelli che sono guidati dallo Spirito di
Dio, costoro sono figli di Dio [...] Lo Spirito stesso attesta al nostro spirito
che siamo figli di Dio (Rm 8, 14.16). Le parole dell'apostolo Paolo ci ricor
dano che dono fondamentale dello Spirito la grazia santificante (gratia
gratum faciens), insieme alla quale si ricevono le virt teologali: fede, spe
ranza e carit, e tutte le virt infuse (virtutes infusae), che abilitano ad agi
re sotto l'influsso dello stesso Spirito. Nell'anima, illuminata dalla grazia
celeste, tale corredo soprannaturale completato dai doni dello Spirito San
to. A differenza dei carismi, che sono concessi per l'altrui utilit, questi do
ni sono offerti a tutti, perch ordinati alla santificazione ed al perfeziona
mento della persona.
I loro nomi sono noti. Li menziona il profeta Isaia delineando la figura
del futuro Messia: Su di lui si poser lo spirito del Signore, spirito di sa
pienza e di intelligenza, spirito di consiglio e di fortezza, spirito di cono
scenza e di timore del Signore. Si compiacer del timore del Signore (11,
2-3). Il numero dei doni sar poi portato a sette dalla versione dei Settanta
e dalla Volgata, che aggiungono la piet, eliminando dal testo isaiano la ri
petizione del timore del Signore.
Gi sant'Ireneo ricorda il Settenario ed aggiunge: Il Signore diede lo
stesso Spirito alla Chiesa [...] mandando sulla terra il Consolatore (Adv.
haereses III, 17, 3). San Gregorio Magno, per parte sua, illustra la dinamica
soprannaturale introdotta nell'anima dallo Spirito, elencando i doni nell'or
dine inverso: Mediante il timore ci eleviamo infatti alla piet, dalla piet
alla scienza, dalla scienza otteniamo la forza, dalla forza il consiglio, con il
consiglio progrediamo verso l'intelligenza e con l'intelligenza verso la sa
pienza e cos, per la grazia settiforme dello Spirito, ci aperto al termine
delle ascensioni, l'ingresso alla vita celeste (Horn, in Hezech., II, 7, 7).
I doni dello Spirito Santo commenta il Catechismo della Chiesa Catto
lica , essendo una particolare sensibilizzazione dell'anima umana e delle
sue facolt all'azione del Paraclito, completano e portano alla perfezione le
virt di coloro che li ricevono. Rendono docili i fedeli ad obbedire con
prontezza alle ispirazioni divine (n. 1831). La vita morale dei cristiani ,
cio, sorretta da tali disposizioni permanenti che rendono l'uomo docile a
seguire le mozioni dello Spirito Santo (ibid., n. 1830). Con essi viene porta
to a maturit l'organismo soprannaturale che, mediante la grazia, si costi
tuisce in ogni uomo. I doni, infatti, si adattano mirabilmente alle nostre

Acta Ioannis Pauli Pp. II

267

disposizioni spirituali, perfezionandole ed aprendole in modo particolare


all'azione di Dio stesso.
4.

Influsso sull'uomo dei doni dello Spirito


Accende

lumen

Infunde

amorem

Infirma

nostri

Virtute

firmans

sensibus
cordibus;
corporis
perpeti.

Sii luce all'intelletto


fiamma ardente nel cuore;
sana le nostre ferite
col balsamo del tuo amore.
Mediante lo Spirito, Dio si fa intimo alla persona e penetra sempre di
pi nel mondo umano: Dio uno e trino, che in se stesso "esiste" come
trascendente realt di dono interpersonale, comunicandosi nello Spirito San
to come dono all'uomo, trasforma il mondo umano dal di dentro, dall'inter
no dei cuori e delle coscienze (Dominum et vivificantem, 59).
Nella grande tradizione scolastica questa verit conduce a privilegiare
l'azione dello Spirito nella vicenda umana ed a porre in evidenza l'iniziati
va salvifica di Dio nella vita morale: pur non annullando la nostra persona
lit, n privandoci della libert, Egli ci salva al di l delle nostre aspettati
ve e dei nostri progetti. I doni dello Spirito Santo rientrano in tale logica,
essendo perfezioni dell'uomo che lo dispongono a seguire prontamente la
mozione divina (S. Tommaso, Summa Theologiae, I-II, q. 68, a. 2).
Con i sette doni data al credente la possibilit di un rapporto persona
le ed intimo col Padre, nella libert che propria dei figli di Dio. E quanto
sottolinea san Tommaso, rilevando come lo Spirito Santo ci induca ad agire
non per forza ma per amore: I figli di Dio egli afferma sono mossi
dallo Spirito Santo liberamente, per amore, non servilmente, per timore
(Contra gentiles, IV, 22). Lo Spirito rende gli atti del cristiano deiformi, cio
in sintonia con il modo di pensare, di amare e di agire divino, cos che il
credente diventa segno riconoscibile della Santissima Trinit nel mondo.
Sostenuto dall'amicizia del Paraclito, dalla luce del Verbo, dall'amore del
Padre, egli pu audacemente proporsi di imitare la perfezione divina (cfr
Mt 5, 48).

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

268

Lo Spirito agisce secondo un duplice ambito d'intervento, come ricorda


va il mio venerato predecessore, il Servo di Dio Paolo VI: Il primo campo
quello delle singole anime [...] il nostro io: in questa cella profonda e a
noi stessi misteriosa della nostra esistenza, entra il soffio dello Spirito San
to; si diffonde nell'anima con quel primo e sommo carisma che chiamiamo
grazia, che come una vita nuova, e subito l'abilita ad atti che superano la
sua efficienza naturale . Il secondo campo in cui si effonde la virt della
Pentecoste il corpo visibile della Chiesa [...] Certamente "Spiritus ubi
vult spirat" (Gv 3, 8); ma, nell'economia stabilita da Cristo, lo Spirito per
corre il canale del ministero apostolico . in virt di questo ministero che
ai sacerdoti data la potest di trasmettere lo Spirito ai fedeli nell'annun
cio autorizzato e autorevole della Parola di Dio, nella guida del Popolo cri
stiano e nella distribuzione dei sacramenti (cfr 1 Cor 4, 1), fonti appunto
della grazia, cio dell'azione santificante del Paraclito (Omelia per la Pente
coste, 25 maggio 1969).
5.

I doni dello Spirito nella vita del sacerdote


Hostem
Pacemque

repellas
dones

longius,
protinus:

Ductore sic te praevio


Vitemus

omne

noxium

Difendici dal nemico,


reca in dono la pace,
la tua guida invincibile
ci preservi dal male.
Lo Spirito Santo ristabilisce nel cuore umano la piena armonia con Dio
e, assicurandogli la vittoria sul Maligno, lo apre alle dimensioni universali
dell'amore divino. In questo modo Egli fa passare l'uomo dall'amore di se
stesso all'amore della Trinit, introducendolo all'esperienza della libert in
teriore e della pace, ed avviandolo a fare della propria vita un dono. Con il
sacro Settenario lo Spirito guida cos il battezzato verso la piena configura
zione a Cristo e la totale sintonizzazione con le prospettive del Regno di Dio.
Se questa la strada su cui lo Spirito sospinge dolcemente ogni battez
zato, una speciale attenzione Egli non manca di riservare a coloro che sono
stati insigniti dell'Ordine sacro, in vista di un conveniente adempimento

Acta Ioannis Pauli Pp. II

269

del loro impegnativo ministero. Cos, con il dono della sapienza, lo Spirito
conduce il sacerdote a valutare ogni cosa alla luce del Vangelo, aiutandolo
a leggere nelle proprie vicende ed in quelle della Chiesa il misterioso ed
amorevole disegno del Padre; con l'intelletto, favorisce in lui una pi profon
da penetrazione della verit rivelata, spingendolo a proclamare con convin
zione e forza il lieto annuncio della salvezza; con il consiglio, lo Spirito illu
mina il ministro di Cristo perch sappia orientare il proprio agire secondo le
vedute della Provvidenza, senza farsi condizionare dai giudizi del mondo;
con il dono della fortezza lo sostiene tra le difficolt del ministero, infonden
dogli la necessaria parresia nell'annuncio del Vangelo (cfr At 4, 29.31);
col dono della scienza, lo dispone a comprendere e ad accettare l'intreccio
talvolta misterioso delle cause seconde con la Causa prima nelle vicende del
cosmo; con il dono della piet, ravviva in lui il rapporto di intima comunio
ne con Dio e di fiducioso abbandono alla sua provvidenza; infine, con il ti
more di Dio, ultimo nella gerarchia dei doni, lo Spirito consolida nel sacer
dote la coscienza della propria fragilit umana e dell'indispensabile ruolo
della grazia divina, giacch n chi pianta, n chi irriga qualche cosa, ma
Dio che fa crescere (1 Cor 3, 7).
6.

Lo Spirito introduce nella vita trinitaria


Per te sciamus da Patrem,
Noscamus
Teque

atque

utriusque

Credamus

omni

Filium,
Spiritum
tempore.

Luce d'eterna sapienza,


svelaci il grande mistero
di Dio Padre e del Figlio
uniti in un solo Amore.
Com' suggestivo immaginare queste parole sulle labbra del sacerdote
che, insieme con i fedeli affidati alle sue cure pastorali, cammina incontro
al suo Signore! Egli sospira di giungere con loro alla vera conoscenza del
Padre e del Figlio e di passare cos dall'esperienza per speculum in aenigmate (1 Cor 13, 12) dell'opera del Paraclito nella storia, alla contemplazio
ne facie ad faciem (ibid.) della vivente e palpitante Realt trinitaria. Egli
ben consapevole di affrontare su delle piccole barche una lunga traversa-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

270

ta e di muoversi verso il cielo servendosi di piccole ali (Gregorio Nazianzeno, Poemi teologici, 1); ma sa anche di poter contare su Colui che ha
avuto il compito di insegnare ai discepoli ogni cosa (cfr Gv 14, 26).
Avendo imparato a leggere i segni dell'amore di Dio nella sua storia
personale, il sacerdote, man mano che si avvicina l'ora dell'incontro supre
mo con il Signore, rende sempre pi pressante ed intensa la sua preghiera
nel desiderio di adeguarsi con fede matura alla volont del Padre, del Fi
glio e dello Spirito.
Il Paraclito, scala della nostra ascesa a Dio (Ireneo, Adv. haereses, III,
24, 1), lo attira al Padre, mettendogli nel cuore il desiderio ardente di vede
re il suo volto. Gli fa conoscere tutto ci che riguarda il Figlio, attirandolo
a Lui con nostalgia crescente. Lo illumina sul mistero della sua stessa Per
sona, portandolo a percepirne la presenza nel proprio cuore e nella storia.
Cos, tra le gioie e gli affanni, le sofferenze e le speranze del ministero, il
sacerdote impara a confidare nella vittoria finale dell'amore grazie all'inde
fettibile azione del Paraclito che, nonostante i limiti degli uomini e delle
istituzioni, conduce la Chiesa a vivere in pienezza il mistero dell'unit e
della verit. Egli sa, di conseguenza, di potersi affidare alla potenza della
Parola di Dio, che supera ogni umana parola, ed alla forza della grazia, che
vince i peccati e le insufficienze degli uomini. Questo lo rende forte, nono
stante l'umana fragilit, nel momento della prova e pronto a tornare col
cuore al Cenacolo, dove, perseverando nella preghiera con Maria e con i fra
telli, pu ritrovare l'entusiasmo necessario per riprendere la fatica del servi
zio apostolico.
7.

Prostrati alla presenza dello

Spirito

Deo Patri sit gloria,


Et Filio, qui a mortuis
Surrexit,
In

ac

saeculorum

Paraclito,
saecula.

Amen.

A Dio Padre sia gloria,


al Figlio che risorto
e allo Spirito Paraclito,
per i secoli in eterno.
Amen.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

271

Mentre oggi, Gioved Santo, meditiamo sulla nascita del nostro Sacerdo
zio, torna alla mente di ciascuno di noi il momento liturgico altamente sug
gestivo della prostrazione sul pavimento, il giorno della nostra Ordinazione
presbiterale. Quel gesto di profonda umilt e di ubbidiente apertura stato
quanto mai opportuno per predisporre il nostro animo alla sacramentale
imposizione delle mani, mediante la quale lo Spirito Santo entrato in noi
per compiere la sua opera. Dopo esserci alzati da terra, ci siamo inginoc
chiati davanti al Vescovo per essere ordinati presbiteri ed abbiamo ricevuto
poi da lui l'unzione delle mani per la celebrazione del santo Sacrifcio, men
tre l'assemblea cantava: acqua viva, fuoco, amore, santo crisma dell'anima.
Questi gesti simbolici, che indicano la presenza e l'azione dello Spirito
Santo, ci invitano a tornare ogni giorno a tale esperienza per consolidare in
noi i suoi doni. importante, infatti, che Egli continui ad operare in noi e
che noi camminiamo sotto la sua influenza, ma, pi ancora, che sia Lui
stesso ad agire per nostro mezzo. Quando la tentazione si fa insidiosa e le
forze umane vengono meno, allora il momento di invocare pi ardente
mente lo Spirito, perch venga in aiuto alla nostra debolezza e ci consenta
di essere prudenti e forti come vuole Dio. E necessario mantenere il cuore
costantemente aperto a questa azione che eleva e nobilita le forze dell'uomo
e conferisce quella profondit spirituale che introduce alla conoscenza ed
all'amore dell'ineffabile mistero di Dio.
Carissimi Fratelli nel sacerdozio! La solenne invocazione dello Spirito
Santo e il suggestivo gesto di umilt compiuto durante l'Ordinazione sacer
dotale hanno fatto echeggiare anche nella nostra vita il fiat dell'Annuncia
zione. Nel silenzio di Nazareth, Maria si rende per sempre disponibile alla
volont del Signore e, per opera dello Spirito Santo, concepisce il Cristo,
salvezza del mondo. Tale iniziale obbedienza percorre tutta la sua esistenza
terrena e raggiunge il culmine ai piedi della Croce.
Il sacerdote chiamato a commisurare costantemente il suo fiat a quello
di Maria, lasciandosi come Lei condurre dallo Spirito. La Vergine lo soster
r nelle sue scelte di povert evangelica e lo render disponibile all'ascolto
umile e sincero dei fratelli, per cogliere nei loro drammi e nelle loro aspira
zioni i gemiti dello Spirito (cfr Rm 8, 26); lo render capace di servirli
con illuminata discrezione, per educarli ai valori evangelici; lo render in
tento a cercare con sollecitudine le cose di lass (Col 3, 1 ) , per essere te
stimone convincente del primato di Dio.
La Vergine lo aiuter ad accogliere il dono della castit come espressio
ne di un amore pi grande, che lo Spirito suscita in vista della generazione

272

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

alia vita divina di una moltitudine di fratelli. Ella lo condurr sulle vie
dell'obbedienza evangelica, perch si lasci guidare dal Paraclito, oltre i pro
pri progetti, verso la totale adesione ai pensieri di Dio.
Accompagnato da Maria, il sacerdote sapr rinnovare ogni giorno la sua
consacrazione fino a quando, sotto la guida dello stesso Spirito invocato
con fiducia nell'itinerario umano e sacerdotale, entrer nell'oceano di luce
della Trinit.
Invoco su tutti voi, per intercessione di Maria, Madre dei sacerdoti, una
speciale effusione dello Spirito d'amore.
Vieni Spirito Santo! Vieni a rendere fecondo il nostro servizio a Dio e ai
fratelli!
Con rinnovato affetto e auspicando ogni divina consolazione per il vo
stro ministero, di gran cuore imparto a tutti voi una speciale Benedizione
Apostolica.
Dal Vaticano, 25 marzo, Solennit dell'Annunciazione del Signore,
dell'anno 1998, ventesimo di Pontificato.
IOANNES PAULUS PP. II

Congregatio de Causis Sanctorum

273

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

PLACENTINA
Beatificationis et canonizationis Ven. Servi Dei Ioannis Baptistae Scalabrini epi
scopi Piacentini fundatoris Missionariorum et Missionariarum a S. Carolo pro
Emigratis (1839-1905)
DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Servus Dei Ioannes Baptista Scalabrini ortus est postridie


nonas Iulias anno 1839 in oppido Fino Mornasco, ad Comensem dioecesim
pertinente. Sacerdos ordinatus, professor fuit et rector in seminario minore
et postea parochus. Pius IX eum episcopum nominavit Placentinum. Multi
plicibus inceptis pastoralibus bono consuluit Ecclesiae, cleri formationem fo
vendo, catechismi institutionem et activam laicorum catholicorum partici
pationem in vita Ecclesiae. Eminuit sedulitate erga sacerdotes, agrcolas,
operarios et praesertim erga emigrantes in Civitates Americae pro quibus
Congregationes Missionariorum et Missionariarum a S. Carolo pro Emigratis
condidit. Quinque explevit visitationes pastorales tresque celebravit syno
dos dioecesanas. Meritis ornatus et fama clarus sanctitatis, mortem obiit ca
lendis Iuniis anno 1905.
Causa beatificationis et canonizationis inita est anno 1936 et postridie
idus Martias anno 1987 Summus Pontifex Ioannes Paulus II edixit Servum
Dei heroum in modum virtutes thologales, cardinales iisque adnexas exer
cuisse.
Deinceps Congregatio de Causis Sanctorum, Postulationis Causae rogatu,
coniectam inspexit miram sanationem intercessioni tributam eiusdem Vene
rabilis, Sororis Irenae De Angeli, Congregationis Sororum Missionariarum a
Sancto Carolo Borromeo sodalis. Haec religiosa mense Februario anno 1987
coepit doloribus abdominis laborare, quibus corporis tenuatio addebatur. In
valetudinarium Novoburgense deducta est et insequenti die 19 mensis Iunii

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

274

laparotomia exploratoria effecta est, unde apparuit massa ovarica dextra


cum disseminatione cancerosa in sede peritonaei, Omentum afficiente et
capsulam glissonianam hepaticam. Cum ampla esset tumoris diffusio fieri
non potuit sectio ablativa. Ex biopsi patuit agi de adenocarcinomate ovarico parum distincto in gradu progresso, quocirca curantes prognosim fece
runt infaustam quoad vitam, brevi tempore. Aegra, Sorores sodales aliae
que personae, propter condicionis gravitatem, divinum auxilium cum fidu
cia rogaverunt per intercessionem Venerabilis Servi Dei Ioannis Baptistae
Scalabrini. Diebus mensis Iunii 23 et 24 e vulnere effusio facta est purulen
ta copiosa, post quae, febri exstincta, aegrota non amplius doluit. Die 10
mensis Iulii e valetudinario discessit chirurgice sanata; deinde chimiotherapiam obiit, quae non apta fuit et solummodo ex parte efficax. Secutae me
dicorum recognitiones semper sanationis stabilitatem confirmaverunt.
Apud Curiam Placentinam, annis 1994-1995, instructa est Inquisitio
dioecesana, cuius auctoritas et vis probata est a Congregatione de Causis
Sanctorum decreto die 13 mensis Octobris anno 1995 promulgato. Dicasterii
Consilium Medicorum, in sessione nonis Decembribus anno 1996 habita,
una voce confessum est sanationem celerem fuisse, completam, mansuram
et ex scientia inexplicabilem. Die 21 mensis Martii anno 1997 Consultorum
Theologorum Congressus Peculiaris est actus et die 3 mensis Iunii subse
quentis Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Po
nente Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon.
Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcopo
rum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum
est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc
eodem anno, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci
piens rataque habens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione
conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more con vocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa
ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato intercedente Ven. Servo Dei
Ioanne
et

Baptista

Scalabrini,

Missionariarum a S.

mansura

sanatione

Sororis

Episcopo

Carolo pro
Irenae

De

Piacentino,

Emigratis,
Angeli

Fundatore

Missionariorum

videlicet de celeri,
ab

adenocarcinoma

completa ac
ovarico

de-

Congregatio de Causis Sanctorum


stro scarsamente differenziato,
ritoneale

diffusa;

parenchimali) ;

metastasi

in stadio avanzato

omentali

ed

epatiche

(3

275
-

stadio) ; carcinosi pe

(capsula glissoniana e

sospette

ascite.

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
B ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. & S.
83 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

SANCTI IOANNIS PORTORICEN.


Beatificationis et canonizationis Servi Dei Caroli Emmanuelis Rodrguez christifi
delis laici (1918-1963)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant vestra bona opera
et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est (Mt 5, 16).
Huic Domini Iesu praecepto cum generositate et gaudio respondit Caro
lus Emmanuel Rodrguez, qui summa cum fidelitate officia baptismalia ex
plevit et Christi diffudit lucem vitae sanctitate, apostolatus fervore et litur
giae atque crucis studio.
Ortus est Servus Dei die 22 mensis Novembris anno 1918 in urbe Caguas, intra fines Portus Divitis, ab Emmanuele Rodrguez Rodrguez atque
Herminia Santiago Esteras, legitimis coniugibus, bonorum materialium inopibus sed fide divitibus, qui eam filiis suis tradiderunt, ex quibus duo se
Domino consecraverunt. Baptismum accepit die 4 mensis Maii anno 1919
atque Confirmationem die 12 mensis Martii anno 1924. Domo et parva pa
tris officina incendio destructis, familia migravit in domum avorum maternorum, ubi Dei Servus solida est instructus educatione religiosa, praesertim
a matre et ab avia materna. A pueritia est valetudinis molestiis affectus,
quae eum per totam vitam presserunt, eius industriae obstantes et ne stu
dia ad finem adduceret impedientes; namque fuit ei Studiorum Universitas
relinquenda vix post frequentiae biennium. Vicissim, cum acri intellegentia

276

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tenacique voluntate praeditus esset, privatim studio theologiae, philoso


phiae, sociologiae, litterarum atque linguarum se dedidit, magnam sibi cul
turam comparans, cuius ope impensum ac fructuosum explicavit apostola
tum in orbe universitatis studiorum, articulos scripsit, aestimatas habuit
orationes duosque condidit commentarios naturae religiosae. Eodem tempo
re victum cotidianum quaeritavit ministri opus obeundo. Ab anno 1960
plena cum cura et sine intermissione apostolatui se tradidit in Centro Ca
tholico Studiorum Universitatis Portus Divitis, perexiguum accipiens sti
pendium.
In vinea Domini operarius indefatigabilis, matrimonium recusavit ut se
evangelizationi consecraret, animarum servitio et Christi Regni aedificationi
in aetatis suae societate. Alacriter vitae interfuit Ecclesiae semperque plena
in communione cum auctoritatibus ecclesiasticis egit. Liturgia cardo fuit
eius religiositatis atque apostolatus; etenim non solum cotidie animam
suam fecunda aluit divinorum mysteriorum participatione, sed multimodis
vitam liturgicam in populo Dei fovit, cui etiam exemplo fuit splendidi et
constantis testimonii consensus in verbum Dei, oboedientiae evangelio, ferventis pietatis erga Eucharistiam et Virginem Mariam, assiduae precationis
atque meditationis aeternarum veritatum.
Fidei fundamentis subnixus, spei et caritatis, cum Deo ambulavit, eius
observavit leges, cum amabilitate et humilitate opera misericordiae fecit,
amorem diffudit in Christum et in Ecclesiam, Providentiae fiduciam, aesti
mationem et appetitionem caelestium bonorum, gaudium et pacem. Castus
fuit ac prudens in verbis inque moribus, temperans, iustus erga Deum et
proximos, fortis in difficultatibus, perseverans in muneribus suis explendis,
patiens in infirmitatibus.
Cum diagnosis facta esset de cancro intestinum afficiente, est in valetudinarium deductus mense Martio anno 1963 et sectioni chirurgicae subiec
tus. Una cum doloribus corporis obscuram etiam sensit spiritus noctem, sed
in vitae exitu laetitiam recuperavit fidei ac, laetationis speique plenus, in
Domino obdormivit die 13 mensis Iulii anno 1963, assidente ei spiritaliter
fratre sacerdote, et dilectus atque veneratus a familiaribus multisque fideli
bus, qui eum sanctum habebant.
Sanctitatis fama, qua in vita claruit, post eius mortem duravit et dila
tata est, quapropter Archiepiscopus Sancti Ioannis Portoricensis Causae
beatificationis et canonizationis initium fecit per celebrationem Inquisitionis
dioecesanae (annis 1992-1993), cuius auctoritas et vis est a Congregatione

277

Congregatio de Causis Sanctorum

<ie Causis Sanctorum probata decreto die 20 mensis Aprilis anno 1994 pro
mulgato. Confecta Positione, quaesitum est ex consuetudine an Servus Dei
virtutes coluisset heroum in modum. Idibus Octobribus anno 1996 actus
est, prospero cum eventu, Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris.
Patres Cardinales deinde atque Episcopi, in Sessione Ordinaria die 15 men
sis Aprilis habita anno 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardinale Ed
mundo Casimiro Szoka, professi sunt Servum Dei Carolum Emmanuelem
Rodrguez heroum more virtutes thologales, cardinales iisque adnexas servavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Caroli

in

Deum
et

Emmanuelis

tum

in proximum,

Fortitudine,
Rodrguez,

eisque

necnon

de

adnexis,

in

gradu

in

casu

Christifidelis

laici,

cardinalibus

Prudentia,

heroico,
et ad

Servi

effectum

de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
& ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L.

m s.
ffi Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

278

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

TERGESTIN. et IUSTINOPOLITAN.
Beatificationis et canonizationis Servi Dei Aegidii Bullesi christifidelis laici e Ter
tio Ordine S. Francisci (1905-1929)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Tam pulchra est vita haec, idcirco cur angi debemus? Iucunditati nos
demus, laeti simus, sed in Domino. Iucunditati nempe quae manat ex bona
conscientia, ex officio semper peracto et ex amore atque amicitia cum Do
mino: Felices esse in Deo: ecce nostra laetitia! .
Verba haec, quae Aegidius Bullesi ad amicum scripsit, index esse pos
sunt eius spiritualitatis, haustae e beatitudinum evangelio et, secundum
Sancti Francisci Asisinatis exemplo, in lumine fidei cultae, in gaudio spei,
in fervore caritatis inque oblectatione laudandi Deum eique ac proximo ser
viendi per vitae sanctitatem et misericordiae opera.
Iuvenis hic Christi testis, tertio loco natus ex novem filiis a matrimonio
natis christiano exemplarium coniugum Francisci Bullesi et Maria Diritti,
Polae ortus est in Histria die 24 mensis Augusti anno 1905. In cathedrali
ecclesia urbis baptizatus est die 3 mensis Septembris subsequentis. Primae
eius educationi familia prospexit tum humanae tum religiosae, mater prae
sertim, fortis et pia mulier, quam Servus Dei peculiariter dilexit. Ruvigni
Histrico, quo familiares orto priore totius mundi bello se receperant, orato
rium Salesianum frequentavit et primum ad mensam eucharisticam accessit
die festo Annuntiationis Domini anno 1915. Exinde coepit clariorem osten
dere pietatem. Deinde compulsus ad migrandum in oppidum Szeghedin, in
Hungaria situm, et postea in Austriam Vagnam et Gradecium, hac in urbe
donum recepit Spiritus Sancti in Sacramento Confirmationis. Ludum fre
quentavit diversis in locis, bonis cum exitibus. Polam reversus anno 1918,
assumptus est tamquam tiro carpentarius apud urbis navalia. Eodem tem
pore diligenter frequentavit scholam tironibus perficiendis atque scholam
graphidis. Anno 1921 concreditum est ei officium descriptoris technici navalis. In operam suam incubuit cum cura cumque assiduitate et rationes in
staurava amicitiae atque mutui respectus cum sodalibus, enitens aperto fi
dei testimonio, incorruptis moribus ac studiosa caritate. Iura defendit ope
rariorum, sed conflictationis instrumenta reiciens violentia suggesta atque
est Ecclesiae praeceptis socialibus assensus, praesertim Litterarum Encycli-

Congregatio de Causis Sanctorum

279

earum Rerum novarum , quas penitus noverat. Officiosus in familiam, to


tum stipendium matri tradebat.
Sodalis fuit Actionis Catholicae, cuius propositis persequendis operam
dedit: precationi, actioni, apostolatui. Brevi tempore auctoritate valuit
apud iuvenes socios, quos multimodis adiuvit, ut in vita crescerent christia
na. Alacer et impigerrimus in puerorum formatione religiosa, primum insti
tuit Ordinem Aspirantium, cuius delegatus fuit, et Ordines Exploratorum
Catholicorum. Nomen professus est etiam in Tertium Ordinem Francisca
num, professione facta et nomine capto Fratre Ludovico. Sancti Francisci
verus discipulus, eum est imitatus in spiritu paupertatis, in vitae simplici
tate, in oboedientia evangelio et in amore Christi Crucifixi. Cum eius fami
lia Cordi Iesu se consecravit, Servus Dei maiore cum libertate valuit suam
exprimere pietatem suumque apostolicum ardorem. Cotidie in ecclesiam se
conferebat ut Communionem acciperet, meditabatur, Sanctissimum Sacra
mentum visitabat, bonis lectionibus vacabat, Rosarium recitabat et precabatur pro conversione peccatorum ac vocationibus sacerdotalibus, praecipue
de suis fratribus cogitans, quorum tres sacerdotes facti sunt. Mente et corde
veritatibus consensit christianis, cum Deo ambulavit fidemque diffudit in
familia, in consociationibus catholicis, inter amicos et ubi laborabat. Omni
bus viribus Deum dilexit neque aliud appetivit, nisi diligenter eius exsequi
voluntatem, eius leges observando et sedulo in via sanctitatis progrediendo.
Cum simplicitate, prudentia et generositate opera fecit misericordiae spirita
lis et corporalis. Temperantiam explicavit, fortitudinem, Dei fiduciam, bo
norum terrestrium neglectionem, erga Deum et proximos iustitiam, patriam
amavit, in promissis mansit, oboediens superioribus fuit, sincerus erga
omnes. Peculiari cum cura virtutem castitatis coluit, quam integram serva
vit etiam periculosis in locis. Ubique pacem diffudit, gaudium et appetitionem bonorum aeternorum et in casibus quoque difficilioribus acerbioribusque interiorem est tuitus quietem, tractationis humanitatem et hilaritatem.
Ab anno 1925 ad annum 1927 stipendia meruit in copiis navalibus su
per navi bellica Dante Alighieri denominata. Hoc tempus se verissimum
fuit ei experimentum superandum pro fidei suae suorumque moralium prin
cipiorum defensione. Sed robore Dei affluens, non solum fidelis mansit erga
baptismalia officia, verum etiam fructuosum explicavit apostolatum inter
commilitones ut fidem iniceret eis, legis Dei observantiam et vitae christia
nae laetitiam. Pro iisdem commilitonibus Circulum Puritatis condidit,
cuius sodales spondebant se castos futuros esse.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

280

Stipendia emeritus laborem resumpsit, primum in navalibus Polae et


postea in navalibus urbis Monfalcone (intra fines posita Goritiensis provin
ciae). Ibi efficaciter incubuit, uti socius Coetuum Vincentianorum, in opera
caritatis, ardenter laborans pro pauperioribus, quos in eorum tuguriis visitabat et in necessitatibus confirmabat.
Phthisi correptus, deductus est in valetudinarium Polense die 29 mensis
Augusti anno 1928. Ex morbo vixit tamquam ea laetabili Crucis experien
tia, suos dolores offerens suamque iuvenem vitam pro peccatorum conversione.
Die 25 mensis Aprilis anno 1929, in impensae laetitiae condicione, plu
ries his verbis repetitis: Quam laetus sum mori, in Paradisum ire!, sancte
obdormivit in Domino. Uti exoptaverat, eius corpus est Franciscano sagulo
vestitum.
Fama sanctitatis, qua in vita claruit, firmata est et aucta annis qui
mortem sunt secuti; quam ob rem Episcopus Tergestinus Excellentissimus
Dominus Antonius Santin, qui Servi Dei magister spiritus fuerat, obtentis a
Sancta Sede competentia fori ac permissu quem M. P. Sanctitas clarior
praescribit, Causam introduxit beatificationis et canonizationis Processumque instruxit cognitionalem (annis 1974-1977), cuius auctoritas et vis proba
ta est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 10 mensis Novem
bris anno 1990 promulgato. Positione confecta, disceptatum est an Servus
Dei virtutes exercuisset heroum in modum. Pridie idus Novembres anno
1996, eventu cum prospero, actus est Consultorum Theologorum Congressus
Peculiaris. Patres Cardinales deinceps et Episcopi in Sessione Ordinaria pri
die nonas Maias habita anno 1997, Causae Ponente Excellentissimo Domino
Remigio Ragonesi, Archiepiscopo titulari Ferentiensi, declaraverunt iuve
nem Aegidium Bullesi heroum more virtutes thologales, cardinales et his
adnexas coluisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis
ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol
lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate
tum

in

Deum

Temperantia

et

tum

in proximum,

Fortitudine,

eisque

necnon
adnexis,

de

cardinalibus

in gradu

heroico,

Prudentia,
Servi

Dei

Iustitia,
Aegi-

Congregatio de Causis Sanctorum


dii Bullesi,

Christifidelis laici e

Tertio Ordine S.

Francisci,

281
in casu et ad ef

fectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. 8 S.
83 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

TUSCULANA
Beatificationis et canonizationis Servae Dei Mariae Teresiae (in saec.: Teresiae
Mariae Casini) fundatricis Congregationis Sororum Oblatarum a S. Corde Iesu
(1864-1937)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Cessare numquam potest Ecclesia Dominum messis ut operarios in


messem suam mittat rogare (cf. Mt 9, 38), neque abstinere a proponendo
futurae praesertim progeniei perspicuo ac animoso vocationis amplectendae
studio: quam deinceps iuvabit ut veritatem Dei vocantis discernat eique
magnanimiter respondeat; peculiarem adhibere curam de formatione candi
datorum ad presbyteratum (Ioannes Paulus II, Adhort. Apost, post-synod. Pastores dabo vobis, 2: AAS, LXXXIV [1992], 659).

Ecclesiae sollicitudinem de vocationibus deque sacerdotum sanctificatio


ne Serva Dei Maria Teresia Casini participavit quae, multimodis, formatio
nem curavit puerorum ad sacerdotium candidatorum, utque Sacrum Iesu
Cor consolaretur de presbyterorum infidelitate.
Fidelis haec Christi discipula Tusculi nata est die 27 mensis Octobris
anno 1864 a Thoma Casini et Melania Rayner, legitimis coniugibus locuple
tamus. Biduo post est in ecclesia urbis cathedrali baptizata et anno 1872 sa
cramentum accepit Confirmationis. Eius christianae educationi peculiari
modo prospexit pater optimus, qui eam Deum cognoscere docuit et preca
tionem diligere ac pauperes, atque peccatum fugere. Amatissimo parente
mortuo (anno 1874), familia Cryptam Ferratam migravit, in domum avo

lo - A A S

282

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

rum maternorum. Cum Romae alumna erat Matronarum a Sacro Corde,


magna cum pietate primum ad eucharisticam mensam accessit. Ad fami
liam reversa propter valetudinem, magis appetivit se Domino consecrare,
quamvis familiares eam ad vitam coniugalem dirigere conarentur. Anno
1882, ad praecepta confessarii docilis sine ulla cunctatione ad sanctitatem
contendit, mundi reliquit inania et maiore cum fervore pietatem eucharisti
cam atque caritatem erga pauperes coluit. Privatim vota suscepit oboedien
tiae, castitatis ac paupertatis, nomen est professa in Zelatrices, quae dice
bantur, Sacri Cordis et per bonas lectiones in cognitione inque Dei servitio
est progressa. Quorundam suorum familiarium repugnantiae non cedens, in
timum suum instinctum secuta introivit anno 1885 inter Clarissas a Sanc
tissima Conceptione, Romae domicilium habentes, sed paucis post mensibus
fuit ei egrediendum per causam valetudinis; postea confessarius eam in
aliud opus inseruit, quod celeriter est exstinctum conditrice mortua. Post
quam Cryptam Ferratam repetivit, Serva Dei coetum puellarum constituit
eo consilio, ut pro sanctificatione sacerdotum precarentur et Cor Iesu eo
rum peccatis transfixum consolarentur. Opus, etsi in multa paupertate in
que variis difficultatibus versaretur confirmatum est suamque sedem Cryptae Ferratae collocavit, propter generositatem et sacrificia Servae Dei, quae
in Romae viis mendicavit ut pecuniam colligeret necessariam ad aedificium
perficiendum. Postridie calendas Februarias, probante Episcopo dioecesano,
anno 1894, una cum quinque sodalibus publice condidit Institutum Victimarum Cordis Iesu, quod est deinceps appellatum Oblatarum Sacri Cordis
Iesu.
Initio Maria Teresia, quae antistita erat communitatis, eiusque sociae
vitam egerunt clausurae seque dederunt adorationi perpetuae Eucharistiae
et congressionibus institutoriis cum loci puellis; sed postea, Episcopo adhor
tante, Institutum patuit etiam filiarum populi educationi, ut bonas formaret matres familias. Sollicitudo de clero eam adduxit ad finem faciendum
industriae pro puellis et ad aperiendum Romae atque Cryptae Ferratae
Opus Parvorum Amicorum Iesu (anno 1925) pueris educandis, qui ingredi
seminarium appetebant et sacerdotes fieri. Inceptum, a Sororibus ductum
et rectum sapienti cum paedagogia plenaque cum libertatis alumnorum ob
servantia, rapide floruit fructusque adidit copiosos. Serva Dei, quae profes
sionem temporaneam fecerat anno 1913 et perpetuam anno 1919, ad mor
tem usque egregie munere antistitae generalis est iuncta, labori non parcens
pro Instituto singulisque Sororibus, quae eam ut matrem dilexerunt. Ea-

Congregatio de Causis Sanctorum

283

rum provexit formationem, observantiam inculcavit Regulae circumposuitque sibi utiles adiutrices. Alacriter et fideliter suam coluit consecrationem
religiosam munusque sibi a divina Providentia commissum sancte explica
vit, gaudia, dolores et incommoda communicans cum sororibus sodalibus et
per omnia gloriam Dei quaerens atque salutem animarum. Fidei simplicita
te effulsit, ardore caritatis, spei soliditate. Firmiter credidit in verbum Dei
et in Ecclesiae magisterio, peccatum fugit, animam suam, sanctitatis sitientem, precatione, meditatione, apostolico fervore, pietate erga Eucharistiam,
Cor Iesu et Matrem Redemptoris aluit. Intimam fovit coniunctionem cum
Domino, qui cordi eius locutus est illudque Dei amore, Ecclesiae, proximo
rum accendit, praesertim Sororum eius et sacerdotum pauperum, senum,
aegrotorum, derelictorum aut peculiarium auxiliorum spiritalium indigen
tium; eiusque tam magna caritas fuit, ut se pro iis victimam devovent. Au
xilio est fisa divino et etiam in acerbioribus casibus pacem interiorem et
laetitiam servavit. Prudens fuit in usu instrumentorum sanctificationis
suae, in Instituti administratione, in coeptibus apostolicis, in consiliis, quae
filiabus suis spiritualibus dabat. Exemplari modo iustitiam erga Deum et
proximum exercuit, temperantiam in bonis terrestribus adhibendis, patien
tiam in difficultatibus, fortitudinem in propositis, paenitentiam, humilita
tem et vota religiosa. Divinae voluntati obsequens, aequo animo crucem tu
lit morborum, quibus annis extremis coacta est immobilis esse. Suam infir
mitatem sanctificavit precatione et constanti Congregationis cura. Die
3 mensis Aprilis anno 1937 Cryptae Ferratae sancte vitam terrenam conclu
sit, a Sororibus suis dilecta et venerata.
Sanctitatis fama, qua in vita innotuit, etiam post mortem duravit, qua
propter Episcopus Tusculanus initium fecit Causae beatificationis et canoni
zationis per celebrationem Processus Ordinarii Informativi. Decreto promul
gato super Causae introductione, apud Vicariatum Romanum instructus est
Processus Apostolicus (annis 1982-1985). Horum Processuum vis et auctori
tas probata est a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 8 mensis
Novembris promulgato anno 1985. Confecta Positione, inquisitum est ex
more an Serva Dei virtutes heroum in modum observavisset. Die 22 mensis
Octobris anno 1996, exitu cum felici, Congressus Peculiaris Consultorum
Theologorum est actus. Patres Cardinales deinde et Episcopi die 20 mensis
Maii anno 1997, Causae Ponente Eminentissimo Cardinale Ioanne Canestri,
declaraverunt Matrem Mariam Teresiam Casini heroum more virtutes tho
logales, cardinales iisque adnexas coluisse.

284

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II


per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Mariae

in

Deum

Teresiae

et

tum

in proximum,

Fortitudine,
(in

saec.:

gationis Sororum Oblatarum a S.

eisque

Teresiae

necnon

de

cardinalibus

adnexis,

in

gradu

Mariae

Corde Iesu,

Casini),

Prudentia,

heroico,

Fundatricis

Servae
Congre

in casu et ad effectum de quo

agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. ffi S.
83 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

VALENTINA
Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Ioannae Mariae Condesa Lluch fun
datricis Congregationis Sororum Ancillarum Mariae Immaculatae (1862-1916)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Oculi in Domini vultum conversi haud minuunt in apostolo officium


erga homines; contra, dum nova eum instruunt potestate historiam afficiendi, validum eum reddunt ut eandem historiam ab iis omnibus liberet quae
eam dformant (Ioannes Paulus II, Adhort. Apost, post-synod. Vita conse
crata, 75: AAS, LXXXVIII [1996], 451).

Divinam contemplans caritatem, in vultu et in operibus Christi effictam, Ioanna Maria Condesa Lluch est amore erga proximum indigentem in
fiammata suamque consecravit vitam iuvenum operariarum atque puella-

Congregatio de Causis Sanctorum

285

rum pauperum humanae christianaeque progressioni hocque modo efficaci


ter operam dedit societatis temporis sui evangelizationi et bono animarum.
Serva Dei Valentiae in vitam venit, intra Hispaniae fines, die 30 mensis
Martii anno 1862 ab Aloisio Condesa Raes, medico, et Ioanna Lluch Mart
nez. Sequenti die Baptismum accepit et biennio post Confirmationem. An
no 1865 est optimo patre orbata, qui erat in aegrotorum cura cholera mor
bo iniectus. Eius igitur educationi pia mater prospexit, sapienter adiuta a
praeceptrice Teresia Ballester, quae postea prima Servam Dei secuta est in
Congregatione condenda. In familia indolem suam vivacem ac fortem custo
dire didicit et rationem agendi sibi comparare oboedientem, humilem et
simplicem. Decem annos nata eucharistico Pane primum se aluit, inde pro
vita sua spiritali magnam hauriens utilitatem. Sodalis fuit Sodalicii Filia
rum Mariae a Sancta Teresia a Iesu, quod est a Sancto Henrico de Oss y
Cervello institutum, aliarumque paroecialium consociationum. Cum fervore
incubuit in christianam doctrinam docendas puellas pauperes inque egenos
curandos et aegrotos. Privatim votum fecit castitatis seque Virgini Mariae
consecravit. Difficilibus cognitis condicionibus iuvenum operariarum Valentinarum et moralibus periculis in quibus cotidie versabantur, mota caritate
domum illis recipiendis statuit aperire atque earum consulere humanae religiosaeque educationi. Simul consilium cepit institutum condendi vitae con
secratae, eiusmodi apostolatui deditum, arduo sane sed peculiariter necessa
rio et urgenti. Magistri spiritualis consensionem habuit atque matris, quae,
post aliquod haesitationis tempus, non solum assensa est, verum et conspi
cuum patrimonium filiae suppeditavit. Hinc, anno 1884, cum aliquibus so
dalibus, primum aperuit receptaculum mulieribus operariis et scholam gra
tuitam puellulis. Archiepiscopus Valentinus tamen, ut eam experiretur,
multos per annos eam dehortatus est a proposito novam condendi congre
gationem, quoad, anno 1892, canonicam Operi Servae Dei concessit appro
bationem, quod hodie appellatur Institutum Ancillarum Mariae Immacula
tae et, sapienter ac diligenter Conditrice regente, secundum spiritum Litte
rarum Encyclicarum Rerum novarum Summi Pontificis Leonis XIII operatum est. Die mensis Decembris 10 eodem anno habitum induit religiosum;
anno 1895 professionem temporaneam, fecit et anno 1911 perpetuam. Anti
stita generalis sedulam adhibuit curam de Sororum formatione, eas incitan
do ad sanctitatis absconditae ac tacitae viam percurrendam. Confirmatio
nem provexit et auctum Congregationis suae et quattuor novas aperuit do
mos, quas crebro visitabat, etsi incommoda uteretur valetudine. In simpli-

286

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

citate inque humilitate omnibus claro et hilaro fuit exemplo fidelitatis erga
Deum, Ecclesiam, consecrationem suam, Regulam, vota religiosa et munus,
quod ei Providentia crediderat. Coram Deo vixit, in eius verbum firmiter
credidit ac prompte constanterque eius fecit voluntatem. Vitae suae sancti
tate fidem propagavit pariterque apostolatum pro mulieribus operariis, qua
rum multae in instituta religiosa ingressae sunt aut bonae fuerunt matres
familias. Erga eas officiosa fuit ac similiter in pauperes se gessit, aegrotos
suasque Sorores, quae eam dilexerunt et cum docilitate atque fiducia secu
tae sunt. Toto corde totaque mente Deum amavit, eius servavit legem, pec
catum fugit, assidue precationem coluit et peculiarem pietatem in Euchari
stiam, Iesum crucifixum ac Virginem Mariam. Prudens fuit in Instituti ad
ministratione, in operibus misericordiae exsequendis, in instrumentorum
usu pro sua aliorumque sanctificatione. Iusta fuit erga Deum et proximos,
potens sui, aequabilis, a bonis rebusque inanibus terrenis aliena, fortis, pa
tiens et serena in difficultatibus et in multis infirmitatibus quibus non pau
cos per annos est afflicta. Magnam habuit Dei fiduciam suasque Sorores
tranquille se divinae Providentiae committere docuit. Cum fervore et impensa pace interiore se praeparavit ad ultimum cum Domino occursum, qui
eam ad se vocavit die 16 mensis Ianuarii anno 1916.
Sanctitatis fama, qua claruit in vita, etiam annis mansit qui sunt mor
tem secuti. Beatificationis et canonizationis Causa inita est ab Archiepisco
po Valentino per Processus ordinarii informativi celebrationem (annis 19531955), qui est a Congregatione pro Causis Sanctorum probatus decreto po
stridie idus Dcembres promulgato anno 1984. Confecta Positione, inquisi
tum est an Serva Dei heroum in modum virtutes coluisset. Die 15 mensis
Novembris anno 1996 actus est, prospero cum eventu, Consultorum Theolo
gorum Congressus Peculiaris. Die 18 mensis Martii anno 1997 Patres Cardi
nales et Episcopi, in Sessione Ordinaria, Causae Ponente Excellentissimo
Domino Mario Rizzi, Archiepiscopo titulari Balneoregiensi, edixerunt Ma
trem Ioannam Mariam Condesa Lluch heroum more virtutes thologales,
cardinales iisque adnexas observavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis

287

Congregatio de Causis Sanctorum

ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol


lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate
tum

in

Deum

tum

in proximum,

Temperantia et Fortitudine,
nae

Mariae

Condesa

necnon

eisque adnexis,

Lluch,

Fundatricis

de

cardinalibus

Prudentia,

in gradu heroico,
Congregationis

Iustitia,

Servae Dei Ioan

Sororum

Ancillarum

Mariae Immaculatae, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 7 Iulii A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
83 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

VERONEN.
Canonizationis beati Ioannis Calabria sacerdotis fundatoris Congregationum Pau
perum Servorum et Pauperum Servarum Divinae Providentiae (1873-1954)
DECRETUM SUPER MIRACULO

Beatus Ioannes Calabria Veronae, in Italia, natus est postridie nonas


Octobres anno 1873. Anno 1901 ordinatus sacerdos, ministerio pastorali et
operibus misericordiae se tradidit, praesertim pro pauperibus et pueris dere
lictis et ad extremam societatem detrusis. Ad hoc assequendum proposi
tum, Congregationes Pauperum Servorum et Pauperum Servarum Divinae
Providentiae condidit, quas sapienter rexit in Dei atque hominum dolen
tium ministerio. Fructuosum explicavit apostolatum etiam extra Opera sua
fundata et, vitae sanctitate, verbi, scriptorum et actionum lucem atque ca
ritatem Christi in Ecclesia fudit et in temporis sui societate. Ampla ornatus
et solida sanctitatis fama, in Domino obdormivit pridie nonas Dcembres
anno 1954, post vitam devotam pro sanitatis recuperatione Summi Pontifi
cis Pii XII, graviter aegrotantis.
Beatificationis et canonizationis Causa inchoata est anno 1957 ab Epi
scopo Veronensi. Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 17 mensis Apri
lis anno 1988 sollemniter eum beatum declaravit.

288

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Eius canonizationis respectu, Causae Postulatio Congregationi de Causis


Sanctorum miram coniectam sanationem iudicandam permisit, in Argenti
nae urbe Reconquistensi patratam et intercessioni eiusdem Beati tributam.
Sanatio attinet ad Ritam Faccioli, nuptam Braida, quadraginta quattuor
annorum, quae anno 1986 animadvertit parvum nodulum in mamilla sini
stra, qui gradatim maior factus est et dolens. Die 28 mensis Maii subse
quentis anni est mastectomia sinistra radicitus effecta cum lymphadenoctomia axillae, cum de neoplasmate maligno ageretur. Sex post diebus appa
ruerunt dyspnoea, cyanosis, haemoptois cum paresi dextra atque hemianopsi dextra. Aliae inspectiones clinicae ostenderunt plagas cerebri probabi
liter indolis metastaticae; quapropter aegrota pridie idus Iunias eodem anno
remissa domum est cum prognosi quam maxime suspensa quoad vitam.
Vespere eiusdem illius diei sacerdos quidam Congregationis Pauperum Ser
vorum Divinae Providentiae infirmam visitavit, quae gravibus in condicio
nibus versabatur, et una cum propinquis intercessionem invocavit Ioannis
Calabria, ut a Deo sanationem obtineret. Postridie invocationes saepe iteratae sunt. Nocte inter diem tertium decimum et diem quartum decimum
mensis Iunii anno 1987 ex improviso facta est salubris mutatio condicio
num aegrotae generalium, quae die 16 mensis Iunii sine ulla difficultate
pervenire potuit ad longinquam urbem Rosarium, ut inspectionibus medi
corum se subiceret, quae in lucem protulerunt plagarum cerebri decessionem, quae antea perspectae sunt, et factam perfectam sanationem.
De asserto miro, confestim intercessioni ascripto Ioannis Calabria apud
Curiam Reconquistensem celebrata est Inquisitio dioecesana, cuius auctori
tas probata est a Congregatione de Causis Sanctorum die 10 mensis Februa
rii anno 1995. Consilium Medicorum Dicasterii, in sessione habita die 4
mensis Iulii anno 1996, affirmavit sanationem fuisse celerrimam, comple
tam, stabilem, et ex scientia huius aetatis inexplicabilem. Die 10 mensis Ia
nuarii anno 1997 actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum
et die 8 mensis Aprilis insequentis Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium at
que Episcoporum, Causae Ponente Excellentissimo Domino Fiorino Taglia
ferri, episcopo Viterbiensi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Car
dinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divini
tus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc
eodem anno, Sanctitas Sua, vota Congregationis de Causis Sanctorum exci
piens, mandavit ut decretum de praedicta mira sanatione conscriberetur.

Congregatio de Causis Sanctorum

289

Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ce
terisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declara
vit:

Constare

Sacerdote,
varum

de

miraculo

Fundatore

Divinae

Deo patrato,

Congregationum

Providentiae,

videlicet

intercedente

Pauperum
de

Beato

Servorum

celrrima,

et

completa ac

Ioanne

Calabria,

Pauperum
stabili

Ser

sanatio

ne Ritae Faccioli a cancro mammario con metastasi linfoghiandolari e lesioni


cerebrali

verosimilmente

di

natura

metastatica .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
88 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. B S.
88 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

VIEDMEN.
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Artemidis Zatti laici professi Societatis
S. Francisci Salesii (1880-1951)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Omnes, qui habebant infirmos variis languoribus, ducebant illos ad


eum; at ille singulis manus imponens curabat eos (Lc 4, 40).
Divini Pastoris exemplum secutus, qui pertransivit benefaciendo et sa
nando omnes oppressos a diabolo (Act 10, 38), Artemis Zatti magnam ha
buit caritatem curamque de aegrotis et pauperibus, pro quibus libenter vi
tam impendit.
Servus Dei ortus est die 12 mensis Octobris anno 1880 in pago Boretto,
intra fines posito Guastallensis dioecesis, ab Aloisio Zatti et Albina Vecchi,
qui eum christiana imbuerant educatione. Anno 1887 Confirmationem acce
pit atque necessario ludo peracto (annis 1886-1889) uti rusticus calo operam
suam locupleti agricolarum familiae locavit. Nec paupertas nec labor, quem
est puer expertus, eius indolem fregerunt vivacem, effusam et generosam.

20 - A. A S

290

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ineunte anno 1897, una cum suis, in Argentinam migravit atque in ur


be Sinu Albo collocavit domicilium, cuius morales religiosaeque condiciones
miserabiles erant. Tamen familia Zatti in christianis mansit principiis atque
ecclesiam frequentare perrexit, sicut in Italia facere solebat. Artemis pri
mum in deversorio opus obiit ac deinde in lateraria officina. Interim in
amicitiam venit Salesianis illius loci et praesertim parocho Carolo Cavalli,
qui eius factus est confessarius et spiritalis consiliator. Cum ei tempus erat
vacuum a labore, Servus Dei eum ad visitandos aegrotos comitabatur, in
exsequiarum atque in Missae celebratione ei ministrabat et gratuito aeditui
munere fungebatur. Monitus ut sacerdotium peteret, ardenter est adhortationi assensus atque anno 1900 sedem candidatorum Salesianorum ingressus
est in oppido Bernal apud Bonaropolim. Mox bonam ostendit intellegen
tiam, fortem voluntatem, spiritum sacrificii, religiosum fervorem et docilem
superioribus oboedientiam. Novum vitae genus, aer, alimonia ei non suffi
ciens, labores quos alacriter obibat et in primis assiduitas, quam iuveni sa
cerdoti phthisi affecto praebebat, in eius valetudinem pondus habuerunt;
unde anno 1902 phthisim contraxit, id temporis insanabilem putatam. Ut
se curaret missus est in Salesianam communitatem loci Viedma. Ibi Beatae
Mariae Virgini Auxiliatrici pollicitus est se, si sanaretur, aegrotis assistendo
esse dediturum. Post aliquot annos, a sacerdote Evaristo Garrone curatus,
valetudinarii localis Sancti Ioseph atque adnexae medicamentarii tabernae
rectore, perfecte consanuit ac, sicut promiserat, reliquum vitae suae pro
aegrotis consumpsit. Tamquam frater laicus anno 1908 professionem religio
sam fecit temporaneam et anno 1911 perpetuam.
Interea coeperat curam agere medicamentarii tabernae et valetudinarii,
quorum postea per plus triginta annos administrator fuit. Cum intellegen
tia, peritia, prudentia et singulari caritate munera sustinuit sua, gloriam
Dei semper quaerens, proximorum bonum ac generositatem imitans boni
Samaritani (cf. Lc 10, 33-35). Aptiores reddidit valetudinarii structuras, for
mationis professoriae medicorum prospexit, omnibus cum viribus in dolores
physicos et morales infirmorum levandos incubuit, providens ut iis corporis
et animae salutem restitueret omnemque suam industriam continuum red
dens apostolatum.
Cotidie birota vias urbis percurrebat ut aegrotis in eorum domibus assi
steret. Fuit etiam infirmorum minister apud Collegium Sancti Francisci de
Sales et apud Collegium Filiarum Mariae Auxiliatricis necnon apud carce
rem; fautor fuit spiritalis Circuli Operariorum Catholicorum; vitae interfuit

Congregatio de Causis Sanctorum

291

paroeciali et dioecesanae atque, etsi multa erant negotia, ex consuetudine


actibus communibus aderat suae religiosae familiae. Eius plena Deo et pro
ximis devotio fide nitebatur simplici et solida immensaque et laeta caritate,
quam verbo testatus est et exemplo in omni vitae circumstantia quamque
sacramentis aluit, precatione, meditatione, ferventi pietate in Eucharistiam
atque in Beatam Virginem Mariam. Propter Dei amorem diligenter eius ob
servavit leges, vota religiosa, Regulam; alacriter et cum gaudio multis oc
currit incommodis, graves obiit labores et efficaciter operam dedit Regno
Christi aedificando, sapienter talenta caelitus accepta feneratus est. Multam
nutrivit divinae Providentiae fiduciam; a bonis terrestribus alienus fuit et
gaudium diffudit, pacem, spem. Vir fuit iustus, temperans, prudens et for
tis in fidelitate erga suam consecrationem atque munus sibi a superioribus
concreditum. Anno 1941 magno cum dolore demolitionem vidit valetudina
rii, quod tot annis campus fuerat apostolatus eius, ut locus daretur episcopii et curiae dioecesanae exstructioni.
Tum consuluit aegrotorum translationi in sedem scholae agrestis Sancti
Isidori et, per oeconomicas difficultates, sedulo beneficimi opus suum perre
xit. Ab anno 1947 non iam valetudinarium administravit.
Mense Iulio anno 1950 de scalis delapsus est. Iussus est conquiescere;
quod quidem in oboedientiae spiritu accepit. Sed vires non recuperavit et
secuto mense Novembri signa apparuerunt cancri. Cum tranquillitate, pa
tientia et fortitudine acres tulit dolores. Sancte in Domino obdormivit idi
bus Marths anno 1951, ampla clarus sanctitatis fama, quae maxime signifi
cata est in exsequiis, quibus multus populus et numerosae religiosae ac ci
viles auctoritates interfuerunt.
Haec fama solidata est et aucta volventibus annis; quam ob rem Epi
scopus Viedmensis, Sanctae Sedis obtento permissu, ad normam M. P.
Sanctitas Clarior , Causam introduxit beatificationis et canonizationis at
que Processum celebravit cognitionalem (annis 1980-1982), cuius auctoritas
probata est a Congregatione de Causis Sanctorum per decretum postridie
idus Dcembres promulgatum anno 1984. Confecta Positione, disceptatum
est ex more an Servus Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 25
mensis Octobris anno 1996, prospero cum eventu, est Consultorum Theolo
gorum Congressus Peculiaris actus. Patres porro Cardinales et Episcopi, in
Sessione Ordinaria die 8 mensis Aprilis habita anno 1997, Causae Ponente
Eminentissimo Cardinale Ioanne Canestri, affirmaverunt Artemidem Zatti
heroum more virtutes thologales, cardinales et his adnexas coluisse.

292

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II


per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, die 27 mensis Iunii hoc
eodem anno, Sanctitas Sua vota Congregationis de Causis Sanctorum exci
piens rataque habens, mandavit ut super heroicis Servi Dei virtutibus de
cretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinale Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

in

Deum

Iustitia,

Temperantia

Dei Artemidis Zatti,

et

tum

in

proximum,

Fortitudine,

eisque

laici professi Societatis S.

necnon

de

adnexis,

in

cardinalibus
gradu

Francisci Salesii,

Prudentia,

heroico,

Servi

in casu et ad

effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997.
ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L.

m s.
8 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

VINDOBONEN.
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Iacobi Kern (in saec.: Francisci
Alexandri) sacerdotis professi Canoniae Gerusenae Ordinis Praemonstratensis
(1897-1924)
DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Servus Dei Iacobus Kern (in saeculo: Franciscus Alexander)


Vindobonae natus est die 11 mensis Aprilis anno 1897. Dum seminarii
alumnus erat, ad arma est citus et priori totius mundi bello interfuit, in
quo gravi est vulnere affectus, quod causa fuit postea eius mortis. Ordinem
Praemonstratensem ingressus, professionem simplicem fecit anno 1921 et or
dinationem accepit presbyteralem anno 1922. Cum fervore ministerio pasto
rali se dedidit, quod breve fuit, siquidem eum valetudo defecit. Post lon-

Congregatio de Causis Sanctorum

293

gum acerbumque morbum, cum fortitudine exceptum et tranquilla Dei vo


luntati obtemperationi, est praemium aeternum adeptus die 20 mensis Oc
tobris anno 1924.
Fama sanctitatis qua in vita claruit, post mortem quoque duravit;
quamobrem Archiepiscopus Vindobonensis anno 1958 initium fecit Causae
beatificationis et canonizationis. Die mensis Iulii 11 anno 1995 Summus
Pontifex Ioannes Paulus II declaravit Servum Dei Iacobum Kern virtutes
thologales, cardinales et his adnexas heroum in modum observavisse.
Beatificationis respectu, Postulatio iudicio Congregationis de Causis
Sanctorum coniectam permisit miram sanationem, Vindobonae patratam
anno 1971 eiusdemque Venerabilis intercessioni ascriptam. Casus pertinet
ad puerulum Haraldum Krehan, qui, tres annos natus (anno 1970) ostende
re incepit varias valetudinis perturbationes, quales astheniam, vomitionem,
soporem, aequilibritatis amissionem. Post aliquas peculiares inspectiones,
diagnosis facta est de tumore in parte cerebri dextra. In sectione chirurgi
ca, effecta die 24 mensis Iunii anno 1971, tumoris solummodo pars visibilis
recisa est, qui histologice agnitus est uti medulloblastoma macrocellulare.
Ob singularem tumoris malignitatem medici prognosim tulerunt infaustam
quoad vitam, affirmantes puerulum non amplius duos annos esse victurum.
Idcirco parentes pueruli aliique propinqui statim intercessionem Iacobi
Kern invocaverunt. Pluries precaturi se contulerunt ad eius sepulcrum et
domi quoque eum invocare perrexerunt instanter et cum fiducia. Decem
post sectionem chirurgicam diebus medici viderunt vulnus esse sanatum et
puerulum se plena cum libertate movere. Deinceps inspectiones clinicae pa
tefecerunt sanationem fuisse perfectam et stabilem.
De casu, miro putato, annis 1991-1992 apud Curiam Vindobonensem
instructa est inquisitio dioecesana, cuius auctoritas probata est a Congrega
tione de Causis Sanctorum per decretum die 20 mensis Maii anno 1994 pro
mulgatum. Dicasterii Consilium Medicorum, in sessione die 4 mensis Iulii
anno 1996 acta, edixit sanationem celerem fuisse, completam, stabilem et
ex scientia inexplicabilem. Die 24 mensis Ianuarii anno 1997 factus est
Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris et die 15 mensis Aprilis eo
dem anno Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae
Ponente Excellentissimo Domino Ottorino Petro Alberti, Archiepiscopo Ca
laritano. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Epi
scoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, re
sponsum est prolatum affirmativum.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

294

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II


per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de
praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ce
terisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declara
vit:

Constare de

Kern,

Sacerdote

licet de celeri,

miraculo
professo

a Deo patrato,
Canoniae

intercedente

Gerusenae

Ordinis

Ven.

Servo

Dei

Praemonstratensis,

Iacobo
vide

completa et stabili sanatione pueruli Haraldi Krehan a medul-

loblastoma al punto di partenza del tetto del 4 ventricolo e con penetrazione nel
cervelletto .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 7 mensis Iulii A. D. 1997
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. SB S.
83 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


COLATINENSIS et SANCTI MATTHAEI
de finium mutatione
DECRETUM

Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi PP.


DD. Gerardus Lyrio Rocha, Episcopus Colatinensis, et Aldo Gema,
M.C.CL, Episcopus Sancti Matthaei, unanimi consensu ab Apostolica Sede
expostulaverant ut circumscriptionum sibi concreditarum fines aliquantu
lum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto
Exc.mi P.D. Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis et in Brasilia
Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono pro-

Congregatio pro Episcopis

295

futuram, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Pau


lo, divina Providentia PP. II, tributarum, oblatis precibus annuendum cen
suit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valiturum ac si Apostolicae sub
plumbo datae forent, a dioecesi Colatinensi distrahit partem territorii muni
cipii novi vulgo Viia Valerio paroeciae vulgo Sooretama pertinentem,
eamque dioecesi Sancti Matthaei adnectit, mutatis, hac ratione, utriusque
ecclesiasticae circumscriptionis finibus. Quamobrem documenta et acta
praefati territorii clericos, fideles ac bona temporalia respicientia a Curia
Colatinesis ad Curiam Sancti Matthaei transmittantur. Ad haec perficienda
Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum
Nuntium vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia
gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subde
legandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica digni
tate constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem, cum primum
fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 28 Novem
bris anno 1997.
83

BERNARDINUS card. GANTIN, Praef.


83

Georgius M. Mejia, a Secretis.

L. S.
In Congr. pro Episcopis tab., n. 824/97

CAXIENSIS AUSTRALIS
et SANCTAE CRUCIS IN BRASILIA
de finium mutatione
DECRETUM

Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi PP.


DD. Nei Paulus Moretto, Episcopus Caxiensis Australis, et Aloisius Sinesius
Bohn, Episcopus Sanctae Crucis in Brasilia, unanimi consensu ab Apostoli
ca Sede expostulaverunt ut circumscriptionum sibi concreditarum fines ali
quantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili
voto Exc.mi P.D. Alili Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis et in Bra-

296

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

silia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono


profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne
Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, oblatis precibus annuendum
censuit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valiturum ac si Apostolicae sub
plumbo Litterae datae forent, a dioecesi Caxiensi Australi distrahit inte
grum territorium paroeciae Sanctae Mariae de Purificatione in civitate
vulgo Muum, atque territorium paroeciae Sancti Ioannis Baptistae , in
civitate vulgo Vespasiano Correa, eaque dioecesi Sanctae Crucis in Brasilia
adnectit, mutatis, hac ratione, utriusque ecclesiasticae circumscriptionis fi
nibus. Ad clerum quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad ef
fectum deductum fuerit sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in
cuius territorio ecclesiasticum officium detinent; ceteri autem sacerdotes,
clerici seminariique tirones circumscriptioni illi incardinentur vel incardinati
maneant in cuius territorio legitimum habent domicilium. Quamobrem do
cumenta et acta praefatorum territoriorum clericos, fideles ac bona tempo
ralia respicientia a Curia Caxiensi Australi ad Curiam Sanctae Crucis in
Brasilia transmittantur. Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis de
putat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso a sede absente,
negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et opportunas eis
dem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quem
libet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem
Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae
exsecutionis remittendi.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 12 Decem
bris anno 1997.
88

BERNARDINUS card. GANTIN, Praef.


88

L. S.
In Congr.. pro Episcopis tab., n. 703/97

Georgius M. Mejia, a Secretis.

Congregatio pro Episcopis

297

CRUCIS ALTAE et PASSOFUNDENSIS


de finium mutatione
DECRETUM

Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi PP.DD.


Iacobus Robertus Hilgert, Episcopus Crucis Altae, et Urbanus Iosephus
Allgayer, Episcopus Passofundensis, unanimi consensu ab Apostolica Sede
expostulaverunt ut circumscriptionum sibi concreditarum fines aliquantu
lum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili voto
Exc.mi P.D. Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis et in Brasilia
Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium bono profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Ioanne Pau
lo, divina Providentia PP. II, tributarum, oblatis precibus annuendum cen
suit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valiturum ac si Apostolicae sub
plumbo Litterae datae forent, a dioecesi Crucis Altae distrahit integrum
territorium paroeciae Dominae Nostrae de Lourdes in civitate vulgo No
va Alvorada, atque territorium paroeciae Sancti Michaelis Arcangeli , in
civitate vulgo Itapuca, eaque dioecesi Passofundensi adnectit, mutatis, hac
ratione, utriusque ecclesiasticae circumscriptionis finibus. Ad clerum quod
attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit
sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasti
cum officium detinent; ceteri autem sacerdotes, clerici seminariique tirones
circumscriptioni illi incardinentur vel incardinati maneant in cuius territo
rio legitimum habent domicilium. Quamobrem documenta et acta praefatorum territoriorum clericos, fideles ac bona temporalia respicientia a Curia
Crucis Altae ad Curiam Passofundensem transmittantur. Ad haec perficien
da Congregatio pro Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum
Nuntium vel, ipso a sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdele
gandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate
constitutum, onere imposito ad eandem Congregationem, cum primum fas
erit, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 12 Decem
bris anno 1997.
83 BERNARDINUS card. GANTIN, Praef.
83 Georgius M. Mejia, a Secretis.
L. S.
In Congr. pro Episcopis tab., n. 722/97

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

298

PROVISIO ECCLESIARUM

Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per
Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae
sules praefecit, videlicet:
Titulari episcopali Ecclesiae Timicitanae R.D.
Ioannem Du, hactenus in Seminario archidioecesis Nominis Iesu pro spiri
tualibus Moderatorem, quem Auxiliarem eiusdem archidioecesis deputavit.
die 21 Novembris 1997.

Titulari episcopali Ecclesiae Vazaritanae Diddensi


R.D. Iosephum Palma, e clero archidioecesis Iarensis, hactenus in loco vul
go dicto Borotoc Nuevo parochum, quem Auxiliarem archidioecesis Nomi
nis Iesu deputavit.
die 28 Novembris.

Cathedralibus Ecclesiis Corcagiensi et Rossensi, in


vicem unitis, Exc.mum P.D. Ioannem Buckley, hactenus Episcopum titula
rem Leptimagnensem et Auxiliarem earundem dioecesium.
die 19 Decembris.

Cathedrali Ecclesiae Maasinensi, Exc.mum P.D.


Pretiosum Cantillas, hactenus Episcopum titularem Vicensem Caesaris et
Auxiliarem archidioecesis Nominis Iesu.
die 20 Ianuarii 1998.

Cathedrali Ecclesiae Masbatensi R.D. Ioel Baylon, e


clero dioecesis Legazpiensis, hactenus in loco vulgo dicto Bigaa parochum.
die 14 Februarii.

Archiepiscopum Coadiutorem archidioecesis Cochabambensis Exc.mum P.D. Titum Solari, S.D.B., hactenus Episcopum titularem
Aquaenovensem in Numidia et Auxiliarem archidioecesis Santae Crucis de
Sierra.
die 7 Martii.

Cathedrali Ecclesiae Potosiensi in Bolivia Exc.mum P.D. Valtherum


Prez Villamonte, hactenus Episcopum titularem Curubitanum et Auxilia
rem archidioecesis Sucrensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Elvensi R.D. Thomam Petrum Barbosa
da Silva Nunes, e clero Patriarchatus Lisbonensis, Officii dioecesani Institu
tioni Religiosae tradendae moderatorem, quem deputavit Auxiliarem eius
dem Patriarchatus.
Titulari episcopali Ecclesiae Hierpinianensi R.D. Iosephum Franci
scum Sanches Al ves, hactenus Vicarium generalem Eborensem, quem depu
tavit Auxiliarem Patriarchatus Lisbonensis.

Congregatio pro Episcopis

299

Titulari episcopali Ecclesiae Casamedianensi R.D.


Eduardum Benes de Sales Rodrigues, hactenus Vicarium generalem archi
dioecesis Iudiciforensis, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Portale
grensis in Brasilia.
die 11 Martii 1998.

Titulari episcopali Ecclesiae Tabuniensi R.P. Georgium


Mazur, Societatis Verbi Divini in Russia superiorem, quem deputavit Auxi
liarem Administrationis Apostolicae Siberiae Latinorum.
die 23 Martii.

Titulari episcopali Ecclesiae Chusirensi R.D. Clementem Pickel, paro


chum in urbe vulgo Marks, quem deputavit Auxiliarem Administrationis
Apostolicae Russiae Europaeae Latinorum.
Cathedrali Ecclesiae Luceoriensi Exc.mum P.D. Markijan Trofimiak, hactenus Episcopum titularem Auziensem et Auxiliarem
Leopolitanum Latinorum.
die 25 Martii.

Cathedrali Ecclesiae Christoliensi Exc.mum P.D. Danielem Labille,


hactenus Episcopum Suessionensem.
Cathedrali Ecclesiae Campaniensi R.D. Adamantinum Prata de Carvalho, O.F.M., in Brasilia Conceptionis B. Mariae Virginis provinciae Ordi
nis Fratrum Minorum sodalem, hactenus paroeciae Sancti Laurentii in ea
dem dioecesi Parochum.
Cathedrali Ecclesiae Otonipolitanae Exc.mum P.D. Diogum Reesink,
O.F.M., hactenus Episcopum Almenarensem.
Ordinariatui Militari Canadae, R.D. Donaldum Thriault, e clero
dioecesis Londonensis hactenus curionem paroeciae Sancti Francisci Xaverii
in civitate Tilbury et Vicarium episcopalem eiusdem dioecesis.
Titulari episcopali Ecclesiae Curubitanae Exc.mum P.
D. Claudium Silvero Acosta, S.C.I. de Btharram, hactenus Episcopum
Oviedopolitanum, quem constituit Auxiliarem dioecesis Sanctissimae Incar
nationis.
die 26 Martii.

Cathedrali Ecclesiae Oviedopolitanae R.P. Ignatium Gogorza Izaguirre, S.C.I. de Btharram, hactenus paroeciae vulgo nuncupatae Sagrado
Corazn de Jess curionem in dioecesi De Parania Superiore.
Titulari Ecclesiae Rusellensi R.P. Marcellum Zago,
hactenus Missionarium Oblatorum Beatae Mariae Virginis Immaculatae Mo
deratorem generalem, quem constituit Congregationis pro Gentium Evange
lizatione a Secretis et archiepiscopali dignitate ornavit.
die 28 Martii.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

300

CONGREGATIO
PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE

PROVISIO ECCLESIARUM

Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Congregatione


pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros
Pastores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Lit
teras praefecit, seu nominavit.
Coadiutorem dioecesis Meerutensis R.D.
Osvaldum Lewis, Vicarium generalem Lucknovensem.
die

21

Novembris

1997.

Episcopum coadiutorem Bangassuensem R.P. Ioannem-Iosephum Aguirre Muoz, M.C.C.I., praefati Instituti religiosi in Repu
blica Africae Mediae provincialem.
die 13 Decembris.

Coadiutorem Exc.mi P.D. Adeodati M'Sanda Tsinda-Hata, Episcopi


Kengensis, R.P. Casparem Mudiso, Societatis Verbi Divini in Urbe Consilii
generalis sodalem.
Metropolitanae Ecclesiae Nagpurensi Exc.mum
P.D. Abrahamum Viruthakulangara, hactenus Episcopum Khandvansem.
die 17 Ianuarii 1998.

Metropolitanae Ecclesiae Taunggyiensi, noviter erectae, Exc.mum


P.D. Matthaeum U Shwe, hactenus Episcopum eiusdem sedis episcopalis.
Titulari episcopali Ecclesiae Canapitanae R.P. Ioannem Ha Tiong
Hock, Vicarium generalem atque Seminarii maioris archidioecesis Kuchingensis rectorem, quem deputavit Auxiliarem praefatae metropolitanae Ec
clesiae.
Titulari episcopali Ecclesiae Thignicensi R.P. Anastasium Cahango,
O.F.M. Cap., paroeciae Nossa Senhora de Fatima nuncupatae in urbe
Luandensi curionem, quem constituit Auxiliarem archidioecesis Luandensis.
Titulari episcopali Ecclesiae a Vico Augusti R.P. Albertum Campos
Hernndez, O.F.M., in oppido vulgo dicto Rushooka sito in Ugandensi re
gione dioecesis Mbararansis superiorem, quem constituit Vicarium Aposto
licum Sancti Iosephi de Amazones.

Congregatio pro Gentium Evangelizatione

301

Cathedrali Ecclesiae Miarinarivensi R.D. Rai


mundum Razakarinvony, archidioecesis Antananarivensis Vicarium generalem.
die 14 Februarii 1998.

Cathedrali Ecclesiae Gibraltariensi R.D. Carolum Caruana, Vicarium


generalem necnon cathedralis templi eiusdem dioecesis administratorem.
Cathedrali Ecclesiae Kolensi R.P. Stanislaum Lukumwena, O.F.M.,
praefati Ordinis per Rempublicam Democraticam Congensem atque Rempu
blicam Africae Mediae Ministrum provincialem.
Titulari episcopali Ecclesiae Utimmirensi R.D. Bernardum Kasanda
Mulenga, e clero dioecesis Mbugimayensis, quem constituit Auxiliarem prae
fatae circumscriptionis ecclesiasticae.
Titulari episcopali Ecclesiae Molicunzensi R.P. Iosephum Gustavum
Ste-Marie, Missionariorum Africae sodalem, quem constituit Auxiliarem
Dedzansem.
Metropolitanae Ecclesiae Hochiminopolitanae Exc.mum
P.D. Ioannem Baptistam Pham Minh Mn, hactenus Episcopum coadiuto
rem Mythonsem.
die 1 Martii.

Metropolitanae Ecclesiae Huensi Exc.mum P.D. Stephanum Nguyn


Nhu Th, hactenus Archiepiscopum titularem Tipasitanum in Mauretania
et Administratorem Apostolicum sede vacante et ad nutum Sanctae Se
dis praefatae archidioecesis.
NOMINATIONES

Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad


suum beneplacitum renuntiavit:
die 1 Martii 1998. Em.mum P.D. Paulum Iosephum S.R.E. Cardina
lem Pham Dinh Tung, Archiepiscopum Metropolitam Hanoiensem, Admi
nistratorem Apostolicum sede plena et ad nutum Sanctae Sedis dioecesis
Langsonensis et Caobangensis.
die 25 Martii.

Exc.mum P.D. Floribertum Songasonga Mwitwa, Epi

scopum Koluezensem, Administratorem Apostolicum sede vacante et ad


nutum Sanctae Sedis archidioecesis Lubumbashiensis.

302

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE

Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza:


Luned, 9 Marzo 1 9 9 8 , S.E. il Signor
dente della Repubblica del Burundi.

PIERRE BUYOYA,

Venerd, 20 Marzo 1 9 9 8 , S.E. il Signor ARNOLDO


CAYO, Presidente della Repubblica del Nicaragua.

Presi

ALEMN LA-

Venerd 27 Marzo 1 9 9 8 , S.E. il Signor ROBERTO


GONZALEZ, Ministro degli Affari Esteri di Cuba.

ROBAINA

Da sabato 21 a luned 23 marzo 1998 il Santo Padre si recato in


Apostolico pellegrinaggio in Nigeria.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
7

marzo

1998. S.E. mons. Andrea Cordero Lanza di Montezemolo, Arci


vescovo tit. di Tuscania, Nunzio Apostolico in
Italia e nella Repubblica di San Marino.

S.E. mons. Manuel Monteiro de Castro, Arcivescovo tit. di


Beneventum, Nunzio Apostolico in Sud Africa,
Namibia e Swaziland, Nunzio Apostolico in Le
sotho.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha


nominato:
19

febbraio

24

1997. Il dott. Carlos Blanco Prez Ascario e il prof. Guglielmo


Len Escobar Herrn, Consultori del Pontificio
Consiglio per la Famiglia ad quinquennium .
1998. Il rev. Nicola Bux; p. Euthymius Satre Santos, C.M.F.; p.
Szczepan T. Praskiewicz, O.C.D.; p. Marek Inglot, S.I., Consultori della Congregazione delle
Cause dei Santi ad quinquennium .

Diarium Romanae Curiae

marzo

1998.

12

14

28

303

Il rev. Giovanni D'Ercole F.D.P., Capo ufficio nella Se


zione per gli Affari Generali della Segreteria di
Stato.
S.E. mons. Jorge Maria Meja, Arcivescovo tit. di Apollo
nia, Archivista e Bibliotecario di Santa Romana
Chiesa.
S.E. mons. Francesco Monterisi, Arcivescovo tit. di Alba
Marittima, Segretario della Congregazione per i
Vescovi.
S.E. mons. Francesco Monterisi, Arcivescovo tit. di Alba
Marittima, Segretario della Congregazione per i
Vescovi, Segretario del Collegio Cardinalizio.
L'Em.mo Signor Cardinale Joachim Meisner, Membro della
Prefettura degli Affari Economici della Santa Se
de in aliud quinquennium .
P. David Jaeger, O.F.M., Consultore del Pontificio Consi
glio per l'Interpretazione dei Testi Legislativi ad
quinquennium .
Mons. Raffaello Funghini, Uditore di Rota, Consigliere
della Penitenzieria Apostolica.
I monsignori Lucian Lamza e Djura Dzudzar, Capi Uffi
cio nella Congregazione per le Chiese Orientali.
Gli Em.mi Signori Cardinali Roger Etchegaray, Simon D.
Lourdusamy, Paul Poupard, Achille Silvestrini,
Edward I. Cassidy, Membri del Pontificio Consi
glio per il Dialogo Inter-Religioso in aliud quin
quennium .
Mons. Karel Kasteel, Segretario del Pontificio Consiglio
Cor Unum .
Il rev. Francisco Azcona San Martin, Sotto-Segretario del
Pontificio Consiglio Cor Unum .

NECROLOGIO
3

marzo

8
12

13

16

18
19

20

1998. Mons. John F. O'Grady, Vescovo em. di Prince George


(Canada).

Mons. Luigi Boccadoro, Vescovo em. di Viterbo (Italia).

Mons. Louis Lvesque, Arcivescovo em. di Rimouski (Ca


nada).

Mons. Paul Etoga, Vescovo em. di Mbalmayo (Camerun).

Mons. Jacques Mnager, Arcivescovo em. di Reims (Fran


cia).

Mons. Antonio Mazza, Vescovo em. di Piacenza-Bobbio


(Italia).

Mons. Jacson Damasceno Rodrigues, Vescovo tit. di Lamfua.


Mons. Alberto Tre visan, Vescovo tit. di Centuriones.

Mons. Jean-Baptiste Outhay Thepmany, Vescovo tit. di


Sf asteria.

Mons. Jean Zoa, Arcivescovo di Yaounde (Camerun).

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

304

22

marzo

25
28

30

1998. Mons. John R. Keating, Vescovo di Arlington (Stati Uniti


d'America).

Mons. Neil Willard, Vescovo tit. di Tisedi.

Mons. Luke P. Matlatarea, Vescovo di Bereina (Papua


Nuova Guinea).

Mons. Andr Loucheur, Vescovo em. di Bafia (Camerun).

An. et vol. XC

Maii

1998

N. 5

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


LITTERAE

DECRETALES

quibus beato Aegidio Mariae a Sancto Ioseph Pontillo sanctorum honores decer
nuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Ite ergo ad exitus viarum et quos
cumque inveneritis, vocate ad nuptias (Mt 22, 9).
Quemadmodum similitudinis servi fecerunt, beatus Aegidius Maria a
Sancto Ioseph (saeculari nomine Franciscus Pontillo appellatus) Deo iubenti
obtempera vit atque suam vitam magna ex parte in Neapolitanis viis exegit,
lumen et Christi caritatem in plebem potissimumque in pauperes effundendo necnon Redemptionis ad epulas participandas cunctos invitando.
Humilis hic S. Francisci Assisiensis filius Tarentina in urbe ex Cataldo
Pontillo et Gratia Procaccio die xvi mensis Novembris anno MDCCXXIX natus
est. Puer iam opus apud restiarios incepit ac patre orbus suam sustentare
debuit pauperem familiam. Anno MDCCLIV Fratrum Minorum Alcantarinorum familiam adeptus est Provinciae Lupianae, illud tandem consilium
complens, scilicet pro Domino cogitandi et operandi . Religiosis votis nun
cupatis, ad Squinzanum claustrum ut coqui opus sustineret atque anno
MDCCLIX Neapolim missus est, ubi mansit usque ad mortem. Ibidem pri
mum fuit coquus, deinde ianitor, tum mendicans urbis per vias. Bona sane
valetudine praeditus et eximiis virtutibus, inter quas humilitas, facilitas,
orationis sacrificiique spiritus eminebant, suum tenue officium effecit ut
evangelizationis solidarietatisque in populum christianae opus indefessum
fieret atque tanta fuit eius pro omnibus sollicitudo et amor, ut Neapolis ha21

- A A S

306

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

beretur solator. Dum stipes pro suo claustro colligebat, pacem ac spem in
hominum cordibus largiter disseminavit; cum flentibus flevit et cum gau
dentibus gavisus est, omnibus suae sanctae vitae exemplo verborumque sa
pientia caeli semitas commonstrans. Deum amate, Deum amate , iterare
solebat iis quotquot eum conveniebant quotide et laboriose urbis per vias
peregrinantem. Nobiles et eruditi hoc cum franciscali, simplicem et fidei
plenum adhibente sermonem, colloqui cupiebant. Aegroti de suis aerumnis
levabantur, eum prope se suscipientes. Pauperes, derelicti atque vexati in
humili illo mendico vultum Dei misericordis detegebant. Cum loci illi socia
libus contentionibus extremaque rerum penuria spiritusque premerentur,
omnes ad cordis conversionem, ad reconciliationem cum Deo proximoque,
ad bona aeterna conquirenda vocabat. Cum Deo constans coniunctio, fer
vens in Christi humanitatem, Eucharistiam, Virginem Mariam devotio, Re
gulae et religiosorum votorum perfecta laetaque observantia, animam eius
simplicem et in Domini voluntatem pronam aluerunt eumque fulgidum si
gnum effecerunt Dei sanctitatis et germanum Evangelii testem. Sanctitatis
fama signorumque perfusus, die VII mensis Februarii anno MDCCCXII ad aeterna
tabernacula demigravit. Paucis annis post beatificationis canonizationisque
causa incohata est. Iis peractis a iure illius temporis statutis, Decessor Noster
Leo XIII, die v mensis Februarii anno MDCCCLXXXVIII eum Beatum proclama
vit. Canonizationis causa die xv mensis Decembris anno MCMXCIV Nobis coram
super miro prodiit Decretum, quod Tarenti anno MCMXXXVII evenit. Favorabilibus exinde suffragiis Patrum Cardinalium et Episcoporum in Consistorio coa
dunatorum roborati, statuimus ut ritus canonizationis die u mensis Iunii anno
MCMXCVI Romae celebraretur.
Hodie igitur apud Basilicam Sancti Petri, inter sacra hanc elocuti su
mus Canonizationis formulam:
Ad Honorem Sanctae et Individuae Trinitatis, ad exaltationem fidei ca
tholicae et vitae christianae incrementum, auctoritate Domini nostri Iesu
Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, matura delibera
tione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de plurimorum Fra
trum Nostrorum consilio, Beatos Ioannem Gabrielem Perboyre, Aegidium
Mariam a Sancto Ioseph Pontillo et Ioannem Grande Romn Sanctos esse
decernimus et definimus, ac Sanctorum Catalogo adscribimus, statuentes
eos in universa Ecclesia inter Sanctos pia devotione recoli debere. In nomi
ne Patris et Filii et Spiritus Sancti. Eximius praeclarusque hic vir insignes
dedit religiosae pietatis operumque bonorum testificationes. Pertinet ipse ad

Acta Ioannis Pauli Pp. II

307

spectabiles homines illos qui simpliciter peragrabant urbes, cunctos solan


tes, cunctos iuvantes, cunctos salutaribus beneficiis afficientes. Is ideo co
ram omnibus fulgens habetur exemplar, unde catholica fides et industria
usque proferantur et quam plurimos homines attingant, quo cuncti super
nis firmati praesidiis, salutifera Domini dona et Evangelii bona prolixius
consequantur.
Quod autem decrevimus volumus et nunc et in posterum vim habere,
contrariis minime officientibus rebus quibuslibet.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, die secundo mensis Iunii anno
Domini millesimo nongentesimo nonagsimo sexto, Pontificatus Nostri duode vicesimo.
EGO IOANNES PAULUS
Catholicae Ecclesiae Episcopus
Eugenius Sevi, Protonot. Apost.

Loco 68 Plumbi
In Secret, Status tab., n. 402,678

CONSTITUTIO APOSTOLICA

TAUNGGYIENSIS
In Myanmara ecclesiastica Provincia Taunggyiensis conditur.

IOANNES PAULUS EPISCOPUS


SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ipso optime opitulante Domino pluribus quidem de causis laetari Nos
oportet quod catholicum nomen ubique gentium felix capit incrementum et

308

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

uberiores usque effundit fructus. Pro viribus autem Nos studemus interea
ecclesiastica passim instituta melioribus instruere condicionibus ac solidioribus etiam iuris ipsius structuris. Hodie propterea ad Myanmarenses Eccle
siae communitates animum mentemque convertimus utpote cum earundem
occurrere necessitatibus pastoralibus commodisque prorsus spiritalibus concupiscamus. De consilio propterea ipsius Congregationis pro Gentium Evan
gelizatione, rogatis iis sententiam quorum interfuit, Apostolica Nostra usi
potestate quae sequuntur singula statuimus et decernimus. Novam Provin
ciam ecclesiasticam in Myanmara condimus scilicet Taunggyiensem, quam
particularem ecclesiam ad gradum archidioecesis metropolitanae attollimus,
cui videlicet veluti suffraganeae subici iubemus dioeceses Tunguensem,
Kengtunghensem et Loikavensem. Porro Venerabilem Fratrem Matthiam U
Shwe, hactenus episcopum Taunggyiensem ad dignitatem stationemque Ar
chiepiscopi Metropolitae evehimus, cunctis iuribus concessis officiisque con
gruentibus impositis secundum iuris communis praecepta. Haec omnia ut
expediantur, Venerabilem Fratrem Aloisium Bressan, Archiepiscopum titulo
Severianensem atque in Myanmara Delegatum Apostolicum, legamus eique
haec munia praestanda committimus. Re tandem feliciter ad exitum per
ducta, documenta apparentur quorum exempla sincera ad Congregationem
pro Gentium Evangelizatione transmittantur, contrariis rebus minime qui
busvis obstantibus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, die decimo septimo mensis Ia
nuarii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontifica
tus Nostri vicesimo.
68 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status

IOSEPHUS card. TOMKO


Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Marcellus Rossetti,
Carmelus Nicolosi,
Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 426.733

Protonot. Apost.
Protonot.

Apost.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

309

LITTERAE APOSTOLICAE

Templum paroeciale Deo dicatum in honorem sanctorum Petri, Marcellini et


Erasmi, martyrum, in loco v.d. Besana Brianza in archidioecesi Mediolanen
si, ad gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Ad pleniorem cum Christo firmandam
Christifidelium coniunctionem, libenter quidem occasionem capimus divi
num cultum diffundendi atque sacras in toto orbe aedes exornandi. Ideo
que, cum Venerabilis Frater Noster Carolus Maria S.R.E. Cardinalis Marti
ni, Archiepiscopus Mediolanensis, cleri populique vota interpretatus, rogaverit ut templum paroeciale Deo dicatum in honorem sanctorum Petri, Mar
cellini et Erasmi, martyrum, in loco v.d. Besana Brianza in archidioecesi
Mediolanensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni il
li libenti animo obsecundare volumus. Itaque de Congregationis de Cultu
Divino et Disciplina Sacramentorum consultu, Apostolicae potestatis No
strae plenitudine, statuimus ut sacra illa aedes ad titulum ac dignitatem
Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae
templis hoc nomine insignibus rite competunt, secundum Decretum De ti
tulo Basilicae minoris , die ix mensis Novembris anno MCMLXXXIX datum.
Contrariis quibusvis non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die III
mensis Martii, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
8 ANGELUS card. SODANO
Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 429.803

310

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


SOLLEMNIS CONVENTIO

INTER APOSTOLICAM SEDEM ET POLONIAE REM PUBLICAM

CONCORDATO

KONKORDAT

fra la Santa Sede

miedzy Stolica_ Apostolsk%

e la Repubblica di Polonia

i RzeczajDospolita^ Polska^

La Santa Sede

Stolica Apostolska

e la Repubblica di Polonia

i Rzeczpospolita Polska

- nell'intento di regolare in maniera


stabile ed armonica le mutue re
lazioni;

- dajza^c do trwalego i harmonij ne


go uregulowania wzajemnych stosunkw;

- tenendo conto che la religione cat


tolica professata dalla maggio
ranza dei cittadini della Nazione
Polacca;

- biora_c pod uwag fakt, ze religia


katolicka jest wyznawana przez
wiekszosc spoleczestwa polskiego;

- rilevando la missione della Chiesa


Cattolica, il ruolo che la Chiesa
ha svolto nella storia millena
ria dello Stato Polacco, nonch il
significato del pontificato di Sua
Santit Giovanni Paolo II per la
storia contemporanea della Po
lonia;

- podkreslajac poslannictwo Kosciola katolickiego, rol odegrana^


przez Koscil w tysia_cletnich
dziejach Pastwa Polskiego oraz
znaczenie pontyfikatu Jego Swi%tobliwosci Papieza Jana Pawla II
dia wsplczesnych dziejw Polski;

- considerando l'importanza deci


siva della riconquista dell'indi
pendenza e della sovranit per lo
Stato Polacco, e avendo solleci
tudine del suo sviluppo;

- zwazywszy przelomowe znaczenie


odzyskania niepodleglosci i suwerennosci przez Pastwo Polskie
oraz w trosce o jego pomyslny
rozwj ;

- costatando il contributo rilevante


della Chiesa allo sviluppo della
persona umana e al consolida
mento della moralit;

- stwierdzajac doniosly wklad Kosciola w rozwj osoby ludzkiej i


umacnianie moralnosci;

Acta Ioannis Pauli Pp

II

311

- guidati dai suddetti valori e dai


principi comuni del diritto inter
nazionale, nonch dai principi ri
guardanti il rispetto dei diritti
dell'uomo e delle libert fonda
mentali, e l'eliminazione di tutte
le forme d'intolleranza e di di
scriminazione per motivo di re
ligione;

- kierujac sic wymienionymi wartosciami oraz powszechnymi zasadami prawa miedzynarodowego,


lacznie z normami dotyczacymi
poszanowania praw czlowieka i
podstawowych swobd oraz wyeliminowania wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji z powodw religijnyeh;

- ritenendo che lo sviluppo di una


societ libera e democratica fon
dato sul rispetto della dignit del
la persona umana e dei suoi di
ritti;

- uznajac, ze fundamentem rozwoju wolnego i demokratycznego


spoleczestwa jest poszanowanie
godnosci osoby ludzkiej i jej
praw;

- prendendo atto della nuova strut


tura organizzativa della Chiesa in
Polonia, sancita con la Bolla Pon
tifcia Totus Tuus Poloniae po
pulus;

- uwzgledniajac nowa. struktur^


administracyjna. Kosciola w Polsce ustanowiona. Bulla^ papieska.
Totus Tuus Poloniae populus;

avendo la Repubblica di Polonia


preso in considerazione i suoi prin
cipi costituzionali e leggi, e la Santa
Sede i documenti dei Concilio Va
ticano II riguardanti la libert re
ligiosa ed i rapporti tra la Chiesa e la
comunit politica, nonch le norme
del diritto canonico, hanno deciso di
stipulare il presente Concordato.

postanowily zawrzec niniejszy Kon


kordat, przy czym Rzeczpospolita
Polska uwzglednila swe zasady konstytucyjne i ustawy, a Stolica Apostolska - dokumenty Soboru Watykaskiego II dotycza.ee wolnosci
religijnej i stosunkw pomiedzy
Kosciolem a wsplnota. polityczna.
oraz przepisy prawa kanonicznego.

A tal fine, la Santa Sede, rappre


sentata da Sua Eccellenza Monsi
gnor Jzef Kowalczyk, Arcivescovo
titolare di Eraclea e Nunzio Apo
stolico a Varsavia, e la Repubblica
di Polonia, rappresentata da Sua
Eccellenza il Signor Krzysztof Skubiszewski, Ministro degli Esteri,
hanno stabilito di comune intesa,
quanto segue:

W tym celu, Stolica Apostolska,


reprezentowana przez Jego Ekscelencj Ksiedza Jzefa Kowalczyka,
Arcybiskupa Tytularnego Heraklei,
Nuncjusza Apostolskiego w Warszawie, i Rzeczpospolita Polska,
reprezentowana przez Jego Ekscelencj Pana Krzysztofa Skubiszewskiego, Ministra Spraw Zagranicznych, uzgodnily, eo nastpuje:

312

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Articolo 1

Artykul 1

La Repubblica di Polonia e la Santa


Sede riaffermano che lo Stato e la
Chiesa Cattolica sono, ciascuno nel
proprio ordine, indipendenti e au
tonomi, e si impegnano al pieno
rispetto di tale principio nei loro
rapporti reciproci e alla collabora
zione per la promozione dell'uomo e
del bene comune.

Rzeczpospolita Polska i Stolica


Apostolska potwierdzaja., ze Pastwo i Koscil katolicki sa. - kazde
w swej dziedzinie - niezalezne i autonomiczne oraz zobowiajzuja. sic
do pelnego poszanowania tej zasady
we wzajemnych stosunkach i we
wspldzialaniu dia rozwj u czlowieka i dobra wsplnego.

Articolo 2

Artykul 2

Al fine di mantenere e rafforzare i


rapporti tra le Parti Contraenti e per
compiere la missione loro affidata,
un Nunzio Apostolico risieder
come finora nella capitale della Po
lonia, e un Ambasciatore straor
dinario e plenipotenziario della Po
lonia presso la Santa Sede risieder a
Roma.

W celu utrzymania i umacniania


wiezi pomiedzy Ukladaja.cymi sic
Stronami oraz w celu wypelniania
powierzonej kazdemu z nich misji,
Nuncjusz Apostolski rezyduje, jak
dotychczas, w stolicy Polski, a
polski Ambasador nadzwyczajny
i pelnomocny przy Stolicy Apostolskiej w Rzymie.

Articolo 3

Artykul 3

La Repubblica di Polonia garantisce


alla Chiesa Cattolica e alle sue per
sone giuridiche e fisiche la libert di
contatti e di comunicazione con la
Santa Sede, con le Conferenze Epi
scopali, con le Chiese particolari,
nonch tra di esse e con altre co
munit, istituzioni, organizzazioni
e persone, sia nel Paese sia al
l'estero.

Rzeczpospolita Polska zapewnia


Kosciolowi katolickiemu oraz jego
osobom prawnym i fzycznym swobod utrzymywania stosunkw i komunikowania si ze Stolica. Apo
stolska., z Konferencjami Episkopatw, z Kosciolami partykularnymi, a takze miedzy soba, i z innymi
wsplnotami, instytucjami, organi zacjami i osobami w kraju i za
granica..

Acta Ioannis Pauli Pp. II

313

Articolo 4

Artykul 4

1. La Repubblica di Polonia rico


nosce la personalit giuridica della
Chiesa Cattolica.

1. Rzeczpospolita Polska uznaje


osobowosc prawna. Kosciola katolickiego.

2. La Repubblica di Polonia rico


nosce anche la personalit giuridica
di tutte le istituzioni ecclesiastiche,
territoriali e personali, che hanno
tale personalit in conformit alle
norme del diritto canonico. L'au
torit ecclesiastica ne fa debita
notifica ai competenti organi dello
Stato.

2. Rzeczpospolita Polska uznaje


rwniez osobowosc prawna_ wszystkich instytucji koscielnych terytorialnych i personalnych, ktre
uzyskaly taka. osobowosc na podstawie przepisw prawa kanonicznego. Wladza koscielna dokonuje
stosownego powiadomienia kompetentnych organw pastwowych.

3. Su richiesta dell'autorit eccle


siastica, altri enti ecclesiastici pos
sono ottenere la personalit giuri
dica in base alla legge polacca.

3. Inne instytucje koscielne mo


ga^ na wniosek wladzy koscielnej
uzyskac osobowosc prawna. na podstawie prawa polskiego.

Articolo 5

Artykul 5

Nel rispetto del diritto alla libert


religiosa, lo Stato garantisce alla
Chiesa Cattolica, senza distinzione
di riti, il libero e pubblico eserci
zio della sua missione, insieme con
l'esercizio della giurisdizione, ge
stione e amministrazione dei propri
affari, in conformit al diritto ca
nonico.

Przestrzegaja^c prawa do wolnosci


religijnej, Pastwo zapewnia Kosciolowi katolickiemu, bez wzgledu
na obrzadek, swobodne i publiczne
pelnienie jego misji, la^cznie z wykonywaniem jurysdykcji oraz zarz%dzaniem i administrowaniem jego
sprawami na podstawie prawa kanonicznego.

Articolo 6

Artykul 6

1. Spetta all'autorit ecclesiastica


competente creare le strutture pro
prie della Chiesa; ci riguarda in

1. Tworzenie wlasciwych Kosciolowi struktur nalezy do kompetentnej wladzy koscielnej; dotyczy to

314

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

particolare, erigere, mutare e sop


primere province ecclesiastiche, arcidiocesi, diocesi, l'ordinariato mi
litare, amministrazioni apostoliche,
prelature personali e territoriali, ab
bazie territoriali, parrocchie, istituti
di vita consacrata e societ di vita
apostolica, nonch altre persone giu
ridiche ecclesiastiche.

w szczeglnosci erygowania, zmieniania i znoszenia prowincji koscielnych, archidiecezji, diecezji, ordynariatu polowego, administratur
apostolskich, pralatur personalnych
i terytorialnych, opactw terytorialnych, pararli, instytutw zycia konsekrowanego i stowarzysze zycia
apostolskiego oraz innych koscielnych osb prawnych.

2. Nessuna parte del territorio po


lacco sar inserita in diocesi o pro
vincia ecclesiastica con sede fuori
delle frontiere della Repubblica di
Polonia.

2. Zadna czesc terytorium polskiego


nie bedzie wlaczona do diecezji lub
prowincji koscielnej majacej swa_
stolic poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Nessuna diocesi che ha la sede


nella Repubblica di Polonia sar
estesa fuori delle frontiere dello Sta
to Polacco.

3. Zadna diecezja majadea swa. stolic w Rzeczypospolitej Polskiej nie


bdzie sic rozci^gala poza granice
Pastwa Polskiego.

4. Un Vescovo che appartiene alla


Conferenza Episcopale Polacca non
apparterr alla Conferenza Episco
pale nazionale di un altro Stato.

4. Biskup nalezaey do Konferencji


Episkopatu Polski nie bedzie nalezal
do krajowej Konferencji Episko
patu w innym pastwie.

5. Un Vescovo che non cittadino


polacco non apparterr alla Con
ferenza Episcopale Polacca. N eser
citer giurisdizione nella Repubblica
di Polonia, fatta eccezione per i
Legati o altri Inviati del Papa.

5. Biskup nie beda_cy obywatelem


polskim nie bedzie nalezal do Kon
ferencji Episkopatu Polski. Biskup
taki nie bedzie sprawowal jurysdykcji w Rzeczypospolitej Polskiej,
wyjawszy legata lub innego wyslannika papieskiego.

Articolo 7

Artykul 7

1. Gli uffici ecclesiastici vengono


provvisti dalla competente autorit

1. Urzedy koscielne obsadza kompetentna wladza koscielna zgod-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

315

delia Chiesa, in conformit alle nor


me del diritto canonico.

nie z przepisami prawa kanonicznego.

2. La nomina e la rimozione dei


Vescovi competono esclusivamente
alla Santa Sede.

2. Mianowanie i odwolywanie biskupw nalezy wylacznie do Stolicy


Apostolskiej.

3. In Polonia, la Santa Sede sce


glier i Vescovi fra gli ecclesiastici
che siano cittadini polacchi.

3. Stolica Apostolska bedzie mianowac biskupami w Polsce duchownych, ktrzy sa. obywatelami
polskimi.

4. Prima della pubblicazione della


nomina di un Vescovo diocesano, la
Santa Sede far conoscere il suo
nome in tempo opportuno al Go
verno della Repubblica di Polonia,
in via riservata. Si far di tutto
affinch tale comunicazione venga
fatta con sollecitudine, nei limiti del
possibile.

4. W odpowiednim czasie poprzedzajacym ogloszenie nominacji biskupa diecezjalnego Stolica Apo


stolska poda jego nazwisko do
poufnej wiadomosci Rzadu Rze
czypospolitej Polskiej. Dolozone zostana. starania, aby to powiadomienie nastajpilo mozliwie wczesnie.

Articolo 8

Artykul 8

1. La Repubblica di Polonia ga
rantisce alla Chiesa Cattolica la li
bert di esercitare il culto, in con
formit all'articolo 5.

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia


Kosciolowi katolickiemu wolnosc
sprawowania kultu zgodnie z artykulem 5.

2. L'organizzazione del culto pub


blico compete all'autorit ecclesia
stica, secondo le norme del diritto
canonico e nel rispetto delle relative
norme del diritto polacco.

2. Organizowanie kultu publicznego


nalezy do wladzy koscielnej zgodnie
z przepisami prawa kanonicznego
i z zachowaniem odpowiednich
przepisw prawa polskiego.

3. Lo Stato garantisce l'inviolabi


lit dei luoghi destinati dall'autorit
ecclesiastica competente all'eserci
zio del culto e alla sepoltura dei

3. Miejscom przeznaczonym przez


wlasciwa_ wladz koscielna. do spra
wowania kultu i grzebania zmarlych Pastwo gwarantuje w tym celu

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

316

defunti, e solo per questo scopo. Per


motivi importanti, e d'accordo con
la competente autorit ecclesiastica,
si pu destinare tali luoghi ad altri
usi. Tale disposizione non costituisce
un limite per l'applicazione della
legge polacca per casi di esproprio in
conformit con le norme del diritto
internazionale.

nienaruszalnosc. Z waznych powodw i za zgodgfckompetentnej wladzy


koscielnej mozna przeznaczyc te.
miejsca na inny uzytek. Niniejszy
przepis nie ogranicza stosowania
prawa polskiego w przypadkach
wywlaszczenia z zachowaniem standardw prawa miedzynarodowego.

4. L'esercizio del culto pubblico in


luoghi diversi da quelli menzionati al
comma 3, non richiede l'autoriz
zazione delle autorit civili, a meno
che le rispettive norme del diritto
polacco non dispongano diversa
mente, specie per motivi di sicurezza
e di ordine pubblico.

4. Sprawowanie kultu publicznego


w miejscach inny eh niz okreslone
w ustepie 3 nie wymaga zezwolenia
wladz pastwowych, chyba ze odpowiednie przepisy prawa polskie
go stanowia_ inaczej, w szczeglnosci
ze wzgledu na bezpieczestwo i
porza_dek publiczny.

5. L'autorit civile pu prendere


provvedimenti necessari nei luoghi
menzionati al comma 3, anche senza
previo avviso dell'autorit ecclesia
stica, se ci fosse indispensabile per
la difesa della vita, della salute e dei
beni.

5. Wladza publiczna moze podja^c


niezbedne dzialania w miejscach
okreslonych w ustejpie 3 takze bez
uprzedniego powiadamiania wladzy
koscielnej, jesli jest to konieczne dia
ochrony zycia, zdrowia lub mienia.

Articolo 9

Artykul 9

1. Le domeniche e i seguenti giorni


festivi sono liberi dal lavoro:

1. Wolne od pracy sa. niedziele i


nastpuja_ce dni swiateczne:

1) I gennaio - Solennit di Maria


Santissima Madre di Dio (Ca
podanno),

1) 1 stycznia - uroczystosc Swietej


Bozej Rodzicielki Maryi (dzie
Nowego Roku),

2) Luned di Pasqua,

2) drugi dzie Wielkanocy,

3) Solennit del Santissimo Corpo e


Sangue di Cristo,

3) dzie Bozego Ciala,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

317

4) 15 agosto - Solennit dell'As


sunzione della B.V. Maria,

4) 15 sierpnia - uroczystosc Wniebowziecia Najswietszej Maryi


Panny,

5) I novembre - Solennit di Tutti


i Santi,

5) 1 listopada - dzie Wszystkich


Swietych,

6) 25 dicembre - Solennit del Na


tale del Signore,

6) 25 grudnia - pierwszy dzie


Bozego Narodzenia,

7) 26 dicembre - Secondo Giorno


dell'Ottava di Natale.

7) 26 grudnia - drugi dzie Bozego


Narodzenia.

2. L'estensione del suddetto elenco


pu avvenire in seguito ad accordo
tra le Parti Contraenti.

2. Rozszerzenie powyzszego wykazu moze nastajnc po porozumieniu


Ukladajacych sic Stron.

Articolo 10

Artykul 10

1. Dal momento della celebrazione,


il matrimonio canonico comporta
gli effetti del matrimonio contratto
secondo la legge polacca, se

1. Od chwili zawarcia malzestwo


kanoniczne wywiera takie skutki,
jakie pocie^ga za soba, zawarcie
malzestwa zgodnie z prawem polskim, j ezeli

(1) fra gli sposi non esistono im


pedimenti previsti dalla legisla
zione polacca,

(1) miedzy nupturientami nie istnieja.przeszkody wynikajace z prawa


polskiego,

(2) in occasione della celebrazione


del matrimonio essi fanno una
concorde manifestazione della
volont di produrre tali effetti
e

(2) zloza. oni przy zawieraniu mal


zestwa zgodne oswiadczenie
woli dotycza.ce wywarcia takich
skutkw i

(3) la celebrazione del matrimonio


stata trascritta nei registri civili
su notifica trasmessa all'Ufficio
dello Stato Civile entro cinque
giorni dalla celebrazione del ma-

(3) zawarcie malzestwa zostalo


wpisane w aktach stanu cywilnego na wniosek przekazany
Urzedowi Stanu Cywilnego w terminie piciu dni od zawarcia

318

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

trimonio; questo termine verr


prolungato, qualora non fosse
stato osservato a causa di forza
maggiore, fino al momento della
cessazione di essa.

malzestwa;
przedluzeniu,
dotrzymany
wyzszej, do
przyczyny.

termin ten ulega


j ezeli nie zostal
z powodu sily
czasu ustania tej

2. La preparazione alla celebrazione


del matrimonio canonico comprende
l'istruzione dei futuri sposi sull'in
dissolubilit del matrimonio cano
nico e sulle norme del diritto polacco
concernenti gli effetti del matrimo
nio.

2. Przygotowanie do zawarcia mal


zestwa kanonicznego obejmuje
pouczenie nupturientw o nierozerwalnosci malzestwa kanonicznego
oraz o przepisach prawa polskiego
dotycza_cych skutkw malzestwa.

3. di esclusiva competenza del


l'autorit ecclesiastica sentenziare
circa la validit del matrimonio ca
nonico, nonch circa le altre cause
matrimoniali previste dal diritto ca
nonico.

3. Orzekanie o waznosci malzestwa


kanonicznego, a takze w inny eh
sprawach malzeskich przewidzianych w prawie kanonicznym, nalezy
do wylacznej kompetencji wladzy
koscielnej.

4. Sentenziare circa cause matrimo


niali nell'ambito degli effetti definiti
dalla legislazione polacca, di esclu
siva competenza dei tribunali sta
tali.

4. Orzekanie w sprawach malze


skich w zakresie skutkw okreslonych w prawie polskim nalezy do
wylacznej kompetencji sa_dw pastwowych.

5. La questione della notifica delle


sentenze di cui ai commi 3 e 4, potr
essere oggetto di procedimento se
condo l'articolo 27.

5. Kwestia powiadamiania o orzeczeniach wskazanych w ustpach 3


i 4 moze bye przedmiotem postejpowania okreslonego w artykule 27.

6. Allo scopo di tradurre nella pra


tica il presente articolo, verranno
fatti i necessari cambiamenti nella
legislazione polacca.

6. Celem wprowadzenia w zycie


niniejszego artykulu dokonane zostana. konieezne zmiany w prawie
polskim.

319

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Articolo 11

Artykul 11

Le Parti Contraenti dichiarano la


volont di collaborare per difendere
e rispettare l'istituzione del matri
monio e della famiglia, fondamento
della societ. Esse rilevano il valore
della famiglia, e la Santa Sede, per
parte sua, riafferma la dottrina cat
tolica sulla dignit e l'indissolubilit
del matrimonio.

Ukladaja.ce si Strony deklaruja.


wol wspldzialania na rzecz obrony
i poszanowania instytucji malze
stwa i rodziny bedacych fundamentem spoleczestwa. Podkreslaja.
one wartosc rodziny, przy czym
Stolica Apostolska, ze swej strony,
potwierdza nauk katolicka. o godnosci i nierozerwalnosci malze
stwa.

Articolo 12

Artykut 12

1. Riconoscendo il diritto dei ge


nitori all'educazione religiosa dei fi
gli e il principio della tolleranza, lo
Stato garantisce che le scuole pub
bliche elementari e medie, nonch i
centri prescolastici, gestiti dagli or
ganismi dell'amministrazione civile
o autogestiti, organizzino, in con
formit alla volont degli interes
sati, l'insegnamento della religione
nel quadro del relativo programma
di scuola o prescolastico.

1. Uznaja^c prawo rodzicw do re


ligi j nego wychowania dzieci oraz
zasad tolerancji Pastwo gwarantuje, ze szkoly publiczne podstawowe i ponadpodstawowe oraz
przedszkola, prowadzone przez organy administracji pastwowej i samorzadowej, organizuja. zgodnie
z wola. zainteresowanych nauk religii w ramach planu zaje szkolnych
i przedszkolnych.

2. Il programma di insegnamento
della religione cattolica ei libri di
testo vengono redatti a cura del
l'autorit ecclesiastica, che li fa co
noscere all'autorit civile compe
tente.

2. Program nauczania religii katolickiej oraz podreczniki opracowuje


wladza koscielna i podaje je do wiadomosci kompetentnej wladzy pa
stwowej .

3. Gli insegnanti di religione devono


avere l'autorizzazione (missio cano
nica) del Vescovo diocesano. La re-

3. Nauczyciele religii musza. posiadac upowaznienie (missio canonica)


od biskupa diecezjalnego. Cofnicie

320

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

voca di tale autorizzazione com


porta la perdita del diritto all'in
segnamento della religione. I criteri
della preparazione pedagogica, non
ch la forma e il modo di completare
questa preparazione, saranno ogget
to di intese tra le competenti au
torit civili e la Conferenza Epi
scopale Polacca.

tego upowanienia oznacza utrat


prawa do nauczania religii. Kryteria
wykszta cenia pedagogicznego oraz
forma i tryb uzupe niania tego
wykszta cenia bd przedmiotem
uzgodnie kompetentnych w adz
pastwowych z Konferencj Episko
patu Polski.

4. Per quanto concerne il contenuto


dell'insegnamento e dell'educazione
religiosi, gli insegnanti di religione
devono osservare le leggi e le di
sposizioni ecclesiastiche; per il resto
devono osservare le norme civili.

4. W sprawach tresci nauczania


i wychowania religijnego nauczyciele religii podlegaja_ przepisom
i zarza^dzeniom koscielnym, a w innych sprawach przepisom pastwowym.

5. La Chiesa Cattolica ha la libert


di organizzare la catechesi per gli
adulti, compresa la pastorale ac
cademica.

5. Koscil katolicki korzysta ze


swobody prowadzenia katechezy
dia doroslych, lacznie z duszpasterstwem akademickim.

Articolo 13

Artykul 13

Ai bambini ed ai giovani cattolici


che prendono parte alle colonie, ai
campi della giovent o ad altre for
me di villeggiatura collettiva, viene
garantito l'esercizio delle pratiche
religiose e, in particolare, la par
tecipazione alla santa Messa nelle
domeniche e nei giorni festivi.

Dzieciom i mlodziezy katolickiej


przebywajaj3ym na koloniach i obozach oraz korzystaja_cym z inny eh
form zbiorowego wypoczynku zapewnia sic mozliwosc wykonywania
praktyk religijnych, a w szczeglnosci uczestniczenia we Mszy sw.
w niedziele i swieta.

Articolo 14

Artykul 14

1. La Chiesa Cattolica ha il diritto di


istituire e gestire centri di istruzione
e di educazione, tra cui scuole ma-

1. Koscil katolicki ma prawo


zakladac i prowadzic placwki
oswiatowe i wychowawcze, w tym

Acta Ioannis Pauli Pp

II

321

terne e scuole di ogni ordine, in


conformit alle norme del diritto
canonico e secondo i principi stabiliti
dalle rispettive leggi civili.

przedszkola oraz szkoly wszystkich


rodzajw, zgodnie z przepisami pra
wa kanonicznego i na zasadach
okreslonych przez odpowiednie
ustawy.

2. Neil'attuare un programma mi
nimo di materie obbligatorie e nel
rilasciare documenti ufficiali, tali
scuole si regolano secondo le norme
della legislazione polacca. Neil'at
tuare invece un programma di in
segnamento di altre materie, queste
scuole osservano le norme ecclesia
stiche. Il diritto polacco decide circa
il carattere pubblico di tali scuole e
centri.

2. W realizowaniu minimum programowego przedmiotw obowiazkowych i w wystawianiu drukw


urzedowych szkoly te podlegaja.
prawu polskiemu. W realizowaniu
programu nauczania pozostalych
przedmiotw szkoly te stosuja. sic
do przepisw koscielnych. 0 publicznym charakterze tych szkl
i placwek decyduje prawo polskie.

3. Gli insegnanti, gli educatori e gli


altri impiegati, cos come gli alunni e
gli allievi delle scuole e dei centri di
cui al comma 1 se queste scuole o
centri sono pubblici o parificati con
le scuole o i centri pubblici godono
degli stessi diritti e degli stessi doveri
spettanti alle analoghe persone delle
scuole e dei centri pubblici.

3. Nauczyciele, wychowawcy i inni


pracownicy oraz uczniowie i wychowankowie szkl i placwek wymienionych w ustpie 1 jesli sa. one
szkolami lub placwkami publicznymi albo maja, uprawnienia
szkl lub placwek publicznych
maja, prawa i obowiajzki takie same
jak analogiczne osoby w szkolach
i placwkach publicznych.

4. Le scuole ed i centri di cui al


comma 1 saranno sovvenzionati dal
lo Stato o dagli organi delle au
tonomie territoriali, secondo le si
tuazioni e i criteri stabiliti dalle
rispettive leggi civili.

4. Szkoly i placwki wymienione


w ustpie 1 beda. dotowane przez
Pastwo lub organy samorzadu
terytorialnego w przypadkach i na
zasadach okreslonych przez od
powiednie ustawy.

Articolo 15

Artykul 15

1. La Repubblica di Polonia ga
rantisce alla Chiesa Cattolica il di-

1. Rzeczpospolita Polska gwarantuje Kosciolowi katolickiemu prawo

22 - A. A.. S.

322

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ritto di istituire e gestire liberamente


scuole superiori, tra cui universit,
facolt autonome e seminari mag
giori ecclesiastici, nonch istituti
scientifici di ricerca.

do swobodnego zakladania i prowadzenia szkl wyzszych, w tym


uniwersytetw, odrebnych wydzialw i wyzszych seminariw duchownych oraz instytutw naukowobadawczych.

2. Lo statuto giuridico delle scuole


superiori, di cui al comma 1, cos
come le modalit ed i termini del
riconoscimento da parte dello Stato
dei gradi e dei titoli accademici ec
clesiastici, nonch lo statuto giu
ridico delle facolt di teologia cat
tolica nelle universit statali, sono
regolati da intese tra il Governo
della Repubblica di Polonia e la
Conferenza Episcopale Polacca, pre
viamente autorizzata dalla Santa
Sede.

2. Status prawny szkl wyzszych, o


ktrych mowa w ustepie 1, a takze
tryb i zakres uznawania przez Pastwo koscielnych stopni i tytulw
oraz status prawny wydzialw teologii katolickiej na uniwersytetach
pastwo wy eh reguluja. umowy
miedzy Rzadem Rzeczypospolitej
Polskiej a Konferencji Episkopatu
Polski upowazniona. przez Stolic
Apostolska..

3. La Pontificia Accademia Teolo


gica di Cracovia e l'Universit Cat
tolica di Lublino sono sovvenzionate
dallo Stato. Lo Stato prender in
considerazione la questione del sus
sidio finanziario per le facolt au
tonome di cui al comma 1.

3. Papieska Akademia Teologiczna


w Krakowie i Katolicki Uniwersytet Lubelski sa. dotowane przez
Pastwo. Pastwo rozwazy udzielanie pomocy fnansowej odrebnym
wydzialom wymienionym w ustpie 1.

Articolo 16

Artykul 16

1. La cura pastorale dei militari di


religione cattolica che prestano ser
vizio militare effettivo, tra cui quelli
di carriera, viene svolta dal Vescovo
Castrense nell'ambito dell'ordina
riato militare, in conformit al di
ritto canonico ed allo statuto ap-

1. Opiek duszpasterska. nad zolnierzami wyznania katolickiego w czynnej sluzbie wojskowej, w tym rwniez zawodowej, sprawuje w ramach ordynariatu polowego Biskup
Polowy zgodnie z prawem kanonicznym i statutem zatwierdzonym

Acta Ioannis Pauli Pp.

II

323

provato dalla Santa Sede d'accordo


con le competenti autorit della Re
pubblica di Polonia.

przez Stolic Apostolska. w porozumieniu z kompetentnymi wladzami Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Ai militari di cui al comma 1


viene garantita la possibilit della
libera partecipazione alla santa Mes
sa nelle domeniche e nelle feste, se
questo non in contrasto con im
portanti doveri d'ufficio.

2. Zolnierzom, o ktrych mowa


w ustejpie 1, zapewnia sic mozliwosc
swobodnego uczestniczenia we Mszy
sw. w niedziele i swieta, jesli nie
koliduje to z waznymi obowiajzkami
sluzbowymi.

3. I sacerdoti e i diaconi, nonch i


membri degli istituti di vita con
sacrata e delle societ di vita apo
stolica dopo la professione perpetua,
vengono destinati alla riserva. Per
gli alunni dei seminari, per i professi
con voti temporanei e per i novizi
viene rimandato il servizio militare
affinch possano portare a compi
mento i loro studi.

3. Kaplani i diakoni oraz czlonkowie instytutw zycia konsekrowanego i stowarzysze zycia apostolskiego po zlozeniu profesji
wieczystej zostaja. przeniesieni do
rezerwy. Alumnom wyzszych se
minario w duchownych, osobom
po zlozeniu slubw czasowych oraz
nowicjuszom odracza sic sluzb
wojskowa. ze wzgledu na odbywanie
nauki.

4. I sacerdoti destinati alla riserva


possono essere chiamati ad eserci
tazioni militari, solo a scopo di ad
destramento per svolgere la funzione
di cappellano militare su richiesta
del competente superiore ecclesia
stico.

4. Kaplani przeniesieni do rezerwy


moga, byc powolani do odbywania
cwicze wojskowych tylko w celu
przeszkolenia do pelnienia funkcji
kapelana wojskowego na wniosek
wlasciwego przelozonego koscielnego.

5. In caso di mobilitazione generale


o di guerra, l'autorit ecclesiastica
assegner un numero supplementare
di sacerdoti per il servizio di cap
pellani militari; nonch di diaconi,
di alunni di seminari maggiori ec
clesiastici e di membri di istituti di
vita consacrata e di societ di vita

5. W czasie ogloszenia mobilizacji


i w czasie wojny wladza koscielna
skiera je dodatkowych kaplanw do
pelnienia funkcji kapelanw woj
skowych, a diakonw, alumnw
wyzszych seminariw duchownych
oraz czlonkw instytutw zycia
konsekrowanego i stowarzysze

324

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

apostolica, per il servizio sanitario o


per il servizio della difesa civile.

zycia apostolskiego do sluzby


sanitarnej lub sluzby w obronie
cy wilnej.

Articolo 17

Artykul 17

1. Alle persone che soggiornano ne


gli istituti penitenziari, rieducativi e
di reinserimento sociale, nonch nel
le case di cura e di assistenza sociale,
cos come in altri istituti e centri di
questo genere, la Repubblica di Po
lonia garantisce le condizioni per
l'esercizio delle pratiche religiose e
per il benefcio dell'assistenza re
ligiosa.

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia


warunki do wykonywania praktyk
religijnych i korzystania z poslug
religijnych
osobom
przebywaja_cym w zakladach penitencjarnych, wychowawczych, resocjalizacyjnych oraz opieki zdrowotnej
i spolecznej, a takze w inny eh
zakladach i placwkach tego
rodzaju.

2. Alle persone di cui al comma 1


vengono assicurati in particolare la
possibilit di partecipare alla santa
Messa domenicale e festiva, alla
catechesi ed ai ritiri spirituali, non
ch il benefcio dell'assistenza re
ligiosa individuale, tenendo presenti
tuttavia gli scopi del soggiorno di
tali persone nei centri indicati al
comma 1.

2. Osobom, o ktrych mowa w ustpie 1, zapewnia sic w szczeglnosci mozliwosc uczestniczenia we


Mszy sw. w niedziele i swieta oraz
w katechizacji i rekolekcjach, a
takze korzystania z indywidualnych poslug religijnych w zgodzie
z celami pobytu tych osb w zakla
dach wskazanych w ustepie 1.

3. Al fine di rendere operativi i di


ritti delle persone di cui al comma 1,
il Vescovo diocesano designer i cap
pellani, con i quali la rispettiva isti
tuzione civile stipuler un apposito
contratto.

3. Dia realizacji uprawnie osb, o


ktrych mowa w ustepie 1, biskup
diecezjalny skieruje kapelanw,
z ktrymi odpowiednia instytucja
zawrze stosowna. umow.

Articolo 18

Artykul 18

In relazione alla necessit di garan


tire la cura pastorale delle mino-

Stosownie do potrzeby zapewnienia


opieki duszpasterskiej nad czlonka-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

325

ranze etniche, spetta ai Vescovi dio


cesani decidere circa l'organizzazio
ne del servizio pastorale e della ca
techesi nella lingua propria di tali
minoranze.

mi mniejszosci narodowych biskupi


diecezjalni decyduja. o organizowaniu poslugi duszpasterskiej i katechizacji w jezyku wlasciwej mniej
szosci.

Articolo 19

Artykul 19

La Repubblica di Polonia riconosce


il diritto dei fedeli di riunirsi, in
conformit al diritto canonico e agli
scopi da esso definiti. Se tali as
sociazioni attraverso la loro attivit
ricadono nell'ambito regolato dalla
legislazione polacca, esse si regolano
anche secondo tale legislazione.

Rzeczpospolita Polska uznaje pra


wo wiernych do zrzeszania si
zgodnie z prawem kanonicznym
i w celach okreslonych w tym pra
wie. Jezeli te zrzeszenia poprzez
swa. dzialalnosc wkraczaja. w sfer
uregulowana. w prawie polskim,
podlegaji takze temu prawu.

Articolo 20

Artykul 20

1. La Chiesa Cattolica ha il diritto


di stampare, pubblicare e divulgare
liberamente qualsiasi pubblicazione
attinente alla sua missione.

1. Koscil katolicki ma prawo swobodnego drukowania, wydawania


i rozpowszechniania wszelkich publikacji zwiajzanych z jego poslannictwem.

2. La Chiesa Cattolica ha il diritto


di possedere e di fare uso di mezzi
propri di comunicazione sociale, e
anche di trasmettere programmi
dalla radio e dalla televisione pub
bliche, secondo le norme stabilite
dalla legislazione polacca.

2. Koscil katolicki ma prawo do


posiadania i uzywania wlasnych
srodkw spolecznego przekazu, a
takze do emitowania programw
w publicznej radiofonii i telewizji,
na zasadach okreslonych w prawie
polskim.

Articolo 21

Artykul 21

1. Apposite istituzioni ecclesiasti


che hanno il diritto di esercitare,
ciascuna secondo la propria natura,

1. Odpowiednie instytucje koscielne maja, prawo prowadzenia, kazda


zgodnie ze swa_ natura., dzialalnosci o

326

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

attivit di carattere missionario, ca


ritativo ed assistenziale. Allo scopo
possono darsi strutture organiz
zative ed effettuare collette pub
bliche.

charakterze misyjnym, charytatywnym i opiekuczym. W tym celu


moga, one tworzyc struktury organizacyjne i urzadzac publiczne
zbirki.

2. Le norme della legislazione po


lacca sulle collette pubbliche non si
applicano alle raccolte di offerte
per scopi religiosi, per attivit ec
clesiastiche , cantativo-assistenziali,
scientifiche, istruttive ed educative,
nonch a quelle per il manteni
mento del clero e dei religiosi, se si
effettuano nell'ambito territoriale
ecclesiastico, nelle cappelle e nei luo
ghi e nelle circostanze definite dalla
consuetudine in una data regione
e secondo le modalit tradizional
mente stabilite.

2. Przepisy prawa polskiego o zbirkach publicznych nie maja, zastosowania do zbierania ofiar na cele
religijne, koscielna. dzialalnosc charytatywno-opiekucza., naukow%
oswiatowa. i wychowawcza. oraz
utrzymanie duchownych i czlonkw
zakonw, jezeli odbywaja.sie_ w obrbie terenw koscielnych, kaplic oraz
w miejscach i okolicznosciach zwyczajowo przyjetych w danej okolicy
i w sposb tradycyjnie ustalony.

Articolo 22

Artykul 22

1. L'attivit intrapresa dalle per


sone giuridiche ecclesiastiche per
scopi umanitari, caritativo-assistenziali, scientifici ed istruttivo-educativi sotto l'aspetto giuridico pari
all'attivit svolta per scopi analoghi
dalle istituzioni civili.

1. Dzialalnosc sluza.ca celom humanitarnym, charytatywno-opiekuczym, naukowym i oswiatowowychowawczym podejmowana przez


koscielne osoby prawne jest zrwnana pod wzgledem prawnym
z dzialalnoscia. suzaca. analogicznym celom i prowadzona. przez
instytucje pastwo we.

2. Nelle questioni finanziarie delle


istituzioni e dei beni ecclesiastici
nonch del clero, avendo come punto
di partenza la legislazione polacca e
le norme ecclesiastiche vigenti, le
Parti Contraenti istituiranno una

2. Przyjmujac za punkt wyjscia


w sprawach fnansowych instytucji
i dbr koscielnych oraz duchowiestwa obowiazuja.ce ustawodawstwo
polskie i przepisy koscielne Ukladaja.ce si Strony stworza. specjalna.

327

Acta Ioannis Pauli Pp. II

speciale commissione, che si occu


per dei necessari cambiamenti in
materia. La nuova normativa pren
der in considerazione i bisogni della
Chiesa, tenendo presenti la sua mis
sione e l'attuale prassi della vita
ecclesiastica in Polonia.

komisj, ktra zajmie sic koniecznymi zmianami. Nowa regulacja


uwzgledni potrzeby Kosciola biorac
pod uwag jego misj oraz dotychczasowa. praktyk zycia koscielnego
w Polsce.

3. Alle autorit civili verranno in


dicate l'istituzione ecclesiastica o
le istituzioni ecclesiastiche compe
tenti per le questioni menzionate al
comma 2.

3. Wladzom pastwowym wskazana zostanie instytucja koscielna lub


instytucje koscielne kompetentne
w sprawach wymienionych w ustpie 2.

4. La Repubblica di Polonia, per


quanto possibile, d appoggio ma
teriale per la conservazione e i lavori
di restauro dei complessi sacri di
valore monumentale e degli edifci
adiacenti, nonch delle opere d'arte
che sono patrimonio culturale.

4. Rzeczpospolita Polska w miar


mozliwosci udziela wsparcia materialnego w celu konserwacji i remontowania zabytkowych obiektw sakralnych i budynkw towarzyszacych, a takze dziel sztuki stanowiaeych dziedzictwo kultury.

Articolo 23

Artykul 23

Le persone giuridiche ecclesiastiche


possono acquistare, possedere, usu
fruire ed alienare beni immobili e
mobili, cos come acquisire ed alie
nare diritti patrimoniali, secondo le
norme della legislazione polacca.

Koscielne osoby prawne moga,


zgodnie z przepisami prawa pol
skiego nabywac, posiadac, uzytkowa i zbywac mienie nieruchome
i ruchme oraz nabywac i zbywa
prawa majatkowe.

Articolo 24

Artykul 24

La Chiesa ha il diritto di costruire,


ampliare e conservare edifci sacri ed
ecclesiastici, nonch cimiteri in
conformit con la legislazione po
lacca. Della necessit di edificare
una chiesa o di erigere un cimitero,
decide il Vescovo diocesano o l'Or
dinario competente. Le autorit ec-

Koscil ma prawo do budowy, rozbudowy i konserwacji obiektw sa


kralnych i koscielnych oraz cmentarzy - zgodnie z prawem polskim.
O potrzebie budowy swia.tyni i o
zalozeniu cmentarza decyduje bi
skup diecezjalny lub inny wlasciwy
ordynariusz. Budow obiektw sa-

328

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

clesiatiche competenti procedono al


la costruzione degli edifci sacri ed
ecclesiastici e all'erezione di un ci
mitero, dopo averne concordato l'u
bicazione con le autorit competenti
e dopo aver ottenuto i necessari
permessi amministrativi.

kralnych i koscielnych oraz zalozenie cmentarza inicjuja. wlasciwe


wladze koscielne po uzgodnieniu
miejsca z kompetentnymi wladzami
i po uzyskaniu wymaganych decyzji
administracy j ny eh.

Articolo 25

Artykul 25

1. In ciascuna diocesi, un'apposita


commissione istituita dal Vescovo
diocesano collaborer con le autorit
civili competenti, allo scopo di pro
teggere i beni culturali di valore
nazionale, nonch i documenti di
archivio o di valore storico-artistico,
conservati negli edifci sacri ed ec
clesiastici.

1. W kazdej diecezji komisja powolana przez biskupa diecezjalnego bedzie wsplpracowac z wlasciwymi wladzami pastwowymi
w celu ochrony znajduja_cych si
w obiektach sakralnych i kosciel
nych dbr kultury o oglnonarodowym znaczeniu oraz dokumentw archiwalnych o wartosci
historycznej i artystycznej.

2. Le autorit civili competenti e


la Conferenza Episcopale Polacca
daranno norme per rendere accessi
bili i beni culturali che sono di pro
priet o sono gestiti dalla Chiesa.

2. Kompetentne wladze pastwo we


i Konferencja Episkopatu Polski
opracuja.zasady udostepniania dbr
kultury bedacych wlasnoscia_lub pozostajacych we wladaniu Kosciola.

Articolo 26

Artykul 26

Le persone giuridiche ecclesiastiche


possono istituire fondazioni. Queste
fondazioni si regolano secondo la
legislazione polacca.

Koscielne osoby prawne moga,


zakladac fundacje. Do fundacji
tych stosuje sic prawo polskie.

Articolo 27

Artykul 27

I problemi che richiedono soluzioni


nuove o supplementari saranno re
golati mediante nuovi accordi tra
le Parti Contraenti, o intese tra il

Sprawy wymagaja_ce nowych lub


dodatkowych rozwiaza beda. regulowane na drodze nowych umw
midzy Ukladaja^cyrni sic Stronami

Acta Ioannis Pauli Pp. II

329

Governo della Repubblica di Po


lonia e la Conferenza Episcopale
Polacca, previamente autorizzata
dalla Santa Sede.

albo uzgodnie midzy Rzadem


Rzeczypospolitej Polskiej i Konferencja. Episkopatu Polski upowazniona. do tego przez Stolice_
Apostolska..

Articolo 28

Artykul 28

Le Parti Contraenti cercheranno di


risolvere per vie diplomatiche even
tuali divergenze tra di loro circa
l'interpretazione o l'applicazione
delle disposizioni del presente Con
cordato.

Ukladaja.ce sic Strony beda. usuwac na drodze dyplomatycznej zachodza.ce miedzy nimi rznice
dotycza.ce interpretacji lub stosowania niniejszego Konkordatu.

Articolo 29

Artykul 29

Il presente Concordato sar sotto


posto a ratifica. Esso entrer in
vigore dopo un mese dal giorno dello
scambio dei documenti di ratifica.
Il presente Concordato stato steso
a Varsavia il 28 Luglio 1993, in
doppio originale, ciascuno in lingua
polacca e italiana; ambedue i testi
sono ugualmente autentici.

Konkordat niniejszy podlega ratyfkacji. Wejdzie on w zycie po uplywie


jednego miesia.ca od dnia wymiany
dokumentw ratyfkacyjnych.
Konkordat niniejszy sporzadzono w Warszawie dnia 28 lipca
1993 roku, w dwch egzemplarzach, kazdy w jezykach polskim
i wloskim, przy czym obydwa
teksty sa. jednakowo autentyczne.

In fede di che, i Plenipotenziari delle


Parti Contraenti hanno sottoscritto
il presente Concordato e hanno ap
posto i propri sigilli.

Na dowd czego Pelnomocnicy


Ukladajacych sic Stron podpisali
niniejszy Konkordat i opatrzyli go
pieczeciami.

*h Jzef Kowalczyk

Krzysztof Skubiszewski

Conventione inter Apostolicam Sedem et Poloniae Rem Publicam rata habita,


XXV

mensis

Martii

anno

MCMXCVIII

reddita mutuo fuerunt in Civitate


mensis Aprilis,

ad

normam

Vaticana.

articuli

ratihabitionis

instrumenta

accepta

die
et

Conventio vigere coepit a die XXV

XXIX eiusdem Pactionis.

330

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


CONVENTIO

INTER APOSTOLICAM SEDEM ET HUNGARIAE REM PUBLICAM


DE OPE FERENDA MINISTERII PUBLICI INCEPTIS
ALIISQUE NEGOTIIS PROPRIE RELIGIOSIS
SEU VITAE FIDEI AB ECCLESIA CATHOLICA IN HUNGARIA EXPLENDIS,
NEC NON DE QUIBUSDAM CAUSIS AD PATRIMONIUM SPECTANTIBUS

ACCORDO

MEGLLAPODS

fra la Santa Sede


e la Repubblica di Ungheria
sul finanziamento delle
attivit di servizio pubblico
e di altre prettamente religiose
(della vita di fede)
svolte in Ungheria
dalla Chiesa Cattolica,
e su alcune questioni
di natura patrimoniale

amely ltrejott
egyfell az Apostoli
Szentszk,
msfell a Magyar
Koztrsasg kztt
a Katolikus Egyhz
magyarorszgi kozszolglati
s hitleti tevkenysgnek
finanszrozsrl,
valamint nhny vagyoni
termszet krdsrl

La Santa Sede e la Repubblica di


Ungheria (in seguito: le Parti)

Az Apostoli Szentszk s a Ma
gyar Koztrsasg (a tovbbiakban:
Felek)

riferendosi
all'Accordo stipulato a Budapest
il 9 febbraio 1990 sul riallaccia
mento delle relazioni diplomatiche,
secondo il quale le Parti avevano
deciso di risolvere nel futuro, di
comune accordo, particolari que
stioni di mutuo interesse,

hivatkozva
a Budapesten, 1990. februar 9-n, a
diplomciai kapcsolatok helyrelltsrl kttt Megllapodsra, mely
szerint a Felek gy dntttek, hogy
a klcsns rdekldsre szmot tar
to egyedi krdseket kzs megllapods tjn oldjk meg;

desiderose
di trovare una soluzione dura
tura per il finanziamento delle at
tivit di servizio pubblico e del
l'attivit della vita di fede svolte

attl az hajtl vezrelve,


hogy tartos megoldst talljanak a
Katolikus Egyhz (a tovbbiakban:
Egyhz) magyarorszgi kozszolg
lati s hitleti tevkenysgnek fi-

Acta Ioannis Pauli Pp

331

II

in Ungheria dalla Chiesa Cattolica


(in seguito: Chiesa), come pure per
alcune questioni di natura patri
moniale,

nanszrozsra, valamint nhny


vagyoni termszet krdsre;

tenendo presente
la Legge sulla libert di coscien
za, di religione e sulle Chiese (Legge
IV del 1990), come pure la Legge
sulla sistemazione della condizio
ne dello stato di propriet degli
ex-immobili della Chiesa (Legge
XXXII del 1991), hanno convenuto
quanto segue:

szem eltt tartva


a lelkiismereti s vallsszabadsgrl, valamint az egyhzakrl szl
(1990. vi IV.), illetve a volt egyhzi ingatlanok tulajdoni helyzetnek rendezsrl szl (1991. vi
XXXII.) trvnyeket
a kovetkezkben llapodtak meg:

I.

Articolo 1

1. Cikk

Per il finanziamento delle at


tivit di servizio pubblico della
Chiesa, contemplate nella Legge IV
del 1990, valgono le regole generali
per le istituzioni statali secondo la
medesima Legge e le disposizioni del
presente Accordo.

Az 1990. vi IV. torvnyben


felsorolt egyhzi kzszolgalati tevkenysgek finanszrozsra az
aliami intzmnyekre vonatkoz
ltalnos szablyok rvnyesek
ugyanezen torvny, valamint a
jelen Megllapods rendelkezsei
szerint.

Articolo 2

2. Cikk

La Chiesa riceve per gli istituti di


istruzione pubblica da essa gestiti
(asili infantili, scuole primarie e
secondarie, internati) sussidi finan
ziari di livello eguale ai gestori
statali e comunali di simili istituti.

Az Egyhz az ltala fenntartott


kozoktatsi intzmnyek utn (vodk, ltalnos s kozpiskolk, dikotthonok) ugyanolyan szint pnzgyi tmogatsban rszesl, mint a
hasonl intzmnyeket mkodtet
aliami s onkormnyzati fenntart.

332

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Articolo 3

3. Cikk

1) La Chiesa riceve per gli stu


denti di formazione non teologica di
tutti i corsi, ammessi prima del I
settembre 1997 agli istituti univer
sitari di educazione superiore, la
normativa (sussidio dato per leg
ge) di formazione e il contributo per
gli studenti allo stesso livello delle
normative versate per simile titolo
giuridico agli istituti di educazione
superiore dello Stato. Dopo il I
settembre 1997, per gli studenti che
ricevono il finanziamento statale sa
ranno corrisposti la stessa norma
tiva di formazione e il contributo
per gli studenti e tutti gli altri con
tributi identici a quelli assegnati agli
istituti statali secondo la legge sul
l'educazione superiore. Uguale trat
tamento vale anche riguardo alle
sovvenzioni centrali per l'educazio
ne superiore assegnate sulla base di
concorsi. In questi istituti di edu
cazione superiore, in ciascun corso,
la proporzione dei posti di studenti
sussidiati dallo Stato, dal I set
tembre 1997 in poi, non pu essere
inferiore alla proporzione di questi
studenti esistente nel primo corso
dell'anno 1997 rispetto a tutti gli
studenti sussidiati dallo Stato. Co
nosciuti i dati dei cinque anni ac
cademici successivi all'entrata in
vigore del presente Accordo, le Par
ti faranno il punto sulla situazione.

(1) Az Egyhz egyetemi s ms felsoktatsi, intzmnyei valamenynyi vfolyamnak 1997. szeptember


1-je eltt felvett nem hitleti hallgati utn kpzsi tmogatsban
s hallgati juttatsban rszesl az
aliami intzmnyek hasonl jogcimu
normatvival azonos sszegben.
Az 1997. szeptember 1-jt kveten aliami finanszrozs kpzsre
felvett hallgatk utn az aliami
intzmnyekvel azonos kpzsi
normativa s hallgati juttats, va
lamint a felsoktatsrl szl trvny alapjn biztostott minden
ms tmogats jar. Az azonos elbrls vonatkozik a plyzat
alapjn sztosztott kozpontostott
felsoktatsi elirnyzatokra is. E
felsoktatsi intzmnyekben az
llamilag finanszrozott hallgatk
arnya 1997. szeptember 1-jtl
vfolyamonknt az sszes lla
milag finanszrozott hallgati ltszmon bell az 1997. vi els
vfolyamnl nem lehet kisebb. A
Megllapods hatlyba lpst kvet t oktatsi v adatainak
ismeretben a Felek ttekintik a
helyzetet.

2) Per il mantenimento degli isti


tuti di educazione superiore e dei

(2) A felsoktatsi intzmnyek s


kollgiumok fenntartshoz a ma-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

333

convitti lo Stato garantisce almeno


il 50% della normativa di for
mazione.

gyar Aliam a kpzsi normativa legalbb 50 szzalkt garantlja.

3) Lo Stato ungherese assicura


agli alunni sussidiati dallo Stato de
gli istituti universitari e di edu
cazione superiore le medesime pre
stazioni, in eguale misura e in base ai
medesimi titoli giuridici, che agli
studenti sussidiati dallo Stato degli
istituti superiori dello Stato, anche
per quanto riguarda il contributo di
alloggio.

(3) A magyar Aliam az llamilag


finanszrozott egyhzi egyetemi s
fiskolai hallgatk szmra az
llamilag finanszrozott felsoktatsban tanulkkal azonos jogcmeken, azonos mrtk hallgati
juttatsokat biztost, belertve a
lakhatsi tmogatst is.

4) Gli stessi principi valgono per


gli istituti superiori accreditati,
che danno una formazione connessa
con la vita religiosa (di teologia, ecc.)
dei quali una lista tassativa figura
nell'Appendice n. 1 dell'Accordo con
le seguenti particolarit:

(4) Ugyanezek az elvek rvnyeslnek a hitlettel osszefgg kpzst folytat akkreditlt felsok
tatsi intzmnyekre is (amelyekrl a jelen Megllapods 1. szm
mellklete tteles listt tartalmaz)
az albbi sajtossgokkal:

a) Quanto alla determinazione


della sovvenzione, per gli istituti di
livello universitario sar normativa
la somma assegnata alla Facolt di
Lettere e, per le Scuole Superiori,
quella assegnata nella sezione clas
sica delle Scuole Superiori di Pe
dagogia.

(a) A tmogats nagysgnak


megllaptshoz az egyetemi szint kpzs szmra a bolcsszkaron,
a fiskolai szint kpzs szmra a
tanrkpz fiskolk human szakn
nyjtott tmogats a mrvad.

b) Lo Stato garantisce il fi
nanziamento per tutti questi istituti
e per tutti gli studenti. Il numero
complessivo dei posti finanziati dal
lo Stato non potr superare i 2.500
annui.

b) Az aliam garantlja a valamennyi ilyen hitleti intzmny


valamennyi hallgatja utni finanszrozst. Az llamilag finanszro
zott osszhallgati ltszm nem haladhatja meg az vi 2500 fot.

334

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

c) Il finanziamento di even
tuali nuovi istituti si far con un'in
tesa separata da stipularsi tra le
competenti autorit dello Stato e la
Conferenza Episcopale Ungherese.

(c) Az esetleges j intzmnyek


fnanszirozsa kln megllapods
alapjn tortnik, amelyet az aliam
illetkes hatsga s a Magyar
Katolikus Pspki Kar kt meg.

Articolo 4

4. Cikk

1) Il patrimonio culturale della


Chiesa e specificamente gli oggetti di
valore e i documenti custoditi nei
suoi archivi, nelle sue biblioteche,
nei suoi musei e in altre sue collezioni
costituiscono parte importante del
l'insieme dell'eredit culturale un
gherese. La Chiesa e lo Stato un
gherese si impegnano a collaborare
per la salvaguardia, la valorizza
zione e il godimento di tale pa
trimonio.

(1) Az Egyhz kulturlis rksege,


ezen bell az egyhzi levltrakban,
knyvtarakban, mzeumokban s
ms gyjtemnyekben rztt rtkek s dokumentumok a magyar
kulturlis rkseg egsznek fontos rszt kpezik. Az Egyhz s a
magyar Aliam vllalja, hogy egyttmkdik ezen rkseg megrzsben, gyaraptasaban s kozhasznlatnak biztostsban.

2) Lo Stato ungherese contri


buir al restauro e alla salvaguardia
delle memorie del patrimonio cul
turale religioso, degli edifici monu
mentali e delle opere d'arte in pos
sesso di enti ed istituzioni della Chie
sa in misura pari alla parte di simile
patrimonio appartenente allo Stato.
Parimente contribuir al funziona
mento degli Archivi e delle Biblio
teche appartenenti ad enti e isti
tuzioni della Chiesa. La base per
calcolare quest'ultimo contributo
sar quello dell'anno 1997, tenuto
sempre conto delle possibilit del
bilancio e dell'attivit da svolgere.

(2) A magyar Aliam rszt vallai a


vallasi kulturlis rkseg emlkeinek s az egyhzi szervek s
intzmnyek tulaj donaban lev
memlkek s mvszi alkotsok
feljtsban s megrzsben, az
ugyanolyan aliami kzben lev
kulturlis rksegnek nyjtott tmogatshoz hasonl mrtkben.
Anyagilag ugyancsak tmogatja az
Egyhz szervezetei s intzmnyei
tulaj donaban lev levltrak s
konyvtrak mkodst, melyek al
iami tmogatsa megllaptsnl
a mindenkori llamhztartsi
lehetsgek, illetve az elltand
feladatok figyelembe vtelvel
az 1997. vi tmogats sszeget kell
alapul venni.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

335

3) Al fine di applicare i principi


che figurano nei capoversi 1) e 2),
come pure le particolarit di ca
rattere religioso, si stipuler un'ap
posita intesa tra i competenti organi
dello Stato e la Conferenza Epi
scopale Ungherese.

(3) Az (1) s (2) bekezdsben foglalt


elvek, illetve a vallasi sajtossgok
rvnyeslse rdekben az illetkes
aliami szervek s a Magyar Katolikus Pspki Kar kln megllapodst kt.

II

II.

Articolo 1

1. Cikk

Lo Stato ungherese riconosce


l'esigenza concernente la consegna
degli ex-immobili ecclesiastici elen
cati nell'Appendice n. 2 dell'Accor
do. Lo Stato trasferisce in propriet
ecclesiastica gli immobili secondo le
disposizioni della Legge sulla siste
mazione della condizione dello stato
di propriet degli ex-immobili della
Chiesa (Legge XXXII del 1991) nel
periodo che corre tra 1998 e 2011 con
quote annuali di un valore d'uguale
entit.

A magyar Aliam tudomsul veszi a


Megllapods 2. szm mellkletben felsorolt volt egyhzi ingatlanok
tadsra vonatkoz ignyt. Az
ingatlanokat a volt egyhzi ingat
lanok tulaj doni helyzetnek rendezsrl szl (1991. vi XXXII.)
torvny rendelkezseinek megfelelen 1998-2011. kztt venknti
egyenletes, rtkarnyos temezsben adja t az Egyhz tulaj do
naba.

Articolo 2

2. Cikk

1) Lo Stato ungherese nel qua


dro dell'applicazione parziale della
Legge citata nell'Art. 1 Cap. II,
converte il valore degli immobili non
elencati nell'Appendice n. 2 in una
fonte di reddito da destinare alla
Chiesa per le attivit della vita di
fede (attivit non di servizio pub
blico).

(1) A magyar Aliam a II. Fejezet


1. cikkben emlitett torvny rszleges alkalmazsaknt a 2. szm
mellkletben fel nem sorolt in
gatlanok ellenrtkt j radk forrsv alaktja, amely az Egyhz
hitleti tevkenysgnek finanszrozst szolglja.

2) Lo Stato ungherese considera


l'indennizzo in denaro come un in-

(2) A magyar Aliam a pnzbeli


krtalantsi ignyt hossz tv

336

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

vestimento a lungo termine il cui


reddito viene rivalutato in base alla
svalutazione media del fiorino, cal
colata secondo il paniere di divise,
della quale si tiene conto nel bi
lancio. L'entit della rivalutazione
deve essere corretta secondo la mi
sura reale della svalutazione dopo
l'approvazione della legge sull'ese
cuzione del bilancio.

befektetsnek tekinti, amelyet ven


te a forint devizakosrban mrt
tlagos lertkelsnek koltsgvetsben alapul vett temvel valorizlni kell. A valorizci mrtkt a
koltsgvets vgrehajtsrl szl
torvny elfogadst koveten a
tnyleges lertkelsi tem szerint
korriglni kell.

3) L'entit del reddito basata


sulla somma dell'indennizzo in de
naro, sar del 5%, cio quella pre
vedibile dagli investimenti a lungo
termine in divise. Tale reddito dovr
essere raggiunto in modo che a par
tire dal 1998 esso sar del 4,5% e
verr aumentato a partire dal 2001
al 5%. La somma di base per il
1997 del reddito da versare alla
Chiesacalcolando in 42 miliardi di
fiorini l'indennizzo in denaro sar
di 1.890 milioni di fiorini.

(3) A jradk mrtke a pnzbeli


krtalants sszege utn a jelenlegi
hossz tv devizabefektetsek 5
szzalkos vrhat hozama. Ezt
a hozamot gy kell elrni, hogy
1998-tI a hozam mrtke 4,5 szzalk, s ez 2001-toi 5 szzalkra
nvekszik. Az Egyhz rszre a
jradk fizetsnek 1997. vi bzissszege 42 milliard forint
pnzbeli krptlsi ignnyel szmolva 1.890 milli forint.

Articolo 3

3. Cikk

La Chiesa Cattolica con l'ap


plicazione del presente Accordo con
sidera soddisfatta la sua esigenza
di compensazione e di sistemazio
ne immobiliare basata sulla Legge
XXXII del 1991.

Az Egyhz az 1991. vi XXXII.


torvnyen alapul krtalantsi s
ingatlanrendezsi ignyt a jelen
Megllapodsban foglaltak teljeslsvel kielgitettnek tekinti.

Articolo 4

4. Cikk

1) Lo Stato ungherese assicura


per legge che le persone fsiche, a

(1) A magyar Aliam torvnyi


lehetsget biztosit arra, hogy 1998.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

337

partire dal I gennaio 1998, possano


destinare l'l% della loro IRPEF
progressiva in favore della Chiesa
di loro scelta oppure di un fondo
statale speciale.

janur 1-jtl a magnszemlyek


progressziv szemlyi jovedelemadjuk (a tovbbiakban: SzJA) 1 szzalkrl az ltaluk megjellt
egyhz vagy egy kln aliami alap
j avara rendelkezzenek.

2) Lo Stato ungherese garanti


sce alle Chiese lo 0,5% dellTRPEF
progressiva dell'anno precedente
fino al 2001, in modo che, se la
somma indicata dai cittadini con
tribuenti sar inferiore a detto am
montare, essa sar completata dal
medesimo Stato ungherese. Tale
somma aggiuntiva sar assegnata
alle Chiese nella proporzione delle
indicazioni dei cittadini che espri
mono l'opzione. Comunque, la som
ma che sar garantita alla Chiesa
Cattolica non pu essere inferiore a
1.700 milioni di fiorini. Nel 2001
le Parti esamineranno la situazione
di detta fonte di reddito. (Il si
gnificato di IRPEF progressiva
spiegato nel Protocollo addizionale
dell'Accordo).

(2) A magyar Aliam 2001-ig


garantlja az egyhzaknak az elz
vi progressziv SzJA-bevtel 0,5
szzalkt, gy, hogy ha a rendelkezk aitai juttatott sszeg nem ri
ei ezt a szintet, a magyar Aliam azt
kiegszti. Az egyhzak kztt a
kiegszts sszeget az llampolgri
rendelkezsek arnyban osztja fel,
a Katolikus Egyhz rszre garan
talt sszeg azonban nem lehet 1.700
milli forintnl kevesebb. 2001-ben
a Felek megvizsgljk a nevezett
beveteli forras helyzett. (A prog
ressziv szemlyi jovedelemad fogalmt a Megllapodst kiegszit
Jegyzoknyv tartalmazza. )

3) Lo Stato ungherese continue


r, secondo le sue possibilit, a dare
sussidi straordinari per scopi ben
determinati che siano segnalati dalla
Conferenza Episcopale Ungherese.

(3) A magyar Aliam, lehet'sgei szerint, tovbbra is rendkvli tmogatst ad pontosan meghatrozott
s a Magyar Katolikus Pspki Kar
aitai jelzett clokra.

4) Le diverse facilitazioni come


pure le esenzioni dalle tasse, at
tualmente in vigore, contemplate
nelle leggi, sia nel campo IRPEF
sia nell'imposta concernente le so
ciet, che spettano in modo spe-

(4) A jelenleg rvnyben lev,


speci alisan az Egyhzat, az egy
hzi szemlyeket s az egyhzi tevkenysget megillet, mind a szem
lyi jovedelemad, mind a trsasgi
ad tern biztostott kedvezm-

23 - A

A. S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

338

ciale alla Chiesa, alle persone e alle


attivit ecclesiastiche, non saranno
ridotte senza il consenso della me
desima.

nyek, illetve admentessgek kret


az Egyhz beleegyezse nlktl a
magyar Aliam nem szkti.

III

III.

Sulla base della decisione dei cit


tadini di valersi dei servizi pubblici
della Chiesa, la Chiesa ha diritto ad
ulteriori sovvenzioni statali. Tale
sussidio dovr assicurare che il ge
store ecclesiastico riceva una sov
venzione dello stesso livello dei
gestori statali o comunali, in con
formit con la Legge IV del 1990.
(Il modo di calcolare tale sov
venzione contenuto nel Protocollo
addizionale dell'Accordo).

Az Egyhz tovbbi aliami tmogatsra jogosult, melynek alapja az


llampolgrok azon dontse, ahogyan az egyhzi kozszolgltatsokat
ignybe veszik. E tmogatsnak kell
biztostania az egyhzi intzmnyfenntartnak az aliami illetve nkormnyzati fenntartval azonos
szint tmogatst, sszhangban az
1990. vi IV. torvnnyel. (E t
mogats kiszmtsnak mdjt a
Megllapodst kiegszt Jegyzknyv tartalmazza.)

IV

IV.

Le Appendici nn. 1 e 2 men


zionate nel Cap. I Art. 3, capoverso
4) e nel Cap. II Art. 1, come pure il
Protocollo addizionale menzionato
nel Cap. II, Art. 4, capoverso 2) e nel
Cap. III costituiscono parte inte
grante dell'Accordo e formano con
esso una sola unit.

A jelen Megllapods I. Fejezet 3.


Cikk (4) bekezdsben, a II. Eejezet
1. Cikkben emltett 1. s 2. szm
mellklet, valamint a II. Fejezet 4.
Cikk (2) bekezdsben s a III. Fejezetben emltett kiegszt Jegyzkny v a Megllapods szerves rszt
kpezik, tel jes egysget egytitt alkotnak.

V.

1 ) Le Parti solveranno di comune


accordo eventuali divergenze tra di
loro circa l'interpretazione o l'ap-

(1) Ha a jelen Megllapods rtelmezsvel, vagy alkalmazsval


kapcsolatban valamilyen nehzsg

339

Acta Ioannis Pauli Pp. II

plicazione delle disposizioni del pre


sente Accordo.

merlne fel, a Felek kzs megegyezssel keresik meg a legmegfelelbb megoldst.

2) Il presente Accordo sar ra


tificato secondo le norme procedu
rali proprie delle Parti ed entrer in
vigore nel momento dello scambio
degli strumenti di ratifica da farsi al
pi presto possibile.
:

(2) A jelen Megllapods a Felek


jogi norminak megfelelen keriil
megersitsre, s a megersit okmnyok cserjvel lp hatlyba,
aminek a lehet legrvidebb idn
bell meg kell tortnnie.

3) Nel caso che una delle Parti


consideri che siano radicalmente
mutate le circostanze nelle quali si
stipulato il presente Accordo, cos da
ritenere necessario di modificarlo, si
proceder al pi presto ad oppor
tune trattative per aggiornarlo.

(3) Amennyiben a Felek egyike gy


iteli meg, hogy gykeresen megvltoztak azok a krlmenyek,
amelyek kztt a megllapodst
megktttek, trgyalsokat kezdemnyez a Megllapodsnak az j
krlmenyekhez trten igaztsra.

Firmato nella Citt del Vaticano


il 20 giugno 1997 in doppio originale,
ciascuno in lingua italiana e un
gherese; ambedue i testi sono egual
mente autentici.

Alrsra kerlt Vatiknvrosban,


1997. jnius 20-n kt eredeti
pldnyban, olasz s magyar nyelven, mindkt nyelv pldny egyarnt hteles.

^ Angelo Card. Sodano

Horn Gyula

per la Santa Sede

a Magyar Koztrsasg nevben

340

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Protocollo Addizionale

Kiegszit Jegyzoknyv

all'Accordo fra la Santa Sede


e la Repubblica di Ungheria
sul finanziamento delle
attivit di servizio pubblico
e di altre prettamente religiose
(della vita di fede)
svolte in Ungheria
dalla Chiesa Cattolica,
e su alcune questioni
di natura patrimoniale

az Apostoli Szentszk s a
Magyar Koztrsasg kztti,
a Katolikus Egyhz
magyarorszgi kozszolglati
s hitleti tevkenysgnek
finanszrozsrl,
valamint nhny vagyoni
termszet krdsrl szl
Megllapodshoz

Aggiunta al Cap. II, Art. 4.

Kiegszts a II. Fejezet 4. Cikkhez:

L'IRPEF progressiva la somma


che rimane dopo aver detratto le
agevolazioni dalla tassa che grava
sull'insieme dell'imponibile.

Progressziv szemlyi jovedelemad


az az sszeg, amely az sszevont
adalap adjnak osszegbl a kedvezmnyek levonsa utn fennmarad.

Aggiunta al Cap. III

Kiegszts a III. Fejezethez:

1) Per calcolare tale finanzia


mento ogni anno nel quadro del
progetto del bilancio e sulla base dei
dati che figurano separatamente per
l'educazione pubblica e per l'assi
stenza sociale dalla somma delle
spese di funzionamento e di restauro
devono essere sottratte le entrate
proprie. In base alla somma risul
tante si determina la proporzione
della normativa; la sovvenzione
complementare si stabilisce corri
spondentemente. Dalla somma del
finanziamento complementare, cal
colata come sopra, pu essere de
tratta la somma di quelle sovven
zioni speciali che sono ottenute dai
gestori ecclesiastici e comunali, co-

(1) E tmogats kiszmtshoz


minden vben a koltsgvetsi tervezs keretben az ott szerepl adatok alapjn kln a kozoktatsra s
kln a szocilis elltsra az
onkormnyzatok adott gazati
mkodsi kiadsainak s feljtsi
kltsegeinek sszeget cskkenteni
kell az intzmnyi sajt bevtel
osszegvel. Az gy kapott tmogatand kiadsi osszegbl hatrozand meg a normativ tmogats
arnya, s ennek megfelelen kell
megllaptani a kiegszt tmoga
ts sszeget. A fentiek szerint szmtott kiegszt tmogats ossze
gbl levonhat a kozoktatsra a
kzponti elirnyzatbl adott olyan

Acta Ioannis Pauli Pp. II

341

me pure dalle loro istituzioni, sulla


base di concorsi.

kln tmogats sszege, amelyhez


plyzat tjan az onkormnyzati s
az egyhzi fenntart, illetve intzmnyei egyarnt hozzjuthatnak.

2) Tale sovvenzione deve essere


calcolata secondo il numero degli
alunni delle scuole ecclesiastiche che
figurano nei Piani di Sviluppo del
l'Educazione Pubblica delle provin
ce; essa poi da progettarsi sulla
base del numero medio di utenti
previsto per quell'anno.

(2) E tmogats a megyei Kzoktatsi Fejlesztsi Tervekben szereplo egyhzi iskolk tanuli utn
szmtand, amelyet az adott vi
vrhat tlagltszm figyelembe
vtelvel kell megtervezni.

3) La differenza tra i dati cal


colati e reali dei comuni sar re
golata dopo aver consultato il com
petente gestore ecclesiastico.

(3) Az onkormnyzati tervezett s


tnyleges adatok kztti eltrs
az illetkes egyhzi fenntartval
tortno egyeztetsnek megfelelen
kerl rendezsre.

4) Il governo assicura anche alla


Chiesa, alle stesse condizioni che ai
comuni, la copertura degli aumenti
di stipendi degli impiegati nell'e
ducazione pubblica e nell'assistenza
sociale.

(4) A kormny a kozoktatsban


vagy szocilis elltsban dolgozk
szmra a szemlyi juttatsok nvelst az onkormnyzatok rszre
nyjtott azonos felttelekkel biztostja az Egyhz rszre is.

5) Verificatesi tali condizioni,


cesseranno i contratti di educazione
pubblica stipulati con i comuni o con
lo Stato o eventuali altri contratti di
contenuto simile.

(5) Ezzel egyidejleg megsznnek


az llammal, illetve az onkormnyzatokkal kttt gynevezett kzoktatsi megllapodsok (vagy
esetleges ms, hasonl tartalm
szerzdsek).

* * *

* * *

Conventione inter Apostolicam Sedem et Hungariae Rem Publicam rata habita,


III

mensis

reddita
normam

Aprilis

mutuo fuerunt
capituli

anno

MCMXCVIII

in Budapestini;

ratihabitionis
a

quo

die

V articuli II eiusdem Pactionis.

instrumenta

Conventio

vigere

die

accepta

et

coepit

ad

342

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

A L E X A N D R I N A STATTELLORUM
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Teresiae Grillo vid. Michel (in
religione: Mariae Antoniae) fundatricis Instituti Parvarum Sororum Divinae Pro
videntiae (1855-1944)

DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Serva Dei Teresia Grillo (in religione: Maria Antonia) nata
est in pago Spinetta Marengo, intra fines posito provinciae Alexandrinae,
die 25 mensis Septembris anno 1855. Anno 1877 Ioanni Michel nupsit, id
temporis duci plumatorum militum, et anno 1891 est repentino in viduitate
relicta et in taetrum incidit angorem. Gratia Dei auxilio ei venit, quae cor
eius ad necessitates pauperum atque derelictorum aperuit, quos Serva Dei
in domo sua excepit et strenua cum caritate atque humilitate curavit. Ut
hoc consequeretur propositum Congregationem Parvarum Sororum Divinae
Providentiae condidit, quam tamquam Antistita generalis gubernavit pru
dentia, sedulitate et sacrificii spiritu usque ad mortem, quae Alexandriae
contigit die 25 mensis Ianuarii anno 1944.
Fama sanctitatis qua in vita enituit, etiam post mortem duravit; quo
circa anno 1953 inchoata est beatificationis et canonizationis Causa. Sum
mus Pontifex Ioannes Paulus II, pridie nonas Iulias anno 1985 edixit Ser
vam Dei heroum more virtutes thologales, cardinales hisque adnexas observavisse.
Beatificationis respectu Causae Postulatio Congregationi de Causis San
ctorum iudicandam permisit coniectam miram sanationem, eiusdem Venera
bilis intercessioni tributam atque in urbe Brasiliae Araujo Porto patratam.
Sanatio pertinet ad puerulum Paulum Roberto qui, calendis Novembribus

Congregatio de Causis Sanctorum

343

anno 1964, viginti septem menses natus, fortuito hausit medicinam quae
ampulla continebatur quaeque ex methadone constabat necnon atropina et
papaverina, uti medicorum scientia denominantur. Cum esset alto somno
correptus aliasque ostenderet perturbationes, medicus hortatus est ut subito
in valetudinarium deduceretur, quo puellus pervenit in condicione gravis
collapsus, pallore cyanotico, dyspnoea, tachycardia affectus atque mydriasi.
Symptomatologia gradatim ingravescente efficaciori therapiae subiectus est,
curationi respirationis, tubi introductioni in asperam arteriam. Condicio
perrexit deterior fieri; quapropter prognosis edita est infausta. Cum thera
piae essent inefficaces, Religiosa quaedam Congregationis Parvarum Soro
rum Divinae Providentiae reliquiam Conditricis sui Instituti posuit super
infirmum, nempe Matris Teresiae Grillo. Statim Paulus coepit se reficere et
quattuor post dies valetudinarium reliquit perfecte sanatus.
De sanatione, ilico intercessioni ascripta Servae Dei quae invocata erat,
anno 1966 apud curiam Caratingensem celebratus est Processus ordinarius,
qui a Congregatione de Causis Sanctorum probatus est die 30 mensis Octo
bris anno 1987. Dicasterii Consilium Medicorum, die 15 mensis Iunii anno
1997, agnovit sanationem a veneficio acuto ex medicinis et alto cornate ra
pidam fuisse, stabilem et inexplicabilem quoad modum. Postridie idus No
vembres eodem anno actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theolo
gorum et die 2 subsequentis mensis Decembris Sessio Ordinaria Patrum
Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Excellentissimo domino An
drea Maria Erba, Episcopo Veliterno-Signino.
Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcopo
rum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum
est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de
praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congrega
tionis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven.
Serva
datrice

Dei

Teresia

Instituti

Grillo

Parvarum

vid.

Michel

Sororum

(in

Divinae

religione:

Maria

Providentiae,

Antonia),

videlicet

de

Fun
rapi-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

344
da

et

mansura

farmaci,

coma

sanatione queruli

Pauli

Roberto

ab

intossicazione

acuta

da

profondo .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
68 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
68 Eduardus Nowak

archiep. tit. Lnen., a Secretis

BRIXIEN.
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Iosephi Tovini christifidelis laici
(1841-1897).
DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Servus Dei Iosephus Tovini ortus est pridie idus Martias an
no 1841 in Italia, nempe in oppidulo Cividate Camuno, intra fines provin
ciae Brixiensis. Doctoris gradum in iurisprudentia est adeptus et anno 1875
in matrimonium duxit Aemiliam Corbolani a qua decem habuit filios. Im
pensam, amplam et multiplicem explicavit industriam socialem, praesertim
in scholae regione, librorum typis exscribendorum, operum piorum, adiuvabilium, beneficorum; instituit etiam aliquas argentaras ut tutam redderet
libertatem nummariam institutorum catholicorum; pauperum et debilium
defensor fuit. Mariti et patris munera optime explevit. Magna cum cura et
assiduitate vitam coluit interiorem et continenter progressus est in Domini
Iesu imitatione. Meritis dives et fama sanctitatis insignis mortem obiit die
16 mensis Ianuarii anno 1897.
Causa beatificationis et canonizationis inita est anno 1948 et, postridie
nonas Apriles anno 1995, Summus Pontifex Ioannes Paulus II declaravit
Servum Dei virtutes thologales, cardinales hisque adnexas observavisse.
Nuper Causae Postulatio iudicio Congregationis de Causis Sanctorum
miram coniectam sanationem permisit intercessioni eiusdem Venerabilis Ser-

Congregatio de Causis Sanctorum

345

vi Dei attributam. Casus attinet ad Sororem Mariam Alexandrinam Ciucci,


sodalis Monasterii Visitationis loci Massa Cozzile, in dioecesi Pistoriensi siti.
Haec Religiosa commoda valetudine usa est usque ad annum 1951, cum
symptomatologia apparuit artuum inferiorum notata inflatione, necnon ma
nuum et totius abdominis, ab omni curatione diaetetica et quiete abhorrente. Condiciones in peius mutatae sunt et dolores abdominis, febris, dyspnoea atque anorexia addita sunt. Curans praesentiam animadvertit tumentiarum glandularum abdominis et albuminuriae ac diagnosim fecit de adenomesenterite. Apparuit postea pulmonum eorumque membranae inflammatio, quae brevi tempore dissipata est. Interim condiciones generales deterio
res fieri perrexerunt, adeo ut prognosis infausta edita sit. Postridie idus D
cembres anno 1952 aegrota et eius sodales Sorores invocare coeperunt inter
cessionem Servi Dei Iosephi Tovini ut sanationem obtinerent. Extemplo
Soror Maria Alexandrina se melius valere sensit et vitam communem in
staurare potuit, quod quidem antea non poterat, et commoda valetudine
est usa usque ad mortem, quae evenit anno 1976.
Apud curiam Pistoriensem de coniecta mira sanatione instructa est In
quisitio dioecesana, cuius auctoritas et vis probata est a Congregatione de
Causis Sanctorum decreto postridie nonas Dcembres anno 1996 promulga
to. Eiusdem Dicasterii Consilium Medicorum, in sessione idibus Maiis habi
ta anno 1997, agnovit sanationem Sororis quae est supra memorata ab adenomesenterite acuta probabilis naturae phthisicae celerrimam fuisse, com
pletam, stabilem et pro scientia inexplicabilem. Postridie idus Novembres
eodem anno actus est Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris et
subsequentis mensis Decembris die 16 Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium
et Episcoporum, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et Episcopo
rum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, responsum
est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de
praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quoad cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congre
gationis ceterisque de more con vocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pa
ter declaravit: Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente Ven. Servo

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

346
Dei Ioseph

Tovini,

sanatione

Sororis

probabile

natura

Christifideli
Mariae

laico,

Alexandrinae

videlicet de celrrima,
Ciucci

ab

completa ac stabili

adenomesenterite

acuta

di

tubercolare .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
68 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
68 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

CORDUBEN. in ARGENTINA
Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Catharinae a Maria Rodrguez (in
saec.: Iosephae Saturninae) fundatricis Congregationis Sororum Servarum SS.
Cordis Iesu (1823-1896)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Multam quidem operam dant consecratae vitae charismata caritati


aedificandae in Ecclesia particulari (Ioannes Paulus II, Adh. Apost, postsynod. Vita consecrata, 4 8 ) .
Certum est ad bonum spiritale Ecclesiarum particularium, quae sunt in
Argentina, multum contulisse Servam Dei Catharinam a Maria quae, ad
Dei voluntatem docilis, generose Christi caritatem testificata est novumque
condidit Institutum vitae consecratae, operibus apostolicis deditum.
Humilis haec et fortis mulier Cordubae in Argentina nata est die 27
mensis Novembris anno 1 8 2 3 ab Hilario Rodrguez Ordua et Catharina
Montenegro Olmos, legitimis coniugibus, locupletis condicionis oeconomicae
et eminentis loci socialis, qui ei ad fontem baptismalem nomina indiderunt
Iosepham Saturninam. Postquam orbata est ambobus parentibus tenella in
aetate, eius educationem et institutionem curaverunt quaedam materterae.
A pueritia studium ostendit religionum et septemdecim annorum appetitionem animadvertit se Domino consecrandi in aliquo vitae apostolicae Insti-

Congregatio de Causis Sanctorum

347

tuto, sed hoc non fuit ei possibile, siquidem Cordubae solummodo duo
erant monasteria vitae contemplativae. Interea moderatione spiritali uteba
tur Patrum Societatis Iesu, qui tamen anno 1848 ab urbe expulsi sunt. Et
si vita matrimonialis in eius propositis non continebatur, confessarius ta
men eam induxit ad nubendum tribuno militum vicario Emmanueli Anto
nio de Zavalia, viduo et duorum filiorum patri, qui se occidere minabatur,
si illam in matrimonium ducere non potuisset. Serva Dei, suum vincens fa
stidium, confessario oboedivit, pro certo habens eam esse Dei voluntatem.
Nuptiae celebratae sunt postridie idus Augustas anno 1852 et Iosepha Sa
turnina uxor fuit exemplaris ac diligens mater pro duobus filiis, etiam tum
pueris, mariti cuius difficilis indoles causa ei fuit multi doloris. Dum assi
duo se familiae dedebat, opera explicavit apostolatus et caritatis. Anno
1865 in viduitate relicta, liberam se sensit suam antiquam sequi vocatio
nem et plus quam prius recessum coluit, silentium, precationem et aliena
tionem a mundi rebus libenterque Patres Societatis Iesu adiuvabat in Ope
re Spiritalium Exercitationum, humiliora ministeria exsequendo. Eodem illo
anno, coram Sanctissimo Sacramento orans monitum percepit aedificandi
domum pro exercitationibus spiritalibus et communitatem instituendi mu
lierum curae eiusdem domus deditarum, institutioni doctrinae christianae
puellulis impertiendae atque restitutioni humanae et christianae mulierum
corruptarum. Consilium probatum est ab Episcopo Cordubensi in Argenti
na, qui anno 1867 permisit ut nova conderetur Congregatio. Secuti sunt an
ni difficultatum pieni et afflictarum rerum, sed Serva Dei in suis persevera
vit propositis, vim inveniens et solacium in deprecatione.
Demum die 9 mensis Septembris anno 1872, auxiliante P. Iosepho M.
Bustamante, S.I., cumque approbatione Ordinarii dioecesani, re ipsa nata
est Congregatio Sororum Servarum SS. Cordis Iesu, cuius rector nominatus
est sacerdos David Luque, qui conditrici primum munus concredidit templi
custodis et paulo post Rectricis . Die 8 mensis Decembris anno 1875 Ser
va Dei, cum aliquibus sociis, professionem fecit religiosam nomine capto
Catharina a Maria. Suum rexit Institutum usque ad mortem, contendens
ad formationem Sororum et novitiarum adque visitationem variarum Domuum, quas ipsa in terra Argentina aperuerat. In universa sua industria
gloriam Dei quaesivit atque salutem animarum semperque cum alacritate
egit, iustitia et prudentia. Sodalibus et omnibus, qui cum ea rationem ha
buerunt, exemplar fuit oboedientiae legibus Dei et Ecclesiae, fidelitatis suae
consecrationi, votis atque Regulae, obsequii erga superiores ecclesiasticos et

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

348

potissimum erga voluntatem Dei, quae norma fuit suprema vitae eius inde
a iuventute. Fide viva praedita fuit, caritate industria solidaque spe. Preca
tio cibus fuit eius cotidianus et Providentiae fiducia eius vis in difficultati
bus et in rebus adversis. Peculiarem nutrivit pietatem in Sacrum Cor Iesu,
in Eucharistiam inque Virginem Mariam. Laica et religiosa cum simplicitate
et humilitate opera fecit misericordiae spiritalis et corporalis, puerulos, pau
peres, aegrotos, humiles et peccatores anteponens. Iis qui indignitatum et
aerumnarum causa ei fuerunt semper ignovit et cruci Christi coniuncta, ala
criter in via perfectionis ambulavit christianae, bonum Christi odorem circumfundens. Mundi rerum inanium neglegens, serene se praeparavit ad su
premum cum Domino occursum, qui eam ad se vocavit mane diei Paschae
nonis Aprilibus anno 1896. Ultimis diebus pluries Sororibus suis dixerat:
Filiae meae, ad pacem vos hortor, ad oboedientiam et ad sanctam carita
tem .
Fama sanctitatis, qua claruit in vita et in morte, subsequentibus quo
que annis perduravit. Beatificationis et canonizationis Causa inita est ab
Archiepiscopo Cordubensi in Argentina, celebrato Processu ordinario infor
mativo (annis 1941-1954), cui additus est Rogatorialis Bonaerensis (anno
1952). Hi Processus probati sunt a Congregatione de Causis Sanctorum de
creto die 7 mensis Aprilis anno 1989 promulgato. Pridie idus Dcembres an
no 1995 Consultorum Historicorum acta est Sessio. Positione confecta,
quaesitum est, pro norma, an Serva Dei heroum in modum virtutes explicavisset. Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum suam dixit faven
tem sententiam die 24 mensis Ianuarii anno 1997. Patres Cardinales deinde
et Episcopi, in Sessionem Ordinariam congregati secutis nonis Octobribus,
Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Eduardo Francisco Pironio, edixe
runt Matrem Catharinam a Maria heroum more virtutes thologales, cardi
nales et his adnexas observa visse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

in

Deum

tum

in proximum,

necnon

de

cardinalibus

Prudentia,

Congregatio de Causis Sanctorum


Iustitia,
Dei
cis

Temperantia

Catharinae

et

Fortitudine,

Maria

Rodrguez

eisque
(in

Congregationis Sororum Servarum SS.

adnexis,

saec.:

349
in

gradu

losephae

Cordis Iesu,

heroico,

Saturninae),

Servae

Fundatri

in casu et ad effectum

de quo agitur.

Hoc autem Sanctitas Sua decretum publici iuris fieri et in acta Congre
gationis de Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis decembris A. D. 1997.
68 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L.

m s.
68 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

DERTHONEN.
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Fratris Ave Maria (in saec.: Caesaris
Pisano) eremitae non videntis Parvi Operis Divinae Providentiae (1900-1964)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Muta visti tenebras meas in lucem et in gaudium maerorem meum,


adeo ut mea sit vere splendida nox et iucunda, quandoquidem una lux
mea, unum gaudium meum tu solus es, Iesu, Fili Dei . His sensibus, in
precatione et in contemplatione maturatis, Frater Ave Maria crucem suae
tulit caecitatis et in lumine fidei ambulavit, in fervore caritatis atque in
spiritus laetitia usque ad perfectionis evangelicae culmina.
Hic Dei Servus natus est in parvo vico cui nomen Pogli, intra fines po
sito dioecesis Albinganensis-Imperiae, die 24 mensis Februarii anno 1900 a
Caesare et Seraphina Pisano, legitimis coniugibus humilis condicionis socia
lis atque oeconomicae. Insequentis mensis Martii die 4, nomine capto Cae
sare, sacramentum accepit Baptismi et novem annorum Confirmationem at
que Primam Communionem. Ortoveri et Albingauni studia peregit. Anno
1912, cum aequalibus ludens, est in vultu sauciatus ictu manuballistae, sine
voluntate misso, et caecus factus est. Etsi curatus, oculorum aciem non re
cuperava et in desperationem praecipitavit. Ab anno 1913 ad annum 1920

350

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Genuae fuit in convictu pro caecis, ubi studia perrexit et linguam didicit
Gallicam atque musicam. Interiori reclamationi contra suam infirmitatem
addita est fidei amissio; sed Providentia effecit ut in Sororem Teresiam
Chiapponi incurreret, Filiam a Caritate, quae cum benignitate eum consola
ta est, admonuit et ad Deum anno 1918 reduxit. Reditus ad fidem et ad
sacramentorum atque precationis usum cum vocatione congruit ad vitam
consecratam.
Anno 1920 ingressus est Parvum Opus Divinae Providentiae, a Condito
re exceptus Beato Aloisio Orione, quem Servus Dei semper est magno affec
tu et filii pietate prosecutus. Habitum religiosum induit et praeparationem
iniit ad sacerdotium, quo fortiter trahebatur. Anno 1921 professionem fecit
temporaneam, subsequenti anno renovatam. Consilio obsecundans Condito
ris, anno 1923 in Eremo Sancti Alberti Butriensis, intra fines posito dioece
sis Derthonensis, vestem induit fratris eremitae laici et nomen cepit Fra
trem Ave Maria. Anno 1947 professionem perpetuam fecit. Anno 1952
translatus est ad Eremum Sancti Orestis in monte Soracte, apud Romam,
et anno 1954 ad Eremum Sancti Conradi Netini; anno 1957 ad Eremum re
diit Sancti Alberti Butriensis.
Ubique sanctitate fulsit vitae et serena infirmitatum suarum acceptione,
praesertim caecitatis et, ab anno 1924, etiam phthisis. Deus fuit vitae eius
sol atque mentis et cordis lumen. Firmiter in eius verbum credidit, volun
tati eius oboedivit, constanter est in eius cognitione progressus, eius regno
aedificando et gloriae operam dedit. A mundi rebus alienus et a se ipso
quoque, interius silentium coluit et cum Domino familiaritatem per assi
duam precationem, contemplationem, participationem Missae et ferventem
in Eucharistiam pietatem, quam pie cotidie recipiebat quamque diu adorabat ante tabernaculum prostratus. Deum omnibus dilexit viribus utque ei
placeret omne fugit genus peccati; summa vixit cum generositate, fidelitate
et perseverantia ex sua consecratione atque diligenter mandata divina ob
servavit, leges Ecclesiae, Regulam et vota religiosa. Gaudium sensit et offi
cium operam navandi animarum saluti, in primis per orationem, quae prae
cipuum fuit eius munus et negotium. Scripsit: Multum precor et non so
lum pro iis precor, qui proximi Domino sunt eiusque auxilio indigere se
animadvertunt; sed pro illis quoque precor, qui a veritate absunt, tantum
absunt, ut se sapientes putent, cum insipientes sint; tantum absunt, ut non
iam intellegant quam sint eorum notiones vitiosae . Precibus paenitentias
addebat et castigationes pro expiatione peccatorum proque peccatorum

Congregatio de Causis Sanctorum

351

conversione. Superioribus obsequens, apostolatum quoque explicavit consilii


et consolationis, cum benigne omnes excipiendo qui eum adibant auxilium
petituri, tum crebrum explicando epistularum commercium. Qui ad eum
accedebant verum in illo videbant hominem Dei, qui ex fide vivebat et ca
ritatem, humilitatem, spiritus serenitatem, Divinae Providentiae fiduciam,
felicitatem in sacrificio inque cruce diffundebat. Ita cum simplicitate cotidie
praeceptum servavit amoris erga proximum, nitens utilis esse omnibus, a
suis fratribus sodalibus et a superioribus incipiens. Aliena communicavit
gaudia et dolores, patienter personas tulit molestas, quotquot ei aegritudi
num causa fuerunt ignovit et praesertim aequali illi, qui ei caecitatem exhi
buit. Omni tempore cum prudentia, temperantia et circumspectione se ges
sit et est locutus, significans se perfectam assecutum esse continentiam nec
aliud appetere, quam Deo reddere gloriam. Iustus fuit, temperans, patiens
in difficultatibus, fortis in doloribus animi et corporis, in bono constans. Ad
supremum cum Domino occursum diligenter se praeparavit. In itinere ad
metam continenter Virginem Mariam respexit, quam stellam ad Iesum ducentem et etiam viam meam, vim, ducem, spem, amorem meum, omnia
mea vocabat. Hoc modo in occultatione et in humilitate perfecit quae no
men eius significabat, id est exsistentiam suam laudem continuam continuamque salutationem Redemptoris Matri reddidit.
Anno 1962 quinquagesimum diem anniversarium suae caecitatis celebra
vit et primo diluculo diei 21 mensis Ianuarii anno 1964 in valetudinario
Iriensi, in quod paucis ante dies deductus erat, sancte in Domino obdormi
vit. Nunc eius corpus in Eremo quiescit Sancti Alberti, a religiosis Parvi
Operis Divinae Providentiae et a populo veneratus. Servus Dei enim fama
sanctitatis et miraculorum enituit in vita, in morte et post mortem. Qua
fama perdurante, Episcopus Derthonensis, permissu obtento Sanctae Sedis,
Causam iniit beatificationis et canonizationis et annis 1983-1986 Inquisitio
nem instituit dioecesanam, quae a Congregatione de Causis Sanctorum per
decretum die 20 mensis Februarii anno 1987 promulgatum est rite probata.
Perfecta Positione, disputatum est an Servus Dei heroum in modum vir
tutes observavisset thologales, cardinales iisque adnexas. Postridie idus Ia
nuarias anno 1997, eventu cum prospero, actus est Consultorum Theologo
rum Congressus Peculiaris. Secutis nonis Octobribus Patres Cardinales
atque Episcopi, in Sessionem Ordinariam congregati, Causae Ponente Emi
nentissimo Cardinali Ioanne Canestri, declaraverunt Servum Dei Fratrem
Ave Maria heroum more virtutes, quae sunt supra commemoratae, exsecutum esse.

352

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II


per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Fratris

in
Ave

Deum
et

Maria

tum

in proximum,

Fortitudine,
(in

saec.:

Parvi Operis Divinae Providentiae,

eisque

necnon

de

adnexis,

in

Caesaris

Pisano),

cardinalibus

Prudentia,

gradu

heroico,

Eremitae

non

Servi
videntis

in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Sanctitas Sua referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
83 ALBERTUS BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
83 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

Congregatio pro Episcopis

353

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS

PROVISIO ECCLESIARUM

Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per
Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae
sules praefecit, videlicet:
Cathedrali Ecclesiae Fidentinae R.D. Mauricium
Galli, hactenus Seminarii dioecesani Cremonensis moderatorem.
die 2 Aprilis 1998.

Titulari episcopali Ecclesiae Trofimianensi R.P. Maximilianum Dubrawski, Ordinis Fratrum Minorum in Ucraina superiorem, quem deputavit
Auxiliarem dioecesis Camenecensis Latinorum.
Cathedrali Ecclesiae Sancti Hyacinthi, R.P. Franciscum Lapierre, So
cietatis pro missionibus exteris Provinciae Quebecensis Superiorem Generalem.
Cathedrali Ecclesiae Garanhunensi R.D. Irenaeum Ro
chum Scherer, e clero Toletano in Brasilia, hactenus templi cathedralis
Christo Regi dicati parochum.
die 15 Aprilis.

Titulari episcopali Ecclesiae Rotdonensi R.D. Nestorem Hugonem


Navarro, hactenus generalem Sinus Albi Vicarium, quem constituit Auxilia
rem eiusdem archidioecesis.
Cathedrali Ecclesiae Toletanae in Brasilia R.D. Anuar Battisti, hacte
nus Administratorem dioecesanum eiusdem sedis, ibique paroeciae Sanctis
Apostolis Petro et Paulo dicatae parochum.
Cathedrali Ecclesiae Itapetiningensi, noviter erectae, R.P. Gorgonium
Al ves da Encarnao Neto, C. R., hactenus in Brasilia Ordinis Clericorum
Regularium vulgo Theatinorum Superiorem Provincialem.
Metropolitanae Ecclesiae Sancti Pauli in Brasilia Exc.mum P.D.
Claudium Hmmes, O.F.M., hactenus Archiepiscopum Fortalexiensem.
Cathedrali Ecclesiae Puntarenensi, noviter erectae,
R.D. Hugonem Barrantes Urena, hactenus Vicarium generalem dioecesis
Sancti Isidori.
die 17 Aprilis.

24

- A. A.

S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

354

Coadiutorem dioecesis Adamanteae R.D. Canisium Klaus, e clero Sanctae Crucis in Brasilia, hactenus in dioecesi Sino
pensi paroeciae Beatissimae Virginis Mariae a SS.mo Rosario in civitate
vulgo Guarant do Norte curionem.
die 22 Aprilis 1998.

Cathedrali Ecclesiae Setubalensi, Exc.mum P.D. Gil


bertum Delium Gonalves Canavarro dos Reis, hactenus Episcopum titula
rem Elephantariensem in Mauretania et Auxiliarem Portugallensem.
die 23 Aprilis.

Metropolitanae Ecclesiae Sancti Iacobi in Chile


Exc.mum P.D. Franciscum Xaverium Errzuriz Ossa, hactenus Archiepi
scopum-Episcopum Vallis Paradisi.
die

24

Aprilis.

Diarium Romanae Curiae

355

DIARIUM ROMANAE CURIAE

Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza:


Gioved, 2 Aprile 1 9 9 8 , S.E. il Signor
degli Affari Esteri del Libano.

FARS BOUEZ,

Ministro

Gioved, 2 Aprile 1 9 9 8 , S.E. il Signor AMRE MOUSSA, Ministro


degli Affari Esteri della Repubblica Araba d'Egitto.
Marted, 2 1 Aprile 1 9 9 8 , S.E. il Signor
SHARIF, Primo Ministro del Pakistan.

MUHAMMAD NAWAZ

Luned 6 aprile 1998 si riunita nel Palazzo Apostolico Vaticano,


alla presenza del Santo Padre, la Congregazione delle Cause dei Santi.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha
nominato:
4

aprile

1998. S.E. mons. Carlo Maria Vigano, Arcivescovo tit. di Ulpiana, Delegato per le Rappresentanze Pontifcie.
Protonotari

settembre
novembre
16
21

30
5 dicembre

1997. Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Apostolici

soprannumerari:

Fernando De Mei (Velletri-Segni)


Joseph Nowak (Wien)
Carmelo Dromi (Bari-Bitonto)
Argo Cavazzini (Parma)
Enrico Rossi (Milano)
Antoni Laszuk (Siedlce)
Jos Ignacio Herrera (Concepcin)
Arturo Franto Arango (Bogot)
Luis Carlos Ferreira Sampedro (Bogot)
Alfonso Gavarito Rodrguez (Bogot)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

356

12
25

21
28
8
11
14

26

gennaio

febbraio

marzo

1998.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Vincente R. La-Rocca (Brooklyn)


Paul Carnat (Malines-Bruxelles)
John McDonough (Boston)
Ferenc Gal (Eger)
Jan Sobechowicz (Drohiczyn)
Jzef Kudasiewicz (Kielce)
Alfonso Tisi (Salerno-Campagna-Acerno)
Mario Jodice (Capua)
Giovanni Moretta (Capua)
Antonio Savioli (Faenza-Modigliana)

Prelati d'onore di Sua Santit:


1 settembre

25

30

9
ottobre

10

14

15

26

30

10 novembre

1997.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Antonio Magalln Lecina (Valencia-Venezuela)


Isidro Payan Melndez (Ciudad Jurez)
Jos Ren Blanco Vega (Ciudad Jurez)
Mariano Mosqueda Delgadillo (Ciudad Jurez)
Peter Oberto (Marquette)
Timothy Henry Desrochers (Marquette)
James Andrew Kaczmarek (Marquette)
Manuel-Jos Gonzalez Cano (Madrid)
Xavier de Tarragon (Parigi)
Louis Duval-Arnould (Parigi)
Luigi Paesano (Napoli)
Nabor Surez Alzate (Jeric)
Pablo Isidoro Martnez (Concordia)
Bernard Jeuffroy (Chartres)
Yvon Bodin (Poltiers)
Hans Lang (Passau)
Walter Suk (Linz)
Adolf Berka (Linz)
Rudolf Zinnhobler (Linz)
Josef Janda (Linz)
Adrien Wiehe (Port-Louis)
Francis E. Enright (Winona)
Joseph W. Mountain (Winona)
Donald W. Grubisch (Winona)
Eugene E. Egan (Winona)
Paul C. E vers (Winona)
Donald P. Schmitz (Winona)
Gerald A. Mahon (Winona)
Sndor Major (Vae)
Warnfried Bartmann (Trier)
Denis James Madden (Baltimore)
Thomas A. Davis (Corpus Christi)
Peter Dooling (Nottingham)
Andrea Caroselli (Isernia-Venafro)
Michael Degraft (Obuasi)
Joseph Amoake-Adusei (Obuasi)
Augustine Bioh (Obuasi)

Diarium Romanae

21 novembre

30

dicembre

12
16

26

31

gennaio

1997. Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
1998. Mons.

Curiae

Francisco Ernesto Bernal Bolero (Istmina-Tado)


Marco Antonio Romer Parra (Istmina-Tado)
Hernando de Jess Das Orozco (Istmina-Tado)
Gonzalo Moreno Vargas (Istmina-Tado)
Gerard Darbouze (Miami)
Bruno Marchetti (Sabina-Poggio Mirteto)
Lino Petriccia (Sabina-Poggio Mirteto)
Claude Rechain (Parigi)
Emilio Vetere (Nardo-Gallipoli)
Paul In-nam Tschang (Ch'ongju)
Pierre Nguyen Van Tot (Phu Cuong)
Francesco Marinelli (Ascoli Piceno)
Thomas E. Gullickson (Sioux Falls)
Philippe Verrier (Blois)
Ferdinand Bilek (Olomouc)
Richard A. Wolbach (Omaha)
Hernando Guevara Castillo (Bogot)
Gabriel Alfonso Henao Sanz (Bogot)
Julio Cesar Orduz Len (Bogot)
Teofilo Tobar Jimnez (Bogot)
Jaime Panilla Monrou (Bogot)
Jos Pinto Rodrigues Guedes (Lamego)
Manuel Veira Pinto (Lamego)
Antonio Vento da Guia (Lamego)
Antonio Pereira Amante (Lamego)
Abel Ferreira Alves (Lamego)
Eduardo Antonio Russo (Lamego)
Antonio Francisco dos Santos (Lamego)
Germano Jos Lopes (Lamego)
Jos Fernandes Boua Pires (Lamego)
Rocco Borriello (Napoli)
Johannes Port (Augsburg)
Franois Fleischmann (Parigi)
Silvio Gilli (Trento)
Franz Kohlschein (Paderborn)
Roman G. Caicedo Constain (Popayan)
Nazzareno Appodia (Subiaco)
Carlo Alberto Fioravanti (Subiaco)
Luitgar Gller (Bamberg)
Giovanni Azzopardi (Malta)
Juan Lpez Simn (Ciudad Rodrigo)
Hondr Nzenze (Lisala)
Vincente Magnoprado (Tarlac)
Bienvenido Bugayong Mapili (Tarlac)
Vidal Legaspi Cruz (Tarlac)
Francisco Yadao Tanedo (Tarlac)
Francesco Montenegro (Messina-Lipari-S. Lucia
Mela)
Mons. Giuseppe Foti (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
Mons. Alfredo Adornato (Messina-Lipari-S. Lucia del M(
Mons. Samuel Pinto Gmez (Ciudad Bolivar)

357

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

358
12
25

26
28

2
4
12

gennaio

febbraio

marzo

1998. Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Wieslaw Wrouka (Lowicz)


Charles Anadore (Boston)
Charles Bourque (Boston)
George Carlson (Boston)
William Coen (Boston)
Peter Conley (Boston)
Albert Contons (Boston)
Leonard Coppenrath (Boston)
Thomas Daly (Boston)
William Francis (Boston)
Paul Garrity (Boston)
James Haddad (Boston)
William Helmick (Boston)
Leandre Jeannot (Boston)
Francis Kelly (Boston)
Richard Lennon (Boston)
Joseph Lind (Boston)
Richard Little (Boston)
Peter Martocchio (Boston)
Thomas McDonell (Boston)
Francis McFarland (Boston)
Laurence McGrath (Boston)
Cornelius McRae (Boston)
Frederick Murphy (Boston)
Michael Groden (Boston)
Jean Baptiste L Xun Hoa (Phon Thiet)
Vincent Clement Walker (Dunedin)
Andrzej Offmaski (Szczecin-Kamie)
Edmund Cybulski (Szczecin-Kamie)
Ryszard Ziomek (Szczecin-Kamie)
Kazimierz Makowski (Szczecin-Kamie)
Kurt H. Kemo (Steubenville)
Alfonso Fernndez Galiana (Tui-Vigo)
Giacinto Padoin (Vittorio Veneto)
Hipolit Hryciuk (Drohiczyn)
Thomas McGovern (Nottingham)
Claudio Gugerotti (Verona)
Robert P. Walton (Sacramento)
John Crowley (Ossory)
Carlos Maria Ruiz Diaz (La Piata)
Jos Luis Kaufmann (La Piata)
Alberto Meroni (La Piata)
Piotr Ratajczak (Gniezno)
Pawel Przybylski (Gniezno)
Zbigniew Kiernikowski (Gniezno)
Franciszek Resiak (Gniezno)
Giuseppe Ferrugia (Gozo)
Jos Luis Gonzalez Novalin (Oviedo)
Joaqun Martin Abad (Teruel y Albarracn)
Domingo Muoz Len (Jan)
Vincent T. Kelly (Miami)

Diarium Romanae Curiae

marzo

13
14

1998. Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.
Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

Mons.

John W. Kordsmeier (Little Rock)


Ronald M. Gilmore (Wichita)
John P. Gilsenan (Wichita)
Thomas S. McGread (Wichita)
Charles W. Regan (Wichita)
Franz Schneider (Kln)
Thophile Payrazat (Angoulme)
Pero Pranjic (Vrhbosna)
Marko Josipovic (Vrhbosna)
Diura Dzudzar (Krizevci)
Robert J. Boyle (Boston)
Richard H. Cunningham (Boston)
Robert J. Giggi (Boston)
John J. Philbin (Boston)
Sylvester Ludwig Fedewa (Lansing)
Richard James Groshek (Lansing)
Michael David Murphy (Lansing)
Steven John Raica (Lansing)
David Michael Stotenbur (Lansing)
Joseph J. Anderlonis (Philadelphia)
James F. Baldrick (Philadelphia)
Francis A. Barszczewski (Philadelphia
Francis W. Beach (Philadelphia)
John P. Boland (Philadelphia)
Federico A. Britto (Philadelphia)
Michael F. Burbidge (Philadelphia)
Michael J. Burke (Philadelphia)
Hugh P. Campbell (Philadelphia)
Francis A. Carbine (Philadelphia)
Eugene J. Carbo (Philadelphia)
Joseph R. Cistone (Philadelphia)
John A. Close (Philadelphia)
John J. Conahan (Philadelphia)
John T. Conway (Philadelphia)
James P. Daly (Philadelphia)
Thomas J. Dempsey (Philadelphia)
William A. Dombrow (Philadelphia)
Thomas J. Duane (Philadelphia)
Francis S. Feret (Philadelphia)
James J. Fitzpatrick (Philadelphia)
Thomas P. Flanigan (Philadelphia)
Leonard A. Furmanski (Philadelphia)
Francis A. Giliberti (Philadelphia)
Andrew J. Golias (Philadelphia)
John W. Graf (Philadelphia)
Andrew J. Hanion (Philadelphia)
Bernard J. Herron (Philadelphia)
Joseph T. Kane (Philadelphia)
Thomas A. Kane (Philadelphia)
William J. Lynn (Philadelphia)
Kenneth P. McAteer (Philadelphia)

359

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

360

14

26

marzo

1998.

Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.
Mons.

Michael T. McCulken (Philadelphia)


Stephen P. McHenry (Philadelphia)
John C. Marine (Philadelphia)
Joseph T. Marino (Philadelphia)
Thomas M. Mullin (Philadelphia)
Ignatius L. Murray (Philadelphia)
Thomas A. Murray (Philadelphia)
Bartholomew J. 0'Brien (Philadelphia)
Alexander J. Palmieri (Philadelphia)
James J. Shields (Philadelphia)
Vasco Graziarti (Faenza-Modigliana)

Cappellani di Sua Santit:


9 settembre
14

30

9
ottobre

10

15

26

8 novembre

10

1997. Il sac. Bruno Capanna (Citt di Castello)

Il sac. Egon Mielenbrink (Mnster)

Il sac. Pio Pesaresi (Macerata-Tolentino-Recanati-CingoliTreia)

Il sac. Domenico Foglia (Macerata-Tolentino-Recanati-Cingoli-Treia)

Il sac. Salvatore Cantalupi (Napoli)

Il sac. Tadeusz Czarnota (Krakow)

Il sac. Jzef tuszczek (Krakow)

Il sac. Jos Guido Pesce (Ordinariato Militare Argentino)

Il sac. Heinz-Alois Kinateder (Passau)

Il sac. Angelo Cercenelli (Ancona-Osimo)

Il sac. Ferdinando Falini (Orvieto-Todi)

Il sac. Josef Dunst (Linz)

Il sac. Gunter Janda (Linz)

Il sac. Josef Hager (Linz)

Il sac. Johann Kaltseis (Linz)

Il sac. Johann Bach Mair (Linz)

Il sac. Jan Zolnierkiewicz (Elblag)

Il sac. Mieczyslaw Wegnerowski (Elblag)

Il sac. Stefan Ewertowski (Elblag)

Il sac. Walenty Szymaski (Elblag)

Il sac. Zdzislaw Bieg (Elblag)

Il sac. Zoltn Tarjnyi (Vae)

Il sac. Imre Kocsis (Vae)

Il sac. Balzs. Babel. (Vae)

Il sac. Jnos Santa (Vae)

Il sac. Rudolf Weiss (Passau)

Il sac. Herbert Jung (Mnchen und Freising)

Il sac. Luciano Pollastri (Massa Marittima-Piombino)

Il sac. Henricus Hisch (Wien)

Il sac. Ioannes Van Hellenbersger-Hubar (Wien)

Il sac. Ernestus Wrrer (Wien)

Il sac. Josef Neubaner (Wien)

Il sac. Tomasz Hergesel (Wroclaw)

Il sac. Stefan Smoter (Wroclaw)

Diarium Romanae Curiae

10 novembre

16

21

30

Ol

dicembre

12
16

26

gennaio

25

- A A

1997. II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II
1998. II

II

II

II

S.

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

361

Antoni Kopacz (Wroclaw)


Jos Vaz Pinto (Brago)
Kazimierz Bocianowski (Wloclawek)
Marian Grski (Wloclawek)
Ryszard Maciejewski (Wloclawek)
Tadeusz Sieroslawski (Wloclawek)
Frutos Berzal Robledo (Yanyos)
Jos Novato Martin Garca (Yanyos)
Jos Mara Ortega Trinidad (Yanyos)
Antonio Severo Alves (Patos de Minas)
Izael das Reis (Patos de Minas)
Guido Lavagna (Milano)
Enrico Pietraforte (Sabina-Poggio Mirteto)
Antonio Santini (Sabina-Poggio Mirteto)
Raimondo Zanini (Ravenna-Cervia)
Giovanni Zanella Ravenna-Cervia)
Aloisio Rocha Barreto (Creto)
Ettore Fontana (Cremona)
Carlo Pedretti (Cremona)
Raffaello Galli (Cremona)
Filippo Eredit (Napoli)
Cristoforo Lucarella (Napoli)
Renato Romualdo (Napoli)
Michael Hofmann (Bamberg)
Hans Eichinger (Mnchen und Freising)
Ewald Nacke (Mnster)
Gioachino Cerri (Subiaco)
Joo Correla de Aquino (Natal)
Alfonso Caso (Alife-Caiazzo)
Giuseppe Leone (Alife-Caiazzo)
Marcello Caravello (Alife-Caiazzo)
Antonio Rinaldi (Alife-Caiazzo)
Giuseppe Ferruzzano (Alife-Caiazzo)
Nicola Masciulli (Chieti-Vasto)
Luigi Smargiassi (Chieti-Vasto)
Giovanni Costi (Reggio Emilia-Guastalla)
Loreto Pagnanelli (Sora-Aquino-Pontecorvo)
Vincenzo Cerro (Sora-Aquino-Pontecorvo)
Antonio Lecce (Sora-Aquino-Pontecorvo)
Franco Geremia (Sora-Aquino-Pontecorvo)
Dionigi Antonelli (Sora-Aquino-Pontecorvo)
Giuliano Picco (Udine)
Angelo Saccavini (Udine)
Giacomo Meo (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
Pietro Aliquo (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
Giuseppe Stiglio (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
Giuseppe Malgioglio (Messina-Lipari-S. Lucia del
Mela)
II sac. Bartolo Cumbria (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
II sac. Antonino Interdonato (Messina-Lipari-S. Lucia del
Mela)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

362

gennaio

1998.

Il
Il
Il
Il

sac.
sac.
sac.
sac.

12

25

28

febbraio

Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

Letterio Galletta (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)


Gaetano D'Angelo (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
Gaetano Modesto (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
Antonino Mangiapane (Messina-Lipari-S. Lucia del
Mela)
Angelo Oteri (Messina-Lipari-S. Lucia del Mela)
Wilhelm Bolte (Essen)
Wilhelm J. Schliere (Kln)
Jan Wnuk (Ordinariato Militare Polacco)
January Watroba (Ordinariato Militare Polacco)
Antonio Tacci (Andria)
Felice Bacco (Andria)
Giuseppe Ruotolo (Andria)
Jacques Suaudeau (Grenoble)
Franciszek Sliwonik (Lowicz)
Jan Dobrodziej (Lowicz)
Jzef Kwiatkowski (Lowicz)
Jarnes Marvin Reinert (Lincoln)
Martin Patzek (Essen)
Edmund Ernst (Essen)
Jrgen Schmidt (Essen)
Arthur Keegan (Salford)
Domenico Garbellini (Como)
Gaetano Alfarano (Napoli)
Emilio Basile (Napoli)
Romualdo De Rosa (Napoli)
Mario Spetrini (Napoli)
Salvatore Salerno (Napoli)
Frederick Ryan (Boston)
Paul Ryan (Boston)
Francis Strahan (Boston)
Edmund Sviokla (Boston)
Nunzio Scarano (Salerno-Campagna-Acerno)
Luigi Ricci (Pesaro)
Onelio Passani (Pesaro)
Oscar Filippi (Pesaro)
Cesare Stefani (Pesaro)
Guido Fattori (Pesaro)
Antonio Barbieri (Pesaro)
Raffaele Mazzoli (Pesaro)
Elio Fattori (Pesaro)
Charles Richard Moth (Southwark)
Zenon Pietrzuczak (Drohiczyn)
Wojciech Wasak (Drohiczyn)
Ireneusz Sokalski (Szczecin-Kamie)
Jan Jermak (Szczecin-Kamie)
Henryk Kujaczyski (Toru)
Ernst Erlinghagen (Kln)
Tadeusz Kadziolka (Lublin)
Jan Mazur (Lublin)
Stanislaw Hendzel (Legnica)

Diarium Romanae Curiae

febbraio

12

21

2
3

marzo

1998. II

II

II

II

II
II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II
II
. .

II

II

II

II

II

II

II

II

II

II

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

Stanislaw Pajak (Legnica)


Jzef Molenda (Legnica)
Aleksander Stankiewicz (Legnica)
Stanislaw Zajc (Legnica)
Gian Paolo Rizzotti (Verona)
Cesare Burgazzi (Cremona)
Furio Cesare (Stockholm)
Stjepan Biletic (Vrhbosna)
Eustace Thomas (Roseau)
Igino Capacci (Citt Di Castello)
Stanislaw Wjcik (Rzeszw)
Jzef Adamczyk (Rzeszw)
Jzef Bednarczyk (Rzeszw)
Stanislaw Gsiorek (Rzeszw)
Stanislaw Grski (Rzeszw)
Jan Kordas (Rzeszw)
Jzef Lasica (Rzeszw)
Stanislaw Szetela (Rzeszw)
Jzef Toporek (Rzeszw)
Kazimierz Trygar (Rzeszw)
Mieczyslaw Zajac (Rzeszw)
Antoni Wozniak (Rzeszw)
Gerhard Reifferscheid (Kln)
Clemens Poblocki (Kln)
Wilhelm Schmidt-Bleibtreu (Kln)
Jan Machac (Praga)
Antonio Bradna (Praga)
Laurentino Alvarez Diez (Paranavai)
Jos Leopoldo Gonzalez Gonzalez (Guadalajara
Franciszek Skorusa (Wroclaw)
Jzef Lenart (Wroclaw)
Michal Drymajo (Wroclaw)
Stefan Ciupa (Wroclaw)
Kazimierz Sroka (Wroclaw)
Wladyslaw Nowicki (Warszawa)
Witold Karpowicz (Warszawa)
Janusz Zyzniewski (Warszawa)
Stanislaw Manikowski (Pelplin)
Bronislaw Morawiec (Katowice)
Stefan Wylzek (Katowice)
Miroslaw Piesiur (Katowice)
Ramn Stephen Benitez Aguilos (Palo)
Benedicto Berino Catilogo (Palo)
Frank Lurz (Kln)
Felix Kreutzwald (Kln)
Igino Spiga (Iglesias)
Anto Cosi (Vrhbosna)
Ivo Tomasevic (Vrhbosna)
Petar Jukic (Vrhbosna)
Mijo Peri (Vrhbosna)
Bosiljko Rajic (Vrhbosna)

363

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

364

14

20
27

marzo

1998.

>

Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il
Il

sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.
sac.

Mato Janjic (Vrhbosna)


Jzef Pietruszka (Elk)
Zdzislaw Swiniarski (Elk)
Edward Cwalina (Elk)
Wieslaw Jasiczek (Kielce)
Edward Skotnicki (Kielce)
Jan Gaj (Kielce)
Pasquale D'Anna (Capua)
Filippo Melone (Capua)
Umberto Piccirillo (Capua)
Pietro Iulianiello (Capua)
Lorenzo Nacca (Capua)
Salvatore Foglia (Capua)
Andrea Riccio (Capua)
Pietro Piccirillo (Capua)
Giuseppe Centore (Capua)
Nelson J. Perez (Philadelphia)
Timothy C. Senior (Philadelphia)
Giovanni Vaccarotto (Padova)
Michel Schooyans (Malines-Bruxelles)

ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha
conferito:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:

10

ottobre

1997. A S.E.

A S.E.

A S.E.

A S.E.

A S.E.

A S.E.
A S.E.

A S.E.

A S.E.

A S.E.

il
il
il
il
il
il
il
il
il
il

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Heungsoo Kim (Korea)


Semiti Belen (Turchia)
Alberto J. Vollmer (Venezuela)
Stefan Frankiewicz (Polonia)
Julio Csar Turbay Ayala (Colombia)

Jzsef Bratinka ( Ungheria)


Javier Luis Egaa Baraona (Cile)
Guillermo Jimnez Morales (Messico)
Armando Loaiza Mariaca (Bolivia)
Juan Cassiers (Belgio)

La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno:

luglio

ottobre

15
26
4

marzo

1997. Al sig.
Al sig.
A S.E.
A
S.E.

A S.E.

Al sig.

Al sig.
1998. Al sig.

Fouad Boutros (Libano)


Cheikh Michel El-Khoury (Libano)
il sig. Don Pramudwinai (Thailandia)
il sig. Armen Sarkissian (Armenia)
il sig. Jan Marcussen (Danimarca)
Giovanni Leonardo Maffei (Napoli)
Helmut Mader (Innsbruck)
Felix Cirilli de Nores (Gerusalemme dei Latini)

Diarium Romanae Curiae

365

La Commenda con Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno:


7
29
25

luglio

agosto

29
13 settembre
14

ottobre
15
22

25

26

22 novembre
5 dicembre

Ci

16

20
26

6
12
22
4
12
21
3
4
23

gennaio

febbraio

marzo

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig

1998. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Michel Harouk (Libano)


Jos Carvajal Salido (Spagna)
John Shea (Los Angeles)
Wilfred Von Der Ahe (Los Angeles)
William Close (Los Angeles)
Cyril Nigg (Los Angeles)
Kenneth Olsen (Los Angeles)
L. Owen Traynor (Los Angeles)
Clemens Ko ja (Austria)
Franois Breton (Francia)
Francisco de Sales Leite de Castro Meireles (Brago)
Carlos Alberto Ferreira Guimares (Brasile)
Jrgen Schrempp (Germania)
Philippe De Weck (Svizzera)
Philippe Morillon (Francia)
Jean-Pierre Duvivier (Francia)
Dante Trombetta (Milano)
Bob Hope (Los Angeles)
Jos Carrapatoso de Oliveira (Lamego)
Abel da Silveira Montenegro Florido (Lamego)
Francisco Jos Cordeiro Laranjo (Lamego)
Jos Cndido da Silva Proena (Lamego)
Dietrich Lincke (Germania)
David Noel Ramrez Padilla (Monterrey)
Manuel G. Ri vero Gonzlez (Monterrey)
Adam Elizondo Elizondo (Monterrey)
Javier Garza Seplveda (Monterrey)
Alfonso Donaldo (Fermo)
Guido Orizi (Fermo)
Mauro Fratini (Fermo)
Flavio Orsini (Fermo)
Natale Pasquale (Fermo)
Giancarlo Calza (Fermo)
Pietro Evangelisti (Fermo)
Italo Abbondi (Fermo)
Gaio Andrs Ypez Holguin (Ecuador)
Giuseppe Piria (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Tadino)
Angelo Valentini (Assisi-Nocera Umbra-Gualdo Ta
dino)
Zignani Alberto (Italia)
Giorgio Filosi Bruziches (Roma)
Roberto Blancarte Pimentel (Messico)
Robert Norden (Wien)
Wlodzimierz Fijalkowski (Ldz)
Adalberto Leschiutta (Roma)
Porfirio Castillo Melendez (Panam)
Rodolfo Bernardini (Roma)
Mario Esposito (Italia)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

366

La Commenda dell'Ordine di San Gregorio Magno:


22
23
23
29

marzo

luglio

12

os

agosto

settembre

14
2

ottobre

os

10
15

19
26

10 novembre

16

21

22
30

'

dicembre

16
6
9

gennaio

12

1997. Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig
Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig.

Al sig.
Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.
1998. Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Giovanni Rocchi (Roma)


Giorgio De Stefani (Italia)
Aldo Graziosi (Roma)
Enrique Pastor De Gana (Spagna)
Alberto De La Hera Prez de La Cuesta (Spagna)
Ramn Gil-Casares Satrstegui (Spagna)
Alfredo Timermans del Olmo (Spagna)
Giuseppe Todisco (Italia)
Domenico Cagnazzo (Italia)
Giuliano De Cario (Italia)
Antonio Bekhazi (Libano)
Primos Ramous (Ljubliana)
Joseph A. Podbieski (Worcester)
Mordecai Waxman (Stati Uniti D'America)
Roger Lehmann (Strasbourg)
Angelo Pichetti (Roma)
Aurelio Bernardi (Pinerolo)
Mario Marchiando Pacehiola (Pinerolo)
Alejandro Zothner-Meyer (Argentina)
Jean-Ange Algre (Francia)
Michel Fourniol (Francia)
Bernard Spite (Francia)
Erich Schosser (Mnchen und Freising)
Joseph Farrelly (Southwark)
Alcibiade Longhi (Milano)
Oscar Staffoni (Milano)
Giovanni Stocovaz (Milano)
Giorgio Toscano (Milano)
Fredericus Jacobus J. Hamer (Rotterdam)
Fernando Guedes (Lisbona)
Petrus Antonius J. M. Steenkamp ('s-Hertogenbosch)
Cesare Bertolucci (Massa Carrara-Pontremoli)
Ilvo Ricci (Massa Carrara-Pontremoli)
Francesco Falev (Roma)
Umberto Maria Alvino (Monaco)
Verecondi Scortecci (Monaco)
Tomas Cernousek (Olomouc)
Andr Decaudn (Parigi)
John Ferraro (Los Angeles)
Vaast Leysen (Anversa)
Corrado Modugno (Italia)
George Vari (Paris)
Domenico De Marco (Frosinone-Veroli-Ferentino)
Raffaele Anastasio (Frosinone-Veroli-Ferentino)
Anselmo Salvador Orcoyen (Argentina)
Yousef Abdallah Khoury (Gerusalemme dei Latini)
Elle J. Dibsy (Gerusalemme dei Latini)
Douglas Roche (Edmonton)

Diarium Romanae, Curiae

14
25

gennaio

28
4

febbraio

CO

12

20
21

marzo

14

1998. Al sig

Al sig
Al sig

Al sig
Al sig

Al sig
Al sig

Al sig

Al sig

Al sig
Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.
Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.
Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Al sig.

Dupito Darma Simamora (Indonesia)


Marco Buonocore (Roma)
Carlo Taddeo Matt (Roma)
Giovanni De Angelis (Roma)
Peter Lynch (Boston)
Gerard Reilly (Boston)
Joseph Chery (Boston)
Giovanni Pro vera (Milano)
Giorgio Squinzi (Milano)
Adalberto Dal Lago (Milano)
Ignazio Disano (Milano)
Carlo Giusti (Reggio Emilia-Guastalla)
Enzo Ferrante (Roma)
Ryszard Krzysztof Krauze (Gdansk)
Basil Hume Pinsent (Westminster)
Corrado Modugno (Italia)
Antonio Jos Alves de Carvalho (Portogallo)
Paolo Duccio Ducei (Citt di Castello)
James L. Murdy (Pittsburgh)
Leo W. Yochum (Pittsburgh)
Thomas H. O'Brien (Pittsburgh)
Frank V. Cahouet (Pittsburgh)
Daniel M. Rooney (Pittsburgh)
Ivan Gobry (Paris)
Horacio Cora Muoz (Messico)
Paolo Merenda (Roma)
Augusto Pellegrini (Roma)
Giovanni Polinari (Roma)
Fabio Romanini (Roma)
Nicola Gravina (Taranto)
Romeo Teodori (Roma)
Benito Mantovani (Gerusalemme dei Latini)
Edward Aquilina (Gerusalemme dei Latini)
Patrick E. O'Shaughnessy (Wichita)
Daniel M. Carney (Wichita)
Dominique Chavannat (Francia)
Walter J. Annenberg (Philadelphia)
William J. Avery (Philadelphia)
William C. Collins (Philadelphia)
Herbert G. Keene (Philadelphia)
Joseph T. Mooney (Philadelphia)
Daniel H. Polet (Philadelphia)
Robert J. Sims (Philadelphia)

La Placca dell'Ordine di San Gregorio Magno:


8

novembre

1997. Al sig. Viktor Wallner (Wien)

367

368

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Il Cavalierato di San Gregorio Magno:


24
12

25

giugno
agosto

CO

30 settembre
ottobre

14
15

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al
Al

Al

Al

Al

sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig

John McLaughlin (Dromore)


Claudio Fabrocile (Italia)
Gabriele Guidoboni (Italia)
Richard Alatorre (Los Angeles)
John Balaoig (Los Angeles)
Bernadas Brazdzionis (Los Angeles)
Aloysius Caffrey (Los Angeles)
Louis Castruccio (Los Angeles)
Albert Centofante (Los Angeles)
Joon Ho Choung (Los Angeles)
Roy Disney (Los Angeles)
Peter Dwan (Los Angeles)
Stafford Grady (Los Angeles)
Thomas Grojean (Los Angeles)
Barron Hilton (Los Angeles)
Bob Hope (Los Angeles)
Paul Hughes (Los Angeles)
Edward Illig (Los Angeles)
Joseph Kennerson (Los Angeles)
James Kenney (Los Angeles)
Edward Landry (Los Angeles)
Edwin Marzec (Los Angeles)
John McNicholas (Los Angeles)
Ritardo Montalbn (Los Angeles)
John Morehart (Los Angeles)
Andrew Chung-woo Nam (Los Angeles)
Lanh Van Nguyen (Los Angeles)
John O'Hara (Los Angeles)
Gary Phillips (Los Angeles)
Cornelius Pings (Los Angeles)
Eugene St. John (Los Angeles)
Charles Smith (Los Angeles)
Frank Smith (Los Angeles)
Michael Smith (Los Angeles)
George Takahashi (Los Angeles)
Charles Von Der Ahe (Los Angeles)
Thomas Von Der Ahe (Los Angeles)
Thomas Wathen (Los Angeles)
Manfred Weyand (Essen)
Hans-Gnther Borgmann (Essen)
Luigi Chiaserotti (Roma)
Claude Fanchette (Port-Louis)
Jean-Paul Dam (Port-Louis)
Philip Feiten (Winona)
Richard Smith (Winona)
Francis Ryan (Winona)
Georges Robert (Versailles)
Patrick S. G. Graham (Montego Bay)

Diarium Romanae Curiae

22
ottobre
26

31

10 novembre

16

21
30

15

dicembre

26
6

9
12

gennaio

1997. Al

Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

AI

AI

AI

AI
1998. Al
Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

21
4

13

14

febbraio

marzo

Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

369

Maurizio Alagna (Italia)


Mauro Sambucci (Velletri-Segni)
Georges Petsotas (Grecia)
Roberto Bendini (Milano)
James Valentine Madden (Portsmouth)
Miroslav Labunka (Ucraina)
Roberto Giancristoforo (Rieti)
Franois Tribout (Parigi)
Harold Simms (Westminster)
Peter McMenemy (Westminster)
Brian Bacon (Westminster)
Giuseppe Patini (Volterra)
Gnter Koch (Wrzburg)
Erst Kastner (Wrzburg)
Winfried Jestdt (Wrzburg)
Siegfried Ksler (Wrzburg)
Horst Steinkamp (Wrzburg)
Berthold Hummel (Wrzburg)
Jacques Prioleau (Dijon)
Leonardo Susta (Italia)
Carlo Antonio Bavera (Italia)
Cesare Cassone (Italia)
Luigi Longobardi (Italia)
Patrick Demouy (Reims)
Thomas Cochrane Taylor (Middlesbrough)
Anthony Asher (Our Lady of Lebanon of Los An
geles)
sig. Ronald Charles Berhauser (Our Lady of Lebanon
of Los Angeles)
sig James Tamer (Our Lady of Lebanon of Los Angeles)
sig. Anthony Z. Vincent (Our Lady of Lebanon of Los
Angeles)
sig. Manuel Sabella (Gerusalemme dei Latini)
sig. Alan Worsfold (Westminster)
sig. Patrick James Downey (Wellington)
sig. Miguel Kast Schindele (San Bernardo)
sig. Claude Tagu (Nancy)
sig. Pierre Vuillaume (Nancy)
sig. Pierre Cortellezzi (Nancy)
sig. Antonio Cavezza (Nola)
sig. Anthony Paul Cole (Birmingham)
sig. Peter Doherty (Southwark)
sig. Brian O'Hare (Westminster)
sig Klaus Forsen (Kln)
sig. Guelfo Guelfi (Volterra)
sig. Romeo Marzucchi (Volterra)
sig. Johanne H. Van Bree (Rotterdam)
sig. Antonio Benelli (Roma)
sig. Marcello Lombardo (Roma)
sig. Steven A. Cohen (Philadelphia)
sig. Charles P. Connolly, Jr. (Philadelphia)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

370

14

marzo

1998. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .
sig .

Armand Della Porta (Philadelphia)


John W. Ewan (Philadelphia)
Riehard V. McCarron, Jr. (Philadelphia
David L. McKennzie (Philadelphia)
Gerald J. Parsons (Philadelphia)
Carlos M. Perez (Philadelphia)
William J. Quigley (Philadelphia)
John J. Quindlen (Philadelphia)
Henry A. Quinn (Philadelphia)
William R. Sasso (Philadelphia)
Robert J. Seider (Philadelphia)
Myung Joseph Song (Philadelphia)
Brian P. Tierney (Philadelphia)
Richard Vassallo (Philadelphia)
J. Taney Willcox Jr. (Philadelphia)

Ol

La Croce di Dama di Commenda con Placca


dell'Ordine di San Gregorio Magno:

25

12
25
28

luglio

agosto

dicembre
gennaio
febbraio

1997. Alla sig.ra May Kahale (Libano)

Alla sig.ra Layla Hber In Sakr (Libano)

Sig.ra Dolores Hope (Los Angeles)

Sig.ra Mary Jane Von Der Ahe (Los Angeles)

Alla sig.ra Elisabeth Lninck (Paderborn)


1998. Alla sig.ra Christine Stadler (Mnchen und Freising)

Sig.ra Karolina Lanckoroska (Krakow)

La Croce di Dama dell'Ordine di San Gregorio Magno:


25

agosto

1997. Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra
sig .ra

Catherine Boeddeker (Los Angeles)


Mary Centofante (Los Angeles)
Helen Close (Los Angeles)
Mary Patricia Cooper (Los Angeles)
Patricia Disney (Los Angeles)
Mary Dohn (Los Angeles)
Margaret Ferry (Los Angeles)
Geraldine Frawley (Los Angeles)
Alicia Gavin (Los Angeles)
Gloria Griffin (Los Angeles)
Marcia Hay den (Los Angeles)
Susann Huston (Los Angeles)
Frantine Laband (Los Angeles)
Jean Zimmerman Lawrence (Los Angeles)
Anna Murdoch (Los Angeles)
Graldine Nigg (Los Angeles)
Josephine Wayne Nigg (Los Angeles)
Bernadette Nishimura (Los Angeles)

Diarium Romanae Curiae

25

agosto

12 settembre

30
ottobre
4

15

22
10 novembre

30
5

21
12
25

12

13
21
4

dicembre

gennaio

febbraio

marzo

14

1997. Alla

Alla
Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla
Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

Alla

S|y.ra
ly.ra
S|y.ra

Edith Piczek (Los Angeles)


Isabel Piczek (Los Angeles)
Verle Pozzo (Los Angeles)
siiy.ra Therese Seidler (Los Angeles)
Si|y.ra Dorothy Shea (Los Angeles)
si

S|y.ra, Joanne
ly.ra Nancye

Smith (Los Angeles)


Traynor (Los Angeles)
siiy.ra Helen Walsh (Los Angeles)
sii
y.ra, Stefani Marina Nunuk Irsatinah (Indonesia)
S|y.ra Teresa Sandri (Italia)
siy.ra Micheline Lavoie-Abate (Canada)
siiy.ra Terese Feiten (Winona)
siiy.ra Leona Smith (Winona)
siiy.ra Genevive Ryan (Winona)
siiy.ra Tiziana Rocca (Italia)
siiy.ra Maria Antonia Guarnieri (Milano)
si g.ra Maria Angelina C. Schlatmann-Stoelinga (Rot
terdam)
siiy.ra Muriel Graham (Montego Bay)
siiy.ra Romana Zelocchi (Carpi)
siiy.ra Marilyn Hilton (Los Angeles)
siiy.ra Odille Roullet (Losanna-Ginevra-Friburgo)
siiy.ra Claudette Habesch (Gerusalemme dei Latini)
siy.ra Anna Kozlowska (Parigi)
siiy.ra Mary Ann Glendon (Boston)
sii.ra Clementine Chery (Boston.)
siiy.ra Caroline Lynch (Boston)
siiy.ra Joan Reilly (Boston)
siiy.ra Mary A. Walker (Pittsburgh)
siiy.ra Patricia R. Rooney (Pittsburgh)
siy.ra Lebohang NtsTnyi (Lesotho)
siiy.ra Olga Rist Hagspiel (san Bernardo)
siiy.ra Amelita Miroio (Columbus)
siiy.ra Kathleen O'Shaughnessy (Wichita)
siiy.ra Beverly Carney (Wichita)
siiy.ra Elsa Tamayo D. de Talayero (Maracay)
si

Alla
Alla

Alla

Alla
1998. Alla

Alla

Alla

Alla

Alla
Alla

Alla
Alla

Alla
Alla

Alla

Alla
Alla

Alla

Alla
y.ra Eileen Ryder (Southwark)

Alla Sy.ra Johanna Catharina M. Oohen-Verhagen (Brada)

Alla siiy.ra Anne W. Breidenstein (Philadelphia)

Alla S.ra Patricia R. Cooney (Philadelphia)


Alla si^y.ra Josephine C. Mandeville (Philadelphia)

Alla Si|
y.ra Bernadette A. O'Connell (Philadelphia)
Alla S.ra Emily C. Riley (Philadelphia)

Alla Sy.ra Barbara C. Travaglini (Philadelphia)


La Gran Croce dell'Ordine di San Silvestro Papa:

5
luglio
29 settembre

30

371

1997. Al si g- Maroun Haimari (Libano)

Al si g- Gianfranco Fineschi (Roma)

Al si g- Javier Zarzalejos Nieto (Spagna)

372

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ol

La Commenda con Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa:

22
26
Ci

21
12

luglio

ottobre
dicembre
gennaio
febbraio

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
1998. Al

Al

Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Pierre Faraoun (Libano)


Raffoul Fakhry (Libano)
Georges Frem (Libano)
Nabil Boustany (Libano)
Daoud Saegh (Libano)
Jochen Prange (Germania)
Claudio Claudiani (Rieti)
Giuseppe Pollice (Andria)
Mario di Biagi (Roma)
Max Ignaz Machanek (St. Plten)

La Commenda dell'Ordine di San Silvestro Papa:


23
9

10

luglio
ottobre

15
16
3 novembre

10

Ol

16
21
16

26

12
25

28
21

dicembre

gennaio

febbraio

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al
Al

Al

Al

Al

Al
1998. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Enrico Pietro De Majo (Roma)


Antonio Bruni (Mileto-Nicotera-Tropea)
Rosario Bruni (Mileto-Nicotera-Tropea)
Karl Aufreiter (Linz)
Siegfried Primetshofer (Linz)
Johann Kaltenegger (Austria)
Enrico Zaccaro (Roma)
Giovanni Feliciani (Italia)
Carmelo Calabro (Milano)
Bortolo Crotti (Milano)
Giuseppe Defendi (Milano)
Roberto Malvicino (Milano)
Romolo Tiberi (Orvieto-Todi)
Tersilio Leggio (Sabina-Poggio Mirteto)
Manfred Bergmeister (Mnchen und Freising)
Wojciech Plazak (Westminster)
Ivano Amuleti (Reggio Emilia-Guastalla)
Luigi Munari (Reggio Emilia-Guastalla)
Erich Bruckner-Simon (Graz-Seckau)
Maurizio Capocasale (Roma)
Loris Fontana (Vicenza)
Emilio Lebbioli (Rieti)
Massimo Crocco (Rieti)
Jos de Oliveira e Souza (Paranavai)
Janusz Zaleski (Wroclaw)
Bogdan Zdrojewski (Wroclaw)
Andrzej Wiszniewski (Wroclaw)
Leon Kieres (Wroclaw)
Emilio Perissinotto (Cremona)
Michael Wirtz (Aachen)
Elmar Remling (Kln)
Anton Zahn (Kln)
Aldo Caccavale (Faenza-Modigliana)
Ismael Conti (Bergamo)
Paolo Giannini (Roma)

Diarium Romanae Curiae

23

marzo

1998.

Al
Al
Al
Al

sig
sig.
sig.
sig.

373

Philippe Gudin (Lausanne-Genve-Friburg)


Angelo Chiarot (Concordia-Pordenone)
Giancarlo Magri (Concordia-Pordenone)
Elio Mario Gerardo Sorrentino (Italia)

La Placca dell'Ordine di San Silvestro Papa:

16

dicembre

1997. Al sig. Remy Allaeys (Malines-Bruxelles)


Il Cavalierato dell'Ordine di San Silvestro Papa:

17
27

29

giugno

1997.

Al
Al
Al
Al

12
agosto

14 settembre

30

10
ottobre
15

26

10 novembre

16

Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al

21

Al
Al
Al
Al
Al

Pasquale Collela (Italia)


Luigi Mariolini (Brescia)
Battista Chini (Brescia)
Giuseppe Carozzo (Macerata-Tolentino-RecanatiCingoli-Treia)
sig. Ottavio Serena (Italia)
sig. Maurizio Urban (Italia)
sig. Renato Carlini (Italia)
sig. Sabino Cavaliere (Italia)
sig. Cristiano Aliperta (Italia)
sig. John Napolitano (Italia)
sig. Filippo Mazzone (Italia)
sig. Umberto D'Aiello (Italia)
sig. Antonio V. Bantug (Manila)
sig. Horst Ueberschr (Kln)
sig. Juan Vias Bona (Barcelona)
sig. Gerardus Rooijakkers fs-Hertogenbosch)
sig. Hendricus J. A. Vingerhoets ('s-Hertogenbosch)
sig. Josef Roth (Regensburg)
sig. Friedriech Bernhofex (Linz)
sig. Ettore Cassiani (Pesaro)
sig. Silvano Fabbri (Pesaro)
sig. Donald Bakhuis (Willemstad)
sig. Ludwig Parti (Salzburg)
sig. Carlo Cerrito (Milano)
sig. Francesco Marchetto (Milano)
sig. Gerardo Nostran (Milano)
sig. Pietro S ann a (Milano)
sig. Guido Vanoni (Milano)
sig. Gabriel Irthiaray Dorett (Singapore)
sig. Albert Stark (Kln)
sig. Cornelis Maria Juffermans (Rotterdam)
sig. Rene De Keyzer (Malines-Bruxelles)
sig. Godefridus Humbertus Van Lieshot ('s-Hertogen
bosch)
sig. Franciscus Joannes J. M. Ketelaars (Roermond)
sig. Antonio Carbone (Rieti)
sig. Concezio Chiaretti (Rieti)
sig. Salvatore Persiti (Rieti)
sig. Roberto Meschini (Sabina-Poggio Mirteto)
sig.
sig.
sig.
sig.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ot

374

dicembre

15

16

26

31

6
9
12

gennaio

27
28

febbraio

21

1997. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al
Al

Al

Al
Al

Al
1998. Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

Al

sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig
sig.
sig
sig
sig.
sig
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

Hans Schaefer (Kln)


Erhard Schmitt (Wrzburg)
Josef Sasse (Wrzburg)
Elmar Vegner (Wrzburg)
Paul Pfeuffer (Wrzburg)
Heinz Otremba (Wrzburg)
Theo Meidhof (Wrzburg)
Erhard Iiiig (Wrzburg)
Valter Borney (Italia)
Dino Badodi (Reggio Emilia-Guastalla)
Giuseppe Bonacini (Reggio Emilia-Guastalla)
Ivo Boschini (Reggio Emilia-Guastalla)
Silvio Boschini (Reggio Emilia-Guastalla)
Gino Ghidoni (Reggio Emilia-Guastalla)
Armando Montanari (Reggio Emilia-Guastalla
Ivo Montanari (Reggio Emilia-Guastalla)
Ermanno Salardi (Reggio Emilia-Guastalla)
Roberto Solim (Reggio Emilia-Guastalla)
Ermanno Dal Molin (Italia)
Antonio Viggiano (Orvieto-Todi)
Enzo Delli Poggi (Orvieto-Todi)
Mansueto Lunardi (Vicenza)
Girolamo Dalla Rizza (Vicenza)
Michele Mannarino (Napoli)
Luigi Modena (Udine)
Rafael R. Estrada (Tarlac)
Alfonso Lin Qui (Tarlac)
Charles D. Salanga (Tarlac)
Antonio Llamas Cervantes (Tarlac)
Jos M. Zarate (Tarlac)
Franco Perotti (Italia)
Hermann Josef Wagner (Essen)
Michele Pontari (Piacenza-Bobbio)
Franco Macchioni (Roma)
Amleto Galletti (Bologna)
Adriano Guolo (Bologna)
Colombo Perrone (Alba)
Salvatore Ravalli (Faenza-Modigliana)
Flavio Garzi (Parma)
Gaetano Bertozzi (Parma)
Elvio Casetta (Treviso)
Klaus Soukup (Wien)
Hermann Poschl (Wien)
Salvatore Strazzeri (Canberra)
Andrea Adolfo Cernilogar (Pisa)
Giuseppe Agazzi (Bergamo)
Cesare Lai (Otranto)

Diarium Romanae Curiae

13

marzo

1998.

Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al

sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.

375

Wilhelmus Willems (Roermond)


Paul Roland Spray (Westminster)
Michael Redmile (Westminster)
Odolino Boer (Concordia-Pordenone)
David Scian (Concordia-Pordenone)
Giuseppe Vezzato (Concordia-Pordenone)
Gennaro Preziuso (Lucera-Troia)

La Croce di Dama dell'Ordine di San Silvestro Papa:

14 settembre
30

14
ottobre
10 novembre
21

30
26

1997. Alla
Alla

Alla

Alla

Alla

dicembre

febbraio

1998.

21
3
13

marzo

18

sig.ra
sig.ra
sig.ra
sig.ra
sig.ra

Ana Reixach Oliver (Barcelona)


Valentina Maiorana (Napoli)
Monique Dian (Port-Louis)
Edme Lavigilante (Port-Louis)
Chris De Schijver (Brugge)

Alla sig.ra Anna Maria Maetzke (Arezzo-Cortona-Sansepolcro)


Alla sig.ra Leonida L. Vera (Manila)
Alla sig.ra Irmgard Zeli (Salzburg)
Alla sig.ra Maria Anna Mayrmelnhof (Salzburg)
Alla sig.ra Georgia Mary Croker (Canberra)
Alla sig.ra Stephanie Harrach (Wien)
Alla sig.ra Maria Goretti Wu Fu Mei (Hsinchu)
Alla sig.ra Elisabeth Schrittwiesser (St. Plten)
Alla sig.ra Helena Mycielska (Krakow)
Alla sig.ra Filomena D'Antoni (Roma)
Alla sig.ra Marta Vivian (Roma)
Alla sig.ra Jeanne Tass (Rabat)

Si rende noto che mons. Giorgio Corbellini stato annoverato ad quinquen


nium tra i Giudici esterni del Tribunale d'Appello del Vicariato di Roma.

NECROLOGIO
8

aprile

1998. Mons. John Rosner, Vescovo em. di Queenstown (Sud Africa)

Mons. Pietro Santoro, Arciv. em. di Boiano-Campobasso


( Italia )

15

Mons. Jos Maria Carrizo Villarreal, Vescovo em. di Chi tr


(Panama)

17

Card. Alberto Bovone, Diacono di Ognissanti in Via Appia


Nuova.

18

Mons. Robert Ashta, Vescovo di Pult (Albania)

22

Mons. Walter Kampe, Vescovo tit. di Bassiana.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

376

23

aprile

25

26
29

1998. Mons Francis Peter De Campo, Vescovo di Port Pirie (Australia).

Mons. Daniel Pzeril, Vescovo tit. di Reperi.

Mons. Joseph Kundukulam, Arcivescovo em. di Trichur dei


Siro-Malabaresi (India).

Mons. Juan Gerardi Conedera, Vescovo tit. di Guardialfiera.

Mons. Paul Lunga, Vescovo di Monze (Zambia).

An. et vol. XC

3 Iunii 1998

N. 6

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


LITTERAE

DECRETALES

quibus Ioanni de Dukla Sanctorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Spiritus Domini Dei super me, eo
quod unxerit Dominus me (Is 61, 1).
Isaiae haec verba, quae Dominus in synagoga Nazarethana recitavit, in
publici operis ipso aditu, cunctis his sunt tribuenda, qui a Deo vocantur
atque ad Christi missionem continuandam mittuntur. Verba haec ideo pro
cul dubio ad Ioannem de Dukla referri etiam possunt, qui complures inter
sanctos beatosque annumeratur, qui in Polonia saeculis XIV et XV exstite
runt. Plus minusve anno MCCCCXIV in parva sed antiqua urbe Dukla natus,
quae in radicibus montis locatur qui Cergowa vocatur, Ioannes primum vi
tam aliquantisper eremiticam exegit, montes petens qui circa natalem ur
bem sunt. In silentio et solitudine eum Deus pellexit atque in mysterii Filii
sui experientiam induxit. Ioannes maxime optavit ut Christo conformaretur, eiusdem sensus et vitae formam sumens, ut in eo inveniretur nova
creatura (cfr Gal 6, 15). Postea ingredi statuit Ordinem Fratrum Minorum
S. Francisci. Hi saeculo ineunte XIII in Poloniam venerunt, qui Pauperis
Assisiensis ad exemplum in regione illa christianam vitam paupertatis spiri
tu fraternaque dilectione foverunt, cum paupertate et simplicitate cultum
sapientiamque pariter commiscentes. Quae res in pastorale quoque opus re
dundavit atque effecit ut sancti beatique Franciscales innumeri exsisterent.
Quem Pater sanctificavit et misit in mundum (Io 10, 36) cum imitaretur,
presbyterali ordinatione suscepta, Ioannes de Dukla, in nova vitae conse26 - A. A S

378

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

cratae condicione, Dei Verbo diffundendo sese addixit ac pastorali anima


rum curationi, Sacramentum potissimum Reconciliationis assidue ac patien
ter celebrans atque opinionem acquirens sapientis concionatoris et Confessa
rii studiosi. Eum homines Dei appetentes turmatim conveniebant, eius ver
bum audituri eiusque exemplum sumpturi. In latis Poloniae, Ucrainae,
Moldaviae et Bielorussiae regionibus suum apostolatum explicavit. Optimis
propositis magnorum reformatorum Ordinis Franciscanum pellectus, qui
fuerunt S. Bernardinus Senensis et S. Ioannes a Capestrano, qui in Polonia
nonnullis ante decenniis fuerat, anno MCCCCXXIII postulavit Ioannes de Du
kla ut ingredi posset reformatum Ordinem Observantiae ut aiebant. In no
vo quoque statu Beatus pastorale ministerium frugiferum agere perrexit ab
Eucharistia et a filiali dilectione in Virginem Mariam ignem illum caritatis
sumens, qui eius verbis elucebat atque christianae commiserationis actibus,
quae miseros et innumeros pauperes solabantur, qui ad eum fidenter concurrebant, pro certo habentes se in humili S. Francisci filio paternum misericordemque Dei vultum inventuros. Ioannes in corde suo ardorem flagrare
sentiebat in Dei sanctitatem cuiusque cum in precationis colloquio verbum
sumpsisset, vita, labiis et actibus id proclamabat atque pro Deo adversum
malum peccatumque loquebatur. Christi Ecclesiae unitati studens, ferven
tissime oecumenico sensu imbutus, adlaboravit ad dialogum cum Fratribus
Ecclesiarum Rutenae et Armenae instituendum, ut Spiritus Sancti virtute
necnon vitae vere evangelicae testimonio, bices divisionum et inter Christi
discipulos praeiudiciorum tollerentur. Senex ac visu amisso operari perrexit
pro fratrum bono, vivida caritatis flamma intus permotus Illius quem Pa
ter consecra vit pro mundi vita (cfr Io 17, 19). Die xxix mensis Septembris
anno M C C C C L X X X I V Leopolitana in urbe, una cum fratribus cum psalmos re
citabat, aerumnis atque apostolicis laboribus confectus, Ioannes carnis vin
culis solutus est et ad nuptiale convivium Dei amicorum, aeternum in
aevum, introductus. Eximii huius Patriae Nostrae apostoli et germani
S. Francisci Assisiensis filii sanctitas ab alta potissimum fide in Christo
Iesu manavit. Quapropter pro certo habemus eum Ecclesiam comitaturum
eiusdemque unitatem in itinere illo, quod perducit ad annum Christi ortus
bismillesimum, ad Magnum Iubilaeum. Post mortem Beatus Ioannes cul
tum publicum habuit, quem Decessor Noster Clemens XII anno M D C C X X X I I I
confirmavit. His peractis a iure statutis, Nobis coram die II mensis Iulii,
anno M C M X C I V , decretum super virtutibus heroicis prodiit, atque die vi
mensis Aprilis, anno MCMXCV, decretum super miraculo, quod intercessioni

Ada Ioannis Pauli Pp. II

379

eiusdem Beati adscriptum est quodque anno M C M X L I evenisse perhibetur.


Faventibus porro Fratribus Cardinalibus et Episcopis in Consistorio die x
mensis Aprilis anno MCMXCV coadunatis, statuimus ut canonizationis ritus
die x mensis Iunii, anno M C M X C V I I , Nostro pastorali in Polonia contingente
itinere, celebraretur.
Hodie igitur apud urbem Krosno, inter sacra hanc elocuti sumus Cano
nizationis formulam:
Na chwal Swietej i Nierozdzielnej Trjcy, dia wywyzszenia katolickiej
wiary i wzrostu chrzescijaskiego zycia, na mocy wladzy naszego Pana Jezusa Chrystusa i Switych Apostolw Piotra i Pawla, a takze Naszej, po
uprzednim dojrzalym namysle, po licznych modlitwach
i za rada, wielu naszych Braci w biskupstwie, orzekamy i stwierdzamy, ze
blogoslawiony Jan z Dukli jest Swiety i wpisujemy Go do Katalogu Switych, polecaja_c, aby odbieral On czesc jako Swiety w calym Kosciele. W
imi Ojea i Syna, i Ducha Swietego.
Quod autem decrevimus volumus et nunc et in posterum vim habere,
contrariis minime officientibus rebus quibuslibet. Spectabilis hic vir clara
edidit religiosae pietatis operumque bonorum documenta. Pertinet ipse ad
commendabile sodalicium illud S. Francisci sectatorum qui eiusdem consilia
strictius persequi contenderunt. Is ideo coram omnibus fulgens habetur
Evangelii etiamnunc assertor, unde catholica fides et industria usque profe
rantur et quam plurimos homines complectantur.
Datum in urbe Krosno, die decimo mensis Iunii, anno Domini millesimo
nongentesimo nonagsimo septimo, Pontificatus Nostri undevicesimo.
EGO IOANNES PAULUS
Catholicae Ecclesiae Episcopus
Eugenius Sevi,

Loco ffi Plumbi


In Secret. Status tab., n. 416.927

Protonot.

Apost.

380

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

CONSTITUTIONES APOSTOLICAE

I
ITAPETININGENSIS
Nova dioecesis conditur in Brasilia, Itapetiningensis appellanda.

IOANNES

PAULUS EPISCOPUS

SERVUS S E R V O R U M DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Apostolicum munus summa diligentia gerentes, valde adlaboramus ac


contendimus, ut Domini salus omnia loca contingat cunctosque salubriter
homines. Quocirca Nos res disponere properamus ut hoc facilius
commodiusque eveniat. Itaque, cum Venerabiles Fratres Iosephus Lambert,
Archiepiscopus Sorocabanus et Iosephus Moreira de Melo, Episcopus Itapevensis, audita Episcoporum Conferentia Brasiliensi, postulavissent ut, eccle
siasticarum circumscriptionum sibi concreditarum quodam distracto territo
rio, nova conderetur dioecesis, favente quoque Venerabili Fratre Alfio Rapisarda, Archiepiscopo titulo Cannensi et in Brasilia Apostolico Nuntio, de
Congregationis pro Episcopis consilio, haec Apostolica Nostra potestate usi
statuimus et decernimus: ab archidioecesi Sorocabana et a dioecesi Itapevensi detrahimus integrum territorium, prout lege civili in praesentia termi
natur, municipiorum horum: Itapetininga, Tatui, Sao Miguel Arcanjo, Pilar
do Sul, Angatuba, Paranapanema, Alambari, Campia do Monte Alegre,
Cesario Lange, Cpela do Alto, Guare, Sarapui, Porangaba et Torre de Pedra, quibus nova dioecesis constituitur, Itapetiningensis appellanda, quae
iisdem teminatur finibus quibus supra memorata municipia simul sumpta
circumscribuntur. Novae dioecesis sedem in urbe Itapetininga locamus,
templumque ibidem Beatae Mariae Virgini dos Prazeres dicatum ad gra
dum evehimus Ecclesiae Cathedralis, cunctis consentaneis concessis iuribus
et privilegiis. Novam constitutam Ecclesiam Metropolitanae Sedi Sorocabanae suffraganeam facimus eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepi
scopi illius Sedis pro tempore subicimus. Congruam Praesulis sustentatio
nem novae dioecesis Curiae emolumenta, fidelium oblationes et portio procurabunt, quae ei obveniet ex divisione, ad normam can. 122 C.I.C., bono
rum quae antehac ad mensas Episcopales Sorocabanam et Itapevensem

Acta Ioannis Pauli Pp. II

381

(quae populari loquela Mitras appellantur). Cetera cuncta ad iuris nor


mam exolvantur. Ad haec tandem explenda quae per has Litteras iussimus,
Venerabilem Fratrem Alfium Rapisarda legamus, quem antea memoravi
mus, eumque inibi Nuntium subdelegandi quemlibet in ecclesiastica pote
state constitutum. Re denique ad exitum perducta, documenta apparentur,
quorum sincera exempla ad Congregationem pro Episcopis diligenter mit
tantur, contrariis rebus minime obsistentibus quibuslibet.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die quinto decimo mensis Apri
lis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontificatus
Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

8 B E R N A R D I N U S

SODANO

Secretarius Status

card.

GANTIN

Congr. pro Episcopis Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost.


Loco 83 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 431,608

II
PUNTARENENSIS
In Costarica nova conditur dioecesis Puntarenensis.

IOANNES

PAULUS EPISCOPUS

SERVUS S E R V O R U M DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM.

Sacrorum Antistites Conferentiae episcopalis Costaricensis maiori Christi


fidelium bono studentes consulere, ab hac Apostolica Sede petiverunt ut,
quibusdam seiunctis territoriis a dioecesibus Tilaranensi et Sancti Isidori,
nova conderetur dioecesis ad aptius ibidem providendum pastoralibus ne
cessitatibus. Nos quidem, habito faventi voto Venerabilis Fratris Hyacinthi
Berloco, Archiepiscopi titulo Fidenatensis atque in eadem Natione Apostoli
ci Nuntii, de consilio Congregationis pro Episcopis enixis precibus libenter
obsecundandum esse putavimus. Summa igitur Nostra potestate, sequentia
decernimus: separamus singulatim: a dioecesi Tilaranensi territorium pago-

382

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

rum nuncupatorum Puntarenas, Montes de Oro, Esparza et Garabito, a


dioecesi autem Sancti Isidori territorium pagorum Parrita et Aguirre; atque
ex ita distractis territoriis novam constituimus dioecesim Puntarenensem ap
pellandam, quae iisdem limitabitur finibus, quibus praedicti pagi simul
sumpti, prout in civili lege exstant, nunc terminantur. Sic conditae dioece
sis sedem in urbe Puntarenas ponimus, ibique situm templum, Deo in
honorem Sacratissimi Cordis Iesu dicatum, ad gradum ac dignitatem eccle
siae Cathedralis evehimus. Praeterea dioecesim Puntarenensem suffraganeam efficimus metropolitanae Sedi Sancti Iosephi in Costarica eiusque
Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Sancti Iosephi in Costarica pro
tempore subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges temperentur.
Quae statuimus, perficienda committimus memorato Apostolico Nuntio vel,
absente eo, illi, qui curat negotia Sanctae Sedis in Costarica, eisdem tri
buentes necessarias et opportunas facultates etiam subdelegandi, ad effec
tum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere imposito ad Congregationem pro Episcopis authenticum exemplar ac
tus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, remittendi. Hanc denique
Constitutionem Nostram nunc et in posterum ratam esse volumus, contra
riis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die decimo septimo mensis
Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontifica
tus Nostri vicesimo.
8 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

ES B E R N A R D I N U S

card.

GANTIN

Congr. pro Episcopis Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost.


Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 431.663

383

Acta Ioannis Pauli Pp. II

LITTERAE

APOSTOLICAE

I
Templum paroeciale sancti Clementis, papae et martyris, quod in Germaniae
urbe Hannovera intra fines Hildesiensis dioecesis exstat, ad Basilicae minoris
gradum dignitatemque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Inter sacras aedes Hildesiensis dioece
sis merito celebratur templum paroeciale sancti Clementis, papae et mar
tyris, in Germaniae urbe Hannovera, genere baroco Venetiano, ut appel
lant, aedificatum, ubi pie custodiuntur reliquiae beati episcopi Nicolai Sten
sen. Quod quidem constat esse quendam fontem religiosae vitae eiusdem
communitatis necnon notum centrum operum pastoralium et caritatis prae
sertim pro egenis et populis Croatiae, Africae et Boliviae versantibus in ne
cessitate. Qua re, cum Venerabilis Frater Iosephus Homeyer, Episcopus me
moratae Sedis, litteris die xxv mensis Februarii anno MCMXCIV datis, etiam
cleri populique sui nomine postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate
Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum
istis dilectis Germaniae filiis cupientes praebere, eius Pastoris precibus per
quam libenter obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis,
quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a
Nobis facultatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Lit
terarum virtute perpetuumque in modum templum paroeciale, quod dixi
mus, ad Basilicae Minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis
iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insigni
tis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum De titulo
Basilicae Minoris die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, ser
vanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus,
contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn
mensis Martii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
B

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco 83 Sigilli
In Secret, Status tab., n. 429.240

384

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

II
Sanctus Laurentius, diaconus et martyr, Patronus caelestis dioecesis Poseganae
confirmatur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Christianae virtutis mirabilem conside
rans constantiam, quam "sanctus Laurentius factis probavit" (S. Ambro
sius, Ep., 7, 37), simulque ad artiorem Romana cum Ecclesia coniunctio
nem efficiendam dioecesis Posegana praeclarum diaconum in Patronum cae
lestem nuper elegit, qui ab antiquis temporibus illa in regione maxime colebatur. Quare Venerabilis Frater Antonius Skvorcevic, Episcopus Poseganus,
communia cleri et populi fidelis vota excipiens, electionem sancti Laurentii,
diaconi et martyris, in Patronum apud Deum dioecesis Poseganae rite ap
probavit atque petivit ut huiusmodi electio ab hac Apostolica Sede confir
maretur. Nos piis eiusdem Venerabilis Fratris precibus libentissimo animo
obsecundantes, comprobatis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Disci
plina Sacramentorum, factis a Nobis facultatibus, hac in re egit, Apostolica
Nostra potestate, harum Litterarum vi perpetuumque in modum sanctum
Laurentium, diaconum et martyrem, in Patronum apud Deum dioecesis
Poseganae confirmamus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus,
quae in Normis de Patronis constituendis indicantur (AAS, vol. LXV
[1973], 276-279). Volumus ut hae Litterae Nostrae religiose serventur suos
que plenos effectus sive nunc sive in posterum consequantur. Contrariis
quibuslibet rebus minime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die i men
sis Aprilis, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
8

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 429.802

Acta Ioannis Pauli Pp. II

385

III
Imago Beatae Mariae Virginis sub titulo Nuestra Seora del Remedio , quae
in Lucentina ecclesia concathedrali pie colitur, pretioso diademate redimitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Praeclarum confert donum christifide
libus diligens Deiparae cultus. Merito ideo multis iam saeculis homines
cuiusque status et aetatis oculos suos ad Mariam attollunt, quae toti elec
torum communitati tamquam exemplar virtutum praefulget (Lumen gen
tium, 65). Qua de causa concedimus Venerabili Fratri Victorio Oliver Do
mingo, Episcopo Oriolensi-Lucentino, qui litteris die xxin mensis Februarii
datis communia vota cleri et Christifidelium exprompsit, ut pulchram et
valde veneratam imaginem Beatae Mariae Virginis sub titulo Nuestra Se
ora del Remedio , quae in Lucentina ecclesia concathedrali Deo in hono
rem sancti Nicolai dicata pie colitur, Nostro nomine et auctoritate pretioso
diademate redimire possit. Spem enim firmam habemus fore ut Mater Re
demptoris super totam dioecesim divinarum gratiarum effundat abundan
tiam. Quod in perpetuum statuimus, contrariis quibuslibet rebus non ob
stantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv
mensis Aprilis, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 429.968

IV
Ecclesiae paroeciali Assumptionis Beatae Virginis Mariae dicatae in loco v.d.
Krzeszw , in dioecesi Legnicensi, Basilicae minoris dignitas tribuitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Universos cohortamur homines ut, se
cundum proprias traditas consuetudines, cotidie cum Virgine Maria spirita
lem communionem renovent cum eaque Filii mysteria, praesertim Sanctum

386

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Rosarium recitantes, denuo percurrant (cfr Vita consecrata, 95). Humiles


ideo benevolenter accepimus preces Venerabilis Fratris Thaddaei Rybak,
Episcopi Legnicensis, petentis ut titulo Basilicae Minoris honestaremus tem
plum paroeciale Sanctuarium Assumptioni Beatae Mariae Virginis in lo
co v.d. Krzeszw dicatum, in quo omnia instituta ad cultum sollemnio
rem necessaria accommodata sunt nec non divinae consolationes copiose a
populo affluente recipiuntur.
De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen
torum, potestate Nostrae Apostolica per has Litteras statuimus, ut ecclesia
paroecialis Deo dicata in honorem Assumptionis Beatae Mariae Virginis in
loco v.d. Krzeszw in dioecesi Legnicensi, titulo et dignitate Basilicae
minoris fruatur, iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis,
servatis iis quae iuxta Decretum De titulo Basilicae minoris die ix men
sis Novembris anno M C M L X X X I X datum, servanda sunt. Confidimus quidem
fore ut, Redemptoris Matre intercedente, hoc privilegium ad spiritale bo
num Christifidelium adque fidem catholicam in illa dioecesi corroborandam
plurimum proficiat. Haec autem nunc et in posterum firma esse volumus,
contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvrn
mensis Aprilis, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
8 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 431.236

V
Ecclesia paroecialis Sancti Martini episcopi, quae in oppido Martina Franca
intra fines archidioecesis Tarentinae exstat, ad Basilicae minoris gradum dignita
temque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. In frequenti archidioecesis Tarentinae
oppido Martina Franca singulari refulget decore ecclesia paroecialis item
que insignis collegialis Sancti Martini episcopi. Quod quidem templum con
stat esse quendam fontem religiosae vitae eiusdem communitatis necnon

Acta Ioannis Pauli Pp

II

387

notum centrum operum pastoralium et caritatis. Quare, cum Venerabilis


Frater Benignus Aloisius Papa, Archiepiscopus Metropolita Tarentinus, lit
teris die V I I mensis Augusti superiore anno datis, etiam parochi loci, cleri
populique nomine petiverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae
Minoris honestaremus, Nos, praecipuae benevolentiae documentum cupien
tes praebere, enixis precibus perquam libenter obsecundandum esse puta
mus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Di
sciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, sum
ma Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in mo
dum ecclesiam paroecialem, quam diximus, ad Basilicae minoris gradum
dignitatemque evehimus omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus,
quae templis hoc nomine exornatis rite competunt, iis tamen servatis, quae
secundum Decretum De titulo Basilicae Minoris die ix mensis Novembris
anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Quod faustum ac felix sit carissi
mis istius oppidi civibus ac grata pariter exstet memoria xvi saeculi ab obi
tu sancti Martini Turonensis et CCL annorum e quibus primarius lapis ip
sius sacrae aedis positus est. Has denique Litteras nunc et in posterum ra
tas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxii
mensis Aprilis, anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
8 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco EB Sigilli
In Secret. Status tab ., n. 431.313

HOMILIAE

I
In pago Zakopane habita occasione oblata beatificationis Mariae Jaboskiej
et Mariae Karowskiej.*
Drodzy

Bracia

Siostry!

1. Spotykamy si dzisiaj w tym wielkim liturgicznym zgromadzeniu u


stp krzya na Giewoncie, w uroczysto Najwitszego Serca Pana Jezusa.
Dzikuj Boej Opatrznoci, e dane mi jest obchodzi t uroczysto
* Die 6 Iunii 1997.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

388

w Ojczynie, wraz z wami pod Krokwi na Podhalu, z wami, ktrzy wier


nie przechowujecie cze dla tajemnicy Serca Jezusowego. Koci w Polsce
mia wielki wkad w starania o wprowadzenie uroczystoci Najwitszego
Serca Pana Jezusa do kalendarza liturgicznego. By to wyraz gbokiego
pragnienia, aby wspaniae owoce, jakie przynosia ta pobono, pomnaay
si w yciu wiernych w caym Kociele. I tak si te dzieje. Jake winni
my wdziczni by Bogu za wszystkie aski, ktrych doznajemy za spraw
Serca Jego Syna! Jake wdziczni jestemy za to dzisiejsze spotkanie! Cze
kalimy na nie dugo. Od dawna ju zapraszalicie Papiea, a byo to przy
rnych okazjach. Pamitacie zapewne, jak wam mwiem wwczas, e
trzeba mie cierpliwo, e trzeba zostawi Boej Opatrznoci odwiedziny
Zakopanego. Podczas mojej pielgrzymki na Sowacj, w Lewoczy, czytaem
napis, jaki przygotowalicie: Zakopane czeka! Zakopane wita! I dzisiaj
moemy powiedzie, e Zakopane si doczekao i ja si doczekaem. Bg
tak rozrzdzi, Matka Boa z Lewoczy doprowadzia Papiea do Zakopanego.
Pozdrawiam was wszystkich, zwaszcza mieszkacw Zakopanego. Po
zdrawiam tak drogich memu sercu grali podhalaskich. Sowa szczeglnego
powitania kieruj do waszego metropolity kardynaa Franciszka, do ksidza
biskupa toruskiego, ktry dzisiaj tutaj raduje si beatyfikacj swojej diecezjanki, do wszystkich biskupw polskich z ksidzem Kardynaem Pryma
sem na czele i do wszystkich biskupw uczestniczcych w tej uroczystoci,
rwnie i spoza Polski. Pozdrawiam kapanw, braci i siostry zakonne, a
zwaszcza siostry albertynki i siostry pasterki. Sowa pozdrowienia i podzi
kowania kieruj do burmistrza Zakopanego i do wadz samorzdowych
Podhala. Dzikuj za ten wzruszajcy hod Podhala, zawsze wiernego Ko
cioowi i Ojczynie. Na was zawsze mona liczy! Dziki skadajmy Bogu
za ten dzie, ktry Pan uczyni dla nas. W duchu tej wdzicznoci pragn
wsplnie z wami drodzy Bracia i Siostry rozway wielk tajemnic
Najwitszego Serca Pana Jezusa. Dobrze, i moemy to uczyni na trasie
mojej pielgrzymki zwizanej z Kongresem Eucharystycznym we Wrocawiu.
Cae bowiem naboestwo do Serca Pana Jezusa i wszystkie jego przejawy
s gboko eucharystyczne.
2. Bd patrze na Tego, ktrego przebodli .V Oto sowa, ktre
usyszelimy w dzisiejszej ewangelii. w. Jan tym proroczym cytatem ko
czy swj opis mki i mierci Chrystusa na krzyu. Wiemy z tego opisu, e
1

Por J 19, 37

Acta Ioannis Pauli Pp. II

389

w Wielki Pitek przed witem Paschy ydzi prosili Piata, aby wszystkim
trzem ukrzyowanym poamano golenie i usunito ich ciaa. Tak te
uczynili onierze w stosunku do obu zoczycw ukrzyowanych z Jezu
sem. Gdy (za) podeszli do Jezusa i zobaczyli, e ju umar, nie amali Mu
goleni, tylko jeden z onierzy wczni otworzy Mu bok i natychmiast
wypyna krew i woda . By to dowd mierci. onierze mogli zapewni
Piata, e Jezus z Nazaretu zakoczy ycie. Natomiast w. Jan Ewangeli
sta w tym miejscu widzi potrzeb jakby szczeglnego uwiarygodnienia. Pi
sze tak: Zawiadczy to ten, ktry widzia, a wiadectwo jego jest prawdzi
we . I rwnoczenie stwierdza, e w tym przebiciu Chrystusowego boku
wypenio si Pismo, ktre mwi: Koci jego ama nie bdziecie , a na in
nym miejscu: Bd patrze na Tego, ktrego przebili .
2

Ten wanie ewangeliczny zapis stoi u podstaw caej tradycji kultu Ser
ca Boego. Tradycja ta rozwina si szczeglnie od XVII wieku, w zwizku
z objawieniami w. Magorzaty Marii Alacoque, francuskiej mistyczki. Na
sze stulecie jest wiadkiem intensywnego rozwoju naboestwa do Serca
Chrystusowego, o czym wiadczy wspaniaa Litania oraz doczony do niej
Akt Powicenia Rodzaju Ludzkiego Sercu Boemu, a take Akt Wyna
grodzenia Najwitszemu Sercu. To wszystko przenikno gboko nasz
polsk pobono, stao si udziaem wielu wiernych, ktrzy czuj potrzeb
wynagradzania Sercu Jezusa za grzechy ludzkoci, a take poszczeglnych
narodw, rodzin i osb.
3. Bd patrze na Tego, ktrego przebili te sowa kieruj nasz
wzrok ku krzyowi witemu, ku drzewu krzya, na ktrym zawiso Zba
wienie wiata. Nauka bowiem krzya jak pisze w. Pawe ktra jest
gupstwem dla wiata, dla nas jest moc Bo. Rozumieli to dobrze mie
szkacy Podhala. I kiedy koczy si wiek XIX, a rozpoczyna wspcze
sny, ojcowie wasi na szczycie Giewontu ustawili krzy. Ten krzy tam stoi i
trwa. Jest niemym, ale wymownym wiadkiem naszych czasw. Rzec mo
na, i ten jubileuszowy krzy patrzy w stron Zakopanego i Krakowa, i da
lej: w kierunku Warszawy i Gdaska. Ogarnia ca nasz ziemi od Tatr po
Batyk. Chcieli wasi ojcowie, aby Chrystusowy krzy krlowa w sposb
szczeglny na Giewoncie. I tak si te stao. Wasze miasto rozoyo si u
5

Por J
Tame,
Tame,
Por. 1

19, 31
19, 33-34
19, 35-37.
Kor 1, 18.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

390

stp krzya, yje i rozwija si w jego zasigu. I Zakopane, i Podhale. M


wi o tym rwnie przydrone kapliczki piknie rzebione, z trosk piel
gnowane. Chrystus towarzyszy wam w codziennej pracy i na szlakach gr
skich wdrwek. Mwi o tym kocioy waszego miasta, te stare, zabytko
we, kryjce w sobie ca tajemnic ludzkiej wiary i pobonoci, a take te
nowe, niedawno powstae dziki waszej ofiarnoci, jak chociaby parafialny
koci witego Krzya w parafii Matki Boej Fatimskiej, na terenie ktrej
si znajdujemy.
Umiowani Bracia i Siostry, nie wstydcie si krzya. Starajcie si na co
dzie podejmowa krzy i odpowiada na mio Chrystusa. Brocie krzya,
nie pozwlcie, aby Imi Boe byo obraane w waszych sercach, w yciu
spoecznym czy rodzinnym. Dzikujmy Boej Opatrznoci za to, e krzy
powrci do szk, urzdw publicznych, szpitali. Niech on tam pozostanie!
Niech przypomina o naszej chrzecijaskiej godnoci i narodowej tosamo
ci, o tym, kim jestemy i dokd zmierzamy, i gdzie s nasze korzenie.
Niech przypomina nam o mioci Boga do czowieka, ktra w krzyu zna
laza swj najgbszy wyraz.
Mio zawsze kojarzy si z sercem. Aposto skojarzy j wanie z tym
Sercem, ktre na Golgocie zostao przebite wczni setnika. W Nim obja
wia si do koca mio, ktr Ojciec odwieczny umiowa wiat. Umiowa
tak, e Syna swego Jednorodzonego da . W tym przebitym Sercu zna
laz zewntrzny wyraz ten wymiar mioci, ktry jest wikszy od jakiejkol
wiek mioci stworzonej. W Nim objawia si mio zbawcza i odkupiecza.
Ojciec jak czytamy swego Syna (...) da, aby kady, kto w Niego
wierzy, nie zgin, ale mia ycie wieczne . I dlatego w. Pawe pisze: zgi
nam moje kolana przed Ojcem, od ktrego bierze nazw wszelkie ojcostwo
na niebie i ziemi zginam, aeby wyrazi wdziczno za objawienie
mioci Ojca w odkupieczej mierci Syna. Zginam kolana zarazem, aeby
Bg wedug bogactwa swej chway sprawi w was przez Ducha swego
wzmocnienie siy wewntrznego czowieka . Bo serce to wanie czowiek
wewntrzny . Serce Syna Boego staje si dla Apostoa rdem mocy
wszystkich ludzkich serc. To wszystko zostao wspaniale oddane w wielu
wezwaniach Litanii do Serca Pana J ezusa.
6

J 3, 16.
Por tame, 3, 16
Por. Ef 3, 14.
Tame, 3, 16.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

391

4. J ezusowe Serce stao si te rdem mocy dla dwch kobiet, ktre


dzi Koci wynosi do chway otarzy. Dziki tej mocy osigny one
szczyty witoci. Maria Bernardyna J aboska duchowa crka w. brata
Alberta Chmielowskiego, wsppracownica i kontynuatorka jego dziea
miosierdzia yjc w ubstwie dla Chrystusa powicia si subie naj
uboszym. Koci stawia nam dzisiaj za wzr t witobliw zakonnic,
ktrej dewiz ycia byy sowa: dawa, wiecznie dawa . Zapatrzona
w Chrystusa sza wiernie za Nim, naladujc Go w mioci. Chciaa uczyni
zado kadej ludzkiej probie, otrze kad z, pocieszy choby sowem
kad cierpic dusz. Chciaa by dobr zawsze dla wszystkich, a najlep
sz dla najbardziej pokrzywdzonych. Bl blinich moich jest moim b
lem mawiaa. Wraz ze w. bratem Albertem zakadaa przytuliska dla
chorych i tuaczy wojennych.
Ta wielka heroiczna mio dojrzewaa na modlitwie, w ciszy pobliskiej
pustelni na Kalatwkach, gdzie przez jaki czas przebywaa. W najtrudniej
szych chwilach ycia zgodnie z zaleceniami jej duchowego ojca pole
caa si Najwitszemu Sercu Jezusa. Jemu ofiarowaa wszystko, co posia
daa, a zwaszcza cierpienia wewntrzne i udrki fizyczne. Wszystko dla
mioci Chrystusa! Jako przez wiele lat przeoona generalna Zgromadzenia
Sistr Posugujcych Ubogim III Zakonu w. Franciszka, czyli albertynek,
nieustannie dawaa swoim siostrom przykad tej mioci, ktra wypywa ze
zjednoczenia ludzkiego serca z Najwitszym Sercem Zbawiciela. To Serce
byo jej umocnieniem w heroicznej posudze najbardziej potrzebujcym. I
dobrze, e jest beatyfikowana w Zakopanem, bo to jest zakopiaska wita.
Chocia nie pochodzi std, ale tu si rozwina duchowo do witoci po
przez Kalatwki, poprzez pustelni brata Alberta.
W tym samym czasie, w zaborze pruskim, Maria Karowska prowadzia
samarytask dziaalno pord kobiet, ktre doznay wszelakiej ndzy
materialnej i moralnej. Jej wita gorliwo szybko pocigna za sob gro
no uczennic Chrystusa, z ktrymi zaoya Zgromadzenie Sistr Pasterek od
Opatrznoci Boej. Sobie i swym siostrom taki wyznaczaa cel: Mamy
oznajmia Serce Jezusa, to jest tak z Niego y i w Nim, i dla Niego,
abymy si staway do Niego podobne i aby w yciu naszym On by
widoczniejszy anieli my same . Jej oddanie Najwitszemu Sercu Zbawi
ciela zaowocowao wielk mioci do ludzi. Odczuwaa cigle nienasycony
gd mioci. Taka mio, wedug bogosawionej Marii, nigdy nie powie do
sy, nigdy nie zatrzyma si na drodze. Unoszona jest bowiem prdem

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

392

mioci Boskiego Parakleta. Przez t mio wielu duszom przywrcia


wiato Chrystusa i pomoga odzyska utracon godno. Dobrze, e i ona
beatyfikowana jest w Zakopanem, bo ten krzy z Giewontu patrzy na ca
Polsk, patrzy i na pnoc, na Pomorze, na Pock, wszdzie tam, gdzie yj
owoce jej witoci, siostry pasterki i ich suba potrzebujcym.
Drodzy Bracia i Siostry, obie te heroiczne zakonnice, prowadzc w skra
jnie trudnych warunkach swoje wite dziea, ujawniy w peni godno
kobiety i wielko jej powoania. Objawiy w geniusz kobiety , ktry
przejawia si w gbokiej wraliwoci na ludzkie cierpienie, w delikatnoci,
otwarciu, gotowoci do pomocy i w innych zaletach ducha waciwych ko
biecemu sercu. Urzeczywistnia si on czsto bez rozgosu, a przez to bywa
nieraz nie doceniany. Jake potrzeba go dzisiejszemu wiatu, naszemu po
koleniu! Jake potrzeba tej kobiecej wraliwoci na sprawy Boe i ludzkie,
aeby nasze rodziny i ca spoeczno wypeniao serdeczne ciepo, yczli
wo, pokj i rado! Jake potrzeba tego geniuszu kobiety , aby dzisie
jszy wiat doceni warto ludzkiego ycia, odpowiedzialnoci, wiernoci;
aby zachowa szacunek dla ludzkiej godnoci! Takie miejsce bowiem wyz
naczy Bg kobiecie w swoim odwiecznym zamyle, stwarzajc czowieka
mczyzn i niewiast na obraz i podobiestwo swoje.
5. w. Pawe w Licie do Efezjan z dzisiejszej liturgii czyni jak gdyby
wyznanie osobiste. Pisze: Mnie zgoa najmniejszemu ze wszystkich wi
tych zostaa dana ta aska: ogosi poganom jako Dobr Nowin niezgbio
ne bogactwo Chrystusa i wydoby na wiato, czym jest wykonanie tajem
niczego planu, ukrytego przed wiekami w Bogu, Stwrcy wszechrzeczy .
Tak wic poprzez Serce Jezusa ukrzyowanego i zmartwychwstaego od
czytujemy cay odwieczny Boy plan zbawienia wiata. Serce Boe staje si
niejako tajemniczym i yciodajnym centrum tego planu. W nim ten plan
si wypenia. J ak pisze Aposto, wieloraka w przejawach mdro Boga
poprzez Koci stanie si jawna (...) zgodnie z planem (...), jaki powzi
[Bg] w Chrystusie J ezusie, Panu naszym. W Nim mamy miay przystp
[do Ojca] z ufnoci dziki wierze w Niego .
Wszystko jest tutaj zawarte. Chrystus jest wypenieniem Boego planu
odkupieczej mioci. W mocy tego planu czowiek ma przystp do Boga,
nie tylko jako stworzenie do swojego Stwrcy, ale jako dziecko do Ojca.
10

10

11

Ef 3, 8-9.
Tame, 3, 10-12.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

393

Chrzecijastwo oznacza nowe stworzenie, nowe ycie ycie w Chrystu


sie, przez ktrego czowiek moe mwi do Ojca: Abba Ojcze mj, Ojcze
nasz. Uroczysto Najwitszego Serca Pana Jezusa jest wic niejako wspa
niaym dopowiedzeniem do Eucharystii i dlatego Koci, wiedziony gbo
k intuicj wiary, obchodzi to wito Serca Boego nazajutrz po zakocze
niu oktawy Boego Ciaa.
Wielbimy Ciebie, Chryste, nasz Zbawicielu, Chryste, ktry ze swego ko
chajcego Serca wylewasz na nas strumienie ask. Dzikujemy Ci za te
aski, poprzez ktre zastpy witych i bogosawionych mogy nie wiatu
wiadectwo Twojej mioci. Dzikujemy za bogosawione siostry Mari
Bernardyn i Mari ktre w Twoim kochajcym Sercu odnalazy rdo
swej witoci. Serce Jezusa, Syna Ojca Przedwiecznego, Serce Jezusa,
w onie Matki Dziewicy od Ducha witego utworzone, Serce Jezusa, z Bo
sk Osob Sowa zjednoczone, Serce J ezusa, w ktrym s wszystkie skarby
mdroci i umiejtnoci, zmiuj si nad nami. Amen.
Dzisiaj dzikowaem Bogu za to, e wasi przodkowie na Giewoncie
wznieli krzy. Ten krzy patrzy na ca Polsk od Tatr a do Batyku i
ten krzy mwi caej Polsce: Sursum corda! w gr serca! Trzeba, ae
by caa Polska od Batyku a po Tatry, patrzc w stron krzya na Gie
woncie, syszaa i powtarzaa: Sursum corda! w gr serca! Amen.

II
Cracoviae habita occasione oblata canonizationis b. Hedvigis, Poloniae reginae.*

1. Gaude, mater Polonia! Powtarzam dzi to wezwanie do radoci, ktre


przez wieki piewali Polacy na wspomnienie w. Stanisawa. Powtarzam je,
poniewa miejsce i okoliczno w szczeglny sposb do tego usposabiaj.
Mamy bowiem znw powrci na Wawel, do krlewskiej katedry, i stan
tam przy relikwiach krlowej, Pani Wawelskiej. Oto nadszed wielki dzie
jej kanonizacji. A zatem,
Gaude,

mater

Polonia,

Prole fecunda

nobili,

Summi

magnalia

Regis

Laude frequenta

* Die 8 Iunii 1997,

il - A A S

vigili.

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

394

Dugo czekaa, Jadwigo, na ten uroczysty dzie. Prawie 600 lat mino
od twej mierci w modym wieku. Umiowana przez nard cay, ty, ktra
stoisz u pocztku czasw jagielloskich, zaoycielko dynastii, fundatorko
Uniwersytetu Jagielloskiego w prastarym Krakowie, dugo czekaa na
dzie twojej kanonizacji ten dzie, w ktrym Koci ogosi uroczycie,
e jeste wit patronk Polski w jej dziedzicznym wymiarze Polski za
twoj spraw zjednoczonej z Litw i Rusi: Rzeczypospolitej trzech naro
dw. Dzi nadszed ten dzie. Wielu ludzi pragno doy tej chwili i wielu
jej nie doczekao. Mijay lata i stulecia, i wydawao si, e twoja kanoniza
cja jest ju wrcz niemoliwa. Niech ten dzisiejszy dzie bdzie dniem ra
doci nie tylko dla nas, wspczenie yjcych, ale take dla nich wszyst
kich tych, ktrzy na ziemi go nie doczekali. Niech bdzie wielkim dniem
witych obcowania. Gaud, mater Polonia!
2. Ewangelia dzisiejsza zwraca nasze myli i serca w stron chrztu. Oto
raz jeszcze jestemy w Galilei, skd Chrystus wysya na cay wiat swych
Apostow: Dana Mi jest wszelka wadza w niebie i na ziemi. Idcie wic i
nauczajcie wszystkie narody, udzielajc im chrztu w imi Ojca i Syna, i
Ducha witego. Uczcie je zachowywa wszystko, co wam przykazaem. A
oto J a jestem z wami przez wszystkie dni, a do skoczenia wiata
mandat misyjny, ktry Apostoowie podjli poczynajc od dnia Pidzie
sitnicy. Podjli i przekazali swoim nastpcom. Przez tych nastpcw
posanie apostolskie docierao stopniowo na cay wiat. I przyszed czas
przy kocu pierwszego tysiclecia, kiedy apostoowie Chrystusa przybyli na
ziemi piastowsk. Wwczas Mieszko I przyj chrzest, a to zgodnie
z wczesnym przewiadczeniem stanowio zarazem chrzest Polski. W ro
ku 1966 obchodzilimy tysiclecie tego chrztu.
1

Jake by si dzisiaj radowa Prymas Tysiclecia, Suga Boy kardyna


Stefan Wyszyski, gdyby dane byo mu uczestniczy wraz z nami w tym
wielkim dniu kanonizacji! Leaa mu ona na sercu, tak samo jak wielkim
metropolitom krakowskim, jak ksiciu kardynaowi Adamowi Stefanowi Sa
piee i caemu polskiemu Episkopatowi. Wszyscy wyczuwali, e kanonizacja
krlowej Jadwigi jest jak gdyby dopenieniem milenium chrztu Polski. J est
dopenieniem take i dlatego, i przez dzieo krlowej J adwigi ochrzczeni
w X wieku Polacy po czterech wiekach podjli misj apostolsk i przy
czynili si do ewangelizacji i chrztu swoich ssiadw. Jadwiga miaa wiado1

Mt 28, 18-20.

Acta Ioannis Pauli Pp., II

395

mo tego, e jej posannictwem jest zanie Ewangeli braciom Litwinom.


I dokonaa tego wraz ze swoim maonkiem, krlem Wadysawem J agie.
Nad Batykiem powsta nowy kraj chrzecijaski, odrodzony w wodzie chr
ztu witego, tak jak w X wieku ta woda odrodzia synw i crki polskiego
narodu.
Sit Trinitati gloria, laus, honor, jub ilatio... Dzisiaj dzikujemy Trjcy
Przenajwitszej za twoj mdro, Jadwigo. Pyta autor Ksigi Mdroci:
Kt poznaby Twj zamys, o Boe, gdyby Ty sam nie da Mdroci,
nie zesa z wysoka witego Ducha swego? . Dzikujemy wic Bogu Ojcu,
Synowi i Duchowi witemu za twoj mdro, Jadwigo; za to, e roze
znaa zamys Boy nie tylko w stosunku do swego wasnego powoania, ale
take w stosunku do powoania narodw: naszego dziejowego powoania i
do powoania Europy, ktra za twoj spraw dopenia obrazu ewangelizacji
na wasnym kontynencie, eby potem mc podj ewangelizacj innych
krajw i kontynentw na caym wiecie. Bo przecie Chrystus powiedzia:
Idcie (...) i nauczajcie wszystkie narody . Radujemy si dzisiaj twoim
wyniesieniem na otarze. Radujemy si w imieniu tych wszystkich narodw,
ktrym staa si matk w wierze. Radujemy si wielkim dzieem mdroci.
I dzikujemy Bogu za twoj wito, za posannictwo, jakie spenia
w naszych dziejach; za twoj mio narodu i Kocioa, za twoj mio
Chrystusa ukrzyowanego i zmartwychwstaego. Gaud, mater Polonia!
2

3. Mio jest najwiksza. Wiemy pisze w. Jan e przeszlimy ze


mierci do ycia, bo miujemy braci, kto za nie miuje, trwa w mierci .
A wic, kto miuje, uczestniczy w yciu w tym yciu, ktre jest od Bo
ga. Poznalimy mio pisze dalej w. Jan po tym, e On,
[Chrystus], odda za nas ycie swoje . Dlatego te my rwnie winnimy
oddawa ycie za braci (por. tame). Chrystus wskaza, i w ten sposb
oddajc ycie za braci objawiamy mio. I to jest mio najwiksza.
My dzisiaj, wsuchujc si w sowa Apostow, pragniemy ci powiedzie
tobie, nasza wita krlowo e poja jak mao kto t Chrystusow i
apostolsk nauk. Nieraz klkaa p wawelskiego krucyfiksu, aeby
uczy si takiej ofiarnej mioci od Chrystusa samego. I nauczya si jej.
4

4
5

Por. Mdr 9, 17.


Mt 28, 19.
U 3, 14.
Por. tame, 3, 16,
Por J 15, 13.
Por. 1 Kor 13, 13.

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

396

Potrafia swoim yciem dowie, e mio jest najwiksza. Czy w prasta


rej polskiej pieni nie piewamy tak:
Krzyu wity nade wszystko,
Drzewo przenajszlachetniejsze!
W adnym lesie takie nie jest,
jedno, na ktrym sam Bg jest.
(...) Niesychana to jest dobro
za kogo na krzyu umrze;
Kt to moe dzisiaj zdziaa,
za kogo swoj dusz da?
Sam to Pan Jezus wykona,
bo nas wiernie umiowa .
(Crux fidelis,

XVI w. )

I wanie wtedy, od Chrystusa wawelskiego, przy tym czarnym krucyfi


ksie, do ktrego pielgrzymuj krakowianie co roku w Wielki Pitek,
nauczya si, Jadwigo krlowo, dawa ycie za braci. Twoja gboka m
dro i szeroka aktywno pyny z kontemplacji z osobistej wizi
z Ukrzyowanym. Contemplatio et vita activa tu zyskiway suszn rwnowa

g. Dlatego nigdy nie utracia tej najlepszej czstki obecnoci


Chrystusa. Dzi chcemy razem z tob, Jadwigo, uklkn u stp wawelskie
go krzya, aby usysze echo tej lekcji mioci, ktrej ty suchaa. Od Cie
bie chcemy si uczy, jak j wypenia w naszych czasach.
8

4. Wiecie, e wadcy narodw ucw uciskaj je, a wielcy daj im od


czu sw wadz. Nie tak bdzie u was. Lecz kto by chcia midzy wami
sta si wielkim, niech bdzie waszym sug . Gboko wnikny w wia
domo modej wadczyni z rodu Andegawenw te sowa Chrystusa.
Najgbszym rysem jej krtkiego ycia, a zarazem miar jej wielkoci jest
duch suby. Swoj pozycj spoeczn, swoje talenty, cae swoje ycie
prywatne cakowicie oddaa na sub Chrystusa, a gdy przypado jej w ud
ziale zadanie krlowania, a swe ycie rwnie na sub powierzonego jej ludu.
Duch suby oywia jej spoeczne zaangaowanie. Z rozmachem
zagbiaa si w ycie polityczne swej epoki. A przy tym ona, crka krla
Wgier, potrafia czy wierno chrzecijaskim zasadom z konsekwencj
w bronieniu polskiej racji stanu. Podejmujc wielkie dziea na forum pa9

Por. k 10, 42.


Por. Mt 20, 25-26,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

397

stwowym i midzynarodowym, niczego nie pragna dla siebie. Wszelkim


materialnym i duchowym dobrem hojnie ubogacaa sw drug ojczyzn.
Biega w kunszcie dyplomatycznym, pooya podwaliny pod wielko XVwiecznej Polski. Oywiaa religijn i kulturaln wspprac midzy naroda
mi, a jej wraliwo na krzywdy spoeczne wielekro bya sawiona przez
poddanych.
Z jasnoci, ktra po dzie dzisiejszy owieca ca Polsk, wiedziaa, e
tak sia pastwa, jak sia Kocioa maj swoje rdo w starannej edukacji
narodu; e droga do dobrobytu pastwa, jego suwerennoci i uznania
w wiecie wiedzie przez prne uniwersytety. Dobrze te wiedziaa J adwiga,
i wiara poszukuje zrozumienia, wiara potrzebuje kultury i kultur tworzy,
yje w przestrzeni kultury. I niczego nie szczdzia, aby ubogaci Polsk
w cae duchowe dziedzictwo zarwno czasw staroytnych, jak i wiekw
rednich. Nawet swoje krlewskie bero oddaa Uniwersytetowi, sama za
posugiwaa si pozacanym berem drewnianym. Fakt ten, majc konkret
ne znaczenie, jest take wielkim symbolem. Za ycia nie krlewskie in
sygnia, ale sia ducha, gbia umysu, wraliwo serca daway jej autorytet
i posuch. Po mierci jej ofiara zaowocowaa bogactwem mdroci i rozkwi
tem kultury zakorzenionej w Ewangelii. Za to szczeglne dzieo J adwigi
dzikujemy dzi, gdy z dum wracamy do owych szeciuset lat dzielcych
nas od zaoenia Wydziau Teologicznego i odnowy Uniwersytetu w Krako
wie lat, rzec mona, nieprzerwanej wietnoci nauki polskiej.
A gdybymy zdoali nawiedzi redniowieczne szpitale w Bieczu, w San
domierzu, Sczu, na Stradomiu, dostrzeglibymy dziea miosierdzia, kt
rych wiele podja polska wadczyni. W nich chyba najwymowniej realizo
waa wezwanie Chrystusa do miowania czynem i prawd.
5.

Ergo, felix Cracovia,

Sacro

dotata

corpore,

Deum,

qui fecit

Benedic

omni

omnia,
tempore.

Raduj si dzi, Krakowie! Raduj si, bo nadszed wreszcie czas, e


wszystkie pokolenia twoich mieszkacw mog odda hod wdzicznoci
witej Pani Wawelskiej. To wanie gbi jej umysu i serca zawdziczasz,
krlewska stolico, e staa si znaczcym w Europie orodkiem myli, ko
lebk kultury polskiej i pomostem pomidzy chrzecijaskim Zachodem i
Wschodem, wnoszc niezbywalny wkad w ksztat europejskiego ducha. Na

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

398

Uniwersytecie Jagielloskim ksztacili si i wykadali ci, ktrzy na cay


wiat rozsawili imi Polski i tego miasta, ze znawstwem wczajc si
w najwaniejsze debaty swojej epoki. Do wspomnie wielkiego rektora
krakowskiej Wszechnicy Pawa Wodkowica, ktry ju na pocztku XV
wieku kad podwaliny pod nowoytn teori praw czowieka, czy Mikoaja
Kopernika, ktrego odkrycia day pocztek nowemu spojrzeniu na ksztat
stworzonego kosmosu.
A czy nie powinien Krakw, a wraz z nim Polska caa, dzikowa za to
dzieo J adwigi, ktre przynioso najwspanialszy owoc owoc ycia wi
tych studentw i profesorw? Sw? Staj wic midzy nami dzi te wielkie
postaci Boych mw, wszystkie pokolenia od Jana z Kt i Stanisawa
Kazimierczyka po bogosawionego J zefa Sebastiana Pelczara i Sug Boe
go Jzefa Bilczewskiego aby wczy si w nasz hymn uwielbienia Boga
za to, e dziki ofiarnemu dzieu krlowej J adwigi to miasto stao si koleb
k witych.
Raduj si, Krakowie! Ciesz si, e mog dzisiaj dzieli t twoj rado
bdc tu, na krakowskich Boniach, wraz z twoim arcybiskupem, kar
dynaem Franciszkiem, jego biskupami pomocniczymi, biskupami seniora
mi, z kapituami katedry i kolegiaty w. Anny, z kapanami, osobami ycia
konsekrowanego oraz z caym Ludem Boym. Jake pragnem przyby tu
i w imieniu Kocioa uroczycie zapewni ci, Krakowie, umiowane moje
miasto, e nie mylio si, nie mylio si od wiekw czczc Jadwig jako
wit. Dzikuj Boej Opatrznoci, e jest mi to dane e dane mi jest
wpatrywa si razem z wami w t posta janiejc Chrystusowym bla
skiem i uczy si, co to znaczy, e mio jest najwiksza .
Dzikuj wszystkim polskim biskupom, caemu Episkopatowi z ksi
dzem Kardynaem Prymasem na czele i wszystkim biskupom gociom, kar
dynaom i biskupom z Rzymu, z krajw ssiednich, zwaszcza z Wgier,
Czech, Sowacji, Litwy. Bardzo cenna jest dla nas wasza obecno, drodzy
bracia, w dniu dzisiejszym.
6. Nie miujmy sowem i jzykiem, ale czynem i prawd! tak pisze
Aposto. Bracia i Siostry! Uczmy si w szkole w. Jadwigi krlowej, jak
wypenia to przykazanie mioci. Zastanawiajmy si nad polsk prawd .
Rozwaajmy, czy jest szanowana w naszych domach, w rodkach spoeczne
go przekazu, urzdach publicznych, parafiach. Czy nie wymyka si niekie10

10

1 J 3, 18.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

399

dy ukradkiem pod naporem okolicznoci? Czy nie jest wykrzywiana, upra


szczana? Czy zawsze jest w subie mioci?
Zastanawiajmy si nad polskim czynem . Rozwaajmy, czy jest podej
mowany roztropnie. Czy jest systematyczny, wytrway? Czy jest odwany i
wielkoduszny? Czy jednoczy, czy te dzieli ludzi? Czy nie uderza w kogo
nienawici albo pogard? A moe tego czynu mioci, polskiego, chrze
cijaskiego czynu jest zbyt mao? (por. St. Wyspiaski, Wesele).
Nie miujmy sowem i jzykiem, ale czynem i prawd!
Przed dziesicioma laty w Encyklice o problemach wspczesnego wiata
napisaem, i kady kraj winien odkry i jak najlepiej wykorzysta prze
strze wasnej wolnoci . Wwczas sta przed nami problem odkrycia
wolnoci . Teraz Opatrzno stawia nam nowe zadanie: miowa i suy.
Miowa czynem i prawd. w. Jadwiga Krlowa uczy nas tak wanie ko
rzysta z daru wolnoci. Ona wiedziaa, e spenieniem wolnoci jest mio,
dziki ktrej czowiek gotw jest zawierzy siebie Bogu i braciom, do nich
przynalee. Zawierzya wic Chrystusowi i narodom, ktre pragna do
Niego przyprowadzi, swoje ycie i swoje krlowanie. Caemu narodowi daa
przykad umiowania Chrystusa i czowieka czowieka spragnionego zarwno
wiary, jak i nauki, jak te codziennego chleba i odzienia. Zechciejmy i dzi
siaj czerpa z tego przykadu, aeby rado z daru wolnoci bya pena.
u

wita nasza krlowo, Jadwigo, ucz nas dzisiaj na progu trzeciego


tysiclecia tej mdroci i tej mioci, ktr uczynia drog swojej wi
toci. Zaprowad nas, Jadwigo, przed wawelski krucyfiks, abymy jak ty
poznali, co znaczy miowa czynem i prawd, i co znaczy by prawdziwie
wolnym. We w opiek swj nard i Koci, ktry mu suy, i wstawiaj si
za nami u Boga, aby nie ustaa w nas rado. Raduj si, raduj si, matko
Polsko! Gaud, mater Polonia! Amen.

III
In oppido Krosno habita occasione oblata canonizationis beati Ioannis de Dukla.*

1. Duch Pana Boga nade mn, bo Pan mnie namaci .


Te sowa proroka Izajasza z pierwszego czytania zostay wypowiedziane
przez Pana J ezusa w Nazarecie u pocztku Jego publicznej dziaalnoci:
x

11

Sollicitudo rei socialis, 44.

* Die 10 Iunii 1997


Iz 61, 1.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

400

Duch Pana Boga nade mn, bo Pan mnie namaci. Posa mnie, by gosi
dobr nowin ubogim, by opatrywa rany serc zamanych, by zapowiada
wyzwolenie jecom i winiom swobod; aby obwieszcza rok aski Pa
skiej . Owego dnia, w synagodze, Jezus ogosi spenienie tych sw. To
Jego wanie namaci Duch wity, dla wypenienia misji mesjaskiej. Te
prorocze sowa mona rwnie odnie do tych wszystkich, ktrzy s po
woani i posani przez Boga, aby kontynuowa misj Chrystusa. Mona te
sowa te odnie z pewnoci do Jana z Dukli, ktrego dane mi jest dzisiaj
zaliczy w poczet witych Kocioa.
Dzikuj Bogu za to, e kanonizacja bogosawionego J ana z Dukli moe
mie miejsce na jego rodzinnej ziemi. Imi jego, a zarazem chwaa jego
witoci zwizane s na zawsze z Dukl, starym, niewielkim miastem,
pooonym u stp Cergowej oraz pasma Beskidu redniego. Te gry i to
miasto s mi dobrze znane z dawnych lat. Wdrowaeowaem tdy wielo
krotnie albo w stron Bieszczad, albo te w kierunku przeciwnym, od Bie
szczad, poprzez Beskid Niski, a do Krynicy. Mogem te pozna tutejszych
ludzi, uprzejmych i gocinnych, chocia czasem troch zdziwionych groma
d modziey wdrujcej z cikimi plecakami po grach. Ciesz si, e
mogem jeszcze tu powrci, i wanie tu pod Cergow ogosi witym
Kocioa katolickiego waszego rodaka i ziomka.
2

Jan z Dukli jest jednym z wielu wiech i bogosawionych, ktrzy wyro


li na ziemi polskiej w cigu XIV i XV stulecia. Byli oni wszyscy zwizani
z krlewskim Krakowem. Przyciga ich krakowski Wydzia Teologiczny,
powstay za spraw krlowej Jadwigi przy kocu XIV wieku. Oywiali
miasto uniwersyteckie tchnieniem swojej modoci i swojej witoci, a
stamtd wdrowali na wschd. Przede wszystkim drogi ich wiody do Lwo
wa, tak jak J ana z Dukli, ktrego wiksza cz ycia upyna w tym
wielkim miecie i orodku zczonym z Polsk bardzo bliskimi wizami
zwaszcza od czasw Kazimierza Wielkiego. J est w. Jan z Dukli patronem
miasta Lwowa i caej lwowskiej ziemi.
Poprzez swoj kanonizacj bdzie ju na zawsze zwizany nie tylko
z miastem, gdzie ta kanonizacja si odbywa z Krosnem nad Wisokiem,
ale take z Przemylem i z archidiecezj przemysk, ktrej pasterza,
arcybiskupa Jzefa Michalika, witam serdecznie. Wraz z nim witam jego
poprzednika, arcybiskupa Ignacego Tokarczuka, ktrego imi wpisao si
w sposb szczeglny w dzieje wspczesnego Kocioa w Polsce. Koci w
2

Iz 61, 1-2

Acta Ioannis Pauli Pp. II

401

Polsce nie moe zapomnie jego wielkiej odwagi w okresie rzdw komuni
stycznych, a przede wszystkim tej determinacji, jak wykaza w zmagania
ch si o wznoszenie potrzebnych Kocioowi w Polsce budowli sakralnych.
Raduj si, e przy tej okazji dane mi jest raz jeszcze spotka ksidza ar
cybiskupa, z ktrym wiele mnie czyo w okresie, kiedy byem metropolit
krakowskim. Serdecznie pozdrawiam dugoletniego biskupa pomocniczego,
dzisiaj seniora biskupa Bolesawa, oraz obecnego biskupa pomocniczego
metropolity przemyskiego biskupa Stefana.
Ciesz si z obecnoci metropolity Iwana Martyniaka i biskupw obrzd
ku greckokatolickiego. W szczeglny sposb raduj si obecnoci arcybi
skupa Mariana Jaworskiego ze Lwowa, w ktrym si urodzi i wychowa, a
do ktrego powrci jako pasterz odradzajcego si Kocioa do tego
miasta susznie nazywanego semper fidelis. Pozdrawiam wszystkich bisku
pw metropolii przemyskiej i lwowskiej, a take obecnych licznie kapanw
diecezjalnych i zakonnych, siostry zakonne i was, umiowani bracia i sio
stry, mieszkacy tej ziemi, ktra mnie tak wiele razy gocia i ktr ko
cham caym sercem.
Wszyscy radujemy si z obecnoci biskupwwadykw Kocioa
wschodniego, zarwno katolikw, jak i prawosawnych, razem z ich
kapanami, zakonami i wiernymi. Radujemy si wreszcie z obecnoci goci
zagranicznych, ktrych ju na pocztku arcybiskup przemyski pozdrowi.
2. Kiedy dzi dokonujemy kanonizacji Jana z Dukli, wypada nam
spojrze na powoanie tego duchowego syna w. Franciszka i na jego
posannictwo w szerszym kontekcie dziejw. Oto Polska ju cztery wieki
wczeniej przyja chrzecijastwo. Prawie czterysta lat mino od czasu,
kiedy dziaa w Polsce w. Wojciech. Kolejne stulecia naznaczone byy m
czestwem w. Stanisawa, dalszym postpem ewangelizacji i rozwojem Ko
cioa na naszych ziemiach. Byo to zwizane w znacznej mierze z dziaal
noci benedyktynw. Poczwszy od XIII wieku przybywaj do Polski
synowie w. Franciszka z Asyu. Ruch franciszkaski znalaz na naszych
ziemiach bardzo podatny grunt. Zaowocowa te caym szeregiem witych i
bogosawionych, ktrzy czerpic ze wzoru Biedaczyny z Asyu oywiali
polskie chrzecijastwo duchem ubstwa i braterskiej mioci. Z tradycj
ewangelicznego ubstwa i prostoty ycia czyli wiedz i mdro, co miao
z kolei skutki w ich pracy duszpasterskiej. Mona powiedzie, i dogbnie
przejjli si oni tymi sowami w. Pawa, ktre syszelimy dzisiaj w dru
gim czytaniu z Listu do Tymoteusza. Aposto pisze: Zaklinam ci wobec

402

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Boga i Chrystusa Jezusa, ktry bdzie sdzPCywych i umarych, i na J ego


pojawienie si, i na Jego krlestwo: go nauk, nastawaj w por, nie w po
r, wyka bd, poucz, podnie na duchu z ca cierpliwoci, ilekro
nauczasz . Ta zdrowa nauka, ktra ju w czasach w. Pawa bya nieodzo
wna, bya te nieodzowna w tym okresie, kiedy y i dziaa J an z Dukli. I
wwczas bowiem nie brakowao takich, ktrzy zdrowej nauki nie znosili, ale
wedug wasnych poda sami sobie mnoyli nauczycieli, odwracali si od
suchania prawdy, a zwracali jak pisze Aposto ku zmylonym opo
wiadaniom.
Tych samych trudnoci nie brakuje i teraz. Przyjmijmy wic sowa
Pawowe, jak gdyby wypowiedziane yciem w. Jana z Dukli wypowie
dziane do nas wszystkich i do kadego, w szczeglnoci do kapanw i za
konnikw, i zakonnic: Ty za czuwaj we wszystkim, zno trudy, wykonaj
dzieo ewangelisty, spenij swe posugiwanie! .
Jeden jest tylko wasz Mistrz, Chrystus. Najwikszy z was niech bdzie
waszym sug. Kto si wywysza, bdzie poniony, a kto si ponia, bdzie
wywyszony . Oto cay ewangeliczny program, ktry w swoim yciu
urzeczywistni w. Jan z Dukli. Jest to program chrystocentryczny. Jezus
Chrystus by dla niego jedynym Nauczycielem. Naladujc bez reszty
przykad swego Mistrza i Pana, nade wszystko pragn suy. Oto Ewange
lia mdroci, mioci i pokoju. Tak Ewangeli Jan urzeczywistnia w
swoim caym yciu. A dzisiaj to ewangeliczne ycie Jana z Dukli doczekao
si chway otarzy. Na swojej rodzinnej ziemi zostaje ogoszony witym
Kocioa powszechnego. J ego kanonizacja znajduje si na drodze, ktr cay
Koci poda do kresu drugiego milenium od narodzenia Chrystusa. Wraz
z wszystkimi, ktrzy Koci w Polsce wprowadzaj w tertio millennio adve
niente, wraz ze w. Wojciechem, ze w. Stanisawem, ze w. krlow Jadwi
g, staje rwnie on w. Jan z Dukli. A jego kanonizacja, jego wito
jest nowym bogactwem Kocioa na ojczystej ziemi. J est te chyba jakim
szczeglnym dodatkiem do lubw Jana Kazimierza, ktre kiedy zoy on
wobec Matki Boej askawej w katedrze lwowskiej.
3

3. Umiowani Bracia i Siostry, w tym miejscu, z ktrego wida zielone


any zb, ktre wkrtce bielejc zaczn zaprasza rolnika do znojnej pracy
3

Por. 2 Tm 4, 1-2.
Por tame, 4, 3-4.
Tame, 4, 5.
Mt 23, 10-12.

Acta Ioannis Pauli Pp,, II

403

dla chleba w tym miejscu pragn przywoa sowa krla J ana Kazi
mierza wypowiedziane w w historyczny dzie lubw. Wyraay one wiel
k trosk o cay nard, pragnienie sprawiedliwoci i wol zagodzenia cia
rw, jakie przygniatay jego poddanych, zwaszcza ludzi pracujcych na roli.
Pragn dzisiaj, podczas kanonizacji Jana z Dukli, syna tej ziemi, odda
hod pracy rolnika. Pochylam si ze czci nad t bieszczadzk ziemi, ktra
doznaa w historii wielu cierpie wrd wojen i konfliktw, a dzisiaj jest
dowiadczana trudnociami szczeglnie brakiem pracy. Pragn odda
hod mioci rolnika do ziemi, bo ta mio zawsze stanowia mocny filar,
na ktrym opieraa si narodowa tosamo. W chwilach wielkich zagroe,
w momentach najbardziej dramatycznych w dziejach narodu ta mio,
przywizanie do ziemi okazyway si niezmiernie wane w zmaganiu o prze
trwanie. Dzisiaj, w czasach wielkich przemian, nie wolno o tym zapomina.
Oddaj dzisiaj hod spracowanym rkom polskiego rolnika. Tym rkom,
ktre z trudnej, cikiej ziemi wydobyway chleb dla kraju, a w chwilach
zagroenia byy gotowe tej ziemi strzec i broni.
Pozostacie wierni tradycjom waszych praojcw. Oni podnoszc wzrok
znad ziemi ogarniali nim horyzont, gdzie niebo czy si z ziemi, i do nie
ba zanosili modlitw o urodzaj, o ziarno dla siewcy i ziarno dla chleba. Oni
w Imi Boe rozpoczynali kady dzie i kad swoj prac i z Bogiem swo
je rolnicze dzieo koczyli. Pozostacie wierni tej prastarej tradycji! Ona
wyraa najgbsz prawd o sensie i owocnoci waszej pracy.
Tak bardzo jestecie podobni do ewangelicznego siewcy. Szanujcie kade
ziarno zboa kryjce w sobie cudown moc ycia. Uszanujcie rwnie ziar
no sowa Boego. Niech z ust polskiego rolnika nie znika to pikne pozdro
wienie Szcz Boe! , Niech bdzie pochwalony Jezus Chrystus!
Pozdrawiajcie si tymi sowami, przekazujc w ten sposb najlepsze ycze
nia. W nich zawarta jest nasza chrzecijaska godno. Nie dopucie, aby
j wam odebrano bo prbuje si to robi! wiat peen jest zagroe. Do
cieraj one poprzez rodki przekazu take do polskiej wsi. Twrzcie kultur
wsi, w ktrej obok nowych wymiarw, jakie nios czasy, pozostanie jak
u dobrego gospodarza miejsce na rzeczy dawne, uwicone tradycj,
potwierdzone przez prawd wiekw.
Obejmujc sercem t ziemi, pragn te podzikowa wam za trud bu
dowania wity. Czsto z waszego rolniczego mozou umielicie wydoby
w wdowi grosz, by Chrystus w tym zaktku Polski mia swoje miejsce.
Bg wam zapa za te kocioy, za te pikne kocioy owoc pracy rk

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

404

waszych i owoc waszej wiary. Jake gbokiej wiary! Bd na wieki sawi


aski Pana piewalimy przed chwil w piewie midzylekcyjnym. Bu
dowalicie te nowe witynie wanie po to, abycie wy sami i nastpne po
kolenia mieli gdzie sawi aski Pana.
Trzeba mocno uchwyci si Chrystusa Dobrego Siewcy, i i za Jego
gosem po drogach, ktre nam wskazuje. A s to drogi rnych i wielora
kich inicjatyw, ktrych dzisiaj jest w Polsce coraz wicej. Wiem, e wkada
si wiele wysiku w promocj grup i instytucji dobroczynnych, dajcych
wiadectwo solidarnoci z potrzebujcymi pomocy w kraju i poza jego gra
nicami. Tej pomocy sami w trudnych latach dowiadczalimy trzeba,
abymy umieli j odwzajemnia, pamitajc o innych. Dzisiaj naszej
Ojczynie potrzebny jest katolicki laikat, apostolstwo wieckich, w Boy
Lud, na ktry czeka Chrystus i Koci. Potrzebni s ludzie wieccy rozu
miejcy potrzeb staej formacji wiary. Jake dobrze si stao, i zostaa
przywrcona do ycia w Kociele na polskiej ziemi Akcja Katolicka, ktra
w waszej archidiecezji, podobnie jak w innych diecezjach, staje si obok
rnych ruchw i wsplnot modlitewnych szko wiary. Idcie odwanie t
drog, pamitajc, e im wiksze bdzie wasze zaangaowanie w now
ewangelizacj i w ycie spoeczne, tym wiksza powstaje potrzeba duchowo
ci, tego wewntrznego zwizku z Chrystusem i Kocioem, owego zjedno
czenia a do przeniknicia ask kadego poruszenia serca, a do witoci.
7

4. Umiowani Bracia i Siostry! Ziemia, na ktrej stoimy, jest przesi


knita i nabrzmiaa witoci Jana z Dukli. Ten wity zakonnik pikn
bieszczadzk ziemi nie tylko rozsawi, ale przede wszystkim uwici. J e
stecie spadkobiercami tego uwicenia. Kroczc po tej ziemi, nakadacie na
jego drogi wasze drogi yciowe. Tutaj odczuwamy wszyscy w tajemniczy
sposb owo bogactwo chway J ezusa Chrystusa objawiajcej si w Jego
witych , o ktrych pisa Aposto Pawe. Wydaa bowiem ta ziemia wielu
autentycznych wiadkw Chrystusa, ludzi, ktrzy wrzy w peni zawierzyli
Panu Bogu i powicili swoje ycie dla goszenia Ewangelii. Idcie ich la
dami! Wpate si w ich ycie! Naladujcie ich czyny, aby wiat widzia wa
sze dobre uczynki i chwali Boga, ktry jest w niebie . Niech ta wiara, ja
8

Por. Ps 89 [ 88], 2.
Por. Ef 1, 18.
Por. Mt 5, 16

Acta Ioannis Pauli Pp. II

405

k w. Jan zasia w sercach waszych praojcw, rozronie si w drzewo wi


toci i niech przynosi owoc obfity, i niech owoc ten trwa .
Na tej drodze niech wam towarzyszy Matka Chrystusa, czczona w licznych
sanktuariach tej ziemi. Za chwil wo korony na wizerunki Matki Boej z
Haczowa, Jalisk, Wielkich Oczu. Niech bdzie to wyrazem naszej czci dla
Maryi oraz nadziei, e swoim wstawiennictwem dopomoe nam wypenia
wol Bo do koca. Nauczylimy si w okresie tysiclecia chrztu piewa:
Maryjo, Krlowo Polski, jestem przy Tobie, pamitam, czuwam (Apel
Jasnogrski). Radujemy si, e wesp z nami czuwaj wszyscy wici pa
tronowie polscy. Radujemy si i prosimy za nard polski i Koci na na
szej ziemi tertio millennio adveniente.
Z dawna Polski Ty Krlow, Maryjo. (...) We w opiek nard cay,
ktry yje dla Twej chway . Amen.
10

IV
In foro S. Petri habita occasione oblata beatificationis quinque servorum Dei.*

1. Maestro buono, che cosa devo fare per avere la vita eterna? .*
Questa domanda, che nell'odierno testo evangelico viene posta da un
giovane, nel corso dei secoli stata rivolta a Cristo da innumerevoli genera
zioni di uomini e donne, giovani e anziani, chierici e laici.
Che cosa devo fare per avere la vita eterna? . E l'interrogativo fonda
mentale di ogni cristiano. Conosciamo bene la risposta di Cristo. Egli ricor
da al suo interlocutore innanzitutto l'osservanza dei Comandamenti: Non
uccidere, non commettere adulterio, non rubare, non dire falsa testimonian
za, non frodare, onora il padre e la madre . Il giovane replica con entusia
smo: Maestro, tutte queste cose le ho osservate fin dalla mia giovinezza .
A quel punto, sottolinea il Vangelo, il Signore lo guarda con amore ed ag
giunge: Una cosa sola ti manca: va', vendi quello che hai e dallo ai poveri
ed avrai un tesoro in cielo; poi vieni e seguimi . Il giovane, per, leggiamo
2

10

Por. J 15, 5,

* Die 12 Octobris 1997.


' Mc 10, 17.
Ib id,, 10, 19; cf, Es 20, 12-16.
Mc 10, 20.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

406

nel seguito del racconto, rattristatosi per quelle parole, se ne and afflitto,
poich aveva molti beni .
4

2. I nuovi Beati, oggi elevati alla gloria degli altari, hanno invece accol
to con prontezza ed entusiasmo l'invito di Cristo: Vieni e seguimi! e
l'hanno seguito sino alla fine. Si cos rivelata in loro la potenza della gra
zia di Dio e nella loro esistenza terrena sono giunti a compiere persino
quanto umanamente sembrava impossibile. Avendo riposto ogni fiducia in
Dio, tutto per loro divenuto possibile. Ecco perch sono oggi lieto di pre
sentarli come esempi della fedele sequela di Cristo. Essi sono: Elias del So
corro Nieves, martire, Sacerdote professo dell'Ordine di Sant'Agostino; Gio
vanni Battista Piamarta, Sacerdote della diocesi di Brescia; Domenico Lentini, Sacerdote della diocesi di Tursi-Lagonegro; Maria di Ges, al secolo
Emilie d'Hooghvorst, Fondatrice dell'Istituto delle Suore di Maria Ripara
trice; Maria Teresa Fasce, Monaca professa dell'Ordine di sant'Agostino.
3. Allora Ges, fissatolo, lo am . Queste parole del testo evangelico
evocano l'esperienza spirituale ed apostolica del sacerdote Giovanni Piamar
ta, Fondatore della Congregazione della Sacra Famiglia di Nazareth, che
oggi contempliamo nella gloria celeste. Anch'egli, seguendo l'esempio di Cri
sto, seppe portare tanti fanciulli e giovani ad incontrare lo sguardo amoroso
ed esigente del Signore. Quanti, grazie alla sua opera pastorale, poterono
avviarsi con gioia nella vita avendo appreso un mestiere e soprattutto
avendo potuto incontrare Ges ed il suo messaggio di salvezza! L'opera
apostolica del novello Beato poliedrica ed abbraccia molti campi del vive
re sociale: dal mondo del lavoro a quello agricolo, dall'educazione scolastica
al settore dell'editoria. Egli ha lasciato una grande impronta di s nella
Diocesi di Brescia e nell'intera Chiesa.
5

Dove questo straordinario uomo di Dio attingeva l'energia sufficiente


per la sua molteplice attivit? La risposta chiara: la preghiera assidua e
fervorosa era la sorgente dell'ardore apostolico instancabile e dell'attrattiva
benefica che esercitava su tutti coloro che avvicinava. Egli stesso afferma
va, come ricordano le testimonianze dei contemporanei: Con la preghiera
si diviene forti della medesima fortezza di Dio... Omnia possum. Tutto
possibile con Dio, per Lui e con Lui.
4

Me 10, 21-22.
Ibid., 10, 21.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

407

4. Sia su di noi la bont del Signore, nostro Dio . La consapevolezza


profonda della bont del Signore animava il beato Domenico Lentini, il
quale nella sua predicazione itinerante non si stancava di proporre l'invito
alla conversione e al ritorno a Dio. Per questo la sua attivit apostolica era
accompagnata dall'assiduo ministero del confessionale. Sapeva bene, infatti,
che nella celebrazione del sacramento della Penitenza il sacerdote diviene
dispensatore della misericordia divina e testimone della nuova vita che na
sce grazie al pentimento del penitente ed al perdono del Signore.
Sacerdote dal cuore indiviso, seppe coniugare la fedelt a Dio con la fedelt
all'uomo. Con ardente carit si rivolse in particolare ai giovani, che educa
va ad essere saldi nella fede, ed ai poveri, ai quali offriva tutto ci di cui
disponeva con un'assoluta fiducia nella divina Provvidenza. La totale dedi
zione al ministero fece di lui, secondo l'espressione del mio venerato Prede
cessore il Papa Pio XI, un prete ricco solo del suo sacerdozio .
6

5. Dans la deuxime Lecture de la liturgie, nous avons entendu: Elle


est vivante, la parole de Dieu..., elle pntre au plus profond de l'me.
Emilie d'Hooghvorst a accueilli cette parole au plus profond d'elle-mme.
Apprenant se soumettre la volont de Dieu, elle ralise d'abord la mis
sion de tout couple chrtien: faire de son foyer un sanctuaire de l'glise
la maison . Devenue veuve et anime par le dsir de participer au mys
tre pascal, Mre Marie de Jsus fonde la Socit de Marie rparatrice. Par
sa vie d'oraison, elle nous rappelle que, dans l'adoration eucharistique o
nous puisons la source de la vie qui est le Christ, nous trouvons la force
pour la mission quotidienne. Que chacun de nous, quel que soit son tat de
vie, sache couter la voix du Christ , qui doit tre la rgle de notre exis
tence , comme elle aimait le dire!
7

Cette batification est aussi pour les religieuses de Marie rparatrice un


encouragement poursuivre leur apostolat, par une attention renouvele
aux hommes de ce temps. Selon leur charisme propre, elles rpondront
leur mission: veiller la foi chez nos contemporains et les aider dans leur
croissance spirituelle, participant ainsi activement l'dification de l'glise.
6. A los discpulos, asombrados ante las dificultades para entrar en el
Reino, Jess les advierte: es imposible para los hombres, no para Dios.
6

Salmo resp.
He 4, 12.
Apostolicam actuositatem, 11.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

408

Dios lo puede todo . Acogi este mensaje el Padre Elias del Socorro Nie
ves, sacerdote agustino, que hoy sube a la gloria de los altares como mrtir
de la fe. La total confianza en Dios y en la Virgen del Socorro, de quien
era muy devoto, caracteriz toda su vida y su ministerio sacerdotal, ejerci
do con abnegacin y espritu de servicio, sin dejarse vencer por los obstcu
los, los sacrificios o el peligro. Este fiel religioso agustino supo transmitir la
esperanza en Cristo y en la Providencia divina.
La vida y el martirio del Padre Nieves, que no quiso abandonar a sus
fieles a pesar del riesgo que corra, son por s mismas una invitacin a re
novar la fe en Dios que todo lo puede. Afront la muerte con entereza,
bendiciendo a sus verdugos y dando testimonio de su fe en Cristo. La Igle
sia en Mxico cuenta hoy con un nuevo modelo de vida y poderoso interce
sor que le ayudar a renovar su vida cristiana; sus hermanos agustinos tie
nen un ejemplo ms que imitar en su constante bsqueda de Dios en fra
ternidad y en el servicio al Pueblo de Dios; para toda la Iglesia es una
muestra elocuente de los frutos de santidad que el poder de la gracia de
Dios produce en su seno.
9

7. La prima Lettura, tratta dal Libro della Sapienza, ci ricorda che la


sapienza e la prudenza scaturiscono dalla preghiera: Pregai e mi fu elargi
ta la prudenza, implorai e venne in me lo spirito della sapienza . Queste
parole ben si applicano alla vicenda terrena di un'altra novella Beata, Ma
ria Teresa Fasce, la quale visse nella costante contemplazione del mistero di
Cristo. La Chiesa la indica oggi come fulgido esempio di sintesi vivente tra
vita contemplativa e umile testimonianza di solidariet verso gli uomini,
specialmente verso i pi poveri, umili, abbandonati, sofferenti.
10

La Famiglia agostiniana vive oggi una giornata straordinaria, perch ve


de uniti nella gloria degli altari i rappresentanti dei due rami dell'Ordine,
quello apostolico con il beato Elias del Socorro Nieves e quello contemplati
vo con la beata Maria Teresa Fasce. Il loro esempio costituisce per i religio
si e le religiose agostiniani motivo di letizia e di legittima soddisfazione.
Possa questo giorno essere anche provvidenziale occasione per un rinnovato
impegno nella totale e fedele consacrazione a Dio e nel generoso servizio ai
fratelli.
9

10

Me 10, 27.
Sap 7, 7,

Acta Ioannis Pauli Pp

II

409

8. Perch mi chiami buono? Nessuno buono, se non Dio solo. Cia


scuno di questi nuovi Beati ha udito questa essenziale puntualizzazione di
Cristo ed ha capito dove cercare l'originaria fonte della santit. Dio la
pienezza del bene che tende per se stesso a diffondersi: Bonum est diffusivum sui . Il sommo Bene vuole donare se stesso e rendere a s somiglianti
quanti lo cercano con cuore sincero. Egli desidera santificare coloro che so
no disposti a lasciare ogni cosa per seguire il Figlio suo incarnato.
Il primo scopo di questa Celebrazione dunque quello di lodare Dio,
fonte di ogni santit. Rendiamo gloria al Padre, al Figlio ed allo Spirito
Santo, poich i nuovi Beati, battezzati nel nome della Santissima Trinit,
hanno collaborato con perseverante eroismo con la grazia di Dio. Divenuti
pienamente partecipi della vita divina, essi contemplano ora la gloria del
Signore faccia a faccia, godendo i frutti delle beatitudini proclamate da Ge
s nel Discorso della montagna : Beati i poveri in spirito, perch di essi
il Regno dei cieli . S, il Regno dei cieli appartiene a questi fedeli servi
di Dio, che hanno seguito Cristo sino alla fine, fissando lo sguardo su di
Lui. Con la loro esistenza essi hanno reso testimonianza a Colui che per loro
e per tutti morto in Croce ed risorto.
Gioisce la Chiesa tutta intera, madre dei santi e dei beati, grande fami
glia spirituale degli uomini chiamati a partecipare alla vita divina.
Insieme con Maria, Madre di Cristo e Regina dei Santi, insieme con i
nuovi Beati proclamiamo la santit di Dio: Santo, Santo, Santo il Signore
Dio dell'universo. Benedetto colui che viene nel nome del Signore. Osanna
nell'alto dei cieli .
Amen!
11

12

13

V
Sancta Teresia a Iesu Infante Ecclesiae Doctor proclamatur.*

1. Cammineranno i popoli alla tua luce. Nelle parole del profeta


Isaia gi risuona, come fervida attesa e luminosa speranza, l'eco dell'Epifa
nia. Proprio il collegamento con questa solennit ci permette di meglio per1

11

13

13

Me 10, 18.
San Tommaso d'Aquino, Summa Theol., I, q. 5, a. 4. ad 2.
Mt 5, 3.

* Die 19 Octobris 1997


Is 60, 3

28

- A. A

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

410

cepire il carattere missionario dell'odierna domenica. La profezia di Isaia,


infatti, allarga all'intera umanit la prospettiva della salvezza, e in tal mo
do anticipa il gesto profetico dei Magi dell'Oriente che, recandosi ad adora
re il Bimbo divino nato a Betlemme, annunciano ed inaugurano l'adesione
dei popoli al messaggio di Cristo.
Tutti gli uomini sono chiamati ad accogliere nella fede il Vangelo che
salva. A tutti i popoli, a tutte le terre e le culture, la Chiesa inviata:
Andate... e ammaestrate tutte le nazioni, battezzandole nel nome del Pa
dre e del Figlio e dello Spirito Santo, insegnando loro ad osservare tutto ci
che vi ho comandato . Queste parole, pronunciate da Cristo prima di sali
re al cielo, unitamente alla promessa fatta agli Apostoli ed ai successori di
essere con loro sino alla fine del mondo, costituiscono l'essenza del manda
to missionario: nella persona dei suoi ministri Cristo stesso ad andare ad
gentes, verso quanti non hanno ancora ricevuto l'annuncio della fede.
2

2. Teresa Martin, Carmelitana scalza di Lisieux, desiderava ardentemen


te di essere missionaria. E lo stata, al punto da poter essere proclamata
Patrona delle Missioni. Ges stesso le mostr in quale modo avrebbe potuto
vivere tale vocazione: praticando in pienezza il comandamento dell'amore,
si sarebbe immersa nel cuore stesso della missione della Chiesa, sostenendo
con la forza misteriosa della preghiera e della comunione gli annunciatori
del Vangelo. Ella realizzava cos quanto sottolineato dal Concilio Vaticano
II, allorch insegna che la Chiesa , per sua natura, missionaria. Non solo
coloro che scelgono la vita missionaria, ma tutti i battezzati, sono in qual
che modo inviati ad gentes.
Per questo ho voluto scegliere l'odierna domenica missionaria per pro
clamare Dottore della Chiesa universale santa Teresa di Ges Bambino e
del Volto Santo: una donna, una giovane, una contemplativa.
5

3. A nessuno sfugge, pertanto, che oggi si sta realizzando qualcosa di


sorprendente. Santa Teresa di Lisieux non ha potuto frequentare una Uni
versit e neppure studi sistematici. Mor in giovane et: e tuttavia da oggi
in poi sar onorata come Dottore della Chiesa, qualificato riconoscimento
che la innalza nella considerazione dell'intera comunit cristiana ben al di
l di quanto possa farlo un titolo accademico .
2

Cf. Mt 2, 1-12.
Ibid., 28, 19-20.
Cf. ibid., 28, 20.
Cf. Ad gentes, 2.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

411

Quando, infatti, il Magistero proclama qualcuno Dottore della Chiesa,


intende segnalare a tutti i fedeli, e in modo speciale a quanti rendono nella
Chiesa il fondamentale servizio della predicazione o svolgono il delicato
compito della ricerca e dell'insegnamento teologico, che la dottrina professa
ta e proclamata da una certa persona pu essere un punto di riferimento,
non solo perch conforme alla verit rivelata, ma anche perch porta nuova
luce sui misteri della fede, una pi profonda comprensione del mistero di
Cristo. Il Concilio ci ha ricordato che, sotto l'assistenza dello Spirito Santo,
cresce continuamente nella Chiesa la comprensione del depositum fidei , e
a tale processo di crescita contribuisce non solo lo studio ricco di contem
plazione cui sono chiamati i teologi, n solo il Magistero dei Pastori, dotati
del carisma certo di verit , ma anche quella profonda intelligenza delle
cose spirituali che data per via di esperienza, con ricchezza e diversit di
doni, a quanti si lasciano guidare docilmente dallo Spirito di Dio. La Lumen gentium, da parte sua, insegna che nei Santi Dio stesso ci parla . E
per questo che, al fine dell'approfondimento dei divini misteri, che riman
gono sempre pi grandi dei nostri pensieri, va attribuito speciale valore al
l'esperienza spirituale dei Santi, e non a caso la Chiesa sceglie unicamente
tra essi quanti intende insignire del titolo di Dottore .
6

4. Parmi les Docteurs de l'glise , Thrse de l'Enfant-Jsus et de la


Sainte-Face est la plus jeune, mais son itinraire spirituel ardent montre
tant de maturit et les intuitions de la foi exprimes dans ses crits sont si
vastes et si profondes, qu'ils lui mritent de prendre place parmi les grands
matres spirituels.
Dans la Lettre apostolique que j'ai crite cette occasion, j'ai soulign
quelques aspects saillants de sa doctrine. Mais comment ne pas rappeler ici
ce que l'on peut en considrer comme le sommet, partir du rcit de la d
couverte bouleversante qu'elle fit de sa vocation particulire dans l'glise?
La Charit crit-elle me donna la clef de ma vocation. J'ai compris
que si l'glise avait un corps, compos de diffrents membres, le plus noble
de tous ne lui manquait pas, j'ai compris que l'glise avait un Cur, et
que ce Cur tait brlant d'Amour. J'ai compris que l'Amour seul faisait
agir les membres de l'glise, que si l'Amour venait s'teindre, les Aptres
n'annonceraient plus l'vangile, les Martyrs refuseraient de verser leur
sang... J'ai compris que l'Amour renfermait toutes les Vocations... Alors
6

Cf. Dei Verbum, 8.

N. 50.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

412

dans l'excs de ma joie dlirante je me suis crie: Jsus mon Amour... ma vo


cation enfin je l'ai trouve, ma vocation, c'est l'Amour! . C'est l une page
admirable qui suffit elle seule montrer que l'on peut appliquer sainte
Thrse le passage de l'vangile que nous avons entendu dans la liturgie de la
Parole: Pre, Seigneur du ciel et de la terre, je proclame ta louange: ce que
tu as cach aux sages et aux savants, tu l'as rvl aux tout-petits .
8

5. Thrse de Lisieux n'a pas seulement saisi et dcrit la vrit profonde


de l'Amour comme le centre et le cur de l'glise, mais elle l'a vcu inten
sment dans sa brve existence. C'est justement cette convergence entre la
doctrine et l'exprience concrte, entre la vrit et la vie, entre l'enseigne
ment et la pratique, qui resplendit avec une particulire clart dans cette
sainte, et qui en fait un modle attrayant spcialement pour les jeunes et
pour ceux qui sont la recherche du vrai sens donner leur vie.
Devant le vide de tant de mots, Thrse prsente une autre solution,
l'unique Parole du salut qui, comprise et vcue dans le silence, devient une
source de vie renouvele. A une culture rationaliste et trop souvent envahie
par un matrialisme pratique, elle oppose avec une dsarmante simplicit la
petite voie qui, en revenant l'essentiel, conduit au secret de toute exis
tence: l'Amour divin qui enveloppe et pntre toute l'aventure humaine.
En un temps comme le ntre, marqu bien souvent par la culture de l'
phmre et de l'hdonisme, ce nouveau Docteur de l'glise se montre dou
d'une singulire efficacit pour clairer l'esprit et le cur de ceux qui ont
soif de vrit et d'amour.
6. Sainte Thrse est prsente comme Docteur de l'glise le jour o
nous clbrons la Journe mondiale des Missions. Elle eut l'ardent dsir de
se consacrer l'annonce de l'vangile et elle aurait voulu couronner son t
moignage par le sacrifice suprme du martyre. On sait aussi avec quel in
tense engagement personnel elle soutint le travail apostolique des Pres
Maurice Bellire et Adolphe Roulland, missionnaires l'un en Afrique et
l'autre en Chine. Dans son lan d'amour pour l'vanglisation, Thrse
avait un seul idal, comme elle le dit elle-mme: Ce que nous Lui deman
dons, c'est de travailler pour sa gloire, c'est de l'aimer et de le faire aimer.
10

11

10

11

Ms B, 3 v ,.
Mt 11, 25.
Cf Ms B, 3 r,
Lettre 220.
0

Acta Ioannis Pauli Pp. II

413

Le chemin qu'elle a parcouru pour arriver cet idal de vie n'est pas
celui des grandes entreprises rserves au petit nombre, mais c'est au con
traire une voie la porte de tous, la petite voie , chemin de la confiance
et de la remise totale de soi-mme la grce du Seigneur. Ce n'est pas une
voie banaliser, comme si elle tait moins exigeante. Elle est en ralit exi
geante, comme l'est toujours l'vangile. Mais c'est une voie o l'on est p
ntr du sens de l'abandon confiant la misricorde divine, qui rend lger
mme l'engagement spirituel le plus rigoureux.
Par cette voie, o elle reoit tout comme grce , par le fait qu'elle met
au centre de tout son rapport avec le Christ et son choix de l'amour, par la
place qu'elle donne aussi aux lans du cur dans son itinraire spirituel,
Thrse de Lisieux est une sainte qui reste jeune, malgr les annes qui
passent, et elle se propose comme un modle eminent et un guide sur la
route des chrtiens pour notre temps qui arrive au troisime millnaire.
7. Grande perci la gioia della Chiesa, in questa giornata che corona le
attese e le preghiere di tanti che hanno intuito, con la richiesta del Dotto
rato, questo speciale dono di Dio e ne hanno favorito il riconoscimento e
l'accoglienza. Desideriamo renderne grazie al Signore tutti insieme, e parti
colarmente con i professori e gli studenti delle Universit ecclesiastiche ro
mane, che proprio in questi giorni hanno iniziato il nuovo Anno Accademico.
S, o Padre, ti benediciamo, insieme con Ges, perch hai nascosto i
tuoi segreti ai sapienti e agli intelligenti , e li hai rivelati a questa picco
la , che oggi nuovamente proponi alla nostra attenzione e alla nostra imita
zione.
Grazie per la sapienza che le hai donato, facendone per tutta la Chiesa
una singolare testimone e maestra di vita!
Grazie per l'amore che hai riversato in lei, e che continua ad illuminare
e riscaldare i cuori, spingendoli alla santit!
Il desiderio che Teresa espresse di passare il suo Cielo a far del bene
sulla terra , continua a compiersi in modo meraviglioso.
Grazie, o Padre, perch oggi a nuovo titolo ce la rendi vicina, a lode e
gloria del tuo nome nei secoli.
Amen!
12

13

12

13

Cf. i i i i l , 25
Opere Complete, p 1050.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

414

ALLOCUTIONES

I
Ad Namibiae episcopos habita.*
Dear Brothers

in

Christ,

1. In the love of the Saviour, I cordially greet the whole Church of God
in Namibia, and I welcome you, the Pastors of the Archdiocese of Windhoek, the Diocse of Keetmanshoop and the Apostolic Vicariate of Rundu.
As an Episcopal Conference, this is first time that you have come to Rome
on your visit ad limina Apostolorum: to venerate the tombs of the blessed
Martyrs, Peter and Paul, whose blood sealed the unique service of this
"greatest and most ancient Church"; to "see Peter" in the person of his
Successor and to give an account of your stewardship. Together, we can
rejoice that the good seed of the Gospel is hearing a rieh harvest in your
country, so promising in its youthful vigour. The setting up of the Hierarchy in 1994, the establishment of diplomatie relations between Namibia
and the Holy See in 1996, and the recent formation of the Namibian
Catholic Bishops' Conference are positive signs that the Lord who began
his good work in you will bring it to completion.
1

As Pastors of the Church you are guardians and builders of ecclesial


communion, which has its deepest source in the sharing of believers in the
intimate life of the Trinity. A strong sense of ecclesial communion will enable you to carry out your pastoral ministry in a spirit of loving co-operation with the priests, Religious and lay people. As wise shepherds you have
a duty to promote the diffrent gifts and charisms, vocations and responsibilities, which the Spirit entrusts to the members of Christ's Body. At the
same time, you must discern prayerfully and prudently the authenticity of
the Spirit's actions, and work for the affective and effective communion
and co-operation of ail. Your ministry aims at gathering together the
5

* Die 14 Iunii 1997.


Saint Irenaeus, Adv. Haer., 3. 3. 2.
Cf. Gal 1:18.
Cf. Lk 16:2.
Cf. Phil 1:6.
Cf. Christifideles laici, 24

Acta Ioannis Pauli Pp. II

415

People of God as a brotherhood inspired by eharity, frmly anchored on its


unique foundation, the living prsence of Jesus Christ, the same yesterday,
today and for ever.
6

2. In this respect it is of special importance to foster among ail


Catholics in Namibia a lively sens of shared responsibility for the Church's
mission and apostolate. Be ever Willing to listen to your priests and people,
to give prudent counsel and, with regard to the laity, to support them in
their vocation to "seek the Kingdom of God by engaging in temporal affairs and by ordering them according to the plan of God". I am confident
that for the good of the Church you will make every effort to prepare a
mature and responsible laity in "suitable centres and schools of biblical and
pastoral formation", where due attention is paid to "solid formation in the
Church's social doctrine". Encourage the lay faithful in the witness they
wish to give to honesty in public administration, respect for the rule of
law, solidarity with the poor, the advancement of the equal dignity of
women and the defence of human life from conception to naturai death.
7

3. You build the communion of your particular Churches with the help
above ali of those whom Saint Paul calis "God's fellow workers", the
priests, with whom you have bonds of brotherly and apostolic fraternity
forged by the grace of Holy Orders. Though too few in number to meet ali
your needs, they are doing God's work with generous commitment, striving
earnestly to offer a transparent image of Christ the High Priest. Fidei
Donum priests continue to represent "a unique sign of the bond of commu
nion existing among the Churches", and I pray that their commitment to
Namibia will be strengthened. More numerous are the Religious priests,
whose prsence is a great source of enrichment. The spiritual and apostolic
traditions of their Institutes make an invaluable contribution to your eccle
sial life. Ever faithful to their founding charisms, consecrated men and
women show their genuine love for the Church by working "in full
9

10

11

Cf. Heb 13:8.


Lumen gentium, 31.
Ecclesia in Africa, 90.
1 Cor 3:9; cf. 1 Thes 3:2.
Cf. Pastores dabo vobis, 12
" Redemptoris missio, 68.
6

10

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

416

communion with the Bishop in the reas of evangelization, catechesis and


parish life".
The lack of a sufficient number of priests and Religious, which also
means that many communities go without the regular clbration of Sunday Mass and other sacraments, should give rise in families, parishes and
Institutes of consecrated life to fervent prayer to the Lord of the harvest
for an increase of vocations. It is a sure sign of growing ecclesial maturity
that the Archdiocese of Windhoek is in the process of establishing a semi
nary. My prayers are with the Church in Namibia that you may be able to
count on more numerous priests who faithfully imitate Christ the Head,
Shepherd and Spouse of the Church, so as to be ever more effective agents
of evangelization. Likewise I join you in asking the Lord of the harvest to
send many more Religious men and women to serve the needs of the
brethren.
12

13

4. I am aware that you seek to promote fruitful ecumenical co-operation, and I encourage you, at this new stage of national life, to listen attentively to the voice of the Spirit who is stirring up fresh ecumenical
initiatives. The united action of Namibian Christians to bring about recon
ciliation and to foster strong family values and sound ethical principies is a
powerful form of proclamation which reveis the face of Christ in your na
tion. It has "the clear value of a joint witness to the name of the Lord".
14

15

16

I invite you to join the whole Church in preparing to cross the threshold of the third Christian millennium. I exhort you "to raise to the Lord
fervent prayers to obtain the light and assistance necessary for the prpa
ration and clbration of the forthcoming Jubilee... The Spirit will not fail
to arouse enthusiasm and lead people to celebrate the Jubilee with renewed
faith and generous participation". I thank you for your tireless efforts on
behalf of the Gospel and I pray that God will confirm you and ali the
priests, men and women Religious, catechists, families and young people,
and ali the lay faithful in your particular Churches in faith, hope and
17

12

13

14

15

16

17

Vita consecrata, 49.


Cf. Mt 9:38.
Cf. Rv 2:7.
Cf. Mt 25:40..
Ut unum sint, 75.
Tertio millennio adveniente, 59,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

417

love. Entrusting you to Mary, Mother of the Redeemer, I pray that


through her intercession the Holy Spirit will "rekindle the gift of God that
is within you" and fili you with joy and peace. With my Apostolic Blessing.
18

19

II
Ad rmenos episcopos habita.*
Venerati

Fratelli

nell'episcopato!

1. Il mio cuore pieno di santa esultanza nel porgere il benvenuto a


Sua Beatitudine Giovanni Pietro XVIII Kasparian, Patriarca di Cilicia
degli Armeni, ed al Sinodo dei Vescovi della Chiesa armena cattolica. Le
porte della casa dei Santi Apostoli Pietro e Paolo, le porte della fraternit
universale, si aprono per accogliere col santo bacio tutti voi, fratelli in
Cristo e testimoni fedeli del suo Vangelo.
So che in questi giorni siete riuniti qui a Roma per completare lo studio
dello ius particulare previsto dal Codice dei Canoni delle Chiese Orientali. Si
tratta di un impegno di grande importanza e significato. Se il Codice, infat
ti, intende raccogliere le indicazioni comuni a tutte le Chiese orientali che
gi sono in piena comunione con questa Sede Apostolica, ci nondimeno la
Chiesa cattolica sa che ognuna delle Chiese orientali possiede la sua storia,
le sue tradizioni specifiche, non solo nell'ambito liturgico, ma anche in
quello disciplinare. Gi il Concilio Vaticano II ricorda che fin dai primi
tempi le Chiese d'Oriente seguivano discipline proprie, sancite dai santi
Padri e dai Concili, anche ecumenici. E siccome una certa diversit di usi e
consuetudini ... non si oppone minimamente all'unit della Chiesa, anzi ne
accresce il decoro e non poco contribuisce al compimento della sua mis
sione, il sacro Concilio, onde togliere ogni dubbio, dichiara che le Chiese
d'Oriente, memori della necessaria unit di tutta la Chiesa, hanno facolt di
regolarsi secondo le proprie discipline, come pi consone all'indole dei pro
pri fedeli e pi adatte a provvedere al bene delle anime. dunque, af
ferma ancora il Concilio, intenzione della Chiesa cattolica che rimangano
1

18

19

Cf. Lk 22:32..
2 Tm 1:6.

* Die 23 Iunii 1997


Unitatis redintegratio, 3. 16.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

418

salve e integre le tradizioni di ogni Chiesa particolare o rito, e ugualmente


essa vuole adattare il suo tenore di vita alle varie necessit dei tempi e dei
luoghi .
2

2. Ci che voi in questi giorni state compiendo , pertanto, in certo mo


do, il completamento dell'opera rappresentata dal Codice Orientale: voi co
dificate le norme specifiche che riguardano la vostra Tradizione e portate a
compimento, rispettando la giusta autonomia e la libert del vostro specifi
co patrimonio, l'opera legislativa che riguarda la vostra Chiesa.
Vi in questo un valore simbolico che voglio qui richiamare: la Santa
Sede, se provvede a garantire gli elementi della comune appartenenza cat
tolica, difende e tutela il diritto delle Chiese orientali sui iuris ad esprimere,
nelle forme stabilite, ci che loro proprio, secondo il seguente principio:
L'evangelizzazione delle genti sia fatta in modo che, conservando l'integri
t della fede e dei costumi, il Vangelo si possa esprimere nella cultura dei
singoli popoli, cio nella catechesi, nei propri riti liturgici, nell'arte sacra,
nel diritto particolare e infine in tutta la vita ecclesiale . Universale e par
ticolare si fondono dunque e si implicano vicendevolmente nella costruzione
dell'ima sancta.
L'essere cattolici non mortifica in alcun modo la vostra armenit, anzi,
al contrario, la sostiene e la tutela, mettendola in intima comunione con
tante altre espressioni della fede comune e consentendo ad altre Chiese di
godere del contributo della vostra originalit.
3

3. Venerati Fratelli, la codificazione dello ius particulare sia per voi oc


casione ispiratrice per modellare su di esso la pratica pastorale, procurando
di tornare alle avite tradizioni , come il Concilio auspica, qualora per cir
costanze di tempo o di persone si fosse venuti meno ad esse. Dal rispetto
per la propria identit sgorga infatti lo sforzo di viverla integralmente,
operando sia per il pieno recupero di essa, sia per renderla il pi possibile
comunicabile ai fedeli di oggi. Questo comporta in concreto il costante sfor
zo di riscoprire le vostre fonti patristiche e liturgiche per ispirare ad esse la
catechesi, la vita spirituale e persino la vostra arte sacra.
4

Il mio vivo auspicio che la vita della vostra Chiesa porti sempre im
presse le tracce dello spirito del popolo armeno, spirito del quale tanti mo2

OE 2.
CCEO, can. 584 2.
OE 6

Acta Ioannis Pauli Pp. II

419

numeriti religiosi, oltre che opere letterarie di inestimabile valore, sono


esplicita testimonianza. Alcuni di tali monumenti sono gi restituiti all'anti
co splendore ed all'uso liturgico, altri purtroppo restano tuttora abbando
nati alla devastazione del tempo. Impegnandovi in questa impresa, con
tribuirete in maniera efficace a riscoprire le comuni radici religiose di tutto
il popolo armeno, e potrete offrire un notevole impulso al progresso della
causa ecumenica.
4. Venerati e cari Fratelli, so che vi state apprestando a ricordare con
una solenne celebrazione i diciassette secoli della conversione al cristianesi
mo del popolo armeno. Si tratta di un avvenimento che costituisce per la
Chiesa universale occasione di riflessione e di ringraziamento al Signore, es
sendo voi il primo popolo che abbia, come tale, abbracciato la fede dive
nendo cristiano. Per questo atto, oltrech per la storia di fedelt a Cristo
che vi cost un altissimo prezzo di sangue, sento il bisogno di esprimervi
cordiale gratitudine a nome di tutto il Popolo cristiano.
Gli eventi di allora stanno a dimostrare che nessuna conversione di mas
sa possibile, senza una conversione personale e interiore: la storia del re
Tiridate e il profondo travaglio della sua anima, che lo port a divenire da
persecutore difensore di Cristo e del suo Popolo, costituisce un segno elo
quente di questa profonda verit.
Lo stretto legame, poi, fra il battesimo dell'Armenia e la Chiesa di Cap
padocia, realizzato attraverso la figura di Gregorio Illuminatore, sta ad in
dicare quella feconda apertura ecumenica che ha connotato tutta la storia
del popolo armeno e che lo ha portato ad accogliere con riconoscenza non
solo il contributo cappadoce, ma quello siriaco, bizantino ed anche latino.
Gli Armeni hanno saputo ricevere questi contributi con grande apertura di
spirito, fondendoli con l'apporto originale della propria sensibilit: ne sca
turito un modello ecclesiale e culturale, aperto e fecondo, che rappresenta
un riferimento moderno per molti altri popoli.
5. Auguro di cuore e prego Iddio perch gli Armeni siano sempre degni
testimoni di questo loro glorioso passato. Confido che la celebrazione del di
ciassettesimo centenario del battesimo del vostro Popolo sia per tutti voi
una preziosa occasione per intensificare il legame comune di appartenenza,
non solo alle radici etniche, ma anche alla comune fede cristiana, che con
tale appartenenza cos strettamente identificata. Celebrare infatti un
evento cos importante del passato diventa tanto pi eloquente messaggio
di speranza per gli uomini d'oggi quanto pi mostra chiaramente l'unit

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

420

nell'odierno sforzo di evangelizzazione. Una comune origine non pu non


portare ad un comune impegno per una comune testimonianza. Pi dunque
si rinsalder l'unit mediante la memoria storica e religiosa, pi forte e con
vincente sar l'annuncio di Cristo, morto e risorto, che voi siete chiamati a
rinnovare nel nostro tempo, guardando gi al grande Giubileo del 2000.
Con questi sentimenti assicuro la mia preghiera per voi qui presenti, per
la vostra amata Chiesa, per i figli del popolo armeno, soprattutto per quan
ti soffrono difficolt e travagli, sia spirituali che materiali. Su ciascuno in
voco, per intercessione della Beata Vergine e dei vostri santi Patroni, l'ab
bondanza dei favori celesti, in pegno dei quali a tutti imparto di cuore una
speciale Benedizione Apostolica.

III
Ad Aegypti episcopos habita.*
Batitude,
Chers

Frres

dans

l'piscopat,

1. C'est avec une grande joie et une affection fraternelle que je vous ac
cueille l'occasion de votre Visite ad Limina. Votre venue Rome consti
tue tout d'abord pour vous un plerinage sur la tombe des Aptres Pierre
et Paul, exemples du tmoignage rendu au Christ jusqu'au don du sang;
c'est aussi une dmarche qui manifeste la communion des Eglises locales r
pandues travers le monde avec le Successeur de Pierre. Votre prsence
dans la Ville ternelle, l'approche de la fte des bienheureux Aptres,
souligne la dimension d'unit entre toutes les communauts catholiques. Je
remercie votre Patriarche pour ses aimables paroles qui me permettent
d'tre proche des fidles dont vous tes les pasteurs.
Tandis que je vous reois ici, ma pense se tourne vers vos communau
ts; elles sont les hritires de l'vangliste saint Marc qui, il y a bientt
deux mille ans, a port l'vangile dans votre rgion, aprs avoir t luimme affermi dans sa foi et dans sa mission par la contemplation du Sei
gneur et par la proximit des Aptres. Je prie pour que les chrtiens de
vos diocses, l'exemple de leurs devanciers, soient d'authentiques disciples
du Christ, en puisant la force de tmoigner dans la lecture de l'vangile et
* Die 24 Iunii 1997.

Acta Ioannis Pauli Pp, II

421

dans les sacrements. En glise, vous tes appels rendre prsent le visage
du Christ sur votre terre, pour que nos contemporains puissent dcouvrir la
splendeur et la lumire de notre Dieu, qui claire toute action humaine et
donne son sens plnier l'existence.
2. Par votre ordination episcopale, vous avez t choisis pour conduire
le peuple de Dieu, pour l'enseigner et pour organiser avec une charit affec
tive et effective les diffrents services diocsains. Vous vous attachez tre
proches de vos prtres et de vos fidles, formant ainsi des communauts
soudes, o chacun est prt aider et soutenir ses frres. En particulier,
je me rjouis des relations de collaboration confiante et fraternelle que vous
entretenez avec les prtres diocsains, relations fondes en premier lieu sur
les liens d'une charit surnaturelle .' Ils portent parfois douloureusement le
poids du jour et des situations difficiles. Soutenez-les dans leur vie spiri
tuelle, car leur apostolat suppose avant tout d'tre proche du Matre, qui
donne la grce pour le service pastoral et le courage de poser des gestes
prophtiques de dialogue et de rconciliation.
Avec vous, j'exhorte les prtres ne pas ngliger le temps de la prire
personnelle et de la mditation. La vie en intimit avec le Christ faonne
leur tre profond, les conformant chaque jour au Souverain Prtre. En s'attachant clbrer la Liturgie des Heures, seuls ou plusieurs, ils s'asso
cient la prire de toute l'glise et ils prennent conscience de ce que la
mission primordiale du ministre ordonn est de prsenter chaque jour
Dieu les hommes de ce temps, pour que le Seigneur en fasse un peuple
saint et mette en eux son Esprit.
Pour qu'ils puissent exercer leur ministre, les prtres doivent aussi
avoir des conditions de vie matrielle dignes, leur permettant de se consa
crer leurs tches pastorales. Je sais combien vous tes attentifs ce que,
dans toutes les parchies, les ministres sacrs bnficient des mmes avan
tages et des mmes protections sociales, afin qu'ils puissent, sans peur du
lendemain, s'adonner totalement la charge qui est la leur.
Je voudrais saluer le courage et le travail patient des prtres, en parti
culier leur ministre de proximit. Ils s'attachent rencontrer rgulire
ment leurs fidles, pour les aider vivre leur vie chrtienne et approfon
dir le sens des sacrements, et pour les soutenir dans les diffrentes dcisions
qu'ils ont prendre chaque jour. Vous soulignez aussi le soin qu'ils
1

Conc. oecum. Vat.. I I , Christus Dominus, 28,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

422

prennent annoncer l'vangile par les homlies dominicales, prpares


avec beaucoup d'attention et avec un grand souci pdagogique. Ils intro
duisent ainsi les fidles dans le mystre du dogme chrtien. Dans ce do
maine, grce aux programmes de catchse tablis au niveau des paroisses,
des parchies et de l'glise locale tout entire, grce aussi votre enseigne
ment, les fidles sont fortifis dans leur foi, pour tre des tmoins solides.
Le but de l'enseignement catchtique est de rendre chez les hommes la
foi vivante, explicite et active, en l'clairant par la doctrine .
2

3. Dans votre charge episcopale, veillez tout particulirement la pasto


rale des vocations, en exerant un discernement attentif sur les candidats
au sacerdoce et en formant les sminaristes, afin qu'ils soient prts deve
nir ainsi vos collaborateurs immdiats. Le dynamisme de l'glise de demain
repose en grande partie sur l'attention que nous portons la prparation
au sacerdoce. N'hsitez pas appeler des jeunes se consacrer totalement
et radicalement au Christ. Pour leur part, c'est grce leur rayonnement et
leur joie spirituelle que les prtres peuvent amener des jeunes s'engager
la suite du Christ dans le ministre ordonn.
4. Je rends grce au Seigneur pour la longue tradition, pour la riche
histoire de l'glise copte catholique et pour l'apostolat actif de l'ensemble
des fidles. Vous manifestez vos liens fraternels au cours de vos diffrentes
rencontres priodiques. En effet, au sein des instances patriarcales, vous
collaborez activement pour mettre en place les structures ncessaires un
meilleur dynamisme pastoral, en prenant soin d'associer troitement votre
mission, dans les diffrentes commissions du patriarcat et des parchies, des
prtres, des religieux et des religieuses, ainsi que des lacs.
5. Vous avez dsormais labor un programme de prparation au ma
riage, pour aider les fidles comprendre le sens du sacrement et assumer
pleinement leurs responsabilits d'poux et de parents, respectueux du sens
de la sexualit dans le mariage, vcue selon le plan de Dieu, de la dignit
de la femme et de la valeur de toute vie humaine confie par le Crateur.
Il convient que les prtres et les lacs appels accompagner les fiancs re
oivent la formation thologique, spirituelle et psychologique suffisante
pour prsenter la pense de l'glise en ce domaine. La prparation srieuse
des jeunes la vie conjugale est particulirement importante, car ils sont
1

Conc. oecum. Vat. I I , Christus Dominus, 14.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

423

appels par l'exemple de leur vie et par leurs choix moraux spcifiques
tre des tmoins du Christ, auprs de leurs enfants et auprs de leurs com
patriotes. Leurs frres dcouvriront la joie de vivre dans la libert des en
fants de Dieu.
Je me rjouis du travail que vous avez accompli pour la rforme des
diffrents rituels et pour leurs traductions en langue moderne, guids par le
dsir de maintenir votre patrimoine liturgique et spirituel spcifique et de
le transmettre aux jeunes gnrations. Vous permettez ainsi au peuple chr
tien de comprendre davantage le dogme chrtien et de participer de ma
nire plus active la Divine Liturgie.
6. C'est un signe parlant pour les hommes qu'il y ait entre toutes les
communauts catholiques d'Egypte une juste rpartition des biens et des
dons, par laquelle est manifest l'amour de Dieu. Je remercie les Eglises lo
cales et les mouvements qui vous soutiennent financirement. Je les encou
rage poursuivre et intensifier leurs efforts en faveurs de vos parchies.
Ce partage doit aussi se raliser toujours davantage au sein de votre pa
triarcat, pour que les parchies qui reoivent plus de subventions viennent
en aide celles qui sont plus pauvres et celles qui sont de fondation r
cente. Vous ralisez ainsi entre vous et avec vos frres d'autres pays une
uvre de charit comparable celle qui existait dans les temps aposto
liques, o les disciples dcidrent d'envoyer, chacun selon ses moyens, des
secours aux frres de Jude .
3

7. Le patriarcat copte catholique et le vicariat latin de votre pays ont


une longue tradition ducative. Je sais les sacrifices que cette uvre repr
sente pour vos communauts. En proposant la gratuit de la scolarit dans
certaines coles, vous tenez compte des conditions de vie actuelles qui
mettent parfois en pril la vie des familles, celles-ci ayant de moins en
moins les moyens de subvenir leurs besoins fondamentaux pour lever et
duquer les jeunes. Des prtres, des religieux et des religieuses, des lacs,
sont engags dans la formation intellectuelle de la jeunesse gyptienne,
chrtienne et musulmane. En outre, la communaut ducative participe
la croissance de la personnalit intgrale des jeunes, en leur proposant les
valeurs humaines, spirituelles et morales essentielles, dans le respect de
ceux qui ne partagent pas les convictions chrtiennes; mais les parents qui
mettent leurs enfants dans les coles catholiques doivent accepter que les
3

Ac 11, 29.

424

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

disciples du Christ ne puissent taire les valeurs chrtiennes qui fondent


leurs convictions, leur enseignement et leur mode de vie.
Portez tous ceux qui sont engags dans ce service des hommes et de
l'glise mes encouragements cordiaux. Que les ducateurs et les parents se
rappellent que les jeunes ont besoin de modles et que l'cole est un lieu de
convivialit et d'intgration sociale, o chacun est appel reconnatre
l'autre, l'accueillir avec sa sensibilit propre et le reconnatre comme un
frre. Les jeunes apprendront ainsi que ce qui compte le plus pour l'difica
tion sociale, c'est la solidarit entre tous et le respect de chaque personne.
Ce sont les conditions essentielles la paix et l'panouissement des tres.
On apprcie l'attention accorde par les Autorits gyptiennes et par l'en
semble de vos concitoyens la haute qualit de l'enseignement et de l'du
cation humaine et morale dans les coles catholiques, ainsi qu' l'engage
ment des fidles dans la pastorale caritative et dans l'assistance sanitaire et
sociale.
8. Dans vos rapports quinquennaux, vous avez rappel les liens frater
nels qui vous unissent l'glise copte orthodoxe et les possibilits de colla
boration qui sont offertes au niveau de l'enseignement de la religion et de
l'entraide caritative. Ce sont des premiers pas dans le dialogue cum
nique, qui en appelle d'autres. Je voudrais vous inviter poursuivre votre
ouverture aux autres glises et les relations cumniques avec elles. Je
m'associe aussi volontiers aux souffrances dont vous m'avez fait part et
que vous ressentez face aux incomprhensions de ceux qui sont vos frres
trs chers, avec lesquels vous partagez la mme tradition spirituelle et le
mme dsir de faire connatre et aimer le Seigneur. Malgr les difficults,
que les pasteurs et les fidles catholiques ne se lassent jamais de poser des
gestes fraternels! Qu'ils se souviennent que l'amour appelle l'amour et
qu'une attitude de charit invite la rciprocit! Les tmoignages de chari
t contribuent rtablir et maintenir un climat serein entre les glises et
trouver des lments de solution pour des problmes qui font encore obs
tacle la pleine communion. Dans ce domaine, je me rjouis des signes
tangibles qui ont t poss par vos communauts pour aider gnreusement
l'glise copte orthodoxe, en particulier le transfert d'glises qui leur permet
de clbrer avec leurs fidles la Divine Liturgie.
Le dialogue et le rapprochement n'empchent nullement que chaque
communaut soit respectueuse des sensibilits propres des autres commu
nauts, ainsi que de la manire spcifique d'exprimer la foi au Christ qui

Acta Ioannis Pauli Pp

II

425

nous est commune et de clbrer les sacrements que les glises doivent re
connatre mutuellement comme accomplis au nom du mme Seigneur. En
effet, le Catchisme de l'glise catholique rappelle clairement que le Bap
tme constitue le fondement de la communion entre tous les chrtiens ,
car il est le lien sacramentel d'unit existant entre ceux qui ont t rg
nrs par le Christ .
4

9. Il est important que tous les hommes de bonne volont s'associent


pour rduire les incomprhensions, les divisions et les fractures qui peuvent
entraver la vie quotidienne; tous doivent travailler afin que toutes les par
ties de la population d'un pays, mme numriquement faible, soient consi
dres avec tous les gards et l'attention auxquels elles ont droit dans la
socit, et que toute personne soit reconnue comme un citoyen part en
tire. Dans ce domaine de la dfense des personnes et des peuples, au sein
de chaque nation, l'glise a une mission particulire. Elle se sent appele
prcisment rduire ces fractures et difier des ponts entre toutes les
composantes culturelles d'un peuple. Dans cet esprit, l'glise invite inlassa
blement chrtiens et musulmans s'efforcer sincrement la comprhen
sion mutuelle, ainsi qu' protger et promouvoir ensemble, pour tous les
hommes, la justice sociale, les valeurs morales, la paix et la libert. Comme
le rappelaient rcemment les Patriarches catholiques d'Orient, l'Islam
n'est pas l'ennemi, mais le partenaire d'un dialogue indispensable pour la
construction de la nouvelle civilisation humaine . De mme, le Christianis
me [...] n'est pas l'ennemi, mais le partenaire de base dans le dialogue in
dispensable pour la construction d'un monde nouveau .
6

De ce fait, les chrtiens ont le droit lgitime et le devoir de s'engager


dans la vie publique et de mettre leurs comptences au service des collecti
vits locales, pour participer l'dification de la socit, la paix entre
tous et la gestion du bien commun. Dans son enseignement, l'glise a
souvent rappel les principes de justice et d'quit dans la participation
la vie sociale. En effet, nul ne peut tre cart de la res publica au nom de
ses opinions politiques ou religieuses. Chaque culture particulire est ja
mais marque par les apports religieux et civils des diffrentes civilisations
qui ont prvalu dans une rgion dtermine et qui doivent tre considrs
4

29

N. 1271
Conc. oecum. Vat. II, Unitatis redintegratio, 22.
Exhort, apost, post-synodale Ecclesia in Africa, 49.
3 Lettre pastorale, Nol 1994, n. 40
e

A S .

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

426

comme des lments de la culture commune. Il appartient donc l'en


semble des acteurs de la vie sociale d'assurer, au titre de la simple rcipro
cit, la libert ncessaire la vie religieuse et morale, sans que cela entrane
une mise l'cart du peuple auquel on appartient et que l'on aime parce
qu'il constitue ses racines et qu'il est celui de ses anctres. Dans cette pers
pective, j'invite les chrtiens de vos communauts tre inlassablement des
ferments de concorde et de rconciliation.
8

10. Dans vos rapports, vous avez soulign la place importante des reli
gieux et des religieuses auprs du peuple gyptien dans des domaines
comme l'ducation, la sant, les oeuvres caritatives, la promotion de la
femme gale l'homme, et les relations avec les chrtiens des autres confes
sions et avec les musulmans. Transmettez-leur mes salutations cordiales. Je
rends grce au Seigneur pour ce qu'il leur est donn d'accomplir. Prsentes
au milieu des hommes, les personnes consacres rappellent de manire pro
phtique, par la pratique des conseils vangliques, que le Christ est pre
mier et qu'il peut combler pleinement ceux qui s'engagent sa suite. Le
peuple chrtien a besoin d'hommes et de femmes qui soient totalement d
vous au Seigneur et leurs frres, et puissent exprimer cet amour de Dieu
et du prochain par des choix cohrents et par des projets concrets. Je sais
gr aux Congrgations et aux Instituts d'envoyer rgulirement dans votre
pays des personnes nouvelles pour rpondre aux besoins pastoraux les plus
urgents.
11. Frres trs chers de l'glise copte catholique, vous devez faire face
de nombreuses difficults dans le dveloppement de vos communauts qui
n'ont pas toujours les lieux de culte ncessaires leurs rassemblements li
turgiques et dont les fidles sont parfois pousss quitter leur glise uni
quement en raison des conditions sociales faites aux chrtiens. Puissiez-vous
donner aux membres de vos parchies les moyens spirituels leur permettant
de demeurer fermes dans la foi au milieu de leurs concitoyens, pour que
l'glise demeure lgitimement prsente et visible dans le pays!
Rcemment, je me suis rendu au Liban pour remettre aux chrtiens de
ce pays l'Exhortation apostolique post-synodale Une esprance nouvelle pour
le Liban, fruit de l'Assemble spciale du Synode des vques. Je vous in
vite porter aussi votre attention sur ce document, qui comporte des as8

Cf. Exhort, apost. Post-synodale Une nouvelle esprance pour le Liban, 93.

Acta Ioannis Pauli Pp,, II

427

pects concernant les diffrentes communauts catholiques orientales et les


liens avec les hommes d'autres religions.
12. Batitude, je dsire vous adresser mes vux chaleureux l'occasion
du trentime anniversaire de votre ordination episcopale, pour raviver en
vous le don de Dieu reu par l'imposition des mains. J'adresse aussi mes
souhaits cordiaux tous ceux d'entre vous et tous vos prtres qui c
lbrent en ce mois de juin un anniversaire d'ordination. Je prie l'Esprit
Saint de vous accompagner et de vous combler de ses dons! Ma prire re
joint aussi l'ensemble des catholiques de rite copte et du vicariat aposto
lique latin. Portez tous le salut affectueux et les encouragements chaleu
reux du Successeur de Pierre. Que, dans les difficults prsentes, les dis
ciples du Christ ne perdent pas l'esprance et que l'Esprit inspire tous
des sentiments de concorde et de paix! Par l'intercession de l'Aptre saint
Marc, je vous accorde de grand cur la Bndiction apostolique, ainsi
qu'aux membres du peuple de Dieu confi votre sollicitude pastorale.

IV
Ad Burkinae Fasanae et Nigris episcopos.*
Chers

Frres

dans

l'piscopat

1. Je vous accueille avec grande joie dans cette maison, vous qui avez
reu du Seigneur la charge de guider son glise au Burkina-Faso et au Ni
ger. Vous tes venus Rome accomplir votre visite auprs du tombeau des
Aptres et rencontrer le Successeur de Pierre afn de trouver lumire et
soutien dans votre mission episcopale en vue de l'dification du Corps du
Christ ,* en communion avec l'glise universelle. Je remercie Mgr JeanBaptiste Som, vque de Diebougou et Prsident de votre Conf
rence episcopale, pour ses aimables paroles et sa prsentation clairvoyante
de la vie de l'glise dans vos pays. A travers vous, j'adresse un salut affec
tueux chacune de vos communauts diocsaines et l'ensemble des habi
tants de votre rgion, dont j'ai pu apprcier deux reprises l'hospitalit
chaleureuse. Permettez-moi de nommer ici le cher Cardinal Paul Zoungrana, grande figure de l'glise au Burkina-Faso, ainsi que les nouveaux
* Die 4 Iulii 1997.
Ep 4, 12.

428

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

vques rcemment lus, qui je fais part de mes encouragements et de


ma fervente prire. La cration de nouveaux diocses dans votre pays est
un signe loquent de la vitalit de l'glise parmi les peuples de cette r
gion. En l'anne o l'glise au Niger clbre le cinquantime anniversaire
de sa fondation, je suis heureux de m'associer la joie et l'esprance de
Mgr Guy Romano, depuis peu nomm vque diocsain de Niamey, et de
la communaut catholique de ce pays dont je connais le dynamisme vanglique.
2. Au seuil du troisime millnaire, l'glise solennisera le premier cente
naire du dbut de l'vanglisation au Burkina-Faso. Il est heureux que
grce votre initiative, les chrtiens aient t invits connatre et m
diter l'histoire de leurs communauts au cours de ce sicle, qui a vu germer
et grandir le grain sem depuis la fondation du premier poste de mission
Kouplaupla en 1900. Avec vous, je rends hommage aux missionnaires qui
se sont dpenss avec un zle admirable pour que soit transmise la Bonne
Nouvelle et que naissent les communauts autochtones que nous voyons
s'panouir aujourd'hui de faon remarquable. En faisant mmoire de cette
marche de l'glise au Burkina-Faso vers son centenaire, les chrtiens ren
dront grce au Seigneur avec ferveur pour tous les dons reus et ils seront
encourags poursuivre avec ardeur l'uvre entreprise par leurs pres dans
la foi.
Ce temps jubilaire est pour les fidles de vos deux pays une occasion
privilgie d'enraciner plus profondment leur foi en Jsus Christ, seul M
diateur et Sauveur de tous les hommes; il leur permettra aussi de renouve
ler leur effort missionnaire afin que l'annonce du salut puisse atteindre le
plus grand nombre. Dans cette perspective, l'uvre d'dification de
l'glise-Famille que vous poursuivez avec abngation et avec un grand sou
ci d'inculturation de l'vangile tmoigne de l'amour et du respect que,
comme disciples du Christ, vous portez vos peuples, leurs cultures et
l'Afrique tout entire. Je souhaite vivement que l'exhortation apostolique
Ecclesia in Africa, fruit de ce moment de grce que fut l'Assemble spciale
pour l'Afrique du Synode des vques, soit pour chacune de vos glises lo
cales la charte de sa mission d'vanglisation au seuil de la nouvelle tape
qui s'ouvre devant elle.
3. En communion avec vous dans votre charge episcopale, vos prtres
travaillent avec gnrosit faire natre et grandir le peuple de Dieu, en t-

Acta Ioannis Pauli Pp

II

429

moins fidles du Christ au milieu de leurs frres et de leurs surs. Le Con


cile enseigne qu'appels la perfection par la grce de leur baptme, les
prtres doivent rechercher la saintet d'une manire particulire, en raison
du ministre propre qui leur a t confi dans le sacrement de l'Ordre. Je
les invite donc, eux qui ont pour premire fonction d'annoncer l'vangile
de Dieu tous les hommes , conformer toute leur existence la gran
deur du mystre qu'ils annoncent, par une vie spirituelle nourrie de la Pa
role de Dieu et par une recherche persvrante des signes et des appels de
Dieu dans leur vie et dans la vie des hommes. Qu'ils se souviennent aussi
que c'est dans la clbration de l'Eucharistie, source et sommet de toute
l'vanglisation , que s'enracine leur vie sacerdotale! Avec le Christ qui a
donn sa vie pour le salut de tous les hommes, ils deviendront alors de v
ritables serviteurs de leurs frres.
2

Pour raviver sans cesse le sens de la mission qui leur est confie et pour
y rpondre de faon approprie, la formation permanente doit tre suivie
par les prtres, tout ge et dans toute condition de vie. En effet, tout en
soutenant l'exercice du ministre sacerdotal, cette formation vise ce que
le prtre soit un croyant et le devienne toujours davantage, qu'il se voie
toujours tel qu'il est en vrit avec les yeux du Christ . Je souhaite donc
que dans vos diocses demeure vive cette proccupation indispensable
l'accomplissement de la charge pastorale des prtres.
4

L'ouverture prochaine d'un nouveau sminaire interdiocsain de premier


cycle est un signe d'esprance important pour l'avenir de l'glise. Le dis
cernement exigeant des vocations et la ncessit de donner aux candidats
au sacerdoce une solidit humaine, spirituelle et pastorale sont de graves
responsabilits pour les vques, premiers reprsentants du Christ dans la
formation sacerdotale.
5

La vitalit et le dveloppement de la vie consacre, notamment des ins


tituts ns dans votre rgion, sont des avances significatives pour une au
thentique inculturation du message vanglique. Si la vie consacre garde
la force prophtique qui lui est propre, elle devient, l'intrieur d'une cul
ture, un ferment vanglique capable de la purifier et de la faire voluer .
6

Cf Presbyterorum ordinis, 12.


Ibid., 4.
Pastores dabo vobis, 73.
Cf. ibid., 65
Vita consecrata, 80.

430

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

4. travers vos rapports, j'ai constat la place importante tenue par les
lacs dans la vie de vos communauts. Par la diversit de leurs engage
ments, ils ralisent leur vocation de baptiss dans l'glise et dans la soci
t. Je les appelle demeurer assidus l'enseignement des Aptres, fidles
la communion fraternelle, la fraction du pain et aux prires , notam
ment en participant activement la vie des paroisses et des communauts
chrtiennes de base, qui sont des lieux privilgis de naissance et de dve
loppement de l'glise-Famille. Je souhaite que dans leurs nombreux mou
vements d'apostolat et groupements spirituels ils trouvent les moyens de
crer, en union fraternelle, des foyers ardents d'vanglisation et que par
leur action dans la vie de la cit ils deviennent des ferments de transforma
tion de la socit.
Vous voulez soutenir les jeunes de vos diocses dans leurs aspirations
trouver une place active et reconnue dans l'glise-Famille et dans la vie de
leur pays. Comme je l'ai fait dj, j'exhorte les jeunes d'Afrique avoir
l'audace vanglique de prendre en charge le dveloppement de leur nation,
d'aimer la culture de leur peuple, de travailler sa redynamisation, en
tant fidles leur hritage culturel, en perfectionnant leur esprit scienti
fique et technique, et surtout en rendant tmoignage de leur foi chr
tienne.
Je voudrais apporter un encouragement particulier aux catchistes titu
laires et auxiliaires, aux papas et mamans catchistes , dont le rle est
primordial dans la transmission de la foi. Je les engage utiliser les
moyens qui leur sont proposs pour approfondir leur connaissance du
Christ et de la doctrine de l'glise. Ils pourront ainsi accomplir leur mis
sion de faon toujours plus comptente, partageant avec leurs frres leur
propre exprience de la rencontre du Seigneur. vques et prtres, soyez
pour eux des guides attentifs et des soutiens de chaque jour! D'autre part,
sous votre direction, en lien troit avec leurs prtres, les catchistes jouent
un rle prcieux dans l'accueil et l'accompagnement des personnes qui sou
haitent se mettre en marche la suite du Christ, en vue de les conduire,
au long du catchumnat, une adhsion de foi sincre et une pleine in
tgration dans la communaut ecclsiale. En effet, le Baptme signifie et
opre la nouvelle naissance dans l'Esprit, cre des liens rels et indissolu
bles avec la Trinit, rend membre du Corps du Christ qui est l'glise. Un
7

Ac 2, 42.
Cf.. Ecclesia in Africa, 115.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

431

itinraire de conversion qui n'irait pas jusqu'au Baptme s'arrterait michemin .


9

5. Dans les socits africaines, la famille tient une place fondamentale.


Aussi est-il ncessaire d'en prserver les valeurs essentielles. La famille chr
tienne doit tre un lieu privilgi o il est rendu tmoignage au Christ et
son Evangile. Educatrice pour chacun de ses membres, elle est cole de for
mation humaine et spirituelle. Les chrtiens se souviendront aussi que le
mariage suppose un amour indissoluble; grce sa stabilit, il peut contri
buer efficacement la pleine ralisation de la vocation baptismale des
poux . Une prparation srieuse des jeunes au sacrement du mariage les
conduira la russite et la pleine maturit de leur engagement en for
mant une vraie communaut d'amour. Je vous encourage donc favoriser
l'accompagnement des familles chrtiennes aux diffrentes tapes de leur
formation et de leur dveloppement. Accordez une attention toute particu
lire aux jeunes familles, pour les aider dcouvrir et vivre leur vocation
et leurs responsabilits. Soyez proches de celles qui sont plus exposes aux
difficults de la vie.
10

6. Grce ses uvres d'entraide, de promotion sociale, de service dans


le monde de la sant et de l'ducation, l'glise, dans vos pays, participe au
dveloppement de l'homme et de la socit. Et je voudrais saluer ici le tra
vail admirable de tant de chrtiens, prtres, religieux, religieuses, lacs, qui
manifestent avec gnrosit que la charit est au cur de la mission de l'
glise. Je souhaite que, de Ouagadougou, rsonnent encore mes appels la
solidarit pour les peuples du Sahel. Il convient de se souvenir aussi que
le dveloppement d'un peuple ne vient pas d'abord de l'argent, ni des
aides matrielles, ni des structures techniques, mais bien plutt de la for
mation des consciences, du mrissement des mentalits et des comporte
ments. C'est l'homme qui est le protagoniste du dveloppement, et non pas
l'argent ni la technique ." Je me rjouis de l'engagement des pasteurs et
des animateurs de communauts dans cette uvre d'ducation des cons
ciences. Rcemment encore, vques du Burkina-Faso, vous avez appel les
fidles et tous les hommes de bonne volont sauvegarder et consolider
la paix sociale, pour contribuer humaniser la socit dans une priode
9

10

11

Ecclesia in Africa, 73.


Ibid., 83.
Redemptoris missio, 58.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

432

dlicate de la vie collective. Je souhaite ardemment que la paix et la con


corde rgnent entre toutes les composantes des nations de votre rgion et
qu'une solution dfinitive fonde sur la justice et la solidarit soit trouve
aux problmes qui se posent encore.
7. A la suite du Concile Vatican II, le Synode africain a rappel avec
insistance que l'attitude de dialogue est le mode d'tre du chrtien l'in
trieur de sa communaut comme avec les autres croyants, et les hommes
et les femmes de bonne volont . Les relations fraternelles des catholiques
avec les autres chrtiens doivent donc manifester concrtement la responsa
bilit commune des disciples du Christ dans le tmoignage qu'ils doivent
rendre l'Evangile. Nombreux sont aussi dans votre rgion les fidles de
l'Islam. Et je me flicite des relations sereines qui existent le plus souvent
entre les croyants. Je souhaite vivement que la connaissance mutuelle se
dveloppe toujours plus. La possibilit, reconnue par la socit, de choisir
librement sa religion contribuera crer une atmosphre de respect, de fra
ternit et de vrit qui favorisera un travail commun pour la promotion
des personnes et de la collectivit. Dans ce mme esprit de dialogue frater
nel, que les chrtiens tmoignent clairement de leur foi en Jsus Sauveur
auprs de ceux qui se rattachent la religion traditionnelle ou d'autres
courants de pense!
12

8. Chers Frres dans l'piscopat, la diversit des situations de l'glise


dans vos pays, ainsi que les grands besoins de vos diocses, notamment en
personnel apostolique, ne me sont pas inconnus. Aussi, je vous encourage
poursuivre, l'intrieur de votre Confrence episcopale, une gnreuse soli
darit en vue de la mission. Le partage des ressources humaines et mat
rielles, mme lorsqu'on a soi-mme des besoins urgents, est une expression
de la communion qui doit exister entre toutes les glises locales. Ayez le
souci particulier d'aider les diocses les plus dmunis former des anima
teurs et des catchistes qui permettront de constituer des communauts vi
vantes et actives. J'invite les prtres, les religieux et les religieuses, se
rendre disponibles l'gard de l'Esprit Saint, de leurs vques ou de leurs
suprieurs, accepter d'tre envoys pour prcher l'vangile au-del des
frontires de leur diocse ou de leur pays. Il vous revient aujourd'hui de
donner d'autres ce que vous-mmes avez reu de missionnaires venant
d'ailleurs et que le Seigneur a fait grandir chez vous.
13

12

13

Ecclesia in Africa, 65
Cf. ibid,,, 133.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

433

9. Au terme de notre rencontre, je voudrais rejoindre une fois encore,


par la pense et par le cur, le peuple qui vous est confi sur la terre du
Burkina-Faso et du Niger. Nous sommes maintenant entrs dans la prpa
ration directe du grand Jubil de l'An 2000, un temps o nous sommes
convis centrer notre regard sur la personne du Christ, Fils de Dieu fait
homme. C'est donc avec confiance que je vous invite aborder l'avenir en
sa prsence. Au milieu des difficults et des conflits que connat le conti
nent africain, que vos communauts soient des signes audacieux d'esp
rance, par la charit qu'elles sauront vivre et transmettre. Qu'elles mon
trent tous que le Seigneur ne saurait abandonner ceux qui souffrent,
ceux qui se sentent rejets ou exclus de la socit! Je confie les espoirs et
les peines de vos peuples l'intercession maternelle de la Mre du Sauveur.
Et de grand cur je vous donne la Bndiction Apostolique, que j'tends
volontiers aux prtres, aux religieux, aux religieuses, aux catchistes et
tous les fidles lacs de vos diocses.

434

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA CONGREGATIONUM

CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

IANUENSIS
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Thomae Reggio archiepiscopi Ianuen
sis fundatoris congregationis sororum a Sancta Martha (1818-1901)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Mihi Deus sufficit . Haec verba, ab Archiepiscopo Thoma Reggio pau


lo antequam praemium adipisceretur aeternum pronuntiata, eius vitae com
pendium iudicari possunt, quam totam in servitium impendit Dei atque
Ecclesiae quaeque semper illustrata est studio fideliter divini Pastoris vesti
gia sequendi, qui se ipsum obtulit pro grege (cf. Io 10, 11).
Dignus hic Christi minister Ianuae natus est die 9 mensis Ianuarii anno
1818 a marchionibus Ioanne Iacobo Reggio et Angela Maria Pareto. Paucis
post diebus baptismi sacramentum accepit atque anno 1826 Confirmatio
nem et Eucharistiam. Regii Ephebei urbis suae fuit alumnus, quod Patres
Ordinis Clericorum Regularium a Somascha regebant. Apud Ianuensem
Studiorum Universitatem ordinem studiorum iurisprudentiae frequentavit,
quem, patre consentiente, reliquit ut in theologiam incumberet, quandoqui
dem sacerdotium petere statuerat. Seminarii archiepiscopalis alumnus fuit
externus et anno 1841 sacrum recepit presbyteratus Ordinem. Anno 1843
est lauream adeptus et insequenti anno doctoris dignitatem gradumque.
Docendis disciplinis theologicis se dedidit atque, cum Missionariorum Ruralium et Operariorum Evangelicorum Congregationibus adhaesisset, apostola
tui christianae doctrinae institutionis in agris inque urbis suburbanis. Post
quam vicarius rectoris fuerat seminarii Ianuensis, nominatus est rector se
minarii Clavarensis (annis 1845-1851), prudentemque educatorem se osten
dit atque regiminis virum. In eadem Clavarensi urbe, quae etiam tum pars
erat archidioecesis Ianuensis, nomen professus est in Congregationem Mis-

Congregatio de Causis Sanctorum

435

sionariorum a Sancto Alfonso de' Liguori, quam Sanctus Antonius Maria


Gianelli instituerat; nonnullarum beneficarum consociationum fuit consocius
multasque adiuvit religiosas congregationes. Abbas collegiatae ecclesiae San
ctae Mariae in caelum Assumptae in Cariniano (annis 1851-1877), sedulo
suum explevit munus ac de liturgia deque nuntio verbi Dei curam egit.
Anno 1877 nominatus est senis et aegroti Episcopi Ventimiliensis Coa
diutor, in cuius locum successit post paucos menses. Ea dioecesis, quae non
paucis laborabat difficultatibus, largiter multis eius mentis cordisque facul
tatibus est fruita eiusque ampla pastorali experientia. Servus Dei cultum
divinum provexit, evangelii atque doctrinae catholicae praedicationem, fidei
integritatem defendit adversus falsam Novatorum religionem; catechismi in
stitutionem fovit, sacerdotum vitam spiritalem, seminarii alumnorum for
mationem. Pluries Visitationem pastoralem ad exitum adduxit pluriesque
Synodum dioecesanam celebravit. Duo condidit orphanotrophia operaque
sustinuit Societatis Sancti Ioannis Bosco, cuius admiratur fuit et amicus.
Eius in egenos sedulitas maxime effulsit tempore terraemotus, qui anno
evenit 1887. In seminarii dioecesani eique coniuncti episcopalis ephebei ser
vitium anno 1878 condidit Congregationem Sororum a Sancta Martha, quae
postea Institutoris voluntate suam extendit industriam ad scholas quoque
et ad valetudinaria.
Ianuensis Archiepiscopus nominatus anno 1892, Servus Dei summa ope
niti porrexit ad salutem animarum, egregie muneribus fungendo docendi,
sanctificandi atque gubernandi. Instauravit in primis pacis condicionem in
rationibus inter auctoritates civiles et auctoritates religiosas, quamvis firmi
ter se gereret in iurium Ecclesiae atque Romani Pontificis defensione.
Varia suscepit incepta pro sacerdotum spiritali, pastorali atque culturali
formatione; in seminariis dioecesanis inque Collegio Theologico studia reno
vavit; Pontificiam instituit Facultatem Iuridicam necnon Officium Iudiciale
Ecclesiae Bonis tuendis. Ad augendam et solidandam laicorum culturam re
ligiosam Scholam Superiorem Religionis fovit ac sustinuit; circumscriptiones
paroeciales redintegravit, urbis incrementi demographici ratione habita; no
vam Clavarensem dioecesim, anno 1892 institutam, aliquot annos tamquam
Administrator Apostolicus rexit; Visitationem pastoralem perfecit locis attactis longinquioribus; Synodum celebravit dioecesanam ac reficiendae Ca
thedrali prospexit.
Inter annum 1851 et annum 1901 complures scripsit articulos, quaestio
nibus interveniens necessitudinum inter Ecclesiam et Rem publicam. Ope-

436

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ram dedit corpori formando catholicorum qui, in negotia publica insisten


tes, libertatem Ecclesiae defenderent in complexione democratica. Sodalicium provexit pro diebus feriatis, Societatem ad suppetias mutuo ferendas
inter ecclesiasticos, Opus pro hominibus nauticis Britannis. Coeptus susti
nuit Beati Ioannis Baptistae Scalabrini, ipse de Italis curando, qui in loca
externa migraverant.
Servitio pastorali cotidiano humane populum Dei gubernavit, qui sem
per eum ob insignes dotes humanas ac spiritales, ob ardorem sacri ministe
rii, ob constantem sanctitatis appetitionem, magni fecit. Ecclesiasticus
sum; oportet sanctus sim : sic scripsit per spirituales exercitationes meditationesque anni 1845, et ad finem usque in hoc mansit proposito. Ut enim
in Christi imitatione progrederetur se abnegavit, in voluntate Dei fuit, ma
lum fugit bonumque fecit, in lumine fidei ambulando, in fervore caritatis,
in gaudio spei. Firmiter in divinam revelationem credidit inque Ecclesiae
magisterium. Cum simplicitate et perseverantia quae alios docebat est exse
cutus atque in sua apostolica industria solam Dei gloriam quaesivit et salu
tem animarum, quibus est cum sedulitate, benignitate et prudentia ad cae
lestem patriam moderatus. Ex toto corde Dominum dilexit et proximos
plus quam seipsum, officiosusque praesertim fuit in sacerdotes personas
consecratas, pauperes, moribundos omnesque qui in socialibus ac spiritali
bus versabantur difficultatibus. Semper supernaturali cum prudentia egit,
aequabilitate et humanitate; Ventimiliensem Ecclesiam gubernavit et Ia
nuensem archidioecesim cum lenitate ac fortitudine. Iustitiam erga Deum
et proximos fovit et coluit; in omnes humilis fuit, in terrestrium bonorum
usu temperans voluitque pauper esse ut Christum imitaretur et quo melius
indigentes adiuvaret. Suam aluit vitam interiorem suosque apostolicos labo
res pia divinorum mysteriorum celebratione, ferventi erga Eucharistiam,
Domini Passionem et Sacrum Iesu Cor atque Virginem Mariam pietate,
aeternarum veritatum meditatione, assidua precatione, paenitentia et castigatione necnon communione cum Ecclesia et Romano Pontifice, cuius pius
fuit filius. Ipsa apostolica negotia, quae cotidie explebat, fuerunt ei prae
stans via ad progrediendum in Christi cognitione et amore.
Cum se ad pagum Triora, in Ventimiliensi dioecesi situm, contulisset ut
sacram comitaretur peregrinationem, Servus Dei in morbum incidit, hincque non potuit Ianuam redire. Post duos acerbae infirmitatis menses, quam
aequo animo ac patienti pertulit, die 22 mensis Novembris anno 1901, me
ritis ornatus ac fama sanctitatis insignis, est in aeternitatem ingressus.

Congregatio de Causis Sanctorum

437

Praeclararum eius virtutum memoria annis qui sunt mortem secuti viva
mansit, praecipue apud Sorores a Sancta Martha. Beatificationis et canoni
zationis Causa post aliquot inanes conatus inita est ab Archiepiscopo Ianuensi per celebrationem Processus dioecesani (annis 1983-1984), qui est a
Congregatione de Causis Sanctorum probatus decreto die 23 mensis Novem
bris anno 1992 promulgato. Consultorum Historicorum sessio acta est die
24 mensis Novembris anno 1992. Confecta Positionis praeparatione, inquisi
tum est ex more an Dei Servus heroum in modum virtutes coluisset. Die
23 mensis Septembris anno 1997 factus est, prospero cum eventu, Consulto
rum Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Epi
scopi, in Sessione Ordinaria, postridie calendas Dcembres eodem anno ha
bita, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Ioanne Canestri, edixerunt
Archiepiscopum Thomam Reggio heroum more virtutes thologales, cardi
nales iisque adnexas explicavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constar* ' A virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia,

Dei

Thomae

in

Deum

Reggio,

tum

et

in proximum,

Fortitudine,

Archiepiscopi

necnon

eisque

adnexis,

Ianuensis,

de
in

Fundatoris

cardinalibus
gradu

Prudentia,

heroico,

Servi

Congregationis

Soro

rum a Sancta Martha, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A.D. 1997.
83 A L B E R T U S B O V O N E

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
8 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

438

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

LEOPOLITANA LATINORUM seu CRACOVIEN.


Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Iosephi Bilczewski, archiepiscopi Leopolitam latinorum (1860-1923)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

In mea navitate continuo prae oculis vestrum habebo spiritale et


etiam temporale bonum; unum volo, corda vestra; sed ea non mihi volo,
verum Domino qui me misit; ardenter enim cupio vos omnes salvos esse .
Huic consilio, quod initio sui episcopalis ministerii significavit, Servus
Dei Iosephus Bilczewski ad finem usque fidelis mansit; namque boni Pasto
ris vestigia secutus (cf. Io 10, 11), sine intermissione bono gregis prospexit,
cui copiose Redemptionis thesauros distribuit ac splendidum amoris in
Christum Dominum, in Ecclesiam et in animas testimonium praebuit.
Natus is est die 26 mensis Aprilis anno 1860 in Galitia Occidentalis pago
Wilamowice ab agricolarum familia. A piis parentibus fructuose est prima
christiana atque humana educatione instructus. Post ludum studia perrexit
in vicina urbe Wadowice alacritatem ostendens et notabilem sacrificii spiri
tum. Cum sacerdotium appeteret, seminarium dioecesanum Cracoviense est
ingressus et pridie nonas Iulias anno 1884 sacrum recepit Presbyteratus Or
dinem. Paulo post ministerium iniit pastorale tamquam paroeciae vici Mo
gila vicarius. Deinde Vindobonam se transtulit ut studia persequeretur et
doctoris gradum est consecutus in Sacra Theologia (anno 1886); postea Ro
mae Pontificiam Studiorum Universitatem frequentavit Gregorianam, se di
ligenter dedens theologicis disciplinis pernoscendis atque archaeologiae chri
stianae. Postquam ad suam rediit archidioecesim, vicarius fuit paroeciae lo
ci Kety (annis 1888-1889) ac deinceps ecclesiae Sanctorum Petri et Pauli
(annis 1889-1891) in urbe Cracovia. Ubique eminuit munerum pastoralium
et sacerdotalium cura necnon studii cupidine. Anno 1891 factus est profes
sor theologiae dogmaticae specialis apud Studiorum Universitatem Leopolitanam, cuius fuit etiam rector. Illum collegae et alumni magni fecerunt,
qui eius bonitatem et humanitatem, doctrinam, didacticas dotes egregias et
libros editos de scientia mirabantur.
In consistorio die 17 mensis Decembris anno 1900 habito est a Summo
Pontifice Leone XIII Archiepiscopus Metropolita Leopolitanus Latinorum
nominatus et secuto mense Ianuario ordinationem accepit episcopalem. Sta-

Congregatio de Causis Sanctorum

439

tim suo se tradidit muneri summa cum pastorali caritate, solum gloriam
Dei quaerens et animarum salutem. Multiplicem apostolicam explicavit in
dustriam, quae fructus edidit copiosos cum in populo, qui ei concreditus
erat, tum extra dioecesis suae fines. Multa cum cura formationi spiritali et
culturali consuluit sacerdotum et seminarii alumnorum, quos potissimum
exemplo docuit quomodo sit Deo et Ecclesiae serviendum. Sacrarum Litte
rarum et catechismi provexit cognitionem atque familiarum et laicorum au
xilium in christiane pueris et iuvenibus educandis. Fidei integritatem ac
doctrinae catholicae defendit, clare et fortiter verbum Dei nuntiavit per
praedicationem et scripta pastoralia. Sedulus de cultu divino, novis
extruendis ecclesiis prospexit; novas instituit paroecias; consociationes ca
tholicas sustinuit; pauperibus opitulatus est, operariis, tironibus, Polonis in
exteris nationibus sedem habentibus; contra perturbationes morum et litte
rarum ignorantiam contendit atque scholis aperiendis favit, praesertim in
parvis pagis et in agris, atque bonis libris, typis editis, diffundendis. Iusti
tiam socialem provexit iuxta doctrinam Litterarum Encyclicarum quae ver
bis incipiunt Rerum Novarum . Eius cordis bonitas et animi fortitudo pe
culiari fulserunt splendore in acerbis bellis, quae in eius patriam profue
runt: populi defensor factus est et dolentium consolator, sine religionis, or
dinis et nationis discrimine.
Qui eum noverunt, fervorem eius pastoralem, sacrificii spiritum in Ec
clesiae servitio atque vitae sanctitatem admirati sunt. Etenim in ea credidit
quae docebat, et cum perseverantia ac spiritali gaudio voluntati Dei oboedivit, praeceptis evangelicis et Ecclesiae, ac sine intermissione in Christi
imitatione est progressus magnum adipiscens perfectionis gradum. Contra
indolem suam, natura impotentem, certavit, devitavit peccatum, diligenter
lucrum fecit de multis talentis quae a Deo acceperat et cum accuratione sa
cerdotalia ac deinde episcopalia munera sua est exsecutus, tametsi in graves
incucurrit difficultates et aegritudines nonnumquam in itinere suo.
Fides lumen fuit vitae eius et apostolatus, precatio animae cibus, fer
vens pietas in Eucharistiam eius pastoralis caritatis statumen. Religionem
etiam coluit erga Iesu Passionem et Sacrum Cor, erga Spiritum Sanctum
atque Virginem Mariam. Deum amavit, Ecclesiam, archidioecesim suam,
patriam, sacerdotes, iuvenes, pauperes et male affectos. Iure habitus est pa
ter bonus ac sedulus et revera, sui ipsius immemor, cum generositate et
simplicitate, prudentia atque fortitudine omnes dilexit omnibusque servivit.
Semper divina Providentia est vehementer confisus, terrestrium bonorum

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

440

semper neglegens fuit, temperans, in Deum inque proximos iustus, castus,


oboediens Deo et Ecclesiae auctoritati, patiens in difficultatibus atque in
longo acerboque morbo quo est ad mortem deductus die 20 mensis Martii
anno 1923.
Servus Dei sanctitatis fama insignis fuit in vita, in morte et post mor
tem; quocirca mox cogitatum est de eius beatificationis et canonizationis
Causa ineunda, sed ex temporum nequitia processus ordinarius informati
vus nonnisi annis 1952-1961 instructus est et scriptorum perquisitio inita
anno 1959, est anno 1986 confecta. Die 8 mensis Iunii anno 1990 Congrega
tio de Causis Sanctorum rite hunc probavit processum. Deinceps aliae effec
tae sunt perquisitiones additiciae instrumentorum ad Dei Servum pertinen
tium. Positionis praeparatione peracta, disceptatum est, ex more, an Servus
Dei Iosephus Bilczewski virtutes observavisset heroum in modum. Postridie
idus Maias anno 1997 actus est, exitu cum prospero, Consultorum Theolo
gorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde atque Episcopi, in
Sessione Ordinaria die 11 secuti mensis Novembris habita, Causae Ponente
Eminentissimo Cardinali Andrea Maria Deskur, fassi sunt Servum Dei he
roum more virtutes thologales, cardinales iisque adnexas coluisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanne Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis
ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter
declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate tum in Deum
tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Forti
tudine, eisque adnexis, in gradu heroico, Servi Dei Iosephi Bilczewski, Archiepiscopi
Leopolitani Latinorum, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Causis


Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
83 A L B E R T U S B O V O N E

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
83 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

Congregatio de Cavis Sanctorum

441

MARIANOPOLITANA
Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae a Spiritu Sancto (in saec.:
Deliae Ttreault). Fundatricis congregationis sororum missionariarum ab Imma
culata Conceptione (1865-1941)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Deus omnes homines vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis veni


re (1 Tim 2, 4).
Ut hoc consequatur propositum solet Deus virorum atque mulierum
opera uti qui, ad eius vocationem dociles, evangelio serviunt et veritatis at
que caritatis Christi lumen effundunt in mundo, praesertim apud populos
qui divinum adhuc ignorant Redemptorem.
In hoc vineae operariorum genere etiam Maria a Spiritu Sancto est
annumeranda quae, vere missionali corde praedita, novam condidit religio
sam Congregationem pro non christianis evangelizandis sicque Dei regni in
cremento in terra operam dedit.
Nata est Serva Dei in oppido Sainte-Marie-de-Monnoir, hodie Marieville
denominato, intra fines posito archidioecesis Quebecensis, die 4 mensis Fe
bruarii anno 1865 ab Alexio Ttreault et Caelina Ponton. Postridie sacra
mentum accepit baptismi nomine capto Delia. Duorum annorum matre or
bata est et pater, pauper agricola, in Foederatas Civitates Americae Septen
trionalis migravit operam quaesiturus. Puellae educationi matertera, Iulia
Ponton, eiusque maritus Ioannes Alix prospexerunt, qui eius facti sunt pa
rentes adoptivi. Alumna fuit cuiusdam Instituti Sororum et etiam puella se
Domino devovere in apostolatu missionali cupivit; sed eius votum effici nequivit, cum non essent in Canada id temporis Congregationes missionariae.
Postquam se in Domum Bethaniae contulit, a P. Almiro Pichn, S. L, con
ditam, in abiecto vico Marianopolitano sitam, per decem annos (nempe ab
anno 1891 ad annum 1901) operibus se dedidit caritatis pro pauperibus, pa
tria emigrantibus et aegrotis atque christianae doctrinae institutioni. Eius
vita discrimen habuit cognito P. Alfonso Daignault, S. I. (f 1938), tunc in
Africa missionario, qui eam est adhortatus ad scholam apostolicam aperiendam religiosis mulieribus praeparandis ad missiones exteras. Consilium,
quamvis multae essent difficultates ex infirma Servae Dei valetudine, adiu
vante sacerdote Gustavo Bourassa (t 1904) ab archiepiscopo Marianopolita-

30 - A

442

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

no approbatum est anno 1901. Operis prima Domus exorta est in loco Ctedes-Neiges apud Marianopolim die 3 mensis Iulii anno 1902. Subsequenti
anno Opus est canonice agnitum tamquam Institutum religiosum una cum
Sancti Pii X benedictione, qui nomen suggessit: Congregatio Sororum Mis
sionariarum ab Immaculata Conceptione.
Serva Dei die 8 mensis Augusti professionem fecit perpetuam anno 1905
et nomen cepit Mariam a Spiritu Sancto. Alacriter solidationem egit, et
auctum novae Congregationis, quae celeriter novas aperuit Domus in Cana
da suamque navitatem in alias tulit nationes, inter quas Sinam, Philippi
nas, Iaponiam. Sodalicium quoque instituit missionariarum laicarum; nisa
est pro Pontificiis Missionalibus Operibus a Sancta Infantia et a Propaga
tione Fidei. Voluit etiam Institutum suum habere commentarium, cui titu
lus erat Le Prcurseur . Diligenter formationem curavit spiritalem et mis
sionalem Sororum, eas docendo evangelio in gaudio servire; scripsit enim:
Quid dicent pagani, si nos viderint tristes? ; et addebat apostolatum mis
sionalem responsionem esse debere ad amorem Dei et continentem ob fidei
donum gratiarum actionem. Spiritum etiam caritatis inculcavit, abstinen
tiae, humilitatis, castitatis, paupertatis et oboedientiae. Quae sodales docebat, ipsa cum generositate usurpavit, perseverantia ac spiritali laetitia.
Eius enim vita consecrata fidelitate effulsit erga Deum, leges Ecclesiae,
vota religiosa, Regulam, et cum cura omnes coluit christianas virtutes at
que in via sanctitatis ambulavit. Lucerna gressibus eius fides fuit, quam
copiose oleo aluit precationis, contemplationis, pietatis in Spiritum San
ctum, Eucharistiam et Redemptoris Matrem, cui se uti servam devoverat
anno 1892 secundum doctrinam Sancti Ludovici M. Grignion de Montfort.
In divinam revelationem firmiter credidit suamque vitam in Dei gloriam
impendit, in diffusionem evangelii in mundo inque animarum salutem. Om
nibus viribus Deum dilexit et nisa est cotidie per omnia ei placere prompte
eius voluntati oboediendo et quodlibet fugiendo peccati genus. Divina Pro
videntia est confisa atque, a vanis terrae rebus aliena, bona appetivit aeter
na. In subsidiorum usu ad suam consequendam sanctificationem, in aposto
latus operibus inque suo regendo Instituto prudens fuit; iustitiam ex con
suetudine coluit erga Deum et proximum, quem operibus misericordiae spi
ritalis et corporalis adiuvit; temperans fuit, fortis in difficultatibus, humilis,
amabilis in omnes.
Post annum 1933 graviter aegrotavit; quapropter anno 1939 munere se
abdicavit antistitae generalis. Suam pertulit infirmitatem tamquam purifi-

Congregatio de Causis Sanctorum

443

cationis viam atque sanctificationis. Dominus eam ad se vocavit calendis


Octobribus anno 1941 post acceptum Viaticum et Infirmorum Unctionem.
Sanctitatis fama, qua insignis fuit in vita et in morte, etiam secutis an
nis perduravit; quam ob rem Sorores Missionariae ab Immaculata Concep
tione cogitare coeperunt de beatificationis et canonizationis suae Conditricis
Causa inchoanda; sed variae causae initium eius retardaverunt. Archiepisco
pus Marianopolitanus ab anno 1985 ad annum 1987 Inquisitionem dioecesa
nam celebravit, quae est a Congregatione de Causis Sanctorum probata die
23 mensis Februarii anno 1990. Positione ad exitum adducta, disceptatum
est, iuxta normas, an Serva Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die
8 mensis Octobris anno 1996 actus est, exitu cum prospero, Congressus Pe
culiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardinales deinde et Episcopi, in
Sessione Ordinaria diei 21 mensis Octobris anno 1997, Causae Ponente Emi
nentissimo Cardinali Eduardo Gagnon, professi sunt Servam Dei Mariam a
Spiritu Sancto heroum more virtutes thologales, cardinales et iis adnexas
coluisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

Iustitia,

Temperantia

Dei

Mariae

gationis

in

Deum
et

tum

Fortitudine,

a Spiritu Sancto

Sororum

in proximum,
eisque

(in saec.:

Missionariarum

ab

necnon

de

adnexis,

in

Deliae

Immaculata

cardinalibus
gradu

Ttreault),

Prudentia,

heroico,

Fundatricis

Conceptione,

in

casu

Servae
Congre
et

ad

effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
& ALBERTUS

BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
& Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

444

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

MATRITENSIS seu COMPLUTENSIS


Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a Monte Carmelo (in
saec.: Mariae Salles y Barangueras) fundatricis congregationis sororum Conceptionistarum missionariarum ab Institutione (1848-1911)

DECRETUM SUPER MIRACULO


Venerabilis Serva Dei Maria a Monte Carmelo (in saeculo: Maria Salles y
Barangueras) Vici, in Hispania, orta est die 9 mensis Aprilis anno 1848. In
ter Tertiarias Dominicanas a Maria Annuntiata ingressa, professionem reli
giosam fecit anno 1872. Barcinone, ubi praeceptrix fuit, scholae moderatrix
et postea etiam antistita, magnam et multiplicem explicavit industriam
praesertim pro puellis discipulis. Post acerbos eventus, anno 1892 condidit
Burgi Congregationem Sororum Conceptionistarum Missionariarum ab Insti
tutione, quam usque ad mortem sapienter rexit, quae accidit die 25 mensis
Iulii anno 1911.
Etiam post mortem duravit sanctitatis fama, qua claruit in vita; qua
propter Episcopus Matritensis anno 1946 Causae beatificationis et canoniza
tionis initium fecit. Die 17 mensis Decembris anno 1996 Summus Pontifex
Ioannes Paulus II declaravit Servam Dei heroum in modum virtutes tho
logales, cardinales iisque adnexas observavisse.
Deinceps Causae Postulatio ad Congregationem de Causis Sanctorum coniectam miram sanationem perspiciendam detulit, intercessioni eiusdem Ve
nerabilis Servae Dei ascriptam. Casus attinet ad Sororem Ameliam Romn
Villar Congregationis ab ipsa Serva Dei instituta sodalem. Haec Soror anno
1926, iam adulta, incepit dolores animadvertere spinam afficientes. De arthritide diffusa diagnosis facta est ac therapiae praescriptae sunt, quae ta
men inefficaces fuerunt. Cum aggravaretur, aegrota aliis est subiecta inspectionibus, ex quibus diagnosis dicta est de spondylite phthisica iam tam
progressa, ut insanabilis esset. Variarum curarum visa inefficacia, medici
prognosim prodierunt infaustam quoad valetudinem et quoad vitam intra
paucos menses. Die 14 mensis Aprilis anno 1934 aegrotans una cum sodali
bus Sororibus communitatis loci denominati El Escorial apud Matritum
positi, novem dierum supplicationem iniit Matrem Conditricem sui Institu
ti, id est Mariam a Monte Carmelo, invocans. Primis diebus Soror Amelia
se conferre potuit in sacellum ut sacro novendiali interesset, sed postea, do-

Congregatio de Causis Sanctorum

445

foribus invalescentibus, hoc fuit ei impossibile. Attamen ultimo die noluit


precibus communitatis deesse; sicque, dum in sacrario erat cum Sororibus
sodalibus, subito sanata est et post tres dies medici completam sanationem
cognoverunt.
Apud curiam Matritensem anno 1991 celebrata est Inquisitio dioecesana,
quae est rite probata a Congregatione de Causis Sanctorum per decretum
idibus Ianuariis anno 1995 promulgato. Dicasterii Consilium Medicorum, in
sessione idibus Maiis habita anno 1997, agnovit sanationem a spondylite
phthisica tribus suppurationibus perturbata ab ossibus fluentibus, celerrimam fuisse, completam, stabilem et pro scientia inexplicabilem. Die 30
mensis Septembris eodem anno actus est Consultorum Theologorum Con
gressus Peculiaris atque die 16 secuti mensis Decembris facta est Sessio Or
dinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Excellentissi
mo Domino Petro Georgio Silvano Nesti, C. P., Archiepiscopo emerito Camerinensi-Sancti Severini in Piceno. Et in utroque Coetu, sive Consultorum
sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret
divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de
praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Prae
fecto necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ce
terisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declara
vit:

Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente

Monte

Carmelo

Conceptionistarum

(in

saec:

Maria

Missionariarum

ab

Salles

Ven. Serva Dei Maria a

Barangueras),

Institutione,

pleta et stabili sanatione Sororis Ameliae Romn

videlicet

Fundatrice
de

Sororum

celrrima,

com

Villar a spondilite tuberco

lare complicata da tre ascessi ossifluenti .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
8 A L B E R T U S B O V O N E

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
83 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

446

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

M A T R I T E N S I S seu X E T A F E N S I S
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Mariae a Mirabilibus Iesu (in
saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmn) monialis professae ordinis Carmeli
tarum Discalceatorum (1891-1974)
DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Serva Dei Maria a Mirabilibus Iesu (in saeculo: Maravillas


Pidal y Chico de Guzmn) Matriti in Hispania orta est pridie nonas No
vembres anno 1891. Inter Carmelitides Discalceatas ingressa monasterii de
nominati a loco El Escorial apud Matritum sito, professionem religiosam
fecit anno 1921. Per multos annos aliquot monasteriorum antistita fuit et
ubique fidelitatis Deo, Ordini suo suaeque consecrationi exemplar. Monaste
rium in India condidit multaque in Hispania. Inter sorores sodales vitam
contemplativam fovit, spiritum apostolicum et sedulam Regulae atque Con
stitutionum observantiam. Virtutibus ornata et meritis, in Domino obdor
mivit in monasterio oppidi La Aldehuela die 11 mensis Decembris anno 1974.
Sanctitatis fama, qua viva claruit, etiam post mortem perduravit; qua
propter anno 1981 inita est beatificationis et canonizationis Causa. Summus
Pontifex Ioannes Paulus II, die 17 mensis Decembris anno 1996, declaravit
Servam Dei heroum in modum virtutes thologales, cardinales et his adne
xas coluisse.
Deinde Causae Postulatio Congregationis de Causis Sanctorum iudicio
permisit coniectam miram sanationem intercessioni ascriptam eiusdem Ve
nerabilis Servae Dei. Casus pertinet ad iuvenem Alfonsam Garca Blzquez,
quae anno 1976 in morbum incidit inflammationis pharyngotonsillarum
acutae cum febri. Curae efficaces non fuerunt; quam ob rem idibus Iuliis il
lius anni deducta est in valetudinarium Salmanticense. Febris condicio non
est melior facta et exstiterunt diureseos contractio, fortis confusio et icterus, ulcerationes in ore et in pharyng, iecur inflatum. In sanguine gravis
reperta est leucopenia; ex iniectione in pectore effecta apparuit medulla
graviter hypocellularis. Facta est igitur diagnosis de agranulocytosi. Post
salubrem mutationem per therapiam cortisonicam et antibioticam, aegrota
alia est crisi correpta atque haemorrhagia prodiit digestibilis cum collapsu
gravi. Diagnosis facta est de ulcere duodenali; alia secuta est salubris muta
tio ob effectam therapiam; postea peior evasit status cum peritonite. Pridie
nonas Septembres aegra subiit vagotomiam et pyroplasticam. Secutis die
bus eius condiciones adeo in deterius mutatae sunt ut prognosis edita sit

Congregatio de Causis Sanctorum

447

infausta quoad vitam post breve tempus. Interim, a dimidiato mense Iulio
eiusdem anni 1976 ipsa aegrota aliaeque personae Servae Dei intercessionem
invocare inceperant Mariae a Mirabilibus Iesu. Preces continuatae sunt
usque ad mane diei subsequentis 11 mensis Septembris, cum ex improviso
febris defecit et aegrota notabilem salubrem mutationem animadvertit. Va
riae inquisitiones quae sunt post peractae factam sanationem confirmaverunt.
Anno 1984 apud Curiam Salmanticensem facta est Inquisitio dioecesana,
quae a Congregatione de Causis Sanctorum probata est decreto die 5 mensis
Octobris eodem anno promulgato. Dicasterii Consilium Medicorum in sessione
die 24 mensis Aprilis habita anno 1997 agnovit sanationem Alfonsae Garca
Blzquez ab agranulocytosi acuta cum iecoris ac renum periculo, peritonite,
collapsu gravi sptico, celerem fuisse, completam, stabilem et ex scientia inexplicabilem. Die 30 mensis Septembris eodem anno actus est Consultorum
Theologorum Congressus Peculiaris et die 16 insequentis mensis Decembris Ses
sio Ordinaria Patrum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Excellen
tissimo Domino Petro Georgio Silvano Nesti, C. P., Archiepiscopo emerito Camerinensi-Sancti Severini in Piceno. Et in utroque Coetu, sive Consultorum si
ve Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divi
nitus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Con
gregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de praedicta
mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto
necnon Causae Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque
de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit: Constare
de miraculo a Deo patrato, intercedente

Ven. Serva Dei Maria a Mirabilibus Iesu

(in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmn), Moniali professa Ordinis Car
melitarum Discalceatorum, videlicet de celeri, completa ac stabili sanatione Alfon
sae Garca Blzquez ab agranulocitosi acuta con compromissione epatorenaie, pe
ritonite, shock settico .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in acta
Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
8 A L B E R T U S BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

448

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

PARISIENSIS
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Teresiae a Sancto Augustino (in
saec.: Aloisiae Mariae) monialis professae ordinis Carmelitarum Discalceatorum
(1737-1787)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Simile est regnum caelorum homini negotiatori quaerenti bonas margari


tas. Inventa autem una pretiosa margarita, abiit et vendidit omnia, quae ha
buit, et emit eam (Mt 13, 45-46).
Eodem modo se gessit Serva Dei Teresia a Sancto Augustino quae, Christi
amore capta, se a divitiis et honoribus, quibus abundabat, expeditam, Domini
servitio ac laudi consecravit in paupertate; sic, ut pretiosam margaritam
emeret, caducis bonis relictis, caeli thesauro prospexit, quo fur non appropiat,
neque tinea corrumpit (Lc 12, 33).
Sapiens haec mulier nata est die 15 mensis Iulii anno 1737 in urbe
Versaliis a Ludovico XV, Galliae rege, et a Maria Leszczynska, qui no
mina ei Aloisiam Mariam indiderunt. Gratia divina, illi in baptismo col
lata, fertile invenit solum, quod suo tempore copiosos edidit fructus, in
puellula. Solo illi arando, colendo et irrigando moniales consuluerunt ab
batiae in loco positae Fontevrault denominato, quae primis tredecim an
nis vitae eam hospitio exceperunt atque educaverunt, eius eruditionem
curando, indolem formando natura vivacem et ingenuam, ad Dei cogni
tionem eiusdemque necnon pauperum amorem ducendo, precationis mo
mentum docendo atque silentii et ascesis. Id temporis sacramentum ac
cepit Confirmationis et primum ad Eucharistiam accessit, in quam sem
per singularem aluit pietatem.
Anno 1750 ad regiam rediit Versaliensem, in qua usque ad annum 1770
mansit, eximiam agens vitam christianam, quamquam multa erant loci
oblectamenta et frivola. Variarum disciplinarum studio se dedidit ac dili
genter vitam suam spiritalem curavit, in qua confessariis adiuvantibus con
tinuos fecit progressus. Cotidie Missae intererat, crebro Christi Corpore se
nutriebat atque Paenitentiae sacramento utebatur; constans erat in depre
catione; erga Virginem Mariam pietatem, castigationem et bonas lectiones
coluit; salute non christianorum et peccatorum mota est, patris praesertim,
pro cuius conversione cum fervore precabatur; pauperum necessitatibus

Congregatio de Causis Sanctorum

449

subvenit. Vitam regiae tantum communicabat, quantum erat necesse, sed


libenter in equitandi arte inque venationibus erat. Matrimonium non est illecta et plerumque vitae genus egit moniali aptius quam regis filiae. Hoc
mirum non est, si cogitamus eam inde ab anno 1751 appetivisse se Deo
consecrare.
Hinc, anno 1770, matre mortua et patris obtento consensu, rebus
omnibus relictis ingressa est inter Carmelitides Excalceatas Monasterii
Sancti Dionysii Parisiensis, quod ob suam paupertatem et diligentem
Regulae observantiam notum erat. Cum fieri statuisset Sanctae Teresiae
a Iesu perfecta discipula, quamlibet peculiarem tractationem et allevationem renuit; voluit contra prorsus Regulae, austeritati vitae communis
atque antistitarum obnoxia esse voluntati. Nomen cepit Sororem Teresiam a Sancto Augustino et accurate ad professionem religiosam se prae
paravit, quam fecit pridie idus Septembres anno 1771. Paulo post nigri
velaminis impositionem, nominata est magistra novitiarum; tribus tem
poribus coenobii fuit moderatrix, oeconoma duobus. Suis est erga com
munitatem muneribus iuncta cum sedulitate et amore, firmitudinem
ostendens, humilitatem et uniuscuiusque monialis curam; iuxta crucem
sapientiam invenit et vires ut quam optime monasterio suo serviret. Ef
fecit ut Regula observaretur, administrationem recreavit, aedificia re
stauravi^ exstruxit sacellum, plures adiuvit communitates Carmelitidum, quae in difficultatibus erant et in paupertate, aliaque Instituta re
ligiosa masculina et feminina; Societatem Iesu defendit, a Gallicanis et a
Iansenii sectatoribus impugnatam; circa bonum Ecclesiae Francogallicae
industria fuit. Saepe a patre visebatur qui, propter filiae continuas pre
cationes cum Deo reconciliatus mortem obiit anno 1774. Non minus stu
diosa fuit sacerdotum sanctificationis et personarum consecratarum nec
non omnium animarum salutis. Caritate erga Deum et proximos impulsa
nisa est operam dare incremento regni Dei et utilis esse iis, qui adiuvan
di erant quoad corpus et quoad spiritum. Hocque cum humilitate fecit,
prudentia atque iustitia. Fides semper gressus eius illuminavit eiusque
delectus eamque in via sanctitatis sustinuit. Ob fidem intravit in Carme
lum, peccatum fugit, voluntati Dei oboedivit et Ecclesiae, animam suam
nutrivit liturgia, meditatione, precatione, pietate in Eucharistiam inque
Matrem Redemptoris. Propter fidem se abnegavit, paenitentiam explica
vit crucemque tulit ariditatis spiritalis. Aliena fuit a mundi rebus inani
bus, in misericordia et in amore Dei speravit, in orationis efficaciam ere-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

450

didit et bona cupivit aeterna. Patiens fuit in difficultatibus, temperans,


casta, oboediens, pauper.
Usque ad finem cum Deo ambulavit et, cum simplicitate atque cum ge
nerositate ac gaudio spiritali, artam viam percucurrit quae ad aeternam du
cit vitam. Antistitis munere fungens, lampade cum accensa, obviam ivit
Sponso, qui eam ad se vocavit post brevem morbum, die 23 mensis Decem
bris anno 1787.
Serva Dei etiam in vita fama claruit sanctitatis; quae fama post mor
tem confirmata est, sed propter temporum nequitiam Causa beatificatio
nis et canonizationis nonnisi iniri potuit anno 1855. Processus ordinarius
informativus celebratus est apud Curias Augustodunensem (annis 18551867) et Parisiensem (annis 1856-1867). Die 19 mensis Iunii anno 1873
decretum promulgatum est super Causae Introductione et annis 18961904 instructus est Processus apostolicus Parisiensis. Post confectam Po
sitionem anno 1910, aliae inquisitiones factae sunt instrumentorum alia
que studia historica. Die 10 mensis Decembris anno 1991 sessio acta est
Consultorum Historicorum. Nova Positione praeparata, disceptatum est,
ex more, an Serva Dei heroum in modum virtutes exercuisset. Die 22
mensis Aprilis anno 1997 prospero cum eventu actus est Consultorum
Theologorum Congressus Peculiaris. Patres Cardinales deinde et Episco
pi, in Sessione Ordinaria die 11 mensis Novembris subsequentis habita,
Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Henrico Schwery, professi sunt
Servam Dei Teresiam a Sancto Augustino heroum more virtutes tholo
gales, cardinales iisque adnexas explicavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto
Pro-Praefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secre
tis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus,
Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologali
bus Fide,
nalibus
gradu

Spe et

Prudentia,
heroico,

Mariae),

Caritate
Iustitia,

Servae

Monialis

tum in Deum tum in proximum,

Dei

Temperantia
Teresiae

professae

et ad effectum de quo agitur.

Ordinis

et

Fortitudine,

Sancto

Augustino

Carmelitarum

necnon de cardi

eisque
(in

adnexis,
saec.:

Discalceatorum,

in

Aloisiae
in

casu

Congregatio pro Episcopis

451

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
ALBERTUS

BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS

PROVISIO ECCLESIARUM

Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per
Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae
sules praefecit, videlicet:
die 2 Maii 1998. Cathedrali Ecclesiae Foroconcordianae Exc.mum P.
D. Hectorem Sabbatium Cardelli, hactenus Episcopum titularem Furnitanum maiorem et Auxiliarem Rosariensem.

Episcopum Coadiutorem dioecesis Sancti Thomae in In


sulis Virgineis, Exc.mum P.D. Georgium Vanee Murry, S.I., hactenus Epi
scopum titularem Fortisventurae et Auxiliarem archidioecesis Chicagiensis.
die 5 Maii.

Titulari episcopali Ecclesiae Leadensi, R.D. Iosephum Nathanalem


Perry, e clero archidioecesis Milvaukiensis, ibique curionem paroeciae Omni
bus Sanctis dicatae, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Chicagiensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Albensi R.D. Iosephum Soterem Valero Ruz, e clero archidioecesis Valentinae in Venetiola, ibique Vica
rium generalem, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.
die 9 Maii.

Titulari episcopali Ecclesiae Tagariensi R.D. Victorem Emmanuelem


Prez Rojas, e clero archidioecesis Calabocensis, ibique Vicarium episcopa
lem, quem constituit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.

452

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

die 12 Maii 1998. Cathedrali Ecclesiae Dodgepolitanae, R.D. Ronaldum M. Gilmore, e clero dioecesis Vichitensis, ibique Vicarium generalem et
moderatorem Curiae.

Cathedrali Ecclesiae de Aguas Calientes Exc.mum P.D.


Raimundum Godinez Flores, hactenus Episcopum titularem Centenariensem
et Auxiliarem Guadalaiarensem.
die 18 Maii.

Titulari episcopali Ecclesiae Auziensi R.D. Ludovicum


Schick, Vicarium generalem Fuldensem, quem deputavit Auxiliarem eius
dem dioecesis.
die 20 Maii.

Cathedrali Ecclesiae Cerretanae-Thelesinae-Sanctae Agathae Gothorum R.D. Michaelem De Rosa, e clero archidioecesis Salernitanae - Campaniensis - Acernensis, hactenus Instituti Superioris Scientiarum
Religiosarum praesidem.
die 23 Maii.

Cathedrali Ecclesiae Registrensi R.P. Iosephum Aloi


sium Bertanha, S.V.D., hactenus rectorem Seminarii maioris Societatis Ver
bi Divini in dioecesi Sancti Mauri.
die 26 Maii.

Nuntiaturae Apostolicae in Algeriensi Republica Exc.mum P.D. Au


gustinum Kasujja, quem elegit Archiepiscopum titularem Caesariensem in
Numidia.
Nuntiaturae Apostolicae in Tunesiensi Republica Exc.mum P.D. Au
gustinum Kasujja, quem elegit Archiepiscopum titularem Caesariensem in
Numidia.
Coadiutorem dioecesis Crucis Australis R.P. Moysem
Ioannem Pontelo, Congregationis S. Spiritus sub tutela Immaculati Cordis
Beatissimae Virginis Mariae sodalem, hactenus Instituti vulgo Poullart des
Places rectorem.
die 27 Maii.

Episcopum Coadiutorem praelaturae territorialis Tefensis, R.P. Sergium Eduardum Castriani, Congregationis S. Spiritus sub tutela Immacula
ti Cordis Beatissimae Virginis Mariae sodalem, hactenus Consiliarium Gene
ralem eiusdem Congregationis.
Cathedrali Ecclesiae Criciumensi, noviter erectae, Exc.mum P.D.
Paulum Antonium De Conto, hactenus Sancti Aloisii de Caceres Episcopum.

Congregatio pro Episcopis

453

Coadiutorem dioecesis Campi Moranensis R.D.


Maurum Apparecidum dos Santos, hactenus Vicarium generalem Iacarezinhonsem.
die 27 Maii 1998.

Episcopum coadiutorem praelaturae Moyobambensis,


R.P. Iosephum S. Iztueta Mendizbal, CP., hactenus Superiorem Provin
cialem in Hispania.
die 30

Maii.

454

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza
Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Gioved, 28 Maggio 1 9 9 8 :
S.A.R. il Principe DAVID M.
Swaziland presso la Santa Sede;

Ambasciatore dello

DLAMINI,

Le LL. E E . i Signori, TIBAMANYA MVENE MUSHANGA, Amba


sciatore dell'Uganda presso la Santa Sede;
JOHN P. BOYANG, Ambasciatore di Gambia presso la Santa
Sede;
MAHAMAT ALI ABDALLAH NASSOUR, Ambasciatore del Ciad
presso la Santa Sede;
MANUEL MAS RIBO, Ambasciatore di Andorra presso la Santa
Sede;
MALALA Z O RAOLISON RANDRIANJANOA RAMAHATAFANDRY, Amba
sciatore del Madagascar presso la Santa Sede;
ADNAN BAHJAT A L TALHOUNI, Ambasciatore di Giordania pres
so la Santa Sede;
ATIS SJANITS, Ambasciatore di Lettonia presso la Santa Sede;
MOSES MUSONDA, Ambasciatore dello Zambia presso la Santa
Sede.
Ha altres, ricevuto in Udienza:
Sabato, 9 Maggio 1 9 9 8 , S.E. il Signor
dente della Repubblica del Libano.

ELIAS HRAOUI,

Luned, 1 8 Maggio 1 9 9 8 , S.E. il Signor


Presidente della Repubblica di Lituania.
Marted, 1 9 Maggio 1 9 9 8 ,
mo Ministro del Canada.

S.E.

il Signor

Presi

VALDAS ADAMKUS,

JEAN CHRTIEN,

Pri

Dal 19 aprile al 14 maggio 1998 il Santo Padre ha presieduto l'As


semblea Speciale per l'Asia del Sinodo dei Vescovi.

Diarium Romanae Curiae

455

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
5
23

maggio

1998. S.E. mons. Giacinto Berloco, Arcivescovo tit. di Fidene,


Nunzio Apostolico in El Salvador e in Belize.

S.E. mons. Antonio Sozzo, Arcivescovo tit. di Concordia,


Nunzio Apostolico in Costa Rica.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha


nominato:
9

aprile

1998. S.E. mons. Karl Lehmann, Vescovo di Mainz, Membro del


la Congregazione per i Vescovi ad quinquen
nium .

S.E. mons. Walter Kasper, Vescovo di Rottenburg-Stuttgart, Membro della Congregazione per la Dottrina
della Fede ad quinquennium .

L'Em.mo Sig Card. Antonio Maria Javierre Ortas e S.E.


mons. Desmond Connell, Arcivescovo di Dubli
no, Membri della Congregazione per la Dottrina
della Fede in aliud quinquennium aut usque ad
80 .

Mons. Bernard Prince, Consultore del Pontificio Consiglio


delle Comunicazioni Sociali in aliud quinquen
nium .

Il Signor Alois Estermann, Capitano Comandante della


Guardia Svizzera Pontificia.

S.E. mons. Francesco Monterisi, Segretario della Congre


gazione per i Vescovi, Consultore della Congrega
zione per la Dottrina della Fede.

P. Gianfranco Ghirlanda, S.I., Giudice della Corte d Appel


lo dello Stato della Citt del Vaticano in aliud
quinquennium .

S.E. mons. Francesco Monterisi, Segretario della Congre


gazione per i Vescovi, Membro della Pontificia
Commissione per VAmerica Latina.

S.E. mons. Jos Saraiva Martins, Arcivescovo tit. di Tuburnica, Prefetto della Congregazione delle Cause
dei Santi ad quinquennium .
um

maggio

18

30

Si rende noto che i Reverendi don Sabino Ardito, S.D.B., mons. Matteo P
paro, mons. Gianfranco Bella, p. Velasio De Paolis, C.S., mons. Carlo Liberati,
p. Manuel Jess Arroba Conde, CM.F., p. Francesco Ciccimarra, Barn., mons.
Cataldo Di Napoli, sono stati annoverati in aliud quinquennium tra i Giudici
esterni del Tribunale regionale del Lazio di prima istanza per le cause di nullit
di matrimonio.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

456

NECROLOGIO
4

maggio

11
14

21

22
23
26

29

1998. Mons. Ignacio Maria De Orbegozo y Goieoechea, Vescovo


di Chiclayo (Peru).

Mons. Gerard Jakob, Vescovo tit. di Vergi.

Mons. Teodor Majkowicz, Vescovo di Wroclaw-Gdansk di


rito bizantino-ucraino (Polonia).

Mons. Michel Moutel, Arcivescovo di Tours (Francia).

Mons. Jean-Baptiste Tiendrbogo, Vescovo di Kaya


(Burkina Faso).

Mons. Arnold R. Cotey, Vescovo em. di Nachingwea


(Tanzania).

Mons. Eric G. Perkins, Vescovo tit. di Verrona.

Mons. Alphonsus Beretta, Vescovo em. di Warangal (India).

Mons. Salvatore Casanova, Vescovo em. di Ajaccio (Corsica-Francia).

Mons. Jos Vzquez Diaz, Vescovo em. di Bom Jesus do


Gurguia (Brasile).

An. et vol. XC

Iulii

1998

N. 7

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO D A T A E

quibus normae quaedam inseruntur in Codice Iuris Canonici et in Codice Cano


num Ecclesiarum Orientalium.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad tuendam fidem Catholicae Ecclesiae contra errores insurgentes ex
parte aliquorum christifidelium, praesertim illorum qui in sacrae theologiae
disciplinas studiose incumbunt, pernecessarium visum est Nobis, quorum
praecipuum munus est fratres suos in fide confirmare (cf. Lc 22, 32), ut in
textum vigentium Codicis Iuris Canonici et Codicis Canonum Ecclesiarum
Orientalium addantur normae, quibus expresse imponatur officium servandi
veritates definitive ab Ecclesiae Magisterio propositas, addita mentione in
sanctionibus canonicis ad eandem materiam spectantibus.
1. Iam inde a prioribus saeculis usque ad hodiernum diem Ecclesia de
fide in Christum Eiusque redemptionis mysterio profitetur veritates, postea
collectas in Symbola fidei; hodie enim communiter cognoscuntur atque pro
clamantur a christifidelibus in Missarum celebratione sollemni et festiva
Symbolum Apostolorum aut Symbolum Nicaenum-Constatinopolitanum.
Hoc ipsum Symbolum Nicaenum-Constatinopolitanum continetur in
Professione fidei, a Congregatione pro Doctrina Fidei ulterius elaborata,
quae specialiter imponitur determinatis christifidelibus emittenda in suscep
tione aliquorum officiorum directe vel indirecte respicientium profundiorem
1

CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Professio Fidei et Iusiurandum fidelitatis in susci

piendo officio nomine Ecclesiae exercendo, 9 Ianuarii 1989, in AAS 81 (1989), p. 105.

31 - A. A.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

458

investigationem in veritates de fide et de moribus aut coniunctorum cum


peculiari potestate in Ecclesiae regimine.

2. Professio fidei, rite praemisso Symbolo Nicaeno-Constantinopolitano,


habet etiam tres propositiones aut commata, quae explicare intendunt fidei
catholicae veritates ab Ecclesia, sub ductu Spiritus Sancti qui eam om
nem veritatem docebit (Io 16, 13), sequentibus temporibus altius perscru
tatas aut perscrutandas.

Primum comma, quod enuntiat: Firma fide quoque credo ea omnia


quae in verbo Dei scripto vel tradito continentur et ab Ecclesia sive sollem
ni iudicio sive ordinario et universali Magisterio tamquam divinitus revela
ta credenda proponuntur , congruenter affirmat et suum praescriptum ha
4

bet in legis latione universali Ecclesiae in can. 750 Codicis Iuris Canonici
et in can. 598 Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium.

Tertium comma edicens: Insuper religioso voluntatis et intellectus ob


sequio doctrinis adhaereo quas sive Romanus Pontifex sive Collegium Epi
scoporum enuntiant cum Magisterium authenticum exercent etsi non defi
nitivo actu easdem proclamare intendant , locum suum obtinet in can.
7

Cf.. Codex Iuris Canonici, can. 833.


Cf. Codex Iuris Canonici, can. 747 1; Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can.

595 1.
4

Cf. SACROSANCTUM CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Constitutio dogmatica Lumen

gentium, De Ecclesia, 25, 21 Novembris 1964, in AAS 57 (1965), pp. 29-31; Constitutio dog
matica Dei Verbum, De divina Revelatione, 18 Novembris 1965, 5, in AAS 58 (1966), p. 819;
CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Instructio Donum veritatis, De ecclesiali theologi vocatione,
24 Maii 1990, 15, in AAS 82 (1990), p. 1556.

Codex Iuris Canonici, can. 750 - Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt quae
verbo Dei scripto vel tradito, uno scilicet fidei deposito Ecclesiae commisso, continentur, et
insimul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae magisterio sollemni, sive ab eius
magisterio ordinario et universali, quod quidem communi adhaesione christifidelium sub duc
tu sacri magisterii manifestatur; tenentur igitur omnes quascumque devitare doctrinas iisdem
contrarias.
Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 598 - Fide divina et catholica ea omnia
credenda sunt, quae verbo Dei scripto vel tradito, uno scilicet deposito fidei Ecclesiae com
misso continentur et simul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae magisterio sol
lemni sive ab eius magisterio ordinario et universali, quod quidem communi adhaesione chri
stifidelium sub ductu sacri magisterii manifestatur; tenentur igitur omnes christifideles quas
cumque devitare doctrinas eisdem contrarias.
Cf. CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Instructio Donum veritatis, De ecclesiali theologi
vocatione, 24 Maii 1990, 17, in AAS 82 (1990), p. 1557,
5

Acta Ioannis Pauli Pp. II

459

752 Codicis Iuris Canonici et in can. 599 Codicis Canonum Ecclesiarum


Orientalium.
8

3. Attamen secundum comma, in quo asseveratur: Firmiter etiam am


plector ac retineo omnia et singula quae circa doctrinam de fide vel mori
bus ab ( adem definitive proponuntur , nullum habet congruentem cano
nem in Codicibus Ecclesiae Catholicae. Magni momenti est hoc comma Pro
fessionis fidei, quippe quod indicet veritates necessario conexas cum divina
revelatione. Hae quidem veritates, quae in doctrinae catholicae perscruta
tione exprimunt particularem inspirationem divini Spiritus in alicuius veri
tatis de fide vel de moribus profundiore Ecclesiae intellectu, sive historica
ratione sive logica consecutione conectuntur.
f

10

4. Quapropter dicta necessitate compulsi mature censuimus hanc legis


universalis lacunam complere insequenti modo:
A) Can. 750 Codicis Iuris Canonici posthac duas paragraphos habebit,
quarum prima constet textu vigentis canonis, altera vero novo textu sit or
nata, ita ut ipse can. 750 absolute sic sonet:
Can. 750 1. Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt quae ver
bo Dei scripto vel tradito, uno scilicet fidei deposito Ecclesiae commisso,
continentur, et insimul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae
magisterio sollemni, sive ab eius magisterio ordinario et universali, quod
quidem communi adhaesione christifidelium sub ductu sacri magisterii ma
nifestatur; tenentur igitur omnes quascumque devitare doctrinas iisdem
contrarias.
2. Firmiter etiam amplectenda ac retinenda sunt omnia et singula
quae circa doctrinam de fide vel moribus ab Ecclesiae magisterio definitive
proponuntur, scilicet quae ad idem fidei depositum sancte custodiendum et
Codex Iuris Canonici, can, 752 - Non quidem fidei assensus, religiosum tamen intellec
tus et voluntatis obsequium praestandum est doctrinae, quam sive Summus Pontifex sive
Collegium Episcoporum de fide vel de moribus enuntiant, cum magisterium authenticum
exercent, etsi definitivo actu eandem proclamare non intendant; christifideles ergo devitare
curent quae cum eadem non congruant.
Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 599 Non quidem fidei assensus, reli
giosum tamen intellectus et voluntatis obsequium praestandum est doctrinae de fide et de
moribus, quam sive Romanus Pontifex sive Collegium Episcoporum enuntiant, cum magiste
rium authenticum exercent, etsi definitivo actu eandem proclamare non intendunt; christifi
deles ergo curent, ut devitent, quae cum eadem non congruunt.
Cf. CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Instructio Donum veritatis, De ecclesiali theologi
8

10

vocatione, 24 Maii 1990, 16, in AAS 82 (1990), p. 1557..

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

460

fideliter exponendum requiruntur; ideoque doctrinae Ecclesiae catholicae


adversatur qui easdem propositiones definitive tenendas recusat.
In can. 1371, n. 1 Codicis Iuris Canonici congruenter addatur canonis
750 2 locus, ita ut ipse can. 1371 posthac absolute sic sonet:
Can. 1371 - Iusta poena puniatur:
I qui, praeter casum de quo in can. 1364 1, doctrinam a Romano
Pontifice vel a Concilio Oecumenico damnatam docet vel doctrinam, de qua
in can. 750 2 vel in can. 752, pertinaciter respuit, et ab Apostolica Sede
vel ab Ordinario admonitus non retractat;
2 qui aliter Sedi Apostolicae, Ordinario, vel Superiori legitime praeci
pienti vel prohibenti non obtemperat, et post monitum in inoboedientia
persistit.
B) Can. 598 Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium posthac duas
paragraphos habebit, quarum prima constet textu vigentis canonis, altera
vero novo textu sit ornata, ita ut ipse can. 598 absolute sic sonet:
Can. 598 1. Fide divina et catholica ea omnia credenda sunt, quae
verbo Dei scripto vel tradito, uno scilicet deposito fidei Ecclesiae commisso
continentur et simul ut divinitus revelata proponuntur sive ab Ecclesiae
magisterio sollemni sive ab eius magisterio ordinario et universali, quod
quidem communi adhaesione christifidelium sub ductu sacri magisterii ma
nifestatur; tenentur igitur omnes christifideles quascumque devitare doctri
nas eisdem contrarias.
o

2. Firmiter etiam amplectenda ac retinenda sunt omnia et singula


quae circa doctrinam de fide vel moribus ab Ecclesiae magisterio definitive
proponuntur, scilicet quae ad idem fidei depositum sancte custodiendum et
fideliter exponendum requiruntur; ideoque doctrinae Ecclesiae catholicae
adversatur qui easdem propositiones definitive tenendas recusat.
In can. 1436 2 Codicis Canonum Ecclesiarum Orientalium congruenter
addantur verba, quae ad can. 598 2 se referant, ita ut ipse can. 1436
posthac absolute sic sonet:
Can. 1436 1. Qui aliquam veritatem fide divina et catholica creden
dam denegat vel eam in dubium ponit aut fidem christianam ex toto repu
diat et legitime monitus non resipiscit, ut haereticus aut apostata excom
municatione maiore puniatur, clericus praeterea aliis poenis puniri potest
non exclusa depositione.
2. Praeter hos casus, qui pertinaciter respuit doctrinam, quae a Roma
no Pontifice vel Collegio Episcoporum magisterium authenticum exercenti-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

461

bus ut definitive tenenda proponitur, vel sustinet doctrinam quae ut erro


nea damnata est, nec legitime resipiscit, congrua poena puniatur.
5. Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris Apostolicis Motu Proprio da
tis decreta sunt, ea omnia firma ac rata esse iubemus et inserenda praecipi
mus in legis latione universali Catholicae Ecclesiae, respective in Codice Iu
ris Canonici et in Codice Canonum Ecclesiarum Orientalium, sicuti supra
demonstratum est, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xvin mensis Maii, anno
Pontificatus Nostri vicesimo.

MCMXCVIII,

IOANNES PAULUS PP. II

CONSTITUTIO APOSTOLICA

KITALENSIS
In Kenia dioecesis Kitalensis conditur.

IOANNES

PAULUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Magis in dies efflorescens catholicorum in Kenia christifidelium commu


nitas actuosiorque ipsa sacrorum inibi pastorum industria saepius nimirum
suadent ut opportuna de dicionum seu dioecesium illic finibus novis ca
piantur consilia. Cum igitur nuperius sit legitime postulatum ut regio Eldoretensis dividatur, quo nempe commodius cotidiano utrimque apostolatui
provideatur, libentes quidem his adsentimur Nos sententiis, quibus suo vo
to etiam Congregatio pro Gentium Evangelizatione est suffragata. Rati id
circo ipsi propositum idem hoc maius in hominum commodum esse cessurum, decrevimus oblatis hac de re precibus obsequi. Pro Nostra ideo apo
stolica auctoritate loca vulgari sermone appellata Trans Nzoia necnon
West Pokot a dicione Eldoretensi subtrahimus, ex quibus circumscriptio
nem novam ecclesiasticam constituimus Kitalensem nomine, quam Metropo
litanae ecclesiae Kisumuensi suffraganeam esse censemus atque moderationi
Congregationis pro Gentium Evangelizatione subiectam. Episcopalem porro
huius communitatis sedem ipsa defigimus in urbe Kitale cuius templum

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

462

Beatae Mariae Virgini Immaculatae dedicatum evehimus ad gradum di


gnitatemque ecclesiae cathedralis. Nostra haec consilia committimus probatissimo quidem Apostolico Nuntio Ioanni Tonucci Archiepiscopo titulo Torcellano ad salutarem effectum deducenda. Volumus praeterea ut singula di
ligenter serventur praecepta et iussa canonica talem ad deliberationem
spectantia. Has denique Litteras Nostras firmas esse tam nunc quam in po
sterum volumus quibusvis rebus haudquaquam obsistentibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die tertio mensis Aprilis, anno
Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontificatus Nostri vi
cesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

IOSEPHUS

Secretarius Status

card.

TOMKO

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Eugenius Sevi, Protonot. Apost.


Carmelus Nicolosi, Protonot. Apost.
Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 431.688

LITTERAE

APOSTOLICAE

I
Venerabili Dei Servo Edmundo Ignatio Rice Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Vera educatio prosequitur formatio
nem personae humanae in ordine ad finem eius ultimum et simul ad bo
num societatum, quarum homo membrum exstat et in quarum officiis,
adultus effectus, partem habebit (Conc. Oecum. Vat. II, Declaratio de
educatione christiana Gravissimum educationis, I). Venerabilis Dei Servus
Edmundus Ignatius Rice peculiari quidem ratione sollicitus fuit de humana
christianaque institutione iuvenum Hiberniae quibus vitae sanctitate et
apostolatu viam veritatis et iustitiae significavit. In loco v.d. Westcourt or
tus anno M D C C L X I I e Roberto Rice et Margarita Tierney, optima ratione a
parentibus est institutus. Studiis absolutis, negotiis se dedit atque brevi
tempore magnas cumulavit opes. Matrimonio sibi iunxit Mariam Elliot,
quae duos post annos mortua est dum puellulam infirmam pareret. Cum

Acta Ioannis Pauli Pp.

II

463

mercaturam faceret unionem cum Deo per Sacrarum Scripturarum assi


duam lectionem augebat atque digne mensam Corporis Christi frequenta
bat. Fidei virtute permotus, apostolatui pro puerorum, aegrotorum senumque bono se dedidit quas divitiarum suarum participes reddidit. Quadragin
ta annos natus, hortante Pio VI Decessore Nostro fel. rec, negotiis valedi
xit atque totum se devovit pauperum puerorum christianae institutioni.
Deinde Congregationem Fratrum Christianorum condidit, cuius regulas San
cta Sedes anno MDCCCXX approbavit. Moderatoris Instituti munus magno
cum sodalium profectu exercuit usque ad a. M D C C C X X X V I I I , quo libere eo se
abdicavit. Fratribus suis, iuvenibus totique Dei populo testimonium perhibuit caritatis, fidei, animi solliciti de Ecclesia, apostolici studii nec non cu
rae de christianorum institutione. Novissimis vitae annis fidenti animo plu
rimos perpessus est dolores ac humilitates. Ab innumeris, quos beneficiis affecerat, defletus obiit die xxix mensis Augusti anno MDCCCXLIV. Beatificatio
nis canonizationisque Causa anno M C M L X X V I I I coepta est apud curiam Dublinensem. His expletis quae ius praecipit, die I I mensis Aprilis anno M C M X C I I I ,
coram Nobis decretum super virtutibus heroicis est promulgatum. Felici
deinde exitu mira sanatio pervestigata est apud Congregationem de Causis
Sanctorum intercessioni Edmundi Ignatii Rice adscripta. Nos Ipsi, die vi
mensis Aprilis anno MCMXCV, constare de miraculo declaravimus. Deinde
decrevimus ut ritus beatificationis celebraretur die vi mensis Octobris anno
M C M X C V I . Hodie igitur, in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri paten
te, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: Nos, vota Fratrum
Nostrorum Ioannis Nowak, Episcopi Siedlecensis, Desmondi Connell. Ar
chiepiscopi Dublinensis, Antonii Mariae Rouco Vrela, Archiepiscopi Matri
tensis, et Mariani Jaworski, Archiepiscopi Leopolitani Latinorum, necnon
plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium
explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, auctoritate No
stra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Vincentius Le
woniuk et duodecim socii, Edmundus Ignatius Rice, Maria Anna Mogas
Fontcuberta et Marcellina Darowska Beatorum nomine in posterum appel
lentur eorumque festum: Vincentii Lewoniuk et duodecim sociorum die vi
cesima tertia Ianuarii; Edmundi Ignatii Rice die quinta Maii; Mariae An
nae Mogas Fontcuberta die sexta Octobris; et Marcellinae Darowska die
quinta Ianuarii in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit.
In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti .
Quae autem his Litteris decrevimus nunc et in posterum rata et firma
esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

464

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi


mensis Octobris, anno M C M X C V I , Pontificatus Nostri duodevicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 429,774

II
Venerabili Dei Servo Ottoni Neururer Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Si quis vobis evangelizaverit praeter
id, quod accepistis, anathema sit! Modo enim hominibus suadeo aut Deo?
Aut quaero hominibus placere? Si adhuc hominibus placerem, Christi ser
vus non essem! (Gal 1, 9-10).
Verbis his Paulus apostolus Evangelii veritatem proclamavit et eam ani
mose tuitus est. Talem firmitudinem, germano Christi famulo dignam, imitatus est Otto Neururer qui, pastorali caritate concitus, non modo fideliter
christianam doctrinam enuntiavit, sed, gravibus periculis posthabitis, obsti
tit quominus quaedam sui gregis ovis erroris viam et peccati ingrederetur.
Sic usque ad extremum parochi missionem sustinuit, persecutionem forti
animo toleravit, atque tandem martyrii gloriam consecutus est.
Fortis hic animarum pastor agricolis Aloisio Neururer et Hildegarda
Streng ortus est, die xxv mensis Martii anno M D C C C L X X X I I , in quodam parvo
pago montano quem Piller vocant, tunc Brixinensis, nunc Oenipontanae
dioecesis. Religiose a familia institutus, Dei gratiae obsequens, cum ad sa
cerdotium vocationem animadverteret, parvum Vincentinum ingressus est
Seminarium et postea maius, ubi diligenter studiis spiritalique institutioni
operam dedit. Presbyterali ordinatione suscepta die xxix mensis Iunii anno
M C M V I I , studiosus in compluribus paroeciis Tirolis fuit adiutor atque xiv per
annos in praepositura S. Iacobi Oenipontana in urbe sacrum ministerium
gessit. Anno M C M X X X I I paroeciam oppidi Gtzens curandam suscepit, cui
perquam studiose inservivit. Parochus eximio ingenio, sed humillimus et
candidissimus fuit. Recto animo, alta pietate ac studio claruit quod in Dei
verbum diffundendum, cultum divinum promovendum et in Sacri Cordis

Acta Ioannis Pauli Pp. II

465

Iesu Redemptorisque Matris pietatem augendam impertiit. Peculiariter


propter sacerdotalia officia bene peracta et confessionum ministerii ob stu
diosam curam aestimabatur. Postquam Nazistae in Austria rerum anno
MCMXxxvin sunt potiti, Ecclesia aerem persecutionem passa est. Dei Servus
paratum se praebuit ad vitam suam pro Christo tradendam atque praevidit
se erga Deum eiusque legem ob fidelitatem necatum iri. Etenim cum femi
nam quandam admoneret ne viro seiuncto nuberet, iracundiam Ecclesiae
hostium concitavit. Gestapo, ut dicebatur, eum in vincula anno M C M X X X V I I I
coniecit ipsumque in campum captivis custodiendis Dachaviensem deporta
va et postea ad Buchenvaldensem, ubi patientia, fidei testimonio, offensis
et contumeliis tacite toleratis eluxit. Quamquam camporum moderatores id
prohibuerant, suum esse putavit redemptionis bona concaptivis ministrare,
ea petentibus. Res cognita est, ideo die xxvm mensis Maii anno M C M X L in
cellam loricatam illius campi eum detulerunt. Ibi per pedes suspensus est.
Ita die XXX mensis Maii martyrii coronam consecutus est, quandoquidem
matrimonii sanctitatem defenderat et sacerdotale ministerium usque ad fi
nem expleverat. Paucis post diebus eius cineres paroeciae Gtzens traditi
sunt, ubi magna fidelium frequentia sepulti sunt, qui eum martyrem aesti
ma verunt.
Martyrii fama crebrescente, anno M C M L X X X I I I beatificationis et canoniza
tionis Causa incohavit. His rite a iure statutis peractis rebus, Nobis coram
Decretum super martyrio die xn mensis Ianuarii anno MCMXCVI prodiit. Sta
tuimus porro ut beatificationis ritus Romae die xxiv mensis Novembris
eiusdem anni celebraretur.
Hodie igitur, in Vaticana Basilica Sancti Petri, inter Missarum sollemnia
hanc ediximus formulam: Nos, vota Fratrum Nostrorum Rinaldi Stecher,
Episcopi Oenipontani, Christophori Schnborn, Archiepiscopi Vindobonensis
et Renati Sjourn, Episcopi Sancti Fiori, necnon plurimorum aliorum Fra
trum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Congregatio
nis de Causis Sanctorum consulto, auctoritate Nostra Apostolica facultatem
facimus ut Venerabiles Dei Servi Otto Neururer, Iacobus Capp et Catharina
Jarrige Beatorum nomine in posterum appellentur eorumque festum die ip
sorum natali: Ottonis Neururer die trigesima Maii; Iacobi Gapp die decima
tertia Augusti; et Catharinae Jarrige die quarta Iulii in locis et modis iure
statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus
Sancti. Quemadmodum alii praeclarus hic celes tristissimas aerumnas et
acerbos luctus praeteritis huius saeculi annis, nonnullorum hominum impro-

466

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

bo consilio, passus est. At ipse eximia exhibuit virtutis exempla, non


illis qui cum eo vexabantur sed, nostri temporis quoque hominibus,
oculos Evangelii praeceptis habitis ad probanda semper convertantur
potiora ipsius hominis servanda compellantur.
Quae autem his Litteris decrevimus nunc et in posterum rata et
esse volumus, contrariis rebus minime obstantibus quibuslibet.

modo
ut ob
et ad
firma

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxiv
mensis Novembris, anno M C M X C V I , Pontificatus Nostri undevicesimo.
8 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 418.056

III
Venerabili Servo Dei Henrico Rebuschini Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Vitam insumere velim ut Dei posses
sionem proximo meo tradam; velim proximum meum in vulneribus et in
caritate Iesu intueri; velim illum diligere, venerari eique exemplo, opere,
oratione et verbo Dei famulari. Haec consilia, quae Henricus Rebuschini,
vix presbyter consecratus, in suis actis diurnis scripserat, potiores osten
dunt aspectus vitae eius infirmis deditae. Servus Dei, e familia copiis in
structa, in urbe Gravedona prope lacum Comensem ortus est die xxvm
mensis Aprilis anno MDCCCLX. A tempore quo humanioribus litteris se dedit,
vocari se sensit ad sacerdotium adque vitam religiosam. Viginti quattuor
annos natus, perspicue percepit illam optionem a Deo originem ducere.
Prius Gregorianam Studiorum Universitatem frequentavit, deinde, post tres
annos, Veronae, Ordinem Clericorum Regularium Ministrantium Infirmis in
gressus est, atque tirocinium iniit die xxvn mensis Septembris anno MDCCCLX X X V I I . Hanc alteram secutus est optionem ob innatum erga infirmos et do
lentes homines studium. Presbyteratus ordine anno M D C C C L X X X I X insignitus,
breve ad tempus muneribus institutionis vacavit, mox vero inter infirmos
vitam suam degit Veronae apud valetudinarium civile et militare inter an
nos MDCCCXCI-MDCCCXCIX, deinde Cremonae usque ad suum pium transitum.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

467

Qua in urbe spiritalis credita est illi cura Filiarum Sancti Camilli, quae,
hortatu Episcopi Domini Ieremiae Bonomelli septem iam annos illic vitam
agebant, domum aperuerant mulieribus aetate provectis curandis, sociatam
operam spiritalem instituebant cum Fratribus Camillianis et cum ipso Ser
vo Dei, aegrotis navam operam praebentes. Anno M C M I I I fovit propositum
aedificandae novae domus salutis Sancti Camilli , cuius officium explevit
curatoris rei oeconomicae terque rectoris. Duo munera alacri serenoque ani
mo est exsecutus, quin vita eius, arte cum Deo coniuncta, ullum pateretur
detrimentum. Otii tempore cum nimia vexabatur anxietate sacellum prope
officium adire consueverat intimaeque orationi vacare. Ad eandem praxim
sacerdotes hortabatur et religiosos qui eum spiritalem moderatorem selegerant. Contemplationis dono ditatus, cum Cremonae vias perlustraret ad in
firmos ostiatim invisendos vel ad obligationes sui muneris proprias explen
das, sic in Dei contemplatione defigebatur, ut ab omnibus mysticus itinerans appellaretur. Inter sodales communitatis elementum exstitit cohaesionis, quod plurimum contulit ad religiosam et fraternam vitam. Vigilans ac
serenus, Resurrectionis mysterio fidenter commendatus, in Christi pace
quievit die x mensis Maii anno M C M X X X V I I I . Eius sanctitatis fama apud po
pulum christianum ad hodiernum usque diem permansit. Processus canoni
ci, qui Cremonae die I I I mensis Octobris anno M C M X L V I I sunt initi, die xiv
mensis Februarii anno MCMXCV sunt conclusi. Nobis coram decretum de vir
tutibus heroum in gradum a Dei Servo exercitis prodiit die xi mensis Iulii
anno MCMXCV et decretum de miraculo die xxv mensis Iunii anno M C M X C V I .
Statuimus denique ut ritus beatificationis Romae celebraretur die iv mensis
Maii anno M C M X C V I I .
Hodie igitur in foro ante Patriarchalem Basilicam Vaticanam, intra Mis
sarum sollemnia hanc protulimus formulam: Nos, vota Fratrum Nostrorum
Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi Barbastrensis-Montisonensis, Victoris
Aloisii Mondello, Archiepiscopi Rheginensis-Bovensis, Iulii Nicolini, Episco
pi Cremonensis, et Iulii Henrici Prado Bolaos, Episcopi Pastopolitani, nec
non plurimorum aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifide
lium explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctorita
te Nostra Apostolica facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Florenti
nus Asensio Barroso, Zephyrinus Gimnez Malla, Caietanus Catanoso,
Henricus Rebuschini et Maria ab Incarnatione Rosal Beatorum nomine in
posterum appellentur eorumque festum: Florentini Asensio Barroso die no
na Augusti; Zephyrini Gimnez Malla die quarta Maii; Caietani Catanoso

468

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

die vicesima Septembris; Henrici Rebuschini die decima Maii; et Mariae ab


Incarnatione Rosai die vicesima septima Octobris in locis et modis iure sta
tutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti.
Quae autem decrevimus volumus et nunc et in perpetuum tempus vim sor
tiri, contrariis rebus minime quibuslibet obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv
mensis Maii, anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco ffl Sigilli
In Secret, Status tab., n. 431.060

IV
Templum Deo dicatum in honorem BMV sub titulo Virga Jesse in dioecesi
Hasseletensi ad gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Oculos Nostros ad Redemptoris Matrem
attollentes, quae cunctis Christifidelibus tamquam exemplar virtutum praeful
get, libenter quidem occasionem capimus Marialem cultum diffundendi atque
sacras in toto orbe aedes nomine Virginis Mariae honestatas exornandi. Ideo,
cum Venerabilis Frater Paulus Schruers Episcopus Hasseletensis, cleri populi
que vota interpretatus, rogaverit ut templum Deo dicatum in honorem Beatae
Mariae Virginis sub titulo Virga Jesse in dioecesi Hasseletensi situm, ad di
gnitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni illi libenti animo obsecundare
volumus. Itaque de Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento
rum consultu, Apostolicae potestatis Nostrae plenitudine, statuimus ut sacra il
la aedes ad titulum ac dignitatem Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis
iuribus et privilegiis, quae templis hoc nomine insignibus rite competunt, se
cundum Decretum De titulo Basilicae minoris, die ix mensis Novembris an
no MCMLXXXIX datum. Contrariis quibusvis non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi
mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

Secretarius
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n, 431.662

SODANO

Status

469

Acta Ioannis Pauli Pp, II

V
Sanctuarium Civitatis Castelli dioecesis, quod in loco Colle di Canoscio est
dicatum beatae Mariae Virgini titulo Madonna del Transito invocatae, ad
Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Inter sacras aedes Civitatis Castelli
dioecesis merito celebratur sanctuarium beatae Mariae Virginis titulo Ma
donna del Transito invocatae, quod exstat in loco Colle di Canoscio et
quo fideles ex finitimis etiam regionibus frequentes accedunt veneraturi an
tiquam pulchramque depictam imaginem Dormitionis Deiparae Genetricis
ab Eminentissimo Cardinale Seraphino Vannutelli, nomine Petriani Canoni
corum Collegii, anno M D C C C L X X X V I I I sollemni ritu coronatam. Constat insu
per hoc templum notum esse centrum cultus marialis eiusdem dioecesis.
Qua re, cum Venerabilis Frater Peregrinus Thomas Ronchi, Episcopus me
moratae Sedis, litteris die V I I mensis Octobris superiore anno datis, cleri po
pulique sui quoque expromens vota, postulaverit ut templum idem titulo
ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae
documentum cupientes praebere, enixis precibus perquam libenter obsecun
dandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congregatio de
Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus,
hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Litterarum virtute per
petuumque in modum sanctuarium, quod diximus, ad Basilicae minoris
gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis con
cessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt, iis ta
men servatis, quae secundum Decretum De titulo Basilicae minoris die
ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Quod fau
stum ac felix sit cunctis eidem Virgini devotis ac perennis grataque simul
exstet memoria DCL annorum e quibus eius venerata imago efficta est. Has
denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis quibus
libet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die V I I
mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco 83 Sigilli
In Secret, Status tab., n, 431.741

470

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


CONVENTIO

INTER APOSTOLICAM SEDEM ET FOEDERATAM CIVITATEM


SAXONIAE-ANHALTINI

VERTRAG

ACCORDO

zwischen dem Heiligen Stuhl und

fra la Santa Sede e il Land

dem Land Sachsen-Anhalt

Sassonia-Anhalt

DER HEILIGE STUHL,


vertreten durch

LA SANTA SEDE,
rappresentata dal

den Apostolischen Nuntius in


Deutschland,
Dr. Giovanni Lajolo,
Titularerzbischof von Cesariana,

Nunzio Apostolico in
Germania,
Mons. Dott. Giovanni Lajolo,
Arcivescovo titolare di Cesariana,

und
DAS LAND SACHSEN-ANHALT,
vertreten durch

IL LAND SASSONIA-ANHALT,
rappresentato dal

den Ministerprsidenten,
Dr. Reinhard Hppner,

Ministro-Presidente,
Dott. Reinhard Hppner,

verbunden in dem Bewutsein,


da durch die Wiedervereinigung
Deutschlands im Land SachsenAnhalt unter Beachtung des Grund
rechts der Religionsfreiheit und
des Grundsatzes der gegenseitigen
Unabhngigkeit von Kirche und
Staat die Voraussetzungen fr ein
partnerschaftliches Verhltnis ge
schaffen wurden,

uniti nella consapevolezza che con la


riunifcazione della Germania sono
stati creati nel Land SassoniaAnhalt, nel rispetto del diritto fon
damentale della libert religiosa e
del principio della reciproca indi
pendenza di Chiesa e Stato, i pre
supposti per un rapporto di mutua
cooperazione;

in dem Wunsche einig, die Bezie


hungen zwischen der Katholischen

concordi nel desiderio di consolidare


e promuovere in spirito di amicizia le

471

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Kirche und dem Land SachsenAnhalt in freundschaftlichem Geiste


zu festigen und zu frdern,

relazioni tra la Chiesa cattolica e il


Land Sassonia-Anhalt;

unter Bercksichtigung des in Gel


tung stehenden Konkordats zwi
schen dem Heiligen Stuhl und dem
Deutschen Reich vom 20. Juli 1933,
soweit es das Land bindet, und in
Wrdigung des Vertrages des Frei
staates Preuen mit dem Heiligen
Stuhl vom 14. Juni 1929,

considerando il vigente Concordato


fra la Santa Sede ed il Reich Ger
manico del 20 luglio 1933, per quan
to esso vincola il Land, e tenendo
presente la Solenne Convenzione fra
la Santa Sede e la Prussia del 14
giugno 1929;

mit dem Ziel, die Grundlagen fr


gemeinsame Anliegen den gegen
wrtigen Erfordernissen anzupas
sen, fortzubilden und auf Dauer zu
regeln,

con lo scopo di adeguare alle attuali


esigenze, di sviluppare e di regolare
in modo stabile le basi di comuni
interessi,

sind ber folgende Artikel berein


gekommen:

hanno convenuto negli articoli se


guenti:

Artikel 1
Glaubensfreiheit

Articolo 1
Libert religiosa

(1) Das Land Sachsen-Anhalt ge


whrt der Freiheit, den katho
lischen Glauben zu bekennen und
ffentlich auszuben, den gesetz
lichen Schutz.

( 1 ) Il Land Sassonia-Anhalt d pro


tezione legale alla libert di pro
fessare e praticare pubblicamente la
fede cattolica.

(2) Die Katholische Kirche ordnet


und verwaltet ihre Angelegenheiten
selbstndig innerhalb der Schranken
des fr alle geltenden Gesetzes.

(2) La Chiesa cattolica regola e am


ministra i propri affari autonoma
mente nell'ambito delle leggi ge
nerali vigenti.

(3) Unberhrt bleiben die gesetz


lichen Bestimmungen, nach denen
Geistliche, ihre Gehilfen und die Per-

(3) Restano intatte le disposizioni di


legge secondo le quali gli ecclesia
stici, i loro assistenti e le persone che

472

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sonen, die zur Vorbereitung auf den


Beruf an der berufsmigen Ttig
keit teilnehmen, berechtigt sind, das
Zeugnis ber dasjenige zu verwei
gern, was ihnen in ihrer Eigenschaft
als Seelsorger anvertraut worden
oder bekanntgeworden ist. Das
Land wird fr die Aufrechterhal
tung dieses Schutzes des Seelsorgeund Beichtgeheimnisses eintreten.

in preparazione alla professione par


tecipano all'attivit professionale,
hanno facolt di rifiutare la testi
monianza su quello che stato con
fidato o divenuto noto ad essi in
qualit di pastori d'anime. Il Land si
adoperer per il mantenimento di
questa protezione del segreto re
lativo alla cura d'anime e alla con
fessione.

Artikel 2
Zusammenwirken

Articolo 2
Reciproca collaborazione

(1) Die Landesregierung und die


Dizesanbischfe werden sich regel
mig und bei Bedarf zu gemein
samen Gesprchen ber solche
Fragen treffen, die ihr Verhltnis
zueinander berhren oder von bei
derseitigem Interesse sind.
(Schluprotokoll )

( 1 ) Il Governo del Land e i Vescovi


diocesani si incontreranno regolar
mente e in caso di bisogno per col
loqui comuni su quelle questioni che
toccano il loro reciproco rapporto o
sono di interesse per ambedue le
parti.
(Protocollo Finale)

(2) Bei Gesetzgebungsvorhaben und


Programmen auf Sachgebieten,
die die Belange der Katholischen
Kirche unmittelbar betreffen, wird
die Landesregierung die Katholische
Kirche angemessen beteiligen.
(Schluprotokoll)

(2) Nei progetti di legislazione e nei


programmi su materie che riguar
dano direttamente gli interessi della
Chiesa cattolica, il Governo del Land
far partecipare la Chiesa cattolica
in modo adeguato.
(Protocollo Finale)

(3) Zur Wahrnehmung solcher Auf


gaben gegenber dem Staat und zur
Verbesserung der gegenseitigen In
formation bestellen die Dizesan
bischfe einen Beauftragten und
richten am Sitz der Landesregierung
ein Katholisches Bro als Kom
missariat der Bischfe im Land
Sachsen-Anhalt ein.

(3) Per la cura di tali compiti di


fronte allo Stato e per una miglio
re reciproca informazione, i Vescovi
diocesani nominano un incaricato e
istituiscono presso la sede del Go
verno del Land un Ufficio Cattolico
come Commissariato dei Vescovi del
Land Sassonia-Anhalt.

473

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Artikel 3
Feiertage

Articolo 3
Giorni festivi

Der Schutz der Sonntage und kirch


lichen Feiertage wird gewhrleistet.

La protezione delle domeniche e del


le festivit ecclesiastiche viene ga
rantita.

Artikel 4
Religionsunterricht

Articolo 4
Insegnamento della religione

(1) Das Land gewhrleistet die Er


teilung eines regelmigen katho
lischen Religionsunterrichts als or
dentliches Lehrfach an ffentlichen
Schulen.

(1) Il Land garantisce nelle scuole


pubbliche il regolare insegnamento
della religione cattolica come ma
teria ordinaria.

(2) Lerninhalte und Lehrbcher fr


den katholischen Religionsunter
richt sind im Einvernehmen mit den
Dizesanbischfen festzulegen.

(2) I contenuti ed i libri di testo


dell'insegnamento della religione
cattolica sono da stabilirsi d'intesa
con i Vescovi diocesani.

(3) Die Erteilung des katholischen


Religionsunterrichts
setzt
eine
kirchliche Lehrbefhigung (missio
canonica) durch den zustndigen
Dizesanbischof voraus. Darber ist
bei der ersten Anstellung eine Be
scheinigung des zustndigen Dizesanbischofs vorzulegen. Handelt
es sich um einen Priester, so gilt die
kirchliche Lehrbefhigung als er
teilt. Die kirchliche Lehrbefhigung
kann auch befristet erteilt und
in begrndeten Fllen widerrufen
werden.

(3) L'insegnamento della religione


cattolica presuppone un'abilitazio
ne ecclesiastica all'insegnamento
(missio canonica) da parte del Ve
scovo diocesano competente. Al ri
guardo, nella prima assunzione si
deve presentare un certificato del
competente Vescovo diocesano. Se
si tratta di un sacerdote, l'abili
tazione ecclesiastica all'insegnamen
to si considera concessa. L'abilita
zione ecclesiastica all'insegnamento
pu essere accordata anche tem
poraneamente e, in casi motivati,
revocata.
(Protocollo Finale)

(Schluprotokoll)

(4) Unbeschadet des staatlichen


Aufsichtsrechts hat der zustndige
32 - A A S

(4) Senza pregiudizio del diritto di


vigilanza da parte dello Stato, il

474

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Dizesanbischof das Recht, sich


nach einem mit der Landesregierung
vereinbarten Verfahren durch Ein
sichtnahme zu vergewissern, da
der Inhalt und die Gestaltung des
Religionsunterrichts der Lehre und
den Grundstzen der Katholischen
Kirche entsprechen.

competente Vescovo diocesano ha il


diritto di assicurarsi mediante ispe
zione, secondo una procedura con
venuta con il Governo del Land, che
il contenuto e la forma dell'inse
gnamento della religione corrispon
dono alla dottrina e ai principi della
Chiesa cattolica.

(5) Die vertragliche Gestellung von


haupt- und nebenberuflichen Lehr
krften fr den Religionsunterricht,
die auf Dauer oder befristet aus
dem Kirchendienst dazu abgeord
net werden, bleibt einer besonderen
Vereinbarung vorbehalten.

(5) La designazione contrattuale di


personale per l'insegnamento della
religione, che esercita tale profes
sione come occupazione primaria o
secondaria e viene a ci deputato in
modo stabile o temporaneo prove
nendo dal servizio ecclesiastico, ri
mane riservata a una speciale in
tesa.

(6) Die Beteiligung der Katholischen


Kirche an der staatlichen Aus-,
Fort- und Weiterbildung von Re
ligionslehrkrften wird durch beson
dere Vereinbarung geregelt.

(6) La partecipazione della Chiesa


cattolica all'opera di formazione, ag
giornamento e perfezionamento de
gli insegnanti di religione, svolta
dallo Stato, viene regolata da una
speciale intesa.

Artikel 5
Theologische Studiengnge

Articolo 5
Corsi di studio teologici

(1) Das Land gewhrleistet in den


jeweiligen Lehramtsstudiengngen
die Ausbildung im Fach Katholische
Religion fr die allgemeinbildenden
und berufsbildenden Schulen. Die
Ausbildung in diesen Studien
gngen entspricht der Lehre und
den Grundstzen der Katholischen
Kirche.
(Schluprotokoll)

( 1 ) Il Land garantisce, nei rispettivi


curricoli di studio per l'abilitazione
all'insegnamento, la formazione nel
la materia Religione cattolica per le
scuole a indirizzo generale e pro
fessionali. La formazione in questi
corsi di studio conforme alla dot
trina e ai principi della Chiesa cat
tolica.
(Protocollo Finale)

Acta Ioannis Pauli Pp

II

475

(2) Professoren und Professorinnen


und sonstige Personen, die selb
stndig Lehraufgaben wahrnehmen
und deren Beauftragung mit Lehr
aufgaben der staatlichen Zustim
mung bedarf, werden erst berufen
oder beauftragt, wenn sich die Lan
desregierung in einem vertraulichen
Verfahren bei dem Dizesanbischof
vergewissert hat, da im Hinblick
auf Lehre und Lebenswandel keine
Bedenken bestehen. Werden Ein
wendungen erhoben, sind diese vom
Dizesanbischof gem den Um
stnden des Einzelfalles angemessen
darzulegen.
(Schluprotokoll)

(2) Professori e professoresse e altre


persone, che svolgono compiti di
insegnamento in modo autonomo e
il cui incarico con compiti di in
segnamento necessita dell'approva
zione da parte dello Stato, vengono
chiamati o incaricati soltanto quan
do il Governo del Land si as
sicurato mediante una procedura ri
servata presso il Vescovo diocesano
che non esistono obiezioni riguardo
alla dottrina e alla condotta. Qua
lora vengano sollevate eccezioni,
queste devono essere indicate dal
Vescovo diocesano in modo ade
guato, secondo le circostanze del
singolo caso.
(Protocollo Finale)

(3) Verstt eine solche Lehrperson


gegen die Lehre der Katholischen
Kirche oder ist ihr Lebenswandel
mit den Grundstzen der Katho
lischen Kirche nicht mehr vereinbar
und ist dies von Seiten der Kirche
festgestellt, wird der Dizesanbi
schof dies der Landesregierung an
zeigen. In diesem Falle kann die
Person ihre Lehrttigkeit nicht wei
ter ausben. Das Land wird fr
einen zur Erfllung der Lehrbedrf
nisse erforderlichen gleichwertigen
Ersatz sorgen. Gleichzeitig nimmt
die Landesregierung unverzglich
Verhandlungen mit dem Dizesan
bischof ber die Art und den Um
fang der zu leistenden Abhilfe auf.

(3) Qualora uno di tali docenti man


chi contro la dottrina della Chiesa
cattolica oppure la sua condotta non
sia pi conciliabile con i principi
della Chiesa cattolica, e ci sia stato
accertato da parte della Chiesa, il
Vescovo diocesano lo comunicher
al Governo del Land. In questo caso
tale persona non pu pi svolgere la
sua attivit accademica. Il Land
provveder ad una sostituzione
equivalente, necessaria per la sod
disfazione delle esigenze dell'inse
gnamento. Nello stesso tempo il Go
verno del Land entrer, senza in
dugio, in trattative con il Vescovo
diocesano riguardo al modo e al
l'ambito del rimedio da adottare.

(4) Prfungsordnungen werden erst


in Kraft gesetzt, wenn zuvor durch

(4) Gli ordinamenti degli esami sono


posti in vigore soltanto se in pre-

476

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Anfrage bei dem Dizesanbischof


festgestellt worden ist, da begrn
dete Einwendungen nicht erhoben
werden. Entsprechendes gilt bei der
Aufstellung von Studienordnungen.
(Schluprotokoll)

cedenza, con domanda al Vescovo


diocesano, stato accertato che non
vengono sollevate eccezioni moti
vate. Lo stesso vale nella stesura
degli ordinamenti degli studi.
(Protocollo Finale)

Artikel 6
Kirchliche Schulen

Articolo 6
Scuole ecclesiastiche

(1) Die Katholische Kirche, ein


schlielich der zu ihr gehrenden
Orden und religisen Genossen
schaften sowie anderer kirchlicher
Einrichtungen, hat das Recht, Schu
len in freier Trgerschaft auf kon
fessioneller Grundlage einzurichten
und zu betreiben.

(1) La Chiesa cattolica, inclusi gli


ordini e le congregazioni religiose che
le appartengono cos come altre isti
tuzioni ecclesiastiche, ha il diritto di
istituire e di dirigere scuole in libera
gestione su base confessionale.

(2) Nhere Regelungen des Verfah


rens zur staatlichen Anerkennung
solcher Schulen und ihrer Mitfinan
zierung aus ffentlichen Mitteln
bleiben dem Landesrecht vorbehal
ten; das Land wird die katholischen
Schulen gleichermaen wie andere
Schulen in freier Trgerschaft fr
dern.

(2) Regolamentazioni particolari


della procedura per il riconoscimen
to di tali scuole da parte dello Stato
e del loro co-fnanziamento con fon
di pubblici rimangono riservate alla
normativa del Land; il Land fa
vorir le scuole cattoliche nella stes
sa misura di altre scuole in libera
gestione.

Artikel 7
Kirchliche Hochschulen

Articolo 7
Istituti universitari ecclesiastici

(1) Von der Katholischen Kirche


errichtete kirchliche Hochschulen
knnen die Eigenschaft staatlich
anerkannter Hochschulen nach

(1) Gli istituti universitari eccle


siastici eretti dalla Chiesa cattolica
possono ottenere la qualifica di isti
tuti universitari riconosciuti dallo

477

Acta Ioannis Pauli Pp. II

nherer Bestimmung des Landes


rechts erhalten.
(Schluprotokoll)

Stato secondo le particolari dispo


sizioni della normativa del Land.
(Protocollo Finale)

(2) Das weitere bleibt jeweils einer


Vereinbarung zwischen der Landes
regierung und der Katholischen
Kirche vorbehalten.

(2) Questioni ulteriori rimangono ri


servate a un'intesa da stipulare di
volta in volta tra il Governo del
Land e la Chiesa cattolica.

Artikel 8
Karitative und
Bildungseinrichtungen

Articolo 8
Istituzioni di carit
e di formazione

(1) Die Katholische Kirche, ein


schlielich der zu ihr gehrenden
Orden und religisen Genossen
schaften sowie anderer kirchlicher
und karitativer Einrichtungen, hat
das Recht, im Bildungs- und So
zialbereich sowie im Gesundheits
wesen eigene Einrichtungen fr die
Betreuung und Beratung besonde
rer Zielgruppen zu unterhalten.

(1) La Chiesa cattolica, inclusi gli


ordini e le congregazioni religiose che
le appartengono cos come altre isti
tuzioni ecclesiastiche e caritative,
ha il diritto di mantenere, nell'am
bito formativo e sociale come pure
nel settore sanitario, istituzioni pro
prie per la cura e la consulenza di
particolari gruppi di destinatari.

(2) Die Katholische Kirche hat das


Recht, im Bildungs- und Sozialbe
reich sowie im Gesundheitswesen
eigene Einrichtungen fr die Aus-,
Fort- und Weiterbildung ihrer Mit
arbeiter und Mitarbeiterinnen zu
unterhalten. Sofern Bildungsgnge
solchen im staatlichen Bereich
gleichwertig sind, ist eine staatliche
Anerkennung der Abschlsse zuzu
sprechen.

(2) La Chiesa cattolica ha il diritto


di mantenere, nell'ambito forma
tivo e sociale come pure nel settore
sanitario, istituzioni proprie per la
formazione, l'aggiornamento e il
perfezionamento dei suoi collabora
tori e delle sue collaboratrici. Qua
lora i corsi di formazione siano equi
valenti a quelli dell'ambito statale,
ai loro attestati conclusivi va at
tribuito il riconoscimento da parte
dello Stato.

(3) Soweit Einrichtungen nach den


Abstzen 1 und 2 allgemeine Auf-

(3) Nella misura in cui le istituzioni


di cui ai commi 1 e 2 espletino

478

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

gaben erfllen und ohne Rcksicht


auf Kirchenzugehrigkeit in An
spruch genommen werden knnen,
haben sie Anspruch auf Frderung
im Rahmen der Gesetze.
(Schluprotokoll)

compiti generali e si possa ricorrere


ad esse senza riguardo all'appar
tenenza confessionale, esse hanno
diritto ad essere favorite nel quadro
delle leggi.
(Protocollo Finale)

Artikel 9
Jugend- und Erwachsenenbildung

Articolo 9
Formazione dei giovani
e degli adulti

(1) Die kirchliche Jugendarbeit wird


gewhrleistet und im Rahmen der
allgemeinen staatlichen Frderung
und innerhalb der jugendpolitischen
Gremien des Landes angemessen be
rcksichtigt.

(1) L'attivit della Chiesa per i gio


vani garantita e viene tenuta in
adeguata considerazione nel quadro
generale delle sovvenzioni statali e
all'interno degli organi di politica
giovanile del Land.

(2) Die Freiheit der Katholischen


Kirche, in der Erwachsenenbildung
ttig zu sein, wird durch das Land
gewhrleistet. Nhere Regelungen
des Verfahrens zur Anerkennung
von kirchlichen Einrichtungen der
Erwachsenenbildung und ihrer Mit
finanzierung aus ffentlichen Mit
teln bleiben dem Landesrecht vor
behalten.

(2) La libert della Chiesa cattolica


di operare nella formazione degli
adulti garantita da parte del Land.
Regolamentazioni particolari della
procedura per il riconoscimento di
istituzioni ecclesiastiche per la for
mazione degli adulti e del loro cofinanziamento con fondi pubblici ri
mangono riservate alla normativa
del Land.

Artikel 10
Anstaltsseelsorge

Articolo 10
Cura d'anime nei pubblici istituti

(1) Das Land rumt der Katholi


schen Kirche die Mglichkeit ein,
in staatlichen Krankenhusern,
Heimen,
Justizvollzugsanstalten,
Polizeiausbildungssttten und son
stigen Einrichtungen des Landes
Gottesdienste und religise Veran-

(1) Il Land accorda alla Chiesa cat


tolica la possibilit di celebrare il
culto divino e organizzare mani
festazioni religiose come anche di
esercitare attivit pastorale negli
ospedali statali, nelle case di assi
stenza, negli istituti di prevenzione e

479

Acta Ioannis Pauli Pp. II

staltungen abzuhalten sowie seel


sorgerlich ttig zu werden. Die dafr
notwendigen Rume werden vom
Land zur Verfgung gestellt.

pena, nei centri di formazione della


polizia ed in altre istituzioni del
Land. I locali a tal fine necessari
vengono messi a disposizione dal
Land.

(2) Werden diese Aufgaben von ei


nem dafr freigestellten Seelsorger
im Haupt- oder Nebenamt wahr
genommen, geschieht fr die Ju
stizvollzugsanstalten sowie fr die
Polizeiausbildungssttten und an
dere Polizeieinrichtungen die Be
rufung durch den zustndigen Di
zesanbischof im Einvernehmen, fr
die sonstigen Einrichtungen im Be
nehmen mit der Landesregierung.

(2) Qualora detti compiti vengano


svolti come impiego primario o se
condario da un cappellano messo
appositamente a disposizione, la no
mina viene fatta dal competente
Vescovo diocesano, d'intesa con il
Governo del Land per gli istituti di
prevenzione e pena cos come per i
centri di formazione della polizia e
per altre istituzioni della polizia, o
dopo aver preso contatto con il me
desimo Governo per le altre isti
tuzioni.

(3) Nheres wird durch besondere


Vereinbarungen geregelt.

(3) I particolari vengono regolati da


speciali intese.

Artikel 11
Rundfunk

Articolo 11
Radiotelevisione

( 1 ) Das Land wird daraufhinwirken,


da die ffentlich-rechtlichen Rund
funkanstalten der Katholischen Kir
che angemessene Sendezeiten fr
ihren Verkndigungsdienst zur Ver
fgung stellen. In den Aufsichts
gremien (Rundfunkrte, Programm
ausschsse und vergleichbare Gre
mien) soll die Katholische Kirche
vertreten sein.
( Schluprotokoll )

(1) Il Land si adoperer affinch gli


enti radiotelevisivi di diritto pub
blico mettano a disposizione della
Chiesa cattolica, per lo svolgimento
del suo ministero di evangelizza
zione, congrui tempi di trasmissione.
Negli organi di controllo (consigli
per la radiotelevisione, commissioni
per la programmazione e organi as
similabili) la Chiesa cattolica dovr
essere rappresentata.
(Protocollo Finale)

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

480

(2) Das Recht der Katholischen


Kirche, privaten Rundfunk nach
Magabe der landesgesetzlichen
Vorschriften zu veranstalten oder
sich an Rundfunkveranstaltern des
privaten Rechts zu beteiligen, bleibt
unberhrt.

(2) Resta intatto il diritto della Chie


sa cattolica di organizzare una ra
diotelevisione privata conforme
mente alle prescrizioni di legge del
Land o di avere parte in enti ra
diotelevisivi di diritto privato.

Artikel 12
Besetzung kirchlicher mter

Articolo 12
Provvista di uffici ecclesiastici

(1) Die Katholische Kirche verleiht


ihre mter ohne Mitwirkung des
Landes oder der brgerlichen Ge
meinde.
( S chluprotokoll )

(1) La Chiesa cattolica conferisce i


propri uffici senza il concorso del
Land o del Comune.
(Protocollo Finale)

(2) Im Falle der Behinderung oder


der Vakanz des Bischflichen Stuhls
teilt das Kathedralkapitel dem Mi
nisterprsidenten den Namen des
jenigen mit, der die vorbergehende
Leitung der Dizese bernommen
hat.

(2) Nel caso di sede episcopale im


pedita o vacante, il capitolo cat
tedrale comunica al Ministro-Pre
sidente il nojme di colui che ha as
sunto il governo transitorio della
diocesi.

(3) Einige Tage vor der Bestellung


eines Geistlichen im Bistum Mag
deburg zum Ortsordinarius, zum
Weihbischof oder zum Generalvikar
wird die zustndige kirchliche Stelle
dem Ministerprsidenten von dieser
Absicht und von den Personalien des
betreffenden Geistlichen Kenntnis
geben.

(3) Alcuni giorni prima della nomina


di un ecclesiastico, nella diocesi di
Magdeburgo, a Ordinario del luogo,
a Vescovo ausiliare o a vicario ge
nerale, la competente autorit ec
clesiastica dar conoscenza al Mi
nistro-Presidente di questa inten
zione e delle notizie personali del
l'ecclesiastico medesimo.
(Protocollo Finale)

(Schluprotokoll)

Acta Ioannis Pauli Pp. II

481

Artikel 13
Orden und religise
Genossenschaften

Articolo 13
Ordini e congregazioni
religiose

Orden und religise Genossenschaf


ten unterliegen in bezug auf ihre
Grndung, Niederlassung und Be
ttigung ausschlielich den Schran
ken des fr alle geltenden Gesetzes.

Gli ordini e le congregazioni religiose


sono sottoposti, riguardo alla loro
fondazione, alle loro residenze e alla
loro attivit, esclusivamente ai li
miti delle leggi generali vigenti.

Artikel 14
Krperschaftsrechte

Articolo 14
Diritti degli enti giuridici

(1) Die Bistmer, die Bischflichen


Sthle, die Kathedralkapitel und
die Kirchengemeinden sowie die aus
ihnen gebildeten Verbnde sind
Krperschaften des ffentlichen
Rechts; ihr Dienst ist ffentlicher
Dienst.
(Schluprotokoll )

(1) Le diocesi, le sedi episcopali, i


capitoli cattedrali, le parrocchie e
simili comunit ecclesiastiche come
pure le associazioni da esse formate,
sono enti di diritto pubblico; il loro
servizio servizio pubblico.
(Protocollo Finale)

(2) Die Katholische Kirche wird Be


schlsse ber die beabsichtigte Er
richtung, Aufhebung und nderung
von kirchlichen Krperschaften des
ffentlichen Rechts der Landesre
gierung sowie den rumlich betei
ligten kommunalen Gebietskrper
schaften rechtzeitig vor dem Wirk
samwerden anzeigen. Die Errich
tung und Vernderung ffentlich
rechtlicher kirchlicher Anstalten
und Stiftungen mit eigener Rechts
persnlichkeit bedrfen der Geneh
migung der Landesregierung. Die
gesetzlichen Bestimmungen bezg
lich privater Stiftungen bleiben un
berhrt.

(2) Per tempo, prima dell'entrata in


vigore, la Chiesa cattolica notifi
cher al Governo del Land nonch
agli enti territoriali comunali, in
teressati sotto l'aspetto territoriale,
le decisioni riguardanti la progettata
erezione, soppressione e modifica de
gli enti ecclesiastici di diritto pub
blico. L'erezione e la modifica di
istituti ecclesiastici e fondazioni ec
clesiastiche di diritto pubblico con
personalit giuridica propria neces
sitano dell'autorizzazione del Go
verno del Land. Restano intatte le
disposizioni di legge riguardanti le
fondazioni private.

(Schluprotokoll)

(Protocollo Finale)

482

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

(3) Die Vorschriften der Bistmer


ber die vermgensrechtliche Ver
tretung der kirchlichen Krper
schaften, Anstalten und Stiftungen
des ffentlichen Rechts werden der
Landesregierung vor ihrem Erla
vorgelegt. Die Landesregierung
kann innerhalb eines Monats Ein
spruch erheben, wenn eine ord
nungsgeme vermgensrechtliche
Vertretung nicht gewhrleistet ist.
(Schluprotokoll)

(3) Le prescrizioni delle diocesi sulla


rappresentanza giuridico-patrimoniale degli enti, degli istituti e delle
fondazioni della Chiesa, dotati di
personalit giuridica pubblica, ven
gono presentate al Governo del
Land prima della loro emanazione.
Il Governo del Land pu sollevare
eccezione entro un mese, quando
non sia garantita una regolare rap
presentanza giuridico-patrimoniale.
(Protocollo Finale)

Artikel 15
Kirchliches Eigentumsrecht und
kirchliche Gebude in
nichtkirchlichem Eigentum

Articolo 15
Diritto di propriet ecclesiastica
ed edifci ecclesiastici di propriet
non-ecclesiastica

(1) Das Eigentum und andere Ver


mgensrechte der Katholischen Kir
che werden gewhrleistet.
(Schluprotokoll)

(1) La propriet e gli altri diritti


patrimoniali della Chiesa cattolica
sono garantiti.
(Protocollo Finale)

(2) Bei Anwendung enteignungs


rechtlicher Vorschriften werden das
Land und die kommunalen Ge
bietskrperschaften auf kirchliche
Belange Rcksicht nehmen und
gegebenenfalls der Katholischen
Kirche bei der Beschaffung gleich
wertiger Ersatzgrundstcke Hilfe
leisten.
(Schluprotokoll)

(2) Nell'applicare norme di espro


prio il Land e gli enti territoriali
comunali avranno riguardo agli in
teressi ecclesiastici ed eventual
mente presteranno aiuto alla Chie
sa cattolica nel procurarsi terreni
sostitutivi di uguale valore.
(Protocollo Finale)

(3) Fr Gotteshuser und andere


kirchliche Gebude, die im Eigen
tum des Landes stehen und zu kirch
lichen oder karitativen Zwecken ge
nutzt werden, wird der Widmungs-

(3) Per le chiese e gli altri edifci


ecclesiastici, che sono di propriet
del Land e vengono usati per scopi
ecclesiastici o caritativi, viene ga
rantito lo scopo di destinazione. Nel

Acta Ioannis Pauli Pp. II

483

zweck gewhrleistet. Im Rahmen


seiner Baulastpflicht wird das Land
fr die Unterhaltung dieser Gebude
sorgen. Im Rahmen der Widmung
nimmt die Katholische Kirche die
Verkehrssicherungspflichten fr die
von ihr genutzten Gebude wahr.
Das Land wird sich gegenber den
Kommunen dafr einsetzen, da
der Widmungszweck kommunaler
kirchlicher Gebude erhalten bleibt.
(Schluprotokoll)

quadro del proprio obbligo di con


tribuire al mantenimento dei fab
bricati, il Land si prender cura della
manutenzione di tali edifci. Nel
quadro della suddetta destinazione
la Chiesa cattolica osserva gli ob
blighi per la sicurezza della circo
lazione per gli edifci da essa usati. Il
Land si adoperer nei confronti dei
comuni per far s che venga man
tenuto il fine di destinazione degli
edifci ecclesiastici comunali.
(Protocollo Finale)

(4) Durch Vereinbarung mit der je


weilig zustndigen kirchlichen Stelle
kann sich der baulastpflichtige Ei
gentmer verpflichten, das kirch
lichen oder karitativen Zwecken ge
widmete Gebudegrundstck unter
Ablsung der Baulast, gegebenen
falls gegen eine Entschdigung, zu
bereignen.

(4) Per mezzo di un'intesa con l'uf


ficio ecclesiastico di volta in volta
competente, il proprietario obbli
gato al mantenimento del fabbri
cato si pu impegnare a trasferire
la propriet del terreno dell'edificio
destinato a scopi ecclesiastici o ca
ritativi, svincolandosi dall'onere di
contribuzione al mantenimento del
fabbricato, eventualmente dietro
indennizzo.

Artikel 16
Kirchliche Friedhfe

Articolo 16
Cimiteri ecclesiastici

Die kirchlichen Friedhfe genieen


den gleichen staatlichen Schutz wie
die Kommunalfriedhfe. Die Kir
chengemeinden haben das Recht,
neue Friedhfe anzulegen.
(Schluprotokoll)

I cimiteri ecclesiastici godono della


stessa protezione statale dei cimiteri
comunali. Le parrocchie e simili co
munit ecclesiastiche hanno il di
ritto di istituire nuovi cimiteri.
(Protocollo Finale)

Artikel 17
Denkmalpflege

Articolo 17
Cura dei monumenti

( 1 ) Die Katholische Kirche ver


pflichtet sich, denkmalswerte Ge-

( 1 ) La Chiesa cattolica si impegna a


conservare e a curare gli edifci di

484

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

bude nebst den dazugehrenden


Grundstcken sowie deren Kunstund Kulturgegenstnde zu erhalten
und zu pflegen. Sie wird dafr Sorge
tragen, da ihre Kirchengemeinden,
Anstalten und Stiftungen entspre
chend verfahren, soweit diese Ver
pflichtungen im Einzelfall nicht zu
unzumutbaren Belastungen der Kir
chengemeinden, Anstalten oder Stif
tungen fhren. Die Denkmalbehr
den haben bei Kulturdenkmalen der
Katholischen Kirche, die dem Got
tesdienst oder sonstigen Kulthand
lungen zu dienen bestimmt sind, die
kultischen und seolsorgerlichen Be
lange, die von dem zustndigen Di
zesanbischof festzustellen sind, vor
rangig zu beachten. Vor der Durch
fhrung von Manahmen setzen sich
die Behrden mit dem zustndigen
Dizesanbischof ins Benehmen.

valore monumentale con le relative


appartenenze fondiarie come pure i
loro oggetti artistici e culturali. Essa
avr cura che le sue parrocchie e
simili comunit ecclesiastiche, i suoi
istituti e le sue fondazioni proce
dano in modo corrispondente, nella
misura in cui tali impegni non com
portino nel singolo caso oneri in
sostenibili per le parrocchie e simili
comunit ecclesiastiche, per gli isti
tuti o le fondazioni. Nel caso di mo
numenti della Chiesa cattolica di
rilevanza culturale, che sono desti
nati a servire per la liturgia o per
altre azioni cultuali, le autorit
della sovrintendenza ai monumenti
devono dare preminente considera
zione agli interessi cultuali e pa
storali, che sono da determinare da
parte del competente Vescovo dio
cesano. Prima dell'attuazione di
provvedimenti, dette autorit si
mettono in contatto con il compe
tente Vescovo diocesano.

(2) Die Bestimmungen des Denk


malschutzgesetzes ber gefahrab
wendende Manahmen der Denk
malbehrden, die diese zur Wahr
nehmung ihrer Aufgaben treffen,
ber Genehmigungspflichten sowie
ber die Ablieferung von Funden
und ber Enteignungen finden keine
Anwendung auf Kulturdenkmale,
die im kirchlichen Eigentum stehen,
soweit sie dem Gottesdienst und
sonstigen Kulthandlungen zu die
nen bestimmt sind und die Katho-

(2) Le disposizioni della legge per


la salvaguardia dei monumenti, re
lative sia a provvedimenti per la
prevenzione di pericoli da parte
delle autorit della sovrintendenza
provvedimenti che esse adottano
in osservanza dei propri compiti
sia ad obblighi di autorizzazione sia
alla consegna di reperti sia ad espro
pri, non si applicano a monumenti di
rilevanza culturale che sono in pro
priet ecclesiastica, se questi sono
destinati a servire per la liturgia e

Acta Ioannis Pauli Pp. II

485

lische Kirche im Einvernehmen mit


der obersten Denkmalbehrde eige
ne Vorschriften zum Schutz dieser
Kulturdenkmale erlt.

per altre azioni cultuali e se la Chiesa


cattolica, d'intesa con la suprema
autorit della sovrintendenza, ema
na prescrizioni proprie per la sal
vaguardia dei medesimi monumenti
culturali.

(3) Bei der Vergabe der Mittel des


Landes fr die Denkmalpflege wird
die Katholische Kirche unter Be
achtung der Regelungen des Denk
malschutzgesetzes angemessen be
rcksichtigt. Das Land wird sich
dafr einsetzen, da die Katholische
Kirche auch von solchen Einrich
tungen Hilfen erhlt, die auf na
tionaler und internationaler Ebene
fr die Kultur- und Denkmalpflege
ttig sind.

(3) Nell'assegnazione dei fondi del


Land per la cura dei monumenti, la
Chiesa cattolica viene presa ade
guatamente in considerazione, nel
rispetto delle regolamentazioni della
legge per la salvaguardia dei mo
numenti. Il Land si adoperer per
far s che la Chiesa cattolica riceva
aiuti anche da quelle istituzioni, che
a livello nazionale e internazionale
operano per la cura della cultura e
dei monumenti.

Artikel 18
Staatsleistung

Articolo 18
Prestazione finanziaria statale

(1) Das Land zahlt an die Katho


lische Kirche anstelle frher gewhr
ter Dotationen fr kirchenregimentliche Zwecke und Zuschsse
fr Zwecke der Pfarrbesoldung
und -Versorgung sowie anderer auf
lteren Rechtstiteln beruhenden
Zahlungen einen Gesamtzuschu
(Staatsleistung). Die Staatsleistung
umfat auch Zuschsse auf Grund
der Errichtung des Bistums Mag
deburg. Die staatlichen Patronate
sind aufgehoben.
(Schluprotokoll )

(1) Il Land versa alla Chiesa cat


tolica un contributo globale (pre
stazione finanziaria statale) in luogo
di dotazioni per fini di governo ec
clesiastico e di sovvenzioni per fini di
trattamento economico e pensione
dei parroci, concesse in passato, co
me pure in luogo di altri pagamenti
fondati su titoli legali pi antichi. La
prestazione finanziaria statale com
prende anche sovvenzioni derivanti
dall'erezione della diocesi di Magdeburgo. I patronati statali sono
aboliti.
(Protocollo Finale)

486

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

(2) ber diese Staatsleistung hinaus


werden weitere Leistungen nur er
bracht, wenn sie in diesem Vertrag
oder in den allgemeinen Gesetzen
vorgesehen sind.

(2) Oltre a detta prestazione finan


ziaria statale vengono fornite ul
teriori prestazioni soltanto se sono
previste nel presente Accordo o nelle
leggi generali.

(3) Die Staatsleistung betrgt:


1991: 4.200.000,00 DM
1992: 5.300.000,00 DM
(Schluprotokoll)

(3) La prestazione finanziaria sta


tale ammonta
nel 1991 a 4.200.000,00 DM,
nel 1992 a 5.300.000,00 DM.
(Protocollo Finale)

Artikel 19
Kirchensteuerrecht
Verwaltung und Vollstreckung der
Kirchensteuern

Articolo 19
Diritto di imposta ecclesiastica
Amministrazione ed esazione delle
imposte ecclesiastiche

(1) Die Bistmer, ihre Kirchen


gemeinden und die aus ihnen ge
bildeten Verbnde sind berechtigt,
nach Magabe der landesrecht
lichen Bestimmungen auf Grund
von Steuerordnungen Kirchen
steuern einschlielich Kirchgeld zu
erheben.
(Schluprotokoll )

(1) Le diocesi, le loro parrocchie e


simili comunit ecclesiastiche e le
associazioni da esse formate, hanno
il diritto di percepire imposte ec
clesiastiche, compreso il contributo
alla Chiesa (Kirchgeld), a norma delle
disposizioni previste dalla legisla
zione del Land, sulla base dei re
golamenti delle imposte.
(Protocollo Finale)

(2) Fr die Bemessung der Kirchen


steuer als Zuschlag zur Einkom
menssteuer (Lohnsteuer) werden
sich die Bistmer auf einen ein
heitlichen Zuschlagsatz einigen.

(2) Per il calcolo dell'imposta ec


clesiastica come addizionale dell'im
posta sul reddito (imposta sul sala
rio), le diocesi concorderanno un'ali
quota aggiuntiva unitaria.

(3) Die Kirchensteuerordnungen


einschlielich ihrer nderungen und
Ergnzungen sowie die Beschlsse

(3) I regolamenti delle imposte ec


clesiastiche, incluse le modifiche ed
integrazioni dei medesimi, come an-

Acta Ioannis Pauli Pp

487

II

der Kirchensteuerstze bedrfen der


staatlichen Anerkennung.
(Schluprotokoll)

che le deliberazioni sulle aliquote


delle imposte ecclesiastiche, neces
sitano del riconoscimento da parte
dello Stato.
(Protocollo Finale)

(4) Auf Antrag der Bistmer ist die


Verwaltung (Festsetzung und Er
hebung) der Kirchensteuer, soweit
sie anerkannt ist, den Finanzmtern
zu bertragen. Soweit die Steuer
vom Arbeitslohn in Betriebssttten
im Land Sachsen-Anhalt erhoben
wird, sind die Arbeitgeber verpflich
tet, die Kirchensteuer nach dem
anerkannten Satz einzubehalten
und abzufhren.
(Schluprotokoll)

(4) Su istanza delle diocesi l'am


ministrazione (determinazione e ri
scossione) dell'imposta ecclesiastica,
in quanto quest'ultima sia ricono
sciuta, deve essere trasferita agli
uffici fiscali. Se l'imposta sul salario
lavorativo viene riscossa nei luoghi
di lavoro nel Land Sassonia-Anhalt,
i datori di lavoro sono obbligati a
trattenere e a versare l'imposta ec
clesiastica secondo l'aliquota rico
nosciuta.
(Protocollo Finale)

(5) Den Finanzmtern obliegt die


Vollstreckung der von ihnen ver
walteten Kirchensteuern.

(5) Agli uffici fiscali spetta l'esazione


delle imposte ecclesiastiche da essi
amministrate.

Artikel 20
Meldewesen

Articolo 20
Dati anagrafici

Die Meldebehrden werden der Ka


tholischen Kirche zum Zwecke der
Erfllung ihrer Aufgaben die hierzu
erforderlichen Daten aus dem Mel
deregister bermitteln. Die Katho
lische Kirche gewhrleistet, da ein
gegenber dem staatlichen Bereich
gleichwertiger Datenschutz gesi
chert ist.
(Schluprotokoll )

Le autorit anagrafiche trasmette


ranno alla Chiesa cattolica, ai fini
dell'espletamento dei suoi compiti, i
dati del registro anagrafico a ci
richiesti. La Chiesa cattolica garan
tisce che viene assicurata una pro
tezione dei dati equivalente a quella
nell'ambito statale.
(Protocollo Finale)

488

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Artikel 21
Gebhrenbefreiung

Articolo 21
Esenzione da tasse

Das Land wird die auf Landes


recht beruhenden und fr das
Land geltenden Gebhrenbefreiun
gen auf die Bistmer, die Bischf
lichen Sthle, die Kathedralkapitel,
die Kirchengemeinden und die aus
ihnen gebildeten Verbnde sowie auf
ihre ffentlich-rechtlichen Anstal
ten, Stiftungen und Verbnde er
strecken.
(Schluprotokoll)

Il Land estender alle diocesi, alle


sedi episcopali, ai capitoli cattedrali,
alle parrocchie e simili comunit
ecclesiastiche e alle associazioni da
esse formate, come pure ai loro isti
tuti, fondazioni e associazioni di di
ritto pubblico, le esenzioni da tasse,
basate sulla legislazione del Land e
vigenti per il Land stesso.
(Protocollo Finale)

Artikel 22
Spenden und Sammlungen

Articolo 22
Offerte e collette

(1) Die Katholische Kirche, ihre Kir


chengemeinden und Gliederungen
sind berechtigt, von ihren Mitglie
dern unabhngig von Kirchen
steuern einschlielich Kirchgeld
Spenden und andere freiwillige Lei
stungen fr kirchliche Zwecke zu
erbitten.

(1) La Chiesa cattolica, le sue par


rocchie e simili comunit ecclesia
stiche e le sue articolazioni sono
autorizzate a chiedere ai propri
membri indipendentemente dalle
imposte ecclesiastiche, incluso il
contributo alla Chiesa (Kirchgeld)
offerte ed altre prestazioni volon
tarie per fini ecclesiastici.

(2) Sollte durch Landesrecht fr


Sammlungen ein allgemeiner Ge
nehmigungsvorbehalt
eingefhrt
werden, gelten fr die Katholische
Kirche alljhrlich insgesamt zwei
allgemeine Haus- und Straen
sammlungen fr kirchliche Zwecke
als genehmigt. Die Sammlungszei
ten werden dann im Benehmen mit
der Landesregierung festgelegt.

(2) Qualora dalla normativa del


Land venga introdotta una riserva
generale d'autorizzazione per le col
lette, sono date per autorizzate a
favore della Chiesa cattolica, ogni
anno, complessivamente due collet
te generali a domicilio e sulle strade
per scopi ecclesiastici. In tal caso i
tempi delle collette vengono fssati
prendendo contatto con il Governo
del Land.

489

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Artikel 23
Paritt

Articolo 23
Parit

Sollte das Land in Vertrgen mit


anderen vergleichbaren Religions
gemeinschaften ber diesen Vertrag
hinausgehende Rechte und Leistun
gen gewhren, werden die Vertrags
parteien gemeinsam prfen, ob
wegen des Grundsatzes der Paritt
nderungen dieses Vertrages ge
boten sind.

Qualora il Land in Accordi con altre


comunit religiose assimilabili con
ceda diritti e prestazioni superiori al
presente Accordo, le Parti con
traenti esamineranno insieme se a
motivo del principio di parit siano
necessarie modifiche del presente
Accordo.

Artikel 24
Freundschaftsklausel

Articolo 24
Clausola della composizione
amichevole

Die Vertragsparteien werden ber


alle Fragen, die sich aus den Be
stimmungen dieses Vertrages erge
ben, einen stndigen Austausch pfle
gen. Sie werden in Zukunft zwischen
ihnen etwa entstehende Meinungs
verschiedenheiten ber die Ausle
gung oder Anwendung einer Be
stimmung dieses Vertrages auf
freundschaftliche Weise beseitigen.

Le Parti contraenti cureranno uno


scambio permanente su tutte le que
stioni che emergano dalle disposi
zioni del presente Accordo. Esse eli
mineranno in via amichevole le di
vergenze d'opinione, che sorgessero
eventualmente tra di loro in avve
nire circa l'interpretazione o l'ap
plicazione di qualche disposizione
del presente Accordo.

Artikel 25
Abschlieende Regelung

Articolo 25
Regolamentazione definitiva

Die in diesem Vertrag behandelten


Gegenstnde der Beziehungen zwi
schen dem Land Sachsen-Anhalt
und der Katholischen Kirche sind
durch diesen Vertrag abschlieend
geregelt.

Le materie delle relazioni fra il Land


Sassonia-Anhalt e la Chiesa catto
lica, trattate nel presente Accordo,
sono regolate in modo definitivo con
questo Accordo.

33 - A A S

490

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Artikel 26
Inkrafttreten

Articolo 26
Entrata in vigore

(1) Dieser Vertrag, dessen deutscher


und italienischer Text gleicher
maen verbindlich ist, bedarf der
Ratifizierung. Die Ratifikationsur
kunden sollen mglichst bald aus
getauscht werden.

(1) Il presente Accordo, i cui testi


italiano e tedesco fanno ugualmente
fede, necessita di ratifica. Gli stru
menti di ratifica dovranno essere
scambiati quanto prima.

(2) Der Vertrag, einschlielich des


Schluprotokolls, das einen integrie
renden Bestandteil des Vertrages
bildet, tritt am Tage nach dem Aus
tausch der Ratifikationsurkunden
in Kraft.

(2) Il presente Accordo, incluso il


Protocollo Finale che forma parte
costitutiva integrante dell'Accordo
medesimo, entra in vigore il giorno
successivo allo scambio degli stru
menti di ratifica.

Geschehen in zweifacher Urschrift.

Fatto in doppio originale.

Magdeburg, den 15 . Januar 1998

Magdeburgo, il 15 gennaio 1998

Fr den Heiligen Stuhl


^

Giovanni Lajolo

Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo


Apostolischer Nuntius in Deutschland
Fr das Land Sachsen-Anhalt
Reinhard

Hppner

Dr. Reinhard Hppner


Ministerprsident des
Landes Sachsen-Anhalt

Acta Ioannis Pauli Pp. II

491

Schluprotokoll

Protocollo Finale

Zu Artikel 2
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 2,
comma 1:

Zwischen den Vertragsparteien be


steht bereinstimmung darber,
da mit regelmigen Treffen
Zusammenknfte gemeint sind, die
mglichst einmal jhrlich statt
finden.

Le Parti contraenti concordano che


per incontri regolari si intendono
riunioni che abbiano luogo, per
quanto possibile, una volta l'anno.

Zu Artikel 2
Absatz 2:

In relazione all'Articolo 2,
comma 2:

Die angemessene Beteiligung der


Katholischen Kirche bei Gesetzge
bungsvorhaben besteht in der Regel
in der rechtzeitigen Anhrung vor
der Beschlufassung der Landes
regierung ber die Einbringung des
Gesetzentwurfs.

La partecipazione adeguata della


Chiesa cattolica nei progetti di le
gislazione consiste, di regola, nella
consultazione tempestiva prima che
il Governo del Land proceda a de
cidere sulla presentazione del pro
getto di legge.

Zu Artikel 4
Absatz 3:

In relazione all'Articolo 4,
comma 3:

Mit dem Ablauf der Frist oder mit


dem Widerruf der kirchlichen Lehr
befhigung erlischt die Berechti
gung, Religionsunterricht zu ertei
len. Die Katholische Kirche wird
sich darum bemhen, einheitliche
Regelungen fr die Erteilung und

Con lo scadere del termine o con la


revoca dell'abilitazione ecclesiastica
all'insegnamento cessa l'autorizza
zione ad impartire l'insegnamento
della religione. La Chiesa cattolica si
adoperer per adottare regolamen
tazioni unitarie per la concessione e
la revoca della missio canonica nel
Land Sassonia-Anhalt. Competente
per la revoca della missio canonica

den Entzug der missio canonica im

Land Sachsen-Anhalt zu treffen.


Zustndig fr den Entzug der missio

492

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ist der Dizesanbischof, in


dessen Dizese der Religionsunter
richt erteilt wird.

il Vescovo diocesano, nella cui dio


cesi l'insegnamento della religione
viene impartito.

Zu Artikel 5
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 5,
comma 1:

(1) Nheres wird durch besondere


Vereinbarung geregelt.

(1) I particolari vengono regolati


mediante una speciale intesa.

(2) Anstelle der im Schluprotokoll


zu Artikel 19 des Konkordats zwi
schen dem Heiligen Stuhl und dem
Deutschen Reich vom 20. Juli 1933
genannten kirchlichen Vorschriften
gelten fr das Verhltnis aller theo
logischen und religionspdagogi
schen Lehrsthle an den staatlichen
Hochschulen im Land SachsenAnhalt zur kirchlichen Behrde zur
Zeit des Vertragsabschlusses die
Apostolische Konstitution Sapientia Christiana vom 15. April 1979
sowie die hierzu erlassenen Verord
nungen vom 29. April 1979 (A.A.S.,
LXXI, S. 469-521) und die zwei
Dekrete der Kongregation fr das
katholische Bildungswesen vom 1.
Januar 1983 (A.A.S., LXXV, S.
336-341).

(2) In luogo delle prescrizioni ec


clesiastiche, menzionate nel Proto
collo finale all'articolo 19 del Con
cordato fra la Santa Sede ed il Reich
Germanico del 20 luglio 1933, per i
rapporti di tutte le cattedre di Teo
logia e di Pedagogia della religione
presso gli istituti universitari statali
nel Land Sassonia-Anhalt con l'au
torit ecclesiastica sono in vigore, al
momento della stipulazione del pre
sente Accordo, la Costituzione Apo
stolica Sapientia Christiana del
15 aprile 1979, cos come le relative
Norme applicative del 29 aprile
1979 (A.A.S., LXXI, pagg. 469-521)
e i due Decreti della Congregazio
ne per l'Educazione Cattolica del
I gennaio 1983 (A.A.S., LXXV,
pagg. 336-341).

Zu Artikel 5
Absatz 2:

In relazione all'Articolo 5,
comma 2:

Soweit die Vorgeschlagenen nicht


auf den priesterlichen Lebenswandel
verpflichtet sind, ist ein Lebens
wandel nach den Grundstzen der
Katholischen Kirche erforderlich.

Qualora le persone proposte non


siano tenute alla condotta sacer
dotale, richiesta una condotta con
forme ai principi della Chiesa cat
tolica.

canonica

Acta Ioannis Pauli Pp. II

493

Zu Artikel 5
Absatz 4:

In relazione all'Articolo 5,
comma 4:

Der Dizesanbischof ist berechtigt,


einen Vertreter als Beobachter zu
den mndlichen Abschluprfun
gen in Fachgebieten der Katholi
schen Theologie zu entsenden. Die
entsprechenden Termine sind ihm
jeweils rechtzeitig im voraus an
zuzeigen.

Il Vescovo diocesano ha il diritto di


inviare un rappresentante come os
servatore agli esami orali finali nelle
materie della Teologia cattolica. Di
volta in volta le rispettive date gli
devono essere precedentemente co
municate per tempo.

Zu Artikel 7
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 7,
comma 1:

Kirchliche Hochschulen im Sinne


des Artikel 7 Absatz 1 umfat auch
ein Dizesanseminar gem Artikel
6 des Vertrages zwischen dem Hei
ligen Stuhl und den Lndern
Sachsen-Anhalt, Brandenburg und
Freistaat Sachsen ber die Errich
tung des Bistums Magdeburg vom
13. April 1994.

L'espressione istituti universitari


ecclesiastici ai sensi dell'Articolo 7,
comma 1, comprende anche un se
minario diocesano a norma dell'ar
ticolo 6 dell'Accordo fra la Santa
Sede e i Lnder Sassonia-Anhalt,
Brandeburgo e Stato Libero di Sas
sonia sull'erezione della diocesi di
Magdeburgo, del 13 aprile 1994.

Zu Artikel 8
Absatz 3:

In relazione all'Articolo 8,
comma 3:

Unter allgemeinen Aufgaben sind


solche zu verstehen, die die Ka
tholische Kirche anstelle eines T
tigwerdens des Staates wahrnimmt.
Im brigen besteht Einvernehmen
darber, da eine Frderang in an
deren Fllen unberhrt bleibt.

Per compiti generali si intendono


quelli che la Chiesa cattolica assolve
al posto di un'attivit da parte dello
Stato. Per il resto si d'accordo che
rimane intatto un sostegno in altri
casi.

494

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Zu Artikel 11
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 11,


comma 1:

Dem Anliegen von Absatz 1 ist


durch die bestehenden rundfunk
rechtlichen Staatsvertrge (Staats
vertrag ber den Mitteldeutschen
Rundfunk [MDR] vom 30. Mai 1991
{GVB1.LSA S. 112}, Staatsvertrag
ber den Rundfunk im vereinten
Deutschland vom 31. August 1991
{GVBl.LSA S. 479}, zuletzt gen
dert durch Artikel 1 des Drit
ten Rundfunknderungsstaatsvertrages vom 26. August 1996 bis
11. September 1996 {GVB1.LSA S.
381}, Staatsvertrag ber die Kr
perschaft des ffentlichen Rechts
Deutschlandradio vom 17. Juni
1993 {GVB1.LSA S. 771}, gendert
durch Artikel 6 des Dritten Rundfunknderungsstaatsvertrages vom
26. August 1996 bis 11. September
1996 {GVB1.LSAS. 381}) Rechnung
getragen. Bei nderung der beste
henden und Abschlu neuer rund
funkrechtlicher Staatsvertrge wer
den die Vertragsparteien wegen der
Bercksichtigung kirchlicher Inter
essen vorher miteinander in Ver
bindung treten.

Dell'istanza di cui al comma 1 si


tiene conto per mezzo dei vigenti
accordi statali sulla normativa della
diffusione radiotelevisiva (Staatsvertrag

ber

den Mitteldeutschen

Rund

funk [MDR] del 30 maggio


{GVBl.LSA,

pag.

ber

Rundfunk

den

112};

1991

Staatsvertrag
im

vereinten

del 31 agosto 1991


{GVBl.LSA, pag. 479}, modificato
da ultimo dall'articolo 1 del Dritte

Deutschland

Rundfunknderungsstaatsvertrag

dal

26 agosto 1996 all' 11 settembre 1996


{GVBl.LSA,

pag.

381};

Staatsvertrag

ber die Krperschaft des ffentlichen


Rechts

Deutschland-radio

del

17

giugno 1993 {GVBl.LSA, pag. 771},

modificato dall'articolo 6 del Dritte


Rundfunknderungsstaats-vertrag

dal

26 agosto 1996 all' 11 settembre 1996


{GVBl.LSA, pag. 381}). Nel caso di
modifica dei vigenti accordi statali
sulla normativa della diffusione ra
diotelevisiva o di stipulazione di
nuovi accordi le Parti contraenti
entreranno anteriormente in rap
porto per tener conto degli interessi
ecclesiastici.

Zu Artikel 12
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 12,


comma 1:

Das Land besteht nicht auf der


Einhaltung der in den Artikeln 9
und 10 des Vertrages des Freistaates
Preuen mit dem Heiligen Stuhl

Il Land non insiste sull'osservanza


dei requisiti enumerati negli articoli
9 e 10 della Solenne Convenzione fra
la Santa Sede e la Prussia del 14

Acta Ioannis Pauli Pp. II

495

vom 14. Juni 1929 und in Artikel 14


Absatz 2 Nummer 1 und Absatz 3
des Konkordats zwischen dem Hei
ligen Stuhl und dem Deutschen
Reich vom 20. Juli 1933 genannten
Erfordernissen.

giugno 1929 e nell'articolo 14, ca


poverso 2, numero 1, e capoverso 3
del Concordato fra la Santa Sede ed
il Reich Germanico del 20 luglio
1933.

Zu Artikel 12
Absatz 3:

In relazione all'Articolo 12,


comma 3:

(1) Das Land verzichtet auf die


Anwendung der Artikel 6 und 7 des
Vertrages des Freistaates Preuen
mit dem Heiligen Stuhl vom 14. Juni
1929, soweit sie sich auf die Mit
wirkung des Landes beziehen.

(1) Il Land rinuncia all'applicazione


degli articoli 6 e 7 della Solenne
Convenzione fra la Santa Sede e la
Prussia del 14 giugno 1929, per
quanto essi si riferiscono al concorso
del Land.

(2) Das Land wendet Artikel 16 des


Konkordats zwischen dem Heiligen
Stuhl und dem Deutschen Reich
vom 20. Juli 1933 nicht an.

(2) Il Land non applica l'articolo 16


del Concordato fra la Santa Sede ed
il Reich Germanico del 20 luglio
1933.

Zu Artikel 14
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 14,


comma 1:

(1) Die Feststellung, da kirchlicher


Dienst ffentlicher Dienst ist, folgt
aus dem Status einer Krperschaft
des ffentlichen Rechts. Sie besagt
nicht, da der kirchliche Dienst f
fentlicher Dienst im Sinne des staat
lichen Dienstrechts ist. Angesichts
der Selbstndigkeit der Katholi
schen Kirche und der gegenber
dem staatlichen ffentlichen Dienst
unterschiedlichen Aufgaben des
kirchlichen Dienstes finden staat
liche dienstrechtliche Regelungen

(1) La dichiarazione che il servizio


ecclesiastico servizio pubblico con
segue dallo stato di ente di diritto
pubblico. Essa non significa che il
servizio ecclesiastico servizio pub
blico ai sensi del diritto statale re
lativo al servizio pubblico. Attesi
l'autonomia della Chiesa cattolica e i
compiti del servizio ecclesiastico, di
versi rispetto a quelli del servizio
pubblico statale, le regolamentazio
ni del diritto statale relativo al ser
vizio pubblico non si applicano di-

496

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

nicht unmittelbar auf den kirch


lichen Dienst Anwendung. Sie wer
den jedoch in ihren Grundstzen von
der Katholischen Kirche bernom
men, was zustzlich die Bezeich
nung des kirchlichen Dienstes als
ffentlicher Dienst rechtfertigt.

rettamente al servizio ecclesiastico.


Esse vengono tuttavia assunte dalla
Chiesa cattolica nei loro principi, ci
che anche giustifica la qualificazione
del servizio ecclesiastico come ser
vizio pubblico.

(2) Die Vertragsparteien lassen sich


davon leiten, da ein Wechsel aus
dem kirchlichen in den ffentlichen
Dienst und umgekehrt durch An
wendung der dienstrechtlichen Be
stimmungen keine unangemessenen
Nachteile zur Folge hat.

(2) Le Parti contraenti prendono


come norma che il passaggio dal
servizio ecclesiastico a quello pub
blico e viceversa non avr, come
conseguenza, svantaggi sproporzio
nati derivanti dall' applicazione delle
disposizioni del diritto relativo al
servizio pubblico.

Zu Artikel 14
Absatz 2:

In relazione all'Articolo 14,


comma 2:

(1) Es besteht Einvernehmen dar


ber, da nur besonders wichtige
kirchliche Einrichtungen als ffent
lich-rechtliche Stiftungen oder An
stalten errichtet werden sollen.

(1) Si d'accordo che saranno erette


a fondazioni o istituti di diritto pub
blico soltanto istituzioni ecclesia
stiche particolarmente importanti.

(2) Geringfgige Gebietsnderungen


der Bistmer, die im Interesse der
rtlichen Seelsorge erfolgen, sind
dem Land anzuzeigen. Im brigen
erfolgen nderungen der Dizesanorganisation und -zirkumskription
im Einvernehmen mit der Landes
regierung.

(2) Piccoli cambiamenti territoriali


delle diocesi, che sono attuati nel
l'interesse della locale cura d'anime,
sono da notificarsi al Land. Del
resto, i cambiamenti dell'organiz
zazione e circoscrizione diocesana
avvengono d'intesa con il Governo
del Land.

Zu Artikel 14
Absatz 3:

In relazione all'Articolo 14,


comma 3:

(1) Die Vorschriften der Bistmer


ber die vermgensrechtliche Ver-

( 1 ) Le prescrizioni delle diocesi sulla


rappresentanza giuridico-patrimo-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

497

tretung der kirchlichen Krper


schaften, Anstalten und Stiftungen
des ffentlichen Rechts werden auf
Ersuchen der zustndigen kirchli
chen Stelle als Bekanntmachung des
Kultusministeriums im Ministeri
alblatt fr das Land Sachsen-Anhalt
verffentlicht.

niale degli enti, degli istituti e delle


fondazioni della Chiesa, dotati di
personalit giuridica pubblica, ven
gono pubblicate, su richiesta del
competente ufficio ecclesiastico, co
me notificazione del Ministero del
Culto nel Foglio Ministeriale per il
Land Sassonia-Anhalt.

(2) Fr die Klage gegen den Ein


spruch ist der Verwaltungsrechts
weg gegeben.

(2) Per l'azione legale contro l'ec


cezione si d il ricorso giudiziario
amministrativo.

Zu Artikel 15
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 15,


comma 1:

Der Umfang der Gewhrleistung


bemit sich nach Artikel 140 des
Grundgesetzes und nach Artikel 32
Absatz 5 der Verfassung des Landes
Sachsen-Anhalt in Verbindung mit
Artikel 138 Absatz 2 der Deutschen
Verfassung vom 11. August 1919.

L'ambito della garanzia si misura


secondo l'articolo 140 della Legge
Fondamentale e l'articolo 32, com
ma 5, della Costituzione del Land
Sassonia-Anhalt, in connessione con
l'articolo 138, comma 2, della Co
stituzione Tedesca dell'11 agosto
1919.

Zu Artikel 15
Absatz 2:

In relazione all'Articolo 15,


comma 2:

(1) Es besteht Einvernehmen dar


ber, da Artikel 15 Absatz 2 keinen
Anspruch auf bereignung eines
staatlichen
oder
kommunalen
Grundstcks begrndet, sondern
eine Untersttzung bei der Suche
nach einem Ersatzgrundstck und
im Rahmen der gesetzlichen Mg
lichkeiten gegebenenfalls eine

(1) Si d'accordo che l'Articolo 15,


comma 2, non fonda alcun diritto al
passaggio di propriet di un terreno
statale o comunale ma dovr avere
come effetto un appoggio nella ri
cerca di un terreno sostitutivo ed
eventualmente, nel quadro delle
possibilit consentite dalla legge,
una preferenza nell'assegnazione di

498

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Bevorzugung bei der Vergabe f


fentlicher Grundstcke im Falle
mehrerer Interessenten bewirken
soll.

terreni pubblici nel caso di pi in


teressati.

(2) Wird bei Enteignungen kirch


licher Krperschaften ein Anspruch
auf Entschdigung in Land geltend
gemacht und hngt die Anerken
nung des Anspruchs von der Ab
wgung zwischen den Interessen der
Allgemeinheit und denen der Be
teiligten ab, so werden die Landes
und Kommunalbehrden berck
sichtigen, da der Schutz des Ver
mgens der Katholischen Kirche ein
herausgehobener ist. Stehen sonsti
gen Krperschaften beim Grund
stckserwerb Hindernisse entgegen,
so gelten diese in der Regel auch fr
die Katholische Kirche; eine gene
relle Ausnahmeregelung ist nicht
mglich.

(2) Qualora negli espropri di enti


ecclesiastici venga fatto valere un
diritto ad indennizzo in terreno e
qualora il riconoscimento del diritto
dipenda dalla ponderazione tra gli
interessi della comunit e quelli degli
interessati, le autorit del Land e dei
comuni terranno conto del fatto che
la protezione del patrimonio della
Chiesa cattolica di tipo premi
nente. Se per altri enti esistono im
pedimenti nell'acquisto del terreno,
questi valgono di regola anche per
la Chiesa cattolica; non possibile
una regolamentazione d'eccezione
generale.

Zu Artikel 15
Absatz 3:

In relazione all'Articolo 15,


comma 3:

Die Baulastpflicht fr die Unter


haltung dieser Gebude wird im
Rahmen der insgesamt zur Verf
gung stehenden Haushaltsmittel
wahrgenommen.

L'obbligo di contribuire al mante


nimento di questi edifici viene adem
piuto nel quadro dei fondi di bilancio
che sono complessivamente a di
sposizione.

Zu Artikel 16:

In relazione all'Articolo 16:

Die Trger kirchlicher Friedhfe


knnen nach den fr die Kommunen
geltenden Grundstzen Benutzungs-

I gestori dei cimiteri ecclesiastici


possono emanare regolamenti per
l'uso e per le tariffe secondo i principi

Acta Ioannis Pauli Pp. II

499

und Gebhrenordnungen erlassen.


Die Friedhofsgebhren werden
auf Antrag des kirchlichen Trgers
im Vollstreckungsverfahren durch
die zustndige kommunale Voll
streckungsbehrde eingezogen. Die
durch die Vollstreckungsmanah
men entstehenden und nicht beitreibbaren Verwaltungskosten und
-auslagen sind der Vollstreckungs
behrde vom kirchlichen Trger zu
erstatten.

vigenti per i comuni. Su istanza del


gestore ecclesiastico, le tariffe ci
miteriali vengono riscosse, secondo
la procedura esecutiva, dall'autorit
comunale competente per l'esecu
zione. Le spese e gli esborsi am
ministrativi, risultanti dai provve
dimenti di esecuzione e non ricu
perabili, devono essere rimborsati
dal gestore ecclesiastico all'autorit
competente per l'esecuzione.

Zu Artikel 18
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 18,


comma 1:

(1) Die Katholische Kirche be


schliet ber ihre Einnahmen und
Ausgaben auf der Grundlage der fr
ffentliche Haushaltsplne gelten
den Normen und unterliegt aus
schlielich der Kontrolle durch kir
cheneigene unabhngige Prfstellen.

(1) La Chiesa cattolica decide delle


proprie entrate ed uscite sulla base
delle norme vigenti per i bilanci
preventivi pubblici ed sottoposta
esclusivamente al controllo da parte
di organi indipendenti di revisione,
appartenenti alla Chiesa.

(2) Eine Prfung der Verwendung


der Mittel durch staatliche Stellen
findet nicht statt.

(2) Sull'impiego dei fondi non si


effettua alcun controllo da parte di
uffici statali.

Zu Artikel 18
Absatz 3:

In relazione all'Articolo 18,


comma 3:

(1) ndert sich in der Folgezeit die


Besoldung der Beamten im Staats
dienst, so ndert sich die Staats
leistung auf der Grundlage der fr
das Jahr 1992 vereinbarten Hhe
entsprechend. Zugrunde gelegt wird
das Eingangsamt fr den hheren

(1) Se in seguito varia la retribu


zione dei funzionari a servizio dello
Stato, varia in modo corrispondente
la prestazione finanziaria statale
sulla base della somma convenuta
per l'anno 1992. Viene presa come
base la carica introduttiva per il

500

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

allgemeinen Verwaltungsdienst, Be
soldungsgruppe A 13 der Bundes
besoldungsordnung, 7. Stufe, zwei
Kinder.

servizio amministrativo superiore


generale, gruppo di retribuzione A
13 dell'ordinamento retributivo fe
derale, 7 livello, con due figli.

(2) Die Vertragsparteien stimmen


darin berein, da die Gleitklausel
fr die Anpassung der Staatslei
stung ab 1993 gilt und in jedem
Haushaltsjahr wirksam wird.

(2) Le Parti contraenti concordano


che la clausola mobile per l'ade
guamento della prestazione finan
ziaria statale vale a partire dal 1993
ed ha effetto in ogni anno finan
ziario.

(3) Die Staatsleistung wird mit 1/12


des Jahresbetrages jeweils monat
lich im voraus an die Katholische
Kirche gezahlt.

(3) La prestazione finanziaria sta


tale viene corrisposta alla Chiesa
cattolica di volta in volta in rate
mensili anticipate, pari alla dodi
cesima parte dell'importo annuo.

(4) Fr eine Ablsung der Staats


leistung gilt Artikel 140 des Grund
gesetzes und Artikel 32 Absatz 5 der
Verfassung des Landes SachsenAnhalt in Verbindung mit Artikel
138 Absatz 1 der Deutschen Ver
fassung vom 11. August 1919.

(4) Per uno svincolo della presta


zione finanziaria statale vale l'ar
ticolo 140 della Legge Fondamen
tale e l'articolo 32, comma 5, della
Costituzione del Land SassoniaAnhalt, in connessione con l'articolo
138, comma 1, della Costituzione
Tedesca dell' 11 agosto 1919.

Zu Artikel 19
Absatz 1:

In relazione all'Articolo 19,


comma 1:

Kirchensteuer und Kirchgeld kn


nen sowohl einzeln als auch neben
einander erhoben werden. Die Bis
tmer sind berechtigt, in ihren
Kirchensteuerordnungen Mindest
betrge und Obergrenzen festzu
legen.

L'imposta ecclesiastica e il contri


buto alla Chiesa (Kirchgeld) possono
venire riscossi sia separatamente sia
insieme. Le diocesi sono autorizzate
a fissare importi minimi e limiti
superiori nei loro regolamenti delle
imposte ecclesiastiche.

Acta Ioannis Pauli Pp, II

501

Zu Artikel 19
Absatz 3:

In relazione all'Articolo 19,


comma 3:

Die Bistmer werden ihre Beschls


se ber die Kirchensteuerstze der
Landesregierung anzeigen. Sie gel
ten als anerkannt, wenn sie den
anerkannten Beschlssen des vor
hergehenden Haushaltsjahres ent
sprechen.

Le diocesi notificheranno al Governo


del Land le loro deliberazioni sulle
aliquote delle imposte ecclesiastiche.
Esse si considerano riconosciute se
corrispondono alle deliberazioni ri
conosciute del precedente anno di
bilancio.

Zu Artikel 19
Absatz 4:

In relazione all'Articolo 19,


comma 4:

(1) Die Bistmer werden dem Mi


nisterium der Finanzen ein einzu
richtendes Konto benennen, auf das
die Kirchensteuereinnahmen der
Bistmer insgesamt zu berweisen
sind.

(1) Le diocesi indicheranno al Mi


nistero delle Finanze un conto da
aprire, sul quale si dovranno tra
sferire globalmente i proventi delle
imposte ecclesiastiche delle diocesi.

(2) Fr die Verwaltung der Kir


chensteuer erhlt das Land eine
Entschdigung, deren Hhe sich
nach dem vereinnahmten Kirchen
steueraufkommen richtet. Der jhr
liche Vomhundertsatz wird geson
dert vereinbart. Die Vertragspar
teien sind sich darber einig, da mit
der Zahlung dieser Entschdigung
alle im Zusammenhang mit der
Kirchensteuerverwaltung stehenden
Leistungen abgegolten sind. Die
Finanzmter sind verpflichtet, den
zustndigen kirchlichen Stellen in
allen Kirchensteuerangelegenheiten
im Rahmen der vorhandenen Un
terlagen und unter Bercksichti
gung des Datenschutzes und des
Grundsatzes der Verhltnismig
keit Auskunft zu geben.

(2) Per l'amministrazione dell'im


posta ecclesiastica il Land riceve un
indennizzo, il cui ammontare si re
gola secondo il gettito delle imposte
ecclesiastiche che stato incassato.
La percentuale annua viene conve
nuta separatamente. Le Parti con
traenti sono d'accordo che con il
pagamento di questo indennizzo so
no compensate tutte le prestazioni
connesse con l'amministrazione del
l'imposta ecclesiastica. Gli uffici fi
scali sono obbligati a dare infor
mazione ai competenti uffici eccle
siastici in tutte le questioni relative
all'imposta ecclesiastica nei limiti
della documentazione disponibile e
con riguardo alla protezione dei dati
ed al principio della proporziona
lit.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

502

Zu Artikel 20:

In relazione all'Articolo 20:

(1) Die Katholische Kirche teilt mit,


welcher kirchlichen Stelle die Daten
aus den Melderegistern zu bermit
teln sind.

(1) La Chiesa cattolica comunica a


quale ufficio ecclesiastico siano da
trasmettere i dati dei registri ana
grafici.

(2) Die Datenbermittlung erfolgt


gebhrenfrei.

(2) La trasmissione dei dati viene


fatta con esenzione da tasse.

(3) Die Feststellung ber ausrei


chende Datenschutzmanahmen im
kirchlichen Bereich trifft die Lan
desregierung auf Grund der von der
Katholischen Kirche vorzulegenden
kirchenrechtlichen Regelung durch
Erla.

(3) La constatazione circa l'esistenza


di provvedimenti sufficienti per la
protezione dei dati nel campo ec
clesiastico viene fatta per decreto
dal Governo del Land in base alla
regolamentazione canonica, che de
ve essere presentata dalla Chiesa
cattolica.

Zu Artikel 21:

In relazione all'Articolo 21:

Fr Amtshandlungen, die auf Grund


eines Gesetzes auch von privaten
(beliehenen) Unternehmern vorge
nommen werden, besteht keine Ge
bhrenfreiheit.

Per atti d'ufficio, che in base a una


legge sono eseguiti anche da im
prenditori privati (in regime di con
cessione), non esiste alcuna esen
zione da tasse.

Geschehen in zweifacher Urschrift.

Fatto in doppio originale.

Magdeburg, den 15. Januar 1998

Magdeburgo, il 15 gennaio 1998

Instrumenta
Civitatem
Bonnae

ratihabitionis

in

urbe

Conventio insequenti
Pactionis.

Conventionis

Saxoniae-Anhaltini
die
die

XXII

inter Apostolicam

constitutae,
mensis

accepta

Aprilis

ipsius mensis Aprilis

et

Sedem
reddita

anno MCMXCVIII.

et

Foederatam

mutuo

fuerunt

Quae

quidem

vigere coepit ad normam

eiusdem

Acta Ioannis Pauli Pp. II

503

HOMILIA

Lutetiae Parisiorum, Dei s. Federicus Ozanam Beatus declaratur.*

1. L'amour vient de Dieu. L'vangile de ce jour nous prsente la fi


gure du bon Samaritain. Par cette parabole, le Christ veut montrer ses
auditeurs qui est le prochain cit dans le plus grand commandement de la
Loi divine: Tu aimeras le Seigneur ton Dieu de tout ton cur, de toute
ton me, de toute ta force et de tout ton esprit, et ton prochain comme
toi-mme . Un docteur de la Loi demandait que faire pour avoir part la
vie ternelle: il trouva dans ces paroles la rponse dcisive. Il savait que
l'amour de Dieu et du prochain est le premier et le plus grand des com
mandements. Malgr cela, il demande: Et qui donc est mon prochain? .
Le fait que Jsus propose un Samaritain en exemple pour rpondre
cette question est significatif. En effet, les Samaritains n'taient pas parti
culirement estims par les Juifs. De plus, le Christ compare la conduite de
cet homme celle d'un prtre et d'un lvite qui virent l'homme bless par
les brigands gisant demi mort sur la route, et qui passrent leur chemin
sans lui porter secours. Au contraire le Samaritain, qui vit l'homme souf
frant, fut saisi de piti ; sa compassion l'entrana toute une srie d'ac
tions. D'abord il pansa les plaies, puis il porta le bless dans une auberge
pour le soigner; et, avant de partir, il donna l'aubergiste l'argent nces
saire pour s'occuper de lui. L'exemple est loquent. Le docteur de la Loi
reoit une rponse claire sa question: qui est mon prochain? Le prochain,
c'est tout tre humain, sans exception. Il est inutile de demander sa natio
nalit, son appartenance sociale ou religieuse. S'il est dans le besoin, il faut
lui venir en aide. C'est ce que demande la premire et la plus grande Loi
divine, la loi de l'amour de Dieu et du prochain.
1

Fidle ce commandement du Seigneur, Frdric Ozanam a cru en l'a


mour, l'amour que Dieu a pour tout homme. Il s'est lui-mme senti appel
aimer, donnant l'exemple d'un grand amour de Dieu et des autres. Il al
lait vers tous ceux qui avaient davantage besoin d'tre aims que les au
tres, ceux auxquels Dieu Amour ne pouvait tre effectivement rvl que
* Die 22 Augusti 1997.
1 Jn4, 7.
Le 10, 27.
Ibid., 10, 29.
Ibid., 10, 33.
Cf. ibid., 10, 34-35.

504

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

par l'amour d'une autre personne. Ozanam a dcouvert l sa vocation, il y


a vu la route sur laquelle le Christ l'appelait. Il a trouv l son chemin
vers la saintet. Et il l'a parcouru avec dtermination.
2. L'amour vient de Dieu . L'amour de l'homme a sa source dans la
Loi de Dieu; la premire lecture de l'Ancien Testament le montre. Nous y
trouvons une description dtaille des actes de l'amour du prochain. C'est
comme une prparation biblique la parabole du bon Samaritain.
La deuxime lecture, tire de la premire Lettre de saint Jean, dve
loppe ce que signifie la parole l'amour vient de Dieu . L'Aptre crit
ses disciples: Mes bien-aims, aimons-nous les uns les autres, puisque l'a
mour vient de Dieu. Tous ceux qui aiment sont enfants de Dieu et ils con
naissent Dieu. Celui qui n'aime pas ne connat pas Dieu, car Dieu est
amour . Cette parole de l'Aptre est vraiment le cur de la Rvlation, le
sommet vers lequel nous conduit tout ce qui a t crit dans les Evangiles
et dans les Lettres apostoliques. Saint Jean poursuit: Voici quoi se re
connat l'amour: ce n'est pas nous qui avons aim Dieu, c'est lui qui nous
a aims, et il a envoy son Fils qui est la victime offerte pour nos p
chs . La rdemption des pchs manifeste l'amour que nous porte le Fils
de Dieu fait homme. Alors, l'amour du prochain, l'amour de l'homme, ce
n'est plus seulement un commandement. C'est une exigence qui dcoule de
l'exprience vcue de l'amour de Dieu. Voil pourquoi Jean peut crire:
Puisque Dieu nous a tant aims, nous devons aussi nous aimer les uns les
autres .
6

L'enseignement de la Lettre de Jean se prolonge; l'Aptre crit: Dieu,


personne ne l'a jamais vu. Mais si nous nous aimons les uns les autres,
Dieu demeure en nous, et son amour atteint en nous sa perfection. Nous
reconnaissons que nous demeurons en lui, et lui en nous, ce qu'il nous
donne part son Esprit . L'amour est donc la source de la connaissance.
Si, d'un ct, la connaissance est une condition de l'amour, d'un autre ct,
l'amour fait grandir la connaissance. Si nous demeurons dans l'amour, nous
avons la certitude de l'action de l'Esprit Saint qui nous fait participer
l'amour rdempteur du Fils que le Pre a envoy pour le salut du monde.
En connaissant le Christ comme Fils de Dieu, nous demeurons en Lui et,
par Lui, nous demeurons en Dieu. Par les mrites du Christ, nous avons
9

1 Jn 4,
Ibid., 4,
Ibid., 4,
Ibid., 4,

7-8.
10.
11
12-13.

Ada Ioannis Pauli Pp

II

505

cru en l'amour, nous connaissons l'amour que Dieu a pour nous, nous sa
vons que Dieu est amour. Cette connaissance par l'amour est en quelque
sorte la cl de vote de toute la vie spirituelle du chrtien. Qui demeure
dans l'amour demeure en Dieu, et Dieu en lui ."
10

3. Dans le cadre de la Journe mondiale de la Jeunesse, qui a lieu Pa


ris cette anne, je procde aujourd'hui la batification de Frdric Ozanam. Je salue cordialement Monsieur le Cardinal Jean-Marie Lustiger, Ar
chevque de Paris, ville o se trouve le tombeau du nouveau bienheureux.
Je me rjouis aussi de la prsence cet vnement de Cardinaux et
d'Evques de nombreux pays. Je salue avec affection les membres de la
Socit de Saint-Vincent de Paul venus du monde entier pour la batifica
tion de leur fondateur principal, ainsi que les reprsentants de la grande fa
mille spirituelle hritire de l'esprit de Monsieur Vincent. Les liens entre
vincentiens furent privilgis ds les origines de la Socit puisque c'est une
Fille de la Charit, sur Rosalie Rendu, qui a guid le jeune Frdric Ozanam et ses compagnons vers les pauvres du quartier Mouffetard, Paris.
Chers disciples de saint Vincent de Paul, je vous encourage mettre en
commun vos forces, pour que, comme le souhaitait celui qui vous inspire,
les pauvres soient toujours mieux aims et servis et que Jsus Christ soit
honor en leurs personnes!
4. Frdric Ozanam aimait tous les dmunis. Ds sa jeunesse, il a pris
conscience qu'il ne suffisait pas de parler de la charit et de la mission de
l'Eglise dans le monde: cela devait se traduire par un engagement effectif
des chrtiens au service des pauvres. Il rejoignait ainsi l'intuition de Mon
sieur Vincent: Aimons Dieu, mes frres, aimons Dieu, mais que ce soit aux
dpens de nos bras, que ce soit la sueur de nos visages . Pour le mani
fester concrtement, l'ge de vingt ans, avec un groupe d'amis, il cra les
Confrences de Saint-Vincent de Paul, dont le but tait l'aide aux plus
pauvres, dans un esprit de service et de partage. Trs vite, ces Confrences
se rpandirent en dehors de France, dans tous les pays d'Europe et du
monde. Moi-mme, comme tudiant, avant la deuxime guerre mondiale, je
faisais partie de l'une d'entre elles.
Dsormais l'amour des plus misrables, de ceux dont personne ne s'oc
cupe, est au cur de la vie et des proccupations de Frdric Ozanam.
Parlant de ces hommes et de ces femmes, il crit: Nous devrions tomber
12

10

11

12

Cf. 1 Jn 4, 16.
Ibid.
Saint Vincent de Paul, XI, 40.

34 - A A S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

506

leurs pieds et leur dire avec l'Aptre: "Tu es Dominus meus". Vous tes
nos matres et nous serons vos serviteurs; vous tes pour nous les images
sacres de ce Dieu que nous ne voyons pas et, ne sachant pas l'aimer au
trement, nous l'aimons en vos personnes ( Louis Janmot).
5. Il observe la situation relle des pauvres et cherche un engagement
de plus en plus efficace pour les aider grandir en humanit. Il comprend
que la charit doit conduire travailler au redressement des injustices.
Charit et justice vont de pair. Il a le courage lucide d'un engagement so
cial et politique de premier plan une poque agite de la vie de son pays,
car aucune socit ne peut accepter la misre comme une fatalit sans que
son honneur n'en soit atteint. C'est ainsi qu'on peut voir en lui un prcur
seur de la doctrine sociale de l'Eglise, que le Pape Lon XIII dveloppera
quelques annes plus tard dans l'encyclique Rerum novarum.
Face aux pauvrets qui accablent tant d'hommes et de femmes, la cha
rit est un signe prophtique de l'engagement du chrtien la suite du
Christ. J'invite donc les lacs et particulirement les jeunes faire preuve
de courage et d'imagination pour travailler l'dification de socits plus
fraternelles o les plus dmunis seront reconnus dans leur dignit et trouve
ront les moyens d'une existence respectable. Avec l'humilit et la confiance
sans limites dans la Providence qui caractrisaient Frdric Ozanam, ayez
l'audace du partage des biens matriels et spirituels avec ceux qui sont
dans la dtresse!
6. Le bienheureux Frdric Ozanam, aptre de la charit, poux et pre
de famille exemplaire, grande figure du lacat catholique du dix-neuvime
sicle, a t un universitaire qui a pris une part importante au mouvement
des ides de son temps. Etudiant, professeur eminent Lyon puis Paris,
la Sorbonne, il vise avant tout la recherche et la communication de la
vrit, dans la srnit et le respect des convictions de ceux qui ne par
tagent pas les siennes. Apprenons dfendre nos convictions sans har nos
adversaires, crivait-il, aimer ceux qui pensent autrement que nous, [...]
plaignons-nous moins de notre temps et plus de nous-mmes >>. Avec le
courage du croyant, dnonant tous les gosmes, il participe activement au
renouveau de la prsence et de l'action de l'glise dans la socit de son
poque. On connat aussi son rle dans l'institution des Confrences de Ca
rme en cette cathdrale Notre-Dame de Paris, dans le but de permettre
aux jeunes de recevoir un enseignement religieux renouvel face aux
13

13

Lettres, 9 avril 1851.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

507

grandes questions qui interrogent leur foi. Homme de pense et d'action,


Frdric Ozanam demeure pour les universitaires de notre temps, ensei
gnants et tudiants, un modle d'engagement courageux capable de faire
entendre une parole libre et exigeante dans la recherche de la vrit et la
dfense de la dignit de toute personne humaine. Qu'il soit aussi pour eux
un appel la saintet!
7. L'glise confirme aujourd'hui le choix de vie chrtienne fait par Oza
nam ainsi que le chemin qu'il a emprunt. Elle lui dit: Frdric, ta route a
t vraiment la route de la saintet. Plus de cent ans ont pass, et voici le
moment opportun pour redcouvrir ce chemin. Il faut que tous ces jeunes,
presque de ton ge, qui sont rassembls si nombreux Paris, venant de
tous les pays d'Europe et du monde, reconnaissent que cette route est aussi
la leur. Il faut qu'ils comprennent que, s'ils veulent tre des chrtiens au
thentiques, ils doivent prendre ce mme chemin. Qu'ils ouvrent mieux les
yeux de leur me aux besoins si nombreux des hommes d'aujourd'hui.
Qu'ils comprennent ces besoins comme des dfis. Que le Christ les appelle,
chacun par son nom, afin que chacun puisse dire: voil ma route! Dans les
choix qu'ils feront, ta saintet, Frdric, sera particulirement confirme.
Et ta joie sera grande. Toi qui vois dj de tes yeux Celui qui est amour,
sois aussi un guide sur tous les chemins que ces jeunes choisiront, en sui
vant aujourd'hui ton exemple!

ALLOCUTIONES

I
Ad Helvetiae sacros praesules.*
Liebe

Mitbrder

im

Bischofsamt,

1. Mit groer Freude empfange ich euch im Laufe eures ad limina-Besuches am Sitz des Nachfolgers Petri. Zunchst danke ich eurem Vorsitzen
den, Msgr. Henri Salina, der mir einige Aspekte des kirchlichen Lebens in
euren Schweizer Dizesen vorgestellt hat wie auch einige Fragen, die sich
euch als deren Hirten stellen. Ich bitte den Herrn, er mge euch begleiten,
damit unsere Gesprche und eure Begegnungen mit meinen Mitarbeitern an
* Die 4 Septembris 1997.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

508

der rmischen Kurie und untereinander eine Gelegenheit bieten, den affec
tus collegialis zu vertiefen und zu bekrftigen; diese Begegnungen mgen
euch auerdem dazu verhelfen, in vertrauensvoller Zusammenarbeit inner
halb eurer Bischofskonferenz euren apostolischen Dienst fortzufhren.
Der Auftrag des Bischofs ist heutzutage besonders schwierig. Der Bi
schof mu sein Amt und die Autoritt als einen Dienst an der Einheit und
an der Gemeinschaft ausben; und dies aus der Sorge, den Glauben in sei
ner Integritt zu bewahren, wie er uns von den Aposteln berliefert wurde,
sowie die Lehre der Kirche, die im Lauf der Geschichte definiert wurde.
Dies beinhaltet fundamentale Aspekte, die weder durch die ffentliche Mei
nung noch durch von bestimmten Sondergruppen eingenommene Positio
nen in Frage gestellt werden drfen. Es gilt, den Glubigen zu helfen, sich
auf die ber Jahrhunderte whrende Kontinuitt der Kirche einzulassen
und dabei der positiven Aspekte der Moderne Rechnung zu tragen, ohne
sich aber ebensowenig von den Modeerscheinungen einer Epoche leiten zu
lassen. Eine Ortsgemeinde mu sich um die Katholizitt sorgen, d. h. ihren
Glauben innerhalb der Kirche und in Gemeinschaft mit ihr leben. Die Orts
kirche ist Bestandteil der Universalkirche; sie mu also mit dem ganzen
Leib eins sein.
Euch obliegt es, das Volk Gottes in unermdlicher und geduldiger Be
lehrung zu leiten, wobei ihr den Glubigen und besonders den Priestern
Gehr verleiht, denen ihr, wie das II. Vatikanische Konzil feststellt, mit
besonderer Liebe [...] zugetan sein sollt und die ja fr ihren Teil die Auf
gaben und Sorgen der Bischfe bernehmen und in tglicher Mhewaltung
so eifrig verwirklichen. Die Priester mssen oft eine schwere Arbeitslast
bewltigen; in der Tat ist ihr Dienst mehr ein onus als ein honor. Der hl.
Johannes Chrysostomus schrieb schon: Er mu uns alle in der Kirche wie
in einem gemeinsamen Haus beheimaten; wir mssen in gegenseitiger Zu
neigung verbunden sein, als ob wir alle einen Krper bilden wrden. Eu
re Quinquennalberichte beweisen eure Sorge, den Priestern nahe zu sein,
die fr euch Shne und Freunde sind. Nehmt euch auch weiterhin ihrer
spirituellen Bedrfnisse an. Die Dizesanpriester nehmen in eurem Herzen
einen besonderen Platz ein, denn Kraft ihrer Inkardination in die Ortskir1

2 Tim 4, 2.
Christus Dominus, Nr. 16.
Predigten zum 2., Korintherbrief, 18, 3,
Christus Dominus, Nr.. 16; vgl. Joh 15, 15

Acta Ioannis Pauli Pp. II

509

che, um einen Teil der Herde des Herrn zu weiden, [...] bilden sie ein ein
ziges Presbyterium und eine einzige Familie, deren Vater der Bischof ist.
Euer Anliegen soll es auch sein, die harmonische Zusammenarbeit aller
beim vielfaltigen Wirken der Kirche zu frdern. Diese Zusammenarbeit un
ter allen Gliedern der Kirche, wenn sie wohl geordnet ist, kann ihr helfen,
ihre besondere Dynamik zu strken. Die schweizerischen Gemeinschaften
mssen aber auch dem Rechnung tragen, was andere Gemeinschaften le
ben. Sie mssen bereit sein, im Geist des Glaubens die vom Nachfolger Pe
tri, des Hirten der universalen Kirche, festgelegten Normen anzunehmen.
Das Leben der Ortsgemeinden mu sich in die Strukturen einfgen, die der
Kirche eigen und anders geartet sind als die brgerlichen Institutionen.
5

2. Laien, von denen einige im pastoralen Leben sehr aktiv sind, erfllen
ihre Sendung in Verbindung mit den Hirten der Kirche, den Bischfen,
Priestern und Diakonen, die als geweihte Amtstrger die Aufgabe haben,
im Namen Christi, des Hauptes, das Volk Gottes zu lehren, zu heiligen und
zu leiten. Im Rahmen der einzigartigen Sendung der Kirche sind die je
weiligen Aufgaben voneinander unterschieden und zugleich ergnzen sie
sich. Insbesondere ist es sehr wichtig, da sie fr eine aktive Jugendpastoral zusammenarbeiten, indem sie die Entwicklung der Bewegungen und
Vereinigungen frdern, die sehr viel der Kirche helfen knnen, zu einer
neuen Dynamik zu gelangen. Ich begre es also, da Frauen und Mnner
ttig sind, um wichtige Aufgaben in der Katechese und in der Begleitung
von Jugendgruppen zu erfllen. Den jungen Menschen gegenber haben sie
die Verantwortung, ihnen die christlichen Werte und den katholischen
Glauben zu vermitteln. Sie sollen mit den Eltern zusammenarbeiten, die
dafr die ersten Zeugen an der Seite ihrer Kinder sind. Ich ermutige dieje
nigen, die Verantwortung in der Eheberatung und bei der Untersttzung
der Ehepaare und Familien tragen, zur Treue gegenber dem, was die Kir
che lehrt.
6

Es wre gut, darber nachzudenken, was das Zweite Vatikanische Kon


zil im 4. Kapitel der Konstitution Lumen gentium mit Nachdruck ber
die besonderen Aufgaben der Laien in der Kirche erklrt hat. Ihre Einheit
mit Christus im Leib der Kirche verpflichtet sie, die ihnen eigenen Ttig
keiten auf die Verkndigung des Evangeliums und das Wachstum des
1

ebd., Nr. 28.


CIC, can, 1008-1009.
Nr.. 30-38.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

510

Volkes Gottes auszurichten. Dies geschieht besonders dadurch, da sie ihre


Rolle erfllen, die Gregebenheiten der zeitlichen Welt mit christlichem Geist zu
erfllen. Eine der Pflichten, die den Hirten diesbezglich zukommt, besteht
darin, den Laien eine serise Bildung im Hinblick auf ihre Ttigkeiten zu bieten.
8

3. Ich lade die Glubigen dazu ein, die Lehre der Kirche im Glauben
anzunehmen. Christsein setzt stndige innere Bekehrung voraus. Der Ge
horsam gegenber der Kirche ist unverzichtbar, um die Offenbarung anzu
nehmen, deren Treuhnderin die Kirche ist, um Gemeinschaft zu haben in
der Wahrheit, die frei macht, und im Heiligen Geist, der die Liebe Gottes
in unseren Herzen ausgiet. Dieser Gehorsam der Kirche gegenber bein
haltet auch die Annahme der aufgrund der geltenden Normen fr die ver
schiedenen Ebenen ihrer Ttigkeit festgelegten Ordnung. Besonders auf li
turgischem Gebiet ist eine solche Treue notwendiger denn je: in diesem Zu
sammenhang sei daran erinnert, was das II. Vatikanische Konzil sagt: Das
Recht, die heilige Liturgie zu ordnen, steht einzig der Autoritt der Kirche
zu. Diese Autoritt liegt beim Apostolischen Stuhl und nach Magabe des
Rechtes beim Bischof. [...] Deshalb darf durchaus niemand sonst, auch
wenn er Priester wre, nach eigenem Gutdnken in der Liturgie etwas hin
zufgen, wegnehmen oder ndern.
Im Hinblick darauf freue ich mich zu sehen, da tglich mehr Glubige
sich darum bemhen, die katholische Lehre besser zu verstehen. Ich mch
te die besondere Sendung der Theologen unterstreichen, die beauftragt
sind, ihren Brdern und Schwestern die Tiefen der gttlichen Geheimnisse
zu entschlsseln. Dies geschieht dadurch, da ihre Lehre auf der Offenba
rung grndet und von einem intensiven geistlichen Leben und Gebet getra
gen ist. Die theologische Lehre steht im Dienst der Wahrheit und der Ge
meinschaft. Sie kann nicht einfache private berlegung bleiben. Deshalb ist
das natrliche Umfeld der theologischen Forschung die Kirche selbst. Die
heilige Wissenschaft kann sich nicht vom Wort Gottes trennen, das leben
dig ist und erhellt. Es wird von der Kirche empfangen und weitergegeben,
deren Lehramt im Namen Christi ausgebt wird.
9

10

11

12

4. Come mettete chiaramente in risalto nei vostri rapporti quinquennali,


il problema delle vocazioni vi preoccupa. Esso concerne, nel loro insieme, le
vgl. ebd., Nr. 31; Apostolicam actuositatem, Nr. !..
vgl. Joh 8, 32.
vgl. Rom 5, 5.
Konstitution ber die Liturgie Sacrosanctum Concilium, Nr. 22.
vgl. Zweites Vatikanisches Konzil, Dei Verbum, Nr. 10; Kongregation fr die
Glaubenslehre: Instruktion ber die kirchliche Berufung des Theologen, 24. Mai 1990.
8

10

11

12

Ada Ioannis Pauli Pp. II

511

comunit cristiane, in seno alle quali possono sbocciare le vocazioni, so


stenute dalla preghiera di tutti e favorite dalla globalit della pastorale gio
vanile. Spetta in particolare ai genitori ed agli educatori di essere gli stru
menti della chiamata del Signore. Negli ultimi anni, in alcune delle vostre
diocesi, pochi giovani hanno accettato di impegnarsi nella via del sacerdozio
o della vita consacrata. Giustamente, pertanto, vi date da fare per impri
mere un nuovo slancio alla pastorale delle vocazioni nelle comunit cristia
ne e nelle famiglie, mettendo in risalto la grandezza e la bellezza del dono
di s nel celibato liberamente scelto per amore del Signore, senza tuttavia
che risulti sminuito il valore della vita laicale e del matrimonio. Come ho
ricordato nell'Esortazione apostolica post-sinodale Pastores dabo vobis, facen
do mie le richieste dei Padri sinodali, necessario istruire ed educare i fe
deli laici circa le motivazioni evangeliche, spirituali e pastorali proprie del
celibato sacerdotale, cos che aiutino i presbiteri con l'amicizia, la compren
sione e la collaborazione . Ci tanto pi importante perch, in una so
ciet dove la vita cristiana ed il celibato sembrano spesso essere considerati
come ostacoli alla realizzazione della persona, alcune famiglie possono
preoccuparsi nel vedere i propri figli o figlie lasciare tutto per seguire Cristo.
13

La questione riguarda la globalit dell'educazione; in linea generale,


auspicabile che i genitori, alla luce della fede della Chiesa, accompagnino
con fiducia e coraggio i giovani perch questi assumano pienamente il loro
ruolo nella comunit cristiana, partecipino attivamente alla vita parrocchia
le e si impegnino nelle associazioni e nei movimenti. Cos un'autentica ma
turazione personale, sociale e spirituale condurr i giovani chiamati dal Si
gnore a realizzare liberamente la loro vocazione; soltanto a questa condi
zione che saranno felici nella loro vita. Perch, poi, accettino di rispondere
positivamente alla chiamata di Cristo, essenziale che le comunit cristiane
riconoscano il ruolo e la missione specifica dei sacerdoti e della vita con
sacrata. Come potrebbero, in effetti, i giovani percepire la grandezza di tali
vocazioni, se permangono degli equivoci circa il ruolo specifico di coloro che
ne hanno ricevuto il mandato da parte della Chiesa?
5. Les vques doivent aujourd'hui tre particulirement attentifs la
formation des sminaristes. Continuez attacher une grande importance
la qualit de la formation spirituelle et des programmes de formation in
tellectuelle. Tous les aspects de la formation doivent s'quilibrer pour con13

N. 50.

512

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tribuer la maturit de vos futurs collaborateurs. Dans ce cadre, il est bon


de tenir compte des exigences du monde actuel pour prparer un exercice
du ministre bien adapt notre poque; mais il faut veiller centrer la
formation sur l'essentiel du contenu de la foi, afn de permettre aux jeunes
prtres de rpondre de manire pertinente aux questions sans cesse renou
veles qui sont dbattues dans l'opinion. Les rgles sages donnes par la
Ratio institutionis sacerdotalis, vous seront particulirement utiles.
6. J'aimerais ici vous demander de transmettre aux prtres de vos dio
cses le salut confiant du Successeur de Pierre. En vivant leur sacerdoce de
manire exemplaire, ils sont les premiers tmoins de la vocation au minis
tre. En les voyant vivre, des jeunes peuvent prouver le dsir de les imi
ter dans leur engagement sacerdotal. Que le presbyterium soit une cou
ronne spirituelle autour de l'vque! Je connais la charge de plus en plus
lourde des prtres de votre pays, en particulier de ceux qui exercent le
ministre paroissial. Exprimez-leur les encouragements chaleureux du Pape,
qui les invite ne pas se dcourager et demeurer des pasteurs zls
pour le peuple qui leur a t confi. Leur mission doit s'enraciner dans une
vie spirituelle et sacramentelle intense, qui unifie leur personnalit et les
rende disponibles recevoir les grces ncessaires leur service vangli
que. En effet, c'est le Seigneur qui, par son Esprit, aide et accompagne
ceux qu'il a appels le suivre dans le sacerdoce. Les prtres doivent
s'attacher tre des tmoins joyeux du Christ, par leur vie droite, en har
monie avec l'engagement pris au jour de leur ordination.
En Suisse, la vie religieuse a connu dans son histoire une remarquable
tradition. Je vous confie le soin de dire aux religieux et aux religieuses
qu'aujourd'hui encore l'Eglise compte particulirement sur eux pour pour
suivre leurs engagements dans des lieux essentiels de la vie pastorale: l'du
cation, la sant, l'assistance aux personnes ges et aux pauvres, et trs
spcialement le ressourcement de nombreux fidles dans leurs maisons d'ac
cueil et de retraites spirituelles, ou encore dans le cadre des plerinages
qu'ils animent. Je salue leur courage et leur discrte disponibilit. En un
temps o diminue le nombre des vocations, il importe que l'ensemble de
l'Eglise reconnaisse mieux la valeur et le sens de la vie consacre.
7. Les diocses de Suisse ont une tradition missionnaire solidement enra
cine. Je les remercie de leur attention et de leur aide gnreuse aux jeunes
Eglises pour leur mission propre comme pour leur contribution au dvelop
pement. Vous exprimez de manire apprciable votre attention la vie de

Acta Ioannis Pauli Pp. II

513

l'glise universelle; cela manifeste aussi votre sens aigu de la justice et de


la solidarit avec les plus dmunis. Sous des aspects concrets, les catho
liques suisses sont ainsi en communion avec toute l'glise, dont le souci in
combe en premier lieu aux vques, comme l'a clairement soulign le Con
cile Vatican II: En qualit de successeurs lgitimes des Aptres et de
membres du collge episcopal, les vques se sauront toujours unis entre
eux et feront preuve de sollicitude pour toutes les glises .
14

8. Brivement, je voudrais aussi voquer l'importance du mouvement


cumnique dans votre pays. En compagnie de vos diocsains, poursuivez
la prire commune et le dialogue avec l'ensemble de nos frres chrtiens,
tout en tenant compte sans quivoque des questions doctrinales et pasto
rales non encore rsolues, ainsi que des diffrentes sensibilits. Le chemin
peut tre encore long parcourir. C'est en appliquant fidlement les prin
cipes et les normes dvelopps par le Directoire pour l'cumnisme que
l'on progressera en vrit sur la voie de la pleine unit (Conseil pontifical
pour la Promotion de l'Unit des Chrtiens, 25 mars 1993).
9. Vous avez opportunment prsent au peuple chrtien la figure de
saint Pierre Canisius, qui mourut il y a 400 ans Fribourg. Son enseigne
ment, son sens pdagogique et son engagement apostolique au service de
l'vangile sont autant d'aspects de sa vie qui peuvent inspirer aujourd'hui
la dmarche des pasteurs et des communauts chrtiennes. Il est aussi un
modle de dialogue cumnique, respectueux des personnes, rempli d'une
charit cordiale et soucieux de tmoigner de sa foi au Christ et de son
amour de l'glise, unie autour des vques et du Successeur de Pierre. Les
rcentes batifications ont galement un effet positif sur la vie spirituelle et
apostolique du peuple chrtien: les saints d'une nation sont proches de
leurs compatriotes. Ils sont des tmoins privilgis, des modles de vie chr
tienne.
En vous confiant l'intercession des saints de votre terre auxquels les
fidles demeurent profondment attachs, je vous accorde de grand cur
ma Bndiction, ainsi qu'aux prtres, aux religieux et religieuses, et aux
lacs de vos diocses.

Christus Dominus, 6.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

514

II
In Arce Gandulfi, dum editio typica latina Catechismi foras datur.*
Signori

Cardinali,

Venerati

Fratelli

Carissimi fratelli

nell'episcopato
e

nel

sacerdozio,

sorelle!

1. Con questa solenne cerimonia, desidero oggi presentare ufficialmente


alla Chiesa e al mondo l'edizione tipica latina del Catechismo della Chiesa
Cattolica, che il 15 agosto scorso, solennit della Beata Vergine Maria assun
ta in cielo, ho approvato e promulgato con la Lettera Apostolica Laetamur
magnopere.

Esprimo, anzitutto, un profondo sentimento di gratitudine a Dio Onni


potente, che, con l'assistenza illuminante e corroborante del Suo Spirito, ha
guidato e sorretto il cammino di elaborazione del Catechismo, iniziato oltre
dieci anni or sono, ed ora giunto finalmente al suo compimento.
Ringrazio vivamente i Signori Cardinali, gli Arcivescovi ed i Vescovi
Membri delle varie Commissioni che hanno lavorato a questa impresa, e che
oggi insieme con me raccolgono il frutto di tale intenso e proficuo lavoro.
Un grazie particolare rivolgo di tutto cuore al carissimo Signor Cardinale
Joseph Ratzinger, che ha interpretato poc'anzi i sentimenti di tutti i pre
senti e che, nel corso di questi anni, ha presieduto i lavori, guidandoli e
coordinandoli con saggezza encomiabile fino alla loro felice conclusione.
Affido ora questo testo definitivo e normativo a tutta la Chiesa, in par
ticolare ai Pastori delle varie diocesi sparse nel mondo: sono infatti essi i
principali destinatari di questo Catechismo. In un certo senso si potrebbe a
ragione applicare a questa circostanza l'espressione paolina: Io ho ricevuto
dal Signore quello che a mia volta vi ho trasmesso. La cerimonia odierna
costituisce, in effetti, un punto di arrivo, ma, nello stesso tempo, essa segna
un nuovo punto di partenza , giacch il Catechismo, ormai ultimato, va
meglio e pi ampiamente conosciuto, accolto, diffuso e, soprattutto, reso
prezioso strumento di lavoro quotidiano nella pastorale e nell'evangelizzazione.
1

* Die 8 Septembris 1997.


1 Cor 11, 23.

Acta Ioannis Pauli Pp

515

II

2. Molteplice e complementare l'uso, che si pu e si deve fare di que


sto testo, perch esso diventi sempre pi punto di riferimento per tutta
l'azione profetica della Chiesa, soprattutto in questo tempo in cui s'avverte,
in maniera forte e urgente, la necessit di un nuovo slancio missionario e di
un rilancio della catechesi.
Il Catechismo, infatti, aiuta ad approfondire la conoscenza della fede...,
orientato alla maturazione di questa fede, al suo radicamento nella vita e
alla sua irradiazione attraverso la testimonianza di tutti i membri della
Chiesa. Esso rappresenta un valido e sicuro strumento per i presbiteri nella
loro formazione permanente e nella predicazione; per i catechisti nella loro
preparazione remota e prossima al servizio della Parola; per le famiglie nel
loro cammino di crescita verso la piena esplicazione delle potenzialit insite
nel sacramento del matrimonio.
2

I teologi potranno trovare nel Catechismo un autorevole riferimento


dottrinale per la loro infaticabile ricerca. Essi sono chiamati a svolgere nei
suoi confronti un prezioso servizio, sia approfondendo la conoscenza dei
contenuti in esso esposti in modo essenziale e sintetico, sia esplicitando
maggiormente le motivazioni sottese alle affermazioni dottrinali, sia eviden
ziando i profondi nessi che legano fra loro le varie verit, cos da far risal
tare sempre pi la meravigliosa unit del mistero di Dio, del suo disegno
di salvezza, come pure la centralit di Ges Cristo, l'Unigenito Figlio di
Dio, mandato dal Padre, fatto uomo nel seno della Vergine Maria per opera
dello Spirito Santo, per essere il nostro Salvatore .
3

II Catechismo si presenta, altres, quale prezioso sussidio per l'aggiorna


mento sistematico di coloro che lavorano nei molteplici campi dell'azione
ecclesiale. Pi in generale, esso sar quanto mai utile per la formazione per
manente di ogni cristiano, il quale, consultandolo sia in modo continuo che
saltuario, potr riscoprire la profondit e la bellezza della fede cristiana, e
sar condotto ad esclamare con le parole della Liturgia battesimale: Que
sta la nostra fede. Questa la fede della Chiesa. E noi ci gloriamo di pro
fessarla, in Cristo Ges nostro Signore .
Non sono pochi, poi, coloro che hanno gi trovato in questo Catechismo
anche un prezioso strumento per la preghiera personale e comunitaria, per
promuovere e qualificare i diversi e complementari itinerari di spiritualit,
4

CGC, n. 23.
Cost. Ap. Fidei depositum, 3.
Rito della celebrazione del Battesimo.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

516

per ridare nuovo vigore alla loro vita di fede. Non va, inoltre, sottaciuto il
valore ecumenico del Catechismo. Come gi attestano numerose positive te
stimonianze di Chiese e Comunit ecclesiali, esso in grado di dare un so
stegno agli sforzi ecumenici animati dal santo desiderio dell'unit di tutti i
cristiani, mostrando con esattezza il contenuto e l'armoniosa coerenza della
fede cattolica . Ma anche a coloro che si interrogano e sono in difficolt
nella loro fede, oppure a quanti non credono affatto o non credono pi, il
Catechismo in grado di offrire un valido aiuto, illustrando ci che la Chie
sa Cattolica crede e cerca di vivere, e fornendo stimoli illuminanti nella ri
cerca della Verit.
5

3. Il Catechismo della Chiesa Cattolica deve, in particolare, costituire un


testo di riferimento sicuro e di guida autorevole per l'elaborazione dei vari
Catechismi locali. Lodevole stato, a questo riguardo, l'impegno di Vesco
vi e di intere Conferenze Episcopali nell'approntare catechismi locali, aven
do come punto di riferimento il Catechismo della Chiesa Cattolica. Occorre
proseguire su questa via con vigile attenzione e instancabile perseveranza.
Come ho avuto modo di fare in altre circostanze, rinnovo qui un fervido
incoraggiamento alle Conferenze Episcopali, perch intraprendano, con pru
dente pazienza ma anche con coraggiosa risolutezza, questo imponente lavo
ro, che va compiuto d'intesa con la Sede Apostolica. Si tratta di redigere
catechismi fedeli ai contenuti essenziali della Rivelazione ed aggiornati per
quanto riguarda la metodologia, capaci di educare ad una fede solida le ge
nerazioni cristiane dei tempi nuovi.
Anche se, in casi particolari, il Catechismo della Chiesa Cattolica pu es
sere utilizzato come testo catechistico nazionale e locale, si rende tuttavia
necessario, ove ci non sia ancora avvenuto, procedere all'elaborazione di
catechismi nuovi, che, mentre presentano fedelmente e integralmente il con
tenuto dottrinale del Catechismo della Chiesa Cattolica, privilegino percorsi
educativi differenziati e articolati, secondo le attese dei destinatari. Questi
catechismi, avvalendosi anche delle preziose indicazioni fornite dal nuovo
Direttorio Generale per la Catechesi, di prossima pubblicazione, sono
chiamati ad attuare quegli adattamenti dell'esposizione e dei metodi cate
chistici che sono richiesti dalle differenze di cultura, di et, di vita spiritua
le, di situazione sociale ed ecclesiale di coloro cui la catechesi rivolta. Si
ripeter cos in qualche modo la stupenda esperienza del tempo apostolico,
8

Cf Cost. Ap. Fidei depositum, 4.


Cf ibid., 4.
CCC, n. 24.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

517

quando ogni credente sentiva annunciare nella propria lingua le grandi ope
re di Dio e, nello stesso tempo, si render ancor pi tangibile la cattolicit
della Chiesa, attraverso l'annuncio della Parola nelle molteplici lingue del
mondo, formando come un coro armonioso, che, sostenuto dalle voci di
sterminate moltitudini di uomini, si leva secondo innumerevoli modulazioni,
timbri e intrecci per la lode di Dio, da ogni punto del globo, in ogni mo
mento della storia. Lungi, pertanto, dallo scoraggiare o addirittura sosti
tuire i catechismi locali, il Catechismo della Chiesa Cattolica ne richiede, pro
muove e guida l'elaborazione.
8

4. Invito clero e fedeli ad un contatto frequente e intenso con questo


Catechismo, che affido in modo speciale a Maria Santissima, della cui Nati
vit celebriamo oggi la festa. E prego perch, come la nascita della Vergine
costitu, all'inizio della nuova era, un momento fondamentale nel piano pre
disposto da Dio per l'Incarnazione del Suo Figlio, cos questo Catechismo,
preparato alle soglie del terzo millennio, possa diventare un utile strumento
per introdurre la Chiesa ed ogni singolo fedele nella contemplazione sempre
pi profonda del mistero del Verbo di Dio fatto Uomo.
Con tali sentimenti, ringraziando quanti hanno partecipato alla redazio
ne ed alla traduzione del Catechismo della Chiesa Cattolica, imparto una spe
ciale Benedizione Apostolica a ciascuno di voi e a tutti coloro ai quali que
sto testo destinato.

III
Ad episcopos Aethiopiae et Erythraeae.*
Signor
Cari

Cardinale,
Fratelli

Vescovi

1. E per me motivo di grande gioia dare il benvenuto a voi, Vescovi


della Chiesa di Etiopia e di Eritrea, in occasione della vostra visita ad Limina Apostolorum : Grazia a voi e pace da Dio, Padre nostro, e dal Si
gnore Ges Cristo / L'antica pratica di venire a consultare Cefa una

Cf At 2, 11.
Enc. Slavorum Apostoli, 17.

* Die 12 Septembris 1997.


Rm 1, 7.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

518

reminiscenza della visita fatta dall'apostolo Paolo a Gerusalemme, per pas


sarvi qualche tempo con Pietro, che il Signore aveva costituito Roccia
su cui costruire la sua Chiesa. Nell'abbraccio fraterno di Pietro e Paolo la
prima comunit cristiana lesse il dovere di trattare i pagani convertiti da
Paolo come veri fratelli e sorelle nella fede. Al tempo stesso, nel racconto di
Paolo circa l'abbondante effusione di grazia su questi nuovi fratelli, l'intera
comunit trov ragioni sempre pi chiare per lodare la infinita misericordia
di Dio. In modo analogo questo nostro raccoglierci oggi insieme riafferma
la comunione delle vostre Chiese particolari con il Successore di Pietro e
con la Chiesa universale. Cos raccolti in intima comunione di cuore possia
mo unire le nostre voci al canto del salmista: Verranno i grandi dall'Egit
to, l'Etiopia tender le mani a Dio. Regni della terra, cantate a Dio, canta
te inni al Signore .
2

2. Cari Fratelli nell'episcopato, ambedue i vostri Paesi in questi ultimi


tempi sono stati sottoposti a vasti cambiamenti politici e culturali. Tra i
pi significativi voglio ricordare lo sviluppo di forme democratiche di go
verno e l'impegno di favorire la crescita economica ed il progresso tecnolo
gico nelle vostre societ tradizionali. Condivido con voi la preoccupazione
pastorale per lo sviluppo pacifico dei vostri popoli, non solo in termini di
progresso materiale, ma soprattutto in rapporto alla genuina libert politi
ca, all'armonia etnica e al rispetto per i diritti di tutti i cittadini, con parti
colare attenzione alle situazioni delle minoranze ed alle necessit dei poveri.
La questione che vi sta davanti in questo momento, alla luce della situazio
ne che prendete in considerazione nella vostra Lettera pastorale Thy Kingdom Come, pubblicata all'inizio di quest'anno, pu essere cos formulata: co
me pu il Vangelo essere incarnato nelle circostanze attuali? Come possono
la Chiesa ed i singoli cristiani affrontare al meglio i decisivi problemi che
incontrano, se vogliono costruire un futuro migliore per se stessi?
Una risposta a queste domande pu essere trovata negli stessi obiettivi
che, come Pastori delle Chiese locali di Etiopia e di Eritrea, vi siete propo
sti: trasformare l'umanit dal di dentro, rinnovare l'innocenza del cuore
dell'uomo e, come raccomandato dall'Assemblea Speciale per l'Africa del Si
nodo dei Vescovi, costruire la Chiesa come famiglia. Proprio quest'ultimo
5

Cf Gal 1, 18.
Cf At 15, 16 ss.
Sal 68, 32-33.
Cf Thy Kingdom Come, Lettera Pastorale dei Vescovi cattolici di Etiopia e di Eritrea, 6.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

519

impegno offre una chiave importante per la realizzazione dei primi due, in
fatti, come i Padri sinodali riconoscono, la Chiesa come famiglia di Dio
una espressione della natura della Chiesa particolarmente adatta per l'A
frica. L'immagine pone, in effetti, l'accento sulla premura per l'altro, sulla
solidariet, sul calore delle relazioni, sull'accoglienza, il dialogo e la fidu
cia . In effetti, quando l'evangelizzazione riesce a costruire la Chiesa come
famiglia, si rende possibile un'autentica armonia tra differenti gruppi etnici,
evitato l'etnocentrismo e la riconciliazione viene incoraggiata, una pi
grande solidariet e la condivisione delle risorse tra il popolo e tra le Chiese
particolari diventano una realt.
6

3. L'Esortazione apostolica post-Sinodale Ecclesia in Africa, che costitui


sce una sorta di piano pastorale generale per il vostro continente, sottolinea
l'importanza di coinvolgere effettivamente i laici nella vita della parrocchia
e della diocesi, nella pastorale e nelle strutture amministrative. Infatti, i
laici in virt della loro condizione battesimale e della loro specifica voca
zione, nella misura a ciascuno propria, partecipano all'ufficio sacerdotale,
profetico e regale di Cristo . E necessario quindi assicurare ai laici un'ade
guata formazione, che li metta in grado di rispondere efficacemente alle
enormi sfide a cui sono posti dinanzi come seguaci di Cristo e come cittadi
ni di paesi che lottano per lo sviluppo.
7

Il Catechismo della Chiesa Cattolica uno strumento molto prezioso per


questa formazione ed evangelizzazione in generale. Ora che possedete la sua
traduzione in Amarico, e mentre state lavorando alla traduzione in Tigrino,
vi incoraggio a far s che il numero pi grande possibile di persone possa
avvicinarsi al testo: occorre favorire una sufficiente disponibilit di copie
specialmente per le piccole comunit cristiane, che tanto contribuiscono al
rafforzamento della vita ecclesiale. I Padri Sinodali hanno riconosciuto che
la Chiesa come famiglia potr dare la sua piena misura di Chiesa solo ra
mificandosi in comunit sufficientemente piccole per permettere strette rela
zioni umane . Nella tradizione etiopica, le associazioni Mehaber sono
un'espressione molto valida di queste comunit e, come voi stessi riconosce
te nella vostra Lettera pastorale, il valore ed il dinamismo di questi gruppi
9

Ecclesia in Africa, 63.


Cf n. 90.
Christifideles laici, 23.
Ecclesia in Africa, 89.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

520

pu avere una influenza molto positiva nell'evangelizzazione di (...) fami


glie, villaggi e comunit parrocchiali .
10

4. Nel contesto di un'apertura alle sfide del futuro, l'attenzione ai giova


ni rimane di primaria importanza e deve continuare ad occupare un posto
preminente nel vostro ministero pastorale. Il futuro del mondo e della
Chiesa appartiene alle giovani generazioni (...) Cristo aspetta grandi cose dai
giovani. La recente celebrazione della XII Giornata Mondiale della Gio
vent in Parigi stata una chiara conferma della capacit dei giovani di
impegnare le proprie energie ed il proprio entusiasmo in funzione delle esi
genze della solidariet con gli altri non meno che della ricerca di un'auten
tica santit cristiana. L'intera comunit cattolica deve darsi da fare per as
sicurare che le giovani generazioni siano efficacemente allenate ed adeguata
mente preparate ad adempiere le responsabilit che un giorno graveranno
su di loro e che in qualche misura fin d'ora gi sono loro proprie. Tutto
questo voi state facendo attraverso un forte impegno per la formazione dei
giovani, in particolare mediante il notevole sforzo a cui vi sottoponete nelle
vostre scuole cattoliche, ed in altre forme di servizio sociale e di assistenza
sanitaria. So che il sostegno alle scuole richiede da parte vostra un grande
sacrificio. Ma compito che si rivela essenziale per la vita della Chiesa e
che assicura un capitale vantaggio sia per le famiglie che per la societ stes
sa. E pure importante continuare a cercare modi adeguati per recare il be
neficio di una sana morale e dell'insegnamento religioso alle scuole pubbli
che, come gi si fa in Eritrea, promuovendo nell'opinione pubblica il con
senso sull'importanza di tale formazione. Questo servizio, che pu venire da
una pi stretta cooperazione con i rispettivi governi, una forma significa
tiva di attiva partecipazione cattolica alla vita sociale dei vostri paesi, spe
cialmente perch offerta senza discriminazione religiosa od etnica e nel ri
spetto dei diritti di tutti.
11

In effetti l'universalit, che una nota essenziale della Chiesa e che


spinge verso una condivisione di beni, sia materiali che spirituali, anche
una condizione di efficacia del vostro ministero. L'universalit e la condivi
sione si manifestano molto chiaramente nello scambio di personale religioso:
sacerdoti e religiosi etiopi ed eritrei che prestano servizio pastorale ai loro
fratelli e sorelle in terre straniere, e sacerdoti e religiosi di paesi stranieri
12

10

11

12

Thy Kngdom Come, 32.


Cf Tertio millennio adveniente, 58.
Cf II Catechismo della Chiesa Cattolica, 881 e 830 ss.

Acta Ioannis Pauli Pp

521

II

che offrono i loro talenti e la loro solidariet all'Etiopia e all'Eritrea sinto


nizzandosi con una Chiesa che giustamente orgogliosa delle sue antiche
tradizioni e della sua cultura. Le Costituzioni di ambedue i paesi riconosco
no il diritto fondamentale alla libert di religione ed alla pratica religiosa.
Confido che un ulteriore dialogo con le autorit civili per chiarire le basi
giuridiche della presenza e dell'attivit della Chiesa arrecher grande benefi
cio ad ognuno, ed oso sperare che la cooperazione dei missionari, che con
tribuiscono cos efficacemente al benessere ed all'avanzamento dei vostri
popoli, sar cos facilitata.
5. Le comunit cattoliche, di cui voi siete pastori, vivono fianco a fian
co ed in stretta relazione con i fratelli e le sorelle, che sono maggioranza,
della Comunit Ortodossa Etiopica. Entrambe le comunit condividono ra
dici comuni ed una comune spiritualit che deriva dall'antichissima e ricca
tradizione cristiana presente nelle vostre terre. La prospettiva dell'anniver
sario del secondo millennio della Nascita del Salvatore deve costituire un
invito per tutti a fare della riflessione su tale comune patrimonio cristiano,
che per se stesso sorgente di rispetto e di comprensione reciproca, l'occa
sione per un pi esteso dialogo e una pi ampia cooperazione. Come fratelli
e sorelle che aderiscono ad un unico Signore, dovete costantemente cercare
di costruire fra voi comunione per offrire una concorde testimonianza al mi
stero di Cristo e della sua Chiesa. Una saggia ed ordinata inculturazione
della liturgia dovr essere perseguita... affinch il popolo fedele possa me
glio comprendere e vivere le celebrazioni liturgiche . Dovranno inoltre
continuare gli sforzi per acquisire una pi profonda comprensione della sto
ria e dello sviluppo del rito Alessandrino, cos che la comune tradizione cri
stiana della regione possa contribuire al cammino verso l'unit, sia all'inter
no della Comunit cattolica che con le altre Chiese.
13

Allo stesso tempo, l'aspetto missionario della Chiesa, che non una que
stione di rito ma direttamente radicato nel Vangelo, dovr essere rinnova
to sotto la spinta che proviene dal desiderio di annunciare Cristo a coloro
che ancora non credono in lui. Il dovere di evangelizzare parte integrante
della identit cattolica e non deve essere compromesso da un'incompleta
comprensione dell'inculturazione o dell'ecumenismo. Il Sinodo riconosce
l'urgenza di portare la Buona Novella a milioni di Africani che non sono
stati ancora evangelizzati. La Chiesa certamente rispetta e stima le Religio13

35

Ecclesia in Africa, 64.

- A A S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

522

ni non cristiane professate da molti Africani, ma, secondo quanto diceva il


mio Predecessore il Papa Paolo VI, la Chiesa pensa che queste moltitudini
hanno il diritto di conoscere la ricchezza del mistero di Cristo, nella quale
noi crediamo che tutta l'umanit pu trovare, in una pienezza insospettabi
le, tutto ci che essa cerca a tentoni su Dio, sull'uomo e sul suo destino,
sulla vita e sulla morte, sulla verit .
14

15

6. Poich le vostre Chiese locali cercano di adempiere il mandato missio


nario dato loro dal Signore stesso, non possiamo fare a meno di ringraziare
per le molte vocazioni con cui siete benedetti. Vi esorto ad assicurare che i
vostri programmi vocazionali promuovano e proteggano con sollecitudine
questo dono di Dio. I giovani candidati dovranno ricevere una formazione
spirituale e teologica appropriata che li radichi saldamente nella tradizione
spirituale etiopica e li prepari ad affrontare i complessi problemi pastorali,
sociali, ed etici che la modernizzazione della societ presenta. Vi incoraggio
a continuare nel vostro sforzo di assicurare personale qualificato al gruppo
degli educatori dei tre Seminari maggiori. In tal modo questi diventeranno
autentici centri di studio e di ricerca teologica, capaci di illuminare la mis
sione pastorale ed evangelizzatrice della Chiesa in ambedue i paesi. Anche
le comunit di religiosi e religiose hanno dato vita nella vostra terra a corsi
sistematici di formazione. Essi guardano a voi, Pastori del gregge che Cristo
vi ha affidato, per avere appoggio e guida, perch anche i religiosi sono og
getto della vostra cura e preoccupazione pastorale.
16

17

Sapete bene che tra i molti doveri del ministero episcopale, la formazio
ne permanente umana, spirituale ed intellettuale dei sacerdoti uno
dei compiti principali. Per realizzare la loro sublime missione di maestri e
dottori dell'animo umano, i vostri preti hanno bisogno del vostro sostegno
paterno e fraterno; hanno bisogno di contare sull'amicizia vostra e dei lo
ro fratelli sacerdoti. Quanto pi essi apprezzeranno il privilegio unico di
agire in persona Christi, tanto maggiormente si dedicheranno completamen
te al ministero in castit e semplicit di vita, ed il lavoro pastorale sar per
loro una sorgente inesauribile di gioia e di pace.
18

19

14

15

16

17

18

19

Cf Ef 3, 8.
Evangelii nuntiandi, 53.
Cf Mt 28, 19.
Cf Lumen gentium, 45; Christus Dominus, 15, 35.
Cf Christus Dominus, 16.
Cf Lumen gentium, 28.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

523

7. Rilevo con piacere che la vostra Conferenza episcopale, mossa dalla


raccomandazione della speciale Assemblea del Sinodo dei Vescovi per l'Afri
ca, ha istituito la Commissione Giustizia e Pace per trattare le questioni
fondamentali concernenti lo sviluppo delle vostre democrazie, compresi i di
ritti umani, l'onest nella pubblica amministrazione e il ruolo delle donne
nella societ. Certamente la Chiesa ha un compito speciale da svolgere in
questo campo e pu offrire un aiuto nel processo di costruzione di una so
ciet in cui tutti i cittadini, indipendentemente dalla loro appartenenza et
nica, culturale e religiosa, possano sentirsi a proprio agio ed essere trattati
giustamente. Per questo la Chiesa in Etiopia ed in Eritrea chiamata a
mostrare coraggio e lungimirante sapienza nel portare avanti una grande
missione, una missione che sgorga dalla sua stessa natura di sacramento
dell'unione con Dio e dell'unit tra tutti i membri della famiglia umana.
La ricerca della pace e dell'armonia dovr anche essere perseguita dentro la
Chiesa, dove le differenze non siano viste come ragione di conflitto e di ten
sione, ma come fonte di forza e di unit nella legittima diversit. Armonia
e cooperazione generosa tra i fedeli, specialmente tra i sacerdoti e tra voi,
Vescovi, sar un potente incentivo per promuovere la buona volont e la
solidariet nella societ nel suo insieme. Cos risplenda la vostra luce da
vanti agli uomini, perch vedano le vostre opere buone e rendano gloria al
vostro Padre che nei cieli... .
20

21

8. Cari Fratelli, questi sono alcuni dei pensieri che la vostra visita alle
Tombe degli Apostoli Pietro e Paolo ha suggerito alla mia mente. Prego af
finch il vostro pellegrinaggio vi rafforzi nel vostro ministero, cos che pos
siate non sentirvi mai stanchi di predicare la Parola di Dio, di celebrare i
sacramenti, di pascere il gregge affidato alle vostre cure e di cercare la pe
cora smarrita. Vi invito a volgere risolutamente il vostro sguardo verso il
Grande Giubileo che, a causa del sublime Mistero che commemora, costitui
sce uno squillante richiamo alla gioia cristiana. Possa questa gioia, frutto
del rafforzamento della fede e della santit di vita, diventare realt per i
vostri popoli. Mi unisco a voi nella preghiera per la Chiesa in Etiopia ed in
Eritrea, e affido voi, il vostro clero, i religiosi ed i laici all'amorevole prote
zione di Maria, Stella dell'Evangelizzazione e Regina dell'Africa. Come pe
gno di grazia e di comunione con il suo Figlio Divino imparto a voi di cuo
re una speciale Benedizione Apostolica.
22

20

21

22

Cf Lumen gentium, 1,
Mt 5, 16.
Cf Ecclesia in Africa, 142.

524

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IV
Ad Sudaniae episcopos.*
Dear

Brother

Bishops,

1. As I welcome you, the Bishops of the Sudan, on the occasion of your


visit ad Limina Apostolorum, I am reminded of my own visit to your coun
try four years ago. It was with great joy and satisfaction that I went to
Khartoum, even if it was not possible to travel to other areas, for it was
important to me to address the message of reconciliation and hope, the
message which is at the very heart of the Gospel, to all the Sudanese peo
ple, regardless of diffrences of religion or ethnie origin. I was especially
happy for the opportunity to offer encouragement to the Citizens of your
country who are sons and daughters of the Church, and whose deeply felt
aspiration is to live in peace and to work side by side with their fellow
countrymen in building a better society for all. In thanking God for enabling me to make that visit, I thank him also "for you because of the
grace of God which was given you in Christ Jesus... who will sustain you
to the end".
1

2. Sadly, the Sudan stili finds itself in the midst of great turmoil. The
forment of a civil war which has brought untold misery, suffering and
death, especially in the South, continues to afflict the land and to drain
the life and nergies of your people. Your communities are deeply affected
by a breakdown in the good relations which should exist between Chris
tians and Muslims. Despite your people's poverty and their resulting weakness by worldly standards, the Lord will not forsake you. Through the
Prophet Isaiah he continues to say to you: "I will not forget you".
The Lord hears the voice of the innocent victims, of the weak and the
defenceless who cry out to him for help, for justice, for respect of their
God-given dignity as human beings, for their basic human rights, for the
freedom to believe and practise their religion without fear or discrimina
tion. Christian faith teaches us that our prayers and sufferings are joined
2

* Die 18 Septembris 1997.


1 Cor 1:4, 8.
Is 49:15.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

525

to those of Christ himself who, as Supreme High Priest of God's holy peo
ple, entered the Holy Place in order to intercede on our behalf. And just
as he did once on earth, so now from the Father's house he speaks to us:
"Come to me, all who labour and are heavy laden, and I will give you
rest". And as the words of this invitation sound in our ears, he adds:
"Learn from me; for I am gentle and lowly in heart, and you will find rest
for your souls".
These are the words of Christ, the One who alone knows the Father
and who alone is known by the Father as the Only-Begotten Son. Today, I
repeat these words to you, the Bishops of the Sudan, and through you to
all the faithful entrusted to your care. As I wrote last year to the Diocses
of Southern Sudan: "The Successor of Peter is close to you and implores
God for you, that you may have the strength to go forward 'rooted and
built on Jesus Christ' " (Message to the Catholics of Southern Sudan, 24 Oc
tober 1996). I renew these sentiments and encourage you to stand firm and
take courage. The Lord is at your side. He will ne ver abandon you. The
prayers of the whole Church are with you!
3

3. Despite the grave difficulties and suffering which the Christian com
munity is facing, the Church in the Sudan continues to develop, with
many signs of vitality. With the Psalmist we exclaim: "This is the Lord's
doing, it is marvellous in our eyes". Truly it is as the Lord said: "My
grace is sufficient for you, for my power is made perfect in weakness".
For this reason, with Saint Paul, you are able to accept weakness, insults,
hardships, perscutions, and calamities; for when we are weak, then we are
strong.
In the prsent politicai and social situation you can easily become isolated from one another. For this reason you must take advantage of every
opportunity to give expression to the collgial responsibility and commu
nion which unite you in the service of the one "household of God". I urge
you to do ali that you can to foster among yourselves a true spirit of mu7

10

10

Cf. Heb 9:11-12.


Mt 11:28.
Ibid., 11:29.
Cf. Col 2:7.
Ps 118:23.
2 Cor 12:9.
Cf. ibid., 12:10.
Eph 2:19.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

526

tual trust and co-operation so that you can develop difficult circumstances permitting a common plan of pastoral initiatives to deal with
the current grave challenges. Such initiatives include providing pastoral
care in areas deprived of priests, evangelizing and offering adequate cat
echesis and Christian formation, promoting the clbration of the Sacrament of Marriage among the faithful and strengthening family life. Your
own individuai ministries as Shepherds and Pastors of souls will become
ever more effective the more you are able to identify common needs in
your Diocses and co-ordinate joint programmes to meet those needs. It al
so remains imperative for the Conference to ensure the responsible adminis
tration of resources, both your own and those coming from outside donors
and benefactors.
I cannot fail to express my apprciation of ali that you are doing to d
fend and strengthen the faith of your Catholic brothers and sisters, and I
particularly wish to encourage the various efforts and programmes aimed
at meeting the needs of the many refugees and displaced persons. "Sudanaid", the assistance fund administered by your Episcopal Conference,
provides aid and relief for the suffering and has already gained widespread
esteem. Thus, notwithstanding the severe limitations encountered, the
Church is able to move ahead courageously with her mission of service.
4. Your immediate co-workers in building up the Body of Christ are
your priests, both diocesan and Religious, Sudanese and missionary. They
have been consecrated to this service and have been given to you by God.
Ali priests have received a cali which has been subjected to testing and
discernment during the years of prparation leading to priestly Ordination.
After prayer, and with trust in God's unfailing grace, they have agreed to
renounce the possibility of home, wife, children, social position and
wealth. This they have done not grudgingly but gladly, in order to serve
the Kingdom and to devote themselves to their brothers and sisters in
Christ. I join you in asking Jesus the High Priest to grant your priests the
grace and persvrance and the intimate joy which comes from fdelity to the demands of their vocation.
11

Since sacramentai configuration with Christ, the Shepherd and Head of


the Church, cannot be separated from the daily following of his example of
self-giving love, ali priests are called to cultvate genuine asceticism. In or11

Cf. Mt 19:29.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

527

der to remain faithful to the gift of celibacy in perfect continence, it is essential as the Second Vatican Council affrms that they should pray
humbly, make constant use of ali the helps available to them for this pur
pose, and observe the prudent norms of self-discipline recommended by the
Church's long exprience. With regard to the loneliness which can sometimes accompany the pastoral ministry, your priests should be encouraged,
as much as the local situation permits, to live in common and direct their
efforts entirely towards the sacred ministry. They should come together as
often as possible for a fraternal exchange of ideas, counsel and exprience.
Seminarians too remain one of your chief priorities. It is vital that fu
ture ministers of the Gospel should be not only well instructed academically but also, at the deepest level, totally dedicated to the care of sols, eager to shepherd their brothers and sisters in the ways of salvation. Those
involved in formation must be in a position to assist the candidates in
their growth towards the new "identity" conferred at Ordination. They
themselves ought to be exemplary models of priestly conduct. They must
be clear about the behaviour expected of candidates to the priesthood, for
it would be an injustice to let seminarians go forward to Ordination if they
have not internally and consciously assimilated the objective demands of
the office which they are to undertake.
12

13

5. In the work of advancing the Kingdom of God, men and women Re


ligious play a vital role in your local Churches. Likewise, the missionary
priests, Sisters and Brothers who share with you the pastoral burdens of
your Diocses are courageous servants of the Gospel whose prsence and
generous dedication is a great source of encouragement to the faithful. In
them is effectively seen the universality of the Church and the solidarity
which characterizes the communion of the particular Churches with one another.
In the Sudan where there are simply not enough priests to preach the
Gospel and exercise the pastoral ministry, catechists play an essential part
in meeting the spiritual needs of your communities. They therefore need to
have a deep awareness of their role and should be helped in every possible
way to meet their responsibilities and obligations towards their own families.
6. In spite of the many difficulties which you face, the Church in the
Sudan is actively involved in ducation. Catholic schools enjoy a good rep12

13

Cf. Presbyterorum ordinis, 16.


Cf. Pastores dabo vobis, 74.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

528

utation and offer a high level of instruction, such that many people seek to
enrol their children. The Church's concern for the moral and civic forma
tion of young people, and of adults through the evening classes offered in
many of your parish schools, constitutes an ever more important contribu
tion to the future of the Christian community and of society as a whole.
Such educational activity can offer a great help in overcoming ethnie ten
sions, since it brings together people of diffrent tribal and social backgrounds.
Since locai law makes religious instruction in public schools obligatory,
the Church in the Sudan needs to ensure that Catholic students can avail
themselves of this opportunity and therefore needs to provide properly
trained Catholic teachers to prsent the faith to Christian students. Your
priests and the members of religious communities are particularly well-suited to this task and should receive the encouragement and necessary prpa
ration to undertake this important apostolate.
During my visit to Khartoum in 1993, I expressed the hope that a new
era of constructive dialogue and good will would evolve between Christians
and Muslims. Interreligious dialogue is not an easy task at the best of
times. In your country it is a courageous act of hope for a better Sudan
and a better future for its peoples. As I noted in my Post-Synodal Apos
tolic Exhortation Ecclesia in Africa, an essential subject for Christian-Mus
lim dialogue should be the principie of religious freedom, with all that this
freedom entails including external and public manifestations of faith. I
urge you not to desist in your efforts to establish and carry forward such
dialogue at every level.
14

7. Dear Brothers in the episcopate, there is no doubt that the circumstances under which you must exercise your pastoral ministry are extremely trying. The thoughts which I share with you today are meant to be a
source of encouragement as you seek "to confirai many in the faith,
strengthen those who are wavering and call back those who have lost their
way" (Pastoral Letter of the Sudanese Bishops, He Should Be Supreme in
Every Way, October 1995). The Christians of the Sudan are every day in
my thoughts and prayers. The whole Church feels a deep solidarity with
the victims of injustice, conflict and famine, with the plight of refugees
and displaced persons, with the sufferings of the sick and the injured. Each
one of us, Bishops, priests, religious, lay men and women, are called to be
14

Cf.. N. 66.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

529

one with the Paschal mystery of our Lord's Death and Rsurrection, to
pass from death to life, to accept trials which purify and help us to live
what is truly essentiae the Gospel message of Jesus Christ, who assures us
that "I have overeme the world".
I commend you and the Church in the Sudan to the intercession of
Blessed Josephine Bakhita and Blessed Daniel Comboni, Heavenly Patrons
whose lives and whose witness to the Gospel are so intimately linked to
your land, and I invoke upon ali of you the divine gifts of hope and trust.
As a pledge of peace and strength in the Lord I cordially impart my Apos
tolic Blessing.
15

V
Bononiae, Eucharistico conventu exeunte.*

1. Dov' la mia stanza, perch io vi possa mangiare la Pasqua con i


miei discepoli? .
Cos domanda Ges il Gioved Santo a Gerusalemme. Trovato il luogo
ove consumare la cena pasquale, i discepoli vanno e preparano tutto come
ha disposto il Maestro e l, in quella stanza privilegiata, ha luogo l'Ultima
Cena, la cena pasquale, durante la quale Cristo istituisce l'Eucaristia, il
sommo sacramento della Nuova Alleanza.
Preso del pane, lo benedice e lo dona ai discepoli dicendo: Prendete,
questo il mio corpo . Fa poi lo stesso con il calice del vino: dopo averlo
benedetto, lo d ai discepoli dicendo: Prendete e bevetene. Questo il mio
sangue, il sangue dell'alleanza, versato per molti, fate questo in memoria di
me .
Entriamo quest'oggi idealmente a Gerusalemme, nella stanza veneranda
dove ebbe luogo l'Ultima Cena ed avvenne l'istituzione dell'Eucaristia. En
triamo, al tempo stesso, in tanti altri luoghi di ogni parte della terra, in in
numerevoli altri cenacoli . Nel corso della storia, durante i periodi di per
secuzione, stato a volte necessario allestire tali stanze nelle catacombe.
Anche oggi, purtroppo, non mancano situazioni in cui i cristiani devono ce1

15

Jn 16:33.

* Die 20 Septembris 1997.


Me 14, 14.
Cf ibid., 14, 22-24.

530

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

lebrare l'Eucaristia di nascosto, come ai tempi delle catacombe. Ma ovun


que si celebra la Cena, nelle stupende cattedrali ricche di storia o nelle pic
cole cappelle dei paesi di missione, sempre si ricompone il Cenacolo di Ge
rusalemme.
2. Sono numerosissimi i luoghi in cui si rinnova la Cena pasquale, spe
cialmente in questa nostra Italia. In maniera simbolica oggi bisognerebbe
far qui convenire tutte le stanze eucaristiche , tutti i cenacoli di questa
terra dalle antiche tradizioni cristiane. Questo , infatti, il senso del Con
gresso Eucaristico Nazionale, che costituisce, nella meravigliosa coreografa
di questa celebrazione, una speciale stanza pasquale , un nuovo Cenaco
lo , dove si rende presente in modo solenne il grande Mistero della fede.
Viene celebrata l'Eucaristia della Chiesa come dono e mistero, viene elevata
al cielo la grande preghiera di ringraziamento del popolo italiano, che da
quasi duemila anni partecipa al banchetto eucaristico.
Penso qui agli inizi della Chiesa, agli apostoli Pietro e Paolo, ai martiri
dei primi secoli e, dopo l'editto di Costantino, all'epoca dei santi Padri, dei
Dottori, dei Fondatori di Ordini e Congregazioni religiose sino ai nostri
tempi. Incessante il memoriale della grande Eucaristia, che racchiude il
rendimento di grazie della storia, perch Cristo con la sua santa Croce ha
redento il mondo .
Per il popolo italiano questo Congresso l'ultimo del secolo: un secolo
che ha visto consumarsi su scala planetaria gravi attentati all'uomo nella
verit del suo essere. In nome di ideologie totalitarie e menzognere, questo
secolo ha sacrificato milioni di vite umane. In nome dell'arbitrio, chiamato
libert, si continuano a sopprimere esseri umani non nati e innocenti. In
nome di un benessere che non sa mantenere le prospettive di felicit che
promette, molti hanno pensato che fosse possibile fare a meno di Dio. Seco
lo segnato, dunque, da ombre oscure, ma anche secolo che ha conservato la
fede trasmessa dagli Apostoli, impreziosendola col fulgore della santit.
Nel pellegrinaggio spirituale che ci conduce al Grande Giubileo dell'anno
2000, questo Congresso Eucaristico costituisce una tappa importante per le
Chiese che sono in Italia. Lo attesta anche il grande numero di Vescovi che
oggi sono qui a celebrare con me l'Eucaristia e i tanti fedeli giunti da ogni
parte del Paese. A ciascuno di loro rivolgo il mio cordiale saluto. In parti
colare al Venerato Fratello, il Signor Cardinale Giacomo Biffi, Arcivescovo
di Bologna che mi accoglie per questa straordinaria circostanza; al Cardina
le Camillo Ruini, mio Legato a questo Congresso. Saluto inoltre i numerosi

Acta Ioannis Pauli Pp

II

531

Cardinali, Arcivescovi e Vescovi, i sacerdoti, i religiosi e le religiose presenti.


Un cordiale pensiero rivolgo ai giovani con i quali ieri sera mi sono intrat
tenuto qui, in questa piazza, alle famiglie ed ai malati, uniti in special mo
do al mistero eucaristico mediante la loro sofferenza fsica e morale. Saluto
il Presidente del Consiglio dei Ministri, Onorevole Romano Prodi, bolognese,
e le altre Autorit civili e militari che hanno voluto unirsi alla nostra cele
brazione.
Raccolti tutti insieme in questa assemblea liturgica, che rappresenta
l'intera Comunit cristiana d'Italia, acclamiamo: Annunziamo la tua mor
te, Signore, proclamiamo la tua risurrezione, nell'attesa della tua venuta .
3. Ricordati di tutto il cammino che il Signore tuo Dio ti ha fatto per
correre in questi quarant'anni nel deserto .
Nella prima Lettura, l'odierna Liturgia fa riferimento alla storia d'Israe
le, popolo eletto, che Dio ha fatto uscire dall'Egitto, dalla condizione servi
le, e per quarant'anni ha guidato nel deserto verso la terra promessa. Quel
cammino di quarant'anni non soltanto un dato storico; anche un gran
de simbolo, dal significato in qualche modo universale. Tutta l'umanit,
tutti i popoli e le nazioni sono in cammino, come Israele, nel deserto di
questo mondo. Certo, ogni regione del pianeta ha sue caratteristiche di cul
tura e di civilt, che la rendono interessante e gradevole. Ci non toglie che
ogni terra resti sempre, da un punto di vista pi profondo, un deserto at
traverso il quale l'uomo avanza verso la patria promessa, verso la casa del
Padre.
3

In questo pellegrinaggio la guida Cristo crocifsso e risorto che, me


diante la sua morte e la sua risurrezione, conferma costantemente l'orienta
mento ultimo del cammino umano nella storia. Di per s, il deserto di que
sto mondo luogo di morte: l'essere umano vi nasce, vi cresce e vi muore.
Quante generazioni, nel corso dei secoli, hanno trovato la morte in questo
deserto! L'unica eccezione Cristo. Solo Lui ha vinto la morte e ha rivelato
la vita. Solo grazie a Lui coloro che sono morti potranno risorgere, perch
Lui soltanto pu introdurre l'uomo, attraverso il deserto del tempo, nella
terra promessa dell'eternit. Lo ha gi fatto con sua Madre; lo far con tut
ti coloro che credono in Lui e fanno parte del nuovo Popolo in cammino
verso la Patria del Cielo.
Dt 8, 2.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

532

4. Durante i quarant'anni trascorsi nel deserto, al popolo fu necessaria


la manna per sopravvivere. Il deserto, infatti, non poteva essere coltivato
e, pertanto, non poteva sfamare il popolo in cammino: occorreva la manna,
pane che scendeva dal cielo. Cristo, nuovo Mose, nutre il Popolo della Nuo
va Alleanza con una manna del tutto particolare. Il suo Corpo il vero ci
bo sotto la specie del pane; il suo Sangue la vera bevanda sotto la specie
del vino. Siamo mantenuti in vita da questo cibo e da questa bevanda eu
caristici.
Nel mistero del Sangue ci introduce la seconda Lettura, tratta dalla
Lettera agli Ebrei. L'Apostolo scrive: Cristo, venuto come sommo sacerdo
te dei beni futuri... entr una volta per sempre nel santuario... con il pro
prio sangue, dopo averci ottenuto una redenzione eterna... Per questo egli
mediatore di una nuova alleanza, perch, essendo ormai intervenuta la sua
morte in redenzione delle colpe commesse sotto la prima alleanza, coloro
che sono stati chiamati ricevano l'eredit eterna che stata promessa .
4

L'Apostolo riserva un posto particolare al mistero del Sangue di Cristo,


di cui un canto eucaristico proclama: Sangue santissimo, Sangue della re
denzione, tu curi le ferite del peccato . Verit, questa, precisamente enun
ciata dall'Autore ispirato: ...il sangue di Cristo, il quale con uno Spirito
eterno offr se stesso senza macchia a Dio, purificher la nostra coscienza
dalle opere morte .
5

5. Si tratta di due significati dell'Eucaristia, che vanno congiunti in mo


do stretto e peculiare nella nostra riflessione odierna. L'Eucaristia nutri
mento, cibo e bevanda. Al tempo stesso l'Eucaristia, in quanto Corpo
dato e Sangue versato , fonte della nostra purificazione. Mediante
l'Eucaristia Ges Cristo, Redentore dell'uomo, unico Salvatore del mondo,
rimane non soltanto tra noi, ma anche dentro di noi. Con la sua grazia Egli
rimane in noi ieri, oggi e sempre .
6

Questo Congresso Eucaristico vuole esprimere tutto ci in modo corale e


significativo per la gloria di Dio, per il rinnovamento delle coscienze degli
uomini, per il conforto del Popolo di Dio. Esso vuole far risaltare che l'Eu
caristia il dono supremo di Dio all'uomo. Come tale, essa l'archetipo di
ogni vero dono dell'uomo all'uomo, il fondamento di ogni autentica solidariet.
4

Eb 9, 11-12.15
Ibid., 9, 14,
Ibid., 13, 8,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

533

A conclusione del Congresso, cos ben preparato dalla Chiesa che lo ha


ospitato e dalla citt che lo ha accolto, vorrei dire a tutti i credenti di que
sto amato Paese: guardate con fiducia a Cristo, rinnovate il vostro amore
per Lui, presente nel Sacramento eucaristico! Egli l'Ospite divino dell'ani
ma, il sostegno per ogni debolezza, la forza per ogni prova, la consolazione
di ogni dolore, il Pane della vita, il supremo destino di ogni essere umano.
Dall'Eucaristia scaturisce la forza per misurarsi sempre e in ogni circo
stanza con le esigenze della verit e col dovere della coerenza. I Congressi
Eucaristici Nazionali hanno segnato una ormai lunga tradizione di servizio
all'uomo; tradizione che da Bologna oggi viene consegnata alla Cristianit
del terzo millennio.
Con lo sguardo fisso sull'Eucaristia, mistero centrale della nostra fede,
noi imploriamo: Signore Ges, Verbo di Dio incarnato nel seno della Vergi
ne Maria, accompagna i passi del popolo italiano sulle strade della giustizia
e della solidariet, della riconciliazione e della pace!
Fa' che l'Italia conservi intatto quel patrimonio di valori umani e cristiani
che l'ha resa grande nei secoli. Dagli innumerevoli tabernacoli che costellano il
Paese si sprigioni la luce di quella verit e il calore di quell'amore in cui sta la
speranza del futuro per questo, come per ogni altro popolo della terra.
Amen!

VI
Ad quosdam Hispaniae episcopos.*
Queridos

Hermanos

en el

episcopado:

1. Con gusto os recibo hoy, Pastores de la Iglesia de Dios en Espaa,


venidos desde las Sedes metropolitanas de Santiago, Burgos, Zaragoza y
Pamplona, y de las dicesis sufragneas. Son Iglesias de antigua y rica tra
dicin espiritual y misionera, santificadas por la sangre de muchos mrtires
y enriquecidas con las slidas virtudes de numerosas familias cristianas, y
que han dado abundantes vocaciones sacerdotales y religiosas. Vens a Ro
ma para realizar esta visita Ad limina , venerable institucin que contri
buye a mantener vivos los estrechos vnculos de comunin que unen a cada
Obispo con el Sucesor de Pedro. Vuestra presencia aqu me hace sentir
* Die 30 Septembris 1997

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

534

tambin cercanos a los sacerdotes, religiosos, religiosas y feles de las Igle


sias particulares que presids, algunas de las cuales he tenido la dicha de
visitar en mis Viajes pastorales a vuestro Pas.
Doy las gracias a Mons. Elias Yanes Alvarez, Arzobispo de Zaragoza y
Presidente de la Conferencia episcopal Espaola, por las amables palabras
que, en nombre de todos vosotros, me ha dirigido para renovar las expre
siones de afecto y estima, hacindome al mismo tiempo partcipe de vues
tras inquietudes y proyectos pastorales. A todo ello correspondo pidiendo al
Seor que en vuestras dicesis y en Espaa entera progresen siempre la fe,
la esperanza, la caridad y el valiente testimonio de todos los cristianos, en
conformidad con la herencia recibida desde los tiempos de los Apstoles.
2. Alentados por las promesas del Seor y la fuerza que nos proporciona
su Espritu, como Sucesores de los Apstoles estis llamados a ser los pri
meros en llevar a cabo la misin que El ha confiado a su Iglesia, aunque
para ello haya que afrontar y aceptar el peso de la cruz que, en una socie
dad como la contempornea, puede manifestarse de mltiples formas.
Tanto individual como colegialmente, por medio de la Conferencia epis
copal o de otras instituciones eclesiales, vosotros participis en el anlisis de
las expectativas y logros de la sociedad espaola actual, tratando de inter
pretarlos a la luz del Evangelio y orientar a la misma sociedad desde la fe.
De este modo, ante la transformacin social y cultural que se est dando;
ante la paradoja de un mundo que siente la urgencia de la solidaridad, pe
ro al mismo tiempo sufre presiones y divisiones de orden poltico, econmi
co, racial e ideolgico, vosotros, en vuestro ministerio pastoral tratis de
promover un nuevo orden social, fundado cada vez ms sobre los valores
ticos y vivificado por el mensaje cristiano.
Escuchando lo que el Espritu dice a las Iglesias , sents tambin el
deber de hacer un sereno discernimiento, abierto y comprensivo, de las di
versas circunstancias y acontecimientos, iniciativas y proyectos, sin descui
dar tampoco los graves problemas y las aspiraciones ms profundas de la
sociedad entera.
Vuestro ministerio pastoral se dirige a los hombres de nuestro tiempo,
tanto a los fieles que participan activamente en la vida de la comunidad
diocesana como a quienes se dicen no practicantes o indiferentes, as como
1

Cf Gaudium et spes, 4.
Ap 2, !..

Acta Ioannis Pauli Pp

535

II

a cuantos, aun llamndose catlicos, no son coherentes en su comporta


miento moral. Por eso os aliento a proseguir incansablemente y sin desa
liento en el oficio de ensear y anunciar a los hombres el evangelio de Cris
to. Al proponer las enseanzas cristianas para iluminar la conciencia de los
fieles, el Obispo ha de hacerlo con el lenguaje y los medios adecuados* pa
ra que se comprenda el sentido de las Escrituras, como hizo el Seor con
los discpulos de Emas, y as el Magisterio no quede estril o sea una voz
desatendida ante la sociedad actual, que da muestras tan visibles de secularismo. Por lo cual no se debe caer en el desnimo ni dejar de elaborar y
llevar a la prctica los oportunos proyectos pastorales. Aunque vuestras
responsabilidades son muy grandes, tened presente que el Espritu del Se
or os da las fuerzas necesarias.
Puestos como guas de las Iglesias particulares, sois padres y pastores
para cada uno de los fieles, procurando estar especialmente al lado de los
ms necesitados y marginados. La visita pastoral, prescrita en la disciplina
eclesistica, os ayudar a estar presentes, cercanos y misericordiosos entre
vuestros fieles, para proclamar constantemente y en todas partes la verdad
que hace libres, y fomentar el incremento de la vida cristiana. Esa cerca
na a todos debe manifestarse de una forma visible y concreta, estando ase
quibles a quienes con confianza y amor os buscan porque sienten necesidad
de orientacin, ayuda y consuelo, siguiendo en ello la indicacin de San Pa
blo a Tito, de que el obispo sea hospitalario, amigo de bien, sensato, jus
to, piadoso, dueo de s .
3

3. Los presbteros y los diconos son respectivamente colaboradores es


trechos en vuestra misin para que la Palabra sea anunciada en cada lugar
de la propia dicesis, la divina liturgia se celebre en sus templos y capillas,
la unin entre todos los miembros del Pueblo de Dios sea manifiesta y la
caridad sea operante y vigilante. Ellos participan de vuestra importantsi
ma misin y, adems, en la celebracin de todos los sacramentos estn uni
dos jerrquicamente con vosotros de diversas maneras. As os hacen presen
tes, en cierto sentido, en cada una de las comunidades de los fieles.
8

Cf. Christus Dominus, 11,


Cf ibid., 13
Cf. C.I.C., cnones 396-398.
Jn 8, 32.
Tt 1, 8.
Cf. Presbyterorum ordinis, 5,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

536

EI Concilio Vaticano II, siguiendo la tradicin de la Iglesia, ha profun


dizado de modo particular en las relaciones de los Obispos con su presbite
rio. A los sacerdotes tenis que dedicar vuestros mejores desvelos y ener
gas. Por eso os aliento a estar siempre cerca de cada uno, a mantener con
ellos una relacin de verdadera amistad sacerdotal, al estilo del Buen Pas
tor. Ayudadles a ser hombres de oracin asidua, a gustar el silencio con
templativo frente al ruido y a la dispersin de las mltiples actividades, a
la celebracin devota y diaria de la Eucarista y de la Liturgia de las Ho
ras, que la Iglesia les ha encomendado para bien de todo el Cuerpo de Cris
to. La oracin del sacerdote es una exigencia de su ministerio pastoral, de
modo que las comunidades cristianas se enriquecen con el testimonio del
sacerdote orante, que con su palabra y su vida anuncia el misterio de Dios.
Preocupaos por la situacin particular de cada sacerdote, para ayudarlos
a proseguir con ilusin y esperanza por el camino de la santidad sacerdotal
y ofrecerles los medios oportunos en las situaciones difciles en que se pu
dieran encontrar. Que a ninguno de ellos le falte lo necesario para vivir
dignamente su sublime vocacin y ministerio!
Como tuve ocasin de recordar en la Exhortacin apostlica Pastores da
bo vobis, la formacin permanente del clero es de capital importancia. Me
complace constatar cmo mi llamada al respecto ha sido acogida y se van
programando y organizando en diferentes dicesis actividades orientadas a
que el sacerdote responda con la preparacin pastoral que exigen las cir
cunstancias y el momento presente. Esta formacin es una exigencia in
trnseca del don y del ministerio recibido pues con la ordenacin co
mienza una respuesta que, como opcin fundamental, deber renovarse y
realizarse continuamente durante los aos del sacerdocio en otras numeros
simas respuestas enraizadas todas ellas y vivificadas por el "si" de la orde
nacin . La exhortacin del Apstol Pedro, hermanos, poned el mayor
empeo en afianzar vuestra vocacin y vuestra eleccin ," es una apre
miante invitacin a no descuidar este aspecto.
9

10

En este sentido, el documento Sacerdotes da a da , preparado por


vuestra Comisin episcopal para el clero y dedicado a la formacin perma
nente integral, contribuir sin duda a potenciarla en vuestro Pas, pues tra
ta de una actividad que el presbtero debe asumir por coherencia consigo
9

10

11

Presbyterorum ordinis, 70.


Ibid.
2 P I, 10

Ada Ioannis Pauli Pp

II

537

mismo y que est enraizada en la caridad pastoral que ha de acompaar


toda su vida. Es responsabilidad de cada sacerdote, de su Obispo y de la
propia comunidad eclesial a la que sirve, procurar los medios necesarios pa
ra poder dedicar parte del tiempo a la formacin en los diversos campos
durante toda la vida, sin que este importante deber se vea impedido por
las diversas y numerosas actividades que la vida pastoral conlleva ni por
los compromisos que configuran la misin sacerdotal.
4. Por otra parte, el seminario, donde se forman los futuros sacerdotes,
ha de ser un centro de atencin privilegiada del Obispo. La crisis vocacional, que en los aos pasados hizo disminuir sensiblemente el nmero de se
minaristas, parece que va superndose y hay datos esperanzadores al res
pecto. Damos gracias a Dios por ello, pero hay que seguir rogando con in
sistencia al Dueo de la mies que mande operarios a su Iglesia. En tiempos
recientes, la crisis mencionada provoc tambin que los seminarios menores
desaparecieran o sufrieran transformaciones en algunas dicesis. Donde sea
posible habra que replantearse la presencia de los mismos, tan recomenda
dos por el Concilio Vaticano II, pues ayudan al discernimiento vocacional
de los adolescentes y jvenes, proporcionndoles a la vez una formacin in
tegral y coherente, basada en la intimidad con Cristo. De este modo, los
que sean llamados se disponen a responder con gozo y generosidad al don
de la vocacin.
12

Al obispo le corresponde en ltima instancia la responsabilidad sobre el


seminario, pues un da, por la imposicin de las manos, admitir en el pres
biterio diocesano a quienes all se han formado. Cuando no hay seminario
en una dicesis, es importante que el obispo y sus colaboradores mantengan
relaciones frecuentes con el centro donde envan a sus candidatos, as como
que se d a conocer a los fieles, sobre todo a los jvenes, esa institucin tan
vital para las dicesis.
En el seminario se ha de favorecer un verdadero espritu de familia,
prembulo de la fraternidad del presbiterio diocesano, donde cada alumno,
con su sensibilidad propia, pueda madurar su vocacin, asuma sus compro
misos y se forme en la vida comunitaria, espiritual e intelectual peculiar del
sacerdote, bajo la gua sabia y prudente de un equipo formador adecuado a
esa misin. Es fundamental iniciar a los seminaristas en la intimidad con
Cristo, Modelo de pastores, mediante la oracin y la recepcin asidua de los
12

Cf. Optatam totius, 3.

:56 - A A. S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

538

sacramentos. Al mismo tiempo y en un contexto de formacin integral, no


es menos importante ensearles a ser progresivamente responsables de los
actos de su vida diaria y a adquirir el dominio de s mismos, aspectos esen
ciales para la prctica de las virtudes teologales y cardinales que en el futu
ro habrn de proponer con el propio ejemplo al pueblo fiel.
Si bien la formacin en el seminario no debe ser slo terica, pues los
seminaristas realizan adems actividades pastorales en parroquias y movi
mientos apostlicos, lo cual favorece su arraigo en la comunidad diocesana,
la primaca en esa etapa corresponde al estudio en orden a adquirir una s
lida preparacin intelectual, filosfica y teolgica, esencial para ser los mi
sioneros que anuncien a sus hermanos la Buena Nueva del Evangelio. Si es
ta preparacin no se adquiere en los aos del seminario, la experiencia
muestra que es muy difcil, si no prcticamente imposible, completarla des
pus. Por otro lado, es necesario prever y programar una adecuada forma
cin acadmica superior a los sacerdotes jvenes que tengan aptitudes para
ello, a fin de se dediquen a la investigacin y as se asegure la continuidad
en la docencia en el seminario o en otros centros eclesisticos. Igualmente
es conveniente preparar a algunos sacerdotes para el discernimiento de las
vocaciones y la direccin espiritual, necesaria para completar la tarea for
mativa del seminario.
5. Muchos factores, entre los que cabe destacar el relativismo imperante
y el mito del progreso materialista como valores de primer orden, como ha
bis sealado en el Plan de Accin pastoral de la Conferencia episcopal Es
paola para el cuatrienio 1997-2000, as como el temor de los jvenes a
asumir compromisos definitivos, han influido negativamente en el nmero
de las vocaciones. Ante esa situacin se ha de confiar ante todo en el Se
or, y al mismo tiempo comprometerse seriamente en fomentar en cada co
munidad eclesial un ambiente espiritual y pastoral que favorezca positiva
mente la manifestacin de la llamada del Seor para la vida sacerdotal o
consagrada en la diversidad de formas como hay en la Iglesia, animando a
los jvenes a la entrega total de sus vidas al servicio del Evangelio.
En ello tiene mucha influencia la vida espiritual y el ejemplo diario de
los propios sacerdotes, as como el ambiente propicio de las familias cristia
nas, que as pueden contribuir a que abunden las vocaciones de consagra
dos en vuestras Iglesias particulares, tan ricas y fecundas espiritualmente
hasta hace muy pocos aos.
13

13

Cf. N. 45.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

539

6. Algunas de vuestras dicesis padecen desde hace aos el sufrimiento


de repetidos atentados terroristas contra la vida y la libertad de las perso
nas. Sigo con mucho dolor esos trgicos acontecimientos y con vosotros
quiero expresar de nuevo la condena ms rotunda y sin paliativos por estas
injustificadas e injustificables agresiones. Ante ellas, ensead la va del per
dn, de la convivencia fraterna y solidaria y de la justicia, que son los ver
daderos fundamentos para la paz y la prosperidad de los pueblos! Os ani
mo, junto con vuestros fieles, a colaborar del mejor modo posible en la ex
tirpacin total y radical de esta violencia, y a los que la ejercen, en nombre
de Dios, les pido que renuncien a ella como pretexto de accin y reivindi
cacin poltica.
7. El Ao Jubilar Compostelano, prtico del Ao Santo del 2000 . Con
este lema la Iglesia en Espaa invita a participar en ese acontecimiento
eclesial de hondas races histricas que tendr lugar en el ao 1999 y que
ha de ser una buena preparacin para el Gran Jubileo del Tercer milenio
cristiano. El Ao Compostelano tiene primordialmente una finalidad religio
sa, que se manifiesta en la peregrinacin a lo largo del llamado Camino de
Santiago . Son conocidos los frutos espirituales de los Aos Jacobeos en los
que tantos peregrinos de Espaa, Europa y otras partes del mundo acuden
para alcanzar la perdonanza . Os aliento, pues, a preparar bien este acon
tecimiento para que sea un verdadero Ao de gracia en el que, por me
dio de la conversin continua y la predicacin asidua de la Palabra de
Dios, se favorezca la fe y el testimonio de los cristianos; la oracin y la ca
ridad promuevan la santidad de los fieles, y la esperanza en los bienes fu
turos anime la evangelizacin continua de la sociedad, lo cual pueda ser el
gran fruto espiritual y apostlico de ese Ao jubilar en consonancia con la
rica tradicin precedente.
8. Queridos Hermanos, una vez ms os aseguro mi profunda comunin
en la oracin, con una firme esperanza en el futuro de vuestras dicesis, en
las que se manifiesta una gran vitalidad, a pesar de las pruebas. Que el Se
or Jesucristo os conceda la alegra de servirlo, guiando en su nombre a las
Iglesias particulares que se os han confiado. Que la Virgen Santsima y los
santos Patronos de cada lugar os acompaen y protejan siempre.
A vosotros, amados Hermanos en el episcopado y a vuestros fieles dio
cesanos, imparto de corazn la Bendicin Apostlica.

540

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

NUNTIUS T E L E V I S I F I C A

Die Nativitatis Domini missus.*

1. La terra ha veduto il suo Salvatore . Oggi, Natale del Signore, vivia


mo fino in fondo la verit di queste parole: la terra ha veduto il suo Salva
tore. L'hanno visto per primi i pastori di Betlemme che, all'annuncio degli
angeli, si affrettarono con gioia verso la povera grotta. Era notte, notte ca
rica di mistero. Che cosa si present ai loro occhi? Un Bambino deposto in
una mangiatoia, con accanto premurosi Maria e Giuseppe. Videro un bam
bino ma, illuminati dalla fede, riconobbero in quella fragile creatura il Dio
fatto uomo, e gli offrirono i loro poveri doni. Diedero cos inizio, senza ren
dersene conto, a quel canto di lode all'Emmanuele, Dio venuto ad abitare
tra noi, che si sarebbe esteso di generazione in generazione. Cantico gioioso,
che patrimonio di quanti, quest'oggi, si recano spiritualmente a Betlem
me, per celebrare la nascita del Signore, e lodano Dio per le meraviglie da
Lui compiute. Anche noi ci uniamo a loro con fede in questo singolare in
contro di lode che, secondo la tradizione, si rinnova ogni anno a Natale,
qui, in Piazza San Pietro, e che si chiude con la benedizione, che il Vesco
vo di Roma imparte Urbi et Orbi: Urbi, cio a questa Citt che, grazie al
ministero dei santi apostoli Pietro e Paolo, ha visto in modo singolare il
Salvatore del mondo. Et Orbi, cio al mondo intero, in cui si diffusa lar
gamente la Buona Novella della salvezza, giunta ormai fino agli estremi
confini della terra. La gioia del Natale cos divenuta patrimonio di innu
merevoli popoli e nazioni. Davvero, tutti i confini della terra hanno vedu
to la salvezza del nostro Dio .
1

2. A tutti, dunque, rivolto il messaggio dell'odierna solennit. Tutti


sono chiamati a prendere parte alla gioia del Natale del Signore. Acclami
al Signore tutta la terra, gridate, esultate con canti di gioia . Giorno di
straordinaria letizia il Natale del Signore! Questa letizia ha pervaso i cuori
degli uomini ed ha conosciuto molteplici espressioni nella storia e nella cul
tura delle nazioni cristiane: nel canto liturgico e popolare, nella pittura, nel
la letteratura e in ogni campo dell'arte. Per la formazione cristiana di inte
re generazioni, grande importanza rivestono le tradizioni e i canti, le rap2

* Die 25 Decembris 1997


Sal 97(98) 3.
Ibid., 4.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

541

presentazioni sacre, e fra tutte il presepe. Il cantico degli angeli a Betlem


me ha cos trovato un'eco universale e multiforme nelle usanze, nelle men
talit, nelle culture d'ogni tempo. Ha trovato un'eco nel cuore d'ogni credente.
3. Quest'oggi, giorno di gioia per tutti, giorno pervaso di tanti richiami
alla pace e alla fraternit, pi intensi ed incisivi si fanno il grido e l'implo
razione dei popoli che anelano alla libert ed alla concordia, in situazioni di
preoccupante violenza etnica e politica. Quest'oggi pi forte risuona la voce
di quanti sono generosamente impegnati ad abbattere barriere di paura e di
aggressivit, per promuovere la comprensione fra uomini di diversa origine,
colore e credo religioso. Quest'oggi pi drammatiche ci appaiono le sofferen
ze di gente in fuga sulle montagne della propria terra o in cerca di approdo
sulle coste di Paesi vicini, per inseguire la pur tenue speranza di una vita
meno precaria e pi sicura. Pi angosciato oggi il silenzio, carico di ten
sioni, della moltitudine, sempre crescente, dei nuovi poveri: uomini e donne
senza lavoro e senza casa, bambini e fanciulli offesi e profanati, adolescenti
arruolati nelle guerre degli adulti, giovani vittime della droga o attratti da
ingannevoli miti. Oggi Natale, giorno di fiducia per popoli a lungo divisi,
finalmente tornati ad incontrarsi ed a trattare. Sono prospettive spesso ti
mide e fragili, dialoghi lenti e faticosi, ma animati dalla speranza di giunge
re finalmente ad accordi rispettosi dei diritti e dei doveri di tutti.
4. E Natale! Questa nostra smarrita umanit, in cammino verso il terzo
millennio, attende Te, Bambino di Betlemme, che vieni a manifestare l'amore
del Padre. Tu, Re della pace, ci inviti quest'oggi a non temere e dischiudi i
nostri cuori a prospettive di speranza. Per questo cantiamo al Signore un
canto nuovo, perch ha compiuto prodigi . Ecco il pi grande prodigio opera
to da Dio: Egli stesso si fatto uomo, nato nella notte di Betlemme, ha of
ferto per noi la sua vita sulla Croce, risorto il terzo giorno secondo le Scrittu
re e mediante l'Eucaristia rimane con noi fino alla fine dei tempi. Davvero
...il Verbo si fatto carne ed venuto ad abitare in mezzo a noi. La luce
della fede ci fa riconoscere nel neonato Bambino il Dio eterno ed immortale.
Della sua gloria noi diventiamo testimoni. Da onnipotente che era, si rivesti
to di estrema povert. Ecco la nostra fede, la fede della Chiesa, che ci permet
te di confessare la gloria del Figlio unigenito di Dio, anche se i nostri occhi
non vedono che l'uomo, un Bambino nato nella stalla di Betlemme. Il Dio fat
to uomo giace quest'oggi nella mangiatoia e silenzioso l'universo lo contempla.
Possa l'umanit riconoscerlo come suo Salvatore!
3

Cfr ibid., 1.
* Gv 1, 14.
3

542

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI
Professio fidei et iusiurandum fidelitatis in suscipiendo officio nomine Ecclesiae
exercendo una cum nota doctrinali adnexa.

I
PROFESSIO FIDEI

(Formula deinceps adhibenda in casibus in quibus iure praescribitur Professio Fidei).

Ego N. firma fide credo et profiteor omnia et singula quae continentur


in Symbolo fidei, videlicet:
Credo in unum Deum Patrem omnipotentem, factorem caeli et terrae,
visibilium omnium et invisibilium et in unum Dominum Iesum Christum,
Filium Dei unigenitum, et ex Patre natum ante omnia saecula, Deum de
Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero, genitum non factum,
consubstantialem Patri per quem omnia facta sunt, qui propter nos homi
nes et propter nostram salutem descendit de caelis, et incarnatus est de
Spiritu Sancto, ex Maria Virgine, et homo factus est; crucifixus etiam pro
nobis sub Pontio Pilato, passus et sepultus est; et resurrexit tertia die se
cundum Scripturas, et ascendit in caelum, sedet ad dexteram Patris, et ite
rum venturus est cum gloria iudicare vivos et mortuos, cuius regni non erit
finis; et in Spiritum Sanctum Dominum et vivificantem, qui ex Patre Filio
que procedit; qui cum Patre et Filio simul adoratur et conglorificatur, qui
locutus est per Prophetas; et unam sanctam catholicam et apostolicam Ec
clesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum, et exspecto
resurrectionem mortuorum, et vitam venturi saeculi. Amen.
Firma fide quoque credo ea omnia quae in verbo Dei scripto vel tradito
continentur et ab Ecclesia sive sollemni iudicio sive ordinario et universali
Magisterio tamquam divinitus revelata credenda proponuntur.
Firmiter etiam amplector ac retineo omnia et singula quae circa doctri
nam de fide vel moribus ab eadem definitive proponuntur.

Congregatio pro Doctrina Fidei

543

Insuper religioso voluntatis et intellectus obsequio doctrinis adhaereo


quas sive Romanus Pontifex sive Collegium episcoporum enuntiant cum
Magisterium authenticum exercent etsi non definitivo actu easdem proclamare intendant.

II
IUSIURANDUM F I D E L I T A T I S IN SUSCIPIENDO
O F F I C I O N O M I N E ECCLESIAE E X E R C E N D O

(Formula adhibenda a christifidelibus de quibus in can.

833, nn.

5-8)

Ego N. in suscipiendo officio ... promitto me cum catholica Ecclesia


communionem semper servaturum, sive verbis a me prolatis, sive mea
agendi ratione.
Magna cum diligentia et fidelitate onera explebo quibus teneor erga Ec
clesiam, tum universam, tum particularem, in qua ad meum servitium, se
cundum iuris praescripta, exercendum vocatus sum.
In munere meo adimplendo, quod Ecclesiae nomine mihi commissum
est, fidei depositum integrum servabo, fideliter tradam et illustrabo; quas
cumque igitur doctrinas iisdem contrarias devitabo.
Disciplinam cunctae Ecclesiae communem sequar et fovebo observantiamque cunctarum legum ecclesiasticarum, earum imprimis quae in Codice
Iuris Canonici continentur, servabo.
Christiana oboedientia prosequar quae sacri Pastores, tamquam authen
tici fidei doctores et magistri declarant aut tamquam Ecclesiae rectores sta
tuunt, atque Episcopis dioecesanis fideliter auxilium dabo, ut actio aposto
lica, nomine et mandato Ecclesiae exercenda, in eiusdem Ecclesiae commu
nione peragatur.
Sic me Deus adiuvet et sancta Dei Evangelia, quae manibus meis tango.
( Variationes

paragraphi

quartae

et

quintae formulae

iurisiurandi,

adhiben

dae a christifidelibus de quibus in can. 833, n. 8).

Disciplinam cunctae Ecclesiae communem fovebo observantiamque


cunctarum legum ecclesiasticarum urgebo, earum imprimis quae in Codice
Iuris Canonici continentur.
Christiana oboedientia prosequar quae sacri Pastores, tamquam authen
tici fidei doctores et magistri declarant, aut tamquam Ecclesiae rectores

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

544

statuunt, atque cum Episcopis dioecesanis libenter operam dabo, ut actio


apostolica, nomine et mandato Ecclesiae exercenda, salvis indole et fine mei
Instituti, in eiusdem Ecclesiae communione peragatur.

NOTA DOCTRINALIS PROFESSIONIS FIDEI


FORMULAM EXTREMAM ENUCLEANS
1. Inde ab ipsis primordiis Ecclesia fidem in Dominum crucifixum et re
suscitatum formulis summam credendi conglobantibus usa profitebatur.
Cuius summae medulla, id est mors et resurrectio Domini Iesu Christi, im
primis formulis simplicibus, deinde plenioribus declarata, professionum fi
dei seriem continuam edere permisit in quibus Ecclesia sive ea quae ab ore
operibusque Christi acceperat, sive quae a Spiritu Sancto suggerente di
dicerat, tradebat.
1

Ipsum Novum Testamentum testis est praecipuus primae professionis


discipulorum statim post eventus Paschales effectae: Tradidi enim vobis
in primis, quod et accepi, quoniam Christus mortuus est pro peccatis no
stris secundum Scripturas et quia sepultus est et quia suscitatus est tertia
die secundum Scripturas et quia visus est Cephae et post haec Duodecim.
3

2. Saeculorum decursu ex hac medulla immutabili Iesum Filium Dei et


Dominum declarante symbola unitatem fidei et communionem Ecclesiarum
testimonio confirmantia sunt orta. In illis veritates principales singulis fide
libus cognoscendae et profitendae continentur. Idcirco, antequam Bapti
smate lavetur, catechumenus professionem fidei pronuntiare debet. Etiam
Patres ad concilia congregati, ut usui vitae necessario alias alio quippe qui
veritates fidei plenius exhibendas necnon orthodoxiam defendendam postu
laret, praesto essent, nova exaraverunt symbola quae usque ad hodiernum
Formulae simplices adimpletionem Messianicam Iesu Nazareni profiteri solent; cfr,
exempli gratia, Me 8, 29; Mt 16, 16; Lc 9, 20; Io 20, 31; Act 9, 22. Formulae autem pleniores
praeter resurrectionem eventus vitae Iesu principales eorumque sensum salvificum profiten
tur; cfr, exempli gratia Me 12, 35-36; Act 2, 23-24; 1 Cor 15, 3-5; 1 Cor 16, 22; Philp 2, 7.1011; Col 1, 15-20; 1 Pe 3, 19-22; Apc 22, 20 Praeter confessionis fidei formulas ad historiam
salutis atque ad narrationem vitae Iesu Nazareni cuius culmen fuit Pascha, pertinentes, in
Novo Testamento inveniuntur professiones fidei quae ad ipsam Iesu exsistentiam respiciant;
cfr 1 Cor 12, 3: Dominus Iesus . Apud Rom 10, 9 ambae confessionis formulae una inveniuntur.
Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei Verbum, n. 7,
1 Cor 15, 3-5
1

Congregatio pro Doctrina Fidei

545

diem in vita Ecclesiae locum obtinent prorsus particularem . In varieta


te illorum symbolorum unica eminet fides nec ullum symbolum a posteriore
professione fidei secundum nova rerum adiuncta concepta exsuperatum vel
supervacaneum est redditum.
4

3. Domini Christi promissio Spiritus Sancti donandi, qui deducet ... in


omnem veritatem , Ecclesiam itinerantem perpetuo sustinet. Ideo saeculis
elapsis quaedam veritates tamquam Spiritus Sancti auxilio comparatae
sunt definitae, qua de causa itinera visibilia ad promissionem primariam
adimplendam habentur. Aliae tamen veritates adhuc altius sunt intellegen
dae, antequam plene comprehendatur id quod Deus mysterio amoris homi
nibus ad eorum salutem obtinendam revelare voluit.
Nuperrime quoque Ecclesia ob studium pastorale opportunum duxit fi
dem priscam apertius explanare. Praeterea quibusdam fidelibus ad munera
peculiaria nomine Ecclesiae in communitate fungenda vocatis traditum est
officium coram omnibus professionis fidei iuxta formulam a Sede Apostolica
approbatam pronuntiandae.
5

4. Haec nova Professionis fidei formula symbolum Nicaenum-Constanti


nopolitanum rursus proponens ad finem perducitur tribus sententiis seu
commatibus additis, quorum finis est ordines veritatis quibus fidelis adhae
reat melius discernere. Operae pretium est horum commatum explanatio
nem enucleare ita ut sensus primarius a Magisterio Ecclesiae praebitus bene
intellegatur, recipiatur, integre conservetur.
Hodiernis quidem temporibus verbum Ecclesia variis significationibus
imbuitur quae, licet verae et congruentes, tamen distinctius sunt designan
dae, cum de muneribus peculiaribus et propriis agatur eorum qui in Eccle
sia operam dant. Quod ad quaestiones fidei vel disciplinae moralis spectat,
patet tantum Summum Pontificem et Collegium Episcoporum in commu
nione cum ipso commorantium auctoritate docendi fidelesque obligandi pol
lere. Episcopi enim doctores authentici fidei sunt seu auctoritate Chri
sti praediti , quia divina institutione Apostolis successerunt in magisterio
8

Catechismus Catholicae Ecclesiae, 193.


Io 16, 13
Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei Verbum, n. 11.
Cfr Congregatio pro Doctrina Fidei, Professio fidei et Iusiurandum fidelitatis: AAS 81
(1989) 104-106; CIC, can. 833.
Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25.
Ibid.
4

37 - A A. S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

546

et regimine pastorali ; illi una simul cum Romano Pontifice supremam ple
namque potestatem in universam Ecclesiam exercent, quae quidem pote
stas nonnisi Romano Pontifice consentiente exerceri potest.
10

5. Primi commatis formula: Firma fide quoque credo ea omnia quae in


verbo Dei scripto vel tradito continentur et ab Ecclesia sive sollemni iudi
cio sive ordinario et universali Magisterio tamquam divinitus revelata cre
denda proponuntur affirmatur obiectum docendi in omnibus doctrinis fi
dei divinae et catholicae constitui quae ab Ecclesia tamquam divinitus et
rite revelatae, et ut tales immutabiles, proponuntur.
11

Huius generis doctrinae in Verbo Dei scripto seu tradito continentur atque
sententia

sollemni

tamquam

veritates

divinitus

revelatae

sive

Romano

Pontifi

ce ex cathedra loquente sive a Collegio Episcoporum ad concilium congregato


definiuntur,
libiliter

sive

dein a Magisterio

ordinario

et

universali

ad

credendum infal

proponuntur.

Hae doctrinae ex omnibus fidelibus assensum fidei theologalis exigunt.


Proinde, si quis de iisdem contumaciter dubitaverit seu eas negaverit, cen
suram haereseos subibit, sicut in canonibus Codicis canonici ad rem atti
nentibus indicatur.
12

6. Professionis fidei sententia secunda asserit: Firmiter etiam amplector


ac retineo omnia et singula quae circa doctrinam de fide vel moribus ab ea
dem definitive proponuntur . Huius formulae obiectum docendi com
prehendit omnes doctrinas ad scientiam dogmaticam et moralem attinentes ad
13

depositum fidei fideliter


gisterio

Ecclesiae

custodiendum

tamquam

rite

et

revelatae

exponendum
non

necessarias,

licet

Ma

sint propositae.

Huiusmodi doctrinae forma sollemni a Romano Pontifice ex cathedra


loquente
sunt,

vel

Collegio

Episcoporum

ad

concilium

congregatorum

definiri pos

aut a Magisterio ordinario et universali Ecclesiae ut sententia definitive

Unusquisque autem fidelis iis veritatibus firmiter et defi


nitive assentiri debet fide de auxilio a Spiritu Sancto Magisterio Ecclesiae
praebito necnon doctrina catholica de infallibilitate Magisterii his in rebus
tenenda

14

doceri.

Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Lumen gentium, 22.


Cfr DS 3074.
Cfr CIC, cann. 750 et 751; 1364 1; CCEO, cann. 598; 1436 1.
Cfr Paulus VI, Litterae Encyclicae Humanae vitae, 4: AAS 60 (1968) 483; Ioannes
Paulus II, Litterae Encyclicae Veritatis splendor, 36-37: AAS 85 (1993) 1162-1163.
Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25.
10

11

12

13

14

Congregatio pro Doctrina Fidei

innitens.

15

547

Si quis illas negaverit, veritatem doctrinae catholicae

16

respuere vi

debitur eoque ipso in communione cum Ecclesia catholica amplius non erit plena.

7. Veritates ad secundum comma pertinentes variae naturae esse pos


sunt variaque indole imbuuntur, quod a relatione earundem cum revelatio
ne pendet. Exstant enim veritates nexu historico cum revelatione necessarie
coniunctae; aliae autem veritates conexionem logicam ostendunt quae iter
est conscientiae circa eandem revelationem perficiendae ad quod absolven
dum Ecclesia vocatur. Quamquam eae doctrinae ut rite revelatae non pro
ponuntur quippe quae fidei elementa non revelata vel nondum ut talia expressim agnita addant, indoles tamen definitiva iis non deest quae etiam nexu
interiore cum veritate revelata demonstratur. Praeterea infitiandum non est
processu dogmatico maturescente intellegentiam tum rerum veritatum cum
verborum depositi fidei in vita Ecclesiae progredi posse necnon Magisterium
aliquas earum doctrinarum dogmata fidei divinae et catholicae proclamare
valere.
8. Quod ad naturam assensionis erga veritates quae vel tamquam divi
nitus revelatae ab Ecclesia proponuntur (in primo commate) vel tamquam
definitivae sunt habendae (in secundo commate), magni est momenti in lu
cem proferre indolem assensionis erga utraque praecepta eodem modo esse
plenam et irrevocabilem. Differentia ad virtutem supernaturalem fidei spec
tat: assensio enim erga veritates primi commatis recta via fide de auctorita
te Verbi Dei innititur (doctrinae de fide credenda); fundamenta autem assen
sionis erga veritates secundi commatis in fide de auxilio a Spiritu Sancto
Magisterio praebito et in doctrina catholica de infallibilitate Magisterii (doc
trinae de fide tenenda) ponuntur.

9. Utcumque Magisterium Ecclesiae doctrinam tamquam divinitus revela


tam credendam (in primo commate) aut definitive retinendam (in secundo
commate) actu definitivo aut non definitivo docet. Si de actu definitivo agi
tur, veritas sollemniter definitur pronuntiatione Romani Pontificis ex ca
thedra aut interventu Concilii Oecumenici. Sin de actu non definitivo agi
tur, doctrina a Magisterio ordinario et universali Episcoporum qui ubique
terrarum in communione cum Successore Petri versantur, infallibiliter doce
tur.

Huiusmodi

doctrina

confirmari

seu

iterum

affirmari

potest

Romano

Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei Verbum, 8 et


10; Congregatio pro Doctrina Fidei, Declaratio Mysterium Ecclesiae, 3: AAS 65 (1973) 400-401.
Cfr Ioannes Paulus II, Motu proprio Ad tuendam fidem, d. 18 m. Maii A.D. MIIM.
15

10

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

548

declarante eandem doc


trinam ad institutionem Magisterii ordinarii et universalis tamquam verita
tem divinitus revelatam (in primo commate) aut tamquam veritatem doc
trinae catholicae (in secundo commate) pertinere. Idcirco, cum de aliqua
doctrina nullum in forma sollemni definitionis exstet iudicium, sed eadem a
Magisterio ordinario et universali in cuius numerum Papa necessarie
confertur doceatur quippe quae ad patrimonium depositi fidei respiciat,
intellegenda est tunc tamquam infallibiliter proposita. Ergo Romani Pon
tificis declaratio confirmandi seu iterum affirmandi actus dogmatizationis no
vus non est, sed confirmatio formalis veritatis ab Ecclesia iam obtentae at
que infallibiliter traditae.
Pontifice

nulla

etiam

definitione

sollemni pronuntiata

17

10. Tertia Professionis fidei sententia affirmat: Insuper religioso volun


tatis et intellectus obsequio doctrinis adhaereo quas sive Romanus Pontifex
sive Collegium episcoporum enuntiant cum Magisterium authenticum exer
cent etsi non definitivo actu easdem proclamare intendant .
Ad hoc comma pertinet
vera

aut

saltem

tamquam

certa

omnis institutio de fide et de re morali tamquam


exhibita,

licet

iudicio

sollemni

non

definita

nec

Nihilominus
tamen tales institutiones Magisterium ordinarium Romani Pontificis seu
Collegii episcopalis authentice significant ideoque obsequium religiosum vo
luntatis et intellectus
postulant. Proponuntur quidem ad altiorem revelatio
nis intellegentiam obtinendam vel ad conformitatem alicuius doctrinae cum
veritate fidei revocandam, vel tandem ad vigilantiam contra notiones ab
iisdem veritatibus abhorrentes vel contra sententias periculosas atque in er
rores inducentes excitandam.
a

Magisterio

ordinario

et

universali

tamquam

definita

proposita.

18

19

Oportet notetur institutionem infallibilem Magisterii ordinarii et universalis non tan


tum declaratione doctrinae credendae et definitive tenendae aperta proponi, sed etiam doctri
na in Ecclesiae consuetudine fidei impliciter contenta exprimi, cum ea a revelatione derivetur
aut utcumque ad salutem aeternam sit necessaria atque Traditionis continuae testimonio con
firmata; cuiusmodi institutio infallibilis a toto corpore episcopali reapse proponi videtur sensu
etiam diachronico nec necessarie solummodo synchronico intellecto. Praeterea Magisterii ordi
narii et universalis consilium doctrinae tamquam definitivae proponendae a formulis technicis
nimis sollemnibus pendere non solet; satis est hoc tenore verborum eorumque nexu patefieri..
Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25;
Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Donum Veritatis, 23: AAS 82 (1990) 1559-1560.
Cfr Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Donum Veritatis, 23 et 24: AAS 82
(1990) 1559-1561.
17

18

19

Congregatio pro Doctrina Fidei

549

Omne propositum talibus doctrinis contrarium falsum est iudicandum


vel, si de institutione praecavendi causa facta agatur, temerarium seu peri
culosum ideoque tuto doceri non potest .
20

11. Exempla. Nec absolute vel perfecte, sed tantum illustrandi causa
quaedam exempla doctrinarum ad tria supra dicta commata pertinentium
afferentur.
Ad primi commatis veritates pertinent articuli fidei Credo, varia dogmata
christologica et Mariana; doctrina institutionis sacramentorum a Christo
eorumque efficacitas quod ad gratiam; doctrina de Christi praesentia reali
et substantiali in eucharistia et celebrationis eucharisticae natura sacrifi
ca; constitutio Ecclesiae voluntate Christi; doctrina de Romani Pontificis
primatu et infallibilitate; doctrina de peccati originalis exsistentia; doc
trina de animae spiritualis immortalitate et de remuneratione statim post
mortem praesenti; absentia erroris in scriptis sacris inspiratis; doctrina
de gravi turpitudine occisionis hominis innocentis directae et voluntariae.
21

22

23

24

25

26

27

29

28

30

31

Quod ad veritates secundi commatis respicit, id est illas necessitudine lo


gica cum Revelatione conexas, exempli gratia notari licet incrementum in
tellegentiae doctrinae ad definitionem infallibilitatis Romani Pontificis attinentis ante dogma Concilii Vaticani I definitum. Successoris Petri primatus
semper res revelata credebatur, tametsi usque ad Concilium Vaticanum I
disceptabatur utrum notiones iurisdictionis et infallibilitatis pars inte
rior revelationis essent an tantum effectus rationales. Quamquam eius indo
les veritatis divinitus revelatae inter Concilium Vaticanum I est definita,
nihilominus tamen doctrina de infallibilitate et de primatu iurisdictionis
Romani Pontificis iam ante Concilium tamquam definitiva erat agnita. Hi
storia igitur dilucide ostendit id quod conscientia Ecclesiae esset exceptum,
Cfr CIC, cann. 752; 1371; CCEO, cann. 599; 1436, 2.
Cfr DS 301-302.
Cfr ibid., 2803; 3903.
Cfr ibid., 1601; 1606,
Cfr ibid., 1636
Cfr ibid,, 1740; 1743.
Cfr
3050.
Cfr ibid., 3059-3075.
Cfr ibid., 1510-1515.
Cfr ibid., 1000-1002.
Cfr ibid., 3293; Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Dei
Verbum, 11.
Cfr Ioannes Paulus II, Litterae Encyclicae Evangelium vitae, 57: AAS 87 (1995) 465.
20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

ibid.,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

550

inde a primordiis doctrinam veram esse habitum et deinceps definitivam


retentum, sed tantum post ultimum gradum definitionis Concilii Vaticani I
tamquam veritatem divinitus revelatam acceptum.
Quod autem ad praeceptum recentius circa doctrinam de ordinatione sa
cerdotali viris tantummodo reservata spectat, similis progressus est conside
randus. Summus Pontifex, qui ad definitionem dogmaticam pervenire no
luerit, statuit tamen iterum affirmare talem doctrinam definitive esse reti
nendam quippe quae Verbo Dei scripto innitens continuo conservata et in
Traditione Ecclesiae adhibita a Magisterio ordinario et universali infallibili
ter esset proposita. Nihil impedit, ut exemplum superius demonstrare po
test, quominus futuris temporibus conscientia Ecclesiae progrediatur ita ut
talem doctrinam tamquam divinitus revelatam credendam definiat.
32

33

In memoriam revocare licet quoque doctrinam circa interdictionem eu


thanasiae in Litteris Encyclicis Evangelium vitae praeceptam. Confirmans
euthanasiam gravem divinae Legis esse violationem , Pontifex Maximus
explanat quod haec doctrina lege naturali atque verbo Dei scripto adnixa,
Ecclesiae Traditione traducitur atque Magisterio ordinario et universali
explicatur . Videretur doctrinae de euthanasia elementum mere rationale
inesse, propterea quod Scriptura hanc notionem novisse non videtur. Alia
ex parte hic mutuus eminet internexus inter ordinem fidei atque ordinem
rationis: nam Scriptura ab omni forma vitae humanae semetipsam curantis
evidenter abhorret, quae quidem in consuetudinem et rationem euthanasiae
est coniecta.
34

Alia exempla doctrinarum moralium quae tamquam definitivae a Magi


sterio ordinario et universali Ecclesiae docentur, sunt institutiones de inter
dictione prostitutionis et de interdictione fornicationis.
35

36

Exempla veritatum necessitudine historica cum revelatione conexarum


quae definitive sunt retinendae, tamquam divinitus tamen revelatae decla
rari non possunt, haec sunt: electio Summi Pontificis legitima aut celebra
tio Concilii Oecumenici legitima, canonizatio sanctorum (facta dogmatica);
Cfr Ioannes Paulus II, Litterae Apostolicae Ordinatio Sacerdotalis, 4: AAS 86 (1994) 548.
Cfr Congregatio pro Doctrina fidei, Responsum ad dubium circa doctrinam in Epist. Ap.
Ordinatio Sacerdotalis traditam: AAS 87 (1995) 1114.
Ioannes Paulus II, Litterae Encyclicae Evangelium vitae, 65: AAS 87 (1995) 477.
Cfr Catechismus Catholicae Ecclesiae, 2355.
Cfr ibid., 2353..
32

33

34

35

36

Congregatio pro Doctrina Fidei

551

Leonis XIII Litteris Apostolicis Apostolicae Curae declaratio de ordinatio


num anglicanarum invaliditate. ...
Inter exempla doctrinarum ad tertium comma pertinentium indicare licet
institutiones a Magisterio authentico ordinario non definitive propositas
quae varium adhaesionis gradum exigunt secundum sententiam et volunta
tem sive documentorum natura, sive frequentia eandem doctrinam propo
nendi, sive tenore locutionis manifestatam.
37

38

12. Variis symbolis fidei fidelis agnoscit ac testificatur se fidem totius


Ecclesiae profiteri. Quamobrem in symbolis praesertim antiquioribus con
scientia ecclesialis formula Credimus exprimitur. Ut Catechismus Catholi
cae Ecclesiae docet: "Credo": est fides Ecclesiae quam unusquisque credens
personaliter profitetur, praesertim cum baptizatur. "Credimus": est fides
Ecclesiae quam Episcopi in Concilio profitentur congregati vel generalius
quam liturgica credentium profitetur congregatio. "Credo": est etiam Eccle
sia, Mater nostra quae Deo fide respondet sua nosque docet dicere: "Cre
do", "Credimus" .
In unaquaque professione fidei Ecclesia varia itinera viae ad congressum
cum Deo definitivum emensa eadem probat. Nulla decursu temporis sen
tentia exsuperatur; immo omnes sententiae patrimonium quod substitui
non potest, fiunt quo fides prisca, omnium et cuiusque loci actionem peren
nem contemplatur Spiritus Christi Resuscitati suam Ecclesiam comitantis
atque vivificantis, ut eandem ad veritatis perducat plenitudinem.
39

Romae, ex Sede Congregationis pro Doctrina Fidei, die 29 mensis Iunii


A.D. MIIM.
8

IOSEPHUS

card.

RATZINGER,

Praefectus

SB Tharsicius Bertone
archiep. em. Vercellarum
a

secretis

Cfr DS 3315-3319,
Cfr Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Constitutio Dogmatica Lumen gentium, 25;
Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Donum Veritatis, 17, 23 et 24: AAS 82 (1990)
1557-1558, 1559-1561.
Catechismus Catholicae Ecclesiae, 167.
37

38

39

552

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

NOVARIENSIS
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Iosephi Picco, sacerdotis professi e
Societate Iesu (1867-1946)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Iter faciebat per civitates et castella, praedicans et evangelizans re
gnum Dei (Lc 8, 1).
Divini Pastoris exemplum imitatus sacerdos Iosephus Picco variis in lo
cis Evangelii lumen effudit atque indefesse aedificando Dei regno operam
dedit.
Natus is est die 4 mensis Iulii anno 1867 in pago Noie, ad regionem Salassorum pertinente, intra fines posito archidioecesis Taurinensis, a Gaspare
Picco ac Dominica Baima, ferventibus christianis, qui laeti viderunt tres
florere ex decem filiis suis vocationes sacerdotales. Servi Dei educationi, qui
eodem ortus die baptismum acceperat, parentes prospexerunt atque pa
truus sacerdos, qui eius fuit in ludo praeceptor. Augustae Taurinorum stu
dia continuavit et in oppido Lanzo vernculo sermone denominato, ubi
Sanctum Ioannem Bosco cognovit, atque in seminario Cheriensi. Anno 1885
ingressus est Societatis Iesu novitiatum et biennio post professionem fecit
religiosam: Interim sacramenta acceperat Paenitentiae, Eucharistiae et Con
firmationis.
Studia recoluit, suam navavit operam variis in ephebeis ac diligenter
suam perrexit spiritalem ac theologicam formationem, donec die mensis
Aprilis 8, anno 1901, est sacerdos ordinatus.
A superioribus aliquot sunt ei munera concredita quae, celeri ordine,
Augustae Taurinorum, Ianuae, Quarti ad Mare, Cunei, S. Romuli explevit.
Anno 1912 ad oppidulum missus est vulgo Gozzano appellatum, in dioe
cesi Novariensi situm, officio sibi credito adiutoris moderatoris spiritualium
exercitationum pro operariis. Priore totius orbis terrarum bello cappellanus
fuit in valetudinario pro militibus Cuneensi; deinde ad parvam urbem Goz
zano rediit eodem sibi munere sumpto, quo ad mortem usque functus est.

Congregatio de Causis Sanctorum

553

Ubique sua est munia exsecutus cum diligentia et summa cum cura, omnia
nitens ad Dei maiorem gloriam facere atque salutem animarum. Maxima
sedulitate ministerio pastorali se dedidit, cum in Domo exercitationum spi
ritualium, tum in populo loci Gozzano aliorumque pagorum in vallibus
sparsorum finium Novariensium. Uti operarius apostolicus et missionarius
excurrens semper paratus fuit ad parochos adiuvandos, qui eius petebant
auxilium. Numquam longinqua spatia percurrere destitit, aestivi caloris ne
glegens et hiemalis frigoris, ut sacramentum Paenitentiae ministraret atque
Communionem aegrotis ferret et morientibus. Aequo animo non parva oppetivit incommoda, saepe a cibis abstinuit ac somno durasque egit paeni
tentias ut peccatorum obtineret conversionem. Impensae pastorali indu
striae vitae coniunxit sanctitatem. Namque, dum aliis bona distribuebat re
demptionis, ipse se sanctum fecit et alacriter ambulavit in via christianae
perfectionis, fidei, caritatis et spei lumine illustratus. Firmiter igitur in
Deum credidit et in eius verbum atque divina servavit praecepta, leges Ec
clesiae, Societatis Iesu Regulas et vota religiosa. Deum ex toto corde dilexit
artamque cum eo coniunctionem coluit per piam Missae celebrationem, pie
tatem erga Eucharistiam et Virginem Mariam, precationem,' meditationem,
continentiam ipsaque opera apostolica. A vanis mundi rebus et a bonis ter
restribus alienus fuit, superioribus obsequens, temperans, fortis in difficulta
tibus et in sacrificiis tolerandis, prudens, sapiens atque humilis in anima
rum servitio, iurium Dei proximique observans, in verbis et in moribus ca
stus. Spei plenus obviam morti se obtulit, qua est correptus die 31 mensis
Augusti anno 1946, sicut ipse praedixerat.
Fama sanctitatis, qua Servus Dei enituit in vita, palam manifestata est
in exsequiis et secutis quoque annis permansit; quapropter Episcopus No
variensis Causam inchoavit beatificationis et canonizationis per celebratum
Processum ordinarium informativum (annis 1955-1957). Postquam est de
cretum promulgatum super Causae Introductione anno 1973, apud curiam
Novariensem Processus apostolicus est instructus (annis 1974-1976), ut non
nullae explicarentur vitae ac virtutum Servi Dei rationes. Auctoritate ho
rum processuum probata anno 1978, praeparata est Positio super virtuti
bus. Postea ex more disceptatum est an Servus Dei Iosephus Picco virtutes
heroum modo explicavisset. Die 11 mensis Martii anno 1997 actus est, felici
cum eventu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres Cardi
nales deinde et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 2 mensis Decembris eo
dem anno habita, Causae Ponente Excellentissimo Domino Hieronymo Gril-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

554

Io, Episcopo Centumcellarum-Tarquiniensi, affirmaverunt Servum Dei Iose


phum Picco heroum more virtutes thologales, cardinales iisque adnexas coluisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis
ceterisque de more con vocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol
lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate
tum

in

Deum

Temperantia

et

tum

in proximum,

Fortitudine,

eisque

necnon
adnexis,

de
in

phi Picco, Sacerdotis professi e Societate Iesu,

cardinalibus
gradu

heroico,

Prudentia,
Servi

Iustitia,

Dei

Iose

in casu et ad effectum de quo

agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
83 A L B E R T U S B O V O N E

archiep. tit. Caesariensis in Numidia Pro-Praefectus


L. ffiS.
83 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


PROVISIO ECCLESIARUM

Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per
Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae
sules praefecit, videlicet:
Cathedrali Ecclesiae Balangensi R.D. Honestum
Ongtioco, e clero archidioecesis Sancti Ferdinandi, hactenus Pontificii Colle
gii Insularum Philippinarum in Urbe Rectorem.
die 8 Aprilis 1998.

Congregatio pro Episcopis

555

Metropolitanae Ecclesiae Cotabatensi Exc.mum


P.D. Rolandum Quevedo, O.M.I., hactenus archidioecesis Novae Segobiae
Archiepiscopum.
die 30 Maii 1998.

die 6 Iunii. Archiepiscopali Ecclesiae Consentinae-Bisinianensi,


Exc.mum P.D. Josephum Agostino, hactenus Archiepiscopum Crotonensem
-Sanctae Severinae.
Cathedrali Ecclesiae Reginae Gradecensis R.P. Dominicum Duka, Or
dinis Fratrum Praedicatorum sodalem et professorem Facultatis Theologiae
Universitatis Olomucensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Bassianensi R.D. Marium
Leszczynski, parochum et vicarium foraneum in urbe vulgo Tarnoszyn,
quem deputavit Auxiliarem dioecesis Zamosciensis-Lubaczoviensis.
die 10 Iunii.

Cathedrali Ecclesiae Curiensi, Exc.mum P.D. Amadeum


Grab, O.S.B., hactenus Episcopum Lausannensem, Genevensem et Friburgensem.
die 12 Iunii.

die 13 Iunii. Cathedrali Ecclesiae Buscoducensi R.D. Antonium Lambertum Mariam Hurkmans, hactenus eiusdem dioecesis Vicarium generalem
et Seminarii maioris moderatorem.
die 19 Iunii. Titulari episcopali Ecclesiae Thasbaltensi R.D. Stepha
num Vrablec, Pontificii Collegii Slovakorum de Urbe rectorem, quem depu
tavit Auxiliaren archidioecesis Bratislaviensis-Tyrnaviensis.

Cathedrali Ecclesiae Netensi Exc.mum P.D. Iosephum Malandrino,


hactenus Episcopum Iaciensem.
Titulari episcopali Ecclesiae Basticensi R.D. Iesum Garca Burillo,
Vicarium episcopalem in archidioecesi Matritensi, quem deputavit Auxilia
rem Oriolensem-Lucentinum.
Cathedrali Ecclesiae Civitatis Mariae Exc.mum P.D.
Robertum Rodrguez, hactenus Episcopun titularem Pertusensem et Auxi
liarem Cordubensem in Argentina.
die 23 Iunii.

Archiepiscopum Coadiutorem metropolitanae Ecclesiae Saltensi


Exc.mum P.D. Marium Antonium Cargnello, hactenus Episcopum Novoraniensem.
Cathedrali Ecclesiae Lepoldinensi R.P. Celium de Oliveira Goulart,
O.F.M, hactenus in dioecesi Divinopolitana paroeciae Sancto Antonio dica
tae parochum.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

556

Abbatiae territoriali Montisvirginis R.P.D. Tharsicium Ioannem Nazzaro, O.S.B.


die 24 Iunii 1998.

Archiepiscopum Coadiutorem metropolitanae Ecclesiae


Platensi Exc.mum P.D. Hectorem Ruben Aguer, hactenus Episcopum titu
larem Lamdiensem et Auxiliarem Bonarensem.
die 26 Iunii.

Cathedrali Ecclesiae Atlacomulcanae R.D. Constantium


Miranda Weckmann, hactenus Vicarium generalem dioecesis Cuauhtemocensis-Materiensis.
die 27 Iunii.

Cathedrali Ecclesiae Latinensi-Terracinensi-Setinae-Privernensi R.D.


Iosephum Petrocchi, e clero dioecesis Asculanae in Piceno, hactenus paroe
ciae Sanctis Apostolis Petro et Paulo dicatae curionem.
Metropolitanae Ecclesiae Bucaramanguensi Exc.mum P.D. Victorem
Emmanuelem Lpez Forero, hactenus Archiepiscopum Neo-Pampilonensem.
Cathedrali Ecclesiae Regiensi in Aemilia-Guastallensi R.D. Hadrianum
Caprioli, e clero archidioecesis Mediolanensis, curionem paroeciae Sancti Magni.
die 30 Iunii. Metropolitanae Ecclesiae Halifaxiensi, Exc.mum P.D.
Terentium T. Prendergast, S.I., hactenus Episcopum titularem Slebtensem
et Auxiliarem archidioecesis Torontinae.
COLLATIO DIGNITATIS ARCHIEPISCOPALIS

Decreto Congregationis pro Episcopis Exc.mo P.D.


Stephano Fumio Hamao, hactenus Episcopo Yokohamansi, Pontificii Con
silii de Spirituali Migrantium atque Itinerantium Cura Praesidi electo, di
gnitas archiepiscopalis collata est.
die 15 Iunii 1998.

Diarium Romanae Curiae

557

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza
Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Sabato, 6 Giugno 1 9 9 8 , S.E. il Signor HORACIO SNCHEZ
UNZUETA, Ambasciatore del Messico presso la Santa Sede.
Ha, altres, ricevuto in Udienza:
Venerd, 1 2 Giugno 1 9 9 8 , il Signor
te dell'Autorit Palestinese.

YASSER ARAFAT,

Presiden

Gioved, 1 8 Giugno 1 9 9 8 , S.E. il Signor NELSON ROLIHLAHLA


Presidente della Repubblica del Sud Africa.

MANDELA,

Gioved, 1 8 Giugno 1 9 9 8 , S.E. il Signor


Ministro degli Affari Esteri dell'Australia.
Gioved, 2 5 Giugno 1998, S.E. il Signor
Presidente della Repubblica del Ghana.

ALEXANDER DOWNER,

JERRY JOHN RAWLINGS,

Venerd, 2 6 Giugno 1 9 9 8 , S.A. EM.MA FRA' ANDREW BERTIE,


Principe e Gran Maestro del Sovrano Militare Ordine di Malta.
Da venerd 19 a domenica 21 giugno 1998 il Santo Padre si recato
in Apostolico pellegrinaggio in Austria.
Con Bolla papale del 24 giugno 1998 l'Em.mo Signor Cardinale Roger
Etchegaray stato nominato Vescovo del titolo della Chiesa suburbicaria di
Porto e Santa Rufina.
Con Bolla papale del 25 giugno 1998 l'Em.mo Signor Cardinale Lucas
Moreira Neves stato nominato Vescovo del titolo della Chiesa suburbicaria
di Sabina e Poggio Mirteto.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

558

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
6

giugno

1998.

S.E. mons. Pietro Sambi, Arcivescovo tit. di Beicastro,


Nunzio Apostolico in Israele e Cipro e Delegato
Apostolico in Gerusalemme e Palestina.

13

S.E. mons. Peter Stephan Zurbriggen, Arcivescovo tit. di


Glastonia, Nunzio Apostolico in Georgia, Armenia
e Azerbaigian.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha no


minato:
18

maggio

1998.

Le LL.EE. i monsignori Antonio Bayter Abud, Vicario Apo


stolico di Inirida; Jean Bonfls, Vescovo di Vi
viers; Renato Corti, Vescovo di Novara; Alan Ba
sii De Lastic, Vescovo di Delhi; Girolamo Prigio
ne, Arcivescovo tit. di Lauriaco; p. Herman Schalck, O.F.M.; il sig. Roger Aboteyuure; il sig. An
thony Martyn; p. Giacomo Bini, O.F.M.; p. Hein
rich Barlage, S.V.D., Membri della Congregazione
per l'Evangelizzazione dei Popoli ad quinquennium .

Gli Em.mi Signori Cardinali Simon D. Lourdusami, Francis


Arinze, Paul Poupard, Friedrich Wetter, Bernard
Francis Law, Jos T. Snchez e l'Ecc.mo mons.
William Jerome McCormack, Membri della Congregazione per l'Evangelizzazione dei Popoli in aliud
quinquennium seu usque ad 80 .

28

Le LL.EE. i monsignori Joachim N'Dayen, Arcivescovo di


Bangui; Peter Chung Hoan Ting, Arcivescovo di
Kuching; Michael Rozario, Arcivescovo di Dhaka;
Robert Sarah, Arcivescovo di Conakry; Ivan
Dias, Arcivescovo di Bombay; Laurent Monsengwo Pasinya, Arcivescovo di Kisangani; Wilfrid
Fox Napier, Arcivescovo di Durban; Albert Kanene Obiefuna, Arcivescovo di Onitsha; Medardo
Joseph Mazombwe, Arcivescovo di Lusaka; Simon
Ntamwana, Arcivescovo di Gitega; Brian James
Barnes, Arcivescovo di Port Moresby; Nestor Assogba, Arcivescovo di Parakou; Jean-Baptiste
Pham Minh Man, Arcivescovo di Thnh-Ph H
Chi Minh; Luigi De Magistris, Vescovo tit. di Nova;

Diarium Romanae Curiae

28

maggio

giugno

13

15

24

25

559

Anthony Theodore Lobo, Vescovo di IslamabadRawalpindi; Jean-Gabriel Diarra, Vescovo di San


Philippe Ouedraogo, Vescovo di Ouahigouya; il
Rev.do Giuseppe Cavallotto; mons. Jos Martin
de Agar; don Piero Giorgio Marcuzzi, S.D.B.; p.
Agostino Montan, C.S.I.; il sig. Gaspare Mura;
mons. Pio Vito Pinto; mons. Ambrogio Spreafico,
Consultori della Congregazione per l'Evangelizzazio
ne dei Popoli ad quinquennium .
1998. Le LL.EE. i Monsignori Gregori Yong Sooi Ngean; Dominic
Kodwo Andoh; Gabriel Zubeir Wako; Michel-Ma
rie-Bernard Calvet; Thomas Menamparampil; Gio
vanni Bernardo Gremoli; Ratko Peric; mons. Vin
cent Che Chen-Tao; don Eduardo Baura, S.D.B.;
p. Constant Bouchaud, P.S.S.; p. Jesus Castellano
Cervera, O.C.D.; p. Velasio De Paolis, C.S.; p.
Anastasius Disch, O.F.M. Cap.; p. Gianfranco
Ghirlanda, S.I.; Rev.do Paolo Giglioni; Rev.do
Sebastian Karotemprel, S.D.B.; p. Jesus LopezGay, S.I.; p. Francesco Pavese, I.M.C.; Rev.do
Luke Van Looy, S.D.B.; p. Adam Wolanin, S.I.;
la Rev.da suor Giuseppina Tresoldi, S.M.C., Con
sultori della Congregazione per l'Evangelizzazione
dei Popoli in aliud quinquennium .

Mons. Walter Brandmller; mons. Giovanni Maceroni; p.


Giuseppe Morandini, S.C.I., Consultori delia Con
gregazione delle Cause dei Santi ad quinquennium .

Il signor Pius Segmller, Capitano Comandante della Guardia


Svizzera Pontificia.

Il signor Elmar Theodor, Tenente della Guardia Svizzera


Pontificia.

Mons. Walter Brandmller, Presidente del Pontificio Comitato


di Scienze Storiche ad quinquennium .

Mons. Giorgio Corbellini, Vice Segretario Generale del Gover


natorato dello Stato della Citt del Vaticano in
aliud quinquennium .

Suor Rita Burley, A.S.C., Membro del Comitato del Grande


Giubileo dell'Anno 2000.

S.E. mons. Stephen Fumio Hamao, Vescovo em. di Yokoha


ma, Presidente del Pontificio Consiglio della Pasto
rale per i Migranti e gli Itineranti ad quinquen
nium .

P. Hieronim Fokciski, S.I., Relatore della Congregazione del


le Cause dei Santi in aliud quinquennium .

P. Daniel Ois, O.P., Relatore della Congregazione delle Cause


dei Santi in aliud quinquennium .

S.E. mons. Franois Xavier Nguyn Van Thun, Arcivesco


vo tit. di Vadesi, Presidente del Pontificio Consi
glio della Giustizia e della Pace ad quinquennium .

L'Em.mo Signor Cardinale Lucas Moreira Neves, Prefetto


della Congregazione per i Vescovi ad iuris normam .

560

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

25 giugno 1998. L'Em.mo Signor Cardinale Lucas Moreira Ne ves, Presidente


della Pontificia Commissione per l'America Latina
ad iuris normam .
28

L'Em.mo Signor Cardinale Camillo Ruini, Presidente della


Commissione Episcopale per l'Almo Collegio Capranica in aliud quinquennium .
Si rende noto che Mons. Francesco Maria Tasciotti stato nominato in aliud
quinquennium Vicario giudiziale aggiunto del Tribunale ordinario della diocesi di
Roma, presso il Vicariato di Roma e che il Rev. Felicetto Gabrielli stato nomi
nato Giudice esterno ad quinquennium del Tribunale di prima istanza del Lazio
per le cause di nullit di matrimonio.

NECROLOGIO
1 giugno 1998. Mons. Luigi Ma verna, Arcivescovo em. di Ferrara-Comacchio (Italia).
9

Card. Agostino Casaroli, del titolo della Chiesa suburbicaria


di Porto e Santa Rufina.
17

Card. John Joseph Carberry del titolo di San Giovanni Bat


tista de Rossi a via Latina.
20

Mons. Vittorio Ottaviani, Vescovo em. di Avezzano (Italia).


21

Card. Anastasio Ballestrero, del titolo di Santa Maria sopra


Minerva.
26

Mons. Jorge Kemerer, Vescovo em. di Posadas (Argentina).


27

Mons. Lon-Arthur Elehinger, Vescovo em. di Strasbourg


(Francia).

Mons. Joo Aloysio Hoffman, Vescovo em. di Erexim (Brasile).

An. et vol. XC

3 Augusti 1998

N. 8

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


CONSTITUTIONES APOSTOLICAE

I
VASAIENSIS
In India nova conditur dioecesis Vasaiensis.

IOANNES PAULUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Cum ad aeternam provehendam salutem gregis Dominici in India eius


que regimini facilius et efficacius consulendum nuper esset petitum ut, divi
sa Bombayensi archidioecesi, nova ibidem circumscriptio ecclesiastica con
stitueretur, Venerabiles Fratres Nostri S.R.E. Cardinales atque Praesules
Congregationi pro Gentium Evangelizatione praepositi, re mature perpensa
auditoque pariter faventi voto eorum quorum interest, admotam postula
tionem censuerunt esse accipiendam. Nos igitur, beati Petri Successores,
solliciti de universis particularibus Ecclesiis, talem sententiam ratam haben
tes, summa Apostolica potestate haec decernimus. A Bombayensi archidioe
cesi separamus territorium novem subdistrictuum civilium Taluks , qui
sunt in parte septemtrionali districtus civilis Thane quique patrio sermo
ne nuncupantur Vasai, Bhiwandi, Shahapur, Wada, Jawahar, Palghar, Mokhada, Dahanu et Talasari; ex eoque novam constituimus dioecesim Vasaiensem, quam metropolitanae Ecclesiae Bombayensi suffraganeam facimus
atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus.
38 - A. A.. S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

562

Praeterea iubemus Episcopi sedem poni in urbe Vasai atque templum


Deo in honorem Sanctae Mariae, Dominae Nostrae Gratiae, ibidem exstans
ad dignitatem cathedralis ecclesiae evehimus; cetera vero secundum canoni
cas leges temperentur. Quae praescripsimus perducet ad exitum Venerabilis
Frater Georgius Zur, Archiepiscopus titulo Sestensis atque in eadem Natio
ne Apostolicus Pronuntius, qui, re acta, curabit documenta exaranda sincerisque exemplis ad memoratam Congregationem cito mittenda. Hanc deni
que Nostram Constitutionem nunc et in posterum ratam esse volumus, con
trariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die altero et vicesimo mensis
Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontificatus
Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

IOSEPHUS

Secretarius Status

card.

TOMKO

Congr, pro Gentium Evang. Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Carmelus

Nicolosi,

Protonot.

Apost.

Loco Et Plumbi
In Secret. Status tab., n. 433.684

II
CRICIUMENSIS
In Brasilia nova conditur dioecesis Criciumensis.

IOANNES

PAULUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Sollicitus de spirituali bono suorum fidelium, Venerabilis Frater Hilarius


Moser, Episcopus Tubaraonsis, audita Conferentia episcopali Brasiliensi, ab
hac Apostolica Sede petivit ut, quodam seiuncto territorio a circumscriptio
ne ecclesiastica sua, nova dioecesis conderetur. Nos vero, habito faventi vo
to Venerabilis Fratris Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis atque
in memorata Natione Apostolici Nuntii, de consilio Congregationis pro Epi
scopis enixas preces libenter audiendas esse putavimus. Summa igitur, qua

Acta Ioannis Pauli Pp

II

563

fungimur, potestate, haec decernimus: a dioecesi Tubaraonsi separamus in


tegrum territorium, sicut in praesens lege civili circumscribitur, municipiorum nuncupatorum Ararangu, Balneario Arroio do Silva, Balneario Gaivota, Cocal do Sul, Cricima, Ermo, Forquilhinha, Iara, Jacinto Machado,
Lauro Mller, Maracai, Meleiro, Morro da Fumaa, Morro Grande, Nova
Veneza, Passo de Torres, Praia Grande, Santa Rosa do Sul, So Joo do
Sul, Siderpolis, Sombrio, Timb do Sul, Treviso, Turvo et Urussanga at
que ex ita distracto territorio novam constituimus dioecesim Criciumensem,
quae iisdem limitabitur finibus, quibus praedicta municipia simul sumpta,
prout in civili lege exstant, nunc terminantur. Sic conditae Ecclesiae sedem
in urbe Cricima ponimus, ibique situm templum, Deo in honorem Sanc
ti Ioseph dicatum, ad gradum et dignitatem ecclesiae cathedralis evehimus,
mandantes ut in eo, ad normam iuris, Canonicorum Capitulum instituatur.
Insuper dioecesim Criciumensem suffraganeam facimus metropolitanae Sedi
Florianopolitanae eiusque Episcopum metropolitico iuri Archiepiscopi Florianopolitani pro tempore subicimus. Cetera vero secundum canonicas leges
temperentur. Quae praescripsimus, perficienda committimus Apostolico
Nuntio, quem diximus, vel, absente eo, illi, qui curat negotia Sanctae Sedis
in Brasilia, eisdem tribuentes necessarias et opportunas facultates etiam
subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica
dignitate constitutum, onere imposito ad Congregationem pro Episcopis au
thenticum exemplar actus peractae exsecutionis, cum primum fas erit, re
mittendi. Hanc denique Constitutionem Nostram nunc et in posterum ra
tam esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis
Maii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontificatus
Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

83 B E R N A R D I N U S

SODANO

Secretarius Status

GANTIN

Congr. pro Episcopis Praef.

Eugenius Sevi,
Marcellus
Loco 8 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 433,743

card.

Protonot.

Rossetti,

Apost.

Protonot.

Apost.

564

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

LITTERAE

APOSTOLICAE

I
Venerabili Dei Servo Friderico Ozanam Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Non satis Iesum Christum amamus.
Nos Eum procul dubio per fidei oculos tantum cernimus, et fides nostra est
debilis. Pauperes cernimus per carnis oculos, qui praesto sunt. Mittere nos
possumus digitum et manum in eorum vulneribus, et spineae coronae vesti
gia in eorum frontibus eonspiciuntur. Ah! ad eorum pedes procumbere de
bemus et cum Apostolo dicere: Dominus meus et Deus meus . Vos magi
stri nostri estis et nos vestri famuli erimus; vos imagines estis viventes il
lius Dei quem non videmus, at quem credimus nos amare in vobis amantibus! (ex epistula Aloisio Janmot die xin mensis Novembris anno MDCCC X X X V I missa). Verba haec conspicuam vitae et personae partem Venerabilis
Dei Servi Friderici Ozanam ostendunt. Ipse testis fuit ac simul magister. In
viri patrisque statu; laici in condicione qui in caritatis magisteriique pro
vincia versabatur quique praecipuus fuit conditor celebratarum Conferen
tiarum sancti Vincentii de Paul, inter insignes homines annumeratus est,
qui missionis Ecclesiae societatisque progressus actuositatem denotarunt. In
eo, primigenio discipulo semperque novo sancti Vincentii, evangelizatio, hu
mana provectio et caritatis testimonium coniunguntur. Eximius igitur laico
rum apostolatus in saeculo XIX ipse exstitit auctor. Mediolani, die xxin
mensis Aprilis anno M D C C C X I I I , piis parentibus Ioanne Ozanam medico et
Maria Nantes ortus est, qui tam civilem quam religiosam disciplinam una
cum sorore Helena maxima natu et Carolo fratre, qui postea sacerdos fac
tus est, perquam apposite docuerunt. Puer et adulescens Lugdunii aetatem
degit, ubi praeclarum Collge Royal, quod dicitur, adiit, amplissimas inge
nii morisque dotes exhibens; exinde Lutetiam Parisiorum petiit ut Univer
sitatem studiorum adiret. Ibidem iuridicialis disciplinae consecutus est lau
ream. Aliquod per tempus fructuose Lugdunii patroni artem exercuit, cau
sas pauperum gratuito sustinendo. Postea Lutetiam remigravit et anno
MDCCCXL cathedram consecutus est Litterarum exterarum apud studiorum
Universitatem Sorbonensem, ubi docuit et christianas Europae radices in V
saeculo necnon christianam mirabilem compositionem demonstravit, quae

Acta Ioannis Pauli Pp.

II

565

tempore sancti Francisci Dantisque Aligherii contigit. Duplicem,operam su


stinuit Ozanam, scilicet scientiae et caritatis. Dilectione culturae replebatur,
sed eius cultura fuit amoris. Una cum aliis iuvenibus Conferentias sancti
Vincentii instituendas curavit (anno M D C C C X X X I I I ) , quae brevi per totam
Europam orbemque terrarum disseminatae sunt. Archiepiscopo Parisiensi
suasit ut certo quodam tempore sermones sererentur ad necessitates illius
temporis accommodati. Initium hoc fuit illarum orationum quas praeclarus
ille Pater Lacordaire apud Dominam Nostram Lutetiae Parisiorum habuit.
Aliquandiu vitae religiosae forma captus est et Ordine Fratrum Praedicato
rum allectus. Tandem intellexit se a Deo ad matrimonium vocari atque ideo
cum Maria Iosepha Amalia Soulacroix die xxin mensis Iunii anno MDCCCXLI
nuptias iniit, quacum pleno cum animi consensu vixit; illa deinceps filiam
peperit, quam ipse dulcissimo ac sapienti patris amore dilexit. Incommodo
morbo correptus, quem animo illo se omnino conformandi Dei volunta
ti toleravit, eximia patientia die V I I I mensis Septembris anno M D C C C L I I I
Massiliae, quadraginta annos natus, pretiosam suam amisit vitam. Fride
ricus Ozanam, veritatis amator, singularis fuit testis suae fidei. Religioso
rum quorundam dubiorum breve temporis spatium postquam superavit
adulescens quattuordecim annorum, assertor exstitit soliditatis ac pulchritudinis religionis catholicae, quam usque studiose verbis compluribusque
scriptis tuitus est, postquam potissimum anno MDCCCXL doctor factus est
Universitatis studiorum Sorbonensis. Vigil fuit is in signis temporum capes
sendis. In eius celebri locutione transeamus ad barbaros , invitatio quae
dam percipitur in aliquam certam partem ad trasgrediendum, in humilioris
scilicet ordinis homines trasmigrandum. Quapropter unus ex antecessoribus
haberi potest Litterarum encyclicarum Rerum novarum, quippe qui ipsi
doctrinae personale directumque opus coniunxerit. Positivismi saeculo fidei
fuit missionarius apud scientiam itemque missionarius apud societatem. Al
to Ecclesiae sensu permotus, christianas virtutes heroum in modum egit,
etsi quendam vitae modum retinuit. Fidelis in minimo (cfr Lc 16, 10) fuit,
sed eximius in Evangelio quotidie sustinendo. Beatificationis et canonizatio
nis causa anno MCMXXV incohata est. Nos Ipsi die vi mensis Iulii anno
M C M X C I I I declaravimus Dei Servum heroum in modum virtutes thologales,
cardinales iisque adnexas exercuisse. Posthac die xxv mensis Iunii anno
M C M X C V I I Nobis coram decretum super miraculo prodiit. Ideo beatificationis
ritum constituimus die xxn mensis Augusti anno M C M X C V I I Lutetiae Parisio
rum celebratum iri.

566

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Hodie igitur inter sacra hanc protulimus formulam: Par Notre Autorit
Apostolique, accueillant les vux de Notre Frre Jean-Marie Lustiger, Ar
chevque de Paris, de beaucoup d'autres Frres dans l'piscopat et nom
breux fidles, et aprs avoir entendu l'avis de la Congrgation pour les
Causes des Saints, Nous concdons que dornavant le vnrable Frdric
Ozanam peut tre appel Bienheureux et que, le neuf septembre, on pourra
clbrer sa fte chaque anne, selon les rgles et dans les lieux prvus par
le droit. Au nom du Pre, et du Fils et du Saint-Esprit. Quod autem his
Litteris decrevimus, volumus et nunc et in posterum tempus vim habere,
contrariis rebus minime obsistentibus.
Datum Lutetiae Parisiorum, sub anulo Piscatoris, die xxn mensis Augu
sti anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 424.959

II
Paroeciale templum et sanctuarium, Deiparae Virgini titulo Nuestra Seora de
Monserrate dicatum, in dioecesi Maiaguezensi, ad gradum dignitatemque Basi
licae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Celeberrimum in civitate Portudivitensi exstat Sanctuarium, in pago vulgo Hormigueros situm, ex dioecesi Maia
guezensi, Deiparae Mariae Virgini sub titulo Nuestra Seora de Monserrate
dicatum. Per tria fere saecula fideles frequentissimi illuc accedunt tam in
adversis quam in secundis adiunctis auxilium petituri. Constat insuper ean
dem ecclesiam apud universam nationem notum esse centrum spiritalis ac
liturgicae vitae atque ministerii reconciliationis. Qua de re, cum Venerabilis
Frater Ulixes Aurelius Casiano Vargas, Episcopus Maiaguezensis, nomine
quoque Conferentiae Episcopalis, cleri populique sui petiverit ut templum,
quod diximus, titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, pe
culiare benevolentiae signum dilectis filiis Maiaguezensibus praebere cupien
tes, tam sollertis ac dignissimi Pastoris precibus perquam libenter obsecun-

Acta Ioannis Pauli Pp

567

II

dandum esse censemus. Sententiam igitur Congregationis de Cultu Divino


et Disciplina Sacramentorum ratam habentes, Apostolica Nostra potestate,
harum Litterarum virtute perpetuumque in modum sanctuarium, de quo
mentionem facimus, titulo ac dignitate Basilicae minoris exornamus, omni
bus factis iuribus atque liturgicis concessionibus, quae ecclesiis hoc titulo
insignitis rite competunt, iis tamen servatis quae, secundum Decretum De
titulo Basilicae minoris die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum,
sunt servanda. Has denique Litteras Nostras sive nunc sive in posterum ra
tas esse foreque volumus, contrariis quibuslibet rebus minime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xix
mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
8 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 433.037

III
Templum Malacitanum custodiens imagines a christifidelibus valde veneratas
D.N.I.C, ac Deiparae sub titulo v.d. Dulce Nombre de Jess Nazareno del Paso
y Mara Santsima de la Esperanza ad gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Dulce nomen Iesus, a Nuntio caelesti
imprimis Beatae Virgini Mariae annuntiatum (cfr Lc 1, 31), salus est omni
bus invocantibus illud (cfr Rom 10, 13). Ideo laetamur cum omnibus qui,
Dei Genetricem venerantes, Filii eius nomen fiducialiter confitentur.
Accepimus quidem postulationem Venerabilis Fratris Raimundi Buxarrais Ventura, Episcopi tunc Malacitani, qui, litteris die xxvn mensis Fe
bruarii anno M C M L X X X V I I I datis, vota cleri et christifidelium expromens, pe
tiit ut templum custodiens imagines Domini Nostri Iesu Christi ac Deiparae
Virginis Mariae a populo valde veneratas sub titulo v.d. Dulce Nombre de
Jess Nazareno del Paso y Mara Santsima de la Esperanza , in ipsa urbe
Malacitana exstans, dignitate Basilicae minoris exornaretur. Libentes conce
dimus hoc privilegium, confisi fore ut id haud parum conferat ad bonum

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

568

communitatis illius dioecesis adque divinarum gratiarum abundantiam su


per ipsam diffundendam.
De consilio ideo Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramen
torum, potestate Nostra Apostolica, per has Litteras statuimus ut supra
dictum templum Malacitanum titulo et dignitate Basilicae minoris fruatur,
iuribus additis et privilegiis huiusmodi templorum propriis, servatis iis quae
iuxta Decretum De titulo Basilicae minoris , datum die ix mensis Novem
bris, anno M C M L X X X I X , servanda sunt. Haec vero nunc et in posterum firma
esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvin
mensis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 431.312

HOMILIA

In foro Sancti Petri habita occasione oblata Beatificationis trium Servorum Dei.*

1. Distruggete questo tempio e in tre giorni lo far risorgere .*


Le parole di Cristo, proclamate poc'anzi nel Vangelo, ci conducono al
centro stesso del Mistero pasquale. Cristo, entrato nel tempio di Gerusalem
me, manifesta la sua indignazione perch la casa del Padre suo stata tra
sformata in un grande mercato. Dinanzi a questa reazione, gli ebrei prote
stano: Quale segno ci mostri per fare queste cose? . Ad essi Ges rispon
de indicando un solo e grandissimo segno, un segno definitivo: Distruggete
questo tempio e in tre giorni lo far risorgere .
Egli parla naturalmente non del tempio di Gerusalemme, ma di quello
del proprio corpo. Dato infatti alla morte, il terzo giorno manifester la po
tenza della risurrezione. L'Evangelista aggiunge: Quando, poi, fu risuscita
to dai morti, i suoi discepoli si ricordarono che aveva detto questo, e cre
dettero alla Scrittura e alla parola detta da Ges .
2

* Die 9 Novembris 1997.


Gv 2, 19.
Ibid. 2, 18.
Ibid. 2, 22,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

569

2. Nell'odierna domenica, la Chiesa che in Roma e l'intero, popolo cri


stiano celebrano la solennit della dedicazione della Basilica Lateranense,
considerata per antichissima tradizione come la madre di tutte le chiese. La
Liturgia ci propone parole relative al tempio: tempio che , anzitutto, il
corpo di Cristo, ma che, per opera di Cristo, anche ogni uomo. Si doman
da l'apostolo Paolo: Non sapete che siete tempio di Dio e che lo Spirito di
Dio abita in voi? . Questo tempio viene edificato sul fondamento posto da
Dio stesso. Nessuno pu porre un fondamento diverso da quello che gi vi
si trova, che Ges Cristo . E Lui la pietra angolare della costruzione divina.
Su Cristo, saldo fondamento della Chiesa, hanno edificato il tempio della
loro vita i tre Servi di Dio, che oggi ho la gioia di elevare alla gloria degli
altari: Vilmos Apor, Vescovo e martire; Giovanni Battista Scalabrini, Vesco
vo e Fondatore dei Missionari e delle Missionarie di San Carlo, e Mara Vi
centa di Santa Dorotea Chvez Orozco, Fondatrice dell'Istituto delle Serve
della Santissima Trinit e dei poveri.
4

3. Boldog Apor Vilmos vrtansggal koronzott lelkipsztori szolglata


ltal flragyog Krisztusnak, az j s tkeletes Templomnak misztriumban
vai rszeseds, amely ltal beteljesedik Isten s ember teljes kzssege. A
szegnyek plbnosa volt , e szolglatt folytatta pspoksge alatt, a
msodik vilghbor sott vei folyamn is, mint a szksget szenvedk
bokez jtevoje s az ldzttek vdelmezoje. Nem flt flemelni hangjt,
hogy az evangliumi elvek nevben megblyegezze mindazt az igazsgtalansgot s eroszakttelt, amelyet a kisebbsgek eilen, klnsen pedig a zsid
kzssegek eilen kvettek el.
A J Psztor mintjra, aki lett adja juhairt, az jonnan avatott
Boldog szemly szerint meglte a hsvti misztriumot, egszen letnek
vgso felldozsig. Eppen Nagypntek napjn rte a hlalos goly: nyjt
vdte, amikor hallra sebeztetett. Igy lte meg, a vrtansg ltal, sajt
szemlyes Hsvtjt. Hsies mdon tansgot tett a Krisztus irnti szeretetrl s a felebart irnti szolidaritsrl, gy a dicsosg koronja jutott neki
osztlyrszl, a h szolgk mdjra. Vilmos Pspk hsies tansgttele
becsletre vlik a magyar nemzet nemes tortnelmnek, s a mai naptl
fogva az egsz Egyhz csodlattal tekint fel r. Btortsa ez a hveket arra,
6

1 Cor 3, 16.
Ibid. 3, 11.
v. Jn 2, 21.
v. ibid. 10, 11

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

570

hogy habozs nlkl kovessk Krisztust, sajt letkben is. Ez az letszentsg, amelyre mindert megkeresztelt meghvst kapott!
4. Santo il tempio di Dio, che siete voi . L'universale vocazione alla
santit fu costantemente sentita e vissuta in prima persona da Giovanni
Battista Scalabrini. Amava ripetere spesso: Potessi santificarmi e santifica
re tutte le anime affidatemi! . Anelare alla santit e proporla a quanti in
contrava fu sempre la prima sua preoccupazione.
Profondamente innamorato di Dio e straordinariamente devoto dell'Eu
caristia, egli seppe tradurre la contemplazione di Dio e del suo mistero in
una intensa azione apostolica e missionaria, facendosi tutto a tutti per an
nunciare il Vangelo. Questa sua ardente passione per il Regno di Dio lo re
se zelante nella catechesi, nelle attivit pastorali e nell'azione caritativa spe
cialmente verso i pi bisognosi. Il Papa Pio XI lo defin 1' Apostolo del ca
techismo per l'impegno con cui promosse in tutte le parrocchie l'insegna
mento metodico della dottrina della Chiesa sia ai fanciulli che agli adulti.
Per il suo amore verso i poveri, e in particolar modo verso gli emigranti, si
fece apostolo dei numerosi connazionali costretti ad espatriare, spesso in
condizioni difficili e col concreto pericolo di perdere la fede: per essi fu pa
dre e guida sicura. Possiamo dire che il beato Giovanni Battista Scalabrini
visse intensamente il Mistero pasquale non attraverso il martirio, ma ser
vendo Cristo povero e crocifsso nei tanti bisognosi e sofferenti che prediles
se con cuore di autentico Pastore solidale con il proprio gregge.
8

5. Tempio precioso de la Santsima Trinidad fue el alma fuerte y humil


de de la nueva beata mexicana, Mara Vicenta de Santa Dorotea Chvez
Orozco. Impulsada por la caridad de Cristo, siempre vivo y presente en su
Iglesia, se consagr a su servicio en la persona de los pobrecitos enfer
mos , como ella maternalmente los llamaba. Un sinfn de dificultades y
contratiempos fueron cincelando su carcter enrgico, pues Dios la quera
sencilla, dulce y obediente para hacer de ella la piedra angular del Instituto
de Siervas de la Santsima Trinidad y de los Pobres, fundado por la nueva
beata en la ciudad de Guadalajara para la atencin de los enfermos y los
ancianos.
Virgen sensata y prudente, edific su obra sobre el cimiento de Cristo
doliente, curando con el blsamo de la caridad y la medicina del consuelo
8

1 Cor 3, 17.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

571

los cuerpos heridos y las almas afligidas de los predilectos de Cristo: los in
digentes, menesterosos y necesitados.
Su ejemplo luminoso, entretejido de oracin, servicio al prjimo y apos
tolado, se prolonga hoy en el testimonio de sus hijas y de tantas personas
de buen corazn que trabajan con denuedo para llevar a los hospitales y a
las clnicas la Buena Nueva del Evangelio.
6. La prima Lettura, tratta dal Libro del Profeta Ezechiele, parla del
simbolo dell'acqua. L'acqua per noi associata al sacramento del Battesimo
e sta a significare la rinascita alla vita nuova in Cristo. Oggi, proclamando
Beati Vilmos Apor, Giovanni Battista Scalabrini e Mara Vicenta di Santa
Dorotea Chvez Orozco, vogliamo ringraziare Dio per la grazia del loro Bat
tesimo e per tutto ci che Egli ha compiuto nella loro vita: ...se uno non
nasce da acqua e da Spirito, non pu entrare nel regno di Dio .
Ecco, questi Beati, rinati dallo Spirito Santo, sono entrati nel Regno di
Dio, ed oggi la Chiesa lo annunzia e lo conferma con solennit. Edificata
sul fondamento di Cristo, la Comunit cristiana gioisce per l'esaltazione di
questi suoi figli ed innalza al cielo un cantico di ringraziamento per i frutti
di bene realizzati grazie alla loro totale adesione alla volont divina.
Sorretta dalla loro testimonianza e dalla loro intercessione, insieme alla
Vergine Maria, Regina degli Apostoli e dei Martiri, guarda con fiducia verso il
futuro, e si avvia con entusiasmo a varcare la soglia del nuovo millennio, pro
clamando che Cristo l'unico Redentore dell'umanit: ieri, oggi, sempre. Amen!
9

ALLOCUTIONES

I
Ad eos qui conventui de toxicis aromatibus interfuerunt.*
Chers Frres dans Vepiscopal et dans le sacerdoce,
Chers

amis,

1. Je suis heureux de vous accueillir l'occasion du Colloque internatio


nal sur la toxicomanie. Je remercie Mgr Javier Lozano Barragn, Prsident
du Conseil pontifical pour la Pastorale des Services de la Sant, pour ses
9

Gv 3, 5

* Die 11 Octobris 1997.

572

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

paroles de bienvenue et pour l'organisation de cette rencontre de travail. Il


est en effet particulirement opportun de rflchir sur la gravit des ques
tions poses par le phnomne de la drogue et sur l'urgence de recherches
qui aident les responsables politiques et conomiques, les ducateurs et les
familles prouves par le drame de la toxicomanie.
2. Depuis plusieurs annes, le Saint-Sige a eu l'occasion de s'exprimer
ce sujet, faisant des propositions pastorales, ducatives et sociales. Nous de
vons malheureusement constater qu'aujourd'hui ce phnomne atteint tous
les milieux et toutes les rgions du monde. De plus en plus d'enfants et
d'adolescents deviennent des consommateurs de produits toxiques, fr
quemment cause d'un premier essai accompli la lgre ou par dfi. Les
parents et les ducateurs se trouvent souvent dmunis et dcourags. Les
mdecins et les services sanitaires et sociaux rencontrent de graves difficul
ts lorsqu'il s'agit d'aider ceux qui viennent les consulter pour sortir du
cercle de la drogue. On doit reconnatre que la rpression contre les utilisa
teurs de produits illicites n'est pas suffisante pour contenir ce flau; en ef
fet, une dlinquance marchande et financire importante s'est organise sur
le plan international. La puissance conomique lie la production et la
commercialisation de ces produits chappe la plupart du temps la loi et
la justice.
Il ne faut donc pas s'tonner qu'un grand dsarroi et qu'un sentiment
d'impuissance envahissent la socit. Des courants d'opinion proposent de
lgaliser la production et le commerce de certaines drogues. Certaines auto
rits sont prtes laisser faire, cherchant simplement encadrer la consom
mation de la drogue pour tenter d'en contrler les effets. Il en rsulte que,
ds l'cole, l'usage de certaines drogues se banalise; cela est favoris par un
discours qui essaie d'en minimiser les dangers, spcialement grce la dis
tinction entre drogues douces et drogues dures, ce qui conduit des propo
sitions de libraliser l'usage de certaines substances. Une telle distinction
nglige et attnue les risques inhrents toute prise de produit toxique, en
particulier les conduites de dpendance, qui reposent sur les mmes struc
tures psychiques, l'attnuation de la conscience et l'alination de la volont
et de la libert personnelles, quelle que soit la drogue.
3. Le phnomne de la drogue est un mal d'une particulire gravit. De
nombreux jeunes et adultes en sont morts ou vont en mourir pendant que
d'autres se retrouvent diminus dans leur tre intime et dans leurs capaci
ts. Le recours la drogue chez les jeunes revt de multiples significations.

Acta Ioannis Pauli Pp, II

573

Dans ls moments dlicats de leur croissance, la toxicomanie est consid


rer comme le symptme d'un mal de vivre, d'une difficult trouver leur
place dans la socit, d'une peur de l'avenir et d'une fuite dans une vie il
lusoire et factice. Le temps de la jeunesse est un temps d'preuves et d'in
terrogations, de recherche d'un sens pour l'existence et de choix qui en
gagent l'avenir. La croissance du march et de la consommation de drogues
manifeste que nous sommes dans un monde en peine d'esprance, qui
manque de propositions humaines et spirituelles vigoureuses. De ce fait, de
nombreux jeunes pensent que tous les comportements sont quivalents,
sans qu'ils parviennent diffrencier le bien du mal et sans qu'ils aient le
sens des limites morales.
Je mesure cependant les efforts des parents et des ducateurs pour in
culquer leurs enfants les valeurs spirituelles et morales, afin qu'ils se con
duisent en personnes responsables. Ils le font souvent avec courage, mais ils
ne se sentent pas toujours soutenus, surtout lorsque les mdias diffusent
des messages moralement inacceptables, qui servent de rfrences culturelles
dans l'ensemble des pays du monde, prnant par exemple la multiplicit
des modles familiaux qui dtruisent l'image normale du couple et qui d
prcient les valeurs familiales, ou qui considrent la violence et parfois la
drogue elle-mme comme des signes de libration personnelle.
4. La peur de l'avenir et de l'engagement dans la vie adulte que l'on
observe chez les jeunes les rend particulirement fragiles. Souvent, ils ne
sont pas incits lutter pour une existence droite et belle; ils ont tendance
se replier sur eux-mmes. On ne saurait non plus minimiser l'effet dvas
tateur exerc par le chmage dont sont victimes des jeunes dans des pro
portions indignes d'une socit qui entend respecter la dignit humaine.
Des forces de mort les poussent alors se livrer la drogue, la violence
et aller parfois jusqu'au suicide. Derrire ce qui peut apparatre comme
de la fascination pour une sorte d'autodestruction, il nous faut percevoir
chez ces jeunes un appel l'aide et une profonde soif de vivre, qu'il con
vient de prendre en compte, pour que le monde sache modifier radicale
ment ses propositions et ses modes de vie. Trop de jeunes sont livrs
eux-mmes et ne bnficient pas d'une prsence attentive, d'un foyer
stable, d'une scolarisation normale ni d'un encadrement socio-ducatif, qui
les veillent l'effort intellectuel et moral, et qui les aident forger leur
volont et matriser leur affectivit.

574

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

5. La lutte contre le flau de la toxicomanie est l'affaire de tous les


hommes, chacun selon la responsabilit qui lui revient. J'exhorte d'abord
les conjoints dvelopper des relations conjugales et familiales stables, fon
des sur un amour unique, durable et fidle. Ils creront ainsi les condi
tions les meilleures pour une vie sereine dans leur foyer, offrant leurs en
fants la scurit affective et la confiance en eux dont ils ont besoin pour
leur croissance spirituelle et psychologique. Il importe aussi que les parents,
qui ont la responsabilit premire de leurs enfants, et, avec eux, l'ensemble
de la communaut adulte aient le souci constant de l'ducation de la jeu
nesse. J'invite donc tous ceux qui ont un rle ducatif intensifier leurs ef
forts auprs des jeunes, qui ont besoin de former leur conscience, de dve
lopper leur vie intrieure et de crer avec leurs frres des relations positives
et un dialogue constructif; ils les aideront devenir les acteurs libres et res
ponsables de leur existence. Des jeunes qui ont une personnalit structure,
une formation humaine et morale solide, et qui vivent des relations harmo
nieuses et confiantes avec les camarades de leur ge et avec les adultes, se
ront plus aptes rsister aux sollicitations de ceux qui rpandent la drogue.
6. J'invite les Autorits civiles, les dcideurs conomiques et tous ceux
qui ont une responsabilit sociale poursuivre et intensifier leurs efforts,
afin de perfectionner tous les chelons les lgislations de lutte contre la
toxicomanie et de s'opposer toutes les formes de culture de la drogue et
de trafic, sources de richesse scandaleusement acquise en exploitant la fra
gilit de personnes sans dfense. J'encourage les pouvoirs publics, les pa
rents, les ducateurs, les professionnels de la sant et les communauts
chrtiennes s'engager toujours davantage et de manire concerte auprs
des jeunes et des adultes dans un travail de prvention. Il importe qu'une
information mdicale sage et prcise soit donne en particulier aux jeunes,
en soulignant les effets pernicieux de la drogue, sur les plans somatique, in
tellectuel, psychologique, social et moral. Je connais le dvouement et la
patience inlassables de ceux qui soignent et qui accompagnent les per
sonnes prises dans les filets de la drogue et leurs familles. J'invite les pa
rents dont un enfant est toxicomane ne jamais dsesprer, maintenir le
dialogue avec lui, lui prodiguer leur affection et favoriser ses contacts
avec des structures capables de le prendre en charge. L'attention chaleu
reuse d'une famille est un grand soutien pour la lutte intrieure et pour les
progrs d'une cure de dsintoxication.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

575

7. Je salue l'engagement pastoral inlassable et patient de prtres, de re


ligieux, de religieuses et de lacs dans les milieux de la drogue; ils sou
tiennent les parents et ils s'attachent accueillir et couter les jeunes,
pour saisir leurs interrogations radicales, afin de les aider sortir de la spi
rale de la drogue et devenir des adultes libres et heureux. L'Eglise a pour
mission de transmettre la parole de l'Evangile qui ouvre la vie de Dieu et
de faire dcouvrir le Christ, Verbe de Vie qui offre un chemin de croissance
humaine et spirituelle. A l'exemple de son Seigneur et solidaire de ses frres
en humanit, l'glise vient au secours des plus petits et des plus faibles,
soignant ceux qui sont blesss, fortifiant ceux qui sont malades, recher
chant la promotion personnelle de chacun. Au terme de notre rencontre, je
salue la mission que ralise le Conseil pontifical pour la Pastorale des Ser
vices de la Sant, en suivant avec soin les problmes humains et spirituels
poss par la toxicomanie et par toutes les questions sanitaires et sociales,
afin de proposer des solutions des situations qui blessent gravement des
hommes nos frres. De mme, en relation avec les pasteurs des Eglises par
ticulires, avec les fidles et les services comptents, engags dans le soutien
aux toxicomanes et leurs familles, le Conseil est appel apporter son
concours aux initiatives locales.
Je confie vos personnes et votre action l'intercession de la Vierge Ma
rie; je l'implore aussi pour les jeunes qui sont sous l'emprise de la drogue et
pour leurs proches. Qu'elle les entoure de sa sollicitude maternelle! Qu'elle
guide les jeunes du monde vers une vie toujours plus harmonieuse! Que
l'Esprit Saint vous accompagne et vous donne le courage ncessaire votre
oeuvre en faveur de la jeunesse! A vous tous, vos collaborateurs et aux
membres de vos familles, j'accorde la Bndiction Apostolique.

II
Ad Ugandae episcopos.*
Your
Dear

Eminence,
Brother

Bishops,

1. With fraternal affection I welcome you, the Bishops of Uganda,


praying that "the Lord of peace himself give you peace at all times in all
* Die 13 Octobris 1997.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

576

ways". My greetings to you today are greetings also to the beloved


priests, religious, and lay faithful of your Dioceses. Four years ago I had
the immense joy of visiting Uganda and the memories remain vividly
etched in my mind, especially the warmth of your welcome, the ardour of
your prayer and the firmness of your determination to be faithful sons and
daughters of the Church. I ask you to assure your people of my closeness
as they strive to grow in Christ and to put on that "new nature, created
after the likeness of God in true righteousness and holiness" .
Since your last ad Limina visit, the Catholic community in Uganda,
amidst continuing trials and challenges, has experienced many blessings. A
further gift of God's love has been the creation of three new ecclesiastical
jurisdictions: the Diocese of Kasana-Luweero, the Diocese of Lugazi and
the Diocese of Nebbi. This is a welcome sign of the vitality of the Church
in your land, and I join you in thanking the Lord who has given this
growth.
1

2. Christ never ceases to raise up faithful Shepherds for his people, and
you have been called to be successors of the Apostles in the weighty office
of teaching, governing and sanctifying that part of the Church placed in
your care. To you has been entrusted "the ministry of reconciliation", a
most essential element of the pastoral service which you render to your lo
cal Churches. "The Church in Africa is aware that it has to become for all,
through the witness borne by its own sons and daughters, a place of true
reconciliation. Forgiven and mutually reconciled, these sons and daughters
will thus be able to bring to the world the forgiveness and reconciliation
which Christ our Peace offers to humanity through his Church".
In your quinquennial reports, you show a marked awareness of this
need for reconciliation. While you rightly point out that much progress has
been made in advancing the peace and security of your nation as a whole,
you do not overlook the tragic fact that violence continues to plague cer
tain parts of your country, with fresh outbreaks of aggression occurring
time and again. This is a clear sign that, although Uganda is emerging
from the shadows of a past marred by strife, tension and bloodshed, not all
4

2 Th 3:16.
Eph 4:24.
Cf. 1 Cor 3:7
2 Cor 5:18.
Cf. Eph 2:14.
Ecclesia in Africa, 79.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

577

threats against peace have passed, and the temptation to keep alive and
nurture former grievances is still strong. For this reason it falls to the
Church at this moment in Uganda's history to answer with ever greater re
solve God's injunction to be a reconciling community.
3. The Catholic lay faithful have a special role to play in this area, for
to them in particular are entrusted the affairs of the temporal order: poli
tics, economics, leadership in society. In these fields they are called upon
"to engage directly in dialogue or to work for dialogue aimed at reconcilia
tion". For this reason it is especially important that you as Pastors of
souls and leaders of God's people ensure that diocesan and parish pro
grammes are in place which provide for the adequate formation of the
laity. Now that the revised General Catechetical Directory has been issued,
a National Catechetical Directory could prove most useful in ensuring an
even greater assimilation of the Church's teaching by your people.
Catechesis is such an important part of the Church's mission that the
continuing and concerted action of your Episcopal Conference is required in
meeting the formational needs of the faithful, with special attention to the
young people and children who receive no formal education. Catechists
should be the object of your special pastoral solicitude. Thanks to their
deep faith and devotion, they have played a prominent role from the
Church's very beginning in Uganda and are still called upon today to make
an exemplary and selfless contribution to the religious instruction of their
communities. The various Catechetical Training Centres should be helped
to expand and enrich the programmes offered so that catechists will in
creasingly acquire the skills which they need in order to respond effectively
to the demands being made on them.
7

4. In general the Ugandan laity are taking an ever more active and re
sponsible place in the life of their local Church. In small Christian commu
nities, and in associations and movements, they grow in faith and Christian
holiness. Through parish and diocesan pastoral councils and other bodies
within the community they help to build up the Church as a communion
of all her members. This wealth of commitment and enthusiasm is entrust
ed to your pastoral leadership as a grace and a duty. It is the basis on
which you can prepare the whole People of God in Uganda to celebrate the
7

39

Cf Lumen gentium, 31; Christifideles laici, 15


Reconciliatio et paenitentia, 25.

- AAS

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

578

forthcoming Great Jubilee of the Year 2000 as a joyful, transforming re


newal of faith in Jesus Christ "the one Saviour of the world, yesterday, to
day and for ever".
In all of this, of course, the parish remains at the very heart of the
Christian community and of all pastoral activity. For it is the parish that
"has the essential task of providing a more personal and immediate forma
tion of the lay faithful... allowing them to grasp and live the immense, ex
traordinary richness and responsibility received at Baptism". For this rea
son, efforts should be made to create new parishes, especially where exist
ing ones are extremely large in population or very extensive in territory.
Increasing the overall number of parishes and reducing the size and area of
the bigger ones will allow for greater attention to be given to the pastoral
needs of individuals and families and will facilitate the effective ministry of
parish priests.
9

10

5. Through your efforts, both individually and jointly, the Church in


Uganda plays a very active role in creating and supporting structures and
institutions which enable society to respond to people's needs and aspira
tions. There is a marked Catholic presence in the fields of education, health
care and social services, and your leadership strengthens the faithful in
dealing with certain very difficult problems. Among these is the scourge of
AIDS, which has hit your country particularly hard. In your Pastoral Let
ter Let Your Light Shine, you remarked that this tragic situation "needs to
be confronted in solidarity, with much love and care for the victims, with
much generosity towards the orphans and with much commitment to a re
newed way of Christian moral living". Thus you have issued a call to re
flect on the deeper moral and social issues associated with this disease, and
you have invited all to take a firm stand against a dangerous crisis of val
ues, one which is already causing many people to grow weak in spirit, in
different to virtue and to what constitutes the authentic progress of society.
11

An adequate response to this challenge requires the effective inculturation o*f the Christian message, a delicate and difficult task which "raises the
question of the Church's fidelity to the Gospel and the Apostolic Tradition
amidst the constant evolution of cultures". This inculturation faces a
12

Cf. Heb 13:8.


Christifideles laici, 61
" No. 28.
Ecclesia in Africa, 62.
9

10

12

Acta Ioannis Pauli Pp

II

579

number of specific challenges in Uganda, especially in the areas of marriage


and family life. Your untiring efforts to guide couples to the discovery of
the truth and beauty of the demands of their new life together in Christ
are an indispensable part of your ministry. The unit of ecclesial life known
as the "domestic Church" must always occupy a special place in the
Church's pastoral concern. The Apostolic Exhortation Familiaris consortio
provides a framework for effective catechesis, particularly in the vital area
of marriage preparation. The faithful must be helped to understand the
meaning and sacramental dignity of marriage, and they should be strongly
supported by the whole Catholic community in living their commitment to
the full.
In the process of the transformation of family life through the grace
and light of the Gospel, the concept of responsible parenthood calls for par
ticular attention. Being a parent means sharing in God's work as the Au
thor of life. The proper context for bringing new human life into the world
is the permanent and exclusive union which spouses establish by the com
plete and permanent gift of self to each other. The Church's insistence on
monogamous marriage is not the imposition of a foreign ideal displacing lo
cal traditions. Rather, in fidelity to her Lord, the Church proclaims that
"Christ renews the first plan that the Creator inscribed in the hearts of
man and woman... Christian couples are called to participate truly in the
irrevocable indissolubility which binds Christ to the Church, his Bride,
loved by him to the end". The same document appeals to each Bishop to
"make the Diocese ever more truly a 'diocesan family', a model and source
of hope for the many families that belong to it".
13

14

15

6. An invaluable aid to the lay faithful as they strive to live married


love according to God's will is the fidelity of priests and religious in their
commitment to celibacy and virginity: "Marriage and virginity or celibacy
are two ways of expressing and living the one mystery of the covenant of
God with his people". What is required in any covenant is faithfulness. In
our age, which is so much in need of a profound change of heart about
sexual morality and married love, we must be confident that the Lord still
calls many of his followers to be celibate "for the sake of the Kingdom of
16

13

14

15

16

Cf. loc. cit., 28 ff.


Ibid., 20.
Ibid., 73.
Ibid., 16,

580

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

heaven". We must also be convinced that he is even more generous in


strengthening those chosen as they seek to answer that call, with all the
sacrifices which a wholehearted response to the vocation to celibacy or vir
ginity entails. The example of priests and religious who truly live up to
their calling will help the laity to bear the self-denial demanded by obedi
ence to God's plan for human sexuality. In this way God's holy people all
together will lead truly fruitful lives and find lasting happiness.
17

18

Priestly formation must always be one of your highest priorities. I en


courage you to ensure that your seminaries continue to demand high aca
demic achievement, and that the same high quality be required and at
tained in the spiritual and pastoral formation of your seminarians. It is es
sential that priestly training should firmly ground candidates in a relation
ship of deep communion and friendship with Jesus the Good Shepherd.
Priests and religious require your fatherly support and guidance, and can
greatly benefit from programmes of continuing formation which effectively
"rekindle the gift of God that is within them". It is especially important
that women religious should be provided with sufficient and skilled spiritu
al directors and confessors, priests who are familiar with the consecrated
life and are able to strengthen them in their commitment.
19

20

7. In Christ all things are made new; in Baptism the faithful have put
off their old nature which belonged to their former manner of life so that
there is no longer "Jew or Greek, slave or free, male or female, but all are
now one in Christ Jesus". Tribal rivalries and ethnic hostility cannot have
a place in the Church of God or among his holy people. Rather the
Catholic community in Uganda has the important task of helping your
country to build an ever brighter future in which civil society grows to
maturity in a climate of respect and harmony. This is your message as you
preach the Kingdom of God and invite men and women to the splendour
of that truth which "shines forth in all the works of the Creator and... en21

22

17

18

19

20

21

22

Mt
Cf.
Cf.
Cf.
Cf.
Cf.

19:22
Familiaris consortio, 16.
Pastores dabo vobis, 42.
2 Tim 1:6.
Eph 4:22.
Gal 3:28.

Acta Ioannis Pauli Pp.

581

II

lightens man's intelligence and shapes his freedom, leading him to know
and love the Lord".
Dear Brothers in the Episcopate, it is my hope that these thoughts
which your visit suggests will strengthen you in your ministry of service to
those entrusted to your care. Recalling the heroic example of Saint Charles
Lwanga and his Companions, I pray that the Holy Martyrs of Uganda will
ever be a source of inspiration and renewal as you and your people seek to
grow in holiness, truth and the genuine freedom of God's children. Com
mending the Church in Uganda to the protection of Mary, Mother of all
believers and Queen of Africa, I cordially impart my Apostolic Blessing.
23

24

Ill
Ad episcopos Angliae et Cambriae.*
Your

Eminence,

Dear Brother Bishops,

1. In the love of the Lord Jesus I welcome you the Bishops of Eng
land and Wales on the occasion of your visit ad limina Apostolorum,
and I extend cordial greetings to the priests, deacons, religious, and lay
faithful of the particular Churches over which you preside in love. This
year marks the 1400 anniversary of the arrival in Britain of St Augustine,
the Apostle of the English, whose work among the Anglo-Saxons laid the
foundation for the later growth of Christianity in your land. In a very real
way our present meeting is linked to those events of 14 centuries ago. The
bonds of ecclesial communion which were then set in place between the
Apostolic See and that part of the universal Church in your care have sur
vived the vicissitudes of history and are vividly expressed and renewed
through your visit, which has one of its main moments in your profession
of faith at the tombs of the Princes of the Apostles, Peter and Paul. You
have come "to see Peter" in the person of his Successor in the See of
th

23

24

Veritatis splendor, proem.

Cf. Rom 8:21.

* Die 23 Octobris 1997.


Cf. Gal 1:18.

Acta Apostolicae

582

Sedis

- Commentarium

Officiale

Rome, this "greatest and most ancient Church". Thus your visit bears
witness to the unique ministry of unity which the Bishop of Rome dis
charges for the benefit of the whole of Christ's flock, just as it speaks of
the shared responsibility we have as Bishops "for all the Churches".
The image of the first Christian community as described in the Acts of
the Apostles "devoted to the Apostles' teaching and fellowship, to the
breaking of bread and the prayers" is a reminder that the Church is a
loving communion of believers gathered around the Apostles and their Suc
cessors and constantly being formed into a unity of faith, discipline and
life in the power of the Holy Spirit. In a particular way the Lord has en
trusted to the College of Bishops the task of building up the koinonia, and
therefore we must never cease to encourage God's People to be "of one
heart and soul". It is important that in the eyes of the Church and of the
world we, the Shepherds, be seen to be "united by the bonds of unity,
charity and peace" in leading the faithful to an ever deeper union with
the Triune God and communion with one another in the Body of Christ.
In a spirit of evangelical trust we must endeavour to make our communion
ever more profound and cordial.
2

2. The approaching Great Jubilee constitutes a pressing invitation to


the Church's Pastors to guide the communities entrusted to them on a
spiritual pilgrimage to the very heart of the Gospel. Our journey to the
Year 2000 should take the form of a genuine pursuit of conversion and rec
onciliation by purifying ourselves of past errors and instances of infidelity,
inconsistency, and slowness to act. Certainly, it is not enough to make
public statements of sorrow for past wrongs. We must remind ourselves
and the faithful of the radically personal nature of the repentance and con
version required. The joy of the Jubilee is "above all a joy based upon the
forgiveness of sins, the joy of conversion". In this sense, it is an occasion
10

11

St Irenaeus, Adv. Haer.., III.3.2.


Cf Jn 21:15-17.
2 Cor 11:28.
2:42.

Acts

Lumen gentium,

10

11

Cf.

4:32.
22.

1 Jn 1:3.

Cf. 1 Cor 10:16.


Cf.

Tertio millennio adveniente, 33.

Ibid.,

32.

Acta Ioannis Pauli Pp.

II

583

to help the faithful recover the true "sense of sin", leading to a renewed
appreciation of the beauty and joy of the Sacrament of Penance. There
will be a renewal of sacramental practice if there is a determined emphasis
on the Sacrament of Reconciliation in preaching, catechesis, diocesan pas
toral programmes and planning. The best catechist of Reconciliation is the
priest who himself regularly has recourse to this sacrament. Priests who are
dedicated to the ministry of reconciliation know that it is a demanding and
often exhausting task, yet "one of the most beautiful and consoling" of the
priest's life. On the other hand, the faithful in a sense have a right to
have scheduled times for Penance at their parish and to find their priests
always ready to receive the person who comes looking for Confession.
12

13

14

3. The parish remains the place where the faithful normally gather as
one family to hear the saving word of God, to celebrate the sacraments
with dignity and reverence, and to be inspired and strengthened in their
mission to consecrate the world in holiness, justice and peace. The parish
makes present the mystery of the Church as an organic community, in
which "the pastor who represents the diocesan Bishop is the hierar
chical bond with the entire particular Church". Other institutions, organi
zations and associations are signs of vitality, instruments of evangelization
and a leaven of Christian life as long as they contribute to building up the
local community in the unity of faith and ecclesial life. Every community
in which the faithful gather for spiritual nourishment and works of ecclesial
service must be fully open to "the unity of the Spirit in the bond of
peace" a unity which entails an organic connection with the particular
Church in which that community's ecclesial character is guaranteed and its
charisms activated.
Pastors have a duty to foster the "charisms, ministries, and different
forms of participation by the People of God, without adopting notions bor
rowed from democracy and sociology which do not reflect the Catholic vi
sion of the Church and the authentic spirit of Vatican II". In the docu
ment The Sign We Give approved by your Conference in 1995, you recog
nized the need to strengthen "collaborative ministry" among Bishops,
15

16

17

12

13

Cf. 1 Jn 1:8,
Cf. Pastores dabo vobis, 48.

14

Reconciliatio et paenitentia,

15

Christifideles laici,

16

Eph 4:3.

17

Tertio millennio adveniente,

29.

26.
36.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

584

priests, religious and lay people, so that an authentic communion in mis


sion would be ever more evident in diocesan and parochial life. Working
together in a genuine "partnership in the Gospel" involves much more
than a distribution of tasks driven by practical necessity. It has its founda
tion in the Sacraments of Christian Initiation and requires an awareness
of the diverse gifts which the Spirit entrusts to the whole Body of Christ.
Precisely for this reason it also calls for theological and practical clarity re
garding what is specific to the ministerial priesthood. Is it not true that
the more the laity's own sense of vocation is deepened, the more they rec
ognize the priest's sacramental consecration and his specific role in promot
ing "the baptismal priesthood of the entire People of God, leading it to its
full ecclesial realization" ?
18

19

20

21

4. Your priests are the great work of your episcopal ministry. In every
aspect and phase of their priestly lives, they must be the subject of your
prayer and the object of your affectionate care. Since your last ad limina
visit the Apostolic Visitation of the seminaries of England and Wales has
been completed and has confirmed that today, more perhaps than in the
past, candidates need guidance in the area of their human development
and formation, especially with regard to interpersonal relations in general,
to chastity and celibacy, and to the whole range of attitudes and qualities
that will lead them to become mature and well-balanced human beings,
gifted in their dealings with others and psychologically equipped for the
demands of their priestly life and work. They need a deeply assimilated
human, spiritual, academic and pastoral training if they are to prepare for
the priesthood according to the mind of Christ and his Church. It is signifi
cant that your Conference is revising the Charter for Priestly Formation, a
revision which will take into account the Post-Synodal Apostolic Exhorta
tion Pastores dabo vobis and the relevant documents of the Holy See in its
desire to present the Church's understanding of the sacred ministry as a
sacramental configuration to Jesus Christ, enabling the priest to act in per
sona Christi Capitis and in the name of the Church.
The Visitation also took note of the specific co-operation of members of
the laity, both men and women, in the training of priests. This co-opera18

19

20

21

Phil 1:5,
Cf. Christifideles laici, 23,
Cf 1 Cor 12:4-13.
Pastores dabo vobis, 17

Acta Ioannis Pauli Pp. II

585

tion will bear the hoped-for results, "provided it is suitably co-ordinated


and integrated" with the work of those primarily responsible for the forma
tion of seminarians. It is always necessary to distinguish between the spe
cific training of seminarians preparing for Holy Orders, and the courses of
fered to those who will exercise other ministries in the Church. Priestly
training is not only or primarily a matter of developing pastoral skills but
of forming the attitudes the very heart and mind of Christ Jesus in
those who will represent the Eternal High Priest.
And how can we fail to mention the importance of fervent and
continuing prayer, especially in families and parishes, for an increase of vo
cations to the priesthood and religious life? The apostolate of vocations de
pends greatly on the apostolate of prayer. Like the disciple Andrew who
brought his brother Simon to Jesus, the Bishop has a personal responsibil
ity for promoting new vocations to the Lord's service. While he should en
courage priests and religious to do all they can in this field, he should also
support specific programmes aimed at bringing young people into contact
with the seminary and with the different forms of the consecrated life. In
this it is essential to have the co-operation of priests and consecrated per
sons who effectively project a positive image of their calling.
22

23

24

5. The faithful look to you, as individual Bishops and as a Conference,


to provide the spiritual and moral leadership which will help them to re
spond to the complex questions facing them and their families in today's
society. They expect their spiritual guides to be able to share with them
"reasons for hope": the hope which derives from the truth about man as
God's beloved creature, redeemed by the blood of Christ and destined for
eternal communion with him in heaven; the truth about man's dignity and
therefore about his responsibility for life and for the world in which he lives.
Today, human life itself tends to be considered in terms of a "consumer
mentality". Life is valued only if it appears to be useful in some way, or
can bring satisfaction and pleasure. Suffering is rejected as a meaningless
evil to be avoided at all costs. Influential elites seek to move public
opinion to endorse abortion and euthanasia as morally acceptable solutions
to life's problems. To those now seeking legal backing for the so-called
25

22

23

24

25

Pastores dabo vobis, 66


Cf. Phil 2:5.
Cf Jn 1:40-42.
Cf. 1 Pt 3:14.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

586

"right to die with dignity" the Church cannot but reply that Christians
have a clear obligation to oppose legislation which jeopardizes human life
or repudiates its dignity. As Bishops, we must teach that responsible
stewardship over life demands that everyone respect the medical, moral
and ethical difference between healing using all the ordinary means
available to care for life from natural conception until its natural end
and killing. In the face of recent developments in biotechnology, with ex
tremely delicate moral implications, the whole Church, guided by the Col
lege of Bishops in union with the Pope, must firmly and clearly proclaim
that scientific research remains true to itself as a human activity only if it
respects the ethical order inscribed by the Creator on man's heart.
26

27

6. Likewise, when you speak out against injustice and encourage the lay
faithful to be the "salt of the earth", you are saying that the authentic
renewal of social and political life is based on the moral order revealed in
creation and illuminated by the mystery of Christ, in whom "all things
hold together". The diffusion of the Church's social doctrine is indeed
"part of the Church's evangelizing mission". The Great Jubilee of the
Year 2000 brings with it the challenge "to raise our voices on behalf of the
poor of the world", and offers the Church in England and Wales the occa
sion to make a new covenant with the poor with those who are needy,
suffering, abandoned, and especially with those whose lives are threatened
in their mother's womb or who are neglected and made to feel burdensome
in their declining years. I urge you to insist with the faithful and with so
ciety as a whole on the duty to see in each and every person "a manifesta
tion of God in the world, a sign of his presence, a trace of his glory".
28

29

30

31

32

33

7. Your service of ecclesial communion necessarily leads you to a loyal


and respectful dialogue with those who are not in full communion with the
Catholic Church. You have welcomed the urgent appeal of the Encyclical
Letter Ut unum sint, in which I said that the re-establishment of the full
visible unity of all Christians is "an organic part of [the Church's] life and
28

27

28

29

30

31

32

33

Cf. Evangelium vitae, 72.


Cf. Rom 2:15.
Cf. Mt 5:13.
Cf. Rom 2:15.
Col 1:17.
Sollicitudo rei socialis, 41.
Tertio millennio adveniente, 51,
Evangelium vitae, 34.

Acta Ioannis Pauli Pp.

587

II

work, and consequently must pervade all that she is and does". The ecu
menical journey is not without difficulties and apparent setbacks, among
which must be included the decision by the Church of England to admit
women to the ordained ministry. While continuing to seek with the mem
bers of other Christian bodies a deeper understanding of the nature of min
istry and of the Church's teaching authority, you are called on to explain
the reasons why the Catholic Church holds that she has no authority to
change something so fundamental in the whole of Christian tradition. The
faithful should be helped to see that this teaching does not discriminate
against women, since the priesthood is not a "right" or a "privilege", but a
vocation which one does not take upon oneself but to which one is "called
by God, just as Aaron was". On the other hand, it is incumbent on the
ecclesial community to foster greater appreciation of women's specific gifts
and to enable them to be more actively involved in roles of responsibility
in the Church. We must all make efforts in this regard, confident that the
Church in the third millennium will bring forth new ways in which "the
genius of women" will build up the Body of Christ.
34

35

36

37

8. Dear Brothers in the episcopacy, it is my fervent prayer that your


visit to the tombs of the Blessed Apostles Peter and Paul will encourage
you to persevere in the work of Christ, the Eternal Priest, the Shepherd
and Guardian of our souls. "I hold you in my heart, you who are all part
ners with me in grace... and in the defence and confirmation of the
Gospel". As Bishops, in obedience to the truth which alone will make us
free (Jn 8:32), we are often called upon to repeat the "hard sayings" and
indicate the "narrow gate and the hard way that leads to life". We try to
do so with compassion and with respect for every person. We must walk
with our brothers and sisters, encompassing with love all those who are af
flicted with human weakness and recognizing in the poor and the suffering
the likeness of our poor and suffering Lord and Master. Always, our hope
38

39

40

41

42

34

35

36

37

38

No. 20.
Cf. Ordinatio sacerdotalis, 4.
Heb 5:4.
Cf. Letter to Women, 11-12.

Cf. 1 Pt 2:25,

39

Phil 1:5, 7.

40

Jn 6:60.

41

42

Cf. Mt 7:14.
Cf. Lumen gentium, 8.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

588

and confidence are founded on the power of the Risen Lord. Invoking upon you and upon those entrusted to your pastoral care an abundant outpouring of the Holy Spirit, I commend you to the intercession of Mary,
Mother of the Church, and I cordially impart my Apostolic Blessing.

IV
Ad sodales Congregationis pro Doctrina Fidei.*
Signori

Cardinali,

Venerati Fratelli nell'episcopato e nel sacerdozio,


Carissimi fratelli e sorelle!

1. E motivo per me di grande gioia incontrarvi al termine della vostra


Congregazione Plenaria. Ho cos modo di manifestarvi i sentimenti di pro
fonda riconoscenza e di vivo apprezzamento per il lavoro che il vostro Di
castero svolge al servizio del ministero di unit, in special modo affidato al
Romano Pontefice, e che si esprime primariamente come unit di fede,
sostenuta e costituita dal sacro deposito, di cui il Successore di Pietro il
primo custode e difensore.
Ringrazio il Signor Cardinale Joseph Ratzinger per le cordiali parole che
mi ha rivolto anche a vostro nome e per l'esposizione dei temi che sono
stati oggetto di esame nel corso della Plenaria. Essa stata dedicata, in
particolare, all'approfondimento delle categorie di verit menzionate nella
conclusione della Nuova Formula della Professione di fede, pubblicata da
codesta Congregazione nel 1989, ed alla riflessione sulla fondazione antropo
logica e cristologica della morale, alla luce dei principi confermati nell'Enci
clica Veritatis splendor.
Desidero, altres, esprimere il mio compiacimento per la positiva conclu
sione dell'opera di revisione del testo della Agendi ratio in doctrinarum
examine, che costituisce uno strumento certamente valido al fine di offrire
una sempre pi adeguata strutturazione alla procedura d'esame degli scritti
che appaiono contrari alla fede.
1

2. Vorrei ora brevemente soffermarmi sui principali argomenti discussi


in questa vostra assise. L'approfondimento dell'ordine delle categorie di
* Die 24 Octobris 1997.
Cf Cost. ap. Pastor bonus, 11.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

589

verit della dottrina cristiana, del tipo di assenso dovuto, delle formule per
proporne l'adesione, in continuit con il tema che stato oggetto di con
siderazione nella precedente Plenaria: il valore e l'autorit degli insegna
menti del Magistero della Chiesa al servizio della verit della fede e a fon
damento stabile della ricerca teologica.
In quella occasione, ho avuto modo di ricordare che per una comunit
che si fonda essenzialmente sull'adesione condivisa alla Parola di Dio e sul
la conseguente certezza di vivere nella verit, l'autorit nella determi
nazione dei contenuti da credere e da professare qualcosa a cui non si
pu rinunciare. Che l'autorit includa gradi diversi di insegnamento detto
chiaramente nei due recenti Documenti della Congregazione per la Dottrina
della Fede: la Professio fidei e l'Istruzione Donum veritatis. Questa gerar
chia di gradi dovrebbe essere considerata non un impedimento, ma uno sti
molo per la teologia .
La ripresa, con speciale attenzione, di questo tema contribuisce alla spie
gazione pi approfondita dei diversi gradi di adesione dei fedeli alle dot
trine insegnate dal Magistero, perch il loro significato e la loro portata
originari siano sempre recepiti e conservati in maniera integra. Nello stesso
tempo aiuta a far s che diventi sempre pi chiara la connessione delle di
verse verit della dottrina cattolica con il fondamento della fede cristiana.
Grazie pure all'elaborazione di una chiarificazione in tal senso, che ha
visto in questi giorni impegnata la vostra Congregazione, i Vescovi, che
ereditano dagli Apostoli il compito di magistero e governo pastorale , da
esercitarsi sempre in comunione con il Romano Pontefice, potranno di
sporre in futuro di un ulteriore strumento al fine di conservare e promuo
vere il deposito della fede a favore dell'intero popolo di Dio.
2

3. Singolare rilievo, inoltre, stato da voi riservato alle questioni


morali, il cui orizzonte si dispiega lungo l'intero arco dell'esistenza dell'uomo.
A tale riguardo, gi nella mia prima Lettera Enciclica Redemptor homi
nis ho affermato che la Chiesa non pu abbandonare l'uomo, la cui
"sorte", cio la scelta, la chiamata, la nascita e la morte, la salvezza o la
perdizione, sono in modo cos stretto ed indissolubile unite al Cristo .
1 gravosi problemi che, con sempre pi incalzante urgenza, richiedono
una risposta secondo la verit ed il bene, possono trovare una soluzione au4

N. 5, in: L'Osservatore Romano, 25 novembre 1995, p. 6.


Cf. Lumen gentium, 22.
N. 14.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

590

tentica solo se viene recuperato il fondamento antropologico e cristologico


della vita morale cristiana. Infatti, il Figlio di Dio incarnato la norma
universale e concreta dell'agire cristiano: Lui stesso Legge vivente e per
sonale, che invita alla sua sequela, d mediante lo Spirito la grazia di con
dividere la sua stessa vita e il suo stesso amore e offre l'energia per testi
moniarlo nelle scelte e nelle opere . Ogni uomo, quindi, per grazia reso
partecipe della verit e del bene in Colui che l'immagine del Dio invisi
bile, e nell'adesione alla sua sequela abilitato ad agire secondo la libert
di figlio.
Nel servizio che il vostro Dicastero offre al Successore di Pietro ed al
Magistero della Chiesa, voi contribuite a far s che la libert rimanga sem
pre e solo "nella verit", aiutando la coscienza di tutti gli uomini e dei di
scepoli di Cristo in particolare a non deviare dalla via che conduce all'auten
tico bene dell'uomo.
5

Il bene della persona di essere nella verit e di fare la verit nella


carit. Questo legame essenziale di verit-bene-libert sembra essere stato
smarrito in larga parte dalla cultura contemporanea e, pertanto, ricondurre
l'uomo a scoprirlo oggi una delle esigenze proprie della missione della
Chiesa, chiamata ad operare per la salvezza del mondo.
Impegnandovi a chiarire sempre meglio l'originaria fondazione antropo
logica e cristologica della vita morale, contribuirete certamente a promuo
vere la formazione della coscienza di tanti nostri fratelli, secondo quanto af
ferma il dettato del Concilio Vaticano II nella Dichiarazione Dignitatis hu
manae: I cristiani... nella formazione della loro coscienza devono conside
rare diligentemente la dottrina sacra e certa della Chiesa. Infatti per volont
di Cristo la Chiesa cattolica maestra di verit, e il suo compito di an
nunziare e di insegnare in modo autentico la verit che Cristo, e nello
stesso tempo di dichiarare e di confermare con la sua autorit i principi
dell'ordine morale che scaturiscono dalla stessa natura umana .
8

4. Mi oggi particolarmente gradito concludere questo incontro con voi,


ricordando Santa Teresa di Ges Bambino e del Santo Volto, che ho avuto
la gioia di proclamare solennemente Dottore della Chiesa, domenica scorsa.
5

Cf. Ov 13, 34-35.


Veritatis splendor, 15.
Cf. Col 1, 15.
N. 14.

Ada Ioannis Pauli Pp

II

591

La testimonianza e l'esempio di questa giovane Santa, Patrona delle


Missioni e Dottore della Chiesa, aiutano a capire come vi sia una intima
unit tra il compito dell'intelligenza e della comprensione della fede e quel
lo propriamente missionario di annuncio del Vangelo della salvezza. La fede
per se stessa vuole farsi comprensibile e accessibile a tutti. La missione cri
stiana tende, quindi, sempre a far conoscere la verit, e il vero amore per
il prossimo si manifesta nella sua forma pi compiuta e profonda quando
vuole donare al prossimo ci di cui l'uomo ha pi radicalmente bisogno: la
conoscenza della verit e la comunione con essa. E la verit suprema il
mistero di Dio Uno e Trino definitivamente e insuperabilmente rivelato in
Cristo. Quando l'anelito missionario rischia di inaridirsi, dipende soprattutto
dalla perdita della passione e dell'amore per la verit, che la fede cristiana
fa incontrare.
D'altra parte, la conoscenza della verit cristiana richiama intimamente
ed esige interiormente l'amore a Colui al quale ha dato il proprio assenso.
La teologia sapienziale di Santa Teresa di Ges Bambino mostra la via
maestra di ogni riflessione teologica e ricerca dottrinale: l'amore dal quale
dipendono la Legge e i Profeti amore che tende alla verit e in questo
modo si conserva come autentico agape verso Dio e verso l'uomo. E impor
tante per la teologia oggi recuperare la dimensione sapienziale, che integra
l'aspetto intellettuale e scientifico con la santit della vita e l'esperienza
contemplativa del Mistero cristiano. Cos Santa Teresa di Lisieux, Dottore
della Chiesa, con la sua sapiente riflessione alimentata dalle sorgenti della
Sacra Scrittura e della divina Tradizione, pienamente fedele agli insegna
menti del Magistero, indica alla teologia odierna la strada da percorrere per
raggiungere il cuore della fede cristiana.
Nel congratularmi con voi, carissimi fratelli e sorelle, per l'impegno e
per il prezioso ministero che svolgete a servizio della Sede Apostolica e a
favore della Chiesa intera, invoco su ciascuno la speciale protezione di
Maria, Sede della Sapienza, e di Santa Teresa di Ges Bambino e del Santo
Volto. Vi accompagni anche la mia Benedizione, che imparto di cuore a
tutti voi, in pegno di affetto e di gratitudine.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

592

V
Ad Pontificii Consilii pro Laicis sodales.*
Chers

Frres

Chers

amis,

dans

l'piscopat,

1. Je suis heureux de vous accueillir, vous qui prenez part la dix-sep


time Assemble plnire du Conseil pontifical pour les Lacs. Je salue trs
spcialement les nouveaux membres et les nouveaux consulteurs du Conseil,
runis pour la premire fois depuis le commencement de leur mandat quin
quennal. C'est aussi la premire Assemble plnire que conduit votre Pr
sident, Mgr James Francis Stafford, avec Mgr Stanislaw Ryko en qualit
de Secrtaire. Je vous remercie tous pour votre prcieuse collaboration;
j'exprime aussi ma gratitude ceux qui travaillent au service du Conseil
Rome. Et je tiens dire ici que je me sens proche, par l'affection frater
nelle et la prire, de M. le Cardinal Eduardo Pironio, qui a longtemps diri
g votre Dicastre avec comptence et dvouement.
Chers frres et surs, vous avez une responsabilit particulire: les no
minations que vous avez reues font de vous des collaborateurs du Succes
seur de Pierre, dans son ministre pastoral, pour servir la ralit vaste et
diversifie du lacat catholique. Je vous suis reconnaissant d'avoir accept
cette charge avec une gnreuse disponibilit. Vous avez t appels titre
personnel; le Conseil compte donc sur votre exprience chrtienne, sur votre
sensus Ecclesiae, sur votre aptitude comprendre et faire connatre la ri
chesse de la vie chrtienne dans la diversit des peuples et des cultures, les
expriences de pdagogie, de vie associative et d'entraide menes dans tous
les milieux. Votre Assemble est un temps fort d'coute et de discernement
des besoins et des attentes des fidles lacs, afin d'encourager leurs tmoi
gnages et leurs actions, et afin de mieux dfinir les tches du Conseil qui
est leur service, la lumire du Magistre doctrinal et pastoral de l'glise.
2. Trente ans ont pass depuis la fondation du Conseil par le Pape
Paul VI, rpondant un dsir des Pres du Concile Vatican IL J'en ai t
nagure consulteur et je puis tmoigner la fois de la continuit du travail
* Die 30 Octobris 1997.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

593

accompli au cours de ces trois dcennies et de son constant renouvellement;


j'en rends grce avec vous.
Le Conseil pontifical pour les Lacs s'inspire d'enseignements essentiels
du Concile Vatican II: l'glise a pris plus vivement conscience d'tre mys
tre de communion et d'tre de nature missionnaire; la dignit, la co-responsabilit et le rle actif des lacs ont t mieux reconnus et mis en va
leur. Ces trente annes nous donnent bien des motifs d'esprance: aujour
d'hui, la maturit des fidles lacs se manifeste par leurs activits dans les
communauts, les institutions et les services ecclsiaux les plus divers. Ils
participent plus intensment la vie liturgique et sacramentelle de l'glise,
source et sommet de la vie chrtienne. Ils dsirent une formation mtho
dique et complte. Compte tenu de la pluralit des charismes, des mthodes
et des engagements, on voit s'panouir une nouvelle gnration d'associa
tions de fidles, qui produisent des fruits abondants de saintet et d'aposto
lat, et qui donnent un lan nouveau la communion et la mission du
peuple chrtien.
Les Journes mondiales de la Jeunesse nous avons en mmoire celle
de Paris, toute rcente et impressionnante ont montr que les jeunes
sont bien l'esprance de l'glise qui va entrer dans le troisime millnaire.
Les jeunes expriment vigoureusement leur besoin de sens et d'idal, leur
dsir d'une vie plus humaine et plus vraie: ce sont des sentiments enracins
dans le cur des hommes et dans la culture des peuples, plus profonds et
plus vivaces que le conformisme nihiliste qui semble envahir nombre d'esprits.
Ces dernires annes, le processus d'affirmation de la vraie dignit de la
femme a rencontr la sympathie active de l'glise, car le gnie fminin
enrichit toujours davantage la communaut chrtienne et la socit. Par
ailleurs, il faut admirer l'engagement de nombreux chrtiens dans les
uvres les plus varies pour l'entraide humaine et sociale, montrant la
crativit constructive de la charit et se mettant au service du bien com
mun dans les institutions politiques, culturelles et conomiques. L'exhorta
tion apostolique Christifideles laici a analys ces signes d'esprance dans l'i
tinraire post-conciliaire du lacat catholique. Il vous revient maintenant de
poursuivre dans cette voie. Toute l'glise compte sur un engagement en
core plus actif des fidles, tous les avant-postes du monde.
40

A A S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

594

3. Dans le cadre de la prparation au grand Jubil, votre Assemble a


lieu au cours de l'anne consacre au Christ Jsus. Le Jubil invite faire
mmoire, dans l'action de grce, de la prsence du Verbe incarn: il s'agit
de la mmoire vivante de sa Prsence, ici et maintenant, aussi vraie et aus
si nouvelle qu'il y a deux mille ans. Approfondir le mystre de l'Incarna
tion amne insister cette anne sur la redcouverte du Baptme comme
fondement de l'existence chrtienne . A Paris, au cours de la veille de la
Journe mondiale de la Jeunesse, la clbration du baptme de dix jeunes
a appel vigoureusement des centaines de milliers de jeunes rassembls,
mais aussi tous les chrtiens, reprendre conscience du don qu'est leur
baptme et des responsabilits qui en dcoulent.
1

Aujourd'hui, le dfi majeur est celui d'une dchristianisation diffuse. Le


Jubil appelle donc un srieux engagement catchtique et missionnaire.
Il faut que tout homme puisse dcouvrir la prsence du Christ et le regard
d'amour du Seigneur sur chacun, qu'il entende nouveau sa parole, viens
et suis-moi . C'est pourquoi le monde attend un tmoignage plus clair
d'hommes et de femmes libres, rassembls dans l'unit, qui montrent par
leur manire de vivre que Jsus Christ apporte en toute gratuit une r
ponse qui comble leurs dsirs de vrit, de bonheur et d'panouissement
humain. Il est donc essentiel pour les fidles, comme le dit le thme de
votre Assemble, d' tre chrtiens au seuil du troisime millnaire , de vi
vre leur baptme, leur vocation et leur responsabilit chrtienne.
On voit malheureusement crotre le nombre de ceux qui ne sont pas
baptiss, mme dans les rgions de tradition chrtienne sculaire. En outre,
beaucoup de baptiss se laissent entraner oublier ce qu'ils sont devenus
par la grce reue, c'est--dire des cratures nouvelles qui ont revtu le
Christ. Ces situations demandent plus que jamais d'tre analyses attenti
vement. Il convient de raviver l'lan missionnaire par la proposition d'iti
nraires d'initiation chrtienne pour les jeunes et les adultes nombreux qui
demandent le baptme, et d'un renouvellement de la formation chrtienne
pour ceux qui se sont loigns de la foi reue.
3

Il s'agit, en effet, de la question capitale de l'ducation la foi et dans


la foi, une poque o la capacit de transmettre la foi dans la continuit
de la tradition semble avoir perdu de sa vigueur. Je suis heureux du thme
1

Cf. Tertio millennio adveniente, nn, 40-43.


Ibid., n. 41.
Ca 6, 15

Acta Ioannis Pauli Pp. II

595

choisi par votre Conseil; je ne doute pas que vos rflexions et vos recom
mandations finales seront d'une grande utilit.
Votre Assemble a aussi pour tche de dfinir les programmes de travail
du Dicastre pour les annes venir. Je sais que l'on prpare le Congrs
mondial des mouvements et leurs plerinages Rome; ce sont des initia
tives de grande porte. Les deux vnements que vous prvoyez pour le
grand Jubil auront galement une particulire importance: le Congrs
mondial de l'Apostolat des Lacs, reprenant la tradition de rencontres p
riodiques commence ds avant le Concile Vatican II, et le Jubil des
Jeunes sur la route d'une Eglise jeune en marche.
Je vous remercie d'tre venus ici aujourd'hui. Dans la prire, je confie
au Seigneur, par l'intercession de Marie, Mre de l'Eglise, les travaux du
Conseil pontifical pour les Lacs. Et vous tous ici prsents, vos proches
et vos frres et surs des diffrentes Eglises particulires, je donne de
grand cur la Bndiction Apostolique.

VI
Ad Africae Septemptrionalis episcopos.*
Chers

Frres

dans

l'piscopat,

1. C'est pour moi une grande joie de vous accueillir dans cette maison,
vous qui tes les pasteurs de l'glise du Christ dans la Rgion du Nord de
l'Afrique. Vous venez en plerinage aux tombeaux des Aptres pour renou
veler votre esprance et votre dynamisme apostolique afin de vivre tou
jours plus intensment votre ministre episcopal au milieu des peuples de
votre rgion. Je remercie Mgr Teissier, Archevque d'Alger et Prsident de
votre Confrence episcopale, pour ses paroles si fortes qui ont fait ressortir
les peines et les drames de vos peuples mais aussi les joies et les lumires
qui y manifestent l'uvre de Dieu. En vous recevant, je tiens d'abord
rappeler la mmoire du Cardinal Duval qui pendant de longues annes a
t Prsident de votre Confrence et dont le ministre episcopal a tant
marqu la vie de l'glise en Afrique du Nord. Successeur de Pierre, je vou
drais aujourd'hui vous encourager dans votre service pastoral. Transmettez

* Die 31 Octobris 1997.

596

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

aussi mon salut affectueux aux fidles de chacun de vos diocses et tra
vers eux tous les habitants des pays du Maghreb.
2. Votre prsence Rome me donne l'occasion de tourner mon regard
vers chacune de vos communauts. Au cours des derniers mois, l'glise en
Libye a eu la joie d'accueillir un nouveau pasteur, dans le vicariat aposto
lique de Benghazi. Je suis heureux de le recevoir et de lui souhaiter un f
cond ministre episcopal. J'espre aussi qu'il sera mis fin sans tarder aux
difficults du peuple libyen dues l'embargo arien impos son pays de
puis plusieurs annes.
J'ai plaisir me souvenir de la visite que j'ai effectue l'an dernier
Tunis et de l'accueil chaleureux qui m'y a t rserv par les fidles catho
liques et par le peuple tunisien. Au cours de cette journe mmorable sur
les pas des saints et des saintes qui ont jalonn l'histoire du pays, j'ai pu
vous rencontrer ensemble, vques du Maghreb, pour la premire fois sur
le sol de votre rgion.
La communaut catholique du Maroc demeure prsente dans ma m
moire depuis l'heureux jour de ma rencontre avec elle et avec la jeunesse
marocaine Casablanca, qui a donn un nouvel essor aux relations et au
dialogue entre chrtiens et musulmans. Je lui souhaite de poursuivre avec
ardeur son tmoignage de fraternit vanglique au milieu des habitants de
ce pays.
Je voudrais saluer et encourager avec une particulire affection les ca
tholiques d'Algrie. Je connais leurs souffrances et celles du peuple algrien
tout entier. Je leur suis reconnaissant de partager courageusement, au nom
du Christ, les preuves de cette nation si tragiquement touche dans sa
chair et dans son me. Dix-neuf religieux et religieuses ont vers leur sang
ces dernires annes, acceptant d'aller jusqu'au bout du don d'eux-mmes
pour leurs frres. Parmi eux, je tiens nommer en particulier Mgr Pierre
Claverie, vque d'Oran, et les sept moines trappistes de Notre-Dame de
l'Atlas. Alors que continue se dchaner une violence inacceptable pour
toute conscience humaine, je prie Dieu de donner enfin la paix la terre
d'Algrie et de conduire chacun sur les chemins du respect de toute vie hu
maine en vue d'une vritable rconciliation et de la gurison des nombreu
ses blessures causes au cur de tant de personnes. Pour ma part, j'ai sou
vent-fait appel tous les hommes de bonne volont pour qu'ils collaborent
au rtablissement de la paix en Algrie. Je sais quel douloureux calvaire
endure cette terre et je suis proche de tous ceux qui pleurent la disparition

Acta Ioannis Pauli Pp

II

597

d'tres chers. Une fois encore, je voudrais donner l'assurance que le SaintSige ne ngligera aucun effort pour contribuer au retour de la paix en Al
grie.
3. L'glise dans votre rgion exprime de faon particulire le mystre
de l'Incarnation de Dieu parmi les hommes, spcialement le mystre de Na
zareth. En effet, elle rend manifeste la prsence discrte mais bien vivante
du Christ, respectueuse des personnes comme des diffrentes communauts
humaines et religieuses, afin de communiquer tous la plnitude de l'a
mour du Pre cleste. La vocation de vos communauts est aussi une voca
tion l'esprance fonde sur le Christ. Petit troupeau, qui dans la vie so
ciale ne possde ni pouvoir ni prtention autre que celle de l'amour, vous
tes conduits mettre totalement votre confiance en Dieu, assurs que
c'est Lui qui vous guide sur les chemins de la rencontre avec vos frres.
Sainte Thrse de l'Enfant-Jsus et de la Sainte-Face, dont nous clbrons
cette anne le centenaire de l'entre dans la vie et que j'ai proclame
Docteur de l'glise universelle il y a quelques jours, crivait: Depuis que
j'ai compris qu'il m'tait impossible de rien faire par moi-mme, [...] j'ai
senti que l'unique chose ncessaire tait de m'unir de plus en plus Jsus
et que le reste me serait donn par surcrot. En effet jamais mon esprance
n'a t trompe - Que le Seigneur vous aide persvrer dans la foi et
l'amour mme lorsque les rsultats de vos uvres se font attendre!
1

Chers Frres dans l'piscopat, vous avez la lourde charge de soutenir le


peuple qui vous a t confi dans sa marche vers le Royaume et dans son
tmoignage au milieu des hommes. Ne faisant qu'un seul cur au sein de
votre Confrence episcopale, rendez toujours plus forte l'unit de vos com
munauts, dans la reconnaissance des diversits lgitimes! Soyez des guides
attentifs, sachant couter et encourager chacun dans sa vie chrtienne,
pour qu'il puisse grandir dans la foi et dans la charit.
4. Dans la mission de l'glise, les prtres tiennent une place particu
lire. Hommes de la communion dans la communaut chrtienne, ils sont
au service de l'existence et de la croissance du peuple de Dieu en lui an
nonant la Parole de Vie et en lui procurant les sacrements de l'glise. Je
les invite donner l'Eucharistie une place centrale dans leur propre exis
tence et la mettre au cur de leur ministre, y dcouvrant toujours plus
1

Manuscrit G, 22 v..

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

598

profondment l'vnement o le Christ, venu la rencontre de l'humanit,


s'offre tout entier pour le salut du monde.
Le prtre est aussi appel nouer avec tous les hommes des rapports
de fraternit et de service, dans une recherche commune de la vrit, en
travaillant promouvoir la justice et la paix . Dans votre rgion, avec
beaucoup de gnrosit et de courage, travers une prsence attentionne
chacun, vos prtres tmoignent au milieu de leurs frres et de leurs surs,
souvent parmi les plus pauvres, de l'universalit et de la gratuit de l'a
mour de Dieu. Je les encourage affermir leur tmoignage en marchant
avec assurance sur la route de la saintet. Qu'ils soient assurs que l'au
thenticit de la vie qui vient de Dieu s'exprime avant tout par la qualit
de leur tre spirituel fonde sur leur disponibilit l'uvre de l'Esprit
Saint en eux.
2

5. Je voudrais saluer de faon spciale les religieux et les religieuses du


Maghreb, qui apportent la vie de l'glise la richesse de leurs charismes.
L'glise leur est reconnaissante du tmoignage vanglique qu'ils rendent
au milieu de leurs frres et de leurs surs.
Dans vos situations particulires o les membres des Instituts de vie
consacre forment souvent un noyau important de permanents de vos com
munauts, il est ncessaire qu'un dialogue confiant entre les vques et les
responsables de ces Instituts permette d'examiner ensemble les exigences de
la vie pastorale lies la prsence de leurs membres. Je souhaite vivement
que les Suprieurs et les Suprieures des Congrgations manifestent gn
reusement leur solidarit avec vos glises particulires, notamment en sus
citant des vocations au tmoignage ecclsial dans votre rgion.
Les volutions des situations humaines demandent aux personnes consa
cres un grand esprit de foi pour s'adapter aux circonstances nouvelles et
aux besoins diffrents qui se manifestent. Je les encourage demeurer
fidles leur charisme, tout en ayant l'audace de la crativit. C'est avant
tout d'authentiques tmoins de l'amour de Dieu que le monde a besoin. A
tous les consacrs je redis avec force: Vivez pleinement votre offrande
Dieu, pour que ce monde ne soit pas priv d'un rayon de la beaut divine
qui illumine la route de l'existence humaine .
3

6. Le rle des fidles lacs, dont certains sont lis trs intimement aux
destines du peuple de vos pays, revt une grande signification pour expri2

Pastores dabo vobis, 18.


Vita consecrata, 109.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

599

mer la ralit profonde de l'glise. En effet, sur le plan de l'tre, avant


mme celui de l'agir, les chrtiens sont les sarments de l'unique vigne f
conde qui est le Christ; ils sont les membres vivants de l'unique Corps du
Seigneur, difi dans la force de l'Esprit . Avec les prtres, les religieux et
les religieuses, en communion avec leurs vques, les lacs forment cette
glise-famille que l'Assemble spciale pour l'Afrique du Synode des
vques a voulu promouvoir. Je les invite participer toujours plus acti
vement la vie et au tmoignage de leurs communauts, afin de constituer
une glise locale rayonnante, accueillante tous.
4

Lors de la Journe mondiale de la Jeunesse Paris, j'ai apprci la pr


sence de jeunes venant de votre rgion, notamment des tudiants. Dans
vos communauts ils tiennent une place importante et portent un beau t
moignage de vie vanglique au milieu de leurs frres et de leurs surs
dans les universits et les coles, souvent dans des conditions difficiles. Aus
si, je leur redis encore, par votre intermdiaire: Continuez de contempler
la gloire de Dieu, l'amour de Dieu; et vous serez clairs pour btir la civi
lisation de l'amour, pour aider l'homme voir le monde transfigur par la
sagesse et l'amour ternels .
5

Chers Frres dans l'piscopat, permettez-moi de vous demander de


transmettre un salut affectueux du Pape aux disciples de l'vangile qui
sont dans des situations plus difficiles ou qui vivent dans l'preuve. Je con
nais leur courage et leur attachement au Christ et son glise. Qu'ils met
tent toute leur confiance dans le Seigneur, qui ne saurait les abandonner!
7. Lors des assembles synodales qui se sont droules dans plusieurs de
vos diocses, le dsir d'une formation spirituelle et doctrinale solide a sou
vent t exprim par les fidles. Le Catchisme de l'glise catholique cons
titue dsormais une rfrence commune qu'il sera bon de faire connatre. Il
est souhaitable que l'approfondissement de la foi contribue l'unit de vie
de chacun pour grandir sans cesse dans l'intimit avec Jsus Christ, dans
la conformit la volont du Pre, dans le dvouement ses frres dans la
charit et dans la justice . Une place privilgie doit aussi tre donne
la connaissance de la culture du peuple dans lequel les chrtiens sont appe
ls vivre, afin que, dans une attitude d'coute et de dialogue, ils soient
6

Christifideles laici, 55.


Homlie Longchamp, 6.
Christifideles laici, 60.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

600

plus mme de tmoigner de l'vangile face aux questions et aux pro


blmes nouveaux qui interrogent l'homme et la socit d'aujourd'hui.
8. Le service des plus pauvres est un signe prophtique de l'engagement
des chrtiens la suite du Christ. Je connais et j'apprcie le travail ralis
dans vos diocses pour manifester ainsi la gratuit de l'amour de Dieu envers
tous les hommes. Comme j'ai eu l'occasion de le souligner lors de la batifica
tion de Frdric Ozanam, le prochain, c'est tout tre humain, sans exception.
Il est inutile de demander sa nationalit, son appartenance sociale ou reli
gieuse. S'il est dans le besoin, il faut lui venir en aide. C'est ce que demande la
premire et la plus grande Loi divine, la loi de l'amour de Dieu et du pro
chain . A travers divers organismes diocsains d'entraide, comme la Caritas, souvent en collaboration avec d'autres associations, et aussi par le par
tage personnel, non seulement vous contribuez procurer aux dmunis des
moyens d'existence, mais surtout vous les aidez retrouver leur dignit
d'hommes et de femmes crs l'image de Dieu. Vos activits au service de
la sant, de l'ducation, de la promotion de la personne humaine, qui sou
vent doivent s'adapter des ncessits nouvelles, demeurent des instru
ments privilgis pour manifester la charit du Christ et des lieux de ren
contre et de partage o les curs peuvent s'ouvrir dans la confiance mutuelle.
7

9. Vos communauts sont parmi les croyants de l'Islam un signe de l'es


time que l'glise catholique leur porte et de son dsir de poursuivre avec
eux la recherche d'un dialogue en vrit dans le respect mutuel. Dans une
priode trop souvent trouble par des sentiments de mfiance ou mme
d'animosit, vos communauts donnent un tmoignage dsintress d'amiti
et de convivialit qui s'est parfois rvl hroque dans les situations tra
giques vcues par certaines d'entre elles. Et il est heureux de constater que
la participation aux mmes preuves favorise un nouveau regard de
confiance et de comprhension rciproques. Malgr les difficults, demeurez
fermes dans la conviction que le dialogue est un chemin vers le Royaume
et il donnera srement ses fruits, mme si les temps et les moments sont
rservs au Pre .
8

10. Chers Frres dans l'piscopat, nous nous prparons au grand Jubil
de l'An 2000; l'anne qui vient sera consacre l'Esprit Saint et la red
couverte de sa prsence et de son action dans l'glise et dans le monde. Ce
7

Paris, 22 aot 1997, n. 1.


Redemptoris missio, 57.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

601

sera pour les catholiques l'occasion de renouveler leur esprance, cette vertu
fondamentale qui pousse le chrtien ne pas perdre de vue le but dernier
qui donne son sens et sa valeur toute son existence, et, d'autre part, lui
donne de fermes et profondes raisons de s'engager quotidiennement dans la
transformation de la ralit pour la rendre conforme au projet de Dieu .
Dans les conditions particulires qui sont les vtres, parfois si dramatiques,
je vous invite donc rechercher et mettre en valeur les signes d'espran
ce qui nous rvlent l'uvre de l'Esprit de Dieu au cur des hommes. Je
prie la Mre du Christ, la Vierge trs sainte qui toute sa vie s'est laisse
conduire par l'Esprit, d'tre votre protectrice et de vous guider sur les che
mins de la confiance et de la paix la rencontre de son divin Fils. De
grand cur, j'accorde la Bndiction Apostolique chacun de vous, vos
prtres, aux diacres, aux religieux et aux religieuses ainsi qu' tous les fid
les lacs de vos diocses.
9

NUNTII

Episcopis Germaniae missus.


D E N V E R E H R T E N B R D E R N I M B I S C H O F S A M T I N D E U T S C H L A N D G R U B UND A P O S T O L I S C H E N SEGEN.

1. Am 27. Mai 1997 haben wir entsprechend der Bitte von Herrn Bi
schof Karl Lehmann, dem Vorsitzenden Eurer Bischofskonferenz, miteinan
der die Fragen ber die rechte Zuordnung der katholischen Schwanger
schaftsberatungsstellen zur staatlich geregelten Beratung gem dem
Schwangeren- und Familienhilfenderungsgesetz vom 21. August 1995 be
sprochen und vertieft. Noch einmal danke ich Euch fr diese Begegnung,
in der Ihr Euer lebendiges Verantwortungsbewutsein gegenber dem
Evangelium des Lebens sowie Eure Bereitschaft, in Einheit mit dem Nach
folger Petri die richtige Entscheidung zu finden, zum Ausdruck gebracht habt.
In den seither vergangenen Monaten habe ich die verschiedenen Ge
sichtspunkte der Frage erneut studiert, mich weiter ber sie beraten und
das Problem im Gebet vor den Herrn getragen. So mchte ich heute, wie
am Ende der Gesprche angekndigt, die erzielten Ergebnisse noch einmal
zusammenfassen und gem meiner Verantwortung als oberster Hirte der
9

Tertio millennio adveniente, 46.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

602

Kirche einige Richtlinien fr das knftige Verhalten in den umstrittenen


Punkten geben.
2. Eure Bischofskonferenz setzt sich seit Jahrzehnten in unmiverstnd
licher Weise ein, um die Botschaft von der unantastbaren Wrde des
menschlichen Lebens in Wort und Tat zu bezeugen. Denn obgleich das
Recht auf Leben in der Verfassung Eures geschtzten Landes eine klare
Anerkennung findet, hat der Gesetzgeber die Ttung ungeborener Kinder
dennoch in bestimmten Fllen legalisiert, in anderen Fllen fr straffrei er
klrt, auch wenn dabei der Charakter der Unrechtmigkeit gewahrt bleibt.
Eure Bischofskonferenz hat sich zu Recht mit dem frheren und dem jetzt
geltenden Abtreibungsgesetz nicht abgefunden, sondern freimtig und uner
schrocken gegen die Abtreibung Stellung genommen. In vielen Ansprachen,
Erklrungen, kumenischen Initiativen und anderen Beitrgen, unter denen
besonders das Hirtenwort Menschenwrde und Menschenrechte von allem
Anfang an vom 26. September 1996 zu erwhnen ist, habt Ihr den Wert
des menschlichen Lebens von der Empfngnis an verkndet und verteidigt.
Im Kampf um das ungeborene Leben mu sich die Kirche in unseren
Tagen immer mehr von der sie umgebenden Umwelt unterscheiden. Sie hat
dies von ihren Anfangen an getan und tut es bis heute. Bei der Verkn
digung dieses Evangeliums drfen wir nicht Feindseligkeit und Unpopularitt frchten, wenn wir jeden Kompromi und jede Zweideutigkeit ableh
nen, die uns der Denkweise dieser Welt angleichen wrde. Wir sollen in
der Welt, aber nicht von der Welt sein mit der Kraft, die uns von Chri
stus kommt, der durch seinen Tod und seine Auferstehung die Welt besiegt
hat. Durch Eure vielfaltigen Bemhungen im Dienst am Leben habt Ihr
diese Worte in die Tat umgesetzt und dazu beigetragen, da die Haltung
der Kirche zur Frage des Lebensschutzes den Brgern Eures Landes von
Kindesbeinen an vertraut ist. Ich mchte Euch aus ganzem Herzen meine
Wertschtzung und meine volle Anerkennung fr diesen unermdlichen
Einsatz aussprechen. Ebenso danke ich allen, die in der ffentlichkeit das
Lebensrecht eines jeden Menschen verteidigen. Besondere Erwhnung ver
dienen dabei die Politiker, die sich in Vergangenheit und Gegenwart nicht
scheuen, die Stimme fr das Leben der ungeborenen Kinder zu erheben.
1

vgl.
vgl.
vgl.
vgl.

Brief an Diognet, 5.1-6.2.,


Rom 12, 2.
Joh 15, 19; 17, 16.
ebd. 16, 33; Evangelium vitae, Nr. 82.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

603

3. Neben einigen positiven Aussagen ber den Lebensschutz und ber


die Notwendigkeit der Beratung sieht das Gesetz vom 21. August 1995 vor,
da die Abtreibung bei Vorliegen einer sehr vage umschriebenen medizini
schen Indikation bis zur Geburt rechtmig ist. Diese Bestimmung habt
ihr zu Recht heftig kritisiert. Ebenso ist die Legalisierung der Abtreibung
bei Vorliegen einer kriminologischen Indikation fr glubige Christen und
fr alle Menschen mit wachem Gewissen vllig unannehmbar. Ich bitte
Euch, weiterhin alle mglichen Schritte zur nderung dieser gesetzlichen
Verfgungen zu unternehmen.
4. Nun wende ich mich den neuen Gesetzesbestimmungen ber die Be
ratung der schwangeren Frauen in Not zu, weil diese bekanntlich fr die
kirchliche Sendung im Dienst am Leben und fr das Verhltnis von Kirche
und Staat in Eurem Land von erheblicher Bedeutung sind. Aufgrund mei
ner Besorgnis ber die neuen Bestimmungen fhlte ich mich verpflichtet,
am 21. September 1995 in einem persnlichen Brief einige Grundstze in
Erinnerung zu rufen, die in dieser Sache sehr wichtig sind. Ich lenkte Eure
Aufmerksamkeit unter anderem darauf, da die positive gesetzliche Defini
tion der Beratung im Sinn des Lebensschutzes durch gewisse zweideutige
Formulierungen abgeschwcht wird und da die von den Beraterinnen aus
zustellende Beratungsbescheinigung nunmehr einen anderen juristischen
Stellenwert hat als in der vorigen gesetzlichen Regelung. Ich ersuchte
Euch, die kirchliche Beratungsttigkeit neu zu definieren und dabei darauf
zu achten, da die Freiheit der Kirche nicht beeintrchtigt wird und kirch
liche Einrichtungen nicht fr die Ttung unschuldiger Kinder mitverant
wortlich gemacht werden knnen.
In den Vorlufigen Bischflichen Richtlinien habt Ihr das Ziel der
kirchlichen Beratung gegenber dem Gesetz weiter im Sinn des unbeding
ten Lebensschutzes przisiert. Durch diese und andere Manahmen habt
Ihr den kirchlichen Beratungsstellen ein deutliches eigenes Profil gegeben.
Im Ringen um die staatliche Anerkennung der Vorlufigen Bischflichen
Richtlinien in den einzelnen Lndern ist die eigenstndige Position der Kir
che in der Frage weiter zutage getreten.
5. Umstritten blieb die Problematik der Beratungsbescheinigung, die ge
wi nicht aus dem Beratungskonzept herausgelst werden kann, aber sorg
sam gem ihrer objektiven rechtlichen Bedeutung zu bewerten ist. In der
Ansprache vom 22. Juni 1996 whrend meiner Pastoralreise in Deutschland
stellte ich fest: Von unserem Glauben her ist klar, da von kirchlichen In-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

604

stitutionen nichts getan werden darf, was in irgendeiner Form der Recht
fertigung der Abtreibung dienen kann.
Um in der Frage des Beratungsscheines eine Lsung zu finden, kam es
in Fortfhrung einer ersten Unterredung am 5. Dezember 1995 am 4.
April 1997 zu einem zweiten Gesprch zwischen einer Delegation Eurer Bi
schofskonferenz und Vertretern der Kongregation fr die Glaubenslehre, bei
dem trotz einer grundlegenden Einmtigkeit in der Lehre der Kirche zum
Lebensschutz und in der Verurteilung der Abtreibung wie auch in der Not
wendigkeit einer umfassenden Beratung schwangerer Frauen in Not die
strittige Frage der Beratungsbescheinigung nicht endgltig gelst werden
konnte. Whrend der Begegnung am 27. Mai 1997 wurden alle zu berck
sichtigenden Elemente noch einmal in einer brderlichen Atmosphre frei
mtig und offen vorgetragen.
In meinem Auftrag, die Brder zu strken, richte ich mich nun wie
derum an Euch, liebe Mitbrder. Es geht nmlich um eine pastorale Frage
mit offenkundigen lehrmigen Implikationen, die fr die Kirche und fr
die Gesellschaft in Deutschland und weit darber hinaus von Bedeutung
ist. Auch wenn die gesetzliche Situation in Eurem Land einzigartig ist, so
betrifft das Problem, wie wir das Evangelium des Lebens in der pluralisti
schen Welt von heute wirksam und glaubwrdig verknden, doch die Kir
che insgesamt. Der Auftrag, das Leben in allen seinen Phasen zu schtzen,
lt keine Abstriche zu. Daraus folgt, da die Botschaft und die Hand
lungsweise der Kirche in der Frage der Abtreibung in ihrem wesentlichen
Gehalt in allen Lndern dieselben sein mssen.
5

6. Ihr legt groen Wert darauf, da die katholischen Beratungsstellen in


der Schwangerenberatung ffentlich prsent bleiben, um durch eine zielori
entierte Beratung viele ungeborene Kinder vor der Ttung zu retten und
den Frauen in schwierigen Lebenssituationen mit allen zur Verfgung ste
henden Mitteln zur Seite zu stehen. Ihr unterstreicht, da die Kirche in
dieser Frage um der ungeborenen Kinder willen die vom Staat erff
neten Spielrume zugunsten des Lebens und der Beratung so weit wie mg
lich ntzen mu und nicht die Verantwortung auf sich nehmen kann, mg
liche Hilfeleistungen unterlassen zu haben. Ich untersttze Euch in diesem
Anliegen und hoffe sehr, da die kirchliche Beratung kraftvoll weiterge
fhrt werden kann. Die Qualitt dieser Beratung, die sowohl den Wert des
5

vgl. Lk 22, 32.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

605

ungeborenen Lebens wie auch die Schwierigkeiten der schwangeren Frau


ganz ernst nimmt und eine Lsung auf der Basis von Wahrheit und Liebe
anstrebt, wird die Gewissen vieler Ratsuchender anrhren und fr die Ge
sellschaft ein mahnender Aufruf sein.
Ich mchte in diesem Zusammenhang den Einsatz der katholischen Be
raterinnen der Caritas und des Sozialdienstes katholischer Frauen sowie ei
niger anderer Beratungsstellen ausdrcklich hervorheben. Ich kenne den
guten Willen der Beraterinnen und wei um ihre Mhen und Sorgen. Ich
mchte ihnen aufrichtig fr ihr Engagement danken und sie bitten, weiter
hin fr jene zu kmpfen, die keine Stimme haben und ihr Lebensrecht
noch nicht selber verteidigen knnen.
7. Was nun die Frage der Beratungsbescheinigung betrifft, mchte ich
wiederholen, was ich Euch schon im Brief vom 21. September 1995 ge
schrieben habe: Sie besttigt, da eine Beratung stattgefunden hat, ist
aber zugleich ein notwendiges Dokument fr die straffreie Abtreibung in
den ersten 12 Wochen der Schwangerschaft. Ihr selber habt diese wider
sprchliche Bedeutung des Beratungsscheines, die im Gesetz verankert ist,
mehrmals als Dilemma bezeichnet. Das Dilemma besteht darin, da die
Bescheinigung die Beratung zugunsten des Lebensschutzes besttigt, aber
zugleich die notwendige Bedingung fr die straffreie Durchfhrung der Ab
treibung bleibt, auch wenn sie gewi nicht deren entscheidende Ursache ist.
Der positive Text, den Ihr dem von katholischen Stellen ausgestellten
Beratungsschein gegeben habt, kann diese widersprchliche Spannung nicht
grundstzlich beheben. Die Frau kann den Schein aufgrund der gesetzli
chen Bestimmungen dazu gebrauchen, um nach einer dreitgigen Frist ihr
Kind straffrei und in ffentlichen Einrichtungen und zum Teil auch mit f
fentlichen Mitteln abtreiben zu lassen. Es ist nicht zu bersehen, da der
gesetzlich geforderte Beratungsschein, der gewi zuerst die Pflichtberatung
sicherstellen will, faktisch eine Schlsselfunktion fr die Durchfhrung
straffreier Abtreibungen erhalten hat. Die katholischen Beraterinnen und
die Kirche, in deren Auftrag die Beraterinnen in vielen Fllen handeln, ge
raten dadurch in eine Situation, die mit ihrer Grundauffassung in der Fra
ge des Lebensschutzes und dem Ziel ihrer Beratung in Konflikt steht. Ge
gen ihre Absicht werden sie in den Vollzug eines Gesetzes verwickelt, der
zur Ttung unschuldiger Menschen fhrt und vielen zum rgernis gereicht.
Nach grndlicher Abwgung aller Argumente kann ich mich der Auffas
sung nicht entziehen, da hier eine Zweideutigkeit besteht, welche die

606

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Klarheit und Entschiedenheit des Zeugnisses der Kirche und ihrer Bera
tungsstellen verdunkelt. Deshalb mchte ich Euch, liebe Brder, eindring
lich bitten, Wege zu finden, da ein Schein solcher Art in den kirchlichen
oder der Kirche zugeordneten Beratungsstellen nicht mehr ausgestellt wird.
Ich ersuche Euch aber, dies auf jeden Fall so zu tun, da die Kirche auf
wirksame Weise in der Beratung der hilfesuchenden Frauen prsent bleibt.
8. Verehrte Mitbrder! Ich wei, da die Bitte, die ich an Euch richte,
ein nicht leichtes Problem anrhrt. Schon seit langem und verstrkt seit
der Begegnung vom 27. Mai 1997 ist von vielen Seiten, auch von Men
schen, die sich fr die Kirche und in der Kirche einsetzen, nachdrcklich
vor einem solchen Entscheid gewarnt worden, der die Frauen in Konfliktsi
tuationen ohne den Beistand der Glaubensgemeinschaft lasse. Ebenso nach
drcklich ist freilich auch von glubigen Menschen aller Schichten und
Stnde angemahnt worden, da der Schein die Kirche in die Ttung un
schuldiger Kinder verwickelt und ihren unbedingten Widerspruch gegen die
Abtreibung weniger glaubwrdig macht.
Ich habe beide Stimmen sehr ernst genommen und respektiere die lei
denschaftliche Suche nach dem rechten Weg der Kirche in dieser wichtigen
Sache auf beiden Seiten, fhle mich aber um der Wrde des Lebens willen
gedrngt, die oben dargelegte Bitte an Euch zu richten. Zugleich anerkenne
ich, da die Kirche sich ihrer ffentlichen Verantwortung nicht entziehen
kann, am allerwenigsten da, wo es um das Leben und die Wrde des Men
schen geht, den Gott geschaffen und fr den Christus gelitten hat. Das
Schwangeren- und Familienhilfenderungsgesetz bietet viele Mglichkeiten,
um in der Beratung prsent zu bleiben; die Prsenz der Kirche darf letzt
lich nicht vom Angebot des Scheins abhngen. Nicht nur der Zwang einer
gesetzlichen Vorschrift darf es sein, der die Frauen zu den kirchlichen Be
ratungsstellen fhrt, sondern vor allem die sachliche Kompetenz, die
menschliche Zuwendung und die Bereitschaft zu konkreter Hilfe, die darin
anzutreffen sind. Ich vertraue darauf, da Ihr mit den vielfltigen Mglich
keiten Eurer Institutionen und Eurer Organisationen, mit dem reichen Po
tential an intellektuellen Krften wie an Innovationsfahigkeit und Kreati
vitt Wege finden werdet, die Prsenz der Kirche in der Beratung nicht
nur nicht vermindern zu lassen, sondern noch zu verstrken. Ich bin davon
berzeugt, da Ihr in der geistigen Auseinandersetzung, die in der Gesell
schaft Eures Landes bereits stattfindet und die nun folgen wird, alle Eure
Krfte mobilisieren knnt, um den Weg der Kirche nach innen und nach

Acta Ioannis Pauli Pp. II

607

auen verstndlich zu machen, so da er auch dort wenigstens Respekt fin


det, wo man nicht glaubt, ihn billigen zu knnen.
Da die Kirche den Weg des Gesetzgebers in einem konkreten Punkt
nicht mitgehen kann, wird ein Zeichen sein, das gerade im Widerspruch zur
Schrfung des ffentlichen Gewissens beitrgt und damit letztlich auch dem
Wohl des Staates dient: Das Evangelium vom Leben ist nicht aus
schlielich fr die Glubigen da: es ist fr alle da... Unser Handeln als
"Volk des Lebens und fr das Leben" verlangt daher, richtig ausgelegt und
mit Sympathie aufgenommen zu werden. Wenn die Kirche die unbedingte
Achtung vor dem Recht auf Leben jedes unschuldigen Menschen von
der Empfngnis bis zu seinem natrlichen Tod zu einer der Sulen er
klrt, auf die sich jede brgerliche Gesellschaft sttzt, "will sie lediglich ei
nen humanen Staat fordern. Einen Staat, der die Verteidigung der Grund
rechte der menschlichen Person, besonders der schwchsten, als seine vor
rangige Pflicht anerkennt".
Noch einmal danke ich Euch fr Euer vielfltiges Bemhen, das Leben
der ungeborenen Kinder zu schtzen, und ebenso fr Eure Bereitschaft, die
katholische Beratungsttigkeit neu zu umschreiben. Ich empfehle die Euch
anvertrauten Glubigen im besonderen die in der Beratung engagierten
Frauen und Mnner sowie alle schwangeren Frauen in Not Maria, der
Mutter vom Guten Rat, und erteile Euch von Herzen den Apostolischen
Segen.
6

Aus dem Vatikan, am 11. Januar 1998, dem Fest der Taufe des Herrn
IOANNES PAULUS PP. II

Evangelium vitae, Nr. 101.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

608

Em.mo P.D. Paenitentiario maiori missus.


Al venerato
William

W.

Penitenziere

Fratello

nostro

Baum
Maggiore

1. Rendo grazie al Signore perch, anche in questo anno 1998, consacra


to alla meditazione e all'invocazione dello Spirito Santo in preparazione del
Grande Giubileo, mi concede di rivolgermi con questo Messaggio a Lei, Si
gnor Cardinale, ai Prelati ed Officiali della Penitenzieria Apostolica, ai Reli
giosi Frati Minori, Minori Conventuali, Domenicani e Benedettini, che svol
gono il compito di Penitenzieri rispettivamente nell'Arcibasilica Lateranen
se, in quella Vaticana, in Santa Maria Maggiore e in San Paolo fuori le Mu
ra, come pure a quelli di vari Ordini, Penitenzieri straordinari nelle medesi
me basiliche, oltre che ai giovani sacerdoti e candidati all'ormai prossima
Ordinazione sacerdotale, i quali hanno profittato del corso sul foro interno,
organizzato e svolto dalla Penitenzieria con crescente successo di adesioni.
Il mio vivo ringraziamento si eleva al Signore, Padre delle misericordie,
con le parole della Liturgia: Gratias agimus tibi propter magnam gloriam
tuam . Lodiamo e ringraziamo il Signore perch Egli tutto opera per la sua
gloria, alla quale la sua santit non pu rinunciare: Gloriam meam alteri
non dabo , e con ci stesso tutto dispone per la nostra salvezza: Propter
1

nos homines et propter nostram salutem .

La volont salvifica di Dio, che splendore della sua gloria, si attua in


modo privilegiato nel ministero del sacramento della Riconciliazione, che
l'oggetto precipuo del quotidiano servizio reso dalla Penitenzieria e dai Pa
dri Penitenzieri, ed in prospettiva prossima il servizio per il quale, sotto il
profilo del foro interno, hanno approfondito la loro preparazione nel ricor
dato corso annuale i nostri cari giovani leviti.
In virt della rappresentanza che essi esprimono nella variet delle ori
gini, delle mansioni e delle destinazioni, la mia riflessione, che ancora una
volta avr come tema il sacramento della misericordia, si rivolge non solo a
loro, ma intenzionalmente a tutti i sacerdoti della Chiesa, come ministri, e
a tutti i fedeli, come beneficiari, del perdono nella confessione sacramentale.
1

Is 48, i l

Acta Ioannis Pauli Pp. II

609

2. A partire dal 1981, quando ricevetti per la prima volta collegialmente


la Penitenzieria e i Padri Penitenzieri (dal 1990, si sono uniti i partecipanti
al corso sul foro interno), ho progressivamente considerato il sacramento
della Penitenza sotto vari aspetti: in se stesso, nelle sue leggi costitutive e
disciplinari, negli effetti propriamente sacramentali ed in quelli ascetici, ne
gli impegni di espiazione e di riparazione che ne conseguono per i fedeli.
Ho esaminato poi il compito dei sacerdoti come ministri del sacramento, ri
chiamando la sublimit della loro missione, le loro prerogative, i loro doveri
di forte preparazione culturale, di generosit nel prestarsi, soprattutto di
carit accogliente, di saggezza e mitezza, virt tutte premiate dalla esultan
za spirituale per la santit del loro ufficio. Ho trattato, infine, dei fedeli co
me fruitori del sacramento, sotto il profilo delle convinzioni e delle disposi
zioni, con le quali devono accostarsi al sacramento stesso, sia come forma
abituale del loro mondo morale, sia come atteggiamento attuale nel ricever
lo, affinch esso sia valido e massimamente fruttuoso.
Questa voluta insistenza sul medesimo tema gi di per s indica come il
sacramento della Riconciliazione stia sommamente a cuore, in ragione del
loro ufficio di mediatori in Cristo tra Dio e gli uomini, al Sommo Pontefice
ed ai suoi fratelli nel sacerdozio, vescovi e presbiteri.
Oggi opportuno considerare le finalit proprie, che la Chiesa intende
perseguire e che i fedeli debbono proporsi nel ricevere il sacramento della
Penitenza; con esse, o piuttosto come specificazioni particolarmente gratifi
canti di tali finalit essenziali del sacramento, i benefci di interiore armo
nia che derivano dalla grazia; da ultimo, certi risultati intesi soggettiva
mente da chi riceve o amministra il sacramento (o a loro suggeriti da auto
ri, i quali non debbono far testo), che esulano dalla dinamica soprannatura
le di esso, inducendo anche talvolta nel rito, che deve essere essenzialmente
ed esclusivamente religioso, modalit che lo snaturano e lo dissacrano.
3. Con ragione il sacramento della Penitenza dai Padri e dai Teologi ha
ricevuto, assieme ad altre denominazioni, quella di secunda tabula post naufragium, seconda in rapporto al Battesimo. Il naufragio, dal quale il Batte
simo e la Penitenza ci salvano, quello del peccato. Il Battesimo cancella
la colpa d'origine e, se ricevuto in et adulta, cancella anche i peccati per
sonali e tutta la pena ad essi dovuta: esso , infatti, la nascita, l'assoluta
novit di vita, nell'ordine soprannaturale. Il sacramento della Penitenza
destinato a cancellare i peccati personali, commessi dopo il Battesimo: in
nanzi tutto quelli mortali, quindi quelli veniali. I peccati mortali, se il pe41 - A. A. S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

610

nitente ne ha commesso pi di uno, non possono essere rimessi che tutti si


multaneamente. Infatti, la remissione del peccato grave consiste nell'infu
sione della grazia santificante perduta, e la grazia incompatibile con i pec
cati gravi, tutti e singoli. Diversa la considerazione da fare per i peccati
veniali, i quali non comportano la perdita della grazia e perci possono coe
sistere con lo stato di grazia, e non essere quindi rimessi per difetto di suf
ficiente loro detestazione nel penitente, anche se fossero rimessi, mediante
l'assoluzione sacramentale, peccati mortali, che, per ipotesi, egli avesse com
messo. Ovviamente i fedeli che si accostano al sacramento della Penitenza
desiderano anche la remissione della pena temporale, dovuta al peccato, sia
pure che non necessariamente abbiano in atto l'esplicita considerazione di
tale pena. Si ricordi, a questo proposito, la verit di fede del Purgatorio,
nel quale si espiano le pene residue dopo il passaggio all'altra vita. Ma il
sacramento della Penitenza contiene in se stesso, appunto perch infonde o
aumenta la grazia soprannaturale, la virt di stimolare i fedeli al fervore
della carit, alle conseguenti opere buone, e alla pia accettazione dei dolori
della vita, che meritino la remissione anche delle pene temporali.
Sotto questo profilo al sacramento della Penitenza strettamente con
nessa la verit di fede e la prassi delle indulgenze. L'indulgenza , infatti,
la remissione dinanzi a Dio della pena temporale per i peccati, gi rimessi
quanto alla colpa. Il fedele, debitamente disposto e a determinate condizio
ni, l'acquista per intervento della Chiesa, la quale, come ministra della re
denzione, autoritativamente dispensa ed applica il tesoro delle soddisfazioni
di Cristo e dei santi. Grazie a Dio, l dove la vita cristiana intensamente
vissuta, i fedeli amano le indulgenze e piamente ne fanno uso. E poich
l'acquisizione dell'indulgenza plenaria postula in primo luogo il totale di
stacco dell'anima dall'affetto al peccato, mirabilmente esse e il sacramento
della Penitenza si integrano in quello scopo essenziale e primo che la di
struzione del peccato, che, come sopra ho detto, si identifica in concreto
con l'infusione o l'aumento della grazia santificante.
2

A questo proposito, il mio pensiero, anzi il pensiero di tutta la Chiesa, si


eleva con gratitudine al Sommo Pontefice Paolo VI di venerata memoria,
che nella Costituzione Apostolica Indulgentiarum doctrina, insigne monu
mento del Magistero, ha approfondito il tema delle indulgenze e, con viva
sensibilit pastorale, ne ha innovato la disciplina.
2

C.I.C., can. 993.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

611

Cos il ricordo e l'invocazione dello Spirito Santo, con i quali ho aperto


queste mie parole, sono stati intenzionali, in rapporto non solo al Grande
Giubileo, ma anche al tema qui svolto: , infatti, mirabile effetto dello Spi
rito Santo, che inabita in noi, la distruzione del peccato e la santit: ...
ma siete stati lavati, siete stati santificati, siete stati giustificati nel nome
del Signore Ges Cristo e nello Spirito del nostro Dio; La speranza poi
non delude, perch l'amore di Dio stato riversato nei nostri cuori per
mezzo dello Spirito Santo che ci stato dato .* La Chiesa, dunque, procla
ma e amministra il perdono di Dio nel sacramento della Penitenza, affinch
nei fedeli si attui la volont divina, che la nostra santificazione: Questa
la volont di Dio, la vostra santificazione .
3

4. La gloria di Dio, che per quanto riguarda gli uomini si identifica con
la loro eterna salvezza, fu annunciata dagli angeli nel Natale del Signore
come intimamente connessa con la pace: Gloria a Dio nel pi alto dei cieli
e pace in terra agli uomini che egli ama , e Ges, nel supremo testamento
dell'Ultima Cena, lasci come definitiva eredit la sua pace: Vi lascio la
pace, vi do la mia pace. Non come la d il mondo, io la do a voi. Non sia
turbato il vostro cuore e non abbia timore ; Questo vi ho detto perch
la mia gioia sia con voi e la vostra gioia sia piena . Il sacramento della
Penitenza, per il fatto stesso che infonde o aumenta la grazia, offre il dono
della pace. Il rito liturgico dell'assoluzione sacramentale, con felice innova
zione nella formula oggi e fin dal 1973 in uso, mette esplicitamente in rilie
vo questo divino dono della pace: Dio, Padre di misericordia, che ha ricon
ciliato a s il mondo nella morte e nella risurrezione del suo Figlio e ha ef
fuso lo Spirito Santo per la remissione dei peccati, ti conceda, mediante il
ministero della Chiesa, il perdono e la pace .
6

A questo proposito, e cio per ben intendere la natura di questa pace,


necessario ricordare che l'armonia tra l'anima e il corpo, tra la volont del
lo spirito e le passioni, stata intimamente turbata in conseguenza della
colpa originale e dei peccati personali, cos che spesso in noi v'e una lotta
drammatica: Infatti io non compio il bene che voglio, ma il male che non
voglio... acconsento nel mio intimo alla legge di Dio, ma nelle mie membra
3

1 Cor 6, 11.
Rm 5, 5
1 Tes, 4, 3.
Lc 2, 14.
Gv 14, 27.
Ibid. 15, 11.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

612

vedo un'altra legge, che muove guerra alla legge della mia mente e mi ren
de schiavo della legge del peccato che nelle mie membra. Ma questo
conflitto non esclude la pace profonda nell'animo della persona: Siano rese
grazie a Dio per mezzo di Ges Cristo nostro Signore! Io... con la mente
servo la legge di Dio .
E dunque legittimo che i fedeli, nel sacramento della Penitenza, cerchi
no anche di instaurare quel processo interiore che porta, nei limiti possibili
alla nostra condizione di viatori, alla progressiva assimilazione del proprio
stato psicologico a quella superiore pace che consiste nella conformit alla
volont di Dio. Infatti, la ragionevole sicurezza che non pu essere cer
tezza di fede, come insegna il Concilio Tridentino del nostro stato di gra
zia, se non elimina i dissidi interiori, li rende tollerabili, ed anzi, quando si
attinge la santit, desiderabili. Non per nulla San Francesco d'Assisi diceva:
Tant' il bene che m'aspetto ch'ogni pena m' diletto . In questo stesso
ordine di idee, tra gli effetti del sacramento della Penitenza, che giustamen
te i fedeli possono attendere e desiderare, vi quello di una mitigazione de
gli impulsi passionali, di una correzione di difetti logici od emotivi (come
nel caso degli scrupolosi), di affinamento di tutto il nostro libero agire, per
effetto della carit soprannaturale restaurata e crescente. In tanta parte,
come ho ricordato in un precedente mio discorso, questi effetti, propri ma
secondari, del sacramento della Penitenza, sono legati anche alla capacit e
alla virt del sacerdote confessore.
9

10

5. E invece attesa ingiustificata quella di chi vorrebbe trasformare il sa


cramento della Penitenza in psicoanalisi o psicoterapia. Il confessionale non
e non pu essere un'alternativa allo studio dello psicanalista o dello psico
terapeuta. N dal sacramento della Penitenza si pu attendere la guarigione
da situazioni a carattere propriamente patologico. Il confessore non un
guaritore e neanche un medico nel senso tecnico della parola; anzi, se mai
lo stato del penitente sembra esigere cure mediche, il confessore non affron
ti lui l'argomento, ma rimandi il penitente a competenti e onesti professio
nisti. Analogamente, sebbene l'illuminazione delle coscienze esiga il chiari
mento delle idee sul contenuto proprio dei comandamenti di Dio, il sacra
mento della Penitenza non e non deve essere il luogo della spiegazione dei
misteri della vita. Su questi temi si vedano le Normae quaedam de agendi
ratione confessariorum circa sextum Decalogi praeceptum, emanate il 16 mag9

10

Em 7, 19.22-23.
Ibid. 7, 25.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

613

gio 1943 dall'allora Suprema Congregazione del Sant'Uffizio, ora Congrega


zione per la Dottrina della Fede, che, pur cos lontane nel tempo, perman
gono attualissime. Analogamente, non solo a motivo del sigillo sacramenta
le, ma anche per la necessaria distinzione tra il foro sacramentale e la re
sponsabilit giuridica e pedagogica dei formatori al sacerdozio e alla vita re
ligiosa, lo stato di coscienza rivelato nella confessione non pu e non deve
essere trasferito nella sede decisionale canonica del discernimento vocaziona
le; ma, come chiaro, al confessore dei candidati al sacerdozio incombe il
gravissimo obbligo di dissuadere, con ogni energia, dal proseguire verso di
esso coloro i quali nella confessione dimostrano di essere privi delle necessa
rie virt (il che vale in ispecie in rapporto al possesso della castit, indi
spensabile per l'impegno celibatario) o del necessario equilibrio psicologico,
o, infine, della sufficiente maturit del giudizio.
6. Il periodo quaresimale che viviamo ci ricorda la caduta e ci prepara
alla risurrezione: il sacramento della Penitenza soccorre i caduti e dona loro
la risurrezione alla vita eterna, di cui l'anima in stato di grazia possiede fin
d'ora il pegno. Ges l'unico ed assoluto Salvatore di tutti gli uomini e di
tutto l'uomo. In questa prospettiva di integrale salvezza va concepito il sa
cramento della Penitenza, dono di grazia, dono di santit, dono di vita.
L'umile coscienza di aver mediato per i fedeli queste misericordie del Si
gnore per noi sacerdoti, ormai avanti negli anni, motivo di immensa gra
titudine a Lui, che si degnato di farci suoi viventi strumenti. L'attesa
dell'adempimento di questa stessa sublime missione sia per voi, giovani spe
ranze della Chiesa, stimolo ad adeguata preparazione culturale e ascetica, e
attrattiva a somma generosit per il vostro prossimo ministero. Non a torto
si dice che potrebbe bastare anche una sola Messa santamente celebrata a
realizzare compiutamente una vocazione sacerdotale. Similmente si possa
dire, cari giovani, che la vostra carit, offerta ai fedeli nel sacramento della
Riconciliazione, sia la pienezza e la gioia del vostro domani.
In auspicio della grazia del Signore, che fecondi questi desideri e questa
fiducia, di cuore vi imparto l'Apostolica Benedizione.
Dal Vaticano, 20 Marzo 1998.
IOANNES PAULUS PP. II

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

614

NUNTIUS T E L E V I S I F I C A

Feria VI in Passione et Morte Domini.*

1. Nel nome del Padre e del Figlio e dello Spirito Santo.


Dio ha tanto amato il mondo da dare il suo Figlio unigenito L'eter
no Figlio di Dio, che ha assunto la nostra natura umana per opera dello
Spirito Santo nel grembo della Vergine Maria, si fatto obbediente al Pa
dre fino alla morte e alla morte di croce per la salvezza del mondo. La
Chiesa ogni giorno medita il sommo mistero dell'Incarnazione salvifica e
della morte redentrice del Figlio di Dio, immolatosi per noi sulla croce.
Quest'oggi, Venerd Santo, ci soffermiamo a contemplarlo con maggiore
intensit. Nel buio della sera ormai avanzata, siamo venuti qui, al Colosseo,
per ripercorrere, mediante il pio esercizio della Via Crucis, le tappe della via
dolorosa di Cristo sino al drammatico epilogo della sua morte.
Salire spiritualmente sul Golgota, ove Ges stato crocifisso ed ha reso
lo spirito, assume un particolare valore significativo tra queste rovine della
Roma imperiale, specialmente in questo luogo legato al sacrificio di tanti
martiri cristiani.
2

2. L'animo nostro, in questo momento, risale con la memoria a quanto


narrato nell'antica Storia Sacra, per trovarvi anticipazioni e preannunci
della morte del Signore. Come non rievocare, ad esempio, l'itinerario di
Abramo verso il monte Moria? giusto ricordare questo grande patriarca,
che san Paolo qualifica come padre di tutti i credenti . Egli il deposi
tario delle promesse divine dell'Antica Alleanza, e la sua vicenda umana
prefigura anche momenti della passione di Ges.
3

Sul monte Moria,* simbolico richiamo al monte sul quale il Figlio del
l'Uomo sarebbe morto in croce, Abramo sal con il figlio Isacco, il figlio del
la promessa, per offrirlo in olocausto. Dio gli aveva chiesto il sacrifcio di
quell'unico figlio, che egli aveva atteso a lungo e con speranza mai spenta.
Abramo, nel momento di immolarlo, si fa, in certo modo, egli stesso obbe
diente fino alla morte : morte del figlio, e morte spirituale del padre.
* Die 10 Aprilis 1998
Cf. Gv 3, 16.
Cf. Fil 2, 8.
Cf. Rm 4, 11-12.
Cf. Gen 22, 2.

1
2

Acta Ioannis Pauli Pp. II

615

Questo gesto, pur restando solo una prova di obbedienza e di fedelt,


giacch l'angelo del Signore ferm la mano del patriarca e non permise che
Isacco fosse ucciso, si pone come eloquente preannuncio del definitivo sa
crificio di Ges.
5

3. Dice l'evangelista Giovanni: l'eterno Padre ha tanto amato il mondo


da dare il suo Figlio unigenito. Gli fa eco l'apostolo Paolo: il Figlio si fece
per noi obbediente fino alla morte e alla morte di croce . La mano dei
carnefici non fu fermata dall'angelo nel sacrificare il Figlio di Dio.
Eppure nel Getsemani il Figlio aveva pregato, affinch, se possibile,
passasse da lui il calice della passione, esprimendo per immediatamente la
piena disponibilit perch si compisse la volont del Padre. Obbediente
per amore nostro, il Figlio si offerto in sacrificio, compiendo l'opera della
redenzione. Di questo sconvolgente mistero tutti noi siamo oggi testimoni.
6

4. Sostiamo in silenzio sul Golgota. Ai piedi della Croce sta Maria, Mater
dolorosa: questa donna col cuore squarciato dai dolori, ma pronta ad accet
tare la morte del Figlio. La Madre addolorata riconosce ed accoglie nell'olo
causto di Ges la volont del Padre per la redenzione del mondo. Di Lei ri
corda il Concilio Vaticano II: Avanz nella peregrinazione della fede e ser
b fedelmente la sua unione col Figlio sino alla croce, dove, non senza un
disegno divino, se ne stette soffrendo profondamente col suo Unigenito e
associandosi con animo materno al sacrificio di Lui, amorosamente consen
ziente all'immolazione della vittima da lei generata; e finalmente dallo stes
so Ges morente in croce fu data quale madre al discepolo con queste paro
le: Donna, ecco il tuo figlio.
Maria fu data come Madre a tutti noi, chiamati a seguire fedelmente i
passi del Figlio, che per noi si fatto obbediente fino alla morte ed alla
morte di croce: Christus factus est pro nobis oboediens usque ad mortem,
9

10

mortem autem crucis ."

5. ormai notte fonda. Contemplando Cristo morto sulla croce, il pen


siero va alle tante ingiustizie e sofferenze che prolungano la sua passione in
Cf. Gen 22, 12-13.
Cf. Gv 3, 16.
Cf. Fil 2, 8.
Cf. Mt 26, 39.
Cf. Gv 19, 25.
Cf. ibid. 19, 26-27; Lumen gentium, 58.
" Ant. della Settimana Santa; cf. Fil 2, 8,
5

10

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

616

ogni angolo della terra. Penso ai luoghi dove l'uomo offeso ed umiliato,
percosso e sfruttato. In ogni persona colpita dall'odio e dalla violenza, o
emarginata dall'egoismo e dall'indifferenza, Cristo soffre ancora e muore.
Sui volti degli sconftti della vita si stagliano i lineamenti del volto di
Cristo morente sulla croce. Ave, Crux, spes unica! Dalla Croce scaturisce an
che oggi la speranza per tutti.
Uomini e donne del nostro tempo, volgete lo sguardo verso Colui che
stato trafitto! Egli per amore ha dato la sua vita per noi. Fedele e docile
alla volont del Padre, Egli ci di esempio e di incoraggiamento. Proprio
per questa sua obbedienza filiale, il Padre l'ha esaltato e gli ha dato il no
me che al di sopra di ogni altro nome .
Possa ogni lingua proclamare che Ges Cristo il Signore, a gloria di
Dio Padre
12

12

18

FU 2, 9
Cf. ibid. 2, 11

Congregatio pro Ecclesiis Orientalibus

617

ACTA CONGREGATIONUM

CONGREGATIO
PRO ECCLESIIS ORIENTALIBUS

PROVISIO ECCLESIARUM

I
Latis decretis a Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus, Sanctissimus
Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis
quae sequuntur Ecclesiis sacros praefecit praesules:
die 21 Novembris 1997. Titulari episcopali Ecclesiae Bitensi R.D. Berhane-Yesus Demerew Souraphiel C.M. eumque constituit Auxiliarem Eccle
siae Neanthopolitanae.

Titulari episcopali Ecclesiae Uzipparitanae


R.D. Thomam Chakiath, eumque constituit Auxiliarem Administratoris
Apostolici sede vacante ad nutum Sanctae Sedis Cathedralis Ecclesiae Er
nakulamensis-Angamaliensis Syrorum Malabarensium, hactenus Protosyncellum eiusdem sedis episcopalis.
die

18

Februarii

1998.

II
Lato Decreto a Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus, Sanctissimus
Dominus Ioannes Paulus PP. II per Apostolicam sub plumbo litteras die
20 Ianuarii 1998 constituit Administratorem Apostolicum sede vacante et
ad nutum Sanctae Sedis Cathedralis Ecclesiae Sanctae Mariae a Patrocinio
Bonarensis Ucrainorum R.P.D. Michaelem Mykycej, F.D.P., hactenus
Auxiliarem eiusdem sedis episcopalis.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

618

III
Sanctissimus Dominus Ioannes Paulus PP. II benedixit sequentes nomi
nationes synodaliter peractas ad normam canonum CCEO:
In

Synodo

Episcoporum

die 27 Septembris 1997.

Ecclesiae

Maronitae

Cathedrali Ecclesiae Aleppensi Maronitarum

R.D. Anis Abi-Ad.


Cathedrali Ecclesiae Tripolitanae Maronitarum R.D. Fouad Hage.
Titulari episcopali Ecclesiae Tarsensi Maronitarum R.D. Nabil Anda
ri, quem constituit Auxiliarem patriarchalem Cathedralis Ecclesiae Antio
chenae Maronitarum.
In

Synodo

Episcoporum

Ecclesiae

Ucrainae.

Cathedrali Ecclesiae Zborovensi Ucrainorum


Ex.mum P. D. Michaelem Koltun, C.SS.R., hactenus Episcopum titularem
Casatanum in Pamphylia.
die 11 Decembris 1997.

Ex.mum P. D. Basilium Medwit, O.S.B.M., quem constituit Exarchum


archiepiscopalem Kyiv-Vhyshoroniensem in Ucraina, hactenus Auxiliarem
ecclesiae Leopolitanae Ucrainorum.
Cathedrali Ecclesiae Stanislaopolitanae Ucrainorum Ex.mum P. D.
Sophronium Mudry, O.S.B.M., hactenus Coadiutorem eiusdem sedis
episcopalis.

Congregatio de Causis Sanctorum

619

CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM

PIACENTINA
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Birgittae a Iesu (in saec.: Bir
gittae Morello), fundatricis instituti sororum Ursulinarum Mariae Immaculatae
(1610-1679)
DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Serva Dei Birgitta a Iesu (in saeculo: Birgitta Morello) orta
est in pago S. Michele di Pagana appellato, apud Rapallum, id temporis in
archidioecesi Ianuensi, nunc vero in Clavarensi dioecesi sito, die mensis Iu
nii 17 anno 1610. Pueritiam egit piam virtutibusque ornatam pariterque iu
ventutem. Anno 1633 Matthaeo Zancari nupsit et aliquot post annos in vi
duitate relicta, privatim se Domino consecra vit atque precationi, paeniten
tiae, apostolatui et operibus se dedidit caritatis. Placentiae, ubi domicilium
collocaverat, anno 1649 Congregationem instituit Sororum Ursulinarum Ma
riae Immaculatae puellis christiane educandis. Longos post morborum an
nos, quos Iesu crucifixo coniuncta est perpessa, mortem obiit die 3 mensis
Septembris anno 1679, fama insignis sanctitatis.
Summus Pontifex Ioannes Paulus II, die 29 mensis Aprilis anno 1980
enuntiavit Servam Dei heroum in modum virtutes thologales, cardinales et
his adnexas coluisse.
Nuper Causae Postulatio coniectam miram sanationem iudicandam Con
gregationi de Causis Sanctorum permisit, Placentiae anno 1681 patratam et
eiusdem Servae Dei intercessioni ascriptam. Casus pertinet ad Sororem
Franciscam Xaveriam Caprini, Instituti Ursulinarum Mariae Immaculatae
sodalem quae, triginta sex circiter annos nata, tumentiam ostendit bra
chium dextrum afficientem, cum umoris purulenti fluxu; apparuit etiam
dolor vehemens qui ad umerum usque prorepsit. Medicamenta quibus me
dicus est usus non solum nihil profuerunt; sed contra duae aliae prodierunt
exulcerationes cum intentione symptomatologiae doloris, brachii motuum
impeditione et puris profusione magna. Animadversa curationum ineffica
cia, die 24 mensis Februarii anno 1681 aegrota auxilium petivit divinum
coepitque Matris Birgittae a Iesu intercessionem invocare, conclave adiens

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

620

in quo illa mortua erat. Quamvis malum deterius fieri pergeret, Soror fidu
ciae plena in suis perseveravit invocationibus et ex improviso facta est op
tata sanatio: defecit dolor et fluxus, brachium suam recuperavit agendi fa
cultatem, tres exulcerationes praesentia novae pellis reparatae sunt.
De sanatione, statim mira habita, ipsa aegrota tabulam reliquit scrip
tam, quae ad nostros usque dies pervenit. Ad omnia colligenda instrumenta
de hoc casu anno 1995 instructa est apud Curiam Placentinam Inquisitio
dioecesana, cuius auctoritas probata est a Congregatione de Causis Sancto
rum decreto idibus Ianuariis anno 1996 promulgato. Consilium Medicorum
Dicasterii in sessione diei 16 mensis Ianuarii anno 1997 declaravit Sororem
Franciscam Xaveriam Caprini affectam fuisse processu infiammatorio ge
neris phlegmonosi necrosim efficiente brachii dextri cum dolore et inertia
functionali , eiusque sanationem fuisse celerrimam, sine reliquiis, comple
tam et stabilem, ex scientiae cognitionibus inexplicabilem. Die 9 mensis
Maii eodem anno actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum
et nonis Octobribus secutis Sessio Ordinaria Patrum Cardinalium atque
Episcoporum, Cardinali Vergilio No Causae Ponente. Et in utroque Coetu,
sive Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de
miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua, vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de
praedicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite, esset factum, accitis hodierna die infrascripto Pro-Praefecto
necnon Causae Cardinali Ponente, meque Antistite a Secretis Congregationis
ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater declara
vit:

Constare de miraculo a Deo patrato, intercedente

Iesu

(in saec.: Birgitta Morello),

riae

Immaculatae,

Ven. Serva Dei Birgitta a

Fundatrice Instituti Sororum

videlicet de celrrima,

Ursulinarum Ma

completa et mansura sanatione Sororis

Franciscae Xaveriae Caprini a processo infiammatorio di tipo

flemmonoso

necro

tizzante al braccio destro con dolore ed impotenza, funzionale .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
& ALBERTUS

BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
83 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

Congregatio de Causis Sanctorum

621

PUTEOLANA
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Iustini Mariae Russolillo, parochi fun
datoris societatis Divinarum Vocationum (1891-1955)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Messis quidem multa, operarii autem pauci (Lc 10, 2).


Vocationum penuria, quae hodie fortiter aliquas Ecclesiae partes affligit,
non minore vi animadversa est praeterito anno 1912, cum seminaria in plu
ribus dioecesibus clausa, crebrae defectiones erant, indeque maerens pasto
rum rogatus, ut a Domino messis multos obtinerent operarios in vinea eius.
Id temporis subdiaconus Iustinus Maria Russolillo, qui illo anno cursum
theologicum frequentabat apud Pontificium Seminarium Regionale Pausilypi, quique iamdiu consilium agitabat familiam religiosam condendi, quae
abstinenter se dederet vocationibus quaerendis et excolendis, suum fecit
Ecclesiae questum sollicitudinis plenum, ideoque pueros populi sui pagi co
tidie christianam doctrinam docendo, semen sparsit primum eius quae futu
ra erat Societas Divinarum Vocationum in suis ramis masculino et feminino.
Dignus hic Dei minister natus est die 18 mensis Ianuarii anno 1891 in
vico denominato Pianura di Napoli, intra fines posito dioecesis Puteolanae,
ab Aloisio Russolillo et Iosepha Simpatia. Postridie baptizatus est in paroe
cia Sancti Georgii Martyris. Cum amanter educatus esset in familia proba
tae virtutis, celeres faciebat progressus.
Mature claram ostendit propensionem ad vitam ecclesiasticam. Cum na
tura vivax esset, etiam puerulus mire serius fiebat cum animum in deprecationem intendebat, vel amitarum poterat audire peccatorum confessio
nes , coram eis praedicare et celebrare.
Ipsae amitae Maria, Henrica et Ioannula, ludimagistrae, multum value
runt in Iustini educationem atque formationem culturalem, qui mox emi
nuit inter aequales intellegentia non communi, perspicua ad studium proclivitate, docilitate et pietate vere singularibus.
Die mensis Martii 17 anno 1901, decem annorum, primum Sanctam Eu
charistiam accepit eodemque die sacramentum Confirmationis. Puellus se
minarium Puteolanum ingressus, non sine impensis a parentibus obitis, stu
dia humanitatis commode peregit; in Regionali Pausilypi Seminario cursum
theologicum complevit, quem aureo nomismate donatus conclusit.

622

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

Apostolus inde a pueritia, industriam suam auxit de pueris annis prae


parationis ad sacerdotium. Cum pueris vici Pianura, quos in hortum domus
paternae congregabat, ferias agebat. De doctrina christiana eos praecipiebat, cantus religiosos docebat eos atque lectionibus oblectatoriis tenebat.
Ita iuvenis Iustinus, futurus vocationum apostolus, nitebatur tam multa
vocationis religiosae et ecclesiasticae germina discernere in multis ex opti
mis pueris , quos pressius postea curabat in coetu fdelissimorum .
Ante omnia conabatur eos amicos reddere Iesu Eucharistici. De hoc co
gitavit etiam paulo ante suam sacerdotalem ordinationem, ad amitam Michaelam his verbis scribens: Adhortandae tibi sunt bonae illae personae,
quae christianam doctrinam domi pueris tradunt, ut pueris et puellis com
munionem suadeant die primae meae Missae... hoc optimum est festum
quod pro me possit celebrari: cetera nihil sunt .
Sacerdos ordinatus die 20 mensis Septembris anno 1913 in cathedrali ec
clesia Puteolana, post brevem in Seminario moram ad vicum in quo est or
tus rediit tamquam cappellanus consociationis a Rosario et Sororum a Pre
tiosissimo Sanguine Moderator spiritalis.
Firma voluntas serviendi vocationibus, praesertim pauperum, magis in
dies confirmabatur. Die 30 mensis Aprilis anno 1914 iniit in domo paterna
vitam communem cum fidelissimis . Amita Michaela in culinam attendebat; ipse ad mensam serviebat, qui etiam puerorum lintea sarciebat et com
ponebat loca postquam illi ierant dormitum.
Votum condendi Congregationem in vocationum servitium, quod fecerat
ordinationem recepturus quodque melius expressit per privatam professio
nem: In manibus Domini, coram Angelo suo custode ipso ordinationis
die, incipiebat primos edere fructus. Sed episcopus iussit eum desistere. Re
nisus est sicut sancti renituntur: Filii crucis sumus; nostram igitur volun
tatem immolemus Superiorum voluntati, uti Iesus suam sacrificavit volun
tati Patris .
Simplicitas, patientia, caritas et humilitas, paenitentiae spiritus in pul
chram eius animam convenisse videbantur, prorsus in animarum salutem
intentam. Ideo multos volebat sacerdotes, religiosos, religiosas. Ideo cum
fidelissimis mansit.
Volebat alio se conferre ut Opus, quod in dioecesi Puteolana non est ei
permissum, ad effectum adduceret. Locus spe vocationum locuples iam pa
ratus erat in vico Pianura. Noli alio ire , scripsit ei canonicus Nicolaus
Causa, quondam eius in Seminario educator. A Patre spiritali De Francesco

Congregatio de Causis Sanctorum

623

quoque confirmatus nominationem accepit in parochum Sancti Georgii Mar


tyris in vico Pianura post legitimam petitionem. Eius interim spiritus plus
plusque deprecatione perfciebatur et timore Dei in fidelitate plena suo pro
posito: Veni ministrare et non ministrari .
Utpote bonus parochus crebro infirmos visebat; coepit familias Sacro Ie
su Cordi consecrare, non legitimas sanavit condiciones, cotidie Verbum Di
vinum ministravit, vicum Pianura reddidit populum personarum quae coti
die Communionem accipiebant. Ipse varias curabat consociationes paroecia
les quas instituerat: catechismi, lampadis, munditiae, consecratarum saecu
larium.
Episcopus Ragosta, qui Servum Dei magni aestimabat, providit ei om
nem libertatem in omnibus inceptis pro vocationibus. Ita eius permissu
Societas Divinarum Vocationum, diu appetita a domino Iustino, fores
publice aperuit domus paroecialis die 18 mensis Octobris anno 1920, paucis
exceptis sodalibus, sed electis duorum ramorum, in locis seiunctis et bene
separatis. Hoc modo vitam communem redintegravit, interdictione episcopi
praecedentis interruptam.
Servus Dei laetus nuntiavit episcopo pium Institutum moveri consilio
Gloriae Amoris Dei in sanctificatione... per maiorem cooperationem praebi
tam omnibus sanctis Ecclesiae operibus; per investigationem et vocationum
culturam gratuitam clero saeculari et regulari condonatam, in servitio idcir
co episcoporum in seminariis et religiosorum in scholis apostolicis .
Operis filius dilectissimus fuit il Vocazionario , qui dicebatur, semina
rium nempe vocationum pro omnibus, collegium verum novae congregatio
nis, pro iuvenibus institutum, praesertim pauperibus ad sacerdotium proclivibus, ad vitam consecratam, sed nondum bene informatis.
Ob opera sua ad vocationes pertinentia, praecipue propter laborem apo
stolicum ad sacerdotes in pristinam dignitatem restituendos spectantem,
multa est passus, attamen sine ulla quaerimonia vel lamento. ...Si in cruce
es ad amitam Ioannulam scripserat ne ante mortem et resurrectio
nem descenderis de ea .
Et ipse fuit in cruce eiusque angores diu duraverunt. Sed Opus, appro
batione dioecesana obtenta anno 1927, florebat in dies. At bonus vinitor
non moratus est in vineam descendere, ut eam putaret.
Anno (1934) quo approbationem pontificiam exspectabat, etiam ob fer
vidam episcopi Puteolani Iosephi Ptrone commendationem, pervenit ex
contrario Sanctae Sedis mandatum, propter iniquas accusationes, cum

624

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

prohibitione admittendi postulantes in novitiatum, novitios ad professio


nem, candidatos ad ordines sacros sine definito et praevio consensu Sacrae
Congregationis de Seminariis .
Servus Dei maerorem sensit patris qui natum suum paulatim deflorescentem videt ad tardam mortem destinatum, sed suos hortabatur religio
sos ne maledice dicerent de forficibus quibus auctoritas religiosa uteba
tur , sed manum quae eas movebat considerarent, tenerum virgultum
non interimentem, immo expolientem eique vitam donantem. Et cum, eius
rogatu, Visitationes apostolicae venerunt, cum multi religiosorum trpidos
se ostenderent, eas ipse pretiosas definivit.
Eius spiritale iter perspicienti incomparabili cum evidentia fulget cer
tum et lucidum propositum vitae eius: Debeo sanctus fieri . Magnorum
mysticorum discipulus dicto suo fidelis fuit: Contemplatio in actione et
actio pro contemplatione .
Vehemens in Deum Trinum amor, cui se arte coniunctum animadverte
bam cuius se adiutorem sentiebat pro universali sanctificatione, pro Divina
omnium hominum coniunctione per servitium sacerdotum, religiosorum,
eum totum capiebat. Quod quidem multa eius scripta testantur.
Hic ipse amor et hoc ipsum propositum eum adduxerunt ad demon
strandas paternas curas erga suos candidatos, suos religiosos, suas Sorores
Vocationistas: omnes a catechismo natos, enixo studio tradito et cum
exemplis ad trahendum aptis . Si a vobis requirunt saepe Servus Dei
repetebat quomodo vestra religiosa Familia orta sit, dicite: ex catechi
smo cotidiano cuiusdam seminarii alumni ferias agentis . Eos omnes Caele
sti Antistitae commendavit, Iesu Matri, quam suaviter invocabat Domina
nostra Divinarum Vocationum ora pro nobis .
Societas Divinarum Vocationum, ex viris Vocationistis et mulieribus Vocationistis constans, atque ex mulieribus Consecratis saecularibus, e corde
exorta est parochi Iustini, fructus est vitae sacerdotalis, quae in vico Pia
nura exstincta est postridie calendas Augustas anno 1955, dum quam pluri
mae personae lacrimantes insusurrabant: Sanctus est mortuus . Exsequiae
verum fuerunt praeconium.
Post eius mortem sanctitatis fama crevit quapropter Episcopus Puteolanus beatificationis et canonizationis Causam introduxit; apud Curiam Nea
politanam Processus Cognitionalis celebratum est, cuius auctoritas et vis est
a Congregatione de Causis Sanctorum probata decreto die 23 mensis Ianua
rii anno 1986. Positione confecta, secundum normas disceptatum est an

Congregatio de Causis Sanctorum

625

Servus Dei heroum in modum virtutes coluisset. Die 7 mensis Februarii an


no 1997, prospero cum exitu, Consultorum Theologorum Congressus Pecu
liaris actus est. Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 18
mensis Novembris eodem anno habita, Causae Ponente Excellentissimo Ot
torino Petro Alberti, Archiepiscopo Calaritano, sacerdotem Iustinum Ma
riam Russolillo heroum in modum virtutes thologales, cardinales iisque ad
nexas explicavisse affirmaverunt.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis
ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol
lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate
tum

in

Deum

tum

in proximum,

Temperantia et Fortitudine,
Mariae

Russolillo,

Parochi,

necnon

eisque adnexis,
Fundatoris

de

cardinalibus

in gradu heroico,
Societatis

Divinarum

Prudentia,
Servi

Dei

Iustitia,
Iustini

Vocationum,

in

casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Sanctitas Sua referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
ffl ALBERTUS

BOVONE

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
8 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

4 2 - A . A . S.

626

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SIPONTINA-VESTANA
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Pii a Pietrelcina (in saec.: Francisci
Forgione), sacerdotis professi ordinis Fratrum Minorum capuccinorum (1887-1968)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Mihi autem absit gloriari nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi (Gal
6, 14).
Pater Pius a Pietrelcina, sicut Paulus Apostolus, Crucem Sanctam in
vertice posuit vitae suae suique apostolatus, quae vis eius fuit, necnon sa
pientia atque gloria. A mundi rebus inanibus liber et Iesu Christi inflam
matus amore, ad eum se conformavit in immolatione sui pro mundi salute
tamque fuit generosus et perfectus in Victima divina sequenda atque imi
tanda, ut dicere potuisset: Christo confixus sum cruci: vivo autem iam
non ego, vivit vero in me Christus (Gal 2, 19-20). Nec sibi thesauros gra
tiae retinere voluit, quos ei Deus singulari cum largitate concesserat; quam
ob rem, sine intermissione suo sacro ministerio viris servivit et mulieribus,
qui illum adibant et immensam genuit filiorum ac filiarum spiritualium
multitudinem.
Dignissimus hic Sancti Francisci Asisinatis assectator die est natus 25
mensis Maii anno 1887 Pietrelcinae, intra fines archidioecesis Beneventanae,
a Gratio Forgione et Maria Iosepha De Nunzio. Insequenti die est baptiza
tus nomine capto Francisco. Infantiam et pueritiam egit in orbe sereno at
que tranquillo, nempe domo, ecclesia, agris et postea schola. Duodecim an
norum sacramentum accepit Confirmationis et primam Communionem.
Sedecim annos natus, postridie nonas Ianuarias anno 1903, est in novi
tiatum ingressus Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum in pago Morcone, ubi die 22 eiusdem mensis habitum induit franciscanum et Frater Pius
est appellatus. Feliciter anno novitiatus peracto, votorum simplicium pro
fessionem emisit et die 27 mensis Ianuarii anno 1907 votorum sollemnium.
Post sacerdotalem ordinationem, die 10 mensis Augusti anno 1910 re
ceptam Beneventi, cum suis mansit propter valetudinis causam usque ad
annum 1916. Mense Septembri eodem anno missus est ad domum religio
sam oppidi Sancti Ioannis Rotundi, ubi ad mortem usque commoratus est
magna cum multorum fidelium aedificatione, qui ab anno 1918 Passionis
dominicae signa aliaque charismata in eo conspexerunt.

Congregatio de Causis Sanctorum

627

Dei amore et proximi flagrans Pater Pius vocationem coluit ad operam


dandam humani generis redemptioni, secundum peculiare munus quod vi
tae eius proprium fuit. Hoc consilium tribus viis ad effectum adduxit: mo
deratione animarum, sacramentali peccatorum reconciliatione, Missae cele
bratione. Patri Pio peccata confiteri res non erat facilis ob magnam paeni
tentium multitudinem. Tempus eius apostolicae industriae praestantissi
mum illud erat, quo Missam celebrabat. Fideles qui illi interfuerunt, in ea
verticem ac plenitudinem senserunt eius spiritalitatis.
In provincia sociali Pater Pius multum institit in dolores sublevandos
atque miserias tot familiarum, praecipue per constructionem valetudinarii
cui nomen est Casa Sollievo della Sofferenza , quod est apertum die 5
mensis Maii anno 1956. In regione spirituali instituit eos qui vocantur
Gruppi di Preghiera , ab ipso appellati seminaria fidei et foci amoris et
a Summo Pontifice Paulo VI magnum flumen animarum precantium .
Servo Dei vita erat fides: volebat omnia faciebatque omnia in lumine fi
dei, quam ut aleret assiduo fuit in deprecatione occupatus; per diem nam
que et magnam noctis partem cum Deo colloquebatur. In libris Deum
quaerimus aiebat - in oratione Eundem invenimus. Oratio clavis est,
quae Dei aperit cor . Fide semper ductus est ad arcanam Dei voluntatem
accipiendam. Religiosus in supernaturalibus fuit rebus submersus atque fide
sua omnes afficiebat, hanc diffundendo in quotquot eum adibant.
Non solum is homo erat spei et plenae Dei fiduciae, sed has virtutes
verbis et exemplo in animas immittebat.
Dei amor eum replebat, qui omnem eius exspectationem etiam satiabat.
Caritas principium erat eius diem inspirans, quod quidem erat: Deus sibi
amandus Eumque aliis amandum curare. Ipsum in caritate crescere et effi
cere ut in caritate cresceretur, peculiare eius erat studium. Hoc erat arca
num eius afflictae vitae in sede confessionali et in animarum moderatione.
Maximam suam expressit caritatem erga proximum per plus quinqua
ginta annos permultas personas excipiendo, quae ad eius sacrum ministe
rium accurrebant, ad eius consilium et consolationem recipiendam. Obsessio
quodammodo erat amoris: eum in ecclesia quaerebant, in sacrario, in coeno
bio. Et ipse omnibus suam donabat dilectionem, excitans fidem, gratiam
largiens, lucem ferens et evangelicum solacium. In pauperibus, in dolentibus inque aegrotis Christi videbat imaginem; pro iis praesertim se dedebat.
Exemplari modo virtutem exercuit prudentiae: agebat et consilia dabat
lumine Dei collustratus. Eius cura gloria Dei fuit et animarum bonum. In
omnes sine discrimine se gessit magnaque cum probitate.

628

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Virtus fortitudinis effulsit in eo. Mature intellexit iter suum futurum es


se iter crucis, illudque statim cum animo accepit et propter amorem. Mul
tos per annos est animae angores expertus. Quinquaginta annis dolores vul
nerarti est admirabili cum fortitudine perpessus. Tacitus et precans multos
ascivit Auctoritatis ecclesiasticae suique Ordinis interventus. In calumniis
semper tacuit.
Oratio et continentia viae erant solitae, quibus is utebatur ut virtutem
consequeretur temperantiae, ex ratione franciscana. Temperans erat in vi
tae habitu, in mente, per omnia.
Munerum conscius per vitam consecratam sumptorum, alacriter vota re
ligiosa observavit, eademque amavit utpote quae sint Christi consilia et in
strumenta perfectionis. In omnibus rebus oboediens fuit atque omnibus Su
periorum praeceptis, tum etiam cum gravia erant. Eius obtemperatio super
naturalis erat in intentione, universalis in dimensione et integra in exsecutione.
Spiritum paupertatis exercitavit plena cum neglectione sui, terrestrium
bonorum, commodorum et honorum.
Semper castitate potissimum delectatus est. Eius vitae modus ubique et
in omnes modestus fuit.
Sincere se inutilem ad omnia putabat, Dei donis indignum, miseriarum
plenum simulque tamen divinorum favorum. In tanta mundi admiratione
repetebat: Esse volo tantummodo tenuis frater qui precatur .
Valetudo eius, inde a iuventute, non multum florida fuit et annis extre
mis potissimum vitae eius celeriter defecit. Soror mors eum occupavit prae
paratum atque serenum die 23 mensis Septembris anno 1968, unum et oc
toginta annos natum. Eius exsequiae magno notatae sunt populi concursu.
Die 20 mensis Februarii anno 1971, vix tribus annis post Servi Dei mor
tem, Paulus VI Ordinis Fratrum Minorum Capuccinorum Superiores allo
quens, dixit de eo: Videte quam famam habuerit, quam totius mundi
clientelarti circum se collegerit. Sed cur? Num quia philosophus erat? Num
quia sapiens? Num quia habebat opes in promptu? Minime; sed quia Mis
sam humiliter celebrabat, a mane usque ad vesperam peccatorum confessio
nes audiebat eratque diffcile dictu stigmatum Domini nostri speci
men excusum. Vir erat precationis et doloris .
Etiam in vita clarus erat ampla sanctitatis fama ex eius virtutibus profciscente, ex eius orationis et sacrificii spiritu exque vehementi animarum
saluti se devovendi studio. Annis, qui sunt eius mortem secuti, aucta est in
dies sanctitatis et miraculorum fama, quae facta est ecclesiale phaenome
non, toto orbe terrarum diffusum apud omnes personarum classes.

Congregatio de Causis Sanctorum

629

Hoc modo Deus voluntatem significabat Ecclesiae suum Servum fidelem


in terra celebrandi. Non multo post Fratrum Minorum Capuccinorum Ordo
earum rerum quae lege canonica praecipiuntur ad inchoandam beatificatio
nis et canonizationis Causam, initium fecit. Omnibus perpensis rebus San
cta Sedes, ad normam Motu Proprio Sanctitas Clarior , die 29 mensis No
vembris anno 1982 nihil obstat concessit. Hinc Archiepiscopus Sipontinus
Causam introducendam suscepit et Processum cognitionalem celebrandum
annis 1983-1990, quem Congregatio de Causis Sanctorum die 7 mensis De
cembris anno 1990 probavit. Confecta Positione, inquisitum est, ex more,
an Servus Dei virtutes esset exsecutus heroum in modum. Idibus Iuniis an
no 1997, prospero cum exitu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologo
rum est actus. Patres Cardinales deinde et Episcopi in Sessione Ordinaria
die 21 mensis Octobris subsequentis habita, Causae Ponente Excellentissimo
Domino Andrea Maria Erba, Episcopo Veliterno-Signino, declaraverunt Pa
trem Pium a Pietrelcina heroum more virtutes thologales, cardinales iisque
adnexas coluisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis
ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sol
lemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate
tum

in

Deum

tum

in proximum,

Temperantia

et Fortitudine,

Pietrelcina,

in

saec.

necnon

eisque adnexis,

Francisci

Forgione,

de

cardinalibus

Prudentia,

Iustitia,

in gradu heroico,

Servi Dei Pii

Sacerdotis

Ordinis

professi

Fratrum

Minorum Capuccinorum, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum Summus Pontifex publici iuris fieri et in acta


Congregationis de Causis Sanctorum referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
8 A L B E R T U S B O V O N E

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
& Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

630

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

VERCELLENSIS
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Secundi Pollo presbyteri (1908-1941)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

Sunt presbyteri in Ecclesia et pro Ecclesia velut repraesentatio sacra


mentalis Christi Capitis et Pastoris: cuius verba cum auctoritate procla
mant, cuius misericordis indulgentiae gestum salutem offerentem imitantur,
idque in Baptismate praesertim, in Paenitentia, in Eucharistia; eiusdem
item exercent dilectionem et sollicitudines, usque ad totale sui donum pro
grege (IOANNES P A U L U S I I , Adhort. Apost, postsynod. Pastores dabo vobis,
15: AAS LXXXIV [ 1 9 9 2 ] , 6 8 0 ) .
Viva divini Pastoris imago, qui gregi suo ministravit usque ad totum
sui donum, sacerdos Secundus Pollo fuit, qui ardore fulsit apostolico, pasto
rali caritate ac sanctitate vitae. Paucis annis tam altum virtutum gradum
est assecutus, ut iure habitus sit archidioecesis Vercellensis gloria, quae est
ab episcopo et martyre Sancto Eusebio condita et mater est Pedemontii
Ecclesiarum, e quibus saeculis XIX et XX non pauci sunt orti Sancti ac
Beati.
Dignus hic Dei minister natus est in oppidulo Caresanablot apud Vercellas postridie calendas Ianuarias anno 1 9 0 8 et est biduo post baptizatus no
mine capto Secundo, utpote secundo loco natus ex coniugibus Carolo Pollo
et Martha Ottino, agricolis et bonis christianis. Eius humanae christianaeque educationi operam dederunt familia, schola, paroecia atque Fratres
Scholarum Christianarum, qui eum discipulum habuerunt exemplarem. An
no 1 9 1 5 primam Communionem accepit et subsequenti anno Confirmatio
nem. A parocho rectus Syro Meschini, qui claram eius pietatem erga Eu
charistiam, vivam religionem et indolis bonitatem notaverat, vocationem ad
sacerdotium animadvertit et anno 1 9 1 9 seminarium dioecesanum est ingres
sus. Cum cura optimisque fructibus suae prospexit formationi spiritali culturalique, quam est Romae in Pontificio Seminario Langobardo prosecutus,
in quo quattuor vixit annos ( 1 9 2 7 - 1 9 3 1 ) tali cum fidei atque caritatis inte
gritate, ut eius condiscipuli admirans testimonium dare voluerint post co
gnitam heroicam mortem. Rector Hector Baranzini, postea Archiepiscopus
Syracusanus, eum definivit seminarii alumni exemplar . Apud Pontificiam
Academiam Sancti Thomae est doctoris gradum adeptus in philosophia et

Congregatio de Causis Sanctorum

631

apud Pontificiam Studiorum Universitatem Gregorianam gradum doctoris


in S. Theologia. Presbyterali accepta ordinatione die 15 mensis Augusti an
no 1931, nominatus est praeceptor in seminarii minore oppiduli Moneri vel
lo. Hoc munus usque ad annum 1936 perrexit, eodem coniuncto cum mu
nere moderatoris spiritalis alumnorum seminarii et munere cappellani pro
diebus festis duorum pagorum paroeciae loci Cigliano. Deinde Archiepisco
pus Iacobus Montanelli eum nominavit philosophiae professorem atque
Theologiae Fundamentalis in seminario maiore, necnon curatorem dioecesa
num iuvenum Actionis Catholicae. Alterum hoc munus amplificavit ei apo
stolatus spatium in tota Archidioecesi, cum per prius in centro eiusdem Ar
chidioecesis maneret tamquam futurorum pastorum educator. In ambobus
muneribus pater fuit et frater, magister ac socius iuvenum, qui eius admirabantur muneris studium, pastoralem fervorem, sacrificii spiritum et indu
striae. Hoc modo id ad effectum adduxit, quod Summus Pontifex Pius XI,
qui eiusdem fuit aetatis, in ministro Dei exigebat: Praecipuus christianae
iuvenum educationis apostolus idemque indefatigabilis adsertor [...] ut for
tem, virilem et apostolicum animum in sacrorum alumnis effmgat (Litt.
Enc. Ad catholici sacerdotii: AAS XXVIII [1936], pp. 7.37). Ubicumque bo
num fieri posset, aderat. Superiores, qui eum aestimabant magni eiusque
sedulitatem cognoscebant, alia munera ei crediderunt praeter ea, quae sunt
supra memorata omniaque illa cum generositate communique cum satisfac
tione explevit. Aliquot menses vicarius fuit oeconomus pagorum Caresanablot (anno 1940) et Larizzate (annis 1940-1941); fuit etiam rector dioecesa
nus Unionis Apostolicae Sacerdotum Sacri Cordis, cappellanus operum puel
lis solis ac derelictis et mulieribus in carcere inclusis adiuvandis; alumno
rum quorundam ephebeorum confessor fuit; curam adhibuit de aegrotis,
operariis, artes exercentibus omnibusque qui eius petebant auxilium. Ope
ram suam numquam recusavit parochis qui eum invitabant ut acroases ha
beret, praedicationes, sanctarum Missarum celebrationes, confessiones; et
numquam voluit pecuniam accipere uti mercedem cum Redemptionis the
sauros veluti sacerdos distribuebat. Volebat potius esor animarum esse,
secundum dictum Sanctae Catharinae Senensis ei earum: apostolus esse
puritatis et in possessione humilitatis gratiam gratiarum videre : etenim
gloriam inanem coercere fuit eius cotidiana ascesis. Se exhibebat sicut Dei
ministrum in multa patientia, in tribulationibus, in necessitatibus, in labo
ribus, in vigiliis, in ieiuniis, in castitate, in scientia, in longanimitate, in
suavitate, in Spiritu Sancto, in caritate non ficta (2 Cor 6, 4-6). Verus ho-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

632

mo Dei, fortiter sensit dignitatem et onus se esse Christi sacerdotem atque


omnibus viribus suis, inde ab annis formationis, sanctitatem appetivit.
Scripsit: O Iesu, fac me sanctum: fac cogitationem non habeam, affectum,
verbum, opus, nisi ut cogitem de te, te amem, te laudem, tibi serviam .
Congruenter his appetitionibus se abnegavit, Dei voluntati oboedivit ac su
perioribus ecclesiasticis, sapienter multa multiplicavit talenta quae ei Provi
dentia concesserat. Sine intermissione progressus est ad perfectionem evan
gelicam in fide, in spe, in caritate. Anno 1940 affirmavit: Tu, o Iesu, meus
es primus Amor, sis etiam meus unicus amor. Meum hoc miserum cor dila
ta lamina quoque doloris, lancea sacrificii . Propter amorem Christi et ani
marum coluit eminenter, praeter virtutes thologales, etiam iustitiam erga
Deum et proximos, fortitudinem in difficultatibus inque fidelitate suis sa
cerdotalibus muneribus, temperantiam in usu terrestrium bonorum, pruden
tiam in apostolatu inque eligendis instrumentis pro sua aliorumque sanctifi
catione, paupertatem, castitatem, humilitatem. Animam suam, sanctitatis
sitientem, et suum pastorale ministerium aluit pia divinorum mysteriorum
celebratione, assidua precatione, meditatione, ferventi pietate eucharistica
et mariali et ipsis apostolatus operibus, quae fuerunt ei excellens sanctifica
tionis via (cf. C O N C . O E C U M . V A T . II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gen
tium,

41).

Solum ob alacrem curam adducendi iuvenes ad Christum cum ardore


assensus est ut nominaretur cappellanus militum tertiae legionis Alpinorum,
cohortis dictae Val Chisone . Suum sacerdotale servitium duobus tempori
bus explicavit: primum anno 1940 in Italia, in regione Pineroliensi; secundo
(anno 1941) in Nigromontio, in regione locorum Cervice et Grahovo. Suis
militibus omnibus omnia factus est, unus eorum et plus iis , alta vi spiri
tali emergens, quae etiam eius corporis gracilitatem sustinebat. Cotidianum
Eucharistiae sacrificium eum confirmavit usque ad supremam immolationem. Die 26 mensis Decembris anno 1941, mane, dum aderat, in plaga loci
Dragali denominati, militi morienti, et ipse ictus est polyboli impetu, qui
ferme eius crura divellit. Adiutus, de aliis sauciatis cogitavit. Alium cappel
lanum arcessivit, cui thecam cum hostiis tradidit et ampullam cum oleo in
firmorum. Dein, oculis intentis in caelum, murmuravit: Eo ad Deum, qui
tam bonus est . Reclinato capite, mortuus est.
Fama sanctitatis, qua claruit in vita, ampliata est in morte et in exse
quiis, atque dilatata est apud omnem ordinem populi Dei secutis annis
usque ad nostros dies. Archiepiscopus ipse Vercellensis Iacobus Montanelli

Congregatio de Causis Sanctorum

633

palam moralem eius magnitudinem agnovit cum mortem eiusdem in con


ventu sacerdotum commemoravit. Causa beatificationis et canonizationis
inita, apud curiam Vercellensem celebratus est processus ordinarius infor
mativus (annis 1955-1972), quem secutus est processus additicius (annis
1983-1984). Horum processuum auctoritatem et vim probavit Congregatio
de Causis Sanctorum decreto die 8 mensis Novembris anno 1985 promulga
to. Confecta Positionis praeparatione, inquisitum est an Servus Dei heroum
in modum virtutes exercuisset. Mensis Maii die 27 anno 1997, felici cum
exitu, actus est Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum. Patres
Cardinales et Episcopi postea in Sessione Ordinaria diei 18 insequentis men
sis Novembris, Causae Ponente Eminentissimo Cardinali Eduardo Gagnon,
fassi sunt sacerdotem Secundum Pollo heroum more virtutes thologales,
cardinales iisque adnexas explica visse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Pro-Praefectum accurata relatione, Sanctitas Sua vota
Congregationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut
super heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die infrascripto ProPraefecto necnon Causae Cardinali Ponente meque Antistite a Secretis Con
gregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus
Pater sollemniter declaravit: Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et
Caritate

tum

in

Deum

Iustitia,

Temperantia

et

tum

in proximum,

Fortitudine,

eisque

necnon

de

adnexis,

in

cardinalibus
gradu

Prudentia,

heroico,

Servi

Dei Secundi Pollo, Sacerdotis dioecesani, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 18 mensis Decembris A. D. 1997.
6B A L B E R T U S B O V O N E

archiep. tit. Caesariensis in Numidia, Pro-Praefectus


L. S.
8 Eduardus Nowak
archiep. tit. Lnen., a Secretis

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

634

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS

PROVISIO ECCLESIARUM

Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Ioannes Paulus Pp. II, per
Apostolicas sub plumbo Litteras, iis quae sequuntur Ecclesiis sacros Prae
sules praefecit, videlicet:
Cathedrali Ecclesiae Nivernensi R.D. Franciscum
Deniau, e clero dioecesis Nemptodurensis, paroeciae vulgo dictae Puteaux
curionem.
die 26 Iunii 1998.

Cathedrali Ecclesiae Hinchensi Exc.mum P.D. Aloi


sium Kbreau, S.D.B., hactenus titularem Episcopum Selendetensem atque
Auxiliarem Portus Principis.
die 30 Iunii.

Episcopum Coadiutorem dioecesis Sancti Iosephi in California,


Exc.mum P.D. Patricium Iosephum McGrath, hactenus Episcopum titula
rem Alleghenensem et Auxiliarem archidioecesis Sancti Francisci in California.
Cathedrali Ecclesiae Arausicanae in California, Exc.mum P.D. Tod
Davidem Brown, hactenus Episcopum Xylopolitanum.
Titulari episcopali Ecclesiae Lamiggigensi, R.D. Ioannem Carolum
Wester, e clero archidioecesis Sancti Francisci in California, ibique Vicarium
episcopalem pro Clericis, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.
Cathedrali Ecclesiae Carthaginensi in Hispania Exc.mum
P.D. Emmanuelem Urena Pastor, hactenus Episcopum Complutensem.
die 1 Iulii.

Titulari episcopali Ecclesiae Aquaeflaviensi R.D. Vincentium Costa, e


clero Melitensi, hactenus in Cathedrali Ecclesia Maringansi operis pastoralis
socium, quem deputavit Auxiliarem archidioecesis Londrinensis.
Cathedrali Ecclesiae Insulensi Exc.mum P.D. Gerardum
Defois, hactenus Archiepiscopum Remensem, archiepiscopali dignitate ad
personam servata.
Cathedrali Ecclesiae Aurelianensi Exc.mum P.D. Gerardum Daucourt, hactenus Episcopum Trecensem.
die 2 Iulii.

Congregatio pro Episcopis

die 3 Iulii 1998.

635

Titulari episcopali Ecclesiae Vicohabentinae R.D.

Salvatorem Fisichella, e clero Romano, hactenus in Pontificia Universitate


Gregoriana professorem, quem deputavit Auxiliarem Almae Romanae dioe
cesis.
Titulari episcopali Ecclesiae Moptensi R.D. Aloisium Moretti, e clero
Romano, Vicariatus Urbis Praelatum a secretis, quem deputavit Auxiliarem
Almae Romanae dioecesis.
die 4 Iulii.

Titulari episcopali Ecclesiae Lesvitanae R.D. Antonium

Dziemianko, e clero Grodnensi Latinorum, hactenus in urbe vulgo Navahrudak curionem et moderatorem officii dioecesani operibus caritativis
provehendis.
die 6 Iulii.

Cathedrali Ecclesiae Beniaminacevalensi R.D. Candidum

Crdenas Villalba, hactenus Vicarium generalem dioecesis Carapeguanae.


die 7 Iulii.

Cathedrali Ecclesiae Rapidopolitanae, R.D. Blasium I.

Cupich, e clero archidioecesis Omahensis, ibique paroeciae Sancto Roberto


Bellarmino dicatae curionem.
Episcopali Ecclesiae Pineroliensi R.D. Petrum Georgium Debernardi,
hactenus Vicarium generalem dioecesis Eporediensis.
die 10 Iulii.

Metropolitanae Ecclesiae Lugdunensi Exc.mum P.D. Lu

do vicum-Mariam Bilie, hactenus Aquensem in Gallia metropolitanum Ar


chiepiscopum.
Cathedrali Ecclesiae Oraniensi R.D. Alphonsum Georger, e clero Algeriensi, hactenus Centri archidioecesani Studiorum moderatorem.
die 11 Iulii. Titulari Ecclesiae Castrensi in Sardinia R.P. Iosephum
Pittau, Societatis Iesu, hactenus Cancellarium Pontificiae Academiae Scien
tiarum et Pontificiae Academiae Socialium Scientiarum necnon Pontificiae
Universitatis Gregorianae Magnificum Rectorem, quem constituit Congrega
tionis de Institutione Catholica a Secretis et archiepiscopali dignitate ornavit.
die 15 Iulii.

Cathedrali Ecclesiae Barcinonensi in Venetiola Exc.mum

P.D. Caesarem Raimundum Ortega Herrera, hactenus Episcopum Margaritensem.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

636

Coadiutorem dioecesis Septemlacunensis, R.D. Vil


lelmum Porto, e clero dioecesis Campanienis in Brasilia, hactenus paroeciae
vulgo Senhor Born Jesus in civitate Jesunia curionem.
die 15 Iulii 1998.

Titulari episcopali Ecclesiae Lemellefensi R.D. Ernestum


Vecchi, hactenus Pro-Vicarium generalem et moderatorem Curiae archidioe
cesis Bononiensis, quem deputavit Auxiliarem Em.mi P.D. Iacobi S.R.E.
Cardinalis Biffi, eiusdem Ecclesiae Archiepiscopi.
die 18 Iulii.

Cathedrali Ecclesiae Manchesteriensi Exc.mum P.D.


Ioannem B. McCormack, hactenus Episcopum tit. Cerbalitanum et Auxilia
rem archidioecesis Bostoniensis.
die

21

Iulii.

Congregatio de Institutione Catholica

637

CONGREGATIO
DE INSTITUTIONE CATHOLICA
(DE SEMINARIIS ATQUE STUDIORUM INSTITUTIS)
DECRETUM

quo Hierosolymis Centrum Christianum Studiorum Iudaicorum erigitur.

Antiquum Foedus ex ineffabili misericordia cum populo Iudaeorum a


Deo initum, quo mediante Ecclesia revelationem Veteris Testamenti accepit
et a quo tamquam a radice bonae olivae nutrimentum percipit, Christianis
atque Iudaeis magnum commune patrimonium spirituale permanet.
Concilii Oecumenici Vaticani Secundi Sacra Synodus in Declaratione de
Ecclesiae habitudine ad religiones non-christianas mutuam Christianorum et
Iudaeorum cognitionem et aestimationem commendavit atque fovere voluit,
exoptans ut eaedem praesertim studiis biblicis et theologicis necnon frater
nis colloquiis obtineretur (NA 4). Etenim quo aptius et profundius religiosa
traditio iudaica cognoscitur et exploratur, eo amplius unitas elucescit inter
Vetus Testamentum et Novum: nam Deus librorum utriusque Testamenti
inspirator et auctor, ita sapienter disposuit, ut Novum in Vetere lateret et
in Novo Vetus pateret (DV 16).
Quae cum ita sint, Ecclesia catholica, sui mysterii perscrutatione memo
riam tenens vinculi, quo ipsa cum stirpe Abrahae coniuncta est, nequit
ignorare monumenta traditionis religiosae Iudaeorum, ut in dies magis ma
gisque conscia fat identitatis suae atque missionis sibi a Christo concreditae.
Qua necessitate considerata, Centrum Christianum pro Studiis Iudaicis , iam inde a multis annis in ipsa civitate Sancta Hierosolymitana exi
stens, nobilem finem prosequitur, quo catholicis necnon aliis christianis no
titia profundior religiosae traditionis iudaicae ex genuinis fontibus eius
praebeatur.
Haec Congregatio de maiore profectu in disciplinis ad divinam Revela
tionem melius elucidandam valde sollicita, re omni sub aspectu rite perpen
sa, collatis consiliis cum iis quorum interest; ratione etiam habita littera
rum Em.mi Cardinalis Secretarii Status die xxin mensis Aprilis a.D.
M C M X C V I I I datarum, petitionem sibi allatam libenter suscipiens, ad normam
Constitutionis Apostolicae Sapientia Christiana sua qua pollet auctoritate

638

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

PONTIFICIUM CENTRUM CHRISTIANUM STUDIORUM


IUDAICORUM S. P E T R I DE SION
seu Pontificium Institutum Ratisbonne
(in lingua gallica Centre Chrtien Pontifical d'Etudes Juives
Saint Pierre de Sion [CCEJ] nuncupatum)
hoc Decreto canonice erigit erectumque declarat, potestate ipsi facta testi
monia de studiis iudaicis apud se perfectis iis studentibus concedendi, qui
praescriptum studiorum curriculum rite expleverint necnon pericula supera
v e r i t ; servatis peculiaribus eiusdem Centri Statutis ab hac eadem Congre
gatione approbatis; servatis praeterea ceteris de iure servandis; contrariis
quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex aedibus eiusdem Congregationis, die xxi mensis Maii,
in sollemnitate Ascensionis Domini, a.D. M C M X C V I I I .
PIUS

card.

LAGHI,

Praefectus

& Iosephus Saraiva Martins, a Secretis.


Loco EB Sigilli
In Congr. de Inst. Cat. tab., n. 44780E

DECRETUM

quo Romae Facultas Scientiarum Communicationis Socialis apud Universitatem


Salesianam erigitur.

Communicationis socialis instrumenta, si recte adhibeantur, humano ge


neri valida praebent subsidia, cum multum conferant ad relaxandos et
excolendos animos atque ad Dei regnum propagandum et firmandum (cf.
Concilium Oecumenicum Vaticanum Secundum, Inter mirifica, 2). Propte
rea omnes Ecclesiae filii communi animo consilioque conentur ut eadem in
strumenta, nulla interposita mora et maxima adhibita industria, efficaciter
in multiplicibus apostolatus operibus, prout rerum et temporum adiuncta
exposcent, usurpentur, noxia incepta praecurrentes (Inter mirifica, 13).
Ad haec instrumenta recto modo adhibenda ut idem Concilium Oecu
menicum Vaticanum animadvertit oportet ut omnes, qui iis utantur, ordi
nis moralis normas noscant et fideliter in hac provincia ad effectum deducant
(Inter mirifica, 4). Praecipue ad Ecclesiae Pastores autem munus pertinet fide
les, sacerdotes, religiosos necnon laicos, tempestive instituendi (Inter mirifica,
15) atque ita moderandi ut iidem, instrumentorum etiam socialis communica-

639

Congregatio de Institutione Catholica

tionis auxilio, suam totiusque humanae familiae salutem ac perfectionem per


sequantur (Inter mirifica, 3).
Ad hunc finem consequendum atque ad auxilium Pastoribus praeben
dum, competentes auctoritates Universitatis Pontificiae Salesianae in Urbe,
obsequentes exemplo sui patroni S. Ioannis Bosco, qui studuit prout magi
ster apostolatus communicationis pericula iuvenum aetati noxia praecavere,
necnon desiderantes ipsam missionem Societatis a S. Francisco de Sales fi
deliter adimplere, Institutum Scientiarum Communicationis Socialis in ea
dem Universitate erexerunt, quod, ab hac Congregatione anno M C M L X X X I X
approbatum, ab eadem Decreto N. 1159/88/12 die ix m. Martii a.D.
M C M X C I I I emanato canonice erectum est.
Nunc autem, intervallo experimentan optimo exitu percurso, ad fructus
huius operis magis augendos, Reverendissimus Universitatis Pontificiae Sa
lesianae in Urbe Magnus Cancellarius Congregationem de Institutione Ca
tholica adivit, exposcens ut supra laudatum Institutum in Facultatem
Scientiarum Communicationis Socialis constitueretur.
Haec Congregatio, re qualibet sub specie perpensa; collatis consiliis cum
iis quorum interest etiam in campo Communicationis Socialis valde peritis;
ratione habita litterarum eiusdem Magni Cancellarii die xxix mensis Decem
bris a.D. M C M X C V I I datarum; petitionem sibi allatam libenter suscipiens, ad
normam art. 61 Constitutionis Apostolicae Sapientia Christiana pro munere

FACULTATEM
SCIENTIARUM COMMUNICATIONIS SOCIALIS
(italice Facolt di Scienze della Comunicazione Sociale FSCS )
hoc Decreto in memorata Universitate Pontificia Salesiana in Urbe erigit erectamque declarat, potestate ipsi facta academicos Baccalaureatus et Licentiae et
Doctoratus gradus in Scientiis Communicationis Socialis iis studentibus confe
rendi, qui praescriptum studiorum curriculum rite expleverint necnon pericula
superaverint; servatis generalibus Universitatis Statutis necnon peculiaribus
eiusdem Facultatis Statutis ab hac eadem Congregatione approbatis; ceteris
servatis de iure servandis; contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex aedibus eiusdem Congregationis, die xxvn mensis
Maii, a.D. M C M X C V I I I .

83

Loco ffi Sigilli


In Congr. de Inst. Cat. tab., n. 78/98

card.

LAGHI,

Praefectus

Iosephus Saraiva Martins,

a Secretis.

PIUS

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

640

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza
Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Luned, 6 luglio 1 9 9 8 , S.E. il Signor
sciatore del Belgio presso la Santa Sede.

T h i e r r y Mauls,

Amba

Venerd 3 luglio 1998 si riunita nel Palazzo Apostolico Vaticano, al


la presenza del Santo Padre, la Congregazione delle Cause dei Santi.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietto della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha
nominato:
14

luglio

1998. Mons. Raffaello Funghini, Uditore della Rota Romana,


Giudice della Corte d'Appello dello Stato della
Citt del Vaticano ad quinquennium .

Si rende noto che il Rev.do Slawomir Oder stato nominato ad quinquen


nium Vicario giudiziale aggiunto del Tribunale d'Appello eretto presso il Vica
riato di Roma e che i Monsignori Americo Ciani e Jos Martin De Agar, Giudici
esterni del Tribunale di prima istanza del Lazio per le cause di nullit di matri
monio, sono stati trasferiti al Tribunale d'Appello come Giudici esterni ad
quinquennium .

NECROLOGIO
2

luglio

9
23

1998. Mons. Jorge E. Marskell, Vescovo Prelato di Itacoatiara


(Brasile).

Mons. Christophe Adimou, Arcivescovo em. di Cotonou


(Benin).

Mons. Antonio F. Gatti, Vescovo tit. di Gadiaufala.

Mons. Henri Goudreault, Arcivescovo di Grouard-McLennan (Canada)

Mons. Vittorio Cecchi, Vescovo tit. di Usinaza.

An. et vol. XC

1 Septembris 1998

N. 9

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


LITTERAE

APOSTOLICAE

MOTU

PROPRIO

DATAE

De theologica et iuridica natura Conferentiarum Episcoporum

IOANNES PAULUS PP. II

I
EXORDIUM
1. Apostolos suos instituit Dominus Iesus ad modum collegii seu coetus
stabilis, cui ex iisdem electum Petrum praefecit .* Apostoli non seorsum
seiunctimve sed coetum Duodecim efficientes a Iesu electi sunt ac missi, pe
rinde atque ab Evangelio sententia illa compluries iterata unus de Duode
cim confirmatur. Omnibus his missionem committit Dominus Regnum
Dei praedicandi. Ii non seiuncti, sed bini bini ab Eo missi sunt. In novis
sima cena Iesus Patrem pro unitate Apostolorum ipsorumque qui in eum
per eorum verbum credituri sunt deprecatur. Suam post Resurrectionem
et ante Ascensionem in eius supremo pastorali officio confirmat Iesus Pe
trum itemque eandem missionem Apostolis concredit quam ipse a Patre
susceperat.
2

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 19. Cfr Mt 10, 1-4; 16, 18; Me 3,

13-19; Lc 6, 13; Io 21, 15-17.


2

Cfr Mt 26, 14; Me 14, 10.20,43; Lc 22, 3.47; Io 6, 72; 20, 24.

Cfr Mt 10, 5-7; Lc


Cfr Me 6, 7.

9, 1-2

Cfr Io 17, 11,18 20-21.

Cfr ibid., 2 1 , 15-17.

Cfr ibid., 20, 2 1 ; Mt 28, 18-20.

43 - A A S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

642

Pentecostes die cum Spiritus Sanctus descendit, Collegium apostolicum


revera novo illo vigore repletur et manifestatur, quem Paracletus ministrat.
Stans autem Petrus cum Undecim multitudinem alloquitur ac magnam
credentium copiam baptizat; prima communitas perseverans est in audien
da doctrina Apostolorum atque ab eis pastorales pro ipsa quaestiones eno
dantur; Apostolos qui in urbe Ierusalem manserant Paulus convenit ut
suam cum eis communionem confirmaret neve sibi periculum conflaret ne
forte in vacuum curreret. Quod sibi ipse plane erat conscius se corpus
quoddam indivisum efficere, id etiam exstat cum illa oritur quaestio de
beantne christiani ex paganis oriundi Antiquae Legis normas servare necne.
Tunc in Antiochena communitate statuerunt, ut ascenderent Paulus et
Barnabas et quidam alii ex illis ad apostolos et presbyteros in Ierusalem
super hac quaestione consideranda. Ad hanc quaestionem agitandam
coadunantur Apostoli presbyterique, inter se sententias conferunt, delibe
rant Petri auctoritate ac tandem decernunt: Visum est enim Spiritui San
cto et nobis nihil ultra imponere vobis oneris quam haec necessario [...].
8

10

11

12

13

2. Salutis missio quam Dominus Apostolis commisit usque ad mundi fi


nem manebit. Ut talis missio, ad Christi voluntatem, perficeretur, Apostoli
ipsi de instituendis successoribus curam egerunt... Proinde docet... Syno
dus Episcopos ex divina institutione in locum Apostolorum successisse,
tamquam Ecclesiae pastores . Etenim, ad pastorale exsequendum ministe
rium, Apostoli speciali effusione supervenientis Spiritus Sancti a Christo
ditati sunt, et ipsi adiutoribus suis per impositionem manuum donum spi
rituale tradiderunt, quod usque ad nos in episcopali consecratione trans
missum est .
14

15

16

17

18

Sicut, statuente Domino, sanctus Petrus et ceteri Apostoli unum Colle


gium apostolicum constituunt, pari ratione Romanus Pontifex, successor
8

10

Act 2, 14.
Cfr ibid , 2, 42.
Cfr ibid., 6, 1-6.

11

Cfr Gal 2, 1-2.7-9

12

Act 15, 2.
Ibid., 15, 28.

13

14

15

Cfr Mt 28,

18-20.

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 20.

16

Cfr Act 1, 8; 2, 4; Io 20, 22-23.

17

Cfr 1 Tim 4, 14; 2 Tim I, 6-7.


CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 2 1 .

18

Acta Ioannis Pauli Pp. II

643

Petri, et Episcopi, successores Apostolorum, inter se coniunguntur . Om


nes sic Episcopi communiter praeceptum a Christo receperunt Evangelium
ubique terrarum nuntiandi ideoque de tota Ecclesia solliciti esse debent
itemque, ut missionem a Domino commissam adimpleant, inter se et cum
Petri Successore ad sociatam operam agendam etiam astringuntur, in quo
est perpetuum ac visibile unitatis fidei et communionis principium et fun
damentum . ' Singuli autem Episcopi in suis Ecclesiis particularibus princi
pium ac fundamentum sunt unitatis.
19

20

22

3. Posita divinitus instituta potestate a singulo Episcopo in Ecclesia sua


exercenda, Episcopi sibi conscii cuiusdam indivisi corporis se esse partici
pes, ipsi, saeculorum Ecclesiae decursu, suum officium gerentes, instrumen
ta, organa vel apparatus communicationis adhibuerunt, quae communio
nem de cunctis Ecclesiis ac sollicitudinem ostendunt ac ipsam Apostolorum
collegii vitam producunt, pastoralem scilicet communem operam, consulta
tiones, mutuum adiumentum, et his similia.
A primis inde saeculis, haec ipsa communio in conciliis celebrandis unice
singulariterque sese proprie ostendit, inter quae, praeter concilia oecumeni
ca quae a Concilio Nicaeno anni cccxxv inceperunt, concilia etiam particu
laria sunt annumeranda, tum plenaria tum provincialia, quae saepenumero
universa in Ecclesia inde a saeculo II sunt celebrata.
23

Haec celebrandorum conciliorum particularium consuetudo totam per


Mediam Aetatem protracta est. Post Concilium Tridentinum (MDXLVM D L X I I I ) , haec statis temporibus celebratio magis magisque laxari coepta
est. Attamen Codex Iuris Canonici anni M C M X V I I , cum venerandae huic in
stitutioni vires addere vellet, etiam de conciliis particularibus celebrandis nor
mas edixit. Can. 281 huius Codicis de concilio plenario agebat ac statuebat
Ibid., 22.
Cfr ibid., 23.
Ibid., 18; cfr 22-23, Nota explicativa praevia, 2; CONC. OECUM. VAT. I, Const. dogm.
Pastor aeternus, Prologus: DS 3051.
Cfr CONC. OECUM VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23.
De nonnullis saeculi II conciliis, cfr EUSEBIUS CAESAREAE, Historia Ecclesiastica, V, 16, 10;
23, 2-4; 24, 8: SC 41, pp. 49, 66-67, 69. Tertullianus, ineunte III saeculo, celebrandorum apud
Graecos conciliorum morem laudibus effert (cfr De ieiunio, 13, 6: CCL 2, 1272). Ex S. Cypriani
Carthaginiensis epistulis cognoscimus complura Africana Romanaque concilia ab altero vel tertio
decennio saeculi III facta esse: Epist. 55, 6; 57; 59, 13, 1; 61; 64; 67; 68, 2, 1; 70; 71, 4, 1; 72; 73,
1-3: L. BAYARD (ed.), Les Belles Lettres, Paris 1961, I I , pp. 134-135; 154-159; 180; 194-196; 213-216;
227-234; 235; 252-256; 259; 259-262; 262-264. De conciliis Episcoporum saeculis n et III cfr K. J.
HEFELE, Histoire des Conciles, I, Adrien le Clerc, Paris 1869, pp. 77-125.
19

20

21

22

23

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

644

idem Summi Pontificis licentia celebrari posse, qui suum delegatum desi
gnaret, ut id convocaret ac regeret. Idem Codex saltem vicesimo quoque
anno concilia provincialia et saltem quinto quoque anno congressiones vel
coetus alicuius provinciae Episcoporum praesentiebat, ut negotia dioece
sium agerentur et concilium provinciale compararetur. Novus Codex Iuris
Canonici anni M C M L X X X I I I complures normas de conciliis particularibus, tam
plenariis quam provincialibus, adhuc servat.
24

25

26

4. Prope conciliorum particularium traditionem, cum ea servata concor


dia, inde a superiore saeculo, propter historicas, culturales, sociologicas ra
tiones necnon pastoralia ob proposita, in variis nationibus ortae sunt Confe
rentiae Episcoporum, ut quaedam ecclesiales omnibus communes quaestio
nes excuterentur atque aptae solutiones reperirentur. Conferentiae hae, prae
conciliis, statum stabilem ac duraturum obtinuerunt. Sacrae Congregationis
Episcoporum et Regularium instructio diei xxiv mensis Augusti anni
MDCCCLXXXIX easdem memorat ac Conferentias Episcoporum plane designat.
27

Concilium Oecumenicum Vaticanum II, in Decreto Christus Dominus,


praeter quam quod veneranda institutio conciliorum particularium vult no
vo vigeat robore (cfr n. 36), dedita opera de Conferentiis Episcoporum defi
nite disserit, edicens in pluribus nationibus iam ipsas esse institutas ac ea
de re peculiares pariter statuens normas (cfr nn. 37-38). Concilium namque,
quod opportunitatem ac horum institutorum fecunditatem agnoscit, sum
mopere expedire censet, ut ubique terrarum eiusdem nationis seu regionis
Episcopi in unum coetum confluant, statis temporibus simul convenientes,
ut communicatis prudentiae et experientiae luminibus, collatisque consiliis
sancta fiat ad commune Ecclesiarum bonum virium conspiratio .
28

5. Anno M C M L X V I Paulus PP. VI Motu proprio Ecclesiae sanctae decrevit


ut Conferentiae Episcoporum, ubi non erant, conderentur; quae exstabant
propria statuta facerent; si easdem constituere non poterant, Episcopi quo
rum intererat sese Conferentiis iam constitutis iungere deberent; ut Confe
rentiae Episcoporum complurium Nationum vel internationales effici pos24

25

26

27

Cfr C.I.C. (1917), can. 283.


Cfr ibid., can. 292,
Cfr C.I.C. cann. 439-446.
SACRA CONGREGATIO EPISCOPORUM ET REGULARIUM, Instructio Be collationibus quolibet an

no ab Italis Episcopis in variis quae designantur Regionibus habendis, 24 Augusti 1889: Leonis
XIII Acta, IX (1890), p 184..
CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Christus Dominus, 37; cfr Const.. dogm. Lumen gentium, 23.
28

Acta Ioannis Pauli Pp.

645

II

sent. Paucis annis post, anno M C M L X X I I I , Directorium de pastorali ministe


rio Episcoporum pronuntiavit: Conferentia episcopalis ad id est instituta,
ut hodie multiplicem atque fecundam opem conferat, ut collegialis affectus
ad concretam exsecutionem perducatur. Per has Conferentias spiritus com
munionis cum Ecclesia universali et diversarum ecclesiarum particularium
inter se egregie fovetur . Codex demum Iuris Canonici, a Nobis die xxv
mensis Ianuarii anno M C M L X X X I I I foras emissus, peculiares normas statuit
(cann. 447-459), quibus proposita et munera Conferentiarum Episcoporum
itemque earundem institutio, structura et actio temperarentur.
Collegii mens, qua Episcoporum Conferentiarum constitutiones imbuun
tur earundemque actiones reguntur, communem quoque operam Conferen
tiarum diversarum nationum incitat, sicut suadet Concilium Oecumenicum
Vaticanum II, atque canonicis normis recipitur.
29

30

31

32

6. Post Concilium Oecumenicum Vaticanum II, Conferentiae Episcopo


rum magnopere adoleverunt officiumque sustinuerunt praeoptati instru
menti alicuius nationis vel territorii, ut sententiae mutuaeque consultatio
nes communicarentur ac cooperatio pro bono Ecclesiae communi ageretur:
ipsae his annis factae sunt solidum quoddam, vivum et efficax ubique ter
rarum institutum . Earum momentum ex eo oritur quod efficaciter Epi
scoporum ideoque totius Ecclesiae unitatem iuvant cum sit praevalidum in33

29

Cfr PAULUS VI, Motu proprio Ecclesiae sanctae, 6 Augusti 1966, I. Normae ad exsequen-

da Decreta SS.

Concilii

Vaticani II Christus Dominus et Presbyterorum Ordinis,

41:

AAS

58 (1966), 773-774.
30

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS, Directorium Ecclesiae imago,

De Pastorali Ministerio Epi-

scoporum, 22 Februarii 1973, 210.


31

Cfr Decr. Christus Dominus, 38, 5.

Cfr C.I.C. can. 459 1. Per Conferentiarum Episcoporum internationales coniunctiones


huic cooperationi re subsidium datum est, quae sunt: Consejo Episcopal Latinoamericano
(C.E.L.A.M..), Consilium Conferentiarum Episcopalium Europae (C.C.E.E.), Secretariado Epi
scopal de Amrica Central y Panam (S.E.D.A.C), Commissio Episcopatuum Communitatis
Europaeae (COM.E.C.E.), Association des Confrences Episcopales de l'Afrique Centrale
(A.C.E.A.C), Association des Confrences Episcopales de la Rgion de l'Afrique Centrale
(A.C.E.R.A.C), Symposium des Confrences Episcopales d'Afrique et de Madagascar
(S.C.E.A.M), nter-Regional Meeting of Bishops of Southern Africa (I.M.B.S.A), Southern
African Catholic Bishops' Conference (S.A.C.B.C), Confrences Episcopales de l'Afrique de
l'Ouest Francophone (C.E.R.A.O..), Association of the Episcopal Conferences of Anglophone
West Africa (A.E.C.A.W.A..), Association of Member Episcopal Conferences in Eastern Africa
(A.M.E.C.E.A.), Fdration of Asian Bishops' Conferences (F.A.B.C), Fdration of Catholic
Bishops' Conferences of Oceania (F..C.B.C.O.) (cfr Annuario Pontificio 1998, Citt del Vatica
no 1998, pp. 1112-1115) Instituta tamen haec proprie non sunt Conferentiae episcopales.
32

33

IOANNES PAULUS II, Allocutio ad eos qui in Romana Curia ministerium suum implent, 28

Iunii 1986, n. 7 c: AAS 79 (1987), 197.

i
3
Acta

646

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

stramentum ad ecclesialem communionem confirmandam. Verumtamen, ea


rum navitatis usque amplioris evolutio, quasdam exciit quaestiones quae
theologicam pastoralemque indolem sapiunt, potissimum quod ad earum
pertinet necessitudinem cum dioecesanis Episcopis.
7. Viginti post annis quam Concilium Oecumenicum Vaticanum II abso
lutum est, coetus extraordinarius Synodi Episcoporum, anno M C M L X X X V ce
lebratus, in hodiernis condicionibus pastoralem utilitatem immo necessita
tem agnovit Conferentiarum Episcoporum, sed eadem opera asseveravit in
agendi ratione Conferentias Episcoporum bonum Ecclesiae prae se ferre de
bere, scilicet unitatis famulatum et cuiusque Episcopi responsalitatem non
alienabilem universalis Ecclesiae ipsiusque Ecclesiae particularis . Qua
propter Synodus hortata est ut de theologico statu exindeque de iuridica
ratione inquisitio latius altiusque explicaretur atque quaestio potissimum
de auctoritate earum doctrinali agitaretur, ob oculos habitis n. 38 Decreti
conciliaris Christus Dominus atque cann. 447 et 753 Codicis Iuris Canonici.
Documentum hoc etiam ab hac optata vestigatione fluit. Arto cum Con
cilii Vaticani II documentis nexu, praecipua principia theologiae iurisque
ipsum de Conferentiis Episcoporum explicitam reddere atque necessarium
normarum additamentum suppeditare innititur, ut iisdem Conferentiis
adiumentum praebeatur, quo praxis statuatur theologico fundamento in
nixa iurisque soliditate.
34

35

II
COLLEGIALIS EPISCOPORUM CONIUNCTIO
8. In universali Dei Populi communione, cui ut inserviatur Dominus
ministerium apostolicum instituit, collegialis Episcoporum coniunctio Eccle
siae naturam ostendit, quae, cum in terra semen et regni Dei sit initium,
pro toto genere humano firmissimum est germen unitatis, spei et salu
tis . Quemadmodum Ecclesia est una et universalis, sic episcopatus unus
est et indivisus, idemque tantum habet amplitudinis quantum visibile Ec
clesiae corpus, cuius luculentam varietatem manifestat. Principium et visi36

37

34

35

36

37

Relatio finalis, II, C), 5: L'Osservatore Romano, 10 Decembris 1985, p. 7.

Cfr ibid., II, C), 8, b).

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm.. Lumen gentium, 9.


Cfr CONC. OECUM. VAT. I, Const. dogm.. Pastor aeternus, Prologus: DS 3051.

Acta Ioannis Pauli Pp, II

647

bile fundamentum huius unitatis est Romanus Pontifex, qui episcopalis


corporis est caput.
Episcopatus unitas unum est ex elementis quibus Ecclesia constituitur.
Etenim per Episcoporum coetum traditio apostolica in toto mundo mani
festatur et custoditur ; atque eiusdem fidei communicatio, cuius deposi
tum eorum custodiae committitur, eorundem Sacramentorum participatio
quorum regularem et fructuosam distributionem auctoritate sua ordi
nant , iis adhaesio et oboedientia tamquam Ecclesiae Pastoribus, haec no
minatim communionis ecclesialis potissima sunt elementa. Talis communio,
eo quod totam Ecclesiam pervadit, episcopale etiam Collegium conformat,
atque pollet realitate organica, quae iuridicam formam exigit et simul ca
ritate animatur .
38

39

40

41

9. Episcoporum ordo collegialiter una cum Capite suo Romano Pontifi


ce, et numquam sine hoc Capite, subiectum quoque supremae ac plenae po
testatis in universam Ecclesiam exsistit . Sicut omnes probe sciunt, Conci
lium Oecumenicum Vaticanum II, in hac doctrina tradenda, simul edixit
Petri Successorem integra pollere potestate Primatus in omnes sive Pasto
res sive fideles. Romanus enim Pontifex habet in Ecclesiam, vi muneris sui,
Vicarii scilicet Christi et totius Ecclesiae Pastoris, plenam, supremam et
universalem potestatem, quam semper libere exercere valet .
Suprema potestas in universam Ecclesiam qua pollet Episcoporum coe
tus nisi collegialiter ab ipsis exerceri non potest, simul in Concilio Oecume
nico sollemniter coadunatis, simul in terrarum orbe dispersis, dummodo Ro
manus Pontifex eosdem ad collegialem actum vocet, vel saltem comprobet
libereve eorum coniunctam actionem accipiat. In his actibus collegialibus
suam ipsorum pro fidelium totiusque Ecclesiae bono exercent potestatem
Episcopi, fideliter primatum ac Romani Pontificis praeeminentiam servan
tes simul, qui caput est episcopalis Collegii; qui Episcopi non agunt tandem
veluti eius vicarii vel delegati. Inibi plane liquet Episcopos esse Ecclesiae
catholicae, totius Ecclesiae bonum, ac ut tales a cunctis fidelibus agnosci et
aestimari.
42

43

44

38

Cfr CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 12.

CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 20.


Ibid., 26.
Ibid., Nota explicativa praevia, 2.
Ibid., 22.
Ibid., 22.
Cfr ibid., 22; Acta Synodalia Sacrosancti Concilii Oecumenici Vaticani II, vol. III, pars
VIII, Typis Polyglottis Vaticanis 1976, p. 77, n. 102.
30

40

41

42

43

44

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

648

10. Aequalis collegialis actio in ordine Ecclesiarum particularium earun


demque conventuum propriorum Episcoporum non datur. Pro unaquaque
Ecclesia, Episcopus dioecesanus gregem sibi proprio, ordinario et immediato
veluti pastori creditum in nomine Domini pascit, atque eius agendi ratio
stricte personalis est, non collegialis, etiamsi affectu communionis animata.
Quamvis ipse Ordinis sacramenti plenitudine honestetur, summam tamen
potestatem inibi haud gerit, quae ad Romanum Pontificem et Episcoporum
Collegium pertinet, veluti elementa Ecclesiae universalis propria, interiora
cuiusvis Ecclesiae particularis, ut haec sit plene Ecclesia, id est Ecclesiae
universalis praesentia particularis una cum sui ipsius propriis et necessariis
elementis.
Ex eo quod Ecclesiae particulares quibusdam in orbis terrarum partibus
congregantur (aliquibus in nationibus, regionibus et ita porro), Episcopi qui
iisdem praesident, haud coniunctim suam obeunt pastoralem curam per col
legiales actus, aequales actibus Collegii episcopalis.
45

11. Quo aptius conspiciatur meliusque intellegatur quemadmodum colle


gialis coniunctio in re pastorali alicuius territorii Episcopis iunctim peragen
da manifestetur, paucis etiam verbis, memorare iuvat singulos Episcopos,
sua in ordinaria cura pastorali, ad Ecclesiam universalem referri. Illud
namque ob oculos est habendum: quod ad Collegium episcopale pertinent
singuli Episcopi, id coram universa Ecclesia non modo per sic dictos actus
collegiales stricto sensu exprimitur, verum etiam de ea per sollicitudinem,
quae, quamvis iurisdictionis actu haud exerceatur, plurimum tamen ad to
tius Ecclesiae bonum confert. Etenim omnes Episcopi fidei unitatem ac
cunctae Ecclesiae communem disciplinam promovere ac tueri itemque
quamque operam universae Ecclesiae communem provehere debent, quibus
opera est potissimum danda ut fides adolescat et cunctis hominibus plenae
veritatis lux oriatur. Ceterum hoc sanctum est quod, bene regendo pro
priam Ecclesiam ut portionem Ecclesiae universalis, ipsi efficaciter confe
runt ad bonum totius mystici Corporis, quod est etiam corpus Ecclesiarum.
46

47

Non solum munus regendi particularibus in suis Ecclesiis actuose exer


cendo, bonum universalis Ecclesiae iuvant Episcopi, verum etiam docendi
ac sanctificandi exercendo officium.
45

Cfr CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 13.

46

Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23.


Ibid., 23.

47

Acta Ioannis Pauli Pp. II

649

Procul dubio singuli Episcopi, ut fidei magistri, nisi per totius Collegii
episcopalis actum ad universalem fidelium communitatem non sese conver
tunt. Fideles enim, pastorali Episcopi curae demandati, cum eiusdem iudi
cio congruere debent, quod Christi nomine de fide ac morali doctrina expri
mitur idemque religioso animi obsequio tenendum. Re vera Episcopi in
communione cum Romano Pontifice docentes ab omnibus tamquam divi
nae et catholicae veritatis testes venerandi sunt atque eorum doctrina,
quippe quae fideliter fidem credendam vitaeque accommodandam exhibeat,
multum emolumenti universae Ecclesiae confert.
Episcopus quoque, prout singillatim sumptus est oeconomus gratiae
supremi sacerdotii , suum sustinendo sanctificandi officium permultum
confert ad Ecclesiae operam Deum glorificandi et homines sanctificandi.
Hoc totius Christi Ecclesiae est ministerium, quae in unaquaque legitima
celebratione liturgica operatur, quae in communione cum Episcopo ipsius
que ductu peragitur.
48

49

12. Cum cuiusdam territorii Episcopi pro fidelium bono quasdam pasto
rales res una simul faciunt, haec ministerii episcopalis perfunctio, una simul
acta, ratione collegialis affectus perficitur, qui est anima communis Epi
scoporum industriae in regionali, nationali et internationali provincia. At
tamen ipse naturam collegialem numquam sumit, quae ad acta pertinet or
dinis Episcoporum, ut subiecti supremae in universam Ecclesiam potestatis.
Longe alia est singulorum Episcoporum necessitudo cum Collegio episcopali
quam eorum necessitudo cum institutionibus illis quae ad supra dicta pa
storalia opera communiter sustinenda conditae sunt.
Episcoporum corporis actuum collegialitas ex eo oritur quod Ecclesia
universalis comprehendi non potest ut summa Ecclesiarum particularium
neque tamquam confoederatio Ecclesiarum particularium . Non est fruc
tus communionis istarum, sed, pro essentiali suo mysterio ontologice et tem
poraliter praecedit quamcumque Ecclesiam particularem.
Collegium simul
Episcoporum veluti Episcoporum summa non est intellegendum, qui Eccle50

51

52

53

Ibid., 25.
Ibid., 26.
Cfr ibid., 23.
SYNODUS EPISCOPORUM, MCMLXXXV, Relatio finalis, I I , C), 4: L'Osservatore Romano, 10
Decembris 1985, p. 7.
IOANNES PAULUS I I . Allocutio ad Episcopos Foederatarum Civitatum Americae Septentrio
nalis, 16 Septembris 1987, n. 3: Insegnamenti, X, 3 (1987), 555.
48

49

50

51

62

53

CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 9.

I
650

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

siis particularibus praesident, neque eorum communionis effectus, at, ut


proprium et necessarium Ecclesiae universalis elementum, quiddam est
quod praecedit officium particulari in Ecclesia munus capitis sustinendi.
Etenim episcopalis Collegii in totam Ecclesiam potestas haud summa pote
statum singulorum in eorum particulares Ecclesias Episcoporum constitui
tur; est enim aliquid antecedens quod singuli Episcopi participant, qui in
universam Ecclesiam nisi collegialiter agere non possunt. Romanus unus
Pontifex, Collegii caput, supremam in Ecclesia potestatem gerere singulari
ter potest. Aliis verbis: episcoporum collegialitas proprio strictove sensu ad
totum Episcoporum Collegium tantum pertinet quod ut subiectum theologi
cum dividi non potest . Et id Domini voluntate. Potestas attamen non
tamquam dominatio putanda est, sed ad eam essentialiter servitii ratio per
tinet, quandoquidem a Christo oritur, bono Pastore qui vitam pro ovibus
tradit.
54

55

56

57

13. Ecclesiarum particularium coetus sese referunt ad Ecclesias, a qui


bus constituuntur, eo quod fundamenta ponunt in vinculis communis con
suetudinis vitae Christianae atque interiectionis Ecclesiae in communitati
bus humanis, quae per loquelam, cultum historiamque nectuntur. Haec ne
cessitudo longe alia est atque illa ratio mutuae Ecclesiae universalis internitatis cum particularibus Ecclesiis.
Similiter instituta constantia Episcopis quodam in territorio (natione,
regione, et ita porro), atque Episcopi eadem efficientes, necessitudinem ha
bent quae, quamvis aliquam similitudinem exhibeat, omnino difert a neces
situdine quae exstat inter Collegium episcopale et singulos Episcopos. Effi
cacitas obstringens actuum ministerii, quod Episcopi una simul intra Confe
rentias episcopales necnon Sedis Apostolicae in communione sustinent, ex
eo oritur quod ipsa talia instituta condidit et iisdem, et sacrae singulorum
Episcoporum potestatis fundamento, certa munera concredidit. Quod non
nullae episcopalis ministerii res communiter aguntur, illa efficitur cuiusque
Episcopi sollicitudo de universa Ecclesia, quae insigniter fraterno adiumen** Ceterum, ut omnibus patet, complures sunt Episcopi qui, quamvis munera Episcopo
rum propria exercent, nullius particularis Ecclesiae sunt praesides.
IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad eos qui in Romana Curia ministerium suum implent, 20
Decembris 1990, n. 6: AAS 83 (1991), 744.
Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 22.
Cfr Io 10, 11.
53

56

57

Acta Ioannis Pauli Pp. II

651

to ad alias Ecclesias particulares, ad viciniores potissimum ac pauperiores,


manifestatur, itemque in coniunctos labores ac proposita una simul cum
eiusdem geographicae plagae ceteris Episcopis convertitur, ut bonum com
mune increscat ipsumque singularum Ecclesiarum.

58

59

III
EPISCOPORUM CONFERENTIAE
14. Per Episcoporum Conferentias definita collegialis spiritus forma con
stituitur. Codex Iuris Canonici id perbene definit, Concilii Oecumenici Vati
cani II praescripta subsecutus: Episcoporum conferentia, institutum qui
dem permanens, est coetus Episcoporum alicuius nationis vel certi territorii,
munera quaedam pastoralia coniunctim pro christifidelibus sui territorii
exercentium, ad maius bonum provehendum, quod hominibus praebet Ec
clesia, praesertim per apostolatus formas et rationes temporis et loci
adiunctis apte accommodatas, ad normam iuris .
60

15. Hodiernis quidem temporibus quod necesse habemus ut vires con


trahantur veluti fructus permutatae prudentiae experientiaeque intra Epi
scoporum Conferentiam, id pulchre Concilium extulit quia Episcopi haud
raro munus suum apte ac fructuose adimplere non valent nisi cum aliis
Episcopis arctiorem in dies suam concordem atque coniunctiorem operam
efficiant . Certo quodam indice argumenta finiri non possunt, quae hanc
cooperationem requirunt, sed neminem fugit fidei morumque promotionem
ac tutelam, librorum liturgicorum versionem, sacerdotalium vocationum
promotionem et institutionem, catechesis subsidiorum comparationem, stu
diorum universitatum catholicarum aliorumque educationis institutorum
sustentationem et tutelam, oecumenicum opus, cum civilibus potestatibus
necessitudinem, humanae vitae, pacis, iurium humanorum defensionem,
quae quoque legibus civilibus custodiantur, iustitiae socialis promotionem,
instrumentorum communicationis socialis usum, et his similia, argumenta
esse quae sociatam Episcoporum operam exposcunt.
61

58

59

60

61

Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23; Decr. Christus Dominus, 6.
Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Decr Christus Dominus, 36.
C.I.C. can. 447; cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 38, 1.
CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 37.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

652

16. Episcoporum Conferentiae plerumque sunt nationales, quae Episco


pos scilicet eiusdem nationis complectuntur, quandoquidem culturae, tra
ditionum historiaeque communis vincula ac sociales necessitudines implica
tae inter eiusdem nationis cives flagitant ut episcopatus participes illius ter
ritorii magis assidue cooperentur quam ut ecclesiales condiciones aliorum lo
corum id postulare possint. Eadem tamen canonica norma aditum pandit
cuius vi Episcoporum conferentia erigi potest pro territorio minoris aut
maioris amplitudinis, ita ut vel tantum comprehendat Episcopos aliquarum
Ecclesiarum particularium in certo territorio constitutarum vel praesules
Ecclesiarum particularium in diversis nationibus exstantium . Inde erui
tur Episcoporum Conferentias ex alio territorii ordine vel supernationali or
dine exsistere posse. Iudicium de adiunctis personas resve respicientibus,
quae maiorem vel minorem amplitudinem cuiusdam Conferentiae suadent
Apostolicae Sedi reservatur. Etenim unius supremae Ecclesiae auctoritatis
est, auditis quorum interest Episcopis, Episcoporum conferentias erigere,
supprimere aut innovare .
62

63

64

17. Quoniam Episcoporum Conferentiarum est Ecclesiarum particula


rium alicuius territorii, per pastorum communem operam quibus illae sunt
commissae, bono communi consulere, unaquaque Conferentia omnes Episco
pos dioecesanos alicuius territorii eisque iure aequiparatos, itemque Episco
pos coadiutores, Episcopos auxiliares ceterosque Episcopos titulares, qui in
eodem territorio peculiare sustinent munus, quod Apostolica Sedes ipsave
Conferentia episcopalis concrediderunt, complecti debet. In plenariis con
ventibus Conferentiae episcopalis competit dioecesanis Episcopis eisque qui
iure illis aequiparantur ac simul Episcopis coadiutoribus suffragium delibe
rativum; et id ipso iure quoniam aliter facere Conferentiae, statuta non pos
sunt. Praeses et Pro-Praeses Conferentiae episcopalis ex membris solum
modo eligi debent Episcoporum dioecesanorum. Quod attinet ad Episcopos
auxiliares ceterosque Episcopos titulares, qui Conferentiam episcopalem par
ticipant, Conferentiae statuta edicere debent utrum eorum suffragium
65

66

67

62

63

65

66

67

Cfr C.I.C. can. 448 1.


Ibid., can. 448 2.
Ibid, can. 449 1.
Cfr ibid., can. 450 1.
Cfr ibid., can. 454 1.
Cfr PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI AUTHENTICE INTERPRETANDO, Responsum

ad propositum dubium, Utrum Episcopus Auxiliaris, 23 Maii 1988: AAS, 81 (1989), 388.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

653

sit deliberativum an consultivum. Hac de re numerus est considerandus


Episcoporum dioecesanorum et Episcoporum auxiliarium aliorumque Epi
scoporum titularium, ne forsan maior horum pars pastorale Episcoporum
dioecesanorum regimen quibusdam condicionibus adstringat. Opportunum
videtur Conferentiarum Episcoporum statuta decernere ut Episcopi emeriti
adsint suffragio consultivo fruentes. Id peculiariter curetur ut quasdam in
vestigationis commissiones participent, cum agitur de rebus quas Episcopi
emeriti magnopere callent. Spectata Episcoporum Conferentiarum natura,
participatio alicuius membri Conferentiae delegari non potest.
68

18. Singulae Episcoporum Conferentiae sua statuta habent, quae ipsae


conficiunt, quae tamen a Sede Apostolica sunt recognoscenda in quibus,
praeter alia, ordinentur conferentiae conventus plenarii habendi, et provi
deantur consilium Episcoporum permanens et secretaria generalis conferen
tiae, atque alia etiam officia et commissiones quae iudicio conferentiae fini
consequendo efficacius consulant . Enimvero haec proposita deposcunt ut
burocratica ratio officiorum et commissionum, quae inter plenarios conven
tus operantur, vitetur. Illud praecipuum est animadvertendum Episcopo
rum Conferentias una cum commissionibus officiisque ad Episcopos iuvan
dos destinari easdemque non exsistere ut illorum loco operentur.
69

19. Episcoporum Conferentiae auctoritas eiusdemque actionis ambitus


arte cum potestate Episcopi dioecesani Praesulumque eis aequiparatorum
nectuntur. Episcopi loco Dei praesidentes gregi, cuius sunt pastores, ut
doctrinae magistri, sacri cultus sacerdotes, gubernationis ministri. [...] Ex
divina institutione in locum Apostolorum successerunt, tamquam Ecclesiae
pastores , atque Ecclesias particulares sibi commissas ut vicarii et legati
Christi regunt, consiliis, suasionibus, exemplis, verum etiam auctoritate et
sacra potestate [...]. Haec potestas qua, nomine Christi personaliter fungun
tur, est propria, ordinaria et immediata/ Eius exercitium suprema Eccle
siae potestate temperatur, et id ex relatione Ecclesiae universalis cum Ec
clesia particulari necessario consequitur, quoniam haec haud exsistit nisi ut
portio Dei Populi in qua revera est et operatur Una Sancta Catholica et
Apostolica Christi Ecclesia . Etenim Primatus Romani Episcopi atque
70

72

68

69

70
71

72

Cfr CIC. can. 454 2.


Ibid., can. 451.
CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 20.
Ibid., 21.
CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 11; C.I.C. can. 368.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

654

Collegium episcopale elementa sunt propria Ecclesiae universalis non de


rivata ex particularitate Ecclesiarum, sed nihilominus interiora cuilibet
Ecclesiae particulari . Huius ordinationis veluti pars, exercitium sacrae
potestatis Episcopo gerendae certis limitibus circumscribi potest, pro
Ecclesiae fideliumque utilitate . Haec sententia manifesta reperitur in
Codicis Iuris Canonici norma: Episcopo dioecesano in dioecesi ipsi com
missa omnis competit potestas ordinaria, propria et immediata, quae ad
exercitium eius muneris pastoralis requiritur, exceptis causis quae iure
aut Summi Pontificis decreto supremae aut alii auctoritati ecclesiasticae
reserventur .
73

74

75

20. In Episcoporum Conferentia Episcopi una simul pro fidelibus ter


ritorii Conferentiae ministerium obeunt episcopale; sed ut hoc exercitium
legitimum sit omnesque Episcopos obstringat, supremae Ecclesiae aucto
ritatis requiritur interventus, quae per universalem legem specialiave
mandata concredit quaedam negotia episcopali Conferentiae deliberanti.
Episcopi nequeunt autonoma ratione, neque singuli neque in Conferen
tiam congregati, sacram suam potestatem pro Conferentia episcopali con
tinere, ac tanto minus pro quadam eius parte, sive agitur de consilio
permanente, sive de aliqua commissione vel ipso praeside. Haec ratio in
canonica norma omnino patet de potestate legislativa exercenda, quae
ad Episcopos spectat in Conferentiam episcopalem congregatos: Episco
porum Conferentia decreta generalia ferre tantummodo potest in causis,
in quibus ius universale id praescripserit aut peculiare Apostolicae Sedis
mandatum, sive Motu Proprio sive ad petitionem ipsius conferentiae, id
statuerit . Aliis in casibus singuli Episcopi dioecesani competentia in
tegra manet, nec conferentia eiusve praeses nomine omnium Episcopo
rum agere valet, nisi omnes et singuli Episcopi consensum dederint .
76

77

21. Episcopale ministerium coniunctim peractum officium quoque


doctrinale respicit. Codex Iuris Canonici praecipuam de hac re statuit
normam: Episcopi, qui sunt in communione cum Collegii capite et
73

74

75

78

CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Litt. Communionis notio, 13.

Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const, dogm. Lumen gentium, 27,


C.I.C. can. 381 1.
Ibid., can, 455 1. Locutio illa decreta generalia decreta quoque exsecutoria com

plectitur ut in cann. 31-33 C.I.C. significatur; cfr PONTIFICIA COMMISSIO CODICI IURIS CANONICI

AUTHENTICE INTERPRETANDO, Responsum ad propositum dubium, Utrum sub locutione, 14 Maii


1985: AAS, 77 (1985), 771.
77

C.I.C. can.. 455 4.

Ada Ioannis Pauli Pp. II

655

membris, sive singuli sive in conferentiis Episcoporum aut in conciliis


particularibus congregati, licet infallibilitate in docendo non polleant,
christifidelium suae curae commissorum authentici sunt fidei doctores et
magistri; cui authentico magisterio suorum Episcoporum christifideles re
ligioso animi obsequio adhaerere tenentur . Praeter hanc generalem
normam, Codex certius quaedam doctrinalia munera Conferentiarum
Episcoporum decernit: hi exempli gratia iubentur curare ut catechismi
pro suo territorio, praevia Sedis Apostolicae approbatione, edantur ,
necnon editiones sacrarum Scripturarum earumque versiones comprobare.
Consonans Episcoporum vox cuiusdam definiti territorii cum, in Roma
ni Pontificis communione, coniuncte ipsi catholicam de fide moribusque ve
ritatem proclamant, eorum populum efficacius attingere potest et sic religio
so animi obsequio fideles ipsi facilius huic magisterio adhaerent. Suam fideliter
exercentes doctrinalem actionem, Episcopi Dei verbo inserviunt, cui eorum
doctrina supponitur, id pie auscultant, sancte custodiunt fideliterque explicant,
ut fideles quam commodissime ipsum recipiant. Quandoquidem fidei doctrina
bonum est quod ad totam Ecclesiam pertinet et vinculum eiusdem communio
nis, Episcopi in Conferentiam Episcoporum congregati utique dant operam ut
Ecclesiae universalis magisterium sequantur idque opportune populo sibi de
mandato ministrent.
78

79

80

81

22. Ut novae quaestiones enodentur et Christi nuntius illuminet homi


numque conscientiam dirigat ad novas res expediendas quas sociales muta
tiones gignunt, Episcopi in Conferentiam episcopalem conglobati, hoc suum
doctrinale officium una simul explicant, probe de suis enuntiationum fini
bus conscii, quae universalis magisterii notis minime signantur, quamvis
publice sit et authenticum ac in Apostolicae Sedis communione exercitum.
Studiose ideo curent ne docendi opus Episcoporum aliis in territoriis per
turbent, plane id considerantes latius eas enuntiatione diffundi, immo in
totum mundum, per communicationis socialis instrumenta, quae eventus
cuiusdam regionis late diffundunt.
Hoc quidem posito ac praesumpto: authenticum Episcoporum magis
terium quod scilicet sustinent homines Christi auctoritate honestati
78

79

80

81

Ibid., can. 753


Ibid., can. 775 2.
Cfr ibid., can. 825.
Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Dei Verbum, 10

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

656

semper in communione cum Collegii capite et membris esse debere, si


ideo doctrinae declarationes Episcoporum Conferentiarum ab omnibus
comprobantur, procul dubio ipsarum Conferentiarum nomine foras emitti
possunt, atque fidelibus religioso animi obsequio authenticum hoc ipso
rum Episcoporum magisterium est tenendum. Si autem omnium consen
sio deest, sola Episcoporum maior pars cuiusdam Conferentiae declara
tionem, si qua fit, edere non potest tamquam eiusdem magisterium au
thenticum, quam tenere illius territorii fideles cuncti debent, nisi ab
Apostolica Sede recognoscatur, quod non eveniet nisi postquam illam de
clarationem in plenario conventu duae saltem partes Praesulum qui ad
Conferentiam pertinent ipsique suffragio deliberativo fruuntur compro
baverunt. Sedis Apostolicae iudicium comparatur per analogiam cum illo
quod a iure requiritur, ut Episcoporum Conferentia generalia decreta
edere possit. Apostolicae Sedis porro recognitio spectat praeterea ad ca
vendum ut, in recentioribus quaestionibus enodandis quas celeres socia
les culturalesque mutationes secum ferunt quae hodiernae historiae sunt
propriae, doctrinae responsio communioni faveat, atque magisterii uni
versalis sententiae, si quae sunt, haud laedantur immo praeparentur.
82

83

23. Natura ipsa docendi Episcoporum officii efflagitat ut, si hi in


Conferentia Episcoporum coniuncti id exerceant, hoc ipsum in plenario con
ventu eveniat. Minora instituta ut consilium permanens, commissio
quaedam aliave officia auctoritatem non habent ferendi acta magisterii
authentici idque neque suo nomine neque Conferentiae nomine neque etiam
huius mandato.
24. Complura hodie sunt officia Conferentiae episcopalis in Ecclesiae
beneficium. Ipsae per increscens servitium vocantur ad iuvandam non
alienabilem cuiusque Episcopi responsalitatem pro universali Ecclesia at
que pro Ecclesia particulari simulque, ut liquet, ad eandem non im
pediendam, eius locum illegitime occupando, ubi canonica norma eius
potestatis episcopalis imminutionem pro Conferentia episcopali haud san
cit, vel fere cribrando aut difficultates inducendo circa directas necessi
tudines singulorum Episcoporum cum Sede Apostolica.
84

Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 25; C.I.C., can. 753.
Cfr C.I.C., can. 455.
SYNODUS EPISCOPORUM, MCMLXXXV, Relatio finalis, II, C), 5: L'Osservatore Romano, 10
Decembris 1985, p 7
82

83

84

Acta Ioannis Pauli Pp. II

657

Ea quae supra sunt patefacta, ac simul completivae normae, quae


sequentur, generalis Coetus extraordinarii Synodi Episcoporum anni
M C M L X X X V votis respondent ipsaque collustrare et magis magisque efficaces
Conferentiarum episcopalium actiones reddere volunt, quae propria statuta
opportune retractanda curabunt, ut congruant cum his declarationibus nor
misque secundum illa vota.

IV
NORMAE DE EPISCOPORUM
CONFERENTIIS COMPLETIVAE
Art. 1 Ut doctrinales Conferentiae episcopalis declarationes, secun
dum n. 22 harum Litterarum, magisterium sint authenticum et eae ip
sius Conferentiae nomine evulgentur, oportet ut ab omnibus Episcopis
Conferentiae membris comprobentur, vel postquam eas in plenario con
ventu duae saltem partes Praesulum qui ad Conferentiam pertinent ipsi
que suffragio deliberativo fruuntur comprobaverunt, ab Apostolica Sede
illae recognoscantur.
Art. 2 Nullum Conferentiae Episcoporum institutum, excepto ple
nario conventu, potestatem habet acta magisterii authentici exercendi.
Neque Episcoporum Conferentia hanc potestatem Commissionibus aliisve
institutis, intra eandem conditis, praebere valet.
Art. 3 Ad quaedam alterius generis agenda, quae non pertinent ad
materiam in articulo 2 significatam, doctrinali Conferentiae episcopalis
Commissioni potestatem permittere explicite debet Consilium Conferen
tiae Permanens.
Art. 4 Episcoporum Conferentiae sua statuta retractare debent, ut
cum huius documenti aeque ac iuris canonici declarationibus normisque
concinant, utque exinde ad Apostolicam Sedem recognitionis causa, ad
can. 451 C.I.C. normam, mittantur.
Quo demum Episcoporum Conferentiarum opera uberius bonorum in
Ecclesia tota gignantur fructus, Benedictionem Nostram Apostolicam
praesertim Venerabilibus Fratribus in episcopatu elargimur.

44 - A. A S.

658

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

Datum Romae, apud. Sanctum Petrum, die xxi mensis Maii, in sollemni
tate Ascensionis Domini Nostri Iesu Christi, anno MCMXCVIII, Pontificatus
Nostri vicesimo.
IOANNES PAULUS PP. II

LITTERAE

APOSTOLICAE

I
Venerabilis Servus Dei Carolus Leisner in Beatorum caelitum album rite refertur.

IOANNES PAULUS PP II
Ad perpetuam rei memoriam. Quis nos separabit a caritate Chri
sti? Tribulatio an angustia an persecutio an fames an nuditas an pericu
lum an gladius? Sed in his omnibus supervincimus per eum, qui dilexit
nos (Rom 8, 35.37).
Lux fuit Christi caritas quae Caroli Leisner vitam collustravit, ac si
mul vis quae eum sustentavit, in apostolatu primum inter iuvenes dein
de in captivitatis castris, ubi complures pertulit asperitates claramque fi
delitatis erga Deum et Evangelium reddidit testificationem. Natus est in
oppido Rees intra Monasteriensis dioecesis fines die duodetricesimo men
sis Februarii anno M C M X V . Iam a puero egregium prae se tulit tam cor
poris quam animi vigorem, quem in Ecclesiae et hominum utilitatem
tradidit. Cum Christo artam persecutus est coniunctionem per eucharisti
cum mysterium frugiferamque Sacrarum Litterarum perscrutationem nec
non actuosam industriam in paroeciae suae et dioecesis operibus, prae
sertim vero in pastorali adolescentium provincia, cui partes suas studiose
feliciterque contulit. Fide fortissimus, in officiis christianis suis perseve
ravit, quamquam tempora valde erant tristia, atque opera fervida apo
stolatus sui adversatus est propagationi doctrinarum socialismi nationalis
quem Deo inimicum iudicavit et hominibus ipsis. Peractis ideo lycii di
sciplinis, ad sacerdotium sese iam parare coepit, eodemque tempore to
tum se in iuvenum eruditione consumpsit quippe qui ab episcopo Cle
mente Augustino von Galen dioecesanus moderator destinatus sit motus
illius qui Turmae Iuveniles appellabatur. Saepius quidem a publicis
custodibus, quibus navitas illius haud arridebat, ferme est comprehen-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

659

sus, numquam tamen captus. Nonnullos menses coactus operam praestitit


locis in pestilentibus magno cum valetudinis suae detrimento. Sacerdotii
iterum adgressus praeparationem, anno M C M X X X I X diaconus est ordinatus.
Tuberculosi autem conflictatus, in sanatorium intravit ubi lenitus est mor
bus; at propter infaustam declarationem contra socialismum nationalem adprehensus variisque in carceribus detentus, tandem in castra transiit capti
vitatis apud Dachau, ubi quinque fere annos vixit animi virtute fideique
adiectione perpetiens maximas privationes: semper tamen caritatem testa
tus est suosque Deo obtulit pro iuventute dolores altioremque in dies cum
Christo cruci adfixo familiaritatem est ingressus. Clam ipse die decimo sep
timo mensis Decembris anno M C M X L I V presbyteratu est initiatus. Liberatus
tandem, castra illa reliquit; tamen iam sine remedio ad imum illius devergebat valetudo. Intus omnino serenus suisque ignoscens persecutoribus, ter
restrem suam peregrinationem die duodecimo absolvit mensis Augusti anno
M C M X L V apud loci Planegg valetudinarium haud procul Monacho Bavariae.
Fidei testis continuo aestimatus est et talis confirmata fama eius, immo an
norum decursu adaucta; quapropter Monasteriensis Praesul beatificationis
et canonizationis instituit causam. Nostro denique in conspectu, die duode
cimo mensis Ianuarii anno M C M X C V I , prodiit super martyrio decretum, cum
fidenter constituimus ut beatificationis ritus die vicesimo tertio mensis Iu
nii subsequentis a Nobismet ipsis perficeretur, communitatem catholicam
Berolinensem pastorali animo studiosoque invisentibus.
Hodie igitur inter sacra hanc protulimus formulam:
Nach Beratung mit der Kongregation fr die Selig- und Heiligsprechun
gen erflle ich gern die Bitte meiner Brder Georg Kardinal Sterzinsky,
Erzbischof von Berlin, und Reinhard Lettmann, Bischof von Mnster,
vieler anderer Brder im Bischofsamt sowie zahlreicher Christglubiger.
Ich gestatte kraft meiner Apostolischen Autoritt, da die ehrwrdigen
Diener Gottes Bernhard Lichtenberg und Karl Leisner knftig Selige ge
nannt werden. Das Gedchtnis des seligen Bernhard Lichtenberg soll alljhtlich am 5. November, das Gedchtnis des seligen Karl Leisner al
ljhrlich am 12. August an den Orten und in der Weise gefeiert werden,
wie es die Vorschriften bestimmen. Im Namen des Vaters und des
Sohnes und des Heiligen Geistes.
Ne ullum dein pietatis publicae erga novensilem Beatum hunc requi
reretur documentum, Nostris placuit sermonibus concelebrare illum con-

660

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

gruenter Nostrisque etiam precibus pro universa Dei Ecclesia vehemen


ter implorare certo diu vitae eius insignis exemplum confisi plurimos in
ter Christifideles ipsosque etiam sacros ministros valde recreaturum ac
sustentaturum christiana in producenda vita.
Quae autem his Litteris decrevimus, volumus et nunc et in posterum
tempus vim habere, contrariis rebus minime obsistentibus.
Datum Berolinensi in urbe, sub anulo Piscatoris, die xxin mensis Iunii
anno M C M X C V I , Pontificatus Nostri duodevicesimo.
83 A N G E L U S

card.

Secretarius

SODANO

Status

Loco ffi Sigilli


In Secret. Status tab., n. 402.761

II
Venerabili Dei Servo Florentino Asensio Barroso Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP II
Ad perpetuam rei memoriam. Bonus pastor animam suam ponit
pro ovibus (Io 10, 11). Florentinus Episcopus Asensio Barroso persecu
tionem praesensit quae in Hispaniam invasura erat, in pastores potissi
mum, ad persecutorum rationem per saecula iteratam: Percutiam pa
storem, et dispergentur oves (Me 14, 27). Munus tamen accepit Episco
pi Administratoris Apostolici Barbastrensis, sese aequans ipsi Iesu, qui
dixit: Non mea voluntas sed tua fiat (Lc 22, 42). In oppido idem or
tus est quod Villasexmir vocant provinciae Vallisoletanae (in Hispania)
die X V I mensis Octobris anno M D C C C L X X V I I . Die quo ipse primum ad sa
crum convivium accessit Dominum ad sacerdotium vocantem animad
vertit eumque studiose persecutus est. Sacerdotio aucto die primo men
sis Iunii anno M C M I , suum compluribus in locis sustinuit pastorale mini
sterium, exinde varia officia elegit sibi prope Episcopum Vallisoletanum,
scilicet Iosephum M. Cos y Macho. In Pontificia Universitate studiorum
Vallisoletana doctoris gradum in theologica disciplina assecutus est; ali
quantum temporis in ipsa studiorum Universitate docuit. Parochus ca
thedralis metropolitani templi renuntiatus, in sacris concionibus et spiri
tali moderatione constanter perstitit. Confessarii porro complures per an-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

661

nos Seminarii tironum et complurium Congregationum sororum egit mu


nus. Administrator Apostolicus Barbastrensis nominatus et Episcopus ti
tulo Euroeensis in Epiro, die xxvi mensis Ianuarii anno M C M X X X V I conse
cratus est. Actuosi fuerunt ac pariter funesti iv menses et xxni dies, quo
tempore in dioecesi mansit. Curiam dioecesanam reformavit. Doctrinae
Christianae Congregationem in tota dioecesi composuit. Magnopere prae
dicationem fovit. Pastoralem epistulam scripsit, cohortans ad unitatem
in Christo ac Paulina theologia Mystici Corporis sumens initium. Conso
ciationi, Actioni Catholicae coniunctae, favit quae Hispano sermone
Confederacin Espaola de Sindicatos Obreros appellatur eandemque
tuitus est. Opere carentes Episcopum sollicitum experti sunt; pauperes
et aegroti parumper suis necessitatibus ab eo levati sunt. Deditionis spi
ritus animusque promptus Episcopi adversam obstinatamque mentem
mollire non potuerunt municipii auctoritatum. Ipse illacrimans Seminarii
excessum passus est, quod deinde solo aequatum est, itemque coemeterii
violationem, piarum Consociationum et apostolatus sodaliciorum delatio
nem, censuram illarum rerum quas ipse in cathedrali tempo praedicabat;
omnes conatus municipalem auctoritatem conveniendi sunt detrectati et
ita porro. Duobus post diebus quam civile bellum exarsit, ut Ecclesiae
pastor (die xxn mensis Iulii anno M C M X X X V I ) ad Clericorum Regularium
Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum Collegium translatus est et ibi
detentus, tunc pro carcere habitum cleri, religiosorum et etiam laicorum
fidelium. Die V I I I mensis Augusti vesperi in cellam segrex translatus est
carceris municipalis qui haud plus xx metra aberat. Quaestio habita est
de eo, percussus est et acriter mutuatus. Post mediam noctem e carcere
delatus est et cum aliis duodecim. Episcopus martyr caelum suspectans
dixit: Quam pulchra mihi nox! . Miles quidam ipsum audiens suspiria
trahentem, percontatus est sciretne quonam perduceretur necne, respon
dit: Scio: me perducitis Domum Dei nostri et Domini. In paradisum
me perducitis . In plaustrum mortis impositi, morituri delati sunt ad
coemeterium ut manuballista necarentur. In itinere plebecula turpia impiaque adversus sanctum Pastorem proferebat, iram concitans carnificum. Unus horum manuballistae ictu sinistri lateris costas Praesulis fregit. In coemeterio omnes manuballista interempti sunt. Dei Servus haud
statim mortuus est. Carnifices certiores facti ab opificibus vicini valetu
dinarii, qui clamores et lamentationes audierunt alicuius morientis, re
dierunt eumque penitus tribus ictibus necaverunt. Cadaver in commu-

662

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

nem foveam proiectum est. Post bellum finitum, corpus recuperatum


conditum sollemniter est in cathedrali templo. Martyrii fama cum persi
sterei, anno M C M X L V I I beatificationis et canonizationis Causa incohata est
atque die xxxi mensis Ianuarii anno M C M X C V I I N O S ipsi declaravimus Dei
Servi mortem verum fuisse martyrium. Statuimus deinde beatificationis
ritus die iv mensis Maii subsequentis ut celebraretur.
Hodie ideo in Petriana Basilica inter missarum sollemnia formulam
ediximus hanc:
Nos, vota Fratrum Nostrorum Ambrosii Echebarria Arroita, Episcopi
Barbastrensis-Montisonensis, Victoris Aloisii Mondello, Archiepiscopi
Rheginensis-Bovensis, Iulii Nicolini, Episcopi Cremonensis, et Iulii Hen
rici Prado Bolaos, Episcopi Pastopolitani, necnon plurimorum aliorum
Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de Con
gregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica
facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Florentinus Asensio Barro
so, Zephyrinus Gimnez Malla, Caietanus Catanoso, Henricus Rebuschini
et Maria ab Incarnatione Rosal Beatorum nomine in posterum appellen
tur eorumque festum: Florentini Asensio Barroso die nona Augusti; Zephyrini Gimnez Malia die quarta Maii; Caietani Catanoso die vicesima
Septembris; Henrici Rebuschini die decima Mai; et Mariae ab Incarna
tione Rosai die vicesima septima Octobris in locis et modis iure statutis
quotannis celebrari possit. In Nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti.
Quae autem his Litteris decrevimus nunc et posthac rata firmaque
esse volumus, contrariis minime quibuslibet obsistentibus rebus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die iv
mensis Maii anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri undevicesimo.
&

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco & Sigilli
In Secret. Status tab., n. 416.447

663

Acta Ioannis Pauli Pp. II

III
Templum Deo dicatum in honorem Sancti Ioseph Sponsi Beatae Mariae Virginis
in loco v.d. Webster dioecesi in Vigorniensi ad gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP II
Ad perpetuam rei memoriam. Spiritale curantes Christifidelium bo
num, laetamur sane quotiescumque occasio Nobis datur divinum cultum
diffundendi atque sacras in toto orbe aedes exornandi. Ideoque, cum Vene
rabilis Frater Daniel Patricius Reilfy, Episcopus Vigorniensis, cleri populi
que vota interpretatus, rogaverit ut templum Deo dicatum in honorem
Sancti Ioseph Sponsi Beatae Mariae Virginis in loco v.d. Webster dioecesi
in Vigorniensi situm ad dignitatem Basilicae minoris eveheretur, petitioni
illi libenti animo obsecundare volumus. Itaque de Congregationis de Cultu
Divino et Disciplina Sacramentorum consultu, Apostolicae potestatis No
strae plenitudine, statuimus ut sacra illa aedes ad titulum ac dignitatem
Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae
templis praeclaris hoc nomine insignibus rite competunt, secundum Decre
tum De titulo Basilicae minoris , die ix mensis Novembris anno
M C M L X X X I X datum. Contrariis quibusvis non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxm
mensis Iunii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
& ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco ffi Sigilli


In Secret. Status tab., n. 434.028

664

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IV
Paroeciale templum Sancto Ioanni Baptistae dicatum ipsumque in archidioecesi
Bucaramanguensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur.

IOANNES PAULUS PP II
Ad perpetuam rei memoriam. Praestans templum Sancti Ioannis
Baptistae, quod in loco Girn, scilicet in archidioecesi Bucaramanguensi,
invenitur, artificio quodam venustateque conspicuum, catholicam pieta
tis operam testificatur. Ibidem Sanctus ille studiose colitur inibique fide
les ad maiora patranda eiusdem exemplo incitati compelluntur. Insignes
insuper reperiuntur plurimorum sanctorum memoriae ac ipsius Iesu
Christi, cruci affixi, veneranda imago. Pastoralis praeterea ibidem actio
efficaciter explicatur ad communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem
progressum. His ob oculos habitis rebus, Archiepiscopi Bucaramanguensis precibus occurrendum sine cunctatione censuimus, qui suum simul
ostendens postulatum simul suorum fidelium, enixe efflagitavit ut paroe
ciale templum Sancto Ioanni Baptistae dicatum, quod in paroeciali tem
plo loci v. d. Girn, in ipsius archidioecesi reperitur, in Basilicarum mi
norum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu
Divino et Disciplina Sacramentorum comprobantes, factis a Nobis quon
dam potestatibus, Apostolica pro Nostra auctoritate sacrum aedificium,
de quo supra est facta mentio, Basilicae minoris dignitate honestamus ac
decoramus, cunctis additis iuribus et privilegiis, quae ad id genus tem
pla pertinent. Serventur deinde quae decretum iubet de titulo Basilicae
minoris die ix mensis Novembris, anno M C M L X X X I X evulgatum, quibusli
bet minime obsistentibus rebus.
Valde sane tandem memorare placet Sancti Ioannis Baptistae virtu
tes. Ad eiusdem utique effigiem ac effata mentem et animum referentes
qui nunc sunt fideles, naviter Evangelii ipsi sint praecones et Salvatoris
beneficiorum nuntiatores assidui.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxx
mensis Iunii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
8

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco B Sigilli
In Secret Status tab., n. 431,661

Acta Ioannis Pauli Pp. II

665

ALLOCUTIONES
I

Ad sodales Pontificalium Academiarum.*


Signori

Cardinali,

Eccellentissimi
Illustri
Gentili

Ambasciatori,

Accademici
Signore

Pontifici,
Signori!

1. Sono particolarmente lieto di incontrarvi, in occasione della secon


da Sessione pubblica delle Pontificie Accademie. Ringrazio il Signor Car
dinale Paul Poupard, Presidente del Consiglio di Coordinamento fra Ac
cademie Pontificie, che a nome di voi tutti ha voluto illustrare gli obiet
tivi, gli scopi e le finalit che vi proponete in vista del grande Giubileo
dell'Anno Duemila. Saluto i Signori Cardinali, i venerati Fratelli nell'epi
scopato, gli Eccellentissimi Ambasciatori presso la Santa Sede, i sacerdo
ti, i religiosi e le religiose e tutti i membri delle varie Accademie Pontifcie.
Ci incontrammo dodici mesi or sono per la prima volta in questa me
desima sede per celebrare l'avvenuta riforma delle Pontifcie Accademie
e per dare nuovo impulso alle Istituzioni culturali della Santa Sede.
Venne dato, in tal modo, pubblico riconoscimento all'opera scientifica ed
artistica svolta dalle vostre Pontificie Accademie a servizio della nuova
evangelizzazione nei vari campi della cultura e dell'arte, della teologia e
dell'azione apostolica.
2. Il vostro piano di lavoro accademico, pur nella variet delle disci
pline che autorevolmente voi rappresentate, intende concretizzarsi in un
peculiare contributo all'umanesimo cristiano all'alba del Terzo Millen
nio . Mentre esprimo il mio apprezzamento per questo interessante e
sempre attuale programma, vi esorto a proseguire con coraggio su tale
cammino, perch il vostro contributo ad una pi esatta, ampia e profon
da comprensione dell'umanesimo cristiano giovi alla causa della persona
umana ed al riconoscimento del suo specifico valore e della sua inaliena
bile dignit.
* Die 3 Novembris 1997.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

666

Nella variet delle culture odierne si manifesta sempre pi la sfida


che la Chiesa chiamata a raccogliere, in quanto suo preciso dovere
di scrutare i segni dei tempi e di interpretarli alla luce del vangelo, co
s che, in modo adatto a ciascuna generazione, possa rispondere ai peren
ni interrogativi degli uomini sul senso della vita presente e futura e sul
loro reciproco rapporto .*
I cristiani devono essere in grado di proporre la verit sull'uomo, ri
velata da Ges Cristo, via, verit e vita e primogenito tra molti
fratelli , perch solo in Lui pu risplendere in pienezza la dignit del
l'essere umano, creato ad immagine e somiglianza di Dio.
2

3. Sono grato al rappresentante della Pontificia Accademia Romana


di San Tommaso d'Aquino e di Religione Cattolica ed a quello della
Accademia Teologica Romana per le sapienti riflessioni sui lineamenti
dell'umanesimo cristiano, ispirate al pensiero dell'Aquinate. E all'emi
nente dottrina del Dottore Angelico che ci si pu opportunamente riferi
re per connotare l'umanesimo autentico, capace di riconoscere e di dare
conveniente espressione a tutte le dimensioni della persona umana.
Nel contesto culturale attuale, segnato spesso da incertezze e dubbi
che mortificano i fondamentali valori spirituali, l'umanesimo cristiano
perenne nella sua sostanza, ma sempre nuovo nel suo approccio e nel
la sua presentazione offre una risposta valida alla sete di valori e di
vita veramente umana, che brucia nell'animo di ogni persona pensosa
del proprio destino.
4. L'attivit degli Accademici Pontifici si pone in stretto legame con
la missione del Successore di Pietro. Mentre confermo questo vostro ge
neroso compito, auspico che, grazie agli studi, alle pubblicazioni, alle
opere artistiche da voi realizzate e promosse, gli uomini di tutte le cul
ture scoprano l'umanesimo autentico, vero specchio in cui si rivela il
volto di Dio e il volto dell'uomo.
Auspico, altres, che, sotto l'impulso del vostro esempio e della serie
t dei vostri lavori accademici, un nuovo slancio sia impresso alla ricerca
filosofica e teologica ed all'insegnamento di queste discipline, cos che la
ragione umana, illuminata dalla Rivelazione divina, possa scoprire vie
Gaudium et spes, n. 4,
Gv 14, 6.
Rm 8, 29.
* Cf. Gen 1, 26.
1

Acta Ioannis Pauli Pp. II

667

nuove per esprimere nel linguaggio delle varie culture le insondabili ric
chezze di Cristo .
Molti contemporanei, specialmente giovani, sono delusi, perch pro
messe anche seducenti, che hanno segnato la seconda met del ventesi
mo secolo, non di rado si sono rivelate mere utopie, incapaci di sollevare
l'uomo dalla sua angoscia esistenziale. Non sono pochi coloro che hanno
oggi la sensazione di camminare in un vicolo cieco. Compito dei cristiani,
e di voi membri delle Accademie Pontificie in particolare, di diffondere
la conoscenza dell'umanesimo cristiano, soprattutto quando la verit sul
l'uomo viene oscurata o negata da posizioni concettuali che non ne ri
spettano la specifica dignit.
Con l'umilt dei discepoli e la fortezza dei testimoni, voi, illustri Ac
cademici, avete l'esaltante missione di approfondire il patrimonio filoso
fico, teologico, culturale della Chiesa, per farne partecipi quanti sono al
la ricerca di una risposta appagante.
5

5. Ed ora, accogliendo l'indicazione del Consiglio di Coordinamento,


sono lieto di consegnare il premio delle Pontificie Accademie al Pontifi
cio Istituto Regina Mundi , che svolge a Roma attivit universitaria
per la formazione filosofica, teologica, spirituale e pastorale delle religio
se provenienti da ogni parte del mondo. Il Pontificio Istituto ha presen
tato i lavori di tre religiose: Eufrasie Bey a Malumbi, congolese, che ha
saputo tradurre con linguaggio moderno e con categorie culturali del suo
Paese d'origine alcuni significativi aspetti della teologia della salvezza in
San Tommaso d'Aquino; Cecilia Phan Thi Tien, vietnamita, che ha stu
diato l'efficacia evangelizzatrice del canto, con particolare riferimento al
la musica della sua Terra; Marie Monique Rungruang-Kanokkul, tailan
dese, che ha svolto uno studio teologico-pastorale sulla preparazione al
sacramento dell'Eucaristia dei figli di coppie con matrimonio misto nella
sua Regione.
Con la consegna del premio intendo anche esprimere il mio apprezza
mento alla Reverenda Preside, Madre Fernanda Barbiero, ed ai Docenti
dell'Istituto Regina Mundi per l'opera svolta a favore della promozio
ne dell'umanesimo cristiano nelle molteplici culture a cui appartengono
le religiose studentesse.
5

Ef 3, 8.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

668

Affido tutti i presenti e la loro missione a Maria Santissima, Sede


della Sapienza, e di cuore imparto a voi, alle vostre famiglie ed a tutti
coloro che vi sono cari una speciale Benedizione Apostolica.

II
Ad Belgi episcopos.*
Monsieur
Chers

le

Frres

Cardinal,
dans

l'piscopat,

1. C'est avec une grande joie que je vous accueille dans la maison du
Successeur de Pierre, vous qui avez reu la charge de conduire le peuple de
Dieu qui est en Belgique. Votre prsence me rappelle mon voyage dans
votre pays, en juin 1995, l'occasion de la batification d'un de vos com
patriotes, le Pre Damien de Veuster, figure spirituelle marquante et t
moin exemplaire de la charit envers les malades. Je remercie le Cardinal
Godfried Danneels, Prsident de votre Confrence episcopale, pour ses paro
les chaleureuses et je tiens lui adresser tous mes vux cordiaux au mo
ment de sa fte. Vous tes venus Rome accomplir votre visite auprs du
tombeau des Aptres, afin de trouver lumire et soutien dans votre mission
episcopale en vue de l'dification du Corps du Christ, en communion
avec l'Eglise universelle, et de reprendre courage, pour guider, rconforter
et affermir l'esprance de vos collaborateurs, les prtres et les diacres, ainsi
que celle de l'ensemble du peuple de Dieu.
1

2. Dans vos rapports quinquennaux, vous me faites part des diffrentes


initiatives que prennent vos diocses dans la perspective du grand Jubil,
nouvel Avent pour l'glise; je me rjouis de l'accueil qu'elles ont trouv
auprs de vos diocsains et du dynamisme qu'elles suscitent au sein des
communauts chrtiennes. C'est un signe tangible du dsir spirituel des fi
dles, de leur soif de dcouvrir de manire renouvele le mystre trinitaire,
pour en vivre et en tre les tmoins dans leur vie quotidienne.

* Die 7 Novembris 1997.


Ep 4, 12.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

669

la veille de la deuxime anne de prparation au grand Jubil, je


demande l'Esprit Saint de vous clairer et de vous soutenir dans le
ministre que vous avez accomplir. En tant que pasteurs, vous avez
conforter les prtres dans leur mission, en tant proches d'eux, en les
encourageant et en les soutenant, afin qu'ils poursuivent l'annonce de
l'vangile dans les tches qui leur incombent et qu'ils continuent don
ner inlassablement l'exemple d'une vie de prire authentique et d'une
existence conforme leur engagement. Dans le respect des personnes et
selon la discrtion requise, il vous appartient aussi de corriger par des
monitions insistantes et de redresser des situations morales errones,
pour que nul ne soit objet de scandale pour ses frres et que personne
ne soit perdu, comme je l'avais dj soulign dans une lettre du 11 juin
1993, adresse l'piscopat amricain, affront des problmes de soci
t proches des vtres.
2

3. Je salue les efforts importants faits dans vos diocses pour intensi
fier la catchse des enfants et des jeunes, que vous considrez comme
une des priorits pastorales. La dmarche de nombreux jeunes au cours
des rcentes Journes mondiales de la Jeunesse pourrait vous offrir l'oc
casion d'intensifier cette pastorale, en particulier par une formation spi
rituelle et religieuse plus approfondie. Cette dernire est en effet un des
domaines essentiels et une cl de vote de la mission vanglisatrice de
l'glise, comme le souligne le rcent Directoire gnral pour la Catchse,
ralis par la Congrgation pour le Clerg. Ce document est un instru
ment prcieux et un guide qui rappelle opportunment que le Christ et
son message sont le centre de tout enseignement de la foi. Le ministre
de la catchse doit donc occuper une place de choix dans la mission de
toute la communaut chrtienne. Sous la responsabilit de l'vque, il
requiert la participation des parents, des prtres, des personnes consa
cres et de fidles qui, acceptant de devenir catchistes, recevront la for
mation approprie.
En outre, j'apprcie l'attention que vous portez la formation tho
logique et morale des lacs, par des publications et par les diffrents en
seignements organiss dans vos diocses. Vous accompagnez cette formaCf. La Documentation catholique 90 [1993], pp. 702-703; 1 Co 10, 32; 2 Co 6, 3; Code de
Droit canonique, can. 1044, 2; 1395.
2

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

670

tion d'une initiation la prire et la liturgie, afin que la dcouverte


du Christ ne soit pas seulement de l'ordre de la connaissance, mais en
gage aussi la volont et les sentiments, jusqu' transformer la vie quoti
dienne. Dans votre rcente dclaration Au souffle de l'Esprit vers l'An
2000, vous avez opportunment rappel aux fidles que l'esprance est
un don de l'Esprit, qui se fonde sur la fidlit de Dieu, qu'il nous faut
demander sans cesse. C'est travers la vie sacramentelle et la participa
tion la communaut ecclsiale que les chrtiens en reoivent de nom
breux fruits. L'approfondissement du mystre chrtien et une vie spiri
tuelle authentique permettent de trouver l'lan pour cooprer active
ment la mission d'vanglisation de l'Eglise et, de manire spcifique,
au dveloppement de la socit civile. A la lumire de l'Evangile et de
la doctrine sociale de l'Eglise, les lacs sont appels concourir au bien
commun par un engagement dans l'ordre temporel, avec l'ensemble de
leurs compatriotes, en promouvant les principes fondamentaux concer
nant la fin de la cration et la faon de vivre dans le monde, ainsi que
les valeurs morales.
Je vous encourage particulirement dvelopper la pastorale des
jeunes, en prenant soin de nommer des prtres capables de les accompa
gner avec la dlicatesse requise pour des tres dont la personnalit est
en train de se construire. Cela est important pour que les jeunes puis
sent dcouvrir le Christ et affronter avec srnit les problmes lis la
socit moderne. Et je me rjouis de l'engagement renouvel des cat
chistes, des parents, des professeurs de religion et d'autres enseignants,
qui ont le souci de l'ducation religieuse dans les coles et dans les pa
roisses; il faut se fliciter aussi de la vitalit manifeste par les diffrents
mouvements qui proposent la jeunesse des activits grce auxquelles
les valeurs chrtiennes et une dmarche spirituelle peuvent tre dcou
vertes et vcues.
3

4. Vous m'avez exprim vos craintes concernant la diminution crois


sante du nombre de prtres et les lourdes tches qu'il leur faut remplir
actuellement, parfois jusqu' l'extrme limite de leurs forces et un ge
trs avanc. Connaissant les conditions pnibles dans lesquelles ils
vivent, je salue leur dvouement, leur persvrance et leur fidlit, les
invitant demeurer dans l'esprance et puiser dans la prire person3

Cf. Conc.. oecum. Vat. II, Apostolicam actuositatem, n. 7.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

671

nelle et liturgique, et particulirement dans la clbration de l'Eucharis


tie, la force pour vivre en conformit au Christ dont ils sont une icne
vivante, pour tre des serviteurs de l'vangile et pour manifester aux
hommes qu'une vie donne Dieu dans le clibat est source de joie pro
fonde et d'quilibre intrieur. Comme vous le faites dj, il vous revient
de vous soucier de la qualit de leur vie matrielle, de les rendre atten
tifs conserver une juste harmonie entre la vie spirituelle, la vie pasto
rale, les loisirs et les relations amicales.
D'autre part, il importe de favoriser tout ce qui peut affermir l'unit
et le sens fraternel au sein du presbyterium, qui est accord l'vque
comme les cordes la cithare . Les prtres sont unis leurs confrres
par un lien de charit, de prire et de coopration . De ce fait, les re
lations doivent tre empreintes d'amiti et d'attention des uns aux
autres, les plus jeunes demandant tre pauls dans les dbuts de leur
ministre et dans leurs premires responsabilits, et les plus gs pou
vant apporter toute leur exprience. Tout cela est favoris par des mo
ments de retraite et des temps de formation thologique proposs l'en
semble du clerg, pour que son enseignement soit fortifi et capable de
rpondre plus prcisment aux interrogations de nos contemporains.
Transmettez aux prtres et aux diacres mes encouragements chaleureux
et l'assurance de ma prire, en particulier ceux qui sont malades et
ceux qui connaissent des difficults dans le ministre. Adressez mes salu
tations les meilleures aux membres des Instituts de vie consacre, qui,
malgr le manque de vocations, poursuivent leurs missions au prix de
durs efforts, par amour du Christ et de l'Eglise. Je souhaite qu'ils
trouvent les moyens ventuels de regrouper leurs forces et de transmet
tre leurs spiritualits aux lacs travaillant avec eux, comme ils le rali
sent dj.
4

5. U hebt besloten om in ieder bisdom een grootseminarie te handha


ven, een wezenlijke en centrale instelling die deelt in de zichtbaarheid
van de Kerk en haar apostolische dynamiek. Het is een moedige keuze
die laat zien dat u aanzienlijke aandacht besteedt aan de vorming van
de toekomstige priesters, en ook de zorg voor een goede onderscheiding.
Dankzij deze nabijheid kunnen de jonge mannen hun vertrouwelijke re4

S. Ignace d'Antioche, Lettre aux phsiens.,


Conc. oecum. Vat. II, Presbyterorum ordinis, n.. 8.

Acta Apostolicae /Sedis - Commentarium Officiale

672

latie met en hun kinderlijke gehoorzaamheid aan hun bisschop bevesti


gen, en de realiteit in een diocees leren kennen, waarin zij uiteindelijk
zullen gaan leven. Wat de vorming betreft, is het raadzaam om meteen
de juiste intentie van de priesterkandidaten en de voldoende mate van
rijpheid bij hen na te gaan, en om hen te helpen hun persoonlijkheid te
structureren. Daarom zou het nadelig zijn voor de jonge mannen om
zelf hun plaats van vorming te kiezen, volgens de criteria die gebonden
zijn aan hun subjectiviteit, hun gevoeligheden en hun levensgeschiede
nis. Dit kan het onderscheidingsvermogen beperken en de de dimensie
van dienstbaarheid die het priesterlijke dienstwerk vereist, verzwakken.
Ik waardeer de aandacht die u aan het filosofische en theologische on
derwijs besteedt, alsmede aan de spirituele vooruitgang van de toekom
stige priesters, waarbij u professoren en geestelijke leidsmannen uitkiest,
die speciaal voor dit delicate dienstwerk zijn toegerust.
De aanwezigheid van een seminarie is ook een gelegenheid voor alle
gelovigen om degenen die hun herders zullen worden, nabij te zijn en
hen te steunen door hun broederlijk gebed. Alle christenen, en onder
hen de ouders, moeten er zich op toeleggen roepingen in de gezinnen op
te wekken, en de jongeren die zich geroepen voelen tot het priesterschap
of het religieuze leven, te begeleiden. In deze geest verheug ik mij over
het nieuwe elan dat u aan de verschillende Roepingendiensten hebt wil
len geven.
6

6. De huidige situatie heeft u ertoe gebracht de parochies te reorgani


seren en te herstructureren, rekening houdend met de mogelijkheden die
u ter beschikking staan, en met de pastorale noden. De parochie is niet
zomaar een vereniging. Zij is een teken van de zichtbaarheid van de
Kerk, en een haard waarin de communio tussen alle leden van de ge
meenschap tot uitdrukking wordt gebracht. Zij is de basiseenheid die
zich moet verzekeren van de belangrijke ambten van de kerkelijke zen
ding, maar die daarom een zekere capaciteit van levende krachten moet
bezitten. Het is derhalve van belang dat deze reorganisaties rekening
houden met het aantal gelovigen, met de mogelijkheid om de verschil
lende onontbeerlijke pastorale diensten te garanderen, en met het net
werk van mensen dat een deel van haar vitaliteit ontleent aan de zon
dagse liturgie en aan de activiteiten van de parochie.
6

vgl. Pastores dabo vobis, n. 62.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

673

7. In uw rapporten brengt u uw ongerustheid en dat van een belangrijk


deel van de Belgen tot uitdrukking met betrekking tot de ontwikkelingen
in de maatschappij. U benadrukt de groei van de verschijnselen van ar
moede, die verbonden zijn aan de economische conjunctuur en aan de toe
name van de werkeloosheid, en die een toename van alle vormen van mis
daad voortbrengen en de verleiding om aan de toekomst te wanhopen. U
stelt ook de vervlakking van de morele waarden vast, die aan de basis lig
gen van een geordend persoonlijk leven, van de onderlinge relaties tussen
uw medeburgers, van de noodzakelijke solidariteit binnen de nationale ge
meenschap, en van de leiding van de res publica. De Kerk moet aandacht
hebben voor alle mensen, in het bijzonder voor hen die aan de rand van de
maatschappij leven. Ik spoor daarom de christenen aan om zich altijd meer
in dienst van hun broeders en zusters te stellen, en om attent te zijn op de
noodzaak van een rechtvaardige bijstand aan ieder, door een inzet op alle
terreinen van het leven in de maatschappij, met een grote zin voor recht
schapenheid die eigen moet zijn aan eenieder die geroepen is om deel te ne
men aan het beheer van het algemeen goed. Een dergelijke gang van zaken
zal er ongetwijfeld toe bijdragen om het vertrouwen van uw landgenoten in
de nationale instellingen meer en meer te bevestigen.
De Kerk dient er ook onvermoeibaar aan te blijven herinneren dat iede
re mens beschermd moet worden, in het bijzonder de kinderen, die, juist
omdat zij kwetsbaar en weerloos zijn, vaak het doelwit zijn van ontaarde
volwassenen, die jonge kinderen ernstig en duurzaam schenden, om vrij
spel te kunnen geven aan hun lusten. Op dit moment denk ik in het
bijzonder aan de gezinnen die recentelijk getroffen zijn door misdadige ge
dragingen waarvan hun kinderen het slachtoffer geworden zijn. Geef hen de
verzekering dat de Paus met hen verbonden is door het gebed, en dat hij
zeer gevoelig is geweest voor de grote moed waarvan zij blijk hebben gege
ven in hun smart, terwijl al hun landgenoten tot een diepgaande morele
herleving en tot vergeving worden uitgenodigd.
8. De toekomst van de maatschappij plaatst al onze tijdgenoten voor
een grote uitdaging op het ethische vlak; daarom is het passend om een
aanzet te geven tot een hernieuwde morele bezinning, die aan eenieder ele
menten aanreikt voor onderscheiding, voor het oordeel over de morele juis
theid van een daad, en voor een rechtschapen levenshouding.
In deze zin waardeer ik de krachtige en moedige uitspraken van de
bisschoppen, die de aandacht hebben getrokken van de gelovigen en van

45 - A A. S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

674

het gehele Belgische volk over de noodzaak van het respect voor de in
trinsieke waardigheid van het menselijk leven, vanaf de bevruchting tot
aan de natuurlijke dood. In ieder land heeft de Kerk de plicht om de
stem van de zwaksten te laten horen, en om te pas en te onpas de mo
rele waarden voor te houden die geen enkele wet straffeloos terzijde kan
schuiven. Aan de andere kant, ook al identificeert de Kerk zich op geen
enkele wijze met de politieke gemeenschap die zij respecteert, zij herin
nert hen die een wettige dienst aan het volk vervullen en al onze tijdge
noten herhaaldelijk aan dat wat ten grondslag ligt van het handelen van
individu en gemeenschap, en aan dat wat, in tegenstelling daarmee, de
mens en de mensheid ernstig schade doet. Inderdaad, met het uitoefe
nen van gezag beoogt men een juiste hirarchie van waarden zichtbaar
te maken, om zo ieders vrijheid en verantwoordelijkheid te bevorderen
en met het oog op het algemeen goed.
7

8. Am Ende unserer Begegnung, liebe Brder im Bischofsamt, bitte


ich Euch, meinen herzlichen GruB den Priestern, Diakonen, Ordensleuten und Laien Eurer Gemeinden zu bermitteln. Versichert Sie meines
Gebetes, dam.it sie in den gegenwartigen Schwierigkeiten die Hoffnung
nicht verlieren und der Heilige Geist alle zu mutigen und prophetischen
Handlungen ansporne, was fr ihre Brder und Schwestern ein herausragendes Zeichen sein soli fr das Heil, das Christus gebracht hat, und fr
die Bekehrung, die Er in den Herzen bewirkt. Ich empfehle Euch der
Frsprache der Heiligen Eures Landes und erteile Euch und den Gliedern des Volkes Gottes, das Eurer pastoralen Sorge anvertraut ist, gern
den Apostolischen Segen.

Katechismus van de Katholieke Kerk, n. 2236.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

675

III
Ad quosdam Hispaniae episcopos.*
Queridos Hermanos

en el

episcopado:

1. Es para m motivo de gozo recibiros hoy, Arzobispos y Obispos de


las Provincias eclesisticas de Valladolid, Toledo, Mrida-Badajoz, Ma
drid y del Arzobispado Castrense, que habis venido a Roma para reno
var vuestra fe ante la tumba de los Apstoles. Esta es la primera vez
que la archidicesis de Mrida-Badajoz, erigida en el ltimo quinquenio,
efecta la visita ad Limina , con la que todos los Obispos reafirman su
vnculo de comunin con el Sucesor de Pedro.
Agradezco de corazn a Mons. Jos Delicado Baeza, Arzobispo de Va
lladolid, el saludo que me ha dirigido en nombre de todos y, a cada uno
de vosotros, la" oportunidad que me ha proporcionado, en las entrevistas
particulares, de conocer el sentir de las gentes a quienes servs como
Pastores, participando as en el anhelo de que vuestra grey crezca en
todo hasta Aquel que es la Cabeza, Cristo
Con el fin de alentar vuestra solicitud pastoral, deseo ahora compar
tir con vosotros algunas reflexiones sugeridas por la situacin concreta
en que ejercis el ministerio de dar a conocer y anunciar el Misterio de
Cristo .
2

2. Constato con satisfaccin el esfuerzo que estis realizando, tanto


de manera conjunta como en las diversas dicesis, por forjar una comu
nidad eclesial llena de vitalidad y evangelizadora, que viva una profun
da experiencia cristiana alimentada por la Palabra de Dios, la oracin y
los sacramentos, coherente con los valores evanglicos en su existencia
personal, familiar y social, y que sepa manifestar su fe en el mundo,
frente a la tentacin de relegar a la sola esfera privada la dimensin
trascendente, tica y religiosa del ser humano.
A ello habis dedicado varios documentos de la Conferencia episcopal
y, especialmente, los Planes de accin Pastoral , que en los ltimos
aos se han sucedido con regularidad y rigor de mtodo. Vuestra preocu* Die 15 Novembris 1997.
E/A-, 15.
Col 4, 3.

1
2

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

676

pacin sigue centrada en el impacto que las profundas y rpidas tran


sformaciones sociales, econmicas y polticas han tenido en la concepcin
global de la vida y, particularmente, en el mundo de los valores ticos y
religiosos. Aunque la tarea es ciertamente ingente, pues abarca prctica
mente todos los sectores de la vida eclesial, os invito a proseguir en
vuestro propsito de fomentar, con fidelidad creativa al Evangelio, un
estilo de vida cristiana a la altura de vuestra rica herencia y acorde con
las exigencias de los nuevos tiempos. En los momentos de dificultad o
incertidumbre, recordad la exclamacin de Pedro: Seor a quin va
mos a acudir? T tienes palabras de vida eterna . Slo la adhesin in
quebrantable a Cristo permitir mantener firme la esperanza en El,
nico Salvador del mundo y anunciarlo con gozo en los umbrales
del tercer milenio.
3

3. En la misin de llevar el Evangelio a los hombres de hoy, contis


con el respaldo de una antiqusima y muy arraigada tradicin cristiana.
Vuestra tierra ha sido fecunda en modelos de santidad y destacadas fi
guras del saber teolgico, en misioneros audaces y numerosas formas de
vida consagrada y de movimientos apostlicos, as como en expresivas
manifestaciones de piedad, todo lo cual jalona de gloria vuestra historia.
Contis tambin con las muestras de arte que constituyen un espln
dido patrimonio religioso y cultural. Me complace comprobar, pues, que
la Iglesia en Espaa valora este legado histrico que, con razn, muchos
admiran, y que demuestra de manera palpable cmo la fe en Cristo en
noblece al hombre, inspirando su ingenio y llevndole a plasmar el refle
jo de la inagotable belleza de Dios en obras de incomparable valor artstico.
A este respecto, es importante que los bienes culturales y artsticos
de las Iglesias, especialmente los lugares y objetos sagrados, no perma
nezcan nicamente como reliquias del pasado que se contemplan pasiva
mente. Se ha de recordar y mantener en lo posible su especificidad origi
nal, para no mermar su mismo valor cultural. Se trata de templos erigi
dos como lugar de oracin y celebraciones religiosas; de escritos y melo
das compuestas para alabar al Seor y acompaar al Pueblo de Dios en
su peregrinar; de imgenes de los modelos de santidad propuestos a los
creyentes, que representan los misterios de la salvacin para que ellos
puedan alimentar su fe y su esperanza.
3

Jn 6, 68
Tertio millennio adveniente, 40.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

677

La Iglesia tiene tambin en este rico patrimonio un precioso instru


mento para la catequesis y la evangelizacin. Hoy, como ayer, es una
propuesta vlida para toda persona que busca sinceramente a Dios o
que desea reencontrarse con El. Por eso no es suficiente conservar y pro
teger estos bienes, sino que es necesario [...] introducirlos en los circui
tos vitales de la accin cultural y pastoral de la Iglesia , A este prop
sito es de sealar la gran acogida que ha tenido el ciclo de exposiciones
realizadas en los ltimos aos con el ttulo de Las edades del hombre ,
lo cual ha contribuido sin duda a que el mencionado patrimonio haya
favorecido la evangelizacin de las generaciones actuales.
5

4. Vuestro patrimonio comprende tambin las numerosas formas de


piedad popular, tan arraigadas especialmente en los pueblos y aldeas es
paolas. Ante el racionalismo imperante en ciertos momentos de nuestra
historia reciente, esta piedad popular refleja una sed de Dios que sola
mente los pobres y sencillos pueden conocer y ha sabido mostrar que
Dios habla llanamente al corazn del ser humano, el cual tiene derecho
a manifestarle la debida veneracin de la manera que le es ms congenial.
As lo ha entendido el Concilio Vaticano II al recomendar los ejerci
cios piadosos del pueblo cristiano, siempre que sean conformes a las le
yes y normas de la Iglesia . Es cierto que en algunos casos las costum
bres pueden transmitir elementos ajenos a una autntica expresin reli
giosa cristiana. Pero la Iglesia, fijndose ms en las disposiciones profun
das del alma que en el formalismo ritual, manifiesta comprensin y pa
ciencia, segn aquella advertencia de San Agustn: una cosa es lo que
nosotros enseamos, y otra lo que podemos admitir . Por eso examina
con benevolencia y, si puede, conserva ntegro lo que en las costumbres
de los pueblos no est indisolublemente vinculado a supersticiones y
errores .
Os animo, pues, a que, con afecto paterno y prudencia pastoral,
mantengis y promovis aquellas formas de piedad en que se hace con
creta y entraable la adoracin a la Eucarista, la devocin a la Virgen
Mara o la veneracin debida a los santos, evitando deformaciones espu6

Discurso a la Comisin para los bienes culturales, 12-X-1995.


Pablo VI, Enc. Evangelii nuntiandi, 48.
Sacrosanctum Concilium, 13.
Cf. Contra Faustum, 20, 21.
Sacrosanctum Concilium, 37.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

678

rias y exageraciones impropias mediante una adecuada catequesis y, so


bre todo, integrando la devocin con la participacin activa en los sacra
mentos y en la celebracin litrgica, cuyo centro es el misterio Pascual
de Cristo.
5. Quisiera llamar la atencin tambin sobre un aspecto que afecta a
muchas de vuestras dicesis, y que ciertamente habris tenido ocasin
de comprobar en las visitas pastorales a las villas y aldeas, en las que
slo quedan los padres o abuelos de quienes marcharon a la ciudad. En
efecto, en poco tiempo se ha pasado de una sociedad predominantemente
campesina y rural a las grandes concentraciones urbanas.
Esta situacin reclama, ante todo, un esfuerzo especial para que
cuantos ya se sienten relegados en la nueva sociedad puedan experimen
tar, con ms intensidad si cabe, la cercana de la Iglesia y el amor de
Dios que jams olvida a ninguno de sus hijos. En muchos casos ser
preciso prestar una ayuda especial a los sacerdotes que, a pesar de las
dificultades, permanecen en las pequeas parroquias rurales, compartien
do la suerte de sus feligreses y sembrando entre ellos la esperanza cris
tiana. Y all donde una presencia estable no sea posible, los planes de
pastoral deben asegurar la necesaria atencin religiosa y una digna cele
bracin de los sacramentos. Se ha de poder decir con Jess: he velado
por ellos y ninguno se ha perdido .
10

Adems, muchos de estos pueblos, ahora empobrecidos, poseen en


realidad una gran riqueza espiritual, plasmada en el arte, en las costum
bres y, sobre todo, en la recta fe de sus habitantes. En modo alguno
puede considerarse intil su existencia, que permite a quienes vuelven,
siquiera temporalmente, reencontrarse con la fe de los mayores y las ma
nifestaciones religiosas que tal vez aoran todava.
6. En vuestra misin de llevar el Evangelio a los hombres de hoy no
estis solos. Colabora estrechamente con vosotros cada uno de los sacer
dotes que, en la celebracin eucaristica y en la de los otros sacramentos,
estn unidos a su Obispo y as lo hacen presente, en cierto sentido, en
cada una de las comunidades de los fieles .
Es motivo de particular satisfaccin el nmero notable de seminaris
tas en varias de vuestras dicesis y el sensible incremento registrado en
u

10

11

Jn 17, 12.
Presbyterorum Ordinis, 5.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

679

algunas de ellas. Es un signo de vitalidad cristiana y de esperanza en el


futuro, especialmente en dicesis de reciente creacin.
Otra gran riqueza de las Iglesias que presids son las numerosas co
munidades religiosas, tanto de vida contemplativa como activa. Cada
una de ellas es un don para la dicesis, que contribuye a edificar apor
tando la experiencia del Espritu propia de su carisma y la actividad
evangelizadora caracterstica de su misin. Precisamente por ser un don
inestimable para toda la Iglesia, se encomienda al Obispo sustentar y
prestar ayuda a las personas consagradas, a fin de que, en comunin con
la Iglesia y fieles a la inspiracin fundacional, se abran a las perspecti
vas espirituales y pastorales en armona con las exigencias de nuestro
tiempo . En este importante cometido, el dilogo respetuoso y fraterno
ser el camino privilegiado para aunar esfuerzos y asegurar la indispen
sable coherencia de la actividad pastoral en cada dicesis bajo la gua de
su Pastor.
12

7. A todo esto no puede faltar la decisiva contribucin de los laicos,


a los cuales se debe alentar a que cumplan plenamente su misin espec
fica, animndoles a participar asiduamente en la liturgia y a colaborar
en la catequesis, o bien a asumir un compromiso responsable en los mo
vimientos y en las diferentes asociaciones eclesiales, siempre en perfecta
comunin con el propio Obispo.
En efecto, para que el Evangelio ilumine la vida de los hombres es
necesario el testimonio de vida de los creyentes, coherente con la fe pro
fesada, as como la preparacin suficiente para llevar un alma cristia
na al mundo de la educacin o del trabajo, de la cultura o de la infor
macin, de la economa o de la poltica. Ello requiere una slida forma
cin, que comprende ante todo una firme espiritualidad, basada en la
consagracin bautismal, y un conocimiento doctrinal sistemtico y bien
fundado, que permita dar razn de la esperanza que hay en ellos,
frente al mundo y sus graves y complejos problemas .
13

Una slida formacin se podr alcanzar slo por medio de una accin
catequtica renovada y creativa, incisiva y constante, tanto entre los j
venes como en los adultos. En esto los Pastores tienen un deber primor
dial por estar llamados a ejercer con esmero su funcin de ensear como
12

13

Vita consecrata, 49.


Christifideles laici, 60.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

680

maestros autnticos... al pueblo que tienen confiado la fe que hay que creer y
que hay que llevar a la prctica . A este propsito os ser de gran ayuda el
Catecismo de la Iglesia Catlica, cuyo valor quiero reafirmar recordando que es
el instrumento ms idneo para la nueva evangelizacin. Su riqueza dog
mtica, litrgica, moral y espiritual debe llegar a todos, especialmente a los ni
os y jvenes, a travs de catecismos diversificados para el uso parroquial, fa
miliar, escolar o para la formacin en el seno de diversos movimientos o aso
ciaciones de fieles. No os faltan, queridos Hermanos, ni a vosotros ni a vues
tros sacerdotes, ilustres ejemplos de predicadores que, preparndose con la ora
cin y el estudio asiduo, han sido capaces con su palabra de mover el corazn
de las gentes, mantenindoles en la pureza de la fe y guindoles en su compro
miso cristiano.
w

15

8. Al terminar este encuentro, os ruego encarecidamente que seis portado


res de mi cordial saludo a vuestros diocesanos: sacerdotes, comunidades religio
sas y fieles laicos. Tengo especialmente presentes a las comunidades eclesiales
de Extremadura que en estos das pasados han sufrido la dura prueba de cala
midades naturales con tantas vctimas y cuantiosos daos. Hacedles partcipes
de la experiencia que habis vivido en estos das y animadles a vivir con ale
gra la fe en Cristo nuestro Salvador.
Encomiendo vuestros anhelos y proyectos pastorales a la maternal inter
cesin de la Virgen Mara, a la que con tanto fervor se invoca en esas que
ridas tierras, a la vez que os imparto complacido la Bendicin Apostlica,
extensiva a cuantos colaboran en vuestro ministerio episcopal.

IV
Synodo episcoporum pro America ineunte.*

1. Vegliate e state pronti, perch non sapete in quale giorno il Signore


verr .'
Questa vigilanza nella preghiera, alla quale ci invita l'odierna liturgia,
ben si addice all'importante evento che stiamo vivendo: l'apertura dell'As14

,5

Lumen gentium, 25
Discurso a los Presidentes de las comisiones nacionales para la catequesis, 29.IV.1993, 4.

* Die 16 Novembris 1997.


Canto al Vangelo, cfr Mt 24, 42.44.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

681

semblea Speciale per l'America del Sinodo dei Vescovi, che ha per tema:
Incontro con Ges Cristo vivo, via alla conversione, comunione e solidarie
t in America . E un'Assemblea che vede radunati i Presuli di tutti gli
episcopati del Continente americano, dal Nord al Centro e al Sud, compresa
la regione dei Caraibi. A tutti rivolgo il mio cordiale saluto e, a quanti sono
venuti da oltre Oceano per l'occasione, un caloroso benvenuto.
La Parola di Dio ci offre quest'oggi una prospettiva adeguata per l'ope
ra di discernimento che ci accingiamo a compiere: la prospettiva quella
propria dello sguardo di fede sulla storia, la prospettiva escatologica .
questo il modo di considerare le vicende umane a cui il Signore educa
i credenti. Abbiamo ascoltato un oracolo tratto dal Libro di Daniele, che lo
stesso profeta riceve per bocca di un messaggero celeste, inviato a mani
festargli la verit sugli avvenimenti storici. E un oracolo che parla di
angoscia e salvezza per il popolo: come non riconoscervi un preannuncio del
mistero pasquale, unico centro della storia e chiave per la sua autentica in
terpretazione?
Nella luce del mistero pasquale la Chiesa prepara e compie ogni passo
del suo pellegrinaggio sulla terra. Ed oggi celebra il solenne inizio di un
tempo singolare di riflessione e di confronto sulla missione che chiamata a
svolgere nel Continente americano. La parola di Dio le offre il giusto sguar
do di fede per leggere, come dice l'angelo a Daniele, ci che scritto nel
libro della verit . In tale prospettiva la Chiesa si china a guardare il
cammino sin qui percorso per proiettarsi con rinnovato ardore missionario
verso il nuovo millennio.
2

2. No ha pasado an mucho tiempo desde que, en 1992, hemos recorda


do solemnemente los quinientos aos de la evangelizacin de Amrica. El
Snodo, que hoy comienza sus trabajos en esta Baslica de San Pedro, re
memora idealmente aquellos tiempos en que los habitantes del llamado
Viejo Mundo , gracias a la empresa admirable de Cristbal Coln, conocie
ron la existencia de un Nuevo Mundo del que antes no tenan noticias.
A partir de ese histrico da empez la obra de los colonizadores y, al
mismo tiempo, la misin de los evangelizadores dando a conocer a Cristo y
su Evangelio a los pueblos de ese Continente.
Fruto de esta extraordinaria labor misionera es la evangelizacin de
Amrica o, de forma ms precisa, de las llamadas tres Amricas , que hoy
2

Dn 11, 2.
Ibid., 10, 21.

682

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

en gran parte se consideran cristianas. Es, pues, muy importante, a cinco


siglos de distancia y ya en el umbral del nuevo milenio, recorrer mental
mente el camino realizado por el Cristianismo en todas aquellas tierras. Es
oportuno, adems, no separar la historia cristiana de Amrica del Norte de
la de Amrica Central y del Sur. Es preciso considerarlas juntas, aunque
salvaguardando la originalidad de cada una de ellas, porque a los ojos de
los que llegaron all hace ahora ms de 500 aos aparecieron como una rea
lidad unitaria y, sobre todo, porque la comunin entre las Comunidades lo
cales es un signo vivo de la unidad natural de la nica Iglesia de Jesucris
to, de la cual son parte orgnica.
3. E very one is aware that on the great American Continent the results
of the activity of the colonizers are evident today in the politicai and eco
nomie diversity of the Continent, with undoubted cultural and religious re
percussions. In comparison to other countries, those of North America have
reached a higher level of technological advancement, economie well-being
and development of dmocratie institutions.
Faced with thse realities, we cannot but ask about the historical causes
which gave rise to such social diffrences. To what extent are thse
diffrences rooted in the history of the last five centuries? To what extent
does the hritage of colonization count in them? And what influence did
the first evangelization have?
In order to furnish an exhaustive response to thse questions, it will be
necessary, during the Synod, to consider the Continent as a whole, from
Alaska to Tierra del Fuego, without introducing a sparation between the
North, the Centre and the South, so as not to risk a contrast between
them. On the contrary, we must look for the deeper reasons which prompt
this unitary vision, by appealing to the common religious and Christian
traditions.
These few indications enable us to understand the importance of the
Synod we are inaugurating today.
4. Vigiai e estai preparados, porque nao sabis em que dia vira o vosso
Senhor .
Esta exortao, que escutmos h pouco no Canto do Evangelho, alude
ao clima espiritual que estamos vivendo, na medida em que o ano litrgico
se aproxima do firn. E um clima entretecido de temticas escatolgicas, co
locadas em evidencia especialmente pela passagem evanglica de Sao Mar-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

683

eos onde Cristo sublinha a caducidade do cu e da terra: O cu e a terra


passaro, mas as minhas Palavras no passaro .*
Passa a figura deste mundo, mas no passar a Palavra de Deus. Como
eloquente esta contraposiao! Deus no passa, e tampouco passa o que
d'Eie provm. No passa o sacrificio de Cristo, acerca do quai se l hoje na
Carta aos Hebreus: Jesus ofereceu pelos pecados um nico sacrificio ; e
tambm: com um s sacrificio, Ele tornou perfeitos para sempre os que fo
r a m i santificados .
Ao longo desta Assembleia Sinodal, deter-nos-emos a considerar o passado, mas especialmente o presente do Continente Americano. Procuraremos
identificar em cada urna das suas regies, os sinais da presena salvadora
de Cristo, da sua Palavra e do seu Sacrificio, para que se reavivem todas as
nossas energias ao servio da converso e da evangelizaao.
5

5. Comment ne pas rappeler ici les expressions rconfortantes de la vo


lont, surtout en matire de collaboration entre les pasteurs en vue de la
nouvelle vanglisation, qui s'tait manifeste au terme de la quatrime
Confrence gnrale de l'piscopat latino-amricain Saint-Domingue, en
1992? Il s'agissait alors d'intensifier la pastorale missionnaire de toutes les
communauts, pour raviver dans les consciences l'engagement aller audel des frontires afin de porter tous les autres peuples la foi qui nous
est parvenue il y a cinq cents ans .
Rendons grce Dieu, car, aujourd'hui, se ralise le souhait que j'expri
mais l'ouverture des travaux de cette Confrence. Je soulignais cette
occasion: Cette Confrence gnrale pourrait proposer la clbration, dans
un avenir proche, d'une Rencontre des reprsentants des piscopats de tout
le continent amricain laquelle pourrait avoir aussi un caractre synodal
, afin d'accrotre la coopration entre les diffrentes glises particulires
dans les divers domaines pastoraux, et o l'on affronterait aussi les pro
blmes relatifs la justice et la solidarit entre toutes les nations d'Am
rique, dans l'optique de la nouvelle vanglisation et comme une expression
de la communion episcopale .
Nous voici maintenant runis dans l'intention de concrtiser ces rsolu
tions de charit pastorale, soucieux de l'glise qui est en Amrique et dans
7

13, 31
10, 12.
10, 14.
Message, L'Osservatore Romano, 31.10.1992, p. 6.
Insegnamenti vol XV, 2, 1992, p. 327.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

684

un esprit de collgialit affective et effective entre tous les Pasteurs des


Eglises particulires.
6. Carissimi fratelli e sorelle! Apriamo i lavori sinodali nel contesto del
l'imminente conclusione dell'Anno liturgico e del prossimo inizio dell'Av
vento. Possa tale significativa coincidenza determinare l'orientamento di
fondo delle nostre riflessioni e delle nostre decisioni!
Davvero, cari fratelli e sorelle, questo tempo invita a grande vigilanza.
Dobbiamo vegliare e pregare, ricordando che ci presenteremo un giorno da
vanti al Figlio dell'uomo, come Pastori della Chiesa che nel Continente
americano.
A Te, Maria, Madre della speranza, amata e venerata nei numerosi san
tuari sparsi nell'intero Continente americano, affidiamo questa Assemblea
sinodale. Aiuta i cristiani d'America ad essere vigili testimoni del Vangelo
per essere trovati desti e pronti nel giorno grande e misterioso, quando
Cristo verr, come Signore glorioso dei popoli, a giudicare i vivi e i morti.
Amen!

Synodo episcoporum pro America exeunte.*

1. In quei giorni Maria si mise in viaggio...


Quanto suggestivo riascoltare la pagina evangelica della Visitazione nel
corso di questa celebrazione, con la quale si conclude l'Assemblea Speciale
per l'America del Sinodo dei Vescovi!
La Chiesa sempre in viaggio , in cammino. Essa mandata, esiste
per camminare nel tempo e nello spazio, annunciando e testimoniando il
Vangelo sino agli estremi confini della terra.
Circa cinque secoli fa, la Chiesa peregrinante nella storia si mise in viag
gio verso il Continente americano, appena scoperto. Da allora essa ha preso
dimora nelle molteplici culture di quelle terre; il suo volto ha assunto i ca
ratteri della gente del luogo, come insegna l'eloquente icona della Vergine
di Guadalupe, la cui memoria celebriamo nell'odierna liturgia.
* Die 12 Decembris 1997.
Lc 1, 39

Acta Ioannis Pauli Pp.

II

685

Ed ecco che quest'anno, mentre l'intero Popolo di Dio in cammino


verso il grande Giubileo del Duemila, si svolto questo Sinodo continenta
le. Si tratta certamente di un punto di arrivo; ma pi ancora, di un nuovo
punto di partenza: la Comunit cristiana, sul modello di Maria, si mette
ancora in viaggio sospinta dall'amore di Cristo, per compiere la nuova
evangelizzazione del Continente americano. E l'inizio di una rinnovata mis
sione, che ha trovato nell'Assemblea Speciale del Sinodo dei Vescovi il suo
cenacolo e la sua pentecoste , proprio all'inizio di un anno tutto dedi
cato allo Spirito Santo.
lo Spirito che incessantemente guida il popolo cristiano lungo le stra
de della storia della salvezza. Di questo vogliamo oggi rendere grazie al Si
gnore, riconoscendo che Cristo stesso presente tra noi e cammina con noi.
Venerati Fratelli nell'episcopato, carissimi fratelli e sorelle, rechiamoci
insieme, in spirituale pellegrinaggio a Betlemme e deponiamo i frutti del
nostro impegno ai piedi del Figlio di Dio, che viene a salvarci: Regem
venturum, Dominum, venite adoremus! .
2. In these weeks we have made our own the last words of Christ the
incarnate Son of God, his testament, which is also his great missionary
mandate for the baptized: "Go therefore and make disciples of ail nations,
baptizing them in the name of the Father and of the Son and of the Holy
Spirit, teaching them to observe all that I have commanded you; and lo, I
am with you always, to the close of the age".
In fidelity to this mandate on which our ministry is founded, you, the
Pastors of the Churches in America, do not tire of proclaiming to a world
hungry for truth the living Christ, our sole salvation. He alone is our
peace, he alone is that richness from which we can always receive strength
and inner joy.
During the course of the Synod, we have heard echoes of the voices of
the first evangelizers of America, reminding us of our duty to be profoundly converted to Christ, the one source of authentic communion and
solidarity. Now is the time of the new evangelization, a providential occa
sion to lead the People of God in America to cross the threshold of the
third millennium with renewed hope.
2

How can we fail to thank God today for all those missionaries who for
fve centuries of history were committed to the evangelization of the conti2

Mt 28:18-20.

686

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

nent? The Church is greatly indebted to them. Many of their names are
known to us, because they have been raised to the glory of the altars. But
most of those missionaries remain unknown, the majority of them religious,
to whom America owes much, not only religiously but also culturally. Just
as in Europe, from where the missionaries came, so too in America the inti
mate link between faith, evangelization and culture gave rise to countless
works of art, architecture and literature, as well as many popular clbra
tions and traditions. A rich tradition thus arose, one which represents a
significant patrimony of the peoples of South, Central and North America.
Between thse rgions there are diffrences which go back to the very
origins of their evangelization. The Synod, however, has highlighted very
clearly how the Gospel harmonized them. Those taking part in the Synod
have personally experienced this unity, the source of fraternal solidarity. In
this way, the Synod has accomplished its principal task, indicated by its
very name, syn-odos, that is, communion of paths. We thank the Lord for
this communion of paths, on which whole gnrations of Christians on that
great continent have journeyed.
3. Chers frres et surs, au cours de l'Assemble synodale, les problmes
et les perspectives de la nouvelle vanglisation en Amrique ont t exa
mins. Toute solution se fonde sur la conscience du devoir urgent de pro
clamer avec ardeur et avec courage Jsus Christ, Rdempteur de tout
homme et de tout l'homme. C'est seulement en puisant cette source vive
que l'on peut relever efficacement tous les dfis.
Je voudrais en rappeler quelques-uns: l'enseignement authentique de la
doctrine de l'Eglise et une catchse fidle l'vangile, adapte aux be
soins de l'poque; les tches et l'interaction des diffrentes vocations et des
diffrents ministres dans l'glise; la dfense de la vie humaine ds le mo
ment de sa conception jusqu' son terme naturel; le rle primordial de la
famille dans la socit; la ncessit de faire en sorte que la socit, avec ses
lois et ses institutions, soit en harmonie avec l'enseignement du Christ; la
valeur du travail humain, par lequel la personne humaine coopre l'acti
vit cratrice de Dieu; l'vanglisation du monde de la culture sous ses dif
frents aspects. Grce une action apostolique enracine dans l'vangile et
ouverte aux dfis de la socit, vous pourrez contribuer rpandre dans
toute l'Amrique la civilisation de l'amour tant dsire, qui met fortement
en valeur la primaut de l'homme et la promotion de sa dignit dans
toutes ses dimensions, commencer par sa dimension spirituelle.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

687

D'une manire plus profonde et plus large, l'glise en Amrique pourra


se rendre compte des consquences de la rconciliation authentique avec le
Christ, qui ouvre les coeurs et permet des frres et surs dans la foi de
renouveler leurs faons de travailler ensemble. Pour la nouvelle vanglisa
tion, il est fondamental que se ralise concrtement la collaboration entre
les diffrentes vocations, les diffrents ministres, les divers apostolats et
charismes suscits par l'Esprit, que ce soient ceux des Instituts religieux
traditionnels ou ceux que de nouveaux mouvements et associations de
fidles ont fait natre plus rcemment.
4. Venera veis e queridos Padres sinodais, que formastes a Assembleia
Especial do Snodo para a Amrica, para cada um de vos vai neste momen
to a minha cordial saudaao, juntamente com o meu mais vivo agradecimento. Sempre que me foi possi vel, procurei, tambm eu, estar presente
nos trabalhos sinodais. Para mim foi urna experiencia significativa, que me
proporcionou reforar os vnculos de comunho afectiva e pastoral que me
unem a vos em Jesus Cristo. Esta unidade espiritual coroada agora com a
celebraco da Eucaristia, centro e cume da vida da Igreja e de todo o seu
projecto apostlico.
Ao deixar Roma, de retorno s varias diocses da Amrica, levai
convosco a minha bno e transmiti-a aos vossos fiis, especialmente aos
sacerdotes, vossos colaboradores, aos religiosos e s religiosas que integram
vossas Comunidades, aos leigos comprometidos no apostolado, aos jovens,
aos doentes e aos andaos. Assegurai-lhes minhas preces e o meu afecto. O
Espirito Santo, neste ano que Lhe especialmente dedicado, nos ajude a
caminhar unidos em nome do Senhor!
Conclumos os trabalhos sinodais no dia dedicado Virgem de Guadalu
pe, primeira testemunha d presena de Cristo na Amrica. O seu Santua
rio, no eoraao do continente americano, constitui urna memoria indelvel
da evangelizao realizada ao longo destes cinco sculos. A Mae de Cristo
apareceu a um hrnern simples, um indio de nome Juan Diego. A eie mesmo escolheu como representante de todos os amados filhos e filhas daquelas
terras, para anunciar que a divina Providencia chama salvao os homens de todas as raas e culturas; tanto os indgenas que l habitavam h
sculos, como as pessoas que vieram da Europa trazer, mesmo com seus li
mites e culpas, o imenso dom da Boa Nova.

688

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Durante o Snodo, experimentamos a especial proximidade de Nossa Senhora, Mae de Deus, venerada na Baslica de Guadalupe. E hoje queremos
confar-Lhe o caminho futuro da Igreja no grande Continente da Amrica.
5. Al concluir los trabajos, das atrs, vosotros, acogiendo la propuesta
de los tres Presidentes Delegados, me habis manifestado el deseo de que,
para la promulgacin de la Exhortacin Apostlica postsinodal, vuelva co
mo peregrino a su Santuario, en la Ciudad de Mxico. A este respecto, le
confo todo proyecto y anhelo a Ella. Pero ya desde ahora me postro espiritualmente a sus pies, recordando mi primera peregrinacin en enero de
1979, cuando me arrodill delante de su prodigiosa imagen para invocar so
bre mi recin iniciado ministerio petrino su materna asistencia y proteccin.
En aquella circunstancia puse en sus manos la evangelizacin de Amrica,
especialmente de Amrica Latina, y tom parte despus en la Tercera Con
ferencia General del Episcopado Latinoamericano en Puebla.
Renuevo hoy, en nombre vuestro, la invocacin que entonces le dirig:
Mara, Virgen de Guadalupe, Madre de toda Amrica, aydanos a ser fieles
dispensadores de los grandes misterios de Dios. Aydanos a ensear la ver
dad que tu Hijo anunci y a extender el amor, que es el primer manda
miento y el primer fruto del Espritu Santo. Aydanos a confirmar en la fe
a nuestros hermanos. Aydanos a difundir la esperanza en la vida eterna.
Aydanos a custodiar los grandes tesoros espirituales de los miembros del
pueblo de Dios que nos ha sido confiado.
Reina de los Apstoles! Acepta nuestra disponibilidad a servir sin reser
vas la causa de tu Hijo, la causa del Evangelio y la de la paz, fundamenta
da en la justicia y el amor entre los hombres y entre los pueblos.
Reina de la paz! Salva las naciones y los pueblos de todo el Continente,
que tanto confan en ti; slvalos de las guerras, del odio y de la subversin.
Haz que todos, gobernantes y subditos, aprendan a vivir en paz, se edu
quen para la paz, cumplan todo lo que exigen la justicia y el respeto de los
derechos de cada hombre, para que as se consolide la paz.
Escchanos, Virgen morenita , Madre de la Esperanza, Madre de Guadalupe!

Acta Ioannis Pauli Pp. II

689

VI
Ad patres cardinales Romanaeque Curiae praelatos.*

1. La vita di Cristo non la dimostrazione di una forza onnipotente.


La sua gloria per coloro che sono capaci di scorgerla, non per il mondo.
La sua potenza consiste nel fatto che egli rinuncia alla forza. Questa vita
possiede la potenza decisiva del pi alto ideale etico e perci Cristo il
punto che divide la storia del mondo (Alfred North Whitehead, Religion
in

Making).

Queste parole di Whitehead, pensatore moderno non cattolico e senza


apparenti legami formali con nessuna Chiesa cristiana, possono chiarire in
modo eccellente il senso dell'odierno incontro che cade alla vigilia della Fe
sta del Natale, mentre siamo incamminati a grandi passi verso la fine del
secondo Millennio cristiano.
Riferendoci alle parole del filosofo, non possiamo forse definirci uomini
che si sforzano di scorgere il vero senso della gloria di Cristo? Non siamo
forse convinti che la sua vicenda non la dimostrazione di una forza on
nipotente;... non per il mondo , ma che la sua potenza consiste nel fatto
che egli rinuncia alla forza ? Possiamo, infatti, dire di noi stessi che ci sia
mo arresi proprio a questa potenza di Cristo e lo abbiamo seguito in no
me del pi alto ideale etico , cercando di realizzare nella Chiesa la nostra
vocazione di Vescovi, Sacerdoti, Religiosi e Laici, cos mirabilmente illustra
ta dal Concilio Ecumenico Vaticano IL
Venerati Fratelli nell'episcopato, carissimi fratelli e sorelle! La divina
Provvidenza vi ha chiamati a questo straordinario servizio alla Sede Apo
stolica, che riveste una grande importanza per la Chiesa universale, poich
vi pone in strettissimo rapporto con il ministerium petrinum del Vescovo
di Roma. Di tutto cuore, desidero oggi formulare il mio grazie pi vivo a
Lei, Signor Cardinale Decano, per le cortesi ed affettuose parole di devozio
ne e di augurio che ha voluto rivolgermi, a nome della grande famiglia del
la curia Romana. La mia riconoscenza si estende a voi signori cardinali, ar
civescovi, vescovi, presbiteri, religiosi, religiose e laici, preziosi collaboratori
della Sede Apostolica: a tutti formulo l'augurio di sentire come un onore e
un premio l'essere chiamati a servire, nel cuore della Chiesa, Cristo stesso e
la sua opera di redenzione.
* Die 22 Decembris 1997.

46 - A. A. S.

690

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

2. Cristo il punto che divide la storia del mondo . Con queste parole
Whitehead quasi suggerisce il perch la Chiesa si stia preparando a celebra
re con particolare solennit l'anno Duemila. Essa ha iniziato da poco la se
conda tappa dell'itinerario triennale, che la sta portando verso il Grande
Giubileo nel quale intende ricordare l'evento che duemila anni fa ha cam
biato la storia. In questa prospettiva, ogni credente si dispone a rinnovare
con gioia la sua professione di fede nel mistero dell'Incarnazione del Verbo.
Grazie all'impegno del Comitato Centrale del Grande Giubileo, dei Comi
tati nazionali e delle Comunit diocesane, in tutto il mondo sono state av
viate numerose e lodevoli iniziative, perch il prossimo Anno Santo sia
tempo di grazia e di riconciliazione. Nella diocesi di Roma, dopo la celebra
zione del Sinodo, per preparare il Giubileo in atto la Missione cittadina,
che coinvolge le comunit cristiane nell'impegno di portare l'annuncio evan
gelico nelle famiglie e negli ambienti di lavoro e di vita.
Nel rinnovare il mio apprezzamento per tale iniziativa, desidero rivolge
re un commosso pensiero al cardinale Ugo Poletti, chiamato al premio eter
no nello scorso febbraio. Avviando il Sinodo diocesano di Roma, egli mi fu
accanto nel dare inizio a questo nuovo fervore missionario nell'Urbe.
I molteplici impegni che ci attendono per preparare degnamente le cele
brazioni dell'Anno Santo non devono far dimenticare che il Giubileo so
prattutto un grande dono che il Signore fa, attraverso la Chiesa, all'intera
umanit: una grazia che va accolta dai credenti con fede ed interiore con
versione. E un evento altamente spirituale, cui devono essere orientati i
pur necessari aspetti organizzativi. Voglia lo Spirito Santo, al quale dedi
cato questo secondo anno di preparazione, disporre le Chiese e i cristiani al
la docilit di fronte agli inviti del Signore, cos da accogliere pienamente la
grazia dell'evento giubilare.
3. Andate... e ammaestrate tutte le nazioni. L'ardore missionario,
che l'approssimarsi del terzo millennio ravviva nell'intera Famiglia di Dio,
ha conosciuto momenti significativi nei Viaggi Apostolici che il Signore mi
ha dato di compiere anche nel corso di quest'anno.
Come non ricordare quello, tanto lungamente desiderato, a Sarajevo,
citt simbolo delle contraddizioni e delle speranze del secolo che sta per fi
nire? O quello nella Repubblica Ceca, dove ho avuto la gioia di partecipare
alle celebrazioni del Millennio di sant'Adalberto, grande evangelizzatore dei
popoli dell'Europa centrale?
1

Mt 28, 19

Acta Ioannis Pauli Pp. II

691

Un'altra visita a lungo attesa stata quella in Libano, ove mi sono re


cato con gioia per concludere l'Assemblea speciale del Sinodo dei Vescovi,
portando una parola di incoraggiamento e di speranza a quanti con sinceri
t cercano un futuro di dialogo e di pace. Ho potuto, poi, tornare nella mia
Patria per partecipare al Congresso Eucaristico Internazionale di Wroclaw e
per rendere grazie al ^Signore del dono della fede cristiana annunciata, mille
anni or sono, al popolo della Polonia, come a quello della vicina Boemia,
dal grande Vescovo sant'Adalberto. In occasione di tale visita, inoltre, ho
avuto la gioia di celebrare i seicento anni di fondazione dell' Alma Mater
che mi ha visto studente e docente, l'Universit Jagellonica di Cracovia,
autentico faro di civilt e di cultura per l'intera Polonia.
Nella seconda met dell'anno ho preso parte, a Parigi, alla dodicesima
Giornata Mondiale della Giovent e poi, a Rio de Janeiro, al Secondo In
contro Mondiale delle Famiglie: due avvenimenti distanti nello spazio, ma
accomunati dall'unica fede e dallo stesso impegno missionario.
Ripenso con intensa emozione ai giovani, provenienti dai cinque conti
nenti, che a Longchamp hanno espresso con entusiasmo il loro amore per
Cristo e la loro gioia di annunciarlo per le strade del mondo. Ho potuto, in
seguito, rivivere una simile esperienza a Bologna, insieme a migliaia di gio
vani, col convenuti per celebrare il Congresso Eucaristico Nazionale italiano.
Che dire, poi, delle indimenticabili giornate vissute in Brasile, in occa
sione del Secondo Incontro Mondiale delle Famiglie? Grazie al generoso im
pegno del Pontifcio Consiglio per la Famiglia e dell'arcidiocesi di Rio de
Janeiro, tale evento ha offerto un rinnovato impulso alla pastorale familiare
ed ha costituito l'occasione per proclamare i valori della famiglia e della vi
ta, quali vie privilegiate per costruire la speranza dell'umanit.
Affido al Signore i pellegrinaggi apostolici che, a Lui piacendo, avr la
gioia di compiere nel 1998. Primo fra tutti, la visita pastorale a Cuba, nel
prossimo gennaio.
4. Vi annuncio una grande gioia... oggi vi nato un Salvatore, che
Cristo Signore .
Il clima suggestivo delle Feste natalizie ci ricorda che compito priorita
rio della Chiesa quello di portare agli uomini il lieto annuncio del Salva
tore. La Chiesa adempie a questo compito, proclamando in ogni tempo ed
in ogni circostanza la Verit che libera e salva: Ges Cristo, il Figlio di Dio
fatto uomo.
2

Le 2, i l

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

692

Momento particolare di questo servizio alla Verit, stata, quest'anno,


la pubblicazione in lingua latina della editio typica del Catechismo della
Chiesa Cattolica, strumento privilegiato per trasmettere in modo completo e
sistematico il messaggio della salvezza. Ma servizio alla verit evangelica
stato anche quanto avvenuto nello scorso mese di ottobre, quando ho an
noverato tra i Dottori della Chiesa la giovane carmelitana di Lisieux, santa
Teresa di Ges Bambino e del Santo Volto. Con la sua piccola via ella
ha aperto ad innumerevoli anime un percorso semplice, anche se esigente,
vers la perfezione ed ha ricordato ad un mondo esposto sempre pi alla
tentazione del disimpegno che la vita cristiana convergenza tra dottrina e
prassi, tra verit e vita; che essa soprattutto incontro con un Dio vicino e
misericordioso, che ci spinge ad amare tutti senza riserve e senza calcoli.
5. La Chiesa chiamata a porsi al servizio del Vangelo in forme molte
plici e attente ai mutamenti della storia. Lo aveva ben compreso l'apostolo
Paolo, il quale affermava: Mi sono fatto tutto a tutti, per salvare ad ogni
costo qualcuno . La missione evangelizzatrice spinge la Chiesa a farsi sol
lecita e attenta ai drammi ed ai problemi dell'umanit per collaborare alla
realizzazione di una pace giusta e per difendere il diritto dei pi deboli,
spesso vittime innocenti delle grandi contraddizioni del nostro tempo. Suo
costante programma di dare voce a chi non ha voce, accompagnando la
sua azione con segni concreti di solidariet e di amore fraterno.
3

L'impegno della Chiesa per i poveri in tutte le latitudini della Terra si


rende presente in modo particolare attraverso il quotidiano lavoro e la ge
nerosit dei missionari. Anche quest'anno, alcuni di essi sono stati chiamati
a farsi testimoni dell'amore pi grande, subendo il martirio per la causa del
Vangelo. In questo contesto di amore preferenziale per i piccoli , ricordo
qui con affetto e riconoscenza Madre Teresa di Calcutta, che il Signore ha
chiamato a s dopo una vita spesa totalmente al servizio dei pi poveri
tra i poveri . La sua singolare testimonianza di preghiera, di totale dedizio
ne agli ultimi e di amore alla Chiesa resta per credenti e non credenti un
patrimonio da accogliere e valorizzare.
6. La nascita del Redentore, che venuto per riunire insieme i figli di
Dio che erano dispersi , sollecita quanti gli appartengono in virt dell'uni
co Battesimo a proseguire sulla via della piena unit. Con gli occhi rivolti
4

1 Cor 9, 19,
Cv 11, 52.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

693

al mistero della manifestazione della bont di Dio, salvatore nostro e del


suo amore per gli uomini , anche quest'anno la Chiesa ha continuato ad
avanzare nel solco dell'ecumenismo. La preparazione al Grande Giubileo e il
desiderio, diffuso tra molti cristiani, di superare i motivi di divisione accu
mulati nel corso del secondo Millennio, hanno dato origine a numerosi in
contri ed iniziative ecumeniche.
In particolare, desidero ricordare l'incontro con Sua Santit Aram I Keshishian, Catholicos di Cilicia degli Armeni, con il quale stata riaffermata
la comune fede in Ges Cristo, vero Dio e vero uomo, al di l delle incom
prensioni secolari, ed il comune impegno a porsi al servizio dell'unit cri
stiana in campo teologico, culturale e pastorale. Altro momento del cammi
no ecumenico stato l'incontro con il Capitolo della Cattedrale di Canter
bury, in occasione del quattordicesimo centenario della missione affidata a
sant'Agostino e ai suoi compagni dal Papa san Gregorio Magno.
5

La Santa Sede stata, inoltre, presente alla Seconda Assemblea Ecume


nica Europea, tenutasi a Graz dal 23 al 29 giugno, che ha visto 700 delega
ti delle diverse Chiese cristiane d'Europa riflettere insieme sul tema: Ri
conciliazione, dono di Dio e fonte di vita nuova , per riaffermare la volon
t di offrire un contributo comune alla dimensione spirituale dell'Europa e
di giungere, dopo secoli di divisioni, alla tanto desiderata unit tra cristiani.
7. Si appena conclusa l'Assemblea Speciale per l'America del Sinodo
dei Vescovi, che ha visto per la prima volta riuniti insieme Rappresentanti
degli Episcopati dell'intero Continente e della Curia Romana. La comune
riflessione sulle grandi ricchezze umane e spirituali e sulle contraddizioni,
talora drammatiche, presenti nel Nuovo Mondo , ha condotto i Padri si
nodali ad individuare le attuali vie di evangelizzazione e di riconciliazione,
per rispondere alle sfide del Continente. La fedelt all'insegnamento auten
tico della Chiesa, la riscoperta delle diverse vocazioni e ministeri e l'impe
gno per la loro interazione, la difesa della vita umana dal concepimento al
termine naturale, il ruolo primario della famiglia nella societ, l'impegno a
rendere la societ compatibile con gli insegnamenti di Cristo, il valore del
lavoro umano e l'annuncio del Vangelo nel mondo della cultura sono stati
indicati come altrettanti itinerari fondamentali per una rinnovata missione
ecclesiale nell'intero Continente. Auspico che da cos grande grazia spiritua
le e pastorale nasca una nuova solidariet ed una nuova comprensione tra i
credenti e i Popoli d'America.
5

Cfr Tt 3, 4-7.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

694

La riscoperta dell'ecumenismo e della dimensione sinodale della Chiesa


frutto del pi grande evento ecclesiale del nostro secolo: il Concilio Ecume
nico Vaticano II, che appare sempre pi come l'ideale porta santa del
Grande Giubileo dell'Anno Santo Duemila.
Nella grande opera di aggiornamento della Chiesa nel segno della du
plice fedelt al Dio e all'uomo, promossa da quella storica Assise, svolse un
ruolo di grande protagonista il mio venerato predecessore Paolo VI, di cui
quest'anno ricorre il centenario della nascita. Abbiamo voluto commemora
re solennemente questa grande figura di Pontefice e di uomo del nostro se
colo, ricordando con riconoscenza la sua grande fede, il suo amore per la
Chiesa, la passione per l'annuncio del Vangelo, che lo hanno portato ad un
rapporto attento e sofferto, ma senza compromessi con il mondo contempo
raneo.
8. Signori Cardinali, venerati Fratelli nell'episcopato e nel sacerdozio, re
ligiosi e religiose, cari collaboratori laici, ho voluto ricordare alcuni aspetti
dell'azione svolta quest'anno dalla Santa Sede nell'intento di tradurre nella
quotidianit concreta il messaggio di salvezza recato dal Natale del Signore.
Mi sono note la generosit e la competenza con le quali collaborate a
questo insostituibile servizio che la Sede Apostolica rende alla Chiesa uni
versale. Conosco, altres, le profonde motivazioni di fede ed il sincero amore
per la Chiesa e per il Papa, che vi animano. Il vostro impegno, spesso silen
zioso e nascosto, sommamente prezioso perch favorisce la comunione di
tutti i credenti in Cristo e permette al Successore di Pietro di esercitare
concretamente il compito di confermare nella fede i fratelli .
6

Auguro a ciascuno di voi di trovare in tali motivazioni spirituali la for


za per svolgere in modo gioioso ed evangelico gli importanti compiti che la
Provvidenza vi affida. Desidero esprimere a tutti la mia riconoscenza per
questa intelligente, affettuosa e discreta collaborazione che accompagna
continuamente e sostiene l'esercizio del mio ministero.
Con il cuore rivolto verso la Grotta di Betlemme, accogliamo con gioia il
messaggio di salvezza e di pace che ci recano gli angeli, mentre ci annun
ciano che esso scaturisce dalla tenerezza paterna di Dio verso ciascuno di
noi. Nella Notte Santa, voglia la Vergine mostrarci il Frutto benedetto del
suo seno ed insegnarci a cogliere nella povert evangelica, nella obbedien
za al progetto del Padre e nella purezza del cuore le vie maestre per scor6

Cfr Lc 22, 31

Acta Ioannis Pauli Pp. II

695

gere la sua gloria , adorarlo come Signore della nostra vita e confessare con
tutta la Chiesa: Incarnatus est de Spiritu Sancto ex Maria Virgine et ho
mo factus est .
Con tali auspici, implorando su ciascuno di voi ogni bene, a tutti impar
to di cuore la mia Benedizione.
Buon Natale!

NUNTIUS

TELEVISIFICA

Die Paschatis missus.*

1. Voi conoscete ci che accaduto a Ges di Nazaret... noi siamo te


stimoni di tutte le cose da lui compiute nella regione dei Giudei e in Geru
salemme
Sono queste le parole che l'apostolo Pietro, testimone della ri
surrezione di Cristo, rivolse al centurione Cornelio e ai suoi familiari. Oggi
parlano i testimoni. Parlano i testimoni oculari presenti agli eventi del Ve
nerd Santo, coloro che ebbero paura davanti al Sinedrio, coloro che il terzo
giorno trovarono la tomba vuota. Testimoni della risurrezione furono dap
prima le donne di Gerusalemme e Maria di Magdala; pi tardi furono gli
Apostoli, informati dalle donne: per primi Pietro e Giovanni, poi tutti gli
altri. Testimone fu anche Saulo di Tarso, convertito alle porte di Damasco,
al quale Cristo concesse di sperimentare la potenza della sua risurrezione,
perch diventasse il vaso eletto dello slancio missionario della Chiesa primitiva.
2. S, quest'oggi prendono la parola i testimoni: non soltanto i primi,
quelli oculari, ma anche quelli che hanno appreso da loro il messaggio pa
squale e hanno reso testimonianza a Cristo crocifisso e risorto, di generazio
ne in generazione. Alcuni sono stati testimoni fino all'effusione del sangue
e, grazie ad essi, la Chiesa ha continuato a camminare anche fra dure per
secuzioni ed ostinati rifiuti. Su questa incessante testimonianza cresciuta
la Chiesa che diffusa ormai su tutta la terra. Oggi la festa di tutti i te
stimoni, anche di quelli del nostro secolo, che hanno annunciato Cristo in
mezzo alla grande tribolazione , confessando la sua morte e risurrezione
nei campi di concentramento e nei gulag, sotto la minaccia delle bombe e
2

* Die 12 Aprilis 1998.


Cf. At 10, 37-39
Ap 7, 14.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

696

dei fucili, in mezzo al terrore scatenato dall'odio cieco, che ha coinvolto do


lorosamente singole persone ed intere nazioni. Essi vengono oggi dalla gran
de tribolazione e cantano la gloria di Cristo: in Lui, risorgendo dalle tene
bre della morte, si manifestata la vita.
3. Quest'oggi anche noi siamo testimoni di Cristo risorto e rinnoviamo il
suo annuncio di pace all'intera umanit che cammina verso il terzo millen
nio. Testimoniamo la sua morte e la sua risurrezione specialmente agli uo
mini del nostro tempo, coinvolti in lotte fratricide e stragi, che riaprono le
ferite delle rivalit etniche, e, ormai in diverse regioni di tutti i Continenti,
specialmente in Africa ed in Europa, depongono nella terra il seme della
morte e di nuovi conflitti per un triste domani. Quest'annuncio di pace
per quanti percorrono un calvario che pare senza fine, frustrati nella loro
aspirazione al rispetto della dignit e dei diritti della persona, alla giustizia,
al lavoro, a condizioni pi eque di esistenza. A questo annuncio s'ispirino i
responsabili delle nazioni ed ogni uomo di buona volont, specialmente nel
Medio Oriente ed in particolare a Gerusalemme, ove la pace messa a re
pentaglio da opzioni politiche rischiose. Esso ridoni coraggio a chi ha credu
to e crede tuttora nel dialogo per risolvere tensioni nazionali ed internazio
nali; infonda nel cuore di tutti l'audacia della speranza che nasce dalla ve
rit riconosciuta e rispettata, perch si dischiudano nel mondo gli orizzonti
nuovi e promettenti della solidariet.
4. Cristo, morto e risorto per noi, sei Tu il fondamento della nostra spe
ranza! Vogliamo fare nostra la testimonianza di Pietro e quella di tanti fra
telli e sorelle lungo i secoli, per riproporla alle soglie del nuovo millennio. E
vero: La pietra scartata dai costruttori divenuta testata d'angolo . Su
questo fondamento edificata la Chiesa del Dio vivente, la Chiesa del Cri
sto risorto. Nell'odierna liturgia questa Chiesa canta un inno antico e sem
pre nuovo. Con parole piene di trasporto annuncia la vittoria della vita sul
la morte: Mors et Vita duello conflixere mirando... . Morte e Vita si sono
affrontate in un prodigioso duello. Il Signore della vita era morto; ma ora,
vivo, trionfa . E come se ci fosse accaduto appena ieri, la Chiesa si rivolge
a Maria di Magdala, che per prima incontr il Signore risorto: Die nobis,
Maria, quid vidisti in via? . Raccontaci, Maria, che hai visto sulla via? La
tomba del Cristo vivente, la gloria del Cristo risorto, e gli angeli suoi testi3

Sai 117[118], 22.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

697

moni, il sudario e le sue vesti. Cristo, mia speranza, risorto; e vi precede


in Galilea.
5. Oggi Tu, il Risorto, vuoi incontrarti con noi, in tutti i luoghi della
terra, come ieri t'incontravi con gli Apostoli in Galilea. In virt di questo
incontro possiamo anche noi ripetere: Scimus Christum surr exisse a mortuis
vere: tu nobis, victor Rex, miserere. S, ne siamo certi: Cristo davvero ri
sorto. Tu, Re vittorioso, portaci la tua salvezza .

SECRETARIA STATUS

Mutuae Notae cum Adnexis I et II inter Rempublicam Italicam et Sanctam Se


dem constituentes conventionem technicam explicativam et exsecutivam Pactio
nis emendativae Concordati Lateranensis diei XVIII Februarii MCMLXXXIV et
subsequentis Protocolli diei XV Novembris MCMLXXXIV

(Viguit a die XXX Aprilis MCMXCVII)


NOTA VERBALE

N. 2152/97/RS
La Segreteria di Stato Sezione per i Rapporti con gli Stati porge
distinti ossequi all'Eco.ma Ambasciata d'Italia e si onora di far riferimento
all'attivit della Commissione Paritetica Italia-Santa Sede, che fu istituita,
a suo tempo, per la soluzione di alcune questioni interpretative ed applica
tive delle norme relative ai beni e agli enti ecclesiastici di cui al Protocollo
del 15 novembre 1984, e che ha concluso i propri lavori in data 24 febbraio
1997 sottoscrivendo il Documento Conclusivo e la Relazione Finale ,
qui uniti in fotocopia (allegati N. 1 e N. 2).
Qualora il Governo italiano concordi, la presente Nota Verbale con i
predetti allegati che ne fanno parte integrante e la relativa Nota di ri
sposta dell'Ambasciata d'Italia costituiscono un'Intesa tecnica interpretati
va ed esecutiva, tra la Santa Sede e la Repubblica Italiana, dell'Accordo
modificativo del Concordato lateranense del 18 febbraio 1984 e del successi
vo Protocollo del 15 novembre 1984.
Detta intesa entrer in vigore alla data di risposta della predetta Missio
ne Diplomatica.

47 - A A. S

698

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

La Segreteria di Stato Sezione per i Rapporti con gli Stati profit


ta volentieri della circostanza per rinnovare all'Ecc.ma Ambasciata d'Italia
i sensi della sua pi alta e distinta considerazione.
Dal Vaticano, 10 aprile 1997
8 I E A N - L O U I S T A U R A N

Segretario per i Rapporti con gli Stati

Allegato n. 1
alla Nota verbale n. 2152/97/RS del 10 aprile 1997
DOCUMENTO CONCLUSIVO
I
La Commissione paritetica istituita su richiesta della Santa Sede (nota
della Segreteria di Stato del 5 ottobre 1995) accolta dal Governo della Re
pubblica italiana (nota del Presidente del Consiglio dei Ministri del 13 no
vembre 1995) ai sensi dell'articolo 14 dell'Accordo del 18 febbraio 1984, (ri
chiamato dall'art. 3 del Protocollo del 15 novembre 1984) ha esaminato al
cune questioni di interpretazione e di applicazione delle norme per la disci
plina della materia degli enti e beni ecclesiastici approvate con il Protocollo
tra la Repubblica italiana e la Santa Sede del 15 novembre 1984 cit.
La Commissione paritetica ha raggiunto un'amichevole soluzione delle
questioni che le sono state sottoposte, riconoscendo che le norme approvate
con il Protocollo del 15 novembre 1984 devono essere interpretate ed appli
cate, in conformit al loro testo ed alle intenzioni delle parti stipulanti, se
condo le precisazioni di seguito indicate:

II
EDILIZIA DI CULTO
Le norme approvate con il Protocollo del 15 novembre 1984, nella parte
in cui dispongono l'abrogazione di leggi statali concernenti il finanziamento
dell'edilizia di culto (articolo 74), riguardano la cessazione del finanziamento
previsto dalle leggi 18 dicembre 1952, n. 2522 nonch 18 aprile 1962, n. 168
e successive modificazioni e integrazioni.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

699

Le norme predette, pertanto, non hanno effetti sulle leggi dello Stato,
delle Regioni ordinarie e speciali e delle Province autonome che prevedono
finanziamenti a favore dell'edilizia di culto per la realizzazione di interessi
pubblici (tutela e promozione del patrimonio storico-artistico, interventi
conseguenti a calamit naturali, interventi connessi alle esigenze religiose
della popolazione, etc.).
Le medesime norme non pongono altres divieti a iniziative a sostegno
dell'edilizia di culto da parte dei Comuni per il soddisfacimento di esigenze
locali, ai sensi dell'articolo 9 della legge 8 giugno 1990, n. 142 e successive
modificazioni e integrazioni.

III
ENTI ECCLESIASTICI CIVILMENTE RICONOSCIUTI
Le norme approvate con il Protocollo del 15 novembre 1984, nella parte
relativa agli enti ecclesiastici civilmente riconosciuti recano una disciplina
che presenta carattere di specialit rispetto a quella del codice civile in ma
teria di persone giuridiche.
In particolare, ai sensi dell'articolo 1 delle norme predette e in confor
mit a quanto gi disposto dall'articolo 7, comma 2, dell'Accordo del 18
febbraio 1984, gli enti ecclesiastici sono riconosciuti come persone giuridiche
agli effetti civili nel rispetto delle loro caratteristiche originarie stabilite dal
le norme del diritto canonico.
Non sono pertanto applicabili agli enti ecclesiastici le norme dettate dal
codice civile in tema di costituzione, struttura, amministrazione ed estinzio
ne delle persone giuridiche private. Non pu dunque richiedersi ad essi, ad
esempio, la costituzione per atto pubblico, il possesso in ogni caso dello sta
tuto, n la conformit del medesimo, ove l'ente ne sia dotato, alle prescri
zioni riguardanti le persone giuridiche private.
L'Amministrazione che esamina le domande di riconoscimento degli enti
ecclesiastici agli effetti civili verifica la sussistenza dei requisiti previsti dal
le norme per le diverse categorie di enti. In particolare l'Amministrazione
accerta, salvo che per gli enti di cui all'articolo 2, primo comma, delle nor
me citate, che il fine di religione o di culto sia costitutivo ed essenziale: a
tal fine gli enti ecclesiastici debbono produrre gli elementi occorrenti quali
risultano dalla documentazione di regola rilasciata dall'autorit ecclesiastica,
comprese le norme statutarie, ove ne siano dotati ai sensi del diritto canonico.

700

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Resta quindi esclusa la richiesta di requisiti ulteriori rispetto a quelli


che, secondo le norme citate, costituiscono oggetto di accertamento o valu
tazione ai fini del riconoscimento degli enti ecclesiastici agli effetti civili,
nonch di documenti non attinenti ai requisiti medesimi.
Gli altri elementi previsti dall'articolo 5 delle norme predette ad
esempio il patrimonio sono necessari soltanto al fine dell'iscrizione del
l'ente civilmente riconosciuto nel registro delle persone giuridiche.
Roma, 24 febbraio 1997
Allegato N. 2
alla Nota verbale n. 2152/97/RS del 10 aprile 1997
RELAZIONE DELLA
COMMISSIONE PARITETICA ITALIA - SANTA SEDE
ISTITUITA PER LA SOLUZIONE DI QUESTIONI
INTERPRETATIVE ED APPLICATIVE DELLE NORME
RELATIVE AI BENI E AGLI ENTI ECCLESIASTICI APPROVATE
CON IL
PROTOCOLLO DEL 15 NOVEMBRE 1984

I
Con nota del 5 ottobre 1995 la Segreteria di Stato della Santa Sede, pur
dando atto al Governo italiano dell'attuazione positiva e costruttiva che si
era offerta, fino ad allora, all'Accordo del 18 febbraio 1984 di revisione del
Concordato lateranense e al successivo Protocollo del 15 novembre dello
stesso anno, osservava che, in materia di edifici di culto e di enti ecclesiastici,
erano venute manifestandosi, nell'ordinamento italiano, talune linee inter
pretative ed applicative sulle quali la Santa Sede riteneva di non poter
convenire.
Con riferimento agli edifici di culto la Santa Sede osservava che doveva
ritenersi in contrasto con la nuova disciplina pattizia (e con l'attuazione
che alla stessa era stata offerta nell'ordinamento statale) l'orientamento in
terpretativo che aveva condotto a negare la operativit, nell'ordinamento
italiano, a disposizioni rivolte a finanziare l'edilizia del culto cattolico di
strutta o danneggiata da calamit naturali.
Non poteva condividersi, inoltre, l'affermazione secondo cui, in conse
guenza del nuovo assetto pattizio, doveva considerarsi venuta meno la po-

Acta Ioannis Pauli Pp

II

701

testa delle Regioni di provvedere al sostegno dell'edilizia di culto sia pure


nell'ambito di iniziative preordinate alla cura di interessi pubblici regionali.
Con riguardo poi agli enti ecclesiastici la Santa Sede lamentava che
l'Amministrazione italiana, in pi occasioni, avesse, ai fini del riconoscimen
to, richiesto il possesso, per gli enti medesimi, di requisiti concernenti le
persone giuridiche disciplinate dal codice civile e di acquisire documenti
non necessari (ad esempio quelli relativi ai mezzi finanziari dell'ente).
La nota concludeva chiedendo al Governo italiano in applicazione
dell'articolo 14 dell'Accordo del 18 febbraio 1984, richiamato dall'articolo 3
del Protocollo del 15 novembre 1984 la costituzione di una Commissione
paritetica per la ricerca di un'amichevole soluzione delle questioni indicate.
Con nota del 13 novembre 1995, indirizzata alla Segreteria di Stato, il
Presidente del Consiglio dei Ministri dichiarava di concordare sulla istituzio
ne di una Commissione paritetica incaricata, ai sensi dell'articolo 14 dell'Ac
cordo del 18 febbraio 1984 (e dell'art. 3 del Protocollo), di ricercare un'ami
chevole soluzione'in ordine alle difficolt interpretative e applicative rap
presentate dalla Santa Sede.
Con successiva nota verbale del 18 novembre 1995 il Governo italiano
comunicava alla Santa Sede che la Commissione paritetica, per la parte ita
liana, sarebbe stata composta dai signori:
Dott. Alberto De Roberto, Presidente di Sezione del Consiglio di Stato
(Capo del Dipartimento per gli affari giuridici e legislativi della Presidenza
del Consiglio dei Ministri alla data di istituzione della Commissione), Presidente.
Prof. Umberto Leanza, Professore nell'Universit di Roma Tor Vergata
Capo del Contenzioso diplomatico del Ministero degli affari esteri, Com
ponente.

Prof. Alberto Roccella, Professore nell'Universit di Milano, Componente.


Dott.ssa Anna Nardini, Funzionario del Dipartimento degli Affari Giuri
dici e Legislativi della Presidenza del Consiglio dei Ministri, Segretario.
Con nota verbale del 21 dicembre 1995 la Santa Sede comunicava che la
Commissione, per la parte vaticana, risultava cos composta:
S.E. Mons. Attilio Nicora, Vescovo di Verona, incaricato dalla Conferen
za Episcopale Italiana per i problemi di attuazione dell'Accordo di revisione
del Concordato, Presidente.
Mons. Agostino De Angelis, Capo dell'Ufficio Giuridico del Vicariato di
Roma, Componente.

702

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Dott. Cesare Testa, Responsabile dell'Organizzazione dell'Istituto Cen


trale per il Sostentamento del Clero, Componente
Mons. Luigi Tri vero, Direttore dell'Ufficio per i problemi giuridici della
Conferenza Episcopale Italiana, Segretario.
La Commissione paritetica si insediava in Roma il 16 maggio 1996.
Dopo aver dato atto della propria competenza a pronunciarsi sulle que
stioni sottopostele, la Commissione procedeva, nella stessa seduta, ad una
generale ricognizione dei punti in contestazione.
Nelle successive riunioni (tenute a Roma nei giorni 29 maggio, 19 e 20
giugno, 12 luglio, 23 settembre, 11 ottobre; a Verona il 31 ottobre; di nuo
vo, a Roma il 28 novembre, il 6 e il 12 dicembre 1996, il 20 gennaio, il 13
e il 14 febbraio 1997) si provvedeva ai necessari approfondimenti.
In data 24 febbraio 1997 la Commissione paritetica ha terminato i suoi
lavori e sottoscritto, in Roma, nella sala della Biblioteca Chigiana di Palaz
zo Chigi, la presente relazione e l'annesso documento conclusivo: su ogni
punto ed aspetto di entrambi i documenti le Parti hanno raggiunto un
amichevole, completo accordo.
La presente relazione viene articolata come la diversit della materia
richiede in due distinte parti: la prima dedicata alle questioni concernen
ti gli edifici di culto, la seconda relativa agli enti ecclesiastici.

II
Vanno esaminate per prime le questioni concernenti l'edilizia di culto.
Per una migliore comprensione delle problematiche poste utile ricorda
re che le nuove norme pattizie in materia di edilizia di culto si inseriscono
all'interno di una disciplina di non agevole ricostruzione anche perch frut
to di stratificazioni normative non sempre rispondenti ad un disegno unitario.
A partire dal secondo dopoguerra, alla originaria norma che prevedeva
l'accollo obbligatorio sui Comuni delle spese occorrenti alla conservazione
degli edifici serventi al culto pubblico nel caso di insufficienza di altri mezzi
per provvedervi (articolo 91, lettera I, del R.D. 3 marzo 1934, n. 383),
erano venute aggiungendosi ulteriori disposizioni rivolte ad assicurare un
pi ampio e incisivo sostegno all'edilizia di culto.
In via di larga approssimazione le norme via via inserite nell'ordina
mento italiano nella materia possono essere raccolte nei seguenti due gruppi:

Acta Ioannis Pauli Pp. II

703

a) norme attributive di aiuti all'edilizia di culto al solo fine di favorire il


perseguimento degli obiettivi di carattere religioso curati dalla Chiesa cattolica;
b) norme miranti ad offrire, invece, sostegno a interessi dello Stato italia
no suscettibili di venire soddisfatti attraverso interventi disposti a favore
dell'edilizia di culto.
Nel primo gruppo si collocano la legge 18 dicembre 1952, n. 2522 e la
successiva legge 18 aprile 1962, n. 168 contemplanti, entrambe, l'erogazione
di contributi finanziari statali per la costruzione di edifici del culto cattolico.
Si inseriscono, invece, nel secondo gruppo i provvedimenti legislativi
con i quali si accordato sostegno all'edilizia di culto di interesse storico,
monumentale, artistico (legge 21 dicembre 1961, n. 1552; legge 14 marzo
1968, n. 292, ecc.).
Nello stesso novero vanno pure ricondotte le numerose leggi con le quali
si prevista la ricostruzione e riparazione dell'edilizia di culto colpita da
eventi calamitosi di carattere straordinario (D.L.C.P.S. 27 giugno 1946,
n. 35, ratificato, con modificazioni, dalla legge 10 agosto 1950, n. 784, con
cernente la riparazione e ricostruzione degli edifici di culto cattolico dan
neggiati e distrutti dalla guerra; legge n. 168 del 1962 cit. nella parte in cui
prevede la riparazione degli edifici distrutti dal terremoto del 1908; D.L. 13
maggio 1976, n. 227, convertito dalla legge 29 maggio 1976, n. 336, relativa
al terremoto del Friuli).
Pure nel secondo gruppo si pone la particolare disciplina di sostegno
dell'edilizia di culto che ha preso avvio con la introduzione dell'articolo 44
della legge 22 ottobre 1971, n. 865, rivolta a ricondurre tra le opere di ur
banizzazione secondaria le chiese e gli altri edifici per servizi religiosi .
La detta normativa rivolta a far gravare, sia pure in parte, sui lottiz
zanti (legge 6 agosto 1967, n. 765) e, dopo la introduzione in via generale
della concessione edilizia onerosa (legge 28 gennaio 1977, n. 10), su tutti i
soggetti che svolgano attivit di trasformazione del suolo, gli oneri di urba
nizzazione (e, perci, anche quelli relativi all'edilizia di culto ricadente tra le
opere di urbanizzazione secondaria).
Si accorda, cos, sostegno all'edilizia di culto (e non solo a quella del
culto cattolico), per assicurare le infrastrutture necessarie alla vita della co
munit territoriale (scuole, impianti sportivi, centri sociali, chiese ed altri
edifici per servizi religiosi, etc.).
Il Protocollo del 15 novembre 1984 ha fatto venire meno ogni sostegno
finanziario statale a favore dell'edilizia di culto ove l'aiuto stesso non risulti

704

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

in funzione della realizzazione di interessi dello Stato italiano (soppressione


dei sostegni di cui alla lettera a).
Una soluzione che trova spiegazione nel fatto che alla realizzazione e
manutenzione dell'edilizia di culto quando l'obiettivo perseguito solo
quello di carattere specificamente confessionale , ormai, chiamata diret
tamente la Chiesa cattolica che pu avvalersi, oggi, a questi fini, anche del
la quota dell'otto per mille del gettito dell'IRPEF attribuitole sulla base
delle scelte espresse dai contribuenti.
La soppressione di ogni sostegno pubblico, in questa ipotesi, risulta te
stualmente sancita dall'articolo 74 della legge 20 maggio 1985, n. 222, che
dispone in esecuzione del Protocollo del 15 novembre 1984 l'abroga
zione delle leggi n. 2522 del 1952 e n. 168 del 1962 (leggi che prevedono il
concorso statale ai fini della costruzione di nuove chiese del culto cattolico)
e di ogni altra disposizione incompatibile.
Naturalmente, all'abrogazione delle disposizioni ora riferite si accompa
gna pure il divieto per lo Stato italiano di dare vita, in avvenire, a discipli
ne che ricalchino quella espunta dalla nuova normativa pattizia.
Nulla dispongono, invece, le norme pattizie per quanto attiene agli aiuti
alla edilizia di culto tendenti a consentire la realizzazione di interessi anche
dello Stato italiano nella pluralit delle sue articolazioni (v. lettera b).
Un silenzio da interpretare quale indifferenza del Protocollo del 1984
per tali forme d'intervento, lasciate cos alle libere, unilaterali determinazio
ni dell'ordinamento italiano.
Debbono, conseguentemente, ritenersi non influenzate dalla disciplina
pattizia (e dalle disposizioni con le quali alla stessa si data attuazione) le
norme che prevedono aiuti, nell'interesse pubblico, all'edilizia di culto.
Al regime d'indifferenza della disciplina pattizia per gli interventi da ul
timo ricordati (sostegno dell'edilizia di culto per il soddisfacimento di pub
blici interessi) deroga solo l'art. 53 delle norme approvate con il Protocollo
nel punto in cui contempla il mantenimento in vita della vigente normati
va in tema di utilizzazione a favore dell'edilizia di culto in percentuali
da definirsi con legge regionale dei contributi di concessione edilizia.
In questo caso le Parti contraenti hanno inteso, in sede di Protocollo
in deroga al generale principio secondo cui gli aiuti, nell'interesse pubblico,
all'edilizia di culto dipendono solo da decisioni unilaterali dello Stato italia
no vincolare quest'ultimo a tener ferma l'attuale disciplina che pone a
carico, sia pure in parte, della mano pubblica gli oneri per le infrastrutture
religiose occorrenti agli insediamenti territoriali.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

705

Alla stregua dei principi sopra enunciati diviene agevole offrire risposta
ai quesiti proposti.
Le norme fin qui in vigore, recanti finanziamenti a favore dell'edilizia di
culto, distrutta o danneggiata da eventi calamitosi di carattere straordina
rio, non possono ritenersi in contrasto con la nuova disciplina pattizia.
Trattasi, infatti, di sostegni accordati alla edilizia di culto non per fina
lit di carattere confessionale ma, nell'interesse pubblico, per porre riparo,
in tutto o in parte, ai danni provocati da eventi naturali.
E da riconoscere ovviamente al legislatore italiano la facolt di dar vita,
in via unilaterale, anche in avvenire, a nuovi interventi a favore dell'edili
zia di culto danneggiata o distrutta da siffatti eventi.
E, pure, da ammettere che le Regioni possano offrire sostegno finanzia
rio all'edilizia di culto per la realizzazione di interessi pubblici ricadenti nel
le competenze regionali.
Le leggi delle Regioni che, prima e dopo la disciplina pattizia, hanno
previsto il finanziamento, con tali obiettivi, dell'edilizia di culto non posso
no perci considerarsi abrogate o costituzionalmente illegittime.
Va considerato, a questo riguardo, da un lato, che nessun divieto risulta
posto dalle norme approvate con il Protocollo a sostegni offerti nell'interes
se pubblico all'edilizia di culto dalla Repubblica italiana e dalle istituzioni
in cui essa si articola (ad es. le Regioni) e, dall'altro, che risultano piena
mente ipotizzabili nella logica del riparto costituzionale aiuti accorda
ti alla edilizia di culto in aree di competenza regionale (urbanistica, turismo
etc.) per la realizzazione di interessi pubblici affidati alle Regioni.
Le stesse norme approvate con il Protocollo prevedono, d'altra parte,
espressamente (all'art. 53 secondo comma) l'ipotesi di edifici di culto e di
pertinenti opere parrocchiali costruiti con contributi regionali (oltre che
comunali), stabilendo che tali edifici non possono essere sottratti alla loro
destinazione, neppure per effetto di alienazione, se non sono decorsi venti
anni dall'erogazione del contributo.
appena il caso di soggiungere che, anche nella vigenza della nuova di
sciplina, deve ritenersi consentito ai Comuni oggi investiti di tutte le
funzioni amministrative che riguardano la popolazione e il territorio comu
nale (articolo 9 della legge 8 giugno 1990, n. 142) la facolt di assumere
iniziative per l'edilizia di culto rivolte a soddisfare specifici interessi locali.

706

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

III
Per quanto attiene agii enti ecclesiastici, la Santa Sede lamenta, sostan
zialmente, che l'Amministrazione italiana abbia, in pi di una occasione, ri
chiesto per il riconoscimento degli enti ecclesiastici il possesso di requisiti
che sono propri delle persone giuridiche espresse dall'ordinamento italiano,
senza considerare che gli enti ecclesiastici sono istituzioni che sorgono nel
l'ordinamento canonico conservando, in quello italiano, gli originari caratteri.
Rileva, anzitutto, la Commissione paritetica che la Repubblica italiana
si impegnata, con l'art. 7, comma 2, dell'Accordo del 18 febbraio 1984, a
riconoscere agli effetti civili gli enti ecclesiastici eretti o approvati secondo
le norme del diritto canonico .
Ci significa che la Repubblica italiana tenuta, ai sensi della norma
ora ricordata, ad accogliere nel proprio ordinamento gli enti ecclesiastici, ai
quali accorda il riconoscimento, con le caratteristiche che agli stessi ineri
scono nell'ordinamento di provenienza (semprech risultino presenti le spe
cifiche condizioni poste dalla disciplina pattizia).
Il che comporta che non possono ritenersi applicabili agli enti ecclesia
stici le norme del codice civile in tema di costituzione, struttura, ammini
strazione ed estinzione delle persone giuridiche private.
Per le stesse ragioni deve ritenersi non consentito all'Amministrazione
italiana pretendere l'esibizione in forma di atto pubblico dello statuto del
l'ente ecclesiastico e di assoggettare ad approvazione le norme statutarie
in occasione del riconoscimento.
E evidente che una siffatta linea finirebbe per condurre con discono
scimento della fondamentale regola pattizia che vuole l'ente ecclesiastico re
cepito con i suoi originari caratteri ad una vera e propria rifondazione
dello stesso nell'ordinamento italiano.
Sempre con riferimento alle questioni che sono state proposte va osser
vato che, ai fini del riconoscimento degli enti ecclesiastici, l'Amministrazione
italiana chiamata, in relazione agli enti di cui all'art. 2, secondo comma,
della legge n. 222 del 1985, ad accertare la sussistenza del fine di religione o
di culto quale fine costitutivo ed essenziale dell'ente: una verifica che, sep
pur sprovvista di momenti di vera e propria discrezionalit, pu condurre,
in talune ipotesi, a valutazioni di qualche complessit in considerazione del
la difficolt di stabilire, in presenza di una pluralit di fini perseguiti dal
l'ente, se quello di religione o di culto effettivamente il fine costitutivo ed
essenziale.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

707

Gli enti interessati dovranno produrre per consentire all'Amministra


zione italiana di effettuare tale accertamento ogni documento utile (e in
primo luogo le norme statutarie ove il diritto canonico ne prescriva il pos
sesso).
A tale adempimento non sono, invece, tenuti gli enti che fanno parte
della costituzione gerarchica della Chiesa, gli istituti religiosi ed i seminari,
in relazione ai quali il fine di religione o di culto presunto juris et de jure
(art. 2, primo comma, della legge n. 222 del 1985).
In questa logica, correttamente, il secondo comma, lett. d), dell'art. 2
del d.P.R. 13 febbraio 1987, n. 33 impone all'ente interessato di allegare al
l'istanza di riconoscimento i documenti (provenienti, di regola, da autorit
ecclesiastiche) da cui risultino i fini dello stesso.
Il Prefetto potr acquisire eventuali ulteriori elementi, in vista dell'ac
certamento del fine, con richiesta rivolta all'ente, all'autorit ecclesiastica o
ad organi della pubblica amministrazione (art. 4 d.P.R. 13 febbraio 1987,
n. 33).
Si conviene, pure, con la Santa Sede nell'assunto secondo cui l'ente ec
clesiastico pu esimersi dall 'esibire prescrizioni formalmente racchiuse nello
statuto ma prive di rilievo ai fini del riconoscimento (ad esempio disposizio
ni concernenti le pratiche religiose, il regime degli appartenenti alla istitu
zione etc.).
La Commissione paritetica concorda in ordine all'insussistenza di una
normativa pattizia che imponga, in via generale, ai fini del riconoscimento,
di conferire rilievo come talora si preteso da parte italiana alle risorse
patrimoniali di cui dispone l'ente ecclesiastico.
Una valutazione a questo riguardo risulta prevista solo nei confronti de
gli istituti religiosi di diritto diocesano, delle chiese aperte al culto pubblico
e delle fondazioni di culto.
La legge n. 222 del 1985 stabilisce infatti che gli istituti religiosi di dirit
to diocesano debbono disporre di risorse che garantiscano la loro stabilit
(art. 8); le chiese aperte al culto pubblico di mezzi sufficienti per la manuten
zione e I'officiatura (art. 11); le fondazioni di culto dei mezzi occorrenti per
il raggiungimento dei loro fini (art. 12).
Agli effetti, peraltro, della iscrizione nel registro delle persone giuridiche
(un adempimento da eseguire a riconoscimento avvenuto a tutela dei terzi
che entrano in rapporto con l'istituzione) ogni ente ecclesiastico dovr insie
me agli altri elementi di cui agli articoli 33 e 34 del codice civile indicare
il proprio patrimonio.

708

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Rileva la Commissione paritetica che una parte almeno delle incompren


sioni manifestatesi nella materia trae origine dalla presenza, nell'ordinamen
to italiano, della norma regolamentare (art. 2, lett. e del d.P.R. n. 33 del
1987), che ha imposto in occasione della presentazione della domanda di
riconoscimento la produzione di documenti rilevanti, invece, solo agli
effetti della iscrizione nel registro delle persone giuridiche.
Non possono, pertanto, non avanzarsi riserve in ordine alla conformit
alla normativa pattizia in tema di riconoscimento della citata disposizione
regolamentare nel tratto in cui richiede la produzione, in allegato alla do
manda di riconoscimento, di ogni documentazione rilevante ai fini dell'i
scrizione nel registro predetto.
Roma, 24 febbraio 1997.
NOTA VERBALE

L'Ambasciata d'Italia presso la Santa Sede presenta i suoi complimenti


all'Eccellentissima Segreteria di Stato Sezione per i Rapporti con gli Sta
ti ed ha l'onore di riferirsi alla sua Nota Verbale n. 2152/97/RS del 10
aprile 1997, del seguente tenore:
La Segreteria di Stato Sezione per i Rapporti con gli Stati porge
distinti ossequi all'Ecc.ma Ambasciata d'Italia e si onora di fare riferimento
all'attivit della Commissione Paritetica Italia-Santa Sede, che fu istituita,
a suo tempo, per la soluzione di alcune questioni interpretative ed applica
tive delle norme relative ai beni ed agli enti ecclesiastici di cui al Protocollo
del 15 novembre 1984, e che ha concluso i propri lavori in data 24 febbraio
1997 sottoscrivendo il Documento Conclusivo e la Relazione Finale ,
qui uniti in fotocopia (allegati n. 1 e n. 2).
Qualora il Governo italiano concordi, la presente Nota Verbale con i
predetti allegati che ne fanno parte integrante e la relativa Nota di risposta
dell'Ambasciata d'Italia costituiscono un'Intesa tecnica interpretativa ed
esecutiva, tra la Santa Sede e la Repubblica Italiana, dell'Accordo modifi
cativo del Concordato Lateranense del 18 febbraio 1984 e del successivo
Protocollo del 15 novembre 1984.
Detta Intesa entrer in vigore alla data di risposta della predetta Mis
sione Diplomatica.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

709

La Segreteria di Stato Sezione per i Rapporti con gli Stati proft


ta volentieri della circostanza per rinnovare all'Eccma Ambasciata d'Italia
i sensi della sua pi alta e distinta considerazione .
L'Ambasciata d'Italia ha l'onore di informare che il Governo italiano
d'accordo in merito al contenuto della Nota sopradescritta.
L'Ambasciata d'Italia presso la Santa Sede si avvale dell'occasione per
rinnovare all'Eccellentissima Segreteria di Stato gli atti della sua pi alta
considerazione.
Roma, 30 aprile 1997.
BRUNO

Ambasciatore

BOTTAI

d'Italia

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

710

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO PRO EPISCOPIS
PROVISIO ECCLESIARUM

Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus


Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis quae sequun
tur Ecclesiis sacros praefecit praesules:
Cathedrali Ecclesiae Uritanae R.D. Marcellum Semeraro, Vicarius episcopalem archidioecesis Lyciensis, necnon Pontificiae
Universitatis Lateranensis professorem.
die 25 Iulii 1998.

Cathedrali Ecclesiae Veronensi Exc.mum P.D. Flavium Robertum


Carraro, ex Ordine Fratrum Minorum Capuccinorum, hactenus Episcopum
Ecclesiae Arretinae-Cortonensis-Biturgensis.
die 29 Iulii. Metropolitanae Ecclesiae Portus Veteris Exc.mum P.D.
Moacyr Grechi, hactenus Episcopum Fluminis Albi Superioris.
Coadiutorem dioecesis Rivi Australis Exc.mum P.D. Iosephum Iuventium Belestieri, S.D.B., hactenus Episcopum Umaitanensem.
die 4 Augusti. Cathedrali Ecclesiae Carnutensi R.P. Bernardum Ioannem-Mariam, in religione Nicolaum, Aubertin, O. Cist., hactenus Abbatem mo
nasterii Lerinensis necnon in dioecesi Foroiuliensi-Tulonensi Vicarium episcopalem.

Cathedrali Ecclesiae Baniensi R.D. Fridericum Anto


nium a Iesu Bretn Martnez, e clero archidioecesis Sancti Iacobi Equitum,
hactenus sub-moderatorem academicum et institutorem in Pontificio Semi
nario Sancti Thomae Aquinatis in archidioecesi Sancti Dominici.
die 6 Augusti.

die 12 Augusti. Cathedrali Ecclesiae de Ponta Grossa, Exc.mum P.D.


Ioannem Braz de Aviz, hactenus Episcopum titularem Flenucletensem et
Auxiliarem Victoriensem Spiritus Sancti.

Cathedrali Ecclesiae Atrebatensi Exc.mum P.D. Ioannem-Paulum


Jaeger, hactenus Episcopum Nanceiensem.
Titulari episcopali Ecclesiae Bonustensi R.D. Stepha
num Cichy, Seminarii maioris archidioecesis Katovicensis Liturgiae profes
sorem, quem deputavit Auxiliarem eiusdem archidioecesis.
die 26 Augusti.

die 28 Augusti. Cathedrali Ecclesiae Nicensi Exc.mum P.D. Ioannem


Bonfils, hactenus Episcopum Vivariensem.

Pontificium Consilium de legum textibus interpretandis

711

ACTA CONSILIORUM
PONTIFICIUM CONSILIUM
DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS
Responsio ad propositum dubium: de loco excipiendi sacramentales confessiones

Patres Pontificii Consilii de Legum Textibus Interpretandis, in ordinario


coetu diei 16 Iunii 1998, dubio, quod sequitur, respondendum esse censue
runt ut infra:
D. Utrum attento praescripto can. 964, 2, CIC sacramenti minister, iu
sta de causa et excluso casu necessitatis, legitime decernere valeat, etiamsi
poenitens forte aliud postulet ut confessio sacramentalis excipiatur in sede
confessionali crate fixa instructa.
R.

Affirmative.

Summus Pontifex Ioannes Paulus II in Audientia die 7 iulii 1998 infra


scripto Praesidi impertita, de supradicta decisione certior factus, eam con
firmavit et promulgari iussit.
83 I U L I A N U S H E R R A N Z

archiep. tit. Vertarensis, Praeses


83 Bruno Bertagna

archiep. tit. Drivastensis, a Secretis

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

712

DIARIUM ROMANAE CURIAE


SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
8

agosto

1998. S.E. mons, Renzo Fratini, Arciv. tit. Botriana, Nunzio


Apostolico in Indonesia.

22

S.E. mons. Osvaldo Padilla, Arciv. tit. di Pia, Nunzio


Apostolico in Nigeria.

NECROLOGIO
26
4

luglio
agosto

1998. Mons. Carlos Anasagasti Zulueta, Vescovo tit. di Caltadria.

Mons. Thomas J. McDonough, Arcivescovo em. di Louisville (Stati Uniti d America).

22

28

29

31

Mons. Damian Nicolau Roig, Vescovo Prelato em. di Huamachuco (Per).


Mons. James D. Sangu, Vescovo em. di Mbeya (Tanzania).
Mons. Nicola Riezzo, Arcivescovo em. di Otranto (Italia).
Mons. Bernard F. Pappin, Vescovo tit. di Aradi.
Mons. Rajarethinam A. Sundaram, Vescovo em. di Tanjore (India).

Mons. Manuel A. Crdenas, Vescovo tit. di Aulon.


Mons. Fernando Azcarate Freir de Andrade, Vescovo tit.
di Cef ala.
Mons. Ioan Ploscaru, Arciv.-Vescovo em. di Lugoj dei Ro
meni (Romania).
Mons. Vito Roberti, Arciv.-Vescovo em. di Caserta (Italia).

Recens nuntiatum est Villelmum Van Bekkum, episcopum em. Rutengensem, die U m . Februarii a. 1998, de vita decessisse.

An. et vol. XC

2 Octobris 1998

N. 10

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


EPISTULA APOSTOLICA

Episcopis, sacerdotibus, religiosis familiis atque catholicae Ecclesiae Christifideli


bus de diei dominicae sanctificatione

IOANNES PAULUS PP. II


Venerabiles
carissimi

in

Fratres

Episcopatu
et

ac

Presbyteratu

Fratres,

Sorores!

1. Dies Domini a temporibus iam apostolicis est definita Dominica


per Ecclesiae aetates singulari semper est respecta honore cum suapte
natura ipsi adhaerescat mysterii christiani essentiae. Christi namque resur
rectionis diem per temporis hebdomadam revocat Dominica. Hebdomadis
Pascha est, quo Christi de peccato morteque celebratur victoria, primae
creationis consummatio in illo, atque principium novae creaturae (cfr 2
Cor 5,17). Dies adorantis grataeque evocationis est illius diei quo orbis est
conditus atque simul, actuosa in spe, praevia figura novissimi diei , cum
in gloria reveniet Christus (cfr Act 1,11; 1 Thess 4,13-17) et nova fient om
nia (cfr Ap 21,5).
Probe ideo dominicae diei Psalmistae congruit exclamatio: Haec est
dies, quam fecit Dominus: exsultemus et laetemur in ea (Ps 118 [117],
24). Haec ad laetandum incitatio, quam Paschalis liturgia suam facit, se
cum admirationis documentum infert qua mulieres sunt affectae, quae
Christi adstiterant crucifixioni cum, valde mane prima sabbatorum (Me

Cfr Ap 1,10: Kupiooa -/zapa; cfr etiam Didach 14,1; S. IGNATIUS ANTIOCHENUS, Episto
la ad Magnesios 9,1-2: SC 10, 88-89.
1

4S - A. A. S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

714

16,2), sepulcro appropinquantes vacuum illud reppererunt. Adhortatio si


mul est ut experimentum quadamtenus repetatur duorum discipulorum ad
Emmaus qui, in itinere cum resuscitatus ipse iis sese coniunxit, cor ar
dens in se senserunt et cum explicatis Scripturis Ipse se patefecit in frac
tione panis (cfr Lc 24,32.35). Est quasi imago vocis illius gaudii, primo
dubitantis superantisque deinde, quod sub eiusdem diei vesperam Apostoli
sunt experti, cum a Iesu suscitato sunt salutati eiusque pacis et Spiritus re
ceperunt donum.
2. Primigenium est Christi resurrectio fundamentum quo christiana suf
ficitur fides (cfr 1 Cor 15,14): veritas mirifica est, quae in fidei lumine ple
ne percipitur, sed ab iis etiam historica ratione confirmatur quibus datum
est privilegium Dominum vivificatum contuendi; eventus mirabilis, qui non
tantum singulariter omnino in hominum denotatur annalibus, verum etiam
in medio ipso temporis mysterio reponitur. Etenim ad Christum, quemadmo
dum cerei Paschalis inaugurandi ritus commemorat intra Paschalium vigi
liarum liturgiam insignem, pertinent tempus et saecula . Qua de causa
commemorando non semel dumtaxat in anno, sed omni dominica die me
moria resurrectionis Christi, indicare cupit Ecclesia singulis aetatibus id
quod historiae constituit fulcrum, ad quod originum reducitur mysterium
atque etiam extremae sortis orbis totius.
Est igitur causa cur, perinde ac homilia auctoris IV saeculi suadet,
dies Domini sit princeps dierum . Quotquot gratiam acceperunt ut
Dominum resurrexisse credant facere non possunt quin huius hebdomadalis
diei significationem permagno illo animi motu percipiant quo ipse iam Hie
ronymus dicere est coactus: Dies dominica, dies resurrectionis, dies Chris
tianorum, dies nostra est . Christianis namque est primordialis dies fe
stus , cuius est non modo temporis signare progressionem, sed ipsius
etiam altum recludere sensum.
2

3. Praecipuum eius momentum, quod per annorum duo milia historiae


numquam non est agnitum, Concilium Oecumenicum Vaticanum II vehe
menter inculcavit: Mysterium paschale Ecclesia, ex traditione apostolica
quae originem ducit ab ipsa die Resurrectionis Christi, octava quaque die

PSEUDO-EUSEBIUS ALEXANDRINUS, Sermo 16: PG 86, 416.

In die dominica Paschae II, 52; CCL 78, 550.


CONC. OECUM. VAT. II, Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 106.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

715

celebrat, quae dies Domini seu dies dominica merito nuncupatur . Paulus
VI cum novum Calendarium Romanum universale approbaret, Normasque
generales Anni liturgici ordinationem statuentes, rursus extulit hoc momen
tum. Tertium impendens millennium credentes adhortatur ut sub Christi
lumine historiae perpendant progressus, simul etiam admonet ut Dominicae
significationem novo studio ac fervore detegant: ipsius videlicet arcanum ,
celebrationis eius vim atque ad christianam humanamque vitam impulsum.
Libentes nimirum multiplicia magisterii et pastoralium consiliorum in
cepta animadvertimus, quae hisce post Concilium annis vos, Fratres in
Episcopatu Venerabiles, tam singuli quam coniuncti, adiuvante valide clero
vestro, de hoc pergravi argumento enucleavistis. Ad limen Magni Iubilaei
anni MM vobis has Apostolicas tradere Litteras quibus in proposito tam vi
tali vestra sustineatur pastoralis industria. Simul vero vos, Christifideles
omnes carissimi, adloqui cupimus, dum nos spiritali modo veluti praesentes
reddimus singulas apud communitates ubi quaque dominica die vestris conglobamini cum pastoribus Eucharistiam celebraturi nec non Domini
diem . Deliberationes plures ac sententiae, quibus hae pervaduntur Aposto
licae Litterae, maturuerunt dum episcopali Nos officio Cracoviae perfungeremur ac deinde cum Episcopi Romani Petrique Successoris in Nos recepissemus ministerium atque Romanae communitatis paroecias inviseremus,
quod diebus plerumque dominicis factum est singulis liturgici anni tempori
bus. In his itaque Litteris visum est peropportunum vivam veluti sermocinationem prorogare quam Nobis placet cum fidelibus ipsis agere, dum si
mul dominicae diei significationem vobiscum tractamus ac modos etiam inculcamus quibus ille verus Domini dies traduci possit novis etiam in ae
tatis nostrae rerum adiunctis.
5

4. Neminem profecto praeterit ad recentius usque tempus faciliorem


fuisse dominicae diei sanctificationem , in nationibus christianis frequen
tem, propter populi participationem ac societatis civilis ordinationem ip
sam, quae otium dominicale praestituebat intra normas multiplex feriale
opus respicientes. Hodie tamen iisdem in civitatibus, in quibus indoles
huius diei festiva sancitur, condicionis socialis atque oeconomicae progressio
aliquando publicos mores proindeque Dominicae figuram penitus mutavit.
Consuetudo hinc late affirmata est exeuntis hebdomadae , quae uti hebIbid.
Cfr Litt. Ap. motu proprio datae Mysterii paschalis (14 Februarii 1969): AAS 61
(1969), 222-226.
5

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

716

domadale requietis tempus accipitur fortasse etiam procul a communi habi


tatione transigendum crebriusque communicatione distinctum rerum cultu
ralium, politicarum, ludicrarum, quarum celebratio saepius festivos incidit
in dies. De eventu sociali agitur atque culturali qui solida etiam prae se
fert elementa prout scilicet conducere aliquid potest ad hominum ipsorum
vitaeque socialis totius progressum, veris observatis vitae bonis. Non soli
requietis et otii sic respondetur necessitati sed etiam postulationi ut
festum celebretur quae ipsi innata est homini. Dolendum quidem est
quod, quotiens pristinum suum sensum amittit Dominica atque in simpli
cem hebdomadae exitum recidit, fieri nimirum tunc potest ut homines,
etiam festive vestiti, celebrare festum revera nequeant, quoniam orbe tam
angusto clauduntur unde eis caelum conspicere iam non liceat. Utcumque
est, a Christi discipulis petitur ne Dominicae celebrationem, quam veram
esse oportet Domini diei sanctificationem, cum hebdomadae exitu confundant qui plerumque velut intervallum otii aut effugii accipitur. Ad hoc
enim vera spiritalis postulatur maturitas qua Christiani adiuventur ut sui
ipsi sint , cum fidei dono prorsus consentientes paratique etiam ad spem
testificandam quae in eis est (cfr 1 P e 3,15). Necessario hoc secum altiorem
Dominicae infert intellectum, ut recte illa dies vivatur etiam rebus in ad
versis, cum animo erga Spiritum Sanctum omnino docili.
7

5. Hoc in prospectu rerum condicio praebetur admodum varia. Ex una


enim parte exemplum eminet iuniorum Ecclesiarum quarundam, quae
quanto ardore Dominicalis celebratio animari possit tam in urbibus quam
in dissitissimis oppidulis ostendunt. Ex altera vero parte, propter memora
tas superius difficultates sociologicas atque etiam fortasse propter deficien
tes magnos fidei stimulos, aliis in regionibus admodum exigua quota pars
Dominicalis liturgiae participum refertur. In multorum Christifidelium ani
mo non tantum sensus praestantiae Eucharistiae minui videtur, sed etiam
ipsius officii gratiarum Domino referendarum eiusque implorandi cum aliis
simul intra ecclesialem communitatem.
Huc etiam accedit quod non modo in missionum Nationibus verum
etiam antiquae evangelizationis propter sacerdotum paucitatem Eucharisti
ca celebratio diebus dominicis in singulis communitatibus certo provideri
non potest.
Cfr Nota pastoralis Conferentiae Episcoporum Italiae Il giorno del Signore (15 Iulii
1984), 5: Ench. CEI 3, 1398.
7

Acta Ioannis Pauli Pp. II

717

6. Coram hac novarum condicionum interrogationumque respondentium


scaena magis est necessarium quam alias intimas revocare doctrinae causas,
quae ipsi ecclesiali praecepto subiacent, ut fidelibus universis excellentia
haud neganda diei Domini christiana in vita plane eluceat. Sic loquentes
vestigiis ingredimur perennis Ecclesiae traditionis quam graviter Concilium
Oecumenicum Vaticanum II repetivit, cum docuit: dominica die Christifi
deles in unum convenire debent ut, verbum Dei audientes et Eucharistiam
participantes, memores sint Passionis, Resurrectionis et gloriae Domini Ie
su, et gratias agant Deo qui eos regeneravit in spem vivam per Resurrec
tionem Iesu Christi ex mortuis (1 Pe 1,3) .
8

7. Probe quidem intellegitur sanctificandae Dominicae officium, praeser


tim Eucharistiae celebratione atque requie laetitia christiana fraternitateque
plena, si multiplices huius diei rationes et aspectus percipiuntur, quibus
Nos his in Litteris animum intendemus.
Dies enim est quae consistit in ipsa media vitae christianae parte. Si
iam inde a Pontificatus Nostri principio numquam iterare destitimus: No
lite timere! Quin immo, portas Christo ipsi aperite! , omnes hodie incitare
vehementer cupimus ut rursus dominicam diem inveniant: Tempus vestrum
Christo ne dubitaveritis devoverel Ita, tempus nostrum Christo aperiamus
quod ipse illuminet vicissim atque ordinet. Ille enim temporis cognoscit se
cretum et aeterni aevi etiam arcanum, nobisque propterea diem suum
tamquam semper novum amoris sui donum concredit. Huius diei nova in
ventio est gratia quaedam omnino imploranda, non solum ut propriis fidei
postulatis prorsus satis fiat, sed etiam ut solidioribus desideriis uniuscuius
que hominis reapse respondeatur. Concessum Christo tempus numquam est
spatium perditum, verum potius intervallum lucrifactum ad necessitudines
inter homines vitamque nostram funditus humanam reddendam.
9

CAPUT I

DIES

DOMINI

OPERIS CONDITORIS CELEBRATIO


Omnia per ipsum facta sunt

(Io 1,3)

8. Christiana in vita dominica dies paschalis ante omnia est celebritas,


Christi resuscitati gloria penitus perlustrata. Novae creationis est celebra8

Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 106.


Homilia in sollemni initio Pontificatus (22 Octobris 1978), 5: AAS 70 (1978), 947.

718

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tio. Verum haec eius indoles si altius percipitur, iam seiungi non posse vi
detur a nuntio quem Sacrae Scripturae a primis suis paginis nobis de consi
lio Dei in condendo orbe praebent. Si enim constat Verbum carnem esse in
plenitudine temporis (Gal 4,4) factum, haud minus verum est originem
eum esse atque rerum omnium finem propter suum ipsius mysterium uti
aeterni Patris Filii. Sui in Evangelii prooemio hoc affirmat Ioannes: Om
nia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil, quod factum est
(1,3). Illud pariter Paulus Colossensibus scribens effert: In ipsum condita
sunt universa in caelis et in terra, visibilia et in visibilia [...]. Omnia per ip
sum et in ipsum creata sunt (1,16). In mysterio Paschali haec actuosa Fi
lii praesentia in creativo Dei opere plene patescit, cum Christus resurgens a
mortuis primitiae dormientium (1 Cor 15,20) novam creaturam induxit
et opus incepit quod sui gloriosi reditus tempore consummabit cum tradi
derit regnum Deo et Patri [...], ut sit Deus omnia in omnibus (1 Cor
15,24.28).
Iam igitur in ipso creationis diluculo hoc munus cosmicum Christi
complectebatur Dei consilium. Haec Christocentrica species, in totum tempo
ris spatium proiecta, aderat in laeto Dei conspectu cum ab omni suo cessans opere benedixit... diei septimo et sanctificavit illum (Gn 2,3). Secun
dum sacerdotalem auctorem primae Biblicae narrationis rerum creationis,
nascebatur iam tum sabbatum , quod primum tantopere signat Foedus ac
quadamtenus sacrum novi ultimique Foederis praenuntiat diem. Idem au
tem argumentum requietis Dei (cfr Gn 2,2) atque item oblatae Exodi po
pulo quietis per gressum in promissam terram (cfr Ex 33,14; Dt 3,20; 12,9;
los 21,44; Ps 95[94],11) Novo in Testamento nova repetitur sub luce, quae
scilicet est illius sabbatismi (cfr Heb 4,9) quem Christus sua ipse resurrec
tione intravit et ut intret vocatur populus Dei vestigiis progrediens eius uti
Filii oboeditionis (cfr Heb 4,3-16). Rursus proinde necesse est magna crea
tionis percurratur pagina altiusque sabbati perpendatur theologia, ut Do
minica ipsa penitus comprehendatur.
In principio creavit Deus caelum et terram

(Gn 1,1)

9. Poeticum narrationis genus apud Genesim probe refert admirationem


quam homo ante rerum creatarum immensitatem constitutus percipit nec
non affectionem adorationis inde manantis erga Illum qui universa ex nihi
lo eduxit. De quadam descriptione agitur amplissimae significationis religio
sae, de carmine ad universitatis Conditorem, qui unicus indicatur Dominus

Acta Ioannis Pauli Pp. II

719

adversus crebra invitamenta ut mundus ipse divinus habeatur. Canticum


simul est de rerum bonitate, potenti misericordique Dei manu effectarum.
Et vidit Deus quod esset bonum (Gn 1,12 etc.) hic reciprocans versus
qui narrationem pervadit, in cuncta universitatis rerum elementa lucem bo
nam conicit, dum eodem tempore introspici sinit regulam illam arcanam
qua eadem universitas proprie recteque comprehendatur atque forsitan
etiam reficiatur: eatenus orbis est bonus quatenus suam ad originem adhaerescit, denuoque bonus evadit, postquam peccato est deformatus, si adiu
vante gratia ad Eum revertitur qui illum condidit. Haec, ut patet, ratioci
natio non recta via tangit res inanimes ipsaque animalia, verum homines
quibus incomparandum libertatis donum sed etiam periculum est conces
sum. Praeposita creationis narratione, claram in lucem proferunt Biblia per
nio vens illud discrimen inter hominis magnitudinem, Dei ad imaginem et
similitudinem creati, et ipsius prolapsionem, qua in mundo obscura peccati
ac mortis aperta est scaena (cfr Gn 3).
10. Prout e Dei manibus prodiit cosmos, ita eius pariter bonitatis gerit
vestigium. Venustus est orbis, dignusque etiam admiratione et perfruitione,
verum colendus est et enucleandus. Operis Dei consummatio hominis
operibus mundum ipsum recludit: complevitque Deus die septimo opus
suum, quod fecerat (Gn 2,2). Per anthropomorphicam hanc operis divini
commemorationem non modo lucis radium pandunt nobis Biblia in arca
nam illam necessitudinem inter Creatorem creatumque mundum, sed pro
prium munus item collustrat quod habet homo erga totum orbem. Dei
opus exemplum quadamtenus hominibus praebet. Non destinantur enim
dumtaxat qui mundum incolant, verum construant quoque et sic Dei
cooperatores fiant. Prima Genesis capita, quemadmodum Litteris in En
cyclicis Laborem exercens scripsimus, aliquo modo primum efficiunt evan
gelium laboris . Quam veritatem Concilium Oecumenicum Vaticanum II
similiter inculcavit: Homo enim, ad imaginem Dei creatus, mandatum ac
cepit ut, terram cum omnibus quae in ea continentur sibi subiciens, mun
dum in iustitia et sanctitate regeret utque, Deum omnium Creatorem
agnoscens, seipsum ac rerum universitatem ad Ipsum referret ita ut rebus
omnibus homini subiectis, admirabile sit nomen Domini in universa terra.
10

11

Mirabilis omnino eventus progredientis scientiae et technicae artis et


culturae propriis in diversis affirmationibus qui progressus velocior
10

11

N. 25: AAS 73 (1981), 639.


Const. past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et spes, 34.

720

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

usque fit atque hodie etiam vertiginosus fructus est, in orbis nostri an
nalibus, illius vocationis qua viro ac mulieri Deus officium concredidit
onusque simul terram replendi eamque proprio sudore sibi subiciendi, ob
servata tamen lege divina.
Shabbat : laeta Creatoris quies

11. Si homini prima in Genesis pagina exemplo est Dei opus , tantun
dem est etiam ipsius quies : Complevitque Deus die septimo opus suum
(Gn 2,2). Hic quoque ante anthropomorphismum consistimus qui nuntio fe
cundo praestat.
Dei enim requies non potest communiter accipi velut genus quoddam
Dei otii . Creativus enim actus, qui totius causa est rerum universitatis,
revera perpetuus est, suapte natura numquam operari Deus cessat, perinde
ac studet Iesus ipse memorare proprie de sabbati praecepto eloquens: Pa
ter meus usque modo operatur, et ego operor (Io 5,17). Septimi diei quies
non otiantem indicat Deum, sed plenitudinem extollit operis effecti ac velu
ti moram Dei edicit ante opus valde bonum (cfr Gn 1,31) ipsius e mani
bus profectum, ut ad illud convertere possit oculos laetantis voluptatis ple
nos: qui oculi sunt ideo contemplativi , qui iam non ad nova incepta ver
gunt sed de pulchritudine rerum perfectarum potius laetantur; hi quidem
oculi in omnes intenduntur res, at in hominem particulatim totius creatu
rae apicem. Hic prospectus est, in quo quadamtenus iam licet dynamicam
introspicere vim sponsalem illius necessitudinis quam instituere Deus cu
pit cum creatione suam ad imaginem condita et quam incitat ut secum
amoris foedus ineat. Et hoc illud est quod postea paulatim effecturas exit,
in toto illo salutis prospectu omnibus hominibus exhibito, per salutiferum
foedus cum Israele statutum in Christoque deinde consummatum: Verbum
ipsum incarnatum ex dono eschatologico Sancti Spiritus atque ipsius Eccle
siae constitutione veluti sui corporis suaeque sponsae, misericordiae donum
atque amoris Patris propositum hominibus universis erit praebiturum.
12. Distinctio in Creatoris consilio consistit, at simul etiam solida con
iunctio, ordinis creationis et ordinis salutis. Iam illud in Vetere Testamento
effertur cum mandatum super shabbat refertur non modo ad arcanam il
lam Dei requiem post dies actionis creatricis (cfr Ex 20,8-11), sed etiam
ad salutem Israeli ab eo adlatam in liberatione ex Aegyptia servitute (cfr Dt
5,12). Qui septimo die requiescit suam laetans ob creaturam Deus, idem

Acta Ioannis Pauli Pp. II

721

gloriam suam propriis filiis a pharaonis oppressione liberandis demonstrat.


Utroque enim in casu secundum prophetis gratissimam imaginem dici ille
potest se sponsum coram sponsa exhibere (cfr Os 2,16-24; Ier 2,2; Is 58,4-8).
Ut quis autem ad penetraba illius shabbat , quae est Dei quies ,
pertingat, perinde ac nonnulla ipsius Hebraicae traditionis suadent elemen
ta, sponsalem percipiat oportet ardorem qui ab Vetere ad Novum Testa
mentum necessitudinem Dei designat proprium ad populum. Illum decla
rat, verbi causa, mirifica haec Osee pagina: Et percutiam eis foedus in die
illa cum bestia agri et cum volucre caeli et cum reptili terrae; et arcum et
gladium et bellum conteram de terra et cubare eos faciam confidenter. Et
sponsabo te mihi in sempiternum; et sponsabo te mihi in iustitia et iudicio
et misericordia et miserationibus. Et sponsabo te mihi in fide, et cognosces
Dominum (2,20-21).
12

Et benedixit Deus diei

septimo et sanctificavit illum

(Gn

2,3)

13. De sabbato igitur praeceptum, quod primo in Foedere Dominicam


novi aeternique Foederis praeparat, radices in altissimo Dei proposito ha
bet. Hanc ipsam ob causam non prope dumtaxat mandata culturalia poni
tur sicut tot in aliis fit praeceptis, verum intra Decalogum, nempe decem
verba quae vitae moralis quasi columnas designant, ubique in hominis
corde inscriptae. Hoc suscipiens mandatum in prospectu fundamentorum
ethicae doctrinae, Israel ac deinde Ecclesia indicant se respicere illud non
quandam regulam simplicem alicuius disciplinae religiosae pro communita
te,

sed

praecipuam

et

irrevocabilem

coniunctionis

cum

Deo

significationem

iam biblica revelatione nuntiatae et expositae. Hoc in rerum prospectu de


nuo Christianis reperiendum est hodie illud praeceptum. Si suapte natura
congruit cum humana requietis necessitate, ex fide tamen altior eius sensus
deducatur oportet ne commune consuetumque fiat neve prodatur.
14. Quietis itaque dies idcirco ante omnia talis est quod dies est a
Deo benedictus ab Eoque sanctificati scilicet ab aliis diebus segrega
tus ut inter omnes dies sit Domini .
Interpretantur fratres nostri Hebraei sabbatum ex spiritali doctrina nuptiarum ,
prout verbi causa ex locis elucet Genesis Rabbah X,9 et XI,8 (cfr J. Neusner, Genesis Rabbah,
vol. I, Atlanta 1985, 107 et 117). Affectionis etiam nuptialis est carmen Leka ddi: Laetabitur de te Deus tuus, / ut cum sponsa sponsus laetatur [...]. In medium tui populi praedilecti
fidelium / veni o sponsa, shabbat regina (Preghiera serale del sabato, curante A. Toaff, Roma
1968-69, 3).
12

722

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Plene ut haec Sabbati sanctificatio comprehendatur in priore biblica


creationis narratione, necesse est tota inspiciatur contexta oratio, unde lu
culenter constat quo pacto omnia, nihilo excepto, ad Deum sint reducenda.
Tempora et spatia ad Eum pertinent. Non unius dumtaxat diei Deus est,
sed omnium hominis dierum Deus.
Si itaque septimum diem peculiari benedictione sanctificat eumque
insigniter suum diem efficit, hoc intelligi oportet intra dynamicum cur
sum totius dialogi de Foedere, immo vero ipsius dialogi sponsalis . Amoris
enim diverbium est quod numquam interpellatum neque tamen unius tan
tum sonitus est: enodatur enim variis amoris numeris et sonis, ab ordinariis
atque indirectis declarationibus usque ad intentissimas quas verba Scriptu
rae proindeque testimonia tot mysticorum describere non dubitant imagini
bus ex amoris nuptialis experimento deductis.
15. Universa reapse hominis vita omneque hominis tempus experienda
sunt tamquam laus et gratiarum actio coram Creatore. Verum habitudo ho
minis ad Deum indiget etiam certis orationis explicitae momentis, cum illa ne
cessitudo transit in dialogum intentum qui omnes personae rationes com
plectitur. Dies Domini est, per eminentiam, dies huius necessitudinis,
quo ad Deum suum homo levt canticum seque totius creationis exhibet
vocem.
Hanc omnino ob causam etiam requietis dies est: cursus saepius opprimentis ipsarum occupationum interruptio exprimit, significanti sermone
novitatis atque separationis , agnitionem dependentiae hominis et to
tius orbis a Deo. Universa sunt Dei! Dies Domini perpetuo revertitur ut
hoc confirmet principium. Idcirco iucunde quidem explicatum est sabba
tum veluti praecipuum elementum in illo quasi genere architecturae sa
crae temporis quae biblicam revelationem signat. Commonefacit ad Deum
mundum pertinere et historiam, neque suo operi cooperatoris ipsius Creatoris
in orbe potest homo sese devovere nisi continenter sibi huius veritatis est
conscius.
13

Recordandum ad sanctificandum

16. Decalogi mandatum quo Deus Sabbati observationem iniungit prae


se fert, in Libro Exodi, propriam quandam formulam: Memento, ut diem
Sabbati sanctifies (20,8). Et ulterius textus inspiratus rationem subminis13

Cfr A.J. HESCHEL, The sabbath. Its meaning for modem man (22 ed. 1995), 3-24.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

723

trat memorando Dei operam: Sex [...] diebus fecit Dominus caelum et ter
ram et mare et omnia, quae in eis sunt, et requievit in die septimo; idcirco
benedixit Dominus diei Sabbati et sanctificavit eum (v. 11). Priusquam
quid faciendum imponatur, designat mandatum aliquid recordandum. Me
moria magni illius principalisque Dei operis quod est creatio monet ut reno
vetur. Haec memoria totam hominis religiosam vitam pervadere debet ut
tandem in illum conveniat diem quo homo ad requiescendum vocatur. Pro
priam ita significationem sacram quies sibi sumit: monetur fidelis non so
lum ut requiescat sicut Deus requievit, verum etiam ut requiescat in Domi
no, ad eum totam referens creaturam in laude, in gratiarum actione, in fi
liali coniunctione ac sponsali amicitia.
17. Huius recordationis mirabilium a Deo patratorum, quod ad sab
bati quietem attinet, argumentum eminet etiam ex loco Libri Deuteronomii
ubi praecepti ratio percipitur non tantum ex creationis opere quantum ex
liberatione a Deo effecta in Exodo: Memento quod et ipse servieris in Aegypto, et eduxerit te inde Dominus Deus tuus in manu forti et brachio
extento: idcirco praecepit tibi, ut observares diem sabbati (5,15).
Haec formula complere videtur superiorem illam: simul enim sumptae,
sensum diei Domini patefaciunt intra unicum quendam theologiae crea
tionis salutisque prospectum. Praecepti igitur doctrina non est in primis
quaelibet operis interpellatio sed a Deo effectorum mirabilium celebratio.
Quatenus recordatio haec, gratiis et laudibus erga Deum repleta, vivit, ea
tenus, die Domini requies hominis plenum suum habet intellectum. Inde
enim ingreditur homo mensuram Dei quietis eiusque penitus est parti
ceps, et sic adeo experiri potest illius laetitiae exclamationem quam, rebus
omnibus effectis, expertus est Creator videns ea omnia quae fecerat erant
valde bona (Gn 1,31).
A

sabbato ad Dominicam

18. Quoniam ita tertium mandatum suapte natura ex memoria operum


Dei salutarium dependebat, Christiani percipientes indolem propriam tem
poris novi extremique a Christo inaugurati, acceperunt primum diem post
sabbatum tamquam festivum diem, cum eo Domini resurrectio accidisset.
Etenim Christi paschale mysterium plenam condit revelationem ipsius
mysterii originum, culmen historiae salutis et anticipationem eschatologicae
terrarum consummationis. Quod in creatione Deus est operatus quodque

724

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

pro suo populo in Exodo perfecit, in Christi morte resurrectioneque suam


assecutum est perfectionem, licet tantummodo in Parusia sempiternam
suam habiturum sit declarationem, id est glorioso in Christi reditu. In eo
plane impletur spiritalis sabbati sensus, quemadmodum sanctus Grego
rius Magnus effert: Verum autem sabbatum ipsum redemptorem nostrum
Iesum Christum Dominum habemus . Quocirca laetitia illa, qua Deus pri
mo humani generis in sabbato creaturam ex nihilo productam contempla
tur, promitur illa ex laetitia qua Christus dominica paschatis die suis disci
pulis apparuit eisque pacis et Spiritus attulit donum (cfr Io 20,19-23).
Namque hominum condicio cum eaque creatura tota quae congemiscit et
comparturit usque adhuc (Rom 8,22) paschali in mysterio novum suum
cognovit exitum adversus filiorum Dei libertatem qui cum Christo cla
mare valent Abba, Pater (Rom 8,15; Gal 4,6). Sub huius mysterii lumine,
praecepti Veteris Testamenti de Domini die significatio cuncta redintegra
ta planeque revelatur in gloria quae in Christi resuscitati vultu refulget
(cfr 2 Cor 4,6). A sabbato transitur ad prima sabbatorum , a septimo
ad diem primum: Domini dies evadit dies Christi.
w

CAPUT

DIES

II

CHRISTI

DIES DOMINI RESUSCITATI ATQUE SPIRITUS DONUM


Pascha

hebdomadale

19. Diem dominicum ob venerabilem resurrectionem Domini nostri Ie


su Christi non solum in Pascha celebramus, verum etiam per singulos circu
los hebdomadarum : sic saeculi V initio Innocentius I Pontifex scripsit,
inveteratam iam agendi rationem testans, quae adoleverat a primis annis
postquam Dominus resurrexerat. Sanctus Basilius memorat sanctam domi
nicam resurrectione Domini honoratam, primitias omnium ceterorum die
rum. Sanctus Augustinus Paschatis sacramentum appellat dominicam.
15

16

17

Ep. 13, 1: CCL 140 A, 992.


Ep. ad Decentium 25, 4, 7: PL 20, 555.
Homiliae in Hexaemeron II, 8: SC 26, 184.
Cfr In Ioannis evangelium tractatus X X , 20, 2: CCL 36, 203; Epist. 55, 2: CSEL 34,
170-171.
14

16

16

17

Acta Ioannis Pauli Pp. II

725

Artum hunc dominicae cum Domini resurrectione nexum cunctae Eccle


siae tam Orientales quam Occidentales fortiter exstollunt. In Ecclesiarum
Orientalium traditione potissimum unaquaeque dominica ava<7T<xo-t,foc 7fjipa
est, dies scilicet resurrectionis, atque hanc propter suam indolem cardo est
totius cultus.
Huius continuatae universalisque traditionis sub lumine, plane intellegi
tur, quamlibet dies Domini, quemadmodum dictum est, in creationis ipso
opere atque rectiusque in biblicae quietis Dei mysterio radices agat, pe
culiariter ad Christi resurrectionem esse tamen recurrendum, quo liquidius
eius comprehendatur significatio. Id quidem in christiana dominica accidit,
quae singulis hebdomadibus fidelium considerationi eorumque vitae pascha
lem eventum exhibet, a quo mundi salus manat.
18

20. Ad Evangelii concordem testificationem, Iesu Christi ex mortuis re


surrectio prima sabbatorum accidit (Me 16,2.9; Lc 24,1; Io 20,1). Hoc ip
so die Emmaus discipulis Resuscitatus est manifestatus (cfr Lc 24,13-35) at
que undecim Apostolis, simul congregatis, apparuit (cfr Lc 24,36; Io 20,19).
Post dies octo sicut Ioannis Evangelium testatur (cfr 20,26) discipuli
iterum congregati erant, cum eis apparuit Iesus effecitque ut a Thoma
agnosceretur, passionis signa ostendens. Dominica fuit dies quoque
Pentecostes, prima dies octavae hebdomadis post Iudaeorum pascha (cfr
Act 2,1), cum per Spiritus Sancti effusionem promissum adimpletum est
quod Christus Apostolis post resurrectionem fecerat (cfr Lc 24,49; Act 1,45). Illa fuit dies primi nuntii ac primorum baptismatum: Petrus coadunatae
turbae Christum surrexisse proclamavit atque nonnulli, recepto sermone
eius, baptizati sunt (Act 2,41). Fuit epiphania Ecclesiae, quae ut populus
manifestata est, in quem in unitate, praeter omnes diversitates, Dei filii
dispersi confluunt.
Prima

hebdomadis

dies

21. Hoc super fundamentum, ab apostolicis inde temporibus, prima


sabbatorum dies , prima hebdomadis, ipsam Christi discipulorum vitam
modulari coepit (cfr 1 Cor 16,2). Prima post sabbatum dies fuit quoque
dies quo Troados fideles ob fractionem panis conveniebant, cum Paulus
discedens eos allocutus est ac miraculum patravit, ut Eutychum iuvenem
Haec ad resurrectionem relatio peculiariter in Russo sermone conspicitur, in quo domi
nica resurrectio (voskresn'e) appellatur.
18

726

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ad vitam revocaret (cfr Act 20,7-12). Apocalypsis liber usum testatur hanc
primam hebdomadis diem appellandi dominicam diem (cfr 1,10). Haec iam
una est ex notis qua Christiani ab iis qui circa sunt dignoscuntur. Id ani
madvertit ab ineunte usque secundo saeculo Bitiniae procurator, Plinius
Iunior, Christianorum consuetudinem referendo quod essent soliti stato die
ante lucem convenire carmenque Christo quasi deo dicere . Verumtamen,
cum Christiani diem Domini enuntiarent, huic vocabulo illam plenam
tribuebant significationem, quae a paschali nuntio manat: Dominus est Ie
sus Christus (Philp 2,11: cfr Act 2,36; 1 Cor 12,3). Eodem titulo compellabatur Christus quo Septuaginta interpretabantur, in Veteris Foederis reve
latione, Dei nomen proprium, IHWH, quod nefas erat enuntiare.
19

22. Prima hac Ecclesiae aetate, dies septimanatim distributi plerumque


in regionibus illis in quibus Evangelium diffundebatur haud noscebantur
atque Graecorum Romanorumque Calendariorum dies festi cum christiana
dominica non concordabant. Inde complures Christianis difficultates ortae
sunt ad diem Domini servandum, utpote qui hebdomadalem haberet natu
ram. Hanc propter causam intellegitur cur ante solis ortum convenire coac
ti sint fideles. In hebdomadalem rhythmum fidelitas necessario postulaba
tur, quandoquidem in Novo Testamento innitebatur itemque cum Antiqui
Testamenti revelatione iungebatur. Libenter quidem id suis scriptis suisque
concionibus extollunt Apologetae et Ecclesiae Patres. Paschale mysterium
illis Sacrarum Scripturarum textibus collustrabatur, quos secundum sancti
Lucae testimonium (cfr 24,27.44-47), ipse Christus resuscitatus discipulis
explanavit. His praefulgentibus scriptis, diei resurrectionis celebratio sym
boli doctrinaeque vim adepta est, quae christiani mysterii integram omnem
novitatem ostendere valeret.
20

Progrediens

sabbato

seiunctio

23. Hanc quidem novitatem effert primorum saeculorum catechesis,


quae operam dabat ut dominica pro Hebraeorum sabbato proprium habe
ret statum. Sabbati die Hebraeorum erat ad synagogam convenire et ab
opere cessare, prout Lex imperabat. Apostoli, atque sanctus Paulus potissi
mum, ad synagogam itare primo quidem tempore perrexerunt ut Iesum
Epist. 10, 96, 7.
Cfr ibid. Quod attinet ad Plinii epistulam, etiam Tertullianus memorat antelucanos coe
tus in Apologeticum 2, 6: CCL 1, 88; De corona 3, 3: CCL 2, 1043.
19

20

Acta Ioannis Pauli Pp. II

727

Christum nuntiarent, voces Prophetarum, quae per omne sabbatum legun


tur (Act 13,27) explicantes. Nonnullis in communitatibus animadverti pot
erat una simul sabbatum conservatum et dominicam celebratam. Mature
tamen duo dies mox magis magisque praecise separari coepti sunt, praeser
tim ut illis urgentibus Christianis obsisteretur, qui, ex Iudaismo oriundi, ad
antiquae Legis institutorum observantiam inclinabant. Sanctus Ignatius
Antiochenus scribit: Si igitur qui vetustis litteris scripturisque versati sunt
ad novitatem spei venerunt iam sabbatum non observantes, sed secundum
diem Domini viventes, ex quo die per eum eiusque mortem nostra est orta
vita [...], quod est mysterium ex quo fidem recepimus et in quo consistimus ut veri putemur Christi discipuli, nostri unius Magistri, quomodo nos
poterimus vivere sine ipso, quem etiam prophetae ut praeceptorem opperiebantur cuius servi cum essent Spiritu? . Atque sanctus Augustinus ex
parte sua dicit: ideo etiam Dominus diem in sua resurrectione signavit,
qui post diem passionis eius tertius, in numero autem dierum post sabba
tum octavus est, idemque primus . Dominicae ab Hebraeorum sabbato se
paratio in ecclesiali conscientia magis ac magis roboratur, at quibusdam
historiae in aetatibus, cum festivae quieti nimis ponderis tribuatur, quae
dam ad Domini diei sabbatizationem inclinatio inducitur. Haud quae
dam Christianorum defuerunt partes, penes quas sabbatum et dominica ve
luti duo dies fratres sunt servata.
21

22

23

Novae

creationis

dies

24. Dominicae christianae cum sabbati specie comparatio, Veteris Foe


deris propria, theologicas quoque magni momenti inquisitiones concitavit.
In propatulo potissimum singularis nexus positus est qui inter resurrectio
nem et creationem intercedit. Sponte enim christiana vestigatio resurrectio
nem, quae prima sabbatorum evenit, cum prima die illius universalis
hebdomadis (cfr Gn 1,1-2,4) iugavit, ad quam Genesis liber creationis even
tum modulatur: est dies creationis et lucis (cfr 1,3-5). Vinculum hoc ad reAd Magnesios 9, 1-2: SC 10, 88-89.
Sermo 8 in octava Paschatis ad infantes 4: PL 46, 841. Haec primi diei dominicae na
tura in Calendario liturgico Latino omnino exstat, ubi dies Lunae secunda feria appellatur,
dies Martis tertia feria et ita porro. In Lusitano sermone verba similia reperiuntur.
S. GREGORIUS NYSSENUS, De castigatione: PG 46, 309. In Maronitica quoque liturgia ne
xus extollitur inter sabbatum et dominicam, a Sabbati Sancti mysterio sumpto initio (cfr.
M. Hayek, Maronite (Eglise), in Dictionnaire de spiritualit, X (1980), 632-644).
21

22

23

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

728

surrectionem intellegendam tamquam novae creationis initium alliciebat,


cuius Christus gloriosus fuit primitiae, cum sit ille primogenitus omnis
creaturae (Col 1,15), etiam primogenitus ex mortuis (Col 1,18).
25. Dominica reapse est dies quo magis Christianus ad memorandam vo
catur salutem quam baptismus suppeditavit, qui eum novum in Christo
hominem reddidit. Estis consepulti ei in baptismo, in quo et conresuscitati
estis per fidem operationis Dei, qui suscitavit illum a mortuis (Col 2,12;
cfr Rom 6,4-6). Liturgia hanc dominicae baptismalem naturam extollit, tum
cohortans ut baptismi, praeter quam in paschatis Pervigilio, illa quoque
hebdomadis die celebrentur qua Ecclesia Domini resurrectionem comme
morat , tum suadens aquae benedictae aspersionem veluti paenitentialem
ritum sub initio Missae, quae quidem baptismalem eventum revocat, in
quo omnis christiana existentia oritur.
2t

25

Octavus dies, aeternitatis figura

26. Verumtamen, quod sabbatum septimus est hebdomadis dies, id


effecit ut dies Domini sub lumine additicii symbolismi consideraretur,
qui Patribus cordi fuit: Dominica, praeter quam quod dies primus est,
dies octavus quoque est, qui scilicet, pro septenaria dierum consecu
tione, unicum et transcendentem locum obtinet, qui non modo temporis
initium evocat, verum etiam futuri saeculi finem. Sanctus Basilius
planum facit unicum prorsus diem significare dominicam, qui praesens
tempus sequetur, diem scilicet sine fine qui neque vesperam neque ma
tutinum tempus experietur, saeculum imperiturum quod veterascere non
potest; Dominica constans ut vitae indeficientis nuntius, qui Chris
tianorum usque concitat spem iisque itinerantibus animos addit. Novis
simum diem prospectans, qui symbolismum sabbatum praecipientem
plene reddit verum, sanctus Augustinus Confessionum opus concludit
so"xaTov dilucidans tamquam pacem quietis, pacem sabbati, pacem sine
26

Rituale Romanum, Ordo Baptismi parvulorum, Praenotanda, 9; Ordo initiationis chris


tianae adultorum, 59.
Missale Romanum, Ordo aspersionis dominicalis aquae benedictae.
Cfr S. BASILIUS, De Spiritu Sancto 27, 66: SC 17, 484-485. Cfr quoque Epistola Barnabae 15, 8-9: SC 172, 186-189; S. IUSTINUS, Dialogus cum Tryphone Iudaeo 24. 138: PG 6, 528.
793; ORIGENES, Horn, in psalmos, Psalmus 118 (119), 1: PG 12, 1588.
24

25

26

Acta Ioannis Pauli Pp. II

729

vespera . Dominicae celebratio, quae primus simulque octavus est


dies, Christianum ad vitae aeternae metam compellit.
27

28

Christi-lucis

dies

27. Hoc Christocentrico in prospectu, alia symbolica vis percipitur quam


credentium cogitatio pastoralisque usus diei Domini tribuerunt. Etenim,
prudens pastoralis institutio Ecclesiae suasit ut Dominicae beneficio nota il
la diei solis , qua hunc diem vocitabant Romani quaeque quibusdam in
loquelis huius aetatis adhuc exstat, christiana redderetur, cum fideles a
blandimentis abstraherentur illarum religionum, quae solem putabant
deum, huiusque diei celebratio ad Christum, humanitatis verum solem ,
dirigeretur. Sanctus Iustinus, ethnicos alloquens, usitata verba adhibet ut
significet Christianos coadunari solis ut dicitur die , sed relata
haec locutio novum sensum, vere evangelicum, inter fideles iam adepta
est. Christus namque lux est mundi (cfr Io 9,5; cfr etiam 1,4-5.9), atque
dies quo eius resurrectio commemoratur fere est perennis repercussio, in
hebdomadali temporis modulatione, huius epiphaniae gloriae ipsius. Domi
nicae argumentum, diei scilicet collustrati gloria Christi de morte triumphantis, in Liturgia quoque Horarum plane conspicitur, quod potissimum
extollitur, in nocturna vigilia quae apud orientales liturgias, Dominicam
praeparat atque immittit. Hac die sese congregans, Ecclesia, a generatione
in generationem, ipsum Zachariae stuporem adipiscitur, cum ad Christum
oculos convertit, qui ab ea declaratur sol oriens ex alto, illuminare his,
qui in tenebris et in umbra mortis sedent (Lc 1,78-79), atque eodem exilit
gaudio quo gavisus est Simeon, cum accipit in ulnas divinum Puerum, qui
venit sicut lumen ad revelationem gentium (Lc 2,32).
29

30

31

32

Confessionum libri XIII 50: CCL 27, 272.


Cfr S. AUGUSTINUS, Epist. 55, 17: CSEL 34, 188: Ita ergo erit octavus, qui primus, ut
prima vita sed aeterna reddatur .
Sic Britanni Sunday et Germani Sonntag dicunt.
Apologia I, 67: PG 6, 430.
27

28

29

30

31

Cfr S. MAXIMUS TAURINENSIS, Sermo 44, 1: CCL 23, 178; ID., Sermo 53, 2: CCL 23, 219;

EUSEBIUS A CAESAREA, Comm. in Ps 9 1 : PG 23, 1169-1173.

Cfr hymnus ad Laudes Dominicarum temporis ordinarii: Dies aetasque ceteris / octava
splendei sanctior / in te quam, Iesu, consecras / primitiae surgentium (I hebd.); etiam: Salve
dies, dierum gloria, / dies felix Christi victoria, / dies digna iugi laetitia / dies prima. / Lux di
vina caecis irradit, / in qua Christus infernum spolit, / mortem vincit et reconciliat / summis
ima (II hebd.). Similes locutiones inveniuntur in hymnis quos Liturgia Horarum recepit va
riis in vernaculis sermonibus.
32

49 - A. A. S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

730
Doni

Spiritus

dies

28. Lucis dies, dominica, Spiritu Sancto spectato, ignis dies dici etiam
potest. Lux enim Christi arte cum Spiritus igne nectitur, atque utraque
imago dominicae christianae designat sensum. Paschali vespera Apostolis
apparens, Iesus insufflavit in eos et dixit: Accipite Spiritum Sanctum.
Quorum remiseritis peccata, remissa sunt eis; quorum retinueritis, retenta
sunt (Io 20,22-23). Spiritus effusio magnum fuit donum, quod Resuscita
tus ipsa paschali dominica discipulis dedit. Dies quoque dominica fuit, cum
quinquaginta diebus post resurrectionem, Spiritus in Apostolos cum Maria
congregatos tamquam spiritus vehemens atque ignis cum potentia de
scendit. Pentecostes non modo est primigenius eventus, sed mysterium
quod continenter Ecclesiam animat. Si quidem hic eventus praestans
suum tempus liturgicum in annua celebratione obtinet qua magna domini
ca concluditur, is suum propter cum paschali mysterio vinculum cuius
que dominicae alto sensui insertus quoque manet. Hebdomadis Pascha
quodam modo sic Pentecoste hebdomadis fit, qua Christiani denuo lae
tum Apostolorum cum Resuscitato occursum experiuntur, dum se Spiritus
afflatu animari patiuntur.
33

34

35

Fidei

dies

29. Has propter rationes quibus denotatur, dominica ostenditur dies fidei
praestans. In eo Spiritus Sanctus, viva Ecclesiae memoria (cfr Io 14,26), pri
mam Resuscitati manifestationem quandam reddit eventum qui in ipso ho
die cuiusque Christi discipuli renovatur. Pro eo stantes, in dominicali conven
tu, fideles sicut Thomas apostolus se compelan sentiunt: Infer digitum tuum
huc et vide manus meas et affer manum tuam et mitte in latus meum, et noli
esse incredulus sed fidelis! (Io 20,27). Utique, dominica est fidei dies. Hoc
confirmatur eo quod eucharistica dominicae liturgia, sicut praeterea sollemnita
tum liturgicarum, fidem profitendam secum fert. Symbolum dictum vel
cantatum, baptismalem paschalemque dominicae indolem patefacit, illum efficiendo diem quo, peculiari titulo, baptizatus suam Christo eiusque Evangelio
adhaesionem renovat in baptismi promissorum iterum concitata conscientia.
33

CLEMENS ALEXANDRINUS, Stromata VI, 138, 1-2: PG 9, 364.

Cfr IOANNES PAULUS I I , Litt. Enc. Dominum et vivificantem (18 Maii 1986), 22-26: ASS
78 (1986), 829-837.
34

35

Cfr S. ATHANASIUS ALEXANDRINUS, Epistulae heortasticae 1, 10: PG 26, 1366.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

731

Verbum accipiens et Domini Corpus suscipiens, ipse Iesum resuscitatum con


templatur, qui adest in sanctis signis, atque cum Thoma confitetur: Domi
nus meus et Deus meus! (Io 20,28).
Dies

quo

carere

non possumus

30. Quocirca tandem intellegitur cur, nostrae aetatis quoque consideratis


difficultatibus, huius diei proprietas servari ac potissimum teneri penitus
debeat. Orientis quidam scriptor ineuntis III saeculi narrat in omnibus re
gionibus fideles iam tum celebrare ex more dominicam. Libera consuetudo
exinde norma facta est, quam lex sanxit: dies Domini historiam modulatus
est duorum milium annorum Ecclesiae. Quin cogitemus eum futuro quoque
de tempore pergere? Difficultates, quae nostra aetate haud expeditius red
dere possunt dominicale officium implendum, Ecclesiam reperiunt sensibilem atque materno ex more de filiorum condicionibus sollicitam. Ipsa potis
simum animadvertit se ad novam catecheticam pastoralemque operam vo
cari, ut nemo eorum, in suetis vitae condicionibus, copioso gratiarum fluxu
careat quem diei Domini celebratio secum fert. Eadem mente permotum,
suam sententiam proferens de quibusdam consiliis, quae Calendarii reforma
tionem prae Calendariorum civilium systematum mutationibus afficiebant,
Concilium Oecumenicum Vaticanum II hoc declaravit: iis tantum Ecclesia
non obsistit, quae hebdomadam septem dierum cum dominica servant et
tutantur. Tertio millennio adveniente, dominicae christianae celebratio,
pro eo quod significat et rationibus quas secum fert, fundamentis ipsis fidei
spectatis, identitatis christianae peculiare quiddam perstat.
36

37

CAPUT

DIES

III

ECCLESIAE

EUCHARISTICA COADUNATIO DOMINICAE COR


Resuscitati

praesentia

31. Ego vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem


saeculi (Mt 28,20). Quod Christus pollicitus est id ab Ecclesia usque audi36

Cfr BARDESANES, Dialogus de fato 46: PS 2, 606-607.

Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, Appendix: de Calendario recogno


scendo declaratio.
37

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

732

tur velut arcanum quoddam fecundum eiusdem vitae ipsiusque spei fons.
Si dominica est dies resurrectionis, ipsa non est memoria tantum praeteriti
eventus: vivae Resuscitati praesentiae inter suos est celebratio.
Ut haec praesentia enuntietur congruenterque vivatur, non sufficit
Christi discipulos personaliter precari atque intus recordari, in cordis reces
su, Christi mortem ac resurrectionem. Quotquot namque baptismi gratiam
receperunt, haud ut individui salvati sunt, sed ut Corporis mystici mem
bra, quae Dei Populum participant. Magni momenti est eos convenire, ut
plene Ecclesiae identitatem ostendant, sxxXvjcriav, coadunationem scilicet fac
tam a Domino resuscitato qui suam tradidit vitam ut filios Dei, qui erant
dispersi, congregaret in unum (Io 11,52). Ipsi unum facti sunt in Chris
to (cfr Gal 3,28), per Spiritus donum. Haec unitas exterius manifestatur,
cum Christiani congregantur: tum ipsi plane fiunt conscii atque mundo tes
tantur se redemptorum esse populum, qui constat ex omni tribu et lingua
et populo et natione (Apc 5,9). In Christi discipulorum conventu per tem
poris spatium primae christianae communitatis effigies continuatur, quam
magnifice in Actibus Apostolorum pinxit Lucas, cum primi baptizati, ait il
le, erant... perseverantes in doctrina Apostolorum et communicatione, in
fractione panis et orationibus (2,42).
38

Eucharistica

coadunatio

32. Haec vitae ecclesialis condicio in Eucharistia non modo peculiarem


quandam invenit sese exprimendi vim, verum etiam quodam modo suum
locum fontanum. Eucharistia alit et Ecclesiam efformat: Quoniam
unus panis, unum corpus multi sumus, omnes enim de uno pane participamur (1 Cor 10,17). Hanc propter vitalem necessitudinem cum Corporis
Sanguinisque Domini sacramento, Ecclesiae mysterium supremum in mo
dum in Eucharistia enuntiatur, gustatur et vivitur. Insita ecclesialis Eu
charistiae ratio habetur quotiescumque ipsa celebratur. Sed liquidius die il
la manifestatur cum universa communitas convocatur ut Domini resurrec
tionis memoriam recolat. Insigniter Catholicae Ecclesiae Catechismus sic do39

40

38

Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 9.

39

Cfr IOANNES PAULUS I I , Epist. Dominicae Cenae (24 Februarii 1980), 4: AAS 72 (1980),

120; Litt.. Enc. Dominum et vivificantem ( 1 8 Maii 1986), 62-64: AAS 78 (1986), 889-894.
40

Cfr IOANNES PAULUS I I , Litt. Ap. Vicesimus quintus annus (4 Decembris 1988), 9: AAS

81 (1989), 905-906.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

733

cet: Dominicalis celebratio diei et Eucharistiae Domini in corde est vitae


Ecclesiae .
41

33. Etenim in Missa ipsa dominicali Christiani summopere denuo perci


piunt quod paschali vespera Apostoli sunt experti, cum Resuscitatus illis
una congregatis apparuit (cfr Io 20,19). In parvo illo discipulorum manipu
lo, Ecclesiae nempe primitiis, cunctorum temporum quodammodo Dei po
pulus aderat. Per eorum testificationem in omnes fidelium generationes
Christi salutatio insilit, messianici doni pacis dives, quam suo sanguine emit
quamque una cum suo Spiritu donavit: Pax vobis! . Quod Christus post
dies octo (Io 20,26) revertit ad eos, id radicitus significare et figurare
potest usum communitatis christianae conveniendi octavo quoque die, Do
mini die vel Dominica, ut fidem erga eius resurrectionem profiteretur at
que ab eo promissae beatitudinis fructus perciperet: Beati, qui non vide
runt et crediderunt! (Io 20,29). Artus hic inter Resuscitatum manifesta
tum et Eucharistiam nexus Lucae Evangelio delineatur, dum de duobus
discipulis Emmaus dicit, quibus Christus ipse comitatus est, cum eos ad
Verbum intellegendum dirigeret ac demum cum eis discumberet. Ii eum
agnoverunt cum accepit panem et benedixit ac fregit (24,30) et porrexit
illis. Iesu gestus hac in narratione iidem sunt quos ipse in Novissima Cena
gessit, cum luculenta sit fractionis panis denotatio, quemadmodum in
prima Christianorum progenie nominabatur Eucharistia.
Dominicalis

Eucharistia

34. Utique, dominicalis Eucharistiae statutum haud est dissimile illius


cotidianae celebrationis neque a tota liturgica sacramentalique vita dissociari potest. Haec sua natura quaedam Ecclesiae est epiphania, quae
perinsigne reperit momentum, cum dioecesana communitas una cum pasto
re suo precans coadunatur sibi persuasum habens: Praecipuam manifesta
tionem Ecclesiae haberi in plenaria et actuosa participatione totius plebis
sanctae Dei in iisdem celebrationibus liturgicis, praesertim in eadem Eucha
ristia, in una oratione, ad unum altare cui praeest Episcopus a suo pres42

N. 2177.
Cfr IOANNES PAULUS I I , Litt. Ap. Vicesimus quintus annus (4 Decembris 1988), 9: AAS
81 (1989), 905-906.
41

42

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

734

byterio et ministris circumdatus . Cum Episcopo totaque ecclesiali com


munitate vinculum in unaquaque eucharistica celebratione inest, etsi Epis
copus non praesidet, quae in quolibet hebdomadis die celebratur. Id in eu
charistica prece per Episcopi mentionem significatur.
Attamen dominicalis Eucharistia, quia communitatem adesse iubet at
que peculiarem sollemnitatem inducit propterea quod celebratur die illo
cum Christus mortem vicit efficitque nos suae vitae immortalis partici
pes t), alia etiam vi suam ecclesialem faciem enuntiat, se veluti exemplar
pro ceteris eucharisticis celebrationibus exhibens. Quaelibet communitas
cuncta sua membra fractionis panis gratia congregans, se ipsam experitur
veluti locum in quo Ecclesiae mysterium reapse efficitur. In ipsa celebratio
ne communioni cum Ecclesia universali communitas panditur, Patrem
dum implorat ut Ecclesiam in totum terrarum orbem diffusam recorde
tur efficiatque ut ea in unitate omnium fidelium cum Pontifice atque cum
Pastoribus singularum Ecclesiarum adolescat, usque ad amoris perfectionem.
43

44

45

Ecclesiae

dies

35. Dies Domini sic etiam dies Ecclesiae revelatur. Tum intellegitur cur
celebrationis dominicalis communitaria ratio, pastorali re spectata, valde
aestimari debeat. Sicut alias memoravimus, complures inter operas quas pa
roecia agit, nulla est tam vitalis vel institutoria quam dominicalis celebra
tio diei dominici eiusque Eucharistiae . Hoc sensu Concilium Oecumeni
cum Vaticanum II necessitatem confirmat operam dandi ut sensus com
munitatis paroecialis, imprimis vero in communi celebratione Missae domi
nicalis, floreat . Eiusdem sententiae sunt liturgica consilia subsequentia,
quippe quae postulent ut die dominica ac festis diebus eucharisticae cele
brationes, quae generatim in aliis templis oratoriisque aguntur, cum paroe
cialis templi celebrationibus componantur, et hoc quia sensum communi46

47

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 41; cfr Decr.
de officio pastorali Episcoporum in Ecclesia Christus Dominus, 15.
Sunt verba embolismi qui hac aliave locutione ponitur intra quasdam eucharisticas
preces diversarum linguarum. Quae verba perspicue dominicae paschalem naturam exprimunt.
Cfr CONGR. PRO DOCTRINA FIDEI, Litterae ad Catholicae Ecclesiae Episcopos de aliqui
bus aspectibus Ecclesiae prout est communio Communionis notio (28 Maii 1992), 11-14: AAS
43

44

45

85 (1993), 844-847..

IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad tertium Foederatarum Civitatum Americae Septemtriona


lis Episcoporum coetum (17 Maii 1998), 4: L'Osservatore Romano, 18 Martii 1998, 4.
Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 42.
46

47

Acta Ioannis Pauli Pp. Il

735

tatis ecclesialis, qui speciali modo in communi celebratione Missae diei do


minicae nutritur et exprimitur, foveri decet cum circa Episcopum, praeser
tim in ecclesia cathedrali, tum in coetu paroeciali, cuius pastor vices Epis
copi gerit .
48

36. Dominicalis coetus praestans est unitatis locus: etenim sacramentum


unitatis celebratur quod penitus Ecclesiam designat, populum scilicet a
atque in Patris, Filii et Spiritus Sancti unitate congregatum. In ea
christianae familiae unam ex maximis significationibus suae identitatis sui
que ministerii ecclesiarum domesticarum experiuntur, cum parentes
una cum liberis unicam Verbi vitaeque Panis mensam participant. Hac de
re memoretur oportet parentum in primis esse filios de Missa dominicali
participanda docere, catechistis iuvantibus, qui operam dare debent ut cur
riculo institutorio puerorum sibi commissorum Missae initiationem addant,
rationem conspicuam collustrantes observandi hoc praeceptum. Id iuvabit,
cum quaedam suadent condiciones, Missae pro pueris celebratio, variis spec
tatis modis ad liturgiae normas.
In dominicali Missa paroeciae qua communitatis eucharisticae ex
consuetudine quidem evenit ut coetus adsint, motus, consociationes, parvae
ipsae communitates religiosae. Hoc vero dat copiam experiendi id quod lon
ge illis commune est, praeter peculiares vias spiritales pastoralesque, quibus
legitime designantur, iudicio ecclesialis auctoritatis retento. Hanc ob cau
sam die dominica, conventus die, parvorum sodaliciorum Missae haud sunt
promovendae: non agitur enim dumtaxat de hoc vitando, ne scilicet paroe
ciales congressiones necessario sacerdotum ministerio careant, sed de procu
rando, ut vita communitatisque paroecialis unitas penitus protegantur et
49

50

51

52

53

S. CONGR. RITUUM, Instr, de cultu mysterii eucharistici Eucharisticum mysterium (25


Maii 1967), 26: AAS 59 (1967), 555.
Cfr S. CYPRIANUS, De orat. dom. 23: PL 4, 553; ID., De cath. Eccl. unitate, 7: CSEL 3-1,
215; CONC. OECUM. VAT. Il, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 4; Const. de sacra Litur
gia Sacrosanctum Concilium, 26.
Cfr IOANNES PAULUS II, Adhort. Ap. Familiaris consortio (22 Novembris 1981), 57; 61:
AAS 74 (1982), 151; 154.
Cfr S. CONGR. PRO CULTU DIVINO, Directorium de Missis cum pueris (1 Novembris 1973):
AAS 66 (1974), 30-46.
Cfr S. CONGR. RITUUM, Instr, de cultu mysterii eucharistici Eucharisticum mysterium (25
Maii 1967), 26: AAS 59 (1967), 555-556; S. CONGR. PRO EPISCOPIS, Directorium de pastorali
ministerio Episcoporum Ecclesiae imago (22 Februarii 1973), 86c: Ench. Vat. 4, 2071.
Cfr IOANNES PAULUS II, Adhort. Ap. post-synodalis Christifideles laici (30 Decembris
1988), 30: AAS 81 (1989), 446-447.
48

46

50

61

52

53

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

736

promoveantur. Ad prudens Ecclesiarum particularium Pastorum iudicium


pertinet permittere ut quibusdam certis in casibus huic propensioni forte
derogetur, peculiaribus spectatis institutoriis pastoralibusque necessitatibus,
dum singulorum vel sodaliciorum bonum, ac potissimum beneficia, quae
cunctae christianae communitati obvenire possunt, considerantur.
54

Populus

peregrinans

37. Ecclesia per temporis spatia iter faciente considerata, cognatio cum
Christi resurrectione atque hebdomadaria huius memoriae sollemnis certa
dies iuvant recordari peregrinantem naturam atque Populi Dei eschatologicam
rationem. Etenim in dominicas Ecclesia ad novissimam diem Domini in
cedit, ad dominicam scilicet sine fine. Reapse Christi advenientis exspecta
tio in mysterio ipso Ecclesiae inscribitur atque in quaque eucharistica ce
lebratione exsurgit. At dies Domini, suam per peculiarem gloriae Christi re
suscitati memoriam, maiore vi etiam futuram gloriam eiusdem reditus re
petit. Id efficit ut dominica sit dies quo Ecclesia, sponsalem suam indo
lem clarius significando, naturam caelestis Ierusalem eschatologicam quo
dammodo antecapiat. In eucharisticum conventum suos filios congregans
eosdemque instituens ad divinum Sponsum opperiendum, ipsa quasi
exercitium desiderii agit, in quo in antecessum caelorum novorum terraeque novae gaudium delibat, cum civitas sancta, nova Ierusalem, de cae
lo descendet, a Deo, parata sicut sponsa ornata viro suo (Apc 21,2).
55

56

Spei

dies

38. Hoc in rerum prospectu, si dominica dies est fidei, haud minus est
ipsa dies christianae spei. Cenae Domini participatio est enim eschatologi
ci convivii nuptiarum Agni (Apc 19,9) anticipatio. Memoriale Christi ce
lebrans, qui resurrexit et in caelum ascendit, exspectat communitas chris
tiana beatam spem et adventum Salvatoris nostri Iesu Christi . Hac
hebdomadali ratione acta christiana spes atque alita, fit fermentum atque
57

Cfr S. CONGR. PRO CULTU DIVINO, Instr, de missis pro coetibus particularibus Actio pa
storalis ( 1 5 Maii 169), 10: AAS 61 (1969), 810.
Cfr CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 48-51.
Haec est vita nostra, ut desiderando exerceamur : S. AUGUSTINUS, In prima Ioan.
tract. 4, 6: SC 75, 232.
Missale Romanum, Embolismus quem Pater Noster praecedit,,
54

65

56

57

Acta Ioannis Pauli Pp. II

737

lux ipsius humanae spei. Hac de causa, in universali oratione, non modo
unius christianae communitatis colliguntur necessitates, verum cunctae hu
manitatis; Ecclesia, ad Eucharistiam celebrandam coadunata, hoc modo tes
tatur mundo quod in eam recidunt gaudium et spes, luctus et angor ho
minum huius temporis, pauperum praesertim et quorumvis afflictorum .
Per eucharisticum porro sacrificium dominicale fere fastigium ponens testifi
cationi quam, singulis hebdomadis diebus, eius filii, assidue operantes et
varia vitae officia gerentes, per Evangelium nuntiatum caritatisque operam
praebere student, Ecclesia clarius ostendit se esse veluti sacramentum seu
signum et instrumentum intimae cum Deo unionis totiusque generis huma
ni unitatis .
58

59

Mensa

Verbi

39. In conventu dominicali quemadmodum ceterum in singulis eucharis


ticis celebrationibus, per participationem utriusque mensae Verbi et Panis
vitae fit Resuscitati occursus. Altera dat intellectum historiae salutis et in
primis paschalis mysterii quod Iesus ipse resuscitatus discipulis ministravit:
ipse est qui loquitur, qui in suo verbo adest, dum sacrae Scripturae in Ec
clesia leguntur . In altera redditur realis, substantialis perpetuaque Domi
ni resuscitati praesentia per eius passionis resurrectionisque memoriale, at
que ille panis vitae praebetur, qui est gloriae futurae pignus. Concilium Oe
cumenicum Vaticanum II memoravit: Liturgia verbi et eucharistica, tam
arte inter se coniunguntur, ut unum actum cultus efficiant . Idem Conci
lium etiam statuit: Quo ditior mensa verbi Dei paretur fidelibus, thesauri
biblici largius aperiantur . Imperavit insuper ne homilia in Missis domini
cis perinde ac diebus festis de praecepto, nisi gravi de causa, omittatur.
Apposita haec praecepta fideliter sunt explicata in liturgiae reformatione,
de qua Paulus VI, uberiorem Sacrarum Scripturarum lectionum copiam
exhibitam dominicis festisque diebus commemorans, scripsit: Quae sane
60

61

62

63

CONC. OECUM. VAT. I I , Const past. de Ecclesia in mundo huius temporis Gaudium et
spes, 1.
CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 1; cfr IOANNES PAULUS
58

59

I I , Litt. Enc. Dominum et vivificantem (18 Maii 1986), 61-64: AAS 78 (1986), 888-894.

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 7; cfr 33.
Ibid., 56; cfr Ordo Lectionum Missae, Praenotanda, 10.
Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 51.
Cfr ibid., 52; Codex Iuris Canonici, can. 767 2; Codex Canonum Ecclesiarum Orienta
lium, can. 614.
60
61

62

68

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

738

omnia hoc modo ordinata sunt, ut magis ac magis in Christifidelibus ea


verbi Dei fames (Am 8,11) exstimuletur, qua, Spiritu Sancto duce, novi
Foederis populus ad perfectam Ecclesiae unitatem veluti urgeri videatur .
u

40. Triginta annis post Concilium finitum, dum dominicalem Eucharis


tiam consideramus, oportet perpendatur quo pacto Dei Verbum proclame
tur itemque reapse crescantne, in Dei Populo, conscientia et Sacrae Scrip
turae amor. Utraque facies, celebrativa scilicet et exsistentialis, arte inter se
coniunguntur. Hinc facultas, quam Concilium dedit, proclamandi Dei Ver
bum per propriam communitatis participantis loquelam efficere debet ut
novam responsalitatem erga eam percipiamus, ut ex ipsa legendi vel ca
nendi ratione eluceat indoles sacri textus propria . Illic necesse est Dei
proclamati Verbi auditus in fidelium animis perbene per Scripturam apposi
te cognitam paretur atque, ubi ad pastoralem rationem fieri potest, per cer
ta biblicorum locorum vestigationum incepta, respicientium festivas Missas po
tissimum. Si enim sacri textus lectio, quae orationis spiritu et apta ecclesia
li explicatione agitur, vitam singulorum familiarumque christianarum ex
more non vivificat, difficile est solam Dei Verbi liturgicam proclamationem
optatos fructus gignere posse. Quapropter dilaudanda sunt incepta illa qui
bus paroeciales communitates, per operam illorum qui Eucharistiam partici
pant sacerdotum, ministrorum fideliumque dominicalem liturgiam
succedentibus hebdomadis diebus parant, in antecessum Dei Verbum quod
proclamabitur recogitantes. Hoc destinatum habetur: ut omnis celebratio,
prout est precatio, auditus, cantus, atque non homilia sola, dominicalis li
turgiae nuntium quadamtenus ostendat, ita ut afficere possit efficacius
quotquot participant. Ut liquet, multum demandatur iis quorum est verbi
ministerium exercere. Illorum est percuriose parare verbi Domini interpre
tationem, sacrum textum inquirendo ac precando, fideliter eiusdem expli
cando sensum eumque ad hominum nostrae aetatis quaestiones vitamque
accommodando.
65

66

67

68

41. Haud porro est obliviscendum Verbi Dei liturgicam proclamationem,


potissimum eucharisticae congressionis in ambitu, non esse dumtaxat mediConst. Ap. Missale Romanum (3 Aprilis 1969): AAS 61 (1969), 220.
In Const. conciliari Sacrosanctum Concilium, 24, dicitur suavis et vivus Sacrae Scriptu
rae affectus .
64

65

66

67

68

IOANNES PAULUS I I , Epist. Dominicae Cenae (24 Februarii 1980), 10: AAS 72 (1980), 136.

Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm de Divina Revelatione Dei Verbum, 25.
Cfr Ordo lectionum Missae, Praenotanda, cap. III.

Acta Ioannis Pauli Pp, II

739

talionis atque catechesis momentum, verum esse Dei dialogum con eius podialogum, inquimus, in quo salutis mirabilia proclamantur atque
usque Foederis postulata iterantur. Ex parte sua Dei Populus ad sese huic
dilectionis dialogo aequandum vocatur gratias agendo et laudando, sed eo
dem tempore propriam fidelitatem in continuatae conversionis nisu
recognoscendo. Dominicalis congregatio ita se obstringit ad baptismi promissorum interiorem renovationem, quae quodammodo in symbolo recitato
oblique feruntur, quaeque liturgia expresse requirit in vigiliae paschalis ce
lebratione, vel cum in Missa baptismus ministratur. Hoc sub prospectu,
Verbum in eucharistica dominicae celebratione proclamatum sollemnem il
lam vim acquirit, quam Vetus iam Testamentum postulabat cum Foedus
renovabatur, cum lex proclamabatur et Israelitica communitas, sicut solitu
dinis populus sub radicibus Sina (cfr Ex 19,7-8; 24,3.7), ad suum ita ite
randum vocabatur, suam renovans fidelitatis electionem erga Deum suam
que ipsius praeceptis adhaesionem. Deus enim, cum suum verbum commu
nicat, nostram exspectat responsionem: quam responsionem pro nobis per
suum Amen dedit iam Christus (cfr 2 Cor 1,20-22), quamque Spiritus
Sanctus in nobis ita personare facit ut quod auditum est nostram vitam
penitus afficiat.
pulo,

69

Corporis Christi mensa

42. Mensa Verbi natura sua in Panis eucharistici mensam influit atque
communitatem praeparat, ut multiplices experiatur eius rationes, quae in
dominicali Eucharistia admodum sollemnem speciem capiunt. Eo quod
Domini die festive tota communitas convenit, Eucharistia luculentius
proponitur quam ceteris diebus veluti magna gratiarum actione , qua Ec
clesia, Spiritu Sancto repleta, ad Patrem convertitur, dum se coniungit
cum Christo et vox fit universae humanitatis. Hebdomadalis distributio
suadet ut grata memoria dierum modo praeteritorum eventus colligantur,
qui Dei sub lumine considerentur, cui gratiae agantur propter innumera
eius beneficia, dum ipse glorificatur per Christum, cum Christo et in
Christo, in unitate Spiritus Sancti . Communitas sic christiana sibi conscia
rursus fit per Christum condita esse universa (cfr Col 1,16; Io 1,3) atque in
eo, qui in forma servi venit ad nostram humanam condicionem participan
dam eamque redimendam, ipsa sunt recapitulata (cfr Eph 1,10), ut Deo Pa69

Cfr Ordo Lectionum Missae, Praenotanda, I, 6.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

740

tri offerantur, a quo omnia originem ducunt et vitam. Suum per Amen
doxologiae eucharisticae adhaerens, Dei Populus in fide et spe ad eschatolo
gicam procurrit metam, cum Christus tradiderit regnum Deo et Patri ...
ut sit Deus omnia in omnibus (1 Cor 15,24.28).
43. Hic ascendens motus in omni eucharistica celebratione subest
quam laetum eventum efficit, grato animo ac spe imbutum, sed is praeser
tim in dominicali Missa effertur suo peculiari nexu cum resurrectionis me
moria. Laetitia ceterum eucharistica , quae sursum corda fert, motus
descendentis est fructus, quem Deus in nobis operatus est quique in Eu
charistiae sacrificii natura inscriptus usque manet, quae stat x e v c a o - s o
mysterii suprema significatio et celebratio, mysterii videlicet exinanitionis,
per quam Christus humiliavit semetipsum factus oboediens usque ad mor
tem, mortem autem crucis (Philp 2,8).
Missa enim sacrificii crucis viva est repraesentatio. Sub panis et vini spe
cie, in quibus Spiritus effusio est invocata, qui efficaci prorsusque singulari
modo per consecrationis verba operatur, Christus eodem immolationis actu
ac in cruce Patri sese offert. In divino hoc sacrificio, quod in Missa pera
gitur, idem ille Christus continetur et incruente immolatur, qui in ara cru
cis semel se ipsum cruente obtulit . Suo sacrificio nectit Christus Ecclesiae
sacrificium. In Eucharistia, sacrificium Christi fit sacrificium membrorum
Eius corporis. Vita fidelium, eorum laus, eorum dolor, eorum oratio, eorum
labor illis Christi Eiusque totali uniuntur oblationi, et sic novum acquirunt
valorem . Haec totius communitatis participatio manifeste sane conspici
tur in dominicali conventu, qui copiam dat ad aram cunctam hebdomadam
deferendi una cum toto humano onere, quo ipsa denotatur.
70

71

Paschale

convivium

ac fraternus

concursus

44. Hic exinde concors conventus in convivii potissimum paschalis na


tura manifestatur, quae Eucharistiae est peculiaris, in qua Christus ipse fit
alimentum. Etenim eo fine Christus sacrificium hoc Ecclesiae concredidit:
ut fideles illud, et spiritualiter, per fidem et caritatem, et sacramentaliter,
per sacrae communionis convivium, participent. Participatio vero Cenae do
minicae semper est communio cum Christo sese Patri pro nobis in sacrifiCONC. OECUM. TRIDENTINUM, Sess. XXII, Doctrina et canones de sanctissimo Missae sa
crificio, II: DS, 1743; cfr Catechismus Catholicae Ecclesiae, 1366.
Catechismus Catholicae Ecclesiae, 1368.
70

71

Acta Ioannis Pauli Pp. II

741

cium offerente .

Quocirca Ecclesia fideles cohortatur ut communionem reci


piant cum Eucharistiam participant, dummodo idoneis praeditos condicioni
bus atque, si sunt de gravi peccato conscii, eiusdem remissionem receperint
per Reconciliationis sacramentum, illius rei animum habentes, quem sanc
tus Paulus Corinthiae communitati memorabat (cfr 1 Cor 11,27-32). Com
munionis eucharisticae invitatio, ut liquet, Missa diei dominicae aliorumque
dierum festivorum contingente magnopere acuitur.
Magni praeterea est momenti promptam habere conscientiam quantope
re communio cum Christo cum fratrum communione arte nectatur. Domini
calis congregatio eucharistica quidam est fraternitatis eventus, quam luculen
ter extollere debet celebratio, dum liturgicae actionis propria ratio servatur.
Id iuvant servitium acceptionis atque precationis species, quae totius com
munitatis de necessitatibus sollicitatur. Pacis signum, in Romano ritu ante
eucharisticam communionem significanter positum, quod permutatur, est
magni ponderis factum, quod fideles ad agendum invitantur veluti docu
mentum consentionis a Dei Populo redditum de omnibus rebus in celebra
tione actis, ac mutuae dilectionis signum manifestum, quod unum panem
participando suscipitur, gravis Christi verbi instante memoria: Si ergo f
teres munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet
aliquid adversum te, relinque ibi munus tuum ante altare et vade prius re
conciliare fratri tuo et tunc veniens offer munus tuum (Mt 5,23-24).
72

73

74

Missa ad missionem

45. Christi Panem vitae discipuli accipientes se praestant ad obeunda,


Resuscitati eiusque Spiritus virtute, munera quae illos in vita ordinaria
praestolantur. Unicuique Christifideli, re vera, qui intellexit sensum eorum
quae expleverit, eucharistica celebratio non potest intra templum exhauriri.
Christiani, sicut primi resurrectionis testes, quaque dominica convocati ad
Resuscitati praesentiam vivendam et confitendam, vocantur ut in sua
cuiusque vita cotidiana evangelizatores et testes fiant. Oportet ut oratio post
S. CONGR. RITUUM, Instr, de cultu mysterii eucharistici Eucharisticum mysterium (25
Maii 1967), 3b: AAS 59 (1967), 541; cfr Pius X I I , Litt. Enc. Mediator Dei (20 Novembris
1947), II: AAS 39 (1947), 564-566.
Cfr Catechismus Catholicae Ecclesiae, 1385; cfr quoque CONGR. PRO DOCTRINA FIDEI,
Epistula ad Catholicae Ecclesiae Episcopos de receptione communionis eucharisticae a fideli
bus qui post divortium novas inierunt nuptias (14 Septembris 1994): AAS 86 (1994), 974-979.
Cfr INNOCENTIUS I, Epist. 25, 1 ad Decentium: PL 20, 553.
72

73

74

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

742

communionem atque conclusionis ritus benedictio et dimissio hoc in


conspectu, iterum detegantur et melius aestimentur, ut quotquot Eucharis
tiae participes fuerunt responsalitatem sibi concreditam altiore ratione sen
tiant. Post conventum solutum, Christi discipulus ad suum locum ordina
rium revertitur conscientia sibi data totius vitae suae donum reddendi, ve
luti hostia spiritalis Deo placens (cfr Rom 12,1). Ille se debitorem animad
vertit erga fratres de iis quae in celebratione accepit, non aliter ac
discipuli Emmaus qui, cum Christum resuscitatum in fractione panis
cognovissent (cfr Lc 24,30-32), necesse esse senserunt Ierusalem statim repe
tere ut cum fratribus communicarent occursus Domini laetitiam (cfr Lc
24,33-35).
Praeceptum

dominicale

46. Cum Eucharistia cor sit Dominicae, intellegitur ob quam causam


Pastores, inde a primis saeculis, recordari non desierint suis fidelibus neces
sitatem liturgicum conventum participandi. Die dominica omnia seponentes
declarat, exempli gratia, tractatus tertio saeculo conscriptus cui titulus
Didascalia Apostolorum concurrite diligenter ad ecclesiam, quia vestra
est laus Deo tributa. Nam qualem excusationem daturas est Deo, qui non
convenit in eodem die audire salutare verbum et nutriri alimento divino in
aeternum manente? . Pastorum adhortatio plerumque effecit ut fideles ex
animo consentirent atque, etiamsi non defuerunt tempora et rerum adiunc
ta in quibus decidit optata illa mentium attentio ad huius officii impletio
nem, necesse est memorare germanam heroicam virtutem qua sacerdotes et
Christifideles laici hoc munus observaverunt tot in discriminibus atque in
religiosae libertatis censura, sicut patet inde a primis Ecclesiae saeculis
usque ad aetatem nostram.
75

Sanctus Iustinus, prima in sua Apologia ad imperatorem Antoninum


adque Senatum, quadam cum audacia conventus dominici christianum
usum describere potuit, qui in eodem loco Christianos congregabat sive ur
banos sive ruricolas. Cum, Diocletiani flagrante vexatione, eorum conven
tus maxima severitate sint interdicti, plurimi exstiterunt animosi Christiani
qui edictum imperiale provocaverint mortemque obierint ne Eucharistico
sacrificio dominica die deessent. Haec fuit agendi ratio martyrum Abitinen76

76
78

I I , 59, 2-3, ed. F.X. Funk, 1905, 170-171.


Cfr S. IUSTINUS, Apologia I, 67, 3-5: PG 6, 430.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

743

sium, in Africa proconsulari, qui accusatoribus responderunt: Securi domi


nicum celebravimus [...] Quia non potest intermitti dominicum [...]. Lex sic
iubet ; Sine dominico non possumus . Quaedam ex martyribus confessa
est: Nam et in collecta fui, et dominicum cum fratribus celebravi, quia
Christiana sum .
77

47. Numquam desiit Ecclesia habere hoc conscientiae praeceptum, quod


interiori haeret necessitati, quam primorum saeculorum Christiani tam for
titer intellexerunt, etiamsi primo quidem tempore necessarium non duxit il
lud esse praecipiendum. Tantummodo seriore aetate, ob aliquorum animi
remissionem neglegentiam que, officium dominicalis Missae participandae
significantius definivit: saepius id operata est cohortando, nonnumquam ta
men certis canonicis normis usa est. Quod factum est variis in particulari
bus Conciliis inde a quarto saeculo (ita in Concilio Elvirensi anno 300, ubi
sermo non est de officio verum de poenarum consectariis si quis ter afuerat) ac praesertim inde a saeculo sexto (quemadmodum factum est in
Concilio Agdensi anno 506). In universalem quandam consuetudinem cer
tae obligationis transierunt haec Conciliorum particularium decreta, sicut
aliquid omnino manifestum.
78

79

80

Canonici Iuris Codex anno 1917 primum in legem universalem traditam


consuetudinem convertit. Vigens Codex eandem inculcat, affirmans: Die
dominica aliisque diebus festis de praecepto fideles obligatione tenentur
Missam participandi . Huiusmodi lex plerumque accepta est uti officium
grave complectens: quod etiam Catechismus Catholicae Ecclesiae edocet,
planeque intellegitur ratio si Dominicae pondus christiana in vita expendatur.
81

82

83

48. Perinde atque heroicis priscis temporibus, hodie compluribus in or


bis regionibus difficiles perhibentur condiciones iis qui fidem suam conActa SS. Saturnini, Dativi et aliorum plurimorum martyrum in Africa 7, 9, 10: PL S,
707.709-710.
Cfr can. 21, Mansi, Conc. II, 9.
Cfr can. 47, Mansi, Conc. VIII, col. 332.
Cfr propositio contraria, ab Innocentio XI condemnata anno 1679, circa moralem obli
gationem festum sanctificandi.
Can. 1248: Festis de praecepto diebus Missa audienda est; can. 1247, 1: Dies festi sub
praecepto in universa Ecclesia sunt... omnes et singuli dies dominici.
Codex Iuris Canonici, can. 1247; Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 881
1.3, sic praecipit: Christifideles obligatione tenentur diebus dominicis et festis de praecepto
Divinam Liturgiam participandi aut secundum praescripta vel legitimam consuetudinem pro
priae Ecclesiae sui iuris celebrationem laudum divinarum .
N. 2181: Qui deliberate hanc obligationem transgrediatur, grave committunt peccatum.
77

78

79

80

81

82

83

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

744

gruenter vivere satagunt. Rerum adiuncta sunt nonnumquam aperte infen


sa, alias et quidem saepius incuriosa atque a nuntio evangelico
abhorrentia. Nisi opprimi voluerit Christifidelis, oportebit eum inniti chris
tiana communitate. Quapropter necesse est sibi persuadeat de decretorio
momento pro sua fidei vita tribuendo dominico conventui aliis cum fratri
bus ad Domini Pascham in Novi Foederis sacramento concelebrandam. Sin
gulari deinde modo Episcoporum est curam ponere ad dominicum diem
[...] ab omnibus Christifidelibus rite agnoscendum, colendum et celebran
dum veluti verum 'diem Domini', quo Ecclesia congregatur ad eius pascha
lis mysterii memoriam faciendam verbum Dei audiendo, sacrificium domini
cum offerendo, et insuper oratione, caritate et vacatione ab operibus diem
sanctificando .
84

49. Quandoquidem fidelibus officium instat Missam participandi, nisi


gravi impedimento prohibeantur, congruum etiam Pastoribus iniungitur of
ficium ut veram praebeant omnibus facultatem eidem praecepto satisfacien
di. Hanc ad partem spectant iuris ecclesiastici regulae, qualis est, exempli
causa, facultas ipsi sacerdoti tributa, licentia quidem dioecesani Episcopi
antea recepta, pluries die dominica atque festivis diebus celebrandi Mis
sam, institutio Missarum vespertinarum ac tandem etiam facultas sta
tuendi designationem secundum quam utile tempus ad obligationem
explendam iam die Saturni vespera incipere, temporum convenientia facta
primis cum dominicae diei Vesperis. Ad liturgicam consuetudinem enim
dies festus incipit eiusmodi Sacris Vespertinis. Propterea Missae liturgia
nonnumquam praefestivae appellatae, quae vero reapse pleno iure festi
va est, dominicae diei est, instante etiam celebrantis officio ut homiliam
sacram habeat et cum fidelibus precationem universalem absolvat.
85

86

87

88

Commonebunt praeterea pastores Christifideles ut, ipsis peregrinantibus


a propriis domiciliis dominica die, sacris intersint sollemnibus ubi versan
tur, localem sic locupletantes communitatem per suam ipsorum testificatioS. CONGR. PRO EPISCOPIS, Directorium de pastorali ministerio Episcoporum Ecclesiae
imago (22 Februarii 1973), 86a: Ench. Vat. 4, 2069.
Cfr Codex Iuris Canonici, can. 905 2.
Cfr Pius XII, Const. Ap. Christus Dominus (6 Ianuarii 1953): AAS 45 (1953), 15-24;
Motu proprio Sacram Communionem (19 Martii 1957): AAS 49 (1957), 177-178. CONGR. S. OFFICII Instr, de disciplina circa ieiunium eucharisticum servanda (6 Ianuarii 1953): AAS 45
(1953), 47-51.
Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1248 1; Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can.
881 2.,
Cfr S. CONGR. RITUUM, Normae universales de Anno liturgico et de Calendario, 3.
84

85

86

87

88

Acta Ioannis Pauli Pp. II

745

nem. Simul vero oportebit has communitates fervidum exprimere hospitali


tatis sensum erga fratres aliunde accedentes, in locis praesertim ad quae
plures viatores et peregrinatores alliciuntur, quorum causa necesse saepe
erit peculiaria capere consilia de adiutorio religioso praestando.
89

Laetabilis

participatio

et

canora

50. Momento illo considerato, quod ad Christifidelium vitam inducit do


minicalis Missa, necesse est praeparetur illa peculiari cura. Ad normas pas
torali prudentia usibusque locorum singulorum cum liturgica norma consen
tientibus postulatas, providendum est ut illi celebrationi festiva tribuatur
indoles quae cum commemorativo Resurrectionis Domini die congruit. Hac
de re magni ponderis est ad cantum coetus mentem intendere, quandoqui
dem hic singulari quidem ratione provocatur ad cordis laetitiam significan
dam, rei sacrae extollit sollemnitatem atque unicae fidei eiusdemque amoris
communicationem provehit. Quam ob rem de musicae sacrae qualitate solli
citudo habenda est, tum quod ad textus spectat tum ad melodias, ut quid
quid hodie novi et ingeniosi proponatur cum praeceptis congruat liturgicis
atque illa ecclesiali honestetur traditione quae, in re musica sacra, merito
inaestimabilis excellentiae patrimonium ostendat.
Celebratio

illigans

atque

participata

51. Maxima praeterea danda erit opera ut universi adstantes iuvenes


et adulti se includi sentiant, dum eorum favetur implicationi illis in par
ticipationis actibus quos suadet commendatque liturgia ipsa. Eorum ta
men proprium sane est, qui pro fratribus sacerdotali funguntur ministerio,
eucharisticum conficere sacrificium idque Deo offerre universo pro populo.
Inseritur penitus hic distinctio illa, quae plus quam disciplinam solam exce
dit, propria inter celebrantis munera atque officia diaconibus fidelibusque
90

91

Cfr S. CONGR. PRO EPISCOPIS, Directorium de pastorali ministerio Episcoporum Ecclesiae


imago (22 Februarii 1973), 86: Ench. Vat. 4, 2069-2073.
Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 14.26;
IOANNES PAULUS I I , Litt. Ap. Vicesimus quintus annus (4 Decembris 1988), 4.6.12: AAS 81
89

90

(1989), 900-901; 902; 909-910.


91

Cfr CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 10.

50 - A. A. S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

746

non ordinatis tributa. Debent tamen novisse Christifideles quod, propter


receptum in baptismate commune sacerdotium, in oblatione Eucharistiae
concurrunt . Ipsi enim, munerum habita distinctione, divinam Victimam
Deo offerunt atque seipsos cum Ea; ita tum oblatione tum sacra commu
nione... omnes in liturgica actione partem propriam agunt, cum inde lu
cem hauriunt ac vim unde baptismale suum sacerdotium per orationem vi
taeque sanctae testificationem compleant.
92

93

94

Christianae

dominicae

alia

tempora

52. Eucharistiae participatio habetur quidem Dominicae cor, attamen of


ficium eam sanctificandi nimis coartatur ad illam unam participationem.
Dies Domini bene agitur, cum integer grata operosaque memoria salvificorum Dei gestorum notatur. Hoc quemque Christi discipulum obstringit ut
etiam aliis diei momentis, extra liturgicum contextum transactis quae
sunt: vita familiae, sociales necessitudines, oblectandi occasiones tribuat
modum quendam qui adiuvet ad extollendam pacem Resuscitati laetitiam
que in communibus vitae adiunctis. Parentum filiorumque admodum tran
quilla conveniendi ratio, exempli gratia, opportunitas esse potest non solum
ad mutuam auditionem sese aperiendi, sed etiam ad tempus quoddam institutorium maiorisque meditationis simul vivendum. Et cur, deinde, in re
rum ordinem inseruntur, etiam in Christifidelium laicorum vitam, si qui
dem fieri potest, peculiaria precum proposita ut sunt praesertim, sollem
nis Vesperarum celebratio , vel etiam quaedam catechesis momenta, quae
in Dominicae vigilia vel Dominicae vespera in animo christiano proprium
Eucharistiae donum praeparent et compleant? Haec satis traditionalis diei
dominicae sanctificandae ratio forsitan multis in locis difficilior est facta;
Ecclesia tamen suam declarat fidem in Resuscitati virtute atque in Spiritus
Sancti potentia, dum demonstrat, hodie magis quam umquam, se non satiari minimis vel mediocribus consiliis in fidei ambitu, atque Christianos
adiuvat ad implendum quod perfectissimum est Dominoque gratum. Cete
rum, prope difficultates, non desunt bona signa et adhortationis plena. Spi
ritus dono intercedente, multis in ecclesiasticis locis nova animadvertitur
Cfr Instructio interdicasterialis de quibusdam quaestionibus circa fidelium laicorum
cooperationem ad sacerdotum ministerium spectantem Ecclesiae de mysterio ( 1 5 Augusti
92

1997), 6.8: AAS 89 (1997), 869.870-872.


93
94

CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. de Ecclesia Lumen gentium, 10.
Ibid.,, 11.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

747

precis necessitas in multiplicibus eius formis. Religiositatis etiam antiqui


modi denuo deteguntur, sicut peregrinatio, atque saepe Christifideles otio
dominico utuntur ut sanctuaria adeant ad transigendum, interdum tota
cum familia, altioris fidei experientiae tempus quoddam. Haec gratiae tem
pora apta evangelizatione sunt nutrienda veraque pastorali sapientia dirigenda.
Dominici

conventus

absente

sacerdote

53. Quaestio superest in paroeciarum quae frui non possunt sacerdotis


ministerio qui Eucharistiam celebret dominica die. Saepius hoc apud iunio
res Ecclesias accidit, ubi unicus sacerdos pastoralem gerit fidelium curam
latissima per loca disseminatorum. Urgentiores condiciones intercedere pos
sunt etiam in Nationibus antiquae traditionis christianae, quotiens cleri pe
nuria impedit ne in omni paroeciali communitate adsit sacerdos. Ecclesia,
prae oculis habita impossibilitate celebrandi Eucharistiam, suadet ut etiam
absente sacerdote dominici coetus congregentur, secundum significationes
et normas a Sede Apostolica editas atque Conferentiis Episcopalibus concre
ditas ut ad effectum deducantur. Nihilominus propositum esse debet ipsa
sacrificii Missae celebratio quae sola est vera commemoratio Paschatis Do
mini, quae sola omnino constituit coetum eucharisticum cui sacerdos in
persona Christi praeest, panem Verbi nec non Eucharistiae frangens. In re
pastorali omnia itaque necessaria capientur consilia ut fideles, qui plerum
que iis privantur, valeant percipere quam saepissime eorum beneficia sive
fovendo sacerdotis statis temporibus praesentiam sive auctoritatem tribuen
do opportunitatibus omnibus ut congregatio ipsa aliquo medio loco insti
tuatur ad quod diversi coetus aditum habent.
95

96

Difusiones

radiophonicae

et

televisificae

54. Fideles tandem, qui impediuntur ob aegrotationem vel infirmitatem


vel quamlibet aliam rationem, operam dabunt ut ex longinquo quo meliore
possunt modo se cum Missae dominicalis celebratione coniungant, praeser
tim per lectiones ac precationes a Missali eo die praestitutas, sicut etiam
Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1248 2.
Cfr S. CONGR. DE CULTU DIVINO, Directorium de celebrationibus dominicis absente pres
bytero Christi Ecclesia (2 Iunii 1988): Ench. Vat. 11,442-468; Instructio interdicasterialis de
quibusdam quaestionibus circa fidelium laicorum cooperationem ad sacerdotum ministerium
spectantem Ecclesiae de mysterio (15 Augusti 1997): AAS 89 (1997), 852-877.
95

96

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

748

per spiritale Eucharistiae desiderium. Pluribus in Nationibus facultatem


praebent televisio ipsa et radiophonium ut eo ipso momento aliquis cum
eucharistica celebratione consocietur, quo ipsa in aliquo loco sacro peragi
tur. Ut patet, ex se hoc emissionum genus non permittit ut praecepto diei
dominicae satisfiat, utpote quod participationem ipsius coetus fratrum pos
tulet per congregationem eodem in loco atque facultatem deinde recipiendi
Eucharisticam communionem. Iis autem qui prohibentur ne Eucharistiam
communicent proindeque a praecepto implendo liberantur, emissio televisi
fica aut radiophonica adiumentum magni momenti praebet, praesertim si
magno animo completur officio ministrorum extraordinariorum qui ad infir
mos Eucharistiam deferunt, quibus etiam salutationem et totius communi
tatis solidarietatem adierunt. Hoc quidem modo his Christianis etiam ube
res fructus importat dominicalis Missa, ipsique propterea transigere possunt
dominicam ipsam uti diem Domini et diem Ecclesiae .
97

98

CAPUT

DIES

IV

HOMINIS

DIES DOMINICUS: TEMPUS GAUDII,


QUIETIS ET SOLIDARIETATIS
Christi

gaudium impletum

55. Benedictus qui magnum diem dominicum supra ceteros dies extu
lit. Caeli et terra, angeli et homines gaudio indulgent ." Verba haec Maronitae liturgiae recte ostendunt vehementes gaudii conclamationes, quae con
stanter per saecula, sive in occidentali sive in orientali liturgia, dominicam
designant diem. Ceterum, ut memoriae proditum est, priusquam requietis
dies haberetur praesertim quoniam tunc temporis in Calendario civili
non praevisus erat , Christiani vixerunt hebdomadalem diem Domini a
mortuis resuscitati praesertim tamquam tempus gaudii. Prima autem sabCfr Codex Iuris Canonici, can. 1248 2; CONGR. PRO DOCTRINA FIDEI, Epistula Sacerdo
tium ministeriale (6 Augusti 1983), I I I : AAS 75 (1983), 1007.
97

98

Cfr PONTIFICIUM CONSILIUM INSTRUMENTIS COMMUNICATIONIS SOCIALIS PRAEPOSITUM, Instr.

Communio et progressio (23 Maii 1971), 150-152.157: AAS 63 (1971), 645-646.647.

Diaconalis acclamatio in honorem diei dominicae: cfr textus Syriacus in Missali secun
dum ritum Ecclesiae Antiochiae Maronitarum (in editione Syriaca et Arabica), Jounieh (in
Libano) 1959, 38.
99

Acta Ioannis Pauli Pp. II

749

bati delectamini omni tempore legimus in Didascalia Apostolorum. Quod


quidem per idoneos gestus in actionibus quoque liturgicis evidenter ostendebatur. Speciem quidem gaudii paschalis cuiusque hebdomadae sanctus
Augustinus his verbis luculenter exprimit: Propter hoc et ieiunia relaxantur, et stantes oramus, quod est signum resurrectionis. Unde etiam omni
bus diebus dominicis... Alleluia canitur.
100

101

102

56. Praeter singula signa ritualia quae procedente tempore de ecclesiali


more mutari possunt, id tamen firmum manet, quod dominica die, quae
primam Christi resuscitati experientiam singulis hebdomadis resonare facit,
non potest non insigniri illo gaudio quo discipuli Magistrum exceperunt:
Gavisi sunt ergo discipuli, viso Domino (Io 20,20). In illis adimplebatur,
uti postea adimplebitur per omnes christianas generationes, illud effatum
quod Iesus priusquam pateretur protulerat: Vos contristabimini, sed tristi
tia vestra vertetur in gaudium (Io 16,20). Nonne Ipsemet oraverat ut dis
cipuli impletum gaudium (cfr Io 17,13) haberent? Festiva Eucharistiae
dominicalis indoles gaudium exhibet quod Christus per donum Spiritus Ec
clesiae suae demandt. Gaudium quidem inter fructus Spiritus Sancti refer
tur (cfr Rom 14,17; Gal 5,22).
57. Ad diei dominicae sensum in plenitudine percipiendum, reperiatur
oportet haec exsistentiae credentis mensura. Hoc gaudium profecto non tan
tum unum hebdomadae diem sed totam vitam involvere debet. Attamen do
minica dies, ratione habita de significatione diei Domini resuscitati, qua divi
num opus creationis nec non novae creationis celebratur, peculiarem ob no
tam dies est gaudii, immo dies opportunus ad gaudium ediscendum, genuinos
detegendo tractus altasque radices. Quod quidem gaudium minime est confun
dendum cum inanibus satisfactionis vel delectationis sensibus, qui sensibilita
tem affectionemque brevi tempore excitant, postea autem animum relinquunt
displicentem sibi vel amaritudini obnoxium.

V, 20, 11, ed. F.X. Funk, 1905, 298; cfr Didach 14, 1, ed. F.X. Funk, 1901, 32; TERTULLIANUS, Apologeticum 16, 11: CCL 1, 116. Legatur praesertim Epistola Barnabae 15, 9: SC
172, 188-189: Idcirco et diem octavum in laetitia agimus; quo et Iesus resurrexit a mortuis, et
cum apparuisset, ascendit ad caelos.
Tertullianus verbi gratia nos edocet illis diebus dominicis vetitum esse genua flectere,
quoniam haec positio, quae tunc temporis gestus paenitentiae habebatur, haud congruens
cum die gaudii esse videbatur: cfr De corona 3, 4: CCL 2, 1043.
Ep. 55, 28: CSEL 34/2, 202.
100

101

102

750

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Christiano sensu perceptum, gaudium aliquid est quod diutius protrahi


tur et solacio repletur; vel obsistere potest, uti sancti testantur, obscurae
doloris noeti et, quodam modo, efficitur virtus colenda.
103

58. Nihilominus inter gaudium christianum et vera hominum gaudia


non datur oppositio. Haec immo extolluntur et penitus gaudio nituntur
Christi glorificati (cfr Act 2,24-31), qui, secundum Dei consilium, perfecta
est imago et revelatio hominis. Sicut scripsit in Adhortatione de gaudio
christiano Decessor Noster Paulus VI, gaudium christianum essentialiter
est spiritualis participatio illius gaudii inscrutabilis, divini simul et humani,
quod in animo est Iesu Christi glorificati . Idem Pontifex sub finem
Adhortationis adprecabatur ut Ecclesia die Domini ardenter testificaretur
ipsum gaudium quo gavisi sunt Apostoli vespere Paschatis, cum Dominum
suis oculis conspexerunt. Hortabatur itaque Pastores ut urgerent baptiza
torum fidelitatem ad Eucharistiam diebus dominicis festive laetanterque ce
lebrandam. Quo enim modo hunc occursum neglegant, tantumque convi
vium, quod Christus suo pro amore nobis apparat? Haec igitur Eucharistiae
participatio quam dignissime et cum iucunditate fiat! Ipse Christus, cruci
affixus itemque glorificatus, graditur in medio discipulorum suorum, ut om
nes pertrahat in renovationem resurrectione sua factam. Fastigium est hic
Foederis amoris inter Deum eiusque populum: signum et fons christianae
laetitiae est, itemque statio itineris ad aeternam ducentis sollemnitatem .
Hoc in fidei prospectu, christiana dies dominica authentico sensu significat
festum agere , dies est a Deo homini data ad eius plenum humanum et
spiritalem profectum.
104

105

Sabbati

observantia

59. Haec christianae dominicae indoles peculiari modo in luce collocat


mensuram impletionis sabbati Veteris Testamenti. In Domini die, quem Ve
tus Testamentum cum opere creationis (cfr Gn 2,1-3: Ex 20,8-11) atque
cum Exodo (cfr Dt 5,12-15) nectit, Christianus vocatur ad novam creatio
nem nuntiandam novumque foedus, quae in paschali Christi mysterio sunt
impleta. Creationis celebratio, potius quam abrogetur, perspicitur sub Chris1 0 3

Cfr S. TERESIA A IESU INFANTE ET A SACRO VULTU, Derniers entretiens, 5-6 Iulii 1897, in:

Oeuvres compltes, Cerf - Descle de Brouwer, Paris 1992, 1024-1025.


Adhort. Ap. Gaudete in Domino (9 Maii 1975), I I : AAS 67 (1975), 295.
Ibid., V I I , l.m. (conclusio), 322.
104

105

Acta Ioannis Pauli Pp. II

751

tocentrico prospectu, sub lumine nempe divini consilii, quod est recapitu
lare omnia in Christo, quae in caelis et quae in terra, in ipso (Eph 1,10).
Vicissim, plenus quoque tribuitur sensus memorabili eventui liberationis in
Exodo peractae, qui convertitur in memorabilem eventum redemptionis
universalis a Christo mortuo et a mortuis resuscitato expletae. Dominica
dies itaque, potius quam sabbati substitutio , plena est eius impletio et
quodam modo eius diffusio eiusque absoluta significatio, quatenus refertur
ad historiae salutis iter, quod in Christo fastigium suum attingit.
60. Ad hanc rationem biblica theologia vocis shabbat , quin ullum af
ferat detrimentum naturae christianae diei dominicae, in integrum restitui
potest. Ea nos semper reducit, stupore minime remisso, in illud arcanum
exordium, quo aeternum Dei Verbum, libero amoris consilio, ex nihilo
mundum eduxit. Sigillum creatricis operae fuit benedictio et consecratio il
lius diei, quo Deus requievit ab universo opere, quod patrarat (Gn 2,3).
Ex quo die Deus quievit, sensum acquirit tempus, quod, labentibus hebdo
madis, non tantum chronologicum rhythmum, sed, ut ita dicamus, halitum
quendam theologicum assumit. Perennis diei shabbat reditus tempus
enim eripit a periculo sese in seipsum flectendi, ut pateat conspectui aeter
nitatis, per Dei receptionem eiusque xoupou temporum, scilicet gratiae eius
que salutis interventum.
61. Shabbat, septimus dies benedictus et a Deo consecratus, dum in
tegrum concludit creationis opus, immediate nectitur cum opere diei sexti,
quo Deus hominem fecit ad imaginem et similitudinem suam (cfr Gn
1,26). Haec magis immediata inter diem Dei et diem hominis necessi
tudo Ecclesiae Patres non latuit biblicam creationis narrationem meditan
tes. Ad rem S. Ambrosius asserit: Gratias ergo Domino Deo nostro qui
huiusmodi opus fecit in quo requiesceret. Fecit caelum, non lego quod requieverit; fecit terram, non lego quod requieverit; fecit solem, lunam et
Stellas, nec ibi lego quod requieverit: sed lego quod fecerit hominem, et
tunc requievit, habens cui peccata dimitteret . Ita dies Dei semper cum
die hominis immediate coniungetur. Cum Dei praeceptum dicit: Memen
to, ut diem sabbati sanctifies (Ex 20,8), requies praescripta ad diem Ipsi
dicatum honorandum habenda non est quidem veluti onerosa iniunctio ho
mini facta, sed potius subsidium quo ille vitalem et liberantem dependen
tiam a Creatore percipiat et vocari se sentiat ad eius operam participandam
106

im

Hex. 6, 10, 76: CSEL 32/1, 261.

752

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

eiusque gratiam accipiendam. Homo, requiem Dei venerando, iterum ple


ne seipsum invenit, itaque dies Domini exhibetur divina benedictione omni
no insignitus (cfr Gn 2,3), atque praeditus eius virtute, uti animalia et ho
mines (cfr Gn 1,22.28), quodam fecunditatis genere. Quae quidem expri
mitur per novatum vigorem et, quodam sensu, per multiplicationem ip
sius temporis, augescendo in homine, dum viventem Deum memorat, gau
dium vivendi voluntatemque promovendi et donandi vitam.
62. Christianus ergo memoret oportet quod, quamvis sabbati Hebraici
condiciones sunt deletae, per dominicam observantiam superatae, validae
tamen remanent rationes essentiales quae sanctificationem diei Domini
postulant: rationes sollemnitate Decalogi statutae, quae lectitentur necesse
est sub lumine theologiae et spiritalitatis diei dominicae: Observa diem
sabbati, ut sanctifies eum, sicut praecepit tibi Dominus Deus tuus. Sex
diebus operaberis et facies omnia opera tua. Septimus dies sabbatum est
Domino Deo tuo. Non facies in eo quidquam operis tu et filius tuus et filia,
servus et ancilla et bos et asinus et omne iumentum tuum et peregrinus
tuus, qui est intra portas tuas, ut requiescat servus tuus et ancilla tua si
cut et tu. Memento quod et ipse serviens in Aegypto, et eduxerit te inde
Dominus Deus tuus in manu forti et brachio extento: idcirco praecepit tibi,
ut observares diem sabbati (Dt 5,12-15). Observantia sabbati hic arte con
iuncta videtur cum opere liberationis quod Deus pro populo suo patravit.
63. Christus venit ad novam Exodum agendam, ad libertatem capti
vis obtinendam. Innumeras Ille patravit sanationes die sabbati (cfr Mt
12,9-14 et textus paralleli), non quidem ut diem Domini violaret, sed ut ei
dem plenum tribueret sensum: Sabbatum propter hominem factum est, et
non homo propter sabbatum (Me 2,27). Sese opponens interpretationi ni
mis legali quorundam suorum aequalium, et explicans authenticum sensum
sabbati biblici, Iesus, Dominus sabbati (Me 2,28), observantiam huius
diei redigit ad eius indolem liberatricem, quae ponitur ad iura Dei simulque
et hominis vindicanda. Ita intellegitur quam aequum fuerit ut Christiani,
praecones liberationis Christi sanguine consummatae, perciperent se faculta
tem habere sensum sabbati in diem resurrectionis transferendi. Etenim
Christi Pascha hominem eripuit ab illa servitute quae altius radices agit
quam servitus populum oppressum comprimens: a servitute nempe peccati,
quae hominem seiungit a Deo, a semet ipso quoque et a ceteris, et quae,
saeculorum decursu, semper nova nequitiae et violentiae germina gignit.

Acta Ioannis Pauli Pp

Quietis

II

753

dies

64. Aliquot per saecula Christiani vixerunt dominicam diem tamquam


diem cultui dumtaxat dicatam, quin peculiarem quieti sabbaticae sensum
adderent. Tantummodo saeculo IV, lex civilis Imperii Romani agnovit re
quiem hebdomadalem statuitque ut die solis iudices, incolae urbium et
collegia variorum operis ordinum ab operibus dsistrent. Christiani laetati
sunt de impedimentis remotis quae ad illud usque tempus observantiam
diei Domini interdum heroicam reddiderant. Iam sine turbatione communi
bus precibus illi incumbere poterant.
Erroneum igitur est legem quietem hebdomadalem reverentem conside
rare uti rem mere historicam sine sensu pro Ecclesia quamque ipsa relin
quere potest. Concilia, nulla interposita intermissione post lapsum etiam
Imperium, normas observaverunt ad festivam quietem spectantes. In natio
nibus autem ubi Christiani numero sunt exigui et ubi Calendarii dies festi
non respondent diei dominicae, haec dies tamen semper perstat Domino di
cata qua fideles congregantur ad Eucharisticum coetum. Quod tamen fit
non parvis interiectis incommodis. Pro Christianis insuetum est ut dies do
minica, dies festivitatis et gaudii, non sit quoque dies quietis, iisdemque ut
cumque facile non est sanctificare diem Domini, quin simul sufficiens de
tur relaxationis tempus.
107

108

65. Ceterum, vinculum inter diem dominicam diemque relaxationis apud


civilem societatem non caret eo pondere illoque sensu, quae prospectum
proprie christianum longe praetergrediuntur. Successionem, in natura homi
nis insitam, quae inter opus et quietem datur, ipse Deus statuit, ut erui
potest e narratione creationis in libro Genesis (cfr 2,2-3; Ex 20,8-11): quies
aliquid sacrum est, quia per eam homo a terrestrium operum serie, aliquan
do nimis opprimente, sese liberat atque conscium iterum se reddit omnia
opus Dei esse. Mira facultas, quam Deus homini fecit super creationem, pe
riculum constituit ne homo obliviscatur Deum esse Creatorem a quo omnia
pendent. Conscientia haec instantior nostra fit aetate, qua scientiae et artes
amplificaverunt facultatem, quam homo per opus suum exercet.
66. Tandem, prae oculis habeatur oportet, nostro quoque tempore, opus
fieri multis acerbam servitutem, sive ob infrahumanas condiciones quibus
Cfr Edictum Constantini, 3 Iulii 321, Codex Theodosianus II, tit. 8, 1, ed. Th. Mommsen, 1/2, 87; Codex Iustiniani 3, 12, 2, ed. P. Krger, 248.
107

108

Cfr EUSEBIUS A CAESAREA, Vita Constantini 4, 18: PG 20, 1165.

754

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

exercetur, sive ob nimiam horarum copiam impositam, praesertim in pau


perioribus mundi regionibus, sive quia in ipsis societatibus oeconomice opulentioribus innumerae exstant condiciones iniustae et abusus hominum ad
versus homines. Cum Ecclesia, labentibus saeculis, leges de quiete dominica
edidit, operi servorum et operariorum praesertim prospexit, non vero quia
agebatur de opere minus digno quoad spiritales obligationes observantiae
dominicalis, sed potius quia quaedam urgebat disciplina quae onus eius levaret et permitteret ut omnes dominicam diem sanctificarent. Hoc sub pro
spectu Decessor Noster Leo XIII Litteris Encyclicis Rerum novarum docuit
quietem festivam ius esse operariorum proprium quod Status praestare te
netur.
Nostris quoque in rerum adiunctis officium perstat curandi ut omnes
cognoscant libertatem, quietem et relaxationem quae pertinent ad hominis
dignitatem, iisque adiunguntur postulationes, religio, familia, cultura, mu
tuae relationes, quae non facile expleri possunt, nisi reservetur unus saltem
dies, quo omnes simul gaudeant facultate quiescendi et festum agendi. Ut
patet, hoc operariorum ius ad quiescendum praesumit eorum ius ad operandum, atque, dum de hac ratione cogitamus cum christiana dominicae ratio
ne coniuncta, recolere debemus, intima quidem solidarietate, perangustas
condiciones tot virorum mulierumque utpote qui operis expertes, diebus
quoque pro festis, ad inertiam cogantur.
109

110

67. Per dominicam quietem, sollicitudines vitaeque cotidianae munera


aequam mensuram reperire possunt: terrena, de quibus solliciti sumus, spi
ritalibus divitiis spatium relinquunt; personae quibuscum vivimus, per con
ventus et magis serenum colloquium, verum vultum recipiunt. Ipsae natu
rae pulchritudines nimis saepe corruptae ratione dominatus qui contra
hominem retorquetur iterum detegi intimeque degustari possunt. Dies
pacis hominis cum Deo, secum et cum similibus suis, dominica dies ita fit
etiam tempus quo homo invitatur ut contuitum iniciat renovatum in rerum
naturae mirabilia, tradens semet ipsum implicandum mira arcanaque illa
harmonia quae, ad sancti Ambrosii sententiam, ob concordiae amorisque
inviolabilem legem , nectit diversa mundi elementa in unitatis et pacis
Vetustissimum omnium de re documentum est canon 29 Concilii Laodicensis (altero di
midio saeculi IV): Mansi, Conc. II, col. 569-570. A VI ad IX saeculum plura Concilia opera
ruralia vetuerunt. Legis latio de vetitis operibus, quam leges quoque civiles confirmaverunt,
paulatim per singula est explicata.
Cfr Litt. Enc, Rerum novarum (15 Maii 1891): Acta Leonis XIII 11 (1891), 127-128.
109

110

Acta Ioannis Pauli Pp. II

755

vinculum, velut individua compactione . Tunc homo magis conscius fit


secundum verba Apostoli, quia omnis creatura Dei bona, et nihil reicien
dum, quod cum gratiarum actione percipitur, sanctificatur enim per ver
bum Dei et orationem (1 Tim 4,4-5). Si vero, post sex laboris dies qui
revera pro multis ad quinque sunt redacti , homo tempus quaerit ad sese
relaxandum et ad alios suae vitae aspectus curandos, hoc verae necessitati
debetur, quae cum nuntio evangelico plane congruit. Vir credens ideo
explere tenetur hanc postulationem, quin detrimentum afferat praecipuis
signis personalis et communis fidei suae, quae palam ostenditur in celebra
tione et sanctificatione diei Domini.
Idcirco, aequum est ut Christiani operam dent ut, peculiaribus quoque
in adiunctis nostri temporis, leges civiles rationem habeant de obligatione
diem dominicam sanctificandi. Nihilominus ipsi Christiani ex conscientia or
dinare tenentur quietem dominicam ita ut Eucharistiam participent et ideo
sese abstineant ab operibus et negotiis quae diei Domini sanctificationem,
laetitiam illius diei propriam, aut debitam mentis et corporis relaxationem
impediant.
in

112

68. Quandoquidem ipsa quies, ne inanis evadat vel fons taedii efficiatur,
spiritalem divitiarum auctum secum ferre debet, maiorem libertatem, occa
sionem contemplationis et fraternae communionis, fideles seligant, inter hu
mani cultus instrumenta delectationesque a societate oblata, ea quae cum
vita ad praecepta evangelica aptata magis conveniant. Hoc sub prospectu,
dominica et festiva relaxatio mensuram propheticam comparat, solidando
non primatum Dei dumtaxat, verum etiam primatum et dignitatem perso
nae coram obligationibus vitae socialis et oeconomicae, ac veluti anticipan
do caelum novum et terram novam , ubi liberatio a necessitudinum
servitute definitiva erit et absoluta. Ut breviter dicamus, dies Domini ita
fit, optima ratione, etiam dies hominis.
Dies

solidarietatis

69. Dominica dies Christifidelibus opportunitatem tribuat oportet se vo


vendi operibus misericordiae, caritatis et apostolatus. Spiritalis gaudii Chris
ti resuscitati participatio involvit plenam communicationem amoris qui in
111

112

1.4.

Hex. 2, 1, 1: CSEL 32/1, 41.


Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1247; Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 881

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

756

illius corde ardet: non datur gaudium sine amore! Quod ipse Christus dilu
cidai dum comparat mandatum novum cum dono gaudii: Si praecepta
mea servaveritis, manebitis in dilectione mea, sicut ego Patris mei praecep
ta servavi et maneo in eius dilectione. Haec locutus sum vobis, ut gaudium
meum ,in vobis sit, et gaudium vestrum impleatur. Hoc est praeceptum
meum, ut diligatis invicem, sicut dilexi vos (Io 15,10-12).
Eucharistia igitur dominicalis non solum a caritatis officiis non avertit,
sed contra fideles magis allicit ad omnia opera caritatis, pietatis et aposto
latus, quibus manifestum fiat Christifideles de hoc mundo quidem non esse,
sed tamen esse lucem mundi eosdemque Patrem glorificare coram homini
bus .
113

70. Reapse, ab Apostolorum inde tempore, dominicalis Christianorum


conventus fuit tempus fraternae communicationis quod attinet ad indigen
tiores. Per primam sabbati unusquisque vestrum apud se ponat recondens, quod ei beneplacuerit (1 Cor 16,2). Hic agitur de collectis quae pro
pauperibus ecclesiis Iudaeae Paulus instituit: in dominica Eucharistia cor
credentium ad Ecclesiae mensuras dilatatur. Penitus tamen percipiatur
oportet adhortatio Apostoli, qui, potius quam austeram oboli conscien
tiam promoveat, provocat ad severum solidarietatis cultum, quae peragenda
est sive apud sodales communitatis, sive apud universam societatem. Quam
maxime graves exaudiendae sunt admonitiones quibus ipse Apostolus Corinthiam alloquitur communitatem, in culpa versantem ob contumeliam il
latam in pauperes agapem fraternam post cenam Domini participantes:
Convenientibus ergo vobis in unum, non est dominicam cenam manduca
re; unusquisque enim suam cenam praesumit in manducando, et alius qui
dem esurit, alius autem ebrius est. Numquid domos non habetis ad manducandum et bibendum? Aut ecclesiam Dei contemnitis et confunditis eos,
qui non habent? (1 Cor 11,20-22). Iacobus simili vehementia clamat:
Etenim si introierit in synagogam vestram vir aureum anulum habens in
veste candida, introierit autem et pauper in sordido habitu, et intendatis in
eum, qui indutus est veste praeclara, et dixeritis: 'Tu sede hic bene', pau
peri autem dicatis: 'Tu sta illic aut sede sub scabello meo', nonne iudicatis
apud vosmetipsos et facti estis iudices cogitationum iniquarum? (2,2-4).
114

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. de sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 9.


Cfr etiam S. IUSTINUS, Apologia I, 67, 6: Qui abundant et volunt, suo arbitrio, quod quis
que vult, largiuntur, et quod colligitur apud eum, qui praeest, deponitur, ac ipse subvenit pupillis
et viduis, et iis qui vel ob mortem, vel aliam ob causam egent, tum etiam iis qui in vinculis sunt
et advenientibus peregre hospitibus; uno verbo omnium indigentium curam suscipit: PC 6, 430.
113
114

Ada Ioannis Pauli Pp. II

757

71. Significationes Apostolorum inde a primis saeculis bene resonuerunt


atque ardentes vocis notas excitarunt in Patrum Ecclesiae contionibus.
Sanctus Ambrosius concitatis verbis divites allocutus est qui sese arbitrabantur religiosa adimplere officia templum frequentando, quin propria bona
cum pauperibus communicarent, immo contra eos opprimendo: Audi, di
ves, quid Dominus Deus dicat? Et tu ad ecclesiam venis, non ut aliquid
largiaris pauperi, sed ut auferas . Non minus severe sanctus Ioannes
Chrysostomus: Vis corpus Christi honorare? Non despicias ipsum nudum:
neque hic sericis vestibus honores, foris autem frigore ac nuditate afflictum
neglegas. Nam is qui dixit 'Hoc est corpus meum', et verbo rem firmavit,
idem ipse dixit: 'Esurientem me vidistis, et non nutrivistis'; et, Tn quan
tum non fecistis uni horum minimorum, nec mihi fecistis' [...]. Quae enim
utilitas si mensa Christi sit aureis poculis onusta, ipse vero fame pereat?
Primo esurientem imple, et tunc ex superabundanti mensam eius exorna.
Verba sunt quae vehementer communitatem christianam monent de of
ficio curandi ut Eucharistia sedes fiat ubi fraternitas concreta fiat solidarie
tas, ubi novissimi sint primi in fratrum existimatione et dilectione, ubi Ipse
Christus, per munificum donum a divitibus pauperioribus tributum, quo
dam modo, temporum decursu, miraculum multiplicationis panum iterare
possit.
115

116

117

72. Eucharistia est eventus et propositum fraternitatis. Ex Missa domi


nicali caritatis unda prorumpit, cuius est totam fidelium vitam pervadere,
animum addens ipsi eorum rationi vivendi reliquum diei dominicae tempus.
Si dies dominica tempus est gaudii, Christianus per peculiares actiones suas
fateatur oportet se ipsum solum felicem esse non posse. Ille circum contueri debet, ut reperiat proximos qui eius solidarietate indigere possunt.
Fieri potest ut in vicinis locis vel inter proximos sint aegroti, aetate pro
vecti, infantes, migrantes qui praecipue ipsa dominica die solitudinem, pro
prias necessitates, suam doloris condicionem vehementius patiantur. At,
praehabito hoc responsalitatis magis diffusae proposito, curnam diei Domini
non tribuitur maior participationis sensus, diversa cogitando incepta quae
christiana caritas exsequi potest? Personam quandam unam ad cenam invi115

116

117

De Nabuthae 10, 45: CSEL 32/2, 492.


In Matthaeum homiliae 50, 3-4: PG 58, 508.509.
Cfr S. PAULINUS NOLANUS, Ep. 13, 11-12 ad Pammachium: CSEL 29, 92-93. Senator

Romanus laudibus effertur quoniam evangelicum miraculum renovare visus est, communica
tionem eucharisticam cum distributione panis pauperum sociando.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

758

tare, infirmos invisere, cuipiam familiae indigenti aliquid edendum largiri,


quoddam diei momentum consumere in praecipuis et voluntariis solidarieta
tis inceptis: haec omnia iter constituent ad ferendam in cuiusque vitam ca
ritatem Christi, ex mensa eucharistica haustam.
73. Si ita vivitur, non solum Eucharistia dominica sed integra dominica
dies in altam mutabitur caritatis scholam, iustitiae et pacis. Christi resusci
tati praesentia apud suos fit solidarietatis propositum, spiritalis conversionis
necessitas, impulsio ad structuras peccati debellandas, quibus vel singuli
homines, vel coetus hominum vel aliquando integri populi irretiuntur. Quin
fiat effugium, potius est christiana dies dominica prophetia in tempore
inscripta, prophetia quae credentes adigit ad sequenda vestigia Illius qui
venit evangelizare pauperibus, (...) praedicare captivis remissionem et cae
cis visum, dimittere contractos in remissione, praedicare annum Domini ac
ceptum (Lc 4,18-19). Credens, Christi scholam in dominica memoria Pa
schatis frequentando eiusque promissionem mente recolendo: Pacem relinquo vobis, pacem meam do vobis (Io 14,27), vicissim efficitur pacis instru
mentum.

CAPUT

DIES

DIERUM

DOMINICA PRIMORDIALIS FESTIVITAS,


TEMPORIS REVELANS SIGNIFICATIONEM
Christus

temporis Alpha

et

Omega

74. Christiana in fide praecipuum habet pondus tempus. Conditur or


bis intra eius definitionem, intra tempus progreditur historia salutis, quae
apicem suum in "plenitudine temporis" ipsius Incarnationis tangit suumque
terminum in glorioso reditu Filii Dei exeunte omni tempore. In Iesu Chris
to, Verbo Incarnato, tempus evadit modus quidam Dei, qui in se ipse est
aeternus .
Terrestris vitae Christi anni, sub Novi Testamenti lumine, revera me
dium temporis punctum statuunt. Hoc medium punctum culmen suum in
118

118

IOANNES PAULUS I I , Litt. Ap. Tertio millennio adveniente ( 1 0 Novembris 1994), 10: AAS

87 (1995), 11.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

759

resurrectione attingit. Si, enim, verum est Deum illum esse hominem fac
tum a primo conceptionis momento intra Virginis Sanctae uterum, pariter
constat sola resurrectione humanitatem eius totam transfiguratam esse at
que glorificatam, propriam sic eius naturam plane patefaciendo nec non
gloriam divinam. Sermone in synagoga Antiochiae Pisidiae habito (cfr Act
13,33), ad Christi resurrectionem adhibet Paulus consulto Psalmi secundi
sententiam: Filius meus es tu; ego hodie genui te (v. 7). Hanc ipsam ob
causam, in vigiliae Paschalis celebratione, Christum resuscitatum praebet
Ecclesia veluti Principium et Finem, Alpha et Omega . Voces illae a cele
brante enuntiatae dum praeparatur Paschalis cereus, in quo anni vertentis
inscribitur numerus, illud quidem extollunt: Christum esse temporis Domi
num, principium eius ac terminum; omnem annum, diem omnem et mo
mentum complecti Incarnatione eius et Resurrectione, ut hac via Deo in
"plenitudinem temporis" concurrant .
119

75. Quandoquidem dominica dies hebdomadale Pascha est, quo repeti


tur praesensque redditur dies cum ex mortuis resuscitatus est Christus, dies
item est qui temporis sensum recludit. Nulla est cum cosmicis cyclis cogna
tio, secundum quos naturalis religio atque humana cultura tempus metiri
volunt, concedentes fortasse etiam tabulae aeternae vicissitudinis. Chris
tiana Dominica alia omnino res est! Ex Resurrectione scaturiens, dominica
dies hominis tempora, menses annos saecula, dividit sicut directoria sagitta
quae eadem spatia pertransit dirigitque ad alterius Christi adventus termi
num. Novissimam enim diem Dominica praefigurat, scilicet Parusiae, quam
quodammodo Christi gloria in Resurrectionis eventu praecipit.
Re enim vera quidquid ad finem usque orbis accidet, sola propagatio
erit atque explicatio eorum quae in die evenerunt quo conflictatum Cruci
fixi corpus virtute Spiritus resuscitatum est et vicissim fons Spiritus pro
hominibus est factum. Hinc igitur novit Christianus se haud debere aliud
exspectare tempus quandoquidem terrarum orbis, quantacumque sit tempo
ris ipsius longinquitas, iam extremo in tempore vivit. A Christo glorificato
non Ecclesia dumtaxat, verum integer ipse mundus atque historia guber
nantur continenter et diriguntur. Haec vitae vis est totam creaturam im
pellens, quae congemiscit et comparturit usque adhuc (Rom 8,22), ad me
tam usque propriae redemptionis. Huius itineris potest habere homo obscuriorem dumtaxat intuitum; eius vero computationem habent et certitudi1,9

Ibid.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

760

nem Christiani, atque dominicae diei sanctificatio significans est testificatio


quam ipsi dare iubentur ut hominis tempora semper spe sustineantur.
Dominica

liturgicum

per

annum

76. Si quidem Domini dies, hebdomadali sua crebritate, innititur anti


quissima Ecclesiae traditione atque Christianis vitale quoddam affert pon
dus, alius cursus non multo post sese affirmavit: cyclus annuus. Congruit
namque menti humanae mos celebrandi anniversarias memorias, adiungen
do redeuntibus diebus ac temporibus recordationem eventuum praeterito
rum. Quotiens vero de eventis agitur quae de alicuius populi vita decer
nunt, plerumque fit ut eorum commemoratio festivam excitet affectionem
qua molesta dierum similitudo perrumpitur.
Sunt autem principales salutis eventus, quibus Ecclesiae innititur vita,
ex Dei consilio arte consociati cum Paschate et Pentecoste, annuis Iudaeo
rum festivitatibus, in iisque prophetico modo praefigurati. Ab altero saecu
lo annui Paschatis celebratio a Christianis ipsis, praeter hebdomadalis Pas
chatis commemorationem, passa est ut maius spatium Christi mortui resuscitatique mysterio ponderando concederetur. Praeparatorio ieiunio prae
eunte, per longam vigiliam celebrata et quinquaginta dies prolungata usque
ad Pentecosten, festivitas Paschalis, sollemnitatum sollemnitas effecta est
per praestantiam dies initiationis catechumenorum. Reapse si per bapti
smum peccato illi moriuntur adque novam resurrectionem resurgunt, hoc
ideo accidit quod Iesus traditus est propter delicta nostra et suscitatus est
propter iustificationem nostram (Rom 4,25; cfr 6,3-11). Intimo dein vincu
lo coniuncta cum Paschali mysterio, Pentecostes sollemnitas peculiare sibi
sumit momentum, cum Spiritus Sancti descensio celebratur in Apostolos
cum Maria coniunctos, nec non principium missionis universos ad populos.
120

77. Similis commemorandi ratio totam moderata est anni liturgici ordi
nationem. Perinde ac Concilium Oecumenicum Vaticanum II meminit, vo
luit Ecclesia mater integrum per annum partiri totum ... Christi myste
rium ... ab Incarnatione et Nativitate usque ad Ascensionem, ad diem
Pentecostes et ad exspectationem beatae spei et adventus Domini. Mysteria
Redemptionis ita recolens, ipsa divitias virtutum atque meritorum Domini
120

Cfr Catechismus Catholicae Ecclesiae, 731-732.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

761

sui, adeo ut omni tempore quodammodo praesentia reddantur, fidelibus


aperit, qui ea attingant et gratia salutis repleantur .
Sine dubitatione sollemnissima celebratio, post Pascha et Pentecosten,
exsistit Domini Nativitas, qua Incarnationis meditantur Christiani myste
rium Deique Verbum contemplantur quod nostram humanam naturam su
mere sibi est dignatum ut suae nos divinitatis redderet participes.
121

78. Aequabiliter in hoc annuo mysteriorum Christi circulo celebrando,


Sancta Ecclesia Beatam Mariam Dei Genetricem cum peculiari amore vene
ratur, quae indissolubili nexu cum Filii sui opere salutari coniungitur . Si
mili prorsus modo inducens annuum in cyclum, anniversariis nimirum occa
sionibus, memorias martyrum aliorumque sanctorum, Ecclesia praedicat
Paschale mysterium in Sanctis cum Christo compassis et conglorificatis .
Peracta germano liturgiae animo sanctorum commemoratio, principalis
Christi partes non obscurat, verum contra extollit, resurrectionis ipsius po
testatem demonstrans. Quemadmodum Paulinus Nolanus dcantt: omnia
praetereunt, sanctorum gloria durat / in Christo qui cuncta novat dum per
manet ipse . Intima haec gloriae sanctorum coniunctio cum Christo iam
in ipso inscripta est anni liturgici statuto, eloquentissimamque sui ipsius
declarationem repperit in praecipua et dominante indole dominicae diei uti
diei Domini. Dum anni liturgici tempora succedunt, observata dominica die
quae eum modulatur, officium tam ecclesiale quam spiritale Christianorum
alto modo incardinatur in Christo, in quo suam causam exsistendi invenit
et ex quo alimentum haurit ac stimulum.
122

123

124

79. Forma igitur naturalis apparet dominica dies qua illae liturgici anni
sollemnitates comprehendantur et perficiantur, quarum vis in christiana vi
ta tam magna est ut Ecclesia statuerit eius efferre momentum obligatione
fidelibus imponenda Missam participandi observandique requietem, etiamsi
in mutabiles hebdomadae dies incidunt. Horum festorum numerus alius
fuit aliis temporibus, inspectis socialibus et oeconomicis societatis condicio125

121

122

123

124

126

Const. de Sacra Liturgia Sacrosanctum Concilium, 102.


Ibid., 103
Ibid., 104.
Carm., XVI, 3-4: CSEL 30, 67.
Cfr Codex Iuris Canonici, can, 1247; Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium, can. 881

1.4.

->1 - A. A S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

762

nibus tum etiam eorum radicibus in traditione priore ac denuo favore le


gum civilium.
Sinit vigens ordinatio canonica et liturgica ut quaeque Episcoporum
Conferentia, ponderatis propriis huius vel illius Nationis adiunctis, nume
rum dierum de praecepto minuat. Consilium hac in re, fortasse aliquando
captum, oportebit peculiari Sedis Apostolicae approbatione sanciri, atque,
hoc in casu, celebratio alicuius mysterii Domini sicut Epiphaniae vel Ascen
sionis, sollemnitatis Corporis et Sanguinis Christi ad proximum diem domi
nicum proferenda est liturgicis ex normis, ne fideles eiusdem mysterii con
templatione destituantur. Curae similiter erit pastoribus cohortari fideles
ut Missae sacrificio assistant, etiam festivitatibus alicuius momenti per heb
domadam accidentibus.
126

127

128

129

80. Peculiari pastorali modo disserendum est de crebris illis condicioni


bus ubi periculum est ne populi traditiones et culturae formae alicuius re
gionis celebrationem diei dominicae aliorumque liturgicorum festorum invadant atque affectui verae fidei christianae elementa admisceant quae sunt
aliena omnino et illam celebrationem deformare possunt. Necesse est his in
casibus claritatem per catechismum opportunasque pastorales intercessiones
procurare, eaque omnia refutare quae cum Christi Evangelio conciliari non
possunt. Non tamen licet oblivisci saepenumero tales traditiones itemque
novas propositas culturales formas civilis societatis sua bona habere
quae sine difficultate cum fidei postulatis coniungentur. Pastorum ipsorum
est prudens efformare iudicium quod bona, quae iam in aliqua cultus hu
mani forma insunt, conservet certa intra socialia adiuncta et in populari re
ligionis cultu, ita ut liturgica celebratio praesertim dierum dominicarum ac
festorum nihil inde patiatur, verum potius adiuvetur.
130

In Ecclesia Latina ad ius commune festivitates de praecepto sunt: Nativitas Domini


nostri Iesu Christi, Epiphania, Ascensio, Corpus et Sanguis Christi, Sollemnitates Sanctae Dei
Genetricis Mariae, eius Immaculatae Conceptionis nec non Assumptionis, sancti Iosephi, sanc
torum Apostolorum Petri et Pauli, Omnium Sanctorum; cfr C.I.C. can. 1246. Apud omnes
autem Orientales Ecclesias festivi dies de communi praecepto sunt: Nativitas Domini nostri
Iesu Christi, Epiphania, Ascensio, Dormitio Sanctae Mariae Dei Genetricis, Sollemnitas sanc
torum Apostolorum Petri et Pauli; cfr. C.C.E.O, can. 880 3.
Cfr Codex Iuris Canonici, can. 1246 2; pro Ecclesiis Orientalibus, cfr Codex Canonum
Ecclesiarum Orientalium, can. 880 3.
Cfr S. CONGR. RITUUM, Normae universales de Anno liturgico et de Calendario (21 Martii
128

127

128

1969), 5.7: Ench. Vat. 3, 895.897.

129 Qf Caeremoniale Episcoporum, ed. typica 1995, n. 230.


Cfr ibid., 233.
r

130

Acta Ioannis Pauli Pp. II

763

CONCLUSIO
81. Permagnae revera spiritales divitiae pastoralesque diei dominicae
sunt quemadmodum eam nobis concredidit traditio. Cum omni summa eius
significationum atque applicationum recepta, illa quadamtenus summarium
praebet christianae vitae atque etiam rationem, qua bene ea ducatur. Intel
legitur propterea qua re diei Domini observatio cordi et curae potissimum
Ecclesiae sit ac vera et propria intra ecclesialem disciplinam maneat obliga
tio. Verumtamen haec observatio percipi debet prius veluti in intima ipsa
christiana vita insita postulatio quam praeceptum. Maxime quidem interest
ut quisque fidelis sibi persuadeat suam fidem vivere se non posse plena
cum vitae communitatis christianae communicatione nisi conventui
eucharistico dominicali ex more adstet. Si enim illa cultus plenitudo, quem
Deo homines debent, in Eucharistia completur neque similitudinem ulla
cum alia experientia religiosa habet, hoc singulari quadam efficacia expri
mitur in congressu dominicali totius communitatis quae voci Resuscitati
convocantis obtemperat ut ei Verbi sui lumen tribuat suique Corporis nu
trimentum tamquam sacramentalem perpetuum redemptionis fontem. Hoc
ex capite scaturiens gratia homines renovat et vitam et historiam.
82. Sibi itaque haec omnia ex fide persuadentes, quam comitatur con
scientia ipsa patrimonii bonorum positorum humanorum in ritu etiam do
minicali, Christiani nostri temporis consistere debent ante provocationes ali
cuius culturae quae salubriter necessitates requietis liberique temporis com
plexa est sed eas leviter saepe curat ac nonnumquam oblectamenti formis
seducitur quae morali ratione reprehendi possunt. Certissime cum aliis ho
minibus coniungi se sentit Christianus die hebdomadalis otii fruentibus; eo
dem tamen tempore plane sibi conscius est tum novitatis tum etiam pro
priae indolis diei dominicae, cum ad suam totiusque hominum generis cele
brandam vocatur salutem. Si enim laetationis ac requietis est dies, hoc inde
accidit quod dies Domini est, dies videlicet Domini resuscitati.
83. Sic sane percepta et impleta dominica dies quodammodo anima eva
dit reliquarum dierum, ideoque potest Origenis affirmatio adduci qua adseverat perfectum Christianum... semper esse in eius diebus, semper agere
dies dominicas . Vera schola Dominica est atque continuum ecclesialis
paedagogiae iter; cui paedagogiae nihil substitui potest praesertim in ho131

131

Contra Celsum VIII, 22: SC 150, 222-224.

764

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

diernae societatis condicionibus quae vehementius semper partitione signa


tur nec non pluralismo culturali, quibus singulorum Christianorum fidelitas
erga proprias fidei postulationes acriter probatur. Multis etiam in orbis re
gionibus condicio deprehenditur christianismi diasporae , quae nempe
dispersionis affligitur statu, ubi iam non amplius inter se Christi discipuli
sustinere facile consortionem possunt, neque structuris sustentantur cultu
raeque christianae propriis traditionibus. His in adiunctis vere impeditis ip
sa facultas conveniendi dominica die cum universis fidei fratribus et sorori
bus ac mutuo permutandi fraternitatis donum adiumentum est cui renun
tiari non licet.
84. Uti vitae christianae adminiculum, suapte natura adsumit sibi domi
nica dies auctoritatem testificationis atque annuntiationis. Dies precationis
et communionis et exsultationis, totam permovet societatem viresque vitae,
spei causas circa se diffundendo. Nuntiat quidem tempus, quod Ille occu
pat qui Resuscitatus est historiaeque Dominus, non illusionum nostrarum
conditorium esse sed venturi temporis semper novi incunabula, opportuni
tatem nempe quae datur ut fugacia huius vitae momenta in aeternitatis se
mina transfiguremus. Invitatio est Dominica ut prorsus prospiciatur; dies
est quo Christo ipsi clamat christiana communitas Maraa tha: veni, Do
mine! (1 Cor 16,22). Hac in spei exspectationisque exclamatione, eadem
communitas comitatur sustentatque hominum spem. Ex una in aliam do
minicam diem ipsa a Christo illustrata ad Dominicam progreditur sine fine
caelestium Hierosolymarum, cum suis omnibus partibus perfecta erit mysti
ca Dei Civitas, quae non eget sole neque luna, ut luceant ei, nam claritas
Dei illuminavit eam, et lucerna eius est Agnus (Apc 21,23).
85. In hac contentione ad metam fulcitur Ecclesia et a Spiritu anima
tur. Ipse memoriam exsuscitat atque Resurrectionis eventum omni creden
tium generationi efficit. Donum quippe interius est quod Resuscitatum fratresque coniungit in unius corporis intima familiaritate, fidem nostram inflammans, caritatem nostris cordibus infundens, nostram pariter spem corroborans. In omni die Ecclesiae praesens adest sine intermissione Spiritus,
qui impraevisus irruit suorumque donorum divitias liberaliter impertit; at
in conventu dominicali ad hebdomadalem Paschatis celebrationem potissi
mum Ecclesia illum auscultt, cum eoque ad Christum sese extendit arden
ter, gloriosum suum praestolans reditum: Et Spiritus et sponsa dicunt:
'Veni'! (Apc 22,17). His omnino Spiritus partibus perpensis cupivimus ut
haec cohortatio Nostra ad dominicae diei iterum retegendum sensum con-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

765

tingerei hoc anno, qui intra proximam Iubilaei praeparationem Spiritui


Sancto nominatim dicatur.
86. Deprecationi Virginis sanctae actuosam huius Epistulae Apostolicae
receptionem apud christianas communitates commendamus. Nihil sane ipsa
praecipuis Christi eiusque Spiritus officiis detrahens adest in omni Domini
ca Ecclesiae. Hoc ipsum Christi mysterium deposcit: quomodo enim Illa,
quae Mater Domini est atque Mater Ecclesiae, non peculiari titulo adesse
posset eo ipso die qui simul et dies Domini est et dies Ecclesiae^
Fideles qui in dominicali congressione proclamatum audiunt Verbum
Virginem Mariam respiciunt ab ea discentes illud idem custodire et suo
ponderare in corde (cfr Lc 2,19). Cum Maria sub cruce consistere discunt,
ut Patri Christi sacrificium offerant suaeque vitae donum cum eo conso
cient. Gaudium resurrectionis cum Maria experiuntur, suas faciunt eius vo
ces Magnificat quae inexhaustum divinae misericordiae donum dcantant
perpetuo in temporis fluxo itinere: Et misericordia eius in progenies et
progenies timentibus eum (Lc 1,50). Ex Dominica in dominicam diem Ma
riae vestigia peregrinans premit populus, atque eius maternae preces vehe
mentem insigniter et efficacem reddunt precationem illam, quam ad sanc
tissimam Trinitatem tollit Ecclesia.
87. Impendens Iubilaeum, carissimi fratres ac sorores, admonet nos
ut spiritale nostrum ac pastorale altius persequamur officium. Hoc nam
que verum eius est propositum. Quo enim celebrabitur anno, multa in
cepta illud distinguent eique peculiarem addent notam, quam necesse
est habeat conclusio secundi Millennii ac tertii initium a Verbi Dei in
carnatione. Hic tamen annus et hoc tempus insigne transibunt, atque
alia exspectabuntur iubilaea et aliae commemorationes sollemnes. Sua
vero cum ordinaria sollemnitate Dominica tempus peregrinationis Eccle
siae metietur, usque ad Dominicam sine occasu. Quocirca cohortamur
vos, cari in episcopatu et presbyteratu Fratres, ut una cum fidelibus indefatigabili studio contendatis, ut huius sacri diei praestantia melius
semper agnoscatur vivendoque impleatur. Christianis communitatibus
hinc plurimi importabuntur fructus atque beneficia similiter derivabuntur totam in civilem societatem.
Utinam tertii Millennii viri ac mulieres, Ecclesiam convenientes quae
mysterium quaque dominica die festive concelebrat unde totam suam
haurit vitam, valeant item Christo ipsi resuscitato occurrere. Sese conti
nenter renovantes hebdomadalem intra Paschatis recordationem sint dis-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

766

cipuli eius usque credibiliores redimentis Evangelii nuntiatores, amoris


que simul operosi civitatis aedificatores.
Singulis adsit cunctisque Benedictio Nostra Apostolica.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die XXXI mensis Maii, in
Pentecostes sollemnitate, anno MCMXCVIII, Pontificatus Nostri vicesimo.
IOANNES PAULUS PP. II

ALLOCUTIONES

I
Ad oratores Nationum coram admissos.*
Excellences,
Mesdames,

Messieurs,

1. L'hommage collectif du Corps diplomatique, au seuil d'une nou


velle anne, revt toujours un caractre d'mouvante solennit et de cor
diale familiarit. Je remercie de grand cur votre Doyen, Monsieur
l'Ambassadeur Atembina-Te-Bombo, qui m'a prsent avec courtoisie
vos vux amicaux et voqu de manire dlicate certains aspects de ma
mission apostolique.
En ce dbut de l'anne 1998, laissons resplendir pour tous les
hommes d'aujourd'hui la lumire qui s'est leve sur le monde le jour de
la naissance de l'Enfant-Dieu. Par sa nature mme, elle est universelle,
sa clart rejaillit sur tous sans exception. Elle dvoile nos- succs comme
nos checs dans la gestion de la cration et dans nos missions au service
de la socit.
2. Fort heureusement les ralisations positives ne manquent, pas,
L'Europe centrale et orientale a poursuivi sa marche vers la dmocratie,
se librant peu peu du poids et des conditionnements du totalitarisme
d'hier. Esprons que ce progrs s'avrera partout effectif!
Tout prs de nous, la Bosnie-Herzgovine connat tant bien que mal
une paix relative, encore que les dernires lections locales aient montr
* Die 10 Ianuarii 1998.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

767

la prcarit du processus de pacification entre les diverses communauts.


A cet gard, je voudrais inviter avec insistance la communaut interna
tionale poursuivre ses efforts en faveur du retour des rfugis dans
leurs foyers et du respect des droits fondamentaux des trois communau
ts ethniques qui composent le pays. Ce sont l des conditions nces
saires la vitalit de ce pays: mon inoubliable visite pastorale Saraje
vo, au printemps dernier, m'a permis de le percevoir mieux encore.
L'largissement de l'Union europenne vers l'Est ainsi que les efforts
pour une stabilit montaire devraient conduire une complmentarit
progressive des peuples, dans le respect de l'identit et de l'histoire de
chacun d'entre eux. Il s'agit en quelque sorte de partager le patrimoine
de valeurs que chaque nation a contribu faire clore: la dignit de la
personne humaine, ses droits fondamentaux imprescriptibles, l'inviolabi
lit de la vie, la libert et la justice, le sens de la solidarit et le refus
de l'exclusion.
Toujours dans ce continent, on ne peut qu'encourager le dialogue re
pris entre les parties qui s'opposent depuis tant d'annes en Irlande du
Nord. Que tous aient le courage de la persvrance pour surmonter les
cueils actuels, l comme en d'autres rgions d'Europe!
En Amrique latine, le processus de dmocratisation a continu,
mme si et l des rflexes pervers ont pu entraver sa marche, comme
l'ont montr les tragiques vnements survenus dans la province du
Chiapas, au Mexique, quelques jours avant Nol. la fin de ce mois, si
Dieu le veut, je me rendrai en visite pastorale Cuba. La premire
visite d'un Successeur de Pierre cette le me donnera l'occasion de
conforter non seulement les catholiques si courageux de ce pays mais en
core tous leurs concitoyens dans leurs efforts pour l'avnement d'une pa
trie toujours plus juste et plus solidaire, o chacun trouve sa place et se
voie reconnu dans ses lgitimes aspirations.
En ce qui concerne l'Asie, o vit plus de la moiti de l'humanit, on
doit applaudir aux conversations entre les deux Core qui se droulent
Genve. Leur succs allgerait notablement la tension dans toute la r
gion et encouragerait sans doute un dialogue constructif entre d'autres
pays de la rgion, encore diviss ou antagonistes, les incitant ainsi
adopter une dynamique de la solidarit et de la paix. Les soubresauts fi
nanciers qui ont rcemment occup le devant de la scne dans certains
pays de cette partie du monde appellent une srieuse rflexion sur la

768

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

moralit des changes conomiques et financiers qui ont conduit au d


veloppement considrable de l'Asie, ces dernires annes. Une plus
grande sensibilit la justice sociale et davantage de respect des cultu
res locales pourraient viter l'avenir de mauvaises surprises, dont les
populations finissent toujours par tre les victimes.
Je n'ai pas besoin d'insister pour rappeler l'intrt avec lequel le
Pape et ses collaborateurs suivent l'volution de la situation en Chine,
souhaitant qu'elle favorise l'tablissement de rapports sereins avec le
Saint-Sige. Cela permettrait aux catholiques chinois de vivre leur foi,
pleinement insrs dans la communion de toute l'glise en marche vers
le grand Jubil.
Ma pense rejoint aussi l'Eglise qui est au Vit-nam et qui aspire
toujours des conditions d'existence meilleures. Je ne puis oublier non
plus les habitants du Timor Oriental, et en particulier les fils de l'Eglise
vivant sur cette terre, qui attendent encore de connatre une existence
plus paisible pour pouvoir regarder l'avenir avec davantage de confiance.
Je voudrais ici adresser un salut cordial la Mongolie, qui a manifes
t le dsir de nouer des liens plus troits avec le Sige apostolique.
3. D'une manire plus gnrale, je retiendrai parmi les aspects posi
tifs de notre bilan la sensibilit accrue dans le monde pour les questions
lies la prservation d'un environnement digne de l'homme ou encore
le consensus international qui a permis, voici un mois peine Ottawa,
la signature d'un trait sur l'interdiction des mines anti-personnel (que
le Saint-Sige d'ailleurs s'apprte ratifier). Tout cela manifeste un res
pect toujours plus concret envers la personne humaine considre dans
ses dimensions individuelle et sociale, ainsi que dans son rle de gestion
naire de la cration; et cela rpond aussi la conviction que nous ne
pourrons tre heureux que les uns avec les autres, jamais les uns contre
les autres.
Les initiatives prises par les responsables de la communaut interna
tionale en faveur de l'enfance hlas trop souvent fltrie dans son inno
cence, la lutte contre le crime organis ou le commerce de la drogue, les
efforts entrepris pour contrecarrer l'odieuse traite des tres humains sous
toutes ses formes, montrent bien qu'avec la volont politique, on peut
s'attaquer aux causes des drglements qui trop souvent dfigurent la
personne humaine.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

769

Toutes ces avances ont d'autant plus besoin d'tre consolides que
le monde qui nous entoure demeure une ralit en mutation, dont l'
quilibre peut tre tout moment compromis par un conflit imprvu,
une crise conomique subite ou les consquences nfastes de l'extension
inquitante de la pauvret.
4. La fragilit de nos socits nous est douloureusement signifie par
des points chauds qui sont rests au premier plan de l'actualit et qui
ont assombri une fois encore le climat joyeux des clbrations de ces
derniers jours.
Je pense tout d'abord l'Algrie qui, pratiquement chaque jour, est
endeuille par des massacres odieux. Voil tout un pays otage d'une vio
lence inhumaine qu'aucune cause politique, ni encore moins une motiva
tion religieuse, ne sauraient lgitimer. Je tiens redire clairement
tous, une nouvelle fois, que personne ne peut tuer au nom de Dieu: ce
serait abuser du nom divin et blasphmer. Il conviendrait que toutes les
bonnes volonts, dans ce pays et ailleurs, s'unissent pour faire en sorte
que la voix de ceux qui croient au dialogue et la fraternit soit enfin
entendue. Et je suis convaincu qu'ils constituent la majorit du peuple
algrien.
La situation au Soudan ne permet toujours pas de parler de rconci
liation et de paix. En outre, les chrtiens de ce pays continuent tre
l'objet de graves discriminations dont le Saint-Sige s'est fait l'cho
maintes reprises auprs des autorits civiles, sans que l'on constate
encore, hlas, une amlioration notable.
La paix semble s'tre loigne du Moyen-Orient, alors que le proces
sus de paix mis en route Madrid en 1991 est comme suspendu, quand
il n'est pas mis mal par des initiatives ambigus ou mme violentes.
Je pense en ce moment tous ceux Israliens et Palestiniens qui
avaient cultiv ces dernires annes l'esprance de voir enfin clore sur
cette Terre Sainte la justice, la scurit, la paix, une vie quotidienne
normale. Qu'en est-il aujourd'hui de cette volont de paix? Les principes
de la Confrence de Madrid et les orientations de la runion d'Oslo de
1993 ont pav la route vers la paix. Ils demeurent aujourd'hui encore
les seuls lments valables pour aller de l'avant. Point n'est besoin de
s'aventurer sur d'autres chemins. Je voudrais vous assurer et, travers
vous, toute la communaut internationale, que le Saint-Sige, pour sa
part, continuera dialoguer avec toutes les parties concernes afin d'en-

770

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

courager chez les uns et les autres la volont de sauver la paix et de


gurir les plaies de l'injustice. Le Saint-Sige garde envers cette rgion
du monde une constante sollicitude et il conduit son action selon les
principes qui l'ont toujours guid. Le Pape, en particulier, en ces annes
qui prcdent la clbration du Jubil de l'an 2000, tourne son regard
vers Jrusalem, la Cit Sainte entre toutes, priant chaque jour pour
qu'elle devienne bientt et jamais, avec Bethlem et Nazareth, un lieu
de justice et de paix o juifs, chrtiens et musulmans pourront enfin
cheminer ensemble sous le regard de Dieu.
Non loin de l, tout un peuple est victime d'un enfermement qui le
place dans des conditions de survie alatoires: j'ai nomm nos frres de
l'Irak, soumis un embargo impitoyable. Entendant les appels au se
cours qui parviennent sans cesse au Saint-Sige, je me dois d'interpeller
la conscience de ceux qui, en Irak ou ailleurs, font passer des considra
tions politiques, conomiques ou stratgiques avant le bien fondamental
des populations et je leur demande de faire preuve de compassion. Les
faibles et les innocents ne sauraient payer pour des erreurs dont ils ne
sont pas responsables. Je prie donc afin que ce pays puisse retrouver sa
dignit, qu'il connaisse un dveloppement normal, et qu'il soit ainsi en
mesure de rtablir des rapports fructueux avec les autres peuples, dans
le cadre du droit international et de la solidarit mondiale.
Nous ne pouvons passer sous silence le drame des populations kurdes
qui, ces jours-ci, a retenu l'attention de tous: la ncessaire compassion
envers des rfugis aux abois ne saurait faire oublier la qute de millions
de leurs frres, qui sont la recherche de conditions d'existence sres et
dignes.
Il m'incombe, hlas, de signaler enfin votre attention le drame des
populations de la partie centrale de l'Afrique. Nous avons assist ces
derniers mois une recomposition rgionale des quilibres ethniques et
politiques. Toutes vos chancelleries connaissent les vnements qui se
sont succd au Rwanda, au Burundi, en Rpublique dmocratique du
Congo et tout rcemment au Congo-Brazzaville. Je ne rappellerai donc
pas ici les faits, pour voquer essentiellement les preuves infliges aux
populations: les combats, les dplacements de personnes, le drame des
rfugis, des conditions sanitaires dficientes, une administration dfec
tueuse de la justice... Devant de telles situations, personne ne peut gar
der la conscience tranquille. Aujourd'hui encore, dans le plus grand si-

Acta Ioannis Pauli Pp

II

771

lence, on continue intimider ou tuer. C'est pourquoi je voudrais ici


m'adresser aux responsables politiques de ces pays: si la conqute vio
lente du pouvoir devient la norme, si l'ethnocentrisme continue tout
imprgner, si la reprsentation dmocratique est systmatiquement lais
se de ct, si la corruption et le commerce des armes svissent encore,
alors l'Afrique ne connatra jamais la paix ni le dveloppement, et les
gnrations futures porteront un jugement impitoyable sur ces pages de
l'histoire africaine.
Je voudrais galement en appeler la solidarit des pays du conti
nent. Les Africains ne doivent pas tout attendre de l'aide extrieure.
Parmi eux, beaucoup de femmes et d'hommes ont toutes les aptitudes
humaines et intellectuelles pour relever les dfis de notre poque et pour
grer adquatement les socits. Mais il faudrait davantage de solidarit
africaine pour soutenir les pays en difficult, et aussi pour que ne
leur soient pas imposes des mesures ou des sanctions discriminatoires.
Les uns et les autres devraient s'entraider pour l'analyse et l'valuation
des options politiques, et aussi accepter de ne pas participer la fourni
ture des armes. Il faudrait plutt que les pays du continent favorisent
la pacification et la rconciliation, si besoin est par le moyen de forces
de paix composes de soldats africains. Alors, la crdibilit de l'Afrique
serait plus relle aux yeux du reste du monde et l'aide internationale se
ferait sans doute plus intense, dans le respect de la souverainet des na
tions. Il est urgent que les diffrends territoriaux, les initiatives cono
miques et les droits de l'homme mobilisent les nergies des Africains
pour des solutions quitables et pacifiques qui mettent l'Afrique en con
dition d'aborder le vingt et unime sicle avec davantage d'atouts et de
confiance.
5. Au fond, tous ces problmes rvlent combien la femme et
l'homme de cette fin de sicle sont vulnrables. Il est heureux, certes,
que les Organisations internationales, par exemple, se proccupent tou
jours davantage d'indiquer les critres pour amliorer la qualit de la
vie humaine et de prendre des initiatives concrtes. Le Sige apostolique
se sent solidaire de ces activits de la diplomatie multilatrale laquelle
il collabore volontiers grce ses Missions d'observation. A ce propos, je
voudrais seulement mentionner ce matin le fait que le Saint-Sige est as
soci de manire institutionnelle aux travaux de l'Organisation mondiale

772

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

du Commerce, dans le but de favoriser le progrs humain et spirituel


dans un secteur vital pour le dveloppement des peuples.
Mais on ne doit pas oublier que nos contemporains sont souvent sou
mis des idologies qui leur imposent des modles de socit ou de com
portement prtendant dcider de tout, de leur vie comme de leur mort,
de leur intimit et de leur pense, de la procration comme du patri
moine gntique. La nature n'est plus qu'un simple matriau, ouvert
toutes les expriences. On a parfois l'impression que la vie n'est appr
cie qu'en fonction de l'utilit ou du bien-tre qu'elle peut procurer, que
la souffrance est considre comme dpourvue de signification. On ngli
ge la personne handicape et le vieillard parce que encombrants, on
tient trop souvent l'enfant natre pour un intrus dans une existence
planifie en fonction d'intrts subjectifs peu gnreux. L'avortement ou
l'euthanasie en viennent alors rapidement apparatre comme des solu
tions acceptables.
L'Eglise catholique et la plupart des familles spirituelles savent
d'exprience que l'homme est hlas capable de trahir son humanit. Il
faut donc l'clairer et l'accompagner pour que, dans ses errements, il
puisse toujours retrouver les sources de la vie et de l'ordre que le Cra
teur a inscrits au plus intime de son tre. L o l'homme nat, souffre
et meurt, l'Eglise, pour sa part, sera toujours prsente afin de signifier
que, au moment o il fait l'exprience de sa finitude, Quelqu'un l'ap
pelle pour l'accueillir et donner un sens son existence fragile.
Conscient de ma responsabilit de Pasteur au service de l'glise uni
verselle, j'ai eu souvent l'occasion de rappeler dans les actes de mon mi
nistre l'absolue dignit de la personne humaine depuis le moment de la
conception jusqu' son dernier souffle, le caractre sacr de la famille
comme lieu privilgi de la protection et de la promotion de la personne,
la grandeur et la beaut de la paternit et de la maternit responsables,
ainsi que les nobles finalits de la mdecine et de la recherche scientifique.
Ce sont l des lments qui s'imposent la conscience des croyants.
Quand l'homme court le risque d'tre considr comme un objet que
l'on peut transformer ou asservir son gr, quand on ne peroit plus en
lui l'image de Dieu, quand sa capacit d'aimer et de se sacrifier est dli
brment occulte, quand l'gosme et le profit deviennent les motiva
tions premires de l'activit conomique, alors tout est possible et la
barbarie n'est pas loin.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

773

Excellences, Mesdames, Messieurs, ces considrations vous sont fami


lires, vous qui tes les tmoins quotidiens de l'action du Pape et de ses
collaborateurs. Mais j'ai voulu les proposer une fois encore votre rfle
xion, car on a souvent l'impression que les responsables des socits
comme des organisations internationales se laissent conditionner par un
nouveau langage, qui semble accrdit par des technologies rcentes et
que certaines lgislations admettent ou mme ratifient. En ralit, il s'a
git de l'expression d'idologies ou de groupes de pression qui tendent
imposer tous leurs conceptions et leurs comportements. Le pacte social
en est alors profondment affaibli et les citoyens perdent leurs repres.
Ceux qui sont garants de la loi et de la cohsion sociale d'un pays,
ou ceux qui guident des organisations cres pour le bien de la commu
naut des nations, ne peuvent luder la question de la fidlit la loi
non crite de la conscience humaine dont parlaient dj les anciens et
qui est pour tous, croyants ou non, le fondement et le garant universel
de la dignit humaine et de la vie en socit. Je ne puis que reprendre
ce sujet ce que j'ai crit nagure: S'il n'existe aucune vrit dernire
qui guide et oriente l'action politique, les ides et les convictions
peuvent tre facilement exploites au profit du pouvoir...
Devant la
conscience, il n'y a de privilges ni d'exceptions pour personne. Que
l'on soit le matre du monde ou le dernier des misrables sur la face de
la terre, cela ne fait aucune diffrence: devant les exigences morales,
nous sommes tous absolument gaux .
2

6. C'est ainsi que je conclus mon propos, Excellences, Mesdames et


Messieurs, en appelant sur chacun de vous, vos familles, les autorits de
vos pays et vos concitoyens la protection divine durant toute l'anne
qui commence. Veuille Dieu Tout-Puissant aider chacun de nous tra
cer des chemins nouveaux o les hommes se rencontrent et marchent
ensemble! C'est la prire que chaque jour j'lve Dieu pour l'humanit
tout entire, afin qu'elle soit toujours plus digne de ce nom!

Encycl. Centesimus annus, n. 46.


Encycl. Veritatis splendor, n. 96.

774

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

II
In Arce Capitolina ad Urbis magistrum et congregatos cives.*
Signor
Signori
Autorit

Sindaco!
Assessori
qui

Consiglieri

del

Comune

di

Roma!

presenti!

1. Il primo sentimento, che naturalmente sgorga dal mio cuore per la


cordiale accoglienza riservatami, s'esprime quest'oggi in un grazie com
mosso: grazie a voi tutti per la vostra presenza, grazie soprattutto al Si
gnor Sindaco che, con amabile cortesia, da tempo mi ha invitato in que
sto storico palazzo, sede del primo Magistrato dell'Urbe, ed ha voluto
farsi interprete dei vostri animi, sottolineando il significato che riveste
l'odierna mia visita.
Anch'io desideravo salire su questo Colle, diventato nel corso dei se
coli culla, sede ed emblema della storia e della missione di Roma. Ed
oggi eccomi finalmente fra voi per rendere omaggio alla realt ed alla
vocazione di questa Citt. All'inizio di ogni anno sono solito accogliere i
rappresentanti dell'Amministrazione comunale in Vaticano per lo scam
bio dei voti augurali. Oggi sono io che vengo a far visita a voi, illustri
Signori, per porgervi gli auguri del nuovo anno, appena iniziato, ed in
sieme continuare il colloquio amichevole avviato sin dal giorno della mia
elezione a Vescovo di Roma ed approfondito in tanti incontri con i cit
tadini romani e con i loro Rappresentanti.
Non posso nascondere che la cornice fastosa di questa storica aula,
dedicata a Giulio Cesare, la presenza del Papa in una solenne seduta del
Consiglio Comunale ed il clima creato dall'approssimarsi del nuovo Mil
lennio, accrescono la mia commozione e rendono questo incontro ancor
pi significativo: esso si propone come occasione per un bilancio retro
spettivo ed insieme come stimolo per elaborare un concorde progetto per
il futuro cammino.
2. I Rappresentanti del popolo Romano, il Successore di Pietro, il
Campidoglio: ecco raccolti insieme i protagonisti della peculiare ed irre
petibile vocazione di Roma, che, come ricordava il Signor Sindaco, non
* Die 15 Ianuarii 1998

Acta Ioannis Pauli Pp. II

775

pu prescindere dall' intreccio di tali presenze. In questo luogo forte


mente evocativo della storia e dei fasti dell'Urbe si sono dati appunta
mento questa mattina gli attuali interpreti della sua millenaria tradizio
ne. Qui si ritrovano la Roma civile e la Roma cristiana, non contrappo
ste, non alternative, ma unite insieme, nel rispetto delle differenti com
petenze, dalla passione per questa Citt e dal desiderio di renderne
esemplare il volto per il mondo intero.
In questo momento solenne, il mio pensiero va agli ultimi Pontefici
che hanno visitato il Campidoglio. Pio IX qui venne poco prima dell'an
nessione di Roma allo Stato Italiano, in un'epoca segnata da complesse
e sofferte vicende. Paolo VI sal su questo colle il 16 aprile del 1966, do
po l'ultima sessione del Concilio Vaticano II, per ringraziare l'Urbe del
l'accoglienza offerta ai Padri Conciliari. Egli, che gi il 10 ottobre 1962,
alla vigilia dell'apertura dell'assise ecumenica, aveva avuto modo, come
Arcivescovo di Milano, di tenere qui un importante discorso su Roma e
il Concilio , inaugur con la sua presenza in questo luogo, in un mo
mento storico caratterizzato da grandi fermenti, un nuovo stile di dialo
go con la Citt e con i suoi Rappresentanti.
Ripercorrendo gli anni trascorsi ed il cumulo di rapidi mutamenti
succedutisi in questi decenni, viene spontaneo volgere il pensiero alla
Provvidenza divina, che con imperscrutabile saggezza guida i passi talo
ra incerti degli uomini e rende fecondi gli sforzi delle persone di buona
volont. Quante trasformazioni hanno caratterizzato la vita della Citt!
Da Capitale dello Stato Pontificio a Capitale dello Stato Italiano; da cit
t raccolta entro le mura aureliane a metropoli di circa tre milioni di re
sidenti; da ambiente umano omogeneo a comunit multietnica, nella
quale convivono, accanto a quella cattolica, visioni della vita ispirate ad
altri credo religiosi ed anche a concezioni non religiose dell'esistenza.
Il volto umano dell'Urbe profondamente mutato. L'affermarsi di
differenti modelli culturali e sociali e di nuove sensibilit hanno reso la
convivenza cittadina pi complessa, pi aperta, pi cosmopolita, ma an
che pi problematica: accanto a riconosciuti aspetti positivi, non manca
no, purtroppo, difficolt ed inquietudini. Accanto a luci e segni di spe
ranza, non sono assenti ombre nel panorama di una Citt chiamata ad
essere anche nel prossimo millennio faro di civilt, discepola della veri
t (Leone Magno, Tract, septem et nonaginta), e madre accogliente di
popoli (Prudenzio, Peristephanon, carme 11, 191).

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

776

3. Dicevo poc'anzi del proficuo rapporto tra il Vescovo di Roma ed il


suo popolo, che le mutate situazioni sociali, politiche e religiose non han
no mai reso meno intenso. Anzi, alcuni avvenimenti quali il declino del
potere temporale, la firma dei Patti Lateranensi, la tragica esperienza
della guerra e la nuova stagione promossa dal Concilio Ecumenico Vati
cano II lo hanno reso anche pi cordiale e dinamico.
L'odierna visita segna un'ulteriore tappa di questa storia comune. Di
fronte ai mutamenti che hanno interessato e continuano ad interessare la
Citt, anch'io vorrei ripetere, confermandole, le parole cariche di verit e
di umanit, qui pronunciate dal mio venerato predecessore Paolo VI: Il
nostro amore, non venuto meno... il nostro amore cresciuto!
Cresce ogni giorno questo rapporto di stima e di affetto, che si espri
me e si rafforza nelle frequenti visite alle parrocchie e negli incontri con
i fedeli romani. Esso si consolida, grazie alla generosa e costante solleci
tudine del Cardinale Vicario, del Vicegerente, dei Vescovi ausiliari, dei
sacerdoti, dei religiosi, dei laici e di quanti, a vario titolo, cooperano al
l'impegno dell'evangelizzazione. Penso alle trecentoventotto Parrocchie
romane, presenti in ogni quartiere e borgata, anche se talora senza ade
guate strutture. Penso alle comunit religiose, alle scuole cattoliche, agli
istituti di cura e di assistenza, alle associazioni e movimenti laicali, alle
variegate espressioni del volontariato, che costituiscono una risorsa sor
prendente e confortante della nostra Citt, dove l'anonimato e la solitu
dine sarebbero altrimenti rischi pi frequenti e funesti.
Si tratta di un amore concreto che vuole raggiungere la gente, tutta
la gente, offrendole motivi di speranza, proposte culturali, aiuto e soste
gno nelle difficolt morali e materiali, spazi di accoglienza e di ascolto,
occasioni di comprensione e di fraternit. E un amore attento alla realt
che cambia, alla fatica del quotidiano, ai rischi morali che corre anche
questa nostra Roma.
4. Proprio per far fronte ai fenomeni negativi che rischiano di sfigu
rare il volto di Roma, ho chiamato a raccolta la Comunit cristiana, im
pegnandola a donare alla Citt un supplemento d'amore con la Missione
cittadina, in vista dell'Anno Santo del Duemila. Il mio augurio che,
grazie anche ad essa, l'Urbe si presenti interiormente e visibilmente rin
novata all'appuntamento del Grande Giubileo, s da offrire ai pellegrini
1

Paolo VI, Insegnamenti IV, p. 179.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

III

il proprio volto cristiano, quale annuncio di un'era di pace e di speranza


per l'intera umanit.
Roma e il Giubileo: due realt che si richiamano e si illustrano reci
procamente! Roma si riflette nel Giubileo e il Giubileo dice riferimento
alla realt di Roma. La celebrazione ripropone la fede in Ges Cristo an
nunciata e testimoniata qui dall'apostolo Pietro; richiama l'esigenza di
ristabilire l'effettiva uguaglianza di diritti tra tutti gli uomini, alla luce
della legge e della giustizia di Dio; esorta al superamento delle divisioni
e delle loro cause per instaurare una vera comunione tra tutti gli esseri
umani.
Con la sua storia religiosa e civile e con la sua dimensione cattoli
ca , Roma evoca mirabilmente questi valori. Essa la Sede del Principe
degli Apostoli e del suo Successore; custodisce le Memorie del martirio
dei santi Pietro e Paolo; conosciuta come patria del diritto e della ci
vilt latina e cristiana; apprezzata come citt universalmente aperta
all'accoglienza. Per tali singolari corrispondenze, Roma chiamata a vi
vere in modo esemplare la grazia del Giubileo.
certo compito dei cristiani rinnovare e purificare il volto di questa
Chiesa che presiede alla carit , secondo la nota espressione di Sant'I
gnazio d'Antiochia, perch rifletta sempre meglio la luce di Cristo. Ma
il peculiare rapporto di Roma con il Giubileo dovr rendere anche le Au
torit civili particolarmente sollecite nel promuovere una convivenza cit
tadina ed una qualit della vita degne dell'uomo e della vocazione della
nostra citt.
2

In occasione dell'odierna visita, oltre a farmi dono di una pietra pro


veniente dall'anfiteatro Flavio, avete voluto scoprire una lapide comme
morativa in quest'Aula Consiliare. Mentre formulo un cordiale ringrazia
mento per la vostra cortesia, auspico che questo gesto simbolico costitui
sca il segno permanente di una nuova era di comune impegno per il pro
gresso umano e civile della nostra Citt.
5. Con lo sguardo al Duemila, mi rivolgo ora a te, Roma, che il Si
gnore mi ha chiamato a guidare sulla via del Vangelo, alle soglie di un
nuovo Millennio!
Il Signore ti ha affidato, Roma, il compito di essere nel mondo pri
ma inter Urbes , faro di civilt e di fede. Sii all'altezza del tuo glorioso
2

Lettera ai Romani, ed. Funk 1901, p. 253.

5 2 - A. A. S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

778

passato, del Vangelo che ti stato annunciato, dei Martiri e dei Santi
che hanno fatto grande il tuo nome. Apri, Roma, le ricchezze del tuo
cuore e della tua storia millenaria a Cristo. Non temere, Egli non umilia
la tua libert e la tua grandezza. Egli ti ama e desidera renderti degna
della tua vocazione civile e religiosa, perch tu continui ad elargire i te
sori di fede, di cultura e di umanit ai tuoi figli e agli uomini del nostro
tempo.
Accostandosi alla tua fede, alle testimonianze eloquenti della tua ca
rit, all'ordinato svolgimento della tua quotidiana esistenza, possano i
pellegrini del Grande Giubileo essere aiutati a credere ed a sperare nella
nuova civilt dell'Amore.
Ti affido, Roma, alla premurosa protezione di Maria, Salus populi
Romani , ed all'intercessione dei santi Patroni Pietro e Paolo.
Roma, citt che non temi il tempo, n il dinamismo del progresso,
Roma, crocevia di pace e di civilt; Roma, mia Roma, ti benedico e con
te benedico i tuoi figli e tutti i tuoi progetti di bene!

III
Ad sodales Pontificiae Commissionis de Sacra Archaeologia.*
Carissimi fratelli

sorelle!

1. Sono lieto di incontrarvi in occasione della riunione plenaria della


Pontificia Commissione di Archeologia Sacra. Saluto cordialmente ciascu
no di voi e ringrazio in particolare Monsignor Francesco Marchisano per
le parole con cui si fatto interprete dei vostri sentimenti ed ha presen
tato l'importante oggetto dei vostri lavori: le catacombe cristiane e l'An
no Santo.
Desidero anzitutto esprimere apprezzamento e riconoscenza per l'im
portante servizio che state svolgendo e che in vista del Giubileo si fat
to ancor pi intenso. Mi riferisco sia alle scoperte archeologiche che ai
restauri, come pure alle iniziative direttamente finalizzate all'Anno San
to. Le catacombe, come stato pi volte sottolineato, rivestono un
grande rilievo in rapporto al Giubileo del Duemila.
* Die 16 Ianuarii 1998.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

779

2. Gi da alcuni anni siete impegnati nel restaurare e preparare nu


merose catacombe cristiane dislocate sul territorio italiano. I lavori han
no interessato specialmente le catacombe di Roma aperte al pubblico,
quelle cio di san Callisto, di san Sebastiano, di Domitilla, di Priscilla,
di sant'Agnese, dove sono stati eseguiti o si stanno per effettuare inter
venti che faciliteranno il flusso dei pellegrini. Inoltre, per aumentare il
potenziale dei cimiteri visitabili, si stanno espletando le procedure per
aprire una sesta catacomba, quella dei santi Pietro e Marcellino sulla
Via Casilina.
La vostra attenzione si indirizza opportunamente alla valorizzazione
pastorale di questi insigni monumenti dell'antichit cristiana. A tal fine
si stanno approntando, in maniera adeguata, le guide dei pellegrini. Le
visite, infatti, corredate da appropriate spiegazioni, puntuali ed aggior
nate sul piano didattico, scientifico e spirituale, diventano anche un effi
cacissimo momento di catechesi, capace di suscitare profonda riflessione
sul messaggio evangelico. Questo ritorno alle origini, per il tramite dei
pi antichi cimiteri ideati dai primi cristiani, si inquadra perfettamente
nel progetto della nuova evangelizzazione , che vede impegnata la
Chiesa intera nel cammino verso il terzo millennio.
3. Le catacombe, mentre presentano il volto eloquente della vita cri
stiana dei primi secoli, costituiscono una perenne scuola di fede, di spe
ranza e di carit.
Percorrendo le gallerie si respira un'atmosfera suggestiva e commo
vente. Lo sguardo si sofferma sulla serie innumerevole di sepolture e sul
la semplicit che le accomuna. Sulle tombe si legge il nome di battesimo
dei defunti. Scorrendo quei nomi, sembra di sentire altrettante voci ri
spondere ad un appello escatologico, e tornano alla mente le parole di
Lattanzio: Tra noi non ci sono n servi, n padroni; non esiste altro
motivo se ci chiamiamo fratelli, se non perch ci consideriamo tutti
uguali
Le catacombe parlano della solidariet che univa i fratelli nella fede:
le offerte di ciascuno permettevano la sepoltura di tutti i defunti, anche
di quelli pi indigenti, che non potevano permettersi la spesa per l'ac
quisto e la sistemazione della tomba. Questa carit collettiva rappresen
t uno dei punti di forza delle comunit cristiane dei primi secoli e una
difesa contro la tentazione di tornare alle antiche forme religiose.
1

Divinae Instit., 5, 15..

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

780

4. Le catacombe, pertanto, suggeriscono al pellegrino questo senti


mento di solidariet indissolubilmente connesso alla fede ed alla speran
za. La stessa definizione di coemeteria, dormitori , dice che le cata
combe erano considerate dei veri e propri luoghi di riposo comunitari,
dove tutti i fratelli cristiani, indipendentemente dal loro grado e dalla
loro professione, riposavano in un abbraccio largo e solidale, attendendo
la risurrezione finale. Per questo non erano luoghi tristi, ma decorati con
affreschi, mosaici e sculture, quasi a rallegrare i meandri oscuri ed anti
cipare con le immagini di fiori, uccelli ed alberi la visione del paradiso
atteso alla fine dei tempi. La significativa formula in pace , ricorrente
sui sepolcri dei cristiani, ben sintetizza la loro speranza.
1 simboli sulle lastre di copertura delle tombe sono tanto semplici
quanto carichi di significato. L'ancora, la nave, il pesce esprimono la
fermezza della fede in Cristo. La vita del cristiano vista come una na
vigazione attraverso un mare tempestoso fino al porto sospirato dell'e
ternit. Il pesce si identifica con il Cristo e allude al sacramento del
Battesimo, secondo quanto ricorda Tertulliano, che paragona i fedeli ai
pisciculi, che acquisiscono la salvezza nascendo e permanendo nell'acqua.
2

5. Le catacombe conservano, tra l'altro, le tombe dei primi martiri,


testimoni di una fede limpida e saldissima, che li condusse, come atleti
di Dio , a superare vittoriosi la prova suprema. Molti sepolcri dei marti
ri sono ancora custoditi all'interno delle catacombe e generazioni di fede
li hanno sostato in preghiera dinanzi ad essi. Anche i pellegrini del Giu
bileo del Duemila si recheranno alle tombe dei martiri e, elevando le
preghiere agli antichi campioni della fede, volgeranno il loro pensiero ai
nuovi martiri , ai cristiani che nel passato prossimo ed anche ai nostri
giorni sono sottoposti a violenze, soprusi, incomprensioni perch vogliono
rimanere fedeli a Cristo e al suo Vangelo.
Nel silenzio delle catacombe, il pellegrino del Duemila pu ritrovare o
ravvivare la propria identit religiosa in una sorta di itinerario spirituale
che, muovendo dalle prime testimonianze della fede, lo porta sino alle
ragioni ed alle esigenze della nuova evangelizzazione.
Carissimi, la consapevolezza di questi valori appena accennati, ma a
voi ben noti, vi sostenga nel vostro caratteristico servizio ecclesiale e
culturale. A tal fine, mentre invoco su di voi la premurosa assistenza di
2

De baptismo, 1, 3.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

781

Maria Santissima, a tutti imparto di cuore una speciale Benedizione


Apostolica, che estendo anche alle persone a voi care.

IV
Ad Romanae Rotae praelatos auditores.*

1. Ho ascoltato con interesse le parole con le quali Ella, venerato


Fratello, nella qualit di Decano della Rota Romana, ha interpretato i
sentimenti dei Prelati Uditori, degli Officiali maggiori e minori del Tri
bunale, dei Difensori del vincolo, degli Avvocati rotali, degli Alunni del
lo Studio Rotale e dei rispettivi familiari, presenti a questa speciale
Udienza, in occasione dell'inaugurazione dell'anno giudiziario. Nel ringraziarLa per i sentimenti espressi, desidero rinnovarLe, anche in questa
circostanza, le mie felicitazioni per l'elevazione alla dignit arcivescovile,
che costituisce una manifestazione di stima nei suoi confronti e di ap
prezzamento per l'attivit del secolare Tribunale della Rota Romana.
Conosco bene la competente collaborazione che il vostro Tribunale of
fre al Successore di Pietro nel disimpegno dei Suoi compiti in ambito
giudiziario. un'opera preziosa, svolta non senza sacrificio da persone
altamente qualificate in campo giuridico, le quali si muovono nella co
stante preoccupazione di adeguare l'attivit del Tribunale alle necessit
pastorali dei nostri tempi.
Mons. Decano ha doverosamente ricordato che in questo 1998 si com
piono i novant'anni della Costituzione Sapienti consilio, con cui il mio
venerato Predecessore, san Pio X, nel riordinare la Curia Romana, prov
vedeva anche alla ridefinizione della funzione, giurisdizione e competen
za del vostro Tribunale. Giustamente egli ha ricordato questa ricorrenza,
prendendone spunto per un rapido cenno al passato e, soprattutto, per
delineare i futuri impegni nella prospettiva delle esigenze che si vanno
prefigurando.
2. Mi data l'opportunit, oggi, di proporvi alcune riflessioni, in pri
mo luogo, sulla configurazione e collocazione dell'amministrazione della
giustizia e, conseguentemente, del giudice nella Chiesa e, in secondo luo-

* Die 17 Ianuarii 1998.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

782

go, su qualche problema pi concretamente e direttamente attinente al


vostro lavoro giudiziario.
Per comprendere il senso del diritto e della potest giudiziaria nella
Chiesa, nel cui mistero di comunione la societ visibile e il Corpo mistico
di Cristo costituiscono una sola realt, sembra conveniente, nell'odierno
incontro, ribadire in primo luogo la natura soprannaturale della Chiesa e
la sua essenziale ed irrinunciabile finalit. Il Signore l'ha costituita quale
prolungamento e realizzazione nei secoli della sua universale opera salvi
fica, che ricupera anche l'originaria dignit dell'uomo quale essere razio
nale, creato ad immagine e somiglianza di Dio. Tutto ha senso, tutto ha
ragione, tutto ha valore nell'opera del Corpo mistico di Cristo esclusiva
mente nella linea direttiva e nella finalit della redenzione di tutti gli
uomini.
1

Nella vita di comunione della societas ecclesiale, segno nel tempo


dell'eterna vita che pulsa nella Trinit, i membri sono elevati, per dono
dell'amore divino, allo stato soprannaturale, ottenuto e sempre riacqui
stato per l'efficacia dei meriti infiniti di Cristo, Verbo fatto carne.
Fedele all'insegnamento del Concilio Vaticano II, il Catechismus Ca
tholicae Ecclesiae, affermando che la Chiesa una in ragione della sua
fonte, ci ricorda: Huius mysterii supremum exemplar et principium est
in Trinitate Personarum unitas unius Dei Patris et Filii in Spiritu San
cto . Ma insieme lo stesso Catechismus afferma: Omnes qui filii Dei
sumus et unam familiam in Christo constituimus, dum in mutua caritate
et una Sanctissimae Trinitatis laude invicem communicamus, intimae
Ecclesiae vocationi correspondemus .
Ecco, allora, che il giudice ecclesiastico, autentico sacerdos iuris
nella societ ecclesiale, non pu non essere chiamato ad attuare un vero
officium caritatis et unitatis . Quanto mai impegnativo, quindi, il
vostro compito ed al tempo stesso di alto spessore spirituale, divenendo
voi effettivi artefici di una singolare diaconia per ogni uomo ed ancor
pi per il christifidelis .
proprio l'applicazione corretta del diritto canonico, che presuppone
la grazia della vita sacramentale, a favorire questa unit nella carit,
perch il diritto nella Chiesa altra interpretazione, altro significato e al2

Cfr Lumen gentium, 8.


N. 813.
N,. 959.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

783

tro valore non potrebbe avere senza venir meno all'essenziale finalit
della Chiesa stessa. N pu essere eccettuata da questa prospettiva e da
questo scopo supremo alcuna attivit giudiziaria che si svolga dinanzi a
codesto Tribunale.
3. Ci vale a partire dai procedimenti penali, nei quali la ricomposi
zione dell'unit ecclesiale significa il ristabilimento di una piena comu
nione nella carit, per giungere, attraverso le liti in materia contenziosa,
ai procedimenti vitali e complessi attingenti lo stato personale e, in pri
mo luogo, la validit del vincolo matrimoniale.
Sarebbe qui superfluo ricordare che anche il modus , con il quale i
processi ecclesiastici sono condotti, deve tradursi in comportamenti ido
nei ad esprimere tale afflato di carit. Come non pensare all'icona del
Buon Pastore che si piega verso la pecorella smarrita e piagata, quando
vogliamo raffigurarci il giudice che, a nome della Chiesa, incontra, tratta
e giudica la condizione di un fedele che fiducioso a lui si rivolto?
Ma poi, in fondo, lo stesso spirito del Diritto Canonico che esprime
ed attua questa finalit dell'unit nella carit: di ci si deve tener conto
sia nell'interpretazione ed applicazione dei vari suoi canoni, sia e so
prattutto nell'adesione fedele a quei principi dottrinali che, come sub
strato necessario, danno ai canoni significato e li sostanziano. In tal sen
so nella Costituzione Sacrae disciplinae leges, con cui promulgavo il Codi
ce di Diritto Canonico del 1983, scrivevo: Quod si fieri nequit, ut ima
go Ecclesiae per doctrinam Concilii descripta perfecte in linguam canoni
sticam convertatur, nihilominus ad hanc ipsam imaginem semper Codex
est referendus tamquam ad primarium exemplum, cuius lineamenta is in
se, quantum fieri potest, suapte natura exprimere debet.
4

4. N pu il pensiero, a questo- proposito, non correre particolarmente


alle cause che hanno preponderanza nei processi sottoposti all'esame del
la Rota Romana e dei Tribunali della Chiesa intera: mi riferisco alle
cause di nullit di matrimonio.
In esse, 1' officium caritatis et unitatis a voi confidato si deve espli
care sia sul piano dottrinale sia su quello pi propriamente processuale.
Precipua appare in questo ambito la funzione specifica della Rota Ro
mana, quale operatrice di una saggia ed univoca giurisprudenza cui deb
bono, come ad autorevole esemplare, adeguarsi gli altri Tribunali eccle4

AAS 75, 1983, p. XI.

784

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

siastici. N diverso senso avrebbe la ormai tempestiva pubblicazione del


le vostre decisioni giudiziarie, che riguardano materia di diritto sostan
ziale nonch problematiche procedurali.
Le sentenze Rotali, al di l del valore dei giudicati singoli nei con
fronti delle parti interessate, contribuiscono ad intendere correttamente
e ad approfondire il diritto matrimoniale. Si giustifica, pertanto, il conti
nuo richiamo, che in esse si riscontra, ai principi irrinunciabili della dot
trina cattolica, per quanto concerne lo stesso concetto naturale del con
nubio, con obblighi e diritti ad esso propri, ed ancor pi per quanto at
tiene alla sua realt sacramentale, quando celebrato fra battezzati. Qui
sovviene l'esortazione di Paolo a Timoteo: praedica verbum, insta op
portune, importune... Erit enim tempus, cum sanam doctrinam non su
stinebunt . Monito valido indubbiamente anche ai nostri giorni.
5

5. Non assente dal mio animo di Pastore l'angoscioso e drammatico


problema che vivono quei fedeli, il cui matrimonio naufragato non per
propria colpa e che, ancor prima di ottenere una eventuale sentenza ec
clesiastica che ne dichiari legittimamente la nullit, annodano nuove
unioni, che essi desiderano siano benedette e consacrate davanti al mini
stro della Chiesa.
Gi altre volte ho richiamato la vostra attenzione sulla necessit che
nessuna norma processuale, meramente formale, debba rappresentare un
ostacolo alla soluzione, in carit ed equit, di tali situazioni: lo spirito e
la lettera del vigente Codice di Diritto Canonico vanno in questa direzio
ne. Ma, con altrettanta preoccupazione pastorale, ho presente la necessi
t che le cause matrimoniali siano portate a termine con la seriet e la
celerit richieste dalla loro propria natura.
In proposito, ed allo scopo di favorire una sempre migliore ammini
strazione della giustizia, sia nei profili sostanziali che in quelli processua
li, ho istituito una Commissione Interdicasteriale incaricata di preparare
un progetto di Istruzione circa lo svolgimento dei processi riguardanti le
cause matrimoniali.
6. Pur con queste imprescindibili esigenze di verit e di giustizia,
1' officium caritatis et unitatis nel quale ho contenuto le riflessioni fin
qui svolte, non potr mai significare uno stato di inerzia intellettuale,
per cui della persona oggetto dei vostri giudicati si abbia una concezione
5

2 Tim, 4, 2-3.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

785

avulsa dalla realt storica ed antropologica, limitata ed anzi inficiata da


una visione culturalmente legata ad una parte o all'altra del mondo.
I problemi in campo matrimoniale, cui faceva cenno all'inizio Monsi
gnor Decano, esigono da parte vostra, principalmente di voi che compo
nete questo Tribunale ordinario d'appello della Santa Sede, una intelli
gente attenzione al progredire delle scienze umane, alla luce della Rive
lazione cristiana, della Tradizione e dell'autentico Magistero della Chiesa.
Conservate con venerazione quanto di sana cultura e dottrina il passato
ci ha trasmesso, ma accogliete con discernimento quanto parimenti di
buono e di giusto il presente ci offre. Anzi, lasciatevi guidare sempre so
lo dal supremo criterio della ricerca della verit, senza pensare che la
giustezza delle soluzioni sia legata alla mera conservazione di aspetti
umani contingenti n al frivolo desiderio di novit non consone con la
verit.
In particolare, il retto intendimento del consenso matrimoniale ,
fondamento e causa del patto nuziale, in tutti i suoi aspetti e in tutte le
sue implicanze non pu essere coartato in via esclusiva in schemi ormai
acquisiti, validi indubbiamente ancor oggi, ma perfezionabili col progres
so nell'approfondimento delle scienze antropologiche e giuridiche. Pur
nella sua autonomia e specificit epistemologica e dottrinale, il Diritto
Canonico deve, soprattutto oggi, avvalersi dell'apporto delle altre disci
pline morali, storiche e religiose.
In tale delicato processo interdisciplinare, la fedelt alla verit rivela
ta sul matrimonio e sulla famiglia, interpretata autenticamente dal Ma
gistero della Chiesa, costituisce sempre il definitivo punto di riferimento
e la vera spinta per un rinnovamento profondo di questo settore della
vita ecclesiale.
Cos, il compiersi dei novant'anni di attivit della Rota restaurata di
viene motivo di nuovo slancio verso il futuro, in una ideale attesa che si
realizzi anche in modo visibile nel Popolo di Dio, che la Chiesa, l'unit
nella carit.
Lo Spirito di verit vi illumini nel vostro gravoso ufficio, che servi
zio ai fratelli i quali a voi ricorrono, e la mia Benedizione, che vi impar
to con affetto, sia auspicio e pegno della continua e provvida assistenza
divina.

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

786

V
Ad quosdam Poloniae episcopos.*
Drodzy

Bracia

w b iskupim

posugiwaniu,

1. Kade spotkanie z biskupami polskimi jest dla mnie radosnym po


wrotem do ludzi i miejsc znanych mi i drogich. A c powiedzie, kiedy
nawiedzaj mnie biskupi tej czci Polski, w ktrej znajduje si archidie
cezja i metropolia krakowska; z niej si bowiem wywodz i w niej przez
tyle lat dane mi byo pasterzowa. Witam bardzo serdecznie arcybiskupa
metropolit krakowskiego ksidza kardynaa Franciszka Macharskiego i
towarzyszcych mu arcybiskupw metropolitw: czstochowskiego, kato
wickiego, przemyskiego oraz arcybiskupa dzkiego. Sowa powitania kie
ruj rwnie do biskupw ordynariuszy diecezji: bielsko-ywieckiej, gli
wickiej, kieleckiej, opolskiej, radomskiej, rzeszowskiej, sosnowieckiej, tar
nowskiej i zamojsko-lubaczowskiej oraz biskupw pomocniczych wymie
nionych metropolii i diecezji. Wasze odwiedziny progw Apostolskich na
bieraj szczeglnej wymowy w obliczu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000,
do ktrego przygotowuje si Koci powszechny, chcc odda najwysz
cze Bogu w Trjcy witej Jedynemu za ogrom dobrodziejstw, jakimi
obdarzy wiat przez przyjcie na ziemi Zbawiciela. Na swj sposb b
d uczestniczy w tych obchodach Kocioy lokalne, odwoujc si nie
kiedy do wasnych wielkich rocznic. W Polsce s to wydarzenia zwizane
z tysicleciem mczeskiej mierci w. Wojciecha, patrona Polski, a
take z tysicleciem ustanowienia pierwszej polskiej metropolii w Gnie
nie z biskupstwami w Krakowie, Wrocawiu i Koobrzegu.
Wizyta ad limina Apostolorum ma ponadto bardzo gbokie znaczenie
teologiczne. Jest ona bowiem wyrazem jednoci biskupw z Biskupem
Rzymu w realizacji Chrystusowego wezwania do troski o Koci. Mona
powiedzie, e w ten sposb spenia si Pawowe sollicitudo omnium Ec
clesiarum. Biskup Rzymu i podlege mu urzdy Kurii Rzymskiej maj
okazj z bliska pozna troski pasterzy i podzieli si z nimi swoim do
wiadczeniem. Tak utrwala si wi kolegialnej jednoci i odpowie
dzialnoci w Kociele. Jest to odpowiedzialno za spotkanie si wszyst
kich ludzi z Chrystusem, jedynym Zbawicielem wiata. W tym konte* Die 2 Februarii 1998.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

787

kcie odsania si rwnie gboki sens pastoralny tej wizyty. Pozwala


ona na dokonanie pewnego bilansu pracy duszpasterskiej w diecezjach, a
dziki temu skoncentrowanie uwagi na wyzwaniach, jakie stawia
wspczesny wiat zarwno pasterzom Kocioa, jak i caej owczarni.
2. Osoba J ezusa Chrystusa wyzwala w wiecie ogromne energie du
cha, a Jego Dobra Nowina rozjania swoim blaskiem ycie ludzi rwnie
w naszej epoce. Dokonuje si to wszdzie tam, gdzie czowiek staje si
drog Kocioa, a Koci Lud Boy nie zna niczego wicej, jak tylko
Jezusa Chrystusa. Rwnoczenie wiat, w ktrym yjemy, wci na no
wo pokazuje swoje oblicze zranione grzechami egoizmu, wielorakich form
przemocy, kamstwa i niesprawiedliwoci. Ten wiat czsto zatraca
czno z Bogiem, zaprzecza Jego istnieniu, popada w obojtno reli
gijn. Na znieksztaconym grzechami obliczu wiata maluje si niekiedy
pustka, smutek, a nawet beznadziejno. Dostrzega si te zjawiska
rwnie i w naszym Kraju. Na pasterzach Kocioa spoczywa obowizek
pomocy czowiekowi, aby pomimo tych trudnoci mg on odnale
Chrystusa w swoim yciu i w peni wej na drog wiary. Jak napisaem
w Encyklice Redemptor hominis: Koci nie moe odstpi czowieka,
ktrego 'los' w cisy i nierozerwalny sposb zespolony jest z tajemnic
Chrystusa . Z tej pasterskiej troski winien zrodzi si wielki i ofiarny
czyn nowej ewangelizacji, ktra jest istotn misj Kocioa i konkretnym
wyrazem jego tosamoci.
Biada mi, gdybym nie gosi Ewangelii! . Te sowa apostoa Pawa
staj si dla kadego z nas naglcym wezwaniem do goszenia Ewangelii
i zachcaj do wysiku odnowy, ktrej celem jest przygotowanie nowej
wiosny ycia chrzecijaskiego. Wysiek ten zapocztkowany pod
tchnieniem Ducha witego przez Sobr Watykaski II trwa i przynosi
bogosawione owoce. Nauka Soboru, poprawnie odczytana w wietle
wspczesnych znakw czasu, pozostaje dla wszystkich wiernych, a
zwaszcza dla biskupw, kapanw i osb konsekrowanych nieodzownym
punktem odniesienia w dziele nowej ewangelizacji. Na progu Wielkiego
Jubileuszu Roku 2000 trzeba si zastanowi take nad pytaniem, w jakiej
mierze nauczanie soborowe znalazo odzwierciedlenie w dziaalnoci Kocioa
na polskiej ziemi, w jego instytucjach i stylu duszpasterstwa. Wielki J ubi
1

por. 1 Kor 2, 2.
por. n. 14.
1 Kor 9, 16

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

788

leusz zobowizuje nas do rachunku sumienia nad przyjciem nauki So


boru tego wielkiego daru Ducha, ofiarowanego Kocioowi u
schyku drugiego tysiclecia .
4

3. Polska znajduje si obecnie w bardzo wanym momencie dziejw.


W spoeczestwie naszego Kraju zachodzi wiele zmian, ktre budz
uznanie. Cieszy fakt, e wierni wieccy wczaj si w dzieo ewangeliza
cji i czuj si coraz bardziej wiadomi swojej roli w Kociele. Jest wiel
kim zadaniem Kocioa w Polsce, eby t samowiadomo eklezjaln u
katolikw wieckich pogbia i czyni j coraz bardziej dojrza w du
chu Soboru Watykaskiego II. Apostolstwo wieckich czytamy w
Konstytucji dogmatycznej o Kociele jest uczestnictwem w samej
zbawczej misji Kocioa i do tego wanie apostolstwa sam Pan przezna
cza wszystkich przez chrzest i bierzmowanie. Dziki sakramentom, a
szczeglnie dziki witej Eucharystii, udzielana jest i podtrzymywana
owa mio Boga i ludzi, ktra jest dusz caego apostolstwa. Ludzie
wieccy za szczeglnie powoani s do tego, aby uczyni obecnym i
aktywnym Koci w takich miejscach i w takich okolicznociach, gdzie
jedynie przy ich pomocy sta si on moe sol ziemi. Tak oto kady
wiecki na mocy samych darw, jakie otrzyma, staje si wiadkiem i za
razem ywym narzdziem posannictwa samego Kocioa 'wedug miary
daru Chrystusowego' . Potrzebne jest konsekwentne wprowadzanie so
borowej nauki w praktyk duszpastersk na wszystkich szczeblach: pa
rafialnym, diecezjalnym i krajowym. W jej wietle naley formowa
rodziny i rnego rodzaju wsplnoty kocielne i cywilne.
5

Zbawcza misja Chrystusowego Kocioa realizuje si w Kociele lokal


nym. Kady z tych Kociow, na mocy hierarchicznej wizi z Biskupem
Rzymu, jest w stanie udostpni czowiekowi pokarm sowa Boego i
ask sakramentaln przez posug biskupa, a take skupionego wok
niego presbyterium. Korzystanie z tej posugi pozwala na nieustanne budo
wanie i umacnianie wsplnoty Mistycznego Ciaa Chrystusa. Nasz
wysiek powinien by przede wszystkim skierowany na tworzenie ducho
wej wizi czowieka z Bogiem, a rwnoczenie na pogbianie wizi zrozu
mienia i mioci pomidzy ludmi. Temu celowi su wsplnotowe
struktury kocielne i wieckie, wrd ktrych niezastpion rol od4

por. Tertio millennio adveniente, 36,


Ef 4, 7, n. 33.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

789

grywaj parafia i diecezja. Sobr Watykaski II wskaza wiele sposo


bw, dziki ktrym zarwno parafie jak i diecezje mog sta si ywymi
organizmami pulsujcymi duchow energi. Potrzebna jest tu wielka i
ciga troska o rozwj ycia sakramentalnego wiernych oraz formacja
wewntrzna prowadzona konsekwentnie i z umiejtnoci, tak aby mogli
oni poczu si rzeczywistymi podmiotami w yciu Kocioa i przej na
swe barki nalen im cz odpowiedzialnoci w Kociele i w spoecze
stwie. Skuteczno apostolstwa ludzi wieckich zaley od ich zjednocze
nia z Chrystusem: kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc
obfity, poniewa beze Mnie nic nie moecie uczyni . W tym procesie
maj swoje zadania do spenienia rnego rodzaju stowarzyszenia i orga
nizacje katolickie, szczeglnie za Akcja Katolicka, jak rwnie przewid
ziane w prawie kanonicznym instytucje rad rnego szczebla i rodzaju.
Nie mona zapomina te o takich grupach i wsplnotach formacyjnych
katolikw wieckich, ktre si razem modl, odprawiaj rekolekcje,
wsplnie pogbiaj bogaty dorobek soborowy i studiuj jake dzi
potrzebn w Polsce spoeczn nauk Kocioa. Ufam, e zadania te
wypeniaj rwnie Zespoy Synodu Plenarnego i rnorodne ruchy ko
cielne, ktrych jest w Polsce coraz wicej. Za to skadamy dziki Du
chowi witemu.
6

4. Mwic o zadaniach katolikw wieckich, myl w szczeglny spo


sb o rodzinie. Rodzina jest powoana do budowania Krlestwa Boego
w dziejach poprzez udzia w yciu i posannictwie Kocioa (...). J est do
tego stopnia wpisana w tajemnic Kocioa, e staje si, na swj sposb,
uczestnikiem zbawczego posannictwa samego Kocioa . Ta podstawo
wa komrka ycia spoecznego jest dzisiaj naraona na wielkie niebez
pieczestwa ze wzgldu na istniejc w wiecie tendencj do osabienia
jej z natury trwaego charakteru, do zastpienia jej zwizkami niefor
malnymi, a nawet prbami uznania za rodzin zwizkw midzy osoba
mi tej samej pci. Rodzina jest take miertelnie zagroona przez podwa
anie prawa do ycia nie narodzonych oraz przez ataki na wychowanie
modego pokolenia w duchu trwaych chrzecijaskich zasad. Z prawdzi
wym blem ledziem usiowania zmierzajce do zalegalizowania zabj
stwa dzieci nie narodzonych na naszej ojczystej ziemi i z wielk trosk
towarzyszyem modlitw tym, ktrzy walczyli o prawo do ycia kadego
7

J 15, 5.
Familiaris consortio, 49.

790

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

czowieka. W homilii wygoszonej w Kaliszu powiedziaem, e miar


cywilizacji miar uniwersaln, ponadczasow, obejmujc wszystkie
kultury jest jej stosunek do ycia. Cywilizacja, ktra odrzuca bez
bronnych, zasuguje na miano barbarzyskiej (4.06.1997 r.). Uwaam
za godne pochway i wymagajce szerokiego poparcia wysiki zmierzajce
do otoczenia troskliw opiek kadego rodzcego si dziecka poprzez sie
diecezjalnych Domw Samotnej Matki i Funduszy Obrony ycia. Dzi
kuj Bogu za te moliwoci, jakie otwary si w dziedzinie dobrego
przygotowania dzieci i modziey do ycia w rodzinie, duszpasterstwa
narzeczonych, odpowiedzialnego rodzicielstwa, chrzecijaskiego wycho
wania modego pokolenia. Zdaj sobie spraw, e nie s to zadania at
we, poniewa nie chodzi tylko o korzystne zmiany ustawodawcze. Ko
nieczna jest wytona praca nad zmian wiadomoci ludzi w stosunku
do podstawowej roli rodziny i ycia czowieka w spoeczestwie. Potrzeb
ne jest tutaj zespolenie wysikw Kocioa, szkoy i innych rodowisk ce
lem odbudowania szacunku dla tradycyjnych wartoci rodziny i kul
tywowania ich w procesie wychowawczym, w ktrym powinni wsppra
cowa wszyscy, take rodki spoecznego przekazu wywierajce dzi
ogromny wpyw na ksztatowanie ludzkich postaw. Trzeba, eby rodzina
w naszym Kraju bya ogarnita mioci i opiek, jakie jej si nale.
Uczycie wszystko, aby rodzina w Polsce nie czua si osamotniona w
wysikach o zachowanie swojej tosamoci, brocie jej praw i podstawowych
wartoci, pomagajcie w realizacji jej posannictwa i zada. Nie pozwlcie, aby
ta wsplnota ycia i mioci bya krzywdzona i profanowana. Dobro
spoeczestwa i Kocioa zwizane jest z dobrem rodziny. Dlatego trzeba, aby
rodzina miaa mocne oparcie w Kociele. Bardzo was o to prosz, bo sprawa
rodziny i jej losw w dzisiejszym wiecie ley mi gboko na sercu.
8

5. Drodzy Bracia w biskupstwie!


Gdy razem z wami rozwaam stojce przed Kocioem w Polsce zada
nia zwizane z now ewangelizacj, nie mog nie przywoa na pami
spotka z modzie, jakie miay miejsce podczas mojej ubiegorocznej
pielgrzymki do Ojczyzny. Modzie jest nadziej wiata i Kocioa. To
ona bdzie decydowa o przyszoci naszej Ojczyzny. Trzeba stwierdzi z
blem i niepokojem, e w ostatnich latach niebezpieczestwa, na jakie
jest naraone mode pokolenie, nie tylko nie zmniejszyy si, ale moe
Gaudium et spes, 48,

Acta Ioannis Pauli Pp, II

791

nawet przybray wiksze rozmiary. Zostay mocno zagroone czysto


ludzkie wartoci, a take wiara i zmys moralny. Bierne poddawanie si
kuszcym propozycjom wspczesnej pseudokultury konsumpcyjnej, poz
bawionej czsto powanej refleksji nad prawdziwym sensem ycia,
mioci i zada w spoeczestwie, czyni modzie podatn na wyobcowa
nie si z rodziny i wsplnoty ludzkiej, albo skonn uwierzy zwodni
czym hasom goszonym przez rne ideologie.
W modziey polskiej tkwi ogromne zasoby dobra i duchowych
moliwoci. Dostrzegamy je midzy innymi w aktywnym uczestnictwie w
yciu religijnym rodziny i parafii, w katechizacji, w stowarzyszeniach, w
ruchach kocielnych, organizacjach katolickich. Modzi nierzadko
podejmuj radykalne wybory zwizane z wstpieniem do seminarium
duchownego czy obieraniem drogi rad ewangelicznych w rnych jej for
mach. Peen ufnoci zwrciem si podczas mojej ostatniej wizyty do
polskiej modziey: Bdcie w tym wiecie nosicielami wiary i nadziei
chrzecijaskiej, yjc mioci na co dzie. Bdcie wiernymi wiadkami
Chrystusa zmartwychwstaego, nie cofajcie si nigdy przed przeszkodami,
ktre pitrz si na ciekach waszego ycia. Licz na was. Licz na
wasz modzieczy zapa i oddanie Chrystusowi . Obecno modziey
caego wiata, rwnie modziey polskiej, podczas wiatowego Dnia
Modziey w Paryu w sierpniu ubiegego roku pokazaa, e zaufanie
pokadane w modziey nie zawodzi. Moglimy dostrzec z ca wyrazis
toci, e modzi ludzie bardzo tskni za piknem Ewangelii, gdzie
zawarsta jest istotna prawda o Chrystusie. Potrzebuj jednak wiadkw,
ktrych ycie i postpowanie mogliby naladowa.
9

Modzi ludzie s nadziej Kocioa wchodzcego w trzecie tysiclecie.


Nie mona zostawi ich bez pomocy i bez kierownictwa na rozdroach
ycia i w obliczu trudnych wyborw. Trzeba wkada wiele wysiku, by
Koci by obecny wrd modych. Troska o chrzecijaskie wychowanie
w rodzinie jest jednym z przejaww tej obecnoci, ktra powinna si
uzewntrznia take w rozmaitych formach ycia wsplnotowego w
parafii i w szkole. Odradzajce si w Polsce Katolickie Stowarzyszenie
Modziey i Akcja Katolicka niech uwzgldni twrcz inicjatyw
modych i zaprawiaj ich do podejmowania osobistej odpowiedzialnoci
za ycie wasne, wsplnoty religijnej i cywilnej. Trzeba stale ksztatowa
9

Pozna, 3.06.1997 r.

792

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

apostolskie grupy ludzi wieckich w Kociele gotowe rozwija dziaalno


w tych dziedzinach ycia publicznego, ktre s ich domen.
Nie mona pomin take doniosej roli, jak ma do spenienia dusz
pasterstwo akademickie ze swoimi strukturami i metodami pracy wrd
modziey studiujcej. Od wielu lat stanowi ono niezastpion form
dziaalnoci pasterskiej Kocioa, dziki ktrej studenci i pracownicy
naukowi mog otrzyma odpowiedni pomoc w rozwoju wiary i ksztato
waniu wiatopogldu chrzecijaskiego. Trzeba wykorzysta w peni no
we moliwoci, jakie otworzyy si przed duszpasterstwem akademickim
w Polsce, aby byo ono szko formacji katolickiej inteligencji w naszej
Ojczynie, zdolnej do podjcia wanych zada w yciu Kocioa i naro
du, takich jak nauka, kultura, polityka czy gospodarka.
Obszernym i wymagajcym wielkiej mdroci polem dziaania jest
szkoa, w ktrej przywrcono nauczanie religii. Tego nauczania podjli
si ksia diecezjalni i zakonni, siostry zakonne i wielka rzesza kateche
tw wieckich. Napotkali oni szereg powanych trudnoci wychowaw
czych i dydaktycznych w kontaktach z dziemi i modzie. W duej
mierze s to problemy caego spoeczestwa polskiego epoki przemian,
ale przez dzieci i modzie przeywane s szczeglnie gboko i wymagaj
nadzwyczajnej wraliwoci w odniesieniu do osobowoci uczniw. Po
trzebna jest wic bystra obserwacja tego wszystkiego, co dokonuje si w
wiecie i w Polsce, a co wywiera wpyw na ksztatowanie przekona i
postaw ludzi modych. Modzie oczekuje te przyjaznego i otwartego
dialogu o wszystkich nurtujcych j sprawach. Skuteczn pomoc w
pracy katechetw i uczniw jest Katechizm Kocioa Katolickiego, kt
rego polskie tumaczenie ukazao si w 1994 roku. Winien on zosta w
peni wykorzystany przez nowe, jasne w realizacji programy katechizacji
w szkole i katechizmy dostosowane do wspczesnego sposobu mylenia i
poziomu umysowego oraz stopnia emocjonalnego rozwoju ucznia. Kate
chizacja dzieci i modziey naley do fundamentalnych zada caego
duszpasterstwa. Dlatego wymagane jest tu harmonijne wspdziaanie
wszystkich pasterzy Kocioa w Polsce i wielkie zaangaowanie osb od
powiedzialnych za katechizacj.
Jak ju mwiem podczas waszej wizyty ad limina Apostolorum w
1993 roku: katechizacja w szkole domaga si oczywicie uzupenienia o
wymiar parafialny duszpasterstwa dzieci i modziey (12.01.1993 r.).
Zdaj sobie spraw z trudnoci, na jakie napotyka ten rodzaj katechezy,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

793

niemniej jednak trzeba znale jakie rozwizanie, by dzieci i modzie


nie traktoway nauki religii jedynie jako jednego z przedmiotw naucza
nych w szkole, ale by mogy czerpa si take z bezporedniego kontak
tu z Bogiem w liturgii i sakramentach witych. Nie wtpi, e bardzo
ley wam na sercu sprawa modziey i to, aby nikt z tych modych lu
dzi si nie zagubi. A jeszcze bardziej to, aby szuka tych wszystkich,
ktrzy odchodz lub odwracaj si na skutek moralnego zagubienia,
doznanych zawodw czy rozczarowa. Ich droga powinna sta si szcze
gln trosk Kocioa. Wszystkie te problemy domagaj si gbokiej re
fleksji, oceny i wsplnego dziaania.
6. Tak wic trwaj wiara, nadzieja i mio z nich za najwiksza
jest mio .
Na biskupach spoczywa obowizek przewodzenia Ludowi Boemu w
mioci, na wzr Chrystusa, ktry przeszed, dobrze czynic ," a do
cakowitego daru z siebie samego. Mog was inni wyprzedzi albo ubiec
w wielu sprawach, ale nikt nie moe powstrzyma Kocioa w goszeniu
Ewangelii mioci, w upominaniu si o tych, o ktrych nikt si nie upo
mina. Wytrwae i bezinteresowne wiadectwo czynnej mioci ma niero
zerwalny zwizek z ewangelizacj, bo jest wiadczeniem o mioci Boga.
Od kilku lat dokonuj si w Polsce powane przeksztacenia w dzie
dzinie ekonomii. S one niezbdne, by gospodark uczyni sprawnym
narzdziem postpu spoeczestwa i jego dobrobytu. Jest jednak w Pol
sce wielu jeszcze ludzi yjcych w warunkach niezmiernie trudnych,
ludzi bezdomnych, opuszczonych, godnych, upoledzonych i pokrzyw
dzonych, ktrzy znaleli si w takiej sytuacji nie z wasnej winy. S i
tacy, ktrzy zostali zepchnici na margines ycia spoecznego przez po
penione bdy, przestpstwa lub uleganie naogom, zwaszcza pijastwu
czy narkomanii. Ronie take liczba osb zaraonych chorob AIDS.
Wszyscy oni powinni by otoczeni przez Koci troskliw opiek dusz
pastersk, ale nie mona te zamyka oczu na ich potrzeby dnia
codziennego, zwizane z mieszkaniem, wyywieniem, leczeniem, czy te
ze znalezieniem pracy i moliwoci zarobienia na ycie. Niech gos
Kocioa bdzie tu jasny i syszalny wszdzie tam, gdzie naley si upo
mina o los tych ludzi i ich prawa.
10

por. 1 Kor 13, 13.


" por Dz 10, 38.
10

r>3 - A A. S

794

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Z radoci przyjmuj informacje o prnej dziaalnoci Caritas Polska


i o rozwoju Caritas diecezjalnych, ktre w cigu ostatnich lat potrafiy
sprawnie uksztatowa swoje struktury i tak si zorganizowa, e su
dzi szerok pomoc potrzebujcym w Polsce i poza jej granicami.
Pragn tu podkreli ze wzruszeniem objcie trosk dzieci niepenosprawnych,
organizowanie wypoczynku dla dzieci z rodzin ubogich, pomoc
ofiarom rnego rodzaju nieszcz czy te rodzinom dotknitym klsk
powodzi, jak to miao miejsce w Polsce w ubiegym roku; a poza grani
cami wczenie si w program pomocy narodom i ludom dowiadczo
nym wojn, chorobami czy kataklizmami. Te dziaania s zarazem
spat dugu wdzicznoci wobec solidarnoci midzynarodowej okazywa
nej kiedy wobec Polski i cigle jeszcze wiadczonej nam w rozmaitych
potrzebach. Pomoc ta nie byaby moliwa bez wielkiej ofiarnoci, jak
wykazuje spoeczestwo polskie. Ciesz si rwnie, e w naszej Ojczy
nie powstao w ostatnich latach wiele organizacji charytatywnych, ktre
cho nie s instytucjonalnie zwizane z Kocioem, rodz si przecie z
odruchu dobrego i miosiernego serca ludzi wraliwych na ndz i nie
sprawiedliwo. wiadczenie mioci jest wyrazem troski i odpowiedzial
noci za czowieka i wypenieniem sw Chrystusa: Wszystko, co
uczynilicie jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mniecie uczyni
li . Te sowa Zbawiciela winny wszystkich i w kadej sytuacji skania
do konkretnego dziaania.
12

7. Przodowanie w mioci skutecznie otwiera serca ludzi na Ewange


li, a postawa dialogu pozwala im odkry w Kociele przestrze, w kt
rej wolno znajduje nie tylko obron przed zym uyciem, ale i rozkwit
w dobrowolnym przylgniciu do Chrystusa Pana. Trzeba, eby ewangeli
zujcy Koci stara si by doskonaym odzwierciedleniem wizerunku
jego ukrzyowanego Pana, niezrwnanego wiadka cierpliwej mioci i
pokornej agodnoci . Apostolska gorliwo, pena delikatnoci i ducho
wej gbi opartej o prawdziw mdro oraz wito ycia, zwaszcza
tych, ktrzy zostali powoani do goszenia Ewangelii, jest znakiem
otwarcia si na wszystkich ludzi, na cay wiat objty zbawczym planem
BogaMioci.
Pragn jeszcze dopowiedzie, e nowa ewangelizacja, ktr Koci
prowadzi, czerpie swoj skuteczno i moc z modlitwy. Pamitamy, jak
13

12

13

Mt 25, 40.
Tertio millennio adveniente, 35.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

795

Ogromne znaczenie miaa modlitwa w tak niedawnej przecie historii


zmaga o wolno. Czy i teraz, wobec ogromu zada, Koci w Polsce
nie powinien zjednoczy si w usilnej modlitwie? Modlitwa bowiem po
siada moc wczania wszystkich ochrzczonych w now ewangelizacj,
ktra jest dzieem Ducha witego. Modlitwa uczy Boych metod
dziaania, oczyszcza ze wszystkiego, co oddziela od Boga i ludzi, co za
graa jednoci. Modlitwa chroni przed pokus maodusznoci, ciasnot
serca i umysu; ona wznosi spojrzenie czowieka do ogldu spraw z Boej
perspektywy i toruje drog asce Boej do serca czowieka. ycie modli
twy wymaga uczestnictwa w liturgii, przystpowania do sakramentu po
jednania i udziau we Mszy witej. Uczta Eucharystyczna dostarcza bo
wiem pokarmu duchowego, tak bardzo potrzebnego kademu czowieko
wi. Uczestnictwo we Mszy witej w niedziele i w obowizujce wita
stanowi niewyczerpane rdo zarwno ycia wewntrznego, jak i aposto
latu. Niezbdne jest wic uwraliwianie wiernych na witeczny
charakter dnia Paskiego.
Trzeba, aby Episkopat Polski, rwnie w obliczu zbliajcego si
Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, wzywa do arliwej i wytrwaej modli
twy i jej przewodzi, ukazujc wiernym bogactwo darw, jakich Bg
pragnie udzieli tym, ktrzy Go o nie prosz. Niech odpowiednie inicja
tywy duszpasterskie na szczeblu oglnokrajowym, diecezjalnym czy pa
rafialnym umoliwiaj rozwj ycia duchowego jak najwikszej liczbie
wiernych. Niech przyczyni si do tego rwnie rodki przekazu, zwasz
cza katolickie, przy wykorzystaniu sobie waciwych metod. Niech wreszcie
ruchy i stowarzyszenia katolickie przyswajaj sobie ide apostolst wa pr
zez modlitw i pomagaj swoim czonkom, szczeglnie modym, wypywa na
gbi. Pamitajcie, e adna aktywno zewntrzna na rzecz ewangelizacji nie
zastpi modlitewnego zjednoczenia z Bogiem.
8. Dzieo ewangelizacji i goszenia Dobrej Nowiny na naszych ziemiach
zawdziczamy synom narodw, ktre wczeniej od naszych przodkw
przyjy chrzest. w. Wojciech czy pierwsi mczennicy polscy s wymownym
przykadem tego, e ewangelizacja w swojej najgbszej warstwie jest dziele
niem si Chrystusem a po krace ziemi , ktre wymaga daru z siebie. Ta
ka jest logika ewangelizacji zapocztkowanej przez Jezusa i podjtej przez
Apostow. Tak ma pozosta dzisiaj i po wsze czasy. Koci w Polsce mia
14

"

Dzl, 8.

796

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

i ma swj wielki wkad w dzieo misyjne. Chciabym tu wyrazi wam


podzikowanie za wielkoduszne zaangaowanie na rzecz misji. W takiej
postawie wyraa si take wasza kolegialna odpowiedzialno za ewange
lizacj wiata, bowiem sprawa dziaalnoci misyjnej jest najwanie
jszym i najwitszym zadaniem Kocioa, jak czytamy w soborowym
Dekrecie Ad gentes. Zwracaj si do mnie bardzo czsto biskupi z r
nych stron wiata z prob o misjonarzy z Polski. Kad wic wam na
sercu t spraw. Zachcajcie swoje wsplnoty, aby hojnie otwieray si
na dziaalno misyjn Kocioa we wspczesnym wiecie. Nic bowiem
tak nie dynamizuje ycia kocielnego i nie przyczynia si do budzenia
powoa, jak dawanie gosicieli Chrystusa ludziom, ktrzy nie znaj Jego
nauki. Przy tej okazji pragn skierowa rwnie sowa wielkiego uznania
dla ofiarnej pracy naszych misjonarzy: kapanw, zakonnikw, zakonnic,
czonkw instytutw ycia konsekrowanego i wiernych wieckich, ktrzy
oddali si cakowicie na sub ewangelizacji. Wspierajmy ich gorc mo
dlitw, aby goszenie Dobrej Nowiny przynioso na terenach misyjnych,
dziki asce Boej, upragnione skutki.
Wszystkie te wane sprawy polskie zawierzyem Chrystusowej Matce na
Jasnej Grze podczas mojej ostatniej pielgrzymki do Ojczyzny. Tam
przychodzilimy zawsze, by prosi Maryj o pomoc w dochowaniu wiernoci
Bogu, Krzyowi, Ewangelii, Kocioowi witemu i jego pasterzom. Pragn
powtrzy jeszcze raz sowa, jakie przed J ej obliczem wwczas wypowie
dziaem: Przychodz do Ciebie, o Matko, aby zachci moich braci i sio
stry do wytrwania przy Chrystusie i Jego Kociele, aby zachci ich do
mdrego zagospodarowania odzyskanej wolnoci, w duchu tego, co najpi
kniejsze w naszej chrzecijaskiej tradycji. Krlowo Polski, wspominajc z
wdzicznoci Tw macierzysk opiek, zawierzam Ci moj Ojczyzn, doko
nujce si w niej przemiany spoeczne, ekonomiczne i polityczne. Niech pra
gnienie dobra wsplnego przezwycia egoizm i podziay. Niech wszyscy
speniajcy posug wadzy, widzc w Tobie pokorn Suebnic Pana, ucz si
suy i rozpoznawa potrzeby rodakw, jak Ty to uczynia w Kanie Galile
jskiej, tak aby Polska moga sta si krlestwem mioci, prawdy, sprawiedli
woci i pokoju. Aby wielbione w niej byo Imi Twego Syna (4.06.1997 r.).
Niech si tak stanie i niech Bg Wszechmogcy bogosawi wam w pasterskim
posugiwaniu w mojej i waszej Ojczynie.
15

15

por. n. 29.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

797

VI
Ad quosdam Poloniae sacros praesules.*
Drodzy

Bracia

w b iskupim

posugiwaniu,

1. Ju po raz trzeci w krtkim odstpie czasu dana jest mi rado ze


spotkania z biskupami polskimi. Witam bardzo serdecznie w papieskim
domu ksidza kardynaa prymasa J zefa Glempa, arcybiskupa metropo
lit warszawskiego, a zarazem przewodniczcego Konferencji Episkopatu
Polski, take obecnych tu ksiy arcybiskupw metropolitw: biaostoc
kiego, lubelskiego, warmiskiego oraz metropolit przemysko-warszawskiego
obrzdku bizantysko-ukraiskiego. Sowa powitania kieruj do ksiy
biskupw ordynariuszy diecezji: drohiczyskiej, elblskiej, eckiej, om
yskiej, owickiej, pockiej, sandomierskiej, siedleckiej, warszawskopra
skiej, do biskupa polowego oraz do biskupa wrocawskogdaskiego obr
zdku bizantysko-ukraiskiego. Witam rwnie ksiy biskupw po
mocniczych wymienionych tu metropolii i diecezji. Wspominam razem z
wami w modlitwie dugoletniego sekretarza Konferencji Episkopatu Pol
ski, ksidza arcybiskupa Bronisawa Dbrowskiego, ktry niedawno od
szed do wiecznoci.
Dzisiejsze spotkanie z okazji odwiedzin progw Apostolskich stanowi
niejako kontynuacj tego nieprzerwanego cigu spotka z wami przy
rnych innych okazjach, jak rwnie z licznie przybywajcymi do
Wiecznego Miasta pielgrzymami z wszystkich diecezji polskich. Na te
spotkania naley spojrze z perspektywy czasu, to znaczy tysicletniej
tradycji cisych wizw naszego narodu ze Stolic Apostolsk, ktre na
przestrzeni wiekw miay wielkie znaczenie dla naszego kraju. Zapoczt
kowa je chrzest Mieszka I i jego dworu. Dziki temu faktowi Polska
wesza w krg kultury chrzecijaskiego Zachodu i zacza budowa sw
przyszo na fundamencie Ewangelii. Od tamtych czasw stalimy si
penoprawnymi czonkami europejskiej rodziny narodw ze wszystkimi
wynikajcymi z tego konsekwencjami. Wesp z innymi narodami Euro
py jestemy wsptwrcami, a zarazem dziedzicami jej bogatej historii i
kultury.
* Die 14 Februarii 1998

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

798

W picioletnim rytmie wizyt Episkopatu Polski ad limina Apostolorum


wasze tegoroczne odwiedziny przypadaj na drugi rok bezporednich
przygotowa do Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Rok ten jest w sposb
szczeglny powicony Duchowi witemu i Jego uwicajcej obecnoci
wewntrz wsplnoty uczniw Chrystusa . Episkopat Polski opracowa pro
gram duszpasterski na ten rok, pragnc, aby Koci w Polsce wsuchiwa
si w to, co mwi Duch do Kociow i przeywa uzdrawiajce tchnie
nie Ducha witego, ktry przez wieki i na naszych oczach odnawia oblicze
ziemi. Realizacja tego programu i caa praca duszpasterska Kocioa w
perspektywie Wielkiego J ubileuszu niech otworzy Duchowi witemu
przestrze w naszych sumieniach, abymy je oczyszczali z martwych uc
zynkw i suy mogli Bogu ywemu .
1

2. Przyjd, wiatoci sumie! . Prawdziwa odnowa czowieka i


spoeczestwa dokonuje si zawsze za spraw odnowy sumie. Sama
zmiana struktur spoecznych, ekonomicznych i politycznych cho
wana moe si jednak okaza niewykorzystan szans, jeli nie stoj
za ni ludzie sumienia. Oni przecie przyczyniaj si do tego, e
caokszat ycia spoecznego formowany jest ostatecznie wedug regu te
go prawa, ktrego czowiek sam sobie nie nakada, ale je odkrywa w
gbi sumienia jako gos, ktremu winien by posuszny . Ten gos, to
wewntrzne prawo wolnoci, ktre j ukierunkowuje na dobro i ostrzega
przed czynieniem za. Przyzwolenie na amanie tego prawa przez prawo
stanowione w ostatecznym rozrachunku zawsze obraca si przeciw
czyjej wolnoci i godnoci. Bawochwalczy kult wolnoci, jaki nierzad
ko si proponuje wspczesnemu czowiekowi, jest w gruncie rzeczy wiel
kim jej zagroeniem. Prowadzc bowiem do zamtu i wypaczenia su
mie, pozbawia czowieka najskuteczniejszej samoobrony przed rnymi
formami zniewolenia.
4

Jake wiele wszyscy zawdziczamy ludziom prawego sumienia zna


nym i nie znanym! Odzyskanej wolnoci nie rozwinie si ani si nie obroni,
jeli na kadym odcinku ycia spoecznego, gospodarczego i politycznego
nie stan ludzie prawego sumienia zdolni oprze si nie tylko rnym
1

Tertio millennio adveniente, 44.


por. Ap 2, 7.
por Hbr 9, 14.
por. Sekwencja Veni, Sancte Spiritus.
por. Gaudium et spes, 16.
por. Veritatis splendor, 54.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

799

zmiennym wpywom i naciskom zewntrznym, lecz take temu wszystkie


mu, co osabia albo wrcz niszczy wolno czowieka od wewntrz. Ludzie
sumienia to ludzie duchowo wolni, zdolni do rozeznania w wietle odwiecz
nych wartoci i norm, ktre si tyle razy sprawdziy, nowych zada, przed
jakimi Opatrzno stawia nas w chwili obecnej. Kady chrzecijanin powi
nien by czowiekiem sumienia odnoszcym naprzd to najwaniejsze i po
niekd najtrudniejsze ze zwycistw zwycistwo nad samym sob. Powi
nien nim by we wszystkich sprawach dotyczcych jego ycia prywatnego i
publicznego. Formacja prawego sumienia wiernych, poczynajc od dzieci i
modziey, musi by sta trosk Kocioa. Jeli Polska woa dzisiaj o ludzi
sumienia, to pasterze Ludu Boego powinni bliej okreli te obszary, w
ktrych najbardziej objawia si sabo sumie, aby uwzgldniajc spe
cyfik przyczyn suy pomoc w cierpliwym odbudowywaniu tkanki
moralnej caego narodu.
3. Naturalnym sprzymierzecem moralnego odrodzenia spoeczestwa
polskiego moe i powinna by nauka i kultura. Ludzie nauki, rodowi
ska naukowe, uniwersyteckie, ludzie pira i twrcy kultury, dowiadcza
jc swoistej transcendencji prawdy, pikna i dobra, staj si natural
nymi sugami tajemnicy Boga, ktra si przed nimi odsania i ktrej po
winni by wierni. Ten wymg wiernoci sprawia, e jako uczeni i artyci,
bez wzgldu na przekonania, s powoani do tego, by peni funkcj
sumienia krytycznego wobec tego wszystkiego, co czowieczestwu zagra
a lub go pomniejsza (przemwienie z okazji szesetlecia Wydziau
Teologicznego UJ , 8.06.1997 r.). W ten sposb posuga mylenia , kt
rej mona oczekiwa od ludzi nauki i kultury, spotyka si z posug, ja
k wobec sumie ludzkich peni Koci. Std dialog Kocioa z ludmi
nauki i twrcami kultury jest nie tyle wymogiem chwili, ile raczej wyra
zem swoistego przymierza na korzy czowieka w imi prawdy, pikna i
dobra, bez ktrych yciu ludzkiemu zagraa pustka i bezsens. Odpo
wiedzialno ludzi, ktrzy reprezentuj nauk i kultur jest ogromna ze
wzgldu na to, e maj oni wielki wpyw na opini publiczn. Od nich
bowiem w duej mierze zaley, czy nauka bdzie suy kulturze
czowieka i jego rozwojowi, czy te obrci si przeciw czowiekowi i jego
godnoci, czy nawet przeciw jego egzystencji. Koci i kultura potrzebu
j si wzajemnie i musz wsppracowa dla dobra sumie wspcze
snych i przyszych pokole Polakw. Podczas mojej trzeciej pielgrzymki
do Ojczyzny w 1987 r., w czasie spotkania w dniu 13 czerwca w kociele

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

800

w. Krzya z przedstawicielami rodowisk twrczych, powiedziaem, e


ludzie kultury odnaleli w stopniu przedtem nie znanym czno z
Kocioem . Wyraziem wwczas nadziej, e Koci polski odpowie w
peni na zaufanie tych ludzi, przychodzcych nieraz z daleka, i znajdzie
jzyk, ktry trafi do ich umysw i serc . To zadanie jest nadal aktual
ne, bo nadszed czas, by ta czno wydaa oczekiwane owoce.
Zachodzi wic pilna konieczno umacniania tej wizi z ludmi kultury i
nauki. Jest to rwnie jedno z wanych zada ewangelizacyjnych Kocioa.
Ewangelizacja to take spotkanie z kultur kadej epoki . Dobra Nowina
Chrystusa, niesiona wiatu, przemienia jego mentalno, zmagajc si nieja
ko o dusz tego wiata. Ziarna dobra i prawdy Ewangelia oczyszcza, uszla
chetnia i prowadzi do Peni. Co wicej, inspiruje kultur i szuka wcielenia
w kulturze. Tak byo od pocztku ewangelizacji i tak musi by nadal, bo
lad, jaki w kulturze zostawia Ewangelia, jest znakiem jej nieprzemijajcej
ywotnoci i siy zdolnej dotyka serca i umysy coraz to nowych pokole.
Dostrzegamy jednak, niestety, e to duchowe bogactwo i dziedzictwo kultu
rowe naszego narodu jest niejednokrotnie naraane na niebezpieczestwo se
kularyzacji i spycenia, zwaszcza na obszarze podstawowych wartoci
ludzkich, humanistycznych i moralnych, ktrych trzeba broni.
7

Koci w Polsce ma w tej dziedzinie niezwykle wan rol do


spenienia. Chodzi o to, aby treci i wartociami Ewangelii przepojone
zostay kategorie mylenia, kryteria ocen i normy dziaania czowieka.
Naley dy do tego, aby caa kultura przeniknita zostaa duchem
chrzecijaskim. Kultura wspczesna ma do swojej dyspozycji nowe
rodki wyrazu i nowe moliwoci techniczne. Powszechno tych rodkw
i potga ich oddziaywania maj wielki wpyw na mentalno i ksztato
wanie postaw spoeczestwa. Naley zatem popiera wane inicjatywy,
ktre przycigayby uwag twrcw i stanowiy bodziec dla promocji ich
dziaalnoci oraz rozwoju i inspirowania talentw w harmonii z
chrzecijask tosamoci narodu i jego chwalebn tradycj. Nie mona
szczdzi rodkw koniecznych do pielgnowania tego wszystkiego, co
szlachetne, wzniose i dobre. Potrzebny jest wsplny wysiek zmierzajcy
do budowania zaufania midzy Kocioem a ludmi kultury oraz poszu
kiwania jzyka, ktrym trafi on do ich umysw i serc, wprowadzajc w
sfer oddziaywania tajemnicy paschalnej Chrystusa, w zasig owej
7

Przekroczy prg nadziei, s. 93.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

801

mioci, ktr do koca umiowa . Uwaga Kocioa winna by skiero


wana rwnie na wszystkich wiernych wieckich, ktrzy maj w tej
dziedzinie sw specyficzn rol do spenienia. Polega ona na odwanej,
twrczej i aktywnej obecnoci w miejscach, gdzie kultur si tworzy,
rozwija i ubogaca. Bardzo wanym zadaniem jest take wychowanie
spoeczestwa, a zwaszcza modego pokolenia do waciwego odbioru te
go wszystkiego, co jest owocem kultury. Koci przypomina wszyst
kim, e kultur odnosi naley do penej doskonaoci osoby ludzkiej,
do dobra wsplnoty i caej spoecznoci ludzkiej. Dlatego naley tak
ksztatowa ducha, aby rozwijaa si zdolno podziwiania, wnikania w
gb kontemplacji i urabiania sobie sdu osobistego oraz zdolno ksz
tacenia zmysu religijnego, moralnego i spoecznego .
Problem stosunku Kocioa do kultury i ich wzajemnych odniesie
jest zagadnieniem, ktre cigle powraca w moim nauczaniu pasterskim.
Dlatego nie mogem pomin tego problemu, zwracajc si do was przy
okazji tych odwiedzin. Jest to rwnie sprawa o szczeglnym znaczeniu
dla naszej Ojczyzny. Nard bowiem istnieje z kultury i dla kultu
ry . Dziki swojej autentycznej kulturze staje si w peni wolny i suwe
renny.
8

10

4. W kontekcie tego, co zostao ju powiedziane, chciabym jeszcze


podkreli rol polskiej kultury w procesie zjednoczeniowym z Uni Eu
ropejsk. Naley zwrci uwag, aby ten proces nie zosta zredukowany
tylko do aspektw czysto ekonomicznych i materialnych. Dlatego nabie
ra szczeglnej wagi ustrzeenie, zachowanie i rozwj tego cennego dzie
dzictwa duchowego, przekazanego przez chrzecijaskich ojcw wspcze
snej Europy. Bardzo wyranie powiedziaem to w homilii w Gnienie:
Do prawdziwego zjednoczenia kontynentu europejskiego droga jest jesz
cze daleka. Nie bdzie jednoci Europy, dopki nie bdzie ona wsplnot
ducha. Ten najgbszy fundament jednoci przynioso Europie i przez
wieki go umacniao chrzecijastwo ze swoj Ewangeli, ze swoim rozu
mieniem czowieka i wkadem w rozwj dziejw ludw i narodw. (...)
Jest bowiem historia Europy wielk rzek, do ktrej wpadaj rozliczne
dopywy i strumienie, a rnorodno tworzcych j tradycji i kultur
8

10

por. J 13, 1
Gaudium et spes, 59.
por. przemwienie w UNESCO, L'Osservatore Romano, wyd polskie, n. 6/1980, s. 1. 4-6.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

802

jest jej wielkim bogactwem. Zrb tosamoci Europy jest zbudowany na


chrzecijastwie* (3.06.1997 r.).
W tej wielkiej pracy, ktra stoi przed jednoczcym si kontynentem,
nie moe zabrakn wkadu polskich katolikw. Europa potrzebuje Pol
ski gboko wierzcej i po chrzecijasku kulturowo twrczej, wiadomej
swojej roli wyznaczonej przez Opatrzno. To, czym Polska moe i po
winna usuy Europie, jest w zasadzie identyczne z zadaniem odbudo
wywania wsplnoty ducha, opartej na wiernoci Ewangelii, we wasnym
domu. Nasz nard, ktry tak bardzo wycierpia w przeszoci, a szczegl
nie w okresie II wojny wiatowej, ma wiele do zaofiarowania Europie,
przede wszystkim swoj chrzecijask tradycj i bogate wspczesne do
wiadczenia religijne.
Koci w Polsce staje zatem wobec wielkich dziejowych zada, do
ktrych spenienia jest mu potrzebna misyjna wieo i apostolski za
pa. Trzeba znale w sobie tyle siy, by nasz nard mg skutecznie
oprze si tym tendencjom wspczesnej cywilizacji, ktre proponuj
odejcie od wartoci duchowych na rzecz nieograniczonej konsumpcji,
czy te porzucenie tradycyjnych wartoci religijnych i moralnych dla
kultury laickiej i etycznego relatywizmu. Polska kultura chrzecijaska,
etos religijny i narodowy s cennym rezerwuarem energii, ktrych Euro
pa dzi potrzebuje, by zapewni w swych granicach integralny rozwj
osoby ludzkiej. W tej dziedzinie zespalaj si wysiki Kocioa powszech
nego i wszystkich Kociow lokalnych Europy. Kady winien wnie w
to wielkie dzieo swj dorobek kultury, swoj tradycj, dowiadczenie,
wiar i gorliwo apostolsk.
5. Wan rol w tworzeniu i przekazywaniu kultury maj rodki
spoecznego przekazu. Stanowi one w dzisiejszym wiecie potn i
wszechobecn si. Mog budzi sumienia, broni praw czowieka, kiero
wa ludzk wiadomo ku dobru, wolnoci, sprawiedliwoci, solidarnoci
i pokojowi, ale ludzie mog ich uy take przeciw zamierzeniom
Stwrcy, obracajc je na wasn szkod ." Koci widzi w nich przede
wszystkim drzemicy olbrzymi potencja ewangelizacyjny i szuka sposo
bw ich wykorzystania w dziaalnoci apostolskiej. Naley pamita, e
waciwym celem i zadaniem spoecznych rodkw przekazu jest suba
prawdzie i jej obrona. Polega ona na obiektywnym i rzetelnym przeka11

Inter mirifica, 2.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

803

zywaniu informacji, unikaniu manipulacji prawd i przyjmowaniu posta


wy nieprzekupnej wobec prawdy. Suba prawdzie jest sub sprawie
czowieka w jego integralnoci ciaa i ducha, co wyraa si w rozwoju je
go potrzeb kulturalnych i religijnych, tak w zakresie indywidualnym,
jak i spoecznym. Prawda bowiem zwizana jest nierozerwalnie z dobrem
i piknem. Tam wic, gdzie przekazywana jest prawda, objawia si
rwnie potga dobra i blask pikna, a czowiek, ktry ich dowiadcza,
nabywa szlachetnoci i kultury. Jest to szczeglna misja, wnoszca wiel
ki wkad w dobro i postp spoeczestwa.
Przed Kocioem w Polsce otworzya si w ostatnich latach dua
przestrze dla pracy ewangelizacyjnej. Swym zasigiem winna ona obj
rwnie wszystkich, ktrzy dziaaj w wiecie mediw, a take tych,
ktrzy korzystaj ze rodkw spoecznego przekazu. Naley skoncentro
wa si nie tylko na fachowym przygotowaniu kadr, rozumiejcych
spoeczn specyfik mediw, si ich oddziaywania, jzyk i technik oraz
posiadajcych umiejtno posugiwania si nimi dla duchowego i mate
rialnego dobra czowieka. Praca ta winna rwnie uwzgldni formacj
duchow pracownikw mass mediw. Trzeba tym ludziom przyblia
Ewangeli, zaznajamia ich z katolick nauk spoeczn, z yciem i
dziaalnoci Kocioa oraz z problemami moralnymi wspczesnego
czowieka. Przy pomocy uformowanych w duchu chrzecijaskim ludzi
Koci moe o wiele atwiej dotrze do wielkiego audytorium, do
rnych areopagw wiata, do rodowisk spragnionych Boga. Istnieje
rwnie pilna potrzeba waciwego wychowania caego spoeczestwa,
szczeglnie modziey, do umiejtnego i dojrzaego korzystania ze rod
kw przekazu, tak aby nikt nie by biernym i bezkrytycznym odbiorc
otrzymywanych treci i informacji. Naley take ostrzega przed niebez
pieczestwami zarwno dla wiary i moralnoci, jak i dla oglnego
ludzkiego rozwoju jakie mog zagraa ze strony niektrych
czasopism, ksiek, filmw i programw radiowych czy telewizyjnych.
Nie mona zamyka oczu na fakt, e rodki spoecznego przekazu s nie
tylko olbrzymim instrumentem informowania, ale w jakim sensie
usiuj kreowa swj wiat. Niezbdne jest tu wsplne i skoordynowane
dziaanie Kocioa, szkoy, rodziny i samych rodkw przekazu, ktre
mog w procesie wychowania stanowi wielk pomoc.
W tym kontekcie atwo mona dostrzec, jak donios jest spraw,
aby Koci w Polsce posiada i posugiwa si wasnymi rodkami

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

804

spoecznego przekazu. Dysponuje on obecnie licznymi rozgoniami ra


diowymi o zasigu parafialnym, diecezjalnym i oglnopolskim, a take
telewizj lokaln. Emitowane s rwnie programy Radia Watykaskie
go. Cieszy fakt, e w Polsce rodki przekazu stay si powanym
sprzymierzecem Kocioa w spenianiu jego zbawczej misji. Dug tra
dycj w spoeczestwie naszym i wielkie zasugi dla formacji kulturalnej,
moralnej i religijnej ma prasa katolicka. Istniej obecnie w Polsce pisma
diecezjalne i oglnokrajowe, dociera do kraju z Watykanu polska edycja
L'Osservatore Romano, ktre przyblia nauczanie papieskie, dziaa
Katolicka Agencja Informacyjna, ukazuje si wiele publikacji ksiko
wych. Sysz te o korzystaniu przez Koci w Polsce, w niewielkim
jeszcze zakresie, z moliwoci informacyjnych i ewangelizacyjnych Inter
netu i publikacji multimedialnych. Zadaniem Kocioa duszpasterzy i
wiernych wieckich jest zdecydowane popieranie rozwoju prasy kato
lickiej i powikszanie zasigu jej oddziaywania, jak rwnie zachcanie
do jej czytania w celu pogbiania znajomoci prawd wiary, nauki
Kocioa oraz kultury religijnej. Za t wielk rnorodno i bogactwo
rodkw spoecznego przekazu, jakie istniej w Polsce, naley by
wdzicznym Bogu i ludziom. ycz, aby ta apostolska praca, ktra jest
sub kulturze, prawdzie i mioci, ksztatowaa postawy chrzecijaskie,
wyzwalaa zapa apostolski, budowaa wsplnot Kocioa.
6. Drodzy Bracia w biskupstwie!
Jest jeszcze jedna sprawa, ktr chciaem z wami wsplnie rozway
w zwizku z wizyt ad limina Apostolorum, a mianowicie zagadnienie
formacji kapaskiej. W Adhortacji apostolskiej Pastores dabo vobis napi
saem: Koci uwaa formacj przyszych kapanw zarwno diecez
jalnych jak i zakonnych i ich ustawiczn trosk, przez cae ycie,
o osobiste uwicenie w posudze, a take trosk o cig odnow
duszpasterskiego zaangaowania za jedno z najdelikatniejszych i najwa
niejszych zada, od ktrych zaley przyszo ewangelizacji ludzkoci .
Tak, troska o formacj kandydatw do kapastwa, jak i samych
kapanw naley powtarzam to jeszcze raz do najwaniejszych za
da biskupw. Koci w Polsce znajduje si obecnie w obliczu nowych
wyzwa, ktre s skutkiem gbokich przemian spoecznokulturowych
dokonujcych si w naszym kraju. Powikszyo si pole dziaania
12

12

N. 2.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

805

Kocioa i w konsekwencji potrzeba dobrze przygotowanych duszpasterzy,


odpowiedzialnych za rozwj duchowy powierzonych ich trosce wiernych.
Ogromne znaczenie dla Ludu Boego maj seminaria duchowne die
cezjalne i zakonne. S one w caym Kociele i w kadej jego czci
szczeglnym sprawdzianem ywotnoci, niejako podnoci duchowej, kt
ra wyraa si w gotowoci modych ludzi do wycznego oddania si na
sub Chrystusowi. Moliwoci ewangelizacyjnego i misyjnego zaangao
wania Kociow lokalnych s uzalenione od powoa kapaskich
i zakonnych. Koci cigle prosi Pana niwa, eby wyprawi robotni
kw na swoje niwo , poniewa sprawa powoa naley do jego najwa
niejszych trosk. Trzeba zrobi wszystko co moliwe w Kociele polskim,
aby nie wygas w modych ludziach duch ofiary i wielkoduszny zapa do
podejmowania Chrystusowego wezwania. Nieodzowny jest wysiek zwi
zany z budzeniem powoa i z ksztatowaniem nowych pokole kan
dydatw do wice kapaskich przyszych duszpasterzy. Trzeba to
czyni w autentycznym duchu Ewangelii, a zarazem trafnie odczytujc
znaki czasw, na jakie uwag zwrci Sobr Watykaski II. Temu
wysikowi niech towarzyszy rwnie autentyczne wiadectwo ycia sa
mych kapanw, oddanych bez reszty Bogu i braciom. Katecheza i dusz
pasterstwo modziey, ycie sakramentalne i modlitewne, a take
kierownictwo duchowe winny pomaga modemu czowiekowi w dojrze
waniu do odpowiedzialnego dokonywania yciowych wyborw, do wier
noci i staoci. Prosz was, drodzy Bracia, abycie ojcowsk trosk ota
czali seminaria duchowne. Niech ci, ktrym powierzylicie ksztatowanie
przyszych kapanw, zawsze znajduj u was zrozumienie, oparcie i do
br rad. Wydaje si niezbdne opracowanie nowego ratio fundamentalis
i ratio studiorum dla seminariw w Polsce, dostosowanego do aktualnej
sytuacji Kocioa, do wspczesnej mentalnoci modych ludzi oraz do
nowych wyzwa, przed jakimi staj przyszli prezbiterzy.
13

Oprcz formacji do kapastwa wielkie znaczenie posiada staa for


macja kapanw, zarwno diecezjalnych jak i zakonnych, o czym mwi
obszernie Adhortacja apostolska Pastores dab o vob is. Kad wam bardzo
na sercu, abycie w duchu mioci pasterskiej i wielkiej odpowiedzial
noci za przyszo posugi kapaskiej mieli zawsze na uwadze t spra
w. Niech mio i troska pobudzaj was do opracowania i realizowania
programu staej formacji duchowej, intelektualnej i duszpasterskiej
13

Mt 9, 38.

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

806

kapanw ze wszystkimi jej aspektami. Zachcajcie ich, aby sami dbali o


wasn formacj sta, ktr powinni podejmowa zawsze, to znaczy w
kadym okresie ycia, niezalenie od uwarunkowa, w jakich si znajdu
j, a take od funkcji, jakie peni w Kociele. Jest to powana i nieu
stanna praca, ktra ma na celu pomc kapanom, aby stawali si coraz
peniej i dojrzalej ludmi wiary i witoci, by umieli strzec w sobie ten
wielki dar, jaki zosta im ofiarowany w obrzdzie naoenia rk
i byli w stanie udwign ciar tajemnicy, jak kapastwo w sobie nie
sie. wiat dzisiejszy woa o kapanw witych! Tylko kapan wity
moe sta si w dzisiejszym, coraz bardziej zsekularyzowanym wiecie
przejrzystym wiadkiem Chrystusa i Jego Ewangelii. Tylko w ten sposb
kapan moe stawa si dla ludzi przewodnikiem i nauczycielem na
drodze do witoci, a ludzie zwaszcza modzi na takiego przewod
nika czekaj. Kapan moe by przewodnikiem i nauczycielem o tyle, o
ile stanie si autentycznym wiadkiem .
14

15

7. Na zakoczenie tej wizyty ad limina Apostolorum, dziki ktrej


miaem okazj spotka si osobicie z kadym z was, pragn wyrazi mo
je uznanie dla wielkiej i ofiarnej pracy duszpasterskiej i ewangeliza
cyjnej, jak realizuje na co dzie Koci w Polsce, podejmujc dzieo
odnowy w wietle nauczania Soboru Watykaskiego II. Mam
tu na myli pasterzy tego Kocioa, kapanw diecezjalnych i zakon
nych, zakonnice, czonkw instytutw ycia konsekrowanego i katolikw
wieckich. Obejmuj sercem i myl kady ich trud i wysiek, moe cza
sem nie zawsze w peni dostrzeony i doceniony. Nikt nie powinien czu
si zapomniany ani samotny czy rozczarowany wobec trudnoci i niepo
wodze w dziaalnoci apostolskiej. Towarzyszy bowiem wszystkim za
wsze i wszdzie modlitwa caego Kocioa. Towarzyszy wszystkim
rwnie kadego dnia modlitwa Papiea!
U progu Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 ycz Kocioowi w naszej
Ojczynie, aby ulegy Duchowi witemu, nieustannie oywia w sobie
apostolsk trosk o Lud Boy i odwanie wychodzi naprzeciw wyzwa
niom, jakie nios nowe czasy. Duch wity jest owym sodkim Gociem
dusz, ktry zna najlepiej wewntrzn tajemnic kadego czowieka.
Tylko Duch wity moe dokona dziea oczyszczenia z wszystkiego, co
14

15

por. 2 Tm 1, 6.
Dar i Tajemnica, s. 86.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

807

ze w sercu ludzkim. On leczy najgbsze nawet rany ludzkiej egzysten


cji, zamieniajc wewntrzny nieurodzaj dusz w urodzajne pola aski i
witoci. Pod wpywem Ducha witego dojrzewa i umacnia si
czowiek wewntrzny, czyli duchowy, utworzony na obraz Boga,
naznaczony witoci, zdolny do kroczenia w nowym yciu , ktre
jest yciem wedug przykaza Boych. Dziki temu wpywowi przetwar
za si wiat ludzki od wewntrz, od wntrza serc i sumie.
Maryi, Matce Jezusa, ktra przywieca Ludowi Boemu pielgrzymu
jcemu jako znak pewnej nadziei i pociechy , zawierzam was, pasterzy,
waszych wiernych i wszystkich moich rodakw, a na ewangeliczny trud
posugiwania w mioci i prawdzie z serca bogosawi: W imi Ojca i
Syna, i Ducha witego. Amen.
16

17

18

VII
Ad quosdam Hispaniae episcopos.*
Queridos Hermanos

en el episcopado:

1. Con gozo os recibo, Pastores de la Iglesia de Dios en Espaa, que


formis el tercer grupo que viene a Roma, la Ciudad que guarda la me
moria de los Santos Apstoles Pedro y Pablo, para realizar la visita ad
Limina. Dirijo mi cordial saludo al Seor Cardenal Arzobispo de Barce
lona, con sus Obispos auxiliares; al Arzobispo de Oviedo, con su Obispo
auxiliar y los Obispos de Len, Astorga y Santander; al Arzobispo de
Tarragona, con los Obispos de Urgell, Lleida, Vic, Solsona y Tortosa, re
cordando de modo especial al Obispo de Girona, ausente por su reciente
intervencin quirrgica. A travs vuestro mi saludo quiere llegar a los
sacerdotes, diconos, religiosos, religiosas y fieles de vuestras Iglesias
particulares, renovndoles el afecto y estima que les debo como Pastor
de la Iglesia universal.
Agradezco las amables palabras que el Seor Cardenal Ricardo Mara
Caries Gordo me ha dirigido en nombre de todos, para hacerme presente
1

16

17

18

por. Rz 6, 4.
por. Dominum et Vivificantem, n. 58 i 67.
Lumen gentium, 68.

* Die 19 Februarii 1998.


Cf. Lumen gentium, 22.
1

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

808

vuestras esperanzas e inquietudes, as como la caridad pastoral que os ani


ma en el ministerio de guiar al pueblo de Dios, al frente del cual habis si
do colocados como cabezas. Os quedo reconocido por ello y os aseguro mi
constante plegaria al Seor para que, en medio de las pruebas a las que en
ocasiones se ve sometida vuestra misin, no os falte nunca ni la fortaleza
ni las consolaciones del Espritu Santo.
2

2. En Catalunya y Asturias, Len y Cantabria, regiones de hondas


races cristianas, se han producido, como en otras regiones espaolas, y
siguen producindose, cambios importantes en la poblacin y en la acti
vidad econmica. En efecto, el paso acelerado de una sociedad rural a
otra mayoritariamente industrial y de servicios ha dado origen en estas
ltimas dcadas a una mayor movilidad de las personas, cuyos centros
de inters y cultura evolucionan modificando los modos de vivir y trans
formando de manera muy notable la fisonoma de la sociedad misma.
En los informes quinquenales reflejis esta situacin, ante la cual os
sents impulsados a renovar la accin pastoral, determinando las nuevas
condiciones en las que se pueda anunciar la Buena Nueva y guiar y con
gregar al pueblo de Dios mediante la presencia sacramental de Cristo. A
este respecto, deseo alentaros en ello, para que la Iglesia de Dios, pre
sente en esas nobles tierras, siga siendo recinto de amor y acogida, don
de todos los fieles se sientan hermanos entre s y nadie est excluido, sin
distincin de orgenes ni culturas, de modo que pueda ser fermento de
unidad, sal de la tierra y luz del mundo .
4

3. Acogiendo mi llamada a preparar adecuadamente el Gran Jubileo


del Ao 2000, los Obispos en Espaa estis llevando a cabo el Plan de
accin pastoral para el cuatrienio 1997-2000, que lleva por ttulo Pro
clamar el ao de gracia del Seor . En el mismo, como eco de mi Carta
apostlica Tertio millennio adveniente , recordis que el objetivo
prioritario del Jubileo es el fortalecimiento de la fe y del testimonio de
los cristianos . En efecto, la fe, don de Dios y respuesta libre de la
persona, y su testimonio se funden en un solo objetivo general de la ac
cin pastoral en este tiempo. A este respecto, me complace recordar que,
como habis sealado, para que no se d una separacin entre fe y vi5

Cf.
Cf.
Mt
N.

Christus Dominus, 4.
Act, 4, 33.
5, 13.
42.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

809

da, o vayan en paralelo sin encontrarse, es necesario estimular e impul


sar a nuestros feles a la coherencia entre su fe y su existencia cristiana
vivida en cada situacin personal, en las circunstancias concretas de la
sociedad actual, en la que emergen nuevas cuestiones en los diversos
campos, muchos de ellos tambin nuevos .
6

4. Uno de esos campos, tan cuestionado en nuestros tiempos pero tan


importante para el presente y el futuro de la sociedad, es el de la fami
lia. Conozco el empeo que ponis en defender y promover esta institu
cin, que tiene su origen en Dios y en su plan de salvacin. Hoy asisti
mos a una corriente, muy difundida en algunas partes, que tiende a de
bilitar su verdadera naturaleza. En efecto, no faltan intentos de equipa
rar la familia en la opinin pblica, e incluso en la legislacin civil, a
meras uniones carentes de forma jurdica constitucional, o bien se pre
tende hacer reconocer como familia la unin entre personas del mismo
sexo. La crisis del matrimonio y de la familia nos impulsa a proclamar,
con firmeza pastoral, como un autntico servicio a la familia y a la so
ciedad, la verdad sobre el matrimonio y la familia tal como Dios lo ha
establecido. Dejar de hacerlo sera una grave omisin pastoral, que indu
cira a los creyentes al error, as como tambin a quienes tienen la im
portante responsabilidad de tomar las decisiones sobre el bien comn de
la Nacin. Esta verdad es vlida, no slo para los catlicos, sino para
todos los hombres y mujeres sin distincin, pues el matrimonio y la fa
milia constituyen un bien insustituible de la sociedad, la cual no puede
permanecer indiferente ante su degradacin o prdida.
No se debe olvidar, adems, que la familia ha de dar testimonio de
sus propios valores ante s misma y ante la sociedad: El cometido que
ella, por vocacin de Dios, est llamada a desempear en la historia,
brota de su mismo ser y representa su desarrollo dinmico y existencial.
Toda familia descubre y encuentra en s misma la llamada imborrable,
que define a la vez su dignidad y su responsabilidad: Familia, s lo
que eres ! . A este respecto, los Pastores y los esposos comprometidos
en la Iglesia deben esmerarse en profundizar en la teologa del matrimo
nio, ayudar a los jvenes esposos y a las familias en dificultad a recono
cer mejor el valor de su compromiso sacramental y acoger la gracia de
7

54

Plan de accin pastoral, 107


Cf. Familiaris consortio, 49.
Ibid., 17.

- A A S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

810

la alianza. Los laicos casados han de ser, asimismo, los primeros en testi
moniar la grandeza de la vida conyugal y familiar, fundada en el com
promiso y en la fidelidad. Gracias al sacramento, su amor humano ad
quiere un valor infinito, porque los cnyuges manifiestan, de manera
particular, el amor de Cristo a su Iglesia y asumen una responsabilidad
importante en el mundo: engendrar hijos, llamados a convertirse en
hijos de Dios, y ayudarlos en su crecimiento humano y sobrenatural.
Queridos hermanos: acompaad a las familias cristianas, alentad la
pastoral familiar en vuestras dicesis y promoved los movimientos y aso
ciaciones de espiritualidad matrimonial; despertad su celo apostlico, pa
ra que hagan propia la tarea de la nueva evangelizacin, abran las puer
tas a quienes no tienen hogar o viven en situaciones difciles, y den tes
timonio de la gran dignidad de un amor desinteresado e incondicional.
5. Para la defensa y promocin de la institucin familiar es impor
tante la adecuada preparacin de quienes se disponen a contraer el sa
cramento del matrimonio. De este modo se promueve la formacin de
autnticas familias que vivan segn el plan de Dios. Para ello, no slo
se han de presentar a los futuros esposos los aspectos antropolgicos del
amor humano, sino tambin las bases para una autntica espiritualidad
conyugal, entendiendo el matrimonio como una vocacin que permite al
bautizado encarnar la fe, la esperanza y la caridad dentro de su nueva
situacin social y religiosa.
Completando esta preparacin especfica, se puede aprovechar tam
bin como una ocasin de reevangelizacin para los bautizados que se
acercan a la Iglesia a pedir el sacramento del matrimonio. En efecto, co
mo habis sealado, muchos adolescentes y jvenes, despus de haber
participado en las catequesis o catecumenados de confirmacin, abando
nan la formacin cristiana, que ha de ser permanente . Aunque hoy,
gracias a la generalizacin de la enseanza, los jvenes han adquirido
una cultura superior a la de sus padres, en muchos casos este nivel no
se da en la vida cristiana, pues se constata a veces no slo una ignoran
cia religiosa, sino un cierto vaco moral y religioso en las jvenes genera
ciones.
En este campo tienen un papel importante que desarrollar las comu
nidades eclesiales que, si han experimentado y pueden testimoniar el
9

10

10

Cf. cc. 1063-1064 C.I.C.


Plan de accin pastoral, 127.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

811

amor de Dios, podrn con eficacia manifestarlo en profundidad a quie


nes necesitan conocerlo.
6. Quiero referirme tambin a la urgencia de fomentar la catequesis a
todos los niveles, ya que para fortalecer la fe y el testimonio de la mis
ma hay que intensificar la evangelizacin, anunciando con ardor a Jesu
cristo como el nico Salvador del mundo, en la realidad ntegra de su
misterio, manifestada con su vida y su palabra, y confesada por la Igle
sia. La catequesis presenta la persona de Jess a los hombres y mujeres
de nuestro tiempo para que le sigan, fortaleciendo as la vida en el Esp
ritu, lo cual favorece la plena realizacin humana.
Os animo, por tanto, a no escatimar esfuerzos a fin de que en vues
tras dicesis la actividad catequtica, aspecto esencial de la misin evan
gelizados que el Seor nos ha confiado, se lleve siempre a cabo contan
do con agentes rectamente formados y con medios adecuados para ofre
cer a los fieles un conocimiento ms vivo del misterio de Cristo. Por eso,
aprecio y admiro la labor que con generosidad desempean tantos cate
quistas en las parroquias y dems centros pastorales, dedicando su tiem
po y energas a una actividad tan esencial para la Iglesia. La ignorancia
religiosa o la deficiente asimilacin vital de la fe dejaran a los bautiza
dos inermes frente a los peligros reales del secularismo, del relativismo
moral o de la indiferencia religiosa, con el consiguiente riesgo de perder
la profunda religiosidad de vuestro pueblo, que tiene hermosas expresio
nes en las valiosas y sugestivas manifestaciones cristianas de la piedad
popular. Os animo, pues, ante el Gran Jubileo, a promover una nueva
etapa de la catequesis, que ayude al hombre contemporneo a ser
consciente del misterio de Dios y de su propio misterio, y que favorezca
una plegaria de alabanza y accin de gracias por el don de la Encarna
cin de Jesucristo y de su obra redentora."
7. Para la Iglesia es una exigencia permanente estar presente en la
educacin de los nios y jvenes, dando una respuesta pastoral a las
exigencias educativas. Ella lo hace por su opcin en favor del hombre y
su deseo de colaborar con las familias y la sociedad en el mbito escolar,
propugnando una formacin integral y defendiendo el derecho de los pa
dres a proporcionar a sus hijos una educacin religiosa y moral que res
ponda a sus propias convicciones. En esta tarea la Iglesia est presente
" Cf. Tertio millennio adveniente, 32.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

812

por medio de los educadores catlicos que trabajan inspirados por su fe,
as como a travs de las propias instituciones de enseanza, lo cual es
un servicio a la sociedad que debe ser reconocido y fomentado.
En una formacin que quiere ser integral no se puede descuidar el
aspecto religioso, sino que se ha de educar a los jvenes de modo que se
contemplen todas las capacidades del ser humano. En este sentido, la
Iglesia, respetando otros posibles modos de pensar, tiene el derecho a en
sear los valores que brotan del Evangelio y las normas morales propias
del cristianismo.
Sin embargo, como habis sealado, la enseanza de la religin y
moral catlicas o de la tica, dentro del mbito de las primeras ensean
zas y de modo especial en las enseanzas medias o secundarias, se ha
visto marginada durante aos por los poderes pblicos . Teniendo en
cuenta la dimensin principal de servicio, que ha de procurar tambin
una continua mejora de la calidad de la enseanza y una cuidadosa se
leccin y cualificacin del profesorado que la imparte, os animo a prose
guir en el esfuerzo por encontrar lo ms pronto posible, junto con la
competente Administracin civil, la solucin a los problemas pendientes
respecto al estatuto jurdico del rea de Religin y su profesorado.
12

8. Queridos hermanos: he querido presentaros estas reflexiones y ha


ceros partcipes de algunos anhelos, que sin duda os sern de ayuda en
vuestra labor pastoral. Al concluir este encuentro quisiera expresaros
nuevamente mi alegra por haber compartido las preocupaciones y las
esperanzas de vuestro ministerio episcopal, as como por haber constata
do el esfuerzo por reforzar la vitalidad de la Iglesia en vuestras dicesis.
Espero que esta visita al Sucesor de Pedro, la oracin ante las tumbas
de los Apstoles, as como los encuentros con los Dicasterios de la Curia
romana, sean para vosotros una fuente de dinamismo y confianza en el
futuro, en comunin con la Iglesia universal.
Os aliento a seguir preparando el Gran Jubileo del ao 2000, invitan
do por medio de vosotros a los catlicos de toda Espaa a salir al en
cuentro de sus hermanos para anunciarles esta Buena Noticia.
Que la Virgen Mara, tan venerada en vuestras tierras, y en cuyos
santuarios de Covadonga y Montserrat he tenido ocasin de postrarme
pidiendo su maternal intercesin sobre esa porcin importante del Pue12

Plan de accin pastoral, 51.

Ada Ioannis Pauli Pp. II

813

blo de Dios que peregrina en aquellas tierras, os ayude en la misin


episcopal. Con estos sentimientos, me complace impartiros de corazn la
Bendicin Apostlica a cada uno de vosotros y a todos los sacerdotes,
religiosos y religiosas y fieles de vuestras dicesis.

VIII
Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis episcopos.*
Your
Dear

Eminence,
Brother

Bishops,

1. Beginning this series of ad Limina visits of the Pastors of the


Church in the United States, I cordially welcome you, the first group of
Bishops from the ecclesiastical rgion of New York and I send
warm greetings to ali the members of the Bishops' Conference. In meet
ing you, my first thought is to give heartfelt praise to God for the
Catholic community in your country as you seek to be ever more subject to the Lord in love and fidelity, pressing forward amid the trials
of this world and the consolations of God, announcing the saving cross
and death of the Lord until he comes. In particular I express my
thanks to you and your brother Bishops for the spiritual friendship and
the communion in faith and love which unite us in the service of the
Gospel. I thank you for ali the ways in which you share my pastoral
concern for the universal Church. AU through the years of my Pontifi
cate I have had countless opportunities to exprience the characteristic
love and solidarity of the Catholics of the United States for the Succes
sor of St Peter. In this year of prparation for the Great Jubilee, dedicated to the Holy Spirit, I pray that "the Lord, the giver of life" will
reward the Church in the United States with his strengthening and consoling gifts.
1

2. The Jubilee calis us to remember and celebrate the blessings that


the Father has showered upon us in Jesus Christ, the Lord of history

* Die 27 Februarii 1998.


Cf. Eph 5:24.
Cf. 1 Cor 11:26.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

814

and the "chief shepherd" of our souls. Freed from sin and washed in
the blood of the Lamb, we have truly become children of God, able to
turn to him in absolute confidence: for we know that he loves us and
will never abandon us. Although our ministry constantly reminds us of
the sufferings of so many of our fello w human beings, especially the
poor and those who are persecuted for their faith in Christ, we are con
fident that, as the third millennium approaches, God is preparing a
great springtime for Christianity.
Through the Incarnation of the Son of God, eternity has entered into
time. Time itself has become the dramatic arena in which the history of
salvation unfolds; thus anniversaries and jubilees become times of grace
"a day blessed by the Lord", "a year of the Lord". The Great Ju
bilee of the Year 2000 will be a time of unique blessings for the Church
and for the world, a grace already prepared by that extraordinary eccle
sial event of recent times, the Second Vatican Council, the fruits of
which are stili maturing towards their fullness. Since the documents of
the Council represent the fundamental point of rfrence for the
Church's understanding of herseif and her mission in this period of his
tory, it is fitting that our prparation for the Jubilee should involve a
serious mditation on how we as Bishops have received and implemented the rich body of teaching elaborated by the Council Fathers. In my
meetings this year with the Bishops of the United States I propose to
reflect on certain thmes of the Council, in an effort to discern how best
we can ensure that ali that God wishes for the Church will become a reality.
3

3. What is the greatest challenge before us as Bishops of the Church?


What is the greatest need of our contemporaries? The men and women
of today, like those of every time and place, are yearning for salvation.
They wish to rediscover the truth of God's dominion over cration and
history, to encounter his self-revelation, and to exprience his merciful
love in ali the dimensions of their li ves. The great truth to be proclaimed to this and every age is that God has entered human history so
that men and women can truly become children of God. The Dogmatic
3

Cf.
Cf.
Cf.
Cf.

1 Pt 5:4.
Redemptoris missio, 86.
Tertio millennio adveniente, 32.
ibid., 36.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

815

Constitution on Divine Rvlation, Dei Verbum, clearly reminds us that


the truth we proclaim is no human wisdom, but dpends completely on
God's rvlation of himself: "God chose to reveal himself and to make
known to us the hidden purpose of his will by which through Christ,
the Word made flesh, man has access to the Father in the Holy Spirit
and comes to share in the divine nature". This is the heart of the
Christian message and the essential truth which Bishops must preach
"in season and out of season".
7

In the Apostolic Letter Tertio millennio adveniente, I posed the ques


tion: "To what extent has the word of God become more fully the soul
of theology and the inspiration of the whole of Christian living as Dei
Verbum sought?". From everyone, but especially from the Bishops, fidelity to the revealed word requires an attitude of attentive, prayerful
receptivity. It requires that we allow ourselves to be renewed and transformed by our encounter with his living word. Then we will be able to
help the faithful to understand that Holy Scripture is a gift which we
receive within the Church. It is not merely a "text" to be analyzed; it is
abo ve all an invitation to communion with the Lord. It must be read
and received in a spirit of openness to that invitation. This does not imply an uncritical approach to Scripture, but it does warn against readings informed by a sterile rationalism or by cultural pressures that com
promise biblical truth. These approaches close the ear to God's cali and
empty the sacred text of its power to save (cf. Rom 1:16). St Paul gives
thanks to God for those who have accepted Scripture for what it really
is: the word of God at work in the community of believers.
9

10

Tribute must be paid to the many excellent Catholic exegetes and


theologians in the United States who have been untiring in their efforts
to help the Christian people to understand more clearly the word of God
in Scripture, "so that they can better accept [it] in order to live in full
communion with God". This important work will bear the fruit the
Council intended if it is sustained by a vigorous spiritual life within the
believing community. Only the love that "issues from a pure heart and
11

10

11

Op. cit., 2.
2 Tni 4:2.
No. 36.
Cf. 1 Thes 4:13.
Address on the Interpretation of the Bible in the Church, 23 April 1993, 9.

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

816

a good conscience and sincere faith"


guage of God who is Love.

12

enables us to understand the lan-

13

4. If the new evangelization is to be effective, our catechesis must


convey the full truth of the Gospel, for that fullness of truth is the very
source of our capacity to teach with authority: an authority which the
faithful easily recognize when we address the essentials and deliver what
we have receivecl. Our teaching office "is not above the word of God
but serves it, teaching only what has been handed on, listening to it devoutly (pie audit), guarding it scrupulously (sancte custodit) and explaining it faithfully (fideliter exponit) by divine commission and with the
help of the Holy Spirit".
Through the ministry of preaching and teaching, the whole believing
community must come to see and to love Scripture and Tradition,
which together lead us to understand God's salvific prsence in history
and show the path to real communion of life with him. In this way the
entire Church will enter more deeply into the mystery of salvation, and
will come to appreciate that human history is the place of encounter be
tween God and man, the place in which communion with God is offered,
received and built up.
14

15

5. The Gospel message remains ever the same, yet we proclaim it in


a culture which is undergoing constant transformation. We need to reflect on the dynamics of contemporary culture in order to discern the
signs of the times which affect the proclamation of the saving message
of Christ. On the one hand, everywhere we see people's desire for free
dom and happiness, and this speaks to us of a deep spiritual hunger.
People seek to satisfy this hunger in many ways; but the failure of
many proposed solutions, be they philosophies, idologies or fashions,
has led to a great unease, if not a current of despair, in contemporary
culture. Ours is often called a time of uncertainty; this uncertainty,
raised to a principie by which it is denied that we can ever know the
truth of things, affects the moral life, the life of prayer, and the theo
logical correctness of people's faith.
16

12

13

14

15

16

1 Tm 3:5
Cf. 1 Jn 4:8.
Cf. 1 Cor 15:3.
Dei Verbum, 10.
Cf. Tertio millennio adveniente, 36.

Acta Ioannis Pauli Pp.

817

II

On the other hand, many people are increasingly aware that, in or


der to build free, just, and prosperous societies and so create the condi
tions for satisfying the deepest and noblest aspirations of the human
spirit, the culture through which they interact and communicate must
correspond to certain basic truths about the human person. My last vis
it to your country took place in 1995, during the fiftieth anniversary
clbration of the United Nations Organization. At the General Assembly I expressed the conviction that an acclration of the human quest
for freedom is one of the great dynamics of modem history in every
part of the world. That dynamic shows itself clearly in the claims of the
world's peoples for a fuller share in determining the politicai and eco
nomie choices which affect them. In the unfolding of history, do we
not see the gradual advance of certain Gospel truths: the dignity of the
human person, greater respect for human rights, an overdue rcognition
of the equal dignity of women, a rejection of violence as a means of re
sol ving conflict?
17

6. But the affirmation of certain moral values is not yet the procla
mation of Jesus Christ, the one mediator between God and men. Our
age needs to hear the revealed truth about God, about man, and about
the human condition. The moment is right for kerygma. The pastoral
challenge of the Great Jubilee is to proclaim with renewed vigor "Jesus
Christ, the one Savior of the world, yesterday, today and for ever".
And the Catholic community in the United States is called to do so in a
cultural climate many of whose most powerful lments doubt the exis
tence of objective, absolute truth and reject the very idea of authoritative teaching. The challenge of radicai skepticism can lead to the assumption that the Church is marginal to contemporary life. Accepting
this assumption, in turn, can lead to the notion that Catholicism, and
indeed Christianity as a whole, is merely one form among many of the
generic human reality called "religion".
18

19

This is not the message of the Second Vatican Council, which boldly
proclaimed the centrality for human history of Jesus Christ and the essential mission of the Church to preach the Gospel to ali nations: for
17

Cf. Address to the Fiftieth General Assembly of the United Nations Organization, October

5, 1995, 2.
Cf. 1 Tm 2:5.
Cf. Heb 13:8.
18

19

818

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

"there is no other name under heaven given to man by which he must


be saved" (Acts 4:12). The Church is sent to the world with a proposai:
and the evangelical proposai we make is that the world can understand
its history and its aspirations most adequately, most truthfully, through
the Gospel. If this is the truth we proclaim, then the Church is ne ver
marginai, even when she seems weak in the eyes of the world. Faced
with a modernity which has lost the capacity to fulfill the noble aspira
tion it set out to realize the complete libration of man, of every
man and every woman the Church remains a witness to the full
meaning of human freedom. A new phase in the history of freedom is
opening up, and in these circumstances it is necessary that the Church,
especially through her Pastors, teach and evince that "the liberating capacities of science, technology, work, conomies and politicai activity
will only produce results if they find their inspiration and measure in
the truth and love which are stronger than suffering: the truth and love
revealed to men by Jesus Christ".
20

The challenge is enormous, but the time is right. For other cultureforming forces are exhausted, implausible, or lacking in intellectual resources adequate to satisfy the human yearning for genuine libration
even if those forces still manage to exercise a powerful attraction, es
pecially through the media. The great achievement of the Council is to
have positioned the Church to engage modernity with the truth about
the human condition, given to us in Jesus Christ who is the answer to
the question that is every human life. A Bishop's task is none other
than this: to be a convincing witness to and a courageous teacher of the
truth that makes man free.
21

7. Dear Brother Bishops: at the Last Supper, Jesus challenged and


encouraged his disciples: "If anyone loves me he will keep my word, and
my Father will love him, and we shall come to him and make our home
with him". We know that the Spirit dwells in the midst of the Church
and leads the faithful to an ever more profound understanding of God's
word, because Christ told his disciples that the Spirit "will teach you
22

Congrgation for the Doctrine of the Faith, Instruction on Christian Freedom and Libe
ration, March 22, 1986, 24.
Cf. Jn 8:42.
Jn 14:23.
20

21

22

Ada Ioannis Pauli Pp. II

819

everything and remind you of all I have said to you". May the Spirit
always assist you in fulfilling the task which the Council committed
above all to the Church's Pastors: that of communicating the truth and
grace of Christ to the men and women of today's world. I commend to
the intercession of Mary, Mother of the Church and Patroness of the
United States, the joys and difficulties of your ministry and the needs
and hopes of your local Churches and of the whole Catholic community
in your country. To each of you and to all the priests, religious and
laity of your diocses, I cordially impart my Apostolic Blessing.
23

24

23

24

Jn 14: 26.
Cf. Ad gentes, 2; Redemptoris missio, 1.

820

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO
PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE

PROVISIO ECCLESIARUM

Ioannes Paulus divina Providentia Pp. II, latis decretis a Congregatione


pro Gentium Evangelizatione, singulis quae sequuntur Ecclesiis sacros Pas
tores dignatus est assignare. Nimirum per Apostolicas sub plumbo Litteras
praefecit:
Cathedrali Ecclesiae Ruhangeriensi R.D. Kizito Bahujimihigo, e clero dioecesis Kibungensis, directorem spiritualem
Seminarii maioris in oppido vulgo dicto Nyakibanda.
die 21 Novembris 1997.

die 28 Martii 1998. Metropolitanae Ecclesiae Scodrensi Exc.mum


P.D. Angelum Massafra, O.F.M., hactenus Episcopum Rrshniensem.
die 3 Aprilis. Metropolitanae Ecclesiae Liberopolitanae Exc.mum
P.D. Basilium Mv Engou, S.D.B., hactenus Episcopum Oyemensem.
Metropolitanae Ecclesiae Seulensi Exc.mum P.D. Nicolaum Cheong
Jin-suk, hactenus Episcopum Cheongiuensem.
Cathedrali Ecclesiae Butembensi-Benensi R.D. Melchisedech Sikuli
Paluku, eiusdem sedis episcopalis Administratorem dioecesanum.
Cathedrali Ecclesiae Ludo vicanae R.P. Leonardum Kasanda Lumumbu, C.I.C.M., eiusdem Instituti religiosi in Kasai Orientali Superiorem
provincialem.
Cathedrali Ecclesiae Lashionsi Exc.mum P.D. Philippum Za
Hawng, hactenus Episcopum titularem Avioccalensem et dioecesis Myitkyinansis Auxiliarem.
Cathedrali Ecclesiae Iammuensi-Srinagarensi R.P. Petrum Caelestinum Elampassery, O.F.M. Cap., eiusdem Instituti religiosi Indorum dis-

Congregatio pro Gentium Evangelizatione

821

trictuum civilium vulgo nuncupatorum Assam et Meghalaya Missionis dele


gatum.
Cathedrali Ecclesiae Kitalensi, noviter erectae in
Keniana regione et suffraganeae archidioecesis Kisumuensis, R.P. Mauricium Antonium Crowley, S.P.S., dioecesis Eldoretensis Vicarium generalem.
die 3 Aprilis 1998.

Metropolitanae Ecclesiae Lubumbashiensi Exc.mum


P.D. Floribertum Songasonga Mwitwa, hactenus Episcopum Koluezensem.
die

22

Maii.

Cathedrali Ecclesiae Cuddapahensi R.D. Prakash Mallavarapu, e


clero archidioecesis Hyderabadensis, paroeciae Sancti Stanislai in oppido
vulgo Gaddi Annaram curionem.
Cathedrali Ecclesiae Vasaiensi, noviter conditae in India et suffra
ganeae metropolitanae Ecclesiae Bombayensis, Exc.mum Thomam P.D.
Dabre, hactenus Episcopum titularem Arensem in Numidia et Auxiliarem
praefatae archidioecesis.
Titulari episcopali Ecclesiae Sululitanae R.D. Ioannem Baptistam
Tseng Chien-tsi, paroeciae in oppido vulgo Chipen curionem, quem
deputavit Auxiliarem dioecesis Hvaliensis.

Titulari episcopali Ecclesiae Sitipensi R.D. Mariam Danielem Dadiet,


e clero archidioecesis Abidianensis, curionem paroeciae Sanctae Teresiae in
oppido vulgo Marcory, quem deputavit Auxiliarem dioecesis Korhogonsis.
Metropolitanae Ecclesiae Bamakonsi Exc.mum P.D.
Ioannem Zerbo, hactenus Episcopum Moptiensem.
die 27 Iunii.

Metropolitanae Ecclesiae Antibarensi, Sanctae Sedi immediate subiec


tae, R.D. Zef Gashi, S.D.B., Directorem nationalem institutionis catholicae
in urbe Scodra.
Cathedrali Ecclesiae Bungomansi R.D. Normannum King'oo
Wambua, e clero dioecesis Loduarinae, Seminarii theologici in oppido vulgo
dicto Tindinyo directorem spiritus atque professorem.
Cathedrali Ecclesiae Caiennensi R.D. Ludovicum Sankal, hactenus
in urbe Massiliensi Gallicae regionis paroeciae Sacr Cur curionem.
Cathedrali Ecclesiae Faisalabadensi Exc.mum P.D. Iosephum Coutts,
hactenus Episcopum Hyderabadensem in Pakistan.
Cathedrali Ecclesiae Molegbensi Exc.mum P.D. Ignatium Matondo
Kwa Nzambi, C.I.C.M., hactenus Episcopum Basankuensem.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

822

Cathedrali Ecclesiae Sekondiensi-Takoradiensi


R.D. Ioannem Martinum Darko, hactenus eiusdem circumscriptionis Ad
ministratorem dioecesanum.
die

27

Iunii

1998.

Cathedrali Ecclesiae Banforensi, noviter statutae in Burkina Faso et suffra


ganeae archidioecesis Uagaduguensis, R.D. Lucam Kalfas Sanon, Seminarii
maioris regionalis in oppido vulgo dicto Koumi sacrae Scripturae professorem.
Cathedrali Ecclesiae Bettiahensi, noviter conditae in India et suffra
ganeae archidioecesis Rnchiensis, R.D. Victorem Henricum Thakur, e clero
dioecesis Raipurensis.
Cathedrali Ecclesiae Purneansi, noviter constitutae in Indiana re
gione et suffraganeae metropolitanae Ecclesiae Ranchiensis, R.D. Vincen
tium Barwa, e clero dioecesis Gumlansis.
Titulari episcopali Ecclesiae Pauzerensi R.P. Franclinum Nubuasah,
S.V.D., magistrum novitiorum in Gana, quem constituit Vicarium Apos
tolicum Francistovnensem, noviter institutum in Botsuana.
Titulari episcopali Ecclesiae Lamphuensi R.D. Philippum Huang
ChaorMing, e clero dioecesis Hvaliensis, Seminarii maioris regionalis
Taipehensis pro-rectorem, quem deputavit Auxiliarem Kaohsiungensem.

NOMINATIONES
Peculiaribus datis decretis, Congregatio pro Gentium Evangelizatione ad
suum beneplacitum renuntiavit:
die 1 Aprilis 1988. R.P. Ioannem Szpilka, Societatis Divini Salva
toris sodalem, Administratorem Apostolicum ad nutum Sanctae Sedis In
sularum Comorensium.

Exc.mum P.D. Raimundum Mpezele, Episcopum Livingstonensem, Administratorem Apostolicum sede vacante et ad nutum Sanc
tae Sedis dioecesis Monzensis.
die 2 Maii.

die 6 Maii. Rev.mum D. Emmanuelem Azuka Udeh, Vicarium ge


neralem archidioecesis Iosensis, Administratorem Apostolicum sede plena
et ad nutum Sanctae Sedis praefatae metropolitanae Ecclesiae.

die 6 Iunii. Exc.mum P.D. Nicolaum Cheong Jin-suk, Archiepisco


pum Seulensem, Administratorem Apostolicum ad nutum Sanctae Sedis
dioecesis Pyeongyangensis.

823

Diarium Romanae Curiae

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza
Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Luned, 7 Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor
Ambasciatore di Slovenia presso la Santa Sede.

KARL

BONUTTI,

Venerd, 11 Settembre, 1998, S.E. il Signor VLATKO KRALJEVIR,


Ambasciatore di Bosnia Erzegovina presso la Santa Sede.
Luned, 1 4 Settembre 1 9 9 8 , S.E. la Signora LUVY
NAVAS, Ambasciatore del Nicaragua presso la Santa Sede.

SALERNI

Ha, altres, ricevuto in Udienza:


Gioved, 1 0 Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor
Primo Ministro di Grenada.
Gioved, 17 Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor
Primo Ministro della Repubblica di Namibia.
Venerd, 1 8 Settembre 1998, S.E. il Signor
mo Ministro della Repubblica di Ungheria.
Gioved,
VICH

KEITH MITCHELL,

HAGE G. GEINGOB,

VIKTOR ORBN,

Pri

Settembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor NURSULTAN ABISCENAZARBAYEV, Presidente della Repubblica del Kazakhstan.
24

Marted, 2 9 Settembre 1 9 9 8 , Le Loro Maest il Re


I e la Regina SOFIA, Sovrani di Spagna.

JUAN CARLOS

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietto della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha
nominato:
21

settembre

1998. Il sig. Christoph Ludwig, Consultore della Congregazione delle


Cause dei Santi in aliud quinquennium .

824

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

NECROLOGIO
2

settembre

10
12

13
16

21

22
26
28

1998. Mons. Vincent de Paul Pham van Du, Vescovo di Lang Sn


et Cao Bang (Vit Nam).

Mons. Gerardo E. Sueldo, Vescovo di Santiago del Estero


(Argentina).

Mons. Rafael Lim, Vescovo di Boac (Filippine).


Mons. Hendrik J.A. Brners, Vescovo di Haarlem (Paesi
Bassi).

Card. Alois Grillmeier, Diacono di San Nicola in Carcere.

Mons. Jos V. Tommasi, Vescovo di Nueve de Julio (Ar


gentina).

Mons. Domenico Ferrara, Vescovo tit. di Absasalla.

Mons. Clarence J. Duhart, Vescovo em. di Udon Thani


(Thailandia).

Mons. Vitalis Djebarus, Vescovo di Denpasar (Indonesia).

Mons. Giovanni Sartori, Arcivescovo di Trento (Italia).

Mons. Aurelio Sorrentino, Arcivescovo em. di Reggio Calabria-Bova (Italia).

Recens nuntiatum est Mons. Abdul-Ahad Rabban, episcopum Akrensem, die 25


m. Iulii a. 1998 de vita decessisse.

An. et vol. XC

5 Novembris 1998

N. 11

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio: Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


LITTERAE DECRETALES

quibus beatae Hedvigi reginae Sanctorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Omni saeculo omnique pariter in po
pulo plures invenimus "perfectas" (Prv 31,10) mulieres quae [...] munus
Ecclesiae participaverunt [...]. Sanctae mulieres quasi quaedam corporatae
personae sunt speciei muliebris optimae; verum exemplaria aequabiliter
universis sunt christianis, exempla scilicet "Christi sequelae" (AAS L X X X
[1988], 1719-1720). Quae significavimus in Epistula Apostolica inscripta
Mulieris dignitatem, plene effecit Hedvigis Cracoviensis, ibi inter alias bea
tas mulieres commemorata. Filia Ludovici d'Angi, Hungariae et Poloniae
regis, atque Elisabethae, principis dominae Bosniensis, Hedvigis nata est in
Hungaria a. MCCCLXXIV. Post patris mortem, eius mater, petitionibus conce
dens nobilium Polonorum, Polonicae regiae sedem destinavit Hedvigi quae
quidem die xvi mensis Octobris anno MCCCLXXXIV, regalem coronam accepit.
Iuvenis regina nupsit, ad bonum Ecclesiae atque Polonicae et Lituanae Na
tionum, Lituaniae magno principi Jagello, qui ante matrimonium baptiza
tus est, nomine Ladislao ei imposito. Hedvigis Ecclesiam et Christi Vica
rium dilexit: schismatis Occidentalis tempore, fidelis perstitit erga Apostoli
cam Sedem, legitimum Papam adiuvit. Peculiaris missionis a Deo sibi con
creditae conscia, Evangelii disseminationi, divini cultus incremento atque
Christianorum unitati studiose favit. Monasteria sustentavit, sacras aedes
fundavit et, anno MCCCXCVII, Bonifatii PP. IX concessu, theologiae faculta-

55 - AA. S.

826

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tem in urbe Cracoviensi instituit atque ad renovandam Studiorum Univer


sitatem Jagellonica nuncupatam valuit.
Illius aetatis documenta communi consensu Hedvigem matrem paupe
rum vocant; ipsa enim valetudinaria exstruxit, caritatis opera varia ratio
ne fovit atque in vita sua admirabilem inter precem et actionem demon
stravit conexionem. Pie obiit die X V I I mensis Iulii, anno MCCCXCIX, X X V scili
cet anno vitae suae, paulo post ortum mortemque unicae filiae quam ar
denter desideraverat. Sanctimoniae fama, quae eam iam viventem comitata
est, crevit post Hedvigis mortem tota in Polonia singularique modo in urbe
Cracoviensi. Archiepiscopus Gnesnensis Adalbertus Jastrzbiec, tempore pa
storalis visitationis in Cracovia anno M C D X X V I , commissionem instituit ad re
ginae vitam perscrutandam eiusque canonizationis causam promovendam.
Patres Concilii Oecumenici Constantiensis et Basileensis de canonizatione
Hedvigis tractaverunt, sed varia bella et Polonici regni dispertitiones, cano
nicum processum impedierunt. Post secundum bellum mundiale Adamus
Stephanus SRE Cardinalis Sapieha, Archiepiscopus Cracoviensis, processum
iniit informativum de sanctitate Hedvigis deque miraculis eius deprecationi
adscriptis. Nos Ipsi, munus Archiepiscopi Cracoviensis exercentes, proces
sum celebravimus annis M C M L X X I I - M C M L X X I V de Confirmatione cultus ab im
memorabili tempore praestiti Servae Dei Hedvigi Reginae Poloniae bea
tae vel sanctae nuncupatae. Congregatio de Causis Sanctorum die xxv
mensis Maii, anno M C M L X X I X , casum exceptum agnovit; Congregatio deinde
pro Sacramentis et Cultu Divino die xxix mensis Maii, anno M C M L X X I X , me
moriam liturgicam beatae Hedvigis decrevit celebrandam pro archidioecesi
Cracoviensi die X V I I mensis Iulii atque formulas approbavit, quibus Nos Ip
si usi sumus Missam celebrantes in honorem beatae die V I I I mensis Iunii
anno M C M L X X I X , apud eius sepulcrum.
Omnibus deinde ad canonum normam impletis, die X V I I mensis Decem
bris, anno M C M X C V I , Nobis adstantibus, decretum promulgatum est de heroicitate virtutum. Die V I I I mensis Aprilis insequentis anni decretum prodiit
super miraculo deprecationi eiusdem Beatae recte adscripto. Quapropter
statuimus ut canonizationis ritus proximo die V I I I mensis Iunii Cracoviae
perageretur, occasione Nostri pastoralis itineris in Poloniam. In Nostra igi
tur ad Poloniam visitatione, inter Missarum sollemnia Cracoviae, multis ad
stantibus Fratribus Nostris Episcopis, sacerdotibus, nec non plurimis chri
stifidelibus, auxilio Spiritus Sancti invocato, haec verba pronuntiavimus:
Na chwa witej i Nierozdzielnej Trjcy, dla wywyszenia katolickiej
wiary i wzrostu chrzecijaskiego ycia, na mocy wadzy naszego Pana J e

827

Acta Ioannis Pauli Pp. II

zusa Chrystusa i witych Apostow Piotra i Pawa, a take Naszej, po


uprzednim dojrzaym namyle, po licznych modlitwach i za rada wielu Na
szych Braci w biskupstwie, orzekamy i stwierdzamy, e bogosawiona J ad
wiga Krlowa jest wita i wpisujemy Ja do Katalogu witych, polecajc,
aby odbieraa Ona cze jako wita w caym Kociele.
W imi Ojca i Syna, i Ducha witego .
Quibus prolatis verbis, orationem pio quidem habuimus studio, qua tum
eximiam vivendi viam tum singulas simul christianas virtutes laudibus
extulimus huius Sanctae, quae, veluti lucerna ardens et lucens, claras dedit
pietatis operumque bonorum testificationes. Item omnes qui se christianos
esse profitentur hortati sumus ad illius vestigia sequenda. Denique publice
cum adstantibus cunctis illam sumus venerati atque consentanea nimirum
prece quasi praeeuntes Ipsi primi eam in adiutorium omnium nostrum in
terra adhuc peregrinantium invocavimus.
Quae autem decrevimus volumus et nunc et in perpetuum tempus vim
sortiri, contrariis rebus minime quibuslibet obstantibus.
Datum Cracoviae, die
stri undevicesimo.

VIII

mensis Iunii anno

MCMXCVII,

Pontificatus No

EGO IOANNES PAULUS


Catholicae Ecclesiae Episcopus
Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Loco 83 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 420.498

828

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

CONSTITUTIONES

APOSTOLICAE

I
BETTIAHENSIS
In India nova conditur dioecesis Bettiahensis.

IOANNES

PAULUS EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM.

Cum ad aeternam provehendam salutem gregis Dominici in India


eiusque regimini facilius et efficacius consulendum petitum esset nuper
ut in eadem Natione nova constitueretur dioecesis, Venerabiles Fratres
Nostri S.R.E. Cardinales atque Praesules, qui Congregationi pro Gen
tium Evangelizatione sunt praepositi, re mature perpensa auditoque pa
riter faventi voto eorum quorum interest, admotam postulationem cen
suerunt esse accipiendam. Nos igitur, qui gravissimo fungimur munere
supremi Pastoris universae catholicae Ecclesiae, talem sententiam ratam
habentes, summa Apostolica potestate haec decernimus. A Muzaffarpurensi dioecesi separamus territorium occidentale districtuum civilium,
qui nuncupantur West Champaran, East Champaran, Gopalganj, Sarn
et Siwan; ex iisque novam condimus dioecesim

Bettiahensem,

quam me

tropolitanae Ecclesiae Ranchiensi suffraganeam facimus atque iurisdic


tioni Congregationis pro Gentium Evangelizatione subicimus. Praeterea
iubemus Episcopi sedem poni in urbe Bettiah atque templum ibidem
exstans, Deo in honorem Nativitatis Beatae Mariae Dominae Nostrae di
catum, ad dignitatem cathedralis Ecclesiae evehimus; cetera vero secun
dum canonicas leges temperentur. Quae praescripsimus perducet ad exi
tum Venerabilis Frater Georgius Zur, Archiepiscopus titulo Sestensis et
in India Apostolicus Pronuntius; qui, re acta, curabit documenta exa
randa sincerisque exemplis ad Congregationem, quam diximus, mittenda.
Has denique Apostolicas sub plumbo Litteras nunc et in posterum ratas
esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

829

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Iu


nii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontificatus
Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

IOSEPHUS

Secretarius Status

card.

TOMKO

Congr.. pro Gentium Evang. Praef.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Tharsicius Nardi, Protonot. Apost. s.n.
Loco ES Plumbi
In Secret. Status tab , n. 434.842

II
PURNEANSIS
Quodam detracto territorio a dioecesi Dumkansi, nova in Indiae finibus dioece
sis constituitur Purneansis appellanda.

IOANNES PAULUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM.

Optatis concedere cupientes Venerabilium Fratrum Nostrorum S.R.E.


Cardinalium, qui Congregationi pro Gentium Evangelizatione sunt praeposi
ti, de nova alia in Indiae finibus condenda dioecesi sollicite curamus. Ad
opus enim evangelizationis in territorio septentrionali fluminis Ganges pro
movendum, petitum est ut dioecesis Dumkansis divideretur. Nos fore si
mul confisi ut id in animarum bonum conduceret, sequentia decernimus at
que Nostra iubemus auctoritate: territorium septentrionale districtuum civi
lium vulgo Purnea, Katihar, Araria et Kishanganj ab eadem dioecesi Dum
kansi abstrahimus eoque novam condimus dioecesim Purneansem appel
landam. Eius limites iidem erunt ac fines districtuum civilium, quos dixi
mus. Episcopi Sedem in urbe Purnea statuimus, in ecclesia Deo in honorem
Sancti Petri Apostoli dicata, quam ad gradum et dignitatem Ecclesiae ca
thedralis pariter extulimus, omnibus additis iuribus et privilegiis quae ad
dioeceses pertinent. Hanc dioecesim metropolitanae Ecclesiae Ranchiensi
suffraganeam facimus atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium Evan
gelizatione subicimus. Cetera vero secundum leges canonicas temperentur.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

830

Haec omnia ad expedienda Venerabilem Fratrem Georgium Zur, Archiepi


scopum titulo Sestensem atque Apostolicum in India Pro-Nuntium, legamus. Re tandem ad exitum perducta, documenta apparentur, quorum sin
cera exempla ad Congregationem pro Gentium Evangelizatione diligenter
mittantur. Hanc denique Constitutionem Apostolicam ratam esse volumus
sive nunc sive in posterum, contrariis rebus quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die septima et vicesima mensis
Iunii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontifica
tus Nostri vicesimo.
8

ANGELUS

card.

SODANO

IOSEPHUS

Secretarius Status

card.

TOMKO

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Tharsicius Nardi, Protonot. Apost. s.n.
Loco 8 Plumbi
In Secret. Status tab., n. 434.843

III
FRANCISTAUNENSIS
In Botsuana novus conditur Vicariatus Apostolicus Francistaunensis.

IOANNES

PAULUS EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM.

Ad aptius consulendum evangelizationis operi in Botsuana, ubi in prae


sens dioecesis Gaboronensis tantum exstat, Venerabiles Fratres Nostri
S.R.E. Cardinales atque Praesules Congregationi pro Gentium Evangeliza
tione praepositi, omnibus mature perpensis habitoque faventi voto eorum
quorum interest, censuerunt ibidem novum Vicariatum Apostolicum esse
condendum. Nos igitur, qui gravissimo fungimur munere Pastoris et Patris
universi populi Dei, talem sententiam ratam habentes, summa Apostolica
potestate sequentia decernimus. A dioecesi Gaboronensi separamus territo
rium districtuum civilium nuncupatorum Central, Chobe, Gantsi, Ngamiland et North-East atque eo constituimus Vicariatum Apostolicum Franci-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

831

quem sollicitis curis Societatis Verbi Divini concredimus. Haec


insuper omnia perficienda committimus Venerabili Fratri Emmanueli Monteiro de Castro, Archiepiscopo titulo Beneventensi atque in memorata Na
tione Delegato Apostolico, onere imposito authenticum exemplar actus pe
ractae executionis ad Congregationem, quam diximus, remittendi. Hanc de
nique Nostram Apostolicam Constitutionem nunc et in posterum ratam esse
volumus, contrariis quibuslibet rebus haudquaquam obstantibus.
staunensem,

Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Iu


nii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontificatus
Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

IOSEPHUS

card.

TOMKO

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Tharsicius Nardi, Protonot. Apost. s.n.
Loco Plumbi
In Secret. Status tab., n. 438.111

LITTERAE

APOSTOLICAE

Templum cathedrale Colimensis dioecesis, beatae Mariae Virgini titulo Nuestra


Seora de Guadalupe dicatum, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque
evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Inter sacras aedes Colimensis dioecesis
merito celebratur cathedrale templum beatae Mariae Virginis titulo Nue
stra Seora de Guadalupe , prima prorsus cathedralis ecclesia in America
Latina eidem Virgini dicata, ubi pie custodiuntur reliquiae beati Michaelis
de la Mora, qui ibidem martyrium passus est. Quod quidem constat exstare
fontem religiosae vitae eiusdem dioecesanae communitatis necnon centrum
operum pastoralium et caritatis praesertim pro egenis senibusque. Qua re,
cum Venerabilis Frater Gilbertus Valbuena Snchez, Episcopus memoratae
Sedis, litteris die xxxi mensis Maii anno M C M X C I I I datis, etiam cleri populi
que sui nomine postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae
minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum istis dilec-

832

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tis Mexicanis filiis cupientes praebere, eius Pastoris precibus perquam liben
ter obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Con
gregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis fa
cultatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Litterarum
virtute perpetuumque in modum templum cathedrale, quod diximus, ad
Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus
ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite
competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum De titulo Basili
cae minoris die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda
sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contra
riis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxin
mensis Iunii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
B

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret, Status tab., n, 434 104

Congregatio pro Doctrina Fidei

833

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI

NOTIFICATIO

circa scripta Patris Antonii de Mello, S.I.

Pater Antonius de Mello S.I., indus (1931-1987), valde notus est


propter plura edita opera quae, in varias linguas conversa, magnam dif
fusionem in multis nationibus adepta sunt, etiamsi non semper agitur de
textibus ab ipso permissis. Eius opera, quae fere semper brevium histo
riarum formam habent, quaedam elementa valida sapientiae orientalis
continent, quae auxilio esse possunt ad dominium sui adipiscendum et
ad rescindenda illa ligamina et animi affectiones, quae nos impediunt li
beros esse et serene adire varia adiuncta, favorabilia et adversa quae in
vita contingunt. Peculiari modo P. de Mello in primis scriptis, quam
quam manifestos revelat influxus spiritualium propensionum buddhisticarum et taoisticarum, adhuc tamen intra ambitum spiritualitatis chri
stianae se continet. In his libris ipse varia genera orationis pertractat:
scilicet orationem petitionis, intercessionis et laudis, necnon contempla
tionis mysteriorum vitae Christi, et cetera.
At iam in quibusdam locis horum primorum operum animadvertitur
progrediens discessio a capitibus essentialibus fidei christianae. In locum
revelationis, quae in Christo facta est, ipse substituit quandam intuitionem Dei absque forma et imaginibus, adeo ut de Deo locutio fiat tam
quam de mera vacuitate. Ut Deum videamus, nihil aliud nobis opus est,
quam directe mundum conspicere. Nihil de Deo dici potest, unica cogni
tio est non cognitio. Disceptare de eius exsistentia, est iam quiddam ab
surdum. Hic radicalis apophatismus perducit quoque ad negandum in
Sacris Litteris adesse assertiones validas de Deo. Verba Sacrarum Scrip
turarum quaedam indicationes habendae sunt, quae inservire possunt
tantummodo ad ingrediendum in silentium. In aliis locis, iudicium circa
libros sacros variarum religionum, sine exclusione ipsorum Bibliorum,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

834

multo severius est; eaedem religiones personas impedient, quominus pro


prium communem sensum sequantur, adeo ut obtusae et crudeles eva
dant. Religiones, inclusa etiam religione christiana, unum ex praecipuis
impedimentis sunt, quae detegendae veritati obstant. Ceterum haec veri
tas, quid in se ipsa praecise contineat, numquam explicatur. Opinio, qua
unaquaeque religio credit suum Deum esse unicum, est simpliciter fanaticus error. Deus consideratur veluti realitas cosmica, vaga et ubique
praesens. Eius nota personalis ignoratur et practice negatur.
Pater de Mello se aestimare Iesum ostendit, cuius discipulum esse
se declarat. Sed ipse habet eum magistrum sicut ceteros. Unicum discri
men, quo ab aliis hominibus Iesus distinguitur, in hoc positum est, quod
ille vigilans et prorsus liber erat, dum reliqui homines nequaquam.
Non velut Filius Dei agnoscitur, sed simpliciter ut ille qui nos docet om
nes homines esse filios Dei. Etiam assertiones circa definitivam hominis
sortem, animum ancipitem tenent. Quandoque loquitur de nostra disso
lutione in Deum impersonalem, tamquam de sale quod in aquam dis
solvitur. In variis occasionibus declarat nullius momenti esse etiam sor
tem hominis post mortem. Vita praesens solum nostra intersit oportet.
Ad hanc vitam quod attinet, eo quod malum tantum in ignorantia po
nendum est, regulae obiectivae moralitatis non dantur. Bonum et ma
lum sunt mentis aestimationes, quae rebus imponuntur.
Cohaerenter cum iis quae hucusque exposita sunt, facile intellegi po
test, secundum Auctorem, quodvis Credo vel professionem fidei tam
in Deum quam in Christum non posse nisi impedire quominus quis acce
dat ad veritatem. Ecclesia cum verbum Dei in Sacris Scripturis quasi
idolum efficiat, eo pervenit, ut Deum e templo expulerit. Exinde fit, ut
ipsa auctoritatem amiserit docendi in nomine Christi.
Praesente notificatione, ad bonum tutandum fidelium, haec Congre
gatio necessarium putat, ut positiones supra expositae declarentur
pugnare cum fide catholica et gravium damnorum causam esse posse.
Summus
Praefecto,
naria

Pontifex
approbavit

huius

Ioannes

Paulus

praesentem

Congregationis,

II,

in

audientia

Notificationem,

eamque

publici

decisam

iuris fieri

concessa
in

infrascripto

Sessione

Ordi

iussit.

Romae, e Sede Congregationis pro Doctrina Fidei, die 24 iunii 1998,


in Solemnitate Nativitatis Sancti Ioannis Baptistae.
83 I O S E P H U S

L. ffi S.

card.

RATZINGER,

Praefectus

83 Tharsicius Bertone SDB


archiep. em. Vercellensis, a Secretis

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

835

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


PROVISIO ECCLESIARUM
Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus
Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo litteras iis quae sequun
tur Ecclesiis sacros praefecit praesules:
Episcopum Coadiutorem dioecesis Victoriensis
in Insula Vancouver, Exc.mum P.D. Rimondum Roussun, S.M., hactenus
Episcopum Gravelburgensem.
die 14 Septembris 1998.

Coadiutorem dioecesis Passofundensis Exc.mum


P.D. Petrum Ercilium Simon, hactenus Episcopum Uruguaianensem.
die

16 Septembris.

Cathedrali Ecclesiae Molinensi R.D. Philippum Xave


rium Ignatium Barbarin, e clero Christoliensi, hactenus in maiore Seminario
archidioecesis Fianarantsoansis professorem.
die 1 Octobris.

Auxiliarem dioecesis Leopolitanae Latinorum, consti


tuit Exc.mum P.D. Stanislaum Padewski, Episcopum titularem Tigensem,
hactenus Auxiliarem Camanecensem Latinorum.
die 10 Octobris.

COLLATIO DIGNITATIS ARCHIEPISCOPALIS


die 24 Septembris 1998. Decreto Congregationis pro Episcopis Exc.mo
P.D. Carolo Otcensek, Episcopo emerito Reginae Gradecensis, dignitas ar
chiepiscopalis collata est.

CONGREGATIO
DE INSTITUTIONE CATHOLICA
CONGREGATIO PRO CLERICIS
De diaconatu permanenti
DECLARATIO CONIUNCTA
Diaconatus permanens, a Concilio Vaticano II restitutus apteque conve
niens cum universa et continua Traditione necnon cum peculiaribus votis
Concilii Oecumenici Tridentini, his decenniis proxime praeteritis valida im-

836

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

pulsione est promotus et fructus tulit spem bonam afferentes; quod quidem
magno emolumento fuit urgenti operi missionali, quod ad novam evangeli
zationem spectat. Apostolica Sedes et haud pauci Episcopatus non omise
runt normas praebere atque elementa ad vitam et ad formationem diacona
lem pertinentia impertire. Haec profuerunt experientiae ecclesiali, quae ad
incrementum suum nunc indiget uniformitate normarum, ulterioribus ele
mentis illuminantibus et, in rebus agendis stimulis et accuratis explicationi
bus pastoralibus. Tota veritas diaconalis (visio doctrinalis fundamentalis,
consequens discretio in vocationibus aestimandis, praeparatio, vita, ministe
rium, spiritualitas et formatio permanens) nunc facultatem postulat iter
usque adhuc emensum recognoscendi, ut omnia in uno lumine illustrante
poni possint; quae res pernecessaria est ut hic gradus Ordinis sacri nova
impulsione, consequenter votis ac propositis Concilii Oecumenici Vaticani II
provehatur.
Congregationes de Institutione Catholica ac pro Clericis, postquam Ratio
fundamentalis institutionis sacerdotalis, ad formationem ad sacerdotium spec
tans et Directorium pro presbyterorum ministerio et vita edita sunt, necessa
rium putaverunt peculiares curas in argumentum diaconatus intendere,
etiam ad complendum tractatum eorum, quae ad priores duos gradus Ordi
nis sacri attinent et ad earum competentiam pertinent. Consequenter, post
quam Episcopatum universalem et permultos peritos illae sunt percontatae,
utraque Congregatio hoc argumentum mense novembri anno 1995 Coetui
Plenario suo proposuit. In iis, quae sunt audita et in permultis experientiis
quae sunt allatae, Em.mi et Exc.mi Sodales aere studium collocaverant.
Exinde utraque Congregatio compositionem finalem Rationis fundamentalis
institutionis diaconorum permanentium ac Directorii ministerii et vitae diaconorum permanentium confecit, quae fideliter exprimit postulationes, suasio
nes ac propositiones ex omnibus regionibus orbis terrae allatas et a coetibus
tam illustribus propositas. Labores utriusque Coetus Plenarii effecerunt, ut
multa elementa eodem spectantia et necessitas illa, aetate nostra magis ma
gisque percepta, consensionis comparatae patefierent; quibus iuvetur unifor
mitas formationis et pastoralis efficacia sacri ministerii, instante Tertio Mil
lennio, iam proximo, cum postulationibus eius. Quapropter Patres ipsi pe
tierunt ut ambae Congregationes compositionem suorum documentorum si
mul curarent simulque ea ederent, quibus, una tantum Introductio praeponeretur, elementa fundamentalia complectens.

a Congrega
tione de Institutione Catholica apparata, non solum quaedam principia diRatio fundamentalis

institutionis

diaconorum permanentium

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

837

rigentia praebet circa formationem diaconorum permanentium, sed etiam


quasdam exhibet normas quarum rationem Episcoporum conferentiae de
bent habere in conficiendis Rationibus nationalibus. Congregationi fuit pro
positum hoc subsidium suppeditare, simile Rationi fundamentali institu
tionis sacerdotalis ut eas modo aequo adiuvaret ad servandas praescriptio
nes can. 236 C.I.C. et ut in Ecclesia in tuto collocarentur unitas, gravitas et
integritas formationis diaconorum permanentium.
Quod vero ad Directorium ministerii et vitae diaconorum permanentium
attinet, id non solum est exhortativum, sed, ut ante dictum documentum
de presbyteris, vim habet iuridice obligantem, ubi eius normae ad pares
normas disciplinares Codicis Canonici revocantur, aut modos statuunt exe
quendi leges universales Ecclesiae, magis definitas earum rationes doctrina
les exponunt earumque executionem inculcant aut incitant ad accuratam
observationem. In iis casibus, id existimandum est verum decretum gene
rale executorium (cf. can. 32) .
1

Duo documenta, quae nunc eduntur, utrumque auctoritate Dicasterii,


ad quod pertinet, quamvis utrumque identitatem sibi propriam et peculia
rem vim iuridicam servat ad se vicissim revocant et sese complent propter
logicam eorum continuationem. Exoptatur vehementer, ut ubique in tota
sua integritate exhibeantur, accipiantur et in vitae usum traducantur. In
troductio, quo se referat oportet et unde inspirationem haurit totus norma
rum complexus qui hic coniunctim vulgatur, modo indissolubili cum singu
lis documentis conectitur.
Introductio aspectus histricos et pastorales diaconatus permanentis re
spicit, speciatim se referens ad rationem practicam formationis et ministerii.
Elementa doctrinalia, quibus argumentationes fulciuntur, sunt eadem quae
expressa sunt in documentis Concilii Vaticani II et subsequentis Magisterii
Pontificii.
Documenta necessitati a permultis perceptae respondent, ut explicetur
et ad regulam dirigatur diversitas experimentorum usque adhuc suscepto
rum, sive quod ad discretionem et ad praeparationem sive ad exequendum
ministerium et formationem permanentem attinet. Hoc modo in tuto collo
cari poterit illa stabilitas itinerariorum, quae legitimae multiplicitati pernecessariam unitatem conferet una cum fecunditate illius ministerii quod iam
1

Cf. PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS, Chiarimenti circa il va

lore vincolante dell'art. 66 del Direttorio per il ministero e la vita dei presbiteri (22 octobris
1994), in Ephemeride Sacrum Ministerium 295, p, 263.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

838

bonos fructus edidit atque validum incrementum promittit novae evangeli


zationi, in limine Tertii Millennii.
Normae in utroque documento contentae diaconos permanentes dioece
sani cleri respiciunt, etiamsi plures earum, opportune accommodatae, etiam
a diaconis permanentibus, Institutorum vitae consecratae et Societatum vi
tae apostolicae sodalibus, prae oculis haberi debent.

INTRODUCTIO
/.

De

ministerio

ordinato

1. Christus Dominus, ad Populum Dei pascendum semperque augen


dum, in Ecclesia sua varia ministeria instituit, quae ad bonum totius cor
poris tendunt. Ministri, enim, qui sacra potestate pollent, fratribus suis in
serviunt ut omnes qui de Populo Dei sunt, ideoque vera dignitate gaudent,
ad eundem finem libere et ordinatim conspirantes, ad salutem perve
niant . Sacramentum Ordinis ordinandum Christo per gratiam Spiritus
Sancti configurat specialem, ut sit instrumentum Christi pro Eius Ecclesia.
Per ordinationem recipitur capacitas agendi tamquam Christi legatus, Capi
tis Ecclesiae, in Eius triplici munere sacerdotis, prophetae et regis.
2

Vi sacramenti Ordinis, missio a Christo Apostolis suis concredita, perma


nenter in Ecclesia exercetur usque ad temporum finem; ipsa est sacramen
tum ministerii apostolici. Actus sacramentalis ordinationis ultra progredi
tur, quam simplex electio, designatio, delegatio aut institutio communitatis
operari potest, quia confert Spiritus Sancti donum, quod sinit ut potestas
sacra exerceatur, quae tantummodo a Christo per Ecclesiam suam proficisci
potest. Missus a Domino non auctoritate propria loquitur et agit, sed vir
tute auctoritatis Christi; non tamquam communitatis membrum, sed eidem
nomine Christi loquens. Nemo potest sibi ipsi conferre gratiam, haec debet
donari et offerri. Hoc supponit ministros gratiae, auctoritate et aptitudine a
Christo ornatos .
4

Haec introductoria pars est Rationi et Directorio communis. In casu duorum do


cumentorum editionum separatarum ea ipsis utcumque praemittenda est.
CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 18,
Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1581.
Ibid., n. 1536.
Ibid., n. 1538.
Ibid., n 875.
1

2
3

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

839

Sacramentum ministerii apostolici tres infert gradus. Etenim ministe


rium ecclesiasticum divinitus diversis ordinibus exercetur ab illis qui iam
ab antiquo Episcopi, Presbyteri, Diaconi vocantur. Una cum presbyteris
et diaconis qui suum auxilium praestant, Episcopi receperunt ministerium
pastorale communitatis et loco Dei praesident gregi, cuius sunt pastores, et
doctrinae magistri, sacri cultus sacerdotes et gubernationis ministri.
Natura sacramentalis ministerii ecclesialis efficit ut eidem intrinsece co
niuncta sit indoles servitii. Ministri etenim, prorsus dependentes a Christo
qui missionem praebet et auctoritatem, vere sunt "servi Christi" (cf. Rom
1, 1) ad imaginem Christi qui libere propter nos "formam servi" (Phil 2, 7)
accepit . Sacro ministerio inest praeterea nota collegialis et nota persona
lis, quarum vi ministerium sacramentale in Ecclesia est igitur servitium
in nomine Christi exercitum. Hoc indolem habet personalem et formam col
legialem .
7

10

11

12

77.

Ordo

diaconatus

In Sacra Scriptura et in Traditione


2. Ministerium diaconorum in Ecclesia inde a temporibus apostolicis docu
mentis comprobatur. Secundum firmam Traditionem cuius testis est Sanctus Ire
naeus, quaeque in liturgiam ordinationis est recepta, initium diaconatus in eventu
ponitur institutionis septem virorum , de quibus in Actis 6, 1-6 agitur. Itaque
in primo sacrae hierarchiae initio diaconi sunt constituti, quorum ministe
rium in Ecclesia magno in honore est habitum. Sanctus Paulus eos et una
13

cum iis Episcopos salutat in Epistula ad Philippenses (cf. Phil 1, 1), et in

prima Epistula ad Timotheum qualitates et virtutes exponit, quibus ornen


tur oportet ut ministerio suo digne fungantur (cf. 1 Tim 3, 8-13).
14

In scriptis Patrum Ecclesiae inde a primordiis haec compages hierarchi


ca et ministerialis Ecclesiae, etiam diaconatum continens, asseritur. Secun7
8

10

11

12

13

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 28


Ibid., 20; C.I.C., can. 373, 1.
Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 876
Cf. ibid., n. 879.
Ibid., n. 878.
Ibid., n. 879..
Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm., Lumen gentium, 29; PAULUS V I , Litt. ap. Ad

pascendum (15 Augusti 1972): AAS 64 (1972), p.. 534.

Praeterea, inter 60 operis socios qui in eius epistulis nominantur quidam ut diaconi
memorantur: Timotheus (1 Thes 3, 2 ) , Epaphra (Col 1, 7 ) , Tychicus (Col 4, 7; Eph 6, 2).
14

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

840

dum Sanctum Ignatium Antiochenum Ecclesia particularis sine Episcopo,


presbytero et diacono ne cogitari quidem posse videtur. Ipse affirmat mini
sterium diaconi aliud non esse quam ministerium Iesu Christi, qui ante
saecula erat apud Patrem et apparuit in consummatione saeculorum .
Non enim in cibo et potu sunt ministri, sed ministri Ecclesiae Dei . Didascalia Apostolorum ac Patres saeculis subsequentibus necnon varia Conci
lia et praxis ecclesiastica continuitatem et progressum huis rei revelatae
testantur.
Institutio diaconalis in Ecclesia occidentali usque ad V saeculum floruit,
exinde variis de causis paulatim declinavit donec facta est tantum interiectio quaedam intermedia pro candidatis ad sacerdotium.
Concilium Tridentinum statuit ut diaconatus permanens in pristinum
restitueretur sicut temporibus antiquis, secundum propriam naturam, scili
cet ut originarium ministerium in Ecclesia. Sed huiusmodi praescriptio in
praxim reapse non fuit deducta.
Concilio Vaticano II tribuendum est ut diaconatus possit in futurum
tamquam proprius ac permanens gradus hierarchiae restitui... (et) viris ma
turioris aetatis etiam in matrimonio viventibus conferre poterit, necnon iu
venibus idoneis, pro quibus tamen lex caelibatus firma remanere debet iu
xta constantem traditionem. Tres sunt causae praecipuae quae ad hoc
constituendum induxerunt: a) desiderium Ecclesiam muneribus ministerii
diaconalis locupletando quae aliter, multis in regionibus difficile exerceri
possent; b) voluntas gratia ordinationis diaconalis eos roborandi, qui iam
muneribus diaconalibus fungebantur; c) sollicitudo eo pertinens ut regioni
bus penuria cleri laborantibus, per sacros ministros prospiceretur. Hae cau
sae in luce ponunt quomodo restauratio diaconatus permanentis minime
imminuere velit significationem, momentum et prosperitatem sacerdotii mi15

16

17

18

19

20

Cf Epist. Ad Philadelphenses, 4; Epist. Ad Smyrnaeos, 12.2; Epist. Ad Magnesios, 6.1:


J A. Fischer (ed.), Darmstadt 1986.
Cf III: A Voobus (ed.) C.S.C.O. 402.29-30; XI: A Vbus (ed.) C.S.C.O. 408.120.
15

16

" Cf.. CONCILII ILLIBERITANI (303), cann 32-33; CONCILII ARELATENSIS I (314), can. 5; CONCILII NICAENI (325), can. 18

Prioribus temporibus christianitatis unaquaeque Ecclesia localis suos habebat diaconos


numero accommodato membris Ecclesiae, ut possint unumquemque cognoscere et adiuvare
(cf. Didascalia XII Apostolorum, 16) Fabianus, Papa romanus, Urbem in septem regiones divisit, quae postmodo diaconiae appellabantur, quarum singulis diaconus regionarius
nuncupatus praeerat ad promovendam caritatem et auxilia indigentibus ferenda. Similis tem
peratio diaconalis in urbibus orientalibus et occidentalibus saeculis III et IV inveniebatur.
CONCILIUM OECUM. TRIDENTINUM, Sessio XXIII, Decretum de reformatione can. 17.
CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm, Lumen gentium, 29.
18

19

20

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

841

materialis, quae semper generoso animo enitenda est, etiam eo quod ei nihil
substitui potest.
Paulus VI, ut Concilii praeceptiones ad effectum adduceret, per Epistu
lam apostolicam Sacrum diaconatus ordinem (18 iunii 1967) regulas genera
les ad restitutionem diaconatus permanentis in Ecclesia latina spectantes
sanxit. Postero anno, per Constitutionem apostolicam Pontificalis romani
recognitio (18 iunii 1968) novum ritum conferendi sacros ordines Episcopa
tus presbyteratus ac diaconatus approbavit atque etiam materiam et for
mam earundem ordinationum definivit; denique per Epistulam apostolicam
Ad pascendum (15 augusti 1972)
condiciones circumscripsit, quibus candi
dati ad diaconatum rite admitterentur et ordinarentur. Elementa essentialia
harum legum inter praescriptiones Codicis Iuris Canonici sunt recepta a
Ioanne Paulo II promulgati (25 ianuarii 1983).
21

22

23

24

Multae Episcoporum conferentiae, ad exemplum legislationis universalis


respicientes, approbatione a Sede Apostolica accepta, ad diaconatum per
manentem in propriis nationibus instituendum atque ad normas comple
mentares redigendas processerunt et adhuc procedunt.
III.

Diaconatus

permanens

Restaurationis rationes
Plurium saeculorum experientia Ecclesiae normam suggessit, secundum
quam ordo presbyteratus non confertur nisi ei qui primum diaconatum re
ceperit illudque opportune exercuerit. Attamen ordo diaconatus non tam
quam merus gradus ad sacerdotium existimandus est .
Unum ex Concilii Vaticani II fructibus fuit voluntas diaconatum tam
quam proprium et permanentem gradum hierarchiae restituendi . Etenim
in fundamento rationum in circumstantiis historicis et in pastoralibus pro
spectibus innixorum necnon a Concilii Patribus receptorum, revera Spiritus
25

26

27

21

AAS 59 (1967) 697-704.

22

Ibid., 60 (1968) 369-373..

23

Ibid., 64 (1973) 534-540.

24

Canones in quibus explicite de diaconis permanentibus agitur, sunt circiter decem: 236;

276, 2, 3; 281, 3; 288; 1031, 2-3; 1035, 1; 1037; 1042, I ; 1050, 3


O

Cf, CIC, can. 1031, 1.


PAULUS VI, Litt. Apost. Sacrum diaconatus ordinem (18 Iunii 1967): AAS 59 (1967), p. 698,
Cf, CONC. OECUM. VAT. II, Const. Dogm. Lumen gentium, 29; Decr. Ad gentes, 16; Decr.
Orientalium Ecclesiarum, 17; IOANNES PAULUS II, Allocutio (16 Martii 1985), n. 1: Insegnamen
25

26
27

ti, VIII, 1 (1985), p. 648,

56 - A A S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

842

Sanctus occulte operabatur, vitae Ecclesiae artifex, ad novam integrae compagis hierarchicae restaurationem incitando, compositae translaticio more
ex episcopis, sacerdotibus et diaconis. Hoc modo christianae communitates
promovebantur nova vitali vi augendae atque illis magis conformandae,
quae ex Apostolorum manibus prodierunt et primis saeculis florebant sem
per sub Paracliti impulsu, sicuti Acta testantur .
Diaconatus permanens incrementum magni momenti affert missioni Ec
clesiae. Cum munera diaconis competentia ad vitam Ecclesiae sint necessa
ria, convenit et iuvat praesertim in regionibus missionis viros qui ad mi
nisterium vere diaconale vocati sunt sive in vita liturgica vel pastorali, sive
in operibus socialibus vel caritativis, per impositionem manuum inde ab
Apostolis traditam corroborari et altari arctius coniungi, ut ministerium
suum per gratiam sacramentalem diaconatus efficacius expleant .
28

29

30

31

32

E Civitate Vaticana, die 22 februarii, anno 1998, in festo Cathedrae


S. Petri, Apostoli.
Congregatio de Institutione Catholica
Pius card. L A G H I

Congregatio pro Clericis


D A R I U S card. C A S T R I L L N H O Y O S

Praefectus

8 Iosephus Saraiva Martins


archiepisc. tit. Thuburnicensis
A

secretis

Praefectus

8 Csaba Ternyk
archiepisc. tit. Eminentianensis
A

secretis

IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (6 Octobris 1993), n. 5: In


segnamenti, X V I , 2 (1993), p. 954.
Cum restitutio diaconatus permanentis decerneretur, peculiari modo necesse esse sen
tiebatur et sentitur ut ministri Ecclesiae variis sedibus familiaris convictus, laboris, schola
rum hisque similibus praesentes adessent praeterquam in constitutis structuris pastoralibus
(IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita [6 Octobris 1993], n. 6, Insegna
menti, X V I , 2 [1993], p. 954).
Cf.. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 29b.
28

29

30

31

Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Ad gentes, 16.

32

Ibid.; cf. Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1571.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

843

CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA


Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium

PROOEMIUM
1.

De

itinerariis

institutionis

Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem


1. Institutio diaconorum permanentium imprimis adumbrata est in Lit
teris apostolicis, quae incipiunt Sacrum diaconatus ordinem.
1

Litterae circulares Come a conoscenza ( Ut notum est )


Quae prima praescripta postea recepta et accuratius definita sunt in
Litteris Come a conoscenza, a Congregatione de Institutione Catholica die
16 Iulii anno 1969 emanatis, quibus variae institutionis formae propo
nuntur adhibendae, secundum varias formas diaconatus , (pro hominibus
status caelibis vel matrimonialis, destinatis ad obeunda munera in terra
missionis et inter gentes ad altiorem progressionis gradum aspirantes, vel in
nationibus magis evolutis et cultu civili satis elevato signatis). Ad doctri
nalem institutionem vero quod attinet, necessitas declarata est eam ita
excolendi ut communis catechistae praeparationem exuperet atque sacerdoCf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem (die 18 Iunii anno
1967): AAS 59 (1967), pp. 697-704. Litterae apostolicae, in cap. II, candidatis iuvenibus dedi
cato praecipiunt: 6.. Iuvenes, ad munus diaconale instituendi, in peculiare recipiantur Colle
gium, ubi probentur, ad vitam vere evangelicam vivendam informentur, ad propria et sua
officia utiliter exsequenda instruantur. 9. Proprium diaconatus tirocinium per tres saltem an
nos producatur; disciplinarum autem series ita digeratur, ut candidati ad varia diaconatus
munera scite salutariterque obeunda ordinatim et gradatim adducantur,, Tota praeterea stu
diorum ratio ita poterit componi, ut extremo anno praecipua tradatur institutio pro diversis
muneribus, quae diaconi potissimum exsequentur. 10. Huc insuper addantur usus atque exer
citationes edocendi pueros aliosque fideles christianae religionis elementa, cantum sacrum
evulgandi et moderandi, divinos Scripturae libros in fidelium coetibus perlegendi, populum
alloquendi et adhortandi, Sacramenta, quae ad diaconos spectant, ministrandi, aegrotos invi
sendi, eaque in universum implendi ministeria, quae ipsis committi possunt . Eaedem Litte
rae apostolicae in capite tertio candidatis grandioris aetatis dedicato praecipiunt: 14. Optan
dum est, ut tales etiam diaconi haud mediocri sint ornati doctrina, de qua nn. 8, 9, 10 supra
diximus, vel illa saltem polleant scientia, quae Episcopalis Conferentiae iudicio iisdem neces
saria erit ad propria et sua munera implenda. Quam ob rem in peculiare Collegium aliquam
diu admittantur, ubi ea omnia addiscant, quae ad munus diaconale digne exsequendum opus
erunt. 15. Quodsi forte id fieri nequit, candidatus educandus tradatur spectatissimo sacerdoti,
qui de eo curam agat, eumque doceat, deque eius prudentia ac maturitate testimonium affer
re valeat .
1

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

844

tali formationi quodammodo assimiletur. Deinde disciplinae enumerantur in


curricula studiorum includendae.
2

Litterae apostolicae Ad pascendum


In subsequentibus Litteris apostolicis Ad pascendum distincte declara
tur: Quod spectat ad theologicorum studiorum cursum, ordinationi Diaco
norum permanentium praeponendum, Episcoporum Conferentiae, attentis
locorum adiunctis, congruas normas tradant easque Sacrae Congregationi
pro Institutione Catholica approbationi subiciant .
3

v.

Codex Iuris Canonici


Novus Codex Iuris
canone 236 exhibet.

Canonici

horum praeceptorum elementa praecipua in

2. Elapsis circiter triginta annis a primis praescriptionibus emanatis, op


portunum visum est, etiam in luce experientiarum habitarum, hanc prae
sentem Rationem fundamentalem institutionis diaconorum permanentium ap
parare eo fine, ut idoneum instrumentum evadat ad ordinandas atque har
monice componendas, legitimis differentiis servatis, rationes institutionis a
Conferentiis Episcopalibus vel a dioecesibus concinnatas, interdum autem
inter se valde diversas.
2.

Certae

theologiae

diaconatus

necessitudo

3. Institutionis diaconorum permanentium efficientia magna ex parte


pendet ex doctrina de diaconatu, cui est innixa. Etenim haec lineas direc
trices praebet ad institutionis iter definiendum et regendum atque simul fi
nem praestituendum ad quem tendere debet.
Cum diaconatus permanens in Ecclesia occidentali per spatium plus
quam mille annorum in desuetudinem cecidisset, germana huius ministerii
natura haud dubie difficilior intellectu evasit. Attamen propterea minime
affirmari potest doctrinam de diaconatu firmo fundamento carere atque li
bero diversarum sententiarum theologicarum arbitrio traditam esse. De doc
trinalibus elementis hac in re enimvero constat et quidem clarissime, etiamLitteris circularibus Congregationis commendabatur ut magni haberentur studia Sacrae
Scripturae, Theologiae Dogmaticae et Moralis, Iuris canonici et Liturgiae necnon instructio
indolis technicae candidatos ad quaedam pastoralia munera praeparantis, prout e.g. psycholo
gia, paedagogia catechetica, ars dicendi, cantus sacer, modus catholica opera moderandi, bo
norum ecclesiasticorum administratio, tabularum baptismi, confirmationis, matrimonii et de
functorum tempestiva ac ordinata cura, etc. .
PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum (die 15 Augusti anno 1972), VII b):
2

AAS 64 (1972), p. 540

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

845

si ulterioribus enucleationibus et studiis opus est. Hic subsequenter quae


dam eorum, quae maioris momenti esse videntur, in memoriam revocantur
sine ambitione argumentum istud plene exhauriendi.
Ecclesiologicus et christologicus prospectus
4. Diaconatum imprimis considerare oportet prout quodlibet aliud insti
tutum intrinsecum Ecclesiae, contemplatae tamquam mysterium commu
nionis trinitariae ad missionem protensae. Hoc enim est indicium ad cuius
que ministri ordinati identitatem definiendam necessarium quidem licet
non primarium, quia ad eius plenam veritatem pertinet esse participatio
specifica et repraesentatio ministerii Christi. Quo pacto intellegitur cur dia
cono manus imponantur atque peculiaris gratia sacramentalis conferatur,
qua sacramento ordinis inseritur.
4

Specifica ad Christum conformatio


5. Diaconatus confertur per peculiarem effusionem Spiritus (ordinatio),
quae in recipientis persona specificam efficit configurationem cum Christo,
Domino et Servo omnium. In constitutione Lumen gentium (n. 29) explica
tur, textu Constitutionum Ecclesiae Aegyptiacae allato, quod manuum impo
sitio diacono non est ad sacerdotium sed ad ministerium , id est non ad
celebrationem eucharisticam sed ad servitium. Quae animadversio una cum
monitu Sancti Polycarpi in constitutione Lumen gentium (n. 29) pariter
commemorato, specificam diaconi identitatem exhibet: is enim, prout unici
ministerii ecclesiastici particeps, est in Ecclesia specificum signum sacra
mentale Christi servi. Vi sui muneris debet esse interpres necessitatum ac
6

Cf. IOANNES PAULUS II, Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis (die 25
Martii anno 1992), 12:-AAS 84 (1992), pp. 675-676..
Cf.. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Constitutio dogmatica Lumen gentium, 28; 29.
Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, Editio
typica altera, Typis Polyglottis Vaticanis 1990, p. 101, in numero 179 Praenotandorum ad
ordinationem diaconorum pertinentium locutionem in ministerio Episcopi ordinantur exhi
bet ex Traditione apostolica, 8 (SCh, 1 Ibis, pp. 58-59) excerptam atque a Constitutionibus Ec
clesiae Aegyptiacae III, 2 receptam: F. X. Funk (ed.), Didascalia et Constitutiones Apostolo
rum, II, Paderbornae 1905, p 103.
Sint continentes in omnibus, misericordes, seduli, incedentes iuxta veritatem Domini,
qui omnium minister factus est (Sanctus Polycarpus, Epistula ad Philippenses, 5, 2: F. X.
Funk [ed..], Patres Apostolici, I, Tubingae 1901, pp. 300-302).
4

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

846

votorum christianarum communitatum atque instimulator famulatus seu


diaconiae , quae est pars essentialis missionis Ecclesiae.
8

Materia et forma sacramenti


6. Materia ordinationis diaconalis est impositio manuum Episcopi; forma
in verbis orationis ordinationis consistit, quae tribus momentis, anamnesi
nempe, epiclesi et intercessione signatur. Anamnesis (quae historiam salu
tis recenset in Christo recapitulatam), ad levitas se referens, cultum innuit necnon septem Actorum Apostolorum viros denotat, ad caritatem re
vocans. Epiclesis septem donorum Spiritus Sancti virtutem invocat, ut
ordinandus Christum tamquam diaconum imitare valeat. Inter cessio vero
ad vitam generosam et castam hortatur.
9

sacramenti est epiclesis quae his in verbis consistit:


Emitte in eum, Domine, quaesumus, Spiritum Sanctum, quo in opus mi
nisterii fideliter exsequendi munere septiformis tuae gratiae roboretur .
Septem dona autem ex Isaiae 11, 2 originem suam trahunt, et quidem in
ampliata forma a Septuaginta mutuata. Haec sunt dona Spiritus in Messiam effusa, quae ordini initiatis participantur.
Forma essentialis

Character et specifica gratia sacramentalis


7. Prout gradus Ordinis sacri, diaconatus characterem imprimit et speci
ficam gratiam sacramentalem communicat. Character diaconalis est signum
configurativum-distinctivum animae modo indelebili impressum, quod sacro
Ordine auctos configurat Christo, qui diaconus, ideoque servus omnium,
factus est. Ipse secum fert specificam gratiam sacramentalem, id est vim,
vigorem specialem, donum ad novam condicionem rerum vivendam per sa
cramentum operatam. Diaconi vero gratia sacramentali roborati, in diaco
nia liturgiae, verbi et caritatis Populo Dei, in communione cum Episcopo
eiusque presbyterio, inserviunt ." Sicut in omnibus sacramentis characte
rem imprimentibus, gratia permanentem virtualem vim continet. Eo gradu
floret et reflorescit quo in fide accipitur atque iterum iterumque recipi solet.
10

PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, Prooemium: I. c, pp. 534-538.


Cf. Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum,
n. 207: ed. cit,, pp. 115-122.
Cf. Catechismus Ecclesiae Catholicae, n. 1570.
Ibidem, n. 1588.
8
9

10

11

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

847

Necessitudo cum Episcopis et presbyteris


8. Diaconi, cum ecclesiasticum ministerium in inferiore gradu partici
pent, in sua potestate exercenda necessario ex Episcopis pendent prout ple
nitudinem sacramenti ordinis habentibus. Praeterea, necessitudinem pecu
liarem cum presbyteris ineunt, quippe in communione quorum ad populum
Dei serviendum sint vocati.
12

Incardinatio
Sub disciplinan respectu diaconus ordinatione diaconali incardinatur vel
Ecclesiae particulari vel Praelaturae personali ad cuius servitium admissus
est, vel tamquam clericus alicui Instituto religioso vitae consecratae vel So
cietati clericali vitae apostolicae. Incardinationis institutum non est plus
minusve secundarii momenti habendum in quantum characterem vinculi
constantis servitii induit pro determinata portione populi Dei. Quod qui
dem ecclesialem adhaesionem implicat sub respectu iuridico, affectivo et
spirituali atque obligationem servitium ministeriale praestandi.
13

3.

Ministerium

diaconi

in

variis

pastoralibus

contextibus

9. Ministerium diaconale distinctum est exercitio trium munerum, mini


sterio ordinato propriorum, in specifica luce diaconiae.
Munus docendi
Ad munus docendi quod attinet, diaconus deputatus est ad proclamandam Scripturam atque ad populum instruendum et exhortandum. Quod
quidem elucet ex libri Evangelii traditione, in ipso ordinationis ritu prae
scripta.
14

15

Munus sanctificandi
Diaconi munus sanctificandi impletur orationi assidue insistendo, bapti
sma sollemniter administrando, matrimonio adsistendo idemque benedicen
do, Eucharistiam servando et distribuendo, ritui funeris et sepulturae prae12

Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Decretum Christus Dominus, 15.

Cf. C.I.C., can. 266.


Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Constitutio dogmatica Lumen gentium, 29.
Cf. Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum,
n. 210: ed. cit., p. 125.
13

14

15

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

848

sidendo necnon sacramentalia dispensando. Quo pacto apparet, quomodo


ministerium diaconale ex Eucharistia procedat ad eandemque redeat, nec in
mero servitio sociali exhauriri possit.
16

Munus regendi
denique exercetur per deditionem operibus caritatis, per
auxilia ferenda, per religiosam vitam in communitate vel in particularibus
eius coetibus fovendam, peculiari respectu habito ad caritatem, quae praeeminentem diaconalis ministerii notam constituit.
Munus regendi

17

10. Lineamenta genuini ministerii diaconatus, sicuti ex antiqua diacona


li praxi et ex conciliorum statutis evincitur, sunt ergo clarissime definita.
Attamen, si hoc ministerii genus sua natura unum est, nihilominus diversas
sui exercitii formas concretas induit, quae pro peculiaritate casuum a diver
sis circumstantiis pastoralibus singularum Ecclesiarum subinde suggerendae
erunt. Quae indicia certo ignorari non licet in itinerario formationis definiendo.
4.

Spiritualitas

diaconalis

11. Ex identitate theologica diaconi lineamenta spiritualitatis propriae per


spicue efflorescunt, quae quidem ut spiritualitas servitii potissimum exhibetur.
Spiritualitas servitii
Spiritualis vitae exemplar propter excellentiam est Christus servus qui
suam vitam totus in servitium Dei et in bonum hominum impendit. Ille in
servo primi cantus Libri Isaiae (cf. Lc 4, 18-19) se agnoscens, navitatem
suam expresse diaconiam appellavit (cf. Mt 20, 28; Lc 22, 27; Io 13, 1-17;
Phil 2, 7-8; 1 Pt 2, 21-25) necnon discipulis suis commendavit ut tantumdem facerent (cf. Io 13, 34-35; Lc 12, 37).
Spiritualis forma servitii spiritualitas est totius Ecclesiae, quippe quae
tota instar Mariae ancillae Domini (Lc 1, 28) sit in servitium pro mundi
salute. Ea autem ratione ut hanc servitii spiritualitatem tota Ecclesia me
lius vivere possit, Dominus semetipsum tamquam vivum et personale servi
signum ei donat. Quapropter haec spiritualis vitae forma ad diaconum par
ticulari modo pertinet, eumque sacra ordinatione iconam viventem Chri
sti servi in Ecclesia constituit. Linea directrix eius spiritualis vitae igitur
16

17

Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Constitutio dogmatica Lumen gentium, 29.


Cf. ibidem.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

849

servitium erit; sanctitas eius autem expostulabit ut servus magnanimus et


fidelis Dei et hominum, pauperrimorum praesertim et dolore afflictorum,
evadat; ipsius ascetici nisus ideo ad illas virtutes acquirendas tendent, quae
ad eiusdem ministerium exercendum requiruntur.
Peculiaris statuum vitae distinctio
12. Talis spiritualis vitae forma, sicuti patet, deinde harmonice compo
nenda erit cum spiritualitate statui vitae consona. Ideoque ea ipsa spiritua
litas diaconalis diversas notas acquiret secundum quod ab homine matrimo
nio coniuncto, caelibi, religioso vel in mundo consecrato in praxim dedu
cenda sit. Oportet igitur ut formationis itinerarium hos diversos modos prae
oculis habeat atque spiritualia tirocinia praescribat secundum peculiare can
didatorum genus qualitate distincta.
5.

Officium

Conferentiarum

episcopalium

13. Est officium legitimorum episcopalium Coetuum seu Conferentia


rum, Summo Pontifice assentiente, deliberare, utrum et ubinam diaconatus,
tamquam proprius ac permanens Hierarchiae gradus, in fidelium bonum sit
instituendus, necne .
18

Conferentiarum episcopalium competentiae


Conferentiis episcopalibus Codex Iuris Canonici competentiam etiam at
tribuit addititiis normis definiendi disciplinam ad Liturgiae Horas persolvendas, ad aetatem requisitam pro admissione et formatione, de qua in
can. 236, spectantem. Quo canone statuitur ad Conferentias episcopales per
tinere opportunas, secundum circumstantias loci, leges ferre eo fine, ut can
didati ad diaconatum permanentem sive iuvenes sive grandioris aetatis, si
ve caelibes sive uxorati ad vitam spiritualem alendam informentur atque
ad officia eidem ordini propria rite adimplenda instruantur .
19

20

Rationis fundamentalis institutionis diaconorum permanentium adiumentum


14. Ad Conferentias episcopales in itinerariis institutoriis apparandis
adiuvandas ita ut, dum ad particularia locorum adiuncta respiciant, cum
18
19

20

PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, I, 1: l.c, p. 699.


Cf. C.I.C., can. 276, 2, 3.
Cf., ibidem, can. 1031, 3.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

850

universali Ecclesiae linea tamen concordent, Congregatio de Institutione Ca


tholica hanc praesentem Rationem fundamentalem institutionis diaconorum
permanentium redigendam curavit, qua firma iudicii elementa praebeantur
ad criteria pro vocationibus et variis formationis aspectibus definienda.
Quae Ratio prout ex sua ipsius natura liquet nonnisi quaedam fun
damentalia lineamenta indolis generalis statuit regulam exhibentia, ad
quam Conferentiis episcopalibus se referre oportet in suis propriis rationibus
nationalibus elaborandis vel, si casus ferat, perficiendis. Illa igitur, particu
larium Ecclesiarum ingenium et novitatis studium non cohibens, fundamen
tum praebet quo diaconorum permanentium institutio innixa, tuto praesti
ta et cum aliarum Ecclesiarum programmatibus concinne componi queat.
15. Modo analogo relative ad praescripta ab ipso Concilio Vaticano II
pro rationibus institutionis sacerdotalis

21

statuta, hoc praesenti documento a

Conferentiis episcopalibus, quae diaconatum permanentem restauraverunt,


requiritur ut suas proprias rationes institutionis diaconorum permanentium
Sanctae Sedi examinanda submittant ad approbationem obtinendam. Quae
quidem approbationem concedet primum ad experimentum, ita ut periodica
documentorum recognitio locum habere possit.
6.

Officia

Episcoporum

De rerum adiunctis discernendis


16. Diaconatus permanentis in aliqua natione restauratio non implicat
ipsius restaurationem in omnibus dioecesibus. Etenim ad Episcopum dioe
cesanum spectabit, audita prudenter sententia Consilii presbyteralis et Con
silii pastoralis, si existat, hac in re procedere vel non, consideratis necessita
tibus concretis simul cum specifica condicione rerum suae Ecclesiae particu
laris.
Catechesis opportunitas
Quodsi pro diaconatus permanentis restauratione optionem fecerit, op
portunam catechesim promovendam hac de re curabit sive inter laicos sive
inter sacerdotes et religiosos, ita ut ministerium diaconale integre et penitus
intellegatur. Providebit insuper de erigendis structuris necessariis pro for
mationis opera atque de idoneis cooperatoribus nominandis, qui eum qua
21

CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Decretum Optatam totius, 1.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

851

directi institutionis moderatores adiuvent vel, secundum circumstantias, re


curret ad aliarum dioecesium paedagogicas structuras aut ad regionalia vel
nationalia instituta.
Congruae Regulae
Deinde Episcopus sollicitas curas geret ut, Ratione nationali et propriis
experientiis rite consideratis, congruae Regulae dioecesanae redigantur et
certis temporis intervallis recognoscantur.
7.

Diaconatus permanens in Institutis vitae

consecratae

et in Societatibus vitae

apostolicae

Capitulorum Generalium decreta


17. Institutio diaconatus permanentis inter membra Institutorum vitae
consecratae et Societatum vitae apostolicae regitur normis Litterarum Apo
stolicarum Sacrum diaconatus ordinem. Ibi statuitur quod diaconatum per
manentem constituere apud religiosos iusproprium Sanctae Sedis est, ad
quam unice pertinet Capitulorum Generalium hac de re vota expendere at
que probare . Quae iuxta praefatum documentum etiam de sodali
bus ceterorum institutorum, evangelica consilia profitentium, sunt pariter
intellegenda .
22

23

Auctoritates formationi praepositae


Quodlibet Institutum vel quaelibet Societas quae obtinuerit ius in suo
sinu diaconatum permanentem restaurandi officium assumit suorum candi
datorum formationem humanam, spiritualem, intellectualem et pastoralem
in tuto collocandi. Quapropter huiusmodi Institutum vel Societas impen
sam operam navabit ad proprium formationis programma apparandum,
quod Instituti vel Societatis nativum charisma et peculiarem spiritualita
tem recipiat et simul cum praesenti Ratione fundamentali concordet, prae
sertim in materia ad intellectualem et pastoralem institutionem pertinenti.
Programmata uniuscuiusque Instituti vel Societatis examinanda et ap
probanda subicientur Congregationi pro Institutis vitae consecratae et So
cietatibus vitae apostolicae, vel Congregationi pro Gentium Evangelizatione
22
23

PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, V I I , 32: l.c, p. 703.


Ibidem, V I I , 35: l.c, p. 704,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

852

et Congregationi pro Ecclesiis Orientalibus secundum territoria earum com


petentiae. Congregatio competens eadem approbabit, audita Congregatione
de Institutione Catholica in materia intellectualem formationem respicienti,
primum ad experimentum et postea ad definitum temporis spatium, ita ut
periodicae recognitiones institui possint.
I
INSTITUTIONIS DIACONORUM
PERMANENTIUM ACTORES
1.

Ecclesia

et

Episcopus

18. Institutio diaconorum, sicuti et ceterorum ministrorum et omnium bap


tizatorum, est officium universam Ecclesiam implicans. Ipsa ab apostolo Paulo
Ierusalem superna et nostra mater (Gal 4, 26) appellata, ad Mariae simili
tudinem, praedicatione enim ac baptismo filios, de Spiritu Sancto conceptos
et ex Deo natos, ad vitam novam et immortalem generat . Nec tamen satis:
maternitatem enim Mariae imitans, filios suos materno prosequitur amore et
providet ut omnes ad plenitudinem suae vocationis perveniant.
u

Spiritus Christi, primus formationis artifex


Ecclesiae cura de suis filiis in Verbi et sacramentorum celebratione, in
amore et mutuo auxilio, in oratione et in variorum ministrorum sollicitudi
ne manifestatur. Attamen in hac visibili, ut ita dicatur, cura praesens fit
cura Spiritus Christi. Etenim socialis compago Ecclesiae Spiritui Christi,
eam vivificanti, ad augmentum corporis inservit sive totaliter sumpti si
ve in eius singulis membris.
In sollicitudine Ecclesiae de suis filiis primus actor est ergo Spiritus
Christi. Ille est, qui eos convocat, comitatur atque corda eorum plasmat, ut
eius gratiam agnoscere eique magno animo respondere valeant. Ecclesia
conscia sit oportet istius ponderis, quod gratiae oeconomia in sua opera
paedagogica habet.
25

Episcopus (vel Superior maior), supremus institutionis praeses


19. In diaconorum permanentium institutione primum signum et instru
mentum Spiritus Christi est Episcopus proprius (vel Superior maior compe24
25

CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Constitutio dogmatica Lumen gentium, 64.


Ibidem, 8.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

853

tens). Ille enim eis discernendis et formandis praeest. Etiamsi officium


istud per cooperatores a se electos plerumque exercet, diligenter tamen studebit omnes ad diaconatum se praeparantes in persona pro posse cognoscere.
26

27

2. Ad operam institutoriam deputati

20. Personae, quae dependenter ab Episcopo (vel a Superiore maiore


competenti) et in arcta cooperatione cum communitate diaconali peculiare
munus in candidatis ad diaconatum permanentem formandis exercent,
sunt: rector institutionis, tutor (ubi numerus id exigat), moderator spiritus
et parochus (vel minister, cui candidatus commissus est ad tirocinium dia
conale explendum).
Rector institutionis
21. Rectoris institutionis ab Episcopo (vel a Superiore maiore competen
ti) nominati est varias personas institutioni addictas coordinare, integrae
educationis operae praeesse eamque in singulis aspectibus suis animare,
cum familiis aspirantium et candidatorum uxoratorum eorumque communi
tatibus amicalem consuetudinem fovere. Praeterea, officium ei incumbit
Episcopo (vel Superiori maiori competenti) iudicium exprimendi, audita
sententia ceterorum formatorum, moderatore spiritus excluso, de idoneita
te aspirantium ad admissionem inter candidatos et candidatorum promo
vendorum ad diaconatus ordinem.
28

Propter sua haud facilia et magni momenti onera, rector institutionis


summa cura eligendus est. Oportet sit homo vivae fidei et fortis sensus Ec
clesiae, ampla experientia pastorali ornatus, necnon per prudentiam, ae
quum animum et communionis capacitatem probatus; solida insuper scien
tia theologica et paedagogica pollere debet.

Episcopo dioecesano merito aequiparantur ii quibus concredita sunt praelatura territo


rialis, abbatia territorialis, vicariatus apostolicus, praefectura apostolica et administratio apo
stolica stabiliter erecta (cf. C.I.C., cann. 368; 381, 2) necnon praelatura personalis (cf.
C.I.C, cann. 266, 1; 295) atque ordinariatus militaris (cf. IOANNES PAULUS I I , Constitutio
apostolica Spirituali militum curae [die 21 Aprilis anno 1986], art. I, 1; art. I I , 1: AAS 78
26

[1986], pp. 482; 483).

Cf C.I.C., cann, 1025; 1029..


Subauditur etiam rector institutionis domus institutoriae propriae, quotiens exstet (cf
C.I.C., can.. 236, I ) ,
27

28

854

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Presbyter aut diaconus esse poterit, at desiderandum est ne apud diaco


nos ordinatos auctoritatem exerceat. Immo exoptandum esset ut hoc offi
cium in formatione aspirantium et candidatorum distinctum remaneat.
Tutor
22. Tutor, designatus a rectore institutionis inter diaconos vel presbyte
ros experientiae probatae et nominatus ab Episcopo (vel a Superiore maiore
competenti), est uniuscuiusque aspirantis et candidati maxime proximus co
mes. Eius est cuiusque itinerario propius adesse atque suum auxilium et
consilium praestare ad obvenientes, si quae sint, difficultates solvendas nec
non ad varia formationis momenta personali nisu intimius sibi adsciscenda.
Requiritur etiam ut cum institutionis rectore cooperet in diversis paedago
gicis inceptis praedisponendis atque in iudicio de idoneitate efformando et
exhibendo Episcopo (vel Superiori maiori competenti). Secundum circum
stantias officium ei tradetur pro una sola persona aut pro parvo coetu cu
ram gerendi.
Moderator spiritus
23. Moderator spiritus ab unoquoque aspiranti vel candidato eligitur at
que ab Episcopo vel Superiore maiore approbandus est. Eius est operam
interiorem quam Spiritus in anima vocatorum efficit discernere, simulque
continuae conversioni assistere eamque fovere; praeterea suggestiones pro
ponere debet idoneas ad genuinae spiritualitatis diaconalis maiorem maturationem obtinendam atque incitamenta efficacia dare ad virtutes acquiren
das cum eadem conexas. Hac de causa, aspirantes et candidati invitentur
ut spirituali directioni se committant nonnisi sacerdotum probatae virtutis,
optima theologica scientia, profunda experientia spirituali, exquisito sensu
paedagogico, necnon fervido animo in ministerium intento ornatorum.
Parochus
24. Parochus (vel alius minister) a rectore institutionis eligitur communi
consilio coetus educatorum atque prae oculis habitis diversis loci et vitae
adiunctis, in quibus candidati versantur. Eius est candidatum sibi commis
sum in vivam ministerii communionem assumere atque, sub suo personali
ductu, actionibus pastoralibus initiare, quae sibi aptiores visae fuerint; ope
ram insuper dabit labori expleto periodice una cum ipso candidato expen-

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

855

dendo atque curabit rectori de progressione formationis in tirocinio notitias


referre.
3.

Professores

Competentia scientifica et testimonium vitae


25. Professores ad futuros diaconos efformandos maxime conferunt. Illi
enim, sacrum depositum ab Ecclesia custoditum tradentes, fidem candida
torum nutriunt eosque ad officium magistrorum populi Dei idoneos red
dunt. Quam ob rem ipsi solliciti esse debent non solum necessariam compe
tentiam scientificam et sufficientem artem paedagogicam sibi acquirere, sed
etiam veritatem quam docent per testimonium vitae confirmare.
Unitatis paedagogicae studium
Ut eorum specifica opera cum ceteris formationis dimensionibus harmo
nice componi possit, haud parum interest ut parati sint, secundum circum
stantias, cum aliis personis formationi addictis cooperare et communes om
nium nisus collegialiter expendere. Quo pacto efficient ut candidatis forma
tio ad unitatem redacta tradatur et eos efficaciter adiuvent in necessaria
synthesi sibi comparanda.
4. Communitas

institutionis

diaconorum

permanentium

Specificae communitatis ecclesialis specimen


26. Aspirantes et candidati ad diaconatum permanentem singularem
ambitum necessario constituunt: specificam nempe communitatem ecclesia
lem, quae stimulatricem vim formationis funditus afficit.
Personae ad formationem deputatae eniti debent ut communitas genui
na spirituali vita, sensu mutuae adhaesionis, spiritu servitii et missionali
fervore emineat atque programma praestitutum possideat periodicarum occursationum et orationis.
Magni pretii adminiculum
Quo modo communitas institutionis diaconorum permanentium aspiran
tibus et candidatis ad diaconatum pretioso auxilio esse poterit in eorum vo
catione discernenda, in maturitate humana promovenda, in introductione
in spiritualem vitam, in studio theologiae et in praxi pastorali.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

856
5.

Communitas

originis

27. Communitates, e quibus aspirantes et candidati ad diaconatum pro


veniunt, in eorum formationem vim haud mediocrem exercere possunt.
Familia
Aspirantibus et candidatis iunioribus familiae magni pretii auxilium prae
stare debent. Ipsae hortandae sunt, ut formationis itinerarium orationibus,
debito respectu, recto virtutum domesticarum exemplo, spirituali et materiali
auxilio, praesertim in difficilioribus adiunctis persequi sciant. Immo etiam si
forte genitores et familiares indifferentes sese ostendant vel adversos vocationis
delectui, comparatio quaedam clara et serena cum eorum positione et conse
quentes stimuli magno auxilio esse possunt, ut... vocatio consultius ac firmius
maturet . Ad aspirantes et candidatos uxoratos quod attinet, maxime enitendum erit ut coniugalis vitae communio efficaciter conferat ad eorum formatio
nis itinerarium versus diaconatus metam corroborandum.
29

Communitas paroecialis
A communitate paroeciali exspectatur, ut itinerarium cuiusque sui
membri ad diaconatum orationis auxilio et congruo catechesis tirocinio pro
sequatur quod, dum fidelium mentes erga ministerium istud aperit, candi
dato validum auxilium ad vocationem suam discernendam praestat.
Aggregationes ecclesiales
Etiam illae aggregationes ecclesiales, e quibus aspirantes et candidati ad
diaconatum proveniunt, continuatim iisdem fons esse poterunt auxilii, praesi
dii, lucis et humanitatis. Pariter tamen ministerialem suorum membrorum vo
cationem magni aestimare debent, ita ut maturationem spiritualitatis et opero
sae alacritatis specifice diaconalis in iis nedum impediant, eam efficaciter iuvent.
6.

Aspirans

et

candidatus

Sui ipsius educatio


28. Postremo prae oculis habendum est quemlibet ad diaconatum se
praeparantem primum auctorem esse dicendum adeo necessarium, ut suffiIOANNES PAULUS I I , Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 68: l.c,
pp 775-776.
29

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

857

ei omnino nequeat in suapte formatione ducenda: nam quodcumque edu


candi opus... est, denique, sui ipsius educatio.
Quae sui ipsius formatio minime tamen separationem, segregationem vel
inconsultam libertatem significat, sed potius officii conscientiam et prom
ptam alacritatem ad divinam vocationem generose sequendam, maximo
momento tributo personarum dotibus atque mediis a Providentia suppeditatis.
Quod formationis genus radicitus consistit in firma voluntate in vita se
cundum Spiritum proiiciendi modo congruo vocationi susceptae, alimentum
suum trahens ex animo humili et proclivo ad suos proprios limites suasque
proprias dotes agnoscenda.
30

II
CANDIDATORUM AD DIACONATUM
PERMANENTEM DOTES
Ecclesiae pars in vocatione discernenda
29. Historia cuiusvis vocationis presbyteralis, sicut ceterum cuiusvis fe
re vocationis christianae, historia est ineffabilis dialogi inter Deum et homi
nem, inter amorem Dei vocantis et libertatem hominis Deo respondentis .
Sed una cum appellatione Dei et responsione hominis aliud elementum con
stitutivum vocationis et praesertim vocationis ministerialis habetur: publica
nempe appellatio Ecclesiae. Vocari a Deo dicuntur qui a legitimis Eccle
siae ministris vocantur . Qui terminus intelligi debet non sensu stricte iu
ridico, quasi auctoritas appellans sola vocationem efficeret, sed sensu sacra
mentali, quo auctoritas appellationem enuntians signum et instrumentum
personalis interventus Dei consideratur, qui per manuum impositionem
completur. Re ita considerata, quaecumque electio regularis inspirationem
innuit atque electionem Dei repraesentat. Ecclesiae sententia de vocatione
ultimum iudicium constituit in vocatione eligenda; et hoc eo vel magis,
cum de ecclesiali momento agatur in electione vocationis ad ministerium or
dinatum.
Huiusmodi vocationis discernendae opera criteriis obiectivis fulciri de
bet, quae Ecclesiae traditionem magni habeant atque ad hodiernas necessi31

32

Ibidem, 69:
Ibidem, 36:
Catechismus
Taurinorum 1914,
30

31

32

57 - A.. A.. S.

lc, p 778.
l.c, pp,, 715-716.
ex decreto Concilii Tridentini ad Parochos, pars II, c. 7, n. 3, Augustae
p. 288.

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

858

tates pastorales respiciant. In vocationibus ad diaconatum permanentem di


scernendis requisita quaedam prae oculis habenda sunt indolis generalis et
alia quae peculiari vocatorum statui vitae respondeant.
1.

Requisita

indolis

generalis

Lineamenta a Sancto Paulo adumbrata


30. Prima figura diaconi in Prima Epistola sancti Pauli ad Timotheum
prostat: Diaconos similiter pdicos, non bilingues, non multo vino deditos,
non turpe lucrum sectantes, habentes mysterium fidei in conscientia pura.
Et hi autem probentur primum, deinde ministrent nullum crimen haben
tes... Diaconi sint unius uxoris viri, qui filiis suis bene praesint et suis do
mibus; qui enim bene ministraverint, gradum sibi bonum acquirent et mul
tam fiduciam in fide, quae est in Christo Iesu (1 Tim 3, 8-10.12-13).
Indicia Patrum Ecclesiae
Qualitates a Paulo enumeratae potissimum humanae sunt, quasi ut
ita dicatur diaconi munere suo fungi non possint nisi exemplar etiam
sub respectu humano existimatum sese exhibeant. Pauli doctrinae resonantia in aliis Patrum Apostolicorum scriptis, praesertim in Didach et apud
Sanctum Polycarpum reperitur. Didach hortatur: Constituite igitur vobis
episcopos et diaconos dignos Domino, viros mansuetos et argenti non cupi
dos et veraces et probatos ; Sanctus Polycarpus vero admonet: Similiter
diaconi in conspectu iustitiae eius inculpati esse debent, sicut ministri Dei
et Christi, non hominum; ne calumniatores sint, ne bilingues, nec avari; sed
continentes in omnibus, misericordes, seduli, incedentes secundum verita
tem Domini, qui omnium minister factus est .
33

34

Requisita Codicis Iuris Canonici


31. Postea traditio Ecclesiae ulterius complevit atque definivit requisita,
quae vocationis ad diaconatum authenticam naturam suffragantur. Ea in
primis sunt quae ordines in genere respiciunt: Ad ordines ii soli promo
veantur qui... integram habent fidem, recta moventur intentione, debita
pollent scientia, bona gaudent existimatione, integris moribus probatisque
Didach, 15, 1: F. X. Funk (ed.), Patres Apostolici, I, o.c, pp. 32-35.
S. POLYCARPUS, Epistula ad Philippenses, 5, 1-2: F. X. Funk (ed.), Patres Apostolici, I,
o.c, pp. 300-302
33

34

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

859

virtutibus atque aliis qualitatibus physicis et psychicis ordini recipiendo


congruentibus sunt praediti .
35

Qualitates humanae et virtutes evangelicae a diaconia requisitae


32. Candidatorum figura deinde completur quibusdam specificis qualita
tibus humanis et virtutibus evangelicis a diaconia postulatis. Inter qualita
tes humanas nominandae sunt: maturitas psychica, facultas dialogi et com
municationis, conscientia officii, industria, animi aequilibrium et prudentia.
Inter virtutes evanglicas peculiaris momenti sunt: oratio, pietas eucharisti
ca et mariana, sensus Ecclesiae humilis et conspicuus, amor Ecclesiae eius
que missionis, spiritus paupertatis, facultas oboedientiae et communionis
fraternae, alacritas apostolica, animus ad servitium proclivus, caritas erga
fratres.
36

In communitatem christianam insertio


33. Praeterea candidatos ad diaconatum oportet alicui communitati
christianae vitaliter esse insertos atque exercuisse iam magna cum cura
quaedam apostolatus opera.
Exercitium laboris aut professionis
34. Candidati ex omnibus societatis coetibus provenire atque quemlibet
laborem vel professionem exercere possunt, dummodo non sit, secundum
normas Ecclesiae et prudens iudicium Episcopi, statum diaconalem dedecens. Praeterea huiusmodi operositas practice componi debet cum oneribus
formationis et exercitii activi ministerii.
37

Aetas minima
35. Quoad aetatem minimam,

Codex Iuris Canonici

statuit quod candi

datus ad diaconatum permanentem qui non sit uxoratus ad eundem diaco


natum ne admittatur, nisi post expletum vigesimum quintum saltem aeta-

CIC., can, 1029. Cf. can. 1051, 1..


Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, II, 8: l.c, p. 700.
Cf C.I.C, cann, 285, 1-2; 289; PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus
ordinem, III, 17: l.c, p. 701,
35

36

37

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

860

tis annum; qui matrimonio coniunctus est, nonnisi post expletum trigesi
mum quintum saltem aetatis annum, atque de uxoris consensu .
38

Irregularitates et impedimenta
Oportet vero candidatos liberos esse ab irregularitatibus atque ab impe
dimentis.
39

2.

Requisita

a)

Caelibes

candidatorum

statui

vitae

respondentia

Cor indivisum
36. Ex Ecclesiae instituto, ipso Oecumenico Concilio comprobante, ii,
qui ad diaconatum iuvenes vocantur, lege caelibatus servandi astringun
tur . Quae lex, quam ii qui hoc charismate donati sunt libere amplectun
tur, potissimum cum sacro ministerio congruit.
Diaconatus permanens in caelibatu peractus peculiares quasdam notas mi
nisterio imprimit. Etenim identificatio sacramentalis cum Christo in cordis in
divisi contextum inseritur, optionis scilicet sponsalis, exclusivae, perennis et in
tegrae unici et summi Amoris; quo pacto servitium Ecclesiae plena deditione
perfungi poterit atque proclamatio Regni generoso testimonio vitae confirmabi
tur eius, qui talis ministerii causa bona etiam maxime cara reliquit.
40

b)

Uxorati

Positiva experientia vitae familiaris


37. Cum de viris matrimonio iunctis agitur, cavendum est, ut ii tan
tum ad diaconatum provehantur, qui, plures iam annos in matrimonio viC.I.C., can. 1031, 2. Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem,
II, 5; III, 12: l.c, pp. 699; 700. Canon 1031, 3 praecipit: Integrum est Episcoporum confe
rentiis normam statuere, qua provectior ad presbyteratum et ad diaconatum permanentem
requiratur aetas .
Cf. C.I.C., cann. 1040-1042. Irregularitates (seu impedimenta perpetua) a can. 1041
enumeratae hae sunt: 1) aliqua forma amentiae aliusve psychicae infirmitatis, qua, consultis
peritis, inhabilis indicatur ad ministerium rite implendum; 2) delicta apostasiae, haeresis aut
schismatis; 3) attentatum matrimonium, etiam civile tantum; 4) voluntarium homicidium perpe
tratum aut abortus procuratus, effectu secuto; 5) graviter mutilare se ipsum vel alium, et sibi
vitam adimere tentare; 6) actum ordinis illicite ponere. Impedimenta simplicia a can. 1042 enu
merata haec sunt: 1) officium vel administrationem indecoram vel a clericali statu alienam gere
re; 2) status neophytae (nisi iudicium Ordinarii aliter sonat).
PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, II, 4: l.c, p. 699. Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II, Constitutio dogmatica Lumen gentium, 29.
38

39

40

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

861

ventes, se domui suae bene praeesse ostenderint, quippe quibus et uxor et


filii sint vitam vere christianam agentes et integra fama praestantes ."
Consensus et indoles mulieris
Nec solum hoc. Etenim praeter candidati stabilem condicionem vitae fa
miliaris statuitur candidatos uxoratos admitti non posse nisi constet non
solum de uxoris consensu, sed de eiusdem etiam christiana morum probita
te illisque dotibus, quae viri ministerium nec impediant nec dedecorent .
42

c)

Vidui

Probitas humana et spiritualis


38. Post ordinem receptum diaconi, grandiore etiam aetate promoti, ex
tradita Ecclesiae disciplina ad ineundum matrimonium inhabiles sunt .
Eadem lex etiam pro diaconis valet qui vidui remanserunt. Eorum vocatio
consistit in exemplo probitatis humanae et spiritualis in propria condicione
vitae exhibendo.
Praeterea, ut candidati vidui admitti possint, demonstrare debent de
suorum filiorum humana et christiana cura iam providisse aut capaces esse
de ea congruo modo providendi.

43

44

d) Sodales

Institutorum

vitae

consecratae

et

Societatum

vitae

apostolicae

De charismate et ministerio harmonice componendis


39. Diaconi permanentes ad Instituta vitae consecratae vel ad Societates
vitae apostolicae pertinentes vocati sunt ad ministerium suum specifico
charismate accepto ditandum. Licet enim eorum pastoralis actio sub iuris45

PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, III, 13: l.c , p 700.
Ibidem, III, 11: lc, p. 700. Cf. C.I.C., cann. 1031, 2; 1050, 3
PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, III, 16: l.c, p. 701; Litte
rae apostolicae Ad pascendum, VI: l.c, p. 539; C.I.C., can 1087.
Litteris circularibus (Prot. N. 26397) emanatis die 6 Iunii anno 1997 a Congregatione
de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuitur unam solam e sequentibus causis suf
ficere ad dispensationem ab impedimento obtinendam, de qua in can. 1087 C.I.C.: magna et
probata utilitas ministerii diaconi in dioecesi cui pertinet; praesentia filiorum tenerae aetatis,
qui materna cura indigent; praesentia genitorum vel socerorum aetate provecturum et auxiliis
indigentium
Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, VII; 32-35: lc,
pp. 703-704.
41
42

43

44

45

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

862

dictione Ordinarii loci exerceatur, peculiarem tamen notam eorum vitae


status religiosi vel consecrati exhibet. Ideo solliciti erunt de religiosa vel
consecrata vita cum ministeriali componenda atque de speciali suo tributo
ad Ecclesiae missionem praestando.
46

III
FORMATIONIS ITINERARIUM
AD DIACONATUM PERMANENTEM
1. Aspirantium

praesentatio

Responsabilitates diversae
40. Voluntatis declaratio itinerarium formationis diaconalis ineundi fieri
potest sive motu proprio ipsius aspirantis, sive per explicitam designatio
nem communitatis, cuius aspirans est membrum. Utcumque sit, oportet ut
huiusmodi voluntatis declaratio a communitate accepta et rata habeatur.
Parochi (vel superioris, si de religiosis agatur) est aspirantem ad diaco
natum nomine communitatis Episcopo (seu Superiori maiori competenti)
praesentare. Quod ille faciet petitionem commendando illustratione causa
rum moventium eamque suffragantium, et simul exhibendo aspirantis cur
riculum vitae personalis et pastoralis.
Episcopus (vel Superior maior competens) consultis rectore institutionis
et coetu educatorum, decernet utrum petitor in periodum propedeuticam
admittendus sit nec ne.
2. Periodus

propedeutica

Fines
41. Admissione inter aspirantes ad diaconatum incipit periodus prope
deutica, quae per congruum tempus protrahetur. Haec periodus est, qua
aspirantes theologiae, spirituali vitae et ministerio diaconali profundius co
gnoscendis initientur atque invitabuntur ad suam vocationem accuratius
discernendam.
Cf., Idem, Litterae apostolicae Ecclesiae sanctae (die 6 Augusti anno 1966), I, 25, 1:
AAS 58 (1966), p. 770,,
46

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

863

Formatores
42. Periodo propedeuticae praeest rector institutionis, qui, secundum
circumstantias, aspirantes uni vel pluribus tutoribus committere poterit.
Optandum est ut, circumstantiis permittentibus, aspirantes propriam suam
communitatem constituant, cum proprio rhythmo occursionum et orationis,
qui communia momenta etiam cum communitate candidatorum praestituat.
Rector institutionis sciscitari debet utrum unusquisque aspirans directo
rem spiritus approbatum habeat, atque cum cuiusque parocho (vel alio sa
cerdote) consultationes statuere ad tirocinii pastoralis programma definien
dum. Praeterea, cum familiis aspirantium uxoratorum necessitudinem fove
re curabit, ut sibi de earum voluntate constet vocationem sui familiaris ac
ceptandi, participandi et comitandi.
Programma
43. Periodi propedeuticae programma praelectiones scholasticas genera
tim ne praescribat, sed potius orationis conventus, instructiones, meditatio
nis et comparationis personalis momenta proponat, quibus vocatio obiective
discerni possit secundum programma praestitutum.
Iam in hac periodo curandum est ut, pro posse, etiam aspirantium uxo
res ad participationem asciscantur.
Opus vocationis discernendae
44. Dotibus ad ministerium diaconale requisitis consideratis, aspirantes
invitentur ad suam vocationem plena libertate et rei conscientia discernendam, exclusis suggestionibus commodi personalis vel quibusvis corcitionibus externis.
Sub periodi propedeuticae fine rector institutionis, coetu educatorum
consulto et omnibus elementis in sua possessione prae oculis habitis, pro
prio Episcopo (vel Superiori maiori competenti) litteras testimoniales tra
det, quae exhibeant personae aspirantis figuram, necnon iudicium de eius
idoneitate si petitum fuerit.
Ad Episcopum (vel Superiorem maiorem competentem) quod attinet,
inter candidatos ad diaconatum nonnisi eos ascribet, de quorum idoneitate
sive per suam experientiam personalem sive per notitias ab educatoribus
acceptas, certitudinem moralem assecutus fuerit.
47

47

Cf. C.I.C., can. 1026.

864

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

3. Ritus

liturgicus

admissionis

inter

candidatos

ad

ordinem

diaconatus

Ritus significatio
45. Candidatorum ad ordinem diaconatus admissio fit per proprium ri
tum liturgicum, quo is, qui ad Diaconatum vel Presbyteratum adspirat,
publice manifestat suam voluntatem se Deo et Ecclesiae offerendi, ut sa
crum ordinem exerceat; Ecclesia vero, hanc oblationem accipiens, eum eligit
et vocat, ut ad sacrum ordinem recipiendum se praeparet, et hac ratione
inter candidatos ad Diaconatum et Presbyteratum rite cooptetur .
48

Superior competens
46. Superior pro hac acceptione competens est Episcopus proprius vel
Superior maior pro sodalibus Institutorum religiosorum clericalium iuris
pontificii vel Societatum clericalis vitae apostolicae iuris pontificii.
49

Celebratio die festo


47. Propter suum characterem publicum et suam significationem eccle
sialem, ritus magnae gravitatis existimetur atque die festo potissimum cele
bretur. Ad eum aspirans recollectione spirituali se praeparet.
Petitio adscriptionis inter candidatos
48. Ritum liturgicum admissionis inter candidatos petitio praecedat,
propria manu ipsius aspirantis exarata ac subscripta necnon scripto accepta
a proprio Episcopo vel Superiore maiore ad quem directa est.
Inter candidatos ad diaconatum adscriptio non constituit ius ad ordina
tionem diaconalem necessario obtinendam, sed habenda est tamquam prima
agnitio publica positivorum signorum vocationis ad diaconatum, quae sub
sequentibus formationis annis confirmari debet.
50

4. Tempus

formationis

Saltem per triennium


49. Programma formationis, praeter periodum propedeuticam, saltem
tres annos pro omnibus candidatis complecti debet.
51

PAULUS V I , Litterae apostolicae Ad pascendum, Prooemium; cf. I a): l.c, pp. 537-538.
Cf. C.I.C., can. 1034, 1. Ritus admissionis inter candidatos ad Ordinem sacrum in Pontifi
cale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, Appendix, I I : ed. cit.,
pp. 232ss. invenitur.
Cf. C.I.C., cann. 1016; 1019.
Cf. ibidem, can. 1034, 1; PAULUS V I , Litterae apostolicae Ad pascendum, I a): l.c, p. 538.
Cf C.I.C., can.. 236 et articuli 41-44 huius Rationis.
48

49

50

51

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

865

Candidati iuvenes
50. Codex Iuris Canonici praescribit ut candidati iuvenes suam forma
tionem accipiant per tres saltem annos in aliqua domo peculiari degentes,
nisi graves ob rationes Episcopus dioecesanus aliter statuerit . Ad huius
modi institutum erigendum Episcopi eiusdem regionis, vel, si usus fuerit,
plurium quoque regionum eiusdemve nationis, pro variis locorum adiunctis
suam consocient operam. Eidem autem moderando praepositos peridoneos
eligant, legesque tum de morum disciplina, tum de studiorum ratione accu
ratissime faciant . Curandum est ut candidati isti necessitudinem foveant
cum diaconis suae propriae dioecesis cui adscripti sunt.
52

5S

Candidati grandioris aetatis


51. Pro candidatis grandioris aetatis, status sive caelibis sive matrimo
nialis, Codex Iuris Canonici praescribit ut suam formationem percipiant
ratione ad tres annos protracta et ab eadem Conferentia Episcopali defini
ta . Ubi circumstantiae id permittunt, huiusmodi programma ad effectum
deducendum est in contextu vivae participationis in communitate candida
torum, quaesuum calendarium conventuum, orationis et formationis habe
bit atque communia quoque momenta cum communitate aspirantium praestituet.
Candidatis istis diversa formationis ordinandae specimina proponi pos
sunt. Onerum laboris et familiae causa, formae communiores in occursionibus instructoriis et scholasticis consistunt, horis vespertinis in hebdomadae
fine, tempore vacationum vel secundum alias varias possibilitates dispositis.
Ubi condicio admodum difficilem se ostenderit, ad alia specimina recurren
dum erit per longius temporis spatium protracta vel recentia communica
tionis instrumenta adhibentia.
54

Candidati Institutorum vitae consecratae


52. Candidatorum ad Instituta vitae consecratae seu ad Societates vitae
apostolicae pertinentium formatio fieri debet iuxta rationem, si exstet, pro
prii Instituti vel propriae Societatis, aut structuris utendo dioecesis, ubi
candidati commorantur.
C.I.C., can. 236, I . Cf. PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, I I ,
6: l.c, p. 699.
Ibidem, I I , 7: l.c, p. 699..
C.I.C., can. 236, 2,
52

53

54

866

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

Viae particulares
53. In casibus, ubi specimina supra indicata ad effectum deducta non
fuerint vel difficilia actu evaserint, candidatus educandus tradatur spectatissimo sacerdoti, qui de eo curam agat, eumque doceat, deque eius pru
dentia ac maturitate testimonium afferre valeat. Semper autem ac sedulo
cavendum est, ut tantummodo idonei peritique viri in sacrum ordinem
ascribantur .
55

54. In omni casu, rector institutionis (vel sacerdos ad hoc deputatus) in


tegro formationis tempore certior fieri debet utrum unusquisque candidatus
directionem spiritualem percipere pergat a proprio directore spirituali ap
probato. Praeterea, provideat de cuiusque tirocinio pastorali comitando,
expendendo et, si casus ferat, commutando.
55. Institutionis programma, cuius in proximo capite lineamentum
quoddam generale proponetur, diversas formationis dimensiones (humanam,
spiritualem, theologicam et pastoralem) harmonice componendas curabit;
ipsum debet esse theologice bene fundatum, ad specificum pastoralem fi
nem probe ordinatum atque necessitatibus et rationibus pastoralibus loci
aptatum.
Uxorum et filiorum implicatio
56. In hoc programma uxores et filii candidatorum uxoratorum sicuti et
communitates quibus adhaerent, modis qui magis opportuni visi fuerint,
implicentur. Expresse vero etiam de ratione formationis uxorum candidato
rum provideatur, qua ad suam futuram missionem praeparentur coniugem
suum in ministerio sequendi et coadiuvandi.
5.

Collatio

ministeriorum

Lectoratus

et

Acolythatus

Ministeriorum significatio
57. Antequam quis ad diaconatum sive permanentem sive transeuntem
promoveatur, requiritur ut ministeria lectoris et acolythi receperit et per
congruum tempus exercuerit ...quo melius disponantur ad futura mu56

55
56

PAULUS V I , Litterae apostolicae Sacrum diaconatus ordinem, I I I , 15: l.c, p. 701.


C.I.C., can. 1035, 1 .

867

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

nera Verbi et Altaris. Ecclesia enim valde opportunum existimat, ut sa


crorum ordinum candidati tum studio tum exercitio, quod gradatim fat,
ministerii Verbi et Altaris, duplicem hunc sacerdotalis muneris aspectum
familiari consuetudine perspiciant atque meditentur. Ex quo fit, ut veritas
ministerii maxima eniteat efficacitate. Candidati, enim, ad sacros ordines
accedant, suae vocationis plene conscii, "spiritu ferventes, Domino servien
tes... orationi instantes, necessitatibus sanctorum communicantes" (Rom 12,
11-13) .
Horum ministeriorum specifica natura atque momentum pastorale in
Litteris apostolicis Motu Proprio datis Ministeria quaedam explanata repe
riuntur, ad quas igitur respiciendum erit.
57

58

Petitio admissionis
58. Aspirantes ad lectoratum et acolythatum, a rectore institutionis in
vitati, petitionem admissionis, libere exaratam et subscriptam, Ordinario
(Episcopo seu Superiori maiori), penes quem est acceptio, exhibeant. Ac
ceptatione consecuta, Episcopus vel Superior Maior ad ministeriorum colla
tionem procedet, secundum ritum Pontificalis Romani,
59

60

Interstitia
59. Inter collationem lectoratus et acolythatus oportet ut certum tempo
ris spatium transcurrat, ita ut candidatus ministerium receptum exercere
queat. Inter acolythatus et diaconatus collationem intervallum intercedat
sex saltem mensium .
61

62

6.

Ordinatio

diaconalis

Declaratio et petitio admissionis


60. Itinerario formationis expleto, candidatus qui, rectore institutionis
annuente, censeat se requisita necessaria ad ordinationem possidere, EpiscoPAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, II: l.c, p. 539; Litterae apostolicae Mi
nisteria quaedam (die 15 Augusti anno 1972), XI: AAS 64 (1972), p. 533.
Idem, Litterae apostolicae Ad pascendum, Prooemium: l.c, p. 538,
Cf. Idem, Litterae apostolicae Ministeria quaedam, VIII a): l.c, p. 533.
Cf. Pontificale Romanum - De Institutione Lectorum et Acolythorum, Editio typica,
Typis Polyglottis Vaticanis 1972.
Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Ministeria quaedam, X: l.c, p. 533; Litterae aposto
licae Ad pascendum, IV: l.c, p. 539,
C.I.C., can. 1035, 2.
67

88

59

60

61

62

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

868

po proprio vel Superiori maiori competenti declarationem tradat propria


manu exaratam et subscriptam, qua testificetur se sponte ac libere sacrum
ordinem suscepturum atque se ministerio ecclesiastico perpetuo mancipatu
rum esse, insimul petens ut ad ordinem recipiendum admittatur .
63

Documenta adnectenda
61. Huic petitioni candidatus adnectere debet testimonium baptismi,
confirmationis, ministeriorum receptorum, de quibus in can. 1035, necnon
studiorum rite expletorum ad normam can. 1032. Si ordinandus matrimo
nio coniunctus est, oportet quoque testimonium matrimonii atque consen
sum uxoris scriptum exhibere.
64

65

Scrutinium et promotio
62. Petitione ordinandi accepta, Episcopus (vel Superior maior compe
tens), idoneitatem eius accurato scrutinio expendet. Peculiariter perpendet
testimonium a rectore institutionis sibi exhibendum de qualitatibus ad or
dinem recipiendum requisitis, scilicet de candidati recta doctrina, genuina
pietate, bonis moribus, aptitudine ad ministerium exercendum; itemque rite
peracta inquisitione, de eius statu valetudinis physicae et psychicae . Epi
scopus dioecesanus seu Superior maior ut scrutinium rite peragatur, potest
alia adhibere media quae sibi, pro temporis et loci adiunctis, utilia videan
tur, uti sunt litterae testimoniales, publicationes vel aliae informationes .
66

67

Cum Episcopus vel Superior maior competens idoneitatem candidati


probaverit atque certitudinem acquisierit eum novorum onerum suscipiendorum conscium esse, eundem ad ordinem diaconatus promovebit.
68

Caelibatus obligatio quoad candidatos caelibes


63. Ante ordinationem candidatus caelebs obligationem caelibatus publi
ce assumere debet speciali ritu praescripto; qua obligatione tenetur etiam
candidatus ad Institutum vitae consecratae vel ad Societatem vitae aposto69

Ibidem, can., 1036. Cf. PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, V: l.c, p. 539.
Cf., C.I.C., can. 1050.
Cf ibidem, cann. 1050, 3; 1031, 2.
Ibidem, can. 1051, I .
Ibidem, can. 1051, 2.
Cf. ibidem, can., 1028. De officiis cum diaconatu suscipiendis cf. canones 273-289. Quod
ad diaconos uxoratos, addendum est impedimentum novi matrimonii ineundi (cf. can., 1087).
Cf. ibidem, can. 1037; PAULUS VI, Litterae apostolicae Ad pascendum, VI: l.c, p. 539.
63

84

65

66

67

68

09

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

869

licae, qui vota perpetua vel alias formas vinculi definitivi emisit in suo In
stituto aut Societate. Omnes candidati ante ordinationem fidei professio
nem et iuramentum fidelitatis personaliter emittere tenentur coram Ordina
rio loci vel suo delegato, secundum formulam a Sede Apostolica probatam.
70

71

Ordinatio
64. Unusquisque ad presbyteratum et ad diaconatum a proprio Epi
scopo ordinetur aut cum legitimis eiusdem litteris dimissoriis . Si autem
promovendus ad Institutum religiosum clericalem iuris pontificii vel ad So
cietatem clericalem vitae apostolicae iuris pontificii pertinet, Superiori
maiori competit litteras dimissorias ei concedere.
72

73

65. Ordinatio, secundum ritum Pontificalis Romani peragenda, intra


Missarum sollemnia potissimum die dominico vel festo de praecepto et com
muniter in Ecclesia cathedrali celebretur. Ad quam ordinandi se praepa
rent exercitiis spiritualibus per quinque saltem dies, loco et modo ab Ordi
nario determinatis . In ritu celebrando in peculiari luce ponatur participa
tio uxorum et filiorum ordinandi matrimonio coniuncti.
74

75

76

IV
DIMENSIONES FORMATIONIS
DIACONORUM PERMANENTIUM
1. Institutio humana

66. Institutionis humanae finis est personam ministrorum sacrorum ita


plasmare, ut in ea homines non obstaculum sed pontem reperiant quo
brevius pervenire valeant ad Christum Iesum, hominis Redemptorem . Ii
igitur formandi sunt ad seriem humanarum qualitatum acquirendam ac
77

Cf. Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum,


ed. cit., p.. 101.
Cf. C.I.C., can, 833, 6; Congregatio pro Doctrina Fidei, Professio fidei et Iusiurandum
fidelitatis in suscipiendo officio nomine Ecclesiae exercendo: AAS 81 (1989), pp. 104-106; 1169.
C.I.C , can. 1015, 1.
Cf. ibidem, can. 1019
Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, cap. I I I ,
De Ordinatione Diaconorum: ed. cit., pp. 100-142.
70

n,

177:
71

72

73

74

76

Cf C I.C, cann. 1010-1011,.

76

Ibidem, can 1039,


IOANNES PAULUS I I , Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 43: l.c, p. 732.

77

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

870

perficiendam, quibus possint communitatis fiducia gaudere, onera servitii


pastoralis animo sereno assumere atque consuetudinem et dialogum cum
proximo facilius fovere.
Formatio ad virtutes humanas
Simili modo ac Adhortatio apostolica Pastores dabo vobis relative ad for
mationem presbyterorum praescribit, etiam candidati ad diaconatum ita in
struantur ut veritatem ac fidelitatem ament, ut quemvis revereantur, ut
iustitiae ductu in omnibus regantur, ut dato verbo fideles perstare nove
rint, ut compati addiscant, ut sibi ipsis constent seu cohaerentes perstare
sciant, ut denique recte de rebus et hominibus iudicent, ut nobilia dumta
xat placita eligere optent .
78

Capacitas relationis cum aliis


67. Diaconis vocatis ut homines communionis et servitii fiant, peculiaris
momenti est capacitas relationis cum aliis. Id secumfert ut sint affabiles,
hospitales, verbo et corde sinceri, prudentes et moderati, benevoli et ad ser
vitium prompti, capaces suscitandi inter omnes incorruptas et fraternas re
lationes, indulgentiae, veniae et consolationi faciles. Candidatus, qui nimis
sibimetipsi intentum, litigiosum, atque ad solidas et serenas relationes
ineundas cum aliis ineptum se ostenderit, profundae conversioni instare de
beret, prius quam viam servitii ministerialis amplectatur.
79

Maturitas affectiva
68. Capacitas relationis cum aliis in maturitate affectiva radicatur, quae
altum securitatis gradum assequi debet in candidato sive caelibi sive uxorato. Talis maturitas praesupponit utriusque generis candidatos clare perspe
xisse caritatem et victoriosam luctam contra egoismum quoddammodo hu
manae exsistentiae centrum habendas esse. Nam, sicuti in encyclicis Litte
ris Redemptor hominis Summi Pontificis Ioannis Pauli II declaratur, homo
sine amore vivere nequit. Sibimet manet quiddam, quod incomprehensibile
est, eiusque vita sensu privatur, nisi amor ei praebetur, nisi invenit amo
rem, nisi amorem experitur suumque efficit, nisi penitus amorem partici78

79

Ibidem: l.c, pp 732-733.


Cf. ibidem: l.c, p. 733.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

871

pat . Qui amor prout idem Summus Pontifex in Adhortatione apostoli


ca Pastores dabo vobis, enucleat omnes dimensiones personae, physicam,
psychicam et spiritualem attingit ac proinde plenum sexualitatis dominium
exigit, quo illa vere et plene personalis fat.
Candidatis caelibibus amorem vivere idem est ac totum suum esse, totas
vires ac sollicitudines suas Christo et Ecclesiae dicare. Agitur de vocatione
magnae strenuitatis, quae inclinationibus affectivitatis et instinctus pulsionibus occurrere debet et ideo abnegatione et vigilantia, oratione et fidelita
te erga firmam regulam vitae indiget. Magni pretii adiutorium verae amici
tiae afferre possunt, quae providentissimum praesidium constituunt in vo
catione vivenda.
Candidatis autem uxoratis vivere amorem significat seipsos propriis mu
lieribus tradere in mutua donatione cum vinculo exclusivo, fideli et indisso
lubili, ad imaginem amoris Christi erga suam Ecclesiam; pariter significat
filios acceptare, amare et educare atque communionem familiarem in uni
versam Ecclesiam et societatem transmittere. Haec est vocatio, quae hodie
in gravi discrimine versatur propter immanem defectionem quorundam fun
damentalium valorum, effrenatam voluptatis cupidinem atque iustae liber
tatis perversam notionem. Ad suam plenitudinem attingendam, vocatio ad
vitam familiarem postulat ut oratione, liturgia et quotidiana sui ipsius
oblatione alatur.
80

81

82

83

Educatio ad libertatem
69. Condicio ad genuinam maturitatem humanam assequendam est edu
catio ad libertatem, quae oboedientiae erga proprii esse veritatem adae
quatur. Hoc sensu igitur libertas intellecta diaconum ducet ut sui ipsius
dominium perpetuo exerceat, paratumque se continuo testetur ad vincenda
ea egoismi ac individualismi certamina quae in uniuscuiusque vitam insi
dias nectunt ; diaconum brevi, "hominem ad alteros" efficient, deditioni
et servitio proximorum totum traditum . Formatio ad libertatem etiam
educationem conscientiae moralis implicat, quae assuefacit vocem Dei in
proprii cordis intimis audire et Eius voluntati firmiter adhaerere.
84

Idem, Litterae encyclicae Redemptor hominis (die 4 Martii anno 1979), 10: AAS 71
(1979), p. 274.
Cf. Idem, Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 44: l.c, p. 734.
Cf. ibidem: lc, pp. 734-735.
Cf, Idem, Exhortatio apostolica Familiaris consortio (die 22 Novembris anno 1981):
AAS 74 (1982), pp. 81-191,
Idem, Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 44: l.c, p. 735.
80

81

82

83

84

Acta Apostolicae Sedis -

872

Commentarium

Officiale

Programmata et subsidia
70. Qui multiplices maturitatis humanae aspectus qualitates huma
nae, capacitas relationis, maturitas affectiva, educatio ad libertatem et edu
catio conscientiae moralis considerandi sunt prae oculis habita aetate et
praecedenti formatione candidati atque praemeditati sint oportet iuxta pro
grammata ad personarum necessitates accommodata. Rector institutionis et
tutor operam suam dabunt pro parte cuiusque competentiae; moderator
spiritus vero non omittet hos aspectus praesentes tenere atque in colloquiis
directionis spiritualis perpendere. Verae utilitatis habendi sunt insuper con
ventus et collationes, qui revisioni faveant atque quoddam incitamentum
ad maturationem afferant. Vita communis in variis formis quibus conci
pi poterit praecellentes condiciones praestabit ad veritatis rerum inquisi
tionem atque ad correctionem fraternam efficiendas. In casibus, qui iudicio
formatorum necessitatem denotant, ad consultationem psychologicam, can
didato consentiente, recurri poterit.

2.

Institutio

spiritualis

71. Formatio humana incipitur atque completur in formatione spirituali,


quae omnis formationis christianae tamquam cor et unitatis centrum ha
benda est. Tendit ad novam vitam incrementis augendam in Baptismo re
ceptam.
Cum candidatus institutionis diaconalis itinerarium ingreditur, genera
tim quandam experientiam spiritualis vitae iam possidet, v. gr., actionis
Spiritus perceptionem, auscultationem et meditationem verbi Dei, orationis
saporem, servitio fratrum deditionem, ad sacrificium promptitudinem, sen
sum Ecclesiae, alacritatem apostolicam. Item, secundum suum proprium
statum vitae, quandam spiritualitatem definitam iam profundius excoluit:
familiarem, ad consecrationem in mundo aut ad consecrationem in vita reli
giosa intentam. Itaque futuri diaconi formatio spiritualis hanc experientiam
iam acquisitam ignorare non poterit, sed e contra profundius explorare at
que corroborare eam debet, ut sibi specifica spiritualitatis diaconalis ele
menta inserantur.
Amoris Christi servi revelatio et communicatio
72. Elementum spiritualitatem diaconalem magis denotans est revelatio
et participatio amoris Christi servi, qui venit non ministrari sed ministrare.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

873

Candidatus proinde adiuvandus est ut illas aptitudines gradatim adipisca


tur quae, etiamsi non exclusive, specifice tamen diaconales censendae sunt,
prout simplicitas cordis, sui ipsius donatio tota et proprii commodi immemor; amor humilis et ad servitium fratrum, praesertim pauperrimorum, do
lore et egestate afflictorum proclivus, partitionis et paupertatis forma vitae
libenter electa. Maria, ancilla Domini, itinerario isti praesideat atque quoti
diano Rosario recitando tamquam mater et auxiliatrix invocetur.
Eucharistia
73. Huiusmodi novae capacitatis amandi fons est Eucharistia, quae
haud fortuito ministerium diaconi peculiari nota obsignat. Pauperum servi
tio nempe servitium altaris cohaerenter continuatur. Itaque candidatus in
vitetur ut quotidie, aut frequenter saltem, propriis familiae et professionis
oneribus permittentibus, celebrationi eucharisticae intersit atque adiuvetur
ut mysterium eius profundius in dies perspiciat. Huius spiritualitatis eucha
risticae respectu curandum est, ut sacramento Paenitentiae congruum mo
mentum tribuatur.
Verbum Dei
74. Aliud elementum specificum spiritualitatis diaconalis est verbum
Dei, ad quod diaconus ex officio praedicandum vocatus est et quidem ita,
ut quod proclamat credat, doceat quod credit atque vivat quod docet.
Ideoque necesse erit ut candidatus verbum Dei semper profundius discat et
cognoscat atque inibi suae spiritualis vitae alimentum incessanter quaerat
assiduo et ardenti studio necnon quotidiano exercitio lectionis divinae.

85

Oratio Ecclesiae
75. Neque omittenda erit introductio in orationis Ecclesiae significatio
nem. Etenim oratio nomine Ecclesiae et pro Ecclesia ad ministerium diaco
ni pertinet. Quod quidem meditationem exigit de christianae orationis pro
pria natura, de sensu Liturgiae Horarum ac praesertim manuductionem ad
eius praxim. Quem ad finem maxime interest, ut in omnibus conventibus
futurorum diaconorum congruum tempus huic orationi dedicetur.
Cf traditio libri Evangeliorum, in Pontificale Romanum - De Ordinatione Episcopi,
presbyterorum et diaconorum, n. 210: ed.. cit., p, 125.
85

5 8 - A . A . S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

874

Oboedientia
76. Diaconus demum in sua persona repraesentat charisma servitii prout
participatio in ministerio ecclesiastico considerati. Quod spiritualem eius vi
tam peculiari modo afficit atque postulat ut nota oboedientiae et commu
nionis fraternae signetur. Authentica formatio ad oboedientiam dona per
gratiam ordinationis accepta nedum cohibeat, apostolicae operositati eccle
sialem auctoritatem confert. Confratrum ordinatorum, presbyterorum et
diaconorum communio autem ex parte sua est balsamum quod eos adiuvat
atque ad alacritatem exstimulat in ministerio obeundo. Candidatus igitur
formandus erit ad adhaesionem suam compagini ministrorum ordinatorum
magis persentiendam, necnon ad mutuam cooperationem cum eis atque ad
partitionem spiritualem excolendas.
Subsidia
77. Huius formationis subsidia sunt recollectiones mensiles et exercitia
spiritualia annua; instructiones, quae praefiniendae sunt secundum pro
gramma organicum et progressivum, quod ad varias formationis metas re
spiciat; spiritualis directio, quae ita disponenda est ut assidua esse possit.
Directoris spiritus est candidatum adiuvare in signis vocationis suae discer
nendis, in dispositione continuae conversionis induenda, in aspectibus dia
conali spiritualitati propriis maturandis (ex operibus spiritualitatis classicae
et sanctorum exemplis depromendo), in harmonica synthesi inter statum
vitae, professionem et ministerium efficienda.
Uxorum et filiorum implicatio
78. Provideatur insuper ut uxores candidatorum matrimonio iunctorum
proficiant in intellegentia acquirenda vocationis coniugis et suae propriae
missionis ad eius latus. Ideo invitentur ut in congressibus institutionis spiri
tualis regulariter participent.
Etiam filiis opportuna incepta proponantur ut ministerium diaconale
profundius agnoscere discant.
3.

Institutio

doctrinalis

79. Formatio intellectualis est institutionis diaconalis dimensio necessa


ria, utpote quae diacono validum spiritualis vitae nutrimentum et pretio
sum ministerii subsidium praestet. Quae institutio hodiernis praesertim

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

875

temporibus urget, in hoc difficili millennii transitu nova evangelizatione in


stimulante. Etenim religionis neglectio, spiritualium valorum obscurata per
ceptio, rectae conscientiae moralis deperditio atque pluralitas culturae expo
stulant ut ii qui ministerio ordinato dant operam, seriam et completam for
mationem possideant.
Congregatio de Institutione Catholica circularibus Litteris Come a conoscenza a. 1969 Conferentias Episcopales invitavit ut candidatorum ad dia
conatum permanentem institutionem doctrinalem definiendam curarent, di
versis personarum et Ecclesiae circumstantiis spectatis, simulque absolute
excluderent formationem festinanter et parum accurate factam, cum, sicut
in Constitutione Lumen gentium (n. 29) et in Motu proprio (n. 22)

86

declara

tum est, officia diaconorum tanti momenti sint, ut solidam et efficacem


praeparationem exigant .
t

Criteria
80. Criteria, quae in huiusmodi formatione adumbranda adhiberi de
bent, haec sunt:
a) necessitas, ut diaconus capax sit suae fidei rationem reddere atque
studeat vivae conscientiae ecclesialis maturitatem fovere;
b) attendendum est, ut ad specifica sui ministerii munera formetur;
c) multum interest, ut capacitatem acquirat rerum adiuncta recte inter
pretandi et congruam Evangelii inculturationem curandi;
d) magni habeatur utilitas formationis ad addiscendas technicas commu
nicationem et artem conventus animandi respicientes, necnon ad capacita
tem publice loquendi atque directionem et consilia impertiendi.
Argumenta
81. Criteriis istis consideratis, argumenta quae seligantur oportet haec
sunt:
a) introductio in Sacram Scripturam et in rectam interpretationem;
theologia Antiqui et Novi Testamenti; mutua relatio inter Scripturam et
Traditionem; usus Scripturae in praedicatione, in catechesi et in actione pa
storali in genere;
87

Agitur de Litteris apostolicis PAULI VI, Sacrum diaconatus ordinem, n. 22: l.c, pp. 701-702.
Cf. CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA, Litterae circulares Come a conoscenza
(die 16 Iulii anno 1969), p. 2.
86

87

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale

876

b) initiatio studio Patrum Ecclesiae et prima elementa historiae ecclesia


sticae;
c) theologia fundamentalis complectens explanationem fontium, argu
mentorum et methodorum theologiae, expositionem quaestionum ad Reve
lationem atque ad relationes inter fidem et intellectum pertinentium, qua
futuri diaconi habiles evadant demonstrare fidem rationis argumentis de
fendi posse;
d) theologia dogmatica cum variis suis tractatibus: Trinitas, creatio,
christologia, ecclesiologia et oecumenismus, mariologia, anthropologia chri
stiana, sacramenta (praesertim theologia ministerii ordinati), eschatologia;
e) doctrina moralis christiana quoad suas dimensiones personales et so
ciales, cum peculiari respectu ad doctrinam socialem Ecclesiae;
f) theologia spiritualis;
g) liturgia;
h) ius canonicum.
Secundum circumstantias et necessitates, addendae erunt aliae discipli
nae ad programma complendum, prout studium aliarum religionum, quae
stiones philosophicae selectae, quorundam oeconomicorum et politicorum
problematum profundior explanatio.
88

Instituta scientiarum religiosarum et aliae similes scholae


82. Si possibile, pro theologica formatione recurratur ad instituta scien
tiarum religiosarum, ubi iam existunt, vel ad alia instituta formationis
theologicae. Ubi vero propriae scholae formationis theologicae pro diaconis
erigendae sunt, provideatur ne praelectiones et seminaria inferiores sint nu
mero circiter mille horarum per triennii spatium dispositarum. Curricula,
saltem illa quae maioris momenti sunt, examine terminentur atque in fine
triennii examen finale de universa materia praescribatur.
Formatio fundamentalis
83. Pro admissione ad hoc programma praevia praeparatio fundamenta
lis exigatur, quae secundum condiciones culturales regionis determinanda erit.
Formatio permanens
84. Candidati prompti sint ad formationem etiam post ordinationem
prosequendam. Quapropter invitentur ut parvam bibliothecam personalem
Cf. ibidem, p. 3,

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

877

de re theologica et pastorali sibi comparent atque formationis permanentis


programma assidue frequentent.
4.

Institutio

pastoralis

85. Formatio pastoralis sensu lato eadem est ac institutio spiritualis,


cum ad pleniorem identitatem cum diaconia Christi in dies adducat. Quae
intentio universae formationis structurae cum variis suis dimensionibus
praeponatur oportet, ita ut illae ad unicam visionem finis conspirent insti
tutionis diaconalis, ad cuius naturam pertinet esse sacramentum Christi,
servi Patris.
Formatio pastoralis sensu stricto specifica disciplina theologica et tiroci
nio practico absolvitur.
Theologia pastoralis
86. Quae disciplina theologica theologia pastoralis vocatur. Illa docta es
se debet consideratio Ecclesiae, prout cotidie per Spiritus vim intra histo
riam aedificatur; Ecclesiae itaque prout est "universale salutis sacramen
tum", prout est signum et vivum instrumentum salutis in Christo Iesu, in
Verbo, in Sacramento, in Caritatis ministerio . Finis igitur huius discipli
nae est principia, criteria et methodos tradere, quibus Ecclesiae actio apo
stolica et missionalis in historia explicatur.
Theologia pastoralis pro diaconis definienda peculiariter ad provincias
eminenter diaconales attendet, prout sunt:
89

a) praxis liturgica: administratio sacramentorum et sacramentalium, mi


nisterium altaris;
b) Verbi annuntiatio in variis contextibus servitii ministerialis: kerygma,
catechesis, praeparatio ad sacramenta, homilia;
c) studium Ecclesiae iustitiam socialem et caritatem promovendi;
d) vita communis, praesertim in consociationibus familiaribus, in parvis
coetibus et apostolatus inceptis, etc. stimulanda.
Verae utilitatis esse poterunt etiam quaedam instructione sindolis te
chnicae, quae candidatos praeparent ad specificas navitates ministeriales, si-

89

IOANNES PAULUS I I , Exhortatio apostolica postsynodalis Pastores dabo vobis, 57: l.c, p. 758.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

878

cut psychologia, paedagogia catechetica, homiletica, cantus sacer, admini


stratio ecclesiastica, informatica, etc.
90

Tirocinium practicum
87. Simul (et, si possibile, coniunctim) cum theologia pastorali tradenda
pro unoquoque candidato tirocinium practicum praestituendum erit, quod
permittat in adiunctis concretis comprobare ea quae per studium acquisita
sunt. Illud peragendum est gradatim et discriminatim pro diversitate perso
narum et rerum atque continuo expendi debet. In navitatis provinciis eli
gendis collatio ministeriorum institutorum consideretur atque curandum est
ut eadem reapse exerceantur.
Provideatur ut candidati dioecesanis pastoralibus inceptis active initien
tur atque mutuae communicationis experientiarum participes fiant cum
diaconis in ministerio penitus implicatis.
Sensus missionis
88. Sollicitae curae insuper impendantur, ut futuri diaconi in forti mis
sionali sensu maturando progrediantur. Etiam illi nempe similiter ac pre
sbyteri in sacra ordinatione donum spirituale accipiunt, quod eos ad missio
nem universalem usque ad ultimum terrae (cf. Act 1, 8) praeparat. Adiu
ventur igitur ut istius suae identitatis missionalis plene conscii fiant atque
praeparentur ut officium suscipiant veritatis annuntiandae etiam non chri
stianis, praesertim si ad suum populum pertinent. Nec vero desit missionis
ad gentes prospectus, quotiescumque rerum adiuncta id exigant vel admittant.
91

CONCLUSIO
89. Didascalia Apostolorum diaconis primorum saeculorum commendant:
Sicut dicit Dominus Deus in Evangelio: Qui vult esse inter vos maior, sit
vester diaconus,
hominis

et qui vult esse inter vos primus,

non venit

ministrari,

sed ministrare

sit vester servus,

et dare

animam

suam

sicut filius
redemptio

ita ergo et vos diaconos oportet facere, ut, si necessitas vos


exegerit et animam pro fratre ponere per ministerium vestrum, ponatis .
nem pro multis:

92

Cf. CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA, Litterae circulares Come a conoscenza, p. 3.


Cf. CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM I I , Decretum Presbyterorum ordinis, 10; Decre
tum Ad gentes, 20.
Didascalia Apostolorum, I I I , 13 (19), 3: F. X. Funk (ed.), Didascalia et Constitutiones
Apostolorum, I, oc, pp. 214-215.
90

91

92

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

879

Quae invitatio etiam hodie ad diaconatum vocatos instanter interpellat, eos


incitans ut ad suum futurum ministerium impenso studio se praeparent.
90. Conferentiae episcopales et Ordinarii totius orbis terrarum quibus
hoc documentum tradetur, provideant ut idem una cum suis presbyteris et
eorum communitatibus attento animo perpendere velint. Id enim pretiosum
orientamentum erit iis Ecclesiis, in quibus diaconatus permanens vitalis et
operosus existit; aliis autem efficaci incitamento erit ut istud pretiosum do
num Spiritus, quod est ministerium diaconale, renovent.
Summus
stitutionis

Pontifex

Ioannes

Paulus

diaconorum permanentium

II

hanc

approbavit

Rationem fundamentalem
atque

evulgari

in

iussit.

Romae, ex Aedibus Congregationum, d. d. xxn m. Februarii, in festo


Cathedrae Sancti Petri, a. D. M C M X C V I I I .
PIUS

card.

LAGHI

Praefectus

83 Iosephus Saraiva Martins


archiep. tit. Thuburnicensis
A

secretis

CONGREGATIO PRO CLERICIS


Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium

1
DE STATUTO IURIDICO DIACONI
Diaconus

minister

sacer

1. Diaconatus originem suam habet in consecratione et missione Christi,


ad quas participandas diaconus vocatur. Per impositionem manuum et
consecrationis precem ipse minister sacer et hierarchiae membrum constitui
tur. Haec condicio ipsius statum theologicum et iuridicum in Ecclesia de
terminat.
1

Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm.. Lumen gentium, 28, a,

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

880

Incardinatio

Vinculum ecclesiale et ministeriale


2. Cum ad diaconatum admittuntur, omnes candidati clare exprimere
debent suam intentionem scripto datam inserviendi Ecclesiae per totam
vitam in determinata circumpscriptione territoriali aut personali, vel in In
stituto vitae consecratae, vel in Societate vitae apostolicae, qui habeant fa
cultatem incardinandi. Acceptatio scripta huius petitionis illi reservatur,
qui habeat facultatem incardinandi, et derminat quis sit candidati Ordina
rius.
2

Incardinatio est vinculum iuridicum quod vim ecclesiologicam et spiri


tualem habet, quatenus exprimit dedicationem ministerialem diaconi Ecclesiae.
Diaconi cleri dioecesani
3. Diaconus, iam incardinatus in aliqua circumscriptione ecclesiastica,
incardinari potest in alia circumscriptione ad normam iuris.
5

Diaconus qui, iusta de causa, ministerium exercere desiderat in dioecesi


diversa a dioecesi incardinationis, licentiam scripto datam ab utroque Epi
scopo obtinere debet.
Episcopi suae dioeceseos obsecundent diaconis, qui operam suam prae
stare cupiant sive definitive sive ad tempus aliis Ecclesiis paucitate cleri la
borantibus, atque, peculiari modo, iis qui petant, post specificam et accura
tam praeparationem, missioni ad gentes se dedicare. Necessariae relationes
inter Episcopos, quorum interest, per idoneam conventionem regulentur.
Episcopus obligatione tenetur diaconos suae dioecesis peculiari sollicitu
dine prosequendi.
6

Ipse, per se vel per sacerdotem a se delegatum, ipsis prospiciat, ac spe


ciali cura iis attendat, qui, ob circumstantias vitae, in peculiaribus difficul
tatibus versentur.

Cf. C.I.C., can. 1034, 1; PAULUS V I , Litt. ap. Ad pascendum, I , a: l.c, 538.
Cf. C.I.C., cann. 265-266.
Cf ibid., cann. 1034, 1; 1016, 1019 et 295, 1; Const. ap, Spirituali militum curae

(21 apr, 1986), V I , 3-4: AAS 78 (1986), p. 483.

' Cf. C.I.C., cann 267-268, 1

6
7

Cf. ibid., can.. 271.

Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 30: l.c, 703.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

881

Diaconi pertinentes ad institutum vitae consecratae vel ad societatem vitae


apostolicae
4. Diaconus, Instituto vitae consecratae vel Societati vitae apostolicae
incardinatus, suum ministerium exercebit sub potestate Episcopi in omni
bus rebus, quae ad curam pastoralem, publicum divini cultus exercitium et
opera apostolatus pertinent, suis etiam propriis superioribus subiectus re
manens secundum ipsorum competentiam atque fideliter observans discipli
nam communitatis, cui se refert. In casu translationis ad aliam communi
tatem diversae dioecesis, Superior diaconum Ordinario loci praesentabit, ut
licentiam ad ministerium exercendum ab eo obtineat secundum modum,
quem utrique sapienti conventione statuerint.
8

Fortuiti transitus ad presbyteratum


5. Specifica vocatio diaconi permanentis stabilitatem in hoc ordine sup
ponit. Fortuitus igitur transitus ad presbyteratum diaconorum permanen
tium, non uxoratorum vel viduorum, rarissima exceptio semper erit, quae
admitti non poterit, nisi graves et speciales rationes id suadeant. Decisio
admittendi ad Ordinem Presbyteratus pertinet ad proprium Episcopum
dioecesanum nisi alia obstent impedimenta Sanctae Sedi reservata. Atta
men attento charactere singulari huiusmodi casus, opportunum est ut prae
vie consulat Congregationem pro Institutione Catholica circa programma
praeparationis intellectualis et theologicae candidati, et Congregationem pro
Clericis circa programma praeparationis pastoralis necnon idoneitatem dia
conis ad ministerium presbyterale.
9

Fraternitas

sacramentalis

6. Diaconi, vi ordinis accepti, fraternitate sacramentali inter se uniti sunt.


Omnes pro eadem causa adlaborant: scilicet pro aedificatione Corporis Christi
sub auctoritate Episcopi in communione cum Summo Pontifice. Quilibet dia
conus se cum confratribus adstrictum sentiat vinculis caritatis, orationis, oboe
dientiae erga proprium Episcopum, alacritatis ministerialis et cooperationis.
Praestat ut diaconi, consentiente Episcopo et ipso Episcopo praesente aut eius
delegato, statis temporibus congregentur ad proprii ministerii exercitium
10

Cf. C.I.C., can.. 678, 1-3; 715; 738; cf. etiam PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus

ordinem, V I I , 33-35: l.c, 704.

Cf. SECRETARIA STATUS, Litt. ad Cardinalem Praefectum Sacrae Congregationis pro Sa


cramentis et Cultu Divino, Prot. N. 122.735, 3 ianuarii 1984.
Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, n. 15; PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum
diaconatus ordinem, 23: l.c, 702.
9

10

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

882

expendendum, ad experientias mutuo communicandas, ad formationem prose


quendam, et ad sese invicem exstimulandos in fidelitate servanda.
Praedicti conventus inter diaconos permanentes constituere possunt
exemplum, ad quod etiam candidati ordinis diaconalis se referre poterunt.
Ad Episcopum loci spectat inter diaconos in dioecesi operantes spiritum
communionis alere, evitando ne ille corporativismus efformetur, qui prae
teritis saeculis tantopere ad diaconatum permanentem evanescendum influxit.
Obligationes

et

iura

7. Diaconi statutum summam quoque iurium et obligationum propria


rum includit, ad normam cann. 273-283 Codicis Iuris Canonici, qui obliga
tiones et iura clericorum complectuntur, cum peculiaritatibus pro diaconis
ibi praevisis.
Oboedientia et disponibilitas
8. Ritus ordinationis diaconis promissionem oboedientiae erga Episco
pum praevidet: Promittis mihi et successoribus meis filialem oboedientiam
et reverentiam ?
Diaconus, oboedientiam Episcopo promittens, sumit ut exemplum Chris
tum, hominem oboedientem propter excellentiam (cf. Phil 2, 5-11), ad cuius
exemplum suam oboedientiam conformabit in auscultatione (Heb 10, 5ss; Io
4, 34) et in disponibilitate absoluta (cf. Lc 9, 54 ss.; 10, 1 ss.).
Ipse igitur in primis se obligat coram Deo in plena conformitate cum
voluntate Patris agere; et pariter coram Ecclesia, quae personis indiget sibi
plene dispositis. In precatione et in spiritu orationis quo imbutus esse de
bet, diaconus integram sui ipsius donationem quotidie altius excolet, sicut
fecit Christus Dominus usque ad mortem, mortem autem crucis (Phil 2, 8).
11

12

Pontificale Romanum De Ordinatione Episcopi, presbyterorum et. diaconorum, ,n. 201,


Editio typica altera, Typis Polyglottis Vaticanis 1990, p. 110; cf. etiam C.I.C., can. 273.
Chi fosse dominato da una mentalit di contestazione, o di opposizione all'autorit,
non potrebbe adempiere adeguatamente alle funzioni diaconali. Il diaconato non pu essere
conferito che a coloro che credono al valore della missione pastorale del vescovo e del presbi
tero, e all'assistenza dello Spirito Santo che li guida nella loro attivit e nelle loro decisioni.
In particolare va ripetuto che il diacono deve "professare al vescovo riverenza ed obbedien
za"... Il servizio del diacono rivolto, poi, alla propria comunit cristiana e a tutta la Chiesa,
per la quale non pu non nutrire un profondo attaccamento, a motivo della sua missione e
della sua istituzione divina (IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita [20
11

12

octobris 1993], n. 2: Insegnamenti XVI, 2 [1993], p. 1055).

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

883

Hic oboedientiae prospectus disponit ad acceptationem concretarum determinationum obligationis in ordinatione assumptae, sicut lex Ecclesiae praevi
det: Clerici, nisi legitimo impedimento excusentur, munus, quod ipsis a suo
Ordinario commissum fuerit, suscipere ac fideliter adimplere tenentur .
Fundamentum obligationis consistit in ipsa participatione ministerii
episcopalis, quae per sacramentum Ordinis et missionem canonicam confertur.
Ambitus oboedientiae et disponibilitatis ipso ministerio diaconali deter
minatur atque iis omnibus rebus, quae cum eo relationem obiectivam, di
rectam et immediatam habent.
Episcopus diacono tribuet, in decreto collationis officii, munera quae re
spondent propriae cuiusque habilitati, condicionibus vitae caelibatariae aut
familiaris, formationi, aetati, appetitionibus quae sub aspectu spirituali legi
timae agnoscuntur. Definientur quoque ambitus territorii necnon personae,
ad quas apostolatus servitium dirigetur; insuper declarabitur utrum suum
officium ad tempus vel stabile sit, et quinam presbyter respondeat de cura
animarum, quae ad officii ambitum pertineat.
13

Vitae ducendae ratio


9. Clericis officium incumbit vitam ducendi in vinculo fraternitatis et
orationis, cooperationem fovendo inter se et cum Episcopo, agnoscendo et
promovendo etiam fidelium laicorum missionem in Ecclesia et in mundo,
exprimendo formam vitae sobriam et simplicem, quae pateat ad cultum
donandi et faveat generosae et fraternae participationi.

14

15

Habitus ecclesiasticus
10. Diaconi permanentes gerere habitum ecclesiasticum non tenentur, si
cut, ex contrario, eum deferre debent diaconi candidati ad presbyteratum,
pro quibus eaedem validae sunt normae, quae pro presbyteris vigent.
16

17

C.I.C., can. 274, 2.


...tra i compiti del diacono vi quello di "promuovere e sostenere le attivit apostoli
che dei laici". In quanto presente e inserito pi del sacerdote negli ambiti e nelle strutture
secolari, egli si deve sentire incoraggiato a favorire l'avvicinamento tra il ministero ordinato e
le attivit dei laici, nel comune servizio al Regno di Dio (IOANNES PAULUS II, Catechesis in
audientia generali habita [13 octobris 1993], n. 5: Insegnamenti XVI, 2 [1993], pp 100213

14

1003); cf. C.I.C., can. 275.

Cf, C.I.C., can, 282,


Cf. ibid., can. 288, in relatione ad can. 284,
Cf, ibid., can, 284; CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministe
rio et vita Tota Ecclesia (31 ianuarii 1994), n, 66, Libreria Editrice Vaticana, 1994, pp. 67-68;
Pontificium Consilium de Legum Textibus Interpretandis, Chiarimenti circa il valore vinco15

18

17

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

884

Institutorum vitae consecratae et Societatis vitae apostolicae sodales ea


servabunt, quae in Codice Iuris Canonici pro ipsis praescribuntur.
18

Ius associationis
11. Ecclesia in proprio iure canonico diaconorum agnoscit ius inter se
consociandi, ut suam vitam spiritualem foveant, opera caritatis et pietatis
exerceant aliosque fines prosequantur, qui sint suae consecrationi sacramen
tali et suae missioni plene conformes.
Diaconis, sicut ceteris clericis, prohibetur fundatio, adhaesio et partici
patio consociationum vel coetuum cuiuslibet generis, etiam civilium, cum
statu clericali incompatibilium vel obstantium proprio ministerio diligenter
adimplendo. Vitabunt etiam omnes illas consociationes, quae ob suam na
turam fines et agendi rationes plenae communioni hierarchicae cum Eccle
sia noceant; eas etiam, quae nocumentum afferant identitati diaconali, nec
non officiis adimplendis, quae diaconi in servitium populi Dei exercent; eas
denique, quae contra Ecclesiam machinantur.
Plane incompatibiles cum statu diaconali essent illae consociationes, quae
diaconos congregare intendant, sub praetextu eos repraesentandi, in quodam
genere corporationis vel syndacatus vel, utcumque, pressionis coetibus ipsorum
sacrum ministerium reapse redigendo ad professionem aut ad artificium assimi
le navitatibus indolis profanae. Praeterea, incompatibiles essent associationes
quae, aliquo modo, naturam dpravant relationis directae et immediatae,
quam quilibet diaconus cum proprio Episcopo habere debet.
Eiusmodi consociationes vetantur, quia exercitio sacri ministerii diaco
nalis noxiae evadunt, quod ita periculum incurrit praestationis ad mercenariam assimilatae atque spiritum introducunt contra sacros pastores, unice
habitos velut datores laboris.
Prae oculis habeatur nullam christifidelium consociationem privatam
agnosci posse sine praevia recognitione statutorum a competenti auctoritate
facta, atque eandem auctoritatem habere ius et officium vigilandi super
consociationum vitam et super consecutionem finium, in statutis definitorum.
19

20

21

22

23

lante dell'art. 66 del Direttorio per il ministero e la vita dei presbiteri , (22 octobris 1994) in
Ephemeride Sacrum Ministerium 295, p. 263.
Cf. C.I.C, can. 669.
18

16

Cf. ibid., can. 278, 1-2, et can. 215

Cf. ibid., cann. 278, 3; 1374; Deutsche Bischofskonferenz, Declaratio Ecclesia Catho
lica et factio massonica, 28 februarii 1980.
Cf. CONGREGATIO PRO CLERICIS, Declaratio Quidam Episcopi (8 martii 1982), IV: AAS
74 (1982), pp. 642-645.
Cf. C.I.C., can. 299, 3; can 304.
Cf. ibid., can. 305.
20

21

22

23

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

885

Diaconi ex consociationibus et motibus ecclesialibus provenientes, non


priventur spiritualibus talium aggregationum divitiis, in quibus continua
tim possunt quaerere auxilium et alimentum pro sua missione in servitium
Ecclesiae particularis.
Munera professionalia
12. Activitas in professione vel in labore a diacono forte exercita, signifi
cationem diversam habet ab activitate fidelis laici. Etenim diaconorum
permanentium labor ministerio coniunctus semper remanet; ipsi proinde
prae oculis tenebunt christifideles laicos, ob suam missionem specificam, pe
culiariter vocatos esse, ut praesentem et actuosam reddant Ecclesiam in
iis locis et rerum adiunctis, ubi ipsa nonnisi per eos sal terrae evadere po
test .
Vigens disciplina Ecclesiae minime prohibet quominus diaconi perma
nentes professionem suscipiant et exerceant, simul cum exercitio potestatis
civilis aut dent operam in administrationem bonorum temporalium, vel of
ficia saecularia exerceant cum obligatione rationis reddendae, derogatis iis
quae pro ceteris clericis hac in re praevidentur. Cum huiusmodi derogatio
non opportuna evadere possit, provisum est ut ius particulare aliter deter
minare queat.
In mercatura et in aliis negotiis exercendis, diaconis permissis nisi di
versae iuris particularis praescriptiones aliter opportuneque caveant, diaco
norum erit bonum testimonium honestatis et integritatis deontologicae
exhibere, et quidem etiam in observandis obligationibus iustitiae et legum
civilium, quae iuri naturali, magisterio, legibus Ecclesiae eiusque libertati
non sint oppositae.
Haec derogatio non applicatur diaconis, qui ad Instituta vitae consecra
tae et ad Societates vitae apostolicae pertinent.
Utcumque sit, diaconis permanentibus curae erit omnia prudenter per
pendere atque consilium proprii Episcopi quaerere praesertim in circum24

25

26

27

28

29

Cf IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad quosdam Zairenses episcopos occasione oblata ad


Limina visitationis (30 aprilis 1983), n 4: AAS 75 (1983), pp. 653-654; Allocutio ad Diaco
nos permanentes (16 martii 1985): Insegnamenti, V I I I , 1 (1985), pp. 648-650; cf. etiam Allocu
tio Kinsasae habita: de episcoporum officiis in Christi Ecclesia (4 maii 1980), 3-5: AAS 72
(1980), pp, 450-453; Catechesis in Audientia generali habita (6 octobris 1993): Insegnamenti,
24

X V I , 2 (1993), pp. 951-955


25
26

27

28

29

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 33; cf. etiam C I.C, can.. 225.
Cf. C.I.C, can. 288, et can. 285, 3-4
Cf. ibid., can. 288, et can,. 286.
Cf ibid., can. 222, 2 et etiam can.. 225, 2.
Cf, ibid., can. 672.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

886

stantiis et casibus magis implicatis. Quaedam professiones, etsi honestae et


communitati utiles, si a diacono permanenti exerceantur, in quibusdam rerum
adiunctis, difficulter compatibiles evadere possunt cum officiis pastoralibus sui
ministerii propriis. Quapropter auctoritas competens, prae oculis habitis exi
gentiis communitatis ecclesialis necnon fructibus actionis pastoralis in suum
servitium exercitae, singulos casus prudenter perpendat, et hoc etiam cum per
mutatio professionis locum habeat post ordinationem diaconalem.
In casibus conflictus conscientiae, diaconi aliter agere non possunt, etsi
cum gravi incommodo, quam congruenter cum doctrina et disciplina Ecclesiae.
Activitas socialis et politica
13. Diaconi, quatenus ministri sacri, priores partes tribuere debent mini
sterio et caritati pastorali, atque quam maxime fovere pacem et concor
diam iustitia innixam inter homines servandam .
Activa participatio in factionibus politicis admitti potest in rerum
adiunctis peculiaris momenti ad Ecclesiae iura tuenda aut bonum commu
ne promovendum , iuxta normas ab Episcoporum conferentiis statutas;
in omni casu tamen firmiter prohibita remanet, cooperatio cum factionibus
et syndacatus coetibus, qui in ideologiis, pactis et consociationibus innitun
tur, cum doctrina catholica repugnantibus.
30

31

32

Residentia
14. Diaconus de more, ut e dioecesi per notabile tempus discedat, iuxta
normas a particulari iure determinatas, licentiam proprii Ordinarii vel Su
perioris maioris habere debet.
33

Sustentatio

et

praevidentia

Remuneratio et assistentia socialis


15. Diaconi, activitatibus professionalibus addicti, sustentari debent
emolumentis, quae ex illis proveniunt.
Plane legitimum est eos, qui se plene addicant Deo serviendo in officio
rum ecclesiasticorum adimpletione, aeque remunerari, quia dignus est...
operarius mercede sua (Lc 10, 7) et Dominus ordinavit his, qui Evange34

35

30

31

32

33

34

35

Ibid., can. 287, 1.


Ibid., can. 287, 2.
Ibid., can. 288.
Cf. ibid., can. 283
Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, 21: l.c, 701.
Cf. C.I.C., can. 281.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

887

lium annuntiant, de Evangelio vivere (1 Cor 9, 14). Quod non excludit, ut


iam Apostolus Paulus faciebat (cf. 1 Cor 9, 12), aliquem huic suo iuri re
nuntiare posse ac suae sustentationi aliter prospicere.
Non est facile normas generales et obligatorias pro omnibus dare, quod
ad sustentationem attinet, cum magna diversitas situationum vigeat inter
diaconos in diversis Ecclesiis particularibus et in diversis nationibus. Prae
terea prae oculis habendae sunt conventiones, quae forte initae sunt a
Sancta Sede et ab Episcoporum conferentiis cum nationum moderatoribus.
Pro opportunis determinationibus, ergo, remittitur ad ius particulare.
Normae canonicae
16. Clerici, quatenus modo activo et concreto ministerio ecclesiastico ad
dicti, ius habent ad sustentationem, quae remunerationem adaequatam
et assistentiam socialem complectitur.
Quod ad diaconos uxoratos spectat, Codex Iuris Canonici sic statuit:
Diaconi uxorati qui plene ministerio ecclesiastico sese devovent, remunera
tionem merentur qua sui suaeque familiae sustentationi providere valeant;
qui vero ratione professionis civilis, quam exercent aut exercuerunt, remu
nerationem obtineant, ex perceptis inde reditibus sibi suaeque familiae ne
cessitatibus consulant . In statuenda remuneratione adaequata , enun
tientur etiam paramtra, ad remunerationis mensuram determinandam et
aestimandam, prout e.g. condicio personae, natura officii exerciti, circum
stantiae loci et temporis, exigentiae vitae ministri (ipsius familia, si uxora
tus est, comprehensa), iusta retributio personarum eius servitio forte addic
tarum. Agitur de criteriis generalibus ad omnes clericos applicandis.
36

37

38

Ad consulendum sustentationi clericorum, qui in favorem dioecesis ser


vitium praestant , in qualibet Ecclesia particulari constituatur speciale in
stitutum, quod ad hunc finem bona et oblationes colligat .
39

Clerici, cum ministerio ecclesiastico se dedicant, remunerationem merentur quae suae


condicioni congruant, ratione habita tum ipsius muneris naturae, tum locorum temporumque
condicionum, quaque ipsi possint necessitatibus vitae suae necnon aequae retributioni eorum,
quorum servitio egent, providere (C.I.C., can. 281, 1).
Item providendum est ut gaudeant illa sociali assistentia, qua eorum necessitatibus,
si infirmitate, invaliditate vel senectute laborent, apte prospiciatur (C.I.C., can. 281, 2).
C.I.C., can. 281, 3. Vox remunerationis in Iure Canonico, dissimiliter a Iure civili, si
gnificat, magis quam stipendium in sensu technico, compensationem aptam ad honestam et
congruam sustentationem ministri, cum talis compensatio debetur ex iustitia.
Ibid., can. 1274, 1.
36

37

38

39

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

888

Assistentia socialis pro clericis, nisi aliter sit provisum, alio apposito in
stituto committatur.
40

Diaconi caelibes, sine alia remuneratione


17. Diaconi caelibes, ministerio ecclesiastico pro dioecesi ad tempus ple
num dediti, si alio sustentationis fonte non fruantur, et ipsi ius habent ad
remunerationem, secundum principium generale.
41

Diaconi uxorati, sine alia remuneratione


18. Diaconi uxorati, ministerio ecclesiastico ad plenum tempus dediti,
qui retributionem oeconomicam non percipiant ex alio fonte, remuneran
debent modo quo possint suae et familiarium suorum sustentationi prospi
cere, iuxta praedictum principium generale.
42

Diaconi uxorati cum remuneratione


19. Diaconi uxorati, qui plene vel ad tempus ministerio ecclesiastico se
addicunt, si pro professione civili remunerationem percipiant, quam exer
ceant vel exercuerunt, prospicere debent suis et familiae suae necessitatibus
reditibus, qui e tali remuneratione proveniunt.
43

Solutio expensarum
20. Ad ius particulare spectat opportunis normis alios huius difficilis
materiae aspectus componere, statuendo exempli gratia, ut instituta vel pa
roeciae, quae ministerio diaconi fruuntur, obligentur expensas vivas refun
dere in ministerio exercendo ab eo contractas.
Ius particulare praeterea determinare potest quale onus dioecesis sibi as
sumere debeat pro diacono, cui absque sua culpa, contigerit ut labore civili
privetur. Pariter opportunum erit determinare fortuitas obligationes oeco
nomicas dioecesis erga uxorem et filios diaconi defuncti. Ubi fieri potest,
opportunum est ut diaconus, ante ordinationem, alicui instituto mutuo
adhaereat, quod huiusmodi casus praevideat.
Amissio

status

diaconalis

21. Diaconus vocatur ad ordinem acceptum vivendum cum generosa de


ditione et semper renovata perseverantia, animatus fiducia in perennem Dei

40

41

42

43

Ibid., can. 1274, 2.


Cf. ibid., can. 281, 1.
Cf ibid., can. 281, 3.

Cf. ibid , can 281, 3.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

889

fidelitate. Sacra Ordinatio, semel valide recepta, numquam evanescit. Amis


sio tamen status clericalis fit iuxta normas iure canonico statutas.

44

2
MINISTERIUM DIACONI
Munera

diaconalia

Triplex diaconia
22. Ministerium diaconi summatim perstringitur a Concilio Vaticano II
hisce tribus verbis diaconia liturgiae, verbi et caritatis .

45

Hoc modo

exprimitur participatio diaconalis unici et triplicis muneris Christi in minis


terio ordinato. Diaconus est magister, quatenus proclamat et illustrat Ver
bum Dei; est sanctificator, quatenus administrat sacramentum baptismi,
Eucharistiam et sacramentalia, participat celebrationem S. Missae, ut "mi
nister sanguinis", conservat et distribuit Eucharistiam; est ductor, quatenus
est incitator communitatum vel sectorum vitae ecclesialis . Sic diaconus
46

auxiliatur et inservit Episcopis et presbyteris, qui semper praesunt litur


giae, pervigilant super doctrinam et moderantur Populum Dei.
Ministerium diaconorum in servitio christifidelium communitati exhi
bendum, debet operam praestare aedificationi unitatis christianorum sine
praeiudiciis et sine non opportunis inceptis , excolendo eas qualitates hu
47

manas, quae aliquem reddunt aliis acceptum et credibilem, vigilantem su


per proprium sermonem et super propriam dialogi capacitatem, ut habilita
tem authentice oecumenicam acquirere possit .

48

Cf ibid., cann. 290-293


CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 29,
IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos Permanentes (16 martii 1985), n. 2: Insegna
menti, V I I I , 1 (1985), p 649; cf, CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 29;
C.I.C., can. 1008,
44

45

46

47

PONTIFICIUM CONSILIUM AD UNITATEM CHRISTIANORUM FOVENDAM, Directoire pour l'applica

tion des principes et des normes sur l'oecumnisme (25 martii 1993), 71: AAS 85 (1993), p..
1069; cf. Congregatio pro Doctrina Fidei, Litt Communionis notio (28 maii 1992): AAS 85
(1993), pp. 838 seq,
4 8

PONTIFICIUM CONSILIUM AD UNITATEM CHRISTIANORUM FOVENDAM, Directoire pour l'applica

tion des principes et des normes sur l'oecumnisme (25 martii 1993), 70: l.c, 1068.

59 - A. A S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

890

Diaconia

Verbi

Praeco Evangelii
23. Episcopus, inter ordinationem, diacono tradit librum Evangelii cum
his verbis: Accipe Evangelium Christi, cuius praeco effectus es . Haud
secus ac sacerdotes, diaconi omnibus hominibus sese dedicant sive bona
disciplina vitae, sive aperta praedicatione ministerii Christi, sive tradendo
doctrinam christianam vel incumbendo studio problematum nostri tempo
ris. Munus igitur praecipuum diaconi est cooperare cum Episcopo et
presbyteris in exercitio ministerii non suae sapientiae, sed Verbi Dei, om
nes ad conversionem et sanctitatem invitando. Ad hanc missionem adim
plendam diaconi se praeparare tenentur in primis diligenti studio Sacrae
Scripturae, Traditionis, liturgiae et Ecclesiae vitae. Tenentur, praeterea,
quod ad sacri depositi interpretationem et applicationem pertinet, sinere se
dociliter eorum Magisterio perduci, qui sunt divinae et catholicae veritatis
testes , Romanus scilicet Pontifex et Episcopi cum eo coniuncti, ita ut
integre et fideliter mysterium Christi proponere possint.
Necessarium denique est, ut artem ediscant fidem modo efficaci et inte
gro proponendi huius temporis hominibus, in variis culturae condicionibus
et in diversis statibus vitae.
49

50

51

52

53

54

55

56

Minister Verbi
24. Diaconi proprium officium est Evangelium proclamare et Verbum
Dei praedicare. Diaconi facultate fruuntur ubicumque praedicandi, condi57

Pontificale Romanum De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 210:


ed. cit., p. 125: Accipe Evangelium Christi, cuius praeco effectus es; et vide, ut quod legens
credas, quod credideris doceas, quod docueris imiteris .
Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 29; diaconorum etiam est in
ministerio verbi populo Dei, in communione cum Episcopo eiusque presbyterio, inservire
(C.I.C., can. 757); Nella predicazione, i diaconi partecipano al ministero dei sacerdoti
(IOANNES PAULUS II, Marianopoli, Allocutio in templo sanctuario S. Ioseph, ad presbyteros et
diaconos habita [11 septembris 1984], n. 9: AAS 77 [1985], p. 396).
Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Presbyterorum Ordinis, 4.
Cf. ibid., Const. dogm. Dei verbum, 25; CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA, Litt.
circ. Come a conoscenza, 16 iulii 1969; CIC, can. 760.
CONC. OECUM. VAT. Il, Const dogm. Lumen gentium, 25, a; Const.. dogm. Dei verbum,
10, a.
Cf. C.I.C., can. 753.
Ibid., can 760.
Cf. ibid., can 769.
Cf. Institutio Generalis Missalis Romani, n. 6 1 ; Missale Romanum, Ordo lectionum Mis
sae, Praenotanda, n. 8, 24, 50: ed. typica altera, 1981,
49

50

51

52

33

54

65

56

57

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

891

cionibus a iure praevisis. Quae facultas oritur e sacramento atque exerceri


debet de consensu saltem tacito rectoris Ecclesiae, et quidem cum humilita
te eius qui est Dei Verbi minister et non dominus. Hanc ob causam semper
viva remanet monitio Apostoli: Ideo habentes administrationem, iuxta
quod misericordiam consecuti sumus non deficimus sed abdicamus occulta
dedecoris non ambulantes in astutia adulterantes verbum Dei, sed in mani
festatione veritatis commendantes nosmetipsos ad omnem conscientiam ho
minum coram Deo (2 Cor 4,1-2).
58

59

Homilia et catechesis
25. In casibus quibus celebrationi liturgicae praesident vel si, iuxta vi
gentes normas, ad eam celebrandam deputati fuerint, diaconi homiliae ma
gnum momentum tribuant, quatenus est quasi annuntiatio mirabilium
Dei in historia salutis seu mysterio Christi, quod in nobis praesens semper
adest et operatur, praesertim in celebrationibus liturgicis . Sciant, ergo,
eam praeparare peculiari cura in oratione, in textuum sacrorum studio, in
plena concordia cum Magisterio et recogitando ea quae auditores exspectant.
Solerter quoque attendant ad catecheticam christifidelium institutionem
in variis christianae vitae statibus, ita ut eos adiuvare possint in fide in
Christum cognoscenda, per sacramentorum receptionem roboranda atque in
ipsorum vita familiari, professionali et sociali exprimenda. Quae catecheti
ca institutio hodie eo magis urget et eo plenior, fidelior, clarior et a vana
sapientia remotior esse debet, quo magis societas ad saeculum se conformat
et quo maiores provocationes exsurgunt homini et Evangelio a moderna vi
ta illatae.
60

61

62

Nova evangelizatio
26. Huic societati nova evangelizatio destinatur. Ipsa postulat a minis
tris ordinatis conatum quam maximum. Ad eam promovendam diaconi,
Cf C.I.C, can. 764.
Cf CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota
Ecclesia (31 ianuarii 1994), nn. 45-47: l.c, 43-48.
Cf. Institutio Generalis Missalis Romani, nn. 42, 61; CONGREGATIO PRO CLERICIS, PONTI58

59

60

FICIUM CONSILIUM PRO LAICIS, CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, CONGREGATIO DE CULTU DIVINO
ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM, CONGREGATIO PRO EPISCOPIS, CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE, CONGREGATIO PRO INSTITUTIS VITAE CONSECRATAE ET SOCIETATIBUS VITAE APOSTOLICAE,
PONTIFICIUM CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS, Instructio de quibusdam quaestio

nibus circa fidelium laicorum cooperationem sacerdotum ministerium spectantem Ecclesiae de


mysterio (15 augusti 1997), art. 3.
CONC. OECUM. VAT. II, Const, Sacrosanctum Concilium, 35; cf. 52; C.I.C., can 767, 1.
Cf. C.I.C., can, 779,.
61
62

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

892

oratione et amore Eucharistiae roborati, praeter suam participationem programmatum dioecesanorum vel paroecialium, quae catechesim, evangeliza
tionem, et praeparationem ad sacramenta spectant, Verbum in suum ambi
tum professionalem transmittere debent et quidem sive explicitis verbis, si
ve sola praesentia activa in locis ubi opinio publica efformatur vel ubi nor
mae ethicae applicantur (verbi gratia in servitiis socialibus, servitiis pro iu
ribus familiae, vitae, etc.); deinde etiam magni aestiment amplas possibili
tates, quas ministerio Verbi praebent institutio religiosa et moralis in scho
lis, munus docendi in catholicis universitatibus etiam civilibus et usus
adaequatus hodiernorum instrumentorum communicationis socialis.
Hi novi aeropagi postulant quidem, praeter necessariam sanam doctri
nam, etiam diligentem praeparationem specificam; attamen instrumenta ef
ficacissima consistunt ad Evangelium hominibus nostri temporis et ipsi so
cietati annuntiandum.
Denique, diaconi meminerint subicienda esse iudicio Ordinarii, ante
quam publicentur, scripta quae agunt de fide et moribus, itemque neces
sariam esse licentiam Ordinarii loci ad scribendum in publicationibus, quae
religionem catholicam aut bonos mores impugnare soleant. Ad transmissio
nes radio-televisivas quod attinet, normas ab Episcoporum conferentia sta
tutas observabunt.
In omni casu, ipsi prae mente semper habeant primariam et firmam
exigentiam in exponenda veritate ad nullum umquam compromissum de
scendendi.
63

64

65

66

67

68

69

Munus missionarium
27. Diaconi meminerint Ecclesiam suapte natura missionariam esse, si
ve quia originem ducit a missione Filii et a missione Spiritus Sancti secun
dum consilium Patris, sive etiam quia a Domino resuscitato mandatum ac
cepit praedicandi Evangelium omni creaturae et eos baptizandi, qui credi
derunt (cf. Me 16, 15-16; Mt 28, 19). Huius Ecclesiae diaconi sunt ministri
ac proinde, etsi alicui Ecclesiae particulari incardinati, nullo modo se exi
mere possunt ex munere missionali Ecclesiae universalis, ac debent ergo
70

63
64

65
66
67

68

69

70

PAULUS VI, Adhort. ap. Evangelii nuntiandi (8 decembris 1975): AAS 68 (1976), pp. 5-76.
Cf. C.I.C., cann. 804-805.

Cf. ibid., can 810.


Cf. ibid.., can 761.

Cf, ibid., can. 822.


Cf. ibid., can 823, 1
Ibid., 831, 1-2.
CONC. OECUM. VAT. Il, Decr Ad gentes, 2, a.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

893

etiam ad missionem ad gentes parati semper esse ratione ac mensura,


quae eis sinunt obligationes familiares si sint uxorati ac professionales.
Ambitus servitii patet, quantum ambitus patet missionarius Ecclesiae;
quapropter nisus missionarius diaconi complectitur servitium verbi, litur
giae et caritatis, quod in vita quotidiana continuatur. Missio extenditur ad
testimonium Christi etiam in laicali, si exsistat, professione exercenda.
71

Diaconia

liturgiae

Servitium in opus sanctificationis


28. Ritus ordinationis in luce ponit alium aspectum ministerii diacona
lis: servitium altaris.
Diaconus sacramentum Ordinis recipit, ut qua minister sanctificationi
communitatis christianae inserviat, in communione hierarchica cum Episco
po et presbyteris. Ministerio Episcopi et, subordinate, ministerio presbyte
rorum, diaconus praestat auxilium sacramentale, ac proinde intrinsecum,
organicum, a confusione alienum.
Constat eius diaconiam apud altare, quatenus a sacramento Ordinis ef
fectam, essentialiter differre a quolibet ministerio liturgico, quod pastores
committere possint christifidelibus non ordinatis. Ministerium liturgicum
diaconi pariter differt ab ipso ministerio ordinato sacerdotali.
Unde fit ut, in oblatione sacrificii eucharistici, diaconus mysterium non
valeat complere, sed ex una parte effective Populum fidelem repraesentat
eumque adiuvat ad uniendam modo sibi proprio oblationem suae vitae cum
oblatione Christi; ex altera vero parte, nomine ipsius Christi, inservit ad
Ecclesiam participem reddendam fructuum sacrificii sui.
Quoniam vero liturgia est culmen ad quod actio Ecclesiae tendit et si
mul fons unde omnis eius virtus emanat ,* haec virtus consecrationis dia
conalis etiam fons exstat gratiae sacramentalis quae ad fecundum redden
dum tendit totum ministerium; cui gratiae respondendum est cum accurata
profundaque praeparatione theologica et liturgica, ut digne participari pos
sit in celebratione sacramentorum et sacramentalium.
72

73

Ratio celebrationis
29. In ministero celebrando diaconus bene sibi conscius erit, quod om
nis liturgica celebratio, utpote opus Christi sacerdotis eiusque Corporis,
Cf. C.I.C, cann. 784, 786.
Cf, CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Ad gentes, 16; Pontificale Romanum De ordinatione
Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n 207: ed. cit., p. 122 (Prex Ordinationis).
Cf, CONC. OECUM. VAT. I I , Const dogm. Lumen gentium, 29.
Ibid., Const. Sacrosanctum Concilium, 10.
71

72

73

74

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

894

quod est Ecclesia, est actio sacra praecellenter, cuius efficacitatem eodem
titulo eodemque gradu nulla alia actio adaequat . Liturgia est fons gratiae
et sanctificationis. Eius efficacia a Christo Redemptore proficiscitur et nullo
modo a ministri sanctitate dependet. Haec certitudo humilem reddet diaco
num, qui numquam Christi opus in discrimen adducere poterit, eodemque
tempore eum ad vitam sanctam impellet, ut dignus illius minister existat.
Actiones igitur liturgicae ad actiones privatas vel sociales minime redigi
possunt, quas etiamsi quisque modo suo celebrare potest, eae tamen ad
Corpus universale Ecclesiae pertinent. Diaconi observare debent normas
sacrorum mysteriorum proprias tali veneratione, ut christifideles secum
trahant in consciam participationem, quae eorum fidem roboret, Deo cul
tum exhibeat et Ecclesiam santificet.
75

76

77

Auxilium Episcopis et presbyteris in celebrationibus praestitum


30. Secundum Ecclesiae traditionem et normas iure statutas, ad diaco
nos spectat auxilium praebere Episcopis et presbyteris in celebratione divi
norum mysteriorum. Ipsi igitur operam conferent in celebrationibus pro
movendis, quae totam congregationem implicent, adhibita cura ad interio
rem omnium participationem et variorum ministeriorum exercitium.
78

79

80

Prae oculis habeant etiam magni momenti dimensionem aestheticam,


quae totum hominem sinit experiri pulchritudinem celebrationum. Musica
et cantus, etiam tenues et simplices, verba praedicationis, communio chris
tifidelium pacem et reconciliationem Christi viventium, pretiosa bona sunt,
quae diaconus pro parte sua ita geret, ut incrementum accipiant.
Omnibus, quae in libris liturgicis statuuntur, sint semper obsequentes,
neque aliquid sua sponte addant, tollant vel immutent. Liturgiam ex arbi
trio immutare idem est ac eam privare divitiis mysterii Christi in ipsa con
tentis atque significare posset quamdam praesumptionem circa ea, quae sa
pienter ab Ecclesia statuta sunt. Solum igitur et totum id agant, quod ad
81

Ibid., 7d.
Cf. ibid, 22, 3; C.I.C., cann. 841, 846
Cf. CIC, can 840
Diaconi in divino cultu celebrando partem habent, ad normam iuris praescriptorum
(C.I.C.., can. 835, 3).
Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1570; cf. Caeremoniale Episcoporum, nn. 23-26.
CONC. OECUM. VAT. I I , Const. Sacrosanctum Concilium, 26-27.
Cf C.I.C., can 846, 1.
75

76

77

78

79

80

81

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

895

eorum competentiam pertinet. Induant digne praescriptas vestes liturgi


cas. Dalmatica, variis et propriis coloribus liturgicis distincta, quae super
albam induitur, cingulum et stola habitum proprium diaconi constituunt.
Servitium diaconi extenditur ad praeparationem christifidelium ad sa
cramenta, et etiam ad eorum curam pastoralem post celebrationem effectam.
82

83

84

Baptismus
31. Diaconus cum Episcopo et presbytero, est minister ordinarius
baptismi. Ad exercendam huiusmodi facultatem, requiritur aut licentia a
parocho concessa, cui modo speciali competit suos paroecianos baptizare,
aut casus necessitatis. Peculiaris momenti est ministerium diaconorum in
praeparatione ad hoc sacramentum.
85

86

87

Eucharistia
32. In celebratione Eucharistiae, diaconus assistit et adiuvat eos qui
congregationi praesident et Corpus et Sanguinem Christi consecrant, scilicet
Episcopum et presbyteros, secundum Institutionis generalis Missalis Ro
mani praescripta, et ita Christum Salvatorem manifestat: adstat prope sa
cerdotem eumque adiuvat, peculiariter in celebratione Missae assistit sacer
doti caeco vel alia infirmitate affecto; in altari servitium praestat quod ad
calicem et ad librum attinet; christifidelibus proponit intentiones precum
eosque invitat ad signum pacis commutandum; absentibus aliis ministris,
88

89

90

Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Const. Sacrosanctum Concilium, 28.


Cf. C.I.C., can. 929.
Cf. Institutio generalis Missalis Romani, nn.. 8Ib, 300, 302; Institutio generalis de Litur
gia Horarum, n. 255; Pontificale Romanum Ordo dedicationis ecclesiae et altaris, nn. 23, 24,
28, 29, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1977, pp. 29 et 90; Rituale Romanum De
Benedictionibus, n. 36, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1985, p. 18; Ordo coronandi
imaginem beatae Mariae Virginis, n. 12, Editio Typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1981,
p. 10; CONGREGATIO DE CULTU DIVINO, Directorium de celebrationibus dominicalibus absente
presbytero Christi Ecclesia, n, 38: Notitiae 24 (1988), pp. 388-389; Pontificale Romanum - De
Ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, nn 188: ( Immediate post Precem Ordina
tionis, Ordinati stola diaconali et dalmatica induuntur, quo eorum ministerium abhinc in li
turgia peragendum manifestetur); n. 190: ed. cit., pp. 102,103; Caeremoniale Episcoporum,
n. 67, Editio Typica, Libreria Editrice Vaticana 1995, pp. 28-29,
82

83

84

85

86

87

88

89

90

C.I.C., can., 861, 1.


Cf. ibid., can. 530, n. I .
Cf. ibid., can. 862.
Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 1: l.c, 701.
Cf. Institutio generalis Missalis Romani, nn. 6 1 , 127-141.
Cf. C.I.C., can.. 930, 2.
o

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

896

ipse eorum officia, iuxta necessitates, adimplet. Non ei competit pronuntia


re verba orationis eucharisticae et preces nec actiones et gestus peragere,
qui unice ad eos spectant, qui praesident et consecrant.
Diaconi proprium officium est proclamare libros divinae Scripturae.
Qua minister ordinarius sacrae communionis eam distribuit inter cele
brationem, vel extra eam, eandemque defert infirmis etiam in forma viatici.
Diaconus est etiam minister ordinarius expositionis Sanctissimi Sacra
menti et Benedictionis eucharisticae. Ad eum spectat, presbytero absente,
dominicalibus, si quae praevideantur, celebrationibus praesidere.
91

92

93

94

95

96

Matrimonium
33. Diaconis committi potest cura pastoralis familiaris, cuius primaria
responsabilitas in Episcopum cadit. Quae responsabilitas extenditur in pro
blemata moralia, liturgica, non exclusis problematibus indolis personalis et
socialis eo fine, ut familia in suis difficultatibus et rebus adversis sustineri
possit. Huiusmodi responsabilitas exerceri potest in gradu dioecesano vel,
sub auctoritate parochi in gradu locali, in catechesi tradenda de matrimo
nio christiano, in praeparatione personali futurorum coniugum, in fructuosa
sacramenti celebratione et in auxiliis sponsis post matrimonium oblatis.
97

98

Diaconi uxorati magnum auxilium praebere possunt, in proponendo


evangelio circa amorem coniugalem et virtutes illum protegentes necnon
exercitium paternitatis sub aspectu christiano et humano responsabilis.
Ad diaconum etiam competit, si quidem a parocho vel ab Ordinario loci
facultatem receperit, praesidere matrimonii celebrationi extra Missam et be
nedictionem nuptialem impertire nomine Ecclesiae. Delegatio diaconis con99

01

Cf. ibid., can. 907; CONGREGATIO PRO CLERICIS ET ALII, Instructio Ecclesiae de mysterio

( 1 5 augusti 1997), art. 6.


92

93

94

95

Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 6: l.c, 702.
Cf. C.I.C., can. 910, 1
Cf. ibid., can. 911, 2.
Cf. ibid., can. 943 et etiam PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 3:

l.c, 702.
Cf. CONGREGATIO DE CULTU DIVINO, Directorium de celebrationibus dominicalibus absen
96

te presbytero Christi Ecclesia, n. 38: l.c, 388-389; CONGREGATIO PRO CLERICIS ET ALII, Instruc

tio Ecclesiae de mysterio ( 1 5 augusti 1997), art. 7.


9 7

Cf. IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Familiaris consortio, 73: AAS 74 (1982), pp.. 170-171.

Cf. C.I.C., can 1063.


Cf., CONC. OECUM. VAT. II, Const. dogm. Lumen gentium, 29; C.I.C., can.. 1108, 1-2;
Ordo celebrandi Matrimonium, ed.. typica altera 1991, 21.
98

99

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

897

cedi potest etiam forma generali et condicionibus iure praevisis, eademque


subdelegari item potest exclusive modis in Codice Iuris Canonici determinatis.
100

101

Cura pastoralis infirmorum


34. Doctrina definita est collationem sacramenti unctionis infirmorum
reservatam esse Episcopis et presbyteris, cum huiusmodi sacramentum co
nexum sit cum venia peccatorum et digna Eucharistiae receptione.
102

Cura pastoralis infirmorum diaconis committi potest. Actuosum servi


tium ad eis in dolore succurrendum, catechesis quae praeparat ad recipien
dum sacramentum unctionis, suppletio sacerdotis in praeparatione chris
tifidelium ad mortem et administratio viatici ritu proprio, sunt media qui
bus diaconus christifidelibus caritatem Ecclesiae praesentem reddit.
103

Liturgia Horarum
35. Diaconi obligatione ab Ecclesia statuta tenentur Liturgiam Horarum
celebrare, qua cum toto Corpore Mystico uniuntur ad precationem, quam
Christus Caput elevat ad Patrem. Conscii de huiusmodi responsabilitate, ip
si talem Liturgiam celebrabunt quotidie, iuxta liturgicos libros probatos et
modos ab Episcoporum conferentia determinatos. Praeterea promovere
studebunt participationem communitatis christianae huic Liturgiae, quae
numquam actio privata habenda est, sed semper actus totius Ecclesiae pro
prius, etiam cum de celebratione singulari agitur.
104

105

Sacramentalia et ritus exequiales


36. Diaconus est minister sacramentalium, scilicet eorum sacrorum si
gnorum, quibus in aliquam Sacramentorum imitationem, effectus praeser
tim spirituales significantur et ex Ecclesiae impetratione obtinentur .
106

100

101

1 0 2

Cf. C.I.C., can. I l l i , 1-2.


Cf. ibid., can 227, 3-4.
Cf. CONC. OECUM. FLORENTINUM, BULLA Exsultate Deo ( D S 1325); CONC. OECUM. TRIDENTI-

NUM, Doctrina de sacramento extremae unctionis, cap. 3 ( D S 1697) et can. 4 de extrema unctione
( D S 1719).

103
PAULUS VI, Litt,, ap. Sacrum diaconatus ordinem, II, 10: l.c, 699; CONGREGATIO PRO
CLERICIS ET ALII, Instructio Ecclesiae de mysterio ( 1 5 augusti 1997), art. 9..
Cf. C.I.C., can. 276, 2, n. 3.
Cf.. Institutio generalis de Liturgia Horarum, nn., 20, 255-256.
Cf. CONC. OECUM. VAT. II, Const. Sacrosanctum Concilium, 60; C.I.C., can. 1166; 1168;
Catechismus Catholicae Ecclesiae, n. 1667.
104

105

106

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

898

Diaconus igitur benedictiones impertire potest strictius cum vita eccle


siali et sacramentali colligatas, quae ei iure expresse permittuntur; ad
eum praeterea spectat exequiis sine Missa praesidere et ritui sepulturae.
Attamen, si praesens atque expeditus sit sacerdos, officium praesidendi
ei committi debet.
107

108

109

Diaconia

caritatis

Servi Populi Dei


37. Vi sacramenti Ordinis diaconus, in comunione cum Episcopo et pres
byterio dioecesis, etiam ipsa munera pastoralia participat, sed eadem exer
cet modo diverso, scilicet inserviendo et adiuvando Episcopum et presbyte
ros. Quae participatio, utpote per sacramentum peracta, efficit ut diaconi
Populum Dei inserviant nomine Christi. Sed eadem de causa hoc ipsum
munus exercere debent humili caritate et, secundum verba S. Polycarpi,
semper oportet se exhibeant misericordes, sedulos, incedentes iuxta verita
tem Domini, qui omnium minister factus est .
Eorum ergo auctoritas, in communione hierarchica cum Episcopo et
presbyteris exercita, quemadmodum id exigit ipsa unitas consecrationis et
missionis, est servitium caritatis, cuius finis est omnia membra Ecclesiae
particularis iuvare et promovere, ut participare possint vitam et Ecclesiae
missionem, in spiritu communionis et secundum eorum charisma.
110

1U

112

Servitium caritatis
38. In ministerio caritatis diaconi se conformare debent Christo Servo,
quem repraesentant, ac oportet eos deditos esse praesertim officiis caritatis
et administrationis. Quapropter Episcopus in ordinationis oratione pro ip
sis a Deo Padre postulat: Abundet in eis evangelicae forma virtutis, dilec
tio sine simulatione, sollicitudo infirmorum ac pauperum, auctoritas mode113

107

108

Cf. C.I.C, can 1169, 3.


Cf.. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 5: l.c, 702; Ordo exsequia

rum, 19; CONGREGATIO PRO CLERICIS ET ALII, Instructio Ecclesiae de mysterio ( 1 5 augusti 1997),

art.. 12.
Cf.. Rituale Romanum De Benedictionibus, n. 18 c:
Cf. C.I.C., can. 129, 1.
S. Polycarpus Smyrnensis, Epist, ad Philippenses, 5,
Lumen gentium, 29 a
Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem,
CONC. OECUM. VAT. II, Const dogm. Lumen gentium,
109

ed. cit., p. 14.

110

111

2: SC 10 bis, p. 182; citatus in

112

113

l.c, 698.
29.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

899

sta... in Christo firmi et stabiles perseverent, quatenus, Filium tuum, qui


non venit ministrari sed ministrare exemplo suae vitae exprimant
Ipsi exemplo et verbo studere debent, ut christifideles omnes, formam
vitae Christi imitantes, se constanter in fratrum servitium exhibeant.
Opera caritatis, dioecesana vel paroecialia, quae sunt inter primaria offi
cia Episcopi et presbyterorum, ab his transmittuntur, secundum testimo
nium Traditionis Ecclesiae, servis ministerii ecclesiastici, hoc est diaconis;
ita etiam cum agitur de caritatis servitio in campo educationis christianae;
de animatione oratoriorum, coetuum ecclesialium iuvenum et professionum
laicalium; de promotione vitae in omnibus suis statibus et de mundi transformatione iuxta ordinem christianum." In his campis diaconorum servi
tium magni pretii est habendum, quia, in praesentibus rerum adiunctis,
spirituales et corporales hominum necessitates, quibus respondere Ecclesia
vocatur, sunt admodum diversitate signatae. Ipsi igitur omnibus inservire
studeant sine discrimine, peculiari modo ad dolore magis afflictos et ad pec
catores attendendo. Ut ministri Christi et Ecclesiae, ipsi exsuperare sciant
quamlibet ideologiam et partium utilitates, ne missio Ecclesiae sua vi eva
cuetur, quae est caritas Christi. Diaconia, enim, efficere debet, ut homo
amorem Dei experiatur eumque ad conversionem inducat, eiusque animum
ad gratiam patefaciat.

115

Munus caritativum diaconorum etiam opportunum servitium complecti


tur in administratione bonorum et in caritatis operibus Ecclesiae. Diacono
rum in hoc campo munus est caritatis et administrationis officiis atque so
cialis subsidii operibus, Hierarchiae nomine, perfungi . Quare opportune
ipsi possunt deputari ad officium oeconomi dioecesani, vel in consilium
dioecesanum pro rebus oeconomicis cooptari.
m

118

119

Pontificale Romanum De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 207:


ed., cit., p. 122 {Prex Ordinationis).
m

116

Cf. S. HIPPOLYTUS, Traditio Apostolica, 8, 24: 8.Ch. 11 bis, pp. 58-63; 98-99; Didascalia

Apostolorum (Siriaca), capp. III, XI: A. Vbus (ed.) The Didascalia Apostolorum in Syria,
CSCO, vol I, n. 402 (tomus 176), pp. 29-30; vol. II, n. 408 (tomus 180), pp. 120-129; Dida
scalia Apostolorum, III, 13 (19), 1-7: F. X. Funk (ed.), Didascalia et Constitutiones Apos
tolorum, Paderbornae 1906, I, pp. 212-216; CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Christus Dominus, 13.
CONC. OECUM. VAT. II, Const. past Gaudium et spes, 40-45.
PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 9: l.c, 702. Cf. IOANNES PAULUS
II, Catechesis in audientia generali habita ( 1 3 octobris 1993), n. 5: Insegnamenti XVI, 2
116

117

(1993), pp. 1000-1004.


118

119

Cf. C.I.C., can. 494.


Cf. ibid., can. 493.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

900
Missio

canonica

diaconorum

permanentium

Exercitium triplicis diaconiae


39. Tres ministerii diaconalis ambitus pro rerum adiunctis, poterunt
quidem absorbere magnam plus minusque partem activitatis cuiuslibet dia
coni, sed simul constituunt quandam unitatem in servitio divinae oecono
miae Redemptionis: ministerium Verbi perducit ad ministerium altaris,
quod, vicissim, impellit ad liturgiam traducendam in vitam, quae in carita
tem efflorescit: Si consideramus profundam huius diaconiae naturam spiri
tualem, tunc melius aestimare possumus mutuam relationem inter tres am
bitus ministerii, qui tradito more iunguntur in diaconatu, hoc est ministe
rium Verbi, ministerium altaris et ministerium caritatis. Pro rerum adiunc
tis, ex his unum vel alterum peculiare momentum habere potest in perso
nali activitate alicuius diaconi, sed haec tria ministeria inseparabiliter
coniunguntur in servitio, quod praestant consilio Dei Redemptoris .
120

Collatio officii
40. Historiae decursu servitium diaconorum multiplices formas sumpsit,
ut varias communitatis christianae necessitates resolvere posset, permitien
do ei suam caritatis missionem exercere. Ad Episcopos, qui ut vicarii et
legati Christi Ecclesias particulares regunt earumque curam habent, tan
tum competit officium ecclesiasticum conferre singulis diaconis ad nor
mam iuris. In officii collatione necesse est diligenter perpendere sive neces
sitates pastorales sive condicionem personalem, familiarem si agatur de
uxoratis et professionalem diaconorum permanentium. Utcumque sit,
maximi tamen momenti est, ut diaconi possint, secundum suas facultates,
ministerium suum plene peragere in praedicatione, in liturgia et in caritate;
neque relegentur in secundi ordinis officia, in munera supplentiae, aut in
opera quae de more christifideles non ordinati adimplere possunt. Hoc so
lum modo diaconi permanentes in sua vera identitate ministrorum Christi
apparebunt, aliter ac laici peculiari modo vitae Ecclesiae addicti.
121

122

Propter ipsius diaconi bonum atque extemporalem rationem agendi vi


tandam, necesse est ut ordinationi clara officii pastoralis collatio iungatur.
Cf. IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos permanentes (19 septembris 1987), n. 3:
Insegnamenti, X, 3 (1987), p 656.
Cf. C..LC, can. 157.
CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 27, a.
120

121

122

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

901

Ministerium paroeciale
41. Ministerium diaconale ordinarie proprium exercitii ambitum habet
in variis campis pastoralis dioecesanae et in paroeciis, formas diversas induendo.
Episcopus diaconis committere potest officium cooperandi in cura pasto
rali alicuius paroeciae uni solo parocho commissae, vel in cura pastorali
plurium paroeciarum, quae in solidum pluribus sacerdotibus commissae sunt.
Cum de participatione agitur in exercitio curae pastoralis alicuius paroe
ciae in casibus quibus ob presbyterorum paucitatem perfrui non possit
immediata cura alicuius parochi diaconi permanentes semper praece
dentiam habent respectu christifidelium non ordinatorum. Quibus in casi
bus, declarandum est moderatorem esse sacerdotem, quia is tantum est
pastor proprius , qui recipere potest munus curae animarum , in qua
diaconus qua cooperator fungitur. Pariter diaconi destinari possunt ad re
gendas, nomine parochi vel Episcopi, christianas communitates dissitas.
123

124

125

126

Est munus missionarium absolvendum in territoriis, in ambitibus, in


stratis socialibus, in coetibus, ubi desit aut difficile sit reperire presbyte
rum. Speciali modo in locis ubi nullus sacerdos praesto sit ad Eucharistiam
celebrandam, diaconus communitatem cogit ac dirigit in celebratione Verbi
cum distributione sacrarum specierum, quae debite conservatae sint. Est
ministerium supplens, quod diaconus peragit ex mandato ecclesiali ubi sa
cerdotum paucitati est consulendum . In huiusmodi celebrationibus num
quam omitti debet oratio pro sacerdotalium vocationum incremento, quo
rum urgens necessitas illustranda erit. Praesente diacono, participatio in
exercitio curae pastoralis committi non potest christifideli laico, neque per
sonarum communitati; ita pariter praesidentia celebrationis dominicalis.
127

128

Utcumque competentiae diaconi scripto diligenter definiendae sunt, cum


officium confertur.
Inter diaconos et alios addictos curae pastorali inducendae sunt cum ge
nerositate et persuasione formae actuosae et patientis cooperationis.
123

124

125

Cf, CIC., can., 5 1 9


Cf. ibid,, can, 517, 1

Cf. ibid, can 517, 2

126

Cf. PAULUS V I , Litt. ap.. Sacrum diaconatus ordinem, V, 22, 10: lc, 702.

127

Cf. C.I.C., can 1248, 2; CONGREGATIO DE CULTU DIVINO, Directorium de celebrationi

bus dominicalibus absente presbytero Christi Ecclesia, n. 29: l.c, 386.


IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (13 octobris 1993), n.. 4: In
128

segnamenti X V I , 2 (1993), p 1002,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

902

Si diaconorum est semper officium parochi revereri et operari in com


munione eorum omnium qui ipsius parochi curam participant, ita pariter
eorundem diaconorum ius est, ut ab omnibus accipiantur et plene agno
scantur. Si Episcopus istitutionem statuat consiliorum pastoralium paroe
cialium, diaconi, qui participationem curae pastoralis in paroecia receperint,
huiusmodi consilii membra iure fiant. Quocumque modo semper praevalere
debet caritas sincera, quae in quolibet ministerio agnoscit donum Spiritus
Sancti ad aedificationem Corporis Christi.
129

Ministerium dioecesanum
42. Ambitus dioecesanus plurimas praebet opportunitates pro fructuoso
ministerio diaconorum.
Namque diaconi, si necessariis requisitis praediti sunt, possunt partem
habere in organis dioecesanis participationi apertis; peculiari modo, in con
silio pastorali et, ut supra dictum est, in consilio dioecesano pro rebus oe
conomicis; Synodum quoque dioecesanam participare possunt.
Nequeunt tamen esse membra consilii presbyteralis, quia ipsum exclusi
ve presbyterium repraesentat.
In curiis, si requisita praescripta habeant, vocari possunt, ut perfungantur officio cancellarii, iudicis, assessoris, auditoris, promotoris iustitiae
et defensoris vinculi, notarii.
Non possunt, contra, constitui vicarii iudiciales, nec vicarii iudiciales
adiuncti, nec decani, quia haec officia sacerdotibus reservata sunt.
Alii campi, qui ministerio diaconorum patent, sunt organa seu commis
siones dioecesanae, cura pastoralis in specificis ambitibus socialibus, peculia
ri modo cura pastoralis familiae, vel in sectoribus populi, qui specialem cu
ram pastoralem requirunt, uti sunt ex gratia coetus ethnici.
130

131

132

133

137

134

135

136

138

139

129 Q _ p
v i , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V , 24: l.c, 702; C.I.C., can. 536.
Cf. ibid.; C.I.C, can. 512, 1.
Cf. C.I.C., can, 463, 2.
Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 28; Decr. Christus Dominus,
27; Decr. Presbyterorum Ordinis, 7; C.I.C., can.. 495, 1.
Cf. C.I.C, can. 482.
Cf., ibid., can., 1421, 1.
Cf. ibid., can. 1424.
Cf. ibid., can. 1428, 2.
Cf. ibid., can. 1435.
Cf. ibid., can. 483, 1.
Cf, ibid., can. 1420, 4.
A

130

131

132

133

134

135

136

137

138

139

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

903

In praefatis officiis explendis, diaconi semper bene meminerint omnem ac


tionem in Ecclesia uti signum caritatis et servitii pro fratribus habendam esse.
In actione iudiciali, administrativa, organizativa, igitur quamlibet formam burocraticam, uti aiunt, vitare studebit, ne proprium ministerium sua vi suoque
sensu pastorali privetur. Ad tutandam igitur ministerii diaconalis integritatem,
quisquis ad huiusmodi implenda officia vocatus in ea condicione ponatur, quae
utcumque ei ministerium diaconi peculiare et proprium persolvere sinat.
3
DE SPIRITUALITATE DIACONI
Praesens

contextus

historicus

Ecclesia in mundo
43. Ecclesia, a Christo adunata et perducta a Spiritu Sancto secundum
consilium Dei Patris, praesens in mundo et tamen peregrina in plenitudi
nem Regni, vivit et Evangelium annuntiat in hisce historiae adiunctis.
Mundum igitur hominum prae oculis habet seu universam familiam hu
manam cum universitate rerum inter quas vivit; mundum theatrum histo
riae generis humani, eiusque industria, cladibus ac victoriis signatum; mun
dum quem christifideles credunt ex amore Creatoris conditum et conserva
tum, sub peccati quidem servitute positum, sed a Christo crucifixo et resur
gente, fracta potestate maligni, liberatum ut secundum propositum Dei
transformetur ut ad consummationem perveniat .
140

141

142

Diaconus, membrum et minister Ecclesiae, in sua vita et in suo minis


terio huius realitatis rationem habere tenetur; scilicet cognoscere debet cul
turam, appetitiones et problemata sui temporis. Ipse, enim, in hoc historiae
contextu vocatur, ut sit signum vivum Christi Servi eodemque tempore vo
catur, ut Ecclesiae officium sumat signa temporum perscrutandi et sub
Evangelii luce interpretandi, ita ut, modo unicuique generationi accommo
dato, ad perennes hominum interrogationes, de sensu vitae praesentis et fu
turae deque earum mutua relatione respondere possit .
143

CONC. OECUM. VAT. I I , Const, Sacrosanctum Concilium, 2.


Ibid., Const, dogm. Lumen gentium 5.
Ibid., Const. past. Gaudium et spes, 2b
Ibid., Const, past. Gaudium et spes, 4a

i.
904

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Vocatio

ad

sanctitatem

Radix sacramentalis
44. Universalis vocatio ad sanctitatem radicem habet in baptismate
fidei, in quo omnes vere filii Dei et consortes divinae naturae, ideoque
reapse sancti effecti sunt .
144

Sacramentum Ordinis diaconis confert novam Deo consecrationem, per


quam ipsi unctione Sancti Spiritus consecrati et a Christo missi sunt in
servitium Populi Dei, in aedificationem Corporis Christi (Eph 4, 12).
145

Proficiscitur exinde spiritualitas diaconalis quae fontem suum in ea ha


bet quam Concilium Vaticanum II appellat gratiam sacramentalem diaco
natus . Praeter quam auxilium pretiosum in variis exequendis muneribus,
ipsa alte imprimitur in diaconi animo, eumque impellit ad oblationem et
donationem totalem sui ipsius in servitium Regni Dei in Ecclesia.
146

Sicut in voce ipsa diaconatus significatur, id quod distinguit intimum


sensum et voluntatem eius qui recipit sacramentum, est spiritus servitii.
Per diaconatum ad effectum deduci conatur, quod Christus de sua declara
vit missione: Filius hominis non venit ministrari, sed ministrare et dare
suam vitam in redemptionem multorum . Sic diaconus exercet, in medio "
sui ministerii et per aliud, virtutem oboedientiae: cum fideliter munera
adimplet quae illi commissa sunt, ipse episcopis et presbyteris inservit in
muneribus, quae ad missionem Christi pertinent. Hoc modo pastorale ip
sum ministerium exequitur pro hominum bono.
147

Exigentia quae obligat


45. Exinde oritur necessitas, ut diaconus grato cum animo excipiat invi
tationem ad sequelam Christi Servi, et attente nitatur se esse ei fidelem in
omnibus suae vitae adiunctis. Character in ordinatione receptus configura
tionem Christo producit cui diaconus adhaerere debet et omni suae vitae
tempore efficere, ut crescat.

144

145

146

147

Ibid., Const. dogm Lumen gentium, 40.


Ibid., Decr Presbyterorum Ordinis, 12a.
Ibid., Decr, Ad gentes, 16.
IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 1: In

segnamenti, X V I , 2 (1993), p. 1053.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

905

Sanctificatio, quae vere obligat quemlibet christifidelem, pro diacono


ulterius fundamentum invenit in speciali recepta consecratione. Quoad
praxim importat trium consiliorum originis evangelicae, secundum propriae
vitae statum. Diaconus ad vivendum sancte vocatur, quia Spiritus Sanctus
illum sanctum effecit Baptismatis et Ordinis sacramentis eumque minis
trum operis constituit, quo Ecclesia Christi hominem servit et sanctificat.
148

149

150

Peculiari modo, pro diaconis vocatio ad sanctitatem significat seque


lam Iesu in hoc humili servitutis habitu, qui non solum operibus caritatis
exprimitur, sed totam agendi et cogitandi rationem invadit et informat
ac proinde, si eorum ministerium huic spiritui cohaeret, ipsi clariore in lu
ce ostendent illud lineamentum vulti Christi proprium: servitium , ita ut
non solum servi Dei habeantur, sed etiam servi Dei in propriis fratribus.
151

152

153

Relatio

ordinis

sacri

Ordo sua natura relationem dicit


46. Ordo sacer confert diacono, per specifica dona sacramentalia, specia
lem participationem consecrationis et missionis Illius, qui servus Patri fac
tus est in redemptione hominum, atque novo ac proprio modo eum inserit
in mysterium Christi, Ecclesiae et salutis omnium hominum. Hanc ob cau
sam vita spiritualis diaconi debet altius excolere atque enucleare triplicem
hanc relationem secundum principia spiritualitatis communitariae, quae
protensa est ad communionalem Ecclesiae naturam attestandam.

Omnes christifideles, secundum propriam condicionem, ad sanctam vitam ducendam


atque ad Ecclesiae incrementum eiusque iugem sanctificationem promovendam vires suas
conferre debent (C.I.C., can. 210)..
Diaconi, qui mysteriis Christi et Ecclesiae servientes, ab omni vitio puros se custodire
atque Deo placere et omne bonum coram hominibus providere debent (cf.. 1 Tim 3, 8-10 et
12-13): CONC. OECUM. VAT. II, Const.. dogm, Lumen gentium, 4 1 . Cf. etiam PAULUS VI, Litt.
ap. Sacrum diaconatus ordinem, VI, 25: l.c, 702.
In vita sua ducenda ad sanctitatem persequendam peculiari ratione tenentur clerici,
quippe qui, Deo in ordinis receptione novo titulo consecrati, dispensatores sint mysteriorum
Dei in servitium Eius populi (C.I.C., can. 276, 1)
IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 2: Inse
148

149

150

151

gnamenti, XVI, 2 (1993), p. 1054.


152

Ibid., n.. 1: Insegnamenti, XVI, 2 (1993), p. 1054..

Cf, CONC. OECUM. VAT. II, Decr. Apostolicam Actuositatem, 4, 8; Const. past,, Gaudium et
spes, 27, 93.
153

60 - A. A S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

906

Relatio ad Christum
47. Prima et maxime principalis est relatio ad Christum, qui sibi condi
cionem servi suscepit ob Patris amorem suorumque fratrum, qui sunt ho
mines. Diaconus vi suae ordinationis, revera vocatus est ut se gerat simi
lem Christo servo. Filius aeternus Dei semetipsum exinanivit formam servi
accipiens (Phil 2, 7) eandemque hanc condicionem implevit oboediendo
Patri (cf. Io 4, 34) et humiliter serviendo fratribus (cf. Io 13, 4-15). Quate
nus est servus Patris in opere hominis redimendi, Christus constituit viam
veritatem et vitam uniuscuiusque diaconi in Ecclesia.
Omnis ministerialis opera suum habebit sensum, si diaconum adiuvabit
ut Christum melius cognoscat, amet et sequatur in ipsius diaconia. Necesse
propterea est, ut diaconi studeant conformare suam vitam ad Christi exem
plum, qui sua oboedientia erga Patrem usque ad mortem, mortem autem
crucis (Phil 2, 8) homines redemit.
154

Relatio ad Ecclesiam
48. Ab hac primaria relatione separari omnino non potest Ecclesia,
quam Christus amat, purificat, nutrit et curat (cf. Eph 5, 25-29). Diaconus
non poterit suam conformationem cum Christo fideliter vivere, nisi partici
pat eius amorem Ecclesiae, erga quam ipse necessario altam devotionem
alit, propter ipsius missionem divinamque institutionem .
Ritus ordinationis illuminat vinculum quod inter Episcopum et diaco
num contrahitur: solus Episcopus manus imponit electo ordinando, super
quem effusionem evocat Spiritus Sancti. Itaque singuli diaconi acquirunt
sui ministerii relationem in hierarchica communione cum Episcopo.
Ordinatio diaconalis, praeterea, alium aspectum ecclesialem in luce po
nit: impertit enim ipsi ministro participationem diaconiae Christi, qua Po
pulus Dei ductus a Successore Petri et a ceteris Episcopis cum ipso in com
munione viventibus atque cooperantibus simul presbyteris, operi deservire
pergit ad hominum redemptionem. Ideoque diaconus vocatur, ut animum
et ministerium suum nutriat fervido et actuoso amore erga Ecclesiam, nec
non sincera voluntate communionis cum Sancto Patre, cum Episcopo suo
et cum presbyteris suae dioecesis.

155

156

157

1 5 4

Cf. IOANNES PAULUS I I , Allocutio ( 1 6 martii 1985), n. 2: Insegnamenti, V I I I , 1 (1985),

p. 649; Adh. ap. Pastores dabo vobis 3; 21: l.c, 661; 688.
Cf. IOANNES PAULUS I I , Adh ap. Pastores dabo vobis 16: l.c, 681.
IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 2: In
155

156

segnamenti X V I , 2 (1993), p. 1055.


157

Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V, 23:/.c, 702.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

907

Relatio ad salutem hominum in Christo


49. Hoc denique reminiscendum est, quod Christi diaconia suum pro
prium finem habet hominem, unumquemque hominem, qui suo in animo
et corpore gestat vestigia peccati et qui tamen ad communionem cum Deo
destinatur. Sic enim Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigenitum
daret, ut omnis, qui credit in eum, non pereat, sed habeat vitam aeter
nam (Io 3, 16). Huius consilii amoris Christus factus est servus, cum nos
tram carnem sumpsit; huius autem Christi diaconiae Ecclesia est signum et
instrumentum in hominum historia.
Ergo diaconus vi sacramenti designatur, ut fratribus, qui salute indi
gent, deserviat. Et si in Christo Servo, in ipsius verbis et factis, homo dis
cernere potest plenitudinem amoris, quo Pater eum salvat, similiter in vita
diaconi ille debet eandem hanc caritatem detegere posse. Praecipuum igitur
officium vitae spiritualis diaconi hoc erit, ut crescat in imitatione amoris
Christi erga hominem, qui quidem amor omnes cuiuslibet ideologiae huma
nae terminos excedit.
In iis proinde, qui in tirocinium diaconatus admitti cupiunt, oportet
adesse naturalem animi inclinationem ad
hierarchiae et christianae
communitatis servitium , quae non est intelligenda tamquam simplex
naturalium affectionum facilitas... Etenim agitur de aliqua naturae proclivitate, a gratia stimulata, addito serviendi studio, qui humanos mores cum
Christi moribus conformat. Sacramentum diaconatus hanc inclinationem
perficit: reddit namque diaconum multo interius participem spiritus servitii
Christi, eius animum speciali gratia imbuit, atque efficit ut diaconus in om
ni suo actu permoveatur nova impulsione ad serviendum fratribus .
158

159

160

Spiritualis

vitae

instrumenta

Primatus vitae spiritualis


50. Memoratae relationes primatum efferunt vitae spiritualis. Diaconus
ideo recordari debet, exsecutionem diaconiae Domini omnem superare natu
rae facultatem, indeque oportere plena cum conscientia et libertate obsequi
Iesu Christo admonenti: Manete in me, et ego in vobis. Sicut palmes non
Cf. IOANNES PAULUS I I , Litt. enc. Redemptor hominis (4 martii 1979), nn. 13-17: AAS 71
(1979), pp. 282-300.
PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, I I , 8: l.c, 700.
IOANNES PAULUS I I , Catechesis in audientia generali habita (20 octobris 1993), n. 2: Inse
gnamenti, X V I , 2 (1993), p. 1054.
158

159

160

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

908

potest ferre fructum a semetipsa, nisi manserit in vite, sic nec vos, nisi in
me manseritis (Io 15, 4).
Christi sequela in diaconatus ministerio est opus quod sane animum ra
pit, sed etiam arduum, satisfactionum fructuumque plena, sed etiam obno
xia interdum difficultatibus et laboribus verorum asseclarum Domini Iesu
Christi. Ad hanc sequelam implendam necesse est diaconus cum Christo ip
so consistat, ut sit illi Ipse qui ministerii responsabilitatem gerat; itemque
oportet ut is principatum tribuat spirituali vitae, cum generositate diaco
niam vivat, ministerium et munera sua familiaria, si quidem uxoratus est,
aut professionalia ita disponat et ordinet, ut progredi possit in adhaesione
ad personam et missionem Christi Servi.
Ministerium
51. Fons primarius progressus in vita spirituali sine dubio ponendus est
in adimpletione fideli et indefessa ministerii, quod persolvendum est intra
quemdam contextum unitatis vitae, meditatum et semper persequendum.
Haec agendi ratio, debito modo effecta, non tantum spiritualem vitam
minime impedit, verum contra thologales fovet virtutes, dum auget in dia
cono studium sese donandi in fratrum servitium et promovet hierarchicam
communionem. Ad diaconum enim etiam spectat congruenter accommodata
monitio ad presbyteros directa: Per ipsas enim cotidianas sacras actiones,
sicut et per integrum suum ministerium... ipsi ad vitae perfectionem ordi
nantur. Ipsa autem sanctitas... ad proprium ministerium fructuose com
plendum plurimum confert .
161

162

Spiritualitas ministerii verbi


52. Diaconus semper prae oculis habeat adhortationem in ipso ordinatio
nis ritu factam: Accipe Evangelium Christi, cuius praeco effectus es; et vi
de, ut quod legeris credas, quod credideris doceas, quod docueris imiteris .
Ut vero Verbum Dei digne fructuoseque diaconus annuntiet, illum as
sidua lectione sacra atque exquisito studio in Scripturis haerere necesse est,
"ne quis... fiat verbi Dei inanis forinsecus praedicator, qui non est intus au-

163

161

Cf CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyterorum Ordinis, nn. 14-15; CIC., can. 276, 2, I .
O

CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyterorum Ordinis, n. 12.


163 Pontifice Romanum De ordinatione Episcopi, presbyterorum et diaconorum, n. 210:
ed. cit,, p. 125.
162

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

909

ditor", dum Verbi divini amplissimas divitias, speciatim in sacra Liturgia,


cum fidelibus sibi commissis communicare debet .
Idem hoc verbum praeterea altius scrutari debebit, iis ducentibus qui in
Ecclesia vere sunt Magistri veritatis divinae et catholicae, ut eius invitatio
et vis salvifica percipiatur (cf. Rom 1, 16). Sanctitas diaconi innititur in ip
sius consecratione et missione, etiam quod attinet ad Verbum: inde quidem
conscius sibi fiet se esse ministrum Verbi. Quoniam membrum hierarchiae
est, eius actiones et enunciationes obstringunt ipsam Ecclesiam; quapropter
necessaria pars est ipsius caritatis pastoralis, ut comprobet authenticitatem
propriae doctrinae propriamque communionem effectivam et claram cum
Summo Pontifice, cum episcopali ordine et cum proprio Episcopo non so
lum in iis quae symbolum fidei respiciunt, verum etiam quae Magisterium
ordinarium necnon ecclesiasticam disciplinam tangunt, secundum significa
tionem Professionis Fidei, diaconali ordinationi praeviae, et secundum iura
mentum fidelitatis. Etenim tanta verbo Dei vis ac virtus inest, ut Eccle
siae sustentaculum ac vigor, et Ecclesiae filiis fidei robur, animae cibus, vi
tae spiritualis fons purus et perennis exstet . Quanto igitur diaconus sae
pius accesserit ad Dei verbum, tanto vehementius desiderium experietur
communicandi illud cum fratribus. In Sacris Litteris est Deus qui alloqui
tur hominem; sua autem in praedicatione minister sacer hunc fovet salu
tiferum occursum. Attentissime idcirco suas dedicabit curas indefessae verbi
praedicationi, ne christifideles propter ipsius ministri ignorantiam vel prigritiam ea priventur; sibi pariter persuadebit exercitium ministerii Verbi, non
sola praedicatione circumscribi.
164

165

166

167

168

169

Spiritualitas ministerii liturgici


53. Pariter diaconus, cum baptizat, cum Corpus et Sanguinem Domini
distribuit, aut cum reliquorum Sacramentorum et sacramentalium celebra
tionibus assistit, suam identitatem in vita Ecclesiae experiendo dignoscit:
minister est Corporis Christi, corporis mystici et corporis ecclesialis; reminiscatur has Ecclesiae actiones, si ex fide peragantur et cum reverentia, con164

S. AUGUSTINUS, Serm. 179, 1: PL 38, 966.

CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Dei Verbum, 25; cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum
diaconatus ordinem, V I , 26, 1: l.c, 703; C.I.C., can. 276, 2, 2, I .
CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 25, a.
Cf C.I.C., can. 833; CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI, Professio fidei et iusiurandum
fidelitatis in suscipiendo officio nomine Ecclesiae exercendo: AAS 81 (1989), pp. 104-106; 1169.
CONC. OECUM. VAT. I I , Const., dogm. Dei Verbum, 21.,
Cf. ibid., Const. Sacrosanctum Concilium, 7
165

166

167

168

169

910

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ferre ad suam spiritualem vitam incrementis augendam simulque ad chris


tianae communitatis aedificationem.
170

Sacramenta
54. Diaconi tribuant sacramentis gratiae debitum momentum in sua vi
ta spirituali, quae nempe ordinantur ad sanctificationem hominum, ad ae
dificationem Corporis Christi, ad cultum denique Deo reddendum .
In primis vero fide singulari participent quotidianam Sacrificii Eucharis
tici celebrationem, ubi, si fieri potest, suo fungantur munere liturgico, ac
sedulo etiam Dominum in sacramento praesentem venerentur, quandoqui
dem in Eucharistia, fonte et culmine totius evangelizationis totum bonum
spirituale Ecclesiae continetur . In Eucharistia diaconi reapse Christo ob
vii fient, qui ex hominum amore hostia redditur expiationis vitae aeternae
cibus et amicus proximus in cunctis doloribus.
Ipsi conscii sibi suae debilitatis et plane confisi divinae misericordiae ad
reconciliationis sacramentum regulari frequentia se conferant, ubi homo
peccator Christo redemptori obvius fit, veniam peccatorum recipit atque
impellitur ad plenitudinem caritatis.
171

172

173

174

175

Spiritualitas ministerii caritatis *


55. Exercens tandem caritatis opera, sibi ab Episcopo commissa, diaco
nus sinat se erga omnes homines Christi amore dirigi, et non propriis com
modis vel ideologiae principiis, quibus laeditur universalitas salutis aut vo
catio trascendentalis hominis denegatur. Insuper diaconus meminerit mini
sterium caritatis perducere ad communionem in particulari Ecclesia pro
vehendam. Nam anima ecclesialis communionis est ipsa caritas. Foveat igi
tur studiose fraternitatem, cooperationem cum presbyteris et sinceram cum
Episcopo communionem.
Vita orationis
56. Diaconi omnibus in adiunctis meminerint fideles persistere Domini
praecepto: Vigilate itaque omni tempore orantes, ut possitis fugere ista
Cf. ibid.
Ibid,, Const. Sacrosanctum Concilium, 59, a.
Cf. C.I.C, can. 276, 2, 2; PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 26, 2:
l.c, 703.
Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I , 26, 2: l.c, 703.
CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyterorum Ordinis, 5b.
Cf. C.I.C., can. 276, 2, 5; cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I ,
26, 3: l.c, 703.
170

171

172

173

174

175

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

911

omnia, quae futura sunt et stare ante Filium hominis (Lc 21, 26; cf. Phil
4,6-7).
Precatio, prout dialogus personalis cum Deo, diaconis conferet lucem et
vires necessarias ad sequelam Christi et servitium fratribus in variis vicissi
tudinibus vitae. Hac certitudine confirmati, diaconi contendant ut diversis
precationum formis se sinant conformari; celebratio Liturgiae Horarum, se
cundum modos ab Episcoporum conferentia definitos, peculiari nota totam
eorum orandi consuetudinem designat; tamquam ministri, pro universa Ec
clesia, intercedant. Continuatur exinde talis precatio in Lectione Divina, in
mentali oratione assidua, in frequentatione exercitiorum spiritualium secun
dum normas iuris particularis.
Percolant aequabiliter paenitentiae virtutem aliasque sanctificationis
vias, quae ad uniuscuiusque occursum cum Deo plurimum conferunt.
176

177

178

Amor in Ecclesiam et in Beatam Virginem Mariam


57. Participatio mysterii Christi Servi necessario ordinat animum diaco
ni ad Ecclesiam atque ad Illam, quae ipsius sanctissima est Mater. Non
enim separare licet Christum ab Ecclesia, quae est eius Corpus. Veritas
unionis cum Capite verum incendet amorem in Corpus. Hic enim amor effi
ciet ut diaconus actuose adlaboret Ecclesiae aedificandae per deditionem
suis officiis ministerialibus, per fraternitatem et communionem hierarchicam
cum proprio Episcopo et Presbyterio. Universa Ecclesia in animo diaconi
vivere debet: Ecclesia universalis, cuius unitatis Romanus Ponifex, qua Pe
tri successor, est principium et fundamentum perpetuum et visibile, et si
mul Ecclesia particularis, quae pastori suo adhaerens ab eoque per Evan
gelium et Eucharistiam in Spiritu Sancto congregata reddit vere praesen
tem et operantem Ecclesiam Christi unam, sanctam, catholicam et apostoli
cam .
179

180

Amor erga Christum et Ecclesiam penitus ligatur cum Beata Virgine,


humili Domini famula, quae cum singulari et admirando titulo Matris, fuit
generosa socia sui divini Filii diaconiae (cf. Io 19, 25ss).
Amor autem in Domini Matrem, qui in fide fundatur et exprimitur coti
diana rosarii recitatione necnon ipsius virtutum imitatione fidentique illi
176

1,7

178

179

180

Cf. C.I.C., can. 276 2, 3.


Cf. ibid., can. 276 2, 4
Cf. ibid., can. 276, 2, 5.
Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Const. dogm. Lumen gentium, 23, a.
Ibid., Decr. Christus Dominus, 11; C.I.C., can. 369.

912

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

commendatione, sensum et significationem addet signis verae filialisque de


votionis.
Mariam respiciet venerabundus valdeque amans quisque diaconus; nam
que Maria quoque et virgo et mater, magis quam ceterae, inter creaturas,
plenissimam vocationis veritatem experta est; nemo enim ut illa amori
summo Dei responsum dedit cum tam grandi amore . Hic amor singularis
erga Virginem, Domini servam, ex Verbo natus et in Verbo totaliter stabili
tus, transibit in imitationem suae vitae. Hic modus erit, quo in Ecclesiam
inducetur illa dimensio mariana, quae admodum congruit cum vocatione
diaconi.
181

182

183

Directio spiritualis
58. Maximam demum utilitatem diacono afferet constans directio spiri
tualis. Ex ipsa experientia constat quantum sincerus atque humilis dialogus
cum sapienti directore non solum adiuvet ad dubitationes difficultatesque
dissipandas, quae progrediente vita certissime oriuntur, sed ad necessariam
quoque discretionem adhibendam, ad meliorem sui ipsius cognitionem asse
quendam, atque ad progrediendum in fideli Christi sequela.
Spiritualitas

diaconi

et

status

vitae

In diversitate unitas
59. Aliter ac pro presbyteratu requiritur, ad diaconatum permanentem
admitti praeprimis possunt viri caelibes, sed etiam viri viventes in matri
monii sacramento, necnon viri vidui.
184

Diaconi caelibes
60. Gratissimo sane animo Ecclesia agnoscit mirabile caelibatus donum
quibusdam suis membris a Deo concessum, quod tam in Orientali parte
quam in Occidentali multiplici modo cum ministerio ordinato coniunxit, cui

Cf. C.I.C., can. 276, 2, n. 5; cf.. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, V I ,
26, 4: l.c, 703,
IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 36, et Propositio 5: l.c, 718.
Cf. IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Curiam Romanam, (die 22 dec. 1987): AAS 80
(1988), pp. 1025-1034; Litt. ap. Mulieris dignitatem, 27: AAS 80 (1988), p. 1718.
CONC. OECUM. VAT. I I , Const.. dogm. Lumen gentium, 29, b.
181

182
183

184

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

913

insigniter semper congruit. Novit enim Ecclesia hoc charisma, susceptum


et propter regnum caelorum impletum (Mt 19, 12), totam dirigere personam
diaconi ad Christum, qui in virginitatis statu semetipsum Patris servituti
dicavit, ut homines ad regni plenitudinem perduceret. Diligere Deum fratri
busque servire secundum hanc totalem electionem nedum progressioni et
perfectioni personarum diaconorum obsistat, eam maxime fovet, quoniam
vera cuiusque hominis perfectio est caritas. In caelibatu enim sese distin
guit amor veluti signum consecrationis totalis Christo factae, corde indiviso
ac deditione magis libera ad Dei hominumque ministerium, ideo quod cae
libatus electio haud quaquam significat contemptionem matrimonii neque
fugam mundi, sed ex contrario modum eximium hominibus et societati in
serviendi.
Nostrae aetatis homines, totiens in res transeuntes immersi, peculiariter
aperti sunt erga eorum testificationem qui vita sua aeternum aevum nun
tiant. Ideo diaconi non omittent hoc testimonium fratribus reddere per fi
delitatem erga suum caelibatum, ita ut illos incitent ad ea bona quaerenda,
quae manifestant hominis vocationem ad res transcendentes. Caelibatus
propter Regnum caelorum non signum dumtaxat eschatologicum est, ve
rum prae se fert quoque non leve momentum sociale in hac vita praesenti
propter servitium Populo Dei exhibendum .
Quo melius per totam vitam custodiant donum a Deo receptum in uni
versae Ecclesiae utilitatem, diaconi ne nimium confidant suis viribus, sed
sensus potius colere debent humilis prudentiae et vigilantiae, memoria illud
tenentes: spiritus quidem promptus est, caro autem infirma (Mt 26, 41);
sint fideles item vitae orationis necnon ministerii officiis.
Prudenter sese gerant quoque suo in cotidiano consortio cum iis, a quo
rum familiaritate quibus eorum castimonia in discrimen adduci poterit vel
publicum scandalum suscitari.
Diaconi sibi conscii erunt hodiernam societatem pluralismo patentem
omnino imperare cautionem et discretionem in usu instrumentorum com
municationis socialis.
185

186

187

188

His rationibus in mysteriis Christi Eiusque missione fundatis, coelibatus... omnibus


ad Ordinem sacrum promovendis lege impositum est : CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Presbyte
rorum Ordinis, 16; cf. C.I.C, can 247, 1; 277, 1; 1037.
Cf, C.I.C., can. 277, 1; CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Optatam totius, 10.
IOANNES PAULUS I I , Epistula Novo incipiente ad universos Ecclesiae sacerdotes (8 aprilis
185

186

187

1979), 8: AAS 71 (1979), p. 408.


188

Cf. C.I.C., can, 277, 2.

61 - A A S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

914

Diaconi uxorati
61. Etiam sacramentum matrimonii, qui amorem coniugum sanctificat
eumque constituit signum efficax illius amoris quo se Christus devovet Ec
clesiae (cf. Eph 5, 25) Dei donum est ideoque spiritualem vitam diaconi
matrimonio coniuncti alere debet. Quoniam vero coniugalis ac familiaris vi
ta necnon opus ipsius professionis circumscribunt necessario tempus sacro
ministerio dicandum, peculiaris sollertia poscitur, ut consequi possit debita
vitae unitas per orationem quoque communem. In matrimonio enim amor
fit donatio inter personas, fit fidelitas mutua et vitae novae origo, in laetis
et in maestis eventibus sustentatio, breviter, amor fit servitium. Sub fidei
lumine spectatum, hoc servitium familiare aliis christifidelibus apparet tam
quam exemplar amoris Christi et diaconus uxoratus illo uti debet etiam
tamquam incitamento suae diaconiae in Ecclesia.
Diaconus uxoratus peculiari se teneri officio sentiat claram reddendi
testificationem sanctitatis matrimonii et familiae. Quo magis enim coniuges
mutuo in amore creverint, eo amplior fiet eorum donatio filiis facta, eoque
pariter erit efficacius eorum exemplum apud christianam communitatem.
Amplificatio et altior perspectio amoris sacrificalis et reciproci inter virum
et uxorem fortasse maximam implicationem significat uxoris illius diaconi
in publicum ministerium proprii mariti intra Ecclesiam . Hic amor crescit
propter virtutem castimoniae, quae quidem semper floret etiam per exerci
tium paternitatis responsabilis, una cum acquisita coniugis aestimatione et
cuiusdam continentiae consuetudine. Talis virtus adiuvat maturam hanc
donationem, quae cito manifestatur in ministerio, effugiendo affectus res
possidendi, nimiam existimationem proprii successus in navitate professio
nali, minorem capacitatem ordinandi diei tempora, e contrario excolendo
veras inter personas relationes, animi lenitatem et capacitatem tribuendi
omnibus rebus aequum suum locum.
Opportuna incepta ineantur quibus in tota familia sensus ministerii dia
conalis augeatur. Coniux diaconi, quae assensum dedit electioni viri sui,
adiuvetur et sustentetur, ut laeto et cauto animo partes suas expleat et
magni omne aestimet quod Ecclesiam tangit et praesertim officia marito
concredita. Hac de causa decet eam de viri activitate certiorem fieri, quavis
tamen iniusta invasione remota, ita quidem ut componatur et perficiatur
aequabilis et consona relatio inter vitam familiarem, professionalem et ec189

190

189

IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos permanentes ( 1 9 septembris 1987), n. 5: In

segnamenti, X, 3 (1987), p. 658.


190

Cf. CIC, can 1031, 2.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

915

clesialm. Filii quoque diaconorum, si adequate preparentur, recte aestima


re poterunt ministerium patris seseque ipsos peculiari cura apostolatui dedi
care in cohaerenti vitae testimonio.
Postremo, familia diaconi uxorati, quemadmodum ceterae familiae chris
tianae, vocatur ut vivo ac responsabili modo missionem Ecclesiae participet
in hodiernis circumstantiis. Diaconus eiusque uxor fidelitatis et indissolu
bilitatis matrimonii christiani coram societate exemplum oportet sint, quae
horum signorum alte percipit necessitatem. Cum fide animati provocationi
bus vitae matrimonialis atque cotidianae vitae necessitatibus respondentes,
ipsi vitam familiarem non solum communitatis christianae verum et univer
sae societatis corroborant. Ipsi quoque demonstrant quomodo officia fami
liae, laboris et ministerii concordari possint cum servitio misionis Ecclesiae.
Diaconi eorumque uxores et filii magno hortamento esse possunt iis omni
bus, qui vitae familiari promovendae se devovent .
191

Diaconi vidui
62. Cogitandum est de illa vitae condicione, quae alterutrius coniugis
obitu inducitur. Haec hora vitae est, quae poscit ut in fide et spe christia
na transigatur. Viduitas delere minime debet filiorum deditionem, si ii om
nino sint, neque quemquam in tristitiam adducere sine spe. Hoc vitae spa
tium, quantumvis acerbum, securam affert invitationem ad interiorem purificationem atque incitamentum ad caritatis et servitutis augmentum pro
suis cuiusque familiaribus ac membris Ecclesiae universae. Est etiam voca
tio ad spem augendam, quia fidelis ministerii executio est via qua ad Chris
tum perveniatur et ad dilectas personas, quae in gloria Patris versantur.
Agnosci tamen oportet hoc mortis eventum in cotidianam familiae vitam
inducere novum aliquem statum, qui vincula inter familiae sodales afficit
et saepe numero difficultates oeconomicas importat. Hanc ob causam diaco
nus, qui viduus factus est, magno sane amore sustinendus erit, ut percipiat
et in se recipiat novam hanc suam ipsius condicionem, neve officium pro
prios, si qui sint, filios educandi neglegat et novas necessitates familiae.
Peculiari modo viduus diaconus adiuvari debebit in obligatione implen
da perpetuae et perfectae castitatis, atque sustentari similiter debebit in
gravibus illis rationibus intelligendis, quae transitum prohibent ad novas
nuptias (cf. 1 Tim 3, 12), iuxta constantem disciplinam Ecclesiae tam Occi192

IOANNES PAULUS I I , Allocutio ad Diaconos permanentes (19 septembris 1987), n. 5: In


segnamenti, X, 3 (1987), pp. 658-659.
Cf. C.I.C, can. 277, 1.
191

192

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

916

dentis quam Orientis. Quod quidem fieri poterit per auctam deditionem in
ministerio erga alios homines propter amorem Dei. His in casibus magnope
re diaconos consolabitur fraternum reliquorum ministrorum christifideliumque adiutorium necnon proxima Episcopi praesentia.
Si vero uxor diaconi evaserit vidua, secundum rerum opportunitates,
numquam a ceteris ministris et christifidelibus derelinquatur sola in suae
vitae necessitatibus.
193

DE PERMANENTI DIACONI FORMATIONE


Notae

propriae

63. Permanens diaconi formatio est exigentia humana quae in continui


tate explicatur cum vocatione supernaturali ad inserviendum ministerialiter
Ecclesiae, et primam formationem ad ministerium et quidem ita ut duo
haec temporis spatia consideranda sint tamquam pertinentia ad unum or
ganicum vitae christianae et diaconalis itinerarium. * Namque qui recipit
diaconatum officio tenetur doctrinalis formationis permanentis, qua perfi
ciatur atque novis argumentis amplificetur illa quae ante ordinationem
praescripta est , ita ut vocatio ad diaconatum pergat exprimi tamquam
vocatio in diaconatu, per periodicam renovationem formulae sic volo die
ordinationis pronuntiatae. Debet igitur haberi sive ex parte Ecclesiae,
quae eam impertit, sive ex parte diaconorum, qui eandem recipiunt
tamquam mutuum ius et officium, innixum in veritate obligationis vocatio
nalis assumptae.
19

195

Necessitas adequatae formationis integralis continuatim offerendae et re


cipiendae pro episcopis et diaconis officium haud neglegendum constituit.
Requisita specifica huius formationis permanentis characterem obligatio
nis, totalitatis, interdisciplinarietatis, profunditatis, serietatis scientificae et
indolis propedeuticae ad vitam apostolicam prae se ferentia, in ecclesiasticis
Cf PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, III, 16: l.c, 701; Litt. ap. Ad pa
scendum, VI: l.c, 539; C.I.C., can. 1087. Fortuitae exceptiones circumscribuntur Litteris cir
cularibus Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum ad Ordinarios Dioece
sanos et Superiores Generales Institutorum vitae consecratae et Societatum vitae apostolicae,
193

N. 263/97, 6 iunii 1997, n. 8.


194

195

IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Pastores dabo vobis, n. 42.


IOANNES PAULUS II, Catechesis in audientia generali habita 20 octobris 1993, n. 4: Inse

gnamenti, XVI, 2 (1993), p. 1056.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

917

normis constanter inculcantur atque eo magis necessaria habentur, si pri


ma praeparatio non secundum rationem ordinariam est impertita.
Quae formatio notas assumit fidelitatis erga Christum et Ecclesiam
necnon conversionis continuae , quae est fructus gratiae sacramentalis
operantis in dynamismo caritatis pastoralis, quae omnes ministerii ordinati
aspectus informat. Ipsa se exprimit tamquam optio fundamentalis, quae
postulat ut se iterate affirmet atque exprimat labentibus diaconatus perma
nentis annis per longam seriem responsionum cohaerentium, radicem et vim
suam in illo primo ita habentium.
196

197

Rationes

Coniunctio cum ministerio


64. Formatio permanens, indolem suam deducens ex prece ritus ordina
tionis, innititur in necessitate, quam diaconus habet, fovendi amorem Iesu
Christi qui ad imitationem urget (Filium tuum... imitantes in terris); ten
dit ad eum confirmandum in immota fidelitate erga ministerium ( opus
ministerii fideliter exsequendi ); proponit sequelam Christi Servi cum radicalitate et fiducia ( Abundet in eis evangelicae forma virtutis, dilectio sine
simulatione, sollicitudo... observantia... ).
Formatio igitur permanens suum primum fundamentum suamque ge
nuinam causam in dynamismo sacramenti recepti invenit atque suum
primordialem alimentum trahit ex Eucharistia, mysterii christiani compen
dio, fonte inexhauribili omnis energiae spiritualis. Etiam ad diaconum quo
dammodo applicari potest apostoli Pauli exhortatio ad Timotheum: Resu
scita donationem Dei, quae est in te (2 Tim 2, 6; cf. 1 Tim 4, 14-16). Exi
gentiae theologicae suae vocationis ad singularem missionem servitii eccle
sialis, a diacono postulant augescentem amorem erga Ecclesiam et erga suos
fratres, qui in fideli adimpletione propriorum munerum et officiorum mani
festatur. A Deo electus ut sit sanctus, ministerialiter inserviendo Ecclesiae
et omnibus hominibus, diaconus magis magisque conscius esse debet sui
ministerii modo continuo, aequabili, responsabili, sollicito ac semper laeti
tiae pleno.
198

Cf. PAULUS V I , Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, I I , 8-10; I I I , 14-15: l.c, 699-701;
Litt. ap. Ad pascendum, V I I : lc, 540; C.I.C., can.. 236; 1027; 1032, 3.
Cf. IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 70: l.c, 780.
Ibid., 70: lc, 779.
196

197

198

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

918

Actores

Diaconi
65. Ex parte diaconi, qui primus responsabilis et auctor est, formatio
permanens indicat, igitur ante omnia, iugem conversionis processum, qui
afficit diaconum uti talem, hoc est totam ipsius personam consecratam per
Ordinis sacramentum et traditam in servitium Ecclesiae: qui processus om
nes eius facultates evolvit, ita ut ei vivere permittat dona ministerialia re
cepta, omni tempore et condicione vitae, et in diversis muneribus, quae ei
Episcopus commiserit.
Sollicitudo Ecclesiae pro diaconorum formatione permanenti igitur inef
ficax esset sine ipsorum assidua cura. Talis formatio proinde reduci non po
test ad solam cursuum frequentationem, ad dies studiorum participandas
etc., sed postulat ut unusquisque diaconus, huius necessitatis plane con
scius, eam excolat cum diligentia et quadam actuosa sollertia. Diaconus cu
ret lectionem librorum, quos iuxta iudicium ecclesialem elegerit, nec prose
qui omittat aliqua commentaria periodica, quae explorata fidelitate erga
magisterium praestant, atque non negleget cotidianam meditationem. Cura
re magis magisque propriam formationem, ut inservire melius usque possit,
est pars magni momenti ministerii quae a diacono requiritur.
199

Educatores
66. Ex parte Episcopi, et presbyterorum, ordinis episcopalis cooperato
rum, qui responsabilitatem et onus pro formatione permanenti ad effectum
deducenda sustinent, eadem consistit in auxilio praestito diaconis non so
lum ad superandam quamlibet dualitatem vel fractionem inter spiritualita
tem et ministerialitatem, sed etiam antea ad quamlibet superandam fractio
nem inter propriam, si quae sit, professionem civilem et spiritualitatem dia
conalem ut magno animo obligationi respondeant, quam dignitas et re
sponsabilitas imponunt a Deo illis additae per Ordinis sacramentum; ut
custodiant, defendant, perficiant propriam suam identitatem ac vocatio
nem; ut seipsos aliosque per ministerii exercitationem sanctificent . Hae
duae rationes inter se complent mutuoque sese revocant quatenus innitun
tur, cum donorum supernaturalium auxilio, in interiore personae unitate.
200

201

199

Ibid., 76; 79: l.c, 793; 796.

200

Cf. CONC. OECUM. VAT. I I , Decr. Christus Dominus, 15; IOANNES PAULUS I I , Adh. ap.

Pastores dabo vobis, 79: l.c, 797.


CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ec
clesia (31 ianuarii 1994), n. 71: ed. cit,, p. 73.
201

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

919

Auxilium quod praebere educatores tenentur, tanto efficacius erit quan


to melius respondet necessitatibus personalibus uniuscumque diaconi, quia
singuli peragunt proprium ministerium in Ecclesia, uti personae irrepetibiles
et in suis rerum adiunctis constitutae.
Tale auxilium personaliter praestitum efficiet etiam, ut diaconi amorem
persentiant, quo mater Ecclesia eos prosequitur in ipsorum studio ut gra
tiae sacramenti fideliter respondeant. Maximi momenti igitur est, ut diaconi
facultatem habeant moderatorem spiritualem sibi eligendi, ab Episcopo ap
probatum, quocum periodica et frequentia colloquia ineant.
Praeterea tota dioecesana communitas in diaconorum formatione quadamtenus implicatur, ac praesertim parochus vel alius presbyter ad hoc opus de
stinatus, qui quoddam adiumentum suum fraterna cum vigilantia praebebit.
202

Nota

propria

formationis

Formatio permanens pro ministerio


67. Cura et personale studium in formatione permanenti sunt haud aequi
voca signa responsionis cohaerentis divinae vocationi, amoris sinceri erga Ec
clesiam, et sollicitudinis pastoralis genuinae erga christianos christifideles et ho
mines universos. Extendi possunt ad diaconos, ea quae de presbyteris affir
mantur: Formatio perennis est hodie via... necessaria ad finem consequendum
suae vocationis, quae servitium est Deo praestitum eiusque Populo.
Formatio permanens est vera exigentia, quae innititur in continua con
iunctione cum prima formatione, cuius fines et significationem participat, et
cuius respectu, munus exercet eandem complendi, custodiendi et altius excolendi.
Prompta voluntas quam diaconus erga alios habere debet, practicam re
praesentat configurationem sacramentalem cum Christo servo, per Ordinem
sacrum receptam et in animam ope characteris impressam: est meta et per
manens monitus pro ministerio et vita diaconorum. Quae cum ita sint, for
matio permanens nequit redigi ad simplicem negotium complendi culturam
vel praxim, ut maiora et meliora peragantur. Neque spectare debet forma
tio permanens tantum ad accommodationem ad hodierna tempora tuto as
sequendam, sed etiam dirigenda est ad facilius reddendam progredientem
practicam conformationem totius vitae diaconi cum Christo, qui omnes
amat omnibusque inservit.
203

Cf. IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 78: l.c, 795.
CONGREGATIO PRO CLERICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ec
clesia, n. 71: ed. cit., p. 72.
202

203

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

920

Ambitus

Formatio plena
68. Formatio permanens complecti et inter se componere debet omnes
vitae et ministeriii adspectus. Ea igitur, sicut formatio presbyterorum, de
bet esse plena, bene ordinata et personali diaconorum indoli accommodata
in suis diversis aspectibus: scilicet humano, spirituali, intellectuali et pastorali.
204

Formatio humana
69. Curare diversos adspectus formationis humanae diaconorum consti
tuit hodie, sicut praeteritis temporibus, officium magni momenti Pastorum.
Diaconus, cum sciat se electum esse hominem inter homines, ut omnium
hominum saluti inserviat, paratus esse debet ad acceptandum auxilium in
nisibus ad suas qualitates humanas perficiendas quae pretiosa sunt in
strumenta pro servitio ecclesiali et ad excolendos eos omnes sui ipsius
adspectus, qui suum ministerium efficacius reddere possunt.
Quo utilius ergo efficiat suam ad sanctitatem vocationem suamque pe
culiarem missionem ecclesialem, ipse oculis conversis ad Eum, qui est
perfectus Deus et perfectus Homo attendere debet ante omnia ad exerci
tium virtutum naturalium et supernaturalium, quae reddent eum similiorem Christi imagini et existimatione digniorem apud suos fratres. Peculiari
modo curare debet, in suo ministerio et in vita sua quotidiana animi boni
tatem, patientiam, amabilitatem, animi firmitatem, amorem iustitiae, fidem
verbo datam, alacritatem sui offerendi, etc.
Exercitium harum virtutum diaconis auxilium praebebunt, ut viri ae
quabiles fiant atque in agendo et in eventibus rerumque adiunctis aesti
mandis maturi.
Praeterea magni momenti est, ut diaconus, aspectus exemplaris suae ra
tionis agendi socialis sibi conscius, recogitet de momento, quod capacitas
dialogi, honestas in variis formis relationum humanarum, facultas discer
nendi diversas culturas, donum amicitiae et urbanitas conversationis habent.
205

206

2 0 4

Cf. IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Pastores dabo vobis, 71: l.c, 783; CONGREGATIO PRO CLE-

RICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ecclesia, n. 74: ed. cit., p. 75.
Cf. S. IGNATII ANTIOCHENI: Oportet autem et diaconos, qui sunt ministri mysteriorum
Iesu Christi, omni modo omnibus placere. Non enim ciborum et potuum diaconi sunt, sed
Ecclesiae Dei ministri . (Epist, ad Trallianos, 2, 3: F. X. Funk, o.c, I, pp. 244-245).
205

2 0 6

Cf. IOANNES PAULUS II, Adh. ap. Pastores dabo vobis 72: l.c, 783; CONGREGATIO PRO CLE-

RICIS, Directorium pro presbyterorum ministerio et vita Tota Ecclesia, n. 75: ed. cit., pp.. 75-76.

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

921

Formatio spiritualis
70. Formatio spiritualis permanens proxime coniungitur cum spirituali
tate diaconali, quam diaconus debet alere ac provehere, atque cum ipso
ministerio unde omnino personaliter Iesus conveniatur, fidens cum Patre
colloquium instituatur, Spiritus alta experientia agatur . Diaconi igitur
peculiariter incitari et sustineri debebunt a Pastoribus ad suam vitam spiri
tualem responsabiliter excolendam, e qua abunde proficiscitur caritas, quae
ipsorum ministerium sustentat et frugiferum reddit, atque periculum aver
tit incidendi in activismum aut in habitudinem mentis burocraticae in
diaconatus exercitio.
207

Peculiari modo formatio spiritualis in diaconis evolvere debebit agendi


modos, qui cum triplici diaconia verbi, liturgiae et caritatis colligantur.
Assidua Sacrae Scripturae meditatio perficiet familiaritatem et dialogum
adorantem cum Deo vivente, et hoc modo efficiet ut totum Verbum revela
tum in vitam melius convertatur.
Profunda cognitio Traditionis librorumque liturgicorum diaconum adiu
vabit ad iugiter detegendas inexhaustas divitias mysteriorum divinorum, ut
digni administri efficiantur. Sollicitudo fraterna in caritate efficit, ut diaco
nus animator et coordinator evadat operum misericordiae spiritualis et cor
poralis, quasi signum vivens caritatis Ecclesiae.
Haec omnia requirunt accuratum et re innixum praestitutum consilium
in seligendis instrumentis et temporibus, omni adhibita cura, ut semper
extemporales modi agendi vitentur. Non solum directio spiritualis exstimulabitur, sed etiam praevideri debent cursus et sessiones speciales studiorum
circa quaestiones ad grandem Traditionem theologicam christianam perti
nentes, spatia temporis peculiariter fortia spiritualitati addicta, visitationes
ad loca spiritualiter significantia.
Cum vero spirituales peragantur exercitationes, quibus diaconum tertio
quoque anno assistere decet, ipse non omittet delineare definitam vitae
dispositionem, quam certis temporibus cum moderatore suo spirituali reco
gnoscat. In eo omitti non debebunt tempora quotidie dedicata ferventi de
votioni eucharisticae, pietati filiali erga Mariam Virginem, et suetis exerci
tiis asceticis, praeterquam precationi liturgicae et meditationi individuali.
208

207
208

4.

IOANNES PAULUS II, Adh ap. Pastores dabo vobis 72: l.c,, 785.
Cf. PAULUS VI, Litt. ap. Sacrum diaconatus ordinem, VI, 28: l.c, 703; C.I.C., can. 276,

922

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Centrum, in quo istius itinerarii spiritualis unitas operatur, est


Eucharistia. Illa enim constituit orientationis criterium, permanentem to
tius vitae et actionis diaconalis dimensionem, perseverantiae conscie assum
ptae et omnis authenticae renovationis medium omnino necessarium, ita ut
ad aequam propriae vitae synthesim perveniatur. In huiusmodi visione re
rum, formatio spiritualis diaconi Eucharistiam tamquam Pascha iterum de
tegit in sua expressione annua (Hebdomada Sancta), hebdomadali (Die Do
minico) et quotidiana (Missa feriali) celebratum.
Formatio ad communionem ecclesialem
71. Insertio diaconorum in mysterio Ecclesiae, per baptismum et pri
mum gradum sacramenti Ordinis, efficit necessario, ut formatio permanens
in diaconis corroboret conscientiam et voluntatem vivendi in ratione confir
mata, operosa et matura communione cum presbyteris et proprio Episcopo,
necnon cum Summo Pontifice, qui est fundamentum visibile unitatis totius
Ecclesiae.
Cum sint ita formati, diaconi in ipsorum ministerio sese proponent
etiam ut communionis animatores. Ubi praesertim contentiones evenerint,
ibi ipsi promovere pacificationem pro bono Ecclesiae non omittent.
Formatio intellectualis
72. Oportet apparare opportuna incepta (dies studiorum, cursus ad di
sciplinas hodiernis temporibus accommodas, frequentatio cursuum vel semi
nariorum apud theologica instituta), ut doctrina fidei altius perspiciatur.
Hanc ad rem, peculiariter utile erit incitare attentum, profundius peractum
et systematicum studium Catechismi Catholicae Ecclesiae.

Omnino oportet rectam comprobare cognitionem sacramenti Ordinis et


Eucharistiae necnon sacramentorum diaconis saepe concreditorum, qualia
sunt baptisma et matrimonium. Necessarium item est perscrutari argumen
ta philosophiae, ecclesiologiae, theologiae dogmaticae, Sacrae Scripturae, iu
ris Canonici, utiliora ad eorum ministerii adimpletionem.
Huiusmodi congressus non faciant solum, ut diaconus suo modo ad re
centiores progressus aptetur, verum etiam ad precationem illum inducent,
ad maiorem communionem et efficaciorem actuositatem pastoralem, quae
respondeat urgentioribus necessitatibus novae evangelizationis.
Ratione communitaria et sub ducibus auctoritate gravibus, ea quoque
documenta Magisterii profundius investiganda sunt, quae sententiam E cele-

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

923

siae de doctrinae morumque quaestionibus magis hodie agitatis declarant,


ministerio pastorali semper ante oculos constituto. Si ita fiet, exprimitur et
perficitur oboedientia erga universalem Ecclesiae Pastorem necnon dioecesa
nos Pastores, dum etiam fidelitas doctrinae disciplinaeque Ecclesiae confir
mabitur ex corroborato communionis vinculo.
Maximae praeterea utilitatis ac praesentis commoditatis est studium,
profundior investigatio, et diffusio doctrinae socialis Ecclesiae. Si plerique
diaconi in ipsas professiones, in laboris campos et in familias inserentur, li
cebit interventiones inde efficaces elaborare, quibus magisterium sociale
christianum cognoscatur atque ad effectum deducatur.
Qui illas habent dotes, ab Episcopis dirigi possunt ad speciale studium
in aliqua disciplina theologica, ut, si fieri potest, gradus academicos adipi
scantur apud instituta academica pontificia aut alia ab ipsa Apostolica Se
de approbata, quae rectae consulant doctrinali formationi.
Denique ipsi cordi semper habeant studium systematicum, non solum
ut suam scientiam theologicam perficiant, sed etiam ut proprium ministe
rium iugiter reviviscat, illud semper adaequando necessitatibus communita
tis ecclesialis.
Formatio pastoralis
73. Iuxta debitam sacrarum disciplinarum investigationem, curanda est
adaequata metodologiarum pastoralium cognitio ad efficace ministerium.
Formatio pastoralis permanens ante omnia consistit in promovendo iugiter
diaconi studio ut efficaciam proprii ministerii perficiat, in Ecclesia et in so
cietate manifestando amorem et servitium Christi erga omnes homines sine
discrimine, praesertim erga debiliores et auxilio indigentes. Etenim e carita
te pastorali Christi Iesu diaconus vim et exemplum sumit in sua agendi ra
tione. Haec ipsa caritas urget et impellit diaconum ad cooperandum cum
Episcopo et presbyteris in promovenda missione, quae est propria chris
tifidelium laicorum in mundo. Ipse igitur impellitur ut veram hominum
condicionem melius usque cognoscat, ad quos mittitur, ut in historicis
adiunctis in quibus versatur Spiritus rogatus dignoscat, ut denique aptiores
rationes formasque utiliores conquirat ad ministerium hodie exercendum ,
in fideli ac firma cum Summo Pontifice proprioque Episcopo communione.
209

210

209

210

Cf. CIC, can. 279


IOANNES PAULUS I I , Adh. ap. Pastores dabo vobis, 72: l.c, 783.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

924

Inter has formas, apostolatus hodiernus requirit etiam laborem in coetu


a pluribus peractum, qui, ut frugifer evadat, tueri debet et defendere, se
cundum organicam communionis ecclesialis naturam, diversitatem et completivam naturam donorum ac munerum, quae ad presbyteros, ad diaconos
et ad omnes alios christifideles spectant.
Organizatio

et

instrumenta

74. Condicionum diversitas, quae in Ecclesiis particularibus habetur, ar


duum reddit offere plenum conspectum organizationis et idoneorum instru
mentorum, quae ad congruam formationem permanentem diaconorum in
serviant. Necesse est ut instrumenta formationis seligantur in contextu cla
rae doctrinae theologicae et pastoralis.
Convenientius igitur videtur praebere tantum quasdam indicationes ge
nerales, quae in usum facile traduci possunt in diversis concretis condicionibus.
Ministerium
75. Locus primus formationis permanentis diaconorum est ipsum minis
terium. Eo enim perfungens, diaconus maturescit propriam personalem vo
cationem ad sanctitatem in adimpletione officiorum socialium et ecclesia
lium, peculiarique modo munerum et responsabilitatum ministerialium.
Conscientia igitur ministerialitatis constituit finem praecipuum ad quem
spectare debet specifica formatio quae impertitur.
Iter unitarium per certos gressus
76. Iter permanentis formationis percurratur oportet secundum defini
tam et accuratam rationem, quam competens auctoritas statuit et compro
bavit, cum nota propria unitarietatis et progressionis per certos gradus,
praestituta plena cum Magisterii consensione. Decet indicari minimum
quiddam omnibus necessarium, quod a cursibus altioris investigationis
distinguatur.
Quae ratio ad duos formationis gradus respicere debet inter se arcte con
iunctos: dioecesanum nempe, qui Episcopum vel eius delegatum tamquam re
lationis terminum habet et illud in ambitu communitatis, ubi diaconus suum
ministerium exercet et cuius terminus relationis est parochus vel alius sacerdos.
Pastoralis experientia
77. Diaconi prima destinatio ad aliquam communitatem vel ad aliquem
ambitum pastoralem significat magnae prudentiae transitum. Cum ipse pri-

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

925

moribus communitatis (parocho, sacerdotibus et aliis) in conspectum prae


sentabitur atque vicissim ei communitas exhibebitur, non tantum mutua
cognitio promovebitur, sed etiam ratio cooperationis statim determinetur,
secundum reciprocam aestimationem et dialogum reverentem, in spiritu fi
dei et caritatis. Propria communitas christiana ad formationem valde con
ferre potest, si diaconus in eam inseratur illius animo, qui sciat reverentia
sanas traditiones obsequi, qui sciat audire, discernere, servire et amare sicut
Christus Iesus, si in iisdem adesset rerum adiunctis.
Prima experientia pastoralis prosequenda erit peculiari cum attentione
per exemplarem Sacerdotem, ad hoc ab Episcopo deputatum.
Congressus periodici
78. Diaconis praestabuntur congressus liturgiae, spiritualitatis, renova
tionis secundum hodierna tempora comprobationis, intra ipsam dioecesim
vel inter dioeceses.
Moderante Episcopo neque multiplicatis nimium structuris, proderit
constituere certis temporibus congressus inter presbyteros, diaconos, religio
sos, religiosas ac laicos curam pastoralem exercentes, tum ut segregatio parvorum coetuum vincatur, tum ut in tuto ponantur sententiarum consensus
et unitas actionis coram diversis formis pastoralibus.
Episcopus ipse cum sollicitudine prosequetur diaconos suos adiutores videbitque ut aut praesens his conventibus pro viribus assistat, aut forte im
peditus aliquem mittat, qui ipsius personam gerat.
Coetus educatorum
79. Assentiente Episcopo, componendus est ordo rerum pro permanenti
formatione, qui solidus sit et impleri possit, quique vigentibus normis obse
cutus rationem habeat tum aetatis et propriarum condicionum diaconorum,
tum etiam exigentiarum eorum ministerii pastoralis. Hac de causa Episco
pus instituere poterit coetum idoneorum educatorum vel forsitan etiam
adiutricem operam proximarum dioecesium expetere.
Commissio dioecesana
80. Expedit ut Episcopus excitet Commissionem ordinandis diaconorum
negotiis,

ad diaconorum ministerium disponendum, dirigendum et compro-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

926

bandum: a prima vocationis indicatione usque ad formationem et exerci


tium ministerii, inclusa etiam formatione permanenti.
Participes igitur huius commissionis erunt ipse Episcopus, qui praeerit,
vel sacerdos eius delegatus, una cum congruo numero diaconorum. Eadem
commissio non omittet nectere relationes cum aliis dioecesis corporibus.
Normae propriae, ab Episcopo editae, ea omnia gubernabunt, quae vi
tam et actionem talis consilii tangunt.
211

Diaconi uxorati
81. Pro diaconis uxoratis prestituentur, inter alia, incepta et activitates
formationis permanentis, quae, pro opportunitate, quodammodo complec
tantur, etiam uxores familiasque totas, prae oculis semper habita essentiali
partium distinctione atque clara ministerii libertate.
Cetera incepta
82. Diaconi magni aestimabunt omnia illa opera, quae plerumque Epi
scoporum conferentia vel dioeceses ad permanentem cleri formationem pro
ponunt: exercitia spiritualia, dies studiorum, congressus, cursus integrativos
indolis theologicae et pastoralis.
Operam ipsi dabunt, ut ne iis inceptis desint, quae proprie eorum
ministerium respicient, quae nempe attinent ad evangelizationem, liturgiam
et caritatem.
Summus
evulgari

Pontifex

Ioannes

Paulus

II

hoc

Directorium

approbavit

atque

iussit.

Romae, ex Aedibus Congregationum, d. d. xxn m. Februarii, in festo


Cathedrae Sancti Petri, a.D. M C M X C V I I I .
DARIUS

card.

CASTRILLN HOYOS

Praefectus

83 Csaba Ternyk
archiep. tit. Eminentianensis
A

211

Cf. C.I.C., can.. 1029.

secretis

Congregatio de Institutione Catholica - Congregatio pro Clericis

927

PREX AD MARIAM SANCTISSIMAM


MARIA,
Magistra fidei, quae cum oboedientia tua erga Verbum Dei operis Redem
ptionis socia modo eximio exstitisti, ministerium diaconorum frugiferum
redde, docendo eos Verbum cum fide auscultare et annuntiare.
MARIA,
Magistra caritatis, quae alacri tua ad vocationem Dei attentione, ad genera
tionem fidelium in Ecclesia adiutricem operam praestitisti, diaconorum
ministerium et vitam fecundam redde, docendo eos servitio Populi Dei sese
devovere.
MARIA,
Magistra orationis, quae cum tua intercessione materna Ecclesiam nascen
tem sustinuisti et adiuvasti, diaconos ad fidelium necessitates semper inten
tos redde, docendo eos pretium orationis detegere.
MARIA,
Magistra humilitatis, quae propter tuam profundam agnitionem te Ancillam
Domini esse a Spiritu Sancto repleta fuisti, diaconos docilia instrumenta re
demptionis Christi redde, docendo eos granditatem suae propriae extenuationis efficiendae.
MARIA,
Magistra servitii absconditi, quae cum tua cotidiana et ordinaria vita plena
amoris salvificum consilium Dei modo exemplari secundare sciisti, diaconos
servos bonos et fideles redde, docendo eos laetitiam in Ecclesia servienda
cum ardenti amore.
Amen.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

928

DIARIUM ROMANAE CURIAE

Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza


Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Venerd, 9 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor M a r i a n S e r v t k a ,
Ambasciatore della Repubblica Slovacca presso la Santa Sede.
Luned, 1 2 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor
basciatore di Croazia presso la Santa Sede.

Marijn Sunjic,

Am

Ha, altres, ricevuto in Udienza:


Sabato, 1 0 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor
Ministro della Repubblica di Polonia.

Jerzy Buzrk,

Primo

Da venerd 2 a domenica 4 ottobre 1998 il Santo Padre si recato in


Apostolico pellegrinaggio in Croazia.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Breve Apostolico il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
26

settembre

1998. S.E. mons. Juliusz Janusz, Arcivescovo tit. di Caorle,


Nunzio Apostolico in Mozambico.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha


nominato:
5

ottobre

1998. S.E. mons. Zenon Grocholewski, Arcivescovo tit. di Agro


poli, Prefetto del Supremo Tribunale della Segna
tura Apostolica ad quinquennium .

Mons. Marcelo Snchez Sorondo, Cancelliere della Pontifi


cia Accademia delle Scienze e della Pontificia Ac
cademia delle Scienze Sociali.

An. et vol. XC

4 Decembris 1998

N. 12

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

Directio; Palazzo Apostolico - Citt del Vaticano - Administratio: Libreria Editrice Vaticana

ACTA IOANNIS PAULI PP. II


CONSTITUTIO APOSTOLICA

BANFORENSIS
In Burkina Faso nova conditur dioecesis Banforensis.

IOANNES

PAULUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Cum suo tempore efflagitatum sit ut dioecesis Bobodiulassensis in Bur


kina Faso divideretur, ut loca civilia vulgari nomine Como et Lraba
inde subtracta novam nuncupandam posthac Banforensem converterentur
in dioecesim, Nos nimirum ipsi Congregationis pro Gentium Evangelizatione
obsecuti consiliis hac eadem in re atque prorsus Nobis persuadentes talem
partitionem in aeternae salutis commoditatem inibi viventium christifide
lium esse cessuram, haec quae sequuntur pro apostolicae auctoritatis No
strae plenitudine statuimus servarique iubemus in perpetuum. Superiora lo
ca memorata abstrahimus a dicione Bobodiulassensi ex quibus novam con
dimus laetantes diocesim Banforensem, metropolitanae scilicet ecclesiae Uagaduguensi suffraganeam atque iurisdictioni Congregationis pro Gentium
Evangelizatione obnoxiam. Eius autem statuimus episcopalem sedem in ur
be Banfora ubi templum Sanctis Petro ac Paulo sacrum ibidem ad digni
tatem evehimus Ecclesiae Cathedralis, omnibus simul additis iuribus atque
privilegiis quae id genus sacris congruunt aedificiis. Reliqua vero cuncta ad
eandem hanc dioecesis institutionem ex sacris canonibus pertinentia religio
se nimirum pleneque servari volumus, quibusvis rebus haudquaquam ob62 - A. A S

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

930

stantibus. Destinamus autem interea Venerabilem Fratrem Aloisium Ventu


ra, Archiepiscopum titulo Equiliensem atque Apostolicum Nuntium in Bur
kina Faso qui haec Nostra ad amussim exsequatur rite decreta ac mandata.
Re tandem peracta documenta exarabuntur sincerisque exemplis ad Con
gregationem pro Gentium Evangelizatione cito mittentur. Omnem quidem
Apostolicam hanc Constitutionem tam nunc quam in posterum omne tem
pus ratam esse volumus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die vicesimo septimo mensis Iu
nii, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo octavo, Pontificatus
Nostri vicesimo.
& ANGELUS

card.

SODANO

IOSEPHUS

Secretarius Status

card.

TOMKO

Congr. pro Gentium Evang. Praef.

Marcellus Rossetti, Protonot. Apost.

Franciscus Chiaurri, Protonot. Apost.


Loco ffi Plumbi
In Secret. Status tab., n. 434.890

LITTERAE

APOSTOLICAE

I
Sancta Teresia a Iesu Infante et a Sacro Vultu Doctor Ecclesiae universalis re
nuntiatur.

1. Divini amoris scientia, quam Pater misericordiarum per Iesum Chris


tum in Spiritu Sancto effundit, donum est, parvulis tributum humilibusque, ut ii cognoscant atque enuntient Regni arcana eruditis abscondita et
sapientibus; quam ob causam exsultavit in Spiritu Sancto Iesus Patri lau
des referens quoniam ita fieri voluit (cfr Lc 10, 21-22; Mt 11, 25-26).
Exsultat pariter Mater Ecclesia cum intellegat saeculorum decursu Do
minum pergere sese patefacere parvulis humilibusque ac per ipsum Spiri
tum qui omnia scrutatur, etiam profunda Dei (1 Cor 2, 10) aptos reddere
electos suos ad ea dicenda quae a Deo donata sunt nobis
non in doctis
humanae sapientiae, sed in doctis Spiritus verbis, spiritalibus spiritalia
comparantes (1 Cor 2, 12.13). Universam hoc modo ad veritatem Sanctus
Spiritus Ecclesiam perducit, variis eam instruit muneribus suisque honestat

Acta Ioannis Pauli Pp

II

931

fructibus, eamque Evangelii virtute iuvenilem efficit temporumque scrutandis signis idoneam reddit, unde melius congruat cum Dei voluntate (cfr Lu
men gentium,

4.

12;

Gaudium

et

spes,

4).

Inter parvulos, quibus praecipue Regni sunt reclusa mysteria, elucet Te


resia a Iesu Infante et a Sacro Vultu professa monialis Ordinis Carmelita
rum Excalceatarum, cuius centenaria hoc anno in caelestem patriam ingressionis repetitur memoria.
Progrediente quidem vita lumina nova, abditas atque arcanas signifi
cationes (Ms A 83 v). Teresia detexit atque a divino Magistro illam acce
pit amoris scientiam quam deinde proprio suo declaravit modo in operi
bus scriptis (cfr M s B 1 r). Lucida sane haec scientia declaratio est ipsius
cognitionis mysteriorum Regni nec non eius singularis experimenti gratiae
divinae. Haberi potest illa peculiare sapientiae evangelicae charisma quam
Teresia, perinde ac alii sancti fideique magistri, sua percepit in oratione (cfr
Ms C 36 r).
2. Vitae eius exemplum illiusque doctrinae evangelicae celeriter nostra
aetate et ubique et continenter est susceptum. Tamquam ad ipsius praema
turae spiritualis maturitatis imitationem, ab Ecclesia paucorum anno
rum intervallo sanctimonia illius est agnita. Etenim decretum institutae
beatificationis causae consignavit die x mensis Iunii anno M C M X I V Pontifex
Pius X; heroicum autem Servae Dei virtutum modum Benedictus XV die
xiv mensis Augusti anno M C M X X I pronuntiavit, quo etiam tempore de spiri
talis infantiae via habuit sermonem; beatam vero eam Pius XI die xxix
mensis Aprilis anno M C M X X I I I renuntiavit. Paulo post, mensis Maii die xvn
anno M C M X X V , innumerabili coram turma in Petriana basilica idem Pontifex
Romanus eam in Sanctarum rettulit fastos, eius extollens virtutum fulgorem propriamque doctrinae indolem, atque duobus post annis, die xiv men
sis Decembris anno M C M X X V I I , compluribus id missionariis exposcentibus
episcopis, una cum sancto Francisco Xaverio Patronam sacrarum missio
num eam edixit.
Ab his profectus Ecclesiae iudiciis, Teresiae a Iesu Infante spiritalis ful
gor crevit atque universum per orbem est dilatatus ad nostros usque dies.
Vitae consecratae Instituta multa nec non ecclesiales motus, praesertim in
Ecclesiis iunioribus, Patronam ipsam magistramque sibi sumpserunt spirita
li eius permoti magisterio. Doctrina illius, quae saepe in sic dicta parva
via comprehenditur quaeque aliud nihil est quam evangelica sanctitatis
via omnibus destinata, a theologis doctrinaeque spiritalis cultoribus est per-

932

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

vestigata. Sub Sanctae Lexoviensis patrocinio excitata sunt et Domino di


cata templa cathedralia et basilicae, sanctuaria et aedes omnibus in terris.
Variis in tam Orientis quam Occidentis ritibus cultum eius Ecclesia catholi
ca celebrat. Deprecationis illius plurimi experiri potuerunt fideles. Tot ad
sacerdotale ministerium vel consecratam vitam vocati, in missionum prae
sertim regionibus atque clausuris, precibus eius et exemplis adscribunt divi
nam vocationis suae gratiam.
3. Huius saeculi Ecclesiae Summi Pontifices, Pastores nempe Nostri De
cessores, qui in exemplum omnibus sanctitatem eius proposuerunt, simul
quidem Teresiam spiritalis vitae magistram esse praedicaverunt ex doctrina
nempe simplici tum etiam alta, quam ex Evangelii hausit fontibus divino
ducente Magistro quamque fratribus et sororibus in Ecclesia deinceps effi
cacissime est impertita (cfr M s B 2 v - 3 r).
De eius vitae propria narratione haec prodita est spiritalis doctrina,
quam tres codices ab ea extremis vitae annis manu conscripti atque anno
post mortem editi cum inscriptione Histoire d'une Ame (Lexovii an. MDCCCXCVIII) collegerunt, summumque ad haec nostra tempora studium excita
vit. Haec vitae descriptio, cum ceteris eius scriptionibus, in quinquaginta
ferme conversa linguas, Teresiam cunctis in orbis provinciis etiam extra Ec
clesiam catholicam reddidit notissimam. Centesimo ab obitu eius hoc anno
pergit Teresia a Iesu Infante agnosci una maximarum vitae spiritalis tem
poris nostri magistrarum.
4. Nihil propterea est mirandum quod ad Apostolicam Sedem petitiones
sunt plures delatae ut Ecclesiae universalis Doctoris titulo honestaretur.
Superioribus hisce annis, ac potissimum fortunata redeunte mortis eius
centenaria memoria, auctae magis magisque sunt a Conferentiis Episcopali
bus preces; congressus praeterea studiorum facti sunt ac scripta multiplica
ta quibus Teresia a Iesu Infante liquido possidere nuntiatur singularem
quandam sapientiam suaque doctrina tot adiuvare cuiuslibet status viros ac
feminas ad Iesum Christum illiusque Evangelium cognoscendum ac diligendum.
His impulsi sententiis inquiri diligenter Nos iussimus haberetne Sancta
Lexoviensis necessarias proprietates ut Ecclesiae universalis nomine exorna
ri posset Doctoris.
5. Hac ita oblata opportunitate perplacet breviter Nobis quaedam com
memorare vitae Teresiae a Iesu Infante e venta. In Gallia nascitur Alensonii

Acta Ioannis Pauli Pp. II

933

die altero Ianuarii mensis anno M D C C C L X X I I I : duobus post diebus baptizatur


in Dominae Nostrae aede accipitque Mariam Franciscam Teresiam nomina.
Eius parentes sunt Aloisius Martin et Zelia Gurin quorum nuperius heroicam virtutum agnovimus naturam. Vita dein perfuncta matre die xxvni
Augusti mensis anno M D C C C L X X V I I omni cum sua domo in urbem Teresia se
confert Lexovium, ubi patris sororumque circumdata benevolentia, institu
tionem accipit severam atque teneritudine plenam.
Anno exeunte M D C C C L X X I X primum accedit ad reconciliationis sacramen
tum. Die Pentecostes anno M D C C C L X X X I I I peculiarem obtinuit sanationis gra
tiam a graviore quodam morbo, intercedente ipsa quidem Domina Nostra a
Victoriis. Apud sorores Lexovienses Benedictinas erudita, primam recipit
die V I I I mensis Maii anno MDCCCLXXXIV Communionem, post ad eam intentissimam praeparationem, quam unicum cumulavit experimentum gratiae
coniunctionis intimae cum Iesu. Paucis inde post hebdomadibus, eiusdem
nempe anni die decimo quarto mensis Iunii, Sacramentum percepit Chris
matis sibi plane conscia quid tandem Spiritus Sancti donum propriam ad
Pentecostes gratiae communicationem adferret. In sollemnitate Natalis Do
mini anni MDCCCLXXXVI altissimam cognoscit spiritalem exercitationem,
quam illa definit tamquam plenam conversionem . Per quam vincit mobi
lem fragilitatem ab obitu matris inductam atque praegrandem init cursum
in perfectionis itinere (cfr M s A 44 v - 45 v).
Umbratilem cupit Teresia vitam amplexari prout etiam ipsius sorores
Paulina ac Maria fecerant in coenobio Carmelitano Lexoviensi, attamen im
pediebat illud iunior eius aetas. Sacram in Italia peragens peregrinationem,
cum Domum Sanctam Lauretanam invisisset necnon Urbis Aeternae loca,
recepta a Pontifice Leone XIII in audientiam concessam fidelibus Lexoviensis dioecesis die xx Novembris mensis anno M D C C C L X X X V I I , ab eo licet
quindecim dumtaxat annos nata petivit sibi ut Carmelum ingredi liceret.
Ita re vera Lexoviensem communitatem Carmelitanam die ix Aprilis
mensis anno M D C C C L X X X V I I I intrat ubi Virginis habitum ordinis insequentis
anni die x Ianuarii induit atque festivo nativitatis Virginis Mariae die V I I I
Septembris anno MDCCCXC religiosa profitetur vota sua. Iter perfectionis a
legifera matre Teresia a Iesu designatum vera alacritate fidelitateque in
Carmelo persequitur variis suis communitatis perfungens muneribus. Dei il
luminata Verbo atque aegritudine amatissimi sui patris Aloisii Martin vita
defuncti die xxix Iulii mensis anno MDCCCXCIV adflicta, procedit Teresia ad
sanctitatem praecipuum amori adtribuens. Reperit et novitiis sororibus

934

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

suae curae commendatis impertit parvulam spiritalis infantiae viam, qua


altius usque se immergit in Ecclesiae mysterium, Christique adducta amore
crescere in se percipit apostolicam ac missionalem vocationem quae eam
paulatim impellit ut omnes secum ad congressum pertrahat Divino cum
Sponso.
In Sanctissimae Trinitatis sollemnitate die ix mensis Iunii anno MDCCcxcv misericordi Dei Amori se holocausti hostiam offert. Proximo autem
anno nocte ipsa inter feriam quintam et sextam Maioris Hebdomadae, die
scilicet I I I Aprilis, primum animadvertit indicium aegrotationis ad mortem
se deducturae. Hanc suscipit Teresia veluti arcanam quandam Divini Spon
si congressionem. Eodem etiam tempore in fidei incidit probationem quae
ad mortem usque permanebit. Ingravescente autem morbo iam die V I I I Iulii
mensis anno MDCCCXCVII in valetudinarium defertur. Sorores ipsius ceterae
que religiosae eius sermones excipiunt dum dolores atque incommoda, quae
patienti perfert animo, augescunt usque dum post meridiem die xxx Sep
tembris anno MDCCCXCVII obiit. Haud quaquam morior, ingredior potius
vitam , spiritali suo fratri scripserat domino Bellire (LT 244). Vitam sic
signant novissima eius effata: Te amo, Deus meus .
6. Scriptiones nobis Teresia a Iesu Infante tradidit quae iure meritoque
illi magistrae spiritalis vitae apellationem meruerunt. Praecipuum vero eius
remanet opus vitae enarratio tribus commendata codicibus manu propria
conscriptis (Manuscrits autobiographiques A, B, C), qui sub titulo prodie
runt celeriter celebrato Histoire d'une Ame.
In codice A, exarato post petitionem sororis Agnetis a Iesu, tunc mona
sterii Antistitae eique tradito die xxi mensis Ianuarii anno MDCCCXCVI, spiri
talis suae vitae tempora Teresia describit: primos infantiae annos, potissi
mum quidem Communionis primae eventum atque Confirmationis, adulescentiam dein usque ad introitum in Carmelum et prima nuncupata vota.
Compositus autem eodem anno in spiritali solitudine codex B, flagitante
etiam sorore ipsius Maria a Sacro Corde, quasdam praebet pulcherrimas
profecto notissimasque et saepissime memoratas Sanctae Lexoviensis pagi
nas. Plenam enim illustrant Sanctae maturitatem quae de sua loquitur ini
bi vocatione intra Ecclesiam, Christi Sponsam animarumque Matrem.
Codex tandem C, quem Iunio mense primisque Iulii diebus anno MDCCC X C V I I paucis nempe suum ante obitum contexuit mensibus quemque, ipsa
rogante, monasterii Praefectae Mariae de Gonzaga dicavit, memorias codicis
A de vita ad Carmelum complevit. Spiritalem maturitatem commonstrant

Acta Ioannis Pauli Pp. II

935

paginae tum etiam supernaturalem scriptricis sapientiam. Extremi huius vi


tae suae spatii nonnullas experientias omnino altissimas persequitur Tere
sia. Fidei probationi devovet paginas animum nostrum commoventes: de
purificationis gratia sermo est qua in longam ipsamet ac dolorosam mergitur noctem obscuram quam tamen collustravit illius fiducia de misericordi
paternoque Dei amore. Rursus itaque neque suas repetens sententias Tere
sia facit ut coruscans emicet Evangelii lumen. Affirmationes hic reperimus
venustissimas dedicatas eius devotioni fidenti in Dei manus nec non
coniunctioni inter amorem Dei et proximi tum denique missionali ipsius in
Ecclesia vocationi.
Tribus hisce in codicibus diversis, unum qui continent argumentum at
que progredientem vitae eius spiritalisque itineris referunt descriptionem,
exhibet nobis Teresia germanam suam autobiographiam quae est eius ani
mae historia. Hinc clare elucet vitam ipsius talem fuisse in qua nuntium
Deus certum hominibus reddidit, evangelica patefacta via, parva via sci
licet, quam omnibus percurrere licet quandoquidem ad sanctitatem advo
cantur omnes.
Suis deinde in ducentis sexaginta sex epistulis (Lettres), quas familiari
bus et religiosis et fratribus missionariis inscripsit, suam aperit Teresia
sapientiam, dum magisterium expedit quod re constat alta exercitatione
spiritalis animarum moderationis.
Ad opera pariter pertinent eius quinquaginta quattuor poemata (Po
sies), nonnulla quorum theologicam spiritalemque prae se ferunt amplissi
mam vim, ad Sacras Litteras pertinentia. Memorari inter ea oportet Vivre
d'Amour!... (P 17) et Pourquoi je t'aime, Marie! (P 54), quod quidem pro
priam summam complectitur de Virginis Mariae secundum Evangelium iti
nere. His autem scriptis accedunt octo recreationes piae (Rcrations pieu
ses), quae poeticae sive scaenicae scriptiones sunt pro communitate a San
cta excogitatae et exhibitae de quorundam dierum festivorum argumentis
secundum Carmelitarum consuetudinem. Decet exinde minora inter opuscu
la collectionem commemorare viginti et unius precum (Prires). Neque obliviscenda est dictorum ecloga extremis vitae ipsius mensibus enuntiatorum,
quorum variae servantur editiones, etiam sub nomine novissimorum ver
borum , quae etiam veluti Derniers Entretiens agnoscuntur.
7. Sub tili ex sanctae Teresiae a Iesu Infante operum pervestigatione
tum etiam e responsione quam in Ecclesia habuerunt, praecipuae colligi

936

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

possunt partes praestantis doctrinae , quae elementa principalia praebet


unde Doctoris Ecclesiae tribui ei licet titulum.
Peculiare sapientiae charisma hinc in primis profluit. Nam institutione
theologica carens adolescens haec carmelita at Evangelio illuminata, se vi
det a Magistro divino doceri qui, perinde ac illa asseverat, Doctor Docto
rum est (Ms A 83 v), a quo divina praecepta accipit (Ms B 1 r). In se
ad effectum percipit deducta esse Sacrae Scripturae dicta: Si quis est par
vulus veniat ad me...; exiguo enim conceditur misericordia (Ms B I v) (cfr
Prv 9, 4; Sap 6, 6); atque amoris scientiam pariter esse instructam, quae la
tet sapientibus et prudentibus, quam tamen ipsi reserare dignatus est Magi
ster divinus sicut omnibus parvulis (Ms A 49 r) (cfr Lc 10, 21-22).
Pontifex Pius XI qui sui pontificatus astrum Teresiam Lexoviensem
iudicavit, adseverare non dubitavit in oratione canonizationis ipsius habita
die X V I I Maii anno MCMXXV: ...eidem Spiritus veritatis illa aperuit ac pate
fecit, quae solet a sapientibus et prudentibus abscondere et revelare parvu
lis; siquidem haec teste proximo Decessore nostro tanta valuit super
narum rerum scientia, ut certam salutis viam ceteris indicaret (AAS 17
[1925] p. 213).
Non tantum cum Litteris Sacris doctrina congruit eius atque catholicae
fidei, verum etiam eminet ob altitudinem et summam sapientiae intus col
lectam. Ecclesiae simul fidei confessio doctrinis ipsius inest, mysterii chris
tiani experientia atque ad sanctitatem semita. Maturum enim christianae
spiritalitatis compendium praebet Teresia; theologiam coniungit cum vita
spiritali, magna cum vi et auctoritate sese exprimit, egregia cum persuadendi resque communicandi facultate, quemadmodum perceptio et eius
nuntii disseminatio demonstrat intra populum Dei.
Teresiae doctrina congruenter exhibet in unaque consentanea composi
tione consociat christianae fidei dogmata tamquam veritatis institutum et
vitae experimentum. Non est obliviscendum hac in re quod intellegentia
depositi fidei ab Apostolis traditi, perinde ac Concilium Vaticanum II edo
cet, progreditur in Ecclesia Spiritu Sancto adiuvante: Crescit enim tam re
rum quam verborum traditorum perceptio, tum ex contemplatione et stu
dio credentium, qui ea conferunt in corde suo (cfr Lc 2, 19 et 51), tum ex
intima spiritualium rerum quam experiuntur intellegentia, tum ex praeco
nio eorum qui cum episcopatus successione charisma veritatis certum acce
perunt (Dei Verbum, 8).
Fortassis in Teresiae Lexoviensis scriptis non reperitur, sicut ceteris in
Doctoribus, rerum divinarum propositio ad scientiae rationem enucleata,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

937

attamen illuminatam fidei testificationem deprehendere valemus quae dum


fidenti amore misericordem Dei dignationem atque in Christo salutem exci
pit, arcanum revelat et Ecclesiae sanctitatem.
Agnosci potest itemque merito in Sancta Lexoviensi praecipiendi charis
ma Doctoris Ecclesiae, tum propter Spiritus Sancti donum quod recepit ut
suam fidem vivere et patefacere posset, tum propter singularem mysterii
Christi intellectum. In eam namque legis novae concurrunt dona, gratia vi
delicet Spiritus Sancti, quae in vivida se prodit fide per caritatem operante
(cfr S. Thomas Aquinas, Summa Theol. I-II, q. 106, art. 1; q. 108, art. 1).
Ad Teresiam Lexoviensem id accommodare possumus quod Decessor
Noster Paulus VI elocutus est de alia iuvene sancta, Ecclesiae Doctore, Ca
tharina Senensi: Quod magis Nos permovet in hac sancta est illa sapientia
infusa nempe lucida, profunda et inebrians veritatum divinarum appropriatio nec non mysteriorum fidei
quae appropriatio naturae eximiis omnino
dotibus adiuta est, verum, ut patet, prodigiosa fuit, charismati sapientiae
Spiritus Sancti adscribenda (AAS 62 [1970] p. 675).
8. Singulari propterea doctrina sua nempe unico scribendi genere eminet
Teresia tamquam fidei vitaeque christianae germana magistra. Per ipsius
opera, haud secus ac per Sanctorum Patrum affirmationes, vivifica illa perfluit catholicae traditionis lympha cuius divitiae, sicut rursus legitur in
Concilio Vaticano II, in praxim vitamque credentis et orantis Ecclesiae
transfunduntur (Dei Verbum, 8).
Lexoviensis Teresiae doctrina, si secundum suscipitur peculiare suum
litterarum genus quae institutioni eiusque animi culturae respondent et si
praeterea cum specialibus illius aetatis condicionibus componitur, providentiali quodam modo cum certissima Ecclesiae traditione cohaeret simul ob
catholicae fidei confessionem simul ob maximae authenticae spiritalis vitae
promotionem, quae vivo ac pervio sermone omnibus fidelibus exponitur.
Nostro quidem tempore fecit illa ut Evangelii suavitas eluceret; officium
praeterea accepit provehendi Ecclesiae cognitionem amoremque mystici
Christi Corporis; homines etiam adiuvit ut a duritia et formidine lansenistarum doctrinae sanarentur, quae quidem ad iustitiam Dei efferendam propendebant potius quam divinam ipsius misericordiam. Contemplata est in
Deique misericordia omnes divinas adoravit perfectiones quoniam vel Dei
iustitia (ac plus forsitan quam reliquae perfectiones) amore induta mihi vi
detur (Ms A 83 v). Vivens itaque facta ea est illius Dei imago qui, secun
dum Ecclesiae precem, omnipotentiam suam parcendo maxime et miseran-

938

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

do manifestat (cfr Missale Romanum, Collecta, Dominica XXVI per annum).


Quamvis verum proprieque dictum doctrinarum corpus non habeat Te
resia, singularia quaedam doctrinae lumina emicant de eius scriptis quae,
quasi e Spiritus Sancti gratia, intimum revelationis succum in prospectum
unicum ineditumque proiciunt dum magisterium egregia indole praeditum
exhibent.
Ipsum Dei-Amoris mysterium enim intimam eius nuntii efficiunt par
tem, Dei-Trinitatis, infinite in se perfecti. Si consonare debet vera spiritalis
experientia christiana revelatis cum veritatibus, quibus videlicet se commu
nicat Deus suaeque mysterium voluntatis (cfr Dei Verbum, 2), affirmari
oportet Teresiam Revelationem Divinam esse expertam, atque eo etiam
usque esse progressam ut praecipuas fidei nostrae veritates in mysterio tri
nitariae vitae cumulatas contemplaretur. In culmine, tamquam fons simul
et finis, misericors sistit trium Personarum divinarum amor, perinde atque
eloquitur Sancta, potissimum suo in Actu oblationis erga misericordem Amo
rem. In fundamento, ex parte subiecti, experimentum reperitur per quod
constituimur Patris filii adoptivi in Iesu; hic certissimus infantiae spiritalis
est sensus, id est filiationis divinae perceptio sub Spiritus Sancti motu. In
fundamento pariter et ante nos proximus versatur, ceteri omnes, quorum
redemptioni adlaborare debemus cum et in Iesu per ipsum eius misericor
dem amorem.
Per spiritalem hanc infantiam experimur omnia a Deo profluere, ad
Eumque refluere et in Illo persistere, ad omnium hominum salutem, intra
amoris misericordis mysterium. Haec est doctrinae nuntiatio quam haec
tradidit Sancta atque vivendo implevit.
Haud secus ac in cunctis Ecclesiae omnium aetatum sanctis accidit, si
militer ei, spiritalem intra experientiam propriam, centrum et revelationis
plenitudo est Christus. Fervore quodam sponsae cognovit Iesum Teresia,
eum dilexit fecitque ut et alii diligerent. Eius in infantiae mysteria intravit
nec non in Evangelii ipsius verba, in Servi perdolentis passionem super eius
Vultum sanctum insculptam, in eius gloriosae vitae fulgorem inque
eucharisticam praesentiam. Divinae Christi caritatis titulos cecinit singulos,
prout in Evangelio produntur (cfr PN 24, Jsus, mon Bien-Aim, rappelle-toi!).
De Corporis Christi mystici veritate insigniter est Teresia illustrata, de
varietate gratiarum eius, Spiritus Sancti donorum, de potenti caritatis vir
tute quae tamquam ipsum Ecclesiae cor exstat ubi vocationem suam uti
contemplativae ac missionariae repperit (cfr M s B 2 r - 3 v).

Acta Ioannis Pauli Pp. II

939

Demum inter singularia maxime scientiae spiritalis eius capita comme


moranda est sapiens illa inquisitio quam Teresia in mysterium ac Virginis
Mariae iter enodavit, unde consectaria deduxit proxime ad doctrinam Con
cilii Vaticani II accedentia in capitulo V I I I Constitutionis Lumen gentium,
itemque ad ea quae Nos in Litteris Encyclicis Redemptoris Mater die xxv
mensis Martii anno M C M L X X X V I I editis protulimus.
9. Praecipua vero experientiae spiritalis doctrinaeque eius origo est Dei
Verbum et in Vetere et in Novo Testamento. Illud confitetur ipsa, dum ar
dentem suum in Evangelium extollit amorem (cfr M s A 83 v). Plus mille
numerantur eius in scriptionibus biblici loci: quadringenti e Vetere sexcenti
Novo e Testamento.
Quamquam non satis educata erat neque apta prae manibus habebat
instrumenta ad Sacrorum Librorum investigationem et interpretationem, se
tamen fide et alacritate unica Verbo Dei ponderando dedidit. Instigante
Spiritu sibi adepta est et aliis peraltam revelationis scientiam. Sic amanter
in Sacras Scripturas incumbens quin immo Hebraice scire et Graece cu
pivit quo animum ac litteram Librorum Sacrorum plenius comprehenderet
momentum collustravit quod in vita spiritali prae se ferunt biblici fon
tes, proprietatem viriditatemque Evangelii praedicavit, prudenter spiritalem
Verbi Dei coluit exegesim nunc Veteris nunc Novi Testamenti. Abditos ita
thesauros detexit, voces sibi ac narrationes assumens nonnumquam audacia
quadam supernaturali, velut cum, exempli gratia locos perlegens Paulinos
(cfr 1 Gor 12-13) suam ad amorem introspexit vocationem (cfr.Ms B 3 r - 3
v). Verbo revelato illuminata, paginas condidit Teresia ingeniosas de amoris
Dei et proximi necessitudine (cfr M s C 11 v - 19 r); in Iesu precationem in
tra ultimam cenam sese immersit, tamquam declarationem suae pro om
nium salute deprecationis (cfr M s C 34 r - 35 r).
Uti iam est dictum, cum Ecclesiae magisterio consonat doctrina eius.
Inde a primis edocta est a familiaribus ad precationem celebrationemque li
turgicam participandam. Se ad primam confessionem, ad primam Commu
nionem adque chrismatis sacramentum parans, unicum fidei veritatum
commonstravit amorem atque Catechismum paene verbum de verbo edidicit
(cfr Ms A 37 r - 37 v). De vita decessura suo sanguine Apostolorum sym
bolum perscripsit, se ita cupiens significare suam animi adiunctionem, nulla
posita exceptione, cum fidei professione.
Praeter quam verbis Scripturarum atque Ecclesiae doctrinis, a pueritia
nutrita est Teresia etiam praeceptis Imitationis Christi quam fere memoriter

940

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

didicisse fatetur (Ms A 47 r). Ad ipsius definiendam vocationem carmelitanam praecipue valuerunt spiritales Legiferae Matris Teresiae a Iesu scriptio
nes, praesertim quae contemplativum ecclesialemque illuminant charismatis
Carmeli Teresiani sensum (cfr M s C 33 v). At singulariter omnino mystico
sancti Ioannis a Cruce magisterio enutrita est Teresia, qui verus ipsi spiri
talis exstitit magister (cfr Ms A 83 r). Nihil propterea mirum si, his duobus
praeeuntibus Sanctis, qui et ipsi postmodum sunt Ecclesiae Doctores re
nuntiari, illa quoque discipula optima vitae spiritalis evasit Magistra.
10. Regno Dei dilatando profuit Teresiae Lexoviensis doctrina spiritalis.
Suo sanctitatis perfectaeque erga Matrem Ecclesiam fidelitatis exemplo nec
non plenae cum Petri Sede coniunctionis, tum etiam peculiaribus illis gra
tiis, quas pluribus fratribus ac sororibus missionariis impetravit, beneficium
eximium renovatae praedicationi et Evangelii Christi experientiae attulit si
cut et catholicae fidei propagationi omnes per orbis nationes.
Opus non est plura hic edisserere super doctrinae Teresianae universali
tate superque nuntii eius latissima receptione hoc per saeculum quod ab ip
sius obitu nos separat: recte hoc comprobatum est studiis ipsis ad titulum
Doctoris Ecclesiae huic Sanctae conferendum peractis.
Hac in re id magni ponderis est quod Ecclesiae Magisterium non solum
sanctitatem Teresiae agnovit sed sapientiam quoque eius doctrinamque in
claram lucem produxit. Iam Pontifex Pius X asseveravit eam maximam
recentiorum temporum Sanctam exstare. Laetus quidem suscipiens pri
mam Italicam editionem libri Historiae animae, extulit ille fructus qui e Teresiana spiritalitate percipiuntur. Declarans postmodum heroicam naturam
virtutum Servae Dei, Pontifex Benedictus XV spiritalis infantiae explanavit viam rerumque divinarum laudavit scientiam a Deo Teresiae tributam
ut alios salutis semitas doceret (cfr AAS 13 [1921] pp. 449-452). Tempore
autem tam beatificationis quam canonizationis Pontifex Pius XI Sanctae
doctrinam proponere atque in universum commendare voluit, singularem il
lius divinam illuminationem extollens (Discorsi di Pio XI, vol. I, Torino
1959, p. 91) eamque vitae describens magistram (cfr AAS 17 [1925] pp.
211-214). Cum anno M C M L I V Lexovii basilica consecraretur, inter alia Ponti
fex Pius XII Teresiam confirmavit propria doctrina ad cor Evangelii ipsum
penetravisse (cfr AAS 46 [1954] pp. 404-408). Saepius Lexovium invisit,
praesertim cum Lutetiae Parisiorum esset nuntius, Angelus Roncalli, dein
ceps Pontifex futurus Ioannes XXIII. Pluribus oblatis opportunitatibus
Pontificatus sui tempore suam pietatem idem ille in Sanctam ostentavit ne-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

941

cessitudinemque inter Abulensis Sanctae eiusque filiae Lexoviensis Teresiae


doctrinas explicavit (Discorsi, Messaggi, Colloqui, vol. II 1959-1960 pp. 771772). Progrediente Concilio Vaticano II participes exempla et magisterium
Teresiae pluries commemoraverunt. Centesimo dein volvente ortus eius an
no Pontifex Paulus VI Litteras die I I mensis Ianuarii anno M C M L X X I I I Epi
scopo inscripsit Baiocensi-Lexoviensi quibus exemplum ductumque Teresiae
in Deo conquirendo celebravit, eam orationis pariter ac theologalis spei pro
posuit magistram, specimen communionis cum Ecclesia, eius doctrinarum
investigationem magistris et educatoribus suasit, pastoribus et ipsis theolo
gis (cfr AAS 65 [1973] pp. 12-15). Nos Ipsos crebrius iuvit recogitare de
Sanctae figura doctrinaque, maxime visitationis memorabilis Nostrae tem
pore apud Lexovium, die videlicet I I mensis Iunii anno M C M L X X X , cum ad
stantibus universis ediximus: De Teresia Lexoviensi quisque potest certo
animo dicere Spiritum Dei eius cordi concessisse ut nostrae aetatis homini
bus recta via, principale mysterium, veritatem Evangelii patefaceret ... Illa
"parva via" est "sanctae infantiae" via. Hac in via aliquid subest omnino
unicum, ingeniosum inventum sanctae Teresiae Lexoviensis. Simul vero
inest confirmatio ac renovatio veritatis plane fundamentalis atque universa
lis. Quae enim Evangelici nuntii pars magis revera est fundamentalis magisve universalis quam haec: Pater noster est Deus nosque Eius liberi su
mus? (Insegnamenti di Giovanni Paolo II, vol. III/l 1980 p. 1659).
Brevia haec indicia continuatae seriei testificationum Pontificum saeculi
nostri de sanctimonia ac doctrina sanctae Teresiae a Iesu Infante deque la
tissima eius nuntii disseminatione luculenter testantur quantum amplexata
sit Ecclesia suis in pastoribus ac fidelibus spiritale huius iuvenis Sanctae
magisterium.
Ecclesialis agnitionis doctrinarum Sanctae testimonium est recursus ad
eius doctrinam qui in compluribus fit Magisterii ordinarii Ecclesiae docu
mentis, praesertim cum de contemplativa ac missionali vocatione fit sermo,
de fiducia erga Deum iustum et clementem, de christiana laetitia, de voca
tione ad sanctitatem. Huius praeterea rei comprobatio est ipsa principio
rum eius usurpatio in nuperrime promulgato Catechismo Catholicae Ecclesiae
(nn. 127, 826, 956, 1011, 2011, 2558). Ea, cui tantopere placuit apud cate
chismum veritates fidei discere, digna est habita quae praestantes inter ma
gisterii catholici recenseretur auctores.
Praedita est Teresia singulari universalitate. Recepta sunt mirabiliter
semper ubique et etiam nunc eius persona atque evangelicus nuntius par-

942

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

vae viae fiduciae spiritalisque infantiae, quod quidem per omnes iam ter
rarum fines sentitur.
Viros in primis ac feminas afficit nuntii eius impulsio, quorum sanctita
tem atque virtutum heroicam rationem ipsa agnovit Ecclesia, Ecclesiae pas
tores cultoresque theologiae et spiritualitatis, presbyteros sacrorumque
alumnos, religiosos ac religiosas, ecclesiales motus novasque communitates,
cuiusque condicionis et continentis viros ac feminas. Singulis his suum
praebet Teresia testimonium, christianum scilicet mysterium, cuius facta
est ipsa testis immo et apostola semet reddens in precatione, prout audac
ter illa eloquitur, apostolorum apostolam (Ms A 56 r), ad litteram susci
pi oportere quam maxima cum rerum ipsarum comprehensione, quandoqui
dem vim in tempore ac spatio habeat universalem. Eius doctrinae virtus in
eo consistit quod concreto modo explicat qua via universae Iesu promissio
nes compleantur in homine credente qui sua in vita salutarem Redemptoris
praesentiam percipere fidenter noverit.
11. Clarissime testificantur hae omnes rationes utilitatem praesentem
doctrinarum Lexoviensis Sanctae nec non impulsum peculiarem magisterii
eius in temporum nostrorum mulieres ac viros. Accidunt praeterea in ea
quaedam rerum adiuncta unde significantior fit eius destinatio in Magi
stram Ecclesiae temporis nostri.
Femina insuper Teresia est quae, ad Evangelium accedens, abditas illius
divitias eruere potuit illa concreta ratione ac profunda in vitam sapientiam
que resonantia quae ingenii omnino feminei sunt propriae. Ex sanctarum
mulierum multitudine, quae ob Evangelii sapientiam refulgent, eminet Te
resia suam propter universalitatem.
Contemplativa insuper est ipsa. In Carmeli sui latebris maximum chris
tianae experientiae eventum ita vixit ut latitudinem, longitudinem, altitu
dinem et profunditatem amoris Christi cognosceret (cfr Eph 3, 18-19). No
luit Deus ut perpetuo sua absconderentur arcana, ideo Teresiam idoneam
fecit quae Regis secreta reseraret (cfr Ms C 2 v). Vivendo testatur sane Te
resia et theologica ratione persequitur vitae contemplativae pulchritudinem
veluti deditionis penitus effectae Christo, Ecclesiae Sponso, atque vivae af
firmationis dominatus Dei in omnia. Abscondita est eius vita quae ad
Evangelium prolatandum arcanam in se continet fertilitatem quaeque Ec
clesiam et orbem bono replet Christi odore (cfr LT 169, 2 v).
Iuvenis demum Teresia est Lexoviensis. Sua fiorenti in adulescentia
sanctimoniae est maturitatem adepta (cfr Ms Car). Hanc ob causam Ma-

Acta Ioannis Pauli Pp

II

943

gistram evangelicae vitae se exhibet aptam potissimum ad semitas collustrandas iuvenum quorum munus erit se actores Evangeliique testes prae
bere apud posteras gentes.
Non modo Ecclesiae Doctor maxime iuvenis aetate est Teresia a Iesu
Infante verum etiam tempore ad nos quam proxima, unde continuum indi
care videtur tenorem quo Spiritus Domini in Ecclesiam nuntiatores utrius
que sexus mittere pergit tamquam praeceptores ac fidei testes. Quaecum
que enim incidere possint varietates per historiae aetates et praeter omnes
repercussus quos ille ad vitam hominum cuiusque aetatis et mentem habere
possunt, praeterire non licet continuum illud vinculum quod inter se Doc
tores Ecclesiae coniungit: omnibus quidem in historiae adiunctis testes illi
permanent Evangelii quod numquam mutatur, atque luce ac virtute sibi a
Spiritu concessis, nuntiatores illius se praestant, ut sui temporis hominibus
idem Evangelium propria nuntient in integritate. Magistra est Teresia nos
tra aetate, cum tanta sitis est vocis vivae et essentialis, testimoniorum heroicorum et credibilium. Qua de causa diligitur aequabiliter et recipitur a
fratribus ac sororibus aliarum communitatum christianarum atque vel non
christianarum.
12. Hoc anno, quo centenaria recolitur memoria obitus insignis Teresiae
a Iesu Infante et a Sacro Vultu, dum ad anni bis millesimi Magnum Iubi
laeum comparamur celebrandum, plurimis et singularis auctoritatis precibus
receptis praesertim a multis totum per orbem Episcoporum Conferentiis, at
que publica petitione agnita, sive Supplici Libello, Nobis die V I I I mensis
Martii anno M C M X C V I I inscripto tum ab Episcopo Baiocensi-Lexoviensi tum
a Praeposito Generali Ordinis Fratrum Discalceatorum Beatae Mariae Virgi
nis de Monte Carmelo eiusdemque Ordinis Postulatore Generali, decrevimus
Nos Congregationi de Causis Sanctorum studium peculiare committere ad
huic Sanctae titulum Doctoratus tribuendum, praehabito voto Congrega
tionis pro Doctrina Fidei ad eminentem doctrinam quod attinet (Const.
Ap.

Pastor bonus,

73).

Necessariis conglobatis documentis, memoratae superius binae Congrega


tiones quaestionem sua apud propria consilia pertractaverunt: Congregatio
pro Doctrina Fidei die v mensis Maii anno M C M X C V I I quod spectat ad emi
nentem doctrinam ; Congregatio de Causis Sanctorum die xxix Maii mensis
eiusdem anni ut singularem Positionem perscrutaretur. Die xvn subse
quentis mensis Iunii, Eminentissimi Cardinales atque Excellentissimi Epis
copi sodales earundem Congregationum, sequentes rationem agendi a Nobis

944

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

huius rei causa confirmatam, convenerunt plenariam in sessionem interdi


casterialem atque Causam excusserunt. Universos se ad unum consentire
declaraverunt ut sanctae Teresiae a Iesu Infante et a Sacro Vultu Ecclesiae
universalis Doctoris adderetur titulus. Hanc Nobis deinceps coram in con
spectu aperuerunt sententiam Venerabilis Frater Noster Iosephus Cardinalis
Ratzinger, Praefectus Congregationis pro Doctrina Fidei, nec non Venerabi
lis Frater Albertus Bovone Pro-Praefectus Congregationis de Causis Sancto
rum, Archiepiscopus titulo Caesariensis in Numidia.
His omnibus proinde expensis, superiore die xxiv mensis Augusti, preca
tionem Angelicam persolventes, ante fratres centenos episcopos pariterque
innumerabilem ex omni orbe iuvenum turmam Parisios ob xn Diem Iuven
tutis Mundialem advocatam, voluimus praesentes Nos Ipsi voluntatem con
siliumque aperire Teresiae a Iesu Infante et a Sacro Vultu renuntiandae
Ecclesiae universalis Doctoris data opportunitate Mundialis Diei Missionum
Romae brevi eventuri.
Hodie quidem die xix mensis Octobris, in Petriana area fidelibus ex om
ni terrarum provincia constipata, adstantibus Cardinalibus compluribus
plurimisque Archiepiscopis et Episcopis, media in ipsa Eucharistica celebra
tione Doctorem universalis Ecclesiae pronuntiavimus proclamavimusque
hisce ipsissimis vocibus Teresiam a Iesu Infante et a Sacro Vultu: Nos,
vota multorum Fratrum in episcopatu plurimorumque christifidelium totius
orbis explentes, de Congregationis de Causis Sanctorum consulto, praehabi
to voto Congregationis pro Doctrina Fidei ad eminentem doctrinam quod
attinet, certa scientia ac matura deliberatione deque apostolicae potestatis
plenitudine Sanctam Teresiam a Iesu Infante et a Sacro Vultu, virginem,
Ecclesiae Universalis Doctorem declaramus. In nomine Patris et Filii et
Spiritus Sancti .
His igitur rite peractis, decernimus ut hae Litterae Nostrae religiose ser
ventur suosque effectus sive nunc sive in posterum plene habeant; atque
praeterea sic apte sit iudicandum ac definiendum, irritumque et inane fiat,
si quidquam secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel
ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die unde
vicesimo mensis Octobris, anno Domini millesimo nongentesimo nonagsimo
septimo, Pontificatus Nostri vicesimo.
IOANNES PAULUS PP. II
Loco ffi Sigilli
In Secret Status tab., n.. 420.117

Acta Ioannis Pauli Pp. II

945

II
Venerabili Dei Servo Ioanni Baptistae Scalabrini Beatorum honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Ut filios Dei, qui erant dispersi, con
gregaret in unum (Io 11,52). Domini vestigiis insistens, Ioannes Baptista
Scalabrini episcopus singulari profecto modo sollicitus fuit de illis Christifi
delibus qui, emigrationis causa, in alienis nationibus vitam degebant. Cla
rus ille Ecclesiae pastor, tertius ex octo filiis, ortus est die V I I I mensis Iulii
a. MDCCCXXXIX in oppido v. d. Fino Mornasco prope Italicam urbem Co
muni. Sacerdotio initiatus a. M D C C C L X I I I , munus professoris et moderatoris
Seminarii minoris Comensis nec non officium parochi magno cum animo
rum profectu exercuit. Papa Pius IX, Decessor Noster fel. rec, prae oculis
habens apostolicum iuvenis sacerdotis zelum nec non pastoralem peritiam,
eum Episcopum Placentinum constituit. Aetate illa saecularis humani cul
tus, Ioannes Baptista Scalabrini spiritalem vitam communitatis sibi concre
ditae corroboravit tum per cotidianum sacrum ministerium tum per navita
tem caritatis operibus deditam atque per pauperibus praebitam opitulationem. Congregationes Missionariorum et Missionariarum a S. Carolo funda
vit, ut pastoralem curam agerent de illis qui patriam reliquerant variis de
causis atque emigrantibus Christi Evangelium nuntiarent, eorumque chris
tianam vitam et culturam ita alerent ut ipsi quoque ad propagandam fi
dem quadam providentia curam impenderent. Ad catechesim multis modis
tradendam, commentaria instituit quibus nomen Il catechista Cattolico .
Ob innumera apostolatus opera, a Pio IX iure meritoque titulo Catechismi
apostolus est insignitus atque a Pio XII Migrantium pater est appella
tus. Sacerdotale et episcopale munus exercens, coniunctionem cum Deo
usque corroboravit Eucharistiae perdiligenti celebratione, contemplatione
nec non cotidiana Sacrarum Scripturarum meditatione. Sacerdotibus suis
totique dioecesi sibi creditae testimonium perhibuit singularis fidelitatis er
ga Deum et hominem, altae christianae spei nec non constantis animi in
angustiis difficultatibusque superandis. Vir sapiens, vigilans divinum Pasto
rem exspectavit, qui eum ad se vocavit die i mensis Iunii anno MCMV, in
sollemnitate Ascensionis Domini. Beatificationis canonizationisque Causa
anno M C M X X X V I ab Episcopo Piacentino coepta est. Nosmet Ipsi, die xvi
mensis Martii anno M C M L X X X V I I , declaravimus Dei Servum heroum in mo-

6.3 - A A S

946

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

dum virtutes thologales et cardinales exercuisse. Felici deinde exitu mira


sanatio pervestigata est apud Curiam Placentinam nec non apud Congrega
tionem de Causis Sanctorum intercessioni Servi Dei adtributa. Die V I I men
sis Iulii anno M C M X C V I I , constare de miraculo declaravimus, deinde decre
vimus ut ritus beatificationis celebraretur Romae die ix mensis Novembris
eiusdem anni. Hodie igitur, in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri
patente, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: Nos, vota
Fratrum Nostrorum Ludovici Ppai, Episcopi Iaurinensis, Luciani Monari,
Episcopi Placentini-Bobiensis, et Ioannis Cardinalis Sandoval Iiguez, Ar
chiepiscopi Guadalaiarensis, nec non plurimorum aliorum Fratrum in epi
scopatu multorumque Christifidelium explentes, de Congregationis de Cau
sis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus
ut Venerabiles Servi Dei Guillelmus Apor, Ioannes Baptista Scalabrini et
Maria Vincentia a Sancta Dorothea Chvez Orozco Beatorum nomine in po
sterum appellentur, eorumque festum: Guillelmi Apor die vicesima tertia
Maii, Ioannis Baptistae Scalabrini die prima Iunii et Mariae Vincentiae a
Sancta Dorothea Chvez Orozco die undevicesima Iulii in locis et modis iu
re statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spiritus
Sancti . Quae autem his Litteris Nostris decrevimus nunc et in posterum
atque ubique terrarum rata et firma perstare volumus, contrariis rebus mi
nime efficientibus quibuslibet.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix
mensis Novembris anno M C M X C V I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
8 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 431.776

III
Venerabili Servae Dei Mariae a Monte Carmelo Salles y Barangueras beatorum
honores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Benedictus Deus et Pater Domini no
stri Iesu Christi, qui benedixit nos in omni benedictione spiritali in caelesti
bus in Christo, sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut esse-

Acta Ioannis Pauli Pp.

II

947

mus sancti et immaculati in conspectu eius in caritate (Eph I, 3-4). Con


scientia vocationis ad vitam coram Deo in caritate gerendam Venerabilem
Servam Dei Mariam a Monte Carmelo Salles y Barangueras tam in vita
personali quam in opere apostolico sustentavit magnamque ei tribuit vim
ad dolores sustinendos et discrimina superanda in sequela Christi. A paren
tibus Iosepho Salles y Vali et Francisca Barangueras y de Plannel nata est
Ausaniae in Hispania die ix mensis Aprilis anno M D C C C X L V I I I . Minorissae
Litteras didicit apud collegium Societatis Mariae , cuius Marialis spiritalitas eam fulcivit ut intentiore animo viveret dogmaticam recentem definitio
nem Immaculatae Conceptionis. Ad Deiparae pedes provoluta, in Sanctua
rio Dominae Nostrae a Monte Serrato dicato, se vocari percepit ut totam
Christo se dederet. Anno MDCCCLXIX, eucharistico allecta spiritu quo Sorores
Adoratrices Sanctissimum Sacramentum colere consueverant, in pago Gra
cia tirocinium iniit, quod sequenti anno reliquit, quia consilium cepit hu
manae et christianae mulierum promotionem fovendi. De spiritalis modera
toris consilio, anno MDCCCLXXI ingressa est Congregationem Tertiariarum Dominicanarum, quae puellis instituendis navabant operam, atque noviciatus
expleto tempore religiosam emisit professionem. Munera docentis, modera
tricis scholae nec non Antistitae communitatis Barcinonensis optime exple
vit. Quibusdam exortis difficultatibus, Institutum reliquit atque cum aliis
septem sororibus anno MDCCCXCII in urbe Burgo Congregationem Conceptionistarum Missionariarum ab Instructione condidit, quam Decessor Noster
sanctus Pius X anno M C M V I I I approbavit. Serva Dei, quae Antistita genera
lis exstitit quoad vixit, diligenter curavit institutionem spiritalem et cultu
ralem Sororum, quas voluit sicut fontem qui, per studium et orationem,
scientia et virtute impletur . Optabat enim ut in propriis collegiis institutio
amplior quam in aliis traderetur, ea tamen condicione ut congruens inter fi
dem et culturam gradus servaretur. Instructio aiebat ex se ipsa non
sufficit; ingredi necesse est in ambitum pietatis, sese in animas puellarum
immittere ad eas cum Christo coniungendas . Per undeviginti annorum
spatium Venerabilis Dei Serva tredecim in Hispania condidit communita
tes, collegia aperuit, pluribusque cuiusque generis difficultatibus coacta est
mederi. Omnibus exemplum exstitit fidelitatis erga Deum et Ecclesiam. Me
ritis onusta, obiit in Christo die xxv mensis Iulii anno M C M X I . Sanctimoniae
fama, quae eam viventem instruebat, post eius obitum auxit, quapropter
Episcopus Matritensis anno M C M X L V I causam incohavit beatificationis et ca
nonizationis. Servatis de iure servandis, Nosmet Ipsi die xvn mensis De-

948

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

cembris anno M C M X C V I declaravimus Servam Dei virtutes thologales, cardi


nales iisque adnexas heroum in gradum exercuisse. Deinde examini subiecta
est mira quaedam sanatio, intercessioni eiusdem Venerabilis Servae Dei ad
scripta, Nobis coram die xvni mensis Decembris anno M C M X C V I I decretum
prodiit super miraculo, qua de re statuimus ut ritus beatificationis die xv
mensis Martii anno M C M X C V I I I Romae celebraretur. Hodie igitur in Vaticana
Basilica, inter Missarum sollemnia hanc ediximus formulam: Nos, vota
Fratrum Nostrorum Petri Christov, Episcopi Nicopolitani, Luciani Monari,
Episcopi Placentini-Bobiensis, et Antonii Mariae Cardinalis Rouco Vrela,
Archiepiscopi Matritensis, necnon plurimorum aliorum Fratrum in episcopa
tu multorumque christifidelium explentes, de Congregationis de Causis San
ctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus ut Ve
nerabiles Servi Dei Vincentius Eugenius Bossilkov, Birgitta a Iesu Morello
et Maria a Monte Carmelo Salles y Barangueras Beatorum nomine in poste
rum appellentur eorumque festum: Vincentii Eugenii Bossilkov die decima
tertia Novembris; Birgittae a Iesu Morello die quarta Septembris; et Mariae
a Monte Carmelo Salles y Barangueras die sexta Decembris in locis et mo
dis iure statutis quotannis celebrari possit. In nomine Patris et Filii et Spi
ritus Sancti . Quae vero hisce Litteris decrevimus volumus firma esse ac
rata in perpetuum, contrariis rebus minime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Martii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
B

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 429,771

IV
Venerabili Dei Servae Mariae Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga Beatorum ho
nores decernuntur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Maiorem hac dilectionem nemo ha
bet, ut animam suam quis ponat pro amicis suis (Io 15, 13).
Venerabilis Dei Serva Maria Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga, quae
saeculari nomine Elvira Moragas Cantarero appellabatur, suam penitus vi-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

949

tam pro Eo proximoque ad sui usque sacrificium huic Iesu mandato aequavit. Hispania in oppido quodam, quod Lillo vocant Toletanae urbis, die V I I I
mensis Ianuarii anno M D C C C L X X X I , Richardo Moragas Ucelay, pharmacopola,
atque Isabella Cantarero Vargas parentibus orta est; ab his, qui veram ec
clesiam domesticam efficiebant, solidam christianam humanamque institu
tionem recepit. Eucharistia perinde ac in Virginem Mariam pietas cardo
fuerunt eius exsistentiae. Anno MCMV Matriti, quo eius familia sese contulerat, in pharmaceutica disciplina lauream est consecuta, quam artem chris
tiano caritatis famulatusque sensu in indigentes potissimum complures an
nos exercuit. Sed ipsa se apud moniales Ordinis Discalceatorum B. Mariae
V. de Monte Carmelo Deo devovere studebat. Itaque anno MCMXV Sanctae
Annae et Sancti Iosephi coenobium Matriti ingressa est ibique anno M C M X X
perpetua vota nuncupavit. Varia munia exinde sustinuit, inter quae antisti
tae noviciarumque magistrae officium tuita est, plane in se patefaciens per
fectam in oboedientia servitioque Carmeli vitam. Dei cruci affixi sponsa, ip
sius sortem experiri voluit. Cum bellum exsarsit civile (annis M C M X X X V I M C M X X X I X ) itemque adversus Ecclesiam eiusque filios persecutio, Dei Serva,
tunc temporis antistita, operam suam in sorores tuendas omni cura maternoque amore contulit. Die xiv mensis Augusti anno M C M X X X V I capta est et
in carcerem delata, ubi nonnullae eius communitatis sorores custodiebantur.
Firmiter tranquilleque se gessit. Genibus nixa oravit seseque ad mortem
comparavit, cum Virginem Sanctissimam blasphemarent persecutores.
Albescente caelo, die xv mensis Augusti anno M C M X X X V I in loco Pradera de
San Isidro , apud Matritum, manuballista necata est, quae usque ad finem
fidelis mansit suae consecrationi. Eius testimonium verum habitum est
martyrium atque opinio haec annorum decursu increbruit, ideo Matritensis
Archiepiscopus, anno M C M L X I I , Beatificationis seu declarationis martyrii
Causam incohavit. Die V I I I mensis Aprilis anno M C M X C V I I , Nobis coram De
cretum super Martyrio prodiit. Idcirco statuimus ut Beatificationis ritus
Romae, die x mensis Maii anno M C M X C V I I I , in Petriano foro ageretur. Hodie
igitur, in foro ad Vaticanam Basilicam Sancti Petri spectante, inter Missa
rum sollemnia hanc ediximus formulam: Nos vota Fratrum Nostrorum
Antonii Mariae Cardinalis Rouco Vrela, Archiepiscopi Matritensis, Nasrallah Petri Cardinalis Sfeir, Patriarchae Antiocheni Maronitarum, et Francisci
Iosephi Prez y Fernndez-Golfn, Episcopi Xetafensis, necnon plurimorum
aliorum Fratrum in episcopatu multorumque christifidelium explentes, de
Congregationis de Causis Sanctorum consulto, Auctoritate Nostra Apostolica

950

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

facultatem facimus ut Venerabiles Servi Dei Rita a Virgine Perdolente Pujalte Snchez et Francisca a Corde Iesu Aldea Araujo, Maria Gabriela Hinojosa et Sociae, Maria Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga Elvira Moragas
Cantarero, Nimatullacius Iosephus Kassab Al-Hardini et Maria Maravillas a
Iesu Pidal y Chico de Guzmn Beatorum nomine in posterum appellentur
eorumque festum die ipsorum natali: Ritae a Virgine Perdolente Pujalte
Snchez et Franciscae a Corde Iesu Aldea Araujo, die vicesima Iulii; Mariae
Gabrielae Hinojosa et Sociarum, die decima octava Novembris; Mariae Sa
grario a Sancto Aloisio Gonzaga, Elvirae Moragas Cantarero, die decima
sexta Augusti; Nimatullacii Iosephi Kassab Al-Hardini, die decima quarta
Decembris; et Mariae Maravillas a Iesu Pidal y Chico de Guzmn, die un
decima Decembris in locis et modis iure statutis quotannis celebrari possit.
In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti . Quae autem his Litteris decre
vimus nunc et in posterum rata et firma esse volumus, contrariis rebus mi
nime obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x men
sis Maii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco 83 Sigilli
In Secret, Status tab., n. 434.588

V
Ecclesia abbatialis, quae in urbe Belmont intra fines Carolinanae dioecesis
beatae Mariae Virgini Auxilio Christianorum est dicata, ad Basilicae minoris
gradum dignitatemque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Sacras aedes, quae historia ac religione
nitent, consueverunt Romani Pontifices praecipuis honoribus decorare. Qui
bus accensenda esse videtur ecclesia abbatialis in urbe Belmont intra fi
nes Carolinanae dioecesis beatae Mariae Virgini Auxilio Christianorum di
cata, quae, praeterito saeculo aedificata auxiliante Catharina Drexel, S.B.S.,
postea in beatorum numerum referta, primarium centrum fuit catholicae
evangelizationis in Carolina Septemtrionali et nunc exstat quidam fons spi-

951

Acta Ioannis Pauli Pp, II

ritualis vitae secundum charisma Benedectinum necnon sacrae liturgiae et


oecumenici motus. Qua re, cum Venerabilis Frater Ioannes Franciscus Donoghue, tunc Episcopus Carolinanus, litteris die xn mensis Februarii anno
MCMXCiii datis, etiam Reverendissimi Abbatis monachorumque eiusdem
templi itemque cleri populique sui nomine postulaverit ut eandem sacram
aedem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae be
nevolentiae documentum istis dilectis filiis cupientes praebere, enixis preci
bus perquam libenter obsecundandum esse putamus. E sententia igitur
Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, quam ratam
habemus, summa Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpe
tuumque in modum ecclesiam abbatialem, de qua mentionem fecimus, ad
Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus
ac liturgicis concessionibus, quae templis hoc nomine insignitis rite compe
tunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum De titulo Basilicae mi
noris die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt.
Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis
quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvn
mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
6B

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco ffi Sigilli


In Secret. Status tab., n. 434.104

VI

Abbatiale templum Sancto Benedicto abbati dicatum ipsumque in archidioecesi


Olindensi et Recifensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Spectabile quidem templum sancti Be
nedicti Abbatis, quod intra archidioecesim Olindensem et Recifensem inve
nitur, satis antiquam repetit memoriam. Ibidem Sanctus ille praeclarus non
modo colendus exhibetur, sed eiusdem mens et praecepta cunctis demonstrantur. Insignes insuper reperiuntur sanctorum reliquiae, quae non solum
praeterita eximiaque exempla significent, sed ad ulteriora maioraque pa-

952

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tranda incitent. Pastoralis praeterea ibidem actio efficaciter explicatur ad


communitatis ecclesialis utilitatem ac spiritalem progressum. His ob oculos
habitis rebus, Venerabilis Fratris Iosephi Cardoso Sobrinho, Archiepiscopi
Olindensis et Recifensis, precibus occurrendum sine cunctatione censuimus,
qui suum simul ostendens postulatum simul suorum fidelium, enixe efflagitavit ut abbatiale templum Sancto Benedicto dicatum, quod in ipsius Ar
chidioecesi reperitur, in Basilicarum minorum album referretur. Itaque ea
quae statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum
comprobantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica pro Nostra
auctoritate sacrum aedificium, de quo supra est facta mentio, Basilicae mi
noris dignitate honestamus ac decoramus, cunctis additis iuribus et privile
giis, quae ad id genus templa pertinent. Serventur deinde quae decretum
iubet de titulo Basilicae minoris die ix mensis Novembris, anno MCMLX X X I X evulgatum, quibuslibet minime obsistentibus rebus.
Omnes profecto sat sciunt quae saeculorum decursu fuerit sancti Bene
dicti praestantia quodque momentum. Ad eiusdem ideo opera mentem et
animum referentes qui nunc sunt fideles, studiose potiora ac probatiora
continenter eligant.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvni
mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 434.564

VII
Templum Sanctae Cruci dicatum, intra fines dioecesis Scepusiensis et in loco
Kezmarek situm, dignitate et titulo Basilicae minoris exornatur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Celebre templum hoc antiquam repetit
memoriam, quod simul insigne catholicae operae est testimonium, simul
pietatis significatio. Quaedam ibidem ornamenta praeterea exstant quae do
minici gregis fidei fervorem et eius studiosam curam in templum hoc de
monstrant. Sacrum enim Vexillum veneraturi supernumque auxilium peti-

953

Acta Ioannis Pauli Pp. II

turi per annorum cursum illuc accedunt christifideles. Nos autem, his spec
tatis rationibus, Venerabilis Fratris Francisci Tondra, Episcopi Scepusiensis,
precibus occurrere voluimus, qui tum suum significans postulatum tum
suorum fidelium, enixe efflagitaverit ut paroeciale sanctuarium, Sanctae
Cruci dicatum et in loco Kezmarek intra fines eius dioecesis situm, in Basi
licarum minorum album referretur.
Itaque ea quae statuit Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacra
mentorum comprobantes, factis a Nobis quondam potestatibus, Apostolica
usi auctoritate sacrum aedificium, de quo supra facta est mentio, Basilicae
minoris dignitate et titulo honestamus, cunctis additis iuribus et privilegiis,
quae ad id genus templa pertinent. Serventur sane quod decretum iubet
De titulo Basilicae minoris die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X edi
tum. Quibuslibet minime obsistentibus rebus. Demum Iesum Christum cru
ci affixum plurima prece deprecamur, ut fideles ibidem et quotquot illuc
pervenient custodiat, soletur, suis afficiat beneficiis.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxix
mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
ffi

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco ffi Sigilli


In Secret. Status tab., n. 434.565

VIII
Sanctuarium beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae, quod in loco Gidle
intra fines archidioecesis Cestochoviensis exstat, ad Basilicae minoris gradum di
gnitatemque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Claris templis archidioecesis Cestocho
viensis iure meritoque accensendum esse videtur sanctuarium beatae Mariae
Virginis in caelum Assumptae in loco Gidle exstans, ad quod pii peregri
natores, praesertim agricolae ac metallici fossores, dilectissimae Patriae No
strae Poloniae frequentes accedunt veneraturi prodigialem imaginem Dei
Genetricis, quae eodem in loco antiquitus mire inventa, dein, anno
M C M X X I I I , a sacrorum Antistite Stanislao Zdzitowiecki sollemniter est coro-

954

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

nata. Qua re, eum Venerabilis Frater Stanislaus Nowak, Archiepiscopus Me


tropolita memoratae Sedis, litteris die x mensis Martii hoc anno datis,
etiam nomine sodalium Ordinis Fratrum Praedicatorum, cleri populique sui
postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum cupientes praebere, tam
sollertis Pastoris precibus perquam libenter obsecundandum esse putamus.
E sententia igitur Congregationis de Cultu Divino et Disciplina Sacramento
rum, quam ratam habemus, summa Apostolica potestate, harum Littera
rum virtute perpetuumque in modum sanctuarium, de quo mentionem feci
mus, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis
iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insigni
tis rite competunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum De titulo
Basilicae minoris die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum, ser
vanda sunt. Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus,
contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxix
mensis Iulii, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco ffi Sigilli


In Secret. Status tab., n. 434.968

IX
Sanctuarium Conceptioni Beatae Mariae Virginis dicatum ipsique in dioecesi Tulancingensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. In Virginem Mariam luculentas pieta
tis testificationes Mexicanae gentes saeculorum decursu reddiderunt, cui
quidem compluria templa signaque sacra pientissime dicarunt. Inter ista
venustum annumeratur templum Ipsi addictum, basilicas Romanas imitatum, quod in loco Chignahuapan reperitur. Conspicuum ibidem Deiparae
signum asservatur resque ad cultum pulchre explicandum necessariae inve
niuntur. Nos autem, his spectatis rationibus, huius templi considerata prae
stantia necnon spiritalis vitae ponderato momento, Venerabilis Fratris Pe-

955

Acta Ioannis Pauli Pp. II

dri Aranda Daz, Episcopi Tulancingensis, precibus concedere voluimus, qui


suum tum significans postulatum tum suorum fidelium, plurima prece efflagitavit ut sanctuarium Conceptioni Beatae Mariae Virginis dicatum,
quod in loco Chignahuapan ponitur, intra suae dioecesis fines, in Basili
carum minorum album referretur. Itaque ea quae statuit Congregatio de
Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum comprobantes, factis a Nobis
quondam potestatibus, Apostolica usi auctoritate sacrum aedificium, de quo
supra est facta mentio, Basilicae minoris dignitate decoramus, cunctis addi
tis iuribus et privilegiis, quae ad id genus templa pertinent. Serventur dein
de quae decretum iubet de titulo Basilicae minoris die ix mensis Novem
bris, anno M C M L X X X I X foras emissum, quibuslibet minime obsistentibus re
bus. Ceterum Christi Matrem exoramus, ut fideles cunctos ipsa opifera su
pernis beneficiis cumulet. Eos pariter cohortamur ut hoc firmo roborati pa
trocinio, renovatis propositis, studiosius in eiusdem pietatem spiritalemque
progressum incumbant.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxv
mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 438.563

X
Sanctuarium Tlalnepantlanae archidioecesis, quod est dicatum beatae Mariae
Virgini titulo Nuestra Seora de los Remedios invocatae, ad Basilicae minoris
gradum dignitatemque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Sacras inter aedes Tlalnepantlanae ar
chidioecesis merito celebratur sanctuarium beatae Mariae Virginis titulo
Nuestra Seora del los Remedios , cuius antiqua ac prodigialis imago ibi
dem servata atque anno M C M L X X I V nomine et auctoritate Summi Pontifi
cis coronata utpote dioecesani cleri Regina, impensa pietate colitur a pres
byteris et fidelibus eiusdem Ecclesiae, quae eandem Virginem suam Patro
nam habet. Constat insuper hoc templum, notum centrum spiritualis vitae
operumque caritatis, apud quod aedificatum fuit Seminarium maius, esse

956

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

arte coniunctum cum Nostra Patriarchali Basilica Lateranensi de Urbe.


Qua re, cum Excellentissimus Dominus Emmanuel Prez-Gil Gonzlez, bo.
mem., tunc Archiepiscopus Metropolita Tlalnepantlanus, litteris die xxi
mensis Novembris anno M C M X C I V datis, etiam cleri populique sui nomine
postulaverit ut templum idem titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos, paternae benevolentiae documentum dilectis filiis Mexicanis cu
pientes praebere, enixis precibus nunc libenter obsecundandum esse puta
mus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congregatio de Cultu Divino et Di
sciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facultatibus, hac in re egit, sum
ma Apostolica potestate, harum Litterarum virtute perpetuumque in mo
dum sanctuarium, quod diximus, ad Basilicae minoris gradum dignitatem
que evehimus, omnibus factis iuribus ac liturgicis concessionibus, quae sa
cris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt, iis tamen servatis, quae
secundum Decretum De titulo Basilicae minoris die ix mensis Novembris
anno M C M L X X X I X editum, servanda sunt. Has denique Litteras nunc et in
posterum ratas esse volumus, contrariis quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxv
mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco Sigilli
In Secret. Status tab., n. 438.564

XI
Paroeciale templum Sacratissimo Cordi Iesu dicatum et in dioecesi Syracusensi
locatimi ad dignitatem Basilicae minoris attollitur

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Flagrantem sane annorum decursu fi
deles pietatem in Sacratissimum Cor Iesu demonstraverunt, plane scientes
inde salienti veluti quodam ex fonte complura spiritalia beneficia evenire.
Quapropter, prompta sane voluntate postulata Venerabilis Fratris Iosephi
Thomae 0'Keefe, Episcopi quondam Syracusensis, exaudienda existimavi
mus, qui sua significans vota suorumque pariter fidelium efflagitavit ut
templum Sacratissimo Cordi Iesu dicatum idemque sua in dioecesi situm, in

957

Acta Ioannis Pauli Pp. II

Basilicarum minorum catalogum referretur. Idem enim templum venustis


artificiis distinguitur ac sacris reliquiis locupletatur ibidemque efficax pasto
ralis opera explicatur. Quapropter ea plane comprobantes quae Congregatio
de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuit, Apostolica usi Nostra
potestate sacrum aedificium quod supra memoravimus inter Basilicas mino
res adscribimus, omnibus item tributis privilegiis et iuribus id genus tem
plis consentaneis. Servetur quidem Decretum de titulo Basilicae minoris ,
die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X evulgatum, quibusvis rebus mini
me officientibus.
Si quidem antehac hoc in loco fideles pietatem fidemque colebant, in
posterum tempus exoptamus ut ibidem iidem maiore animi impetu in Sa
cratissimum Cor Iesu se convertant, ut supernos favores quam plurimos
consequantur et caelestia praesidia adipiscantur.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvn
mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 434.202

XII
Sanctuarium Beatae Mariae Virgini de Monte Carmelo et Sanctae Teresiae dica
tum, popularique sermone National Shrine of the Little Flower dictum, ip
sumque intra archidioecesis Sancti Antonii fines situm, in catalogum Basilica
rum minorum refertur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Inter Sancti Antonii archidioecesis fi
nes mirabile visu exstat templum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo
et Sanctae Teresiae, quippe quod compluribus artificiis locupletetur et artis
operibus decoretur. Ibidem insuper peculiarem in Virginem Mariam ac in
Sanctam Teresiam Lexoviensem, parvum Iesu florem, animi affectionem
demonstrant fideles. Congruentes igitur iustasque repperimus causas postu
latis satisfaciendi, quae nuper admovit Venerabilis Frater Patricius F. Flo
res, Archiepiscopus Sancti Antonii qui, vota cleri fideliumque significans,

958

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

flagitavit ut Beatae Mariae Virgini de Monte Carmelo et Sanctae Teresiae


dicatum templum, quod National Stirine of the Little Flower appellant,
ipsius in dioecesi situm, inter Basilicas minores referretur, iuribus et privile
giis publice riteque locupletaretur. Itaque rata omnino habentes quae Con
gregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuit, Apostolica
Nostra pro auctoritate, sacrum aedificium de quo supra est facta mentio,
Basilicarum Minorum dignitate tituloque honestamus, omnibus iuribus et
privilegiis templis his consentaneis exornamus. Teneatur deinde Decretum
de titulo Basilicae minoris , die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X
evulgatum, contrariis rebus minime efficientibus quibuslibet.
Ceterum, exoptamus ut fideles ad sanctuarium hoc accessuri spiritalia
beneficia quam plenissime adipiscantur alacriusque christiana opera gerant.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxvn
mensis Augusti, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret. Status tab., n. 438.565

XIII
Paroecialis aedes Beatae Mariae Virgini sub vocabulo Reginae Poloniae dicata,
intra dioecesis Sandomiriensis fines sita, in catalogum Basilicarum minorum re
fertur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Usque viguit inter Polonas gentes in
Virginem Mariam pietas, quam ipsae saeculorum decursu studiose coluerunt
eidemque innumera sacra aedificia animose dicarunt. Congruentes igitur iustasque repperimus causas postulatis satisfaciendi, quae nuper admovit Ve
nerabilis Frater Venceslaus Swierzawski, Episcopus Sandomiriensis, qui, vo
ta cleri fideliumque significans, rerum liturgicarum studio permotus, flagita
vit ut Beatae Mariae Virginis sub titulo Reginae Poloniae templum, in
loco Stalowa Wola , ipsius in dioecesi situm, inter Basilicas minores refer
retur, iuribus et privilegiis publice riteque locupletaretur. Itaque rata omni
no habentes quae, Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramento-

959

Acta Ioannis Pauli Pp. II

rum statuit, Apostolica Nostra usi auctoritate, sacrum aedificium de quo


supra est facta mentio, quod olim Nos Ipsi dedicavimus, in numerum Basi
licarum minorum adscribimus, omnibus iuribus et privilegiis templis his
consentaneis exornamus. Teneatur deinde Decretum de titulo Basilicae mi
noris , die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X evulgatum, contrariis re
bus minime efficientibus quibuslibet. Ceterum templi huius aedificatio soli
dam fidem demonstrat et fervidam in caelestem Matrem affectionem. Tales
quidem testificationes exoptamus ut futuro quoque de tempore a cunctis fi
delibus continenter reddantur.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xxxi
mensis Augusti, anno MCMXCV, Pontificatus Nostri vicesimo.
68

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status

Loco ffi Sigilli


In Secret. Status tab., n. 438.683

XIV
Beatae Mariae Virginis sub vocabulo Nuestra Seora de la Misericordia ima
go, quae in urbe Burriana colitur, nomine et auctoritate Summi Pontificis coro
natur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Procendentibus christianae salutis tem
poribus omnium ordinum fideles ad Virginem Mariam fidenti animo decurrerunt, probe scientes superna se beneficia indulgenter accepturos. Nos vero
hanc pietatem cupimus augeri et proferri, ideoque subveniendum censuimus
postulatis Venerabilis Fratris Ioannis Antonii Reig Pia, Episcopi Segobricensis-Castellionensis, qui poposcit, ut clara imago Beatae Mariae Virginis
Nuestra Seora de la Misericordia , quae in urbe Burriana colitur, nomine
auctoritateque Nostra pretioso diademate coronaretur. Itaque, probatis iis
quae Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum statuit, po
testatis Nostrae usi plenitudine, concedimus ut Beatae Mariae Virginis ima
go quam supra memoravimus pretioso diademate nomine Nostro Nostraque
auctoritate redimiri possit, ob oculos videlicet sacrae liturgiae habitis prae
scriptis. Ceterum enixe huius loci fideles cohortamur, ut maiorum sectantes

960

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

exempla, Virginis imagine eximiis honoribus elata, maiorem in caelestem Ma


trem conferant pietatem ipsamque suae vitae habeant solamen ac praesidium.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die V I I
mensis Septembris anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

Secretarius

SODANO

Status

Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 441 053

XV
Templum Deo dicatum in honorem BMV sub titulo Our Lady of Sorrows in
dioecesi Iacksoniensi ad gradum Basilicae minoris evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Animum Nostrum convertentes ad Re
demptoris Matrem, quae cunctis Christifidelibus tamquam exemplar virtu
tum praefulget, libenter quidem occasionem capimus sacras toto in orbe ae
des nomine Virginis Mariae honestatas exornandi. Ideoque, cum Venerabilis
Frater Villelmus R. Houck, Episcopus Iacksoniensis, cleri populique vota
interpretatus, rogaverit ut templum Deo dicatum in honorem Beatae Ma
riae Virginis sub titulo Our Lady of Sorrows in loco vulgo Natchez
dioecesis Iacksoniensis situm ad dignitatem Basilicae minoris eveheretur,
petitioni illi libenti animo obsecundare volumus. Itaque de Congregationis
de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum consultu, Apostolicae pote
statis Nostrae plenitudine, statuimus ut sacra illa aedes ad titulum ac di
gnitate Basilicae minoris evehatur, omnibus adiectis iuribus et privilegiis,
quae templis hoc nomine insignitis rite competunt, secundum Decretum
De titulo Basilicae minoris , die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X da
tum. Contrariis quibusvis non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
mensis Septembris, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
83 A N G E L U S

card.

Secretarius

Loco 83 Sigilli
In Secret. Status tab., n. 438.946

VIII

SODANO

Status

961

Acta Ioannis Pauli Pp. II

XVI
Templum paroeciale sancti Ioannis, apostoli et evangelistae, quod in Poloniae
oppido Olesnica intra fines Vratislaviensis archidioecesis exstat, ad Basilicae
minoris gradum dignitatemque evehitur.

IOANNES PAULUS PP. II


Ad perpetuam rei memoriam. Sacras aedes, quae vetustate, arte, hi
storia ac religione nitent, consueverunt Romani Pontifices praecipuis hono
ribus decorare. Quibus accensendum esse videtur templum paroeciale sancti
Ioannis, apostoli et evangelistae, in Poloniae oppido Olesnica intra fines
Vratislaviensis archidioecesis exstans, in quo, centro quidem spiritualis vi
tae operumque pastoralium et caritatis, fideles loci ac propinquorum loco
rum impensa pietate colunt Deiparam Virginem a Rosario. Qua re, cum
Venerabilis Frater Noster Henricus Romanus S.R.E. Cardinalis Gulbinowicz, Archiepiscopus Metropolita memoratae Sedis, litteris die iv mensis
Aprilis hoc anno datis, etiam cleri populique sui nomine postulaverit ut
eandem ecclesiam titulo ac dignitate Basilicae minoris honestaremus, Nos,
paternae benevolentiae documentum istis dilectis filiis Poloniae, Patriae No
strae, cupientes praebere, eius sollertis Pastoris precibus perquam libenter
obsecundandum esse putamus. Ratis igitur plane habitis iis, quae Congre
gatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, tributis a Nobis facul
tatibus, hac in re egit, summa Apostolica potestate, harum Litterarum vir
tute perpetuumque in modum templum paroeciale, quod diximus, ad Basi
licae minoris gradum dignitatemque evehimus, omnibus factis iuribus ac li
turgicis concessionibus, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite com
petunt, iis tamen servatis, quae secundum Decretum De titulo Basilicae
minoris die ix mensis Novembris anno M C M L X X X I X editum servanda sunt.
Has denique Litteras nunc et in posterum ratas esse volumus, contrariis
quibuslibet rebus non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die I I I
mensis Octobris, anno M C M X C V I I I , Pontificatus Nostri vicesimo.
68

ANGELUS

card.

SODANO

Secretarius Status
Loco ffi Sigilli
In Secret, Status tab., n. 441.851

64

A A S

962

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ALLOCUTIONES
I

Ad sodales Pontificii Consilii de Apostolatu pro Valetudinis administris.*

1. Sono lieto di questo incontro che si svolge in occasione delia quarta


Assemblea Plenaria del Pontifcio Consiglio della Pastorale per gli Operatori
Sanitari. Saluto il vostro Presidente, Mons. Javier Lozano Barragn, e lo
ringrazio per le cordiali parole con cui ha espresso, insieme con i comuni
sentimenti di affetto, la vitalit e l'impegno del vostro giovane Dicastero.
Saluto pure tutti voi, carissimi Membri, Officiali e Consultori del Ponti
fcio Consiglio, che siete intervenuti a questa Udienza. Attraverso di voi il
mio pensiero si estende con grato apprezzamento a tutti i sacerdoti, i reli
giosi, i medici, gli scienziati, i ricercatori, e quanti, con sensibilit umana ed
ecclesiale, sono impegnati secondo le rispettive competenze nel complesso
mondo della salute.
2. Impegnative sono le tematiche che intendete affrontare nel corso di
queste giornate di studio, nelle quali dedicherete un attento esame ai pro
blemi ed alle sfide che il vasto ambito sanitario pone sul piano della pasto
rale della salute.
Questi primi tredici anni di attivit hanno visto l'alacre e dinamico im
pegno del Dicastero in un settore delicato e spesso travagliato ed hanno
confermato la necessit e l'urgenza del servizio ecclesiale che esso svolge.
Guardo con gratitudine alle molteplici realizzazioni che, per la vostra co
stante premura, si sono potute attuare a sostegno dell'ammirevole disponi
bilit, qualche volta eroica, di medici, suore, cappellani a servizio dei mala
ti. La pastorale sanitaria, nata dalla carit della Chiesa e testimoniata in
modo eminente da molti Santi, tra cui un posto di rilievo occupano san
Giovanni di Dio e san Camillo de Lellis, ha conosciuto nei secoli una straor
dinaria fioritura grazie all'opera di Ordini ed Istituti religiosi dediti al servi
zio dei malati. Essa oggi coordinata e promossa dall'Organismo di cui, a
diverso titolo, fate parte. L'ho istituito io stesso nel 1985, affidandolo all'in
traprendenza del Cardinale Fiorenzo Angelini, la cui intensa attivit deside
ro ancora ricordare con apprezzamento e gratitudine.
* Die 9 Martii 1998.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

963

3. Nel raccogliere e continuare questa preziosa eredit, voi vi siete fatti


carico, con senso di responsabilit e di amore, dei compiti che il Documento
istitutivo assegna al Dicastero. Voi seguite, pertanto, con sollecitudine le
diffcili problematiche della salute, aiutando coloro che si pongono al servi
zio di malati e di sofferenti, affinch la loro opera risponda sempre meglio
alle esigenze emergenti in questo delicato campo. Vi preoccupate, in parti
colare, di offrire la vostra collaborazione alle Chiese locali per far s che agli
operatori sanitari sia assicurata un'adeguata assistenza spirituale insieme
con la possibilit di una seria conoscenza della dottrina della Chiesa circa
gli aspetti morali della malattia ed il significato del dolore umano. Il vostro
Dicastero segue, inoltre, con attenzione i problemi teorici e pratici della me
dicina, nonch gli sviluppi in campo legislativo della normativa sanitaria,
nell'intento di salvaguardare in ogni situazione il rispetto per la dignit del
la persona.
Purtroppo la benefica azione di protezione e di difesa della salute trova
ostacoli non solo nei molteplici fattori patogeni, antichi e recenti, che insi
diano la vita sulla terra, ma qualche volta anche nella mentalit e nel com
portamento degli uomini. La prepotenza, la violenza, la guerra, la droga, i
sequestri di persona, l'emarginazione degli immigrati, l'aborto, l'eutanasia,
sono attentati alla vita che dipendono dall'iniziativa umana. Le ideologie
totalitarie, che hanno degradato l'uomo ad oggetto, calpestando ed eluden
do i diritti umani fondamentali, trovano preoccupanti riscontri in certe
strumentalizzazioni delle potenzialit biotecnologiche, che manipolano la vi
ta in nome di un'ambizione smisurata di dominio che deforma aspirazioni e
speranze, moltiplicando inquietudini e sofferenze.
4. Sono venuto perch abbiano la vita e l'abbiano in abbondanza :
la Chiesa, che custodisce e diffonde il messaggio della salvezza, considera
suo programma questa vivida e stimolante affermazione di Ges. Nella dife
sa della salute dell'uomo, che vostro programma, trova eco questa missione.
Il concetto di salute non pu limitarsi a significare soltanto l'assenza di
malattia o di momentanee disfunzioni orgniche. La salute investe il benes
sere di tutta la persona, il suo stato biofsico, psichico e spirituale. In qual
che modo, quindi, essa abbraccia anche il suo adattamento all'ambiente in
cui vive ed opera.
1

Gv 10, 10,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

964

Sono venuto perch abbiano la vita e l'abbiano in abbondanza . Gli


obiettivi che voi perseguite come, ad esempio, la tutela della dignit del
la persona nella sua vita fisica e spirituale; la promozione di studi e ricer
che in campo sanitario; la stimolazione di adeguate politiche sanitarie; l'ani
mazione della pastorale ospedaliera sono il riflesso sul piano operativo
del compito che Ges ha trasmesso alla sua Chiesa: servire la vita! Non
posso che incoraggiarvi nell'adempimento di questo impegno.
2

5. LTnparnazione del Verbo ha sanato ogni nostra debolezza e nobilitato


la natura umana, elevandola a dignit soprannaturale e facendo del popolo
dei redenti, grazie all'azione dello Spirito Santo, un solo corpo e un solo
spirito. Proprio per questo ogni atto di assistenza all'uomo malato, sia in
strutture sanitarie d'avanguardia, sia in quelle semplici di Paesi in via di
sviluppo, se fatto con spirito di fede e con delicatezza fraterna, diventa in
un senso molto vero un atto di religione.
La cura degli infermi, se svolta in un contesto di rispetto della persona,
non si limita alla terapia medica o all'intervento chirurgico, ma mira a gua
rire integralmente l'uomo, restituendolo all'armonia di un interiore equili
brio, al gusto della vita, alla gioia dell'amore e della comunione.
A questo mirano, nel complesso e variegato mondo della santit, anche
le attivit del vostro Dicastero, in collaborazione con gli analoghi centri pa
storali delle Chiese locali, che coordinano il servizio dei cappellani e delle
suore ospedaliere, insieme con la generosa disponibilit del volontariato. Il
fine comune il rispetto della vita di ogni persona che, pur se menomata
nelle sue funzioni e nella sua integrit organica, conserva intatta l'umana
dignit che le propria.
6. Auspico di cuore che nel lavoro dei prossimi giorni giungiate a formu
lare opportuni programmi operativi. E questa la strada per realizzare le fi
nalit istitutive del Pontificio Consiglio, che non mancher di svolgere un
suo specifico ruolo nel tempo di preparazione al Grande Giubileo dell'An
no Duemila . I fedeli saranno cos aiutati a prendere coscienza che nella
sofferenza si nasconde una particolare forza che avvicina interiormente l'uo
mo a Cristo . La sofferenza dell'essere umano, cos trasformata nel mistero
3

Gv 10, 10.
Lett. ap. Salvifici doloris, 26.

965

Acta Ioannis Pauli Pp. II

della sofferenza del Redentore, diventa l'insostituibile mediatrice ed autri


ce dei beni, indispensabili per la salvezza del mondo .*
Continuate ad offrire alle Conferenze episcopali nazionali e a tutti gli
Organismi impegnati nella pastorale sanitaria il vostro intelligente servizio,
e lo Spirito Santo che, con la sua forza e mediante l'intima connessione
delle membra, produce e stimola la carit tra i fedeli , continuer a mani
festarsi alla Chiesa, all'inizio del suo terzo millennio, quale agente princi
pale della nuova evangelizzazione .
Affidando questi voti alla Vergine Santissima, che dopo l'Annuncio del
l'Angelo concretizz la sua immediata disponibilit con un servizio alla vita
verso la cugina Elisabetta, prossima alla maternit, vi imparto di cuore la
mia affettuosa Benedizione, che estendo volentieri a quanti con voi collabo
rano per rendere sempre pi efficiente ed umano il servizio alle persone
provate dalla malattia.
5

II
Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis.*
Bear

Cardinal

Bear

Brother

Bevilacqua,
Bishops,

1. "Grce to you and peace from God our Father and the Lord Jesus
Christ". Continuing this series of ad Limina visits by the Bishops of the
United States, I welcome you, the Bishops of Pennsylvania and New Jer
sey. I entrust the outcome of our prayer and meetings to the grce of the
Holy Spirit, who "down through the centuries has drawn from the treasures of the Rdemption achieved by Christ and given new life to human
beings". The Spirit is now preparing the Church for the Great Jubilee, a
time to hear anew and answer ever more decisively the call to open our
hearts to the Gospel, to embrace its saving message, and to allow it to
transform our lives. Approaching the Jubilee, the Shepherds of God's peo1

Ibid., 27.
Cost. dogm. Lumen gentium, 7.
Lett. ap. Tertio millennio adveniente, 45.

* Die 12 Martii 1998.


Rom 1:7.
Dominum et vivificantem, 53.

966

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

pie have a fresh opportunity to speak out and teli the men and women of
today that God has indeed come among us and that the Gospel is "the
power of God for salvation to every one who has faith". Let us pray that
the Holy Spirit will further enlighten our minds regarding the "hour" that
we are living and regarding the opportunities and responsibilities which
this "hour" entails for the future of the Church and of society.
3

2. As I mentioned to the first group of Bishops from your country, the


reception given to the teachings of the Second Vatican Council, and the renewal of the Church envisioned by the Council, will be the guiding light of
our reflections during this series of visits ad Limina Apostolorum. Many
Catholics today have no personal recollection of the Council. But those of
us who had the marvelous opportunity to take part in it experienced it as
a time of extraordinary spiritual dynamism and growth. The Council
brought us into close and tangible contact with the wealth of 19 centuries
of holiness, doctrine and service to the human family; it revealed to us the
unity and diversity of the Catholic community throughout the world; it
taught us openness to our Christian brothers and sisters, to the followers of
other religions, to mankind's joys and hopes, griefs and anxieties. It is
olear that, in his Providence, God wanted to prepare the Church for a new
springtime of the Gospel for the beginning of the next Christian millen
nium through the extraordinary grace of the Council.
Among the teachings which the Council has bequeathed to us, none has
had so far-reaching an influence on the Catholic community as a whole,
and on our own li ves as priests and Bishops, as the Church's reflection on
herself, ad intra and ad extra, in the Dogmatic Constitution on the Church
Lumen gentium and the Pastoral Constitution on the Church in the Modem
World Gaudium et spes. How deeply has the Council's vision of the Church
penetrated the life of our Christian communities? What must be done to
ensure that the whole Church enters the next millennium with a clearer
awareness of her own mystery, with fuller confidence in her unique impor
tance for the human family, with ardent commitment to her mission?
3. As Bishops, we have an urgent responsibility to help God's people to
understand and appreciate the profound mystery of the Church: to see her
above ali as the community in which we meet the living God and his merciful love. It must be our pastoral objective to create a more intense
3

Rom 1:16.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

967

awareness of the fact that God, who intervenes in history at times of his
choosing, in the fullness of time sent his Son, born of a woman, for the sal
vation of the world. This is the great truth of human history: that the
history of salvation has entered the history of the world, making it a histo
ry flled with God's prsence and punctuated by events overflowing with
meaning for the people God calis to be his own. The redemptive work of
the Son continues in the Church and through the Church. Indeed, from the
beginning God "planned to assemble in the Holy Church all those who
would believe in Christ". In this transcendent, theological sense, the
Church is the goal of all things: for God created the world in order to communicate his own infinite goodness and to draw his beloved cratures into
communion with himself, a communion brought about by the convocation
of all in Christ. This convocation is the Church. "Just as God's will is cr
ation and is called 'the world', so his intention is the salvation of men, and
it is called 'the Church'".
4

4. The fundamental truth about the Church which the Council Fathers
sought to underline is that she is "the kingdom of Christ now prsent in
mystery". Christ's disciples are "in the world" without being "of the
world"; so they are obviously affected by the economie, social, politicai
and cultural processes which determine how peoples and societies live and
act. Thus, on her pilgrim journey through history, the Church adapts to
changing circumstances while always remaining the same, in fidelity to her
Lord, to his revealed word and to "what has been handed on" under the
guidance of the Holy Spirit. In the post-conciliar period we have been
called to serve God's people in the midst of profound social change. The
rapidity of change in the 30 years since the Council, and the tendency of
Western cultures to confine religious convictions within the private sphre,
has made it diffcult in some cases for Catholics to "receive" the Council's
teaching on the Church's unique nature and mission. The cultural history
of the United States has had a particular impact on how Catholics have
perceived the Church in recent decades. It is necessary to remind e very one
8

Cf. Gal 4:4,


Lumen gentium, 2.
Cf. Catechism of the Catholic Church, 760.
Clement of Alexandria, Paedagogus, I, 6, 27.
Lumen gentium, 3.
Jn 17:16.

968

Ada Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

that, precisely because the Church is a "mystery", her reality can never be
fully captured by sociological or politicai catgories or analyses.
Following the lead of Pope Pius XII in his Encyclical Mystici Corporis,
and after a period in which ecclesiology tended to focus primarily on the
Church as an institution, the Second Vatican Council sought to deepen ap
prciation of the Church as the sacrament of encounter with the living
Christ. As Shepherds of sols, we must ask ourselves to what degree the
call of Lumen gentium to a more profound sense of the interior mystery of
the Church has been heard. Or have Catholics sometimes succumbed to the
temptation, widespread in modem western culture, to judge the Church in
predominantly politicai terms? It was surely not the Council's intention to
"politicize" the Church so that every issue became susceptible to a politicai
label. On the contrary, it was precisely to broaden and deepen our faith in
and exprience of the Church as a communion that the Council Fathers described the Church through that marvelous array of Biblical images we
find in Lumen gentium Nos. 5 and 6, rather than in the institutional cat
gories to which they were accustomed.
Now, more than 30 years after Lumen gentium and Gaudium et spes, we
have sufficient perspective to see that while the fruits of the Council are
manifold and everywhere there are signs that the Council has brought a
new steadfastness in the faith, new signs of holiness, and a new love of the
Church, there are still some tendencies towards a reducti ve understanding
of the Church. As a resuit, inadequate ecclesiologies, radically diffrent
from what the Council and the subsquent Magisterium have presented,
have found their way into theological and catechetical works. In pastoral
practice these have become the basis of a more or less horizontal and socio
logical view of ecclesial realities on the part of some sectors of Catholicism.
We must, therefore, look again at our efforts to teach the richly-textured
ecclesiology of the Council.
5. We can only truly appreciate what the Church is when we under
stand that every aspect of her being is shaped by the new relationship, the
new covenant, which God established between himself and mankind
through the Cross of Christ. The mystery which envelops us is a mystery
of communion, a sharing through grace in the life of the Father given us
through Christ in the Holy Spirit. We should never cease to reflect on the
cali to enter into this intimate relationship of life and love with the Most
Blessed Trinity. The whole purpose of our ministry is to lead others into

969

Ada Ioannis Pauli Pp. II

this communion, which is not of our own making. We have to lead the
faithful to understand that we do not enter into communion with God simply through a personal option in accordance with our private tastes; we do
not join the Church as we join some voluntary association. Rather, we are
incorporated into the Body of Christ through the grce of Baptism and
through full participation in all that constitutes the divine-human reality
of the Church.
The community of Christ's followers is therefore above ali a spiritual
solidarity, the communio sanctorum. We are the pilgrim People of God,
journeying to our heavenly home, assisted by the intercession of Mary and
the saints who have preceded us. The Church embraces those who now see
God as he is, and those who have died and are being purified. Perhaps our
consciousness of this dimension of the Church's nature has decreased somewhat in recent years. More attention needs to be given to the intimate relationship between the Church on earth and the Church in heaven. Are
younger Catholics suffciently aware of the reality of Mary and the saints?
Do the example and intercession of Mary and the saints sustain our people
in responding to the universal vocation to holiness? Do we understand the
Church's liturgy as a participation in the heavenly liturgy? Would a recov
ery of that understanding help to reinvigorate attendance at Sunday Mass?
6. The Church in the United States has been enriched by a great diversity of expressions of faith found among people of diffrent ethnie backgrounds. This rich diversity indicates that the Church is catholic in the full
sense, embracing ali peoples and cultures. Yet the Church, with all her dif
frent members, remains the one Body of Christ. Diversity in the Church
must serve the unity of the one faith, the one Baptism, so that "speaking
the truth in love, we grow up in every way into him who is the head, into
Christ, from whom the whole body, joined and knit together... builds itself
up in love". Respect for a specific culture and tradition must always be
accompanied by faithfulness to the essential truth of the Gospel as passed
down in the teaching of the Church.
A particularly rieh form of the diversity which builds up the Body of
Christ is found in the Eastern-rite Churches prsent alongside the Latin
Church in many parts of your country. I am especially pleased to greet the
10

11

10

11

Cf. Eph 4:5.


Ibid., 4:15-16.

970

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Archeparchs and Eparchs taking part in this ad Limina visit. The Eastern
Catholics who live in the United States constitute a natural bridge between
East and West. On the one hand they make known by direct exprience
the Christian East and, on the other, they contribute to the development
of the Orientai Churches in their countries of origin by witnessing to the
acquisitions of the West and by providing spiritual and material support
for people in their homeland. In order to fulfll this twofold task, it is essential that they maintain and deepen the sense of belonging to their spe
cific ecclesial tradition, making use of the indications offered in the Instruc
tion for

the

Application

of the

Liturgical Prescriptions

of the

Code

of Canons

issued by the Congrgation for the Oriental Churches.


The Pastors of the Eastern Churches face new and demanding chal
lenges in ensuring that the faithful recently arrived in the United States
are properly integrated into their respective ecclesial communities. Serious
considration must also be given to ways of addressing the problems arising from the dispersai of the faithful, who continue to leave the areas
where their community was traditionally prsent and where their ecclesial
identity was more easily preserved, to live in other parts of the country.
These aspects highlight the great need for close collaboration between
Latin and Orientai Bishops in order to safeguard and guarantee the legit
mate diversity which constitutes the richness of the Church's universality.
I urge my Brother Bishops of the Latin rite to foster greater knowledge
and apprciation of the Eastern hritage which is an integral part of the
Catholic expression of the faith. In this way ali the faithful will have a
more thorough understanding of the Christian exprience, and the Catholic
community will be capable of giving a more complete Christian response to
the expectations of the men and women of today.
of the Orientai Churches,

12

7. Dear Brother Bishops, as we look forward in hope to the clbration


of the Great Jubilee of the Year 2000, I pray that the priests, deacons, re
ligious and lay faithful of your diocses will be inspired to grow in their
love of the Church, and thus corne into an ever more profound union with
Christ the Bridegroom. The most important aspect of our prparation for
the clbration of the 2000th anniversary of the Incarnation is our response
to the call to that holiness "without which no one shall see the Lord".
13

12

13

Cf. Apostolic Letter Orientale lumen, 5.


Heb 12:14.

971

Acta Ioannis Pauli Pp. II

For it is only in the grce of the Holy Spirit that God's people can truly
challenge society by their untiring and courageous witness to the truth.
Entrusting you and all those whom you serve to the maternal care of
Mary, I cordially impart my Apostolic Blessing.

III
Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis praesules.*
Dear

Cardinal

Hickey

Dear

Brother

Bishops,

and

Cardinal

Keeler,

1. I warmly welcome you, the Pastors of the ecclesiastical provinces of


Baltimore, Washington, Atlanta and Miami. Your visit ad Limina is a time
of grce as you pray at the tombs of the Apostles Peter and Paul who
fearlessly proclaimed the Good News of salvation to the point of martyrdom. In entrusting to them your pastoral mission of preaching the "unsearchable riches of Christ" and of making known "the plan of the mystery
hidden for ages in God who created ail things", may you feel reassured
that you are not alone in your task; the Lord provides the strength and
the means necessary for you to fulfill his command: "preach the Gospel to
the whole cration".
In my meetings with the first two groups of Bishops from your coun
try, we have reflected together on the reception in your country of the
great grace of the Second Vatican Council. In those reflections I referred to
two essential lments of your episcopal ministry in the cultural context of
the United States. First, because the message we preach is God's wisdom,
not our own, everything in the life of the Church must correspond to "the
truth that has been entrusted to you by the Holy Spirit who dwells within
us". Secondly, the purpose of our ministry is to lead the members of the
Church into a living communion with God and with one another. That
communio, according to the Council, is the very heart of the Church's understanding of herseif.
1

*Die 17 Martii 1998.


Eph 3:8-9.
Mk 16:15
2 Tim 1:14.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

972

In this meeting, I would like to reflect with you on the truth that the
pilgrim Church is missionary by her very nature, for the universal commu
nity of Christ's followers, prsent in and living through the particular
Churches, is the continuation in time of the eternai mission of the Son and
of the Holy Spirit. As the whole Church prepares for the Great Jubilee of
the Year 2000, I am confident that you will seek to renew among your
communities a vital, dynamic sense of the Church's mission, so that this
time of grace may be a new springtime for the Gospel. This is the hope
and dtermination which inspired the recent Special Assembly for America
of the Synod of Bishops, which issued a compelling call to conversion, com
munion and solidarity. This same hope and dtermination inspires what
you have written in your own National Plan and Strategy for Catholic
Evangelization in the United States, Go and Make Disciples, which is a sig
nificant and valid guide in your efforts "to bring about in ail Catholics
such an enthusiasm for their faith that, in living their faith in Jesus, they
freely share it with others".
4

2. In that document you rightly insist that "evangelization can only


happen when people accept the Gospel freely as the 'good news' it is meant
to be, because of the power of the Gospel message and the accompanying
grace of Christ". Evangelization is the Church's effort to proclaim to everyone that God loves them, that he has given himself for them in Christ Je
sus, and that he invites them to an unending life of happiness. Once this
Gospel has been accepted as the "good news", it demands to be shared. Ail
baptized Christians must commit themselves to evangelization, conscious
that God is already at work in the minds and hearts of their listeners, just
as he prompted the Ethiopian to ask for baptism when Philip told him
"the good news of Jesus". Evangelization is thus a part of the great mys
tery of God's self-revelation to the world: it involves the human effort to
preach the Gospel and the powerful work of the Holy Spirit in those who
encounter its saving message. Since we are proclaiming a mystery, we are
the servants of a supernatural gifb, which surpasses anything our human
minds are capable of fully grasping or explaining, yet which attracts by its
own inner logie and beauty.
6

Cf. Ad gentes, 2.
Loc, cit., I.
Acts 8:35.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

973

3. The spirit of the new evangelization should inspire e very aspect of


your teaching, instruction and catechesis. These tasks involve a vital effort
to come to a deeper understanding of the mysteries of faith and to find
meaningful language with which to convince our contemporaries that they
are called to newness of life through God's love. Since love can only be understood by someone who actually loves, the Christian mystery can only be
effectively communicated by those who allow themselves to be genuinely
possessed by God's love. Thus the passing on of the faith, according to the
Church's tradition, needs to be carried out in a spiritual environment of
friendship with God, rooted in a love which will one day find its fulflment
in the contemplation of God himself. Everyone has a part to play in this
great effort. Your task is to inspire priests, deacons, religious and faithful
to have the courage and the conviction to share their faith with others. By
proclaiming the Gospel, Christians help others to satisfy the yearning for
fullness of life and truth which exists in every human heart.
4. The parish will necessarily be the center of the new evangelization,
and thus parish life must be renewed in ali its dimensions. Dring the
parish visitations I undertook as Archbishop of Krakow, I always made an
effort to stress that the parish is not an accidental collection of Christians
who happen to live in the same neighborhood. Rather, because the parish
makes prsent and in a sens incarnates the Mystical Body of Christ, the
threefold munus ("office") of Christ as prophet, priest, and king must be
exercised there. Thus the parish must be a place where, through worship in
communion of doctrine and life with the Bishop and with the Universal
Church, the members of Christ's body are formed for evangelization and
works of Christian love. A parish will be involved in many activities. But
none is as vital or as community-forming as the Sunday clbration of the
Lord's Day and his Eucharist. Through regular and fervent reception of
the sacraments, God's people come to know the fullness of the Christian
dignity that is theirs by baptism; they are elevated and transformed.
Through careful listening to the word of Scripture and sound instruction in
the faith they are enabled to exprience their lives, and the life of the
parish, as a dynamic sharing in the history of salvation. That exprience,
in turn, becomes a powerful motive for evangelization.
7

Everything you do to ensure the correct and worthy clbration of the


Eucharist and the other sacraments, precisely because it leads the faithful
7

Cf. Gatechism of the Catholic Church, No. 2177.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

974

to a deep and transforming encounter with God, builds up the Church in


her inner life and as the visible sign of salvation for the world. Preaching
and catechesis should emphasize that the grace of the sacraments is what
enables us to live in accordance with the demands of the Gospel. Adoration
of the Eucharist outside of the Mass permits a deeper apprciation of the
gift that Christ makes to us in his Body and Blood in the Holy Sacrifice of
the Altar. Encouragement of frquent recourse to the Sacrament of
Penance increases the spiritual maturity of all parishioners as they strive to
commit themselves to witnessing to the truth of the Gospel in private and
public life.
5. The strength of parish life in your country can be judged above all
from the way families pass on the faith to each succeeding generation, and
from the impressive and essential system of Catholic schools that you and
your predecessors have built and sustained at great sacrifice. As a priest
and Bishop I have always been convinced that ministry to families is an
extremely important dimension of the Church's evangelizing task since "the
family itself is the first and most appropriate place for teaching the truths
of the faith, the practice of Christian virtues and the essential values of hu
man life". Catholic schools for their part must have a specific Catholic
identity, and those who administer them and teach in them have a responsibility to uphold and communicate the truths, values and ideis which
constitute a truly Catholic ducation.
8

Many of your parishes have committed themselves to winning inactive


Catholics back to the practice of the faith and to reaching out to all those
in search of the truth of the Gospel. These efforts are a profound expres
sion of the essential missionary nature of the Church which should mark
every parish community. I am aware of the complexities of parish life in
the United States and of the brden of work borne by priests, deacons, re
ligious and laity as they face the daily challenge of inspiring God's people
to live the Gospel more fully and build a society imbued with Christian
values. Be close to all those who work in parishes, sustaining them with
your prayer and wise counsel, endeavoring to create in every one the sensus
Ecclesiae, a vivid sense of what belonging to the Church means in practical
terms.
8

Address at Our Lady of Guadalupe Plaza, San Antonio, September 13, 1987, No.. 4.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

975

6. At the recent Special Session for America of the Synod of Bishops,


the Bishops called on all the faithful to be "evangelists of the new millen
nium", by witnessing to the faith through lives of holiness, kindness to all,
charity to those in need and solidarity with ali the oppressed. In living
the faith and communicating it to others in a culture that tends to treat
religious convictions as merely a personal "option", evangelizatione only
point of departure is Jesus Christ, "the Way, and the Truth, and the
Life", the answer to the question that is every human life. As you lead
the Church in the United States in prparation for the Great Jubilee, help
everyone in the Catholic community to understand that we know, love,
worship, and serve God, not as a response to some psychological "need",
but as a duty whose fulfillment is an expression of man's highest dignity
and the source of man's most profound happiness. An essential part of
your ministry must be to help all sectors of the Catholic community find
greater certainty about what the Church actually teaches, and greater
serenity in confronting the many issues which often needlessly cause
division and polarization among those who should be of one mind and
heart. As the recent Synod said, ali must be encouraged "to turn from
hsitant and wary steps, to walk in joy with Jesus on the road to everlasting life".
9

10

11

12

Because Christians have come to know Christ and the liberating force of
his Gospel, they have a particular responsibility to contribute to the renewal of culture. In this task, which pertains in a special way to the laity,
Christ's followers should not cease to make prsent in all reas of public
life the light which Christ's teaching sheds on the human condition. In
contemporary culture there is often a weakening of the sens of the innate
dependence of ali human existence on the Creator, the capacity of the hu
man mind to know the truth, and the validity of the universal and unchanging moral norms which guide ail people in the fulfillment of their hu
man vocation. When freedom is detached from the truth about the human
person and from the moral law inscribed in human nature, then society
and its dmocratie form of life are imperiled. For if freedom is not linked
to truth and ordered to goodness, "the ground is laid for society to be at
9

10

11

12

Cf. Message to America, No. 30.


Jn 14:6.
Cf. Acts 2:44.
Message to America, No. 37.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

976

the mercy of the unrestrained will of individuis or the oppressive totalitarianism of public authority". In proclaiming the truths about the hu
man person, human community and human destiny that they know from
rvlation and reason, Christians make an indispensable contribution to
sustaining a free society, a society in which freedom nurtures genuine hu
man development.
13

7. Dear Brother Bishops, as we approach the next Christian Millennium,


encourage all Catholics in the United States to deepen their commitment to
the Church's evangelizing mission. Lead them by your example, your con
viction and your teaching. I pray that the Holy Spirit will enlighten you
and help you to inspire your people, so that the hearts of the faithful will
bum more brightly with love for Christ and a desire to make him better
known. Entrusting you and ali the priests, religious and laity of your dio
cses to Mary, Mother of the Bedeemer, I cordially impart my Apostolic
Blessing.

IV
Onitshae, volvente ritu beatificationis Dei servi Cypriani Michaelis Iwene Tansi.*

"God in Christ was reconciling the world to himself".

Dear

Brothers

and

Sisters,

1. God has given me the joy, for the second time, of coming here to
Onitsha to celebrate the Holy Sacrifice of the Mass with you. Sixteen years
ago you welcomed me to this fair land, and I experienced the warmth and
fervour of a faith-flled people, men and women reconciled to God and
eager to spread the Good News of salvation to those near and far.
Saint Paul speaks of "the new cration in Christ" and goes on to teli
us: "God in Christ was reconciling the world to himself, not holding men's
faults against them, and he has entrusted to us the news that they are rec2

13

Evangelium vitae, 96.

* Die 22 Martii 1998


2 Cor 5:19.
Cf. ibid., 5:17.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

977

onciled... the appeal we make in Christ's name is: be reconciled to God".


The Apostle is touching here on the history of every man and woman:
God, in his only-begotten Son Jesus Christ, has reconciled us to himself.
This same truth is presented even more vividly in today's Gospel. Saint
Luke tells us of a young man who left his father's house, experienced the
painful consquences of this action, and then found the road of reconcilia
tion. The young man comes back to his father and says: "Father, I have
sinned against heaven and against you; I no longer deserve to be called
your son; treat me as one of your paid servants". The father welcomes his
son back with open arms, he rejoices because his son has returned. The fa
ther in the parable represents our Heavenly Father, who wishes to recon
cile every person to himself in Christ. This is the reconciliation which the
Church proclaims.
When Bishops from ali over Africa gathered for a Special Session of the
Synod to discuss the problems of this continent, they said that the Church
in Africa has to become, through the witness of her sons and daughters, a
place of true reconciliation. Being first reconciled among themselves, the
Church's members will bring to society the forgiveness and reconciliation of
Christ our peace. "Otherwise" the Bishops said "the world will look
more and more like a battlefield, where only selfish interests count and the
law of force prevails".
Today I wish to proclaim the importance of reconciliation: reconciliation
with God and reconciliation of people among themselves. This is the task
which lies before the Church in this land of Nigeria, on this continent of
Africa, and in the midst of every people and nation throughout the world.
"We are ambassadors for Christ... and the appeal that we make in Christ's
name is: be reconciled to God". For this reason, the Catholics of Nigeria
must be authentic and effective witnesses to the faith in every aspect of
life, both in public affairs and in private matters.

2. Today, one of Nigeria's own sons, Father Cyprian Michael Iwene


Tansi, has been proclaimed "Blessed" in the very land where he preached
the Good News of salvation and sought to reconcile his fellow countrymen
3

2 Cor 5:19-20.
Lk 15:18-19.
Cf. Ecclesia in Africa, 79.
Cf Eph 2:14.
Ecclesia in Africa, 79.
2 Cor 5:20.

65 - A A S

978

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

with God and with one another. In fact, the Cathedral where Father Tansi
was ordained and the parishes where he exercised the priestly ministry are
not far from this very spot in Oba where we are gathered. Some of the
people to whom he proclaimed the Gospel and administered the sacraments
are here with us today including Cardinal Francis Arinze, who was baptized by Father Tansi and received his first ducation in one of Father
Tansi's schools.
In the great joy of this e vent I greet all those taking part in this liturgy, especially Archbishop Albert Obiefuna, Shepherd of this local Church of
Onitsha, and ali the Bishops from Nigeria and neighbouring countries.
With particular affection I greet the priests, the men and women Religious,
the catechists and ali the lay faithful. I thank the members of other Chris
tian Ecclesial Communities, of the Muslim community and of other Reli
gious Traditions who have joined us today, and the various state and local
authorities prsent at our clbration. In a special way, I ask God to reward those who have worked so hard, giving generously of their time, tal
ents and resources, so that this Batification might take place on Nigrian
soil. I make my own the words of the Psalmist as I invite all of you: "Glorify the Lord with me; together let us praise his name"!
9

3. The life and witness of Father Tansi is an inspiration to every one in


the Nigeria that he loved so much. He was first of all a man of God: his
long hours before the Blessed Sacrament filled his heart with generous and
courageous love. Those who knew him testify to his great love of God. Everyone who met him was touched by his personal goodness. He was then a
man of the people: he always put others before himself, and was especially
attentive to the pastoral needs of families. He took great care to prepare
couples well for Holy Matrimony and preached the importance of chastity.
He tried in every way to promote the dignity of women. In a special way,
the ducation of young people was precious to him. Even when he was
sent by Bishop Heerey to the Cistercian Abbey of Mount Saint Bernard in
England to pursue his monastic vocation, with the hope of bringing the
contemplative life back to Africa, he did not forget his own people. He did
not fail to offer prayers and sacrifices for their continuing sanctification.
Father Tansi knew that there is something of the Prodigai Son in every
human being. He knew that all men and women are tempted to separate
9

Ps 34:3.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

979

themselves from God in order to lead their own independent and selfish ex
istence. He knew that they are then disappointed by the emptiness of the
illusion which had fascinated them, and that they eventually find in the
depths of their heart the road leading back to the Father's house. He encouraged people to confess their sins and reeeive God's forgiveness in the
Sacrament of Reconciliation. He implored them to forgi ve one another as
God forgives us, and to hand on the gift of reconciliation, making it a reality at every level of Nigrian life. Father Tansi tried to imitate the father
in the parable: he was always available for those searching for reconcilia
tion. He spread the joy of restored communion with God. He inspired peo
ple to welcome the peace of Christ, and encouraged them to nourish the
life of grace with the word of God and with Holy Communion.
10

4. "God in Christ was reconciling the world to himself'.


When we speak of the world as reconciled to God, we are speaking not
only of individuis but also of every community: families, clans, tribes, na
tions, states. In his providence, God made co venant after co venant with
mankind: there was the co venant with our first parents in the Garden of
Eden; the co venant with Noah after the Flood; the co venant with Abra
ham. Today's reading from the Book of Joshua reminds us of the covenant
made with Israel, when Moses led the Isralites out of slavery in the land
of Egypt. And God has now made the final and definitive covenant with
ali of humanity in Jesus Christ, who reconciled individuai men and women
as well as entire nations to God by his Passion, Death and Rsurrection.
Christ is thus a part of the history of the nations. He is a part of the
history of your own nation on this continent of Africa. More than a hundred years ago missionaries arrived in your land proclaiming the Gospel of
reconciliation, the Good News of salvation. Your forebears began to learn
of the mystery of the rdemption of the world, and came to share in the
New Covenant in Christ. In this way the Christian faith was firmly planted
in this soil, and in this way it continues to grow and to produce much fruit.
Blessed Cyprian Michael Tansi is a prime example of the fruits of holiness which have grown and matured in the Church in Nigeria since the
Gospel was first preached in this land. He received the gift of faith through
the efforts of the missionaries, and taking the Christian way of life as his
11

10
11

Cf. Reconciliatio et Paenitentia, 5.


2 Cor 5:19.

980

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

own he made it truly African and Nigrian. So too the Nigrians of today
young and old alike are called to reap the spiritual fruits which have
been planted among them and are now ready for the harvest. In this re
gard, I wish to thank and to encourage the Church in Nigeria for her missionary work in Nigeria, in Africa and beyond. Father Tansi's witness to
the Gospel and to Christian charity is a spiritual gift which this locai
Church now offers to the Universal Church.
5. God, in fact, has blessed this land with human and naturai wealth,
and it is everyone's duty to ensure that these resources are used for the
good of the whole people. Ali Nigrians must work to rid society of everything that offends the dignity of the human person or violtes human
rights. This means reconciling diffrences, overcoming ethnie rivalries, and
injecting honesty, effciency and comptence into the art of governing. As
your nation pursues a peaceful transition to a dmocratie civilian government, there is a need for politicians both men and women who profoundly love their own people and wish to serve rather than be served.
There can be no place for intimidation and domination of the poor and the
weak, for arbitrary exclusion of individuis and groups from politicai life,
for the misuse of authority or the abuse of power. In fact, the key to resolving economie, politicai, cultural and ideological conflicts is justice; and
justice is not complete without love of neighbour, without an attitude of
humble, generous service.
When we see others as brothers and sisters, it is then possible to begin
the process of healing the divisions within society and between ethnie
groups. This is the reconciliation which is the path to true peace and au
thentic progress for Nigeria and for Africa. This reconciliation is not weak
ness or cowardice. On the contrary, it demands courage and sometimes
even heroism: it is victory over self rather than over others. It should never be seen as dishonour. For in reality it is the patient, wise art of peace.
12

6. The passage from the Book of Joshua which we heard in the First
Reading of today's liturgy speaks of the Passover which the children of Is
rael celebrated after arriving in the Promised Land. They celebrated it
with joy bcause they saw with their own eyes that the Lord's promises to
them had been fulflled. After forty years of wandering in the desert, their
feet now stood on the land which God was giving to them. The Passover of
Cf. Ecclesia in Africa, 111.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

981

the Old Testament, the memorial of the exodus from Egypt, is the figure
of the Passover of the New Testament, the memorial of Christ's passing
from death to life, which we recali and celebrate at every Mass.
As we stand before the Aitar of Sacrifice, soon to be fed and nourished
by the Body and Blood of Christ, we must be convinced that each of us,
according to our particular state in life, is called to do no less than what
Father Tansi did. Having been reconciled with God, we must be instru
ments of reconciliation, treating ali men and women as brothers and sisters,
called to membership in the one family of God.
Reconciliation necessarily involves solidarity. The effect of solidarity is
peace. And the fruits of peace are joy and unity in families, co-operation
and development in society, truth and justice in the life of the nation. May
ali this be Nigeria's bright future!
"The God of peace be with you ali always. Amen".
13

V
Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis.*
Dear

Brother

Bishops,

1. Following the visits of other groups of Bishops of the United States,


I now warmly welcome you, the Bishops of the ecclesiastical provinces of
Louisville, Mobile and New Orleans. Through you I greet each member of
the diocses in which the Holy Spirit has made you overseers to care for
the Church of God. In a special way I thank God for the bonds of com
munion which unite us in the episcopal ministry at the service of his holy
people. The Church's exprience since the Second Vatican Council illus
trtes how important the ministry of the Bishop is for the renewal which
the Council advocated and for the new evangelization which must be undertaken on the threshold of the third Christian millennium. And so I pro
pose to reflect today on some of the more fundamental aspects of this min1

13

Rom 15:33

* Die 31 Martii 1998.


Cf. Acts 20:28.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

982

istry of ours, which comes to us from the Apostles "in a squence running
back to the beginning".
2

2. In your document The Teaching Ministry of the Diocesan Bishop, you


drew attention to an important truth: the episcopal ministry is a crucial
part of God's saving work in human history. It cannot be reduced to "a
variation of the common human need for Organization and authority". It
is in fact by the mandate and command of Christ that Bishops teach "the
unchanging faith of the Church as it is to be understood and lived to
day". This duty can only be understood and fulflled in the context of a
Bishop's personal adhrence to the faith. In fact, the Lord's mandate to
his Apostles to teach in his name is not without a connection to a profound act of faith on their part: the act of faith by which the Apostles,
with Peter, recognized that Jesus was "the Christ, the Son of the living
God". That same profession of faith in Christ must always be at the heart
of a Bishop's life and ministry.
3

In his diocse the Bishop declares the faith of the Church with the au
thority which derives from his episcopal ordination and from communion
with the College of Bishops under its Head. His task is to teach in a pas
toral way, illuminating modern problems with the light of the Gospel and
helping the faithful to live full Christian lives amid the challenges of our
times. In applying the Gospel to new issues while safeguarding the au
thentic interprtation of the Church's teaching, the Bishop ensures that the
local Church abides in the truth which saves and librtes. All this requires
that the Bishop be a man of firm supernatural faith and steadfast loyalty
to Christ and his Church.
6

3. Our teaching carries with it a great responsibility since it is "endowed with the authority of Christ"; yet we must teach and preach with
great humility since we are the servants of the word, not its masters. If we
are to be effective teachers, we must allow our entire existence to be transformed by prayer and the continuous submission of ourselves to God in
8

Lumen gentium, 20.


Loc. cit., 1, A, 1
Ibid., I, A, 2.
Mt 16:16
Cf. Lumen gentium, 22.
Cf. Directory on the Pastoral Ministry of Bishops, 56.
Lumen gentium, 25.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

983

imitation of Christ himself. To satisfy the thirst among the People of God
for the truth of the Gospel, we Bishops should take heed of St Charles Borromeo's words to his priests at his last Synod: "Is your duty preaching and
teaching? Concentrate carefully on what is essential to fulfil that office fittingly. Make sure in the first place that your life and conduct are sermons
in themselves" (Liturgy of the Hours, Feast of St Charles).
Preaching the Gospel message effectively requires constant personal
prayer, study, reflection, and consultation with knowledgeable advisers.
Commitment to the study and scholarship demanded by the munus episco
pale is crucial in guarding "the truth that has been entrusted to us by the
Holy Spirit who dwells within us" and in proclaiming it with power "in
and out of season". Since the Bishop has a personal responsibility to
teach the faith, he needs time to assimilate the content of the Church's tra
dition and magisterium prayerfully. Likewise, he should be familiar with
helpful developments in theology, in biblical studies and in moral reflection
on social issues. I know from my own exprience as a diocesan Bishop the
many demands that are made on a Bishop's time. Yet that exprience convinced me that it is essential to make time, intentionally, for study and re
flection. For it is only through study and reflection and prayer that the
Bishop, working with his collaborator, can guide and govern in a truly
Christian and ecclesial manner, always asking himself: "What is the truth
of faith that sheds light on the problem we are addressing?" Thus the
Bishop today may need to re-organize the way in which he exercises his
episcopal office in order to attend to what is fundamental in his ministry.
9

10

4. The Great Jubilee of the Year 2000 calis us to redouble our efforts to
preach the Gospel in response to the deep-rooted desire for spiritual truth
that characterizes our times. This "hour" of evangelization makes special
demands on Bishops. In The Teaching Ministry of the Diocesan Bishop, you
identifed the qualities which render a Bishop's teaching effective. Through
his pastoral exprience, study, reflection, judgment and prayer, he must
make the salvific truth his own so that he can communicate the fullness of
faith and encourage the faithful in living according to the demands of the
Gospel. The Bishop is charged with transmitting the faith he has received;
henee he must see his teaching as a humble service to the word of God and
9

10

Cf. 2 Tm 1:14.
Ibid., 4:2.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

984

the Church's tradition. Being ready to suffer for the sake of the Gospel,
he must proclaim the truth courageously, even if this means challenging socially acceptable opinion. The Bishop should teach frequently and constantly, preaching homilies, writing pastoral letters, giving confrences and
making use of the media, in such a way that he is seen to teach the faith
and so bear public witness to the Gospel. Moreover, his teaching should be
marked by charity, in accordance with Paul's words to Timothy: "the
Lord's servant must not be quarrelsome but kindly to every one, an apt
teacher, forbearing, correcting his opponents with gentleness".
11

12

5. "Tend the flock of God that is your charge". Any reflection on your
responsibility for the pastoral governance of that part of God's People en
trusted to you "as the vicars and ambassadors of Christ" must begin
from careful considration of the example of Christ himself, the Good Shepherd, our supreme model. In the recent Special Assembly for America of
the Synod of Bishops, many Pastors raised questions about the example of
their own lives and ministry, knowing that the People of God will heed
their voice and respond if their witness is perceived as authentic. In the
Synod Hall we heard the cali for Bishops as individuis and as a body to
become more simple, with the simplicity of Jesus and of the Gospel a
simplicity which consists in being immersed in the essential things of the
Father.
In order to meet the needs of modem times, diocses have frequently
developed complex structures and a variety of diocesan offices which pro
vide assistance in the exercise of pastoral government. As Bishops, however, you must be careful to safeguard the personal nature of your gover
nance, devoting much time to knowing the strengths and weaknesses of
your diocses, the faithful's expectations and needs, their traditions and
charisms, the social context in which they live, and the long-term problems
which need to be addressed. This means ensuring that the structures neces
sary today in leading a diocse do not impede the very thing they are
meant to facilitate: a Bishop's contact with his people and his role as an
evangelist. In the Synod it was pointed out that it is all too easy today for
13

14

15

" Cf. 2 Tm 1:8.


Ibid., 2:24-25.
1 Pt 5:2.
Lumen gentium, 27.
Cf. Lk 2:49.

12

13

14

15

Acta Ioannis Pauli Pp. II

985

a Bishop to yield his evangelizing and catechizing responsibility to others


and become a captive of his own administrative obligations. Since our min
istry is always directed to the building up of the body of the Church in
truth and holiness, the exercise of episcopal authority is never a mere ad
ministrative necessity but a witness to the truth about God and man revealed in Jesus Christ and a service for the good of all. In order to lead
people to the fullness of Jesus Christ we must in fact "do the work of the
evangelist". No other task is as urgent as this.
16

17

6. In a special way a diocesan Bishop must make every effort to maintain a close relationship with his priests, a relationship characterized by
charity and concern for their spiritual and material well-being. In promoting an atmosphre of mutual confidence and trust, he is to be a teacher,
father, friend and brother to them. In this way the juridical bond of ob
dience between priest and Bishop is animated by that supernatural charity
which existed between Christ and his disciples. This pastoral charity and
spirit of communion between Bishop and priests is vital for the effectiveness of the apostolate. Likewise, it must be the Bishop's special care to
reach out to young men whom Christ is calling to share in his priesthood
through the ordained ministry. Exprience has shown that when the locai
Bishop takes this responsibility seriously, there is no "vocation shortage".
Young men want to be called to radicai self-giving, and the Bishop, insofar
as he is the one principally responsible for the continuation of Christ's saving mission in the world, is the one who can repeat Christ's words with au
thority: "Follow me, and I will make you fishers of men".
18

19

The relation between the Bishop and members of religious communities


should likewise be inspired by his esteem for the consecrated life and his
commitment to making the various charisms known in the locai Church,
again with an eye to inviting young people to live out their baptismal
grce by generously embracing the evangelical counsels. Moreover, since the
Council we are ali more aware of the need to recognize, safeguard and pro
mote the dignity, rights and duties of the lay faithful. It is essential that
their service to the ecclesial community, their counsel, and their efforts to
bring the Church's teaching to bear on contemporary culture through the
16

17

18

19

Cf Lumen gentium, 27.


2 Tm 4:5.
Cf Directory for the Pastoral Ministry of Bishops, 107.
Mt 4:19.

986

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

transformation of intellectual, politicai and economie life be appreciated


and encouraged by the Bishop and his close collaborator.
7. The aftermath of the Second Vatican Council witnessed the development of Episcopal Conferences as instruments for exercising that collegiality among Bishops which Springs from ordination and hierarchical commu
nion. The Conference exists to foster the sharing of pastoral exprience and
to allow for a common approach to various questions that arise in the life
of the Church in a particular rgion or country. Your recent dcision to
study the structure and functions of your Conference suggests that you recognize a need to rethink its oprations so that they may better serve the
pastoral and evangelical purposes that give the Conference its unique meaning.
Among other things, this means that the Episcopal Conference must
find a way to be truly effective without weakening the teaching and pas
toral authority which belongs to Bishops alone. Its administrative struc
tures must not become ends in themselves but always remain instruments
of the great tasks of evangelization and ecclesial service. Special care must
be taken to ensure that the Conference functions as an ecclesial body and
not as an institution reflecting the management models of secular society.
In this way each Bishop will be enabled to bring his unique gifts to bear
on the discussions and dcisions of the Conference. The Bishop's duty to
teach, sanctify and govern is in fact a personal one which cannot be surrendered to others.
8. We can ne ver remind ourselves too often that the Pastors of the
Church are personally responsible for passing on the light and joy of the
faith. To say this is immediately to confront the question of our own faith
and conviction. Your ad Limina visit, with your prayer at the tombs of
the Apostles Peter and Paul, offers a grace-filled occasion to remember how
essential to your witness is your own relationship to Christ and the seriousness of your personal quest for holiness. The vitality of your local Churches
and the well-being of the universal Church is first and always a gift of the
Holy Spirit. But that gift is not independent of the ardent prayer and selfgiving pastoral charity of the Bishops, as individuis and as a body. In our
weaknesses we need to be sustained by the grace of the Holy Spirit in or
der to be able to say without fear: "Lord, to whom shall we go? You have
the words of eternai life; and we have believed, and have corne to know,

Acta Ioannis Pauli Pp. II

987

that you are the Holy One of God" . On the 2000th anniversary of the In
carnation, may the Church the Bride offer her Lord an episcopal col
lege united and steadfast in faith, ardent in hearing witness to the Gospel
of God's grace, and dedicated to the ministration of the Spirit and of God's
glorious power to make men just.
Dear Brothers, with these reflections on your ministry, I wish to en
courage you in the grace and vocation that Christ has bestowed upon you.
I pray for you as you go about your task of proclaiming the love of God
and the mysteries of salvation to all, confident that the Holy Spirit will
guide and fortify you. In gratitude for your work in preaching the word of
God "with unfailing patience and sound teaching", I commend you to the
intercession of the Blessed Virgin Mary, Sedes Sapientiae, that she may sustain you in pastoral wisdom and bring joy and peace to your hearts. To
you and the priests, religious and lay faithful of your diocses, I cordially
impart my Apostolic Blessing.
20

21

22

VI
Synodo pro Asia exeunte.*
1.

giubilate Deo,

omnis

terra, psalmum dicite gloriae nominis eius.

L'Assemblea sinodale che sta per concludersi, come le altre che gi ho


convocato in preparazione del Grande Giubileo dell'anno Duemila, intende
rispondere all'esortazione che la Liturgia oggi ci rivolge: Acclamate a Dio
da tutta la terra, cantate alla gloria del suo nome, date a Lui splendida
lode . Il salmista invita la terra a lodare Dio; e noi, nel passaggio epocale
che stiamo vivendo, sentiamo in modo particolare il bisogno di rendere a
Lui gloria. E questo il primo motivo per cui i Vescovi della Chiesa si
radunano nelle assemblee sinodali regionali e continentali.
Dopo il Sinodo per l'Africa, svoltosi quattro anni or sono, nel 1995 ha
avuto luogo l'Assemblea Speciale per il Libano. Nell'autunno dello scorso
anno si sono tenuti i lavori di quello per l'America, che ha visto rappresen20

21

22

Jn 6:68, 69.
Cf. Lumen gentium, 21.
2 Tm 4:2,.

*Die 14 Maii 1998,


Sal 65[66], 1-2,

988

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tanti dell'Episcopato del Nord, del Centro e del Sud dell'America e dei
Caraibi riflettere e confrontarsi sulla situazione della Chiesa nei loro rispet
tivi Paesi.
Oggi, invece, concludiamo l'incontro sinodale dei Pastori delle Comunit
ecclesiali del continente asiatico. Questo Sinodo stato in se stesso un can
tico di lode a Dio. In effetti, non stato forse questo il primo scopo dei
nostri lavori? Abbiamo voluto esprimere, con ogni nostro approfondimento,
la gloria che le Chiese di quel vastissimo continente rendono a Dio, Crea
tore e Padre. In ogni angolo del mondo, infatti, il servizio della Chiesa
volto all'uomo vivente, che l'autentica gloria di Dio.
Lodano Dio le terre dell'Asia e gli oceani che le circondano, la catena
dell'Himalaia con la pi alta vetta del mondo, e gli enormi fiumi. Cantano
lode a Dio le citt ricche di millenarie tradizioni, le secolari culture del
Continente con le sue civilt ben pi antiche di quella europea.
Questo multiforme e silenzioso omaggio al Creatore trova il suo definiti
vo compimento nell'uomo, che rende lode a Dio in un modo a Lui proprio,
esclusivo ed irripetibile. Emerge chiaramente dall'esperienza sinodale che
quanti abitano in ogni angolo dell'Asia dall'India alla Cina, dal Giap
pone all'Indocina, dall'Indonesia a tutte le altre Nazioni, dalle alture del
Tibet ai deserti dell'Asia Centrale quando interpretano l'ineffabile
mistero delle plurimillenarie e varie tradizioni religiose asiatiche, cercano di
esprimerlo nella preghiera e nella contemplazione.
2. Je vous ai tablis afin que vous partiez, que vous donniez du fruit,
et que votre fruit demeure . Au Cnacle, la veille de sa Passion, Jsus
confie aux Aptres la tche de poursuivre sa mission parmi les hommes.
Grce la fidle participation de nombreux tmoins de l'vangile, sa Pa
role de salut s'est rpandue dans presque toutes les parties du monde, au
cours des deux millnaires couls. Dans le texte que nous venons d'en
tendre, le Seigneur souligne que c'est lui-mme qui a choisi et qui a tabli
ses disciples, pour qu'ils aillent dans le monde entier et qu'ils portent des
fruits durables de salut.
2

L'un de ceux-l fut saint Matthias, dont nous clbrons aujourd'hui la


fte. Aprs la trahison de Judas, il fut associ aux onze Aptres, pour tre
tmoin de la Rsurrection du Christ. Sur lui ne nous sont parvenues que
de rares informations; nous savons seulement qu'il a annonc l'Evangile
avec courage et qu'il mourut martyr.
2

Jn 15, 16.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

989

Selon la tradition, ce fat l'aptre Thomas qui a port l'vangile en


Inde et jusqu'au cur de l'Asie. Depuis lors jusqu' nos jours, de nom
breux missionnaires ont parcouru l'immense Continent asiatique et en ont
entrepris l'vanglisation, annonant le Christ Jsus, le Verbe fait chair,
mort sur la Croix et ressuscit le troisime jour pour sauver le monde.
Tmoins de la Rsurrection du Seigneur, ils ont montr des chemins
nouveaux des peuples qui, en raison de leurs traditions philosophiques et
religieuses, taient habitus chercher l'Absolu dans les profondeurs de
l'tre. Les vanglisateurs suivirent l'exemple de l'Aptre Paul, se faisant
l'cho de son exhortation: Si donc vous tes ressuscites avec le Christ, re
cherchez les ralits d'en haut .
3

3. S'il est vrai que Dieu est dans le monde et qu'il a une certaine im
manence, il est avant tout vrai qu'il est Transcendant, au-dessus du
monde, et qu'il n'est donc pas possible de l'identifier au monde. On ne
peut le chercher dans le monde comme s'il tait seulement le mystre le
plus profond de toutes les choses visibles. Au contraire, il faut d'abord le
chercher en haut : il est le Seigneur du ciel et de la terre. En vertu de
cette transcendance absolue, le Fils de Dieu est descendu sur la terre; il
s'est fait homme en naissant d'une Vierge; il a vcu et il a subi la mort
pour la Vrit qu'il annonait. Plus encore, en ralit, il n'a pas subi la
mort, mais il s'est mesur avec elle. Il n'a pas voulu qu'elle l'emporte, mais
il en a bris les liens; il est retourn vers le Pre d'o il tait sorti. De cette
manire, le Christ montra aux hommes vivant sur la terre que leur destine
est l'union avec Dieu: cr l'image et la ressemblance de Dieu, l'tre
humain ne peut se raliser en dehors de l'union avec Lui, le Rdempteur et
le Sauveur.
Oui, en Jsus Christ, le Pre a cr le monde; en Lui, il l'a rachet. Par
sa mort et sa Rsurrection, le Christ a annonc et ralis la vrit sur la
cration et sur la rdemption, vrit qui est le contenu de la mission per
manente confie l'Eglise.
4. This is the saving truth which Jesus passed on to the disciples together with "his" commandment: "that you love one another as I have
lo ved you".
4

Col 3, 1
Jn 15:12.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

990

Dear brothers and sisters, you who have formed the Special Assembly
for Asia of the Synod of Bishops! Today the Crucified and Risen Lord
again repeats these same words to you, summoning you once more to evangelize your Continent. To you in a special way, my Venerable Brothers in
the Episcopate, he say s: "I chose you and appointed you that you should
go and bear fruit, and that your fruit should last". And to everyone he
says: "This is my commandment, that you love one another".
As the Successor of the Apostle Peter, I have the honour and joy to
echo these words, having shared with you in these past day s the extraordinary exprience of the Synod. Together we have experienced anew the love
of Christ, and together we have seen the fruits of the Holy Spirit's power
at work in Asia. The Church's mission of evangelization is a service of love
to the Asian Continent. And although the Christian community is but "a
little flock" in the total population, it is the means through which God
pursues his saving plan, which he will bring to completion if he finds that
everyone is ready to work with him with generous heart.
Dear friends, this is precisely why I wish to say to you once more: re
main in the Lord's love, like branches of the vine, and then among the
peoples of Asia you will bear the abundant fruit of new life.
5

5. Among the peoples of that Continent I cannot fail to mention, in


particular, the Chinese nation, which is the most numerous. To you, Broth
ers and Sisters of the Catholic Church that is on Mainland China, I wish to
express, once more, my affection and tell you how sorry I am that the
Bishop of Wanxian and his Coadjutor could not come to Rome to take
part personally in the Synod. Bishop Matthias Duan Yinming's words ex
pressing his loyalty to the Successor of Peter and his communion with the
universal Church have touched our hearts. The Synod Fathers, from every
country in Asia, al way s considered their Chinese brothers as being here in
spirit, and they hope that prsent difflculties may soon be overeme and
that on some occasion in the near future thse Bishops may be able to
meet the other Pastors of the Church.
We ail hope that, as the People's Republic of China gradually opens to
the rest of the world, the Church in China will also be permitted to have
more contact with the universal Church. We implore the Holy Spirit to
6

Jn 15:16,
Ibid., 15:17.
Cf. ibid., 15:5.

Acta Ioannis Pauli Pp

II

991

pour out his gifts on the Chinese faithful and to lead them to the whole
truth, so that the proclamation of the Gospel in China, even in the midst
of much suffering, will bring forth abundant fruit.
8

6. In the Liturgy of the Easter season, we read the Acts of the Apos
tles, which help us to understand how in our time too the Church does not
cease to add new chapters to the history of salvation. Just as Saint Luke
composed the "Acts" so that future gnrations of Christians would not
forget their apostolic origins, so too have we, with this Synod Assembly,
written a fresh page of ecclesial life on the Asian Continent in this Century.
This page is an addition, in a sense, to the story of the Acts of the Apostles.
In surveying the whole of Asia, the work of the Synod has enabled us
to see how the Gospel has taken root in that great Continent in the course
of the last two thousand years. In that Continent, Christians remain a numerical minority, it is true; and such a situation stands as a sort of con
stant challenge to them. It stimultes the Church to offer her witness with
special courage. How could we forget that Jesus was born at that unique
crossroads of the world where Asia meets both Africa and Europe? He
came into the world for ali the Continents, but for Asia in a special way;
and Asia could therefore claim a certain right to pride of place. It was in a
part of Asia that Christ lived; there he accomplished the work of the
world's rdemption; there he instituted the Eucharist and the other sacra
ments; there he rose again from the dead.
7. Per tutto il tempo in cui ha vissuto in mezzo a noi, incominciando
dal battesimo di Giovanni fino al giorno in cui stato tra di noi assunto in
cielo , Ges, nato in Asia, ha gettato in quel Continente il seme della sal
vezza per tutti i popoli.
Al termine del secondo millennio, continua il cammino dei successori
degli Apostoli in ogni angolo del continente asiatico, dove essi annunzia
no la stessa verit e lo fanno con lo stesso immutato ardore apostolico e
missionario, ripetendo e testimoniando: Ges Cristo il Salvatore .
Carissimi fratelli e sorelle, proseguite questa missione d'amore e di
servizio in Asia. Vi sostenga la materna protezione di Maria, Madre della
Chiesa e del popolo asiatico; intercedano per voi i martiri, i santi ed i
beati dell'Asia. Restate fedeli all'amore di Cristo, che vi ha chiamati e vi
9

Cf Jn 16:13.
At 1, 21-22.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

992

ha costituiti suoi discepoli perch andiate e portiate frutto e il vostro


frutto rimanga .
Amen!
10

VII
Ad Italiae episcopos.*

"Pace a voi! Come il Padre ha mandato me, anch'io mando voi". Dopo
aver detto questo, alit su di loro e disse: "Ricevete lo Spirito Santo; a chi
rimetterete i peccati saranno rimessi e a chi non li rimetterete, resteranno
non rimessi" .*
Carissimi Fratelli nell'episcopato!
1. Il tema principale della vostra Assemblea plenaria proprio lo Spirito
Santo, che Ges risorto ha donato agli Apostoli fin dall'inizio e che anche
ora presente e operante nelle nostre Chiese, sospingendole incessantemente
sulla via della missione.
Sono profondamente lieto di questo nostro consueto e familiare incontro
che, nel segno della comunione, mi consente di partecipare pi da vicino al
le vostre concrete sollecitudini pastorali. Saluto e ringrazio il Cardinale Ca
millo Ruini, vostro Presidente, insieme con gli altri Cardinali italiani. Salu
to i Vicepresidenti, il Segretario Generale e ciascuno di voi, venerati e cari
Fratelli nell'episcopato, ringraziando con voi il Signore per i doni che Egli
non si stanca di farci. In sua compagnia anche le fatiche e le croci del ser
vizio apostolico diventano dolci e leggere da portarsi.
2

2. Questo secondo anno di immediata preparazione al grande Giubileo


dedicato allo Spirito Santo perch, come gi scrivevo nell'Enciclica Domi
num et vivificantem* Ci che "nella pienezza del tempo" si compiuto per
opera dello Spirito Santo, solo per opera sua pu ora emergere dalla memo
ria della Chiesa e pu rendersi presente nella nuova fase della storia del
l'uomo sulla terra . Questa nuova fase per, cari Fratelli, per noi princi10

Gv 15, 16.

* Die 21 Maii 1998.


Gv 20, 21-23.
Cf. Mt 11, 28-30.
N. 51.

Ada Ioannis Pauli Pp.. II

993

plmente tempo di missione e, nella situazione attuale dell'Italia, tempo di


nuova evangelizzazione.
Mi rallegro con voi perch in questi ultimi anni avete saputo dare cre
scente concretezza a questo grande compito della nuova evangelizzazione,
anzitutto attraverso l'iniziativa del progetto culturale orientato in senso cri
stiano, che in primo luogo un progetto di evangelizzazione delle varie cul
ture, affinch Ges Cristo sia il punto di riferimento decisivo dei pensieri e
dei comportamenti personali e sociali.
Sotto il soffio dello Spirito stanno inoltre moltiplicandosi, nelle diocesi
italiane, nuove proposte e forme di azione missionaria, a cominciare da
quella che ha preso avvio qui a Roma con il nome di Missione cittadina .
Loro intento comune quello di suscitare in tutto il popolo di Dio, nella
variet delle sue componenti, ivi compresi a pieno titolo i laici, una coscien
za pi viva e pi precisa del mandato missionario che viene a noi da Dio
Padre attraverso il Cristo risorto. Si avverte l'urgenza di trovare le vie pi
efficaci e praticabili per attuare questo mandato nei confronti di ogni singo
la persona o famiglia, cos come degli ambienti di lavoro e di vita, delle
scuole e delle Universit, dei mezzi di comunicazione sociale, degli ospedali
e delle molte situazioni di povert ed emarginazione. Cari Fratelli nell'epi
scopato, verso queste nuove forme di missione la fiducia e le attese del Pa
pa sono grandi.
3. In questa medesima prospettiva di evangelizzazione, ricordiamo con
gratitudine al Signore lo straordinario evento del Congresso Eucaristico Na
zionale, in occasione del quale ho potuto ritrovarmi a Bologna con la gran
dissima parte di voi. Quel Congresso, infatti, ha espresso con singolare effi
cacia la centralit e la fecondit dell'Eucaristia nella vita della comunit
ecclesiale, come in ogni ambito di azione e di responsabilit.
Un altro appuntamento che ricordo volentieri la Giornata Mondiale
della Giovent celebrata a Parigi nell'agosto scorso: anche in quella circo
stanza erano presenti molti di voi, insieme a centomila giovani italiani ric
chi di fede e di entusiasmo. Il Congresso Eucaristico Internazionale e la
Giornata Mondiale della Giovent che avranno luogo a Roma nel corso del
l'Anno Santo intendono porsi in ideale continuit con gli avvenimenti di
Bologna e di Parigi, come momenti forti del cammino di una Chiesa che
vuol essere sempre pi profondamente unita al suo Signore e proprio cos
sempre pi capace di penetrare nel cuore dell'umanit contemporanea, per
condurla o ricondurla a Cristo. Il grande Giubileo, a cui so che, sotto la vo-

66 - A. A S

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

994

stra guida, le diocesi italiane si stanno alacremente preparando, davvero


il tempo e il momento favorevole, perch la memoria della nascita del no
stro unico Salvatore sia per tutti noi principio di conversione e di missione.
4

4. Oggetto di riflessione della vostra Assemblea anche, cari Fratelli, la


pastorale della mobilit umana, sul duplice versante della cura di coloro
che bussano alle porte dell'Italia in cerca di pi accettabili condizioni di vi
ta, e dell'assistenza spirituale alle numerose comunit di italiani che risiedo
no e lavorano all'estero. Anche queste dimensioni della pastorale, entrambe
irrinunciabili, vanno sviluppate in una prospettiva pienamente evangelica.
Ci richiede attenzione, solidariet e prontezza di servizio verso le persone e
le famiglie nelle loro molteplici necessit e difficolt, specialmente riguardo
al lavoro, all'alloggio, all'assistenza sanitaria. Non minore sollecitudine do
vr essere usata nei confronti della fede e della vita spirituale sia degli ita
liani all'estero sia dei molti immigrati in Italia che sono cattolici, non ri
nunciando mai inoltre a proporre, con amore e con rispetto, la parola di
salvezza del Vangelo a tutti coloro che la provvidenza di Dio conduce in
queste terre.
Un ulteriore argomento dei vostri lavori l'impegno della Chiesa italia
na nell'ambito dell'emittenza radiotelevisiva. Sono molto lieto che abbiate
avuto il coraggio e la lungimiranza di assumere un'iniziativa di ampia por
tata, in questo campo tanto rilevante per l'evangelizzazione e la formazione
delle mentalit e dei comportamenti. Auspico e confido che, anche attraver
so la cordiale collaborazione dei vari mezzi di comunicazione di ispirazione
cristiana, nazionali e locali, tra cui mi caro ricordare l'ottimo servizio
svolto dal quotidiano Avvenire come dagli altri giornali cattolici, un'in
terpretazione cristiana della vita e degli eventi possa essere sempre pi con
cretamente offerta a tutti.
5. Venerati Fratelli nell'episcopato, mi caro confermare e rinnovare, in
questa felice circostanza del nostro trovarci insieme, quella fiducia e quel
l'attesa che ho pi volte espresso nei confronti della Chiesa e della Nazione
italiana, e che ora prende una specifica attualit, in rapporto ai passi avan
ti che si stanno compiendo nella costruzione dell'unit europea. Adesso pi
di prima, infatti, l'Italia chiamata a dare tutto il proprio contributo per
ch nella nuova Europa che si va realizzando la fede cristiana sia fermento
vivificante e cemento unificante. Ed evidente che, per poter adempiere a
4

Cf. 2 Cor 6, 2.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

995

questo compito, l'Italia deve mantenere vivo e operante anzitutto al pro


prio interno quel patrimonio religioso e culturale che presente in questi
luoghi fin dalla testimonianza e dal martirio degli Apostoli Pietro e Paolo.
In questa fase di rapidi cambiamenti, nella quale si cerca, non senza fa
tiche e contrasti, di ridisegnare gli assetti istituzionali, sociali ed economici
di questo Paese nel contesto europeo, condivido di cuore la vostra preoccu
pazione e la vostra insistenza affinch il lavoro, fattore decisivo della pro
mozione della persona e della societ, sia difeso e incrementato, trovando
rimedi nuovi ed efficaci alla sua spesso gravissima mancanza. La Comunit
cristiana, sulla base di un'approfondita intelligenza della fede, dovr, con
maggiore energia e rinnovata creativit, impegnarsi attivamente nell'individuare forme nuove di iniziativa, di condivisione e di sostegno. La speciale
attenzione ai poveri, ai piccoli e ai giovani, domanda di essere attualizzata
identificando con coraggio modalit ancora inesplorate di partecipazione,
perch con l'occupazione venga insieme offerta un'ulteriore prospettiva di
speranza e di fiducia.
Che la carit operosa non si stanchi di cercare vie perch i bisogni di
ognuno siano alleviati dalla solidariet di tutti, secondo l'esempio della pri
ma Comunit cristiana. A questo proposito, il mio affettuoso ricordo e la
mia preghiera vanno nuovamente, in modo particolare, alle popolazioni del
la Campania, tanto duramente provate dalla recente calamit naturale.
E chiaro tuttavia che, nel contesto di un'economia sempre pi aperta,
acquista importanza crescente un'autentica e concreta attuazione del princi
pio di sussidiariet, che consenta di valorizzare pi compiutamente le tante
energie e capacit di iniziativa di cui ricca la societ italiana.
5

6. La risorsa pi preziosa e pi importante, per il presente e il futuro


dell'Italia, rappresentata in concreto dalla famiglia. Ma essa anche quel
la pi insidiata e minacciata, nella sua stessa struttura fondamentale come
nei suoi diritti e nei suoi compiti. Sono quindi al vostro fianco, cari Fratel
li, nelle iniziative che non vi stancate di promuovere affinch la pastorale
familiare diventi sempre pi un'asse portante dell'azione della Chiesa e pos
sa raggiungere, nelle loro effettive condizioni di vita, il pi ampio numero
di famiglie.
Altrettanto indispensabili sono l'elaborazione e la diffusione di una cul
tura favorevole alla famiglia e alla vita e un impegno coerente e coraggioso
5

Cf At 2, 42 sgg, e 4, 34 sgg.

996

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

per sviluppare politiche sociali veramente attente al ruolo della famiglia


nella realt italiana, ed anche per garantire il rispetto della norma costitu
zionale (art. 29) con la quale la Repubblica Italiana riconosce i diritti del
la famiglia come societ naturale fondata sul matrimonio : troppe sono in
fatti le proposte di legge, le delibere amministrative e le pronuncie giudizia
rie che in realt si pongono in contrasto con questi fondamentali diritti. In
coraggio di cuore, pertanto, tutte le forze culturali, sociali e politiche, e in
special modo le stesse organizzazioni delle famiglie, ad impegnarsi in questa
diffcile sfida, decisiva per il volto che l'Italia verr assumendo.
Nel suo irrinunciabile compito educativo la famiglia coadiuvata dalla
scuola, alla quale va anche la nostra sollecita attenzione di Pastori. Siamo
vivamente interessati e preoccupati, cari Fratelli nell'episcopato, per tutta
la scuola italiana, che ha bisogno, per un serio rilancio qualitativo, di essere
concretamente riconosciuta, a questo scopo, come un bene prioritario del
l'intera Nazione. E siamo specialmente e gravemente preoccupati per le
scuole libere, e tra esse per le scuole cattoliche, a cui non viene ancora rico
nosciuta, in Italia, quella effettiva parit che invece una realt positiva e
consolidata in altri Paesi europei. Chiediamo perci, con forza ed urgenza,
che venga finalmente superata questa infelice anomalia, che non fa onore
all'Italia.
Venerati Fratelli Vescovi italiani! In questo mese dedicato alla Vergine
affidiamo a lei, che nostra Fiducia e nostra Speranza, i voti e le ansie dei
nostri cuori.
Dio benedica ciascuno di voi e le Chiese che vi sono affidate. Benedica
il popolo italiano, lo difenda dalle insidie e dai pericoli, illumini il suo cam
mino all'alba del terzo millennio, sostenga i passi degli annunciatori del
Vangelo che operano per ravvivare la sua fede e confermare la sua speranza.

997

Acta Ioannis Pauli Pp. II

VIII
Ad quosdam sacros praesules Civitatum Americae Septemtrionalis.*
Dear

Cardinal

Dear

Brother

Maida,
Bishops,

1. On the occasion of your ad Limina visit, I welcome with great joy


the fifth group of Bishops from the United States, from the States of
Michigan and Ohio. Your pilgrimage to the tombs of the Apostles Peter
and Paul provides a fresh opportunity to reflect on the witness which they
gave usque ad sanguinis effusionem, and expresses the profound bond of
communion which exists between the Bishops and the Successor of Peter.
These days are therefore a time of reflection on your own ministry as Bish
ops and your special responsibility before Christ for the well-being of his
body, the Church. May the example of the first witnesses and their inter
cession be a source of strength to you in preaching the Gospel, bearing in
mind Saint Paul's words to Timothy: "the aim of our charge is love that
issues from a pure heart and a good conscience and sincere faith".
1

In this series of ad Limina talks, I have chosen to reflect on the opportunities presented by the Great Jubilee of the Year 2000 for evangelization
in the light of the extraordinary grace which was and is the Second Vati
can Council. At my last meeting with Bishops from your country, I referred to the distincti ve apostolic character of the Bishop's own ministry
and its importance for the spiritual renewal of the Christian community.
Today I wish to mention the identity and mission of priests, your co-workers in the task of sanctifying the people of God and handing on the faith.
With immense gratitude I think of all your priests whose lives are deeply
marked by fidelity to Christ and generous dedication to their brothers and
sisters. Alongside their brothers and sisters in the consecrated life, to whom
I hope to dedicate a future reflection in this series, they are at the heart of
the renewal which the Holy Spirit continually fosters in the Church.
2

2. Two years ago I celebrated my own 50th anniversary of ordination,


and I can truly say that my exprience of the priesthood has been a
* Die 22 Maii 1998.
1 Tm 1:5.
Cf. Lamm gentium, 28.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

998

source of great joy to me throughout these years. Reflecting on the priest


hood in Gift and Mystery, I emphasized two essential truths. The priestly
vocation is a mystery of divine lection, and therefore a gift which infmitely transcends the individual. As I look back, I am constantly reminded of
the words of Jesus to his Apostles: "You did not choose me, but I chose
you and appointed you that you should go and bear fruit and that your
fruit should abide". In meditating on these words, a priest becomes more
aware of the mysterious choice that God has made in calling him to this
service, not because of his talents or merits but in virtue of God's "own
purpose and the grace which he gave us".
3

It is vital for the life of the Church in your diocses that you devote
much attention to your priests and to the quality of their life and min
istry. Through word and example you should constantly remind them that
the priesthood is a special vocation which consists in being uniquely configured to Christ the High Priest, the teacher, sanctifier and shepherd of his
people, through the imposition of hands and the invocation of the Holy
Spirit in the Sacrament of Holy Orders. It is not a career, nor does it
mean belonging to a clerical caste. For this reason "the priest must be conscious that his life is a mystery totally grafted on to the mystery of Christ
and of the Church in a new and specific way and this engages him totally
in pastoral activity". Thus the priest's whole life is transformed so that he
may be Christ for others: a convincing and efficacious sign of God's loving
and saving prsence. He should live the priesthood as a total gift of him
self to the Lord. And if this gift is to be authentic, his thoughts, attitudes,
activity and relations with others must all show that he has truly put on
the "mind of Christ". With Saint Paul he should be able to say: "It is no
longer I who live, but Christ who lives in me; and the life I now live in
the flesh I live by faith in the Son of God, who loved me and gave himself
for me". We should gratefully recognize the signs of a genuine renewal of
the spirituality of the priesthood, and foster a fresh blossoming of the au
thentic theological tradition of priestly life wherever it may have become
obscured.
5

Jn 15:16.
2 Tm 1:9.
Directory on the Ministry and Life of Priests, 6.
Cf.. 1 Cor 2:16.
Gal 2:20.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

999

3. If Bishops and priests are to be truly effective witnesses to Christ


and teachers of the faith, they have to be men of prayer like Christ him
self. Only by turning frequently and trustingly to God and seeking the
guidance of the Holy Spirit can a priest fulfill his mission. Priests, and
seminarians preparing for the priesthood, need to interiorize the fact that
there is "an intimate bond between the priest's spiritual life and the exer
cise of his ministry". Every priest is called to develop a great personal familiarity with the word of God, so that he may enter ever more completely
into the Master's thought and strengthen his attachment to the Lord, his
priestly model and guide. A committed prayer-life brings the gift of wisdom, with which "the Spirit leads the priest to evalate all things in the
light of the Gospel, helping him to read in his own exprience and the ex
prience of the Church the mysterious and loving pian of the Father".
At a time when many demands are made on the priest's time and ner
gies, it is important to emphasize that one of his first duties is to pray on
behalf of the people entrusted to him. This is his privilge and his responsibility, for he has been ordained to represent his people before the Lord
and to intercede on their behalf before the throne of grace. In this regard,
I would emphasize again the importance in priestly life of faithfully praying the Liturgy of the Hours, the public prayer of the Church, every day.
While the faithful are invited to particpate in this prayer, following
Christ's recommendation to pray at all times without losing heart, priests
have received a special commission to celebrate the Divine Office, in which
Christ himself prays with us and for us. Indeed prayer for the needs of
the Church and the individuai faithful is so important that serious thought
should be given to reorganizing priestly and parish life to ensure that
priests have time to devote to this essential task, individually and in com
mon. Liturgical and personal prayer, not the tasks of management, must
define the rhythms of a priest's life, even in the busiest of parishes.
8

10

11

12

13

4. The clbration of the Eucharist is the most important moment of


the priest's day, the center of his life. Offering the Sacrifice of the Mass, in
which the unique sacrifice of Christ is made prsent and applied until he
8

10

11

12

13

Pastores dabo vobis, 24.


Cf. General Audience, June 2, 1993, 4.
Letter to Priests 1998, 5.
Cf. General Audience, June 2, 1993, 5.
Cf. Lk 18:1.
Cf. Letter to Priests 1984, 5.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1000

comes again, the priest ensures that the work of rdemption continues t o
be carried out. From this unique Sacrifice, the priest s entire ministry
draws its strength and the People of God receive the grace to live truly
Christian lives in the family and in society. It is important for Bishops and
priests not to lose sight of the intrinsic value of the Eucharist, a value
which is independent of the circumstances surrounding its clbration. For
this reason, priests should be encouraged to celebrate Mass every day, even
in the absence of a congrgation, since it is an act of Christ and the Church.
In order that the Eucharist may fully produce its grace in the life of
your communities, specific attention also needs to be given to promoting
the Sacrament of Penance. Priests are the special witnesses and ministers
of God's mercy. At no other time can they be as close to the faithful as
when they lead them to the crucified and forgiving Christ in this uniquely
personal encounter. To be the minister of the Sacrament of Reconciliation
is a special privilge for a priest who, acting in the person of Christ, is permitted to enter into the drama of another Christian life in a singular way.
Priests should al way s be available to hear the confessions of the faithful,
and to do so in a way that allows the pnitent's particular situation to unfold and be reflected upon in the light of the Gospel. This fundamental
task of the pastoral ministry, directed to intensifying the union of each in
dividual with the Father of mercies, is a vital dimension of the Church's
mission. It should be the subject of study and reflection in priests' gatherings and in courses of continuing formation. To cut oneself off from the
Sacrament of Penance is to cut oneself off from an irreplaceable form of
encounter with Christ. So, priests themselves should receive this sacrament
regularly and in a spirit of genuine faith and dvotion. In this way, the
priest 's own constant conversion to the Lord is strengthened, and the faith
ful see more clearly that reconciliation with God and the Church is neces
sary for authentic Christian living.
14

15

16

17

18

5. As teachers of the faith, priests play a direct role in responding to


the great challenge of evangelization facing the Church as we prepare to
enter the third Christian millennium. The Gospel we preach is the truth
11

15

16

17

18

Cf,
Cf.
Cf.
Cf.
Cf.

Presbyterorum ordinis, 13.


ibid., 2.
ibid., 13; Code of Canon Law, c. 904.
Redemptor hominis, 20.
Directory on the Ministry and Life of Priests, 53.

1001

Ada Ioannis Pauli Pp. II

about God and about man and the human condition: the people of our
time want to hear this truth in ali its fullness. Thus the Sunday homily re
quires careful prparation on the part of the priest, who is personally re
sponsive for helping the faithful to see how the Gospel sheds light on the
path of individuis and of society. The Catechism of the Catholic Church
is an excellent resource for preaching, and by using it priests will help their
communities to grow in knowledge of the Christian mystery in ail its inexhaustible richness, and so help them to be grounded in true holiness and
strengthened for witness and service.
The parish is a "family of families" and should be organized to support
family life in every way possible. My own exprience as a young priest in
Krakow taught me how much the assistance that priests can give to young
couples as they prepare for the responsibilities of married life is also of
great benefit to their own priestly spirituality. Priests are called to a
unique form of spiritual fatherhood and can come to a deeper apprciation
of the meaning of being a "man for others" through their pastoral care of
those striving to live out the requirements of self-giving and fruitful love in
Christian marriage.
It is the priest's task to lead the faithful to spiritual maturity in Christ,
so that they may respond to the call to holiness and fulfill their vocation
to transform the world in the spirit of the Gospel. In collaborating closely
with the laity, priests must encourage them to see the Gospel as the princi
pal force for the renewal of society the vast and complex world of politics and conomies, but also the world of culture, of the sciences and the
arts, of international life, of the mass media. A priest need not be an ex
pert in all thse things, but he should be an expert in discerning the "high
er gifts" which the Holy Spirit abundantly pours out for the building of
the Kingdom, and he should help his people apply those gifts in advancing a civilization of love.
19

20

21

22

23

6. A Bishop cannot fail to be personally involved in the promotion of


vocations to the priesthood, and he needs to encourage the whole commu
nity of faith to play an active role in this work. "The time has come to
19

20

21

22

23

Cf.
Cf.
Cf.
Cf.
Cf.

General Audience, April 21, 1993, 5.


Letter to Priests for Holy Thursday, April 8, 1993, 2.
Christifideles laici, 36.
Evangelii nuntiandi, 70.
1 Cor 12:31.

1002

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

speak courageously about priestly life as a priceless gift and a splendid and
privileged form of Christian living". Exprience shows that when the invi
tation is made, the response is generous. A priest's pastoral contact with
young people, his closeness to them in their problems, his attitude of openness, benevolence and availability, are all part of authentic youth ministry.
A priest is a true spiritual guide when he helps young people to make im
portant dcisions about their Ii ves, and especially when he helps them to
answer the question: what does Christ want of me? More needs to be done
to ensure that all priests are convinced of the fundamental importance of
this aspect of the ministry. In the promotion and discernment of priestly
vocations, there is no Substitute for the prsence of a committed, mature
and happy priest with whom young people can meet and talk.
24

7. As Bishops, you must explain to the faithful why the Church does
not have authority to ordain women to the ministerial priesthood, at the
same time making clear why this is not a question of the equality of persons or of their God-given rights. The Sacrament of Holy Orders and the
ministerial priesthood are given by God as a gift: in the first place, to the
Church; and then to the individual called by God. Thus Ordination to the
ministerial priesthood can ne ver be claimed by any one as a right; no one is
"due" Holy Orders within the economy of salvation. That discernment belongs, finally, to the Church, through the Bishop. And the Church ordains
only on the basis of that ecclesial and episcopal discernment.
The Church's teaching that only men may be ordained to the ministeri
al priesthood is an expression of fidelity to the witness of the New Testa
ment and the constant tradition of the Church of East and West. The fact
that Jesus himself chose and commissioned men for certain specific tasks
did not in any way diminish the human dignity of women (which he clearly intended to emphasize and dfend); nor by doing so did he relegate
women to a merely passive role in the Christian community. The New Tes
tament makes it clear that women played a vital part in the early Church.
The New Testament witness and the constant tradition of the Church remind us that the ministerial priesthood cannot be understood in sociological or politicai catgories, as a matter of exercising "power" within the
community. The priesthood of Holy Orders must be understood theologi24

Pastores dabo vobis, 39.

1003

Acta Ioannis Pauli Pp. II

cally, as one form of service in and for the Church. There are many forms
of such service, as there are many gifts given by the same Spirit.
The Churches in particular the Catholic and Orthodox Churches
which set sacramentality at the heart of the Christian life, and the Eu
charist at the heart of sacramentality, are those which claim no authority
to ordain women to the ministerial priesthood. Conversely, Christian communities more readily confer a ministerial responsibility on women the fur
ther they move away from a sacramental understanding of the Church, the
Eucharist, and the priesthood. This is a phenomenon that needs to be explored more deeply by theologians in collaboration with the Bishops. At
the same time, it is indispensable that you continue to pay attention to
the whole question of how women's specific gifts are nurtured, accepted,
and brought to fruition in the ecclesial community. The "genius" of wom
en must be ever more a vital strength of the Church of the next millenni
um, just as it was in the first communities of Christ's disciples.
25

26

8. Dear Brother Bishops, through you I would like to reach out to all
the priests of the United States, to thank them for the holiness of their
lives and for their untiring zeal in helping the faithful to exprience God's
saving love. The joyful and responsible witness of your priests is an extraordinary tribute to the vitality of the Church in your diocses. I invite
you and them to renew each day your love for the priesthood and always
to see in it the pearl of great price for which a man will sacrifice all else.
I pray especially for those who are experiencing difficulties in their voca
tion, and I entrust their worries and cares to the intercession of Mary,
Mother of the Redeemer.
As we celebrate today the Feast of the Ascension, we rejoice in the
Lord's glory at the right hand of the Father and we look towards the approaching Feast of Pentecost. I invoke a fresh outpouring of the Holy
Spirit upon you and upon the priests, Religious and laity of your diocses.
May the Paraclete who guides the Church in the task of evangelization re
new his sevenfold gift in your hearts, so that with total fidelity you may
love and serve the particular Churches entrusted to your care. With my
Apostolic Blessing.

27

25

26

27

1 Cor 12:4-11.
Cf. Letter to Women, 11-12,
Cf. Mt 13:45.

1004

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IX
Vercellis, occasione oblata beatificationis Secundi Pollo, presbyteri.*

Egli si mostr ad essi vivo, dopo la sua passione, con molte prove, ap
parendo loro per quaranta giorni
1. Quaranta giorni! La solennit dell'Ascensione di Cristo al Cielo chiude
il periodo di quaranta giorni a partire dalla domenica di Risurrezione. Esi
ste un significativo parallelismo liturgico tra il tempo quaresimale e quello
pasquale, una singolare convergenza spirituale, che apre a nuovi orizzonti
per la vita cristiana: la Quaresima porta alla Risurrezione; i quaranta giorni
dopo la Pasqua sono la preparazione all'Ascensione.
Ricollegandosi idealmente ai quarant'anni di cammino di Israele verso
la Terra promessa, la Quaresima evidenzia nel Nuovo Testamento l'itinera
rio dei credenti verso il Mistero pasquale, culmine e chiave di volta nella
storia dell'umanit e nell'economia della salvezza. I quaranta giorni che
precedono l'Ascensione simboleggiano il cammino della Chiesa sulla terra
verso la Gerusalemme celeste, nella quale alla fine entrer insieme con il
suo Signore.
Negli eventi pasquali, Ges rivela la pienezza della vita immortale. Sulla
croce egli fa morire la morte e mediante il suo sacrifcio getta una luce nuo
va sull'intera esistenza umana. Ecco quanto viene posto in rilievo nei testi
liturgici della solennit dell'Ascensione, e specialmente nel brano della Let
tera agli Ebrei, che abbiamo poc'anzi ascoltato: E stabilito che gli uomini
muoiano una sola volta, dopo di che viene il giudizio . Il Cristo risorto e
trasfigurato nella gloria, come eterno Sacerdote della Nuova Alleanza, non
entra in un santuario fatto da mani d'uomo... ma nel cielo stesso, allo sco
po di presentarsi, per comparire ora al cospetto di Dio in nostro favore .
Questa consapevolezza cresce nella contemplazione dei sacri misteri e d
senso nuovo alla vita quotidiana, proiettandola costantemente verso le real
t ultime ed eterne. il Cielo la nostra definitiva dimora, e siamo chiamati
gi a costruirla sulla terra, come suggerisce l'apostolo Paolo: Se, dunque,
2

* Die 23 Maii 1998.


At 1, 3.
9, 27.
Eb 9, 24.

Acta Ioannis Pauli Pp

1005

II

siete risorti con Cristo, cercate le cose di lass, dove si trova Cristo assiso
alla destra di Dio; pensate alle cose di lass, non a quelle della terra .
4

2. Cos ha fatto don Secondo Pollo, che questa sera ho la gioia di innal
zare alla gloria degli altari. Egli costituisce una delle tante testimonianze
della presenza e dell'azione di Ges risorto nella storia del mondo.
Don Secondo un esempio di presbitero coraggioso che, nell'arco di una
breve esistenza, ha saputo raggiungere la vetta della santit. Alla vigilia
della sua Ordinazione sacerdotale, il novello Beato gi manifestava con luci
da determinazione il proposito di accogliere senza riserve nella propria vita
il programma esigente del Vangelo. Farmi santo , questo divenne il suo
ideale, questo il suo impegno quotidiano. Guidato da questo proposito, vis
se intensamente il proprio ministero sacerdotale, ricercando e seguendo assi
duamente la volont di Dio.
La Provvidenza lo chiam a molti ed impegnativi compiti nell'ambito
della Chiesa di Vercelli. Fu educatore di fine intuizione pedagogica nei se
minari diocesani, dove svolse la mansione di docente e di padre spirituale.
Si fece per primo discepolo e servo diligente della parola di Dio attraverso
lo studio assiduo delle discipline sacre e l'intensa attivit di predicatore. Fu
generoso dispensatore della misericordia divina nell'amministrazione del sa
cramento del perdono. Oper con entusiasmo fra i giovani, quale assistente
di Azione Cattolica, sino a seguirli nella bufera della guerra come cappella
no degli alpini. E proprio nell'esercizio eroico della carit, il giovane sacer
dote vercellese rese la sua anima a Dio, lasciando ai cappellani militari del
mondo intero un esempio di come si amano e si servono i propri fratelli
sotto le armi, ed agli alpini un modello e un protettore in Cielo.
Due furono i segreti della scalata di Don Secondo alle vette della santi
t: il radicamento costante in Dio attraverso la preghiera e la tenerissima
devozione alla Madre celeste, Maria. Dall'assiduo dialogo con Dio e dall'a
more filiale per la Madonna trasse vigore quella sua particolare carit pa
storale, che appare come la sintesi pi alta e qualificante del suo ministero
sacerdotale. Visse interamente per i fratelli, concludendo la sua avventura
terrena nel giorno di santo Stefano, quasi ad imitazione dell'ardente testi
mone pieno di Spirito Santo , di cui parla il libro degli Atti degli Apostoli.
Rendiamo grazie al Signore per il dono di questo Beato e per tutti i
Santi ed i Beati che, in Cristo unico Mediatore di salvezza, gettano un
5

Gol 3, 1-3
Cf, 7, 55.

1006

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ponte tra Dio e il mondo, riflettendo ed irradiando la luminosit del Cie


lo sull'umanit pellegrina per le strade della terra.
3. Carissimi fratelli e sorelle! Sono lieto di trovarmi con voi in questo
giorno di festa per la diocesi di sant'Eusebio e di celebrare per voi questa
solenne Eucaristia.
Saluto ciascuno dei presenti e, in particolare, il Pastore della vostra Arcidiocesi, il caro Mons. Enrico Masseroni. Con lui saluto il predecessore, il
caro Arcivescovo Tarcisio Bertone. Saluto i Cardinali, gli Arcivescovi e i
Vescovi e gli altri Presuli presenti. Saluto i Sacerdoti, i Religiosi e le Reli
giose, i rappresentanti delle Associazioni e dei Movimenti ecclesiali. Rivolgo
un deferente pensiero al Rappresentante del Governo ed alle Autorit civili
e militari, con un singolare ringraziamento a quanti hanno generosamente
offerto la loro collaborazione per la realizzazione di questa mia Visita pastorale.
Mi piace ricordare, in questo momento, anche Mons. Albino Mensa, per
lunghi anni Pastore zelante e apprezzato della vostra Chiesa, chiamato al
premio eterno all'inizio di quest'anno. So quanto viva sia fra voi la memo
ria del suo servizio apostolico permeato di amore all'Eucaristia. Posso af
fermare con verit ha lasciato scritto nel suo "testamento spirituale"
che l'Eucaristia, come sacrificio e come sacramento, ha illuminato e pro
gressivamente trasformato la mia vita di sacerdote e di vescovo ! Il Signo
re lo accolga nel suo Regno di pace e gli accordi quella giusta ricompensa
che assicura ai suoi servi fedeli.
4. Carissimi fratelli nel sacerdozio, desidero rivolgermi in modo speciale
a voi, in questo giorno che possiamo considerare, in un certo senso, il vo
stro giorno a motivo della beatificazione di un vostro confratello, Don Pol
lo. Don Secondo un amico ed un modello per ciascuno di voi: un esempio
concreto di quella santit raggiungibile attraverso la quotidiana fatica del
ministero, un modello di docilit allo Spirito Santo, che fa compiere in mo
do straordinario anche le azioni pi ordinarie della vostra missione pastorale.
Don Secondo Pollo , inoltre, un modello da additare a tutti i cristiani
e, specialmente, ai fedeli della vostra diocesi. Egli ricorda a tutti che la
santit comunione con Dio, fedelt al Vangelo, amore per i fratelli. La
santit vocazione dell'intero Popolo di Dio. Il nostro Beato testimonia
che seguire Ges impresa esigente, ma anche fonte di gioia esaltante,
perch attraverso la Croce si giunge a condividere la gioia della Risurrezio
ne. La vita di don Secondo, immolata nella violenza della guerra, si tradu-

Acta Ioannis Pauli Pp. II

1007

ce quest'oggi in un pressante appello alla pace, che deve essere impegno


condiviso da tutti i popoli e da tutte le nazioni.
5. E come dimenticare che questo coraggioso sacerdote, formato alla
scuola del Vangelo, fu figlio devoto di Maria? Egli nutr questo suo amore
per la Vergine Santa alla fonte della secolare devozione mariana, che costi
tuisce il filo d'oro della tradizione cristiana vercellese. Ne fanno fede i gran
di Santuari di Oropa e di Crea, che da oltre i confini guardano dall'alto la
vostra Comunit, quasi a rappresentare fisicamente lo sguardo vigile della
Madre su questi suoi figli devoti. Ne danno testimonianza, inoltre, i nume
rosi santuari mariani e le tante chiese dedicate alla Vergine, che costellano
l'intero territorio vercellese.
Il novello Beato invita la vostra comunit ecclesiale a rinnovare il pro
prio affidamento a Maria, Regina di tutti i Santi e Madre della Chiesa. Sia
essa a disporre il cuore di ciascuno all'ascolto docile dello Spirito Santo,
specialmente in quest'anno a lui dedicato. Anzi, spinga tutti a guardare al
grande Giubileo che ormai si avvicina con il desiderio di un autentico rin
novamento della vita cristiana personale e comunitaria.
6. Torniamo all'Ascensione. Mentre li benediceva, (Ges) si stacc da
loro e fu portato verso il Cielo .
L'incontro del Risorto con i suoi discepoli si conclude con due gesti, che
Luca affida alle ultime battute del suo Vangelo, mentre racconta l'evento
dell'Ascensione: il commiato benedicente del Signore risorto e l'atteggiamen
to degli Apostoli.
La benedizione del Cristo glorioso suscita nei discepoli l'adorazione e la
gioia. Il mistero dell'Ascensione assume cos il tono solenne di una compo
sta liturgia. I discepoli riconoscono in Ges il Signore vittorioso sulla morte
e, allo stesso tempo, comprendono il significato profondo della sua missione.
Il loro cuore invaso dallo stupore e dalla lode: non, quindi, la malin
conia di un addio, ma il gaudio per la certezza di una presenza rinnovata.
Ges si sottrae agli occhi fisici per rendersi presente agli occhi del cuore dei
suoi discepoli; si libera dei limiti dello spazio e del tempo, per farsi presente
all'uomo d'ogni tempo e di ogni luogo ed offrire a tutti il dono della salvezza.
Come gli Apostoli, come sant'Eusebio, come la schiera dei Santi e dei
Beati di questa illustre Chiesa a cui oggi s'aggiunge don Secondo Pollo, an
che noi abbiamo la certezza della sua presenza.
6

Le 24, 51.

1008

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Si, Cristo con noi, dentro di noi; con noi ogni giorno, fino alla fine
del mondo.
Amen!

X
Augustae Taurinorum, volvente ritu beatificationis trium servorum Dei.*

...Avrete forza dallo Spirito Santo che scender su di voi e mi sarete


testimoni
1. Ges pronuncia queste parole prima della sua ascensione al Cielo. Con
esse egli delinea per la sua Chiesa il futuro programma, la missione, e chia
ma a realizzarlo quanti sono stati testimoni.
Anzitutto gli Apostoli, che avevano visto gli eventi della passione:
erano stati presi da sgomento quando egli era stato crocifisso ed avevano
esultato, poi, per la sua risurrezione. Nel mistero pasquale, Cristo manifesta
cos tutta la verit della sua figliolanza divina e della sua missione messia
nica. Sulla via di Emmaus, spiega ai due discepoli che il Messia doveva
sopportare tutto questo per entrare cos nella gloria del Padre. Ora, nel
momento di lasciare la terra per far ritorno al Cielo, chiede ai suoi di far
si testimoni di questi fatti in Gerusalemme, nella Giudea, nella Samaria e
in tutto il mondo.
L'insegnamento che essi dovranno propagare non un sistema astratto
di idee, ma la Parola riguardante una realt viva. Ed proprio in virt di
tale Parola, che la Chiesa si diffonder in tutto il mondo.
Questa Parola, portata oltre i confini della Palestina dai primi testimo
ni, ha generato uno stuolo innumerevole di altri testimoni in ogni angolo
del globo. Della maggior parte di essi non conosciamo i nomi; di alcuni, pe
r, ben viva la memoria nella Chiesa. Cos , ad esempio, di quelli che og
gi vengono proclamati Beati qui a Torino: Teresa Bracco, Giovanni Maria
Boccardo, Teresa Grillo Michel.
2

2. Don Giovanni Maria Boccardo fu uomo di profonda spiritualit e, nel


contempo, apostolo dinamico, promotore della vita religiosa e del laicato,
* Die 24 Maii 1998.
At 1, 8.
Cf. Lc 24, 26.

Acta Ioannis Pauli Pp, II

1009

sempre attento a diseernere i segni dei tempi. Nell'ascolto orante della pa


rola di Dio, matur una fede vivissima e profonda. Scriveva: S, mio Dio,
quel che vuoi Tu, lo voglio pure io .
E che dire del suo instancabile zelo per i pi poveri? Seppe chinarsi su
ogni umana miseria con lo spirito di san Gaetano da Thiene, spirito che
trasfuse nella Congregazione femminile da lui fondata per la cura degli an
ziani, dei sofferenti e per l'educazione della giovent. Fece suo il motto
evangelico: Cercate prima il Regno di Dio e la sua giustizia .
Come il santo Curato d'Ars, di cui era devoto, indic ai suoi parrocchia
ni, con la parola e soprattutto con l'esempio, la via del Cielo. Il giorno del
suo ingresso come Parroco a Pancalieri, parl cos ai fedeli: Vengo a voi, o
cari, per vivere come uno di voi, vostro padre, fratello e amico, e per divi
dere con voi le gioie e le pene della vita... Vengo a voi come servo di tutti,
e ciascuno potr disporre di me, ed io mi stimer sempre fortunato e felice
di potervi servire, non cercando altro che di far del bene a tutti .
3

Della Madonna si proclamava sempre figlio devoto ed a lei ricorreva con


costante fiducia. A chi gli chiedeva: E tanto difficile guadagnare il Paradi
so? , rispondeva: Sii devoto di Maria, che ne la "Porta", e vi entrerai.
Il suo esempio ancor vivo nella memoria della gente, che da oggi pu in
vocarlo come intercessore in Cielo.
3. Altra testimone di luminosa carit evangelica Teresa Grillo Michel,
chiamata dal Signore a diffondere l'amore soprattutto tra i pi poveri, me
diante la Congregazione da lei fondata delle Piccole Suore della Divina
Provvidenza.
Di famiglia aristocratica e benestante, abbracci dapprima la vocazione
coniugale, sposando il capitano dei Bersaglieri Giovanni Battista Michel,
ma, rimasta vedova a trentasei anni e non avendo figli, si sent spinta a
dedicarsi completamente al servizio degli ultimi. Divenne cos madre di
tanti abbandonati: orfani, anziani, malati. I poveri aumentano a pi non
posso e si vorrebbe poter allargare le braccia per accoglierne tanti sotto le
ali della Divina Provvidenza : cos si esprimeva dando inizio alla sua opera
ad Alessandria, sua citt natale.
Al centro della vita spirituale sua e delle Consorelle sta l'Eucaristia, la
cui immagine volle ben visibile sull'abito religioso. Dalla preghiera prolun
gata davanti al Santissimo Sacramento, Teresa traeva ispirazione e sostegno
3

Mt 6, 33.

67 - A A S.

1010

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

per la sua quotidiana dedizione come pure per le coraggiose iniziative mis
sionarie, che la condussero pi volte fino al Brasile.
Questa generosa figlia del Piemonte si colloca nella scia dei Santi e Bea
ti che, nel corso dei secoli, hanno recato al mondo il messaggio dell'amore
divino attraverso il fattivo servizio ai fratelli bisognosi. Rendiamo grazie a
Dio per la viva testimonianza di santit di questa Donna, che arricchisce la
vostra Regione e la Chiesa intera.
4. Se in Giovanni Maria Boccardo e Teresa Grillo Michel rifulge soprat
tutto la virt della carit, in Teresa Bracco brilla la castit, difesa e testi
moniata fino al martirio. Aveva vent'anni quando, nel corso della seconda
guerra mondiale, scelse di morire pur di non cedere alla violenza di un mili
tare che attentava alla sua verginit. Quell'atteggiamento coraggioso era la
logica conseguenza d'una ferma volont di mantenersi fedele a Cristo, se
condo il proposito manifestato a pi riprese. Quando venne a sapere ci che
era accaduto ad altre giovani in quel periodo di disordini e di violenze,
esclam senza esitare: Piuttosto che essere profanata, preferisco morire .
Fu ci che avvenne durante un rastrellamento. Il martirio fu il corona
mento di un cammino di maturazione cristiana, sviluppato giorno dopo
giorno, con la forza tratta dalla Comunione eucaristica quotidiana e da una
profonda devozione verso la Vergine Madre di Dio.
Quale significativa testimonianza evangelica per le giovani generazioni
che si affacciano sul terzo millennio! Quale messaggio di speranza per chi si
sforza di andare controcorrente rispetto allo spirito del mondo! Addito so
prattutto ai giovani questa ragazza che la Chiesa proclama oggi Beata, per
ch imparino da lei la limpida fede testimoniata nell'impegno quotidiano, la
coerenza morale senza compromessi, il coraggio di sacrificare, se necessario,
anche la vita, per non tradire i valori che alla vita danno senso.
Pensando all'ambiente rurale in cui Teresa cresciuta, mi piace rivolge
re una parola di affetto ai coltivatori diretti delle Langhe e dell'intero Pie
monte, venuti in gran numero quest'oggi per renderle onore e per affidarsi
alla sua intercessione. Vorrei pure inviare il mio saluto alle monache della
Certosa della Trinit, che sorge nei pressi della zona dove avvenne il marti
rio di Teresa. Fedeli alla Regola che le impegna alla preghiera ed alla con
templazione nella solitudine e nel silenzio, queste nostre sorelle, pur assenti
fisicamente, sono presenti con lo spirito a questa solenne celebrazione.
5. Le figure dei nuovi Beati ci portano col pensiero verso quel Cielo in
cui entrato il Signore nel mistero della sua Ascensione. Ce ne ha parlato

1011

Acta Ioannis Pauli Pp. II

in termini assai suggestivi la Lettera agli Ebrei, ponendoci davanti agli oc


chi Cristo entrato come Sommo Sacerdote non in un santuario fatto da
mani d'uomo... ma nel cielo... per annullare il peccato mediante il sacrifcio
di se stesso . una prospettiva che ci consente di meglio comprendere il
messaggio della Sindone, icona toccante della Passione di Cristo. Ringrazio
il Signore che mi ha dato l'opportunit di tornare a Torino per contemplare
nel pomeriggio di oggi ancora una volta questa straordinaria testimonianza
delle sofferenze di Cristo.
Sono lieto di salutare ancora una volta tutti i presenti, a cominciare
dall'Arcivescovo di Torino, il caro Cardinale Giovanni Saldarmi, insieme
con i Vescovi del Piemonte, e le Autorit civili presenti, tra le quali un
pensiero particolare va al rappresentante del Governo italiano. Saluto il
Clero, i Religiosi e le Religiose, i Laici impegnati e tutti i presenti, in spe
cial modo i pellegrini venuti con devozione a rendere omaggio alla Sindone.
La Sindone! Quale eloquente messaggio di sofferenza e di amore, di
morte e di vita immortale! Essa ci permette di comprendere le condizioni
attraverso le quali ha voluto passare Ges prima di salire al Cielo. Questo
preziosissimo Lino, nella sua drammatica eloquenza, ci offre il messaggio
pi significativo per la nostra vita: fonte di ogni esistenza cristiana la re
denzione ottenuta per noi dal Salvatore, che ha assunto la nostra condizio
ne umana, ha sofferto, morto ed risorto per noi.
La Sacra Sindone ci parla di tutto questo. E un testimone unico.
4

6. Questo salvifico messaggio hanno accolto e fatto proprio i Beati che


oggi veneriamo per la prima volta. Contemplandoli, la Chiesa esulta. Esulta
nello Spirito, perch in loro intravede gi la patria celeste, quella casa glo
riosa di Dio dove tutti siamo attesi. Nella casa del Padre mio vi sono mol
ti posti... Io vado a prepararvi un posto, aveva detto Ges ai discepoli la
vigilia della Passione. I nuovi Beati hanno raggiunto il posto preparato per
loro da Cristo asceso al Cielo.
Adesso l'impegno passa a noi, pellegrini ancora in cammino sulla terra.
Dopo l'ascensione di Ges, due Angeli domandano agli Apostoli: Perch
state a guardare il cielo? Questo Ges... torner un giorno. La domanda
rivolta anche a noi: siamo ora nel tempo dell'attesa, operosa e vigilante,
del ritorno glorioso di Cristo.
5

Eb 9, 24,26.
Ov 14, 2.
At 1, 11.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1012

II nostro spirito, animato da viva speranza, gioisce ed invoca: Vieni,


Signore Ges . E la risposta, consegnata nel libro dell'Apocalisse, colma di
gioia il nostro cuore come quello di ogni credente: S, verr presto! .
Amen! .
7

XI
Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis.*
Dear

Cardinal

George,

Dear

Brother

Bishops,

1. In the course of this series of ad Limina visits, the Bishops of the


United States have again borne witness to the keen sense of communion of
American Catholics with the Successor of Peter. From the beginning of my
Pontificate I have experienced this closeness, and the spiritual and material
support of so many of your people. In welcoming you, the Bishops of the
ecclesiastical rgions of Chicago, Indianapolis and Milwaukee, I express
once more to you and to the whole Church in your country my heartfelt
gratitude: "God is my witness, whom I serve with my spirit in the Gospel
of his Son, that without ceasing I mention you always in my prayers".
Continuing the reflection begun with previous groups of Bishops on the renewal of ecclesial life in the light of the Second Vatican Council and in
view of the challenge of evangelization which we face on the ve of the
next millennium, today I wish to address some aspects of your responsibility for Catholic ducation.
1

2. From the earliest days of the American Republic, when Archbishop


John Carroll encouraged the teaching vocation of St Elizabeth Ann Seton
and founded the new nation's first Catholic college, the Church in the
United States has been deeply involved in ducation at every level. For
more than 200 years, Catholic elementary schools, high schools, collges
and universities have been instrumental in educating successive gnrations
of Catholics, and in teaching the truths of the faith, promoting respect for
7

Cf. Ap 22, 20,

* Die 30 Maii 1998,


Born 1:9.

Acta Ioannis Pauli Pp

1013

II

the human person, and developing the moral character of their students.
Their acadmie excellence and success in preparing young people for life
have served the whole of American society.
As we approach the third Christian millennium, the Second Vatican
Council's call for generous dedication to the whole enterprise of Catholic
ducation remains to be more fully implemented. Few reas of Catholic
life in the United States need the leadership of the Bishops for their re-affirmation and renewal as much as this one does. Any such renewal requires
a clear vision of the Church's educational mission, which in turn cannot be
separated from the Lord's mandate to preach the Gospel to ail nations.
Like other educational institutions, Catholic schools transmit knowledge
and promote the human development of their students. However, as the
Council emphasized, the Catholic school does something else: "It aims to
create for the school community an atmosphre enlivened by the Gospel
spirit of freedom and charity. It aims to help the young person in such a
way that the development of his or her own personality will be matched
by the growth of that new cration which he or she has become by bap
tism. It strives to relate all human culture eventually to the news of salva
tion, so that the light of faith will illumine the knowledge which students
gradually gain of the world, of life, and of the human family". The mis
sion of the Catholic school is the integral formation of students, so that
they may be true to their condition as Christ's disciples and as such work
effectively for the evangelization of culture and for the common good of so
ciety.
2

3. Catholic ducation aims not only to communicate facts but also to


transmit a cohrent, comprehensive vision of life, in the conviction that the
truths contained in that vision liberate students in the most profound
meaning of human freedom. In its recent document The Catholic School on
the Threshold of the Third Millennium, the Congrgation for Catholic Educa
tion drew attention to the importance of communicating knowledge in the
context of the Christian vision of the world, of life, of culture and of histo
ry: "In the Catholic school there is no sparation between time for learning
and time for formation, between acquiring notions and growing in wisdom.
2

Cf. Gravissimum Educationis, 1.


Ibid.,, 8.

1014

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

The various school subjects do not prsent only knowledge to be attained


but also values to be acquired and truths to be discovered" .
The greatest challenge to Catholic ducation in the United States today,
and the greatest contribution that authentically Catholic ducation can
make to American culture, is to restore to that culture the conviction that
human beings can grasp the truth of things, and in grasping that truth can
know their duties to God, to themselves and their neighbors. In meeting
that challenge, the Catholic educator will hear an echo of Christ's words:
"If you continue in my word, you are truly my disciples, and you will
know the truth, and the truth will make you free". The contemporary
world urgently needs the service of educational institutions which uphold
and teach that truth is "that fundamental value without which freedom,
justice and human dignity are extinguished" .
4

To educate in the truth, and for genuine freedom and evangelical love,
is at the very heart of the Church's mission. In a cultural climate in which
moral norms are often thought to be matters of personal prfrence,
Catholic schools have a cruciai role to play in leading the younger genera
tion to realize that freedom consists above ali in being able to respond to
the demands of the truth. The respect which Catholic elementary and sec
ondary schools enjoy suggests that their commitment to transmitting moral
wisdom is meeting a widely-felt cultural need in your country. The example of Bishops and pastors who, with the support of Catholic parents, have
persevered in leadership in this field should encourage everyone's efforts to
foster new dedication and new growth. The fact that some diocses are in
volved in a program of school building is a significant sign of vitality and
a great hope for the future.
7

4. Almost 25 years have passed since your Conference issued T o Teach


as Jesus Did, a document which is still very relevant today. It emphasized
the importance of another aspect of Catholic ducation: "More than any
other program of ducation sponsored by the Church, the Catholic school
has the opportunity and obligation to be... oriented to Christian service because it helps students acquire skills, virtues and habits of heart and mind
4

No 14.
Jn 8:32.
Veritatis splendor, 4.
Cf, ibid., 84..

Acta Ioannis Pauli Pp. II

1015

required for effective service to others". Ori the basis of what they see
and hear, students should become ever more aware of the dignity of every
human person and gradually absorb the key lments of the Church's so
cial doctrine and her concern for the poor. Catholic institutions should con
tinue their tradition of commitment to the ducation of the poor in spite
of the financial burdens in vol ved. In some cases it may be necessary to
find ways to share the brden more evenly, so that parishes with schools
are not left to Shoulder it alone.
A Catholic school is a place where students live a shared exprience of
faith in God and where they learn the riches of Catholic culture. Taking
proper account of the stages of human development, the freedom of indi
viduis, and the rights of parents in the ducation of their children,
Catholic schools must help students to deepen their personal relationship
with God and to discover that ali things human have their deepest meaning in the person and teaching of Jesus Christ. Prayer and the liturgy, especially the Sacraments of the Eucharist and Penance, should mark the
rhythm of a Catholic school's life. Transmitting knowledge about the faith,
though essential, is not sufficient. If students in Catholics schools are to
gain a genuine exprience of the Church, the example of teachers and oth
ers responsible for their formation is crucial: the witness of adults in the
school community is a vital part of the school's identity.
8

Numberless religious and lay teachers and other personnel in Catholic


schools down the years have shown how their professional comptence and
commitment are grounded in the spiritual, intellectual and moral values of
the Catholic tradition. The Catholic community in the United States and
the whole country have been immeasurably blessed through the work of so
many dedicated religious in schools in every part of your country. I also
know how much you value the dedication of the many lay men and wom
en who, sometimes at great financial sacrifice, are involved in Catholic du
cation because they believe in the mission of Catholic schools. If in some
cases there has been an eroding of confidence in the teaching vocation, you
must do ail you can to restore that trust.
5. Catechesis, either in schools or in parish-based programs, plays a fun
damental role in transmitting the faith. The Bishop should encourage catechists to see their work as a vocation: as a privileged sharing in the misNo. 106

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1016

sion of handing on the faith and accounting for the hope that is in us.
The Gospel message is the definitive response to the deepest longings of the
human heart. Young Catholics have a right to hear the full content of that
message in order to come to know Christ, the One who has overeme death
and opened the way to salvation. Efforts to renew catechesis must be
based on the premise that Christ's teaching, as transmitted in the Church
and as authentically interpreted by the Magisterium, has to be presented
in ali its richness, and the mthodologies used have to respond to the na
ture of the faith as truth received. The work you have begun through
your Conference to evalate catechetical texts by the standard of the Cat
chisai of the Catholic Church will help to ensure the unity and completeness
of the faith as it is presented in your diocses.
9

10

6. The Church's tradition of involvement in universities, which goes


back almost 1,000 years, quickly took root in the United States. Today
Catholic collges and universities can make an important contribution to
the renewal of American higher ducation. To belong to a university com
munity, as was my privilge during my days as a professor, is to stand at
the crossroads of the cultures that have formed the modem world. It is to
be a truste of the wisdom of centuries and a promoter of the creativity
that will transmit that wisdom to future gnrations. At a time when
knowledge is often thought to be fragmentary and never absolute, Catholic
universities should be expected to uphold the objectivity and cohrence of
knowledge. Now that the centuries-old conflict between science and faith is
fading, Catholic universities should be in the forefront of a new and longoverdue dialogue between the empirical sciences and the truths of faith.
If Catholic universities are to become leaders in the renewal of higher
ducation, they must first have a strong sense of their own Catholic identity. This identity is not established once and for all by an institutione origins, but comes from its living within the Church today and always, speaking from the heart of the Church (ex corde Ecclesiae) to the contemporary
world. The Catholic identity of a university should be evident in its cur
riculum, in its faculty, in student activities, and in the quality of its com
munity life. This is no infringement upon the university's nature as a trae
center of leaming, where the truth of the created order is fully respected,
but also ultimately illuminated by the light of the new cration in Christ.
9
10

Cf. 1 Pt 3:15.
Cf.. 1 Cor 15:1.

Acta Ioannis Pauli Pp. II

1017

The Catholic identity of a university necessarily includes the university's relationship to the local Church and its Bishop. It is sometimes said
that a university that acknowledges a responsibility to any community or
authority outside the relevant acadmie professional associations has lost
both its independence and its integrity. But this is to detach freedom from
its object, which is truth. Catholic universities understand that there is no
contradiction between the free and vigorous pursuit of the truth and a
"rcognition of and an adhrence to the teaching authority of the Church
in matters of faith and moris".
11

7. In safeguarding the Catholic identity of Catholic institutions of high


er ducation, Bishops have a special responsibility in relation to the work
of theologians. If, as the whole Catholic tradition testifes, theology is to be
done in and for the Church, then the question of theology's relationship to
the teaching authority of the Church is not extrinsic something imposed
from outside but rather intrinsic to theology as an ecclesial science. The
ology itself is accountable to those to whom Christ has given responsibility
for overseeing the ecclesial community and its stability in the truth. As the
discussion on thse questions deepens in your country, it must be the Bish
ops' aim to see that the terms used are genuinely ecclesial in character.
In addition, Bishops should take a personal interest in the work of uni
versity chaplaincies, not only in Catholic institutions but also in other col
lges and universities where Catholic students are prsent. Campus ministry
offers a notable opportunity to be close to young people at a significant
time in their lives: "...the university Chapel is called to be a vital center
for promoting the Christian renewal of culture, in respectful and frank dia
logue, in a clear and well-grounded perspective, in a witness which is open
to questioning and capable of convincing". Young adults need the service
of committed chaplains who can help them, intellectually and spiritually,
to attain their full maturity in Christ.
12

13

8. Dear Brother Bishops: on the threshold of a new Century and a new


millennium, the Church continues to proclaim the capacity of human beings to know the truth and to grow into genuine freedom through their acceptance of that truth. In this respect, the Church is the defender of the
11

12

13

Ex Corde Ecclesiae, 27.


Cf 1 Pt 3:15.
Address to the European Congress of University Chaplains, May 1, 1998, 4.

1018

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

moral insight on which your country was founded. Your Catholic schools
are widely recognized as models for the renewal of American elementary
and secondary ducation. Your Catholic collges and universities can be
leaders in the renewal of American higher ducation. At a time when the
relationship between freedom and moral truth is being debated on a host
of issues at every level of society and government, Catholic scholars have
the resources to contribute to an intellectual and moral renewal of Ameri
can culture. As you work to strengthen Catholic ducation, and as you pro
mote Catholic intellectual life in all its dimensions, may you enjoy the pro
tection of the Blessed Virgin Mary, Seat of Wisdom. On the ve of the
Feast of Pentecost, I join you in invoking the gifts of the Holy Spirit upon
the Church in the United States. With affection in the Lord, I cordially
impart my Apostolic Blessing to you and to the priests, religious and laity
of your diocses.

Congregatio de Causis Sanctorum

1019

ACTA CONGREGATIONUM
CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM
C A L A G U R I T A N A ET CALCEATENSIS-LUCRONIENSIS
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Alberti Capelln Zuazo patrisfamilias
(1888-1965)
DECRETUM

SUPER

VIRTUTIBUS

Unusquisque, sicut accepit donationem, in alterutrum illam adminis


trantes sicut boni dispensatores multiformis gratiae Dei (1 Pt 4, 10).
Petri Apostoli adhortatio est alacri cum cura ad effectum adducta ab
Alberto Capelln Zuazo, qui sapienter dona naturalia ac supernaturalia
multiplicavit, quae ei dederat Deus, et sicut bonus administrator, Christi
regni servitio suppeditavit.
Ortus est Servus Dei die 7 mensis Augusti anno 1888 in Hispanica urbe
Sancto Dominico Calceatensi, intra fines posita dioecesis Calaguritanae et
Calceatensis, a Vincentio Capelln Alonso et a Benedicta Zuazo Prior, rei
familiaris copiis locupletibus. Serenus crevit et pius, ludum frequentavit et
postea in opera rustica incubuit cum patre. Circiter sedecim annos natus
crebrius reddidit amicitiarum studium necnon oblectationum atque sanationum, religionum exercitatione dissuta, non tamen Missa dominica neglec
ta neque peculiari in Virginem Mariam pietate. Vehementer Isabellam Are
nas Mahave dilexit, quam in matrimonium duxit, post quinque sponsalium
annos, die mensis Iunii 30, anno 1909, et ex qua octo genuit filios, quorum
unus sacerdos est factus et una, minima natu, religiosa dominicana. In fa
milia pax dominabatur, laetitia atque prosperitas, non autem specialis religiositas. Postero tempore Servus Dei scripsit: Deus mecum erat, ego vero
non eram cum eo; cor meum ad terram multum inclinabat et parum ad
caelum .
Anno 1919, mense Ianuario, aliquid contigit miri, quod eius vitae maxi
mi fuit momenti; ipse narravit se per tres noctes continuas Beatam Vir-

1020

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ginem Mariam vidisse. Exinde mediocritatem desiit et usque ad dierum


suorum finem in via sanctitatis magna cum diligentia ambulavit, mandata
Dei ac Ecclesiae leges accurate servans, coniunctionem cum Domino colens
atque palam et constanter fidelitatem testificans evangelio, quod est factum
vitae eius norma suprema. Gaudii plenus propter donum caelitus acceptum
suum esse animadvertit impigre vitae Corporis Christi mystici partem
habere. Nomen professus est in Consociationem Adorationis Nocturnae et in
Coetum Vincentianum, quorum factus est post praeses.
Pauperes adiuvabat, aegrotos visebat, pueros christianam doctrinam docebat, hospitium exstruxit nocte mendicis recipiendis, quibus ipse assidebat
cum sedulitate et generositate boni samaritani (cf. Lc 10, 33-34), de eorum
corporibus deque eorum animabus sollicitus. Impensa benefica industria
minime eum avertit ab officiis erga uxorem, filios et familiam, cui compara
re perrexit panem cotidianum agrorum opera. Attamen bona supervacanea
coacervare vitavit, sed sinens familiares ratione decora et oeconomice secura
vivere; eos amavit iisdemque cavit ac sedulo formationi filiorum prospexit,
quibus cotidie exemplo fuit christianarum virtutum. Verus Christi discipu
lus, domum suam suamque paroecialem communitatem fidei, spei et cari
tatis splendore illuminavit, Domini praeceptum exsequens: Sic luceat lux
vestra coram hominibus, ut videant vestra bona opera et glorificent Patrem
vestrum, qui in caelis est (Mt 5, 16). Idque cum simplicitate fecit et urbanitate, cum humilitate atque amabilitate, misericordem celebrans boni
tatem Dei, suam agnoscens exiguitatem, cum facilitate modestissimos ex
plens labores. Non est suis viribus confisus sed gratia divina, quam mereri
nisus est amori Dei fidelitate et eius voluntati oboedientia, peccatorum fu
ga, fructuosa Missae participatione, ferventi pietate erga Iesum Crucifixum,
Eucharistiam, quam crebro adorabat tum die, tum nocte, precatione assi
dua. Filii amorem nutrivit erga Virginem Mariam, cuius precibus donum
conversionis tribuebat, quamque Rosarii recitatione honorabat aliisque
religionibus atque eius cultus propagatione in familia et inter pauperes. Ut
Deo placeret, vitae suae cardini, se ipsum abnegavit, motus compescuit et
indolem, patienter ac fortiter perpessus est difficultates, reprehensiones, irri
siones, morbos; parcus fuit, sobrius, castus bonisque terrenis est usus cum
spiritu contemptionis ac despicientiae et paupertatis, bona autem aeterna
appetivit, quae augere conatus est talenta multiplicando sibi a Deo conces
sa. Iustus fuit, Deo oboediens atque hominibus, prudens in vita sua spiri
tali regenda necnon in gubernatione familiae et operum caritatis. Post

1021

Congregatio de Causis Sanctorum

brevem morbum, meritis ornatus ac fama sanctitatis clarus in Domino pie


obdormivit die 24 mensis Februarii anno 1965.
Fama sanctitatis perdurante, Episcopus Calaguritanus et CalceatensisLucroniensis, nihil obstat obtento Sanctae Sedis ad normam Motus Proprii
Sanctitas Clarior , Causam introduxit beatificationis et canonizationis
atque Processum cognitionalem celebravit (annis 1983-1986), qui est a Con
gregatione de Causis Sanctorum probatus per decretum die 18 mensis Maii
anno 1987 promulgatum. Positione confecta, inquisitum est an Servus Dei
heroum in modum virtutes explicavisset. Die mensis Iunii 17 anno 1997 ac
tus est, felici cum exitu, Congressus Peculiaris Consultorum Theologorum.
Deinde Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Ordinaria calendis
Aprilibus habita anno 1998, Causae Ponente Excellentissimo Domino Fiori
no Tagliaferri, Episcopo emerito Viterbiensi, agnoverunt laicum Albertum
Capelln Zuazo heroum more virtutes thologales, cardinales iisque adnexas
coluisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre
gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super
heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Ponente
meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis,
eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de vir
tutibus

theologalibus

necnon

de

adnexis,

in

Fide,

cardinalibus
gradu

et

Caritate

tum

Prudentia,

Iustitia,

Temperantia

heroico,

Spe

Servi

Dei

Alberti

in

Deum

Capelln

et

tum

in proximum,

Fortitudine,

Zuazo,

eisque

Patrisfamilias,

in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998.
68 EDUARDUS

NOWAK

archiep. tit. Lnen., a Secretis


L. S.

Michael Di Ruberto, Subsecretarius

1022

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

FIRMANA
Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Mariae Gioia christifidelis laicae
(1904-1931)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

O Iesu, mea vita tua est, et ego amore tuo confici volo atque vivere ut
te amem faciamque ut ameris .
Haec verba quae iuvenis Maria Gioia in suo diario scripsit, summarium
esse possunt brevis eius vitae, caritate necnon cruce Christi illuminatae et
prorsus in amore Domini consumptae, in precatione, in apostolatu inque
parvi vici eius natalis sociali ac religiosa elatione.
Orta est Serva Dei die 23 mensis Septembris anno 1904 in pago sermone
patrio denominato Casette d'Et, ad municipium pertinente Sancti Elpidii
ad Mare, in archidioecesi Firmana posito, a Raphaele Gioia et Laura Bracalente, legitimis coniugibus qui probitate eminebant, religiositate atque erga
pauperes liberalitate. Biduo post ortum sacramentum Baptismi accepit et
insequenti anno Confirmationis. Sex annos nata est matre orbata, vulnere
in animo capto, quod numquam erat cicatricem plene recepturum. Diligen
ter ludum frequentavit. Anno 1915 cum gaudio primum ad eucharisticam
mensam accessit. Ut studia prosequeretur intravit in ephebeum Benedictinarum Sancti Elpidii ad Mare, in quo mansit annis 1916-1919, deinde, ean
dem ob causam, se contulit Ripam trans Asonem apud Sorores Domini
canas Sanctae Catharinae, ibique est commorata annis 1919-1923. Ubique
magni habita est propter bonitatem et indolis modestiam, caritatem erga
sodales atque Sorores, diligentiam adhibitam in studiis et impensam
pietatem, quam Missa et Communione cotidiana alebat atque oratione.
Dum aetate crescebat et gratia, acerbis est affecta doloribus: typho est ad
extremum vitae deducta; ubi est ex morbo recreata, mors ei patrem ademit
et, ludi magistrae adepta diploma, morti adfuit sororis Amaliae, decem et
septem annos natae. Hae res adversae nec eius indolem irritaverunt nec cor
induraverunt; immo, ad vicum natalem reversa, nulla interposita mora in
cepit niti pro proximo, praesertim pro puerulis, quibus doctrinam chris
tianam tradebat et pro quibus in domo sua scholam vespertinam aperuit,
cum humilitate atque amabilitate munere fungens non modo praeceptricis,
verum etiam educatricis et consiliatricis. Pro pusis et puellis condidit in pa-

Congregatio de Causis Sanctorum

1023

go Consociationem Actionis Catholicae, cuius praeses fuit studiosissima et


usque ad mortem fautrix, multum conferens ad gradum moralem religiosumque populi illius loci. Sedulo operam consociabat cum sacerdotibus,
pacem inter familias conciliabat, scandalis angebatur, quibus medendum
curabat, vocationes ad vitam consecratam fovebat, munditiae ecclesiae
prospiciebat ac subsicivis temporibus nonnullas acu pingebat sacras supel
lectiles. Aliquamdiu vice est iuncta magistrae in scholis publicis. Aliquot
annis est iuveni desponsa, quem tamen deseruit, utpote cum eius religiosa
principia non participaret.
Recuperata libertate, cogitabat de se Deo consecranda, sed hoc ad effec
tum adducere nequi vit ob morbum qui intervenit, unde est morte correpta.
Cum fuit ei suum votum deponendum, multum doluit scripsitque: Deus
mi, confirma me; non possum tibi esse desponsata in vita, in caelo saltem
poter . Ab anno 1928 est phthisi pulmonea affecta nec, quamvis varias
adhibuisset curas et diuturnas in montibus fecisset mansiones, sanitatem re
cuperavi^ Perrexit ad vitam Consociationis Actionis Catholicae attendere,
trepidare et preces Domino adhibere pro iuvenibus sociis atque operam
suam offerre suasque aegritudines pro earum christiana formatione. Ante
omnia in suam incubuit sanctificationem, contendens perfectius in dies vo
luntati Dei adhaerere et Christi lineamenta effingere in se. Die 25 mensis
Martii anno 1930, coram suo spiritus moderatore, votum castitatis priva
tum suscepit. In suo diario scripsit: Iesu mi, auge amorem meum, allice
cor meum, ne palpitet nisi pro te. Sponse mi, da mihi amorem, multum
amorem, solum amorem . Die mensis Augusti 15 eodem anno, cupiens
unum effici cum Domino Iesu, votum fecit oboedientiae. Eo tempore ita
suos significavit sensus: Iesu mi adorande, volo me tecum coniunctiorem
usque sentire, quo possim amori melius respondere tibique dicere: Tu solus
regnas; iam non ego vivo, sed tu vivis in me. Ad gloriam tuam omnia, ad
animae meae sanctificationem, ad salutem animarum . Deo devota
tamquam amoris victima, vixit ex crucis beatitudine, quam gerebat arta in
coniunctione cum divino Redemptore mundi. Ineunte anno 1931 victima,
sciens se mox immolatum iri, affirmavit: Animadverto, Sponse mi, esse te
adventurum, egoque meam repeto integram oblationem. Sponse mi, sicut
vis et quando... Omnia tibi offero, omnia, cruciatum quoque ob amatissimum meum Vincentium . Vincentius frater eius fuit minor natu, qui et
ipse phthisi pulmonea aegrotaverat. Postridie nonas Februarias eodem anno
Serva Dei peculiari voto vitam suam devovit pro proximorum bono. Die 21

1024

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

mensis Februarii Vincentius est mortuus. Sedulo a noverca custodita in do


mo Sancti Elpidii ad Mare, quo paulo ante se contulerat, ultimum suae
viae crucis spatium percucurrit precans, patiens et offerens. Obviam
Sponso facta est, qui eam arcessivit nonis Martiis anno 1931, obmurmurans: Ecce, Domine, parata sum . Moderator spiritus, qui aderat, dixit:
Nescitis ad quem perfectionis gradum haec anima pervenerit .
Re vera Dei Serva, non mirifica faciendo, sed simpliciter Evangelio
obtemperando, praeclarum exstruxit spirituale aedificium, fundamentis subnixum solidae rapis fidei, spei, caritatis erga Christum, Ecclesiam et ani
mas. In hoc opere prosequendo non suis est viribus nisa, sed potentia gra
tiae divinae, quam mereri conata est mandatorum observantia atque legum
Ecclesiae, ferventi Missae participatione et cotidiana Communione, assidua
precatione, pietate in Iesum Crucifixum et Sacrum Cor Iesu, Eucharistiae
adoratione, filiali erga Mariam Virginem Immaculatam religione. Alacriter
in vinea Domini laboravit et suo apostolatu, eminentium virtutum exemplo
ac potissimum suis doloribus auctui regni Dei operam dedit. Semper Domi
no fisa est eique se concredidit laetis atque acribus vitae temporibus. Multi
familiares luctus diuturnusque morbus eius iter ad Deum illustraverunt, ar
dorem in servitio animarum atque Actionis Catholicae, Paradisi appetitionem confirmaverunt, nedum eam tristem redderent. Omnino amore
Christi capta et possessa, ei soli vixit eiusque gloriae et, donec est sita vale
tudine, cum amore, comitate, opera fecit misericordiae corporalis et spiri
tualis et, usque ad dierum suorum finem, beneficum caritatis Domini Iesu
lumen diffudit. Splendidum quoque testimonium dedit prudentiae in apos
tolatu et in usu strumentorum suae sanctificationis, iustitiae in Deum et in
proximos, fortitudinis atque perseverantiae, temperantiae et paupertatis,
castitatis et humilitatis, oboedientiae superioribus atque sacerdotibus.
Propter hanc se gerendi rationem fama enituit sanctitatis in vita, in
morte et post mortem; quocirca Archiepiscopus Firmanus, nihil obstat ob
tento Sanctae Sedis ad normam Motu Proprio Sanctitas Clarior , Causam
introduxit beatificationis et canonizationis Processumque cognitionalem
celebravit (annis 1981-1987), cuius auctoritas et vis agnita est a Congrega
tione de Causis Sanctorum decreto die 10 mensis Maii anno 1989 promulga
to. Praeparata Positione, disceptatum est an Serva Dei heroum in modum
virtutes explicavisset. Die 29 mensis Aprilis anno 1997, prospero cum exitu,
Consultorum Theologorum Congressus Peculiaris est actus. Patres Cardi
nales deinde et Episcopi in Sessione Ordinaria die 3 praeteriti mensis Martii

1025

Congregatio de Causis Sanctorum

habita, Causae Ponente Excellentissimo domino Fiorino Tagliaferri, Epis


copo emerito Viterbiensi, professi sunt Servam Dei Mariam Gioia heroum
more virtutes thologales, cardinales et iis adnexas coluisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre
gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super
heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Ponente
meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis,
eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de vir
tutibus

theologalibus

necnon

de

adnexis,

Fide,

cardinalibus

in gradu

et

Caritate

tum

Prudentia,

Iustitia,

Temperantia

heroico,

Spe

Servae

Dei

Mariae

in

Deum

Gioia,

et

tum

in proximum,

Fortitudine,

Christifidelis

eisque

laicae,

in

casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998.
f f i EDUARDUS

NOWAK

archiep. tit. Lnen., a Secretis

L. S.
Michael Di Ruberto, Subsecretarius

FLORENTINA
Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Caelestinae a Matre Dei (in saec.:
Mariannae Donati) fundatricis Congregationis Filiarum Pauperum a S. Iosepho
Calasanctio ( Suore Calasanziane ) (1848-1925)

DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS


Vero amore Iesu corda infiammate omnium pusarum, puellarum om
niumque personarum, quibuscum rationem habetis: Hoc suadeo vobis .
His verbis, amore erga Dominum suggestis atque eius Regni studio,
Caelestina a Matre Dei (in saec.: Marianna Donati), Sorores suae Congre
gationis hortabatur ad caritatis ignem accendendum ac diffundendum in
suis communitatibus inque suis apostolicis operibus. Quod autem sodales
monebat, ipsa tam magna generositate, gaudio et perfectione explicavit,

68

- A A S

1026

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

ut bonitatis Dei signum haberetur dignaque Sancti Iosephi Calasanctii


discipula.
Dei Serva in oppido Marradi orta est, intra fines posito archidioecesis
Florentinae, die 28 mensis Octobris anno 1848, a Francisco Donati et Con
stantia Civinini, legitimis coniugibus, honesto genere natis, magnis opibus
praeditis atque fervidis christianis. Postridie ortum Baptismum accepit
nomine capto Marianna, anno 1855 Confirmationem et aliquot post annos
primam Communionem, qua in circumstantia votum privatum castitatis
suscepit. Eius morali ac religiosae educationi egregie familia consuluit. Nul
lam publicam scholam frequentavit, sed tamen est bona doctrina instituta,
quam facile Serva Dei appropriavit, vivaci intellegentia ac firma voluntate
exornata. Tamquam confessarium et spiritus moderatorem optimum
P. Caelestinum Zini elegit, Ordinis Clericorum Regularium Pauperum Ma
tris Dei Scholarum Piarum sodalem, qui eam in via sanctitatis rexit atque
in eius Deo consecratione. Nomen professa est in Tertium Ordinem Francis
canum inque Piam Societatem Filiarum Mariae pro morientium salute,
dum vitae rationem agebat umbratilem, austeram ac bonis operibus dedi
tam, praesertim vero aegrotorum visitationi. Patris dissidentia superata,
priscam secuta est vitae consecratae appetitionem et est quoddam monas
terium ingressa, sed paucos post dies libere inde discessit, volens Dei volun
tatem de se melius cognoscere. Interea, eius spiritus magistro movente,
cogitabat de itinere ineundo a Sancto Iosepho Calasanctio signato, for
tiorem in dies impulsum animadvertens ad illum imitandum etiam in apos
tolatu pro iuventute; ideoque, in familia manens, artiora vincula spiritalia
iunxit cum Ordine Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum
Piarum. Anno 1884, futurum suum munus respiciens, est diploma adepta
magistrae ludi gradus superioris; anno 1888 scholam aperuit gratuitam pro
puellulis pauperibus, facere id statuens, quod Sanctus Iosephus Calasanctius pro puerulis fecerat; anno 1889, una cum aliquibus sociis, quae eius
proposita participabant et curas, Congregationem Filiarum Pauperum a
Sancto Iosepho Calasanctio instituit, quam Archiepiscopus Florentinus an
no 1892 approbavit ac deinde etiam Sancta Sedes.
Serva Dei, quae nomen ceperat Sororem Iosepham Caelestinam a Matre
Dei, professionem fecit temporaneam anno 1889 et anno 1914 perpetuam.
Ab anno, quo Institutum est conditum, gubernatrix fuit amabilis et fortis,
diligens ac sapiens suae familiae religiosae, quae in plures Italiae urbes se
extendit. De Sororum formatione spiritali curam adhibuit, quas ad viam

Congregatio de Causis Sanctorum

1027

ascendendam perfectionis usque ad heroicam virtutem incitabat; tamquam


mater pusarum educationi prospexit; cor suasque domus religiosas aperuit
filiabus inclusorum in carceribus; aegrotas officiis prosecuta est; omnibus
exemplo fuit perfectae ac laetae consecrationi, Regulae, votis fidelitatis.
Fides, spes et caritas lucernae fuerunt quae eius iter illustraverunt in
sanctitatis via. Dei verbo adhaesit ex mente exque corde; Christi doctrina
atque exemplum eius fuerunt vitae apostolatusque norma. Prompte et ex
more voluntati Dei oboedivit, leges eius servavit, gratiam eius mereri est
nisa, peccatum fugit, animam suam continuo purificavit, bonum fecit ad
gloriam Dei atque ad salutem animarum. Artam coluit cum Domino con
iunctionem per assiduam precationem, meditationem aeternarum veritatum
ac ferventem pietatem erga Eucharistiam et Christi Passionem; scripsit:
Iesu cruci affixe, plagas tuas cruentas in corde meo imprime, ut infinito
amore et infinito dolore vivere possim et mori , atque, his cogitationibus
congruenter, cruces accepit, aerumnas, reprehensiones, paupertatem ac
debita quae ortum et auctum eius Congregationis oneraverunt, haec omnia
ducens Dei donum esse ac suae alienaeque sanctificationi viam. Spem sem
per in Providentia collocavit, quae numquam eam sine auxilio reliquit.
Amor Iesu cor eius incendit, eius verbum, scripta, navitatem, volebatque
suam Congregationem omnesque Sorores caritate uri ut multas animas ad
Christum Redemptorem adducere possent. Benigne opera misericordiae
spiritalis et corporalis est exsecuta atque, cum divini Sponsi imaginem in
pauperibus videret, in benevolentia et in auxiliis effusa fuit. In bono fa
ciendo, in Instituto regendo atque in instrumentis eligendis suae sanctifica
tionis ostendit magna se ornatam esse supernaturali prudentia. Iusta fuit in
Deum et in proximos, temperans, aliena a terrestribus bonis, ab honoribus
et laudibus, casta, Deo Ecclesiaeque auctoritati oboediens, in verbis humilis
et in moribus, in vitae crucibus portandis fortis, in Christo sequendo
perseverans, qui eam die 18 mensis Martii anno 1925 arcessivit brevem post
morbum, quem exemplari cum tranquillitate est perpessa atque erga divi
nam voluntatem obsequio.
Fama sanctitatis, qua Dei Serva claruit in vita et in morte, etiam secutis annis diffundi perrexit atque confirmari; quam ob rem Archiepiscopus
Florentinus Causam inchoavit beatificationis et canonizationis celebrato
Processu ordinario informativo annis 1935-1962, qui est rite probatus a
Congregatione de Causis Sanctorum per decretum die 5 mensis Iulii anno
1985 promulgatum. Positionis perfecta praeparatione, inquisitum est an

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1028

Serva Dei virtutes coluisset heroum in modum. Die 18 mensis Februarii anno
1997 actus est, felici cum exitu, Consultorum Theologorum Congressus Pecu
liaris. Patres Cardinales deinceps et Episcopi, in Sessione Ordinaria die 17
mensis Martii hoc anno habita, Causae Ponente Excellentissimo Domino An
drea Maria Erba, Episcopo Veliterno-Signino, professi sunt Dei Servam Caelestinam a Matre Dei virtutes thologales, cardinales et iis adnexas explicavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre
gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super
heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Ponente
meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis,
eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Constare de vir
tutibus

theologalibus

necnon

de

Fide,

cardinalibus

Spe

et

Prudentia,

Caritate

tum

in

Deum

Iustitia,

Temperantia

et

tum

in proximum,

Fortitudine,

eisque

adnexis,

in gradu heroico, Servae Dei Caelestinae a Matre Dei

(in saec.: Ma-

riannae

Donati),

Fundatricis

Congregationis

Filiarum

Pauperum

S.

Iosepho

Calasanctio (Suore Calasanziane ), in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998.
EDUARDUS

NOWAK

archiep. tit. Lnen., a Secretis

L. S.
Michael Di Ruberto, Subsecretarius

MATRITENSIS
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Faustini Mguez (in saec.: Emmanuelis) sacerdotis professi ord. Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei
Scholarum Piarum fundatoris Congreg. Sororum Calasanctiarum Filiarum de la
Divina Pastora (1831-1925)
DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Servus Dei Faustinus Mguez (in saec.: Emmanuel) natus est
die 24 mensis Martii anno 1831 in Hispanico oppido Xamirs, in dioecesi
Auriensi posito. Ingressus Ordinem Clericorum Regularium Pauperum Ma-

Congregatio de Causis Sanctorum

1029

tris Dei Scholarum Piarum, professionem fecit religiosam et sacrum pres


byteratus Ordinem accepit. Institutioni se dedidit atque confessionum mi
nisterio necnon moderationis spiritalis et, ut pauperes adiuvaret, praeparan
dis compositionibus phytotherapicis, magnam sibi concilians nominis
celebritatem. Congregationem Sororum Calasanctiarum Filiarum de la
divina Pastora condidit, puellis pauperibus educandis.
Fama sanctitatis clarus, postridie nonas Martias obiit anno 1925. Causa
beatificationis et canonizationis inita est anno 1953 apud Curiam Matritensem. Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 21 mensis Decembris
anno 1992 edixit Servum Dei heroum in modum virtutes thologales, cardi
nales et his adnexas observavisse.
Postulationis Causae rogatu, Congregatio de Causis Sanctorum de mira
coniecta sanatione consideravit, intercessioni tributa eidem Venerabili et
Bonaropoli in Argentina effecta. Casus pertinet ad puerum decem et
septem annos natum, Ansgarium Santos Leguizamn, oligophrenicum,
epilepticum, asthmaticum ex arteriis asperis, qui nocte diei 15 mensis Octo
bris anno 1972 portionem obduxit nimiam medicamentorum psychotropicorum. Subsequenti mane mater animadvertit filium animo esse lictum et af
fectum respiratione singultanti. Postquam est in valetudinarium deductus
et facta est diagnosis de cornate secundi gradus atque vitio spirandi.
Postea, etsi therapia efficax adhibebatur, aegroti condiciones in deterius
mutatae sunt, altum coma ostendentes tertii gradus cum signis decerebrationis, arteriae asperae pulmonumque inflammatione perturbatum. Progno
sis incertissima fuit quoad vitam et quoad valetudinem. Inde a primo die
hospitii in valetudinario inchoata est novendialis supplicatio ad auxilium
divinum invocandum per intercessionem Servi Dei Faustini Mguez. Die 24
mensis Octobris, novendialis supplicationis ultimo, aegrotus ex improviso e
cornate experrectus est et perfecte salutem recuperavit, clara quoque osten
sa facultatum psychicarum salubri mutatione.
De asserto miraculo apud Curiam Bonarensem anno 1994 instructa est
Inquisitio dioecesana, quae est rite probata a Congregatione de Causis
Sanctorum decreto postridie calendas Dcembres eodem anno promulgato.
Consilium Medicorum Dicasterii pridie idus Iunias anno 1997 habita ses
sione, uno ore declaravit sanationem celerrimam fuisse, completam,
mansuram et inexplicabilem esse quoad modum ob plenam signorum postumorum absentiam obque inopinatum profectum roboris intellegentiae ae
groti. Pridie idus Dcembres secutas actus est Consultorum Theologorum

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1030

Congressus Peculiaris et die 17 mensis Martii hoc anno Sessio Ordinaria Pa


trum Cardinalium et Episcoporum, Causae Ponente Excellentissimo Domino
Ottorino Petro Alberti, Archiepiscopo Calaritano. Et in utroque Coetu, sive
Consultorum sive Cardinalium et Episcoporum, posito dubio num de
miraculo constaret divinitus patrato, responsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Con
gregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de prae
dicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die Causae Ponente,
meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis,
eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit: Constare de miraculo a Deo
patrato,
nis

intercedente

Clericorum

tore

videlicet

Servo

Regularium

Congregationis

ra ,

Ven.

de

Dei Faustino Mguez,

Pauperum

Sororum
celrrima,

Matris

Calasanctiarum
completa

et

Dei

Sacerdote professo

Scholarum

Filiarum
mansura

de

Piarum,
la

sanatione

Ordi
Funda

Divina

Pasto

Ansgarii

Santos

Leguizamn a coma profondo di 3 grado, della durata di 8 giorni, da intossi


cazione

da psicofarmaci,

con

monite in soggetto oligofrenico,

segni

di

decerebrazione,

complicato

da

broncopol

epilettico e asmatico bronchiale .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998.
8 EDUARDUS N O W A K

archiep. tit. Lnen., a Secretis

L. S.

Michael Di Ruberto,

Subsecretarius

PALENTINA
Beatificationis et Canonizationis Servi Dei Emmanuelis Gonzlez Garca episcopi
Palentini fundatoris Congregationis Missionariarum Eucharisticarum a Nazareth
(1877-1940)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

In Sanctissima Eucharistia totum bonum spirituale Ecclesiae contine


tur, ipse scilicet Christus, Pascha nostrum panisque vivus per carnem suam
Spiritu Sancto vivificatam et vivificantem vitam praestans hominibus

Congregatio de Causis Sanctorum

( C O N C . OECUM V A T .

byterorum ordinis,

1031

II, Decretum de presbyterorum ministerio et vita Pres

5).

Eucharistia quae, ut fons et culmen totius evangelizationis apparet


(ibidem), magnum habuit momentum vitae ac ministerio episcopi Emmanuelis Gonzalez Garca qui, Eucharistiam celebrando, adorando et con
templando, caritatem erga Deum et proximos aluit, ad divinum Pastorem
se conformavit in gregis servitio atque evangelii crucisque Christi lumen in
Ecclesia effudit et in mundo.
Hic Dei vir Hispali est ortus die 25 mensis Februarii anno 1877 ex hu
mili admodumque christiana familia. Pater, Martinus Gonzlez Lara, opus
faciebat fabri tignarii apud Salesianorum ephebeum; mater, Antonia Garca
Prez, vestifica erat. Ad baptismalem fontem nomina ei indiderunt Em
manuelem Iesum a Purissima Conceptione et Antonium Felicem a Sanctis
sima Trinitate, et eum vias veritatis et iustitiae percurrere docuerunt.
Duodecim annos natus parentibus insciis examen subiit ut in seminarium
admitteretur. Probatus, diligenter se praeparavit ad sacerdotium optimos
consecutus exitus in pietate, in disciplina inque studiis. Mense Iulio anno
1901 doctoris gradum est adeptus in Sacra Theologia ac subsequentis men
sis Septembris die 21 ab Hispalensi Archiepiscopo Beato Marcello Spinola y
Maestre presbyter est ordinatus.
Ministerii pastoralis initio, Tabernaculo viso derelicto in parvo vico,
apostolus Tabernaculorum fieri statuit, nempe pietatem provehere erga
Eucharistiam atque de Tabernaculis neglectioribus et desertioribus curam
adhibere. Ut hoc prosequeretur propositum anno 1 9 1 0 Opus Trium Mariarum condidit, Discipulos Sancti Ioannis et postea Los Juanitos (Ioannulos) pro adulescentulis. Hae Consociationes exortae sunt cum Dei Servus
Archipresbyter erat Onubensis, qua in urbe decem annos ( 1 9 0 5 - 1 9 1 5 ) im
pensum ac multiplicem explicavit apostolatum, unde vita christiana in ea
dem urbe refloruit. Eodem temporis spatio clarissimum ex suis edidit li
brum, qui inscriptus est Lo que puede un cura hoy , ob quem tota in
Hispania cognitus est atque existimatus.
Exeunte anno 1 9 1 5 nominatus est Episcopus titularis Olympenus et
auxiliaris Malacitanus, cuius dioecesis deinde fuit Administrator Apostolicus
(anno 1 9 1 7 ) atque Episcopus (anno 1 9 2 0 ) . Cum ardore bono populi sui
prospexit. Sacerdotum disciplinam ac vitam spiritualem curavit, christianae
doctrinae institutionem fovit, paroecias visitavit, malas consuetudines cor
rexit, cultum Eucharistiae diffudit, novo seminario exstruendo consuluit.

1032

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Anno 1918 Opus Missionariorum Eucharisticorum instituit, ex sacerdotibus


constans, et anno 1921 novum condidit Institutum religiosum, quod hodie
Congregatio Missionariarum Eucharisticarum a Nazareth appellatur. Inde
ab exordio ministerii sui episcopalis Servus Dei in multas incidit difficul
tates et aegritudines, quae tamen fervorem eius apostolicum non extinxerunt.
Mense Maio anno 1931 rerum novarum molitores complures Malacitanas
ecclesias incenderunt et etiam sedem episcopalem succenderunt, Pastorem,
qui se fortiter ac decore gessit, impellentes ad urbem relinquendam. Aliquot
mensibus Calpe se abdidit, dein in suae dioecesis territorium re versus est,
nempe in oppidulum Arundam, sed cum simultates minaeque mortis adver
sus eum perdurarent, Nuntius Apostolicus voluit illum domicilium Matriti
collocare. Vir Dei paupertatem est expertus, solitudinem, indignitates et ca
lumnias. In fidelitate Deo atque Ecclesiae firmus suam portavit crucem nec
aliud appetivit, nisi ut per omnia Dei voluntatem faceret. Anno 1935 assen
sus est dioecesis Malacitanae abdicationi et est episcopus Palentinus nomi
natus. Ex more alacriter in bonum incubuit communitatis sibi concreditae.
Verbi Dei praedicationi et catechismi institutioni favit, pietati erga Eu
charistiam atque dierum festorum sanctificationi; sacerdotibus et seminarii
alumnis est opitulatus, administrationi studuit variorum Operum a se insti
tutorum.
Ante omnia, sicut facere didicerat inde ab annis iuventutis, cogitavit de
Dei exsequendo praecepto: Sancti estote, quia sanctus sum ego, Dominus
Deus vester (Lv 19, 2). Gratia adiuvante ad magnam pervenit perfec
tionem in exercitatione virtutum. Fides, spes, caritas eius vitae lumen
fuerunt et apostolatus anima. Divinae revelationi atque Ecclesiae magiste
rio ex mente adhaesit et ex corde. Semper pro iis, in quae credebat, locutus
est, scripsit et egit, Dei regnum quaerens eiusque gloriam. Eucharistia car
do fuit eius vitae spiritualis, animae eius cibus cotidianus, robur quo est in
laboribus pastoralibus atque in rebus adversis sustentus. Artam cum Domi
no coniunctionem coluit, aeternarum veritatum meditationem, liturgiam,
precationem, religionem erga Sacrum Iesu Cor et Redemptoris Matrem.
Auxilio est confisus Providentiae atque serenitatem fiduciamque iniecit iis,
qui in difficultatibus versabantur. Cum caritate ac perseverantia paroeciae
Onubensi, dioecesibus Malacitanae et Palentinae, suis Operibus fundatis
omnibusque animis quae eum adibant, servivit, auxilium petituris.
Sacerdotes, seminarii alumni, operarii, aegroti, senes, in carcere inclusi
multimodis cordis eius bonitatem experti sunt; et quotquot eum sunt insec-

Congregatio de Causis Sanctorum

1033

tati et calumniati ab eo veniam habuerunt. Servus Dei iustus fuit erga


Dominum, Ecclesiam et erga proximos; fortis fuit in fidelitate suae voca
tioni atque muneri, patiens in angoribus, temperans, alienus a bonis ter
restribus, castus, humilis, amabilis in omnes, Romano Pontifici oboediens;
prudens fuit in instrumentis seligendis suae sanctificationis, in animis re
gendis inque dioecesibus, quarum fuit Pastor, gubernandis.
Dum sedulo vias Dei percurrebat, eius valetudo languescere coepit. Suas
tulit infirmitates mira cum tranquillitate, et in precatione ad ultimum cum
Domino occursum se praeparavit, qui eum arcessivit pridie nonas Ianuarias
anno 1940.
Sanctitatis fama, qua in vita claruit, aucta est post eius mortem; quo
circa Episcopus Palentinus initium fecit Causae beatificationis atque
canonizationis per Processus ordinarii informativi celebrationem (annis
1952-1960), cui additi sunt Rogatoriales Onubensis, Hispalensis, Matritensis
et Malacitanus. A Sancta Sede nihil obstat concesso eidem Episcopo ad
normam Motu Proprio Sanctitas Clarior , apud Curiam Palentinam in
structus est Processus cognitionalis annis 1981-1983. Hi Processus rite pro
bati sunt a Congregatione de Causis Sanctorum decreto die 13 mensis Iulii
anno 1984 promulgato. Positione confecta, ex more inquisitum est an Dei
Servus virtutes heroum in modum exercuisset. Die 23 mensis Maii anno
1997, exitu cum prospero, actus est Congressus Peculiaris Consultorum
Theologorum. Patres Cardinales porro et Episcopi, in Sessione Ordinaria die
3 praeteriti mensis Februarii, habita, Causae Ponente Eminentissimo Cardi
nali Eduardo Martnez Somalo, affirmaverunt Episcopum Emmanuelem
Gonzlez Garca virtutes thologales, cardinales iisque adnexas heroum
more observavisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre
gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super
heroicis Servi Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Cardinale
Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Con
stare

de

virtutibus

proximum,
tudine,
cia,

necnon

theologalibus Fide,
de

eisque adnexis,
Episcopi

cardinalibus

et

Caritate

Prudentia,

Spe

Iustitia,

in gradu heroico,

Palentini,

Fundatoris

tum

et

in

Forti

Servi Dei Emmanuelis Gonzalez Gar

Congregationis

Missionariarum

ticarum a Nazareth, in casu et ad effectum de quo agitur.

69 - A A S

in Deum tum

Temperantia

Eucharis

1034

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998.
8 E D U A R D U S N O W A K

archiep. tit. Lnen., a Secretis

L. S S.
Michael Di Ruberto, Subsecretarius

PARISIENSIS
Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Nicolai Barr sacerdotis professi
Ordinis Minimorum fundatoris Congregationum Sororum a Iesu Infante a
S. Mauro et Sororum a Iesu Infante a Providentia Rothomagensi (1621-1686)
DECRETUM SUPER MIRACULO

Venerabilis Servus Dei Nicolaus Barr Ambiani in Gallia ortus est die
21 mensis Octobris anno 1621. Ordinem Minimorum ingressus professionem
religiosam fecit et est sacerdos ordinatus. Doctrinae se tradidit disci
plinarum theologicarum, praedicationi atque confessionum peccatorum audiendarum ministerio moderationisque spiritalis, necnon precationis ac
paenitentiae vitae. Institutionem fovit puerorum ac puellularum gratuitam
per multas populares scholas. Ut hoc persequeretur propositum Congrega
tiones condidit Sororum a Iesu Infante a Sancto Mauro et Sororum a Iesu
Infante a Providentia Rothomagensi. Virtutibus ornatus ac meritis Lutetiae
Parisiorum obiit die 31 mensis Maii anno 1686.
Beatificationis et Canonizationis Causa inita est anno 1930. Summus
Pontifex Ioannes Paulus II die mensis Martii 21, anno 1983, edixit Servum
Dei virtutes thologales, cardinales iisque adnexas heroum in modum observavisse.
Nuper Causae Postulatio Congregationi de Causis Sanctorum iudican
dam permisit assertam miram sanationem Sororis Annae Rosselle, Congre
gationis Sororum a Iesu Infante a Providentia Rothomagensi sodalis, quae
orta est anno 1950 luxatione ingenita affecta femoris sinistri. Postero anno
est gypso illita et ambulare coepit tres annos nata. Anno 1970 dolores
exstiterunt genua affligentes cum artuum impeditionibus ac talorum distor
tione. Meniscorum dextri et sinistri sectioni chirurgicae subiecta est, sed

Congregatio de Causis Sanctorum

1035

factum est ut baculo ei opus esset ad ambulandum. Anno 1976 insitionem


osseam subiit in femur sinistram, sed artus inferior duo centimetra brevior
evasit. Deinde ex arthrosi vertebrarum laboravit, praesertim ad cervicem et
ad lumbos pertinente, cum doloribus illorum locorum. Ob symptomatologiae mutationem in peius et artuum deminutam perfunctionem, praecipue
sinistri, compulsa est ad utendum sella rotulis praedita. Alii supervenerunt
morbi et etiam acerbi ossuum articulorum dolores; quam ob rem fuit ei in
lecto iacendum et medicamenta fuerunt adhibenda ervos lenientia atque
morphinum. Eiusmodi in condicione aegro ta vim a Deo postulabat ut suum
toleraret morbum, cum sorores sodales eius peterent sanationem per
Venerabilis Servi Dei Nicolai Barr intercessionem. Die 8 mensis Decembris,
mane, anno 1989, Soror Anna, Rosarium recitans, improvisam animadvertit
dolorum decessionem, ita ut ex lecto descendere potuerit et sola sine auxilio
ambulare. Perfecte erat sanata.
De sanatione apud Curiam Insulensem annis 1991-1992 Inquisitio
dioecesana est instructa, quae a Congregatione de Causis Sanctorum proba
ta est per decretum postridie nonas Novembres anno 1992 promulgatum.
Dicasterii Collegium Medicorum in sessione diei 17 mensis Aprilis anni 1997
affirmavit sanationem completam fuisse, mansuram et inexplicabilem quod
attinet ad subitaneam artuum inferiorum renovatam perfunctionem ac do
lorum decessionem. Pridie idus Dcembres subsequentes actus est Consulto
rum Theologorum Congressus Peculiaris et calendis Aprilibus anno 1998
Sessio Ordinaria est habita Patrum Cardinalium atque Episcoporum,
Causae Ponente Excellentissimo Domino Mario Rizzi, Archiepiscopo titulari
Balneoregiensi. Et in utroque Coetu, sive Consultorum sive Cardinalium et
Episcoporum, posito dubio num de miraculo constaret divinitus patrato, re
sponsum est prolatum affirmativum.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua, vota Con
gregationis de Causis Sanctorum excipiens, mandavit ut decretum de prae
dicta mira sanatione conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis hodierna die Causae Ponente,
meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis,
eisque astantibus, Beatissimus Pater declaravit: Constare de miraculo a Deo
patrato,

intercedente

Minimorum,

Ven.

Fundatore

et Sororum a

Iesu

Servo Dei Nicolao Barr,

Congregationum

Infante

Sororum

a Providentia

Sacerdote professo
Iesu

Rothomagensi,

Infante

videlicet de

S.

Ordinis
Mauro

subitanea,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1036
completa

et mansura

osteo-articolare,
grave

in

parte

sintomatologia

impossibilit

alla

sanatione

Sororis

congenita,

dolorosa

Annae

Rosselle

interessante

vari

limitazione funzionale

deambulazione per

complessa patologia

segmenti
degli

scheletrici,

con

inferiori,

con

arti

anni .

Voluit autem Sanctitas Sua ut hoc decretum publici iuris fieret et in ac


ta Congregationis de Causis Sanctorum referretur.
Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998.
& EDUARDUS

NOWAK

archiep. tit. Lnen., a Secretis

L. ffi S.

Michael Di Ruberto,

Subsecretarius

PREMISLIENSIS RITUS BYZANTINI UCRAINI


Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Iosaphatae Hordshevska (in saec.:
Michalinae)

confundatricis

Congregationis Sororum Ancillarum a Maria

Immaculata (1869-1919)
DECRETUM SUPER VIRTUTIBUS

O Iesu, animae vita, vivat anima mea in te, pro te et per te; cogitet
de te, de te loquatur, agat pro te .
His verbis Dei Serva Iosaphata Hordshevska suum significavit arden
tem erga Iesum Christum amorem, qui eius vitae centrum fuit et lux,
omnino Domini gloriae et animarum saluti consecratae.
Digna haec filia Ecclesiae Ritus Byzantini Ucraini Leopoli orta est die
20 mensis Novembris anno 1869 a Ioanne Pukas et Xenia Hordshevska,
tenuis condicionis coniugibus, qui ei nomen indiderunt Michalinam ean
demque christiane educaverunt. Exitibus cum optimis ludo peracto impera
to, incepit in taberna vitraria opus obire, ita in numerosam familiam susti
nendam se consocians. Subsiciva tempora in precatione consumebat, in can
tu sacro et in rerum divinarum participatione in ecclesia Sancti Onuphrii, a
sacerdotibus recta Ordinis Basiliani. Horum unus, P. Ieremias Lomnitsky,
qui eius factus est confessarius et magister spiritus, permisit ei ut privatim
votum susciperet castitatis. Dum alacriter in Dei viis progrediebatur,
Michaelina animadvertit se a Domino vocari, ut illi se consecraret. Prius in
ter moniales Basilianas clausura obstrictas ingredi proposuit; deinde, confes-

Congregatio de Causis Sanctorum

1037

sarii consilium secuta, adsensit ut prima sodalis fieret novae religiosae fa


miliae, quam ipse erat instituturus una cum parocho loci Zhuzhel, Cyrillo
Seletsky, ut operam daret actioni pastorali sacerdotum. Id temporis enim
nulla erat Congregatio feminina ritus Byzantini Ucraini, quae plene dedita
esset apostolicis negotiis. Serva Dei igitur, populo suo utilis esse volens, re
bus omnibus relictis iter est ingressa, quod ei divina Providentia per P.
Ieremiam Lomnitsky significaverat. Die mensis Augusti 24, anno 1892,
habitum religiosum induit nomine capto Sorore Iosaphata, ad memoriam
episcopi martyris Iosaphat Kuncewicz. Paucis post diebus in oppidulo
Zhuzhel, cum septem postulantibus, in paupertate inque humilitate primam
aperuit domum Congregationis Sororum Ancillarum a Maria Immaculata.
Sua explevit munera antistitae et puellarum educatricis sibi concreditarum
cum generositate, prudentia et amabilitate. Die 20 mensis Novembris eo
dem anno vota religiosa fecit, spondens se esse observaturam quae Consti
tutiones praescribebant: nempe Iesu Christi amorem, filiolorum agricolarum
educationem, aegrotorum et pauperum curam, apostolatum verbi et exem
pli, ut populus ad Deum adduceretur. Peculiarem ostendit sedulitatem erga
infirmos, quibus gratuito medicamenta distribuebat, quae ipsa herbis
medicinalibus confidebat. Fructuose pietatem in Virginem Mariam propa
gavit. Deo adiuvante nova Congregatio, paucis annis, multis vocationibus
locupletata est nonnullasque aperuit domos. Antistita generalis ab anno
1902 ad annum 1904 Dei Serva, quamvis sollicita esset et generosa, multas
obiit difficultates resque adversas. Munere deposito, suam explicavit indus
triam variis in locis, exemplo vitae socias et populum aedificans. Anno
1909, etsi Capitulo non interfuit, electa est Vicaria generalis sicque ei con
cessum est ut professionem perpetuam faceret. Novem annis continuis
naviter suum praestitit officium Antistitae generali. Eodem tempore prae
fuit Sororibus Seminario Maiori Leopolitano ministrantibus. Eius valetudo
minui coepit anno 1914, anima altius ascendente in imitatione Christi et in
perfectione christiana. Effulsit enim obsequio erga voluntatem Dei, fideli
tate consecrationi religiosae, patientia in acerbitatibus, divinae Providentiae
fiducia. Vere humilis, suis viribus non est confisa nec multis suis naturali
bus dotibus, sed Dei auxilio, quod merere nitebatur arcte coniuncta cum
Domino, diligenter cotidiana munia exsequendo, vota Regulamque servan
do, malum vitando bonumque faciendo. Spiritualiter confirmata pia sacro
rum liturgicorum participatione, precatione assidua, meditatione, ferventi
religione erga Eucharistiam, Domini Passionem et Sacrum Cor Iesu, con-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1038

stans fuit in servitio Dei et Ecclesiae, necnon populi sui suique Instituti.
Sapienter formationi Sororum consuluit annis, quibus Institutum guberna
vit; officiosa fuit erga aegrotas, ignovit iis, quae ei causa fuerunt difficulta
tum et aegritudinum. Eius caritas non minus prompta fuit in pueros, hu
miles, pauperes, senes, dolentes proque omnibus opera exercuit misericor
diae corporalis et spiritualis. Supernaturali cum prudentia se gessit in eli
gendis instrumentis sanctificationis suae atque proximorum; iusta fuit, sin
cera, fortis, aliena a bonis terrestribus, castigata in sensibus, in verbis inque
moribus casta, in exercitio virtutum perseverans. Extremis vitae annis ac
tiones ascticas multiplicavit multumque phthisi ossea laboravit. Omnia
tamen est perpessa mira cum animi vi et interiore cum pace. Sicut
praedixerat, terrenam vitam conclusit vespere sollemnitatis Annuntiationis
Domini, die 25 mensis Martii anno 1919 secundum calendarium Grego
rianum, vel die 7 mensis Aprilis secundum calendarium Iulianum. Nunc
corpus Servae Dei requiescit in aedicula Domus Generalitiae Sororum Ancil
larum a Maria Immaculata Romae.
Fama sanctitatis qua Soror Iosaphata insignis fuit in vita etiam subse
quentibus annis perduravit, sed beatificationis et canonizationis Causa non
nisi recenter iniri potuit ob tristes eventus populi Ucraini. Namque
Eparchus Premisliensis ritus Byzantini Ucraini annis 1992-1993 Inquisi
tionem instruxit canonicam, quae est a Congregatione de Causis Sanctorum
probata die 10 mensis Iunii anni secuti. Praeparata Positione, excussum est
ex more an Dei Serva heroum in modum virtutes coluisset. Die 21 mensis
Octobris anno 1997, felici cum eventu, actus est Consultorum Theologorum
Congressus Peculiaris. Deinde Patres Cardinales et Episcopi, in Sessione Or
dinaria die 17 mensis Februarii praeteriti habita, Causae Ponente Eminen
tissimo Cardinali Eduardo Gagnon, fassi sunt Servam Dei Iosaphatam Hor
dshevska virtutes thologales, cardinales et his adnexas exercuisse.
Facta demum de hisce omnibus rebus Summo Pontifici Ioanni Paulo II
per subscriptum Secretarium accurata relatione, Sanctitas Sua vota Congre
gationis de Causis Sanctorum excipiens rataque habens, mandavit ut super
heroicis Servae Dei virtutibus decretum conscriberetur.
Quod cum rite esset factum, accitis ad Se hodierno die Causae Cardinale
Ponente meque Antistite a Secretis Congregationis ceterisque de more convocandis, eisque astantibus, Beatissimus Pater sollemniter declaravit: Con
stare

de

proximum,

virtutibus
necnon

theologalibus
de

Fide,

cardinalibus

Spe

et

Caritate

Prudentia,

Iustitia,

tum in Deum
Temperantia

et

tum in
Forti-

1039

Congregatio pro Episcopis

tudine,
(in

eisque

saec.:

adnexis,

Michaelinae),

in

gradu

heroico,

Confundatricis

Servae

Dei

Congregationis

Iosaphatae
Sororum

Hordshevska
Ancillarum

Maria Immaculata, in casu et ad effectum de quo agitur.

Hoc autem decretum publici iuris fieri et in acta Congregationis de Cau


sis Sanctorum Summus Pontifex referri mandavit.
Datum Romae, die 6 mensis Aprilis A. D. 1998.
83 EDUARDUS N O W A K

archiep. tit. Lnen., a Secretis

L. & S.
Michael Di Ruberto, Subsecretarius

CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


BAGENSIS ET SANCTAE MARIAE
de finium mutatione
DECRETUM

Quo aptius christifidelium pastorali curae consuli possit, Exc.mi PP.


DD. Laurindus Guizzardi, C. S., Episcopus Bagensis, et Iosephus I vus
Lorscheiter, Episcopus Sanctae Mariae, unanimi consensu ab Apostolica
Sede expostulaverant ut circumscriptionum sibi concreditarum fines ali
quantulum immutarentur. Congregatio pro Episcopis, praehabito favorabili
voto Exc.mi P.D. Alfii Rapisarda, Archiepiscopi titulo Cannensis et in
Brasilia Apostolici Nuntii, rata huiusmodi immutationem christifidelium
bono profuturam, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice
Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, tributarum, oblatis precibus an
nuendum censuit. Quapropter, hoc Decreto, perinde valiturum ac si Apos
tolicae sub plumbo Litterae datae forent, a dioecesi Bagensi distrahit inte
grum territorium paroeciae Sanctae Mariae de Victoriis in civitate vulgo
Cacequi, atque territorium communitatis christianae Sanctae Ritae , in
pago vulgo Laranjeiras, eaque dioecesi Sanctae Mariae adnectit, mutatis,
hac ratione, utriusque ecclesiasticae circumscriptionis finibus. Ad clerum
quod attinet statuit ut simul ac praesens Decretum ad effectum deductum

1040

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

fuerit sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio eccle


siasticum officium detinent; ceteri autem sacerdotes, clerici seminariique
tirones circumscriptioni illi incardinentur in cuius territorio legitimum
habent domicilium. Quamobrem documenta et acta praefatorum territorio
rum clericos, fideles ac bona temporalia respicientia a Curia Bagensi ad Cu
riam Sanctae Mariae transmittantur. Ad haec perficienda Congregatio pro
Episcopis deputat memoratum Exc.mum Apostolicum Nuntium vel, ipso a
sede absente, negotiorum Sanctae Sedis in Brasilia gestorem, necessarias et
opportunas eisdem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de
quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere
imposito ad eamdem Congregationem, cum primum fas erit, authenticum
exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 12 Decem
bris anno 1997.
8 B E R N A R D I N U S
8

card.

GANTIN,

Praef.

Georgius M. Mejia, a Secretis.

L. B S.

In Congr. pro Episcopis tab., n. 567/97

ALTENSIS, QUETZALTENANGUENSIS-TOTONICAPENSIS
de concathedralis erectione
DECRETUM

Cum urbs vulgo Totonicapn, civilis eiusdem nominis provinciae caput,


intra fines archidioecesis Altensis, Quetzaltenanguensis-Totonicapensis ex
stans, sive fidelium numero sive religionis operibus et incolarum industria
prospera hac nostra aetate incrementa susceperit, Exc.mus P.D. Victor
Hugo Martnez Contreras, Archiepiscopus Altensis, QuetzaltenanguensisTotonicapensis, ab Apostolica Sede postulavit ut, ad aptius tutiusque ani
marum bono consulendum paroeciale templum in eadem urbe, Deo in
honorem Sancti Michaelis Archangeli dicatum, ad gradum et dignitatem
Ecclesiae Concathedralis eveheretur. Congregatio pro Episcopis, praehabito
favorabili voto Exc.mi P.D. Ramiri Moliner Ingls, Archiepiscopi titulo

Congregatio pro Episcopis

1041

Sardanensis et in Guatimala Apostolici Nuntii, vigore specialium faculta


tum a Summo Pontifice, Ioanne Paulo, divina Providentia PP. II, sibi
tributarum, rata id in bonum animarum vere cessurum, oblatis precibus
annuendum censuit. Quapropter, eadem Congregatio, praesenti Decreto,
perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, decer
nit ut, praefatum paroeciale templum, in urbe Totonicapn, Deo in hono
rem Sancti Michaelis Archangeli dicatum titulo Ecclesiae Concathedralis
decoretur, cum omnibus honoribus et privilegiis quae huiusmodi Ecclesiis
propria sunt.
Ad haec perficienda Congregatio pro Episcopis deputat memoratum
Exc.mum Apostolicum Nuntium, necessarias et opportunas eidem tribuens
facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum
in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eandem Congrega
tionem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae exsecu
tionis remittendi.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Congregationis pro Episcopis, die 29 mensis
Septembris anno 1998.
83 Fr. L U C A S card. M O R E I R A N E V E S , O.P., Praef.
83 Franciscus Monterisi,
L.

a Secretis.

m s.

In Congr. pro Episcopis tab., n. 670/98

PROVISIO ECCLESIARUM

Latis decretis a Congregatione pro Episcopis, Sanctissimus Dominus


Ioannes Paulus PP. II per Apostolicas sub plumbo Litteras iis quae sequ
untur Ecclesiis sacros praefecit praesules:
Cathedrali Ecclesiae Sancti Ioannis Canadensis,
Exc.mum P.D. Iosephum Faber McDonald, hactenus Episcopum Grandicataractensem.
die 23 Octobris 1998.

Cathedrali Ecclesiae Xapeconsi R.D. Emmanuelem


Ioannem Francisco, hactenus praesidem Instituti Theologici de Sancta
Catharina in archidioecesi Florianopolitana.
die 28 Octobris.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1042

Titulari episcopali Ecclesiae Segiensi R.D. Mar


cellum Arturum Gonzalez Amador, e clero dioecesis Sanctae Clarae,
hactenus Cancellarium Curiae et parochum templi cathedralis, quem consti
tuit Auxiliarem eiusdem dioecesis.
die 31 Octobris 1998.

Cathedrali Ecclesiae Vinonansi, Exc.mum P.D.


Bernardum Iosephum Harrington, hactenus Episcopum titularem Uzalensem et Auxiliarem archidioecesis Detroitensis.
die 5 Novembris.

Cathedrali Ecclesiae Sancti Aloisii de Caceres


Exc.mum P.D. Iosephum Vieria de Lima, hactenus Episcopum Marabensem.
die

11

Novembris.

Cathedrali Ecclesiae Litoris Palmensis, Exc.mum


P.D. Antonium Iosephum 0'Connell, hactenus Episcopum Knoxvillensem.
die 12 Novembris.

Cathedrali Ecclesiae Arianensi Hirpiniae-Laquedoniensi, R.D. Ianuarium Pascarella, e clero dioecesis Acerrarum, hactenus
Cancellarium atque Delegatum episcopalem.
die 14 Novembris.

Titulari episcopali Ecclesiae Gravelburgensi, nuper constitutae,


Exc.mum P.D. Natalem Delaquis, hactenus Episcopum emeritum Gravelburgensem.
Titulari episcopali Ecclesiae Araditanae R.D. An
netto Depasquale, hactenus archidioecesis Melitensis Vicarium generalem,
quem eiusdem archidioecesis Auxiliarem deputavit.
die 16 Novembris.

Cathedrali Ecclesiae Holmiensi, R.P. Andream Arborelius, Ordinis Fratrum Discalceatorum B. Mariae V. de Monte Carmelo
sodalem.
die 17 Novembris.

Metropolitanae Ecclesiae Cordubensi in Argentina Exc.mum P.D.


Carolum Iosephum ez, hactenus Archiepiscopum Coadiutorem Tucumanensem.
Cathedrali Ecclesiae Captatoropolitanae R.D. Aloi
sium Carolum Eccel, hactenus Administratorem dioecesanum eiusdem sedis.
die 18 Novembris.

Cathedrali Ecclesiae Arretinae-Cortonensi-Biturgensi Exc.mum P.D. Valtherum Bassetti, hactenus Episcopum Ecclesiae Massanae-Plumbinensis.
die 21 Novembris.

Congregatio pro Episcopis

1043

Archiepiscopali Ecclesiae Crotonensi-Sanctae


Severinae Exc.mum P.D. Andream Mugione. hactenus Episcopum Cassanensem.
die 21 Novembris 1998.

Metropolitanae Ecclesiae Campobassensi-Boianensi Exc.mum P.D.


Armandum Dini, hactenus Episcopum Marsorum.
die 23 Novembris. Metropolitanae Ecclesiae Corensi, noviter erectae,
Exc.mum P.D. Robertum Lckert Len, hactenus Episcopum Corensem.

1044

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE

Il Santo Padre Giovanni Paolo II ha ricevuto in Udienza


Ufficiale per la presentazione delle Lettere Credenziali:
Venerd, 2 3 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor E a m o n
Ambasciatore d'Irlanda presso la Santa Sede.
Sabato, 2 4 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor J e a n
basciatore di Francia presso la Santa Sede.

O'Tuathail,

Gueguinou,

Am

Gioved, 2 9 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor J a v i e r G u e r r a


L a s p i n z , Ambasciatore di Costa Rica presso la Santa Sede.
Gioved,
caro

Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor S e r g i o I v a n B H u r t a r t e , Ambasciatore del Guatemala presso la Santa


5

Sede.
Sabato,

Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor G u i l l e r m o L o n


E s c o b a r - H e r r n , Ambasciatore di Colombia presso la Santa Sede.
7

Gioved,
Meira

Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor M a r c o C s a r


N a s l a u s k y , Ambasciatore del Brasile presso la Santa Sede.
12

Ha, altres, ricevuto in Udienza:


Gioved, 1 5 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor A l e k s a n d e r
n i e w s k i , Presidente della Repubblica di Polonia.
Luned,

19

Flores Facusee,

Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor C a r l o s R o b e r t o


Presidente della Repubblica di Honduras.

Gioved, 2 2 Ottobre 1 9 9 8 , S.E. il Signor A r m a n d o


S o l , Presidente della Repubblica di El Salvador.
Luned,
Grmsson,

Novembre 1 9 9 8 , S.E. il Signor


Presidente della Repubblica di Islanda.
9

Kwas-

Caldern

lafur

Ragnar

Diarium Romanae Curiae

1045

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni Paolo II ha nominato:
10 novembre

1998. Mons. Thomas Yen Sheng-Nan, Arcivescovo tit. eletto di

12

14

Leptis Magna, Nunzio Apostolico in Sri Lanka.


S.E. mons. Jean-Claude Perisset, Arcivescovo tit. di Giustiniana prima, Nunzio Apostolico in Romania.
Mons. Alessandro D'Errico, Arcivescovo tit. eletto di Cari
ni, Nunzio Apostolico in Pakistan.

Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni Paolo II ha


nominato:
4

11

16

17

29

30

1998. S.E. mons. Claudio Hmmes, Arcivescovo di So Paulo,


Membro del Comitato di Presidenza del Pontificio
Consiglio per la Famiglia ad quinquennium .
settembre

S.E. mons. Jos Manuel Estepa Llaurens, Arcivescovo tit.


di Italica, Ordinario Militare per la Spagna,
Membro della Congregazione per il Clero ad
quinquennium .

P. Pierre Belanger, S.I., Consultore del Pontificio Consiglio


delle Comunicazioni Sociali ad quinquennium .

P. Peter Malone, M.S.C., Membro del Pontificio Consiglio


delle Comunicazioni Sociali ad quinquennium .

S.E. mons. Marcello Zago, Arcivescovo tit. di Roselle,


Segretario della Congregazione per l'Evangeliz
zazione dei Popoli, Membro del Comitato del
Grande Giubileo dell'Anno 2000.

S.E. mons. Jos Sebastian Laboa, Arcivescovo tit. di


Zarai, Membro della Congregazione delle Cause
dei Santi ad quinquennium .

Mons. Giuseppe Liberto, mons. Crispino Valenziano, sac.


Giuseppe Busani, sac. Alfredo Di Stefano, Con
sultori dell'Ufficio delle Celebrazioni Liturgiche
del Sommo Pontefice.

S.E. mons. Giuseppe Pittau, Segretario della Con


gregazione per l'Educazione Cattolica, Consul
tore della Congregazione per i Vescovi.

La signora Theresa Ee-Chooi, Membro del Pontificio Con


siglio delle Comunicazioni Sociali ad quinquen
nium .
ottobre

Il prof. Fabrizio Bisconti, Segretario della Pontificia Com


missione di Archeologia Sacra in aliud quin
quennium .
agosto

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1046

ottobre

1998. Gli Em.mi Signori Cardinali Lucas Moreira Neves, Daro


Castrilln Hoyos, durante munere , Antonio
Maria Rouco Vrela ad quinquennium , Mem
bri del Pontificio Consiglio per l'Interpretazione
dei Testi Legislativi.

15

L'Em.mo Sig. Card. Lszl Paskai, Membro del Pontificio


Consiglio per l'Interpretazione dei Testi Legisla
tivi in aliud quinquennium .
L'Em.mo Signor Cardinale Gilberto Agustoni, Membro del
Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica
usque ad 80 annum .
I signori dott. Giampietro Nattino e dott. Ettore Quadrani, Consultori della Prefettura degli Affari
Economici della Santa Sede ad quinquennium .
wm

19

Il signor Hans-Joachim Kracht, Consultore della Congregazione


delle Cause dei Santi ad quinquennium .

L'Em.mo Signor Cardinale Antonio Maria Rouco Vrela, e gli


Ecc.mi Mons.ri Jos da Cruz Policarpo, Patriarca di
Lisboa; Rosendo Huesca Pacheco, Arcivescovo di
Puebla de los Angeles; Ivan Dias, Arcivescovo di
Bombay; Francis Xavier Kaname Shimamoto, Ar
civescovo di Nagasaki; Claudio Hmmes, Arcivesco
vo di So Paulo; Raphael S. Ndingi Mwana'a Nzeki, Arcivescovo di Nairobi; Joseph Dor, Arcivesco
vo di Strasbourg; Walter Kasper, Vescovo di Rottenburg-Stttgart; Adrianus Herman van Luyn,
Vescovo di Rotterdam, Membri del Pontificio Con
siglio della Cultura ad quinquennium .

Gli Em.mi Signori Cardinali Joseph Ratzinger, Lucas Moreira


Neves, Carlo Maria Martini, Jean-Marie Lustiger,
Jzef Glemp, Francis Arinze, Jozef Tomko, Bernard
Francis Law, Christian Wiyghan Turni, Jan Chryzostom Korec; e gli Ecc.mi Mons.ri John Patrick
Foley, Francesco Marchisano, Javier Lozano Barra
gn, Jzef Miroslaw zyciski, Anselme Titianma
Sanon, William Benedict Friend, Donai Brendan
Murray, Membri del Pontificio Consiglio della Cul
tura in aliud quinquennium .

Gli Em.mi Signori Cardinali: Serafini Fernandes de Arajo,


Antonio Mara Rouco Vrela, e gli Ecc.mi Mons.
Jos Saraiva Martins, Prefetto della Con
gregazione delle Cause dei Santi; Louis-Marie
B i l i e , Arcivescovo di Lyon; Desmond Connell, Ar
civescovo di Dublin; Marcello Cbstalunga, Arcivesco
vo titolare di Aquileia, Membri della Congregazione per
Vescovi ad quinquennium .

Diariwn Romanae

19

ottobre

22

23

26

31

novembre

1047

Curiae

1998. Gli Em.mi Signori Cardinali, Jean-Marie Lustiger, Eduardo


Martnez Somalo, Achille Silvestrini, Angelo Felici, e
l'Eccmo Mons. Johannes Dyba, Membri della Con
gregazione per i Vescovi in aliud quinquennium .

L'Em.mo Signor Cardinale Edmund Casimir Szoka, Membro


della Congregazione delle Cause dei Santi in aliud
quinquennium .

S.E. mons. Francesco Saverio Salerno, Vescovo tit. di


Cerveteri, Segretario del Supremo Tribunale della
Segnatura Apostolica ad quinquennium .

S.E. mons. Francesco Saverio Salerno, Vescovo tit. di


Cerveteri, Consultore della Pontificia Commissione
per lo Stato della Citt del Vaticano.

S.E. mons. Cipriano Caldern Polo, Vescovo tit. di Tagora,


Vice Presidente della Pontificia Commissione per
V America Latina in aliud quinquennium .

Mons. Franco Croci, Segretario della Prefettura degli Affari


Economici della Santa Sede ad quinquennium .

Il dott. Edouard Delalay, Membro del Collegio dei Revisori


della Prefettura degli Affari Economici della Santa
Sede ad triennium .

Il prof. Enrique Mas Montanes, Membro del Collegio dei Re


visori della Prefettura degli Affari Economici della
Santa Sede in aliud triennium .

L'Em.mo Signor Cardinale Lorenzo Antonetti, Delegato Pon


tificio per la Patriarcale Basilica di San Francesco
in Assisi.
S.E. mons. Agostino Caccia villan, Arcivescovo tit. di
Ami terno, Presidente dell'Amministrazione del Pa
trimonio della Sede Apostolica ad quinquennium .

Gli Em.mi Signori Cardinali Gilberto Agustoni e Lorenzo


Antonetti, Membri delVAmministrazione del Pa
trimonio della Sede Apostolica usque ad 80 an
num .
um

Si rende noto che mons. Gianfranco Bella stato nominato in aliud quinquen
nium Vicario giudiziale del Tribunale regionale di prima istanza del Lazio per la
cause di nullit di matrimonio, e che i mons. Giacomo Incitti e Francesco Maria
Tasciotti ed il p. Silvio Tornasi, Stimmatino, sono stati nominati in aliud quin
quennium Giudici esterni del Tribunale regionale di prima istanza del Lazio per le
cause di nullit di matrimonio.

NECROLOGIO
26
28

settembre

1998. Mons. Aurelio Sorrentino, Arcivescovo em. di Reggio Calabria-Bova (Italia).

Mons. Giovanni Maria Sartori, Arcivescovo di Trento (Italia).

1048
2

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ottobre

6
13

16

25

30

2
3
13
15
26
28

novembre

1998. Mons. Joseph Khiamsun Nittayo, Arcivescovo em. di


Bangkok (Thailandia).

Mons. Renatus Lwamosa Butibubage, Vescovo em. di


Mwanza (Tanzania).

Mons. Kornl Pataky, Vescovo em. di Gyr (Ungheria).

Mons. Mariano G. Gavila, Arcivescovo em. di Lipa (Filip


pine).

Mons. Michael Kien Samophithak, Arcivescovo em. di


Thare and Nonseng (Thailandia).

Mons. Franois-Marie Morvan, Vescovo em. di Cayenne


(Guyana Francese).

Mons. Segundo Garca de Sierra y Mndez, Ari vescovo em.


di Burgos (Spagna).

Mons. Oriano Quilici, Arcivescovo tit. di Tabla.

Mons. Paulos Philoxinos Ayyamkulangara, Vescovo tit. di


Chayal dei Siro-Malankaresi.

Mons. Mario Zanetta, Vescovo di Paulo Afonso (Brasile).

Mons. Enzo Ceccarelli Latraro, Vescovo tit. di Ruspe.

Mons. Djuro Koksa, Vescovo tit. di Grumento Nova.

Mons. Hemaiag Pietro Ghedighian, Patriarca em. di Cilicia


degli Armeni.

An. et vol. LXXXX

31 Decembris 1998

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


C O M M E N T A R I U M

O F F I C I A L E

INDEX GENERALIS ACTORUM


(An. e t v o l . L X X X X )

I - ACTA IOANNIS PAULI PP. II


LITTERAE
TAE:

APOSTOLICAE

M O T U

P R O P R I O

DA-

457, 641.

EPISTULA APOSTOLICA:

CONSISTORIUM

7 1 3 .

ORDINARIUM

PUBLICUM:

ALLOCUTIONES: 1 1 7 , 1 2 1 , 1 3 2 , 1 3 8 , 1 4 3 ,

202,
507,
581,
684,
807,
992,

204,
514,
588,
689,
813,
997,

211, 255, 414, 417,


517, 524, 529, 533,
592, 595, 665, 668,
766, 774, 778, 781,
962, 965, 971, 976,
1004, 1008, 1012.

420,
571,
675,
786,
981,

427,
575,
680,
797,
987,

2 4 5 .
N U N T I I : 1 4 7 , 2 6 1 , 6 0 1 , 6 0 8 .

LITTERAE DECRETALES: 3 0 5 , 3 7 7 , 8 2 5 .
N U N T I I TELEVISIFICI: 5 4 0 , 6 1 4 , 6 9 5 .
CONSTITUTIONES

APOSTOLICAE:

5,

6,

7,

8,

81, 82, 84, 85, 86, 88, 177, 193, 195,


307, 380, 381, 461, 561, 562, 828, 829,
830, 929.
LITTERAE

19,
200,
309,
466,
663,
951,
959,

APOSTOLICAE:

21, 22, 23, 90,


201, 249, 250,
383, 384, 385,
468, 469, 564,
664, 831, 930,
952, 953, 954,
960, 961.

1 0 ,

93,
251,
385,
566,
945,
955,

1 2 ,

94,
252,
386,
567,
946,
956,

1 4 ,

1 7 ,

197,
253,
462,
658,
948,
957,

199,
254,
464,
660,
950,
958,

CONVENTIONES: 2 4 , 3 0 , 9 5 , 9 8 , 3 1 0 , 3 3 0 ,

470.
H O M I L I A E : 4 1 , 3 8 7 , 3 9 3 , 3 9 9 , 4 0 5 , 4 0 9 ,

503, 568.

70 - A A S .

ITINERA APOSTOLICA: 1 7 4 , 3 0 2 , 5 5 7 , 9 2 8 .

SECRETARIA STATUS: 2 1 5 , 6 9 7 .

II

A C T A

CONGREGATIO

C O N G R E G A T I O N U M

PRO

D O C T R I N A

F I D E I :

Formulae professionis fidei et iurisiuran


di fidelitatis in suscipiendo officio no
mine Ecclesiae exercendo una cum nota
doctrinali adnexa: 5 4 2 .
Notificatio circa scripta Patris Antonii de
Mello, S.I.: 8 3 3 .
CONGREGATIO

Provisiones

PRO

ECCLESIIS

Ecclesiarum:

ORIENTALIBUS:

6 1 7 .

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1050
CONGREGATIO

Decreta:

46,

CAUSIS

DE

48,

51,

SANCTORUM:

54,

56,

157,

C O N G R E G A T I O

159,

161, 165, 223, 225, 227, 230, 233, 236,


273, 275, 278, 281, 284, 287, 289, 292,
342, 344, 346, 349, 434, 438, 441, 444,
446, 448, 552, 619, 621, 626, 630,
1019, 1022, 1025, 1028, 1030, 1034,
1036.

Declaratio coniuncta cum Congr. pro Clericis: 8 3 5 .


Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium: 8 4 3 .

III

- A C T A

P O N T .

C O N S I L I O R U M

EPISCOPIS:

PRO

P O N T I F I C I U M

Decreta: 5 8 , 6 0 , 2 3 8 , 2 9 4 , 2 9 5 , 2 9 7 , 1 0 3 9 ,

1040.
Provisiones

CATHOLICA:

Decreta: 6 3 7 , 6 3 8 .

Coetus coram S . P.: 6 5 , 3 5 5 , 6 4 0 .


CONGREGATIO

INSTITUTIONE

DE

BUS

Declaratio:
Ecclesiarum:

6 1 ,

1 6 8 ,

2 4 1 ,

298, 353, 451, 554, 634, 710, 835, 1041.

C O N S I L I U M

L E G U M

D E

T E X T I -

INTERPRETANDIS:

6 3 .

Responsio a d propositum dubium: 7 1 1 .

Collationes dignitatis archiepiscopalis: 6 2 ,

556, 835.
C O N G R E G A T I O

V
PRO

G E N T I U M

EVANGELIZA-

D I A R I U M

A U D I E N T I A E SOLLEMNIORES:

6 5 ,

CURIAE:
1 7 4 ,

2 4 4 ,

302, 355, 454, 557, 640, 823, 928, 1044.

TIONE:

Provisiones Ecclesiarum:

1 7 0 ,

3 0 0 ,

8 2 0 .
SECRETARIA

Nominationes:

R O M A N A E

173,

CONGREGATIO

PRO

301,

822.

CLERICIS:

STATUS:

Notae mutuae: 6 9 7 .
Decretum: 2 1 5 .

Declaratio coniuncta cum Congr. de Instit. Cath.: 8 3 5 .

Nominationes*:

Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium: 8 7 9 .

Necrologia:

66,

174,

245,

302,

355,

455, 558, 640, 712, 823, 928, 1045.


80,

175,

248,

303,

375,

456,

560, 640, 712, 824, 1047.

* Ad inquirentium commodum, haec ponitur distincta recensio:


In Secretaria Status: 245, 303, 355.
In Collegio Cardinalium: 303.
In Congregatione pro Doctrina Fidei: 246, 455
In Congregatione pro Ecclesiis Orientalibus: 175, 246, 303.
In Congregatione de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum: 175, 246.
In Congregatione de Causis Sanctorum: 66, 175, 245, 246, 302, 455, 559, 823, 1045, 1046,
1047.
In Congregatione pro Episcopis: 245, 247, 303, 455, 1045, 1046, 1047.
In Congregatione pro Gentium Evangelizatione: 247, 558, 559.
In Congregatione pro Clericis: 66, 246, 247, 1045.
In Congregatione pro Institutis vitae consecratae et Societatibus vitae apostolicae: 247.
In Congregatione de Institutione Catholica: 174, 247
In Paenitentiaria Apostolica: 303.
In Supremo Tribunali Signaturae Apostolicae: 928, 1046, 1047.
In Tribunali Rotae Romanae: 175.
In Pont. Consilio pro Laicis: 247.
In Pont. Consilio ad Unitatem Christianorum fovendam: 247.

Index generalis actorum


In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In
In

1051

Pont Consilio pro Familia: 247, 302, 1045.


Pont. Consilio de Iustitia et Pace: 247, 559
Pont, Consilio Cor Unum : 245, 247, 303.
Pont. Consilio de Spirituali Migrantium atque Itinerantium Cura: 247, 559.
Pont. Consilio de Legum Textibus interpretandis: 246, 247, 303, 1046.
Pont. Consilio pro Dialogo inter Religiones: 247, 303.
Pont. Consilio de Cultura: 247, 1046.
Pont. Consilio de Communicationibus Socialibus: 175, 247, 455, 1045.
Administratione Patrimonii Sedis Apostolicae: 66, 246, 247, 1047.
Praefectura rerum oeconomicarum Sanctae Sedis: 247, 303, 1047.
Officio de Liturgicis Celebrationibus Summi Pontificis: 1045,
Pont. Commissione pro America Latina: 247, 455, 1047.
Pont. Commissione de Sacra Archaeologia: 1045.
Pont, Commissione Biblica: 174.
Pont. Commissione Ecclesia Dei : 174,,
Pont., Commissione pro Civitate Vaticana, 247, 1047.
Pont. Comitatu Eucharisticis Internationalibus Conventibus provehendis: 66.
Pont. Comitatu de Scientiis Historicis: 559.
Comitatu centrali pro Anno Sancto Tertii Millennii: 175, 246, 559, 1043.
Commissione pro disciplina Curiae Romanae, 246.
Archivo Secreto Vaticano: 303.
Bibliotheca Apostolica Vaticana: 303
Nuntiaturis et Delegationibus Ap.: 66, 245, 302, 455, 558, 712, 928, 1045.
Civitate Vaticana: 66, 455, 559 640.
Vicariatu Urbis: 375, 560, 640,
Tribunali Regionali Latii: 246, 455, 560, 640, 1047.
Academia (Pont) pro Vita: 66.
Academia (Pont.) Scientiarum: 928.
Academia (Pont.) Scientiarum Socialium: 928.
Patriarchali Basilica S. Francisci Assisiensis: 1047.
Almo Collegio Capranica: 560.
Officio Centrali Coordinamento Pastorale degli Ordinariati Militari: 66.

Protonotarii Ap. supra numerum: 66; 355.


Praelati honoris causa: 66; 356.
Cappellani Suae Sanctitatis: 69; 360.
Ex Ordine Piano: Gran Croce: 73, 364; Commenda con placca: 73.
Ex Ordine S. Gregorii Magni: Gran Croce: 73, 364; Commenda con Placca: 74, 365; Com
menda: 74, 366; Placca: 75, 367; Cavalierato: 75, 368; Croce di Dama di Commenda con
Placca: 76, 370; Croce di Dama di Commenda: 76; Croce di Dama: 77, 370.
Ex Ordine S. Silvestri Papae: Gran Croce: 77, 371; Commenda con Placca: 77, 372; Com
menda: 77, 372; Placca: 373; Cavalierato: 78, 373; Croce di Dama di Commenda con Plac
ca: 79; Croce di Dama di Commenda: 79; Croce di Dama: 80, 375.

II
INDEX DOCUMENTORUM
CHRONOLOGICO ORDINE DIGESTUS
I ACTA I O A N N I S P A U L I PP. II
I. LITTERAE APOSTOLICAE MOTU PROPRIO DATAE:
1998 Maii

18 Normae quaedam inseruntur in Codice Iuris Canonici et


in Codice Canonum Ecclesiarum Orientalium . .
21 De theologica et iuridica natura Conferentiarum Episcopo
rum
. . . .

457
641

II - EPISTULA APOSTOLICA
1998

Maii

- Episcopis, sacerdotibus, religiosis familiis


atque catholicae Ecclesiae Christifidelibus de diei do
minicae sanctificatione

31 Dies Domini.

713

III - CONSISTORIUM
1998 Febr.

21 Consistorium ordinarium publicum ad creandos Cardinales .

245

IV - LITTERAE DECRETALES
1996

Iun.

1997

2 Ite ergo .

- Beato Aegidio Mariae a Sancto Ioseph Pon


tillo Sanctorum honores decernuntur
8 Omni saeculo . - Beata Hedvigis Sancta declaratur .
10 Spiritus Domini . - Beato Ioanni de Dukla Sanctorum
honores decernuntur

305
825

377

V - CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
1997

Oct.

Nova constituitur provincia ecclesiasti


ca in Benino, Parakuensis nuncupata
24 Cum ad aeternam. - In Nigeria nova conditur dioecesis
Abeokutana
Pastorali quidem. - Nova dioecesis constituitur in India,
Asansolensis appellanda

16 Successoris Petri. -

5
6
81

Index documentorum chronologico ordine digestus

1997 Oct.
Nov.

Dec.

1998 Ian.

Apr.

Maii

Iun.

24 Ad aptius. - In Gana nova conditur dioecesis Goasonsis .


21 Omnibus satis. - Dioecesis Mercedensis-Luianensis ad gra
dum archidioecesis evehitur
Constat in finibus. - Praefectura Apostolica Bruneiensis
constituitur
Sedulam sane. - Vicariatus Apostolicus Mandevillensis ad
gradum et dignitatem dioecesis evehitur
2 Ad satius. - In Lichtensteno archidioecesis Vadutiensis
appellanda erigitur
Ad plenius. - In Brasilia nova conditur dioecesis Iuinensis .
Ecclesiae universae. - Ab Ecclesiis Campinensi et Limeirensi quodam distracto territorio, nova conditur dioe
cesis Amparensis appellanda
Ecclesia sancta. - In Brasilia nova conditur Praelatura
territorialis Paranatinguensis
1 Ecclesia in Urbe. - Vicariatus Urbis nova ratione ordina
tur
17 Ipso optime. - In Myanmara ecclesiastica Provincia
Taunggyiensis conditur
24 Spirituali Christifidelium. - In Cuba nova conditur dioece
sis Guantanamensis-Baraconsis
3 Magis in dies. - In Kenia dioecesis Kitalensis conditur .
15 Apostolicum munus. - Nova dioecesis conditur in Brasilia,
Itapetiningensis appellanda
17 Sacrorum Antistites. - In Costarica nova conditur dioecesis
Puntarenensis
22 Cum ad aeternam. - In India nova conditur dioecesis Vasaiensis
27 Sollicitus de spirituali. - In Brasilia nova conditur dioece
sis Criciumensis
27 Cum ad aeternam. - In India nova conditur dioecesis Bettiahensis
Optatis concedere. - Quodam detracto territorio a dioecesi
Dumkansi, nova in Indiae finibus dioecesis constitui
tur Purneansis appellanda
Ad aptius. - In Botsuana novus conditur Vicariatus Apo
stolicus Francistaunensis
Cum suo tempore. - In Burkina Faso nova conditur dioe
cesis Banforensis

1053

82
7
84
85
8
86

88
193
177
307
195
461
380
381
561
562
828

829
830
929

VI - LITTERAE APOSTOLICAE
1995 Ian.

Aug.

1996 Maii

19 Hoc sentite. - Venerabili Servae Dei Mariae a Cruce


MacKillop Beatorum honores decernuntur . . . .
31 Usque viguit. - Paroecialis aedes Beatae Mariae Virgini
sub vocabulo Reginae Poloniae dicata, intra dioecesis
Sandomiriensis fines sita, in catalogum Basilicarum
minorum refertur
12 Bene omnia . - Venerabili Servo Dei Philippo Smaldone
Beatorum honores decernuntur

10

958
12

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1054

1996 Maii

Iun.

Oct.

Nov.

1997 Maii

Iun.

Aug.

Sept.

Oct.

Nov.

1998 Ian.

12 Vos testes . - Beatos inter caelites Venerabilis Servus Dei


Alfredus Ildefonsus Schuster rite recensetur . . . .
23 Quis nos . - Venerabilis Servus Dei Carolus Leisner in
Beatorum caelitum album rite refertur
6 Mores hominis . - Dei Servae Marcellinae Darowska cae
lestium conceduntur honores Beatarum
Vera educatio . - Venerabili Dei Servo Edmundo Ignatio
Rice Beatorum honores decernuntur
24 Si quis . - Venerabili Dei Servo Ottoni Neururer Beato
rum honores decernuntur
4 Flecto genua. - Venerabili Servae Dei Mariae ab Incar
natione Rosal Beatorum honores decernuntur . . .
Ex omnibus . - Venerabili Servo Dei Zephyrino Gimnez
Malla caelitum tribuuntur Beatorum honores . . .
Vitam insumere. - Venerabili Servo Dei Henrico Rebuschi ni Beatorum honores decernuntur
Bonus pastor . - Venerabili Dei Servo Florentino Asensio
Barroso Beatorum honores decernuntur
6 Si fuerint . - Caelitum Beatarum honor cultusque Ser
vae Dei Mariae Karlowska tribuuntur
22 Non satis . - Venerabili Dei Servo Friderico Ozanam
Beatorum honores decernuntur
17 Sacratissimum Cor. - Ecclesia paroecialis Sacratissimo Cor
di Iesu dicata in urbe Massiliensi ad gradum Basilicae
minoris evehitur
31 Divini amoris. - Sancta Teresia a Iesu Infante et a Sacro
Vultu Doctor Ecclesiae universalis renuntiatur . . .
5 Maxime colitur. - Sanctuario Beatae Virginis Mariae sub
titulo Nossa Senhora das Neves dicato in archi
dioecesi et urbe Parahybensi Basilicae Minoris digni
tas tribuitur
Sanctus Nicolaus. - Ecclesiae paroeciali Sancto Nicolao di
catae in dioecesi Tarnoviensi, Basilicae Minoris digni
tas tribuitur
9 Ut filios . - Venerabili Dei Servo Ioanni Baptistae Sca
labrini Beatorum honores decernuntur
29 Insigne templum. - Paroeciale templum Sancto Lamberto
episcopo et martyri dicatum ipsumque in archidioece
si Ultraiectensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris
attolletur
2 Ab antiquis. - Beatae Mariae Virginis Reginae Familia
rum imago, quae paroeciali in templo oppidi Ko
scierzyna asservatur, nomine et auctoritate Summi
Pontificis coronatur
16 Prae oculis. - Templum paroeciale Deo dicatum in hono
rem Sancti Kuniberti episcopi in Colonia ad gradum
Basilicae minoris evehitur
20 Ut Trinitas. - Ecclesia paroecialis Sanctissimae Trinita
ti dicata in oppido v.d. Krosno ad gradum Basili
cae minoris evehitur

90
658
14
462
464
17
197
466
660
19
564

21
930

22

23
945

93

94

199

200

Index documentorum chronologico ordine digestus

1998 Ian.

Febr.

21

1055

Consueverunt Romani. - Ecclesia Sanctae Sophiae, in Via


Cornelia seu Boccea Romae sita, ad Basilicae minoris
gradum dignitatemque evehitur

201

24 Praeclarum hoc. - Paroeciale templum Sancto Ioseph dica


tum ipsumque in archidioecesi Rosariensi situm, ad
dignitatem Basilicae minoris attollitur

249

28 Sanctus Alexander. - Templum Deo dicatum in honorem


Sancti Alexandri in urbe ac dioecesi Bergomensi ad
gradum Basilicae minoris evehitur

250

5 Christifideles incolentes. - Imago Beatae Mariae Virginis,


quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d.
Powsin in archidioecesi Varsaviensi, pretioso diade
mate redimiri sinitur nomine et auctoritate Summi
Pontificis

251

23 Omnium Christifidelium. - Imago Beatae Mariae Virginis,


quae pie servatur in ecclesia paroeciali loco v.d.
Skrzyiisko in dioecesi Radomensi, pretioso diade
mate redimiri sinitur nomine et auctoritate Summi
Pontificis

252

Vitae christianae. - Imago Beatae Mariae Virginis, quae


pie servatur in sanctuario loci v.d. Czarna in dioe
cesi Radomensi, pretioso diademate redimiri sinitur
nomine et auctoritate Summi Pontificis . . . .

253

24 A clero. - Beata Maria Virgo, titulo Nuestra Seora de


los Angeles invocata, Patrona apud Deum Xetafensis dioecesis i n Hispania confirmatur . . . .

254

Mart.

3 Ad pleniorem. - Templum paroeciale Deo dicatum in ho


norem Sanctorum Petri, Marcellini et Erasmi, mar
tyrum, in loco v.d. Besana Brianza in archidioecesi
Mediolanensi, ad. gradum Basilicae minoris evehitur .

309

12 Inter sacras. - Templum paroeciale Sancti Clementis, pa


pae et martyris, quod in Germaniae urbe Hanno vera
intra fines Hildesiensis dioecesis exstat, ad Basilicae
minoris gradum dignitatemque evehitur . . . .

383

15 Benedictus Deus . - Venerabili Servae Dei Mariae a


Monte Carmelo Salles y Barangueras Beatorum hono
res decernuntur

946

Apr.

Christianae virtutis. - Sanctus Laurentius, diaconus et


martyr, Patronus caelestis dioecesis Poseganae confir
matur

384

4 Praeclarum confert. - Imago Beatae Mariae Virginis sub ti


tulo Nuestra Seora del Remedio , quae in Lucenti
na ecclesia concathedrali pie colitur, pretioso diade
mate redimatur ..

385

18 Universos cohortamur. - Ecclesiae paroeciali Assumptionis


Beatae Virginis Mariae dicatae in loco v.d. Krzeszw , in dioecesi Legnicensi, Basilicae minoris digni
tas tribuitur

385

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1056

1998 Apr.

22

Maii

10

19

28

Iun.

23

30

Iul.

28

29

27

In frequenti. - Ecclesia paroecialis Sancti Martini episcopi,


quae in oppido Martina Franca intra fines archi
dioecesis Tarentinae exstat, ad Basilicae minoris gra
dum dignitatemque evehitur
Oculos Nostros. - Templum Deo dicatum in honorem
BMV sub titulo Virga Jesse in dioecesi Hasseletensi
ad gradum Basilicae minoris evehitur
Inter sacras. - Sanctuarium Civitatis Castelli dioecesis,
quod in loco Colle di Canoscio est dicatum Beatae
Mariae Virgini titulo Madonna del Transito invoca
tae, ad Basilicae minoris gradum dignitatemque
evehitur
Maiorem hac . - Venerabili Dei Servae Mariae Sagrario a
Sancto Aloisio Gonzaga Beatorum honores decernun
tur
Celeberrimum in. - Paroeciale templum et sanctuarium,
Deiparae Virgini titulo Nuestra Seora de Monserrate dicatum, in dioecesi Maiaguezensi, ad gradum di
gnitatemque Basilicae minoris evehitur
Dulce nomen. - Templum Malacitanum custodiens imagi
nes a christifidelibus valde veneratas D.N.I.C, ac Dei
parae sub titulo v.d. < Dulce Nombre de Jess Naza
reno del Paso y Mara Santsima de la Esperanza ad
gradum Basilicae minoris evehitur
Spiritale curantes. - Templum Deo dicatum in honorem
Sancti Ioseph Sponsi Beatae Mariae Virginis in loco
v.d. Webster dioecesi in Vigorniensi ad gradum Basi
licae minoris evehitur
Inter sacras. - Templum cathedrale Colimensis dioecesis,
Beatae Mariae Virgini titulo Nuestra Seora de Gua
dalupe dicatum, ad Basilicae minoris gradum digni
tatemque evehitur
Praestans templum. - Paroeciale templum Sancto Ioanni
Baptistae dicatum ipsumque in archidioecesi Bucaramanguensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur
Sacras aedes. - Ecclesia abbatialis, quae in urbe Bel
mont intra fines Carolinanae dioecesis Beatae Mariae
Virgini Auxilio Christianorum est dicata, ad Basili
cae minoris gradum dignitatemque evehitur . . . .
Spectabile quidem. - Abbatiale templum Sancto Benedicto
abbati dicatum ipsumque in archidioecesi Olindensi
et Recifensi situm, ad dignitatem Basilicae minoris
attollitur
Celebre templum. - Templum Sanctae Cruci dicatum, intra
fines dioecesis Scepusiensis et in loco Kezmarek si
tum, dignitate et titulo Basilicae minoris exornatur .
Claris templis. - Sanctuarium Beatae Mariae Virginis in
caelum Assumptae, quod in loco Gidle intra fines
archidioecesis Cestochoviensis exstat, ad Basilicae mi
noris gradum dignitatemque evehitur

386

468

469

948

566

567

663

831

664

950

951

952

953

Index documentorum chronologico ordine digestus

1998 Aug.

Sept.

Oct.

25 In Virginem. - Sanctuarium Conceptioni Beatae Mariae


Virginis dicatum ipsumque in dioecesi Tulancingensi
situm, ad dignitatem Basilicae minoris attollitur . .
Sacras inter. - Sanctuarium Tlalnepantlanae archidioece
sis, quod est dicatum Beatae Mariae Virgini titulo
Nuestra Seora de los Remedios invocatae, ad Ba
silicae minoris gradum dignitatemque evehitur . .
27 Flagrantem sane. - Paroeciale templum Sacratissimo Cordi
Iesu dicatum et in dioecesi Syracusensi locatum ad
dignitatem Basilicae minoris attollitur
Inter Sancti. - Sanctuarium Beatae Mariae Virgini de
Monte Carmelo et Sanctae Teresiae dicatum, popularique sermone National Shrine of the Little Flower
dictum, ipsumque intra archidioecesis Sancti Antonii
fines situm, in catalogum Basilicarum minorum refer
tur
7 Procedentibus christianae. - Beatae Mariae Virginis sub
vocabulo Nuestra Seora de la Misericordia imago,
quae in urbe Burriana colitur, nomine et auctoritate
Summi Pontificis coronatur
8 Animun Nostrum. - Templum Deo dicatum in honorem
BMV sub titulo Our Lady of Sorrows in dioecesi
Iacksoniensi ad gradum Basilicae minoris evehitur .
3 Sacra aedes. - Templum paroeciale Sancti Ioannis, aposto
li et evangelistae, quod in Poloniae oppido Olesnica
intra fines Vratislaviensis archidioecesis exstat, ad
Basilicae minoris gradum dignitatemque evehitur . .

1057

954

955

956

957

959

960

961

VII - CONVENTIONES
1989 Nov.

1995 Mart.

1996 Oct.
1997 Dec.
1998 Mar.
Apr.

16 Inter Sanctam Sedem et Rei Publicae Melitensis Guber


nium de Accessione Facultatis Theologicae ad Studio
rum Universitatem Melitensem
25 Inter Sanctam Sedem et Rem Publicam Melitensem ad
aptius institutionem et educationem religiosam catho
licam in scholis istius Rei Publicae ordinandam . .
14 Inter Apostolicam Sedem et Rem Publicam Austriacam,
de re patrimoniali
22 Inter Apostolicam Sedem et Foederatam Civitatem Megaloburgi-Pomeraniae Anterioris
25 Inter Apostolicam Sedem et Poloniae Rem Publicam .
3 Inter Apostolicam Sedem et Hungariae Rem Publicam de
ope ferenda ministerii publici inceptis aliisque negotiis
proprie religiosis seu vitae fidei ab Ecclesia catholi
ca in Hungaria explendis, nec non de quibusdam
causis ad patrimonium spectantibus
22 Inter Apostolicam Sedem et Foederatam Civitatem Saxoniae-Anhaltini

24

30
95
98
310

330
470

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1058

VIII - HOMILIAE
1997 Maii

Iun.

Aug.

Oct.

Nov.

4 In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis


quinque Servorum Dei
6 In pago Zakopane habita occasione oblata beatificatio
nis Mariae Jabloskiej et Mariae Karlowskiej . . .
8 Cracoviae habita occasione oblata canonizationis b. Hed
vigis, Poloniae reginae
10 In oppido Krosno habita occasione oblata canonizatio
nis beati Ioannis de Dukla
22 Lutetiae Parisiorum, Dei s. Federicus Ozanam Beatus de
claratur
12 In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis
quinque Servorum Dei
19 Sancta Teresia a Iesu Infante Ecclesiae Doctor proclama
tur
9 In foro Sancti Petri habita occasione oblata beatificationis
trium Servorum Dei

41
387
393
399
503
405
409
568

IX - ALLOCUTIONES
1997 Apr.

Maii

Iun.

Iul.
Sept.

Oct.

18 Ad eos qui plenario coetui Pontificii Consilii Cor Unum


interfuerunt
19 Ad Scandiae sacros praesules
25 Ad Scotiae episcopos habita
Ad sodales Pontificiae Academiae Scientiarum Socialium .
27 Pragae habita, X volvente saeculo a martyrio S. Adalberti episcopi
15 Ad eos qui plenario coetui Pontificalium Operum ad mis
siones fovendas interfuerunt
19 Ad Africae meridionalis episcopos
22 Ad Italiae episcopos
27 Ad episcopos Angolae et Sancti Thomae in Insula . .
14 Ad Namibiae episcopos habita
23 Ad rmenos episcopos habita
24 Ad Aegypti episcopos habita
4 Ad Burkinae Fasanae et Nigris episcopos
4 Ad Helvetiae sacros praesules
8 In Arce Gandulfi, dum editio typica latina Catechismi fo
ras datur . . . .
12 Ad episcopos Aethiopiae et Erythraeae
18 Ad Sudaniae episcopos .
20 Bononiae, Eucharistico conventu exeunte
30 Ad quosdam Hispaniae episcopos
11 Ad eos qui conventui de toxicis aromatibus interfuerunt .
13 Ad Ugandae episcopos
23 Ad episcopos Angliae et Cambriae
24 Ad sodales Congregationis pro Doctrina Fidei . . . .
30 Ad Pontificii Consilii pro Laicis sodales

117
121
132
138
143
202
204
211
255
414
417
420
427
507
514
517
524
529
533
571
575
581
588
592

Index documentorum chronologico ordine digestus

1997

1998

Oct.
Nov.

Dec.

Ian.

31
3
7
15
16
12
22
10
15

16

Febr.

17
2
14
19
27

Mart.

12
17
22

31

Maii

14
21
22

23

24

30

Ad Africae Septemptrionalis episcopos


Ad sodales Pontificalium Academiarum
Ad Belgi episcopos
Ad quosdam Hispaniae episcopos
Synodo episcoporum pro America ineunte
Synodo episcoporum pro America exeunte
Ad patres cardinales Romanaeque Curiae praelatos , .
Ad oratores Nationum coram admissos
In Arce Capitolina ad Urbis magistrum et congregatos ci
ves
Ad sodales Pontificiae Commissionis de Sacra Archaeolo
gia
Ad Romanae Rotae praelatos auditores
Ad quosdam Poloniae episcopos
Ad quosdam Poloniae sacros praesules
Ad quosdam Hispaniae episcopos
Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis episco
pos
Ad sodales Pontificii Consilii de Apostolatu pro Valetudi
nis administris
Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtrionalis
Ad quosdam Civitatum Americae Septemtrionalis praesules
Onitshae, volvente ritu beatificationis Dei servi Cypriani
Michaelis Iwene Tansi
Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtriona
lis
Synodo pro Asia exeunte
Ad Italiae episcopos
Ad quosdam sacros praesules Civitatum Americae Septem
trionalis
Vercellis, occasione oblata beatificationis Secundi Pollo,
presbyteri
Augustae Taurinorum, volvente ritu beatificationis trium
servorum Dei
Ad quosdam episcopos Civitatum Americae Septemtriona
lis

1059

595
665
668
675
680
684
689
766
774
778
781
786
797
807
813
962
965
971
976
981
987
992
997
1004
1008
1012

X - NUNTII
1997 Dec.
1998 Ian.
Mart.

8
11
20
25

Ob diem ad pacem fovendam missus


Episcopis Germaniae missus
Em.mo P. D. Paenitentiario maiori missus
Presbyteris missus, feria V in Cena Domini

147
601
608
261

XI - NUNTII TELEVISIFICI
1997 Dec.
1998 Apr.

25 Die Nativitatis Domini missus


10 Feria VI in Passione et Morte Domini
12 Die Paschatis missus

540
614
695

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1060

XII - ITINERA APOSTOLICA


SUMMUS PONTIFEX HAS NATIONES INVISIT
1 9 9

8
Ian.
2 1 - 2 6 Cubani
Mar. 2 1 - 2 3 Nigeriani
Iun. 1 9 - 2 1 Austriam
Oct. 2 - 4 Croatiam

1 7 4
3 0 2
5 5 7
9 2 8

XIII - SECRETARIA STATUS


1 9 9 7 Apr.

3 0 Mutuae Notae cum Adnexis I e t I I inter Rempublicam


Italicam et Sanctam Sedem constituentes conventio
nem technicam explicativam et exsecutivam Pactio
nis emendativae Concordati Lateranensis diei xvin
Februarii M C M L X X X I V et subsequentis Protocolli diei xv
Novembris M C M L X X X I V
6 9 7
1 6 Decretum Em.mi P.D. a Secretis Status: Norme d i at
tuazione degli artt. 6 , 4 comma e 1 2 , 2 comma del
Regolamento Pensioni 1 9 9 2 .
2 1 5

1 9 9 8 Febr.

II ACTA CONGREGATIONUM
I - CONGREGATIO PRO DOCTRINA FIDEI
1 9 9 8 Iun. 2 4 Notificatio circa scripta Patris Antonii d e Mello, S.I. . . 8 3 3

29 Formulae professionis fidei et iurisiurandi fidelitatis in su


scipiendo officio nomine Ecclesiae exercendo una cum
nota doctrinali adnexa
5 4 2

II - CONGREGATIO PRO ECCLESIIS ORIENTALIBUS


Provisiones

Ecclesiarum:

6 1 7

III - CONGREGATIO DE CAUSIS SANCTORUM


1 9 9 7 Apr.

- De heroicis virtutibus in causa beatificationis


et canonizationis S. D. Mariae Carmelinae Leone .
48
S A N C T I P A U L I I N B R A S I L I A - De heroicis virtutibus in causa
beatificationis et canonizationis S. D. Antonii a Sanc
t a Anna (in saec.: Antonii Galvao d e Franca) . . .
51
T H O R U N I E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificatio
nis e t canonizationis S . D . Mariae Karlowska . . .
54
V I C E N T I N A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis
et canonizationis S. D. Ioachimi Mariae (in saec.: An
tonii Stevan)
56
A N T I O C H E N . M A R O N I T A R U M - De miraculo in causa beatifi
cationis et canonizationis S. D. Nimatullacii Al-Har
dini (in saec.: Iosephi Kassab)
1 5 7
PANORMITANA

Index documentorum chronologico ordine digestus

1 9 9 7 Apr.

8 AQUEN. - De martyrio in causa beatificationis seu declara


tionis martyrii S. D. Teresiae Bracco . . . . . 1

A R I M I N E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificationis


e t canonizationis S . D . Carolae Ronci
1

IAURINEN. - De martyrio in causa beatificationis seu decla


rationis martyrii S . D . Gulielmi Apor
1
Gu AD ALAI AREN . - De miraculo in causa beatificationis et
canonizationis S. D. Mariae Vincentiae a S. Dorothea
(in saec.: Vincentiae Chvez Orozco)
2

INDIANAPOLITANA - De miraculo in causa beatificationis et


canonizationis S. D. Theodorae Gurin (in saec.: An
nae Teresiae)
2

LUCIONEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis


e t canonizationis S D . Petri Monnereau
2

M A T R I T E N . - De martyrio in causa beatificationis seu de


clarationis martyrii S. D. Mariae Gabrielae Hinojosa
y Na veros (in saec.: Mariae a Refugio) 2

M A T R I T E N . - De martyrio in causa beatificationis seu de


clarationis martyrii S. D. Ritae a Virgine Perdolente
a Corde Iesu (in saec.: Ritae Pujarte y Snchez) et
Franciscae a Corde Iesu (in saec.: Franciscae Aldea y
Araujo)
2

N U R S I N A - De miraculo in causa beatificationis et canoni


zationis S. D. Mariae Teresiae (in saec.: Mariae Ioan
nae Fasce)
2

PLACENTINA - De miraculo in causa beatificationis et cano


nizationis S. D. Ioannis Baptistae Scalabrini . . 2

SANCTI IOANNIS PORTORICEN. - De heroicis virtutibus in


causa beatificationis et canonizationis S. D. Caroli
Emmanuelis Rodrguez
2

TERGESTIN. et IUSTINOPOLITAN. - De heroicis virtutibus in


causa beatificationis et canonizationis S. D. Aegidii
Bullesi
2

TUSCULANA - De heroicis virtutibus in causa beatificationis


et canonizationis S. D. Mariae Teresiae (in saec.: Te
resiae Mariae Casini)
2

V A L E N T I N A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis


et canonizationis S. D. Ioannae Mariae Condesa Lluch . 2

VERONEN. - De miraculo in causa beatificationis et canoni


zationis S . D . Ioannis Calabria
2

VIEDMEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis


e t canonizationis S . D . Artemidis Zatti
2

VINDOBONEN. - De miraculo in causa beatificationis et ca


nonizationis S. D. Iacobi Kern (in saec.: Francisci
Alexandri)
2
Dec.
1 8 ALEXANDRINA STATIELLORUM - De miraculo in causa beatifi
cationis et canonizationis S. D. Teresiae Grillo (in re
ligione: Mariae Antoniae)
3

BRIXIEN. - De miraculo in causa beatificationis et canoni


zationis S . D . Iosephi Tovini
3

1061

5 9
6 1
6 5

2 3

2 5
2 7

3 0

3 3

3 6
7 3

7 5

7 8

8 1
8 4
8 7
8 9

9 2

4 2
4 4

1062

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1997 Dec.

18

1998 Apr.

in A R G E N T I N A - De heroicis virtutibus in causa


beatificationis et canonizationis S. D. Catharinae a
Maria Rodrguez (in saec.: Iosephae Saturninae) . .
DERTHONEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificatio
nis et canonizationis S. D. Fratris Ave Maria (in
saec.: Caesaris Pisano)
IANUEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificationis et
canonizationis S. D. Thomae Reggio
LEOPOLITANA LATINORUM seu CRACOVIEN. - De heroicis vir
tutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D.
Iosephi Bilczewski
MARIANOPOLITANA - De heroicis virtutibus in causa beatifi
cationis et canonizationis S. D. Mariae a Spiritu
Sancto (in saec.: Deliae Ttreault)
M A T R I T E N , seu COMPLUTEN. - De miraculo in causa beatifi
cationis et canonizationis S. D. Mariae a Monte Car
melo (in saec.: Mariae S a l l e s y Barangueras) . . .
M A T R I T E N , seu X E T A F E N . - De miraculo in causa beatifica
tionis et canonizationis S. D. Mariae a Mirabilibus Ie
su (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmn) .
P A R I S I E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificationis
et canonizationis S. D. Teresiae a Sancto Augustino
(in saec.: Aloisiae Mariae)
N O V A R I E N . - De heroicis virtutibus in causa beatificationis
et canonizationis S. D. Iosephi Picco
PLACENTINA - De miraculo in causa beatificationis et cano
nizationis S. D. Birgittae a Iesu (in saec.: Birgittae
Morello)
PUTEOLANA - De heroicis virtutibus in causa beatificationis
e t canonizationis S . D . Mariae Russolillo . . .
SIPONTINA-VESTANA - De heroicis virtutibus in causa beati
ficationis et canonizationis S. D. Pii a Pietrelcina (in
saec.: Francisci Forgione)
VERCELLEN. - De heroicis virtutibus in causa beatificatio
nis e t canonizationis S . D . Secundi Pollo . . . .
CALAGURITANA et CALCEATEN.-LUCRONIEN. - De heroicis vir
tutibus in causa beatificationis et canonizationis S. D.
Alberti Capelln Zuazo
F I R M A N A - De heroicis virtutibus in causa beatificationis
et canonizationis S. D. Mariae Gioia
FLORENTINA - De heroicis virtutibus in causa beatificatio
nis et canonizationis S. D. Caelestinae a Matre Dei (in
saec.: Mariannae Donati)
M A T R I T E N . - De miraculo in causa beatificationis et cano
nizationis S. D. Faustini Mguez (in saec.: Emmanuelis)
PALENTINA - De heroicis virtutibus in causa beatificationis
et canonizationis S. D. Emmanuelis Gonzlez Garca .
PARISIEN. - De miraculo in causa beatificationis et canoni
zationis S. D. Nicolai Barr
CORDUBEN.

346

349
434

438

441

444

446

448
552

619
621

626
630

1019
1022

1025

1028
1030
1034

Index documentorum chronologico ordine digestus

1 9 9 8 Apr.

1063

- De heroicis virtuti
bus in causa beatificationis et canonizationis S. D. Iosaphatae Hordshevska (in saec.: Michalinae) . 1 0 3 6

PREMISLIEN. R I T U S B Y Z A N T I N I U C R A I N I

IV - CONGREGATIO PRO EPISCOPIS


1 9 9 7 Mart.

et SANCTI M A R C I ARGENTANENSIS- De finium mutatione


et SANCTI M A T T H A E I . - De finium mutatione .

COSENTINAE-BISINIANENSIS
SCALEENSIS.

Nov.

Dec.

1 9 9 8

2 8
12

COLATINENSIS

6 0
294

CAXIENSIS AUSTRALIS et SANCTAE CRUCIS IN B R A S I L I A . - De

Ian.

25

Sept.

2 9

f i n i u m mutatione
2 9 5
et PASSOFUNDENSIS. - De finium mutatione .
297
BAGENSIS et SANCTAE M A R I A E . - De finium mutatione
1039
CRUCIS A L T A E

SALERNITANAE-CAMPANIENSIS-ACERNENSIS e t A L I A R U M . - D e f i

nium

mutatione

A L T E N S I S , QUETZALTENANGUENSIS-TOTONICAPENSIS.

cathedralis erectione
Provisiones Ecclesiarum: 6 1 ,

2 3 8
- De con1 0 4 0

168, 241, 298, 353, 451, 454, 634, 710, 835,

Collationes dignitatis archiepiscopalis: 6 2 ,

5 5 6 ,

1041.

8 3 5 .

V - CONGREGATIO PRO GENTIUM EVANGELIZATIONE


Provisiones Ecclesiarum:
Nominationes:

173,

170,

301,

3 0 0 ,

8 2 0 .

822.

VI - CONGREGATIO PRO CLERICIS


1 9 9 8 Febr.

2 2 D e diaconatu permanenti. - Declaratio coniuncta cum Con


gregatione d e Institutione Catholica
8 3 5
Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanen
tium
8 7 9

VII - CONGREGATIO DE INSTITUTIONE CATHOLICA


1 9 9 8 Febr.

Maii

2 2 D e diaconatu permanenti. - Declaratio coniuncta cum Con


gregatione pro Clericis
8
Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanen
tium
8
21 Decretum quo Hierosolymis Centrum Christianum Studio
rum Iudaicorum erigitur
6
27 Decretum quo Romae Facultas Scientiarum Communica
tionis Socialis apud Universitatem Salesianam erigitur . 6

3 5
4 3
3 7
3 8

I I I ACTA PONT. CONSILIORUM


CONSILIUM DE LEGUM TEXTIBUS INTERPRETANDIS
1 9 9 7 Maii

1 5 Declaratio d e recta interpretatione can. 1 3 3 5 , secundae


partis, C.I.C
63
1 9 9 8 Iul.
7 Responsio ad propositum dubium: de loco excipiendi sa
cramentales confessiones
7 1 1

III

INDICES NOMINUM
I - INDEX NOMINUM PERSONARUM
(OMITTUNTUR NOMINA ACTIBUS SUBSCRIPTA)
(CUM PARVA CRUX f ADEST, DE NUNTIO MORTIS AGITUR)

A
Abbondi I., 365.
Abdallah Nassour M. A.,
454.
Abi-Ad. A., 618.
Abiscevich
Nazarbayev
N., Praeses Reipublicae
Kazakistaniae, 823.
Aboteyuure R., 558.
Abraha W., 65.
Accorsi R., 76.
Adalbertus
[Wojciech]
(S.), 143, 691, 795.
Adamczyk J., 363.
Adamkus
V.,
Praeses
Reipublicae
Lituaniae,
454.
t Adimou C, 640.
Adornato A., 357.
Aegidius a S. Ioseph
Pontillo (S.), 305, 306.
Agazzi G., 374.
Agnes (S.), 779.
Agostino J., 211, 555.
Agudelo Giraldo G., 66.
Aguer H. R., 556.
Aguirre A. E., 69.
Aguirre L. J. V., 68.
Aguirre Muoz I.-I., 172,
300.
Agustoni G., Card., 1046,
1047.
Alagi G., 71.
Alagna M., 369.
Alatorre R., 368.
Alberti O. P., 175, 293,
625, 1030.
Alberto Z., 365.

Albertus
Chmielowski
(S.), 391.
Aldea y Araujo Franci
sca (Ven.).
V. Francisca a Corde
Iesu (B.).
Alfarano G., 362.
Alfredus
Hildefonsus
Schuster (B.), 14, 90,
92.
Aigre J.-A., 366.
Aliperta C, 373.
A l i q u o P.,
361.
Allaeys R., 373.
Allgayer U. I., 297.
Aloisius Orione (B.), 350.
Alvarez Diez L., 363.
Alves A. S., 361.
Alves da Encarnao Ne
to G., 353.
Alves de Carvalho A. J.,
367.
Alves F. J., 67.
Alvino U. M., 366.
Amadei R., 250.
Ambrosius (S.), 91, 751,
754.
Ambrozic A. M., Card.,
245, 247.
Ambrozic J., 70.
Amoake-Adusei J., 356.
Amuleti L, 372.
Amurri G., 73.
Anadore C, 358.
f Anasagas ti Zulueta C,
712.
Anastasi A., 74.
Anastasio R., 366.
Andari N., 618.
Anderlonis J. J., 359.

Andoh D. K., 559.


Andreas Carolus Ferrari
(B.), 91.
Angelini F., Card., 962.
Angelino F., 71.
Anicic M., 68.
Ankrah J. T. A., 69.
Annenberg W. J., 367.
Antonelli A., 72.
Antonelli D., 361.
Antonetti L., Card., 245,
246, 247, 248, 1047.
Antonius a Sancta Anna
(in
saec.:
Antonius
Galvo
de
Franca)
(Ven.), 51.
Antonius Maria Gianelli
(B.), 435.
Apor Gulielmus (Ven.),
165.
V.
Gulielmus
Apor
(B.).
Appodia N., 357.
Aquilina E., 367.
Arafat Y., Praeses Aucto
ritatis
Palaestinensis,
557.
Aram I Keshishian, Ca
tholicos Ciliciae Arme
norum, 693.
Aramburu y Martnez de
L., 74.
Arana H. M., 71.
Aranda Daz P., 955.
Arango A. F., 355.
Arajo S. F. de, Card.,
245.
Arborelius A., 1042.
Ardito S., 455.
Ardizzon G, 78.

Index nominum personarum

Arinze F., Card., 558,


978, 1046.
Armistead J., 68.
Arnister E. J., 67.
Arpio M., 74.
Arroba Conde M. J., 455.
Arroyo Torres A., 69.
Asher A., 369.
f Ashta R., 375.
Assogba N., 5, 171, 558.
Atembina-Te-Bombo, 766.
Attard G., 72.
Atuahene P. K., 172.
Aubertin I.-M., 710.
Auchter J. A., 67.
Aufreiter K., 372.
Augustini L., 70.
Augustinus Hypponensis
ep., (S.), 205, 724, 727,
728.
Augustinus Cantuariensis
(S.), 581.
Avery W. J., 367.
Avila A., 173.
Aviz I. B. de, 710.
f
Ayyamkulangara P.
P., 1048.
t Azcrate Freir de Andrade F., 712.
Azcona San Martn F.,
303.
Aznar Lopez J. M., 73.
Azuka U. E., 822.
Azzopardi G., 357.

B
Babel B., 360.
Bacco F., 362.
Bach Mair J., 360.
Bachleda-Curus A., 74.
Backis A. J., 175.
Bacon B., 369.
Bacskai B., 73.
Badodi D., 374.
Bagnasco A., 62.
t Bagnoli A., 80.
Bah j at Al Talhouni A.,
454.
Bahoshy J. P., 75.
Bahujimihigo K., 820.

71 - A..A..S..

Bakhuis D., 373.


Baladrn Valds C. J.
P., 169.
Balaoig J., 368.
Baldacci A., 79.
Baldrick J. F., 359.
Baldrighi L., 79.
Balland J., Card., 245,
247, 248.
Balle H., 79.
f Ballestrero A., Card.,
560.
Bandeira de Lima Campelo de Andrade Pam
plona Corte-Real M.
A., 76.
Banna J., 78.
Bantug A. V., 373.
Banzn O. B., 76.
Baranzini H., 630.
Barbarin P. X. I., 835.
Barbieri A., 362.
Barbiero F., 667.
Barbosa da Silva Nunes
T. P., 298.
Bardi L., 71.
Bargini R., 71.
Barlage H., 558.
Barnabas (S.), 642.
Barnes B. J., 558.
Barrantes Urena H., 353.
Barr Nicolaus, (Ven.),
1034.
Barrera y Izaguirre Iosepha Maria (in saec.:
Maria
dei
Carmen)
(Ven.), 231.
Barreto A. R., 361.
Barszczewski F. A., 359.
Bartmann W., 356.
Barwa V., 822.
Basile E., 362.
Basilius (S.), 724, 728.
Bassetti V., 1042.
Battisti A., 353.
Battistoni P., 68.
Baudouin Ludovicus Ma
ria (Ven.), 228.
Baum W. W., Card., 608.
Baura E., 559.
Baylon L, 298.

1065

Bayter Abud A., 558.


Beach F. W., 359.
Bednarczyk J., 363.
Bednarczyk M., 70.
Bekhazi A., 366.
Belanger P., 1045.
Beln S., 364.
Belestieri I. L, 710.
Bella G., 455, 1047.
Bellire M., 412.
Bellini R., 71.
Belloli A., 13, 92.
Bendini R., 369.
Benedictus XV, 931, 940.
Benelli A., 369.
Benitez Aguilos R. S.,
363.
Bennett G. D., 62.
f Beretta A., 456.
Beretta M., 69.
Bergmeister M., 372.
Berhauser R. C, 369.
Berino Catilogo B., 363.
Berka A., 356.
Berlingeri A., 78.
Berloco G., 381, 455.
Bernacki B., 70.
Bernal Botero F. E., 357.
Bernardi A., 366.
Bernardina M. Jabloska
(B.), 21, 387.
Bernardini R., 365.
Bernardinus
Senensis
(S.), 378.
Bernardus
Lichtenberg
(B.), 659.
Bernhofex F., 373.
Bernini G., 79.
Berouter E., 71.
Bertanha I. A., 452.
Bertie A., Princeps et
Magister Sovrani Mili
taris Ordinis Meliten
sis, 557.
Bertini S., 71.
Bertolucci C, 366.
Bertone T., 1006.
Bertozzi G., 374.
Berzal Robledo F., 361.
Bevilacqua A. J., 965.
Beya Malumbi E., 667.

1066

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Biasol R., 76.


Bieg Z , 360.
Biffi I., Card., 530, 636.
Bilczewski
Iosephus
(Ven.), 438.
Bilek F,, 357.
Biletic S., 363.
f Biletsi Onim E., 80.
B i l l e L.-M., 635, 1046.
Bini G., 558.
Bioh A., 356.
Birgitta a Iesu (in saec.:
Birgitta Morello) (B.),
619, 949.
Birkenmaier R., 70.
Bischof R., 71.
Bisconti F., 1045.
Biszek R. J., 67.
Blancarte Pimentel R.,
365.
Blanco Prez Ascario C,
302.
Blanco Vega J. R., 356.
Blzquez Chamorro J., 69.
f Boccadoro L., 303.
Bocchino M., 74.
Boccione W., 72.
Bocian R. C, 67.
Bocianowski K., 361.
Bock T., 79.
Bodin Y., 356.
Boeddeker C, 370.
Boer O., 375.
Boffa G., 79.
Boggio-Bozzo E., 175.
Boggs C. C, 65.
Bohn A. S., 295.
t Boisguerin R., 248.
Boland J. P., 359.
Bolaos Avelar E. S., 243.
Bolari de la Fuente L.,
78.
Boite W., 362.
t Brners H. J.A., 824.
Bonacini G., 374.
Bonetti J. M., 73.
Bonfils J., 558, 710.
Bonifatius IX, 825.
Bonutti K., 823.
Borgmann H.-G., 368.
Borney V., 374.

Boro T., 71.


Boroncelli R., 71.
Borriello R., 357.
Borse U. J., 72.
Boschini I., 374.
Boschini S., 374.
Boua Pires J. F., 357.
Bouchaud C, 559.
Bouez F., 355.
Bourassa G., 411.
Bourque C, 358.
Boustany N., 372.
Boutros F., 364.
f Bovone A., Card., 246,
247, 375, 944.
f Boxler P., 175.
Boyang J. P., 454.
Boyle P. M., 172.
Boyle R. J., 359.
Bozinovic I., 71.
Bracco Teresia (Ven.).
V. Teresia Bracco (B.).
Bradley B., 75.
Bradna A., 363.
Brandmller W., 559.
Brands K., 68.
Braschi S. A., 242.
Bratinka J., 364.
Braun J. R., 74.
Bravo-Carrera J., 71.
Brazdzionis B., 368.
Breidenstein A. W., 371.
Brennan C, 75.
Brenninkmei G., 75.
Bressan A., 84, 308.
Breton F., 365.
Bretn Martnez F. A. a
I., 710.
Brietske R. G, 67.
Brigitta (S.), 121.
Britto F. A., 359.
Brogi M. D., 66.
Brown T. D., 634.
Brck E., 77.
Bruckner-Simon E., 372.
Brugnoli V., 78.
Bruni A., 372.
Bruni R., 372.
Bryla J., 66.
Brzy P., 70.

Bcaro Hurtarte S. L,
1044.
Buchowski T., 73.
Buckley L, 298.
Bugayong Mapili B., 357.
Bugin F., 246.
Bullesi Aegidius (Ven.),
278.
Buonocore M., 367.
Burbidge M. F., 359.
Burgazzi C, 363.
Burke M. J., 359.
Burley R.. 559.
Busani G., 1045.
Busco S., 72.
Bushati J., 65.
Bustamante I. M., 347.
f Butibubage R. L., 1048.
Butler A., 77.
Buttazzo P., 71.
Bux N., 302.
Buxarrais Ventura R.,
567.
Buyoya P., Praeses Rei
publicae Burundi, 302.
Buzrk J., 928.
Byrnes D. M., 68.

C
Cacaci F., 73.
Caccavale A., 372.
Cacciapuoti V., 72.
Cacciavillan A., 1047.
Caelestina a Matre Dei
(in saec.:
Marianna
Donati) (Ven.), 1025.
Caffrey A., 368.
Cagnazzo D., 366.
Cahango A., 300.
Cahouet F. V, 367.
Caicedo Constain R. G.,
357.
Caietanus Catanoso (B.),
18, 43, 198, 467, 662.
Caietanus Thiene (S.),
1009.
Calabresi U., 7, 8.
Calabria Ioannes (B.), 287.
Calabro C, 372.

Galavolpe A., 70.


Caldern Sol A., Praeses
Reipublicae Salvatorianae, 1044.
Caldern Polo C, 1047.
Callistus (S.), 779.
Calvet M.-M.-B., 559.
Calvigioni R., 75.
Calvo De Villa M., 76.
Calza G., 365.
Camillus de Lellis (S.),
962.
Campbell H. P., 359.
Campos Hernndez A.,
300.
Canciani M., 67.
Candida Maria a Iesu Cipitria y Barrila (B.),
14, 92.
Canestri I., Card., 283,
289, 351, 437.
Cantalupi S., 360.
Cantella R., 78.
Cantillas P., 298.
Capacci I., 363.
Capanna B., 360.
Capelln Zuazo Albertus
(Ven.), 1019.
Capocasale M., 372.
Capodivento R., 79.
Cappella P., 71.
Caprioli C, 78.
Caprioli H., 556.
Caramante C, 75.
Caravello M., 361.
f Carberry J. J., Card.,
560.
Carbine F. A., 359.
Carbo E. J., 359.
Carbone A., 373.
Cardelli H. S., 451.
f Crdenas M. A., 712.
Crdenas Villalba C, 635.
Cardoso Sobrinho L, 952.
Caries Gordo R. M.,
Card., 807.
Cargnello M. A., 555.
Carlini R., 373.
Carlson G., 358.
Carnat P., 356.
Carney B., 371.

Index nominum personarum

1067

Carney D. M., 367.


Carolus Borromeo (S.),
91, 983.
Carolus Leisner (B.), 658.
Carolus Lwanga (S.), 581.
Caroselli A., 356.
Carozzo G., 373.
Carrapatoso de Oliveira
J., 365.
Carraro F. R., 710.
f Carrizo Villarreal J.
M., 375.
Carroll D., 75.
Carroll J., 1012.
Carton W. J., 67.
Caruana C, 301.
Carvajal Salido J., 365.
Casadiego Sierra A., 68.
f Casanova S., 456.
t Casar oli A., Card., 560.
Casetta E., 374.
Casey S. B., 77.
Casiano Vargas U. A.,
566.
Casini
Teresia
Maria
(Ven.).
V.
Maria
Teresia
(Ven.).
Caso A., 361.
Cassiani E., 373.
Cassidy E. L, Card., 303.
Cassiers J., 364.
Cassone C, 369.
Castellano Cervera J., 559.
Castillo de Biord A. D.,
77.
Castillo de Hernndez A.
T., 77.
Castillo Melendez P., 365.
Castriani S. E., 452.
Castriln
Hoyos
D.,
Card., 245, 246, 247,
248, 1046.
Castro Quiroga A. A., 241.
Castruccio L., 368.
Catharina Drexel (B.),
950.
Catharina Jarrige (B.),
465.
Catharina Senensis ( S. ),
631

Causa N., 622.


Cavada F., 73.
Cavaliere S., 373.
Cavallotto G., 559.
Cavazzini A., 355.
Cavestany y Anduaga
Teresia Maria (in saec.:
Laura) (Ven.), 231.
Cavezza A., 369.
Cazabon A., 168.
Cazzaniga M., 69.
Ceccarelli G., 68.
t Ceccarelli Latraro E.,
1048.
t Cecchi V., 640.
Celej J Z., 70.
Cendoya y Araquistain
Maria
Caecilia
(in
saec.: Felicitas) (Ven.),
231.
Centofante A., 368.
Centofante M., 370.
Centore G., 364.
Cercenelli A., 360.
Cernilogar A. A., 374.
Cernousek T., 366.
Cerri G., 361.
Cerrito C, 373.
Cerro V., 361.
Cervoni F., 74.
Cesare F., 363.
Chakiath T., 617.
Chavannat D., 367.
Chvez Orozco Vincentia
(Ven.).
V. Maria Vincentia a
S. Dorothea (Ven.).
Che Chen-Tao V., 559.
Cheli G., Card., 245, 247.
Cheong Jin-suk N., 820,
822.
Chery C, 371.
Chery J., 367.
Chiaramoni L., 73.
Chiaretti C, 373.
Chiarot A., 373.
Chiaserotti L., 368.
Chini B., 373.
Chirico D., 79.
Chitolina V., 62.
Chma L, 201.

1068

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Chrtien J., 454.


Christov P., 948.
Chung Hoan Ting P., 558.
Chung-woo Nam A., 368.
Cianciola S., 74.
Ciani A., 640.
Ciccimarra F., 455.
Cichy S., 710.
Cignitti A., 75.
Cinotti A., 71.
Cirilli de Nores F., 364.
Cislo M., 62.
Cistone J. R., 359.
Ciupa S., 363.
Clancy E., Card., 11.
Clark E. W., 68.
Claudiani C, 372.
Claverie P., 596.
Clemens XII, 378.
Close H., 370.
Close J. A., 359.
Close W., 365.
Clubb E., 77.
Clubb J., 76.
Clutton S., 77.
Coen W., 358.
Cohen S. A., 369.
Colagrosso D., 75.
Colasuonno F., Card., 59,
60, 245, 246, 247.
Cole A. P., 369.
Collalti F., 78.
Collazuol A. A., 169.
Collela P., 373.
Collins W. C, 367.
Columbanus (S.), 132.
f Comparone N., 175.
Conahan J. J., 359.
Concilija R., 70.
Condesa Lluch Ioanna
Maria (Ven.), 284.
Conley P., 358.
Conlon F., 79.
Connell D., 16, 455, 463,
1046.
Connolly, C. P., Jr. 369.
Conti L, 372.
Contons A., 358.
Conway J. T., 359.
Cooney P. R., 371.
Cooper M. P., 370.

Coppenrath H., 172.


Coppenrath L., 358.
Cora Muoz H., 367.
Corbellini G., 375, 559.
Cordeiro Lar an j o F. J.,
365..
Cordero Lanza di Montezemolo A., 302.
Cordes P. J., 117.
Corneli A., 75.
Cornelius, centuno, 695.
Corrales Garca R. A.,
170.
Correla de Aquino J., 361.
Corsi N. R., 73.
Cortellezzi P., 369.
Corts Soriano A., 242.
Corti R., 558.
Cosentino A., 74.
Cosi A., 363.
Costa V., 634.
Costalunga M., 1046.
Costanzo G., 211.
Costi G., 361.
Cos y Macho I. M., 660.
f Cotey A. R., 456.
Coutts L, 821.
Cricini C, 72.
Criscuolo G., 72.
Crocco M., 372.
Croci F., 1047.
Croker G. M., 375.
Cronin M., 76.
Crosby D., 171.
Crotti B., 372.
Crowley J., 358.
Crowley M. A., 821.
Croxatto U., 75.
Culhane T. J., 67.
Cullen E. P., 62.
Cumbria B., 361.
Cunningham R. H., 359.
Cupich B. L, 635.
Cuque j o E., 66.
Curtin W. J., 75.
Cuter F., 169.
Cuzol C, 75.
Cwalina E., 364.
Cybulski E., 358.
Cyprianus Michael Iwene
Tansi (B.), 976.

Czarnota T., 360.


Czyrek J., 70.

D
Dabre T. P. D., 821.
f Dabrowski B., 80, 797.
Dadiet M. D., 821.
Dagenais R. R., 75.
D'Aiello U., 373.
Daignault A., 411.
Dal Lago A., 367.
Dalla Rizza G., 374.
Dalla Valle F., 62.
Dal Molin E., 374.
Daly J. P., 359.
Daly T., 358.
Dam J.-P., 368.
Damianus de Veuster
(B.), 668.
D'Angelo G., 362.
D'Anna P., 364.
Danneels G., Card., 668.
Danner H., 79.
Dantas de Andrade G.,
242.
Dante Aligherii, 565.
D'Antoni F., 375.
Darbouze G., 357.
Dardenne L., 75.
Darko I. M., 822.
Dasko J., 70.
Daucourt G., 634.
Dauhajre A., 74.
Davino E., 246.
Davis T. A., 356.
De Agar J. M., 559, 640.
De Angelis A., 701.
De Angelis G., 367.
Debernardi P. G., 635.
De Bock W. A., 68.
f De Campo F. P., 376.
de Canis A., 71.
De Carlo G., 366.
Decaudin A., 366.
De Cet C , 74.
f De Cocq H., 176.
De Conto P. A., 452.
Dee F., 78.
Defendi G., 372.
De Filippo S., 72.

1069

Index nominum personarum

Defois G., 634.


De Giorgi S., Card., 245,
247.
Degraft M., 356.
De Keyzer R., 373.
De La Hera Prez de La
Cuesta A., 366.
Delalay E., 1047.
Delaquis N., 1042.
De Lastic A. B., 558.
Delaunoy A., 75.
Delzari G., 193.
de Len E. S., 68.
Delicado Baeza J., 675.
de Lima G. B., 72.
Delia Porta A., 370.
Delli Poggi E., 374.
De Magistris L., 558.
De Majo E. P., 77, 372.
De Marco D., 366.
De Mei F., 355.
de Melo I. M., 380.
de Mello A., 833.
De Meo L., 76.
D'Emilio P., 79.
Demouy P., 369.
Dempsey T. J., 359.
Demurtas A., 69.
Deniau F., 634.
De Odorico M., 72.
t De Orbegozo y Goicoechea I. M., 456.
De Paolis V., 455, 559.
Depasquale A., 1042.
D'Ercole G., 303.
De Roberto A., 701.
De Rosa M., 452.
De Rosa R., 362.
de Rozario G., 171.
D'Errico A., 1045.
Desautels D., 74.
De Schijver C, 375.
Deskur A. M., Card., 440.
Desrochers T. H., 356.
De Stefani G., 366.
de Talayero E. T. D., 371.
de Tarazzi A., 74.
de Tarragon X., 356.
Devereux D. G., 76.
De Week P., 365.
Diarra J.-G., 559.

Dias I., 558, 1046.


Das Orozco H. d. J., 357.
di Biagi M., 372.
Dibsy E. J., 366.
Di Cerbo V., 68.
Di Gianvito P., 78.
Di Giorgio L., 75.
Di Manno G., 79.
Dinan M., 375.
Di Napoli C, 455.
Dini A., 1043
Di Ruberto M., 175.
Disano L, 367.
Disch A., 246, 559.
Disney P., 370.
Disney R., 368.
Di Stefano A., 1045.
Di Virgilio F., 71.
t Djebarus V., 824.
Dlamini D. M., Princeps,
454.
Dobrodziej J., 362.
Doherty P., 369.
Dohn M., 370.
Dombrow W. A., 359.
Domingo V. O., 385.
Domingues E. P., 170.
Dominicus Lentini (B.),
405.
Domitilla (S.), 779.
Donaldo A., 365.
do Nascimiento A., Card.,
156.
Donoghue F., 951.
Dooling P., 356.
Dor J., 1046.
dos Santos A. F., 357.
dos Santos M. A., 453.
Dowden R., 74.
Downer A., 557.
Downey P. J., 369.
Drago F., 67.
Dragon R., 76.
Drechsler A., 79.
Dromi C, 355.
Drymajo M., 363.
D'Souza T., 171.
Du L, 298.
Duane T. J., 359.
Duan Yinming's M., 990.
Dubocq de Vicente E., 79.

Dubost M., 66.


Dubrawski M., 353.
Ducei P. D., 367.
f Duhart C. J., 824.
Duka D., 555.
Dunst J., 360.
Dupuy A., 5, 82.
Duval-Arnould L., 356.
Duvivier J.-P., 365.
Dwan P., 368.
Dyba J., 1047.
Dziemianko A., 635.
Dziwisz S., 241.
Dzudzar D., 303, 359.

E
Earrington F. M., 76.
Easton F. C, 69,
Eccel A. C, 1042.
Echebarria Arroita A.,
18, 198, 467, 662.
Edmundus Ignatius Rice
(B.), 16, 462.
Ee-Chooi T., 1045.
Egan E. E., 356.
Egaa Baraona J. L., 364.
Eichinger H., 361.
Elampassery P. C, 820.
Elchinger L.-A., 560.
Elias del Socorro Nieves
(B.), 405.
Elisabeth Anna Seton
(S.), 1012.
Elizondo Elizondo A.,
365.
El-Khoury C. M., 364.
Eltsin B., Praeses Foede
rationis Russiae, 244.
f Enrici D., 80.
Enright F. E., 356.
Erba A. M., 343, 629,
1028.
Eredit F., 361.
Erlinghagen E., 362.
Ernst E., 362.
Errzuriz Ossa F. X., 354.
Escudero Imbert J., 246.
Esposito M., 365.
Estepa Llaurens J. M.,
1045.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1070

Estermann A., 455.


Estrada R. R., 374.
Etchegaray
R.,
Card.,
303,557.
f Etoga P., 303.
Eusebius (S.), 630, 1007.
Evangelisti P., 365.
Evers P. C, 356.
Ewan J. W., 370.
Ewertowski S., 360.
Exworthy J., 76.

F
Fabbri S., 373.
Faber McDonald I., 1041.
Fabrocile C, 368.
Fahrner F., 72.
Fakhry R., 372.
Falcinelli G., 79.
Falev F., 366.
Falini F., 360.
Fanchette C, 368.
Faraoun P., 372.
Farrell D., 67.
Farrelly J., 366.
Fattori E., 362.
Fattori G., 362.
Favale A., 246.
Fedewa S. L., 359.
Feiten P., 368.
Feiten T., 371.
Felici A., Card., 1047.
Feliciani G., 372.
Felicio L., 169.
Feret F. S., 359.
Fernndez Galiana A.,
358.
Fernandez M., 67.
Fernando P., 173.
Fernando R., 80.
Ferrante E., 367.
f Ferrara D., 824.
Ferraro J., 366.
Ferreira Alves A., 357.
Ferreira Guimares C.
A., 365.
Ferreira Sampedro L. C,
355.
Ferrini D., 73.
Ferroggiaro R., 72.

Ferrugia G., 358.


Ferruzzano G., 361.
Ferry M., 370.
Fijalkowski W., 365.
Filbrandt R., 76.
Filippi O., 362.
Filoselli A., 70.
Filosi Bruziches G., 365.
Fineschi G., 371.
Fioravanti C. A., 357.
Fisichella S., 635.
Fitzpatrick J. J., 359.
f Flanagan B. J., 176.
Flanagan T. I., 169.
Flanigan T. P., 359.
Flatz R., 71.
Fleischmann F., 357.
Flisikowski L. P., 68.
Florczyk M., 242.
Florentinus Asensio Bar
roso (B.), 18, 42, 198,
467, 660.
Flores Facusee R., Prae
ses Reipublicae Honduriae, 1044.
Flores P. F., 957.
Fodor A., 71.
Foglia D., 360.
Foglia S., 364.
Fokcinski H., 559.
Foley J. P., 1046.
Folletto L., 78.
Fontana E., 361.
Fontana G. C, 77.
Fontana L., 372.
Forgacs A., 70.
Forgione Franciscus (in
religione: Pius a Pie
trelcina) (Ven.).
V. Pius a Pietrelcina
(Ven).
Formas F., 70.
Frmela A. F., 70.
Forsen K., 369.
Fortini G., 78.
Fortunato D., 67.
Foti G., 357.
Ftsch J., 72.
Fourniol M., 366.
Fox Napier W., 558.
Fraccalvieri I., 69.

Francis J. J., 74.


Francis W., 358.
Francisca a Corde Iesu
(in saec. Francisca Al
dea y Araujo) (B.), 233.
Francisco E. I., 1041.
Franciscus Asisiensis (S.),
378, 379, 391, 401,
565, 612, 626.
Franciscus Sales (S.), 230.
Franciscus Xaverius (S.),
931.
t Franco A., 80.
Frankiewicz S., 364.
Franklin D. A., 255.
Frater Ave Maria (in
saec.: Caesar Pisano)
(Ven.), 349.
Fratini M., 365.
Fratini R., 712
Frawley G, 370.
Frem G., 372.
Friend W. B., 1046.
Fridericus Ozanam (B.),
503, 564.
Fritscheck H. J., 77.
Frittoli E., 76.
Funghini R., 303, 640.
Fnigeld H., 75.
Furiesi E., 67.
Frlinger W., 78.
Furmanski L. A., 359.
Furtado de Brito Sobrinho H., 242.
Fusi G., 69.

G
Gabrielli F., 560.
Gagnon E., Card., 180,
229, 274, 345, 443,
633, 1038.
Gaj J., 364.
Gal F., 356.
Galletta L., 362.
Galletti A., 374.
Galletti G., 78.
Galli M., 353.
Galli R., 361.
Gallo M., 75.

Index nominum personarum

Galvo de Franca Anto


nius (Ven.).
V. Antonius a Sancta
Anna (Ven.).
Gambarara S., 71.
Gambino A., 78.
Gara vina L., 71.
Garbellini D., 362.
Garcera G. A., 68.
Garca Burillo L, 555.
f Garca de Sierra y
Mndez S., 1048.
Garcia Trovato de Flores
M., 80.
Gariboldi A., 69.
Garrido Herrero A. R., 69.
Garrity P., 358.
Garza Seplveda J., 365.
Garzi F., 374.
Gasquet P., 75.
Gasteiger A., 74.
f Gatti A. F., 640.
Gav arito Rodrguez A.,
355.
Gavin A., 370.
f Gavila M. G., 1048.
Gegenfurtner W., 68.
Gehrer E., 95, 97.
Geingob H. G., 823.
Gendebien V., 78.
George F. E.; Card., 245,
246, 247, 1012.
Georger A., 635.
t Gerardi Conedera J.,
376.
Geremek B., 174.
Geremia F., 361.
Gerits P. J., 79.
Gema A., 295.
Gervasio T. N., 70.
t Ghedighian H. P, 1048.
Ghidoni G., 374.
Ghirlanda G., 455, 559.
Giacalone G., 49.
Giacon G. L., 76.
Giacon M., 77.
Giancristoforo R., 369.
Giannini P., 372.
Giara S., 69.
Giggi R. J., 359.
Giglioni P., 559.

Gil-Casares
Satrstegui
R., 366.
Giliberti F. A., 359.
Gilli S., 357.
Gilmore R. M., 359, 452.
Gilsenan J. P., 359.
Gioia Maria (Ven.), 1022.
Giordano M., Card., 13,
92.
Gioseffo L., 76.
Giusti C, 367.
Giusti La Rosa L., 77.
Glemp J., Card., 251,
797, 1046.
Glendon M. A., 371.
Gldz S. L., 66.
Gobel J.-P., 66.
Gobry L, 367.
Godinez Flores R., 452.
Gogorza Izaguirre L, 299.
Go Han J., 78.
Gohla H.-P., 175.
Golias A. J., 359.
Gller L., 357.
Gmez Platero G., 74.
Gonalves Canavarro dos
Reis G. D., 354.
Gonzalez A. L. J., 69.
Gonzalez Amador M. A.,
1042.
Gonzalez Cano M.-J., 356.
Gonzlez Garca Emma
nuel (Ven.), 1030.
Gonzlez Gonzlez J. L.,
363.
Gonzlez Novalin J. L.,
358.
Gorski J. D., 67.
Grski M., 361.
Grski S., 363.
Gosselin Y., 74.
f Goudreault H., 640.
Govaert M., 79.
Grab A., 555.
Grady S., 368.
Graf J. W., 359.
Graham M., 371.
Graham P. S. G., 368.
Gravina N., 367.
Graziani V., 360.
Graziosi A., 75, 366.

1071

Grecco R., 61.


Grechi M., 710.
Gregorius
Illuminator,
419.
Gremoli G. B., 559.
Griffin G., 370.
Griffith J. P., 74.
f Grillmeier A., Card. 824.
Grillo G., 175, 553.
Grillo vid. Michel Teresia
(in religione:
Maria
Antonia) (Ven.).
V. Teresia Grillo Mi
chel (B.), 342.
Grocholewski Z., 928.
Groden M., 358.
Grojean T., 368.
Groshek R. J., 359.
Grosso G. G., 72.
Grubisch D. W., 356.
Grullon A., 74.
Grunt S., 67.
Gruppuso G., 67.
Gsiorek S., 363.
Gualdalquiveir L. C, 71.
Gualtieri P. R., 73.
Guarnieri M. A., 371.
Gudin P., 373.
Guedes F., 366.
Gueguinou J., 1044.
Guelfi G., 369.
Gurin Theodora (in saec.:
Anna Teresia) (Ven. ),
225.
Gurin Zelia (Ven.), 933.
Guerra Laspinz J., 1044.
Guevara Castillo H., 357.
Gugerotti C, 66, 358.
f Guichet P., 176.
Guidoboni G., 368.
Guizzardi L., 1039.
Gulbinowicz
H.
R.,
Card., 961.
Gulielmus Apor (B.), 568,
946.
V.
Apor
Gulielmus
(Ven.).
Gullickson T. E., 357.
Guolo A., 374.
Gutirrez Pabn H. A.,
241.
Gii ven A., 65.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1072

H
Haas V., 61.
Habesch C, 371.
Haddad J., 358.
Hafner J., 79.
Haft N. A., 74.
Hage F., 618.
Hager J., 360.
Haimari M., 371.
Hamao S. F., 556, 559.
Hamer F. J. J., 366.
Hanlon A. J., 359.
Harkin F., 76.
Harouk M., 365.
Harrach S., 375.
Harrington B. I., 1042.
Ha Tiong I., 300.
Harvey I. M., 241.
Hayden M., 370.
Hber In Sakr L., 370.
Hedrick K. J., 68.
Hedvigis (S.), 393, 825.
Heerey, 978.
Heinrich M., 72.
Heimick W., 358.
Hems J. W., 79.
Henao Sanz G. A., 357.
Hendzel S., 362.
Henricus
Rehuschini
(B.), 18, 44, 198, 467,
468, 662.
Henry F. B., 169.
Hergesel T., 360.
Hernndez Rodrguez M.,
169.
Herrera J. I., 355.
Herron B. J., 359.
Heslin J. E., 68.
Hessdrfer E., 72.
f Hhando N. B., 80.
Hickey J. A., Card., 971.
Hieronymus (S.), 714.
Higgins J. P., 68.
Higueras Fernndez J., 68.
Hilgert I. R., 297.
Hilton B., 368.
Hilton M., 371.
Hinojosa y Naveros Ma
ria Gabriela (in saec.:

Maria a Refugio) (B.),


230, 231.
Hisch H., 360.
Hizon Jr. R. R., 71.
Ho Choung J., 368.
Hofer H., 69.
Hoffman J. A., 560.
Hofmann J., 72.
Hofmann M., 361.
Hohmann W., 68.
Holbck F., 66.
Homeyer I., 383.
Hope B., 365, 368.
Hope D., 370.
Hppner R., 470.
Hordshevska Iosaphata
(in saec.: Michaelina)
(Ven.), 1036.
Horwath J., 72.
Houck V. R., 960.
Hraoui E., Praeses Rei
publicae Libani, 454.
Hryciuk H., 358.
Huang Chao-Ming P., 822.
Hubert R., 72.
Huesca Pacheco R., 1046.
Hughes P., 368.
Hughes W., 68.
Hummel B., 369.
Hmmes C, 353, 1045,
1046.
Hundgkopf de la Rivera
de Giusti P., 80.
Hungs F.-J., 72.
Hunt J. J. B., 73.
Hurkmans A. L. M., 555.
Huston S., 370.

I
Iacobus Ap., (S.), 756.
Iacobus Gapp (B.), 465.
Iacovacci M., 78.
Ianuarius Maria Sarnelli
(B.), 14, 92.
Ignatius
Antiochenus
(S.), 727.
Illig E., 368, 374.
Incitti G., 1047.
Inglot M., 302.
Ingold G., 74.

iguez J. S., Card., 946.


Innocentius I, 724.
Innocenzi J. G., 67.
Interdonato A., 361.
Ioachimus
Maria
(in
saec.: Antonius Ste
van) (Ven.), 56.
Ioanna Francisca Frmiot Chantai (S.), 230.
Ioannes XXIII, 139, 148,
940.
Ioannes a Capestrano
(S.), 378.
Ioannes a Cruce (S.), 940.
Ioannes a Deo (S.), 962.
Ioannes Ap. et Ev. (S.),
504, 615, 695, 725.
Ioannes Baptista Piamarta (B.), 405.
Ioannes Baptista Scala
brini (B.), 568, 945.
Ioannes Bosco (S.), 552,
639.
Ioannes
Chrysostomus
(S.), 508, 757.
Ioannes de Dukla (S.),
377, 399.
Ioannes Gabriel Perboyre
(S.), 306.
Ioannes Grande Romn
(S.), 306.
Ioannes Maria Boccardo
(B.), 1008.
Iosephus
Calasanctius
(S.), 1026.
Irthiaray Dorett G., 373.
Iulianiello P., 364.
Iulius Caesar, 774.
Iustinus (S.), 729, 742.

J
Jaeger D., 303.
Jaeger I.-P., 710.
f Jakob G., 456.
Jammeh Y. A. J. J.,
Praeses
Reipublicae
Gambiae, 244.
Janda G., 360.
Janda J., 356.
Janjic M., 364.

Janssen G. J., 78.


Janusz J.. 928.
Jaricot
Marie-Pauline
(Ven.), 202.
Jasiczek W., 364.
Jastrzebiec A., 826.
Javierre Ortas A. M.,
Card., 455.

Jaworski M., 16, 463.


Jeannot L., 358.
Jenninger P., 73.
Jermak J., 362.
Jesser E., 78.
Jestdt W., 369.
Jeuffroy B., 356.
t Jimnez Lafeble A.,
175.
Jimnez Morales G., 364.
Jingco D. M., 69.
Jodice M., 356.
Johansen B. O., 65.
John E. S., 368.
Josipovic M., 359.
Juan A. M., 73.
Juan Carlos I et Sophia,
Hispaniae Reges, 823.

Judak W., 70.


Juffermans C. M., 373.
Jukic P., 363.
Jundusay A., 70.
Jung H., 360.
Juraszek F., 67.

K
Kabazi H. F. M., 244.
Kaczmarek J. A., 356.
Kaczor K., 69.
Kadziolka T., 362.
Kanle M., 370.
Kajsiewicz H., 15.
Kalfas Sanon L., 822.
f Kalibushi W., 80.
Kaltenegger J., 372.
Kaltseis J., 360.
f Kampe W. 375.
Kamwenho Z., 255.
Kane J. T., 359.
Kane T. A., 359.
Kanene Obiefuna A., 558.

Index nominum personarum

1073

Karotemprel S., 559.


Karpowicz W., 363.
Karrazi K., 244
Karska L, 15.
Kasanda Lumumbu L.,
820.
Kasanda Mulenga B., 301.
Kasparian Ioannes Pe
trus XVIII, Patriarcha

Kim H., 364.


Kinateder H.-A., 360.
King'oo Wambua N., 821.
Kipkoech Arap Rotich
A., 66.
Kist A., 86.
Klaus C, 354.
Knueven H. L., 69.
Koch G., 369.
Kocsis L, 360.
f Koester C. R., 248.
Koetter P. D., 69.
Kohlschein F., 357.
Koja C, 365.
t Koksa D., 1048.
Koltun M., 618.
Kolvenbach P. H., 175.
Konar A. O., Praeses

Ciliciae

Armenorum,

417.
Kasper W., 455, 1046.
Kassab Iosephus (Ven.).
V. Nimatullacius
Hardini (B.).

Al-

Kasteel K., 303.


Kastner E., 369.
Kasujja A., 452.
Katigbak Dayrit L, 77.
Katsav M., 174.
Kaufmann J. L., 358.
t Keating J. R., 304.
Kebreau P. D. A., 634.
Keegan A., 362.
Keeler W. H., Card., 971.
Keene H. G., 367.
Kehoe M., 77.
Kelaher T. F., 75.
Kelly F., 358.
Kelly V. T., 358.
Kemerer J., 560.
Kemo K. H., 358.
Kempen H. W. J., 79.
Kenar W., 69.
Kennerson J., 368.
Kenney J., 368.
Kenney W., 128.
Keon W., 74.
Kerdelhue B. M., 66.
Kern Iacobus (in saec.:
Franciscus Alexander)
(Ven.), 292.
Ketelaars F. J. J. M.,
373.
Khammo P., 75.
Khoury Y. A., 366.
f Kien Samophithak M.,
1048.
Kieres L., 372.
Kiernikowski Z., 358.

Reipublicae M aliae, 244.

Konings J., 78.


Kopacz A., 361.
Kordas J., 363.
Kordsmeier J. W., 359.
Korec J. C, Card., 1046.
Ksler S., 369.
Kowalczyk B., 70.
Kowalczyk J., 311.
Kozlowiecki A., Card.,
245.
Kozlowska A., 371.
Kpeglo P., 69.
Kracht H.-J., 1046.
Kraljevir V., 823.
f Kramer F. G., 175.
Krauze R. K., 367.
Kreutzwald F., 363.
Kubiak H., 77.
Kubus J., 73.
Kudasiewicz J., 356.
Kuhn E., 72.
Kujaczyski H., 362.
Kujur G, 171.
Kukulka C, 173.
Kumuondala Mbimba L,
173.
f Kundukulam J., 376.
f Kupfer W. F., 175.
Kurecska A. E.M., 79.
Kwasniewski A., 1044.
Kwiatkowski J., 362.

1074

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

L
Laband F. ,"370.
Labasse J., 75.
Labille D., 299.
Laboa J. S., 1045.
Labrosciano P., 78.
Labunka M., 369.
Lacanlale E. L., 73.
Lacap J. U., 73.
Lacayo A. A., Praeses
Reipublicae
guae, 302.

Nicara-

Lacordaire P., 565.


Ladislaus (Jagello),

rex

Poloniae, 825.

Ladocsi G., 66.


Laghi P., Card., 58, 158,
237.
Lai C , 374.
Lai G., 70.
Lajolo G., 98, 470.
Lalonde G., 77.
Lamarche A. J.M., 75.
Lambert L, 380.
Lampn A. R., 172.
Lamza L., 303.
Lanckoroska K., 370.
Landry E., 368.
Lang H., 356.
Lange H., 172.
Lapierre F., 353.
Laporta Paole F., 77.
Larrabe Orbegozo J. L.,
69.
Larraaga Ramrez de Eli
sabeth (Ven.), 234.
La-Rocca V. R., 356.
Lamelle J., 78.
Lasica J., 363.
Laszuk A., 355.
Latvi-Atcho Lawson E.,
65.
Lauro A., 60.
Lavagna G., 361.
La vigilante E., 375.
Lavoie-Abate M., 371.
Law

B.

F.,

Card.,

1046.
Lazarralde A. G., 68.
Leanza U., 701.

558,

Lebbioli E., 372.


Lecce A., 361.
Lecuona y
Aramburu
Maria Gratia (in saec.:
Iosepha
Ioachima)
(Ven.), 231..
Leeming P., 67.
Legaspi Cruz V., 357.
Leggio T., 372.
Lehmann K., 455, 601.
Lehmann R., 366.
Leite de Castro Meireles
F.d.S., 365.
Leitnberger E., 75.
Lejeune A. F. G., 66.
Lenart J., 363.
Lennon R., 358.
Lenon R. C, 69.
Leo XIII, 10, 285, 306,
438, 506, 551, 754.
Len Escobar Herrn G.,
302, 1044.
Leonardi F., 73.
Leonardi S., 67.
Leone G, 361.
Leone Maria Carmelina
(Ven.), 48.
Lepcha S., 171.
Leschiutta A., 365.
Lesisz T., 76.
Leszczyski M., 555.
Lettmann R., 659.
f Lvesque L., 303.
Lewis O., 300.
L Xun Hoa J. B., 358.
Leysen V., 366.
Liberati C, 455.
Liberto G., 67, 1045.
Ligas L., 70.
Ligorio S., 62.
t Lim R., 824.
Lin Qui A., 374.
Lincke D., 365.
Lind J., 358.
Linehan E. L., 76.
Lipscomb J., 76.
Little R., 358.
Lizarazo Garca M., 69.
Llamas Cervantes A., 374.
Llarenas L. S., 68.
Lled Martn R., 69.

Loaiza Mariaca A., 364.


Lobo A. T., 559.
Lobo Ruano C, 245.
Lobo S., 171.
Loeffen F. I. J., 78.
Loi A., 70.
Loja K., 73.
Lombardi C, 70.
Lombardo M., 369.
Lomnitsky L, 1036, 1037.
Lo Monaco L., 74.
Longhi A., 366.
Longobardi L., 369.
Longoni G., 72.
Lopes G. J., 357.
Lpez Forero V. E., 556.
Lopez-Gay J., 559.
Lpez Quintana P., 246.
Lpez Simn J., 357.
Lpez Trujillo A., Card.,
53, 175.
Lorscheiter I. L, 1039.
t Loucheur A., 304.
Lourdusamy
S.
D.,
Card., 303, 558.

Lowery P. A., 67.


Lozano Barragn J., 571,
962, 1046.
Lucarella C, 361.
Lucas, Ev. (S.), 726, 732,
733.
Lucchesi D., 71.
Lucini P., 72.
Lckert Len R., 1043.
Ludovicus M. Grignion
de Montfort (S.), 442.
Ludwig C, 823.
Ludwig S., 73.
Lftenegger L., 66.
Lukenda V., 71.
Lukumwena S., 301.
Lunardi M., 374.
Lunga P., 376.
Lninck E., 370.
Lupini L., 72.
Luque D., 347.
Lurz F., 363.
Lustiger J.-M., Card.,
505, 566, 1046, 1047.
Luszczek J., 360.
Lynch C, 371.

Lynch P., 367.


Lynn W J., 359.

M
Macchioni F., 374.
Macci F., 72
Macdonald R., 68.
Maceroni G., 559.
Machac J., 363.
Machanek M. I., 372.
Macharski F., Card., 20,
786.
Macheiner W., 75.
Maciejewski R., 361.
Mackenzie T D., 76.
Madden D. J., 356.
Madden J. V., 369.
Madej A., 173.
Mader H., 364.
Maetzke A. M., 375.
Maffei G. L., 364.
Magalln Lecina A., 356.
Magdurulang R., 70.
Magnoprado V., 357.
Magri G., 373.
Mahan T. W.., 74.
Mahon G. A., 356.
Mahringer P., 74.
Maida A. J., Card., 997.
Maini P., 71.
Maiorana V., 375.
Majchrzak E. F., 70.
f Majkowicz T., 456.
Major S., 356.
Makhweliha T., 171.
Malaga K., 70.
Malala-Zo Raolison Randrianjanoa Ramahatafandry, 454.
Malandrino I., 555,
Malgioglio G., 361.
Malinvaud E., 138.
Mallari R. C, 73.
Mallavarapu P., 821.
Mallmann W. E., 77.
Malo M., 173.
Malone P., 1045.
Maloof W., 74.
Malvicino R.., 372.
Mancini E., 79.

Index nominum personarum

1075

Mandela N. R., Praeses


Reipublicae
Africae
Meridionalis, 557.
Mandeville J. C, 371.
Mangiapane A., 362.
Mani G., 66.
Manikowski S., 363.
Manion M., 77.
Mankowski K., 358.
Mannarini F., 67.
Mannarino M., 374.
Manninger K., 79.
Mantovani B., 367.
Maagas V. N., 78.
Marcellina
Darowska
(B.), 14, 16, 463.
Marcellinus martyr una
cum Petro (S.), 779.
Marcellus Spinola y Me
stre (B.), 1031.
Marchetti B., 357.
Marchetto F., 373.
Marchiando
Pacchiola
M., 366.
Marchino L. H., 69.
Marchisano F., 1046.
Marconi A., 71.
Marcucci V., 73.
Marcus, Ev. (S.), 420.
Marcussen J., 364.
Marcuzzi P. G., 559.
Margarita Maria Alaco
que (S.), 389.
Maria ab Incarnatione
Rosal (B.), 17, 18, 44,
198, 467, 468, 662.
Maria a Cruce MacKillop
(B.), 10.
Maria a Iesu (in saec.:
Aemilia d'Hooghvorst)
(B.), 405.
Maria a Mirabilibus Iesu
(in saec.: Maravillas
Pidal y Chico de Guzmn) (B.), 446.
Maria a Monte Carmelo
Salles y Barrangueras
(B.), 444, 946.
Maria Anna Mogas Fontcuberta (B.), 16, 463.

Maria Antonia Bandrs y


Elsegui (B.), 14, 92.
Maria a Sacro Corde, 934.
Maria a Spiritu Sancto
(in saec.: Delia Ttreault) (Ven.), 441.
Maria de Gonzaga, 934.
Maria Karlowska (B.),
19, 21, 54, 387.
Maria Magdalena (S.),
695.
Maria Raphaela Cimatti
(B.), 14, 92.
Maria Sagrario a Sancto
Aloisio Gonzaga (B.),
948.
Maria Teresia (in saec.:
Teresia Maria Casini)
(Ven.), 281.
Maria Teresia Fasce (in
saec.: Maria Ioanna)
(B.), 236, 405.
Maria Vincentia a S. Do
rothea (in saec.: Vin
centia Chvez Orozco)
(B.), 223, 568, 946.
Mariani A., 74.
Mariani C, 72.
Marine J. C, 360.
Marinelli F., 357.
Marini M., 174.
Marini P., 242.
Marino F., 71.
Marino J. T., 360.
Mariolini L., 373.
t Marskell J. E., 640.
Martin Garcia J. N., 361.
Martin Abad J., 358.
Martin Aloisius (Ven),
933.
Martin M., 933.
Martin P., 933.
Martina N. E., 66.
Martinello P., 246.
Martnez Camadro P. H.,
74.
Martnez Contreras V.
H., 1040.
Martnez
Somalo
E.,
Card., 1033, 1047.
Martnez P. L, 356.

1076

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Martini C. M., Card., 13,


92, 309, 1046.
Martini M., 78.
Martins A., 171.
Martocchio P., 358.
Martyn A., 558.
Martyniak I., 401.
Maruca D., 246.
Marvin Reinert J., 362.
Marzec E., 368.
Marzilli G., 79.
Marzucchi R., 369.
Masci A., 78.
Masciulli N., 361.
Masiello J. P., 67.
Mas Montanes E. , 1047.
Mas Ribo M., 454.
Massafra A., 173, 820.
Masseroni E., 1006.
f Mata Cova C, 175.
Materski E., 252, 253.
f Matlatarea L. P., 304.
Matondo Kwa Nzambi
I., 821.
Matt C. T., 367.
Matthias Ap. (S.), 988.
Mattu F., 76.
Mauls T., 640.
Maupeou d'Ableiges de
X. A., 242.
Maurer A., 73.
f Ma verna L., 560.
May cas F., 68.
Mayer-Maly D., 79.
Mayr H., 75.
Mayrmelnhof M. A., 375.
Mazombwe M. J., 558.
Mazur G., 299.
Mazur J., 362.
t Mazza A., 303.
Mazzei L., 74.
Mazzeo S., 79.
Mazzoli R., 362.
Mazzone F., 373.
McAlister J., 74.
McAteer K. P., 359.
McCarron, R. V., Jr. 370.
McCarthy J. J., 68.
McCarthy P. D., 76.
McCarthy T. A., 67.
McCormack I. B., 636.

McCormack W. J., 558.


McCulken M. T., 360.
McDonell T., 358.
McDonough J., 356.
t McDonough T. J., 712.
McDowell P., 68.
McFarland F., 358.
McGann P. J. Jr., 75.
McGovern T., 358.
McGrath L., 358.
McGrath P. I., 634.
McGread T. S., 359.
McHenry S. P., 360.
McKennzie D. L., 370.
McLaughlin J., 368.
McMenemy P., 369.
McNicholas J., 368.
McNulty M. A., 67.
McRae C, 358.
Medina Estvez J. A.,
Card., 245, 246, 247.

Medwit B., 618.


Mehissou C, 65.
Meidhof T., 374.
Meira Naslausky M. C,
1044.
Meisner J., Card., 199,
303.
Meja J. M., 303.
Melone F., 364.
t Mnager J., 303.
Menamparampil T., 559.
Mendizbal I., 453.
t Mensa A., 175, 1006.
Meo G , 361.
Merenda P., 367.
Mereu M., 70.
Merlini E., 72.
Meroni A., 358.
Meschini R., 373.
Meschini S., 630.
Meurice Estu P. C, 195.
Miccich F., 170.
Michael de la Mora (B.),
831.
Michalik I., 200, 400.
Mielenbrink E., 360.
Mifsud G, 67.
Mguez
Faustinus
(in
saec.:
Emmanuel)
(Ven.), 1028.

Miklasiski P. D., 68.


Milano M., 243.
Milo N., 66.
Minhava . d. C, 67.
Minszenty I., 106.
Minta J. J., 69.
Miranda Weckmann C,
556.
M i r a s E. V., 249.
Miroio A., 371.
Mitchell K., 823.
Modena L., 374.
Modesto G., 362.
Modugno C, 366, 367.
Mohr K., 75.
Mokras E., 70.
Mokrzycki M., 70.
Molenda J., 363.
Moliner Ingls R., 1040.
Moll H. J., 246.
Monachini F., 70.
Monaldi A., 73.
Monari L., 946, 948.
Mondello V. A., 18, 198,
467, 662.
Monduzzi D., Card., 245,
246.
Monis C, 172.
Monnereau Petrus (Ven.),
227.
Monsengwo Pasinya L.,
558.
Montalbn R., 368.
Montan A., 559.
Montanari A., 374.
Montanari I., 374.
Montanelli I., 631, 632.
Monteiro De Castro M.,
245, 302.
Montenegro F., 357.
Montereale A 175.
Monterisi F., 303, 455.
Montero R. T., 71.
Montini I. B., 92.
Montoto Garcia J., 72.
Moonen H. J. M., 78.
Mooney J. T., 367.
Moons C. W., 78.
Moran L. J., 69.
Morandini G., 559.
Morawiec B., 363.

Mordacci -P., 79.


Morehart J., 368.
Morello Birgitta (in reli
gione: Birgitta a Iesu)
(B.).
V. Birgitta a Iesu (B.).

Morena T. 75.
Moreno Vargas G., 357.
Moretta G., 356.
Moretti A., 635.
Moretto P., 295.
Morillon P., 365.
Morras Ursula X., 68.
f Morvan F.-M., 1048.
Mosca Moschini R., 74.
Moser H., 562.
Moskal J., 73.
Mosqueda Delgadillo M.,
356.
Moth C. R., 362.
Mountain J. W., 356.
Moussa A., 355.
t Moutel M., 456.
Mpezele R., 822.
M'Sanda
Tsinda-Hata
A., 300.
Mudiso O, 172, 300.
Mudry S., 618.
Mugione A., 1043.
Mukala I., 171.
Mularczyk W., 70.
Mularoni F., 78.
Mullin T. M., 360.

Index nominum personarum

1077

M v Engou B., 820.


M vene Mushanga T., 454.
Mycielska H., 375.
Mykycej M., 617.

Nowak H., 80.


Nowak S., 954.
Nowicki W., 363.
Ntagwarara L, 171.
Ntamwana S., 558.
Nts'Inyi L., 371.
Nubuasah F., 822.
Nunuk Irsatinah S. M.,
371.
Nzenze H., 357.

Muluzi B., Praeses Reipublicae Malawiae, 244.

Munari L., 372.


Muniz Fernandes A., 241.
Muoz Len D., 358.
Muoz Bernede M., 72.
Mura G., 559.
Mureh S., 79.
Murdoch A., 370.
Murdy J. L., 367.
Murphy F., 358.
Murphy M. D., 359.
Murphy P., 75.
Murray D. B., 1046.
Murray I. L., 360.
Murray T. A., 360.
Murry G. V., 451.
Musonda M., 454.

Nacca L., 364.


Nacke E., 361.
t Nagae L. S., 248.
ez C L , 1042.
Napolitano J., 373.
Nardini A., 701.
Nattino G., 1046.
Naus T. F., 78.
Navarro N. H., 353.
Nawaz Sharif M., 355.
Nazzaro T. L, 556.
Ncube P. A., 171.
N'Dayen J., 558.
Ndingi Mwana'a Nzeki
R. S., 1046.
Nenna E., 174.
Nesti G. S., 445, 447.
Neubaner J., 360.
Neves L. M., Card., 557,
559, 560, 1046.
Nguyen Van Tot P., 357.
Nguyn Nhu Th S., 301.
Nguyn Van Thun F.
X., 559.
Nicolaides A. A., 73.
Nicolini L, 18, 198, 467,
662.
Nicora A., 701.
Niegl A., 80.
Niels Stensen (B.), 131,
383.
Nigg C, 365.
Nigg G., 370.
Nigro L. J., 74.
Nimatullacius Al-Hardini
(in
saec.:
Iosephus
Kassab) (B.), 157.
Ninianus (S.), 132.
Nishimura B., 370.
t Nittayo J. K., 1048.
No V, Card., 620.

Norden R., 365.


Nostran G., 373.
Nowack I., 16, 355, 463.

O
Oberto P., 356.
Obiefuna A., 978.
O'Brien B. J., 360.
O'Brien E. F., 66.
O'Brien T. H., 367.
O'Connell A. I., 1042.
O'Connell B. A., 371.
Odchimar N. P., 71.
Oder S., 640.
O'Dwyer E., 76.
Offmaski A., 358.
f O'Grady J. F., 303.
Ogrodowki W. M., 67.
O'Hara J., 368.
O'Hare B., 369.
O'Keefe I. T., 956.
Olaizola y Garagarza Ma
ria Angela (in saec.:
Martina) (Ven.), 231.
Oliveira de Azevedo W.,
169.
Oliveira de E. M., 169.
Oliveira e Souza de J.,
372.
Oliveira Goulart de C,
555.
Oliverio R. N., 67.
Olivieri G., 72.
Ols D., 559.
Olsen K., 365.
O'Neill D. A., 79.
Ongsiako de Cojuangco
L, 80.
Ongtioco H., 554.
Oohen-Verhagen J. C.
M., 371.
Opaliski W., 73.
Orbn V., 823.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

1078

Orcoyen A. S., 366.


Orduz Len J. C, 357.
f O rellana Ricaurte L.
E., 80..
Origenes, 763.
Orizi G., 365.
Orlo vae A., 71.
Ormires Aloisius Anto
nius Rosa (Ven.), 46.
Orsini F., 365.
Orsini U., 74.
Ortega Herrera C. R., 635.
Ortega Trinidad J. M.,
361.
Osea, propheta, 721.
O'Shaughnessy K., 371.
O'Shaughnessy P. E., 367.
Otcensek C, 835.
Oteri A., 362.
Otremba H., 374.
f Ottaviani V., 560.
Otto Neururer (B.), 464.
OTuathail E., 1044.
Owen R., 76.

P
Padewski S., 835.
Padilla O., 712.
Padoin G., 358.
Paesano L., 356.
Pagnanelli L., 361.
Pajak S., 363.
Palazzini B., 76.
Paliatka P., 70.
Palihakkara H.M.G.S., 65.
Pallanch G., 75.
Palma L, 298.
Palmieri A. J., 360.
Palomba G., 78.
Panafeu B., 21.
Panfli F., 72.
Panilla Monroy J., 357.
Papa B. A., 387.
Ppai L., 946.
Pparo M., 455.
Pappalardo S., 241.
f Pappin B. F., 712.
Parapini G., 72.
Parisi A., 71.
Parracchini P., 68.

Parsons G. J., 370.


Parti L., 373.
Pascarella I , 1042.
Pascucci L., 71.
Paskai L., Card., 1046.
Pasquale N., 365,
Pasquato O., 246.
Passani O., 362.
Pastor De Gana E., 366.
Pastuszak K., 73.
f Pataky K., 1048.
Patini G., 369.
Patzek M., 362.
Paulinus Nolanus (S.),
761.
Paulus VI, 92, 117, 118,
130, 139, 178, 523,
592, 611, 627, 628,
644, 694, 737, 750,
775, 776, 937, 941.
Paulus Ap. (S.), 90, 132,
133, 144, 180, 389,
414, 417, 420, 518,
581, 587, 626, 642,
692, 695, 718, 725,
726, 741, 759, 784,
852, 971, 976, 984,
989, 997, 998, 1004.
Pavese F., 559.
Pawlik L., 76.
Payan Melndez I., 356.
Payen J., 75.
Payrazat T., 359.
Payt H., 77.
Pedretti C, 361.
Pellegrini A., 367.
Pellew M. E., 174.
Pengo P., Card., 245, 247.
Pennacchini P., 175.
Pereira Amante A., 357.
Pereira Lopes G., 88.
Perelli F., 74.
Perez C. M., 370.
Perez de Marranzini M.,
79.
Prez-Gil Gonzalez E.,
956.
Perez N. J., 364.
Perez P. V., 70.
Prez Rojas V. E., 451.
Prez Villamonte V., 298.

Prez y Fernndez-Golfn
F. I., 254, 949.
Peric M., 363.
Peric R., 559.
Perisset J.-C, 1045.
Perissinotto E., 372.
f Perkins E. G., 456.
Perotti F., 374.
Perrone C, 374.
Perry I. N., 451.
Persiti S., 373.
Perugini P., 77.
Pesaresi P., 360,
Pesce J. G., 360.
Peter J., 68.
Petriccia L., 357.
Petrillo C, 71.
Petrillo F., 72.
Petrocchi L, 556.
Ptrone L, 623.
Petrus Canisius (S.), 513.
Petrus Ap. (S.), 123, 132,
180, 414, 417, 420,
518, 581, 587, 641,
642, 676, 695, 971, 982.
Petrus martyr una cum
Marcellino (S.), 779.
Petsotas G., 369.
Petti A., 246.
Pzeril D., 376.
Pfeuffer P., 374.
Pfrimmer R., 76.
Pham Dinh Tung P. I.,
Card., 301.
Pham Minh Mn I. B.,
301, 558.
f Pham van Du V.d.P.,
824.
Phan Thi Thien C, 667.
Philbin J. J., 359.
Philippus Smaldone (B.),
12, 14, 92.
Phillips G., 368.
Piagentini R., 70.
Picardi N., 66.
Piccinini F., 163.
Piccirillo P., 364.
Piccirillo U., 364.
Picco G., 361.
Piceo Iosephus (Ven.),
553.

1079

Index nominum personarum

Pichetti A. 366.
Pichn A., 441.
Pickel C, 299.
Piczek E., 371.
Piczek I., 371
Piesiur M., 363.
Pietraforte E., 361.
Pietruszka J., 364.
Pietrzuczak Z., 362.
Pigatto L., 72.
Pings C, 368.
Pinsent B. H., 367.
Pinter G., 73.
Pinto Carvalheira M., 22.
Pinto Gmez S., 357.
Pinto M. V., 357.
Pinto P V., 559.
Pinto Rodrigues Guedes
J., 357.
Pirani T., 76.
Piria G., 365.
t Pironio E. F., Card.,
224, 248, 348, 592.
Pisano Caesar (in religio
ne: Frater Ave Maria)
(Ven.).
V. Frater Ave Maria.
Pittau G., 635, 1045.
Pius VI, 463.
Pius IX, 273, 775, 945.
Pius X (S.), 442, 781,
931, 940, 947.
Pius XI, 91, 202, 203,
407, 570, 631, 931,
936, 940.
Pius XII, 166, 287, 940,
945, 968.
Pius a Pietrelcina (in
saec.: Franciscus Forgione) (Ven.), 626.
Plasencia Gudio L. L.,
71.
Plazak W., 372
Plinius iunior, 726.
f Ploscaru I., 712.
Poblocki C, 363.
Podbieski J. A., 366.
Podolinsky S., 73.
Podziomy S., 70.
Polet D. H., 367.
;

Poletti U., Card., 690.


Policarpo J . d C , 1046.
Polinari G., 75, 367.
Pollastri L., 360.
Pollice G., 372.
Pollo Secundus (Ven.).
V. Secundus Pollo (B.).
Polycarpus (S.), 845, 858.
Pompedda M. F., 246.
Pontari M., 374.
Pontelo M I., 452
Porcu C, 70.
Porras C. J., 69.
Port J., 357.
Portillay Vitoria M. J.,
76.
Porto V., 636.
Poschl H., 374.
Possamai A., 86.
Potentini T., 73.
Poupard P., Card., 303,
558, 665.
Pozzi M., 79.
Pozzo V., 371.
Prado Bolaos J. H., 18,
198, 467, 662.
Pramudwinai D., 364.
Prange J., 372.
Pranjic P., 359.
Praskiewicz S. T., 302.
Prata de Carvalho A.,
299.
Prattichizzo M., 71.
Pratzner F., 66.
Prendergast T. T., 556.
Preziuso G., 375.
Prigione G., 558.
Primetshofer S., 372.
Prince B., 175, 455.
Pringle W. B., 74.
Prioleau J., 369,
Priscilla (S.), 779.
Prodi R., 531.
Pro vera G., 367.
Prykanowski J., 75.
Przybylski P., 358.
Pucelj J., 70.
Puiggari I. A., 242.
Pu j alte y Snchez Rita
(Ven.).

V. Rita a Virgine Per


dolente (Ven.).

Q
Quadrani E., 1046.
t Quarracino A., Card.,
248.
Que vedo R., 555.
Quigley W. J., 370.
t Quilici O., 9, 1048.
Quindlen J. J., 370.
Quinn H. A., 370.
Quinto A., 79.
Quiosa J. B. D., 244.

R
Raatjes E. S., 75.
t Rabban A.-A., 824.
Rabl F., 77.
Radivo G, 72.
Ragnar Grmsson O.,
Praeses
Reipublicae
Islandiae, 1044.
Ragonesi R., 280.
Rogosta, 623.
Raica S. J., 359.
Rajic B., 363.
Rameau C, 68.
Ramrez Padilla D. N.,
365.
t Ramrez Roa M. T.,
248.
Ramos M. F., 73.
Ramos O. M., 69.
Ramous P., 366.
Ranalli G. B., 78.
Randrianasolo I. I., 172.
Raphael R., 74.
Rapisarda A., 86, 87, 88,
89, 193, 195, 294, 295,
297, 380, 381, 563,
1039.
Rascato E., 71.
Rasovec V., 70.
Rastelli S., 73.
Ratajczak P., 358.
Ratzinger J., Card., 514,
944, 1046.

1080

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ravalli G. B., 78.


Ra valli S., 374.
Ravera C. A., 369.
Rawcliffe M., 77.
Rawlings J. J., Praeses
Reipublicae Ganae, 557.
Razakarinvony R., 301.
Rebeck C, 74.
Rebellato L., 72.
Rechain C, 357.
Redmile M., 375.
Reesink D., 299.
Regan C. W., 359.
Regan D., 76.
Reggio Thomas (Ven.),
434.
Regner B.. 66.
Reichert J. J., 67.
Reifferscheid G., 363.
Reig Pia A., 959.
Reilly D. P., 663.
Reilly G., 367.
Reilly J., 371.
Reis dos L, 361.
Reixach Oliver A., 375.
Rembado L., 68.
Remling E., 372.
Repossini G., 69.
Requea J. A., 66.
Resiak F., 358.
Reyes R. A., 76.
Ribeiro Guimares S. J.
M., 67.
Ribeiro S. P., 67.
Ricci I., 366.
Ricci L., 362.
Ricciardi G., 67.
Riccio A., 364.
Riemen A. P.A., 75.
Rieser W., 72.
f Riezzo N., 712.
Riley E. C, 371.
Rinaldi A., 361.
Risso G., 72.
Risso P., 68.
Rist Hagspiel O., 371.
Rita a Virgine Perdolente (in saec.: Rita Pu
jarte y Snchez) (B.),
233, 950.
Rivera Gmez G.d.L, 170.

Rivera Carrera N., Card.,


245, 246, 247.
Rivero Gonzlez M. G.,
365.
Rizzi M., 50, 168, 286,
1035.
Rizzotti G. P., 363.
Robaina Gonzalez R., 302.
Robert G, 368.
Robert J., 67.
f Roberti V., 712.
Robin R., 71.
Roca J., 77.
Rocca T., 371.
Roccella A., 701.
Rocchi G., 366.
Rocha G. L., 295.
Roche D., 366.
Rochette C, 78.
Rodgers W. A., 74.
Rodrigues Carolus Em
manuel (Ven.), 275.
Rodrigues E. B. d. S.,
299.
f Rodrigues J. D., 303.
Rodrguez Catharina a
Maria (in saec.: Iosepha Saturnina) (Ven.),
346.
Rodrguez Plaza B., 13,
92.
Rodrguez R., 555.
Rogan J. F. F., 75.
Roger M., 74.
Rohrig E., 72.
f Roig D. N., 712.
Roither H., 69.
Romanini F., 367.
Romano G., 428.
f Romano E., 248.
Romeo P., 67.
Romer Parra M. A., 357.
Romualdo R., 361.
Romulo R. J., 75.
Ronchi T., 469.
Ronci Carola (Ven.), 161.
Rooijakkers G., 373.
Rooney D. M., 367.
Rooney P. R., 371.
Rosato W., 77.
Rosenthal H., 77.

Rosido A. L., 69.


f Rosner J., 375.
Rossi B., 69.
Rossi E., 355.
Rost A., 72.
Rost K., 68.
Roth G., 77.
Roth J., 373.
Rouco Vrela A. M.,
Card., 16, 245, 247,
463, 948, 949, 1046.
Roulland A., 412.
Roullet O., 371.
Roussun R., 835.
Rozario M., 558.
Rubinkiewicz R., 174.
Ruffino M., 74.
f Rugambwa L., Card.,
80.
Ruini C, Card., 211, 560,
992.
Ruiz de Castro viejo y
Serrano M., 69.
Ruiz Diaz C. M., 358.
Rungruang-Kanokkul M.
M., 667.
Ruotolo G., 362.
Ruppi C. F., 13, 92.
Russo E. A., 357.
Russolillo Iustinus Maria
(Ven.), 621.
Rust A., 79.
Rutabanzibwa S., 71.
Ruzza G, 72.
Ryan F., 362, 368.
Ryan G., 371.
Ryan J. T., 69.
Ryan P., 362.
Rybak T., 386.
Ryder E., 371.
Rylko S., 592.

S
Sabella M., 369.
Saccavini A., 361.
Saegh D., 372.
Salah Zuleta H., 242.
Salameh E., 79.
Salanga C. D., 374.
Salardi E., 374.

Salazar Larran A., 77.


Saldarmi G., Card., 1011.
Salerni Navas L., 823.
Salerno F. S., 62, 1047.
Salerno S., 362.
Sales E. de A., Card.,
247, 1046.
f Salimei G., 175.
Salina H., 507.
Salles y Barangueras Maria
a Monte Carmelo (Ven.).
V
Maria a Monte
Carmelo (B.).
Salvador C. M., 78.
f Sam C. K., 175.
Sambi P., 558.
Sambucci M., 369.
Samper Pizano E., Prae
ses Reipublicae Colum
biae, 244.
Sanches Alves I. F., 298.
Snchez J. T., Card., 558.
Snchez Navarro J., 77.
Snchez O. R., 76.
Snchez Sorondo M., 928.
Snchez Unzueta H., 557.
Sandawus A., 70.
Sandoval
Iiguez
J.,
Card., 946.
Sandri T., 371.
f Sangar L. A., 248.
f Sangu J. D., 712.
Sankal L., 821.
Sanna P., 373.
Sanon A. T., 1046.
Santa J., 360.
San tngelo G, 71.
Santin A., 280.
Santini A., 361.
Santora G. M., 67.
f Santoro P., 375.
Santos R. C, 71.
Sanado Z. M., 68.
Sapieha A. S., Card.,
394, 826.
Sarah R., 558.
Saraiva Martins J., 455,
1046.
Saraniero P., 77.
Sarkissian A., 364.
Sarlinga O. D., 69.
Sarto A., 193.

72 - A A S

Index nominum personarum

1081

f Sartori G. M., 1047.


f Sartori G., 824.
Sarzyski E., 68.
Sasse J., 374.
Sasso W. R., 370.
Satre Santos E., 302.
Savioli A., 356.
Sbarbaro E., 85.
Scalabrini Ioannes Bapti
sta (Ven.), 273, 436.
V.
Ioannes
Baptista
Scalabrini (B.).
Scarano N., 362.
Scarcella G., 67.
Schaedl J. F., 69.
Schaefer H., 374.
Schalck H., 558.
Scherer I. R., 353.
Schick L., 452.
Schienoni R., 76.
Schimetschek H., 77.
Schindele M. K., 369.
Schlatmann-Stoelinga M.
A. C , 371.
Schleck C, 202.
Schlehuber L., 70.
Schliere W. J., 362.
Schmelzer D. L., 68.
Schmidt-Bleibtreu
W.,
363.
Schmidt J., 362.
Schmitt E., 374.
Schmitz A. J. W. H., 77.
Schmitz D. P., 356.
Schmitz F. J., 78.
Schneider F., 359.
f Schneider J., 175.
Schnborn C, Card., 245,
246, 247, 465.
Schooyans M., 364.
Schosser E., 366.
Schragl F., 69.
Schrempp J., 365.
Schrfber G., 77.
Schrittwiesser E., 375.
Schruers P., 468.
Schumacher L. E., 69.
Schssel W., 95, 97.
Schwery H., Card., 48,
226, 450.
Scian D., 375.

Scortecci V., 366.


Sebastianus (S.), 779.
Secundus Pollo (B.), 630,
1004.
Segmller P., 559.
Seider R. J., 370.
Seidler T., 371.
Seite B., 98.
Sjourn R., 465.
Semeraro M., 68, 710.
Semprini R., 66.
Senior T. C, 364.
Seno C, 68.
Serdi I., Card., 106.
Serena O., 373.
Servtka M., 928.
Sfeir N. P., Card., 949.
Shan Kuo-hsi P., Card.,
245, 247, 248.
Shea D., 371.
Shea J., 365.
Shields J. J., 360.
Shimamoto F. X. K.,
1046.
Shin Fu-Chang J., 72.
Shryane P., 67.
Shyngo-Ya-Hombo
S.,
255.
Sieroslawski T., 361.
Sikuli Paluku M., 820.
Sil Pelez F., 69.
Siles Salinas J., 65.
Silevics J., 67.
Silva C. B., 72.
Silva Proena da J. C,
365.
Silveira Montenegro da
F. A., 365.
Silvero Acosta C, 299.
Silvestrini A., Card., 164,
303, 1047.
Sim C , 173.
Simamora D. D., 367.
Simeon (S.), 729.
Simeon C. Z., 76.
Simms H., 369.
Simon P. E., 835.
Simonis H., Card., 93.
Sims R. J., 367.
Siracusa S., 74.
Sirio M., 68.

1082

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Sison F. C, 73.
Siy P. C., 78.
Sjanits A., 454.
Skorusa F., 363.
Skotnicki E., 364.
Skubiszewski K., 311.
Skwiecz J. A., 70.
Skworc V., 62.
Slipyi I., Card., 201.
Sliwonik F., 362.
Smargiassi L., 361.
Smietana S., 70.
Smith C, 368.
Smith D. M., 74.
Smith F., 368.
Smith Griffith E., 77.
Smith-J., 371.
Smith L., 371.
Smith M., 368.
Smith R., 368.
Smoter S., 360.
Snaidero R., 75.
Sobechowicz J., 356.
Sokalski I., 362.
Solari T., 298.
Solim R., 374.
Som J. B., 427.
Song M. J., 370.
Songasonga Mwitwa F.,
301, 821.
Sontheimer W. W., 68.
f Sorrentino A., 824,
1047.
Sorrentino E. M. G., 373.
Soukup K., 374.
Soulacroix M. I. A., 565.
Souraphiel B.-Y. D., 617.
Sov J. F., 74.
Sozzo A., 455.
Spadaro G., 78.
Spnyi A., 241.
Spararo F., 71.
Spetrini M., 362.
Spiga I., 363.
Spite B., 366.
Spositum A., 243.
Spray P. R., 375.
Spreafico A., 559.
Spruzina R., 77.
Squicciarini D., 95, 96.
Squinzi G., 367.

Sroka K., 363.


Stadler C, 370.
Staffoni O., 366.
Stafford J. F., Card.,
245, 246, 247, 592.
Stanislaus (S.), 393.
Stankiewicz A., 363.
Stark A., 373.
Stecher R., 465.
Steenkamp P. A. J. M.,
366.
Stefani C, 362.
Steil G., 75.
Steinkamp H., 369.
Stella B., 195.
Ste-Marie I. G., 301.
Sternberg H., 80
Sterzinsky G., Card., 659.
Stevan Antonius (Ven.).
V.
Ioachimus
Maria
(Ven.).
Stiglio G., 361.
Stocchino M., 70.
Stocovaz G., 366.
Stoffel O. V., 193.
Storto L., 72.
Stotenbur D. M., 359.
Strahan F., 362.
Strazzeri S., 374.
Sturn E., 68.
Surez Alzate N., 356.
Suaudeau J., 362.
Succi N., 162.
f Sueldo G. E., 824.
Suk W., 356.
f Sundaram R. A., 712.
Sunjic M., 928.
Suski A. W., 20.
Susta L., 369.
Svarczkopf M. A., 69.
Sviokla E., 362.
Swain P. J., 68.
Swierzawski V., 958.
Swiniarski Z., 364.
Szalankiewicz S., 73.
Szetela S., 363.
Szlaga I., 94.
Szoka E. C, Card., 55,
277, 1047.
Szpilka I., 822.
Szpunar J., 73.
Szymaski W., 360.

T
Tabone F., 79.
Tacci A., 362.
Tagliaferri F., 232, 235,
288, 1021, 1025.
Tagliaferro P., 71.
Tagu C, 369.
Takahashi G., 368.
Tamburrino F. P., 242.
Tamer J., 369.
Tammaro A., 68.
Tanaka P. R.. 71.
Taney Willcox J., Jr. 370.
Tapia Espinal R., 77.
Tarjnyi Z., 360.
Tasciotti F. M., 560, 1047.
Tass J., 375.
Tavazza R., 72.
Tavuzzi M.T, 66.
Taylor T. C, 369.
Teissier H., 595.
Tenison Woods L, 10.
Teodori R., 367.
Teresia a Calcutta, 692.
Teresia a Iesu (S.), 940.
Teresia a Iesu Infante et
a Vultu Sancto (S.),
202, 409, 590, 597,
692, 930.
Teresia a S. Augustino
(in saec.: Aloisia Ma
ria) (Ven.), 448.
Teresia Bracco (B.). 159,
1008.
Teresia
Grillo
Michel
(B.), 342, 1008.
Termignone R., 77.
Ternyk C, 62, 66, 245.
Tertullianus, 780.
Testa C., 702.
....
Ttreault Delia (in reli
gione: Maria a Spiritu
Sancto) (Ven.),
V. Maria a Spiritu
Sancto (in saec.: Delia
Ttreault)
(Ven.).
Tettamanzi D.,
Card.,
245, 246, 247, 248.
f Tewes E., 175.
Thakur V. H., 822.

Theodor E., 559.


t Thepmany J.-B. O.,
303.
Thriault D., 299.
Theyssen K., 79.
Thomas Ap. (S.), 725,
730, 731, 989.
Thomas E., 363.
Thorne M., 77.
Tiberi R., 372.
t Tielbeek V. J., 80.
t Tiendrbogo J.-B., 456.
Tierney B. P., 370.
Timermans del Olmo A.,
366.
Tiridates, rex, 419.
Tisi A., 356.
Tobar Jimnez T., 357.
Todisco G., 366.
Tofani R. L., 67.
Tognelli C, 71.
Toma L. D., 76.
Toma L. A., 76.
Tomasek F., Card., 145.
Tomasevic L, 363.
Tornasi S., 1047.
Tomasicchio G., 68.
Tomichek G. W. B., 67.
Tomko J., Card., 1046.
f Tommasi J. V., 824.
Tondra F., 953.
Tonelli P. L , 71.
Tonello G., 78.
Tonucci L, 462.
Toporek J., 363.
Torre G., 79.
f Torreblanca Reyes M.
C , 175.
Toscano G., 366.
To vini Iosephus (Ven.),
344.
Trabalzini D., 60.
Traub J., 75.
Travaglini B. C, 371.
Traynor N., 371.
Traynor O., 365.
Tresoldi G., 559.
f Trevisan A., 303.
Tribout F., 369.
Trisorio S., 76.
Trivero L., 702.

Index nominum personarum

1083

Trofimiak M., 299.


Troiano L. F., 67.
Trolliet D., 75.
Trombetta D., 365.
Trouve G., 76.
Trygar K., 363.
Tschang I. P., 357.
Tschida F., 78.
Tseng Chien-tsi I. B., 821.
Tugadi V. E. B., 68.
Tumi C. W., Card., 1046.
Turbay Ayala J. C, 364.
Turchi G., 70.
Turco E., 88.
Turek W., 70.

Van Nguyen L., 368.


Vannuccini Z., 78.
Vannutelli S., Card., 469.
Vanoni G., 373.
Van Rooij A. A. A., 78.
Van't Hooft J., 78.
Van Tilburg J., 78.
Varas Arroyo J., 69.
Vrela Berastegui A., 69.
Vari G., 366.
Varisco R., 78.
Varisco T., 69.
Vsquez Vsquez V., 69.
Vassallo R., 370.
Vasseuk P., 74.
Vasseur P., 75.
Vaz Pinto J., 361.
t Vzquez Diaz J., 456.
Vda Auffht M. N., 79.
Vda Tavares R. E., 79.
Vecchi E., 636.
Vegner E., 374.
Velsquez Fernndez M.
A., 244
t V e n i a t H., 248.
Venti E., 78.
Vento da Guia A., 357.
Ventura A., 930.
Venturi V., 71.
Vera L. L., 375.
Vergani E., 68.
Verhegghen J., 78.
Verrier P., 357.
Verschuren P., 121.
Verspeek H. A., Jr. 79.
Vetere E., 357.
Vezzato G., 375.
Vieria de Lima I., 1042.
Vieira Gusnio G., 62.
Vigano C. M., 7, 355.
Viggiano A., 374.
Vigorelli V., 68.
Vigorita G., 72.
Vincent A. Z., 369.
Vincentius de Paul (S.),
504.
Vincentius Eugenius Bossilkov (B.), 948.
Vincentius
Lewoniuk
(B.), 16, 463.
Vingerhoets H. J. A., 373.

U
Udaigwe B., 73.
Ueberschr H., 373.
Uebring P. B., 75.
f Uhac G., 175.
Umans A. J. M., 79.
Urban M, 373.
Urea Pastor E., 634.
Uribe Castaeda M., 77.
U Shwe M., 300, 308.

V
Vaccarotto G., 175, 364.
f Vailati V., 248.
Valbuena Snchez G.,
831.
Valentini A., 365.
Valentini L., 73.
Valenziano C, 1045.
f Valenzuela Rios F. d.
B., 248.
Valero Ruz I. S., 451.
Vallini A., 246.
f Van Bekkum V., 712.
Van Bree J. H., 369.
Van Chan A., 74.
Vandelaar J. C. M., 75.
Van Hellenbersger-Hubar
L, 360.
Van Lieshot G. H., 373.
Van Looy L., 559.
van Luyn A. H., 1046.

1084

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Vingiani M., 77.


Vias Bona J., 373.
Viruthakulangara A., 300.
Visaticki K., 68, 71.
Vivian M., 375.
Vlavianos A., 76.
Vlk M., Card., 145.

Vollmer A. J., 364.


Volpi A., 77.
Volz A. R., 69.
Von Der Ahe C , 368.
Von Der Ahe M. J., 370.
Von Der Ahe T., 368.
Von Der Ahe W., 365.
von Galen C. A., 658.
Von Twickel M.-A., 79.
Vrablec S., 555.
Vries J. G.M., 70.
Vuillaume P., 369.

W
Wagner J., 70.
Wagner H. J., 374.
Wakenhut W., 69.
Waksmaski A., 70.
Waldsteinova-Wartenbergova M., 76.
Walker M. A., 371.
Walker V. C, 358.
Wallner A., 72.
Wallner V., 367.
Walsh H., 371.
Walton R. P., 358.
Wasak W., 362.
Wathen T., 368.
Wa_troba J., 362.
Waxman M., 366.
Wayne Nigg J., 370.
Wegnerowski M., 360.
Weidlinger A., 67.
Weiss R., 360.
Westek J. C, 67.
Wetter F., Card., 558.
Wester I. C, 634.
Weyand M., 368.
f Wheeler W. G., 248.

Wiehe A., 356.


Wielgus B., 67.
Wilk I., 170.
t Willard N., 304.
Willems W., 375.
Willemssen T. G.J., 70.
Williams M. E., 68.
Wirtz M. L., 80.
Wirtz M., 372.
Wiszniewski A., 372.
Wnuk J., 362.
Woelk H., 79.
Wjcik S., 363.
Wolanin A., 559.
Wolbach R. A., 357.
Worsfold A., 369.
Wotava R., 73.
Wozniak A., 363.
Wrouka W., 358.
Wu Fu Mei M. G., 375.
Wrrer E., 360.
Wylezek S., 363.
Wyszyski S., Card., 394.

X
Xuereb A., 72.

Y
Yadao Tanedo F., 357.

Yanes Alvarez E., 534.


Yap E. T., 78.
Yen Sheng-Nan T., 1045.
Ypez Holgun G. A., 365.
Yochum L. W., 367.
Yong Sooi Ngean G., 559.

Z
Zaccaro E., 372.
Zacharias (S.), 729.
Zago M., 299, 1045.
Zago G., 79.
Za Hawng P., 820.
Zahn A., 372.
Zaja,c M., 363.

Zajc S., 363.


Zaleski J., 372.
Zammit C, 67.
Zanella G., 361.
t Zanetta M., 1048.
Zanini R., 361.
Zanocco P., 71.
Zarate J. M., 374.
Zarzalejos Nieto J., 371.
Zatti Artemides (Ven.),
289.
Zdrojewski B., 372.
Zdzitowiecki S., 953.
Zeissner B., 72.
Zeli I., 375.
Zelocchi R., 371.
Zennar C, 72.
Zephyrinus
Gimnez
Malla (B.), 18, 43, 197,
198, 467, 662.
Zerbo I., 821.
Zijlstra E. P., 79.
Zimmerman L. J., 370.
Zini B., 66.
Zini C, 1026.
Zinnhobler R., 356.
Ziomek R., 358.
t Zoa J., 303.
Zola S. A., 13.
Zolnierkiewicz J., 360.
Zordan A., 74.
Zothner-Meyer A., 366.
Zoungrana P., Card., 421.
Zrenner R., 79.
Zubeir Wako G., 559.
Zubillaga M., 70.
Zudaire y Galdeano Ma
ria Agnes (in saec.:
Agnes) (Ven.), 231.
Zugliani F. I., 62.
Zuleta B. M., 76.
Zupan V., 170.
Zur G., 82, 562, 828, 830.
Zurbriggen P. S., 558.
Zurek P. I., 169.
Zyciski I., 23.
Zyciski J. M., 1046.
Zyzniewski J., 363.

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.,

1085

II - INDEX NOMINUM DIOECESIUM,


VICARIATUUM, ETC.
A
Abellinensis, 238, 239,
240.
Abeokutana, 6, 171.
Adamantea, 86, 87, 354.
Alanopolitana, 62.
Albensis, 451.
Aleppensis Maronitarumn
618.
Alexandrina
Statiellorum, 342.
Alexiensis, 173.
A litore aureo, 83.
Alleghenensis, 634.
Almenarensis, 299.
Altensis,
Quetzaltenanguensis-Totonicapensis,
1040.
Ambaniansis, 173.
Amparensis, 62, 88.
Ancusensis, 169.
Antananarivensis, 172.
Antibarensis, 821.
Antiochena Maronitarum,
157, 618.
Aquaeflaviensis, 241, 634.
Aquaenovensis in Numi
dia, 298.
Aquensis, 159.
Aquensis in Gallia, 635.
Araditana, 1042.
Arausicana in California,
634.
Arensis in Numidia, 821.
Arianensis
Hirpina-Laquedoniensis, 58, 239,
240, 1042.
Ariminensis, 161.
Arretina-Cortonensis-Biturgensis, 710, 1042.
Asansolensis, 81, 172.
Atlacomulcana, 556.
Atrebatensis, 710.
Aucensis, 62.

Aurelianensis, 634.
Auziensis, 299, 452.
Aversana, 243.
Avioccalensis, 820.

B
Bagdograna, 171.
Bagensis, 1039.
Baianensis, 172.
Balangensis, 554.
Baltimorensis, 62.
Bamakonsis, 821.
Banforensis, 822, 929.
Bangassuensis, 172, 300.
Baniensis, 710.
Barcinonensis in Venetio
la, 635.
Barodensis, 171.
Barragartiensis, 194.
Baruipurensis, 171.
Basakuensis, 822.
Bassianensis, 555.
Basticensis, 555.
Bavagalianensis, 169.
Beneventana, 58, 238,
239.
Beniaminacevalensis, 635.
Bennefensis, 170.
Bergomensis, 250,
Bettiahensis, 822, 828.
Bitensis, 617.
Bobodiulassensis, 925.
Bombayensis, 561, 821.
Bonarensis, 556.
Bononiensis, 636.
Bonustensis, 710.
Bostoniensis, 636.
Bratislaviensis-Tyrnaviensis,
555.
Brixiensis, 344.
Bruneiensis (praef, ap.),
84, 173.
Bubantina, 171.

Bucaramanguensis, 556,
664.
Bulauaiensis, 171.
Bungomansis, 821.
Burkina Fasana, 427.
Buscoducensis, 555.
Butembensis-Benensis,
820.

C
Caeretana, 62.
Caesariensis in Numidia,
452.
Caiennensis, 821.
Calabocensis, 451.
Calabriensis, 169.
Calaguritana, 1019.
Calceatensis-Lucroniensis,
1019.
Calcuttensis, 81.
Calgariensis, 169.
Caliensis, 241.
Camanecensis Latinorum,
353, 835.
Campaniensis, 299.
Campi Moranensis, 453.
Campinensis, 88, 89.
Campobassensis-Boianensis,
1043.
Canapitana, 172, 300.
Caobangensis, 301.
Capritana, 243.
Captatoropolitana, 1042.
Carcassonensis, 46.
Carnutensis, 710.
Carolinana, 950.
Carthaginensis in Hispa
nia, 634.
Casamedianensis, 299.
Casatana in Pamphilia,
618.
Cassanensis, 1043.
Castrensis in Sardinia,
635.

1086

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Caxiensis Australis, 298.


Centenariensis, 452.
Cerbalitana, 636.
Cerretana-Thelesina-Sanctae
Agathae Gothorum, 452.
Cestochoviensis, 953.
Cheongiunsis, 820.
Chicagiensis, 451.
Chiquinquirensis, 241.
Christoliensis, 299.
Chusirensis, 170, 299.
Cibalianensis, 169, 242.
Civitatis Castelli, 469.
Civitatis Mariae, 555.
Cochabambensis, 298.
Colatinensis, 294.
Colimensis, 831.
Complutensis, 444, 634.
Cosentina-Bisinianensis,
60, 555
Corcagiensis, 298.
Cordubensis in Argenti
na, 346, 555, 1042.
Corensis, 1043.
Cotabatensis, 555.
Cracoviensis, 438.
Crateopolitana, 242.
Criciumensis, 452, 562.
Crotonensis-Sanctae
Se
verinae, 555, 1043.
Crucis Altae, 297.
Crucis Australis, 452.
Cuauhtemocensis-Materiensis, 556.
Cuddapahensis, 821.
Cuiabensis, 87, 194.
Curiensis, 8, 61, 555.
Curitibensis, 242.
Curubitana, 298, 299.

D
Daltonganiensis, 171.
Darieelingensis, 17 I.
de Aguas Calientes, 452.
Dedzansis, 301.
Derthonensis, 349.
Detroitensis, 1042.
Dianensis-Poli castrensis,
242.
Diuguensis, 5.

Dodgepolitana, 452.
Drepanensis, 170.
Dumkansis, 829.

E
Ebusitana, 242.
Elephanteriensis in Mau
re tania, 353.
Elotonensis, 169.
Elvensis, 298.
Eminentianensis, 62.
Ernakulamensis-Angamaliensis Syrorum Mala
barensium, 617.

F
Faisalabadensis, 821.
Fidentina, 353.
Firmana, 1022.
Flenuctensis, 710.
Florentina, 1025.
Fluminis Albi Superioris,
710.
Formosensis, 170.
Foroconcordiana, 451.
Foroiulensis-Tulonensis,
710.
Fortalexiensis, 353.
Fortisventura, 451.
Francistaunensis, 830.
Francistovnensis (vic. ap.),
822.
Friburgensis, 555.
Fuldensis, 452.
Furnitana, 451.

G
Garanhunensis, 353.
Genevensis, 555.
Gibraltariensis, 301.
Giparanensis, 86, 87.
Girardotanensis, 242.
Goasonsis, 82, 172.
Graiahuensis, 169.
Grandicaractensis, 1041.
Gravelburgensis,
835,
1042.

Guadalaiarensis, 223, 452.


Guanhanensis, 169.
Guantanamensis-Baraconsis, 169, 195.
Guarabirensis, 241.

H
Halifaxiensis, 556.
Hanoiensis, 301.
Hasseletensis, 468.
Hierpinianensis, 298.
Hildesiensis, 383.
Hinchensis, 634.
Hochiminopolitana, 301.
Holmiensis, 1042.
Hueensis, 301.
H vallensis, 821.
Hyderabadensis in Paki
stan, 822.

I
Iaciensis, 555.
Iacksoniensis, 960.
Iammuensis-Srinagarensis,
820.
Ianuensis, 434.
Iliberritana, 169.
Indianapolitana, 225.
Insularum Comorensium
(adm. ap.), 822.
Insulensis, 634.
Iolonsis (vic. ap.), 172.
Iosensis, 822.
Itapetiningensis, 353, 380.
Itapevensi, 380.
Iuinensis, 62, 86.
Iustinopolitana, 278.

K
Kandina, 5.
Kaohsiungensis, 822.
Katovicensis, 62, 710.
Kengensis, 172, 300.
Kengtunghensis, 308.
Khandvansis, 300.
Kielcensis, 242.
Kisumuensis, 461.

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.

Kitalensis, 461, 821


Knoxvillensis, 1042.
Kohimansis, 171.
Kolensis, 301.
Koluezensis, 301, 821.
Korhogonsis, 821.
Kuchingensis, 84, 300.
Kyiv Vhyshoroniensis in
Ucraina (exarch.), 618.

L
Labradorpolitana-Scheffervillensis, 171.
Lagosensis, 6.
Lamdiensis, 556.
Lamiggigensis, 634.
Lamphuensis, 822.
Langsonensis, 301.
Lashionsis, 820.
Latinensis-TerracinensisSetina-Privernensis,
556.
Laurinensis, 165.
Lausannensis, 555.
Leadensis, 451.
Legnicensis, 385.
Lemefellensis, 170, 636.
Leopolitana Latinorum,
299, 418, 835.
Leopolitana Ucrainorum,
618.
Lepoldinensis, 555.
Leptimagnensis, 298.
Lesvitana, 635.
Liberopolitana, 820.
Limatensis, 242.
Limeirensis, 88, 89.
Lisbonensis
Patriarcha
tus, 298.
Litoris Palmensis, 1042.
Livingstonensis, 822.
Loikavensis, 308.
Londonensis, 61.
Londrinensis, 634.
Luandensis, 300.
Lublinensis, 62.
Lubumbashiensis,
301,
821.
Luceoriensis, 299.
Lucionensis, 227.

Ludovicana, 820.
Lugdunensis, 635.
Lyciensis, 710.

M
Maasinensis, 298.
Mahagiangana, 173.
Maiaguezensis, 566.
Manchesteriensis, 636.
Mandevillensis, 85, 172.
Mandevillensis (vic. ap.),
85.
Maputensis, 172.
Marabensis, 1042.
Margaritensis, 635.
Marianopolitana, 441.
Marsorum, 1043.
Marturanensis, 242.
Masbatensis, 298.
Massana-Plumbinensis,
1042.
Massiliensis, 21.
Matritensis, 230, 233,
444, 446, 1028.
Mbandakana-Bikoronsis,
173.
Mbugimayensis, 391.
Medellensis, 170.
Mediolanensis, 309.
Meerutensis, 300.
Melitensis, 1042.
Memphitana, 241.
Mercedensis-Luianensis, 7.
Messanensis-LiparensisSanctae Luciae, 170.
Mexicana, 169.
Miarinarivensis, 301.
Milevitana, 172.
Miriensis, 84, 173.
Molegbensis, 173, 821.
Molicunzensis, 172, 301.
Molinensis, 835.
Montisvirginis (abb. terr.),
241, 556.
Monzensis (adm. ap.), 822.
Moptensis, 635, 821.
Moy ob ambensis (prael. ),
453.
Muzaffarpurensis, 898.
Myitkyinansis, 820.
Mythonsis, 301.

1087

NNagpurensis, 300.
Nanceiensis, 710.
Natitinguensis, 5.
Neanthopolitana, 617.
Neo-Pampilonensis, 556.
Nesqualiensis, 62.
Netensis, 555.
Nicensis, 710.
Nicosiensis, 241.
Nivernensis, 634.
Nominis Iesu, 298.
Nova Segobia, 555.
Novariensis, 552.
Novoraniensis, 555.
Nursina, 236.

O
Olindensis, 951.
Oraniensis, 635.
Oriolensis-Lucentina,
385, 555.
Otonipolitana, 299.
Ovetensis, 46.
Oviedopolitana, 299.
Oyemensis, 820.

P
Palentina, 1030.
Panormitana, 48.
Papeetensis, 172.
Parahybensis, 22.
Parakuensis, 5, 171.
Paranatinguensis
(prael.
terr.), 62, 193.
Paranensis, 242.
Pariensis in Proconsulari,
62.
Parisiensis, 448, 1034.
Passofundensis, 297, 835.
Pauzerensis, 822.
Pembana, 171.
Pertusensis, 555.
Philadelphiensis Latino
rum, 62.
Pineroliensis, 635.
Pisaurensis, 62.

1088

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Piacentina, 273, 619.


Platensis, 556.
Ponta Grossa (de), 710.
Portalegrensis in Brasilia,
299.
Portuensis-Sanctae Rufi
nae, 557.
Portugallensis, 170, 354.
Portus Nationalis, 62.
Portus Principis, 634.
Portus Veteris, 710.
Posegana, 384.
Potosiensis in Bolivia,
298.
Premisliensis Latinorum,
200.
Premisliensis Ritus Byzan
tini Ucraini, 1036.
Puntarenensis, 353, 381.
Purneansis, 822, 829.
Puteolana, 621.
Pyeongyangensis, 822.

R
Radomensis, 252, 253.
Ranchiensis, 828, 829.
Rapidopolitana, 635.
Recifensis, 951.
Regiensis
in
AemiliaGuastallensis, 556.
Regina Gradecensis, 555,
835.
Regiopolitana in Iamai
ca, 85.
Registrensis, 452.
Remensis, 634.
Rivi Australis, 710.
Romana, 177, 635.
Rondonopolitana, 194.
Rosariensis, 169, 249, 451.
Rossensis, 298.
Rotdonensis, 353.
Rrschenensis, 173, 820.
Ruhangeriensis, 820.
Rusellensis, 299.
Russia Europaea Latino
rum (adm. ap.), 299.

S
Sabinensis-Mandelensis,
557.
Salernitana-CampaniensisAcernensis, 238.
Saltensis, 555.
Sanctae Clarae, 1042.
Sanctae Crucis de Serra,
298.
Sanctae Crucis in Brasi
lia, 298.
Sanctae Mariae, 1039.
Sanctae Mariae a Patrocinio
Bonarensis Ucrainorum,
617.
Sancti Aloisii de Caceres,
452, 1042.
Sancti Angeli de Lombardis-Compsana-Nuscana-Bisaciensis, 239.
Sancti Antonii, 169, 957.
Sancti Christofori de Ha
bana, 169.
Sancti Francisci in Cali
fornia, 634.
Sancti Hieronymi Terraebonae, 168.
Sancti Hyacinthi, 353.
Sancti Iacobi in Chile,
354.
Sancti Iacobi in Cuba,
196.
Sancti Ioannis Canaden
sis, 1041.
Sancti Ioannis Portoricensis, 275.
Sancti Iosephi in Califor
nia, 634.
Sancti Iosephi de Ama
zones (vic. ap.), 300.
Sancti Isidori in Costari
ca, 381.
Sancti Leonis, 241.
Sancti Ludovici in Mara
gnano, 242.
Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis, 60.
Sancti Matthaei, 294.
Sancti Pauli in Brasilia,
51, 353.

Sancti Salvatoris in Bra


silia, 169.
Sancti Thomae in Insulis
Virgineis, 451.
Sancti
Vincentii-Portus
Leguizamensis (vic. ap.),
241.
Sanctissimae Incarnatio
nis, 299.
Sandomiriensis, 958.
Santaremensis in Lusita
nia, 170.
Sappensis, 173.
Scepusiensis, 952.
Scodrensis, 173, 820.
Segiensis, 241, 1042.
Segobricensis-Castellionensis, 959.
Sekondiensis-Takoradiensis,
822.
Selendetensis, 634.
Septemlacunensis, 636.
Setubalensis, 354.
Seulensis, 820, 822.
Siberiae Latinorum (adm.
ap.), 299.
Sinopensis, 194.
Sinus Albi, 353.
Sinus Tonitralis, 169.
Sipontina-Vestana, 626.
Sitipensis, 821.
Slebtensis, 556.
Sorocabana, 380.
Stanislaopolitana Ucrai
norum, 618.
Strigoniensis-Budapesti
nensis, 241.
Sucrensis, 298.
Suessionensis, 299.
Sululitana, 821.
Sunyanensis, 83.
Syracusensis, 956.

T
Tabuniensis, 299.
Tadzikistaniana
(miss.
sui iur.), 173.
Tagariensis, 243, 451.
Tarentina, 386.
Tarnoviensis, 23, 62.

1089

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.

Tarsensis
Maronitarum,
618
Taunggyiensis, 300.
Taunggyiensis (prov. ec
cl), 307.
Tefensis (proel, terr.), 452.
Tergestina, 278.
Thamugadensis, 169.
Tharrensis, 241.
Thasbaltensis, 555.
Thignicensis, 300.
Thoruniensis, 54.
Thuccaborensis, 170.
Tilaranensis, 381.
Timicitana, 298.
Timminsensis, 168.
Tipasensis in Numidia,
242.
Tipasitana in Mauretania, 301.
Tiruchirapolitana, 173.
Tlalnepantlana, 955.
Toletana in Brasilia, 353.
Torontina, 556.
Trecensis, 634.
Tricaricensis, 62.
Tripolitana Maronitarum,
618.
Trofimianensis, 353.
Tubaraonsis, 563.
Tucumanensis, 1042.
Tulancingensis, 954.

Tunguensis, 308.
Tunquensis, 241.
Turcmenistania (miss, sui
iur.), 173.
Turuzitana, 242.
Tusculana, 281.
Tuticorensis, 173.

U
Uagaduguensis, 925.
Ucculensis, 61.
Ultraiectensis, 93.
Umaitanensis, 710.
Uritana, 710.
Usbekistaniana (miss, sui
iur.), 173.
Utimmirensis, 301.
Uzalensis, 1042.
Uzipparitana, 617.

V
Vadutiensis, 8, 61.
Valentina, 284.
Valentina in Venetiola,
451.
Vallis Paradisi, 353.
Vallispostana, 172.
Varsaviensis, 251.
Vasaiensis, 561, 821.
Vazaritana Diddensis, 298.

Veglensis, 170.
Vercellensis, 630.
Veronensis, 287, 710.
Vianensis, 242.
Vicensis Caesaris, 298.
Vicentina, 56.
Vico Augusti (a), 300.
Vicohabentina, 635.
Victoriensis
in
Insula
Vancouver, 835.
Victoriensis Spiritus Sanc
ti, 710.
Viedmensis, 289.
Vigorniensis, 663.
Vindobonensis, 292.
Vinonansis, 1042.
Vivariensis, 710.
Vratislaviensis, 961.

X
Xapeconsis, 1041.
Xetafensis, 254, 446.
Xylopolitana, 634.

Z
Zacatecolucana, 243.
Zamosciensis-Lubaczoviensis, 555.
Zborovensis Ucrainorum,
618.

IV

INDEX RERUM MAIORIS MOMENTI


A

diaconorum permanentium: De cura

pastorali infirmorum, 897.


Abortus.
" V. Vita.

Aegidius Maria a S. Ioseph (in saec.:

Franciscus Pontillo) (S.). Litt. decret,

Academia (Pont.) Scientiarum. Cancella

rius, 928.
Academia

(Pont.)

Socialium

Scientia-

rum. Allocutio S. P. ad sodales coram


admissos, 138; Cancellarius, 928.
Academiae (Pont.). Allocutio S. P. ad

sodales coram admissos, 665.


Acolythatus, ministerium.,
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 866.

Adalbertus (S.). Allocutio S. P. Pragae

habita, X volvente saeculo ab eius


martyrio, 143.
Ad Limina Apostolorum visitationes. Ha

rum visitationum occasione capta, S.


P. allocutiones ad praesules coram ad
missos habuit: Scandiae, 121; Scotiae,
132; Africae Meridionalis, 204; Angolae et Sancti Thomae in Insula, 255;
Namibiae, 414; Armeniae, 417; Aegyp
ti, 420; Burkinae Fasanae et Nigris,
427; Helvetiae, 507; Aethiopiae et Aerythraeae, 517; Sudaniae, 524; Hispa
niae, 533, 675, 807; Ugandae, 575;
Angliae et Cambriae, 581; Africae
Septemtrionalis, 595; Belgii, 668; Po
loniae, 786, 797; Foederatarum Civita
tum Americae Septemtrionalis, 813,
965, 971, 981, 997, 1012.
Administratio Patrimonii Sedis Apostoli-

cae: Praeses, 246; 1047.

quibus ei Sanctorum honores decer


nuntur, 305.
A eg y plus.
V. Ad Limina.

Aes alienum. De observanda iustitia ple


na ratione intellecta in oeconomia
mundi erga pauperes, 151.
Aeternitas. Dies Dominica utpote aeter
nitatis figura. V. Dominica dies. Epi

st. Ap. de diei dominicae sanctificatio


ne, 728.
Aethiopia et Aerythraea.
V. Ad Limina.
Africa Meridionalis.
V. Ad Limina.
Africa Septemtrionalis,
V. Ad Limina.
Albania.
V. Legati Nationum.
Alfredus Ildefonsus Schuster (B.). Litt.

Ap. quibus Beatus declaratur, 90.


Al-Hardini Nimatullacius (in saec.: Io-

sephus Kassab) (B). Decretum super

virtutibus, 157.
America.
V. Synodus Episcoporum.
Amissio status diaconalis.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: 888.

Admissio ad ordinem diaconatus.


V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 864.

Andorra.
V. Legati Nationum.

Aegroti.
V. Directorium pro ministerio et vita

Anglia et Cambria.
V. Ad Limina.

1091

Index rerum analyticum


Angola.
V. Ad Limina; Legati Nationum.
Annus Bis Millesimus. Allocutio S. P.
in Arce Capitolina ad Urbis magis
trum et congregatos cives, 776.

B
B. M. V. de Monte Carmelo et S. Teresiae in archidioec. Sancti Antonii.
V. Basilicae minores.

Annus liturgicus. De Dominica in eo


dem, 760. V. Dominica dies. Epist.
Ap. de diei dominicae sanctificatione.

B. M. V. in caelum Assumptae in archidioec. Cestochoviensi.


V. Basilicae minores.

Annus Sanctus.
V. Iubilaeum Anni Sancti Tertii Millennii.

B. M. V. sub titulo Auxilium Christianorum in Carolinana dioec.


V. Basilicae minores.

Antonius a Sancta Anna (in saec. Antonius Galvo de Franca) (Ven,.). Decre
tum super virtutibus, 51.

B. M. V. sub titulo Madonna del Transito in dioec. Civitatis Castelli.


V. Basilicae minores.

Apor Gulielmus [VilmosJ (Ven.). Decre


tum super martyrio, 165.
V. Gulielmus Apor (B.).
Archidioeceses constituuntur: Mercedensis-Luianensis, 7; Vadutiensis, 8.
Archipresbyter basilicae Vaticanae.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, art. 9, 183.
Archivum Secretum Vaticanum. Archivi
sta S. Romanae Ecclesiae: 303.
Argentina.
V. Archidioeceses.
Armenia.
V. Ad Limina.
Ar ornata toxica. Allocutio S. P. ad eos
qui conventui de toxicis aromatibus
interfuerunt, 668.
Asia.
V. Synodus Episcoporum.
Asisium. Patriarchalis Basilica S. Fran
cisci: Delegatus, 1047.
Augusta Taurinorum. Allocutio S. P. oc
casione beatificationis Servorum Dei
Teresiae Bracco, Ioannis Mariae Boc, cardo, Teresiae Grillo Michel, 1008.
Assumptio B. M. V. in dioec. Legnicensi.
V. Basilicae minores.
Austria.
V. Conventiones; Itinera apostolica.

B. M. V. sub titulo N ossa Senhora das


Neves in archidioec. Parahibensi.
V. Basilicae minores.
B. M. V. sub titulo Nuestra Seora de
Guadalupe in Colimensi dioec.
V. Basilicae minores.
B. M. V. sub titulo Nuestra Seora de
los Angeles Xetafensis dioec.
V. Patroni caelestes.
B. M. V. sub titulo Nuestra Seora de
los Remedios in Tlalnepantlana archidioec.
V. Basilicae minores.
B. M. V. sub titulo Nuestra Seora de
Monserrate in dioec. Maiguezensi.
V. Basilicae minores.
B. M. V. sub titulo Our Lady o/ Sorrows in dioec. Iacksoniensi.
V. Basilicae minores.
B. M. V. sub titulo Regina Poloniae, in
dioec. Sandomiriensi.
V. Basilicae minores.
B. M. V. sub titulo Virga Jesse in
dioec. Hasseletensi.
V. Basilicae minores.
Baptisma.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De munere
diaconi, 895.

1092

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Barr Nicolaus (Ven.). Decretum super

miraculo, 1034
Barrera y Izaguirre Iosepha Maria (in
saec.: Maria dei Carmen) (Ven.).
V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela
(in saec.: Maria a Refugio) (Ven.).
Basilicae minores constituuntur ecclesiae:

Paroecialis Ss. Cordis Iesu, in urbe ac


archidioec. Massiliensi, 21; Sanctua
rium B. V. M. sub titulo Nossa Se
nhora das Neves , in archidioec. Parahibensi, 22; Paroecialis S. Nicolai, in
dioec. Tarnoviensi, 23; Paroecialis S.
Lamberti, in archidioec. Ultraiectensi,
93; Paroecialis S. Kuniberti in archi
dioec. Coloniensi, 199; Paroecialis
Sanctissimae Trinitatis in oppido v. d.
Krosno in dioec Premisliensi Lati
norum, 200; Sanctae Sophiae, in Urbe
sita, 201; Paroecialis S. Ioseph in ar
chidioec. Rosariensi, 249; S. Alexandri
in urbe ac dioec. Bergomensi, 250;
Paroecialis Ss. Petri, Marcellini et
Erasmi, in loco v.d. Besana Brian
za in archidioec. Mediolanensi, 309;
Paroecialis S. Clementis, in urbe Han
novera intra fines Hildesiensis dioec,
383; Paroecialis Assumptionis B. M.
V. loci v.d. Krzeszw , in dioec. Legnicensi, 385; Paroecialis S. Martini,
oppidi Martina Franca intra fines
archidioec. Tarentinae, 386; B. M. V.
sub titulo Virga Jesse in dioec.
Hasseletensi, 468; Sanctuarium B. M.
V. sub titulo Madonna del Transi
to , loci v.d. Colle di Canoscio in
dioec. Civitatis Castelli, 469; Paroecia
lis et Sanctuarium, B. M. V. sub titu
lo Nuestra Seora de Monserrate ,
in dioec. Maiaguezensi, 566; Malacita
na ecclesia ubi imagines D. N. I. C.
ac B. M, V. sub titulo Dulce Nom
bre de Jess Nazareno del Paso y
Mara Santsima de la Esperanza cu
stodiuntur, 567; S. Ioseph templum in
loco v.d. Webster in dioec. Vigor
niensi, 663; Cathedralis Colimensis
dioec, B. M. V. sub titulo Nuestra
Seora de Guadalupe, 831; Paroecia
lis S. Ioannis Baptistae in archidioec.

Officiale

Bucaramanguensi, 664; Abbatialis, in


urbe Belmont intra fines Carolina
nae dioec. B. M. V. sub titulo Auxi
lium Christianorum , 950; Abbatialis
S. Benedicti, in archidioec. Olindensi
et Recifensi, 951; S. Crucis templum
in dioec. Scepusiensi in loco v.d.
Kezmarek , 952; Sanctuarium B. M.
V. in caelum Assumptae, in loco v. d.
Gidle intra fines archidioec. Cestochoviensis, 953; Sanctuarium Concep
tionis B. M. V in dioec. Tulancingensi, 954; Sanctuarium B. M. V. sub ti
tulo Nuestra Seora de los Reme
dios
Tlalnepantlanae
archidioec,
955; Paroecialis Ss. Cordis Iesu in
dioec. Syracusensi, 956; Sanctuarium
B. M. V. de Monte Carmelo et S. Te
resiae v. d. National Shrine of the
Little Flower , intra archidioec. Sanc
ti Antonii fines, 957; Paroecialis B. M.
V. sub titulo Regina Poloniae, in
dioec. Sandomiriensi, 958; B. M. V.
sub titulo Our Lady of Sorrows in
dioec. Iacksoniensi, 960; Paroecialis S.
Ioannis, ap. et ev., oppidi Olesnica
in Vratislaviensi archidioec, 961.
Beatificationes. Celebrationes: Romae,
Dei Servorum Florentini Asensio Bar
roso, Zephirini Gimnez Malla, Caietani Catanoso, Henrici Rebuschini et
Dei Servae Mariae ab Incarnatione
Rosal, 41; in pago Poloniae v.d. Za
kopane ,
Dei
Servarum
Mariae
Jabloskiej et Mariae Karlowskiej,
387; Romae, Dei Servorum Elias del
Socorro Nieves, Ioannis Baptistae
Piamarta, Dominici Lentini, Mariae a
Iesu (in saec.: Aemiliae d'Hooghvorst,
Mariae Teresiae Fasce, 405; Lutetiae
Parisiorum, Dei Servi Friderici Oza
nam, 503; Romae, Dei Servorum Gu
lielmi Apor, Ioannis Baptistae Scala
brini, Mariae Vincentiae a S. Doro
thea, 568; Onitshae, Servi Dei Cypria
ni Michaelis Iwene Tansi, 976; Vercellis, Servi Dei Secundi Pollo, 1004; Au
gustae Taurinorum, Servorum Dei Te
resiae Bracco, Ioannis Mariae Boccar
do, Teresiae Grillo Michel, 1008.

1093

Index rerum analyticus


Beatificationis ritibus celebratis, Litt. Ap.
eduntur quibus proprii honores decer-

nuntur: Mariae a Cruce MacKillop, 10;

Philippe- Smaldone, 12; Mariae Marcellinae Darowska, 14; Mariae ab In


carnatione
Rosal,
17;
Mariae
Karlowska, 19; Zephirino Gimnez
Malla, 197; Edmundo Ignatio Rice, 462;
Othoni Neururer, 464; Henrico Rebuschini, 466; Friderico Ozanam, 564; Ca
rolo Leisner, 658; Florentino Asensio
Barroso, 660; Ioanni Baptistae Scalabri
ni, 945; Mariae a Monte Carmelo Salles
y Barrangueras, 946; Mariae Sagrario a
Sancto Aloisio Gonzaga, 948.
Belgium.
F. Legati Nationum; Ad Limina.
Beninum.
V. Provinciae ecclesiasticae; Legati Nationum.
Bernardina Maria Jablonska (B.). Bea

torum honoribus aucta, a S. P. homi


lia celebratur, 387.
Bibliotheca Apostolica Vaticana. Biblio

thecarius S. Romanae Ecclesiae: 303.


Bilczewski Iosephus (Ven.). Decretum

super virtutibus, 438.


Birgitta a Iesu (in saec.: Birgitta Morello)

(B.). Decretum super miraculo, 619.


Bolivia.
V. Legati Nationum.

Bononia. Allocutio a S. P. habita ibi


dem exeunte Conventu Eucharistico
Italiae, 529.
Bosnia Erzegovina.
V. Legati Nationum.
Brasilia.
V. Basilicae minores; Dioeceses; Praelaturae territoriales; Legati Nationum.
Bruneium.
V. Praefectura Ap.
Bullesi Aegidius (Ven.). Decretum su

per virtutibus, 278.


Burkina Fasana et Niger.
V. Ad Limina; Dioeceses.

C
Caelestina a Matre Dei (in saec.: Marianna Donati (Ven.). Decretum su

per virtutibus, 1025.


Caelibatus. Diaconorum permanentium:
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 860, 868;
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De diaco

norum in caelibatu viventium remu


neratione, 888; de diaconorum spiri
tualitate, 912.
Caietanus Catanoso (B.). Beatorum ho

noribus auctus, a S. P. homilia cele


bratur, 43.
Calabria Ioannes (Ven.). Decretum su

per miraculo, 287.


Calendarium Romanum generale.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

dominicae sanctificatione, 731.


Canonizationes. Consistorium publicum
celebratum Celebrationes peraguntur:

Cracoviae: Hedvigis, Poloniae reginae,


393; in Poloniae oppido Krosno :
Ioannis de Dukla, 399.
Cantus in celebratione Missae diei dominicae.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

dominicae sanctificatione, 745.


Capelln Zuazo Albertus (Ven.). Decre

tum super virtutibus, 1019.


Cardinalis Vicarius Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe

qua Vicariatus Urbis nova ratione or


dinatur, artt. 10-15, 183-184.
Cardinales. Consistorium ordinarium pu

blicum ad creandos Cardinales, 245.


V. Collegium Cardinalium; Nominationes.

Caritas. Allocutio S. P. eis qui plenario

coetui Pont. Cons. Cor Unum inter


fuerunt, 117.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De eius

diaconia, 898.

1094

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Carolus Leisner (B.). Litt. Ap. quibus


Beatus declaratur, 659.
Catacumbae.
V. Commissio (Pont.) Sacra Archaeologia.
Catechismus Ecclesiae Catholicae. Allocu
tio S. P. in Arce Gandulfi, dum editio
typica latina eiusdem foras datur, 514.
Cavestany y Anduaga Teresia Maria (in
saec.: Laura) (Ven.).
V. H ino josa y N aver os Maria Gabriela
(in saec.: Maria a Refugio) (Ven.).
Celebratio Missae. Declaratio de recta
interpretatione can. 1335, secundae
partis, C.I.C., 63.
Cendoya y Araquistain Maria Caecilia
(in saec.: Felicitas) (B.).
V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela
(in saec.: Maria a Refugio) (B.).
Centenariae Celebrationes. Commemoratio
X centenarii volventis a martyrio S.
Adalberti, 143.
Christian Brothers.
V. Edmundus Ignatius Rice (B.).
Ciadia.
V. Legati Nationum.
Civitas Vaticana.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, art. 9, 183.
Clerici regulares pauperes Matris Dei
scholarum piarum.
V. Ordo clericorum pauperum Matris
Dei.
Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium. Litt. Ap. motu proprio datae
quibus Normae quaedam inseruntur
in Codice Iuris Canonici et in Codice
Canonum Ecclesiarum Orientalium,
457
Codex Iuris Canonici. Litt. Ap. motu
proprio datae quibus Normae quae
dam inseruntur in Codice Iuris Cano

Officiale

nici et in Codice Canonum Ecclesia


rum Orientalium, 457; V. Ratio fundamentalis institutionis diaconorum permanentium, De itinerariis institutionis
in C. I. C, 844; De requisitis canoni
cis diaconorum permanentium, 858.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De eorum
sustentatione et praevidentia canoni
cae normae, 888.
Coetus Episcoporum Italiae.
V. Conferentia episcopalis.
Coetus plenarii. Consilii (Pont.) Cor
Unum,
117;
Academiae
(Pont.)
Scientiarum Socialium, 138; Operum
(Pont.) ad missiones fovendas, 202;
Congregationis pro Doctrina Fidei,
588; Consilii (Pont.) pro Laicis, 592.
Collationes dignitatis archiepiscopalis: a
Congr. pro Episcopis, 62, 556, 835.
Collegium Almum Capranica.
V. Commissio episcopalis.
Collegium Cardinalium. Secretarius, 303.
Collegium consultorum Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, art. 21, 186.
Columbia.
V. Legati Nationum.
Commissio episc, pro Almo Collegio Capranica. Praeses, 560.
Commissio (Pont.) de Sacra Archaeologia. Allocutio S. P. ad sodales coram
admissos, 778.
Commissio (Pont.) disciplinaris Curiae
Romanae. Praeses, 246.
Commissio (Pont.) pro America Latina.
Praeses, 560; Vicepraeses, 1047.
Comitatus (Pont.) Eucharisticis Internationalibus Conventibus provehendis: Se
cretarius, 66.
Comitatus (Pont.) de Scientiis Historicis.
Praeses: 559.

Index rerum analyticus


Concathedralis erigitur: in dioec. Altensi,
Quetzaltenanguensi-Totonicapensi,
1040.
Conceptio B. M. V. in dioec. Tulancingensi.
V. Basilicae minores.
Condesa Lluch Ioanna Maria (Ven.).
Decretum super virtutibus, 284.
Conferentia episcopalis Italiae. Allocutio
nes S. P. ad episcopos Romae coadu
natos, 211, 992.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, artt. 36-37, 191,
Conferentia episcopalis Latii.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, artt. 34 et 37, 190 et 191.
Conferentiae Episcoporum. Litt. Ap. mo
tu proprio datae de theologica et iuri
dica natura Conferentiarum Episcopo
rum, 641.
I.

Exordium, 641.

II. Collegialis Episcoporum


tio, 646.

coniunc

III. Episcoporum Conferentiae, 651.


IV

Normae de Episcoporum Confe

rentiis completivae, 657.


V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium: Competen
tia et officia, 849.
Conferentiae S. Vincentii de Paul.
V. Fridericus Ozanam (B.).
Confessio peccatorum.
V. Paenitentiaria Apostolica; V. Consilium (Pont.) de Legum Textibus interpretandis.
Congr. Ancillarum a SS. Trinitate et a
Pauperibus.
V. Maria Vincentia a S. Dorothea (in
saec.: Vincentia Chvez Orozco) (B.).
Congr. de Causis Sanctorum: Praefectus,
455
Congr. de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum: Praefectus, 246.

1095

Congr. de Institutione Catholica: Decre


tum quo Hierosolymis Centrum Chri
stianum Studiorum Iudaicorum erigi
tur, 637; Decretum quo Romae Facul
tas Scientiarum Communicationis So
cialis apud Studiorum Universitatem
Salesianam erigitur, 638.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium.
V. Diaconatus permanens. Declaratio
coniuncta huius Congr. cum Congr.
pro Clericis.
Congr. Filiarum Pauperum a S. Iosepho
Calasanctio.
V. Caelestina a Matre Dei (in saec.:
Marianna Donati (Ven.).
Congr. Filiarum B. M. V. Immaculatae.
V. Maria Marcellina Darowska (B.).
Congr. Fratrum Christianorum.
V. Edmundus Ignatius Rice.
Congr. Humilium Domini Servar um.
V. Ioannes Baptista Piamarta (B.).
Congr. Missonariorum a S. Alphonso de'
Liguori.
V. Reggio Thomas (Ven.).
Congr. Missonariorum Ruralium.
V. Reggio Thomas (Ven.).
Congr. Operariorum Evangelicorum.
V. Reggio Thomas (Ven.).
Congr. Pauperum Servarum Divinae Providentiae.
V. Calabria Ioannes (Ven.).
Congr. Pauperum Servorum Divinae Providentiae.
V. Calabria Ioannes (Ven.).
Congr. pro Clericis: Secretarius, 66;
Praefectus, 246.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium.
V. Diaconatus permanens. Declaratio
coniuncta huius Congr. cum Congr. de
Institutione Catholica.
Congr. pro Doctrina Fidei: Formulae
professionis fidei et iurisiurandi fideli
tatis in suscipiendo officio nomine Ee-

1096

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

clesiae exercendo una cum nota doc


trinali adnexa, 542; Allocutio S. P. eis
qui plenario coetui interfuerunt, 588;
Notificatio circa scripta Patris Antonii
de Mello, S.I., 833.
Congr. pro Ecclesiis Orientalibus: Subse
cretarius, 66.
Congr. pro Episcopis: Secretarius, 303;
Praefectus, 559.
Congr. Sacrae Familiae a Nazareth.
V. Ioannes Baptista Piamarta (B.).
Congr. Sororum a Iesu Infante a Provi
dentia Rothomagensi.
V. Barr Nicolaus (Ven.).
Congr. Sororum a Iesu Infante a
Mauro.
V. Barr Nicolaus (Ven.).

S.

Congr. Sororum ab Angelo Custode.


V. Ormires Aloisius Antonius Rosa
(Ven.).
Congr. Sororum Ancillarum a Maria Im
maculata.
V. Hordshevska losaphata (in saec.:
Michaelina)
(Ven.).
Congr. Sororum Ancillarum Mariae Im
maculatae.
V. Condesa Lluch Ioanna Maria
(Ven.).
Congr. Sororum a Providentia Sanctae
Mariae ad Nemus.
V. Gurin Theodora (in saec.: Anna
Teresia)
(Ven.).
Congr. Sororum a Sancta Martha.
V. Reggio Thomas (Ven.).
Congr. Sororum Bethlemitarum.
V. Maria ab Incarnatione (B.).
Congr. Sororum Calasanctiarum Filiarum
de la Divina Pastora .
V. Mguez Faustinus (Ven.).
Congr. Sororum Caritatis a Sacro Corde
Iesu.
V. Rita a Virgine Perdolente (in saec.:
Rita Pujalte y Snchez) (B.); Franci

Officiale

sca a Corde Iesu (in saec. Francisca


Aldea y Araujo) (B.).
Congr. Sororum Conceptionistarum Mis
sionariarum ab Institutione.
V. Maria a Monte Carmelo Salles y
Barangueras (B.).
Congr. Sororum Divini Pastoris a Provi
dentia Divina.
V. Maria Karlowska (B.).
Congr. Sororum Missionariarum ab Im
maculata Conceptione.
V. Maria a Spiritu Sancto (in saec.:
Delia Ttreault) (Ven.).
Congr. Sororum Missionariarum Eucha
risticarum a Nazareth.
V. Gonzlez Garca Emmanuel (Ven.).
Congr. Sororum Oblatarum a S. Corde
Iesu.
V. Maria Teresia (in saec.: Teresia
Maria Casini) (Ven.).
Congr. Sororum Sacrorum Cordium Iesu
et Mariae.
V. Monnereau Petrus (Ven.).
Congr. Sororum Salesianarum a Sacris
Cordibus.
V. Philippus Smaldone (B.).
Congr. Sororum Sancti Ioseph a Sacro
Corde Iesu.
V. Maria a Cruce MacKillop (B.).
Congr. Sororum Servarum SS. Cordis Iesu.
V. Rodrguez Catharina a Maria (in
saec.: Iosepha Saturnina) (Ven.).
Congr. Sororum Tertii Ordinis S. Franci
sci pauperibus inservientium.
V. Maria Bernardina Jblonska (S.).
Congr. v. d. Suore Veroniche del Volto
Santo .
V. Caietanus Catanoso (B.).
Consilium dioecesanum de rebus oecono
micis Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, art. 22, 186.

Index rerum analyticus


Consilium episcopale Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe

qua Vicariatus Urbis nova ratione or


dinatur, art. 19. 185.
Consilium parochorum praefectorum Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia, in Urbe

qua Vicariatus Urbis nova ratione or


dinatur, art. 20. 185.
Consilium pastorale Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe

qua Vicariatus Urbis nova ratione or


dinatur, art. 21. 186.
Consilium presbyterale Vicariatus Urbis.
V Urbs, Const. Ap. Ecclesia iii Urbe

qua Vicariatus Urbis nova ratione or


dinatur, art. 21, 186.
Consilium

(Pont.) Cor Unum: Secre

tarius. 303; Subsecretarius, 303; Allo


cutio S. P. iis qui plenario coetui in
terfuerunt, 117.
Consilium (Pont.) de Iustitia et Pace:

Praeses, 559.
Consilium (Pont.) de Spirituali Migrantium et Itinerantium Cura: Praeses, 559.
Consilium (Pont.) de Legum Textibus

interpretandis: Declaratio de recta in


terpretatione eam. 1335, secundae
partis, C.I.C., 63; Responsio ad propo
situm dubium: de loco excipiendi sa
cramentales confessiones, 711.
Consilium (Pont.) pro Laicis: Allocutio

S. P. ad eos qui plenario coetui inter


fuerunt, 592.
Consilium (Pont.) pro Valetudinis admi-

nistris: Allocutio S. P. eos qui con


ventui de toxicis aromatibus interfue
runt, 571; ad sodales coram admissos.
962.
Consistorium ordinarium publicum: ad

creandos Cardinales, 245.


Conventiones. Inter Sanctam Sedem et
Rei Publicae Melitensis Gubernium de

73 - A A. S

1097

accessione Facultatis Theologicae ad


Studiorum Universitatem Melitensem.
24; Inter Sanctam Sedem et Rem Pu
blicam Melitensem ad aptius institu
tionem et educationem religiosam ca
tholicam in scholis istius Rei Publicae
ordinandam, 30; Inter Apostolicam
Sedem et Rem Publicam Austriacam
de re patrimoniali. 95; Inter Apostoli
cam Sedem et Foederatam Civitatem
Megaloburgi-Pomeraniae
Anterioris,
98; Inter Apostolicam Sedem et Polo
niae Rem Publicam, 310; Inter Apo
stolicam Sedem et Hungariae Rem
Publicam de ope ferenda ministerii
publici inceptis aliisque negotiis pro
prie religiosis seu vitae fidei ab Ec
clesia catholica in Hungaria explendis,
nec non de quibusdam causis ad pa
trimonium spectantibus, 330; Inter
Apostolicam Sedem et Foederatam Ci
vitatem Saxoniae-Anhaltini. 470; Mu
tuae Notae cum Adnexis I et II inter
Rempublicam Italicam et Sanctam
Sedem constituentes conventionem te
chnicam explicativam et exsecutivam
Pactionis emendativae Concordati La
teranensis diei XVIII Februarii MCMLXXXIV et subsequentis Protocolli diei
XV Novembris MCMLXXXIV, 697.
Conventus. De toxicis aromatibus: 571.
Conventus Dominici absente sacerdote.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei


dominicae sanctificatione, 747.
Conventus Eucharisticus. Allocutio a S.

P. habita Bononiae exeunte Conventu


Eucharistico Italiae, 529.
Convivium paschale.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei


dominicae sanctificatione, 740.
Costarica.
V .Dioeceses; Legati Nationum.

Cracovia. Homilia ibi habita a S. P. oc


casione oblata canonizationis b. Hed
vigis, Poloniae reginae, 393.

1098

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Creatio.

Officiale

Introductio, 838.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

/.

De ministerio ordinato, 838.

dominicae sanctificatione, 717-723.

II

Ordo diaconatus, In Sacra Scrip

tura et in Traditione, 839.

Creatio nova..

III. Diaconatus permanens, Restaura

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

tionis rationes, 841.

dominicae sanctificatione, 727.

V. Ratio fundamentalis institutionis


diaconorum permanentium.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium.

Croatia.
V. Legati Nationum; Itinera apostolica.
Cuba.
V. Itinera apostolica; Dioeceses.

Diaconus.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De eius

Curia Romana. Commissio disciplinaris

(Pont.), Praeses: 246; Allocutio S. P.


ad Patres Cardinales et Romanae Cu
riae praelatos habita, occasione Nati
vitatis Domini anni 1997 coram ad
missos, 689.
Cyprianus Michael Iwene

Tansi

statuto iuridico, 879; Obligationes et


iura, 882; Ministerium et munera, 889.
Dicasteria.
V. Curia Romana.

(B.).

Dioeceses constituuntur: Abeokutana, 6;

Beatorum honoribus auctus Onitshae,


a S. P. homilia celebratur, 976.

Asansolensis, 82; Goasonsis, 82; Man


devillensis, 85; Guantanamensis-Baraconsis, 195; Itaetiningensis, 380;
Puntarenensis, 381; Kitalensis, 461;
Vasaiensis, 561; Criciumensis, 562;
Bettiahensis, 828; Purneansis, 829;
Banforensis, 929.

D
D. N. I. C. et B. M. V. Dulce Nombre
de Jess Nazareno del Paso y Maria
Santsima de la Esperanza in dioec.
Malacitana.
V. Basilicae minores.

Dioecesium fines mutaverunt: Arianensis

gr. pro Doctrina Fidei circa eius scrip


ta, 833.

Hirpina-Laquedonensis, 59; Beneven


tana, 59; Cosentina-Bisinaniensis, 60;
Sancti Marci Argentanensis-Scaleensis,
60 ; Salernitana-Campaniensis-Acernensis, 238; Abellinensis, 238, 239, 240;
Beneventana, 238, 239; Sancti Angeli
de Lombardis-Compsana-Nuscana-Bisaciensis, 239; Arianensis Hirpina-Laquedoniensis, 239, 240; Colatinensis,
294; Sancti Matthaei, 294; Caxiensis
Australis, 295; Sanctae Crucis in Bra
silia, 295; Crucis Altae, 297; Passofundensis, 297; Bagensis, 1039; Sanctae
Mariae, 1039.

Diaconatus.
V. Congr. pro Clericis; Congr. de Institutione Catholica.

Directorium pro ministerio et vita diaconorum permanentium, a Congr. pro


Clericis editum.

Diaconatus permanens.

1. De statuto iuridico diaconi, 879.

Declaratio coniuncta de diaconatu permanenti.


V. Diaconatus permanens.
Declaratio doctrinalis.
V. Conferentiae Episcoporum.
Decreta generalia.
V. Conferentiae Episcoporum.

de Mello Antonius S.I. Notificatio Con

Declaratio co

niuncta Congregationum de Institutio


ne Catholica et pro Clericis de diaco
natu permanenti, 835.
[Prooemium], 835.

Diaconus minister sacer, 879.


Incardinatio, 880.

Vinculum ecclesiale et ministeriale,


880.

1099

Index rerum analyticus

Diaconi cleri dioecesani, 880.


Fortuiti transitus ad presbj^teratum, 881.
Fraternitas sacramentalis, 881.
Obligationes et iura, 882.

Oboedientia et disponibilitas, 882.


Vitae ducendae ratio, 883.
Habitus ecclesiasticus, 883.
Ius associationis, 884.
Munera professionalia, 885.
Activitas socialis et politica, 886.
Residentia, 886.
Sustentatio et praevidentia, 886.

Remuneratio et assistentia socialis,


886..
Normae canonicae, 887.
Diaconi caelibes, sine alia remune
ratione, 888.
Diaconi uxorati, sine alia remunera
tione, 888.
Diaconi uxorati cum remuneratio
ne, 888.
Solutio expensarum, 888.
Amissio status diaconalis, 888.

2. Ministerium diaconi, 889.


Munera diaconalia, 889.

Triplex diaconia, 889.


Diaconia Verbi, 890.

Praeco Evangelii, 890.


Minister Verbi, 890.
Homilia et catechesis, 891.
Nova evangelizatio, 891.
Munus missionarium, 892.
Diaconia liturgiae, 893.

Servitium in opus sanctificationis,


893.
Ratio celebrationis, 893.
Auxilium Episcopis et presbyteris
in celebrationibus praestitum, 894.
Baptismus, 895.
Eucharistia, 895.
Matrimonium, 896.
Cura pastoralis infirmorum, 897.
Liturgia Horarum, 897.
Sacramentalia et ritus exequiales,
897.
Diaconia caritatis, 898.

Servi Populi Dei, 898.


Servitium caritatis, 898.
Missio canonica diaconorum permanentium, 900.

Exercitium triplicis diaconiae, 900.


Collatio officii, 900.
Ministerium paroeciale, 901.
Ministerium dioecesanum, 902.
3. De spiritualitate diaconi, 903.
Praesens contextus historicus, 903.

Ecclesia in mundo, 903.


Vocatio ad sanctitatem, 904.

Radix sacramentalis, 904.


Exigentia quae obligat, 904.
Relatio ordinis sacri, 905.

Ordo sua natura relationem dicit,


905.
Relatio ad Christum, 906.
Relatio ad Ecclesiam, 906.
Relatio ad salutem hominum in
Christo, 907.
Spiritualis vitae instrumenta, 907.

Primatus vitae spiritualis, 907.


Ministerium, 908.
Spiritualitas ministerii verbi, 908.
Spiritualitas ministerii liturgici, 909.
Sacramenta, 910.
Spiritualitas ministerii caritatis, 910.
Vita orationis, 910.
Amor in Ecclesiam et in Beatam
Virginem Mariam, 911.
Directio spiritualis, 912.
Spiritualitas diaconi et status vitae, 912.

In diversitate unitas, 912.


Diaconi caelibes, 912.
Diaconi uxorati, 914.
Diaconi vidui, 915.
4. De permanenti diaconi formatione, 916.
Notae propriae, 916.
Rationes, 917.

Coniunctio cum ministerio, 917.


Actores, 918,

Diaconi, 918.
Educatores, 918.
Nota propria formationis, 919.

Formatio permanens pro ministerio,


919.
Ambitus, 920.

Formatio
Formatio
Formatio
Formatio
sialem,

plena, 920.
humana, 920.
spiritualis, 921.
ad communionem eccle
922.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

1100

Formatio intellectualis. 922.


Formatio pastoralis. 923.
Organizatio et instrumenta, 924.

Ministerium. 924.
Iter unitarium per certos gressus.
924.
Pastoralis experientia. 924.
Congressus periodici, 925.
Coetus educatorum. 925.
Commissio dioecesana, 925.
Diaconi uxorati, 926.
Cetera incepta, 926.
Dominica dies. Epist. Ap. de diei domi
nicae sanctificatione, 713.
[Prooemium], 713.
Caput I, Dies Domini, operis Conditoris
celebratio, 717.
Omnia per ipsum facta sunt (Io 1,3).

717.
In principio creavit Deus caelum et terram (Gn 1,1), 718.

Shabbat: laeta Creatoris quies, 720.


Et benedixit Deus diei septimo et sanctificavit illum (Gn 2,3). 721.

Recordandum ad sanctificandum, 722.


A sabbato ad Dominicam, 723.
Caput II, Dies Christi, dies Domini re
suscitati atque Spiritus donum, 724.
Pascha hebdomadale, 724.
Prima hebdomadis dies, 725.
Progrediens a sabbato seiunctio, 726.
Novae creationis dies, 727.
Octavus dies, aeternitatis figura, 728.
Christi-lucis dies, 729.
Doni Spiritus dies, 730.
Fidei dies, 730.
Dies quo carere non possumus, 731.
Caput III, Dies Ecclesiae, eucharistica
coadunatio Dominicae cor, 731.
Resuscitati praesentia, 731.
Eucharistica coadunatio, 733.
Dominicalis Eucharistia, 733.
Ecclesiae dies, 734.
Populus peregrinans, 736.
Spes dies, 736.
Mensa Verbi, 737.
Corporis Christi mensa, 739.
Paschale convivium ac fraternus con
cursus, 740.

Officiale

A Missa ad missionem , 741.


Praeceptum dominicale, 742.
Laetabilis participatio et canora, 745.
Celebratio illigans atque participata,
745.
Christianae Dominicae alia tempora,
746.
Dominici conventus absente sacerdo
te, 747.
Diffusiones radiophonicae et televisifi
cae, 747.
Caput IV, Dies hominis, Dies domini
cus, tempus gaudii, quietis et solida
rietatis, 748.
Christi gaudium impletum , 748.
Sabbati observantia, 750.
Quietis dies, 753.
Dies solidarietatis, 755.
Caput V, Dies dierum, Dominica pri
mordialis festivitas, temporis revelans
significationem. 758.
Christus temporis Alpha et Omega, 758.
Dominica liturgicum per annum, 760.
Conclusio, 763.
Dominicus Lentini (B.). Beatorum ho

noribus auctus, a S. P. una cum aliis


homilia celebratur, 405.
Dona Spiritus Sancti.

V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis


Ecclesiae presbyteris missus, recurren
te Feria V in Cena Domini, 265-268.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione, utpote Doni
Spiritus diei, 730.
E
Ecclesia.
V .Conferentia Episcoporum.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei


dominicae sanctificatione, utpote Ec
clesiae diei, 734.
V. Ratio fundamentalis institutionis

diaconorum permanentium; Actio eius


in diaconorum institutione, 852; et in
vocationibus discernendis. 857.
Ecclesia particularis.
V. Conferentia Episcoporum.

Index

rerum

Edmundus Ignatius Rice (B.). Litt. Ap.

quibus Beatus declaratur. 462


Elias del Socorro Nieves (B.). Beatorum

honoribus auctus, a S. P. una cum


aliis homilia celebratur. 405.
Episcopi auxiliares Vicariatus Urbis.
V. Urbs.. Const. Ap. Ecclesia in Urbe

qua Vicariatus Urbis nova ratione or


dinatur, art. 17. 184.
Episcopus auxiliaris.
V. Conferentia Episcoporum.
E p iscopus d ioecesa nus.
V. Conferentia Episcoporum.
V. Ratio fundamentalis institutionis

diaconorum permanentium: Officia eius

erga diaconos instituendos 850; actor


institutionis, 852.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De auxilio

a diaconis praestandum Episcopis in


celebrationibus, 894.

1101

analyticus

Feria VI in Passione et Morte Domini.

Nuntius televisifica S. P. anno 1998.


614.
Fides. Dominica utpote fidei dies.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

dominicae sanctificatione, 730.


Florentinus Asensio Barroso (B.). Bea

torum honoribus auctus, a S. P. ho


milia celebratur, 42: Litt. Ap. quibus
Beatus declaratur, 660.
Foederatae Civitates Americae Septemtrionalis.
V. Legati Nationum; Basilicae minores; Ad Limina.
Formatio.
V. Institutio.
Francisca a Corde Iesu (in saec. Francisca Aldea y Araiijo) (Ven.). Decre

tum super martyrio, 233.

Episcopus titularis.
V. Conferentia Episcoporum.

Franciscus Pontitto (S.).


V. Aegidius Maria a S. Ioseph (S.).

Erythraea.
V. Legati Nationum.

Frater Ave Maria (in saec.: Caesar Pisa-

Eucharistia.

no) (Ven.). Decretum super virtuti


bus, 349.

V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis

Fridericus Ozanam (B..). Beatorum ho

Ecclesiae presbyteris missus, recurren


te Feria V in Cena Domini, 264:

noribus auctus, a S. P. homilia Lute


tiae Parisiorum celebratur, 503; Litt.
Ap. quibus Beatus declaratur, 564.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

dominicae sanctificatione, per coadu


nationem eucharisticam, 731-746; et
solidarietatem 755-758.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 873.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium, 895.
V. Conventus Eucharisticus.
Euthanasia.
V. Vita.
Exsequiae.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De munere

diaconi circa eorum celebrationem, 897.

G
Gallia.
V Basilicae minores; Legati Nationum.
Gambia.
V. Legati Nationum.
Gana.
V. Dioeceses.
Gaudium.

Dominica dies. Epist. Ap. de diei

dominicae sanctificatione,
diei gaudii, 749-752.

tamquam

1102

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Germaniae Respublica Foederata. Nun

Officiale

Homo. Hominum dignitas et oeconomica

tius Episcopis missus de vitae Evan


gelio, 601.

universitas totius orbis


tion ), 140, 150.

V. Conventiones; Basilicae minores.

V. Iustitia.

Gioia

Maria

(Ven.).

Decretum

super

( globalisa

Hordshevska Iosaphata (in saec.: Mi-

chaelina) (Ven.). Decretum super vir

virtutibus, 1022.
Giordania.
V. Legati Nationum.
Gonzlez Garca Emmanuel (Ven.). De

tutibus, 1037.
Hungaria.
V. Conventiones.

cretum de heroicis virtutibus, 1030.


Grillo vid. Michel Teresia (in religione:
Maria Antonia) (Ven.).
V. Teresia Grillo Michel (B.).
Guatimala.
V. Legati Nationum.
Gurin Theodora (in saec.: Anna Tere-

sia)

(Ven.). Decretum super miracu

lo, 225.
Gulielmus Apor (B.). Beatorum honori

bus auctus una cum aliis, a S. P. ho


milia celebratur, 568.
H
Hedvigis, Poloniae regina (S.). Sancto

rum honoribus aucta, a S. P. homilia


Cracoviae celebratur, 393; Litt. decret,
quibus ei Sanctorum honores decer
nuntur, 825.
Helvetia.
V. Ad Limina.
Henricus Rebuschini (B.). Beatorum ho

noribus auctus, a S. P. homilia cele


bratur, 44.
Hibernia.
V Legati Nationum.

Hierosolyma. Centrum Christianum Stu

diorum Iudaicorum ibidem erigitur a


Congr. de Institutione Catholica, 637.
Hinojosa y Naveros Maria Gabriela (in
saec.: Maria a Refugio) (Ven.). De

cretum super miraculo, 230.


Hispania.
V. Ad Limina; Basilicae minores.

I
Iamaica.
V. Dioeceses.
Imagines B. M. V. nomine et auctoritate

S. P. coronantur: Ea quae sub titulo

Regina Familiarum paroeciali in


templo oppidi dioecesis Pelplinensis
Koscierzyna asservatur, 94; quae
sub titulo Matka Boza Teskniaca
pie servatur in ecclesia paroeciali loco
v.d. Powsin in archidioec. Varsa
viensi, 251; quae sub titulo Staroskrzynska pie servatur in ecclesia pa
roeciali loco v.d. Skrzynsko in
dioec. Radomensi, 252; quae sub titu
lo Educatricis pie servatur in san
ctuario loci v.d. Czarna in dioec.
Radomensi, 253; quae sub titulo
Nuestra Seora del Remedio , in
Lucentina ecclesia concathedrali pie
colitur, 385; quae sub titulo Nuestra
Seora de la Misericordia in urbe
Burriana in dioec. Segobricensi-Castellionensi veneratur, 959.
Incardinatio.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: Diacono

rum, 880.
India.
V. Dioeceses.
Indulgentia.
V. Paenitentiaria Apostolica.
Instituta vitae consecratae.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 851, 861,

865.

1103

Index rerum analyticus

Institutio.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium: Actores.

852; Itinerarium, 862: Dimensiones:


humana, 869; spiritualis, 872; doctri
nalis, 874: pastoralis, 877.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De perma

nenti diaconi formatione. 916; Acto


res, 918; Notae propriae, 919: Forma
tio plena, 920; humana, 920; spiritua
lis, 921; ad communionem ecclesialem,
922; intellectualis, 922; pastoralis, 923.
Inst. Parvarum Sororum Divinae Providentiae.
V. Teresia Grillo vid. Michel (in religione: Maria Antonia) (B.).
Inst. Saeculare Ancillarum Matris Misericordiae.
V. Ronci Carola (Ven.).
Inst. Sororum a Maria Reparatrice.
V. Maria a Iesu (in saec.: Aemilia
d'Hooghvorst) (B.).
Inst. Sororum Ursulinarum Mariae Immaculatae.
V. Birgitta a Iesu (in saec.: Birgitta
Morello) (B.).
Ioachimus Maria

Stevan)

(in

saec.:

aliis Augustae Taurinorum homilia ce


lebratur, 1008.
Italia.
V. Dioeceses; Conferentia episcopalis
Italiae; Basilicae minores; Conventiones.
Itinera Apostolica. In Cubani, 174; in

Nigeriani. 302; in Austriam. 557; in


Croatiam. 928,
Iubilaeum Anni Sancti Tertii Millennii.
V. Roma urbs; Catacumbae.

Iudaismus. Hierosotymis Centrum Chri

stianum Studiorum Iudaicorum S. Pe


tri de Sion seu Pont. Institutum Ratisbonne erigitur, 637.
Iudex in Ecclesia.
V. Rotae Romanae Tribunal.
Iusiurandum fidelitatis in suscipiendo
Officio nomine Ecclesiae exercendo.

Formula edita a Congr. pro Doctrina


Fidei una cum formula professionis fi
dei, et doctrinali nota. 542.
Iustitia. Iustitia et iurium humilium ra
tio habenda, 148; promotio ex parte
membrorum Institutorum vitae conse
cratae, 458.

Antonius

(Ven.). Decretum super vir

tutibus, 56.
Ioannes Baptista Scalabrini (B.). Beato

rum honoribus auctus una cum aliis,


a S. P. homilia celebratur, 568; Litt.
Ap. quibus Beatorum honores eidem
decernuntur, 945.
V. Scalabrini Ioannes Baptista (Ven.).

Kenia.
V. Dioeceses.
Kern Iacobus

(Ven.).

Krosno, Poloniae oppidum. Homilia

ibi habita a S. P. occasione oblata ca


nonizationis b. Ioannis de Dukla, 399.

Ioannes Baptista Piamarta (B.). Beato

rum honoribus auctus, a S. P. una


cum aliis homilia celebratur, 405.
Ioannes de Dukla (S.). Litt. decret, qui

Decretum super

miraculo, 292.

L
Labor. De iure ad laborem exercendum

spectante, 138.

bus ei Sanctorum honores decernun


tur, 377; Sanctorum honoribus auctus,
a S. P. homilia celebratur, 399.

Lectoratus ministerium.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 866.

Ioannes Maria Boccardo (B.). Beatorum

Lecuona y Aramburu Maria Gratia (in


saec.: Iosepha loachima) (B.).

honoribus auctus, a S

P. una cum

1104

Ada Apostolicae Sedis - Commentari um Officiale

V. Hinojosa y Naveros Maria Gabriela


(in saec.: Maria a Refugio) (B.).

Legati Nationum. Allocutio S. P. eisdem


occasione novi anni 1998. 766. Coram
admissi occasione traditionis litterarum
sui muneris testium; Albaniae. 65: Turciae. 65; Foederatarum Civitatum Ame
ricae Septemtrionalis. 65; Togi, 65;
Erythraeae. 65; Xorvegiae, 65; Srilankae, 65; Benini. 65; Boliviae, 65; Ma
gnae Britanniae, 174; Angolae, 244; Ma
gnae Giamahiriae Arabae Lybicae Po
pularis Socialista. 244; Panamae, 244:
Swazilandiae, 454; Ugandae, 454; Gambiae, 454; Ciadiae, 454; Andorrae. 454:
Madagascariae, 454; Giordaniae, 454;
Lettoniae. 454; Zambiae, 454; Mexici,
557; Belgii, 640; Sloveniae, 823; Bosniae
Erzegovinae, 823; Nicaraguae, 820; Slovakiae, 928; Croatiae. 928; Hiberniae,
1044; Galliae. 1044; Costaricae, 1044:
Guatimalae, 1044; Columbiae, 1044;
Brasiliae, 1044.
Leone Maria Carmelina

(Ven.). Decre

tum super virtutibus, 48.


Lettonia.
V. Legati Nationum.

Lex. De legibus observandis in vita oe


conomica, 152.
Lichtenstenum.
V. Archidioeceses.

Magisterium Ecclesiae. Litt. Ap. motu


proprio datae quibus Normae quae
dam inseruntur in Codicem Iuris Ca
nonici et-in Codicem Canonum Eccle
siarum Orientalium, ad servandas ve
ritates definitive ab eodem propositas,
457.
V. Professio Fidei; Iusiurandum fidelitatis.
Magna Britannia.
V. Legati Nationum.
Magna Giamahiria Araba Lybica Popularis Socialista.
V. Legati Nationum.
Maria ab Incarnatione Rosal (B.). Litt.

Ap. quibus Beatorum honores eidem


tribuuntur, 17; Beatorum honoribus
aucta, a S. P. homilia celebratur. 44.
Maria a Cruce MacKillop (B.). Litt.

Ap. quibus Beatorum honores eidem


tribuuntur, 10.
Maria a Iesu (in saec.: Aemilia d'Hoo-

ghvorst) (B.). Beatorum honoribus


aucta, a S. P. una cum aliis homilia
celebratur. 405.
Maria a Mirabilibus Iesu (in saec.: Maravillas Pidal y Chico de Guzmn)

(B.). Decretum super miraculo, 446.


Maria a Monte Carmelo Salles y Barran-

Liturgia Horarum.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 873.
V. Directorium pro ministerio et vita.
diaconorum permanentium: 897.
Lutetia Parisiorum. Homilia ibi a S. P.

habita occasione beatificationis


servi Federici Ozanam, 503.

Dei

Lybia.
V. Magna Giamahiria Araba Lybica
Popularis Socialista.

M
Madagascaria.
V. Legati Nationum.

gneras (B.). Decretum super miracu


lo, 444; Litt. Ap. quibus Beatorum
honores eidem decernuntur, 946.
Maria a Spiritu Sancto (in saec.: Delia

Ttreault) (Ven.).
virtutibus, 441.

Decretum

Maria Bernardina Jablonska (B.)

super
Bea-

tarum honoribus aucta, a S. P. homi


lia Zakopane celebratur, 387.
Maria Karlowska (B.). Decretum super
miraculo, 54; Litt. Ap. quibus eidem
Beatorum honores decernuntur, 19;
Beatarum honoribus aucta, a S. P.
homilia Zakopane celebratur, 387.
Maria Marcellina Darowska (B.). Litt.

Ap. quibus Beata declaratur, 14.

Index rerum analyticus

Maria Sagrario a Sancto Aloisio Gonzaga


(B.). Litt. Ap. quibus eidem Beato
rum honores decernuntur, 948.
Maria Teresia (in saec.: Teresia Maria
Casini) (Ven.). Decretum super vir
tutibus, 284.
Maria Teresia Fasce (in saec.: Maria
Ioanna) (B.). Decretum super mira
culo, 236; Beatorum honoribus aucta,
a S. P. una cum aliis homilia celebra
tur, 405.
Maria Vincentia a S. Dorothea (in saec.:
Vincentia Chvez Orozco) (B.). Decre
tum super miraculo, 223; Beatorum
honoribus aucta una cum aliis, a S.
P. homilia celebratur, 568.
Matrimonium.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: 896.
Megaloburgi-Pomeraniae
derata Civitas.
V. Conventiones.

Anterioris

Foe

Melita Insula.
V. Conventiones.
Mensa Verbi Dei et Corporis Christi.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione, 737-740.
Mexicum.
V. Legati Nationum.
Mguez Faustinus (in saec.: Emmanuel)
(Ven.). Decretum super miraculo, 1028.
Ministerium diaconi.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 848.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium, seu triplex
diaconia, 889; ministerium paroeciale,
900; dioecesanum, 902; de ministerio
tamquam fonte spiritualitatis, 908-910.

1105

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei


dominicae sanctificatione, 731-746.
Missio.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione: De Missa
ad missionem, 741.
Missio canonica.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: 900.
Missionariae a S. Carolo pro migrantibus.
V. Ioannes Baptista Scalabrini (B.).
Missionarii a S. Carolo pro migrantibus.
V. Ioannes Baptista Scalabrini (B.).
Missiones.
V. Opera (Pont.) ad missiones fovendas.
Monnereau Petrus (Ven.). Decretum su
per virtutibus, 227.
Munus docendi diaconorum.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 847.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De Verbi
diaconia, 890.
Munus missionarium diaconorum.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: 892.
Munus professionale diaconorum.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium, 885.
Munus regendi diaconorum.
V.
Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 848.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium, De eius
statuto iuridico, 879.

Ministerium ordinatum.
V. Declaratio coniuncta Congregatio
num de Institutione Catholica et pro
Clericis de diaconatu permanenti, 838.

Munus sanctificandi diaconorum.


V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 847.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De litur
giae diaconia, 893.

Missa.
V. Celebratio.

Myanmara.
V. Provinciae eccles.

74 - AAS

1106

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Opus parvum Divinae Providentiae.


V. Frater Ave Maria (in saec.: Caesar
Pisano)
(Ven.).

N
Namibia.
V. Ad Limina.
Nativitas D. N. I. C. Nuntius
cus missus anno 1997, 540;
S. P. Patribus cardinalibus,
bus, praelatis et officialibus
Curiae occasione Nativitatis,

Officiale

televisifiAllocutio
praesuli
Romanae
689.

Nederlandia.
V. Basilicae minores.
Nicaragua.
V. Legati Nationum.
Nigeria.
V. Dioeceses; Itinera Apostolica; Beati
ficationes.
Nominationes: Bullae, 557; e Secretaria
Status, 66, 174, 245, 302, 355, 455,
558, 640, 712, 823, 928, 1045; e Congr.
pro Gentium Evangelizatione, 173,
301, 822.
Norvegia.
V. Legati Nationum.
Nuntii a S. P. missi: Ob diem ad pa
cem fovendam, 147; Episcopis Germa
niae, 601; Em.mo P. D. Paenitentiario
maiori, 608; Presbyteris, feria V in
Cena Domini, 261.
O
Officia Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, artt. 23-30, 186-189.
Olaizola y Gar agarza Maria Angela (in
saec.: Martina) (Ven.).
V. Bino josa y Naveros Maria Gabriela
(in saec.: Maria a Refugio) (Ven.).
Onitsha. Cyprianus Michael Iwene Tansi
Beatorum honoribus auctus ibidem a
S. P. homilia celebratur, 976.
Opera (Pont.) ad missiones fovendas. Al
locutio S. P. ad eos qui plenario coe
tui interfuerunt coram admissos, 202.

Ordinatio diaconalis.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 867.
Ordo Carmelitarum Discalceatorum.
V. Maria a Mirabilibus Iesu (in saec.:
Maravillas Pidal y Chico de Guzmn)
(B.); Teresia a S. Augustino (in saec.:
Aloisia Maria) (Ven.); Maria Sagra
rio a Sancto Aloisio Gonzaga (B.).
Ordo Cisterciensis strictions observantiae.
V. Cyprianus Michael Tansi Iwene
(B.).
Ordo Clericorum Regularium Ministran
tium Infirmis.
V. Henricus Rebuschini (B.).
Ordo Clericorum Regularium pauperum
Matris Dei scholarum piarum.
V. Miguez Faustinus (Ven.).
Ordo Fratrum Minorum Alcantarinorum.
V. Antonius a Sancta Anna (in saec.
Antonius Galvo de Franca) (Ven.);
Aegidius Maria a S. Ioseph (S.)
Ordo Fratrum Minorum Capuccinorum.
V. Pius a Pietrelcina (in saec.: Fran
ciscus Forgione) (Ven.).
Ordo Fratrum Minorum S. Francisci.
V. Ioannes de Dukla (S.).
Ordo Libanensis Maronitarum.
V. Nimatullacius Al-Hardini (in saec.:
Iosephus Kassab) (B.).
Ordo Monialium S. Augustini.
V. Maria Teresia Fasce (B.).
Ordo, sacramentum.
V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis
Ecclesiae presbyteris missus, recurren
te Feria V in Cena Domini, 264.
V. Diaconatus permanens. Declaratio
coniuncta Congregationum de Institu
tione Catholica et pro Clericis de dia
conatu permanenti; De Ordine diaco
natus in Sacra Scriptura et in Tradi
tione, 839.

1107

Index rerum analyticus


V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De relatio

ne ad Christum, ad Ecclesiam, ad sa
lutem hominum in Christo, 906.
Ordo Sancti Augustini.
V. Elias del Socorro Nieves (B.).
Ordo Sancti Benedicti.
V. Alfredus Ildefonsus Schuster (B.).
Ordo Servorum Mariae.
V. Ioachimus Maria (in saec.: Antonius Stevan) (Ven.).
Ordo Tertius S. Francisci.
V. Bullesi Aegidius (Ven.).
Ordo Visitationis S. Mariae.
V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela
(in saec.: Maria a Refugio) (Ven.).
Ormires Aloisius Antonius Rosa (Ven.).

Decretum super virtutibus, 46.


Otho Neururer (B.). Litt. Ap. quibus

Beatorum honores eidem decernuntur,


464.
P
Paenitentiae sacramentum.
V. Paenitentiaria Apostolica; Consilium (Pont.) de Legum Textibus interpretandis.
Paenitentiaria Apostolica. Nuntius a S.

P. Paenitentiario maiori misso de


Paenitentiae sacramento et de Indul
gentiis, 608.
Paenitentiarius Maior. Nuntius S. P. ei

dem misso de Paenitentiae sacramen


to et de Indulgentiis, 608.
Panama.
V. Legati Nationum.
Paroecia.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 854, 856.
Participatio.

Pascha. Nuntius televisifica a S. P. die

Paschatis 1998 missus, 695.


V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

dominicae sanctificatione.
Patroni caelestes confirmantur: B. M. V.

titulo Nuestra Seora de los Ange


les invocata, Xetafensis dioec, in Hi
spania, 254; S. Laurentius dioec. Po
seganae, 384.
Pax. Nuntius ob diem ad pacem foven
dam, a. 1998, 147; Allocutio S. P. ad
Oratores Nationum initio anni coram
admissos, 766.
Pensioni . Norme di attuazione degli

artt. 6, 4" comma e 12, 2" comma del


Regolamento Pensioni 1992, 215.
Philippus Smaldone (B.). Litt. Ap. qui

bus ei Beatorum honores decernuntur,


12.
Picco Iosephus (Ven.). Decretum super

virtutibus, 553.
Pius a Pietrelcina (in saec.: Franciscus

Forgione)

(Ven.).

Decretum

super

virtutibus, 626.
Politica vita.

Relatione

inter

oecono

miam mundialem et vitam politicam


populorum, 138-143.
Polonia. Homiliae habitae a S. P. per

iter Apostolicum mense Iunio anno


1997: in pago Zakopane occasione
oblata beatificationis Mariae Jablo
skiej et Mariae Karlowskiej, 387; Cra
coviae occasione oblata canonizationis
b. Hedvigis, Poloniae reginae, 393; in
oppido Krosno occasione oblata ca
nonizationis b. Ioannis de Dukla, 399.
V. Basilicae minores; Conventiones; Ad
Limina.
Portus Dives.
V. Basilicae minores.
Posegana, dioec.
V. Patroni caelestes.
Praeceptum dominicale.

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei

dominicae sanctificatione, 742-746.

dominicae sanctificatione, 742-745.

1108

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Praga. Allocutio S. P. ibi habita, X vol


vente saeculo a S. Adalberti martyrio,
143.
Praefectura Ap. constituitur: Bruneiensis,
84.
Praefectura rerum oeconomicarum S. Se
dis: Secretarius, 1047.
Praelatura territorialis conditur: Paranatinguensis, 193.
Praelatus Secretarius Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, art. 18, 185.
Praesentia Christi. Enuntianda et con
gruenter vivenda in celebratione eu
charistica diei dominicae. V. Dominica
dies. Epist. Ap. de diei dominicae
sanctificatione, 731-746.
Praevidentia pro diaconis permanentibus.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: 886.
Presbyteri. Nuntius S. P. universis Ec
clesiae presbyteris missus, recurrente
Feria V in Cena Domini, 261.
Introductio, 261.
Spiritus Sanctus creator et santificator, 262.
Eucharistia et Ordinis sacramentum
utpote Sancti Spiritus fructus, 264.
Dona Sancti Spiritus, 265.
De donorum Spiritus continuata in
hominem actione, 267.
De donis Spiritus in presbyterorum
vita, 268.
Spiritus introducit nos in vitam trini
tariam, 269.
In adoratione coram Spiritu Sancto,
271.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De fortuito
transitu diaconi permanentis ad pres
byteratum, 881.
Prsentation Brothers .
V. Edmundus Ignatius Rice (B.).
Prex ad Mariam: pro diaconis, 927.

Officiale

Professio Fidei. Formula edita a Congr.


pro Doctrina Fidei una cum formula
Iurisiurandi fidelitatis in suscipiendo
Officio nomine Ecclesiae exercendo, et
doctrinalis Nota, 542.
V. Magisterium.
Provinciae
ecclesiasticae
constituuntur:
Parakuensis in Benino, 5; Taung
gyiensis in Myanmara, 307.
Provisiones Ecclesiarum: e Congr. pro
Episcopis, 61, 168, 241, 298, 353, 451,
554, 634, 710, 835, 1041; e Congr. pro
Gentium Evangelizatione, 170, 300,
820; e Congregatione pro Ecclesiis
Orientalibus, 617.

Q
Quies.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione, tamquam
diei quietis, 720; 753-755.
R
Radiophonicae diffusiones Missae domi
nicalis.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione, 747.
Ratio fundamentalis institutionis diacono
rum permanentium, a Congr. de Insti
tutione Catholica edita.
Prooemium, 843.
1. De itinerariis institutionis, 843.
Litt. Ap. Sacrum diaconatus ordi
nem , 843.
Litt. circulares Come a cono
scenza ( Ut notum est ), 843.
Litt. Ap. Ad pascendum , 844.
Codex Iuris Canonici, 844.
2. Certae theologiae diaconatus necessi
tudo, 844.
Ecclesiologice et christologicus pro
spectus, 845.
Specifica ad Christum conformatio,
845.
Materia et forma sacramenti,
846.

Index rerum analyticus

Character et specifica gratia sacra


mentalis, 846.
Necessitudo cum Episcopis et pres
byteris, 847.
Incardinatio, 847.
3. Ministerium diaconi in variis pasto
ralibus contextibus, 847.
Munus docendi, 847.
Munus sanctificandi, 847.
Munus regendi, 848.
4. Spiritualitas diaconalis, 848.
Spiritualitas servitii, 848.
Peculiaris statuum vitae distinctio,
849.
5. Officium Conferentiarum episcopa
lium, 849.
Conferentiarum episcopalium com
petentiae, 849.
Rationis fundamentalis institutio
nis diaconorum permanentium
adiumentum, 849.
6. Officia Episcoporum, 850.
De rerum adiunctis discernendis, 850.
Catechesis opportunitas, 850.
Congruae Regulae, 851.
7. Diaconatus permanens in Institutis
vitae consecratae et in Societatibus vitae
apostolicae, 851.
Capitulorum Generalium decreta,
851.
Auctoritates formationi praepositae,
851.
I. Institutionis diaconorum permanen
tium actores, 852.
1. Ecclesia et Episcopus, 852.
Spiritus Christi, primus formationis
artifex, 852.
Episcopus (vel Superior maior), su
premus institutionis praeses, 852.
2. Ad operam institutoriam deputati,
853
Rector institutionis, 853.
Tutor, 854.
Moderator spiritus, 854.
Parochus, 854.
3. Professores, 855.
Competentia scientifica et testimo
nium vitae, 855.
Unitatis paedagogicae studium, 855.
4. Communitas institutionis diacono
rum permanentium, 855.

1109

Specificae communitatis ecclesialis


specimen, 855.
Magni pretii adminiculum, 855.
5. Communitas originis, 856.
Familia, 856.
Communitas paroecialis, 856.
Aggregationes ecclesiales, 856.
6. Aspirans et candidatus, 856.
Sui ipsius educatio, 856.
II. Candidatorum ad Diaconatum per
manentem dotes, 857.
Ecclesiae pars in vocatione discernenda, 857.
1. Requisita indolis generalis, 858.
Lineamenta a Sancto Paulo adum
brata, 858.
Indicia Patrum Ecclesiae, 858.
Requisita Codicis Iuris Canonici, 858.
Qualitates humanae et virtutes
evangelicae a diaconia requisi
tae, 859.
In communitatem christianam in
sertio, 859.
Exercitium laboris aut professionis,
859.
Aetas minima, 859.
Irregularitates et impedimenta, 860.
2. Requisita candidatorum statui vitae
respondentia, 860.
a) Caelibes, 860.
Cor indivisum , 860.
b) Uxorati, 860.
Positiva experientia vitae familiaris,
860.
Consensus et indoles mulieris, 861.
c) Vidui, 861.
Probitas humana et spiritualis, 861.
d) Sodales Institutorum vitae consecra
tae et Societatum vitae apostolicae, 861.
De charismate et ministerio harmo
nice componendis, 861.
III. Formationis itinerarium ad Diaco
natum permanentem, 862.
1. Aspirantium praesentatio, 862.
Responsabilitates diversae, 862.
2. Periodus propedeutica, 862.
Fines, 862.
Formatores, 863.
Programma, 863.
Opus vocationis discernendae, 863.

1110

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

3. Ritus liturgicus admissionis inter


candidatos ad Ordinem diaconatus, 864.
Ritus significatio, 864.
Superior competens, 864.
Celebratio die festo, 864.
Petitio adscriptionis inter candida
tos, 864.
4. Tempus formationis, 864.
Saltem per triennium, 864.
Candidati iuvenes, 865.
Candidati grandioris aetatis, 865.
Candidati Institutorum vitae conse
cratae, 865.
Viae particulares, 866.
Uxorum et filiorum implicatio, 866.
5. Collatio ministeriorum Lectoratus et
Acolythatus, 866.
Ministeriorum significatio, 866.
Petitio admissionis, 867.
Interstitia, 867.
6. Ordinatio diaconalis, 867.
Declaratio et petitio admissionis, 867.
Documenta adnectenda, 868.
Scrutinium et promotio, 868.
Caelibatus obligatio quoad candida
tos caelibes, 868.
Ordinatio, 869.
IV. Dimensiones formationis diacono
rum permanentium, 869.
1. Institutio humana, 869.
Formatio ad virtutes humanas, 870.
Capacitas relationis cum aliis, 870.
Maturitas affectiva, 870.
Educatio ad libertatem, 871.
Programmata et subsidia, 872.
2. Institutio spiritualis, 872.
Amoris Christi servi revelatio et
communicatio, 872.
Eucharistia, 872.
Verbum Dei, 872.
Oratio Ecclesiae, 872.
Oboedientia, 873.
Subsidia huius formationis, 873.
Uxorum et filiorum implicatio, 873.
3. Institutio doctrinalis, 874.
Criteria, 875.
Argumenta, 875.
Instituta scientiarum religiosarum
et aliae similes scholae, 876.
Formatio fundamentalis, 876.

Officiale

Formatio permanens, 876.


4. Institutio pastoralis, 877.
Theologia pastoralis, 877.
Tirocinium practicum, 878.
Sensus missionis, 878.
Conclusio, 878.
Reggio Thomas (Ven.). Decretum super
virtutibus, 434.
Rita a Virgine Per dolente (in saec.: Rita
Pujalte y Snchez) (B.). Decretum su
per martyrio, 233.
Rodrigues Carolus Emmanuel (Ven.).
Decretum super virtutibus, 275.
Rodrguez Catharina a Maria (in saec.:
Iosepha Saturnina) (Ven.). Decretum
super virtutibus, 346.
Roma, urbs. Allocutio S. P. in Arce Ca
pitolina ad Urbis magistrum et con
gregatos cives, 774.
Ronci Carola (Ven.). Decretum super
virtutibus, 161.
Rotae Romanae Tribunal. Allocutio S. P.
ad praelatos auditores coram admis
sos, 781.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, artt. 38-40, 192-193.
Russolillo Iustinus Maria (Ven.). Decre
tum super virtutibus, 621.
S
Sabbatum.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione.
Sacerdotes.
V. Presbyteri.
Sacerdotium.
V. Presbyteri.
Sacramentalia.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De munere
diaconorum circa eorum celebratio
nem, 897.

Illi

Index rerum analyticus

Sacra Scriptura, In actione pastorali ad


episcopos Italiae, 211.

S. Lambertus in archidioec. Ultraiectensi.


V. Basilicae minores.

S. Crux, in dioec. Scepusiensis.


V. Basilicae minores.

S. Laurentius dioec. Poseganae.


V. Patroni caelestes.

Sanctiones canonicae.
V. Codex Canonum Ecclesiarum Orien
talium; Codex Iuris Canonici.

S. Martinus in archidioec. Tarentina.


V. Basilicae minores.

Ss.ma Trinitas in dioec. Premisliensi La


tinorum.
V. Basilicae minores.
Ss.mum Cor Iesu in archidioec. Massiliensi.
V. Basilicae minores.

S. Nicolaus in dioec. Tarnoviensi.


V. Basilicae minores.
S. Sophia Urbis.
V. Basilicae minores.
Sanctus Thomas in Insula.
V. Ad Limina.

Ss.mum Cor Iesu in dioec. Syracusensi.


V. Basilicae minores.

Saxoniae-Anhaltini Foederata
V. Conventiones.

Sanctorum honores decernuntur per S. P.


Litt. decret.: Aegidio Mariae a S. Iose
ph Pontillo (S.), 305; Ioanni de Dukla
(S.), 377; Hedvigis, reginae Poloniae
(S.) , 825.

Scalabrini Ioannes Baptista (Ven.).


cretum super miraculo, 273.

Ss. Petrus, Marcellinus et Erasmus in


archidioec. Mediolanensi.
V. Basilicae minores.

Scotia.
V. Ad Limina.

S. Alexander in dioec. Bergomensi.


V. Basilicae minores.

Civitas.
De

Scandia.
V. Ad Limina.

Secretaria Status. Assessor Sectionis ad


Res Generales tractandas: 246.

S. Benedictus in archidioec. Olindensi et


Recifensi.
V. Basilicae minores.

Secundus Pollo (B.). Decretum super


virtutibus, 630; Allocutio S. P. Vercellis habita, occasione oblata eius beati
ficationis, 1004.

S. Clemens in dioec. Hildesiensi.


V. Basilicae minores.

Sedes Apostolica.
V. Conferentiae Episcoporum.

S. Kunibertus in archidioec. Coloniensi.


V. Basilicae minores.

Signaturae Supremum Tribunal: Praefec


tus, 928; Secretarius, 1047.

S. Ioannes, ap. et ev., in archidioec. Vratislaviensi.


V. Basilicae minores.

Slovakia.
V. Legati Nationum.

S. Ioannes Baptista in archidioec. Bucaramanguensi.


V. Basilicae minores.
S. Ioseph B. M. V. Sponsus in dioec.
Vigorniensi.
V. Basilicae minores.
S. Ioseph in archidioec. Rosariensi.
V. Basilicae minores.

Slovenia.
V. Legati Nationum.
Societas Divinarum Vocationum.
V. Russolillo Iustinus Maria (Ven.).
Societas Iesu.
V. Picco Iosephus (Ven.).
Societas S. Francisci Salesii.
V. Zatti Artemides (Ven.).

1112

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Societates vitae apostolicae.


V. Ratio fundamentalis
diaconorum permanentium,
865.

institutionis
851, 861,

Solidarietas. Oeconomica universitas totuis orbis globalisation et solidarie


tas, 150.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione, utpote diei
solidarietatis, 755.
Spes.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione, de dominica
uti die spei, 736.
Spiritualitas diaconi.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 848.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium, 903-916.
Spiritus Sanctus.
V. Presbyteri. Nuntius S. P. universis
Ecclesiae presbyteris missus, recurren
te Feria V in Cena Domini.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione.
F.
Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium; Formatio
nis artifex, 852.
Srilanka.
V. Legati Nationum.

Officiale

Synodus Episcoporum pro Asia. Coetus


specialis praeside S. P., 454; allocutio
S. P. Synodo exeunte, 987.
Swazilandia.
V. Legati Nationum.

T
Televisificae diffusiones Missae dominica
lis.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione, 747.
Tempus. De Christo temporis Alpha et
Omega, 758.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione.
Teresia a Iesu Infante et a Vultu Sancto
(S.). Ecclesiae Doctor proclamatur,
409; Litt. Ap. qua Ecclesiae Doctor
renuntiatur, 930.
Teresia a S. Augustino (in saec.: Aloisia
Maria) (Ven.). Decretum super vir
tutibus, 448.
Teresia Bracco (B.). Decretum super
martyrio, 159; Beatorum honoribus
aucta, a S. P. una cum aliis Augustae
Taurinorum homilia celebratur, 1008.

Sudania.
V. Ad Limina.

Teresia Grillo Michel (B.). Decretum


super miraculo, 342; Beatorum hono
ribus aucta, a S. P. una cum aliis Au
gustae Taurinorum homilia celebratur,
1008.

Sustentatio diaconi permanentis.


V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: 886-888.

Theologia diaconatus. Necessitudo, 844.


V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium.

Symbolum Apostolorum.
V. Magisterium.

Togum.
V. Legati Nationum.

Symbolum
Nicaenum-Constantinopolita
num.
V. Magisterium.

Tovini Iosephus (Ven.). Decretum super


miraculo, 344.

Synodus Episcoporum pro America. Allo


cutio S. P. Synodo ineunte, 680; ea
demque exeunte, 684.

Tribunalia Vicariatus Urbis.


V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, artt. 31-40, 189-193.

1113

Index rerum analyticus

Tur cia,
V. Legati Nationum.
U
Uganda.
V. Legati Nationum; Ad Limina.
Universitas Salesiana Urbis. Erectio Fa
cultatis Scientiarum Communicationis
Socialis a Congr. de Institutione Ca
tholica, 638.
Universitates Studiorum.
V. Conventiones.
Urbs. Const.. Ap. Ecclesia in Urbe qua
Vicariatus Urbis nova ratione ordina
tur, 177.
Tit. I:
Principia directoria, 181.
Tit. II: Centralis structura Vicaria
tus, 183.
Tit. III: Coetus Consiliariorum Vica
riatus, 185.
Tit. IV: Vicariatus Officia, 186.
Tit. V: Tribunalia, 189.
V. Basilicae minores.
Uxorati diaconi.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De eorum
sustentatione, 888; de eorum spiritua
litate, 914; de permanenti formatione,
926.
Uxor diaconi permanentis.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 860.

V
Verbum Dei. De Mensa Verbi Dei, 737.
V. Dominica dies. Epist. Ap. de diei
dominicae sanctificatione.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 873.
Vercellae. Allocutio S. P. ibidem habita,
occasione oblata beatificationis Secun
di Pollo, 1004.

Veritates a Magisterio Ecclesiae propositae.


V. Magisterium Ecclesiae.
Vicariatus Urbis.
V. Urbs.
Vices Gerens Vicariatus Urbis.
V. Urbs. Const. Ap. Ecclesia in Urbe
qua Vicariatus Urbis nova ratione or
dinatur, artt. 14-16, 184.
Vidui diaconi.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium, 861.
V. Directorium pro ministerio et vita
diaconorum permanentium: De eorum
spiritualitate, 915.
Virtus.
V. Ratio fundamentalis institutionis
diaconorum permanentium; requisita,
859; 870.
Vita. Nuntius Episcopis Germaniae mis
sus, 60.

X
Xetafensis dioec.
V. Patroni caelestes.

Z
Zakopane , Poloniae pagus. Homilia
ibi a S. P. habita occasione oblata
beatificationis Mariae Jabloskiej et
Mariae Karlowskiej, 387.
Zambia.
V. Legati Nationum.
Zatti Artemides (Ven.). Decretum super
virtutibus, 289.
Zephyrinus Gimnez Malla (B.). Beato
rum honoribus auctus, a S. P. homilia
celebratur, 43; Litt. Ap. quibus ei
beatorum honores tribuuntur, 197.
Zudaire y Galdeano Maria Agnes (in
saec.: Agnes) (Ven.).
V. Hinojosa y N aver os Maria Gabriela
(in saec.: Maria a Refugio) (Ven.).

CORRIGENDA DELENDA ADDENDA


An. et vol. LXXXX (1998)
pag. 353 linea 8: loco legatur die 7 Aprilis.
pag. 461 linea 2: loco legitime resipiscit legatur legitime monitus resipiscit.
pag. 502 in calce: post datationem addantur subsignationes:
Fr den Heiligen Stuhl
><

Giovanni

Lajolo

Erzbischof Dr. Giovanni Lajolo


Apostolischer Nuntius in Deutschland
Fr das Land Sachsen-Anhalt
Reinhard

Hppner

Dr. Reinhard Hppner


Ministerprsident des
Landes Sachsen-Anhalt
pag. 555 linea 29: loco legatur die 24 Iunii.
pag. 559 linea 14: deleatur, post Eduardo Baura, indicatio: S.D.B.

NONAGESIMUM VOLUMEN
COMMENTARII OFFICIALIS ACTA APOSTOLICAE SEDIS
ABSOLVITUR DIE XXXI DECEMBRIS MCMXCVTII
TYPIS VATICANIS

También podría gustarte