Está en la página 1de 828

ACTA

APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE

ANNUS X X I

- VOLUMEN

XXI

R O M A E
TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS
M DCCCC XXIX

A-

I.

Almus X X I - Yol. X X I

ACTA

5 Ianuarii 1929

APOSTOLICAE

Num. 1

SEDIS

COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


CONSTITUTIO

APOSTOLICA

IUBILAEUM UNIVERSALE EXTRA ORDINEM INDICITUR AD TOTUM


ANNUM MDCCCCXXIX.

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS S E R V O R U M D E I
AD

PERPETUAM

REI

MEMORIAM

Auspicantibus Nobis singulari Dei beneficio annum a suscepto sacerdotio quinquagesimum, communi omnium Patri nihil
fuit, nihil esse poterat optatius, quam ut una Nobiscum filii
universi, coniunctis animis precibusque, Deo grates agerent ab
eoque opem implorarent tum Nobismet ipsis, tum concreditae
Nobis Ecclesiae tot malis periculisque circumventae opportunam;
qua quidem ope muniti, et ad christianam amplificandam augendamque Fidem et ad vitam sanctius instituendam - quod in clero
potissimam spectamus - omnes erigerentur.
Iucundissima igitur, eademque eo iucundior quo fuit promptior
atque alacrior, mirifica illa accidit consensio, qua boni omnes
eiusmodi eventum Nobis gratulantes, precibus per hos ipsos
ineuntis anni dies privatim publice Deo adhibitis et votis laetisque
ominibus ad Nos undique delatis celebrare aggressi sunt. Tantus
enim ac tam subitus animorum motus id nimirum luculentissime

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

comprobat, piissimae sobolis esse, ut "cum aegritudines ac molestias


tum laetitiam gaudiumque participet Patris, ob illam quandam
veluti necessitudinem, qua tota domestici ipsius convictus societas continetur ac regitur. Lex enim est caritatis praecipua, ut
haec non tam verbis quam factis demonstretur, quae quidem
facta eiusmodi sint, ut in mutua quadam communione bonorum
posita esse videantur.
Eadem vero lege Kos tam arcte adstringimur, ut cum filiis Nostris carissimis, pro facultate, bona participemus Nostra, eosdemque
in Nostrorum communionem gaudiorum ita vocemus, ut propositis caelestium munerum thesauris, quorum est in Nostra potestate dispensatio, privatam Patris laetitiam communibus filiorum gaudiis atque utilitatibus cumulemus.
Quapropter, decessorum Nostrorum, in primisque Leonis X I I I ,
vestigiis insistentes illud consilium inivimus, ut alterum annum
sacrum extra ordinem, in Jubilaei universalis modum qui vertente anno, idest ad plenum Decembrem mensem, contineretur
toto christiano orbi indiceremus. Iamvero largius paterna liberalitate reseratis, per totum hoc temporis spatium, Ecclesiae fontibus, vehementer confidimus, christifideles omnes iam nunc alacrius libentiusque iis salutis praesidiis sic usuros, ut mores privati
ac publici emendentur, fidei vigor confirmetur pietatisque ardor
excitetur. Etenim, si precandi studium, quod saepe, vel nuper,
commendavimus, in christiano populo acrius incendatur, nullum
Nobis Ecclesiaeque validius adiumentum gravissimis hisce potissimum

reipublicae

christianae temporibus obtingere poterit.

Eo ipso igitur, quo f. r. decessor Noster Leo X I I I , consilio permoti


eademque spe ducti, Nos quoque sacrum iubilaeum indicimus
monendis cohortandisque quotquot sua est cordi salus, ut colligant paulisper sese, et demersas in terram cogitationes ad meliora
traducant; quod non privatis solum, sed toti futurum est reipublicae salutare, propterea quod quantum singuli profecerint in
animi perfectione sui, tantumdem honestatis ac virtutis ad vitam
moresque publicos accedet . Cum autem huc sacer annus spectet,
ut laeta fidei incrementa in populo foveantur moresque ad evan-

Acta

Pii PP.

XI

gelicam legem rite componantur, videtur praeterea diei illius


recordatio, quo die sacerdotali potestate aucti sumus, eos omnes,
quotquot hac eadem potestate honestantur, commonere vehementius, ut vitam totam ad tanti ordinis dignitatem religiosius in dies sanctiusque conforment. Ex quo multiplici Jubilaei
fructu, qui in singulos cives et in societatem humanam manabit,
illam denique profecturam esse confidimus, quam quaerimus,
pacis Christi absolutam perfectamque in Eegno Christi instaurationem.
Itaque de omnipotentis Dei misericordia, ac beatorum Apostolorum Petri et Pauli auctoritate confisi, ex illa ligandi atque solvendi potestate, quam Nobis Dominus licet indignis contulit,
ad provehenda fidei incrementa, morum emendationem et potissimum cleri sanctimoniam, universis et singulis utriusque sexus
christifidelibus plenissimam peccatorum omnium indulgentiam
ad generalis Jubilaei modum concedimus, ab hoc die usque ad
plenum mensem Decembrem vertentis anni lucrandam, ita quidem ut sequitur:
I. Incolae et advenae intra ambitum exsistentes dioecesis
Eomae :
1. Sive eodem die, sive diversis diebus bis visitent Basilicas
Lateranensem SSmi Salvatoris, Vaticanam S. Petri Ap. et Liberianam S. Mariae Maioris; ibique devotas preces per aliquod temporis spatium effundant ad mentem Summi Pontificis superius
propositam ac generatim pro conversione peccatorum, exstirpatione haeresum ac schismatum, pro pace et concordia omnium principum, unde facilius consequentur exaltatio, prospectas et libertas Ecclesiae catholicae eiusque Capitis, Vicarii
Iesu Christi.
Quod, si vel nimia locorum distantia, vel alio iusto impedimento, incolis praesertim suburbii ad memoratas Basilicas difficilis

sit aditus, concedimus ut confessarii singulis permittant

accessum ad aliam parochialem ecclesiam oratoriumve publicum,


ubi Missae Sacrificium celebrari consueverit, ad easdem visitationes similiter complendas.

Acta

Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

2 . Duobus diebus, praeter illos in quibus ieiunium et abstinentia ex praecepto obligant, ieiunent cum abstinentia ad normam
canonum Codicis iuris canonici.
3 . Confessionem sacramentalem rite instituant, in qua a
peccatis absolvantur, praeter confessionem annuam praecepto
communi iniunctam; ac sancta

Eucharistiae communione pie

reficiantur, praeter communionem paschalem.


4 . Tandem aliquam eleemosynam pro sua quisque facultate
et pietate, audito confessarii consilio, in aliquod opus pium elargiantur; praecipue Opus Propagationis et Praeservationis fidei
commendamus.
II. Extra Eomanam dioecesim, ubique terrarum praescribimus duas visitationes, vel eodem die vel diversis diebus, pie
peragendas in tribus ecclesiis vel oratoriis publicis, in quibus Missa
saltem celebrari soleat, quae a loci Ordinario vel ex ipsius mandato assignanda erunt; quod si tot templa alicubi non habeantur, tres visitationes in duobus, aut sex in uno peragantur.
Praeterea cetera superius recensita opera a singulis accurate perficienda sunt.
III. Pro iis qui sive Eomae, sive ubique collegialiter seu
cessionaliter,

pro-

ut aiunt, duce parocho aliove designato sacerdote,

visitationes instituere velint, Ordinarius poterit visitationes prudenti suo arbitrio etiam ad minorem numerum reducere.
IV. Visitationes possint peragi partim in una dioecesi et
partim in alia; et in eadem dioecesi partim in uno loco, partim
in alio; in templis tamen pro unoquoque loco legitime assignatis.
, V. Fideles, qui fuerint quavis iusta et rationabili causa impediti quominus vel aliquod ex recensitis operibus vel etiam omnia
rite compleant, confessam poterunt dispensare, opera praescripta
in aliquod aliud opus commutando.
VI. Eeligiosi omnes et quotquot hoc nomine veniunt in parte
secunda libri secundi Codicis iuris canonici dispensari possunt tum
singillatim tum collegialiter a suis immediatis Superioribus, commutatis operibus praescriptis in alia, quae tamen non sint sub
praecepto debita; Congregationes autem religiosae laicales ab

Acta

Pii

PP.

XI

eo -sacerdote, qui regimen earum exercet in foro externo; atque,


occurrente necessitate, singuli a proprio confessario.
Confessarii, per totum Jubilaei tempus, generatim sequantur,
in absolvendo et dispensando, disciplinam a Codice iuris canonici novissime inductam.
Minime tamen suspendimus extraordinarias facultates utcumque delegatas, quibus forte iidem potiuntur. Sed praeterea has,
quae sequuntur facultates ipsis concedimus hoc anno exercendas, intra limites iurisdictionis sive ordinariae sive delegatae,
qua a suis Ordinariis instructi sint. Scilicet, sive Romae, sive
alibi absolvere valeant poenitentes rite dispositos ab omnibus
casibus vel ab homine vel a iure, sub censura vel sine censura
utcumque reservatis, exceptis dumtaxat casibus cum violationis
secreti Sancti Officii, tum specialissimo modo Summo Pontifici
reservatis (cann. 2320, 2343, 2367 et 2369 Cod. I. C ) , tum
denique illis, pro quibus, vel post obtentam vi canonis 900
absolutionem, obligatio adhuc manet ad Sacram Poenitentiariam
recurrendi et standi eius mandatis (cfr. Decretum Sacrae Poenitentiariae 16 Novembris 1928). Concedimus item singulis confessariis, ut supra approbatis, facultatem dispensandi ex rationabili
causa in votis privatis omnibus, etiam iuratis, iis tamen exceptis
quae canone 1309 Sedi Apostolicae reservantur, exceptoque voto
acceptato a tertio, cui dispensatio proinde detrimento esset, nisi ipse
iuri suo cesserit. Vota quoque poenalia commutari poterunt, sed
in opus tandummodo quod aeque efficaciter a peccato retrahat.
Facultates huiusmodi absolvendi vel dispensandi illis solis
applicari possunt, quibus sincerus est animus lucrandi Jubilaeum
atque opera praescripta vel commutata adimplendi. Si tamen
iidem fideles, applicatione iam obtenta, rationabili impedimento
prohibeantur

quominus

cetera

perficiant,

benigne statuimus,

acceptam applicationem fore item valituram.


Iisdem porro facultatibus confessarii utantur in solo foro conscientiae etiam extra sacramentali, nisi, ut patet, agatur de peccato sacramentaliter absolvendo*

10

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

Qui aliqua censura fuerint nominatim affecti vel uti tales


publice

renuntiati

nequeunt tamdiu

frui beneficio

Jubilaei,

quandiu in foro externo non satisfecerint prout de iure. Si tamen


contumaciam in foro interno sincere deposuerint et rite dispositos
sese ostenderint, poterunt, remoto scandalo, in foro sacramentali interim absolvi ad finem dumtaxat lucrandi Jubilaeum cum
onere quam primum se subiiciendi etiam in foro externo ad
tramitem iuris.
Jubilaeum, quod attinet ad plenariam indulgentiam sibi vel
animabus purgatorii applicandam, bis aut pluries acquiri potest,
iniuncta opera bis aut pluries iterando; sed tum tantummodo,
cum Jubilaeum prima vice acquiritur, confessarii uti possunt,
etiam pluries, facultate absolvendi a censuris et a casibus reservatis, commutandi vel dispensandi cum eodem poenitente qui
nondum omnia opera iniuncta adimpleverit.
Vertente Jubilaei anno, nullatenus cessant indulgentiae alias
concessae pro operibus distinctis ab operibus Jubilaeo lucrando
praescriptis. Imo benigne concedimus, ad augendum cotidie magis
precandi spiritum, ut omnes fideles, per huius anni spatium, lucrari possint indulgentiam septem annorum totidemque quadragenarum, quoties coram divino Eucharistiae Sacramento, vel
clauso Tabernaculo, pias preces aliquandiu ad mentem Summi
Pontificis effuderint; idque firmis indulgentiis pro eodem opere
alias concessis. Qui autem singulis diebus per integram hebdomadam hanc piam visitationem peregerint, indulgentiam plenariam usitatis conditionibus acquirere possint. Praeterea, ad fovendam toto hoc anno cleri in sacro litando pietatem, singulis
sacerdotibus tribuimus, fruendum usque ad diem x x x r mensis
Decembris huius anni, privilegium personale, cuius vi indulgentiam plenariam quotidie possint, Missae sacrificium celebrando,
uni animae in Purgatorio detentae applicare.
Ut autem Litterae hae Nostrae ad fidelium omnium notitiam
facilius perveniant, volumus earum exemplis etiam impressis^

Acta

Pii

PP.

11

XI

manu tamen alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius


personae in ecclesiastica auctoritate constitutae munitis, eadem
prorsus fides adhibeatur, quae ipsis praesentibus adhiberetur, si
forent exhibitae vel ostensae.
Nulli igitur hominum liceat hanc paginam Nostrae indictionis, promulgationis, concessionis et voluntatis infringere, vel ei
ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et
Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum.
Datum Eomae apud S. Petrum, die vi mensis Ianuarii, in
festo Epiphaniae Domini, anno millesimo nongentesimo vicesimo
nono, Pontificatus Nostri septimo.

F R . ANDREAS CARD. FRHWIRTH,

L A U R E N T I U S CARD. L A U R I ,

Cancellarius S. B. E.

ioseph.

Poenitentiarius

Wilpert,

Dominicus

Jorio,

Decanus

Gll.

Protonotarius

Loco >J< Plumbi


Beg. in Cane. Ap., vol. XXXIX, n. 37. - M. Riggi.

Proton.

Maior.

Apostolicorum.

Apostolicus.

ii

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

L I T T E R A E A P O S T O L I C A E

DE BULLA CRUCIATA
AD ALPHONSUM X I I I
HISPANIARUM REGEM CATHOLICUM

PIUS PP. XI
Carissime in Christo Fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. =- Providentia opportuna Decessores Nostri, omnibus
rerum circumstantiis ac spiritualibus Hispaniarum populorum
necessitatibus sedulo studio perspectis, Bullam Cruciatavi iterum
iterumque prorogarunt. Originem suam ipsa duxit Bulla Cruciata
ex Apostolicis Litteris, quas iam Hispaniarum Eeges Catholici,
Decessores Tui, ab hac Sancta Sede receperunt, cum, Christianitatis vindices defensoresque, teterrimis Mediae Aetatis temporibus, cum suis pugnabant infideles adversus, qui gravissimis periculis damnisque non modo Hispaniarum sed totius quoque Europae Christianos populos divexabant atque angebant. Hisce quidem rationibus urgentibus, Praedecessores Nostri plures gratias
favoresque tum spirituales tum temporales Bulla Cruciata eadem
pro certo annorum spatio concessere illis ex hispanica dicione
Christi fidelibus, qui vel ad bonum contra infideles certamen decertandum proficiscerentur, vel susceptas adversus eos aut suscipiendas militares expeditiones propriis sumptibus iuvandas curarent. Labentibus vero annis cum nulla amplius urgeret praeliandi
contra infideles necessitas, eleemosynas pro indultis lucrandis,
per Bullam Cruciatam eandem concessis, conrogatas, in praestitutos usus pios ac praesertim in divini cultus splendorem augendum ipsi Nostri Praedecessores erogandas decrevere. Porro in
sollemni de ecclesiasticis negotiis Conventione, quae cum Hispaniarum Regina Catholica die x v i m. Martii anno

MDCCCLI

inita,

Litteris Apostolicis Nonis Septembribus confirmata fuit, articulo


quadragesimo cautum est, ut in posterum ditionis Hispanicae

Acta

Pii PP.

XI

intra fines Ordinarii Praesules in sua quisque dioecesi Bullae Cruciatae proventus administrent ad eos usus erogandos iuxta normam in ultima prorogatione Indulti Apostolici praescriptam,
salvis obligationibus quibus iidem proventus, vi Conventionum
cum Sancta hac Sede initarum, obnoxii sunt; in Conventione
autem additionali die x x v m. Augusti inita anno MDCOCLIX expresse cautum fuit ut in posterum omnes Bullae Cruciatae proventus, salva eorumdem parte Sanctae Sedi debita, ut superius,
in divini cultus expensas exclusive impendi deberent. Quod vero
attinet ad facultates Apostolicas officio Commissarii Generalis
Bullae Cruciatae adnexas, et consequentes attributiones, in memorato sollemnis Conventionis articulo quadragesimo statutum
fuit, ut illae per Archiepiscopum Toletanum ea forma atque amplitudine exerceantur, quas Sancta haec Sedes praefiniverit. Ipsa
quidem Bulla per Apostolicas Litteras die xxi m. Septembris
an. MDCCCCIX Piscatoris annulo obsignatas, ad duodecim annos prorogata fuit a rec. mem. Leone Pp. X I I I , finemque habuit prima
Dominica Adventus anni MDCCCCXIV. Eandem vero Bullam bo. me.
Pius Pp. X ad annum dumtaxat produxit per Secretariae Status
mandatum sub die xxrv m. Iunii ipsius anni MDCCCCXIV; consilium
enim mente susceperat Bullam enunciatam reformandi, ut magis
illam praesentium temporum adiunctis respondentem redderet.
Ipsius vero Pii Pp. X voluntatem ad exitum adduxit rec. mem.
Decessor Noster Benedictus Pp. XY Litteris Apostolicis sub anulo
die XII m. Augusti an. MDCCCCXV datis, quibus Cruciatae Bullam
pro Hispaniarum Regno ad duodecim alios annos prorogavit a
prima dominica Adventus eiusdem anni MDCCCCXV computandos.
At etiam in praesens ad ipsius Regni christifidelium bono satius
consulendum aliae emendationes atque additamenta praesertim ob
iuris canonici Codicis promulgationem in supra dicta Bulla Cruciata desiderabantur; ideoque schema eiusdem novum tum Sacrae
Congregationi Consistoriali tum Sacrae Congregationi pro ecclesiasticis negotiis extraordinariis propositum est atque ab eisdem
recognitum. Nunc autem, exhibitas Tuo nomine Nobis per Tuum
apud Nos Legatum preces ultro libenterque excipientes, Crucia-

14

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tae Bullam, novo eiusdem textu recognito, pro Tuo Hispaniarum


egno, motuproprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine
praesentium Litterarum vi, ad duodecim annos prorogamus a
prima dominica Adventus vertentis anni

MDCCCCXXVIII

compu-

tandos. Circa vero ipsius Bullae publicationem, eiusdem indulta


quoad indulgentias, divina officia et sepulturam, confessionem et
votorum commutationem; dispensationem ab irregularitate et ab
impedimento afiinitatis et criminis; beneficiorum convalidationes
et compositiones; legem abstinentiae et ieiunii; condiciones circa
usus huius indulti; quoad denique privata oratoria, servari praecipimus religiose in omnibus condiciones legesque, quae in indiculo continentur, quod a memoratis Sacris Congregationibus
adprobatum in Tabulario tertiae Sectionis Secretariae Nostrae
Status a Brevibus Apostolicis asservari iussimus; cuius tenor sequens est:

INDULTA PONTIFICIA HISPANICAE NATIONI CONCESSA.

Publicatio Indultorum eorumque usus. Indulta, Hispanicae Nationi


a Sancta Sede concessa, singulis annis publicanda sunt. Annus
computatur a die antea factae publicationis, usque ad diem novae
faciendae publicationis. Summaria sumpta a fidelibus pro eorum
usu valent, durante toto praedicto anno. Indulta autem semper
prorogari intelliguntur, pro maiore christifidelium commoditate,
ad unum integrum mensem post annum expletum ab eorum publicatione. Indultis omnes fruuntur, qui in Hispaniarum territorio
versantur, vel in alio quocumque Hispanicae ditioni subiecto territorio, si tamen Summaria sumant. Indulto vero quoad abstinentiae et ieiunii legem tum in Hispanus tum extra Hispanias
uti possunt, dummodo scandalum absit. Pro Indultorum licito
validoque usu sufficit Summaria sumere. Subscribere in illis
proprium nomen et cognomen necessarium non est; neque illa
secum habere vel illa servare necessarium est. Taxa vel eleemosyna solvenda ad uniuscuiusque Summarii calcem consignanda
est. Christifideles autem sciant huiusmodi proventus ad divinum
cultum sustinendum principaliter destinari, ad pia beneficentiae
opera, ad ipsius Bullae Cruciatae onera sustinenda. Horum indul-

Acta

Pii

PP.

15

XI

torum exsecutor est dilectus filius Noster Cardinalis Archiepiscopus Toletanus, qui omnes ei tributas facultates singulis Ordinariis subdelegare potest .
((Indultum quoad Indulgentias. - 1) Plenaria conceditur indulgentia, bis acquirenda intra annum Indulti, duobus distinctis
diebus ad arbitrium eligendis, ex intentione praefatam lucrandi
Indulgentiam, ab iis, qui, confessi, sacra Communione refecti fuerint, si possint, si vero non possint, dummodo id fecerint infra
tempus praescriptum ab Ecclesia, praedicta habita intentione
eandem acquirendi Indulgentiam. 2) Indulgentia conceditur quindecim annorum et quindecim quadragenarum iis, qui corde saltem
contriti, voluntarie ieiunaverint quocumque ex diebus non consecratis ecclesiastico ieiunio, et aliquas vocales preces secundum
Summi Pontificis intentionem effuderint. Praedictum ieiunium
in aliud pium opus commutari potest, pro illis qui ieiunare non
possunt, ab Ordinario, a parocho atque etiam a Confessario. Praeterea

praedicta peragentibus conceditur participatio omnium

piorum operum, quae diebus illis in Ecclesia militante fiant.


3) Indulgentiae Stationum Almae Urbis, in Rescripto S. C. Indulgentiarum die i x Iulii an.

MDCCLXXVH

dato (cfr. Rescrip. Auth.

Indulg. n. 313, p. 239) recensitae, iis omnibus conceduntur qui


aliquam ecclesiam vel publicum aut semipublicum Oratorium
visitent, vocales fundendo preces secundum Summi Pontificis
intentionem, addita tamen Confessione et Communione, si Indulgentia acquirenda plenaria sit. Quas Indulgentias duabus vicibus
lucrari possunt illi omnes qui duo Summaria sumunt. Illi autem,
qui ad Poenitentiae et Eucharistiae sacramenta accedunt, possunt ea die, loco partialis Indulgentiae, Plenariam Indulgentiam
lucrari. 4) Ad normam can. 930 iuris canonici Codicis omnes
praefatae Indulgentiae animabus in Purgatorio detentis applicabiles sunt. 5) Omnibus qui Summarium sumunt,

si intra

annum

articulo

Indulti moriantur,

Indulgentia Plenaria

in

mortis conceditur, dummodo confessi ac Sacra Synaxi refecti,


vel,

si id

nequiverint,

saltem contriti,

Sanctissimum

Iesu

nomen ore, si potuerint, sin minus corde, devote invocaverint,

16

Acta Apostolicae- Sedis - Commentarium Officiale

et mortem, tamquam peccati stipendium, de manu Domini

pa-

tienter susceperint. Haec Indulgentia animabus in Purgatorio


detentis applicari nequit. 6) Ii praeterea christifideles Indulgentiam plenariam alicui defuncto applicare possunt si accepto Summario, condicionibus Confessionis et Communionis satisfecerint
et pro eiusdem defuncti anima devote oraverint. Si vero, anno
Bullae Cruciatae durante, duplex Summarium sumunt, iterum
Plenariam Indulgentiam eidem defuncto vel diverso applicare
poterunt .
Indultum quoad divina officia et sepulturam. - 1) Qui Summarium habent, possunt, tempore interdicti, cui causam ipsi
non dederint, nec per ipsos stet quominus amoveatur, sive in
ecclesiis, in quibus divina officia eo tempore permittantur, sive
in privatis oratoriis rite erectis, Missas et alia divina officia vel
per seipsos celebrare, si fuerint sacerdotes, vel facere ut in sua ac
familiarium, domesticorum et consanguineorum praesentia celebrentur; sed clausis ianuis, non pulsatis campanis, excommunicatis et specialiter interdictis exclusis; et, in oratorio privato,
aliquot pro Sanctae Ecclesiae exaltatione precibus fusis. Itemque
eisdem in locis sacram Eucharistiam et alia Sacramenta suscipere possunt. 2) Decedentium corpora, qui Summarium habeant,
nisi forte excommunicationis vinculo per condemnatoriam vel
declaratoriam sententiam innodati decesserint, eodem interdicti
tempore, cum moderata funerali pompa sepeliri possunt. 3) Ecclesiastici omnes sive cleri saecularis, sive regularis, recitatis
vesperis et completorio, matutinum cum laudibus officii diei
sequentis pridie recitare immediate post meridiem libere possunt .
Indultum quoad confessionem et votorum commutationem. 1) Conceditur ut omnes, etiam Regulares utriusque sexus, licet expressa et individua mentione digni et quovis efficaciore privilegio
excepti, absolvi tantum in foro conscientiae possint, iniunctis de
iure iniungendis, semel in vita seu extra mortis periculum, et semel,
in mortis periculo intra annum concessionis, vel bis in utroque
casu si duplex Summarium sumatur, a quovis confessario sibi
libere electo inter adprobatos (pro utroque sexu, si de monialibus

Acta

Pii

PP.

17

XI

et quibuslibet aliis mulieribus agatur) ab Ordinario loci, a peccatis et censuris cuiuscumque et quocumque modo, etiam speciali, non vero specialissimo, reservatis a iure vel ab homine, ita
ut vi praesentis concessionis, de speciali gratia, sic absoluti deinde
ad alium quemcumque Superiorem recurrere non teneantur. In
hac concessione facultas quoque comprehenditur absolvendi a
casu falsae denuntiationis de crimine sollicitationis, de quo in
canone 894 iuris canonici Codicis; sed confessarius electus a tali
crimine non absolvat, nisi ad normam canonis 2363 ipsius Codicis.
Quattuor vero censurae specialissimo modo Sedi Apostolicae reservatae ad normam tantum canonum 2252 et 2257 memorati Codicis absolvi poterunt. 2) Conceditur praeterea ut confessarius electus, ut supra, in solo conscientiae foro, etiam extra sacramentalem
confessionem, possit omnia vota privata, in quibus ius quaesitum
tertio non sit, atque exceptis votis perfectis castitatis perpetuae
et religionis, post completum decimum octavum aetatis annum
emissis, in alia pietatis opera dispensando commutare, iisque
adiungendo aliquod subsidium transmittendum ad harum Litterarum Apostolicarum exsecutorem, atque in fines a Sancta Sede
statutos adhibendum. Praesens Indultum non valet, nisi quis
cum hoc Summario simul Indulti divinorum officiorum et sepulturae Summarium, nec non Indulgentiarum Summarium sumat .
Indultum quoad dispensationem ab irregularitate et ab impedimento affinitatis et criminis. - 1 ) Exsecutor harum Litterarum Apostolicarum possit dispensare super irregularitate cum iis qui censuris ligati Missam celebraverint, vel alia divina Officia peregerint,
non tamen in contemptum Clavium, et ex Ordinis non debiti
exercitio ante susceptum Presbyteratum, nec non super irregularitate ex legitimorum natalium defectu, dummodo de adulterinis
vel sacrilegis non agatur, ad effectum suscipiendi primam clericalem tonsuram^et sacros Ordines usque ad Presbyteratum inclusive, et super alia qualibet irregularitate ex delicto proveniente,
exceptis irregularitatibus ex homicidio voluntario, etiam occulto,
aut ex apostasia a Fide, aut ex haeresi, vel ex alio delicto scandalum in populum generante, provenientibus, et exceptis irreguACTA, vol. XXI, n. 1. 15-1-929.

18

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

laritatibus ad Sanctum Officium pertinentibus, imposita dispensatis consueta eleemosyna, in fines a Sancta Sede statutos impendenda, ceterisque iniunctis de iure iniungendis. 2) Possit idem
Exsecutor harum Litterarum Apostolicarum dispensare ab impedimento publicae honestatis in primo gradu lineae rectae, nec non
ab impedimento publicae honestatis in secundo gradu lineae rectae ex concubinatu publico vel notorio, aut ex matrimonio invalido, ad ineundum matrimonium, sive etiam ad initum matrimonium convalidandum, dummodo nullum subsit dubiam quod
alteruter contrahentium possit esse proles ab altero genita; imposita dispensatio aliqua eleemosyna ad fines a Sancta Sede statutos impendenda.
Idem dispensare possit (haec tamen facultas non erit publicanda in Summario) in occulto criminis impedimento, neutro
machinante, sive ut supra ad ineundum, sive ad initum matrimonium convalidandum, iniuncta eleemosyna ut superius indicatum est.
Indultum quoad beneficiorum convalidationes et quoad compositions. - 1) Possit harum Litterarum Apostolicarum Exsecutor
convalidationem concedere super titulo cuiuscumque ecclesiastici beneficii, si bona fide beneficiatus in illius possessionem immissus fuerit, excluso tamen casu quod collationis seu institutionis nullitas ex simonia proveniat. 2) Possit idem Exsecutor
perceptos bona fide fructus remittere, in praecedenti casu, iniuncto tamen aliquo congruo subsidio ad finem a Sancta Sede statutum adhibendo. 3) Possit etiam Exsecutor ad congruam compositionem admittere bnficites omnes, qui ad restitutionem fructuum tenentur ob omissam Horarum canonicarum recitationem, vel ob neglectum aliud beneficii officium, exclusa tamen
Missarum celebrandarum omissione. 4) Possit item Exsecutor
admittere ad congruam compositionem omnes ob iniuste ablata,
acquisita, quocumque modo retenta, quacumque causa, si tamen
id in confidentiam Indulti factum non fuerit, et si adhibita debita diligentia incertus sit dominus vel reperiri nequeat. 5) In
compositionis casu, ut in paragraphis tertio et quarto, quae solvan-

Acta

Pii

PP.

19

XI

tur in finem a Sancta Sede adsignatum impendenda sunt. Ubi


autem admodum grave sit aliquid solvere, Exsecutor plenam debiti
remissionem facere possit. Ceterum, quovis in casu, decimam quantitatis non bene acquisitae partem solvere sufficit. Ac si agatur
de non notabili quantitate, quae nempe summam centum pesetarum non excedat, compositio plenum suum sortitur effectum,
ipso facto sumendi Bullas compositionis, quin opus sit ad quempiam recurrere .
Nota bene. Nihil determinatur quoad quantitatem solvendam
ratione compositionis, paragraphis 3) et 4) quia, cum in compositione respiciendum sit animarum bonum, et consequenter
iudicium quantitatis solvendae a variis practicis circumstantiis
pendeat, unde aliquando etiam, ut habetur paragrapho quinto
totum sit simpliciter remittendum, praeter solutam pro Summario taxam, remittitur prudenti arbitrio, omnibus bene perpensis, determinatio quantitatis solvendae. Qua in re, ut patet ex
dictis, scrupolose procedendum non est, et potius cum liberalitate quam cum rigore agendum est.
((Indultum quoad legem abstinentiae et ieiunii. - 1). Omnibus
absolute quacumque die et refectione lacticinia, ova et pisces
comedere licet. 2) Abstinentia a carne et a iure carnis servanda
est tantum feriis sextis Quadragesimae, Quattuor Temporum,
nec non tribus pervigiliis Pentecostes, Assumptionis B. Mariae
Virginis in caelum, Nativitatis D. N. Iesu Christi. 3) Ieiunium
servandum tantum erit feriis quarta et sexta, nec non

sab-

batis Quadragesimae, et tribus pervigiliis, praecedenti paragrapho

secundo

notatis. Pervigilium Nativitatis

anticipatur

ac

remittitur ad sabbatum proxime praecedentium Quattuor Temporum.

Condiciones circa usum praecedentis Indulti. Indulto

paragrapho primo et secundo,

integra manet lex ieiunii, seu

unicae comestionis per diem, pro illis qui ieiunare tenentur


secundum paragraphum tertium. Eodem Indulto non fruuntur,nisi illi tantum qui sumpserint praesens Summarium et Indulgentiarum

ac

divinorum

officiorum

Summaria

et

solverint

taxatam eleemosynam, quae in beneficium Seminariorum et

20

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

alios pios fines a Sancta Sede adsignatos applicanda est. Indultum hoc sumi potest Summario collectivo pro se et tota familia extensive ad quoslibet familiares, hospites etiam ad brevissimum tempus et commensales. Summarium istud collectivum
eosdem omnino effectus habet si a matre familias sumitur. Pauperes Summaria praedicta sumere non tenentur, nec ullam eleemosynam largiri, ut indulto fruantur quoad legem abstinentiae
et ieiunii. Tenentur vero si aliis Indultis frui velint. Omnino excluduntur ab Indulto eodem, quoad abstinentiae legem, Regulares,
qui, ex speciali voto, esuriales cibos toto anno servare tenentur.
Indultum de privatis oratoriis. - 1) Sacerdotibus conceditur
facultas Missam celebrandi in quovis privato oratorio, canonice
erecto atque adprobato ab ecclesiastica auctoritate, et quolibet
die, excepto Maioris Hebdomadae ultimo triduo, quamvis aliae vel
plures Missae ibidem ex Indulto celebrari queant et sine praeiudicio eiusdem Indulti. 2) Laicis permittitur, dummodo Ordinarii
locorum id necessarium vel vere utile censeant, ut in quovis privato oratorio, ut supra, Missam in sua praesentia celebrandam
curare possint per quemcumque rite probatum sacerdotem, eidemque sacratissimo Sacrificio adsistendo praecepto sacrum audiendi
satisfacere queant .
Nota bene. - Varia Indultorum, quae facta est, distinctio est
tantum ad varia Indulta proprio in loco et ordinate exponenda.
Exsecutor Litterarum Apostolicarum poterit ipse, prout melius
iudicabit, inde varia extrahere et conficere Summaria, plura vel
pauciora, pro suo prudenti arbitrio. Quapropter possunt omnia
praecedentia Indulta simul colligi in Summario Cruciatae, excepto Indulto abstinentiae et ieiunii, quod separari ab aliis potest,
illud substituendo Indulto Quadragesimali quod hactenus publicatum est.
Quae cum ita sint, volumus et mandamus ut Archiepiscopus Toletanus, utpote horum Indultorum Exsecutor eorundem Summaria typis edenda curet, eaque reliquis Ordinariis
iuxta illorum postulationes distribuat. Propterea, Apostolica
item Nostra auctoritate, concedimus ut idem Toletanus Archie-

Acta

Pii

PP.

21

XI

piscopus Exsecutor has Nostras Litteras in vernaculam linguam


convertere, illasque et quae in illis continentur, sive Summaria
aut indultorum ac facultatum compendia in quibuslibet Hispanicae ditionis locis, viva voce, seu scriptis aut per typos impressis
exemplis publicare atque enunciare queat. Christifideles vero ex
utroque sexu, in Hispaniarum Regno et in locis civili ipsius regni
gubernio subiectis degentes, ut privilegiis, favoribus et gratiis
supra dictae Bullae Cruciatae participes fiant, enunciata Summaria accipere debebunt, et pro vario ipsorum gradu et condicione
taxatam eleemosynam persolvere. Tam Archiepiscopus Exsecutor, in archidioecesi Toletana, quam in respectiva sua dioecesi unusquisque Praesul pro huiusmodi eleemosynis colligendis
idoneos sibi adiutores nec non depositarios, ratiocinatores aliosque similes Officiales deputare, et cum opportunis facultatibus
constituere poterunt; Archiepiscopo autem Exsecutori fas sit ea
omnia peragere, quae ipsi pro faciliore praesentium Litterarum
Apostolicarum exsecutione magis apta videantur.
Haec omnia et singula concedimus atque indulgemus, decernimus ac mandamus, non obstantibus Sanctae huius Sedis et Conciliorum quoque generalium constitutionibus et ordinationibus,
ceterisque decretis qualibet forma editis, aliisque contrariis quibuslibet. Praesentium vero Litterarum Apostolicarum ad effectum quoad Indulgentias, praescriptionibus expresse derogamus
quae in Motu proprio a rec. mem. Pio Papa X die vii m. Aprilis
anno MDCCCCX, edito continentur. Volumus tandem ut harum Litterarum exemplis, sive transumptis, etiam per typos editis, manu
alicuius notarii publici subscriptis, et sigillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis, eadem prorsus fides adhibeatur, quae voluntati Nostrae his ostensis Litteris haberetur.
Datum Eomae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris,
die

XV

m. Augusti, an.

MDCCCCXXVIII,

P.

Pontificatus Nostri septimo.

CARD. GASPAREI,

a Secretis Status.

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

EPISTOLA
A D R . P . D . H E C T O R E M FELICI, ARCHIEPISCOPUM T I T . C0RINTHD3NSEM, E U N D E M Q U E N U N C I U M APOSTOLICUM A P U D R E M P U B L I C A M CHILENSEM, QUEM
D E P U T A T L E G A T U M S U U M A D C O N V E N T U M EUCHARISTICUM E X U N I V E R S A
R E P U B L I C A SERENOPOLI H A B E N D U M .

PIUS PP. X I
Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. In tanta
ioiquitate rerum quibus afficiatur Ecclesia, in magnam quidem spem melioris aevi animus Noster erigitur c u m passim cernimus per catholicum
o r b e m in dies cultum augeri Sacramenti augusti, ac studio quasi inter se
certare gentes ut publicis sollemnibusque honoribus hoc divini amoris
mysterium prosequantur. Ac merito quidem: ubinam enim salutis viam
vel opportuna solatia invenient omnes qui laborant et onerati sunt, nisi in
sacrosancta Eucharistia, qua c u m D e o homines iunguntur ipsoque, quasi
1

futuram praecipientes beatitatem, q u o d a m m o d o fruuntur ? Itaque facile


intelliges, venerabilis frater, quam libenter Nos didicerimus, conventum
eucharisticum, quartum quidem ex tota natione Chilensi, Serenopoli m o x
actum iri, iamque Episcopum illius dioecesis c u m ceteris sacris pastoribus
impensam dare operam ut omnia digne apparentur. Hanc Nos communem
sollertiam dilaudantes, volumus equidem ut in re tanti ponderis nihil
desideretur quod ad celebrationis istius splendorem animarumque fructum
pertineat. Quapropter te, venerabilis frater, his litteris eligimus qui, personam Nostram gerens, nomine et auctoritate Nostra Serenensi Conventui
praesis, aliasque caeremonias modereris; id fore plane confisi ut Chilenses
fideles, qui frequentes certe Serenopolim convenient, avita fide roborati et
caritatis igne succensi, alacrius in dies optabilia omnia urgere pergant ad
catholicae civilisque rei utilitatem. Ad hanc rem indulgentias, privilegia,
7

indulta et dispensationes confirmamus quae in Apostolicis Litteris, die


V I I mensis Martii anno MDCCCCXXIV datis, concessimus. Interea, id precantes ut plene in ista Eepublica pax Christi optatissima in regno Christi
triumphet, caelestium conciliatricem munerum ac paternae benevolentiae
Nostrae testem, apostolicam benedictionem tibi, venerabilis frater, singulis
Episcopis iisque omnibus qui coetibus intererunt amantissime in D o m i n o
impertimus.
D a t u m Romae, apud Sanctum Petrum, die xx mensis Iulii anno
MDCCccxxvm, Pontificatus Nostri septimo.
PIUS PP. X I

-Acta SS. Congregationum

23

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus

Dominus

Noster

Pius

divina

Providentia

Papa

successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas

XI
quae

sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:


7 Decembris 1928. Cathedrali Ecclesiae Lyciensi praefecit R. P. D. Albertum Costa, hactenus Episcopum Melphiensem Rapollensem et (propter
unionem in personam) Venusinum.
4 Ianuarii 1929. Cathedrali Ecclesiae Roffensi in America, R. P. D.
Ioannem Franciscum O'Hern, hactenus eiusdem dioecesis Administratorem
Apostolicum.
Cathedrali Ecclesiae Sacramentensi, R. D. Robertum Armstrong^
parochum ad S. Pauli in Yalcima, dioecesis Seattlensis.
7 Ianuarii. Titulari episcopali

Ecclesiae Sionensi, R. P. D. R a y -

mundum Perez y Rodrguez, Pro-Cappellanum Maiorem Regis Catholici,


ac Vicarium Castrensem Hispaniarum, hactenus Episcopum Pacensem.
11 Ianuarii.

Titulari archiepiscopali

Ecclesiae

Petrensi, E m u m

P. D. Aloisium tit. S. Georgii in Velabro S. R. E. Card. Sincero, qui


eandem Ecclesiam dimisit post peractam episcopalem sui consecrationem,
die 13 subsequenti.

NOTIFICATIO
Si rende noto che il sacerdote L u d o v i c o Lucantonio stato privato
dalla Sacra Congregazione dei Concilio, per gravi ragioni, non solo dei
Beneficio da lui posseduto in R o m a , ma anche dell'abito ecclesiastico.
R o m a , 5 Gennaio 1929.
f Giuli o Vesc. tit. di Lampsaco, Segretario,

Acta Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

SACHA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


NOMINATIONES
Decreto Sacri Consilii de Propaganda Fide diei 22 Decembris 1928,
E. D. Alfredus Lellis archidioeceseos Torontinensis renuntiatus est Praeses Consilii Centralis Pontificii Operis a Propagatione Fidei pro regione
Canadensi occidentali.
I t e m decreto eiusdem Sacrae Congregationis diei 28 Decembris 1928
E. D. Taddaeus Zakrzewski adlectus est in Consilium Superius Generale
eiusdem Pontificii Operis pro Polonia.

SACRA CONGREGATIO RITUUM


M O N A G E N . ET

FRISINGEN.

CONFIRMATIONIS CULTUS A B I M M E M O R A B I L I T E M P O R E P R A E S T I T I V E N . S E R V A E
D E I IRMENGARDI, ABBATISSAE ORD. S. BENEDICTI, BEATAE NUNCUPATAE.
SUPER DUBIO

An sententia lata ab Emo Domino Cardinali Archiepiscopo Monacensi super


cultu seu casu excepto praefatae Servae Dei sit confirmanda?
Irmengardes iuxta antiquissimam traditionem circa annum 832 nata
ex genitoribus L u d o v i c o Teutonico Eege, Caroli Magni nepote, et H e m m a
eius uxore, Regina, n o n est confundenda c u m Irmengarde prima uxore
Ludovici nec c u m Irmengarde, comitissa de Schteln quae sancte vixit
et post a. 1082 piissime obiit et in dioecesi Coloniensi cultu publico, ab
Apostolica Sede approbato, die 4 Octobris religiose honoratur. Nostra autem
Irmengardes Chiemensis nuncupatur ob rationes infra adducendas. In libro
Confraternitatis Sangallensis, primo loco inscribuntur cum matre Regina
H e m m a quatuor eius filiae Hildegardes, Irmengardes, Berta, Gisela, c u m
quibus Dei famula primam aetatem recte honesteque peregit. Hildegardes
et Berta, virginum coenobiis a patre acceptis, tamquam abbatissae, praefuerunt. Irmengardes, quae inter ceteras sorores et arnicas religione et
pietate eminebat, saeculi pompis, illecebris et divitiis valedicens se totam
divino servitio devovit. Quapropter a genitore petiit atque obtinuit prius

S. Congregatio Rituum

25

monasterium Buchawiense, postea monasterium seu abbatiam regalem


Chiemensem simulque dotem ad illa restauranda. In hoc monasterio ipsa,
virtutis et perfectionis forma, uti magistra et abbatissa, sibi sociavit multas
virgines, unde meruit elogium Gerardi, abbatis Seeonensis, quod o v i l e
guum deduxit ad A g n u m , A g n o dans plures virgineas comites, sanctis
eara D e o meritis, eximiis undique plena bonis, sponso sponsa dicata D e o .
Itaque Irmengarden duo fundavit seu instauravit monasteria eaque instruxit omni supellectili et bonorum copia ditavit ad divinum cultum augendum
et ad momalium indigentias sublevandas. In monasterio Chiemensi tamquam in horto et viridario moram fixit et virginibus sodalibus omni b o n o
opere praeluxit. Ieiuniis, vigiliis et orationibus simulque caritatis et misericordiae operibus in egenos et pauperes summum D e u m propitium et
benignum reddere satagebat. Scriptores, poetae atque .artifices, secundum
proprias scientias et bonas artes, Irmengardis praeclaras virtutes et gloriosa gesta illustrarunt. Dei Famula in paucis vitae annis multa explevit
tempora. Meritis plena, arcanam quandam Sponsi v o c e m audiens Veni
sponsa ad caelestes divini Agni nuptias evolavit die 16 Iulii a. 866 in aetate
triginta quatuor annorum. Servae Dei corpus in eiusdem monasterii ecclesia in arca marmorea honorifice depositum fuit. Chiemenses moniales fideliumque populus famulam Dei invocare et venerari coeperunt, eiusque
cultus per plus quam undecim saecula perdurans usque in hodiernum diem
floruit et floret. I d e o quaestio moveri licuit de cultu immemorabili famulae
D e i seu de casu excepto a decretis Urbanianis. Cuius Causa ob varia
impedimenta, ultimo propter immane bellum europaeum et subsequentes
perturbationes, mansit suspensa, in Curia Archiepiscopali Monacensi deinceps resumpta et absoluta fuit c u m sententia affirmativa et declaratoria
Eminentissimi Archiepiscopi Ordinarii sub die 4 Octobris 1923. A c t a processualia ad Sacram Rituum

Congregationem transmissa fuerunt c u m

litteris datis die 2 Aprilis 1924. Instantibus autem Germaniae Episcopis,


Fuldae congregatis, una c u m coetu Episcoporum Bavariae, in civitate
Frisingensi coadunato, R. P. Gabriel Locher, monachus O. S. B., Secretarius R m i P. Abbatis Primatis et huius Causae legitimus Postulator, humillime petiit atque obtinuit a Ssmo D o m i n o Nostro P i o Papa X I , per decretum S. R. C. diei 20 Octobris anni 1926, ut ista Causa cultus immemorabilis
apud hanc Sacram Congregationem ageretur iuxta veterem iuris ordinem
et m o d u m , c u m dispensatione a novissimis Apostolicae Sedis decisionibus.
H i c innuere libet quod in actis processualibus impressis et Eminentissimorum Patrum iudicio subiectis plura continentur argumenta ab actoribus
Causae exhibita ad probandum cultum publicum ecclesiasticum perseverantem usque in praesens Abbatissae Irmengardi praestitum, iuxta veterem

26

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

normam decretorum sa. me. Urbani Papae V I I I . Inter cetera enumerantur


et describuntur: elevatio, visitatio et translatio canonica reliquiarum c u m
solemnitate et processione; pietas, fiducia et concursus fidelium ad easdem
reliquias et imagines venerandas; ipsae imagines depictae c u m titulo Beatae,
radiis lucentibus et diademate in capite, gestantis baculum abbatialem,
a peritis iuratis probatae; corona precum in honorem Beatae, Festum celebratum die 17 Iulii c u m Officio et Missa, et panegyrico; tabellae voti vae
ad sepulcrum et altare pro beneficiis impJoratis et acceptis, epitaphium
an. 1004 a Gerardo A b b a t e Seeonensi compositum, qui fuit praelatus insignis et S. Henrico Imperatori intimus familiaris. Itaque instante praelaudato adm. R e v . P. Gabriele Locher O. S. B . , attentis litteris postulatoriis
Emorum Patrum Cardinalium, Archiepiscoporum Monacen, et Frisingen.,
Colonien, et Episcopi Wratislaviensis, necnon R e v m o r u m Archiepiscoporum
et Episcoporum Bavariae et Germaniae; rogantibus etiam abbatissa et
sanctimonialibus coenobii Chiemensis, Emus et Rmus Dnus Cardinalis
Franciscus Ehrle eiusdem Causae Eelator, in Ordinariis sacrorum rituum
Congregationis comitiis, subsignata die ad Vaticanas aedes coactis, sequens
dubium discutiendum proposuit: An sententia lata ab Emo Domino Cardinali Archiepiscopo Monacensi et Frisingensi super cultu seu

casu excepto

praefatae Servae Dei sit confirmandae Et Emi ac R m i Patres sacris tuendis


ritibus praepositi post relationem ipsius Emi Ponentis, audito v o c e et
scripto R. P. D. Carolo Salotti, Fidei promotore generali, omnibus accurate
discussis ac perpensis rescribendum censuerunt: Affirmative seu sententiam
Emi Archiepiscopi Monacensis

et Frisingensis

esse confirmandam. Die 18

Decembris 1928.
Facta p o s t m o d u m de his Sanctissimo D o m i n o Nostro P i o Papae XI
per R. P. D. Carolum Salotti, Fidei promotorem generalem, relatione,
Sanctitas Sua rescriptum eiusdem Sacrae Congregationis ratum habuit et
probavit, die 19 eisdem mense et anno.
g A . C A E D . V I C O , E p . Portuen. et S. Eufinae,

S. B.
L.

83

C. Praefectus.

S.
Angelus Mariani,

Secretariis.

Diarium Romanae Curiae

Sabato 22 Dicembre 1928 la Santit di Nostro Signore


ha ricevuto in solenne Udienza Sua Ecc. il Signor RODOLFO
KOHLRUSS, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario
d'Austria, per la presentazione delle lettere Credenziali.

SAGRA CONGREGAZIONE
PER LA CHIESA ORIENTALE
NOTIFICATIO
Cum aedes Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali et Commissionis
pro Russia nuperrime ampliatae fuerint, eadem servata sede, aditus ad eas
erit in futurum ex via Borgo Nuovo, 76.
Quare litterae et alia ad Secretariam huius Sacrae Congregationis mittenda,
hoc modo inscribantur : Sacra Congregazione per la Chiesa Orientale - Borgo
Nuovo, 76 - Roma (q. 113).
Eadem directio servanda erit pro litteris mittendis ad .Pont. Commissionem pro Russia.

SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 6 Gennaio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con Y intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei
Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio sopra due miracoli
che si asseriscono da Dio operati per intercessione della Venerabile Serva di
Dio Teresa Margherita Redi, del Sacro Cuore di Ges, Religiosa professa
dell'Ordine dei Carmelitani Scalzi, i quali miracoli vengono proposti per la
sua beatificazione.
Marted, 15 Gennaio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati Officiali e
dei Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio se consti del martirio,
della causa del martirio e dei segni o prodigi del Servo di Dio Der Gomdas
Keumergian, o Cosma da Carboniano, Sacerdote armeno, ucciso, come si
asserisce, in odio alla Fede.

28

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

NOTA DELLE CONGREGAZIONI DEI SACRI RITI


DA TENERSI NBLL^NNO 1929

1. -

8 Gennaio.

Congregazione preparatoria sui miracoli della Ven. Serva


di Dio Teresa Margherita Redi.

2. r- 15

Congregazione preparatoria sopra il martirio del Servo di

3. - 29

Congregazione preparatoria sopra i miracoli del Ven.

Dio Cosma di Carboniano.


Servo di Dio Claudio de la Colombire.
4 . - 5 febbraio.

Congregazione

antipreparatoria

sopra

miracoli

della

5. - 19
6. - 26

Congregazione generale.
Congregazione preparatoria sopra i miracoli del Ven. Servo

Ven. Serva di Dio Elisabetta Bichier des Ages.

di Dio Fr. Francesco da Camporosso.


7. -

5 Marzo.

8. - 12

Congregazione generale.
Congregazione preparatoria sopra i miracoli dei Beato
Teofilo da Corte.

9 . - 9 Aprile.
10. - 16

Congregazione generale.
Congregazione

atipreparatoria

sopra

il

martirio

del

Ven. Servo di Dio Giorgio Haydock e compagni.


11.-23
12. -

Congregazione generale.

7 Maggio

13. - 14

Congregazione generale.
Congregazione atipreparatoria sopra il martirio del Ven.
Servo di Dio Giovanni Ogilvie.

14. - 28
15. -

Congregazione generale.

4 Giugno.

16. -11

Congregazione ordinaria.
Congregazione antipreparatoria sopra i miracoli del Beato
Salvatore da Orta.

17. - 18

Congregazione ordinaria particolare.

18. -

2 Luglio.

19. -

Congregazione ordinaria.

20. - 23

Congregazione

preparatoria.

Congregazione

antipreparatoria

21. -

6 Agosto.

Congregazione preparatoria.

sopra i

miracoli

delia

Ven. Serva di Dio Paola Frassinetti.


22. - 29 Ottobre.

Congregazione antipreparatoria sopra i miracoli del Ven.


Servo di Dio Antonio Maria Claret.

23. - 12 Novembre. Congregazione generale.


24. - 19
25. -

3 Dicembre.

26. - 17

Congregazione ordinaria particolare.


Congregazione antipreparatoria.
Congregazione ordinaria.

Diarium Romanae

Curiae

29

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si
degnato di nominare:
24 Novembre 1928. Monsig. Colombano Dreyer, O. F. M., Arcivescovo tit. di
Aduli, Delegato Apostolico neW Indocina.
29

Monsig. Edoardo Michaud, dei Padri Bianchi, Vicario Apostolico di Tabora.

17 Dicembre

V Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Pro-Prefetto della


Sacra

Congregazione dei Piti.

L'Emo Sig. Cardinale Enrico Alessio Lepicier, Prefetto


della Sacra Congregazione dei Religiosi.

3 Gennaio 1929. L'Emo Signor Cardinale Camillo Laurenti, Protettore del


Pontificio Istituto Polacco in Roma.
Assistente al Soglio Pontificio :
10 Novembre 1928. Monsig. Vincenzo Alonso y Salgado, Vescovo di Cartagena."
Protonotarii Apostolici
19

Luglio

1 Dicembre
19

ad instar

participantium:

1928. Monsig. Nicola Fasolino, dell'archidiocesi di Buenos Aires.

Monsig. Antonio Rocca, della medesima archidiocesi.

Monsig. Edmondo Kretz, della diocesi di Strasburgo.

Monsig. Giuseppe Consoli, della diocesi di Cefal.

3 Gennaio 1929. Monsig. Pietro Borninski, della diocesi di Plock.


5

Monsig. Zefirino Lahaye, della diocesi di Nicolet.

Monsig. Alessandro Hartmann, della diocesi di Misnia.


Prelati Domestici di S. S.:

Giugno

1928. Monsig. Arturo Cozzi, dell'archidiocesi di Benevento.

15

Ottobre

Monsig. Paolo Hiboux, della diocesi di Friburgo (Svizzera).

16

Monsig. Teodoro Mackowski, della diocesi di Danzica.

1 Dicembre

Monsig. Carlo Kolb, della diocesi di Strasburgo.

Monsig. Ferdinando Vuillard, della medesima diocesi.

Monsig. Carlo Duchemin, della diocesi di Southwark (resid.


Roma).

14

Monsig. Giuseppe Dean, dell'archidiocesi di Liverpool.

18

Monsig. Enrico Bertemati y Pareja, delParchid. di Siviglia.

22

Monsig. Giovanni Korotnoki, della diocesi di Eperjes dei


Ruteni.

30

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

22 Dicembre 1928. Monsig. Nicola Rusznak, della medesima diocesi.

28

Monsig.. Tommaso Bianchetta, dell'archidiocesi di Torino.


Monsig. Carlo Grosso (Roma).

5 Gennaio 1929. Monsig. Adamo Gerstmann, dell'archidiocesi di Leopoli dei


Latini.

Monsig. Stanislao Sokolowski, della medesima archidiocesi.

Monsig. Carlo Franco, dell'archidiocesi di Torino.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si
degnato di conferire:
La Placca dell'Ordine Piano:
22 Dicembre 1928. Al sig. comm. Francesco Saverio Seganti (Roma).
La

Commenda dell'Ordine Plano :

14 Novembre 1928. Al sig. Adolfo Mayer (resid. Wrzburg).


La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
7 Novembre 1928. Al sig. Giuseppe Espasa y Escayola, della diocesi di Barcellona.

Al sig. Giovanni Espasa y Escayola, della medesima diocesi.

22

Al sig. Eugenio Sipcz, dell'archidiocesi di Strigonia.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


8\Novembre 1928. Al sig. Francesco Gay, dell'archidiocesi di Parigi.
30

Al sig. marchese Filippo Castagnola, della diocesi di LuniSarzana.

3 Dicembre
13

Al sig. Ernesto Moscatelli, della diocesi di Fabriano.

Al sig. Alessandro Schmidt, dell'archidiocesi di Strigonia.

5 Gennaio 1929. Al sig. Mattia Valtera, dell'archidiocesi di Praga.


8

Al sig. cav, Giovanni Steinbrener, della diocesi di Bud-

Al sig. cav. Ruperto Steinbrener, della medesima diocesi.

10

Al sig. cav. Clemente Brenninkmeyer, della diocesi di Mn-

jovice.

ster.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
27 Novembre 1928. Al sig. alfiere Mario Carvalho Nunez, dell'archidiocesi di
Lisbona.

Diarium Romanae

Curiae

31

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


12 Settembre 1928. Al sig. Miecislao Teodoro wicz, dell'archidiocesi di Leopoli
degli Armeni.

Al sig. Mariano Kizsztofowicz, della medesima archidiocesi.

17

Al sig. Roberto Graham, della diocesi di Indianapolis.

Al sig. Giovanni H. Fendrich, della medesima diocesi.

Al sig. Raimondo Graham, della medesima diocesi.

Al sig. Giuseppe Graham, della medesima diocesi.

11

Ottobre

Al sig. Stefano Piccardo, dell'archidiocesi di Genova.

13 Novembre

Al sig. rag. Giuseppe Terilli, della diocesi di Aquino.

Al sig. Eugenio Dulery, dell'archidiocesi di Rouen.

23

Al sig. Ernesto Baldini (Roma).

Al sig. prof. Romualdo Castelli, della diocesi di Fabriano e

3 Dicembre

Matelica.
4

>t-

Al sig. Luigi Iacobini, della diocesi di Albano.

15

Al sig. dott. Guglielmo Klein, della diocesi di Paderborn.

5 Gennaio 1929. Al sig. ing. Angelo Galbiati (Roma).

Al sig. ing. Ivo Bonetti (Roma).

Al sig. Emmanuele Musso (Roma).

Al sig. dott. Giuseppe Sklenaf, dell'archidiocesi di Praga.

Al sig. Giacomo Julia y Vernet, della diocesi di Barcellona.

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


1 Dicembre 1928. Al sig. Felice Zaleski (Polonia).
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
9 Dicembre 1928. Al sig. Nunzio Bernardo, della diocesi di Boiano-Campobasso.
12

Al sig. Roberto Berruti, dell'archidiocesi di Torino.

29

Al sig. Origene Tarmin, della diocesi di Uberaba.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


3 Novembre 1928. Al sig. Gioacchino Detoma, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. Santino Galli, della medesima archidiocesi.

12
'

Al sig. Aldo Garlando, della medesima archidiocesi.

Al sig. Giuseppe Aliberti, della medesima archidiocesi.

5 Gennaio 1929. Al sig. Giulio Ciocci (Roma).

Al sig. Alessandro Contessa (Roma).

Al sig. Paolo Berardi (Roma).

Aeta Apcstoheae Sedis - Commentarium

Officiale-

MAGGIORDOMATO DI SUA SANTIT


NOMINE
Il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
14 Gennaio 1928. Monsig. Francesco De Assis Caruso, dell'archidiocesi di Ri
de Janeiro.

Monsig.

Antonio Girolamo Rodrigues, della medesima archidiocesi.

24 Novembre

Monsig. Virgilio Lapenda, della medesima archidiocesi.


Monsig. Giovanni Sabota, della diocesi di Scranton.
Monsig. Andrea Zychowicz, della medesima diocesi.
Monsig. Patrizio J. Murphy, della medesima diocesi.

Monsig. Carlo Goeckel, della medesima diocesi.


Monsig. Michele F. O'Rourke, della medesima diocesi.
Monsig. Pietro C. Winters, della medesima diocesi.
Monsig. Angelo Di Tomaso, della diocesi di Amelia.

1 Dicembre

Monsig. Angelo Restelli, dell'archidiocesi di Milano.


Monsig. Giovanni Pasetti, della medesima archidiocesi.
Monsig. Luigi Moneta, della medesima archidiocesi.
Monsig. Attilio di Agostino CapacciO/li, dell'archidiocesi di
Firenze.

Monsig. Michelangelo D'Amico, della diocesi di Acireale.


Monsig. Mario D'Agata, della medesima diocesi.

13

Monsig. Serafino Gemelli, della diocesi di Novara.

NECROLOGIO
31

Ottobre 1928. Monsig. Francesco Melchiori, Arcivescovo di Durazzo.

14 Novembre

Monsig. Odorico Tc'eng, Vescovo tit. di Cotenna.

26 Dicembre

Monsig. Michele Crane, Vescovo tit. di Curio.

7 Gennaio 1929. L ' E m o Sig. Card. EUGENIO TOSI, del Titolo dei SS. Silvestro e Martino, Arcivescovo di Milano.
10

Monsig. Giuseppe Pfluger, Arcivescovo tit. di Macre.

AHIIUS

XXI

ACTA

Num. 2

6 Februarii 1329

- Vol. X X I

APOSTOLICAE

SEDIS

COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


CONSTITUTIO

APOSTOLICA

D E LITURGIA D E Q U E CANTU GREGORIANO E T MUSICA SACRA COTIDIE MAGIS


PROVEHENDIS.

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS S E R V O R U M D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM

Divini cultus sanctitatem tuendi cum Ecclesia a Conditore


Christo munus acceperit, eiusdem est profecto, salva quidem
Sacrificii et sacramentorum substantia, ea praecipere - caerimonias nempe, ritus, formulas, preces, cantum - quibus ministerium illud augustum et publicum optime regatur, cuius peculiare
nomen est Liturgia, quasi actio sacra praecellenter. Atque res
utique sacra est liturgia; per eam enim ad Deum evehimur ipsique coniungimur, fidem nostram testamur nosque gravissimo ei
obligamur officio ob accepta beneficia et auxilia, quibus perpetuo
indigemus. Hinc intima quaedam necessitudo inter dogma et liturgiam sacram, itemque inter cultum christianum et populi sanctificationem. Quapropter Caelestinus I fidei canonem expressum
esse censebat in venerandis liturgiae formulis; ait enim: legem
credendi lex statuat supplicandi. Cum enim sanctarum plebium
praesules mandata sibimet legatione 'fungantur, apud divinam cleACTA, VOL. XXI. N. 2. 6-2-929.

34

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

mentiam humani generis agunt causam, et tota secum Ecclesia con1

gemiscente postulant et precantur .

Quae communes supplicationes primum opus Dei, deinde


officium divinum appellatae, quasi debitum cotidie Deo solvendum, noctu dieque olim fiebant, magna quidem christianorum
frequentia.

Ac mirum quantum iam inde ab ipsa antiquitate

temporum ingenuae illae cantilenae, quae sacras preces actionemque liturgicam exornabant, ad fovendam in populo pietatem contulerunt. Namque in veteribus praesertim basilicis, ubi
episcopus, clerus populusque divinas laudes alterne concinebant,

non parum liturgici cantus eo valuere ut plurimi ex

barbaris ad christianum civilemque cultum, historia teste, adducerentur.

In templis catholicae rei

oppugnatores altius san-

ctorum communionis dogma didicerunt;

quamobrem Yalens

imperator, arianus, prae divini mysterii maiestate, a S. Basilio peracti, stupore quodam insolito correptus, animo deficiebat;
ac Mediolani S. Ambrosius ab haereticis arguebatur se turbas
liturgicis cantibus fascinare, quibus quidem perculsus Augustinus
consilium cepit Christi fidem amplectendi. In ecclesiis deinde,ubi
ex tota fere civitate chorus ingens fiebat, opifices, aedium f abri,
pictores, Sculptores, litterarum ipsi studiosi, per liturgiam ea theologicarum rerum cognitione imbuebantur, quae hodie ex illius
aetatis mediae monumentis tantopere elucet.
Ex his intelligitur cur Romani Pontifices tantam adhibuerint
sollicitudinem in liturgia tutanda et custodienda; et quemadmodum tam multa erat eis cura in dogmate aptis verbis exprimendo,
ita liturgiae sacrae leges ordinare, tueri et ab omni adulteratane
praeservare studurint. Itemque patet

cur Sancti Patres litur-

giam sacram (seu supplicandi legem) verbis scriptisque commentati sint; et Tridentinum Concilium voluerit eam esse christiano
populo exponendam et explicandam.
Quod vero ad nostra haec tempora attinet, Pius X, abhinc
annos x x v , in praescriptionibus illis Motu Proprio promulgan-

Epist, ad episcopos Galliarum, Patrol. Lat., L, 535.

Acta

Pii PP.

XI

35

dis, ' quae ad cantum gregorianum et musicam sacram pertinent, hoc in primis sibi proposuit ut scilicet christianum spiritum in populis excitaret et aleret, ea sapienter removendo quae
templi sanctitudinem maiestatemque dedecerent. Etenim ob eam
causam ad aedes sacras fideles conveniunt ut pietatem inde,
tamquam ex praecipuo fonte,

hauriant, veneranda Ecclesiae

mysteria ac publicas sollemnesque preces actuose participando.


Permagni

igitur

interest

quidquid est liturgiae

ornamentum

normis quibusdam praeceptisque Ecclesiae contineri, ut artes


reapse, velut par est, quasi ancillae nobilissimae divino cultui inserviant; quod quidem nedum in detrimentum, in maiorem potius
dignitatem splendoremque ipsarum artium quae in sacris locis
adhibentur certe cedet. Idque mirum sane in modum in musica
sacra effectum est: ubicumque enim praescriptiones illae diligenter sunt in usum deductae, ibidem cum lectissimae artis venustates reviviscere, tum religiosi spiritus late florere coeperunt ;
^ propterea quod populus christianus, liturgico sensu altius imbutus, et eucharisticum ritum et psalmodiam sacram et supplicationes publicas participare impensius consuevit. Quod Nos quidem ipsi tum iucunde experti sumus, cum, primo Pontificatus
Nostri anno, ingens clericorum chorus ex omni natione liturgiam
sollemnem, quam in Vaticana Basilica celebravimus, gregoriano
cantu nobilitabit.
Iam vero dolendum hic est quibusdam in locis eas leges sapientissimas plene non fuisse in usum deductas; ideoque optatos fructus inde perceptos non esse. Namque probe novimus
vel dictitasse aliquos se eis legibus non teneri quae tam sollemniter edictae fuerant; vel nonnullos, primum quidem iisdem
paruisse, sed pedetentim ei musicae generi induisisse quod est
omnino a templis arcendum; vel denique alicubi, cum praesertim saecularia sollemnia in memoriam celebrarentur musicorum
illustrium, causam inde quaesitam esse quaedam opera in templo
exsequendi quae, quamvis praeclara, cum sacri loci et liturgiae
sanctitati non congruerent, in ecclesiis nequaquam erant adhibenda.

Acia

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

At tamen, quo clerus populusque eis legibus et praescriptionibus, quae sancte, inviolateque in Ecclesia universa servandae
sunt,

religiosius pareat, nonnulla beic adiicere placet,

quae

nempe hoc x x v annorum spatio experiendo didicimus. Idque eo


libentius Nos facimus quod hoc anno non solam musicae sacrae
restaurationis, quam diximus,

recordatio, sed etiam memoria

monachi illius Guidonis Arretini celebrata est; qui, cum circiter


abhinc annos nongentos, Romani Pontificis iussu, in Urbem
venisset, ingeniosum illud suum inventum protulit, quo liturgici cantus, iam inde ab antiquitate traditi, et facilius evulgarentur, et, ad Ecclesiae artisque ipsius utilitatem ac decus,
integre servarentur in posterum. In Lateranis aedibus, ubi antea
S. Gregorius Magnus, monodiae sacrae thesauro - hereditate
quidem monumentoque Patrum - collecto, digesto et aucto, Scholam illam percelebrem, ad veram liturgicorum cantuum interpretationem perpetuandam, tam sapienter constituerat, Guido monachus
experimentum egit mirifici sui inventi, coram romano clero ipsoque Pontifice Maximo; qui, rem eximie probando meritaque
laude prosequendo, hoc effecit ut eadem innovatio longe lateque
paulatim propagaretur, atque omne musicae artis genus magnum
inde caperet incrementum.
Omnibus igitur Episcopis atque Ordinariis, quibus quidem,
cum sint liturgiae custodes, de sacris artibus in ecclesiis cura
esse debet, nonnulla hic Nos commendare volumus, quasi optatis respondentes, quae ex tot musicis congressionibus, praecipueque ex recentiore conventu, Romae habito, Nobis significarunt non pauci sacri Pastores ac studiosissimi rei huius praecones, quos omnes merita hic laude honestamus; eademque, ut
infra, efficacioribus viis rationibusque propositis, ad effectum
deduci iubemus.
I. Quicumque sacerdotio initiari cupiunt, non modo in Seminariis sed etiam in religiosorum domibus, iam inde a prima aetate cantu gregoriano et musica sacra imbuantur; propterea quod
facilius tum ea perducunt, quae ad modulationes sonosque pertinent; et vocis vitia, si fortasse habeant, eradicare vel saltem

Acta

Pii

PP.

XI

37

corrigere queunt, quibus quidem postea, adultiores aetate, mederi prorsus non possent. Ab ipsis primordiorum scholis institutio
cantus et musicae incipienda est, ac deinde in gymnasio et lycaeo
continuanda; ita enim qui sacros ordines suscepturi sunt, cum
iam cantus periti sensim sine sensu facti sint, in theologicorum
studiorum curriculo, sine ullo quidem labore ac difficultate, altiore
illa disciplina institui poterunt quam verissime aestheticam dixeris
monodiae gregorianae ac musicae artis, polyphoniae atque organi,
quamque clerum pernoscere omnino decet.
II. Esto igitur in Seminariis ceterisque studiorum domiciliis,
utrique clero recte conformando, brevis quidem sed frequens
ac paene cotidiana cantus gregoriani et musicae sacrae lectio vel
exercitatio; quae si liturgico spiritu peragatur, solatium potius
quam onus, post se verior u m disciplinarum studium, alumnorum
animis afferet. Auctior ita pleniorque utriusque cleri in liturgica
musica institutio id certe efficiet ut ad dignitatem

priscam

splendoremque chorale officium restituatur, quod pars est divini cultus praecipua; itemque ut scholae et capellae musicorum,
quas vocant, ad veterem gloriam revocentur.
III. Quicumque in basilicis aedibusque cathedralibus, collegiatis
et conventualibus religiosorum cultum moderantur et exercent,
iidem totis viribus contendant ut rite, id est ad Ecclesiae praescripta, chorale officium instauretur; neque id solum quod ad
commune praeceptum spectat divini officii peragendi digne semper, attente ac devote, sed etiam quantum ad canendi artem attinet; in p saliendo enim, et iusta tonorum ratio curanda est una
eum mediis suis numeris clausulisque ad sonum exquisitis, et
congruens ad asteriscum mora, et plena denique concordia illa in
psalmodicis versiculis hymnorumque strophis conclamandis. Quae
si egregie efficiantur, omnes rite psallentes, cum suorum animorum
in adorando Deo unitatem mirifice ostendant, tum, in moderata
duarum chori partium vice, sempiternam illam Seraphim laudem,
qui clamabant alter ad alterum: Sanctus, Sanctus, Sanctus
aemulari videntur.
IV. Ne quis autem in posterum faciles excusationes prae-

38

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

texat ut ab officio Ecclesiae legibus parendi liberatum se existimet, ordines canonicorum omnes ac religiosae eaedem communitates de his rebus in statis coetibus agant ; et quemadmodum
olim cantor erat seu rector chori, ita in posterum in canonicorum
et religiosorum choris aliquis eligatur peritus, qui cum liturgiae
cantusque choralis normas in usum deducendas curet, tum singulorum vel chori universi vitia emendet. Quo in genere praetereundum non est, ex veteri constantique Ecclesiae disciplina atque ex
ipsis capitularibus constitutionibus quae adhunc vigent, quotquot
ad chorale officium tenentur, eos omnes saltem cantum gregorianum rite pernoscere oportere. Cantus vero gregorianus, in ecclesiis
omnibus cuiusvis ordinis adhibendus, is est qui ad veterum codicum fidem restitutus, ab Ecclesia in editione authentica, vaticanis typis, iam propositus est.
V. Gapellas etiam musicorum iis omnibus ad quos spectat commendatas hic volumus, utpote quae, decursu temporum, in antiquarum scholarum locum suffectae, eo pacto in basilicis maioribusque templis constitutae sint ut polyphonicam praecipue
musicam ibidem efficerent. Quam quidem ad rem, merito. polyphonia sacra post gregorianum cantum altero loco haberi solet:
ideoque vehementer Nos cupimus ut capellaehuiusmodi, quemadmodum a saeculo X I V ad saeculum X V I floruerunt, ita hodie
illic maxime renoventur ac revirescant ubi divini cultus frequentia et amplitudo maiorem cantorum numerum exquisitioremque eorum delectum postulant.
V I . Scholae puerorum, non modo apud maiora templa et
cathedrales, sed etiam penes minores et paroeciales aedes excitentur , pueri autem a capellarum magistris ad recte

canen-

dum instituantur ut ipsorum voces, iuxta veterem Ecclesiae


morem, virorum choris sese adiungant, maxime cum in polyphonica musica, ut olim, adhibendae sint pro suprema voce,
quae cantus appellari consuevit. Ex eorum numero, saeculo praesertim XVI, polyphoniae auctores peritissimi, uti est compertum,
prodiere, quos inter omnium facile princeps Ioannes ille Petrus
Aloisius Praenestinus.

Acta

PU PP.

XI

39

VII. Quoniam vero didicimus tentari alicubi ut quoddam musicae genus resumatur, sacrorum officiorum perfunctioni haud
omnino congruens, praesertim ob immoderatiorem instrumentorum usum, Nos quidem hic profitemur cantum cum symphonia
coniunctum nullo modo ab Ecclesia tamquam perfectiorem musicae formam rebusque sacris aptiorem haberi; etenim magis quam
instrumenta, vocem ipsam in sacris aedibus resonare decet: vocem
nempe cleri, cantorum, populi. Neque est autem putandum incremento musicae artis Ecclesiam, obsistere, quod instrumento
cuilibet humanam vocem anteponat; siquidem nullum instrumentum, quamvis eximium atque perfectum, in exprimendis animi
sensibus humanam vocem superare potest, tum maxime cum
ipse animus ea utitur ut preces et laudes ad omnipotentem Deum
extollat.
VIII. Est quidem Ecclesiae proprium musicum instrumentum
a maioribus traditum, organum, ut aiunt; quod, ob miram quandam
granditatem maiestatemque, dignum habitum est ut cum liturgicis
ritibus coniungeretur, sive cantum confitando, sive, silente choro,
ad praescripta, harmonias suavissimas eliciendo. At vero in hoc
etiam illa vitanda est sacri et profani permixtio, quae causa cum
fabrorum qui organa conficiunt, tum modulatorum quorundam
qui novissimae musicae portentis indulgent, huc demum evaderet
ut de ipso ad quem destinatur fine mirificum hoc instrumentum deflectent. Equidem ad liturgiae normas Nosmet ipsi optamus ut quaecumque ad organum spectant nova semper incrementa capiant;
sed temperare Nobis non possumus quin conqueramur quod, uti
olim aliis musicae formis quas merito Ecclesia prohibuit, ita hodie
novissimis sane formis tentetur ut in templum profani spiritus invehantur ; quas quidem formas, si gliscere inciperent, facere non
posset Ecclesia quin omnino damnaret. Personent in templis ii
tantum organi concentus qui maiestatem loci referant ac rituum
sanctitudinem redoleant ; hoc enim pacto ars tum fabrorum in
construendis organis, tum musicorum in eisdem adhibendis, revirescet ad liturgiae sacrae efficax adiumentum.
I X . Quo autem actuosius fideles divinum cultum participent,

40

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

cantus gregorianus, in iis quae ad populum spectant, in usum


populi restituatur. Ac revera pernecesse est ut fideles, non tamquam extranei vel muti spectatores, sed penitus liturgiae pulchritudine affecti, sic caerimoniis sacris intersint tum etiam cum
pompae seu processiones, quas vocant, instructo cleri ac sodalitatum agmine, aguntur ut vocem suam sacerdotis vel scholae
vocibus, ad praescriptas normas, alternent ; quod si auspicato contingat, iam non illud eveniet ut populus aut nequaquam, aut levi
quodam demissoque murmure communibus precibus, liturgica vulgarive lingua propositis, vix respondeat.
X. In hoc utriusque cleri industria

desudet, praeeuntibus

quidem Episcopis et locorum Ordinariis, ut, per se vel per alios


rei peritos, liturgicam musicamque populi institutionem curent,
utpote cum doctrina christiana coniunctam. Quod quidem facilius
efficietur scholas praecipue, pia sodalicia ceterasque consociationes
liturgicis cantibus instruendo; religiosorum autem, sororum ac
piarum feminarum communitates alacres sint ad hunc finem assequendum in variis institutis quae sibi ad educandum et erudiendum concredita sunt. Itemque valde ad hanc rem valituras
esse confidimus eas societates quae in nonnullis regionibus, ecclesiasticis auctoritatibus obsequentes, musicam sacram ad Ecclesiae
leges restaurare contendunt.
X I . Ad haec omnia, quae sperantur, adipiscenda peritis magistris iisdemque frequentissimis omnino opus est. Quo in genere,
Scholis et Institutis illis, passim per catholicum orbem conditis,
debitas laudes tribuimus; siquidem disciplinas huiusmodi diligenter docendo, praeceptores optimos idoneosque effingunt. Sed
maxime memorare hoc loco ac dilaudare placet Pontificiam
Scholam musicae sacrae altius tradendae, quae inde ab anno MCMX
in Urbe a Pio X constituta est. Hanc Scholam, quam deinde proximus decessor Noster Benedictus XV studiose provexit novaque
sede donavit, Nos quoque peculiari quodam favore prosequimur,
tamquam pretiosa Nobis hereditate a duobus Pontificibus relictam, eandemque idcirco Ordinariis omnibus magnopere commendatam volumus.

Acta

Pii

PP.

ii

XI

Equidem probe novimus ea omnia, quae supra mandavimus,


quantum studii postulant ac laboris. At vero quis ignorat quam
multa opera quamque magno artifcio confecta, nullis devicti
difficultatibus, maiores nostri posteritati tradiderint, utpote qui
pietatis studio ac liturgiae spiritu imbuti essent ? Neque id mirum: quidquid enim ab ipsa, quam Ecclesia vivit, interiore vita
proficiscitur, mundi huius

perfectissima quaeque transcendit.

Difficultates coepti huius sanctissimi animos Ecclesiae Antistitum


excitent atque erigant nedum infringant; qui voluntati Nostrae
concorditer omnes constanterque obsequentes, operam navabunt
Summo Episcopo episcopali suo munere dignissimam.
Haec edicimus, declaramus, sancimus, decernentes Apostolicam hanc Constitutionem firmam, validam et efficacem semper
esse ac fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri atque
obtinere, contrariis quibusvis non obstantibus. Nulli igitur hominum liceat hanc Constitutionem a Nobis promulgatam infringere vel eidem temerario ausu contraire.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, in quinquagesimo sacerdotii Nostri natali, die x x mensis Decembris anno

MOMXXvni,

Pontificatus Nostri septimo.

F R . ANDREAS CARD. F R H W I R T H ,

GAMILLUS C A R D . L A U R E N T ! ,

Cancellarius S. B. E.

Iosephus

Wilpert,

Dominicus
Loco

S. B.

C. Pro Praefectus.

Decanus Coll. Proton.

Spolverini,

Protonotarius

Plumbi

Beg. in Cancellaria Apostolica,

vol. XXXIX, n.

45 - M.

RIGGI.

Apostolicorum.

Apostolicus.

42

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
I
DUBIUM
CERCA M O D U M SE G E R E N D I O R D I N A R I O R U M E R G A CLERICOS QUOAD SOCIE
T A T E S QUAE R O T A R Y CLUBS I N S C R I B U N T U R .

Ab hac Sacra Congregatione Consistoriali n o n pauci sacrorum Antistites,

pro

sua

pastoralis

officii religione,

permittere possint clericis ut nomen dent

exquisierunt: An Ordinarii

Societatibus, hodiernis temporibus

constitutis, quibus titulus Rotary Clubs , vel ut earumdem coetibus saltem


intersint.
Sacra

autem

haec Congregatio Consistorialis, re mature perpensa,

respondendum censuit: Non expedire.


D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
4 Februarii 1929.
C.

CARD.

Secretarius.

PEROSI,

L.EiS.

f Fr. Raphael C, Archiep. Thessalonicen., Adsessor.

Il
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus

Dominus

Noster

Pius

divina

Providentia

Papa

XI

successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae


sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
15

Ianuarii

1929.

Cathedrali

Ecclesiae

Hildeshiensi

praefecit

R. D. Nicolaum Bares, canonicum ecclesiae cathedralis Trevirensis ae


ibidem rectorem Seminarii.
18 Ianuarii. Cathedrali Ecclesiae Abellinensi, R. D. Franciscum
Petronelli, canonicum curatum cathedralis Lyciensis.

S. Congregatio Rituum

43

SACRA CONGREGATIO RITUUM

INSTRUCTIO
D E COMMUNIONE P L U R I U M I N F I R M O R U M

Quo breviori et faciliori ratione sacra Communio pluribus infirmis


ministrari valeat, Sacra Rituum Congregatio sequentem instructionem
probari posse censuit; nimirum:
Quando sacra Communio distribuitur pluribus infirmis, qui in eadem
d o m o , vel in eodem hospitali, sed in distinctis cubiculis degant, Sacerdos
vel Diaconus ministrans, in primo tantum cubiculo recitet plurali numero
omnes preces ante infirmorum Communionem dicendas iuxta Rituale
Romanum, Tit. I V , cap. 4; in aliis autem cubiculis dicat tantummodo
preces: Miser eatur tui... Indulgentiam... Ecce Agnus Dei..., semel Domine
non sum dignus... Accipe frater (soror)... vel Corpus Domini nostri Iesu
Christi...; et in ultimo cubiculo addat versum: Dominus vobiscum, cum
suo responsorio et cum sequente oratione plurali numero dicenda: Domine
sancte..., ibique, si qua particula consecrata superfuerit, benedictionem
eucharisticam impertiatur, ac tandem reliquas preces praescriptas in Ecclesia de more persolvat.
Pacta postmodum de his omnibus Sanctissimo, D o m i n o nostro P i o
Papae XI per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationi Pro
Praefectum relatione, Sanctitas Sua praefatam instructionem ratam habuit
et confirmavit ; eamque pro opportunitate adhibendam benigne concessit*
Contrariis non obstantibus quibuscumque.
Die 9 Ianuarii 1929.

C.

CARD.

LAURENTI,

S. B. C. Pro Praefectus.

Angelus Mariani, Secretarius.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

II
OFFICIUM ET MISSA
P R O FESTO SACRATISSIMI CORDIS JESU
ET EJUS OCTAVA

INSERENDUM
US

PROPRIO

DE

TEMPORE

I N F R A H E B D O M A D A M I I POST O C T A V A M P E N T E C O S T E S

FERIA

I N O C T A V A SSMI CORPORIS CHRISTI

Vesperae de sequenti.
FERIA

YI

I N FESTO S A C R A T I S S I M I C O R D I S J E S U

Duplex

classis

cum

IN

Ant. 1. Suavi jugo

Octava

privilegiata

III

ordinis

VESPERIS

tuo * dominare, Dmine,

iii

medio

inimicorum

tuorum.
Ps. 109. D i x i t Dominus.
2. Misericors * et miserator Dominus: escam dedit timntibus se.
Ps. 110. Confitebor tibi, Dmine.
3. E x o r t u m est * in tenebris lumen rectis; misericors et miserator Dominus.
Ps.

III. Beatus vir qui timet Dominum.

4. Quid retrbuam D m i n o pro mnibus quae retribuit mihi.


Ps. 115. Crdidi, propter quod locutus sum.
. A p u d D o m i n u m * propitiatio est et copisa apud eum redemptio.
Pi?. 129. De profundis clamavi ad te, Domine.
GapituUim

. Ephes. 3, 8-9

Fratres, mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec, in gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi; et illuminare omnes, quae
sit dispensatio sacramnti absconditi a saeculis in D e o . "

S.

Congregatio

Ritmim

45

Hymnus
En ut superba criminum
Et saeva nostrorum cohors
Cor saucivit innocens
Merntis haud tale D e i !
Vibrntis hastam militis
Peccata nostra dirigunt,
Ferrmque

dira3 cspidis

Mortale crimen cuit.


Ex Corde scisso Ecclesia,
Christo jugta, nascitur:
H o c ostium arcss in latere est
Genti ad salutem positum.
Ex h o c perennis gratia,
Ceu septifrmis flvius,
Stolas ut illic srdidas
Lavmus Agni in sanguine.
Turpe est redire ad crimina,
Quae Cor beatum lacrent:
Sed aemulmur cordibus
Flammas amoris indices.
Jesu, tibi sit gloria,
Qui Corde fundis gratiam,
Cum Patre et almo Spiritu
In sempiterna scula.

Amen.

Sic terminantur omnes Hymni per totam Octavam,


f. Tllite jugum meum super vos et discite a me.
1$. Quia mitis sum et humilis Corde.
Ad Magnif. Ant. Ignem * veni mittere in terram, et quid volo nisi
ut accendatur?
Oratio
Deus qui nobis, in Corde Filii tui, nostris vulnerato peccatis, infinitos
dilectionis thesauros misericorditer largiri dignris; concede, quaesumus,
ut illi devtum pietatis nostrae praestantes obsequium, dignae quoque satisfactionis exhibeamus officium. Per eumdem Dominum.
Nulla fit commemoratio, nisi Ss. Petri ei Pauli Apostolorum vel S. Joannis Baptistce si hac die occurrerint.
Completorium

de Dominica.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

AD

Officiale

MATUTINUM

Invit. Cor Jesu amre nostri vulnertum * Venite, adoremus.


Ps. 94. Venite, exsultmus.
Hymnus
A u c t o r bete saeculi,
Christe, Redemptor omnium,
Lumen Patris de lumine,
Deusque verus de D e o :
A m o r coegit te tuus
Mortale corpus sumere,
Ut, novus A d a m , rdderes
Quod vetus ille abs tulerat.
Ille amor almus rtifex
T e m e marisque et siderum,
Errata patrum miserans
Et nostra rumpens vincula.
N o n Corde discedat tuo
Vis illa amoris inclyti:
H o c fonte gentes hauriant
Remissionis gratiam.
Percussum ad h o c est lancea
Passmque ad hoc est vulnera,
Ut nos lavret srdibus,
Unda flunte et sanguine.
Jesu, tibi sit gloria,
Qui Corde fundis gratiam,
Cum Patre et almo. Spiritu
In sempiterna saecula.

Amen.

IN I NOCTURNO

Ant. Cogitationes * Cordis ejus in generatione et generationem.


Ps. 32. Exsultate, justi, in D o m i n o .
Ant. A p u d te * est fons vitae; torrnte voluptatis tuae potbis nos, Dmine.
Ps. 35. Dixit injustus ut delinquat in semetipso.
Ant. H o m o pacis meae, qui edbat panes meos, magnificavit super me
supplantatinem.
Ps. 40. Beatus qui intelligit super egnum et pauperem.
V. Tllite jugum meum super vos et discite a me.
3$. Quia mitis sum et humilis Corde.

S.

Congregatio

47

Rituum

De Hieremi a Propheta
Lectio I

Cap. 24, 5-7

Haec dicit Dominus, Deus Israel: Cognscam transmigratinem Juda,


quam emisi de loco isto in terram Chaldaeorum, in bonum. Et ponam
oculos meos super eos ad placndum, et redcam eos in terram hanc; et
sedificbo eos, et non dstruam; et plantbo eos et non evllam. Et dabo
eis cor ut sciant me, quia ego sum Dominus; et erunt mihi in populum, et
ego ero eis in Deum, quia revertantur ad me in toto corde suo.
Friam eis pactum sempiternum et non dsinam eis benefcere et
timorem meum dabo in corde eorum * Ut non recdant a me. Y. Et laetbor super eis cum bene eis fecero in toto Corde meo. Ut non.
Lectio

II

Cap. 30, 18-24

Haec dicit D o m i n u s : Ecce ego convrtam conversionem tabernaculrum J a c o b , et tectis ejus miserbor, et aedificbitur civitas in excelso suo,
et templum juxta ordinem suum fundbitur, et egrediatur de eis laus,
v o x q u e ludntium. Et erit dux ejus ex eo, et princeps de medio ejus producetur; et applicbo eum et accedet ad me. Quis enim iste est qui applicet cor suum ut appropinquet mihi? ait Dominus. Et eritis mihi in p o pulum, et ego ero vobis in Deum. Ecce turbo Domini, furor egrdiens,
proclia mens; in capite impiorum conquiscet. Non avrtet iram indignatinis Dominus, donec faciat et compleat cogitationem Cordis sui: in
novissimo dierum intelligtis ea.
1$. Si inimicus meus maledixisset mihi, sustinuissem utique * Tu vro
h o m o unanimis qui simul mecum dulces capibas cibos. f. Et si is qui me
derat super me magna locutus fuisset, abscondissem me forsitan ab eo.
Tu vero.
Lectio III

Cap. 31, 1-3, 31-33

In tempore illo, dicit Dominus, ero Deus universis cognatinibus Israel,


et ipsi erunt mihi in populum. Haec dicit Dominus: Invenit gratiam in
deserto populus qui remanserat a gldio; vadet ad rquiem suam Israel.
Longe Dominus apparuit mihi. Et in caritate perptua dilxi te: ideo atfcrxi te, miserans. E c c e dies venient, dicit Dominus: et friam domui
Israel et domui Juda foedus n o v u m : n o n secundum pactum, quod ppigi
eum patribus eorum in die, qua apprehendi manum eorum, ut educerem
eos de Terra iEgypti: pactum quod irritum fecerunt, et ego dominatus
sum eorum, dicit Dominus. Sed hoc erit pactum, quod friam cum d o m o
Israel: post dies illos dicit D o m i n u s : D a b o legem m e a m in visceribus
eorum, et in corde eorum scribam e a m : et ero eis in Deum, et ipsi erunt
mihi in populum.

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

1$. Cum essemus mortui peccatis, convivificvit nos Deus in Christo *


propter nimiam caritatem suam qua dilexit nos. V. Ut ostenderet in saeculis supervenientibus abundantes divitias gratiae suae. Propter. Gloria
Patri. Propter.
IN

II

NOCTURNO

Ant. R e x omnis terrae * Deus; regnbit super Gentes.


Ps. 46. Omnes Gentes, plaudite manibus.
Ant. D u m anxiartur * Cor meum, in petra exaltsti me.
Ps. 60. Exaudi, Deus, deprecatinem meam.
Ant. Secundum multitudinem * dolorum merum in Corde meo, cons o r t i o n e s tuae laetifcavrunt animam meam.
Ps. 93. Deus ultinum Dominus.
T. E g o dixi, Dmine, miserere mei.
1$. Sana animam meam quia peccavi tibi.
Lectio

IV

Inter mira sacrae doctrinae pietatisque incrementa, quibus divinae Sapientiae consilia clarius in dies Ecclesiae manifestantur, vix. aliud magis
conspicuum est quam triumphlis progressio cultus Sacratissimi Cordis
Jesu. Saepius quidem, priorum decursu temporum, Patres, Doctores, Sancti,
Redemptoris nostri amorem celebrarent: vulnus in latere Christi apertum
omnium gratiarum arcanum dixerunt fontem. At inde a medio aevo,
cum tenerire quadam erga Sanctissimam Salvatoris Humanitatem religione fideles affici coepti sunt, animae contemplativae per plagam illam
ad ipsum Cor, amre hominum vulnertum, penetrare fere solebant.
Atque ex eo tempore haec contemplatio sanctissimis quibusque ita familiaris evasit, ut neque regio neque ordo religiosus sit, in quibus non insignia, hac aetate, ejus reperiantur testimonia. Proximis demum saeculis,
eoque potissimum tempore quo haeretici, sub falsae pietatis titulo, a Sanctissima Eucharistia Christianos deterrre conabantur, cultus Sacratissimo Cordi publice exhiberi coeptus est, pera imprimis sancti Joannis
Eudes, qui auctor liturgici cultus Sacrorum Cordium Jesu et Mariae haud
immrito nuncupatur.
I#. Prope est Dominus mnibus invocntibus eum * Omnibus invocntibus eum in veritate. 1$. Miserator et misericors Dominus, patiens et
multum misericors. Omnibus.
Lectio V
Verum, ad cultum Sacratissimi Cordis Jesu plene perfectque constituendum, eundemque per totum orbem propagndum, Deus ipse sibi
instrumentum elegit humillimam ex rdine Visitationis virginem, sanctam

S.

Congregatio

49

Rituum

Margaritam Mariam Alacoque, cui, a prima quidem aetate j a m in Eucharistiae Sacramentum amre flagranti, Christus Dominus saepenumero apparens, divini Cordis sui et divitias et optata significare dignatus est.
Quarum apparitionum celebrrima illa est, qua ei ante Eucharistiam oranti
Jesus conspicindum se dedit, Sacratissimum Cor ostendit et, conquestus quod, pro immnsa sua caritate, nihil nisi ingratrum hominum contumelias reciperet, ipsi praecepit ut n o v u m festum, feria sexta post octav a m Corporis Christi, instituendum curaret, quo Cor suum honore dbito
ederetur, atque injuriae sibi in Sacramnto amoris a peccatoribus illatae
dignis expiarntur obsequiis.

Quot autem quantasque Dei fmula in

Christi mandatis exsequendis experta sit difficultates, nemo est qui ignoret; sed ab ipso D m i n o confirmata, atque a religiosis animae suae moderatoribus, qui incredibili quodam ardre ad hunc cultum promovendum
laborarunt, strnue adjta, munere sibi calitus commisso fideliter fungi
ad m o r t e m usque non destitit.
3$/. Confteor tibi Pater, Dmine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
tapintibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis. T. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelsti.
Lectio

VI

Anno tandem millesimo septingentsimo sexagsimo quinto, Clemens


Decimus tertius Pontifex Maximus officium et missam in honorem Sacratissimo. Cordis Jesu approbavit; Pius vero Nonus festum ad universam
Ecclesiam extendit.

Exinde,

cultus Sacratissimi Cordis,

quasi flumen

exundans, prolatis impedimentis mnibus, per totum se orbem effudit et,


n o v o illucescnte s c u l o , jubilao indicto, Leo Decimus tertius humanum
genus universum Sacratissimo Cordi devtum voluit. Quae consecratio, in
mnibus quidem catholici orbis ecclesiis, sollemni ritu peracta, ingens
attulit devotionis hujus incrementum, et ad eam n o n solum populos,
rerum etiam singulares familias adduxit, quae Divino Cordi innumerabiles se devovent, regique ejus imperio subjciunt. Dnique, Pius Undecimus .Pontifex Maximus, quo plenius festi sollemnitas populi christiani
devotioni tam late patenti responderet, Sacratissimi Cordis Jesu festum
ad ritum duplicem primae classis cum octava evexit; ac praeterea, ut v i o lata jura Christi summi Regis ac Domini amantissimi resarcirntur, populormque peccata deflerntur, eodem festo die piaculrem precationem
in mnibus christiani

orbis

templis

quotannis

recitndam

mandavit.

3$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram te,


Dmine. J. Et glorificbunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri. Et adorbunt.
ACTA, vol. XXI, n. 2. 6-2-929.

50

Acta Apostolicae Sedis -

IN

Ant. Qui

diligitis

III

Commentarium Officiale

NOCTURNO

Dominum, * conftmini memoriae

sanctificationis

ejus.
Ps. 96. Dominus regnvit, exsltet terra.
Ant. Viderunt * omnes termini terrae salutare Dei nostri.
Ps. 97. Cantate Dmino canticum n o v u m .
Ant. Psallam tibi * in nationibus, quia magna est super caelos misericordia tua.
Ps. 107. Paratum cor meum Deus, paratum cor meum.
f. Memoriam fecit mirabilium suorum miserator Dominus.
J$. Escam dedit timntibus se.

Lectio sancti Evangelii secundum Joannem


Lectio VII

Cap. 19, 31-37

In illo tempore: Judai, quoniam parasceve erat, ut non remanerent


in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt
Piltum ut frangerntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilia sancti Bonaventurae episcopi
Liber de ligno vitae, num. 30
Ut de

latere Christi

dormintis in

cruce formartur Ecclesia,

et

Scriptura impleretur quae dicit: Videbunt in quem transfixrunt, divina


est ordinatione indultum ut unus militum lancea latus illud sacrum aperiendo perioderei, quatenus, sanguine c u m aqua manante, pretium effunderetur nostrae salutis, quod a fonte, scilicet Cordis arcano profsum, v i m
daret sacramentis Ecclesiae ad vitam gratiae conferendam, essetque j a m
in Christo viventibus pculum fontis vivi, salientis in vitam aeternam. Surge
igitur, nima amica Christi, vigilare non cesses, ibi os appne, ut hurias
aquas de fontibus salvatoris.
1^. E g o si exaltatus fuero

a terra * Omnia traham ad meipsum,

y. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.


De vite mystica
Lectio VIII

Cap. 3

Quia semel venimus ad Cor Domini Jesu dulcissimi, et b o n u m est nos


hic esse, non facile evellmur ab eo. O quam b o n u m et jucndum habitare in Corde hoc. Bonus thesaurus, pretiosa margarita Cor tuum optime

S.

5.1

Congregatio Rituum

Jesu,. quam fosso agro corporis tui invenimus. Quis hanc margaritam
abjiciat? Quin potius, dabo omnes margaritas, cogitationes et affectines
meas commutbo et conparbo illam mihi, jactans o m n e m cogitatum
meum in Cor boni Jesu, et sine fallcia illud me entriet. H o c igitur tuo
et meo Corde, dulcissime Jesu, invento, orbo te D e u m m e u m : admitte
in sacrarium exauditinis preces meas: immo me totum trahe in Cor tuum.
1$. Simus ergo imitatores D e i * Et ambulmus in dilectione. Y. Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus.
Gloria Patri. Et ambulmus.
Lectio

IX

Ad hoc enim perfortum est latus tuum, ut nobis pateat introitus. Ad


hoc vulnertum est Cor tuum, ut in illo ab exterioribus turbatinibus
absoluti habitare possimus. Nihilominus et propterea vulnertum est, ut
per vulnus visibile, vulnus amoris invisibile videamus. Q u o m o d o hic ardor
melius posset ostendi, nisi quod non solum corpus, verum etiam ipsum Cor
lancea vulnerri permisit? Carnale ergo vulnus, vulnus spirituale ostendit.
Quis illud Cor tam vulnertum non diligat! quis tam amntem non rdamet? quis tam castum non amplectatur? Nos igitur adhuc in carne manentes, quantum possumus, amntem redammus, amplectmur vulnertum
nostrum, cujus impii agrcolas fodrunt manus et pedes, latus et Cor; oremusque ut cor nostrum, adhuc durum et imponitens, amoris sui vinculo
constringere et jculo vulnerare dignetur.
Te D e u m laudamus.

AD

LAUDES ET

PER HORAS

Ant. 1. Unus militum * lancea latus ejus aperuit et continuo exivit


sanguis et aqua.
Psalmi de Dominica

loco.

2. Stans Jesus * clambat dicens: Si quis sitit veniat ad me et bibat.


3. In caritate perptua * dilexit nos Deus, ideo, exaltatus a terra, attrxit nos ad Cor suum, miserans.
4. Venite ad me * omnes qui labortis et onerati estis t ego reficiam v o s .
. Fui * praebe mihi cor tuum et oculi tui custodiant vias meas.
Capitulum

Ephes., 3, 8-9

Fratres, mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec, in gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi; et illuminare omnes, quae
sit dispensatio sacramnti absconditi a saeculis in D e o .

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

Hymnus
Cor, arca legem continens
N o n servitutis veteris,
Sed gratias, sed veniae,
Sed et misericordiae.
Cor, sanctuarium novi
Intemertum foederis,
Templum vetusto sanctius,
Verumque scisso utilius.
Te vulnertum caritas
Ictu patenti voluit,
Amoris invisibilis
Ut veneramur vulnera.
H o c sub amoris symbolo
Passus crunta et mystica,
Utrumque sacrificium
Christus sacerdos obtulit.
Quis non amntem rdamet?
Quis non redemptus diligat,
Et Corde in isto seligat
./Eterna taberncula?
Jesu, tibi sit gloria,
Qui Corde fundis gratiam
Cum Patre et almo Spiritu
In sempiterna saecula.

Amen.

f. Hauritis aquas in gaudio.


1$. De fontibus Salvatoris.
Ad Benedictus Ant. Pacta sunt * enim

haec ut Scriptura

impleretur

quae dicit: Videbunt in quem transfixrunt.


Oratio
Deus qui nobis, in Corde Filii tui, nostris vulnerato peccatis, infinitos
dilectionis thesauros misericorditer largiri dignris; concede, quaesumus,
ut illi devtum pietatis nostrae praestantes obsequium, dignae quoque satisfactionis exhibeamus officium. Per eumdem Dominum.
Ad Horas Psalmi de Dominica, ad Primam tamen ut in Festis; et ad
eam in Besponsorio brevi dicitur Versus: Qui Corde fundis gratiam, per
totam Octavam.

S.

53

Congregatio Rituum

AD

TERTIAM

Capitulum Fratres, mihi omnium ut supra.


3$. br. Tllite j u g u m meum super vos * et discite a me. Tllite. y. Quia
mitis sum et humilis Corde. Et discite. Gloria Patri. Tllite.
T. E g o dixi: Domine, miserere mei.
3$. Sana animam meam quia peccavi tibi.
AD

SEXTAM

Capitulum

Ephes, 3, 14-17

Hujus rei gratia flecto gnua mea ad Patrem Domini nostri Jesu Christi,
ut det vobis secundum divitias gloriae suae virtute corroborari per Spiritum ejus in interiorem hominem: Christum habitare per fidem in cordibus
vestris.
3$. br. E g o dixi, Dmine * miserere mei. E g o dixi. Y. Sana animam
meam quia peccavi tibi. Miserere mei. Gloria Patri. E g o dixi.
T. Memoriam fecit mirabilium suorum miserator Dominus.
3$. Escam dedit timntibus se.
AD

NONAM

Capitulum

Ephes, 3, 17-19

In caritate radicati et fundati, ut possitis comprehendere cum omnibus


sanctis, quae sit latitudo et longitdo, et sublimitas et profundum; scire
etiam supereminentem scientiae caritatem Christi, ut implemini in omnem
plenitudinem Dei.
R. br. Memoriam fecit mirabilium suorum * Miserator Dominus. M e

mriam. J. Escam dedit timntibus se. Miserator. Gloria Patri. Memoriam.


y. Hauritis aquas in gaudio.
3$. De fontibus Salvatoris.
IN

Antiphona} et Capitulum
Ssmi

Corporis

II

VESPERIS

de Laudibus. Psalmi ut in I Vesperis Festi

Christi.

Hymnus En ut suprba criminum.


Y. Hauritis aquas in gaudio.
1$. De fontibus Salvatoris.
Ad Magnificat Ant. Ad Jsum autem * cum venissent, ut viderunt eum
j a m mortuum, non f r egerunt ejus crura, sed unus militum lancea latus
ejus aperuit et continuo exivit sanguis et aqua.
Completorium

de Dominica.

54

Acta Apostolicae Seis -

Commentarium.

Officiale

Infra octavam et in die Octavee Officium fit ut in Festo, prceter Lectiones,


qu pro singulis diebus as signantur propriae.
Si infra Octavam celebretur Officium, quod Lectiones I Nocturni sumat
de Scriptura occurrente, hce dicuntur cum Besponsoriis de Festo.

A D MISSAM
Introitus

Ps. 32, 11 et 19

Cogitationes Cordis ejus in generatione etj generationem: ut eruat a


morte animas eorum et alat eos in fame. Ps. ibid. 1. Exsultate justi in
D m i n o , rectos decet collaudatio. Y- Gloria Patri.
Oratio
Deus qui nobis, in Corde Filii tui, nostris vulnerato peccatis, infinitos
dilectionis thesauros misericorditer largiri digneris; concede, quaesumus,
ut illi devtum pietatis nostrae praestantes obsequium, dignae quoque satisfactionis exhibeamus officium. Per eumdem Dominum.

Lectio Epistolae beati Pauli Apstoli ad Ephesios


Ephes. 3, 8-19
Fratres mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec, in gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi: et illuminare omnes, quae
sit dispensatio sacramnti absconditi a saeculis in D e o qui omnia creavit:
ut innotescat principtibus et potestatibus in caelestibus per Ecclesiam
multiformis sapientia

Dei:

secundum

prasfinitinem saeculorum

quam

fecit in Christo Jesu Domino nostro, in quo habemus fiduciam et accessum in confidentia per fidem ejus. Hu jus "rei gratia flecto gnua mea ad
Patrem Domini nostri Jesu Christi, ex quo omnis paternitas in caelis et
in terra nominatur: ut det vobis secundum divitias gloriae suae virtute
/

corroborari per Spiritum ejus in interiorem hominem: Christum habitare


per fidem in cordibus vestris: in caritate radicati et fundati: ut possitis
comprehendere, cum omnibus sanctis, quae sit latitudo, et longitdo, et
sublimitas et profundum: scire etiam supereminentem scientias caritatem
Christi, ut implemini in omnem plenitudinem Dei.
Graduale. Ps. 24, 8-9. Dulcis et rectus Dominus, propter hoc legem
dabit delinquentibus in via. T. Diriget mansuetos in judicio, docebit mites
vias suas.
Alleluja, alleluja. Matth. 11, 29. Tllite jugum meum super vos et discite
a me, quia mitis sum et humilis Corde, et invenietis rquiem animabus
vestris. Alleluja.

S.

Iri Missis
quenti,

Congregatio

55

Rituum

Votivis post Septuagesimam,

omissis Alleluja et

Versu se-

dicitur:

Tractus. Ps. 102, 8-10. Misericors et miserator Dominus, longnimis


et multum misericors. V. N o n in perpetuum irasctur, neque in aeternum
comminbitur. y. N o n secundum peccata nostra fecit nobis, neque secundum iniquitates nostras retribuat nobis.
Tempore autem Paschali, omissis

Graduali et Tractu,

dicitur:

Alleluja, alleluja. Matth. 11, 29 et 28. Tllite jugum meum super vos et
discite a me, quia mitis sum et humilis Corde, et invenietis requiem animabus vestris. Alleluja. T. Venite ad me omnes qui labortis et onerati
estis et ego reficiam vos. Alleluja.
g Sequentia sancti Evangelii secundum Joannem
Joann.

19, 31-37

In illo tempore: Judai, quoniam Parasceve eratj ut non remanerent


in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt
Piltum ut frangerntur eorum crura et tollerentur. Venerunt ergo milites,
et primi quidem fregrunt crura et alterius qui crucifixus est cum eo. Ad
Jesum autem cum venissent, ut viderunt eum jam mortuum, non fregrunt ejus crura: sed unus militum lancea latus ejus aperuit, et continuo
exivit sanguis et aqua. Et qui vidit testimonium perhibuit: et verum est
testimonium ejus. Et ille scit quia vera dicit, ut et v o s credtis. Facta
sunt enim haec ut Scriptura impleretur: Os non comminutis ex eo. Et
iterum alia Scriptura dicit: Videbunt in quem transfxrunt. Credo.
Offertorium. Ps. 68, 21. Improprium expectvit Cor meum et misriam, et sustinui qui simul mecum contristartur et non fuit; consolntem
me quaesivi et non inveni.
Tempore vero Paschali, in Missis votivis, sic mutatur

Offertorium:

Offertorium. Ps. 39, 7-9. Holocaustum et pro peccato non postulasti;


tunc dixi: E c c e vnio. In capite libri scriptum est de me ut facerem voluntatem tuam: Deus meus volui et legem tuam in medio Cordis mei. Alleluja.
Secreta
Rspice, quaesumus, Dmine, ad ineffbilem Cordis dilecti Filii tui caritatem: ut quod offrimus sit tibi munus acceptum et nostrorum expitio
delictorum. Per eumdem Dominum.
Praefatio
Vere dignum et justum est, aequum et salutare, nos tibi semper et
ubique gratias agere: Domine sancte, Pater omnipotens, aetrne Deus: qui
Unigenitum tuum in cruce pendentem lancea militis transfigi voluisti, ut

56

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

apertum Cor, divinae largitatis sacrarium, torrentes nobis fnderet miseratinis et gratiae, et quod amre nostri flagrare nunquam destitit, piis
esset requies et poenitentibus pateret salutis refugium. Et ideo...
Communio. Joann. 19, 34. Unus militum lancea latus ejus aperuit, efe
continuo exivit sanguis et aqua.
Tempore

autem Paschali,

in

Missis votivis,

sic mutatur

Communio:

Communio. Joann. 7, 37. Si quis sitit veniat ad me et bibat. Alleluja,


Alleluja.
Postcommunio
Prbeant nobis, Dmine Jesu, divinum tua sancta fervorem; quo dulcissima Cordis tui suavitate percepta, discamus terrna despicere, et amare
caelestia: Qui vivis.
SABBATO
D E I I D I E INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS J E S U

Semiduplex
A D MATUTINUM

Omnia ut in die festo, prter sequentia.


In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de feste.
IN

II

NOCTURNO

E x litteris Encyclicis Pii Papae X I


Miserentissimus
Lectio

Redemptor
IV

Inter cetera infinitae Redemptoris nostri benignitatis documenta, illud


potissimum elucet, quod, defervescente christifidelium caritate, ipsa D e i
caritas ad honorndum peculiari cultu proposita est, ejusque bonitatis
divitiae late patefctae sunt per eam religionis formam qua Sacratissimum
Cor Jesu colitur, in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi . Nam, ut quondam humanae genti e Noetica arca exenti, amici
foederis signum illucscere Deus voluit arcum apparntem in nbibus ,
sic turbulentissimis recentioris aevi temporibus, cum vafrrima omnium
serperet haeresis illa jansenina, amri in D e u m pietatique inimica, quas
D e u m non tam diligndum ut patrem quam extimescndum ut implacbilem judicem praedicabat, benignissimus Jesus Cor suum Sacratissimum,
quasi pacis et caritatis vexillum elatum gentibus ostendit, haud

dubiam

portndens in certamine victoriam.


1$. Prope est Dominus omnibus invocntibus eum * Omnibus invocntibus eum in veritate. f. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.

S. Congregatio Rituum

57

Lectio V
Siquidem appsite felicis recordationis decessor Noster Leo X I I I , in:
Litteris Encyclicis A n n u m Sacrum , tantam cultus Sacratissimi Cordis
Jesu opportunitatem admiratus, edicere non dubitavit: C u m Ecclesia
per prxima originibus tmpora caesreo jugo premertur, conspcta sublime adolescnti imperatri crux, amplissimae victoriae, quae m o x est
consecuta, auspex simul atque efctrix. En alterum hodie oblatum oculis
auspicatissimum divinissimmque signum: videlicet Cor Jesu Sacratissimum, superimpsita cruce, splendidissimo candore inter flammas elcens.
In eo omnes collocandae spes; ex eo hominum petenda atque exspectnda
salus .
$. Confteor tibi Pater, Dmine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapintibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis. Y- Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et.
Lectio

VI

Ac jure id quidem; in illo enim auspicatissimo signo atque in ea, quae


exinde consequitur, pietatis forma nonne totius religionis summa atque
adeo perfectioris vitae norma continetur, quippe quae et ad Christum Dominum penitus cognoscendum mentes conducat expeditius et ad eundem
vehementius diligndum pressiusque imitandum nimos inflectat efceius"? N e m o igitur miretur, hanc probatissimam religionis formam decessores Nostros continenter et a calumniatrum criminationibus vindicasse
et summis laudibus extulisse et vehementi provexisse studio, prout temporum rerumque rationes postularent. Dei autem adspirante numine factum est ut pia christifidelium erga Sacratissimum Cor Jesu voluntas majora
in dies incrementa caperet.
1$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram te,
Dmine. Y- Et glorificbunt nomen tuum, quoniam magnus es tu, et faciens
mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri. Et adorbunt.

IN

III

NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii secundum Joannem


Lectio VII

Cap. 19, 31-37

In illo tempore: Juditi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent in


ruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt
Piltum, ut frangerntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.

58

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Homilia sancti Joannis Chrysstomi


Homilia 85, alias 84 in Joannem, num. S
Viden' quam fortis sit veritas? Per Judaerum studia impletur prophetia. Alia quoque praedictio finem accipit. Venientes enim milites aliorum fregrunt crura, Christi non item. Attamen hi, in gratiam Judaerum,
ejus latus lancea perforant, - et

mortuo corpori contumliam inferunt.

O scelstum et exsecrndum facinus! Sed ne turbris, ne dejiciris, dilecte.


N a m quae mala illi voluntate faciebant, veritatem propugnabant;

pro-

phetia namque erat: Videbunt in quem transfxrunt. Neque h o c tantum;


sed etiam iis qui infideles futuri erant, hoc facinus demonstratini fuit, ut
Thomae et ipsi similibus. Ad haec etiam mysterium ineffbile consummabtur. Exvit enim sanguis et aqua. N o n sine causa vel casu hi fontes manarunt, sed quia ex hoc utroque Ecclesia constituta est.
B/. Si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum. T". H o c
autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio

VIII

H o c sciunt initiati, qui p e r aquam regenerantur, ac per sanguinem et


carnem nutriantur. Hinc initium mysteria sumunt, ut, cum ad tremndum
pculum accsseris, sic venias ac si ex hoc latere potaturus esses. Et qui vidit testimonium perhibuit, et verum est testimonium ejus. H o c est: N o n ab
aliis audivi, sed ipse praesens vidi, et verum est testimonium. Mrito sane.
Contumliam narrat, non magnum quid et mirabile, ut possis contra suspicari; verum ille, haereticorum ora emprimens et futura praenuntians m y steria, atque contentum in ipsis thesaurum considerans, minuttim recenset et quae gesta sunt. Impleta est autem prophetia illa: Os ejus non c o m minuent. Etiamsi enim hoc de Judaerum agno dictum sit, tamen propter
veritatem figura praecessit, et in hoc magis completum est. Ideo prophtam
in mdium adducit.
1$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulmus in dilectione. T". Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus.
Gloria Patri. Et ambulmus.
Lectio IX
Cum sese testem afferens ubique non videretur fide dignum haberi,
adducit Mysen, ut innuat hoc non casu factum esse, sed j a m ohm scripto
fuisse praenuntiatum. H o c illud dictum est: Os ejus non comminutur.
Bursmque ex seipso Prophetae fidem facit. Haec dixi, inquit, ut disctis
magnam esse affinitatem inter figuram et veritatem. Viden' quantam curam

59

S. Congregatio Rituum

adhibeat, ut credatur illud quod turpe et ignominisum videtur? N a m corpus a milite contumlia affici, longe pejus erat quam crucifigi. Attamen et
haec dixi, inquit, et cum magna diligentia dixi, ut credtis. N e m o itaque
fidem neget, neque prae pudre nostris noceat. N a m quae maxime contu
melisa videntur, haec sunt bonorum nostrorum honestissima.
Te D e u m laudamus.

DOMINICA
INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS J E S U
QUIE

EST

I I I POST

PENTECOSTEN

Semiduplex
Omnia dicuntur ut in Festo, -praeter sequentia:
IN

I VESPERIS

Capitulum

1 Petri S, 6-7

Carissimi humilimini sub potnti manu Dei, ut vos exltet in tempore


visitationis; omnem sollicitudinem vestram projicintes in eum, quoniam
ipsi cura est de vobis.
Ad Magnificat Ant. Cognoverunt omnes * a Dan usque Bersabe, quod
fidelis Samuel propheta esset Domini.
Oratio
Protector in te sperntium, Deus, sine quo nihil est validum, nihil sanctum; multiplica super nos misericordiam tuam; ut, te rectore, te duce, sic
transeamus per bona temporalia, ut non amittmus aetrna. Per D o m i n u m .
Et fit Commemoratio Octavae. Ant. Ad Jsum, Y. auritis.
Completorium

de Dominica.
AD

MATUTINUM

In I'Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.

IN

II

NOCTURNO

E x litteris Encyclicis Pii papae X I


Lectio

IV

At certe inter cetera illa, quae proprie ad Sacratissimi Cordis cultum


pertinent, pia eminet ac memoranda est consecratio, qua, nos nostraque
omnia aeternae Numinis caritati accepta referentes, divino Jesu Cordi devovmus. Verum, aliud accedat oportet, honestae satisfactionis, inquimus, seu

60

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

reparationis, quam dicunt, officium Sacratissimo Cordi Jesu praestandum.


Nam, si illud est in consecratione primum ac praecipuum ut amri Creatoris creaturae amor rependatur, alterum sponte hinc sequitur, ut eidem increato Amri, si quando aut oblivine neglectus, aut offensa violatus sit,
illatae quoquo m o d o injriae compensari debeant: q u o d quidem debitum
reparationem vulgato nomine vocamus.
1$. Prope est Dominus omnibus invocntibus eum * Omnibus invocntibus eum in veritate, "f. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.
Lectio

Quodsi ad utramque rem iisdem prorsus rationibus impellimur, reparandi tamen expiandique officio ob validirem quendam iustitiae et amoris,
titulum tenemur: iustitiae quidem, ut irrogata D e o nostris flagitiis expitur
offensa et violatus ordo paenitentia redintegrtur; amoris vero, ut Christo
patienti ac saturato opprbriis compatimur eique nonnihil solacii pro
tenuitate nostra afferamus. Peccatores enim c u m simus omnes, multisque
onerati culpis, n o n eo solo cultu Deus noster nobis est honorndus, quo vel
ejus summam Maiestatem debitis obsequiis adoremus, vel ejus supremum
dominium precando agnoscamus, vel ejus infinitam largitatem gratiarum
actionibus laudemus; sed praeterea D e justo vindici satisfacimus oportet
pro innumerabilibus peccatis et offensinibus et negligntiis nostrisConsecrationi igitur, qua D e o devovmur et sancti D e o vocamur, ea sanctitate ac firmitate quae, ut docet Angelicus, consecrationis est propria, addenda est expitio, qua penitus peccata exstinguantur, ne forte indignitatem nostram impudntem revrberet summae justitiae sanctitas, munusque
nostrum potius arceat invisum quam gratum suscipiat.
3$. Confteor tibi Pater, Dmine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis, f. Ita, Pater, q u o niam sic fuit placitum ante te. Et revelsti.
Lectio

VI

H o c autem expiatoriis officium humano generi universo incumbit,


quippe quod, ut christiana docemur fide, post Adae miserandum casum,
hereditaria labe infectum, concupiscentiis obnoxium et misrrime depravatimi, in perniciem detrudndum fuisset sempiternam. Id quidem suprbi
hac nostra aetate sapientes, veterem Pelgii. errorem secuti, inficintr,
nativam quandam virtutem humanae naturae jactantes quae suapte vi ad
altiora usque progrediatur; sed falsa haec humanae suprbiae commnta
rjicit Apostolus, illud nos admonens: natura eramus filii irae . Et san

S.

Congregatio

Rituum

j a m ab initio communis illius expiatinis debitum quasi agno vre homines


et D e o sacrificiis vel publicis placando, naturali quodam sensu ducti, operam dare coeperunt.
1$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram te,
Dmine, f. Et glorincbunt nomen tuum, quoniam magnus es tu, et faciens
mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri. Et adorbunt.
IN

III

NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii secundum Lucam


Lectio VII

Cap. 15, 1-10

In illo tempore: Erant appropinquntes ad Jesum publicam et peccatores, ut audirent illum. Et reliqua.
Homilia sancti

Gregorii Papae

Homilia 34 in Evang., n. 2-3


Audistis in lectione evanglica, fratres mei, quia peccatores et public a m accesserunt ad Redemptorem nostrum; et non solum ad. colloquendum,
sed etiam ad convescndum recepti sunt. Quod videntes pharisaei dedignti sunt. Ex qua re colligite quia vera' justitia compassionem habet,
falsa justitia dedignatinem. Quamvis et jusfci soleant recte peccatoribus
dedignri: sed

aliud est quod agitur typho suprbiae, aliud quod zelo disci-

plinae.
1$. E g o si

exaltatus fuero a terra * Omnia

traham

ad

meipsum.

f. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.


Lectio

VIII

Dedignntur etenim, sed non dedignntes; desprant, sed non desperantes; persecutionem c m m o v e n t , sed amantes: quia etsi foris increpatines per disciplinam exggerant, intus tamen dulcdinem per caritatem
servant. Praeponant sibi in nimo ipsos plerumque quos crrigunt: melior e s existimant eos quoque quos jdicant. Quod videlicet agentes, et per
disciplinam subditos, et per humilitatem custodiunt semetipsos.
1$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulmus in dilectione. T. Sicut
et Christus dilexit nos et

tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus.

Gloria Patri. Et ambulmus.


Lectio IX

At contra, hi qui de falsa justitia superbire solent, ceteros quosque despiciunt, nulla infirmntibus misericordia condescndunt, et quo se peccatores
esse non credunt, eo deterius peccatores fiunt. De quorum profecto nmero

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

pharisaei exstiterant, qui dijudicntes D o m i n u m quod peccatores susciperet, arnti corde ipsum fontem misericordiae reprehendbant. Sed quia
aegri erant, ita ut aegros se esse nescirent, quatenus quod erant agnscerent, caelestis eos medicus blands fomntis curat, benignum paradigma
bjicit, et iri eorum corde vlneris tumrem premit.
T e D e u m laudamus.
AD

LAUDES

Capitulum Carissimi humilimini, ut in I


Ad Bened. Ant. Quis ex vobis * homo

Vesperis.

qui habet centum oves et, si

perdiderit unam ex illis, nonne dimittit nonaginta n o v e m in deserto et


vadit ad illam quae perierat, donec inveniat eam? Alleluja.
Oratio Protector ut in I Vesperis.
M -fit Commemoratio Octavee: Ant. Facta sunt. T. Hauritis.
Ad Primam Psalmi ut in Festis,

ei ad absolutionem Capituli Lectio-

brevis Deus autem omnis gratiae, ut infra ad Nonam.

AD

TERTIAM

Capitulum Carissimi humilimini, ut in I

Vesperis.

Oratio Protector, ut in I Vesperis.


AD

SEXTAM

Capitulum

1 Petr. 5, 8-9

Sobrii estete et vigilate, quia adversarius vester dibolus tanquam leo


rugiens circuit quaerens quem dvoret, cui resistite fortes in fide, scientes
eamdem passionem ei, quae in mundo est, vestrae fraternitati fieri.
Oratio Protector, ut in I Vesperis.
AD

NONAM

Capitulum

1 Petr. , 10-11

Deus autem omnis gratiae, qui vocavit nos in aeternam suam gloriam
in Christo Jesu, m o d i c u m passos ipse perficiet, confirmabit solidabitque.
Ipsi gloria et imperium in saecula saeculorum. A m e n .
Oratio, Protector, ut in I Vesperis.
IN

I I VESPERIS

Capitulum Carissimi humih'mini, ut in I

Vesperis.

Ad Magnif. Ant. Quae mulier * habens drachmas decem, et si perdiderit


drachmam unam, nonne accndit lucrnam et evrrit d o m u m et quaerit
diligenter donec inveniat?

S.

63

Congregatio Rituum

Oratio Protector, ut in I Vesperis.


Et fit Commemoratio sequentis diei infra Octavam: Ant. Ignem, Y. Tllite. Si autem sequenti die faciendum non sit officium de Octava, dicitur
Ant. Ad Jesum, Y- Hauritis.
FERIA

II

D E D I E I V INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS J E S U

Semiduplex
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente.

IN

II

Responsoria de Festo

NOCTURNO

* Ex litteris Encyclicis ~Pii Papae XI


Lectio

IV

At nulla creata vis hominum scelribus expindis erat satis, nisi humanam naturam Dei Filius reparandam assumpsisset. Quod quidem ipse hominum Salvator sacri Psaltis ore nuntiavit: Hostiam et oblationem noluisti,
corpus autem aptas ti mihi: holocautmata pro peccato non tibi placuerunt:
tunc dixi: E c c e vnio. Et reapse vere languores nostros ipse tulit et dolores
nostros ipse portavit; vulnertus est propter iniquitates nostras et peccata
nostra ipse prtulit in corpore suo super lignum; delens quod adversus nos
erat chirographum decrti, quod erat contrarium nobis, et ipsum tulit de
medio affigens illud'cruci, ut peccatis mortui justitiae vivmus. Quamquam
vro copisa Christi redemptio abunde nobis omnia delicta donavit, ob
miram tamen illam divinae Sapientiae dispensationem, qua in carne nostra
adimplenda sunt quae desunt passionum Christi pro corpore ejus quod est
Ecclesia, etiam laudibus et satisfactinibus, quas Christus in nomine peccatorum D e o persolvit, nostras quoque laudes et satisfactiones adjicere
possumus, immo etiam debemus.
3$. Prope est Dominus omnibus invocntibus eum * Omnibus invocntibus eum in veritate. V. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.
Lectio V
At semper meminerimus oportet, totam expiatinis virtutem ab uno
Christi crunto sacrificio pendere, quod sine temporis intermissine in nostris altaribus incrunto m o d o renovatur; siquidem una eademque est
Hostia, idem nunc offerens sacerdotum ministerio, qui seipsum tunc in
cruce obtulit, sola offerendi ratione diversa; quamobrem cum hoc augustissimo Eucharistico sacrificio et ministrorum et aliorum fidelium immolati
eonjngi debet, ut ipsi quoque hostias viventes, sanctas, D e o placntes

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

sese exhibeant. Quin immo, sanctus Cyprianus armre non dubitat sacrificium dominicum legitima sanctificatione non celebrari, nisi oblatio et
sacrificium nostrum responderit passini. Quapropter nos monet Apostolus,
ut mortificationem Jesu in corpore nostro circumferentes, atque cum Christo conseplti et compiantati similitdini mortis ejus, non m o d o carnem
nostram crucifigmus cum vitiis et concupiscentiis, rugientes ejus quae in
mundo est concupiscentiae corruptinem, sed et vita Jesu manifestetur in
corporibus nostris et, aetrni ejus sacerdotii partcipes effecti, offeremus
dona et sacrificia pro peccatis.
3$. Confteor tibi Pater, D m i n e caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis. T- Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelsti.
Lectio

VI

Neque enim arcani hujus sacerdotii et satisfaciendi sacrificandique


muneris participatione ii soli fruuntur, quibus Pontifex noster ' Christus
Jesus administris utitur ad oblationem mundam divino Nomini ab ortu
solis usque ad occasum omni loco offerendam; sed etiam christianorum
gens universa, ab Apostolorum Principe genus electum, regale sacerdotium
jure appellata, debet cum pro se, tum pro toto humano genere offerre pro
peccatis, haud aliter propemodum quam sacerdos omnis ac pontifex, ex
hominibus assumptus, pro hominibus constituitur in iis quae sunt ad D e u m .
1$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram te,
Dmine, f. Et glrificbunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri, Et adorbunt.
IN

III

NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii secundum Joannem


Lectio VII

Cap. 19, 31-37

In illo tempore: Judai, quoniam parasceve erat, ut non remanerent


in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt
Piltum, Ut fraugerntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilia sancti Laurentii Justinini Episcopi
De triumphali Christi agone, cap. 21
Ad Jesum igitur cum venissent, illumque iam mortuum conspexissent,
ipsius minime crura fregrunt, verum astantium unus, vibrata lancea,
latus ejus aperuit, et continuo exivit sanguis et aqua. Grande prorsus
t

et inauditum prodigium, ut de examinato corpore sanguis exiret et aqua.

Verumtamen, mximum, in re hac gesta, nobis voluit Dei sapientia c o m -

65

B.. Congregatio Rituum

mendace sacramentum, sui videlicet, et Ecclesias unitatem. Hujus enim


spiritualis cpulas figura processit, quando de latere Adas dormintis
una ex costis ipsius subtracta narratur, atque de eadem E v a cunctorum
parens formata est, quas t y p u m gerebat Ecclesias. Significabat tunc Spiritus Sanctus, verum et spiritualem A d a m esse futurum, qui Paraclti virtute plasmtus, dum dormirei in cruce, de ipsius latere, profitentibus aqua
et sanguine, specisa sponsa sine ruga et macula, formartur Ecclesia.
1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum, y. H o c
autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio

VIII

Hasc quippe sunt sacramenta ecclesiastica per quas totum corpus Ecclesias abluitur atque sanctificatur. In lavacro utique aquas regenerationis, q u o d
Christi morte sacrtur, ab originali contagione mundetur. In Redemptoris
vero sanguine nedum ab omni culpa purgatur, verum etiam regni caelestis
illi aperitur introitus. A m b o hasc in unum effectum conveniunt nec unum
sine altero valet ad salutem prodsse: n o n enim absque baptismi sacramnto et peccatorum remissine, potest quis futuras beatitudinis hereditatem percipere. H o c ubique in orbe terrarum sancta mater confitetur E c clesia, et multiplicibus Scripturarum divinarum testimoniis roboratur. Insuper et qui vidit de Christo aquam emanare et sanguinem, testimonium
perhibuit, et verum est testimonium ejus. Nempe iste est Joannes A p o stolus et Evangelista, qui praecipuo amre dilectus est a D o m i n o .
~E$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulmus in dilectione. T- Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus.
Gloria Patri. Et ambulmus.
Lectio

IX

Profecto hasc facta sunt ut Scriptura impleretur quas ait: Os non c o m minutis ex eo. A D o m i n o quippe Mysi fuerat imperatum ne in sacrificii
phase, in celebratione immolati agni, ullum comminuertur os. In D mino autem Jesu iniiocentissimo agno, figuras veritas est complta. Neququam crura illius sunt fracta, quemadmodum duorum nequam cum eo
pendntium; sed tantum illius latus apertum, quatenus alia Scriptura perficeretur quas dicit: Videbunt in quem transfxrunt. Porro vlnerum cicatrices in suo voluit Dominus corpore retinere, ut, sicut electis incentivum
devotionis, ita et rprobis irrefragbile fieret testimonium damnationis.
Ita omnia consummata in Christo, longe ante Prophetrum oraculis promulgata fuere, quatenus catholica fides tam pro se quam adversus haereticorum munirtur errores.
T e D e u m laudamus.
ACTA, vol. XXI, n. 2. 6-2-929.

66

Acta Apostolicae Sedis- - Commentarium Officiale

FERIA

III

DE DIE V INFRA OCTAVAM SACRATISSIMI CORDIS J E S U

Semiduplex
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente Responsoria

IN

de Festo

I I NOCTURNO

E x litteris Encyclicis Pii Papae X I


Lectio

IV

Quo autem perfectius oblatio nostra nostramque sacrificium sacrificio


dominico responderit, idest amorem nostri cupiditatsque nostras immolavrimus.et carnem crucifixrimus crucifixine ea mystica, de qua loquitur Apostolus, eo uberiores propitiatinis atque expiatinis pro nobis aliisque percipiamus fructus. Mirifica enim viget fidelium omnium cum Christo
necessitudo, qualis inter caput et cetera corporis membra intercedit, itemque arcana illa, quam fide catholica profitemur, Sanctorum communione,
c u m singuli homines tum populi non m o d o

conjunguntur inter se, sed

etiam cum eodem qui. est caput Christus, ex quo totum corpus compctum
et connexum per omnem juncturam

subministratinis, secundum opera-

tionem in mensuram uniuscuiusque membri augmentum corporis sui facit


in aedificationem sui in caritate. Q u o d quidem Mediator ipse Dei et hominum Christus Jesus, morti proximus, a Patre postulrat: E g o in eis et tu
in me ut sint consummati in unum.
3$. Prope est Dominus mnibus invocntibus eum * Omnibus invocntibus eum in veritate. T. Miserator et misericors Dominus, patiens et mult u m misericors. Omnibus.
Lectio V
Quemadmodum igitur unionem cum Christo profitetur ac firmat consecratio, ita expitio eamdem unionem, et culpas detergendo nchoat, et
Christi passines participando perficit, et victimas pro fratribus offerendo
consummat. A t q u e id sane miserentis Jesu consilium fuit, cum Cor nobis
suum, insignia passionis praeferens ac flammas amoris ostentans, patere
voluit, scilicet ut hinc infinitam peccati malitiam connectantes, illinc R e p a ratris caritatem infinitam admirati, et peccatum vehementius detestarmur et caritatis ardentius vicem reddermus. Et vere expiatinis potissimum seu reparationis spiritus primas semper potiorsque partes habuit

S.

67

Congregatio Rituum

in cultu Sacratissimo Cordi Jesu exhibendo, nihilque eo congruentius origini, indoli, virtuti, industriis quae huic religionis formae sunt propriae, t
rerum memoria et usus, sacra item liturgia atque Summorum Pontificum
acta confirmant.
3$. Confteor tibi Pater, Dmine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis, y. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelsti.
Lectio

VI

Siquidem cum se conspicindum Margaritae Mariae exhiberet Christus,


caritatis suae inanitatem praedicans, simul, maerntis instar, tot tantasque
sibi inustas ab ingrtis hominibus injurias in haec verba conquestus est,

quae utinam in piorum animis insidrent nullaque unquam oblivine dele-;


rntur: En Cor Illud, inquit, quod tantopere homines amavit beneficiis-,
que omnibus cumulavit, quodque amri suo infinito non tantum redditam
gratiam nullam invenit, at contra, oblivionem, neglectum, contumelias,
easque ab iis etiam illatas nonnunquam, qui amoris peculiaris dbito officioque tenerentur .
3$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram
te, Dmine. T. Et glorificbunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et
ciens mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri. Et adorbunt.

IN

III

NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii secundum Joannem


Lectio VII

Cap. 19, 31-37

In illo tempore: Judasi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent


in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt
Piltum, ut frangerntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.

Homilia sancti Bernardini Senensis


Quadragesimale de Christiana Religione. Sermo 5
Joannes subdit: Unus militum lancea latus ejus aperuit et continuo
exivit sanguis et aqua. O amor qui omnia liquas! q u o m o d o pro redemptione nostra reliquisti dilectrem nostrum? N a m , ut undique inundret
amoris dilvium, super nos ruptae sunt abyssi magnae; scilicet, penetrlia
Cordis Jesu, quibus, ad intima progrediens, dira lancea non pepercit.

68

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

Sanguis exivit et aqua. Sanguis in redemptionem, sed etiam in ablutionem


aqua deflxit; unde formata est Ecclesia ex latere Christi, ut aetrne
unicam atque dilectam a Christo se discat, et ut recognoscat quam displicuit culpa pro qua sanguis divinus ex homine D e o v i v o et mortuo ita
deflxit. Non enim parva quantitate constmus, si pro nobis sanguis
divinus effunditur.
1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum. T. H o c
autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
lectio

VIII

A q u a ad litteram non cum sanguine indistncta deflxit. Neque enim


potuisset ab insipintibus comprehendi, si mixta cum sanguine defluxisset.
Et forte totus sanguis deflxit ex illo divino corpore in signum totius
amoris effusi, post quem humor queus egressus est. Quod quidem est alto
mysterio factum, ut prius egredertur ex eodem corpore redimens pretium, deinde aqua in qua multitudo populorum redempta significatur.
Sunt enim aquas multas, populi multi; tamen qui ad christianam fidem
pertinent unus fidelis populus sunt, ut non sint aquas, sed aqua quas manavit ex latere Christi, sicut prima Corinthirum capite dcimo Apostolus ait:
Unus panis, et unum corpus multi sumus omnes, qui de uno pane et de
uno clice participamus. Et iterum ad Ephesios, capite quarto, inquit:
Unus Deus, una fides, unum baptisma.
3$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulmus in dilectione. T. Sicut et
Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus,
Gloria Patri. Et ambulmus.
Lectio

IX

Notnter tamen advertendum est quod latus Christi apertum dicitur,


non vulnertum; quoniam proprie vulnus praeterquam in v i v o corpore fieri
nequit. Ait enim Evangelista Joannes: Unus militum lancea latus ejus aperuit; ut, aprto latere, cognoscmus dilectionem Cordis sui usque ad mortem, et ad illum inefbilem amorem ejus ingrediamur quo ille ad nos processit. Accedamus ergo ad Cor ejus, Cor altum, Cor secretum, Cor omnia cogitare, Cor omnia sciens, Cor diligens, immo amre ardens; et apertam portam intelligmus saltem in amoris vehementia; cordiformes ingrediamur
ad secretum ab aeterno absconditum, nunc vero in morte quasi aprto
latere revelatum; quoniam aprtio lteris asterai templi apertionem demonstrat, ubi omnium exsistentium consummata est felicitas aetrna.
Te D e u m laudamus.

8.

Congregatio

FERIA

Rituum

IV

D E V I D I E INFRA O C T A V A M SACRATISSIMI CORDIS JESU

Semiduplex
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.

IN

II

NOCTURNO

Ex litteris Encyclicis Pii Papae XI


Lectio

IV

At enim bete regnntem Christum in caelis qui piaculares ritus consolari queant? Scilicet da amntem et sentit quod dico repnimus, Augustini verbis usi, quae in hunc locum aptissime cadunt. Dei enim amantissimus quisque, si praeteriti temporis spatium respiciat, videt meditando
intuetrque Christum pro homine laborantem, dolntem, durissima quaeque perpetintem, propter nos homines et propter nostram salutem tristitia, angoribus, opprbriis paene confectum, immo attritum propter
sclera nostra ac suo nos livre sanantem. Atque haec omnia eo verius
piorum meditntur animi, quod peccata hominum ac flagitia quovis tempore perpetrata in causa fuerunt cur Dei Filius morti traderetur, eademque
nunc etiam mortem ipsam per se essent Christo illatra, iisdem cum doloribus maeroribsque conjnctam, quippe singula passionem Domini, suo
quodam m o d o renovare censeantur: Rursus crucifigntes sibimetipsis
Filium Dei et ostntui habentes .
1$. Prope est Dominus omnibus invocntibus eum * Omnibus invocn(ibus eum in veritate, f. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnibus.
Lectio V
Quodsi propter peccata quoque nostra, quae futura quidem erant at
praevisa, nima Christi tristis facta est usque ad mortem, haud dubium
quin solacii nonnihil j a m tum ceperit etiam e nostra item praevisa, reparatione, cum apparuit illi Angelus de caelo ut Cor ejus taedio et angoribus opprssum consolartur. Atque ita Cor illud sacratissimum, quod Migratorum hominum peccatis continenter sanciatur, etiam nunc mira quidem
sed vera ratione solri possumus ac debemus, quandoquidem, ut in sacra
quoque liturgia legitur, ex ore Psaltis, Christus ipse se ab amicis suis derelictum conqueritur: Improprium exspectvit Cor meum et misriam, et
sustinui qui simul contristartur et non fuit, et qui consolartur et non
inveni .

70

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

3$. Confteor tibi Pater, Dmine esali et terras, quia abscondisti hase a
sapientibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis, f. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelsti.
Lectio

VI

Accedit quod passio Christi expitrix renovatur et q u o d a m m o d o continuatur et adimpletur in corpore suo mystico, quod est Ecclesia. Etenim,
ut rursus sancti Augustini verbis utamur, passus est Christus quidquid
pati debuerat; j a m de mensura passionum nihil deest. Ergo impletas sunt
passines, sed in capite; restbant adhuc Christi passines in corpore .
Q u o d quidem Dominus ipse Jesus declarare dignatus est, cum ad Saulum
adhuc spirntem minrum et caecus in discipulos loquens: E g o sum,
inquit, Jesus quem tu persequens , haud obscure significans, commotis
in Ecclesiam insectatinibus, ipsum divinum oppugnri ac vexri Ecclesias Caput. Jure igitur meritoque Christus in corpore suo mystico adhuc
patiens, nos expiatinis suas socios habere exoptat, idque etiam ipsa nostra
c u m eo necessitudo postulat; nam c u m simus corpus Christi et membra
de membro , quidquid patitur caput, omnia cum eo membra patiantur
oportet.
3$. Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram te
Dmine, f. Et glorificbunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri. Et adorbunt.

IN

III

NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii secundum Joannem


Lectio VII

Cap.

19,

31-37

In ilio tempore: Judasi, quoniam parasceve erat, ut non remanerent


in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt
Piltum, ut frangerntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homila sancti Petri Canisii presbyteri.
Exhortationes domesticae.

Med. 6-7.

Diligenter tecum nimo versa, quam inefabilis fuerit illa caritas qua
Deus summus, in maximis Cordis angustiis et totius mundi opprbriis,
pro te vilssimo vermculo illam crucis acerbissimum mortem perpessus
fuerit. Advrte ut summam Christus Serytor suis liberalitatem mnibus
exhibuit. Aliquando enim in medio populi stans, ita clambat: Si quis
sitit veniat ad me et bibat : paratum se ostendens mnibus omnium necessitatibus subvenire. Considerato ut libralissime tibi Cordis sui pretiosum

S.

Congregatio Rituum

71

sanguinem propinvit, quando, sacro latere aprto, quidquid reliquum


erat in corpore sanguinis profdit.
1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham ad meipsum.
f. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.
Lectio

VIII

In Evang. dom. 1 post Pascha


Quare, ne prorsus ingrtus sim, hos perennes fontes donorum ac b o n o rum omnium mihi ob oculos saepe proponam, cum de illis dulcissima exstet
promissio: Hurietis aquas in gaudio de fontibus Salvatoris et dicetis in
die illa: Conftmini D o m i n o . Ad haec ipsa ter beata petrae non dirundae
formina confgiam ; in illis meum nidum firmissimum ponam, nihil habens antiquius, praeterquam ut in meis angoribus atque periculis vulnerum
Domini memorando respirem.
1$. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulmus in dilectione, f. Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus.
Gloria Patri. Et ambulmus.
Lectio

IX

Medii. 6
Et tu in omni tentatione fuge diligenter in amabile Christi Cor, ejusque bonitatem et caritatem tibi propone, et cum illa confer tuam vilittem, malitiam, infidelitatem, arrogntiam.

Quanta enim caritas Christi

omnes ad se convocntis: Venite ad me omnes qui labortis et onerati


estis, et ego reficiam vos, et sic paratum se offert et cupit, amre nostri,
omnium et singulorum onera sustinere! Unde magna c u m fiducia in caritatis ejus abyssum prjice peccata tua et m o x te invenies exonertum.
Te Deum laudamus.
FERIA

D E V I I D I E INFRA OCTAVAM SACRATISSIMI CORDIS J E S U

Semiduplew
In I Nocturno

Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.


I N I I NOCTURNO

E x litteris Encyclicis Pii Papae X I


Lectio

IV

Quantopere autem hujsmodi expiatinis seu reparationis necessitas


hac nostra potissimum aetate urgeat, nemini non manifestum erit, qui, ut
initio diximus, hunc mundum in maligno positum, oculis animoque perlu-

72

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

strverit. Undique enim gemntium ad N o s populorum clamor adscndlt,


quorum prncipes vel rectores vere adstiterunt et convenerunt in unum
adversus D o m i n u m et adversus Ecclesiam ejus. At etiam dolendum,
quod inter ipsos fideles, sanguine Agni immaculti in baptismo ablutus,
gratique locupletatas, tot inveniantur cujsvis ordinis homines, qui incredibili rerum divinarum ignorantia laborantes et falsis doctrinis infecti,
vitiis irretitam, procul a d o m o Patris, vitam traducant, quam nec verae
fidei lumen collustrat, nec spes futurae beatitatis delctat, nec ardor reiicit
fovtque caritatis ut sedre in tenebris et in umbra mortis vere videantur.
;

3$. Prope est Dominus omnibus invocntibus eum * Omnibus invocntibus eum in veritate. T. Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Omnium.
Lectio V
Hisce vero malis veluti in

cumulum accedit

cum eorum ignavia

atque socrdia, qui, dormitntium et fugintium instar discipulorum, mitantes in fide, Christum angoribus opprssum vel Stanae satellitibus circumvntum misere derelinquunt, tum eorum perfidia, qui, Judae proditris exemplum secuti, aut temere et sacrilege de altari libant, aut ad hostium castra transfugiunt. Atque ita vel invitum subit cogitatio animum,
j a m propius adventre tmpora de quibus Dominus Noster vaticintus est:
Et quoniam abundavit iniquitas, refrigscet caritas multorum. Quae quidem omnia quotquot pie commentati erunt fideles, facere non poterunt,
quin, Christi perdolentis incnsi caritate, vehementire studio suas aliorumque culpas expient,

Christi honorem resrciant,

aeternmque pro-

vehant animarum salutem.


^. Confteor tibi Pater, Dmine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis, y. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelsti.
Lectio

VI

Et sane illud Apstoli: Ubi abundavit delictum, superabundavit gratia,


aliquo pacto ad hanc quoque aetatem nostram describndam accommodare
licet: nam, aucta a d m o d u m perversitte hominum, mirifice item, Spiritu
Sancto afflante, numerus fidelium utriusque sexus augetur, qui alacriore
nimo pro tot illatis injriis divino Cordi satisfacere student, i m m o etiam
se ipsos Christo victimas offerre non dubitant. Etenim quae usque adhuc
memoravimus si quis secum nimo reputet amanter eademque veluti in
medllis defixa habeat, fieri profecto non potest quin is non tam ab omni
peccato tamquam summo malo abhrreat atque abstineat, quam se totum

S.

Congregatio Rituum

Dei Voluntati permittat, et laesum divinae Majesttis honorem, cum continenter orando, tum afflictatinibus sponte susceptis aerumnlsque, si quae
inciderint, patienter tolertis, tum tota demum vita hoc expiatinis studio
exigenda, resarcire contendat.
Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram te,
Dmine. y. Et glorificbunt nomen tuum' quoniam magnus es tu, et faciens mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri. Et adorbunt.

IN

III

NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii secundum Joannem


Lectio VII

Cap. 19, 31-37

In illo tempore: Judai, quoniam parasceve erat, ut non remanerent


in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt Piltum, ut frangerntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.
Homilia sancti Cyrilli Episcopi Alexandrini
Com. in Joan. lib. 12, cap. 19.
Non haec

ait beatus Evangelista, quasi pietatem ullam effertis et

crudlibus Judais tribuat, sed ut ostendat stulte eos et imperite excolre


elicem, et camlum deglutire, sicut a Christo dictum est. Gravissima enim
et immnia sclera pro nihilo ducere comperintur: mnima vero et exilia,
caute a d m o d u m ac sollicite observant, suam utrobque pandantes inscitiam. Quod in promptu est ostendere. E c c e enim Christo interfecto sbbati
honorem magni faciunt, et

incredibili

audcia,

violato

legis

auctore,

pietatem erga legem prae se ferunt.


1$. E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham

ad

meipsum,

y. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.


Lectio

VIII

Magnum autem illius praecipue sbbati diem colere simulant, qui


magnae diei D o m i n u m interemrunt, et gratiam se solis dignam flagitant,
ut eorum nempe crura frangantur, intolerabili dolre acerbirem

morte,

ipsa perniciem prope jam mortuis molientes. Venerunt ergo milites, et


primi quidem fregrunt crura, et alterius qui crucifixus est cum eo. Judaerum petitioni milites obsecuti, qui simili crudelittis furre laborabant,
duorum quidem latronum, quippe qui vivi adhuc reperti essent, crura
confrmgunt. Sed, cum Jesum inclinasse caput comperissent, et j a m exspirsse putarent, frustra ejus crura confringi existimant, sed, cum adhuc
mortuum esse nonnihil diffidrent, lancea latus ejus perfdiunt, unde

74

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

eruor aqua mixtus scatriit, q u o d eulgiae mysticae et sancti baptismatis


imago quaedam erat atque primitias.
3^. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulmus in dilectione. V. Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus.
Gloria Patri, Et ambulmus.
Lectio

IX

Ex iis autem quae contigerunt, sapientissimus Evangelista confirmat


auditoribus eum esse Christum, qui per sanctas olim praedictus est Scripturas; consentanea enim divinis de eo oraculis evenrunt. Nec enim o s .
ejus contractum est, et militum lancea transfixus est, secundum Scriptiiras. Spectatrem vero ejus rei ait exstitisse discipulum ipsum qui testimonium perhibet de his,

et scire se vera testari, seipsum his verbis, non

alium dnotans.
Te D e u m laudamus.
Vesperas de sequenti die octava.
FERIA

VI

IN OCTAVA SACRATISSIMI CORDIS J E S U

Duplex

majus

Omnia ut in die festo, praeter sequentia:


in I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente. Responsoria de Festo.

i
I N I I NOCTURNO

Sermo sancti Bernardi Abbatis


Lectio IV

Sermo 61 in Cantica Canticorum, nn. 3-5

Revra ubi tuta firmaque infirmis securitas et requies, nisi in vulneribus Salvatoris? Tanto illic securior hbito, quanto ille potentior est ad
salvandum. Premit mundus, premit corpus, dibolus insidiatur: non cado;
fundatus enim sum supra firmam petram. Peccavi peccatum grande: turbbitur conscientia, sed non perturbantur, quoniam vulnerum Domini
recordbor. Nempe vulnertus est propter iniquitates nostras. Quid tam
ad mortem, quod non Christi morte solvatur? Si ergo in mentem venerit
tam potens tamque efficax medicamntum, nulla j a m possum morbi malignitte terrri.
1$. Prope est Dominus mnibus invocntibus eum * Omnibus invocntibus eum in veritate. T. Miserator et misericors Dominus, patiens et
multum misericors. Omnibus.

S.

Congregatio

75

Rituum

Lectio V
E g o vero fidenter quod ex me mihi deest, usurpo mihi ex visceribus Domini, quoniam misericordiae fluunt; nec desunt formina, per quae affluant. Fodrunt manus ejus et pedes, latusque lancea foravrunt; et per
has rimas licet mihi sgere mel de petra, olemque de saxo durissimo; id
est gustare et videre quoniam suavis est Dominus. Cogitbat cogitationes
pacis, et ego nesciebant. Quis enim cognovit sensum Domini'? aut quis
consiliarius ejus fuit? At clavis rserans, clavus pnetrans factus est mihi
ut videam voluntatem Domini. Quidni videam per foramen? Clamat clavus, clamat vulnus, quod vere Deus sit in Christo mundum reconcilians sibi.
3$?. Confteor tibi Pater, Dmine caeli et terrae, quia abscondisti haec a
sapientibus et prudentibus * Et revelsti ea parvulis. T. Ita, Pater, quoniam sic fuit placitum ante te. Et revelsti.
Lectio

VI

Ferrum pertransiit animam ejus, et appropinquvit Cor illius, ut non


j a m non sciat compati infirmitatibus meis. Patet arcanum Cordis per formina corporis; patet magnum illud pietatis sacramentum, patent viscera
misericordiae Dei nostri, in quibus visitavit nos Oriens ex alto. Quidni viscera per vulnera pateant? In quo enim clarius quam in vulneribus tuis
eluxisset, quod tu, Dmine, suavis et mitis, et multae misericordiae? Majorem enim miseratinem nemo habet, quam ut animam suam ponat quis
pro addictis morti et damnatis. Meum proinde meritum, misertio Domini.
N o n plane sum mriti inops, quamdiu ille miserationum non fuerit. Et si
misericordiae Domini ab aeterno et usque in aeternum, ego quoque misericordias D o m i n i in aeternum cantbo.
3$.' Omnes gentes quascumque fecisti venient * Et adorbunt coram
te, Dmine, f. Et glorificbunt nomen tuum quoniam magnus es tu, et
faciens mirabilia. Et adorbunt. Gloria Patri. Et adorbunt.

IN

III

NOCTURNO

Lectio sancti Evangelii secundum Joannem


Lectio VII

Cap. 19, 31-37

In illo tempore: Judai, quoniam parasceve erat, ut non remanerent


in cruce corpora sabbato, erat enim magnus dies ille sbbati, rogaverunt
Piltum, ut frangerntur eorum crura et tollerentur. Et reliqua.

76

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Homilia sancti Augustini Episcopi


Tractatus 120 in Joannem, nn. 2-3
Ad Jesum

autem cum venissent, ut viderunt eum j a m mortuum,

non fregrunt ejus crura, sed unus militum lancea latus ejus aperuit, et
continuo exivit sanguis et aqua. Tignanti verbo Evangelista usus est, ut
non diceret: latus ejus percssit, aut vulnervit, aut quid aliud, sed aperuit,
ut illic quodammodo vitae ostium pandertur, unde Sacramenta Ecclesias
manaverunt, sine quibus ad vitam, q u a vera vita est, non miratur. Ille
sanguis in remissionem f usus est peccatorum. A q u a illa salutare temperat
pculum, haec et lavacrum praestat et potum. H o c praanuntibat quod No
in latere arcae ostium facere jussus est, qua intrarent animalia quae non
erant dilvio peritura, quibus praefigurabtur Ecclesia.
E g o si exaltatus fuero a terra * Omnia traham

ad

meipsum.

f. H o c autem dicebat significans qua morte esset moriturus. Omnia.


Lectio

VIII

Propter hoc prima mulier facta est de latere viri dormintis, et appellata est vita matrque vivorum. Magnum quippe significavit bonum, ante
magnum praevaricatinis malum. H i c secundus A d a m , inclinato capite,
in cruce dormivit, ut inde formartur ejus conjux, quae de latere dormintis effluxit. O mors unde mortui reviviscunt! Quid isto sanguine mundius?
1

Quid vulnere isto salubrius ? Et qui vidit, inquit, testimonium perhibuit,


et verum est testimonium ejus; et ille scit quia vera dicit, ut et vos credtis. N o n dixit: Ut et vos sciatis, sed ut credtis. Scit enim qui vidit, cujus
credat testimonio qui non vidit. Magis autem ad fidem pertinet crdere
quam videre.
I?. Simus ergo imitatores Dei * Et ambulmus in dilectione. T- Sicut
et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro nobis. Et ambulmus.
Gloria Patri. Et ambulmus.
Lectio

IX

D u o testimonia de Scripturis reddidit singulis rebus quas factas fuisse


narrvit. N a m quia dixerat: Ad Jesum autem c u m venissent, ut viderunt
eum j a m mortuum, non fregrunt ejus crura, ad h o c pertinet testimonium:
Os non comminutis ex eo: quod praeceptum erat eis qui celebrare Pascha
jussi sunt ovis immolatine in veteri lege, quae Dominicae Passionis umbra
praecesserat; unde Pascha nostrum immoltus est Christus; de quo et Isaias
Propheta prsedixerat: Sicut ovis ad immolndum ductus est. I t e m quia

S.

Congregatio

Rituum

subjunxerat dicens: Sed unus militum lancea latus ejus aperuit, ad noe
pertinet alterum testimonium: Videbunt in quem transfxrunt, ubi promissus est Christus, in ea qua crucifixus est carne venturus.
Te D e u m laudamus.

URBIS ET ORBIS
DECRETUM
Quo plenius Sacratissimi Cordis Iesu Festi sollemnitas devotioni populi
christiani responderet, Ssmus D. N. Pius Papa X I , litteris suis Encyclicis
Miserentissimus Redemptor , die VIII mensis Maii anno MDCCCCXXvm
datis, dictum festum ad ritum duplicem primae classis, cum octava privilegiata tertii ordinis, evexit, ipsum praeterea primarium declaravit et feriatis festis aequiparandum esse decrevit. Concinnatum autem a speciali
Commissione, de mandato quidem eiusdem Ssmi Domini, integrum officium
cum missa Sacra Rituum Congregatio approbandum censuit. Itaque facta
per infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationis Pro Praefectum Sanctissimo Patri relatione in

Audientia habita

die 29 Ianua-

rii 1929, Sanctitas Sua praefatum officium cum missa proprium, prouti in
.superiori prostat exemplo, approbare dignata est, illudque, in universa
Ecclesia, ab utroque Clro et a quibuslibet recitationi Officii divini, iuxta
R o m a n u m ritum,

adstrictis adhiberi iussit; servatis rubricis. Contrariis

non obstantibus quibuscumque, etiam speciali mentione dignis.


Die mense et anno quibus supra.

C. Card. LATJBENTI, S. B. G. Pro Praefectus.


L.

S.
Angelus Mariani, Secretarius.

78

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA

TRIBUNALIUM

SACRA ROMANA ROTA


I
Causae in Tribunali Sacrae Romanae Rotae actae anno 1928, quarum
definitiva sententia editur tantum in parte dispositiva:
I.

N.

N. - S A C R A E

ORDINATIONIS.

Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattroeolo.


Vinculi Defensor: I.

Trezzi.

Advocatus: I. P. Certo.
Dubia: 1) A n constet de nullitate sacrae ordinationis in casu, et
quatenus negative, 2) An actor contraxerit onera status sacerdotalis, sin
minus, 3.) An actor gravi metu coactus, sacros ordines receperit, eosque
numquam ratos habuerit, ita ut redigendus sit ad laicalem statum sine
coelibatus et horarum canonicarum obligationibus, ad normam can. 214 .
Sententia diei 13 Ianuarii: A d i ) Negative . Ad 2) Affirmative.
Ad 3) Negative ad primam partem, seu non constare de gravi metu in
casu; quoad secundam et tertiam partem, provisum in prima parte .
II.

S. M A R C I ET BISINIANEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis

et metu.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.
V inc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate in casu .
Sententia diei 20 Ianuarii: Negative .
III. N. N. promissione

NULLITATIS MATRIMONII

ex capite criminis ex adulterio et

matrimonii.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec, I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo.


V inc., Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate in casu .
Sententia diei 25 Ianuarii: Affirmative .

79-

8. Romana Bota

IV.

BONONIEN. -

NULLITATIS

ex capite vis et metus et

MATRIMONII

clandestinitatis.
Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien, H. Quattrocolo.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.

Advocatus: V. Sacconi.
Dubium: An constet de nullitate matrimonii in casu .
Sententia diei 30 Ianuarii: Affirmative.
V.

MECHLINIEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite defectus consensus.

Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.


Vinculi Defensor: I.

Trezzi.

Advocati: N. Ferrata, V. Sacconi.


Dubium: A n sententia Rotalis diei 9 Iulii 1927 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 11 Februarii: Affirmative ad primam partem, negative
ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate .
VI.

TORNACEN. - NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite dementiae.

Turnus Rotalis: I. Grazioli, F. Parrillo, Ponens, I. Florczak.


Vinc. Defens.

Substitutus: C.

Advocatus:

Bersani.

F.

Conte.

Dubium: An sententia Eotalis diei 8 Aprilis 1924 sit confirmandavel infirmanda in casu .
Sententia diei 16 Februarii: Affirmative ad primam partem, negative ad alteram, seu non constare de nullitate matrimonii .

V I I . L U B L I N E N . - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, IT. Mannucci, A, Jullien.


Vinc. Defensoris Substitutus: C. Conte.
Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate in casu .
Sententia diei 6 Martii: Affirmative .

V I I I . STRIGONIEN.-NULLITATIS MATRIMONIIS

ob

intentionem

contra

bonum

capite defectus consensus

Sacramenti.

Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.


Vinc. Defens.

Substitutus: C.

Conte.

Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: An constet de nullitate matrimonii in casu .
Sententia diei 14 Martii: Negative .

-80

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

IX.

P A R I S I E N . - N U L L I T A T I S MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Botalis: I. Grazioli, P. Parrillo, Bonens, I. Florczak.


V inc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus:

N.

Ferrata.

Dubium: An sententia Rotalis diei 1 Iulii 1927 sit confirmanda vel


infirmanda in casu .
Sententia diei 16 Martii: Affirmative ad primam partem, negative
ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate in casu .
X.

TORNACEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite simulati consensus^

Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, G. Heard.


Vinculi Defensor: I.

Trezzi.

Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.


Dubium: A n sententia Rotalis diei 1 Iunii 1927 sit confirmanda vel
infirmanda in casu .
Sententia diei 4 Aprilis: Affirmative ad primam partem, negative ad
alteram, seu non constare de nullitate matrimonii in casu .
X I . N. N. contra

NULLITATIS

ex capite conditionis appositae

MATRIMONII

bonum prolis.
Turnus Rotalis: H. Quattrocolo, Ponens. F. Morano, A. W y n e n .
Vine. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus: N. Patrizi.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .
Sententia diei 16 Aprilis: Negative .

X I I . N. N. -

NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite criminis.

Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, H. Quattrocolo.


V inc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: V. Sacconi.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate in casu .
Sententia diei 16 Aprilis: Negative .

X I I I . N.

N . - O N E R U M SACRAE

ORDINATIONIS.

Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, U. Mannucci, A. Jullien.


Vinc. Defensor: I. Trezzi.
Advocatus

ex

mandato

gratuiti patrocinare.

Giusino.

Dubium: An constet de nullitate susceptionis onerum sacrae ordinationi adnexorum, in casu .


Sententia diei 16 Aprilis: Negative .

81

S. Romana Rota
XIV.

A T R E B A T E N . - COMPETENTIAE.

Turnus Botalis: I. Florczak, Ponens, IT. Mannucci, A. Jullien.


Promotor Iustitiae: F.

Bracci.

Advocatus: V. Sacconi.
Dubia: 1) A n constet de re iudicata in casu; et quatenus affirmative, 2) An concedenda sit restitutio in integrum, in casu; quatenus vero
negative ad I, vel affirmative ad II, 3) An Tribunal Curiae sit competens
in casu .
Sententia diei 27 Aprilis: A d 1) Affirmative; ad alterum negative;
ad 3) provisum in secundo .
XV.

LEODIEN. - NULLITATIS

MATRIMONII

ex

intentione contra bonum

sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium : An constet de nullitate matrimonii in casu .
Sententia diei 28 Aprilis: Negative .
XVI.

N.

N.

I U R I U M SUPER INCIDENTALIBUS.

Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.


Promotor Iustitiae; F. Bracci.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubia: 1) - An Sac. X. ius habeat appellationem prosequendi, adversus sententiam Trib. secundi gradus diei 2 D e c . 1926, non obstante renunciatione suis iuribus facta a E e v . Y. in c a s u . Et quatenus affirmative:
2) A n beneficium gratuiti patrocinii eidem Sac. X. concessum adhuc
sustineri debeat, in casu; 3) An suspensio adversus Sac. X. lata die
29 Iulii 1926 haberi debeat ut attentatum lite pendente, in casu .
Sententia diei 7 Maii.: Ad 1) affirmative; ad 2 et 3) negative .
XVII.

WESTMONASTERIEN. - NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite vis et

metus.
Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.
Vinc.

Defensor deputatus: I. Stella.

Advocatus:

H. Benvignati.

Dubium: An constet de matrimonii nullitate in casu .


Sententia diei 8 Maii: Negative .
XVIII. N. N. -

NULLITATIS MATRIMONII

ex capite defectus consensus ob

exclusum bonum prolis.


Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli, F. Parrillo.
ACTA, vol. X X I , n. 2. 6-2-929.

82

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

Vino. Defens. Substitutus: C. Conte.


Advocati: L. Legrand, I. P. Certo.
Dubium: An sententia Rotalis diei 12 Augusti 1926 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 19 Maii: Negative ad primam partem; affirmative ad
alteram, seu constare de nullitate matrimonii, in casu .
X I X . N. N. contra

bonum

NULLITATIS MATRIMONII

ex capite conditionis appositae

sacramenti.

Turnus 'Rotalis: I. Florczak, Ronens, U. Mannucci, A. Jullien.


Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocati: N. Ferrata, V. Sacconi.
Dubium: An sententia rotalis diei 22 Februarii 1927 sit confirmanda
vel infirmanda in casu .
Sententia diei 15 Maii: Affirmative ad primam partem; negative ad
alteram; seu constare de nullitate matrimonii in casu .
XX.

F R I B U R G E N . - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dee., I. Grazioli, A. W y n e n , Ponens.


Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus: B. Pellegrini.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .
Sententia diei 19 Maii: Negative .
XXI.

- FLORENTINA.

IURIUM.

Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens. I. Florczak, U. Mannucci,


Dubium: An deliberatio qua die 7 dec. 1924 confraternitas B. M. V.
Immaculatae loci S. Mariae a Ripa probavit n o v a s Constitutiones et infirmavit deliberationem diei 23 Maii 1920 circa prorogationem in munere
Gubernatoris ad quinquennium Di Aegidii Corsi, sustineatur in casu .
Sententia diei 19 Maii: Negative, firmo tamen Decreto E m i Archiepiscopi diei 22 Maii 1924 .
XXII.

SMYRNEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien, F. Guglielmi.


Vine. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: F.

Bersani.

Dubium: An constet de nullitate matrimonii, in casu .


Sententia diei 30 Maii: Affirmative .
XXIII.

CRACOVIEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus..

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec, I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo.

83

S. Romana Rota

' Vino. Defens. Substitutus: C. Conte.


Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii:

I.

Stella.

Dubium: An sententia Rotalis diei 5 Augusti 1926 sit confirmanda


vel infirmanda in casu .
Sententia diei 30 maii: Affirmative ad primam partem; negative ad
secundam, seu non constare de matrimonii nullitate .
XXIV.

N . N . - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite defectus consensus ob

intentionem contrariam bono prolis atque bono sacramenti, nec non ex capite
vis et metus.
Turnus Botalis: M. Massimi, Dec. Ponens., I. Grazioli, F. Morano.
Vinc. Defens. Substitutus: C.

Conte.

Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: An sententia Rotalis diei 30 Iunii 1925 sit confirmanda
vel infirmanda in casu .
Sententia diei 5 Iunii:

Affirmative ad primam partem, negative

ad alteram, seu non constare de nullitate matrimonii, in casu .


XXV.

ROMANA.

- NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite conditionis ap-

positae.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens,

F. Morano, A. W y n e n .

Vinc. Defens. Substitutus: C. Conte.


Advocatus: V. Sacconi.
Dubium: An sententia Rotalis diei 4 Augusti 1924 sit confirmanda
vel infirmanda in casu .
Sententia diei 12 Iunii: Affirmative, ad primam partem; negative, ad
alteram, seu non constare de matrimonii nullitate, in casu .
XXVI.

N.

N . - NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite simulati consensus,

nec non condicionis contra bonum sacramenti.


Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien, F. Morano.
Vinc. Defensor deputatus: I. Stella.
Advocatus

ex mandato gratuiti patrocinii: F.

Fournier.

Dubium: A n constet de nullitate matrimonii in casu.


Sententia diei 16 Iunii : Negative .
XXVII.

AUGUSTOBUNEN. - NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite vis et

metus.
Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Fournier.

84

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Dubium: An constet de matrimonii nullitate in casu .


Sententia diei 16 Iunii: Negative .
XXVIII.

BERGOMEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite dementiae.

Turnus Rotalis: H. Quattrocolo, Ponens, F. Morano, A. W y n e n .


Vine. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate in casu .
Sententia diei 23 Iunii: Affirmative .
X X I X . SIRMIEN. ET DIACOVIEN. - SEPARATIONIS. .

Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, U. Mannucci, A. Jullien.


Promotor Iustitiae: F. Bracci.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D.

Lazzarato.

Dubium: An et quomodo sit locus sparation! quoad tuorum et cohabitationem, in casu .


Sententia diei 30 Iunii: Negative .
X X X . MECHLINIEN. - NULLITATIS MATRIMONII

Turnus Rotalis: M. Massimi,

ex capite vis et metus.

Dec. Ponens, F. Guglielmi, H. Quat-

trocolo.
V inc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .
Advocati: C. Santucci, C. Astorri.
Dubium: An sententia Rotalis diei 16 Decembris 1925 sit confirmanda vel infirmandam in casu .
Sententia diei 30 Iunii: Negative ad primam partem;

affirmative

ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate, in casu .


X X X I .

PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli, F. Morano.


Vine. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocati: H. Benvignati, N. Ferrata, V. Sacconi.
Dubium: An sententia Rotalis diei 9 Aprilis 1926 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 7 Iulii: Negative ad primam partem, affirmative ad
alteram; seu constare de matrimonii nullitate .
X X X I I . TOLOSANA - REDDITIONIS

RATIONUM.

Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.


Advocati ex mandato gratuiti patrocinii:

B.

Pellegrini,

Dubium: An sententia Rotalis diei 5 'Iulii sit


infirmanda in casu .

F. Fournier.

confirmanda vel

85

S. Romana Rota

- Sententia diei 11 Iulii: Negative ad primam partem, affirmative ad


alteram, seu a B. D. Dessane deberi Dae Aliciae Figadre sortem capi*
talem franc. 15.606 cum fructibus a die motae litis .
XXXIII.

X . X . - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, F. Morano.


Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .
Advocatus: A. D'Alessandri.
Sententia diei 25 Iulii: Negative .
XXXIV.

PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite defectus con-

sensus.
Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, F. Morano, A. W y n e n .
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocati: N. et |I. B. Ferrata.
Dubium: A n sententia Rotalis diei 7 Aprilis 1926 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 28 Iulii: Affirmative ad primam partem; negative ad
alteram, seu non constare de matrimonii nullitate in casu .
X X X V . N. N. -

NULLITATIS MATRIMONII

ex capite impotentiae viri.

Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.


Vinc. Defens. Substitutus: O. Conte.
Advocatus: -A. D'Alessandri.
Dubia: An constet de nullitate matrimonii in casu. '3t quatenus
negative: 2)

An consulendum sit Ssmo fsuper dispensatione matrimonii

rati et non consummati, in casu .


Sententia diei 30 Iulii: A d 1) Affirmative; ad 2) provisum in primo.
XXXVI.
ditionis

MARIANOPOLITANA. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite con-

appositae.

Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, TT. Mannucci, A. Jullien.


Vine. Defensor substitutus: I.

Stella.

Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .
Sententia diei 31 Iulii: Affirmative .
XXXVII.

ex capite

VIOAR.

APSTOL, DE

LOANGO. - NULLITATIS

MATRIMONII

simulati consensus.

Turnus Rotalis: I. Florczak, Ponens, U. Mannucci, A. W y n e n .

86

Acta. Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Vino.

Defensor deputatus: I.

Stella.

Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. P. Certo.


Dubium: An constet de nullitate matrimonii, in casu .
Sententia diei 31 Iulii: Affirmative .
XXXVIII.

N . N . - S . O R D I N A T I O N I S (Cfr. n . I ) .

Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, U. Mannucci.


Y inc. Defensor: I. Trezzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. P. Certo.
Dubium: An sententia Eotalis diei 13 Ianuarii 1928 sit confirmanda
vel infirmanda in casu .
Sententia diei 1 Augusti: Affirmative ad primam partem, negative
ad alteram .
XXXIX.

LEOPOLIEN. LATINORUM. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite

vis et metus.
Turnus Rotalis: H. Quattrocolo, Ponens, F. Morano, A. Wynen.
Vinc.

Defens.

Substitutus: C. Conte.

Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.


Dubium: An constet de matrimonn nullitate in casu .
Sententia diei 4 Augusti: Affirmative .
XL.

TRANSILVANIEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, F. Morano, A. W y n e n .


Vinc. Defens.

deputatus: I. Stella.

Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S. Ezewnicki.


Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .
Sententia diei 4 Augusti: Negative .
XLI.

TERGESTINA. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite defectus consen-

sus ob nullitatem mandati procuratorii.


Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens.

Substitutus: C. Conte.

Advocatus ex

mandato gratuiti patrocinii: P. Mottis.

Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .


Sententia diei 4 Augusti: Negative .
XLII.

B R I X I E N . - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I.


Vinc.

Defens.

Substitutus:

Advocatus ex mandato

Grazioli, F. Parrillo.

Conte.

gratuiti patrocinii:

I.

Stella.

87

S. Romana Rota

- Dubium: A n sententia Rotalis diei 11 Augusti 1927 sit confirmanda


vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 7 Augusti: Negative ad primam partem; affirmative
ad alteram, seu non constare de matrimonii nullitate, in casu .

XLIII.

T R A N S I L VANEEN. - N U L L I T A T I S M A T R I M O N I I

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: F. Morano, Ponens, A. Wynen, G. Heard.


Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii; S.
Vinc. Defens.

Rzewnieki.

Substitutus: I. Stella.

Dubium: An constet de nullitate matrimonii, in casu .


Sententia diei 8 Augusti: Affirmative .

X L I V . N. N. dispensationis

NULLITATIS MATRIMONII

ex capite defectus consensus et

super rato.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli, A. W y n e n .


Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocatus:

N.

Ferrata.

Dubia: 1) An constet de matrimonii nullitate, in casu; 2) An consilium praestandum sit Ssmo pro dispensatione a matrimonio rato et non
consummato, in casu .
Sententia diei 10 Augusti: A d 1) affirmative. Ad 2) provisum in
primo .
XLV.

TRANSILVANIEN. - NULLITATIS^MATRIMONII

ex capite vis et metus.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, A. Wynen, G. Heard.


Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S.

Rzewnieki.

Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .


Sententia diei 10 Augusti: Negative .
X L VI. N. N. -

NULLITATIS MATRIMONII

promissione matrimonii (Cfr. n.

ex capite criminis ex adulterio ei

III).

Turnus Rotalis: F. Morano, A. Wynen, Ponens, G. Heard.


Promotor Iustitiae: F. Bracci.
Vinc. Defens. Substitutus: C. Conte.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium: An sententia Rotalis diei 25 Ianuarii 1928 sit confimanda,
vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 11 Augusti: Negative ad primam partem; affirmative
ad alteram; seu non constare de matrimonii nullitate, in casu .

88

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

X L V I I . WESTMONASTERIEN. - NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et

metus.
Turnus Rotalis: IT. Mannucci, Ponens, A. Jullien, F. Morano.
Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocati: V . Sacconi, I . P . Certo.
Dubium: An confirmanda vel infirmanda sit sententia Rotalis diei
14 Man 1927 .
Sententia diei 15 Octobris: Affirmative ad primam partem; negative
ad alteram; seu non constare de nullitate matrimonii, in casu .
XLVIII.

spensationis

N. N. super

ex capite vis et metus et Di-

NULLITATIS MATRIMONII

rato.

Turnus Rotalis: I I . Mannucci, Ponens, A. Jullien, A. W y n e n .


Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Giusino.
Dubium: Au constet de matrimonn nullitate, in casu. 2) An consilium
praestandum sit Ssmo pro dispensatione super matrimonio

rato et non

consummato, in casu .
Sententia diei 15 Octobris: Negative ad utrumque .
XLIX.

N. N. -

NULLITATIS MATRIMONII

ex impedimento ligaminis.

Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. [Guglielmi, H. Quattrocolo.


Vinculi Defensor: I.

Trezzi.

Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.


Dubium: An constet de nullitate matrimonii, in casu .
Sententia diei 19 Octobris: Negative .
L . VARSAVIEN. - NULLITATIS

MATRIMONII

ex^capite vis et metus.

Turnus Rotalis: F. Guglielmi, Ponens, H. Quattrocolo, F. Morano.


Vinc.

Defens.^Substitutus:

C.

Conte.

Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: P. Fournier;


Dubium: A n constet de matrimonii nullitate, in casu .
Sententia diei 24 Octobris: Negative .

LI.

V A R M I E N . - N U L L I T A T I S MATRIMONII

ex capite defectus consensus.

Turnus Rotalis: I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo, H. Quattrocolo.


Vinculi Defensor: I.

Trezzi.

Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S. RzewnieM.


Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .
Sententia diei 25 Octobris: Negative .

89

S. Romana Rota

LH.

ENGOLISMEN.

NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite

conditionis

appositae.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.
Vinc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Stella.
Dubium: An constet de nullitate matrimonii, in casu .
Sententia diei 24 Novembris: Negative .
L U I . S.
appositae

AUGUSTINI. - NULLITATIS

contra

matrimonii

MATRIMONII

ex capite conditionis

substantiam.

Turnus Rotalis: Massimi, Dec, I. Grazioli, Ponens, F. Parrillo.


Vinculi Defensor: I. Trezzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: An sententia Rotalis diei 15 Iunii 1926 sit confirmanda
vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 28 Novembris: Affirmative ad primam partem, negative ad alteram; seu constare de matrimonii nullitate, in casu .
L I V . N; N . -

NULLITATIS MATRIMONII

ex capite conditionis appositae.

Turnus Rotalis: M. Massimi, Dec. Ponens, I. Grazioli,

G. Heard.

Vinc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .


Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: S.

Rzewnieki.

Dubium: An sententia Rotalis diei 2 Decembris 1927 sit confirmanda


vel infirmanda, in casu .
Sententia diei 30 Novembris: Negative ad primam partem, affirmative ad alteram, seu constare de matrimonii nullitate, in casu .
LV. N. N. contra

bonum

NULLITATIS

MATRIMONII

ex capite conditionis appositae

sacramenti.

Turnus Rotalis: A. Jullien, Ponens, F. Guglielmi, H. Quattrocolo.


Vinc. Defens. deputatus: I. B r o c c o .
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I.

Stella.

Dubium: An constet de nullitate matrimonii in casu .


Sententia diei 1 Decembris: Negative .
LYI.

VERCELLEN. - PENSIONIS.

Turnus Rotalis: F. Parrillo, Ponens, I. Florczak, F. Morano.


Advocati: A. D'Alessandri; ex mandato gratuiti patrocinii: F. Fournier.
Dubium: A n et in quanam mensura augeri debeat pensio favore
Sac. Iosephi Fantone, in casu .
Sententia diei 18 Decembris: Negative .

90

Acta

LVII.

Apostolicae

Sedis

Commentarium

V I L N E N . - NULLITATIS MATRIMONII

Turnus Rotalis: A.

Officiale

ex capite vis et metus.

Jullien, Ponens, F. Gughelmi, H. Quattrocolo.

Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.


Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: D. Lazzarato.
Dubium: An constet de nullitate matrimonii, in casu .
Sententia diei 22 Decembris: Affirmative .
LVIII.
tionis

N . N . NULLITATIS MATRIMONII

ex capite vis et metus atque condi-

appositae.
Turnus Rotalis: U. Mannucci, Ponens, A. Jullien,

F. Guglielmi.

Vinc. Defens. deputatus: I. Stella.


Advocatus: I. P. Certo.
Dubium: An constet de matrimonii nullitate, in casu .
Sententia diei 29 Decembris: Negative

II
Causae quae eodem anno 1928 transactae fuerunt, vel peremptae, vel
quae absque definitiva sententia, ex peculiaribus circumstantiis, finem
habuerunt;

quibus adduntur decreta quoad recursus contra libellorum

reiectionem.
I.

DIACOVIEN. -

Separationis, coram

P.

E.

D.

Parrillo.

Cum nullus actus processualis per annum interpositum fuerit, ad normam Can. 1736 instantiam appellationis esse peremptam, decreto diei
Ianuarii Ponens decrevit.
II.

TAURINEN. -

Reiectionis libelli, coram

E.f

P. D . Jullien.

Attenta renunciatione Actoris, acta reponi in Archivo die 7 Ianuarii,


Ponens decrevit.
III.

GUROEN. -

Appellationis, coram E . P . D . Parrillo.

Constare de duplici sententia conformi ad effectum appellationis in


casu, die 10 Ianuarii, decreverunt Patres.
IV.

MEDIOLANEN. -

Crediti, coram

E.

P. D . Mannucci.

Cum a die 23 Apr. 1926 nullus actus processualis positus fuerit, instantiam appellationis esse peremptam, ad normam can. 1726, Ponens, die
25 I a n u a m decrevit.

91

S. Romana Rota

Y.

Separationis, coram

BERYTEN. -

E.

P. D . Mannucci.

Attenta actricis morte, et cum actio non transeat ad heredes (can. 1733)
acta poni in Archivo, die 1 Februarii, Ponens decrevit.
YI.

NOLANA. -

Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus, coram

E.

P . D . Mannucci.
Cum nullus actus processualis ab actore intra annum positus fuerit, ad
appellationem

prosequendam,

instantiam

esse

peremptam, ad normam

can. 1736, die 2 Februarii, Ponens decrevit.


VII.

- VIENNEN. -

Nullitatis

matrimonii ex

capite defectus consensus et

condicionis, coram R . P . D . Guglielmi.


Ad normam can. 1736, cum per annum nullus actus processualis positus
fuerit, instantiam esse peremptam, die 16 Februarii Ponens declaravit.
V I I I . N . N . - Nullitatis matrimonii ex capite impotentiae mulieris, coram
R . P . D . Quattrocolo.
Attenta Actoris renunciatione, acta reponi in Archivo die 12 Aprilis,
Ponens decrevit.
IX.

ATRERATEN. -

Nullitatis matrimonii ex capite conditionis appositae,

coram R . P . D . Florczak.
Ad normam can. 1736 instantia perempta declaratur (decr. d. 23 Maii).
X. N . N .

- Nullitatis matrimonii ex capite impotentiae mulieris,

coram

R . P . D . Florczak.
Audito Vinculi Defensore, ad normam can. 1736 instantia perempta
declaratur (dec. die 24 Maii).
XI.

PANORMITANA. -

Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus, coram

R . P . D . Parrillo.
Cum obtemperatum non fuerit decreto diei 2 Febr. h. a., ad normam
can. 1850, Ponens, die 28 Maii, declarat actricis contumaciam, et peremptum ipsius ius ad causam prosequendam.
XII.

LARINEN.

ET

THERMULARUM. -

Praecedentiae, coram

R.

P. D .

Parrillo.
Cum nullus actus processualis per biennium positus fuerit, ad normam
can. 1736, instantiam esse peremptam, die 4 Iunii, Ponens declarat.
XIII.

CREMONEN. -

Reiectionis libelli, coram

E.

P. D . Parrillo.

Libellum in casu legitime fuisse reiectum, die 11 Iulii, Turnus decrevit.

92

Acta Apostolicae

XIV.

Sedis

Commentarium

Crediti et damnorum,

NEAPOLITANA. -

Officiale

comm

R.

P.

D . Mas-

simi D e c .
Cum per annum nullus actus processualis a partibus positus fuerit
appellatio, quae utrimque fuerat interposita, declaratur deserta, ita ut
sententia rotalis, per appellationem oppugnata, in rem iudicatam transierit, ad normam can. 1736 (dec. d. 13 Augusti).
XV.

GRATIANOPOLITANA.

Nullitatis

matrimonii

ex

capite

defectus

consensus, coram R . P . D . Florczak.


Appellatio declaratur deserta (decr. d. 2 Octobr.).
X V I . N. N. - Nullitatis matrimonii ex capite conditionis appositae contra
bonum prolis, coram R . P . D . Florczak.
Appellatio deserta declaratur (decr. diei 3 O c t o b r . ) .
XVII.

STRIGONIEN. -

Nullitatis matrimonii ex simulato consensu, coram

R . P . D . Florczak.
Ad normam can. 1736, instantia perempta declaratur (Decr. die 4 Oct.).
XVIII.

MONTISPESSULANI. -

Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus,

coram R . P . D . Florczak.
Die 13 Octobris, instantia perempta declaratur.
XIX.

RHEGINEN. -

Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus, coram

R . P . D . Mannucci.
Cum anno superiore nullus actus processualis positus fuerit, die 29 Octobris, instantiam fuisse peremptam Ponens decernit.
XX.

WRATISLAVIEN. -

Reiectionis libelli,

coram

R.

P. D . Mannucci.

Attento quod Orator, monitus die 13 D e c . 1927 causam proponi non


posse nisi, ad normam can. 1903, n o v a per eum suppeditarentur documenta
aut argumenta, nihil hucusque responderit, audito et consentiente Vinculi
Defensore, Ponens, die 29 Octobris decrevit appellationem fuisse desertam, et acta causae reponenda.
XXI.

ROMANA.

Nullitatis matrimonii ex capite vis et metus,

coram

R . P . D . Jullien.
Attento quod per annum et ultra nullus actus processualis positus
sit, appellationem esse desertam, die 3 Novembris, Ponens declaravit.
XXII.

ROMANA. -

Compromissi, coram

R.

P . D . Grazioli.

Cum partes in causa, transactione inter ipsas inita litem finiendam censuerint, Ponens, audito Promotore iustitiae, attento et transactionem valde

S. Romana Rota

opportunam fuisse et omnia in ea fuisse servata quae ad normam can. 1927


C. I. C. servanda erant, eandem transactionem ratam habet et acta causae
in Archivo S. N. T. reponi iubet (Decr. d. 19 N o v e m b r . ) .
XXIII.

CESEN ATEN.

Reiectionis libelli, coram R . P. D . Morano.

Acceptata renuntiatione recursus, remittantur acta ad Tribunal primae


instantiae (decr. d. 20 Novembr.).
X X I V . N. N. Iurium super incidentalibus, coram R. P. D. Massimi D e c .
N o n esse locum appellationi contra sententiam Rotalem diei 7 Maii 1928,
coram

Patribus

turnum

proxime sequentem constituentibus propositae,

Turnus decrevit die 12 Decembris.


XXV.

ALBIEN. -

Proprietatis, coram R . P. D . Parrillo.

Attento decreto diei 13 Augusti h. a. quo, ad instantiam actorum


Duae Vedel et Par. Vidal, novus et definitivus terminus concedebatur pro
allegationum

distributione,

firmo

decreto

diei 25 Maii; attento quod

actores nec allegationes exhibuerunt, nec graves et attendibiles adduxerunt causas pro novis terminis obtinendas, Ponens, audita altera parte
et Rev. Promotore Iustitiae, declarat actores contumaces, et ad normam
can.

1850

n. 1, peremptum eorum ius ad

instantiam prosequendam

(decr. d. 14 Decembr.).
Ex Cancellaria Sacri Tribunalis, 18 Ianuarii 1929.
L. S .
T.

Tani, Notarius.

94

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA COMMISSIO PRO RUSSIA

MONITUM
D E RUSSIS A D CATHOLICAM F I D E M R E D E U N T I B U S

Haud raro evenit ut aliquis e Russis extra patriam commorantibus


sive clericus sive laicus, Dei adiuvante gratia, in sinum Ecclesiae Catholicae redeundi manifestet desiderium atque loci Ordinarium eiusve delegatum supplex adeat ut ad abiurationem et Fidei professionem in foro
extern^ admittatur.
Ne in re tanti momenti faciliores se praebeant, praesertim si de personis sibi minime vei parum notis agatur, Ordinarii locorum monentur
ut singulos casus huic Pontificiae Commissioni vel, ubi adsit, Apostolico
Legato mature exponant, atque iuxta peculiares instructiones quae pro
opportunitate ipsis traditae fuerint sese gerant.
Interdum non erunt oratores

reficiendi vel

deserendi,

sed

prudenti

sacerdoti commendandi qui ipsos catholicam doctrinam doceat eorumque


mores et animum perscrutetur et vigilet.
Datum R o m a e , ex aedibus Pont. Commissionis pro Russia, die 12
mensis Ianuarii, anno 1929.

A.

CARD.

SINCERO,

Praeses.

L . 8.
Carolus Margotti, Secretarius.

'Diarium Romanae

95

Curiae

DIARIUM ROMANAE CURIAE


S A C R A CONGREGAZIONE DEI RITI
Marted, 29 Gennaio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con P intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei
Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si. tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il

dubbio sopra

tre miracoli

ehe si asseriscono da Dio operati per intercessione del Venerabile Servo di Dio
Claudio De la Colombire, sacerdote professo della Compagnia di Ges, i
quali vengono proposti per la sua beatificazione.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:
13 Gennaio 1929. Monsig. Giovanni Smit, Vescovo tit. di Paralo; il Revmo
P. Francesco d Ambrosio, dei Minori Conventuali; il Revmo P. Ildebrando Calvani, dei Servi
di Maria e il Revmo P. Cornelio Damen, della
Congregazione del Ssmo Redentore, Consultori
della Sacra, Congregazione di Propaganda Fide.
16

Monsig. Bernardo Eras, Consultore della Sacra Congregazione per la Chiesa Orientale.

24

Monsig. Ernesto Ruffini, Consultore della Sacra Congregazione per gli Affari

MAGGIORDOMATO

Ecclesiastici Straordinari.

DI SUA SANTIT

NMINE
Il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si degnato di nominare
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
7

Luglio

1928. Monsig. Stefano Szymkiewicz, della diocesi di Premislia lat.

Monsig. Giovanni Paszkiewicz, della medesima diocesi.

Monsig. Giovanni Kos, della medesima diocesi.

96

Acta Apostolicae Sedis -

Agosto

Commentarium

Officiale

1928. Monsig. Enrico Waldhaus, dell'archidiocesi di Cincinnati.

Monsig. Francesco A. Thill, della medesima archidiocesi.


Monsig. Roberto Marcello Wagner, della medesima archidiocesi.

29

Monsig. Gustavo Dziaowski, della diocesi di Culma.

Monsig. Paolo Kirstein, della medesima diocesi.

24 Settembre

Monsig. Ignazio Chwirut, dell'archidiocesi di Leopoli lat.

Monsig. Adautto Rocha, della diocesi di Botucatu.

Monsig. Ludovico Veltmann, della diocesi di Mnster.

30

7 Dicembre

Monsig. Giulio Cardini, dell'archidiocesi di Camerino.

Monsig. Achille Salvucci, della medesima archidiocesi.

Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :


10

Luglio

1928. Il Sig. Agostino Retortillo y de Leon marchese de la Vega


de Retortillo, della diocesi di Madrid.

29

Agosto

Il Sig. Giovanni Donimirski, della diocesi di Culma.

il Sig. Tommaso Komierowski, della medesima diocesi.

Cameriere d'onore in abito paonazzo di S. S. :


30 Dicembre 1927. Monsig. Giovanni Maggiori, della diocesi di Colle Val d'Elsa.
Camerieri d'onore di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :
29

Agosto

24 Settembre

1928. Il Sig. Giuseppe Blochowiak, della diocesi di Culma.

Il Sig. Luciano Pradzynski, della medesima diocesi.

Il Sig. conte Adamo Stecki, della diocesi di Luceoria.

NECROLOGIO
23

Aprile

1928.

Monsig. Agostino Gius. Callier, Vescovo di Haarlem.

Luglio

Monsig. Felice Del Sordo, Vescovo di Alife.

Ottobre

Monsig. Gaspare M. Michele Latty, Vescovo di Avignone

15 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Deitmer, Vescovo tit. di Sora.


16
18

Monsig. Domenico del Buono, Vescovo di Ruvo e Bitonto.


Monsig. Stefano Revesz, Vescovo tit. di Treben na.

26

Monsig. Emanuele M. Vidal y Boullon, Vescovo di Tuy.

Annus X X I - Vol. XXI

6 Martii 1929

Num. 3

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTAKIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


CONSTITUTIO APOSTOLICA
D E S O C O R R O E T D E SAN G I L
TRANSLATIONIS SEDIS EPISCOPALIS

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS S E R V O R U M D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM

Apostolici officii Nostri cura et Ecclesiarum omnium sollicitudo exigit


nt omni studio recto et utili dioecesium regimini consulatur. Cum itaque
venerabilis frater Leonidas Medina, hodiernus Episcopus de Socorro a Nobis
enixe postulaverit, ut episcopalis sedes, ob peculiaria locorum adiuncta,
ab urbe Socorro ad urbem San Gil transferatur, ac proinde ecclesia princeps
urbis San Gil ad gradum et dignitatem ecclesiae cathedralis evehatur: Nos,
omnibus rite perpensis, praehabitoque favorabili v o t o venerabilis fratris
Pauli Giobbe, Archiepiscopi titularis Ptolemaidensis in Thebaide, Apostolici Nuntii in Columbiana Republica, oblatis precibus benigne annuendum
censuimus. Quare, suppleto quatenus opus sit, quorum intersit vel eorum
qui sua interesse praesumant consensu, Apostolicae potestatis plenitudine,
episcopalem sedem dioecesis de Socorro in civitatem San Gil transferimus,
ibique erigimus et constituimus; ecclesiam vero principem S. Aegidio dicatam ad cathedralis ecclesiae gradum et dignitatem extollimus, eique propterea concedimus eadem prorsus iura, privilegia, honores et praerogativas,
quibus ceterae in Columbiana Republica cathedrales ecclesiae gaudent.
Cupientes tamen, ut ecclesiae de Socorro, hucusque Episcopi sedi, pristinae dignitatis memoria servetur,
ACTA. vol. XXI, n.

3.

- 6-3-929.

statuimus ut ecclesia ipsa

honorifico

98

Acta

Apostolicae

Sedis'-

Commentarium

Officiale

concathedrali titulo in posterum fruatur. Insuper volumus et mandamus


ut dioecesis de Socorro posthac nomen assumat de Socorro et de San Gil.
Rebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda
praefatum venerabilem fratrem Paulum Giobbe Archiepiscopum Ptolemaidensem deputamus eidemque concedimus necessarias ac opportunas
facultates tum omnes dirimendi controversias, si quae in exsecutionis actu
oriturae sint, tum etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet
virum in officio vel ecclesiastica dignitate constitutum, c u m onere ad Sacram Congregationem Consistorialem intra sex menses authenticum exemplar mittendi peractae exsecutionis. Volumus autem ut harum Litterarum
transumptis etiam impressis, manu tamen alicuius notarii publici subscriptis et sigillo alicuius viri in officio vel ecclesiastica dignitate constituti
munitis, eadem prorsus tribuatur fides quae hisce Litteris tribueretur si
exhibitae vel ostensae forent. N o n obstantibus, quatenus opus sit, regulis
in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis
editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus A p o stolicis et quibusvis aliis R o m a n o r u m Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionibus ceterisque contrariis quibuscumque etiam speciali
mentione dignis. Nemini autem quae hisce Litteris Nostris decreta sunt
infringere, vel eis contraire liceat. Si quis vero ausu temerario hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et
Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo octavo, die decima nona mensis Ianuarii, Pontificatus
Nostri anno sexto.

F R . A N D R E A S CARD. P R O H W I R T H ,

B A S I L I U S C A R D . POMPILJ,

S. B. E. Cancellarius.

Episcopus

Dominicus
Hector

Veliternen.

Spolverini, Protonotarius Apostolicus.

Castelli,

Protonotarius Apostolicus.

Loco Plumbi

Reg. in Cane. Ap., vol. XXXVII, n. 42. - M. Riggi.

Acta

Pii

PP.

99

XI

LITTERAE APOSTOLICAE
I
P R I M A R I A E O P E R A E APOSTOLICAE A I E S U CHRISTO O P E R A R I O S E D E S P R A E C I P U A A C I V I T A T E G E N E V E N S I AD ALMAM U R B E M T R A N S F E R T U R SUB I U R I S D I C T I O N E M A G I S T R I G E N E R A L I S O. P.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Decessor Noster rec. m e m . Benedictus P p . X V , Litteris Apostolicis sub anulo die VIII mensis Aprilis anno
MDCCCCXXI

datis, Operam Apostolieam a Iesu Christo Operario, canonice

institutam in paroeciali ecclesia ad Sanctae Clotildis in urbe Genevensi,


in Primariam sive Centralem cum consuetis privilegiis erexit; eiusdemque
nunc Primariae Operae ut sedem centralem transferre dignemur, Nos
enixis precibus rogat parochus Genevensis ad Sanctae Clotildis, qui studiosus ipsius Operae moderator est. Refert quidem ipse curio Apostolicam eandem Operam a Iesu Christo Operario Religiosorum Patrum Ordinis Praedicatorum praesertim labore habuisse incrementum; proindeque ipsius
Operae curam eisdem Patribus Praedicatoribus peropportune committendam esse. At cum Ordinis laudati non exstent sedes sive domus intra Genevensis dioecesis fines, probante quoque Lausannensium,

Genevensium

ac Eriburgensium Episcopo, Nos, conlatis consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus Sacrae Congregationi Concini praepositis, hisce Litteris, auctoritate Nostra apostolica,
centrum seu sedem praecipuam Primariae Operae Apostolicae a Iesu Christo
Operario nuncupatae ab ecclesia Genevensi paroeciali Sanctae Clotildis
ad hanc almam Urbem Nostram transferimus, ita ut ex nunc et in posterum eadem Primaria Opera sub iurisdictione Magistri generalis Ordinis
Praedicatorum posita apud eiusdem Magistri Generalis d o m u m sive sedem
exsistat.
Haec, quae ad emolumentum praelaudatae Operae provehendum in
Domino

statuimus, mandamus decernentes

praesentes Litteras firmas,

validas atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque


integros effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos pertinent, sive pertinere poterunt, amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super his,

100

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

a quoquam, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m Eomae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Iulii anno

MDCCCCXxvm,

Pontificatus Nostri septimo.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

II
AD A B B A T I A L E M G R A D U M R E S T I T U I T U R M O N A S T E R I U M MONACHORUM O. S.
B E N E D I C T I , LOCI N E U B U R G I N T R A F I N E S A R C H I D I O E C E S I S F R I B U R G E N S I S .

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Friburgensis archidioecesis intra fines
Ordinis Sancti Benedicti exstat monasterium, cuius ecclesia in honorem
Sancti Bartholomaei Apostoli D e o dicata est. Prope Heidelbergam civitatem positum suam originem habuit a q u o d a m monachorum asceterio,
quod, saeculo decimo secundo fundatum, vulgo Neuburg nuncupatum est,
et sub iurisdictione celeberrimae atque antiquae Ordinis Sancti Benedicti
abbatiae Laureshamensis diu perduravit. Lucius P p . I I , decessor Noster,
Neuburgense monasterium sollemniter adprobavit, idemque iuribus privilegiisque sat amplis ditavit. Postea vero monasterium, loco monachorum
monialibus suffectis, Congregationi Bursfeldensi subiectum fuit, et virtutibus sodalium maxime floruit ad tempora usque germanicae, uti nuncupant, reformationis, cuius improbissima opera multa aerumnarum damnorumque passum est. Neuburgense tamen monasterium anno tantum
MDCCCiv ob leges saecularizationis tunc temporis illatas exstinctum est.
At elapso plus quam saeculo ab huiusmodi monasterii fine, Archiabbatis
S. Martini de Beuron studio sollertiaque, aedificia perantiqui Neuburgensis
asceterii cum adiectis fundis Ordo S. Benedicti denuo comparavit; atque
ita in eisdem, Friburgensium quoque Archiepiscopo probante, vita monachorum regulari instaurata est. N u n c autem, D e o favente, exsuscitati
monasterii in claustris nova monachorum et fratrum eonversorum familia,
numero conspicua, floret adeo ut praelaudatum Archiabbas Sancti Martini
de Beuron, dilectus filius Eaphael Walzer, moderator Congregationis Beuronensis O. S. Benedicti, enixis precibus a Nobis exposcat ut pro benignitate
Nostra monasterium ipsum, sui iuris constitutum, ad abbatialem gradum
restituere dignemur. Quibus supplicationibus Nos, audito quoque Sanctae
Eomanae Ecclesiae Cardinali Sacrae Congregationi pro Eeligiosorum Soda-

Acta Pii PP.

101

XI

lium negotiis praeposito, ultro libenterque adnuendum censuimus. Quapropter apostolica Nostra auctoritate, praesentium Litterarum tenore, monachorum monasterium Ordinis Sancti Benedicti loci Neuburg, archidioecesis
Friburgensis intra fines, sub titulo Sancti Bartholomaei Apostoli, cum omnibus iuribus ac privilegiis olim ipsi concessis, in integrum restituimus, illudque, d u m m o d o in eodem duodecim saltem chorales monachi adsint, in abbatiam sui iuris erigimus, quam Congregationi Beuronensi unimus, itemque
privilegiorum ac favorum eidem Congregationi eoncessorum participem
facimus.
Haec edicimus,

mandamus

decernentes praesentes

Litteras firmas,

validas atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque


integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Non obstantibus Apostolicis constitutionibus et
ordinationibus ceterisque in contrarium facientibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P. C A R D . G A S P A R R I , a Secretis Status.

III
DOMUS O. S. B E N E D I C T I CONGREGATIONIS SOLESMENSIS A P U D OOSTERHOLTUM, INTRA FINES

DIOECESIS

BREDANAE, IN

ABBATIAM

SUB

TITULO

S. P A U L I E R I G I T U R .

P I U S PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Dilectus filius Ioannes de Puniet, Abbas
ad Sancti Pauli de W i c i a c o , in dioecesi Atrebatensi in Gallia, Congregationis Gallicae Ordinis Sancti Benedicti, in praesens degens in civitate
de Oosterholto, intra fines dioecesis Bredanae in Hollandia, refert ad
Nos praedictum monasterium in Gallia, in dioecesi Atrebatensi, ab abbatia Sancti Petri de Solesmis anno rep. sal. M D C C C L X X X I X fundatum
sub titulo ad Sancti Pauli de Wiciaco ( Wisques) in prioratum conventualem
die 1 mensis Martii anno M D C C C L X X X X V erectum fuisse. Civiles autem o b
leges anno MDCCCCi latas, ad Galliam relin quendam monachos esse coactos,
qui se primum in Belgicam regionem receperunt, dein in Hollandiam, ubi

102

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

penes Oosterholtum (Oosterhout) monasticas aedes condiderunt. H a u d multos post annos auctum monachorum numerum feliciter permisisse prioratus erectionem ad abbatialem dignitatem, a Praedecessore Nostro P i o X
rec. mem. factam per rescriptum Apostolicum die x x v i n : mensis Septembris anno MDCCCCX obsignatum. Sed novus abbatialis hic titulus de iure
pertinebat ad d o m u m

antea fundatam in

Gallus,

idest ad

prioratum

S. Pauli de Wiciaco, quae tantum de facto ac de necessitate ex circumstantiis specialibus orta, tunc temporis in Hollandia constituta reperiebatur,
additque idem Ioannes de Puniet, semetipsum die x i i mensis Novembris
eiusdem anni MDCCCCX, iam antea conventualem Priorem, canonice electum fuisse in primum A b b a t e m . Attamen edocet Nos ipse Abbas, volventibus annis, nonnullos monachos a memorato A b b a t e suo missos, in Galliam rediisse et patriam d o m u m Wiciacensem anno MDCCCCXX repetiisse,
ibique regularem vitam de integro instaurasse. Ast huic instaurationi
sequutam esse divisionem conventus et constitutionem duarum domorum
religiosarum sub uno eodemque Ordinario et ad unam eandemque abbatiam
pertinentium; inde plures difficultates et quaestiones ortas, quarum solutio
ac definitiva compositio perardua primum visa est, sed ad quam nunc
praestat, interposita Nostra auctoritate devenire, potissimum cum utraque
domus, tam prior Gallica, quam recens Hollandica, uberrima ceperint,
D e o favente, incrementa. Adsunt enim hodie in d o m o Wiciacensi plus quam
viginti monachi chorales, ex quibus quindecim sollemniter professi; sexaginta vero quinque monachos habet altera domus Oosterholtensis, alios
chorales, alios conversos. In utraque d o m o optimam spem praebet tyronum
novitiatus; et quod ad rem familiarem utraque, propria dotatione instructa,
secura ac libera vivit. His perspectis utriusque domus condicionibus, cum
facile argui possit easdem mutuo inter se auxilio non amplius indigere
et propriam plenamque independentiam consequi exinde posse, cum superenunciatus Abbas Ioannes de Puniet enixas Nobis humiliter adhibuerit
preces ut religiosam d o m u m apud Oosterholtum sitam in abbatiam erigere
dignemur, Nos votis his concedendum ultro libenterque existimavimus.
Audito igitur dilecto filio Nostro Camillo S. E. E. Diacono Cardinali Laurenti, Praefecto Congregationis Negotiis religiosorum sodalium praepositae,
omnibusque rei momentis attento seduloque studio perpensis, inspecto
potissimum felicissimo statu domus apud Oosterholtum positae, quae qualitatibus est omnibus instructa a iure et a constitutionibus Congregationis
Gallicae requisitis ut abbatiali dignitate valeat augeri, motu proprio atque
ex certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae
potestatis plenitudine,

praesentium

tenore,

memoratam

d o m u m apud

Oosterholtum in Hollandia, Bredanae intra dioecesis fines positam, in A b b a -

Acta Pii PP.

XI

103

tiam erigimus titulo Sancti Pauli de Oosterholto, ita ut pertineat ad Congregationem Gallicam seu S. Petri de Solesmis O. S. Benedicti, cuius et
membrum sit et habeatur ad normam sacrorum canonum et constitutionum eiusdem Gallicae Congregationis.
Haec volumus, mandamus, edicimus, decernentes praesentes Litteras
firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos
atque integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos spectant sive
spectare poterunt nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Iulii anno MDCCCCXxvni, Pontificatus Nostri septimo.
P. C A R D . G A S P A R R I , a Secretis Status.

SERMONES
I
AD PAROCHOS U R B I S ET CONCIONATORES SACRI TEMPORIS QUADRAGESIMALIS, HABITUS DIE XI FEBRUARII.

Il Nostro pi cordiale benvenuto a voi, predicatori della Quaresima,


ormai alle porte, a voi, da qualunque parte veniate, poich siete figli,
buoni figli e cos altamente qualificati, che venite nella casa del Padre
comune.
Gi per questo, e particolarmente anzi per questo che venite col Nostro
Eminentissimo Cooperatore nella cura spirituale della Nostra cara alma
citt di R o m a e che presta s efficace concorso all'opera Nostra; coi Nostri
cari parroci di R o m a , che sono, senza la minima esagerazione, la perla
del clero romano, ai quali sentiamo e professiamo di dovere tanto per l'assistenza e per il continuo miglioramento delle anime viventi pi. vicine a
Noi e pi intimamente raccomandate dalla divina Provvidenza alle cure
del Nostro ministero pastorale.
Un'altra volta benvenuti siate voi, che venite in questa nuova Gerusalemme a portare il verbo divino, portatore, a sua volta, di nuova vita.
E pi ancora, se possibile, siate v o i benvenuti, che venite in quest'ora s
intimamente" e solennemente solenne per Noi; in questa vigilia del settimo

104

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

anniversario della Nostra incoronazione, ed ancora al principio dell'anno


Giubilare, il cinquantesimo del Nostro Sacerdozio: due celebrazioni che
fanno a gara (una per N o i ben formidabile gara) nel ricordarci, nel dirCi,
nell'intimarCi tutte le grazie, le misericordie di D i o e, pur troppo, tutte le
miserie e deficienze Nostre per una ormai s lunga serie di anni.
Ed anche per un altro m o t i v o Ci sono la vostra venuta e la vostra
presenza particolarmente care e quanto mai opportune, un motivo atto
per s solo ad innalzare ancor pi il significato di questa udienza.
Dicevamo or ora della bont e delle misericordie di D i o e Ci affrettiamo
a chiedere il concorso delle vostre preghiere per meno indegnamente ringraziarne il Signore; concorso, di cui sentiamo tanto pi grande il bisogno
in questo punto di arrivo, d o v e pi che mai sentiamo le Nostre debolezze
giammai cos sentite come d o p o tanti anni di s sublime elevazione e d o p o
s larga e diuturna effusione di grazie sacerdotali.
Ciascuno di v o i ha, c o m e il suo pergamo, cos il suo programma di
predicazione maturato nella meditazione, nello studio e nella preghiera;
e N o i non intendiamo disturbare i vostri piani. N o n dubitiamo per che
troverete m o d o , nelle linee del vostro programma, di far presenti e di
raccomandare vivamente ai vostri fedeli uditori alcuni capi che Ci stanno
particolarmente a cuore.
La prima penosa cosa che ancora tanto Ci affligge, d o p o tanto dire e
predicare da ogni parte, sia dai Pastori di anime c o m e dalla buona stampa:
una cosa che Ci fa arrossire c o m e Vicario di Ges Cristo, che anzi, secondo
l'energica espressione di Ges Cristo stesso, fa arrossire il medesimo Signore
nostro, la inverecondia di tante disgraziate donne, di tante disgraziate
fanciulle che pur si dicono e vogliono essere dette cristiane.
Vedete anche voi, diletti figli, di persuadere con paterna bont, con
pazienza e con insistenza quelle tante poverette, che sono schiave di una
moda cos indegna di paesi civili, ancor prima che di paesi cristiani; tante
povere schiave che sentono la loro schiavit, e se ne vergognano, ma non
hanno poi la forza di ribellarsi ad una tirannia che sfrutta la loro vergogna
come il negriero sfrutta il sangue degli schiavi, in questa vera nuova forma
di tratta delle bianche.
Ma poi bollate col fuoco della vostra apostolica parola tante svergognate,
che non solo non sentono l'indegnit del loro costume, ma quasi se ne gloriano e ne menano vanto.
In secondo luogo, vedete di promuovere, di difendere ( proprio il caso
di dir cos) l'adempimento dei doveri religiosi, parrocchiali, vogliam dire
tutto quel magnifico insieme che la vita parrocchiale, la frequenza, l'assiduit, la diligenza - almeno nella misura indispensabile - all'istruzione refi-

Acta

Pii

PP.

XI

105

giosa, cose tutte veramente minacciate o, peggio, gi pi o meno danneggiate dagli eccessi di quel movimento che, con parola non italiana, si
chiama s p o r t . Eccessi che lo rendono n educativo, ne igienico, mentre
ne fanno un ostacolo, non diciamo al prosperare, ma anche solo al pi
necessario vivere e svilupparsi di altre essenziah attivit umane.
In terzo luogo vogliamo dirvi (forse gi lo sapete o l'avreste tra breve
saputo) di aver firmato una Costituzione Apostolica c o m e testimonio della
Nostra soddisfazione per quel bello ed utile Congresso Ceciliano celebrato
qui in B o m a lo scorso anno in memoria del centenario del buon Guido
d'Arezzo; una Costituzione in favore della musica sacra e del canto gregoriano ed insieme, poich sono argomenti inscindibili, in favore della sacra
liturgia per il maggior decoro del culto.
Abbiamo raccomandato l'esecuzione dei Nostri desideri all'Eminentissimo Cardinale Vicario Nostro, e sappiamo quanto possiamo aspettarci
dal suo zelo; ma la raccomandiamo pure a V o i , perch ve ne facciate divulgatori, se non dal pulpito, almeno in tante altre occasioni, che non mancheranno di offrirsi alla vostra piet ed al vostro zelo.
Ed ora accenniamo a quell'altra circostanza che Ci fa tanto pi cara
ed opportuna la vostra assistenza e che rende questa adunanza ben altrimenti memorabile e storica che non per le circostanze pur belle e solenni
del settimo anniversario dell'incoronazione e dell'anno giubilare.
Proprio in questo giorno, anzi in questa stessa ora, e forse in questo
preciso momento, lass nel Nostro Palazzo del Laterano (stavamo per dire,
parlando a parroci, nella Nostra casa parrocchiale) da parte dell'Eminentissimo Cardinale Segretario di Stato come Nostro Plenipotenziario e da parte
del Cavaliere Mussolini come Plenipotenziario di Sua Maest il Be d'Italia,
si sottoscrivono un Trattato ed un Concordato.
Un Trattato inteso a riconoscere e, per quanto hominibus licet, ad assicurare alla Santa Sede una vera e propria e reale sovranit territoriale (non
conoscendosi nel mondo, almeno fino ad oggi, altra forma di sovranit
vera e propria se non appunto territoriale) e che evidentemente necessaria e dovuta a Chi, stante il divino mandato e la divina rappresentanza
ond' investito, non pu essere suddito di alcuna sovranit terrena.
Un Concordato poi, che v o l e m m o fin dal principio inscindibilmente
congiunto al Trattato, per regolare debitamente le condizioni religiose in
Italia, per s lunga stagione manomesse, sovvertite, devastate in una successione di Governi settari od ubbidienti e ligi ai nemici della Chiesa, anche
quando forse nemici essi medesimi non erano.
N o n vi aspetterete ora da N o i i particolari degli accordi oggi firmati:
oltre che il tempo, non lo permetterebbero i delicati riguardi protocollari,

106

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

non potendosi chiamare quegli accordi perfetti e finiti, finche alle firme dei
Plenipotenziari, d o p o gli alti suffragi e colle formalit d'uso, non seguano le
firme, c o m e suol dirsi, sovrane: riguardi che evidentemente ignorano o
dimenticano coloro che attendono per domani la Nostra benedizione
solenne Urbi et Orbi dalla loggia esterna della Basilica di S. Pietro.
Vogliamo invece solo premunirvi contro alcuni dubbi e alcune critiche
che gi si sono affacciati e che probabilmente avranno pi largo sviluppo
a misura che si diffonder la notizia dell'odierno avvenimento, affinch
voi, a vostra volta, abbiate a premunire gli altri. N o n conviene che portiate queste cose, c o m e suol dirsi, in pulpito; anzi, non dovete portarvele
per non turbare l'ordine prestabilito alla vostra predicazione; ma anche
all'infuori di questa,

molti verranno a voi,

sia per trarre particolare

proftto dalla vostra eloquenza, con conferenze e simili, sia per avere anche
sull'attuale argomento pareri tanto pi autorevoli ed imparziali quanto
pi illuminati.
Dubbi e critiche, abbiamo detto; e Ci affrettiamo a soggiungere che,
per quel che Ci riguarda personalmente, Ci lasciano e lasceranno sempre
molto tranquilli, bench, a dir vero, quei dubbi e quelle critiche si riferiscano
principalmente, per non dire unicamente, a Noi, perch principalmente,
per non dire unicamente e totalmente, Nostra la responsabilit, grave e
formidabile invero, di quanto avvenuto e potr avvenire in conseguenza.
N potrebbe essere altrimenti, perch se nelle ore critiche della navigazione il capitano ha pi che mai bisogno dell'opera fedele e generosa
dei suoi collaboratori (opera che a Noi fu prestata con fedelt e generosit
commoventi ed in una misura incredibilmente larga), in quelle ore meno
che mai egli pu cedere ad altri il posto, e con esso i pericoli e le responsabilit del comando.
Ben possiamo dire che non v ' linea, non v ' espressione degli accennati accordi che non sia stata, per una trentina di mesi almeno, oggetto
personale dei Nostri studi, delle Nostre meditazioni, ed assai pi delle
Nostre preghiere, preghiere anche largamente richieste a moltissime anime
buone e pi amiche di D i o .
Quanto a Noi, sapevamo bene fin dal principio che non saremmo riusciti ad accontentare tutti; cosa che non riesce d'ordinario a fare neppure
Iddio benedetto; anzi Noi abbiamo fatto Nostra la parola del Profeta,
anzi di Nostro Signore medesimo: E g o autem in flagella paratus sum .
del resto un'abitudine ormai inveterata della Nostra vita.
Ma. prescindendo dalla Nostra Persona, dobbiamo pure opportunamente spiegarci, perch Ci fa debitori a tutti l'universale paternit e l'universale magistero affidatoci

dalla

divina

Provvidenza.

Acta

Pii

PP.

107

XI

E' veniamo ai dubbi. Quando per il tramite del Nostro Signor Cardinale
Segretario di Stato c o n v o c a v a m o il Corpo diplomatico accreditato presso
la Santa Sede al fine di comunicare per suo mezzo alle Potenze il punto in
cui le trattative si trovavano e la non lontana conclusione, subito si chiese
se la Santa Sede intendeva con ci domandare un permesso, un assenso
o forse procurarsi le garanzie delle Potenze a favore del nuovo assetto.
E c c o : era per Noi elementare dovere il comunicare, prima della conclusione,
l'andamento delle trattative a Personaggi che presso di Noi portano e
spiegano non soltanto i buoni uffici della loro amabilit, ma rappresentano altres l'amicizia e le favorevoli disposizioni delle numerose Potenze
accreditate presso la Sede Apostolica. Ma poi, evidentemente, n di permesso, n di consenso, n di richiesta di garanzie poteva essere questione.
Tutti ed in tutte le parti del mondo, per quel sentore che delle presenti cose era largamente trapelato, avevano gi detto e ripetuto che, in
fondo, arbitro delle cose della Santa Sede e della Chiesa non poteva essere
che il Pontefice e che il Pontefice non ha quindi bisogno di assenso n di
consenso, n di garanzia. E questo, dobbiamo a Nostra volta dire, verissimo: per quanto Ci premano e Ci siano preziosi il favore e l'amicizia di
tutti gli Stati e di tutti i Governi.
Ma poi garanzie propriamente dette d o v e potremmo trovarle se non
nella coscienza delle giuste ragioni Nostre, se non nella coscienza e nel
senso di giustizia del popolo italiano, se non pi ancora nella divina Provvidenza, in quella indefettibile assistenza divina promessa alla Chiesa e
che si vede in un m o d o particolarmente operante per il Rappresentante
e Vicario di D i o in terra"?
Quali garanzie si possano d'altronde sperare,

anche per un Potere

Temporale abbastanza vasto come quello che figurava gi nella geografa


politica d'Europa, si veduto in quello che fecero, o meglio non fecero, non
vollero o forse non poterono fare, le Potenze per impedirne la caduta.
Perch forse neppure potevano; ma se questa (ed questa) la condizione
e la storia perpetua delle cose umane, come possiamo cercarvi sicure
difese contro i pericoli dell'avvenire"? Pericoli che nel caso presente non
possono essere che ipotetici e non furono mai tanto improbabili.
Altro dubbio: che sar domani? Questa domanda Ci lascia anche pi
tranquilli,

perch possiamo semplicemente rispondere:

Non sappiamo.

L'avvenire nelle mani di D i o , quindi in buone mani. Qualunque cosa ci


prepari l'avvenire, sia essa disposizione o permissione della divina Provvidenza, fin d'ora diciamo e proclamiamo che qualunque sia per essere il
cenno della divina Provvidenza, dispositivo o permissivo, lo seguiremo
fidenti sempre ed in qualunque direzione Ci chiami.

108

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

Le critiche saranno anche pi numerose; ma facilmente si divideranno


in due grandi categorie. Gli uni diranno che abbiamo chiesto troppo, gli
altri troppo p o c o . E questo tanto pi avverr, se si distingueranno i campi
N

in cui N o i avremmo chiesto troppo o troppo p o c o .


Forse alcuni troveranno troppo p o c o di territorio, di temporale. Possiamo dire, senza entrare in particolari e precisioni intempestive, che veramente p o c o , pochissimo, il meno possibile, quello che abbiamo chiesto in
questo campo: e deliberatamente, d o p o aver molto riflettuto, meditato
e pregato. E ci per alcune ragioni che Ci sembrano e buone e gravi.
Innanzi tutto abbiamo voluto mostrare di essere pur sempre il Padre che
tratta coi figli, che* dire la disposizione Nostra a non rendere le cose pi
complicate, e pi diffcili, ma pi semplici e pi facili. Inoltre v o l e v a m o
calmare e far cadere tutti gli allarmi, v o l e v a m o rendere addirittura ingiuste,
assolutamente irragionevoli, tutte le recriminazioni fatte o da farsi in nome
di una, stavamo per dire, superstizione di integrit territoriale del paese. Ci
parve cos di seguire un pensiero p r o v v i d o e benefico a tutti per il presente
e per il futuro, provvedendo ad una maggiore tranquilht di cose, prima
ed indispensabile condizione per una stabile pace e per ogni prosperit.
In terzo luogo v o l e v a m o mostrare in un m o d o perentorio che nessuna
cupidit terrena m u o v e il Vicario di Ges Cristo, ma soltanto la coscienza
di ci che non possibile non chiedere; perch una qualche sovranit territoriale condizione universalmente riconosciuta indispensabile ad ogni
vera sovranit giurisdizionale: dunque almeno quel tanto di territorio che
basti c o m e supporto della sovranit stessa; quel tanto di territorio, senza
del quale questa non potrebbe sussistere, perch non avrebbe d o v e poggiare. Ci pare insomma di vedere le cose al punto in cui erano in S. Francesco benedetto: quel tanto di corpo che bastava per tenersi unita l'anima.
Cos per altri Santi: il corpo ridotto al puro necessario per servire all'anima
e per continuare la vita umana, e colla vita l'azione benefica. Sar chiaro,
speriamo, a tutti, che il S o m m o Pontefice proprio non ha se non quel tanto
di territorio materiale che indispensabile per l'esercizio di un potere
spirituale affidato ad uomini in benefcio di uomini; non esitiamo a dire
che Ci compiacciamo che le cose stiano cos; Ci compiacciamo di vedere il
materiale terreno ridotto a cos minimi termini da potersi e doversi anche
esso considerare spiritualizzato dall'immensa, sublime e veramente divina
spiritualit che esso destinato a sorreggere ed a servire.
Vero che Ci sentiamo pure in diritto di dire che quel territorio che
Ci siamo riservati e che Ci fu riconosciuto, bens materialmente piccolo,
ma insieme grande, il pi grande del m o n d o , da qualunque altro punto
di vista Io si contempli.

Acta Pii

PP.

109

XI

Quando un territorio pu vantare il colonnato del Bernini, la cupola


di Michelangelo, i tesori di scienza e di arte contenuti negli archivi e nelle
biblioteche, nei musei e nelle gallerie del Vaticano; quando un territorio
copre e custodisce la tomba del Principe degli Apostoli, si ha pure il
diritto di affermare che non c' al mondo territorio pi grande e pi prezioso. Cosi si pu abbastanza vittoriosamente, tranquillamente rispondere
a chi obbietta d'aver N o i chiesto troppo p o c o : mentre poi non si riflette
forse abbastanza quel che significhi di i n c o m o d o e di pericoloso (diciamo
al giorno d'oggi) aggiungere al governo universale della Chiesa, l'amministrazione civile di una popolazione per quanto minuscola.
La piccolezza del territorio Ci premunisce contro ogni incomodo e
pericolo di questo genere. Sono sessantanni ormai che il Vaticano si
governa senza particolari complicazioni.
Altri invece diranno, anzi hanno gi detto od accennato, che abbiamo
chiesto troppo in altro campo: si capisce, e v o g h a m o dire nel campo finanziario. Forse si direbbe meglio nel campo economico, perch non si tratta
qui di grandi finanze statali, ma piuttosto di modesta economia domestica.
A costoro vorremmo rispondere con un primo riflesso: se si computasse, capitalizzando, tutto quello di cui fu spogliata la Chiesa in Italia,
arrivando fino al Patrimonio di S. Pietro, che massa immane, opprimente,
che somma strabocchevole si avrebbe?

Potrebbe il S o m m o Pontefice

lasciar credere al mondo cattolico di ignorare tutto questo? N o n ha egli


il dovere preciso di provvedere, per il presente e per l'avvenire, a tutti quei
bisogni che da tutto il mondo a lui si volgono e che, per quanto spirituali,
non si possono altrimenti soddisfare che col concorso di mezzi anche materiali, bisogni di uomini e di opere umane c o m e sono?
Un altro riflesso non sembrano fare quei critici: la Santa Sede ha pure
N

il diritto di provvedere alla propria indipendenza economica, senza la


quale non sarebbe provveduto n alla sua dignit, n alla sua effettiva
libert. A b b i a m o fede inimitata nella carit dei fedeli, in quella meravigliosa opera di provvidenza divina che ne l'espressione pratica, l'Obolo
di San Pietro, la mano stessa di D i o , che vediamo operare veri miracoli
da sette anni in qua. Ma la Provvidenza divina non Ci dispensa dalla
virt di prudenza n dalle provvidenze umane che sono in Nostro potere.
E troppo facilmente si dimentica che qualunque risarcimento dato alla
Santa Sede evidentemente non baster mai a provvedere se non in piccola
parte a bisogni vasti come il mondo intero, c o m e al m o n d o intero si
estende la Chiesa cattolica: bisogni sempre crescenti, c o m e sempre crescono c o n gigantesco sviluppo le opere missionarie raggiungendo i pi
lontani paesi; senza dire che anche nei paesi civili, in Europa, in Italia,

110

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

- q u i specialmente, dopo le spoliazioni sofferte - sono incredibilmente -ninnerosi e non meno incredibilmente gravi, e tali bene spesso da muovere al
pianto, i bisogni delle persone, delle opere e delle istituzioni ecclesiastiche,
anche le pi vitali, che ricorrono, Noi lo sappiamo, per aiuto alla Santa
Sede, al Padre di tutti i fedeli.
Ma torniamo agli avvenimenti odierni e tiriamone una conclusione
altrettanto vera che consolante: e la. conclusione vuol essere che veramente
le vie di D i o sono alte, numerose, inaspettate; che qualunque cosa avvenga,
comunque avvenga e da Noi se ne cerchi il successo, sempre siamo nelle
mani di D i o : che le grandi cose non ubbidiscono n alla Nostra mente n
alla Nostra mano; che sempre ed in ogni incontro, c o m e il Signore sa approfittare di tutti e di tutto, tutto fa concorrere al raggiungimento dei benefci fini della Sua santissima volont; onde a Noi non resta che ripetere
appunto: fiat voluntas

Tua!

Il
A D A N T E C E S S O R E S E T A L U M N O S M E D I O L A N E N S I S CATHOLICAE U N I V E R S I T A TIS A SSMO C O R D E I E S U , H A B I T U S D I E X I I I F E B R U A R I I .

Vogliamo anzitutto esprimere tutta la Nostra, non solo compiacenza,


ma reale commozione che nell'animo Ci hanno prodotto tutte le belle cose
che fino a questo momento abbiamo veduto ed ascoltato. Belle le parole,
belli e preziosi i doni, belli e fragranti i fiori, nella variet dei loro colori
cos graziosamente eloquenti; bello e commovente questo magnifico palpito e questo magnifico profumo di vita, magnifica semplicit come
avrebbe detto il grande Manzoni questa semplicit che solo la mano
di Dio sa mettere nelle cose pi grandi come nelle cose pi piccole, dando
alle pi grandi la grazia della pi umile ingenuit e mettendo nelle pi
piccole saggi e tratti della pi indicibile bellezza. Belle sono state le parole
a volta a volta pronunciate dal Magnifico Rettore, e dai rappresentanti
dei professori e degli studenti. Belli e splendidi i vostri doni, che veramente Ci hanno riempito il cuore di gioia, col ponderoso numero di v o lumi che raccolgono il frutto dei vostri studii e delle vostre fatiche. Bello
stato anche quello che il vostro valente Economo ha detto con manifesta ingiustizia per e con eccessiva modestia esponendo delle cifre
ohe egli ha chiamato aride. Non sono davvero aride le cifre, poich, come
ha detto una volta un poeta lombardo sia pure di secondo o terz'ordine
(che per ha spesso trovato delle febei espressioni)il m o n d o tutto
matematica e poesia. vero infatti che la poesia della natura una poesia

Acta Pii

PP.

III

XI

fatta di numeri, perch sono i numeri che danno un saggio delle grandezze
del Creatore e quanto pi larghi e quasi illeggibili diventano i numeri,
tanto pi splendida e palpitante la poesia. Quelle cifre poi che sono state
lette, si riferiscono a tanta bellezza di opere, a tanta generosit di sforzi, a
tanto frutto di studi, che veramente la letizia, che con la loro poesia infondono nel cuore, altissima e squisita. A tutte queste belle cose voi, professori
e alunni, aggiungete il conforto, dolcissimo per il Padre, della vostra presenza: e per tutto questo dal Nostro cuore si esprime la riconoscenza e il
ringraziamento con piena effusione. I pensieri, le proteste, i propositi, dei
quali abbiamo inteso l'espressione cos come essa usciva dal vostro cuore,
Noi li accogliamo nel cuore Nostro e li affidiamo al Cuore stesso di Ges,
di quel divino Re di cui, per arcana disposizione della divina Provvidenza, Noi siamo il Vicario in terra.
Tutto ci, dunque, ben pu indicare con
diamo alle vostre richieste di benedizioni:

quali sentimenti rispon-

e le diamo con

tutto il

cuore, non soltanto ai presenti, ma anche a tutti quelli che voi rappresentate, bench la rappresentanza sia cos cospicua da raggiungere addirittura la met dell'intero numero di coloro che appartengono all'Universit. Con queste benedizioni Noi intendiamo riferirci a tutti e singoli
i pensieri e i desideri di ciascuno di voi, a tutte le vostre opere, intenti
e buoni propositi.
Questa udienza Ci riesce poi particolarmente gradita in ragione del
momento cos particolarmente bello e significativo nel quale essa ha luogo.
il momento nel quale sempre pi gravi e numerosi il Padre comune
segna gli anni della sua progrediente vecchiaia al chiudersi del settimo
ed all'aprirsi dell'ottavo anno dacch Iddio, nell'arcano Suo consiglio,
Lo chiamava nel suo luogo, in quel luogo che quando vaca vaca nella
presenza del Figliuol di Dio . il momento che segna il principio di quel
50 anno di sacerdozio, che con s alta eloquenza ricorda al Nostro cuore
tante grazie di D i o e tante miserie Nostre. Ed pure il momento nel quale
la divina Provvidenza Ci ha chiamato a compiere azioni e a dar corso ad
avvenimenti che certissimamente almeno per quanto dato di prevedere umanamente, anzi non solo umanamente, ma anche sopraunaturalmente sono destinati a produrre (ne abbiamo la speranza, la fiducia
certa, come fin da principio ne abbiamo avuto l'intenzione ed il desiderio)
frutti preziosi per la gloria di Cristo R e , per l'onore della Santa Madre
Chiesa, per il bene delle anime, per il bene d'Italia e di tante care anime,
a Noi tanto pi care quanto pi vicine; per il bene del m o n d o intero, non
fosse altro che per i riflessi cos evidenti, e cos fatti per conciliare a questi
avvenimenti la simpatia di tutto il m o n d o , di tutte le anime buone, di

112

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

tutti i cuori di alti sentimenti ed aspirazioni; non fosse altro che per il
grande contributo che essi arrecano alla pacificazione di tante coscienze
non soltanto in Italia ma nel m o n d o intero, a quella pace adunque che
Ges benedetto forse direbbe pace sua, pacem meam : la pace di Cristo
nel Regno di Cristo.
A b b i a m o gi accennato a questo argomento nel discorso tenuto due
giorni fa innanzi ai parroci e ai predicatori della Quaresima nelle chiese di
R o m a , prevenendo alcune difficolt che si possono facilmente antivedere.
Lo abbiamo fatto in forma ed in misura che Ci sembravano rispondenti
al bisogno di quelli che ordinariamente vanno a chiedere consiglio ai
parroci ed ai predicatori. A professori, a giovani abituati alle alte indagini
del pensiero come sono gli studenti di una Universit, riservavamo illustrazioni di altra importanza e precisamente

quelle che convengono a chi

ha la mente esercitata nelle materie filosofiche, giuridiche, politiche.


Il Trattato conchiuso tra la Santa Sede e l'Italia non ha bisogno di
altre spiegazioni e giustificazioni esterne, perch in realt esso a se
medesimo spiegazione e giustificazione la pi chiara e definitiva. Ma c'
pure una spiegazione ed una giustificazione esterna non meno chiara e
definitiva, e questa il Concordato. Il Concordato, anzi non solo spiega
e giustifica sempre meglio il Trattato, ma questo gli si raccomanda come
a condizione di essere e di vita. il Concordato che -Noi, appunto perch
esso doveva avere questa funzione, fin da principio abbiam voluto che
fosse condizione sine qua non al Trattato: desiderio, questo, nel quale,
occorre dirlo subito, siamo stati nobilmente, abbondantemente assecondati
dall'altra parte.

Il Trattato non avendo avuto altro fine che quello di

regolare nei termini della

pi assoluta indispensabilit e sufficienza la

condizione giuridica, essenziale della Santa Sede e del R o m a n o Pontefice,


di Quegli che per la divina responsabilit di cui investito, qualunque
nome egli abbia e in qualunque tempo egli viva, non pu essere sottoposto a nessuna sudditanza,

questo fine sarebbe stato raggiunto non

appena si fossero avute le indispensabili condizioni di vera sovranit, che


(almeno nelle presenti condizioni della storia) non riconosciuta se non
attraverso ad una certa misura di territorialit.
Ma come e che cosa avrebbe potuto essere di vitale un tale Trattato, in
un paese, in uno Stato ridotto in quella condizione in cui avevano ridotto
l'Italia tanti anni di manomissioni, di spoliazioni, di eversioni di ogni genere
compiute da governi o nemici o amici dei nemici, sapendolo o non sapendolo? Il problema evidentemente qui incominciava a complicarsi. E gi
questo si era veduto qualche tempo prima, allorch si era fatto un tentativo di riordinamento della legislazione ecclesiastica, che necessariamente

Acta Pii PP.

113

XI

non si sarebbe potuto ridurre che ad una semplice misura unilaterale in


materia, nella quale

nessuno p u legiferare senza che prima accordi e

intelligenze siano prese con la competente autorit ecclesiastica. Le condizioni dunque della religione in Italia non si potevano regolare senza
un previo accordo dei due poteri, previo accordo a cui si opponeva la
condizione della Chiesa in Italia. Dunque per far luogo al Trattato dovevano risanarsi le condizioni, mentre per risanare le

condizioni

stesse

occorreva il Concordato. E allora! La soluzione non era facile, ma d o b biamo ringraziare il Signore di avercela fatta vedere e di aver potuto farla
vedere anche agli altri. La soluzione era di far camminare le due cose di
pari passo. E cos, insieme al Trattato, si studiato un Concordato propriamente detto e si potuto rivedere e rimaneggiare e, fino ai limiti del
possibile, riordinare e regolare tutta quella immensa farragine di leggi
tutte direttamente o indirettamente contrarie ai diritti e alle prerogative
della Chiesa, delle persone e delle cose della Chiesa; tutto un viluppo
di cose, una massa veramente cos vasta, cos complicata, cos difficile,
da dare qualche volta addirittura le vertigini. E qualche volta siamo
stati tentati di pensare, come lo diciamo con lieta confidenza a voi, s
buoni figliuoli, che forse a risolvere la questione ci voleva proprio un Papa
alpinista, un alpinista immune da vertigini ed abituato ad

affrontare le
L

ascensioni pi ardue; come qualche volta abbiamo pensato che forse ci


voleva pure un Papa bibliotecario, abituato ad andare in fondo alle ricerche
storiche e documentarie, perch di libri e documenti, evidente, si d o vuto consultarne molti.
Dobbiamo dire che siamo stati anche dall'altra parte nobilmente assecondati. E forse ci voleva anche un u o m o come quello che la Provvidenza Ci ha fatto incontrare; un u o m o che non avesse le preoccupazioni della scuola liberale, per gli uomini della quale tutte quelle leggi,
tutti quegli ordinamenti, o piuttosto disordinamenti, tutte quelle leggi,
diciamo, e tutti quei regolamenti erano altrettanti feticci e, proprio come i
feticci, tanto pi intangibili e venerandi quanto pi brutti e deformi. E
con la grazia di D i o , con molta pazienza, con molto lavoro, con l'incontro
di molti e nobili

assecondamenti,

siamo

riusciti tamquam per medium

profundum eundo a conchiudere un Concordato che, se non il migliore


di quanti se ne possono fare, certo tra i migliori che si sono fin qua
fatti; ed con profonda compiacenza che crediamo di avere con esso
ridato D i o all'Italia e l'Italia a D i o .
V o i che Ci ascoltate facilmente intendete quanto grande, grave, solenne,
denso di formidabili responsabilit, fosse il problema della situazione politica ed internazionale della sovranit pontifcia. Ma nel Concordato
ACTA, vol. X X I , n. 3. 6-3-929.

114

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

qualche cosa non meno grande e non meno degna di tutti gli sforzi.
Quando alla Chiesa si riconosce la personalit giuridica con i diritti che
ne derivano; quando il Sacramento del Matrimonio prende il posto che
gli compete nella legislazione e nella vita civile; quando alle famiglie religiose riconosciuta la personalit giuridica; quando anche l'Universit
Cattolica del Sacro Cuore ha una altrettanto alta che provvida considerazione; quando all'insegnamento religioso si d il dovuto posto ed onore;
quando altres all'Azione Cattolica riconosciuto un posto legittimo; veramente altrettanto facile che doveroso comprendere c o m e si possa e si
debba ringraziare di tutto cuore il Signore.
Tutto questo insieme di cose si potr poi tanto meglio apprezzare,
allorch si potranno pubblicare i testi del Trattato e del Concordato; giova
per fin d'ora considerare che quando si fa un soliloquio si pu dire quel
che si vuole, ma quando si fa un dialogo bisogna pure ascoltare l'altra
parte. Le favorevoli condizioni nelle quali si svolto il Nostro dialoga
non Ci lasciano ragione
altrettanto

lealmente,

alcuna di dubitare

generosamente,

che

sar pure assicurata

nobilmente,

l'esecuzione di tutte

le misure di comune accordo deliberate.


Ben volentieri abbiamo fatto a quest'uditorio tali paterne confidenze,,
anche perch confidiamo che da questa eletta schiera esciranno giovani
egregiamente preparati a dedicare a cos nobili ed importanti argomenti
almeno qualche parte della loro attivit tutta rivolta al bene. Siamo anche
lieti di ricordare una circostanza che riuscita particolarmente cara al
Nostro, e non dubitiamo, anche al vostro cuore, che cio, proprio nel
giorno in cui davamo il Nostro assenso alla stampa dei documenti di cui
abbiamo parlato, davamo altres il Nostro definitivo consenso e l'ultima
approvazione alle nuove disposizioni liturgiche per le quali la festivit
del Sacro Cuore di Ges ha avuto una maggiore solennit, anzi la pi
grande solennit che sia consentita dalla Sacra Liturgia, riuscendo anche
ad ottenere con la nuova solennissima ufficiatura

un insieme

di pre-

ghiere, di testi, di omelie, che Ci sembra proprio fatto per diffondere


sempre pi largamente ed efficacemente la devozione al S. Cuore.
N o n Ci resta infine che rinnovare l'espressione della Nostra paterna,
riconoscenza, per la consolazione che voi, figli dilettissimi, Ci avete dato
in questa udienza cosi caramente solenne, ed invocare sopra di V o i in
tutta la sua pienezza la Benedizione Divina, mentre impartiamo a tutti
e singoli, a tutte le intenzioni, propositi e fatiche.di ciascuno, a tutta
l'opera in particolare che ciascuno di voi nei pi diversi modi, ma c o n
lo stesso nobilissimo intento, impiega per la gloria del Sacro Cuore, la
Nostra paterna Apostolica Benedizione.

S.

Congregatio

Lib

Consistorialis

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
25 Ianuarii 1929. Cathedrali Ecclesiae Joinvillensi praefecit R. D.
Pium Freitas, e Congregatione Missionis.
Titulari episcopali Ecclesiae Euroeensi, R. D. Dionysium Tibiletti,
quem constituit Auxiliarem R. P. D. Aloisii Niella, Episcopi Corrientensis.
28 Ianuarii. Titulari episcopali Ecclesiae Himeriensi, R. D. Iustinum Cawet, Vicarium generalem dioecesis Namurcensis, quem deputa vit
Coadiutorem cum iure futurae successionis R. P. D. Thomae Ludovici
Heylen, Episcopi Namurcensis.
2 Februarii. Titulari episcopali Ecclesiae Cotennensi, R. D. Evaristum Tchang, e clero vicariatus apostolici de Y e b o l , quem constituit
Vicarium Apostolicum de Tsining.
4 Februarii. Titulari archiepiscopali
P. D. Franciscum M. Kersuzan,

Ecclesiae

hactenus

Sergiopolitanae,

Episcopum

Capitis

R.

Haitiani.

Titulari episcopali Ecclesiae Calydoniensi, R. D. Eduardum Sheehan,


e

Congregatione Missionis, quem constituit Vicarium Apostolicum

de

Yukiang.
5 Februarii. Cathedrali Ecclesiae Zamorensi,

R.

D.

Emmanuelem

Arce y Ochotorena, Vicarium generalem dioecesis Pampilonensis.


Cathedrali Ecclesiae Segobiensi, R. D. Lucianum Perez Platero,
A u d i t o r e m Tribunalis

Rotae Matritensis.

Titulari episcopali Ecclesiae Curiensi, R. D. Emmanuelem Lopez


Arana, Canonicum et Provisorem dioecesis Santanderiensis, quem dputait

Administratorem

Apostolicum

Civitatensem.

8 Februarii. Titulari episcopali Ecclesiae Sorensi, R. P. Gulielmum


Fihnemann, e Societate Verbi Divini, parochum in civitate Manilensi,
quem constituit

Auxiliarem

piscopi Manilensis.

R. P. D.

Michaelis

O'Doherty,

Archie-

116

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

15 Februarii. Titulari episcopali Ecclesiae Stadiensi, E. D. Franciscum Kamprath, Protonotarium Apostolicum ad instar, eundemque Decanum Capituli metropolitani Viennensis ac Cancellarium Curiae, quem constituit Auxiliarem E m i P. D. Gustavi Friderici Card. Piffl, Archiepiscopi
Viennensis.
22 Februarii. Cathedrali nuper erectae Ecclesiae de Liugayen in
Insulis Phihppinis, E. D. Caesarem Guerrero, ex archidioecesi Manilensi.
26 Februarii. Titulari episcopali Ecclesiae Msyriensi, B. D. Franciscum Fellinger, e dioecesi Linciensi, Protonotarium Apostolicum ad instar,
quem

constituit

Auxiliarem

E. P. D.

Aloisii Barlassina, Patriarchae

Hierosolymitani.
1 Martii. Cathedrali Ecclesiae Natalensi, E.

D. Marcolinum

de

Souza Dantas, canonicum archidioecesis S. Salvatoris in Brasilia.


Titulari archiepiscopali Ecclesiae Nicopolitanae in Epiro, E. P. D.
Ioannem Baptistam Fridericum Vallega, hactenus Archiepiscopum Smyrnensem.

SACEA CONGREGATIO CONCILII


DIOECESIS N.
C A P P E L L A N O R U M

21 Maii 1927
SPECIES FACTI. - Quidam sacerdos oppidi 67., dioecesis N., sub initium
transacti saeculi, instrumento a rogato Notario confecto duas cotidianas
cappellanias fundavit, his verbis usus: sapendo quanto sia grato a D i o il
sacrosanto sacrificio della Messa... ha fondato e fonda ed ha eretto ed erige
due eappellanie cotidiane, da celebrarsi entro questa ven. Basilica di S. A . ,
all'altare della Ssma Addolorata... Per dote di suddette due eappellanie
ha assegnato durante la di lui vita, onze sessanta annuali, e dal giorno della
sua morte onze sessantadue ogni anno, onerate sopra quelle onze quattrocento di soggiogazione che esige annualmente dal Sig. Principe di F. E
se in qualunque tempo si verr a reluirsi detta soggiogazione, vuole che il
capitale di dette onze sessantadue si debba all'istante impiegare in compra
di rendite stabili,... e i frutti esigersi dai cappellani, nonostante che siano
pi delle onze sessantadue . Haec vero affrancatio canonum vivente adhuc
fundatore effecta est, eiusque neptis et heres, mandato alter ego a fundatore
munita, ha fondato, rifondato e fonda nella ven. ch. di S. A. due quoti-

117

S. Congregatio Concilii

diane Messe, ossia laicali cappellanie... per elemosina di questa quotidiana


celebrazione assegna o reassegna onze annue sessantadue... e per la facile
esazione di dette onze sessantadue, ipoteca la possessione di terre... detto
Orto del Marchese... quale possessione, mea secuta morte, passi subito in
dominio della ven. chiesa di S. A . , con obbligo di gabellarlo o affittarlo al
miglior offerente, e della detta gabella, dedotte prima le onze sessantadue
da pagare c o m e elemosina c o m e sopra per i Cappellani assegnata, e altres
dieci onze annualmente per distribuirle ai poveri nel giorno della Ss. A d d o lorata, tutto quanto sopravanzer debba impiegarsi per gli arredi e suppellettili dell'altare dell'Addolorata . Reditus annuus 62 unciarum, seu
lib. 792,50, evidenter hodie non sufficit pro satisfactione Missarum ad taxae
dioecesanae rationem: hinc iamdudum impetrata fuit reductio earundem.
Verum cum in praesenti constet reditus fundi seu praedii Orto del Marchese,
attingere circiter libellas 7000 annuas, capellani augmentum dotis rclamant ad summam saltem 3650 libellarum, quae responderet duplici capellaniae cotidianae: resistit tamen parochus, obtendens se ex fundatoris
expressa voluntate teneri ad erogandas pro Missis summam unciarum 62
dumtaxat: ex quo potius dicendum videatur, fundatores noluisse capellaniam cotidianam, nisi subordinate; secus enim providissent pro casu quo
summa non sufficeret. Quaestio delata est ad Ordinarium, qui consultius
censuit ab hac Sacra Congregatione expetere solutionem sub his rogandi
formulis :
I. An capellaniis in casu adnexa sit
Et quatenus affirmative: I I . Ad

celebratio

cotidiana

quam usque rationem

Missarum.

Rector paroeciae

S. A. teneatur reditus cedere in favorem Capellaniarum in casu.

ANIMADVERSIONES. - E x relatis fundationis verbis apparet luculentissime fundum pro Missis celebrandis relictum non fuisse taxative, sed demonstrative solummodo. Fundatores enim exordiuntur ab oneris impositione,
et inde pergunt ad fundum pro adimpletione oneris constituendum. I a m
vero cum fundus demonstrative legatur, heres tenetur supplere quod necessarium sit ad onera Missarum adimplenda, si reditus assignati a fundatore
non sufficiant. In casu enim onus non inhaeret fundo, sed personae quae
non deficit, etsi reditus fundi assignati deficiant (Lucidi, De Vis. sacr.
Lim., vol. I I I , p. 426, n. 9). Hanc doctrinam aperte docet Benedictus X I V
innixus instructioni per Sacram Congregationem Concilii transmitti solitae,
dum Ordinariis facultas onera Missarum reducendi concedebatur. In ea
enim legitur: Illa legata seu fundationes erunt taxative conceptae, si fundatores legando, aut aliquo m o d o disponendo, orationem, seu dispositionem primo inchoaverint ab assignatione fundi, et subinde Missarum onera

118

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

adiecerint; et h o c casu huiusmodi onera ad rationem eleemosynae manualis


moderari possit Episcopus; contra, vero, si fundatores orationem seu dispositionem -inceperiut ab impositione oneris, et subinde fundum assignaverint: tunc enim onus dicitur demonstrative conceptum, ac fundatorum
heredes per Amplitudinem T u a m cogendi sunt ad perpetuam dicti oneris
manutentionem, et ad supplendam summam deficientem tam pro praeterito
quam pro futuro tempore {De Syn. dioec, lib. X I I I , cap. ult., n. X X X I I ) .
I d e m docent inter alios, Lucidi (De Vis. ss. LL., supr. rei. n. 104), Oietti
(Syn. rer. mor. et iuris Pont., n. 3402) et Gasparri (De Ss. Euch., n. 620).
In casu hoc fecerunt fundatores; primum onus Missarum imposuerunt,
et deinde fundum pro adimplendo onere assignarunt. Onus inde demonstrative esse conceptum dicendum est. Ergo ecclesia S. A., cui fuit impositum,
cogenda est ad perpetuam oneris Missarum manutentionem, et ad supplendam

summam in tabulis fundationis assignatum, tunc sufficientem

sed nunc ex aucta taxa synodali deficientem, pro duabus Missis fundatis
quotidie celebrandis ad mentem fundatorum.
Neque dici potest hos ipsos noluisse Missas quotidianas disponere. Intentio enim eorum est manifestissima in tabulis fundationis, quibus, ut
legenti patet, saepe de cotidiana Missarum fundatarum celebratione mentio
fit. Nec iuvat reponere eos taxative determinasse summam, nempe 62 uncias,
cappellanis tradendam pro Missis; hoc enim certissime factum est, quia
haec summa tunc temporis omnino sufficiens, et forte plus quam sufficiens,
credebatur, iuxta taxam et morem illius temporis et regionis; hinc nec
ipsorum mentibus occurrit casus augmenti taxae synodalis, vel imminutionis redituum, quos superabundantes ad finem intentum

censebant.

Pariter mens fundatoris non fuit praecipue ecclesiae S. A. benefacere.


Ex tabulis fundationis luculentissime constat ipsos primo et principaliter
fundum oneri Missarum implendo destinasse; stipendium enim earum debet
ante omnia ex reditibus ipsius deduci., Prae omnibus ergo administratores
ecclesiae S. A. de cotidiana duarum Missarum applicatione curare debent,
et m o d o speciali hoc tempore quo reditus superabundantes ad omnia opera
fundata

habentur.

Deductis etenim ex reditu actuali 3.650 libellis italicis, quas pro duabus
Missis cotidianis fundatis ad rationem taxae dioecesanae, cappellani petunt, 127,50, quae in eleemosynas expendi debent et 25,50 pro anniversario,
cum fundus 7.000 producat, remanent adhuc 3.197 pro adquirendis paramentis et supellectili bus ad mentem testatoris. Huius voluntas integre servabitur, si onera Missarum integre adimpleantur: secus vero, si non applicentur omnes Missae, et standum dicatur earum reductioni, cui hodie,
auctis reditibus, non videtur locus superesse. Haec enim concessa fuit

S. Congregatio Concilii

119

quando' reditus ad eas celebrandas erant insuincientes; hodie vero plus


quam sufficientes sunt. Ceterum can. 1 5 5 1 3 perspicuam normam interpretationis tradit, nimirum intelligendum esse, nisi aliud constet, ut potius
alia onera quam Missae reducantur.
R E S O L U T I O . - In plenariis comitiis ad Vaticanum habitis die 2 1 Maii 1 9 2 7
E m i Patres Sacrae Congregationis Concilii, respondendum propositis dubiis
censuerunt: Ad I. Affirmative. Ad I I . Ad rationem taxae dioecesanae .
Facta postmodum relatione Ssmo D o m i n o Nostro Pio P p . XI per infrascriptum Sacrae Congregationis Secretarium, Sanctitas Sua resolutionem
datam approbare et confirmare dignata est.
f Iulius, E p . tit. Lampsacen., Secretarius.

SACKA CONGREGATIO RITUUM


P ANORMITANA
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS SERVI D E I F R . FRANCISCI A PICCIANO,
L A I C I PROFESSI

ORDINIS F R A T R U M MINORUM.

SUPER DUBIO

An sit signanda

Commissio Introductionis Causae in casu et ad effectum

de quo agitur?
Inter fratres illustris familiae Minoriticae, innumerosque filios Sancti
Patris legiferi Francisci Assisiensis, selectum emicat agmen sodalium qui,
auditis et consideratis divini Magistri sententiis evangelicis: Si vis perfectus esse, vade, vende quae habes, et da pauperibus, et habebis thesaurum
in caelo: et veni, sequere me. Si quis vult post me venire, abneget semetipsum,
et tollat crucem suam, et sequatur me , eius fidelis discipuli et imitatoris
Francisci vestigia, regulam et vitae statum recte perfecteque sequuti, tanquam stellae luxerunt et lucent coram D e o et hominibus in medio Ecclesiae
et proprii Ordinis religiosi. Huic glorioso agrnini adnumerari potest pauper
et humilis laicus professus Franciscus a Picciano qui, per decentiam sui
habitus extrinseci et franciscani, humilitatem mentis et honestatem morum
ostendit, b o n u m q u e (praebuit exemplum tam in suo vestitu quam in refi-

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

quis suis actionibus: cuius causa beatificationis et canonizationis apud sacram rituum Congregationem die 18 Decembris proxime elapsi discussa est.
Interim praemittere iuvat quaedam de eius vita, gestis et obitu. Picciano
in oppido, in Samnio, e piis honestisque coniugibus agricolis Vespasiano
Dangelosanto et Angela Cyparissa die 28 Februarii anno 1773 ortus est
infans, eique in sancto baptismo imposita fuere nomina Donatus, Paulus,
Marius et Antonius. In pueritia et adolescentia docilis, laboriosus, honestus et castus sodalibus et amicis apparuit et exstitit, atque ob morum suavitatem et religionem columba meruit appellari. Ineunte saeculo decimonono
exortae sunt publicae calamitates et civiles perturbationes, ob quas apoleo, Gallorum Caesar, totam fere Italiam occupavit, ibique, per gallicos
tribunos, militum legiones conscripsit; famulus tamen Dei legitimo suo
regi potius quam alieno servire ac militare voluit. Miles plura vitae incomm o d a sustinere debuit. In praelio captivus factus a Gallis, ab eorum manibus effugit; redux suos revisit et Panormi sub regiis vexillis rursus et diu
militavit. Commihtonibus optimum dedit specimen religionis, pietatis et
patientiae. In sacello castrensi sacristae munere fungens, in deliciis habebat Missis aliisque sacris functionibus inservire. Tonsoris artem exercuit
et modestum perceptumque lucrum pauperibus distribuit. Quidquid otii
sibi superesset, potius quam ludis, locis aliisque rebus inanibus, honestis
piisque operibus incubuit. Baidam asperam et montuosam prope Panorm u m saepe ascendebat, ut in illo solitario loco et templo pacifice ac devote
oraret et sacris adsisteret. Contiguum ibi nosocomium visitabat, caritatem
suam in aegrotos largiter effundens. Eos enim paternis curis fovebat, lavando, tondendo, pectendo, haec et alia officia etiam infima gerendo in
persona et amore Christi, Unde illi debiles et infirmi eius praesentiam et
providentiam munusculis permissis etiam auctam vehementer

optabant,

et acceptis beneficiis temporalibus et spiritualibus, grati animi sensibus


congrue respondebant: siquidem pueris et adultis imperitis et catechismi
rudibus et ignaris, nostrae sanctae religionis mysteria et praecepta, iuxta
mentis capacitatem, tradebat. Haec omnia peculiarem virtutis famam
pepererunt Donato militi qui indubia perfectioris vitae status amplectendi
indicia dedit sacerdoti suo confessario, cuius opera et zelo obtinere potuit,
coadiuvante regionis praeside, Campi liberi principe, a Francisco regis
filio dimissionis gratiam a militia castrensi, ut sua v o t a adimpleret per
ingressum in religionem franciscanam. Quo facilius id obtineret, in eodem
Baidensi nosocomio, quod opere et animo iamdiu lustraverat, chirurgicis
ministeriis ad aegrotantium b o n u m se instrui et perfici voluit. Hisce subsidiis instructus, die septima Maii anno 1809, sex et triginta annos agens,
in d o m o religiosa franciscana inter laicos sodales exceptus fuit, et post

S.

Congregatio

Rituum

121

bimestrem die 26 Iulii habitum illius religionis induit, mutato nomine


Donato cum altero Francisco. Integro autem anno expleto, propositum
suum solemni ritu editisque votis religiosis confirmavit. In eodem Baidensi nosocomio regio Fratrum Minorum curae concredito iuvandis et
fovendis aegrotis a Superioribus addictus, inter assidua ministeria, virtutes
status religiosi et muneris proprias, aliasque omnes exercere non destitit
per annos quadragintaduos. Iste vir dilectus Deo et hominibus, pietate
erat admirabili, in honorem augustissimi mysterii Ssmae Trinitatias saepissime trisagium iterabat, Passionem et Mortem divini Redemptoris

tota

mente ac animo contrito recogitabat, et erga Ssmum Eucharistiae sacramentum ardenti amore flagrabat. Insuper Deiparam Virginem Mariam sub
titulis septem dolorum, Montis Carmeli et Ssmi Rosarii, eiusque sacras
imagines speciali cultu, angelica salutatione et fervida rosarii recitatione
honorabat. Quas pias exercitationes in aulis nosocomii et in lectis aegrotorum peragendas curabat, ipso praeeunte et orante; exhortante quoque
infirmos ad invocandos cum precibus iaculatoriis Iesum et Mariam, Angelos
custodes, seraphicum Franciscum aliosque sanctos tutelares, et ad lucrandas indulgentias de thesauro Ecclesiae concessas etiam in suffragium defunctorum. Clementissimus Deus sanctitatem famuli sui miris signis donisque
supernaturalibus confirmasse fertur a testibus fide dignis in sessionibus
Processualibus. Ex his, oleum in saeculo receptum, lapides in panem conversi, lues ex armeniis amota, caementarius a lapsu incolumis, caecis visus
restitutus, frumentum et vinum auctum et multiplicatum et spiritus prop h e t i c a de rebus futuris reapse secutis. Tandem Franciscus senectute provecta, vitae austeritate et operoso labore debilitatus, et fractus corpore,
sed spiritu fortis et virilis, gravi morbo correptus et ecclesiae sacramentis
roboratus, consertis ad pectus manibus Crucifixi imagine insertis, mortem
imminentem exspectans, una cum sodalibus orationem dominicalem recitans in honorem Iesu morientis qui est salus sperantium et spes morientium,
prolatis ab ipso supremis verbis: Iesu miserere mei animam exhalavit
hora meridiana diei 15 Maii anno 1851. F a m a vero sanctitatis vitae, virtutum et miraculorum in genere quam Dei famulus in vita sibi comparaverat,
post obitum novis informationibus novisque miris assertisque sanationibus
aucta, et magis clara ac diffusa, archiepiscopalem Curiam Panormitanam
ad Processum Informativum, Ordinaria auctoritate, super ea conficiendum
permovit. Huiusmodi Processus ab anno 1863 inchoatus, et post instauratam religiosam provinciam Franciscanam reassumptus anno 1909, tandem absolutus et clausus annis 1915-1916, dein ad sacram Rituum Congregationem delatus riteque apertus est die 17 Martii 1917. Itaque, servato
iuris ordine, quum omnia in promptu sint et, per decretum diei 24 Iulii 1923,

122

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

nihil obstet quominus ad ulteriora procedi possit, instante R m o P. Antonio


M. Santarelli, Ordinis Fratrum Minorum et huius causae postulatore, attentisque litteris postulatoriis E m o r u m P P . Cardinalium Archiepiscoporum
Panormitanae et Catanensis dioecesium, et R m o r u m Episcoporum aprutinae et regionis siculae Ecclesiarum, necnon cleri saecularis et regularis,
sanctimonialium aliorumque virorum ecclesiastica vel civili dignitate praestantium, enixe rogante R m o P. Ministro generali totius Ordinis Fratrum
Minorum, Emus ac Rmus Dnus Ianuarius Granito Pignatelli di Belmonte,
Episcopus Albanensis et eiusdem Causae Relator, in Ordinariis sacrorum
rituum congregationis comitiis, subsignata die ad Vaticanas aedes coadunatis, sequens dubium discutiendum proposuit: An sit signanda Commissio
introductionis Causae in casu et ad effectum de quo agitur? Et E m i ac R m i
Patres sacris tuendis ritibus praepositi, post relationem ipsius Emi P o nentis, audito v o c e et scripto R. P. D. Carolo Salotti fidei promotore
generali, omnibus accurate discussis ac perpensis rescribere censuerunt:
Affirmative

seu signandam

esse

Commissionem Introductionis

Causae,

si

Sanctissimo placuerit. Die 18 Decembris 1928.


Quibus omnibus Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papae XI per infrascriptum Cardinalem sacrae Rituum Congregationi Pro Praefectum relatis,
Sanctitas Sua rescriptum eiusdem Sacrae Congregationis ratum habens,
manu propria signare dignata est Commissionem Introductionis Causae
beatificationis et canonizationis Servi Dei Fr. Francisci a Picciano, laici
professi Ordinis Fratrum Minorum. Die 9 Ianuarii 1929.

C. CARD. LAURENTI,

L.

S. R. C. Pro Praefectus.

S.

Angelus Mariani, Secretarius.

Diarium Romanae Curiae

123

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Alle ore 12 di luned 11 Febbraio, nella sala dei Papi
del Palazzo Apostolico Lateranense, stato firmato un
Trattato fra la Santa Sede e P Italia con cui viene composta la Questione Romana, nonch un Concordato per
regolare le condizioni della Religione e delia Chiesa in
Italia; coi Trattato veniva pure firmata un'apposita Convenzione Finanziaria. Erano Plenipotenziari: Sua Eminenza
Revma il Signor Cardinale PIETRO GASPARRI, Segretario di
Stato di Sua Santit, e Sua Eccellenza il Signor Cavaliere
BENITO MUSSOLINI, Primo Ministro e Capo del Governo
d'Italia.
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Marted, 5 Febbraio 1929, presso P Erho e Revmo Signor Cardinale Camillo
Laurenti, Ponente della Causa di beatificazione e canonizzazione della Venerabile Serva di Dio Giovanna Elisabetta Bichier des Ages, Confondatrice
dell'Istituto delle Figlie della Croce, dette Suore di S. Andrea, si tenuta
la Congregazione dei Sacri Riti Antipreparatoria per discutere due miracoli
che si asseriscono da Dio operati per intercessione della medesima, i quali
vengono proposti per la sua beatificazione.
Marted, 12 Febbraio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi alla
augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale
dei Sacri Riti, nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati
ed i Consultori Teologi, componenti la medesima, hanno discusso e dato il
loro voto sopra due miracoli che si asseriscono operati da Dio per intercessione della Ven. Teresa Margherita Redi, del Sacro Cuore di Ges, monaca
professa Carmelitana Scalza, i quali miracoli vengono proposti per la sua
beatificazione.
Marted, 26 Febbraio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati Officiali e
dei Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio su due miracoli che si
asseriscono operati da Dio per intercessione del Ven. Servo di Dio Francesco
da Camporosso, laico professo dell'Ordine dei Minori Cappuccini.

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Marted, 5 Marzo 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi alla augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei
Sacri Riti, nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed
i Consultori teologi che la compongono, hanno discusso il dubbio su due
miracoli che si asseriscono da Dio operati per intercessione del Ven. Servo
di Dio Giovanni Bosco, Sacerdote Fondatore della Pia Societ Salesiana e
dell'Istituto delle Figlie di Maria Ausiliatrice.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si
degnato di nominareis Novembre 1928. Monsig. Giuseppe Maria Goy Gonzalez, Uditore soprannumerario del Tribunale della Bota presso la Nunziatura Apostolica di Spagna.

Monsig. Jesus Maria Echeverra y Majora, Uditore Assessore del Tribunale della Bota presso la Nunziatura Apostolica di Spagna.

19 Gennaio 1929. L'Emo Sig. Cardinale Aurelio Galli, Brotettore delle Filles
de la Sainte Vierge de la Retraite (Vannes).
2 Febbraio

L'Emo Signor Cardinale Camillo Laurenti, Brotettore dei

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Brotettore

20

L' Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Brotettore delle

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Brotettore


della Societ del Sacro Cuore di Ges Bambino
(Marsiglia).

L'Emo Sig. Cardinale Donato Sbarretti, Brotettore delle

Missionari dell'Immacolata

Concezione (Tarbes).

dell'Istituto delle Religiose di S. Andrea (Belgio).


Suore del Bambin Ges (Aurillac).

Biccole Suore della Sacra Famiglia


21

(Verona).

L' Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Brotettore


delle Suore della Santa Famiglia (Amiens).
Assistente al Soglio Bontificio :

29 Dicembre 1928. Monsig. Barnaba Piedrabuena, Vescovo tit. di Callinico.


Brotonotarii Apostolici
4

ad instar

participantium:

Giugno 1926. Monsig. Antonio Orli, della diocesi di Veglia.

16 Dicembre 1928. Monsig. Bernardo Enrico Diamond, della diocesi di Dallas.

Diarium Romanae Curiae

10 Gennaio 1929. Monsig. Giacomo Zaffrani, della diocesi di Como.

Monsig. angelo Pierattini, della diocesi di Volterra.

30

Monsig. Ladislao Hozakowski, dell'archidiocesi di Posnania.


Prelati Domestici di S. S.:

1928. Monsig. Francesco Feldmann, della diocesi di Paderborn.


Monsig. Matteo P. O'Brien, dell'archidiocesi di Cincinnati.
3 Agosto

Monsig. Giovanni E. Me Guirk, della diocesi di Columbus


28 Settembre
(S. U. A.).
4

Luglio

Monsig. Giovanni S. Hannan, della medesima diocesi.


Monsig. Salvatore Nicolosi, dell'archidiocesi di Monreale,

28

7 Novembre

Monsig. Edoardo Ferrer y Daniel, della diocesi dell'Avana.

Monsig. Stanislao Jazwinski, della diocesi di Plock.

10 Dicembre

Monsig. Federico Schwendimann, della diocesi di Basilea.

15

Monsig. Roberto M. Nolan, della diocesi di Dallas.

5 Gennaio 1929. Monsig. Vincenzo Santoro (Roma).


Monsig. Leonardo M. Forristal, della diocesi di London.
10

12

Monsig. Eugenio Tisserant, della diocesi di Nancy.

15

Monsig. Silvano Grbaut (Francia).

Monsig. Giovanni Quillinan, della diocesi di Fargo.

18

Monsig. Augusto Stumpf, dell'archidiocesi di Friburgo.


Monsig. Fridolino Weiss, della medesima archidiocesi.
Monsig. Giuseppe Sester, della medesima archidioeesi.
Monsig. Salvatore Manduca, della diocesi di Malta.

24
29

Monsig. Casimiro Niesiolowski, dell'archidiocesi di Gnesna.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si
degnato di conferire:
La Placca dell'Ordine Piano:
15 Febbraio 1929. Al sig. conte Francesco Alessandroni Cermatore, Esente
delle Guardie Nobili Pontificie.
16

Al sig. barone Giovanni Giacomo De Geer (Svezia).


La

Commenda dell'Ordine Piano :

25 Gennaio 1929. Al sig. Alfonso Hermaus-Ausloos, dell'archidiocesi di Malines.


15 Febbraio

Al sig. marchese Giuseppe Nannerini, Cadetto nelle Guardie Nobili Pontificie.

Al Sig. Don Lelio dei principi Orsini, Cadetto nelle Guardie


Nobili Pontificie.

126

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Officiale

Il Cavalierato dell'Ordine Pano:


25 Giugno 1928. Al sig. dott. Giovanni Tommaso Bradley, della diocesi di
Port Victoria.
7 Febbraio 1929. Al sig. Don Bonaventura Pineyro Queralt conte de Torralba de Aragon (Spagna).
La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
16 Febbraio 1929. Al sig. Enrico Hallin (Svezia).
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
14 Dicembre 1928. Al sig. principe Francesco Giuseppe de Auersperg, della
diocesi di Kniggrtz.
La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
26 Novembre 1928. Al sig. Antonio Balasy (Ungheria).
30

19 Dicembre

Al sig. dott. Francesco Stumpf, della diocesi di Innsbruck.

Al sig. Baldassare Pianigiani, della diocesi di Fiesole.

9 Gennaio 1929. Al sig. avv. Carlo Bergamaschi, della diocesi di Pontecorvo.


15

19

4 Febbraio
19

Al sig. Firminio Dubar, della diocesi di Lilla.


Al sig. Giulio Rinaldi (Roma).

Al sig. Giuseppe Prudent, dell'archidiocesi di Parigi.

Al sig. Vittore Thibaut, della diocesi d| Tournay.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:


28 Novembre 1928. Al sig. conte Giuseppe Sanasi, della diocesi di Oria.
7 Febbraio 1929. Al sig. conte Daniele Porquier de Lagarrigue, dell'archidiocesi di Parigi.
15

Al sig. conte Guglielmo Aluffi, Cadetto nelle Guardie Nobili


Pontificie.

Al sig. marchese Giovanni Evangelista Bisleti, Cadetto nelle


Guardie Nobili Pontificie.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


18 Novembre 1928. Al sig. Francesco Rocchi (Roma).
28

Al sig. conte Giuseppe dArmand de Chateauvieux della

30

Al sig. Luigi Haueis, della diocesi di Innsbruck.

Al sig. Felice Gaudin, dell'archidiocesi di New Orleans.

Al sig. Emilio Ferrabino, dell'archidiocesi di Torino.

diocesi di Saint-Denis.

3 Dicembre

Diarium Romanae

127

Curiae

13 Dicembre 1928. Al sig. Paolo Vilardi, dell'archidiocesi di Reggio Calabria.


17

Al sig. Vittorio Bernardt, dell'archidiocesi di Strigonia.

9 Gennaio 1929. Al sig. dott. Achille Pisa, della diocesi di Sora.


10

Al sig. Armando Esders, dell'archidiocesi di Parigi.

16

Al sig. Francesco Geurts, dell'archidiocesi di Malines.

Al sig. Matteo Balas, dell'archidiocesi di Lione.

18

Al sig. Guglielmo Gerardo Pauwels della diocesi di Harlem.

25

Al sig. Roberto Gijsen, dell'archidiocesi di Malines.

2 Febbraio

Al sig. Giuseppe Castellani, della diocesi di Senigallia.

Al sig. Giorgio Maze Sencier, dell'archidiocesi di Parigi.

Al sig. cav. Leonardo Frenguelli (Roma).

21

Al sig. Paolo Couderc De Saint-Chamant, dell'archidiocesi


di Parigi.

La Commenda dell'Ordirne di S. Silvestro Papa:


19 Dicembre 1928. Al sig. Modesto Boschi, della diocesi di Colle Val d'Elsa.
7 Febbraio 1929. Al sig. Guglielmo Klebanowski, della diocesi di Paderborn.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
4 Dicembre 1928. Al sig. Ovidio Ferroni, dell'archidiocesi di Fermo.
6

Al sig. Giovanni

Marcello

Vitrotto,

dell'archidiocesi -di

Al sig. Mario Casaro, della medesima archidiocesi.

Al sig. Giovanni Pacheco Teixeira Rebelo de Carvalho,

Torino.

dell'archidiocesi di Braga.

Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
15 Gennaio 1929. Monsig. Spirito M. Chiappetta (Roma).
25

Monsig. Antonio Bartos, dell'archidiocesi di Olomouc.

Monsig. Tommaso Huder, della medesima archidiocesi.

Monsig. Francesco Jemelka, della medesima archidiocesi.

Monsig. Francesco Kuntal, della medesima archidiocesi.

Monsig. Bartolomeo Andriola, dell'archidiocesi di Bari.

Monsig. Vito Giuseppe Tricarico, della medesima archidiocesi.

28

Monsig. Virgilio Grandi, della diocesi di Trento.

128

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.:


23 Gennaio 1929. Il Sig. conte Raoul de Diesbach de Belleroche, dell'arebidiocesi di Parigi.
Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :
25 Gennaio 1929. Monsig. Otocaro Tauber, dell'archidiocesi di Olomouc.

Monsig. Benedetto Barth, dell'archidiocesi di Colocza.

Monsig. Antonio Frster, della medesima archidiocesi.

Monsig. Stefano Szedsay, della medesima archidiocesi.

Monsig. Michele Veres, della medesima archidiocesi.


Cappellani Segreti d'Onore di S. S.:

25 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Koszterszitz, dell'archidiocesi di Colocza.

Monsig. Carlo Unterriner, della medesima archidiocesi.

NECROLOGIO
18 Dicembre 1928. Monsig. Giovanni Claudio Bouchut, Vescovo tit. di Panemotico.
16 Gennaio 1929. Monsig. Giovanni Batt. Thomas, Vescovo di Langres,
2 Febbraio

Monsig. Pietro Marty, Vescovo di Montauban.

11

Monsig. Giovanni Aelen, Arcivescovo tit. di Nicopoli in Epiro.

17

Monsig, Giovanni Gamberoni, Arcivescovo di Vercelli.

Monsig Francesco Giacci, Vescovo tit. di Filomelio.

L' Emo Sig. Cardinale ANTONIO VICO, Vescovo di Porto e

20
25

S. Rufina, Prefetto
dei Riti.

della

Sacra Congregazione

Aanus X X I - Vol. X X I

5 Aprilis 1929

Nn. 4

ATAIPO^
COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


EPISTOLA APOSTOLICA
AD ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS REIPUBLICAE CECHOSLOVACAE : DE MILLENARIA CELEBRITATE SANCTI WENCESLAI DUCIS, MARTYRIS.

PIUS PP. X I
VENERABILES FRATRES
SALUTEM

Caritatem

decet

ET APOSTOLICAM

BENEDICTIONEM

sollicitudinemque

communis

Patris,

uti

patet, laeta vel tristia filiorum participare, iuxta illud Apostoli


gaudere cum gaudentibus, Aere cum flentibus . Iamvero,
etsi Nos, vehementer de salute populi vestri solliciti, numquam
destitimus in secundis adversisque rebus vobis adesse, peculiaris tamen atque praeclara nunc incidit causa cur vobiscum Deo
grates agamus, ac vobis populoque vestro universo vehementius gratulemur. Siquidem sollemnem eius diei memoriam vos
celebraturi estis, quo abhinc annos M Sanctus

Wenceslaus,

clarissimus ille Bohemiae D u x idemque Patronus vester praesentissima, fraterno scelere martyr occubuit Veteris Boleslaviae,
in urbe scilicet olim magni nominis, nunc autem mirifico Yirginis
Matris cultu et Wenceslai. martyrio multo clariore. Horum sollemnium Nobis placet laetitiam splendoremque hisce Litteris
augere; imprimisque, optimum illud dilapidare consilium, quo
vos memoriam tam sollemniter agitis illius viri qui tantum fuit
ACTA, vol. X X I , a. 4. 5-4-SS3.

130

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

eum gentis vestrae tum ipsius rei catholicae firmamentum ac


decus.
Wenceslaus, cum a parentibus aviae Ludmillae, feminae quidem piissimae, traditus esset ut rite educaretur probeque instrueretur fidei sanctae praeceptis, ab ipsa pueritia christianae virtutis laude elucere coepit. Budecium deinde, prope Pragam, ubi
in honorem Principis Apostolorum B. Petri consecrata inerat
1

ecclesia missus est, ut latinis quoque litteris erudiretur. Patre


vita functo, paulo post, quamvis adulescentiae annos vix excessisset, dux Bohemiae electus, ab ipso principatus initio decla2

ravit sese soli Deo sincero animo servire cupere . Forti animo
publicarum rerum disciplinam restituit, discordiis finem imposuit, iustitiam restauravit. Bono patriae totus deditus, eam ab
hoste defendit eiusque unitati ac prosperitati consuluit; sed
Princeps ut erat mitissimus et semper de nanciscenda pace
3

sollicitus haec omnia potius sine magna aliorum clade, sine


multo insontium sanguine ,

pacificis viis rationibusque asse-

qui contendit. Itaque populum pietate magis quam imperio


5

regebat . Publice sese principem, privatim fere monachum


exhibens, sub pretiosis vestibus cilicium ferebat, et summo
6

studio virginitatem per omnem vitam servavit illibatam. Quid


autem de ipsius religione dicamus erga Sacramentum augustum,
si ei adhuc puerulo nihil gratius quam sacris interesse mysteriis
et sacrificantibus ministrare

fuit; si idem princeps panem

et vinum ad sacrificia Missarum proprio labore et manibus excolebat f

Huc accedit quod maxima sane laude ab omnibus celebrantur


beneficentia eius ac liberalitas. Brat namque circa indigentes
1

C H R I S T A N N U S D E SCALA, Vita S. Wenceslai, c. 1 . n. 1 .


Ibidem, c. 1, n. 8.
Ibidem, c. 1, n. 9.

* I O A N N E S O L O M U C E N S I S , Passio, translatio et miracula S. Wenceslai, 1. o


5

Brev.

Rom.

Ibidem.

S . B A L B I N U S , Epitome Mst. rerum Bohem., 1. 1 , e. 4 .

CAROLUS I V , S. Wenceslai vita, n. 3.

Acta Pii PP. XI

131

valde compatiens, solatium miser orum, gaudium pauperum, pater


orphanorum, defensor viduarum, liberator captivorum et omnium
maerentium pius consolator .

Quas eximias virtutes omnes

ex uno eodemque fonte Auxisse, ex invicta scilicet actuosaque


fide, quis pro manifesto non habebit? Catholicam hanc fidem
is non modo constanter tenuit atque publice fortiterque professus est, sed etiam strenue defendit sollerter que propagavit.
Quare, vix imperii gubernacula adeptus, omnes curas et cogitationes in id contulit ut religionis damna repararet; exsulibus revocatis clericis, relictas ecclesias sacris ritibus reddidit,
exustas refecit, novas aedificavit, quas inter aedem in castro
Pragensi, S. Martyri Vito dicatam, in sedem postea cathedralem
et metropolitanam evectam, quae hoc ipso iubilaei anno refecta
rursus cultui sollemni ritu aperietur. Ad christianos mores quod
attinet, magnae ei curae erat ut ubique iidem fiorerent; homines
2

autem a doctrina seu tramite recto deviare cupientes , quamvis


dux alioquin eminentissimus, severe corripiebat. Sed inde iam
maiorum invidia et odium contra eum exoriebantur; quibus ipse
frater eius B oleslau s aurem praebens, germanum suum, per occasionem annui festi SS. Cosmae et Damiani, Veteris-Boleslaviae,
ubi quidem eorum titulo Deo dicata erat ecclesia, convivio
exceptum ac deinde ante ostium templi precantem, adhibitis
infandi sceleris sociis ministrisque interemit, in morte ipsa non
minus animi fortitudine quam mirabili erga fratricidam. caritate
conspicuum.
Quae tam egregia Patroni vestri sanctissimi facta, perlibentes equidem commemoramus; neque id sane ut de iis, quae vos
probe nostis, doceamini, sed quo

magis liqueat quanto iure

summis eum honoribus veneremini quamque merito, nullo non


tempore, fideles omnes magnis laudibus invictum Mrtyrern prosecuti sint. Scitis enim quae et

quanta huius fuerit Ducis

Martyris gloria, statim atque ad caelestia regna evolavit; non


solum Veteris-Boleslaviae, sacro eius sanguine nobilitatae, et
1

Propr. archid. Pragensis: Lect. infra Oct. S. Wenceslai.

CKRISTANNUS,

op.

cit.,

c.

2,

n.

17.

132

Acta Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

Pragae, quo sanctum corpus post-triennium, ipso Boleslao fratre


iubente, translatum est; sed in aliis etiam extra patriae fines
regionibus. Undique enim reliquiae Servi Dei expetitae sunt, ac
pluribus locis aedes sacrae in eius honorem sunt excitatae. Ut
alia vero omittamus, Romae quoque, non solum in ipsa S. Petri
basilica inde a saeculo xiv altare ei dedicatum, et, veteri basilica destructa, aliud marmoreum altare suffectum est, cum nullus
prope alius regum sanctorum altare in ea basilica habeat , sed
festum S. Wenceslai hic quotannis in praesentia omnium cardinalium colebatur.

Ad quem sancti Ducis cultum dilatandum non

parum sane crebra miracula contulere, itemque beneficia non


pauca quae a bohemicis rerum scriptoribus memoriae tradita
sunt. Wenceslai nomen, quem iam saeculo x Romanus Pontifex
Ioannes X I I I sanctum appellavit, in Sacramentario eiusdem temporis et in Breviariis pluribus, lingua palaeoslavica confectis,
inscriptum erat; inde vero a saeculo xn in latinis etiam Breviariis aderat, passimque festum eius celebrabatur. Quod festum tandem decessor Noster f. r. Clemens X anno

MDCLXX

Ecclesiam universam extendit, et Benedictus X I I I anno

ad

MDCCXXIX

ad altiorem ritum evexit.


Quod si tam longe lateque Dux martyr colebatur, mirum
non est si peculiari quadam pietate eum semper gens vestra
prosecuta sit; ac re vera dici potest nullum umquam apud vos
fuisse virum, cuius tam alte memoria in Bohemorum animis
insculpta esset, quemque, ut Wenceslaum sanctissimum, tantopere vos veneraremini. Quis enim ignorat, sepulcro eius praecipuum semper asyli ius tributum esse, et sacram eius effigiem
cum apud familias omnes honore haberi, tum in numinis, in sigillis publicis vexillisque pie exprimi consuevisse? Lancea eius in
proelia ferebatur; gladii eius ictu dignitas et equester titulus concedebatur; innumerabiles demum scriptores sexcentaque omnis artis
documenta eum concelebrant. Sanctus Wenceslaus a vobis omnibus tamquam exemplar praecellens, potentissimusque patronus
1

B. B A L B I N U S , Miscellanea Mst. regni Bohemiae, 1. 4, p. 1.

Acta

Pii

PP.

XI

133

semper habitus est; ad eumque idcirco fidenter confugere soliti


estis in angustiis quibuslibet, in bellis, in rebus adversis, perantiquis eis concentibus supplicando ne perire sinat vos, neque
posteros vestros . Quin immo tam intime omnia vestra cum S. Wenceslai persona et cultu connexa habebantur, ut quaecumque vobis
cariora essent et coniunctiora 8. Weneeslai hereditatem nominaretis: imprimisque avitam fidem, linguam, cultiorem vitae usum,
regalem coronam universamque terram vestram; cuius terrae vos
eum recte quidem heredem (seu herum) appellatis, quasi scilicet
Dux sanctissimus, aeterna iam beatitate fruens, non modo praesentissima ope vos tueatur, sed vere dominus adhuc sit patriae
vestrae, quam olim tot beneficiis cumulavit. Fuit enim Wenceslaus non solum catholicae fidei defensor, sed etiam Bohemiae
pater, utpote qui eam et ad humaniorem vitam induxit, et integram ab hostibus servavit et ad unitatem prosperitatemque
evexit. Ex his sequitur ut etiam civili apud vos cultu Dux
martyr eniteat, ac merito haec sollemnia ab iis quoque civibus,
qui a catholica religione alieni sunt, celebrentur.
At vero Weneeslai gloria in sancta eius vita tota consistit:
quandoquidem ob eam dumtaxat, non autem ob politicas rationes, ut temere nonnulli dictitant, interfectus est. Nemini enim
historiae peritissimo dubium est scelestos homines ob eam causam
mortem tanto viro intulisse quod vehementer sane oderant sanctam eius vitam, quam, utpote monasterialem, Ducis indignam
esse censebant; itemque quod egregias virtutes in sancto Principe moleste ferebant, caritatem praesertim, castitatem et mansuetudinem; eo magis quia eius in propaganda Christi fide ardens
studium et in vitiis exstirpandis severitas eorum livorem conflaverant, qui, avitae superstitioni pertinaciter adhaerendo, pravis
moribus a gentilitate probatis renuntiare nolebant. Fuit igitur
Wenceslaus verissime Dei Martyr, testis nempe christianae fidei,
qui opere ostendit se omnia praesentia contemnere ut ad futura
et invisibilis bona perveniret.

Cfr.

S. Th. 2a 2*e, q. 124, art. 4.

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Wenceslaum, tamquam Sanctum Dei martyreni, una cum


Ecclesia universa, homines coluere ex natione vestra clarissimi;
quos inter, S. Adalbertus, Pragensis Episcopus ac deinde in Borussia Martyr, qui non modo cum sancto Duce ex eodem tramite
lineam propaginis traxit ,

sed etiam eximius

fuit eiusdem

cultor ; Beata Agnes, quae, priusquam religiosa vota nuncupasset, cotidie Pragae reliquias Martyris venerabatur; illustris
rex vester Carolus, idemque imperator huius nominis IV, qui
specialem habens devotionem ad 8. Wenceslaum, protectorem et
2

adiutorem suum praecipuum , in eius honorem sacrarium gemmis


ornavit, sepulcrum excoluit, caput auro circumdari iussit, vitam
huius sui in throno decessoris conscripsit; Arnestus Pardubicensis, primus in Pragensi sede archiepiscopus, cuius consilio nova
eaque splendida corona sacellum S. Martyris donatum fuit; denique
S. Ioannes Nepomucenus, invictus sacerdotalis officii martyr,
quem ante mortem crudelissimam peregrinatimi esse VeteremBoleslaviam ferunt.
Quamquam igitur omnes Reipublicae istius cives, cuiuscumque sunt religionis vel stirpis, merito nunc tam gloriosi Ducis,
quatenus heros est patriae vestrae ac tot beneficiorum auctor,
memoriam agunt, tamen catholicorum omnium praecipue est, nationis cuiusque, hanc celebrare recordationem propterea quod sanctus imprimis is est Martyr Ecclesiae catholicae, omnium quidem
nationum matris. Iamvero ne vacua sane fructu commemoratio
ista defluat, id fore confidimus ut, bonorum omnium foederatis
viribus, fides istic augeatur, christianae vitae usus magis floreat,
atque, fide aucta, religio tota, Wenceslao auspice ac patrono,
plane revirescat.
Ac laetamur quod illa rei catholicae condicio, quam paucis
abhinc annis decessor Noster Benedictus X V , in epistola ad Archiepiscopum Pragensem, die

III

mensis Ianuarii anno

MDCCCCXX

data, ingravescere coepisse dolebat, nunc cotidie magis in melius


mutetur. Etenim haud Nos latet non paucos inter vos esse ex
1

CHRISTANNUS,

B E N E S S I U S K R A B I C E , Chronicon, ad an. 1 3 5 8 .

Vita S.

Wenceslai, Praefatio.

135

Acta Pii PP. XI

sacro ordine homines qui sollerter in vinea Domini adlaborant, et


conventus eucharisticos nonnullos istic actos esse, cum magna cleri
populique frequentia. Probe autem scimus pias ad S. Ignatii mentem exercitationes in bonum omnium cuiusvis ordinis hominum
plurifariam tradi; itemque viros plures, apostolico ardore plenos,
impensam vobis navare operam ut in magnis urbibus et nova templa condantur et animarum saluti, tam necessario tempore, consulatur. Ad quod catholicae rei incrementum non parum quidem
conferunt tum seduli viri illi qui sancta Ecclesiae iura in vita
publica defendunt, tum qui Apostolicae Sedi cum Civitate ista
feliciter intercedunt officiorum cursus necessitudinesque. Ex quo
patet Wenceslaum Sanctum hereditatem suam non dereliquisse
neque vos sivisse perire.
Quamvis sit igitur cur Deo debitas agamus grates, ipsi tamen
probe scitis non pauca adhuc desiderari quibus religio catholica apud
vos in splendorem pristinum restituatur. Etenim nobiscum vos
doletis operariorum paucitatem in vinea Domini, hoc potissimum
tempore quo sacerdotes tam multi, iique evangelico spiritu flagrantes et a disciplinis sacris omni numero instructi, prorsus necessarii sunt. Omnibus igitur instandum est ut digni adulescentes
sacerdotii viam ineant; quod frustra quidem sperari liceat nisi
recta omnino sit christiana institutio

sive

quae in convictu

domestico sive quae in scholis publicis traditur. Quapropter ne


desistatis, venerabiles fratres, catholicos parentes impense monere tum de gravissimo quo tenentur officio filios suos pie educandi, tum de nativo iure vel catholicas scholas libere quidem
condendi vel exigendi pro viribus ut in publicis etiam scholis
catholicorum puerorum fides ne periclitetur quin immo ipsorum
animi christiano more efifingantur. Praeterea, mirum quantum
frequens angelorum panis libatio iuvenes ad ministerium, sacrum
invitat; quamobrem ii coetus actuose propagentur qui, ut mariales congregationes, crebrum fovent SS. Eucharistiae usum;;
nec minus curandum ut permulti eis adulescentibus associentur
qui, quits a S. Wenceslao vulgo nuncupati, pollicentur se,
vestigia Patroni sui sequentes, saepius ad eucharisticam

men-

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

sam accessurus esse. Multum autem interest iuvenes in sortem


Domini vocatos in Seminariis rite excoli, opportunis normis
Sacrae Congregationis de Seminariis et de Studiorum Universitatibus religiose servatis. Quam quidem ad rem Collegium
Nepomucenum, quod Nos in Urbe excitari iussimus, cuiusque
novae aedes proxime, Deo favente, dedicabuntur, iterum commendamus bonis omnibus; quos praeterea meminisse volumus
quantopere Seminarium illud S. Wenceslai, Pragae a.

MDLIX

Societate Iesu conditum, ad religionis incrementum contulerit.


De iis vero subsidiis quae, ad hanc rem provehendam, vobis
praeeuntibus, rei publicae moderatores, clerus populusque iam
contulerunt, et grates ex animo persolvimus et Deum enixe
precamur ut largitores singulos peculiari gratiarum copia remuneretur.
Clerus ita numero ac virtute auctior non modo fidem apud vos
fovere ac roborare contendet, sed etiam, apostolico studio calens,
sanctorumque Methodii et Adalberta vestigiis insistens, modis
omnibus enitetur ut dissidentes Slavi finitimarum regionum ad
Ecclesiae matris unitatem, ut est optatissimum, revocentur. Quo
in campo actuose iam sollerterque vos adlaborasse novimus tum
per opportunos conventus, tum per sodales ab apostolatu SS. Cyrilli et

Methodii, tum denique per Veiehradense Institutum

SS. Cyrilli et Methodii et Seminarium Mtriense missionalibus


instituendis. Ne igitur cessetis tam salutare opus urgere; quod
tamen ut prospere eveniat, religionem catholicam ita istic florere oportet ut dissidentes apud vos quoque perspiciant et agnoscant signa illa certissima quae veram Christi Ecclesiam demonstrant : mirabilem scilicet unitatem, catholicae fidei usquequaque
dilatandae ardorem, sanctitatem eximiam et arctissimam cum
Apostolica Sede coniunctionem.
Ex his omnibus portendi licet frugifera admodum ista in S. Wenceslai memoriam sollemnia fore, dummodo vestrates praeclara
Patroni sui exempla imitari studuerint. Haec enim eiusmodi sunt
ut, cum omnibus, pro sua cuiusque condicione, congruant, ea
singuli utiliter sequi possint. Itaque discant a iustissimo Duce

Acta Pii PP. XI

137

qui rei publicae praesunt iustitiam mansuete fortiter que administrare, sibique persuasum habeant tantum abesse ut religio
catholica prosperitate publicae adversetur, ut potius, principiis eius
innixa, ipsa humana societas vigeat ac floreat. Discant cives a
benefico Principe patriae caritatem veri nominis; omnique discordia seposita, concordi animorum consensu, ad commune bonum
contendant; cumque ipse tam pie ab avia sua Ludmilla educatus
sit, agnoscant parentes omnesque educatores quanta vis insit in
christiana institutione ut feliciter iuventus in salutis viam dirigatur.
Eum denique et sacerdotes in Sacramento augusto ardentissime
colendo, et adulescentes in castimonia servanda, et divites in
miseris omne genus adiuvandis, tamquam exemplum ad imitandum sibi proponant. Omnes postremo vestigiis eius qui sanguinem
pro Christo fundere non dubitavit quique documentis non paucis
suam in Beati Petri Cathedram pietatem comprobavit, pie animoseque insistant, cum in cupiditatibus frenandis doloribusque christiana virtute ferendis, tum in Apostolica Sede constanti amore
prosequenda.
Atque utinam patria vestra, quasi familia ingens, una S. Weneeslai fide eniteat ac roboretur; ita enim, ipso Patrono et auspice,
per concordem operam potestatis utriusque, religiosae nempe ac
civilis, priscam gloriam prosperitatemque feliciter assequatur.
Caelestium interea munerum praenuntia ac paternae benevolentiae Nostrae testis apostolica sit benedictio, quam vobis,
Tenerabiles fratres, singulisque gregibus unicuique vestrum concreditis effuso animo impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, die iv mensis Martii
anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
PIUS PP. X I

138

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
ANTOFAGASTENSIS
SUPPRESSIONIS

PIUS

ET

ERECTIONIS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Supremi apostolatus munus, Nobis imperscrutabili Dei consilio commissum, exigit ut aeternae christifidelium saluti et catholici nominis incremento sedulo a Nobis consulatur. Ad hoc vero assequendum non parum
proficit recta catholici orbis circmnscriptio, quae temporum rerumque
adiunctis quam aptius respondeat. Cum itaque venerabilis frater Aloisius
Silva Lezaeta, Episcopus titularis Olenensis et Vicarius Apostolicus A n t o fagastensis, supplices Nobis preces porrexerit ut in ecclesiastici regiminis
et fidei christianae propagationis bonum, in dioecesim erigatur vicariatus
apostolicus Antofagastensis, quippe qui ab anno millesimo nongentesimo
duodecimo, quo erectus fuit, usque adhuc tantum religiosum ac civilem
progressum assecutus sit, ut tamquam missionis locus minime in praesens
considerari possit: Nos, hisce mature perpensis ac praehabito v o t o Sacrae
Congregationis Christiano Nomini propagando praepositae, nec non audito
et suffragante venerabili fratre Nostro Hectore Felici, Archiepiscopo Corintiensi, Apostolico Nuntio in Chilena Republica, oblatis precibus libenter
annuendum censuimus. Quapropter de Apostolicae potestatis plenitudine,
suppleto, quatenus opus sit, quorum intersit aut eorum qui S u a interesse
praesumant consensu, suppresso vicariatu apostolico Antofagastensi, n o v a m
erigere dioecesim statuimus ac decrevimus, ac eam praesentibus Litteris
erigimus et constituimus, ipsamque eodem nomine Antofagastensem nuneupari, iisdemque finibus circumscribi, quibus vicariatus ipse erat nuncupatus
et circumscriptus, volumus ac mandamus. Hanc autem n o v a m dioecesim
Antofagastensem suffraganeam volumus archidioecesis S. Iacobi de Chile,
atque sedem et cathedram episcopalem in urbe Antofagastensi constituimus, quam proinde ad civitatis episcopalis gradum et honorem extollimus
cum omnibus iuribus ac privilegiis quibus ceterae civitates episcopales iure
communi fruuntur, et ecclesiam principem in eadem urbe Antofagastensi ad

Acta

Pii PP.

XI

139

cathedralis ecclesiae fastigium evehimus. Insuper praefatum venerabilem


fratrem.Aloisium Silva Lezaeta, Episcopum titularem Olenensem et actualem Vicarium Apostolicum, de Apostolicae potestatis plenitudine a vinculo
Ecclesiae Olenensis absolventes, ad hanc n o v a m dioecesim eligimus eique
in Episcopum praefcimus et Pastorem. - Quum autem temporum adiuncta
non sinant quominus cathedrale canonicorum Capitulum m o d o erigatur,
indulgemus ut huiusmodi Capituli loco dioecesani consultores ad tramitem
Codicis iuris canonici constituantur. Volumus insuper ac mandamus ut
quam primum neri poterit saltem parvum Seminarium dioecesanum, iuxta
Codicis praescripta et normas a Sacra Congregatione de Seminariis traditas
vel tradendas instituatur; interim vero alumni facultatis philosophicae et
theologicae ad S. Iacobi de Chile Seminarium mittantur, donec aliter decernatur. Item iubemus ut, iuxta ea quae in Concilio Plenario Americae Latinae
R o m a e anno millesimo octingentesimo octogesimo nono celebrato decreta
sunt, etiam ab hac nova dioecesi eiusque sumptibus bini delecti iuvenes,
aut unus saltem, non intermissa vice ad Pontificium Collegium Pium Latinum Americanum de Urbe mittantur, in quo in spem Ecclesiae instituantur.
Q u o d autem attinet ad huius dioecesis regimen et administrationem, ad
Vicarii capitularis, sede vacante, electionem, ad clericorum, iura et onera,
aliaque huiusmodi, rite servari iubemus quae sacri canones praescribunt.
Episcopalem dotem huius novae dioecesis constituent bona et reditus Ecclesiae, si quae sint, Curiae emolumenta et ceterae oblationes, quae a fidelibus,
in quorum b o n u m ipsa erecta est, praeberi solent, praeter ea quae iam ad
hoc sunt collecta et a civili gubernio adsignari possunt.
Ad haec autem omnia exsecutioni mandanda praefatum venerabilem
fratrem Hectorem Felici, Nostrum in Chilena Republica Nuntium deputamus, necessarias et opportunas facultates ipsi tribuentes, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate
constitutum, nec non omnes dirimendi controversias, si quae in exsecutionis actu oriturae sint, ac onus eidem imponimus ad Sacram Congregationem
Consistorialem, intra sex menses a praesentibus Litteris datis, authenticum
exemplar mittendi peractae exsecutionis.
Praesentes autem Litteras et in eis contenta quaecumque, etiam ex eo
quod quilibet quorum interest, vel qui sua interesse praesumant, audit!
non fuerint ac praemissis non consenserint, etiam si expressa, specifica
et individua mentione digni sint, nullo unquam tempore de subreptionis,
vel obreptionis aut nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae, vel quolibet
alio licet substantiali et inexcogitato defectu notari, impugnari, vel in
controversiam vocari posse; sed eas, tanquam ex certa scientia ac potestatis
plenitudine factas et emanatas, perpetuo validas exsistere et fore, suosque

140

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, atque ab omnibus ad quos


-spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super bis a quocumque,
quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum prorsus et inane esse et; fore volumus et decernimus. Volumus denique ut harum
Litterarum transumptis, etiam impressis, manu tamen alicuius notarii
publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in ecclesiastica dignitate vel officio
constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides, quae hisce Litteris tribueretur, si originaliter exhibitae vel ostensae forent. N o n obstantibus, qua"
tenus opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis editis: specialibus, vel generalibus constitutionibus et
ordinationibus Apostolicis, et quibusvis aliis Eomanorum Pontificum praedecessorum Nostrorum dispositionibus, ceterisque contrariis quibuscumque. Nemini autem quae hisce Litteris suppressionis, erectionis, evectionis,
concessionis, statuti, mandati, derogationis et voluntatis Nostrae a Nobis
decreta sunt infringere vel eis contraire liceat. Si quis autem ausu temerario h o c attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei, ac
beatorum Petri et Pauli, Apostolorum eius, se noverit incursurum.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo o c t a v o , die tertia mensis Februarii, Pontificatus Nostri
anno sexto.

> R . A N D R E A S CARD. F R H W I R T H ,

^ B A S I L I U S CARD. P O M P I L J ,

Cancellarius S. B. E.

Episcopus

iulius

Campori,

Protonotarius Apostolicus.

Hector

Castelli,

Protonotarius Apostolicus.

Loco ifr Plumbi

Reg. in Cane. Ap.,

Veliternen.

vol. XXXVII, n. 57. - M.

Riggi.

141

Acta Pii PP. XI

II
N E O - P A M P I L O N E N S I S , D E S O C O R R O E T D E SAN GIL,
ET SANCTAE M A R T H A E
ERECTIONIS PRAEFECTURAE APOSTOLICAE FLUMINIS MAGDALENAE

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Dominici gregis regimini non parum prodest recta orbis catholici circumscriptio, quam, ut temporum locorumque adiunctis aptius respondeat,
omni studio curare debemus. Cum itaque in republica Columbiana in A m e rica meridionali amplissima territorii pars, quae extenditur praeter oras
inferiores Magdalenae fluminis, quaeque abhinc aliquot annos commissa
est Patrum Societatis Iesu curis, pertinens ad tres distinctas dioeceses, idest
Neo-Pampilonensem, de Socorro et de San Gil, et S. Marthae, peculiari indigeat cura ut incolae uberiores spirituales fructus suscipiant, opportunum
duximus istam territorii partem a praedictis dioecesibus seiungere et in
apostolicam praefecturam erigere. Quare Nos, auditis Neo-Pampilonensi, de
Socorro et de San Gil, et S. Marthae Episcopis, ac suffragante venerabili fratre Paulo Giobbe, Archiepiscopo titulari Ptolemaidensi in Thebaide, Nuntio
Nostro apud Columbianam rempublicam, certa scientia, suppleto, quatenus
opus sit, quorum interest vel eorum qui sua interesse praesumant consensu,
de Apostolicae potestatis plenitudine, territorium intra fines inferius describendus inclusum a dioecesibus Neo-Pampilonensi, de Socorro et de San Gil,
et S. Marthae seiungimus ac separamus, et in praefecturam apostolicam,
a Magdalena flumine Fluminis Magdalenae appellandam, erigimus, et
constituimus, ipsiusque Praefecti Apostolici residentiam in civitate Porto
Wilches fore decernimus. Fines vero quibus erecta praefectura circumscribetur hi erunt: ad occidentem Magdalenae flumen, ab ostio fluminis Cesar
in conspectu urbis M Banco {ad septentrionalem partem) usque ad lacunam
Garrapata (ad meridiem). Ad septentrionem dioecesis Sanctae Marthae,
ab ostio fluminis Cesar in ripa quae contra urbem M Banco est, et secus
decursum ipsius fluminis Cesar usque ad eius scaturiginem, inde vero, recto
1

limite, usque ad Reipublicae Venezuelanae fines. Ad orientem, ab iisdem

142

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

finibus reipublicae Venezuelanae, et deinde iuxta illos, usque ad tangendos


montes qui Sierra Motilones nuncupantur; inde ipsorum montium seriem
2

seu catenani usque ad urbem Pueblo Nuevo, quae extra Missionis terminos
remanere debet;

et ab ista u r b e ,

limite recto, usque ad locum ubi flu-

mina Cao Negro et Lebrija in unum confluunt. Pergitur inde ad meridiem


versus, secundum flumina Lebrija et Caaverales, usque ad huius postremi
fluminis confluentem cum flumine Quebrada Cutibatd. B e c t o limite istinc
proceditur usque ad locum ubi flumen Sucio influit in flumen Sogamoso ad
fines dioecesis de Socorro; pergitur inde recta linea a confluente isto usque
ad attingendum flumen Oponcito in eo loco scilicet, qui Puerto Infantes
nuncupatur, istinc autem, semper recto limite, et vergendo ad meridionalem
occidentalem plagam, usque ad antiquum Puerto Carare, qui dicitur nunc
Puerto Aquilejo. Ad meridiem: ab ipso Puerto Carare seu Puerto Aquilejo
usque ad lacunam Garrapata in ripa fluminis Magdalena. Hanc novam Fluminis Magdalenae praefecturam curae et regimini Patrum Societatis Iesu
tradimus et committimus, eamque Sacrae Congregationis de Propaganda
Fide iurisdictioni subiicimus eiusque Praefectis Apostolicis pro tempore
omnia concedimus iura et privilegia, quibus ceteri Praefecti Apostolici
gaudent ac pollent, et cum omnibus oneribus et obligationibus iisdem
adnexis.
Rebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda deputamus venerabilem fratrem Paulum Giobbe, Archiepiscopum
titularem Ptolemaidensem in Thebaide, Apostolicum Nuntium in Columbiana Republica, cum facultatibus necessariis et opportunis, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in ecclesiastica dignitate vel officio constitutum, atque dirimendi controversias quae in exsecutionis actu oriri possunt, tacto insuper eidem onere ad Sacram Congregationem Consistorialem transmittendi intra sex menses a praesentibus Litteris acceptis, authenticum exemplar peractae exsecutionis. Mandamus
insuper ut harum Litterarum transumptis, etiam impressis, manu tamen
alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in ecclesiastica
dignitate vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides, quae
hisce Litteris tribueretur, si exhibitae vel ostensae forent. Non obstantibus, quatenus opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus
universalibusque Conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis, et quibusvis aliis Romanorum Pontificum, praedecessorum

Nostrorum,

dispositionibus

quibuscumque. Nemini ergo has Litteras

ceterisque contrariis

dismembrationis,

erectionis,

statuti, mandati, derogationis et voluntatis Nostrae infringere vel eis


contraire liceat. Si quis vero, temerario ausu, hoc attentare praesumpserit,

Acta Pii PP.

143

XI

indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli, Apostolorum


eius, se noverit incursurum.
D a t u m E o m a e apud S. Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo
vigesimo o c t a v o , die secunda mensis Aprilis, Pontificatus Nostri anno
septimo.

F R . A N D R E A S CARD. F R H W 1 R T H ,

C A R O L U S CARD. PEROS,

S. E. E. Cancellarius.

iosephus
Dominicus

S.

Wilpert,

Congr.

Consistorialis

Decanus Gll. Proton.

Spolverini,

Protonotarius

Secretarius.

Apostolicorum.

Apostolicus.

Loco fc Plumbi

Beg. in Cane. Ap. vol. XXXVIII, n. 7. - M. Riggi.

Decreto diei 15 Augusti 1928 quo Literas Apostolicas Dominici gregis superius
relatas exsecutioni mandavit, R. P. D. Paulus Giobbe, Archiep. tit. Ptolemaiden. in
Thebaide, Nuntius Apostolicus in Columbiana Republica, Apostolica auctoritate has
quae sequuntur additiones ac mutationes quoad fines in Literis Apostolicis noviter
erectae

praefecturae

Fluminis Magdalenae

adsignatos,

statuit

ac

decrevit, perinde

valituras ac si in textu ipsius Bullae suis locis ipsae essent relatae ac insertae.
1

Ade.: (per limites vicariatus apostolici Goajiren.).

Ada.: (secundum limites regionis vulgo

Add. : aeque ac paroeciae de Agnachica, de Brotar et Carmen.

Mut.: Loco verborum e t ab ista u r b e legatur: a b urbe Pueblo N u e v o .

de

Santander del Norte

nuncupatae).

144

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

in
L U N E N S I S - , SEU S P E D I E N S I S , S A R Z A N E N S I S E T B R U G N A T E N S I S
ERECTIONIS ET AGGREGATIONIS

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM REI MEMORIAM

Universi dominici gregis cura, R o m a n o Pontifici ab aeterno Pastorum


Principe commissa, postulat ut ab Apostolica Sede ea omnia praestentur, quae ad animarum bonum et emolumentum magis conferre videantur,
atque praecipue, loci alicuius dignitate praestante cunctisque paratis ad honoris gradum rite sustinendum necessariis, novae episcopales sedes constituantur, sirei sacrae administratio promptior uberiorque reddenda id alicubi
exigat. Iam vero intra fines dioecesis Sarzanensis exstat civitas Spedia, seu
La Spezia, quae ad oras Tyrrheni maris cum sedeat, ita incolarum copia
aucta est, tantamque in dies adepta est potestatem, ut merito Apostolicae
Sedi digna videatur, quae episcopalis cathedrae splendore decoretur, eo vel
magis cum ad oppida totius regionis latam undique f acillimamque iam habeat
viam. Quod quam gratum et iucundum Spediensi clero populoque sit futurum testantur oblationes, tum a magistratibus et optimatibus, tum a privatis civibus exhibitae ad ea suppeditanda quae ad episcopalem sedem erigendam requiruntur. Ad haec autem quam maxime accedit quod in spirituale totius civitatis incrementum verget vigilantis Pastoris praesentia, qui
ingruentia fidei pericula validius arcere, et Religionis rationibus firmius
prospicere poterit. Nos propterea,

omnibus accurate perpensis, auditis

venerabili fratre Dalmatio Minoretti, Archiepiscopo Metropolitano lanuensi,


atque dilecto filio Ioanne Costantini, Administratore Apostolico vacantium
dioecesium Lunensis - Sarzanensis et Brugnatensis, de consulto venerabilium
fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium negotiis consistorialibus praepositorum, suppleto, quatenus opus sit, quorum interest, vel eorum qui sua
interesse praesumant consensu, de Apostolicae potestatis plenitudine urbem
Spediam una cum paroeciis infra enumerandis, earumque respectivis territoriis, e dioecesi Sarzanensi dividimus ac separamus, et ex ea n o v a m dioecesim erigimus, erectamque declaramus quo sequitur m o d o . In primis igitur
nova haec dioecesis his constabit paroeciis: S. Mariae in caelum Assumptae,
S. Mariae della Scorza, S. Mariae ad Nives, S. Ioannis Baptistae, S. Maria
Auxiliatricis, S. Petri Apostoli, S. Ioannis Baptistae in loco Migliarina,
S. Michaelis Archangeli, S. Bernardi, omnibus in urbe; S. Bartholomaei in

Acta

Pii

PP.

XI

145

oppido Pitelli, S. R o c h i in S. Venerio, S. Iacobi Apostoli in Isola, S. Stephani Protomartyris in Marinasco, S. Martini in Biassa, S. Andreae in
Fabiano, S. Viti in Marola, S. Mariae del Pianto in Cadimare, S. Catharinae in Canipiglia. Dioeceseos hisce finibus definitae sedem episcopalem
Spediae constituimus, quam idcirco ad civitatis episcopalis gradum et
honorem evehimus una cum omnibus iuribus ac .privilegiis, quibus ceterae
episcopales civitates ex iure fruuntur. Ecclesia in hac urbe exstruenda ac
Iesu Christo Eegi dicanda, cum primum perfecta fuerit, Cathedra erit Episcopi, cum omnibus iuribus ac privilegiis, quae ecclesiis cathedralibus sunt
propria. Interea vero pro ecclesia cathedrali habeatur et retineatur ecclesia
paroecialis sub titulo S. Mariae in caelum Assumptae. Hanc autem dioecesim noviter erectam constituimus surfraganeam metropolitanae Ecclesiae
Ianuensis, eamque perpetuo una cum dioecesibus iam unitis Lunensi-Sarzanensi et Brugnatensi aeque principaliter unimus, sub hac appellatione:
Lunensis-, seu Spediensis, Sarzanensis et Brugnatensis, ita ut omnes et singulae huiusmodi Ecclesiae iurisdictioni, regimini atque administrationi
subsint unius Antistitis, qui proinde Episcopus Lunensis-, seu Spediensis,
Sarzanensis et Brugnatensis nominabitur, quique canonicam possessionem
trium dioecesium seorsim accipiet, praefatae appellationis ordine servato,
et reditus percipiet episcopalibus mensis Sarzanensi et Brugnatensi adsignatos. Ad tres autem simul regendas dioeceses, Spediae una curia episcopalis
constituetur, in qua ipsa urbe habitualem residentiam habebit Episcopus,
qui tamen pro lubitu suo tum in urbe Sarzanensi, tum in urbe Brugnatensi, cum sibi placuerit, degere poterit. Hac posita trium istarum dioecesium unione, decernimus ut Episcopus beneficia unius dioecesis sacerdotibus aliarum dioecesium promiscue conferre possit. Volumus insuper ut Sarzanae et Brugnati maneant Capitula cathedralia, et Spediae quam prirrium
Capitulum cathedrale erigatur. Idcirco quandocumque a iure statutum est
ut Episcopus v o t u m Capituli exquirat, si agatur de negotiis quae unam
tantum e tribus dioecesibus respiciunt, a proprio eiusdem dioecesis Capitulo
v o t u m exquiretur; si vero ad tres dioeceses simul attinent, trium Capitulorum seorsim v o t u m habeatur. Quotiescumque demum communem episcopalem sedem vacare contigerit, tribus Capitulis una convocatis in urbe
Spedia, praeside digniore e Capitulo Spediensi, ius erit Vicarium Capitularem communem pro tribus dioecesibus, ad sacrorum canonum praescripta,
eligere.
Rebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda
deputamus venerabilem fratrem Dalmatium Minoretti, Archiepiscopum
Ianuensem, cui propterea necessarias et opportunas facultates tribuimus
etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur alium virum in officio vel
ACTA, vol. XXI, n. 4. - 5-4-929.

10

146

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

ecclesiastica dignitate constitutum, ac definitive pronuntianda de quavis difficultate vel oppositione in exsecutionis actu quomodolibet oritura, iuiuncto
insuper eidem onere ad Sacram Congregationem Consistorialem intra sex
menses, a subsignata die computandos, authenticum exemplar transmittendi peractae exsecutionis. Praesentes autem Litteras et in eis contenta
quaecumque, etiam ex eo quod quilibet quorum interest vel qui sua interesse praesumant, auditi non fuerint ac praemissis non consenserint, etiam
si expressa, ^specifica et individua mentione digni sint, nullo unquam tempore de subreptionis, vel obreptionis aut nullitatis vitio, seu intentionis
Nostrae, vel quolibet alio licet substantiali et inexcogitato defectu notari,
impugnari, vel in controversiam vocari posse; sed eas, tamquam ex certa
scientia ac potestatis plenitudine factas et emanatas perpetuo validas
exsistere et fore, suosque plenarios effectus sortiri et obtinere, atque ab
omnibus ad quos spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super
his a quocumque, quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit
attentari, irritum prorsus et inane esse et fore volumus et decernimus.
Volumus denique ut harum Litterarum transumptis etiam impressis
manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis, ac sigillo alicuius viri in
ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides, quae hisce Litteris tribueretur, si originaliter exhibitae vel ostensae forent. N o n

obstantibus, quatenus opus sit, regulis in synodalibus, pro-

vincialibus, generalibus universalibusque Conciliis editis, specialibus vel


generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis
aliis Romanorum Pontificum Praedecessorum Npstrorum dispositionibus
ceterisque contrariis quibuscumque. Nemini autem hanc paginam Nostram
seiunctionis, erectionis, evectionis, unionis, mandati, derogationis et voluntatis Nostrae infringere vel ei contraire liceat. Si quis vero, ausu temerario,
hoc attentari praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum
Petri et Pauli, Apostolorum Eius, se noverit incursurum.
D a t u m R o m a e apud S. Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo
vigesimo nono, die decima secunda mensis Ianuarii, in festo Sacrae Familiae Iesu, Mariae, Ioseph, Pontificatus Nostri anno septimo.

F R . A N D R E A S CARD. P R H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.

Ioannes

C A R O L U S CARD. P E R O S I ,
S.

Zani

Dominicus

Congr.

Consistorialis

Secretarius.

Cprelli, Protonotarius Apostolicus.

Spolverini, Protonotarius Apostolicus.

Loco >& Plumbi


Beg. in Cane. Ap., vol. XXXIX, n. 41. - M. Kiggi.

147

Acta Pii PP. XI

LITTERAE APOSTOLICAE

I
TITULO ET HONORIBUS BASILICAE MINORIS AUGETUR CATHEDRALIS ECCLESIA
LARINENSIS.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Cathedrale templum Larinense, D e o
sacrum in honorem Deiparae Virginis sideribus receptae, neminem latet
iure meritoque enumerari posse inter potiora totius provinciae sanctuaria.
Unanimi consensione rerum gestarum scriptores asserunt Larini primis
Ecclesiae temporibus nuntiatum fuisse Evangelium; priscis enim saeculis
posita est Larini sedes episcopalis, quae sanctis doctisque antistitibus iugiter
enituit. Constat anno reparatae salutis DLVI Pelagium Papam primum, rec.
mem. praedecessorem Nostrum, per suas litteras Iusto Episcopo Larinensi
iurisdictionem commisisse super omnia monasteria et territoria Samnii
et Lucaniae: nec non in Concilio anno DCCCCLXIX habito, Larinensem
urbem electam fuisse, securum quasi propugnaculum adversus Graecorum
byzantinorum in cursus. Cathedrale autem templum formam basilicalem
praeseferens, vetustate ac structura praenobile, tanto artis operum decore
renidet, ut dignum habitum sit quod inter nationalia monumenta enumeraretur. Haec animo repetentes, cum capitulares canonici atque archipresbyteri et parochi civitatis ac dioecesis Larinensis enixas Nobis preces humiliter adhibuerint, ut, auspicata occasione primi anniversarii celebrationis
Eucharistici coetus, cathedrale ipsum templum ad Basilicae minoris dignitatem evehere de Apostolica benignitate velimus, hisque precibus accedat

suffragium

municipii,

amplissimum tam

Episcopi Ordinarii,

atque praepositi honorarii Larinensis

quam

civitatis

praesidis

monumentis

inspiciendis, optatis his concedendum ultro libenterque existimavimus.


Quae cum ita sint, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris
Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus Sacrorum Rituum Congregationi praepositis, omnibusque rei momentis diligenter perpensis, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium vi, perpetuumque in
m o d u m , insignem ecclesiam cathedralem Larinensem Virgini Deiparae
in caelum Assumptae

sacram titulo Basilicae minoris cum privilegiis

atque honorificentiis, iuxta decreta et morem,adhibendis, condecoramus.

148

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


H a e c volumus, edicimus decernentes praesentes Litteras firmas, vali-

das, atque efficaces iugiter exstare ac permanere: suosque plenos atque


integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam
secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m E o m a e apud Sanctum
mensis Iulii anno

MDCCCcxxvm,

Petrum, sub anulo Piscatoris, die xm


Pontificatus Nostri septimo.

P.

C A R D . GASP ARRI,

a Secretis Status.

II
EX

DISMEMBRATIONE

DIOECESIS

VIZAGAPATAMENSIS

ERIGITUR

MISSIO

INDEPENDENS DE CUTTACK.

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Apostolatus officium, quo divinitus fungimur in terris, N o s monet ut ea sollicito paterno que studio decernere
maturemus, quae catholico nomini aeternaeque fidelium saluti bene, prospere ac feliciter eventura videatur. Iamvero cum venerabilis frater Petrus Eossillon, Episcopus Vizagapatamensis, Nos enixe flagitaverit, ut
nonnullos ab ipsa sua dioecesi districtus disiungere velimus, ut exinde
independens erigatur Missio, eidemque petitioni grave accedat suffragium
venerabilis fratris Eduardi Mooney, Delegati Apostolici in Indiis Orientalibus: Nos, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae
Eomanae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagationis Fidei praepositis,
omnibusque momentis attente perpensis, supra memorati Episcopi votis
assentiendum esse existimavimus. Quae cum ita sint, m o t u proprio atque
ex certa scientia ac matura deliberatione, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium

tenore, districtus

civiles de Ganjam et

de Orissa meridionali, a Boro Noi et Bahuda usque ad Mahanadi flumen, et


a sinu Bengalae usque ad Raul et Tel, a dioecesi Vizagapatamensi disiungimus sive separamus atque ex eorumdem districtuum territorio, sic per
Nos dismembrato, independentem Missionem efformamus, cui nomen
facimus de uttack et quam curis concredimus sacerdotum Congregationis
Missionis religiosae provinciae Matritensis.
Haec volumus, edicimus decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere: suosque plenos atque inte-

Acta

Pii

PP.

149

XI

gros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritum que ex nunc et inane fieri si quidquam,
secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v m
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

C A R D . GASPARRI,

a Secretis Status.

III
AD TERRITORIA PALAESTINAE, TRANSJORDANIAE ET INSULAE CYPRI E X T E N DITUR IURISDICTIO DELEGATI APOSTOLICI AEGYPTI.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Romani Pontifices, qui, utpote Beati
Petri successores, supremam in Ecclesia potestatem exercent, vigili iugiter
studio in locorum, qui longinqui atque a R o m a n o centro dissiti sint,
necessitates parandas tuendasque incumbunt. Id igitur Nos quoque, in
hanc Petri Cathedram, Dei gratia, evecti, ut felici ac prospero Ecclesiae
regimini prospiciamus, quantum in D o m i n o possumus, peragere satagimus. Quapropter cum varias ob rationes peropportunum videatur Palaestinae, Transjordaniae

et insulae

Cypri

territoria,

quae

hucusque ad

Delegationem Apostolicam Syriae pertinebant, ad res catholicas inibi


provehendas, a praefata Syriae Delegatione separare, ut eadem in p o sterum

Delegati

Apostolici

Aegypti

iurisdictioni subiiciantur: N o s ,

omnibus rei momentis attento ac sedulo studio perpensis c u m venerabilibus fratribus Nostris S. R. Ecclesiae Cardinalibus, qui pro Ecclesia
Orientali negotiis praepositi sunt, audito quoque hodierno Syriae Delegato Apostolico Nostro, haec, quae infra scripta sunt, decernenda censuimus. Nimirum ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris, deque
apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore,
Palaestinam, Transjordaniam et Cypri insulam a Delegatione Apostolica
Syriae separamus, easdemque sub potestatem subiicimus Apostolici pro
tempore exsistentis Delegati Aegypti, qui ex nunc Delegatus etiam A p o stolicus Ierusalem et Palaestinae, Trans jordaniae et Cypri nuncupabitur.
Propterea volumus ut ipse novus Delegatus suo huiusmodi in praefatis
regionibus munere fungatur,

omnibus et singulis utens potestatibus et

150

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

faculta tibus, quae huic muneri sunt propriae, atque advigilet in cuiusque
ritus Ecclesiarum statum, in eisdem regionibus exsistentibus; Nos vero
et hanc Sanctam Sedem de eodem statu certiores reddat.
Haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere
poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum,
irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Datum E o m a e ,

apud

Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris^ die

x i mensis Martii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P.

CARD.

GASPARE,!,

a Secretis Status.

S.

Congregatio

151

Consistorialis

ACTA SS. CONGREGATIONUMSACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS


PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
8 Februarii 1929. Cathedralibus Ecclesiis invicem perpetuo unitis
Lunensi,- seu Spediensi, Sarzanensi et Brugnatensi, praefecit R. D. l o a n nem Costantini,

Canonicum theologum Patriarchalis Ecclesiae S. Marci

Venetiarum, hactenus Administratorem Apostolicum dioecesium Lunen.Sarzanensis et Brugnatensis.


22 Februarii. Abbatiae nullius Ssmae Trinitatis Caven., R. D. Ildephonsum Rea, Congregationis Cassinensis Ordinis S. Benedicti.
28 Februarii. Titulari episcopali Ecclesiae Surensi, R. D. Stephanum Hasz, e dioecesi Taurinensi, quem deputavit Ordinarium Castrensem
in Hungaria.
17 Martii. Titulari episcopali Ecclesiae Semtensi, R. D. Gregorium
Rozman, iuris canonici Magistrum in Facultate theologica

Universitatis

Labacensis, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis R. P. D.


Antonii Bonaventurae Jeglic, Episcopi Labacensis.
18 Martii. Titulari episcopali Ecclesiae Sululensi R. P. Angelum
M. Paulum Hiral, Ordinis Fratrum Minorum,

quem constituit Vicarium

Apostolicum Canalis Suesii.


Titulari episcopali Ecclesiae Panemotichitanae, R. P. Venceslaum
Kinold,

Ordinis

Fratrum

Minorum, quem

constituit primum Vicarium

Apostolicum de Sapporo.
Titulari episcopali Ecclesiae Vazaritanae, R. P. Burcardum Huwiler,
e Missionariis Africae, quem constituit primum Vicarium Apostolicum
de Bukoba.
Titulari episcopali Ecclesiae Zattarensi, R. P. Antonium Oomen, e Missionariis Africae, quem constituit primum Vicarium Apostolicum de Mwanza.
-

5 Aprilis. Titulari episcopali Ecclesiae Trisipensi,

R. D. Stepha-

num Bryer, Canonicum Metropolitanae Ecclesiae Strigoniensis, Rectorem


Seminarii

archiepiscopalis,

quem

constituit

Auxiliarem

Emi

P. D. Iustiniani Georgii Serdi, Archiepiscopi Strigoniensis.

ac

Rmi

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SACRA CONGREGATIO
PRO ECCLESIA ORIENTALI

DECRETUM
DE

SPIRITUALI

ADMINISTRATIONE

ORDINARIATUUM

GRAECO-RUTHENORUM

IN FOEDERATIS CIVITATIBUS AMERICAE SEPTENTRIONALIS.

Cum data fuerit Episcopo graeco -rutheno Statuum Foederatorum


armo 1912 plena et ordinaria iurisdictio in clerum et populum universum
graeco-rutheni ritus in Foederatis Civitatibus Americae septentrionalis,
sive permanenter, sive ad tempus commorantes, et cum dein per decretum
S. Congregationis pro Ecclesia Orientali sub die 8 Maii 1924 duo Ordinariatus graeco-rutheni ritus constituti sint, alter pro fidelibus oriundis e
Galitia cum sede Philadelphiae Pa., alter vero pro fidelibus oriundis ex
Podocarpatia Russa, necnon pro fidelibus graeco-rutheni ritus provenientibus ex Hungaria et Jugoslavia, cum sede Homestead Pa.; Eminentissimis
ac Reverendissimus Patribus Cardmalibus S. Congregationi pro Ecclesia
Orientali praepositis, in plenariis comitiis die 4 I a n u a m huius anni habitis,
opportunas leges a S. . de Propaganda Fide pro Negotiis rituum orientalium latas die 17 Augusti 1914, eo m o d o qui sequitur visum est noviter
aptare, easdemque praesenti decreto iterum ferre, circa spiritualem administrationem duorum

Ordinariatuum

graeco-rutheni

ritus

in

praedicta

regione.
CAPUT

De Episcopis

graeco-rutheni ritus

Art. 1. - Nominatio Episcoporum graeco-rutheni ritus pro regione Statuum Foederatorum Americae septentrionalis Apostolicae Sedi reservata est.
Art. 2. - Episcopi graeco-rutheni ritus eorumque legitimi successores
in Statibus Foederatis Americae septentrionalis sub immediata huius A p o stolicae Sedis iurisdictione ac potestate manebunt, plenamque iurisdictionem ordinariam in omnes fideles graeco-rutheni ritus, permanenter vel ad
tempus in Foederatis Civitatibus Americae septentrionalis commorantes,
respective,'iuxta diversitatem originis supra memoratam, exercebunt, sub

S. Congregatio pro Ecclesia

Orientali

53

dependentia tamen E. P. D. Delegati Apostolici Washingtonensis pro


tempore.
Art. 3. - Eisdem ins ac potestas competit regendi ac gubernandi gregem suum ac leges et statuta condendi in iis quae iuri communi non adversantur. Praecipuum vero eorum munus erit invigilare ut tum doctrina et
boni mores, tum ritus et disciplina huic Ecclesiae propria sancte et integre
custodiantur. Eorum igitur erit uniformitatem caeremoniarum in variis
devotionibus necnon in tradendis Sacramentis usitatarum secundum rubricas librorum liturgicorum approbatorum, introducere et eiusdem unitatis
strictam observantiam a sacerdotibus suis expostulare.
Art. 4. - Ordinarii paroecias et missiones suae curae concreditas saepe
visitare tenentur, ita ut saltem singulis quinquenniis ipsi, vel per se, vel,
si fuerint legitime impediti, per Vicarium Generalem, aut alium specialiter
delegatum sacerdotem, lustrent, ut gregem suum apprime cognoscant, eaque
omnia quae ad spirituale eius b o n u m attinent, melius provideant.
Art. 5. - In canonica visitatione paroeciarum inquirant Episcopi ah
parochi omnia paroecialia munera, praesertim visitationem infirmorum,
puerorum instructionem, verbi Dei praedicationem, in dominicis et festis,
diligenter absolvant; videant insuper omnes libros baptismatum, matrimoniorum ac mortuorum; inventariumque bonorum ecclesiasticorum ex ultimo
biennio: ac rationes ab unoquoque rectore missionis expostulent, id est
introspiciant ac probent libros proventuum et expensarum cuiuslibet Ecclesiae, statum materialem eiusdem, debita, etc. H a c praesertim occasione
diligenter advigilent, ne abusus in disciplinam ecclesiasticam irrepant,
praecipue circa administrationem Sacramentorum et Sacramentalium, cultum Dei et Sanctorum, praedicationem verbi divini, implementum piarum
voluntatum; serioque curent ut puritas fidei et morum in clero et populo
conservetur, ut fidelibus, praecipue pueris et rudibus, pabulum doctrinae
christianae praebeatur, ut in scholis puerorum aciuvenum institutio secund u m catholicae religionis principia

tradatur. Si

compererint irrepsisse

abusus, eos prudenter, sed fortiter compescant, adhibitis etiam, si opus sit,
poenis canonicis.
Art. 6. - Ut autem securitati bonorum temporalium ecclesiarum, coemeteriorum, scholarum et omnium eorum quae ad Ecclesiam pertinent,
summa cum diligentia prospiciatur, curent Ordinarii a) ne Eector Consiliumve administrationis nomine ac iure proprio retineant, pro quorum adquisitione fideles quovis m o d o subsidia contulerunt; b) satagant, audito in per-.
tractandis negotiis virorum peritorum ac consultorum suorum consilio,
eas tituli possessionis formas adhibere, omnesque prescriptiones servare,
quae legibus singulorum Statuum respondeant, quaeque ecclesiasticorum

154

Acta

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

bonorum administrationi, conservationi ac plenae in posterum transmissioni faveant; c) normas quas iudicaverint de bonis ecclesiasticis administrandis opportunas, statuant.
Art. 7. - Annua sustentatio utriusque Episcopi consistet in praestationibus ad instar cathedratici, quae iuxta aequitatem ab Episcopo, audita
v o c e suorum consultorum, determinabuntur, quasque singulae ecclesiae
Ruthenorum Ordinariatuum solvere tenentur. Rectores ecclesiarum respondere tenentur de exacta solutione harum praestationum et aliarum ab Episcopo eiusque consultoribus determinandarum, pro Seminario, orphanotrophio, missionibus, etc.
Art. 8. - Sicut in initio huius decreti declaratur, Ordinarius pro fidelibus oriundis ex Galicia sedem suam habeat Philadelphiae Pa., alter vero
Homestead Pa.; pro commoditate tamen et utilitate tum cleri, tum curiarum duorum Ordinariatuum, sacerdos ruthenus domicilium habere poterit
TsTeo-Eboraci, qui munere fungens Vicarii vel delegati Ordinariorum, assistentiam praebebit fidelibus ruthenis, peculiariter autem sacerdotibus illis
qui vel Americam attingunt vel ex ea proficiscuntur, sed sub dependentia
et voto Ordinariorum.
Art. 9. - Episcopi singulis quinquenniis plenam et accuratam relationem de statu personali, morali ac materiali missionum proprii ritus exhibeant Delegato Apostolico, qui eam transmittet ad. S. Congregationem pro
Ecclesia Orientali atque singulis saltem decenniis, ad sacra Apostolorum
limina accedant, ut obsequium et oboedientiam - suam Pontifici Summo
praestent, eique rationem reddant de pastoralis muneris implemento, deque omnibus quae ad Ecclesiae suae statum et cleri populique mores ac
disciplinam, animarumque sibi concreditarum salutem pertinent.
Art. 10. - Controversiae, si quae exoriantur inter Episcopum graecorutheni ritus et Episcopos latini ritus Statuum Foederatorum, deferantur
ad. S. C. pro Ecclesia Orientali.

CAPUT

De

II

Clero graeco-nitheno

Art. 11. - Cum necesse sit ut habeantur sacerdotes integrae vitae, zelo
ac prudentia praediti, in scientiis sacris eruditi et politicis factionibus
alieni, curent Ordinarii, ut data opportunitate, saltem pro utroque Ordinariatu erigatur Seminarium minus et maius, pro clericis ritus graeci-rutheni
educandis. Interim vero clerici isti frequentent Seminarium latinum ab
Ordinario designatum, atque unum alterumve habeant sacerdotem sui ritus,
qui eos ritus liturgiamque propriam bene ac diligenter edoceant. Ad sub-

155

S. Congregatio pro Ecclesia Orientali

veniendum clericorum educationis expensis, tum rectores ecclesiarum,


t u m ipsae ecclesiae ritus graeco-rutheni in Statibus Foederatis Americae
septentrionalis contribuant. Enixe Ordinarii commendent clero fidelibusque
pium opus vocationum ecclesiasticarum, curentque ut sacerdotes, praesertim parochi, pueros, qui indicia praebent ecclesiasticae vocationis, a
saeculi contagiis arceant, ad pietatem informent, primis litterarum studiis imbuant, (Mvinaeque in eis vocationis germen foveant.
Art. 1 2 . - Antequam habeatur numerus sufficiens presbyterorum graecoruthenorum, qui in Statibus Foederatis educati fuerint, si providenda o c currat de suo rectore aliqua missio Ruthenorum vel vacans vel noviter
erecta, Ordinarii postulent sacerdotes ab Episcopis ritus graeco-rutheni
Galitiae vel Hungariae vel Jugoslaviae per tramitem S. Congregationis pro
Ecclesia Orientali. Illi vero sacerdoti qui proprio marte, neque ab alterutro
Episcopo graeco-rutheno vocatus, neque a S. Congregatione missus, illuc
perrexerit, Episcopus graeco-ruthenus nullas concedere potest facultates,
sive celebrandi Sacrum sive administrandi Sacramenta, sive munia ecclesiastica quomodocumque obeundi. Interim, sicut iam pluries statutum est,
sacerdotes ritus graeco-rutheni, qui in Status Foederatos Americae septemtrionalis proficisci et commorari cupiunt, debent esse coelibes.
Art. 13. - Sacerdotes pecuniam quaerentes, vel in fide ac moribus vacillantes, vel ebrietati faventes, nullo m o d o mittantur nec admittantur in
Americam; et si tales inveniuntur, quantocius dimittantur: qui dimissi, nisi
paruerint, poenis canonicis, non exclusa suspensione a divinis, coerceantur.
Art. 14. - Quilibet sacerdos, ex Europa proveniens et in Statibus F o e deratis Americae septentrionalis commorans pro fidelium ritus graecorutheni spirituali cura, manebit incardinatus dioecesi originis, nisi, servatis

de

iure

servandis,

incardinetur

ab alterutro

Ordinario graeco-

rutheno Statuum Foederatorum. Interim tamen Episcopus originis iurisdictionem in eum nullo m o d o exercebit, sed praedictus sacerdos unice
pendeat a iurisdictione Episcopi graeco-rutheni. In patriam redire aut
revocari supradicti sacerdotes nequeant sine expressa licentia sui Ordinarii graeco-rutheni ritus Statuum Foederatorum in scriptis concedenda.
Episcopi originis respondere debent coram S. Congregatione pro Ecclesia
Orientali si tales sacerdotes sine scriptis ab alterutro Ordinario graecorutheni ritus Statuum Foederatorum admittant.
Art. 15. - Omnes rectores paroeciarum et missionum graeco-ruthenarum in Statibus Foederatis amovibiles sunt ad nutum Ordinariorum graecorutheni ritus. Amoveri autem non poterunt absque causis gravibus et iustis.
Art. 1 6 . - D a t u r tamen facultas presbytero amoto recursum interponendi,
in devolutivo, contra decretum remotionis, ad S. C. pro Ecclesia Orientali.

156

Acta Apostolicae Sedas - Commentarium Officiale

Art.

17. - Sustentationi sacerdotis provideant

Ordinarii,

salarium

eidem adsignando, assumendum iuxta proportionem ex omnium Ecclesiae


proventuum massa seu cumulo.
Art. 18. - Iura stolae et emolumenta sacri ministerii in singulis missionibus determinanda sunt ab Ordinariis graeco-ruthenis iuxta probatas
diversorum locorum consuetudines.
Art. 19. - Ordinarii graeco-rutheni nonnisi in clerum et populum
graeco-ruthenum iurisdictionem suam exerceant. Si tamen aliquo in loco
exsistant fideles graeco-rutheni ritus, in eoque non sit missio constituta,
aut nullus adsit presbyter eiusdem ritus, Ordinarii tunc debent iurisdictionem suam in fideles graeco-ruthenos presbytero latino loci communicare,
certiorato Ordinario, quoad usque sacerdos graeco-ruthenus ibi habeatur.
Art. 20. - Meminerint sacerdotes se debere sanctiorem prae laicis v i tam interiorem et exteriorem ducere eisque virtute et recte factis in exemplum excellere, si velint in salutem animarum suum ministerium proficere.
Ideo frequenter ad Poenitentiae Sacramentum accedant, quotidie orationi
mentali per aliquod tempus incumbant, Sanctissimum Sacramentum visitent, Deiparam Virginem colant, conscientiamque suam discutiant.
Art. 21. - Omnes sacerdotes debent tertio saltem quoque anno vel etiam
frequentius, si opportunam habuerint occasionem, spiritualibus exercitiis
per tempus a proprio Ordinario determinandum vacare; nec ab eis quisquam eximatur, nisi in casu particulari, iusta de causa ac de expressa Ordinarii licentia.
Art. 22. - Omnes speciali obligatione tenentur suo quisque Ordinario
reverentiam et obedientiam exhibendi eamque fidelibus saepius inculcent.
Art. 23. - Sacerdotes studia praesertim sacra ne intermittant, et in
sacris disciplinis solidam illam doctrinam a maioribus traditam et c o m m u niter ab Ecclesia receptam sectentur, devitantes profanas v o c u m novitates
et falsi nominis scientiam.
Art. 24. - Expleto studiorum curriculo, sacerdotes omnes, nisi ab
Ordinario ob iustam causam fuerint dispensati, examen singulis annis,
saltem per triennium integrum in diversis sacrarum scientiarum disciplinis,
antea opportune designatis, subeant secundum m o d u m ab eodem Ordinario
determinandum.
Art. 25. - Pariter saepius in anno, in singulis vicariatibus foraneis,
diebus ab Ordinario praestitutis, conventus habeantur seu collationes de re
morali et liturgica; quibus addi possunt aliae exercitationes quas Ordinarius opportunas iudicaverit ad scientiam et pietatem clericorum p r o m o vendam. Si conventus haberi difficile sit, resolutae quaestiones scriptae
mittantur, secundum normas ab Ordinario determinatas. Qui conventui

S. Congregatio pro Ecclesia Orientali

157

interesse debent, deficiente conventu, scriptam casuum solutionem aliusve


quaestionis expositionem mittere debent, nisi ab Ordinario expresse antea
exemptionem obtinuerint. In collatione officiorum ratio habeatur eorum
qui, ceteris paribus, in supradictis periculis vel collationibus magis praestiterunt.
Art. 26. - Gravi obligatione tenentur parochi, quasi-parochi missionariique diebus dominicis ceterisque per annum festis de praecepto fidelibus, brevi Evangelii aut alicuius partis doctrinae christianae explanatione,
verbum D e i nuntiandi necnon catholicam fidelium institutionem curandi,
praesertim puerorum, secundum instructiones ab Ordinario receptas. Qui
m negligentes reperti fuerint, pro gravitate culpae puniantur.
Art. 2 7 . - Iuxta opportunitatem, Ordinarii graeco-rutheni ritus sacerdotes saltem praecipuos tum saeculares, tum religiosos propriae iurisdictionis congregent semel saltem in anno, ut possint ex singulorum experientia et consilio deducere quae sint perfectius ordinanda.

CAPUT

III

De fidelibus graeco-ruthenis
Art. 28. - Fideles graeco-rutheni

tenentur

frequentare ac libenter

sustentare suas proprias ecclesias, ac observare praescripta sui ritus. Tamen


in regionibus ubi desunt ecclesiae ac sacerdotes proprii ritus et ubi propter
longinquitatem ecclesiae suae non eam possunt nisi cum gravi incommodo
adire, debent, ut praeceptis Ecclesiae satisfaciant, Missam audire in ecclesia
catholica alterius ritus, nec non Sacramenta accipere a presbytero alterius
ritus.
Art. 29. - Frequentatio ex parte graeco-ruthenorum, etiam continua,
ecclesiarum ritus latini, non inducit mutationem ritus. Circa transitum ab
uno ritu ad alium, normae rite observentur a S. C. pro Ecclesia Orientali datae per decretum Nemini licere die 6 Decembri 1928.

Idcirco

fideles graeco-rutheni propter transitum ad alium ritum, petitionem ad D e legatum Apostolicum mittant, et simul exponant veraciter causas canonicas, quae eumdem transitum suadere videntur. Satius vero erit si hanc
petitionem ad eumdem Delegatum Apostolicum transmittant per tramit e m proprii Ordinarii.
Art. 30. - N o n licet sacerdotibus ritus latini quempiam Graeco-ruthenum
ad latinum ritum amplectendum inducere contra vel praeter canonica
praescripta quae transitus ritus moderantur.
Art. 31. - Fideles latini, etiamsi adsit presbyter latini ritus, apud sacerd o t e m graecum-ruthenum ab

Ordinario suo adprobatum, peccata sua

158

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

confiteri et beneficium sacramentalis absolutionis, valide et licite obtinere


possunt. Item, fideles graeco-rutheni peccata sua confiteri possunt apud
sacerdotem latinum ab Episcopo suo adprobatum. Presbyteri vero latini
absolvere non possunt fideles graeco-rutheni ritus a censuris et casibus
reservatis ab Ordinario graeco-rutheno statutis, absque venia, eiusdem.
Vicissim idem dicatur de presbyteris graeco-ruthenis quoad censuras et
reservationes statutas ab Ordinario latini ritus. Ad devitandas vero difficultates, quae frequentiores in praxi occurrunt, Ordinariatus omnes a se reservatos casus, si qui sint, sibi invicem communicent.
Art. 32. - Omnibus fidelibus cuiuscumque ritus datur facultas ut, pietatis causa, Sacramentum Eucharisticum quolibet ritu confectum suscipiant; ac insuper, ubi necessitas urgeat, nec sacerdos diversi ritus adsit,
licebit sacerdoti graeco-rutheno ministrare Eucharistiam consecratam in
azymo; et vicissim sacerdoti latino ministrare in fermentato; at suum quisque ritus in ministrando servabit.
Art. 33. - Quilibet Orientalis valide ac licite praecepto communionis
paschalis satisfacit etiamsi alieno ritu communicet.
Suadendum tamen est ut suo quisque ritu et in propria paroecia fideles
praecepto communionis paschalis satisfaciant: qui vero in aliena paroecia
satisfecerint, curent proprium parochum de adimpleto praecepto certiorem
facere.
Art. 34. - Sanctum Viaticum moribundis ritu proprio a manibus proprii parochi accipiendum est; sed, urgente necessitate, fas esto a sacerdote
quolibet illud accipere; qui tamen ritu suo minis trahit.
Art. 35. - Funerum celebratio ac emolumentorum perceptio in familiis mixti ritus, ad parochum illius ritus pertineant, ad quem, defunctus
pertinebat.
Art. 36. - Ad vitanda gravia incommoda quae inde Ruthenis evenire
possent, facultas eis fit festa et ieiunia observandi iuxta consuetudinem l o c o rum in quibus degunt; quae observantia minime inducit mutationem ritus.
Quoad Missam audiendam diebus festis in utroque ritu in eamdem diem
incidentibus, ipsi sacrae liturgiae in ecclesia sui ritus, si in loco exsistat,
interesse tenentur, ad adimplendum praeceptum ecclesiasticum.
Art. 37. - Adsociationes fidelium ritus graeco-rutheni sint sub vigilantia Ordinariorum, qui sacerdotem moderatorem nominent, ne forte
abusus circa doctrinam, mores, disciplinamve in eis irrepant. Ideo laude
digni sunt fideles qui sua dant nomina adsociationibus ab auctoritate
ecclesiastica erectis vel saltem commendatis; caveant autem ab adsociationibus secretis, damnatis, seditiosis, suspectas aut quae student sese a legitimae auctoritatis ecclesiasticae vigilantia subducere.

S. Congregatio pro Ecclesia Orientali

159

Pariter diaria, folia vel libelli peridica catholica sint snb vigilantia
Ordinarii, nec in eis sine eius consensu sacerdotes scribant vel eadem
moderentur.
CAPUT

IV

De matrimoniis inter fideles mixti ritus


Art. 38. - Matrimonia inter catholicos graeco-ruthenos et latinos non
prohibentur; sed ad vitanda incommoda, quae ex rituum diversitate in familiis evenire solent, uxor in ineundo matrimonio aut eo durante, ad ritum
viri transire potest. Matrimonio autem soluto, assumendi proprii ritus
originis libera est ei potestas.
Art. 39. - Matrimonia tum inter fideles graeco-ruthenos, tum inter
fideles mixti ritus, servata forma decreti N e temere contrahi debent, ac
proinde in ritu mulieris a parocho mulieris benedicenda sunt.
Art. 40. - Dispensationes matrimoniales in matrimoniis mixti ritus, si
quae sint dandae vel petendae, dentur et petantur ab Episcopo sponsae.
Art. 41. - Nati in regione Statuum Foederatorum Americae septemtrionalis ex parentibus diversi ritus, ritu patris sunt baptizandi; proles enim
utriusque sexus sequi omnino debet patris ritum.
Art. 42. - Baptismus in alieno ritu ob gravem necessitatem susceptus,
cum nimirum infans morti proximus esset, vel natus esset in loco in q u o ,
tempore nativitatis, parochus proprius patris non aderat, ritus mutationem non inducit: et sacerdos, qui baptiza vit, proprio parocho testimonium
baptismatis remittere debet.
Art. 43. - Infantes ad eius parochi iurisdictionem pertinent, cuius ritus
est eorum pater, exceptis natis ex illegitimo thorp, qui sequuntur ritum
matris.
H a e c omnia Ssmus Dominus Noster Pius D i v . Prov. Papa X I , referente
infrascripto huius S. Congregationis Cardinali Secretario in audientia 9 Februarii vertentis anni, rata habuit ac confirmavit, praesens que decretum
ad decennium valiturum edi iussit.
Contrariis quibuscumque non obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali, die 1 Martii anno 1929.

ALOISIUS C A R D . SINCERO,

Secretarius.

Ii. s.
Hi I. Cicognani, Adsessor.

160

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

8ACBA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS

APPROBATIONES
Ssmus Dominus Noster Pius

divina Providentia P P . XI

decretis

Sacrae Congregationis negociis Religiosorum Sodalium praepositae:


12 Iunii 1928. Institutum Sororum, vulgo Surs Franciscaines de
Notre Dame du Temple nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi
Lemovicen. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, esperimenti gratia, approbavit.
1

Institutum Sororum, vulgo Suore Domenicane di S. Caterina de Ricci


nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Albanen, in America sita
est, laudavit eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia,
approbavit.
Institutum Sororum, vulgo Suore Domenicane di New South-Wales
nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Maitlanden. sita est,
laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
Constitutiones Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci Assisiensis,
cuius domus princeps in dioecesi Albien. sita est, ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
10 Iulii Institutum Sororum, vulgo Suore Compassioniste Serve di
Maria nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Stabien. sita est,
approbavit, itemque eius Constitutiones ad septennium, experimenti gratia.
Institutum Sororum, vulgo Suore Francescane di S. Giuseppe nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Buffalen. sita est, laudavit,
eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
Institutum, vulgo Servi della Carit nuncupatum, cuius domus princepi in dioecesi Comen, vita est, definitive approbavit eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia.
Constitutiones Sororum, vulgo Suore della Sacra Famiglia del Sacro
Cuore nuncupatarum, cuius domus princeps in archidioecesi Parisien, sita
est definitive approbavit.
Institutum Sororum, vulgo Figlie del Divin Salvatore nuncupatarum,
cuius domus princeps in archidioecesi Viennen, sita est, laudavit, eiusque
Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.

S. Congregatio de Religiosis

161

Constitutiones Sororum, vulgo Surs du Bon Sauveur nuncupatarum,


cuius domus princeps in dioecesi Baiocen. sita est, definitive approbavit.
30 Iulii. Institutum Sororum vulgo Suore di S. Giovanni di Dio,
cuius domus princeps in dioecesi Fernen, sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
Institutum Sororum vulgo Surs de la S. Famille de la Dlivrande
nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Baiocen. sita est, approbavit itemque eius Constitutiones ad septennium, experimenti gratia.
Constitutiones Sororum, vulgo Suore della Misericordia di S. Carlo
Borromeo nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Wratislavien.
sita est, ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
Institutum Sororum vulgo Suore del Ssmo Sacramento nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Lafayetten. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
Constitutiones Sororum, vulgo Suore Riparatrici del S. Cuore di Ges
cuius domus princeps in archidioecesi Neapolitana sita est, definitive
approbavit.
10 Decembris. Constitutiones Sororum, vulgo Suore Terziarie Domenicane di S. Caterina da Siena nuncupatarum, cuius domus princeps in
dioecesi Ludovicopolitana sita est, definitive approbavit.
Institutum Sororum, vulgo Figlie della Misericordia e della Croce,
cuius domus princeps in archidioecesi Panormitana sita est, laudavit,
eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
21 Ianuarii 1929. Institutum Sororum, vulgo Suore degli Angeli
Custodi nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Victorien, sita
est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia
approbavit.
Constitutiones Instituti Sororum, vulgo Suore di S. Filippo Neri
nuncupatarum, [cuius domus princeps in dioecesi Barcinonen, sita est,
definitive approbavit.
Institutum Sororum, v u l g o ^ ^ o r e della Provvidenza nuncupatarum,
cuius domus princeps in dioecesi Vapincen. sita est, approbavit Constitutiones, itemque ad septennium, experimenti gratia.
Constitutiones Instituti Fratrum a S. Familia, cuius domus princeps in dioecesi Bellicen. sita est, ad septennium, experimenti gratia,
approbavit.
Vincentius La Puma, Secretarius.

AUTA, vol. XXI, n. L 54-929.

11

162

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA

FIDE

I
PROVISIO ECCLESIARUM
Ssmus Dnus Noster Pius divina Providentia Papa X I ,

decretis Sacri

Consilii Christiano nomini propagando, sequentes Ecclesias de suo Pastore


providit,

nimirum:

5 Ianuarii 1929. Archiepiscopali Ecclesiae Rhodiensi nuper restitutae praefecit R. P. Ioannem M. Aemilium Castellani, O. P. M.
15 Ianuarii. Cathedrali Ecclesiae Patnensi, R. P.
livan, e Societate

Bernardum Sul-

esu.

7 Februarii. Cathedrali Ecclesiae de Dinajpur, R. D. Ioannem B a p tistam Anselmo, e Pont. Seminario Mediolanensi

Ss. Petri

et

Pauli,

Ambrosii et Caroli, pro missionibus ad exteros.

II
NOMINATIONES
Sacra Congregatio de Propaganda Fide, successivis decretis ad suum
beneplacitum

renunciavit:

19 Iunii 1928. R . | P . Iosephum jLorks, fe Societate V e r b i | D i v i n i


(de Steyi),

Praefectum Apostolicum Novae Guineae

Centralis.

.12 Decembris. R. P. Ernestum Reilly, O. F. M., Superiorem Missionisque

Bellary.j

8 Ianuarii 1929. R. P. Franciscum ^Xaverium Ochoa, ex Ordine


Eremitarum ;1|Recollectorum
Kweiteh

in

S.

Augustini,

Magdalenae in

Columbia,

de

S. I., Praefectum Apostolicum Flu-

nuper erecta praefectura.

5 Februarii. R. P. Theodorum Breher,


O. S.

Apostolicum

Sinis.

R. P / C a r o l u m Ilarium Currea,
minis

Praefectum

B., Praefectum

Apostolicum de

e Congregatione Ottiliensi

Yenki in Corea, nuper erecta prae-

fectura.
19 Februarii. R. P. Iulium Dounel, e Societate Parisiensi pro
missionibus exteri,
erecta

praefectura.

Praefectum

Apostolicum

de

SiMim,

in Indiis,

nuper

S.

Congregatio

de Propaganda Fide

163

III
DESIGNATIONES
Ad normam can. 1594 2 Codicis inris canonici, Vicarius A p o s t o licus de Volta Inferiore designavit pro appellationibus tribunal. Vicarii
Apostolici de T o g o ; Vicarius Apostolicus de Antsirab, item designavit
ad eundem effectum tribunal Vicarii Apostolici de Fianarantsoa. Quas
designationes Beatissimus Pater approbare dignatus

est

per rescripta

Sacrae Congregationis de Propaganda, datis respective die 25 Februarii


et 7 Mariai 1929.

SACRA CONGREGATIO RITUUM


I
FLORENTINA
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS VEN. SERVAE D E I TERESIAE MARGARITAE REDI A SACRO CORDE IESU MONIALIS PROFESSAE ORDINIS CARMELITARUM EXCALCEATORUM IN MONASTERIO FLORENTINO.

SUPER DUBIO

An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agiturf


Arretii in Hetruria nascebatur Dei Famula die decima sexta Iulii an. 1737
ex nobilibus piisque parentibus, qui sedulam adhibuerunt curam, ut in
catholicae religionis rudimentis enutrita filila et pietatis studio succensa
a prima aetate virtutum christianarum germina exhiberet. V i x pueritiam
egressa, maioris addiscendae perfectionis desiderio ducta Florentiam petiit, ac
monasterium est ingressa a S. Apollonia nuncupatum, ibique tanto fervoris
ardore flammescere coepit, ut vel moniales universas in sui admirationem
raperet. D e c i m u m septimum annum agens paternam d o m u m repetiit parentum optatis satisfactura, indolem dulcissimam et anglicos mores verbis et
actionibus praebens, omniumque corda sibi devinciens, quippe quae habebatur tamquam nos in domestico viridario positus odorem suavissimum
iugiter spirans. Sed sanctum, quod iam conceperat, desiderium se totam
caelesti Sponso devovendi, perficere constituit matrique suae rem candide
aperuit, eaque annuente, quavis abrupta mora, in Florentino coenobio a

164

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

Sancta Teresia inter carmelitides alumnas cooptari obtinuit, laetantique


animo speras regulas amplectens, cunctis vitae commodis et illecebris
perpetuum remisit nuncium, ac post tyrocinium nitide exactum religiosa
nuncupavit vota. Brevi coenobiticae vitae evasit exemplar, atque in perfectionis semita currebat alacriter, d u m veluti lilium procella percussum
occubuit, nondum expleto vicesimo tertio aetatis anno. - Ven. Servae Dei
immaturam mortem complures, qui eximium animi candorem egregiasque
virtutes in ea admirati fuerant amare luxerunt, eiusdem sanctimoniam collaudantes et ad caelestem patriam gloriosum transitum praedicantes. Statim pium excitum est eius Beatificationis desiderium, ipseque Florentinus
Antistes iudiciales condidit inquisitiones de eiusdem vitae, virtutum et
miraculorum,

fama.

Quibus

rite

discussis

feliciterque

absolutis

aliis

minoris momenti quaestionibus, de virtutibus quaesitum est, easque in


gradu heroico a Ven. Famula Dei fuisse excultas definitum fuit a Summo
Pontifice Gregorio X V I per decretum decimo octavo Kalendas Maii,
anno 1839 solemniter latum. Silentium

sexaginta

est, antequam de miraculis Ven. Servae Dei


quaestio de more institueretur. Conditis

itaque

annorum

sequutum

interventione impetratis
tum

Pisis

tum Senis

Apostolicis tabulis, iisque validis cognitis ac declaratis, die .13 mensis


Decembris anno 19.10 coactus est coetus Antepraeparatorius in aedibus
b o . me. Card. Gotti, qui Ponentis munere hac in Causa fungebatur. Qui
conventus denuo est habitus die 13 Decembris anno 1927 penes R e v m u m
ci. me. Card. V i c o , qui Gotti suffectus fuerat, super altero asserto miraculo,
quod causae Actores illi sufftciendum p o s t u l a v e r a t , de quo in Florentino processu Apostolico collectae fuerant probationes. H o c autem
ineunte anno, die 8 Ianuarii celebrata est in Vaticano Palatio Congregatio
Praeparatoria super duobus miraculis,

quorum primum contigit Senis,

qua in civitate Soror Maria Ducei e Congregatione Scholarum Piarum


tabescebat in infirmitate sua pulmonali, quin a salutaris artis cultoribus
levamen ullum acciperet. I m o morbus in dies progrediebatur, et quavis
praecisa valetudinis

spe, ad vitae

exitum

aegrotam

humana quum omnia remedia frustra experta esset,

adduxerat. Quae
ad

caeleste auxi-

lium se convertit, opemque sibi propitiare studuit Ven. Teresiae Margaritae R e d i , institutis novendialibus precibus et adhibitis eiusdem reliquiis.
Ita ab infirmitate se liberam sensit, uno temporis momento, mirantibus
omnibus qui rem bene noverant.
Aliud prodigium feliciter experta est puella Henrica

Giorgi,

quae

pottiano, ut vocant, morbo affecta, eo dire excruciabatur, quotidie tenacius


torquebatur, nullaque spe saltem se melius habendi recreari poterat. Quum
in conditione adeo miserrima valetudinisr ecuperandae versaretur, Ven. An-

S.

Congregatio

165

Rituum

cillam Dei Teresiam Margaritam precibus exorat, ut patrocinium suum


efficax in re tam gravi ostendat. Annuit Christi Famula, puellamque e
faucibus mortis eripuit et pristinae sanitati repente restituit, cunctis obstupescentibus. De hisce itaque sanationibus ad iuris rigorem disceptatum
est, ac novissime, videlicet die 16 superioris mensis Februarii, universus
disceptatorum coetus coactus est

coram Sanctissimo Domino nostro

Pio Papa X I , atque unanimi suffragatione de duobus assertis miraculis


omnes constare censuerunt. Suam tamen sententiam decretoriam proferre
distulit Summus Pontifex, sibique tempus reservavit, ut precibus uberiorem divini luminis claritatem obtineret.
Hodierna vero die Dominica I I I in Quadragesima mentem suam pandere statuit, sacroque devotissime litato, ad se accersiri voluit Reverendissimum Card. Camillum Laurenti, Sacrorum Rituum Congregationi Pro
Praefectum, una cum R. P. D. Carolo Salotti, S. Fidei Promotore generali,
meque infrascripto secretario, eisque praesentibus, Pontificio solio accidens, solemniter

edixit:

Constare

de

instantnea perfeetaque sanatione

Sororis Mariae Ducei, e Congregatione Scholarum Piarum, ab acuta tuberculari pulmonum affectione, nulla relicta cicatrice; itemque de instantnea
perfeetaque sanatione puellae Renricae Giorgi a morbo Pottiano. Atque h o c
Decretum evulgari et in actis Sacrorum Rituum

Congregationis referri

mandavit, quinto nonas Martii anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.

C.
L.

CARD. LAURENTI,

S. B. C. Pro Praefectus.

s.
A. Mariani, Secretarius.

II
TAURINEN.
BEATIFICATIONIS ET

CANONIZATIONIS V E N . SERVI D E I IOANNIS BOSCO,

SACERDOTIS, FUNDATORIS PIAE SOCIETATIS SALESIANAE ET INSTITUTI


FILIARUM B. MARIAE VIRO. AUXILIATRICIS.

*SUPER DUBIO

An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum de quo agitur?


Quam large et copiose Deus omnipotens benedictiones suas effuderit
super famulum suum Ioannem B o s c o ac super Piam Societatem ab eodem
institutam in populorum emolumentum et praesidium, perspicue enitescit ex naturae et gratiae donis illi uberrime elargitis, e rebus ab ipso prae-

166

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

clare gestis, ex Piae Societatis progressibus novisque domibus in pluribus


regionibus, etiam in dissitis orbis partibus fundatis et firmiter communitis, nullis ferme suffragantibus opportunis auxiliis. Namque humili loco
natus Dei Famulus ab ineunte aetate multis se exornatum egregiis dotibus
praebuit, eaque aggressus est perfecitque opera, apprime in adolescentibus
instituendis, quae absque facultatum copia et auctoritatis imperio sustineri nequivissent. Ipse autem in obstaculis superandis, in contrarietatibus
vincendis, in adversariorum animis demulcendis strenue pugnavit, seque
magnum virum exhibuit, una animarum lucrandarum cupidine motus
ac fretus.
Ita exordientem P i a m Societatem probe instruere sategit, eamdem
augere et propagare feliciter contendit, nedum in plures Europae partes,
verum et in longinquas Americae regiones transvexit. Nunc vero sodales
eius ulterius progressi ad extremi etiam Orientis plagas missionali munere
c u m maximo animarum lucro apostolica constantia et laude late funguntur.
Liberalitate et caritate perlibenter utebatur, etiam in rebus angustis,
Y e n . Dei Famulus, et nullum unquam egenum dimittebat inauditum.
Quandoque etiam cordium arcana rogatus pandebat, futura praecinebat,
et pacem anxiis animis restituere adamabat. Corporis quoque morbos
efficaciter curabat, cunctisque benefacere in deliciis iugiter habuit. H o c
sanctissimo desiderio ductus sacrarum virginum sodalitatem condidit,
quas Filias Mariae Auxiliatricis nuncupavit; quarum etiam Institutum
longe diffusum praeclaros edit in Ecclesia salutis fructus.
Dilectus D e o et hominibus occubuit, quin benefacendi voluntatem amitteret, dulcissimam que beneficentiae suae memoriam in quovis civium
ordine relinquens. Statim post eius funus circumferri coeperunt prodigia,
praesertim sanationum a morbis, e quibus bina facta selegerunt studisissimi causae Actores et, conditis super iisdem Apostolicis tabulis, sacrorum R i t u u m Congregationi proposuere, ut de assertorum prodigiorum
veritate proferret iudicium. Prima sanatio est Sororis Provinae Negro,
quae ulcere rotundo in stomacho terebatur acribusque doloribus cruciabatur. Comperta morbi indole ac malitia, qui v i x curationem post diuturnum tempus suscipere poterat, aegra divinum auxilium experiri cogitavit,
atque Ven. Ioannis B o s c o ope implorata eiusque reliquiis summa cum
fiducia sumptis, illico se morbo liberam perfecteque sanatam sensit. Eius
valetudo prodigiosa ab omnibus declarata est, atque in primis ab artis
salutaris cultoribus.
Altera sanatio contigit in Teresia Callegari, pluribus affiictata morbis
internis, qui rebelles omnigenis curationibus eam ad marasmum adduxerant, ac prope decessura a medentibus aestimabatur. Neque errabant

S.

Congregatio

167

Rituum

egregii viri, namque gravissimus morbus quo ipsa laborabat vere organicus erat, pluribus anatomicis constabat laesionibus, prout evidenter ostenderunt tres periti viri, iuramento obstricti a sacra Rituum Congregatione
adsciti. Implorata itaque Ven. Ioannis B o s c o interventione, non ab una,
sed a cunctis fmorbosis afectionibus sanata st, uno temporis momento,
Teresia Callegari, quae prodigium asseruit et conclamavit. Apostolicis
autem adornatis inquisitionibus super duabus sanationibus, iisque sedulo
discussis legitimisque declaratis, die 24 Ianuarii anno .1928 habita est
Congregatio

Antepraeparatoria in Aedibus

Reverendissimi

Cardinalis

cl. me. Antonii V i c o , Causae Relatoris; dieque 11 mensis Decembris eiusdem anni coacta fuit Congregatio Praeparatoria in

Palatio

Vaticano.

Die vero 5 vertentis mensis Martii universus disceptandum coetus congregatus est coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , et proposito
dubio a Reverendissimo Card. Alexandro Verde, causae Relatore, an et
de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agitur, quotquot
intervenerint tum Reverendissimi Cardinales tum Patres Consultores omnes
ex ordine responderunt; Beatissimus vero Pater suum proferre iudicium
distulit, animi tamen sui laetitiam haud obscure pandidit. Interim precibus splendidiorem divini luminis claritatem in re tam gravi esse impetrandam, omnes est cohortatum.
Quum autem suam decretoriam edere sententiam statuisset, hodiernam
auspicatissimam diem, qua festum agitur sancti Ioseph, totius Ecclesiae
universalis Patroni, quem peculiari cultu Ven. Ioannes Bosco maxime
prosequebatur, designavit, et divina Hostia ferventer oblata, accitisque
Reverendissimis Cardinalibus Camillo Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, et Alexandro Verde, causae Ponente, una cum R. P. D.
Carolo Salotti, S. Fidei Promotore generali, meque infrascripto a secretis,
iisque praesentibus, nobiliorem ingressus est aulam, solioque Pontificio
sedit, atque so

miter decrevit: Constare de instantnea perfeetaque sana-

tione sororis Provinae Negro ab ulcere rotundo stomachi; itemque de instantnea perfeetaque sanatione Teresiae Cllegari a poli-artrite acuta post-infectica, aliisque laesionibus, quae aegrotam ad statum marasmi adduxerant.
Atque h o c decretum evulgari et in acta sacrorum Rituum Congregationis
referri iussit, quarto decimo Calendas Aprilis anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.

C . CARD. LAURENTI,

S. R. C. Praefectus.

L . S.
Angelus Mariani, Secretarius.

168

Acta Apostolicae Sedis -

ACTA

Commentarium Officiale

TRIBUNALIUM

SACKA POENITENTIARIA APOSTOLICA


D U B I U M
DE PRIVILEGIO SACERDOTIBUS CONCESSO IN CONSTITUTIONE APOSTOLICA
AUSPICANTTBUS NOBIS .

Sacrae Poenitentiariae Apostolicae sequens dubium pro opportuna


solutione exhibitum fuit:
Utrum privilegium personale, h o c anno iubilari in Constitutione A p o stolica " Auspicantibus Nobis sacerdotibus concessum, sit consuetum personale privilegium altaris, vi cuius sacerdotes, pro defuncto celebrantes,
Indulgentiam, plenariam acquirere et applicare valeant animae pro qua
Missam celebrant; vel potius ita intelligendum sit ut sacerdotes, Sacrum
litantes, in quolibet Missae Sacrificio plenariam Indulgentiam lucrari et
applicare possint, independenter a Missae applicatione, uni animae, in
Purgatorio detentae, ab ipsis ad libitum d e s i g n a t a e !
Et Sacra Poenitentiaria Apostolica, re mature perpensa, respondendum
censuit:
Negative ad primam partem, affirmative ad secundam .
Facta autem de praemissis relatione Ssmo D. N. Pio divina Providentia
P p . X I , ab infrascripto Regente eiusdem Sacri Tribunalis, in Audientia
diei 1 Martii 1929, idem Ssmus Dominus responsum Sacrae Poem tentiariae
benigne adprobavit, confirmavit et publici iuris fieri mandavit.
D a t u m Romae, ex Sacra Poenitentiaria Apostolica, die 8 Martii 1929.

S. Luzio, Eegens.
L . & S.
A. Anelli, Substitutus.

S. Romana Rota

SACRA ROMANA ROTA


Citatio edictalis
NULLIUS SEU MONTIS CASINI
NULLITATIS MATRIMONII ( FIS CHER- WINSPE ARE )

Cum ignoretur locus actualis commorationis Francisci Winspeare, filii


Bar. Davidis et Mariae Caracciolo di Torella, n. in oppido San Marcello
Pistoiese, in causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per
se,

sive per

Procuratorem legitime constitutum,

in

sede

Tribunalis

S. R. Rotae ( R o m a , via della Dataria, 94) die 4 Iunii 1929, hora 11,
ad concordandum de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum,
et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione :
An constet de nullitate matrimonii in

casu.

Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam


habentes de loco commorationis

praedicti Francisci Winspeare curare

debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *


L. S.

A. W y n e n , Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 9 Martii 1929.


Ioannes Ladelci, Notarius.

* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Franois Winspeare,


fils du Baron David et de Marie Caracciolo di Torella, n S. Marcello Pistoiese, dfendeur en cette cause, Nous le citons comparatre, par propre personne ou par un procureur lgitimement constitu, au sige du Tribunal de
la S. Rote Romaine (Roma, Via] della Dataria, n. 94), 4 juin 1928, 11
heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapport, et fixer le
jour de la cause devant la Rote.
Gonste-t-il de la nullit du mariage dans ce cas f
Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres, les fidles ayant connaissance
du lieu de la rsidence du dit M. Franois Winspeare, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la prsent citation.

170

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA COMMISSIO
AB CODICIS CAFLES AUTHENTICE INTERPRETANDOS

RESPONSA AD PROPOSITA DUBIA


E m i Patres Pontificiae Commissionis ad Codicis canones authentice
interpretandos, propositis in plenario coetu quae sequuntur dubiis, responderi mandarunt ut infra ad singula:
I.

DE

SACRIS

BENEDICTIONIBUS

D. An verba ritibus ab Ecclesia praescriptis, de quibus in

canone 349

1 n. 1, ita intelligenda sint ut Episcopi in sacris benedictionibus prohibeantur' solo crucis signo uti, quum peculiaris formula in libris liturgicis
non
R.

praescribitur.
Negative.
I I . - DE IMPEDIMENTO PUBLICAE HONESTATIS

D. An vi canonis 1078 ex solo actu, ut aiunt, civili inter eos, de quibus


in canone 1099 1, independenter a cohabitatione oriatur impedimentum
publicae honestatis.
R.

Negative.
I I I . - DE DISPENSATIONE AB ABSTINENTIA ET IEIUNIO

D. An magnus populi concursus, de quo in canone 1245 2, habeatur


etiam per extraordinarium concursum fidelium unius tantum paroeciae ad
festum in ecclesia celebrandum.
R.

Affirmative.
I Y . - DE POSITIONIBUS SEU ARTICULIS ARGUMENTORUM

D. An secundum canonem 1761 1 servari possit praxis, vi cuius iudex


cum altera parte communicare solet positiones seu articulos argumentorum,
super quibus testes sunt examinandi, ut interrogatorium conficiat exhibeatque iudici.
R. Affirmative, remoto tamen subornationis periculo.

Pontificia Commissio ad Codicis canones authentice interpretandos

Y. - DE

171

IURE ACCUSANDI MATRIMONIUM

D. Utrum v o x impedimenti canonis 971 1 n. 1 intelligenda sit tantum


de impedimentis proprie dictis (cann. 1067-1080), an etiam de impedimentis
improprie dictis matrimonium dirimentibus (cann. 108.1-1103).
E. Negative

ad

primam

partem,

affirmative

ad

secundam.

Datum Eomae, die 12 mensis Martii anno 1929.

P.
L,

CARD.

GASPARRI,

Praeses.

S.
Ioseph Bruno,

Secretarius.

PONTIFICIA COMMISSIO PEO RUSSIA


NOTANDUM
In decreto relato pag. 94 (fase. II)

huius voluminis, lin. 12 pro eo quod

est ut singulos casus huic P o n t . Commissioni, etc. legatur: ut, quotiescumque de clericis agatur, sive sacerdotes sint sive solummodo diaconi,
singulos casus huic Pontificiae Commissioni , etc.

172

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

La Santit di Nostro Signore ha ricevuto, sabato 9 Marzo, in udienza


l'Eecmo Corpo Diplomatico, che Gli presentava i propri ringraziamenti
per le comunicazioni avute da Sua Eminenza R e v m a il Signor Cardinale
Segretario di Stato, il 7 Febbraio u. s., circa gli accordi tra la Santa
Sede e l'Italia, che venivano poi firmati nel Palazzo Laterano P l i successivo.
All'eloquente e geniale Indirizzo di Sua Eccellenza il Sig. Carlo Magalbaes de Azeredo, Ambasciatore straordinario e Plenipotenziario del
Brasile, Decano del

Corpo Diplomatico, Sua Santit rispondeva col

seguente discorso:
Voil une magnifique audience une audience, Nous n'hsitons pas
le dire qui dpasse en grandeur et en importance toutes les autres.
Ce n'est pas un compliment, chers Messieurs, c'est un certain point
de vue un point de vue rel et positif que votre visite collective est
vraiment la plus grande et la plus importante qu'on puisse Nous faire.
Et ce point de vue c'est vous qui Nous le donnez.
Car ce n'est pas seulement vos estimes et aimables personnes que
Nous voyons. Derrire chacun de vous, Nous ne pouvons pas nous empcher d'apercevoir vos respectifs souverains, vos prsidents, rgents, chefs
d'Etat, quel que soit le n o m dont on les appelle; et avec eux vos gouvernements, vos peuples, vos pays tout entiers, tous ensemble: une vision
d'une grandeur vraiment apocalyptique, d'une tendue mondiale; visionem
magnam, vision grande!
Et vous venez Nous remercier de quelque chose, qui grce vous estdevenu plutt un nouveau titre de Notre reconnaissance envers vous.
En effet, c'est grce vous, vos bons offices, que la communication
que par l'intermdiaire de Notre Cardinal Secrtaire d'Etat, Nous avons,
voulu vous faire concernant les vnements qui allaient s'accomplir; c'est
grce votre intelligente et bienveillante transmission et interprtation
que cette communication nous a valu les plus rconfortants, c o m m e les
plus dsirs tmoignages de sympathie et d'adhsion de vos Etats et de v o s
peuples. Adhsion et sympathie qui ne se sont jamais dmenties, et mme
quelquefois se sont accentues depuis l'anne 1870, mais qui, l'heure
prsente, un moment (on peut bien dire un tournant) si important, de

Diarium

Romanae

173

Curiae

l'histoire du Saint-Sige et de l'Eglise se sont traduites en dmonstrations


tellement solennelles, tellement grandioses qu'elles ont remplac et dpass sans mesure toutes les garanties que Nous aurions pu dsirer.
Nous disons les garanties que Nous aurions pu dsirer; parce qu'il y
a des garanties que Nous ne pourrions aucunement ni dsirer ni accepter.
Voil une distinction qui a t oublie par les nombreux dilettanti et
amateurs (comme votre loquent interprte les a appels) de droit international. Cette distinction revient celle qui intervient entre garanties
juridiques et garanties morales.
La garantie juridique est celle que l'ancien et solennel langage du droit
traduit par dfense, tutelle defensio, tutela. Defensio...

dfense contre

l'ennemi ou contre l'insolvable. Contre l'ennemi ? Mais Nous ne sommes


l'ennemi de personne, et Nous ne croyons avoir d'autre ennemi que les
1

ennemis de la vrit et du bien. Dfense contre l'insolvable ? Mais Nous


avons cru et croyons la loyaut et la persvrante bonne volont de
ceux qui se sont montrs prts et dsireux de traiter.
1

Sinon dfense, tutelle ? Mais encore moins pourrions-Nous l'accepter:


c'est l'Aptre saint Paul qui dit que m m e le riche hritier nihil differt a
servo... quamdiu sub tutoribus est.

Et soit dfense, soit tutelle, comment

pourrions-Nous imposer d'autres de tels soucis et de telles responsabilits?


Mais si on ne peut parler de garanties juridiques on peut bien parler
de garanties morales.
Telle est, et magnifique dans son genre, la garantie (on peut bien l'appeler aussi garantie diplomatique) que vous reprsentez, chers Messieurs,
que vous formez, et que votre loquent interprte a si opportunment rappele, si lumineusement mise en relief, dans toute la porte et toute la
force de sa signification.
U y en a une autre qui continue depuis le onze fvrier remplir les
pays et le monde entier. C'est ce grand, incomparable (et peut tre jusqu'ici jamais vrifi) plbiscite, non seulement d'Italie, mais de toutes les
parties du monde. U n ' y a dans ces mots aucune exagration: Nous venons de recevoir lettres et dpches non seulement de toutes les villes et
villages d'Italie, non seulement de toutes les villes et de bien des villages
de tous les pays d'Europe, mais aussi des deux Amriques, des Indes, de la
Chine, du Japon, de l'Australie, de la Nouvelle Zlande, du nord, du centre et du sud de l'Afrique, de l'Alaska, du Mackenzie, de l'Hudson comme
s'il s'agissait partout d'un vnement local. Fait vraiment impressionnant, et
qui Nous autorise dire que non seulement le peuple, tout le peuple d'Ita-

Gal, I V , 2.

174

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

lie, mais que les peuples du monde entier sont avec Nous; un vrai plbiscite, non seulement national mais mondial. Voil la garantie la plus imposante qu'on puisse penser et imaginer. Dans ce vaste et immense plbiscite Nous ne pouvons pas ne pas saisir et relever quelques v o i x qui Nous
ont profondment mu. C'est d'abord la v o i x du petit nombre de survivants,
dans vos diffrents pays, parmi les braves qui, pendant des annes, en esprit
de foi catholique, ont mis leur vie la disposition et la dfense du SaintSige. Vous leur direz, ces braves, que le Saint-Pre a pri et appliqu
des Messes pour tous leurs morts, qui sont aussi nos morts, inoubliables.
Une autre v o i x touchante est celle de ceux qui, surtout d'Italie, Nous
ont fait dire: voil que nous recommenons faire nos Pques. C'est toute
une direction, toute une grande rgion qui se rvle: la rgion des consciences, la direction de la pacification religieuse; c'est le point de vue le plus
lev, infiniment plus digne de considration, que la pacification civile et
politique d'un pays, bien, que celle-ci soit elle seule un grand et inestimable trsor. Cette pense Nous ramne encore une fois aux belles et chres montagnes de Notre jeunesse. U faut s'lever pour gagner les plus magnifiques points de vue; il faut gagner les fates, les sommets: de l-haut, on
ne voit plus les jolies valles, les petites pittoresques maisons, les petits clochers pensifs, mais la vision se fait infiniment plus large et bien souvent
vraiment sublime.
Nous aussi, au point auquel Nous sommes arrivs, quand Nous pensons la pacification de tant d'mes, de tant de consciences, non seulement
d'Italie, mais du monde entier, Nous ne pouvons pas ne pas sentir tout le
devoir d'en remercier de grand cur le b o n Dieu et tous les hommes qui
Nous ont donn le concours de leur bonne volont en apportant leur contribution et une contribution qui n'est certes pas indiffrente ni de peu
de prix cette grande oeuvre de pacification. Il Nous semble aussi que
Nous avons le droit de Nous en rjouir et d'inviter tout le monde s'en
rjouir avec Nous.
Il ne Nous reste, chers Messieurs, qu' vous donner, c o m m e jadis disait
saint Pierre le premier Pape, ce que Nous ayons ,

Notre bndiction.

Nous la donnons de tout cur v o s familles, vos pays, aux peuples et


aux gouvernements que vous reprsentez, et tout ce que chacun de vous
porte dans sa pense et dans son. cur.
1

Acta Ap., I I I , 6.

Diarium, Romanae Curiae

175

SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 12 Marzo 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli E cai e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei
Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta
la Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio su due miracoli che si
asseriscono operati da Dio per intercessione del Beato Teofilo da Corte, Sacerdote professo dell'Ordine dei Frati Minori, i quali miracoli vengono proposti
per la Canonizzazione del medesimo Beato.

COMUNICATO
Si fa noto che il Sac. Manlio Bozzini, originario della diocesi di Mantova
ma ordinato in quella di Ferrara e passato successivamente di proprio arbitrio in diverse altre diocesi, per ordine e disposizione della competente autorit ecclesiastica, sospeso a divinis.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
24 Gennaio 1929. Monsig. Enrico Hupe, della diocesi di Osnabrck.

Monsig. Ermanno Dreck, della medesima diocesi.

25

Monsig. Giuseppe Stowerding, della diocesi di Mnster.

Monsig. Guglielmo Reinhard, dell'archidiocesi di Friburgo


di Brisgovia.

Monsig. Ermanno Martin, della medesima archidiocesi.

Monsig. Lucio Mileta (Spalato).

Monsig. Luca Grg (Spalato).

26

Monsig. Salvatore Vattuone (Roma).

Marzo

Monsig. Giovanni Moruzzi, della diocesi di Crema.

Monsig. Angelo Zavaglio,, della medesima diocesi.

Monsig. Paolo Kecsks, dell'archidiocesi di Strigonia.

Monsig. Bernardo Husman, della diocesi di Osnabrck.

Monsig. Ireneo Bassi, della diocesi di Pavia.

Monsig. Tommaso Goossens, della diocesi di Bois-Ie-Duc.

13

Monsig. Benedetto Filosa (Roma).

176

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :


25 Gennaio 1929. Monsig. Gregorio Bucic (Spalato).
12 Febbraio
7

Marzo

Monsig. Giuseppe Bruneiii, della Nunziatura di Praga.

Monsig. Luigi Pironti, dell'archidiocesi di Salerno.

Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.:


14 Febbraio 1929. Il Sig. E. A. Kernau, dell'archidiocesi di Sydney.

Il Sig. Goffredo Forrest Hughes, della medesima archid.

Il Sig. Vilfredo Giuseppe Spruson, della medesima archid.

Il Sig. Edoardo Patrizio Hollingdale^ della medesima archid.

II Sig. Tommaso O'Louglin, dell'archidiocesi di Melbourne.

21

Il Sig. Edoardo Kerr, dell'archidiocesi di Westminster.

28

Il Sig. Andrea Kerr, della medesima archidiocesi.

NECROLOGIO
4

Giugno 1928. Monsig. Stefano Faugier, Vescovo tit. di Abido.

Ottobre

Monsig. Enrico Lonard, Vescovo tit. di Tipasa.

25 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Amatore Velasco, Vescovo di Colima.


26

Marzo

Emo Sig. Card. AURELIO GALLI, Diacono di S. Angelo in


in Pescheria.

30

Monsig. Carlo Gregorio M. Grasso, Arcivescovo di Salerno.

31

Emo Sig. Card. EVARISTO LUCIDI, Diacono di S. Adriano.

Aprile

Monsig. Antonio Coudert, Arcivescovo di Colombs (India).


Emo Sig. Card. AIDANO GASQUBT, del Titolo di S. Maria in
Portico, Bibliotecario e Archivista di S. R. Chiesa.

Annus X X I - Vol. X X I

1 Maii 1929

Num. 5

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

. ACTA PII PP. XI


LITTERAE APOSTOLICAE
I
DESIGNATUR ABBAS ET ORDINATUR REGIMEN NOVAE ABEATIAE SANCTI PAULI
DE OOSTERHOLTO IN HOLLANDIA.

PIUS PP. X I
Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. Cum tu,

Abbas

ad Sancti Pauli de W i c i a c o , in dioecesi Atrebatensi in Gallia, Congregationis


Gallicae Ord. S. Benedicti alumnus, nunc degens in Hollandia in civitate de
Oosterholto Bredanae dioecesis intra fines, exponendum Nobis curaveris,
perspecto statu religiosae domus S. Pauli de Oosterholto, quam m o d o Nos
pro benevolentia Nostra erga Ordinem Divi Benedicti in abbatiam erigere
dignati sumus, ad persequendum opus, quod in eadem d o m o , usque ad
recentem in abbatiam erectionem, dependente ab abbatia Sancti Pauli de
Wiciaco, tu, dilecte fili, uti A b b a s eiusdem Sancti Pauli de Wiciaco monasterii viginti circiter annis constanti studio aggressus est, te in votis admodum habere, ut de Nostra venia, dimisso titulo Abbatis ad Sancti Pauli
de W i c i a c o , novae huic abbatiae Sancti Pauli de Oosterholto uti Abbas et
Ordinarius eodem Nostra auctoritate praeficiaris: Nos, ut diuturno labori
tuo meritum tribuamus praemium, votis his concedendum ultro libenterque existimavimus. Audito igitur dilecto filio Nostro Camillo S. R. E. Diac o n o Cardinali Laurenti, Praefecto Congregationi religiosorum sodalium
negotiis praepositae, omnibusque rei momentis attento seduloque studio
perpensis, apostolica Nostra auctoritate, praesentium vi, volumus ac decernimus ut tu, praevia absolutione a vinculo de Apostolicae potestatis
plenitudine facta, relicto titulo Abbatis S. Pauli de Wiciaco in Gallia, quo
huc usque potitus es, praeficiaris novae abbatiae Sancti Pauli de OosterACTA, vol. XXI, n. 5. 1-5-929.

12

178

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

holto in Hollandia, illiusque sis rite primus de regimine A b b a s atque Ordinarius, servatis adamussim iuris et Constitutionum

praescriptis. Ad c o m -

ponendum vero statum iuridicum monachorum ambarum abbatiarum, qui


usque ad erectionem novae huius in Hollandia abbatiae omnes erant de
iure monachi unius gallicae abbatiae Sancti Pauli de W i c i a c o , et ad servanda tam iura ac Ubertatem uniuscuiusque monachi secundum Gallicae
Congregationis constitutiones, quam b o n u m et necessitates utriusque m o nasterii, pariter, Nostra auctoritate, per praesentes decernimus: ut unusquisque monachus stabilitus sit ipso facto, ac sine ullo speciali instrumento,
in illo monasterio in quo manebit die promulgationis Literarum erectionis
novae abbatiae, nisi autem in scriptis declaraverit velle se altero in monasterio stabiliri: ut per quinque annos, a die eiusdem promulgationig c o m putandos, nullus monachus ad normam praecedentis dispositionis, in una
ex duabus abbatiis de iure stabilitus, in altera autem de facto manens,
in primam transire, mitti, vel vocari possit, nisi de consensu duorum A b b a tum quorum interest. D e m u m cum nominationis tuae in primum Abbatem
novae abbatiae de Oosterholto effectus fuerit vacatio sedis abbatialis de
W i c i a c o , praecipimus ut sedi ita vacanti regulariter provideri possit; et ad
eligendum ad normam sacrorum canonum ac constitutionum Congregationis Gallicae, suum n o v u m A b b a t e m , validum sit plenaque auctoritate polleat, in quantum indiget, regulare capitulum Sancti Pauli de W i c i a c o .
Haec volumus atque decernimus benevolentiam Nostram erga inclytam
Benedicti familiam significantes; ceterum non dubitamus quin te auspice ac
moderatore, nova haec abbatia ad Sancti Pauli de oosterholto in H o l landia et monachorum numero, et bonorum operum ornamento succrescat, et feliciter floreat. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m B o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i i
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.
P . C A R D . GASPARRI, a Secretis Status.

II
FINES REGUNTUR INTER DIOECESES DE CHITTAGONG ET KRISHNAGARENSEM
IN INDIIS ORIENTALIBUS.

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Per similes Apostolicas Litteras, die
X X V mensis Maii superioris anni MDCCCCXXVII Piscatoris anulo obsignatas,
dioecesis de Chittagong in Indiis Orientalibus erecta fuit, eiusdemque dioe-

Acta Pii PP. XI

179

cesis territorii limites statuti fuerunt. Praefatae novae dioecesis territorium


partem complectebatur districtus vulgo de Gopalganj nuncupati, quod in
memoratis Litteris per verba partim de Gopalganj declarabatur. Cum
vero pluries huius districtus de Gopalganj fines civiles immutati fuerint,
difficultates ortae sunt inter Episcopum de Chittagong et Episcopum Krishnagarensem quod attinet ad ecclesiasticae iurisdictionis exercitationem.
Has ad remo vendas difficultates nuper venerabilis frater Eduardus Mooney,
Apostolicus Delegatus in Orientalibus Indiis, Nos humiliter flagitavit, ut
praedictae novae dioecesis de Chittagong fines rectius definirentur. Nosque
id in christiani populi emolumentum maxime cessurum rati, omnibus adiunctis attente perpensis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a nae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagandae Fidei praepositis, de
eorundem fratrum consilio, praedictam Indiarum Orientalium Delegati
propositionem in examen revocantes, haec quae infra scripta sunt decernenda existimavimus; Nimirum motu proprio atque ex certa scientia et
matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium tenore, ut novae dioecesis de Chittagong fines, non
minus quam dioecesis Krishnagarensis fines certo m o d o constituantur,
volumus ut dioecesi de Krishnagar partes duae (vulgo Thanas) ad septem^
trionem territorii de Gopalganj, de quo agitur in supra recensitis Litteris Apostolicis sub anulo Piscatoris datis, sitae, deinceps tribuantur, eae
nempe quae nomine veniunt Kasiani et Muksudpur, et vicissim ad dioecesim de Chittagong pertineant aliae partes duae (vulgo Thanas), quae
ad meridiem spectant, et de Gopalganj ac de Kohualipara nuncupantur.
H a e c quidem edicimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas
atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive pertinere
poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam
secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter,
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v m
mensis Iulii anno MDOCCOXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

C A R D . GASPAREI,

a Secretis Status,

180

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

in
IMMUTANTUR FINES DIOECESIS DE CHITTAGONG ET PRAEFECTURAE APOSTOLICAE DE ASSAM.

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Quum ex Apostolico munere, quo fungimur, Ecclesiarum omnium cura Nobis commissa fuerit, felici illarum statui
ac prospero regimini pro re ac tempore consulimus. Iamvero cum venerabiles fratres Arcturus Le Pailleur, Episcopus de Chittagong in Indiis
Orientalibus, et Aloisius Mathias, Praefectus Apostolicus de Assam, enixe
N o s flagitaverint ut duos districtus civiles ad apostolicam praefecturam
de Assam huc usque pertinentes ab ea dismembrarentur, et cum venerabilis frater Eduardus Mooney, Delegatus Apostolicus Indiarum Orientalium, petitionem praedictam gravissima sua commendatione roboraverit:
Nos, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a nae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagandae Fidei praepositis, omnibusque rei momentis attente perpensis, ad maiorem Dei gloriam christianique populi salutem, haec quae sequuntur, statuenda existimavimus.
Nimirum motu proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione
Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium
tenore, duos civiles districtus de Sylhet et Cachar a praefectura apostolica
de Assam seiungimus sive dismembramus, ipsosque, iisdem servatis confiniis, dioecesi de Chittagong adiungimus sive incorporamus.
Haec volumus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces, iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive
pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v m
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

C A R D . G A S P ARRI,

a Secretis Status.

Acta Pii PP. XI

181

IV
ERECTIO

PRAEFECTURAE

APOSTOLICAE

DE

YENKI

EX

DISMEMBRATIONE

VICARIATUS APOSTOLICI DE W O N S A N .

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Ex hac Divi Petri Cathedra, quam divinitus obtinemus, in omnes christiani orbis regiones, longo licet terrarum
marisque spatio seiunctas, sublimi tamquam e specula, mentis Nostrae
oculos convertimus, et quae ad expeditiorem conducant rei christianae
procurationem, sollicito studio decernere satagimus. Haec animo repetentes, cum vicariatus apostolicus de Wonsan in Corea, amplitudine territorii
et incolarum numero conspicuus, amplectatur provinciam de Yenki pertinentem ad Manciuriam, quae ab Ordinarii sede dissita, ob fidelium numerum
in dies feliciter percrebrescentium, quoad spirituales populi necessitates
peculiarem curam requirere videtur, cumque ipse venerabilis frater Bonifacius Sauer, e Congregatione Ottiliensi O. S. B. pro exteris missionibus,
Episcopus titularis Appiariensis ac Vicarius Apostolicus dicti vicariatus de
Wonsan, Nos enixis precibus flagitaverit ut tota illa provincia, ab eodem
vicariatu per Nos detracta, in peculiarem praefecturam apostolicam erigeretur: Nos, collatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae
Romanae Ecclesiae Cardinalibus negotiis Propagandae Fidei praepositis,
ac praehabitis votis tam venerabilis fratris M a m Giardini, Archiepiscopi
titularis Edesseni, Delegati Apostolici in Iaponia et Corea, quam venerabilis fratris Celsi Costantini, Archiepiscopi tit. Theodosiopolitani, Delegati Apostolici in Sinis, nec non rogata sententia P. Abbatis generalis
Congregationis Ottiliensis Ordinis Sancti Benedicti cuius curis vicariatus
de Wonsan est commissus, omnibus denique rei momentis attente perpensis,
supra memorati Vicarii Apostolici votis concedendum esse existimavimus.
Quae cum ita sint, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, prae.sentium tenore, provinciam civilem de Yenki a vicariatu apostolico de
Wonsan seiungimus; eandemque provinciam, sic separatam sive dismembratam, in praefecturam apostolicam erigimus, cui nomen facimus de
Yenki, ita tamen ut eadem provincia, sive nova praefectura, servetur curis
Congregationis

Ottiliensis Ordinis Sancti Benedicti,

de re christiana in

dicto territorio de Yenki optime meritae.


Haec volumus, edicimus decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque

182

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

integros effectus sortiri atque obtinere, illisque, ad quos pertinent sive


pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum ac definiendum esse; irritumque ex nunc et inane fieri si
quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m Eomae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i x
mensis Iulii anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P. CARD; GASPARRI, a Secretis Status.

V
BASILICAE MINORIS HONORIBUS DECORATUR TEMPLUM TAURINENSE SS. CORPORIS DOMINI, A MIRACULO NUNCUPATUM.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Inter praestantiores sacras aedes,
quibus Taurinensis civitas nobilitatur, conspicuum sane locum obtinet
templum Corporis D o m i n i a Miraculo nuncupatum, a municipii curatoribus
conditum ad perennandam memoriam celeberrimi illius prodigii, quod
evenit die v i m . Iunii an. MCCCCLIII, ex quo eadem civitas urbis a Sacramento gloriosum titulum est mutuata. In l o c o ubi primum parvum
exstitit sacellum, a magni nominis architecto Ascanio Vitozzi delineatum,
anno M D L X X X X V I I I structura atque artis operibus praenobile templum
surrexit. Frontem ornant mirificae statuae; intus autem o b d u c t u m pretioso
marmore atque aere, a summis artificibus pietas gestat tabulas, atque in
abside et odeis auro decorum adeo nitet concinne, ut inter nationalia monumenta templum ipsum merito enumeretur. Sacrarium albariis perraris
operibus excultum, copiosa ac praedivite supellectile abundat, serica paramenta atque argentea vasa, dono oblata, Sabaudiae Principum pietatem
ac munificentiam testantur. Inservit templo frequens clerus, et divini
cultus splendori consulit potissimum Conlegium sacerdotum theologorum,
a Ssmo Sacramento appellatum, iam inde ab anno MDCLX a Taurinensi
Archiepiscopo fundatum, quod iugiter floruit viris sanctimonia praestantibus, quos inter memorare iuvat Iosephum Benedictum Cottolengo, inter
Beatos caelites nuper adscitum, qui h o c in templo ante imaginem Deiparae a Gratiis orans, condendae parvae domus a divina Providentia consilium mente primum molitus est. N e c desunt sanctorum lypsana atque
insignia quidem, et privilegia indulgentiarum de thesauro Ecclesiae, et

183

Acta Pii PP. XI

fidelium societates atque congregationes, sodalium frequentia, et susceptorum operum laude commendatae. H a e c animo repetentes, cum dilectus
filius Noster Iosephus S. E. E. presbyter Cardinalis Gamba, ex dispensatione Apostolica Augustae Taurinorum Archiepiscopus, v o t a exprimens et
sua et Capituli canonicorum, N o s enixis precibus flagitaverit ut conlegiatam enunciatam a Sacratissimo Corpore Christi ecclesiam, ad Basilicae
minoris honores evehere, de Nostra benignitate, dignemur: Nos, ut christiani
populi pietas erga divini amoris Mysterium magis magisque excitetur, optatis his concedendum ultro libenterque existimavimus. Quae cum ita sint,
audito venerabili fratre Nostro Antonio S. R. E. Cardinali V i c o , Episcopo
Portuensi et Sanctae Rufinae, Sacrorum Rituum Congregationi Praefecto,
omnibusque rei momentis sedulo studio perpensis, m o t u proprio atque ex
certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae
potestatis plenitudine, praesentium tenore, perpetuumque in m o d u m ,
conlegiatam ecclesiam Sanctissimi Corporis Christi civitatis Taurinensis,
Basilicae minoris titulo cum privilegiis et honorificentiis, quae iuxta decreta et morem huic titulo competunt, condecoramus.
H a e c volumus, edicimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere: suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent, sive
pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n

obstantibus contrariis

quibuscumque.

D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die n


m . Augusti anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

C A R D . GASPARRI,

a Secretis Status.

VI
TITULUS ET HONORES BASILICAE MINORIS TRIBUUNTUR SANCTUARIO CAPRIMONTENSI BEATAE MARIAE GRATIARUM, ORDINIS CARMELITARUM EXCALCEATORUM, INTRA FINES DIOECESIS LEODIENSIS.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Leodiensis dioecesis intra fines Carmelitarum Discalceatorum exstat, e religiosa provincia Brabantina, conventus Caprimontensis, cui annexum est templum sive sanctuarium N o -

184

Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale

strae Dominae vulgo de Civremont nuncupatae. Fertur eodem in Caprimontensi colle sub titulo Sanctae Mariae de Castronovo iam a saeculo
septimo ecclesiam eidemque adiectum monasterium haud parvi momenti
exstitisse; at templum huiusmodi, q u o d privilegiis divitiisque imperatores,
Episcopi principesque auxerant, cum monasterio et castro, decimo exeunte
saeculo solo aequatum est. Feliciter vero eodem in l o c o Patres e Societate
Iesu, ex Anglia depulsi, circa annum MDOLXX exiguum oratorium erexerunt, in quo publicae venerationi expositam parvam Beatae Mariae Virginis
statuam, quae in ulnis Iesum Infantem gestat, conlocarunt; et c u m illuc
brevi tempore non m o d o exLeodiensi dioecesi sed e continenti etiam regione
fideles Deiparam, in simulacro caprimontensi, veneraturi frequentes convenerint, Patres e Societate Iesu quam memoravimus, de Episcopi consensu
aptum sacellum, anno Domini MDCLXXXVIII exstruendum curarunt, quod
postea, anno MDCXovir, etiam ampliarunt. Illud parvum sacellum per duo
fere saecula peregrinorum more christifideles pie studioseque lustrarunt;
sed, die III Septembris an. MDCCCLXXVII, votis populi clerique concedens
Leodiensium Episcopus tandem lapidem fundamenti novae exaedificandae
ecclesiae posuit, quae Carmelitarum curis tradenda esset. Anno tantum
MDCCOLXxvni Carmelitae Discalceati in conventus Caprimontensis possessionem venere; quo ex tempore sollerter sanctuarium Beatae Mariae
Gratiarum de CMvremont, domui suae adiectum, quoquo pacto explendum
enixi sunt. Sacra aedes, quam anno MDCCCXCIX mense Septembri Leodiensium Episcopus tunc temporis exsistens consecravit, stylo gothico confecta,
molis amplitudine et artis operum excellentia maxime decora est; in eaque
parvam statuam fideles venerantur Beatae Mariae Virginis Matris Gratiarum, in ipso colle caprimontensi a Patribus Societatis Iesu conlocatam,
et quam, nomine ac mandato Nostro, anno MCMXXIII Leodiensium Episcopus pretioso diademate sollemniter redimivit. H a e c animo repetentes,
cum dilectus filius Noster Cardinalis Mechliniensium Archiepiscopus, una
c u m venerabili fratre Leodiensium Episcopo, valde suffragio suo c o m mendet vota Prioris conventus Caprimontensis, ex Ordine Carmelitarum
Discalceatorum, qui, nomine, tam Capituli sui conventus

quam Provin-

cialis eiusdemque Consilii, nec non Moderatorum maiorum Ordinis laudati,


Nos enixe rogaverit ut h o c anno, vertente quinquagesimo ab eiusdem conventus initiis ac proinde quinquagesimo expleto a fundatione ecclesiae
conventui ipsi adnexae, eandem sacram aedem titulo privilegiisque Basilicae minoris cohonestare dignaremur, Nos

optatis hisce concedendum

ultro libenterque existimavimus. Quapropter, conlatis consiliis cum venerabili fratre Nostro Antonio S. B. E. Cardinali V i c o , Episcopo Portuensi
et Sanctae Rufinae, Sacrorum Rituum Congregationis Praefecto, apostolica

Acta Pii PP. XI

185

Nostra auctoritate, praesentium Litterarum vi, perpetuumque in m o d u m ,


ecclesiam sive sanctuarium Beatae Mariae Virginis titulo Matris Gratiarum,
vulgo de Chvremont nuncupatae, conventui Oaprimontensi Carmelitarum
Excalceatorum adiectam, intra fines Leodiensis dioecesis, titulo ac dignitate Basilicae minoris decoramus, cum omnibus privilegiis atque honoribus quae huius tituli iuxta decreta ac morem propria sunt.
Porro haec

largimur, decernentes praesentes Litteras Nostras firmas,

validas atque efficaces semper exstare ac permanere; suosque plenos atque


integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent, sive pertinere poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritum que ex nuuc et inane fieri, si quidquam
secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i v
m . Augusti an. MDCCCCXXVHL, Pontificatus Nostri septimo.
P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

EPISTOLAE
I
AD EMOS PP. D D . ALEXANDRUM TIT. S. AUGUSTINI S. R. E. CARD. KAKOWSKI,
ARCHIEPISCOPUM VARSAVIEN., AUGUSTUM TIT. S. M. DE PACE S. R. E.
CARD. HLOND, ARCHIEP. GNESNEN. ET POSNANIEN., ET AD CETEROS
RR. PP. D D . ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS POLONIAE: LITTERIS RESPONDET DATIS GNESNA EX COMMUNI CONVENTU.

PIUS PP. X I
Dilecti filii Nostri ac venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. Quas nuper ex Gnesnensi

conventu dedistis perofficiosas

litteras, eas libenti quidem laetoque animo perlegimus; n o v u m enim in


eis argumentum perspeximus cum pietatis et obsequii vestri tum pastoralis illius sollertiae qua vos egregie nitetis. Siquidem opportune v o s , priusT
quam coeptus vestros auspicaremini, sanctarum rerum commentationi in
recessu sacro vacavistis, ut, alacriore spiritu flagrantes, ea simul decerneretis quae maxime, tam necessario tempore, ad ecclesiarum vestrarum
b o n u m conferrent. Merito igitur vos laude honestamus: quamquam enim
neque qui plantai, neque qui rigai est aliquid, sed qui incrementum dat Deus,

186

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

is tamen operam postulat industriamque sacrorum pastorum; quibus eo


magis favet quo sunt gloriae suae studiosiores. Iamvero aliud est in communi
vestra epistula quod Nos magni facimus: illa videlicet voluntatum consensio
atque concordia qua vos simul, latini rutenique episcopi, nitemini ut dissidentes russi, qui in Polonia versantur, ad sinum revocentur Ecclesiae matris
quod quidem quo fiat quantocius, v o t u m est bonorum omnium optatissimum. Interea, hac spe laeti, id precantes ut labores curaeque vestrae in
polonorum utilitatem secundo exitu fortunentur, in divinorum munerum
auspicium itemque

in paternae benevolentiae Nostrae signum, vobis,

dilecti filii Noster et venerabiles fratres, cunctoque clero ac populo unicuique vestrum concredito, apostolicam benedictionem amantissime in
D o m i n o impertimus.
Datum Eomae, apud Sanctum Petrum, die x x v i mensis Novembris
anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

PIUS PP. X I

II
AD EMUM P. D. RAYMUNDUM M. TIT. SANCTI PETRI IN MONTE AUREO S. R. E.
PRESB. CARDINALEM ROULEAU ARCHIEPISCOPUM QUEBECENSEM CETEROSQUE RR. PP. D D . ARCHIEPISCOPOS ET EPISCOPOS DITIONIS CANADENSIS
TERRAEQUE NOVAE, LITTERIS RESPONDENS EX

COMMUNI CONVENTU

QUEBECI DATIS.

PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster et venerabiles fratres, salutem et apostolicam benedictionem. Agnovimus ex vestris litteris, nuper datis, Quebecum vos
convenisse ut communiter necessitatibus consuleretis dioecesium vestrarum; nec voluisse vos coetus incipere nisi prius pietatem atque obsequium
vestrum erga Nos Sedemque Apostolicam testati essetis. N o v u m enim id
est pastoralis studii vestri argumentum;

quapropter

gratissimum

plane

Nobis contingit. Quid enim magis optare debemus quam ut pastores


singuli rationibus diligenter prospiciant rei catholicae et animarum saluti
quas ipsis pascendas ac

tuendas Pastor aeternus commisit? H o c enim-

vero cum semper fructuosum et Ecclesiae disciplinae consentaneum tum


praesertim in hac difficultate temporum salutare ac prope necessarium
esse intelligimus: etenim eo vigilantiores coniunctioresque pastores esse
oportet quo magis erroribus vitiorumque illecebres gliscentibus fides christiani gregis periclitatur. Itaque valde equidem vobis de sollertia gra-

Acta

Pii

PP.

187

XI

tulanlur, qua ex regionibus tum longinquis in unum coivistis ut mira


voluntatum concordia, plenum militantis Ecclesiae triumphum maturaretis. Atque utinam dies ille elucescat, quo, uti scribitis, veritas errorem, caritas dissentionis spiritum devincat, et quo tandem in gentibus
tam diu vexatis p a x feliciter restauretur quam de caelo Iesus Dominus
in terram deduxit. H a n c in rem, libenter, uti optastis, opportuna auxilia
enixe a D e o vobis precamur, ut quae simul scivistis ea, clero populoque
obsequente, exsequamini. Ceterum, observantiam vestram paterno admodum rependentes animo, in caelestium munerum auspicium itemque in
benevolentiae Nostrae signum, vobis, dilecte fin* noster et venerabiles
fratres, cunctoque gregi unicuique vestrum concredito apostolicam benedictionem peramanter in

D o m i n o impertimus.

Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, die x x x mensis Novembris


anno MDCCCCXXVHI, Pontificatus Nostri septimo.

PIUS PP. X I

III
AD R. P. D. HENRICUM STREICHER, EPISCOPUM TIT. THABRACENSEM ET VICARIUM APOSTOLICUM DE UGANDA, ANNO QUINQUAGESIMO E X E U N T E A
PRIMUM PRAEDICATO CHRISTI NOMINE IN EA REGIONE.

PIUS PP. X I
Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. Optimum
quidem consilium iniisti annum celebrandi quinquagesimum ex quo prim u m in regionem de Uganda religio catholica invecta est; omnes enim
probe norunt quae et quanta h o c annorum spatio, missionales Africae
exantlarint ut in vicariatu isto, cui tu praees sollertissime,

christianum

nomen triumpharet. Siquidem non m o d o vexationes crebras ac pericula


omne genus, sed etiam mortem ipsam apostolici viri sane multi una cum
fidelibus laetanter oppetiere; ita ut non semel, nisi Deus praesentissima
o p e adfuisset, de salute Ugandae desperandum esse videretur. Iamvero
istic quoque factum est ut sanguis martyrum semen esset christianorum:
etenim in immensum sane recens succrevit, ut ipse scribis, christifidelium
munerus, quibus quidem christiana fide instituendis in eaque servandis
cum,missionales ex Europa permulti tum ipse indigena clerus actuosam
dant operam. Valde igitur tibi tuisque omnibus de eventu tam fausto
gratulamur, debitas D e o grates vobiscum persolventes,
tot

sauciatam

vulneribus

Martyrumque

sanguine

quod Ugandam

purpuratam,

erigere

188

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

et quasi corona redimire dignatus est. A t q u e animos ex hac celebratione


sumite, Seminaria praesertim et consociationes varias cotidie magis provehendo, quibus tanta salutis spes continetur. N o s vero, pacis Principem
Iesum D o m i n u m enixe precati ut plene a d m o d u m istic suum regnum
stabilire et confirmare velit, ad laetabilis rei splendorem itemque ad animarum fructum augendum, tibi damus libenter,
sacris

operatus,

nomine

et

venerabilis frater, ut,

auctoritate Nostra adstantibus

benedicas,

plenam admissorum veniam eisdem proponens, usitatis Ecclesiae condicione lucrandam. Caelestiumque auspex numerum ac paternae benevolentiae Nostrae testis apostolica sit benedictio, quam tibi, venerabilis frater,
missionariis singulis iisque omnibus qui sunt vigilantiae tuae concrediti,
amantissime in D o m i n o impertimus.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, die x n i mensis Decembris
anno MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

PIUS PP. X I

IV
A D R . P . D . G R E G O R I U M D I A M A R E EPISC. T I T . C O N S T A N T I E N S E M E U M D E M Q U E
CONGREGATIONIS (SABINENSIS

O.

S.

B.

PRAESIDEM, ATQUE ARCHICOE-

N O B I I MONTIS CASINI A B B A T E M O R D I N A R I U M ,

X I V E X E U N T E SAECULO

A CONDITO A R C H I C O E N O B I O .

PIUS

PP. X I

Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. N o n sine


Numinis instinctu contigisse videtur, ut, x i v abhinc saeculis, Benedictus
e Nursia, legifer pater vester, cum in verticem Casini montis ascendisset,
penitus everso, quod inibi adhuc exstabat, Apollinis delubro, celeberrimum
eodem loco monachorum coenobium excitaret, quod, ingruentibus usquequaque

ignorantiae

vitiorumque

tenebris,

disciplinarum

omnium perfugium atque praesidium futurum erat.

virtutumque

Praeclarum enim

istud monasticae vitae domicilium non m o d o , ut decessoris Nostri f. r.


Pii P p . X verbis utamur, gravissimis temporibus quasi Ecclesiae columen,
fideique propugnaculum a p p a r u i t (Litt. A p . , x Febr. MDCCCCXIII), sed
illa etiam, quibus civilis cultus alitur,, litterarum bonarumque artium
documenta tam religiose adservavit, ut quae Graecorum R o m a n o r u m q u e
ingenium et labor, etsi tot permixta erroribus, scripta ante protulerat ad
humanitatis emolumentum vitaeque decus, ea christianae sapientiae m o n u mentis aucta, posteritati tradere contenderet.

Acta

Pii

PP.

189

XI

In- qua quidem egregia istius monasterii laude ad historiae fidem illustranda, non est profecto cur diu multumque moremur. Quis enim ignorat
istic bene multos floruisse viros, qui procul a saeculi strepitu molliorisque
vitae blandimentis, divinis contemplationibus vacando, arctiusque cotidie
D e o adhaerendo, religiosae perfectionis apicem assecuti sunt? Ecquis,
veteres annales evolvendo non didicit sodales vel a priore Ordinis aetate
vestros cum sacras omni contentione excoluisse disciplinas, quibus germana
Ecclesiae fides incolumis servaretur, tum, barbarie omnia ferro ignique
vastantibus, litterarum codices, vel dispersos oblivioneque obrutos studiose conquisivisse, vel vetustate usuque corruptos ingeniose diligenterque
transcripsisse? Nonne item omnibus compertum, animosos istinc, nullo
non tempore catholicae veritatis praecones profectos esse, ut in regiones
vel remotissimas christianam fidem humanitatemque inveherent?
Nec tantum fidei et veteris sapientiae beneficia pluribus populis Benedictini sodales attulere, sed etiam in saltuosis monitisque terris, per Europam,

aratro

subvertendis

naviterque

fecundandis

ipsorum

desudavit

sollertia; itemque, viis novis patefactis, diversas civitates arctis quibusdam


amicitiae eommerciorumque vinculis copulare, et cives, qui saepenumero
inter se digladiarent, in Christo pacatos, artes omne genus, ad humanioris
vitae usum, docere consueverunt. Cumque haec omnia assequi atque efficere coelesti ope assiduis precibus impetrata contenderent, hinc praeclarum illud, quasi peculiare eorum insigne, ora et labora atque illud Cruce et
aratro: quae quidem effata, spiritu instincta Legiferi Patris, quasi tamquam
mandatum ab eo traditum, recipere et colere nullo non tempore sanctum
ac sollemne habuerunt. Quam ob rem, ob multiplicia, quae usque adhuc
memoravimus, promerita, dicere quidni liceat, Ecclesiam in tanta rerum
eversione cum R o m a n u m rueret imperium, et incursionibus barbari
suis omnia permiscerent principe Ordinis domicilio archicoenobio isto,
veluti singulari praesidio, Dei providentia excitato, usam esse? Quin i m m o ,
nonne Ordini vestro magnam partem tribuendum, si nova solidi orque ex
iis tempestatibus ac procellis christiana societas emersit? Itaque mirum
non est, si R o m a n i Pontifices plurimi, si Reges Imperatoresque non pauci,
ut securitate ac pace fruerentur, se istuc receperunt, pieque, aliquantisper
saltem, apud Benedicti sepulcrum, commorati sunt.
Satis, propterea, superque causae fuit, cur Casinense coenobium Decessores Nostri laudibus cumularent: ut, exempli gratia, Nicolaus I I , qui
monasticae normae principale gymnasium
dinis))

ut

Paschalis

II,

qui

universorum

(litt.
per

decr. Pastoralis
occidentem

sollicitu-

monasteriorum

caput (litt. In monasticae)^ ut Urbanus V, qui celebre monasterium quod


aliorum fuit initium ac forma (litt. Dudum dilecti) appellavit. Ac recens

190

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

summo extulit praeconio Pius X, qui in Apostolicis Litteris, quas memoravimus, ita de Oasinensi Monasterio loquitur: . . . H i c servata est divinae
non minus quam humanae legis verenda sanctitas, teterrima illa tempestate, qua per v i m atque iniuriam omnia miscebantur. Quid Italia, quid
civilis Europa Casinensibus monachis debeat, edocet magistra vitae ac
nuntia veritatis historia; ex qua pariter comperimus, per longam annorum seriem, Monasterii Casinensis fastos E o m a n a e Ecclesiae historiae
magnam esse partem .
Quapropter opportunum a d m o d u m , cum tuis, inivisti consilium, venerabilis frater, saeculum quartum decimum a monasterio condito sollemniter
celebrandi: quae quidem sollemnia, quibus beneficia a D e o Ordini vestro
et per vos humano generi saeculorum decursu collata commemorabitis, sine ulla dubitatione efficient, ut, grato v o s in b o n o r u m omnium D a t o rem animo, praeclara decessorum vestrorum exempla etiam atque etiam
imitari atque aemulari contendatis. Quod autem decrevistis ut huiusm o d i faustitatem uberiores fructus consequantur - dioecesanam apud
vos S y n o d u m cogi et Eucharisticum haberi conventum, id valde eiusmodi
evento consentaneum Nobis videtur, videtur sodalitati vestrae omnibusque
istius dioecesis fidelibus perutile. Etenim si legitima cleri Synodus ad germanam fidem fovendam et ad disciplinam aptius restaurandam magnopere confert, nihil magis quam Eucharistici coetus divinae ardorem caritatis et christianae vitae usum in populo excitat ac provehit. Nullis igitur
curis laboribusque partito, venerabilis

frater, ut coepta tam sancta dili-

genter apparentur et ad felicem exitum adducantur; in quo pro certo habemus cum tuorum sodalium navitatem, tum cleri populique studiosam operam tibi non defore. N o s quidem huius eventus laetitiam habemus vobiscum
communem, eo magis quod pergrata subit animum Nostrum recordatio,
Nosmet olim, nec semel, ad coenobium vestrum, et Nostrae in beatum
patrem Benedictum pietatis et studiorum causa nostrorum, conscendisse,
ibique per silentia locorum ad tantas Ordinis vestri glorias memoriasque
recolendas abreptos, atque legiferi Patris vestri reliquias in sacro hypogaeo
pientissime veneratos, tam vehementem inde hausisse animi dulcedinem,
ut ipsa rei memoria solacio N o s adhuc gaudioque perfundat. Iamvero, ut
Decessores Nostri, data opportunitate, archicoenobio vestro paternae benevolentiae documenta plurima praestiterunt, sic N o s , hanc occasionem
libenter nacti, peculiarem vobis voluntatis Nostrae significationem praestare cupimus; itaque petitioni optatisque vestris ultro concedentes, haec
quae sequuntur, per has Litteras statuimus:
I. Ut sacerdotes omnes, qui pietatis causa ad Oasinense archicoenobium advenerint, in quovis istius cathedralis ecclesiae altari Missam vo-

Acta

Pii PP.

191

XI

tivam S.. Benedicti, h o c dumtaxat vertente anno, celebrare queant, exceptis tamen festis duplicibus I et II classis, diebus dominicis maioribus,
itemque feriis, vigiliis et octavis privilegiatis.
I I . Ut vobis liceat in perpetuum Sancti Benedicti Missam at unice
Conventualem singulis feriis tertiis in eadem ista Basilica celebrare,
rata per N o s , quae apud v o s viget, vetere consuetudine; m o d o tamen feria
tertia ne agatur Offcium aut festi duplicis l

a e

et 2

a e

classis, aut feriae vel

vigiliae vel Octavae privilegiatae.


I I I . Ut die X X I mensis Martii, in quem incidit piissimi transitus S. B e nedicti liturgica commemoratio, itemque die xi mensis Iulii, in sollemnitate scilicet legiferi Patris vestri, h o c tamen dumtaxat vertente anno,
omnes christifideles, qui rite expiati ad sacram Synaxim accesserint, toties
plenaria indulgentia fruantur, quoties templum istud cathedralem inviserint, ibique ad mentem Nostram aliquantisper saltem oraverint. Contrariis
quibuslibet non obstantibus.
E e m autem iam nunc h o c loco nuntiamus, quam pro certo habemus
fore vobis iucundissimam; cum scilicet vehementer optemus saecularibus
sollemnibus vestris quasi praesentes adesse, Legatum Nostrum suo tempore ad vos missuri sumus, qui personam Nostram gerens, sacris caerimoniis nomine Nostro praesideat, easque romanae purpurae splendore
angustiores reddat.
Q u o d autem, venerabiles frater, officiosis litteris haud ita pridem elatis,
a Nobis efflagitabas, ut plenissimam vobis indulgentiam in forma Iubilaei
extraordinarii concederemus, id Nos ampliore quidem largitione, ut norunt
omnes, praeoccupavimus; cum enim saecularis haec commemoratio vestra
in quinquagesimum incidat annum, ex quo primum Nos D e o litavimus,
imploratum a vobis beneficium non ad unum contrahi ac concludi archicoenobium vestrum, sed ad universum catholicum orbem proferri ac pertinere voluimus.
Caelestium interea munerum auspicem, peculiarisque caritatis Nostrae
testem, cum tibi, venerabilis frater, singulisque Benedictini Ordinis sodalibus, tum cuncto clero populoque tuis curis concredito, apostolicam benedictionem peramanter in D o m i n o impertimus.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, die x mensis Februarii, in festo
Sanctae

Scholasticae

virginis,

anno MDCCCCXXIX, Pontificatus

septimo.
PIUS PP. X I

Nostri

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

v
AD EM. P. D. PETRUM, TIT. S. LAURENTII IN LUCINA S. R. E. PRESE. CARD. GASP ARRI, PUBLICIS NEGOTIIS ADMINISTRUM, QUEM LEGATUM SUUM MITTIT
AD SOLLEMNIA DECIES QUATERQUE SAECULARIA ARCHICOENOBII CASINENSIS.

PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster salutem et apostolicam benedictionem. Q u o d
epistula haud ita pridem data ad venerabilem fratrem Gregorium Diamare
Episcopum tit. Constantiensem libentissime nuntia vimus, sollemnia scilicet
decies quaterque saecularia, quibus Casinensis Archicoenobii ortus proxime
celebrabitur, per Legatum Nostrum Nos esse participaturos, id ita praestare
volumus, ut vel luculentius inde pateat quo N o s pietatis studio in praeclarum illum religiosae disciplinae parentem et decus, Benedictum e
Nursia, feramur, et qua paterna caritate increbrescentem eius subolem
complectamur universam. Siquidem tibi, dilecte fili Noster, qui tam prope
Nobis in Ecclesiae gubernaculis moderandis assides, quique impensius
prae ceteris curas sollicitudinesque participas et gaudia Nostra, perhonorificum huiusmodi, munus demandamus, non dubitantes id et tibi adm o d u m gratum et Oasinensibus omnibus fore iucundissimum.
Te igitur per has litteras Legatum Nostrum eligimus, qui Nostram
gerens personam, sollemnibus in Casino Monte propediem celebrandis
nomine et auctoritate

Nostra

praesideas,

singulasque

caerimonias ad

laetum exitum dirigas. Q u e m a d m o d u m vero pro certo habemus romanae


purpurae amplitudinem Legati Nostri dignitate auctam ad fausti huius
eventi splendorem magnopere esse collaturam, ita omnino confidimus eam,
qua nites, pietatem, tuumque in veneratum patrem Benedictum religionis studium omnibus fore et exemplo et incitamento. Interea ut omnia
prospere salubriter que succedant a D e o precati, felicis rei exitus conciliatricem paternaeque voluntatis Nostrae testem, cum tibi, dilecte fili Noster,
tum iis omnibus qui celebrationi intererunt, apostolicam benedictionem
effuso animo impertimus.
D a t u m B o m a e , apud Sanctum Petrum, die xv mensis Aprilis anno
M D C c c c x x i x , Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS PP. XI

S.

Congregatio

193

Consistorialis

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRI CONGREGATIO CONSISTORIALIS

PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
8 Martii 1929.

Cathedrali Ecclesiae Sancti Ioannis Portoricensis,

praefecit R. P. D. Edwinum B. Byrne, hactenus Episcopum Poncensem.


Cathedrali Ecclesiae Poncensi, R, P. Aloisium Wellinger, e Congregatione Ssmi Redemptoris,.provinciae Americanae.
5 Aprilis. Cathedrali Ecclesiae Vladislaviensi

seu

Calissiensi, R.

P. D. Carolum Radonski, hactenus Episcopum Berissensem.


13 Aprilis Cathedrali Ecclesiae Ragusinae, R. D. Iosephum Carevi,
canonicum parochum ecclesiae cathedralis Spalatensis.
15 Aprilis. Cathedrali Ecclesiae Venetensi in Gallia, R. D. Hippolytum
Trhiou, canonicum cathedralis Ecclesiae Briocensis, eiusdemque dioecesis
Vicarium generalem.
Cathedrali Ecclesiae

Montis Albani,

R.

D.

Aemilium Roques,

canonicum metropolitanae Ecclesiae Albiensis, ibique rectorem Seminarii.


18 Aprilis Titulari episcopali Ecclesiae Philomeliensi, R. D. Fridericum Emanuel, e

Pia Societate

Salesiana

ven. Ioannis Bosco,

quem

deputavit Auxiliarem E m i P. D. Donati Card. Sbarretti, Episcopi Sabinensis et Mandelensis.


19 Aprilis. Cathedrali Ecclesiae Melensi, R. P. Michaelem Paternain,
e Congregatione Ssmi Redemptoris.

ACTA, vol. X X I , n. 5. 1-5-929.

13

194

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SACKA CONGREGATIO
PBO ECCLESIA ORIENTALI
I
APPROBATIONES
Ssmus D. N. Pius divina Providentia P p . X I , decreto Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali, die 28 Iulii 1928 constitutiones monachorum Mechitaristarum, cuius domus princeps in urbe Venetiarum sita est,
definitive approbavit; item decreto diei 6 Aprilis 1929 modificatas Constitutiones Congregationis Monachorum Basilianorum, graeci ritus, cuius
domus princeps est abbatia S. Mariae Gratiarum in oppido Cryptoferratae,

experimenti gratia,

ad septennium,

approbavit.

II
NOTIFICATIO
Ssmus Dominus Noster Pius divina Providentia P p . X I , decreto Sacrae
Congregationis pro Ecclesia Orientali diei 2 Martii 1929, R. P. D. Petrum
Pisani, Archiepiscopum titulo Constantiensem in Moesia, nominare dignatus est Delegatum
Seminaria,

Sacrae Congregationis pro Ecclesia Oriental quoad

Collegia

et

Instituta

ecclesiastica

ac

pia,

ritus orientalis,

utriusque sexus, in Urbe exsistentia.

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati sunt:
10 Februarii 1929. R. P. Evaristus Tchang, e clero saeculari vicariatus apostolici de Iehol,

Vicarius Apostolicus

de Tsining in Sinis.

R. P. Eduardus Sheehan, presbyter e Congregatione Missionis, Vicarius

Apostolicus

de

10 Aprilis. R.
Africae,

YuMang

in

P. Burcardus Huwiler, e Societate Missionariorum

Vicarius Apostolicus de Bukoba in Africa

11 Aprilis. R. P. Antonius
Africae,

Sinis.

Vicarius Apostolicus de

Oomen,

Centrali.

Societate Missionariorum

Mwanza in Africa

Centrali.

195

S._ Congregatio Rituum

SACRA CONGREGATIO RITUUM


1
PLURIUM

DIOECESIUM

DECLARATIO
Post Decretum editum ab hac Sacra Rituum Congregatione die 14 D e cembris 1927, quo constitutum est, ut S. Teresia a Iesu Infante Patrona
aeque principalis haberetur cum S. Francisco Xaverio, Missionariorum et
Missionum omnium in quavis orbis parte exsistentium, a nonnullis Vicariis
Apostolicis quaesitum est quaenam liturgica privilegia iisdem duobus Sanctis, Missionum omnium Patronis aeque principalibus, vi praedicti Decreti,
spectent, iuxta rubricas. Porro Sanctissimus Dominus Noster Pius Papa X I ,
in audientia diei 13

vertentis Martii, referente

infrascripto

Cardinali

eiusdem Sacrae Congregationis Praefecto, ad omnem dubium removendum, declarare dignatus est: festa S. Francisci Xaverii et S. Teresiae a
Iesu Infante, stante supramemorato Decreto, sub ritu duplici primae
classis, cum octava communi a clero saeculari et sine octava a clero regulari, in cunctis missionum locis esse recolenda. Contrariis non obstantibus
quibuscumque. Die 13 Martii 1929.
C. C A R D . L A U R E N T I , S. B. G. Praefectus.
L. S.
Angelus Mariani, Secretarius.

II
TAURINEN.
B E A T I F I C A T I O N I S E T CANONIZATIONIS V E N . SERVI D E I I O A N N I S BOSCO, SACERDOTIS F U N D A T O R I S P I A E SOCIETATIS S A L E S I A N A E E T I N S T I T U T I F I L I A R U M
B. MARIAE VIRG.

AUXILIATRICIS.
SUPER

DUBIO

An, stante virtutum et duorum miraculorum approbatione tuto procedi possit


ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei beatificationem f
Multa sane praeclara et mirabilia gessit operatusque est Ven. Servus
Dei Ioannes B o s c o pro divina provehenda gloria et humano generi aeterna
salute comparanda. Tamquam vir missus a D e o ad hanc duplicem missio-

196

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

nem perficiendam, ab excolenda iuvenili aetate initium duxit, quam religionis praeceptis ac officiis imbuere sategit, bonis moribus instruere, eiusque
civili institutioni alacriter incubuit, contenditque ut beneficium redemptionis quam pluribus proficeret. Eius voluntas animas quot plures posset
D e o lucrandi nullis limitibus corcebatur, omnesque gentes apostolico quo
aestuabat zelo complecti et allicere contendebat. Opes deerant, contrarietates non paucae etiam a viris auctoritate pollentibus fotae, difficultates
ex rerum natura partae, obstacula plura animum deficere debuissent; at
Ioannes inceptis alacriter institit, Deoque fortunante, opera suscepta ad
optatum exitum perduxit, sibique nomen immortale comparavit, omni
commendatione dignum. Plures etiam scripsit vulgavitque libros, ad pietatem inter gentes excitandam et christiana praecepta recolenda valde
idoneos, qui hac quoque aetate magno in pretio habentur. Porro siquis
conferat humanorum subsidiorum inopiam, in qua saepe versabatur, cum
magnitudine rerum gestarum et beneficiis cuivis civium ordini illatis, n o v u m quasi prodigium in eo videbitur intueri. Prodigium, inquam, siquidem
divina largitas cum firmissima Ioannis fiducia et liberalitate quasi certatim
contendens, istius vires augere, facultates multiplicare, foecundare labores mirifice visa est.
Sed longe mirabilius aestimari potest, istiusmodi virum cernere arduis
in negotiis operantem, periculis non paucis obiectum frequenter, cum
pueris aliisque diversae indolis agentem, numquam a virtutum christianarum exercitatione diverti, i m o earum fastigium esse adeptum, ceu agnitum ac definitum fuit post iuridicas severas que disceptationes decreto
solemniter edito die 20 mensis Februarii anno 1927. Plura interim accesserant post Ven. Servi Dei funus prodigia e quibus duo, quot nimirum causae
indoles postulabat, rite discussa et ad suetum iuris rigorem expensa, inter
miracula recensita sunt per decretum die 19 superioris mensis Martii latum.
U n u m tamen adhuc discutiendum supererai, videlicet num tuto animo
procedi posset ad solemnem Ven. Ioannis B o s c o beatificationem. Id praestitum est in generalibus Comitiis postremo coactis coram Sanctissimo
D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quibus Revmus Card. Alexander Verde,
causae Relator, sequens proposuit dubium: An stante virtutum et duorum
miraculorum approbatione tuto

procedi possit ad solemnem Ven. Servi Dei

beatificationem. Qui convenerant omnes

tum Reverendissimi Cardinales

tum Patres Consultores ex ordine suam suffragationem propitiam protulerunt, qua laetatus est Sanctissimus Pater, sed decretoriam edere sententiam in alium diem differre ratus est, ut tempus ad divinum implorandum
lumen Sibi suppeteret. Quum vero mentem suam pandere statuisset, h o diernam diem, Dominicam I I I a gaudiis paschalibus selegit, divinaque

S.

Congregatio

Rituum

197

Hostia ferventer oblata, ad se vocari voluit Reverendissimus Cardinales


'Camillum Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum, et Alexandrum Verde, causae Ponentem, itemque R. P. B. Carolum Salotti,
sanctae Fidei Promotorem generalem, meque infrascriptum Secretarium,
quibus adstantibus, nobiliorem hanc ingressus ast aulam et pontificio
solio sedit, solemnique decreto declaravit: tuto procedi posse ad solemnem
Ven. Ioannis Bosco beatificationem. A t q u e h o c decretum publici iuris fieri
et in acta sacrorum Rituum Congregationis inseri, Litterasque Apostolicas
in forma Brevis de beatificationis solemnibus quantocius in Patriarchali
Basilica Vaticana celebrandis expediri mandavit; undecimo kalendas Maii,
anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C.

CARD.

LAURENTI,

Praefectus.

L . S.
Angelus Mariani, Secretarius.

III
CONSTANTINOPOLITANA
BEATIFICATIONIS SEU DECLARATIONIS M A R T Y R I I V E N . SERVI D E I D E R GOMIDAS K E U M U R G I A N SEU COSMAE D E CARBX3NIANO, SACERDOTIS E T P A R O CHI A R M E N I I N O D I U M F I D E I I N T E R E M P T I .
S U P E R DUBIO

An constet de martyrio et causa martyrii, ac signis seu miraculis in casu et


ad effectum, de quo agitur?
In urbe Constantinopolitana primam lucem aspexit Servus Dei Cosma
de Carboniano, anno 1658, ex parentibus genitus genere claris, sed schismaticae Armenorum religioni addictis, qui in eadem erudire filiolum studium
non modicum adhibuerunt. Traditus itaque ab eisdem fuit praesuli dissidenti Menna de Autep, in pietate ac litteris instituendus ductusque est ab
eodem praeceptore in oppidum Sumatiam, ubi armenum idioma optime
didicit, et philosophicis ac theologicis disciplinis incubuit. Singulare ingenium statim patefecit, suique non levem admirationem excitavit. Honestissimam tum mulierem uxorem duxit, ac dein illius nationis morem secutus,
sacris ordinibus initiari petiit. Sacerdotio insignitus Constantinopolitano
clero adiunctus est, vitae honestate, doctrina et virtutibus omnibus maxime commendatus. Ecclesiae parochiali S. Georgii praepositus, in h o c

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

198

munere ita se gessit, ut pietate morumque candore cunctis praestaret. Sedulus erat in divinarum scripturarum lectione ac studio, cognitaque catholicae religionis veritate, eidem adhaerere constituit, totoque cordis
affectu

eam

est amplexatus, eiusdemque praestantiam et sanctitatem

palam praedicare ac tueri suscepit.


I a m ferme a decennio hanc tenebat vitae rationem, d u m invidia in plurimis parta et fota studiose magis magisque exarsit, et in publicum incendium erumpere minabatur. Vehementer enim metuebant plerique ex schismaticis, ut Cosmae concionibus apostolico fervore ac doctrina refertis ad
catholicam profitendam fidem eompellerentur plures et dissidentium numerus valde minueretur. Quare nullum non moverunt lapidem, ut ille a
Constantinopolitana urbe.deiiceretur. Sed, rei difficultate perpensa, quippe
non cuncta removeri poterant pericula, de eo e vivis eripiendo statuerunt.
Quod uti rescivit Servus Dei ab insectatorum insidiis aufugere studuit
diuque delituit, ne in eorum manus incideret, sed acrius undique quaesitus,
deprehensum est. Postquam autem semel a captivitate se pretio redemisset,
postremo domi iterum, se ipso offerente, Cosma captus et in vinculis coniectus fuit. In iudicium raptus, ac de rebus fidei a magno Visirio interrogatus, immotus catholicam religionem professus est, ac de nullo alio crimine
argutus fuit, nisi de eius amicitia c u m Francis, quibuscum veram fidem
profitebatur in detrimentum schismaticae religionis. R e m Dei Famulus
candide explanavit, sibique oblatam libertatem recusavit, ne veritati et
sanctitati fidei, quam profitebatur, iniuriam inferret. Ad tribunal Galatae,
postea a Visirio missus, ibique ab accusatoribus criminationibus iisdem
impetitus, capite damnatus est, feralisque sententia ad magnum Visirium
confirmanda missa est. Tunc denuo Servus Dei, iam in carcere sacramentali
exomologesi expiatus et sacra synaxi refectus, b o n a m confessionem, firmo
animo, de fide catholica tulit. Innocentiam vero suam tuitus est Dei Famulus, quae puniri nequibat, quum de rebus fidei non esset magno Visirio
damnare quempiam; sed, clamitante populo et sanguinem Cosmae super se
et filios invocante, ad necem ducendus satellitibus traditur Servus Dei,
illorum duci propositis praemiis si eum ad eiurandam fidem induxissent,
eiusque vitae parcere valuissent. Cum eo ad necem, eamdem ob fidei causam, rapti sunt duo viri catholici, quorum intuitus infirmitatem, ut eorumdem animis adderet robur, instanter petiit gladio perimi post ipsorum
necem. Res concessa non fuit, ac duo illi viri mortis conspectu deterriti,
a fide catholica deficientes libertatem adepti sunt. Cosma vero precibus et
psalmis iugiter intentus fidei professionem, dum gladio percutiendus erat,
devote iteravit, effuso que sanguine testimonium praebuit fidei catholicae
veritati.

S.

Congregatio

Rituum

199

Iure itaque illud asseri de eo potest, quod Ecclesia de suis martyribus


eanit: Hic est vere martyr, qui pro Christi nomine sanguinem suum fudit. H a e c
fuit catholicorum v o x , haec plurimorum sententia quae etiam palam audita
est; sed temporum et locorum nequitia impedimento fuit, quominus iuridicae probationes statim, uti rerum natura et adiuncta exposcebant, colligerentur. V i x autem licuit, suppleti sunt notitiarum fontes etiam per authentica documenta et iuratas depositiones testium parfum vel supparium, quae
loco processus informativi habenda esse summus Pontifex Pius IX indulsit
ad omnes iuridicos effectus. Signata deinceps Commissione introductionis
Causae, conditisque Apostolicis tabulis, habita est die 6 Martii anno 1928
penes fel. rec. Cardinalem Antonium V i c o , causae Ponentem, Congregatio
Antepraeparatoria super Servi Dei martyrio, causa martyrii et signis; die
autem 15 Ianuarii 1929 Praeparatoria in Palatio Apostolico Vaticano;
atque die 9 huius mensis Aprilis universus disceptatorum coetus locum
habuit coram Ssmo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quo a R e v m o Cardinale Francisco Ehrle, causae Ponente, enunciatum est ad discutiendum
dubium: An constet de martyrio et causa martyrii et signis in casu et ad
effectum, de quo agitur? Quotquot convenerant tum Reverendissimi Cardinales tum Patres Consultores sua tulerunt suffragia, quibus receptis Beatissimus Pater suam d ecretoriam edere sententiam in alium diem differendam censuit, pleniorem sibi caelestis luminis claritatem precibus imploraturus.
Quum vero iudicium suum proferre constituisset, hodiernam diem D o m i nicam I I I post Pascha designavit, atque, sacro facto, accersiri voluit R e verendissimum Cardinalem Camillum Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum et Cardinalem Franciscum Ehrle, causae Relatorem,
itemque R. D. P. Carolum Salotti, Sanctae Fidei Promotorem generalem,
meque infrascriptum Secretarium, iisque convenientibus in nobiliorem
Vaticani aulam, sedens in Pontificio solio, edixit: Constare de martyrio et
ausa martyrii, et ad ulteriora procedi posse. H o c vero Decretum evulgari
et in acta sacrae Rituum Congregationis referri praecepit, undecimo Kalendas Maii, anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.

C.
L.

CARD. LAURENTI,

Praefectus.

S.
Angelus Mariani, Secretarius.

200

Acta

Apostolicae

ACTA

Sedis

Commentarium

Officiale

TRIBUNALIUM

SACRA POENITEJSTIARIA APOSTOLICA

A P P R O B A T U R COLLECTIO P R E C U M P I O R U M Q U E

OPERUM, QUIBUS R R . PP.

I N D U L G E N T I A S A D N E X U E R U N T A B A . 1899 A D A . 1928.

DECRETUM
Post editum a Sacra Congregatione Indulgentiarum sacrarumque Reliquiarum anno 1898 opus, cui titulus: Raccolta di orazioni e pie opere,
per le quali sono state concesse dai Santi Pontefici le Sante Indulgenze ,
valde excrevit Indulgentiarum concessionum numerus, quarum plurimae a
christifidelibus ignorantur vel debito m o d o non cognoscuntur. Enimvero,
Indulgentiarum collectiones fuerunt quidem, post publicationem recensiti operis, a privatis auctoribus confectae, imo nonnullae etiam a Sacra
Congregatione S. Officii aut a Sacra Poenitentiaria documentis authenticis
conformes declaratae; eaedem tamen vel non amplius venales prostant,
vel non omnes concessiones hucusque factas complectuntur, vel continent preces, pia opera, Indulgentiarumque concessiones,

quae aliquas

immutationes postea subierunt.


Ideo necessarium visum

est

preces

et pia

opera,

Indulgentiis

ab

anno 1899 a S. Sede ditata, in unum colligere et in vulgus edere; quod


quidem ipsamet Sacra Poenitentiaria Apostolica perficiendum curavit.
In Audientia vero infrascripto Cardinali Poenitentiario Maiori die
4 Ianuarii 1929 concessa, SS. D. N. Pius div. Prov. P p . XI collectionem
hanc, typis Vaticanis impressam, approbavit et confirmavit, et, abrogatis
generalibus Indulgentiarum concessionibus post dictum annum factis et
in eadem collectione non relatis, ipsam tantum uti authenticam haberi
mandavit.

Datum R o m a e , e Sacra Poenitentiaria Apostolica, die 22 Februarii 1929,

L.
L.

& S.

CARD.

LAURI,

Poenit.

Maior.

Ioannes Teodori, S. P. /Secretarius*

Diarium Romanae

Curiae

201

DIARIUM ROMANAE CURIAE


SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Marted, 9 Aprile 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta
presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto
del Tuto, per la solenne beatificazione del Ven. Servo di Dio Giovanni Bosco,
Fondatore della Pia Societ Salesiana e dell'istituto delle Figlie di Maria
Ausiliatrice, e quindi sul martirio del Ven. Servo di Dio Cosma da Carboniano,
Sacerdote e Parroco Armeno, ucciso, come si asserisce, in odio alla Fede.
Marted, 16 Aprile 1929, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Alessio
Enrico Lpicier, Ponente della Causa di Beatificazione o Dichiarazione del
Martirio del Ven. Servo di Dio Giorgio Haydock e compagni, si tenuta la
Congregazione dei Sacri Riti Antipreparatoria, nella quale dai Revmi Prelati
Officiali e dai Consultori teologi della medesima, si discusso il dubbio se
consti del martirio, della causa del martirio e dei segni o prodigi del medesimo Servo di Dio e Compagni, uccisi, come si asserisce, in odio alla Fede.
Marted, 23 Aprile 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta
presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto del
Tuto per la solenne beatificazione della Ven. Serva di Dio Teresa Margherita
Redi del Sacro Cuore di Ges, Religiosa professa dell'Ordine dei Carmelitani
Scalzi, e quindi su tre miracoli che si asseriscono operati da Dio per intercessione del Ven. Servo di Dio Claudio La Colombire, Sacerdote professo della
Compagnia di Ges, i quali miracoli vengono proposti per la sua beatificazione.

SAGRA

PENITENZIERA

APOSTOLICA

AVVISO DI CONCORSO
Nella Sacra Penitenzieria Apostolica avr luogo il concorso all'ufficio di
Sostituto per le Indulgenze.
I sacerdoti che volessero prendervi parte, dovranno esibire alla Segreteria
dello stesso Sacro Tribunale, dentro il mese di Maggio p. v., la domanda col
nulla osta del rispettivo Ordinario e del Vicariato di Roma, insieme ai docu-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

menti degli studi ecclesiastici compiuti, dei gradi accademici conseguiti e di


altri titoli.
L'esame del concorso consister in una prova scritta su temi riguardanti
la materia delle Indulgenze e si terr in particolare considerazione la conoscenza di lingue estere.
Il detto esame si far nei locali della Sacra Penitenzieria (Palazzo del
S. Uffizio), alle ore 8 del 15 Giugno p. v.
Dalla Sacra Penitenzieria Apostolica, il 24 Aprile 1929.
S. Luzio, Reggente.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, in data 8 Giugno 1928, la Santit
di Nostro Signore si benignamente degnata di annoverare fra i Consultori
della Sacra Congregazione Pro Ecclesia Orientali:
L'Ulmo e Revmo Monsig. Francesco Roberti, Rettore del Pontifcio Seminario Romano Minore;
il Revmo D. Angelo Gragnani;
il Revmo P. Francesco Saverio D'Ambrosio, Procuratore Generale dei
Minori Conventuali;
il Revmo P. Antonio Mills, Procuratore Generale dei Servi di Maria;
il Revmo P. Dionisio Holoveckyi, Rettore del Pontificio Collegio Ruteno ;
il Revmo P. Ippolito della S. Famiglia, Carmelitano Scalzo, professore di
Diritto Canonico nel Collegio di S. Teresa.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si


degnato di nominare:
23 Novembre 1928. L' Emo Sig. Cardinale Giovanni B. Nasalli Rocca di Cornegliano,

Protettore

della

Congregazione

delle

Ancelle del S. Cuore di Ges sotto il patrocinio


di S. Giuseppe (Bologna).
26

L' Emo Sig. Cardinale Luigi Capotosti, Protettore delle Religiose del Ssmo Sacramento (Valence-sur-Rhne).

5 Febbraio 1929. L'Emo Sig. Cardinale Basilio Pompilj, Protettore dell'Istituto delle Suore di S. Anna della Provvidenza
(Torino).
27

L' Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle


Suore della Misericordia di Victoria e Tasmania
(Melbourne).

Diarium Romanae

203

Curiae

5 Febbraio 1929. L' Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore
delle Suore della Provvidenza (Prtieux).
12

Marzo

... VEmo Sig. Cardinale Camillo Laureati, Prefetto della Sacra


Congregazione dei Miti.

23

L'Emo Signor Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore


delle Suore della Misericordia di Monte S. Angelo (North Sydney).

L'Emo

Sig. Cardinale

25

L'Emo

Sig.

Bonaventura

Cerretti,

Protettore

delle Suore di Carit (Sydney).


Cardinale

Bonaventura

Cerretti,

Proiettore

della Congregazione delle Sisters of Mercy di


Groulburn.
27

L ' E m o Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


della Congregazione delle Religiose della Dottrina
Cristiana

12

Aprile

(Tournai).

L' Emo Sig. Cardinale Raffaele Merry del Val, Protettore


dell'Istituto

dei

Fratelli

delle

Scuole

Cristiane

(Lembecq).
13

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


delle Suore della Croce (Chavanod, Annecy).
Assistenti al Soglio Pontifcio :

12 Gennaio 1929. Monsig. Francesco Guglielmo

Howard, Vescovo di Co-

vington.
5

Marzo

Monsig. Tommaso Trussoni, Arcivescovo di Cosenza.

23

Monsig. Adamo Hefter, Vescovo di Gurk.

Protonotarii Apostolici
19

Giugno

ad

instar

participantium:

1928. Monsig. Giulio Barskowski, della diocesi di Cumia.

Monsig. Ludovico Rogacki, della medesima diocesi.

8 Febbraio 1929. Monsig. Andrea Boucher, dell'archidiocesi di Parigi.

Monsig. Ludovico Prunel, della medesima archidiocesi.

Aprile

Monsig. Antonino Barbaro, dell'archidiocesi di Messina.

Monsig. Pio Giardina, della medesima archidiocesi.

18

Monsig. Cosimo Lezzi, della diocesi di Nardo.


Prelati Domestici di S. S.:

Giugno

1928. Monsig. Stanislao Koprowski, della diocesi di Sandomir.

16

Monsig. Francesco Liss, della diocesi di Culma.

Monsig. Paolo Czaplewski, della medesima diocesi.

Monsig. Giuseppe Szydzik, della medesima diocesi.

204

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

16

Giugno

19

1928. Monsig. Sigismondo Rogala, della medesima diocesi.


Monsig. Saverio Klimaszewski, della diocesi di Tiraspol.

-28 Novembre

Monsig. Ludovico Borkowski, dell'archidiocesi di Mohilew.

9 Dicembre

Monsig. Carlo Gamba, della diocesi di Cremona.

9 Gennaio 1929. Monsig. Roberto Aldovrandi, dell'archidiocesi di Bari.


Monsig. Michele Samarelli, della medesima archidiocesi.

Monsig. Pietro Maddalena, della medesima archidiocesi.

Monsig. Vito Vendemmia, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giovanni Anaclerio, della medesima archidiocesi.

24

Monsig. Eugenio

26

Monsig. Carlo Gybney, della diocesi di Brooklyn.

Bnyay, della diocesi

di

Hajdodurog

(Rito greco).

Monsig. Tommaso Lynch, della medesima diocesi.

26

Monsig. Tommaso Cronin, della medesima diocesi.

Monsig. Guglielmo Farrell, della medesima diocesi.


Monsig. Ludovico Saunier, delF archidiocesi di Besanon.

6 Febbraio
17
18

Monsig. Agostino Musitelli, della diocesi di Bergamo.

Monsig. Pietro Marazzi, della diocesi di Crema.

Monsig. Carlo Franceschini, della medesima diocesi.

Marzo

Monsig. Michele Barry, dell'archidiocesi di Dubuque.

Monsig. Giuseppe Agostini, della diocesi di Como.

Monsig. Giovanni Battista Rapella, della medesima diocesi.


Monsig. Andrea J. Burns, della diocesi di Rockford.

Monsig. Giovanni P. Me Guire, della medesima diocesi.

Monsig. Federico F. Connor, della medesima diocesi.


8

Monsig. Cristiano Greinz, dell'archidiocesi di Salisburgo.

23

Monsig. Ernesto Lumini, della diocesi di Lodi.

25

Monsig. Adolfo Tenora, della diocesi di Brno.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si
degnato di conferire:
La
16

Ottobre

Commenda dell'Ordine Piano :

1928. Al sig. Amedeo Giovanni Battista Richardet, dell'archidiocesi di Besanon.

La Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


16 Febbraio 1929. Al sig. barone Giovanni Beck-Friis, Ciambellano di S. M.
il Re di Svezia.
6

Aprite

Al sig. Enrico Dorchy, dell'archidiocesi di Malines.

205

Diarium Romanae Curiae

La Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:


14

Marzo

1929. Al sig. comm.


mm. Enrico Vuillemenot, Tenente C
Colonnello della
Guardia Palatina d'Onore di S. S.

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


16

Marzo

1929. Al sig. Orazio Fernndez y Fernndez (Cile).

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


10

Ottobre

30 Novembre

1928. Al sig. cav. Narciso Desfontaines, della diocesi di Lilla.

Al sig. Luigi Hayaux du Tilly, della diocesi di Versailles.

Marzo

1929. Al sig. Ippolito A. F. Panhard, dell'archidiocesi di Parigi.

Al sig. cav. Massimiliano Prud'homme, della

12

Al sig. dott. Rodolfo Weyermann, dell'archidiocesi di Bam-

13

Al sig. avv. Francesco Ferrazza (Roma).

14

Al sig. dott. Ernesto Ambrogio Giacomo Mordret, della dio-

diocesi di

St-Di.
berga.

cesi di Le Mans.
15

Al sig. avv. Alfredo Silveri (Roma).

Al sig. cav. Emilio Bertinot, dell'archidiocesi di Parigi.

26
4
5

Aprile

Al sig. Leone Lalanne, della diocesi di Annecy.

Al sig. Arturo Ugo Klieber, della diocesi di Breslavia.

Al sig. Giuseppe- Eugenio Chapleau, dell'archidiocesi di


Quebec.

Al sig. Francesco Giuseppe Macken, del Vicariato Aposto-

12

Al sig. ing. Francesco Tappani, della diocesi di Pozzuoli.

Al sig. ing. Giulio Barbieri, della medesima diocesi.

lico del Nilo Superiore.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


30 Maggio

1928. Al sig. ing. Luigi Notari, della diocesi di Monaco (Principato).

28 Ottobre
14 Novembre

Al sig. arch. Fulberto Aureglia, della medesima diocesi.


Al sig. Paolo Bhaghel, della diocesi di Lilla.
Al sig. Giovanni Be Benedictis, della diocesi di Civita Castellana.

26

Al sig. Filippo Desurmont, della diocesi di Lilla.

29

Al sig. Ludovico Delagrange, della medesima diocesi.

9 Gennaio 1929. Al sig. Leone Italiani (Roma).


10

Al sig. Leone Crowley, dell'archidiocesi di Milwaukee.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

206

19 Gennaio 1929. Al sig. conte Alessandro Paar, della diocesi di Budejovice.

AL n. u. Teofilo Henneberg-Spieghel, della medesima diocesi.


26

29

30

Al sig. Giuseppe Lilly, della diocesi di Brooklyn,


Al sig. Patrizio Mallon, della medesima diocesi,
Al sig. Giorgio Hoffmann, della medesima diocesi,
Al sig. Tommaso Murray, delia medesima diocesi,
Al sig. Giulio Adolfo Lefranois, dell'archidioc. di Quebec,
Al sig. Giuseppe Minelli, dell'archidiocesi di Bologna,
Al sig. Choucri Cardahi, dell'archidiocesi di Beyrouth,
Al sig. Enrico Antonio Schouten, della diocesi di Haarlem.

i Febbraio
5

Marzo

Al sig. Giovanni Carlo M. Mathivon, della diocesi di Clermont.

13

15

18

22

27

12

Aprile

Al sig. Maturino Thomas, della diocesi di Quimper.


Al sig. Fernando Pariset, dell'archidiocesi di Lione,
Al sig. Raffaele Palestini (Roma).
Al sig. dott. Vittorio Molinari, dell'archidiocesi di Torino,
Al sig. Clemente Schellens, della diocesi di Bois-le-Duc.
Al sig. Ludovico P. Gagnon, dell'archidiocesi di Quebec,
Al sig. dott. Zeffirino Giasson, della medesima diocesi,
Al sig. dott. Ermanno Gatersleben, della diocesi di Wrzburg.
Al sig. dott. Alfonso Foerster, della medesima diocesi,
Al sig. dott. Edoardo Bundschuh, della medesima diocesi,
Al sig. Giovanni F. Buffart, della prefettura apostolica di

15

Padang.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:


4 Gennaio 1929. Al sig. Giuseppe Fonteyne (Belgio).

La Gran Croce dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


2 Febbraio 1929. Al sig. Nicola Giuseppe Arnold, della diocesi di Liegi.
17 Aprile

Al sig. barone Paolo von Stengel (Baviera).

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


18 Settembre 1928. Al sig. Giorgio Gentil, Ministro di Haiti presso la S. Sede.

La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


4

Marzo

1929. Al sig. cav. Antonio Regis, della diocesi di Ivrea.

Diarium Romanae

Curiae

207

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


14 Novembre 1928. Al sig. Giuseppe Luccioli, della diocesi di Orte.
17

Al sig. Giuseppe Sivk, della diocesi di Neosolio.

30 Gennaio 1929. Al sig. Diotallevio Tomba, dell'archidiocesi di Bologna.


4

Marzo

Al sig. Antonio Ellen a, della diocesi di Ivrea.

Al sig. Michele Riccardi, della medesima diocesi.

15

Al sig. Giovanni Amelotti, dell'archidiocesi di Torino.

23

Al sig. Giuseppe Filipello, della medesima archidiocesi.

25

Al sig. Alvaro Duarte Moreira Marques (Portogallo).

27

Al sig. Paolo Ellerbeck, della diocesi di Breslavia.

Al sig. dott. Alberto Franz, della diocesi di Wrzburg.

Al sig. dott. Federico Pfrien, della medesima diocesi.

Aprile

Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
26 Gennaio 1929. Monsig. Francesco Connolly, della diocesi di Brooklyn.

4
7

Marzo

Monsig. Francesco Oechsler, della medesima diocesi.

Monsig. Leopoldo Ivanisevi, della diocesi di Spalato.

Monsig. Giovanni Svestka, della diocesi di Brno.

Monsig. Silvestro Kulhanek, della medesima diocesi.

Monsig. Metodio Marvan, della medesima diocesi.

Monsig. Lino Cassani, della diocesi di Novara.

11

Monsig. Mario Bhm (Roma).

Monsig. Giuseppe Frediani (Roma).

15

Monsig. Francesco Vistalli, della diocesi di Bergamo.

23

Monsig. Venceslao Otta, della diocesi di Litomerice.

Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :


24 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Braga, della diocesi di Cagli.
14 Febbraio

. Monsig. Edoardo Vignati, dell'archidiocesi di Milano.

Cappellani Segreti d'Onore di S. S.:


12

Marzo

1929. Monsig. Adelmo Bisteghi, dell'archidiocesi di Bologna.

Monsig. Celso Venturi, della medesima archidiocesi.

208

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.:


21 Febbraio 1929. Il Sig. Eugenio Tiberghien, della diocesi di Lilia.

NECROLOGIO (*)'
4

Aprile

1929. Monsig. Domenico Berr, Vescovo di Bagdad, Delegato Apostolico della Mesopotamia, Kurdistan e Armenia
Minore.

Monsig. Eugenio Bernardo Corrigan, Vescovo tit. di Macre.

11

Monsig. Riccardo Lacy, Vescovo di Middlesborougb.

14

Monsig. Carlo Hryniewicki, Arcivescovo tit. di Perge.

(*) Ex praecedenti Necrologio, pag. 176, itemque ex Annuario Pontificio pel 1929, pag. 904
delenda prorsus est mentio R. P. D. Henrici Lonard.

AnnusXXI-Toi. XXI

7. Iunii 1929

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM

OFFICIALE

INTER SANCTAM SEDEM ET ITALIAE REGNUM


CONVENTIONES

TRATTATO F R A LA SANTA SEDE E L'ITALIA

I N

N O M E

D E L L A

S A N T I S S I M A

T R I N I T

Premesso :
Che la Santa Sede e ITtalia hanno riconosciuto la
convenienza di eliminare ogni ragione di dissidio fra
loro esistente con l'addivenire ad una sistemazione definitiva dei reciproci rapporti, che sia conforme a giustizia ed alla dignit delle due Alte Parti e che, assicurando alla Santa Sede in modo stabile una condizione
di fatto e di diritto la quale Le garantisca l'assoluta
indipendenza per l'adempimento della Sua alta missione
nel mondo, consenta alla Santa Sede stessa di riconoscere composta in modo definitivo ed irrevocabile la
(( questione romana , sorta nel 1870 con l'annessione
di Roma al Regno d'Italia sotto la dinastia di Casa
Savoia;
Che dovendosi, per assicurare alla Santa Sede l'assoluta e visibile indipendenza, garentirLe una sovranit indiscutibile pur nel campo internazionale, si ravvisata la necessit di costituire, con particolari modalit, la Citt del Vaticano, riconoscendo sulla medesima
ACTA, vol. X X I , n. 6.

14

210

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

alla Santa Sede la piena propriet e l'esclusiva ed assoluta potest e giurisdizione sovrana ;
Sua Santit il Sommo Pontefice Pio XI e Sua Maest Vittorio Emanuele I I I Re d'Italia, hanno risoluto
di stipulare un Trattato, nominando a tale effetto due
Plenipotenziari, cio per parte di Sua Santit, Sua
Eminenza Reverendissima il Signor Cardinale Pietro
Gasparri, Suo Segretario di Stato, e per parte di Sua
Maest, Sua Eccellenza il Signor Cavaliere Benito
Mussolini, Primo Ministro e Capo del Governo ; i quali,
scambiati i loro rispettivi pieni poteri e trovatili in
buona e dovuta forma, hanno convenuto negli Articoli
seguenti :
ART.

1.

L'Italia riconosce e riafferma il principio consacrato nell'articolo I dello Statuto del Regno 4 marzo
1848, pel quale la religione cattolica, apostolica e romana la sola religione dello Stato.
o

ART.

2.

L'Italia riconosce la sovranit della Santa Sede


nel campo internazionale come attributo inerente alla
sua natura, in conformit alla sua tradizione ed alle
esigenze della isua missione nel mondo.
ART.

3.

L'Italia riconosce alla Santa Sede la piena propriet e la esclusiva ed assoluta potest e giurisdizione
sovrana sul Vaticano, com' attualmente costituito, con
tutte le sue pertinenze e dotazioni, creandosi per tal
modo la Citt del Vaticano per gli speciali fini e con le
modalit di cui al presente Trattato. I confini di detta
Citt sono indicati nella Pianta che costituisce l'Allegato I del presente Trattato, del quale forma parte
integrante.
o

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

211

Resta peraltro inteso che la piazza di San Pietro,


pur facendo parte della Citt del Vaticano, continuer
ad essere normalmente aperta al pubblico e soggetta ai
poteri di polizia delle autorit italiane ; le quali si arresteranno ai piedi della scalinata della Basilica, sebbene questa continui ad essere destinata al culto pubblico, e si asterranno perci dal montare ed accedere
alla detta Basilica, salvo che siano invitate ad intervenire dall'autorit competente.
Quando la Santa Sede, in vista di particolari funzioni, credesse di sottrarre temporaneamente la piazza
di San Pietro al libero transito del pubblico, le autorit italiane, a meno che non fossero invitate dall'autorit competente a rimanere, si ritireranno al di l delle
linee esterne del colonnato berniniano e del loro prolungamento.
A R T . 4.

La sovranit e la giurisdizione esclusiva, che l'Italia riconosce alla Santa Sede sulla Citt del Vaticano,
importa che nella medesima non possa esplicarsi alcuna ingerenza da parte del Governo Italiano e che non
vi sia altra autorit che quella della Santa Sede.
ART.

5.

Per l'esecuzione di quanto stabilito nell'articolo


precedente, prima dell'entrata in vigore del presente
Trattato, il territorio costituente la Citt del Vaticano
dovr essere, a cura del Governo italiano, reso libero da
ogni vincolo e da eventuali occupatori. La Santa Sede
provveder a chiuderne gli accessi, recingendo le parti
aperte, tranne la piazza di San Pietro.
Resta per altro convenuto che, per quanto riflette
gli immobili ivi esistenti, appartenenti ad istituti od
enti religiosi, provveder direttamente la Santa Sede
a regolare i suoi rapporti con questi, disinteressandosene lo Stato italiano.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

A R T . 6.

L'Italia provveder, a mezzo degli accordi occorrenti con gli enti interessati, che alla Citt del Vaticano sia assicurata un'adeguata dotazione di acque in
propriet.
Provveder, inoltre, alla comunicazione con le
ferrovie dello Stato mediante la costruzione di una
stazione ferroviaria nella Citt del Vaticano, nella localit indicata nell'allegata Pianta (Alleg. I) e mediante la circolazione di veicoli propri del Vaticano
sulle ferrovie italiane.
Provveder altres al collegamento, direttamente
anche cogli altri Stati, dei servizi telegrafici, telefonici,
radiotelegrafici, radiotelefonici e postali nella Citt del
Vaticano.
Provveder infine anche al coordinamento degli
altri servizi pubblici.
A tutto quanto sopra si provveder a spese dello
Stato italiano e nel termine di un anno dall'entrata in
vigore del presente Trattato.
La Santa Sede provveder, a sue spese, alla sistemazione degli accessi del Vaticano gi esistenti e degli
altri che in seguito credesse di aprire.
Saranno presi accordi tra la Santa Sede e lo Stato
italiano per la circolazione nel territorio di quest'ultimo dei veicoli terrestri e degli aeromobili della Citt
del Vaticano.
A R T . 7.
Nel territorio intorno alla Citt del Vaticano il Governo italiano si impegna a non permettere nuove costruzioni, che costituiscano introspetto, ed a provvedere, per lo stesso fine, alla parziale demolizione di
quelle gi esistenti da Porta Cavalleggeri e lungo la
via Aurelia ed il viale Vaticano.
In conformit alle norme del diritto internazionale,
vietato agli aeromobili di qualsiasi specie di trasvolare
sul territorio del Vaticano.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

213

Nella Piazza Rusticucci e nelle zone adiacenti al


colonnato, ove non si estende la extraterritorialit di
cui all'art. 15, qualsiasi mutamento edilizio o stradale,
che possa interessare la Citt del Vaticano, si far di
comune accordo.
A R T . 8.

L'Italia, considerando sacra ed inviolabile la persona del Sommo Pontefice, dichiara punibili l'attentato
contro di Essa e la provocazione a commetterlo con le
stesse pene stabilite per l'attentato e la provocazione a
commetterlo contro la persona del Re.
Le offese e le ingiurie pubbliche commesse nel territorio italiano contro la persona del Sommo Pontefice
con discorsi, con fatti e con scritti sono punite come le
offese e le ingiurie alla persona del Re.
A R T . 9.

In conformit alle norme del diritto internazionale


sono soggette alla sovranit della Santa Sede tutte le
persone aventi stabile residenza nella Citt del Vaticano. Tale residenza non si perde per il semplice fatto
di una temporanea dimora altrove, non accompagnata
dalla perdita dell'abitazione nella Citt stessa o da altre
circostanze comprovanti l'abbandono di detta residenza.
Cessando di essere soggette alla sovranit della
Santa Sede, le persone menzionate nel comma precedente, ove a termini della legge italiana, indipendentemente dalle circostanze di fatto sopra previste, non siano
da ritenere munite 41 altra cittadinanza, saranno in
Italia considerate senz'altro cittadini italiani.
Alle persone stesse, mentre sono soggette alla sovranit della Santa Sede, saranno applicabili nel territorio del Regno d'Italia, anche nelle materie in cui deve
essere osservata la legge personale (quando non siano
regolate da norme emanate dalla Santa Sede), quelle

214

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

della legislazione italiana, e ove si tratti di persona che


sia da ritenere munita di altra cittadinanza, quelle dello
Stato cui essa appartiene.
ART. 1 0 .

I dignitari della Chiesa e le persone appartenenti


alla Corte Pontificia, che verranno indicati in un elenco
da concordarsi fra le Alte Parti contraenti, anche
quando non fossero cittadini del Vaticano, saranno
sempre ed in ogni caso rispetto all'Italia esenti dal servizio militare, dalla giuria e da ogni prestazione di carattere personale.
Questa disposizione si applica pure ai funzionari di
ruolo dichiarati dalla Santa Sede indispensabili, addetti in modo stabile e con stipendio fsso agli uffici
della Santa Sede, nonch ai dicasteri ed agli uffici indicati appresso negli articoli 13, 14, 15 e 16, esistenti
fuori della Citt del Vaticano. Tali funzionari saranno
indicati in altro elenco, da concordarsi come sopra
detto e che annualmente sar aggiornato dalla Santa
Sede.
Gli ecclesiastici che, per ragione di ufficio, partecipano fuori della citt del Vaticano all'emanazione
degli atti della Santa Sede, non sono soggetti per cagione di essi a nessun impedimento, investigazione o
molestia da parte delle autorit italiane.
Ogni persona straniera investita di ufficio ecclesiastico in Roma gode delle garanzie personali competenti ai cittadini italiani in virt delle leggi del Regno.
ART. 11.

Gli enti centrali della Chiesa Cattolica sono esenti


da ogni ingerenza da parte dello Stato italiano (salvo
le disposizioni delle leggi italiane concernenti gli
acquisti dei corpi morali), nonch dalla conversione
nei riguardi dei beni immobili.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum.

ART.

215

12.

L'Italia riconosce alla Santa Sede il diritto di legazione attivo e passivo secondo le regole generali del
diritto internazionale.
Gli inviati dei Governi esteri presso la Santa Sede
continuano a godere nel Regno di tutte le prerogative
ed immunit, che spettano agli agenti diplomatici secondo il diritto internazionale, e le loro sedi potranno
continuare a rimanere nel territorio Italiano godendo
delle immunit loro dovute a norma del diritto internazionale, anche se i loro Stati non abbiano rapporti
diplomatici con l'Italia.
Resta inteso che l'Italia si impegna a lasciare sempre ed in ogni caso libera la corrispondenza da tutti gli
Stati, compresi i belligeranti, alla Santa Sede e viceversa, nonch il libero accesso dei Vescovi di tutto il
mondo alla Sede Apostolica.
Le Alte Parti contraenti si impegnano a stabilire
fra loro normali rapporti diplomatici, mediante accreditamento di un Ambasciatore italiano presso la Santa
Sede e di un Nunzio pontifcio presso l'Italia, il quale
sar il (Decano del Corpo Diplomatico, a' termini del
diritto consuetudinario riconosciuto dal Congresso di
Vienna con atto del 9 giugno 1815.
Per effetto della riconosciuta sovranit e senza
pregiudizio di quanto disposto nel successivo art. 19,
i diplomatici della Santa Sede ed i corrieri spediti in
nome del Sommo Pontefice godono nel territorio italiano, anche in tempo di guerra, dello stesso trattamento dovuto ai diplomatici ed ai corrieri di gabinetto
degli altri governi esteri, secondo le norme del diritto
internazionale.
A R T . 13.
L'Italia riconosce alla Santa Sede la piena propriet delle Basiliche patriarcali di San Giovanni in
Laterano, di Santa Maria Maggiore e di San Paolo,
cogli edifici annessi (Alleg. II, 1, 2 e 3).

!6

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

Lo Stato trasferisce alla Santa Sede la libera'gestione ed amministrazione della detta Basilica di
San Paolo e dell'annesso Monastero, versando altres
alla Santa Sede i capitali corrispondenti alle somme
stanziate annualmente nel bilancio del Ministero della
Pubblica Istruzione per la detta Basilica.
Resta del pari inteso che la Santa Sede libera
proprietaria del dipendente edifcio di S. Callisto presso
S. Maria in Trastevere (Alleg. II, 9).
ART. 14.

L'Italia riconosce alla Santa Sede la piena propriet del palazzo pontificio di Castel Gandolfo con
, tutte le dotazioni, attinenze e dipendenze (Alleg. II, 4 ) ,
quali ora si trovano gi in possesso della Santa Sede
medesima, nonch si obbliga a cederLe, parimenti in
piena propriet, effettuandone la consegna entro sei
mesi dall'entrata in vigore del presente Trattato, la
Villa Barberini in Castel Gandolfo con tutte le dotazioni, attinenze e dipendenze (Alleg. II, 5).
Per integrare la propriet degli immobili siti nel
lato nord del Colle Gianicolense appartenenti alla Sacra
Congregazione di Propaganda Fide e ad altri Istituti
ecclesiastici e prospicienti verso i palazzi vaticani, lo
Stato s'impegna a trasferire alla Santa Sede od agli enti
che saranno da Essa indicati gli immobili di propriet
dello Stato o di terzi esistenti in detta zona. Gli immobili appartenenti alla detta Congregazione e ad altri
Istituti e quelli da trasferire sono indicati nell'allegata
Pianta (Alleg. II, 12).
L'Italia, infine, trasferisce alla Santa Sede in piena e libera propriet gli edifici ex-conventuali in Roma
annessi alla Basilica dei Santi XII Apostoli ed alle
chiese di Sant'Andrea della Valle e di San Carlo ai Catinari, con tutti gli annessi e dipendenze (Alleg. III, 3,
4 e 5), e da consegnarsi liberi da occupatori entro un
anno dall'entrata in vigore del presente Trattato.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Begnum

217

ART. 15.

Gli immobili indicati nell'art. 13 e negli alinea primo e secondo dell'art. 1 4 , nonch i palazzi della Dataria, della Cancelleria, di Propaganda Fide in Piazza di
Spagna, il palazzo del Sant'uffzio ed adiacenze,
quello dei Convertendi (ora Congregazione per la
Chiesa Orientale) in piazza Scossacavalli, il palazzo del
Vicariato (Alleg. II, 6, 7, 8, 10 e 1 1 ) , e gli altri edifci
nei quali la Santa Sede in avvenire creder di sistemare
altri suoi Dicasteri, bench facenti parte del territorio
dello Stato italiano, godranno delle immunit riconosciute dal diritto internazionale alle sedi degli agenti
diplomatici di Stati esteri.
Le stesse immunit si applicano pure nei riguardi
delle altre Chiese, anche fuori di Roma, durante il tempo in cui vengano nelle medesime, senza essere aperte
al pubblico, celebrate funzioni coll'intervento del Sommo Pontefice,
ART. 16.

Gli immobili indicati nei tre articoli precedenti,


nonch quelli adibiti a sedi dei seguenti istituti pontifici : Universit Gregoriana, Istituto Biblico, Orientale, Archeologico, Seminario Russo, Collegio Lombardo, i due palazzi di Sant'Apollinare e la Casa degli esercizi per il Clero di San Giovanni e Paolo (Alleg. III, 1,
1 bis, 2, 6, 7, 8 ) , non saranno mai assoggettati a vincoli
o ad espropriazioni per causa di pubblica utilit, se non
previo accordo con la Santa Sede, e saranno esenti da
tributi sia ordinari che straordinari tanto verso lo Stato
quanto verso qualsiasi altro ente.
0 in facolt della Santa Sede di dare a tutti i suddetti immobili, indicati nel presente articolo e nei tre
articoli precedenti, l'assetto che creda, senza bisogno
di autorizzazioni o consensi da parte di autorit governative, provinciali o comunali italiane, le quali possono
. all'uopo fare sicuro assegnamento sulle nobili tradizioni
artistiche che vanta la Chiesa Cattolica.

218

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ART.

17.

Le retribuzioni, di qualsiasi natura, dovute dalla


Santa Sede, dagli altri enti centrali della Chiesa Cattolica e dagli enti gestiti direttamente dalla Santa
Sede anche fuori di Roma, a dignitari, impiegati e salariati, anche non stabili, saranno nel territorio italiano esenti, a decorrere dal I gennaio 1929, da qualsiasi tributo tanto verso lo Stato quanto verso ogni
altro ente.
o

ART.

18.

I tesori d'arte e di scienza esistenti nella Citt del


Vaticano e nel Palazzo Lateranense rimarranno visibili agli studiosi ed ai visitatori, pur essendo riservata
alla Santa Sede piena libert di regolare l'accesso del
pubblico.
ART.

19.

I diplomatici e gli inviati della Santa Sede, i diplomatici e gli inviati dei Governi esteri presso la Santa
Sede e i dignitari della Chiesa provenienti dall'estero
'diretti alla .Citt del Vaticano e muniti di passaporti
degli Stati di provenienza, vistati dai rajppresentanti
pontifici all'estero, potranno senz'altra formalit accedere alla medesima attraverso il territorio italiano.
Altrettanto dicasi per le suddette persone, le quali munite di regolare passaporto pontificio si recheranno
dalla Citt del Vaticano all'estero.

ART. 2 0 .

Le merci provenienti dall'estero e dirette alla Citt del Yaticano, o, fuori della medesima, ad istituzioni
od uffici della Santa Sede, saranno sempre ammesse da
qualunque punto del confine italiano ed in qualunque
porto del Regno al transito |per il territorio italiano
con piena esenzione dai diritti doganali e daziari.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

219

ART. 2 1 .

Tutti i Cardinali godono in Italia degli onori dovuti ai Principi del sangue : quelli residenti in Roma,
anche fuori della Citt del Vaticano, sono a tutti gli
effetti cittadini della medesima.
Durante la vacanza della Sede Pontifcia, l'Italia
provvede in modo speciale a che non sia ostacolato il
libero transito ed accesso dei Cardinali attraverso il
territorio italiano al Vaticano, e che non si ponga im
pedimento o limitazione alla libert personale dei medesimi.
Cura, inoltre, l'Italia che nel suo territorio all'intorno della Citt del Vaticano non vengano commessi
atti, che comunque possano turbare le adunanze del
Conclave.
Le dette norme valgono anche per i Conclavi che
si tenessero fuori della Citt del Vaticano, nonch per
i Concilii presieduti dal Sommo Pontefice o dai suoi
Ledati e nei riguardi dei Vescovi chiamati a parteciparvi.
ART. 2 2 .

A richiesta della Santa Sede e per delegazione che


potr essere data dalla medesima o nei singoli casi o in
modo permanente, l'Italia provveder nel suo territorio alla punizione dei delitti che venissero commessi
nella Citt del Vaticano, salvo quando l'autore del delitto si sia rifugiato nel territorio italiano, nel qual
caso si proceder .senz'altro contro di lui a norma delle
leggi italiane.
La Santa Sede consegner allo Stato italiano le
persone, che si fossero rifugiate nella Citt del Vaticano, imputate di atti, commessi nel territorio italiano,
che siano ritenuti delittuosi dalle leggi di ambedue gli
Stati.
Analogamente si provveder per le persone imputate di delitti, che si fossero rifugiate negli immobili

220

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

dichiarati immuni nell'art. 1 5 , a meno che i preposti


ai detti immobili preferiscano invitare gli agenti italiani ad entrarvi per arrestarle.
ART. 2 3 .

Per l'esecuzione nel Regno delle sentenze emanate dai tribunali della Citt del Vaticano si applicheranno le norme del diritto internazionale.
Avranno invece senz'altro piena efficacia giuridica, anche a tutti gli effetti civili, in Italia le sentenze ed i provvedimenti emanati da autorit ecclesiastiche ed ufficialmente comunicati alle autorit civili,
circa persone ecclesiastiche o religiose e concernenti
materie spirituali o disciplinari.
ART. 2 4 .

La Santa Sede, in relazione alla sovranit che le


compete anche nel campo internazionale, dichiara che
Essa vuole rimanere e rimarr estranea alle competizioni temporali fra gli altri Stati ed ai Congressi internazionali indetti per tale oggetto, a meno che le parti
contendenti facciano concorde appello alla sua missione di pace, riservandosi in ogni caso di far valere la sua
potest morale e spirituale.
In conseguenza di ci la Citt del Vaticano sar
sempre ed in ogni caso considerata territorio neutrale
ed inviolabile.
ART. 2 5 .

Con speciale convenzione sottoscritta unitamente


al presente Trattato,la quale costituisce l'Allegato IV
al medesimo e ne forma parte integrante, si provvede
alla liquidazione dei crediti della Santa Sede verso
l'Italia.
ART. 2 6 .

La Santa Sede ritiene ,che con gli accordi, i quali


sono oggi sottoscritti, Le viene assicurato adeguatamente quanto Le occorre per provvedere con la dovuta

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

libert ed indipendenza al governo pastorale della


Diocesi di Roma e della Chiesa Cattolica in Italia e nel
mondo ; dichiara definitivamente ed irrevocabilmente
composta e quindi eliminata la questione romana e
riconosce il Regno d'Italia sotto la dinastia di Casa
Savoia con Roma capitale dello Stato italiano.
Alla sua volta l'Italia riconosce lo Stato della
Citt del Vaticano sotto la sovranit del Sommo Pontefice.
E abrogata la legge 13 ;maggio 1871 n. 214 e qualunque altra disposizione contraria al presente Trattato.
ART.

,27.

II presente Trattato, non oltre quattro mesi dalla


firma, sar sottoposto alla ratifica del Sommo Pontefice e del Re d'Italia ed entrer in vigore all'atto stesso
dello scambio delle ratifiche.
Roma, undici febbraio millenovecentoventinove.

L.S.

METRO

CARDINALE

GASPARRI.

BENITO MUSSOLINI.

i-

Allegalo i.

Territorio dello Stato


della Citt del Vaticano.

Citt del Vatica

IHN

Secala

1:5000

Piazzale per i seri/zzi de//a stazione


m y ri

Allegato II.

mobili con privilegio di extraterritorialit


e con esenzione da espropriazioni
e da tributi.

<m

Bassilica e Palazzo Apostolico Lateranense


annessi con la Scala Santa ~

ed

Scafa

i:5000

231

TaV

Bas i/ica di S. Pao/o con gif


Ed/ci ann essi ~

233

Toc v-

P i/3 zzo Pariti F/cia di Caste/ (farido ffo^

Za

j/raro/ac/'

S.AifoniQ

ad/r/a

nassagg/o

nuhf/co^

Sea/a: J:

a u f
T OLK 6

Palazzo de//a Oa/~a nia

Scafa

1:5000

239

Pa/azzo

c/e//a

Canee //er>/a

N.

241
ACTA, vol. XXI, n. 6.

All II
Tai/.

245

)3ZZO

de/ Convertendi

Chiesa

r/enf/e )

-X

CMt Congregazione per

in piazza Scossacava/f/ ~>

Pai a zzo del S. Offizio ed adiacenze


p

z a

S Pietro

, JUL-

All. II

Pa/azzo de/ V/ea ria/-o


in via c/e//a Pigna. ~

Tav.

Immobili s\
Gianicoo J

Nota - Per le ref-f i Piche


dipendenti' da esigenza
viabili saranno presi act
col Governaforaf- c/i Ro

Allegato III.

Immobili esenti
da espropriazioni e da tributi.

253

AJ,
TctV. 1

Universit

Gregon/ana

Scala 1:5000

- 255

Universit Gregoriana alla Plotta.

Al/.ffl
Tay

259 -

AJIJL
Tav:c

P/zzo dei SS. XIf Aposfo/i-

S?a/a i:sooo

261

Pa/azzo annesso affa Ciesa di


, S. Andrea de Ha I/a//e _

Scala

l:5ooo

A JIM
TarS

Palazzo annesso a//a Chiesa di


S. Carlo ai Ca H nari~

Scala

1:5000

65 -

All. M
Tav.6

Istituto archeologico-Istituto Orientale Cotiegio Lombardo - Collegio Russo ~

Scalai:S 000

267

Palazzi di S. Apollinare

SC3TE I : 5o

I
i

AHM
Tav:8
Casa di esercizi per i/ C/ero

in

SS. Giovanni e Pao/o ~

Zona &rcAeo/ogica per /a guale e per i/ T/in feo


di Jfe roe saranno s tabi/rie in/-ese co/ Ministero
de/la
Pubblica Istruzione^
- 271

i
I

Allegato IV.

CONVENZIONE FINANZIARIA

Si premette:
Clie la Santa Sede e l'Italia, a seguito della stipulazione del Trattato, col quale stata definitivamente composta la questione romana , hanno ritenuto necessario
regolare con una convenzione distinta, ma formante parte
integrante del medesimo, i loro rapporti finanziari;
Che il Sommo Pontefice, considerando da un lato i
danni ingenti subiti dalla Sede Apostolica per la perdita del
patrimonio di San Pietro, costituito dagli antichi Stati Pontifici, e dei beni degli enti ecclesiastici, e dall'altro i bisogni
sempre crescenti della Chiesa pur soltanto nella Citt di
Boma, e tuttavia avendo anche presente la situazione finanziaria dello Stato e le condizioni economiche del popolo
italiano specialmente dopo la guerra, ha ritenuto di hmitare
allo stretto necessario la richiesta di indennizzo, domandando una somma, parte in contanti e parte in consolidato, la quale in valore di molto inferiore a quella che
a tutt'oggrlo Stato avrebbe dovuto sborsare alla S. Sede
medesima anche solo in esecuzione dell'impegno assunto con
la legge 13 maggio 1871 ;
Che lo Stato italiano, apprezzando i paterni sentimenti
del Sommo Pontefice, ha creduto doveroso aderire alla richiesta del pagamento di detta somma;
Le due Alte Parti, rappresentate dai medesimi Plenipotenziari, hanno convenuto:
ART.

1.

L'Italia si obbliga a versare, allo scambio delle ratifiche


del Trattato, alla Santa Sede la somma di lire italiane
750.000.000 (settecento cinquanta milioni) ed a consegnare
contemporaneamente alla medesima tanto Consolidato italiano 5 % al portatore (col cupone scadente al 30 giugno
p. v.) del valore nominale di lire italiane 1.000.000.000
(un miliardo).
ACTA, vol. XXI, n. 6.

18

Acta Apostoticae Sedis - Commentarium Officiale

274

ART. 2 .

La Santa Sede dichiara di accettare quanto sopra a


definitiva sistemazione dei suoi rapporti finanziari con l'Italia in dipendenza degli avvenimenti del 1870.
ART. 3 .

Tutti gli atti da compiere per l'esecuzione del Trattato,


della presente Convenzione e del Concordato, saranno esenti
da ogni tributo.
Roma, undici febbraio millenovecentoventinove.

L. S.

PIETRO

L.S.

BENITO MUSSOLINI.

CARDINALE

GiASPARRI.

CONCOKDATO FEA LA SANTA SEDE E L'ITALIA

IN NOME DELLA SANTISSIMA TRINIT

Premesso :

Che fin dall'inizio delle trattative tra la Santa


Sede e l'Italia per risolvere la questione romana la
Santa Sede stessa ha proposto che il Trattato relativo
a detta questione fosse accompagnato, per necessario
complemento, da un Concordato, inteso a regolare le
condizioni della Religione e della Chiesa in Italia ;
Che stato conchiuso e firmato oggi stesso il Trattato per la soluzione della questione romana ;
Sua Santit il Sommo Pontefice Pio XI e Sua
Maest Vittorio Emanuele III, Re d'Italia, hanno risoluto di fare un Concordato, ed all'uopo hanno nominato gli stessi Plenipotenziarii, delegati per la stipulazione del Trattato, cio per parte di Sua Santit, Sua
Eminenza Reverendissima il Signor Cardinale Pietro
Grasparri, Suo Segretario di Stato, e per parte di Sua
Maest, Sua Eccellenza il Signor Cavaliere Benito

S76

Acta Apostolicae Sedis Commentarium Officiale

Mussolini, Primo Ministro e Capo del Governo, i quali,


scambiati i loro Pieni Poteri e trovatili in buona e dovuta forma, hanno convenuto negli Articoli seguenti :
A R T . 1.

L'Italia, ai sensi dell'art. 1 del Trattato, assicura


alla Chiesa Cattolica il libero esercizio del potere spirituale, il libero e pubblico esercizio del culto, nonch
della sua giurisdizione in materia ecclesiastica in conformit alle norme del presente Concordato ; ove occorra, accorda agli ecclesiastici per gli atti del loro ministero spirituale la difesa da parte delle sue autorit.
In considerazione del carattere sacro della Citt
Eterna, sede vescovile del Sommo Pontefice, centro del
mondo cattolico e mta di pellegrinaggi, il Governo italiano avr cura di impedire in Roma tutto ci che possa
essere in contrasto col detto carattere.
ART.

2.

La Santa Sede comunica e corrisponde liberamente


con i Vescovi, col clero e con tutto il mondo cattolico
senza alcuna ingerenza del Governo italiano.
Parimenti, per tutto quanto si riferisce al mini- '
stero pastorale, i Vescovi comunicano e corrispondono
liberamente col loro clero e con tutti i fedeli.
Tanto la Santa Sede quanto i Vescovi possono pubblicare liberamente ed anche affiggere nell'interno ed
alle porte esterne degli edifci destinati al culto o ad
uffici del loro ministero le istruzioni, ordinanze, lettere pastorali, bollettini diocesani ed altri atti riguardanti il governo spirituale dei fedeli, che crederanno di
emanare nell'ambito della loro competenza. Tali pubblicazioni ed affissioni ed in genere tutti gli atti e documenti relativi al governo spirituale dei fedeli non
sono soggetti ad oneri fiscali.
Le dette pubblicazioni per quanto riguarda la
Santa Sede possono essere fatte in qualunque lingua,
quelle dei Vescovi sono fatte in lingua italiana o la-

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

277

tina ; ma, accanto al testo italiano, l'autorit ecclesiastica pu aggiungere la traduzione in altre lingue.
Le autorit ecclesiastiche possono senza alcuna ingerenza delle autorit civili eseguire collette nell'interno ed all'ingresso delle chiese nonch negli edifci di
loro propriet.
ART. 3 .

Gli studenti di teologia, quelli degli ultimi due


anni di propedeutica alla teologia avviati al sacerdozio
ed i novizi degli istituti religiosi possono, a loro richiesta, rinviare, di anno in anno, fino al ventesimosesto
anno di et l'adempimento degli obblighi del servizio
militare.
I chierici ordinati in sacris ed i religiosi, che hanno
emesso i voti, sono esenti dal servizio militare, salvo
il caso di mobilitazione generale. In tale caso, i sacerdoti passano nelle forze armate dello Stato, ma loro
conservato l'abito ecclesiastico, affinch esercitino fra
le truppe il sacro ministero sotto la giurisdizione ecclesiastica dell'Ordinario militare ai sensi dell'art. 14. Gli
altri chierici o religiosi sono di preferenza destinati ai
servizi sanitari.
Tuttavia, anche se siasi disposta la mobilitazione
generale, sono dispensati dal presentarsi alla chiamata
i sacerdoti con cura di anime. Si considerano tali gli
Ordinari, i parroci, i vice parroci o coadiutori, i vicari
ed i sacerdoti stabilmente preposti a rettorie di chiese
aperte al culto.
ART.

4.

Gli ecclesiastici ed i religiosi sono esenti dall'ufficio di giurato.


ART.

5.

Nessun ecclesiastico pu essere assunto o rimanere in un impiego od ufficio dello Stato italiano o di
enti pubblici dipendenti dal medesimo senza il nulla
osta dell'Ordinario diocesano.

278

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

La revoca del nulla osta priva l'ecclesiastico della


capacit di continuare ad esercitare l'impiego o l'ufficio
assunto.
In ogni caso i sacerdoti apostati o irretiti da censura non potranno essere assunti n conservati in un
insegnamento, in un ufficio od in un impiego, nei quali
siano a contatto immediato col pubblico.
A R T . 6.

Gli stipendi e gli altri assegni, di cui godono gli


ecclesiastici in ragione del loro ufficio, sono esenti da
pignorabilit nella stessa misura in cui lo sono gli stipendi e gli assegni degl'impiegati dello Stato.
X\RT. 7.

Gli ecclesiastici non possono essere richiesti da magistrati o da altra autorit a dare informazioni su persone o materie di cui siano venuti a conoscenza per ragione del sacro ministero.
A R T . 8.

Nel caso di deferimento al magistrato penale di un


ecclesiastico o di un religioso per delitto, il Procuratore del Re deve informarne immediatamente l'Ordinario della diocesi, nel cui territorio egli esercita giurisdizione ; e deve sollecitamente trasmettere di ufficio
al medesimo la decisione istruttoria e, ove abbia luogo,
la sentenza terminativa del giudizio tanto in primo
grado quanto in appello.
In caso di arresto, l'ecclesiastico o il religioso
trattato col riguardo dovuto al suo stato ed al suo grado
gerarchico.
Nel caso di condanna di un ecclesiastico o di un religioso, la pena scontata possibilmente in locali separati da quelli destinati ai laici, a meno che l'Ordinario
competente non abbia ridotto il condannato allo stato
laicale.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

279

A R T . 9.

Di regola, gli edifici aperti al culto sono esenti da


requisizioni od occupazioni.
Occorrendo per gravi necessit pubbliche occupare
un edificio aperto al culto, l'autorit che procede all'occupazione deve prendere previamente accordi con
l'Ordinario, a meno che ragioni di assoluta urgenza a
ci si oppongano. In tale ipotesi, l'autorit procedente
deve informare immediatamente il medesimo.
Salvo i casi di urgente necessit, la forza pubblica
non pu entrare, per l'esercizio delle sue funzioni, negli
edifci aperti al culto, senza averne dato previo avviso
all'autorit ecclesiastica.
ART.

10.

Non si potr per qualsiasi causa procedere alla demolizione di edifzi aperti al culto, se non previo accordo colla competente autorit ecclesiastica.
ART.

11.

Lo Stato riconosce i giorni festivi stabiliti dalla


Chiesa, che sono i seguenti :
Tutte le domeniche ;
Il primo giorno dell'anno ;
U giorno dell'Epifania (6 gennaio) ;
U giorno della festa di S. Giuseppe (19 marzo);
Il giorno dell'Ascensione ;
Il giorno del Corpus Domini;
Il giorno della festa dei Ss. Apostoli Pietro e
Paolo (29 giugno) ;
Il giorno dell'Assunzione della B. V. Maria
(15 agosto) ;
Il giorno di Ognissanti (I novembre) ;
Il giorno della festa dell'Immacolata Concezione (8 dicembre) ;
o

Il giorno di Natale (25 dicembre).

280

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ART.

12.

Nelle domeniche e nelle feste di precetto, nelle


chiese in cui officia un Capitolo, il celebrante la Messa
Conventuale canter, secondo le norme della sacra liturgia, una preghiera per la prosperit del Re d'Italia
e dello Stato italiano.
ART.

13.

Il Governo italiano comunica alla Santa Sede la


tabella organica del personale ecclesiastico di ruolo adibito al servizio dell'assistenza spirituale presso le forze
militari dello Stato appena essa sia stata approvata nei
modi di legge.
La designazione degli ecclesiastici, cui commessa
l'alta direzione del servizio di assistenza spirituale (Ordinario militare, vicario ed ispettori), fatta confidenzialmente dalla Santa Sede al Governo italiano. Qualora il Governo italiano abbia ragioni da opporre alla
fatta designazione, ne dar comunicazione alla Santa
Sede, la quale proceder ad altra designazione.
L'Ordinario militare sar rivestito della dignit arcivescovile.
La nomina dei cappellani militari fatta dalla
competente autorit dello Stato italiano su designazione dell'Ordinario militare.
ART.

14.

Le truppe italiane di aria, di terra e di mare godono, nei riguardi dei doveri religiosi, dei privilegi e
delle esenzioni consentite dal diritto canonico.
I cappellani militari hanno, riguardo alle dette
truppe, competenze parrocchiali. Essi esercitano il sacro ministero sotto la giurisdizione dell'Ordinario militare, assistito dalla propria Curia.
L'Ordinario militare ha giurisdizione anche sul
personale religioso, maschile e femminile, addetto agli
ospedali militari.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

ART.

15.

L'Arcivescovo ordinario militare preposto al Capitolo della chiesa del Pantheon in Roma, costituendo con esso il clero, cui affidato il servizio religioso di
detta Basilica.
Tale clero autorizzato a provvedere a tutte le
funzioni religiose, anche fuori di Roma, che in conformit alle regole canoniche siano richieste dallo Stato
o dalla Reale Casa.
La Santa Sede consente a conferire a tutti i canonici componenti il capitolo del Pantheon la dignit di
protonotari ad instar, durante munere. La nomina di
ciascuno di essi sar fatta dal Cardinale Vicario di Roma dietro presentazione da parte di Sua Maest il Re
d'Italia, previa confidenziale indicazione del presentando.
La S. Sede si riserva di trasferire ad altra chiesa
la Diaconia.
ART. 16.

Le Alte Parti contraenti procederanno d'accordo,


a mezzo di commissioni miste, ad una revisione della
circoscrizione delle diocesi, allo scopo di renderla possibilmente rispondente a quella delle provincie dello
Stato.
Resta inteso che la Santa Sede eriger la diocesi
di Zara ; che nessuna parte del territorio soggetto alla
sovranit del Regno d'Italia dipender da un Vescovo,
la cui sede si trovi in territorio soggetto alla sovranit
di altro Stato ; e che nessuna diocesi del Regno comprender zone di territorio soggette alla sovranit di
altro Stato.
Lo stesso principio sar osservato per tutte le parrocchie esistenti o da costituirsi in territori vicini ai
confini dello Stato.
Le modificazioni, che dopo l'assetto innanzi accennato si dovessero in avvenire arrecare alle circoscrizioni delle diocesi, saranno disposte dalla Santa Sede pre-

282

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

vii accordi col Governo italiano ed in osservanza delle


direttive su espresse, salvo le piccole rettifiche di territorio richieste dal bene delle anime.
ART.

17.

La riduzione delle diocesi che risulter dall'applicazione dell'articolo precedente, sar attuata via via
che le diocesi medesime si renderanno vacanti.
Resta inteso che la riduzione non importer soppressione dei titoli delle diocesi n dei capitoli, che saranno conservati, pur raggruppandosi le diocesi in
modo che i capoluoghi delle medesime corrispondano
a quelli delle provinole.
Le riduzioni suddette lasceranno salve tutte le attuali risorse economiche delle diocesi e degli altri enti
ecclesiastici esistenti nelle medesime, compresi gli assegni ora corrisposti dallo Stato italiano.
ART.

18.

Dovendosi, per disposizione dell'autorit ecclesiastica, raggruppare in via provvisoria o definitiva pi


parrocchie, sia affidandole ad un solo parroco assistito
da uno o pi vice-parroci, sia riunendo in un solo presbiterio pi sacerdoti, lo Stato manterr inalterato il
trattamento economico dovuto a dette parrocchie.
ART.

19.

La scelta degli Arcivescovi e Vescovi appartiene


alla Santa Sede.
Prima di procedere alla nomina di un Arcivescovo
o di un Vescovo diocesano o di un coadiutore cum iure
successionis, la, Santa Sede comunicher il nome della
persona prescelta al Governo italiano per assicurarsi
che il medesimo non abbia ragioni di carattere politico
da sollevare contro la nomina.
Le pratiche relative si svolgeranno con la maggiore possibile sollecitudine e con ogni riservatezza, in
modo che sia mantenuto il segreto sulla persona prescelta, finch non avvenga la nomina della medesima.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

283

A R T . 20.

I Vescovi, prima di prendere possesso della loro


diocesi, prestano nelle mani del Capo dello Stato un
giuramento di fedelt secondo la formla seguente :
Davanti a Dio e sui Santi Vangeli, io giuro e proce metto, siccome si conviene ad un Vescovo, fedelt
(( allo Stato italiano. Io giuro e prometto di rispettare
(( e di far rispettare dal mio clero il Re ed il Governo
(( stabilito secondo le leggi costituzionali dello Stato.
Io giuro e prometto inoltre che non parteciper ad alci cun accordo n assister ad alcun consiglio che possa
(( recar danno allo Stato italiano ed all'ordine pubblico
<( e che non permetter al mio clero simili partecipaci zioni. Preoccupandomi del bene e dell'interesse dello
(( Stato italiano, cercher di evitare ogni danno che
<( possa minacciarlo .
ART.

21.

La provvista dei benefci ecclesiastici appartiene


all'autorit ecclesiastica.
Le nomine degl'investiti dei benefci parrocchiali
sono dall'autorit ecclesiastica competente comunicate riservatamente al Governo italiano e non possono
avere corso prima che siano passati trenta giorni dalla
comunicazione.
In questo termine, il Governo italiano, ove gravi
ragioni si oppongano alla nomina, pu manifestarle riservatamente all'autorit ecclesiastica, la quale, permanendo il dissenso, deferir il caso alla Santa Sede.
Sopraggiungendo gravi ragioni che rendano dannosa la permanenza di un ecclesiastico in un determinato benefcio parrocchiale, il Governo italiano comunicher tali ragioni all'Ordinario, che d'accordo col Governo prender entro tre mesi le misure appropriate.
In caso di divergenza tra l'Ordinario ed il Governo, la
Santa Sede affider la soluzione della questione a due
ecclesiastici di sua scelta, i quali d'accordo con due de-

284

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

legati del Governo italiano prenderanno una decisione


definitiva.
A R T . 22.
Non possono essere investiti di benefci esistenti
in Italia ecclesiastici che non siano cittadini italiani.
I titolari delle diocesi e delle parrocchie devono inoltre
parlare la lingua italiana. Occorrendo, dovranno essere loro assegnati coadiutori che, oltre l'italiano, intendano e parlino anche la lingua localmente in uso, allo
scopo di prestare l'assistenza religiosa nella lingua dei
fedeli secondo le regole della Chiesa.
A R T . 23.

Le disposizioni degli articoli 16, 17, 19, 20, 21 e 22


non riguardano Roma e le diocesi suburbicarie.
Resta anche inteso che, qualora la Santa Sede
procedesse ad un nuovo assetto di dette diocesi, rimarrebbero invariati gli assegni oggi corrisposti dallo Stato italiano sia alle mense sia alle altre istituzioni ecclesiastiche.
A R T . 24.

Sono aboliti Yexequatur, il regio placet, nonch


ogni nomina cesarea o regia in materia di provvista di
benefici od uffici ecclesiastici in tutta Italia, salve le
eccezioni stabilite nell'art. 29 lettera g).
A R T . 25.

Lo Stato italiano rinuncia alla prerogativa sovrana del Regio patronato sui benefci maggiori e minori.
E abolita la regalia sui benefci maggiori e minori.
E abolito anche il terzo pensionabile nelle provincie
dell'ex-regno delle due Sicilie.
Gli oneri relativi cessano di far carico allo Stato
ed alle amministrazioni dipendenti.
A R T . 26.

La nomina degl'investiti dei benefci maggiori e


minori e di chi rappresenta temporaneamente la sede
o il benefcio vacante ha effetto dalla data della prov-

Conventiones inter S.

Sedem et Italiae Regnum

285

vista ecclesiastica, che sar ufficialmente partecipata


al Governo. L'amministrazione ed il godimento delle
rendite, durante la vacanza, disciplinata dalle norme
del diritto canonico.
In caso di cattiva gestione, lo Stato italiano, presi
accordi con l'autorit ecclesiastica, pu procedere al
sequestro delle temporalit del benefcio, devolvendone il reddito netto a favore dell'investito, o, in sua
mancanza, a vantaggio del benefcio.
ART. 27.

Le basiliche della Santa Casa in Loreto, di


San Francesco in Assisi e di Sant'Antonio in Padova
con gli edifci ed opere annesse, eccettuate quelle di
carattere meramente laico, saranno cedute alla Santa
Sede e la loro amministrazione spetter liberamente
alla medesima. Saranno parimenti liberi da ogni ingerenza dello Stato e da conversione gli altri enti di qualsiasi natura gestiti dalla Santa Sede ih Italia nonch i
Collegi di missioni. Restano, tuttavia, in ogni caso applicabili le leggi italiane concernenti gli acquisti dei
corpi morali.
Relativamente ai beni ora appartenenti ai detti
Santuari, si proceder alla ripartizione a mezzo di commissione mista, avendo riguardo ai diritti dei terzi ed
alle dotazioni necessarie alle dette opere meramente
laiche.
Per gli altri Santuari, nei quali esistano amministrazioni civili, subentrer la libera gestione dell'autorit ecclesiastica, salva, ove del caso, la ripartizione
dei beni a norma del precedente capoverso.
ART. 28.

Per tranquillare le cosciente, la Santa Sede accorder piena condonazione a tutti coloro che, a seguita
delle leggi italiane eversive del patrimonio ecclesiastico, si trovino in possesso di beni ecclesiastici.
A tale scopo la Santa Sede dar agli Ordinari le
opportune istruzioni.

^86

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ART.

29.

Lo Stato italiano rivedr la sua legislazione in


quanto interessa la materia ecclesiastica, al fine di riformarla ed integrarla, per metterla in armonia colle
direttive, alle quali si ispira il Trattato stipulato colla
Santa Sede ed il presente Concordato.
Resta fin da ora convenuto fra le due Alte Parti
contraenti quanto appresso :
a) Ferma restando la personalit giuridica degli
enti ecclesiastici finora riconosciuti dalle leggi italiane
(Santa Sede, diocesi, capitoli, seminari, parrocchie
ecc.), tale personalit sar riconosciuta anche alle chiese pubbliche aperte al culto, che gi non l'abbiano,
comprese quelle gi appartenenti agli enti ecclesiastici
soppressi, con assegnazione, nei riguardi di queste ultime, della rendita che attualmente il Fondo per il Culto destina a ciascuna di esse.
Salvo quanto disposto nel precedente art. 27, i
consigli di amministrazione, dovunque esistano e qualunque sia la loro denominazione, anche se composti totalmente o in maggioranza di laici, non dovranno ingerirsi nei servizi di culto, e la nomina dei componenti
sar fatta d'intesa con l'autorit ecclesiastica.
) Sar riconosciuta la personalit giuridica
delle associazioni religiose, con o senza voti, approvate
dalla Santa Sede, che abbiano la loro sede principale
nel Pegno, e siano ivi rappresentate, giuridicamente e
di fatto, da persone che abbiano la cittadinanza italiana
e siano in Italia domiciliate. Sar riconosciuta, inoltre,
la personalit giuridica delle provincie religiose italiane, nei limiti del territorio dello Stato e sue colonie,
delle associazioni aventi la sede principale all'estero,
quando concorrano le stesse condizioni. Sar riconosciuta altres la personalit giuridica delle case, quando
dalle regole particolari dei singoli ordini sia attribuita
alle medesime la capacit di acquistare e possedere.
Sar riconosciuta infine la personalit giuridica alle
Case generalizie ed alle Procure delle associazioni reli-

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

287

giose, anche estere. Le associazioni o le case religiose,


le quali gi abbiano la personalit giuridica, la conserveranno.
Gli atti relativi ai trasferimenti degli immobili,
dei quali le associazioni sono gi in possesso, dagli attuali intestatari alle associazioni stesse saranno esenti
da ogni tributo.
c) Le confraternite aventi scopo esclusivo o prevalente di culto non sono soggette ad ulteriori trasformazioni nei fini, e dipendono dall'autorit ecclesiastica,
per quanto riguarda il funzionamento e l'amministrazione.
d) Sono ammesse le fondazioni di culto di qualsiasi specie, purch consti che rispondano alle esigenze
religiose della popolazione e non ne derivi alcun onere
finanziario allo Stato. Tale disposizione si applica anche alle fondazioni gi esistenti di fatto.
e) Nelle amministrazioni civili del patrimonio
ecclesiastico proveniente dalle leggi eversive i consigli
di amministrazione saranno formati per met con membri designati dall'autorit ecclesiastica. Altrettanto dicasi per i Fondi di religione delle nuove provinole.
/) Gl^ atti compiuti finora da enti ecclesiastici o
religiosi senza l'osservanza delle leggi civili potranno
essere riconosciuti e regolarizzati dallo Stato italiano,
su domanda dell'Ordinario da presentarsi entro tre
anni dall'entrata in vigore del presente Concordato.
g) Lo Stato italiano rinunzia ai privilegi di esenzione giurisdizionale ecclesiastica del clero palatino in
tutta Italia (salvo per quello addetto alle chiese della
Santa Sindone di Torino, di Superga, del Sudario di
Roma ed alle cappelle annesse ai palazzi di dimora dei
Sovrani e dei Principi Reali), rientrando tutte le nomine e provviste di benefici ed uffici sotto le norme degli articoli precedenti. Un'apposita commissione provveder all'assegnazione ad ogni basilica o chiesa palatina di una congrua dotazione con i criteri indicati per
i beni dei santuari nell'art. 27.

288

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

h) Ferme restando le agevolazioni tributarie gi


stabilite a favore degli enti ecclesiastici dalle leggi italiane fin qui vigenti, il fine di culto o di religione , a
tutti gli effetti tributari, equiparato ai fini di beneficenza e di istruzione.
E abolita la tassa straordinaria del trenta per cento
Imposta con l'articolo 18 della legge 15 agosto 1 8 6 7
n. 3 8 4 8 ; la quota di concorso di cui agli articoli 3 1
della legge 7 luglio 1 8 6 6 n. 3 0 3 6 e 2 0 della legge 1 5 agosto 1 8 6 7 n. 3 8 4 8 ; nonch la tassa sul passaggio di usufrutto dei beni costituenti la dotazione dei benefci ed
altri enti ecclesiastici, stabilita dall'art. I del R. D.
3 0 dicembre 1 9 2 3 n. 3 2 7 0 , rimanendo esclusa anche per
l'avvenire l'istituzione di qualsiasi tributo speciale a
carico dei beni della Chiesa. Non saranno applicate ai
ministri del culto per l'esercizio del ministero sacerdotale l'imposta sulle professioni e la tassa di patente,
istituite con il R. D. 1 8 novembre 1 9 2 3 n. 2 5 3 8 in
luogo della soppressa tassa di esercizio e rivendita, n
qualsiasi altro tributo del genere.
i) L'uso dell'abito ecclesiastico o religioso da parte di secolari o da parte di ecclesiastici e di religiosi, ai
quali sia stato interdetto con provvedimento definitivo
della competente autorit ecclesiastica, che dovr a
questo fine essere ufficialmente comunicato al Governo
italiano, vietato e punito colle stesse sanzioni e pene,
colle quali vietato e punito l'uso abusivo della divisa
militare.
o

ART. 30.

La gestione ordinaria e straordinaria dei beni appartenenti a qualsiasi istituto ecclesiastico od associazione religiosa ha luogo sotto la vigilanza ed il controllo
delle competenti autorit della Chiesa, escluso ogni intervento da parte dello Stato italiano, e senza obbligo
di assoggettare a conversione i beni immobili.
Lo Stato italiano riconosce agli istituti ecclesiastici ed alle associazioni religiose la capacit di acqui-

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

289

stare beni, salve le disposizioni delle leggi civili concernenti gli acquisti dei corpi morali.
Lo Stato italiano, finche con nuovi accordi non sar
stabilito diversamente, continuer a supplire alle deficienze dei redditi dei benefci ecclesiastici con assegni
da corrispondere in misura non inferiore al valore reale
di quella stabilita dalle leggi attualmente in vigore : in
considerazione di ci, la gestione patrimoniale di detti
benefci, per quanto concerne gli atti e contratti eccedenti la semplice amministrazione, avr luogo con intervento da parte dello Stato italiano, ed in caso di vacanza la consegna dei beni sar fatta colla presenza di
un rappresentante del Governo, redigendosi analogo
verbale.
Non sono soggetti all'intervento suddetto le mense
vescovili delle diocesi suburbicarie ed i patrimoni dei
capitoli e delle parrocchie di Roma e delle dette diocesi.
Agli effetti del supplemento di congrua, l'ammontare
dei redditi, che su dette mense e patrimoni sono corrisposti ai beneficiati, risulter da una dichiarazione resa
annualmente sotto la propria responsabilit dal Vescovo suburbicarie per le diocesi e dal Cardinale Vicario
per la citt di Roma.
ART. 3 1 .

L'erezione di nuovi enti ecclesiastici od associazioni religiose sar fatta dall'autorit ecclesiastica secondo
le norme del diritto canonico : il loro riconoscimento
agli effetti civili sar fatto dalle autorit civili.
ART. 32.

I riconoscimenti e le autorizzazioni previste nelle


disposizioni del presente Concordato e del Trattato
avranno luogo con le norme stabilite dalle leggi civili,
che dovranno essere poste in armonia con le disposizioni del Concordato medesimo e del Trattato.
ART. 33.

E riservata alla Santa Sede la disponibilit delle


catacombe esistenti nel suolo di Roma e delle altre parti
ACTA, vol. XXI, n. 6.

19

290

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

~ ' '

dei territorio del Regno con l'onere conseguente della


custodia, della manutenzione e della conservazione.
Essa pu quindi, con l'osservanza delle leggi dello
Stato e con salvezza degli eventuali diritti di terzi, procedere alle occorrenti escavazioni ed al trasferimento
dei corpi santi.
ART.

34.

Lo Stato italiano, volendo ridonare all'istituto del


matrimonio, che base della famiglia, dignit conforme
alle tradizioni cattoliche del suo popolo, riconosce al
sacramento del matrimonio, disciplinato dal diritto canonico, gli effetti civili.
Le pubblicazioni del matrimonio come sopra saranno effettuate, oltre che nella chiesa parrocchiale,
anche nella casa comunale.
Subito dopo la celebrazione il parroco spiegher. .
ai coniugi gli effetti civili del matrimonio, dando lettura degli articoli del codice civile riguardanti i diritti
ed i doveri dei coniugi, e rediger l'atto di matrimonio,
del quale entro cinque giorni trasmetter copia integrale al Comune, affinch venga trascritto nei registri
dello stato civile.
Le cause concernenti la nullit del matrimonio e la
dispensa dal matrimonio rato e non consumato sono (riservate alla competenza dei tribunali e dei dicasteri
ecclesiastici.
I provvedimenti e le sentenze relative, quando siano divenute definitive, saranno portate al Supremo Tribunale della Segnatura, il quale controller se siano
state rispettate le norme del diritto canonico relative
alla competenza del giudice, alla citazione ed alla legittima rappresentanza o contumacia delle parti.
I detti provvedimenti e sentenze definitive coi relativi decreti del Supremo Tribunale della Segnatura
saranno trasmessi alla Corte di Appello dello Stato
competente per territorio, la quale, con ordinanze
emesse in Camera di Consiglio, li render esecutivi

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

291

agli effetti civili ed ordiner che siano annotati nei registri dello stato civile a margine dell'atto di matrimonio.
Quanto alle cause di separazione personale, la
Santa Sede consente che siano giudicate dall'autorit
giudiziaria civile.
ART.

35.

Per le scuole di istruzione media tenute da enti ecclesiastici o religiosi rimane fermo l'istituto dell'esame
di Stato ad effettiva parit di condizioni per candidati
di istituti governativi e candidati di dette scuole.
ART. 36.

L'Italia considera fondamento e coronamento dell'istruzione pubblica l'insegnamento della dottrina cristiana secondo la forma ricevuta dalla tradizione cattolica. E perci consente che l'insegnamento religioso
ora impartito nelle scuole pubbliche elementari abbia
un ulteriore sviluppo nelle scuole medie, secondo programmi da stabilirsi d'accordo tra la Santa Sede e lo
Stato
Tale insegnamento sar dato a mezzo di maestri e
professori, sacerdoti o religiosi, approvati dall'autorit
ecclesiastica, e sussidiariamente a mezzo di maestri e
professori laici, che siano a questo fine muniti di un
certificato di idoneit da rilasciarsi dall'Ordinario diocesano.
La revoca del certificato da parte dell'Ordinario
priva senz'altro l'insegnante della capacit di insegnare.
Pel detto insegnamento religioso nelle scuole pubbliche non saranno adottati che i libri di testo approvati dall'autorit ecclesiastica.
ART. 37.

I dirigenti delle associazioni statali per l'educazione fisica, per l'istruzione premilitare, degli Avanguardisti e dei Balilla, per rendere possibile l'istru-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

zione e l'assistenza religiosa della giovent loro affidata,


disporranno gli orari in modo da non impedire nelle
domeniche e nelle feste di precetto T adempimento dei
doveri religiosi.
Altrettanto disporranno i dirigenti delle scuole
pubbliche nelle eventuali adunate degli alunni nei detti
giorni festivi.
ART. 3 8 .

Le nomine dei Professori dell'Universit Cattolica del S. Cuore e del dipendente Istituto di Magistero
Maria Immacolata sono subordinate al nulla osta da
parte della Santa Sede diretto ad assicurare che non
vi sia alcunch da eccepire dal punto di vista morale e
religioso.
ART. 39.

Le Universit, i Seminari maggiori e minori, sia


diocesani sia interdiocesani sia regionali, le accademie,
i collegi e gli altri istituti cattolici per la formazione
e la cultura degli ecclesiastici continueranno a dipendere unicamente dalla Santa Sede, senza alcuna ingerenza delle autorit scolastiche del Pegno.
ART. 4 0 .

Le lauree in sacra teologia date dalle Facolt approvate dalla Santa Sede saranno riconosciute dallo
Stato italiano.
Saranno parimenti riconosciuti i diplomi, che si
conseguono, nelle scuole di paleografa, archivistica e
diplomatica documentaria erette presso la biblioteca
e l'archivio nella Citt del Vaticano.
ART. 4 1 .

L'Italia autorizza l'uso nel Pegno e nelle sue colonie delle onorificenze cavalleresche pontifcie mediante registrazione del breve di nomina, da farsi su
presentazione del breve stesso e domanda scritta dell'interessato.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Begnum

ART. 4 2 .

L'Italia ammetter il riconoscimento, mediante


Pecreto Reale, dei titoli nobiliari conferiti dai Sommi
Pontefici anche dopo il 1870 e di quelli che saranno
conferiti in avvenire.
Saranno stabiliti casi nei quali di detto riconoscimento non soggetto in Italia al pagamento) di tassa.
ART. 4 3 .

Lo Stato italiano riconosce le organizzazioni dipendenti dall'Anione Cattolica Italiana, in quanto esse, siccome la Santa Sede ha disposto, svolgano la loro attivit al di fuori di ogni partito politico e sotto l'immediata dipendenza della gerarchia della Chiesa per la
diffusione e l'attuazione dei principi cattolici.
La Santa Sede prende occasione dalla stipulazione
del presente Concordato per rinnovare a tutti gli ecclesiastici e religiosi d'Italia il divieto di iscriversi e militare in qualsiasi partito politico.
ART. 4 4 .

Se in avvenire sorgesse qualche difficolt sulla interpretazione del presente Concordat, la Santa Sede
e l'Italia procederanno di comune intelligenza ad una
amichevole soluzione.
ART.

45.

Il presente Concordato entrer in vigore allo scambio delle ratifiche, contemporaneamente al Trattato, stipulato fra le stesse Alte Parti, che elimina la questione romana .
Con l'entrata in vigore del presente Concor4ato,
cesseranno di applicarsi in Italia le disposizioni dei
Concordati decaduti degli ex-stati italiani. Le leggi austriache, le leggi, i regolamenti, le ordinanze e i decreti
dello Stato italiano attualmente vigenti, in quanto
siano in contrasto colle disposizioni del presante Con-

Acta Apostolicae S&is - Commentarium Officiale

cordato, si intendono abrogati con l'entrata in vigore


del medesimo.
Per predisporre la esecuzione del presente Concordato sar nominata, subito dopo la firma del medesimo,
una Commissione composta da persone designate da ambedue le Alte Parti.
Poma, undici febbraio millenovecento ventinove.

L . S.-

PIETRO

CARDINALE G A S P A R R I .

& S.

BENITO

MUSSOLINI.

L.

Conventiones inter S. Sedem et Italiae Regnum

295

PROCESSO -VERBALE

/ sottoscritti, debitamente autorizzati, si sono riuniti


oggi per procedere allo scambio delle Ratifiche di Sua Santit
il Sommo Pontefice di Sua Maest il Re d'Italia relative
ai seguenti Atti stipulati fra la Santa Sede e l'Italia
V11 Febbraio 1929:
a) TRATTATO con quattro allegati: (1. Territorio
dello Stato della Citt del Vaticano. % Immobili con privilegio di extraterritorialit e con esenzione da espropriazioni e da tributi. 3. Immobili esenti da espropriazioni e
da tributi. 4. Convenzione finanziaria);
b) CONCORDATO.
Gli istrumenti di queste Ratifiche, essendo stati trovati
esatti e concordanti, lo scambio stato eseguito.
Le Alte Parti contraenti, nell'atto di procedere allo
scambio delle Ratifiche dei patti lateranensi, hanno riaffermato la loro volont di osservare lealmente, nella parola
e nello spirito, non solo il Trattato, negli irrevocabili reciproci riconoscimenti di sovranit, e nella definitiva eliminazione della questione romana, ma anche il Concordato,
nelle sue alte finalit tendenti a regolare le condizioni della
Religione e della Chiesa im Italia.
In fede di che, i sottoscritti hanno redatto il presente
Processo-Verbale e vi hanno apposto il loro sigillo.
Fatto in doppio originale, nel Palazzo Apostolico Vaticano il sette Giugno millenovecentoventinove.

L. K S .

PIETRO

CARDINALE G A S P A R R I .

BENITO

MUSSOLINI.

Annus X X I - Vol. X X I

11 Iunii 1929

Num.

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


CHIROGRAPH!
I
AD EMUM P. D. PETRUM, TIT. S. LAURENTII IN LUCINA, S. R. E.
PRESB. CARD. GASPARRI, A SECRETIS STATUS: DE CONVENTIONIBUS INTER SANCTAM SEDEM ET ITALIAE REGNUM INITIS.

Signor Cardinale,
Ci si domandato se le relazioni, i discorsi e le discussioni
di cui ne' passati giorni furono oggetto le convenzioni firmate
dai Plenipotenziari della S. Sede e del Eegno d'Italia il giorno
11 Febbraio u. s., quando venivano presentate alle Camere e da
esse votate, sono per rimanere da parte Nostra senza alcuna altra
osservazione, dopo quelle affatto parziali ed occasionali sul punto
della educazione da Noi fatte parlando ai giovanetti di un vicino
Collegio, venuti in udienza proprio quando a quel punto eravamo
giunti leggendo il primo discorso, quello del giorno 14 Maggio.
E forse avremmo potuto limitarci ad aggiungere a quelle particolari

osservazioni una generale dichiarazione di dissensi e di

riserve, se non avessimo constatato farsi sempre pi generale


e pi penosa, nei Nostri e in tutti i buoni amatori di pace in Italia
ed all'Estero, l'impressione di quei discorsi e congiunte relazioni
e discussioni; sempre pi viva l'attesa di una parola di chiarimento e di rassicurazione da parte Nostra. La domanda in principio accennata Ci rende una tale parola doverosa per il debito
ACTA, vol. XXI, n. 7. 11-6-929.

20

298

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

dell'Apostolico Ministero, che a tutti Oi stringe ed anche per


sentimento di lealt che Ci vieta di procedere oltre senza chiarimenti che Ci sembrano necessari a dissipare e rendere, qtiant'
da Noi, impossibih gli equivoci ed i malintesi.
La pena di tutti i buoni ed il suo rapido e generale diffondersi
troppo facilmente spiegabile dall'importanza degli argomenti,
dalla celebrit dei luoghi dove venivano trattati, dalla qualit
delle persone, dall'universale ed intensa attenzione ed aspettazione sempre pi acuite dalla stampa di tutto il mondo, dopo
che le avevano improvvisamente ridestate gii avvenimenti dell'undici Febbraio, con una cos universale esplosione di serena
gioia, che poche eguali ebbe nella storia e che tre mesi appresso
doveva andare cos profondamente e dolorosamente turbata.

Ego cogito cogitationes pacis et non afflictionis (Gerem., X X I X ,


1 1 ) : facendo Nostre queste parole del sacro testo, gi nella prima
Nostra Lettera Enciclica auspicavamo con espressioni desideranti l'ora appunto dlia pace; queste parole sentiamo il bisogno
di richiamare qui, perch tutti subito intendano quali sentimenti di paterna benignit e di immutato desiderio di pace anche
al presente Ci ammano e Ci sostengono pure in presenza di parole
ed espressioni dure , crude , drastiche . Le quali Noi non
possiamo trovare n necessarie, n utili, n convenienti agli scopi
indicati e che qui non ricordiamo se non fuggevolmente e soltanto per dire ai Nostri essere Noi stati assicurati che non a Noi
n a loro devono pensarsi o dubitarsi indirizzate, anche dopo che
esplicitamente venne escluso l'indirizzo ad elementi di sinistra
ed a residui di massoneria. Quanto a Noi dobbiamo anzi ricordare
(e Ci affrettiamo a farlo), che non mancarono al Nostro personale
indirizzo parole molto, anzi troppo cortesi, accolte da non meno
cortesi applausi. Siamo sempre sensibili e grati a tutte le cortesie;
ma non Ci piacciono se non quelle che pi della Nostra persona
hanno per oggetto la divina Istituzione, alla quale il Signore pur
tanto indegni Ci ha posto a capo, e quanto le appartiene. Ma qui
dove la Nostra aspettativa stata pi duramente delusa. Diciamo
aspettativa delusa, perch alle migliori aspettative Ci avevano

Acta Pii PP. XI

dischiuso l'animo le lunghe per quanto non sempre f acili trattative,


e men che tutto Ci aspettavamo espressioni ereticali e peggio che
ereticali sulla essenza stessa del Cristianesimo e del Cattolicismo.
Si cercato di rimediare: non Ci sembra con successo. Distinguere
(come sembra accennarsi a fare) fra affermazione storica e affermazione dottrinale sarebbe in casu del peggiore e del pi condannevole modernismo; il mandato divino alle genti universe
anteriore alla chiamata di S. Paolo; anteriore a questa il mandato
di S. Pietro ai Gentili; l'universalit si riscontra gi di diritto
e di fatto agli inizi primi della Chiesa e della predicazione apostolica; questa per opera degli apostoli e degli uomini apostolici
ben presto pi vasta dell'Impero romano, che, come noto,
non era di gran lunga tutto il mondo conosciuto; se si voleva soltanto ricordare l'utilit provvidenzialmente preparata alla diffusione e organizzazione della Chiesa nella organizzazione dell'Impero romano, bastava ricordare Dante e Leone Magno, due grandi
italiani, che in poche e magnifiche parole dissero e scolpirono
la sostanza di quanto poi innumeri altri ridissero, con pi o meno
abbondante erudizione, mescolata spesso di inesattezze e di errori,
massime per subiti influssi protestantici e modernistici. Contentandosi di quei due si sarebbe anche evitato di citare ed allegare
un libro che dal 1912 sta nell'Indice dei libri proibiti (Histoire
de VEglise ancienne). Dire quasi a giustificazione che da qualche
tempo il Cattolicesimo italiano non fecondo e la produzione
intellettuale in questa materia altrove, lanciare un giudizio
troppo sommario per essere vero e giusto, sia per l'onore del
Cattolicismo in Italia, sia per l'onore d'Italia nel Cattolicesimo.
Neanche riusciamo a vedere come fosse opportuno e generoso
in un'ora di pacificazione esumare, e con lode, leggi e disposizioni, fatti lontani e vicini, che alla Santa Sede, ai Sommi Pontefici, ai Cattolici d'Italia e del mondo intero non poterono non
riuscire dolorosi, come erano offensivi e lesivi; peggio poi presentarli come la preparazione dell'ora presente: quasi possa seriamente dirsi che l'oppressione e la guerra sono preparazioni della
giustizia e della pacificazione.

300

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ricordiamo ed apprezziamo i non pochi luoghi ne' quali la


sovranit e la indipendenza con i conseguenti diritti sono abbastanza esphcitamente riconosciuti alla Chiesa ed alla Santa Sede;
ma anche pi numerosi sono i luoghi dove quelle cose sembrano
rimettersi in dubbio o non veranente e giustamente interpretarsi.
Anche nel Concordato sono in presenza, se non due Stati,
certissimamente due sovranit pienamente tali, cio pienamente
perfette, ciascuna nel suo ordine, ordine necessariamente determinato dal rispettivo fine, dove appena d'uopo soggiungere
che la oggettiva dignit dei fini, determina non meno oggettivamente e necessariamente l'assoluta superiorit della Chiesa.
Che la Santa Sede organo supremo della Chiesa cattolica
universale e quindi legittimo rappresentante della Organizzazione della Chiesa in Italia, non si pu dire se non come direbbesi
che il capo l'organo supremo del corpo umano, e che il potere
centrale e sovrano di un paese il rappresentante legittimo di
ciascuna provincia del paese stesso. sempre il Sommo Pontefice
che interviene e che tratta nella pienezza della sovranit della
Chiesa cattolica che Egli, esattamente parlando, non rappresenta,
ma impersona ed esercita per diretto mandato divino. Non
dunque l'Organizzazione cattolica in Italia che si sottopone alla
sovranit dello Stato, sia pure con una condizione di particolare
favore, ma il Sommo Pontefice, la suprema e sovrana Autorit
della Chiesa, che dispone quello che giudica potersi e doversi
fare per la maggior gloria di Dio e per il maggior bene delle anime,
e nel peggiore dei casi (che di gran lunga non il Nostro) per la
minore offesa di Quello e per il minor male di queste.
Ci spiacciono, e, se la minima animosit od amarezza fosse
nell'animo Nostro, diremmo che Ci offendono le non infrequenti
espressioni di nessuna rinuncia, di nessuna concessione dello Stato
alla Chiesa, di non perduto controllo, di conservati mezzi di vigilanza su di essa, sul clero secolare e regolare, quasi si trattasse
di gente sospetta, a dir poco; quasi la Chiesa avesse mai tentata
una vera e propria usurpazione o spoliazione a danno dello Stato,
mentre cos storicamente e notoriamente vero il contrario,

Acta Pii PP. XI

301

in Italia, e fuori; quasi la Chiesa avesse mai chiesto allo Stato la


rinuncia a diritto Cd autorit che veramente gli competa, mentre
dell'uno e dell'altra la sostenitrice riconosciuta, massime nei momenti critici e difficili: mentre la Chiesa non ha mai chiesto, n
ora chiede allo Stato, se non il diritto alla giusta ed ordinata
eooperazione al bene comune secondo la giustizia e l'ordine dei fini.
Culti tollerati, permessi, ammessi : non saremo Noi a fare questione di parole. La questione viene del resto non inelegantemente
risolta distinguendo fra testo statutario e testo puramente legislativo: quello per se stesso pi teorico e dottrinale, e dove sta
meglio tollerati ; questo inteso alla pratica e dove pu stare
pure permessi o ammessi , purch ci si intenda lealmente: purch
sia e rimanga chiaramente e lealmente inteso che la Eeligione
cattolica , e sol'essa, secondo lo Statuto ed i Trattati, la Eeligione dello Stato con le logiche e giuridiche conseguenze di una
tale situazione di diritto costitutivo, segnatamente in ordine
alla propaganda; purch non meno chiaramente e lealmente rimanga inteso che il Culto cattolico non puramente e semplicemente un culto permesso ed ammesso, ma quello che la lettera
e lo spirito del Trattato e del Concordato lo vogliono.
Pi delicata questione si presenta quando con tanta insistenza

si parla della non menomata libert di coscienza e della piena

libert di discussione.
Non ammissibile che siasi intesa libert assoluta di discussione, comprese cio quelle forme di discussione, che possono
facilmente ingannare la buona fede di uditori

poco illuminati,

e che facilmente diventano dissimulate forme di una propaganda,


non meno facilmente dannosa alla Eeligione dello Stato e, per ci
stesso, anche allo Stato e proprio in quello che ha di pi sacro
la tradizione del popolo italiano e di pi essenziale la sua unit.
Anche meno ammissibile Ci sembra che si sia inteso assicurare incolume, intatta, assoluta libert di coscienza. Tanto varrebbe
dire che la creatura non soggetta al Creatore; tanto varrebbe
legittimare ogni formazione o piuttosto deformazione della coscienza, anche le pi criminose e socialmente disastrose. Se si vuol

302

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

dire che la coscienza sfugge ai poteri dello Stato, se si intende


riconoscere, come si riconosce, che, in fatto di coscienza, competente la Chiesa, ed essa sola in forza del mandato divino, viene
con ci stesso riconosciuto che in Stato cattolico, libert di coscienza e di discussione devono intendersi e praticarsi secondo
la dottrina e la legge cattolica. Deve anche per logica necessit
essere riconosciuto che il pieno e perfetto mandato educativo
non spetta allo Stato, ma alla Chiesa, e che lo Stato non pu n
impedirle n menomarle l'esercizio e l'adempimento di tale mandato, e neanche ridurlo al tassativo insegnamento delle verit
religiose.
Nessun danno pu venire da ci ai veri e propri diritti o,
meglio detto, doveri dello Stato in ordine alla educazione dei
cittadini, salvi sempre, s'intende, i diritti della famiglia.
Lo Stato non ha nulla a temere dalla educazione impartita
dalla Chiesa e sotto le sue direttive; questa educazione che ha
preparata la civilt moderna in quanto essa ha di veramente
buono, in quanto essa di meglio e di pi elevato.
La famiglia si subito accorta che cos, e dai primi giorni
del Cristianesimo fino ai giorni nostri, padri e madri, anche se
poco o nulla credenti, mandano e portano a milioni i loro figli
agli istituti educativi fondati e diretti dalla Chiesa.
Meno ancora, se possibile, che lo Stato, hanno a temere la
scienza, il metodo scientifico, la ricerca scientifica da ulteriori
e superiori sviluppi della istruzione religiosa.
Gli Istituti cattolici, a qualunque grado appartengono dell'insegnamento e della scienza, non hanno bisogno di apologie.
Il favore che godono, le lodi che raccolgono, le produzioni scientifiche che promuovono e moltiplicano, e pi che tutto i soggetti
pienamente e squisitamente preparati che danno alla magistratura, alle professioni, all'insegnamento, alla vita in tutte le sue
esplicazioni, depongono pi che sufficientemente in loro favore.
Ma non possiamo mettere tra le lodi riportate e molto meno tra
le lodi meritate, quelle che sembrano tributarsi alla invero a
Noi carissima Universit Cattolica di Milano ed a' suoi profes-

Acta Pii PP. XI

303

sorij per studi e volumi aventi per oggetto la personalit storica


e la dottrina del Kant ed altre aliene dalla buona filosofa scolastica e dalla dottrina cattolica, quasi che sia effetto e segno di
avvicinamento a quelle dottrine e non piuttosto di scrupolosa
coscienza di magistero, che non consente combattere ci che bene
non si conosce, ed ineluttabile necessit di imposti programmi.
Necessit questa che basta e deve bastare a spiegare e far giustificare l'ammissione (non senza le possibili cautele) nelle raccolte
scolastiche, dei Nostri buoni e dello, educazione cristiana tanto
benemeriti Salesiani, di.taluni autori e testi, che il Beato don
Bosco, cos profondo conoscitore di uomini e di cose, cos eminente
apostolo della cultura e classica e professionale e sopratutto
della sana educazione, non avrebbe certamente annoverati fra
quelli adatti al raggiungimento di questi altissimi scopi, massime
in un paese ed in un popolo come l'Italiano, che egli conosceva
cos bene. A Noi, per quella qualche esperienza personale, che
abbiamo fatto di insegnamento e di libri, torna spesso alla mente
il pensiero ed il timore che si venga preparando ai Nostri cari
giovani il danno gi segnalato da S. Agostino: necessaria non

norunt, quia superflua didicerunt.


Stato cattolico , si dice e si ripete, ma Stato fascista ;
ne prendiamo atto senza speciali difficolt, anzi volentieri, giacch ci vuole indubbiamente dire che lo Stato fascista, tanto
nell'ordine delle idee e delle dottrine quanto nell'ordine della
pratica azione, nulla vuol ammettere che non s'accordi con la
dottrina e con la pratica cattolica; senza di che lo Stato cattolico
non sarebbe n potrebbe essere.
Dobbiamo infine rilevare alcune espressioni non pienamente
conformi o addirittura in contradizione con le relative convenute espressioni del Concordato.
Si dice riservato allo Stato il nulla osta preventivo per le
nomine ecclesiastiche: il Concordato non usa mai, neppure una
sola volta, una tale espressione; in-cose tanto importanti e delicate anche le formule meritano ed esigono ogni attenzione ed
esattezza.

304

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

Si dice pure che lo Stato conferisce agli enti ecclesiastici la


personalit giuridica ; il Concordato parla sempre di riconoscimento, mai di conferimento; siamo molto sensibili (e lo abbiamo
anche per indubbi segni mostrato anche nel corso delle trattative) a differenze di linguaggio in tali sedi ed in tali materie.
In materia di matrimonio il Concordato procura alla famiglia, al popolo italiano, al paese ancora pi che alla Chiesa un
benefcio cos grande che per esso solo avremmo volentieri sacrificato la vita stessa. E bene si detto che non vi dubbio che
moralmente e di fronte alla coscienza religiosa il cattolico osservante dovr celebrare il matrimonio canonico . Ma non altrettanto bene si aggiunto che giuridicamente nessuno pu costringervelo . La Chiesa, societ perfetta nell'ordine suo, lo pu e
lo deve, coi mezzi che le appartengono; e lo far, lo fa fino da ora,
dichiarando fuori della comunione dei fedeli quelli de' suoi membri, che volessero negligere o preterire il matrimonio religioso
preferendo il solo civile.
Si ripetutamente negata la retroattivit dell'articolo quinto
del Concordato. Se questione della parola, consentiamo facilmente che la parola stessa nello indicato articolo non si legge;
ma per la sostanza di vera ed effettiva forza retroattiva stanno
lo spirito e la lettera dell'articolo, stanno le relative e documentate discussioni nel corso delle trattative.
Molte belle e buone cose furono dette in ordine al carattere
sacro della Citt di Roma, la citt episcopale del Successore di
S. Pietro, Vicario di Cristo^ Capo e Centro dell'unit cattolica,
e grande non meno ne il Nostro compiacimento e la Nostra riconoscenza.
Con tanto pi penosa meraviglia vedemmo affacciarsi l'idea
che certe vere ed innegabili offese a quel sacro carattere potessero
tollerarsi in nome della libert di coscienza o d'una compassione
affatto fuor di luogo! Di -quale libert di coscienza si parla?
dove non si arriverebbe per tali vie?
Alla grave domanda: durer la pace? fu risposto fra gli applausi:
la pace durer. Risposta ed applausi dimostrano quale e quanto

Acta

Pii

PP.

XI

305

sia il desiderio di tutti e, come naturale pensare, di tutti il proposito di cooperare all'adempimento di cos nobile e santo desiderio.
Nella motivazione e dichiarazione di quella risposta vi sono
affermazioni che possiamo pi o meno condividere, almeno nella
sostanza: ve ne sono altre che condividere non possiamo. J fra
queste quel quasi accomunare massoni e clericali, accomunameto
che fa capo alla distinzione anzi opposizione fra clericali e cattolici; un vieto ed ingeneroso sofisma, che neanche i pi vivi applausi
possono riabilitare.
Anche meno possiamo condividere il cenno che sembra voler
dire o lasciar credere che la sorte dei Protocolli Lateranensi
possa, nell'avvenire, non essere la medesima per tutti e due.
Pienamente d'accordo, se si vuol dire che qualche particolare
divergenza e dissenso in tanta variet di cose quante il Concordato contiene e tocca, altrettanto inevitabile che rimediabile
e componibile; teniamo per a ricordare e dichiarare che secondo
i patti sottoscritti il Trattato non il solo che non pu pi essere
oggetto di discussione: o per spiegarci meglio, che Trattato e
Concordato, secondo la lettera e lo spirito loro, come anche
secondo le orali e scritte esplicite intelligenze, sono l'uno complemento necessario dell'altro e l'uno dall'altro inseparabile ed
inscindibile.

Ne viene che simul stabunt oppure simul cadent; anche se


dovesse per conseguenza cadere la Citt del Vaticano col
relativo Stato. Per parte Nostra, col divino aiuto impavidum
ferient ruinae. Diciamo cos, non perch Ci abbia abbandonati
o sia mai per abbandonarci quel tanto di giusto e ragionevole
ottimismo, che necessario alla vita, ma per dire che siamo tranquillamente fin d'ora rassegnati e pronti a tutto quello che la
divina Provvidenza sia per volere o permettere. Questa disposizione d'animo, doverosa per ogni creatura, lo tanto pi per Noi,
quanto pi larga e luminosa l'esperienza che Noi abbiamo
fatto del benefico intervento e della continua assistenza della Provvidenza divina, segnatamente in questi ultimi mesi ed eventi.

306

Acta Apostolicae tidis - CovameiUanat* Oficale

Ma la stessa disposizione d'animo non Ci impedisce di dire, Noi


pure, che la pace durer, anzi ce lo fa dire con pi certa fiducia.
E questo per due motivi: il primo che dopo tutto e nonostante
serbiamo fede nella lealt e buona volont degli uomini; il secondo
che fede serbiamo, e molto pi, nell'aiuto di Dio, da Noi e per
Noi continuamente invocato. Aggiungiamo volentieri questi due
motivi a quelli esposti nel Senato, perch da una parte non v'
difficolt, che, una volta intesi nelle massime, non si possa con
buona e leale volont superare; dall'altra senza l'aiuto di Dio

in vanum laborant qui aedificant domum, anche se vi lavorano


a lungo e con paziente e meticolosa diligenza, come s' fatto per
le nostre Convenzioni.
certamente istruttiva ed ammonitiva a questo proposito
la considerazione che, nonostante tutto quel lavoro, ecco che
bastato cos poco tempo, perch si dovesse lamentare col Profeta:

mutatus est color optimus ed una interruzione tanto ingrata e


penosa subisse in tutta Italia ed in tutto il mondo la schietta
gioia di tutti i buoni cattolici e di tutti i buoni cittadini, non senza
soddisfazione, troppo facile a vedersi, degli altri.
con questa fiducia nella cooperazione degli uomini e molto
pi nell'aiuto di Dio, che, senza aver potuto dire tutto quello
che avremmo voluto e forse dovuto, ma pur sembrandoci di non
aver omesso le cose principali e pi importanti, poniamo fine a
questa Nostra, di cuore benedicendo.
Nella Solennit del Corpus Domini, 30 Maggio 1929.

PIUS PP. XI

Acta Pii PP.

307

XI

n
AD EMUM P. D. PETRUM TIT. S. LAURENTII IN LUCINA, S. R. E.
PRESB.

CARD. GASPARRI, A SECRETIS STATUS: POST MUTUO

TRADITA INSTRUMENTA RATIHABITIONIS CONVENTIONUM INTER


APOSTOLICAM SEDEM ET REGNUM ITALIAE.

Signor Gardinale,
Voglia far portare al nuovo ufficio

Nostro

telegrafico

il

seguente testo per la immediata trasmissione.


A Sua Maest Vittorio Emmanuel III Ee d'Italia.
Il primo telegramma che mandiamo da questa Citt del
Vaticano per dire a V. M. che lo scambio delle ratifiche
delle Convenzioni Laterane , grazie a Dio, da pochi istanti
un fatto

compiuto - quod

prosperum felix faustum fortuna-

tumque sit - altres per impartire di tutto cuore una grande


e paterna apostolica benedizione all M. V. alla Augusta Con sorte, a tutta la Eeale Famiglia, all'Italia, al Mondo .
PIUS PP. X I

Benedicendola insieme col E. Plenipotenziario e con tutti


i convenuti al solenne storico Atto.
7 Giugno 1929.
PIUS PP. X I

308

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
DE

TRANSLATIONE

DIACONIAE

S.

MARIAE

AD MARTYRES

AD

ECCLESIAM

S. A P O L L I N A R I S .

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM

Recenti conventione cum Italico Regno a Nobis inita die


xi mensis Februarii proxime praeteriti diaconiam, qua ecclesia
Sanctae Mariae ad Martyres, vulgo Pantheon nuncupata, adhuc
augebatur, transferendam in aliam Nobis

reservavimus. Iam

vero inter plures sacras aedes illi viciniores simulque insigniores, multis profecto commendata nominibus, semper exstitit
illustris ecclesia Sancto Apollinari dicata, quam octavo saeculo
vertente aedificatam esse constat in honorem sancti

illius

epi-

scopi ravennatensi s, qui, Principis Apostolorum vestigia persecutus, tam multa pro Christi nomine sustinuit, ut gloriam
ipsam martyrum adaequaverit. Quare Apostolica Nostra auctoritate, harum Litterarum vi diaconiam, qua praefatam ecclesiam
Pantheon appellatam Decessor noster f. r. Benedictus X I I I decoravit, in ecclesiam Sancto Apollinari dicatam transferimus, illique privilegia omnia tribuimus, quae ceteris almae Urbis diaconus
competunt, firma tamen, quod ad Seminarium Romanum attinet,
constitutione Recolentes animo, data a Leone Pp. X I I Decessore
Nostro die i x m. Aprilis anno MDCCCXXIV.
Contrariis non obstantibus quibuslibet, haec mandamus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper exsistere et fore, suosque plenos atque integros effectus sortiri
et obtinere illisque ad quos spectant seu spectare poterunt nunc
et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam

309

Acta Pii PP. XI

secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.

Datum Eomae apud Sanctum Petrum, die x x v i mensis Maii, in


festo SS. Trinitatis, anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
C A R O L U S CARD. PEROSI,
S. C. Consistorialis a Secretis.
Alfonsus

F R . A N D R E A S CARD. F R H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.
Carinci, Protonotarius Apostolicus.

Dominicus Spolverini, Protonotarius Apostolicus.


Loco fc Plumbi

Beg. in Cane. Ap. vol. XL, n. 29.

- M . Riggi.

II
DE RELIGIOSA ADMINISTRATIONE CIVITATIS VATICANAE

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM

Ex Lateranensi pacto et convento, ab Apostolica Sede cum


Italici Regni Moderatoribus haud ita pridem confecto, Civitas
Vaticana constituta est, in qua Nos quidem plenissimum principatum tenemus.
Iamvero, quamvis Vaticana haec Civitas pars sit Romanae
Nostrae Dioecesis, cuius Episcopus ipse est Romanus Pontifex, id
tamen opportunum Nobis videtur, ut, Civitas Vaticana, quemadmodum propria quadam civili, ita etiam peculiari quadam religiosa administratione regatur, ab ea quidem distincta qua Nos
reliquam Romanae Dioecesis partem moderamur.
Quapropter ea quae sequuntur statuimus:
I. Antistitem, qui pro spiritualibus rebus in Civitate Vaticana
vicaria Nostra potestate in posterum fungatur, Sacristam pro
tempore Pontificalis Domus per hanc Nostram Constitutionem eligimus, eidemque facultates omnes tribuimus quibus opus erit, et

310

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

eas Vacante quoque Sede permansuras, et in religiosas etiam familias extendendas quae in ipsius Vaticanae Civitatis territorio degant.
In harum facultatum numero haud illae computandae sunt
quae ad iudiciariam rationem pertinent; quod si casus occurrerit
aliquod instituendi iudicium, singulatim pro opportunitate pro videbimus.
II. Vicario Generali Civitatis Vaticanae alii ex Ordine Fratrum
Eremitarum S. Augustini sodales, operam navabunt; quos inter
Parochus Civitatis Vaticanae erigetur, Subsacristae officio sublato.
Idem Vicarius Generalis Antistes in Pontifcia Vaticani Domo
habitare perget; alii vero religiosi viri augustiniani in Civitate
Vaticana ad Sanctae Annae, communem, iuxta Ordinis sui regulas,
vitam agent a Moderatoris Generalis potestate, ad regularem
disciplinam quod adtinet, non exempti.
III. Ecclesiam S. Annae in paroeciam Vaticanae Civitatis erigimus; ac praeterea mandamus ut templum ipsum baptismatis
fonte instruatur, ibique paroeciales omnes perfunctiones, funebribus non exceptis, posthac celebrentur.
IV. In aedibus S. Annae duplex statuatur officii sedes; altera
Curiae Vicariali destinata, altera Paroeciae, ubi acta utriusque
officii tabulaeque serventur.
V. Augustinianis sodalibus ex Vaticana Civitate viris cura quoque esto de Pontificiis cellis (seu capellis) quae sunt in eiusdem
Civitatis territorio; itemque de iis quae in Aedibus villisque sunt
infra (n. VII) recensitis.
V I . Ab iurisdictione Vicarii Generalis, quem diximus, eximentur:

a) Basilica itemque Canonica S. Petri, iuxta veteres earumdem Constitutiones, adhuc vigentes, regendae;
b) Seminarium AetMopicum, quod, ut antea, sub iurisdictione
erit Eminentissimi Viri, Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali a secretis, parochi munere fungente Moderatore pro tempore
Seminarii eiusdem.
VII. Iurisdictio praedicti Vicarii Generalis praeterea extendetur:

Acta Pii PP. XI

311

,a) ad Pontificium Palatium Lateranense, iuxta Bullam decessoris Nostri p. r. Leonis X I I , kalendis Novembribus anno
MDCCCXxrv

datam;

b) ad Pontificiam Domum, Castri Gandulfi sitam, continentemque hortum, exceptis quidem domunculis Castri Veteris;
c) ad Villam Cybo, Castri Gandulfi pariter collocatam, popularibus domibus quidem exceptis iisque ubi Sodales a Scholis Christianis atque religiosae feminae, Magistrae Piae appellatae, in
praesens incolunt;
d) ad Villam Barberinianam Castri Gandulfi, domibus Castelletto, ut vocant, exceptis.
Baptismata, matrimonia ac funebria incolarum, in territoriis
versantium quae sub litteris b), c) et d) huius articuli numerantur,
in Pontificia paroeciali aede Castri Gandulfi posthac celebrabuntur, in eiusque libris de more inscribentur.
Haec mandamus, decernentes, ea, quae sunt in hac Constitutione Apostolica, firma, valida atque efficacia semper exstare
ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere, non obstantibus contrariis quibuslibet

etiam

speciali

atque individua mentione dignis.


Datum Eomae apud Sanctum Petrum, die x x x mensis Maii,
in festo SS. Corporis Christi, anno MDCCCCXXIX, pontificatus Nostri
octavo.
P E T R U S CARD. G A S P A R R I ,
a Secretis Status.

F R . A N D R E A S CARD. F R H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.

Ioseph Wilpert, Becanus


Dominicus

Jorio,

Protonotarius Apostolicus.

Loco 5$ Plumbi

Beg. in Cane. Ap., vol. XL, n. 29

Coli. Proton. Apostolicorum.

- M. Riggi.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

312

LITTERAE APOSTOLICAE
I
SANCTUS I O A N N E S B A P T . V I A N N E Y , P R E S B Y T E R CONFESSOR, CAELESTIS P A TRONUS

OMNIUM

PAROCHORUM

SEU ANIMARUM CURATORUM URBIS ET

ORBIS CONSTITUITUR.

PIUS

PP. X I

A d perpetuam rei memoriam. Anno Iubilari MDCCCXXV Beato Ioanni


Baptistae Vianney, Presbytero confessori, qui a V i c o Ars, in quo est parochi munere functus, nuncupatur, Sanctorum honores tributi sunt; atque
anno MDCCCCXXVIII, c u m eiusdem Officium M s s a q u e adprobata fuerint,
festum sancti parochi ipsius ritu duplici celebrandum ad universam Ecclesiam extensum est. N u n c autem ab Episcopo Bellicensi, cuius dioecesis
intra fines exstat Ars vicus, nomine quoque aliorum fere quadringentorum ex variis et fere cunctis terrae regionibus Archiepiscoporum Episcoporumque, rogati sumus ut tamquam caelestem Patronum animorum
curatoribus ubique terrarum degentibus Sanctum

Ioannem Baptistam

Vianney concedere dignaremur. Nil enim magis opportunum videtur quam


ita parochis omnibus exempla praebere ipsius sancti viri, quem in paroeciali munere obeundo insignem Ecclesia dilaudat. Etenim ex eiusdem sedulitate in animorum cura gerenda iam etiam Decessor Noster rec. mem.
Pius P p . X , anno MDCCCCV, Beatum Ioannem Baptistam Vianney illico
post sollemnem eius Beatificationem constituit caelestem Patronum universis presbyteris, qui in Galliae dioecesibus parochi munus gererent. Id
profecto attento seduloque studio Nos considerantes, precibus concedend u m existimavimus tantorum Praesulum, qui, quinquagesimi anni ab inito
Nostro sacerdotio occasionem nacti, v o t a faciunt impensa ut huiusmodi
largitas spiritualis, quam a Nobis instanter efflagitant, Iubilaei Nostri cum
memoria apud posteros coniungatur, eiusdemque ita peculiaris exstet
recordatio. Conlatis propterea consiliis c u m Camillo Sanctae Romanae
Ecclesiae Cardinali Laurenti, Diacono Sanctae Mariae Seaiaris, Sacrae
Rituum Congregationis Praefecto, m o t u proprio atque ex certa scientia ac
matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae postestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore Sanctum Ioannem Baptistam
Vianney Confessorem, qui insignis et apostolicus vir ac parochus oppiduli
Ars nuncupati fuit, caelestem Patronum omnium parochorum seu animarum curatorum totius Urbis et Orbis constituimus ac declaramus.

313

Acta Pii PP. XI

H a e c ad spirituale parochorum b o n u m ubique terrarum provehendum


concedentes, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas validas
atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant sive spectare poterunt
amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis,
auctoritate qualibet,, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n
obstantibus contrariis quibuslibet.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
x x m m . Aprilis an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P.

CARD.

QASPARRI,

a Secretis Status.

II
V E N E R A B I L I S D E I F A M U L U S I O A N N E S BOSCO P R E S B Y T E R SAECULARIS E T
SOCIETATIS

SANCTO

FRANCISCO

SALESIO

ITEMQUE

FILIARUM SEU

SORORUM B. MARIAE AUXILIATRICIS FUNDATOR BEATUS RENUNTIATUR.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Mirabilis Deus in Sanctis suis, qui,
d u m vitam vivunt in terris divinae provehendae gloriae atque aeternae
hominum saluti comparandae suam operam navant; eisdemque Deus Israel
ipse dabit virtutem et fortitudinem (Ps. 67, v. 36) ut, de nullis huius mundi
diificultatibus adversisque hostibus pertimescentes, res sibi sanctas p r o p o sitas consequi valeant. Quod pio Salesianorum conditori presbytero Ioanni
B o s c o bene atque feliciter evenit. D e c i m o septimo Kalendas Septembris
anno MDCCCXV prope Castrumnovum Astense in parvo atque agresti vico
Ioannes B o s c o ex piissimis parentibus natus est ac postridie Sacro Fonte
ablutus; at, m o x patre orbatus, plenam (^facultatibus pueritiam in patrio
loco transegit. Mater, virtutibus insignis atque in exemplum adducenda
educatrix, christianam catechesim docuit puerulum, qui iam a teneris unguiculis pietate, morum castitate atque indole suavi omnibus se praeditum
ostendit. A c u t o ingenio ac memoria tenaci ornatus adhuc puer quae
a parocho vel a contionatoribus sacris audivisset mirabiliter repetebat
aequalibus suis, quos iam tum quasi futura praecurrens, diebus festis ad
ludos congregans, catholica religione erudire piisque ad D e u m et Deiparam
precibus expetebat. A presbytero cappellano patrii loci de primis litteraACTA, vol. XXI, n. 7. 11-6-929.

21

34

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

rum elementis prius edoctus, postea Castrinovi, q u o d multa millia passuum


aberat, demum Cherii scholas frequentavi^ atque alumnum in exemplum
adducendum continenter se praebuit, quamvis ad vitae necessitates sublevandas, tanquam agricola, operarius famulusque in onerosos labores
multos quoque annos intenderet. Aetatis suae vicesimum annum agens
clericalem habitum induit, Seminariumque cherense archiepiscopale ingressus est, opera praesertim et consilio adiutus Beati Cafasso, quem postea
continenti observantia atque amicitia prosecutus est. E o d e m itaque in
Seminario fructuosam philosophiae ac theologiae operam dedit, ac postea,
sacerdotio iam auctus, in Conlegio ecclesiastico a Sancto Francisco Asisiensi,
Augustae Taurinorum, theologiae moralis studio ac sacrae eloquentiae
denuo atque amplius per triennium se tradidit. A n n o tandem MDCCCXLI
in vigilia SSmae Trinitatis presbyteratus ordine initiatus, Augustae Taurinorum, ad S. Francisci praefati silentio humiliterque primum Sacris operatus est; atque in sequenti tantum Corporis Christi sollemnitate, omnibus,
qui adstabant frequentissimi e v i c o patrio, maxime animo commotis, Castrinovi in templo piissime sollemni ritu Missam litavit. Presbyter novensilis
summo animorum salutis studio et caritate magna quinque menses parochi
adiutoris munere Castrinovi functus est; sed Spiritus Domini erat in illo
atque eum ad ampliorem excolendam vineae suae regionem provide v o c a bat. Ingressus enim Conlegium ecclesiasticum taurinense S. Francisci Asisiatis, beato Cafasso moderatore ac duce, in sacerdotalia munera explenda in
carceribus nosocomiisque, uberrimis exinde fructibus perceptis, toto animo
incumbit; in confessionibus audiendis assiduus, quidquid ageret in sacro
tribunali, quidquid loqueretur, ad animorum tantum salutem continenter
intendit; Sanctum Salesium, iam sibi propositum in exemplum, sequutus,
suavitate ac patientia mirabili ad D e u m peccatores trahere et ad poenitentiam reducere conatus est. Nihil praetermisit ad sanctos

huiusmodi fines

attingendos aptum; ut Germanorum militum confessiones exciperet theutonicam linguam de industria ac brevi tempore didicit; ut popularibus, hominibusque rudibus ignarisque placeret, multa ac varia eruditione ornatus, ad
scientiam apologeticam atque historiam suum peculiari m o d o ingenium
contulit. Sed puerorum ac iuvenum, qui, omni educatione christiana destituti, in viis locisque publicis procul a D e o atque a semitis veritatis et iustitiae crescebant, iam tum impense sollicitudine angebatur. Per triennium
propterea a festivitate Immaculatae Conceptionis anno MOCCOLI, quos miris
artibus et patientia ad se afficiebat pueros in ecclesiam taurinensem Sancti
Francisci Asisiatis congregavit, ita ut inibi-sua habuerit initia primum
Oratorium quod Dei Famulus, humilitatis ac devotionis causa, a Sancto
Francisco Salesio Salesianum nuncupabit. M o x cuiusvis generis difficulta-

Acta

Pii PP.

315

XI

tes frugifero operi v i x inchoato, ut ipsum de medio tolleretur, adversantur.


Sed erat hic digitus Dei! Primum quidem Oratorium, a sua prima sede
translatum ad templum Sancti Martini, postea ad S. Petri in Vinculis,
dein ad d o m u m v o c a t a m della Moretta, tandem an.

MDCCCXLVI

mense Aprili

in quoddam confugit aedificium regionis, tunc temporis suburbanae Taurinensis, quam Valdocco nuncupant. Ibi Dei Famulus, Dei ac Deiparae
continenti manifestoque auxilio adiutus, res mirabiles explevit. Huiusmodi
Oratorium, iugiter Sancto Francisco Salesio dicatum, eiusdemque fundatorem ac moderatorem Archiepiscopus Taurinensis opportunis privilegiis
auxit, idemque R e x Carolus Albertus in fidem suam ac tutelam excepit.
Brevi alia, simili forma, oratoria constituuntur; alterum Sancto Aloysio
inscriptum an. MDOGCXLVII; tertium, post biennium, Angelo tutelari dicatum; aliquot alios post annos quartum titulo Sancti Ioseph;

atque in

iisdem Dei Famulus n o v a m educandi pueros iuvenesque methodum, quam,


a Sancto Philippo Nerio repetens, praeventivam vocabat, concepit atque
efformavit. Adiuvante vero piissima ac forti matre, quam ex patria Augustam Taurinorum consulto ad se arcessiverat, ut sibi esset auxilio in opere
suo gerendo, prope Oratorium atque in ipsam suam d o m u m pro adulescentibus derelictis tectoque carentibus ac peculiari educatione christiana
donandis primum an. MDCCOXLVII hospitium instituit, ex quo, tanquam e
bono frugiferoque semine, innumerabilia Conlegia

atque Instituta pro-

veniunt, quae tum Presbyteri Salesiani tum Filiae Mariae Auxiliatricis


moderantur. N a m ne opus, quod ad iuvenum emolumentum Dei Famulus
conceperat, progressu temporis deficeret, auditis multorum consiliis et
praesertim Beati Iosephi Cafasso, suasore quoque, vivae vocis oraculo,
Decessore Nostro rec. mem. Pio P p . I X , piam antea Societatem Presbyterorum a Sancto Francisco Salesio ac deinceps Congregationem etiam
Filiarum Mariae Auxiliatricis

Dei

Servus

fundavit.

Presbyterorum

Sancto Francisco Salesio Societatem, cuius iam anno MDCCCLVHI principia exstabant, in dies auctam Sacra Congregatio Episcoporum et Regularium, nomine Apostolicae Sedis, anno

MDOOCLXIV laudavit et c o m -

mendavit, eidem statuto qua moderatore

generali seu Rectore maiori

ad vitam Dei Famulo, qui valde temporibus accommodatas conscripsit


Regulas seu Constitutiones, quae anno millesimo octingentesimo septuagesimo quarto, post quinquennium a generali confirmatione ipsius Piae
Societatis,

approbatione

memoratae

Sacrae

Romanae

Congregationis

donatae fuere. A n n o vero MDCCCLXXII Dei Famulus alterum Institutum


Filiarum sive Sororum Beatae Mariae Auxiliatricis

efformavit,

quae,

votis paupertatis, castitatis et obedientiae adstrictae, puellas more Salesianorum educandas curarent. Pro utriusque autem Institutionis Presbyte-

316

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

rerum Sororumve firmitate ac diffusione Ioannes B o s c o labores multos


exantlavit, ardua quaeque alacri fortique animo aggressus est, et molesta
plura atque ingrata patienter toleravit. Neque eidem haec sufficiunt! Sed
iugiter in salutem animorum intentus atque in laboribus impiger, incultis
etiam gentibus, quae longe lateque positas ac ferme inhospitales orbis regiones inhabitant, Christiano veritatis lumine b o n o q u e humanioris vitae e x c o lendis, sacras quoque missionariorum expeditiones ad extremam Americae
Meridionalis partem misit, apto opportunoque praeterea sacerdotibus ad
noe instruendis Seminario Augustae Taurinorum constituto, quod vulgo
Valsaliee vocatur. Denique ut tantorum Dei Famuli inceptorum quoda m m o d o recensio expleatur, memorare est institutiones tum Cooperatorum Salesianorum, qui res Salesianas quoquo pacto adiuvent, tum operis
Beatae Mariae Auxiliatricis ad vocationes ecclesiasticas provehendas, tum
ecclesiarum, quas, stipe undique collecta, Dei Servus exaedificavit; quarum
in numero hac Alma in Urbe Nostra paroecialis basilica a Sacratissimo Corde
Iesu in Castro Praetorio atque Augustae Taurinorum Sanctuarium Beatae
Mariae Auxiliatricis praecipue laudantur. Quae cuncta cum Dei Famulus
non ad lucrum vel ad humanam laudem captandam, sed ad gloriam Dei tantum et ad animorum salutem procurandam suscepisset, prospero et felici
exitu cumulavit. Usque ad obitum quidem mirabili constantia susceptos labores implevit; virtutibus omnibus in exemplum fulgens, nitida fide et christiana fortitudine clarus, pietate in D e u m ac Deiparam conspicuus, erga
R o m a n u m Pontificem et Apostolicam hanc Sedem acerbis temporibus
o b s e r v a n t i s s i m e fuit; continenti humilitate sui contemptor, paupertatis
amantissimus nil sibi quaerens, spiritu semper promptus in studio salutis
animorum assiduus, in difficillimis negotiis, etiam pro Ecclesiae b o n o gerendis, prudentissimus, sobrius omnino a vitae commoditatibus abhorrent,
non suis tantummodo alumnis sed omnibus etiam christifidelibus taha facinora imitanda reliquit, ut vivus adhuc ab omnibus merito sanctus haberetur.
Pridie Kalendas Februarii, anno millesimo octingentesimo octogesimo
o c t a v o piissime in D o m i n o obdormivit. Mortales V e n . Dei Famuli exuviae
primum in cubiculo, ubi animam ipse efflaverat, dein, sacerdotalibus vestibus tectae, in templo Sancti Francisci Salesii expositae sunt; eademque in
ecclesia sollemne funus celebratum est, cui devotissime adstiterunt plus
quam centum millia civium, Episcopi pedemontani, canonici, parochi etiam
e longinquis regionis oppidis, c u m ingenti multitudine alumnorum e Seminariis, qui ex Galliae quoque atque Helvetiae dioecesibus ad funus confluxerant. In Seminario Missionum Vallis Salicis Dei Servus in pace compositus est, ad eiusque tumulum frequens usque adhuc fit peregrinorum concursus, qui charismatum, quibus iam in vita mortali Dei Famulus erat

Acta Pii PP. XI

317

donatus, nec non sanctitatis, qua enituerat, fama c o m m o t i sunt. At huiusmodi Ioannis B o s c o sanctitatis fama nunquam deferbuit, quin etiam magis
magisque in dies vivida effulsit. Quapropter penes Sacrorum Rituum Congregationem causa agitari coepta est de Beatorum caelitum honoribus ipsi
Famulo Dei tribuendis, et Decessor Noster rec. mem. Pius P p . X per decretum editum die x x i v mensis Iulii, anno MDCCCCVII, Introductionis Causae
Commissionem signavit. Probationibus dein legitime sumptis riteque expensis de virtutibus heroicis ipsius Servi Dei, Nos, sollemni decreto decimo
Kalendas Martias anno millesimo nongentesimo vicesimo septimo edito,
Venerabilis Dei Famuli Ioannis B o s c o virtutes heroicum attigisse fastigium
sancivimus. De miraculis postea, quae ipso intercedente patrata a D e o
ferebantur, quaestione suscepta, rebus omnibus severissimo iudicio ponderatis, c u m duo ex multis prodigiis, post eiusdem Dei Famuli funus relatis,
plane vera atque explorata fuerint iudicata, Nos alio decreto, quarto decimo
Kalendas Aprilis huius anni millesimo nongentesimi vicesimi noni edito,
de eorum veritate constare suprema Nostra Auctoritate declaravimus. Cum
igitur esset de gradu heroico virtutum ac de miraculis prolatum consilium,
illud tantum supererai discutiendum, num Venerabilis Famulus Dei inter
Beatos caelites tuto foret recensendus. H o c dubium propositum est a dilecto
filio Nostro Alexandro Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali Verde, Causae
Relatore in Comitiis generalibus coram Nobis habitis, die nona mensis Aprilis vertentis anni, omnesque qui aderant tam Cardinales, quam Sacrorum
Rituum Consultores unanimi consensione affirmative responderunt. Nos
tamen in re tanti momenti Nostram aperire mentem distulimus donec fervidis precibus a Patre luminum subsidium posceremus. Quod c u m impense
fecissemus, tandem die dominica tertia a gaudiis paschalibus huiusmet
anni, Eucharistico Sacro rite litato, adstantibus

dilectis filiis Nostris

Camillo S. R. E. Cardinali Laurenti, Sacrorum Rituum Congregationis


Praefecto, nec non Alexandro S. R. E. Cardinali Verde, Causae Ponente,
itemque dilectis filiis Angelo Mariani, Congregationis Rituum Secretario,
et Carolo Salotti, Sanctae Fidei Promotore, ad sollemnem Venerabilis Dei
Famuli Ioannis B o s c o Beatificationem tuto procedi posse auctoritate Nostra
pronunciavimus. Quae cum ita sint, universae Presbyterorum a Sancto
Francisco

Salesio Societatis, itemque Sororum Congregationis Beatae

Mariae Auxiliatricis, omniumque Cooperatorum atque alumnorum Salesianorum v o t a implentes, auctoritate Nostra Apostolica, praesentium Litterarum tenore facultatem facimus ut Venerabilis Dei Servus Ioannes B o s c o ,
presbyter saecularis taurinensis, Beati nomine in posterum nuncupetur;
atque eius corpus ac lipsana, seu relliquiae, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium venerationi proponantur; eius-

318

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

que imagines radiis decorantur. Praeterea eadem Nostra Apostolica auctoritate concedimus ut de illo recitetur Officium ac Missa celebretur, singulis
annis de Communi Confessorum non Pontificum, c u m orationibus propriis,
per Nos adprobatis, iuxta Rubricas Missalis et Breviarii Romani. Huiusmodi vero Officii recitationem, Missaeque celebrationem [fieri dumtaxat
concedimus in archidioecesi Taurinensi, in qua natus est Dei Famulus ac
migravit ad Dominum; itemque in templis ac sacellis ubique terrarum
sitis, quibus utuntur Societas Presbyterorum a S. Francisco Salesio et
Congregatio Sororum seu Filiarum Beatae Mariae Virginis Auxiliatricis, ab
omnibus fidelibus qui horas - canonicas recitare teneantur, et, quod ad
Missas attinet, ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus ad ecclesias in quibus festum agitur convenientibus. D e m u m
facultatem impertimur ut sollemnia Beatificationis Venerabilis Servi Dei
Ioannis B o s c o supradictis in templis celebrentur, diebus legitima auctoritate designandis, intra annum, servatis servandis, postquam eadem sollemnia in Patriarchali Vaticana Basilica peracta fuerint. N o n obstantibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis ac decretis de non
cultu

editis

ceterisque

contrariis quibuscumque.

Volumus

autem ut

harum Litterarum exemplis etiam impressis, d u m m o d o manu Secretarii


enunciatae Sacrorum Rituum Congregationis subscripta sint et sigillo
Praefecti munita, eadem prorsus fides etiam in disceptationibus iudicialibus adhibeatur, quae Nostrae voluntatis significationi, hisce Litteris
ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die n
mensis Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

S.

Congregatio

319

Consistorialis

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur
Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
23 Aprilis

1929. Titulari

archiepiscopali Ecclesiae Petrensi prae-

fecit B. P. D. Angelum Bartolomasi, hactenus Episcopum Pineroliensem,


quem deputavit Ordinarium Militarem in Italia.
26 Aprilis. Titulari episcopali Ecclesiae Heliopolitanae, R. D. Geraldum Patricium 0'Hara, quem deputavit Auxiliarem Emi P. D. D i o nysii S. R. E. Card. Dougherty, Archiepiscopi Philadelphiensis.
1 Maii. Titulari episcopali Ecclesiae Tabborensi, R. D. Linum R o dericum

Huesca, metropolitanae

Ecclesiae

Granatensis

Canonicum

et

Curiae Cancellarium, quem deputavit Auxiliarem Emi P. D. Vincentii


S. R. E. Card. Casanova y Marzol, Archiepiscopi Granatensis.
10 Maii. Titulari episcopali Ecclesiae Madyfcensi, R. D. Valentinum
D y m e k , canonicum collegiatae ecclesiae S. M. Magdalenae prope Posen,
quem deputavit Auxiliarem E m i P . D . Augusti S . R . E . Card. Hlond,
Archiepiscopi Gnesnensis et Posnaniensis.
14 Maii. Cathedrali Ecclesiae Tarbiensi et Lourdensi, R. D. Petrum
Gerlier, vice-directorem Operum dioecesanorum in metropoli Parisiensi.
17 Maii. Titulari

archiepiscopali

Ecclesiae

Amorianae,

R. P. D.

Michaelem Iosephum O ' B r i en, Episcopum Peterboroughensem, quem


constituit Coadiutorem cum iure futurae successionis R. P. D. Michaelis
Iosephi Spratt, Archiepiscopi Kingstoniensis.
18 Maii. Titulari episcopali Ecclesiae Metropolitanae, R. P. Cyrillum Rodulphum Jarre, O. F. M., deputatum Vicarium Apostolicum de
Tsinanfu.
20 Maii. Titulari episcopali Ecclesiae Macrensi in Mauretania, R. D.
Fridericum Provost, e Societate Parisiensi Missionum ad exteros, deputatum Coadiutorem c u m iure futurae successionis R. P. D. Felicis Perr o y , Episcopi titularis Mediensis, et Vicarii Apostolici Birmaniae meridionalis.

320

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


24 Maii. Titulari archiepiscopali Ecclesiae Methymnaeae, R. P. D.

Thomam

0'Donnell, hactenus Episcopum Victoriensem in insula Van-

couver, quem deputavit Coadiutorem

c u m iure futurae

successionis B.

P. D. Edoardi Mac Carthy, Archiepiscopi Halifaxiensis.


25 Maii.Metropolitanae Ecclesiae Goanae e t D a m a n e n s i
titulo Patriarchae ad honorem
tonium Emmanuelem

Indiarum Orientalium,

Ribeiro Vieira

de

Castro,

E.

cum

adnexo

P. D. Theo-

hactenus

Episcopum

S. Thomae de Meliapor.
30 Maii. , Titulari

episcopali Ecclesiae Lundensi, B. P. Martinum

Meulenberg, e Presbyteris Missionariis Societatis Mariae, deputatum Vicarium Apostolicum Islandiae.


31 Maii. Titulari episcopali Ecclesiae Berissenae, E. D. Ioannem
leremich, Archidiaconum patriarchalis ecclesiae
Vicarium Generalem eiusdem Patriarchatus,

S. Marci Venetiarum et

deputatum Auxiliarem Emi

P. D. Petri S. E. E. Card. La Fontaine, Patriarchae Venetiarum.

SACRA CONGREGATIO
PRO ECCLESIA ORIENTALI
PROVISIO ECCLESIAE
Sanctissimus Dominus Noster, divina Providentia Pius X I , decreto
Sacrae Congregationis pro Ecclesia

Orientali, diei 20 Maii 1929 titulari

episcopali Ecclesiae Abydenae praefecit E. P. D. Basilium Ladika, O. S.


Basilii Magni electum Ordinarium pro catholicis ritus
ditionem

Graeci-rutheni in

Canadensem migratis.

SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati sunt:
3 Aprilis 1929. E. P. Venceslaus Kinold, ex Ordine Fratrum Minorum, Vicarius Apostolicus de Sapporo
22 Maii. E. P. Cyrillus
Minorum,

Vicarius

24 Maii.
exteris

Coadiutor

Meridionalis.

Eodulphus Jarre, ex
de

E. P. Fridericus

Missionibus,

Birmaniae

Apostolicus

in Iaponia.

Tsinanfu
Provost,

cum

futura

in
e

Ordine Fratrum

Sinis.
Societate

successione

Parisiensi
Vicarii

pro

Apostolici

8.

Congregatio

321

Rituum

SACRA CONGREGATIO RITUUM


I
AGINNEN.
Hodiernus Kalendarii Eedactor, de consensu sui R e v m i Di Episcopi
Aginnensis, Sacrae Rituum Congregationi sequens dubium humiliter proposuit :
Utrum, quando duae Ecclesiae Parochiales ab uno eodemque Parocho reguntur, Parochus teneatur recitare officium c u m Octava de utroque
Titulari, an de Titulari Ecclesiae residentiae tantum? Et Sacra eadem
Congregatio, audito specialis Commissionis suffragio, propositae quaestioni
respondendum censuit : Affirmative ad primam partem ; negative ad
secundam, iuxta Decreta S. R. C, n. 2002, Collen, ad V, diei 5 Iulii 1698,
et n. 2849, Nucerina, diei 24 Septembris 1842.
Atque ita rescripsit et declaravit, die 27 Aprilis 1929.
C. CARD. LAURENTI,
L.

S. B. C. Praefectus.

S.

Angelus Mariani, Secretarius.

II
FLORENTINA
B E A T I F I C A T I O N I S E T CANONIZATIONIS V E N .
MARGARITAE R E D I A S.

S E R V A E D E I SOR. T E R E S I A E

CORDE IESU MONIALIS PROFESSAE

ORDINIS

CARMELITARUM EXCALCEATORUM.
SUPER DUBIO

An, stante

virtutum et duorum miraculorum approbatione,

possit ad solemnem eiusdem

TUTO

procedi

Ven. Servae Bei Beatificationem?

Optimo iure sacer Carmelitarum Ordo laetari gloriar! que potest, in suo
mystico viridario rosas ac lilia quovis tempore florescere, quae suavissim u m effundunt odorem, maxime animos oblectantem et ad caelestia rapientem. Memorare sat est, sanctam Teresiam ab Infante Iesu, quae, antequam
ex hac vita discessum foret, pollicita est, rosarum imbrem se e caelo esse
immissuram. Et reapse universus orbis caelestium rosarum fragrantia frui-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


tur et in suis necessitatibus eas fidenter exsposcit gratusque mirabilia narrat, quae exinde experitur. Lilii autem candorem imitata est Y e n . Serva
Dei Teresia Margarita a S. Corde Iesu, quae brevem licet vitae periodum
in Florentino coenobio inter Carmelitides sodales degisset, adeo suavem
tamen virtutum omnium in eodem recordationem reliquit, ut ipsa haberetur et adhuc habeatur tamquam angelicus flos, Carmelitici viridarii ornamentum praeclarissimum.
Conditis itaque iudicialibus inquisitionibus, de

caelitum honoribus

Ven. Servae Dei comparandis agi coeptum est, atque anno 1839 eius
virtutes eminentes ac heroicae a Summo Pontifice Gregorio X V I declaratae sunt. Novissime de binis miraculis eius intercessioni tributis, post
suetas disceptationes, solemne Decretum latum est, videlicet quinto nonas
Martii volventis anni. N o n d u m tamen haec nobilissima Causa ad optatum
exitum perducta censeri poterat, quippe iuris nostri disciplina inquiri
iubet, num tandem altarium honores tuto animo Ven. Famulae Dei decerni
valeant. H o c praestitum fuit in generalibus Comitiis habitis die vicesima
tertia mensis Aprilis nuper elapsi c o r a m Sanctissimo D o m i n o nostro Pio
Papa X I , in quibus a Reverendissimo Cardinali Alexandro Verde, Causae
Relatore, propositum fuit sequens dubium: An, stante virtutum et duorum
miraculorum approbatione,

TUTO

procedi possit ad solemnem Ven. Servae

Dei Teresiae Margaritae a S. Corde Iesu Beatificationem? Concordi suffragatione tum Reverendissimi Cardinales, tum Patres Consultores affirmative responderunt; in aliud tamen tempus sententiam suam differendam
censuit Beatissimus Pater, clariora interim lumina e caelo precibus imploraturi^.
Quum autem iudicium suum pronuntiare statuisset, hunc selegit diem,
pervigilium gloriosi ascensus Iesu Christi in caelum revertentis.

Quare,

sacris operatus, accitisque Reverendissimus Cardinalibus Camillo Laurenti


sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, et Alexandro Verde, Causae
Ponente, itemque R. P. D. Carolo Salotti, S. Fidei Promotore generali,
meque infrascripto a secretis, eisque praesentibus, Pontificio solio adsidens
solemniter declaravit:

TUTO

procedi posse ad solemnem Ven. Servae Dei

Beatificationem. A t q u e h o c decretum evulgari, et in actis sacrorum Rituum


Congregationis referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis expediri
iussit de solemnibus Beatificationis in Patriarchali Basilica Vaticana quam
cito peragendis. Octavo idus Maii, anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C.

CAED. LAURENTI,

S. B. C. Praefeetus.

L . gs S.
Angelus Mariani, Secretarius.

S.

323

Congregatio Rituum

in
AUGUSTODOTTEN,
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS VEN. SERVI D E I CLAUDII DE LA COLOMB I E R E , S A C E R D O T I S P R O F E S S I SOCIETATIS I E S U .

SUPER DUBIO

An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agitur?


Ad haec usque tempora, in quibus liturgicus cultus Sacratissimi Cordis
Iesu ampliora et splendidiora incrementa recipit, placuisse D e o censeri
licet reservatos altarium honores, quos sodali suo praestantissimo Ven*
Claudio de la Colombire, memorati cultus assertori et vindici, apprime
inclita Societas Iesu iamdiu eidem deferri exoptabat. Ipse enim, quamvis
brevi vitae curriculo perfunctus est, tanta tamen pietatis ac doctrinae
laude floruit, ut divinitus, ceu pie creditur, dari meruerit sanctae virgini
Margaritae Mariae Alacoque, cui Christus Dominus investigabiles sui
Cordis divitias revelaverat, eidemque adesset ut in illo cultu et

amore

tamquam magister eam dirigeret, illustraret et confirmaret. Egregie tanto


munere functus, ac particeps effectus Margaritae Mariae sancti fervoris,
praeconis et apostoli hac in parte nactus est laudes, inter praestantes viros
haud ultimo sane loco adnumerandus, quos in Cordis Iesu cultu adserendo
et dilatando optime meruisse Ecclesiae testantur historiae.
Post V e n . Servi Dei gloriosum obitum, quum nondum essent c o m p o sitae controversiae omnes a theologis aliisque eruditis viris de cultu Sacratissimo Cordi Iesu adhibendo excitatae, tempori inservire peropportune
visum est, ut dissensiones penitus acquiescrent,

antequam iudiciales

instituerentur inquisitiones

eidem

de caelitum

honoribus

decernendis.

Ita moratum est adeo, ut nonnisi saeculo x i x elabente de eius heroicis


virtutibus coepta fuerit disceptatio, quae prospere absoluta est anno I
vertentis saeculi, solemni edito decreto iussu Pontificis Maximi Leonis X I I I .
Datis deinceps Remissorialibus Litteris ad Episcopos S. Claudii et
Venetensis dioeceseon, quarum in, ambitu tres sanationes a morbis, per
prodigium effectae, opitulante Ven. Famulo Dei, censebantur, processus
Apostolica auctoritate super iisdem sunt conditi. Indulta itaque, iustis
incidentibus causis, quarti miraculi, quod causae indoles directis probationibus destitutae exposcebat, remissione, de tribus sanationibus quaesitum
est in Congregatione Antepraeparatoria penes Reverendissimum Card.

324

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Alexandrum Verde, causae Relatorem, die prima Maii anno 1928, atque
die 29 Ianuarii vertentis anni in aedibus Vaticanis Congregatio

Praepara-

toria l o c u m habuit. D i e autem 23 superioris mensis Aprilis universus disceptatorum coetus coactus est coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio P p . X I ,
in

quo

Reverendissimus

Card. Alexander Verde sequens dubium

ad

discutiendum enunciavit: An ei de quibus miraculis constet in casu et ad


effectum, de quo agiturf T u m Reverendissimi Cardinales, tum Patres Consultores sua ex ordine suffragia ediderant, quae laeto animo Beatissimus
Pater excepit, sed sententiam suam decretoriam differendam censuit, ut
temporis spatium sibi suppeteret ad maiorem claritatem a Patre luminum
impetrandam.
Quum autem iudicium suum proferre statuisset, hanc diem designavit,
pervigilium Ascensionis Domini nostri Iesu Christi in caelum redeuntis, ac
divinis ferventer operatus ad se vocare voluit Reverendissimos Cardinales
Camillum Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum, et Alexandrum Verde, causae Relatorem, itemque R. P. D. Carolum Salotti
S. Eidei Promotorem generalem, meque infrascriptum Secretarium, eisque
adstantibus, Pontificio solio assidens solemniter declaravit: Constare de
tribus miraculis, videlicet de primo: Instantaneae perfectaeque sanationis
Bdmundi Remy a cirrJiosi JiypertropMca regioque morbo ad extremum gr a*

dum deductis; secundo: Instantaneae perfectaeque sanationis Mariae Aloisiae


Pirio adolescentis a morbo, vulgo Pott, in vertebris ad occipitium pertinentibus
praecipue

consistente;

atque

tertio: Instantaneae

perfectaeque

sanationis

DelpMnae Blanchard ab elephantiasi. H o c autem decretum publici

iuris

fieri, et in acta sacrorum R i t u u m Congregationis inseri mandavit, octavo


Idus Maii, anno millesimo nongentesimo et vicesimo n o n o .

C.

CARD.

LAURENTI,

S. R.

C. Praefectus.

L . S.
Angelus Mariani,

Secretarius.

S.

Congregatio

Rituum

IV

CONSTAsrTINOPOLITAJSrA
B E A T I F I C A T I O N I S S E U D E C L A R A T I O N I S MRTYRLT V E N . S E R V I D E I D E R GOMTD A S K E U M U R G I A N S E U COSMAE D E C A R B O N I A N O SACERDOTIS E T P A R O C H I
ARMENI IN ODIUM FIDEI INTEREMPTI.
SUPER DUBIO

An, stante approbatione martyrii causaeque martyrii, necnon dispensatione


a signis seu miraculis ad tramitem can. 2116, 2, iuris canonici

TUTO

procedi possit ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei Beatificationem?


Praeclara est divi Augustini sententia, aientis Coronata itaque est
beati Martyris patientia, et mancipata est aeternis cruciatibus tortoris
incorrecta malitia. H o c attendens in agone suo gloriosus Christi athleta,
non exhorruit carcerem. Ad imitationem Capitis sui toleravit probra,
sustinuit irrisiones, flagella non timuit: et quot ante mortem pro Christo
pertulit supplicia, tot Ei de se obtulit sacrificia (Serm. 11 de Sanctis).
Quae laus ad V e n . Servum Dei Cosmam de Carboniano referri potest, qui
in urbe Constantinopolitana pastorale munus egregie obivit, catholicae
fidei veritatem amplexus ac tuitus est ad necem usque, fuditque sanguinem suum inter adversariorum irrisiones et odia, quin umquam a verae fidei
professione discedere tentatus annuerit, ut oblatam libertatem assequeretur. Haec fecit palam et in conspectu populi universi, qui veri martyris
praeconium ei denegare non est ausus. Tanta eius vita pulchritudine
renidebat, tanta eius mors praestantia

refulsit, ut

supervacanea

visa

sit ulterior de signis et miraculis disquisitio: atque Sanctissimus Dominus


noster Pius Papa X I , prae oculis habens canonis 2116 2 iuris canonici,
percepta martyrii ipsiusque causae evidentia,, a signis seu miraculis dispensare dignatus est, in ipsa martyrii suprema

disquisitione. Verum

hac licet accedente Summi Pontificis indulgentia, nondum huic praestantissimae causae finis impositus censendus est; ulterius enim quaerendum
erat, n u m omnia adeo religiose in eius iuridica cognitione servata essent,
ut tuto animo ad solemnem V e n . Servi Dei beatificationem procedi possit.
De h o c quaesitum est in generalibus Comitiis habitis die septima volventis
mensis Maii, coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quibus
Reverendissimus Card. Franciscus Ehrle, causae Relator, praesens ad
dignoscendum dubium enuntiavit:

An,

stante

approbatione martyrii

causae martyrii, nec non dispensatione a signis seu miraculis


canonis 2116 2, iuris canonici,

TUTO

et

ad tramitem

procedi possit ad solemnem eiusdem

326

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ven. Servi Dei beatificationem? Omnes qui convenerant Reverendissimi


Cardinales et Patres Consultores propitiis suffragiis responderunt; quibus
perceptis, Beatissimus Pater ulteriores preces ad. uberius caeleste lumen
implorandum fieri censuit, antequam definitivam sententiam suam proferret.
Quibus fusis, faustissimam hanc diem, Feriam II Pentecostes, pro
decretoria pronuncianda sententia, designavit; quare, divina Hostia ferventer oblata, ad se vocare voluit Reverendissimos Cardinales Camillum
Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefectum, et Franciscum
Ehrle, Causae Ponentem, nec non R. P. D. Carolum Salotti, sanctae
fidei Promotorem Generalem, meque infrascriptum Secretarium, eisque
adstantibus, Beatissimus Pater pontificio solio assidens solemniter edixit:
TUTO

procedi posse

ad solemnem

Ven.

Servi Dei Cosmae de Carboniano

beatificationem. A t q u e h o c decretum evulgari et in acta sacrorum Rituum


Congregationis referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis de beatificationis solemnibus quam primum in Patriarchali Basilica Vaticana peragendis expediri iussit, tertio decimo Kalendas Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C. CARD. LAURENTI,

S. M. C. Praefectus.

L. SS S.
Angelus Mariani, Secretarius.

Y
IANUEN.
BEATIFICATIONIS E T CANONIZATIONIS V E N . S E R V I D E I F R . FRANCISCI M A R I A E
A C A M P O R U B E O , L A I C I PROFESSI O R D I N I S M I N O R U M S. F R A N C I S C I CAPUCCINORUM.
SUPER DUBIO

An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agiturf


Humile et asperum vitae genus, quod in Ianuensi Fratrum Minorum,
quos Capulatos vocant, coenobio selegit et amplexus est ab ineunte aetate
et ad extremam usque vitae lineam retinuit Franciscus Maria a Camporabeo, sodalium et civium tantam ei aestimationem et famam

sanctitatis

comparavit, ut communi compellatione sanctus Pater nuncuparetur, quamvis frater operarius iugiter permansisset. Molesto ac laborioso quaesitoris
officio addictus, quadraginta solidos annos delatum sibi munus adeo religiose obivitj ut tum v o c e tum exemplo spiritualem caritatem largiretur,
quum corporalem pro suo coenobio quaereret. Ipse illud Pauli repetere
poterat: Caritas Christi urget nos (II Cor., V, 14); scilicet, ut perbelle explanat Cornelius a Lapid: Apostoli omnibus omnia fiunt, neminem aspernantur,

327

S. Congregatio Rituum

patres'sunt pauperum et afflictorum... Eleemosynas corrogant... In his eorum


virtus, sanctitas apostolatus consistit (Comm. in II ad Cor., cap. 5, num. 14).
Porro in hac apostolatus palaestra quasi a D e o constitutus ita se gessit
Frater Franciscus Maria, ut multorum necessitatibus, tum animorum t u m
corporum, occurrerit, quin virtutem aliquam u m q u a m laesisset. I m o in
sancta virtutum omnium exercitatione eum gradum assequi valuit, qui
excelsum et heroicus dicitur, prouti, post suetas disceptationes, solemni
decreto die 18 mensis Decembris anno 1922 lato declaratum fuit.
Populi pietas ac fiducia n o v a in dies incrementa suscipiebat, et frequentes accedebant ad Ven. Servi Dei sepulcrum cuiusvis ordinis cives eius
patrocinium imploraturi vel pro acceptis beneficiis gratias acturi, munera
etiam deferentes, quibus moderandis necesse fuit legitimam auctoritatem
invocare, ne leges de non cultu editae violarentur. Interim e sanationibus
a morbis, quae per prodigium effectae, opitulante Servo Dei ferebantur,
binae selectae sunt, quot nimirum causae indoles directis probationibus
praedita exposcebat, ac super iisdem in ipsa Curia lanuensi inquisitiones
Apostolicae sunt adornatae. Quibus legitimis agnitis ac declaratis, coepta
est disceptatio de sanatione puellae quinquennis Mariae Eiella, quae ex
alto prolapsa laesiones

graves

anatmicas

retulerat,

et adolescentis

Iacobi Calza, qui acuta phlogosi appendicis v e r n a c u l a m correptus in


gravem statum adductus fuerat. Habita est itaque superiore anno, die
19 mensis Iunii, Congregatio Antepraeparatoria in aedibus Reverendissimi
Card. Ianuarii Granito Pignatelli di Belmonte, causae Relatoris, atque
die 26 Februarii vertentis anni locum habuit in Palatio Apostolico Vaticano
Congregatio Praeparatoria. Novissime autem, videlicet die septima mensis
huius Maii, celebrata sunt generalia Comitia coram Sanctissimo D o m i n o
nostro Pio Papa X I , in quibus memoratus Cardinalis Ianuarius Granito
di Belmonte, Causae Relator, praesens D u b i u m ad discutiendum proposuit:
An et de quibus miraculis constet in casu et ad effectum, de quo agitur?
Suffragia sua singuli ex ordine protulerunt Reverendissimi Cardinales et
Patres Consultores, a sua vero sententia decretoria ferenda supersedendum
censuit Beatissimus Pater, ut temporis spatium ad ulteriores fundendas
preces pro caelesti lumine implorando suppeteret.
H a c autem adveniente die, scilicet feria II Pentecostes, suam pandere
mentem statuit, atque perlitato Eucharistico Sacrificio accitisque Revrhis
Cardinalibus Camillo Laurenti, sacrorum Rituum Congregationi Praefecto,
et Ianuario Granito Pignatelli di Belmonte, causae Relatore, itemque
R. P. D. Carolo Salotti, sanctae Fidei Promotore Generali, meque infrascripto a secretis, hanc Vaticanae aedis nobiliorem aulam ingressus, Pontificio solio sedit ac solemniter declaravit: Constare de duobus miraculis,

328

Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale

videlicet:

De instantnea perfectaque sanatione Mariae Biella, puellae quin-

quennis, quae ab alto prolapsa diffractum cranium

aliasque gravissimas lae-

siones retulerat, atque de instantnea perfectaque sanatione adolescentis Iacobi


Calza ab acuta phlogosi appendicis vermicularis. A t q u e h o c decretum publici
iuris fieri et in acta sacrorum Rituum Congregationis inseri iussit, tertio
decimo Calendas Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo n o n o .
C . C A E D . L A U R E N T I , S. B.

L B

C. Praefectus.

S.

Angelus Mariani.

Secretarius.

VI
PRECES P R O REGE ET POPULO
P O S T MISSAM CONVENTUALEM RECITANDAE IN DITIONIBUS I T A L I A E AD NORMAM ARTICULI 12 PACTI CUM APOSTOLICA SEDE CONCORDATI.

In omnibus Dominicis
ecclesiis

Capitulum et

aliisque festis de praecepto servandis, in cunctis

Officium

chorale habentibus, sacerdos post

Missam

conventualem, flexis genibus in infimo gradu altaris, cantat in tono feriali:


Oremus pro R e g e nostro N. N.
j . Domine, salvum fac R e g e m .
R. Et exaudi nos in die qua invocavrimus te.
Y. Salvum fac populum tuum, Domine: et benedic hereditti tuae.
R\ Et rege eos et extlle iUos usque in aeternum.
y. Dmine, exaudi orationem meam.
R\ Et clamor meus ad te veniat.
Tunc surgit

et stando prosequitur:

j . Dominus vobiscum.
R \ E t c u m spiritu tuo.
Oremus.
Deus, cui omnis potestas et dignitas famultur; da fmulo tuo Regi
nostro N. N. prosperum suas dignitatis effectum, in qua te semper timeat,
tibique jgiter, una cum subjcto sibi ppulo, piacre contendat. Per
Christum D o m i n u m nostrum. A m e n .
Ex Secretaria Sacrae Rituum Congregationis, die 7 Iunii 1929.
C

CARD.

LAURENTI,

Praefectus.

L. S.
Angelus Mariani, Secretarius:
1

Aliae dispositiones ad normam praefati Concordati, iussu SS. Congregationum


de Sacramentis, Concilii atque S. Poenitentiariae Apostolicae, proximis diebus publici
iuris fient.

S. Romana Rota

ACTA

329

TRIBUNALIUM

SACKA ROMANA ROTA

Citatio edictalis
ROMANA
NULLITATIS MATRIMONII (TAGLIA VI A-LENKCHEVITCH)

Cum ignoretur locus actualis commorationis Venceslai Lenkchevitch in


causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. R o t a e (Roma,
via delia Dataria, 94) die 31 Iulii 1929, hora 12, ad concordandum de
dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam
qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An confirmanda sit vel infirmanda sententia Rotalis diei 29 Decembris 1928
in

casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam

habentes de loco commorationis praedicti Venceslai Lenkchevitch ciirare


debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *
L. g S.

M. Massimi, Decanus, Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 27 Aprilis 1929.


Ioannes

Ladelci, Notarius.

* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Venceslas Lenkchevitch,


dfendeur en cette cause, Nous le citons comparatre, par propre personne
ou par un procureur lgitimement constitu, au sige du Tribunal de la S. Rote
Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 31 Juillet 1929, 12 heures, pour
concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapport, et fixer le jour de la cause
devant la Rote.
Doit-on confirmer ou casser la sentence Botale du 29 Dcembre 1929 dans ce cas?
Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres, les fidles ayant connaissance
du lieu de la rsidence du dit M. Venceslas Lenkchevitch, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la prsente citation.
ACTA, vol. XXI, n. 7. - 11-6-929.

22

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

330

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Marted, 11 Giugno, il Santo Padre, alla presenza dell'Emo Signor Cardinale Segretario di Stato, riceveva in
particolare Udienza il signor avv. Francesco Pacelli e gli
consegnava il Breve di nomina a Cavaliere di Gran Croce
dell'Ordine di San Gregorio Magno, insieme al Breve col
quale gli conferiva il titolo ereditario di Marchese.
Con tale atto Sua Santit ha voluto dare all'avv. Pacelli
un attestato di sovrano gradimento per la devota, laboriosa
ed intelligente operosit da lui spiegata durante le trattative
e la felice conclusione degli Accordi Lateranensi.

SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 7 Maggio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta
presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Eiii e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discasso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto
del Tuto, per la solenne beatificazione del Ven. Servo di Dio Der Gomidas
Keumurgian o Cosma da Carboniano, Sacerdote e Parroco Armeno, ucciso in
odio alla Fede; e quindi su due miracoli che si asseriscono operati da Dio
per intercessione del Ven. Servo di Dio Francesco Maria da Camporosso, laico
professo dell'Ordine dei Minori Cappuccini, i quali miracoli sono proposti per
la beatificazione del medesimo Venerabile Servo di Dio,
Marted, l Maggio 1929, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Francesco
Ehrle, Ponente della Causa di Beatificazione o Dichiarazione del martino del
Ven. Servo di Dio Giovanni Ogilvie, Sacerdote professo della Compagnia di
Ges, ucciso in Scozia, come si asserisce, in odio alla Fede, si tenuta la
Congregazione Antipreparatoria, per discutere il dubbio se consti del martino,
della causa del martirio e dei segni o prodigi del medesimo Venerabile Servo
di Dio.

Diarium Romanae

Curiae

331

Marted, 28 Maggio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'Augusta


presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei Sacri Riti,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Bevmi Prelati ed i Consultori teologi, hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio detto del
Tuto per la solenne beatificazione del Ven. Servo di Dio Claudio de la Colombire, Sacerdote professo della Compagnia di Ges, e del Ven. Servo di Dio
Fr. Francesco Maria da Camporosso, laico professo dell'Ordine dei Minori
Cappuccini; e quindi sull'eroicit delle virt della Ven. Serva di Dio Giovanna Delanoue, Fondatrice delle suore di S. Anna, dette della Provvidenza.

Marted, 4 Giugno 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si tenuta la


Congregazione dei Sacri Riti Ordinaria, nella quale al giudizio degli Eoli
e Revmi Signori Cardinali, componenti la medesima, sono state sottoposte le
seguenti materie:
1. Introduzione della Causa di Beatificazione e Dichiarazione del martirio
del Servo di Dio Pietro Renato Roque, Sacerdote della Congregazione della
Missione, ucciso, come si asserisce, in odio alla Fede.
2. Introduzione della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della Serva
di Dio Caterina Jarrige, vergine, del Terzo Ordine di S. Domenico.
3. Intorno alla concessione ed approvazione dell'Officio e Messa propria in
onore della Beata Maria Vergine, detta della Colonna.
4. Intorno alla concessione ed approvazione dell'Officio e Messa propria in
onore della Beata Irmengarda, vergine, Abbadessa dell'Ordine di S. Benedetto.
5. Intorno alla revisione degli scritti dei Servi di Dio: Giorgio Grassi,
Vescovo e Vicario apostolico; Francesco Fagolla, Vescovo e Vicario apostolico;
Antonio Fantosati, Vescovo e Vicario apostolico, e Compagni, martiri.
6. Intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Fr. Francesco
Rivat, della Societ dei

PGCOI

Fratelli di Maria.

7. Intorno alla revisione degli scritti della Serva di Dio Maria Benigna
Consolata Ferrer, Religiosa professa nel Monastero della Visitazione di Maria
Vergine nella Citt di Como.
8. Intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Fratel Esuperiano,
Religioso professo delle Scuole Cristiane.
9. Intorno alla revisione degli scritti dei Venerabili Servi di Dio Giorgio
Haydoc e Compagni, martiri.
10. E finalmente intorno alla revisione degli scritti del Servo di Dio Luigi
Palazzolo, Sacerdote secolare e Fondatore dell'Istituto delle Suore delle poverelle.

332

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Officiale

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XL, felicemente regnante, si
degnato di nominare:
28

Ottobre

1928. Monsig. Ernesto Ruffini, Segretario della Sacra Congregazione dei Seminari e delle Universit degli Studi.

17

Aprile

1929. L ' E m o Sig. Cardinale

Francesco

Ehrle,

Bibliotecario

ed

Archivista di S. Romana Chiesa.

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


della Congregazione di N. S. de la Charit des
Orphelines o de la Vierge Fidele (Bayeux).

22

L'Emo Sig. Cardinale Basilio Pompilj, Protettore dell'Ordine della B. V. della Mercede.

L' Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle


Suore delle

Scuole Cristiane della

Misericordia

(Coutances).
24

L ' E m o Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore

30

L'Eio Signor Cardinale Basilio Pompilj, Protettore del-

Maggio

L'Emo Sig. Cardinale Carlo.Perosi, Protettore della Com-

delle Suore di Santa Cristiana (Metz).


l'Istituto delle Suore degli Angeli (Cerreto Sannita).
pagnia del Patrocinio della B.

V. del Pilastrello

(Lendinara-Adria).
6

L'Emo Sig. Cardinale Raffaele Merry del Val, Protettore


del Venerabile Collegio Inglese in Roma.

Monsig. Giuseppe Ferretto, Maestro soprannumerario delle


Cerimonie

14

L'Emo

Pontificie.

Sig. Cardinale

Bonaventura

Cerretti,

Protettore

delle Suore Serve di Maria, Ministre degl'infermi


(Rpma).
17

L'Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Protettore della


Congregazione dei Sacerdoti del Ssmo Sacramento
(Roma).

20

Monsig.

Adone Terzariol, Maestro soprannumerario' delle


Cerimonie

21

Pontificie.

L' Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


delle Religiose Bernardine d'Esquermes (Tournai).

Protonotarii

Apostolici

ad instar

participantium:

28 Gennaio 1929. Monsig. Giuseppe Almas LaTouche, della diocesi di Ghicoutimi.

Diarium Romanae Curiae

29

Aprile

Maggio

3183

1929. Monsig. Tommaso Giacomo Rooney, della diocesi di Sandhurst.

Monsig. Giovanni Rho, dell'archidiocesi di Torino.


Prelati Domestici di S. S.:

Giugno

1928. Monsig. Giovanni Balicki, della diocesi di Premislia dei


Latini.

12 Settembre

Monsig. Francesco Toporski, dell'archidiocesi di Varsavia.

Gennaio 1929. Monsig. Pietro Tesauri, della diocesi di Reggio Emilia.

Marzo

Monsig. Giacomo Foran, della diocesi di Brooklyn.

Monsig, Stefano Zccoli, dell'archidiocesi di Reggio Calabria.

Monsig. Ferdinando Ricca, dell'archidiocesi di Siracusa.

Monsig. Francesco Rimmaudo, della medesima archidiocesi.

26

Monsig. Carlo Stoppa, della diocesi di Novara.

13

Aprile

Monsig. Ernesto Corbishley, della diocesi di Southwark.

Monsig. Filippo E. Hallet, della medesima diocesi.

14

Monsig. Francesco Giuseppe Spellman, dell'archidiocesi di

18

Monsig. Giovanni Me. Manon, della medesima archidiocesi.

Boston.

Monsig. Francesco Burke, della medesima archidiocesi.

3 Maggio

Monsig. Tommaso A. Donohue, della diocesi di Buffalo.

Monsig. Francesco Sullivan, della medesima diocesi.

Monsig. Federico Enrico Huesmann, della diocesi di Sioux

12

Monsig. Leonida Perrin, dell'archidiocesi di Montral.

City.
14

Monsig. Giovanni J. Lannon, della diocesi di Corpus Christi.

16

Monsig. Antonio J. Rezek, della diocesi di Marquette.

Monsig. Raimondo G. Jacques, della medesima diocesi.

Monsig. Enrico L. Buchholtz, della medesima diocesi.

17

Monsig. Agostino Pedrotti, della diocesi di Brescia.

18

Monsig. Giuseppe Lanzavecchia, della diocesi di Acqui.

22

Monsig. Giuseppe Granger, deirarchidiocesi di Lione.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si
degnato di conferire:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
18

Apre

1929. A S. E. il sig. Quinto Meireles, Ministro degli Esteri della


Repubblica del Portogallo.

334

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

La Commenda con placca dell'Ordine Plano:


2

Maggio

1929. Al sig. Clemente von Brentano di Tremezzo (Germania).

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


21

Aprile

1928. Al sig. Edoardo M. F. Roy, del Vicariato Apost, di Amoy.

Marzo

1929. Al sig. Giorgio Herlin, della diocesi di Lilla.

15

Al sig. Martino Hosszu, della diocesi di Transilvania.

Aprile

Al sig. ing. Michelangelo Pulejo, dell'archid. di Messina.

Al sig. avv. Giuseppe Magaudda, della medesima archid.

Al sig. avv. Giuseppe Fortino, della medesima diocesi,

li

Al sig. avv. Icaro Perdomo, dell'archidiocesi di Torino.

24

Al sig. Daniele A. Ryan, della diocesi di Harbour Grce.

30

Al sig. prof. Oreste Vocea (Roma).

15 Maggio

1929. Al sig. prof. Albino Bosco, dell'archidiocesi di Torino.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


31 Maggio

1928. Al sig. Giovanni Herniczek, della diocesi di Sandomir.

Al sig. Mattia Glogier, della medesima diocesi.

Giugno

Al sig. Severino Horodyski, della medesima diocesi.

16 Ottobre
7

Marzo

>
>

11
18
4

Al sig. Taddeo Mendrys, della medesima diocesi.

Al sig. Matteo Noli Batarino, della diocesi di Cremona.

1929. Al sig. Giovanni Curtin, della diocesi di Brooklyn.

Al sig. Edoardo Killeen, della medesima diocesi.

Al sig. Paolo Houze de l'Aulnoit, della diocesi di Lilla.

Al sig. Alberto Bernard, della medesima diocesi.

AI sig. Alberto Wolsfelsperger, della diocesi di Saint-Di.

Aprile

Al sig. Francesco Twaalfhoven, dell'archidiocesi di Utrecht.

Al sig. Giuseppe Gerardo E. Giasson, dell'archidiocesi di


Quebec.

Al sig. Giuseppe Enrico Levasseur, della medesima archid.

11

Al sig. Emmanuele Finello, dell'archidiocesi di Torino.

30

Al sig. Luca Borno (Haiti).

Maggio

Al sig. Massimiliano Bernatz (Baviera).

16

Al sig. Percival de Saint-Hubin, della diocesi di Providence.

17

Al sig. Francesco Laurijssen, della diocesi di Breda.

Al sig. dott. Carlo Elia G. Strootman, dell'archidiocesi di

A I sig. Alfonso U. Receveur, della diocesi di Ruremonda.

22

Utrecht.
Al sig. Carlo Boucaud, dell'archidiocesi di Lione.

La Gran Croce dell'Ordine di 8. Silvestro Papa:


30

Aprile

1929. Al sig. Camillo J. Leon (Haiti).

Diarium Romanae

Curiae

335

La Placea dell'Ordine di San Silvestro Papa:


5

Aprile

1929. Al sig. Giovanni Aliarci de Chteauneuf (Francia).

17

Al sig. Carlo Scharnagl (Baviera).

La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


8 Novembre 1928. Al sig. Giuseppe Moreno-Carbonero y Castel (Spagna).
14

Marzo

1929. Al sig. Francesco Loschi, della diocesi di Treviso.

17 Aprile Al sig. Giovanni Magaz y Fernandez de H enestrosa (Spagna).


20 Maggio

Al sig. ing. Adolfo Boni (Roma).

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


12

Aprile

1929. Al sig. Pietro Caudana, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. Lorenzo Miroglio, della medesima archidiocesi.

23

Al sig. Eugenio Pucci, della diocesi di Grosseto.

25

Al sig. avv. Abraham Mastronuzzi, dell'archidiocesi di Taranto.

30

Al sig. Felice Quaglino, dell'archidiocesi di Torino.

Maggio

Al sig. Emilio Bhm (Baviera).

Al sig. Temistocle Galli (Roma).

15

Al sig. Angelo Vigato, della diocesi di Padova.

Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :
4

Marzo

Monsig. Francesco Correnti, della medesima archidiocesi.

1929. Monsig. Francesco Alizio, dell'archidiocesi di Messina.

Monsig. Antonino Ferrigno, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giuseppe Aliquo, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giuseppe De Maria, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giuseppe Lo Schiavo, della medesima archidiocesi.

Monsig. Rosario Lo Monaco, della medesima archidioeesi.

Monsig. Francesco Me Murray, della diocesi di Brooklyn.

Aprile

Monsig. Ippolito Rostagno, dell'archidiocesi di Torino.

, Monsig. Alfonso Soprano, dell'archidiocesi di Lucera.

13

Monsig. Felice Salomone, dell'archidiocesi di Napoli.

15

Monsig. Gino Borghezio (Roma).

18

Monsig. Pietro Marmugi, della diocesi di Volterra.

2 Maggio

Monsig. Alessandro Sveens, della diocesi di Bois-le-Duc.

Monsig. Leonardo Van Gils, della diocesi di Breda.

336

Acta Apostolicae Sedis -

6 Maggio

Commentarium Officiale

1929. Monsig. Martino Tommaso O'Gonnell, della diocesi di Sioux


City.

Monsig. Adalberto Brix, della diocesi di Hradec Kralov.

Monsig. Giovanni Brabec, della medesima diocesi.

Monsig. Enrico Giuseppe Kroll, della diocesi di Fort Wayne.

Monsig. Bartolomeo Biegel, della medesima diocesi.

Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S.:


21 Febbraio 1929. Il sig. Hodward Kerr, dell'archidiocesi di Westminster.

Il sig. Agostino Harford, della diocesi di Liverpool.

Il sig. Andrea Kerr, della medesima archidiocesi.

Il sig. Giacomo Filippo Reynolds, della medesima diocesi.

Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :


15

Aprile

1929. Monsig. Ferdinando Grysar, dell'archidiocesi di Colonia.

Monsig. Teodoro Bechen, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giovanni Gatzweiler, della medesima archidiocesi.

Monsig. Ermanno Schulte-Pelkum, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giovanni Kiggen, della medesima archidiocesi.

Monsig. Uberto Lindemann, della medesima archidiocesi.

Monsig. Ermanno Loebbel, della medesima archidiocesi.

18

Monsig. Michele Seitz, dell'archidiocesi di Vienna.

Monsig. Giuseppe Altrichter, della medesima archidiocesi.

Monsig. Germano Sterz, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giuseppe Fuss, della medesima archidiocesi.

Cameriere d'onore di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S. :


18

Aprile

1929. Il sig. Edoardo Misonne, della diocesi di Tournai.

NECROLOGIO
2

Maggio

1929. Monsig. Adolfo Turchi, Arcivescovo di Aquila.

21

Monsig. Luigi Silva Lezaeta, Vescovo di Antofagasta.

29

Monsig. Giacomo Gly, Vescovo di Mende.

Monsig. Angelo Antonio Fiorini, Vescovo di Pontremoli.


Eccmo Monsig. Ignazio Efrem II Rahmani, Patriarca di
Antiochia di rito siro.
Monsig. Sebastiano Nicotra, Arcivescovo tit. di Eraclea.

Annus X X I - Vol. X X I

8 Iulii 1929

Num. 8

ACTA AP0ST0LIGA1DIS
COMMENTARIUM OFFICIALE

C O N V E N T I O
I N T E R SANCTAM SEDEM ET REMPUBLICAM LUSITANAM
DE DIOCESI MELIAPORENSI

ACCORDO
FRA

ACORDO
ENTRE

I,A S A N T A S E D E E IL P O R T O G A L L O

A S A N T A S E P O R T U G A L

P E R LA DIOCESI DI MELIAPOR

ACERCA D A DIOCESE D E MELIAPOR

La Santa Sede e il Governo Portoghese, per eseguire quanto disposto nell'Articolo I V dell'Accordo
stipulato il 15 Aprile 1928, e ratificato il 4 Maggio dello stesso anno,
hanno nominato Plenipotenziari rispettivamente Sua Eminenza R e v m a
il Signor Cardinale Pietro Gasparri,
Segretario di Stato di Sua Santit;
e Sua Eccellenza il Signor D o t t .
Augusto de Castro Sampaio Corte
Real, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario, i quali, sotto
xiserva di ratificazione, sono convenuti circa i seguenti punti per la
definitiva sistemazione territoriale e
giurisdizionale della diocesi di S. T o m maso di Meliapr nelle Indie Orientali.

A Santa S e o Governo Portugus,


em cumprimento do disposto no artigo IV do acordo celebrado em 15
de Abril de 1928 e ratificado em 4 de
Maio do mesmo ano, nomearam plenipotenciarios respetivamente
Sua
Eminencia R e v m a o Senhor Cardeal
Pedro Gasparri, Secretario de Estado
de Sua Santidade; e Sua Excelencia
o D r . Augusto de Castro Sampaio
Corte Real, Enviado Extraordinario
e Ministro Plenipotenciario, os quais,
s o b reserva de ratificao, concordarana nos seguintes pontos para a definitiva regularizao
territorial
e
jurisdicional da diocse de S. T o m
de Meliapr, as Indias Orientaes.

ART.

I.

La diocesi di San Tommaso di


Meliapor conster d'ora in poi soltanto di due distinti e separati terriAcTA, vol. XXI, n. 8. 8-7-929.

ART.

I.

A diocse de S. T o m de Meliapr
ser, de futuro, constituida somente
p o r dois distintos e separados terri-

23

338

Acta Apostolicae

Sedis

tori- continui : quello di San T o m e


quello di Tanjore, ingranditi c o m e
determinato negli articoli seguenti,
e con esclusione di tutte le altre
parrocchie sparse nei territori di
altre diocesi.
ART. II.

Commentarium

Officiale

torios continuos: o de S. T o m e o
de Tanjor, alargados c o m o se determina nos artigos seguintes, e c o m
excluso de todas as outras paroquias espalhadas em territorios doutras diocses.
ART. II.

Nella parte di Tanjore, il territorio continuo della diocesi di Meliapor


viene esteso verso occidente, con
l'aggiunta dei due taluki di Alangudi e di Tirumayam nello Stato di
Pudukkottah appartenenti fin qui
alla diocesi di Trichinopoly dalla
quale vengono dismembrati.
Lo stesso territorio di Tanjore
viene ingrandito nella sua parte
settentrionale con l'aggiunta: a) della
porzione del taluk di Nannilam che
si trova a nord del fiume Vettar;
b) del taluk di Mayavaram; c) del
taluk di Shiyali, nonch d) di quella
parte del taluk di Chidambaram, nel
distretto del South-Arcot, la quale
si trova a sud del fiume Vallar:
territori ora appartenenti alla diocesi di K u m b a k o n a m , dalla quale
vengono distaccati.

N'a parte de Tanjor, o territorio


continuo da diocse de Meliapr
alargado para o ocidente, c o m os
dois taluks de Alangudi e de Tirum a y a m , no Estado de Pudukkottah,
perteneentes at agora diocse de
Trichinopoly da quai so desanexados.
O mesmo territorio de Tanjor
alargado na sua parte setentrional
a) c o m a parte do taluk de Nannilam que se encontra ao norte do
rio Vettar; b) c o m o taluk de Mayavaram; e) c o m o taluk de Shiyali,
e ainda d) c o m a parte do taluk de
Chidambaram, no distrito do SouthA r c o t , que fica ao sul do rio Vallar:
territorios que fazem
atualmente
parte da diocse de K u m b a k o n a m ,
da quai so desanexados

ART. III.

ART. III.

NTella parte di S. T o m che si


estende fino alla citt di Madras, la
diocesi di Meliapor viene ingrandita
del territorio dell'Archidiocesi di Madras che civilmente fa parte del
distretto di Ohingleput e si trova a
nord del fiume Palar e a sud del
fiume Cooum restando cos c o m presa nella diocesi di S. T o m anche
la parte della citt di Madras posta
a mezzogiorno di detto fiume Cooum,
mentre, in compenso di detta cessione e a norma di quanto stabilito nell'art. I di questo protocollo,
le cinque parrocchie della diocesi di

Na parte de S. Tom, que se estende


at cidade de Madrasta, a diocse
de Meliapr alargada c o m o territorio da Arquidioeese de Madrasta
que faz civilmente parte do distri oto
de Chingleput e se encontra ao norte
do rio Palar e ao sul do rio Cooum,
fcando assim compreendida tambem
na diocse de S. T o m a parte da
cidade de Madrasta, situada ao sul
do refendo rio Cooum. Em compensao, porm, desta cedncia e em
conformidade c o m o que se estabelece no art. I deste protocolo, as
cinco paroquias da diocse de M e o

339

Conventio cum Rep. Lusitaniae


Meliapr sparse nella citt di Madras
a nord del fiume suddetto passano
all'Archidiocesi di Madras stessa.

liapr, espalhadas na cidade de Madrasta, ao norte do refendo rio,


passam para a Arquidiocese de Madrasta.

AUT. IV.

A R T . IV.

Pertanto a norma del presente


protocollo, le parrocchie sparse fuori
dei due territori continui di Meliapr e che vengono unite ad altre
diocesi sono le seguenti:
A w o o r , Cocurnim, Dindigul, Madura, Malleiadipaty, Oriur, Nossa
Senhora das Dores nella citt di
Trichinopoly e Muttupettah, che passano alla diocesi di Trichinopoly (la
parrocchia di Venkatakulam resta a
Meliapr con l'annessione del taluk
di Alangudi).

Em conformidade c o m o presente
protocolo, as paroquias dispersas fora
dos dois territorios continuos de Meliapr, anexados a outras diocses,
so as seguintes:
A w o o r , Cocurnim, Dindigul, Madura, Malleiadipaty, Oriur, Nossa
Senhora das Dores na cidade de
Trichinopoly e Muttupettah, que passam para a diocse de Trichinopoly
(a paro quia de Venkatakulam continua pertencendo a Meliapr c o m a
anexao do taluk de Alangudi).

Gurdalle,
Manapad, Punnakail,
Nossa Senhora das Dores de Tuticorin, e Vaippar, cedute alla diocesi
di Tuticorin.
Boitakana, Bandel e Cinsurah, che
passano all'Archidiocesi di Calcutta.
Nossa Senhora da Piedade nella
citt di Dacca, Hashnabad, Tesgong e
Nagory, che sono unite alla diocesi di
Dacca.
Shibpur che passa alla diocesi di
Chittagong.
A s s u m p o , Corao de Jesus,
S. J o o , Refugio e Rayapuram, che
passano all'Archidiocesi di Madras.
Quelle parrocchie poi che la diocesi di Meliapor riceve in compenso
con il sopradescritto ingrandimento
dei due territori contigui di Tanjore
e S. T o m sono le seguenti:
dalla diocesi di Trichinopoli : nel
taluk di Alangudi, le parrocchie di
Pudukkottai, Kottaikadu e la gi
nominata di Vekatakulam e, nel
taluk di Tirumayam, la parrocchia di
Samanasur;

Gurdalle, Manapad , Punnakail,


Nossa Senhora das Dores de Tuticorin e Vaippar, cedidas diocse de
Tuticorin.
Boitakana, Bandel e Cinsurah, que
passam para a Arquidiocese de Calcutta.
Nossa Senhora da Piedade na
cidade de Dacca, Hashnabad, Tesgong e Nagory, que so unidas diocese de Dacca.
Shibpur que passa para a diocse
de Chittagong.
A s s u m p o , Corao de Jesus?
S. J o o , Refugio e Rayapuram, que
passam para a Arquidiocese de Madrasta.
Em compensao, as paroquias,
que a diocse de Meliapr recebe,
c o m a ampliao dos dois territorios
continuos de Tan j or e S. Tom, so
as seguintes:
da diocse de Trichinopoly, no taluk
de Alangudi, as paroquias de Pudukkottai, Kottaikadu e a j indicada
de Venkatakulam e, no taluk de Tirumayam, a paro quia de Samanasur;

340

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

dalla diocesi di K u m b a k o n a m : nel


taluk di UTannilam; Perumpannayur?
Molancoody e Karaiyur; nel taluk di
Mayavaram: Mayavaram, Manday,
Pillavadanday e Tranquebar; nel taluk di Shiyaly, la parrocchia di Eruk o o r e nel taluk di Chidambaram
quella di Palayankottai ;

da diocse de K u m b a k o n a m , no
taluk
de
Tannilam:
Perumpannayur, M o l a n c o o d y e Karaiyur; no
taluk de Mayavaram: Mayavaram,
Manday, Pillavadanday e Tranquebar; no taluk de Shivaly: a paro quia
de Brukoor e no taluk de Chidambaram a de Palayankottai;

dall'Archidiocesi di Madras: Purificazione e S. Teresa con due cappelle dentro la citt di Madras; e
Poonamallee, Pannur, Kilacherry,
Sellampattida e Valaspuram, fuori
della citt.

da Arquidioeese de Madrasta: Purificao e Santa Tereza c o m duas


capelas dentro da cidade de Madrasta; e Poonamallee, Pannur, Kilacherry, Sellampattida e Valaspuram
fora da cidade.

ABT. V .

In considerazione delle particolari condizioni della parrocchia di


Nagory, il V e s c o v o di Dacca, sotto
la cui giurisdizione viene a trovarsi
la suddetta parrocchia, ne sceglier
il parroco tra i sacerdoti portoghesi
della diocesi di San Tomaso di Meliapor.
ART. V I .

Il presente accordo si riferisce


solamente alla giurisdizione episcopale, e non alla propriet dei beni,
dei tesori artistici, delle scuole, ecc.,
portoghesi, che continueranno ad
essere propriet degli enti ai quali
attualmente appartengono.
ART.

VII.

Tutte le disposizioni di precedenti


documenti che fossero contrarie al
presente protocollo s'intendono abrogate.

ART.

V.

Atendendo s especiaes circunstancias da paroquia de Nagory, o Bispo


de D a c c a , a cuja jurisdico fica
pertencendo a dita paroquia, escomer o respectivo paroco entre os
sacerdotes portugueses da diocse
de S. T o m de Meliapr.

ART.

VI.

O presente acordo refere-se unicamente jurisdiao episcopal e no


propriedade dos bens, dos tesouros
artsticos, das escolas, etc., portugueses, que continuaro a ser propriedade das entidades s quaes atualmente pertencem.
ART. V I I .

Consideram-se revogadas todas as


disposies de anteriores documentos
contrarias ao presente protocolo.

B o m a , undici Aprile mille novecento ventinove.

L.S.

P I E T R O CARDINALE GASPARR1

L . 8 3 S .

AUGUSTO
SAMPAIO

D E

CASTRO

CORTE

REAL

Conventio cum Rep: Lusitaniae

341

Essendosi fra la Santa Sede e il Governo della Repubblica di


Portogallo conchiuso, e dai rispettivi plenipotenziari sottoscritto,
il giorno undici Aprile del corrente anno un Concordato; oggi,
29 Giugno 1929, Sua Eminenza il Signor Cardinale PIETRO
GASPARRI, Segretario di Stato di Sua Santit, e Sua Eccellenza
il Signor Dottor AUGUSTO D E CASTRO SAMPAIO CORTE R E A L ,
Inviato Straordinario e Ministro plenipotenziario della Repubblica
di Portogallo, riuniti nelle camere del Palazzo Apostolico del
Vaticano, previa lettura dei rispettivi strumenti di ratifica, li
hanno trovati pienamente conformi in tutti e singoli i loro articoli. In seguito di che, hanno entrambi proceduto allo scambio
delle ratifiche medesime, ed in fede di tale Atto hanno sottoscritto
di loro propria mano il presente processo verbale in doppio originale, apponendovi il sigillo delle loro armi.
Roma,

dal Palazzo Pontificio al

L . ffa S .
L. B S.

PIETRO

Vaticano, il 29

CARDINALB

AUGUSTO

DE

Giugno 1929.

GASPARRI.

CASTRO

SAMPAIO

CORTE

REAL.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

342

ACTA PII PP. XI


MOTU PROPRIO
I
D E PONTIFICIORUM OPERUM! MISSIONALIUM C O O R D I N A T I O N E

PTJS P P . X I
Decessor Noster p. r. Benedictus XY in Encyclicis Litteris Maximum
illud, die

XXX

mensis Novembris anno

MDCCCCXIX

datis, ubi fusius de

variis rebus agebat quae ad exteras Missiones pertinent, ob magnas ipsarum necessitates, bonos omnes enixe hortatus est ut, pro facultate, eisdem
opem ferrent, ac praeterea aiebat: Quare illa praesertim quae in sacrarum
Missionum c o m m o d u m sunt instituta adiuvari catholicorum liberalitate
cupimus. Primum est Opus quod appellatur a Propagatione Fidei pluries
iam a decessoribus Nostris dilaudatum: ex quo ut vel maior fructuum
optimorum ubertas exsistat in posterum, volumus sacrum Consilium christiano nomini propagando diligentissime curet. Maxime enim ex eo copiae
suppetant oportet unde Missiones tum quae iam sunt conditae tum quae
posthac condendae erunt, sustententur : confidimus autem non permissurum catholicum orbem ut, cum

alii ad errores diffundendos abundent

aifluantque opibus, nostri, verum disseminantes, cum inopia luctentur.


Alterum quod

etiam vehementer omnibus

commendamus est Sanctae

Infantiae Opus, cuius est vigilare ut infidelium

parvulis

decedentibus

baptismus ministretur, idque eo est commendabilius, quia pueri quoque


nostri ipsum participare possunt... N e c vero praetermittendum est Opus
Sancti Petri, ut aiunt, quo educationi atque institutioni cleri indigenae
Missionum consulitur .
Nos vero in Encyclicis litteris Rerum Ecclesiae, die x x v i n mensis Februarii anno MDCCCCXXVI datis, ipsum quidem praeclarum Missionum argumentum tractavimus, utpote quae, pro Apostolico munere, tantopere Nobis
curae essent ; ibique, de Pontificiis Operibus, quae diximus, disserentes,
haec scribebamus: . . . Operi a Fidei Propagatione, aliorum quidem omnium,
quae ad Sacras Missiones pertinent, sane principi... ea christianus populus
liberalitate subveniat oportet, quae multiplicibus missionibus quae nunc
sunt, quaeque iis deinceps accdent, necessitatibus omnino respondeat...
Operi autem a Fidei Propagatione principi duo alia adiuncta sunt... quae

Acta Pii PP. XI

343

cum'Apostolica Sedes fecerit sua, christifideles prae ceteris Operibus, quae


peculiare aliquid sibi propositum habent, conrogata collatave stipe adiuvent ac sospitent alterum

scilicet a Sancta

Infantia, alterum a Petro

Apostolo nuncupatum. Illius est... pueros nostros asciscere, qui peculium


suum reponere

assuescant praesertim infidelium

infantibus, ubicumque

eos proiici vel necari contingit, redimendis catholiceque educandis; huius


vero et precibus et collecta pecunia efficere, ut delectos indigenas in Seminariis rite excoli et ad sacros Ordines evehi liceat, quo ipsorum tribules
facilius, successu temporis, ad Christum traducantur vel in fide confirmentur ... Utrumque sane opus,

quod recte

subsidiarium

operis principis

appellari solet, ut Episcoporum sollertiae fel. rec. decessor Noster Benedictus X V . . . commendavit, ita Nos commendare non desinimus...
Saepenumero equidem verbis scriptisque, occasione data, de Pontificiis
his Operibus Missionalibus egimus, bonos omnes vehementer hortando ut
eisdem subvenirent. Ac libet hic Nobis publice profiteri plurimos sane fuisse
Episcopos hominesque ex utroque clero ac populo qui, ad missionaria haec
studia excitanda, actuosissimam Nobis navarunt operam; de quo apostolatus ardore cum magna D e o grates solvamus, tum eos omnes debita ornamus
laude qui tam largiter sollerterque hortamentis Communis Patris responderunt. Haec Nos considerantes, missionumque necessitates prae oculis
habentes, opportunum esse ducimus, ad earundem incrementum, quasdam
ferre normas ut Pontificia Opera Missionalia inter se coordinentur, quin
vero in unum idemque coalescant; volumus enim ut unumquodque horum
Operum sua iura suasque leges habeat, et iuxta proprium finem incrementa
capiat. Ac fore confidimus ut eadem, hac ratione atque ordine constituta,
eo caritatis spiritu fraternaque necessitudine succrescant, quibus inter se
iungi oportet consociationes quae et Pontificio nomine gloriantur et p r o p o situm tam sanctum ac nobile communiter assequi contendunt.
Itaque Motu proprio ac de

certa

scientia et matura

deliberatione

Nostra haec exsequenda mandamus:


I. Secretarius generalis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide,
quemadmodum

est Praeses

generalis Pontificii Operis a Propagatione

Fidei, ita Praeses Generalis esto Pontificii Operis a Sancto Petro Apostolo
pro institutione cleri indigenae, sicut iam ab initio a Sacra Congregatione
de Propaganda Fide statutum fuerat.
I I . Secretarius generalis Pontificii Operis a Propagatione Fidei Consiliarius semper sit in Consilio generali Pontificii Operis a Sancto Petro A p o stolo; itemque Secretarius generalis Pontificii Operis a Sancto Petro Apostolo iure Consiliarius esto in Consilio generali Pontificii Operis a Propagatione

Fidei.

344

Acta Apostolicae

I I I . Summum

Consilium

Sedis

Commentarium

(seu Comitatus

Officiale

supremus) constituatur P o n -

tificiis Missionum Operibus regundis; q u o d quidem

constabit Praeside

Operum Pontificalium p r o Missionibus, Secretariis generalibus ipsorum


Operum unoque Consiliario singulorum Operum a Consilio eorundem
electo.
I V . Comitatui huiusmodi Praeses Pontificalium Operum pro Missionibus
praesideat; qui, prout res postulaverint, ipsum convocabit.
V. Comitatus huius erit omnia providere ut unumquodque Opus ordinatim fructuoseque propriam actionem explicare valeat, atque difficultates,
si quae inter diversa Opera obortae fuerint, componere.
V I . In diversis nationibus Director Nationalis Operis a Propagatione
Fidei esto pariter Director Nationalis Operis a Sancto Petro Apostolo (ubicumque idem exsistit).
V I I . Item in diversis nationibus Secretarius Nationalis Operis a Propagatione Fidei iure Consiliarius esto in Consilio Operis a Sancto Petro Apostolo; et Secretarius Operis a Sancto Petro Apostolo iure Consiliarius esto
Operis a Propagatione Fidei.
V I I I . In diversis nationibus

Comitatus sit nationalis pro Pontificiis

Missionum Operibus, qui quidem constabit Directore Nationali Pontificalium Operum pro Missionibus, quae sint in natione, Secretariis nationalibus eorundem Operum, unoque Consiliario singulorum Operum a Consilio
nationali ipsorum Operum electo.
I X . Comitatus huius, cui praeerit Director Nationalis Pontificalium
Operum, munus erit in unaquaque natione ea curare quae ad commune
b o n u m pertinent ipsorum Operum, intra Nationis limites exsistentium;
itemque difficultates, quae inter diversa Opera in natione exsistentia fortasse occurrerint, dirimere.
X. Diversorum Pontificalium Operum pro Missionibus unum sit Commentarium generale,

atque unum

in Nationibus singulis

Commentarium

nationale. Ut autem a lectoribus nihil desideretur de operibus quae utcumque ad Missiones pertinent, opportuna ac certa spatia reservabuntur pro
Operibus a Propagatione Fidei, a Sancto Petro Apostolo et a Sancta Infantia. Aliae publicationes (praeter Commentaria quae diximus) fiant ob pe<
cufiares atque non communes rationes, a Comitatu seu Generali seu Nationali probandas. Commentarium generale praeviae Sacrae Congregationis
de Propaganda Fide censurae submittatur.
Volumus ut in posterum - quod ceteroqui vel olim fuit - Pontificia
Opera Missionalia Sacrae Congregationi de Propaganda Fide subsint, cuius
q m d e m tam magna ea sunt adiumenta. Munus igitur sit Sacrae huius Congregationis praecipuam quandam curam de Pontificiis his Operibus habere

Acta Pii PP. XI

345

diligenterque eorundem progressui invigilare; de quo Nobis statis tempori- bus, vel quoties peculiaris aliqua ratio id postulaverit, referatur.
In tanto h o c studio atque sollicitudine, quibus Nos Pontificia Missionum Opera provehere contendimus, agnoscat optimus quisque quantopere
Nobis intersit ut ea cotidie magis, ad tot animarum salutem,

vigeant ac

floreant, quamque grato animo eos omnes prosequamur qui quoquo m o d o


eadem iuvant; imprimisque sollertes Episcopos eosque ex utroque clero
homines, qui vel in Operum Consiliis vel concionando alacriterque allaborando, Nobis dant operam in regno Christi per terrarum orbem universum
feliciter amplificando.
Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris statuta sunt, ea omnia firma
ac rata esse iubemus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, die x x i v mensis Iunii, in festo
Sancti Ioannis Baptistae, anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

PIUS

PP. X I

II
P O N T I F I C I U M OPUS A S. P E T R O APOSTOLO PRO C L E R I I N D I G E N A E I N S T I T U T I O N E P R O P R I I S E T D E F I N I T I S STATUTIS D O N A T U R .

PIUS PP. X I
Vix ad summi Pontificatus cathedram evecti, peculiari q u o d a m favore
ac studio Pontificia illa instituta prosecuti sumus, quorum est catholicas
Missiones omni o p e provehere, scilicet Pium Opus a propagatione Fidei,
q u o d quidem primum h o c in genere locum obtinet, itemque Opus a S. Infantia atque Opus a S. Petro Apostolo, quae omnia opportunam Nobis
sollertemque navant operam, ut Iesu Christi R e g n u m usquequaque feliciter proferamus.
Opus a S. Petro Apostolo, de quo hic agitur, suum duxit initium, ut
norunt omnes, a piissimis quibusdam gallicis feminis, Stephania Cottin-Bigard eiusque filia Ioanna, quae cum percuperent, pro summo, quo flagrabant, religionis studio, sacris missionalium expeditionibus auxilio esse,* in
eam mentem venerunt ut ad clerum indigenam fovendum riteque informandum et suas ipsarum preces opesque pro viribus conferrent, et a quam plurimis potuissent, constituta in hanc rem sodalitate, quaerere contenderent.
A t cum anno MDCCCCIII pia, quam memoravimus, femina Stephania Cottin-Bigard e vita cessisset, eius filia Ioanna, quae infirma laborabat valetu-

346

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

dine, inceptum Opus religiosae feminae Mariae a Passione - ad sacrum baptismatis fontem Helenae de Chappotin - et Sororum Congregationi ab ea
conditae, Franciscanum scilicet Missionalium a Maria Virgine, concredidit
ac commendavit. Quae religiosae feminae, c u m rem sibi concreditam omni
contentione provexissent, tum anno

MDCCCCXX a

Sacra Congregatione

Fidei propagandae enixis precibus petierunt ut pium h o c Opus ac propriae


quibus regeretur leges ab Apostolica Sede legitime probarentur.
Iamvero fieri non potuit quin eiusmodi petitiones benigne admitterentur; etenim, cum E m i Patres eius Sacrae Congregationis rem propositam,
sibi a proximo decessore Nostro f. r. Benedicto XV delatam, rite perpendissent suffragioque muniissent suo, Pontifex iussit decretum ferri, quo
Opus eiusmodi ea lege probaretur ut, ab eodem Sacro Consilio fidei propagandae penderet.
Verum, antequam perutili huic Operi definitae ac perpetuae tribuerentur leges, opportunum visum est quasdam normas constituere, quibus
idem ad tempus regeretur, h o c quidem consilio ac spe certa, fore ut rerum
usus coeptique incrementa quid in posterum aptius decernendum esset
edocerent.
Itaque factum est ut ab Apostolica Sede recognitum ac legitime probatum itemque a proximo Decessore Nostro et a Nobis paternae semper benevolentiae significationibus cumulatum, Opus a S. Petro Apostolo inde ab
anno MDCCCCXX laetiores in dies fructus caperet, cum christifideles opportune excitando ut, impensis D e o precibus admotis, clerum indigenam numero
et virtute praestantem a pastorum Principe impetrarent, tum

corrogata

stipe id efficiendo, ut iis omnibus qui ex ethnicis nationibus in sortem D o mini vocati essent, ad sanctissimum eiusmodi propositum assequendum nihil
omnino deesset. Qua in succrescente feliciter bonorum fructuum segete,
manifestum omnino cernimus ac miramur providentissimi Dei auxilium,
quod videtur, deprecando, uberius conciliasse sanctissima illa virgo Theresia ab Infante Iesu, quam Nosmet ipsi caelestem eidem Operi a S. Petro
Apostolo patronam delegimus atque attribuimus.
Placet vero hoc l o c o merita eos honestare laude, qui Institutum usque
adhuc actuosa cuiusque sua alacritate fovere non desierunt; ac nominatim
debitas ex animo grates agere tum sororibus e Congregatione Franciscanum
Missionalium a Maria Virgine, tum viro desideratissimo Iulio Tiberghien,
Archiepiscopo Tit. Nicaeno, qui generoso ut erat animo, nec laboribus
parsit, nec privatis sumptibus, ut rem modis omnibus proveheret, tum
denique religioso viro e C. SS. B. Iosepho Drehmans, qui, c u m prima Instituti huius aetate Secretarii generalis munere fungeretur, in huiusmodi
coepto operose elaboravit.

S. Romana Rota

347

Quod est reliquum, quemadmodum die III mensis Maii, anno MDCCCCXXII,
pio Operi a propagatione fidei regundo peculiaria tribuimus instituta ac
leges, ita in praesens Operi a S. Petro Apostolo, Nobis quidem carissimo,
q u o d iam firmiorem veluti aetatem attigisse laetamur, ut in posterum et
paternae voluntati Nostrae et catholicarum Missionum exspectationi magis
magisque respondere queat, propria item instituta ac leges decernimus ac
definimus, quibus quidem, ut fore omnino confidimus, maiora profecto in
dies capiet incrementa. Itaque re mature perpensa, de apostolicae potestatis plenitudine, motu proprio et certa scientia, haec statuimus ac sancimus:
I. Pontificium Opus a S. Petro Apostolo, ex ipsa natura sua eo spectare
oportet, ut Sacrae Congregationi Fidei propagandae adiumento sit, in clero
indigena rite sancteque instituendo ac praesertim in Seminariis maioribus
vel minoribus excitandis, ubicumque rerum adiuncta id postulare videntur.
I I . A christifidelibus preces piaque opera eo consilio postulet, ut caelestis pastorum Princeps quam plurimos velit ex ethnicis nationibus iuvenes bene animatos superno q u o d a m instinctu ad sacerdotium vocare, itemque velit quos sua aspirante gratia ad huiusmodi inceptum sanctissimum
allexerit, iidem scientia ac virtute praestantes omnino evadant.
I I I . Postulet praeterea a fidelibus ut suam quisque opem pro viribus
conferant, sive certam quotannis donando pecuniae v i m , sive stipem in
populo corrogando, sive aliquem e Seminarii alumnis, ut aiunt, adoptando,
sive denique annuum reditum, vulgo borsa di studio, constituendo, quo
unus saltem e sacris hisce levitis sustentari atque educari perpetuo possit.
I V . Sedem principem R o m a e habeat in aedibus Sacrae Congregationis
Fidei propagandae, a cuius quidem auctoritate ut diximus, omnino pendeat.
V. Operi praesideat universo Secretarius generalis Sacrae Congregatio-^
nis Fidei propagandae, qui, sicuti ad munus moderandi Operis a propagatione fidei, ita ad h o c pariter munus expresse a Summo Pontifice eligitur,
quique Opus de consensu E m i Praefecti eiusdem Sacrae Congregationis
regat,

sessionibus Consilii

generalis praesit, eiusque deliberationes ad

opportunum exitum dirigat.


V I . Opus praeterea moderetur Consilium generale R o m a e constitutum,
q u o d praeterquam ex Praeside generali, constet ex viris consiliariis, qui
a Sacra Congregatione Fidei propagandae ad

quinquennium eligantur

inter sacerdotes e variis nationibus R o m a e degentes, in quibus pium h o c


opus iam vigeat.
V I I . Si quis ex Consiliariis ad episcopalem ordinem vel ad romanae
purpurae dignitatem evehatur, h o c ipso a Consiliarii munere cesset.
V I I I . In hoc praecipue, uti peculiare munus suum, Consilium generale
studiose incumbat: scilicet ut opes ac subsidia,

quaecumque ad Pontifi-

348

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

cium Opus pertinent. - exempli gratia stips

Officiale

corrogata, alumnorum mis-

sionalium adoptiones ac reditus (yulgo borse di studio) ad ecclesiasticam


eorum institutionem perficiendam - aequabiliter distribuantur. Curet praeterea ut Opus in singulis nationibus maiora quotidie incrementa capiat.
I X . Consilii generalis pariter esto peculiaria instituta ac leges Consiliorum Nationalium, ut aiunt, excutere ac probare, rationes ab iisdem quotannis redditas perpendere et regesta recognoscere.
X.

Consilium

pecunia

resque

generale singulis mensibus in unum


aliae

fidelibus

oblatae

aequabiliter

conveniat, ut
distribuantur,

e a q u e - p r o b a n t e quidem Sacra Congregatione Fidei p r o p a g a n d a e - a d quos


spectant accurate mittantur. Penes Praesidem ius esto Consifium generale
convocandi.
X I . Consilium generale id decernat ac statuat, q u o d maiori parti Consiliariorum placuerit. Decreta vero, quae de rebus maioris momenti ferri
contingat, Sacrae Congregationi Fidei propagandae et per eandem Summo
Pontifici probanda subiiciantur.
X I I . Quotannis, cum moderatores nationales Pont. Operum Missionalium "Romae simul adsunt, in c o m m u n e m coetum conveniant, ut una cum
Praeside ac Consiliariis Operis a Sancto Petro Apostolo in hac alma Urbe
degentibus, ea, quae ad i d e m Opus pertinent, opportune pertractent.
X I I I . Omnes Missiones Sacrae Congregationi Fidei propagandae subiectae, prout eorum necessitates

postulant, a Pontificio Opere a Sancto

Petro Apostolo pro viribus iuvandae sunt.


X I Y . Pontificium Opus a S. Petro A p o s t o l o
generalem, qui, proponente
gregatione Fidei propagandae
fungatur.

Secretario generali

quidem Consilio

Secretarium habeat

generali, a Sacra

Con-

eligatur, eiusque ad nutum suo munere


certum

q u o d d a m statuatur

ac

tribuatur

honorarium.
X V . Secretarii generalis officium esto, Praeside generali probante, ea
omnia curare, quae ad ordinariam Operis administrationem pertinent.
X V I . Idem, Consilii mandata diligenter exsequendo, res ordinet atque
disponat in generalibus coetibus agendas; in coetibus tamen Consilii Generalis suffragii tantum consultivi ius habeat.
X V I I . Omnibus officialibus inferioribus a Consilio generali, prout res
postulat, delectis, Secretarius generalis praesit, curet que ut iidem proprium
cuiusque munus fideliter naviterque obeant, atque attente invigilet ut ^
Arcarius rem sibi concreditam accurate regat.
X V I I I . Thesauri custos aream

pii Operis diligentissime

custodiat,

curet que ut, probante Consilio generali, pecunia tuto frugifero que m o d o
collocetur.

Acta Pii PP. XI

349

X I X . Quotannis Arcarius accepti et expensi accuratam rationem reddat


quae ratio a duobus censoribus in hanc rem a Consilio generali deputatis
excussa atque probata, Consilio generali iterum probanda subiiciatur.
X X . De collata a fidelibus cuiusvis'generis stipe et de aequabili eiusdem
partitione facta, quotannis accurata et publica descriptio fiat.
X X I . Pontificium Opus a S. Petro Apostolo in singulis nationibus ubi
viget, proprium constituat Consilium nationale, quod quidem suum habeat
secretarium suosque officiales, circa quos, congrua congruis referendo, ea
quae de Consilio generali statuta sunt, diligenter serventur ; de Directoribus vero nationalibus in Litteris Decessor Noster a Nobis h o c eodem die
Motu proprio datis, iam provisum est.
X X I I . Consilia nationalia opes a fidelibus oblatas, quantaecumque
sunt, - sive pecuniam, sive missionalium alumnorum adoptiones, sive denique reditus (borse di studio) ad eorum ecclesiasticam institutionem conficiendam - secundum normas a Consilio generali statutas administrent, vel
ad idem Consilium Generale transmittant.
X X I I I . Consiliis nationalibus vetitum est proprio arbitrio distributiones facere, vel subsidia concedere, atque etiam sacricolarum adoptiones
reditusque (borse di studio) ad eorum ecclesiasticam institutionem conficiendam, alicui adiudicare. Quae omnia, pro recta totius Operis administratione, Consilio generali reservantur.
Cum autem Consilium generale Operis a Sancto Petro iuxta normas
supra datas nondum constitutum sit, pro hac vice nominationem Secretam
generalis eiusdem Operis Nobis reservamus, idque munus dilecto filio
Petro Coffano, Antisti Urbano, hactenus Directori pro Italia Pontificii
Operis a Propagatione Fidei committimus.
Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris statuta sunt, ea omnia firma ac
rata esse iubemus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, die x x i v mensis Iunii, in festo
Sancti Ioannis Baptistae, anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

PIUS PP. X I

350

Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS

PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur
Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
31 Maii 1929. Cathedralibus ad invicem perpetuo unitis Ecclesiis
Dunensi et- Connorensi praefecit R. D. Danielem Mageean, ex dioecesi
Dunensi, Moderatorem disciplinae in Seminario Mainutiano.
Titulari episcopali Ecclesiae Verbianae, R. D. Ioannem Aloisium
Coleman,

sacerdotem e dioecesi Armidalensi,

cum iure futurae successionis

R.

P. D.

deputatum Coadiutorem

Patricii

O'Connor,

Episcopi

Armidalensis.
Titulari episcopali Ecclesiae Vatarbensi, R. P. Edmundim Iosephum
Gleesen, e Congregatione Sanctissimi Redemptoris, deputatum Coadiutorem cum iure futurae

successionis R. P. D. Patricii Vincentii Dwyer,

Episcopi Maitlandensis.
7 Iunii. Titulari archiepiscopali Ecclesiae Heracleensi, R. D, Franciscum Borgongini Duca, e clero R o m a n o

sacerdotem, Protonotarium

Apostolicum ad instar Participantium, Secretarium Sacrae Congregationis


pro negotiis ecclesiasticis extraordinariis, deputatum Nuntium Apostolicum in Italia.
Cathedrali Ecclesiae Plymouthensi,

R. P. D.

Ioannem

Barrett,

hactenus Episcopum titularem Assiensem.


21 Iunii. Cathedrali Ecclesiae Lingonensi, R. D. Ludovicum Fillon,
parochum ad S. Leonis, Parisiis.
23 Iunii. Metropolitanae Ecclesiae

Birminghamiensi,

R. D. Tho-

mam Williams, e clero metropolitano, rectorem collegii S. Wilfridi.


25 Iunii. Metropolitanae Ecclesiae Mexicanae, R. P. D. Paschalem
Diaz e S. L, hactenus Episcopum Tabasquensem.
26 Iunii. Metropolitanae Ecclesiae Mediolanensi, R. D. Ildephonsum Schuster, e Congregatione Casinensi O. S. B . , A b b a t e m et Ordinarium S. Pauli extra moenia.

351

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

28 'Iunii. Titulari

episcopali

Ecclesiae Holarensi, R. P. D. Marti-

num Meulenberg, Vicarium apostolicum Islandiae, hactenus

Episcopum

titularem Lundensemu
1 Iulii. Titulari archiepiscopali Ecclesiae Achridensi, R. P. D. Cletum Cassani, hactenus Archiepiscopum Turritanum.

SACRA CONGREGATIO
DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM

ISTRUZIONE
AI REVMI ORDINARI D'ITALIA, E PER ESSI Al PARROCI, CIRCA L'ESECUZIONE
D E L L ' A R T . 34 D E L

CONCORDATO

STIPULATO

L ' i l FEBBRAIO 1929

TRA

LA S. SEDE ED IL REGNO D'ITALIA, RELATIVO ALLA CELEBRAZIONE D E L


MATRIMONIO AGLI EFFETTI CIVILI, SECONDO PURE IL DISPOSTO D E L L A
LEGGE 27

MAGGIO 1929,

N.

847,

SUL MATRIMONIO.

Il Concordato felicemente stipulato l ' i l Febbraio 1929 tra la Santa Sede


ed il Governo d'Italia, nell'art. 34, stabilisce che lo Stato italiano riconosce
al Sacramento del matrimonio, disciplinato dal diritto canonico, gli effetti
civili.
In esecuzione di tale convenzione lo Stato italiano, con legge del 27 Maggio 1929, n. 847, ha dato le necessarie disposizioni al riguardo.
Questa Sacra Congregazione, in conformit agli augusti voleri del Santo
Padre, ad essa comunicati con dispaccio della Segreteria di Stato in data
8 Marzo 1929, dirige ai R e v m i Ordinarii e parroci d'Italia la presente
Istruzione per

l'esatta applicazione del citato art.

34

del Concordato,

tenuto presente il testo della suddetta legge, principalmente nello spirito


che la informa.
Per intelligenza e norma degli stessi R e v m i Ordinarii, si premette che
con la citata Legge, nel capo I, Modificazioni al titolo V del libro I del
Codice civile , non si voluto legiferare sul matrimonio religioso (al quale
sono attribuiti gli effetti civili) che, come tale, solo disciplinato dal diritto
canonico, ma sul cos detto matrimonio civile, al quale lo Stato non ha
rinunziato, pur accostandosi ed anche uniformandosi, in materia d'impedimenti, al Codice di diritto canonico.

352

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Inoltre a facilitare il compito dei R e v m i Ordinarii e a rendere uniformi in tutte le parrocchie d'Italia le pratiche riguardanti la celebrazione del matrimonio disciplinato dal diritto canonico e le relazioni tra i
parroci e gli ufficiali dello stato civile, alla presente Istruzione si unisce
il formulario del quale le Curie e i parroci dovranno dihgentemente far
uso nell'applicazione delle nuove norme che regolano l'istituto matrimoniale in Italia.
CAPO

I.

Dell'obbligo per gli sposi cattolici i celebrare il solo matrimonio religioso.


1. -1 cattolici che intendono contrarre matrimonio, sono gravemente
obbligati a celebrare il solo matrimonio religioso, dal quale si ottengono
gli effetti civili, non essendovi alcuna ragione, scusa o pretesto di ometterlo,
attese le cautele di cui la Chiesa l'ha circondato, per renderlo in tutto atto
a conseguire il suo s c o p o religioso e sociale.
2. - Qualora gli sposi cattolici osassero contrarre civilmente, sia pure
c o n l'intenzione di celebrare in appresso il matrimonio religioso, saranno
trattati c o m e pubblici peccatori e il parroco si regoler a norma del
can. 1066.
CAPO

Delle

pubblicazioni

II.

matrimoniali.

3. - La richiesta delle pubblicazioni nella casa comunale, oltrech dalle


persone indicate dall'art. 73
anche dal parroco proprio al

del Codice civile, deve farsi in

iscritto

quale spetta la celebrazione del matrio

m o n i o , a norma del can. 1023, I (art. 6, capov. 2 della Legge 27 Maggio 1929, n. 847).
Nel caso che il parroco sia impedito, la richiesta verr fatta da chi
legittimamente lo sostituisce all'effetto della celebrazione del matrimonio.
4. - Il parroco, peraltro, non richieder, d'ordinario, le dette pubblicazioni, se prima non abbia adempiuto le altre prescrizioni del diritto, riguardanti lo stato libero degli sposi, la dispensa da eventuali impedimenti, la
libert di consenso, l'istruzione religiosa dei medesimi, i loro documenti
di Battesimo e di Cresima, il permesso della Curia nei luoghi d o v e vige
l'obbligo di tale permesso e nei casi in cui questo permesso richiesto dal
diritto o dalla presente istruzione.
5. - Il parroco spiegher agli interessati, che essi non devono chiedere
le pubblicazioni da farsi nella casa comunale prima che siano state c o m -

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

353

pinte le pratiche da premettersi alla celebrazione del matrimonio, avvertendoli che senza la sua richiesta, la loro non avrebbe effetto (Legge cit.,
art. 6, capov. 2 ) .
6. - Per ci che riguarda la durata delle pubblicazioni, se esse saranno
fatte a viva v o c e dal parroco, dureranno ordinariamente quindici giorni
(can. 1024).
opportuno per che gli Ordinarii, avvalendosi della facolt loro concessa dal can. 1025, permettano ai parroci, d o v e ci consiglino circostanze di luogo

di persone, di fare le pubblicazioni per affissione

all'ingresso della chiesa, nel qual caso queste dureranno otto giorni con
l'inclusione di due feste di precetto.
A norma del can. 1030, prima di procedere alla celebrazione del matrim o n i o , se non interviene una grave causa, si faranno trascorrere tre giorni
dall'ultima pubblicazione, ovvero dall'ultimo giorno dell'affissione.
7. - Sotto il nome di parroco, qui e nelle seguenti disposizioni, s'intende
qualunque sacerdote che eserciti la cura d'anime con giurisdizione parrocchiale (can. 451 2), non esclusi i cappellani militari, i quali hanno giurisdizione parrocchiale, non territoriale, ma personale, regolata dai rispettivi
decreti.
Tanto l'Ordinario del luogo,

quanto

l'Ordinario militare possono in

qualche caso avocare a se l'esercizio delle suddette facolt.


8. - La domanda, come pure l'atto di pubblicazione, indicheranno:
o

I il n o m e , il cognome, la professione, il luogo di nascita, il domicilio


degli sposi;
2 se sono maggiori o minori di et;
3 il nome, il cognome, la professione e il domicilio dei genitori.
9. - Le pubblicazioni saranno fatte dal parroco proprio, a norma del
can. 1023 1.
10. - A giudizio dell'Ordinario (can. 1023 2) le pubblicazioni canoniche
potranno farsi in diverse parrocchie, quando uno o entrambi gli sposi, d o p o
la pubert, sian vissuti almeno sei mesi in altra parrocchia.
Il parroco proprio far la richiesta delle pubblicazioni al solo ufficiale
di stato civile del luogo della sua parrocchia.
11. - Se il matrimonio si dovr celebrare all'estero tra due italiani o tra
un italiano ed uno straniero, le pubblicazioni si faranno tanto nella parrocchia dell'attuale domicilio o quasi domicilio, quanto nella propria parrocchia in Italia.
Se uno o entrambi gli sposi non abbiano pi il domicilio in Italia, le
pubblicazioni si faranno nella parrocchia di origine o altrove, a giudizio
dell'Ordinario, a norma del can. 1023 2 sopra ricordato.
ACTA, voi. X X I , n. 8. 8-7-929.

Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale

354

12. - N e l l e pubblicazioni si far espressa menzione:


1 se gli sposi, legati da qualche impedimento canonico, abbiano chiesta
ed ottenuta la necessaria dispensa dalla competente autorit ecclesiastica;
2 se siano intervenuti o una sentenza di nullit di matrimonio o una
dispensa da matrimonio rato e non consumato o altri provvedimenti resi
esecutivi;
3 se, non ostante l'opposizione o le non concordanti disposizioni di
legge, sia stata concessa dall'Ordinario la debita autorizzazione per celebrare il matrimonio.
13. - Qualora si dimandi la dispensa dalle pubblicazioni ecclesiastiche,
o la dispensa sia concessa dal diritto canonico (can. 1026-1028), uguale
domanda deve essere fatta alla competente autorit civile per il tramite
dell'ufficiale dello stato civile.
Nel caso che la dispensa civile non sia accordata o si preveda che il
disbrigo della pratica occuper lungo tempo, il parroco, sentito l'Ordinario,
potr procedere alla celebrazione del matrimonio.
A v v e n u t o il matrimonio, il parroco non indugi, a norma del num. 30
della presente Istruzione, a denunziarlo all'ufficiale dello stato civile.
Sappiano i R e v m i Ordinarli che opportune istruzioni saranno date dalla
competente autorit civile superiore, affinch nei casi predetti di dispensa
canonica si faccia luogo nel pi breve tempo possibile alla concessione
della dispensa civile. Di conseguenza i R e v m i Ordinarii non permetteranno
la celebrazione del matrimonio, se non nell'urgenza di gravi cause.
1 4 . - P o t r l'Ordinario per giusta ragione dispensare da una delle tre
pubblicazioni orali, visto che con ci resta integro il diritto delle pubblica^zioni nella casa comunale, eguagliandosi ordinariamente riguardo alla
durata del tempo in questo caso le pubblicazioni canoniche e le civili.
La dispensa da una delle pubblicazioni civili accordata dal Procuratore del R e , da entrambe dal Procuratore generale del R e .
15. - Gli Ordinarii, anche in ossequio all'art. 34 del Concordato, non
concederanno dispensa, specialmente totale, dalle pubblicazioni, se non
per motivi assai gravi ed urgenti.
16. - Quando il parroco riceve dall'ufficiale dello stato civile comunicazione di opposizioni notificate d'esistenza d'impedimento (Legge art. 7)
egli ne informi subito l'Ordinario diocesano e non proceda alla celebrazione del matrimonio senza l'espressa autorizzazione del medesimo, salvo
il caso in

cui l'opposizione fosse evidentemente destituita di fonda-

mento.
17. - Se l'opposizione sar motivata da una sentenza d'interdizione per
infermit di mente (Legge, art. 12 n. 3) a carico di una delle parti, non

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

355

si polir in alcun m o d o procedere alla celebrazione del matrimonio senza


l'espressa autorizzazione dell'Ordinario.
In questo caso l'Ordinario, oltre a considerare la gravit delle conseguenze che possono derivare da tale matrimonio, tenga presente che di
esso non si potr ottenere la trascrizione agli effetti civili, salvo il prescritto
del n. 38 di questa Istruzione e dell'art. 14 della Legge, capov. 2.
18. - Qualora l'opposizione sia fatta a causa d'un precedente matrimonio civile - ipotesi che non dovrebbe realizzarsi in regime concordatario
{cfr. nn. 1, 2) - contratto tra gli stessi sposi, il parroco proceder alla
celebrazione del matrimonio, e bench questo non possa essere trascritto
agli effetti civili che gi esistono, verr denunziato egualmente all'ufficiale
dello stato civile, perch possa prenderne nota, secondo le istruzioni che
saranno impartite dalle competenti autorit civili.
Qualora invece l'opposizione sia fatta a causa di un precedente matrimonio civile contratto da uno dei due sposi con altra persona, il
parroco deferir il caso all'Ordinario. Se questi creder di permettere
il matrimonio religioso, detto matrimonio n o n si potr trascrivere agli
effetti civili e diventa perci inutile ogni denunzia (art. 12, nn. 1 e 2 della
Legge).
19. - In tutti gli altri casi di opposizione, fatta per la minore et dei
contraenti, per lo stato vedovile prima del decorso di dieci mesi, ecc., le
ragioni dell'opposizione saranno esaminate diligentemente dall'Ordinario
e il parroco non potr procedere al matrimonio senza il giudizio del medesimo.
Se il giudizio sar favorevole alla celebrazione del matrimonio, questo
produrr gli effetti civili, non potendo l'ufficiale di stato civile negarne
a suo tempo la trascrizione (Legge, art. 7, capov. 3 ) .
Per i minorenni peraltro, quando anche non vi sia opposizione, il parroco si regoler a norma del canone 1034.
20. - Il parroco, prima di procedere alla celebrazione del matrimonio,
si procurer il certificato di cui all'art. 7 della citata Legge.
21. - Se il matrimonio non venga celebrato entro sei mesi, si potranno,
a giudizio dell'Ordinario, ripetere le pubbhcazioni (can. 1030 2 ) . Quanto
alle pubblicazioni civili si proceder a norma delle leggi civili.
CAPO

III.

Della celebrazione del matrimonio.


22. - Per ci che riguarda il tempo, il luogo, la forma canonica e liturgica della celebrazione del matrimonio, anche per gli Italo-Greci nelle
parrocchie del Eegno, si osservino esattamente le prescrizioni della Chiesa.

356

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

23. - Se il matrimonio si celebra fuori del territorio parrocchiale, il parr o c o che ne d la licenza (di cui al can. 1097, 1, n. 3 ) , insieme ai documenti comprovanti lo stato libero degli sposi, trasmetter al parroco della
parrocchia, d o v e sar celebrato il matrimonio, anche il certificato di cui
all'art. 7 della Legge.
24. - L'Ordinario, il parroco o altro sacerdote legittimamente delegato,
che avr assistito al matrimonio, d o p o ricevuto il consenso dei coniugi, ne
spiegher agli stessi gli effetti civili, dando loro lettura, innanzi ai testi
del matrimonio, degli articoli 130,131 e 132 del Codice civile riguardanti i
diritti e i doveri dei coniugi (Legge, art. 8), secondo il testo allegato a
questa Istruzione (Ali. I I I , m o d . X I V ) .
Tale lettura si far in chiesa prima della Messa, se questa avr luogo.
Ci fatto, il parroco che avr compilati in precedenza i due atti originali del matrimonio, li firmer subito e in pari tempo vi far apporre
le altre firme richieste, avendo prima preparato quanto occorre allo scopo;
se ci non fosse possibile o conveniente si firmer l'atto subito d o p o la
predetta lettura nella sagrestia.
25. - Il matrimonio celebrato secondo le leggi canoniche sar notificato
entro i cinque giorni stabiliti dalla Legge al Comune. Eseguita la trascrizione, questa produce sempre gli effetti civili dal giorno della celebrazione
del matrimonio.
26. - L'autorizzazione per il matrimonio dei minori d'anni 21 e delle
vedove prima del decorso dei 10 mesi dalla vedovanza, lasciata, c o m e si
detto (n. 19), al prudente giudizio dell'Ordinario ed avr gli effetti civili.
L'Ordinario per non accorder il permesso ad una vedova prima del
decorso dei 10 mesi, se non avr la sufficiente certezza che rimangano esclusi
quegli inconvenienti ai quali intende ovviare il legislatore.
27. - Tengano presente gli Ordinarii che a norma dell'art. 7, capov. 3,
della Legge citata, l'autorit giudiziaria civile, in ordine a qualunque opposizione tendente ad ostacolare la celebrazione del matrimonio, pronunzia
sentenza di non luogo a deliberare, appunto perch tale materia riservata
al giudizio dell'autorit ecclesiastica, ad eccezione dell'opposizione fatta
circa gli impedimenti di cui all'art. 12 della Legge stessa e ai nn. 17 e 18
della presente Istruzione.
28. - Quanto agli ufficiali, ai militari assimilati, ai diplomatici e a tutti
quelli ai quali vietato il matrimonio senza speciale autorizzazione civile,
potr procedersi al matrimonio religioso soltanto, se gravi ragioni di
coscienza consigliassero l'Ordinario di permetterlo, ma non sar denunziato agli effetti civili (cfr. Istruzione della Sacra Congregazione dei Sacramenti, 2 Aprile 1909).

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

357

Ci' va detto anche per ie v e d o v e pensionate e in particolare per le v e d o v e


di guerra (cfr. per Istruzioni della S. C. dei Sacramenti: 20 "Giugno 1919,
10 Giugno 1922 e 25 Gennaio 1927).
Quando in tali casi sia permesso il matrimonio religioso, questo, cessato
l'impedimento che si opponeva alla trascrizione, sar denunziato all'ufficiale dello stato civile per i relativi effetti, ad istanza di chiunque vi abbia
interesse (Legge, art. 14).
Nel permettere tali matrimoni i R m i Ordinarli procederanno con molta
circospezione, potendosi verificare degli inconvenienti non lievi.

CAPO

IY.

Notificazione del matrimonio alVufficiale di stato civile.


29. - A norma del num. 24, il parroco rediger l'atto di matrimonio
in lingua italiana ed in doppio originale che sar firmato dagli sposi, a
meno che non sappiano o non possano scrivere e dai testimoni che d o vranno essere in grado d'apporre all'atto il loro nome e cognome e dallo
stesso parroco. Uno dei predetti atti sar compilato sopra il libro parrocchiale e l'altro in foglio volante per l'ufficio di stato civile.
Se il matrimonio viene celebrato fuori della Chiesa parrocchiale da
un sacerdote delegato, il celebrante ne rediger i due atti originali in due
fogli volanti da rimettersi al parroco, il quale mentre ne rimetter uno
all'ufficiale di stato civile, trascriver l'altro sul proprio libro parrocchiale,
avendo per cura di conservare in archivio il foglio originale.
L'atto di matrimonio conterr le seguenti indicazioni:
1 il nome e cognome, l ' e t

e la professione, il luogo di nascita, il

domicilio, il quasi domicilio, ossia la residenza degli sposi;


2 il nome e cognome, il domicilio o la residenza dei loro g e n i t o r i ;

3 la data delle eseguite pubblicazioni canoniche o il decreto di dispensa, c o m e anche la menzione relativa alle pubblicazioni civili;
4 indicazione di eventuali impedimenti canonici e relativa dispensa;
5 il luogo e la data in cui segu la celebrazione del matrimonio;
6 il nome e cognome del parroco o di chi altri per lui abbia assistito
alla celebrazione del matrimonio (Legge, art. 9);
1

II parroco si assicurer prima se la data di nascita segnata nei registri civili cor-

risponda a quella segnata nel libro dei battezzati.


2

In caso poi di differenza tra il nome di battesimo

e quello dello stato civile,

dovranno essere riportati nell'atto ambedue i nomi con la debita apposizione della differenza, cio i civile e nel libro di battesimo.
t

358

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

7 la menzione dell'eseguita lettura degli articoli 130, 131 e 132 del


Codice civile (Legge, art. 10).
30. - Il parroco entro le 24 ore e in ogni evenienza non oltre 5 giorni
dall'avvenuta celebrazione, trasmetter al Comune uno degli atti originali
del matrimonio, affinch

sia

trascritto e conservato nell'archivio dello

stato civile.
Tengano presente i parroci la responsabilit che assumono per i danni
eventuali a cui possono andare incontro gli sposi, dilazionando oltre cinque
giorni la trasmissione dell'atto di celebrazione del matrimonio all'ufficio
dello stato civile (Legge, art. 14, capov. 3 ) .
31. - Il Comune a cui deve trasmettersi l'atto del matrimonio per la
trascrizione agli effetti civili sempre quello in cui il matrimonio stato
celebrato (Legge, art. 8, capov. 2 ) .
32. L'obbligo di trasmettere l'atto di matrimonio al Comune incombe
sempre al parroco (n. 7 prs. Istr.), anche se alla celebrazione del matrimonio abbia assistito un altro sacerdote delegato da lui o dall'Ordinario diocesano, o autorizzato dal can. 1098, n. 2. In caso di legittimo impedimento
del parroco, la trasmissione sar fatta dal vicario cooperatore, o, impedito

anche

questo, dal sacerdote che avr assistito legittimamente al

matrimonio.
33. Se l'Ordinario abbia celebrato il matrimonio, questi invier gli atti
originali al parroco del luogo dove stato celebrato, ed il parroco trasmetter uno degli originali all'ufficiale di stato civile, a norma del n. 30.
34. - Il matrimonio celebrato alla presenza dei soli testimoni, a norma
del can. 1098, sar notificato dal parroco all'ufficio di stato civile al suo
ritorno in parrocchia; nel quale caso dovr prima leggere ai coniugi, davanti
a due testimoni, gli articoli del Codice civile riguardanti i loro diritti e
doveri (vedi n. 24). Nel caso che il matrimonio fosse stato celebrato alla
presenza dei soli testi in mortis periculo, il parroco ne dar comunicazione
appena avutane notizia.
35. - Se il matrimoni sia stato celebrato per procura a norma del
can. 1089, o alla sola presenza del parroco secondo il can. 1044 o dal semplice
sacerdote di cui al can. 1098, n. 2, ci dovr essere indicato nell'atto di
matrimonio.
36. - L'ufficiale dello stato civile, entro 48 ore dal ricevimento dell'atto
di matrimonio, dar notizia al parroco dell'avvenuta trascrizione, della
data in cui stata effettuata e delle altre eventuali indicazioni di protocollo
e registro (Legge, art. 10, capov. 2): detta comunicazione sar conservata
gelosamente nell'Archivio parrocchiale, e il parroco ne far inoltre annotazione a margine dell'atto di matrimonio compilato nel libro parrocchiale.

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

359

37. Se nel predetto termine l'ufficiale di stato civile non avr trasmessa
la comunicazione dell'eseguita trascrizione, il parroco ne solleciter la trasmissione, e, qualora il detto ufficiale trascuri ancora, deferir il caso all'Ordinario.
Non manchi il parroco nei suddetti casi di tenere nota delle domande
e delle insistenze da lui fatte, per le possibili sue giustificazioni.
38. - Nel caso in cui a giudizio dell'Ordinario si ammise un interdetto
per infermit di mente alla celebrazione del matrimonio, se la sentenza
d'interdizione sia stata revocata e la coabitazione dei coniugi siasi protratta
per tre mesi dalla revoca della detta sentenza, si potr chiedere la trascrizione di tale matrimonio agli effetti civili (Legge, art. 14, capov. 2 ) .
39. - Omessa la trascrizione allo stato civile per qualsiasi ragione, potr
tuttavia essere domandata d o p o , in qualsiasi tempo, da chi vi ha interesse,
purch le condizioni per la validit dell'atto, che sussistevano al tempo della
celebrazione del matrimonio, non siano venute meno, salvo peraltro il
diritto acquisito dei terzi. (Legge, art. 14).
40. -1 contraenti non possono regolarmente opporsi alla notificazione
del matrimonio al Comune per gli effetti civili, dovendo il parroco farla per
ragioni d'ufficio, salvi i casi contemplati nei nn. 17, 18 e 28 e il prescritto
del numero seguente.
41. - Il matrimonio di coscienza propriamente detto, di cui ai cann. 1104
e seg., non deve essere notificato al Comune.
Le parti per possono in ogni tempo chiedere che il loro matrimonio sia
notificato perch venga trascritto per gli effetti civili, salvo sempre il
diritto acquisito dei terzi.
42. - Anche l'Ordinario pu rendere di pubblica ragione e notificare
all'ufficiale di stato civile per mezzo del parroco un tale matrimonio,
quando ci sia necessario per evitare lo scandalo o altro grave danno, a
norma del can. 1106.
43. - Il parroco negligente nella notificazione dei matrimoni all'ufficio
di stato civile, soggiace alla sanzione penale comminata nel can. 2383,
oltre alla grave responsabilit di cui al n. 30.

CAPO

Della

convalidazione

V.

sanazione

in

radice del matrimonio.

Della legittimazione della prole e del privilegio paolino.


44. - Nel caso che un matrimonio non sia stato ancora notificato e trascritto agli effetti civili e si scopra esser nullo, si proceder in conformit
del diritto alla convalidazione ordinaria di esso. Il parroco trasmetter

360

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

all'ufficiale di stato civile l'atto della seconda celebrazione del matrimonio


eseguita nel m o d o suddetto cio con la rinnovazione del consenso dinanzi
al parroco e ai testimoni, previa dispensa dalle pubblicazioni, se quelle
fatte siano incorse nella decadenza.
Se invece il matrimonio sia stato denunziato e trascritto agli effetti
civili, e si scopra esser nullo, si proceder subito, previe le necessarie dispense, alla convalidazione ordinaria di esso e intanto l'Ordinario pronunzier, se il caso, a tenore del can. 1990, sentenza di nullit di quel primo
matrimonio la quale seguir il corso stabilito per le necessarie annotazioni
nei registri civili (art. 17 della Legge).
Qualora non sia possibile la convalidazione ordinaria, omessa la sentenza di cui sopra, si chieder alla competente autorit ecclesiastica la sanazione in radice del predetto matrimonio.
Il rescritto della sanazione in radice, con la notizia della nullit del
matrimonio in'questione, previo il consenso dell'Ordinario e s e lo richiegga
l'interesse delle parti, sar comunicato dal parroco all'ufficiale dello stato
civile e la sanazione del matrimonio verr trascritta nel registro civile
a margine della particola del matrimonio ch' stato sanato in radice.
45. - Quanto alla legittimazione dei figli, il susseguente matrimonio,
celebrato secondo la legge canonica, e trascritto agli effetti civili, rende
legittimi i figli naturali anche ai detti effetti (cfr. art. 194 Cod. c i v . ) ; per
gli sposi dovranno farne il riconoscimento dinanzi al parroco, indicando il
n o m e e la data di nascita, affinch ci sia inserito nella redazione dell'atto
di matrimonio, a condizione che non faccia ostacolo un impedimento della
legge civile.
46. - Quando sia stato concesso dalla S. Sede il rescritto di legittimazione di figli non legittimabili per susseguente matrimonio, il parroco potr
suggerire alle persone interessate di presentarlo alla competente autorit
civile per ottenere anche la legittimazione civile.
47. - Per tutto ci che riguarda il privilegio paolino, rimangono ferme
le norme contenute nel Codice di diritto canonico (cann. 1120 e seg.), e
la pratica per la trascrizione agli effetti civili sar deferita alla Segreteria
di Stato di Sua Santit dall'autorit ecclesiastica che detto privilegio avr
applicato.
48. - Parimenti ricorrendo il caso di presunta morte di uno dei coniugi,
se trattasi di militari dispersi nella grande guerra e vi sia la sentenza del
tribunale civile che dichiar la presunta morte, l'Ordinario si atterr
all'Istruzione del Santo Officio del 1868 e, permettendosi il nuovo matrimonio, questo avr il corso ordinario e sar con la debita avvertenza denunziato allo stato civile.

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

361

Fuori di questo caso la pratica per gli effetti civili dovr essere deferita
c o m e sopra alla Segreteria di Stato.
49. -1 provvedimenti e le sentenze di nullit di matrimonio rese esecutive (can. 1987) sia che le relative cause abbiano seguito il corso giudiziario, sia quello amministrativo o economico (can. 1990) e le dispense da
matrimonio rato e non consumato concessa dalla Santa Sede ai cattolici
o da matrimonio solo non consumato concesse agli acattolici, quando uno
soltanto dei coniugi sia battezzato (can. 1119), e cos le dichiarazioni circa
10 scioglimento del detto matrimonio rato e non consumato in forza
della professione solenne (can. 1119), saranno d'ufficio trasmesse rispettivamente o dal Tribunale ecclesiastico d'appello o dall'Ordinario diocesano, o dalla competente Sacra Congregazione al Supremo Tribunale della
Segnatura, che a sua volta le comunicher alla Corte di Appello della
circoscrizione a cui appartiene il Comune presso il quale fu trascritto l'atto
di celebrazione del matrimonio (Legge, art. 17).
50. - Nelle cause di separazione si riterr come massima che possono
considerarsi nei singoli casi quali ingiurie gravi l'apostasia d'uno dei c o niugi e il pericolo di perversione dell'altro.
51. - Le sentenze di separazione saranno partecipate dal Tribunale civile
che le emette all'Ordinario diocesano, il quale ne dar a sua volta comunicazione al parroco proprio dei coniugi (Legge, art. 19).
52. - La competenza del magistrato civile circa le cause di separazione
riguarda anche i matrimonii celebrati prima del Concordato.
53. - Le sentenze e i provvedimenti relativi alla separazione dei coniugi,
emessi dall'autorit civile, purch non siano contrarii alla legge divina o
ecclesiastica, hanno valore anche nel foro canonico. Perci rispetto alla
donna legalmente separata applicabile la disposizione del can. 93 2.
54. - Le sentenze o decreti di separazione emanati dalla competente
autorit ecclesiastica in qualche caso speciale, potranno essere notificati dall'autorit che li ha emanati, nell'interesse delle parti, all'autorit civile.

CAPO

Disposizioni

VI.

transitorie.

55. - Gli atti e le pratiche relative al matrimonio, che siano gi state


iniziate dall'autorit ecclesiastica prima dell'8 Agosto .1929, giorno in cui
va in vigore la Legge 27 Maggio 1929 per l'applicazione del Concordato
nella parte relativa al matrimonio, non saranno sospese, ma seguiranno
11 loro corso ordinario e verranno condotte a termine nella norma e nei
modi prescritti.

362

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

5 6 . - N e l caso che l'autorit civile in seguito alle pubblicazioni o ad


altro provvedimento abbia emanato una ordinanza o un. decreto, fuori
dei casi contemplati nei nn. 17 e 18, con cui la trascrizione del matrimonio
venisse impedita o differita, il parroco suggerir alle parti di far ricorso
motivato dalla disposizione di legge contro la detta opposizione alla E. Corte
d'appello (art. 21 della Legge) e far egli stesso ricorso al proprio Ordinario.
57. - Se le pubblicazioni canoniche siano gi state fatte quando andr
in vigore la suddetta Legge, il matrimonio potr celebrarsi senza le pubblicazioni civili. Se queste avessero avuto luogo o fossero in corso, non
occorrer chiedere la rinnovazione delle medesime, ma si far luogo alla
celebrazione e trascrizione del matrimonio previo il certificato da rilasciarsi
dall'ufficiale dello stato civile (art. 7 della Legge). Spetta alle parti interessate di chiedere alla Corte d'appello la trascrizione di un matrimonio
religioso celebrato anteriormente all'entrata in vigore della Legge 27 Maggio 1929 (art. 21). U parroco prester a tale scopo agli interessati la
propria assistenza.
58. - La nullit dei matrimoni

dichiarata dall'autorit ecclesiastica

prima o d o p o 1' 8 Agosto 1929, su domanda di una delle parti, pu essere


notificata secondo la formalit di cui al n. 49, per ottenere lo scioglimento
del matrimonio civile, purch la nullit sia stata pronunziata per una
causa ammessa anche dal Codice civile (Legge, art. 22).
Cos pure, su domanda di ambedue le parti, si potr ottenere lo scioglimento civile di quei matrimoni dai quali si avuta prima della stessa
data la dispensa pontificia del matrimonio rato e non consumato, purch
siano state osservate le formalit di cui al n. 49 (ibid.).

La Santit di N. 8. Pio Pp. XI, nell'Udienza accordata al sottoscritto


Cardinale Prefetto della 8.

C.

della Disciplina dei Sacramenti

il giorno

I Luglio, si benignamente degnata di approvare la presente Istruzione e di


dare ordine che venisse immediatamente pubblicata e diventi esecutiva a tutti
gli effetti di legge dal giorno otto Agosto prossimo venturo.
E o m a , dalla Sacra Congregazione della Disciplina dei Sacramenti,
1 Luglio 1929.

M. C A R D . L E G A , Vescovo Tuscolano, Prefetto.

L. S.
D. Jorio, Segretario.

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

363

ALLEGATO

CONCORDATO
STIPULATO F E A LA S. SEDE E IL GOVERNO ITALIANO

Art. 34.
Lo Stato italiano, volendo ridonare all'istituto del matrimonio, che
base della famiglia, dignit conforme alle tradizioni cattoliche del suo
popolo, riconosce al sacramento del matrimonio, disciplinato dal diritto
canonico, gli effetti civili.
Le pubblicazioni del matrimonio come sopra, saranno effettuate, oltre
che nella chiesa parrocchiale, anche nella casa comunale.
Subito d o p o la celebrazione il parroco spiegher ai coniugi gli effetti
civili del matrimonio, dando lettura degli articoli del Codice civile riguardanti i diritti e i doveri dei coniugi, e rediger l'atto di matrimonio, del
quale entro cinque giorni trasmetter copia integrale al Comune, affinch
venga trascritto nei registri dello stato civile.
Le cause concernenti la nullit del matrimonio e la dispensa dal matrimonio rato e non consumato sono riservate alla competenza dei Tribunali
e dei dicasteri ecclesiastici.
I provvedimenti e le sentenze relative quando siano divenute definitive,
saranno portate al Supremo Tribunale della Segnatura, il quale controller
se siano state rispettate le norme del diritto canonico relative alle competenze del giudice, alla citazione ed alla legittima rappresentanza o contumacia delle parti.
I detti provvedimenti e sentenze definitive coi relativi decreti del
Supremo Tribunale della Segnatura saranno trasmessi alla Corte d'Appello
dello Stato competente per territorio, la quale, con ordinanze emesse in
Camera di Consiglio, li render esecutivi agli effetti civili ed ordiner
che siano annotati nei registri dello stato civile a margine dell'atto di
matrimonio.
Quanto alle cause di separazione personale, la Santa Sede consente
che siano giudicate dall'autorit giudiziaria civile.

364

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ALLEGATO

II

LEGGE SUL MATRIMONIO


Numero di pubblicazione 1521.

Legge 27 maggio 1929, nr 847.

Disposizioni per V applicazione del Concordato delVll febbraio 1929 tra la


Santa Sede e Vitalia, nella parte relativa al matrimonio.
VITTORIO EMANUELE III
P E R GRAZIA D I D I O

E P E R VOLONT D E L L A N A Z I O N E

RE D'ITALIA
Il Senato e la Camera dei deputati hanno approvato;
N o i abbiamo sanzionato e promulgato quanto segue:
CAPO

I.

Modificazioni al Titolo V del Libro I del Codice civile.


Art. 1.
L'et per contrarre matrimonio, indicata nell'art. 55 del Codice civile,
ridotta a sedici anni compiuti per l'uomo e a quattordici anni c o m p i u t i ,
per la donna.
Art. 2.
Quando concorrano gravi motivi, oltre che dagli impedimenti indicati
nell'art. 68 del Codice civile, pu essere altres accordata dispensa dagli
impedimenti indicati negli articoli 57, 60 e 62 del Codice civile.
La dispensa accordata dal Re o dalle autorit a ci delegate.
Art. 3.
L'articolo 63 del Codice civile cos modificato:
I l minore non pu contrarre matrimonio senza il consenso del genitore che esercita la patria potest o senza il consenso del tutore.
Per il matrimonio dei figli naturali legalmente riconosciuti si richiede
il consenso del genitore che esercita la tutela e, in mancanza, del tutore.
Per il matrimonio dei figli naturali non riconosciuti si richiede il
consenso del tutore.
Al matrimonio del figlio adottivo necessario anche il consenso dell'adottante .
L'art. 67 cos modificato:
Qualora sia negato il consenso, il matrimonio pu, per gravi motivi,
essere autorizzato dal procuratore generale presso la CORTE di appello .

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

365

Art. 4.
Sono abrogati gli articoli 64, 65, 66, l'ultimo comma dell'art. 128 del
Codice civile, e ogni altra disposizione contraria all'art. 3 della presente
legge.
CAPO

Disposizioni relative

II.

ai matrimoni celebrati

davanti i ministri del culto cattolico.


Art. 5.
U matrimonio celebrato davanti un ministro del culto cattolico, secondo le norme del diritto canonico, produce, dal giorno della celebrazione,
gli stessi effetti del matrimonio civile, quando sia trascritto nei registri
dello stato civile secondo le disposizioni degli articoli 9 e seguenti.
Art. 6.
Le pubblicazioni debbono essere fatte a norma degli articoli 70 e seguenti del Codice civile e degli articoli 65 e seguenti del Regio decreto
15 novembre 1865, n. 2602, per l'ordinamento dello stato civile.
La richiesta delle pubblicazioni, oltre che dalle persone indicate nell'art. 73 del Codice civile, deve esser fatta anche dal parroco, davanti al
quale il matrimonio sar celebrato.
Art. 7.
Trascorsi tre giorni successivi alla seconda ovvero all'unica pubblicazione, l'uffiziale dello stato civile, o v e non gli sia stata notificata alcuna
opposizione e nulla gli consti ostare al matrimonio, rilascia un certificato,
in cui dichiara che non risulta l'esistenza di cause, le quali si oppongano
alla celebrazione di un matrimonio valido agli effetti civili.
Qualora gli sia stata notificata opposizione a norma dell'art. 89 del
Codice civile, l'uffiziale dello stato civile non pu rilasciare il certificato e deve comunicare al parroco la opposizione.
L'autorit giudiziaria decide sull'opposizione soltanto quando questa
sia fondata su alcuna delle cause indicate negli articoli 56 e 61 prima parte
del Codice civile. In ogni altro caso pronuncia sentenza di non luogo a deliberare.
Art. 8.
Il ministro del culto, davanti al quale celebrato il matrimonio, deve
spiegare agli sposi gli effetti civili del matrimonio, dando lettura degli
articoli 130, 131 e 132 del Codice civile.
L'atto di matrimonio compilato immediatamente d o p o la celebra-

366

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

zione, in doppio originale. U n o di questi viene subito trasmesso all'ufnziale dello stato civile del Comune in cui il matrimonio stato celebrato
e, in ogni caso, non oltre cinque giorni dalla celebrazione.
Art. 9
L'uffiziale dello stato civile, ricevuto l'atto di matrimonio, ne cura
la trascrizione nei registri dello stato civile, in m o d o che risultino le seguenti
indicazioni:
il n o m e e cognome, l'et e la professione, il luogo di nascita, il domicilio o la residenza degli sposi;
il nome e cognome, il domicilio o la residenza dei loro genitori;
la data delle eseguite pubblicazioni o il decreto di dispensa;
il luogo e la data in cui segu la celebrazione del matrimonio;
il nome e cognome del parroco o di chi altri per lui abbia assistito
alla celebrazione del matrimonio.
L'uffiziale dello stato civile deve dare avviso al procuratore del Re nei
casi e per gli effetti indicati nell'art. 104 del Regio decreto 15 n o v e m bre 1865 per l'ordinamento dello stato civile.
Art. 10.
Se l'atto di matrimonio non sia stato trasmesso in originale, o v v e r o
se questo non contenga le indicazioni prescritte dall'art. 9 e la menzione
dell'eseguita lettura degli articoli 130, 131 e 132 del Codice civile prescritta dall'articolo 8, l'uffiziale dello stato civile sospende la trascrizione
e rinvia l'atto per la sua regolarizzazione.
Quando l'atto sia regolare, la trascrizione deve essere eseguita entro
ventiquattro ore dal ricevimento, e nelle successive ventiquattro ore deve
esserne trasmessa notizia al parroco, con l'indicazione della data, in cui
stata effettuata.
Art. 11.
La trascrizione dell'atto riconosciuto regolare deve essere eseguita,
quando sia stato rilasciato il certificato di cui all'art. 7, anche se l'uffiziale
dello stato civile abbia notizia di qualcuna delle circostanze indicate
nell'articolo seguente, ma in tal caso egli deve prontamente informarne
il procuratore del R e , il quale, ove occorra, provvede a norma dell'art. 16.
Art. 12.
Quando la celebrazione del matrimonio non sia stata preceduta dal
rilascio del certificato di cui all'art. 7, si fa egualmente luogo alla trascrizione, tranne nei casi seguenti:
o

I se anche una sola delle persone unite in matrimonio risulti legata da


altro matrimonio valido agli effetti civili, in qualunque forma celebrato;

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

367

2 se le persone unite in matrimonio risultino gi legate tra loro da


matrimonio valido agli effetti civili, in qualunque forma celebrato;
3 se il matrimonio sia stato contratto da un interdetto per infermit di mente.
Art. 13.
Se la celebrazione del matrimonio non sia stata preceduta dalle pubblicazioni o dalla dispensa, la trascrizione pu aver luogo soltanto d o p o
l'accertamento cbe non esiste alcuna delle circostanze indicate nel precedente art. 12.
A questo scopo l'uffiziale dello stato civile, oltre a richiedere i documenti occorrenti e a fare le indagini che riterr opportune, affgge alla
porta della casa comunale avviso della celebrazione del matrimonio da
trascrivere, c o n l'indicazione delle generalit degli sposi, della data, del
luogo di celebrazione e del ministro del culto davanti al quale avvenuta.
L'avviso rester affsso per dieci giorni consecutivi, durante i quali
possono opporsi alla trascrizione del matrimonio per una delle cause
indicate nel precedente art. 12, coloro che, a norma del Codice civile,
avrebbero potuto fare opposizione al matrimonio.
L'opposizione sospende la trascrizione ed regolata dalle disposizioni
degli articoli 89 e seguenti del Codice civile, in quanto applicabili.
Art. 14.
La trascrizione dell'atto di matrimonio che per qualsiasi causa sia stata
omessa pu essere richiesta in ogni tempo da chiunque vi abbia interesse,
quando le condizioni stabilite dalla legge sussistevano al momento della
celebrazione del matrimonio e non siano venute meno successivamente.
La trascrizione p u essere richiesta anche nel caso preveduto nel n. 3
dell'art. 12, se la coabitazione continu per tre mesi d o p o revocata l'interdizione.
Qualora la trascrizione sia richiesta trascorsi i cinque giorni dalla
celebrazione, essa non pregiudica i diritti legittimamente acquisiti dai terzi.
Art. 15.
Se l'uffiziale dello stato civile non creda di poter procedere alla trascrizione, si osserva la disposizione dell'art. 75 del Codice civile.
Art. 16.
La trascrizione del matrimonio pu essere impugnata per una delle
cause menzionate nell'art. 12 della presente legge.
A tali impugnazioni si applicano le disposizioni degli articoli 104,
112, 113 e 114 del Codice civile.

368

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Art. 17.
La sentenza del tribunale ecclesiastico, che pronuncia la nullit del
matrimonio, o il provvedimento, col quale accordata la dispensa dal
matrimonio rato e non consumato, d o p o che sia intervenuto il decreto
del Supremo Tribunale della Segnatura, preveduto dall'art. 34 del Concordato d e l l ' l l febbraio 1929, fra l'Italia e la Santa Sede, sono presentati
in forma autentica alla Corte di appello della circoscrizione a cui appartiene il Comune, presso il quale fu trascritto l'atto di celebrazione del
matrimonio.
La Corte di appello, con ordinanza pronunciata in camera di consiglio, rende esecutiva la sentenza o il provvedimento di dispensa dal matrimonio celebrato davanti un ministro del culto cattolico e trascritto nel
registro dello stato civile e ne ordina l'annotazione a margine dell'atto
di matrimonio.
Art. 18.
La disposizione dell'art. 116 del Codice civile applicabile anche nel
caso di annullamento della trascrizione del matrimonio, e in quello in
cui, a sensi del precedente articolo 17, venga resa esecutiva la sentenza
che dichiari la nullit del matrimonio celebrato davanti al ministro del
culto cattolico.
Art. 19.
Le disposizioni del Codice civile relative alla separazione dei coniugi
restano ferme anche per i matrimoni celebrati davanti un ministro del
culto cattolico, quando siano stati trascritti.
In pendenza del giudizio di nullit davanti i tribunali ecclesiastici,
pu essere richiesta al tribunale civile la separazione temporanea dei
coniugi a norma dell'art. 115 del Codice civile. La domanda pu essere
proposta dal pubblico ministero, se ambedue i coniugi o uno di essi sia
minore di et. La sentenza di separazione, quando sia passata in cosa
giudicata, comunicata all'autorit ecclesiastica.

CAPO

III.

Disposizioni generali

transitorie.

Art. 20.
Agli effetti dell'art. 124 del Codice civile parificato alla celebrazione
del matrimonio il rilascio del certificato di cui all'art. 7.
Incorre nella multa stabilita nell'art. 124 del Codice civile l'uffiziale
dello stato civile, che omette di eseguire prontamente la trascrizione

369

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

dell'atto di 'matrimonio, quando ricorrano le condizioni previste dalla


legge, o che esegua la trascrizione quando questa non sia ammessa.
Art. 2 1 .
La trascrizione del matrimonio celebrato davanti un ministro del
culto cattolico anteriormente

all'entrata in vigore della presente legge

pu essere disposta dalla Corte di appello su ricorso di entrambe le parti,


c o n ordinanza pronunziata in camera di consiglio, dopo di aver accertato che al tempo del matrimonio sussistevano le condizioni richieste dal
Codice civile per contrarre matrimonio, e che posteriormente non siasi
verificata alcuna delle circostanze indicate nel precedente art. 12.
Operata la trascrizione, gli effetti civili del matrimonio si producono
dai giorno della medesima.
Art. 2 2 .
Nel caso, in cui sia stata o venga pronunziata la nullit del matrimonio celebrato davanti un ministro del culto cattolico prima dell'attuazione della presente legge, la sentenza produce il suo effetto anche
riguardo al matrimonio civile contratto fra le stesse persone, quando,
osservate le formalit di cui all'art. 17 della presente legge, la Corte di
appello, su domanda di una delle parti, abbia accertato che la nullit fu
pronunziata per una causa ammessa anche nel Codice civile.
La dispensa dal matrimonio rato e non consumato, quando siano
osservate le formalit di cui al medesimo art. 17, produce, sulla domanda
di ambedue le parti, lo scioglimento del matrimonio civile contratto fra
le stesse persone prima dell'entrata in vigore della presente legge.
Art. 23.
Nulla innovato alla delegazione contenuta nell'art. 3 della legge 24
dicembre 1925, n. 2260, anche per le norme relative al matrimonio.
La presente legge andr in vigore sessanta giorni d o p o la sua pubblicazione nella Gazzetta Ufficiale.
Ordiniamo che la presente, munita del sigillo dello Stato, sia inserta
nella raccolta ufficiale delle leggi e dei decreti del Regno d'Italia, mandando a chiunque spetti di osservarla e di farla osservare come legge
dello Stato.
Data a R o m a , add 27 maggio 1929 - Anno V I I
VITTORIO EMANUELE.
MUSSOLINI

Rocco.

Visto, il Guardasigilli: R o c c o .
ACTA, vol. XXI, n. 8. - 8-7-929.

25

370

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

ALLEGATO

III

FORMULARIO
MOR>. I.
Esame dei contraenti.
Domande da farsi al futuro sposo ed alla futura sposa separatamente.
(can, 1020).
a) Per lo sposo:
1. Quale il suo nome e cognome?
1

2. Quale il nome e cognome dei suoi genitori e quale il loro domicilio? )


2

3. Qual' il luogo e la data della sua nascita? )


3

4. Qual' la sua condizione? (celibe o v e d o v o ) . )


4

5. Qual' la sua attuale abitazione? (via e numero). Da quanto t e m p o ? )


6. In quali parrocchie ha dimorato per almeno sei mesi dopo i 14 anni?
[can. 1023]. (Indicare le parrocchie, P epoca e la durata della permanenza).
Per quale ragione?
7. Ha contratto validi sponsali con altri? Come e quando furono sciolti?
5

8. Ha gi contratto l'atto civile di matrimonio? Con chi? ) Tenne mai


lei civilmente interdetta?
9. Esiste con la sposa vincolo di consanguinit (can. 1076),

di affi-

nit (can. 1077) o di cognazione spirituale (can. 768), di adozione civile?


(cann. 1059, 1080).
J

) Qualora

nome di battesimo degli sposi o dei loro genitori fosse diverso da

quello registrato negli atti civili o da quello col quale comunemente chiamato, si
riportino ambedue i nomi.
2

) Allegare il certificato di battesimo, e il

certificato della cresima

se ammini-

strati in altra parrocchia (can. 1021). Accertarsi che la data di nascita registrata nell'atto di battesimo corrisponda alla data denunziata all'ufficio di stato civile; in caso
di diversit, annotarle ambedue.
3

) In caso di vedovanza, si alleghi il certificato di morte del coniuge defunto, quando

risulti dai libri di altra parrocchia, o l'incarto debba essere inviato alla Curia vescovile.
In caso di precedente matrimonio religioso o dichiarato nullo o dispensato si richiami la sentenza eseguita o il documento della dispensa.
4

) Verificare se si sia acquistato in parrocchia il domicilio o il quasi domicilio, o vi

sia soltanto la dimora da un mese.


5

) Se tale vincolo esiste tuttora s'indichi dove e quando fu contratto: se cessato, si

alleghi l'atto di morte o il certificato dell'eseguita sentenza di dichiarazione di nullit.

S.

10., (Si

Congregatio de

verifichi che non

371

disciplina Sacramentorum

esista altro impedimento

di mista

religione

[can. 1060], di disparit di culto [can. 1070], di Ordine sacro [can. 1072] o Voto
[cann. 1058, 1073], di crimine [can. 1075], di pubblica onest [can. 1078].
In caso di impedimento gi dispensato, si annoti la data della grazia e delia
esecuzione).
11. Consente liberamente al matrimonio o vi costretto da qualcuno,
1

direttamente o indirettamente ?
12. (Se lo sposo minore di 21 anni): I suoi genitori conoscono la proposta di matrimonio? Vi consentono? In caso negativo, quali ragioni ha
per celebrarlo contro il volere dei genitori?
13. Accertarsi che sia sufficientemente istruito nella Dottrina cristiana (can. 1020 2 ) .
li
Firma dello sposo (segno di croce, qualora non sappia o non possa
1

scrivere) )
Firma del parroco o del suo delegato
b) Per la sposa.
1. Quale il suo nome e cognome?
2. Qual' il nome e cognome dei suoi genitori e quale il loro domicilio?

)
3

3. Qual' il luogo e la data della sua nascita? )


4

4. Quel' la sua condizione? (nubile o vedova). )


5

5. Qual' la sua attuale abitazione? (via e numero). Da quanto t e m p o ? )


6. In quali parrocchie ha dimorato per almeno sei mesi dopo i 12 anni
(can. 1023 2). (Indicare le parrocchie, Vepoca e la durata della permanenza). Per quale ragione?
x

) Ci vale anche per casi consimili.

) Qualora il nome di battesimo degli sposi o dei loro genitori fosse diverso da quello

registrato negli atti civili o da quello col quale comunemente chiamato, si riportino
ambedue i nomi.
3

) Allegare il certificato di battesimo e il certificato della cresima, se amministrati

in altra parrocchia (can, 1021). Accertarsi che la data di nascita registrata nell'atto di
battesimo corrisponda alla data denunziata all'ufficio di stato civile: in caso di diversit annotarle ambedue,
4

) In caso di vedovanza, si alleghi il certificato di morte del coniuge defunto, quando

risulti dai libri di altra parrocchia, o quando l'incarto debba essere inviato alla Curia
Vescovile. - In caso di precedente matrimonio religioso e dichiarato nullo o dispensato, si richiami la sentenza eseguita o il rescritto della dispensa.
5

) Verificare se si sia acquistato in parrocchia il domicilio o il quasi domicilio, o vi

soltanto la dimora da un mese.

372

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

7. Ha contratto validi sponsali con altri? Come e quando furono sciolti?


8. Ha gi contratto l'atto civile di matrimonio? Con chi? *) Venne lei
mai civilmente interdetta?
9. Esistono con lo sposo vincoli di consanguinit (can. 1076), di affinit
(can. 1077) o di cognazione spirituale (can. 768), di adozione civile?
(cann. 1059, 1080).
10. (Si

verifichi

se

non esista altro

impedimento

di

mista

religione

[can. 1060], di disparit di culto [can. 1070], di voto [can. 1058], di professione religiosa [can. 1073] di rapimento [can. 1074], crimine [can. 1075],
di pubblica onest [can. 1078].
In caso di impedimento gi dispensato, si annoti

la

data della grazia

e della esecuzione).
11. Consente liberamente al matrimonio o vi costretta da qualcuno,
direttamente o indirettamente?
12. (Se la sposa minore di 21 anni): I suoi genitori conoscono la proposta
di matrimonio? Vi consentono? In caso negativo, quali ragioni ha per
celebrarlo contro il volere dei genitori?
13. Accertarsi se sia sufficientemente istruita nella Dottrina cristiana,
(can. 1020 2).

li
Firma della sposa (segno di croce qualora non sappia o non possa
firmare)
Firma del parroco o del suo delegato
x

) Se tale vincolo esiste tuttora s'indichi dove e quando fu contratto: se cessato, si

alleghi l'atto di morte o il certificato dell'eseguita sentenza di dichiarazione di nullit.

MOD. II.

Esame dei testimoni per la prova di stato libero dei fidanzati.


(Si devono interrogare due
scuno

degli

sposi:

ma

testimoni,

conosciuti dal

gli stessi testimoni possono

per separatamente). Dopo aver ricordato

al

parroco, per cia-

deporre per ambedue,

testimone

la santit del giu-

ramento e le pene che incorrono gli spergiuri e la gravit delVatto che compie, facendogli toccare i santi Vangeli, gli si deferisca il giuramento con la
seguente formula: Giuro in nome di Dio di dire tutta e sola la verit circa
le cose sulle quali sar interrogato.

E quindi gli si rivolgano le seguenti

domande:
1. Quale il suo nome, cognome, paternit, data e luogo di nascita,
religione, professione, domicilio?

373

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

2. Ha avuto istruzioni, suggerimenti o incitamenti sulle informazioni


da dare?
3. Da quanto tempo e c o m e conosce il
pure la

fidanzata

.? Conosce

? Da quanto tempo e come?

4. Quali sono le loro generalit? D o v e abitano ora? Da quanto tempo?


Quale professione esercitano?
5. Sa in quali parrocchie abbiano abitato per pi di sei mesi, d o p o
aver compiuto i 14 anni (per lo sposo), i 12 anni (per la sposa) e per quali
ragioni?
6. Sa che abbiano contratto vincolo di matrimonio religioso o civile
c o n altri? Con chi? Tale vincolo sussiste tuttora?
7. Ha~ cognizione che tra i fidanzati vi sia qualche impedimento, p u b blico od occulto, derivante da affinit o consanguinit ecc.?
8. Sa se per parte degli sposi il consenso matrimoniale sia dato liberamente o se vi siano forzati da qualcuno, e per quale ragione?
9. '(In caso ehe uno degli sposi sia minore di et): Sa se i genitori consentono a questo matrimonio, o per quali ragioni vi si oppongono? Ha argomenti per giudicare se questa opposizione giustificata o no?
10. Ha nulla altro da aggiungere al riguardo di questo matrimonio?
li
Firma del testimone
Firma del parroco o del suo delegato

MOD.

III.

Domande da farsi separatamente ai genitori di quello dei futuri sposi


che sia minore di et (can. 1034).
(Qualora al parroco non sia evidentemente nota Vassenza di qualunque opposizione da parte di essi).
1. Quale il suo nome, cognome, paternit, luogo di nascita, religione,
professione e domicilio?
2. Conosce il progetto di matrimonio tra su... f i g l i . . . . e

.?

3. Consente ella a tale matrimonio?


(In caso negativo) per quali ragioni vi si oppone?
4. Sa che esistano impedimenti di consanguineit, affinit, ecc., pubblici od occulti, tra i nubendi? Sa se s u . . . .

figli....

abbia contratto

altro vincolo religioso o civile?


5. Sa s e s u . . . figl.. . dia liberamente il consenso o se vi sia f o r z a t . . .
da qualcuno o per quale ragione?

374

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

6. Ha nulla da aggiungere al riguardo di detto matrimonio?


li.
Firma del padre
Firma del parroco o del suo delegato
Firma della madre
Firma del parroco o del suo delegato
MOD.

IV.
Per il giuramento suppletorio
(quando sia necessario a norma dei canoni 1829, 1830, 1831).

L'anno del Signore 1 9 . . . . questo d

del mese di

personalmente compars . .. innanzi a m e . . . 1. .. Sig


figli... di

di a n n i . . . . n a t . . . e battezzai. ..

Diocesi di

a fine di provare il suo stato libero per poter

contrarre matrimonio, secondo il Rito di S. r. Chiesa, con


figli... di

n a t . . . nella parrochia di

Diocesi di

E s s e n d o s i . . . 1... s u d d e t t . . .

dal suo paese nativo dall'anno


tamente

interpolatamente),

fino

ed

avendo

luoghi

allontanai . . .

all'anno
dovuto

abitare

(continuanei

seguenti

senza fissarvi per mai stabile

dimora, ne potendo addurre testimonii abili a provare la libert di stato


e h ' . .. ha conservato nei suddetti luoghi, come pure non potendo esibire
all'uopo analoghe testimoniali di quelle Curie ecclesiastiche, fu ammess . ..
a supplirvi col giuramento. Fu a m m o n i t . . . della santit del giuramento
e delle pene comminate agli spergiuri e poligami: gli si fece inoltre considerare che, giurando il falso e c o n l'esistenza di impedimenti dirimenti, non
solo era nullo il matrimonio, ma diventava causa di innumerevoli peccati.
In presenza dunque di me sottoscritto, e genuflesso innanzi al Crocifsso,
pronunzi a chiara e intelligibile v o c e la seguente
FORMULA

Io

figli...

di

e di

conoscendo il mio dovere di cristiano di dir sempre in ogni luogo (massimamente in atto cos solenne) la verit, toccando questi santi Evangeli,
dichiaro e giuro che per tutto il tempo passato fuori del .mio paese natio
mi sono sempre mantenut. . . l i b e r . . . e s c i o l t . . . da qualsiasi impedimento o vincolo di matrimonio.
Firma di chi ha giurato.
Firma dell'Ordinario o del suo delegato

375

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

MOD. V .

Promessa di matrimonio unilaterale oppure bilaterale, cio sponsaliza


(quando esplicitamente richiesta).
Costituiti alla mia presenza i futuri contraenti
, ho domandato loro se, qualora non si opponga impedimento canonico, vogliano celebrare tra loro le nozze e ricevere il santo Sacramento del matrimonio, secondo il rito della Santa Romana Chiesa, ed
essi, avvertiti che il contraendo matrimonio sar trascritto nei registri di
stato civile, hanno risposto affermativamente ed hanno quindi reciprox

camente ) dato ed accettato vera e formale promessa di unirsi in

ma-

trimonio.
In fede di quanto sopra, si sono con me sottoseritti.
li
Firma dello sposo
Firma della sposa
Firma di un teste, in caso che uno o entrambi gli sposi non sapessero
o non potessero

firmare

(vedere il can. 1017).

Firma del parroco o del suo delegato

Si tolga la parola reciprocamente, quando la promessa unilaterale.

MOD. V I .

Permesso da rilasciarsi dalla Curia Vescovile al parroco della sposa.


(Num.

dlVIstruzione).

Curia di
Essendo stati esibiti a questa Curia i documenti dai quali risulta che
gl'infrascritti contraenti, esplorata la loro volont, hanno manifestato il
proposito di unirsi fra loro in matrimonio (o hanno contratto sponsali
di futuro matrimonio) secondo il rito della S. R. Chiesa, c o m e pure che
essi sono istruiti nei rudimenti della dottrina cristiana, che sono battezzati,

376

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

cresimati e in stato libero, potr il M. E. parroco di


fare la richiesta per le pubblicazioni nella Casa comunale
e procedere alle pubblicazioni canoniche del matrimonio che i medesimi
desiderano contrarre. Fatte dette denunzie senza che siasi promosso alcun
dubbio di canonico impedimento, d o p o aver ricevuto dall'ufficiale di stato
civile la comunicazione delle seguite pubblicazioni nella Casa comunale,
e d o p o aver esortato caldamente i contraenti ad accostarsi ai Sacramenti
della Confessione e Comunione (can. 1033) proceder alla celebrazione del
matrimonio suddetto, osservando poi scrupolosamente quanto prescritto
nel can. 1103 del Codice di diritto canonico e nel Cap. IV delle Istruzioni
o

emanate dalla S. C. dei Sacramenti il I luglio 1929.


x

Dalla suddetta Curia, questo d


II.

Il Cancelliere vescovile

) Nome, cognome e paternit degli sposi. Se lo sposo appartiene ad altra parrocchia,

specificarla; cos pure, se uno degli sposi stato battezzato altrove, aggiungere il luogo
e la data di battesimo. Specificare anche se, e con quale data, ha avuto luogo la dispensa da qualche impedimento.

MOD. VII.

Permesso da rilasciarsi dalla Curia vescovile al parroco dello sposo, quando la


sposa appartenga ad altra parrocchia della stessa o di altra Diocesi.
Curia di
Essendo stati esibiti a questa Curia i documenti dai quali risulta che
gl'infrascritti contraenti, esplorata la loro volont, hanno manifestato il
proposito di unirsi fra loro in matrimonio (o hanno contratto sponsali di
futuro matrimonio) secondo il rito della S. E. Chiesa, c o m e pure che essi
sono istruiti nei rudimenti della dottrina cristiana, che sono battezzati,
cresimati e in stato libero, potr il M. E. parroco d i . . .
procedere alle pubblicazioni canoniche del matrimonio che i medesimi
desiderano contrarre; e terminate tali denunzie senza che siasi promosso
alcun dubbio di canonico impedimento, invier analogo certificato al signor

S.

Congregatio de

377

disciplina Sacramentorum

parroco della sposa, c o m e pure, in caso contrario, ne dar al medesimo


immediato avviso.

Dalla suddetta Curia, qusto di


Il
L.

S.

Il Cancelliere vescovile
1

Nome e cognome, paternit degli sposi, specificando la parrocchia della sposa,

ove avverr il matrimonio.

MOD. V I I I

- (Cfr. num.

29

dell'Istruzione).

Pubblicazioni canoniche da leggersi in chiesa.


(coll'indicazione se prima, seconda o terza o da affiggersi alla porta della
chiesa, coli'annotazione dei giorni nei quali dovr stare affissa (canoni 1 0 2 2 - 1 0 2 5 ) .

Pubblicazione del matrimonio da contrarsi dai signori :


x

*)

figlio di

figlia

e di

di

e di
2

nato i l

nata i l

di professione

di professione.

domiciliato a

domiciliata a

I fedeli sono obbligati in coscienza a denunciare al Parroco o all'Ordinario diocesano gli impedimenti canonici che conoscessero ostare alla celebrazione del detto matrimonio.

il
Il Parroco.
*) N o m e e cognome. - In caso di differenza tra il nome di battesimo e quello dello
stato civile, dovranno essere riportati nell'atto ambedue

nomi con debita apposi-

zione della differenza, cio a civile e nel libro di battesimo.


2

) Accertarsi che

la data di nascita registrata nell'atto di battesimo corrisponda

alla data denunziata all'ufficio di stato civile; in caso di diversit annotarle ambedue.

378

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

M O D . IX - (Cfr. capo 2 dell' Istruzione).

Richiesta di pubblicazione da farsi alla Casa comunale.


Diocesi di

Parrocchia di

Comune di

Al signor ufficiale di stato civile.


Il sottoscritto Parroco di

richiesto di assistere al

matrimonio che sar celebrato fra i


)

*)

di

di

e di

e di
2

nato i l

nata il

domiciliato o residente a

domiciliata o residente a

di professione.

di professione

adempie il dovere di domandare a V. S. che si eseguiscano anche in cotesta


Casa comunale le relative pubblicazioni (eventualmente aggi/ungere: con
rescritto del R e v m o Mons. Ordinario in data
sata la

stata dispen-

pubblicazione canonica o stata ottenuta la dispensa


3

dall'impedimento

) )

E attende la dichiarazione della eseguita pubblicazione appena spirato


il termine.
li.
Il Parroco.

Nota. La richiesta delle pubblicazioni dovr farsi sempre in iscritto.


L'autorit civile esige che nelle citt e nei paesi che hanno pi parrocchie, i
Molto Reverendi Parroci trasmettano all'ufficiale di Stato civile un foglio, sul quale
apporranno la propria firma (nome, cognome), la qualifica di parroco e un'impronta
del timbro parrocchiale.
*) Nome e Cognome. - In caso
dello stato civile, dovranno

di differenza tra il nome di battesimo e quello

essere riportati nell'atto

ambedue i nomi con la debita

apposizione della differenza, cio al civile e nel libro del battesimo.


2

) Accertarsi che la data di nascita registrata nell'atto di battesimo corrisponda

alla data denunziata all'ufficio di stato civile, in caso di diversit annotarle ambedue.
3

) Non si denunzieranno dispense da impedimento occulto.

379

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

M O D . X - (Cfr. num. 10 dell'Istruzione).


Richiesta di pubblicazioni da farsi in altre parrocchie.
Diocesi di

Parrocchia di
Molto R e v . signor parroco di

Prego la S . V . M. R. di voler fare le pubblicazioni canoniche nella


sua chiesa parrocchiale, secondo le prescrizioni dei cann. 1024 e 1025 del
codice di diritto canonico, per il matrimonio che vogliono contrarre il
sig

di

il

e di
domiciliato a

di professione

e la

e di

nato
di

nata a

domiciliata a

il

di professione

Resto in attesa del certificato circa le avvenute pubblicazioni.


li
Il Parroco.
MOD.

XI.
Dichiarazione del parroco circa le effettuate pubblicazioni.

Parrocchia di
Il sottoscritto attesta che nella sua chiesa parrocchiale sono state eseguite le pubblicazioni per il matrimonio che vogliono contrarre i sigg
e

nei giorni

e che nessun impedimento stato denunziato al riguardo.


(Qualora invece sia stato denunziato qualche impedimento, si specifichi).
il
U Parroco.

M O D . X I I - (Cfr. num. 15 dell'Istruzione).


Eventuale domanda di dispensa da una o pi pubblicazioni.
(Da rivolgersi
I sigg

all'Ordinario diocesano).

domandano che sia data la dispensa da una

(o d a . . . . ) pubblicazione canonica per il loro matrimonio, e adducono


i seguenti motivi

380

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


Il sottoscritto presenta la loro supplica, e dichiara c h e i motivi addotti

rispondono a verit.
li.
Il Parroco.
N o t a . - L a presente domanda col rescritto dell'Ordinario diocesano

dovr

essere

conservata nella posizione del matrimonio.

MOD. XIII.
a) Licenza per altro parroco (can. 1097).
Diocesi di

Parrocchia di

Il sottoscritto d al parroco d i .
la licenza di assistere alla celebrazione del matrimonio che, nella *)
2

il sig. )
2

desidera contrarre con la signorina )


nulla risultando in contrario alla detta celebrazione.
3

Trasmetto i documenti comprovanti lo stato libero degli s p o s i )


nonch il certificato rilasciato dall'ufficiale di stato civile [n. 23 delo

VIstruzione della 8. C. dei Sacramenti del I luglio 1929).


19....
Il Parroco
x

) Chiesa o cappella.

) N o m e , cognome, paternit e domicilio attuale.

) Nei casi in cui il matrimonio permesso dalla Curia vescovile basta inviare il

nulla osta della Curia stessa.

b) Delega per un sacerdote, nei limiti della propria parrocchia (can. 1096).
Parrocchia di
Il sottoscritto delega il sacerdote
perch, in suo n o m e e v e c e , possa assistere al matrimonio suindicato
c o m p lando i due originali sopra i fogli che qui si uniscono.
.

19....
Il Parroco

N o t a . - Il parroco delegante mander al

sacerdote delegato

due copie del mo-

dulo X V , e questi, celebrato il matrimonio, rimander al parroco delegante i detti


fogli debitamente riempiti.

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

MOD.

381

XIV.

Spiegazione degli effetti civili e lettura degli art. 130-132 del Codice eivile
riguardanti i diritti e i doveri dei coniugi.
Subito dopo la celebrazione del matrimonio, cio dopo manifestato il consenso dai coniugi avanti parroco ed i testimoni e prima di celebrare la
Santa Messa, il parroco medesimo rivolger ai coniugi la seguente dichiarazione:
Col consenso ora manifestato dinanzi a me ed ai testimoni v o i avete
contratto il matrimonio secondo il rito di Santa Romana Chiesa, matrimonio elevato alla dignit di Sacramento da Nostro Signore Ges Cristo.
Questo stesso matrimonio, oltre la grazia divina e gli efftti sanzionati dai sacri canoni, tra cui principalmente l'obbligo della mutua assistenza e quello dell'educazione religiosa, morale e fsica della prole, produce anche gli effetti civili secondo le leggi dello Stato, che v o i siete ugualmente tenuti a rispettare ed osservare.
Vi do lettura degli articoli del Codice civile riguardanti i diritti ed i
doveri dei coniugi.
Articolo 130. - Il matrimonio impone ai coniugi l'obbligazione reciproca della coabitazione, della fedelt e della assistenza.
Articolo 131. - Il marito capo della famiglia; la moglie segue la condizione civile di lui, ne assume il cognome ed obbligata ad accompagnarlo
dovunque egli creda opportuno di fissare la sua residenza.
Articolo 132. - Il marito ha il dovere di proteggere la moglie, di tenerla
presso di s e somministrarle tutto ci che necessario ai bisogni della vita
in proporzione delle sue sostanze.
L a moglie deve contribuire al mantenimento del marito, se questo
non ha mezzi sufficienti .

M O D . XV - (Cfr. capo IV dell'Istruzione).


Atto di matrimonio da trasmettersi dal parroco all'ufficiale di stato civile.
Oggi (giorno, mese, anno e ora) innanzi a me
eh esa di
provincia di
di

diocesi ,di

parroco della

comune di

(ovvero: delegato per questo atto dal parroco


o dall'Ordinario diocesano, come risulta dall'allegato docu-

mento), nella detta chiesa parrocchiale (o

' . ) si sono presen-

382

Acia Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

tati i sigg.

, ) alla presenza dei testimoni sigg.


2

) per contrarre tra loro il matrimonio, secondo le dispo-

sizioni della Santa Romana Chiesa.


3

Visti il permesso della R e v m a Curia Vescovile di

) , i cer-

tificati, dai quali risulta che le pubblicazioni ecclesiastiche sono state eseguite nei giorni
al

e quelle civili dal giorno

(o la dispensa canonica e civile accordata circa le pubblica-

zioni) (eventualmente la dispensa ottenuta dall'impedimento di


dalla competente autorit ecclesiastica) ho interrogato ciascuno dei contraenti secondo le prescrizioni canoniche, alla presenza dei suddetti testimoni, ed avendo avuto il loro mutuo consenso, li ho dichiarati uniti in
matrimonio secondo il rito di Santa R o m a n a Chiesa.
Subito dopo manifestato il consenso, alla presensa dei sopraddetti
testimonii, ho spiegato agli sposi, oltrech gli effetti sacramentali del matrimonio contratto, anche i civili, dando lettura degli articoli del Codice civile
(130, 131, 132) riguardanti i diritti ed i doveri dei coniugi. D o p o di che ho
redatto l'atto di matrimonio in doppio originale, dei quali uno si conserva
in questo archivio parrocchiale, l'altro, cio il presente, destinato all'ufficio di stato civile di questo Comune di

per essere trascritto

nei registri civili.


Nota. -1 signori sposi, alla presenza dei testimoni sopraddetti, hanno
esposto che avanti il matrimonio, dalla loro unione naturale, nato un
figlio (o pi) che fu battezzato il.

nella parrocchia di

col nome di

e f u denunziato all'ufficiale di

stato civile di

figlio

di
col nome di

come figlio di

e hanno dichiarato che col presente atto lo riconoscono per proprio figlio
all'effetto della sua legittimazione in forza del seguito matrimonio.
4

Letto il presente atto agli intervenuti, essi si sono con me sottoscritti. )


Sposo

Sposa

Testimoni:
Timbro parrocchiale.
Parroco (o delegato).
Nota. - Il presente modulo e il seguente vanno convenientemente modificati, qualora si verifichi uno dei casi di cui ai numeri 34 e 35 dell' Istruzione.
1

) Nome, cognome, et, luogo di nascita, professione e domicilio o residenza: nome,

cognome, paternit, domicilio o residenza dei genitori. In caso di diversit tra i certificati religiosi e civili si specifichino le diversit.
2

) Nome, cognome, paternit, et, domicilio.

) Quando richiesto per legge particolare o per consuetudine.

) Qualora gli sposi non sappiano o non possano scrivere si dichiari nell'atto di

matrimonio.

383

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

M O D . X V I - (Cfr. capo IV dell'Istruzione).


Comunicazione all'ufficiale di stato civile.
Parrocchia di
Al signor ufficiale di stato civile del Comune di
Trasmetto alla 8. V . , a norma di legge, uno degli atti originali del matrimonio celebrato il
nanzi al S a c .

innanzi a me sottoscritto (ovvero in.

da me delegato) dai sigg

affinch sia trascritto nei registri di stato civile di questo Comune per tutti
gli effetti civili.

fi
Il Parroco.

384

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

SACBA CONGREGATIO CONCILII


LITTERAE CIRCULARES
A D OMNES O R D I N A R I O S I T A L I A E D E A D M I N I S T R A T I O N E B O N O R U M B E N E F I CIALIUM E T ECCLESIASTICORUM A D N O R M A M I U R I S C A N O N I C I E T P A C T I
I N T E R APOSTOLICAM S E D E M E T R E G N U M I T A L I A E C O N C O R D A T I .

Ai R e v m i Ordinari diocesani d'Italia,


In conformit del Codice di diritto canonico (can. 100, 531, 687, 691,
1409, 1489, 1495, 1499, 1518, 1519) nel recente Concordato, stipulato e
ratificato tra la Santa Sede ed il Regno d'Italia, da questo stato riconosciuto alle chiese, ai benefci ed agli altri enti ecclesiastici, religiosi e di culto
non solo la personalit giuridica (art. 29, 31) e la capacit di acquistare e
possedere beni temporali (art. 30, comma 2), ma anche il diritto alla libera
gestione ordinaria e straordinaria dei medesimi senza obbligo della conversione-, per mezzo dei loro rappresentanti od amministratori, sotto la vigilanza ed il controllo della competente

Autorit

ecclesiastica

(art. 30,

c o m m a 1), salvo le riserve di cui all'art. 26, comma 2, ed all'art. 30, commi 2
e 3 dello stesso Concordato.
Allo scopo pertanto di provvedere alla retta e regolare amministrazione
dei beni beneficiari ed ecclesiastici di propria competenza, questa Sacra
Congregazione del Concilio crede necessario impartire ai R m i Ordinari
diocesani d'Italia le seguenti istruzioni e disposizioni. E ci con la piena
approvazione del Santo Padre, il Quale si aspetta che ognuno dei R e v m i
Ordinari presti tutta quella diligente cooperazione, che la gravit eccezionale del caso richiede per la gloria di D i o , l'onore della S. Chiesa ed
il bene delle anime.
CAPO

I.

Consegna della gestione economale.


Art. 1.
Appena ricevuta la presente Circolare, gli Ordinari diocesani d'Italia
prenderanno gli opportuni accordi con l'Economo generale dei benefci
vacanti e con i rispettivi Subeconomi per ottenere quanto prima, ed in
ogni caso non oltre la fine del corrente anno, la consegna della gestione economale circa i benefici vacanti.

385

S. Congregatio Concilii

Art. 2.
1. Nell'intento di procedere alla sollecita provvista dei benefci ecclesiastici vacanti,

gli

Ordinari

procureranno

che dall'Economato venga

anzitutto fatta a loro stessi, od a speciale loro delegato ecclesiastico, la


consegna delle relative temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche.
2. Nella consegna saranno anche compresi i titoli di rendita nominativa con le unite cedole, appartenenti a ciascun beneficio vacante, previo
elenco dei medesimi, con l'indicazione della loro qualit, quantit, intestazione, provenienza e destinazione, numero d'ordine, data di emissione,
capitale nominale e reddito annuo.
3. Tale consegna dovr effettuarsi specialmente in base al verbale ed
inventario, compilati dallo stesso Economato all'atto dell'ultima presa di
possesso delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche, salvo gli accertamenti del caso anche con perizia.

Art. 3.
1. Gli Ordinari richiederanno all'Economato anche la consegna:
I

degli eventuali titoli al portatore o capitari appartenenti a ciascun

benefcio, e lasciati o comunque affidati allo stesso E c o n o m a t o , con la


specificazione della relativa quantit, provenienza e destinazione;
2 delle cauzioni o dei titoli corrispondenti, depositate dai beneficiati
presso l'Economato in occasione della loro immissione in possesso delle
temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche;
3 degli assegni patrimoniali spettanti ai beneficiati od altri ecclesiastici.
2. Nel caso che qualche cauzione di cui al precedente 1 n. 2, fosse
contestata dall'Economato, gli Ordinari nella consegna si limiteranno a
prenderne atto, salvo inserire la riserva di ogni diritto ed azione nel relativo verbale.
Art. 4.
Ricevuta la consegna di cui all'articolo 2 gli Ordinari riscoteranno i
relativi redditi beneficiarii del corrente anno 1929, tenendone distinta registrazione per ogni benefcio, salvo in fine d'anno regolarizzarne i conti in
base del canone 1 4 8 0 .
1

Per la ripartizione dei redditi promiscui dell'anno corrente con l'Economato, gli

Ordinari applicheranno le norme sostanziali di cui all'articolo

103 del Eegolamento

economale 23 Maggio 1918 n. 978, tenendo presente che all'Economato spetta l'avanzo
ACTA, vol. X X I , n. 8. 8-7-929.

26

386

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Art.

5.

Gli Ordinari domanderanno pure al medesimo E c o n o m a t o l'elenco dei


benefci vacanti e, possibilmente, anche dei provvisti:
1 con il loro stato patrimoniale, attivo e passivo, comprendente la
descrizione particolareggiata:
a) dei beni immobili,

cio delle

chiese cattedrali e parrocchiali,

con l'indicazione del loro pregio artistico o storico; dei fondi urbani e
rustici, con l'indicazione dei dati catastali ed ipotecari, dei titoli di propriet, dei legati di culto, dei pesi ed oneri annessi, delle condizioni di
statica e di manutenzione o di coltivazione, del loro valore approssimativo;
dei canoni ed altre prestazioni, ecc.;
b) dei beni mobili, cio dei censi, dei titoli di rendita nominativa,
delle pensioni, degli incerti di stola,

dei crediti ed altri diritti, dei sacri

arredi e suppellettili (con l'indicazione del loro stato di conservazione e


del loro valore approssimativo), ecc.;
2 c o n il loro stato economico, attivo e passivo, comprendente le entrate
beneficiarie, le relative uscite, nonch la rendita netta;
3 con i loro oggetti preziosi, artistici o storici, con l'indicazione delle
speciali caratteristiche di ciascuno, dello stato di conservazione e di custodia, del valore approssimativo, ecc.;
4 con i loro crediti ed altri diritti inesigibili, con l'indicazione della
origine e data, del nome dei debitori e dei motivi di tale inesigibilit.

Art.

6.

IST ometteranno di chiedere all'Economato e, se del caso, alla Procura


generale della Corte d'appello, la consegna in originale, od almeno in copia
conforme:
o

I degli ultimi verbali ed inventari ed, occorrendo, anche di quelli


anteriori, compilati in occasione dell'immissione in possesso o della presa
di possesso delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche;
2 degli altri atti, contratti, documenti, istrumenti, ecc., che possono
interessare i benefci si provvisti che vacanti;

netto sui redditi d'ogni beneficio vacante dal I Grennaio 1929 al 7 Giugno successivo,
data dello scambio delle ratifiche. Nulla osta per che, prima di tale regolarizzazione
di conti, gli Ordinari e l'Economato possano reciprocamente anticiparsi somme sui
redditi gi da loro riscossi, per rimborsarsi di spese gi sostenute o per far fronte ad
altre urgenti da sostenersi durante l'anno.

S. Congregatio Concilii

387

3 delle pratiche in corso, relative alla consistenza patrimoniale dei


benefci ecclesiastici, con particolare riguardo alle cause pendenti per la
loro prosecuzione, salvo chiedere all'uopo il gratuito patrocinio.
Art. 7.
1. Gli Ordinari di persona o per mezzo di loro speciale delegato ecclesiastico, e con l'eventuale assistenza di persona competente anche laica,
s'adopreranno aftinch i verbali relativi alla consegna di cui nei precedenti
articoli 2-6, siano compilati con la maggiore diligenza e precisione possibile,
in forma amministrativa e con esenzione da ogni tributo a tenore dell'articolo 3 della Convenzione finanziaria Lateranense, salvo inserirvi la solita
riserva di ogni diritto ed azione.
2. Detti verbali saranno poi firmati dagli Ordinari o dal loro delegato
ecclesiastico, e dal rappresentante governativo, in doppio esemplare, di cui
uno sar ritirato dal rappresentante governativo e l'altro dagli Ordinari
o dal loro delegato per conservarlo nell'archivio amministrativo diocesano.
Art. 8.
Nel caso che nella consegna, di cui nei precedenti articoli 2-7, sorgessero gravi difficolt o dubbi, gli Ordinari, prima di riceverla, si rivolgeranno
alla Sacra Congregazione dei Concilio per le opportune istruzioni e norme.

CAPO

Ufficio

II.

amministrativo

diocesano.

Art. 9.
In ogni Curia sar costituito un Ufficio diocesano per l'amministrazione,
vigilanza e controllo dei beni appartenenti ai capitoli cattedrali, parrocchie
ed altri benefici, alle chiese, santuari, fabbricerie, confraternite ed altri
enti ecclesiastici o di culto.
Art. 10.
1. Gli atti, i contratti ed i documenti ricevuti o richiesti in occasione
della consegna di cui negli articoli 2-7, saranno conservati in distinto locale
di detto Uifcio, catalogati e mantenuti in buon ordine.
2. A tale archivio arnministrativo si aggiungeranno gli atti, i contratti,
gli istrumenti, gli inventari, i verbali, le relazioni, le perizie, ecc., che verranno in appresso, nonch le quietanze e gli altri documenti giustificativi,
le minute o le copie delle corrispondenze spedite e le corrispondenze ricevute circa l'amniinistrazione, la vigilanza ed il controllo dei beni beneficiari ed ecclesiastici.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

388

Art. 11.
Allo scopo di completare l'archivio amministrativo con il relativo impianto contabile, gli Ordinari, appena ricevuta la presente Circolare, inviteranno i capitoli cattedrali, i parroci e gli altri beneficiati a trasmettere
alla Curia diocesana, entro un congruo termine di tempo:
I

una copia conforme, debitamente datata e firmata, del verbale ed

inventario, compilati in occasione della loro immissione nel possesso delle


temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche;
2 le risposte al questionario, formulato dagli Ordinari stessi sulla
guida dell'annesso modulo A, ed adattato alle condizioni delle singole diocesi, circa lo stato patrimoniale ed economico dei capitoli cattedrali, delle
parrocchie e degli altri benefici, nonch delle rispettive chiese.
Art. 12.
1. Tali risposte, secondo il canone 1522 del Codice canonico, saranno
date con verit e precisione da ogni capitolo cattedrale, parroco od altro
beneficiato, compilandone tre esemplari, datati e firmati.
2. Uno dei tre esemplari sar conservato nell'archivio beneficiario od
ecclesiastico, mentre gli altri due saranno rimessi, entro il prefisso termine
di tempo, all'Ordinario diocesano il quale, ripostone uno nel proprio archivio, trasmetter l'altro - entro il prossimo mese di Dicembre del 1929 alla Sacra Congregazione

del Concilio, con l'autentica e con l'aggiunta

delle eventuali osservazioni e proposte.


Art. 13.
La stessa procedura di cui nei precedenti articoli 11 e 12 adotteranno gli
Ordinari con i nuovi provvisti dei benefci ora vacanti, ed, in caso di lunga
vacanza, con i presenti amministratori interini.
Art. 14.
Gli Ordinari, appena ricevute al riguardo nuove istruzioni dalla Sacra
Congregazione del Concilio, invieranno pure analogo questionario ai rettori
ed amministratori delle altre chiese, santuari, fabbricerie, confraternite ed
altri enti ecclesiastici o di culto, invitandoli a rispondere nel m o d o , tempo
e forma di cui negli articoli 11 e 12.
Art. 15.
Per il regolare impianto contabile diocesano si richiedono almeno:
o

I un libro cassa, in cui si noti ogni operazione, che importi movimento di danaro, portandola a credito od a debito sul conto aperto per

S. Congregatio Concilii

389

ogni benefcio, chiesa ed altro ente ecclesiastico o di culto; come nell'annesso modulo B;
2 una rubricella alfabetica-, cio elenco in ordine alfabetico di tutti
e singoli i benefci, chiese ed altri enti ecclesiastici o di culto, contrassegnando ciascuno di essi con proprio numero di riferimento, da ripetersi
in ogni relativo atto, contratto, inventario, verbale, fascicolo, ecc., e nel
registro, di cui al seguente n. 3, indicandovi pure le corrispondenti pagine
del medesimo;

. .

3 un registro, diviso per ciascun beneficio, chiesa ed altro ente.ecclesiastico o di culto, e suddiviso per ogni partita dei beni immobili e mobili,,
in m o d o che, a guisa d'inventario, risulti il relativo stato patrimoniale ed
economico s attivo che passivo come nell'annesso modulo G.
Art. 16.
Il registro di cui al precedente articolo 15, n. 3, sar compilato in base
ai relativi atti, contratti, documenti, istrumenti, ecc.; nonch sui verbali ed
inventari di consegna e di riconsegna delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche; sui dati ricevuti o richiesti in occasione della consegna di cui negli
articoli 2-7; sulle risposte al questionario di cui negli articoli 11-14; ed in
particolare sugli accertamenti compiuti dagli Ordinari e dai loro delegati.
Art. 17.
Lo stesso registro sar aggiornato, per ogni anno successivo, nella parte
patrimoniale con l'aggiunta delle variazioni che modificassero lo stato
patrimoniale, beneficiario ed ecclesiastico, e nella parte economica con
l'aggiunta del riepilogo del rispettivo stato economico.
Art. .18.
1. Le variazioni dello stato patrimoniale si desumeranno anche dagli
atti e contratti di cui negli articoli 40-42, e dalle relazioni di cui negli articoli 46-49, e riguarderanno specialmente:
1 gli atti e contratti eccedenti l'ordinaria amministrazione di cui
all'articolo 41; le autorizzazioni ecclesiastiche e le eventuali civili di cui
negli articoli 40-42, con la citazione degli estremi di ogni atto e contratto;
2 la rinnovazione dei titoli e delle ipoteche con l'indicazione degli
estremi di ogni atto;
3 le condizioni di statica e di conservazione degli edifci, e di conduzione o locazione e di coltivazione dei terreni;

4 le mutazioni e condizioni dei beni mobili.


2. Il riepilogo dello stato economico si desumer dal rendiconto
annuale di cui all'articolo 45 e conterr il riassunto dell'entrata ed Uscita
c o n la rendita netta.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

CAPO

III.

Custodia dei titoli e valori.


Art. 19.
1. Appena accertato lo stato patrimoniale ed economico di cui negli
articoli 2-14, gli Ordinari inviteranno prima i rispettivi beneficiati, e poi
anche gli altri rettori ed amministratori a depositare, entro il termine di
un mese, nella Curia diocesana tutti i titoli di rendita nominativa e gli
altri valori appartenenti ai benefici ed agli altri enti ecclesiastici o di culto,
dietro relativa ricevuta.
2. Dal far tale deposito sono esentati solo i capitoli cattedrali, che
diano sicuro affidamento, nonch speciali enti ecclesiastici o di culto per
gravi ragioni da approvarsi dalla Sacra Congregazione del Concilio.
Art. 20.
1. Detti tit oh e valori, unitamente a quelli ricevuti nella consegna di
cui negli articoli 2-4, saranno custoditi in apposita cassaforte, munita di
tre diverse chiavi e collocata nella Curia diocesana.
2. Essi saranno amministrati, secondo le rette norme di contabilit,
dal Consiglio amministrativo diocesano di cui al canone 1520 del Codice
di diritto canonico.
CAPO

Amministrazione

dei

IV.

benefici

vacanti.

Art. 2 1 .
1. Verificatasi la vacanza di un benefcio, gli Ordinari adotteranno le
precauzioni del caso, dando anche notizia della vacanza all'Ufficio distrettuale per gli affari di culto, e disporranno tosto per la riconsegna delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche.
2. La riconsegna dovr effettuarsi dal cessato beneficiato, o dai suoi
eredi, al vicario e c o n o m o , cio economo spirituale di cui al canone 472 n. .1,
O ad altro ecclesiastico incaricato dell'amministrazione temporanea dei
beni beneficiari ed ecclesiastici, c o n l'assistenza del vicario foraneo di cui
al canone 447, o di un membro del Consiglio amministrativo diocesano di
cui al canone 1520, o di altro ecclesiastico all'uopo designato, ed alla presenza del rappresentante governativo a norma dell'articolo 30, c o m m a 3 del
Concordato.
Art. 22.
Tale riconsegna si far in contradittorio del cessato beneficiato o dei suoi
eredi, avvertiti del giorno e dell'ora precisa con lettera raccomandata; quale

S. Congregatio Concilii

391

termine trascorso invano, si proceder d'ufficio anche alla presenza del


rappresentante governativo di cui al precedente articolo 21 2.
Art. 23.
La riconsegna si eseguir mediante inventario di tutti i beni immobili
e mobili, compilato sulla scorta del precedente verbale ed inventario di consegna, ed in base all'accertamento fatto, occorrendo anche con perizia,
sul loro stato patrimoniale ed amministrativo.
Art. 24.
1. Della riconsegna s rediger verbale in tre esemplari da firmarsi,
oltre che dal cessato beneficiato o dai suoi eredi, dal vicario economo o
dall'ecclesiastico amministratore interino, da uno dei membri di cui all'articolo 21 2, nonch dal rappresentante governativo di cui allo stesso
articolo 2 1 2 .
2. D u e di detti esemplari saranno rispettivamente conservati nell'archivio beneficiario od ecclesiastico, e nell'archivio arnministrativo diocesano;
mentre il terzo sar consegnato al rappresentante governativo.
Art. 25.
Se la cauzione di cui negli articoli 37 e 38 non fosse sufficiente per c o m pensare i danni arrecati per cattiva amministrazione dal cessato beneficiato, gli Ordinari effettueranno la ritenzione della parte dei frutti promiscui, giusta il canone 1480, spettanti al cessato beneficiato od ai suoi eredi,
e prenderanno anche gli altri provvedimenti del caso.
Art. 26.
Le spese per la riconsegna delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche
saranno a totale carico del cessato beneficiato o dei suoi eredi.
Art. 27.
Procedura analoga a quella di cui nei precedenti articoli 21-26 gli Ordinari adotteranno per la riconsegna dei beni da parte dei cessati rettori ed
amministratori di cui all'articolo 14.
Art. 28.
Gli Ordinari amministreranno i beni del beneficio vacante per mezzo
d e l vicario e c o n o m o di cui nei canoni 472 n. 1 e 473, o di altro ecclesiastico aniministratore interino; ed assegnato al primo, giusta lo stesso
canone 472 n. 1, ed occorrendo anche al secondo, un congruo assegno, destineranno il residuo reddito netto a norma del canone 1481.

392

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

A r t . 29.
Per l'amministrazione interina dei beni appartenenti al benefcio vacante si osserveranno analogamente le disposizioni circa l'amministrazione
dei beni spettanti ai benefci provvisti, di cui negli articoli 39-45, rimanendo
di regola vietato durante la vacanza, a tenore dei canoni 436 e 473 1,
ogni atto e contratto eccedente l'ordinaria amministrazione di cui all'articolo 41.
Art. 30.
Al termine dell'amministrazione temporanea, il vicario economo o
l'ecclesiastico amministratore interino, con l'assistenza di uno dei membri
di cui all'articolo 21 2, far la consegna delle temporalit beneficiarie ed
ecclesiastiche al nuovo beneficiato, a tenore del canone 473 2.
Art. 31.
Tale consegna si eseguir mediante inventario di tutti i beni immobili
e mobili, compilato sulla scorta del precedente verbale ed inventario di
riconsegna di cui negli articoli 23 e 24, ed in base all'accertamento fatto,
occorrendo anche con perizia, sul loro stato patrimoniale ed amministrativo.
Art. 32.
1. Della consegna si rediger verbale in doppio originale da firmarsi
dal vicario economo o dall'ecclesiastico amministratore interino, dal n u o v o
beneficiato, e da uno dei membri di cui all'articolo 21 2, e da conservarsi
l'uno nell'archivio beneficiario od ecclesiastico, e l'altro nella Curia diocesana a norma del canone 1522 n. 2 e 3.
2. In detto verbale, a tenore del detto canone 1522 n. 1, dovr anche
risultare il giuramento prestato dal beneficiato per la buona e fedele amministrazione dei beni beneficiari ed ecclesiastici.
Art. 33.
Le spese per la consegna delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche
saranno a totale carico del nuovo beneficiato.
Art. 34.
Il vicario economo o l'ecclesiastico amministrativo interino sar tenuto
a risarcire i danni che, durante la propria gestione, risultassero da esso
arrecati, ed accertati, anche con perizia, a norma dei canoni 1476, 1477
1479, 1523-1543.

S.

Congregatio

Concilii

393

Art. 35.
In m o d o analogo a quello di cui negli articoli 30-34 procederanno gli
Ordinari per la consegna dei beni ai nuovi rettori ed amministratori di cui
all'articolo 14.
CAPO

Amministrazione

dei

V.

benefici

provvisti.

Art. 36.
1. Ogni beneficiato, prima di prendere possesso del proprio beneficio
a norma dei canoni 1443-1445, e prima di ricevere la consegna delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche di cui negli articoli 30-32, dovr depositare nella Curia diocesana, dietro relativa ricevuta, una cauzione in titoli
al portatore dello Stato italiano o garantiti dal medesimo, il cui ammontare,
secondo il corso medio della settimana precedente, corrisponda all'annuo
reddito netto del proprio benefcio.
2. La cauzione sar fruttifera a favore del rispettivo beneficiato.
3. Tate cauzione, mediante regolare dichiarazione da rilasciarsi nella
Curia diocesana dallo stesso beneficiato, rester vincolata, come garanzia,
alla dote del rispettivo beneficio.
4. Essa sar restituita al cessato beneficiato oppure ai suoi eredi,
sentito l'Ufficio distrettuale per gli affari di culto, solo dopo la riconsegna
delle temporalit beneficiarie ed ecclesiastiche, di cui negli articoli 22-24,
e dietro deduzione dell'ammontare dei danni arrecati per cattiva amministrazione dallo stesso beneficiato, ed accertati, anche con perizia, a norma
dei canoni 1476, 1477, 1479, 1523-1543.
Art. 37.
Detta cauzione potr prestarsi anche con equivalente polizza di assicurazione sulla vita, preferibilmente presso l'Istituto nazionale delle assicurazioni, da depositarsi nella Curia diocesana dietro relativa ricevuta, e da
vincolarsi nella forma di cui al superiore articolo 36.
Art. 38.
Le norme, contenute nei precedenti articoli 36 e 37, potranno essere
applicate, secondo il prudente giudizio degli Ordinari, anche ai rettori ed
ammimstratori di cui all'articolo 14, prima che essi assumano il loro ufficio.
Art. 39.
1. Ogni beneficiato, secondo il canone 1476 1, ha il dovere di amministrare i beni del suo benefcio a norma dei canoni 1479,1523-1543, ed anche
di soddisfare agli oneri inerenti, specialmente a norma dei canoni 1475-1477.

394

Acia Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


2. In base ai canoni di cui al precedente 1, analogamente dicasi a

riguardo dei rettori ed amministratori di cui all'articolo 14.


Art. 40.
1. Gli stessi di cui al precedente articolo 39, nell'edificazione o riedificazione e nell'ampliamento o restauro delle rispettive chiese e

santuari

c o n gli edifci ed opere annesse, dovranno attenersi al prescritto dei can. 1162
e 1164 del Codice di diritto canonico.
2. In caso contrario, essi saranno tenuti personalmente responsabili
non solo delle spese sostenute, ma anche dei danni arrecati, salvo le maggiori pene del caso.
Art. 41,
1. Per gli atti e contratti eccedenti l'ordinaria amministrazione (acquisti, alienazioni, permute, donazioni, enfiteusi, affrancazioni di canoni e
censi, mutui, atterramenti di piante di alto fusto, liti attive e passive, e c c . ) ,
i beneficiati, i rettori e gli altri amministratori di cui all'articolo 14 dovranno
fornirsi

dell'autorizzazione

ecclesiastica

a norma del Codice di diritto

canonico (canoni 1526-1543).


2. In caso contrario, oltre la nullit dell'atto e contratto, i medesimi
s o n o tenuti al risarcimento dei danni arrecati a norma dei canoni di cui
al superiore 1, salvo le maggiori pene sancite nel canone 2347.
Art. 42.
1. Gli enti ecclesiastici non beneficiari o di culto, a norma dell'art. 3 0 ,
c o m m a 2, del Concordato, sono anche tenuti a fornirsi dell'autorizzazione
civile per acquistare beni immobili e per accettare donazioni, eredit o
legati, sotto pena di nullit degli stessi acquisti ed accettazioni secondo
gli articoli 9 e 10 della legge civile 27 maggio 1929, n. 848.
2. Gli enti beneficiari poi, a tenore dell'articolo 30? c o m m a 3 del
Concordato, sono inoltre tenuti a munirsi dell'autorizzazione civile per gli
atti

contratti

eccedenti

l'ordinaria

amministrazione,

specificati

negli

articoli 12 e 13 della stessa legge civile 27 maggio 1929, n. 848.


Art. 43.
Gli stessi beneficiati, rettori ed amministratori, per la retta amministrazione dei beni beneficiari ed ecclesiastici, a mente del canone 1522 dovranno
di regola tenere, sotto la vigilanza dei proprii Ordinari, due libri ed un
registro, cio:
I

un libro cassa, analogo a quello della Curia diocesana di cui all'ar-

t i c o l o 15 n. 1, per ogni operazione di credito e debito, cio di entrata ed

395

S. Congregatio Concilii

uscita, per l'amministrazione dei beni appartenenti a ciascun beneficio e


altro ente ecclesiastico p di culto;
2 un libro inventario i tutti i beni immobili e mobili, compresi gli
arredi sacri, suppellettili ed altri oggetti, appartenenti a ciascun benefcio
ed altro ente ecclesiastico o di culto, salvo il suo aggiornamento c o n l'aggiunta delle successive variazioni annuali;
3 un registro, analogo al registro della Curia diocesana di cui negli
articoli 15 n. 3, 16-18, circa lo stato patrimoniale ed economico, s attivo
che passivo, di ciascun benefcio ed altro ente ecclesiastico o di culto, salvo
il suo aggiornamento nella parte s patrimoniale che economica.
Art. 44.
I medesimi, oltre il registro e gli altri due libri, dovranno pure conservare in ordine, nell'archivio beneficiario od ecclesiastico, gli atti, i contratti,
gli istrumenti, ecc., nonch le quietanze e gli altri documenti giustificativi,
le corrispondenze ricevute e le minute o le copie delle corrispondenze spedite circa la propria amministrazione.
Art. 45.
1. A norma del canone 1525 1, gli stessi, entro il mese di marzo di
ogni anno, dovranno presentare alla propria Curia diocesana il rendiconto
della loro amministrazione beneficiaria ed ecclesiastica, compreso l'adempimento dei legati di culto, per la necessaria revisione ed approvazione,
salvo quanto disposto al 2 dello stesso canone.
2. In tale occasione rimetteranno anche alla medesima Curia l'elenco
delle variazioni aggiunte, durante l'anno precedente, nel loro inventario
e registro di cui all'articolo 43 n. 2 e 3.

<

3. D o v r a n n o pure presentare alla stessa Curia, entro il mese di ottobre di ogni anno, il bilancio preventivo specialmente delle spese straordinarie per ottenere la previa approvazione ed autorizzazione ecclesiastica.

CAPO

Vigilanza

VI.

diocesana.

Art. 46.
1. A norma dei canoni 1478 e 1519 gli Ordinari, sopra i beni dei
benefici s provvisti che vacanti, delle chiese e degli altri enti ecclesiastici
o di culto di cui all'articolo 14, hanno il diritto ed il dovere di vigilanza
e di controllo, che eserciteranno specialmente nelle visite pastorali, avvalendosi anche dell'opera dei canonici convisitatori di cui al can. 343 2.

396

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

2 . Gli Ordinari in tale occasione od in altro tempo esamineranno,


o faranno

esaminare dagli

stessi canonici convisitatori oppure da un

membro del Consiglio amministrativo diocesano, i due libri ed il registro


di cui all'articolo 43, apponendovi la loro approvazione con data e firma.

Art. 47.
In particolare poi gli Ordinari cureranno che i vicari foranei esercitino
la loro vigilanza sui predetti beni secondo il prescritto dei canoni 447 1,
n. 4 e 2, 1478, e che ogni semestre presentino alla Curia la relativa loro
relazione a norma del canone 449.
Art. 48.
1. Gli Ordinari provvederanno anche alla vigilanza ed alla relazione,
di cui al precedente articolo 47, dei beni beneficiarii ed ecclesiastici appartenenti allo stesso vicario foraneo, per mezzo del vicario foraneo viciniore
o di un membro del Consiglio amministrativo diocesano.
2. Analogamente provvederanno per la detta vigilanza e relazione
circa i beni beneficiari ed ecclesiastici della citt vescovile.

Art. 49.
Gli

Ordinari cureranno pure di inviare ispezioni ordinarie almeno

annuali, ed occorrendo anche straordinarie, per verificare la consistenza


patrimoniale e la manutenzione dei beni beneficiari ed ecclesiastici, ed in
particolare la condizione statica e conservativa delle chiese, dei santuari
e delle case canoniche e parrocchiali, servendosi dell'opera del Consiglio
amministrativo diocesano di cui al canone 1520, nonch di persone tecniche
anche laiche, per poi adottare i provvedimenti del caso.

Art. 50.
Le spese delle ispezioni, tanto ordinarie quanto straordinarie di cui al
precedente articolo 49, saranno a totale carico dei relativi beneficiati,
nonch, secondo il prudente giudizio dell'Ordinario, dei rettori e amministratori, oppure delle stesse chiese ed altri enti ecclesiastici ispezionati.
Art. 51.
1. In caso di cattiva amministrazione dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, gli Ordinari, salvo la remozione secondo il canone 2147 2 n. 5,
potranno anche sospendere a norma dello stesso canone il beneficiato dalla

S.

Congregatio

397

Concilii

relativa, amnfinistrazione, affidandola ad altro ecclesiastico all'uopo designato, al quale assegneranno un congruo compenso, destinando il residuo
reddito netto a favore dello stesso beneficiato.
2. Gli Ordinari non ometteranno di dare tosto notizia del provvedimento preso all'Ufficio distrettuale per gli affari di culto.
Art. 52.
In caso di cattiva gestione patrimoniale dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, gli stessi Ordinari applicheranno pure le norme dei canoni 1534 e
2347; ed, occorrendo, provocheranno anche il sequestro delle temporalit
beneficiarie ed ecclesiastiche dal rappresentante governativo in conformit
dell'articolo 26, comma 2, del Concordato.

Art. 53.

\
Procedura analoga a quella di cui nei precedenti articoli 51 e 52 adotteranno gli Ordinari con i rettori ed amministratori di cui all'articolo 14.
Art. 54.
1. Prima di concedere l*autorizzazione ecclesiastica od, occorrendo,
d'impetrare il beneplacito apostolico per gli atti e contratti eccedenti
l'ordinaria amministrazione di cui all'articolo 41, gli Ordinari, a norma
dei canoni 1530-1542, richiederanno, oltre il consenso od il voto del Capitolo cattedrale, il parere del Consiglio amministrativo diocesano e, se del
caso, anche quello di un perito, a tenore dei canoni 1164 e 1530.
2. Cureranno inoltre che, secondo l'articolo 42, sia chiesta ed ottenuta l'autorizzazione civile a norma dell'articolo 30, commi 2 e 3, del Concordato.
Art. 55.
Gli stessi Ordinari vigileranno che, a tenore del cnone 1529, negli atti
e contratti dei beni beneficiari ed ecclesiastici siano osservate anche le
leggi civili e le lodevoli consuetudini locali, e che nelle locazioni dei medesimi si osservi pure il prescritto del canone 1479.
Art. 56.
N ometteranno di vigilare che i beni

beneficiari

ed

ecclesiastici

siano migliorati ed, occorrendo, anche bonificati, e che i fondi rustici siano
provvisti degli occorrenti attrezzi rurali e delle sufficienti scorte vive e morte
a corredo degli stessi fondi.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

398

Art. 57.
Sull'annuo reddito netto dei benefci anche vacanti e degli altri enti
ecclesiastici o di culto di cui all'articolo 14, gli Ordinari esigeranno la
percentuale del due per cento per le spese dell'amministrazione diocesana
e per le opere diocesane.
Art. 58.
Gli Ordinari poi, entro il mese di giugno di ogni anno, renderanno
conto dell'impiego, da loro fatto, delle percentuali di cui al precedente
articolo 57$ alla Sacra Congregazione del Concilio.

CAPO

Ufficio

VII.

amministrativo

centrale.

Art. 59.
Presso la Sacra Congregazione del Concilio sar costituito uno speciale
Ufficio amministrativo per la superiore vigilanza e controllo dei b e m appar*
tenenti ai benefici; chiese ed altri enti ecclesiatici o di culto di cui all'articolo 14, specialmente per l'Italia.
Art. 60.
A tale scopo la Sacra Congregazione del Concilio invier visite periodiche ed anche straordinarie, per accertare lo stato patrimoniale ed amministrativo dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, la loro conservazione e
manutenzione, specialmente riguardo le chiese, santuari, case canoniche
e parrocchiali.
Art 61.
Entro il mese di giugno del 1930 gli Ordinari diocesani d'Italia presenteranno alla medesima S. Congregazione una relazione circa lo stato patrimoniale ed economico dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, con le osservazioni e proposte del caso, aggiungendovi copia conforme del registro di
Curia di cui negli articoli,. 15 n. 3, 16.
Art. 62.
In appresso i detti Ordinari presenteranno alla stessa Sacra Congregazione durante un quinquennio, entro il mese di giugno di ogni anno, una
relazione suppletiva alla relazione di cui al precedente articolo 61, con le
osservazioni e proposte del caso, aggiungendovi copia conforme degli aggiornamenti eseguiti, durante l'anno precedente, nel detto registro di Curia
di cui negli articoli 17 e 18.

S. Congregatio Concilii

399

Questa Sacra Congregazione nutre piena fiducia che gli Ordinari diocesani
d'Italia, nell'interesse dei beni beneficiarii ed ecclesiastici, porranno ogni
loro diligenza e cura nell'osservare, e far oigservare, le istruzioni e disposizioni della presente Circolare.
Ed in attesa di un cenno di ricevimento della medesima, con particolare ossequio mi professo.
R o m a , 20 giugno 1929.
g D.

CARD.

SBARBETTI,

V e s c o v o di Sabina e Poggio Mirteto, Prefetto.

L. S.

f G. Serafini, V e s c o v o tit. di Lampsaco, Segretario.

MOD. A.

SCHEMA DI QUESTIONARI
QUESTIONARIO I

P E R L E PARROCCHIE
B E N I IMMOBILI
I . - C H I E S A PARROCCHIALE
a

Q. I . Quando fu edificata la chiesa parrocchiale, e da chi?


a

Q. 2 . Quale lo stile della chiesa?


a

Q. 3 . Se e quale pregio artistico o storico ha la chiesa, e se e quale


le sue parti?
a

Q. 4 . Quali sono le sue condizioni di statica e di manutenzione?


a

Q. 5 . Se e quando essa fu ampliata?


a

Q. 6 . sufficiente ai bisogni della popolazione?


a

Q. 7 . patronata o meno?
a

Q. 8 . Se la chiesa patronata:
a) chi ne il patrono?
b) ha egli provveduto e provvede alle riparazioni ordinarie e straordinarie a norma del canone 1186 del Codice?
c) se no: perch?
a

Q. 9 . Se la chiesa non patronata:


a) chi tenuto a provvedere alle riparazioni s ordinarie che straordinarie?

Acta Apostolicae

400

Sedis

Commentarium

Officiale

b) per quale titolo, convenzione o consuetudine vi tenuto?


c) vi ha egli provveduto e vi provvede?
d) se no: perch?
a

Q. 1 0 . Quando e da chi fu fatta l'ultima riparazione ordinaria e straordinaria alla chiesa?


a

Q. I I . In che consistette tale riparazione, e quale ne fu la spesa?


a

Q. 1 2 . Se e di quali riparazioni, ordinarie e straordinarie, ha oggi


bisogno la chiesa con le sue parti (cappelle, altari, sacrestia, campanile ecc.)?
a

Q. 1 3 . Quale spesa occorre per tali riparazioni?


a

Q. 1 4 . Quali somme sono gi raccolte per dette riparazioni, e quali


altre si sperano raccogliere?
a

Q. 1 5 . Si suole presentare all'Ordinario diocesano il progetto ed il


disegno dei lavori, con il preventivo della spesa, per l'approvazione, a mente
del canone 1162 1?,
a

Q. 1 6 . Quali locali sono attigui alla chiesa, oppure soprastanti o sottostanti alla stessa, ed a quale uso servono?
a

Q. 1 7 . Se e quali servit attive ha la chiesa?


a

Q. 1 8 . A quali servit passive essa soggetta?,


a

Q. 1 9 . Si cercato di togliere le servit passive, come e con quale


risultato?
a

Q. 2 0 . Vi sono accessi o finestre da case private, oppure coretti privati?


a

Q. 2 1 . Se s:
a) per quale diritto o pretesto?
b) c o m e e con quale esito si cercato di eliminare gli eventuali abusi?
e) quali difficolt ostano per l'eliminazione di tali abusi?
a

Q. 2 2 . Quali sono i confini della chiesa?


a

Q. 2 3 . Quali sono i confini dei locali e dell'area annessi alla chiesa?


a

Q. 2 4 . La chiesa assicurata contro gli incendi ed i furti?


a

Q. 2 5 . Se s: presso quale societ assicuratrice e per quale premio


annuo?
a

Q. 2 6 . Se no: s'intende provvedervi e come?


a

Q. 2 7 . La chiesa provvista di sufficienti suppellettili ed arredi sacri?


a

Q. 2 8 . Se no: quali nuove suppellettili ed arredi sacri sono pi urgenti?


a

Q. 2 9 . Quale ne sarebbe la spesa complessiva, e con quali mezzi vi si


potrebbe provvedere?
a

Q. 3 0 . Le esistenti suppellettili ed arredi sacri sono in buono stato?


a

Q. 3 1 . Sono essi ben conservati e custoditi?


a

Q. 3 2 . La chiesa ha legati di culto da soddisfare?


Avvertenza. - Qui s'inseriscano le questioni 138-144.

S.

Congregatio

Concilii

401

Q. 3 3 . Quali sono in media le annue offerte complessive per il culto


ed altri bisogni della chiesa?
a

Q. 3 4 . Di tali offerte si rende conto aU'Ordinario diocesano a norma


del canone 1182 3?
a

Q. 3 5 . Possiede la chiesa beni temporali?


a

Q. 3 6 . Quale in media il loro annuo reddito complessivo?


a

Q. 3 7 . Quale il loro valore approssimativo?


a

Q. 3 8 . Esiste l'inventario completo dei beni immobili e mobili della


chiesa?
Avvertenza. - Se la chiesa parrocchiale possiede solo beni mobili, qui
s'inseriscano, secondo i casi, le questioni 115-133; se poi essa possiede anche
beni immobili, s'inseriscano, secondo i casi, anche le questioni 57-114.
a

Q. 3 9 . L'amministrazione dei beni temporali della chiesa tenuta


dal parroco, oppure da speciale Consiglio amministrativo o fabbriceria,
secondo i canoni 1183 e 1521?
a

Q. 4 0 . Se dalla fabbriceria:
a) essa nominata dall'Ordinario diocesano, oppure da chi altro e per
quale titolo?
b) almeno approvata dallo stesso Ordinario e da lui dipendente?
c) di quanti membri composta, di quanti ecclesiastici e di quanti laici?
a

Q. 4 1 . Il parroco, o chi altro, il presidente della fabbriceria?


a

Q. 4 2 . Il presidente nominato dall'Ordinario diocesano, oppure dai


fabbriceri o da chi altro e per quale titolo?
a

Q. 4 3 . Il presidente almeno approvato dall'Ordinario diocesano?


a

Q. 4 4 . La fabbriceria amministra i beni temporali della chiesa parrocchiale a norma dei canoni 1522-1543?
a

Q. 4 5 . S'ingerisce essa nelle mansioni di cui al canone 1184?


a

Q. 4 6 . S'ingerisce anche circa l'esercizio del culto e le Messe legatane


e manuali?
a

Q. 4 7 . 8e s: per quale titolo o pretesto?


a

Q. 4 8 . Il parroco, oppure la fabbriceria, presenta ogni anno il bilancio


preventivo almeno delle spese straordinarie ed il rendiconto all'Ordinario
diocesano per l'approvazione a norma del canone 1525?
a

Q. 4 9 . Se wo: perch?
a

Q. 5 0 . La chiesa ha archivio proprio?


a

Q. 5 1 . esso ben custodito ed ordinato?


Avvertenza. - Se la chiesa possiede arredi sacri ed oggetti preziosi, artistici o storici, qui s'inseriscano le questioni 145-150.
a

Q. 5 2 . Il parroco di libera collazione dell'Autorit ecclesiastica, o p pure di patronato ecclesiastico o laicale?


ACTA, vol. XXL, n. 8. 8-7-929.

27

402

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Q. 5 3 . Se di patronato:

Officiale

a) chi ne il patrono, e per quale titolo o diritto?


b) adempie egli tutti i doveri di patrono?
c) esercita egli speciali ingerenze nella chiesa, e quali?
a

Q. 5 4 . Quale annua rendita netta complessiva percepisce in media il


parroco?
a

Q. 5 5 . Quale parte di tale rendita egli percepisce come congrua governativa e supplemento di congrua?
a

Q. 5 6 . Il parroco tenuto al reintegro di qualche somma, in quale


rata annua, e come la soddisfa?
Avvertenza. - Se la chiesa anche santuario, qui s'inseriscano le questioni 153-157, di cui al questionario I V . Se poi il parroco ha chiese succursali, o comunque da lui dipendenti od anche solo cappelle rurali, per ciascuna di esse si aggiungano, secondo i casi, le questioni 1-150.

II. - F O N D I

URBANI

1. - Casa parrocchiale
a

Q. 5 7 . Il parroco ha la casa parrocchiale?


a

Q. 5 8 . 8e no: '
a) abita egli in casa propria o della famiglia, oppure in casa presa in
affitto?
b) quanto dista tale casa dalla chiesa parrocchiale?
a

Q. 5 9 . Se s: la casa annessa alla chiesa parrocchiale, o vicina,


oppure quanto ne dista?
a

Q. 60 . Qual' l'intestazione della casa parrocchiale?


a

Q. 6 1 . Il titolo di propriet della casa parrocchiale la donazione o


l'acquisto, e con quale atto e data?
a

Q. 6 2 . Quali ne sono i confini?


a

Q. 6 3 . Quale la via ed il numero civico?


a

Q. 6 4 . Quale il numero di mappa?


a

Q. 6 5 . Quale l'estimo catastale o reddito imponibile?


a

Q. 6 6 . Di quanti piani e vani consta la casa parrocchiale?


a

Q. 67 . Quando essa fu costruita, e da chi?


a

Q. 6 8 . Quali sono le sue condizioni di statica e di manutenzione?


a

Q. 6 9 . Chi tenuto alle riparazioni ordinarie e straordinarie a tenore


del canone 1477?
a

Q. 70 . Per quale titolo, convenzione po consuetudine vi tenuto?


a

Q. 7 1 . Vi ha egli provveduto e vi provvede?

S.

Congregatio

Concilii

403

Q. 7 2 . Se no: perch?
a

Q. 7 3 . Quali riparazioni ordinarie vi ha eseguito il presente parroco


a norma del canone 1477 3, e quando?
a

Q. 7 4 . Vi ha egli eseguite anche riparazioni straordinarie, quando e per


quale spesa? .
a

Q. 7 5 . Di quali riparazioni ordinarie e straordinarie ha bisogno la casa?


a

Q. 7 6 . Quale ne sarebbe la spesa complessiva?


a

Q. 77 . Come e quando s'intende provvedervi?


a

Q. 78 . Se e quali servit attive ha la casa parrocchiale?


a

Q. 7 9 . Se e quali servit passive?


a

Q. 8 0 . essa assicurata contro gli incendi?


a

Q. 8 1 . Presso quale societ assicuratrice, e per quale premio annuo?


a

Q. 8 2 . Quale il Aalore approssimativo della casa parrocchiale?


a

Q. 8 3 . Ha essa annesso qualche appezzamento di terreno ad uso cortile,


orto, giardino, ecc.?
a

Q. 8 4 . Quali sono i confini di detto terreno?


a

Q. 8 5 . Quale la superfcie di detto terreno in ettari, are, centiare?


a

Q. 8 6 . Quale il valore approssimativo del terreno?


a

Q. 8 7 . Alla casa parrocchiale annessa qualche altra casa di propriet


della chiesa o del benefcio parrocchiale?
a

Q. 8 8 . A quale uso essa adibita, oppure data in affitto?


a

Q. 8 9 . Se data in affitto: quale ne la corrisposta annua?


a

Q. 90 . Quale il valore approssimativo di questa casa?


Avvertenza. - A riguardo di tale casa s'inseriscano le questioni 60-86.
2. - Case urbane
a

Q. 9 1 . Se e quante altre case urbane possiede il beneficio parrocchiale?


a

Q. 9 2 . A quale uso sono esse adibite, oppure sono esse date in affitto?
a

Q. 9 3 . Se date in affitto: quale ne l'annua corrisposta?


a

Q. 9 4 . Quale l'imposta sui fabbricati?


Avvertenza. - S'inseriscano, per ogni casa urbana, le questioni 60-86.

III. - F O N D I

RUSTICI

Q. 9 5 . Se e quanti terreni possiede il benefcio parrocchiale?


a

Q. 9 6 . Come sono essi denominati, ed in quale localit situati?


Avvertenza. - S'inseriscano le questioni 60-65; se poi nel terreno si trova
qualche casa colonica, s'inseriscano, secondo i casi, anche le questioni 66-81.
a

Q. 9 7 . I terreni sono tenuti a conduzione diretta, o dati in affitto, a


colonia, ecc.?

404

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Q. 9 8 . I terreni sono coltivati a semina, a vigna, ad oliveto, ecc.?


a

Q. 9 9 . Quali migliorie o bonifiche sono necessarie?


a

Q. 1 0 0 . Quando e come s'intende eseguirle, e] p e r quale spesa c o m plessiva?


a

Q. 1 0 1 . Quale l'imposta sui terreni?


a

Q. 1 0 2 . Vi sono sufficienti attrezzi rurali a corredo dei terreni?


a

Q. 103 . Esistono sufficienti scorte vive e morte a corredo dei terreni?


a

Q. 104 . Quale l'annuo fruttato netto di ciascun terreno?


a

Q. 105 . Quale il valore approssimativo di ciascun terreno?

IV.

- CANONI

Q. 106 . Quale l'intestazione del canone?


a

Q. 107 . Quale la natura del canone (enfiteutico o meno, attivo o


passivo)?
a

Q. 108 . L'enfiteusi perpetua o temporanea?


a

Q. 1 0 9 . Il titolo costitutivo dell'enfiteusi la donazione o l'acquisto,


e con quale atto e data?
a

Q. 110 . Con quale atto e data stato stipulato l'ultimo atto ricognitorio dell'enfiteusi?
a

Q. I I I . Se ne riscuote anche il laudemio di passaggio od il quindennio,


ed in quale quantit?
a

Q. 1 1 2 . Quale l'annualit di ciasun canone?


a

Q. 113 . Com' denominato lo stabile enfiteutico, in quale localit


situato, e c o n quali dati catastali?
a

Q. 114 . Chi l'odierno direttario od utilista?

BENI MOBILI
I. - C E N S I
a

Q. 115 . Quale l'intestazione del censo?


a

Q. 116 . Quale la natura del censo (attivo o passivo)?


a

Q. 117 . Il titolo costitutivo del censo la donazione o l'acquisto, con


quale atto e data?
a

Q. 118 . Con quale atto e data fu eseguita l'ultima rinnovazione del


titolo?
a

Q. 119 . Quale l'annualit di ciascun censo?


a

Q. 120 . Quale la sorte di ciascun censo?


a

Q. 1 2 1 . Com' denominato lo stabile censito, in quale localit situato,


e con quali dati catastali?

S. Congregatio Concilii

405

Q. 122 . Chi l'odierno debitore o creditore?


a

Q. 123 . Quale valore approssimativo ha detto stabile?


a

Q. 124 . Quando fu eseguita l'ultima rinnovazione dell'ipoteca?

I I . - TITOLI

DI RENDITA

NOMINATIVA

Q. 1 2 5 . Quale l'intestazione, la provenienza e la destinazione dei


titoli di rendita nominativa?
a

Q. 1 2 6 . Quale la qualit, la quantit, il numero d'ordine e la data


d'emissione?
a

Q. 127 . Quale il complessivo capitale nominale, e quale il reddito


annuo?
I I I . - PENSIONI
a

Q. 128 . Quale l'intestazione, la provenienza e la destinazione della


pensione?
a

Q. 1 2 9 . Quale la natura della pensione (attiva o passiva)?


a

Q. 130 . Quale la durata della pensione?


a

Q. 1 3 1 . Quale il titolo costitutivo della pensione, e con quale atto e


data?
a

Q. 132 . Chi l'odierno debitore o creditore?


a

Q. 133 . Quale l'annualit della pensione?

I V . - INCERTI

DI

STOLA

Q. 134 . Quale il numero dei parrocchiani?


a

Q. 135 . Quale in media l'annuo numero dei battesimi e dei matrimoni?


a

Q. 1 3 6 . Quale in media l'annuo numero dei morti (ricchi e poveri)?


a

Q. 137 . Quale l'annuo introito medio degli incerti di stola bianca,


e quale degli incerti di stola nera?
V. - LEGATI

DI

CULTO

Q. 138 . Qual' l'odierno numero complessivo dei legati di culto, e


quale delle Messe (cantate o lette)?
a

Q. 1 3 9 . Esiste indulto di riduzione, con quale data e per quanto tempo,


e da chi concesso?
a

Q. 140 . Se e quali capitali e rendite esistono per la soddisfazione dei


legati di culto e Messe?
a

Q. 1 4 1 . Su quali beni beneficiari ed ecclesiastici gravano detti legati


di culto e Messe?

406

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Q. 1 4 2 . Quale spesa annua complessiva si sostiene per la soddisfazione di tali legati di culto e Messe?
a

Q. 1 4 3 . Se e quali legati di culto e Messe sono a carico delle istituzioni


pubbliche di assistenza e beneficenza nella parrocchia?
a

Q. 144 . Se e come sono essi soddisfatti?

V I . - O G G E T T I PREZIOSI,

A R T I S T I C I o STORICI

Q. 145 . Esistono oggetti preziosi, artistici o storici?


a

Q. 146 . Quale la loro provenienza e pertinenza?


a

Q. 147 . Quali ne sono le caratteristiche speciali?


a

Q. 148 . Quel' il loro stato di conservazione, di custodia e di sicurezza?


a

Q. 149 . Quale il valore approssimativo di ciascun oggetto?


a

Q. 150 . Quali di essi sono al presente civilmente inventariati?


Avvertenza. - Si trasmetta un elenco di tali oggetti in due esemplari
alla Curia diocesana, la quale ne rimetter uno alla S. Congregazione del
Concilio.
QUESTIONARIO H
PER I CAPITOLI CATTEDRALI
a

Q. 151 . Il Capitolo cattedrale ha la cura abituale delle anime a norma


del canone 471?
a

Q. 152 . Il Capitolo si regge con il sistema della massa comune o delle


prebende

distinte?

Avvertenza. - S'inseriscano le

questioni circa le parrocchie, di cui al

questionario I, se ed in quanto facciano al caso.

Q U E S T I O N A R I O III
PER -LE RETTOREAvvertenza. - S'inseriscano, se ed in quanto facciano al caso, le questioni
circa le parrocchie, di cui al questionario I.

Q U E S T I O N A R I O IV
PER I SANTUARI
Avvertenza. - S'inseriscano le questioni circa le parrocchie,

di cui al

questionario I, se ed in quanto facciano al caso; e s'aggiungano anche le


seguenti speciali a norma dell'articolo 27 del Concordato.
a

Q. 153 . Quali sono gli edifzi e le opere annesse al santuario con carattere religioso, e quali con carattere meramente laico?

S.

Congregatio

407

Concilii

Q. 1 5 4 . Quale il patrimonio del santuario a scopo religioso, e quale


a scopo meramente laico!

^_

Q. 1 5 5 . Quale il valore approssimativo del primo, e quale del secondo?


a

Q. 156 . Quale in media l'annuo reddito del primo, e quale del secondo?
a

Q. 1 5 7 . L'amministrazione del santuario ecclesiastica,

cio dipen-

dente dall'Ordinario diocesano, oppure civile o laica, cio dipendente dal


Governo, dalla Provincia, dal Municipio o da altro ente laicale?

QUESTIONARIO V
PER LE CONFRATERNITE
Avvertenza. - Si inseriscano le questioni circa le parrocchie, di cui al
questionario .1, se ed in quanto facciano al caso; e s'aggiungano le seguenti
speciali a norma dell'articolo 29, lettera e) del Concordato.
a

Q. 158 . Quale lo scopo primario della confraternita, e quale il secondario?


a

Q. 1 5 9 . La confraternita ha scopo esclusivo o prevalente di culto?


a

Q. 160 . Quale il suo patrimonio a scopo di culto, e quale a scopo di


beneficenza?
a

Q. 1 6 1 . Da chi fu eretta la confraternita, e con quale atto e data?


a

Q. 1 6 2 . Fu essa approvata dall'Ordinario diocesano, e con quale atto


e data?
a

Q. 1 6 3 . Di quale anno sono gli antichi statuti, e di quale i vigenti?


(Si alleghi copia degli statuti antichi e dei vigenti).
a

Q. 164 . In quale chiesa fu eretta la confraternita?


a

Q. 1 6 5 . In quale chiesa ha essa la sua sed?


a

Q. 1 6 6 . L'odierna chiesa propria della confraternita?


a

Q. 167 . Se no:
a) essa secolare o regolare?
b) a chi prima apparteneva?
c) da chi e quando fu essa ceduta alla confraternita?
d) quali furono le condizioni di tale cessione?
e) se e come tali condizioni oggi si osservano?
a

Q. 168 . Chi sono gli odierni ufficiali della confraternita?


a

Q. 1 6 9 . Sono stati essi eletti a norma degli statuti?


a

Q. 1 7 0 Sono stati confermati dall'Ordinario diocesano a norma del


canone 715 1?
a

Q. 1 7 1 . Presentano essi ogni anno il bilancio preventivo, almeno delle


spese straordinarie, ed il rendiconto allo stesso Ordinario a norma del
canone 1525?

408

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

Q. 1 7 2 . Quali sono i legati di culto fondati o statutari della confraternita?


a

Q. 173 . Sono essi tutti soddisfatti?


a

Q. 1 7 4 . Con quale spesa annua?


a

Q. 175 . Quale l'odierno numero dei confratelli, e quale delle consorelle ascritte?
a

Q. 176 . Quali questioni interne ha la confraternita, e quali con estranei?


a

Q. 177 . Il cappellano, o padre spirituale, nominato dall'Ordinario


diocesano a norma del canone -698?
a

Q. 178 . Se no: perch?

QUESTIONARIO VI
P E R GLI A L T R I E N T I ECCLESIASTICI O I C U L T O

Avvertenza. - S'inseriscano le questioni circa le parrocchie, di cui al


questionario I, e circa le confraternite, di cui al questionario V, se ed in
quando facciano al caso; e se ne aggiungano altre speciali secondo le circostanze locali.

S.

MODULO

Congregatio

409

Concilii

B.

LIBRO CASSA
PARROCCHIA DI
Data
OPERAZIONI

ei
o
f-i

Uscita

Entrata

Mese

Anno

Lire

t
O

Lire

t
<t>
O

2 genn. 1930 Cedola 1 genn. 1930 rendita


nom. 3,50 %
10 febbr.

1 marzo

T \JJ- OCA Uv

C4JX

ecc. ecc.:

k/CUX X V / v v

. . . . . . . . .

Da riportare

Avvertenza. - Il Koro

cassa sia

di carta a mano ed in formato circa il

doppio del presente foglio. Le pagine siano sufficienti almeno per un decennio.

Acta Apostolicae Sedis -

410

Commentarium

Officiale

MODULO C.

REGISTRO
DELLO

STATO PATRIMONIALE ED ECONOMICO


DELLA

PARROCCHIA

DI

P A T E I.
STATO PATRIMONIALE.
Passivit

Lire

ent.

Attivit

BENI IMMOBILI.
I. - CHIESA PARROCCHIALE.

Descrizione del 1929:


1 Confini chiesa, compresi locali ed area

4 Natura chiesa (patronata o meno): . .


5 Stile chiesa e pregio artistico o storico:
6 Amministrazione chiesa (parroco o fab-

Lire

PI

S.

Congregatio

411

Concilii
Attivit

Lire

Passivit

t
O

8 Condizione statica e conservativa della


chiesa e sue parti: . . . . . . . . . . . .
9 Riparazioni ultime eseguite (ordinarie e
straordinarie) con data:
10 Riparazioni da eseguirsi:
11 Assicurazione incendi e furti:
12 Arredi sacri (sufficienza e convenienza):
13 Offerte chiesa (quantit annua media,
capitalizzata a l cento per quattro) . . . . . .
14 Legati di culto e Messe (numero complessivo odierno):
15 Spesa annua per soddisfazione legati di
culto e Messe, capitalizzata al cento per quattro:
16 Valore approssimativo dei beni della
chiesa:
.
17 ecc. ecc.:

Variazioni del 1930:


o

I ecc. ecc.:

Lire

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


Attivit

Lire

I I . - F O N D I URBANI.

1. - Casa parrocchiale.

Descrizione del 1929:


o

I Dati catastali (intestazione, localit, via


e numero civico, mappa, confini, estimo catastale o reddito imponibile):
2 Titolo originario (donazione od acquisto)
con atto e data:
3 Data costruzione ed ampliamento: . .
4 Numero piani e vani:
5 Servit attive e passive:
6 Condizione statica e conservativa: . . .
7 Titolo dell'obbligo per riparazioni (ordinarie e straordinarie):
8 Eiparazioni ultime eseguite con data:

9 Eiparazioni da eseguirsi:
10 Assicurazione incendi:
11 Locali ed area annessi con loro destinazione:

S.

Congregatio

Concilii

413

Attivit

Passivit

Lire

Lire
O

12 Valore approssimativo casa parrocchiale


con annessi:
13 ecc. ecc.

Variazioni del 1930:

414

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

2. - Case urbane.

Descrizione del 1929:


o

I Dati catastali d'ogni casa urbana (intestazione, localit, via e numero civico, mappa,
confini, estimo catastale o reddito imponibile):
2 Titolo originario (donazione od acquisto)
con atto e data:
".
3 Servit attive e passive:
4 Numero piani e vani:
5 Condizione statica e conservativa:

. .

6 Riparazioni ultime eseguite con data:


7 Riparazioni da eseguirsi:
8 Locali ed area annessi:
9 Uso o locazione:
10 Assicurazione incendi:
11 Valore approssimativo casa con annessi:
12 ecc. ecc.:

Officiale

415

S. Congregatio Concilii
Attivit

Lire

Passivit
Lire
O

Variazioni del 1930:


io ecc. ecc.:

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

416

Attivit
Lire

I I I . - FONDI

RUSTICI.

Descrizione del 1929:


o

I Dati catastali d'ogni fondo rustico (intestazione, denominazione, localit, mappa, confini, superfcie in ettari, are, centiare, estimo
catastale o reddito imponibile): . . . . . .
2 Titolo originario (donazione od acquisto)
con atto e data:
3 Servit attive e passive:
4 Conduzione diretta, colonia, affitto, ecc.:
5 Coltivazione (semina, vigna, oliveto, ecc.):
6 Attrezzi rurali:
7 Scorte vive e morte:
8 Migliorie eseguite con data: . . . . .
9 Migliorie da eseguirsi:
10 Casa colonica con indicazione:
a) piani e vani:

. .

b) condizione statica e conservativa: . .


c) riparazioni eseguite con data: . . . .

Passivit

<
o

Lire
Q

417

S. Congregatio Concilii
Attivit
Lire

d) riparazioni da eseguirsi:
e) uso o locazione:
11 Assicurazione incendi:
12 Valore approssimativo d'ogni fondo rustico con annessi:
13 ecc. ecc.

Variazioni del 1930:


1 ecc. ecc.:

ACTA, vol. X X I , n. 8. 8-7-929.

Passivit

418

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


Attivit
Lire

Passivit

-p
t

X V . - CANONI.

Descrizione del 1929:

i
*

2 Natura canone (attivo o passivo):

. .

3 Titolo costitutivo enfiteusi con atto e

4 Durata dell'enfiteusi (temporanea o per-

5 Atto ricognitorio ultimo dell'enfiteusi con

6 Laudemio di passaggio o quindennio

7 Stabile enfteutico con dati catastali (denominazione, localit, mappa, confini, ecc.):
8 Direttario od enfteuta o d i e r n o : . . . .
9 Canone annuo, capitalizzato al cento

Lire

a
6

S. Congregatio Concilii

419
Attivit

Lire

Passivit

Lire

PI
O

Variazioni del 1930:


o

I ecc. ecc.:

Acta Apostolicae

Seats

Commentarium

Officiale

-
Lire

o<

BENI MOBILI.
I.

- CENSI.

Descrizione del 1929.


o

I ' Intestazione censo:

. . .

2 Natura censo (attivo o passivo): . . .


3 Titolo costitutivo del censo (donazione od
acquisto) con atto e data:
4 Rinnovazione ultima titolo ed ipoteca
con atto e data:
5 Stabile censito con dati catastali (denominazione, localit, confini, mappa, ecc.): . .
6 Creditore o debitore odierno:
7 Annualit censo:
8 Sorte censo:
9 ecc. ecc.:

Variazioni del 1930:


o

I ecc. ecc.: .
. . . .

. . . . . . . . .

S. Congregatio Concilii
ATTIVIT

PASSIVIT

Lire

a
O

II. - TITOLI DI RENDITA NOMINATIVA.

Descrizione del 1929.


o

I Intestazione, provenienza e destinazione:


2 Natura (rendita al 3,50 % - consolidato
al 5 % ) : .
3 Quantit, numero d'ordine, data di emis-

sione (elenco titoli):


4 Beddito annuo complessivo
5 Capitale nominale complessivo: . . . .
6

ecc. ecc.:

Variazioni del 19SO:


o

I ecc. ecc.:

-p

Lire

en

Lire

eri

PASSIVIT

Commentarium

Officiale
Attivit

Passivit

U
Lire .

ei

1o
III.

--

PENSIONI.

Descrizione del 1929:


1 Intestazione, provenienza e destinazione:
2 Natura

della pensione (attiva o passiva):

3 Titolo costitutivo pensione con atto e data:


4 Durata della pensione (temporanea o
perpetua):
5 Creditore o debitore odierno:
6 Annualit pensione, capitalizzata al cento
per quattro:
7 ecc.

ecc.

Variazioni del 1930:


I

ecc. ecc.:

. . . . . . . .

-p'
Lire

PI

Ce

Acta Apostolicae Sedis -

422

423

S. Congregatio Concilii
Attivit

Passivit

Lire

Lire

IV.

- INCERTI DI

STOLA.

Descrizione del 1929:


o

I Incerti annui stola bianca in media, capitalizzati al cento per quattro:


. .
2 Incerti annui stola nera in media, capitalizzati al cento per quattro:
3

ecc. ecc.

Variazioni del 1930:


o

I ecc. ecc.:

Acta Apostolicae Sedis -

424

Commentarium Officiale
Attivit
ent.

Lire

Passivit

o
1

V.

LEGATI DI

CULTO.

Descrizione del 1929:


1 Numero odierno legati di culto e Messe:
2 Capitale odierno per soddisfazione: . .
3 Spesa annua odierna complessiva per soddisfazione, capitalizzata al cento per quattro:

Variazioni del 1930:

Lire

+=

S.

Congregatio

425.

Concilii

Lire

Passivit
snt.

Attivit

1
Y I . - OGGETTI PREZIOSI, ARTISTICI
O STORICI.

Descrizione del 1929:


1 Natura oggetti (calice, statua, quadro,

3 Caratteristiche speciali:

Variazioni del 1930:


i
-

1I
j
i
I

Lire

426

Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

P A R T E II.
STATO ECONOMICO.

Cent.

Lire

Lire

Rendita netta
Cent.

Lire

Uscita
Cent.

Entrata

BENI

IMMOBILI.

I. - CHIESA PARROCCHIALE.

Riepilogo del 1929:


1 Per reddito annuo beni chiesa:

3 Per manutenzione (ordinaria o

4 Per assicurazione incendi e furti:


5 Per acquisto e riparazione ar-

6 Per spese di culto:


7 Per soddisfazione legati di culto

Congregatio

427

Concilii

Lire

Lire

-p
t

Riepilogo del 1930:


1 Per reddito annuo beni chiesa:

Eendita netta

uscita
ant.

Entrata

Lire

snt.

S.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

428

Entrata
Lire

II.

- FONDI

URBANI.

1. asa parrocchiale.

Riepilogo del 1929:


1 Per manutenzione (ordinaria o
straordinaria): .
2 Per assicurazione incendi: . .
3 Per spese diverse:
4

Per ecc. ecc.:

Riepilogo del 1930:


o

I Per manutenzione (ordinaria o


straordinaria):
2 Per ecc. ecc.:

Uscita
Lire

Rendita netta
Lire

S. Congregatio Concilii
Entrata

Useita

Rendita netta

Lire

2. Case urbane.

Riepilogo del 1929:


I

Per animalit affitto:

. . . .

2 Per manutenzione (ordinaria o


straordinaria):
3 Per imposta fabbricati:

. . .

4 Per assicurazione incendi: . .


5 Per spese diverse:
6 Per ecc. ecc.:.

Riepilogo del 1930:


O

I Per annualit affitto: . . . .


2 Per ecc. ecc.:

Pi

Lire

I g

Lire

PI

430

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale
Uscita

Entrata

Lire

4=
t

Rendita netta
+=

Lire

III. - FONDI

RUSTICI.

Riepilogo del 1929:

2 Per spese coltivazione:

. . .

3 Per migliorie o bonifiche: . .


4 Per imposta terreni:

Riepilogo del 1930:

43

Lire

S. Congregatio Concilii

431

Entrata
snt.

Lire

I V . - CANONI.

Riepilogo del 1929:

2 Per laudemio di passaggio o


quindennio:
. . . . .

Riepilogo del 1930:


1 Per annualit canone: . . . .

Rendita netta

Uscita

Lire

t
o

Lire

Acta Apostolicae

432

Sedis -

Commentarium
Entrata

Lire

BENI

I.

MOBILI.

- CENSI.

Riepilogo del 1929:


o

I Per annualit censo:


2 Per soddisfazione legati di culto
Messe:
3 Per ecc. ecc.:

Riepilogo del 1930:


I

Per annualit censo:


Per ecc. ecc.:

. . . .

Officiale
Uscita

Lire

Rendita netta

S. Congregatio Concilii

'

433

Uscita

Lire

ent.

Entrata

Lire

Rendita netta

t
<S

-t
t

Lire

I I . - TITOLI DI RENDITA NOMINATIVA.

Riepilogo

del

1929:

1 Per reddito annuo (3,50%-5%):


2 Per soddisfazione legati di culto

Per ecc. ecc.:

Riepilogo del 1930:


1 Per reddito annuo: . . . . .

ACTA, vol. XXI, n

- 8-7-929

.i

29

434

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


Uscita

Entrata
Lire

4
Pi

Lire

Rendita netta
+3
Pi

Lire

Pi

I I I . - PENSIONI.

Riepilogo dei 1929:


1 Per annualit pensione: . . .
2 Per spese diverse:
3

Per ecc. ecc.:


-

Riepilogo del 1930:


1 Per annualit pensione: . . .

fr-

S. Congregatio Concilii

435

Lire

IV.

- INCERTI DI

STOLA.

Riepilogo del 1929:

Riepilogo del 1930:

Rendita netta

Uscita
snt.

Entrata

Lire

+=
1=1

<v
O

Lire

Acta Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale
Uscita

Entrata
-p

Lire

V. - LEGATI DI CULTO.

Riepilogo del 1929:

Riepilogo del 1930:

Lire

Rendita netta

t
o

Lire

ant.

436

i
t

S. Congregatio Concilii

AVVERTENZE. - I

437

II registro sia in carta a mano, ed in formato circa il

doppio del presente foglio.


2 La seconda parte dello stato economico pu collocarsi dopo la prima parte
dello stato patrimoniale, lasciando, tra l'una e l'altra, un sufficiente numero di
pagine in bianco per l'aggiornamento della prima parte, cio per le aggiunte
delle variazioni che si verificassero negli anni successivi almeno per un decennio.
3 Anche per ogni singola partita si lasci un numero sufficiente di pagine
in bianco per gli anni successivi almeno per un decennio.
4 Il presente modulo dello stato patrimoniale ed economico per parrocchia,
pu servire di guida per lo stato patrimoniale ed economico per canonicato od
altro benefcio, per chiesa, santuario, confraternita ed altro ente ecclesiastico
o di culto.

438

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

SACRA ROMANA ROTA


Citatio edictalis
KIELCEN.
NULLITATIS MATRIMONII (VON KUCHARSKl-URBANSKl)

Cum ignoretur locus actualis commorationis Iosephi Urbanski in


causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. Rotae ( R o m a ,
via delia Dataria, 94) die 13 Augusti 1929, hora 12, ad concordandum de
dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An

constet

de

nullitate

matrimonii in

casu.

Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam


habentes

de

loco

commorationis

praedicti

Iosephi

Urbanski

curare

debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *


L. S$| S.

H.

Quattrocolo, Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 11 Maii 1929.


Ioannes

Ladelci, Notarius.

* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Ioseph Urbanski,


dfendeur en cette cause, Nous le citons comparatre, par propre personne
ou par un procureur lgitimement constitu, au sige du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 13 Aot 1929, 12 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapport, et fixer le jour de
la cause devant la Rote.
Conste-t-il de la nullit du mariage dans ce cas?
Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres, les fidles ayant connaissance du lieu de la rsidence du dit M. Ioseph Urbanski, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la prsente citation.

Diarium Romanae Curiae

439

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Marted, 11 Giugno, la Santit di Nostro Signore ha
ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Generale NICNORE OBARRIO, inviato Straordinario e Ministro
Plenipotenziario del Panama, per la presentazione delle
Lettere credenziali.
Marted, 25 Giugno, la Santit di Nostro Signore ha
ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Conte
CESARE M A R I A D E VECCHI DI V A L CISMON, Ambasciatore
e Ministro Plenipotenziario d'Italia, per la presentazione
delle Lettere credenziali.
Gioved, 1 Giugno, la Santit di Nostro Signore ha
ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor CARLO
BEWLEY, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario
di Irlanda, per la presentazione delle Lettere credenziali.
o

Luned, I Luglio, la Santit di Nostro Signore ha ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Dottor
EMILIO OCHOA, inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario del Venezuela, per la presentazione delle Lettere
credenziali.
Gioved, 4 Luglio, la Santit di Nostro Signore ha ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Signor Dottor
CAIO BREDICEANU, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario di Romania, per la presentazione delle Lettere
credenziali.

440

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 11 Giugno 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei Consultori Teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio su due miracoli che si
asseriscono

operati da Dio per intercessione della Beata Caterina Thomas,

Canonichessa Regolare dell'Ordine di S. Agostino, i quali miracoli vengono


proposti per la sua canonizzazione.
Marted, 2 Luglio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento
degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto del Revmi Prelati e dei Consultori teologi, componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio se consti del martirio e
dei segni o prodigi del Ven. Servo di Dio Giovanni Ogilvie, Sacerdote professo
della Compagnia di Ges, ucciso in Scozia, come si asserisce, in odio alla
Fede.

NECROLOGIO
10

Giugno

21

1929. Monsig. Maurizio Ducur., Vescovo tit. di Barbalisso.

Monsig. Antonio Barbosa Leo, Vescovo di Oporto.

28

Monsig. Riccardo Yssa, Arcivescovo tit. di Stauropoli.

15 Iulii 1929

Annus X X I - Vol. X X I

Num. 9

ACTA APOSTOLICAE
COMMENTAKIUM OFFICIALE

INTER

SANCTAM SEDEM

ET ROMANIAE

REGNUM

SOLLEMNIS CONVENTIO
Sa Saintet le Pape Pie XI, reprsent par Son Eminence
Reverendissime le Cardinal Pierre Gasparri, Son Secrtaire
er

d'Etat, et Sa Majest le Roi de Roumanie Ferdinand I , reprsent par Son Excellence Mr V. Goldis, Son Ministre Secrtaire
d'Etat au Dpartement des Cultes et des Arts, aprs avoir
chang leurs pleins pouvoirs, reconnus en bonne et due forme,
ont convenu des dispositions suivantes :
ARTICLE I.

La Religion Catholique Apostolique Romaine, de tout rite,


sera pratique et exerce librement et publiquement dans tout
le Royaume de Roumanie.
ARTICLE II.

Dans le Royaume de Roumanie la Hirarchie Catholique sera


ainsi constitue :

A) Pour le Rite Grec:


Province Ecclsiastique d'ALBA-JULIA et FGRAS.
ACTA, vol. XXI, n. 9. 15-7-929.

30

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Mtropole:
BLAJ
avec quatre suffragante :
1. Oradea-Mare;
2. Lugoj;
3. Gherla (sige episcopal et Chapitre transfrer d'un
commun accord entre le Saint-Sige et le Gouvernement Eoyal).
4. Nouveau Diocse riger dans le Nord, avec sige episcopal dsigner d'un commun accord entre le Saint-Sige et le
Gouvernement Royal.
De ce Diocse feront partie aussi les greco-ruthnes avec une
administration spciale.

B) Pour le Rite Latin:


Province Ecclsiastique de B u c a r e s t .
Mtropole:

BUCAREST
avec quatre suffragants :
1. Alba-Julia;
2. Timisoara;
3. Satumare et Oradea-Mare unies aeque principaliter.
Par la ratification du prsent Concordat, cesse l'Administration Apostolique et le territoire d'Oradea-Mare passe sous la
juridiction de PEvque actuel de Satumare.
4. Jasi. A ce Diocse sera rattache la Bucovine.
Le territoire de l'ancien Royaume passe de la juridiction de
la Congrgation de Propaganda Fide au droit commun.

Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae

443

C) Pour le Rite Armnien:


Un chef spirituel pour tous les Armniens du Royaume, avec
sige Gherla.
Le Saint-Sige ne procdera aucune modification de la Hirarchie, plus haut tablie, ni des circonscriptions des Provinces
ecclsiastiques et des Diocses, sans accord pralable avec le
Gouvernement roumain, sauf les petites modifications paroissiales exiges par le bien des mes.
ARTICLE

III.

Aucune partie du Royaume de Roumanie ne dpendra d'un


Evque dont le Sige se trouverait hors des frontires de l'Etat
roumain ; de mme aucun Diocse de Roumanie ne pourra s'tendre au-del des frontires du pays.
ARTICLE

IV.

La communication directe des Evques, du Clerg et du peuple avec le Saint-Sige, et viceversa, en matire spirituelle et en
affaires ecclsiastiques, sera absolument libre.
ARTICLE

V.

1. Ceux qui seront appels gouverner les Diocses aussi


bien que leurs Coadjuteurs cum iure successionis, ainsi que le
Chef spirituel des Armniens, devront tre citoyens roumains,
sauf les exceptions admises d'un commun accord par le SaintSige et le Gouvernement Royal.
2. Le Saint-Sige, avant leur nomination, notifiera au Gouvernement Royal la personne nommer pour constater, d'un
commun accord, s'il n'y aurait pas contre elle des raisons d'ordre
politique.

444

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ARTICLE

VI.

Les Evques, avant de prendre possession de leurs Diocses,


prteront serment selon la formule qui suit :
(( Devant Dieu et sur les Saints Evangiles, je jure et je promets fidlit Sa Majest le Eoi de Roumanie ainsi qu' ses Successeurs, et, comme il convient un vque, de respecter et de
faire respecter par mes sujets, avec la fidlit au Roi, la Constitution et les lois du pays. En outre je n'entreprendrai rien qui
soit de nature porter atteinte l'ordre public o l'intgrit
de l'Etat. Ainsi Dieu m'aide, et ces Saints Evangiles .
ARTICLE

VII.

La formule des prires pour le Souverain, Domine, salvum


fac Regem , sera chante, dans les offices divins, conformment aux normes liturgiques.
ARTICLE

VIII.

Les Ordinaires auront pleine libert dans l'exercice des fonctions ecclsiastiques et dans le gouvernement de leurs propres
Diocses. Ils pourront exercer tous les droits et les prrogatives
propres au ministre pastoral, conformment la discipline
approuve par l'Eglise Catholique et seront libres de donner les
instructions religieuses, morales et ecclsiastiques comme leur
ministre sacr l'exige. Dans le cas o elles seraient d'un intrt
gnral et publies par eux, elles seront ensuite portes galement la connaissance du Ministre des Cultes. D'eux dpendront exclusivement les autres membres du Clerg Catholique
dans tout ce qui concerne leur nomination et l'exercice du ministre sacr. La nomination faite sera porte la connaissance
du Ministre des Cultes.

Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae

445

ARTICLE IX.

L'Etat reconnat l'Eglise Catholique, reprsente par ses


lgitimes autorits hirarchiques, la personnalit juridique, selon le droit commun du pays. .
En consquence les Paroisses, les Archiprtries, les Monastres, les Chapitres, les Prvts, les Abbayes, les Evchs, les
Mtropoles et les autres organisations canoniquement et lgalement constitues, sont personnes juridiques, et la pleine proprit de leurs biens, de quelque nature qu'elle soit, est garantie par l'Etat selon la Constitution du Royaume, l'Eglise
catholique, reprsente par ses lgitimes autorits hirarchiques.

ARTICLE X.

L'Eglise catholique et ses membres, citoyens roumains, jouiront de la part de l'Etat d'un traitement qui ne pourra pas tre
infrieur celui dont jouissent, selon la Constitution, les autres
religions du Royaume.
Il est entendu, en outre, que les Evques roumains diocsains de Rite grec ainsi que l'Archevque latin de Bucarest, seront Snateurs de droit.

ARTICLE XL

1. Dans toutes les Eglises Cathdrales sera maintenu le


Chapitre des chanoines dans l'tat juridique et patrimonial o
il se trouve actuellement, sous rserve des dispositions de l'article XIII. Le nouveau Diocse sera pourvu de son Chapitre.
2. Les chanoines devront tre citoyens roumains, sauf les
exceptions admises, d'un commun accord, par le Saint-Sige et
le Gouvernement Royal.

446

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ARTICLE XII.

1. Les Ordinaires seront libres d'riger de nouvelles paroisses, d'tablir ou fonder des glises filiales; cependant s'ils demandent la contribution de l'Etat, ils devront procder d'accord
avec le Gouvernement, lequel -donnera son consentement s'il
s'agit de 400 familles pour les villes et de 200 familles pour les
villages. Dans des cas spciaux, le Gouvernement pourra donner son consentement mme pour un nombre infrieur de familles.
2. La nomination des Curs, qui devront tre citoyens roumains, et n'avoir pas subi de condamnation par .sentence dfinitive, pour crimes contre la scurit de l'Etat, est de la comptence exclusive de l'Ordinaire. Le consentement du Gouvernement sera demand au cas o il s'agirait de nommer cur un
tranger, qui devra, nanmoins, acqurir ultrieurement la
qualit de citoyen roumain.
ARTICLE X I I I .

1. Un Patrimoine sacr interdiocsain sera constitu avec


les titres de rente roumaine, qui appartiennent actuellement aux
prbendes des Evques, des Chanoines, des Curs et aux Sminaires thologiques.
2. La destination du Patrimoine sacr est l'entretien des
Ordinaires et des Ordinariats, des Sminaires thologiques, des
Chanoines, et des personnes au service des paroisses. Dans le cas
o les revenus, viss au 1, n'atteindraient pas la quantit due
selon l'article X, l'Etat y supplera, conformment aux lois en
vigueur concernant les honoraires du Clerg.
3. Ce Patrimoine sacr sera administr par le Conseil des
Evques diocsains selon les Statuts rdigs par eux-mmes,
et approuvs par le Saint-Sige et par le Gouvernement.

Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae

447

4. Le mme Conseil administrera les revenus de la rente

provenant du Fond gnral catholique de Religion et du Fond


gnral catholique d'Instruction, lesquels jouissent dj de la
personnalit juridique et restent dans l'tat patrimonial et juridique actuel.
5. Le Patrimoine sacr jouira de la personnalit juridique
conformment au droit commun du pays.

ARTICLE X I V .

Les proprits des coles, des instituts d'ducation et de bienfaisance et de toutes les autres institutions pies de chaque diocse, seront administres par les autorits diocsaines et dvolues au mme but prvu et voulu par chaque fondation part,
selon les modalits prvues par les lois de l'Etat.

ARTICLE X V .

Les droits et les obligations de patronat de toute catgorie


sont et restent abolis sans aucun indemnit.
Les difices sacrs, les maisons paroissiales avec leurs dpendances, ainsi que les autres biens affects par le patron
l'Eglise, a) s'ils sont inscrits dans les livres fonciers au nom des
personnes juridiques indiques dans l'art. IX, demeurent en leur
pleine proprit; b) s'ils sont inscrits au nom des patrons, demeurent en possession de l'Eglise l'usage des paroisses respectives.
Dans le cas o la paroisse viendrait canoniquement et lgalement disparatre, l'ancien patron, si c'est l'Etat ou bien une
institution d'Etat, pourra disposer librement de ces biens; si c'est
un particulier, les difices et les biens susindiqus restent en
possession et l'usage de l'Eglise.

448

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ARTICLE

XVI.

1. Dans chaque Diocse le Sminaire pour la formation du


jeune clerg sera sous la dpendance exclusive de l'Ordinaire.
2. Les professeurs seront citoyens roumains, sauf les exceptions admises d'un commun accord par le Saint-Sige et le Gouvernement Royal.
3. Le programme des tudes sera fix par l'autorit ecclsiastique comptente.
4. Dans les sminaires, l'tude de la langue et de l'histoire
nationale sera obligatoire, selon le programme tabli par la
Confrence des Evques diocsains d'accord avec le Ministre
comptent, dans la mesure qu'il n'empche pas les tudes thologiques et de manire tre compatible avec le caractre religieux de ces Instituts ; cet effet, le dit Ministre aura connaissance du programme vis au paragraphe prcdent.
ARTICLE

XVII.

l. Les Ordres et les Congrgations religieuses existants dans


le Royaume devront avoir leur Provincial et leur membres, citoyens roumains, domicilis dans le pays.
2. Aux Ordres et Congrgations religieuses, comme tels,
l'Etat reconnat la personnalit juridique, pourvu qu'ils remplissent les conditions tablies par les lois en vigueur.
3. Les revenus appartenant aux Ordres et aux Congrgations religieuses devront tre distribus selon la volont des
bienfaiteurs et selon la nature et le but de l'Institut religieux.
4. De nouveaux Ordres et Congrgations religieuses pourront s'tablir en Roumanie et ceux qui y sont actuellement
pourront ouvrir des maisons nouvelles, seulement avec l'approbation donne d'accord par le Saint-Sige et par le Gouvernement roumain.

Conventio inter Ap. Sedent et Regnum Romaniae

449

ARTICLE XVIII.

L'Eglise catholique a le droit de pourvoir l'assistance religieuse de tout genre, pour ses fidles, dans l'arme, les hpitaux
civils et militaires, les orphelinats, les coles correctionnelles,
les pnitenciers, en tenant compte des rglements des Institutions respectives.
ARTICLE X I X .

1. L'Eglise Catholique a le droit de crer et de maintenir,


ses propres frais, les coles primaires et secondaires, qui seront
sous la dpendance des Ordinaires respectifs et sous la surveillance .et le contrle du Ministre de l'Instruction Publique.
2. Dans les mmes conditions, elle pourra maintenir le nombre actuel des coles normales.
3. Toutes les coles des Ordres et des Congrgations religieuses sont mises sous la dpendance de l'Ordinaire du lieu;
en consquence, elles aussi jouiront du droit de fixer la langue
d'enseignement.
4. Toutes les coles indiques aux paragraphes prcdents
auront le droit de publicit, selon les modalits des lois en vigueur.
ARTICLE XX.

1. L'Eglise catholique a le droit de donner l'instruction religieuse aux lves catholiques dans toutes les coles publiques
et particulires du Royaume; cette instruction religieuse leur
sera donne dans leur langue maternelle.
2. Dans les coles secondaires de l'Etat, frquentes en majorit par des catholiques, l'enseignement de la religion sera
donn par des matres catholiques, prtres ou laques, nomms,
de commun accord, par l'Ordinaire et le Ministre de l'Instruc-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

450

tion Publique, et salaris par le Gouvernement, en conformit


des lois en vigueur.
3. Dans les coles primaires de l'Etat, frquentes en majorit par des catholiques, l'enseignement de la Religion catholique sera donn par un prtre dsign par l'Ordinaire et, dfaut de prtres, par un laque catholique, qui pourra tre aussi
le matre d'cole, pourvu qu'il soit reconnu capable par l'Ordinaire.
4. Si l'Ordinaire informait le Ministre que le matre de
religion n'est pas idoine, pour des motifs se rapportant la doctrine ou la moralit, le matre sera oblig de cesser immdiatement l'enseignement et il sera procd la nomination du successeur, selon les 2 et 3 ci-dessus.
5. Dans les coles de l'Etat, le programme de l'enseignement religieux, pour les catholiques, sera rdig par l'Ordinaire
et communiqu au Ministre comptent.
6. Les textes scolaires devront tre galement approuvs
par l'Ordinaire, lequel aura aussi le droit de surveiller l'enseignement donn dans les dites coles.
ARTICLE X X I .

Les biens ecclsiastiques situs en Roumanie, mais appartenants des personnes juridiques ecclsiastiques et religieuses
ayant leur sige hors des frontires de l'Etat roumain, et rciproquement, formeront l'objet d'une Convention spciale.
ARTICLE X X I I .

Toutes les difficults et les questions qui pourraient surgir


concernant l'interprtation du prsent Concordat seront rso-,
lues d'un commun accord entre le Saint-Sige et le Gouvernement.

Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae

451

ARTICLE X X I I I .

Le prsent Concordat entrera en vigueur immdiatement


aprs l'change des ratifications entre le Saint-Sige et le Gouvernement Royal.
Les deux parties contractantes se rservent la facult de dnoncer le prsent Concordat, avec un pravis de six mois.

ARTICLE X X I V .

L'change des ratifications aura lieu Rome aussitt que


possible.
ARTICLE ADDITIONNEL.

Dans un dlai de deux mois aprs la ratification, une Commission, dont fera partie un Dlgu du Saint-Sige et un autre
du Gouvernement^ sera constitue pour procder, avec l'assistance d'un Dlgu de l'Episcopat, la dlimitation des circonscriptions ecclsiastiques, ainsi qu' la vrification des biens, qui
formeront le Patrimoine sacr selon l'art. X I I I .
En foi de quoi les Plnipotentiaires susnomms ont sign le
prsent Concordat.
Eait au Vatican, ce 10 Mai 1927.

L. $ S.

(sign)

L. . S.

(sign) V. GOLDIS.

P. Card. GASPARRI.

452

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Conventionem intgrant epistolae quae sequuntur :MINISTRE


DES A F F A I R E S E T R A N G R E S

Bucarest, le 20 Juillet, 1928.


N. 48542

Excellence,
Le Gouvernement R o y a l s'est toujours considr oblig procder la ratification du Concordat sign le 10 Mai 1927, avec le ferme
espoir que cet acte tablira

dfinitivement entre le Saint-Sige et la

Roumanie des relations troites et cordiales, pour le plus grand bien de


la Roumanie et de l'Eglise Catholique.
C'est en ayant en vue l'tablissement de ces relations rciproquement dsires que le Gouvernement R o y a l s'est abstenu de tout acte
prcipit, qui, par des interprtations mme errones dont il aurait pu
tre l'objet, aurait pu nuire au grand but de concorde que toute la politique du Gouvernement R o y a l

envers le Saint-Sige a poursuivi avec

constance.
Le Gouvernement R o y a l est arriv la conviction que la ratification du Concordat viterait de srieuses oppositions s'il tait en mesure de donner certaines prcisions au sujet de quelques textes d n
Concordat.
Ces prcisions sont des choses qui s'entendent d'elles mmes, mais
le fait de pouvoir les donner d ' a c c o r d avec le Saint-Sige apaiserait
beaucoup de susceptibilits et servirait par l le but en commun pour
suivi.
Aussi, je viens prier V o t r e Excellence de bien vouloir interposer
ses bons offices auprs

Son

Monseigneur

Excellence
Ange

Archevque
Nonce

de Son Eminence le Secrtaire d'Etat afin que le

de

Marie

Dolci

Hirapolis,

Apostolique

Bucarest.

Conventio inter

Ap.

Sedem et Regnum Romaniae

453

Saint-Sige veuille bien faire les dclarations interprtatives suivantes,


qui faciliteraient la tche du Gouvernement R o y a l .
I. - Que, en ce qui concerne la personnalit juridique, d o n t il
s'agit Part. 9 du Concordat, l'Eglise Catholique, en dehors des organisations numres dans l'art. 9 (Paroisses, Archiprtries, Monastres,
Chapitres, Prvts, Abbayes, Evchs, Mtropoles et les autres organisations canoniquement et lgalement constitues), ne pourra pas jouir
de la personnalit juridique ni possder des biens.
II.

Que le 3 de l'art. 19, o il est d i t :

(( Toutes les coles des Ordres et des Congrgations religieuses sont


mises sous la dpendance de l'Ordinaire du lieu; en consquence elles
aussi jouiront du droit de fixer la langue d'enseignement, doit tre
entendu : Sauf les coles qui ont actuellement la langue roumaine,
c o m m e langue d'enseignement.
I I I . - Que par rapport l'article 20 :
a) pour ce qui concerne le 3 combin avec le 4 soit accept
la dclaration suivante :
Dans le cas o le matre de religion se trouve tre aussi le matre
de l'cole l'information du Ministre par l'Ordinaire que le matre n'est
pas idoine, pour des motifs se rapportant la doctrine ou la moralit,
n'oblige le matre qu' cesser l'enseignement religieux. Il continuera
conformment aux lois roumaines le reste de son enseignement. Dans
ce cas, l'Ordinaire pourra nommer sa charge un autre professeur de
religion .
b) Qu'au 4 titre de spcification, le mot matre se rfre
au mot ((de r e l i g i o n , et le mot ((enseignement l'enseignement rel i g i e u x ; et dans le 6 les mots ((textes s c o l a i r e s se rfrent aux
((textes scolaires de r e l i g i o n et le mot ( d ' e n s e i g n e m e n t ((l'enseignement r e l i g i e u x .
En consquence, les 4 et 6 de l'art. 20 doivent s'entendre comme
suit :
4. - Si l'Ordinaire informait le Ministre que le matre de religion n'est pas idoine, p o u r des motifs se rapportant la doctrine ou
la moralit, le matre de religion sera oblig de cesser immdiatement
l'enseignement religieux et il sera procd la nomination du succs
seur, selon les 2 et 3 ci-dessus.
6. - Les textes scolaires de religion devront tre galement approuvs par l'Ordinaire, lequel aura aussi le roit de surveiller l'enseignement religieux, donn dans les dites coles.

454

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Si le Saint-Sige, tenant c o m p t e des grandes difficults que le


Gouvernement R o y a l a rencontres, l ' o c c a s i o n du vote de la loi des
cultes, veut bien lui faciliter sa tache, en donnant son adhsion aux
dclarations ci-dessus nonces, le Gouvernement s'engage vis--vis du
Saint-Sige dposer

le

C o n c o r d a t sign le 10 Mai 1927 devant les

Chambres la session ordinaire de c e t automne et de soutenir devant


Elles sa ratification de telle sorte que cette dernire puisse aboutir avant
les ftes de Nol.
Veuillez agrer, Excellence, l'assurance de ma haute considration.

Le Ministre
(Sign) N". TITXJLESCU.

Conventio inter Ap. Sedem et Regnum Romaniae

NUNTIATURA
IN

455

APOSTOLICA

ROMANIA

N. 5310

Bucarest, le 22 Octobre 1928.

Excellence,

Le N o n c e Apostolique soussign a l'honneur de rpondre la Note


de V o t r e Excellence N. 48524 du 20 Juillet de cette anne, dans laquelle
sont exposs quelques dsirs du Gouvernement avant la ratification du
Concordat.
Le Saint-Sige, p o u r donner encore une nouvelle preuve de sa
bonne volont en facilitant autant qu'il lui est possible la tche du Gouvernement p o u r la ratification de la Convention dj signe, cherche de
venir au devant du dsir du Gouvernement lui-mme au sujet de l'art. 9.
Cet article est trs clair dans ses termes et dans sa substance. En
consquence, si le Gouvernement dclare au cours des discussions parlementaires ou toute autre occasion, que en vertu de cet article l'Eglise
Catholique en Roumanie, en dehors de ses organisations numres dans
l'art. 9 ne pourra pas exercer

sa personnalit juridique au sujet de la

possession des biens, le Saint-Sige, de son ct, dclare ne pas soulever


d'objection.
P o u r ce qui regarde les articles 19 et 20 concernant les coles, le
Saint-Sige donne aussi son adhsion la dclaration du Gouvernement propose dans la mme Note susmentionne de V o t r e Excellence.
Le soussign Nonce Apostolique saisit cette occasion p o u r exprimer V. E x . les sentiment de sa haute considration.

(Sign)

Mgr. ANGELO M. DOLCI,


Nonce

Son

Excellence

C.

Argetoiano

Mr.
Ministre

des

Affaires

Etrangres.

Apostolique.

456

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Essendosi fra la Santa Sede ed il Governo di Romania


conchiuso, e dai rispettivi Plenipotenziari sottoscritto, il giorno
dieci Maggio millenovecentoventisette un Concordato, oggi 7 Luglio 1929, Sua Eminenza il Signor Cardinale PIETRO GASP ARRI,
Segretario di Stato di Sua Santit, e Sua Eccellenza il Signor
CAIO BREDICEANU, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario del Regno di Romania, riuniti nelle camere del Palazzo
Apostolico del Vaticano, previa lettura dei rispettivi strumenti
di ratificagli hanno trovati pienamente conformi in tutti e
singoli i loro articoli. In seguito di che, hanno entrambi proceduto allo scambio delle ratifiche medesime, ed in fede di tale
Atto hanno sottoscritto di loro propria mano il presente processo
verbale in doppio originale, apponendovi il sigillo delle loro armi.
Roma, dal Palazzo Pontificio al

Vaticano,

L. ' S.
L.

)$i

S.

il 7 Luglio 1929.

PIETRO CARDINALE GASPARRI.


CAIUS BREDICEANU.

Annus X X I - Vol. X X I

3 Augusti

Num. 10

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


SACRUM CONSISTORIUM
I. - C O N S I S T O R I U M S E C R E T U M
Feria II die 15 Iulii 1929 in Palatio Apostolico Vaticano fuit Consistorium Secretum, cuius acta ex ordine sic referuntur.
I. - CAMEEAEIATUS SACRI COLLEGII
Reverendissimus Cardinalis Ragonesi detulit ac reddidit Perulam Sacri
Collegii S. R. E. Cardinalium Ssmo D o m i n o Nostro Papae qui eam tradidit
Reverendissimo Cardinali Locatelli, pro hoc anno ipsius Sacri Collegii
Cardinalium Camerario.
n. - CREATIO ET PUBLICATIO NOVI S. R., E. CARDINALIS
CONFIRMATIO PATRIARCHAE SYRORUM
T u m Beatissimus Pater haec verba f e c i t :

VENERABILES FRATRES
De gravioribus Ecclesiae universae negotiis, etsi, veterem
secuti morem, ad sacrum Conlegium vestrum in Consistoriis
nonnihil referre consuevimus, haud tamen hodierno vos die allocuturi sumus: qua quidem praetermissa opportunitate, similis
alia posthac profecto non deerit, hoc scilicet vertente anno
sacerdotii Nostri quinquagesimo, qui, providentis Dei consilio,
in fastis catholici nominis, immo in ipsa humanae societatis
historia, memorabiliores ob rerum eventus, non inscribi non
ACTA, vol. XXI, n. 10. 3-8-929.

Si.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

458

poterit. Verum, ut vos in hac Consistorialis aulae maiestate


adesse hodie Nobis atque assidere iuberemus, cura quaedam
aeris ac necessitas suasit sacros viduatis nonnullis Ecclesiis providendi Pastores imprimisque Mediolanensi illi, quam, non modo
sacerdotalis vitae Nostrae severiorumque studiorum

altricem,

sed etiam sedem olim honoris Nostri, habuimus habemusque,


prouti aequum est, carissimam. Amplae admodum eius archidioecesis Antistitem, die sexto ac vicesimo superioris mensis,
Benedictinum sodalem, pietate ac multiplici doctrina conspicuum, elegimus : quem placet praeterea romanae purpurae dignitate honestare, ut in sacro Conlegio vestro unum saltem ex
pluribus vita functis ac praesertim insignem alium suppleamus
eiusdem Ordinis virum, Aidanum Gasquet, Nostrae haud ita
pridem ereptum communique omnium existimatione Quod cum
facimus, toti Benedicti Patris familiae, hoc ipso anno a Casinensi
archicoenobio condito decies quaterque saeculari, rem pergratam
perque honorificam facere equidem volumus.
Hic est:
ILDEPHONSUS

SCHUSTER,

Abbatiae S. Pauli extra Urbis

moenia Abbas et Ordinarius, electus Archiepiscopus Mediolanensis.


Quid vobis videtur?
Itaque, auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum Apostolorum Petri et Pauli, ac Nostra, creamus et publicamus S. R. E.
Cardinalem
EX ORDINE PRESBYTERORUM
ILDEPHONSUM SCHUSTER.

Cum dispensationibus, derogationibus et clausulis necessariis


et opportunis. In Nomine Patris g et Filii g et Spiritus g Sancti. Amen.
Postulat ut auctoritatem interponamus Nostram natio Syrorum, suo orba Patriarcha ab die octavo mensis Maii, quo die
Venerabilis Frater Ignatius Ephraem Bahmani de vita concessit,

Acta Pii PP. XI

vir summopere dignus, quem, ob animi fortitudinem, pastoralem


sollertiam ac provecta vehementer de rebus Orientalium studia,
hoc. loco commemoremus ac dilaudemus. Interea Gabrieli Tap^
puni, Archiepiscopo Syrorum Aleppensi, quem, post Patriarchae
obitum, Vicarium Apostolicum Sedi vacanti regundae renuntiaveramus, mandavimus ut Ejuseopos Syros cogeret ad novum
Patriarcham de more eligendum. Qui eum in Synodum coi vissent, per omnium sententias, die quarto ac vicesimo superioris
mensis ipsum Venerabilem Fratrem Gabrielem Tappuni dixere
Patriarcham, datisque communiter litteris rogarunt, electionem
a se peractam ratam haberemus. Id ipsum Patriarcha novensilis
per epistulam officiosissimam, addita catholicae fidei professione^
imploravit. Ee ad Cardinales e Sacro Consilio Ecclesiae Orientalis negotiis praeposito per Nos delata, Episcoporum Syrorum
postulationem iidem admittendam censuerunt. Etenim Patriarcha
electus non modo animi ingeniique laudibus floret, sed etiam
diu multumque ludos complures iuventuti nationis

suae insti-

tuendae moderatus est : quare ab Apostolica Sede ad episcopatum et ad graviora munera vocatus est.
Itaque, auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, confirmamus ratamque habemus
electionem seu postulationem a Venerabilibus Fratribus Episcopis
Syris factam de persona Venerabilis Fratris Gabrielis Tappuni,
eumque, a vinculo absolutum quo Ecclesiae Aleppensi Syrorum
adstrictus ad hunc diem tenebatur, praeficimus in Patriarcham
Ecclesiae Antiochenae Syrorum, prout in decreto et schedulis
Consistorialibus exprimetur: contrariis non obstantibus quibuslibet. In Nomine Patris g et Filii g et Spiritus g Sancti. Amen.
Superest ut viduatis Ecclesiis consulamus.

nr. - OPTIO ET COLLATIO ECCLESIAE SUBURBICARIAE


H i c Reverendissimus Cardinalis Boggiani, dimisso titulo SS.. Quirici et
lulittae optavit Ecclesiam Suburbicariam Portuensem et S. Rufinae, ac
subinde exivit ex aula Consistoriali.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

460

T u m Sanctissimus Dominus Noster Papa, panditam optionem benigno


favore prosequi

intendens, providit Ecclesiae Portuensi et Sanctae Rufinae

de Reverendissimo D. Thoma Pio S. R. E, Presbytero Cardinali Boggiani


praeficiens eum in Episcopum et Pastorem.
In aulam iterum ingresso

Reverendissimo Cardinali

Boggiani,

qui

suum locum petiit ultimum inter Cardinales Ordinis episcopalis, Sanctissimus Ecclesiarum propositionem prosecutus est ut infra.

iv. - PROVISIO ECCLESIARUM


Metropolitanae

Ecclesiae

Naxiensi,

Tinensi

et

Myconensi

praefecit

B..P. D. Alexandrum Guidato, hactenus Episcopum titularem Adadensem.


Titulari

archiepiscopali

Ecclesiae

Garpathiensi,

R.

P.

D.

Iosephum

Lagumina, hactenus Episcopum titularem Samiensem.


Titulari episcopali Ecclesiae Gaesariensi Philippi, R. D. Herculem A t tuoni, Protonotarium Apostolicum ad instar participantium, primatialis
Ecclesiae Pisanae

archidiaconum, eiusdemque archidioecesis Vicarium

Generalem, q u e m Auxiliarem concessit E m o P. D. Petro S. R. E. Cardinali


Maffi, Archiepiscopo Pisano.
Insuper alios etiam per Apostolicas sub plumbo Litteras iam renunciatos Sacrorum Antistites, publicavit, nimirum:
ARCHIEPISCOPOS
Petrensem, Aloisium S. B. E, Cardinalem Sincero, qui titulum dimisit
post consecrationem episcopalem.
Goanum et Damanensem c u m adnexo titulo Patriarchae ad honorem
Indiarum Orientalium, Theotonium Emmanuelem Ribeiro Vieira de Castro,
iam Episcopum S. Thomae de Meliapor.
Rhodiensem, Ioannem M. Aemilium Castellani.
Sergiopolitanum,

Franciscum M.

Kersuzan,

iam Episcopum

Capitis

Haitiani.
Nicopolitanum in Epiro, Ioannem B a p t . Fridericum Vallega, iam Archiepiscopum Smyrnensem.
Petrensem, Angelum Bartolomasi, iam Episcopum Pineroliensen.
Dyrrachiensem, Petrum G jura.
Amorianum, Michaelem Iosephum O'Brien, iam Episcopum Peterboroughensem, Coadiutorem c u m iure futurae successionis B. P. D. Michaelis
Iosephi Spratt, Archiepiscopi Kingstoniensis.

461

Acta Pii PP. XI


Mcthymnaeum,

Thomam

O'Donnell,

iam

Episcopum

Victoriensem,

Coadiutorem c u m iure futurae successionis E. P. D. Eduardi Mae Carthy,


Archiepiscopi

Halifaxiensis.

Heracleensem,

Franciscum Borgongini

Duca,

Nuntium

Apostolicum

Tridentinum, Caelestinum Endrici, per evectionem sedis

ad archiepi-

in Italia.

scopalem.
Birminghamiensem,

Thomam

Wilhams.

Mexieanum, Paschalem Diaz, iam Episcopum Tabasquensem.


Mediolanensem,

Ildephonsum

Schuster,

iam A b b a t e m

et

Ordinarium

S. Pauli de Urbe.
Aehridanum,

Cletum Cassani, iam Archiepiscopum Turritanum.

EPISCOPOS
Cillitanum,

Boleslaum

Dionysianensem,

Sloskan.

Antonium

Malecky.

Antofagastensem, Aloisium Silva Lezaeta, iam Episcopum Olenensem,


nuper vita

functum.

Lyeiensem, Albertum Costa, iam Episcopum Melphiensem, Rapollensem,


et, propter unionem in personam, Venusinum.
Roffensem

in

America,

Sacramentensem,
Bionensem,

Ioannem

Robertum

Franciscum

O'Hern.

Armstrong.

R a y m u n d u m Perez Rodrguez, iam Episcopum Pacensem.

HildesMensem,
Patnensem,

Nicolaum

Bernardum

Bares.
Sullivan.

Abellinensem,

Franciscum

Joinvillensem,

Pium

Petronelli.

Freitas.

Buroeensem, Dionysium Tibiletti, Auxiliarem R. P. D. Aloisii Niella,


Episcopi

Corrientensis.

Himeriensem, Iustorum Cawet, Coadiutorem cum iure futurae successionis R. P. D. Thomae Ludovici Heylen, Episcopi Namurcensis.
Gotennensem, Evaristum

Tchang, Vicarium

Apostolicum de Tsining.

Calydoniensem, Eduardum Sheehan, Vicarium Apostolicum de Yukiang.

m
Zamorensem, Emmanuelem Arce y Ochotorena.
Segobiensem, Lucianum Perez Platero.
Curiensem, Emmanuelem Lopez Arana, Administratorem Apostolicum
Civitatensem.
De Dinajpur, Ioannem Bapt. Anselmo.
Lunensem,-

seu

Spediensem,

Sarzanensem

et

Brugnatensem,

dioecesi

Spediensi noviter erecta, Ioannem Costantini.


Sorensem, Gulielmum

Finnemann, Auxiliarem

E. P. D. Michaelis

0 ' D o h e r t y , Archiepiscopi Manilensis.


Stadiensem,

Franciscum Kamprath,

Auxiliarem Emi P. D.

Gustavi

Friderici S. B. E. Card. Piffl, Archiepiscopi Vindobonensis.


De Lingayen, dioecesi nuper erecta, Caesarem Guerrero.
Nisyriensem, Franciscum Fellinger, Auxiliarem E x c m i
Barlassina, Patriarchae
Surensem,

P. D.

Aloisii

Hierosolymitani.

Stephanum

Hasz.

Natalensem, Marcolinum de Souza Dantas.


Sancti Ioannis

Portoricensis, Edwinum Byrne, iam

Episcopum

Pon-

censem.
Poncensem, Aloisium Wellinger.
Semtensem, Gregorium

Rozman, Coadiutorem c u m iure futurae suc-

cessionis B. P. D. Antonii Bonaventurae Jeglic Episcopi Labacensis.


Sululensem, Angelum M. Paulum Hiral, Vicarium Apostolicum Canalis
Suesii.
Panemotichitanum, Venceslaum Kinold, primum Vicarium Apostolicum
de

Sapporo.
Vazaritanum,

Burchardum Huwiler,

primum Vicarium Apostolicum

de Bukoba.
Zattarensem,

Antonium Oomen,

primum Vicarium Apostolicum de

Mwanza.
Vladislaviensem seu Calissiensem, Carolum Badonski, iam Episcopum
Berissenum.
Trisipensem, Stephanum Brey er, Auxiliarem E m i P. D. Iustiniani
Georgii S. B. E. Cardinalis Serdi, Archiepiscopi Strigoniensis.
Midensem,

T h o m a m Mulvany.

463
Bagusinum, Iosephum

Carevic.

Venetensem in Gallia, Hippolytum Trhiou.


Montis Albani, Aemilium Roques.
Philomeliensem,

Fridericum Emanuel, Auxiliarem Emi P. D. Donati

S. R. E. Cardinalis Sbarretti, Episcopi Sabinensis et Mandelensis.


Melensem,

Michaelem Paternam.

Heliopolitanum, Geraldum Patricium 0'Hara, Auxiliarem E m i

P. D.

Dionysii S. R. E. Cardinalis Dougherty, Archiepiscopi Philadelphiensis.


Tabborensem, Linum Rodericum Ruesca, Auxiliarem Emi P. D. Vincentii S. R. E. Cardinalis Casanova y Marzol, Archiepiscopi Granatensi.
Madytensem, Valentinum D y m e k , Auxiliarem Emi P . D . Augusti S . R . E .
Cardinalis Hlond, Archiepiscopi Gnesnensis et Posnaniensis.
Tarbiensem et Lourdement,
Metropolitanum,
de

Cyrillum

Petrum

Gerlier.

Rodulphum Jarre,

Vicarium

Apostolicum

Tsinanfu.
Macrensem in Mauretania, Fridericum Provost, Coadiutorem cum iure

futurae successionis R. P. D. Felicis Perroy, Vicarii Apostolici Birmaniae


meridionalis.
Abydensem, Basilium Ladika, Ordinarium pro catholicis ritus graecirutheni in ditionem Canadensem migratis.
de Toowomba, dioecesi nuper erecta, Iacobum Byrne.
de Nellore, dioecesi nuper erecta, Gulielmum Bouter.
Lundensem,

Martinum

Meulenberg,

primum

Vicarium

Apostolicum

Islandiae.
Dunnensem et

Gonnorensem, Danielem Mageean.

Verbianum, Ioannem Aloisium Coleman, Coadiutorem cum iure futurae


successionis R. P. D. Patricii 0'Connor, Episcopi Armidalensis.
Vatarbensem, Edmundum Iosephum Gleeson, Coadiutorem cum, iure
futurae successionis R. P. D. Vincentii Dwyer, Episcopi Maitlandensis.
Berissenum, Ioannem Jeremich, Auxiliarem Emi P. D. Petri S. R. E.
Cardinalis La Fontaine, Patriarchae Venetiarum.
Plymuthensem, Ioannem Barrett, iam Episcopum Assiensem.
Lingonensem, Ludovicum Tillon.

Holarensem, Martinum Meulenberg, iam Episcopum electum Lundensem.

464

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ABBATEM
Sanctissimae

Trinitatis

Cavensis Ildephonsum Rea.


V. - POSTULATIO PALLI

Deinde Rmus Cardinalis Boggiani iuramentum praestitit. Quo recepto


Beatissimus Pater postulationem Sacri Pallii pro Patriarchali Ecclesia
Antiochena Syrorum, benigne admisit.

II. - CONSISTORIUM PUBLICUM


Feria quinta die 18 Iulii 1929 in Aula supra

Porticum Patriarchalis

Basilicae Vaticanae fuit Consistorium publicum, in quo Beatissimus Pater


pontificalem Galerum rubrum sollemniter tradidit Reverendissimo Cardinali
ILDEPHONSO SCHUSTER
creato et publicato in superiore Consistorio secreto.
Interim per

advocatum

Sacri

Consistorii

Franciscum marchionem

Pacelli, pro prima vice, peroratio fiebat Causae Beatificationis et Canonizationis seu Declarationis Martyrii CCLII Servorum Dei qui in persecutione anglicana summum supplicium passi pro

Fide

traduntur

sae-

culis XVI et XVII.

III. - CONSISTORIUM SECRETUM


Postea in consueta Aula Palatii Apostolici Vaticani fuit Consistorium

Secretum,

in quo Beatissimus Pater os clausit Reverendissimo Cardinali

Schuster, ac deinde proposuit titularem archiepiscopalem Ecclesiam Stauropolitanam pro R. P. D. Ioanne Dellepiane, hactenus Administratore A p o stolico Smyrnensi.
Subinde, post aperitionem oris Reverendissimi Cardinalis Schuster, cui,
tradito Annulo, assignavit Titulum presbyteralem Ss. Silvestri et Martini
in Montibus, postulationes palliorum benigne admittere dignatus est.
Nimirum idem Reverendissimus Cardinalis Schuster instanter, instantius ac instantissime postulavit Pallium pro sua metropolitana Ecclesia
Mediolanensi; ac post eum per legitimos procuratores similiter institerunt
pro Pallio Pastores dati Ecclesiis archiepiscopalibus Goanae et Damanensi,
Bhodiensi,

Vercellensi (per successionem), Dyrrachiensi,

elevationem Sedis), Birmingamiensi,

Tridentinae

(per

Mexicanae, Naxiensi; atque, ex pri-

vilegio, episcopali ecclesiae Tarbiensi et Lourdensi.

Acta Pii PP. XI

465

CONSTITUTIONES APOSTOLICAE

I
DE NOVA AECHLDIOECESrM MADRASPOLITANAE ET PONDIOHERIENSIS CIROUMSCSRTPTIONE AC DE DIOECESIS NELLOEENSIS ERECTIONE.

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM D E I
AD PERPETUAM R E I MEMORIAM

Ad maius Eeligionis incrementum animarumque salutem facilius procurandam Eomani Pontifices pervigili studio curare debent, ut Ecclesiarum circumscriptiones temporum locorumque adiunctis apte respondeant.
Huius apostolicae sollicitudinis partem m o d o a Nobis

exigit

illa Indiarum

Orientalium regio, in qua exstant Madraspolitana et Pondicheriensis arehidioeeeses, quarum fines opportuna ratione immutare et n o v a m

illic

erigere

dioecesim valde opportunum visum est. Quare, prae oculis habentes venerabilis fratris Eduardi Mooney, Archiepiscopi Irenopolitani in Isauria,
in Indiis Orientalibus Delegati Apostolici, proposita et vota, ac suppleto
quorum interest vel eorum qui sua interesse praesumant consensu, de
venerabilium fratrum Nostrorum S. E. E. Cardinalium Sacrae Congregationi christiano Nomini propagando praepositorum consilio, ea quae
sequuntur suprema Nostra auctoritate decernimus ac statuimus:
I. Ab archidioecesis Madraspolitanae territorio in primis partem illam
seiungimus, quae civiles districtus complectitur de Nellore, Guntur, Kurnool, Annantapur, Cuddapah, quorum incolae lingua de telegu utuntur,
necnon partem alius civilis districtus de Ghitoor, nempe civiles circumscriptiones vulgo de Madanapalle, Vayalpad, Punganuru, GhandmgMri, Kalahasti et Puttur nuncupatas. H o c quidem territorium a praefata archidioecesi Madraspolitana avulsum ac praedictas civiles circumscriptiones c o m plectens, in n o v a m ac distinctam dioecesim erigimus, quam ab urbe Nellore
nuncupari volumus, eiusque sedem et cathedram in ipsa urbe Nellore
constituimus, quam proinde ad civitatis episcopalis fastigium evehimus.
Ecclesiam autem ipsius urbis principem ad cathedralis ecclesiae dignitatem
et honorem extollimus, ei propterea eiusque pro tempore Episcopis

tribui-

mus iura omnia, honores, insignia, favores, gratias et privilegia,

quibus

aliae cathedrales ecclesiae earumque Antistites iure communi vel legitima

466

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

consuetudine in Indiis Orientalibus pollent ac fruuntur, iisdemque adstringimus oneribus et obligationibus.


H a n c autem n o v a m dioecesim Nellorensem Societati Missionariorum
a S. Ioseph, vulgo de Mili Hill, concredimus, ipsamque metropolitanae
Ecclesiae Madraspolitanae suffraganeam constituimus, eiusque pro tempore Episcopos iuri metropolitico Archiepiscopi Madraspolitani subiicimus,
reservata

tamen Apostolicae Sedi facultate libere n o v a m

decernendi

ipsius dioecesis dismembrationem seu circumscriptionem, quoties id expedire in D o m i n o visum fuerit. Quum autem temporum adiuncta prohibeant
quominus in hac n o v a dioecesi canonicorum Capitulum m o d o instituatur,
mandamus ut, loco canonicorum, dioecesani Consultores ad tramitem
can. 423 et seq. eligantur. Episcopalem mensam novae huius dioecesis
constituent curiae emolumenta et ceterae oblationes, quae a fidelibus, in
quorum b o n u m ipsa dioecesis erecta est, praeberi solent. Quod autem
attinet ad huius dioecesis regimen et administrationem, ad Yicarii capitularis seu administratoris, sede vacante, electionem, ad clericorum et
fidelium iura et onera, aliaque huiusmodi, servanda iubemus quae

sacri

canones decernunt.
I I . Praefata Nellorensi dioecesi ita a Nobis erecta atque constituta, ab
archidioecesi Pondicheriensi, accedente ad hoc venerabilis fratris hodierni
ipsius Archiepiscopi consensu, partem illam seiungimus, quae nomine
North Arcot venit, cuius incolae et lingua et moribus affines inveniuntur
iis, qui archidioecesis Madraspolitanae

territorium inhabitant, ipsamque

archidioecesi Madraspolitanae adnectimus et attribuimus. Hanc

autem

archidioecesim novis hisce limitibus circumscriptam piae Societati a


S. Francisco Salesio concredimus.
Quod vero ad clerum praecipue spectat, decernimus ut, simul ac dismembrationes praefatae et novae dioecesis erectio, ut supra statutae, exsecutioni
mandatae fuerint, eo ipso clerici omnes Ecclesiae illi censeantur adscripti;
in cuius territorio legitime exstant. Singulorum Ordinariorum autem erit
curare ut documenta omnia et acta, quae tum n o v a m dioecesim Nellorensem, tum archidioecesim Madraspolitanam respiciunt, quamprimum fieri
poterit earum Cancellariis respective tradantur ut in singulis archivis,
serventur.
Hisce itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia exsecutioni mandanda
deputamus venerabilem fratrem Eduardum Mooney, in Indiis Orientalibus
Delegatum Apostolicum, eidem tribuentes necessarias et opportunas facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in
ecclesiastica dignitate vel officio constitutum, eidemque onus imponimus
ad Sacram Congregationem de Propaganda Fide authenticum exemplar

467

Acta V PP XI

peractae exsecutionis transmittendi infra sex menses a praesentibus Litteris acceptis computandos.
Praesentes autem Litteras et in eis contenta quaecumque nullo unquam tempore ac ratione de subreptionis vel obreptionis aut nullitatis
vitio vel quolibet alio inexcogitato defectu notari, impugnari vel in controversiam vocari posse, sed eas tamquam ex certa scientia ac potestatis
plenitudine factas et emanatas perpetuo validas exsistere et fore, suosque
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere atque ab omnibus ad quos
spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super bis a quocumque
quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum
prorsus et inane esse et fore volumus ac decernimus. Volumus denique
ut harum Litterarum transumptis etiam impressis, manu tamen alicuius
notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in ecclesiastica dignitate
vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides quae hisce
Litteris tribueretur, si originali ter exhibitae vel ostensae forent.
N o n obstantibus, quatenus opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis aliis
R o m a n o r u m Pontificum Praedecessorum Nostrorum dispensationibus ceterisque contrariis quibuscumque.
Nemini autem hanc paginam dismembrationis, erectionis, evectionis,
unionis, concessionis, statuti, derogationis, mandati et voluntatis Nostrae
infringere vel ei contraire liceat. Si quis vero, ausu temerario, h o c attentare
praesumpserit indignationem omnipotentis Dei

ac

beatorum

Petri

et

Pauli, Apostolorum eius, se noverit incursurum.


Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo o c t a v o , die tertia mensis Iulii, Pontificatus Nostri
anno septimo.

F R . A N D R E A S CARD. F R H W I R T H ,

G. M. CARD. VAN ROSSUM,

Cancellarius S. B. E.

S. C. de Prop. Fide Praefectus.

Alfonsus

Carinci, Protonotarius Apostolicus

Hector

Castelli,

Reg. in Cane. Ap., vol. XXXVIII. n. 42.

- M. Riggi.

Loco i%t Plumbi

Protonotarius

Apostolicus.

468

Acta

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

II
B B I S B A N E N S I S ET R O C K A M P T N E N S I S

ARCHIDIOECESIS BRISBANENSIS IN AUSTRALIA DISMEMBRATIO, AC NOVA ERIGITUR DIOECESIS TOOWOOMBANSIS.

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Christiano nomini latius propagando et animarum saluti utilius ac salubrius consulendae maxime confert recta catholici orbis circumscriptio, ad
quam assequendam dioecesium territorium aliquando dismembratur ac
in novas erigitur dioeceses, ut, aucto Pastorum numero, possit dominicus
grex facilius necessaria ad christianam vitam subsidia et spiritualia adiumenta uberiora percipere. H o c animo Nos ducti, venerabilis fratris Iacobi
Duhing, hodierni Archiepiscopi Brisbanensis in Australia, oblatas preces,
quibus a Nobis semel ac iterum postulavit, ut suae archidioecesis territorium, q u o d nimium amphtudine patet, dismembraretur, n o v a ac distincta
dioecesis in regione centrali et occidentali erigeretur, atque septemtrionalis
eiusdem territorii pars notabilis finitimae dioecesi Rockamptonensi uniretur,
benigne excipiendas censuimus. Quare, de consulto venerabilium fratrum
Nostrorum S. B. E. Cardinalium Sacrae Congregationi de Propaganda Fide
praepositorum, suppleto, quatenus opus sit, quorum interest vel eorum
qui sua interesse

praesumant consensu, omnibus mature perpensis, ea

quae sequuntur Apostolica auctoritate decernimus: I. Ex archidioecesi


Brisbanensi, in Statu foederali Australiano Queenslandiae, territorii partem,
ut infra definiendam, seiungimus et dismembramus, atque n o v a m in e a .
et distinctam dioecesim erigimus, quam T o o w o o m b a n s e m ab urbe illius
regionis principe Toowoomba nuncupari volumus. I I . Huius novae dioecesis limites erunt: Ad septemtrionem gradus vigesimus quintus latitudinis
australis a iugis montium qui Amburni, vulgo Ariburn Mange vocantur,
in parte orientali, usque ad fines Territorii foederatis Septemtrionalis, ut
dicitur, vulgo Northern Territory, in regione occidentali. Ad meridiem fines
Status N o v a e Galliae meridionalis, a limitibus Status Australiae meridionalis usque ad coniunctionem montium Macphersonum, vulgo Macpher-

Asta

Pii

PP,

XI

469

son Bange, c u m mentibus continuis, qui montes Principales, vulgo Main


Bange vocantur. Ad orientem series montium, qui Magni Dividentes
vulgo Great Diviing
gradum

latitudinis

meridionalis

et

Bange,
australis.

fines

vocantur, usque ad vigesimum quintum


Ad

Territorii

occidentem fines Status


Septemtrionalis, intra

Australiae

limites

Status

N o v a e Galliae meridionalis et quem supra diximus vigesimum quintum


gradum latitudinis. I I I . N o v a e huius erectae dioecesis Toowoombansis
sedem in urbe vulgo Toowoomba figimus, quam proinde ad civitatis episcopalis gradum et fastigium evehimus. Episcopi vero cathedram in ampliore
et aptiore eiusdem urbis ecclesia constituimus, quam idcirco ad ecclesiae
cathedralis dignitatem extollimus; ei propterea eiusque pro tempore Episcopis iura omnia tribuimus, honores, insignia, favores gratias et privilegia,
quibus ceterae cathedrales earumque Episcopi iure communi vel legitima
consuetudine in Australia pollent et gaudent, eosque iisdem oneribus et
obligationibus adstringimus, quibus ceteri per orbem Episcopi subiiciuntur. I V . N o v a m autem dioecesim Toowoombansem sufiraganeam constituimus metropolitanae Ecclesiae Brisbanensis eiusque proinde Episcopos
metropolitico iuri Archiepiscopi Brisbanensis subeimus. V. Cum vero temporum adiuncta m o d o prohibeant quominus canonicorum Capitulum in
cathedrali ecclesia erigatur, indulgemus ut interim pro canonicis dioecesani Consultores ad n o r m a m iuris instituantur. V I . Vehementer insuper
exoptamus ut in n o v a dioecesi Toowoombansi ubi primum fieri poterit
saltem parvum Seminarium iuxta canonicas leges et normas a Sacra Congregatione de Seminariis traditas instituatur, omni cura adhibita ut in eo
alumnorum, qui in spem Ecclesiae succrescunt, pietas et morum probitas
atque doctrina vigeat et floreat. V I I . Episcopalem mensam constituent,
praeter fidelium oblationes, in quorum b o n u m dioecesis haec erecta est, et
curiae episcopalis emolumenta, cathedraticum, quod ad tramitem iuris in
signum subiectionis Episcopo est solvendum, necnon peculiaris pars ecclesiae cathedralis redituum, quae Episcopo iuxta loci consuetudinem c o m petit. Insuper eidem Episcopo, ut episcopali dignitati aptius consulere
queat, facultatem facimus, iuxta morem in Australia vigentem, ex dioecesis
paroeciis unam vel duas paroecias sibi reservandi. V I I I . Q u o d autem attinet ad dioecesis Toowoombansis regimen et administrationem, ad Vicarii
capitularis seu Administratoris, sede vacante, electionem, ad clericorum
et fidelium iura et onera aliaque huiusmodi servanda iubemus quae sacri
canones decernunt. I X . Quum vero Brisbanensis archidioecesis, etiam post
ab ea avulsum territorium ex quo n o v a dioecesis Toowoombansis est
efformata, nimis adhuc pateat, regiones ad septemtrionem gradus vigesimi
quinti latitudinis australis exstantes ab ipsa archidioecesi separamus et

470

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

finitimae dioecesi Rockamptonensi adiungimus. X, Quod vero ad clerum


praecipue spectat, decernimus ut simul ac Constitutio haec exsecutioni mandata fuerit, eo ipso clerici omnes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius
territorio legitime exstant. X I . Singulorum Ordinariorum autem erit curare
ut documenta omnia et acta, quae regiones illas respiciunt hisce Nostris
Litteris ab archidioecesi Brisbanensi separatas, a cancellaria eiusdem archidioecesis quam primum fieri poterit extrahantur et cancellariis dioecesium
Toowoombansis et Rockamptonensis tradantur ut in singulis archivis
serventur. X I I . Nobis denique et Apostolicae Sedi facultatem reservamus
n o v a m ineundi circumscriptionem t u m archidioecesis Brisbanensis, tum
novae dioecesis Toowoombansis, quandocumque id in D o m i n o expedire
visum fuerit. X I I I . Eebus itaque ut supra dispositis, ad eadem omnia
exsecutioni mandanda deputamus venerabilem fratrem Bartholomaeum
Cattaneo, Archiepiscopum titularem Palmyrenum, Delegatum Apostolicum
in Australasia,* eique propterea tribuimus necessarias et opportunas facultates, etiam subdelegandi ad effectum de quo agitur quemlibet virum in
officio vel ecclesiastica dignitate constitutum, eidemque onus imponimus
ad Sacram Congregationem de Propaganda Fide authenticum exemplar
peractae exsecutionis infra sex menses a praesentibus Litteris acceptis
transmittendi.
Volumus tandem ut harum Litterarum transumptis, etiam impressis,
manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in
ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides quae hisce Litteris tribueretur, si originaliter exhibitae vel ostensae forent. Praesentes autem Litteras et in eis contenta quaecumque nullo
unquam tempore ac ratione de subreptionis vel obreptionis aut nullitatis
vitio vel quolibet alio inexcogitato defectu notari, impugnari vel in controversiam vocari posse, sed eas tamquam ex certa scientia ac potestatis
plenitudine factas et emanatas perpetuo validas exsistere et fore, suosque
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere atque ab omnibus ad quos
spectat inviolabiliter observari debere, et si secus super his a quocumque
quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum prorsus et inane esse et fore volumus ac decernimus. N o n obstantibus, quatenus
opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque Conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis aliis R o m a n o r u m Pontificum Praedecessorum Nostrorum dispositionibus ceterisque contrariis quibuscumque.
Nemini autem hanc paginam dismembrationis, erectionis, evectionis, unionis, concessionis, statuti, derogationis, mandati et voluntatis Nostrae infringere vel ei contraire liceat. Si quis vero, ausu temerario, h o c attentare prae-

Acta Pii PP. XI

471

sumpserit; indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli,


Apostolorum eius, se noverit incursurum.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo nono, die vigesima octava mensis Maii, Pontificatus
Nostri anno o c t a v o .

Gr. M. CARD. VAN R O S S U M

F R . A N D R E A S CARD. F R H W I R T H ,
Cancellarius S. B. E.

S. G. de Propaganda Fide Praefectus.

Ioannes
Hector
Loco

Zani

Caprelli, Protonotarius Apostolicus.

Castelli,

Protonotarius

Apostolicus.

Plumbi

Heg. in Cane. Ap., vol. XL, n. 35 - M . R I G G I .

III
TRIDENTINA
SEDES EPISCOPALIS EVEHITUR AD ARCHIEPISCOPALEM
PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM DEI


AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Inter ceteras curas in quas Apostolica Sedes incumbit, ad eas libenter
animum intendit, quibus cathedrales ecclesiae, antiquitate mentisque conspicuae et christianis virtutibus florentes, dignioribus titulis condecorentur
ac singularibus favoribus

cumulentur.

Huiusmodi

quidem apostolica

munificentia digna sane est pervetusta Tridentina Ecclesia, quae praelucet


tum religiosa fidelium observantia eorumque quam maxima cum Romanis
Pontificibus coniunctione, tum praecipue quia in Tridentina urbe, uti celeberrimum est, sextodecimo saeculo habita fuit memoranda oecumenica
Synodus, quae ad ingruentes novatorum errores reiiciendus et ad ecclesiasticam disciplinam restaurandam plurimum conduxit, cuiusque salutares
effectus in cleri populique christiani moribus etiam nunc persentiuntur.
Cum itaque nuper clerus et fideles dioecesis Tridentinae, occasionem nacti
quod solemnia peragantur pro vicesimo quinto expleto anno quo venerabilis frater Caelestinus Endrici dioecesim regendam suscepit, Nobis enixas
preces porrexerint ut, ob eiusdem Tridentinae Ecclesiae praestantiam, eam

472

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ad sedis archiepiscopalis honorem et fastigium evehere dignaremur: Nos.,


omnibus mature perpensis, ad Ecclesiae Tridentinae decus augendum,
paternae Nostrae erga civitatem et dioecesim Tridentinam eiusque hodiernum

Pastorem, benevolentiae testimonium aliquod praebere volentes,

oblatis precibus benigne annuendum censuimus. Quapropter, suppleto,


quatenus opus sit, quorum interest vel eorum qui sua interesse praesumant
consensu, Apostolicae potestatis plenitudine, cathedralem Ecclesiam Tridentinam, Nobis iam pridem et Apostolicae Sedi immediate subiectam,
ad Ecclesiae Archiepiscopalis gradum et dignitatem, sine ulla tamen Episcoporum Suffraganeorum designatione, evehimus ac erigimus; eidemque
singula iura ac privilegia, quibus ceterae archiepiscopales ecclesiae gaudent,
attribuimus et concedimus. Ideoque Tridentino Antistiti pro tempore exsistenti Archiepiscopi titulum concedimus, atque tum Pallii usum, postquam
tamen illud in Sacro Consistorio postulatum et impetratum fuerit, tum ius
Crucem ante se ferendi iuxta sacrorum canonum praescripta, tum alia iura,
insignia, honores et privilegia impertimur, quibus ceteri Archiepiscopi ex
iure communi vel legitima consuetudine fruuntur et gaudent. Statuimus
insuper ut venerabilis frater Coelestinus Endrici, qui, uti supra diximus,
episcopalem Tridentinam Sedem in praesens obtinet, per has praesentes
Litteras Archiepiscopus Tridentinus vere sit et b omnibus habeatur,
quin pro sibi aucta dignitate novae Apostolicae Litterae expediantur. Item
templi maximi Tridentini, S. Vigilio Martyri dicati, Canonicorum ordinem,
ad archiepiscopalis Capituli, honorem ac titulum evehimus et extollimus
c u m omnibus iuribus ac privilegiis, quibus cetera archiepiscopalia capitula
fruuntur. Ad haec autem omnia exsecutioni mandanda eumdem venerabil e m fratrem Caelestinum Endrici deputamus ac ipsi propterea necessarias
et opportunas facultates tribuimus etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur, alium virum in ecclesiastica dignitate constitutum, ac definitive
pronuntianda de quavis difficultate vel oppositione quomodolibet oritura,
iniuncto eidem onere mittendi ad Sacram Congregationem Consistorialem
intra sex menses ab hisce Litteris datis computandos, authenticum exemplar
peractae exsecutionis. Volumus autem ut harum Litterarum transumptis,
etiam impressis, manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis ac sigillo
alicuius viri in ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis, eadem
prorsus tribuatur fides quae hisce Litteris tribueretur si originaliter exhibitae vel ostensae forent. Decernimus denique hanc Nostram Constitutionem firmam validam atque efficacem exstare et permanere, suosque plenos
et integros effectus sortiri et obtinere, contrariis

quibuscumque, etiam

speciali mentione dignis, non obstantibus. Quae igitur per has Litteras
Nostras a N o b i s decreta sunt, nulli hominum, nullo unquam tempore infria-

Acta Pii PP. XI

473-

gere aut iis quomodolibet contraire liceat. Si quis v e r o , quod Deus avertat,
ausu temerario h o c attentare praesumpserit, in poenas canonicas se noverit
incursurum.
D a t u m R o m a e apud S. Petrum, anno D o m i n i millesimo nongentesimo
vigesimo nono, die decima quarta mensis Iunii, Pontificatus Nostri anno
octavo.
F R . A N D R E A S CARD. F R H W I R T H ,
S. B. E. Cancellarius.
Ioseph

Wilpert,

Decanus

C A R O L U S CARD. P E R O S I ,
S. C. Consistorialis a Secretis.
Gll.

Proton.

Apostolicorum.

Dominicus Jorio, Protonotarius Apostolicus.


Loco 5$ Plumbi

Reg. in Cane. Ap. vol. XL, n. 36. - M. Riggi.

LITTERAE

APOSTOLICAE
I

VENERABILIS SERVA DEI THERESIA MARGARITA REDI A SACRO CORDE IESU,


EX ORDINE CARMELITARUM DISCALCEATORUM MONIALIS PROFESSA, BEATA
RENUNTIATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. D e c o r Carmen" filiae eius, quae vestigiis
fideles sequutae matrem sanctam Theresiam a Iesu, quasi ex horto concluso
mystici flores, suum erga D e u m amorem suamque devotionem ex sacris m o nasteriorum saeptis in odore suavissimo offundunt. Multae quidem Carmeli
filiae et plane mirabiles, ubique terrarum, ab incunabulis Ordinis usque ad
hodierna tempora exstitere; atque inter eas Venerabilis Dei Famula Theresia
Margarita R e d i a Sacratissimo Corde Iesu merito adnumeratur. Aretii in
Hetruria a piis nobilibusque parentibus orta est anno MDCCXLVII Idibus Iuliis; eidemque, lustralibus aquis die sequenti in ecclesia cathedrali ablutae,
Annae Mariae nomen impositum est. In timore Domini educata, decennis
monasterium florentinum Sanctae Apolloniae est ingressa, ut eiusdem asceterii monialium institutioni committeretur; ibique inter alumnas innocens,
simplex, modesta, iugiter docilis atque obediens moderatricibus, obsequens
erga maiores natu et erga omnes humanissima, frequentia Sacramentorum
admirabilis, animi dotibus supra aetatem exornata, in oratione assidua,
ACTA, vol. X X I , n. 10, 3-8-929.

32

474

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

pietate in D e u m ac Deiparam conspicua, septem annos mansit. Dein ad paternam d o m u m , ut patris voluntati pareret, reversa, paucos tantum menses
in exemplum adducendam vitam ibi transegit; m o x enim, ab ipsa sancta
Theresia a Iesu extraordinario m o d o , uti fertur, vocata, Ordinem Carmelitarum Discalceatorum ingreditur. Kalendis Septembribus anni MDCCKAV
a sororibus Monasterii Florentini Sanctae Theresiae plenis suffragiis recepta
ac brevi in probandarum numerum admissa, die xi Martii anni MDCOLXV,
assumpto Theresiae Margaritae a Sacro Corde Iesu nomine, religiosum Carmelitarum habitum induit; ac sequentis anni die xn Martii, c u m omnium
laude tyrocinio expleto, sollemnia v o t a , maxima animi sui laetitia, nuncupavit. Sic tandem Yenerabilis Serva Dei id adepta est, q u o d animo suo
maxime voluerat. A d e o enim iam prius flagraverat ardore theresianum
habitum induendi atque eiusdem Ordinem ingrediendi, ut saepe humiliter
dictitaret se qua sororem saltem conversam velle monasterium intrare ac
regulam Carmelitarum profiteri. Asceterium vero ingressa, paucos tantum
vitae suae in eodem annos transcurri t; brevi sed tamen explevit tempora
multa. V i x quidem novensilis probanda, cunctis monialibus visa est ad
perfectionis pices convolare, quamvis virtutes et dona spiritualia, quibus
ornabatur, occulere eadem sollicite conaretur. M o x egregiam se praebint.
omnibus imitatricem divae matris Theresiae, atque angelica innocentia
et simplicitate in oculis, in verbis, in incessu, in gestu praeditam; puritatis
vero suae florem, tanquam exemplar Aloysium

Gonzaga sequuta, ad

obitum usque intactum servavit. Monialis facta, sereno atque hilari


vultu iugiter procedens, sibi semper aequalis, alacritate ac diligentia haud
communibus in exercenda officia sibi credita p r o m p t e incumbebat: aegrotantium enim monialium curae, sacristiae rebus

servandis,

velaminum

atque lanaeque custodiae addicta, in iisdem aliisque muneribus explendis


insignem suam erga p r o x i m u m caritatem iugiter ostendit, studiumque
impensum quo in ea omnia, quae ad salutem animorum et ad gloriam
Dei spectarent, continenter intendit. A suscepto quidem regulari instituto
sibi proposuit Famula Dei ut nullam elabi unquam sineret occasionem de
p r o x i m o suo benemerendi, nec propterea famulatum tantum infirmarum,
quibus erat acceptissima, et i n c o m m o d a quaeque tacita ferens, sed rigido
silentio atque opportuna dexteritate sermones declinans de iis, quae ad
monasterium sive ad moniales pertinerent, verba sua et actiones prudentissime dirigens, ne cui detrimentum unquam afferret; appositis Scripturarum Sanctorumque Patrum dictis animos sodalium, data opportunitate,
ad D e u m erigens; in oratione ac sacra meditatione ipsamet assidua, ut
omnes D e u m diligerent atque orarent totis viribus expetens. Vehementissime pietatis sensu perfusa, in divinis laudibus persolvendis attenta,

475

Acta Pii PP. XI

devotione peculiari tum erga Sacratissimum Cor Iesu, a quo in induendo


habitu religioso cognomen sibi delegerat, tum erga Sanctissimam Eucharistiam, tanquam erga centrum totius amoris

Dei, enitebat, et, sponsa

Christo fidelis, a visibilibus rebus continenter ad invisibilia atque ad Creatoris amorem se erigebat. Ante religiosam professionem propter suam in
Deum caritatem iam mirabili patientia i n c o m m o d a vitae et carnis infirmitates perferebat; elicitis autem votis, carnem flagellis, ciliciis, ieiuniisque
excruciavit, et corpus suum castigans, in servitutem illud redegit. Gaudens
si res etiam necessariae sibi deessent, paupertatem coluit supra c o m m u nem religiosarum morem; a primo in monasterium ingressu, regularum
consuetudinumque observantissima, se se conformare studuit ad ceterarum monialium vitam, tum victu tum lectulo durissimo; aliquando vero
humi cubabat, suumque

cibum, ieiunans, pauperibus largiebatur; at

egregie coniungebat patiendi desiderium c u m prompta obedientia; etenim


moderatoribus

conscientiae

suae

ceterisque

antistitibus

atque

etiam

aequalibus continenti humilitate obtemperabat. Nil unquam timens praeter peccatum, propriis defectibus perscrutandis operam subtilem et perspicacem cotidie dedit: res, gesta, verba, cogitationes suas unice ad D e u m
referens, v o t a , quae caelesti suo Sponso voverat, fideliter exacteque
adimplevit, arduam perfectionis viam usque ad obitum calcans. Aetatis
suae tertium supra vicesimum annum agens, immatura morte correpta,
die VII Martii anni MDOCLXX ad caelestem suum sponsum Iesum, quem
inter acerbissimos postremi morbi dolores instanter invocabat, piissime
con vola vit. Virginis monialis pretiosa in conspectu Domini morte c o m m o t a
omnis fere civitas florentinorum, qui eximium eiusdem Famulae Dei
candorem ac sanctitatem praedicabant, ad ipsius occurrit religiose invisendum cadaver, quod mirabili plane m o d o conservatum tunc per quindecim dies inhumatum mansit, sed idem incorruptum ad nostra tempora
servari videtur. Christifidelium vero non m o d o e civitate florentina sed
ex Hetruria tota, ob Servae Dei sanctitatis famam iugiter percrebrescentem, pietas erga eiusdem exuvias, ex ipso tempore mortis exorta numquam
deferbuit. Statim autem funere absoluto, ipse Florentinus Archiepiscopus,
attentis rerum circumstantiis, de vita, virtutibus Dei Famuiae ac de
miraculorum fama iudiciales condidit inquisitiones, quibus peractis atque
ad R o m a n a m Curiam de more delatis, Decessor Noster rec. m e m . Pius
Papa V I I Introductionis Causae

Commissionem, die xv mensis Iulii

anni MDCCCVII propria manu signavit. Absolutis igitur iis omnibus, quae
in huiusmodi iudicio pertractanda erant, disceptari coeptum est super
Venerabilis Dei Servae virtutibus, quas vero heroicum gradum attigisse
fel. rec. Decessor Noster Gregorius P p . X V I decimo o c t a v o Kalendas

476

Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Maias anno millesimo octingentesimo trigesimo nono sollemni decreto


sanxit. Antequam

autem

de

miraculis, quae Dei Famula deprecante

divinitus patrata ferebantur, quaestio susciperetur, silentium


annorum sequutum est, sed tandem primum in

sexaginta

Congregatione ante-

praeparatoria, deinceps in praeparatoria, denique in generan conventu


coram Nobis habito quaestione agitata, rebus omnibus acerrimo iudicio
investigatis, quinto Nonas Martii anno millesimo nongentesimo vicesimo
n o n o duo proposita miracula constare, ulteriusque propterea in casu procedi posse declaravimus. Cum proinde nihil, secundum sacri fori instituta,
aliud superesset nisi ut Patres Cardinales Sacris tuendis Ritibus praepositi, ceterique de more consulendi rogarentur, num tuto procedi posse
censerent ad sollemnem Venerabilis Dei Famulae beatificationem, in
generalibus Congregationis comitiis, quae die vicesima tertia mensis Aprilis nuper elapsi coram Nobis habita sunt, tum iidem S. R. E. Cardinales,
tum ii qui aderant Praelati et Consultores, sententiam affirmativam, consensu unanimi dixerunt. Nos autem in re tanti momenti aperire Nostram
mentem cunctati sumus donec enixis precibus clariora e caelo antea
lumina posceremus. Q u o d quidem cum fecissemus, o c t a v o Idus Maii
huiusmet anni, religiosissime litato eucharistico Sacrificio,

adstantibus

dilectis filiis Nostris Camillo Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinali Laurenti, Sacrorum R i t u u m Congregationis Praefecto, nec non Alexandro
Cardinali Verde, Causae Ponente, et reverendis dominis Angelo Mariani,
eiusdem Sacrae Rituum Congregationis a Secretis - itemque Carolo Salotti, Fidei promotore generali, tuto procedi posse ad sollemnem Venerabilis
Dei Servae Theresiae Margaritae R e d i a Sacratissimo Corde Iesu beatificationem sollemniter ediximus. Quae cum ita sint, precibus

permoti

totius Ordinis Carmelitarum Excalceatorum, auctoritate Nostra apostolica, concedimus ut eadem Venerabilis Dei Famula Theresia Margarita
R e d i a Sacratissimo Corde Iesu, monialis professa Ordinis Carmelitarum
Excalceatorum, Beatae in posterum nomine nuncupetur, eiusdemque corpus et lypsana seu relliquiae publicae christifidelium venerationi proponantur, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferenda, itemque permittimus ut imagines eiusdem Dei Famulae radiis decorentur.

Eadem

praeterea auctoritate Nostra concedimus ut de ipsa Dei Famula quotannis


Officium recitetur de

Communi Virginum cum lectionibus propriis per

Nos adprobatis, et Missa de e o d e m Communi Virginum cum orationibus


propriis, per Nos pariter adprobatis, servatis servandis, celebretur. Huiusmodi tamen Officii recitationem Missaeque celebrationem fieri dumtaxat
largimur in Aretina dioecesi, ubi nata est Serva Dei, atque in archidioecesi Florentina, in qua migravit ad D o m i n u m ; itemque in templis et sacellis,

477

Acta Pii PP. XI


ubique terrarum sitis, quibus utitur Ordo Carmelitarum

Exealceatorum,

ab omnibus fidelibus qui Horas canonicas recitare teneantur, et q u o d ad


Missas attinet ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus, qui ad ecclesias sive sacella in quibus festum agitur, conveniant.
D e m u m facultatem impertimur ut sollemnia beatificationis Venerabilis
Dei Famulae Theresiae Margaritae R e d i a Sacratissimo Corde Iesu supradictis in templis celebrentur, die a legitima auctoritate designanda, intra
annum ab iisdem sollemnibus in sacrosancta Patriarchali Basifica Vaticana rite

peractis. N o n obstantibus constitutionibus et ordinationibus

Apostolicis nec non decretis de non cultu editis, ceterisque contrariis


quibuslibet. Volumus autem ut praesentium Litterarum exemplis

etiam

impressis, d u m m o d o manu Secretarii memoratae Sacrorum Rituum Congregationis subscripta sint, et sigillo Praefecti munita, eadem prorsus fides
etiam in disceptationibus iudicialibus adhibeatur, quae Nostrae voluntatis significationi, hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub

anulo

Piscatoris,

die

ix m. Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

II
VENERABILIS DEI FAMULIS CLAUDIUS DE LA

COLOMBIRE, PRESBYTER

PROFESSUS E SOCIETATE IESU BEATUS RENUNTIATUR.


PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Ardenti amore in Iesum, qui nos redeunt pretioso suo sanguine, insignes viri aliquando in Ecclesia Christi suscitantur, qui flamma cantatis, quae illos urget, christifideles omnes accendere
conantur, omnia mundana despiciunt ut spirituali tantum proximorum b o n o
prospicere possint, nihil aliud exoptant nisi ut homines Iesu Redemptori
illo coniuncti sint amore, quo ipse Filius D e i usque ad mortem homines
dilexit. Quos profecto inter insignes viros recensendus est Claudius de la Colombire, moderator spiritualis sanctae Margaritae Mariae Alacoque, quam
Iesus ipsemet prae ceteris adhibere dignatus est ad stabiliendum aeque ac
dilatandum Sanctissimi Cordis sui cultum, ut nostrae miserrimae aetatis
homines cuiusvis generis condicionisve in Corde illo sanctissimo securum
refugium, asylum tutissimum, veramque p a c e m reperire queant. Id enim
ad effectum sancta eadem monialis feliciter perduxit, coadiutore Venera-

478

Acta Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

bili Servo Dei Claudio de la Colombire, qui ob ardens suum studium


atque admirabilem sollicitudinem in ipsum Sanctissimi Cordis Iesu cultum
provehendum propagandumque non m o d o sagacem animorum moderatorem sed etiam virum Spiritus Domini plenum, atque omnibus sponsorem
de voluntate Dei sese ostendit. Suum ortum habuit ipse Claudius in oppido
Sancti Symphoriani de Ozon, tunc temporis Viennensis nunc Gratianopolitanae dioecesis intra fines, die secunda Februarii, anno millesimo sexcentsimo quadragesimo primo, ex honestissimis parentibus, qui omni cura
atque industria

illum christianis institutionibus educarunt; atque

assi-

duae genitorum operae plane respondit puerulus, qui iam a teneris unguiculis pueritia quaeque ita fastidivit, ut in exercitium tantum virtutum
studiorumque incumberet. Decennis lugdunense a Nostra Domina, quod
e Societate Iesu presbyteri moderabantur, conlegium ingreditur, ex quo
post peractum ibi grammaticae curriculum in alterum a Sanctissima Trinitate conlegium transiit, ut in'ipso humanioribus litteris ac philosophiae
operam suam navaret. Eisdem vero in conlegiis non m o d o mirabiles
in studiis progressus fecit, sed etiam, inter Marianos sodales adlectus,
firme matureque statuit in corde suo, mundanis vanitatibus spretis relictisque, Deum solum sequi atque illius tantum gloriam hominumque
salutem in posterum procurare. Ad quod facilius assequendum, variis
diversisque difficultatibus superatis, ob tot tantasque rationes de re catholica optime meritam Societatem Iesu ingressus est. In tyrocinio autem
Venerabilis Dei Famulus ita continenter se gessit,

ut sodalibus aetate

provectioribus ac virtute probatissimus tanquam exemplum

regularum

observantiae atque alumnus divi patris Ignatii omnibus virtutibus ornatus


omnibus proponi posset. Tyrocinio cum omnium laude expleto, primisque
religiosis votis nuncupatis, ad praelaudatum conlegium a Sanctissima
Trinitate reversus, inibi munere functus est professoris eloquentiae. M o x
Lutetiae Parisiorum theologicis disciplinis vacavit eademque in civitate
magna cum animi sui laetitia sacerdotio auctus est. Lugduni postea concionator et confessarius electus in animorum ministerium totus incubuit;
iisdemque sacris in officiis explendis tempestiva doctrina, prudentia studioque haud communibus donatum omnibus se praebuit. Tertium vero
probationis annum aggressus de more, eademque schola fortiter affectus, tunc temporis heroico plane v o t o , usque ad

obitum adamussim

servato, sese adstrinxit singulas vel minimas etiam

Ordinis sui regulas

perfecte adimplendi. Tandem die secunda Februarii anno MDCLXXV in


domus Sancti Iosephi sacello, animi sui plena Dei voluntati deditione,
sollemnia v o t a nuncupavit. Illico Parodium profectus est ut ibi parvo
Societatis conlegio praeesset itemque concionatoris munus expleret; quod

Acta Pii

PP.

479

XI

divino Consilio factum esse videtur, cum ex eo ipso tempore Venerabilis


Dei Famulus Sanctam Margaritam Mariam, tunc temporis in parodiensi
monasterio Visitationis monialem, moderatus sit; eandemque consiliis,
prudentia, bortationibus adeo in D o m i n o adiuvent, ut magnam ipsimet,
quae in angustiis vexationibusque versabatur, tranquillitatem spiritualem
restitueret. Mirabilis plane fuit moderandi ratio,

quam Venerabilis Dei

Servus tunc adhibuit, prudentissimam quidem ac Spiritu Dei perfusam;


adeo ut ad id muneris divinitus electus esse haud immerito existimaretur,
et non m o d o ab ipsa sancta Margarita Maria vel ab aliis piis e parodiensi
Visitationis monasterio mulieribus, sed a ceteris etiam omnibus cuiusvis
generis et condicionis, quorum animos ad D e u m atque ad aeternam veritatem direxerat, adhuc in terris vitam agens uti Sanctus haberetur. Ml
mirum itaque si, virtutibus tam perspicuis ornatus, qua concionator ad
Ducissam Eboracensem missus sit in aula Regis Angliae, in qua verum,
procul ab omnibus mundanis rebus et vanitatibus, quae regiis auLis propria
sunt, quasi in recessu solitudinis atque in sancto virtutis domicilio vitam
ipse transegit, ibique corpus suum omni mortifcatinum genere cruciavit,
tot tantosque labores pro gloria Dei provehenda atque animorum salute
obtinenda exantlavit, impenso caritatis ardore solertissime, et haereticos
ad veram Fidem convertit, et infideles ad D e u m adduxit. Iniuriis propterea, contumeliis persecutionibus que Venerabilem Dei Famulum opprimunt haeretici, qui ob eiusdem peculiare rei catholicae studium tanto
vitae nitore auctum sic eidem adversantur, ut antea in carcerem conicere,
dein ipsum pellere in exsilium quoquo pacto curent. In patriam tandem
rediit; ibique, quamvis vexationum caussa carcerisque rigorum,

quos

iam in Anglia tulerat, graviter aegrotaret, nihil tamen de consueto caritatis ardore remittens, denuo animorum ministerio, indefessa continentique sollertia, functus est, eodemque tempore devotioni provehendae dilatandoque cultui Sacratissimi Cordis Iesu quam maxime

operam

suam

praestitit. Dein Parodium reversus, eo in conlegio ut Dei voluntati pareret


moratus est, ibique se Sacro Cordi Iesu totum committens, forti ac fidenti
animo vitae mortalis finem expectavit. Die vero dominica decima quinta
Februarii, anno millesimo sexcentsimo octogesimo secundo, circa horam
vespertinam septimam, Venerabilis Dei Famulus secundum supra quadragesimum annum agens placidissime in D o m i n o obdormivit. Dei Famuli
exuvias, quae in ecclesia conlegii Parodiensis antea inhumatae, ob rerum
publicarum saeculo decimo octavo vel decimo nono eversiones, varia in
loca dein translatae, atque apud sorores monasterii Visitationis diu servatae, nunc exstant Parodii in d o m o Societatis Iesu, pie continenterque
christifideles inviserunt ab ipso tempore mortis eiusdem Venerabilis Dei

480

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Servi, quem ipsa sancta Margarita Maria Alacoque, mire videns in caelis
gloriosum, sanctum virum

et

iam

potentem

apud D e u m

patronum

declarare non timuit. Demortui quidem Claudii de la Colombire praeclarae sanctitatis fama, illico post eius obitum exorta, progressu temporis
nunquam conticuit, sed vividior etiam in dies facta, ubique terrarum se
se effudit; plane autem dici potest Venerabilis Dei Famuli nomen tam
longe lateque laudatum fuisse, quantum terrarum tenet Sacratissimi Cordis Iesu religio. Nil mirum propterea si post d u o circiter saecula ab obitu
venerabilis assertoris ac vindicis cultus Cordi Iesu Sacratissimo debiti,
de beatorum Caelitum honoribus Servo Dei tribuendis, causa agitari coepta
sit penes Sacrorum Rituum Congregationem. Decessor vero Noster r e c .
m e m . L e o P p . X I I I , omnibus rei momentis attento seduloque studio perpensis, per decretum editum die VIII m. Ianuarii anni MDCCCLXXX Introductionis Causae Commissionem signavit. Absolutis autem iis omnibus,
quae in huiusmodi iudicio pertractanda erant, disceptari coeptum est super
Venerabilis Dei Servi virtutibus; quae tanquam heroica qualitate praeditae et exornatae, sollemni Apostolicae Cathedrae sententia, sedente
memorato Decessore Nostro Leone decimo tertio, tertio Idus Augusti anno
millesimo nongentesimo primo, adprobatae deelarataeque fuerunt. A g i tata dein quaestione de tribus miraculis, quae a D e o patrata ferebantur
per Venerabilis Dei Famuli Claudii de la Colombire intercessionem,
post duas congregationes, antepraeparatoriam scilicet

et praeparatoriam

nec non aliam generalem congregationem, quae coram Nobis die x x n i


mensis Aprilis proxime praeteriti habita est, rebus

omnibus acerrimo

iudicio investigatis, Nosmetipsi octavo Idus Maii huius

anni

millesimi

nongentesimi vicesimi noni tria proposita miracula constare sollemniter


declaravimus, ulteriusque proinde in casu procedi posse. Cum propterea
nihil, secundum Sacri Fori instituta, iam superesset, nisi ut Patres Cardinales Sacrae Rituum Congregationi praepositi ceterique de more consulendi rogarentur, num tuto procedi posse censerent ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli beatificationem, in generali conventu, die vicesima
octava mensis Maii vertentis anni coram Nobis h a b i t o , tum iidem Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales,

tum

qui

aderant Praelati et Con-

sultores unanimi consensu tuto procedi posse responderunt. Nos vero in


re tanti momenti mentem Nostram aperire cunctati sumus ut enixis precibus supernum antea auxilium posceremus. Quod quidem cum impense
fecissemus septimo Idus Iunii proxime praeterito, in qua die Sacratissimi
Cordis Iesu sollemnitas celebratur,

adstantibus dilectis filiis Nostris Ca-

millo Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali Laurenti, Sacrae Rituum Congregationis Praefecto, nec non Alexandro Sanctae Romanae Ecclesiae. Car-

Acta Pii PP.

XI

481

dinali Verde, Causae relatore, itemque reverendus dominis Angelo Mariani,


memoratae Rituum Congregationis a Secretis, et Carolo Salotti, Sanctae
Fidei promotore, ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli Claudii de la
Colombire Beatificationem tuto procedi posse auctoritate Nostra pronunciavimus. Quae cum ita sint, precibus permoti plurium Episcoporum,
nec non universae Societatis Iesu, auctoritate Nostra apostolica, praesentium Litterarum tenore facultatem facimus ut Venerabilis Dei Famulus
Claudius de la Colombire, presbyter professus e Societate Iesu, Beati
nomine in posterum nuncupetur, eiusque corpus ac lypsana, seu r e l i quiae, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae fidelium venerationi proponantur; itemque permittimus ut imagines eiusdem
Servi Dei radiis decorentur. Praeterea, eadem auctoritate Nostra, c o n c e dimus ut de illo quotannis Officium recitetur de Communi Confessorum
non pontificum cum lectionibus propriis per Nos adprobatis, et Missa de
eodem Communi cum orationibus propriis, per Nos pariter adprobatis,
celebretur, servatis servandis, sed tamen in dioecesi dumtaxat Gratianopolitana, in qua Dei Famulus natus est, atque in dioecesi Augustodunensi in
qua idem Venerabilis Dei Servus migravit ad Dominum; itemque in templis
ac sacellis ubique terrarum sitis, quibus utitur Societas Iesu, ab omnibus fidelibus, qui Horas canonicas recitare teneantur, et, quod ad Missas
attinet, ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus, qui
ad ecclesias in quibus festum agitur conveniant. Denique largimur ut sollemnia beatificationis Venerabilis Dei Famuli Claudii de la Colombire,
servatis servandis, in dioecesibus supradictis celebrentur nec non in ecclesiis sive sacellis memoratae Societatis Iesu, diebus legitima auctoritate
designandis, intra annum postquam eadem sollemnia in sacrosancta P a triarchali Basilica Vaticana peracta fuerint. N o n obstantibus constitutionibus atque ordinationibus apostolicis nec non decretis de non cultu editis,
ceterisque contrariis quibuslibet. Volumus autem ut praesentium Litterarum exemplis, etiam impressis, d u m m o d o manu Secretarii Sacrae R i t u u m
Congregationis subscripta sint, et sigillo Cardinalis Praefecti obsignata,
eadem prorsus fides in disceptationibus, iudicialibus quoque, habeatur,
quae voluntatis Nostrae significationis hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v i
mensis Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P, CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

482

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

il t
VENERABILIS DEI FAMULUS DEE, G0MIDAS KEUMURGIAN SEU COSMA DE C ABBONIAMO, PRESBYTER, ET PAROCHUS ARMENUS, BEATUS RENUNTIATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Martyrum corona ab incunabulis
Ecclesiae ad nostra usque tempora Christi relligio continenter redimita
fulsit; ingenti enim numero ad catholicas veritates testandas martyres ubique locorum, omnique tempore, ex quacumque natione sanguinem suum
fuderunt. Persecutores pariter ex quacumque exstitere natione, ordine, condicione, ac non m o d o adversam probati notique nominis Christi, sed etiam
falsi fratres saepe fuerunt. Sic quidem evenit Servo Christi Cosmae de Carboniano, qui ex nobilissima ac tam inf elice Armenorum natione, opera praesertim primorum suae gentis, martyrium occubuit. Ex nobili genere, anno
millesimo sexcentsimo quinquagesimo sexto natus est Constantinopolitana in civitate Der Gomidas Keumurgian, quem etiam vocant Cosmam
de Carboniano. A d h u c adulescens, magistro quodam schismaticorum
armenorum Praesule, in litteris valde profecit, atque acri ingenio donatus o m n i u m cum laude in philosophiam aeque ac theologiam incubuit.
Suae gentis more postea duxit uxorem atque in omnibus pater familias
christianus in exemplum adducendus fuit. Dein sacerdotio auctus atque
ad Constantinopolitanum clerum adscriptus, adeo vitae integritate virtutibus que, quibus fulgebat, doctrina rei sacrae, quam alios docebat,
sodalium, populique existimationem et reverentiam sibi conciliavit, ut,
archipresbyterali dignitate insignitus, ecclesiae paroeciali Sancti Georgii
Sulumanistiriensis a moderatoribus suis praepositus sit. Suscepto autem
munere functus est sollertia studioque haud communibus; pietate vero in
D e u m perspicua, eximia in fideles caritate, instituto morum praestanti
enituit; in divinarum Scripturarum lectione studioque sedulus, D e o tantum
servire contendit ac veritatem addiscendam continenter quaesivit. Ob
instantem profecto suum erga veritatem amorem, Dei gratia, catholicam
religionem tandem cognoscere meruit, eandemque toto pectore amplecti.
Ex eo ipso tempore, plane divino consilio respondens, Apostolicam et R o m a nam fidem tuendam provehendamque curavit. Nil mirum propterea si ex
vehementioribus atque errore magis irretitis schismaticis plures de medio
tollere statuere Dei Servum, qui, argumentosus contionator atque insignis,
ceteris nationis suae ut, schismate abiurato, ad romanam unitatem redi-

Acta Pii PP. XI


,

483

rent faene suadebat. Animos quidem mentesque auditorum alliciebat tum


optima contionandi methodo tum nitore vitae, quam in exemplum ducebat.
Caritate erga proximum conspicuus, decem annos Venerabilis Dei Famulus
pro spirituali Armenorum salute impense laboravit, angustiis vexationibusque spretis, quibus adversariisine intermissione vehementer illum angebant,
iugiter totum Dei voluntati sese committens, aliquando etiam exoptans,
ut omnes ad unitatem Fidei reducerentur, pro vera Iesu Christi doctrina
mortem subire. E u m tandem per v i m rapiunt noctu de d o m o eius adversari!
ac milites turcarum a primoribus ducti factionis haereticorum, qui potissim u m eiusdem mortem expetebant. Postridie vero non sine contumeliis,
iniuriis verberibusque, crimine eversionis rerum turcarum accusatus, in
carcerem conficitur. Pluries ad tribunalia ductus, coram magistratibus crimina fals sibi tributa facile dissolvit; at interea fortiter catholicam fidem
ita confessus est, ut denique a quodam iudice, quem amplissimis muneribus
haeretici subornaverant, capite damnatus sit. Oblatam sibi postea libertatem ea condicione ut ad Mahumetanorum relligionem transiret, atque honores, quos in praemium princeps turcarum, tanti viri virtute commotus, ei
pollicebatur, viriliter recusavit. Die vero quinta Novembris anni millesimi
septingentesimi septimi, sacra antea in carcere exhomologesi expiatus et
Eucharistia refectus, fortis christianus et Christi Servus s y m b o l u m Apostolicum ex corde recitans, capite obtruncato, occisus est. Martyris corpus,
funere conf ertissimo ad Graecorum templum delatum atque in a vitum
sepulcrum honorifice humatum, pie dein invisere catholici et schismatici,
qui ex ipsis gloriosi eiusdem obitus diebus ad nostra usque tempora non
m o d o Venerabilis Servi Dei memoriam, sed eiusdem quoque reliiquias
magna pietate studioque servarunt, tanquam reliiquias veri Christi Martyris, iam potentis apud D e u m intercessoris ad obtinendas gratias invocandi. His itaque attento studio perpensis, Nos ipsi undecimo Kalendas
Maias vertentis anni millesimi nongentesimi vicesimi noni, die dominica
tertia post Pascha, de ipsius Cosmae de Carboniano martyrio martyriique
causa constare sollemniter decrevimus. H o c

autem Nostrum iudicium

paraverant historicae notitiae ex authenticis documentis et iuratis testium


depositionibus collectae,

quas l o c o processus informativi rec.

Decessor Noster Pius P p . IX habendas

mem.

esse benigne indulsit; eisdem-

que accesserunt decretum huius Causae Introductionis, item conventus de


more, antepraeparatorius, scilicet, die vi mensis Martii anno MDCCCCXXVIII
habitus et praeparatorius die x v Ianuarii huiusmet anni coactus; ac
demum Sacrorum Eituum generalis

congregatio,

quae die ix mensis

Aprilis proxime praeteriti, in Aedibus Vaticanis coram Nobis convocata,


communi

sententia

eorum

qui

convenerant,

de eodem

Famuli Dei

484

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

martyrio ac de causa martyrii constare affirma vit. Super signis sive


miraculis propterea dispensatum est. Qua re cum illud unum superes set ut Sacrorum Eituum Gardinales et Consultores rogarentur, an, stante
adprobatione martyrii causaeque martyrii, nec non dispensatione a signis
sive miraculis, tuto procedi posse censerent ad sollemnem eiusdem Cosmae
de Carboniano beatificationem, in generalibus comitiis die septima praeteriti mensis Maii, coram Nobis habitis tum iidem Sanctae Romanae Ecclesiae
Cardinales tum qui aderant Praelati et Consultores tuto procedi posse responderunt. Nos tamen in re tanti momenti mentem Nostram aperire eunctati
sumus ut enixis precibus supernum antea lumen poseeremos. Quod quidem
cum fecissemus Feria secunda Pentecostes, religiosissime litato Eucharistico
Sacrificio, adstantibus dilecto filio Nostro Camillo Sanctae Romanae E c clesiae Cardinali Laurenti, Sacrae Rituum Congregationis Praefecto, nec
non dilecto filio Nostro Francisco Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali
Ehrle, Causae ponenti, Remque reverendus dominis Angelo Mariani, eiusdem Sacrorum Rituum Congregationis a Secretis, et Carolo Salotti, Fidei
promotore generali, tuto procedi posse ad sollemnem Venerabilis Dei Famuli
Cosmae de Carboniano beatificationem sollemniter ediximus. Quapropter
precibus permoti Episcoporum ex Armenorum natione nec non catholicorum ex eadem nobilissima gente, auctoritate Nostra Apostolica concedimus
ut Venerabilis Dei Servus Der Gomidas Keumurgian, alias Cosma de Carboniano nuncupatus, presbyter et parochus armenus, Beatus in posterum
vocetur, eiusdemque corpus seu relliquiae publicae fidelium venerationi
proponantur, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferenda; itemque permittimus ut eiusdem Dei Servi imagines radiis decorentur. Praeterea, eadem Nostra auctoritate, largimur ut quotannis de eodem Dei Famulo
Ofiicium recitetur de Communi unius Martyris cum Lectionibus propriis
per Nos adprobatis, et Missa pariter de eodem Communi, servatis rubricis,
cum orationibus propriis per Nos item adprobatis celebretur. Huiusmodi
vero Officii recitationem Missaeque celebrationem fieri dumtaxat concedimus in archidioecesi Constantinopohtana Armenorum, in qua Dei Famulus natus est ac migravit ad D o m i n u m , nec non in omnibus templis ubique
terrarum sitis, quae ad nationem Armenorum pertineant, ab omnibus fidelibus, tam saecularibus quam regularibus, qui Horas canonicas

recitare

teneantur, et quod ad Missas attinet, ab omnibus presbyteris ad templa


continentibus, in quibus eiusdem Beati festum celebretur. Denique statuimus
ut sollemnia Beatificationis eiusdem Venerabilis Dei Servi Cosmae de Carboniano, servatis servandis, in archidioecesi supradicta, die ab Ordinario
designando, nec non in tempus praedictis peragantur intra annum ab iisdem
sollemnibus in Sacrosancta Patriarchali Basifica Vaticana rite peractis.

485

Acta Pii PP. XI

Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis ac decretis


de non cultu editis ceterisque contrariis quibuslibet. Volumus autem, ut
praesentium Litterarum exemplis etiam impressis, d u m m o d o manu Secret a m enunciatae Sacrorum Rituum Congregationis subscripta sint et sigillo
Praefecti munita, eadem prorsus fides adhibeatur, quae Nostrae voluntatis
significatione hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i n
mensis Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

IV
VENERABILIS DEI SERVUS FRANCISCUS MARIA A CAMPORUBEO, LAICUS PROFESSUS ORDINIS MINORUM S. FRANCISCI CAPUCCINORUM, BEATUS RENUNTIATUR.
PIUS PP. XI
Ad perpetuam rei memoriam. Mites corde et pauperes spiritu in
Evangelio beati nuncupantur; ipsorum est enim regnum caelorum; quod
ad

adipiscendum

humilitate,

mansuetudine,

paupertate,

in

Ecclesia

Christi coetus quoque hominum peculiares seu Ordines aliquando constituuntur; qui ab incunabulis suis ad

nostra usque tempora viris ful

sere continenter, qui spectatissimas easdem virtutes ad exemplum coluere.


Quos inter coetus vere memorandus est Capuccinorum Ordo, qui, quamvis sextodecimo tantum saeculo exortus, tot tantisque tamen suis potest
gloriari sectatoribus, quos, c u m praesertim animi candore et simplicitate
enituerint, in virorum Evangelii numerum, qui mites sunt corde et pauperes spiritu, referre debemus. Hisce vero Franciscus Maria a Camporubeo, laicus professus praelandati Ordinis Minorum Sancti Francisci
Capuccinorum, temporibus nostris est quoque adiungendus, qui, vitam
adhuc mortalem agens, quamvis iugiter frater

operarius, Patris sancti

nomen merito sibi comparavit. Ventimiliensis dioecesis intra fines in


parvo v i c o , quem vocant a Camporubeo, Dei Servus die vicesima septima Decembris anno millesimo octingentesimo quarto natus est; eiusque
parentes, agricolae honesta vita spectati, illum ad sacrum fontem Ioann e m nuncuparunt. A teneris unguiculis puer ad pietatis opera se maxime
proclivem ostendit, ac spiritualibus parochi curis, cui instituendus a parentibus traditus fuerat, plane respondit. Adulescens, pascendo gregi paterno

486

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

addictus, pie Sacrificio Missae cotidie adstabat; in iuvenilibus vero solaciis


fastidiens, vel ad orandum incumbebat vel aetate aequales christianam
catechesim docebat. Postea perfectioris vitae christianae institutum aggrediens, biennium Sexti in coenobio Fratrum Conventualium mansit; sed ad
austeriorem vitam Dei gratia vocatus, primum Vulturii apud Capulatos
humili tertiarii condicione fuit, dein Ianuam missus ut in Sancti Barnabae
conventu tyrocinium expleret, ibi, sumpto religioso Francisci Mariae nomine, mense Decembri anni millesimi octingentesimi vicesimi sexti sollemnia v o t a nuncupavit. Haud multo post a moderatoribus translatus est in
alterum sub titulo Virginis Immaculatae Ianuensem conventum, in quo
usque ad obitum suum vixit. In eadem autem d o m o , iuvenis adhuc, per
septennium humillimo animo ac libentissimo muneribus functus est, quae
iuxta Ordinis consuetudines fratribus operariis imponi solent; in eisdemque
peragendis, sereno atque hilari vultu iugiter procedens, absoluta moderatorum suorum etiam arduis et perdifficilibus mandatis obedientia, continenti rigidoque silentio, nitida regularum observantia in exemplum enituit.
Pari vero sollertia ac diligentia officium postea sibi commissum quaeritandi
stipem pro conventu conventusque valetudinario explevit. Sed tunc humile
huiusmodi atque obscurum munus Dei Servus mirabiliter ad dignitatem
atque efficaciam evexit veri apostolatus, quem tum in viis, tum in plateis,
in officinis aliquando, in tabernis quoque cotidie exercuit. Cum enim D e i
Servus, sui muneris caussa, inter populares plebeosque ianuenses assidue
versaretur, magnam habuit miseriae omne genus et calamitatum notitiam,
quibus praesertim vulgus affligitur ac debilitatum proptereaque eximia
c o m m o t o s in proximum caritate, ex quacumque causa rationeque opportunitatem arripiens, toto animo in pauperes indigentesque adiuvandos, ad
eorundem salutem aeternam intentus, consiliis quoque hortationibusque
incumbebat; afnictationesque animorum reficiens, iniurias quandoque sibi
inlatas serena fronte sustinens, necessaria pro Christi amore sibi denegans;
continenter prudens in rebus agendis, iugiter erga moderatores maioresque
obsequens; humilis, benignus usque ad obitum perfectum fratris quaesitoris exemplum se omnibus praebuit. Castitatis autem ac paupertatis amore
flagrabat, pietate in D e u m ac singulari devotione in Deiparam atque in
patronos suos Franciscum Asisiatem et Antonium Patavinum enitebat.
Christianis profecto virtutibus omnibus praeter communem m o d u m ornatus, donisque supernaturalibus etiam praeditus, a piis pariter atque ab
impiis, a viris dignitate ac scientia praestantibus aeque ac a vulgo uti
sanctus, habebatur. Anno vero millesimo octingentesimo sexagesimo s e x t o
Cum pestifer morbus lanuensi in urbe grassaretur, Dei Famulus ut tantum
a suorum civium capitibus arceretur exitium, misericordia motus, D e o suam

Acta Pii PP. XI

487

generose vitam obtulit; oblatumque holocaustum sibi acceptum fuisse Deus


significavit, cum brevi Frater Franciscus Mariae a Camporubeo in m o r b u m
ceciderit, ac die decima septima Septembris pie sancteque migraverit ad
D o m i n u m . Sed Famulo Dei demortuo, vis quoque furentis morbi cito deferbuit, ac penitus brevi tempore exstincta est. Venerabilis Famuli Dei corpus
in coemeterio, quod Stagliene- nuncupant, rite compositum ac pie reconditum, postea ianuensium pietate impensisque a communi sepulcro in monimentum marmoreum translatum est; ibique illud cives cuiusvis generis
atque ordinis grati memoresque hodie adhuc invisunt. Increbrescente vero
magis magisque in dies humilis laici professi ex Ordine Capuccinorum fama
sanctitatis, ordinaria quoque inquisitione de hac re in curia Ianuensi expleta, penes Sacrorum Eituum Congregationem causa agitari coepta est
de Beatorum caelitum honoribus ipsi Dei Servo tribuendis, ac rec. m e m .
Decessor Noster Leo P p . X I I I die nona Augusti anno millesimo-octingentesimo nonagsimo sexto Introductionis Causae Commissionem signavit.
Probationibus dein absolutis de heroicis virtutibus ipsius Dei Famuli, N o s ,
sollemni decreto, decimo sexto Kalendas Ianuarias anni millesimi nongentesimi vicesimi secundi edito, Venerabilis Dei Servi Francisci Mariae a
Camporubeo virtutes heroicum attigisse fastigium pronunciavimus. Agitata dein quaestione de duobus miraculis, quae a D e o patrata ferebantur
per eiusdem Venerabilis Dei Famuli intercessionem, post duas congregationes, antepraeparatoriam scilicet die x i x mensis Iunii anno MDCCCCXXVIII
habitam et praeparatoriam die x x v i mensis Februarii vertentis anni coactam, nec non aliam generalem congregationem, coram Nobis celebratam
die septima praeteriti mensis Maii, rebus omnibus acerrimo iudicio investigatis, Nosmetipsi tertio decimo

Calendas Iunii huius anni millesimi

nongentesimi vicesimi noni duo proposita miracula constare sollemniter


declaravimus, ulteriusque proinde in casu procedi posse. Cum autem esset
de gradu heroico virtutum ac de miraculis prolatum consilium, illud tantum supererai discutiendum, num Venerabilis Dei Famulus inter Beatos
coelites tuto foret recensendus. H o c dubium propositum est a venerabili
fratre Nostro Ianuario Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali Pignatelli di
Belmonte, Episcopo Albanensi, Causae Relatore, in Comitiis generalibus
coram Nobis habitis die x x v n i mensis Maii nuper elapsi, omnesque qui aderant t a m Cardinales quam Sacrorum Rituum Consultores ac Praelati unanimi consensu affirmative responderunt. Nos tamen in re tanti momenti
Nostram mentem aperire distulimus donec enixis precibus a Patre luminum subsidium posceremus. Quod c u m impense fecissemus, tandem die
septima Iunii, in qua sollemne est actum festum Sacratissimi Cordis Iesu,
divinis devotissime operati, accitisque dilecto filio Nostro Camillo Sanctae

488

Acta Apostolicae Sedas - Commentarium- Officiale

Eomanae Ecclesiae Cardinali Laurenti, Sacrorum E i t u u m Congregationi


Praeposito, nec non venerabili fratre Nostro Ianuario S. E. E. Cardinali
Pignatelli di Belmonte, Episcopo Albanensi, Causaeque Eelatore, una c u m
reverendus dominis Angelo Mariani Sacrorum Eituum Congregationis a
Secretis, et Carolo Salotti, Sanctae Fidei Promotore generali, ad sollemnem
Venerabilis Dei Famuli Francisci Mariae a Camporubeo beatificationem
tuto procedi posse, auctoritate Nostra, ediximus. Quae c u m ita sint, universi Ordinis Minorum Sancti Francisci Capuccinorum v o t a implentes,
auctoritate Apostolica Nostra, praesentium Litterarum tenore facultatem
facimus ut Venerabilis Dei Servus Franciscus Maria a Camporubeo, laicus professus praelaudati Ordinis Capuccinorum, Beati nomine in posterum
nuncupetur; atque eius corpus ac lipsana, seu reliquiae, non tamen in
sollemnibus supplicationibus deferenda, publicae fidelium venerationi proponantur; eiusdemque imagines radiis decorentur. Praeterea eadem Nostra
Apostolica auctoritate largimur ut de illo quotannis recitetur Officium de
Communi Confessorum non pontificum c u m lectionibus propriis per Nos
adprobatis, et Missa de eodem Communi c u m orationibus propriis, pariter
per Nos adprobatis, celebretur, servatis servandis, sed tamen in dioecesi
dumtaxat Ventimiliensi, in qua Dei Famulus natus est, atque in archidioecesi lanuensi in qua idem Venerabilis Dei Servus ad. D o m i n u m migravit;
itemque in templis ac sacellis ubique terrarum sitis, quibus utitur Ordo
Minorum Sancti Francisci Capuccinorum, ab omnibus fidelibus, qui Horas
canonicas recitare teneantur, et, quod ad. Missas attinet, ab omnibus sacerdotibus tam saecularibus quam regularibus, qui ad ecclesias in quibus
Beati festum agitur conveniant. Denique concedimus ut sollemnia beatificationis Venerabilis Dei Famuli Francisci Mariae a Camporubeo, servatis
servandis, in dioecesibus supradictis celebrentur, nec non in templis sive
sacellis memorati Ordinis Capuccinorum, diebus legitima auctoritate designandis intra annum postquam eadem sollemnia in sacrosancta Patriarchali
Basilica Vaticana peracta fuerint. N o n obstantibus constitutionibus et
ordinationibus Apostolicis nec non decretis de non cultu editis, ceterisque
contrariis quibuslibet. Volumus autem ut praesentium Litterarum exemplis,
etiam impressis, dummodo manu Secretarii Sacrae Eituum Congregationis
subscripta sint, et Sigillo Cardinalis Praefecti obsignata, eadem prorsus
fides in disceptationibus, iudicialibus quoque, habeatur, quae voluntatis
Nostrae significatione hisce Litteris ostensis, haberetur.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x x
mensis Iunii anno MDCCCOXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPAKRI, a Secretis Status.

Suprema S. Congregatio S. Officii

489

ACTA SS. CONGREGATIONUM

S U P R E M A S A C R A C O N G R E G A T I O S.

omen

I
DECRETUM
PROSCRIPTIO
Feria

IV, die

LIBRI

3 Iunii

1929

In generali consessu Supremae Sacrae Congregationis S. Officii, E m i


ac R m i D D . Cardinales, rebus fidei et morum tutandis praepositi, praehabito D D . Consultorum v o t o , praedamnatum esse declararunt, iuxta
can. 1399, 2, 3, 4, et in Indicem librorum prohibitorum inserendum mandarunt, tum in originali lingua dana, tum in versione germanica, opus,
cui titulus:
DITLEF NIELSEN, Den hisioriske Jesus. Forlagt af H. Aschehoug et C o .
Kobenhavn, 1924.
DITLEF NIELSEN. Der geschichtliche Jesus. Deutsche Bearbeitung v o n
HILDEBRECHT HOMMEL nach dem erweiterten dnischen Original. Meyer
und Jessen Verlag, Mnchen.
Et insequenti Feria V, die 4 eiusdem mensis et anni, Ssmus D. N.
D . Pius divina P r o v . P p . X I , i n solita audientia R . P . D . Adsessori
S. Officii concessa, relatam sibi E m o r u m Patrum resolutionem approbavit, confirmavit et publicari iussit.
D a t u m R o m a e , ex aedibus S. Officii, 27 Iulii 1929.

A. Subrizi, Supremae S. C. S. Officii, Notarius.

ACTA, vol. XXI, n. 10. 3-8-S29.

33

490

Acta Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

II
DUBIUM
Huic Supremae Sacrae Congregationi Sancti Officii proposito dubio:
U t r u m licita sit masturbatio directe
quo

procurata ut obtineatur sperma,

contagiosus morbus, blenorragia scientifice detegatur et quantum

fieri potest curetur


E m i ac R e v m i D D . Cardinales Inquisitores generales rebus fidei ac
morum

tutandis

praepositi,

praehabito

R R . P P . Consultorum v o t o ,

feria I V , die 24 Iulii 1929, respondendum esse censuerunt:

Negative.

Et in sequenti feria V I , die 26 eiusdem mensis et anni, Ssmus D. N.


D. Pius divina Prov. Pp. X I , in audientia R. P. D. Assessori S. Officii
impertita, relatam sibi

Emorum

Patrum

resolutionem

approbavit et

publicandam iussit.
Datum Romae, ex aedibus S. Officii, die 2 Augusti 1929.
A. Subrizi, Supremae S. C. S. O. Subst. Notarius.

SACRA

CONGREGATIO

DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM

NORMAE OBSERVANDAE IN PROCESSIBUS SUPER MATRIMONIO RATO ET NON


CONSUMMATO AD PRAECAVENDAM DOLOSAM PERSONARUM SUBSTITUTIONEM.
1

In processibus conficiendis super matrimonio rato et non consummato

aliquando malo fato evenire potest, quod quis coram tribunali ad deponendam, aut ad se s u b i c i e n d u m peritorum examini physicorum sistens,
alteram personam in ius vocatam, aut quomodolibet in processu partem
habentem, dolo substituat. Praesertim in magnis urbibus, ob tam facilem
et frequentem de uno in alium l o c u m transmigrationem, h o c facinus est
praecavendum.
Haec Sacra Congregatio proinde de sanctitate tanti Sacramenti sollicita, et ne iudicialis inquisitio ad fraudes potius texendas quam ad veri-

491

S, Congregatio de disciplina Sacramentorum

tatem cognoscendam inserviat, in huiusmodi processibus has normas


servandas esse decrevit.
1. 1. Officiales huiusmodi causis instruendis praepositi in processus
instructione de identitate personarum, quae in tribunali sistunt, et in primis oratoris partisque conventae, diligenter inquirant ; et ad hoc expostulent appositum documentum a potestate ecclesiastica aut civili rite confectum, in originali aut in authentico exemplari in actis asservandum.
2. Authenticum exemplar, si singulas personarum notas in huiusmodi
documentis signari solitas referre non valeat, ut puta imaginem arte photographica expressam, eas tamen sedulo referat, quae unam personam ab
alia non aequivoce distinguant.
3. Q u o d si huiusmodi documentum haberi non possit, per alia aequipollentia documenta, vel per testes, in tuto ponatur personarum identitas:
et huiusmodi documenta aut attestationes in actis pariter serventur.
4. Si vero iudex instructor aut vinculi defensor aut actuarius probe
noscant oratorem seu

oratricem aut

partem conventam, praetermisso

apposito documento identitatis, de certa qua pollent notitia ipsorum in


actis fidem faciant.
2. In iudiciali continuanda inquisitione eaedem cautelae

serventur

quoad testium personas et peritorum quoque, seu obstetricum.


3. Huiusmodi cautelas studiosius, prouti qualitas personarum expostulat, observare oportet, quoties aut orator, aut pars conventa, aut testes
aut periti ex commissione rogatoria apud aliam Curiam excutiendi sint.
4. 1. Quoties orator vel pars conventa physicum experimentum subire
debeat, documenta de personae identitate iam in actis asservata, aut
eorum exemplaria dentur peritis aut obstetricibus, ut ipsis bene explorata sit persona examini subiicienda.
2. Quoties periti, obstetrices aut matrona, respective, quodam in
examine partem habentes, personam explorandam personaliter cognoscant,
adeo ut sit supervacaneum praefata documenta transmittere,

de hac

circumstantia in actis fides fiat.


3. Peracto examine, d u m peritis aut obstetricibus consueta interrogatoria fiunt, ad comparendum coram tribunali citetur etiam persona examini
subiecta, ut de personae identitate interrogationes ei appositae fiant.
4. Quod si persona comparere nolit aut non possit, de identitate
ipsius experimento submissae aeque fiant interrogationes, habita ratione
tum peritorum relationis, tum documentorum, quae ad hunc finem transmissa fuere, ut dictum est in 1.
5. Huiusmodi cautelae severius, prout casus feret, erunt observandae,
si experimentum habeatur apud aliam Curiam ex mandato rogatorio.

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

6. Fieri potest quod nonnullis omissis cautelis, vel iisdem non rite
observatis, aut non satis proficientibus, substitutio personae dolosa accidat et detegatur, idque contingat:
o

I processu adhuc durante;


2 clauso, processu sed nondum R o m a m transmisso;
3 processu iam R o m a m transmisso.
1 - 1. Processu adhuc durante, iudex inquirat an orator seu oratrix
aut pars conventa substitutionem procuraverit; et si hanc pars
comparaverit, et conventa non se opponat,

oratrix

audito vinculi defensore,

decernat partem oratricem iure decidisse instantiam ulterius producendi,


et h o c apposito decreto declaret, in actis asservando.
2 . Si pars conventa se opponat, iudex, aeque audito vinculi defensore,
statuat utrum et quibus adhibitis diligentiis sit ulterius procedendum.
3 . Quod si pars conventa sibi comparaverit dolosam substitutionem,
iudex, audito oratore seu oratrice et vinculi defensore, edicat quid in casu
praestandum sit ad fraudis effectus penitus removendus, et factorum veritatem stabiliendam attentis omnibus casus circumstantiis.
4. Si pars oratrix et conventa in dolosam substitutionem conspiraverint, processualem inquisitionem haud ulterius procedere-posse declaret
et decernat iudex, eidemque finem imponat.
5. Parti oratrici, quae facti poenitens se excuset, et novis adductis
argumentis petat ad ulteriora procedi, iudex instructor, re collata c u m
defensore vinculi, habita ratione praecipue novarum deductionum, et alterius fraudis omni excluso periculo, poterit annuere, decernendo ulteriorem
instructionis prosecutionem.
6. Si substitutio dolo facta sit non a parte oratrice aut conventa,
sed ab alia persona, iudex statuat, accedente defensoris vinculi consilio,
q u o m o d o fraudis effectibus consuli possit, ne veritas aliarum attestationum, aut totus processus labefactetur.
2 - 1. Detecta dolosa substitutione, et clauso iam processu, at R o m a m
nondum transmisso, Ordinarius, audito iudice instructore et defensore
vinculi., statuat utrum ex dolosa substitutione sua vi destituatur integer
processus, aut tantum ex quadam parte; et utrum expediat per actorum
supplementum occurrere dolosae substitutionis vitio.
2. Casu quo dolosa substitutio acciderit ad impetndam oratoris aut
oratricis intentionem, adeo ut eamdem magis confirmari praesumi liceat,
Ordinarius in transmittendis

actis R o m a m , rem

distincte explicet

et

declaret.
3. At non semel expediens erit, servatis servandis, ut acta processus ulterius compleantur, ad facta clarius explicanda.

493

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

'3 Quoties

detegatur dolosa

substitutio,

processu

iam

Romam

transmisso, Ordinarius satagat illico ad banc Sacram Congregationem


transmittere suas animadversiones, audito iudice instructore et vinculi
defensore, referens singulas circumstantias facti, et praesumptam causam
fraudis et occasionem.
7. Ad compescendum huiusmodi facinus, iudices, instructores et Ordinarii prae oculis habeant praescripta canonum 1743 3, 1755 3 et 2362
eaque applicent, congrua congruis referentes.
In his edendis normis, mens est huic Sacrae Congregationi, ut hae
censeantur quid unum efficere cum Regulis editis die 7 Maii 1923; quae iam
uberes fructus attulerunt in processuum instructione super matrimonio
rato et non consummato, atque maiores in posterum allaturas esse sperare
fas est, si istae exactius in usum forensem traducantur et intimius perspiciatur earumdem intentio, quae plurimum in partium ac testium bona
fide fundatur;

haec

autem

asseritur

et

confirmatur per iusiurandum,

quo in praestando, maxime partes exploratum et sibi firme persuasum


habere debent, tantummodo veritati obsequendum esse, ne animabus
suis, et forte filiis, malum paene irreparabile inferant. H o c sedulo iudex
explicare et inculcare numquam praetermittat.
Cum porro E m i ac R e v m i Patres Cardinales Sacrae Congregationi de
disciplina Sacramentornm praepositi, praefatas normas maturo examini
subiecissent, in plenariis Comitiis diei 23 martii c. a. easdem probarunt
et publici iuris fieri, si ita SSmo placuerit, rescripserunt. SSmus autem
D. N. Pius Papa X I , in Audientia die 27 Martii 1929 habita ab infrascripto Secretario S. C, haec omnia adprobare et confirmare dignatus est.
Datum

Romae,

ex

aedibus

eiusdem

Sacrae

Congregationis,

die

27 Martii 1929.

g M.
L.

CARD. LEGA,

Episcopus Tusculanus, Praefectus.

S.
D. Jorio, Secretarius.

494

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

SACRA

CONGREGATIO

CONCILII

AD R. P. D. ACHILLETJM LI WART, EPISCOPUM INSULENSEM, DE QUODAM CONFLICTU INTER OPIFICES HEROSQUE OPERARUM IN REGIONE SUBORTO.
Ulme ei Revme Seigneur. - Cette Sacre Congrgation du Concile, saisie
d'un recours de M. Eugne Mathon, au n o m du Consortium des Patrons de
la rgion Roubaix-Tourcoing, et prie de donner son jugement sur le conflit qui s'est lev entre ledit Consortium et les syndicats ouvriers chrtiens
de la m m e rgion, aprs un attentif et mr examen de la grave et dlicate
question, a pris les dlibrations suivantes, qu'elle communique Votre
Grandeur, dans l'espoir que, notifies aux parties intresses, elles pmssent
faire cesser le diffrend et oprer la concentration de toutes les forces des
catholiques contre les ennemis de la religion et de l'ordre social.
A v a n t tout, la Sacre Congrgation juge opportun de rappeler qu'on
ne saurait mettre en doute la comptence de l'Eglise en pareille matire,
sous le prtexte qu'il s'agit d'intrts purement conomiques. Lon X I I I
proclama cette comptence lorsque, envisageant, dans l'Encyclique Rerum
novarum, les rapports entre patrons et ouvriers, il dclarait: C'est avec
assurance que Nous abordons ce sujet, et dans toute la plnitude de Notre
droit . De m m e Pie X, dans l'Encyclique Singulari quadam, du 24 Septembre 1912, disait: L a question sociale et les controverses qui s'y rattachent relativement la nature et la dure du travail, la fixation du
salaire, la grve, ne sont pas purement conomiques et susceptibles, ds
lors, d'tre rsolues en dehors de l'autorit de l'Eglise . Il sera par consquent utile, et m m e ncessaire, de rappeler aux parties, dans leurs grandes lignes, les principes de la doctrine sociale catholique et les directives
pratiques d'ordre moral, manes de la suprme Autorit ecclsiastique en
vue de rgler les organisations et l'activit des syndicats chrtiens.

L L'Eglise reconnat et affirme le droit des patrons et des ouvriers de


constituer des associations syndicales, soit spares, soit mixtes, et y voit un
moyen efficace pour la solution de la question sociale.
Les matres et les ouvriers eux-mmes peuvent singulirement aider
la solution, par toutes les uvres propres soulager efficacement l'indice gence et oprer un rapprochement entre les deux classes... Mais la
premire place appartient aux corporations ouvrires qui, en soi, embras-

S.

Congregatio

Concilii

495

s e n t a peu prs toutes les uvres... Aujourd'hui, les gnrations tant


plus cultives, les murs plus polices, les exigences de la vie quotidienne
plus nombreuses, il n'est point douteux qu'il ne faille adapter les corpo rations la condition nouvelle. Aussi est-ce avec plaisir que Nous voyons
se former partout des socits de ce genre, soit composes des seuls ouvriers,
soit mixtes, runissant la fois des ouvriers et des patrons; il est dsirer

qu'eues accroissent leur nombre et Vefficacit de leur action (Lon XTIT,

Berum novarum, 15 Mai 1891).


Quand il s'agit de se grouper en socits, il faut bien prendre garde
de ne pas tomber dans l'erreur. Et ici Nous voulons parler nommment
des ouvriers, qui ont certes le droit de s'unir en associations afin de pourvoir
leurs intrts: l'Eglise y consent et la nature ne s'y oppose pas (Lon X I I I ,
Longinqua Oceani, 6 Janv. 1895).
I I . L'Eglise, dans l'tat acUil des choses, estime moralement ncessaire
la constitution de telles associations syndicales.
Jamais assurment, aucune autre poque, on ne vit une si grande
multiplicit d'associations de tout genre, surtout d'associations ouvrires.
D ' o viennent beaucoup d'entre elles, o elles tendent, par quelle voie, ce
n'est pas ici le lieu de le rechercher. Mais c'est une opinion confirme par
de nombreux indices, qu'elles sont ordinairement gouvernes par des chefs
occultes et qu'elles obissent un mot d'ordre galement hostile au n o m
chrtien et la scurit des nations: qu'aprs avoir accapar toutes les
entreprises, s'il se trouve des ouvriers qui se refusent entrer dans leur
sein, elles leur font expier ce refus par la misre. Dans cet tat de choses,
les ouvriers chrtiens n'ont plus qu' choisir entre deux partis: ou s'ins crire dans ces associations prilleuses pour la religion, ou en former eux mmes d'autres et unir ainsi leurs forces afin de pouvoir se soustraire
hardiment un j o u g si injuste et si intolrable. Qu'il faille opter pour ce
dernier parti, est-il personne, ayant vraiment cur d'arracher le plus
grand bien de l'humanit un pril imminent, qui puisse avoir l-dessus
le moindre doute? (Berum novarum).
I I I . L'Eglise exhorte constituer de telles associations syndicales.
Nous exhortons en premier lieu constituer parmi les catholiques
de ces socits qui s -tablissent un peu partout l'effet de sauvegarder
les intrts sur le terrain social. Car ce genre de socits est trs adapt
nos temps: elles permettent leurs membres d'aviser la dfense de
leurs intrts en m m e temps qu' la conservation de la foi et de la
morale (Pie X, aux Archevques et Evques du Brsil, 6 Janvier 1911).
Le m m e Pontife exhortait le Comte Medolago Albani, par une lettre

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

496

du 19 Mars 1904, en ces termes: Continuez donc, cher fils, c o m m e vous


l'avez fait jusqu' prsent, promouvoir et diriger, non seulement des
institutions de caractre purement conomique, mais encore d'autres qui
leur sont apparentes, les Unions professionnelles, ouvrires et patrona ls, tablissant entre elles la bonne entente; les Secrtariats du peuple,
qui donneront des conseils d'ordre lgal et administratif...; les encourage ments les xjIUS rconfortants ne vous manqueront pas .
Et aux Directeurs de l'Union Economique Italienne, il adressait ces
paroles: Quelles institutions devrez-vous de prfrence promouvoir dans
le sein de votre Union? Votre industrieuse charit en dcidera.
( Quant Nous, celles qu'on appelle des Syndicats Nous semblent trs
opportunes .
Benot XV crivait, le 7 Mai 1919, au chanoine Murry, d'Autun, par
l'intermdiaire du Cardinal Secrtaire d'Etat, qu'il dsire voir faciliter
l ' a c c s des syndicats vraiment professionnels, et se rpandre sur toute
l'tendue du territoire franais, de puissants syndicats anims de l'esprit
chrtien, rassemblant en de vastes organisations gnrales, fraternellement
associs, travailleurs et travailleuses des diverses professions. Il sait bien
qu'en formulant ces encouragements, il sert tout ensemble, avec ls int rets les plus sacrs de la classe ouvrire, ceux de la paix sociale, dont il
est le suprme reprsentant, et aussi ceux de la noble nation franaise,
qui lui tient tant cur .
Le Pape Pie X I , glorieusement rgnant, faisait crire, le 31 D c e m bre 1922, par le Cardinal Secrtaire d'Etat M. Zirnheld, Prsident de la
Confdration franaise des Travailleurs Chrtiens: C'est avec le plus vif
plaisir que le Saint-Pre a appris le progrs de ce groupement, qui tche
d ' o b t e n i r l'amlioration des classes laborieuses par la mise en pratique
des principes de l'Evangile tels que l'Eglise les a toujours appliqus
la solution des questions sociales .
Le Saint-Pre forme les meilleurs v u x , afin que les membres catholi ques de vos groupements aient toujours cur de maintenir leur foi v i v e
et leur pit fervente par la frquentation rgulire des diffrentes prati ques religieuses catholiques dans lesquelles ils puisent, avec les moyens
de sanctification personnelle, les ardeurs du zle et du dvouement qu'ils
tmoignent dans les associations syndicales...
I V . L'Eglise veut que les associations syndicales soient tablies et rgies
selon les principes de la Foi et de la Morale chrtienne.
On doit prendre pour rgle universelle et constante d'organiser et de
gouverner les corporations de faon qu'elles fournissent chacun de leurs

S.

Congregatio

Concilii

497

membres les moyens propres lui faire atteindre, par la voie la plus aise
et la plus courte, le but qu'il se propose, et qui consiste dans l'accroisse ment le plus grand possible des biens du corps, de l'esprit, de la fortune.
Mais il est vident qu'il faut viser avant tout l'objet principal, qui est le
perfectionnement moral et religieux; c'est surtout cette fin qui doit rgler
t o u t e l'conomie de ces socits; sinon elles dgnreraient bien vite et
tomberaient, ou peu s'en faut, au rang des socits o la religion ne tient
aucune place (Lon X I I I , Berum novarum).
Tel est prcisment le motif pour lequel Nous n'avons jamais engag
les catholiques entrer dans des associations destines amliorer le sort
du peuple, ni entreprendre des uvres analogues, sans les avertir en
m m e temps que ces institutions devaient avoir la religion pour inspi ratrice, pour compagne et pour appni (Lon X I I I , Graves de communi,
18 Janvier 1901).
Quoi qu'il fasse, m m e dans l'ordre des choses temporelles, le chr tien n'a pas le droit de ngliger les intrts surnaturels; bien plus, les
prescriptions de la doctrine chrtienne l'obligent tout diriger vers le
Souverain Bien comme vers la Fin dernire (Pie X, Singulari quadam,
24 Septembre 1912).
Y. VEglise veut que les associations syndicales soient des instruments de
concorde et de paix, et dans ce but elle suggre Vinstitution de Commissions
mixtes comme un moyen d'union entre elles.
Ceux qui se glorifient du titre de chrtiens, qu'ils soient pris isolment
ou en tant que groups en associations, ne doivent pas, s'ils ont conscience
de leurs obligations, entretenir entre les classes sociales des inimitis et des
rivalits, mais la paix et la charit mutuelle (Pie X, Singulari quadam).
Que les crivains catholiques, en prenant la dfense de la cause des
proltaires et des pauvres, se gardent d'employer un langage qui puisse
inspirer au peuple de l'aversion pour les classes suprieures de la socit...
Qu'ils se souviennent que Jsus-Christ a voulu unir tous les homnies par le
lien d'un amour rciproque, qui est la perfection de la* justice et qui en trane l'obligation de travailler mutuellement au bien les uns des autres
(Instruction de la Sacre Congr. des Affaires Ecclsiastiques Extraordinaires, 27 Janvier 1902).
Ceux qui prsident ce genre d'institutions (ayant pour but de pro mouvoir le bien des ouvriers) doivent se souvenir... que rien n'est plus
propre assurer le bien gnral que la concorde et la bonne harmonie
entre toutes les classes, et que la charit chrtienne en est le meilleur trait
d'union. Ceux-l travailleraient donc fort mal au bien de l'ouvrier qui,

498

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

prtendant amliorer ses conditions d'existence, ne l'aideraient que pour


la conqute des biens phmres et fragiles d'ici-bas, ngligeraient de dispo ser les esprits la modration par le rappel des devoirs chrtiens, bien plus,
iraient jusqu' exciter encore davantage l'animosit contre les riches, en
se livrant ces dclamations amres et violentes par lesquelles des hommes
trangers nos croyances ont coutume de pousser les masses au boulever sment de la socit (Benot XV l'Evque de Bergame, .11 Mars 1920).
. . . Que les droits et les devoirs des patrons soient parfaitement conci lis avec les droits et les devoirs des ouvriers. Afin de parer aux rclama tions ventuelles qui s'lveraient dans l'une ou l'autre classe au sujet
de droits lss, il serait trs dsirable que les Statuts eux-mmes char geassent des hommes prudents et intgres, pris dans son sein, de rgler
le litige en qualit d'arbitres (Lon X I I I , Berum novarum).
Les associations catholiques doivent, non seulement viter, mais encore
combattre la lutte des classes comme essentiellement contraire aux prin cipes du christianisme... Il est opportun, utile et trs conforme aux princi pes chrtiens de continuer, en principe, pour autant que cela est pratique ment possible, la fondation simultane et distincte d'Unions patronales et
d'Unions ouvrires, en crant, c o m m e point de contact entre elles, des
Commissions mixtes charges de discuter et de trancher pacifiquement,
suivant la justice et la charit, les diffrends qui peuvent surgir entre
les membres de ces deux sortes d'Unions ouvrires (Lettre du Cardinal
Gasparri V Union Economique Sociale, 25 Fvrier 1915).

V I . L'Eglise veut que les associations syndicales suscites par des catholiques pour des catholiques se constituent entre catholiques, sans toutefois mconnatre que des ncessits particulires puissent obliger agir diffremment.
Les catholiques doivent s'associer de prfrence des catholiques,
moins que la ncessit ne les contraigne agir diffremment. C'est l un
point trs important pour la sauvegarde de la foi (Lon X I I I aux E v ques des Etats-Unis, 6 Janvier 1895).
Quant aux associations ouvrires, bien que leur but soit de procurer
des avantages temporels leurs membres, celles-l cependant mritent
une approbation sans rserve et doivent tre regardes c o m m e les plus
propres de toutes assurer les intrts vrais et durables de leurs membres,
qui ont t fondes en prenant pour principale base la religion catholique,
et qui suivent ouvertement les directions de l'Eglise: Nous l'avons fr quemment dclar Nous-mme, lorsque l'occasion s'en est offerte dans un
pays ou dans l'autre. Il s'ensuit qu'il est ncessaire d'tablir et de favo riser de toute manire ce genre d'associations confessionnelles catholiques,

S.

Congregatio

Concilii

499

c o m m e on les appelle, dans les contres catholiques tout d'abord, et


aussi dans toutes les autres rgions, partout o il paratra possible
de subvenir par leur moyen aux besoins divers des associs (Pie X,
Singulari

quadam).

V I I . L'Eglise recommande l'union de tous les catholiques pour un travail commun dans les liens de la charit chrtienne.
Oui, la situation le rclame, et le rclame imprieusement: il nous faut
des curs courageux et des forces compactes. Certes, elle est assez tendue
la vue des misres qui sont devant nos yeux: elles sont assez redoutables
les menaces de perturbations funestes que tient suspendues sur nos ttes
la force toujours croissante des socialistes (Lon X I I I , Graves de communi).
Que les ministres sacrs dploient toutes les forces de leur me et
toutes les industries de leur zle, et que, sous l'autorit de V o s paroles et
de V o s exemples, Vnrables Frres, ils ne cessent d'inculquer aux hom mes de toutes les classes les rgles vangliques de la vie chrtienne; qu'ils
travaillent de tout leur pouvoir au salut des peuples, et par dessus tout,
qu'ils s'appliquent nourrir en eux-mmes et faire natre chez les autres,
depuis les plus levs jusqu'aux plus humbles, la charit, reine et matresse
de toutes les vertus. C'est en effet d'une abondante effusion de charit
qu'il faut principalement attendre le salut; Nous parlons de la charit
chrtienne, qui rsume tout l'Evangile et qui, toujours prte se dvouer
au soulagement du prochain, est un antidote trs assur contre l'arro gance du sicle et l'amour immodr de soi-mme: vertu dont l'Aptre
saint Paul a dcrit les offices et les traits divins dans ces paroles: La chant
est patiente; elle est bnigne; elle ne cherche pas son propre intrt; elle
souffre tout; elle supporte tout (Lon X I I I , Herum novarum,).
A la lumire de ces principes et de ces directions, on voit clairement le
chemin qu'il faut suivre pour porter un jugement quitable sur la question.
Et pour commencer par les syndicats ouvriers, on ne peut refuser aux
ouvriers chrtiens le droit de constituer des syndicats eux, distincts des
syndicats patronaux, sans toutefois leur tre opposs. Cela surtout quand,
comme c'est ici le cas, ces syndicats sont voulus et encourags par l'Autorit
ecclsiastique comptente selon les rgles de la morale sociale catholique,
dont l'observation s'impose aux adhrents, de par leurs statuts, dans leur
activit syndicale, o ils doivent s'inspirer surtout de l'Encyclique Berum
novarum.
De plus, il est vident que la constitution de tels syndicats, distincts des
syndicats patronaux, n'est pas incompatible avec la paix sociale, puisque,

500

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

d'une part, ils rpudient par principe la lutte des classes et le collectivisme
sous toutes ses formes, et que, de l'autre, ils admettent la forme de contrats
collectifs pour tablir des rapports pacifiques entre le capital et le travail.
Et les industriels ne doivent pas y voir un acte de dfiance, spcialement dans les circonstances prsentes, quand apparat clairement le besoin
de promouvoir et de favoriser, l'encontre du syndicalisme socialiste et
communiste, des syndicats o les ouvriers chrtiens puissent traiter de leurs
lgitimes intrts conomiques et temporels, sans dommage pour leurs
intrts spirituels et ternels.
Sur ce point, il ne semble pas y avoir divergence entre les deux syndicats en conflit. De fait, M. Mathon, dans son deuxime rapport, dclare
que le Consortium des syndicats patronaux souhaite ardemment

la consti-

tution de syndicats vraiment chrtiens, dfendant les intrts des ouvriers,


confrontant ces intrts avec les siens, discutant en toute libert et en toute indpendance avec les organisations patronales; celles-ci comme ceux-l devant
tudier les causes de dsaccord en toute quit, en toute justice, sans prjudice
des sentiments de charit chrtienne qui doivent animer le cur des uns et des
autres.
La diffrence consiste en ce que le Consortium estime que, jusqu' prsent, les syndicats chrtiens ne sont pas vraiment chrtiens, en d'autres
termes, il estime que dans l'exercice de leur activit ils n'ont pas t effectivement fidles aux principes de la morale sociale chrtienne; et l'appui
de cette affirmation il apporte un certain nombre d'allgations.
Eserve faite des intentions et de la bonne foi des recourants, on voit
aussitt combien est grave l'accusation. Aussi la S. Congrgation, avant de
prononcer aucun jugement, a-t-elle ordonn de multiples et attentives
recherches: elle a recueilli, de sources trs autorises, des informations pleinement dignes de foi, pour apprcier le bien-fond d'un si grave reproche.
Cela fait, la S. Congrgation croit devoir dclarer que, selon des documents irrfragables et d'aprs les preuves recueillies, certaines des allgations sont exagres; d'autres, les plus graves, qui attribuent aux syndicats
un esprit marxiste et un socialisme d'Etat, sont entirement dpourvues de
fondement et injustes.
La S. Congrgation, toutefois, ne nie pas que les syndicats chrtiens
n'aient commis quelques erreurs de tactique et que certains de leurs membres n'aient employ publiquement des expressions qui ne sont pas de tout
point conformes la doctrine catholique.
C'est pourquoi elle veut que les dirigeants soient exhorts pourvoir
plus efficacement l'ducation syndicale chrtienne de tous les membres,
en utilisant les moyens que louablement ils mettent dj en uvre: secr-

S.

Congregatio

Concilii

501

tariats, semaines syndicales, cercles d'tudes, runions de propagandistes,


semaines d'exercices spirituels; afin d'imprgner l'action syndicale d'esprit
chrtien, fait de charit, de justice et modration. Et ce sujet, en v u e
d'une formation sociale chrtienne plus complte et plus adapte de la
jeunesse, la S. Congrgation suggre que dans les patronages et dans les diverses uvres d'ducation l'on donne un enseignement social proportionn
l'intelligence des jeunes (ce qui se fait dans quelques diocses avec
d'excellents rsultats): cet enseignement aura pour effet, non seulement
de les prmunir contre les erreurs auxquelles ils sont exposs, mais
encore de leur faire connatre l'action bienfaisante de l'Eglise dans le
domaine social.
T)e plus, on devra apporter un soin particulier ce que tous, spcialement les dirigeants, aient aussi une connaissance pratique suffisante des
questions techniques, professionnelles et conomiques.
Pour ce qui regarde la constitution, titre exceptionnel, de ce que
l'on appelle un cartel intersyndical, entre syndicats chrtiens et syndicats
neutres ou m m e socialistes, pour la dfense d'intrts lgitimes: qu'on se
rappelle toujours qu'un tel cartel n'est licite qu' la condition qu'il se fasse
seulement dans certains cas particuliers, que la cause qu'on veut dfendre
soit juste, qu'il s'agisse d'accord temporaire et que l'on prenne toutes les
prcautions pour viter les prils qui peuvent provenir d'un tel rapprochement.
Ces remarques faites, la 8. Congrgation dclare qu'elle voit avec faveur
se constituer de ces syndicats ouvriers vraiment catholiques d'esprit et
d'action, et elle fait des v u x pour qu'ils croissent en nombre et en qualit
afin que par leur m o y e n on puisse aussi obtenir le bon rsultat qu'indiquait
et se promettait le Pape Lon X I I I , savoir de prparer un sr refuge
pour les ouvriers inscrits an x syndicats antichrtiens qui sentiraient le
devoir et le besoin de se librer d'un lien qui, pour des intrts purement
conomiques,^ rend esclave la conscience. A tous ces ouvriers, les socits
catholiques peuvent tre d'une merveilleuse utilit: si hsitants, elles les
invitent venir chercher dans leur sein un remde tous leurs maux,
et si repentants, elles les accueillent avec empressement et leur assurent
sauvegarde et protection (Lon X I I I , Berum novarum).
Passant ensuite ce qui concerne directement les industriels du Consortium,

la S. Congrgation a pris connaissance avec un

vif plaisir de

tout ce que le Consortium a fait pour le soulagement de la misre des


ouvriers, ainsi que des magnifiques uvres de bienfaisance patronale qu'il
a dj organises, spcialement par le dveloppement des Allocations familiales , uvre de haute charit en m m e temps que de justice sociale. Ce-

502

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

pendant, s'adressant des catholiques, la S. Congrgation ne peut pas ne


pas les inviter rflchir que, dans la question entre industriels et ouvriers,
pour maintenir la concorde et une paix durable, il ne suint pas de faire
appel des solidarits professionnelles et de multiplier les uvres de
bienfaisance inspires par une philanthropie purement humaine. La vraie
concorde et la vritable paix ne peuvent s'obtenir que par l'adhsion de
tous aux principes lumineux de la morale chrtienne.
De mme, la S. Congrgation flicite ces industriels d'avoir senti et
compris le besoin de constituer eux aussi une organisation patronale, afin
de procurer plus efficacement la paix sociale.
Toutefois, elle n'a pas pu ne pas relever que, bien qu'individuellement
les dirigeants du Consortium fassent ouvertement profession de catholicisme, ils ont constitu de fait leur association sur le terrain de la neutralit. A ce propos, il est b o n de leur rappeler ce qu'crivait Lon X I I I : Les
catholiques doivent s'associer de prfrence des catholiques, moins
que la ncessit ne les contraigne agir diffremment. C'est l un point
trs important pour la sauvegarde de la foi (Lon X I I I , Longinqua
Oceani, 6 Janvier 1895).
S'il n'est pas possible, pour le moment, de former des syndicats patronaux confessionnels, la S. Congrgation estime cependant ncessaire d'attirer l'attention des industriels catholiques, spcialement de ceux qui font
partie de l'Association chrtienne des Patrons du Nord, sur leur responsabilit personnelle dans les rsolutions qui sont prises, afin qu'elles soient conformes aux rgles de la morale catholique et que les intrts religieux et
moraux des ouvriers soient garantis, ou du moins ne soient pas lss. Qu'ils
aient particulirement cur d'assurer, de la part de leur Commission intersyndicale, les gards ds selon l'quit aux syndicats chrtiens, en leur
faisant un traitement sinon meilleur, du moins gal celui qui est fait aux
autres organisations nettement.irrligieuses et rvolutionnaires.
Ces rflexions faites au sujet des deux sortes de syndicats, la S. Congrgation veut que les dfiances disparaissent, que le diffrend cesse et que
des relations justes et pacifiques, conformment aux principes chrtiens,
s'tablissent dsormais entre les deux syndicats. Que les membres de l'un
et de l'autre se souviennent des grandes responsabilits sociales qu'ils ont
c o m m e catholiques: car les deux syndicats doivent donner l'exemple de
cette collaboration des classes que demande la morale qu'ils professent.
Etant donn que le Consortium s'est dclar dispos discuter sur les
causes ventuelles de dissentiments, en pleine libert et indpendance rciproque, la lumire des principes d'quit et de justice, cette S. Congrgation verrait avec plaisir qu'on tablisse un m o d e rgulier de rapports entre

S.

Congregatio

Concilii

503

les deux syndicats par une Commission mixte permanente. Cette Commission aurait pour mission de traiter, dans des runions priodiques, des intrts communs et d'obtenir que les organisations professionnelles soient,
non des organismes de lutte et d'antagonisme, mais, c o m m e elles doivent
l'tre selon la conception chrtienne, des moyens de mutuelle comprhension, de discussion bienveillante et de pacification.
La S. Congrgation ne peut pas ne pas louer les Revmes Ordinaires de
la rgion du Nord, d'avoir confi des prtres comptents et zls le soin
d'assister les dirigeants et les membres des syndicats au spirituel ainsi que
pour les questions dans lesquelles se trouvent impliqus des principes de
morale; elle fait des v u x pour que dans les autres rgions industrielles,
les Evques nomment des prtres Missionnaires du travail , c o m m e on
les appelle, dont l'apostolat, outre qu'il protgera les populations contre
le mal de l'indiffrence et du pril socialiste et communiste, sera aussi
un tmoignage de la sollicitude maternelle dont l'Eglise entoure les travailleurs.
Benot XV montrait quel point la chose est non seulement opportune
mais ncessaire, quand il dclarait, dans sa lettre dj cite l'Evque de
Bergame: Qu'aucun membre du clerg ne s'imagine que pareille action
est trangre au ministre sacerdotal sous prtexte qu'elle s'exerce sur
le terrain conomique: car c'est prcisment sur ce terrain que le salut
ternel des mes est en pril. Aussi voulons-Nous que les prtres consid rent c o m m e une de leurs obligations de se consacrer le plus possible la
science et l'action sociale, par l'tude, l'observation et le travail, et de
favoriser de tout leur pouvoir ceux qui, sur ce terrain, exercent une saine
influence pour le bien des catholiques .
Enfin la S. Congrgation invite les uns et les autres, patrons et ouvriers,
s'lever des considrations et des sentiments d'ordre suprieur. Les
progrs si impressionnants du socialisme et du communisme, l'apostasie
religieuse provoque dans les masses ouvrires, sont des faits incontestables
qui donnent rflchir srieusement. Profitant des misres relles des ouvriers, le socialisme et le communisme ont russi leur faire croire qu'eux
seuls sont capables de promouvoir efficacement les intrts professionnels,
politiques et sociaux, et les ont groups dans des organisations syndicales.
Il est donc urgent que tous les catholiques unissent leurs forces afin d ' o p poser une digue un si grand mal, qui entrane tant d'mes sur la v o i e
de la perdition ternelle, et sape les bases de l'ordre social, prparant la
ruine des peuples et des nations.
Qu'on carte donc tous les dissentiments; et que, avec une concorde
mutuelle, avec une confiance rciproque et surtout avec une grande cha-

504

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

rite, on suscite (ies institutions qui s'inspirent des principes de la morale


catholique et assurent aux ouvriers, avec leurs intrts conomiques, la
libert de se dclarer chrtiens et la possibilit de remplir tous les devoirs
qui en dcoulent.
Je prie Votre Grandeur de vouloir bien, en excutant les dcisions contenues dans cette lettre, employer les moyens les plus efficaces que son tact
et sa prudence lui suggreront, afin d'atteindre plus facilement le but que
s'est propos cette S. Congrgation, pour le plus grand bien. Je serais reconnaissant Votre Grandeur de nous informer de tout ce qui aura t fait.
Veuillez agrer, Monseigneur, l'expression de mes sentiments trs dvous en Notre-Seigneur.
5 Juin 1929.

g D .
L.

CARD. SBARBETTI,

E V . de Sabine et P . Mirteto, Prfet.

ff S.
Jules, E v . tit. de Lampsacus, Secrtaire.

S. CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE


NOMINATIONES
Brevibus Apostolicis nominati sunt:
10 Aprilis 1929. E. P. Angelus Maria Hiral, ex Ordine Fratrum
Minorum,

Vicarius Apostolicus

7 Iunii.
Mariae,

E.

Vicarius

D.

Canalis

Martinus

Apostolicus

Suesii.

Meulenberg, e

Missionariis

Societatis

Islandiae.

IS Iulii. Emus D. Melchior Souen, Episcopus titularis sbonensis,


Vicarius Apostolicus

de

Ankuo

in

Sinis.

Decretis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide diei 13 Iunii 1929


infrascripti

nominati

sunt

Praesides

Pontificii

Operis

a Propagatione

Fidei in Cecoslovachia: Mauritius Picha pro Bohemis, Venceslaus Feierfeil pro Germanis, Alexander Illnitzky
pro

Slovachis.

pro Ruthenis, Andreas

Skrabik

S.

505

Congregatio Rituum

S.

T"O R I T U U M

IACEA
1

AUGUSTODUNEN.
BEATIFICATIONIS E T CANONIZATIONIS V E N . SERVI D E I C L A U D I I D E L A COLOMB I R E , SACERDOTIS PROFESSI SOCIETATIS I E S U .
SUPER DUBIO

An, stante virtutum et trium miraculorum approbatione,

TUTO

procedi possit

ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei Beatificationem^


Divinitus provisum erat, ut altarium honores Ven. Servo Dei Claudio
de la Colombire, qui cultus sacratissimi Cordis Iesu assertor et propagator eximius exstitit, tempestate hac decernerentur, qua universus catholicus orbis felicitate quadam ob huiusmodi cultum mirifice adauctum maximeque celebratum laetatur atque exsultat. Praemio diutius carere non
sivit miserentissimus Deus famulum suum Claudium de la Colombire, qui,
licet non diuturna, annorum numero computata, vita sit usus, morum integritate et sapientiae lumine Societatem Iesu, cuius sodalis praeclarissimus
fuit, imo universam Ecclesiam illustravit egregie. Datus

moderator ac

magister sanctimoniam" virgini Margaritae Mariae Alacoque, eam adeo probe


ac religiose direxit, apprime in cultu augustissimi Cordis Iesu, qui contradictores non paucos ab initio nactus erat, adserendo vindicando que, ut inter
praecipuos eiusdem cultus praecones et insignes apostolos connumerari
meruerit, de eiusque virtutibus ipsamet sancta Margarita Maria, v i x eo
demortuo, scriptis tradidit ac orationem, qua eius patrocinio sese commendabat, confecit.
Neque difficile fuit, ubi primum iudicialibus inquisitionibus manus apponere licuit, de eiusdem virtutibus et sanctitate idoneas probationes congerere, ipsumque Servum Dei summum gradum quem heroicum dicimus, in
earum exercitio assecutum esse declaratum fuit a Pontifice Maximo fel. rec.
Leone X I I I . Novissime vero, die videlicet octava mensis Maii nuper elapsi
de tribus constare miraculis Apostolicum latum est decretum, antea remisso,
legitimas ob causas, onere quarti miraculi quod a iure requirebatur.
Hisce ad fori nostri disciplinam peractis, unum adhuc praestandum
supererai, utrum scilicet omnia ita conspirent amice, ut ad solemnem
ACTA, roi. XXI, n. tO. 3-8-929.

34

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

506

Ven. Servi Dei Beatificationem tuto procedi possit. Id praestitum fuit


die 28 mensis Maii volventis anni in Comitiis generalibus coactis coram
Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quibus Reverendissimus
Card. Alexander Verde, Causae Relator, sequens dubium discutiendum
proposuit: An, stante virtutum et

trium miraculorum approbatione,

TUTO

procedi possit ad solemnem Ven. Servi Dei Beatificationem?


Suffragia sua singillatim propitia ediderant tum Reverendissimi Cardinales tum Patres Consultores, quae intento

laetantique animo

excepit

Beatissimus Pater, qui preces haud esse intermittendas, sed adhuc continan das adstantibus commendavit, quibus claritatis divinae abundantia
impetraretur, atque in alium diem decretorium suum iudicium differre
censuit.
Auspicatissimam autem hodiernam diem, qua ampliori ritu solemnia
in honorem sacratissimi Cordis Iesu recoluntur, pro cuius cultu vindicando
et provehendo se totum impendit Ven. Servus Dei, designavit pro sua pandenda sententia; quocirca sacris ferventer operatus, accitisque Reverendissimis

Cardinalibus

Camillo

Laurenti, sacrorum

Rituum Congregationi

Praefecto, et Alexandro Verde, Causae Relatore, una cum R. P. Carolo


Salotti, sanctae Fidei Promotore generali, meque infrascripto a secretis,
eiusque praesentibus, nobiliorem hanc Vaticanae aedis aulam ingressus
Beatissimus Pater, solio pontificio sedit ac solemniter edixit:

TUTO

posse ad solemnem Ven. Claudii de la Colombire Beatificationem.

procedi
Atque

h o c decretum publici iuris fieri, in acta sacrorum Rituum Congregationis


referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis de Beatificationis solemnibus quam primum in Patriarchali Basilica Vaticana celebrandis, expediri
iussit, septimo idus Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo n o n o .

C. CARD. LAURENTI,
L.

S. B. C. Praefectus.

S.
Angelus Mariani, Secretarius.

S. Congregatio Rituum

507

II
ANDEGAVEN.
B E A T I F I C A T I O N I S E T CANONIZATIONIS VEN" S E R V I D E I F R . F R A N C I S C I M A R I A E
A CAMPORUBEO L A I C I PROFESSI O R D I N I S M I N O R U M S. F R A N C I S C I CAPUCCINORUM.
SUPER

An,

stante

virtutum

et duorum

DUBIO

miraculorum

approbatione,

TUTO

procedi

possit ad solemnem eiusdem Ven. Servi Dei Beatificationem?


Evangelicae caritatis officia obire, et stipem pro sui et contubernalium
necessitatibus mendicare, duo sunt quae peculiarem laudem merentur, si
religiose probeque perficiantur. Difficile quippe est beneficam manum ita
protendere, ut eadem iustos limites praetergrediatur numquam, et suum
unicuique servet ac tribuat amussim. Utroque officio est laudabiliter perfunctus, diuturno quadraginta annorum tempore, Y e n . Dei Famulus Franciscus Maria a Camporubeo, qui in quaesitoris obeundo munere omnium
necessitates complectebatur, et opportunis caritatis auxiliis, tum verbo
tum opere, egenis et pauperibus opitulari studebat, moderatorum suorum
licentia munitus ne coenobii iura laedere quandoque videretur. Ita pacem
et concordiam restituendi sollicitus, monita et praecepta salutaria praebebat,
abiectos animos solabatur et erigebat. In eius funere comploratio facta est
magna; pietas et fiducia in eius patrocinium auctae sunt. I m o desiderium
inter religiosos sodales et cives, eius virtutum et sanctimoniae testes, maxime exarsit de altarium honoribus eidem comparandis. Conditis itaque
primum Ordinariis inquisitionibus, deinde Apostolicis, triplici actione de
virtutum praestantia disceptatum est, dieque 17 mensis Decembris editum
est decretum, quo Yen. Servi Dei-virtutes heroicae sunt agnitae ac declaratae. Deinceps binae sanationes tamquam prodigiosae severae discussioni
subiectae sunt, easque divinitus patratas esse, V e n . Servo Dei suffragante,
solemni decreto nuper lato, videlicet die 18 superioris mensis Maii, sancitum est.
Bina tamen haec decreta huiusce fori disciplinae haud faciebant satis,
ut Yen. Famulo Dei tuto animo decernerentur Caelitum honores; reliquum
enim erat, ut peculiaris investigatio fieret, num quae gesta quaeque decernenda sunt pro finali Causae complemento eam securitatem praestent, quae
in gravissimis hisce negotiis perspecta ac explorata sit oportet. De h o c

508

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

porro iuris praescripto actum est in generalibus Comitiis, quae habita


sunt die 28 mensis Maii postremo elapsi coram Sanctissimo D o m i n o
nostro Pio Papa X I , in quibus Reverendissimus Card. Ianuarius Granito
Pignatelli di Belmonte, Episcopus Albanen., Causae Relator, sequens dubium ad definiendum proposuit: An, stante virtutum et duorum miraculorum
approbatione,
Mariae a

TUTO

procedi possit ad solemnem Ven. Servi Dei Fr. Francisci

Camporubeo Beatificationem? Plane propitia fuit omnium qui

aderant, tum Reverendissimorum Cardinalium tum Patrum Consultorum


suffragatio, sed Beatissimus Pater ulteriores preces ad caelestis luminis
copiam assequendam, fieri optavit, et in alium diem sententiam decretoriam distulit.
Quum vero eam proferre sibi visum esset, Beatissimus Pater laetissimum hodiernam diem selegit, qua totus orbis terrarum solemnia agit in
honorem Cordis Sacratissimi Iesu; quocirca, divinis devotissime operatus,
accitisque Reverendissimis Cardinalibus Camillo Laurenti, sacrorum R i tuum Congregationi Praefecto, et Ianuario Granito Pignatelli di Belmonte,
Episcopo Albanen., Causae Relatore, una cum R. P. Carolo Salotti, sanctae
Fidei Promotore Generali, meque infrascripto Secretario, eisque praesentibus, Pontificio solio assidens solemniter decrevit:
solemnem Ven. Servi Dei Fr. Francisci Mariae de

TUTO

procedi posse ad

Camporubeo Beatifica-

tionem; atque h o c Decretum evulgari, in acta sacrorum Rituum Congregationis referri, Litterasque Apostolicas in forma Brevis, de Beatificationis
solemnibus in Patriarchali Basilica Vaticana quantocius peragendis, expediri iussit, septimo idus Iunii, anno millesimo nongentesimo vicesimo n o n o .

O.

CARD.

LAURENTI,

S. B. C. Praefectus.

L. S.
Angelus Mariani, Secretarius.

8. Congregatio Rituum

509

III
ROMANA
Sacrae Rituum Congregationi pro opportuna'solutione sequentia proposita sunt dubia:
I. An preces inductae iuxta art. 12 Concordati inter S. Sedem et Italiam, pro Rege et populo Italiae, etiam dicendae sint si Missa Conventualis
ab ipso Episcopo pontificaliter celebretur?
Et quatenus affirmative:
I I . In quo loco ab Episcopo recitandae sint preces?
I I I . An etiam in ecclesiis Religiosorum officium chorale habentium,
post Missam conventualem praefatae preces sint recitandae?
Et Sacra Rituum Congregatio, audito specialis Commissionis v o t o ,
mature omnibus perpensis, respondendum censuit:
Ad I. Affirmative.

Ad I I . Preces recitandae sunt, statim post Missam, ab Episcopo


stante ad thronum, vel ad faldistorium, si throno usus non fuerit.
Ad I I I . N o n teneri, nisi adsit Capitulum religiosum Abbatiae vel Praelaturae nullius.
A t q u e ita rescripsit et declaravit, die 6 Iulii 1929.

C.
L.

CARD.

LAURENTI,

S. B. C. Praefectus.

S.
Angelus Mariani, Secretarius.

510

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA

TRIBUNALIUM

SACRA POENITENTIARIA APOSTOLICA


(OFFICIUM DE INDULGENTIIS)

D E C L A R A T I O CIRCA I N D U L G E N T I A M TOTIES QUOTIES CRUCIFIXIS A D N E X A M

Etsi iam alias, decreto Sancti Officii die 10 Iunii 1914 lato et in solita
subsequenti audientia a Ssmo D o m i n o Nostro probato et confirmata,
expresse declaratum fuerit quo sensu intelligenda sit facultas benedicendi
Crucifixos ad adnectendam eisdem Indulgentiam, quam dicunt, toties
quoties; constat tamen ex certis fontibus non deesse sacerdotes, bac facultate auctos, qui talem benedictionem impertiri praesumant cum effectu
ut omnes et singuli fideles Indulgentiam plenariam, ceteris paribus, consequantur, toties quoties Crucifixos ita a se benedictos deosculati fuerint.
Timens ne forte, decursu temporis vel etiam ex peculiari aliqua, quam
nonnulli iactitant, concessione, decreto Sancti Officii quidquam derogatum
sit, infrascriptus Cardinalis Poenitentiarius Maior, in audientia die 21 currentis mensis sibi impertita, ipsum Sanctissimum D o m i n u m Nostrum ad
rem directe consuluit; qui respondere dignatus est mentem Suam esse
supra memoratam Sancti Officii declarationem in pleno suo robore ac vigore
permanere debere q u o d ad omnes et singulas huiusmodi concessiones post
eam quomodolibet elargitas, sive per tramitem cuiusvis Officii Sanctae
Sedis sive etiam ab ipsomet Summo Pontifice personaliter et vivae vocis
oraculo; atque insimul praefatam declarationem in Commentario officiali
Acta Apostolicae Sedis denuo evulgari mandavit.
Eadem ita se habet: Facultas benedicendi Crucifixos cum Indulgentiae
plenariae applicatione, toties quoties nuncupatae, sive personaliter a Summo
Pontifice, sive q u o m o d o c u m q u e ab Apostolica Sede, per tramitem cuiuslibet
Officii vel personae obtenta, ita et non aliter est intelligenda, ut quicumque
christifidelis, in articulo mortis constitutus, aliquem ex huiusmodi Crucifixis benedictis, etiamsi illi non pertineat, osculatus fuerit vel quomodocumque tetigerit, d u m m o d o confessus ac sacra Communione refectus, vel, si id
facere nequiverit, saltem contritus, Ssmum Iesu nomen ore, si potuerit, sin

S. Poenitentiaria Apostolica

511

minus corde devote invocaverit, et mortem, tamquam peccati stipendium,


de manu Domini patienter susceperit, plenariam Indulgentiam acquirere
valeat. Contrariis quibuscumque non obstantibus .
D a t u m R o m a e , e Sacra Poenitentiaria Apostolica, die 23 Iunii 1929.
L.
L.

CAED.

LAURI,

Poenitentiarius Maior.

s.
I. Teodori, JS. P. Secretarius.

SUPREMUM
SIGNATURAE APOSTOLICAE TRIBUNAL

L I T T E R A E C I R C U L A R E S QUOAD SENTENTIAS D E N U L L I T A T E M A T R I M O N I I , A D
NORMAM A R T . 3 4 P A C T I I N T E R SANCTAM S E D E M E T R E G N U M I T A L I A E
CONCORDATI.

Ai

Revmi

Ordinari

Diocesani

d'Italia,

Poich il giorno 8 del corr. Agosto andr in vigore la Legge 27 Maggio 1929, n. 847 per l'applicazione del Concordato fra la S. Sede e l'Italia
nella parte relativa al matrimonio (art.^34), questo Supremo Tribunale
ritiene opportuno indicare ai E m i Ordinari d'Italia le norme che dovranno
essere osservate, affinch le sentenze e i provvedimenti, che dichiarano
la nullit dei matrimoni, siano resi esecutivi agli effetti civili.
1. Le sentenze dichiaranti la nullit del matrimonio, tanto se il loro
processo abbia seguito il corso formale di cui ai canoni 1960 a 1989 del
Codex iuris canonici, quanto se siano state trattate colla procedura eccezionale ed economica di cui ai canoni 1990 a 1992, appena siano divenute definitive ed esecutive a norma dei canoni 1987 o 1992, saranno
trasmesse d'ufficio, in due copie integrafi autenticate, a questo Supremo
Tribunale

della

Segnatura, unitamente

ad una

copia

di

quegli

atti

del processo, che sono necessari per accertare la regolarit del medesimo
(v. comma 5).
2. Nel caso previsto nel primo comma dell'art. 22 della citata legge
27 Maggio 1929, cio di sentenza emanata sia prima sia dopo il giorno
dell'entrata in vigore della legge stessa, ma dichiarante la nullit di alcun

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

512

matrimonio celebrato prima del detto giorno, la procedura avanti questo


Tribunale, allo scopo di ottenere che la sentenza produca il suo effetto
riguardo al matrimonio civile contratto fra le stesse persone, dovr essere
iniziata a richiesta di almeno una delle parti. In ordine a tale richiesta si
dovr fare la trasmissione della sentenza come sopra al n. 1.1 R e v m i Ordinari, o v e sia necessario, esorteranno le parti di valersi del benefcio concesso dalla legge, allo scopo di impedire che tra coloro il cui matrimonio
religioso stato dichiarato nullo, permanga il vincolo del matrimonio
civile.
3. Questo Supremo Tribunale, appena avuta notizia dalla Corte di
Appello dell'eseguita annotazione della sentenza a margine dell'atto di
matrimonio nell'ufficio dello stato civile, ne dar comunicazione al R e v m o
Ordinario, il quale trasmetter la notizia al parroco, nei cui registri
conservato l'atto originale di matrimonio. Questi poi annoter a margine
del detto atto le indicazioni sia della sentenza che ha dichiarata la nullit
del matrimonio, sia dell'avvenuta trascrizione della detta sentenza nei regi:
stri dello stato civile.
4. Sar pure data notizia ai R e v m i Ordinari, per gli effetti di cui al
precedente n. 3, delle dichiarazioni di nullit di matrimonio emanate dalla
Sacra Romana R o t a o dalla Sacra Congregazione del S. Offizio e dei provvedimenti di dispensa dal matrimonio rato et non consummato emanati dalla
Sacra Congregazione dei Sacramenti.
5. In

ogni

caso

la procedura in

questo Supremo

Tribunale sar

esente da ogni tassa.


Dalla Segnatura Apostolica ( R o m a , Palazzo della Dataria), il di 3 A g o sto 1929.
F.

CAED.

BAGONESI,

Prefetto.

L. S.
F. Cattani Amadori, Segretario.

Diarium

Romanae

Curiae

513

SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 9 Luglio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si tenuta la
Congregazione dei Sacri Riti Particolare, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali, nonch i Revmi Prelati Officiali, componenti la medesima, hanno
dato il loro voto sopra le seguenti materie :
1. Intorno alla validit dei Processi apostolici sopra i miracoli costruiti
nella Curia di Poitiers e Pamplona, per la causa di Canonizzazione del
Beato Andrea Uberto Fournet, Fondatore dell'Istituto delle Figlie della Croce,
dette Suore di S. Andrea.
2. Intorno alla validit dei Processi apostolici costruiti sopra i miracoli
per la causa di Canonizzazione della Beata Giovanna Antida Thouret, Fondatrice dell'Istituto delle Suore della Carit.
3. Intorno alla validit dei Processi apostolici costruiti sopra i miracoli
per la causa di Canonizzazione del Beato Vincenzo Maria Strambi, della Congregazione dei Chierici Scalzi della Ssma Croce e Passione di N. S. G. C,
Vescovo di Macerata e Tolentino.
4. Intorno alla validit dei Processi apostolici costruiti sopra i miracoli
nelle Curie di Cartagena, Nevers e Versailles per la causa di Canonizzazione
della Beata Maria Bernarda Soubirous, dell'Istituto delle Suore della Carit
e dell'Istituzione Cristiana di Nevers.
5. Intorno alla validit dei Processi ordinari ed apostolici per la causa
di Beatificazione o dichiarazione del Martirio del Servo di Dio Biagio Marmoiton, laico professo della Societ di Maria, detta dei Maristi, ucciso, come
si asserisce, in odio alla Fede.
6. Intorno alla validit dei Processi apostolici sopra i miracoli costruiti
nelle Curie di Chatham e San Giacinto, nella causa di Canonizzazione di
Beati Giovanni De Brebeuf, Isacco Jogues e Compagni martiri, della Compagnia di Ges.
7. Intorno al culto, in ossequio ai Decreti di Urbano VIII, non mai
prestato alla Serva di Dio Vincenza Maria Lopez y Vicua, Fondatrice dell'Istituto delle Figlie di Maria Immacolata per le giovani domestiche.
8. E finalmente intorno al culto, come sopra, non mai prestato alla
Serva di Dio Suor Maria della Passione__di N. S. G. C, dell'Istituto delle
Suore Crocifsse, adoratrici del Sacramento della Ssma Eucaristia.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

514

Marted, 30 Luglio 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, con l'intervento


degli Emi e Revmi Signori Cardinali e col voto dei Revmi Prelati e dei Consultori Teologi componenti la Sacra Congregazione dei Riti, si tenuta la
Congregazione Preparatoria per discutere il dubbio se consti del martirio,
della causa del martirio e dei segni o "prodigi dei Venerabili Servi di Dio
Giorgio Haydock, sacerdote secolare; Giovanni Roberts, sacerdote dell'Ordine
di S. Benedetto; Arturo Bell, sacerdote dell'Ordine dei Frati minori; Roberto
Southwell, sacerdote della Compagnia di Ges; Filippo Howard, Conte de
Arundel e Compagni, uccisi, come si asserisce, in Inghilterra, in odio alla
Fede.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante-, si
degnato di nominare:
11

Marzo

1929. Jj Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti, Protettore delle


Serve dei Poveri del Boccone del Povero
(Palermo).

23

L ' E m o Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


delle Suore della Santa Famiglia (Bordeaux).

21 Maggio Monsig. Sosio d Ari gelo, Prelato votante del Tribunale della
Segnatura
24

Apostolica.

L'Emo Sig. Cardinale


delle Suore

Bonaventura

Cerretti,

Protettore

Terziarie Francescane della Nativit

di Nostra Signora (Barcellona).


28

L'Emo Sig. Cardinale Basilio


Suore

31

dell'Immacolata

Pompilj,

Protettore

delle

(Genova).

L'Erao Sig. Cardinale Francesco Ragonesi, Protettore delle


Suore della Sacra Famiglia (Barcellona).

L'Emo Sig. Cardinale Francesco Ragonesi, Protettore delle


Suore Oblate del SSmo Redentore (Madrid).

Giugno

L'Emo Sig. Cardinale Carlo Perosi, Protettore delle Suore


Or soline di Somasca (Bergamo).

L'Emo Sig. Cardinale Camillo Laurenti,

Protettore della

Pia Societ di S. Francesco Saverio per le Missioni Estere (Parma).


8

L'Emo Sig. Cardinale

Bonaventura

Cerretti,

Protettore

delle Suore Terziarie Francescane del Santissimo

Cuore di

Ges (Chicago).

515

Diarium Romanae Curiae

Giugno

1929. Monsig. Giuseppe Pizzardo, Segretario della Sacra Congregazione per gli

13

Affari Ecclesiastici Straordinari.

- L ' E m o Sig. Cardinale Luigi Capotasti, Protettore delle Religiose Terziarie Francescane Elisabettine (Padova).

18

L'Emo Sig. Cardinale Luigi Sincero, Protettore delle Suore


di Nostra Signora (Namur).

27

L ' E m o Sig. Cardinale Gennaro Granito Pignatelli di Beimonte, Protettore delle Suore Ospitaliere del Sacro
Cuore di Ges (Madrid).

30

Monsig. Francesco Borgongini Duca, Arcivescovo tit. di Era-

Luglio

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore

20

L'Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle

clea, Nunzio Apostolico presso la R. Corte d'Italia.


delle Suore della Provvidenza (Gorizia).
Suore

Terziarie Francescane della Sacra Fami-

glia (Dubuque).

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


dei Fratelli della Carit (Gand).

23

Mons. Francesco Moran y Ramos,

Uditore soprannume-

rario del Tribunale della Rota presso la Nunziatura di Spagna.

Il Sig. avv. conte Carlo Santucci, Avvocato Concistoriale


emerito

in

soprannumero.

Assistente al Soglio Pontificio:


21 Gennaio 1927. Monsig. Gioacchino Silverio De Sousa, Arcivescovo di
Diamantina.
28 Febbraio 1929. Monsig. Pietro Emmanuele Amigo, Vescovo di Southwark.
Protonotarii Apostolici
15 Maggio

ad instar participantium :

1929. Monsig. Felice D. Me Carthy, della diocesi di Harbor Grace.

Giugno

Monsig. Carlo Guillemant, della diocesi di Arras.

Monsig. Michele Giovanni Lavelle, dell'archidiocesi di New


York.

Monsig. Francesco Reyl, della diocesi di Kniggrtz.

Monsig. Giovanni Hagemann, della diocesi di Hildesheim.

10

Luglio

Monsig. Paolo Maurel, della diocesi di Cahors.


Prelati Domestici di S. S.:

10 Settembre 1928. Monsig. Francesco Barae, dell'archidiocesi di Zagabria.


29 Novembre
16

Marzo

Monsig. Edoardo Stukels, dell'archidiocesi di Riga.

1929. Monsig. Alfonso Gentile (Roma).

516
18

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


Aprile

1929. Monsig. Giuseppe Schrijnen, della diocesi di Utrecht.

28

Monsig. Tommaso Mannino, dell'archidiocesi di Monreale.

17

Maggio

Monsig. Giacomo Saas, della diocesi di Altoona.

Monsig. Pietro Fox, della medesima diocesi.

Monsig. Ugo O'Neil, della medesima diocesi.

Monsig. Bernardo Connolly, della medesima diocesi.

23

Monsig. Rodolfo Zbnel, della diocesi di Brno.

28

Monsig. Camillo Vieville, della diocesi di Soissons.

Monsig. Alessandro Littierre, della medesima diocesi.

Monsig. Giuseppe Paolo Solignac, delParchidiocesi di New

29

Monsig. Damiano Augusto Bellet, della diocesi di Orleans.

Orleans.
3

Giugno

Monsig. Giovanni Mechtler, dell'archidiocesi di Vienna.

13

Monsig. Francesco Cronin, della diocesi di Aberdeen.

Luglio

Monsig. Nicola Achille Chaupin, della diocesi di Verdun.

Monsig. Alfredo Wrblewski, dell'archidiocesi di Mohilew.

16

Monsig. Domenico Argnani, della diocesi di Faenza.

18

Monsig. Mario Fitz-Gerald, della diocesi di Sioux Falls.

Monsig. Guglielmo L. Mulloney, della medesima diocesi.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si
degnato di conferire:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
15

Luglio

1929. A S. E. il dott. Diego von Bergen, Ambasciatore straordinario e Plenipotenziario della Germania presso
la S. Sede.

La Commenda con placca dell'Ordine Piano:


14

Giugno

1929. Al sig. prof. Salvatore Di Marzo, dell'archidiocesi di Palermo.

La Commenda dell' Ordine Piano :


3

Luglio

1929. Al sig. Don Luis de Olivares y Bruguera (Spagna).

La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


7

Giugno

1929. Al sig. avv. marchese Francesco Pacelli (Roma).

Luglio

1929. Al sig. Martino Carmody, della diocesi di Grand Rapids-

15

Al sig. Francesco Goldenberger (Baviera).

Diarium 'Romanae Curiae

517

La Placea dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


22

Giugno

1929. Al sig. Bernardo Schlieker, della diocesi di Breslavia.

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile.


29

Giugno

1929. Al sig. Domenico Giachetti, dell'archidiocesi di Torino.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


18 Febbraio 1929. A

ing. Antonio Pisaci, dell'archidiocesi di Zagabria,

ing. Martino Pilar, della medesima archidiocesi.

ing. Giovanni Holjac, della medesima archidiocesi.

24

Aprile

13

Maggio

Antenore Pepoli (Roma).


Carlo Genova, dell'archidiocesi di Monreale.

29

Achille Achilli (Roma).

31

Giuseppe Edoardo Palmer, della diocesi di Sher-

Giugno

broocke.
Agostino Math is, dell'archidiocesi di Torino.

Vittore Trejos (Costarica).

11

Luigi Gambara, della diocesi di Parma.

15

Ottavio Leduc, della diocesi di Tournay.

Lodovico Fliehe, dell'archidiocesi di Parigi.

10

Luglio

15

cav. Camillo Beccari (Roma).

16
23

Celso Borda (Bolivia).


Lorenzo Bignozzi (Roma).

Carlo Rosati (Roma).

Enrico Beretta, dell'archidiocesi di Torino.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


23

Marzo

15

Maggio

1929. Al sig. Marcello Tabanelli (Roma).

Al sig. Giorgio Brindivele, della diocesi di Altoona.

Al sig. dott. Giovanni Me Aneny, della medesima diocesi.

20

Al sig. Maurizio de Clercq-Reynaert, della diocesi di Bruges.

31

Al sig. dott. Maurizio Denis, dell'archidiocesi di Sens.

Giugno

Al sig. Oliviero Loras, della diocesi di Nizza.

11

Al sig. Bernardo Giovanni Grobben, della dioc. di Haarlem.

14

Al sig. Lodovico A. C. Claes, della diocesi di Namur.

15

Al sig. Carlo Cag, dell'archidiocesi di Parigi.

18

Al sig. Augusto Carof, della diocesi di Quimper.

26

Al sig. Filippo Comoni, della diocesi di Padova.

28

Al sig. Giuseppe Orther, dell'amministrazione Apostolica


di Ttz.

518

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Luglio

1929. Al sig. Lodovico Provot, dell'archidiocesi di Parigi.

17

Al sig. Sebastiano Schlittenbauer (Baviera).

Al sig. Martino Luible (Baviera).

La Gran Croce dell'Ordirne di S. Silvestro Papa:


16

Luglio

1929. Al sig. Enrico Oswald (Baviera).


La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:

Maggio

18

1929. Al sig. Erminio Forni, dell'archidiocesi di Milano.

Al sig. ing. Giovanni Grignolio, della diocesi di Borgo


San Sepolcro.

27

Giugno

Al sig. cav. Enrico Brosio, dell'archidiocesi di Torino.

15

Luglio

Al sig. Alberto Virreira Pacieri (Bolivia).

17

Al sig. dott. Giorgio Heim (Baviera).

23

Al sig. ing. Alberto Giacchetti, dell'archidiocesi di Torino.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


24 Maggio
29

1929. Al sig. Nicola Dati (Roma).

Al sig. prof. Giuseppe Felici, della diocesi di Macerata e


Tolentino.

Giugno

Al sig. Giuseppe Tinivella, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. dott. Pietro O'Donnel, dell'archidiocesi di Cardiff.

12

Al sig. Giuseppe Peirani, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. avv. Pietro d'Ascia, della diocesi d'Ischia.

21

Al sig. Giovanni Quagliotto, dell'archidiocesi di Torino.

25

Al sig. Bernardo Ferreri, della medesima archidiocesi.

Al sig. Pietro Sola, della medesima archidiocesi.

11

Luglio

Al sig. Edoardo Lairre, dell'archidiocesi di Cambrai.

16

Al sig. visconte Giuseppe De Durat, della diocesi di Moulins.

17

Al sig. Lino Funke (Baviera).

Al sig. Rodolfo Schwarzer (Baviera).

Al sig. Francesco Dauer (Baviera).

Diarium Romanae

Curiae

519

Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:

Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S. :


6

Marzo

18

Aprile

1929. Monsig. Elisio Della Beffa, dell'archidiocesi di Milano.

Monsig. Angelo Raffaele Evangelista, della diocesi di Gra-

25

Monsig. Alessandro da Casto, della diocesi di Acqui.

Monsig. Domenico Somaglia, della medesima diocesi.

Monsig. Francesco Berta, della medesima diocesi.

Monsig. Stanislao Przyrembel, Vic. gen. di Leningrado.

Monsig. Giuseppe Niemann, della diocesi di Mnster.

vina.

2 Maggio
10

10

Monsig. Biagio Pascarella, della diocesi di Acerra.

22

Monsig. Benedetto J. Donnada, della diocesi di Corpus

Monsig. Giovanni C. Dubourgel, della medesima diocesi.

23

Monsig. Giacomo Demitrowski, della diocesi di Leopoli dei

Mons g. Francesco Janicki, della medesima diocesi,

Mons g. Giovanni Czyrek, della medesima diocesi,

Mons g. Michele Basciak, della medesima diocesi,


Mons g. Nicola Pokorny, della diocesi di Gi varino,
Mons g. Giovanni S. O'Connor, della diocesi di Dallas,

Christi.

Latini.

Mons g. Vito Grafeo, della medesima diocesi,


Mons g. Giorgio Habig, della diocesi di Cleveland,
Mons g. Biagio Cipriani (Roma).

Mons g. Antonio Emanuel Pinto de Abreu, dell'archidio-

Monsig. Mariano Campo, della diocesi di Cefal.

24

Monsig. Carlo Spohr, della diocesi di Osnabrck.

Monsig. Ernesto Mulecheau, della diocesi di Le Mans.

16

Giugno

cesi di Lisbona.

Luglio

Monsig. Enrico Voss, della diocesi di Mnster.


Monsig. Edoardo A. Gonzalez, della diocesi di Calabozo.

Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S.:


10 Maggio

1929. Il sig. barone Rodolfo de Enzberg, della diocesi di Rottenburg.

Luglio

Il sig. conte Giovanni Me Cormack, della diocesi di Kil-

Il sig. Carlo C. Frost, del Distretto Orient., Vicariato di Co-

dare.

lonia del Capo.

520

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :


30 Dicembre 1928. Monsig. Andrea Kelemen, della diocesi di Csnad.

Monsig. Giovanni Sopsieh, della medesima diocesi.

Monsig. Venceslao Becker, della medesima diocesi.

Maggio

10

1929. Monsig. Natale Licari, dell'archidiocesi di Reggio Calabria.

Monsig. Giovanni Campana, della diocesi di Ozieri.

23

Monsig. Pio Appetecchia, della diocesi di Anagni.

Ghigno

Monsig. Bronislao Michalski, dell'archidiocesi di Varsavia.

16

Monsig. Virginio Maggiora, della diocesi di Asti.

28

Monsig. Ignazio Trimmel, della diocesi di S. Ippolito.

Luglio

Monsig. Giuseppe Burzio, dell'archidiocesi di Torino.

28

Monsig. Francesco Veigl, della diocesi di S. Ippolito.

Camerieri d'onore di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :


6

Marzo

1929. LI sig. Fernando De Aguilar y Cornez Acebo, della diocesi


di Madrid.

12

Giugno

1929. Il sig. Giorgio Shanks, della diocesi di Southwark.


Cappellano Segreto d'Onore di S. S.:

16

Giugno

1929. Monsig. Achille Lega, della diocesi di Forl.

NECROLOGIO
25

Luglio

30

1929. Monsig. Francesco Rossi, Vescovo di Ferrara.

Monsig. Adolfo Manier, Vescovo di Belley.

13 Augusti 1929

Annus X X I - Vol. XXI

Num. 11

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMENTEIUM OFFICIALE

I N T E R SANCTAM SEDEM ET BORUSSIAE REMPUBLICAM

SOLLEMNIS CONVENTIO s e u CONCORDATUM


VERTRAG

SOLENNE CONVENZIONE
FRA

DES

LA SANTA S E D E E LA PRUSSIA

FREISTAATES

PREUSSEN

M I T D E M H E I L I G E N STUHLE

Sua Santit il Sommo Pontefice

Seine

Papst Pius X I .

P i o XI ed il Ministero di Stato Prus-

und

siano, concordi nel desiderio di con-

rium, die in dem Wunsche einig sind,

formare

la

die Rechtslage der katholischen Kir-

situazione giuridica della Chiesa cat-

che in Preussen den vernderten Ver-

alle

mutate

condizioni

das

Heiligkeit

Preussische

Staatsministe-

tolica in Prussia, hanno risoluto di re-

hltnissen

golarla nuovamente in m o d o stabile

schlossen, sie in einem

mediante una solenne

Convenzione.

Vertrag neu und dauernd zu ordnen.

A tale effetto Sua Santit ha nomi-

Zu diesem Zwecke haben seine Hei-

nato

Suo

Sua

Plenipotenziario

Eccellenza

Monsignor

Dr.

haben

be-

frmlichen

ligkeit zu Ihrem Bevollmchtigten

Reverendissima

EUGENIO

anzupassen,

PACELLI,

Seine Exzellenz den Herrn A p o stolischen

Nunzius

in

Berlin

und

A r c i v e s c o v o di Sardi e Nunzio A p o -

Erzbischof v o n Sardes D r . E U G E N

stolico in Berlino,

PACELLI

ed il Ministero di Stato Prussiano


ha nominato Suoi Plenipotenziari
il

Signor

Presidente del

Dr.

OTTONE

Ministero

BRAUN,

di

Stato

und das

Preussische Staatsmini-

sterium zu seinen

Bevollmchtigten

den Herrn Preussischen Ministerprsidenten D r . O T T O B R A U N ,

Prussiano,
ACTA, vol. XXI, n. l i . 13-8-929.

35

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

il Signor Professore D . D r . C A R L O

den

Officiale

Herrn

Preussischen Staats-

E N R I C O B E C K E R , Ministro Prussiano

minister

und

per la Scienza, l'Arte e l'Istruzione

schaft,

Kunst

Pubblica, ed

Professor

D.

BECKER

delle

Finanze,

und
Dr.

und

Wissen-

Volksbildung

CARL

HEINRICH

und

den Herrn

il Signor Dr. E R M A N N O H O E P K E R -

ASCHOFF, Ministro Prussiano

Minister fr

Preussischen

Finanzminister

Dr.

Staats-

HERMANN

HPKER-ASCHOFF

i quali, scambiati i loro rispettivi

ernannt,

die nach

Austausch ihrer

pieni poteri e trovatili in buona e d o -

fr gut und richtig befundenen V o l l -

vuta forma, banno convenuto negli

machten folgende Bestimmungen ver-

articoli seguenti.

einbart haben.
Artikel 1

Articolo 1
Il Governo Prussiano dar prote-

Der

Freiheit

des

Bekenntnisses

zione legale alla libert della profes-

und der Ausbung der katholischen

sione e dell'esercizio della religione

Religion wird der Preussische Staat

cattolica.

den gesetzlichen

Schutz gewhren.

Artikel 2

Articolo 2
1. L'attuale organizzazione e cir-

1. Die gegenwrtige Dizesanorga-

coscrizione diocesana della Chiesa cat-

nisation

tolica in Prussia rimane conservata,

katholischen Kirche Preussens bleibt

ad eccezione dei seguenti mutamenti.

und

-zirskumskription

der

bestehen, soweit sich nicht aus d e m


Folgenden Aenderungen ergeben.

2. In Aquisgrana sar nuovamente


eretta una Sede Vescovile ed il Capitolo

Collegiale sar trasformato in

Capitolo

Cattedrale. La Diocesi di

Aquisgrana

abbraccer

il

distretto

2. In

Aachen wird

wieder

ein

Bischflicher Stuhl errichtet und das


Kollegiat-

in

umgewandelt.

ein

Kathedralkapitel

Das Bistum Aachen

wird den Regierungsbezirk Aachen

come

sowie die Kreise Grevenbroich, Glad-

pure i circondari di Grevenbroich,

bach, M.Gladbach, R h e y d t , Krefeld

Gladbach,

Rheydt,

(Stadt und Land) und Kempen umfas-

Krefeld (citt e campagna) e Kempen,

sen und der Klner Kirchenprovinz

ed apparterr alla provincia ecclesia-

angehren.

governativo

di
M.

Aquisgrana,
Gladbach,

stica di Colonia.
3. Alla Diocesi di Osnabrck sa-

3. D e m Bistum Osnabrck werden

ranno incorporati i territori di mis-

die bisher v o n seinem Bischof verwal-

sione

teten Missionsgebiete einverleibt. Es

finora

amministrati

da

quel

Conventio

inter

S.

Sedem et

Borussiam

Vescovo. Essa sar in avvenire suf-

wird in Zukunft Suftraganbistum des

fraganea dell'Archidiocesi di Colonia.

Metropoliten v o n K l n sein.

4. Alla Sede Vescovile di Pader-

4. D e m Bischflichen Stuhle zu

borna sar conferito il carattere di

Paderborn

Metropolitana; quel Capitolo Catte-

charakter verliehen; das dortige K a -

drale diverr Capitolo Metropolitano.

thedralkapitel wird Metropolitanka-

Alla Provincia ecclesiastica di Pader-

pitel. Zur Paderborner Kirchenpro-

wird

der

Metropolitan-

borna apparterranno, oltre l Archidio-

vinz werden ausser dem Erzbistum

cesi di Paderborna, le Diocesi di Hil-

Paderborn die Bistmer Hildesheim

desheim e di Fulda. L'Archidiocesi

und Fulda gehren. An die Dizese

di Paderborna ceder alla Diocesi di

Fulda tritt die Paderborner die B e -

Fulda i distretti del Commissariato

zirke ihres Kommissariats Heiligen-

di Heiligenstadt e del Decanato di

stadt und ihres Dekanats Erfurt a b .

Erfurt.
5. La Diocesi di Fulda cede alla

5. Das Bistum Fulda berlsst den

Diocesi di Hildesheim il circondario

Kreis

della contea di Schaumburg e alla

Bistum Hildesheim und den bisher

Diocesi di Limburgo la parte che

ihm zugehrigen Teil der Stadt Frank-

Grafschaft Schaumburg dem

finora le apparteneva della citt di

furt dem Bistum Limburg. W i e Fulda

Francoforte. Come Fulda, cos anche

so wird auch dieses aus seinem bishe-

la Diocesi di Limburgo sar staccata

rigen Metropolitan verband gelst,

dalla Provincia ecclesiastica di Fri-

aber der Klner Kirchenprovinz an-

burgo, ma unita a quella di Colonia.

gegliedert.

6. La Sede Vescovile di Breslavia

6. Der Bischof liehe Stuhl v o n Bres-

sar eretta a Metropolitana, ed il ri-

lau wird zum Sitze eines Metropoliten,

spettivo Capitolo Cattedrale a Capi-

das Breslauer Kathedral- zum Metro-

tolo Metropolitano. Il distretto della

politankapitel erhoben.

Delegazione

sottoposto

dem Bischof v o n Breslau mitunter-

finora al V e s c o v o di Breslavia sar

stehende Delegaturbezirk Berlin wird

costituito

di Berlino

in Diocesi

Der

bisher

indipendente;

selbstndiges Bistum, dessen Bischof

il V e s c o v o ed il Capitolo Cattedrale

und Kathedralkapitel bei St. H e d -

risiederanno in S. Edvige in Berlino.

wig in Berlin ihren Sitz nehmen. In

In Schneidemhl sar istituita una

Schneidemhl wird fr die derzeit v o n

Prelatura nullius per

einem Apostolischen Administrator

i residui occi-

dentali di territorio dell'Archidiocesi

verwalteten

di Gnesna e Posnania e della Diocesi

des Erzbistums (Gnesen-) Posen und

di Culma, retti attualmente da un A m -

des Bistums K u l m eine Praelatura

ministratore Apostolico. Il territorio

nullius

di Pomesania, appartenente gi alla

Bischof von Ermland als Apostoli-

Diocesi di Culma ed ora governato

schem Administrator mitverwaltete,

westlichen

errichtet.

Das

Restgebiete

zurzeit

vom

524

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

dal Vescovo di Warmia come Ammi-

frher zur Dizese K u l m gehrige

nistratore Apostolico, sar unito alla

Gebiet v o n Pomesanien wird, mit

Diocesi di Warmia. Le Diocesi di

dem Bistum Ermland vereinigt. Die

Warmia e di Berlino e la Prelatura

Bistmer Ermland und. Berlin und

di Schneidemhl formeranno insieme

die

coll'Archidiocesi di Breslavia la Pro-

zusammen mit dem Erzbistum Bres-

vincia ecclesiastica di Breslavia.

lau

Prlatur
die

Schneidemhl

Breslauer

werden

Kirchenprovinz

bilden.
7. Il Capitolo Cattedrale in Aquis-

7. Das Kathedralkapitel in Aachen

grana sar costituito dal Preposto, da

wird, aus dem Propste, sechs residie-

sei Canonici effettivi, da quattro Cano-

renden

nici onorari e da sei Vicari; il Capi-

Kapitularen und sechs Vikaren, das

und vier nichtresidierenden

tolo Cattedrale in Berlino dal Prepo-

Kathedralkapitel in Berlin aus dem

sto, da cinque Canonici effettivi, da

Propste, fnf residierenden und einem

un Canonico onorario e da quattro

nichtresidierenden Kapitular und vier

Vicari; in avvenire il Capitolo Catte-

Vikaren,

das

Kathedralkapitel

in

drale in Frauenburg dal Preposto, dal

Frauenburg

Decano, da sei Canonici effettivi, da

Propste, dem Dechanten, sechs resi-

quattro Canonici onorari e da quattro

dierenden und vier nichtresidierenden

Vicari. Nel Capitolo Metropolitano di

Kapitularen

Breslavia sar soppresso il posto fino-

stehen. Im Metropolitankapitel von

ra riservato al Preposto di S. Edvige

Breslau wird die bisher dem Propste

in Berlino. In Hildesheim ed in Fulda

v o n St. Hedwig in Berlin vorbehal-

in

Zukunft

aus

dem

und vier Vikaren be-

il numero dei Canonici effettivi sar

tene Stelle aufgehoben. In Hildesheim

in avvenire di cinque.

und in Fulda wird die Zahl der residierenden


fnf

8. Uno

dei membri onorari dei

Domkapitulare

knftig

betragen.

8. Eines der nichtresidierenden Mit-

glieder der Metropolitankapitel von

di Breslavia e del Capitolo Cattedrale

K l n und Breslau und des Kathedral-

di Mnster sar scelto fra i professori

kapitels v o n Mnster soll der in dem

della Facolt teologica esistente nella

betreffenden Erzbistum oder Bistum

rispettiva Archidiocesi o Diocesi.

bestehenden theologischen Fakultt

Capitoli Metropolitani di Colonia

entnommen werden.
9. La nuova erezione di una D i o -

9. Eine in Zukunft etwa erforder-

cesi o di una Provincia ecclesiastica

lich erscheinende Neuerrichtung ei-

od altri cambiamenti della circoscri-

nes Bistums oder einer Kirchenpro-

zione diocesana, che apparissero even-

vinz

tualmente necessari in avvenire, ri-

Dizesanzirkumskription

mangono riservati ad. un futuro accor-

gnzender spterer Vereinbarung vor-

oder sonstige Aenderung der


bleibt

er-

Conventio

do supplementare.

Questo

inter

accordo

non si richiede per mutamenti


confini,

attuati

unicamente

S.

Sedem

et Borussiam

behalten.

525

Dieser

Form

bedarf

es

di

nicht bei Grenzverlegungen, die ledig-

nell'in-

lich im Interesse der rtlichen Seel-

teresse della cura locale delle anime.


10. Per aiuto del V e s c o v o diocesa-

sorge geschehen.
10. Zur Untersttzung des Dize-

no sar dato in avvenire alle Sedi Ar-

sanbischofs

civescovili di Colonia, di Breslavia e

Erzbischflichen Sthlen v o n K l n ,

wird

in

Zukunft

den

di Paderborna, ed alle Sedi Vescovili

Breslau

di Treviri, Mnster ed Aquisgrana un

Bischflichen Sthlen v o n Trier, Mn-

V e s c o v o Ausiliare, il quale sar n o -

ster und Aachen ein Weihbischof

minato dalla Santa Sede ad istanza

zugeteilt sein, der v o m Heiligen Stuhl

del V e s c o v o

auf Ansuchen des Dizesanbischofs

bisogno

diocesano.

potranno

Secondo il

essere

und

Paderborn

und

den

costituiti

ernannt wird. Nach Bedarf knnen

nello stesso m o d o altri Vescovi Ausi-

in derselben Weise fr die genannten

liari cos per le summenzionate c o m e

und andere Bistmer weitere Weih-

per altre Diocesi. Quale residenza di

bischfe bestellt werden. Z u m Sitz

un V e s c o v o Ausiliare non potr essere

eines Weihbischofs wird ein anderer

stabilito un luogo diverso dalla sede

Ort als der Sitz des Dizesanbischofs

del Vescovo diocesano, se non d o p o

erst nach Benehmen mit der Preussi-

preso contatto col Governo Prussiano.

schen Staatsregierung bestimmt werden.

Articolo 3
Senza pregiudizio delle disposizioni
dell'articolo 2, gli uffici ecclesiastici

Artikel 3
Unbeschadet

der

Bestimmungen

des Artikels 2 knnen kirchliche A e m -

potranno essere liberamente eretti o

ter frei errichtet und umgewandelt

mutati,

werden,

qualora non siano richiesti

falls

Aufwendungen

aus

pagamenti dai fondi dello Stato. Il

Staatsmitteln nicht beansprucht wer-

concorso dello Stato nella fondazione

den. Die staatliche Mitwirkung bei

e nel cambiamento di parrocchie o di

der Bildung

altre comunit ecclesiastiche avr luo-

Kirchengemeinden erfolgt nach Richt-

go secondo direttive, che saranno sta-

linien, die mit den Dizensanbisch-

bilite d'accordo eoi Vescovi diocesani.

fen vereinbart werden.

Articolo 4

und Vernderung v o n

Artikel 4

1. La dotazione delle Diocesi e de-

1. Die Dotation der Dizesen und

gli istituti diocesani ammonter in av-

Dizesananstalten wird knftig jhr-

venire annualmente a Marchi (Reichs-

lich 2.800.000 RM betragen. Im ein-

mark) due milioni e ottocentomila.

zelnen wird si^ gemss besonderer

Essa sar ripartita ira i singoli a nor-

Vereinbarung verteilt werden.

ma di uno speciale accordo.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

526

2. Le abitazioni d'ufficio e gli edi-

2. Die Dienstwohnungen und die

fci che servono a scopi diocesani sono

Dizesanzwecken dienenden Gebude

lasciati alla Chiesa. I diritti esistenti

bleiben der Kirche berlassen, Die be-

di propriet e di uso saranno su ri-

stehenden Eigentums- und Nutzungs-

chiesta

rechte werden

assicurati

per mezzo

della

auf Verlangen durch

Eintragung in das Grundbuch gesi-

iscrizione nel catasto.

chert werden.
3. Nel caso di svincolo delle pre-

3. Fr eine Ablsung der Staats-

stazioni finanziarie dello Stato in con-

leistungen gemss Artikel 138 A b s . 1

formit dell'articolo 138 capoverso 1

der Verfassung des Deutschen Sei-

della Costituzione del Eeich Germa-

ches bleibt die bisherige Rechtslage

nico rimane come norma la situa-

der Dizesandotation massgebend. *

zione giuridica finora vigente per la


dotazione delie diocesi. *
Artikel 5

Articolo 5
1.

1. La propriet e gli altri diritti

Das

Eigentum

und

andere

patrimoniali delle corporazioni, degli

Rechte der ffentlich-rechtlichen Kr-

istituti e delle fondazioni di diritto

perschaften,

pubblico della Chiesa Cattolica sono

gen der katholischen Kirche an ihrem

Anstalten und
werden

nach

Stiftun-

garantiti secondo la Costituzione del

Vermgen

Eeich Germanico.

der Verfassung des Deutschen Reichs

Massgabe

gewhrleistet.
2. Soweit staatliche Gebude oder

2. Gli edifci ed i fondi dello Stato,


destinati a scopi della Chiesa, sono ad

Grundstcke

Zwecken

der

Kirche

essi lasciati come finora, senza pregiu-

gewidmet sind,

dizio di contratti eventualmente esi-

unbeschadet etwa bestehender Ver-

stenti.

trge, nach wie v o r berlassen.

bleiben sie diesen,

Artikel 6

Articolo 6
1. Verificandosi la vacanza di una

1. Nach Erledigung eines Erzbi-

Sede Arcivescovile o Vescovile, cos

schflichen oder Bischflichen Stuhles

il rispettivo Capitolo Metropolitano

reichen sowohl das betreffende Me-

o Cattedrale come anche gli Arcive-

tropolitan- oder Kathedralkapitel als

scovi e Vescovi diocesani della Prus-

auch

sia presentano alla Santa Sede liste

-bischfe

* Articuli huius vi, si

quando

solutiones

die

Dizesanerzbischfe
Preussens

dem

und

Heiligen

pecuniariae redimantur seu in

aliud

convertantur, Ecclesia facultatem sibi reservat utendi iuribus, quoad hanc dotationem,
quae in veteribus circumscriptionis Bullis sancita sunt.

Conventio inter S. Sedem et Borussiam

527

di candidati canonicamente idonei.

Stuhle Listen v o n kanonisch geeigne-

Tenendo

ten Kandidaten ein. Unter Wrdigung

presenti

queste

liste,

la

Santa Sede designa al Capitolo tre

dieser

persone,

Stuhl dem Kapitel drei Personen, aus

tra le

quali

esso

ha

da

Listen

benennt

der

Heilige

eleggere per votazione libera e se-

denen es in freier, geheimer Abstim-

greta l'Arcivescovo od il V e s c o v o . La

mung den Erzbischof oder Bischof zu

Santa Sede non

nessuno

whlen hat. Der Heilige Stuhl wird

Arcivescovo o V e s c o v o , intorno al

z u m Erzbischof oder Bischof nie-

nominer

quale il Capitolo d o p o la elezione

mand bestellen, v o n dem nicht das

non si sia prima assicurato presso il

Kapitel nach der Wahl durch Anfra-

Governo Prussiano che contro di esso

ge bei der Preussischen Staatsregie-

non esistono obbiezioni di carattere

rung festgestellt hat, dass Bedenken


politischer Art gegen ihn nicht be-

politico. *

stehen. *
2. Alla formazione delle liste dei

j 2. Bei der Aufstellung der Kandi-

candidati ed all'elezione partecipano

datenliste und bei der W a h l wirken

anche i Canonici onorari.

die nichtresidierenden Domkapitulare


mit.
Artikel 7

Articolo 7
La Santa Sede non nominer nessuno

Prelato nullius

Coadiutore

Zum

Praelatus

nullius

unci zum

Koadjutor eines Dizesanbischofs mit

di un V e s c o v o diocesano con diritto

dem Eechte der Nachfolge wird der

di successione, senza essersi prima

Heilige Stuhl niemand ernennen, ohne

assicurata presso il Governo Prus-

vorher durch Anfrage bei der Preus-

siano che non esistono contro il can-

sischen

didato obbiezioni di carattere poli-

zu haben, dass Bedenken politischer

tico.

Art

Staatsregierung

gegen

den

festgestellt

Kandidaten

nicht

bestehen.
Articolo 8
1. Le dignit dei Capitoli Metro-

Artikel 8

1. Die Dignitten der Metropoli-

politani e Cattedrali sono conferite

tan- und

dalla Santa Sede e, cio, o v e esistano

leiht der Heilige Stuhl und zwar beim

due dignit, la prima (Prepositura)

Vorhandensein zweier Dignitten die

ad istanza del Capitolo, la seconda

erste

(Decanato) ad istanza del V e s c o v o

des Kapitels, die zweite (Domdeka-

der

Kathedralkapitel ver-

(Dompropstei) auf Ansuchen

* Apostolica haec Sedes huiusmodi elenchis non adeo tenetur, ut nequeat, postquam
eos mature perpenderit, si necessarium aut conveniens duxerit, alium etiam eligere qui
sit extra elenchos.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

528

diocesano; o v e esista una sola dignit

nat) auf Ansuchen des Dizesanbi-

(Prepositura o Decanato), alternati-

schofs, beim Vorhandensein nur ei-

vamente ad istanza del Capitolo e del

ner Dignitt (Dompropstei oder D o m -

V e s c o v o diocesano.

dekanat) diese abwechselnd auf Ansuchen des Kapitels und des Dizesanbischofs.
2. Die

2. Il V e s c o v o diocesano conferisce

Kanonikate

der

Kapitel

i Canonicati alternativamente audito

besetzt der Dizesanbischof abwech-

Capitulo e de consensu Capituli. L'al-

selnd nach Anhrung und

ternativa ha luogo separatamente per

stimmung

i canonici effettivi e per gli onorari.

wechslung
und

des

Kapitels.

findet

mit ZuDie

Ab-

bei

residentialen

nichtresidentialen

Kanonikaten

gesondert statt.
3. Il Vescovo nomina i vicari delia
Cattedrale

audito

3. Die

Domvikarien besetzt der

Dizesanbischof nach Anhrung des

Capitulo.

Kapitels.
Artikel 9

Articolo 9
1. In considerazione della dota-

1. Angesichts der in diesem Ver-

zione delle Diocesi e degli istituti

trag zugesicherten Dotation der Bi-

diocesani,

in questa so-

zesen und Dizesananstalten wird ein

lenne Convenzione, un ecclesiastico

Geistlicher zum Ordinarius eines Erz-

sar nominato Ordinario di una Archi-

bistums oder Bistums oder der Prae-

diocesi o di una Diocesi o di una Pre-

latura nullius, zum Weihbischof, z u m

latura

assicurata

Ausiliare,

Mitglied eines Domkapitels, zum D o m -

membro di un Capitolo Cattedrale,

vikar, zum Mitglied einer Dizesan-

Vicario

di un Capitolo Cattedrale,

behrde oder zum Leiter oder Lehrer

membro di un ufficio diocesano, o v -

an einer Dizesanbildungsanstalt nur

vero direttore od insegnante in un

bestellt werden, wenn er

nullius,

Vescovo

Istituto diocesano di educazione, soltanto se egli:


a) abbia la cittadinanza tedesca,

a) die deutsche Eeichsangehrigkeit

b) abbia

ottenuto

un

hat.

attestato

b) ein

di maturit che abiliti allo studio in

deutschen

una Universit tedesca,

des Reifezeugnis besitzt,

c) abbia almeno per un triennio *

c) ein

zum

Studium

Universitt
mindestens

an

einer

berechtigendreijhriges *

* Hoc Conventionis praescripto obligationi non derogatur qua clerici tenentur, secundum canonem 1365 Codicis iuris canonici, per sexennium philosophicis ac theologicis
studiis operam dare.

Conventio inter S. Sedem et Borussiam

529

compiuto gli studi di filosofa e teo-

philosophisch-theologisches Studium

logia

germanica

an einer deutsehen staatlichen H o c h -

dello Stato, od in uno dei Seminari

schule oder an einem der gemss!

in

un'alta

scuola

vescovili a ci destinati in confor-

Artikel 12 hierfr bestimmten bischf-

mit

lichen Seminare oder an einer ppst-

dell'articolo 12,

od in un'alta

scuola Pontifcia in R o m a .

lichen Hochschule in R o m zurckgelegt hat.

2. Mediante intesa tra le Autorit

2. Bei kirchhchemund staatlichem

ecclesiastica e governativa si potr

Einverstndnis

prescindere

A b s . 1 zu a, b und e genannten Er-

dai

requisiti

enumerati'

kann

von

den

in

nel c a p o v . 1 lettere a, b e c; in

fordernissen abgesehen werden; ins-

m o d o speciale potranno essere rico-

besondere

nosciuti gli studi compiuti in altre

anderen

alte scuole di carattere tedesco

schulen als den zu c genannten aner-

verse

da

quelle

nominate

dinella

kann

das

Studium

deutschsprachigen

an

Hoch-

kannt werden.

lett. e.
3. Almeno due settimane prima

3. Mindestens zwei W o c h e n v o r

della progettata nomina di un eccle-

der beabsichtigten Bestellung eines

siastico a membro di un Capitolo Cat-

Geistlichen zum Mitglied eines D o m -

tedrale ovvero a direttore

od inse-

kapitels oder zum Leiter oder Lehrer

gnante in un Seminario diocesano, la

an einem Dizesanseminar wird die

competente

zustndige kirchliche Stelleder Staats-

Autorit

ecclesiastica

dar conoscenza al Governo di tale

behrde

intenzione e, con speciale riguardo

mit besonderer Rcksicht auf A b s . 1.

al c a p o v . 1 di questo articolo ed

dieses

all'occorrenza al capov, 2 dell' ar-

auf A b s . 2 des Artikels 12, von d e n

ticolo 1 2 , comunicher

Personalien des betreffenden Geist-

personali
simo.

le

notizie

dell'ecclesiastico

mede-

d o p o la nomina

dieser

Artikels

lichen Kenntnis

und

Absicht

und,

gegebenenfalls

geben.

Eine

ent-

di

sprechende Anzeige wird alsbald nach

di

der Bestellung eines Bistums- (Pr-

una Diocesi o Prelatura, di un V e -

latur-) Verwesers, eines Weihbischofs

scovo Ausiliare e di un Vicario Ge-

und

nerale,

werden.

un

Subito

von

Amministratore

provvisorio

ne sar fatta

la

relativa

eines

Generalvikars

gemacht

notificazione.

Articolo 10

Artikel 10

1.1 Vescovi diocesani ed il Prelato

1. Die Dizesanbischfe (der Prae-

nullius esigeranno per gli ecclesia-

latus nullius) werden an die Geistli-

stici, ai quali deve essere conferito

chen,

denen ein Pfarramt

dauernd

Acta Apostolicae Sedis -

530

Commentarium Officiale

un ufficio parrocchiale stabile, i requi-

bertragen werden soll, die in Artikel 9

siti indicati nell'articolo 9 capov. 1

A b s . 1 zru a bis c, und an die sons-

lett.

tigen in der Pfarrseelsorge anzustel-

a-c, e per

gli

altri

ecclesia-

stici, che debbono essere impiegati

lenden

Geistlichen

mindestens

die

in m o d o non transitorio nella cura

dort zu a und b genannten Anforde-

parrocchiale delle anime, almeno i

rungen stellen. Fr beide Flle gilt

requisiti enumerati nelle lett. a e b.

Artikel 9 A b s . 2.

Per entrambi i casi vale l'articolo 9


c a p o v . 2.
2. In caso di stabile collazione di

2. Im Falle der dauernden Ueber-

un officio parrocchiale il Vescovo dio-

tragung

cesano od il

Dizesanbischof

Prelato

nullius subito

eines

Pfarramts

wird

{Praelatus

der

nullius)

d o p o la nomina comunicher al Go-

alsbald

verno il nome dell'ecclesiastico, con

Staatsbehrde v o n den Personalien

speciale riguardo al capov. 1 di que-

des Geistchen, mit besonderer Rck-

sto articolo.

sicht

nach

auf

der

Abs.

Ernennung

dieses

der

Artikels,

Kenntnis geben.
Articolo 11.

Artikel 11

Sino ad un nuovo accordo, special-

Bis zu einer neuen Vereinbarung,

mente per il caso della emanazione

insbesondere fr den Fall, des Erlas-

della legge prevista nell'articolo 83

ses des in Artikel 83 der Verfassung

della Costituzione della Repubblica

des

Prussiana, la presentazione in base

nen Gesetzes, wird die Prsentation

ad,

auf Grund eines sogenannten Staats-

un

cosiddetto

patronato fiscale

Freistaats

Preussen

vorgesehe-

avr luogo da parte dello Stato sol-

patronats

tanto d o p o preso contatto col Vescovo

erst nach Benehmen mit dem Di-

diocesano o col Prelato nullius a nor-

zesanbischof

ma di una Istruzione da concertarsi

gemss besonders zu vereinbarender

separatamente.

Anweisung geschehen.

durch
oder

die

Staatsbehrde

Praelatus

nullius

Artikel 12

Articolo 12
la formazione scientifica

1. Fr die wissenschaftliche Vor-

degli ecclesiastici rimangono le Facol-

bildung der Geistlichen bleiben die

t teologiche cattoliche nelle Uni-

katholisch-theologischen

versit di Breslavia, B o n n e Mnster

an

e nell'Accademia di Braunsberg.

B o n n und Mnster und an der Aka-

1. Per

den

Universitten

Fakultten
in

Breslau,

loro rapporti coli'Autorit ecclesia-

demie in Braunsberg bestehen. Ihr

stica

Verhltnis

sono

regolati

in

conformit

degli Statuti in vigore per le Facolt

zur kirchlichen Behrde

regelt sich entsprechend den fr die

Conventio inter S. Sedem et Borussiam

531

teologiche cattoliche di Breslavia e

katholisch-theologischen

di Bonn.

in Bonn und Breslau geltenden Sta-

Fakultten

tuten.
2. L'Arcivescovo di Paderborna ed

2. Der Erzbischof v o n Paderborn

i Vescovi di Treviri, Fulda, Limburgo,

und die Bischfe v o n Trier, Fulda,

Hildesheim e Osnabrck sono autoriz-

Limburg, Hildesheim und Osnabrck

zati ad avere nelle loro Diocesi un

sind berechtigt, in ihren Bistmern

Seminario per la formazione scienti-

ein

fica degli ecclesiastici. L'insegnamen-

Vorbildung der Geistlichen zu besit-

Seminar zur wissenschaftlichen

to in questi Seminari corrisponder

zen. Der Unterricht an diesen Semi-

come alle prescrizioni ecclesiastiche

naren wird ebenso wie den kirchli-

cos anche all'insegnamento teologico

chen

nelle alte scuole tedesche. I suddetti

theologischen

Vorschriften

dem

deutschen

Hochschulunterricht

Vescovi diocesani porteranno a cono-

entsprechen. Die genannten Dize-

scenza del

per

sanbischfe werden dem Preussischen

la Scienza, l'Arte e l'Istruzione pub-

Minister fr Wissenschaft, Kunst und

blica gli Statuti ed il programma d'in-

Volksbildung v o n den Statuten und

Ministro Prussiano

segnamento dei Seminari. Come inse-

dem Lehrplan der Seminare Kennt-

gnanti nei Seminari saranno nominati

nis geben. Zu Lehrern an den Semi-

soltanto ecclesiastici, i quali per l'in-

naren werden nur solche Geistliche

segnamento nella materia loro affidata

berufen werden, die fr die Lehrt-

abbiano una qualificazione corrispon-

tigkeit in dem zu vertretenden Fach

dente alle esigenze delle alte scuole

eine den Anforderungen der

scientifiche tedesche.

schen wissenschaftlichen Hochschu-

deut-

len entsprechende Eignung haben.

Artikel 13

Articolo 13
Le Alte Parti

contraenti elimine-

Die

Hohen

Vertragschliessenden

ranno in via amichevole le divergenze

werden eine etwa in Zukunft zwi-

di opinione, che sorgessero eventual-

schen ihnen entstehende Meinungs-

mente in avvenire fra di Esse circa

verschiedenheit ber die Auslegung

la interpretazione di qualche dispo-

einer Bestimmung dieses Vertrages

sizione della presente Convenzione.

auf

freundschaftliche

Weise

besei-

tigen.
Articolo 14
1. Questa solenne Convenzione il

Artikel 14
1. Dieser

Vertrag,

dessen deut-

cui testo italiano e^tedesco fanno me-

scher und italienischer Text gleiche

desima fede, dovr essere ratificata

Kraft haben, soll ratifiziert, und die

Acta Apostolicae Sedis

532

gli Istrumenti della ratifica d o -

vranno essere scambiati qnanto pri-

Commentarium

Officiale

Ratifikationsurkunden
lichst

sollen

bald in Berlin

mg-

ausgetauscht

ma in Berlino. Essa entrer in vigore

werden. Er tritt mit dem Tag ihres

il giorno dello scambio di detti Instru-

Austausches in Kaft.

menti.
2. Coli'entrata in vigore di questa

2. Gleichzeitig mit dem Inkraft-

solenne Convenzione vengono nello

treten

dieses Vertrages

stesso tempo abrogate le leggi e le

seinen

Bestimmungen

treten

die

ordinanze in opposizione colle dispo-

henden Gesetze und Verordnungen

sizioni in essa contenute.

ausser Kraft.

entgegenste-

In fede di che i Plenipotenziari

Zu Urkund des en haben die B e -

hanno firmato la presente solenne

vollmchtigten diesen Vertrag unter-

Convenzione.

zeichnet.

Eatto in d o p p i o originale.
Berlino, 14 Giugno 1929.

Gesehehen in doppelter Urschrift.


Berlin den 14. Juni 1929.

E U G E N I O P A C E L L I , Arcivescovo di Sardi, Nunzio Apostolico

Dr. O T T O B R A U N , Preussischer Ministerprsident


Dr.

C A R L H E I N R I C H B E C K E R , Preussischer Minister fr Wissenschaft,

Kunst und Volksbildung


Dr. H E R M A N N H P K E R - A S C H O F P , Preussischer

Einanzminister.

Conventio

inter

S.

Sedem et Borussiam

Protocollo finale.

533

Schlusspro tokoll.

Al momento di procedere alia firma

Bei der Unterzeichnung des am

della solenne Convenzione oggi con-

heutigen

chiusa fra la Santa Sede e la Prussia

trages

i sottoscritti Plenixjotenziari dovuta-

dem Heiligen Stuhle haben die ord-

mente

nungsmssig

autorizzati

hanno

fatto

le

Tage

geschlossenen

Ver-

des Freistaats Pressen mit


bevollmchtigten

Un-

seguenti concordi dichiarazioni, che

terzeichneten folgende bereinstim-

formeranno

mende Erklrungen abgegeben, die

parte

integrante

della

Convenzione medesima.

einen integrierenden Bestandteil des


Vertrages selbst bilden.

Circa Varticolo 4,
proposizione
Nel determinare la

capov. 1,
Zu Artikel 4 Abs. 1 Satz 1.

I.
dotazione sj

Bei

Bemessung der Dotation ist

sono prese per punto di partenza le

v o n dem derzeitigen Stande der Auf-

attuali spese dello Stato

wendungen des Preussischen Staates

Prussiano

per somiglianti scopi personali e reali.

fr

Si d'accordo che per l'avvenire, in

schliche Zwecke ausgegangen wor-

caso

cambiamenti in

den. Es besteht Einverstndnis da-

questa materia, si dovr tenerne ade-

rber, dass in Zukunft hierin etwa

guato conto nei riguardi della dota-

eintretende Aenderungen bei der D o -

zione.

tation

di

eventuali

vergleichbare

persnliche

entsprechende

und

Bercksichti-

gung finden sollen.


Circa Varticolo 9, capov. 1, leti. c.
Lo

Zu Artikel 9 Abs. 1 Buchst, c.

studio filosofico-teologico in

Das an einer sterreichischen staat-

una Universit austriaca dello Stato

lichen Universitt zurckgelegte phi-

pareggiato a quello compiuto in

losophisch-theologische Studium wird

un'alta scuola germanica dello Stato

entsprechend den Grundstzen gleich-

corrispondentemente ai principi, che

berechtigt, die fr andere geisteswis-

varranno per altre discipline filoso-

senschaftliche Fcher gelten werden.

fiche, letterarie

giuridiche.

Circa Varticolo 9, capov. 3,


proposizione

I.

Ci non importa un diritto di veto


da parte dello Stato.

Zu Artikel 9 Abs. 3 Satz 1.


Ein

staatliches

Einspruchsrecht

wird hierdurch nicht begrndet.

i
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

534

Circa V articolo 12, capov. 1,


proposizione

Zu Artikel 12 Abs. 1 Satz 2.

2.

Il senso del 4 numeri 1 e 2 degli

Der Sinn des 4 Ziffer 1 und 2 der

Statuti di B o n n e dei 48 lettere a e b

Bonner und des 48 Buchst, a und b

degli Statuti

der Breslauer Statuten ist folgender:

di Breslavia il se-

guente:
Prima che alcuno sia nominato od

B e v o r an einer katholisch-theologi-

ammesso all'esercizio dell'ufficio di

schen Fakultt jemand zur Ausbung

insegnante in una Facolt teologica

des Lehramts angestellt oder zuge-

cattolica, sar interrogato il V e s c o v o

lassen werden soll, wird der zustn-

competente, se abbia motivate obbie-

dige Bischof gehrt werden, ob er

zioni da muovere circa la dottrina o

gegen die Lehre oder den Lebenswan-

la condotta della persona proposta.

del des Vorgeschlagenen begrndete

Non si effettuer la nomina o l'am-

Einwendungen zu erheben habe. Die

missione di un candidato, contro il

Anstellung oder Zulassung eines der-

quale siano state in tal guisa solle-

art Beanstandeten wird nicht erfolgen.

vate eccezioni.
La chiamata che precede la nomina

Die der Anstellung (Abs. 1) voran-

(capov. 1), vale a dire l'offerta della

gehende Berufung, d. h. das Ange-

relativa cattedra da parte del Mini-

b o t des betreffenden Lehrstuhls durch

stro per la Scienza, l'Arte e l'Istru-

den Minister fr Wissenschaft, Kunst

zione pubblica, avverr in forma con-

und Volksbildung, wird in vertrau-

fidenziale e colla riserva di udire il

licher Form und mit dem Vorbehalt

V e s c o v o diocesano, In pari tempo

der Anhrung des Dizesanbischofs

viene informato il V e s c o v o , il quale

geschehen. Gleichzeitig wird der Bi-

pregato di esprimere il suo parere,

schof benachrichtigt und um seine

per il che gli sar concesso un tempo

Aeusserung ersucht werden, fr die

sufficiente.

tale parere debbono

ihm eine ausreichende Frist gewhrt

essere indicate le obbiezioni esistenti

werden wird. In der Aeusserung sind

contro l'insegnamento o la condotta

die gegen die Lehre oder den Lebens-

In

della persona proposta;

tuttavia

wandel des Vorgeschlagenen beste-

lasciato al giusto giudizio del V e s c o v o

henden

di decidere fino a qual punto egli

weit der Bischof in dieser Darlegung

possa manifestare le obbiezioni m e -

zu

desime. La nomina

Bedenken

gehen

vermag,

darzulegen;
bleibt

wie

seinem

sar pubblicata

pflichtmssigen Ermessen berlassen.

soltanto dopoch il V e s c o v o avr

Die Berufung wird erst verffentlicht

dichiarato al Ministro che egli non ha

werden, nachdem der Bischof dem

da sollevare eccezioni contro l'inse-

Minister erklrt hat, dass er Einwen-

gnamento e la condotta del candidato.

dungen gegen die Lehre und den L e -

Conventio inter S. Sedem et Borussiam

535

benswandel des Berufenen nicht zu


erheben habe.
Se un insegnante appartenente ad

Sollte ein einer katholisch-theolo-

una Facolt teologica cattolica offen-

gischen Fakultt angehriger Lehrer

desse nel suo insegnamento

o nei

in seiner Lehrttigkeit oder in Schrif-

cattolica,

ten der katholischen Lehre zunahe-

suoi

scritti

la

dottrina

ovvero commettesse un grave o scan-

treten

daloso mancamento contro le esigenze

rgerlichen Verstoss gegen die Er-

della condotta sacerdotale, il V e s c o v o

fordernisse des priesterlichen Lebens-

competente

darne

wandels begehen, so ist der zustn-

per la

dige Bischof berechtigt, dem Mini-

autorizzato a

comunicazione

al

Scienza,

e l'Istruzione p u b -

l'Arte

blica. In

questo

senza pregiudizio
derivanti

dalla

funzionario

Ministro

fr

einen

schweren

Wissenschaft,

oder

Kunst

und

caso il Ministro,

Volksbildung hiervon Anzeige zu ma-

dei

chen. Der Minister wird in diesem

sua

dello

ster

oder

di lui diritti
condizione

di

Stato, vi porter

Fall,

unbeschadet

der dem Staats-

dienstverhltnis des Betreffenden ent-

rimedio ed in particolar m o d o prov-

springenden Rechte, Abhilfe leisten,

veder ad una supplenza corrispon-

insbesondere fr einen dem Lehrbe-

dente ai bisogni dell'insegnamento.

drfnis entsprechenden Ersatz sorgen.

Circa Varticolo 12, capov. 2,


proposizione

Zu Artikel 12 Abs. 2 Satz 4.

4.

La qualificazione si prova princi-

Die

Eignung

wird

hauptschlich

palmente per mezzo di un lavoro

durch eine der akademischen Habili-

scientifico corrispondente allo scritto

tationsschrift

per la abilitazione a libero docente

schaftliche Arbeit nachgewiesen; so-

entsprechende

wissen-

nelle Universit; se tale lavoro di

fern

speciale

schaftlicher Bedeutung ist, kann v o n

importanza

scientifica,

si

diese v o n

besonderer

wissen-

potr anche prescindere dall'esigenza

dem

della promozione a dottore in teologia.

Promotion abgesehen werden.

Berlino, 14 Giugno 1929.

Erfordernis

der

theologischen

Berlin, den 14. Juni 1929.

E U G E N I O P A C E L L I , Arcivescovo di Sardi, Nunzio Apostolico

D r . O T T O B R A U N , Preussischer Ministerprsident
D r . C A R L H E I N R I C H B E C K E R , Preussischer Minister fr Wissenschaft,

Kunst und Volksbildung


D r . H E R M A N N H P K E R - A S C H O F F , Preussischer Finanzminister.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

536

NUNZIATURA APOSTOLICA
GERMANIA

N.. 42009

Herr

Ministerprsident!

Der unterzeichnete Apostolische Nuntius beehrt sich, in Ausfhrung


eines ihm y o n Seiner Heiligkeit erteilten Auftrags Eurer Exzellenz folgendes mitzuteilen:
Seine Heiligkeit nimmt v o n der parlamentarischen Verabschiedung der
feierlichen Uebereinkunft des Freistaates Preussen mit dem HL Stuhle
mit Befriedigung Kenntnis und ist Sich der ernsten Bemhungen, der Preussischen Staatsregierung zur Erreichung dieses Zieles bewusst. Er bedauert
j e d o c h , dass der der Preussischen Volksvertretung vorgelegte Vertrag im
Gegensatz zu den wiederholt und nachdrcklich geltend gemachten Forderungen des H l . Stuhles, die dieser aus grundstzlichen Erwgungen zu erheben sich veranlasst sah, keine Regelung der Schulfrage enthlt. Es darf
diesbezglich daran erinnert werden, dass die Preussische Regierung durch

NUNZIATURA APOSTOLICA

{Traduzione)

GERMANIA

N. 42009

Signor

Ministro

Presidente,

Il sottoscritto Nunzio Apostolico ha l'onore di comunicare a Vostra


Eccellenza per ordine di Sua Santit quanto segue:
Il Santo Padre ha appreso c o n soddisfazione la notizia dell'approvazione parlamentare data alla solenne Convenzione fra la Santa Sede e la
Prussia e conosce le v i v e premure del Governo prussiano per il raggiungimento di tale s c o p o . Sua Santit deplora tuttavia che la Convenzione presentata al Parlamento prussiano, malgrado le ripetute ed energiche insistenze, che la Santa Sede si vide nella necessit di fare per ragioni di principio, n o n contiene il regolamento della questione scolastica. Al qual proposito d'uopo ricordare c o m e c o n Nota diretta al sottoscritto dall'allora

Conventio inter S. Sedem et Borussiam

537

eine N o t e v o m 6. Januar 1922, die der damalige Minister fr Wissensehaft,


Kunst und Volksbildung, Herr Dr. Boelitz, an den Unterzeichneten richtete,
die verbindliche Erklrung abgegeben hat, sie werde auf Ersuchen des
Reiches mit diesem in Verhandlungen ber die Regelung der religisen
Seite der Schulfrage im Konkordat eintreten . W e n n der zitierte Satz sich
auch in besonderem Betreff auf ein zuknftiges Reichskonkordat bezog, von
dem in jenem Zeitpunkt vorwiegend die Rede war, so bekannte sich in ihr
die Preussische Regierung doch ausdrcklich z u m Grundsatz der Regelung
der religisen Seite der Schulfrage im Konkordat , und zwar ohne dabei
einen Unterschied zu machen zwischen einem Konkordat mit dem Reich
und einem solchen mit Preussen. Dieser Unterschied ist auch in den der
fraglichen Erklrung vorausgehenden Besprechungen nicht gemacht worden,
welch letztere vielmehr ihren Ausgangspunkt v o n einer Preussen unmittelbar berhrenden Angelegenheit nahmen.
Whrend der Errterungen mit den Regierungskommissaren schlugen
diese im Auftrage des Herrn Ministers fr Wissenschaft, Kunst und Volksbildung im Juni 1927 eine Mindestformel ber die Schule vor, die v o m

Ministro per la scienza, Parte e la pubblica istruzione, Sig. Dr. Boelitz, in


data del 6 Gennaio 1922, il Governo prussiano emise la dichiarazione, avente
forza di impegno, che s u domanda del Reich esso sarebbe entrato c o n
questo in trattative circa il regolamento della parte religiosa della questione scolastica nel Concordato . Quantunque il surriferito passo riguardi
pi particolarmente un futuro Concordato per il Reich, del quale in quell'epoca principalmente si parlava, tuttavia il Governo prussiano ammise
con esso esplicitamente il principio del regolamento della parte religiosa
della questione scolastica nel Concordato , e ci senza distinguere tra un
Concordato c o l Reich e colla Prussia, distinzione che non fu fatta nemmeno
nei colloqui che precedettero la dichiarazione in discorso, ed i quali anzi
furono motivati da un affare riguardante direttamente la Prussia.
Durante le discussioni coi Commissari governativi, questi proposero in
nome del Signor Ministro per la scienza, l'arte e la pubblica istruzione nel
Giugno 1927 una formula minima sulla scuola, la quale non fu accettata
ACTA, vol. XXI, n. 11. 13-8-929.

36

538

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

H o l . Stuhle nur unter usserstem Entgegenkommen angenommen wurde,


v o r allem weil staatlicherseits damals der f ormaijuristische Grund geltend
gemacht wurde, dass diese Materie unter die Zustndigkeit des Eeiches falle.
Umso schmerzlicher bedauerte der Hl. Stuhl die sptere Streichung auch
dieses schon so unzulnglichen Artikels, eine Streichung, die umso weniger
als gerechtfertigt gedacht werden konnte, als alle Parteien, die das zeitige
Koalitionsministerium bilden, auch im Januar 1922 im Preussische Kabinett vertreten waren.
W e n n trotzdem der Hl. Stuhl sich entschlossen hat, daraufhin die K o n kordatsverhandlungen nicht abzubrechen, so tat er dies lediglich mit Rcksicht auf die v o n

Seiten

der Preussischen Regierung i m Laufe der Ver-

handlungen erfolgte Zurckstellung erheblicher Forderungen und v o r allem


aus d e m ernsten Wunsche, den Katholiken Preussens die brigen aus dem
Konkordate sich ergebenden Rechtswirkungen und Sicherungen ihrer religisen Freiheit, sowie dessen gnstige Auswirkungen auf ein geordnetes
Verhltnis zwischen Kirche und Staat nicht zu gefhrden. Er vermag indes
nicht davon abzusehen, frmlich zu erklren, dass diese seine Stellungnahme

dalla Santa Sede se non per somma condiscendenza, soprattutto perch


fu fatto allora valere da parte dello Stato l'argomento estrinseco che tale
materia sia di competenza del Reich.
Tanto pi dolorosa riusc quindi alla Santa Sede la soppressione anche
di questo, pur cos insufficiente, articolo, soppressione che apparisce ancor
meno giustificata, se si consideri che tutti i partiti, i quali formano l'attuale
coalizione ministeriale, erano anche nel Gennaio 1922 rappresentati nel
Gabinetto prussiano.
Se, nondimeno, la Santa Sede si risolse a non rompere in seguito a simile
omissione le trattative concordatarie, ci fece unicamente sia per riguardo
al fatto che il Governo prussiano aveva durante i negoziati rinunziato da
parte sua a rilevanti richieste, sia soprattutto per il v i v o desiderio di non
esporre a pericolo gli altri effetti giuridici e le garanzie della libert religiosa derivanti ai cattolici della Prussia dal Concordato, c o m e pure le
favorevoli ripercussioni di esso sull'ordinamento dei rapporti fra Chiesa e
Stato. La Santa Sede medesima non pu tuttavia tralasciare di dichiarare

Conventio inter S. Sedem et Borussiam

539

niemals als Verzicht auf die Grundstze gedeutet werden darf, die ihn zu der
Forderung veranlasst hatten, dass nmlich, wie in den anderen Konkordaten der neuesten Zeit, so auch in der Feierlichen Uebereinkunft mit Preussen die Schulfrage miteinbegriffen werde.
B e r Unterzeichnete bentzt diese Gelegenheit, um Eurer Exzellenz den
Ausdruck seiner ausgezeichneten Wertschtzung zu erneuern.
Berlin, den 5. August 1929.
(gez.) f E U G E N P A C E L L I , Erzbischof von Sardes,
Apostolischer

Nuntius.

Seiner Exzellenz
dem Herrn Preussischen Ministerprsidenten
Herrn Dr. Otto Braun
Berlin

formalmente che questa sua attitudine non dovr mai essere interpretata
come una rinunzia ai principii, i quali l'avevano indotta a chiedere che,
c o m e negli altri Concordati dei tempi recenti, cos anche nella solenne Convenzione colla Prussia fosse inclusa la questione della scuola.
Il sottoscritto proftta dell'incontro per rinnovare a Vostra Eccellenza
l'espressione dei sentimenti della sua pi distinta considerazione.
Berlino, 5 Agosto 1929.

(f.) f E U G E N I O P A C E L L I , Arcivescovo di Sardi,

Nunzio

Apostolico.

-A Sua Eccellenza
Il Sig. Dott. Ottone Braun
Presidente del Ministero di Stato Prussiano
Berlino

540

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

D E R PREUSSISCHE
MLNISTERPRAESIDENT

Berlin, den 6. August 1929.

Eure Exzellenz!

Der unterzeichnete Ministerprsident des Freistaates Preussen beehrt


sich, Eurer Exzellenz den Eingang der N o t e Nr. 42009 v o m 5. d. M. dankend zu besttigen. Er wrdigt durchaus die Erklrungen des Heiligen
Stuhles, bittet indes, bezglich der darin berhrten Frage unter Beiseitelassung anderer Erwgungen darauf hinweisen zu drfen, dass die langjhrigen, in der Presse gefhrten Auseinandersetzungen ber den mutmasslichen
Inhalt des Konkordats die ffentliche Meinung inzwischen so beeinflusst
hatten, dass eine parlamentarische Mehrheit fr ein auch die Schule regelndes Konkordat nicht erreichbar war. Angesichts dieser Tatsache wrde die
Preussische Staatsregierung durch die Beibehaltung solcher Bestimmungen auch in der Formel v o m Juni 1927 die parlamentarische Verabschiedung des auch ihrer Ueberzeugung nach fr die Sicherung und Festi-

II PRESIDENTE

._

{Traduztone)
DEL M I N I S T E R O D I S T A T O P R U S S I A N O

Berlino, 6 Agosto 1929


Eccellenza,
Il sottoscritto Presidente del Ministero di Stato Prussiano ha l'onore di
accusare a Vostra Eccellenza ricevimento della N o t a N. 42009 del 5 corrente
e di ringraziarLa per la medesima. Egli apprezza pienamente le dichiarazioni della Santa Sede; prega tuttavia di potere, riguardo alla questione
ivi toccata, omettendo altre considerazioni, far osservare c o m e le lunghe
discussioni apparse sulla stampa circa il presunto contenuto del Concordato
avevano frattanto esercitato una tale influenza sulla pubblica opinione, che
non era possibile di ottenere una maggioranza parlamentare per un Concordato, il quale regolasse anche la scuola. In vista di ci, il Governo prussiano, mantenendo simili disposizioni anche nella formula del Giugno 1927 avrebbe reso impossibile l'approvazione nel Parlamento della

Conventio

inter

S.

Sedem

et Borussiam

541

gung ' des religisen Friedens in Preussen bedeutsamen Vertragswerkes


unmglich gemacht haben.
N

Die Ausschaltung der Regelung der Schulfrage aus dem nunmehr zum
Abschluss gekommenen Vertrag wird indes die verfassungsmssigen Rechte
der preussischen Katholiken auf diesem bedeutsamen Gebiete, insbesondere
hinsichtlich der konfessionellen Schule und des Religionsunterrichtes, in
keiner Weise sachlich beeintrchtigen, da die Preussische Staatsregierung es
als eine selbstverstndliche Pflicht erachtet, die in der Reichsverfassung
anerkannten religisen Rechte zu wahren und zur vorgesehenen Auswirkung
zu bringen.
Der Unterzeichnete benutzt die Gelegenheit, um Eurer Exzellenz den
Ausdruck seiner ausgezeichneten Wertschtzung zu erneuern.
(gez.) B R A U N .
-

An

den

Apostolischen Nuntius

Erzbischof

von

Mgr. Dr.

Sardes

Pacelli

Exzellenz
in

Berlin

solenne Convenzione, importante, anche secondo la sua convinzione, per


assicurare e consolidare la pace religiosa in Prussia.
La omissione del regolamento della questione scolastica nella solenne
Convenzione ormai conclusa non pregiudicher tuttavia realmente in alcun
m o d o i diritti spettanti in forza della Costituzione ai cattolici della Prussia
in questa importante materia, specialmente per ci che concerne la scuola
confessionale e l'istruzione religiosa, giacch il Governo Prussiano considera
naturalmente c o m e un suo dovere di tutelare e portare al d o v u t o effetto i
diritti religiosi riconosciuti nella Costituzione del Reich.
Il sottoscritto proftta dell'incontro per rinnovare a Vostra Eccellenza
l'espressione della sua pi distinta considerazione.
(f.)
A

Sua

Eccellenza

Mons. Dr. Pacelli


Arcivescovo
Nunzio

di

Sardi

Apostolico
in

Berlino

BRAUN

542

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Heute sind im Preussischen Staatsministerium Seine Exzellenz der Apostolische Nuntius in Berlin und Erzbischof von
Sardes Dr. Eugen PACELLI und fr das Preussische Staatsministerium der Preussische Ministerprsident Dr. Otto BRAUN
zusammengekommen, um die Ratifikationsurkunden zu dem am
14. Juli 1929 zwischen SEINER HEILIGKEIT PAPST PIUS XI.
und dem PREUSSISCHEN STAATSMINISTERIUM abgeschlossenen Vertrag des Freistaates Preussen mit dem Heiligen Stuhle
gemss Artikel 14 Abs. 1 dieses Vertrages auszutauschen.
Nachdem die Urkunden vorgelegt und fr richtig befunden
worden sind, hat der Austausch in Gegenwart der Preussischen
Staatsminister Dr. Hirtsiefer, D. Dr. Becker, Dr. Steiger,
Dr. Hpker Aschoff, Dr. Schreiber, Grzesinski und Dr. Schmidt
stattgefunden.
Zur Urkund dessen haben die Unterzeichneten dieses Protokoll vollzogen.
Geschehen in doppelter Urschrift ih .Berlin am 13. August 1929. *
L- B S.

EUGEN PACELLI, Erzbischof von Sardes,


Apostolischer Nuntius.

L. Pg S.

Dr.

OTTO

BRAUN,

Preuss. Ministerprsident.

* Oggi Sua Eccellenza Monsignor Dr. Eugenio Pacelli, Arcivescovo


di Sardi

e Nunzio

Apostolico

in

Berlino,

ed

il Ministro

Presidente,

Dr. Ottone Braun, per il Ministero di Stato Prussiano, si s o n o riuniti


nella
degli

residenza

del

Istrumenti

di

Ministero
ratifica

medesimo
della

per

solenne

procedere

allo

Convenzione

scambio

conclusa

il

Conventio inter S. Sedem et Borussiam

543

14 Giugno 1929 tra Sua Santit il Papa Pio XI ed il Ministero di


Stato Prussiano, a n o r m a dell'articolo 14 capov. 1 della Convenzione
stessa.
D o p o c h gli anzidetti

Istrumenti

di

ratifica sono stati

esibiti e

trovati in regola, si effettuato lo scambio di essi alla presenza dei


Ministri dello Stato Prussiano Signori Dr. Hirtsiefer, D. Dr. Becker,
Dr. Steiger, Dr. Hpker Aschoff, Dr. Schreiber, Grzesinski e Dr. Schmidt.
In fede di che i sottoscritti hanno redatto

il presente p r o c e s s o

verbale.
Fatto in doppio originale, in Berlino il 13 Agosto 1929.

Annus X X I - Vol, X X

2 Septembris 1929

Num. 12

ACTTAPOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


LITTERAE APOSTOLICAE
I
BASILICAE MINORIS PRIVILEGIIS HONESTATTJR TEMPLUM B. M. V. LIBERATRICIS

FIDELIUM

DEFUNCTORUM

IN

OPPIDO

MONTLIGEON

SAGIENSIS

DIOECESIS.

PIUS PP. X I
Ad
Operis

p e r p e t u a m rei
a

Montligeon

memoriam.

vulgo

nuncupati

Europa

l o n g e l a t e q u e n o n m o d o in
r u m regionibus

floret.

Ad

Sagiensis

dioecesis

exstat sedes,

intra

quod,

Pii

fines

Deo

iuvante,

s e d i n aliis q u o q u e d i s s i t i s o r b i s t e r r a -

congruam

Pii Operis

praedicti principem sedem

a p t a n d a m , ecclesia i n h o n o r e m

Beatae Mariae Virginis

tricis f i d e l i u m d e f u n c t o r u m

e x p i a t o r i o carcere d e g e n t i u m e x s t r u c t a est;

in

s u b titulo

Libera-

templo

erigendo neces-

s a r i a , o b l a t i o n i b u s d o n i s q u e s u i s christifideles e x o m n i o r b i s

terrarum parte

a t q u e ingentem pecuniae s u m m a m , quae erat n o v o

Pii Operis

moderatoribus suppeditarunt.

et o c t a v o die huius mensis

Augusti,

Templum

ipsum, quod vicesimo

adstantibus pluribus

Galliae

episcopis,

a b b a t i b u s , clero, p o p u l o q u e confertissimo sollemniter t a n d e m c o n s e c r a t u m


est,

amplitudine

sua,

structurae

architectonicae

stylo,

conspicuis

artis

operibus, quibus ornatur, plane d i g n u m o m n i u m laudibus videtur, adeo ut


principem inter o m n e s sacras aedes non m o d o

Sagiensis

fioitimae t o t i u s r e g i o n i s l o c u m n u n c f a c i l e t e n e a t .
in o m n i u m v o t i s , sedes c a n o n i c a frugiferi
constituta

Nostri

est,

quod

indulgentiis

MDCCCCXIII, u t e r a t

Pii Operis Expiatorii

privilegiisque

locupletarunt; in eodemque pie

ACTA, vol. XXI, n. 12. 2-9-929.

Anno

dioecesis sed e t i a m

illo i n t e m p l o

Spiritualibus

continenterque

Deo

Decessores
inservit s e x
37

546

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

cappellanorum conlegium, qui inibi liturgicas per annum functiones sacras


peragunt, et iuxta statuta Defunctorum officium cotidie recitant. Hisce
omnibus attento ac sedulo studio perpensis, cum venerabilis frater Noster
Vincentius S. R. B. Cardinalis Vannutelli, Episcopus Ostiensis ac Praenestinus, Sacri Conlegii Decanus, et eiusdem Pii Operis E x p i a t o m apud
N o s et R o m a n a m Curiam Patronus, amplissimo suo suffragio commendet
preces Sagiensium Episcopi, qui, ut templi laudati Operis Expiatorii a
Montligeon decus augeatur, Nos enixe rogat ut eidem templo dignitatem
titulumque basilicae minoris impertiri dignemur: N o s , ad significandam
etiam peculiarem Nostram pietatem in fideles defunctos in Purgatorio
detentos Ecclesiae suffragiis sublevandos, votis bisce adnuendum ultro
libenterque existimavimus. Quapropter, coniatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus sacrorum
R i t u u m Congregationi praepositis, m o t u proprio ac de certa scientia et
matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae potestatis plenitudine,
praesentium Litterarum vi, perpetuumque in m o d u m , enunciatam ecclesiam in honorem Beatae Mariae Virginis sub titulo Liberatricis Fidelium
defunctorum in expiatorio carcere degentium D e o dicatam, quae, Sagiensis
dioecesis intra fines, sedes centralis est Pii Operis a Montligeon vulgo nuncupati, titulo ac dignitate Basilicae minoris honestamus, cum omnibus honoribus, praerogativis, indultis, privilegiisque, quae iuxta normam et morem
vigentem, huius tituli dignitatisque propria sunt.
Haec mandamus, decernentes praesentes Litteras, quae die tantum
octava ab eiusdem ecclesiae consecratione memorata publicandae sunt,
firmas, validas atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos
atque integros effectus iugiter sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent
nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his,
a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel.

ignoranter attentari conti-

gerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.


D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i x
m . Augusti, an. MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

C A E D . GASPAURI,

a Secretis Status.

547

Acta Pii PP. XI

II
I N A B B A T I A M S U I I U R I S E R I G I T U R M O N A S T E R I U M S . M A R I A E "BONAE S P E I ,
M O N I A L I U M O . S . B . , A P U D COLWICH I N ARCHIDIOECESI B I R M I N G A M I E N S I .

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Monasterii Sanctae Mariae a Bona Spe,
quod apud civitatem Colwich nuncupatam intra fines Birmingamiensis
dioecesis exstat, moniales ad Nos humiliter referunt idem suum monasterium originem duxisse a prioratu Nostrae Dominae de Bona Spe, qui, filialis monasterii Cameraeensis monialium Sancti Benedicti, anno MDCLII,
pro mulieribus Anglis fundatus est, quae, patria exsules ob tunc in Anglia
saevientem persecutionem, Lutetiae Parisiorum degebant. Parisiensis vero
ipsius monasterii moniales, post fere ab incunabulis annos centum et quinquaginta, saeculo decimo o c t a v o exeunte, perturbatione magna Gallica
grassante, Angliam petierunt, ibique, variis in locis antea exceptae, apud
:

Canningion dein moratae sunt, eademque in d o m o canningtonensi, primae


omnium in Anglia, perpetuae Sanctissimi Sacramenti adorationis inceperunt
pium opus, quod, per centum circiter annos continuatum, adhuc mirabiliter durat. Decessor vero

Noster rec. mem. Gregorius P p . X V I Litteris

Apostolicis sub anulo die decima sexta Iulii an. M D C C C X X X I I I datis monasterium canningtonense totamque eius Religiosarum familiam sub directo
et immediato Sanctae Apostolicae Sedis patrocinio posuit. At rescripto
die X X m . Augusti an. MDCCCCXXVI obsignato Sacra Congregatio pro Religiosorum Sodalium Negotiis monasterium idem Sanctae Mariae Bonae Spei,
quod iam anno M D C C C X X X V I , Sancta Sede probante, a Cannington ad hodiernum locum Colwich nuncupatum, nunc intra Birmingamiensis archidioecesis fines, translatum erat, Congregationi iterum Anglicae Ordinis
Sancti Benedicti aggregatimi, dictae Congregationis Abbatis Praesidis
iurisdictioni subiecit. Moniales autem eiusdem monasterii, ad firmitatem
praesertim Instituti obtinendam, enixas nunc Nobis Supplicationes adhibent
ut illud, ad hunc usque diem in prioratum tantum constitutum, de benignitate Nostra in abbatiam erigere dignemur, ita ut more ceterarum Congregationis d o m o r u m abbatissa potestatis perpetuae novae abbatiae per
Nos erectae regimini praesideat. Nos propterea, quibus nihil antiquius est,
quam ut religiosae vitae monumenta debito opportunoque decore honestentur, hisce supplicationibus ultro libenterque annuere existimavimus.
Conlatis igitur consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o manae Ecclesiae Cardinalibus Sacrae Congregationi praepositis pro Regu-

548

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

larium negotiis pertractandis, apostolica Nostra auctoritate, perpetuumque


in m o d u m , praesentium Litterarum tenore prioratum monialium Sanctae
Mariae Bonae Spei, apud Colwich in archidioecesi Birmingamiensi positum,
Ordinis Sancti Benedicti, in abbatiam sui iuris, servatis servandis, Congregationi Anglieae eiusdem Ordinis incorporatam, erigimus; ac propterea
statuimus ut ex nunc et in posterum novae abbatiae Sanctae Mariae a
B o n a Spe, sic per Nos erectae, regimini abbatissae in posterum eligendae
potestate perpetua, servatis iugiter de iure servandis, praesideant. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
H a e c edicimus, mandamus

decernentes

praesentes Litteras firmas,

validas atque efficaces semper exsistere et fore, suosque plenos et integros


effectus sortiri atque obtinere, illisque monialibus ad quas spectant vel in
posterum spectare poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum
esse ac definiendum, irritumque fieri atque inane si quid secus super his a
quoquam, quavis auctoritate, scienter vel ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e , apnd Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v i i i
mensis Septembris an. MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

III
S E D E S S E U R E S I D E N T I A P A T R I A R C H A E CILICIAE A R M E N O R U M R E S T I T U I T U R
IN BERYTHUM PROPE

EZOMMAR IN LIBANO.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Commissum Nobis divinitus supremi
Apostolatus officium postulat ut Ecclesiarum omnium felici statui consulamus et ea sollicito studio decernamus quae catholico nomini aeternaeque
fidelium saluti bene, prospere ac feliciter eveniant. Iamvero rec. me. Praedecessor Noster Pius P p . X I , auctoritate Apostolica exstinxit et abolevit
titulum primatialem atque archiepiscopalem Armeniae

Constantinopo-

litanae Ecclesiae; deinde Constantinopolitanae! ecclesiasticam Armenorum


provinciam Patriarchatu! Ciliciae perpetuo univit, mandans ut novus
Patriarcha eiusdemque successores titulo fruerentur Patriarcharum Ciliciae
Armenorum; ut iidem in urbe Constantinopolitana rsidrent eandemque
Constantiuopolitauam Ecclesiam ordinaria iurisdictione gubernarent. V o luit insuper ut praedictus Patriarchatus iisdem limitibus corceretur, quibus Ciliciae Patriarchatus et Primatiatus Constantinopoleos tunc tem-

Acta

Pii

PP.

549

XI

poris continebantur. Verum cum in praesenti, rerum conditiones aliae


omnino sint ac tunc temporis fuerunt, Patriarcha Ciliciae Armenorum h o diernus, venerabilis frater Paulus Petrus X I I I Terzian, v o t a exprimens
Armenorum Episcoporum in Urbe congregatorum, Nos enixis precibus
flagitavit ut residentiam Patriarchae ipsius eiusque successorem a Constantinopolitana civitate in Libnum transferre velimus. N o s autem votis his
annuentes, de consilio venerabilium fratrum Nostrorum Sanctae R o m a n a e
Ecclesiae Cardinalium Congregationi praepositis pro Ecclesia Orientali,
m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris,
deque apostolicae Nostrae potestatis
decernimus

ac mandamus,

ut,

plenitudine, praesentium tenore,

attentis praesentibus rerum adiunctis,

sedes seu residentia Patriarchae Ciliciae Armenorum eiusque successorum


restituatur in Libano, scilicet in urbe Beyrouth prope Bzommar, ubi iam
primi Patriarchae Armeni sunt commorati.
Id concedimus, mandamus, statuimus decernentes praesentes Litteras
firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos
atque integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent,
sive pertinere poterunt, nunc et in posterum futuris temporibus suffragari;
sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane
fieri si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate quavis, scienter sive
ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Octobris an. MDCCCCXXVIII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

IV
RESTITUITUR

ARCHIEPISCOPALIS

ECCLESIA

CONSTANTINOPOLITANA ARME-

NORUM.

PIUS PP. XI
Ad futuram rei memoriam. Praedecessor Noster, rec. me., Pius
P p . IX Apostolica auctoritate exstinxit atque abolevit titulum primatialem atque archiepiscopalem Armeniae Constantinopolitanae Ecclesiae. Deinde Constantinopolitanam ecclesiasticam Armenorum provinciam
Patriarchatu! Ciliciae perpetuo univit, mandans ut novus Patriarcha,
eiusque successores titulo fruerentur Patriarcharum Ciliciae Armenorum,
ut iidem in urbe Constantinopolitana rsidrent, eandemque Constanti-

550

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

nopolitanam Ecclesiam ordinaria iurisdictione gubernarent. Voluit insuper


ut praedictus Patriarchatus iisdem limitibus eorceretur, quibus Ciliciae
Patriarchatus

et

Primatiatus

Constantinopoleos

tunc

temporis

conti-

nebantur. Sed cum, inspectis mutatis rerum conditionibus, quae aliae


omnino sunt in praesentiarum quam quae tunc temporis fuerunt, votis
annuentes

tam hodierni Patriarchae Ciliciae Armenorum Pauli Petri

Terzian, quam aliorum Episcoporum A r m e n o r u m in Urbe congregatorum,


de potestatis apostolicae plenitudine, per Apostolicas Litteras hac ipsa
die sub anulo Piscatoris datas, sedem sive residentiam ipsius Patriarchae
Ciliciae Armenorum et successorum eius in posterum, ex urbe Constantinopolitana in Libanum restituerimus, opportunum etiam visum est consilium archiepiscopali iterum titulo Ecclesiam Constantinopolitanam A r m e norum decorare. Auditis itaque venerabilibus fratribus Nostris Sanctae
R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus Congregationi praepositis pro Ecclesia
Orientali, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione
Nostris deque apostolicae similiter Nostrae potestatis plenitudine, praesentium tenore Ecclesiam Constantinopolitanam Armenorum titulo archiepiscopali iterum decoramus, sine ecclesiastica provincia, et volumus ut
idem Ecclesiae, sic per Nos ad archiepiscopalem dignitatem restitutae,
praeficiatur Antistes qui eam

iure ordinario gubernet ac regat; firmis

tamen manentibus memorata sedium unione, titulo Patriarchae-Ciliciae


Armenorum, et iurisdictione Patriarchae in totum Patriarchatum, quem
ad m o d u m Decessor Noster praelaudatum statuit.
H a e c volumus atque statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos spectant, sive
spectare poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si
quidquam secus super his, a quovis, auctoritate quavis, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuscumque.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Octobris an. MDCCCCXXVTII, Pontificatus Nostri septimo.

P.

CARD.

GASPABEI,

a Secretis Status.

Acta Pii PP. XI

55

V
TITULO AC PRIVILEGIIS BASILICAE MINORIS HONESTATUR TEMPLUM IMMACULATI CORDIS B . M . V . I N CIVITATE SANCTI IACOBI D E CHILE, CONGREGATIONIS MISSIONARIORUM FILIORUM EIUSDEM IMMACULATI CORDIS.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Missionariorum Filiorum Immaculati
Cordis Beatae Mariae Virginis in ditione Chilensi Moderator provincialis
Nos edocet h o c anno

quinquagesimum recurrere anniversarium a dedi-

catione templi, quod sub titulo Immaculati Cordis Beatae Mariae Virginis
Missionarii Filii Immaculati Cordis Beatae Mariae Virginis Sancti I a c o b i
de Chile in civitate primum erexerunt. Structura praenobili, ampHtudine
ac magnificentia templum ipsum praefulget, decem altaribus exornatur
affabre confectis, pluribusque imaginibus devotis ac sacris reliquiis d e c o ratur. Aptis inibi sacris vasis, pretiosis et praedivitibus supellectilibus
paramentisque divinus cultus peragitur a frugiferae Congregationis praefatae clero, qui templo addictus religiosam vitam in adiectis aedibus vivit.
Frequentes in templo christifideles sacris functionibus adsunt, sacramenta
suscipiunt, verbum Dei audiunt; in eodemque templo plures piae sodalitates et catholicae consociationes, quae ad b o n u m christifidelium spirituale
spectant, propriam sedem habent. Cum propterea provincialis Moderator
Congregationis Missionariorum Filiorum Cordis Immaculati Beatae Mariae
Virginis, communia v o t a depromens utriusque cleri populariumque, enixas
nunc Nobis preces adhibuerit ut quinquagesimi anni praedicti occasione
titulo ac privilegiis Basilicae minoris honestare velimus templum ipsum:
N o s , attenta quoque amplissima commendatione tum venerabilis fratris
Archiepiscopi Sancti Iacobi de Chile t u m dilecti fifi Procuratoris generalis
laudatae

Congregationis

Missionariorum

Filiorum

Immaculati

Cordis

Beatae Mariae Virginis, ut pietas christifidelium erga Beatissimae Deiparae Immaculatum Cor impensius foveatur itemque peculiare sit Congregationi praefatae Nostrae benevolentiae testimonium, ultro libenterque
huiusmodi supplicationibus adnuendum existimavimus. Conlatis itaque
consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae
Cardinalibus Congregationi Sacrorum Rituum praepositis, de certa scientia
ac matura deliberatione Nostris deque Apostolicae potestatis plenitudine,
praesentium

Litterarum

tenore perpetuumque in m o d u m enunciatum

templum in honorem Immaculati Cordis Beatae Mariae Virginis D e o dicatum in civitate atque archidioecesi Sancti Iacobi de Chile, dignitate aa

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

552

titulo Basilicae minoris decoramus c u m omnibus privilegiis, quae iuxta


dispositiones apostolicas vel decreta ecclesiis h o c titulo honestatis c o m petunt.
Contrariis non obstantibus quibuslibet. Decernentes praesentes Litteras
firmas, validas, atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent
seu pertinere poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub

anulo Piscatoris, die vi

m . Februarii an. M D C C C C X X I X , Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. C A E D . G A S P A R R I , a Secretis Status.

VI
DISMEMBRATO TERRITORIO E X VICARIATU APOSTOLICO

DE

SIWANTZE ERI-

GITUR PRAEFECTURA APOSTOLICA DE TSINING IN SINIS, CLERI INDIGENI


CURIS TRADENDA.

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Ex A p o s t o l i c o munere, quo divinitus
fungimur, ad rei christianae incrementum procurandum sollicito studio
consulimus ut in nimium amplis terrae plagis, aucto operariorum numero,
apta iurisdictio ecclesiastica opportune constituatur. Quapropter cum venerabilis frater Episcopus titulo Paroecopolitanus, Vicarius de Siwantze
Apostolicus, N o s edocuerit territorium suae iurisdictioni subiectum late
extensum ac multitudine incolarum conspicuum esse, ideoque Nos rogaverit ut suus de Siwantze vicariatus ad catholicam fidem validius inibi
p r o m o v e n d a m in duas partes divideretur, ex qua una clero indigenae c o m mittenda esset: N o s huiusmodi votis, suffragio amplissimo auctis venerabilis 'fratris Celsi Costantini, Archiepiscopi titulo Theodosiopolitani, Delegati Apostolici Nostri in Sinis, concedendum ultro libenterque existimavimus. Quapropter conlatis quoque consiliis c u m venerabilibus fratribus
Nostris Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus, qui Propagandae Fidei
negotiis sunt praepositi, omnibusque rei momentis attente perpensis, m o t u
proprio atque ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris deque A p o stolicae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore mandamus

553

Acta Pii PP. XI

ut ex nunc et in posterum territorium, q u o d civiles subpraefecturas de


Feng-cJieng, Leang-TcJieng, Kining, Tao4in complectitur, a vicariatu apo^
stolico de Siwantze seiungatur; atque idem territorium sic separatum in
n o v u m vicariatum apostolicum erigimus, cui nomen facimus de Tsining.
Ipsum vero vicariatum apostolicum de Tsining ad Nostrum et Sanctae
huius Sedis beneplacitum cleri indigenae curis tradimus.
Haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exsistere et fore, suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere, illisque ad quos spectat et in posterum spectare poterit
in omnibus plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritum que ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his, a q u o vis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter

attentari contigerit.

Contrariis non obstantibus quibuslibet.


Datum E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die V I I I
m . Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

VII
F I N E S I M M U T A N T U R I N T E R V I C A R I A T U M APOSTOLICUM D E B R A Z Z A V I L L E E T
P R A E F E C T U R A M APOSTOLICAM D E U B A N G H I - C H A R I I N A F R I C A .

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Pastorale officium Nobis commissum
nihil N o s magis sollicitat quam spiritualibus locorum necessitatibus, ut
christifideles opportunis praesidiis adiuventur, omni, quo cum D e o possumus, studio sollerter providere. H a c ratione c o m m o t i , cum Vicarius A p o s t o licus de Brazzaville ad utilitatem vicariatus nimium ampli sui provehendam atque ad rei catholicae progressum inibi procurandum Nos rogaverit
ut septentrionalem eiusdem vicariatus partem, quam de la Haute Sangha
nuncupant, finitimae praefecturae apostolicae de Ubanghi Chari adiungere seu adnectere velimus, atque ad id plenus etiam consensus accedat
Praefecti Apostolici de Ubanghi Chari, Nos huiusmodi supplicationibus
concedere censuimus. Quapropter, conlatis consiliis cum venerabilibus
fratribus Nostris Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis
Propagandae Fidei praepositi sunt, omnibusque rei momentis attente perpensis, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris,
deque Apostolicae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore

554

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

a vicariatu apostolico de Brazzaville septentrionalem partem de l Haute


Sangha nuncupatam, separamus sive dismembramus, atque idem territorium sic separatum sive dismembratum praefecturae apostolicae de
Ubanghi Chari tribuimus sive adnectimus: q u o d b o n u m , felix faustumque
in D o m i n o siet.
H a e c statuimus,

edicimus,

decernentes

praesentes

Litteras firmas,

validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque


integros effectus sortiri atque obtinere: illisque ad quos pertinent, seu pertinere poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam
secus super bis, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v i i i
m . Februarii an. M D C C C C X X I X , Pontificatus Nostri octavo.

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

VIII
ORDINARIIS, SACERDOTIBUS ET CHRISTIFIDELIBUS DIOECESIUM AC DITONUM
AMERICAE LATINAE PRIVILEGIA

AC FACULTATES AD

DECENNIUM

CON-

CEDUNTUR.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Litteris Apostolicis sub anulo Piscatoris datis die x v i n m. Aprilis, an. MDCCCXCVIT, rec. mem. Decessor Noster
lieo P p . X I I I ad trentennium valitura Episcopis, presbyteris, christifidelibus Americae Latinae conspicua concessit privilegia, quae propterea transacto concessionis tempore nunc suo robore destituta sunt. Sed cum impensa,
qua premimur, sollicitudo de Dominici gregis Nobis concrediti salute ad ea
procuranda impellat Nos, quae in evidentem christifidelium utilitatem, feliciusque eorundem regimen noverimus redundare, privilegia memorata certo
quodam m o d o renovanda existimavimus. A t , ob iuris canonici Codicis
promulgationem et mutatas temporum rerumque condiciones, nonnullae
desiderabantur immutationes in priscae concessionis tenore; ideoque n o v u m
schema privilegiorum, quae sunt nunc concedenda, Sacris Romanae Curiae
Congregationibus, pro materia ad unamquamque spectante, propositum
est atque ab eisdem recognitum. N u n c autem, audita praesertim dilecti
filii Nostri

Sanctae

Romanae Ecclesiae Cardinalis a Secretis Sacrae

Acta Pii PP. XI

555

Congregationis Consistorialis relatione, exhibitas Nobi Episcoporum A m e ricae Latinae preces ultro libenterque excipientes, m o t u proprio, certa
scientia ac matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, a praecedenti facultatum recensione illis, quae haud
necessaria videbantur vel in iuris canonici Codice iam continebantur,
privilegiis ablatis, praesentium Litterarum tenore ad proximos decem
annos, ab harum Litterarum data computandos, prorogamus facultates,
quas omnibus et singulis dioecesium ac ditionum Americae Latinae Ordinariis, sacerdotibus et christifidelibus, ut infra, tribuimus. Earundem vero
facultatum tenor sequens est:
1) Ordinarii locorum parochis vel missionariis, in regionibus seu locis
in quibus ob magnam distantiam vel ob aliud impedimentum eisdem
perdifficile sit, ex fontibus baptismalibus, ubi asservatur, desumere et
secumferre aquam Sabbato Sancto et Pentecoste benedictam, possunt
facultatem concedere aquam baptismalem benedicendi ea breviore formula, quae, a rec. m e m . Decessore Nostro Paulo I I I missionariis in Peruvia apud Indos concessa, nunc in Appendice Ritualis Romani legitur.
2) Parochi et missionarii, si propter temporis defectum improbamque
defatigationem vel aliis gravibus de causis omnes adhibere pro baptismo
adultorum praescriptas caeremonias haud facile valeant, solis ritibus
qui in Constitutione rec. m e m . Pauli P p . I I I Altitudo die 1 m. Iunii
an.

MDXXXVii

data designantur, uti licite poterunt, praevio tamen Ordi-

narii consensu.
3) Item Ordinarii locorum deputare possunt, ad Sacramentum Confirmationis administrandum, sacerdotes quantum fieri potest in aliqua
dignitate ecclesiastica constitutos, vel munere Vicarii foranei fungentes;
nunquam vero simplices sacerdotes commorantes illis in locis in quibus
praedictum Sacramentum administrandum erit; servata n o v a Sacrae Congregationis de disciplina Sacramentorum Instructione pro simplice sacerdote ex Sedis Apostolicae delegatione Sacramentum Confirmationis administrante.
4) Iidem Ordinarii ad assistendum nuptiis iuxta formam a iure statutam delegare possunt sacerdotes qui Missionum causa ad evangelizandos
fideles vel ad aliud exercitium pietatis implendum in longinquas regiones,
a parochiali aede dissitas, pergunt, iisdem Missionibus perdurantibus,
absente Ordinario, vel parocho, vel Vicario cooperatore, atque iis servatis,
quae, prouti res ferat et loci ac temporis condiciones observari permittant,
matrimonii celebrationi ad normam Codicis iuris canonici canonis 1919
et seq. praemitti debent; facta tamen huius Apostolici indulti expressa
mentione in unoquoque casu et iugiter firmis sacrorum canonum praescri-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale

556

ptionibus tum de iuribus parochi servandis tum de inscriptione in libris


paroecialibus facienda.
5) Ordinarii

pariter

dispensare valent

super matrimonialibus iuris

dumtaxat ecclesiastici impedimentis, a quibus Sancta Sedes dispensare


consuevit, exceptis proinde impedimentis, quae ex sacris Ordinibus m a i o ribus vel ex affinitate in linea recta consummato matrimonio proveniunt:
excepto quoque ob rei gravitatem impedimento de quo in canone 1075
nn. 2, 3; exceptis denique mixtae religionis et cultus disparitatis impedimentis, nisi speciales,a Suprema Sacra Congregatione Sancti Officii facultates

obtentae fuerint.

- Pariter veniam iisdem facimus decernendi atque declarandi legitimam


prolem nupturientium, d u m m o d o ipsa in adulterio ne sit concepta: facta
tamen in unoquoque casu, etiam in concedendis dispensationibus, huius
Apostolici Indulti expressa mentione.
6) Fidelibus autem matrimonium contrahentibus largimur ut quocumque anni tempore nuptiarum benedictionem accipere possint, d u m m o d o
illis temporibus, in quibus ab Ecclesia nuptiae prohibentur, a nimia pompa
abstineant; cauto tamen ut, si extra Missam benedictio nuptialis concedatur, formula in appendice de Matrimonio Ritualis Romani adhibeatur.
7) Concedimus pariter ut sacra Olea etiam antiqua, non tamen ultra
duos annos, adhiberi possint, d u m m o d o ne sint corrupta et n o v a vel recentiora sacra Olea, peracta omni diligentia, haberi nequeant.
8) Ordinarii permittere queunt sacerdotibus usum altaris portatilis,
ita tamen ut huiusmodi usus sit tantum in fidelium b o n u m , atque illis
in locis in quibus ecclesiae vel publica oratoria desint, aut paroecialis
ecclesia sit longe distans, n o n vero in mari; d u m m o d o celebrationis locus
sit decens atque honestus, super petra sacra celebretur, et parochi ceterique sacerdotes, quibus haec facultas tribuetur, Sancti Evangelii explicatione vel catechesis traditione fideles' Sacro adstantes instruant.
9) Ordinarii concedere possunt sacerdotibus facultatem celebrandi in
navi sacrosanctum

Missae Sacrificium, durante dumtaxat tempore iti-

neris, d u m m o d o locus, in quo Missa peragenda est, nihil indecens aut


indecorum praeseferat, mare aut flumen sit adeo tranquillum, ut quodcumque e Cauce effusionis sacrarum Specierum periculum absit; atque
alter

sacerdos, superpelliceo

indutus,

si

adsit,

celebranti

presbytero

adsistat.
10) Omnibus autem Americae Latinae christifidelibus permittimus ut
a dominica Septuagesimae usque ad festum

Sanctorum Apostolorum

Petri ac Pauli praecepto annuae Confessionis et Communionis satisfacere


possint.

557

Acta Pii PP. XI

11) Iisdem christifidelibus largimur, si loca inhabitent ubi prorsus


impossibile vel saltem admodum sit difficile ad confessarium accedere,
ut lucrari queant Indulgentias ac Iubilaea, quae Confessionem, Communionem et ieiunium requirunt, d u m m o d o , servato ieiunio, sint corde saltem
contriti, addito firmo proposito admissa, quamprimum poterunt, confitendi.
12) Denique largimur ut in causis tam criminalibus, quam ceteris
quibuscumque forum ecclesiasticum concernentibus, quae in rem iudicatam iam non transierint, fieri possit appellatio in tertia instantia ad alterum Metropolitam vel Episcopum eiusdem provinciae, viciniorem ei a
quo primo fuit lata sententia; integra tamen manente facultate ad A p o s t o licam Sedem, ad iuris tramitem, recurrendi.
Haec suprascripta, ut spirituali bono christifidelium in Americae Latinae regionibus degentium quantum in D o m i n o possumus prospiciamus,
concedere existimavimus, abrogatis deletisque auctoritate Nostra A p o s t o lica omnibus et singulis Indiarum Occidentalium privilegiis quocumque
nomine vel forma a Sancta Sede prius concessis. Contrariis quibuslibet,
etiam speciali et individua mentione dignis, non obstantibus.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x x
m. Aprilis an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P.

CAED.

GASPAEKI,

a Secretis Status.

558

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACKA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
I
BOLIVARENSIS
DISMEMBRATIONIS ET UNIONIS

DECRETUM
Cum ab Apostolica Sede expostulatum fuerit ut territorium paroeciae
Macas e dioecesi Bolivareusi seiungeretur et iurisdictioni Sacrae Congregationis de Propaganda Fide subiceretur, Ssmus Dominus Noster Pius
d i v . P r o v . P P . X I , probe noscens id in b o n u m animarum cessurum, atque
attento v o t o R. P. D. Caroli M. De La Torre, Episcopi Guayaquilensis et
Administratoris Apostolici dioecesis Bolivarensis, oblatis precibus annuend u m censuit. Quapropter idem Ssmus, suppleto, quatenus opus sit, quorum
intersit vel eorum qui sua interesse praesumant consensu, h o c Consistoriali decreto, perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae expedirentur, territorium memoratae paroeciae Macas e dioecesi Bolivarensi
seiungit et iurisdictioni Sacrae Congregationis de Propaganda Fide subiicit,
ut missionariis ab ea dependentibus illud committere valeat. Contrariis
quibusvis non obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
25 Aprilis 1929.
C.
L.

CARD.

PEROSI,

Secretarius.

S.
V.

Santoro, Substitutus.

II
PORTUS PRINCIPIS - CAPITIS HAITIANI
ET GONAIVENSIS
DISMEMBRATIONIS ET UNIONIS PAROECIARUM

DECRETUM
Ad maiorem ecclesiastici regiminis commoditatem et utilitatem Ssmus
Dominus Noster Pius divina Providentia P p . XI benigne statuit ut territorium dioecesis Gonaivensis, nuper de suo Pastore primum provisae,

S.

Congregatio

559

Consistorialis

comprehendat integram provinciam civilem vulgo appellatam de Artibonite.


Cum autem nonnullae paroeciae, ad archidioecesim Portus Principis et
ad dioecesim Capitis Haitiani spectantes, intra limites memoratae civilis
provinciae reperiantur, idem Ssmus Dominus Noster de plenitudine suae
potestatis, suppleto, quatenus opus sit, quorum intersit vel sua interesse
praesumant consensu, praesenti Consistoriali decreto, perinde valituro ac
si Apostolicae sub plumbo Litterae desuper expeditae fuissent, paroecias
vulgo nuncupatas Hinche, Maissade, Marmelade, S. Michel, cum omnibus
et singulis clericis, fidelibus et ecclesiis ibidem exstantibus, a dioecesi Capitis Haitiani, cui usque adhuc pertinebant, separat, et Ecclesiae Gonaivensi
in perpetuum coniungit; similiter paroeciam vulgo de Thomonde ab archidioecesi Portus Principis seiungit et c u m clero, fidelibus et ecclesiis exstantibus eidem Gonaivensi dioecesi attribuit; contrariis non obstantibus quibuscumque. Ad haec autem exsecutioni mandanda idem Beatissimus Pater
deputat E. P. D. Petrum Cogliolo, Antistitem Urbanum, et Secretarium
Apostolicae Internuntiaturae Haitianae, eidem

tribuens necessarias et

opportunas facultates, etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur,


quemlibet ecclesiasticum virum in dignitate constitutum, c u m onere mittendi ad hanc Sacram Congregationem, intra sex menses a data praesentium computandos, authenticum exemplar executionis peractae.
D a t u m E o m a e , ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis die
25 Iunii 1929.
C.
L

CARD. PEROSI,

Secretarius.

S.

f Fr. Raphael C, Archiep. Thessalonicen., Adsessor.

III
DE FINIUM DIOECESIUM MUTATIONE

Ssmus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa X I , decretis


Sacrae Congregationis Consistorialis, sequentes mutationes finium dioecesium benigne statuere dignatus est:
7 Iunii 1929.

PLOCENSIS -VARSAVIENSIS.

Pagus R y n i a a paroecia

Zegrze et a dioecesi Plocensi divisus est atque paroeciae Nieporet


archidioecesis Varsaviensis perpetuo coniunctus.
GNESNENSIS E T P O S N A N I E N S I . Pagi Orzechowo et Pieczkowo
a paroecia D e b n o et ab archidioecesi Posnaniensi separati sunt atque
decanatui Miloslaw archidioecesi Gnesnensis perpetuo uniti.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

560

28 Iunii. QTJEBECENSIS-SANCTI G E R M A N I . Pagus B l i e r una simul


eum territorio adiacente per circiter duo millia passuum, separatus est a
paroecia S. Eleutherii et ab archidioecesi Quebecensi atque paroeciae
S. D a v i d de Sully, in dioecesi Sancti Germani, perpetuo incorporatus.

IV
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Pominus Noster Pius divina Providentia P a p a XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur
Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
19 Iulii 1929. Metropolitanae Ecclesiae Sancti Andreae et Edimburgi
praefecit R . D . Iosephum Mac Donald, O . S . B . hactenus A b b a t e m monasterii ad S. Benedictum in civitate Fort-Augustus, dioecesis Aberdoniensis.
26 Iulii. Abbatiae nullius Sancti Pauli extra moenia Urbis, R. D.
Hildebrandum Vannucci, O. S. B. Congr. Casinensis.
2 Augusti. Cathedrali Ecclesiae Garanhunensi, R. P. D. Antonium
De Paiva, hactenus Episcopum Ilheosensem.
Cathedrali nuper erectae Ecclesiae de Lages in Brasilia, R. P. D a nielem Hostin, O. P. M.
Cathedrali Ecclesiae Uberabensi, R. P. A n t o n i u m Colturato, in
Ordine F. M. Capuccinorum Aloisium a Sancta Anna.
6 Augusti. Titulari episcopali Ecclesiae Lamiensi, R. D. Henricum
Lemiroy, decanum Yprensem, deputatum coadiutorem, cum iure futurae
successionis, R. P. D. Gustavi Iosephi Waffelaert, Episcopi Brugensis.
16 Augusti. Titulari archiepiscopali Ecclesiae Cotradensi, R. P. D.
E h a m Ioannem Iosephum Morel, hactenus Archiepiscopum Pondicheriensem.

SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS


APPROBATIONES
Ssmus Dominus Noster Pius divina Providentia P p . XI decretis Sacrae
Congregationis negotiis Religiosorum sodalium praepositae:
12 Martii 1929. Institutum Sororum, vulgo Petites Surs Dominieaines Garde-Malades des

Pauvres

nuncupatarum, approbavit una c u m

eius Constitutionibus, sed has ad septennium tantum, experimenti gratia.


Constitutiones Instituti Sororum vulgo Ausiliatriei delle anime del
Purgatorio nuncupatarum, definitive approbavit.

561

S. Congregatio de Religiosis

. Constitutiones Instituti Sororum vulgo Suore della Dottrina Cristiana nuncupatarum, definitive approbavit.
Constitutiones Instituti Sororum Vulgo de la 'Retraite. Chrtienne
nuncupatarum, ad septennium experimenti gratia approbavit.
Institutum Sororum vulgo Francescane della S. Famiglia nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Treviren. sita est, laudavit, eiusque
Constitutiones ad septennium experimenti gratia approbavit.
30 Aprilis. Institutum Sororum a S. Ioseph cuius domus princeps
in dioecesi Treviren. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenti gratia, approbavit.
Institutum Sororum vulgo

Petites

Surs

de la Sainte

Famille

nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Sherbrooken. sita est,


laudavit,

eiusque

Constitutiones

ad

septennium,

experimenti

gratia

approbavit.
- Institutum Sororum vulgo Missionarie dell'Immacolata Concezione
della Madre di Dio nuncupatarum, cuius domus princeps in Praelatura
"nullius Santaremen. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium
experimenti gratia approbavit.
Institutum Sororum Mariae Ssmae Consolatricis cuius domus princeps in archidioecesi Mediolanen, sita est, approbavit una cum eius Constitutionibus, sed has ad septennium tantum, experimenti gratia.
- Institutum Sororum a Sacra Familia cuius

domus princeps in

dioecesi Mechlinien, sita est, approbavit una cum eius Constitutionibus,


sed has ad septennium tantum experimenti gratia.
Constitutiones Sororum a Doctrina Christiana, definitive approbavit.
Institutum Sororum, vulgo Francescane Missionarie di Maria Ausiliatrice nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Carthaginen.
sita est, laudavit, eiusque
gratia,

Constitutiones

ad septennium experimenti

approbavit.

Institutum Sororum vulgo Povere Scolastiche del Terzo Ordine di


S. Francesco Serafico nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi
Lincien. sita est, laudavit, eiusque Constitutiones ad septennium, experimenta gratia, approbavit.
Institutum Sororum vulgo Terziarie Domenicane di Nostra Signora
del S. Cuore nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi Capifonten.
sita est, laudavit, eiusque Constitutiones

ad

septennium, experimenti

gratia approbavit.
Constitutiones

Instituti Sororum vulgo

di

S.

Francesco

della

B. V. M. degli Angeli nuncupatarum, cuius domus princeps in dioecesi


Treviren. sita est

definitive approbavit.

ACTA, vol. XXI, n 12. 2-9-929.

38

562

Acia Apostolicae Seis -

Commentarium

Officiate

SACRA CONGREGATIO RITUUM

I
ANDEGAVEN.
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS V E N . SERVAE D E I IOANNAE D E L A NOTJE I N S T I T U T R I C I S SORORUM S A N C T A E A N N A E A P R O V I D E N T I A N U N CUPATARUM.
SUPER DUBIO

An eonstet de virtutibus theologalibus, nempe Fide, Spe et Caritate in Deum


et

proximum,

Temperantia

necnon

cardinalibus

Prudentia,

Iustitia,

Fortitudine

ac

earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum

de quo agiturf
Oppidum haud ignobile, Salmurium nuncupatum, intra dioecesis Andegavensis fines nascentem vidit, saeculo x v n , Servam Dei Ioannam Delanoue, ex piis honestisque parentibus, qui m o d i c a m exercentes mercaturam
in timore Domini vitam degere satagebant. Pueritia nitide exacta, ubi
primum virtutis meritum et vitii dedecus plane intelligere valuit,fpeccatum horrescere coepit, et quidquid vitium saperet in aliis quoque reprehendebat, saepe matre de suis defectibus admonita. Subinde conscientiae stimulis vexata, ad confessarium saepe accedebat, qui quum esset lansenianorum doctrinis imbutus, nullum opportunum Ioannae praebere remedium
sciebat.
Parentibus orbata, in saniorem confessarium incidit, qui statim ei
praecepit, ut negotiationi, quam a patre veluti hereditatem acceperat,
minime vacaret diebus festis. Annuit Ioanna, quamvis loci consuetudo contrarium suaderet, paratamque se exhibuit potius ad quamlibet temporalem
iacturam, quam animae detrimentum subeundum. Ex illo tempore mira
in eius animo facta est mutatio, qui ad avaritiam pronus videbatur, et
totus in caritatis opera conversus est. Itaque paulo post, relicta rerum temporalium negotiatione, evangelicam assequi perfectionem impenso studio
sibi constituit, arctamque sanctitatis viam alacriter est ingressa. Olim v e r o
per oppidi semitas obviam habuit puellam quae externo corporis habitu
in egestate et desolatione sese versari patefaciebat. Dei Eamula misericordia
mota eam tamquam orphanam secum duxit in d o m u m suam, ubi pium

563
Institutum collocare voluit pro puellis excipiendis probeque educandis.
Caelesti visione illustrata, statim alias adulescentulas recepit piasque feminas adiecit, n o v a m condidit societatem, divinae Providentiae praesidio
omnino innixam, quam Sanctae Annae a Providentia nuncupavit. A t q u e
msperatas opes a Providentia saepe recepit, quibus exordientis societatis
calamitatibus et necessitatibus non semel c o m m o d e occurrere valuit.

Ita

aperte a Dei Providentia adiuta caritatem suam ad exteros egenos et infirmos extendebat, eamque nemini denegabat. Piae societati opportunas
tradidit regulas, advigilabatque attente ne disciplinae vigor elangueret.
Ipsa vero Dei Famula caelestem sibi conciliare opem maxime studebat,
insuetis corporis poenitentiis carnes suas macerabat, m o d i c o et insuavi
cibo vescebatur. H o c vitae austerissimae genus tenens, plures piae societatis
domos diversis in locis instituit, omnigenis caritatis operibus intenta, ad
aetatis suae annum septuagesimum pervenit, quo sancte in Domino requievit, relicta singulari sanctitatis fama, quae demortuae virtutes ac

laudes

ubique celebrabat.
Exinde exortum desiderium Famulae Dei caelestes honores comparandi,
conditisque Ordinaria et Apostolica auctoritate inquisitionibus, servato
iuris ordine, de eiusdem heroicis virtutibus habita est Congregatio Antepraeparatoria in aedibus Reverendissimi Card. Andreae Friihwirth, Causae
Relatoris, die 20 Aprilis anno 1920, quam secuta est Congregatio Praeparatoria in Palatio Apostolico Vaticano die 24 Maii anno 1927. Novissime vero,
scilicet die 28 mensis Maii vertentis anni, coactus est universus disceptand u m coetus coram Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papa X I , in quo a
memorato Cardinali Ponente Dubium ad discutiendum propositum fuit:
An constet de virtutibus theologalibus, nempe Fide, Spe et Caritate in Deum
et proximum, necnon cardinalibus Prudentia,

Iustitia, Fortitudine ac Tempe-

rantia, earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum, de quo


agitur? Qui aderant omnes tum Reverendissimi Cardinales, tum

Patres

Consultores suffragia sua ediderant, quae Beatissimus Pater intento animo


prosecutus est, suum tamen pronunciare iudicium in alium diem distulit
precesque continuandas esse hortatus est adstantes pro maiore divini luminis copia impetranda.
Mentem autem suam pandere volens hodiernam diem qua solemnia in
honorem sacratissimi Cordis Iesu peraguntur, selegit. Quare, Sacro devotissime facto, accitisque Reverendissimis Cardinalibus Camillo Laurenti,
sacrorum Rituum Congregationi Praefecto, et Andrea Friihwirth, Causae
Ponente, una cum R. P. Carolo Salotti, sanctae Fidei Promotore generali,
meque infrascripto a secretis, eisque adstantibus, Pontificio solio assidens
solemniter edixit: Ita constare de heroicis virtutibus Ven. Serme Dei Ioannae

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

564

Delanoue, nempe de Fide, Spe, - Caritate in Deum ae proximum, nec non


de Prudentia, Iustitia, Fortitudine, Temperantia earumque adnexis, in gradu
heroico, in casu et ad effectum, de quo agitur,
discussionem

procedi

ut

ad quatuor miraculorum

queat.

H o c vero decretum evulgari et in acta sacrorum Rituum Congregationis


inseri iussit, septimo idus Iunii anno millesimo nongentesimo vicesimo nono.
C. CARD., LAURENTI, S. R. C. Praefectus.
L.

S.
A. Mariani, Secretarius.

. II
VENETEN.
BEATIFICATIONIS

SEU

DECLARATIONIS MARTYRII

SERVI

D E I PETRI

ROGUE PRESBYTERI CONGREGATIONIS MISSIONES, IN ODIUM

RENATI

FIDEI,

UTI

FERTUR,. 1NTEREMPTI.
SUPER

DUBIO

An sit signanda Commissio Introductionis Causae in casu et ad effectum


de quo agiturf
Inter illos vigiles fortesque in fide viros utriusque cleri qui ad exemplum
sacrorum antistitum in nefanda perturbatione gallica saeculi x VIII exeuntis,
n o n armis mortiferis corporeisque viribus sed divino iustitiae et veritatis
spiritu afflati, pro Christo et Ecclesia satanae eiusque sectatoribus constanter obstiterunt, atque in extremo discrimine de impio et maligno hoste
illustri victoria triumpharunt, alter accenseri potest ipsius Christi et Ecclesiae minister Petrus Renatus Rogne, sacerdos e Congregatione Missionis,
de cuius causa et fama sanctitatis et martyrii apud sacrorum rituum Congregationem disceptatum est. Interim de eius vita et gestis quaedam breviter narrare iuvat ex actis processualibus desumpta: Petrus Renatus in
urbe Venetensi e piis honestisque parentibus Claudio Rogne, Andegavensi,
et Francisca Loyseau, Riturieensi, die 11 Iunii 1758 natus, eadem die baptismi sacramento regeneratio est.
Genitore defuncto, puer sub tutela et disciplina matris educatus, modestia et pietate profecit. In celebri Collegio Venetensi litteris bonisque moribus institutus, superiorum et condiscipulorum aestimationem et amorem
sibi concilia vit, illicque, decimum sextum aetatis annum agens, studiorum

S. Congregano Rituum

565

curriculum laudabiliter absolvit. Ad statum ecclesiasticum se vocatum


sentiens, et precibus, consiliis votisque suae conscientiae moderatoris et
matris probatus, ingressus est Seminarium Venetense ubi superiora studia
et sacram theologiam diligenter coluit atque uberius percepit. Tempore
debito et opportuno, Dei famulus scientia et virtute ornatus, dignus est
habitus, qui ad sacros Ordines per gradus ascenderei; quos ipse suscepit
...per manus sui Ordinarii E m i Amiot, Episcopi Venetensis, in ecclesia parochiali Beatae Mariae Virginis du Men nuncupatae. Ad sacerdotium evectus die 21 Septembris anno 1782, superiorum Seminarii consilio et suffragio
atque proprii antistitis auctoritate et mandato, novensilis presbyter capellani munere fungitur penes sorores a Recessu Venetensi appellatas, quod
cum christianae doctrinae institutione et praedicatione in utilitatem ipsarum
sororum et fidelium, spiritu, zelo et opere sacerdotali per quatuor annos
exercuit. Quum vero a presbyteris Congregationis Missionis instructus et
educatus esset atque inde ab initio sui sacerdotii eandem sodalitatem amplecti cuperet, postquam omnia impedimenta ipsiusque genitricis difficultates superare potuerit, hac etiam annuente, de consensu et venia sui
Episcopi, sanctum propositum assequutus est per optatam acceptionem in
Seminario Parisiensi S. Lazari die 25 Octobris 1786, praelaudatae Congregationis Superiore generali Rmo D. Jacquier et Seminarii rectore-Michaele
Renato Eerrand. In novitiatu, caritatis et sanctitatis spiritum et regulas
sancti fundatoris Vincentii a Paulo utiliter hausit et libavit, eoque rite
absoluto, religiosa vota nuncupavit. Deinde missus, uti magister sacrae
theologiae, ad Seminarium maius Venetense, hoc munus intenso studio
optime implevit cum laude et approbatione aliorum professorum speciatim
D. Le Gal, iam sui superioris et amici, atque aestimatione et profectu
alumnorum. Magistrum quoque se exhibuit eximium in sacris ministeriis,
atque pietatis, diligentiae ac prudentiae exemplar, in sacro litando, in
caeremoniis exequendis, in sacramentis ministrandis speciatim in conscientiis dirigendis suorum filiorum spiritualium. Mirabilis eius caritas enituit
erga pauperes et afflictos, praesertim tempore pestilentiae et persecutionis,
dum suum opus laboriosum, spirituale et corporale impendebat in "ipsorum
levamen et auxilium, palam vel secreto iuxta~varios casus et pluries cum
gravi -suae vitae periculo. In natione enim gallica ob quasdam leges non
minus unitati et libertati quam iuribus et constitutionibus Ecclesiae adversas et ab hac expresse reprobatas, ex. gr. De constitutione civili cleri
et de iuramento dicto libertatis et aequalitatis eidem clero imposito, religiosi
et clerici, maxime perturbati sunt. Inter religiosos et sacerdotes qui divina
gratia et protectione suffulti, legibus iniuste impositis et iuri ^divino et
ecclesiastico rectaeque bonorum subditorum conscientiae contrariis obedire

566

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

recusarunt, dispositi ac parati ad minas, careares et supplicia pro catholica


religione viriliter perferenda, non infimum tenet locum noster Petrus Renatus qui suam fidei professionem et scriptam contestationem contra leges
iniquas patefecit coram Tribunali criminali Venetensi, prouti legitur in
huius regestis sub n, 11 anno 1796 archivo de Morbihan. Interea Dei famulus in Seminario absconditus mansit per aliquod temporis spatium, donec
ab eo expulsus, officium suum secreto adimplere potuit usque ad diem
24 Decembris horam nonam de sero anno 1795. Tunc enim a nequam viro
denuntiatus et ab excubiis comprehensus, ad aedem Districtus deductus
est. Ab eius membris in sessione congregatis statim postulavit atque obtinuit sacras Species quas pro viatico viro infirmo deferebat, sumere, quod
devotissime fecit, adstantibus genuflexis eas adorantibus. Advenientibus
militibus in carcere inclusus, concapti-vis monitor, consolator et exemplar
exstitit acceptissimus. De vitae ratione agenda in captivitate, ordinatam
congruamque regulam sibi statuit quam fideliter servavit. Insuper canticum, composuit pietate, spe et expectatione b o n u m de proximo transitu
animae suae a vinculo corporis solutae ad Christum et cum Christo in civitatem sanctam Ierusalem novam, canticum laetitiae quasi inspiratum a
davidico psalmo (121): Laetatus sum in his quae dicta sunt mihi in dom u m Domini ibimus. Stantes erunt pedes nostri in atriis tuis, Ierusalem .
Sed in carcere et in vinculis diu non mansit, namque die 2 Martii 1796
a tribunali supplicio damnatus et die sequenti ad patibulum perductus,
morte imminente, elevatis oculis et manibus in caelum, ore et animo vuituque sereno laetus dicens: In manus tuas, Domine, commendo spiritum
m e u m , capite plexus est, eiusque angelica anima de hoc exilio et vita in,
caelestem patriam et vitam migravit. Fama sanctitatis et martyrii Servi
Dei Petri Renati post obitum magis magisque in dies usque in praesens
clara et diffusa ita eluxit, ut super ea Processus informativus in ecclesiastica Curia Venetensi institutus sit, et ad sacram Congregationem, Rituum
transmissus. Instante vero admodum R e v . D. Iosepho Scognamilio Congregationis Missionis et huius Causae postulatore, quum observato iuris
ordine, et revisione scriptorum eiusdem Servi Dei peracta, per decretum
S. R. C. diei 22 Martii 1922 nihil obstet quominus ad ulteriora procedi
possit et omnia in promptu sint, attentis litteris postulatoriis quorumdam
E m o r u m S. R. E. Cardinalium, R m o r u m Archiepiscoporum et Episcoporum
Galliae et Italiae necnon Superiorum generalium Ordinum et Congregationum religiosarum, ac R e v m i D. Francisci -Verdier, Superioris generalis
Congregationis Missionis, E m u s et Rmus Dnus Cardinalis Ianuarius Granito
Pignatelli di Belmonte, Episcopus Albanensis et eiusdem Causae Relator,
in Ordinariis sacrorum rituum Congregationis comitiis subsignata die ad

S.

Congregatio

567

Rituum

Vaticanas aedes coadunatis, sequens dubium discutiendum proposuit: An


sit signanda Commissio introductionis Causae in casu ei ad effectum de quo
agitur? Et E m i ac E m i Patres sacris tuendis ritibus praepositi, post relationem ipsius E m i Ponentis, audito v o c e et scripto E. P. D. Carolo Salotti
Fidei promotore generali, omnibus sedulo perpensis, rescribere censuerunt:
Affirmative

seu

signandam

esse

Commissionem

si

Sanctissimo

placuerit.

Die 4 Iunii 1929.


Quibus omnibus Sanctissimo D o m i n o nostro Pio Papae XI per infrascriptum Cardinalem Sacrae Eituum Congregationi Praefectum relatis,
Sanctitas Sua rescriptum eiusdem sacri Consilii ratum habens, propria
manu signare dignata est Commissionem introductionis Causae beatificationis seu declarationis martyrii Servi Dei Petri Eenati Eogue, presbyteri
Congregationis Missionis. Die 12 Iunii 1929.

C.

L.

CARD.

S. R. C. Praefectus.

LAURENTI,

S.

A.

Mariani,

Secretarius.

III
SANCTI FLORI
BEATIFICATIONIS
VIRGINIS

ET

E TERTIO

CANONIZATIONIS
O R D I N E S.

sit signanda

Commissio

DEI

CATHARINAE JARRIGE,

DOMINICI.

SUPER

An

SERVAE

DUBIO

Introductionis

Causae

in

casu

et

ad effectum

de quo agitur?
Catharina Jarrige, Petri et Mariae Carier filia in oppido Doumis,
dioecesis tunc Claromontanae, nunc S. Fiori, die 4 Octobris anno 1754
nata et sequenti die baptizata, Virgo e Tertio Ordine S. Dominici, post
sanctam et operosam vitam et senectutem pie obiit die 4 Iulii anno 1836.
In tristissimis

terroris et perturbationis gallicae temporibus pretiosam

navavit operam in levamen cleri et plebis loci, nominatim eorum qui in


respectivis proprii status et conditionis officiis et laboribus se suamque
religionem catholicam heroica virtute tuebantur. Pietate enim et caritate pollens, necessitatibus publicis et privatis, quantum potuit, per se
et per alios largiter succurrebat; unde merito appellabatur Soror Providentia et mater pauperum, tota D e o devota et confisa atque Deiparae

568

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ope et amore suffulta. Licet humili loco et genere orta, habuit tamen
parentes honestos et christianos, qui eam in pueritia, sicut alios filios
tres mares et tres feminas, una cum peculiari devotione erga Beatissim a m Virginem Mariam, cuius speciosa et prodigiosa imago ab universo
populo loci Mauriac colebatur, congrua et catholica institutione ad pietatem et ad laborem educabant. Ob inopiam familiae, ipsa v i x novennis famulatui fuit addicta, successu temporis in bonis et christianis familiis, quarum
laudem, fiduciam et amorem sibi comparavit. Bene praeparata ad primam
communionem, eam angelico candore et ardenti cordis affectu suscepit,
magis in dies aetate, religione et virtute progrediens. Quum esset duodecim
annorum, Dei famula dilectam genitricem Mariam Clarier gravi morbo
afflietam cunctisque sacramentis ecclesiae recreatam amisit, in pago du
Cher, die 22 Decembris 1767. Post aliquod tempus et signanter post nuptias propriae sororis quibus ipsa interfuit, tepescente pietate viribusque
animi languentibus, levitati et inconstantiae, mundique voluntatibus et
sanationibus aliquantum indulsit, fidei tamen morumque integritatem
custodiens. Luctam in corde suo sentiebat inter v o c e m saeculi et v o c e m
Domini, auctam quoque timore periculi mortis, sed excelsae Reginae Pacis
invocato et obtento auxilio, caelesti lumine mentis et pacifica tranquillitate
animi ad meliorem frugem reversa

est Catharina. Ludis, vanitatibus et

choris valedicens, gravibus seriisque rebus satisfaciens, orationi vacare


coepit atque inter Tertiarias Dominicanas per manus sui parochi Ronnat
adscribi voluit, atque, iuxta normam et morem huius Instituti, virtutibus
christianis, potissimum caritatis erga pauperes et aegrotos in propria paroecia sedulo incubuit, inde ab anno aetatis suae vigesimoquarto. Sed iam tempus advenit, quo Catharina," uti aurum in igne probanda erat simulque
eximiis caritatis operibus exercendis destinata. Tunc nobilis illa gallorum
natio acerbissimo incendio conflagrata per plures annos magnas et multas
rerum hominumque perturbationes vidit et passa est, rationi, iustitiae Tectisque legibus non obtemperantes i m o infensas et contrarias. In hac turbulentissima Reipublicae tempestate per quam humana et sacra c u m
magna crudelitate et sanguinis effusione subversa sunt, Dei famula velut
angelus pietatis et caritatis, multis miseriis et indigentiis animae et corporis subvenire studebat. Insuper non solum ob dictas Reipublicae calamitates afflicta erat, sed etiam propter statum suae familiae per gravem
morbum suae sororis et per obitum dilectissimi sui patris qui in aetate
septem et septuaginta annorum die 28 Decembris anno 1790 migravit ad
D o m i n u m , in extremis ea cogitatione ac sensu recreatus quod superstitem
relinquebat piam et actuosam filiam Catharinam utique orphanam et in
medio tribulationum, sed in- adiutorio Altissimi habitantem et in prote-

569
etione Dei caeli non minus commorantem quam bene sperantem. Interim
Dei famula quum iam se devovisset assistentiae pauperum et aegrotorum
et cum presbyteris et fidelibus communicare soleret, omnem adhibuit
industriam, dexteritatem, prudentiam et vigilantiam, ne sibi et aliis praesertim presbyteris pericula et damna imminerent. Tempore enim illo presbyteri fideles qui iuramentum ab iniqua lege impositum praestare nolebant,
in domibus vel in sylvis vel in praeruptis montibus et locis se occultare
eurabant, ne in manus persecutorum inciderent; et Catharina stipem studiose colligebat apud matronas et divites, interdum etiam apud dissidentes
moderatos, ad necessaria et opportuna subsidia egenis et presbyteris distribuenda, facta veluti ancilla apud dominos, currens huc et illuc officiis
humanitatis et caritatis gerendis. Ob quas causas non semel in carcerem
missa et ab eo, populi motu ac tumultu, liberata in suis misericordiae
operibus constanter perseveravit. Prudenti silentio, responsis ambiguis et
signo crucis munita, cauta et moderata exstitit in secretis proferendis; et
plura evasit pericula et discrimina pro se et pro aliis. Eebus demum in
Gallia compositis et tranquillitate ac pace restituta Catharina reliquos
suae vitae annos circiter quadraginta in oppido Mauriac humanitatis,
religionis et sacrificii apostolatum prosecuta, thesaurum bonorum operum
auxit in gloriam Dei et salutem animarum. Frequens erat in templo ad
sacra, et assidua oratione precibusque Rosarii cum mysteriis meditatis
spiritum suum fovebat. Tandem aetate ac gravi pectoris morbo confecta
et laboribus fracta, post quinque dies, extremis ecclesiae sacramentis
devotissime receptis, hanc miseram et mortalem vitam cum altera beata
et aeterna feliciter commutavit, die quarta Iulii anno 1836. Fama sanctitatis, quam Dei Famula ante et post obitum adepta fuerat, progressu temporis usque in praesens adeo invaluit, ut super ea Processus informativus '
in ecclesiastica curia Sancti Fiori, ordinaria auctoritate constructus fuerit,
idemque absolutus R o m a m ad sacram rituum Congregationem delatus sit.
Instante autem R m o P. Francisco Maria Guerrini, Ordinis Praedicatorum
et huius causae legitimo postulatore, quum, observato iuris ordine, omnia
in promptu sint et nihil obstet quominus ad ulteriora procedatur, attentis
litteris postulatoriis quorumdam E m o r u m S. R. E. Cardinalium, Rmorum
Archiepiscoporum et Episcoporum praesertim Galliae et Italiae, necnon Capituli Cathedralis, Archipresbyteratus et Decanatus, dioecesis S. Fiori, c o m munitatum religiosarum, personarum spectabilium atque fidelium paroeciae
loci Mauriac, Emus ac R m u s Dnus Andreas Cardinalis Friihwirth, S. R. E.
Cancellarius, et eiusdem Causae Relator* in Ordinario sacrorum rituum Congregationis coetu subsignata die ad Vaticanas aedes coacto, sequens dubium
discutiendum proposuit: An sit signanda Commissio introductionis Causae

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

570

in casu et ad effectimi de quo agitur? Et E m i ac E m i Patres sacris tuendis


ritibus praepositi, post relationem ipsius E m i Ponentis, audito v o c e et
scripto E. P. D. Carolo Salotti, Eidei Promotore generan, omnibus sedulo
discussis ac perpensis rescribere censuerunt: Affirmative seu signandam esse
Commissionem si Sanctissimo placuerit. Die 4 Iunii 1929.
Facta postmodum de his per infrascriptum Cardinalem sacrae rituum
Congregationi praefectum relatione Sanctitas Sua resolutionem eiusdem
Sacrae Congregationis ratam habens, propria manu signare dignata est
Commissionem

introductionis

causae beatificationis et

canonizationis

Servae Dei Catharinae Jarrige, Virginis e Tertio Ordine S. Dominici. Die


12 Iunii 1929.
C. CAED. LAURENTI, S. R. C. Praefectus.
L.

$ S.
A. Mariam, Secretarius.

Alcune Riviste di materie ecclesiastiche e liturgiche hanno recentemente pubblicato una risposta di questa Sacra Congregazione dei Riti
concernente dei dubbi sull'interruzione della Messa solenne, da parte dei
celebrante, per attendere il compimento di alcune crmonie, con data
14 Novembre 1928.
Si dichiara che tale risposta non proviene dalia Sacra Congregazione,
e che non sono autentiche le firme appostevi.
Con questa occasione si rammenta che l'unica promulgazione ufficiale
per i decreti generali della Sacra Congregazione, il Bollettino Ufficiale, Acta Apostolicae Sedis.
10 Agosto 1929.
A. Mariani, Segretario.

S. Congregatio de Seminariis et de Studiorum Universitatibus

57

S. CONGREGATIO DE SEMINARIIS
ET

STUDIORUM

UNIVERSITATIBUS

VITERBIEN. ET TUSCANEN.
DE UNIONE SEMINARIORUM VITERBIENSIS ET TUSCANENSIS IN SEMINARIUM
INTERDIOECESANUM VITEREII CONSTITUENDUM.
DECRETUM
Sacra Congregatio de Seminariis et Studiorum Universitatibus peropportunum iampridem duxerat statuendum esse ut duo Seminaria dioecesium Viterbien. et Tnscanen., quae aeque principaliter sunt unitae, in
unum coalescerent; sic enim clericorum institutioni efficacius consuleretur.
Consilium hoc Ssmus Dominus Noster Pius P p . XI omnino probavit,
simulque huic Sacrae Congregationi commisit ut ea omnia provideret,
quae ad huiusmodi unionem rite perficiendam conducerent.
Proinde Sacra -Congregatio de Seminariis et Studiorum Universitatibus,
Ut muneri sibi commisso faciat satis, quae sequuntur decernit:
I. Ex duobus Seminariis Viterbien. et Tuscanen. nunc exsistentibus
unum fiat, quod in civitate Viterbien. constituatur, sit utrique dioecesi
proprium et Seminarium Interdioecesanum Viterbien. et Tuscanen. nuncupetur.
I I . B o n a et reditus, iura et onera simul et privilegia ad Seminaria
Viterbien.

et

Tuscanen.

spectantia

Seminario

Interdioecesano exinde

adiudicentur;
I I I . In eligendo Deputatorum coetu sive pro disciplina, sive pro
bonorum temporalium administratione, ad normam can. 1359, Episcopus
utrumque Capitulum Viterbien. et Tuscanen. audiat.
R. P. D. Ordinario Viterbien. et Tuscanen. Sacra Congregatio tribuit
facultatem, quae superius statuta sunt, exsequendi, eique mandat ut de
peracta exsecutione ad ipsammet referat.
Contrariis quibuslibet, etiam specifica mentione dignis, minime obstantibus.
D a t u m R o m a e , ex aedibus Sacrae Congregationis de Seminariis et
Studiorum Universitatibus, die xv Iunii anno MDCCCCXXVIII.
C. CARD. BISLETI, Praefectus.

L. &

S.

f I. Sinibaldi, E p . Tiberien., Secretarius.

572

Acta Apostolicae

ACTA

Seis - Commentarium Officiale

TRIBUNALIUM

SACRA

ROMANA R O T A

Citatio edictalis
MARIANOPOLITANA
NULLITATIS

MATRIMONII

(VIAU-CHARLEBOIS)

Cum ignoretur locus actualis commorationis Hadriani Charlebois in


causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. Rotae ( R o m a ,
via delia Dataria, 94) die 15 Novembris 1929, hora 12, ad c o n c o r d a n d u m
de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An confirmanda sit vel infirmanda sententia Rotalis diei 5 Aprilis 1929
in

casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam

habentes de l o c o commorationis praedicti Hadriani Charlebois curare


debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *
L. )$j S.

F.

Parrillo, Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 10 Augusti 1929.


Ioannes

Ladelci,

Notarius.

* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Hadrien Charlebois,


dfendeur en cette cause, Nous le citons comparatre, par propre personne
ou par un procureur lgitimement constitu, au sige du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 15 Novembre 1929, 12 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapport, et fixer le jour de
la cause devant la Rote.
Boit-on confirmer ou casser la sentence Rotale du 5 Avril 1929 dans ce cas ?
Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres, les fidles ayant connaissance du lieu de la rsidence du dit M. Hadrien Charlebois, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la prsente citation.

Pontificia

Commissio

ad

Codicis

canones

authentice

interpretandos

573

ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA

COMMISSIO

AD CODICIS CAMOTES AUTHENTICE INTERPRETANDOS

RESPONSA AD PROPOSITA DUBIA


E m i Patres Pontificiae Commissionis ad Codicis canones authentice
interpretandos, propositis in plenario coetu quae sequuntur dubiis, responderi mandarunt ut infra ad singula :

I. - DE LITTERIS DIMISSORIIS
D. - An vi canonis 310 2, conlati c u m canone 958 1 n. 4, Provicarius apostolicus intra annum a sede vacante litteras dimissorias concedere possit.
B. - Affirmative.
II. - DE MATRIMONIO ACATHOLICORUM
D. - An ab acatholicis nati, de quibus in canone 1099 2, dicendi
sint etiam

nati

ab

alterutro

parente acatholico,

cautionibus

quoque

praestitis ad normam canonum 1061 et 1071.


B. - Affirmative.
I I I . - DE IEIUNIO IN CONSECRATIONE ECCLESIAE
D. - An ieiunium in consecratione ecclesiae, de quo in canone 1166
2, moderandum sit secundum communem legem ieiunii ecclesiastici.
B.

Affirmative.
I V . - DE SEPULTURA ECCLESIASTICA

D. - An praescriptum canonis 1221 extendatur etiam ad postulantes


et ad alumnos scholarum apostolicarum in religionibus.
B. Negative.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

574

V. - DE ALIENATIONE BONORUM ECCLESIASTICORUM


D. ~ An vi canonis 1532 1 n. 2 requiratur licentia S. Sedis ad
alienandas per m o d u m unius plures res ecclesiasticas eiusdem personae,
quae simul sumptae valorem excedunt triginta millium libellarum seu
fmncorum.
22. - Affirmative.
D a t u m R o m a e , die 20 mensis Iulii anno 1929.

P. Card. GASPARRI, Praeses.


s

L. I. Bruno, Secretarius.

JDiarium Romanae Curiae

575

DIARIUM ROMANAE CURIAE


SACRA CONGREGAZIONE CONCISTORIALE
AVVISO DI CONCORSO
Nella Segreteria della Sacra Congregazione Concistoriale avr luogo il
giorno 29 Ottobre p. v., ore 8,30 antimeridiane, un concorso al posto di
Officiale della medesima S. Congregazione.
I sacerdoti che volessero prendervi parte, purch non abbiano oltrepassato
gli anni 45, dovranno esibire alla Segreteria della detta Sacra Congregazione,
entro il 20 Ottobre p. v. la domanda, munita del nulla osta del proprio Ordinario, e gli altri titoli e documenti che ritenessero opportuno presentare.
Sar tenuta in particolare considerazione la conoscenza di lingue estere.
II concorso consister in una prova scritta, riguardante particolarmente la
materia di competenza della stessa Sacra Congregazione.
Roma, dalla Segreteria della Sacra Congregazione Concistoriale, 2 Settembre 1929.
f Fr. Raffaello C, Arci v. di Tessalonica, Assessore.

SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 6 Agosto 1929, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Alessandro
Verde, Ponente della Causa di Beatificazione e Canonizzazione della Ven. Serva
di Dio Paola Frassinetti, Fondatrice dell'Istituto delle Suore Dorotee, si
tenuta la Congregazione Antipreparatoria, nella quale dai Revmi Prelati
Officiali e Consultori teologi della medesima, si discusso il dubbio su due
miracoli che si asseriscono da Dio operati per intercessione della stessa Venerabile, i quali vengono proposti per la sua Beatificazione.

TRIBUNALE DELLA S. R. ROTA


AVVISO
Si notifica che le domande di ammissione allo Studio della Rota, per il
prossimo anno giuridico, si ricevono negli Uffici del Tribunale dal 20 Settembre al 20 Novembre.
13 Agosto 1929.
M. Massimi, Decano.

576

Acta Apostolicas Sedis - Commentarium Officiale

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:
Camerieri
24
28

Giugno

Luglio

10
12
28

30
10

Agosto

1929.

Segreti

Soprannumerari

ai

S. S.:

Monsig. Carlo Cuttat, della diocesi di Basilea.


Monsig. Natale Oliva, dell'archidiocesi di Milano.
Monsig. Luigi Nava, della medesima archidiocesi.
Monsig. Ludovico Pichler, della diocesi di Gratz.
Monsig. Giovanni Pauli, della medesima diocesi.
Monsig. Walter Tomschitz, della medesima diocesi.
Monsig. Nicomede Donzelli, dell'archidiocesi di Ancona.
Monsig. Guglielmo Solil, della diocesi di Sebenico.
Monsig. Teodoro Marino Pietro Bekkers, della diocesi di
Haarlem.
Monsig. Fortunato Zocchi, dell'archidiocesi di Milano.
Monsig. Michele J. Whalen, della diocesi di Newark.
Monsig. Guglielmo F. Lawlor, della medesima diocesi.
Monsig. Guglielmo A. Griffin, della medesima diocesi.
Monsig. Giovanni J. Dauenhauer, della medesima diocesi.

Camerieri Segreti di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S.:


5
10

Agosto

1929. Il sig. William V. Griffin, della diocesi di Trenton.

Il sig. Tommaso J. Maloney, della diocesi di Newark.


Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S.:

10
20

Luglio

1929. Monsig. Antonio Rossi, della diocesi d'Ivrea.

Monsig. Michele Colombo, della diocesi di Asti.

Camerieri d'onore di Spada e Cappa Soprannumerari di S. S. :


22
18
24

Luglio

1929. 11 sig. Alvaro Camiro de Angulo, della diocesi di Barcellona.

Il sig. Dott. Jan Jir Riickl, dell'archidiocesi di Praga.


I I sig. Costantino Silvino Jakimowicz, dell'archidiocesi di
Varsavia.

NECROLOGIO
5

Agosto

1929. L'Emo sig. Card. A N T O N I O M E N D E S B E L L O , del titolo dei


Ss. Marcellino e Pietro, Patriarca di Lisbona.

Annus X X I - Vol. X X I

1 Octobris 1929

Num. 13

ACTA APOSTOLICAE SEDIS


COMMRNTAEIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


NOTANDUM
In nota ad art. 6, i, Sollemnis Conventionis inter Sanctam Sedem
et Borussiae Rempublicam, in calce p. 527 huius Commentarii Officialis,
verba alium etiam eligere qui sit extra elenchos
intellegenda sunt ita:

alios

etiam

eligere

legenda, seu, si mavis,

qui sint

extra elenchos.

CONSTITUTIO APOSTOLICA
DE SEMINARIO RUSSICO

PIUS

EPISCOPUS

SERVUS SERVORUM D E I
AD

PERPETUAM

REI

MEMORIAM

Quam curam de Orientalibus ad catholicam unitatem reducendis, ut sacram Nos hereditatem a Decessoribus Nostris accepisse,
haud semel, sed praesertim Litteris Encyclicis Berum Orientalium
anno superiore datis, sollemniter testati sumus, ea Nos ad nova
pro illarum gentium salute excogitanda remedia semper impellit,
quo citius et plenius optatus dissitorum filiorum reditus comparetur.
Yerum maxima prae ceteris Nos tenet pastoralis sollicitudo de
nobilissimis Russicae ditionis gentibus, quas in profundum paene
maiorum detrusit lugenda omnium cum divinarum tum humanarum rerum ibi iam diu furens perturbatio. Nam cum teneris adoACTA, rol. XXI, n. 13. 1-10-929.

39

578

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

leseentibus potissimum diabolicam struantur insidiae, ut, iniquissimis doctrinis infecti, homines atque etiam ipsum. Deum (horribile dictu!) acerrimo odio prosequi consuescant, nulla humanitus
affulget spes fore ut brevi res in melius cedant.

Sed quoniam etiam contra spem in spem credere (Rom., IV, 18)
fides Nostra Nos edocet, quia non erit impossibile apud Deum
omne verbum ( L u c , I, 37) et quoniam supremi regiminis officium
Nos urget ut, quantum in Nobis est, omnia praesto habere curemus, quae ad novam illius gentis spiritualem resurrectionem divinae Providentiae consiliis, cum primum misericordiae tempus
advenerit, efficacius inservire possint, nihil aliud tam necessarium
tamque opportunum ducimus, quam impensum studium de catholico clero instituendo, cui huiusmodi cura incumbit et qui hodiernis sacerdotibus pondus diei et aestus strenue portantibus, sed
laboribus et aerumnis iam iam confectis atque etiam non sine
quadam quasi martyrii palma in dies succumbentibus, in auxilium
veniat, et novos, quos ex miserentis Dei bonitate firmiter speramus copiosissimos, animarum manipulos colere et colligere et in
horrea Domini reponere possit.
Iamvero ad haec Nostra vota opere adimplenda, post diuturnas
ad Deum preces et collatis consiliis cum dilecto filio Nostro Aloisio
Sancti Georgii in Velabro S. E. E. tunc Diacono nunc Presbytero
Cardinali Sincero, Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali
Secretario eodemque Nostrae Commissionis pro Russia Praeside,
Seminarium seu Collegium Eussicum in Urbe condere statuimus;
in hoc, dicimus, totius catholici orbis centro et capite, unde romano
spiritu omnino imbuti ad suos cives novi apostoli redeant. Proposito autem huic Nostro tempestive propitia adfuit e caelis,
quam nuper simul cum S. Francisco Xaverio Missionum omnium
catholicarum Patronam ediximus, S. Teresia a Iesu Infante; dum
enim haec animo volvebamus, sponte Nobis, ipsius Lexoviensis
Virginis nomine, oblata est sat copiosa pecuniae vis, quae ad aedes
Collegio Eussico exstruendas instruendasque fere esset par. Quavis igitur abrupta mora, tam aperto divino freti auxilio, aptum
ad S. Mariae Maioris in Exquiliis locum selegimus, ubi superiore

Acta Pii PP. XI

579

anno millesimo nongentesimo vigesimo octavo, die undecima


Februarii, in festo Immaculatae Virginis apud Lapurdium visae,
auspicalem novi Collegii lapidem idem dilectus filius Noster Aloisius S. E. E. 'Cardinalis Sincero nomine Nostro sollemniter posuit.
Cuius quidem rei feliciter tunc inchoatae gratam in aevum memoriam, annuo Pontificatus Nostri nomismate id referente, servari
voluimus.
Nunc vero, cum novum illud aedificium in eo sit ut compleatur,
perficiendae huic magni momenti rei manus admovere cupientes,
vehementerque exoptantes ut hoc ipso Nostri sacerdotii anno
quinquagesimo selectus clericorum numerus illuc recipi possit, ad
eiusdem Seminarii seu Collegii iuridicam erectionem dvenire statuimus. Quod itaque ad maiorem divini Nominis laudem ac religiosae rei incrementum cedat et verae Christi Ecclesiae inter slavicas gentes praesertim promovendae benevertat, Seminarium seu
Collegium Russicum, cui Sanctae Teresiae ab Infante Iesu nomen
indimus, in Urbe conditum, Apostolica Nostra auctoritate constituimus eique legitimi Pontificii Collegii iura tribuimus. Volumus
autem ut in illud adolescentes in primis e Russica ditione ac ritu
slavico-byzantino recipiantur, qui suis civibus fide catholica excolendis, Deo inspirante, operam navare cupiant; aliique praeterea
iuvenes, qui, ex qualibet gente oriundi, ritu slavico -byzantino
plerumque suscepto, se totos populis reipublicae Russicae ad unicum Christi ovile reducendis dedicare firmiter statuerint. Hi omnes
in Collegio Russico, pro cuiusque praeteritorum studiorum genere,
apto annorum numero alentur, iis philosophicis ac theologicis
atque etiam peculiaribus aliis disciplinis applicati, quas legitimi
Superiores, iis necessarias esse autumaverint, secundum particularia, mox condenda et a Nobis probanda, huius Collegii statuta.
Potissimum vero in his futuris Evangelii praeconibus instituendis
curandum erit ut, solida admodum pietate ac scientia in primis
informati, apostolico zelo de catholica unitate procuranda vehementer inflammentur et aptis ad id instruantur adiumentis; qua
in re peculiaris habenda erit ratio de propriis Russorum aliarumque Russicae ditionis gentium historia et moribus cognoscendis,

580

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

de sacris slavici-byzantini ritus caeremoniis digne addiscendis


exercendisque atque de illarum regionum erroribus scite refutandis.
Ad Collegii regimen quod attinet, cum Eussicum apud Nostrum
Institutum Orientale exsurgat eique non modo contiguum sed
etiam affine dici possit, et frequens inter haec duo Instituta commercium habeatur necesse sit, eidem religiosae familiae utrumque
commissum volumus. Quapropter decernimus ut Collegium Eussicum Societatis Iesu Sodalibus regendum et moderandum tradatur
ad eas leges, quae ex praescriptis Pontificiae Commissionis pro
Eussia et ex peculiaribus statutis pro hoc Seminario a Nobis
adprobandi s, servandae erunt.
Dum igitur humillimas Deo referimus gratias quod haec perficere Nobis concessit, certam fovemus spem fore ut hoc carissimum Nostrum Eussicum Collegium complurium sacerdotum secundum Cor Iesu revera effectorum seminarium evadat, nec minus
efficaciter ad Eussicarum gentium salutem conferat, quam alia
lectissima huiusmodi Collegia in Urbe olim condita, ut venerabile
Anglorum Collegium et Pontificium Collegium Germanicum-Hungaricum, quorum opera quantum res catholica in illis regionibus
magnas inter temporum difficultates adiuta et promota sit, publicae testantur historiae.
Cum autem Eussicum S. Teresiae ab Infante Iesu Collegium,
ut diximus, ad S. Mariae Maioris in Exquiliis, ad Marianam scilicet Aedem principem et velut sub materna Deiparae Virginis
umbra exstrui contigerit, faustissimum inde omen repetimus, quippe
qui pro certo habeamus Immaculatam Christi Matrem, cuius cultus
apud Orientales, etiam post miseram eorum ab Ecclesiae unitate
defectionem, tanti semper fit, hoc Nostrum Institutum in suam
proximam clientelam feliciter esse accepturam. Eidem praeterea
adsit a caelo potens Missionum Patrona, cuius nomine Collegium
hoc insignitur, eiusque valido patrocinio, quemadmodum coeptum
est, magis in dies evolvatur et floreat.
Volumus autem ut harum Litterarum transumptis etiam impressis, manu tamen alicuius notarii publici subscriptis ac sigillo
alicuius viri in ecclesiastica dignitate vel officio constituti munitis,

Acta Pii PP. XI

581

eadem prorsus tribuatur fides, quae hisce Litteris tribueretur, si


originaliter exhibitae vel ostensae forent.
Quae denique hisce Litteris statuimus, decrevimus, indiximus,
ea rata omnia firmaque permanere auctoritate Nostra volumus,
iubemus: quibuscumque etiam speciali mentione dignis non obstantibus.
Datum Romae apud Sanctum Petram, anno Domini millesimo
nongentesimo vigesimo nono, die decima quinta mensis Augusti, in
Festo Assumptionis Beatae Mariae Virginis, Pontificatus Nostri
anno octavo.
F R . ANDREAS CARD. FRHWIRTH,
ALOISIUS CARD. SINCERO,
Cancellarius S. R. E.
S. C. pro Ecclesia Orientali Secretarius.
ioseph Wilpert, Becanus Collegii' Protonotariorum Apost.
ioannes
Loco

Zani

Caprelli, Protonotarius Apostolicus.

Plumbi

Reg. in Cane. Ap., vol. XL, n. 75 -

M. Riggi.

LITTERAE APOSTOLICAE
I
ERIGITUR- IN SYRIA DIOECESIS BERYTENSIS ARMENORUM
PIUS

PP. XI

Ad futuram rei memoriam. Litteris apostolicis Nostris sub anulo


Piscatoris datis die xv mensis Octobris anno MDCCCCXXVIII, ab urbe Constantinopolitana sedes Patriarchatus

Ciliciae Armenorum - in Libanum

translata est, ita ut in posterum sit sedes seu residentia Patriarchae Ciliciae Armenorum in Bzommar prope Berytensem urbem, ubi iam primi
Patriarchae Armeni commorati sunt. N u n c autem ut rebus Patriarchatus
eiusdem melius prospiciamus, conlatis consiliis cum venerabilibus fratribus
Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali praepositi sunt, ex certa scientia ac
matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine praesentium Litterarum tenore, n o v a m erigimus in Syria dioecesim,

582

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

quae ex nunc erit peculiaris dioecesis hodierni Patriarchae Ciliciae Armenorum eiusque pro tempore successorum. H a n c vero n o v a m dioecesim, quae
a principe urbe Berytensi nuncupabitur Berytensis Armenorum, sequentibus limitibus constituimus: ad boream videlicet dioecesis ipsa fines attingat
Aleppensis dioecesis; ad orientem Monte Antilibano ac Syria interiore circumscribatur; ad meridiem vero limitibus terminet Palaestinae; ad occidentem denique mari Mediterraneo alluatur. Sedes autem atque episcopalis
cathedra eiusdem- dioecesis Berytensis Armenorum erit in urbe Berytensi,
ac propterea, dum ecclesiam Armenorum, quae in honorem Sancti Eliae
D e o dicata est, ad dignitatem ecclesiae cathedralis evehimus, praecipimus
ac mandamus ut in eadem ecclesia cathedrali Sancti Eliae cathedra episcopalis siet peculiaris Patriarchae; integra tamen facultate remanente, eidem
Patriarchae quoties ei benevisum fuerit, in propinquo l o c o Bzommar apud
aedes Armenas atque ecclesiam Beatae Mariae Virginis in caelum Assumptae commorandi; Patriarcha vero in urbe Berytensi suam tum Patriarchalem tum Episcopalem peculiarem Curiam constituat. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas, atque
efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos spectant sive spectare poterunt
plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque atque inane fieri si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v
mensis Ianuarii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri septimo.

P. CAED. GASP ARRI,, a Secretis Status.

II
LIMANUM TEMPLUM B. M. V. A ROSARIO, ORDINIS PRAEDICATORUM, BASILICAE
MINORIS TITULO ET HONORIBUS DECORATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Peruvianis in finibus atque in civitate
Limana exstat ecclesia Conventui Ordinis Praedicatorum adnexa, quae
sub titulo Sacratissimi Rosarii Beatae Mariae Virginis D e o dicata est. Prior
vero Provincialis Ordinis ipsius in Peruvia Nos edocet, ecclesiam ipsam,
iam saeculo sexto d e c i m o fundatam, a terrae motibus pluries labefactatam,

S. Romana Rota

583

iterum'atque iterum exstructam, iugiter vero ad meliorem formam redac t a m fuisse; amplitudine autem atque artis operibus inter conspicuas Limanae civitatis aedes sacras ab omnibus haberi; turri quoque exornatam et
tholo, in quo Sanctorum Ordinis Praedicatorum imagines positae sunt.
E o d e m in templo inter cetera altare Beatae Mariae Virgini a Rosario
dicatum in admirationem fidelium se profert, in eoque exstat antiqua
prodigiisque clara Imago Beatae Mariae Virginis sub Rosarii titulo, quam
omnes non m o d o Peruviae cives, sed etiam advenae devotissime venerantur.
Piae propterea sodalitates christifidelium numero spectatae ipsa in sacra
aede floreat; ibique patres, adspirantes ac fratres Ordinis Praedicatorum
in adiecto conventu, qui religiosae provinciae peruvianae a Sancto Ioanne
Baptista nuncupatae praepositus est, degentes digne continenterque sacras
functiones

peragunt, in animorum ministerium sollerter fructuoseque

incumbunt, christianae vitae conspicua fidelibus exempla praebent. Quapropter cum ipse Prior Provincialis Limanus enixas Nobis supplicationes,
suffragio auctas amplissimo tum Nuntii Apostolici Nostri in Peruvia, t u m
Archiepiscopi Limani, tum denique Procuratoris generalis praelaudati
Ordinis Praedicatorum, adhibuerit, ut Limanum ipsum templum dignitate
privilegiisque Basilicae minoris augere dignaremur, Nos precibus huiusm o d i adnuendum ultro libenterque existimavimus. Quae cum ita sint,
audito venerabili fratre Nostro Camillo S. R. E. Cardinali Laurenti, Diac o n o Sanctae Mariae Scalaris, Sacrorum R i t u u m Congregationis Praefecto, omnibusque rei momentis diligenter perpensis, m o t u proprio atque
ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae N o strae potestatis plenitudine, ecclesiam Beatissimae Virgini a Rosario sacram, in civitate et archidioecesi Limana positam, et curis concreditam
Fratrum Ordinis Praedicatorum, Basilicae minoris titulo, cum privilegiis
honorificentiisque iuxta constitutiones Apostolicas et decreta competentibus, condecoramus.
H a e c vero edicimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas
atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum
esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus
super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari
contigerit.

Contrariis non

obstantibus

quibuslibet.

D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi


m. Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

584

in
DISTRACTO TERRITORIO EX VICARIATU APOSTOLICO DE TATSIENLU ATQUE
EX DIOECESI CALCUTTENSI ERIGITUR MISSIO INDEPENDENS DE SIKKIM
IN SINIS.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. In longinquis latisque terrae regionibus
ad christianam fidem latius propagandam R o m a n i Pontifices 'Decessores
Nostri sacros, numero ac facultatibus aptos, operarios instituendos opportune continenterque curarunt; ideoque Nos quoque, eorundem vestigia
prementes, hac super re postulationibus ad Nos missis attente ac provido
consulere satagimus. Quapropter cum Vicarius Apostolicus de Tatsienlou
in Sinis Nos edocuerit iam Sacrae Congregationis de Propaganda Fide decretis, die III mensis Iulii an. MDCCCCLXXXIII et die xx m. Martii anno
MDCCCCXii

datis, suo vicariatui apostolico, olim de Thibet nunc autem

de Tatsienlou nuncupato, aliqua esse addita ex Indiis Orientalibus territoria, quae ad Boutan Anglicum et ad SiMim pertinebant, ut facilius inibi
Evangelium diffunderetur, sed ob nimiam a sua habituali d o m o distantiam
eorundem regionem regimen se servare non posse; ac proinde ipse A p o s t o licus Vicarius Nos enixe rogaverit ut praedicta territoria, a vicariatu suo
seiuncta, in n o v a m atque independentem Missionem erigerentur: N o s ,
attenta quoque plena rationum cessatione, quae iam ut unionem praefatam dcernrent Patres Sacrae Congregationis Purpuratos persuaserunt
votis hisce ad Nos moris concedendum existimavimus. Idque facilius cum
amplissimum Delegati Apostolici Nostri in Indiis Orientalibus suffragium
accedat, ac venerabiles fratres Nostri Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales Sacrae

Congregationi

christiano

nomini propagando praepositi

adnuendtim esse postulationibus huiusmodi censuerint. Itaque omnibus


rei momentis attente perpensis, m o t u proprio atque ex certa scientia ac
matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae potestatis plenitudine,
praesentium Litterarum tenore territorium de Boutan Anglicum (ex quo
nunc civilis subdivisio de K a l i m p o n g efformatur), nec non territorium,
sive eiusdem partem, Status independentis de Sikkim, quae huc usque
vicariatui apostolico de Tatsienlou coniungebatur, a vicariatu apostolico
ipso separamus; itemque de Calcuttensi archidioecesi reliquam Status de
Sikkim partem avellimus sive abstrahimus; ex quibus vero tum de Kalimpong tum integri Status indigenae de Sikkim territoriis n o v a m independentem Missionem efformamus, cui a SiMim in posterum nomen facimus. Spi-

Acta Pii PP. XI

585

ritualem vero curam eiusdem Missionis, quam Calcuttensi ecclesiasticae


provinciae adiungimus, ad Nostrum et Sanctae Sedis beneplacitum Sodalibus Seminarii Parisiensis pro Missionibus exteris, auctoritate apostolica
Nostra committimus.
H a e c statuimus, contrariis non obstantibus quibuslibet, decernentes
praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper exstare ac permanere-, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque
ad quos pertinent sive pertinere poterunt nunc et in posterum amplissime
suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc
et inane fieri, si quidquam secus, super bis, a quovis, auctoritate qualibet,
scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Februarii an.

Pontificatus Nostri o c t a v o .

MDCCCCXXIX,

P.

CARD.

GASPARRI,

a Secretis Status.

IV
EX VICARIATU DISTRICTUS ORIENTALIS PROMONTORII BONAE SPEI SEPARATO
TERRITORIO

ERIGITUR

MISSIO

INDEPENDENS

PIUS

DE

QUEENSTOWN.

PP. XI

Ad futuram rei memoriam. Ut Evangelium hominibus apte praedicari queat in longe dissitis latisque Orbis regionibus, Romani Pontifices
Decessores Nostri consueverunt Dominici agri excolendi, Episcopis V i c a riisque Apostolicis concrediti, ipsis in locis limites opportunitate data
minuere operariosque propterea Evangelii numero eisdem in regionibus
augere. Nos proinde, vestigiis Decessores Nostros sequuti, cum venerabiles
fratres Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales rebus Sacrae Congregationis de Propaganda Eide praepositi censuerint vicariatum apostolicum
Districtus Orientalis Promontori! Bonae Spei reapse latius pertinere proindeque opportunum esse ut aliqua ex eodem pars distrahatur, aliis Evangelii praeconibus committenda, omnibus rei momentis attente consideratis, haec quae infrascripta sunt statuimus, mandamus. Nimirum m o t u
proprio atque ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore
n o v a m Missionem independentem, nomine de Queenstown appellandam,
erigimus. N o v a e autem huius Missionis territorium distrahimus sive separamus a memorato apostolico vicariatu Districtus Orientalis B o n a e Spei

586

Acta Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

et sequentibus civilibus districtibus* hodiernis finibus circumscriptis, c o n stitutum volumus, videlicet: Queenstown, Glen Grey, Caiheart, StuMerJieim,
T arica, Maraisburg et Stockenstron; eiusdemque novae Missionis curam,
ad Nostrum et Sanctae Sedis beneplacitum presbyteris Piae Societatis
Missionum, vulgo Pallottini, in D o m i n o committimus.
H a e c edicimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exsistere et fore; suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere; illisque ad quos spectant, sive pertinere poterunt, nunc
et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritum que ex nunc et inane fieri si quidquam secus, super his, a
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xx
m. Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

V
A VICARIATU APOSTOLICO DE SWATOW SEPARATO TERRITORIO ERIGITUR
PRAEFECTURA APOSTOLICA DE KAYING IN SINIS.
PIUS

PP. XI

Ad futuram rei memoriam. Pastorale officium Nobis ex alto commissum nihil Nos magis sollicitat quam necessitatibus locorum, qui in longinquis nationibus incolarum numero ac latitudine regionis praestant, omni,
quo cum Deo possumus, studio prospicere, praesertim ut christifideles
inibi degentes ad Suarum animarum salutem assequendam opportunis
praesidiis adiuventur.

Quapropter cum praefatis rationibus commotus

venerabilis frater Apostolicus de Swatow in Sinis Vicarius, plenissime suffragante Delegato Apostolico Nostro in Sinensi Natione, enixis precibus
N o s rogaverit ut suus de Swatow vicariatus apostolicus, territorii amplitudine atque incolarum numero omnino conspicuus, nunc ita divideretur,
ut ex eodem, ad catholicam Fidem inibi validius promovendam, alia quoque
Missio sui iuris constitueretur, huiusmodi supplicationibus ad Nos motis
adnuendum libenti animo censuimus. Conlatis itaque consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus negotiis
Propagandae Fidei praepositis, omnibusque rei momentis attento ac sedulo
studio perpensis, ut in memorata Sinensi regione christianae Fidei progres-

587

Acta Pii PP. XI

sui aptius prospiciatur, m o t u proprio atque ex certa scientia et matura


deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine,
praesentium Litterarum vi, e territorio vicariatus apostolici de Swatow
in Sinis civiles subpraefecturas separamus de Kaying,
Hingning,

Lungchun,

Chenping, Hoping,

Linping,

Taipu, Pingyun,

Chongloh, pago tamen

de Chong-San excepto, easdemque subpraefecturas, sic a vicariatu apostolico de S w a t o w separatas, in n o v a m praefecturam apostolicam erigimus
et constituimus. Porro volumus ut post hac ipsa n o v a praefectura apostolica de K a y i n g nominetur, eandemque curis, ad Nostrum et Sanctae Sedis
beneplacitum, Societatis pro Exteris Missionibus de Maryknoll in D o m i n o
committimus.
H a e c mandamus, edicimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos et
integros effectus sortiri atque obtinere; illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt, nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc atque inane fieri si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xx
m. Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPARRT, a Secretis Status.

VI
SANCTUARIUM R. M. V. GRATIARUM IN OPPIDO SAN GIOVANNI VALDARNO
DIOECESIS FAESULANAE, HONORIBUS BASILICAE MINORIS AUGETUR.
PIUS PP. XI
Ad perpetuam rei memoriam. Eaesulanae dioecesis intra fines in
oppido a Sancto Ioanne Vallis Arnensis nuncupato sanctuarium exstat
seu insigne oratorium Deo Optimo Maximo dicatum in honorem Beatae
Mariae Virginis Gratiarum. Sanctuarium ipsum suam duxit originem ex
veteri quodam sacello, saeculo quinto decimo exeunte, exorto, quod postea,
saeculo praecipue sequenti, ampliatum est atque operibus artis perspicuis
ornatum; saeculo vero praeterito decimo nono instauratum decoratumque
ac tandem est completum. E o d e m in sanctuario, quod copiosis quidem et
divitibus supellectilibus sacris praeditum relhquiisque insignibus locupletatimi est, acerdotes loci, qui numero ac dotibus apti eidem sunt addicti,

588

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sacras functiones per annum continenter peragunt, animarum ministerio


funguntur, cum haud parvo christifidelium tum oppidi a Sancto Ioanne
praedicti tum regionis finitimae spirituali emolumento. Ipso quoque in
sanctuario, indulgentiis privilegiisque honestato, confraternitates seu piae
societates, sociorum numero conspicuae exstant; et saepe earundem societatum cura turmatim christifideles ad sanctuarium conveniunt peregrinantium more ex variis Tusciae locis ad o p e m auxiliumque implorandum
Virginis Gratiarum, cuius vetusta Imago eodem in Vallis Arnensis oratorio
colitur. Ultro libenterque propterea precibus concedere volumus, quas
venerabilis frater Faesulanus Episcopus una cum Capitulo ecclesiae suae
cathedralis et toto sive regulari sive saeculari clero dioecesis, v o t a c o m mendans fidelium ac magistratuum regionis, ad Nos enixe admovet ut memoratum templum Mariale, sive sanctuarium, dignitate Basilicae minoris
augere dignemur. Conlatis itaque consiliis cum dilecto filio Nostro Camillo
Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinali Laurenti, D i a c o n o Sanctae Mariae
Scalaris, Sacrorum R i t u u m Congregationis Propraefecto, m o t u p r o p r i o
atque ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae
Nostrae potestatis

plenitudine,

praesentium Litterarum

tenore

perpe-

tuumque in m o d u m oratorium sive sanctuarium Beatae Mariae Virginis


Gratiarum in oppido Sancti Ioannis Vallis Arnensis intra dioecesis Faesulanae fines titulo ac dignitate Basilicae minoris decoramus, nec non privilegiis atque honoribus, quae iuxta Sacrae R i t u u m Congregationis decreta
sacris aedibus hoc titulo auctis de iure competunt.
H a e c largimur decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exsistere ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt
nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his,
a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xx
m. Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

589

Acta Pii PP. XI

VII
DISMEMBRATO TERRITORIO EX VICARIATU APOSTOLICO DE WUIIU ERIGITUR
VICARIATUS APOSTOLICUS DE ANKING IN SINIS.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Ut, aucto Pastorum numero, spiritualibus christiani gregis necessitatibus consultius provideamus, Nos suprem u m Nobis commissum in Ecclesia Christi clavium munus instanter admonet. Quapropter cum venerabilis frater Apostolicus de W u h u in Sinis
Vicarius Nos edocuerit opportunum sibi videri a vicariatu suo, qui latissimo territorio conspicuoque incolarum numero constitutus est, quasdam
partes auferendas esse ut ex eisdem novae, aliis in vinea Domini operariis
concredendae, Missiones constituerentur: Nos, omnibus rei momentis
attento ac sedulo studio perpensis cum venerabilibus fratribus Nostris
Sanctae E o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus, qui rebus Sacrae Congregationis
a Propaganda Fide praepositi sunt, votis huiusmodi, amplissimo quoque
suffragio auctis Delegati Apostolici Nostri in Sinis, ultro libenterque annuendum existimavimus. Itaque ex certa scientia ac matura deliberatione
Nostris deque

apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium

Litterarum tenore t o t u m territorium quod subpraefecturas civiles complectitur de Anhing, Hohfei, Hwoshan, Kweichich, Linan, Lukiang, Shucheng,
Susung, Taihu,

Tungcheng, Tungliu, Tsienshan,

Tsiupu, Wanglciang, Ying-

shan, a memorato de Wuhu vicariatu separamus, atque in n o v u m apostolicum vicariatum constituimus, erigimus, cui nomen de Anhing facimus.
Eundemque vero vicariatum presbyteris Societatis Iesu, de catholica religione in tota regione eadem tam bene meritae, ad Nostrum et Sanctae huius
Sedis beneplacitum committimus.
H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt
plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non
obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i
m. Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

590

VIII
EX VICARIATU APOSTOLICO DE WUHU SEIUNCTO TERRITORIO ERIGITUR
VICARIATUS DE PENGPU IN SINIS.
PIUS

PP. X I

Ad futuram rei memoriam. Ea, quae catholicae Fidei propagandae


aeternaeque hominum saluti feliciter eveniant, ut opportune praestemus
N o s continenter admonet supremum munus quo Dei gratia, licet immeriti,
in terris fungimur. Quapropter cum Vicarius Apostolicus de W u h u in
Sinis Nos enixe rogaverit ut, ad catholicam fidem aptius provehendam in
vicariatus sui territorio latissimo, quasdam ab eodem separaremus partes,
ex quibus nova ecclesiastica efformaretur circumscriptio aliis evangelicis
operariis assignanda: Nos hisce supplicationibus, suffragio quoque auctis
amplissimo venerabilis fratris Delegati Apostolici Nostri in Sinis, annuendum, quantum in D o m i n o possumus, existimavimus. Omnibus igitur rei
momentis sedulo attenteque studio perpensis c u m venerabilibus fratribus
Nostris Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis expediendis
Sacrae Congregationis a Propaganda Fide praepositi sunt, Nos ex certa
scientia ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis

plenitudine, praesentium

Litterarum

vi,

subpraefecturas

civiles

nuncupatas de Chuantsiao, Chuchow, Chuy i Fengtai, Fengyang, Hwaiynan,


HwoMu, Kwoyang, Laian,
Szechow,

Lingpi,

Taiho, Tienchang,

Mengchen, Fochow, Sowchow,

Buchow,

Tingyuan, Wuho, Yingchow, Yingshang,

quae

huc usque intra limites vicariatus apostolici de W u h u exsistebant, ab eodem


vicariatu seiungimus, easdemque in n o v u m apostolicum vicariatum de
Pengpu nuncupandum erigimus ac constituimus. Volumus vero ut ipsius
de Pengpu vicariatus cura, ad Nostrum et Sanctae Sedis beneplacitum
presbyteris Societatis Jesu, tam de re catholica bene meritis in tota

eadem

Sinensi regione, concredita sit. Contrariis non obstantibus quibuscumque.


H a e c edicimus, mandamus, decernentes praesentes Litteras Nostras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos
atque integros effectus sortiri et obtinere illisque ad quos pertinent sive
pertinere poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his,
a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i
m. Februarii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

Acta Pii PP. XI

591

IX
SACRA AEDES S. GODEFRIDI CONFESSORIS, IN OPPIDO ILBENSTADT DIOECESIS MOGUNTINAE INTRA FINES, O. S. B., HONORIBUS BASILICAE MINORIS
AUGETUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Monasterii Sancti Benedicti in l o c o
quem Ilbenstadt nuncupant, intra Moguntinae dioecesis fines, Prior ad N o s
refert asceterium Ilbenstadiense suum, q u o d iam erat Praemonstratensium Ordinis, decimo secundo saeculo originem habuisse atque ecclesiam
coenobio adiectam anno MCLIX ab Archiepiscopo, qui tunc temporis praeerat Moguntinae dioecesi, consecratam esse. Templum idem vetustate renidet, atque structura praenobili ad instar basilicarum fulget, operibusque
artis perspicuis exornatur. Ipsa sacra in aede, quae pretiosis paramentis
supellectilibusque locupletatur, cultus divini functiones omni cum cura
digneque peraguntur a Monachis Ordinis Sancti Benedicti Congregationis
a primaeva observantia Cassanensis, qui in adnexo monasterio vitam religiosam ducunt, atque in animorum ministerium sollerter incumbunt, cum
templo coenobioque eisdem paroecia quoque civitatis Ilbenstadiensis
adiungatur. Coetus propterea christifidelium et confraternitates eadem in
ecclesia florent cum haud parvo animorum emolumento; civitatisque incolae peculiares indulgentias eodem in templo lucrari queunt; huc denique,
peregrinorum more, Sanctum Godefridum, primi monasterii fundatorem
ibique sepultum, veneraturi ex tota non m o d o Moguntina dioecesi sed e
viciniore quoque regione numero conspicui veniunt fideles, qui sanctas
festivitates ipsa in sacra aede Ilbenstadiensi studiose celebrant. E e m igitur
opportunam Nos facturos existimavimus si Prioris Ilbenstadiensis monasterii optatis concederemus; quod eo libentius facimus, cum id etiam toti
Ordini Sancti Benedicti, tam de Ecclesia bene merito, gratum fore putaverimus; reique tam venerabilis frater Noster Antonius S. R. E. Cardinalis
V i c o , Episcopus Portuensis et S. Rufinae nec non Sacrorum Rituum Congregationis Praefectus, quam venerabilis frater Moguntinus Episcopus
amplissime sint suffragati. Itaque apostolica Nostra auctoritate, praesentium Litterarum vi, praefatam ecclesiam D e o optimo Maximo sacram in
honorem Sancti Godefridi Confessoris, monasterio Ilbenstadiensi Ordinis
S. Benedicti adiectam, intra fines Moguntinae dioecesis, titulo ac dignitate
Basilicae minoris perpetuum in m o d u m augemus, illique omnia et singula
iura privilegiaque conferimus, quae iuxta m o r e m ac decreta Sacrorum R i -

592

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tuum Congregationis ecclesiis hoc titulo auctis competunt. Contrariis non


obstantibus quibuslibet.
Decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper
exstare ac fore, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere,
illique, ad

quam spectant, libenstadiensi ecclesiae, plenissime suffra-

gari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et


inane fieri si quidquam secus super his, a quoquam, auctoritate qualibet,
scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x m
m . Pebruarii an.

MDCCCCXXIX,

Pontificatus Nostri o c t a v o .

P.

CAED.

GASPARRI,

a Secretis Status.

X
TITULO ET HONORIBUS BASILICAE MINORIS AUGETUR T E M P L U M S. JOSAPHAT
EPISCOPI

ET

MARTYRIS,

IN

CIVITATE

PIUS

MILWAUKIENSI.

PP. XI

Ad perpetuam rei memoriam. Archiepiscopali in urbe Milwaukiensi templum exstat insigne D e o dicatum in honorem Sancti Josaphat
Episcopi et Martyris; eidemque templo adnexa est animarum cura pro
linguae polonicae christifidelibus, quae Fratribus Minoribus Conventualibus e religiosa provincia Sancti Antonii Patavini in America septentrionali
concredita est. Nunc autem tam Milwaukiensium Archiepiscopus quam
Sinus Yiridis Episcopus, qui eandem Sancti Josaphat ecclesiam consec r a n t , una cum Ministro provinciae S. Antonii Patavini praefatae ex
Ordine Fratrum Minorum Conventualium, atque etiam cum Procuratore
generali laudati Ordinis Nos edocent Milwaukiense ipsum S. Josaphat
Episcopi et Martyris t e m p l u m amplitudine, structura praenobili, conspicuis artis operibus excellere, ita ut non m o d o inter archidioecesis Milwaukiensis praecipua sacra aedificia, sed totius quoque Americae Septentrionalis merito adnumeretur. Adlectus ecclesiae est item Ordinis conventus,
in quo numerosi vivunt Fratres Minores Conventuales, qui sollerter nitideque incumbunt in paroeciale ministerium, magno c u m decore in templo
e o d e m sacra implent munera, ac functiones liturgicas peragunt. Quapropter,
c u m praedicti viri enixas Nobis preces adhibuerint ut ecclesiam ipsam,
quamvis eadem sit recentiore tantum tempore largitionibus conspicuis
Sb Fratribus memoratis in paroecia collectis exstructa, titulo ac dignitate

Acta Pii PP. XI

593

Basilicae minoris honestare dignemur: Nos, animo repetentes illud S. Josaphat templum in Foederatis Americae Septentrionalis Civitatibus verae
pietatis esse Polonorum monumentum, huius anni Iubilaeo sacri occasione, benevolentiae Nostrae erga Polonos ipsos itemque sollertes erga
Sodales Minores, quibus ecclesia est credita, significationem exhibendam
ultro libenterque existimavimus. Quae c u m ita sint, conlatis consiliis cum
venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus,
qui sacris tuendis ritibus praepositi sunt, ecclesiam in honorem Sancti
Josaphat Episcopi et Martyris D e o dicatam in civitate et archidioecesi
Milvvaukiensi, conventui continentem Ordinis Fratrum Minorum Conventualium provinciae Sancti Antonii Patavini, Basilicae minoris titulo ac
dignitate decoramus, privilegiis atque honoribus illi attributis, quae iuxta
Apostolicas dispositiones templis h o c titulo auctis de iure competunt.
Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Haec concedimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos et integros effectus
sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt,
nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse
ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super
his,

a quovis,

auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari

contigerit.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x m.
Martii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

XI
IMMUTATUR TITULUS PRAEFECTURAE APOSTOLICAE OLIM DE HPYENG-AN
NUNC DE PENG-YANG.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Litteris Apostolicis Nostris sub Anulo
datis die x v n m. Martii an. MDCCCCXXVII, vicariatu apostolico de Seoul
in Corea dismembrato, n o v a m praefecturam constituimus apostolicam,
quam tunc de Hpyeng-an nuncupavimus. At cum Missiones opportune
vocari videantur non secus ac regiones civiles in quibus eaedem sunt
constitutae: Nos, conlatis consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris
Sanctae E o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis Propagandae Fidei
praepositi sunt, ex certa sciettia ac matura deliberatione Nostris deque
ACTA, vol. XXI, n. 13. 1-10-929.

40

59

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine, praesentium tenore, apostolicae in Corea praefecturae memoratae, quam i a m de Hpyeng-an v o c a vimus, ex nunc et in posterum, suis iisdem finibus quibus nunc constituta est, de Peng-yang nomen facimus.
H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque

integros

effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant sive spectare poterunt,


nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque et inane fieri si quidquam secus super his, a q u o vis auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v n
m. Martii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CARD. GASPARRI, a /Secretis Status.

XII
DISTRACTO TERRITORIO EX VICARIATU APOSTOLICO DE CHENGTINGFU IN
SINIS ERIGITUR PRAEFECTURA APOSTOLICA DE CHAOSHIEN, ET CLERO
INDIGENAE COMMITTITUR.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Cum Vicarius Apostolicus de Chengtingfu in Sinis Nos edocuerit sui vicariatus territorium esse latissimum
atque incolarum multitudine refertum, ita ut ipso in vicariatu Eidei
catholicae propagatio atque animarum christifidelium inibi degentium
-ministerium magnis sint plena difficultatibus, visum est Nobis hac uti
opportunitate ut ex eodem vicariatu pars quaedam separaretur, quae
quidem indigenae clero, tamquam Missio indipendens constituta, committeretur. Ad hanc quoque rem in finem perducendam consensit venerabilis
frater Delegatus Noster Apostolicus in Sinis; quapropter collatis c o n siliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a n a e Ecclesiae
Cardinalibus, qui negotiis Propagandae Fidei praepositi sunt, ex certa
scientia ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore, ab actuali vicariatu
apostolico de Chengtingfu totum territorium seiungimus, quod e civilibus
subpraefecturis
Kaoyi,

de

ChaosJiien,

Ningtsing,

Lungping,

Paisiang,

Lincheng

constitutum est, idemque in n o v a m praefecturam apostolicam

595

Acta Pii PP. XI

erigimus, quam de Chaoshien nuncupatam curis indigenae cleri in D o m i n o


ad Nostrum tamen et Sanctae huius Sedis beneplacitum committimus.
H a e c Nos, b o n o regionis eiusdem prospicientes, studiosa providentia
statuimus,

decernentes praesentes Apostolicas Litteras firmas, validas

atque efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant sive spectare
poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari, sicque rite iudicand u m esse ac definiendum, irritumque atque inane fieri, si quidquam secus,
super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari
contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Datum 'Romae

apud Sanctum Petrum, sub anulo

Piscatoris, die

XVIII m. Martii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

XIII
PRAEFECTURA APOSTOLICA DE SAPPORO IN J APONA AD VICARIATUS APOSTOLICI GRADUM EVEHITUR.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Ad animorum b o n u m provehendum ac
religionis christianae incrementum curandum, Romani Pontifices nil magis
vomere quam, opportunitate data, Pastorum numerum augere, qui episcopali charactere honestati sint proindeque potiore etiam congruentique
gradu decorare ecclesiasticas terrarum circumscriptiones, quae Pastoribus
eisdem in D o m i n o regendae concreduntur. Quapropter cum Delegatus
_ Apostolicus Noster in Japonia amplissime postulationibus suffragetur,
quas Nobis adhibet Minister generalis Ordinis Fratrum Minorum, ut praefecturam apostolicam de Sapporo in Japonia, Ordinis sui curis demandatam
spiritualibus, in vicariatum apostolicum nunc erigere dignemur: N o s ,
aequo considerantes conspicua incrementa quae catholica religio iam ipsa
in praefectura sollertia studioque Ordinis praefati Fratrum habuit, huiusmodi precibus annuendum ultro libenterque existimavimus. Conlatis igitur consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus, qui Propagandae Fidei negotiis praepositi sunt, ex
certa scientia ac matura deliberatione Nostris, deque Nostrae apostolicae
auctoritatis

plenitudine

praesentium

Litterarum

tenore,

praefecturam

apostolicam de Sapporo in Japonia, suis limitibus, prout nunc est constituta, ad ampliorem vicariatus apostolici dignitatem evehimus, eundemque

596

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

n o v u m vicariatum ad Nostrum ac Sanctae Sedis beneplacitum Patrum


Ordinis Fratrum Minorum curis committimus.
H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exsistere ac fore, suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant, sive spectare poterunt,
nunc et in posterum plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x x
m. Martii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CAED. GASPARRI, a Secretis Status.-

EPISTOLAE
I
AD EMUM P. D. ALEXIUM HENRICUM MARIAM TIT. S. SUSANNAE S. R. E. PRESB .
CARDINALEM LPICIER EUMDEMQUE SACRAE CONGREGATIONIS RELIGIOSORUM PRAEFECTUM, QUEM LEGATUM MITTIT AD SOLEMNIA AURELIANENSI SANCTAE IOANNAE ARCENSI DECRETA.
PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. Mirifice
sane dextera Domini, abhinc annos quingentos, extendi visa est ut Gallorum gens nobilissima a discrimine paene extremo eriperetur: siquidem non
ducis, bellicae rei peritissimi, virtute, sed ingenuae adulescentis opera,
Sanctae Ioannae ab A r c , caelestibus quidem commonefactae vocibus ac
roboratae, periclitans Aureliana urbs, periclitans regnum, contra spem o m nium, liberata sunt. Itaque, postquam in Lotharingia pueritiam in paterno
tuendo grege in rebusque obeundis domesticis transegit, pia virgo in qua,
praeter religionis studium, singularis innocentiae candor elucebat, Vallem
Colorum, in propinquam nempe urbem, se contulit; cumque ibidem ab
arcis duce, Roberto de Baudricourt, impetravisset ut bellatricis vestibus
armisque ornaretur, in Caroli V I I regis conspectum ducta est, iuxta iussa,
uti perhibent, quae a Michaele Archangelo, caelesti quidem Galliae defensore, itemque a sanctis martyribus Catharina et Margarita, patronis suis,
divinitus acceperat. Impedimentis omne genus superatis, id factum est ut

Acta Pii PP. XI

597

Ioanna, non m o d o militum exercitui legitime praeficeretur, sed etiam ut in


bello sane periculosissime, magnum, D e o favente, reportaret triumphum.
Etenim, c u m acerrime quidem circa Aurelianensem urbem utrimque pugnaretur - propterea quod, si ab hostibus ipsa capta esset, de Gallorum salute
desperandum foret - Ioanna, paulo post, in urbis arcem mirifice penetravit
et caelestis instar nuntiae recepta est; ubi vexillum suum, Iesu et Mariae
imaginibus decoratum, pandendo, et hostem fudit, et Galliam Eegi suo restituit. Haec omnia, dilecte fili Noster, ut p r o b e nosti, memoria tradidit gestarum rerum, gloriosum Puellae Aurelianensis titulum Ioannae decernendo.
Idque deinde civitas Aurelianensis numquam oblita est, utpote quae, saeculorum decursu, liberatricis suae haud immemor, quotannis sacra et civilia
sollemnia in eius honorem quo die mirabile illud accidit, celebrare consuevit.
Iamvero universa prorsus nunc Gallia, moderatoribus quidem religiosae
civilisque rei praeeuntibus, in eo est ut, post annum quingentesimum, eventum tam faustum rite sancteque commemoret. Quapropter Nostrum esse
censemus recordationem huiusmodi participare; eo magis quo vel in natalem sacerdotii Nostri quinquagesimum, vel in libertatem Apostolicae huic
Sedi restitutam feliciter sane ea incidit. N e c est praetereundum quae cura
fuerit Eomanis Pontificibus ut summa laude et gloria Ioannam ab Arc
prosequerentur. Exploratum enim est et Callistum I I I ipsius innocentiam,
aliquot post annos ab eius martyrio, dfendisse, et P i u m X proximumque
decessorem Nostrum Benedictum X V , caelitum eidem decrevisse honores,
et Nosmet ipsos, v i x ad Pontificatus apicem evectos, per Constitutionem
Galliam, Ecclesiae filiam primogenitam non m o d o alteram nationis huius
Patronam ipsam edixisse, sed etiam sub peculiari Virginis Matris Galliam
posuisse tutela, ut avitas gloriosas traditiones, mente, opere et amore
foveret, servaret, adaugeret in b o n u m religionis et patriae .
Cum igitur Nos iis sollemnibus, quae Aureliae m o x agentur, quasi praesentiores esse cupiamus, neminem quidem ex ceteris purpuratis Patribus,
te aptiorem, dilecte fili Noster, iudicamus propterea quod, non m o d o ipse
in Sacris Consiliis Nostris Galliam amantissimam repraesentas, sed etiam
in ea Vallis Colorum urbe ortum duxisti, unde Sancta Ioanna ab A r c
ad coeptum suum tam mirum exsequendum olim profecta est. Ita propterea ut non m o d o Nostram erga Sanctam Puellam testemur pietatem,
sed etiam ut benevolentiam Nostram cum tibi, eiusdem civi, sollertique
Aurelianensi Episcopo, tum catholicae Galliae universae iterum declaremus. Quamobrem, perlibenti equidem animo Legatum Nostrum te, dilecte
fili Noster, his Litteris eligimus, qui, personam Nostram gerens, nomine
et auctoritate Nostra, Aurelianensibus sollemnibus, quae imminent, praesis omnibusque sacris praesideas caeremoniis; id plane confisi te quidem,.

598

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

virtute honestissimoque munere praestantem, non parum ad dignam tam


fausti eventi celebrationem collaturum. Interea, ad rei splendorem animarumque fructum augendum, tibi damus ut, sollemniore die, sacris operatus,
adstantibus nomine Nostro benedicas, plenam eisdem admissorum veniam
proponens, usitatis videlicet Ecclesiae condicionibus lucrandam. Ac caelestium praenuntia donorum itemque paternae voluntatis

Nostrae testis

apostolica sit benedictio, quam tibi, dilecte fili Noster, tuisque omnibus
effuso animo impertimus.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, die x x n mensis Aprilis anno
MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS PP. X I

II
AD R. P. D. FRANCISCUM KORDAC, ARCHIEPISCOPUS PRAGENSEM: IN CONVENTUM DE REBUS ORIENTALIBUS PRAGAE HABENDUM.
PIUS PP. X I
Venerabilis frater, salutem et apostolicam benedictionem. A viro
eminentissimo Aloisio Sincero certiores facti sumus conventum proxime
auctoribus quidem viris a secretis Apostolatus istius Sanctorum Cyrilli
et Methodii in honoris tui sede amplissima, habitum iri; in quo, te praeside, de orientalibus studiis agetur. Huiusmodi coetus, qui Velehradii
pluries, ac deinde Labaci atque Chicagiae celebrati sunt, laeto sane animo
Nos probare consuevimus; per eos enim fit ut catholici omnes non m o d o
quidquid b o n u m est ac praecellens in Oriente christiano pernoscant, sed
etiam ut rationes viasque aptiores adhibeant quibus feliciter dissidentes
fratres ad sinum Ecclesiae matris revocare contendant. Ad argumenta quod
attinet quae in conventu isto agentur, libenter equidem didicimus peritissimos ea viros tractaturos esse, in primisque venerabilem fratrem Michaelem d'Herbigny, Pontificii Instituti Orientalis Praesidem, aliosque Instituti
eiusdem doctores. Neque est praetereundum faustum sane eventum hoc
anno a vobis celebrari, annum scilicet millesimum ex quo Dei Martyr
Wenceslaus, fraterna manu interfectus, sanctissime occubuit; qui cum sit
istius gentis Patronus praecipuus, fieri non potest quin vobis, memoriam
virtutum eius tam pie recolentibus, opportuna auxilia a D e o impetret,
non solum, quo cotidie magis catholicum nomen apud vos vigeat ac floreat,
verum etiam ut studia et conata vestra ad dissidentium conversionem plu-

Acta Pii PP. XI

599

rimum conferant. Equidem confidimus, te moderante, rerum explanationes in singulis coetibus atque disputationes ita fieri ut integra omnino
veritas catholica mentibus ostendatur participantium sive catholicorum
sive dissidentium: ac praeterea ut quavis accusatione mutua aut offensione
vel minima remota, alte charitas Christi in conventu dominetur, iis salvis
nimirum tectisque catholicae doctrinae principiis quae cum ad dogmata,
t u m ad morum sanctitudinem et disciplinam pertinent. H a c spe laeti, ex
animo precamur ut res in prosperos cedat exitus; atque caelestium praenuntiam munerum itemque paternae benevolentiae Nostrae testem esse
volumus apostolicam benedictionem, quam tibi, venerabilis frater, iisque
omnibus qui coetibus intererunt amantissime in D o m i n o impertimus.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, die n mensis Augusti anno
MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS PP. X I

III
AD R. D. AURELIUM STEHLE O. S. B., ARCHIABBATEM SANCTI VINCENTII IN
PENNSYLVANIA, CATHOLICAE STUDIORUM UNIVERSITATIS PEKINENSIS
CANCELLARIUM: DE EODEM INSTITUTO.
PIUS PP. X I
Dilecte fili, salutem et apostolicam benedictionem. Flagrantissimo
illo permoti studio, quo ad omnia intendimus quaecumque cum Fidei n o strae incremento rectaque cleri et iuventutis institutione aliquo pacto
copulantur, te, dilecte fili, acciri huc haud. ita pridem iussimus, ut ad Nos
de Athenaei Pekinensis statu ac condicione coram copioseque referres.
A t q u e cum magna animi voluptate audivimus non m o d o quae quantaque,
brevi temporis spatio, monachi e tua archiabbatia, itemque abbates et
sodales e tota Congregatione Americae Casinensi, te praeeunte, egissent;
sed etiam quae quantaque proxime et in posterum iidem omnes in Dei
gloriam et Sinensium utilitatem exsequi pararetis. Merito igitur tibi, dilecte fili, et agimus gratias et laudes tribuimus, quas pertinere etiam volumus ut aequum est ad eos omnes, quos diximus, c u m archiabbatiae
Vincentianae sodales, tum abbates et monachos Congregationis istius ex
America Casinensis, utpote qui tam sollerter studioseque elaborarint in
provehendis Athenaei rebus, quod aliquando, pro Sinensibus sciendi cupidis, inlustre sacrarum doctrinarum ceterarumque disciplinarum domici-

600

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

lium et quasi q u o d d a m centrum fore, summopere confidimus. Reversus


interea ad tuos, facere, dilecte fili, non potuisti quin ipsis renuntiares
quam te benigne admisissemus, quam paterno gratoque animo de A t h e naei negotiis deque promeritis in eius causam vestris essemus locuti, quam
laeta,

denique, certaque uberiorum fructuum exspectatione

teneremur.

Etenim h o c anno, ab archicoenobio Oasinensi condito decies quaterque


saeculari,

quid rogamus a

consilio

operaque

vestra

sperare

non

liceat? Nihil sane, in tantae rei memoriam, praestare poteritis aut Nobis
antiquius aut sanctae Dei Ecclesiae utilius aut insigni Benedicti Patris
suboli honorificentius, quam ut, omni voluntatum vestrarum contentione
adhibita, Universitati studiorum Pekinensi c u m viros aptissimus ad m o derandum, ad docendum, ad conformandos pietate animos, tum adiumenta instrumentaque disciplinis, ut par est, tradendis, tum etiam facultates reditusque comparetis. Nec, ceteroqui, spem, praecisuri estis eiusmodi Nostram, quandoquidem, Nobiscum et c u m Apostolica hac Sede
coniunctissime eo praeterea usu rerum, pro gentis vestrae ingenio ac natura,
floretis, ut vobis facile excogitare liceat quibus artibus optatum exitum,
assequamini. Sanctissimo igitur operi, quod animose suscepistis ac sustinetis, ut veluti fastigium imponere valeatis, deprecatore utamini Patriarcha vestro Benedicto, qui filiis suis caelestis sapientiae lumina ad recte
cogitandum et gratias ad fructuose agendum impetrare non desinet. H o r u m , interea

munerum

conciliatrix

paternaeque

benevolentiae Nostrae

testis sit apostolica benedictio, quam, tibi, dilecte fili, abbatibus et sodalibus quos memoravimus, itemque doctoribus et alumnis Athenaei Pekinensis,

peramanter

in

Domino

impertimus.

D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, die xx mensis Augusti anno


MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

PIUS PP. X I

S. Congregatio Rituum

601

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO RITUUM

Die 17 Octobris
S.

MARGARITAE

MARIAE ALACOQUE

VIRGINIS

Duplex
Omnia

de

Communi

Virginum, prter sequentia


Oratio

Domine Jesu Christe, qui investigabiles divitias Cordis tui beatae Margaritae Mariae Virgini mirabiliter revelsti; da nobis ejus meritis et imitatione,
ut te in mnibus et super omnia diligentes, jugem in eodem Corde tuo mansionem habere mereantur. Qui vivis.
In I Nocturno Lectiones de Scriptura occurrente
IN

II

NOCTURNO

Lectio

IV

Margarita Maria Alacoque, in pago dioecesis Augustodunnsis, honesto


genere nata, j a m inde a teneris annis futurae sanctitatis indicia praebuit.
In Deiparam Virginem et in augustum Eucharistiae sacramentum amre
flagrans, adolescentula D e o virginitatem devovit, id exoptans unice ut ad
christianas virtutes vitam componeret. In deliciis habebat prolixas preces
rerumque caelestium contemplationem, sui contemptum, patientiam in
adversis, corporis afflictatinem, caritatem in prximos, praesertim egenos;
summque studio nitebtur ut sanctissima divini Redemptoris exempla
pro viribus referret.
1^. Propter veritatem.
Lectio V
Ordinem Visitationis ingressa,

statim religiosae vitae fulgre nitre

coepit. Altioris dono orationis a D e o est decorata, aliisque gratiae muneribus et crebris visinibus. Harum celebrrima fuit cum ante Eucharistiam
precnti Jesus semetipsum conspicindum obtulit, et divinum Cor in aprto

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

602

pectore flammis incnsum ac spinis constrictum ostendit, praeeepitque ut,


ob talem caritatem et ad ingratrum bminum injurias expiandas, illa
publicum Cordi suo cultum, magnis propositis caelestis thesauri praemiis,
instituendum curaret, dinotanti ex humilitate seque tantae-rei imparem
proftnti amantissimus Salvator addit animum, simulque eximia sanctitate virum, Cludium de la Colombire, ducem et adiutorem designat;
eamque spe fovet illius summa? utilitatis, quae postea e divini Cordis cultu
in Ecclesiam dimanvit.
I?. Dilexisti.
Lecito

VI

Ut jussa Redemptoris impleret Margarita omni diligentia studebat.


Nec tamen illi defuere molestiae plures atque acres contumeliae ab iis qui
eam vano mentis errri obnoxiam esse dictitbant. Quas omnia aequo nimo
tulit, i m m o apponbat lucro, existimans se per opprbria et dolores hostiam D e o gratam, fore, et majora ad propositum suum auxilia consecuturam. Religisa? perfectionis laude florens et per aeternrum rerum contemplationem in dies singulos caelesti sponso conjunctior, ad eum evolavit,
anno aetatis suae quadragesimo tertio, reparatae salutis millesimo sexcentsimo nonagsimo. Miraculis insignem Benedictus decimus quintus sanctis
adscripsit; ej usque officium Pius undecimus Pontifex Maximus ad universam Ecclesiam extendit.
1^. Afferentur.
IN I I I NOCTURNO
Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum
Cap. XI,
Lectio

26-30
VII

In illo tempore, respondens Jesus dixit: Confteor tibi, Pater, Dmine


caeli et terrae, quia a b s c o n d i t i haec a sapientibus et prudentibus et revelsti ea parvulis. Et reliqua.
Homilia sancti Francisci Salesii Episcopi
(Sermo XXIII in die Pent.

alter,

circa medium)

Nulla alia est vera scientia, nisi ea quae a Spiritu Sancto datur, sed haec
humilibus tantummodo tribuitur. Nonne magnos vidimus theologos qui
mira dixerunt de virtutibus, sed ut eas non exercerent? E contra complures
vidimus feminas, quae de virtutibus disserere nesciebant,^ sed virtutum
pera digne nverant adimplere. Eas enim Spiritus Sanctus sapientes
effecit, quia et timorem Domini et pietatem et humilitatem habebant.
1$. Haec est.

603

S. Congregatio Rituum

Lectio
(Fragm.

serm.

XVI,

VIII

in III Dom.

post Dent.,

initio)

Dominus noster, magnus et praeclarissimum omnium nostrarum infirmittum medicus, antequam in hunc mundum veniret, per Prophetas suos
palam nuntiaverat: Quod confrctum fuerit alligbo, et quod infirmum
fuerit consolidano. Et deinde suo ipse ore clamvit dicens: Yenite ad me
omnes qui labortis et onerati estis, et ego reficiant vos. Quid igitur mirum
si ipsum ab aegrotis, a peccatoribus et publicnis circmdatum cernimus?
Nonne medici gloria est ab aegrotis exquiri?
R Mdia nocte.
Lectio

IX

(Fragm. serm. X pro feria II post Pascha, in fine)


Fert ille nostras miserias et eas nobilitat, apponit misriam Cordi suo,
ostendit latus. Sed eum redammus oportet, alioquin qui prae amre ostendit vulnera, semel ostendet prae ira et indignatine. Fac, o bone Jesu, ut
pacem, quam offers, accipiamus, videamusque vulnera tua, ut quandoquidem manent fides, spes, caritas, fide radicati, spe gaudentes et caritate
ferventes, expectemus beatam spem et adventum tuum, ita ut in illo Te,
A g n u m ad dexteram non lenem ad sinistram videamus; ac pro fide visionem, pro spe possessionem et pro caritate imperfecta perfectam habeamus,
in qua gaudbimus in saecula saeculorum. Amen.
Te D e u m laudamus.
Lectio pro festo commemorato ad Matutinum legenda juxta Rubricas.
Lectio

IX

Margarita Maria Alacoque, in pago dioecesis Augustodunnsis honesto


genere nata, j a m a teneris annis futurae sanctitatis indicia praebuit. In
Deiparam Virginem et in augustum Eucharistiae sacramentum amre flagrans, adolescentula D e o virginitatem devovit; ac Ordinem Visitationis
ingressa, statim religiosae vitae fulgre nitre coepit. Altioris dono orationis
a D e o est decorata, aliisque gratiae muneribus et crebris visinibus. Harum
celebrrima fuit cum ante Eucharistiam precnti Jesus semetipsum c o n f i ciendum obtulit, et divinum Cor in aprto pectore flammis incnsum ac
spinis constrictum ostendit, praeeepitque ut, ob talem caritatem et ad
ingratrum hominum injurias expiandas, illa publicum Cordi suo cultum,
magnis propositis caelestis thesauri prenais, instituendum curaret. Religiosae perfectionis laude florens et per aeternrum rerum contemplationem
in dies singulos caelesti sponso conjunctior, ad eum evolavit, anno aetatis

604

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

suae quadragesimo tertio, reparatae salutis millesimo sexcentsimo nonagsimo. Miraculis insignem Benedictus decimus quintus sanctis adscripsit:
ejsque officium Pius undecimus ad universam Ecclesiam extendit.

V espero de sequenti, Commemoratio prcederdis


MISSA
Introitus

C ant. 2, 3.

Sub umbra illius, quem desiderveram, sedi: et fructus ejus dulcis gutturi meo. .Ps. 83, 2-3 Quam dilecta taberncula tua, D m i n e virtutum!
concupiscit et dficit nima mea in atria Domini.
T. Gloria Patri.
Oratio
Dmine Jesu Christe, qui investigabiles divitias Cordis tui beatae Margaritae Mariae Virgini mirabiliter revelsti: da nobis ejus meritis et imitatione; ut te in mnibus, et super omnia diligentes, jugem in eodem Corde
tuo mansionem habere meremur: Qui vivis.
Lectio Epistolae

beati Pauli Apostoli ad Ephesios

Ephes. 3, 8-9 et 14-19


Fratres: Mihi omnium sanctorum minimo data est gratia haec, m gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi, et illuminare omnes, quae
sit dispensatio sacramnti absconditi a saeculis in D e o , qui omnia creavit.
Hujus rei gratia flecto gnua mea ad Patrem Domini nostri Jesu Christi,
ex quo omnis paternitas in caelis et in terra nominatur, ut det vobis secundum divitias gloriae suae, virtute corroborari per Spiritum ejus in interiorem
hominem: Christum habitare per fidem in cordibus vestris: in caritate radi-

cati, et fundati, ut possitis comprehendere c u m omnibus sanctis, quae sit latitudo, et longitude, et sublimitas, et profundum: scire etiam supereminentem
scientiae caritatem Christi, ut implemini in omnem plenitudinem Dei.
Graduale Cani. 8, 7 Aquae multae non potuerunt exstinguere caritatem,
nec flumina bruent illam. f. Ps. 72, 26 Defecit caro mea, et cor meum:
Deus cordis mei, et pars mea Deus in aeternum.
Alleluja, alleluja. T. Cani. 7, 10 E g o dilecto m e o , et ad me conversio
ejus. Alleluja.
Post Septuagesimam, omissis Alleluja, et

Versu sequenti, dicitur

Tractus Ps. 83, 3-4 Cor meum, et caro mea exsultavrunt in D e u m


v i v u m . y. Etenim passer invenit sibi domum: et turtur nidum sibi, ubi por
nat pullos suos. y. Altaria tua, Dmine virtutum: R e x meus, et Deus meus.

S.

Congregatio

605

Rituum

Tempore autem Paschali omittitur Graduale, et ejus loco dicitur:.


Alleluja, alleluja.

J. Prov. 9,-5 Venite, comedite panem meum, et

bibite vinum quod miscui vobis. Alleluja. V. Ps. 30, 20 Quam magna
multitudo dulcedinis tua?, Domine, quam abscondisti timntibus te. Alleluja.
Sequentia sancti Evangelii secundum Matthaeum.

Matth. 11, 25-30.

In illo tempore: Respondens Jesus, dixit: Confteor tibi, Pater, Dmine


caeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelsti ea parvulis. Ita Pater: quoniam sic fuit placitum ante te. Omnia mihi
tradita sunt a Patre meo. Et nemo novit Filium, nisi Pater: neque Patrem
quis novit, nisi Filius, et cui voluerit Filius revelare. Venite ad me omnes,
qui labortis et onerati estis, et ego reficiam vos. Tllite jugum meum super
v o s , et discite a me quia mitis sum et humilis corde: et invenietis rquiem
animabus vestris. Jugum enim meum suave est, et onus meum leve.
Offertorium Zach. 9, 17 Quid bonum ejus est, et quid pulchrum ejus,
nisi frumntum electorum, et vinum grminans virgines?
Secreta
Accepta tibi sint. Dmine, plebis tuae munera: et concede; ut ignis ille
divinus nos inflmmet, quo, de Corde Filii tui emisso, beata Margarita
Maria vehementer aestuvit. Per eumdem Dominum.
Communio Cani. 6, 2 E g o dilecto meo, et dilectus meus mihi, qui pascitur inter lilia.
Postcommunio
Corporis et sanguinis tui, Domine Jesu, sumptis mysteriis: concede
nobis, quaesumus, beata Margarita Maria Virgine intercedente; ut, superbis
sculi vanitatibus exutis, mansuetudinem et humilitatem Cordis tui induere
meremur: Qui vivis.
IN MARTYROLOGIO ROMANO
Die 17 Octobris, primo loco
Pardii, in dioecesi Augustodunnsi, sanctae Margaritae Mariae Alacoque,
quae, Ordinem Visitationis beatae Mariae Virginis profssa, eximiis in devotione erga sacratissimum Cor Jesu propaganda et pblico ejsdem cultu
provehendo meritis exclluit; atque in sanctarum Virginum album a Benedicto Papa Dcimo quinto relata fuit.

606

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

URBIS ET ORBIS
Ad humiles enixasque preces R e v m i D o m i n i Hyacinthi, Episcopi Augustodunensis, supplicia quoque depromentis v o t a plurium E m o r u m S. E. E..
Cardinalium, fere innumerabilium Sacrorum Antistitum, necnon Superiorum Ordinum et Congregationum religiosarum, praeeunte universa familia
Monialium Ordinis Visitationis B. M. V . , ab infrascripto Cardinali Sacrae
R i t u u m Congregationi Praefecto relatas, Sanctissimus
Pius

Papa

XI - qui per Litteras Encyclicas

Dominus Noster

Miserentissimus

Dominus,

diei 8 Maii 1928, Sacratissimi Cordis Iesu festum, expiatinis et reparationis


more, firmius solemniusque celebrari jusserat, atque ad altiorem ritum
et nobiliorem solemnitatem evexerat - alterum quoque festum illi priori
et digniori, veluti congruum additamentum, latius amplificare cogitavit et
voluit: nempe Sanctae Margaritae Mariae Alacoque, Virginis, quae divini
Cordis fidelis discipula et amantissima fifia se totam devovit eius honori et
cultui propagando. Quare ipse Beatissimus Pater, votis et postulationibus
sibi porrectis libenter obsecundans, festum Sanctae Margaritae Mariae
Alacoque, pluribus dioecesibus et piis religiosisque Institutis iam indultum,
suprema et apostolica Sua auctoritate, pro utroque Clero ad universam
Ecclesiam extendere dignatus est. Insuper officium cum Missa proprium
nec non Elogium Martyrologio R o m a n o addendum, prouti ea in superiore
prostant exemplo, ex Sacrae R i t u u m Congregationis consulto, ratum habuit
et adprobavit: illudque in festo praefatae S. Margaritae Mariae Alacoque,
Virginis, sub ritu duplici, die 17 Octobris quotannis recolendo, ab universo
Clero saeculari et regulari adhiberi decrevit; etiam fixe translato et reposito
in diem decimum sextum eiusdem mensis festo semiduplici S. Edwigis,
Viduae. Mandavit demum ut Kalendario universali in novis editionibus
Breviarii et Missalis nec non Martyrologii Romani, huiusmodi festum
cum supradictis Officio, Missa et Elogio respective inseratur. Contrariis
non obstantibus quibuscumque.
Die 26 Iunii 1929.
C. CARD. LAURENTI, S. R. C. Praefectus.

L. B s .
A. Mariani, Secretarius.

Secretaria Status

607

ACTA OFFICIORUM
SECRETARII

STATUS

EPISTOLA
AD E M U M P. D. GUSTAVUM FRIDERICUM, TIT. S. MARCI S. R. C. CARD. PIFFL,
ARCHIEPISCOPUM VINDOBONENSEM: DE SEXTO EX OMNI NATIONE MISSION A L I CONVENTU VINDOBONAE CELEBRANDO.

Eme ac Revme Domine

Mi Observantissime,

Quando quidem, ut omnes norunt, catholicarum Missionum causa Augusto Pontifici summopere cordi est, idcirco facile coniici potest magno E u m
animi solacio affectum esse, cum haud ita pridem comperiit sextum ex omni
natione Missionalem Conventum proxime apud. Vindobonam celebratum iri.
Ac rerum capita quae in eiusmodi coetibus ad disceptandum proponentur
tam magni sunt ponderis tamque opportuna videntur, ut omnino inde portendi liceat fore ut et adstantium animi ad sanctissimum coeptum quoquo
m o d o provehendum vehementius excitentur, et collatis consiliis, aptior decernatur via ac ratio ad uberiores cotidie fructus assequendos. Qui quidem
sucerescentes sacrarum Missionum fructus quantopere conferant non m o d o
ad optatissimum Iesu Christi Regnum usquequaque proferendum ac stabiliendum, sed ad civilem etiam humanae vitae cultum in barbaris regionibus vel primum instituendum vel, si iam excidit, redintegrandum, nemo
est qui non videat. Quam ob rem prorsus decet omnes, quotquot catholicae
religionis beneficia omne genus agnoscunt ac fatentur, Missionalium operam
pro viribus iuvare omnique contentione prosequi. Quodsi non omnes possunt nobilissimum eorum obire munus, angustiarum saepenumero aerumnarumque plenum, at omnes queunt sive pro rerum adiunctis, data
opera cuiusque sua, sive collata stipe, sive tandem precibus ad D e u m suppliciter admotis apostolicis eorum laboribus obsecundare. Id si impensiore
cura ii omnes se acturos spoponderint, qui Yindobonensibus coetibus intererunt, felices utique Conventum vestrum habuisse exitus, ut omnino fore
confidimus, profecto dici poterit. Quod ut auspicato eveniat vehementer
cupit Augustus Pontifex, qui caelestia vobis laboribusque vestris auxilia

608

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

a D e o enixe preeatur. Quorum sit conciliatrix et auspex apostolica benedictio, quam Sanctitas Sua peculiaris benevolentiae Suae pignus cum Eminentiae Tuae, tum iis omnibus qui proximis congressionibus intererunt,
peramanter in D o m i n o impertitur. E g o vero, haec ad te referens, occasionem libenter nanciscor sensus venerationis maximae in te meae confirmandi, quibus manus tuas humillime deosculatus me libenter profiteor
Ex aedibus "Vaticanis, 12 Iulii 1929.
Eminentiae Tuae addictissimum
P. CARD. GASPARRI.

P O N T I F I C I A COMMISSIO P E O RUSSIA

INSTRUCTIO
AD RR. PP. DD. LOCORUM ORDINARIOS, DE RUSSIS AD CATHOLICAM ECCLESIAM
REDEUNTIBUS.
Edito in Actis Apostolicae Sedis (6 Februarii 1929, pag. 94) Pont. Commissionis Pro Russia decreto De Russis ad Catholicam Ecclesiam redeuntibus , nonnulli locorum Ordinarii mature huic Commissioni significandum
curaverunt se recte vim et mentem intellexisse decreti, utpote debitam in
re tanti momenti cautelam praescribentis, praesertim cum de personis vel
parum notis vel prorsus ignotis agatur. Obiecerunt tamen aliqui aditum
sive ad Pontificiam Commissionem sive ad Legatos Apostolicos plerumque,
maxime in casibus urgentioribus, impossibilem evadere vel saltem in mora,
uti aiunt, non deesse periculum.
Quapropter rogaverunt ut sibi necessariae et opportunae traderentur
agendi normae quibus in bonum animarum, nulla interposita mora quae
ipsi dissidentium conversioni obesset, ministerium suum explere valerent.
Laetatur quidem haec Pontificia Commissio tanta Ordinariorum in
fratres nostros separatos, carissimos sane, cura et sollicitudine; finem autem
et mentem eiusdem Decreti confirmat fuisse debitam commendare prudentiam, ut quaevis causa praecidatr Ecclesiam Catholicam calumniis
afficiendi, quasi ipsa fratrum nostrorum adversa fortuna abutens eos ad
se attrahere studeat.

Quapropter admirabilem Ordinariorum zelum in

Russos, quos idem Summus Pontifex tanta prosequitur caritate, magnopere laudat atque commendat, iisque normas quae sequuntur, non pro
clericis tantum sed etiam pro laicis .attendendas tradit.

Pontificia Commissio pro Russia

I.

DE

609

LAICIS

Edicit Pontificia Commissio, cum de laicis agatur, Episcopi esse potestatem non in casibus urgentioribus tantum sed et ordinariis eos admittendi
et recipiendi in Ecclesiae Catholicae unitatem, dummodo eos qui admitti
postulant ita noverit ut prudens iudicium de recta animi dispositione deque
sufficienti circa Fidem et Ecclesiam Catholicam cognitione efformare possit.
In memoriam revocanda sunt de validitate Baptismi et Confirmationis
dissidentium responsa et decreta S. Officii.
Praestat vero exquirere utrum in schismate matrimonium contraxerint, quo m o d o , coram quo, utrum habita dispensatione super aliquo impedimento, qui eam induxerint. Cuius fuerit alter coniux religionis; utrum
celebratum matrimonium solutum fuerit, quibus causis et a quo; utrum
n o v u m contraxerint matrimonium. Denique omnia ita investigare oportet ut comperiatur quodnam matrimonium validum sit.
Item prudenti atque circumspecta investigatione explorandum est
utrum causae et argumenta, quibus ad unitatem Ecclesiae inducti sunt,
spiritualia et supranaturalia, an mere humana sint, prouti praesens eorum
egestas et inopia: h o c enim in casu potius essent pro posse adiuvandi atque
fratrum caritati valde commendandi. Interdum autem ne reiiciantur neve
derelinquantur, sed prudenti committantur sacerdoti qui ipsos catholic a m doceat doctrinam, praesertim de unitate Ecclesiae, de Romani Pontificis primatu, de Immaculata Virginis Conceptione, de Purgatorio, etc.
Cum sufficienter instructi atque dispositi inveniantur, de ritus electione
sunt monendi, quin contra eorum propensionem ad latinum ritum assumendum eos inducere praesumatur. Satius erit dignitatem et pulcritudinem Orientalium rituum explicare, quid Ecclesia catholica de ritibus
iisdem sentiat et doceat, et quantum iis favere studeat. Si quis tamen e
Russis, omnibus recte perpensis, ritui latino adhaerere maluerit, eidem adscribi poterit.
Formulam abiurationis et Fidei professionis ad Episcopos in quorum
dioecesibus frequentes habitant Russi et etiam ad alios Ordinarios qui
petierint, remittendam curabit haec Pont. Commissio.
His itaque normis obtemperantes non tenentur R e v m i Ordinarii in
singulis casibus huic Commissioni recurrere.
Qui cum satis noverint personas de quibus agitur, necnon si casus
ferat, statum earum domesticum, atque prudens efformaverint iudicium
de earum recto bonoque animo et consilio, deque sufficienti dispositione
et doctrina, uti supra dictum est, possunt et debent ad unitatem Catholicae
Ecclesiae eas admittere tum in casibus consuetis tum, immo ratione forACTA, vol. X X I , n. 13. 1-10-929.

41

610

Acta

Apostolicae

Sedis -

Commentarium

Officiale

tiori, in urgentioribus, exempli gratia c u m sit celebrandum matrimonium,


servatis iis quae in abiuratione et mixtis nuptiis Apostolica Sedes servanda
constituit.
Sciant tamen R e v m i Ordinarii hanc Pontificiam Commissionem semper
esse paratam ad qualiacumque, circa Russos in Ecclesiam Catholicam recipiendos dubia vel quaesita examinanda atque solvenda. D u m zelum prudentem Ordinariorum iterum atque iterum laudat, eos vehementer hortatur haec Pont. Commissio, ut singulari studio christianae puerorum et
adolescentium russorum institutioni incumbant, cum ipsi animos ad verum
et bonum procliviores habeant. Ordinarii autem quotannis de iuniorum
reditu ad Ecclesiam Catholicam doceant P o n t . Commissionem, nec non de
alicuius pueri vel adolescentis ad statum ecclesiasticum amplectendum
propensione.
II. - DE CLERICIS, SCILICET SACERDOTIBUS ET DIACONIS
Maiore procedendum est cautela si de sacerdotibus vel diaconis agatur;
non diffidendi causa, quod absit omnino, sed quia in clericis diuturnior
requiritur institutio; resque est graviore cura attendenda, praesertim quod
ad futurum tempus attinet. Experientia enim numquam his in rebus nimiam adhiberi prudentiam docuit.
Itaque praeter diligentiorem amplioremque inquisitionem quam, congrua congruis referendo, pro laicis requiritur, certiores fiant Ordinarii de
eorum ordinatione, studiis; quae idiomata loqui legere scribere valeant, et
quali perfectione: utrum latinam ita calleant linguam ut possint praelectionibus S. Theologiae dogmaticae et moralis aliquo cum profectu interesse.
Requiratur etiam cuius hierarchiae vel fractionis hierarchicae quisque
subditus fuerit, utrum decursu temporis de una ad aliam transierit. An
protestanticae sectae adhaeserit eidemve adscribi conatus sit. Utrum post
ordinationem sacram absque ministerio ecclesiastico, tamquam laicus vixerit.
Inquisitio insuper fiat circa uniuscuiusque mores et vitae probitatem.
Qua expleta inquisitione Ordinarius casum huic referat Commissioni vel
si res urgeat, Apostolico in regione Legato, qui iuxta peculiares normas sibi
ad rem traditas sese geret.
De clericis in Ecclesiam Catholicam admissis Ordinarii hant Pontificiam

Commissionem mature monebunt.

Datum Romae, ex Secretaria Pontificiae Commissionis pro Russia,


die 26 Augusti anno 1929.
A. CARD. SINCERO, Praeses.
L.

S.

C. Margotti, Secretarius.

Diarium Romanae Curiae

DIARIUM ROMANAE CURIAE


SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare :
27

Agosto

1929. L'Emo Sig. Cardinale Carlo Perosi, Membro della Sacra


Congregazione dei Religiosi.

I Revmi Padri: D. Enrico Quentin, della Congregazione


Benedettina
della

Maredsolana;

Congregazione

P. Celestino da
Cappuccini,

D. Nazareno

Bergs,

Benedettina Cassinese, e

Deggendorf, dei Frati Minori

Consultori

della

Sacra

Congrega-

zione dei Riti per le Cause di Beatificazione e


Canonizzazione.
31

Monsig. Federico Sargolini, Assistente Ecclesiastico della


Giovent Cattolica in Italia.

Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si


degnato di nominare:
27 Febbraio 1929. L'Erno Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle
Suore di Santa Maria di Oregon.
24

Luglio

L'Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle

L'Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle

Povere Suore di Nazareth (Westminster).


Suore Terziarie Francescane dell'Immacolata Concezione (Mount St. Clare, Davenport).
30

L'Emo Sig. Cardinale Donato

Sbarretti, Protettore delle

Suore Terziarie Domenicane

di Santa

Caterina

de' Ricci (Albany, U. S. A.).


31

L'Emo Sig. Cardinale Achille Locatelli, Protettore delle


Esclavas del Corazn de Jesus (Cordoba, Argentina).

L' Emo Sig. Cardinale Francesco Ragonesi, Protettore delle

Agoste

il sig. avv. Agostino Lenti, Avvocato Concistoriale.

Suore della Dottrina Cristiana (Siviglia).

Il sig. avv. Roberto Mucci, Avvocato Concistoriale.

10

>!>

L'Emo Sig. Cardinale Francesco Ragonesi, Protettore delle


Benedettine della Provvidenza (Genova).

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

612

13

Agosto

1929. L'Emo-Sig. Cardinale Alessandro Verde, Protettore delle


Religiose della Compagnia di S. Teresa di Ges
(Barcellona).

20

L' Emo Sig. Cardinale Camillo


Suore

Terziarie

Laurenti, Protettore

Francescane

di

San

delle

Giuseppe

(Buffalo).
27

L'Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle


Suore di San Giuseppe di Corandolet (St. Louis).
Assistente al

21

Giugno

Soglio

Pontificio:

1929. Monsig. Giovanni Swint, Vescovo di Wheeling.


Protonotarii Apostolici ad instar participantium:
1929. Monsig. Carlo Dauray, della diocesi di Providence.

27

Aprile

24

Maggio

Monsig. Luigi Huber, della diocesi di Coir.

Monsig. Guglielmo Kasperlik, della diocesi di Katowice.

Monsig. Luigi Drago (Roma).

28
2

Luglio

Agosto

Monsig. Giacomo Ryan, dell'archidiocesi di Baltimora.

Monsig. Matteo Dabrila, della diocesi di Vilkavikis.

3 Settembre

Monsig. Giovanni A. Dufty, della diocesi di Newark.

Monsig. Pietro Boccone, dell'archidiocesi di Palermo.


Prelati Domestici di S. S.:

Marzo

10

Aprile

1929. Monsig. Francesco Zientara, della diocesi di Czestochowa.

Monsig. Giuliano Gorlier, della diocesi di Susa.

27

Monsig. Pietro A. Foley, della diocesi di Providence.

Monsig. Alfredo Lalibert, della medesima diocesi.

Monsig. Giovanni F. Sullivan, della medesima diocesi.

Monsig. Giacomo P. O'Brien, della medesima diocesi.

Giugno

Monsig. Giovanni M. Mogan, della diocesi di Nashville.

Monsig. Francesco T. Sullivan, della medesima diocesi.

Monsig. Timoteo C. Abbot, della medesima diocesi.

10

Luglio

Monsig. Giorgio Giglinger, della diocesi di Davenport.

Monsig. Carlo Giacomo Donohoe, della medesima diocesi.

Monsig. Giacomo Guglielmo Gillispie, della medesima diocesi.

23

Monsig. Patrizio Giuseppe Me Cormick, dell'archidiocesi di

31

Monsig. Giovanni Hunt, della diocesi di Detroit.

Agosto

Monsig. Bernardo Me Cabe, della diocesi di Middlesborough.

Monsig. Camillo Callewaert, della diocesi di Bruges.

Monsig. Eduardo J. Ellard, della diocesi di Newark.

Monsig. Vito Masnicki, della medesima diocesi.

Baltimora.

Diarium Eomanae

Curiae

Agosto

Monsig. Timoteo Douovan, della medesima diocesi.

Monsig. Domenico Calj, dell'archidiocesi di Messina.

613

1929. Monsig. Giulio Manteuffel, della diocesi di Newark.

Monsig. Guglielmo M. Hart, della diocesi di Rochester.

Monsig. Enrico Ward, della diocesi di Trenton.

Monsig. M. Edmondo Brie, della medesima diocesi.

Monsig. Tommaso A. Roche, della medesima diocesi.

Monsig. Guglielmo Francesco Dittrich, della medesima diocesi.

26

Monsig. Stefano Nioullon, della diocesi di Marsiglia.

28

Monsig. Guglielmo Augusto Uberto Bauduin, della diocesi


di Ruremonda.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si
degnato di conferire:
La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
8

Agosto

1929. Al sig. Tommaso J. Maloney, della diocesi di Newark.

La Commenda con Placca dell' Ordine di 8. Gregorio Magno, classe civile:


27

Agosto

28

1929. Al sig. Bernardino Nogara, dell'archidiocesi di Milano.

Al sig. Giovanni Reiser, dell'archidiocesi di Praga.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


16

Maggio 1929. Al sig. Regolo Balbo (Roma).

17

Al sig. Nicola delli Muti, dell'archidiocesi di Manfredonia.


Al sig. Francesco delli Muti, della medesima archidiocesi.

18

Al sig. prof. Giuseppe Michele Ferrari, dell'archidiocesi di

26

Giugno

Al sig. rag. Claudio Palestrini (Roma).

Reggio Calabria.
28
2

Luglio

Al sig. ing. Antonio Toselli, dell'archidiocesi di Cuneo.


Al sig. cav. Alfonso Bellemans, dell'archidiocesi di Malines.

Al sig. Adolfo Rosano (Roma).

10

Al sig. Martino J. Wade, della diocesi di Davenport.

23

Al sig. Attilio Astaldi (Roma).

Al sig. Enrico Berretta, dell'archidiocesi di Torino.

1 Agosto Al sig. Augusto Gran din de l'Eprevier, della diocesi di Aire


e Dax.

Al sig. Ettore Castiglioni (Roma).

Al sig. Bruno Tartaglia (Roma).

614
5

Acta Apostolicae Sedis -

Agosto

Commentarium Officiale

1929. Al s: g. Vincenzo Anfossi, dell'archidiocesi di Ancona.


A l s: g. Roberto E. Jennings, della diocesi di Newark.
Al s: g. Pietro J. Carey, della medesima diocesi.

10

A l s: g. Alfredo Netti, della diocesi di Orvieto.


A l s: g. ing. Francesco Barbaro, dell'archidiocesi di Messina.
A l s: g. Giovanni Cardillo, della medesima archidiocesi.

22
26

A l s g. Antonio Rota, della diocesi di Novara.


Al s g. Luigi Frank, dell'archidiocesi di Monaco e Frisinga.
A l s g. Giorgio Knorr, della medesima archidiocesi.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


8 Novembre 1928. A sig. Antonio Perez y Fernandez, della diocesi di Oviedo,
24 Aprile 1929. A sig. Eugenio Podvin, della diocesi di Lilla,

A sig. Luigi Becquart, della medesima diocesi,


26

sig, Filippo Bericher, della diocesi di Providence,

sig. Guglielmo Desaulniers, della medesima diocesi,

sig. Norberto Descelles, della medesima diocesi,

sig. Giacomo Lepoutre, della medesima diocesi,

sig. Vilfredo Mathieu, della medesima diocesi,

sig. Giuseppe Roy, della medesima diocesi,

sig. Adelardo Soucy, della medesima diocesi,

sig. Elia Vezina, della medesima diocesi,

A sig. ing. Mariano Francescone, dell'archidiocesi di Reg-

18 Maggio

gio Calabria.

12

Giugno

A sig. Roukos Abon Nader bey, dell'archidiocesi di Damasco.

4
8
5

Luglio

Agosto

sig. Francesco Warte], dell'archidiocesi di Arras,


sig. Gustavo Meyer, della diocesi di Lilla,
sig. avv. Guglielmo Federico Montavon, dell'archidiocesi
di Baltimora.

sig. Vittore Filippo Urbano de Bruyn, dell'archidiocesi


di Malines.

A. sig. Antonio J. B o t t i c e l l a diocesi di Newark.

sig. Luigi Cardillo, dell'archidiocesi di Messina,

10

sig. Giuseppe A. Ract, dell'archidiocesi di Parigi,

10

Agosto

sig. Gioacchino

sig. Paolo Siegen, della medesima archidiocesi.

13

>

sig. Guglielmo J. B. Schweitzer, della diocesi di Ru.e-

Leone

Castel, della

medesima archi-

diocesi.

monda.

17

sig. Ludovico Van Tul der, della diocesi di Harlem,

23

sig. marchese Max de Lussac, dell'archidiocesi di Tours.

Diarium Eomanae Curiae


23

615

Agosto , 1929. Al sig. Andrea Stodart Reid, della diocesi di Slfrd.

>>

Al sig. Giovanni Brown, della medesima diocesi.

26

Al sig. Giorgio Berlinger, dell'archidiocesi di Monaco e Fri-

Al sig. Giuseppe Schmuderer, della medesima archidiocesi.

singa.

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Silvestro Papa :


3

Luglio

1929. Al sig. Tommaso Ribeiro de Mello (Portogallo).

La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


IS

Giugno

26

1929. Al sig. Michele Angelo Crivello, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. Domenico Crivello, della medesima archidiocesi.

Al sig. Ferdinando Martini, dell'archidiocesi di Lucca.

Al sig. Antonio Sacca, dell'archidiocesi di Reggio Calabria.

Al sig. Domenico Francesco Delfino, della medesima archidiocesi.

28

Al sig. Edoardo Klein-Cominotti, della diocesi di Fano.

23

Luglio

Al sig. ing. Alberto Giachetti, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. Domenico Botta, dell'archidiocesi di Napoli.

Agosto

Al sig. Giovanni De Rosa (Roma).

26
1

Al sig. Ascanio Freddi (Roma).

10

Al sig. Mario Malabotti, della diocesi di Trieste.

19

Al sig. Celso Colongo, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. dott. Giovanni Hermann, della diocesi di Ratisbona.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


1

Giugno

1929. Al sig. Nullo Boriai, della diocesi di Forl.

Al sig. Francesco Luigi Bavaglia, della medesima diocesi.

Al sig. Gino Cervesi, della medesima diocesi.

27

Al sig. Pasquale Vitrioli, dell'archici, di Reggio Calabria.

Al sig. prof. Domenico Lodovico Raschell, della medesima

Al sig. dott. Luigi Sorgon, della medesima archidiocesi.

Agosto

Al sig. Ettore Pramaggiore, dell'archidiocesi di Torino.

archidiocesi.
6

Al sig. Leandro Chenna, della medesima archidiocesi.

10

Al sig. Giovanni Fabiani (Roma).

19

Al sig. Rodolfo Ganter, della diocesi di Warmia.

20

Al sig. Lorenzo Garetti (Roma).

616

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XT, felicemente
regnante, si degnato 'di nominare:
Camerieri Segreti Soprannumerari di S. S.:
18 Maggio 1929. Monsig. Pietro F. Adams, della diocesi di St. Georges.
16

Luglio

Monsig. Stanislao Zela, della diocesi di Olomouc.

Monsig. Francesco Brener, della medesima diocesi.

24

Monsig. Giuseppe Buhl, dell'archidiocesi di Praga.

Monsig. Vladimiro Jerabk, della medesima archidiocesi.

Monsig. Giovanni Holeek, della medesima archidiocesi.

Monsig. Ludovico Groch, della medesima archidiocesi.

Monsig. Francesco Vacek, della medesima archidiocesi.

Monsig. Ferdinando Kerda, della medesima archidiocesi.

Monsig. Emanuele Zk, della medesima archidiocesi.

12

Agosto

Monsig. Luigi Cavazza, dell'archidiocesi di Gaeta.

18

Monsig. Teodoro Grabe, della diocesi di Breslavia.

Monsig. Francesco Brckner, della medesima diocesi.

Monsig. Michele Eich, della diocesi di Magonza.

25

Monsig. Antonio Sangiorgio, della diocesi di Ivrea.

Monsig. Baldimiro Marsilla, della diocesi di Yucatn.

30

Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S. :


16

Luglio

1929. Monsig. Giovanni Hendroth, dell'archidiocesi di Olomouc.

Monsig. Tommaso Kuliek, della medesima archidiocesi.

18

Monsig. Giovanni Zittio, della diocesi di Hradec Kralov.

Monsig. Antonio Svats, della medesima diocesi.

Monsig. Giuseppe Portman, della medesima diocesi.

Monsig. Francesco Pekarek, della medesima diocesi.

Monsig. Giuseppe Kovar, della medesima diocesi.

Monsig. Venceslao Hvezda, della medesima diocesi.

Monsig. Giuseppe Bekera, della medesima diocesi.


Cappellano d'Onore extra Urbem di. S. S.:

Agosto

1929. Monsig. Michele Lessi, della diocesi di Trento.

Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.:


21 Febbraio 1929. Il sig. conte Carlo O'Rourke, della diocesi di Pinsk.

NECROLOGIO
7 Settembre 1929. Monsig. Giovanni Battista Penon, Vescovo tit. di Cuse.
?3

L'Emo

sig. Card.

LUDOVICO ERNESTO DUBOIS,

del titolo di

S. Maria in Aquiro, Arcivescovo di Parigi.

Annus X X I - Vol. X X I

ACTA

4 Novembris 1929

APOSTOLICA!'

Num. 14

SHIHS

COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI

SACRUM CONSISTORIUM
I. - C O N S I S T O R I U M P U B L I C U M
Feria secunda, die x x v n i Octobris 1929 in Aula Consistoriali Palatii
A p . Vaticani fuit Consistorium Publicum,

in quo Sanctissimus

Dominus

Noster Pius divina Providentia Papa X I , pontificalem rubrum Galerum


solemniter imposuit Reverendissimo Cardinali
PETRO SEGURA Y SAENZ

a se creato et publicato in Consistorio secreto diei x i x Decembris 1927.

IL - C O N S I S T O R I U M S E C R E T U M
Subinde in eadem Aula fuit
mus Pater, postquam

Consistorium Secretum in quo

de more os clausisset Cardinali

Beatissi-

Segura j Saenz,

sequentes i a m per Apostolicas sub plumbi Litteras renunciatos sacrorum


Antistites publicavit, videlicet
ARCHIEPISCOPOS:

Sancti Andreae et Edimburgi, Iosephum Mac Donald.


Babylonensem Syrorum, lulium Behnam Kalian, iam Episcopum Bathnanensem.
Cotradensem, Eliam Ioannem Iosephum Morel, iam

Archiepiscopum

Pondicheriensem.
Monterrejensem, Iosephum Guadalupe Ortiz y Lopez, iam Episcopum
Ancusensem.
ACTA, vol. XXI, n. 14. 4-11-929.

42

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

618

Pergensem, Aloisium Bondini.


Lemnensem, Paschalem Gagliardi, i a m Archiepiscopum Sipontinum et
Administratorem perpetuum Vestanum.
lurritanum, MauriHum Fossati, iam Episcopum Tuorensem.
Ferrariensem, Bogerium Bovelli, iam E p i s c o p u m Eaventinum et Mutilensem.
Salernitanum

cum

perpetua

administratione

cathedralis

Acernensis

M e o l a u m Monterisi, iam Archiepiscopum Theatinum et Administratorem


perpetuum Vastensem.
Neoeaesariensem, Antonium Drapier, Delegatum Apostolicum in Meso*
potamia, Kurdistan et Armenia Minori.
EPISCOPOS:
Garanhunensem, Emmanuelem Antonium De Paiva, iam Episcopum
Ilheosensem.
de Lages, dioecesi nuper erecta, Danielem Hostin.
TJberabensem, Aloisium a Sancta Anna, in saeculo Antonium Colturato.
Lamenum, Henricum Lamiroy, Coadiutorem c u m iure futurae successionis B. P. D. Gustavi Iosephi WafMaert, Episcopi Brugensis.
Rubensem et Bituntinum

Antonium Taccone, iam Episcopum Boven

seni.
Cadonum, Ioannem Buczko, Auxiliarem B. P. D. Andreae Szeptyckyi,.
Archiepiscopi Leopoliensis Buthenorum.
De Aguas Calientes, Iosephum a Iesu L o p e z , iam Episcopum D a d i mensem.
Lamianum,

Iosephum Ioannem Desideratum Moussaron, Auxiliarem

B. P. D. Francisci Ernesti Bicard, Archiepiscopi Auxitani.


ABBATEM:
Sancti Pauli de

Urbe, Hildebrandum Vannucci.

Quibus publieatis, os aperuit Reverendissimo Cardinali Segura y Saenz>


cui, tradito Annulo, titulum assignavit Sanctae Mariae trans Tiberini.
D e m u m postulationes
Ecclesiarum
Turritanae,

Ferrariensis,
Salernitanae,

Sacri Pallii factas nomine


Sancti

Andreae

benignissime

et

admisit.

archiepiscopalium

Fdimburgi,

Monterrejensis

Acta Pii PP. XI

619

CHIROGRAPHUS
AD E M U M P. B. LUDOVICTJM TIT. S. M. IN AQTJIRO S. R. E. PRESB.
CARD. DUBOIS, ARCHIEPISCOPUM PARISIENSEM.

PIUS PP. XI

Notre trs cher fils,


Salut et bndiction apostolique. Puisque vous vous prparez clbrer la trs douce mmoire de ce jour o, voil cinquante
ans, vous offriez Dieu les prmices de votre sacerdoce, votre
pit envers Nous, non moins que Notre bienveillance votre
gard, exigent que Nous Nous rjouissions avec vous de cet heureux vnement. Si nous considrons, en effefc, tout ce que, pendant le cours de votre vie pastorale, soit comme prtre, soit comme
vque, vous avez fait pour le bien de l'Eglise, Nous avons plus
d'un motif d'honorer d'une juste louange vos divers mrites: votre
sollicitude pour le salut des mes, votre diligence dans le gouvernement de divers diocses, votre zle admirable pour encourager tout
ce qui contribue l'honneur de la Maison de Dieu, en particulier
cette spciale attention que vous avez donne au chant ecclsiastique et la prononciation romaine des textes liturgiques latins.
Mais ces mrites, si nombreux dj, sont devenus plus clatants
encore lorsque, dj agrg au Sacr-Collge des Eminentissimes
Cardinaux, vous avez t lev par Notre Prdcesseur, d'heureuse
mmoire, ce trs illustre sige de Paris. Car, comme un bon
capitaine, vous avez soutenu la lutte contre cette hrsie (car
c'est de ce nom qu'on peut et doit dsormais l'appeler) qui tire

son nom du journal VAction Franaise, et ce, ds le moment o


elle commena de se rpandre sur la France. Vous n'avez pas
seulement manifest oralement et par crit Nos paroles et Notre
volont, vous les avez encore dfendues vigoureusement, avec
une entire adhsion aux ides (directives, sentiments, etc.) trs

620

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

ouvertement exprimes par Nous dans Notre allocution consisto^


riale du 20 dcembre 1926, confirmes ensuite et sanctionnes de
plusieurs manires. Yous avez fait davantage, lorsqu'avec un cur
paternel vous avez exhort l'obissance envers le Pontife Eomain
tous les dvoys, et spcialement les jeunes, qui sont plus exposs
se laisser entraner par de fallacieuses doctrines. Avec un zle
gal, bien digne d'imitation, vous avez, dans tontes les confrences archipiscopales, fidlement et attentivement interprt Nos
vues sur ce sujet. Si donc, cause de votre fidlit au Vicaire de
Jsus-Christ, vous avez t l'objet de rcriminations, de calomnies
et d'injures publiques, jusqu' tre appel en jugement, vous pouvez bien vous consoler et vous glorifier d'avoir t jug digne,

comme les aptres, pro nomine Jesu contumeliam pati (Act., V, 41).
Ceux, la vrit, qui se sont comports ainsi envers vous
(agissant d'ailleurs aussi contre Nous et contre le Saint-Sige)
ont montr ouvertement de quel irrvrencieux esprit d rvolte,
Nous dirons plus, d'impit et d'infidlit, ils sont anims, si ouvertement que quiconque n'est pas tout fait aveugle a pu reconnatre avec vidence combien Nos proccupations et Nos condamnations taient justifies.
Heureux de cette magnanime fidlit, Nous n'avons pas cess
devons consoler par des paroles paternelles; aujourd'hui cependant,
saisissant une occasion si solennelle, Nous ne voulons pas seulement vous renouveler l'expression de Notre particulire bienveillance pour tout ce que vous avez fait et faites encore, pour ce
que vous avez souffert et souffrez avec Nous, mais encore vous
renouveler Nos loges paternels de ce qu'en avertissant les fidles
et en les loignant de ces erreurs vous n'avez jamais dvi le
moins du monde de l'exacte interprtation de Notre intention et
de Notre volont, que vous tiez bien fond croire immuables.
Si parfois, sous l'influence de cette bienveillance paternelle que
Nous prouvons envers tous nos fils bien-aims et vnrables
frres en Jsus-Christ, Nous avons prfr, en parlant certains v
d'entre ceux qui venaient Nous visiter, ne pas user de cette svrit que plusieurs attendaient, Nous l'avons fait uniquement dans

Acta Pii PP. XI

621

le dsir de voir se raliser pour Nous aussi cette belle parole de

l'Aptre: Noli vinci a malo, sed vince in bono malum (Born., X I I , 21).
Mais jamais ne s'est amoindrie en Nous la haute estime que Nous
avons pour ceux qui se sont montrs les plus obissants, ceux
qui les catholiques de l'univers entier, autant que ceux de France,
doivent une sincre reconnaissance.
Ne cessez donc point, fils bien-aim, de combattre avec Nous
le bon combat; Nous disons avec Nous, car ils se trompent grandement ceux, s'il y en a, qui prendraient pour de l'oubli Notre silence,
en vrit assez souvent interrompu, pour lassitude Notre bnignit,
et qui penseraient ou diraient, ce qui est pis, que Nous Nous sommes loigns, si peu que ce soit, ou sommes prts Nous loigner
de Notre premire sentence.
Vous savez trop bien pour qu'il soit besoin de vous le rappeler,
que jamais ne manquera la grce de Dieu, par laquelle tout se
change eh bien pour ceux qui aiment le Seigneur.
Enfin, implorant du divin Matre, qu'il accorde de longues
annes encore au Pasteur si diligent et si plein de zle, afin d'augmenter les fruits spirituels et la splendeur de cet heureux vnement, Nous vous permettons de tout cur de donner tous les
fidles qui assisteront la solennit de votre Jubil la bndiction
papale et l'Indulgence plnire aux conditions d'usage.
Comme gage de Notre paternelle bienveillance et des meilleures
faveurs divines Nous vous envoyons, trs cher fils, avec pleine
effusion de cur, pour vous et pour tous les fidles confis vos
soins, une trs spciale bndiction apostolique.
Donn Borne, prs Saint-Pierre, en la fte de saint Louis,
le 25 aot de l'anne 1929, la huitime de Notre Pontificat.

PIUS PP. X I

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

LITTERAE APOSTOLICAE
I
ERECTIO VICARIATUS APOSTOLICI DE B U K O B A IN AFRICA CENTRALI

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Ad fidem catholicam facilius propagandam in latissimis Missionum territoriis iugiter Decessores Nostri ex
eisdem territoriis plures, tempore opportuno, minoribus contractas hmitibus Missiones constituere consueverunt; eosdemque vestigiis secuti,
Nos etiam sollerter id agere, occasione data, studemus. Huiusmodi rationibus c o m m o t i , c u m moderator generalis Societatis Missionariorum Africae,
quibus, vulgo Pres Blancs nuncupatis, vicariatus apostolicus Victoriae
Nyanzensis in Africa centrali concreditus est, de nimia vicariatus ipsius
territorii latitudine nec non de magno incolarum ibique degentium numero
Nos edoceat, ac propterea ut ex vicariatu e o d e m plures suis finibus constitutas missiones erigamus enixas ad Nos preces admoveat: Nos, quorum
est Ecclesiae bono religionisque provehendae utilitati prospicere, supplicationibus eisdem annuere censemus. Conlatis itaque consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, qui
negotiis Propagandae Fidei praepositi sunt, certa ex scientia, ac matura
deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae plenitudine, praesentium Litterarum tenore ex actualis vicariatus apostolici Victoriae Nyanzensis in Africa centrali integra civili provincia de BuJcoba, cui parvam
quoque regionem de Bugufi, vulgo nuncupatam, ad missionem de Urundi
iam pertinentem, adiungimus, nec non ex parte provinciae de Uha, quae
ad orientem atque ad septentrionem exstat fluminis Malagarazi (quae
pars iam vicariatui de Tabora tributa fuit) n o v u m constituimus apostolic u m vicariatum, cui nomen de BuJcoba ex nunc facimus. Eiusdem proinde
vicariatus de B u k o b a limites in posterum erunt; ad septentrionem linea
primi gradus latitudinis meridionalis, qua a vicariatu Ugandensi de B u k o b a
vicariatus di videbitur; ad occidentem flumen Kagera, quo a vicariatu de
Euanda praefatus de B u k o b a vicariatus separabitur, deinde limes qui
inter mandatum Belgicum existit et Britannicum, usque ad flumen Malagarazi (quod est etiam vicariatus Urundi limes), deinde flumen ipsum
Malagarazi, quo praedictus de B u k o b a vicariatus a Tanganykensi distinguetur; ad meridiem limes septentrionalis vicariatus Tanganykensis a
flumine Malagarazi ad vicariatum usque Taborensem; ad orientem denique, limes provinciae civilis de Tabora, qui et est limes vicariatus eiusdem

623

Acta Pii PP. XI

nominis, et regiones TJgowa, Bugomba, Usumbwa niincupatas contingit,


quae ad provinciam et vicariatum Taborensem pertinent, deinde limes
provinciae Mwanzae, quae ad regionem Butundwe attingit, denique lacum
Nyanza, exclusis insulis, quas Maisome, Luwondo vocant, cum ceteris
adiacentibus parvis insulis, quae ad provinciam Mwanzam pertinent, sed
inclusis aliis omnibus versus septentrionem insulis, scilicet insularum
acervis quas Mazinga, Bumbiro, Bukerebe nuncupant, c u m parvulis ceteris
insulis quae eisdem adiacent. N o v i quidem vicariatus de Bukoba, praefatis

limitibus

constituti, curam ad Nostrum et Sanctae huius Sedis

beneplacitum Patribus Societatis Missionariorum Africae, * in dicta regione de Fide propaganda optime meritis, in D o m i n o committimus.
H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere, illisque ad. quos spectant, sive spectare poterunt,
suffragari nunc et in posterum; sicque rite iudicandum esse ac definiendum,
irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis n o n obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum,

sub

anulo Piscatoris,

die

VIII m. Aprilis an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

IT
DISTRACTO TERRITORIO EX VICARIATU APOSTOLICO VICTORIAE NYANZENSIS
IN APRICA CENTRALI ERIGITUR VICARIATUS APOSTOLICUS DE MWANZA.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Litteris Apostolicis Nostris, sub anulo
Piscatoris die v n i m. Aprilis huius anni datis, ex territorii vicariatus
apostolici Victoriae Nyanzensis in Africa centrali parte n o v u m constituimus, limitibus eiusdem praefinitis, apostolicum vicariatum, cui a civili
de B u k o b a provincia nomen de B u k o b a fecimus. N u n c autem reliquae
partis memorati vicariatus Victoriae Nyanzensis sollicitudo Nobis suadet
ut

pariter

eidem

territorio

convenientem statuamus rerum

ordinem,

qui christiani gregis ibique degentis utilitatibus provehendis facilius conducat. Quapropter, conlatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris
Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus, qui Sacrae Congregationi de
Propaganda Fide negotiis sunt praepositi, ex certa scientia ac matura

624

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine,


praesentium Litterarum tenore, ex memorati "Victoriae Nyanzensis "vicariatus civili provincia, quam de Mwanza nuncupant, n o v u m ac separatum
vicariatum apostolicum constituimus, quem ex ipsius provinciae civilis
nomine ex nunc et in posterum de Mwanza vocabimus. Sequentibus vero
limitibus huiusmodi novus vicariatus concludatur: ad septentrionem a
Kenia Golony et primo gradu latitudinis meridionalis; ad occidentem a
lacu Nyanza, inclusis insulis quas May some et Luwondo vocant, deinde
provincia B u k o b a seu Bihlamulo; ac| meridiem provincia civili de Tabora
quae regiones contingit dictas Mbogwe, Busangi, Salawe, Lukombo, Selce,
Mondo, Uehungu,

Uduke,

deinde

flumine

Mayonga et lacu Eyassi, per

quem transit provinciarum limes; ad orientem linea quae a puncto maxime


septentrionali lacus Eyassi usque ad E 5, 4 5

u m

longitudinis orientalis

gradum protrahatur. H o r u m autem limitum causa, quos n o v o de Mwanza


vicariatui assignavimus, hodiernos

quoque fines vicariatus de Tabora

immutavimus. Territorium enim triangulum, quod inter praedictam lineam


ab extremitate

lacus

Eyassi

septentrionali ad E 5, eo"

311

longitudinis

orientalis gradum protractam iacet et antiquum vicariatuum Taborensis


et Nyanzensis limitem (qui a lacu Eyassi per Montes N gai et Geley Hmitem Kenya-Colony attingebat), nunc a vicariatu Nyanzae distractum in
posterum ad vicariatum Taborensem adiungimus, ita ut Saltem in parte
vicariatus cum provinciis civilibus concurrat: n a m memoratum triangulum territorium pariter ac pars proxima vicariatus Taborensis ad eundem
districtum de Arusha pertinet. Itemque limitis septentrionalis Taborae
et meridionalis Nyanzae partem, quae est Orientem versus, non tam clare
hucusque definitam, ad provinciarum de Mwanza et de Tabora limites
reducimus. Ipsius quidem n o v i vicariatus apostolici de Mwanza nuncupati,
praefatis limitibus constituti curam ad Nostrum et Sanctae huius Sedis
beneplacitum Patribus e Societate Missionariorum Africae committimus.
Haec mandamus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos spectant seu spectare poterunt
nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque et inane fieri si quidquam secus super his a
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x
m. Aprilis an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status,

Acta Pii PP. XI

625

EPISTOLAE
I
AD E M U M P. D.
PRESB.

CARD.

EUSTACHDJM TIT.

S.

LAURENTII IN PANISPERNA S.

R. E.

TLUNDAIN T ESTEBAN, ARCHIEPISCOPUM HISPALENSEM :

DE CONVENTU MARIALI E DITIONIBUS L I N G U A E HISPANICAE

ET LUSI*

TANICAE HISPALIM COGENDO.

PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster salutem et apostolicam beuedictiouem. Cum valde
equidem, de iis laetemur conventibus, quibus passim per catholicum orbem
cultus augetur Sacramenti augusti, tum non minori gaudio perfundimur
si alicubi congressiones huiusmodi celebrentur ad pietatem erga magnam
Dei Matrem cotidie magis excitandam. Quis enim ignorat qua semper
praesentissima ope Virgo divina christiano populo affuerit, prementibus
undique difficultatibus omne genus, atque bellis in catholicum nomen,
curis nimium, desaevientibus? Q u a m o b r e m mirum non est si Ecclesia omnem
suam spem, post Deum, in Virgine potenti nullo non tempore collocant,
eandemque maximis laudibus precibusque prosecuta sit. H a c vero aetate
nostra, unde rei christianae salus est exspectanda nisi ab Ea quam qui
invenerit, inveniet vitam et hauriet salutem a Domino? Ex his intelliget dilecte
3

fili Noster, quam libenter abs te didicerimus m o x Hispali, tui quidem


honoris sede amplissima, Marialem congressionem celebratam iri, ac fideles
istuc conventuros esse non modo ex Hispania universa et Lusitania, sed
etiam ex America inferiore, plurimis praesentibus nationum harum episcopis. Cum igitur de re agatur tam magni ponderis, ideoque Nosmet ipsi
conventum istum quodam m o d o participare velimus, te, dilecte fili Noster,
his litteris ehgimus, qui, Nostram gerens personam, nomine et auctoritate
Nostra congressui isti mariali praesis, coetibusque omnibus ac caerimoniis
praesideas, non dubitantes quin ipse, qui auctor

reines eamque digne appa-

rare sollertissime studes, pro tua in Virginem Matrem pietate, ad optatos


exitus sollemnia sacra sis adducturus. Ac fore confidimus ut vera inde
erga augustam Deiparam religio excitetur, quae scilicet in sanctitate morum
ac virtutum laude consistit: ita magis magisque Hiberiae populi, Maria
patrona et auspice, non m o d o pulcherrimo pacis dono fruentur, sed etiam
omni prosperitate et gloria florebunt. H a c spe laeti, ad rei splendorem animarumque fructum augenlum, tibi damus ut, sacris operatus, nomine
Nostro praesentibus benedicas, plenam admissorum veniam eisdem propo-

626

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

nens, usitatis Ecclesiae conditionibus lucrandam. Interea, c u m tuam tum


aliorum, quos habes operis socios, sollertiam dilaudantes in conventu
apparando, caelestium conciliatrix munerum ac paternae benevolentiae
Nostrae testis apostolica sit benedictio, quam tibi, dilecte fili Noster, iisque
omnibus qui istuc conventuri sunt, imprimisque sacris pastoribus, effuso
animo impertimus.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, die xx mensis Februarii anno
MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS PP. X I

II
AD EMUM P. D. ALEXIUM TIT. S. CALLISTI S. R. E. PRESB. CARD. ASCALESI,
ARCHIEPISCOPUM NEAPOLITANUM, QUEM DEPUTAT LEGATUM SUUM AD
CONSECRANDAM NOVAM AEDEM CATHEDRALEM MESSANENSEM.
PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. Quemadm o d u m haud multis ante annis, c u m Messana, Siciliae urbs nobilissima,
subito urgentique terrae m o t u disiecta ac pervastata esset, ad eius cives
nimio dolore terroreque perculsos paternus pervolavit animus Iesu Christi
Vicarii, qui eorum aerumnas pro viribus relevare studuit, ita in praesens,
cum in eadem urbe, maximam iam partem e minis excitata suis, nova
cathedralis aedes, quae veteris lineamenta refert ampli tudinemque, in eo
sit ut sollemni ritu dedicetur, temperare sibi n o n potest communis omnium
Pater, quin et clero populoque Messanensi vehementer gratuletur, et proxima eorum soUemnia aptiore quo potest m o d o participet. Quamobrem,
ut quae studiose apparantur sacra, alicuius Purpurati Patris praesentia
augustiora fiant, placet te, dilecte fili Noster, Legatum Nostrum deligere
ut, harum fide litterarum, deligimus qui sollemnibus eiusmodi dedicationis ritibus nomine et auctoritate Nostra praesideas. Atque iam nunc
faustum eventum prospicientibus Nobis, eiusque praecipientibus felicissimi
exitus laetitiam quasi ante oculos obversatur spectaculum plane mirandum:
Messanenses scilicet ex omni ordine cives Legatum Nostrum summo excipere honore, in eodemque vereri ac colere potestatem dignitatemque
Nostram; n o v u m , quod concordi animo coniunctisque viribus exstruendum
qrnandumque curarunt templum, tam laetabundos ingredi ut sibimet ipsis
videantur pervetustum illud tot memoriis gloriisque sacrum, quasi nunc

Acta Pii PP. XI

mi

prodigialiter reviviscere vehementer admirari; sacris caerimoniis pientissime interesse, ac Deiparam Virginem in caelum receptam, cui cathedralis
illa aedes dedicatur, suppliciter instanterque rogare, ut se suamque urbem
ne desinat in posterum materno patrocinio suo validissimo sospitare atque
tueri. Quibus quidem N o s publicis supphcationibus preces item Nostras
libentissime addemus, id enixe implorantes ut velit benignissima Dei Mater,
non m o d o caducae huius vitae calamitates et aerumnas a filiis Nobis carissimis arcere atque depellere, sed quae potissimum a caelesti vita aeternaque
beatitate avertunt homines, ea praesentissimo tutelae suae praesidio, ab
eorum animis, removeat atque prohibeat; avitam eorum fidem non tam
servet incolumen, quam vividiorem actuosiorenique reddat; morum integritatem, christianae familiae decus et firmamentum, custodiat; ad omnium
denique virtutum laudes Messanensem populum excitet suaque ope dirigat. In comperto enim est felicitatem veri nominis, quantacumque in terris frui licet, eum solummodo populum assequi posse, cuius Dominus Deus
eius. Haec, dilecte fili Noster, animi Nostri sensa et vota tuum erit interpretari luculenter, cum pro tuo officio, adstantium multitudinem alloquens;
eosdemque hortaberis, ut Nosmet ipsos Ecclesiamque universam caelesti
omnium Matri communibus precibus commendent. Divinorum interea
munerum auspex, paternaeque benevolentiae Nostrae pignus apostolica
sit benedictio, quam tibi, dilecte fili Noster, solertissimo Messanensium
Archiepiscopo, iisque omnibus qui sacris intererunt, peramanter in D o m i n o
impertimus.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, die xvin mensis Iulii, anno
MDCCOCXxrx, Pontificatus Nostri octavo.

PIUS PP. X I

III
AD EMUM P. D. GULIELMUM, TIT. SS. CRUCIS IN IERUSALEM, S. R. E. PRESB.
CARD. VAN ROSSUM, SACRAE CONGREGATIONIS DE PROPAGANDA FIDE
PRAEFECTUM, APPETENTE NATALI QUINQUAGESIMO SACERDOTII EIUS.
PIUS PP. X I
Dilecte fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. Magnopere
laetamur, iam diem haud. longe abesse, c u m ad sacrum altare, vehementiore
incensus et renovato quodam pietatis aestu, conscendes, gratias benignissimo D e o acturus, quod te, tot caelestibus locupletatum usque adhuc muneribus, frui illo etiam voluerit quo quidem frui plerisque e clero non licet

628

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ut quinquagesimum sacerdotii natalem assequereris. Quodsi, cum quinquaginta ab edita religiosae vitae professione eompleres annos, tibi, dilecte fili
Noster, faustum per litteras Nostras gratulando participandoque eventum,
bene precati sumus, at multo hodie libentius prospera tibi omnia ac felicia
ominamur, cuius geminatam laetitiam praecipimus habebimusque tecum
c u m tuisque communem. Geminatam laetitiam, inquimus: eorum enim
sollemnium, quae die septimo decimo mensis O c t o b r i s i p s o scilicet, quo
primum litasti, die cum aetate floreres inter Urbaniani Conlegii alumnos
et veluti ante oculos Nostros agentur, similia ante per mensem Septembrem, in Hollandia illa tua, Nobis tibique carissima, ubi tum aliquamdiu
versaberis, cum Ligoriani sodales, tum cives tui habituri certatim sunt.
Utramque profecto eiusmodi celebrationem probamus, quae c u m auctiore
Dei gloria coniungetur; siquidem qui tua recte facta recolat ac c o m m e m o rem facere is non potest quin Dei caritatem bonitatemque agnoscat ac
praedicet, quo dante, per diuturnum h o c sacerdotalis vitae spatium, in
Ecclesiae incrementum animarumque salutem graves fructuososque labores
ferre ac sustinere tibi licuit, iam tum praesertim cum, promeritis debita
tuis, romana purpura es auspicato honestatus. Quid, quod, Sacro Consilio
de Fide Propaganda praefectus, sic proximo decessori Nostro, sic N o b i s ,
ad catholicas Missiones provehendas proferendumque latius Christi regnum,
operam navas ti tuam, ut multa effeceris, quae et laudari satis nequeant et
caelesti dumtaxat remuneratione digna videantur?

Bene igitur veniat

natalis hic sacerdotii tui quinquagesimus, afferatque tibi, praeter spiritualium fructuum copiam, c u m n o v u m a Nobis grati animi testimonium, tum
meritissimis a Conlegis, a sodalibus, a civibus familiaribusque tuis gratulationes laetitiaeque communis significationes. Qua quidem rei faustitate,
F

dilecte fili Noster, ad maiora, si fieri potest, excitatus, pergito ingenii animique vires, ac quicquid experiundo didicisti, in sacrarum Missionum causam impendere, quae d e m u m est Dei ipsius causa; atque utinam diutissime,
prudentia, qua flores, usuque rerum, Ecclesiae et Apostolicae huic Sedi prosis, quacum tam arcte amanterque cohaeres. Interea incolumitatem eiusmodi, cum divinorum munerum effusione coniunctam, conciliet atque adiuvet apostolica benedictio, quam, paternae benevolentiae Nostrae testem,
tibi, dilecte fili Noster, ex animo impertimus.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, die xv mensis Augusti anno
MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
PIUS PP. X I

Acta Pii PP. XI

629

iv
AD EXIMIAM DOMINAM CATHARINAM SCHYNSE, PRAESIDEM MULIERUM AC
PUELLARUM SOCIETATIS MISSIONIBUS CATHOLICIS PROVEHENDIS.
PIUS PP. X I
Dilecta in Christo filia, salutem et apostolicam benedictionem. In.
c o m p e r t o equidem iam pridem habebamus istam mulierum ac puellarum
societatem, quam tu piissimo consilio, multis abhinc annis, constituendam
curasti, curis laboribusque non parcere, ut catholicorum missionalium
expeditiones nec instantium ad D e u m applicationum praesidio, nec corrogatae stipis auxilio, neque iis omnibus rebus careant, quae sunt ad litandum
necessariae. At sacra illa instrumenta bene multa ac liturgicae supellectiles,
quae a vobis haud ita pridem ad Nos missa, hisce diebus in Vaticanis aedibus ad spectandum invisentibus proponuntur, quaeque Nos, summo c u m
animi gaudio, nuper circumeundo suspeximus, tam vehementer admirationem commoverunt Nostram, ut Nos continere non possimus quin gratae
voluntatis Nostrae sensa vobis declaremus. Id quidem per has litteras eo
libentius facimus, quod, ut Nobis dudum allatum est, cum tu proxime,
quintum ac septuagesimum aetatis annum sis feliciter expletura, istius
societatis sodales, iique omnes qui tecum necessitudinum vinculis coniunguntur, magnopere exoptant, ut Nos faustitatis huius laetitiam participantes, eam benevolentiae in te Nostrae significatione augeamus. Habeas
igitur, dilecta in Christo filia, omina ac vota Nostra; habeat abs te condita
sodalitas paternam Iesu Christi Vicarii gratulationem, qui nihil magis cupit,
uti nostis, quam ut catholicarum missionum caussa, enitentibus omnibus,
uberiora in dies incrementa capiat. Ita enim auspicato continget, ut exspectatione citius, tempora adveniant, cum, christianae veritatis luce populis
omnibus affulgente, ac divini Redemptoris nostri regno ubique feliciter instaurato, gentes omnes honestiorem laetioremque in terris vitam traducant
a t q u e beatam Christi visionem;, quem divinae misericordiae ope ac missionalium catholicorum laboribus agnoverunt, aliquando adipiscantur. Interea,
ut incepta vestra citatiore cotidie gradu procedant, opportuna vobis a
D e o auxilia precati, horum conciliatricem et auspicem, c u m tibi, dilecta
in Christo filia, cunctisque societatis istius moderatricibus ac sodalibus,
tum iis omnibus, qui eidem quoquo m o d o favent atque opitulantur, apostolicam benedictionem amantissime in D o m i n o impertimus.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, die VIII mensis Octobris, anno
MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
PIUS PP. X I

630

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS

I
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius divina Providentia Papa XI successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis singulas quae sequuntur
Ecclesias de n o v o Pastore dignatus est providere, nimirum:
12 Aprilis 1929. - Cathedrali episcopali Ecclesiae Midensi praefecit
E . D . T h o m a m Mulvany.
27 Augusti. Cathedralibus Ecclesiis invicem perpetuo unitis Rubensi et
Bituntinae R. P. D. Andream Taccone, hactenus Episcopum Bovensem.
20 Septembris. Metropolitanae

Ecclesiae Monterrejensi,

R. P. D,

Iosephum Guadalupe Ortiz y Lopez, hactenus Episcopum Ancusensem.


Cathedrali Ecclesiae de Aguas Calientes, R. P. D. Iosephum a Iesu
L o p e z , hactenus Episcopum Dadimensem.
29 Septembris. - Titulari archiepiscopali Ecclesiae Pergemsi, R. P. A l o i sium Rondini, ex Ordine Eratrum Minorum Conventualium, deputatum
Visitatorem Apostolicum Patriarchatus Ciliciae Armenorum.
1 Octobris. Titulari archiepiscopali Ecclesiae Lemnensi, R. P. D.
Paschalem Gagliardi, hactenus Archiepiscopum Sipontinum et Administratorem perpetuum Vestanum.
2 Octobris.Metropolitanae

Ecclesiae

Turritanae,

R.

P.

D.

Mauri-

lium Fossati, hactenus E p i s c o p u m Nuorensem.


i Octobris. Archiepiscopali Ecclesiae Ferrariensi, R. P. D. Rogerium
Rovelli, hactenus Episcopum Faventinum et Mutilensem.
5 Octobris. Metropolitanae Ecclesiae Salernitanae, cui adnexa est
perpetua administratio dioecesis Acernensis, R. P. D. Nicolaum Monterisi,
hactenus

Archiepiscopum

Theatinum

et

Administratorem

perpetuum

Vastensem.
7 Octobris. Titulari archiepiscopali Ecclesiae Neocaesariensi in Ponto,
R. P. Antonium Drapier, ex Ordine Fratrum Praedicatorum, c u m munere
Delegati Apostolici Mesopotamiae, Kurdistan et Armeniae minoris.

631

S. Congregatio Consistorialis

9 Octobris. ' Titulari episcopali Ecclesiae Lamiauae, B. D. Iosephum


Ioannem

Desideratum Moussaron, archipresbyterum civitatis

Lectoure,

in archidiocesi Auxitana, quem deputavit Auxiliarem E. P. D. Francisci


Ernesti Ricard, Archiepiscopi Auxitani.

DESIGNATIONES ORDINARIUM PRO APPELLATIONE IN SECUNDO G R A D U

Iuxta can. 1594 2, Archiepiscopus Eeginatensis designavit, semel pro


semper, pro appellatione in secunda instantia, tribunal Ordinarii Principis
Alberti et Saskatoonensem pro archidioecesi Eeginatensi. Quam designationem Ssmus D. N. Pius div. Prov. P p . X I , rescripto S. Congregationis
Consistorialis diei 23 Iulii 1929, benigne dignatus est adprobare.
Item iuxta can. 1594 2, Archiepiscopus Ultraiectensis designavit
Ordinarium Harlemensem et huic designationi Ssmus Dominus Noster, rescripto eiusdem S. Congregationis Consistorialis, diei 23 Septembris .1929,
adprobationem Suam benigne dignatus est concedere.

SACRA

CONGREGATIO

DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM

INSTRUCTIO
AD REVMOS ORDINARIOS DE

QUIBUSDAM VITANDIS A T Q U E

OBSERVANDIS

IN CONFICIENDO SACRIFICIO MISSAE ET IN EUCHARISTIAE SACRAMENTO


DISTRIBUENDO ET ASSERVANDO.

Dominus Salvator Noster pignus admirabile praesidiumque maximum


pro salute hominum reliquit, Augustissimum Eucharistiae Sacramentum
instituens, eisque, ut ad Ipsum accederent praecepit illis verbis : Amen,
amen, dico vobis: nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis eius
sanguinem non habebitis vitam in vobis. Qui manducat meam carnem
et bibit meum sanguinem, habet vitam aeternam; et ego resuscitabo eum
in novissimo die (Ioan., V I , 54, 55).
Hinc est quod sancta Mater Ecclesia semper sollicita fuit fideles cohortari, ut caelesti h o c pane frequenter vescerentur, instar priorum christifi-

632

Acta

Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

delium, qui, erant autem perseverantes in doctrina Apostolorum et communicatione fractionis panis et orationibus (Act., I I , 42): atque ad hunc
finem Sacra

Congregatio

Tridentinis

interpretandis legibus praeposita,

die 20 Decembris anni 1905 Decretum edidit D e quotidiana SS. Eucharistiae sumptione , exordiens his verbis Sacra Tridentina Synodus, cui
Decretum accessit die 8 Augusti 1910, ita incipiens

Quam singulari

h. S. Congregationis de disciplina Sacramentorum, D e aetate admittendorum ad primam Communionem eucharisticam . Incitamenta etiam non
laevia ad hunc salutarem usum fovendum praebuere eucharistici Conventus, a s. m. Leone X I I I primitus constituti, quos undique solemni ritu
con celebratos, mirum in m o d u m et excitasse in populis fidem, atque fovisse
pietatem compertum habemus.
Interea Ecclesia omne semper studium adhibuit, ne abusus in confectione, susceptione et asservatione tanti Sacramenti irreprent. Quapropter
haec Sacra Congregatio disciplinae Sacramentorum praeposita, cum in suo
officio explendo compererit, ad hanc rem quod attinet, nonnulla haberi
corrigenda, vel in usum esse revocandas leges aut praescriptiones latas,
quae sequuntur decernere, seu edicere et declarare statuit, primo quoad
cautelas servandas in paranda materia Sacramenti Eucharistici; secundo
in Eiusdem susceptione seu administratione; tertio in E o d e m asservando
ultimo triduo maioris hebdomadae.
I. Cum enim idem Sacramentum, praeter formam, constet materia,
oportet ut haec religiosissime in sua substantia servetur. Materia autem,
quae ex divina institutione, verborum consecrationis vi, ad divinum Sacrificium et Sacramentum Eucharisticum conficiendum inservit, duplex est,
scilicet panis et vinum. De materiae substantia edicit Codex I. C. can. 815,
1: Panis debet esse mere triticeus et recenter confectus, ita ut nullum
sit periculum corruptionis ; 2: V i n u m debet esse naturale de genimine
vitis, et non corruptum . Ideo consequitur panem ex alia substantia conflatum, vel illum cui tanta sit admixta quantitas a tritico diversa, ut iuxta
c o m m u n e m aestimationem, tritici panem esse dici nequeat, materiam
validam pro conficiendo Sacrificio et Sacramento Eucharistico haud constituere.
I t e m uti valida materia haberi nequit vinum, seu potius liquor, qui
sit ex pomis aliisque fructibus eductus, vel chimicae artis ope elaboratus,
quamvis vini colorem, eiusque quodammodo elementa continere edicatur,
vel illud vinum, cui aqua maiore vel pari quantitate sit permixta. I m o
uti dubia reputanda erit materia, nec proinde adhibenda, si, licet non
maiore aut pari quantitate quaecumque alia substantia tritico aut vino
commisceatur, notabilis tamen quantitas aliena sit ipsi admixta; nefas

633

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

siquidem est tantum Sacramentum nullitatis periculo obiicere. Ad hunc


finem convenit ut eiusmodi materiam parantes, eapernoscant, quae Suprema
Sacra Congregatio S. Officii decrevit die 4 Maii an. 1887, die 30 Iulii an. 1890,
die 15 Aprilis 1891, die 25 Iunii an. 1891, et die 5 Augusti 1896. Quae
pressius ad rem nostram faciunt, referre praestat: E p i s c . Carcassonen,
eidem S. C. duo remedia proposuit, sive cum vineae abundantibus aquis
inundantur, sive cum vinum ipsum transfertur, adeo ut 'debilitetur, vel
facile corrumpatur: I

Ut vino naturali addatur parva

quantitas d'eau-

de-vie ab ipsis proprietariis diligenter c u m vino vero praeparatae (v. g. 15


vel 20 pro centum), et sic corruptionis periculum evitaretur; 2 Ut ebulliatur vinum usque ad 65 altitudinis
minuitur quidem quantum ad

gradus;

tunc enim refrigeratum,

quantitatem, sed ab omni corruptionis

periculo praeservatur. Et quaerebat utrum haec remedia licita essent in


vino pro sacrificio Missae,

et quodnam praeferendum, S. C. feria I V ,

die 4 Maii 1887 reposuit: " Adhibeatur vinum ebullitum " (Collectanea
S. C. de Prop. Fide, n. 1672, edit. anni 1907).
Pariter Vicarius Apostolicus Tche-li in Sinis retulit: " Cum dimcile
sit meracum emere vinum in Europa, et difficilius adhuc illud pretio
haud m o d i c o comparatum in Sinas transvehere, quin in via fraude adulteretur, iam abhinc pluribus annis tutius, necnon facilius missionariis huius
vicariatus visum est, v i n u m pro Missae sacrificio in hac ipsa regione confici.
Uvae vero, quas in septentrionalibus partibus reperire est, sacchari quantitatem nimis exiguam continent; ex quo fit ut vinum ex his ad sacrificium
Missae expressum, alcoolis portionem infimam tantum ad sacrificium Missae
expressum, alcoolis portionem infimam tantum habeat, etjpropterea v i x
incorruptum

asservari

possit,

attentis

praesertim

diuturnis infensisque

aestivi temporis ardoribus, corruptioni quam maxime faventibus. Tollitur


i n c o m m o d u m , obtineturque vinum tuto servabile, necnon oculis, gestui,
olfactuique haud ingratum, si

centum

libris uvarum m o x contusarum

addantur decem librae sacchari ex canna (idest ex planta gramnea, botanice saccharum officinale, gallice vulgo canne sucre nuncupata), haecque
massa deinde more solito fermentatur. Quae c u m deferbuerit, ex centum
libris massae (novem sacchari libras iuxta exposita continentibus) obtinentur sexaginta septem vini librae, quae, ut ex calculo chimico coniicere
licet, practice ad s u m m u m quatuor fibras cum dimidia (idest circiter quintam decimam ponderis totalis partem) alcoolis ex saccharo geniti continent. Aliis verbis, supradicta operatione obtinetur vinum ex vite verum,
cuius centum partes sex vel septem alcoolis heterogenei, seu non ex vite
producta admixtas habent... Nunc autem, aliquo exurgente dubio, quaeritur: 1 An fiaec praxis ad obtinendum vinum pro Missae sacrificio tuta
ACTA, vol. XXI, n. 14. 4-11-929.

43

634

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sit; 2 An valida; 3 Quid si huiusmodi vinum adhibitum fuerit in Missis


ex iustitia ". S . O . reposuit die 25 Iunii 1891: " V i n o pro sacrosancto
Missae sacrifcio, addendum potius esse spiritum, seu alcool, qui extractus
fuerit ex genimine vitis, et cuius quantitas una cum ea, quam vinum de
quo agitur naturaliter continet, haud excedat proportionem duodecim pro
centum. Huiusmodi vero admistio fiat, quando fermentatio, sic dicta tumultuosa, defervescere incoeperit, et ad mentem ". Mens est, si missionarii
nequeant per se ipsos obtinere spiritum vini ex vino regionis, vino vel
vinis regionis addant uvas passas, et faciant omnia simul fermentare.
Si panis itaque vel vinum corrumpatur, vel alio m o d o substantialiter
immutetur, pronum est substantias ex corruptis vel immutatis iisdem speciebus derivantes, haud amplius materiam aptam ad Eucharistiam conficiendam constituere posse. Hanc ob causam cavendum etiam ne vinum,
quod pro Missae Sacrificio paratur, diutius in lagena seu amphora maneat,
adeo ut facile acescat, neve aliquantulum aquae rartim eodem hausto, reliquo
immisceatur.
Prolatis a legitimo ministro consecrationis verbis, ac valida adhibita
materia, iam Christus Dominus sub utraque specie totur habetur, et quidem sub singulis cuiusque speciei partibus, prout Concilium Florentinum
in condito pro Armenis Decreto declaravit, confirmavitque sacra Tridentina Synodus (Sess. 13, can. 3); et iam pulchre Angelicus D o c t o r his verbis expresserat m e m e n t o tantum esse sub fragmento quantum toto tegitur . Hinc est q u o d rubricae Missalis romani sacerdoti litanti praecipiunt,
ut, quoties aliquod hostiae fragmentum super corporale vel patenam forte
decidat, vel digitis sit applicitum, diligenter illud colligat, etsi minimum
etiam foret. Unde nil mirum q u o d ex veteribus legibus graves in sacerdotem constitutae fuerint poenae, si eius negligentia gutta aliqua Dominici
Sanguinis excidisset.
Eapropter iam patet quanta ad tantum rite conficiendum Sacramentum
impendi a sacerdotibus cura debeat, ut utraque materia, panis scilicet et
vinum, omnimoda securitate comparetur, his praesertim temporibus, quibus inexplebilis lucri cupiditas plures proterve suadet, non pauca adulterare, quae, quin ipsi corpori alendo inserviant, in perniciem potius eiusdem
vertunt. Siquidem chimicae scientiae ope multa efformantur, germanam
praeseferentia

rerum

speciem, substantia

vero

naturali

destituta, vel

aliquam substantiam fraudulenter alteri subrogando, quin facile fraus,


etiam analysi adhibita, saepe detegi possit.
Iamvero ut quis certior exstet de vera panis vinique materia, quae
ad tantum Sacramentum conficiendum omnino requiritur, potius profecto
erit, nisi utramque Sacerdos apud se habeat domi confectam, eam ab illis

S.

Congregatio

de

disciplina Sacramentorum

635

comparare, qui, optime de iis experti, triticum ipsum conferant, sive vinum
ex vitis fructu exprimant; et qui, omni suspicione maiores, tuto fidem
facere possint, sese, quacumque fraude remota, vere hostias ex tritico solumm o d o confecisse, et vinum tantum x vitis fructu, seu genimine expressisse.
I I . In administratione Eucharistici Sacramenti n o n minor adhibenda
sedulitas, ne consecratarum hostiarum fragmenta pereant, cum in qualibet
ipsarum, integrum Christi corpus adsit. Itaque curandum maxime ne fragmenta ab hostiis facile separentur, decidantque in humum, ubi, horribile
dictu! sordibus permixta, pedibus proculcantur.
Ad haec igitur praecavenda postulat necessitas, ut hostiae apte etiam
conficiantur, et quidem ab iis, qui non solum honestate praestent, sed
etiam ipsis conficiendis sint experti, idoneisque instrumentis instructi.
Hinc est quod quibusdam in locis c u m munus hostias parandi, vinumqu,
pro Sacramento conficiendi, laudabili consilio, religiosis utriusque sexus
sodalibus commissum fuerit, res prospere cessit.
Quod autem in Missalis rubrica sacerdoti altare petituro praecipitur,
videlicet ut in apparando calice, fragmenta, si quae hostiam circumstent,
caute amoveat, id ipsum peragere expediens erit, antequam particulae,
quae communicandis Christi fidelibus inserviunt, in p y x i d e m ab eo, ad
quem spectat, collocentur; atque hunc in finem prudens erit easdem particulas non acervatim in p y x i d e m inficere, sed singulas in eadem apte disponere.
Quo facilius sacerdos ex corporali fragmenta colligat, oportebit ut hoc
frustulis careat, quae ex accensis super altare cereis excidere saepe solent,
cum, istis permixta, aliquando haud facile discriminan queant. Studendum
itaque, ut idem corporale, sanctissimum Christi corpus excepturum, candidum iugiter servetur, et quaevis ab eo macula absit; itemque munda sint
oportet sacrae mensae mantilia, palla, atque lintolum, quod ad detergendum calicem adhibetur.
Ne autem fragmenta in humum dcidant quoties sacerdos Christi Corpus
fidelibus praebet, sive ipsa directe, sive ex distenta mappa prolabantur,
prudentissime dimidio fere praeterito saeculo mos fuit inductus, parva
utendi patina, ex metallo confecta, subter eorum mentum apponenda.
Facilius siquidem ac tutius, quam super protensa mappa, eadem fragmenta
in illa sistunt, faciliusque pariter a sacerdote cerni colligique possunt. Et
ipsa sacra Congregatio, tuendis praeposita Eitibus Ecclesiae, cum super hc,
die 16 Martii an. 1876 percontata fuisset, nullum contrarium emittens
iudicium, respondit: non esse interloquendum , unde idem mos pluribus
in regionibus vigere coepit, et late se diffudit.

636

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


Alia causa dispergendis Eucharistici! Sacramenti fragmntis, facile ha-

beri potest, cum, peculiari anquafcircumstantia, sive ex Apost. Sedis indulto, sive facta locorum Ordinariis facultatefex iure id permittendi, sub
dio Missa celebratur, flantibus interdumf ventis. Ad praecavendam fragmentorum dispersionem, curandum erit quod altare, ubi Missa erit litanda,
tribus e lateribus, tabulis tegatur; vel tentorium adsit super altare obductum, et ad tria eius latera descendens in formam aediculae, quo ipsum
altare a ventis protegatur, vel alia ratione id[.fiat, consentanea c u m reverentia tanto mysterio debita.
I I I . Quoad asservationem'Sacramenti Eucharistici ultimo triduo maioris hebdomadae, h o c adservatur ad Missam Praesanctificatorun celebrandam, et ad Communionem infirmis dandam.
a) S. Hostia pro Missa Praesanctificatorum, adservanda est in sacello
intra Ecclesiam, quo pulchrius fieri poterit, - ornato luminibus, velis, non
nigris tamen aut lugubribus, et floribus,fsine[reliquiis aut imaginibus sanctorum vel Beatissimae Virginis et S. Ioannis Evangelistae, remotisque
statuis, scenas Passionis repraesentatibus.
Capsula autem seu arca, ubi calix cum S. Hostia est reponendus, ita
sit confecta, ut calix adorantibus nullimode pateat, et

obseretur clave;

super ostiolo capsulae, sigilla apponi non licet. Id statuitur Eubricis Missalis Eomani et decretis S. C. Eituum.
Ex S. Eituum Congregationis

decreto N. 3939, Eomana haec

habentur: U t r u m liceat ad exornandum praedictum altare (sepulcri,


adhibere statuas aut picturas, nempelBeatissimae Virginis, S. Ioannis
Evangelistae, S. Mariae Magdalenae et mihtumcustodum, aliasque huiusm o d i ? Eesp. N e g a t i v e . Poterunt tamen Episcopi, ubi antiqua consuetudo vigeat, huiusmodi repraesentationes tolerare: (caveant autem ne
novae consuetudines hac in re introducantur (15 Decembris 1896).
Et n. 2873, Narnien. : Cuinam tradenda j8it(davis ostioli supradicti
1

(Arcae in qua asservatur SS. Sacramentum Feria V in Coena Domini) ?


Eesp. Iuxta alia decreta, Canonico vel Sacerdoti in crastinum celebratum (7 Decembris 1844). Cui decreto consonant decreta sub numero 635,
813, 912, 2335, 2830, 2833, 2904 et 579.
b) Pro Communione infirmis danda, in Ecclesiis parochialibus, aliisque,
a quibus accipi solet Sanctissima Eucharistia, servandae sunt aliquae particulae consecratae in pyxide, circa cuius repositionem haec serventur. Iuxta
mentem Eubricarum ista extra Ecclesiam esset reponenda, sc. prope Sacristiam, in loco opportuno et apto, ubi congrua c u m reverentia adservandum
erit Sacramentum, non tamen fidelium adorationi expositum, sed tantum?

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

637

communionem infirmis ministrandi causa custoditum. Huiusmodi locus


opportunus et aptus est capella, seu sacellum prope Ecclesiam, vel ipsum
sacrarium, aut aliquod parvum conclave sacrarii tutum et decens; aut
etiam locus decens in parochiali d o m o , a domesticis et profanis usibus
seiunctus, et a quocumque irreverentiae periculo remotus. Ibi parandum
est tabernaculum clave obserandum, lampade coram e o d e m iugiter ardente,
et repositio ipsa Feria V facienda est.
Ubi vero huiusmodi aptus locus non habeatur, sacra pyxis adservanda
erit a Missa Feriae V ad Missam Praesanctificatorum ipso in Sepulcro ,
uti communiter appellatur, post calicem; a celebrata autem Missa Praesanctificatorum ad Missam Sabbati Sancti, in aliqua remotiore et secretiore
capella ecclesiae, ibique lampas accensa maneat. Si autem nullus, praeter
sepulcri sacellum, locus aptus habeatur, pyxis in ipso sepulcro, usque
ad Sabbatum Sanctum remaneat. Lampas

ante Sepulcrum accendatur,

extinctis ceteris luminibus, iis etiam sublatis, quae ad ipsius ornatum fuerunt apposita. Quod si in aliqua ecclesia Coenae Domini solemnia non
habeantur, sacra pyxis suo in altari servari poterit usque ad. solis occasum
eiusdem Feriae V; posthac usque ad Sabbatum Sanctum, in aliquem ex
supra indicatis locis erit collocanda.
Prudentiae ceteroquin Episcoporum erit, quoties enascatur difficultas
in harum praescriptionum observantia, quaenam sint aptiora loca ex enuntiatis ad eumdem finem, diiudicare, et si non parvi super eadem re irrepserint abusus, ut sedulo isti removeantur, curare.
Quapropter Sacra Congregatio in plenariis Comitiis die 23 Martii 1929
habitis, omnibus mature perpensis et discussis, Emis Ordinariis haec praescribenda esse censuit:
1. Ordinarii, attentis animadversionibus, praeceptis, et decisionibus supra
expositis, ea quamprimum statuant, sedulissime servanda a Eectoribus
ecclesiarum, et sub horum ductu ab aliis altari inservientibus, ut omne
nullitatis periculum a Sacrificio altaris amoveatur, et omnis irreverentiae
occasio arceatur.
2. Curent proinde ne in singulis dioecesibus vel civitatibus aut oppidis,
pro natura locorum, idoneae desint personae, omnique suspicione maiores,
praesertim religiosi utriusque sexus sodales, a quibus ecclesiarum rectores
utramque Sacrificii et Eucharistici Sacramenti materiam, nisi apud se
habeant, comparare possint, tuta conscientia adhibendam.
3. Item circa ea quae hostiarum confectionem spectant, iidem rectores

advigilare debent, ne in istis fragmenta facile haerentia maneant,

efficiant que ut, antequam Missa utetur, caute ac sedulo ea amovean-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

638

tur, et saltem cribro leviter excutiantur, si ingens hostiarum numerus


parandus erit.
4. Pervigilem adhibeant ipsi curam ut hostiae nonnisi recenter conf ectae consecrentur, et sacrae particulae, in p y x i d e adservatae, frequenter
renoventur (Can. I. O. 1272, et Rit. Rom., Tit. I V , c a p . I, n. 7); ad quem
finem studeant ut tabernacula, ubi sacra collocatur Eucharistia, quantum
fieri poterit, ab hmido vel a nimio rigido aere sint defensa: humore siquidem exstante, facile hostiae marcescunt, algore autem friabiles fiunt.
5. In diribenda fidelibus sacra Communione, praeter, ante communicantes extensum, linteum albi coloris, iuxta rubricas Missalis, Ritualis, et
Caeremonialis Episcoporum, patina erit adhibenda, argento aut metallo
inaurato confecta, nullimode tamen artificiosa arte intus exsculpta, quae
ab ipsis fidelibus subter eorum mentum erit apponenda, excepto casu,
quo sacra Eucharistia ab Episcopo ministratur, vel a Praelato Pontificalibus utente, vel in Missa solemni, adstante sacerdote vel diacono, qui patenam subter communicantium mentum teneat.
6. Monendi sedulo erunt fideles ne, dum suo apponunt mento patinam,
et Sacerdoti dein tradunt, aut alteri fideli eam porrigunt, ita eamdem fiectant aut invertant,

ut, si quae adsunt, fragmenta dcidant et disper-

dantur.
7. Fragmenta autem quae in patina post sacram fidelium Communionem
exstabunt, quoties haec intra Missam fuerit diribita, in calicem sedulissime,
digiti ope, iniiciantur; in p y x i d e m vero, si extra Missam sacra Synaxis a
fidelibus recipiatur.
Mens autem Sacrae Congregationis non est eas reprobare patinas, cuiusmodi demum sint formae, quae m o d o adhibentur quibusdam in Ecclesiis,
d u m m o d o ex metallo sint confectae, et intus non sculptae, quaeque sint
aptae sacris fragmentis colligendis.
8. Ordinarii denique satagant ut ecclesiarum rectores diligentissime
munda servent altaria, una c u m sacris supellectilibus, illa praesertim quae
sacris Speciebus excipiendis inserviunt, et sciant super observantia praefatarum praescriptionum graviter onerari eorum conscientiam.
9. Quoad asservandas sacras particulas, infirmis ministrandas postremo
hebdomadae sanctae triduo, Ordinarii locorum perspectam habeant Rubricarum et Decretorum Sacrae Congregationis Rituum intentionem; scientes
easdem asservari non ad publicam venerationem, imo hanc prohiberi;
tamen magnopere satagendum esse, ut Eucharistiae Sacramento, habita in
primis ratione loci, non desit obsequium congruentia honoris et decoris.
E m i Patres praeterea mandarunt ut locorum Ordinarii, intra annum a
recepta hac Instructione, S. H. Congregationem certiorem reddant de his

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

639

quae decernere censuerunt, in executionem praescriptionum heic contentaran!, et ad abusus forte inolitos convellendos.
In Audientia diei 25 Martii 1929 Ssmus D. -ST. Pius P p . X I , audita
relatione infrascripti Secretarii H.S.Congregationis, eamdem Instructionem
approbavit atque edi iussit, mandans ut mittatur ad omnes locorum Ordinarios et Praelatos regulares, ad h o c , ut sacerdotibus et religiosis sodalibus respective eam ipsi communicent.
D a t u m E o m a e ex Aedibus Sacrae Congregationis de Sacramentorum
disciplina, die x x v i eiusdem mensis, anni MDCCCCXXIX.

8 M. CAED. LEGA, Praefectus.


L.

$ S.
D. Jorio,

Secretarius.

ADNOTATIONES
1. Iucundo sane animo conspicere nobis licet quanta alacritate nostris
hisce temporibus adauctus sit cultus erga Ssmum Eucharistiae Sacramentum, post habitos undique coetus celebrrimos, recolendae tam salutiferae
tamque mirabili institutioni, quae miram Iesu Christi caritatem in hominum salutem tam praeclare prodit. Nihil enim efficacius monebat
Summus Pontifex L e o X I I I catholicorum animis excitandis, tum ad
fidem strenue profitendam, tum ad virtutes christiano nomine dignas exercendas, quam ut alantur et acuantur studia populi in admirabile illud
amoris pignus, quod pacis vinculum est atque unitatis (ex Brevi Providentissimus Deus diei 28 Novembris 1897).
2. Nil mirum itaque quod idem Pontifex stimulos addere nunquam
destitit, ut eucharistici coetus in pluribus orbis terrae partibus haberentur.
H u c spectant Litterae ab eodem datae die 16 Maii anni 1881, c u m primus
habitus

est

eucharisticus

diversarum nationum conventus in Insulensi

civitate, a die vicesima octava ad diem tricesimam Iunii anni eiusdem, quibus, hanc ob rem, suam expromebat laetitiam, et omnibus qui eidem conventui interfuere Apostolicam benedictionem speciali affectu impertitus
est. Quin i m o die vicesima secunda Augusti dicti anni praesidi eiusdem
coetus de h o c ei referenti, epistolam misit, qua ad magis magisque eiusmodi adaugendos coetus incitamenta praebuit his verbis: Instate igitur,
dilecti filii, operi vestro; n o v o s semper ei adiicite sodales; propagate institutionem cui estis addicti, et in omnibus excitare conamini caelestem cari-

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

640

tatis ignem, quem Christus venit mittere in terram, et quem per Eucharistiae sacramentum praesertim incendi voluit .
3. Die etiam 28 Maii anni 1892 epistolam encyclicam ad omnes Orbis
Episcopos misit, de Sanctissima Eucharistia, cuius initium Mir ac caritatis
inscribitur.
4. Summus pariter Pontifex Pius X illud, nunquam satis celebrandum,
edi decretum iussit die 20 Decembris anni 1905, quo SS. Eucharistiae quotidianam sumptionem fidelibus commendavit, et ad eam sancte et salubriter recipiendam opportuna praecepta dedit. Die insuper septima Augusti
anni 1910, ut aliud ederetur decretum voluit, aetatem respiciens, qua ad
primam Eucharisticam Communionem forent admittendi pueri puellaeque,
statuens quoties ad discretionis annos, seu ad initium usus rationis pervenerint, eis sacram Communionem ministrari posse et deberi.
5. Utrumque decretum confirmatum fuisse scimus a Summo Pontifice
Benedicto XV Rescripto

edito a Secretaria Status ex Audientia

diei

26 Iunii 1916, cui titulus De Eucharistica puerorum utriusque sexus communione ad mentem Summi Pontificis die 30 mensis Iulii solemni ritu promovenda (Act. Ap. Sedis, vol. V I I I ) , occasione qua generalis puerorum
Communio indicta fuit, ut exitiale bellum, q u o fere tota Europa t a m
saevo divexabatur,

tandem aliquando desineret, istaque

conquiesceret.

Praestat eiusdem tenorem referre: Ssmus D. N. Benedictus divina Providentia Papa X V , cui nihil antiquius, quam ut pie inviolateque serventur decreta Sacra Tridentina Synodus et Quam singulari, fel. rec. Decessoris sui Pii X iussu edita, referente me infrascripto Cardinali a Secretis
Status, cum prope adsit alter luctuosissimi eventi anniversarius dies, id
mandare dignatus est, quod sequitur: " omnes et singuli in Europa locorum
Ordinarii summopere curent, ut, in Ecclesiis et Oratoriis suae cuiusque dioecesis, die 30, qui dominicus est, proximi mensis Iulii, pueri utriusque sexus
universi ad mentem Beatissimi Patris, sollemniore quo fieri poterit ritu, ad
Sacram Synaxim accedant . Contrariis quibusvis nlimme obstantibus .
6. Postremo Summus Pontifex Pius X I , quo Supremo Ductore fruimur,
ad magis magisque eumdem cultum fovendum augendamque erga Ssmam
Eucharistiam, die vicesima quarta mensis Maii anni 1922, decimum sextum
coetum inter nationes solemniter auspicatus est, eidemque adfuit. Satis
autem cognita sunt ea quae idem Summus Pontifex in Allocutione habita
die decima septima Decembris elapsi anni .1928 de eiusmodi eucharisticis
coetibus edixit: Ecquis ignorat quantopere ceteri qui acti sunt, ex nationibus omnibus Congressus Eucharistici, quamque mirum in m o d u m contulerint ad fidem in populis excitandam, ad fovendam pietatem, ad christianae denique vitae usum instaurandum?

S. Congregatio de disciplina Sacramentorum

641

7. Die autem 20 Decembris mensis, eiusdem anni, occasione qua annum quinquagesimum ab inito suo sacerdotio auspicatus est, parvulis
Oratorii

S. Petri, Christi corpus primitus suscipientibus

amantissime

praebuit.
8. Die denique vicesima quinta Iulii huius labentis anni, ut benignissimo D e o gratiae agerentur pro inita inter S. Sedem atque Italorum regem
conventione, exoptatae inter utramque potestatem pacis nuntia, iucundissime evenit, gratissima omnium recordatione, nunquam e memoria delenda,
communem vespertinis horis conspicere Patrem, diuturnum post tempus,
ex Basilica omnium maxima S. Petri in apertum solemnissima prodeuntem pompa,

quem frequentissimi excellentissimorum ordinum viri

comitabantur, quamplurimis etiam sacri ordinis alumnis

incedentibus,

pacisque Hostiam ferentem, ingenti populi multitudine prae laetitia gestiente, adeo ut miti spirante aere, atque occasu veluti cunctante, natura
ipsa ob singularem eventum laetari videretur.
9. D u m itaque maxime laetandum quod ex huiusmodi excitato Studio
erga Ssmam Eucharistiam uberes capiantur fructus, prudentia suadet ut
pericula irreverentiae erga

tantum

finem haec sacra Congregatio

Sacramentum

arceantur. Ad

de Sacramentis, cui munus

hunc

commissum

st Sacramentorum tuendi disciplinam, illorum i m e m o r quae sive iuris


canonici Codex, sive Concilia, sive Tridentina praecipue Synodus in recipiendo tanto Sacramento praecipiunt, hanc edi Instructionem curavit.
Quanta siquidem reverentia idem Sacramentum tractari et suscipi debeat,
Catechismus romanus ex decreto sacrosancti Concilii Tridentini editus his
praeclaris enuntiat verbis: Quemadmodum ex omnibus sacris mysteriis,
quae nobis tanquam gratiae certissima instrumenta Dominus Salvator
Noster commendavit, nullum est, quod cum sanctissimo Eucharistiae
Sacramento comparari queat: ita

etiam nulla gravior alicuius sceleris

animadversio a D e o metuenda est, quam si res, omnis sanctitatis plena,


vel potius quae ipsum sanctitatis auctorem et fontem continet, neque
sancte, neque religiose a fidelibus tractetur (De Eucharistiae Sacramento,
caput I V ) .
10. Ad sancte itaque tractandum, religioseque suscipiendum divinum
sacramentum, eadem sacra Congregatio iure optimo normas

hac Instru-

ctione praebere studuit, respicientes t u m altare, in quo sanctum Sacrificium


perficitur, tum mensam, in qua Eucharistia sumitur, tum tabernaculum,
ubi sacra custoditur hostia, tum materiam, qua idem conficitur, panem scilicet et vinum, quorum primus triticeus esse debet, alterum e genimine
vitis eduetum. H o r u m itaque confectio ad quodvis invaliditatis et irreverentiae periculum avertendum sedulo curanda, quemadmodum ipsa man-

64

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tilia, quibus altare tegitur, et alia, quae inibi adhibentur, integra mundaque sint oportet.
11. E a d e m ratione sacra Congregatio altaris administros urgere non
desinit, ut in sanctissima Eucharistia fidelibus diribenda periculum dispergendi fragmenta amoveant, ideoque praecipit, ut in ea ministranda patina
adhibeatur. Itemque caveant ut triduano mortis D. IS". I. C. tempore,
decenti custodiae Ssmae Eucharistiae consulatur, eam scilicet sante reli^
gioseque servando.
12. Prudenti vero parochorum industriae relinquitur, ut in Ecclesiis
magnarum praesertim urbium, altare ubi tabernaculum collocatum est,
Sanctissimum excipiens Sacramentum, prae coeteris indubio et conspicuo
signo facile a fidelibus cognoscatur, irreverentiam etiam vitandi causa,
ipsosque ad hunc finem hortentur, ut Ecclesias ingressuri, potiorem, uti
par est, cultum E i d e m praebeant.
13. Rogantur denique iterum iterumque R m i Ordinarii tum locorum
tum personarum, sacerdotesque utriusque Cleri, ut diligentissime efficiant,
ne aliquid ex iis quae in hac Instructione statuta sunt, ad sancte religioseque Sacramentum tractandum, in irritum cedat, c u m detrimento Eiusdem,
cui caetera referuntur sacramenta, et prout Ssmus Dominus Noster Pius
Papa XI suprema Sua auctoritate, ut haec omnia serventur, sanxit.

D. Jorio, Secretarius.

6.

ACTA

Poenitentiaria

643

Apostolica

TRIBUNALIUM

SACRA POENITENTIARIA. APOSTOLICA


(OFFICIUM DE INDULGENTIIS)

ORATIO AD S. TERESIAM A IESU INFANTE


Sainte aimable et compatissante, daignez soulager nos frres russes,
victimes d'une longue et cruelle perscution antichrtienne: obtenez leur
la persvrance dans la Foi, le progrs dans l'amour de Dieu et du prochain
et dans la confiance envers la Trs Sainte Mre de Dieu; prparez leur des
saints Prtres, rparateurs des sacrilges commis contre la Sainte Eucharistie et des blasphmes; faites refleurir, surtout dans la jeunesse, la puret
anglique et les vertus chrtiennes, afin que ce noble peuple, libr de
toutes les servitudes et revenu spontanment l'unique bercail que le
Cur aimant du Christ ressuscit confia tout entier Saint Pierre et ses
successeurs, gote enfin la joie de glorifier dans la communion de la Sainte
Eglise Catholique le Pre et le Pils et le Saint-Esprit. A m e n .
Die 19 Augusti 1929
Sacra

Poenitentiaria

Indulgentias

Apostolica

omnibus

benigne concedit: I. Partialem

christifidelibus sequentes
300 dierum, saltem corde

contrito lucrandam, quoties supra relatam orationem recitaverint; I I . Plenariam, suetis sub conditionibus semel in mense acquirendam, si per integrum mensem memoratam recitationem quotidie persolverint. Praesenti
in perpetuum valituro absque ulla Brevis expeditione. Contrariis quibuscumque non obstantibus.
L.

CARD. LAURI,

Poenitentiarius

Maior.

I. Teodori, 8. P. Secretarius.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

644

ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA COMMISSIO P R O RUSSIA

DECRETUM
Precibus piorum aliquot Russorum benigne annuens, Ssmus Dominus
Noster Pius, divina Providentia Papa X I , habito v o t o E m i .Cardinalis
Maioris Poenitentiarii, referente R. P. D. Michaele d'Herbigny, Episcopo
titulari Iliensi, huius Pontificiae Commissionis Relatore, in Audientia diei
17 Maii currentis anni, indulgentias quae infra adnotantur, suetis conditionibus, a Russis lucrandas^concedere dignatus est, scilicet:
Indulgentiam tercentorum dierum quoties piam recitaverint ad D o m i num Iesum orationem (russice

McwraTBa

IncycoBa) his verbis constantem

Domine Iesu Christe, Fili Dei, miserere nobis (amen) ; russice r o c n o ^ H


Incyce XpHcre, Cuse
Item

BOJKH

tlqmkrjk

Hac,

(AMHH).

indulgentiamjtercentorum dierum quoties

duodecies uti inter

Byzantinos mos est, Kyrie eleison, russice: r o c n o ^ n ,

noMnny,

devote

dixerint.
Item indulgentiamftercentorum dierum quoties in publica ecclesia vel
oratorio sacras Icones D. N. L C, B. V. Mariae]* nec non Sancti Titulari
Ecclesiae et Sancti cuius Festum celebretur, osculis religiose venerati sint.
Mandavit insuper eadem Sanctitas Sua ut supradictae gratiae praesenti
Decreto publici iuris fiant.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
D a t u m Romae, ex Secretaria Pontificiae Commissionis pro Russia,
die 27 Maii anno 1929.
A. CARD. SINCERO, Praeses.
L.

S.
C. Margotti, Secretarius.

Diarium Romanae Curiae

645

DIARIUM ROMANAE CURIAE


SACRA CONGREGAZIONE DEL CONCILIO
AVVISO
Si avverte che le iscrizioni allo Studio presso la Sacra Congregazione del
Concilio, si chiudono il 15 Novembre.

SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 29 Ottobre 1929, presso l'Emo e Revmo Signor Cardinale Alessandro Verde, Ponente della Causa di Beatificazione e Canonizzazione del
Ven. Servo di Dio Antonio Maria Claret, Arcivescovo di S. Giacomo di Cuba,
quindi di Traianopoli, Fondatore della Congregazione dei Missionari Figli
dell'Immacolato Cuor di Maria, si tenuta la Congregazione dei Sacri Riti
Antipreparatoria per discutere il dubbio sopra due miracoli che si asseriscono
da Dio operati per intercessione del medesimo Venerabile, quali vengono
proposti per la sua beatificazione.

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si
degnato di nominare:
13 Settembre 1929. L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore
della Societ dei Preti della Misericordia (Parigi).
16

L'Emo Sig. Cardinale Francesco Ragonesi, Protettore dei


Romitani Recolletti di S. Agostino.
20

L ' E m o Sig. Cardinale Gennaro Granito Pignatelli di Beimonte, Protettore delle Suore di San Giuseppe
dell'Apparizione (Francia).
8 Ottobre

L' Emo Sig. Cardinale Lorenzo Lauri, Protettore delle Suore


Riparatrici del S. Cuore di Ges (Boma).
10

Monsig. Leopoldo Ruiz y Florez, Arcivescovo di Morelia,


Delegato Apostolico nel Messico.
12

L'Emo Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle


Suore della Societ del Bambino Ges (Roma).
18

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


dell'Istituto delle Sacramentine di Maria Ausiliatrice (Roma).
21

L'Emo Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


della Societ Bibliografica (Parigi).

646

Acta Apostolicae Sedis r Commentarium Officiale

Assistenti al Soglio Pontificio:


4 Luglio 1929. Monsig. Ludovico Szmrecsnyi, Arcivescovo di Agria.
24 Settembre
Monsig. Crescente Errazuriz y Valdivieso, Arcivescovo di
Santiago del Cile.
30

Monsig. Giovanni G. Cantwel, Vescovo di Los Angeles.


8 Ottobre
Monsig. Giovanni Cazzani, Vescovo di Cremona,
Protonotarii Apostolici

ad instar participantium:

28 Agosto 1929. Monsig. Paolo Giuseppe Pisani, dell'archidiocesi di Parigi.


14 Settembre
Monsig. Venanzio Felisi, della diocesi di Lodi.

Monsig. Giuseppe Dovera, della medesima diocesi.


17

Monsig. Luigi Martinelli, della diocesi di Subiaco.


19

Monsig. Giovanni Siener, della diocesi di Secovia.


9 Ottobre

Monsig. Riccardo Lacarra, dell'archidiocesi di Brindisi.


12

Monsig. Giovanni Verdier, dell'archidiocesi di Parigi.


15

Monsig. Giorgio Stefano Grandbois, dell'archid. di Regina.


17

Monsig. Isidoro Alexandre, della diocesi di Nevers.

ONORIFICENZE
C O D Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si
degnato di conferire:
La Gran Croce dell'Ordine Piano :
10 Settembre 1929. A S. E. Giulio Maniu, Presidente del Consiglio dei Ministri
di Romania.

A S. E. Giorgio G. Mirnesco, Ministro degli Affari Esteri


di Romania.

A S. E. il generale Alessandro Averesco (Romania).

A S. E. dott. Alessando Vaida-Vevod, Ministro per gli


Interni di Romania.
10

Al sig. Vintila Bratianu (Romania).

Al sig. Nicola Titulesco (Romania).


21

. Al sig. Augusto de Castro (Portogallo).


7 Ottobre

Al sig. Giovanni Mitilineu (Romania).


La Commenda con placca dell'Ordine Piano:
10 Settembre 1929. Al sig. Barbo Constantinesco (Romania).

Al sig. Demetrio Juraseo (Romania).

Al sig. dott. Zenobio Paclesianu (Romania).

Al sig. Costantino Isopescu Grecul (Romania).

Al sig. Giovanni Clinciu (Romania).


La Gran Croce dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
10 Settembre 1929. A S. E. Aurelio Vlad, Ministro per i Culti in Romania.

A S. E. Stefano C. Pop, Presidente della Camera dei deputati di Romania.

Diarium Eomanae Curiae

647

10 Settembre 1929. A S. E. Traiano Bratu, Presidente del Senato di Romania.

Al sig. Basilio Goldis (Romania).

Al sig. Alessandro Lapedatu (Romania).

A S. E. Cajo Brediceanu, Inviato straordinario e. Ministro


plenipotenziario di Romania presso la S. Sede.
11

A S. E. Augusto de Castro, Inviato straordinario e Ministro


plenipotenziario di Portogallo presso la S. Sede.
7 Ottobre

Al sig. Ottaviano Goga (Romania).

AI sig. Costantino Basau (Romania).


La Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
19 Ottobre 1929. Al sig. comm. avv. Luigi Colombo, delParchid. di Milano.
La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
4

Ottobre

1929. Al sig. dott. Venturino Martelli, della diocesi di Novara.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


6 Settembre 1928. Al sig. dott. Massimiliano Lebsch, dell'archidiocesi di Monaco e Frisinga.
27 Giugno 1929. Al sig. rag. Pietro Aghemio, della diocesi di Novara.
Settembre
Al sig. barone Leone de Lhoneux, della diocesi di Namur.
10

Al sig. Caio Valeanu (Romania).

Al sig. Emilio Pavelesco (Romania).


>

Al sig. Giorgio Mayrocordat (Romania).

Al sig. Vintila Ivanceanu (Romania).


11 Ottobre
Al sig. avv. Lodovico Guibal, della diocesi di Montpellier.
Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:
22 Giugno 1929. Al sig. Giovanni M. Tucker, dell'archid. di Westminster.
3 Settembre
Al sig. Lodovico Maria S. Le Guisquet de Kranfort, della
diocesi di Quimper.
6

Al sig. dott. Giovanni Peters, della diocesi di Haarlem.


10

Al sig. Vittore Protopopesco (Romania).


28

Al sig. Diego Bouchard, della diocesi di Gasp.


4 Ottobre

Al sig. Pio Pascucci (Roma).


19

Al sig. conte Alberto De Montcabrier, dell'archid. di Parigi.


Il Cavalierato dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe militare:
11

Ottobre 1929. Al sig. generale Giacomo Monroe, della diocesi di Marsiglia.


La Gran Croce dell'Ordine di S. Silvestro Papa:

10 Settembre 1929. Al sig. Gregorio Gafenco (Romania).

Al sig. Alessandro Jacovaki (Romania).

Al sig. Costantino Olanesco (Romania).

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

648

10 Settembre 1929. Al sig. Costantino Zanesco (Romania).

Al sig. colonnello, Raul Estevas (Portogallo).


24

Al sig. conte Gustavo di Carpegna (Roma).


La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
10 Settembre 1929. Al sig. Nicola Michele Vladesco (Romania).
7

Ottobre

Al sig. Giovanni Brosu (Romania).

Al sig. Viorello V. Tilea (Romania).

La

Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:

22 Febbraio 1929. Al sig. Giovanni Gioacchino

de Sousa

Sobrinho, della

diocesi di Aracaj.
16

Aprile

2 Settembre

Al sig. Sebastiano Montanaro, della diocesi di Alba.

Al sig. Giovanni Battista Carrera, delParehid. di Torino.

10

Al sig. cap. Mario Costa (Portogallo).

Al sig. dott. avv. Teodoro Solacolo (Romania).

11

Ottobre

Al sig. architetto Giulio Petrovcz, dell'archidiocesi di Strigonia.

Il Cavalierato dell'Ordine di S. Silvestro Papa:


2 Settembre 1929. Al sig. Antonio Quaglino, dell'archidiocesi di Torino.

Al sig. Giovenale Strumia, della medesima archidiocesi.

Al sig. Luigi Ghiaini, della diocesi di Mantova.

10

Al sig. dott. Emilio Juga (Romania).

19

Al sig. Paolo Scribante, dell'archidiocesi di Torino.

11

Ottobre

Al sig. avv. Giuseppe Grasset, della diocesi di Montpellier.

Al sig. avv. Paolo Catalan, della medesima diocesi.

Al sig. Giulio Coste Floret, della medesima diocesi.

NECROLOGIO
19

Maggio

1929. Eccmo Monsig. Matteo de Oliveira Xavier, Arcivescovo di


.Goa e Patriarca delle Indie Orientali.

18

Ottobre

Monsig. Michele Dunne, Vescovo di Peoria.

22

Monsig. Lorenzo Ricard, Vescovo di Nizza.

26

Monsig. Oliviero Eleazaro Mathieu, Arcivescovo di Regina.

Annus X X I - Vol. X X I

2 Decembris 1929

Num. 15

COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI


CONSTITUTIO APOSTOLICA
OEEGONOPOLITANA
DE ARCHIDIOECESIS TITULI ET SEDIS CATHEDRALIS MUTATIONE

PIUS
SERVUS
AD

EPISCOPUS
SERVORUM D E I

PERPETUAM R E I MEMORIAM

Ecclesiarum omnium sollicitudo, Nostro sacrosancti apostolatus muneri


inhaerens, a Nobis postulat ut uniuscuiusque dioecesis cathedra episcopalis
in ea urbe constituatur, quae et maiori cliristifidehum mmoditati et animarum regimini ac locorum adiunctis melius et aptius respondere videatur.
Omnibus quidem compertum est Oregonopolitanam urbem, etsi parvam,
tum historica ratione, tum situs amoenitate principem locum fuisse, cum
a s. m. Pio Papa nono, Antecessore Nostro, in cathedralem ecclesiam eiusdem nominis anno millesimo octingentesimo quadragesimo sexto constituta
fuit et in metropolitanam sub eodem nomine anno millesimo octingentesimo
quinquagesimo evecta. Progressu vero temporis minus apta et commoda ut
archidioecesis sedes visa est, non modo quia ipsius ecclesia cathedralis
S. Ioannis impar omnino erat fidelium numero continendo, sed etiamjet
praesertim quia sensim florere coepit et incolis et industrias urbs Portland
vulgo nuncupata, quae in praesenti omnium prestantissima facta est, adeo
ut venerabiles fratres Nostri Oregonopolitani Archiepiscopi multis abhinc
annis opportunum aestimarent pro faciliore animarum regimine in ipsa commorari et ipsam uti suae archidioecesis sedem reapse habere. Hisce itaque
de causis venerabilis frater Noster Eduardus D. Howard, hodiernus Archiepiscopus Oregonopolitanus, enixas Nobis preces obtulit ut, translata
in Portland urbem sede cathedrali, nomen quoque ipsi archidioecesi ea
ACTA, vol. XXI, n. 14. 2-12-929,

44

650

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

urbs praeberet. Quare N o s , omnibus mature perpensis, ac praehabito


venerabilis fratris Nostri Petri Fumasoni Biondi, Archiepiscopi Doeletani
' et in Statibus Foederatis Americae Septentrionalis Nostri Delegati A p o s t o lici, favorabili v o t o , praefati Oregonopolitani Archiepiscopi oblatas preces
excipiendas censuimus. Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, quorum
interest vel eorum qui sua interesse praesumant consensu, civitatis Oregonopolitanae iura episcopalia praesentibus Litteris supprimimus ac suprema
Nostra auctoritate Portland urbem in civitatem episcopalem archidioecesis
erigimus et constituimus; archidioecesim ipsam deinceps Portlandensem
in Oregon appellandam volumus ac eidem Portland civitati iura omnia ac
privilegia, honores ac praerogativas concedimus, quibus ceterae in America^
Septentrionali sedes episcopales gaudent ac fruuntur. Ecclesiam vero Conceptioni Immaculatae Beatae Mariae Virginis dicatam, in eadem urbe
Portland exstantem, in metropolitanam eiusdem archidioecesis Portlandensis in Oregon erigimus et in ea sedem archiepiscopalem constituimus atque
eidem ecclesiae attribuimus universa bona et reditus, quae ad metropolitanam ecclesiam Oregonopolitanam, qua talem, pertinebant.
Volumus autem ut harum Litterarum transumptis, etiam impressis,,
manu tamen alicuius Notarii publici subscriptis ac sigillo alicuius viri in
ecclesiastica dignitate v e l officio constituti munitis, eadem prorsus tribuatur fides, quae hisce Litteris tribueretur, si exhibitae vel ostensae forent.
N o n obstantibus* quatenus opus sit, regulis in synodalibus, provincialibus,
generalibus constitutionibus et ordinationibus Apostolicis et quibusvis
aliis E o m a n o r u m Pontificum Praedecessorum Nostrorum dispositionibus
ceterisque contrariis quibuscumque, etiam speciali mentione dignis. Nemini
autem quae hisce Litteris Nostris decreta sunt infringere vel eis contraire
liceat. Si quis vero ausu temerario h o c attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli Apostolorum eius, se
noverit incursurum.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, anno Domini millesimo nongentesimo vigesimo o c t a v o , die vigesima sexta mensis Septembris, P o n tificatus Nostri anno septimo.
FR. A N D R E A S CARD. F R H W I R T H ,
S. R. E. Cancellarius.

C A R O L U S CARD. P E R O S I ,
S. C. Consistorialis a Secretis.

Decanus Collegii Protonotarium Apost.


Alfonsus Carinci, Protonotarius Apostolicus.
Ioseph Wilpert,

Loco >~< Plumbi

Reg. in Cane. Ap., vol. XXIX, n.

S - M, Riggi.

Acta Pii PP. XI

651

LITTERAE APOSTOLICAE

DELEGATIONIS APOSTOLICAE A E G Y P T I IURISDICTIO E X T E N D I T U R AD TERRITORIA PALAESTINAE, TRANS JORDANIAE ET I N S U L A E CYPRI.

PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Romani Pontifices, qui, utpote Beati
Petri successores, supremam in Ecclesia potestatem exercent, vigili iugi cr studio in locorum, qui longinqui atque a R o m a n o centro dissiti sint,
necessitates parandas tuendasque incumbunt. Id igitur N o s quoque in banc
Petri cathedram, B e i gratia, evecti, ut felici ac prospero Ecclesiae regimini prospiciamus, quantum in D o m i n o possumus satagimus. Quapropter
c u m varias ob rationes peropportunum videatur Palaestinae, Transjordaniae et insulae Cypri territoria, quae hucusque ad Delegationem Apostolicam Syriae pertinebant, ad res catholicas inibi provehendas, a praefata
Syriae Delegatione separare, ut eadem in posterum sub Delegati Apostolici Aegypti iurisdictionem subiiciantur: N o s , omnibus rei momentis attento
ac sedulo studio perpensis c u m venerabibs fratribus Nostris Sanctae
Romanae Ecclesiae Cardinalibus, qui pro Ecclesia Orientali negotiis praepositi sunt, audito quoque hodierno Syriae Delegato Apostolico Nostro,
haec quae infrascripta sunt decernenda censuimus. Nimirum ex certa
scientia ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore, Palaestinam, Transjordaniam et Cypri insulam a Delegatione Apostolicae Syriae separamus,
easdemque sub potestatem subiicimus Apostlici pro tempore exsistentis
Delegati Aegypti, qui ex nunc Delegatus etiam Apostolicus ierusalem et
Palaestinae, Transjordaniae et Cypri nuncupabitur. Propterea volumus
ut ipse novus Apostolicus Delegatus suo huiusmodi in praefatis regionibus
munere fungatur, omnibus et singulis utens potestatibus ac facultatibus,
quae huic muneri sunt propriae, atque advigilet in cuiusque ritus Ecclesiarum statum,.in eisdem regionibus exsistentium; Nos vero et hanc Sanctam Sedem de eodem statu certiores reddat.
Haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri atque obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum,
irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his, a quovis,

652

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter, attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Datum B o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Martii anno

MDCCCCXXIX,

Pontificatus Nostri octavo.

P.

CAED.

GASPARRI,

a Secretis Status.

II
INSULA

DE

HAIN

AN

IN

SINIS

IN

MISSIONEM

SUI

IURIS

ERIGITUR

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Q u o d christiani gregis b o n o utilitatibusque spiritualibus provehendis conducat, id opportune maximeque curand u m Nobis munus apostolicum suadet, quod Nobis, licet immeritis, a
divina Providentia commissum est. Quapropter c u m rogati simus ut insulam de Hainan, intra fines apostolici vicariatus de Pakhoi positam, ad
christianas res melius inibi provehendas in Missionem sui iuris erigeremus,
huiusmodi postulationibus annuendum existimavimus* Abhinc enim nonnullis annis insulam ipsam, venia a Sancta Sede impetrata, Vicarius Apostolicus de Pakhoi tunc temporis exsistens, curis concredidit Patrum Congregationis Sacrorum Cordium Iesu et Mariae, vulgo de Piepus nuncupatae;
et revera studio sollertiaque eorundem Patrum, D e o favente, catholica
religio in eadem insula haud levioris momenti incrementa habuit. Delegatus quoque Apostolicus Noster in Sinis amplissimo suo suffragio hanc
condendam n o v a m independentem Missionem commendat; ac propterea,
conlatis consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae
Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis Sacrae Congregationis de Propaganda
Fide praepositi sunt, ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris,
deque apostolicae Nostrae auctoritatis plenitudine, praesentium Litterarum
tenore, ab actuali vicariatu apostolico de Pakhoi in Sinis insulam de
Hainan, suis hodiernis limitibus constitutam, separamus, atque ex eadem
n o v a m independentem Missionem constituimus, quam eodem nomine de
Hainan nuncupandam, curis Patrum Congregationis Sacrorum Cordium,
quos laudavimus, ad Nostrum et Sanctae huius Sedis beneplacitum committimus.
H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere illisque ad quos spectant, seu spectare poterunt,

653

Acta Pii PP. XI

plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac defliiiendum, irritumque ex nunc atque inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari Contigerit. N o n obstantibus contrariis quibuslibet.
Datum E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Aprilis anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status,

III
DISMEMBRATO TERRITORIO EX VICARIATU APOSTOLICO DE TSINANFU ERIGITUR MISSIO INDEPENDENS DE CHANGTIEN IN SINIS.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei m e m o r i a m . Ut, aucto pastorum numero, christifidelium necessitatibus facilius prospiciamus concreditum Nobis divina benignitate munus apostolicum postulat; ideoque ecclesiastica ubique terrarum
territoria, quae latissimis finibus aut nimia incolarum multitudine sint
constituta, in plures propriis singulisque pastoribus concredendas partes,
data opportunitate abscindimus. Qua de caussa ultro libenterque postulationibus concedendum censuimus, quas, suffragio etiam auctas Delegati
Apostolici Nostri in Sinis, Nobis adhibuit generalis Ordinis Fratrum Minorum Minister, ut ex vicariatu Apostolico de TsinanfU, qui late patet atque
incolarum numero conspicuus est, quandam territorii partem, aliis Evangelici praeconibus committendam seiungere dignaremur. Itaque, conlatis
consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Eomanae Ecclesiae
Cardinalibus, qui negotiis Propagandae Eidei praepositi sunt, ex certa
scientia ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae aucto*
ritatis plenitudine, praesentium Litterarum

vi,

ab

hodierno vicariatu

apostolico de Tsinanf u nuncupato sequentes partes seiungimus, quae


videlicet constant subpraefecturis civilibus, quarum haec sunt nomina:
de Suimin, Loling^ Yangsin, Eaifeng (vel: Wuti),
sing,

Tsingcheng,

Putai,

Tsitung,

Changshan,

Chanhwa, Pirihsien, Lit*

Ewntai,

Tsowping,

Tze*

chwan, easdemque in n o v a m Misionem sui iuris erigimus et constituimus.


N o v a m vero huiusmodi Missionem independentem, cui nomen facimus
de Changuen, Ordinis Fratrum Minorum curis ad Nostrum et Sanctae huius
Sedis beneplacitum in D o m i n o committimus. Contrariis non obstantibus
quibuslibet.

654

Acta Apostolicae'Sedis - Commentarium Officiale


Haec statuimus, dcernent

praesentes Litteras firmas, validas atque

efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent, sive pertinere poterunt,
plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc atque inane fieri, si quidquam secus super bis, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter, attentari contigerit.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x v i
mensis Aprilis, anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

IV
DE MECHLINIENSI INSTITUTO MUSICAE SACRAE PROVEHENDAE
PIUS P P . . X I
Ad perpetuam rei memoriam. Quantopere Nobis recta liturgici cantus ac musicae sacrae institutio cordi sit, vel. ex iis perspici licet, quae
recens per Constitutionem Apostolicam Divini cultus sanctitatem decrevimus ac statuimus. Siquidem omnino compertum habemus cum ad salutares cogitationes piosque motus in adstantium animis excitandos, tum ad
augendam sanctissimorum Ecclesiae rituum maiestatem, plurimum valere
ac posse sacros concentus, si m o d o rite adhibeantur, varia supplicationum
verba superno quasi fulgore illuminando. Quapropter quotquot data opportune opera, nobilissimum eiusmodi disciplinam provehunt, debita eos honestare laude consuevimus. Iamvero cum nuper didicerimus

Institutum

Mechliniense musicae sacrae provehendae, quod dilectus filius Iulius Van


Nuffel scite prudenterque moderatur, in eo esse ut quinquagesimum agat
celebretque annum, ex quq feliciter initium cepit, temperare Nobis non possumus quin laetitiam moderatoris ceterorumque, qui ad Institutum ipsum
pertinent, participando augeamus, eisdemque de promeritis, neque paucis
sane neque levioris momenti, comparatis vehementer gratulemur. Id enim
illis laudi dandum, omni scilicet contentione curavisse ut, quae a Nobis et
a decessoribus Nostris hoc in genere praecepta sunt, ad effectum apposite
diligenterque adducerentur, atque eo continenter spectasse ut alumnorum
animi, ad exquisitum bonorum artium sensum atque iudicium instituti,
ad christianae etiam vitae usum conformarentur ac pleniore catholicae
Ecclesiae doctrina, sacrarum quidem disciplinarum omnium effectrice ac
fundamento, imbuerentur. Ut igitur huiusmodi frugiferum inceptum impen-

655

Acta Pii PP. XI

sius quam antea, si quidem fieri potest, moderatores adiutoresque Instituti


persequantur, ex hac ipsa laudabilis eventus celebratione alacritatem sumant; eisdemque stimulos adiiciat apostolica benedictio,-quam in caelestium munerum auspicium paternaeque benevolentiae Nostrae pignus M o deratori cunctisque ipsius Mechliniensis Instituti magistris atque alumnis
peramanter in D o m i n o impertimus. Contrariis n o n obstantibus quibuslibet.
Datum E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris,- die vm
mensis Maii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

V
DISTRACTO TERRITORIO EX VICARIATU APOSTOLICO DE SEENHSIEN ERIGITUR
PRAEFECTURA APOSTOLICA DE YUNGNIEN IN SINIS, LNDIGENAE CLERO
CONCREDENDA.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Q u o d Nobis apostolicum munus sumentibus proposueramus, ut, scilicet, quantum in Nobis est, continenti cura bono
fidelium ac religioni provehendae in dissitis ab h o c catholico centro religionibus tempestive consulamus, N o s facile persuadet ut nunc votis concedamus Vicarii Apostolici de Sienhsien, qui a Nobis enixe exposcit ut quandam
e suo latissimo vicariatu partem distrahamus, eandemque in n o v a m missionem independentem constituere dignemur. Ex implorata quidem novae
missionis constitutione fructus uberiores in regione eadem divini verbi praecones percipere et catholica proinde religio incrementa suscipere poterunt;
quapropter Nos, conlatis consiliis cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis Propagandae Fidei sunt
praepositi, et praehabito v o t o venerabilis fratris Archiepiscopi titulo Theodosiopolitani, Delegati Apostolici Nostri in Sinis, motuproprio atque ex
certa scientia ac matura deberatioe Nostris, deque apostolicae Nostrae
potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore, civiles subpraefecturas de Weihsien, Tsingho, Kitseh, Kuchow,

Yungnien, Feisiang, Kwang-

ping, Chengan, Hantan, Tzechow a vicariatu apostolico de Sienhsien separamus sive dismembramus, earundemque territorium, sic per Nos seiunctum
sive separatum, in praefecturam apostolicam erigimus et constituimus, cui
nomen facimus de Yungnien. H a n c autem n o v a m praefecturam apostolicam
de Yungnien ad Nostrum et Sanctae huius Sedis beneplacitum cleri saecularis indigenae curis concredimus.

656

Acta Apostolicae-Sedis ^Commentarium Officiale


H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque

efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant, sive spectare poterunt,
nunc et in posterum amplissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super bis
a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter, attentari contigerit.
Contrariis n o n obstantibus quibuslibet.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i v
mensis Maii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status

VI
VICARIATUI APOSTOLICO DE MOGADISCIO ADIUDICATUR TERRITORIUM TRANS
JUBAM, HACTENUS AD VICARIATUM DE ZANZIBAR PERTINENS.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Quae catholicae propagandae religioni in
longinquis praesertim regionibus prospere eveniant, ea ut opportune praestemus Nos instanter admonet apostolicum munus quo in terris Dei gratia
fungimur. H o c quidem ducti consilio, c u m Vicarius Apostolicus de Mogadiscio in Africa orientali ad fidei incrementum obtinendum in territorio,
quod, trans flumen Jubae positum, vulgo Oltre Giuba nuncupatur, et ad
vicariatum Zanzibarensi pertinet, N o s humiliter roget ut territorium ipsum,
a vicariatu Zanzibarensi distractum, vicariatui apostolico de Mogadiscio
assignare dignemur, atque in id etiam consentiat Vicarius Apostolicus Zanzibarensis: N o s , omnibus rei momentis attento ac sedulo studio perpensis
cum venerabilibus fratribus Nostris Sanctae R o m a n a e Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis explendis Sacrae Congregationis Propagandae Eide praepositi sunt, haec decernenda existbnavimus. Nimirum certa scientia ac matura
deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine,
praesentium [Litterarum v i , -territorium vulgo Oltre Giuba nuncupatum a
vicariatu apostolico Zanzibarensi separamus, idemque vicariatui apostolico
de Mogadiscio ex nunc adnectimus.
Porro haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas,
atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent, sive pertinere pote>runt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse

Acta Pii PP. XI

657

ac defiindiirn, irritumque ex nunc et inane si quidquam secus super his*


quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i v
mensis Maii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CAED. GASPARRI, a Secretis Status*

VII
SEPARATO TERRITORIO A VICARIATU APOSTOLICO DE CHENGCHOW, ERIGITUR
PRAEFECTURA APOSTOLICA DE LOYANG, IN SINIS.
PIUS

PP XI

Ad futuram rei memoriam. Nobis ex alto commissum pastorale officium nih.il Nos magis sollicitat, quam ut rebus fidei propagandae provehendis, in locis praesertim habitantium multitudine ref ertis atque ab hoc catholicae religionis centro valde dissitis, omni, quo c u m D e o possumus, studio
prospiciamus. Qua re c u m Vicarius Apostolicus de Chengchow in Sinis,
suffragante quoque Nostro in Sinis Apostolico Delegato, Nos enixis verbis
rogaverit, ut e vicariatus sui territorio, satis superque amplo atque incoienti*
bus referto, pars quaedam separaretur, quae sui iuris facta, aliis Evangelii
praeconibus eommitteretur: Nos, conlatis consiliis c u m venerabilibus fratri*
bus Nostris Sanctae Eomanae Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis Propa*
gandae Fidei praepositi sunt, omnibusque rei momentis attente perpensis,
huiusmodi precibus ultro libenterque concedendum esse existimavimus.
Quae c u m ita sint, motu proprio atque ex certa scientia ac matura delibe*
ratione Nostris, deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore civiles subpraefecturas de Kunghsien, Yenshihsien,
Mengtsing,Loyang,

Sinansien,

MiencMh,

Yungning,

Teng-feng, Nanyang, Schanchow, Lingyao, Wensiang,

Yiyang,
Lushi,

Sunghsien,

Pingteng,

Tse-

you a vicariatu apostolico de Chengchow separamus, sive dismembramus.


Territorium vero h o c totum, sic separatum sive dismembratum a praedicto
vicariatu apostolico de Chengchow, in n o v a m praefecturam apostolicam
erigimus et constituimus, cui nomen facimus'de Loyang, et quam ad Nostrum
et Sanctae huius Sedis beneplacitum, curis tradimus presbyterorum Piae
Societatis Sancti Francisci Xaverii pro exteris missionibus, quam nunc
Guido Maria Conforti, Archiepiscopus-Episcopus Parmensis, qua Superior
generalis, sollerter moderatur.

658

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque

efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus


sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt, nunc
et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super bis, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. N o n
obstantibus contrariis quibuslibet.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v
mensis Maii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

VIII
TERRITORIUM SEPARATUM A VICARIATIBUS APOSTOLICIS DE PAOTINGFU ET
D E PEKING ERIGITUR IN MISSIONEM SITI IURIS, TITULO D E YTHSrEN.

PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Cum venerabilis frater Episcopus titulo
Sidymensis et Vicarius Apostolicus de Paotingfu in Sinis enixas Nobis
preces adhibuerit, ut vicariatus suus de Paotingfu divideretur, atque ex
territorio sic diviso ac separato a vicariatu praedicto n o v a ad catholicam
fidem provehendam Missio independens conderetur, presbyteris e Congregatione a Sacris Stigmatibus D. N. I. C. committenda; cumque venerabilis
frater Celsus Costantini, Archiepiscopus titulo Theodosiopolitanus, Delegatus Noster in Sinis, suum gravissimum suffragium addiderit: Nos, qui
iugiter ex apostolico munere, quo fungimur, quae rei sacrae procurationi
melius gerendae faciant atque in exploratam cedant dominici gregis utilitatem, ea paterna sollicitudine decernere maturamus, praefati Praesulis
precibus ac votis ultro libenterque concedendum existimavimus. Quae cum
ita sint, conlatis consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae
R o m a n a e Ecclesiae Cardmalibus, qui negotiis Propagandae Fidei sunt
praepositi, omnibusque rei momentis attente perpensis, motu proprio,
certa scientia ac matura deliberatione Nostris, deque apostolicae Nostrae
auctoritatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore, civiles subpraefecturas de Yihsien, Laishui, Kwangchang a vicariatu apostolico de Paotingfu separamus sive dismembramus; itemque seiungimus sive dismembramus a vicariatu apostolico de Peking districtum civilem de San Pu.
Territorium autem totum hoc, sic separatum a dictis duobus vicariatibus

659

Acta Pii PP. XI

apostolicis, in n o v a m missionem independentem erigimus et constituimus,


eui nomen facimus de Tzhsien, et quam curis Presbyterorum Congregationis a Sacris Stigmatibus D. N. Iesu Christi ad Nostrum et Sanctae Sedis
beneplacitum in D o m i n o tradimus.
H a e c mandamus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces semper exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt
nunc et in posterum plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super
bis, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Quibuslibet contrariis non obstantibus.
Datum

R o m a e apud Sanctum Petrum,

sub

anulo Piscatoris,

die

x x v m. Maii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

IX
PRAEFECTURA APOSTOLICA ISLANDIAE IN VICARIATUM APOSTOLICUM ERIGITUR.
PIUS PP. X I
Ad futuram rei memoriam. Cum ex apostolico munere, quo fungimur,
christifidelium omnium cura Nobis commissa sit, felici ac prospero eorundem spirituali regimini, quantum est positum in Nobis, vigili studio prospiciamus. Quapropter c u m compertum habeamus in praefectura apostolica Islandiae rem catholicam haud parvi momenti incrementa suscepisse,
adeo ut opportunum videatur praefecturam eandem in vicariatum apostolicum ab Ordinario, charactere episcopali aucto, regendum erigere: Nos,
omnibus rei momentis attento seduloque studio perpensis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, qui negotiis Sacrae Congregationis a Propaganda Fide praepositi sunt, precibus
quoque, quae hac super re Nobis adhibitae sunt, ultro libenterque adnuentes, haec quae infrascripta sunt decernenda existimavimus. Nirnirum certa
scientia ac matura deliberatione Nostris deque apostolicae Nostrae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore praefecturam apostolicam Islandiae, servato e o d e m nomine, in vicariatum apostolicum erigimus,
eiusdemque curam ex nunc et in posterum Ordinario charactere episcopali
ornato tribuimus.

660
;

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


H a e c statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque

efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos pertinent sive pertinere poterunt
plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super bis a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non
obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die vi
mensis Iunii anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CAED. GASPARRI, a Secretis Status*

X
ECCLESIA PAROECIALIS B. M. V. LAPURDENSIS IN OPPIDO RATHENBUEG DIOECESIS LA V ANTIN AE, TITULO ET HONORIBUS BASILICAE MINORIS AUGETUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. E d o c e t Nos venerabilis frater Episcopus Lavantinus in dioecesis suae loco Bajhenburg nuncupato ecclesiam
paroecialem exstare, quae, in honorem Beatae Mariae Virginis Lapurdensis D e o dicata, anno MDCCCCXIV soUemniter consecrata est. Ad formam basilicarum mediae aetatis exstructum idem templum altaribus

conspicuis

decoratum est ac picturis, quae, mysteria Sacratissimi Rosarii efiingentes^


parietes affabre ornant. Sacris vero functionibus peragendis ipso in templo,
congruis sacris supellectilibus praedito, clerus paroeciae ac sacerdotes,
qui degunt in proximo monasterio cisterciensi, operam sollertem ac devotam praestant; atque illuc christifideles n o n m o d o e Slovenia sed e vicinioribus etiam regionibus frequentes, peregrinorum quoque more, Virginis
Lapurdensis o p e m imploraturi, conveniunt. H a e c animo repetentes, cum
venerabilis frater Lavantinus Episcopus humillime atque enixe Nos rogaverit ut ipsam sacram aedem, sive Marianum sanctuarium Basilicae
dignitate augere de Nostra indulgentia velimus, N o s

huiusmodi votis

annuendum ultro libenterque existimavimus. Cnlatis igitur consiliis c u m


venerabilibus fratribus Nostris Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus,
qui Sacrorum R i t u u m Congregationi praepositi sunt, m o t u proprio atque
ex certa scientia ac matura deliberatione Nostris deque apostolicae Nostrae
potestatis plenitudine, praesentium Litterarum tenore perpetuumque in
m o d u m templum paroeciale sive sanctuarium, q u o d sub titulo

Beatae

Acta Pii PP. XI

661

Mariae Virginis Lapurdensis in loco Bajhenburg dioecesis Lavantinae


intra fines positum est, titulo Basilicae minoris una eum privilegiis atque
honorificentiis, quae iuxta Apostolica decreta huic titulo competunt, honestamus ac decoramus. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant sive spectare poterunt,
nune et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam secus super his
a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter, attentari contigerit.
Datum Eomae apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v n i
mensis Iunii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.

XI
TEMPLUM CATHEDRALE S. DUNSTANI, DIOECESIS CAROLIN OPOLITANAE, MOX
CONSECRANDUM, TITULO ET HONORIBUS MINORIS BASILICAE HONESTATUR.

PIUS PP. XI
Ad perpetuam rei memoriam. Edocet Nos Carolinopolitanus Episcopus centesimum annum a canonica suae dioecesis erectione proxime celebrandum esse. Faustitatis quidem ipsius occasione nova etiam ecclesia
cathedralis sollemni ritu consecrabitur, quam, ad honorem patrom* Sancti
Dunstani Deo dicatam, in Insula Principis Eduardi, ingenti pecuniae
sumptu, clerus populusque dioecesis ad luculentum exhibendum testimonium sui erga catholicam religionem amoris exaedificandam curavere.
Templum vero ipsum, uti fertur, inter alias Dominii Canadiensis cathedrales ecclesias eminet tum molis amplitudine tum operibus arte pretioque
conspicuis, quibus ornatur; illudque dioecesis christifideles cuiusvis ordinis
condicionisve frequentes ^celebrant. Nota enim sunt Nobis Carolinopolitanorum fides spectata continensque erga religionem obsequium, adeo ut
in regnum Christi provehendum propagandumque studiose sollertesque
iugiter incubuerint, hodieque incumbant, vocationes autem ecclesiasticas
religiosasque quam maxime adiuvent. Quam ob rem, cum hodiernus E!piscopus Carolinopolitanus Nos supplicibus votis deprecatus sit ut enunciatum suae dioecesis templum cathedrale ad titulum et dignitatem Basilicae
minoris evehere dignemur, hasque preces cumulet atque ornet amplissi-

662

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

miim commendationis officium venerabilis fratris Archiepiscopi titulo


Leontopolitarii, Delegati Apostolici Nostri in ditione Canadiensi, nec n o n
multorum ex Archiepiscopis vel Episcopis Canadiensibus, Nos optatis
hisce annuendum ultro libenterque existimavimus. Quare conlatis quoque
consiliis c u m venerabilibus fratribus Nostris Sanctae B o m a n a e Ecclesiae
Cardinalibus Congregationi Sacrorum Eituum praepositis, motu proprio,
certa scientia ac matura deliberatione Nostris, deque Apostolicae potestatis
plenitudine,

praesentium Litterarum

tenore perpetuumque in m o d u m ,

enunciatam ecclesiam cathedralem Carolinopolitanam ad honorem patroni


Sancti Dunstani Deo dicatam in insula Principis Eduardi, a die sollemnis
eiusdem consecrationis peragendae, dignitate ac titulo Basilicae minoris
honestamus, c u m omnibus honoribus, privilegiis, indultis, quae iuxta m o rem et apostolicas dispositiones templis h o c titulo auctis de iure competunt*
Decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper
exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere, illique ecclesiae ad quam pertinent nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex
nunc et inane fieri si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstanr
tibus quibuslibet.
D a t u m E o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i v
mensis Iunii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .

P. CAED. GASPARRI, a /Secretis Status*

XII
I:

TEMPLUM CATHEDRALE BUSCODUCENSE, IN HONOREM S. IOANNIS AP. ET EV.


HONORIBUS BASILICAE MINORIBUS DECORATUR.
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Buscducensi in civitate nunc exstat
ecclesia cathedralis in honorem Sancti Ioannis Apostoli et Evangelistae
D e o dicata, quae saeculo decimo quinto exstructa est loco sacrae aedis collapsae, quam sub eodem titulo iam a saeculo decimo tertio prima et secunda v i c e Buscoducenses exaedificaverant. Hodiernum^ templum, stylo
gothico perfectum splendidoque tholo ornatum, molis amplitudine atque
artis operum, quibus instructum est, dignitate inter totius Neerlandiae
sacras aedes fulget; c u m illud publici aerarii subsidio ac praesertim magna

Acta Pii PP. XI

66

cleri populique stipe, temporis iniuriis damnisque sartis, quibus deformabatur, nunc ad pristinum splendorem restitutum sit. Sacras functiones
peragendas ac munera paroecialia explenda canonicorum Capitulum curat
ipsa in ecclesia cathedrali, quae sacris ac divitibus abundat supellectilibus, quas magna ex parte christifideles dioecesis largitionibus suis suppeditrunt. Buscoducensem enim christifideles
frequentes

celebrant,

eoque

devote

templum ipsum cathedrale

confluunt

simulacrum

veneraturi

Beatae Mariae Virginis, quae sub titulo Dulcis Matris inibi servatur et
colitur. Ipsum ex ligno affabre sculptum simulacrum Beatae Virginis,
quae Puerum Iesum ulnis gestat, iam antiquissimis temporibus eodem in
templo exstabat, sed decimo septimo ac decimo o c t a v o saeculo, sub haereticorum imperio urbe atque ecclesia Buscoducensibus redactis, Bruxellensem in civitatem translatum est, ibique mansit, donec, religiosa in Neerlandia libertate instaurata, denuo in antiquam sedem omnium fidelium
plausu reductum est. N u n c autem c u m venerabilis frater B u s c o d u c e n s e m
Episcopus, v o t a quoque depromens canonicorum Capituli suae cathedralis
ecclesiae, enixis precibus a Nobis exposcat ut, occasione septuagesimi
quinti anni ab ipsius venerandi simulacri reditu ad suam primam sedem,;
in eamdem scilicet cathedralem Buscoducensem, titulo et dignitate Basilicae minoris honestare dignemur i d e m cathedrale templum, Nos, omnibus rebus attento seduloque studio perpensis, huiusmodi precibus adnuend u m ultro libenterque existimavimus. Quapropter, conlatis consiliis cum
dilecto filio Nostro Sacrorum Eituum Congregationis Praefecto, auctoritate Nostra apostplica, praesentium Litterarum tenore, ecclesiam cathedralem Buscoducensem in honorem Sancti Ioannis Apostoli et Evangelistae
D e o dicatam, titulo ac dignitate Basilicae minoris decoramus, omnibus et
singulis honorificentiis ac privilegiis illi attributis, quae iuxta dispositiones Apostolicas et consuetudinem probatam ecclesiis hoc titulo auctis
competunt.
Decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper
exstare ac permanere, suosque plenos atque integros effectus sortiri atque
obtinere, illisque ad quos spectant, sive spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum,
irritumque ex n u n c et inane fieri si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i x
mensis Iunii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri o c t a v o .
.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

664

EPISTOLA
AD E M U M P. D. PETRUM TIT. S. MARIAE
CARD.

TRANS T Y B E R I M S.

R. E. PRESB.

SEGURA ET SAENZ ARCHIEPISCOPUM TOLETANUM: DE CONVENTU

NATIONALI ACTIONI CATHOLICAE P R O V E H E N D A E .

PIUS PP. XI
Dilecte fili Noster, salutem et apostolicam benedictionem. Laetus
sane nuntius, Nobis haud ita pridem allatus, Matriti scilicet, in urbe Hispaniae principe, primum ex universa natione catholicorum conventum propediem celebratum iri, haud mediocri Nos, ut facile intellegitur, solacio
affecit, non modo ob feliciora illa Actionis Catholicae incrementa, quae
exinde profectura esse omnino confidimus, sed ob illam etiam studiosam
voluntatem vestram, qua, ut ipse scribis, causam Nobis antiquissimam
promovendo, communi omnium Patri, quinquagesimum sacerdotii Sui
annum celebranti, rem pergratam facere percupitis. Cuius quidem studiosae
voluntatis vestrae testimonium ut paterno excipimus animo, ita libenter,
hanc nacti opportunitatem, mentem consiliumque Nostrum, in re sane
gravissima, iterum aperire placet, pro certo habentes id et tibi, et conlegis
in episcopatu tuis fore acceptissimum, et ad felices vestrorum coetuum
exitus non parum esse collaturum. Causa agitur, ut non semel, occasione
data, declaravimus, non in se nova neque priscis Ecclesiae temporibus
ignota, quamvis nostra potissimum aetate, eius natura ac ratio satius luculentiusque explanata sit in suaque luce posita. Oritur enim suumque ducit
initium hinc ex aucta rei catholicae sospitandae ac promovendae necessitate, qua permoti sacrorum administri nullo non tempore laboris socios
ex laicorum ordine sibi adsciscere exoptarunt; illinc ex ipso agendi more
catholicorum hominum* qui, quo studiosius Ecclesiam observant ac diligunt, eo animosius operam clero navare suam percupiunt, ad Iesu Christi
Begnum usquequaque propagandam. Qua de causa Apostolus gentium in
epistula ad Philippenses (c. I V , v. 3) suos in apostolatu adiutores commemorabat, rogabatque adiuvarentur illae etiam piae foeminae quae secum
laboraverant in Evangelio. Ac saepenumero Decessores Nostri, per saeculorum decursum, christifidelium opem navitatemque advocarunt, ut iidem,
pro rerum temporumque condicion, ad christiani nominis triumphum feliciter assequendum toto pectore intenderent. Quin immo quo asperiora
Ecclesiae et consortioni hominum inciderunt tempora, eo impensius, veluti receptui canentes, fideles omnes hortati sunt, ut, Episcopis praeeun-

Acta Pii PP. XI


tibus, sancta

certarent certamina aeternaeque proximorum saluti pro

viribus consulerent .

Quodsi, ut praemonuimus, A c t i o Catholica antiquissimis coniuncta


Ecclesiae temporibus dici potest ac debet, at nostra hac aetate rationem
et viam sibi propriam, ad normas quidem praescriptionesque a proximis
Decessoribus Nostris atque a Nobismet ipsis datas, ut omnes norunt,
adepta est. Siquidem, iam inde ab inito Pontificatu, in Litteris Encyclicis
Ubi arcano publice ediximus ipsam non alio prorsus spectare, nisi ut christifideles hierarchicum Ecclesiae apostolatum q u o d a m m o d o participent;
quam quidem sententiam Nostram pluribus documentis subinde datis,
confirmatam voluimus, id, inter alia, declarantes, eos videlicet, qui Actionis Catholicae incrementa provehant, singulari prorsus Dei gratia ad
eiusmodi munus vocari, quod a sacerdotali munere haud longius abest,
cum A c t i o Catholica nihil demum sit aliud, nisi christifidelium apostolatus, qui, ducibus Episcopis, adiutricem Ecclesiae Dei operam praestant, et
2

pastorale eius ministerium q u o d a m m o d o c o m p l e n t . Quapropter.dilucide


apparet, dilecte fili Noster, quam m a g n a m A c t i o Catholica v i m dignitatemque habeat; eamdemque palam est nostris hisce temporibus non tam
esse consentaneam, quam omnino necessariam. Attamen, ut eius natura
luculentiore, quo fieri potest, m o d o eniteat atque emergat, placet hic ea,
iterando, revocare, quae ad dilectum filium Nostrum Adolfum Bertram,
Episcopum Wratislaviensem, hac eadem de causa, haud ita multo ante
scribebamus: N e q u e enim Actio Catholica in eo tantum consistit, ut
homines suae quisque christianae perfectioni studeant, quod primarium est
atque praecipuum, sed etiam in verissimo apostolatu catholicis cuiusvis
ordinis communi, quorum sensus atque opera c u m iis quibusdam quasi centris sanae doctrinae et multiplicis actuosique laboris cohaereant, quibus rite
legitimeque constitutis Episcoporum demum adest ac suffragatur auctoritas. Christifidelibus igitur, qui sic coiverint atque in unum coaluerint, ut
ad nutum Hierarchiae ecclesiasticae praesto sint, sacra ipsa Hierarchia
quemadmodum mandatum impertit, sic incitamenta et stimulos adiicit.
Iamvero, haud aliter ac mandatum Ecclesiae divinitus commissum, ipsiusque hierarchicus apostolatus, Actio eiusmodi non externa prorsus sed spiritualis, non terrena sed caelestis, non politica sed religiosa dicenda
est. Verumtamen eam ipsam iure meritoque socialem dixeris, cum id sibi
propositum habeat, ut Christi D o m i n i R e g n u m proferat, q u o quidem proferendo,

cum summum

omnium b o n u m societati

Acquiritur,

tum

cetera

quaeruntur bona, quae ab illo proficiscuntur, ut sunt quae ad statum Civi1

Epist.
Epist.

Quae Nobis, ad Card.. A . Bertram, Episc. Wratislavien.


Cum ex epistola, ad Card. J. Van Roey, Archiep. Meclinien.

ACTA, vol. XXI, n. 14. 2-12-929.

45

666

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tatis pertinent et politica vocantur, scilicet bona non privata ac singulorum propria, sed civibus omnibus communia: id autem omne A c t i o Catholica ita potest ac debet assequi, si, Dei Ecclesiaeque legibus modeste parendo, a civilium studiis partium sit prorsus aliena.

Verum, ut omnis, quoad fieri potest, ambigendi caussa removeatur


id, h o c loco declaratum perspectumque volumus, sodalicia scilicet illa
quae, cum proposita atque incepta sua ad rehgionis praecepta et ad
peculiaria Actionis Catholicae instituta conforment, eo profecto spectant,
ut cives, vel in rebus oeconomicis, vel in suo cuiusque obeundo munere
adiuvare enitantur, oportere omnino, ut, in iis rebus, quae ad.Actionis
Catholicae proposita pertinent, et eidem subsint et ad christiani apostolatus
opera inserviant; at tamen j q u o d ad incepta dumtaxat oeconomica attinet,
suam propriam agendi rationem in se ipsamet recipiant, de eademque
ipsamet tantummodo respondeant. Quibus positis, consequens est sacros
Ecclesiae pastores eiusmodi sodaliciis deesse, pro suo offici, non posse;
quin i m m o sollerti vi sua, efficacique appulsu ita ea prosequantur oportet,
ut ad catholicae rehgionis instituta atque praecepta, maiore, qua fieri
potest, diligentia informentur. E a d e m prorsus de caussa, A c t i o Catholica
e u m fruatur ipsamet utilitatibus, quas sodalicia religiosa dumtaxat et
oeconomica sibi pepererint, tum ea adiuvabit fovebit que id efficiendo, ut
non m o d o consensio ac benevolentia, sed etiam adiutricis operae praesidium utrimque intercedat, eo quidem cum Ecclesiae et humanae societatis
2

emolumento, quod facile conficitur . Itidem, ex iis, quae adhuc de Actione


eiusmodi exphcavimus, liquido patet eam, c u m ex ipsa natura sua civilium
partium studiis minime implicetur, intra angustos factionum fines c o m pelli nequaquam posse. Cui quidem gravissimae praescriptioni quamvis catholici homines, pro suo officio, obtemperare debeant, non iidem tamen a
politicis rebus pertractandis et a publicis obeundis muneribus idcirco prohibentur, d u m m o d o opera cuiusque sua a christianae doctrinae praeceptis ne
dissentiat; quin i m m o nihil prorsus vetat, quominus christifideles in civiles
etiam partes, pro suo iudicio coalescant, quae quidem caussam dumtaxat
agant Dei Ecclesiaeque legibus nulla ex parte repugnantem.

Ceteroqui,

quamquam, ut diximus, A c t i o Catholica a civilium studiis partium se


omnino abstinere debet, nihominus ad commune Societatis bonum magnopere conferet, c u m catholicae religionis praecepta, publicae quidem prosperitatis firmamentum et columen, quam latissime in usum deducendo, tum
ad christianam vitae perfectionem sodalium animos tam alacriter excitando,
ut iidem, quasi sacra facta phalange, non m o d o Ecclesiae sed civilis etiam
1

Epist. Quae Nobis ut supra.

Ibid.

Acta Pii PP. XI

667

ac domesticae consortionis utilitates et c o m m o d a animose provehant atque


tueantur. Quodsi, aliquotiens, politicarum rerum agitatio ad religionem
etiam christianosque mores quovis m o d o pertineat, Actionis Catholicae
est v i m auctoritatemque suam ita interponere, ut catholici concorditer o m nes, peculiaribus partium studiis consiliisque posthabitis, Ecclesiae animarumque emolumenta unice prae oculis habeant operaque sua provehant.
Quod est reliquum, quemadmodum, ut diximus, A c t i o Catholica propriam habet naturam et proprium, q u o d exsequi debeat, propositum, idque
tamen multiplici bonorum genere constans, sic una in coetus omnes temperatione ordinationeque

dirigatur ut suam

quisque operis atque instituti

rationem sancte custodiat, ac simul omnes rectoribus ab ecclesiastica sibi


Hierarchia datis concorditer obtemperare sollemne sanetumque habeant.
Huiusmodi enim Actionis est quasi magnam instruere proborum civium
cohortem hominum videlicet ac mulierum, praesertim iuvenum utriusque
sexus qui profecto nihil habeant antiquius, nihil optatius, quam ut sacrum
Ecclesiae ministerium q u o d a m m o d o participent, eademque duce ac magistra, Iesu Christi regnum, privatim publice, propagare animose contendant,
Quod quidem A c t i o Catholica tum feliciter assequi potest, ut facile intellectu est, c u m ad christianae vitae sensum atque usum sodalium animos
effingere nititur, eos scilicet et ad solidam pietatem uberioremque caelestium rerum cognitionem excitando, et ad debitam, morum integritatem
ad actuosum animarum studium, ad arctissimamque cum Episcopis ac
Iesu Christi Vicario iunctionem pro viribus adhortando. A t q u e ad eiusmodi spiritualem institutionem ii potissimum animos viresque intendant,
qui e iuvenilibus coetibus sunt, ut religionis caritatisque operibus in exemplum praelucentes, ad futura incepta omnino instructos se comparent,
haud mediocri sane cum Ecclesiae Civitatisque profectu atque utilitate.
Praeterea, quoniam, ut monuimus, A c t i o Catholica tamquam confertissima
apostolorum acies animosa procedat oportet, ad animas suavi Iesu Christi
imperio subigendas, eadem profecto et una concordique gubernatione, et
optima omnium disciplina pollere debet. Plures enim esse, in eodem civium
ordine, ac sibi invicem adversantes, catholicorum coetus eorumque non
unam temperationem, id profecto vires elidit, concordiam dissipt, felicesque exitus praepedit aut prohibet; quod quidem omni contentione praecavendum est. - Postquam, dilecte fili Noster, causam, sane gravissimam,
omni ex parte breviter attigimus, iam nihil aliud superest nisi ut paterno
vos animo adhortemur, ut, sollerti opera vestra, magis magisque in dies
Actio Catholica apud vos floreat et pulcherrimos christiani nominis triumphos feliciter adipiscatur. Quos quidem optatos exitus facilius ipsa assequetur, si, Episcoporum incitamento sacerdotibus ultro libenterque obse-

668

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

quentibus, c u m in aliis, pluribus ac variis, sodaliciis Institutisque, in b o n u m


animarum atque in apostolatum aetati consentaneum florescentibus, tum in
singulis paroeciis, quantumfieri: poterit, christifideles, > iuvenes potissimum
utriusque sexus in succrescentes coetus coeant coalescant, religionis quidem spiritu permoti ac caelesti quodam studio incensi atque infiammati.
At prorsus non est cur n o t a t i o n i b u s diu multumque moremur, quandoquidem dilectissimae Hispanorum gentis animos probe novimus, paratos
semper non m o d o ad iussis obtemperandum Nostris sed ad optatis etiam
generose diligenterque respondendum. Novimus itidem sollertem cleri
navitatem, et apostolicum novimus Episcoporum ardorem. Videtis profecto
in quae inciderimus tempora, et quid ea a nobis veluti clamando postulent. Hinc siquidem dolemus hominum esse consortionem christiano spiritu nimium saepe destitutam ac vulgo ethnicorum more vitam traduci;
in multorum animis languescere catholicae fidei lumen adeoque et paene
restingui rehgionis sensum et m o r u m integritatem sanctitudinemque deteriorem cotidie miserrime fieri. Hunc haud mediocrem haurimus aegritudinis
causam, quod scilicet multifariam clerus nostrorum sit temporum necessitatibus impar, sive quia nimia alicubi exiguitate laborat, sive quia nonnullos civium ordines, ad quos beneficus eius intercipitur appulsus, neque
monentis voce, neque evangelicae doctrinae praeceptis, attingere potest.
Pernecesse igitur est, nostra hac aetate, omnes esse apostolos; pernecesse
est non desidem vitam degere laicos homines, sed ad ecclesiasticae Hierarchiae nutum praesto esse, eidemque ita navare operam, ut precando, se
devovendo, actuoseque allaborando, ad catholicae fidei incrementum christianamque morum emendationem magnopere conferant. Cum vero eiusmodi, pro certo, futura sint, dilecte fili Noster, quae in proximis coetibus
vestris consilia ac proposita communiter diseptabuntur, dubium prorsus
non est quin eiusmodi pariter futuri sint, laetissimi scilicet atque uberrimi,
qui inde exspectantur in Ecclesiae patriaeque vestrae utilitatem, salutis
fructus. Quod utique Nos et ex animo ominamur, et a pastorum Principe
et Episcopo animarum nostrarum opportunam o p e m deprecando, instanter imploramus.
Caelestium interea gratiarum auspex paternaeque voluntatis Nostrae
testis apostolica sit benedictio, quam c u m tibi, dilecte fili Noster, cunctoque gregi tuis curis concredito, tum iis omnibus, qui in proximo intererunt Matritensi Conventu, amantissime in Domino impertimus.
Datum Bomae,

apud Sanctum Petrum, die vi mensis

anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.


PIUS PP. X I

Novembris

Acta Pii PP. XI

* "

NOTIFICATIO

/Cum quamplurimi Orientalis Ecclesiae E m i Praelati ad Apostolicam


Sedem supplices preces instanter porrexerint, ut suis quoque Ecclesiis
provideretur per Orientalem Codificationem, Ssmus D. si. Pius div.
Prov. P p . XI super ipsa re interpellari mandavit E x c m o s D D . Patriarchas, E m o s Metropolitas, Archiepiscopos et Episcopos, ut, collatis consiliis, libere significarent quae de h o c tanti momenti negotio sentirent, simulque mentem" suam aperirent qua via et qua ratione procedendum
esset, respectu praesertim habito ad disciplinam, traditiones, necessitates
atque privilegia uniuscuiusque ritus, ut Codificatio in veram utilitatem
vergeret illarum Ecclesiarum, cleri, populique.
Quibus habitis, atque insuper ab iisdem Praelatis sacerdote pro suo
cuiusque ritu delecto, qui operam navaret ad memoratum Opus, Sanctitas Sua constituere dignata est Commissionem Cardinalitiam pro studiis,
ut aiunt, praeparatoriis Codificationis Orientalis.

Haec autem Commissio, ut sequitur, c o m p o n i t u r :


Emus ac E m u s D. Card. Petrus Gasparri, Praeses.
Emus ac E m u s D. Card. Aloysius Sincero, S. C. pro
Ecclesia Orientali a Secretis.
Emus ac E m u s , D . Card. Bonaventura Cerretti.
Emus ac E m u s D. Card. Franciscus Ehrle.
Emus D. Hamletus Ioannes Cicognani, S. C. pro E c c l .
Orient. Adsessor, a Secretis.

670

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA 88. CONGREGATIONUM


SUPREMA SAGRA CONGREGATIO S. OFFICII

DECRETUM
DAMNATUR LIBER

ERNESTI

MICHEL CUI

TITULUS:

POLITIK AUS DEM

GLAUBEN .

Feria IV, die 30 Octobris 1929


I n generali consessu Supremae Sacrae Congregationis Sancti Officii,
E m i ac E m i D D . Cardinales, rebus fidei et morum tutandis praepositi,
praehabito D D . Consultorum voto, damnaverunt atque in Indicem librorum prohibitorum inserendum mandarunt librum cui titulus:
Ernst Michel,

Politik aus dem Glauben. Eugen Diederichs Verlag in

Jena, 1926.
Et in sequenti Feria V, die 31 eiusdem mensis et anni, Ssmus D. N.
D. Pius divina Providentia P p . X I , in solita audientia E. P. D. Adsessori Sancti Officii concessa, relatam Sibi Emorum Patrum resolutionem
approbavit, confirmavit et publicandam iussit.
Datum Bomae, ex Aedibus Sancti Officii, 11 Novembris 1929.

A. Subrizi, Supremae S. C. S. Officii Subst. Notarius.

SACRA CONGREGATIO
ERO

ECCLESIA O R I E N T A L I
DECRETUM

DE SEMINARIO A S, ANNA NUNCUPATO PRO MELCHTTIS

Seminarium a Sancta Anna nuncupatum, auctoritate S. Sedis in urbe


Hierosolymitana erectum, per decretum Sacrae Congregationis de Propaganda Fide pro negotiis rit. orient. Insignem Sacram Aedem diei 18 Martii 1882, plurima, eaque eximia, beneficia contulit in Patriarchatu et

S* Congregatio pro Ecclesia Orientali

671

Ecclesia Melchitarum. Cum vero, progrediente aetate, quaedam difficultates


exortae fuerint, ac dubia proposita circa applicationem articuli sexti citati
decreti, Summus Pontifex Pius divina Providentia Pp. X I , qui idem Seminarium singulari amore et benevolentia prosequitur, rem diligenti studio
pertractandam iussit auditis interesse habentibus; atque praesenti decreto
Sacrae

Congregationis pro Ecclesia Orientali, statuit ac decernit ut haec,

quae sequuntur, omnino serventur.


1. Firmo manente decreto Insignem Sacram Aedem et iis quae ibidem statuta sunt, declarat a. 6, ita intelligendum esse, ut Seminarium
immediate dependeat a S, Sede, seu a Sacra Congregatione pro Ecclesia
Orientali, quae ad idem munus seu officium iurisdictionis exercendae in
Seminarium delegat seu deputat Delegatum Apostolicum Palaestinae pro
tempore exsistentem.
2. Seminarii cura commissa est Congregationi Missionariorum Africae,
qui vulgo audiunt Pres Blancs.
3. Eectorem Seminarii eligit Sacra Congregatio pro Ecclesia Orientali,
ex tribus sacerdotibus dignis atque idoneis, doctrina, virtutibus et prudentia praestantibus, e Congregatione Missionariorum Africae, ad praesentationem Superioris generalis eiusdem Congregationis, auditis Delegato
Apostolico Palaestinae et Domino Patriarcha Antiocheno Melchitarum, cui
primum, per eumdem Delegatum, peracta electio notificabitur.
4. Rector Seminarii constituitur ad sexennium; et hoc tempore exacto,
poterit ad id munus iterum adsumi. Mutatio Rectoris ante expletum sexennium uni Sacrae Congregationi pro Ecclesia Orientali reservatur.
5. Novus Rector, cum primum ei licebit, Dominum Patriarcham ceterosque Ordinarios personaliter adibit, ut eis debituni obsequium praestet.
6. Patres Missionarios qui in dirigendo Seminario Rectori praesto sint,
vel in eo munus docendi expleant, Superior generalis Congregationis Missionariorum Africae nominat, audito Rectore atque constitutionibus propriae
Congregationis servatis; iidem vero approbandi sunt a Delegato Apostolico.
Ad petitionem Rectoris Delegatus Apostolicus nominabit sacerdotes
Melchitas qui litteras arabicas in Seminario tradant atque sacram Liturgiam exerceant, audito tamen eorum Ordinario, et Domino Patriarcha
Antiocheno Melchitarum.
7. Neque Rectori Seminarii, neque cuipiam e Missionariis Africae Seminario addictis, licebit eparchias Patriarchatus Melchitici perlustrare ob
causam delectus alumnorum aut aliam huiusmodi, absque venia Delegati
Apostolici, qui, si casus ferat, audiet Dominum Patriarcham.
8. Singulis:annis Rector relationem mittet ad Delegatum Apostolicum
Palaestinae de statu et conditione Seminarii, seu de eius profectu, de insti-

672

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tutione ecclesiastica, litteraria, scientifica, atque de administratione oeconomica.


Item singulis annis relationem mittet Domino Patriarchae atque Ordinariis de suorum cuiusque alumnorum indole, pietate* vocatione atque
profectui; eisque insuper indicabit qui Missionarii, quique sacerdotes melchitae in Seminario degant, quibusque officiis in eo sint addicti.
9. In alumnis admittendis Rector procedere debet de consensu Delegati
Apostolici, prae oculis habens necessitates smgularum Patriarchatus dioecesium, loca in Seminario vacantia, atque Seminarii redditus, audito a
Delegato Apostolico super iisdem necessitatibus Domino Patriarcha.
Nullus adolescens in Seminarium admittatur, nisi praesentetur vel
commendetur sive a Domino Patriarcha pro sua dioecesi particulari,
sive ab aliquo ex Revmis Ordinariis, Episcopo aut Instituti Religiosi
Superiore; vel ab iisdem in scriptis declaretur nihil obstare quominus
admittatur.
Si super alicuius admissione non omnes conveniant seu dissensus exstet,
rem dirimet Delegatus Apostolicus.
10. Feriis aestivis perdurantibus, sive Rectori Seminarii sive sacerdoti
ex Missionariis Airicae ab eo delecto, licebit adire Ordinarios locorum ad
examinandos adolescentes pro admissionem Seminarium,salvo praescripto
art. 7.
11. Alumnus in Seminarium admissus pro una eparchia, non potest
pro alia ordinari, inaudito proprio Ordinario si memoratus alumnus adhuc
sit laicus; et absque consensu in scriptis dato si sit clericus.
12. Alumnis, antequam curriculum studiorum perfecerint, non permittitur e Seminario discedere absque venia Rectoris, qui eam non dabit nisi
gravis morbi caussa, aut alicuius extraordinariae necessitatis.
Prudenti tamen Rectoris iudicio, iuxta particularem legem Seminarii,
atque audito consilio Rmorum Ordinariorum, permitti potest, ut alumni
post primum cursus theologici annum peractum, feriis aestivis, per quindecim dies apud proprias quisque familias quolibet anno degant, dummodo id eis nullo modo noceat. Reliquum vacationum tempus in suburbano
Seminarii transigant. Cum alumni extra Seminarium degunt subsunt
vigilantiae et obedientiae Ordinariorum, salvo praescripto art. 13, 14, .15.
13. Si quem alumnum sive non idoneum, sive forsan indignum Rector
iudicaverit, eum Delegato Apostolico donunciet, qui, Ordinario alumni
Certiore facto, vel decernet de alumni expulsione, vel quid sit agendum
iudicabit. In casibus vero urgentioribus* ipse Rector decernet de expulsione, certiore statim facto Delegato Apostolico atque alumni expulsi
Ordinario.

S. Congregatio pro Ecclesia Orientali

673

14. Cum alumni ad Ordines sive minores sive maiores promovendi sint.
R e c t o r Seminarii: tempestive mittat supplices ordinandorum preces ad
R e v m o s Ordinarios alumnorum proprios, ad litteras dimissoriales pro sacra
Ordinatione obtinendas. Eos R e c t o r doceat de oratorum vita, moribus,
pietate atque doctrina, simulque suum iudicium exponat.
Si quis Ordinarius litteras dirnissoriales denegaverit, et eum Ordinario
in idem non conveniat Rector, is rem definiendam committat Delegato
Apostolico, qui, omnibus perpensis, poterit ipse litteras dimissorias concedere, audito, si casus ferat j D o m i n o Patriarcha.
15. Firmis ceteris de iure vel de Consuetudine servandis, Ordo Lectoris:,
sive Anagnostae ne conferatur nisi primo cursus theologici anno completo,
Ordo Subdiaconatus, nisi expleto secundo anno. Sacer Diaconatus Ordo
ne conferatur nisi expleto tertio theologici cursus anno; tandem Sacer
Presbyteratus Ordo nulli

conferatur

ante

quartum

theologici

cursus

annum completum.
Quod si, vel servitium liturgicum Seminarii, vel aa quaepiam gravissima
causa id postulet, Delegato Apostolico facultas est permittendi ut unus vel
plures alumni, servatis servandis, promoveri possint ad sacrum Diaconatus
Ordinem post completum secundum theologici cursus annum.
16. Q u o d attinet ad rationem studiorum atque ad disciplinam Seminarii nulla notabilis immutatio fiat absque consensu Delegati Apostolici,
qui, data opportunitate, audiet R e v m u m D o m i n u m Patriarcham.
17. Ordinationes sacrae singulis annis peragentur in aedibus Seminarii
a R e v m o D o m i n o Patriarcha, vel ab Episcopo quem ipse Patriarcha, aut,
si casus ferat, Delegatus Apostolicus expresse designaverit.
In designandis Episcopis p r o Ordinibus conferendis quaedam ratio servanda suadetur, ex. gr. respectu habito ad prioritatem consecrationis Episcoporum, ad numerum ordinandorum propriorum.
De venia Delegati Apostolici Ordinarius quisque suis subditis Seminarii
S. Annae alumnis, sacrum Presbyteratus Ordinem extra aedes Seminarii,
seu in sua dioecesi, conferre poterit.
18. Firmis conventione inita inter Gallicum Gubernium et Card. Lavigerie die 30 Martii 1878 et decreto S. C. de P r o p . Fide diei 8 Februarii 1 8 7 8 ,
si quae donatio aut fundatio fiat, sive inter vivos sive mortis causa, in
favorem Ecclesiae aut Seminarii S. Annae, Delegati Apostolici est eas a c ceptare, sedulo attendendo ad mentem seu intentionem donatoris aut fundatoris, utrum nempe fiat in favorem ecclesiae S. Annae, ex. gr. ad ecclesiam reficiendam, ad quasdam functiones ecclesiasticas inibi explendas:
vel fiat pro servandis, reparandis aedificiis aut novis extruendis: vel fiat
in favorem ipsius Seminarii pro Melchitis, ex. gr. fundatio pro studiis

674

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

(vulgo

borsa di studio, seu bourse d'tude):

ideoque firmis iisdem conven-

tione et decreto^ ei diligenter curandum est, ut voluntas donatoris vel


fundatoris religiose servetur, atque, si de fundatione agatur, ea fiat in
forma etiam iure civili valida.
19. Alumnus Seminarii S. Annae, qui post susceptum S. Presbyteratus
Ordinem, Seminarium reliquerit, omnino et exclusive subest plenae iurisdictioni et obedientiae proprii

Ordinarii

et Domini Patriarchae iuxta leges

pro Melchitis. Necessitudo vero gratitudinis et venerationis gratia inter eos


qui alumni Seminarii fuerunt et Seminarii Superiores vel magistros nullo
modo plenae ac debitae Ordinariorum subiectioni noceat vel praeiudicium
afferat.
20. Sacerdotes, qui alumni fuerant Seminarii S. Annae, cum in proprias
dioeceses redierint, tenentur officia a propriis Ordinariis

ipsis

demandata

acceptare: quod si renuant, Ordinarius casum deferat ad Delegatum Apostolicum velad SacramCongregationem pro Ecclesia Orientali.
Contrariis quibuscumque minime obstantibus.
Eomae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali,
die 15 Man 1929.
ALOISIUS CARD. SINCERO,

a Secretis.

L, & S.

H.

I. Cicognani,

Adsessor.

SACKA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE

NOMINATIONES
Decreto Sacrae Congregationis de Propaganda Fide diei 31 Octobris
nuper elapsi E. D. Iosephus Zanetti nominatus Praeses (pro Italia) Pontificii Operis a Propagatione Fidei et Pontificii Operis a S. Petro Apostolo
pro clero indigena.
Item decreto eiusdem Sacri Consilii diei 22 Novembris, Rmus D. Otho
Krywald nominatus est Praeses Pontificii Operis a Propagatione Fidei pro
Hungaria.

S. Romana Rota

ACTA TRIBUNALIUM
SAGRA ROMANA R O T A

Citatio edictalis
PARMEN
NULLITATIS MATRIMONII (GODI-TOSCHI-CIARDELLI)

Cum ignoretur locus actualis commorationis Leopoldi Ciardelli in


causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. Rotae (Roma,
via della Dataria, 94) die 20 Februarii 1930, hora i l , ad concordandum
de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:

An constet de nullitate matrimonii in casu.


Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de loco commorationis praedicti Leopoldi Ciardelli curare
debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *

L. B S.

H. Quattrocolo, Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 21 Novembris 1929.

T. Tani, Notarius.

* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Leopold Ciardelli


dfendeur en cette cause, Nous le citons comparatre, par propre personne
ou par un procureur lgitimement constitu, au sige du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 25 Fvrier 1930 11 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapport,, et fixer le jour de
la cause devant la Rote.
Conste-t-il de la nullit du mariage dans ce cas?

Les Ordinaires des lieu, les curs, les prtres, les fidles ayant connaissance du lieu de la rsidence du dit M. Leopold Ciardelli, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la prsente citation.

676

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE


SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Marted, 19 Novembre 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano dinanzi all'augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei Sacri
Riti, nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i
Consultori teologi, che la compongono, hanno emesso il loro voto sopra il
dubbio del martirio e della ragione del martirio, dei segni o miracoli, del
Ven. Servo di Dio Giovanni Ogilvie, Sacerdote professo della Compagnia di
Ges, ucciso in Scozia, come si asserisce in odio alla Fede.
Marted 26 Novembre 1939, nel palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi
all'augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei
Sacri Riti, nella quale gli Emi e Rmi Signori Cardinali con i Rmi Prelati
Officiali e Consultori Teologi che la compongono, hanno emesso il loro voto
sopra il dubbio del martirio, dei segni o miracoli, dei Venerabili Servi di Dio
Giorgio Hay dock, sacerdote secolare; Giovanni Roberts, sacerdote dell'Ordine
di S. Benedetto; Arturo Bell, sacerdote dell'Ordine dei Frati Minri ; Roberto
South well, sacerdote della Compagnia di Ges; Filippo Howard, Conte di Arundel, e Compagni, uccisi, come si asserisce, in odio alla Fede.
,

SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio XI, felicemente regnante, si
degnato di nominare:
4 Settembre 1929. L ' E m o Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti, Protettore delle
Suore dei SS. Cuori di Ges e Maria (Chigwell,
Brentwood).
12 Novembre

L ' E m o Sig. Cardinale Bonaventura Cerretti,Protettore della Congregazione Camaldolese Monastica O. S. B.


13

L ' E m o Sig. Cardinale Alessio Enrico Lpicier, Protettore


delle Suore della S. Famiglia (Villefranche, Rodez)
Assistenti al Soglio Pontifcio :
12 Novembre 1929. Monsig. Cornelio Van de Ven, Vescovo di Alexandria
(U. S. A.).
'
27

Monsig. Giuseppe Amatore Velasco, Vescovo di Colima.


Protonotarii Apostolici
14
6
12

ad instar participantium:

Ottobre 1929. Monsig. Desiderio Kuzli, della diocesi di Vesprimia.


Novembre
Monsig. Giuseppe Cattaneo, della diocesi di Como.

Monsig. Pietro Giuseppe Lochman, della diocesi di Green


Bay.

Diarium 'Romanae Curiae

677

Prelati Domestici di S. S.:


11 Settembre 1928. Monsig. Dionigi Barrenechea, della diocesi di Arequipa.

Monsig. Mariano Gceres Zeballos, della medesima diocesi.


29 Dicembre

Monsig. Bruno Padilla, della diocesi di Tegucigalpa.


22 Aprile 1929. Monsig. Giuseppe Mukahy, della diocesi di Rockhampton.
21 Maggio

Monsig. Pio Raschini (Roma).


1 Luglio

Monsig. Giorgio Murphy, della diocesi di Cleveland.

Monsig. Carlo Martin, della medesima diocesi.


13

Monsig. Nicola Mar-gioita, della diocesi di Cava dei Tirreni.


24
>

Monsig. Antonio Tiirkes, della diocesi di Spira.


3 Agosto

Monsig. Francesco X. Bischoff, dell'archidiocesi di Baltimora.

>
Monsig. Edoardo L. Buckey, della medesima archidiocesi.

Monsig. Eugenio J. Connelly, della medesima archidiocesi.


Monsig. Stanislao Antonio Wachowiak, della medesima
archidiocesi.
Monsig. Giacomo F. Nolan, della medesima archidiocesi.
Monsig. Ugo J. Monaghan, della medesima archidiocesi.
Monsig. Alberto R. Smith, della medesima archidiocesi.
Monsig. Giacomo Quirin, della medesima archidiocesi.
Monsig. Pietro L. Jreton, della medesima archidiocesi.
Monsig. Bernardo M. Bogan, della diocesi di Newark.
Monsig. Matteo S. Callan, della medesima diocesi.
Monsig. Paolo T. Carew, della medesima diocesi.
Monsig. Uberto J. Behr, della medesima diocesi.
Monsig. Patrizio Guglielmo Smith, della medesima diocesi.
Monsig. Giovanni Clarence Me Clary, della medesima diocesi.
Monsig. Pietro G. Hart, della diocesi di Trenton.
Monsig. Giuseppe Agostino Me Grath, della medesima diocesi.
21

Monsig. Domenico Tardini (Roma).


29

Monsig. Andrea Gwynn, della diocesi di Charleston.


18 Settembre
Monsig. Ludovico Leone Loevenbruck, della dioc. di Nancy.
23

Monsig. Costante Claireaux, della diocesi di Chartres.


27

Monsig. Giorgio Magjerec, dell'archidiocesi di Belgrado.


30
Monsig. Vittore Huard, della diocesi di Chicoutimi.
Monsig. Giuseppe Sgmuller, dell'archidiocesi di Strigonia.
4 Ottobre
Monsig. Giorgio J. Lucas, della diocesi di Scranton.
9
Monsig. Marcello Chevalier, della diocesi di Nevers.
17
Monsig. Spirito Maria Chiappetta, dell'archid. di Milano.
21
Monsig. Carlo Maillard, dell'archidiocesi di Regina.
23
Monsig. Guglielmo J. Carrol, della diocesi di Little-Rock.
4 Novembre
Monsig. Giuseppe Froitzheim, della medesima diocesi.

Monsig. Giovanni Batt. Dugardijn, della diocesi di Bruges.


Monsig. Giovanni Edoardo Luytgaerens, dell'archidiocesi
di Malines.
Monsig. Cirillo Mahoney, della diocesi di Plymouth.
Monsig. Giulio Maria de Reg Barros, della diocesi di Nazareth (Brasile).
Monsig. Edoardo M. O'Hare, della diocesi di Toledo in
America.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

67.8

9 Novembre 1929. Monsig. Gustavo H. Rieken, della medesima diocesi.

Monsig. Francesco L. Hultgen, della medesima diocesi.

Monsig. Elmer G.. Eordogh, della medesima diocesi.


11

Monsig. Antonio Augusto Andrieu, della diocesi di Digne.

Monsig. Adriano Reynaud, della medesima diocesi.


12

Monsig. Amato Masnovo, della diocesi di Parma.


13

Monsig. Edoardo Myers, dell'archidiocesi di Westminster.


14

Monsig. Raffaele Zepeda, dell'archidiocesi di Guadalajara.


24

Monsig. Giovanni Durham, della diocesi di Fort-Wayne.


26

Monsig. Amabile Doutre, della diocesi di Lafayette.

Monsig. Alberto Giuseppe Gramers, della medesima diocesi.

Monsig. Giuseppe Peeters, della medesima diocesi.

Monsig. Giuliano Raviero Bollard, della medesima diocesi.

ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Pio X I , felicemente regnante, si
degnato di conferire :
Il Cavalierato dell'Ordine Piano:
24 Ottobre

1929. Al sig. Eugenio Trux de Rnaszk, dell'archidiocesi di


Strigonia.

La Commenda con Placca dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


24

24

Ottobre

1929. Al sig. Giacomo Me. Carthy, deH*archdiocesi di Quebec.

Al sig. Gustavo Proteau, della medesima archidiocesi.

Al sig. Eugenio P. De Blois, della medesima archidiocesi.

La Commenda dell'Ordine di S. Gregorio Magno, classe civile:


4 Novembre1929. Al sig. Carlo J. Jewett, della diocesi Little-Rock.
6

Al sig. Giulio Schmutzer, del vicariato apostolico di Batavia.


7

Al sig. Leonardo Enrico Van Romunde, dell'archidiocesi


di Utrecht.
9

Al sig. Melchiorre Bracco, dell'archidiocesi di Torino.


14

Al Sig. avv. Luigi Jalenques, della diocesi di Clermont.


21

Al sig. Corrado Rehling, della diocesi di Gi varino.

Al sig. Michele Boon, dell'archidiocesi di Malines.


22

Al sig. Teodoro Guglielmo Van Niekerk, della diocesi di


Harlem.
'
La Commenda dell'Ordine di S. Silvestro Papa:
8 Novembre 1929. Al sig. Domenico Galbani, della diocesi di Novara.
9

Al sig. Leonardo Guazzone, dell'archidiocesi di Torino.


18

Al sig. avv. Alessandro de Borso, della diocesi di Belluno.


19

Al sig. avv. Salvatore Persichetti (Roma).

Diarium Romanae Curiae

Il Cavalierato

dell'Orarne

di

S.

Silvestro

Papa :

31 Ottobre 1929. Al sig. Giovanni Lagnino, delFarchidiocesi di Torino.


4 Novembre
Al sig. Nazareno Cerqua (Roma).
7

Al sig. Alessandro Coha, della dicesi di Ivrea.


11

Al sig. Bernardino Silj (Roma).


22

>>
Al sig. Sciamas Matteo Jacoub, del Patriarcato di Bagdad.
30

Al sig. Paolo Federici (Roma).

Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XI, felicemente
regnante, si degnato di nominare:
Camerieri
24

Luglio

Segreti

Soprannumerari

di

S.

S.:

1929. Monsig. Giuseppe Gonalves di Rezende, dell'archid. di Rio


Janeiro.
28
Monsig. Custodio Rodrigues Bandeira* della diocesi di Cafelandia.
12 Agosto

Monsig. Pasquale Pennacchio, dell'archidiocesi di Gaeta.

Monsig. Giulio Hevey, dell'archid. di S'trigonia.


18 Settembre
Monsig. Francesco Pipparelli, della diocesi di Chiusi.

Monsig. Giuseppe Carlo Marinho, della diocesi di Nazareth


(Brasile).
Monsig. Giovanni di Mata Amarai, della medesima diocesi.

Monsig. Vittorio Morando, della diocesi di Ceneda.


23

Monsig. Giuseppe Foltran, della medesima diocesi.

Monsig. Roberto Schmitt, della diocesi di Treviri.


30

Monsig.
Francesco Hamm, della medesima diocesi,

Monsig.
Giovanni
Schlich, della medesima diocesi.

Monsig.
Alberto
Schtte,
della diocesi di Mnster.
2 Ottobre
Monsig. Enrico Irmii, della diocesi di Sanse vero.
Monsig. Augusto Oster, dell'archidiocesi di Colonia.
Monsig. Federico Kirberger, della medesima archidiocesi.
Monsig. Pietro Fernandez Latasa, della diocesi di Madrid.
4

Monsig. Giovanni Gamzaragan, dell'Ordinariato degli Ar5

meni in Grecia.
10

Monsig. Giovanni Ferencick, della diocesi di Scepusio.


U

Monsig. Pio Marcucci, dell'archid. di Firenze.


12

Monsig. Giuseppe Quinter, della diocesi di Fortaleza.


Monsig. Ottavio di Castro, della medesima diocesi.
Monsig. Raimondo Monteiro Hermes, della medesima diocesi.
Monsig. Luigi di Carvalho Roche, della medesima diocesi.

Monsig. Patrizio Long, della diocesi di Clifton.


23

Monsig. Luigi Roudnicky, della diocesi di Budejovice.

Monsig. Venceslao Zelezny, della medesima diocesi.

Monsig. Giovanni Schuster, della diocesi di Brno.


Monsig. Metodio Hsek, della medesima diocesi.
Monsig. Venceslao Uhyrek, della medesima diocesi.
Monsig, Francesco Korec, della medesima diocesi.
d

Acta Apostolicae.Sedis - Commentarium Officiale

680

23 Ottobre 1929. Monsig. Francesco Adamec, della medesima diocesi.


5 Novembre

Monsig. Marcantonio Leonardi, della diocesi di Acireale.

>>

Monsig. Saint Glaire Joseph Peoples, della diocesi di Little

. -Rock.

11

12

Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.

Alberto L. Fletcher, della medesima diocesi.


Oliviero B. Clarendon, della medesima diocesi.
Giacomo Patrizio Moran, della medesima diocesi.
Francesco J. Macelwaine, della diocesi di Toledo,
Ohio.

Monsig. Massimiliano J. Walz, della medesima diocesi.


Monsig. Ildefonso N unes de Oliveira, dell'archidiocesi di
S. Salvatore della Bahia.

Cameriere Segreto di Spada e Cappa Soprannumerario di S. S.r


4

Luglio

1929. 11 sig. Ladislao Batthyny, della diocesi di Sabaria.


Camerieri d'onore in abito paonazzo di S. S.:

18 Agosto
10 Settembre
4 Ottobre

11

23

25

1929. Monsig. Carlo Fontana, della diocesi di Massa-Carrara.

Monsig. Domenico Balbi, della diocesi di Faenza.

Monsig. Carlo Sebestyen, della diocesi di Cinque Chiese.

Monsig. Ludovico Meyer, della medesima diocesi.

Monsig. Adalberto Magyar, della medesima diocesi.

Monsig. Giulio Bianconi, della diocesi di Sezze.

Monsig. Giovanni Scheck, dell'archidiocesi di Vienna.

Ermanno Fink, della medesima diocesi.

Monsig. Giorgio Calabro, dell'archidiocesi' di Reggio Calabria.

Monsig. Francesco Priolo, della medesima archidiocesi.


5 Novembre
Monsig. Angelo Termine, della diocesi di Piazza Armerina.
Camerieri d'onore di Spada e

12 Agosto
23 Ottobre

Cappa Soprannumerari di

S. S.:

1929. Il sig. Angusto Lempicki, della diocesi di Sandomir.

Il sig. Mario Caruana (Malta).

NECROLOGIO
9 Settembre 1929. Monsig. Trudone Jans, Vescovo tit. di Roso.
9
Ottobre

Monsig. Antonio M. Pueyo de Val, Vescovo di Pasto.


10 Novembre
Monsig. Giovanni Battista Ricci, Arcivescovo di Ancona
e Umana.
18

Monsig. Enrico van Wetering, Arcivescovo di Utrecht.

Amans X X I - Vol. X X I

31 Decembris 1929

Sum. 16

AGTOP0S0LIGAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE

ACTA PII PP. XI

SACRUM CONSISTORIUM
I. - C O N S I S T O R I U M S E C R E T U M
Feria secunda, die 16 Decembris 1929, in Palatio Apostolico Vaticano
fuit Consistorium Secretum, in quo Sanctissimus Dominus Noster Patres
Cardinales primum allocutus est, novosque Cardinales solemniter renunciavit: deinde viduatis consuluit Ecclesiis, ut infra.
I. - ALLOCUTIO SSMI D O M I N I NOSTRI
CREATIO ET PUBLICATIO NOVORUM CARDINALIUM

VENEEABILES FE AT E ES
Amplissimus ordo vester, in consistorium rite convocatus, idcirco hodie Nobis assidet, ut, de more decessorum Nostrorum, et novos vobis conlegas adnumeremus, desideratissimos illos supplendo purpuratos Patres, qui, haud ita pridem,
terrestrem cum caelesti patria commutarunt, et nonnullis item
dioecesibus suo viduatis Antistite, pro apostolico officio, consulamus. Verum, etsi hac potissimum de causa vos huc congregan
iussimus, data tamen utimur opportunitate - quandoquidem
quinquagesimus sacerdotii Nostri annus in exitu est - ut non
quae interea inciderunt tristia vobiscum modo communicemus,
sed quae hoc temporis spatio ab Eo, cuius vices gerimus, in Nos
Ecclesiamque universam, nec pauca profecto nec minima, deACTA, vol. XXI, n. 16.

- 31-12-929.

46

682

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

fluxere beneficia, iis breviter commemoratis, in dilaudandam


grato animo Christi Iesu benignitatem vosmet ipsos, Venerabiles Fratres, Nobiscum consociemus. Quicquid enim, honore Nos
laetitiaque afficiendo, in catholici nominis utilitatem redundat,
vobis, quilateri haeretis Pontificis, parem non afferre iucunditatem id omne non potest.
Atque primum, quae memoremus, occurrunt pacta illa et
conventa cum Italiae regno inita, quorum altero discidium tandem sublatum est, quod propter violata Apostolicae Sedis iura
ademptumque sacrum Romano Pontifici Principatum usque
adhuc steterat, altero res ita utrimque compositae, ut Ecclesiae
apud nos gubernatio expeditior fieret faciliorque redderetur.
Nostis, ceteroqui, Venerabiles Fratres, agnito publice Romani
Pontificis Principatu, et Nostra incolumi vestraque dignitate,
sane maximam Nos in reliquis facilitatem exhibuisse : quod
idem non esse decursu temporis procurandae animarum saluti
obfuturum ideo putamus, quia non modo Immaculatae Virginis
Lourdensis patrocinio et Sacratissimi Cordis Iesu caritate freti
sumus, quorum in dies festos cecidit ut ea pacta conventa obsignarentur ac rata fierent, sed etiam quia filiorum ex Italia Nostrorum aequitati ac religioni haud mediocriter confidimus. Nec
aliter sperare iubent necessitudines illae, quas Italiae Rex ac
Regina, itemque Augustae Domus Principes, cum Romano Pontifice, Nos perhumaniter invisendo, publice redintegrarunt. Accesserunt praeterea, haud ita multo post, conventiones, quas
cum Lusitania, cum Romania, cum Borussia feliciter, Deo dante,
fecimus : unde quantum et Ecclesiae et Civitatibus ipsis obventurum sit commodi, vobis, Venerabiles Fratres, ut estis harum
rerum periti et Nostrorum consortes sociique laborum, facile
coniicere atque intellegere licebit.
At etiam in hunc annum Nobis faustum bene multa, singulari quadam Dei providentia,

inciderunt eventa,

quibus

auctum animorum ardorem popularemque mirifice excitatani


pietatem non sine magno solacio comperimus ac vidimus. Dicimus quartum decimum ab Archicoenobio Casinensi condito

Acta Pii PP. XI

683

saeculum, quod Benedictini sodales nihil reliqui fecerunt ut digne utilissimeque agerent, Nobismet ipsis per Legatum Nostrum
veluti praesentibus ; annum dicimus quingentesimum, postquam
Ioanna de Arc cum exercitu suo per triumphum in urbem Aureliam ingressa est : quo item Legatus Noster a latere concessit, ut,
sacris sollemnibus, quae habenda erant, praesidendo, ea faceret
augustiora. Est praeterea memoratu digna anni millesimi et centesimi celebratio, ex quo ad Sueciam sanctus Ansgarius appulit,
cuius quidem operosissimi totius Scandiae apostoli promerita
ac labores - duobus e sacro Conlegio vestro Patribus veluti
praeeuntibus, una cum compluribus episcopis et abbatibus -,
Holmiae in urbe Sueciae principe, et in insula quadam ubi noster evangelicam veritatem nuntiare coepisset, plurimi, cum
Sueciae cives, tum qui se hisce adiunxerant, a D ama, a Norvegia,
a Finnia, a Germania coe-undo, christifideles, praeclaris pii gratique animi significationibus recoluerunt. In hoc pariter tempus cecidere annus centesimus ex quo Angliae, Scotiae Hiberniaeque catholici homines religionis profitendae libertatem
adepti sunt, et millesimus postquam Venceslaus, dux Bohemiae sanctissimus, martyr occubuit. Quae autem, mirabilia
prorsus, pro sua cuiusque celebratione, sollemnia, altera Angli,
Scoti et Hiberni, altera Cecoslovachi habuerunt, ea quidem,
cum hinc de commemoranda praecipui agnitione iuris ageretur, illinc de heroe colendo qui de natione sua esset quam optime
meritus, acatholici quoque et ipsi Civitatis rectores atque optimates

participarunt.

Ut vero ad alia veniamus, cum in totum annum plenissimam admissorum veniam, ubique gentium lucrandam, mense
Ianuario ineunte largiti essemus, ad aemulanda charismata meliora, qua late patet orbis terrarum, nostrorum studium vehementer exarsit : quos inter non defuere qui, praeterquam quod
in patriae suae quisque finibus oblata sibi venia rite potiti sunt,
ob hanc sacerdotalis vitae Nostrae faustitatem - et praesides Civitatum fuere civibus exemplo - multiplicia gratulationis pietatisque suae testimonia ad Nos perferenda curarunt. Attamen

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

684

ingens fidelium numerus ex Italiae dioecesibus paene omnibus


ex aliisque, vel transmarinis, nationibus, episcoporum suorum
plerumque ductu, in almam hanc Urbem concessere, ut ad A p o stolorum sepulcra animos expiarent, Nobisque gratulaturi coram, communis Patris conspectu et alloquio fruerentur. Nec
praetereundum, ex his sane multos eam nanctos esse adveniendi
occasionem, cum scilicet beatorum caelitum honores hominibus
vitae sanctimonia conspicuis decrevimus, e quibus unum no
minatim commemorare placet Ioannem Bosco, qui per se
ipse et per ingentem alumnorum familiam Ecclesiae comparatam christianae iuvenum institutioni ita consuluit quam qui
maxime.
Sed haec quidem hactenus ; de hisce enim deque aliis, quibus abundavimus hoc temporis intervallo, solaciis longius uberiusque per Encyclicas Litteras dicemus, quas ad universos sacrorum Antistites et christifideles propediem daturi sumus.
Iamvero, ut eo redeamus unde coepimus, placet in sacrum
Conlegium vestrum lectissimos adsciscere ac cooptare viros sex,
qui, vel legationes Apostolicae Sedis apud exteras gentes praeclare obeundo, vel doctrinae laude rectaque clericorum institutione vel pastorali sua in episcopatu sollertia, se Nobis dignos
praestiterunt quos romana purpura honestaremus.
Hi sunt :
Archiepiscopus tit. Mytilenensis, Patriarcha electus Lisbonensis ;
EMMANUEL GONALVES CEREJEIRA,

EUGENIUS PACELLI, Archiepiscopus tit. Sardianus, Nuntius Apostolicus in Germania;


ALOYSIUS LAVITRANO,
CAROLUS

DALMATIUS

Archiepiscopus Panormitanus;
MINORETTI,

Archiepiscopus

nuensis ;
IOSEPH MAC RORY,
IOANNES VERDIER,

Quid vobis videtur?

Archiepiscopus Armachanus; -

Archiepiscopus electus Parisiensis.

Ia-

685

Acta Pii PP. XI

Itaque, auctoritate omnipotentis Dei, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra, creamus et publicamus S. E. E.
Gardinales

Ex Ordine Presbyterorum
EMMANUELEM GONALVES CEREJEIRA;
EUGENIUM PACELLI;
ALOYSIUM LAVITRANO;
CAROLUM DALMATIUM MINOREM;
IOSEPHUM MAC RORY;
IOANNEM VERDIER.

Cum dispensationibus, derogationibus et clausulis necessariis et opportunis. In nomine Pa^tris eit FiQ^lii et Spiritus)^
Sancti. Amen.
Eeliquum est ut vacantibus Ecclesiis episcopos praeficiamus.
II. - PROVISIO ECCLESIARUM
Itaque

Sanctissimus:

Metropolitanae Ecclesiae

Columbensi

praefecit R. D. Petrum Marque

e Congregatione Oblatorum B. M. V. Immaculatae.


Cathedrali nuper erectae Ecclesiae de Ponta Grossa,

R. D. Antonium

Mazzarotto, vicarium parochum metropolitanae Ecclesiae Curitybensis de


Paran.
Titulari f.episcopali

Ecclesiae

Sindensi,

R. D. Franciscum

Ouang,

clero vicariatus apostolici de Chungking, quem deputavit Vicarium A p o stolicum de Wanhsien.


Titulari

episcopali

Ecclesiae

Olenensi,

R.

D.

Paulum

Ouang-Ouen-

Tchen, e clero vicariatus apostolici ae Chengtu, quem deputavit Vicarium


Apostolicum de Shunking.
Titulari episcopali Ecclesiae Assiensi, R. D. Aloisium Penieaud, e S o cietate Parisiensi missionum ad exteros, quem deputavit Vicarium A p o stolicum de Pakhoi.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

686

Titulari episcopali Ecclesiae Dadimensi, R. D. Ioannem

Remiger,

ea- ,

nonicum metropolitanae Ecclesiae Pragensis, q u e m Auxiliarem concessit


E. P. D. Francisco K o r d a c , Archiepiscopo Pragensi.
Titulari episcopali Ecclesiae Rhosiensi, E. D. Iosephum Garibi Rivera,
canonicum metropolitanae

Ecclesiae

de Guadalajara, quem Auxiliarem

constituit E. P. D. Francisci Orozco y Jimnez, Archiepiscopi de Guadalajara.


Titulari episcopali Ecclesiae Lundensi,

E. D.

Iosephum Albers, paro-

chum ad S. Aloisii in civitate Cincinnatensi, quem deputavit Auxiliarem


R. P. D. Ioannis Timothei Mae Mcholas, Archiepiscopi Cincinnatensis.

Insuper alios etiam, per Apostolicas sub p l u m b o Litteras iam renunciatos Sacrorum Antistites, publicavit, nimirum:

PATRIARCHAM
Lisbonensem, Emmanuelem Gonalves Cerejeira, iam Archiepiscopum
Mitylenensem.
ARCHIEPISCOPOS
Parisiensem,

Ioannem

Verdier.

Smyrnensem,

Eduardum

Tonna.
EPISCOPOS

Limyrensem,

Alexandrum

Frison.

Ancusensem,

Saturninum Peri, iam Episcopum Ecclesiensem.

De Chilapa, Leopoldum Diaz Escobar.


Cyrenensem, Iosephum Legrand, iam Episcopum
Bellicensem,

Virgilium Bguin.

Assisensem,

Antonium

Iosephum

Dos

Santos,

Dacchensem.

iam

Episcopum

Cronsem.
Adadensem,

Ioannem

Latyszewsky,

Chomyszyn, Episcopi Stanislaopolitani.

Auxiliarem

R. P. D.

Gregorii

Acta Pii PP. XI

687

II. - CONSISTORIUM PUBLICUM


Die autem x i x subsequenti in Aula Benedictionum supra Porticum
Basilicae Vaticanae fuit Consistorium publicum, in quo Beatissimus Pater
Pontificalem rubrum Galerum solemniter imposuit Cardinalibus a se creatis et publicatis in superiore Consistorio secreto:
EMMANUELI GONALVEZ CEREJERA;
EUGENIO PACELLI;
ALOISIO LAVITRANO;
CAROLO DALMATIO MINORETTT;
IOSEPHO MAC RORY:
IOANNI VERDIER.
Interea per A d v o c a t u m Sacri Consistorii Ioannem Guasco peroratio
fiebat causae Servi Dei Dominici Savio adolescentis ex Oratorio Salesiano.

III. - CONSISTORIUM SECRETUM


Subinde in consueta Aula Consistoriali fuit Consistorium secretum, in
quo Beatissimus Pater, primum clausit os Reverendissimis Patribus Cardinalibus Gonalvez Cerejeira, Pacelli, Lavitrano, Minoretti, Miac R o r y et
Verdier, deinde sequentes proposuit Ecclesias:
Titulari episcopali Ecclesiae Minensi, praefecit R. D. Hermannum Meysing, e Congregatione Oblatorum B. M. V. Immaculatae, quem deputavit
Vicarium Apostolicum Kimberliensem in Africa meridionali.
Titulari episcopali Ecclesiae Uzalensi, R. D. Eduardum Leys, e Missionariis Africae, quem deputavit primum Vicarium Apostolicum de K i v u .
Titulari episcopali Ecclesiae Cusensi, R. P. T h o m a m Berutti, e Societate Iesu, quem deputavit Vicarium Apostolicum de Pengpu.
Titulari episcopali Ecclesiae

Vadensi,

R. D. Augustinum Tardieu, e

Societate Parisiensi Missionum ad exteras gentes, quam deputavit Vicarium Apostolicum de Quinhon.
Titulari episcopali Ecclesiae Zertensi, R. D. Iosephum Guy, e Congregatione Oblatorum B. M. V. Immaculatae, quem deputavit Vicarium A p o stolicum de Grouard.

688

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale


Titulari episcopali Ecclesiae Zuritana,

R. D. Franciscum

Iosephum

Fischer, Cubicularium honoris Sanctitatis Suae, Capituli cathedralis B o t tenburgensis canonicum, quem Auxiliarem- concessit E. P. D. Ioanni
Baptistae Sproll, Episcopo Eottenburgensi.

Insuper renuntiasse se edixit per Apostolicas sub plumbo Litteras,


Archiepiscopum Ecclesiae Ssmae Assumptionis, nuper in metropolitanam,
titulo de Paraguay omisso, evectae, E. P. D. Symphorianum Bogarm,
hactenus

eiusdem dioecesis Episcopum.

Posthaec consueto ritu et more os aperuit Beatissimus

Pater Cardi-

nalibus Gonalvez Cerejeira, Pacelli, Lavitrano, Minoretti, Mae B o r y et


Verdier, singulisque tradito Annulo caidinalitio, assignavit:
EMMANUELI GONALVEZ CEREJEIRA, titulum SS. Marcellini et Petri.
EUGENIO PACELLI, titulum SS. Ioannis et Pauli.
ALOISIO LAVITRANO, titulum S. Silvestri in Capite.
CAROLO DALMATIO MINORETTI, titulum S. Eusebii.
IOSEPHO MAC EORY, titulum S. Ioannis ante Portam Latinam.
IOANNI VERDIER, titulum S. Balbinae.
Subinde Emus ac Emus Dnus Cardinalis
instanter,

instantius

instantissime

-postulavit

Gonalvez
Pallium

de

pro

Cerejeira,
Patriarchali

sua Ecclesia Lisbonensi ; ac similiter Emus ac Emus Dnus Cardinalis


Verdier pro metropolitana

Ecclesia Parisiensi. Post eos

vero

instite-

runt pro Pallio per suos procuratores, Archiepiscopi Ssmae Assumptionis


( per evectionem sedis), Smyrnensis ac Columbensis.
Quas postulationes Sanctissimus benigno favore prosecutus est.

689

Acta Pii PP. XI

LITTERAE ENCYCLICAE
I
AD V E N E R A B I L E S FRATRES, PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS, EPISCOPOS, ALIOSQUE

LOCORUM ORDINARIOS

PACEM ET COMMUNIONEM

CUM APOSTOLICA S E D E HABENTES : DE USU EXERCITIORUM SPIRITUALIUM MAGIS MAGISQUE PROMOVENDO.

PIUS PP. X I I
V E N E R A B I L E S FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM

Mens Nostra quae fuerit quive animus, cum, ineunte


anno, extraordinarium Iubilaeum universo orbi catholico de
nuntiavimus ad anniversarium celebrandum diem quo ante
quinquaginta annos, sacerdotali consecratione accepta, rei divinae ad altare operati primum sumus, id profecto, Venerabiles
Fratres, neminem vestrum fugit. Ut enim Constitutione Apostolica Auspicantibus Nobis , die 6 Ianuarii 1929 edita, solemniter
declaravimus,

ad id consilii non tantum adducebantur ut di-

lecti filii Nostri, ingens familia christiana quam benignissimum


Dei Cor cordi Nostro credidit, communis Parentis laetitiae in
partem vocati, animorum consensione gratias Nobiscum Summo
bonorum omnium Datori agerent et haberent; verum etiam
quod imprimis arridebat Nobis iucunda spes, fore ut reseratis,
paterna liberalitate, caelestium munerum thesauris quorum dispensationi

praepositi sumus, christiana plebs felici occasione

esset usura ad fidem roborandam, pietatem perfectionemque


augendam, moresque privatos et publicos ad Evangelii normam fideliter castigandos; unde, tamquam laetissimus fructus
pacis veniaeque a Deo impetratae, pax singulorum atque societatis exspectanda foret.
1

Acta Apost.

Sedis, vol. X X I (1929), pag. 6.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium -Officiale

690

Neque haec spes ad irritum redacta est. Etenim incensa re-

b) Fructus iubilaei peracti.

ligionis studia, quibus christianus populus Iubilaei promulgationem excepit, progrediente tempore, nedum deierbuerunt, sed
ea magis magisque in dies invalescere conspeximus, opitulante
etiam Deo, qui ea rerum eventa suscitavit quae huius anni revera salutaris memoriam in omnem posteritatem propagarent.
Nos autem abunde habuimus cur laetaremur, cum magna ex
parte tam praeclaram fidei ac pietatis accessionem oculis Nostris hausissemus, conspectuque fruiti essemus tantae carissimorum filiorum multitudinis, quos libenter in Aedes Nostras
admittere et ad cor Nostrum, ut ita dicamus, peramanter premere licuit. Iam, dum impensius misericordiarum Patri grati
animi sensus exhibemus qui tot tantosque fructus in vinea sua
fundere, maturare atque congerere in huius anni piacularis decursu dignatus sit, pastoralis sollicitudo Nos movet atque impellit ad operam dandam ut ex tam secundis initiis maiora in
posterum habeantur ac permaneant emolumenta, quibus felicitati ac saluti singulorum, adeoque universae societatis, probe
consulatur.
c)

Quomodo

f T XL C111 S

vandi.

Reputantibus vero Nobis qua via quave ratione auspicati

tu

COHSOI""

huiusmodi fructus constent, occurrit decessor Noster f. r.


Leo XIII, qui, sacrum annum alia occasione indicens, gravissimis verbis, quae Nosmet ipsi in memorata Constitutione
Auspicantibus Nobis iteravimus,

fideles omnes hortatus

est ut colligerent paulisper sese, et demersas in terram cogitationes ad meliora traducerent ;

itemque animum subit

s. m. decessor Noster Pius X, qui, cum, verbo et exemplo, sacerdotalem sanctitatem continenter provexisset, annum agens quinquagesimum a sacerdotio suscepto, piissimam ad clerum catholicum Exhortationem habuit,
1

Acta Apost. Sedis, vol. X X I (1929),


Encycl. Quod auctoritate, 22

* Litt.

pretiosis atque lectissimis

pag. 6.
dec.

1885

(Acta Leonis XIIT,

vol. I I ,

pp. 175 ss.).


* Exhortatio ad clerum catholicum:

Sedis,

vol. X L I , pp. 555-577).

Haerent animo,

4 Aug. 1908

(Acta Sanctae

Acta Pii PP. XI

691

refertam documentis quibus spiritualis vitae aedificium ad non

vulgarem celsitudinem adduceretur.


Horum igitur Pontificum vestigiis ingressi, opportunum
i

AT

<
' *)

Exercmor!

Spiritualium

auximus aliquid Nos quoque praestare: auctoresque sumus ad id commendi


.

< 3 u s

ducitur.

exceilentis cuiusdam rei, e qua plurima et egregia m populum


christianum commoda profectum speramus. Usum intelligimus
Exercitiorum spiritualium, quem, nedum in utroque clero, verum etiam inter ipsa laicorum catholicorum agmina cotidie
proferri latius atque diffundi vehementer cupimus, eundemque
ceu sacri huius anni monumentum dilectis filiis Nostris relinquere placet. Quod quidem eo libentius facimus extremo hoc
quinquagesimo anno ab inito divini sacrificii ministerio. Nihil
enim iucundius obtingere Nobis potest quam memoria repetere
caelestes gratias atque inenarrabiles consortiones, quas saepe,
Exercitiis spiritualibus vacando, experti sumus; assiduitatem
quam sacris secessibus attulimus, quibus veluti totidem gradibus curriculum Nostrum sacerdotale notavimus; lucem atque
stimulos, quos ex eis hausimus ad divinum beneplacitum cognoscendum et implendum; operam denique in ea toto muneris
Nostri sacerdotalis decursu collatam ad proximos in rebus
caelestibus excolendos, tam ingenti animarum fructu atque incredibili proventu, ut in spiritualibus exercitationibus singulare aeternae salutis praesidium positum esse atque constitutum merito censeamus.
Re quidem vera, Venerabiles Fratres, non uno tantum ti-

. Exercitiorum

tulo momentum, utilitas atque opportunitas sacrorum seces- tSmf op^ortunUas,


ua

suum agnoscitur, si quis vel leviter tempora, quae nacti sumus,


perpendat.

Gravissimus quo aetas nostra urgetur morbus,

idemque fecundus maiorum fons, quos cordatus quisque conqueritur, est levitas atque inconsiderantia illa, quae homines per
devia transversos agit. Hinc perpetua ac vehemens ad exteriora
effusio, hinc inexplebilis divitiarum atque voluptatum cupiditas
quae excellentiorum bonorum desideria in animis hominum
pedetentim extenuat atque restinguit, eosdemque ita externis

u t i , i t a s

aetate potiss?mum

692

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

atque fluxis rebus implicat, ut de veritatibus aeternis, de divinis


legibus deque ipso Deo, unico rerum omnium creatarum principio et fine cogitare prohibeat: qui tamen, pro infinita bonitate
sua ac misericordia, nostris quoque diebus largissima gratiarum
copia, quantumcumque morum pravitas ubique gliscat, homines ad se allicere haudquaquam desistit. Huic autem aegritudini curandae, qua tam vehementer humana familia laborat,
quodnam praesidium atque allevamentum aptius proponemus
quam ut enrvalas istas animas atque aeternrum rerum neglegentes ad piam Exercitiorum spiritualium recollectionem invitemus? Et sane, quamvis nihil aliud Spiritualia Exercitia essent nisi brevis quidam aliquot dierum secessus quo homini, a
communi mortalium societate et sollicitudinum turba remoto,
opportunitas praeberetur non quidem vacua quiete tempus illud
transigendi, sed gravissimas quaestiones excutiendi, quae penitus humanum genus sine intermissione pulsarunt, de sua origine deque fine suo : Unde veniat et quo vadat ; profecto
nemo non dabit, ex sacris exercitationibus haud mediocres uti
litates elici posse.
Verum maiora adhuc praestant pii eiusmodi secessus ; qui,
cum hominis mentem ad elaborandum in hoc compellant ut in
ea quae cogitarit, dixerit, fecerit, intentius inquirat diligentiusque introspiciat, mirum quantum humanas facultates iuvant; ita ut in hac insigni spiritus palaestra mens ad res mature perpendendas et aequa lance librandas assuescat, voluntas
firmiter roboretur, cupiditates consilii gubernatione compriman tur, vitae humanae actio cum mentis cogitatione coniuncta
ad certam normam rationemque efficienter exigatur, anima denique nativam nobilitatem ac celsitudinem attingat, quemadmodum concinna similitudine in suo libro Pastorali Sanctus
Pontifex Gregorius declarat : Humana mens, aquae more, circumclusa ad superiora colligitur, quia illud repetit unde descendit; sed relaxata deperit, quia se super infima inutiliter
spargit .
1

Praeterea, spiritualibus commentationibus se exer-

S . G R E G . M . , Pastor., 1. I I I , adm. 15 (Migne, P. L., tom. 77; col. 73).

Acta Pii PP. XI

cens; nedum

693

in Domino suo laeta mens quibusdam silentii

stimulis excitatur et ineftabiiibus vegetatur excessibus uti sa1

pienter Lugdunensis Episcopus S. Eucherius animadvertit, verum divina liberalitate ad illud caeleste pabulum accersitur,
de quo Lactantius ait: nullus enim suavior animo cibus est
2

quam cognitio veritatis ; amque, secundum sententiam vetusti cuiusdam auctoris qui diu S. Basilius Magnus habitus est,
caelestis doctrinae schola ac divinarum artium disciplina

excipit, ubi Deus est totum quod discitur, via qua tenditur,
totum per quod ad summae veritatis notitiam pervenitur .

Hinc liquido apparet spiritualia Exercitia cum ad naturales


hominis vires perficiendas, tum maxime ad hominem supernaturalem seu christianum conformandum imprimis valere. Per
haec profecto tempora, quibus genuino Christi sensui et spiritui supernaturali, quo religio sancta nostra unice constat, tot
impedimenta ac repagula circumiciuntur, dum naturalismus
longe lateque dominatur, qui fidei firmitatem dbilitt et christianae caritatis flammas exstinguit, maximopere interest ut
homo se a fascinatione illa nugacitatis subducat quae
obscurat bona

inque beato illo secreto se abdat, ubi, cae-

lesti magisterio excultus, humanae vitae iustam aestimationem


ac pretium intelligat, in unius Dei servitio collocandae; noxae
turpitudinem horrescat; timorem Dei sanctum concipiat; terrestrium rerum vanitatem tanquam amoto velo clare intueatur ;
monitis et exemplis excitatus illius, qui e s t via et veritas et
vita ,

veterem hominem exuat, abneget semetipsum, et hu-

militate, obedientia ac voluntaria sui castigatione comitibus,


Christum induat, contendatque ut ad virum perfectum

De laud. eremi, 3 7 (Migne, P. L., tom. 5 0 , col. 7 0 9 ) .


De falsa relig., 1. I, c. 1 (Migne, P. L., tom. 6 , col. 1 1 8 ) .
M . , De laude solitariae vitae, initio (Opera omnia, Venetiis, 1 7 5 1 , tom.

S. E U C H E R . ,
LACTANT.,
S. B A S I L .

pag. 3 7 9 ) .

* Ibid.
Sap.,
5

IV, 12.

Io., X I V , 6.

Horn.,

X I I I , 14.

2,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

694

atque ad absolutam illam mensuram aetatis plenitudinis


1

Christi perveniat, de qua Apostolus loquitur, imo toto animo


nitatur ut ipse quoque cum eodem Apostolo repetere possit:
Vivo autem, iam non ego; vivit vero in me Christus .

Per

quos sane gradus anima ad consummatam perfectionem ascendit et Deo suavissime iungitur, divinae gratiae praesidio, fervidioribus precibus per illos dies atque maiore sacrorum mysteriorum frequentia copiosius impetrato.
Singularia profecto ac prestantissima sunt haec, Venerabiles Fratres, quae naturam longe supergrediatur et in quorum adeptione unice quies, felicitas, pax vera repositae sint,
quas humanus animus sitienter apptit et hodierna societas, illecebrarum aestu abrepta, incassum in incertis atque caducis
bonis avide persequendis, in vitae tumultu ac perturbatione
quaerit. E contrario, mirabilem vim pacis hominibus conciliandae eosque ad vitae sanctimoniam evehendi in Exercitiis spiritualibus inesse probe edocemur ; quod ceteroquin superiorum
saeculorum, nostraeque fortasse aetatis etiam clarius, diuturno
experimento comprobatur, cum innumeri propemodum illi, qui
sacro Exercitiorum recessu rite exculti sunt, ex eodem radicati
et superaedificati

in Christo prodierint, luce referti, gau-

dio cumulati, paceque illa perfusi quae exsuperat omnem


sensum .

Verum ex hac vitae christianae absolutione quam spiri

c) Ad e f f o r m a n t dum apostolum.

tualia Exercitia afferre in comperto est, praeter interiorem


animi pacem, veluti sua sponte alius fructus lectissimis profluit, qui in haud exiguum rei socialis commodum egregie re
dundat:

studium videlicet animarum Christo lucrandarum,

quod spiritus apostolicus nuncupari solet. Genuinus enim caritatis effectus is est, ut anima iusta, in qua Deus ex gratia insidet, mirum in modum incendatur* ad ceteros in partem vocan1

Ephes., I V , 13.
2 Galat., II, 20.
Coloss., I I , 7.
Philipp., I V , 7.
3

Acta Pii PP. XI

695

dos cognitionis et amoris infiniti illius Boni quod ipsa assecuta


est ac possidet. Iamvero, nostro hoc saeculo quo spiritualibus
auxiliis humana consortio tantopere eget, et cum remotae Mis1

sionum plagae, quae albae iam sunt ad messem , parem necessitati apostolorum curam magis magisque postulant, tum
regiones ipsae nostrae lectis-simas ex utroque Clero virorum
manus exigunt qui idonei sint dispensatores mysteriorum Dei
et densa proborum laicorum agmina qui, necessitudine arcta
cum apostolatu hierarchico coniuncti, actuosa industria eum
iuvent, multiplicibus operibus ac laboribus Actionis catholicae
sese devovendo; Nos, Venerabiles Fratres, historia magistra
edocti, sacros Exercitiorum secessus tanquam divino numine
excitata Coenacula habemus atque celebramus, ubi magnanimus quisque, divinae gratiae praesidio suffultus, facem praefer e n d u s aeternis veritatibus et Christi exemplis hortantibus,
non modo animarum pretium clare cognoscat desiderioque inflammetur earum iuvandarum in quocumque vitae statu, diligenti examine praemisso, Creatori suo sibi serviendum esse perspexerit, sed etiam christiani apostolatus ardorem, industrias,
labores, fortia facinora addiscat.
Ceterum, hanc viam atque rationem Dominus noster saepe-

n. -

Exercitia

ritualia

numero adhibuit in Evangelii praeconibus conformandis. Etenim divinus ipse Magister, qui non satis habuit longos annos in
r

Nazarethanae

domus

secessu extrahere,

antequam

gentibus

quadraginta dies in desertissima eremo traducere voluit. Quin


imo, in medio evangelicorum laborum cursu Apostolos identidem ad amicum secessus silentium invitare consueverat: Venite seorsum in desertum locum et requiescite pusillum ;

atque ex aerumnosa hac terra in caelum digressus, eosdem Apostolos discipulosque suos in Hierosolymitano coenaculo expoliri
et perfici voluit, ubi decem dierum spatio perseverantes unaniIo., IV, 3 5 .

2 M a r c ,

VI,

31.

exordio.

pleno lumine emicaret et verbo eas ad caelestia erudiret, solidos

in

eecle

historia,
n

ccie

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

696

miter in oratione digni facti sunt qui Spiritum Sanctum reciperent : memorandus sane recessus, qui primus spiritualia Exercitia adumbravit, ex quo virtute atque robore perpetuo pollens
Ecclesia prodiit, et in quo, praesente Deipara Virgine Maria pa
trocinioque suo validissimo sospitante, una cum Apostolis ii
quoque instituti sunt, quos Actionis Catholicae praecursores
merito appellaveris.
Ex eo die Exercitiorum spiritualium usus, si minus nomine
et ratione qua hodie utimur, at saltem re familiaris factus
2

est inter priscos christianos , ut S. Franciscus Salesius docuit


claraque indicia in SS. Patrum operibus reperta denuntiant.
Nam S. Hieronymus nobilem feminam Celantiam hortabatur:
Eligatur tibi opportunus et a familiae strepitu remotus locus.,
in quo velut in portum te' recipias. Tantum ibi sit divinae lectionis studium, tam crebrae orationum vices, tam firma de futuris cogitatio, ut omnes reliqui temporis occupationes hac vocatione compenses. Nec hoc ideo dicimus quo te retrahamus a
tuis : imo id agimus ut ibi discas ibique meditans qualem tuis
3

praebere te debeas . Et Hieronymi aequalis S. Petrus Chrysologus, Havennas Episcopus, notissima hac invitatione fideles
compellabat: Dedimus corpori annum, demus animae dies....
Vivamus Deo paululum qui saeculo viximus totum.... Auribus
nostris insonet vox divina : familiaris strepitus nostrum non confundat auditum.... Sic muniti, fratres, instituti sic, indicemus
bella peccatis... securi de victoria .
o)

Progrediente vero tempore, semper homines tenuit placidae

i a media ae-

te

solitudinis desiderium, ubi, remotis arbitns, anima ad res divinas intenderet : imo compertum est, quo turbulentiora incidunt
humanae societati tempora, eo vehementius a divino Spiritu
homines iustitiae ac veritatis sinentes ad secretum urgeri, ut
a corporeis cupiditatibus saepius liberi possint in aula mentis
1
2

Act., I , 1 4 .
Trait de Vamour de Dieu, 1. 1 2 , c. 8 .
Ep. 148 ad Celant., 2 4 (Migne, P . L., tom.

S. FRANC. SAL.,
S. H I E R O N T M . ,

2 2 , col. 1 2 1 6 ) .

* S . P E T R . CHRYSOLOG., serm. 1 2 (Migne, P . L., tom. 5 2 , col. 1 8 6 ) .

Acta Pii PP. XI

divinae vacare sapientiae, ubi, omni strepitu terrenarum silente


curarum, in meditationibus sanctis et deliciis laetentur aeternis .
1

Cumque providentissimus Deus in Ecclesia sua viros complures suscitasset supernis muneribus abunde ditatos vitaeque
supernaturalis magisterio conspicuos, qui sapientes normas
atque asceseos methodos probatissimas cum e divina revelatione,
tum e proprio usu, tum etiam e superiorum saeculorum experientia expresserunt, Dei providentis nutu in lucem prodierunt,
opera insignis Dei servi Ignatii de Loyola, Exercitia spiritualia
proprie dicta : thesaurus - ut ea appellabat venerabilis ille
vir, ex inclito S. Benedicti Ordine, Luddvicus Blosius, cuius sententiam affert S. Alfonsus Maria de Ligorio in pulcherrima quadam epistola de Exercitiis in solitudine peragendis - thesaurus quem Deus novissimis hisce temporibus Ecclesiae suae
reseravit et cuius merito eximiae gratiarum actiones Eidem persolvendae sunt .

Ex his spiritualibus Exercitiis, quorum laus citius in Ecclesia percrebuit, ad sanctitatis spatia alacrius decurrenda, inter
alios plures, stimulos sibi subiecit venerabilis noster ac tot titulis Nobis carissimus S. Carolus Borromaeus, qui, ut alias data
occasione meminimus, eorundem usum in clerum populum3

que di vulgavit , eaque, sedula actione sua et auctoritate, nedum aptissimis regulis ac directoriis locupletavit, sed eo usque
progressus est, ut domum conderet ubi homines ignatianis commentationibus unice excolerentur. Quam vero domum Asceterium nominavit, ea, quantum scimus, prima salutanda videtur
inter ceteras omnes quae postea, felici imitatione, ubique floruerunt.

S . L E O M A G N . , Serm. 19 (Migne, P. L., tom. 5 4 , col. 1 8 6 ) .

S . A L F . M . D E ' L I G U O R I , Lettera sull'utilit degli Esercizi in solitudine;

Opere

ascet. (Marietti, 1 8 4 7 ) vol. I I I , pag. 6 1 6 .


3

pag.

Const. Apost. Summorum Pontificum, 25 Iul. 1 9 2 2 (Acta Apost. Sed., vol. X I V ,


421).

ACTA, vol. XXI, n. 16. 31-12-929.

47

698
e)
LIARES

D O M U S PECUEXERCITIIS

HABENDIS.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Etenim cum in dies Exercitiorum existimatio in Ecclesia


augeretur, mirum quam huiusmodi domus multiplicatae sint :
quas vere peropportuna diversoria dixeris in arido huius vitae
deserto collocata, ubi, seorsim, spirituali pabulo recreantur ac
reficiuntur utriusque sexus fideles. Reapse, post immanem belli
cladem quod tam acriter humanam familiam perturbavit, post
tot vulnera quibus spiritualis civilisque populorum prosperitas
sauciata est, quis animo recenseat ingentem illorum numerum
qui, cum fallaces quas antea fovebant spes extenuari atque evanescere vidissent, terrestris posthabenda caelestibus plane intellexere, presentissimaque divini Spiritus ope ad veram animi
pacem in sacris secessibus quaerendam convolarunt? Argumento
manifestissimo omnes ii sunto, qui sive perfectioris ac sanctioris
vitae pulchritudine allecti, sivie saevissimis saeculi tempestatibus iactata, sive vitae sollicitudinibus commoti, sive mundi fraudibus ac fallaciis circum venti vel rationalismi teterrima peste
conflictati vel sensuum illecebris djeliniti, in sanctas illas aedes
sese subducentes, solitudinis quietem eo regustaverunt dulcius
quo graviores exantlarant labores, atque, caelestia retractantes,
vitam suam ad supernaturalia documenta composuerunt.

I I I . - EXERCITIA SPIRITUALIA PRO VARIIS HO-

miHum CLASSIBUS.

Nos igitur, dum grato iucunditatis sensu his praecellentis


. . . .

-r.

,.

,.

pietatis inceptis maxime laetamur, m cuius amplificatione validissimum praesidium atque subsidium contra ingruentia mala
repositam esse pro certo habemus, animum simul inducemus,
quantum in Nobis erit, suavissimo Divinae Bonitatis consilio obsecundare, ne arcana haec invitatio, Spiritus Sancti instinctu in mentibus hominum excitata, optatissima caelestium munerum ubertate privetur.

a)

P R O CURIA P O N -

Id autem libentiore animo praestamus, quod a decessoribus

tificia.

Nostris factum esse videmus. Nam iamdudum Apostolica haec


Sedes, quae verbis Exercitia spiritualia saepe commendarat,
exemplo auctoritateque sua fideles docuit, augustas Vaticanas
aedes per aliquot dies in Coenaculum meditationis atque orationis identidem convertendo : quem quidem morem haud exi-

Acta Pii PP. XI

699

guo animi Nostri gaudio ac solacio Nosmet ultro recepimus.


Atque ut eiusmodi gaudium ac solacium et Nobis et his,
qui propius a Nobis absunt, communibus ipsorum optatis satisfaciendo, comparemus, iam nunc omnia ordinari iussimus,
ut quotannis spiritualia Exercitia in hisce Aedibus Nostris
habeantur.

Vos quoque, Venerabiles Fratres, quanti Exercitia spiritualia faciatis, in comperto est : eis enim operam dedistis antequam sacris initiaremini ; eis vacastis priusquam sacerdotii plenitudo vos ornaret; subindeque, nec raro, sacerdotibus vestris
rite convocatis vosmetipsi praeeuntes, ad eadem confugitis, ut
animos vestros caelestium contemplatione reficiatis. Quod quidem praeclarum facinus dignum sane est, quod Nos debita ac
publica prosequamur laude. Neque minore commendatione or
nandos censemus Episcopos illos sive Orientalis sive Occidentalis Ecclesiae, quos una cum proprio Metropolita vel Patriarcha
nonnunquam in pium secessum, eorundem muneribus atque
officiis accommodatum, convenisse novimus. Exemplum sane
luculentissimum quod, quantum natura rei id sinit, speramus
fore ut sedula aemulatione propagetur. Neque magna fortasse
in hoc difficultas superanda erit, si secessus huiusmodi occasione illorum conventum instituantur, quos universi alicuius
Ecclesiasticae Provinciae Praesules ex officio celebrant, sive ut
communi animarum saluti provideant, sive ut quae maxime
postulare temporum conditiones videantur, dlibrent. Id quidem Nos ipsi cum Episcopis omnibus Insubris regionis peragere
constitueramus brevissimo illo spatio quo Mediolanensis Ecclesiae gubernacula tractavimus, et procul dubio illo primo regiminis anno perfecissemus, nisi arcana Divinae Providentiae
consilia aliter de humilitate Nostra statuissent.
Iure igitur persuasum Nobis est sacerdotes ac religiosos
viros qui Ecclesiae legem hac in re praevertentes, iampridem
laudabili studio Exercitia spiritualia frequentabat, in posterum eo maiore adhuc diligentia hoc sanctitatis adipiscendae instrumento usuros, quo gravius sacrorum Canonum auctoritate
ad illud impelluntur.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

700

Quare sacerdotes Cleri saecularis impense hortamur ut fideles se exhibeant in Exercitiis spiritualibus peragendis, saltem
modica illa mensura quam Codex Iuris Canonici eis praescribit; eaque ardenti suae perfectionis desiderio aggrediantur et
obeant, ut copiam illam spiritus supernaturalis sibi comparent,
quae maximopere eis necessaria est ad spirituale commissi sibi
gregis emolumentum procurandum atque magnas animarum
praedas Christo lucrandas. Hanc enim viam calcarunt sacerdotes omnes, qui, animarum salutis studio flagrantes, in proximis
ad sanctimoniae semitam dirigendis Cleroque educendo praestiterunt, quemadmodum, ut recens exemplum proferamus, cernere licet in Iosepho Cafasso, cui beatorum caelitum honores
Nosmet ipsi decrevimus. Siquidem sanctissimo viro solemne
semper fuit assiduam Exercitiis spiritualibus operam navare,
quibus in se aliisque Christi administris sanctitatem impensius
foveret et caelestia consilia cognosceret; ut cum egressus aliquando e sacro recessu, divino lumine donatus, iuniori cuidam
sacerdoti, qui eo a confessionibus utebatur, eam viam ineundam
aperte commonstravit, quae ad supremum virtutis fastigium
illum perduxit: beatum Ioannem Bosco dicimus, cui nomini
nullum par elogium.
1

Qui vero in religiosae disciplinae septis quovis titulo militant, cum quotannis sacris exercitationibus perfungi lege
iubeantur, nullum dubium est quin e sacris hisce secessibus
magnam caelestium bonorum abundantiam relaturi sint, unde,
prout cuique opus est, amplioris perfectionis haustus excipere,
praesidiaque omnia ad consiliorum evangelicorum viam alacrius ferendam sibi comparare queant, Annua enim Exercitia
mysticum lignum vitae sunt, quo tam singuli quam communitates laude illa sanctimoniae vigebunt, qua familia quaevis
religiosa floreat oportet.
2

Neque putent utriusque Cleri sacerdotes tempus spiritila-'


1

Cod. iur. can.,


Cod. iur. can.,
Gen., I I , 9.

can. 126.
can. 595, 1.

701

Acta Pii PP. XI

libus exercitationibus t r aductum in ministerii apostolici detrimentum cessurum. Scilicet audiant Sanctum Bernardum, qui
Summo Pontifici beato Eugenio III, cuius quondam magister
fuerat, scribere haud dubitabat : Si totus vis esse omnium, instar illius qui omnibus omnia factus est, laudo humanitatem,
sed si plena sit. Quomodo autem plena, te excluso? Et tu homo
es : ergo ut integra et plena sit humanitas, colligat et te intra se
sinus qui omnes recipit; alioquin, quid tibi prodest, si universos lucreris, te ipsum perdens? Quamobrem, cum omnes te habeant, esto et tu ex habentibus unus. Memento, non dico semper,
non dico saepe, sed vel interdum reddere te ipsum tibi .
1

Haud minore cura, Venerabiles Fratres, auctores sumus ut <*)

Pro l a i c i
Actionis
Cathol

spiritualibus Exercitiis apte expoliantur multiplices cohortes


Actionis Catholicae quam totis viribus provehere atque commendare non desistimus neque unquam desistemus, quippe quae
perutilis (ne dicamus necessariam) participatio laicorum ad hierarchicum apostolatum habeatur. Equidem satis verbis exprimere non possumus singularem qua perfusi sumus laetitiam
postquam accepimus ubique ferme sacrarum commentationum
peculiares series esse institutas, quibus pacifici ac strenui hi
Christi milites, praesertim vero tironum manipuli, excolantur.
Qui, cum frequentes ad eas convolent ut ad sacra proelia
Domini proelianda paratioreis promptioresque inveniantur, in
eisdem non solum subsidia ad christianae vitae formam in se
perfectius exprimendam reperiunt, verum etiam non raro arcanam Dei vocem corde percipiunt eos ad sacra munia et ad provehenda animarum lucra vocantis atque adeo ad apostolatum
plene exercendum impellentis. Splendida haec quidem caelestium bonorum aurora, quam perfecta dies brevi sequetur et
cumulabit, modo ut Exercitiorum spiritualium consuetudo latius porrigatur, prudensque peritia propagetur inter varias catholicorum, praecipue iuniorum, consociationes.
2

De consider., 1. I , c. 5 (Migne, P . L., tom. 182, col 7 3 4 ) .


Cfr. Ordine del giorno di Mons. Eadini-1'edeschi in Congr. cattol. ital. , an. 1895.
S. B E R N . ,

cae

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

702
Pro

omnibus

hominum

e)

coetibus.

Cumque nostra hac aetate temporalia bona atque ex eis


.

pullulantia vitae commode simul cum aliqua opulentia ad opifices ceterosque operam locantes haud parce defluxerint, eos in
feliciorem vitae conditionem adducendo, miserentis ac providentis Dei bonitati adscribendum est quod in vulgus quoque fidelium caelestis hic Exercitiorum spiritualium thesaurus spargitur, qui, ceu sacoma, homines contineat ne, fluxarum rerum
pondere pressi et in huius commoditates suavitatesque vitae se
ingurgitantes,

ad placita moresque materialismi

misere la-

bantur. Qua de causa iure Opera pro Exercitiis quae iam


nonnullis in regionibus sobolescunt, maximeque frugiferos ac
peropportunos Opificum secessus cum adiectis Perseverantiae sodalitiis ardenti studio ac favore prosequimur, eaque
omnia, Venerabiles Fratres, pastorali vestrae solertiae ac sollicitudini commendata volumus.
iv.
gendi

Verum, ut laeti quos narravimus fructus ex sacris exerci-

Modus pera-

exercitia

spi-

tationibus profluant, congrua sedulitate eis operam dare necesse


est; nam si tantummodo consuetudinis causa, si tarde, si osci-

ritualia,

tanter Exercitia haec peragantur, exiguum sane vel nullum


exinde emolumentum capietur.
a)
quies
bus

solitudo
ab

et

Qua de re, ante omnia opus est ut, solitudine comite, ad sa-

exteriori-

curis.

cras commentationes animus intendatur, remotis scilicet omnibus vitae cotidianae curis atque sollicitudinibus; nam ut perspicue docet aureus libellus De Imitatione Christi : In silentio
et quiete proficit anima devota . Quamquam igitur laudandas
profecto omnique pastorali industria promovendas, utpote a
Deo benedictionibus plurimis auctas, sacras commentationes
existimamus, quibus publice multitudines exerceantur, maxime
tamen Exercitia spiritualia urgemus in secreto peracta, quae
clausa vocant, quibus homo facilius a creaturarum commercio distrahitur, dissipatasque animi partes cogit ut uni sibi ac
Deo, veritatum aeternrum contemplatione, vacet.
Insuper veri nominis Exercitia spiritualia spatium aliquod
temporis, quod in eis traducatur, requirunt. Et quamquam illud
1

porL^patSm

t e m

De imit. Chr., 1. I, c. 206.

703

Acta Pii PP. XI

pro rerum et personarum ratione contrahi ad paucos dies vel


extrahi ad solidum mensem potest, nihilo secius nimis coarctandam non est, si utilitates, quas Exercitia pollicentur, captare
quis vult. Ut enim loci salubritas tunc tantum valetudinem cor< poris iuvat, cum hoc ibidem aliquantulum commoratur, ita salutaris sacrarum commentationum ars spiritui efficienter non
opitulatur, nisi illum aliquandiu exerceat.
Postremo, maxime refert ad Exercitia spiritualia rite obeunda fructumque ex eis comparandum, ut sapienti atque apposita peragantur methodo.
Porro exploratum est, inter omnes Exercitiorum spiritualium methodos quae laudabiliter admodum sanae asceseos catholicae principiis inhaerent, unam prae ceteris primas semper
tlisse, quae, plenis iteratisque Sanctae Sedis approbationibus
exornata, praeconiisque nobilitata virorum doctrina spirituali
ac sanctitate praestantium, ingentes sanctimoniae fructus quat^
tuor fere saeculorum spatio est consecuta: methodum intelligimus invectam a sancto Ignatio de Loyola, quem praecipuum
et peculiarem Magistrum Exercitiorum spiritualium appellare
placet, cuius admirabilis ille Exercitiorum liber ,

parvus

quidem mole sed caelesti sapientia refertus, ex quo sollemniter


approbatus, laudatus, commendatus fuit a f. r. decessore Nostro
Paulo III,

iam tum, ut verba itereanus Nobis antequam ad

Petri cathedram eveheremur aliquando adhibita, iam tum,inquimus, eminuit et claruit tanquam sapientissimo atque omnino
universalis normarum codex ad animas in viam salutis ac perfectionis dirigendas, tanquam inexhaustas spectatissimae aeque ac
solidissimae pietatis fons, tanquam acerrimus stimulus beneque
peritus praemonstrator ad morum emendationem procurandam vitaeque spiritualis culmen attingendum .

Cumque, ini-

tio Pontificatus Nostri, Sacrorum Antistitum universi fere


1

Bfev. Rom., in festo S. Ign. ( 3 1 Iul.), lect. 4.

Litt. Apost. Pastoralis officii, 31 Iul. 1 5 4 8 .

8.

Carlo e gli Esercizi spirituali di 8. Ignazio in:

'

S. Carlo Borromeo n e l 3 Cen-

tenario dalla canonizzazione , n. 2 3 , Stt. 1 9 1 0 , pag. 4 8 8 .

704

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

orbis catholici ex utroque ritu flagrantissimus studiis votisque


satisfacientes Constitutione Apostolica Summorum Pontificum die 25 Iulii 1922 data Sanctum Ignatium de Loyola
omnium Exercitiorum spiritualium, ideoque institutorum, sodalitiorum, coetuumque cuiusvis generis iis, qui Exercitia spiritualia obeunt, operam studiumque navantium, Patronum caelestem declaravimus, constituimus ,

fere aliud nihil praesti-

timus praeterquam suprema Auctoritate Nostra illud sancivimus quod communi Pastorum et fidelium sensu perhibebatur;
quod implicite, una cum memorato Paulo III, insignes decessores Nostri Alexander V I I ,

Benedictus XIV,

Leo XIII,

saepe Ignatianas commentationes laudibus exornantes dixerant; quod magnis praeconiis, imo ipso virtutum exemplo quas
in hac palaestra hauserant vel amplificaverant,

extulere ii

omnes, ut verba ipsius Leonis X I I I usurpemus, qui vel asceseos disciplina vel sanctitate morum superioribus quattuor
5

saeculis maxime floruerunt . Et re quidem vera : excellentia


spiritualis doctrinae prorsus a periculis erroribusque falsi my
sticismi alienae ; admirabilis facilitas Exercitia haec ad quemvis
hominum ordinem ac statum accommodandi, sive ii in coenobiis
contemplationi incumbunt, sive in saecularibus negotiis actuosam vitam traducunt; aptissima partium coagmentata; mirabilis ac lucidus ordo quo e veritatibus commentandis altera alteram excipit; documenta denique spiritualia quae hominem,
excusso iugo criminum et morbis qui moribus inhaerent detersis, per securas semitas abnegationis atque pravorum habituum detractionis,

Const. Apost.

ad suprema orationis amorisque divini fa-

Summorum Pontificum,

2 5 Iul. 1922

(Acta Apost. Sedis,

vol. X I V , ,

pag. 1922).
2

Litt. Apost.

Litt. Apost.

Cum sicut, 12 Oct.


Quantum secessus,

1647.
20 Mart.

1753; Litt. Apost.,

Dedimus sane,

16 maii 1753.
4

Epist.

Ignatianae commentationes,

8 Febr. 1900

(Act. Leonis XIII,

vol. V I I ,

pag. 373).
5

Ibid.

Epist. Apost. Pii P p . X I :

Nous avons appris,

28 Mart. 1929 ad Card. Dubois.

705

Acta Pii PP. XI

stigia perducunt; procul dubio haec omnia talia sunt, quae efficacem Ignatianae methodi naturam atque vim satis superque
ostendant Ignatianasque commentationes affatim commendent.
Restat, Venerabiles Fratres, ut ad tuendum custodiendum

-n

...

d) R e c o l l e c t i
menstrua.

que spiritualium Exercitiorum fructum, quem disertis laudibus


prosecuti sumus, eiusque salutarem memoriam refricandam,
piam consuetudinem quam veluti Exercitiorum brevem geminationem dixeris, recollectionem scilicet menstruam vel saltem
tertio quoque mense instituendam enixe suadeamus. Hic mos,
quem - placet verbis iisdem uti decessoris Nostri s. m. Pii X libentes videmus pluribus in locis inductum

atque vigere

praesertim apud religiosas communitates piosque Cleri saecularis sacerdotes, vehementer optamus ut inter ipsos laicos, quod
sane in haud exiguam eorum utilitatem cedet, inferatur, illos
potissimum qui, rei familiaris forte distent curis aut negotiis
impliciti, ab Exercitiis spiritualibus prohibeantur; his enim recollectionibus optata ipsorum Exercitiorum emolumenta aliqua
saltem ex parte supplere poterunt.
Hoc modo, Venerabiles Fratres, Exercitia spiritualia, si
ubique per omnes christianae societatis ordines diffusa diligenterque peracta sint, spiritualis regeneratio consequetur: fovebitur pietas, religionis vires alentur, frugiferum explicabitur
apostolicum munus, atque pax singulorum et societatis tandem
regnabit.
Dum, sereno caelo terraque silente, medium orbem nox subiret, in secreto, procul ab hominum frequentia, Verbum aeternum Patris, humana natura assumpta, mortalibus apparuit, insonuitque per aethereas regiones caelestis hymnus: Gloria in
altissimis Deo, et in terra pax hominibus bonae voluntatis .

Praeconium hoc christianae pacis: - Pax Christi in regno


Christi - summum apostolici cordis Nostri desiderium exhibens,
1

Exhort, ad Cler. cathol.

vol. X L I , pag. 575).


2

L u c , I I , 14.

Haerent animo,

4 Aug. 1908

(Acta Sanctae Sedis,

conclusio,

706

Acta Apostolicae Sedis

Commentarium

Officiale

ad quod studia laboresque Nostri enixe contendunt, valde animos christianorum percellet,' qui, a tumultu t a saeculi vanitatibus abstracti, in alto abditque siecreto veritates Fidei exemplaque retractaverint Illius qui mundo pacem attulit eamque
ceu hereditatem reliquit: Pacem meam do vobis.

Hanc veri nominis pacem hoc ipso die quo, divino beneficio, quinquagesimus sacerdotii Nostri annus completur, vobis,
Venerabiles Fratres, ex corde ominamur; eandemque instante
suavissima illa Nativitatis Domini Nostri Iesu Christi celebritate, quae mysterium pacis nuncupari potest, ab Eo, qui Princeps
pacis salutatus est, fervidis precibus postulamus.
Atque his sensibus, erecto in spem laetam firmamque
animo, auspicem divinorum munerum et benevolentiae Nostrae
testem, vobis, Venerabiles Fratres, et Clero populoque vestro,
hoc est universae ac dilectissimae familiae Nostrae catholicae,
Apostolicam Benedictionem peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum, die xx mensis Decembris
anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri V I I I .
PIUS PP. X I
1

Io., X V I , 27.

707

Acta Pii PP. XI

II
AD V E N E R A B I L E S FRATRES, PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS, EPISCOPOS,

ALIOSQUE

LOCORUM

ORDINARIOS

PACEM

ET

COMMUNIONEM

C U M APOSTOLICA S E D E H A B E N T E S ITEMQUE AD DILECTOS FILIOS CHRISTIFIDELES CATHOLICI ORBIS UNIVERSOS: DE ANNO SACERDOTII S U I
QUINQUAGESIMO EXACTO FELICITER ET DE PROROGATIONE IUBILAEI.

PIUS

PP. X I

V E N E R A B I L E S FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM

Quinquagesimo ante anno, cum florentes aetate, in ea ad


Lateranum Ecclesia, quae est omnium Ecclesiarum Mater et
Caput, sacerdotio aucti sumus - cuius quidem recordatione rei
tangimur, hisce praesertim diebus, recreamurque suavissime -,
nullo pacto cuiquam, nedum Nobis, coniicere licuisset, arcano
divini Numinis consilio humilitatem Nostram eo usque evectum iri, ut templum id ipsum romani episcopatus Nostri cathedrale aliquando nancisceremur. Qua in re si Christi Iesu Pastorum Principis summam erga Nos indulgentiam demisso agnoscentes animo demiramur, fiet profecto nunquam, ut beneficia,
quibus Ipse Vicarium in terris suum, etsi immerentem, in supremi Pontificatus decursu frui adhuc iussit, sat digne praedicemus, eo magis, quod iis quasi in cumulum accessit, ut quinquagesimus a suscepto sacerdotio annus solaciis Nobis omnibusque
affluens laetitiis verteretur. Qui quidem annus, quantum in Nobis erat, praecipuis ut ne fructibus vacuus exsisteret - scilicet ut,
fidelibus ad emendatius sanctiusque vitae institutum re vocatis
et societate hominum universa ad bona spiritus pluris facienda
salubriter excitata, Dei misericordiam in laborantem Ecclesiam
suam commoveremus -, in ipso anni limine, reserandis caelestis
veniae gratiaeque thesauris, alterum veluti annum sacrum extra
ordinem, in Iubilaei magni modum, toti christiano orbi, paternae impulsu caritatis, indiximus. Quem vero ex hac tanta communione precum sperabamus exitum, is non solum non defuit,

708

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

verum etiam optatis cumulate Nostris, Deo dante, satisfecit.


Animo enim reputantibus quam frequentes popularis pietatis
gratulationisque acceperimus significationes, quam magnae in
catholicum nomen utilitates defluxerint quamque illustria incepta et facinora, unius anni curriculo, ad effectum deducta sint,
illud Nobis iure dicendum videtur, benignissimus Deum, a
quo omne datum optimum et omne donum perfectum

de-

scendit, tam breve aevi spatium peculiari quadam providentiae


suae nota insignire voluisse. Eiusmodi igitur beneficia, a caelo
in populi christiani commodum tam liberaliter profecta, placet
Nobis hodie paulo fusius, quasi duodecim horum mensium rationes coniecturis, commemorare, idcirco dumtaxat, ut una Nobiscum vos, Venerabiles Fratres, dilecti filii, omnipotenti bonorum omnium datori, qui temporum rerumque vices, fortiter suaviterque mortalium mulcendo animos, moderatur, debitas grates,
etiam atque etiam agatis.
Atque ut ab iis initium faciamus, quae, Apostolicam Sedem ipsumque regundae Ecclesiae munus Summo Pontifici divinitus commissum cum propius contingant, gravioris, quam
cetera, ponderis esse videntur, in memoriam omnium vestrum
nonnulla redigere opportunum putamus, quae in Encyclicis Litteris Ubi arcano primum datis scribebamus. Quo animi dolore - sic conquerebamur - in tot nationum numero, quae cum
hac Apostolica Sede amicitiae vinculis continentur, Italiam
deesse videamus, vix opus est dicere; Italiam inquimus, patriam Nobis carissimam, a Deo ipso, qui rerum omnium temporumque cursum atque ordinem sua providentia gubernat, delectant in qua Vicarii sui in terris sedem collocaret, ut haec alma
urbs, domicilium quondam imperii, amplissimi sed tamen certis
quibusdam circumscripti terminis, iam totius orbis terrarum caput evaderet; quippe quae divini Principatus sedes, omnium
gentium nationumque fines sua natura transcendentis, populos
omnes nationesque complectatur. At vero tum huius Principatus
1

I AC. I, 17.

Acta Pii PP. XI

709

et origo et divina natura, tum universitatis Christifidelium in


toto orbe degentium ius sacrosanctum postulat, nulli ut idem
sacer Principatus humanae potestati, nullis legibus (licet hae
Romani Pontificis libertatem quibusdam praesidiis seu cautionibus communire polliceantur) obnoxius esse videatur, et sui
penitus iuris ac potestatis et sit et manifesto appareat .
Renovatis autem paulo inferius expostulationibus, quas
decessores Nostri, ad Apostolicae Sedis iura tuenda sustinendamque dignitatem, post Urbis occupationem, alius ex alio fecerant, cum aperte dixissemus, pacem minime ab iustitia seiunctam reconciliari oportere, addebamus: Dei... omnipotentis
miserentisque erit efficere ut haec laetissima dies illucescat, bonorum omnium fecundissima tum regno Christi instaurando
tum Italiae rebus universique orbis componendis: ne vero id
frustra fiat, omnes qui recte sentiunt, dent operam diligenter.
Illuxit sane exspectatione citius laetissima eiusmodi dies, quam
prope adesse, cum tot tantisque implicari difficultatibus atque
impedimentis res ipsa plerisque omnibus videretur, nemo unus
cogitasset: illuxit, inquimus, per pacta conventa, quae Romanus Pontifex et Italiae Rex per suum quisque administrum cum
liberis mandatis in Lateranis Aedibus - unde ea accepere nomen - stipulati sunt et in Vaticanis rata habuerunt.
Itaque intolerandae illi et iniquae rerum condicioni, in qua
Apostolica Sedes antehac versaretur, cum, oppugnata aut posthabita sacri Principatus necessitate, huius sic perpetuitas reapse
discissa esset, ut Romanus Pontifex iam sui iuris haberi non
posset, tandem aliquando finem auspicato impositum vidimus.
Quo loco supervacaneum ducimus omnia singillatim enucleare,
quae in tanto opere aggrediendo, provehendo perficiendoque
Nobis ipsi proposuimus; haud semel enim, haud obscure, immo
disertissimis verbis, explanavimus, quo studia Nostra et consilia spectassent unice, quorum scilicet bonorum desidrio ac spe
allecti impulsique, dum assiduas intentioresque ad Altissimum
preces ferebamus, omnes ad negotium tam arduum mentis animique vires admovissemus. Hoc tamen unum, etsi vix deli-

710

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

bando, praeterire nolumus, quod, plena sacri Principatus potestate in tuto collocata, agnitis praeterea sollemniterque sancitis
Romani Pontificis iuribus et pace Christi denique Italiae reddita, in eo quod reliquum erat negotii sat magnam adhibuimus
paterni benignitatem animi atque indulgentiam, quam ab officiis in ea re Nostris non alienam putavimus. Unde^factum, ut
clarius appareret, quamquam nullus relinquebatur dubitationi
locus, in sacrosanctis Apostolicae Sedis iuribus vindicandis,
quemadmodum in iis, quas memoravimus, Encyclicis Litteris
professi eramus, non inani quadam Nos terreni regni cupiditate
ductos unquam esse, sed cogitationes pacis et non afflictionis
perpetuo cogitasse. Quod vero Concordatum stipulati itidem
sumus ratumque habuimus, illud significanter ediximus denuoque edicimus habendum neutiquam esse veluti cautionem
quandam pacti conventi Quaestioni Romanae, ut aiunt, dirimendae cum regno Italico initi, sed, ratione unius eiusdemque
principii ac fundamenti, unde ambo defluxere, unum quiddam
iure cum eo ipso pacto sic efficere, ut alterum ab altero separari
non possit, et utrumque aut una simul stet aut una simul concidat. Itaque eventum sane memorabile catholicorum e toto
orbe, qui essent de Romani Pontificis libertate solliciti, mirificus
excepit consensus atque ardor, qui in gratiarum actiones Deo
ubique persolutas inque delatas ad Nos undique gratulationes
erupit; at laetitia potissimum Italorum consecuta est, quorum,
ceteroquin, alii, vetere discidio sublato, praeiudicatas in Apostolicam Sedem opiniones facile exuendo, ad officium rediere, gavisi
alii sunt, suam patriae caritatem - quam, quod Romani Pontificis
filii item essent amantissimi, Ecclesiae inimicis aut nullo pacto
aut non sine magno negotio persuasissent - in dubium iam vocari non posse. At praeterea catholici omnes, et Itali et externi,
senserunt praeceperuntque animis, novum quendam rerum ordinem feliciter instauratum iri, id praecipue considerantes, quod
eiusmodi pacta conventa, cum in annum quintum et septuagesimum incidissent a proposito ad credendum catholica fide immaculata Deiparae Conceptu eoque ipso obsignata essent die

Acta Pii PP. XI

711

quo, ' haud ita multo post, in Lourdensi apud Gavum specu se
Virgo Immaculata conspiciendam dederat, ab ipsa Dei Genetrice in patrocinium suscepta itemque a Sacratissimo Iesu Christi Corde, cuius in festo rata habita essent, sollemni quasi complemento aucta sigilloque munita viderentur. Et iure id quidem :
etenim si omnia, de quibus utrimque convenit, sincera fide religioseque, ut sperare aequum est, effecta dentur, non est dubitandum quin sint eadem, cum rei christianae, tum patriae nostrae atque hominum consortioni, utilitates allatura quam maximas.
Iamvero, si, ob tam singulare rei momentum^ huius faustitatem eventi aliquanto copiosius inlustrare libuit, operae tamen
pretium est breviter saltem adiicere, hoc quoque Nobis, vertente
anno, providentissimi Dei nutu obtigisse, ut cum aliarum nationum gubernatoribus mutuas inter Apostolicam Sedem civilemque potestatem rationes benevole componeremus ratasque haberemus, quae, Ecclesiae libertati consulendo, una simul ipsarum Civitatum prosperitati conducerent. Namque, praeter initam cum Lusitana republica conventionem, quae in describendis Meliaporensis dioecesis finibus ac iuribus continetur
tota, ante cum Romania, mox autem cum Borussia ea omnia
composuimus ac transegimus, quibus non modo conflictionum
causae in posterum devitarentur, verum etiam caveretur, ut
hinc Ecclesia, civilis illinc potestas in christianae societatis commodum amice conspirarent. Certe pactionibus eiusmodi conciliandis, cum de Ecclesiae catholicae regimine ageretur legitime
apud populos agnoscendo, qui abs Nobis magnam partem dissideant, difficultates obstiterunt nec leves nec paucae; in has
tamen feliciter superandas ipsi earum gentium primores ac rectores, pro sua prudentia et aequitate, diligentissimam ultro
operam contulere Quapropter, si orbem universum, sub huius
anni exitum, mente animoque circumspicimus, nationes plurimas cum Apostolica hac Sede concordiae amicitiaeque foedus
aut iam icisse aut ad faciundum renovandum ve parare sese,
magnopere laetamur. Quodsi in extrema Europae parte ad orien-

712

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

tem sita teterrimam bellum non tam christianae religioni quam


divinis omnibus humanisque iuribus indictum dolemus, at vehementer ea de causa recreamur, quod acerbissima illa, quae in
Mexicana republica saeviit, cleri populique catholici vexatio
ita deferbuisse videtur, ut optatissimam pacem non esse nimium diu abfuturam, iam nunc haud temere confidere liceat.
Neque minus illud Nos tetigit ac delectavit, quod celebratior Nostra causa huius anni decursus cum Apostolica hac Sede
Orientalem Ecclesiam etiam arctius coniunxit, cuius filii oblatam sibi opportunitatem perlibenter nancti sunt, ut suum Nobis
ecclesiasticae unitatis amorem palam aperteque testificarentur,
vice quasi reddita, cum ipsimet, vestigiis decessorum Nostrorum
insistentes, orientales nationes magna equidem benevolentia et
caritate nullo non tempore prosecuti simus. Ii enim litteras mittere ad Nos oificiosissimas, publica, eademque insignia, edere indicia gratulationis laetitiamque suae; Patriarchae earum gentium atque episcopi vel per se ipsi vel per legatos suos coram se
sistere, quo expressius suam quisque suique gregis in supremum animarum Pastorem pietatem

significarent. Exemplo

autem Armenorum episcoporum, qui superiore anno, ut afflictis


nationis suae rebus sanandis apud Petri Cathedram consulerent, in Urbem congressi essent, Ruthenorum Antistites heic
paulo ante, quo nunquam usque adhuc universi simul coiverant,
episcopalem conventum habere maluerunt, ut, ipso temporis ac
loci delectu, totius Ruthenae Ecclesiae voluntatem Principis
Apostolorum successori addictissimam ostenderent ac declarar e n ! Quorum profecto coetuum is fuit exitus, ut spem minime
Nostram exspectationemque fefellerit. Cum enim Patres in
unum congregati de sacrarum disciplinarum curriculo, de Seminariis, quae minora nuncupantur, condendis deque catechetica
totius populi in certum quendam annorum orbem institutione,
communi omnium consensu, decrevissent, cumque dlibrassent quo pacto in Iuris canonici Orientalis compositionem conspirarent et Actionem catholicam in suorum ordine laicorum ad
optata Nostra proveherent - quae quidem omnia, ut aequum

Acta Pii PP. XI

713

erat,, Nobis approbanda proposuere -, utique cognovimus, con silia eos suo clero populoque slubriora capere non potuisse.
Esto, quae supra exposuimus, inlustriora ea quidem videri
et suo ipsa splendore hominum ad se mentem atque admirationem allicere. Verumtamen ad christianae reipublicae utilitatem haud ita minus ea conducere instituta arbitramur, quae
providentissimus Deus, data facultate, sivit ut vertente anno,
quasi ad cumulandam laetitiam Nostram, aut perfecta exsisterent aut auspicato inchoarentur. Etenim ut praetereamus illas,
quas in curionum usum passim aedes exstruximus, ne quid
iisdem deesset unde honestius suo munere fungerentur; ut item
praetermittamus ea studiorum domicilia, quae, ab religiosis
B. M. V. Servorum et Francisci Paulani familiis ad iuniores
suos ex omni natione sodales instituendos in Urbe paulo ante
dedicata, celebrari nuper coepta sunt ; tot profecto conlegia clericis omni doctrinae virtutumque ornamento augendis, tam
brevi temporis spatio, excitata vidimus, quot vix plurium annorum decursu intueri licuisset, ut ea enumeremus quae alumnis,
e variis dissitisque regionibus Sacro Consilio de Propaganda
Fide concreditis, ex Insubria, e Russia, e Cecoslovachia delectis,
omni supellectile instructa, patuerunt. Id autem cur relinquamus quod, nova atque ampliore Seminario Aethiopico sede attributa, quam apud ipsas Aedes Nostras de industria ereximus,
conlegia duo, auspicali lapide recens posito, alterum pro_ clericis
Ruthenis, pro Brasiliensibus alterum, inchoata sunt et novum
aedificium alumnis Seminarii Romani Vaticani excipiendis in
eo est ut inchoetur? In quo quandoquidem causa non alia demum agitur nisi salutis animarum, quae Christo Redemptori
tanto sanguine stetit, quare non confidamus, eo incepta Nostra
divinae gratiae fultum iri praesidio, ut copiosiora mox in apertum campum atque exquisitiora levitarum agmina prosiliant?
Cur non iidem, qui heic, in ipso catholici orbis veluti centro, genuina Christi imbuti sunt doctrina et sacerdotalium conformati exercitatione virtutum, postquam, sacris initiati, de Urbe
ACTA, vol. X X I , n. 16. 31-12-929.

43

714

Acta Apostolicae'Sedis - Commentarium Officiale

discesserint, gentes suas aut cum Apostolica Sede cohaerentes


multo coniunctiores efficiant, aut miserrime ab Ecclesiae Romanae unitate diseissas ad pristinam communionem gradatim
revocare contendant aut,, tenebris et umbra mortis obvolutas,
evangelicae veritatis lumine eollustrent et Christi regnum inter
suos cotidie latius producant? Quorum quidem fructuum spes
tanti apud Nos est, ut divinum huius auctorem laetitiae, qui
dedit ut talia in Ecclesiae emolumentum faceremus, Nobis
efferre satis non liceat.
;
At vero, vobiscum recolenda, Venerabiles Fratres, dilecti
filii, alia suppetunt e venta, quae hunc item annum quodam
modo nobilitarunt feeeruntque, Dei consilio, memorabiliorem :
Dei consilio, inquimus, cui nihil quicquam, rerum harum adspectabilem ordinem moderanti, casu et fortuito contingere queat.
Cum enim ea sint homines natura comparati ut, certis quibusdam temporum orbibus completis, singularia divinitus collata,
ante actis aetatibus, christianae societati beneficia et quasi consistendo reputent et ad reliquam inde viam maiore cum alacritate terendam novos spiritus sumant, quaecumque in duodecim
hos menses eiusmodi opportunitates interciderunt fieri profecto on potuit quin eas ultro christifideles arriperent, ut in
Deum Optimum Maximum inque communem Patrem, rei temporique congruenter, uno eodemque caritatis impetu ferrentur.
Quae ut pietatis officia paterna voluntate rependeremus, habitis
interea sollemni ritu celebritatibus per Nostras Litteras per Legatosve Nostros adesse et multo plus splendoris adiicere non
dubitavimus.
v

Neque enim inlustri Benedicti Patris legiferi suboli, quae


quartum decimum ab Archicoenobio Casinensi condito saeculum commemorare parabat, Sedes haec Apostolica deesse poterat, de qua illud monasticae normae principale gymnasium ,
perinde ac de cultu humano civilique, tam praeclare tamque diu
meritum esset. Quod cum iterum iterumque dicimus, rem dicimus non t a m doctis eruditisque viris cognitam atque perspe1

Nicolaus II, Litt. decr.

Pastoralis sollicitudinis-

Acta Pii PP. XI

71

ctam, quam in vulgus hodie, recta eiusmodi laudum intellegent i a , pervagatam. Praeterquam enim quod populo, Italiae potissimum nostrae, illud Patriarchae sanctissimi ora et labora
in exemplum proponi solet, iam nemo unus ignorat, Archicoenobii sodales, ceteris e tota Benedicti familia imitantibus, bonas
artes provexisse, divinae humanaeque sapientiae monumenta
in omnem servasse posteritatem et evangelii praecones in regiones vel remotissimas dimisisse, eo quidem rei christianae civilisque incremento, ut fel. rec. decessor Noster Pius X, Casinensis
monasterii promerita breviter utique at nervose complexus,
eiusdem fastos Romanae Ecclesiae historiae magnam esse par2

tem iure optimo affirmavit. Quamobrem nihil mirum si, per


instaurata apud vetustissimam Archiabbatiam sollemnia, satis multi undique confluxere homines, ut in sacrum illum montem, Benedicti Patris memorias veneraturi animosque expiaturi suos, certatim conscenderent.
In historia autem Ecclesiae aliquanto minus remotus, Holrniae in urbe Sueciae principe, inusitato quodam splendore,
quoad fieri pro nostrorum numero poterat, commemoratus est
sancti Ansgarii adventus, qui millesimo et centesimo ante anno
in Sueciam appulit, postquam evangelicae doctrinae semina in
Dania studiosissime iecerat. Acta in triduum sollemnia; aderant, quasi nationum quattuordecim, si fas est dicere, legati,
Patres Cardinales duo, episcopi et Benedictini Ordinis abbates
nonnulli, christifideles plus mille; habitae de rebus Ansgarii gestis deque mirifico eius apostolatu, ad recentiora studia exactae,
contiones; Litterae, quas bene precando dederamus, communi
plausu peflcte-; omnes, quotquot convenerant, in ipsas municipales Holmiae aedes perhonorifico excepti ; ad Nos et ad Sueciae regem, observantiae et letorum ominum causa, transmissae salutationes. Quae quidem saecularis eventi celebratio nulli
minoris momenti videbitur, qui cogitet, ante septuaginta annos,
infestis tum catholico nomini in Suecia rebus, eos, qui ad Romanam transiissent Ecclesiam, exsilio et iuris hereditarii amis2

Litt. 10 febr. 1913

716

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

sione, ex legis praescripto, mulctari adhuc consuevisse. Quo loco


in rem eist memorare, per eas regiones ex cultioribus mulieribus
hominibusque non unum catholicam religionem recens amplexum esse, et in Islandia, quae in dicione Daniae est, hoc ipso
anno Purpuratum Patrem, negotiis Fidei Propagandae praepositum, Cathedralem Aedem feliciter dedicasse. Ad divina igitur
huius anni beneficia spem illam quoque bonam adscribimus,
qua nitimur, fore, ut Vicariis Apostolicis, sacerdotibus, religiosis
viris feminisque in tam ampla agri dominici parte desudantibus, seges in posterum multo laetior, Ansgario auspice, arrideat.
Quemadmodum autem ad Montem Casinum Patrem Cardinalem miseramus qui Nostram ibi gereret, per ea quae appar a b a t u r sollemnia, personam, sic legatum Nostrum a latere, e
Sacro item Conlegio delectum, in Galliam proficisci iussimus,
ubi quingentesimus ageretur annus, postquam Ioanna de Arc,
puella illa sanctissima et de natione sua tam praeclare merita,
triumphali veluti more in urbem Aureliam ingressa est. Cuius
quidem triumphi memoria ac recordatio ut esset et civibus omnibus gratior et catholicis hominibus fructuosior, Nostra quasi per
legatum praesentia non efficere profecto non potuit.
Muneris praeterea Nostri esse duximus, per Nuntium Nostrum Apostolicum publicis illis interesse celebrationibus, quibus Cecoslovacae reipublicae cives memoriam recomer cum
anni saecularis secundi ab sanctorum caelitum honoribus Ioanni
Nepomuceno decretis, tum, idque maxime, millesimi anni, ex
quo Venceslaus, dux Bohemiae inclitus totiusque eiusdem reipublicae caelestis Patronus, fraterno scelere occubuit. Quemadmodum vero in Allocutione diximus, nuper in Consistorio habita, magna cum animi voluptate didicimus, sollemnibus in honorem Venceslai Martyris peractis non modo cives et advenas
adfuisse frequenti ssimos, sed etiam ipsos reipublicae gubernatores ac proceres. Quo quidem de communi animorum aestu qui
laetari non debuimus? Eas enim rerum omnium perturbationes,
quae, immani bello vix restincto, catholicam ibi unitatem actionemque in praesens discrimen adduxerant, talis per eos dies sub-

Acta Pii PP. XI

717

secuta pax ac serenitas talisque inchoata vitae publicae condicio videbatur, qualis, celebritatibus adventantibus, a Deo poposceramus ut reapse induceretur et, Venceslao Patrono ac deprecatore, in posterum consisteret. Atque utinam optata eiusmodi
Nostra evenire ne desinant; siquidem concors utriusque potestatis, ecclesiasticae et civilis, opera nemo non intellegit quam
certe, quam apte nationis illius prosperitati conduceret.
At vero Angliae, Scotiae Hiberniaeque filii Nobis carissimi,
quos fidem suam retinere mordicus et pietatis ardore nullis cedere dixeris, quinquagesimum sacerdotii Nostri annum mirum
in modum adornare visi sunt. Etenim apparatu magnificentissimo et incredibili quadam popularium frequentia, qui undique
convenerant, com memoratum est plenum saeculum, postquam
catholici, vexati olim ac mulcati ferociter atque vel serius, mitigatis temporibus, capite deminuti, tandem veluti postliminio in
civilia iura inque suae religionis profitendae libertatem restituti
sunt. Atque perlibenter vidimus, haud perinde Anglos, Scotos et
Hibernos eiusmodi sollemnia peregisse quasi, vetera recolendo,
de praeteritis quemquam iniuriis criminarentur, verum ita ut
perpenderent, qua potissimum ratione, cum ad Christi legem
religiosius servandam proferendamque latius, tum ad rei publicae utilitates cum debita civili potestati obtemperatione procurandas, libertate ante in amplioremque postea modum recuperata uterentur. Non una vero impulit causa ut in saecularis
eventi celebratione partem haud exiguam Nobismet ipsis vindicaremus; Christi enim Iesu Vicarium si nullo non tempore
decet sanctae filiorum in societatem venire laetitiae, at multo id
magis hac occasione consentaneum fuit, cum memoria repeteretur impositi tandem aerumnis finis, quas generosi nobilissimique
catholicorum illorum maiores, ad tuendam fidem suam suamque cum Romana Ecclesia communionem, constanter strenueque pertulissent. Immo etiam, Dei oncessu, illud Nobis obtigit,
ut filiorum ex Anglia, Scotia Hiberniaque Nostrorum laetitiam,
ante actis sollemnibus congruenter, cumularemus. Rebus enim
omnibus rite ad trutinam re vocatis, animosam illam virorum

7t8

Acta Apostolicae Sedis -

Commentarium

Officiale

cohortem, qui, per diuturnam, quam memoravimus, catholicorum inibi vexationem, licet non uno eodemque tempore, at tamen ob unam eandemque Christi et Ecclesiae causam decertaverant, hac ipsa Pontificali auctoritate, pro qua propugnanda
inlustre martyrium fecissent, in beatorum caelitum album nuperrime rettulimus. Factum ita est, ut quinquagesimus sacerdotii Nostri annus, cui iam ex decretis beati martyris honoribus
Cosmae a Carboniano, Armeno ecclesiasticae unitatis ad effusionem usque sanguinis studiosissimo, tantum accesserat ornamenti, agnita in tam frequentibus victimis martyrii palma cultuque iisdem tributo ornatior ad exitum properaverit.
Spiritus quidem Paraclito vim atque virtutem in Ecclesiae
veluti venas innuere perennem ac permanare, manifesto liquet
ex ipsa horum martyrum ad extremum victoria; nonne etiam
licuit tum manifesto, cum alios sanctitatis heroas christifidelibus ad colendum imitandumque mense Iunio proposuimus ? Di
cere autem vix attinet, quanta civium advenarumque multitudo
in Petriani templi maiestate beatos novensiles Nobiscum venerati sint: videlicet Claudium de la Colombire, alumnum illum
Societatis Iesu clarissimum, quem Iesus ipse non modo servum fidelem appellavit et Margaritae Mariae Alacoque consiliarium addixit, sed etiam cultus erga Cor suum in populo christiano provehendi principem esse voluit; Teresiam Margaritam
Redi, Florentinae familiae Carmelitidem, iuventutis innocentiaeque flosculum; Franciscum Mariam a Camporubeo, Capulatum illum sodalem, qui, nostra fere memoria, cum, quadraginta
annos, pro officio, stipem ostiatim emendicasset, integritatis
exemplo, consiliis divinam quandam prudentiam redolentibus
et suavissimis ad sanctitatem incitamentis, sic plebi ipsisque
optimatibus Assisiatem referre visus est, ut Genuenses, quem
vivum coluissent atque observassent, eundem vita functum perpetua huc usque recordatione ac reverentia prosecuti sint. Quo
autem pacto liceat illam describere, qua perfusi sumus, animi
voluptatem, dum Ioanni Bosco, quem inter beatos caelites adsciveramus, in eadem Vaticana basilica publice supplicabamus?

Acta Pii PP. XI

719

Gratissimam enim eorum memoriam annorum revocando, cum,


ab sacerdotio recentes, sapientissimis tanti viri colloquiis fruiti
eramus, Dei vere mirabilis in sanctis suis misericordiam admirabamur, qui nefariis hominum factionibus, in eo elaborantibus ut rem christianam funditus everterent et supremam Romani Pontificis auctoritatem criminationibus conviciisque dprimrent, Ioannem tam diu providenterque obiecisset. Is enim,
qui, adulescentulus, aequales suos ad orandum communiter
christianaeque elementa doctrinae ab se perdiscenda convocare
consueverat, postquam sacris initiatus est, ad iuventutis salutem, quae improborum hominum fallaciis magis obnoxia esset,
cogitationes suas curasque omnes convertere; allectos ad se iuvenes a periculis arcere et ad evangelicae legis praecepta morumque integritatem informare; tanto quidem operi amplificando
socios sibi adsciscere, eo successu, ut novam, eandemque frequentissimam, militum cohortem Ecclesiae comparant; conlegia et officinas iuvenibus ad litterarum studia vel ad artificia
instituendis apud nos in exterisve regionibus condere; suos denique ad propagandum inter infideles Christi regnum bene multos dimittere. Quae per eam in Petriana Aede stationem cogitantibus non modo Nobis occurrebat quam opportuno Deus auxilio, in adversis praesertim rebus, Ecclesiam suam adiuvare ac
munire consuevisset, sed etiam obversabatur, praecipua quadam auctoris omnium bonorum providentia accidisse, ut primo
omnium, postquam optatissimae pacis foedus cum Italiae regno
inieramus, caelestes honores Ioanni Bosco decerneremus, qui,
violata Apostolicae Sedis iura vehementer complorans, haud
semel contndisset ut, iisdem redintegratis iuribus, miserrimum
discidium, quo Italia de paterno Pontificis complexu abstracta
erat, amice componeretur.
Facere hoc loco non possumus, Venerabiles Fratres, dilecti
filii, quin nonnihil de mirifica catholicorum hominum frequentia dicamus, qui vertente anno in Urbem peregrinando convenere : quamquam vix est cur ii peregrini vel advenae appellentur, cum in domo communis Patris nemo extraneus haberi

720

Acta Apostolicae

Sedis

Commentarium

Officiale

queat. Spectaculum equidem ante oculos habuimus, non uno


Nobis nomine gratissimum: Ipsa enim tot nationum, etsi inter
se ingenio, sensu, moribus dissimilium, in eandem fidem eandemque erga supremum animarum Pastorem observantiam con
sensio nonne unitatem, nonne universitatem illam palam aperteque praedicabat, quas divinus Conditor in Ecclesia sua peculiares quasi notas impressas voluit? Certis vero quibusdam anni
temporibus nullum illuxisse diem dici potest, quo christifidelium turmas ab Italiae dioecesibus, ab ceteris Europae nationibus, ab regionibus ipsis infinito propemodum oceani tractu disiunctis, adventantes ac sua, pietatis causa, inlustriora templa
adeuntes Roma non viderit. Nec tamen silentio praetereundum*
Urbis incolas, qui sunt Romano Pontifici, Episcopo suo, propiores, pompa plerumque ad Basilicas invisendas instituta ut propositam orbi catholico veniam adipiscerentur; peregrinis advenisque nihil hoc in genere cessisse. Atque eorum e dioecesi Nostra filiorum tanta calendis Decembribus multitudo in Petrianum templum, veniae lucrandae causa, convenit, ut amplissimam Aedem nunquam fortasse tam stipatam viderimus.
Quibus quidem omnibus ad Nos aditum catervatim efflagitantibus ultro consentientes, eorum praesentia magnopere delectati sumus; tot enim hominum milia, iuvenum praesertim,
quos, alios ex aliis, admisimus, ea animi attentione atque, ut ita
loquamur, cupiditate aures alloquentibus Nobis praebuere, eo
plausu et clamore flagrantissimum in Nos, quo ferebantur, studium significarunt, ut pro certo habuerimus illud Nos reapse
assecutos quod Nobis fuerat, novo veluti anno sacro indicendo,
propositum. Etenim, quemadmodum initio diximus, non alio
spectaveramus, nisi ut, fide ac pietate in christiano populo
acrius excitatis, planiorem privatis publicisque moribus emendandis viam feliciter sterneremus, siquidem - ut fel. rec. decessoris Nostri Leonis X I I I verbis utamur - quantum singuli profecerint in perfectione animi sui, tantum honestatis ac virtutis
ad vitam moresque publicos accedere necesse est. Iamvero,
quam praeclara pietatis ac virtutum exempla per hunc annum

Acta-Pii

PP.

XI

721

exhibita conspeximus, cum ubique terrarum christifideles, etsi


circum non deerant qui animi'levitatem caducarumque rerum
cupiditatem praeferrent, ex caelestium munerum thesauris, quos
paterna largitate reseravimus, divitias perpetuo mansuras haurire contenderet? Atque omnes, ii potissimum, qui, cum domi
oblatis sibi salutis praesidiis facilius uti potuissent, itinerum incommoda atque impendia tolerare maluerunt, nonne re ipsa
praedicabant, bona esse inanibus hisce fluxisque mundi rebus
longe potiora atque immortali animo digniora, quorum propterea quaestus homini esset imprimis expetendus? Ad quod quidem solacium accessit, ut ex Nostris paene cotidianis cum tanta
filiorum multitudine colloquiis appareret, multo illos acrius
hodie persequi quicquid ad Christi regnum attinet aut in catholicis nationibus confirmandum aut inter gentes doctrinae humanitatisque nostrae ignaras proferendum. Unde cum actionis catholicae, qua cleri apostolatum adiuvari ac proveni opus est,
tum collatae in sustentandam missionalium operam pecuniae
per hunc annum profluxere incrementa: quo loco piae eorum
liberalitati omne praeconium tribuimus, qui, in Nostrae huius
faustitatis memoriam, variam supellectilem et vasa atque ornamenta sacra in Missionum usum Nobis copiosissima obtulere.
Iam, quod a vobis, Venerabiles Fratres, dilecti filii, optare
Nos, in dicendi exordio significaveramus, id ipsum in extremis
hisce Litteris poscimus, ut scilicet gratias Deo agatis, una Nobiscum, quam maximas, qui Nos, cum ad talem huius lucis ac
sacerdotii usuram pervenire siverit, tum praesentissimis ful
sit auxiliis, et omne genus levamentis, hoc praesertim anno,
recreavit. Verum postquam Deo, ut aequum est, tantum beneficiorum cumulum acceptum rettulimus, peculiares iis quoque
gratias habemus, quibus veluti instrumentis ad Nos eiusmodi
beneficiis complendos benigne ipsemet providenterque usus est :
nationum, inquimus, rectoribus, qui, pretiosis Nos affciendo muneribus et faciliora ad Nos itinera suis cuiusque populis comparando, voluntatem suam erga Nos admodum propensam decla-

Acta Apostolicae Sedis '.- Gommentmrium Officiale

rarunt; toti item, inquimus, catholicorum hominum familiae, qui


universam propositam veniam aut domi aut in Urbe sibi ita peperere, t luculenta non modo communi Patri sed etiam ceteris
dederint fidei pietatisque suae testimonia. Qui quidem virtutum
fructus cur, successu temporis, deficiant atque evanescant?
Immo potius, divinum humani generis conditorem ac moderatorem obsecrando, speramus, fore ut, studiis partium ubique christiana caritate temperatis, et privatis publicisque moribus ad
evangelica praecepta compositis, eam cives inter se et cum civili
potestate concordiam tueantur incolumem, iisque maxime christianarum virtutum ornamentis se in exemplum instructus exhioeant, ut cursum terrestris huius ad caelestem patriam peregrinationis feliciter emetiantur.
Quicumque autem alicunde Nos atque haud semel; supe
rioribus mensibus, rogarunt, ut spiritualium, quos memoravimus, fructuum laetitiam aliquanto diutius produceremus, rem
fortasse minus usitatam postulavere; at Nostra tamen communis
salutis sollicitudine et studio quodam grati animi Nostri uberius
testificandi praecipue ad annuendum impellimur. Itaque plenissimam admissorum veniam, quam, altero veluti anno sacro
extra ordinem per Constitutionem Apostolicam Auspicantibus
Nobis indicendo, die vi mensis Ianuarii largiti sumus, eam
ipsam, iisdem condicionibus lucrandam, ad integrum futuri
anni MDCCCCXXX mensem Iunium, auctoritate Nostra apostolica,
contrariis quibuslibet non obstantibus, prorogamus.
Pacis interea illius auspicem, quam Iesus Christus na
scendo hominibus attulit, paternaeque simul benevolentiae Nostrae' testem, vobis, Venerabiles Fratres, dilecti filii, apostolicam
benedictionem peramanter impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum die xxin mensis Decembris anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
PIUS

PP. X I

Acta Pii PP. XI

III
AD VENERABILES
SCOPOS,

FRATRES

ALIOSQUE

CUM APOSTOLICA

PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS, EPI-

LOCORUM

ORDINARIOS

PACEM

ET

COMMUNIONEM

S E D E H A B E N T E S , ET AD DELECTOS FILIOS CHRISTIFI-

DELES CATHOLICI ORBIS UNIVERSOS:

DE

CHRISTIANA I U V E N T A E E D U -

CATIONE.

PIO PP. X I
VENERABILI F R A T E L L I E DILETTI FIGLI
SALUTE

APOSTOLICA B E N E D I Z I O N E

Rappresentanti in terra di quel Divino Maestro, il quale,


pure abbracciando nella immensit del suo amore gli uomini
tutti, anche peccatori e indegni, mostr tuttavia di prediligere con
una tenerezza speciaHssima i fanciulli e si espresse in quelle parole
tanto commoventi: lasciate che i pargoli vengano a me ,

abbiamo anche Noi in tutte le occasioni cercato di mostrare la


predilezione tutta paterna che loro portiamo, particolarmente
nelle cure assidue e negl'insegnamenti opportuni che toccano
l'educazione cristiana della giovent.
Cos facendoci eco del Divino Maestro, abbiamo rivolto la
parola salutare, ora dell'ammonimento, ora dell'esortazione, ora
della direzione, e ai giovani e agli educatori, e ai padri e alle
madri di famiglia, su varii punti dell'educazione cristiana, con
quella sollecitudine che si conviene al Padre comune di tutti i
fedeli, e con quella insistenza opportuna ed importuna, che
spetta all'ufficio pastorale, inculcata dall'Apostolo: Insisti a
tempo opportuno e anche non opportuno: riprendi, esorta, sgrida,
con grande pazienza e dottrina ,

richiesta dai tempi nostri,

nei quali purtroppo si deplora una s grande mancanza di chiari


e sani principi, anche circa i problemi pi fondamentali.
Sinite parvulos venire ad me.
II Tim., I V , 2: Insta opportune, importune: argue, obsecra, increpa in omni
patientia et doctrina.
1

M A R C , X , 14:

724

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Ma la stessa accennata condizione generale dei tempi, l'attuale


vario agitarsi del problma scolastico e pedagogico nei varii
paesi e il conseguente desiderio manifestatoci con filiale confidenza da molti di voi e dei vostri fedeli, Venerabili Fratelli,
e l'affetto Nostro tanto intenso, come dicemmo, verso la giovent, Ci muovono a tornare pi di proposito sull'argomento,
se non per trattarlo in tutta la sua quasi inesauribile ampiezza di
dottrina e di pratica, almeno per riassumerne i principi supremi,
metterne in piena luce le precipue conclusioni e additarne le
pratiche applicazioni.
Sia questo il ricordo, che del Nostro giubileo sacerdotale, con
intenzione ed affetto tutto particolare, dedichiamo alla cara giovent e raccomandiamo a quanti hanno missione e dovere di
occuparsi della sua educazione.
In verit, non mai come ai tempi presenti si ragionato tanto
di educazione; onde si moltiplicano i maestri di nuove teorie
pedagogiche, si escogitano, si propongono e discutono metodi e
mezzi, non solo a facultare, ma a creare una educazione nuova di
infallibile efficacia, la quale valga a formare le nuove generazioni
per l'agognata felicit su questa terra.
Gli che gli uomini, da Dio creati a sua immagine e somiglianza, ed a Lui, perfezione infinita, destinati, come avvertono,
oggi pi che mai nell'abbondanza del progresso materiale odierno,
l'insufficienza dei beni terrestri per la vera felicit degli individui e dei popoli, cos sentono pi vivo in s lo stimolo verso
una perfezione pi alta, inserito nella loro stessa natura ragionevole dal Creatore, e vogliono conseguirla principalmente con
l'educazione. Se non che, molti di essi, quasi insistendo di soverchio nel senso etimologico

della parola, pretendono estrarla

dalla medesima natura umana ed attuarla con le sole sue forze.


Onde in ci errano facilmente, giacch, invece di dirigere la
mira a Dio, primo principio e ultimo fine di tutto l'universo,
si ripiegano e giacciono su s stessi, attaccandosi esclusivamente
alle cose terrestri e temporanee; sicch continua ed incessante
sar la loro agitazione fino a quando non rivolgano gli occhi e

Acta Pii PP. XI

725

1'opera all'unica mta della perfezione, Dio, secondo la profonda


sentenza di 8. Agostino: Ci creasti, o Signore, per Te, e inquieto
il cuor nostro fintantoch in Te non si riposi .

Egli dunque di suprema importanza non errare nell'educazione, come il non errare nella direzione verso il fine ultimo, con
il quale intimamente e necessariamente connessa tutta l'opera
dell'educazione. Infatti, poich l'educazione consiste essenzialmente
nella formazione dell'uomo, quale egli deve essere e come deve
comportarsi in questa vita terrena per conseguire il fine sublime
pel quale fu creato, chiaro che, come non pu darsi vera educazione che non sia tutta ordinata al fine ultimo, cos, nell'ordine
presente di Provvidenza, dopo cio che Dio ci si rivelato
nel Figlio suo Unigenito, che solo via e verit e vita , non
pu darsi adeguata e perfetta educazione se non l'educazione
cristiana.
Onde si fa manifesta l'importanza suprema della educazione
cristiana, non soltanto per i singoli individui, ma e per le famiglie
e per tutta quanta la umana convivenza, giacch la perfezione
di questa non pu non risultare dalla perfezione degli elementi
che la compongono. E similmente, dai principi accennati si fa
chiara e manifesta l'eccellenza, si pu ben dire insuperabile,
dell'opera dell'educazione cristiana, come quella che mira, in
ultima analisi, ad assicurare il Sommo Bene, Dio, alle anime degli
educandi, ed il massimo di benessere, possibile in questa terra,
all'umana convivenza. E ci nel modo pi efficace che sia possibile da parte dell'uomo, nel cooperare cio con Dio al perfezionamento degli individui e della societ, in quanto la educazione imprime agli animi la prima, la pi potente e la pi
duratura direzione nella vita, secondo la notissima sentenza
del Savio: U giovinetto, secondo la via che ha presa, anch
2

quando sar invecchiato non se ne scoster . Diceva perci


con ragione S. Giovanni Crisostomo: Che v'ha di pi grande
1

Confess., I, 1: Fecisti nos, Domine, ad Te, et inquietum est cor nostrum donec requiescat in Te.
* Prov., X X I I , 6: Adolescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non re&edet ab m.

726

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium

Officiale

se non governare gli animi, se non formare i costumi dei giovinetti?

Ma non vi ha parola che ci riveli la grandezza, la bellezza ed


eccellenza

soprannaturale dell'opera

dell'educazione cristiana,

quanto la sublime espressione d'amore onde Ges Signor Nostro,


identificandosi con i fanciulli, dichiara: Ohi avr ricevuto uno
di questi piccoli in nome mio, riceve me .

Pertanto, per non errare in quest'opera di somma importanza,


e per condurla nel modo migliore che sia possibile, con l'aiuto
della grazia divina, necessario avere l'idea chiara ed esatta
dell'educazione cristiana nelle sue ragioni essenziali, e cio: a,
chi spetta la missione di educare, quale il soggetto dell'educazione, quali le circostanze necessarie dell'ambiente, quale il
fine e la forma propria dell'educazione cristiana, secondo l'ordine stabilito da Dio nell'economia della sua Provvidenza.
L'educazione opera necessariamente sociale, non solitaria.
Ora tre sono le societ necessarie, distinte e pur armonicamente
congiunte da Dio, in seno alle quali nasce l'uomo: due societ di
ordine naturale, quali sono la famiglia e la societ civile; la terza,
la Chiesa, di ordine soprannaturale. Dapprima la famiglia, istituita immediatamente da Dio al fine suo proprio, che la procreazione ed educazione della prole, la quale perci ha priorit di
natura, e quindi una priorit di diritti, rispetto alla societ civile.
Nondimeno, la famiglia societ imperfetta, perch non ha in
s tutti i mezzi per il proprio perfezionamento; laddove la societ
civile societ perfetta, avendo in s tutti i mezzi al fine proprio,
che il bene comune temporale, onde, per questo rispetto, cio
in ordine al bene comune, essa ha preminenza sulla famiglia, la
quale raggiunge appunto nella societ civile la sua conveniente
perfezione temporale.
La terza societ, nella quale nasce l'uomo, mediante il Battesimo, alla vita divina della Grazia, la Chiesa, societ di ordine
1

Rom. 60, in c. 18 Matth.: Quid maius quam animis moderari, quam adolescentulorum fingere mores?
M A R C , I X , 3 6 : Quisquisunum ex huiusmodi pueris receperit innomine meo, me recipit.

Acta Pii PP. XI

m.

soprannaturale e universale, societ perftta, perch ha in s


tutti i mezzi al suo fine, che la salvezza eterna degli uomini, e
pertanto suprema nel suo ordine.
Per conseguenza, l'educazione, la quale riguarda tutto l'uomo,
individualmente e socialmente, nell'ordine della natura e in
quello della grazia, appartiene a tutte e tre queste societ necessarie, in misura proporzionata, corrispondente, secondo il presente ordine di provvidenza stabilito da Dio, alla coordinazione
dei loro rispettivi fini.
E dapprima, essa appartiene in modo sopraeminente alla

B) in ispece

Chiesa, per due titoli di ordine soprannaturale, da Dio stesso a

Alia chiesa:

liei esclusivamente conf eriti, e perci assolutamente superiori


a qualsiasi altro titolo di ordine naturale.
Il primo sta nella espressa missione ed autorit suprema di )

I n

mnente.

magistero, datale dal' suo Divino Fondatore: Ogni potere


stato dato a me in cielo e in terra. Andate dunque, ammaestrate
tutte le genti, battezzandole nel nome del Padre e del Figliuolo
e dello Spirito Santo: insegnando loro ad osservare tutto quanto
v'ho comandato. Ed ecco io sono con voi tutti i giorni sino alla
1

fine del mondo . Al quale Magistero stata da Cristo conferita


l'infaUibiUt in una col mandato d'insegnare la sua dottrina;
onde la Chiesa fu costituita dal Divino suo Autore colonna e
fondamento della verit, affinone insegni agli uomini la fede
divina, e ne custodisca integro inviolato il deposito affidatole,
e diriga ed informi gli uomini e le loro eonsociazioni ed azioni ad
onest di costumi ed integrit di vita, a norma della dottrina
rivelata .

M A T T H . , X X V I I I , 1 8 - 2 0 : Data est mihi omnis potestas in caelo et in terra. Buntes


ergo docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti: docentes eos servare omnia quascumque mandavi vobis. Et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus
usque ad consummationem saeculi.
Pius I X , E p . Cum non sine, 14 Iul. 1864: Odbwmna et firmamentum veritatis a Divino
suo Auctore fuit constituta, ut omnes homines divinam edoceat fidem, eiusque depositum
sibi traditum integrum inviolatumque custodiat, ac homines eorumque consortia et actiones
ad morum honestatem vitaeque integritatem, iuxta revelatae doctrinae normam, dirigat etfingat*
1

soprae-

728

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Il secondo titolo la Maternit soprannaturale, onde la Chiesa,

b) Maternit soprannaturale.

Sposa immacolatadi Cristo, genera, nutre ed educa le -anime nella


vita divina della grazia, con i suoi Sacramenti e il suo insegnamento. Perci a buon diritto afferma S. Agostino: N o n avr
Dio per padre, cM avr rifiutato di avere la Chiesa per madre .

Pertanto, -nell'obietto proprio della sua missione educativa,


cio: nella fede e nella istituzione dei costumi, Dio stesso ha
fatto la Chiesa partecipe del divino magistero, e, per benefcio
divino, immune da errore; ond' degli uomini maestra suprema
e sicurissima, e le insito inviolabile diritto a libert di magistero .

E per necessaria conseguenza, la Chiesa indipendente

da qualsiasi potest terrena, come nell'origine cos nell'esercizio


della sua missione educativa, non solo rispetto al suo obietto
proprio, ma anche rispetto ai mezzi necessari e convenienti per
adempirla. Quindi, rispetto ad ogni altra disciplina ed insegna*
mento umano, che in s considerato patrimonio di tutti, individui e societ, la Chiesa ha diritto indipendente di usarne e
principalmente di giudicarne in quanto possa essere giovevole
o contrario all'educazione cristiana. E ci, sia perch la Chiesa,
come societ perfetta, ha diritto indipendente sui mezzi al suo
fine, sia perch ogni insegnamento, al pari di ogni azione umana,
ha necessaria relazione di dipendenza dal fine ultimo dell'uomo,
e per non pu sottrarsi alle norme della legge divina, di cui
custode, interprete e maestra infallibile la Chiesa.
TI che, con perspicua sentenza, dichiara Pio X di s. m.: Qualunque cosa faccia il cristiano, anche nell'ordine delle cose terrene, non gli lecito di trascurare i beni soprannaturali, che anzi
deve secondo gli insegnamenti della cristiana sapienza dirigere
tutte quante le cose al bene supremo come ad ultimo fine: tutte
le sue azioni inoltre, in quanto sono buone o cattive in ordine ai
1

De Symbolo ad lcatech.,\Xlll: Non habebit Deum patrem, qui Ecclesiam noluerit


habere matrem.
Enc. Libertas* 20 Iun. 1888: In fide atque in institutione morum, divini magisterii
Ecclesiam fecit Deus ipse participem, eamdemque divino eius beneficio falli nesciam: quare
magistra mortalium est maxima ac tutissima, in eaque inest non violabile ius ad magisterii
Ubertatem.
a

729

Acta Pii PP. XI

costumi, ossia in quanto convengono o meno col diritto naturale


e divino, sottostanno al giudizio e alla giurisdizione della Chiesa .

Ed e degno di nota come abbia saputo bene intendere ed esprimere questa dottrina cattolica fondamentale un laico, mirabile
scrittore quanto profondo e coscienzioso pensatore: La Chiesa
non dice che la morale appartenga puramente (nel senso d'esclusivamente) a lei; ma che appartiene a lei totalmente. sTon ha
mai preteso che, fuori del suo grembo, e senza il suo insegnamento,
l'uomo non possa conoscere alcuna verit morale: ha anzi riprovata quest'opinione pi d'una volta, perch comparsa in pi
d'una forma. Dice bens, come ha detto e dir sempre, che, per
l'istituzione che ha avuta da Ges Cristo, e per lo Spirito Santo
mandatole in suo nome dal Padre, essa sola possiede originariamente e inamissibilmente l'intera verit morale (omnem veritatem) nella quale tutte le verit particolari della morale sono
comprese, tanto a nelle che l'uomo pu arrivare a conoscere col
semplice mezzo della ragione, quanto quelle che fanno parte della
rivelazione, o che si possono dedurre da questa .

Adunque, di pieno diritto, la Chiesa promuove le lettere, le


scienze e le arti, in quanto necessarie o giovevoli all'educazione
cristiana, oltre che a tutta la sua opera per la salvezza delle anime,
anche fondando e mantenendo scuole ed istituzioni proprie in
3

ogni disciplina e in ogni grado di cultura. JSe da stimarsi


aliena dal suo magistero materno la stessa educazione fsica, come
la chiamano, appunto perch anch'essa ha ragione di mezzo che
pu giovare o nuocere all'educazione cristiana.
E quest'opera della Chiesa in ogni genere di cultura, come
d'immenso giovamento alle famiglie e alle nazioni che senza
E p . enc. Singulari quadam, 24 Sept. 1912: Quidquid homo christianus agat, etiam in
ordine rerum terrenarum, non ei licet bona negligere quae sunt supra naturam, immo oportet
ad summum bonum, tamquam ad ultimum finem, ex christianae sapientiae praescriptis omnia
dirigat: omnes autem actiones eius, quatenus bonae aut malae sunt in genere morum, id est
cum iure naturali et divino congruunt aut discrepant, iudicio et iurisdictioni Ecclesiae
subsunt.
A . M A N Z O N I , Osservazioni sulla Morale Cattolica, c. I I I .
1

Codex Iuris Canonici, c. 1375.

ACTA, vol. XXf, n. 16. 31-12-929.

id

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

730

Cristo si perdono, come giustamente riflette S. Ilario: Cosa


v'ha di pi pericoloso per il mondo che non accogliere Cristo*? ,

cos non reca il minimo inconveniente agli ordinamenti civili,


perch la Chiesa, nella sua prudenza materna, e non si oppone a
che le sue scuole ed istituzioni educative per i laici si uniformino,
in ciascuna nazione, alle legittime disposizioni dell'autorit civile,
ed in ogni modo pronta ad accordarsi con questa, e a provvedere
di comune intesa, dove sorgessero difficolt.
Inoltre, diritto inalienabile della Chiesa, e insieme suo dovere
indispensabile, vigilare tutta l'educazione dei suoi figli, i fedeli,
in qualsiasi istituzione, pubblica o privata, non soltanto rispetto
all'insegnamento religioso ivi impartito, ma per ogni altra disciplina e per ogni ordinamento, in quanto abbiano relazione con
la religine e la morale.

N l'esercizio di questo diritto potr stimarsi ingerenza indbita, ma preziosa provvidenza materna della Chiesa, nel tutelare
i suoi figli dai gravi pericoli di ogni veleno dottrinale e morale.
Ed anche questa vigilanza della Chiesa, come non pu creare
nessun vero inconveniente, cos non pu non recare efficace giovamento all'ordine e al benessere delle famiglie e della societ
civile, tenendo lontano dalla giovent quel veleno morale, che
in questa et inesperta e mobile suole avere pi facile presa
e pi rapida estensione nella pratica. Giacch, senza la retta
istituzione religiosa e morale - come sapientemente avverte
Leone X I I I - malsana sar ogni coltura degli animi: i giovinetti
non abituati al rispetto di Dio non potranno sopportare alcuna
disciplina di onesto vivere, e usi a non negare mai niente alle
loro cupidigie, facilmente saranno indotti a sconvolgere gli Stati .

Quanto all'estensione della missione educativa della Chiesa,


1

Commentar, in Matth., cap. l8:fQuid mundo tam periculosum'quam non recepisse


Christum^
2

Cod. I. C./:cc. 1381, 1382.

Ep. enc. Nobilissima Gallorum Gens, 8 Febr. 1884: male sana omnis futura est animorum cultura: insueti ad verecundiam Dei adolescentes nullam ferre poterunt honeste vivendi
aisctpiinam, suisque cupiditatibus nihil unquam negare ausi, facile ad miscendas civitates
pertrahentur.
3

Acta Pii PP. XI

731

essa si allarga su tutte le genti senza limitazione, secondo il man1

dato di Cristo: Ammaestrate tutte le genti; n vi ha potest


terrena che possa legittimamente contrastarla o impedirla. E
dapprima si estende su tutti i fedeli, dei quali essa ha sollecita
cura come tenerissima Madre. E perci per essi ha in tutti i secoli
creato e promosso una moltitudine ingente di scuole ed istituzioni in ogni ramo di sapere; poich - come dicemmo in una
recente occasione - fino in quel lontano medioevo, nel quale
erano cos numerosi (qualcuno ha voluto dire fin troppo numerosi) i monasteri, i conventi, le chiese, le collegiate, i capitoli
cattedrali e non cattedrali, presso ognuna di queste istituzioni
era un focolare scolastico, un focolare di istruzione e di educazione cristiana. Ed a tutto ci bisogna aggiungere le Universit
tutte, Universit sparse in ogni paese e sempre per iniziativa
e sotto la guardia della Santa Sede e della Chiesa. Quello spettacolo magnifico che ora vediamo meglio, perch pi vicino a noi
e in condizioni pi grandiose, come portano le condizioni del secolo,
fu lo spettacolo di tutti i tempi; e coloro che studiano e confrontano gli avvenimenti restano meravigliati di quello che la Chiesa
ha saputo fare in questo ordine di cose, meravigliati del modo
col quale la Chiesa ha saputo corrispondere a quella missione che
Iddio le affidava di educare le generazioni umane alla vita cristiana, e raggiungere tanti magnifici frutti e risultati. Ma se desta
meraviglia che la Chiesa in ogni tempo abbia saputo raccogliere
intorno a s centinaia e migliaia e milioni di allievi della sua missione educatrice, non minore quella che ci deve colpire, quando
si riflette a quello che ha saputo fare non solo nel campo della
educazione, ma anche in quello della istruzione vera e propria.
Poich, se tanti tesori di cultura, di civilt, di letteratura si sono
potuti conservare, si debbono a quell'atteggiamento per il quale
la Chiesa, anche nei pi lontani e barbari tempi, ha saputo far
brillare tanta luce nel campo delle lettere, della filosofa, dell'arte
e particolarmente dell'architettura .
1

M A T T H . , X X V I I I , 19:

Docete omnes gentes.

Discorso agli alunni del Collegio di Mondragone, 14 Maggio 1929.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

732

E tanto ha potuto e saputo fare la Chiesa, perch la sua missione educativa si estende anche ai non fedeli, essendo tutti gli
uomini chiamati ad entrare nel Regno di Dio ed a conseguire
l'eterna salvezza. Come ai nostri giorni, in cui le sue Missioni
spargono a migliaia le scuole in tutte le regioni e paesi non ancora
cristiani, dalle due rive del Gange al fiume Giallo e alle grandi
isole ed arcipelaghi dell'Oceano, dal Continente nero alla Terra
del fuoco e alla gelida Alaska, cos in tutti i tempi la Chiesa con
i suoi Missionari ha educato alla vita cristiana e alla civilt le
diverse genti che ora costituiscono le nazioni cristiane del mondo
civile.
Laonde resta con evidenza assodato, come di diritto, e ancora
di fatto, appartenga in modo sopraeminente alla Chiesa la missione educativa, e come ad ogni intelletto scevro di pregiudizi
non sia concepibile alcun motivo ragionevole di contrastare o
impedire alla Chiesa quella stessa opera, della quale ora il mondo
gode i benefci frutti.
Molto pi che con tale sopraeminenza della Chiesa, non solo
non sono in opposizione, ma sono anzi in perfetta armonia, i
diritti, e della famiglia, e dello Stato, e anche i diritti dei singoli
individui rispetto alla giusta libert della scienza, dei metodi
scientifici e di ogni cultura profana in generale. Giacch, per indicare subito la ragione fondamentale di siffatta armonia, l'ordine
soprannaturale, al quale appartengono i diritti della Chiesa, non
solo non distrugge n menoma l'ordine naturale, al quale appartengono gli altri diritti menzionati, ma anzi lo eleva e lo perfeziona, ed ambedue gli ordini si prestano mutuo aiuto e quasi complemento rispettivamente proporzionato alla natura e dignit
di ciascuno, appunto perch entrambi procedono da Dio, il quale
non si pu contraddire: Le opere di Dio sono perfette, tutte le
sue vie son giustizia .

Il che si vedr pi chiaramente, considerando, a parte e pi


da presso, la missione educativa della famiglia e dello Stato.

Dent., X X X I I , , 4 : Dei perfecta sunt opera, et omnes viae eius iudicia.

733

Acta Pii PP. XI

per primo, con la missione educativa della Chiesa concorda

Alia Famiglia :

mirabilmente la missione educativa della famiglia, poich entrambe procedono da Dio, in modo assai somigliante. In fatti
alla famiglia, nell'ordine naturale, Iddio comunica immediatamente la fecondit, principio di vita e quindi principio di educazione alla vita, insieme con l'autorit, principio di ordine.
Dice l'Angelico Dottore, con la sua consueta nitidezza di pen,.

,.,

-ri

x.

a)Diritto anterioj
a quello dello Stat*

siero e precisione di stile: Il padre carnale partecipa in modo


particolare la ragione di principio, la quale in modo universale si
trova in Dio... Il padre principio e della generazione e dell'educazione e della disciplina, e di tutto ci che si riferisce al perfezionamento della vita umana .

La famiglia ha dunque immediatamente dal Creatore la missione e quindi il diritto di educare la prole, diritto inalienabile
perch inseparabilmente congiunto con lo stretto obbligo, diritto
anteriore a qualsiasi diritto della societ civile e dello Stato, e
quindi inviolabile da parte di ogni potest terrena.
Quanto alla inviolabilit di questo diritto, ne d ragione l'An-

&)

Diritto mvi<

gelico: Il figlio infatti naturalmente qualche cosa del padre... ^J^J


onde di diritto naturale che il figlio, avanti l'uso di ragione, sia
sotto la cura del padre. Sarebbe pertanto andar [contro la giustizia naturale, se il fanciullo avanti l'uso di ragione fosse sottratto
alla cura dei genitori, o di lui in qualche modo si disponesse contro
la volont dei genitori .

E poich l'obbligo della cura dei

parenti continua sino a quando la prole sia in grado di provvedere a se stessa, perdura anche il medesimo inviolabile diritto
educativo dei genitori. Poich la natura non intende soltanto la
generazione della prole, ma anche il suo svilupparsi e progredire

S. T H . , 2-2, Q. C U , a. 1: Carnalis pater particulariter participat rationem principii,


quae universaliter invenitur in Deo... Pater est principium et generationis et educationis et
disciplinae, et omnium quae ad perfectionem humanae vitae pertinent.
S. T H . , 2-2, Q. X, a. 12: Filius enim naturaliter est aliquid patris...; ita de iure
naturali est quod filius, antequam habeat usum rationis, sit sub cura patris. Unde contra
iustitiam naturalem esset, si puer, antequam habeat usum rationis, a cura parentum subtrahatur, vel de eo aliquid ordinetur invitis parentibus.
1

MA D 0

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

734

fino al perfetto stato dell'uomo in quanto uomo, cio io stato


di virt , dice il medesimo Angelico D o t t o r e .

Pertanto la sapienza giuridica della Chiesa cos si esprime,


in questo argomento, con precisione e chiarezza comprensiva, nel
Codice di Diritto Canonico nel Can. 1113: I genitori sono gravemente obbligati a curare a tutto potere l'educazione sia religiosa
e morale che fisica e civile della prole, e della prole stessa provvedere anche al bene temporale .

Su questo punto talmente concorde il senso comune del


genere umano, da mettersi in aperta contraddizione con esso
quanti osassero sostenere che la prole, prima che alla famiglia,
appartenga allo Stato, e che lo Stato abbia sulla educazine
diritto assoluto. Insussistente poi la ragione, che costoro adducono, l'uomo nascere cittadino e perci appartenere primariamente allo Stato, non riflettendo, che, prima di essere cittadino,
l'uomo deve esistere, e l'esistenza non l'ha dallo Stato, ma dai
parenti; come sapientemente dichiara Leone X I I I : I figli sono
qualche cosa del padre, e della persona paterna come un'estensione: e se vogliamo parlare con esattezza, non essi per se medesimi, ma attraverso la comunit domestica, nella quale sono stati
generati, entrano a far parte della civile societ .

Pertanto:

La patria potest di tale natura che non pu essere n soppressa n assorbita dallo Stato, perch ha il medesimo comune
principio con la vita stessa dell'umanit ,

dice nella medesima

Enciclica Leone X I I I . Dal che per non segue che il diritto educaSuppl.^S. T H . 3 . p. Q . 4 1 , a. 1 : Non enim intendit natura solum generationem
prolis, sed etiam traductionem et promotionem usque ad perfectum statum hominis in quantum
homo est, qui est virtutis status.
Cod. I. C, c. 1 1 1 3 : Parentes gravissima obligatione tenentur prolis educationem
tum religiosam et moralem, tum. physicam et civilem pro viribus curandi, et etiam temporali
eorum bono providendi.
Enc. Berum novarum. 1 5 Maii 1 8 9 1 : Filii sunt aliquid patris, et velut paternae
amplificatio quaedam personae, proprieque loqui si vommus, non ipsi per se, sed per
communitatem domesticam, in qua generati sunt, civilem ineunt ac participant societatem.
Enc. Berum novarum, 1 5 Maii 1 8 9 1 : Patria potestas est eiusmodi, ut nec extingui, neque absorberi a republica possit, quia idem et commune habet cum ipsa hominum
vita principium.
1

Acta Pii

PP.

735

XI

tivo dei genitori sia assoluto o dispotico, poich inseparabilmente subordinato al fine ultimo e alla legge naturale e divina,
come dichiara lo stesso Leone X I I I , nell'altra sua memorabile
enciclica dei principali doveri di cittadini cristiani , dove cos
espone in compendio la somma dei diritti e doveri dei parenti:
Da natura i genitori hanno il diritto della formazione dei figli,
con questo dovere in pi, che e l'educazione e l'istruzione del
fanciullo s'accordi col fine in grazia del quale, per beneficio di Dio,
hanno avuto la prole. Debbono pertanto i genitori sforzarsi ed
energicamente insistere per impedire in questa materia ogni attentato, e in modo assoluto assicurare che a loro rimanga il potere di
educare come si deve cristianamente i figli, e massimamente di ne*
garli a quelle scuole nelle quali v' pericolo che bevano il tristo
veleno dell'empiet .

Si ponga poi mente che l'obbligo educativo della famiglia


comprende non soltanto l'educazione religiosa e morale, ma altres
r

la fsica e la civile, principalmente in quanto hanno relazione


con la religione e la morale.
Tale diritto incontrastabile della famiglia stato varie volte
.

....

. ,

riconosciuto giuridicamente presso nazioni nelle quali si ha cura

dalla

denza civile,

di rispettare il diritto naturale negli ordinamenti civili. Cos, per


citare un esempio, tra i pi recenti, la Corte Suprema della Repubblica Federale degli Stati Uniti dell'America settentrionale, nella
decisione di una importantissima controversia, dichiar: non
competere allo Stato nessuna potest generale di stabilire un tipo
uniforme di educazione per la giovent, costringendola a ricevere
l'istruzione soltanto dalle scuole pubbliche , soggiungendone la
ragione di diritto naturale: Il fanciullo non una mera creatura
dello Stato; quelli che lo allevano e lo dirigono hanno il diritto,
I

Enc. Sapientiae christianae, 10 Ian. 1890: Natura parentes habent ius suum insU*
tuendi, quos procrearmi, hoc adiuncto officio, ut cum fine, cuius gratia sobolem Dei beneficio
susceperunt, ipsa educatio conveniat et doctrina puerilis. Igitur parentibus est necessarium
eniti et contendere, ut omnem in hoc genere propulsent iniuriam, omninoque pervincant ut sua
in potestate sit educere liberos, uti par est, more christiano, maximeque prohibere scholis
iis, a quibus periculum est ne malum venenum imbibant impietatis.
2

Cod. I. C , c. 1113.

Riconoscii
GKurisp

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

736

congiunto con l'alto dovere, di educarlo e prepararlo all'adempimento dei suoi doveri .

La storia testimone, come, segnatamente nei tempi moderni,


si sia data e si dia da parte dello Stato violazione dei diritti conferiti dal Creatore alla famiglia, laddove essa dimostra splendidamente come la Chiesa li ha sempre tutelati e difesi; e la miglior
prova di fatto sta nella fiducia speciale delle famiglie verso le
scuole della Chiesa, come scrivemmo nella recente Nostra lettera
al Card. Segretario di Stato: La famiglia si subito accorta che
cos, e dai primi giorni del Cristianesimo fino ai giorni nostri,
padri e madri, anche se poco o nulla credenti, mandano e portano
a milioni i loro figli agli istituti educativi fondati e diretti dalla
Chiesa .

Gli che l'istinto paterno, che viene da Dio, si orienta con


fiducia verso la Chiesa, sicuro di trovarvi la tutela dei diritti
della famiglia, insomma quella concordia che Dio ha posto nell'ordine delle cose. La Chiesa, in fatti, quantunque, conscia com'
della sua divina missione universale e dell'obbligo che tutti gli
uomini hanno di seguire l'unica vera religione, non si stanca di
rivendicare a s il diritto e di ricordare ai genitori il dovere di
far battezzare ed educare cristianamente i figli di parenti cattolici: per tanto gelosa della inviolabilit del diritto naturale
educativo della famiglia, che non consente, se non sotto determinate condizioni e cautele, di battezzare i figli degli infedeli, o
comunque disporre della loro educazione, contro la volont dei
genitori, sino a quando i figli non si possano determinare da s
abbracciando liberamente la F e d e .

The fundamental theory of liberty upon which ali governments in this union repose

excludes any general power of the State to standardizo its children by forcing them
to accept instruction from public teachers only. The child is not the mere creature of the
State; those who nurture him and direct his destiny have the right coupled with the
high duty, to recognize, and prepare him for additional duties . U. S. Supreme Court
Dcision in the Oregon School Cases, June 1, 1925.
2

Lettera al Card. Segretario di Stato, 30 Maggio 1929.

Cod. I. C , c. 750, 2. S. T H . , 2 , 2. q. X , a. 12.

Acta Pii PP. XI

737

Abbiamo pertanto, come rilevammo nel citato nostro discorso,


due fatti di altissima importanza: la Chiesa che mette a disposizione delle famiglie il suo ufficio di maestra e di educatrice, le
famiglie che corrono a profittarne e danno alla Chiesa a centinaia,
a migliaia i loro figli, e questi due fatti richiamano e proclamano
una grande verit, importantissima nell'ordine morale e sociale.
Essi dicono che la missione dell'educazione spetta innanzi tutto,
sopratutto, in primo luogo alla Chiesa e alla Famiglia, spetta a
loro per diritto naturale e divino, e perci in modo inderogabile,
ineluttabile, insurrogabile .

Da tale primato della missione educativa della Chiesa e della


famiglia siccome grandissimi vantaggi, come abbiamo veduto,
provengono a tutta la societ, cos nessun danno pu venire ai
veri e propri diritti dello Stato rispetto all'educazione dei cittadini, secondo l'ordine da Dio stabilito.
Questi diritti sono partecipati alla societ civile dall'autore
stesso della natura, non per titolo di paternit, come alla Chiesa
e alla famiglia, ma bens per l'autorit che ad essa compete per
il promovimento del bene comune temporale, che appunto il
fine suo proprio. Per conseguenza, l'educazione non pu appartenere alla societ civile nel medesimo modo, in cui appartiene alla
Chiesa e alla famiglia, ma in modo diverso, corrispondente al
suo fine proprio.
Ora, questo fine, il bene comune di ordine temporale, consiste
nella pace e sicurezza, onde le famiglie e i singoli cittadini godano
nell'esercizio dei loro diritti, e insieme nel maggior benessere
spirituale e materiale che sia possibile nella vita presente, mediante
l'unione e il coordinamento della opera di tutti. Doppia dunque
la funzione dell'autorit civile, che risiede nello Stato: proteggere
e promuovere; non gi assorbire la famiglia e l'individuo, o sostituirsi ad essi.
Pertanto, in ordine all'educazione, diritto, o per dir meglio,
dovere dello Stato proteggere nelle sue leggi il diritto anteriore
1

Discorso agli alunni del Collegio di Mondragone, 14 Maggio 1929.

738

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

- che abbiamo sopra descritto - della famiglia sull'educazione


cristiana della prole; e, per conseguenza, rispettare il diritto
soprannaturale della Chiesa su tale educazione cristiana.
Similmente spetta allo Stato proteggere il medesimo diritto
nella prole, quando venisse a mancare fisicamente o moralmente
l'opera dei genitori, per difetto, incapacit o indegnit, giacch,
il lorof diritto educativo, come sopra dichiarammo, non assoluto o dispotico, ma dipendente dalla legge naturale e divina,
e perci sottoposto all'autorit e giudizio della Chiesa, ed altres
alla vigilanza e tutela giuridica dello Stato in ordine al bene comune; e inoltre la famiglia non"' societ perfetta che abbia in s
tutti i mezzi necessarii al suo perfezionamento. Nel quale caso,
eccezionale, del resto, lo Stato non si sostituisce gi alla famiglia,
ma supplisce al difetto e provvede con i mezzi acconci, sempre in
conformit con i diritti naturali della prole e i diritti soprannaturah della Chiesa.
In generale poi, diritto e dovere dello Stato proteggere,
secondo le norme della retta ragione e della Fede, l'educazione
morale e religiosa della giovent, rimovendone le cause pubbliche
ad essa contrarie.
Principalmente appartiene allo Stato, in ordine al bene comune,
promuovere in molti modi la stessa educazione ed istruzione della
giovent. Dapprima e per s, favorendo ed aiutando l'iniziativa
e l'opera della Chiesa e delle famiglie, la quale quanto sia efficace,
vien dimostrato dalla storia e dall'esperienza. Di poi, completando questa opera, dove essa non arriva o non basta, anche per
mezzo di scuole ed istituzioni proprie, perch lo Stato pi di chiunque altro provveduto dei mezzi, che sono messi a sua disposizione per le necessit di tutti, ed giusto che li adoperi a vantaggio di quelli stessi dai quali essi v e n g o n o .

Inoltre lo Stato pu esigere e quindi procurare che tutti i cittadini abbiano la necessaria conoscenza dei loro doveri civili e nazionali, e un certo grado di cultura intellettuale, morale e fsica, che,
1

Discorso agli alunni del Collegio di Mondragone, 14 Maggio 1929.

Acta Pii PP. XI

739

attese le condizioni dei nostri tempi, sia veramente richiesto dal


bene comune.
Tuttavia, chiaro che, in tutti questi modi di promuovere
l'educazione e l'istruzione pubblica e privata, lo Stato deve rispettare i diritti nativi della Chiesa e della famiglia sull'educazione
cristiana, oltre che osservare la giustizia distributiva. Pertanto,
ingiusto ed illecito ogni monopolio educativo o scolastico, che
costringa fisicamente o moralmente le famiglie a frequentare le
scuole dello Stato contro gli obblighi della coscienza cristiana, o
anche contro le loro legittime preferenze.
Ci per non toghe che per la retta amministrazione della
cosa pubblica e per la difesa interna ed esterna della pace, cose
tanto necessarie al bene comune e che richiedono speciali attitudini e^ speciale preparazione, lo Stato si riserbi l'istituzione e la
direzione di scuole preparatorie ad alcuni suoi dicasteri e segnatamente alla milizia, purch abbia cura di non ledere i diritti della
Chiesa e della famiglia in quello che loro spetta. Non inutile
ripetere qui in particolare questa avvertenza, perch ai tempi
nostri (in cui va diffondendosi un nazionalismo quanto esagerato e falso altrettanto nemico di vera pace

e prosperit) si

sogliono eccedere i giusti limiti nell'ordinare militarmente l'educazione cos detta fsica dei giovani (e talora anche delle giovanette,
contro la natura stessa delle cose umane), spesso ancora invadendo
oltre misura, nel giorno del Signore, il tempo che deve essere dedicato ai doveri religiosi e al santuario della vita familiare. Non
voghamo, del resto, biasimare quello che vi pu. essere di buono
neho spirito .di disciplina e di legittimo ardimento in siffatti
metodi, ma soltanto ogni eccesso, quale per esempio, lo spirito
di violenza, che non da scambiare con lo spirito di fortezza n
con il nobile sentimento del valore militare in difesa della patria
e dell'ordine pubblico; quale ancora l'esaltazione dell'atletismo
che della vera educazione fsica anche per l'et classica pagana
segn la degenerazione e la decadenza.
In generale poi, non solo per la giovent, ma per tutte le et
e condizioni, appartiene alia societ civile e allo Stato l'educa-

e) Quale
zione p u
varsi.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

740

zione, che pu appellarsi, civica, la quale consiste nell'arte di


presentare pubblicamente agli individui associati tali obietti di
cognizione ragionevole, d'immaginazione, di sensazione, che invitino le volont all'onesto e ve lo inducano per una morale necessit; sia nella parte positiva che presenta tali obietti, e sia nella
1

negativa che impedisce i contrari. La quale educazione civica,


talmente ampia e molteplice da comprendere quasi tutta l'opera
dello Stato per il bene comune, come deve essere informata alle
norme della rettitudine, cos non pu contraddire alla dottrina
della Chiesa, che di queste norme Maestra divinamente costituita.
Tutto quello che abbiamo detto sinora intorno all'opera dello
Stato in ordine all'educazione riposa sul fondamento saldissimo
ed immutabile delia dottrina cattolica de Civitatum constitutione
Christiana, cos egregiamente esposta dal Nostro Predecessore
Leone X I I I , segnatamente nelle Encicliche Immortale Bei e
Sapientiae christianae, e cio: Dio ha diviso fra due potest il
governo del genere umano, l'ecclesiastica cio e la civile, preposta
l'una alle cose divine, l'altra alle umane. Ambedue supreme, ciascuna nel suo ordine; l'una e l'altra hanno confini determinati che
la contengono, segnati dalla natura propria e dal fine prossimo
di ciascuna; di modo che viene a descriversi come una sfera dentro la quale svolgesi con esclusivo diritto l'azione di ciascuna. Ma
poich all'una ed all'altra potest sottostanno gli stessi sudditi,
potendo accadere che la stessa materia, per quanto sotto aspetti
diversi, spetti alla competenza e al giudizio di ciascuna d'esse,
deve Dio Providentissimo, da cui ambedue promanano, aver
segnato con retto ordine a ciascuna le sue vie. Le potest che sono,
sono da Dio ordinate .
1

P. L . TAPARELLI,

lodata e raccomandata
1 8 Die.
2

Saggio teor. di Diritto Naturale, n. 9 2 2 ;


allo

opera non mai abbastanza

studio dei giovani universitari (Cfr. discorso Nostro del

1927).

Enc. Immortale Dei, 1 Nov. 1 8 8 5 : Deus humani generis procurationem inter duas potestates partitus est, scilicet ecclesiasticam et civilem, alteram quidem divinis, alteram humanis
rebus praepositum. Utraque est in suo genere maxima: habet utraque certos, quibus contineatur,
terminos, eosque sua cuiusque natura caussaque proxime definitos; unde aliquis velut orbis
circumscribitur, in quo sua cuiusque actio iure proprio versetur. Sed quia utriusque impe-

Acta Pii PP. XI

741

Ora, l'educazione della giovent appunto una di tali cose,


che appartengono alla Chiesa e allo Stato, bench in modo diverso , come abbiamo sopra esposto. Deve dunque - prosegue
Leone X I I I - fra le due potest regnare una ordinata armonia:
la quale coordinazione non a torto viene paragonata a quella
per cui l'anima e il corpo nell'uomo si associano. Quale e quanta
essa sia, non si pu altrimenti giudicare se non riflettendo, come
dicemmo, alla natura di ciascuna d'esse, con riguardo alla eccellenza e nobilt del fine; essendo all'una prossimamente e propriamente demandato di curare l'utile delle cose mortali, all'altra
invece di procurare i beni celesti e sempiterni. Tutto ci pertanto
che v'ha nelle cose umane di in qualche modo sacro, tutto ci
che si riferisce alla salute delle anime e al culto di Dio, sia desso
tale per sua natura o tale si consideri in ragione del fine cui tende,
tutto ci sottost al potere e alle disposizioni della Chiesa: il resto,
che rimane nell'ordine civile e politico, giusto che dipenda dalla
civile autorit, avendo Ges Cristo comandato di dare a Cesare
quel che di Cesare, a Dio quel che di Dio .

Chiunque ricusasse di ammettere questi principi e quindi di


applicarli alla educazione, verrebbe necessariamente a negare,
che Cristo ha fondato la sua Chiesa per la salvezza eterna degli
uomini, e a sostenere che la societ civile e lo Stato non siano
soggetti a Dio e alla sua legge naturale e divina. Il che evidenter e m est in eosdem, cum, usuvenire possit, ut res una atque eadem quamquam aliter atque
aliter, sed tamen eadem res, ad utriusque ius iudiciumque pertineat, debet providentissimus
Deus, a quo sunt ambae constitutae, utriusque itinera recte atque ordine composuisse. Quae
autem sunt, a Deo ordinatae sunt (Rom., X I I I , 1).
Enc. Immortale Dei, 1 Nov. 1 8 8 5 : Itaque inter utramque potestatem quaedam
intercedat necesse est ordinata colligatio: quae quidem coniunctioni non immerito comparatur, per quam anima et corpus in homine copulantur. Qualis autem et quanta ea sit,
aliter iudicari non potest, nisi respiciendo, uti diximus, ad utriusque naturam, habendaque
ratione excellentiae et nobilitatis caussarum; cum alteri proxime maximeque propositum sit
rerum mortalium curare commoda, alteri'caelestia ae sempiterna bona comparare. Quidquid
iaitur est in rebus humanis quoquo modo sacrum, quidquid ad salutem animorum cuUumve
Dei pertinet, sive tale illud sit natura sua, sive rursus tale intelligatur propter caussam ad
quam refertur, id est omne in potestate arbitrioque Ecclesiae: cetera vero, quae civile et
politicum genus complectitur, rectum est civili auctoritati esse subiecta, cum Iesus Christus
iusserit, quae Caesaris sint, reddi Caesari, quae Dei, Deo.
1

742

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

mente empio, contrario alla sana ragione, e segnatamente in


materia di educazione, estremamente pernicioso alla retta formazione della giovent e sicuramente rovinoso per la stessa
societ civile e il vero benessere dell'umana convivenza. Ed al
contrario, dall'applicazione di questi principi non pu non provenire massimo giovamento alla retta formazione dei cittadini.
Il che abbondantemente dimostrato dai fatti in tutte le et;
onde come Tertulliano, per i primi tempi del Cristianesimo, nel
suo Apologetico, cos S. Agostino, per i suoi, poteva sfidare
tutti gli avversari della Chiesa Cattolica - e noi, ai nostri tempi,
possiamo ripetere con lui : - Ebbene, coloro che dicono essere
la dottrina di Cristo nemica dello Stato, ci diano un esercito
tale come la dottrina di Cristo insegna dover essere i soldati;
ci diano tali sudditi, tali mariti, tali coniugi, tali genitori, tali
figli, tali padroni, tali servi, tali re, tali giudici, infine tali contribuenti ed esattori del fsco quali comanda d'essere la dottrina
cristiana, ed osino poi dirla nociva allo Stato; o piuttosto non
dubitino un istante di proclamarla, ove la si osservi, la grande
salvezza dello Stato .

E trattandosi di educazione, cade qui a proposito far notare


come abbia bene espressa questa verit cattolica, confermata dai
fatti, per i tempi pi recenti, nel periodo della Rinascenza, uno
scrittore ecclesiastico grandemente benemerito dell'educazione
cristiana, il piissimo e dotto Cardinale Silvio Antoniano, discepolo
dell'ammirabile educatore che fu S. Filippo Neri, e maestro e
segretario delle lettere latine di S. Carlo Borromeo, ad istanza e
sotto l'ispirazione del quale scrisse l'aureo trattato Della Educa-

zione cristiana dei figliuoli, dove egli cos ragiona:


e) N e c e s s i t e

Quanto maggiormente il governo temporale coordina se

Xrd^coiV chiesa, medesimo allo spirituale, e pi lo favorisce e lo promuove, tanto


1

Ep. 138: Proinde qui doctrinam Christi adversam dicunt esse reipublicae, dent exercitum talem, quales doctrina Christi esse milites iussit; dent tales provinciales, tales maritos,
tales coniuges, tales parentes, tales filios, tales dominos, tales servos, tales reges, tales
iudices, tales denique debitorum ipsius fisci redditores et exactores, quales esse praecipit
doctrina christiana, et audeant eam dicere adversam esse reipublicae; imo vero non dubitent
eam confiteri magnam, si obtemperetur, salutem esse reipublicae.

Acta Pii PP. XI

743

pi concorre alla conservazione della repubblica. Perciocch


mentre il rettore ecclesiastico procura di formare un buon cristiano, con l'autorit e mezzi spirituah, secondo il fine suo, procura insieme per conseguenza necessaria di fare un buon cittadino, quale deve essere sotto il governo politico. Il che avviene,
perch nella Santa Chiesa Cattolica Bomana, citt di Dio, una
istessa cosa assolutamente il buon cittadino e l'uomo dabbene.
Laonde grave l'errore di coloro che disgiungono cose tanto congiunte, e che pensano poter avere buoni cittadini con altre regole,
e per altre vie di quelle, che contribuiscono a formare il buon
cristiano. E dica pure, e discorra la prudenza umana quanto le
piace, che non possibile che produca vera pace, n vera tranquillit temporale tutto quello che ripugna e che si diparte dalla
pace e dall'eterna felicit .

Come lo Stato cos anche la scienza, il metodo scientifico, la


ricerca scientifica, non hanno niente da temere dal pieno e perfetto mandato educativo della Chiesa. Gli istituti cattolici, a
qualunque grado appartengano dell'insegnamento e della scienza,
non hanno bisogno di apologie. Il favore che godono, le lodi che
raccolgono, le produzioni scientifiche che promuovono e moltiplicano, e pi che tutto i soggetti pienamente e squisitamente
preparati che danno alla magistratura, alle professioni, all'insegnamento, alla vita in tutte le sue esplicazioni, depongono pi
che sufficientemente in loro favore.

I quali fatti, del resto, non sono che una splendida conferma
della dottrina cattolica, definita dal Concilio Vaticano: La fede
e la ragione non soltanto non possono mai cohtradirsi, ma si
prestano reciproco aiuto, perch la retta ragione dimostra le
basi della fede e dalla sua luce illuminata coltiva la scienza delle
cose divine, mentre la fede libera e protegge dagli errori la ragione
e l'arricchisce di svariate cognizioni. Onde cos lontana la Chiesa,
dall'opporsi alla coltura delle arti e delle umane discipline, che
in molte maniere l'aiuta e la promuove. Poich n ignora n
1

DlVfiaucaz. crisi., lib. I, c. 43.

Lett. al Card. Segretario di Stato, 30 Maggio" 1929.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

744

disprezza i vantaggi che da esse provengono alla vita dell'umanit: ripete anzi che desse, come vengono da Dio Signore delle
scienze, cos, se rettamente trattate, a Dio, con la sua grazia,
conducono. E per nulla essa vieta che coteste discipline, ciascuna
nei suo ambito, usino e di principi propri e di proprio metodo ;
ma, riconosciuta questa giusta libert, solertemente provvede
a che opponendosi per avventura alla dottrina divina non cadano
in errori, ovvero oltrepassando i propri limiti occupino e sconvolgano il campo della fede .

La quale norma della giusta libert scientifica insieme


norma inviolabile della giusta libert didattica o libert d'insegnamento rettamente intesa; e deve essere osservata in qualsiasi
comunicazione dottrinale ad altri,, e, con obbligo assai pi grave
di giustizia, nell'insegnamento alla giovent, sia perch su di
questa ogni maestro, pubblico o privato, non ha diritto educativo
assoluto, ma partecipato; sia perch ogni fanciullo o adolescente
cristiano ha stretto diritto all'insegnamento conforme alla dottrina della Chiesa, colonna e fondamento della verit, e gli recherebbe grave torto chiunque turbasse la sua fede, abusando della
fiducia dei giovani verso i maestri e della loro naturale inesperienza e disordinata inclinazione ad una libert assoluta, illusoria, falsa.
soggetto deii'edut z l 0 f t e

'

Infatti non si deve mai perdere di vista che il soggetto dell'educazione cristiana l'uomo tutto quanto, spirito congiunto al
corpo in unit di natura, in tutte le sue facolt, naturali e sopranConc. V a t . , Sess. 3, cap. 4: Neque solum fides et ratio inter se dissidere nunquam
possunt, sed opem quoque sibi mutuam ferunt, cum recta ratio fidei fundamenta demonstret eiusque lumine illustrata rerum divinarum scientiam excolat, fides vero rationem ab
erroribus liberet ac Uieatur eamque multiplici cognitione instruat. Quapropter tantum abest,
ut Ecclesia humanarum artium et disciplinarum culturae obsistat, ut hanc multis modis
iuvet ataue promoveat. Non enim commoda ab iis ad hominum vitam dimanantia aut ignorat aut despicit; fatetur immo, eas, quemadmodum a Deo scientiarum Domino profectae
sunt, ita, si rite pertractentur, ad Deum iuvante eius gratia perducere. Nec sane ipsa
vetat, ne huiusmodi disciplinae in suo quaeque ambitu propriis utantur principiis et
propria methodo; sed iustam hanc libertatem agnoscens, id' sedulo cavet, ne divinae doctrinae repugnando errores in se suscipiant, aut fines proprios transgressae ea, quae sunt
fidei, occupent et perturbent.
1

Acta Pii PP. XI

745

naturali, quale ce lo fanno conoscere e la retta ragione e la Rivea)

lazione: pertanto, l'uomo decaduto dallo stato originario, ma


-

Tmtt<

1,uomo

>

d e c a d u t o m a re-

redento da Cristo e redintegrata nella condizione soprannaturale

dent

*-

di figlio adottivo di Dio, bench non nei privilegi preternaturali


della immortalit del corpo e della integrit o equilibrio delle
sue inclinazioni. Restano quindi nella natura umana gli effetti
del peccato originale, particolarmente l'indebolimento della volont e le tendenze disordinate.
La stoltezza legata al cuore del fanciullo e la verga della
disciplina la scoter di dosso .

Sono dunque da correggere

le inclinazioni disordinate, promuovere e ordinare le buone, sin


dalla pi tenera infanzia, e soprattutto devesi illuminare l'intelletto e fortificare la volont con le verit soprannaturali e i mezzi
della grazia, senza di cui non si pu n dominare le perverse inclinazioni n raggiungere la debita perfezione educativa della Chiesa,
perfettamente e compiutamente dotata da Cristo e della dottrina
divina e dei Sacramenti, mezzi efficaci della grazia.
Falso perci ogni naturalismo pedagogico, che in qualsiasi
*

) Falsit e danni del naturalismo

modo esclude, o menoma, la formazione soprannaturale cristiana


nell'istituzione della giovent; ed erroneo ogni metodo di educazione che si fonda, in tutto o in parte, sulla negazione o dimenticanza del peccato originale e della Grazia e quindi sulle sole forze
dell'umana natura. Tali sono generalmente quei sistemi odierni
di vario nome, che si appellano ad una pretesa autonomia e libert
sconfinata del fanciullo, e che sminuiscono o anche sopprimono
l'autorit e l'opera dell'educatore, attribuendo al fanciullo un
primato esclusivo d'iniziativa ed un'attivit indipendente da
ogni legge superiore naturale e divina, nell'opera della sua educazione.
Che se, con alcuni di quei termini, si volesse indicare, pur
impropriamente, la necessit della cooperazione attiva, a grado
a grado sempre pi consapevole, dell'alunno alla sua educazione;
se si intendesse rimuovere da questa il despotismo e la violenza
1

Prov.,
it eam.

X X I I , 15:

Stultitia colligata est in corde pueri: et virga disciplinae fuga*

ACTA, vol. XXI, n. 16. 31-12-929.

50

&

pedagogico,

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

746

(quale non , del resto, la giusta correzione), si direbbe il vero, ma


nulla affatto di nuovo, che non abbia insegnato la Chiesa ed attuato
nella pratica l'educazione cristiana tradizionale, a somiglianza
del modo tenuto da Dio stesso rispetto alle creature, che Egli
chiama alla cooperazione attiva, secondo la natura propria di
ciascuna, giacche la sua Sapienza si estende con potenza da
un'estremit all'altra, e tutto governa con bont .

Ma, purtroppo, col significato ovvio dei termini e col fatto


stesso, si intende da non pochi sottrarre l'educazione da ogni
dipendenza dalla legge divina. Onde ai nostri giorni si d il caso,
in verit assai strano, di educatori e filosofi che si affannano alla
ricerca di un codice morale universale dell'educazione, quasi
non esistesse n il Decalogo, n la legge Evangelica, e neanche
la legge di natura, scolpita da Dio nel cuore dell'uomo, promulgata dalla retta ragione, codificata, con rivelazione positiva, da
Dio stesso nel Decalogo. E similmente, da tali novatori si suole
denominare, come per disprezzo, eteronoma , passiva , superata , l'educazione cristiana perch si fonda sull'autorit divina
e sulla sua santa legge.
Costoro miseramente si illudono nella pretensione di liberare,
come essi dicono, il fanciullo, mentre lo rendono piuttosto schiavo
del suo cieco orgoglio e delle sue disordinate passioni, poich
queste, per conseguenza logica da quei falsi sistemi, vengono ad
essere giustificate quali legittime esigenze della natura sedicente
autonoma.
Ma vi ha ancor peggio, nella pretensione falsa, irriverente e
pericolosa, oltre che vana, di voler sottoporre a ricerche, esperimenti e giudizi di ordine naturale e profano, i fatti di ordine
soprannaturale concernenti l'educazione, come, ad esempio, la
vocazione sacerdotale o religiosa ed in generale le arcane operazioni della Grazia, la quale, pur elevando le forze naturali, le
eccede nondimeno infinitamente e non pu in nessun modo sottostare alle leggi fsiche, poich lo Spirito spira dove vuole .
1

Sap., V I I I , I: attingit a fine usque ad finem fortiter, et disponit omnia suaviter.


Io., I I I , 8: Spiritus ubi vult spirat.

Acta

Pii

PP.

XI

747

Massimamente pericoloso poi quel naturalismo, che, ai


nostri tempi, invade il campo dell'educazione in argomento
delicatissimo qual' quello dell'onest dei costumi. Assai diffuso
l'errore di coloro che, con pericolosa pretensione e con brutta
parola, promuovono una cos detta educazione sessuale, falsamente stimando di poter premunire i giovani contro i pericoli
del senso, con mezzi puramente naturali, quale una temeraria
iniziazione ed istruzione preventiva per tutti indistintamente, e
anche pubblicamente, e, peggio ancora, con esporli per tempo
alle occasioni, per assuefarli, come essi dicono, e quasi indurirne
l'animo contro quei pericoli.
Costoro errano gravemente non volendo riconoscere la nativa
fragilit della natura umana e la legge, di cui parla l'Apostolo,
ripugnante alla legge della mente,

e misconoscendo anche

l'esperienza stessa dei fatti, onde consta che, segnatamente nei


giovani, le colpe contro i buoni costumi non sono tanto effetto
dell'ignoranza intellettuale quanto principalmente dell'inferma
volont, esposta alle occasioni e non sostenuta dai mezzi della
Grazia.
In questo delicatissimo argomento, se, attese tutte le circostanze, qualche istruzione individuale si rende necessaria, a tempo
opportuno, da parte di chi ha da Dio la missione educativa e la
grazia di stato, sono da osservare tutte le cautele, notissime
all'educazione cristiana tradizionale, sufficientemeT>t^ descritte
dal citato Antoniano, l dove dice:
Tale e tanta la miseria nostra, e l'inchnazione al peccato,
che spesse volte dalle medesime cose che si dicono per rimedio
dei peccati si prende occasione ed incitamento allo stesso peccato.
Pertanto importa sommamente che il buon padre, mentre ragiona
col figliuolo di materia cos lubrica, stia bene avvertito, e non
discenda ai particolari ed ai var modi, con] i quali quest'idra
infernale avvelena tanta parte del mondo, acci non avvenga che
invece di estinguere questo fuoco, lo desti o lo accenda impru1

Boni., V I I , 23.

) E d u c a z i o n e
sessuale.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

748

dentemente nel petto semplice e tenero del fanciullo. Generalmente parlando, mentre ancora "continua la fanciullezza, baster
usare quei rimedi che con l'effetto istesso introducono la virt
della castit e chiudono l'ingresso al vizio .
d)

Similmente erroneo e pernicioso all'educazione cristiana il

coeducazione.

cos detto metodo della coeducazione, fondato anch'esso, per


molti, sul naturalismo negatore del peccato originale, oltre che,
per tutti i sostenitori di questo metodo, su una deplorabile confusione dOdee, che scambia la legittima convivenza umana con
la promiscuit ed uguaglianza livellatrice. Il Creatore ha ordinata
e disposta la convivenza perfetta dei due sessi soltanto nell'unit
del matrimonio, e a grado a grado distinta nella famiglia e nella
societ. Inoltre, non vi ha nella natura stessa, che li fa diversi
nell'organismo, nelle inclinazioni e nelle attitudini, nessun argomento che vi possa o debba essere promiscuit e molto meno
uguagliamento di formazione dei due sessi. Questi, conforme gli
ammirabili disegni del Creatore, sono destinati a compiersi reciprocamente nella famiglia e nella societ, appunto per la loro
diversit, la quale perci deve essere mantenuta e favorita nella
formazione educativa, con la necessaria distinzione e corrispondente separazione, proporzionata alle varie et e circostanze. I
quali principi vanno applicati a tempo e a luogo, secondo le
norme della prudenza cristiana, a tutte le scuole, segnatamente
nel periodo pi delicato e decisivo della formazione, qual quello
dell'adolescenza; e nelle esercitazioni ginnastiche e di diporto,
con particolare riguardo alla moclestia cristiana nella giovent
femminile, alla quale gravemente disdice ogni esibizione e pubblicit.
Ricordando le tremende parole del Divino Maestro: Guai
2

al mondo per causa degli scandali! stimoliamo vivamente la


vostra sollecitudine e vigilanza, Venerabili Fratelli, su questi
perniciosissimi errori, che troppo largamente vanno diffondendosi
tra il popolo cristiano con immenso danno della giovent.
1

SILVIO ANTONIANO,
M A T T H . , X V I I I , 7:

Dell'educazione cristiana dei figliuoli, lib.


Vae mundo a scandalis!

I I , c. 88.

Acta Pii PP. XI

749

Per ottenere una educazione perfetta di somma importanza


vigilare a che le condizioni di tutto quello che circonda l'educando,
durante il periodo della sua formazione, cio il complesso di tutte
le circostanze, che suole denominarsi ambiente , corrisponda
bene al fine inteso.
Primo ambiente naturale e necessario dell'educazione la
famiglia, a ci appunto destinata dal Creatore. Onde, di regola,
l'educazione pi efficace e duratura quella che si riceve in bene
ordinata e disciplinata famiglia cristiana, tanto pi efficace,
quanto pi chiaro e costante vi splende il buon esempio dei genitori, sopra tutti, e degli altri domestici.
3STon Nostra intenzione voler qui trattare, di proposit, anche
toccando i soli punti principali, dell'educazione domestica, tanto
ampia la materia, sulla quale, del resto, non mancano speciali
trattazioni, antiche e moderne, di autori di sana dottrina cattolica, tra cui appare degno di speciale menzione il gi ricordato

aureo trattato dell'Antoniano : Della educazione cristiana dei


figliuoli, che San Carlo Borromeo faceva leggere pubblicamente
ai genitori insieme adunati nelle chiese.
Togliamo per richiamare in modo speciale la vostra attenzione, Venerabili Fratelli e Figli diletti, sul lagrime vole scadimento
odierno dell'educazione familiare. Agli uffici e alle professioni della
vita temporale e terrena, certo di minore importanza, si premettono lunghi studi ed accurata preparazione, laddove all'ufficio e
dovere fondamentale della educazione dei figli sono oggi poco o
punto preparati molti dei genitori, troppo immersi nelle cure
temporali.

Ad

indebolire

l'influenza

dell'ambiente

famigliare

si aggiunge oggi il fatto che quasi da per tutto, si tende ad allontanare sempre pi dalla famiglia la fanciullezza sin dai pi teneri
anni, sotto var pretesti, siano economici, dell'industria o del
commercio, o siano politici; e vi paese dove si strappano i fanciulli dal seno della famiglia, per formarli (o, per pi veramente
dire, per deformarli e depravarli), in associazioni e scuole senza
Dio, all'irreligiosit e all'odio, secondo le estreme teorie socialiste,
rinnovandosi una vera e pi orrenda strage degli innocenti.

750

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

Scongiuriamo pertanto, nelle viscere di Ges Cristo, i Pastori


delle anime di adoperare ogni mezzo, nelle istruzioni e nei catechismi, con la voce e con gli scritti divulgati largamente, per
ammonire i genitori cristiani dei loro gravissimi obblighi, e non
tanto teoricamente o genericamente, quanto praticamente e in
particolare dei loro singoli doveri rispetto all'educazione religiosa,
morale e civile dei figli e dei metodi pi acconci ad attuarla efficacemente, oltre l'esempio della loro vita. A siffatte istruzioni
pratiche non disdegn di scendere l'Apostolo delle genti, nelle sue
epistole, particolarmente in quella agli Efesi, dove, tra le altre
cose, ammonisce: Padri, non provocate ad ira i vostri figli ;

il che non tanto effetto dell'eccessiva severit, quanto principalmente dell'impazienza, dell'ignoranza dei modi pi acconci
alla fruttuosa correzione, e anche della ormai troppo comune
rilassatezza della disciplina famigliare, onde crescono negli adolescenti le passioni indomite. Attendano perci i genitori, e tutti
gli educatori con essi, ad usare rettamente dell'autorit loro data
da Dio, di cui sono in vero senso vicari, non per il proprio comodo,
ma per la retta istituzione dei figli nel santo e filiale timore
di Dio, principio della sapienza , sul quale soltanto si fonda
solidamente il rispetto all'autorit, senza di cui non pu sussistere n ordine, n tranquilht, n benessere alcuno nella famiglia e nella societ.
h)

Chiesa e sue

Alla debolezza delle forze dell'umana natura decaduta la

Dpere educative.

Divina Bont ha provveduto con gli abbondanti aiuti della sua


Grazia e dei mezzi molteplici, onde ricca la Chiesa, la grande
famiglia di Cristo, la quale perci l'ambiente educativo pi
strettamente ed armoniosamente congiunto

con quello

della

famiglia cristiana.
Il quale ambiente educativo della Chiesa non comprende
soltanto i suoi Sacramenti, mezzi divinamente efficaci della
grazia, e i suoi riti, tutti in modo meraviglioso educativi, n
solo il recinto materiale del tempio cristiano, pur esso mirabil1

Eph., V I , 4: Taires, nolite ad iracundiam provocare filios vestros.

Acta Pii PP. XI

751

mente educativo nel linguaggio della liturgia e dell'arte, ma


anche la grande copia e variet di scuole, associazioni e ogni
genere di istituzioni intese a formare la giovent alla piet religiosa insieme con lo studio delle lettere e delie scienze e con la
stessa ricreazione e cultura fsica. Ed in questa inesauribile fecondit di opere educative, com' mirabile, allo stesso tempo che
insuperabile, la provvidenza materna della Chiesa, altrettanto
mirabile l'armonia sopra accennata, che essa sa mantenere con la
famiglia cristiana, tanto da potersi dire con verit, che la Chiesa
e la famiglia costituiscono un solo tempio dell'educazione cristiana.
E poich necessario che le novelle generazioni vengano

scuoia:

istruite nelle arti e discipline, onde si avvantaggia e prospera la


civile convivenza, ed a questa opera , per s sola, insufficiente
la famiglia, cos nacque l'istituzione sociale della scuola, dapprima,
si ponga ben mente, per iniziativa della famiglia e della Chiesa,
molto tempo innanzi che per opera dello Stato. Laonde la scuola,
considerata anche nelle sue origini storiche, di natura sua istituzione sussidiaria e complementare della famiglia e della Chiesa;
e pertanto, per logica necessit morale, deve non soltanto non
contraddire, ma positivamente accordarsi con gli altri due ambienti, nell'unit morale pi perfetta che sia possibile, tanto da
poter costituire, insieme con la famiglia e la Chiesa, un solo santuario, sacro all'educazione cristiana, sotto pena di fallire al suo
scopo e di cambiarsi, m vece, in opera di distruzione.
E ci stato manifestamente riconosciuto anche da un laico,
tanto celebrato per i suoi scritti pedagogici (non del tutto encomiabili perch infetti di liberalismo),il quale sentenzi: La scuola,
se non tempio, tana ; e inoltre: Quando l'educazione letteraria, sociale, domestica, religiosa, non s'accordano insieme,
l'uomo infelice, impotente .

Da ci appunto consegue, essere contraria ai principi fondamentali dell'educazione la scuola cos detta neutra o laica, dalla

Nie. T O M M A S E O ,

Pensieri sull'educazione,

Parte I , 3 , 6.

B e u t e a

>

l a l c

752

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

quale viene esclusa la religione. Una tale scuola del resto, non
praticamente possibe, giacche nel fatto essa diviene irreligiosa.
Non occorre ripetere quanto su questo argomento hanno dichiarato i Nostri Predecessori, segnatamente Pio IX e Leone X I I I ,
nei cui tempi particolarmente cominci ad infierire il laicismo nella scuola pubblica. Noi rinnoviamo e confermiamo le loro
1

dichiarazioni, ed insieme le prescrizioni dei Sacri Canoni, onde


la frequenza delle scuole acattoliche, o neutre, o miste, quelle
cio aperte indifferentemente ai cattolici e agli acattolici senza
distinzione, vietata ai fanciulli cattolici, e pu essere solo tollerata, unicamente a giudizio dell'Ordinario, in determinate circo2

stanze di luogo e di tempo e sotto speciali cautele. E non pu


neanche ammettersi per i cattolici quella scuola mista (peggio, se
unica a tutti obbligatoria) in cui, pur provvedendosi loro a
parte l'istruzione religiosa, essi ricevono il restante insegnamento
da maestri non cattolici in comune con gli alunni acattolici.
Giacch, non per il solo fatto che vi si impartisce l'istruzione
religiosa (spesso con troppa parsimonia), una scuola diventa
conforme ai diritti della Chiesa e della famiglia cristiana e degna
di essere frequentata dagli alunni cattolici. A questo effetto
necessario che tutto l'insegnamento e tutto l'ordinamento della
scuola: insegnanti, programmi e libri, in ogni disciplina, siano
governati dallo spirito cristiano sotto la direzione e vigilanza
materna della Chiesa, per modo che la Eeligione sia veramente
fondamento e coronamento di tutta l'istruzione, in tutti i gradi,
non solo elementare, ma anche media e superiore. necessario
- per adoperare le parole di Leone X I I I - che non soltanto in
determinate ore si insegni ai giovani la religione, ma che tutta
la restante formazione olezzi di cristiana piet. Che se ci manca,
se questo alito sacro non pervade e non riscalda gli animi dei

Pius I X , ep. Quum non sine, 14 Iul. 1864. - Syllabus, Prop. 48. - Leo X I I I , alloc.
Summi Pontificatus, 20 Aug. 1880, E p . enc. Nobilissima, 8 Febr. 1884, E p . enc. Quod
multum, 22 Aug. 1886, E p . Officio sanctissimo, 22 Dec. 1887, E p . enc. Caritatis, 19
1

Mart. 1894, etc. (vedi Cod. I. C. cum Fontium Annot., c. 1374).


2

Cod. I. C , c. 1374.

753

Acta Pii PP. XI

maestri e dei discepoli, ben poca utilit potr aversi da qualsiasi dottrina; spesso ne verranno anzi danni non lievi .

N si dica essere impossibile allo Stato, in una nazione divisa


in varie credenze, provvedere alla pubblica istruzione altrimenti
che con la scuola neutra o con la scuola mista, dovendo lo Stato
pi ragionevolmente e potendo anche pi facilmente provvedere
con lasciare libera e favorire con giusti sussidi l'iniziativa e l'opera
della Chiesa e delle famiglie. E che ci sia attuabile, con soddisfazione delle famiglie, e con giovamento dell'istruzione e della
pace e tranquillit pubblica, lo dimostra il fatto di nazioni divise
in varie confessioni religiose, dove l'ordinamento scolastico corrisponde al diritto educativo delle famiglie, non solo quanto a
tutto l'insegnamento - particolarmente con la scuola interamente cattolica per i cattolici - ma anche quanto alla giustizia
distributiva, con l'aiuto finanziario, da parte dello Stato, alle
singole scuole volute dalle famiglie.
In altri paesi di religione mista accade altrimenti, con non
lieve carico dei cattolici, i quali auspice e guida l'Episcopato e
con l'opera indefessa del Clero secolare e regolare, sostengono a
tutta loro spesa la scuola cattolica per i loro figli, quale richiesta
dal loro gravissimo obbligo di coscienza, e con generosit e costanza encomiabile perseverano nel proposito di assicurare interamente, come essi a maniera di tessera proclamano l'educazione cattolica, per tutta la giovent cattolica, nelle scuole cattoliche . Il che, se non viene aiutato dal pubblico erario, come per
s richiede la giustizia distributiva, non pu essere impedito dalia
potest civile, che ha coscienza dei diritti della famiglia e delle
condizioni indispensabili della legittima libert.
Dove poi anche questa libert elementare viene impedita o
in var modi attraversata, i cattolici non si adopereranno mai
abbastanza anche a prezzo di grandi sacrifizi, nel sostenere e difen1

Ep. enc. Militantis Ecclesiae, 1 Aug. 1897: Nec(sse est non modo certis horis doceri
iuvenes religionem, sed reliquam institutionem omnem christianae pietatis sensus redoler.
Id si desit, si sacer hic halitus non doctorum animos ac discentium pervadat foveatque,
exiguae capientur ex qualibet doctrina utilitates; damna saepe consequentur haud exigua.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

dere le loro scuole, e nel procurare che si sanciscano leggi scolastiche giuste.
Azione cattolica
per la scuola.

Tutto quanto si fa dai fedeli per promuovere e difendere la


scuola cattolica per i loro figli opera genuinamente religiosa, e
perci compito principalissimo dell'Azione Cattolica ; onde sono
particolarmente care al Nostro cuore paterno e degne di alta
lode tutte quelle associazioni speciali, che in varie nazioni attendono con tanto zelo in opera cos necessaria.
Laonde, col procurare la scuola cattolica per i loro figli, sia
proclamato altamente, e sia bene inteso e riconosciuto da tutti,
i Cattolici di qualsiasi nazione al mondo non fanno opera politica di partito, ma opera religiosa indispensabile alla loro coscienza;
e non intendono gi di separare i loro figli dal corpo e dallo spirito nazionale, ma anzi di educarceli nel modo pi perfetto e
pi conducente alla prosperit della nazione, poich il buon cattlico, appunto in virt della dottrina cattolica, per ci stesso il
miglior cittadino, amante della sua patria e lealmente sottomesso
all'autorit civile

costituita,

in

qualsiasi

legittima forma

di

Governo.
In questa scuola, in armonia con la Chiesa e con la famiglia
cristiana, non avverr che nei var insegnamenti si contraddica,
con evidente danno dell'educazione, a quello che gli alunni apprendono nell'istruzione religiosa; e se sar necessario far loro conoscere, per scrupolosa coscienza di magistero, le opere erronee
da confutare, ci verr fatto con tale preparazione e con tale
antidoto di sana dottrina, che non nocumento, ma giovamento
ne abbia la formazione cristiana della giovent.
In questa scuola, similmente, lo studio della patria lingua e
delle classiche lettere non sar mai a scapito della santit dei
costumi; giacche il maestro cristiano seguir l'esempio delle api,
le quali prendono la parte pi pura dei fiori e lasciano il resto,
come insegna San Basilio nel suo discorso agli adolescenti sulla
lettura dei classici.
P . G., t. 31, 570.

La quale necessaria

cautela - suggerita

Acta Pii PP. XI

755

anche dal pagano Quintiliano - non impedisce per nulla che


il maestro cristiano accolga e metta a proftto quanto di veramente buono, nelle discipline e nei metodi, portano i tempi nostri,
memore di quel che dice l'Apostolo: Provate tutto: tenete ci
2

che buono . E perci, nell'aceogliere il nuovo, egli si guarder


dall'abbandonare corrivamente l'antico, comprovato buono ed
efficace dall'esperienza di pi secoli, segnatamente nello studio
della latinit, che vediamo sempre pi decadere ai nostri giorni,
appunto per l'ingiustificato abbandono dei metodi, cos fruttuosamente usati dal sano umanesimo, venuto in gran fiore nelle
scuole della Chiesa particolarmente. Queste nobili tradizioni richiedono che la giovent affidata alle scuole cattoliche venga bens
istruita nelle lettere e nelle scienze pienamente secondo le esigenze dei nostri tempi, ma insieme solidamente e profondamente,
in ispecie nella sana filosofa, lungi dalla farraginosa superficialit di coloro, che forse avrebbero trovato il necessario se non
avessero cercato il superfluo .

Laonde, ogni maestro cristiano

deve tener presente quanto dice Leone X I I I in compendiosa


sentenza: . . . con maggior alacrit bisogna sforzarsi a che non
soltanto si applichi un metodo d'insegnamento * adatto e solido,
ma pi ancora a che l'insegnamento stesso e nelle lettere e nelle
scienze sia in tutto conforme alla fede cattolica, massime poi
nella filosofa, dalla quale in gran parte dipende il retto indirizzo
delle altre scienze .

Le buone scuole sono frutto, non tanto dei buoni ordinamenti,


quanto principalmente dei buoni maestri, i quali, egregiamente
preparati ed istruiti, ciascuno nella disciplina che deve insegnare,
e adorni delle qualit intellettuali e morali richieste dal loro importantissimo ufficio, ardano di amore puro e divino per i giovani
1

Inst. Or., I, 8.

I Thess., V, 21: omnia probate; quod bonum est tenete.


S E N E C A , Epist. 45: invertissent forsitan necessaria nisi et superflua quaesiissent.
Leo X I I I , E p . enc. Inscrutabili, 21 Apr. 1878: ... alacrius adnitendum est, ut non
solum apta ac solida institutionis methodus, sed maxime institutio ipsa catholicae fidei
omnino conformis in littsris et disciplinis vigeat, praesertim autem in philosophia, ex qua
rectas aliarum scientiarum ratio magna ex parte dependet.
8

756

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

loro affidati, appunto perch amano Ges Cristo e la sua Chiesa,


di cui quelli sono figli prediletti, e per ci stesso hanno sinceramente a cuore il vero bene delle famiglie e della loro patria. E
per, Ci riempie l'animo di consolazione e di gratitudine verso la
Bont Divina, il vedere come insieme con i religiosi e le religiose
insegnanti, cos grande numero di tali buoni maestri e maestre
- anche uniti in congregazioni ed associazioni speciali per vie
meglio coltivare il loro spirito, le quali perci sono da lodare e promuovere come nobilissime e potenti ausiliari dell' Azione Cattolica - lavorano con disinteresse, zelo e costanza, in quella che
S. Gregorio Nazianzeno appella arte delle arti e scienza delle
1

scienze del reggere e formare la giovent. E nondimeno, anche


per essi vale il detto del Divino Maestro: La messe veramente
2

copiosa, ma gli operai sono pochi , supplichiamo pertanto il Signore della messe che mandi ancor molti di tali operai dell'educazione cristiana, la cui formazione deve essere sommamente a cuore
dei Pastori delle anime e dei supremi moderatori degli Ordini religiosi.
altres necessario dirigere e vigilare l'educazione dell'ado8

lescente, molle come cera a piegarsi al vizio in qualsiasi altro


ambiente egli venga a trovarsi, rimovendo le cattive occasioni
e procurandogli l'opportunit delle buone, nelle ricreazioni e nelle
compagnie, giacch i discorsi cattivi corrompono i buoni costumi .

Se non che, ai nostri tempi, si fa necessaria pi estesa ed accurata vigilanza, quanto pi sono cresciute le occasioni di naufragio
morale e religioso per la giovent inesperta, segnatamente nei
libri emp o licenziosi, molti dei quali diabolicamente diffusi
a vii prezzo, negli spettacoli del cinematografo , ed ora anche
nelle audizioni radiofoniche , le quali moltiplicano e facilitano,
per cos dire, ogni sorta di letture, come il cinematografo ogni
' Oratio I I , P. G., t. 35, 426: ars artium et scientia scientiarum.
2

M A T T H . . I X , 37: Messis quidem multa, operarii autem pauci.

H O R A T . , Art. poet.

v.

163: cereus in vitium fleeti.

* I Cor., X V , 33: corrumpunt mores bonos colloquia mala.

757

Acta Pii PP. XI

sorta ,di spettacoli. Questi potentissimi mezzi di divulgazione,


che possono riuscire, se ben governati dai sani principi, di grande
utilit all'istruzione ed educazione, vengono purtroppo spesso
subordinati all'incentivo delle male passioni ed all'avidit del
guadagno. S. Agostino gemeva della passione ond'erano trascinati
anche dei cristiani del suo tempo agli spettacoli del circo, e racconta
con vivezza drammatica il pervertimento, per buona ventura
1

temporaneo, del suo alunno e amico Alipio. Quanti traviamenti


giovanili, a causa degli spettacoli odierni, oltre che delle malvage
letture, non debbono ora piangere i genitori e gli educatori!
Sono perci da lodare e da promuovere tutte quelle opere
educative, le quali, con i spirito sinceramente cristiano di zelo per
le anime dei giovani, attendono, con appositi libri e pubblicazioni
periodiche, a far noti, segnatamente ai genitori ed agli educatori,
i pericoli morali e religiosi, spesso subdolamente insinuati, nei
libri e negli spettacoli, e si adoperano a diffondere le buone letture e a promuovere spettacoli veramente educativi, creando
anche con grandi sacrifci dei teatri e cinematografi, ne' quali la
virt non solo non abbia nulla da perdere, ma bens molto da
guadagnare.
Da questa necessaria vigilanza non segue tuttavia, che la
giovent debba essere segregata dalla societ, nella quale pur
deve vivere e salvare l'anima, ma che oggi, pi che mai, deve
essere premunita e fortificata cristianamente contro le seduzioni
e gli errori del mondo, il quale, come ammonisce una parola
divina, tutto concupiscenza della carne, concupiscenza degli
occhi e superbia della vita ;

per maniera che, come diceva

Tertulliano dei primi cristiani, siano quali debbono essere i


veri cristiani di tutti i tempi composseditori del mondo, non
dell'errore

Nella quale sentenza di Tertulliano siamo gi venuti a toccare quello che Ci siamo proposto di trattare in ultimo luogo, ma
1

Conf., V I , 8.
I Io., I I , 16: concupiscentia carnis, concupiscentia oculorum et superbia vitae.
De Idololatria, 14: compossessores mundi, non erroris.

758

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

di massima importanza, e cio la vera sostanza dell'educazione


cristiana, quale si raccoglie dal suo fine proprio, e nella cui considerazione si fa vieppi chiara, con meridiana luce, la sovraeminente missione educativa della Chiesa.
Fine proprio e immediato dell'educazione cristiana cooperare con la grazia divina nel formare il vero e perfetto cristiano:
cio Cristo stesso nei rigenerati col Battesimo, secondo la viva
espressione dell'Apostolo: Figliuolini miei, che io nuovamente
porto in seno fino a tanto che sia formato in voi Cristo .

Giac-

ch il vero cristiano deve vivere la vita soprannaturale in Cristo:


2

Cristo che la vita vostra , e manifestarla in tutte le sue operazioni: affinch anche la vita di Ges sia manifesta nella nostra
carne mortale .

Perci appunto l'educazione cristiana comprende tutto l'ambito della vita umana, sensibile e spirituale, intellettuale e morale,
individuale, domestica e sociale, non per menomarla comecchessia,
ma per elevarla, regolarla e perfezionarla secondo gli esempi e
la dottrina di Cristo.
Onde il vero cristiano,

frutto

dell'educazione

cristiana,

l'uomo soprannaturale, che pensa, giudica ed opera costantemente e coerentemente, secondo la retta ragione illuminata dalla
luce soprannaturale degli esempi e della dottrina di Cristo: ovvero,
per dirla con il linguaggio ora in uso, il vero e compito uomo di
carattere. Giacch, non qualsiasi coerenza tenacia di condotta,
secondo principi soggettivi; costituisce il vero carattere, ma soltanto la costanza nel seguire i principi

eterni della giustizia,

come riconosce anche il poeta pagano, quando loda, insepara4

bilmente, L'uomo giusto e ben fermo nel suo proposito ; e,


d'altra parte, non pu darsi compiuta giustizia, se non nel dare
a Dio quel che si deve a Dio, come fa il vero cristiano.
1

Gal.,

IV,

19: Filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur Christus in vobis.

Col., I I I , 4: Christus, vita vestra.


II Cor., I V , 11: ut et vita Iesu manifestetur in carne nostra mortali.
H OB A T . , Od. I. I I I , od. 3, v. 1: Iustum et tenacem propositi virum.

Acta Pii PP. XI

759

Siffatto scopo e termine dell'educazione cristiana sembra ai


profani come un'astrazione, o piuttosto come inattuabile senza
soppressione o menomamento delle facolt naturali e senza rinunzia alle opere della vita terrena, quindi alieno dal vivere sociale e
dalla prosperit temporale, contrario ad ogni progresso nelle
lettere, nelle scienze, nelle arti e in ogni altra opera di civilt.
A simile obiezione, mossa dall'ignoranza e dal pregiudizio dei
pagani, anche colti d'un tempo - ripetuta purtroppo con pi
frequenza ed insistenza nei tempi moderni - aveva risposto
Tertulliano: Non siamo estranei alla vita. Ci ricordiamo bene di
dover riconoscenza a Dio Signore Creatore; nessun frutto delle
opere sue noi ripudiamo; soltanto ci moderiamo, per non usarne
smodatamente o malamente. E cos non senza il foro, non senza
il macello, non senza i bagni, le case, le botteghe, le stalle, i mercati vostri e tutti gli altri traffici noi abitiamo in questo mondo.
Noi pure con voi navighiamo e militiamo, coltiviamo i campi e
negoziamo, e per ci ci scambiamo i lavori e mettiamo a vostra disposizione le opere nostre. Come mai possiamo sembrare inutili ai
vostri affari, coi quali e dei quali viviamo, davvero non vedo .

Pertanto, il vero cristiano, nonch rinunziare alle opere della vita

&)
pi

terrena o menomare le sue facolt naturali, le svolge anzi e le

giovevole cittadino,

perfeziona coordinandole alla vita soprannaturale, per modo da


nobilitare la vita stessa naturale e da procurarle pi efficace
giovamento, non solo di ordine spirituale ed eterno, ma anche
materiale e temporale.
Ci dimostrato da tutta la storia del Cristianesimo e delle
sue istituzioni, che si identifica con la storia 'della vera civilt e
del genuino progresso sino ai nostri giorni; e particolarmente dai
Santi, ond' fecondissima la Chiesa e soltanto essa, i quali hanno
1

cne anche a
nobile e pi

Apol., 42: Non sumus exules vitae. Meminimus gratiam nos debere Deo Domino
Creatori; nullum fructum operum eius repudiamus; plane temperamus, ne ultra modum
aut perperam utamur. Itaque non sine foro, non sine macello, non sine balneis, tabernis,
officinis, stabulis, nundinis vestris, caeterisque commerciis cohabitamus in hoc saeculo.
Navigamus et nos vobiscum et militamtis, et rusticamur, et mercamur, proinde miscemus
artes, operas nostras publicamus usui vestro. Quomodo infructuosi videamur negotiis vestris,
cum quibus et de quibus vivimus, non scio.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

76

raggiunto, in grado perfettissimo, lo scopo della educazione cristiana, ed hanno nobilitato e avvantaggiato l'umana convivenza
in ogni genere di beni. Infatti, i Santi sono stati, sono e saranno
sempre i pi grandi benefattori dell'umana societ, come anche i
modelli pi perfetti in ogni classe e professione, in ogni stato e
condizione di vita, dal campagnuolo semplice e rusticano allo
scienziato e letterato, dall'umile artigiano al condottiere di eserciti, dal privato padre di famiglia al monarca reggitore di popoli
e nazioni, dalle semplici fanciulle e donne del recinto domestico
alle regine e imperatrici. E che dire dell'immensa opera, anche a
pro del benessere temporale, dei missionari evangelici, che insieme
con la luce della Fede hanno portato e portano ai popoli barbari
i beni della civilt; degli istitutori di molteplici opere di carit
e di assistenza sociale, e della interminabile schiera di santi educatori e sante educatrici, che hanno perpetuata e moltiplicata
la loro opera nelle loro feconde istituzioni di educazione cristiana in aiuto delle famiglie e a benefcio inestimabile delle
nazioni ?
Questi sono i frutti, benefci in ogni maniera, dell'educazione
cristiana, appunto per la vita e virt soprannaturale in Cristo,
che essa svolge e forma nell'uomo; giacche Cristo Signor Nostro,
Maestro Divino, altres fonte e datore di tale vita e virt, ed
insieme modello universale ed accessibile a tutte le condizioni
dell'umana progenie, con il suo esempio, particolarmente alla
giovent, nel periodo della sua vita nascosta, laboriosa, ubbidiente,
adorna di tutte le virt individuali, domestiche e sociali, innanzi
a Dio e innanzi agli uomini.
E tutto il complesso dei tesori educativi d'infinito valore,
che siamo venuti sinora appena in parte accennando, talmente
proprio della Chiesa, da costituire la sua stessa sostanza, essendo
essa il Corpo mistico di Cristo, la Sposa immacolata di Cristo,
e perci stesso Madre fecondissima ed Educatrice sovrana e perfetta. E per il grande e geniale S. Agostino - della cui beata
morte siamo per celebrare la quindicesima centenaria ricorrenza
- prorompeva, pieno di santo affetto per tal Madre, in questi

761

Acta Pii PP. XI

accenti: O Chiesa Cattolica, verissima Madre dei Cristiani, tu


meritamente predichi non soltanto doversi onorare purissimamente e castissimamente Iddio stesso, conseguire il quale giocondissima vita, ma ancora talmente fai tua la dilezione e la
carit del prossimo che presso te trovasi potentemente efficace
ogni medicina ai molti mali pei quali, a cagione dei peccati,
soffrono le anime. Tu puerilmente i fanciulli, con fortezza i giovani, con delicatezza i vecchi, a seconda dei bisogni e del corpo
e delio spirito, addestri ed ammaestri. Tu, per, direi quasi, libera
servit i figli sottometti ai genitori, i genitori con dominio di
piet preponi ai figli. Tu con vincolo di religione, pi forte e pi
stretto di quello del sangue, unisci i fratelli ai fratelli... Tu non
soltanto con vincolo di societ, ma anche di una certa fraternit,
leghi i cittadini ai cittadini, le genti alle genti, in una parola tutti
gli uomini col ricordo dei primi comuni genitori. Insegni ai re di
ben attendere ai popoli; ammonisci i popoli di ubbidire ai re. Con
solerzia insegni a chi debbasi onore, a chi affetto, a chi rispetto,
a chi timore, a chi conforto, a chi ammonimento, a chi esortazione, a chi la correzione, a chi il rimprovero, a chi il supplizio;
mostrando in qual modo e non a tutti tutto si debba, a tutti per
la carit, a nessuno l'offesa .

Alziamo, o Venerabili Fratelli, i cuori e le mani supplici al


cielOj

al Pastore e Vescovo delle anime nostre)), al Re Divino

De moribus Ecclesiae catholicae, Hb. I, c. 3 0 : Merito. Ecclesia catholica. Mater


christianorum verissima, non solum ipsum Deum,, cuius adeptio vita est beatissima, purissime atque castissime colendum praedicas; sed etiam proximi dilectionem atque charitatem
ita complectens, ut variorum morborum, quibus pro peccatis suis animae aegrotant,
omnis apud te medicina praepolleat. Tu pueriliter pueros, fortiter iuvenes, quiete Senes
prout cuiusque non corporis tantum, sed et animi aetas est, exerces ac doces. Tu parentibus filios libera quadam servitute subiungis, parentes filiis pia dominatione praeponis. Tu fratribus fratres religionis vinculo firmiore atque arctiore quam sanguinis nectis...
Tu cives civibus, gentes gentibus, et prorsus homines primorum parentum recordatione,
non societate tantum, sed quadam etiam fraternitate coniungis. Doces Reges prospicere
populis; mones populos se subdere Regibus. Quibus honor debeatur, quibus affectus, quibus
reverentia, quibus timor, quibus consolatio, quibus admonitio, quibus cohortatio, quibus
disciplina, quibus obiurgatio, quibus supplicium, sedulo doces; ostendens quemadmodum
et non omnibus omnia, et omnibus charitas, et nulli debeatur iniuria.
2

Cfr I Petr., I I , 25: ad Pastorem et Episcopum animarum vestrarum.

ACTA, vol. XXI, n. 16 31-12-929.

51

762

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

che d legge ai governanti affinch Egli con la sua virt, onnipotente faccia s che questi splendidi frutti dell'educazione cristiana si raccolgano e si moltiplichino in tutto il mondo sempre pi a vantaggio degli individui e delle nazioni.
Auspice di queste grazie celesti, con paterno affetto, a Voi,
o Venerabili Fratelli, al Vostro Clero e al vostro popolo impartiamo l'Apostolica Benedizione.
Dato a Eoma, presso S. Pietro, il giorno 31 Dicembre 1929,
anno ottavo del Nostro Pontificato.
PIUS

L I T T E R A E

PP. X I

A P O S T O L I C A E

I
APOSTOLICA ERIGITUR NUNTIATURA APUD ITALIAE REGEM
PIUS PP. X I
Ad perpetuam rei memoriam. Spectat ad B o m a m i m Pontificem
inter multiplices gravesque, quas pro communi christifidelium b o n o suscipit, curas, in eam quoque impensius incumbere, ut apud nationum Gubernia ac moderatores constituantur Legationes, quibus provide gubernatorum et popularium erga R o m a n a m Cathedram magis in dies observantia
provehatur, atque ea ad Sanctam Sedem referantur, per quae spiritualibus eorundem necessitatibus consulatur. Quapropter cum iam ex Conventionibus die septima huius mensis confectis ab Apostolica Sede eum
Italici Regni Moderatoribus statutum sit ut apostolica etiam Nuntiatura
erigatur pro Italica ditione: N o s , c u m certa Nobis spes effulgeat, h o c voluntatis Nostrae consilium tum m a x i m e religioni provehendae, tum vinculis
inter Italicam nationem et Sanctam Sedem arctius obstringendis esse
profuturum, haec quae sequuntur decernenda ultro libenterque existimavimus. Nimirum, auctoritate apostolica

Nostra, praesentium Litte-

rarum tenore, Nuntiaturam Apostolicam apud Italiae R e g e m perpetuo


erigimus et constituimus, eique omnia et singula deferimus iura, privilegia, honores, praerogativas, indulta, quae praestantiorum huiusmodi
Legationum propria sunt.

763

Acta Pii PP. XI

H a e c in D o m i n o statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,


validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere, suosque plenos atque
integros effectus sortiri et obtinere, ipsique Nuntiaturae per Nos in Italiam erectae nunc et in posterum perpetuo suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque ex nunc et inane fieri si quidquam
secus super his a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter contigerit attentari. Contrariis non obstantibus quibuslibet.
D a t u m B o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x r v
mensis Iunii an. MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

P. CARD. GASPARRI, a Secretis Status.,

Ii
TEMPLUM SS. AMBROSII ET CAROLI, AD VIAM LATAM, DE URBE, HONORIBUS
ET TITULO BASILICAE MINORIS AUGETUR.
PIUS P P X I
Ad perpetuam rei memoriam. Lombardi in Urbe degentes iam
quinto decimo saeculo exeunte hac Alma in Urbe Nostra Sancto A m b r o sio Episcopo mediolanensi dicatum templum, pia quoque curandis aegrotis
nationis suae adiecta d o m o , ad viam Latam erexerunt, quod in sequenti
saeculo, post direptam Urbem, fere collapsum, renovatum est. Penes
sacram ipsam aedem iam usque ab initiis suam habuit sedem Lombardorum Sodalitas, quae X y s t i Quarti temporibus canonice instituta, dein,
mediolanensi Pio Quarto Summo Pontifice, sollerti praesertim studio Sancti
Caroli Borromaei, privilegiis amplissimis ex ornata est. Postquam vero
tam magnus hic Mediolanensium Archiepiscopus anno MDCX in Sanctorum numerum elatus est, ad gentis Lombardiae pietatem erga insignem
Praesulem ipsum suum significandam, auctore ac fovente Paulo Aemilio
Sfondrati, Urbanae Sancti Ambrosii confraternitatis Cardinali

Patrono,

n o v a ampliorque ecclesia exaediflcari coepta est titulo Sanctorum A m brosii et Caroli; atque eorundem sub invocatione Praesulum ecclesiae
mediolanensis, ea tempestate, memorata quoque Lombardorum sodalitas,
privilegiis interea ac nomine archiconfraternitatis

apostolica auctoritate

aucta, posita est. E a d e m autem in ecclesia, anno tantum MDCLXXXIV


expleta, quae latino more ad crucis formam tribus navibus constat atque
artis operibus, quibus exornatur, inter potioris momenti tempia est recensenda huius Almae Urbis, primum Sacrum Nosmetipsi abhinc annos

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

764

quinquaginta htavimus; eamdemque ecclesiam frequenter postea, munera


tunc temporis Nobis credita in Urbe gerentes, sodales etiam facti archiconfraternitatis

Nostrae

gentis,

continenter

observantissimi

utriusque

archidioecesis Patroni, pie ac devote lustravimus. Dein ad regendam v o cati Mediolanensium Ecclesiam, quam ipsi caelestes Patroni tam scienter
tamque fructuose, Nobis amplissima relinquentes exempla, moderati sunt,
Urbanae
Cardinalis

quoque

archiconfraternitatis

Protectoris munere apud

Sanctorum

Ambrosii

et

Caroli

R o m a n a m Curiam, libenti quidem

animo functi sumus; adeo ut, divina largitate ad supremam beati Petri
Apostoli Cathedram, licet immeriti, evecti, peculiari benevolentiae erga
Lombardorum archisodalitatem ecclesiamque testimonio, Nos huiusmodi
protectoris officio gerendo institerimus. Quapropter grati animi caussa
itemque suae fidelis erga Nos observantiae sodales ipsius coetus ad perennandum Nostri Iubilaei sacerdotalis annum, stipe ex undique coniecta,
in ecclesia sua altare Ssmi Sacramenti renovandum, magni pretii marmoribus ac pulcris congruisque artis operibus exornandum curarunt; laboribusque nunc expletis, anniversarium diem faustitatis Nostrae celebrare
intendunt. Nil mirum itaque si Nos, huiusmodi rerum atque eventuum
memores, hanc occasionem nacti, ad priora Nostrae erga Lombardorum
archisodalitatem eiusdemque ecclesiam benevolentiae testimonia n o v a m
propensae voluntatis Nostrae significationem adiiciamus, qua Urbana
eadem ecclesia privilegiis atque honoribus augeatur, quae potioribus antiquioribusque Urbis templis spectant.
Hisce propterea Litteris Apostolicis, motu proprio, deque auctoritate
Nostra ecclesiam sub titulo sanctorum Ambrosii et Caroli hac Alma in
Urbe exsistentem Basilicae minoris titulo perpetuum in m o d u m exornamus, illique omnia et singula conferimus iura, privilegia, praerogativas,
honores, indulta, quae ceteris minoribus huius Almae Urbis Nostrae Basilicis de iure competunt. Decernentes praesentes Litteras firmas, validas
atque efficaces semper exstare et fore, suosque plenos atque integros effectus, sortiri et obtinere, illisque ad quos spectant vel in posterum spectare poterunt plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum, irritumque et inane fieri si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter vel ignoranter, attentari contigerit.
N o n obstantibus contrariis quibuslibet.
Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x i
mensis Decembris anno MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.
P. CARD. GASPABRI, a Secretis Status.

Acta Pii PP. XI

765

EPISTOLA
AD EMUM P. D. BASILIUM EPISC. VELITERNUM S. R. E. CARD. POMPDLJ, VICE
SACRA IN URBE ANTISTITEM, QUEM DEPUTAT LEGATUM SUUM AD DEDICANDUM VOTIVUM ALTARE IN TEMPLO SS. AMBROSII ET CAROLI, DE URBE.
PIUS PP. X I
Venerabilis frater Noster, salutem et apostolicam benedictionem.
Nosti profecto, complures ecclesiasticos laicosque viros in consilium iam
dudum coivisse ut, in memoriam quinquagesimi sacerdotii Nostri natalis,
in aede S. Caroli Borromaei, ubi pro Nostra in eum pietate praecipua, prim u m litavimus, altare Augusto Sacramento asservando marmoreum omnique ornatu excultum, quod veteris lineamenta referret, denuo exstruendum curarent. Facile autem est intellegere, quam acceptum Nobis acciderit
studiosae eiusmodi voluntatis testimonram, ab universo catholico orbe
Nobis delatum.
Neque enim ignoramus ad magnificentissimi illius altaris exaedificationem, ingentem christifideles stipem, vel e remotissimis sacrarum missionum
stationibus contulisse: in quo Episcopi bene multi, Purpurati Patres, et ipsi
Civitatum Principes et rectores exemplo ceteris fuere. Ut igitur gratum
Nostrum largitoribus omnibus ostendimus animum, te, venerabilis frater
Noster, Legatum Nostrum eligimus, qui coetui sollemni praesideas, quem
et Urbis incolae, et Mediolanenses huc peregrinantes ad dedicandum altare,
eo ipso sacerdotii Nostri natali die, habituri sunt.
Placet praeterea id tibi committere, ut nomine Nostro idem altare p o stridie eius diei consecres; utrumque autem munus pro certo habemus, te,
quae tua est in Nos observantia et caritas, esse perlibenter obiturum.
Caelestium

interea

Nostrae testem, tibi,

gratiarum

auspicem

paternaeque

venerabilis frater Noster, et

benevolentiae

omnibus, quotquot

ad S. Caroli hac de caussa convenient, apostolicam benedictionem peramanter impertimus.


Datum E o m a e apud S. Petrum, die x v i mensis
MDCCCCXXIX, Pontificatus Nostri octavo.

PIUS P P . X I

Decembris, anno

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

766

SERMO
AD EMOS PP. D D . CARDINALES, SIMUL CUM COLLEGIIS R O M A N A E

PRAELA-

T U R A E CETERISQUE PRAELATIS. CONVENTOS IN A U L A M CONSISTORII, IN


PERVIGILIO NATIVITATIS D. N. I. C. AD OMINA D E F E R E N D A BEATISSIMO
PATRI.

Ci affrettiamo a ringraziare di cuore il venerando Cardinal Decano del


Sacro Collegio delle belle ed alte insieme che affettuose parole e dei sentimenti
nobili che venuto indirizzandoci a nome suo e del Sacro Collegio stesso al
quale vanno pure i Nostri ringraziamenti; e n o n solo ringraziamo per i
sentimenti espressi, ma anche per questa solenne e sempre cara presenza
del Sacro Collegio che tanto pi Ci cara in circostanze c o m e queste, sia perch si verifica appena chiusosi cronologicamente il Nostro giubileo sacerdotale, al quale il Sacro Collegio ha voluto prendere una parte cos bella e
splendida non solo cogli auguri, ma anche coi suoi magnifici doni, sia perch
avviene alla vigilia delle sempre care, solenni, simpatiche, sante feste
natalizie: sicch in questo momento la presenza del Sacro Collegio Ci riesce
davvero pi squisitamente cara ed pi particolarmente solenne.
Il vostro venerando Interprete Ci ha richiamate tante e tanto care e
belle cose, che N o i non possiamo esimerci dal rinnovare, anche alla presenza vostra e di quanto ha c o n d o t t o qui di pi eletto la Prelatura Romana,
i sentimenti di profonda riconoscenza che Noi non abbiamo mai cessato
di portare dinanzi al trono di D i o unico Fattore di cos belle e sante cose,
c o m e altres abbiamo fiducia che siano state e siano per essere tutte quelle
colle quali il Signore ha propriamente riempito l'anno del Nostro giubileo
sacerdotale. Per esse il Nostro giubileo da evento della Nostra vita individuale divenuto un fatto veramente, felicemente, beneficamente mondiale che ha colmato di gioia il Padre comune dei f eden, poich per esse
il giubileo sacerdotale del Padre divenuto il giubileo spirituale dei figli,
cio di tutta quanta la immensa famiglia cattolica con larga msse di
ottimi frutti di rinnovata

vita

cristiana, sia

nei

rapporti

della

vita

individuale c o m e nei rapporti della vita sociale.


Di questa efficienza benefica abbiamo avuto una prova nella serie ininterrotta, ftta, numerosissima di pellegrinaggi venuti all'antica santa Chiesa
Romana, Madre di tutte le Chiese, da tutte le parti del m o n d o .
Lo stesso vostro venerando Interprete ha voluto poi anche ricordare
quegli eventi che superando la portata individuale di quello test accen-

Acta Pii PP. XI

767

nato, ne rivestono una storica ed universale. E veramente quegli eventi,


e cio quegli storici Patti lateranensi, Noi possiamo ben porre tra le gioie
pi pure e pi fulgide colle quali la mano ed. il cuore di D i o hanno voluto
abbellire ed impreziosire il Nostro sacerdotale giubileo, aumentandone
l'importanza e la portata. Dinanzi a queste grandi e mirabili cose, Noi
non possiamo che ringraziare Iddio di aver voluto scegliere la Nostra
pochezza per il loro compimento. A D i o dunque la rinnovata e perenne
gratitudine Nostra anche c o m e al Datore e Distributore di quei non pochi
e preziosi frutti di cui ha pure parlato il vostro venerando Interprete e che
Noi riteniamo per certi nelle divine disposizioni cos c o m e siamo certissimi
delle Nostre perenni intenzioni in proposito: frutti di pacificazione non solo,
ma ancora frutti di santificazione, di restaurata vita cristiana, di amplificato onore di D i o e della sua Chiesa e per ci stesso di nuove garanzie
anche per la prosperit vera del Paese e della Societ.
Tra le conseguenze pi immediate e felici di quegli Accordi, N o i senza
dubbio poniamo le auguste visite alle quali ha accennato il Decano del
Sacro Collegio, visite delle quali, bene dirlo, Noi siamo rimasti non soltanto soddisfatti ma veramente consolati.
Ed anche per altre conseguenze di quei Patti teniamo a manifestare
e soddisfazione e consolazione: per le buone disposizioni di non pochi
Dicasteri e di egregie persone che hanno messo le loro buone volont e le
loro rnigliori disposizioni, anzi le disposizioni pi deferenti, per l'attuazione
sempre pi fedele, sempre pi benefica degli A c c o r d i stessi.
N o n possiamo per dire cos di tutto, di tutti ed in tutte le direzioni, n
possiamo dirCi del tutto contenti, perch non mancano c o m e gi sia
pure sorvolando abbiamo avuto occasione di accennare nell'ultima Allocuzione concistoriale le tristi note, le note discordanti. L'Azione Cattolica
la Nostra Azione Cattolica non trattata c o m e dovrebbe essere, non
trattata c o m e un articolo esplicito del Concordato solennemente esige.
Dire che l'Azione Cattolica fa della politica per eludere quell'articolo,
proprio dire cosa contraria alla verit, proprio un calunniarla, un calunniare N o i stessi nei Nostri figli pi cari. Se qualche isolato non se ne
mai fatto il n o m e meritasse la taccia di politicante, Noi saremmo i
primi, o v e lo conoscessimo, a formularla ed a sanzionarla; ma, se anche
ci fosse, non significherebbe affatto che l'Azione Cattolica fa della politica.
Dire che l'Azione Cattolica, i Giovani Cattolici, la Giovent Cattolica fanno
della politica, dire cosa non vera; n o , non la fanno, e N o i lo sappiamo
bene, perch quei Nostri figli hanno da Noi la consegna di non farla, e
sappiamo pure con quale spirito di ubbidienza e con quale scrupolo essi
eseguiscono le consegne che loro sono date dal Vicario di Ges Cristo.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

768

E in un'altra direzione, c o n Nostro s o m m o dolore, siamo costretti a


fare delle tristi constatazioni: ed per la stampa cattolica, per la stampa
dell'Azione Cattolica. N o , essa non trattata bene, anzi trattata male,
odiosamente male. questo un doloroso fatto cne si e ormai verificato
in tutto quest'anno, fino a questi ultimi giorni. E ci mentre contemporaneamente si legge l'annunzio di monumenti di cui ben p o c h i possono riconoscere l'opportunit, ed i quali, se non nella lettera, certo nello spirito
contrastano con i Patti convenuti, d o v e pur ricordato e riconosciuto
il carattere sacro di Roma, di questa R o m a che rimane sempre la Nostra
R o m a , la Nostra Diocesi, Nostra nel senso pi vero ed alto della parola.
E tutto ci mentre si danno larghi permessi e facilitazioni a pubblicazioni
che a quello stesso spirito contrastano: pubblicazioni irriguardose ed irriverenti verso questa Santa Sede e verso il Pontefice stesso, che si direbbero
nate fatte ed intese a sconvolgere le coscienze e le intelligenze proprio
su quei punti, nei quali abbiamo ripetutamente espresse le Nostre rettifiche
e le Nostre condanne: pubblicazioni che si dicono voler essere l'apologia
di una politica religiosa, che, se fosse veramente tal quale detta, sarebbe
una politica antireligiosa.
Come vedete non mancano le tribolazioni e le tristezze, ma anche in
tribulationibus nostris siamo nel gaudio, perch abbiamo una fiducia
illimitata e troppo giustificata nella bont di D i o , nella fedelt di D i o e
nelle promesse che Egli ha fatto alla sua Chiesa ed a coloro che dovevano
essere i suoi Vicari: e t super hanc petram... non praevalebunt... ecce
E g o vobiscum sum... Alla fiducia illimitata e giustificata nella bont di
Dio amiamo aggiungere altres la fiducia che pur nutriamo nella lealt e
fedelt degli uomini.
Ed ora non ci resta, dilettissimi figli e venerabili Fratelli; che di rinnovare i sentimenti della Nostra gratitudine a tutti v o i e di contraccambiare gli auguri a v o i ed. a tutta la presente eletta Prelatura R o m a n a . La
Nostra Benedizione v o g h a m o impartire tanto pi effusamente a tutti e
singoli i membri del Sacro Collegio quanto sicuri siamo che essa ridonder a
vantaggio di N o i stessi, conoscendo bene con quale sollecitudine, con quale
cura, c o n quale devozione v o i lavorate l d o v e ciascuno di v o i posto
ad essere a Noi di prezioso aiuto e consiglio per gli interessi di questa
Santa Sede Apostolica e per il governo di tutta la Chiesa.
Vogliamo infine benedire tutti i presenti e quanto ciascuno di essi ha
di pi caro nel pensiero e nel cuore, pregando il Signore di accompagnare
la benedizione Nostra coll'abbondanza delle sue divine benedizioni e delle
sue grazie.

76t

S. Congregatio Consistorialis

ACTA SS. CONGREGATIONUM


SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS

P B O V I S I O ECCLESIALIUM
Sanctissimus Dominus Koster Pius divina Providentia Papa X I , decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, Ecclesias quae sequuntur singulas de suo pastore providit, nimirum:
1 Novembris 1929. Titulari episcopali Ecclesiae Ancusensi praefecit
B. P. D. Saturninum Peri, hactenus Episcopum Ecclesiensem.
4 Novembris.

Cathedrali Ecclesiae de Chilapa, B. D. Leopoldum

Diaz Escobar, canonicum eiusdem cathedralis.


9 Novembris.

Titulari

episcopali

Ecclesiae

Cyrenensi,

B. P. D.

Iosephum Legrand, hactenus Episcopum Dacchensem.


IS Novembris.

Cathedrali

Ecclesiae

Bellicensi,

B. D.

Virgilium

Beguin> Archipresbyterum oppidi Sedan.


18 Novembris. Patriarchali Ecclesiae Lisbonensi, B. P. D. E m m a nuelem Gonalvez Cerejeira, hactenus Archiepiscopum titularem Mitylenensem.
Metropolitanae Ecclesiae Parisiensi,

B. D. Ioannem Verdier, m o -

deratorem generalem sodalitii Presbyterorum a S. Sulpicio.


22 Novembris. . Cathedrali nuper erectae Ecclesiae Assisensi in Brasilia,

B. P. D. Antonium Iosephum

dos

Santos, hactenus

titularem Cronsem, et Auxiliarem Archiepiscopi Adamantini.

Episcopum

770

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

ACTA
SACRA

TRIBUNALIUM
ROMANA

ROTA

Citationes edictales
1
BAIOCEN.
NULLITATIS

MATRIMONII

(DANIBL-BINOT)

Cum ignoretur locus actualis commorationis Andreae Bin ot, in causa


conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per Procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. Rotae ( R o m a ,
via delia Dataria, 94) die 19 Februarii 1930, hora 11, ad concordandum
de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem desig n a n d a m qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An confirmanda sit vel infirmanda
in

sententia

Rotalis

diei

Iulii

1929

casu.
Ordinarii l o c o r u m , parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam

habentes de l o c o commorationis praedicti Andreae Binot curare debent,


ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *
L. Pg S.

F. Guglielmi, Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 13 Novembris 1929.


T.

Tani, Notarius.

* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Andr Binot, dfendeur en cette cause, Nous le citons comparatre, par propre personne
ou par un procureur lgitimement constitu, au sige du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 19 Fvrier 1930, il heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapport, et fixer le jour de
la cause devant la Rote.
Doit-on confirmer ou casser la sentence Botale du 13 Juillet 1929 dans
C9 cas?
Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres, les fidles ayant connaissance du lieu de la rsidence du dit M. Andr Binot, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la prsente citation.

S. Romana Rota

771

II
PARISIEN.
NULLITATIS MATRIMONII (BAYRAG-MOURAILLE)

Cum ignoretur locus actualis commorationis Victorii Mourailie in


causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se, sive per
procuratorem legitime constitutum, in sede Tribunalis S. R. Rotae ( R o m a ,
via delia Dataria, 94) die 28 Martii 1930, hora 12, ad concordandum
de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum, et ad diem designandam qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione:
An constet

de

nullitate

matrimonii

in

casu.

Ordinarii l o c o r u m , parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam


habentes de l o c o

commorationis praedicti

Victorii

Mourailie curare

debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur. *


L. B S.

M. Massimi, Decanus, Ponens.

Ex Cancellaria Tribunalis S. R*. Rotae, die 2 Decembris 1929.


T.

Tani, Notarius.

* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Victoire Mourailie,


dfendeur en cette cause, Nous le citons comparatre, par propre personne
ou par un procureur lgitimement constitu, au sige du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Via della Dataria, n. 94), 28 Mars 1930 12 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapport, et fixer le jour de
la cause devant la Rote.
Conste-t-il de la nullit du mariage dans ce cas?
Les Ordinaires des lieux, les curs, les prtres, les fidles ayant connaissance du lieu de la rsidence du dit M. Victoire Mourailie, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de l prsente citation.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

DIARIUM ROMANAE CURIAE


Sanctissimus Dominus Noster Pius Pp. XI ad sacrosanctam Archibasilicam Lateranensem die xx mensis Decembris, quo die ante quinquaginta annos ibidem sacerdotio
auctus erat, privatim se contulit, comitantibus Praefecto
Cubiculi Secreti, Episcopo Porphyriensi Praefecto Sacrarii
Apostolici eodemque Civitatis Vaticanae Vicario Generali,
Praefecto et Magistris caeremoniarium pontificalium, Cubiculariis de numero intimis ; et ab Eminentissimo Cardinali
Archipresbytero et Ordine Canonicorum sollemniter exceptus est. Beatissimus Pater, postquam in continenti Aedium
Lateranensium diaeta claves auream et argenteam Sibi ad
antiquum ritam ac morem oblatas quasi in possessionis
signum tetigit, in Cathedrale episcopatus Sui romani Templum ingressus, positis genibus, Crucifixi effigiem ab eodem
Eminentissimo Viro Sibi exhibitam reverenter osculatus est.
Deinde, cum Augustum Sacramentum adorasset et sacra
Apostolorum Petri et Pauli Capita ad colendum proposita
veneratus esset, ad altare princeps Pontifici Summo reservatum piissime litavit. Sacro autem peracto, in Cathedra sedit,
et Ordinem Canonicorum, ceteros ex Archibasilicae clero,
Franciscales admissis expiandis in eodem Templo Lateranensi praefectos, et Seminarii Romani alumnos, obedientiam
praestituros, ad osculum pedum admisit, dum cantorum
Schola vetustas acclamationes concinebat.

Gioved, 5 Dicembre, la Santit di Nostro Signore ha


ricevuto in solenne Udienza le Loro Maest il Re VITTORIO
EMANUELE III e la Regina ELENA, Sovrani d'Italia.
Sabato, 7 Dicembre, la Santit di Nostro Signore ha ricevuto in solenne Udienza Sua Altezza Reale il Principe di
Piemonte, UMBERTO di Savoia, Principe Ereditario, e le Loro
Altezze Reali le Principesse GIOVANNA e M A R I A di Savoia

Diarium Romanae Curiae

773

Gioved, 26 Dicembre, la Santit di Nostro Signore ha


ricevuto in solenne Udienza le Loro Altezze Reali EMANUELE
FILIBERTO, Duca d'Aosta; ELENA, Duchessa d'Aosta, il Duca
di Spoleto, il Conte di Torino, il Duca degli Abruzzi.
Sabato, 28 Dicembre, la Santit di Nostro Signore ha
ricevuto in solenne Udienza le Loro Altezze Reali TOMASO,
Duca di Genova; la Principessa MARIA ADELAIDE; il Principe di Udine, il Duca di Bergamo, il Duca di Ancona, il
Duca di Pistoia, la Duchessa di Pistoia.

SAGRA CONGREGAZIONE DEI RITI


Marted, 3 Dicembre 1929, nel palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei Sacri
Riti,

nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i

Consultori Teologi hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio
detto del

Tuto per la

solenne

beatificazione del Venerabile

Servo di Dio

Giovanni Ogilvie, Sacerdote professo della Compagnia di Ges, ucciso in


Scozia, in odio alla Fede, e quindi una nuova Congregazione Generale sopra
il martirio dei Venerabili Servi di Dio Giorgio Haydock e Compagni, uccis
in Inghilterra, come si asserisce, in odio alla Fede.
Marted, 10 Dicembre 1929, nel Palazzo Apostolico Vaticano, dinanzi all'augusta presenza del Santo Padre, si tenuta la Congregazione Generale dei Sacri
Riti, nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati ed i
Consultori teologi, hanno discusso e dato il loro voto dapprima sul dubbio
detto del Tuto per la solenne beatificazione dei Venerabili Servi di Dio Tommaso Hemerford, sacerdote secolare ; Giovanni Roberts, sacerdote dell'Ordine
di S. Benedetto;

Giovanni Joues, sacerdote dell'Ordine dei Frati Minori;

Roberto Southwell, sacerdote della Compagnia di Ges; Filippo Howard, Conte


di Arundel e Compagni, uccisi in Inghilterra, in odio alla Fede.
Nel medesimo giorno 10 Dicembre 1929 e nello stesso Palazzo Apostolico
Vaticano, sotto la presidenza dell'Emo e Revmo Cardinale Granito Pignatelli
di Belmonte, Ponente della Causa di canonizzazione della Beata Lucia Filippini, Fondatrice e Superiora dell'Istituto delle Maestre Pie, dette Filippini,
come dal suo cognome, si tenuta la Congregazione Antipreparatoria, nella
quale

dai

Rmi

Prelati

Officiali e dai

Consultori teologi della medesima

S. Congregazione dei Riti, si discusso il dubbio su due miracoli che si asseriscono da Dio operati per intercessione delia stessa Beata, i quali vengono
proposti per la sua Canonizzazione.

Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

774

TRIBUNALE DELLA S. R. ROTA


COMUNICATO
Si rende noto che, in seguito al Concordato U Febbraio 1929 fra la S. Sede
e l'Italia, ratificato il 7 Giugno 1929, e ai desideri manifestati dalle Curie
italiane a mezzo di S. E. il Ministro Guardasigilli, il Santo Padre, nell'udienza
accordata al sottoscritto il 21 Novembre 1929, ha concesso al Collegio Rotale,
in parziale deroga al canone 44 2 della Lex propria S. B. Botae, la facolt,
valevole per un quinquennio, di ammettere a patrocinare nel Tribunale della
Rota, per difendere le cause di cittadini o enti italiani, gli avvocati esercenti
presso i tribunali del Regno, appartenenti alle seguenti categorie:
a) Docenti di diritto nelle Universit;
b) Membri del Consiglio Superiore Forense;
e) Presidenti e Vicepresidenti dei Consigli Professionali e Commissioni
Reali degli Ordini degli Avvocati.
Dovranno costoro provare la loro perizia in diritto canonico, o con esame,
o con titoli e pubblicazioni, restando al giudizio insindacabile del Collegio
Rotale decidere anche intorno a tutti gli altri requisiti personali richiesti
dalle leggi canoniche.
Massimo Massimi, Decano.

SEGRETERIA DI STATO
CONGREGAZIONI ASSEGNATI? AI NUOVI CARDINALI

Con successivi biglietti della Segreteria di Stato, la Santit di Nostro


Signore si benignamente degnata di assegnare le seguenti Sacre Congregazioni ai nuovi Eminentissimi e Reverendissimi Signori Cardinali:
18

Luglio

1929. Al Signor Card. Alfredo Ildefonso Schuster, le Sacre Congregazioni dei Beligiosi, dei Biti e dei Seminari
e delle Universit degli studi.

28

Ottobre

Al Signor Card. Pietro Segura y Saenz, le Sacre Congregazioni dei Beligiosi, di Propaganda Fide, dei
Seminari e

19 Dicembre

Universit degli studi.

Al Signor Cardinale Emanuele Gonalves Cerejeira, le Sacre


Congregazioni di Propaganda Fide, dei Biti e dei
Seminari e delle Universit degli studi.

Diarium Romanae Curiae

11h

19 Dicembre 1929. Al Signor Cardinale Eugenio Pacelli, le Sacre Congregazioni del S. Uffizio, degli Affari ecclesiastici straordinari e dei Seminari e delle Universit degli Studi.

Al Signor Cardinale Luigi Lavitrano, le Sacre Congregazioni


dei Sacramenti, del Concilio e dei Religiosi.

Ai Signor Cardinale Dalmazio Minoretti, le Sacre Congregazioni Concistoriale, dei Sacramenti e dei Riti.

Al Signor Cardinale Giuseppe Mac Rory, le Sacre Congregazioni Concistoriale, del Concilio e della Reverenda Fabbrica di S. Pietro.

Al Signor Cardinale Giovanni Verdier, le Sacre Congregazioni per la Chiesa Orientale, di Propaganda Fide
e dei Seminari e delle Universit degli Studi.

NOMINA
Con Biglietto della Segreteria di Stato in data 4 Agosto 1929, il Santo
Padre Pio XI felicemente regnante, si degnato di nominare Monsig. Leonida
Perrin, Consultore della Sacra Congregazione pro Ecclesia Orientali.

NECROLOGIO
26

Agosto

Dicembre

1929. Monsig. Antonio ech, Vescovo tit. di Cidiesso.

Emo Sig. Card. GIOVANNI GAMBA, del titolo di S. Maria


sopra Minerva, Arcivescovo di Torino.

I
INDEX GENERALIS ACTORUM
(AN.- X X I

I. -

ACTA

PII

PP.

XI

VOL. X X I )

SACRA

CONGREGATIO

DE

SACRAMENTIS,

351, 490, 631.


LITTERAE ENCYCLICAE, 6 8 9 , 7 0 7 , 7 2 3 .
EPISTOLA APOSTOLICA, 1 2 9 .
MOTU PROPRIO, 3 4 2 .
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE, 5, 3 3 , 9 8 ,
138,308,577,649.
LITTERAE APOSTOLICAE, 1 2 , 8 9 , 1 4 7 , 1 7 7 ,
312, 473, 545, 581, 622, 651, 763.
CHIROGRAPHA, 2 9 7 , 6 1 9 .
EPISTOLAE, 2 2 , 185, 5 9 6 , 6 2 5 , 6 6 4 .
SACRUM CONSISTORIUM, 4 5 7 , 6 1 7 , 6 8 1 .
SERMONES, 1 0 3 , 1 7 2 , 7 6 6 .
CONVENTIONES, 2 0 9 , 3 3 7 , 4 4 1 , 5 2 1 .

SACRA CONGREGATIO CONCILII:

Resolutiones, 1 1 6 .
Epistola, 4 9 4 .
Instructio, 3 8 4 .
Monitum, 2 3 .
SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS :

Approbationes, 1 6 0 .
S. CONGREGATIO

DE PROPAGANDA FIDE:

Provisio Ecclesiarum, 1 6 2 .
Nominationes, 2 4 , 1 6 2 , 1 9 4 , 3 2 0 ,
504, 674.

Designationes, 1 6 3 .
SACRA CONGREGATIO RITUUM:

II. - A C T A S S . C O N G R E G A T I O N U M

Decreta liturgica, 4 3 , 77, 1 9 5 , 3 2 1 ,


328, 509.

SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII,


490.

Proscriptio librorum, 4 8 9 , 6 7 0 .
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS:

Documenta, 4 2 .
De finibus dioecesium, 5 5 8 .
Provisio Ecclesiarum, 2 3 , 115, 1 5 1 ,

Decreta in causis Servorum Dei,


24, 119, 163, 195, 321, 505, 562.

Officia nova, 4 4 , 6 0 1 .
SACRA CONGREGATIO DE SEMINARIIS ET
STUDIORUM UNIVERSITATIBUS, 5 7 1 .

III. - A C T A T R I B U N A L I U M

193, 319, 350, 560, 630, 769.

Designationes, 6 3 1 .
SACRA CONGREGATIO PRO ECCLESIA ORIEN-

SACRA POENITENTIARIA APOSTOLICA:

Decreta, 168, 2 0 0 , 5 1 0 .
Rescripta de indulgentiis, 6 4 3 .

TALI :

Decreta, 2 7 , 6 7 0 .
Provisio Ecclesiarum, 3 2 0 .
Nominationes, 1 9 4 .
Approbationes, 194, 5 6 0 .
ACTA, vol. XXI, n. 16. 31-12-929.

SUPREMUM SIGNATURAE APOSTOLICAE TRIBUNAL, 5 1 1 .


SACRA ROMANA ROTA:

Index sententiarum, 7 8 .

778

Index generalis actorum

Index decretorum vim definitivam


habentium, 9 0 .
Citationes edictales, 169, 4 3 8 , 5 7 2 ,
675, 770.

Diarium Curiae Romanae:


Audientiae solemniores, 2 7 , 1 7 2 ,
439, 772.

Notificationes, 1 2 3 , 1 7 5 , 2 0 1 , 5 7 0 ,
s.
Congregationes Ss. Rituum, 2 7 ,

575, 645, 669, 772


IV. - A C T A

OFFICIORUM

9 5 , 123, 175, 201, 330, 440, 513, 575,

SECRETARIA STATUS, 6 0 7 .

645, 676, 773.


PONT. COMMISSIO AD CODICIS

CANONES

AUTHENTICE INTERPRETANDOS, 170, 5 7 3 .


PONT. COMMISSIO PRO

RUSSIA, 9 4 , 1 7 1 ,

Nominationes,* 2 9 , 1 2 4 , 2 0 2 , 3 3 0 ,
s.
Necrologium, 3 2 , 9 6 , 128, 2 0 8 , 3 3 6 ,

332, 514, 576, 611, 645, 676, 771

440, 520, 576, 616, 648, 680, 775.

608, 644.

* Ad inquirentium commodum haec sit distincta recensio:


PP. Cardinalibus concreditae Protectoriae: 29, 124, 202, 332, 514, 465, 676.
PP. Cardinales dati SS. Consiliis: S. S. G. S. Officii, 775; S. C. Consistoriali, 775; S. C. pro
Eccl. Orientali, 729, 775; S. G. de Sacramentis 775; S. C. Concilii, 775; S. |C. de Relig., 29, 611,
129, 774 s.; S. G. de Prop. Fide, 775; S. G. Rituum, 29, 203, 774 s.; S. C. a Neg. Eccl. Extr., 775 ;
S. C. Rev. Fabricae S. Petri, 775; S. C. de Seminariis et Studiorum Universitatibus, 729, 774 s.
Consultores deputati; S. C. pro Eccl. Orientali, 95, 202, 776; S. C. de Prop. Fide, 95; S. C.
Rituum, 611; S. C. de Neg. Eccl. Extraord., 95.
Officiales renunciati; in S. C. Consistoriali, 515, 611; in S. C. Rituum, 332; in S. C. de Seminariis, 332; in S. G. de Neg. Eccl. Extraord., 515; in Signatura Apostolica, 514; in Nunciaturis
ac Delegationibus, 29, 124, 515
Episcopi Assistentes Solio: 29, 124, 203, 515, 612, 464, 676.
Protonotarii Apostolici ad instar: 29, 124, 203, 332, 515, 612, 646, 676.
Praelati Domestici: 29, 124, 203, 333, 515, 612, 677.
Cubicularii secreti supra numerum: 32, 95, 127, 175, 207, 519, 5T6, 616, 679.
Cubicularii honoris in habitu: 96, 128, 176, 207, 335, 520, 576, 616, 680.
Cubicularii secreti ab ense et lacerna s. n. : 96, 128, 208, 336, 519, 576, 616, 680.
Cubicularii honoris ab ense et lacerna, 96, 336, 520, 680.
Cappellani secreti honoris: 128, 207, 520.
Cappellani honoris extra

Urbem: 616.

Ex Ordine Piano; Gran Croci, 333, 516, 646; Placca, 30,194, 334, 516,646; Commendatori, 30,
124, 204, 516; Cavalieri, 126, 678.
Ex Ordine S. Gregorii Magni: Gran Croci, ci. civ., 126, 330, 516, 613, 646; Placca, ci.
civ., 30, 125, 204, 517, 613, 647 , 678; cl. mil., 205; Commendatori, ci. civ., 30, 126, 205, 334, 517,
613, 647, 678 ; cl. mil., 30; Cavalieri, ci. civ., 31, 126, 205, 334, 517, 614, 647; cl. mil., 206, 647.
Ex Ordine S. Silvestri Papae: Gran Croci, 206, 334, 518, 647; Commendatori con placca, 31,
206, 335, 615, 648; Commendatori, 31, 127, 206, 335, 518, 615, 648, 678; Cavalieri, 31, 127, 207, 335,
518, 615, 648, 679.

II

INDEX DOCUMENTORUM.,
CHRONOLOGICO ORDINE DIGESTUS
I. - A C T A

PII

PP. XI

I.-LITTERAE ENCYCLICAE
1929

Dec.

20 Mens Nostra. - Ad Venerabiles Fratres, Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos, aliosque locorum
Ordinarios pacem et communionem cum Apostolica
Sed habentes: de usu exercitiorum spiritualium magis magisque promovendo
689
23 Quinquagesimo ante. Ad Venerabiles Fratres, Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos, aliosque
locorum Ordinarios pacem et communionem cum Apostolica Sede habentes, et ad dilectos filios christifideles orbis universos: De anno sacerdotii Sui quinquagesimo exacto feliciter ac de prorogatione iubilaei. 707
31 Rappresentanti in terra. Ad Venerabiles Fratres, Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos, aliosque
locorum Ordinarios pacem et communionem cum Apostolica Sede habentes et ad dilectos filios christifideles orbis universos: De christiana iuventae educatione
723
I I . - EPISTOLA APOSTOLICA

1929

Martii

Caritatem decet. - Ad Archiepiscopos et Episcopos Reipublicae Cechoslovace: de millenaria celebritate Sancti


Wenceslai Ducis, Martyris . . . . . . . . . . . .

129

III. - MOTU PROPRIO


1929

Iunii

24

Decessor noster. - De Pontificiorum Operum Missionalium


coordinatione
. 342
Vix ad summi Pontificatus. - Pontificium Opus a S. Petro apostolo pro cleri indigenae institutione propriis
et definitis statutis donatur
345

780

Index documentorum

I V . - CHIROGRAPHI
1929

Maii

30

Iunii

Aug.

25

Ci si domandato. - Ad Emum P. D. Petrum, tit. S. Laurentii in Lucina, S. R. E. Presb. Card. Gasparri, a Secretis Status: de Conventionibus inter Sanctam Sedem
et Italiae Regnum initis
297
II primo telegramma. - Ad Emum P.D. Petrum tit. S. Laurentii in Lucina, S. R. E. Presb. Card. Gasparri, a Secretis Status: post mutuo tradita instrumenta ratihabitionis Conventionum inter Apostolicam Sedem et
Regnum Italiae
307
Puisque vous. - Ad Emum P. D. Ludovicum tit. S. M. in
Aquiro S. R. E. Presb. Card. Dubois, Archiep. Parisiensem: de asseclis factionis vulgo Action Franaise 619
V. - CONSTITUTIONES APOSTOLICAE

1928

Ian.

19

Febr.
Apr.

3
2

Iulii

Sept.

26

Dec.

20

1929

Ian.

Maii

28

Iunii

14

Aug.

15

29
26
30

Apostolici officii. - Translationis sedis episcopalis dioecesis de Socorro


Supremi apostolatus. -Erectionis dioecesis Antofagasten.
Dominici gregis. - Erectionis praefecturae apostolicae
Fluminis Magdalenae
Ad maius Religionis. - De nova archidioecesium Madraspolitanae et Pondicheriensis circumscriptione ac de
dioecesis ellorensis erectione.
.
Ecclesiarum omnium. - De archidioecesis Oregonopolitanae tituli et sedis cathedralis mutatione
Divini cultus. - De liturgia deque cantu Gregoriano et
musica sacra cotidie magis provehendis
.
Auspicantibus Nobis. - Iubilaeum universale extra ordinem indicitur ad totum annum MDCCCCXXIX
Universi dominici. - Erectionis dioecesis Spediensis . . .
Recenti conventione. - De translatione Diaconiae S. Mariae ad Martyres ad ecclesiam S. Apollinaris . . . . .
Lx Lateranensi. - De religiosa administratione Civitatis
Vaticanae. .
Christiano nomini. - Archidioecesis Brisbanensis in Australia dismembratur ac nova erigitur dioecesis Toowoombansis
Inter ceteras curas. - Sedes episcopalis Tridentina evehitur a d archiepiscopalem . . . . . . . . . . . . . .
Quam curam. - De Collegio seu Seminario Russico in Urbe

97
138
141

465
649
33
5
144
308
309

468
471
577

VI. - LITTERAE APOSTOLICAE


1928

Iulii

11

Decessor Noster. - Primariae Operae Apostolicae a Iesu


Christo Operario sedes praecipua a civitate Genevensi
ad almam Urbem transfertur sub iurisdictione Magistri generalis O. P

99

chronologico ordine digestus


1928

Iulii

11

12

13

18

19

Aug.

15

24

29

Sept.

18

Oct.

15

1929

Ian.

25

Febr.

Friburgensis archidioecesis. - Ad abbatialem gradum restituitur monasterium monachorum O. S. Benedicti,


loci Idenburg intra fines archidioecesis Friburgensis . .
Dilectus filius. - Domus O. S. Benedicti Congregationis Solesmensis apud Oosterholtum, intra fines dioecesis Bredanae, in abbatiam sub titulo S. Pauli erigitur
Cum tu. - Designatur Abbas et ordinatur regimen novae
abbatiae Sancti Pauli de Oosterholto, in Hollandia . .
Cathedrale templum. - Titulo et honoribus Basilicae minoris augetur cathedralis ecclesia Larinensis . . . . .
Apostolatus officium. - Ex dismembratione dioecesis Vizagapatamensis erigitur missio independens de Cuttack.
Per similes. - Fines reguntur inter dioeceses de Chittagong et Krishnagarensem in Indiis Orientalibus . . .
Quum ex Apostolico. - Immutantur fines dioecesis de Chittagong et praefecturae apostolicae de ssam
Ex hac. - Erectio praefecturae apostolicae de Yenki ex dismembratione vicariatus apostolici d e Wonsan . . . .
Inter praestantiores. - Basilicae*minoris honoribus decoratur templum Taurinense Ss. Corporis Domini, a Miraculo nuncupatum
Providentia opportuna. - De Bulla Cruciata, ad Alphonsum X I I I Hispaniarum Regem Catholicum
Leodiensis dioecesis. - Titulus et honores Basilicae minoris tribuuntur sanctuario Caprimontensi Beatae Mariae
Gratiarum, Ordinis Carmelitarum Excalceatorum, intra fines dioecesis Leodiensis
Sagiensis dioecesis. - Basilicae minoris privilegiis honestatus templum B. M. V. Liberatricis fidelium defunctorum., in oppido Montligeon Sagiensis dioecesis . . .
Monasterii Sanctae Mariae. - In abbatiam sui iuris erigitur monasterium S. Mariae Bonae Spei, monialium
O. S. B., apud Colwich in archidioecesi Birmingamiensi
Commissum Nobis. - Sedes seu residentia Patriarchae
Ciliciae Armenorum restituitur in Bzommar prope Berythum in Libano
-. . . .
Praedecessor Noster. - Restituitur archiepiscopalis Ecclesia Constantinopolitana Armenorum . . . . . . . .
Litteris apostolicis. - Erigitur in Syria dioecesis Berythensis Armenorum
Missionariorum Filiorum. - Titulo ac privilegiis Basilicae
minoris honestatur templum Immaculati Cordis B. M.
V. in civitate Sancti Iacobi de Chile, Congregationis
Missionariorum Filiorum eiusdem Immaculati Cordis
Ex Apostolico munere. Dismembrato territorio ex vicariatu apostolico de Siwantze erigitur praefectura apostolica de Tsining in Sinis, cleri indigenae curis tradenda
Pastorale officium. - Fines immutantur inter vicariatum
apostolicum de Brazzaville et praefecturam apostolicam de Ubanghi-Chari in Africa
.

781

100

101
177
147
.148
178
180
181

182
12

183

545

547

548
549
581

551

552

553

782

Index documentorum

1929

Febr.

11

15

20

21

23

Martii

10

11

17

18

30

Apr.

10

15
16

Peruvianis in finibus. - Limanum templum B. M. V. a


Rosario, Ordinis Praedicatorum, Basilicae minoris
titulo et honoribus decoratur
In longinquis latisque. - Distracto territorio ex vicariatu
apostolico de Tatsienlu atque ex dioecesi Calcuttensi
erigitur missio independens d e Sikkim i n Sims . . . .
Ut Evangelium. - Ex vicariatu Districtus Orientalis Promontorii Bonae Spei separato territorio erigitur missio independens de Queenstown
Pastorale officium. - A vicariatu apostolico de Swatow
separato territorio erigitur praefectura apostolica de
Kaying in Sinis

582

584

585

586

Faesulanae dioecesis. - Sanctuarium B. M. V. Gratiarum


in oppido San Giovanni Valdarno dioecesis Faesulanae, honoribus Basilicae minoris augetur
Ut, aucto Pastorum. - Dismembrato territorio ex vicariatu
apostolico de Wuhu erigitur vicariatus apostolicus
de Anking in Sinis
Ea, quae catholicae. - Ex vicariatu apostolico de W u h u
seiuncto territorio erigitur vicariatus apostolicus de
Pengpu in Sinis

587

589

590

Monasterii Sancti Benedicti. - Sacra aedes S. Godefridi


Confessoris, in oppido Ilbenstadt dioecesis Moguntinae intra fines, O; S. B., honoribus Basilicae minoris
augetur
Archiepiscopali in urbe. - Titulo et honoribus Basilicae
minoris augetur templum S. Iosaphat Episcopi et martyris, in civitate Milwaukiensi .
Romani Pontifices. - Delegationis apostolicae Aegypti
iurisdictio extenditur ad territoria Palaestinae, Transjordaniae e t insulae Cypri. . . . . . . . . . . . .

591

592

651

Litteris ^Apostolicis Nostris. - Immutatur titulus praefecturae apostolicae olim de Hpyeng-an nunc de PengYang.
Cum Vicarius Apostolicus. - Distracto territorio ex vicariatu apostolico de Chengtingfu in Sinis erigitur praefectura apostolica de Chaoshien, et clero indigenae
committitur. .
Ad animorum bonum. - Praefectura apostolica de Sapporo
in Iaponia ad vicariatus apostolici gradum evehitur.
Ad fidem catholicam. - Erectio vicariatus apostolici de
Bukoba i n Africa c e n t r a l i . . . . . . . . . . . . .

593

594
595
622

Litteris Apostolicis Nostris. - Distracto territorio ex vicariatu apostolico Victoriae Nyanzensis in Africa centrali erigitur vicariatus apostolicus d e Mwanza . . . .
Quod christiani gregis. - Insula de Hainan in Sinis in missionem sui iuris erigitur
Ut, aucto pastorum. - Dismembrato territorio ex vicariatu
apostolico de Tsinanfu erigitur missio independens de
Changtien in Sinis .
.

623
652

653

chronologico ordine digestus


1929

Apr.

23

30

Maii

24

25

Iunii

14

16

19

23

24

30

Dec.

16

Anno Iubilari 1925. - Sanctus Ioannes Bapt. Vianney,


Presbyter confessor, Patronus omnium parochorum
seu animarum curatorum Urbis et Orbis constituitur
Litteris Apostolicis. - Ordinariis, sacerdotibus et christifidelibus dioecesium ac ditionum Americae Latinae
privilegia ad decennium conceduntur
Quantopere Nobis. - De Mechliniensi instituto musicae sacrae provehendae
Quod Nobis. - Distracto territorio ex vicariatu apostolico
de Sienhsien erigitur praefectura apostolica de Yungnien in Sinis, indigenae clero concredenda
Quae catholicae. - Vicariatui apostolico de Mogadiscio
adiudicatur territorium trans Jubam, de Zanzibar. .
Nobis ex alto. - Separato territorio a vicariatu apostolico
de Chengchow, erigitur praefectura apostolica de
Loyang, in^ Sinis
Cum venerabilis frater. - Territorium separatum a vicariatibus apostolicis de Paotingfu et de Peking erigitur in
missionem sui iuris, titulo de Yihsien
Mirabilis Deus. - Venerabilis Dei famulus Ioannes Bosco,
Presbyter saecularis et societatis a Sancto Francisco
Salesio itemque Filiarum seu Sororum B. Mariae Auxiliatricis Fundator, Beatus renuntiatur . . . . . .
Cum ex apostolico. - Praefectura apostolica Islandiae in
vicariatum apostolicum erigitur
Edocet Nos. - Ecclesia paroecialis B. M. V. Lapurdensis
in oppido Baihenburg dioecesis Lavantinae, titulo et
honoribus basilicae minoris augetur
Decor Carmeli. - Venerabilis Serva Dei Theresia Margarita Bedi a Sacro Corde Iesu, ex Ordine Carmelitarum
Discalceatorum monialis professa, Beata renuntiatur.
Edocet nos. - Templum cathedrale S. Dunstani, dioecesis
Carolinopolitanae, mox consecrandum, titulo et honoribus minoris basilicae honestatus
Ardenti amore. - Venerabilis Dei Famulus Claudius de la
Colombire, Presbyter, professus e Societate Iesu, Beatus renuntiatur . . .
.
Buscoducensi in civitate. - Templum cathedrale Buscoducense, in honorem S. Ioannis A p . et E v . honoribus
basilicae minoris decoratur
Martyrum corona. - Venerabilis Dei Famulus Der Gomidas Keumurgian seu Cosma de Carboniano, Presbyter
et parochus armenus, Beatus renuntiatur
Spectat ad Romanum. - Erigitur Apostolica Nunciatura
apud Italiae Begem
Mites corde. - Venerabilis Dei Servus Franciscus Maria
a Camporubeo, laicus professus Ordinis Minorum
S. Francisci Capuccinorum, Beatus renuntiatur. . .
Lombardi in Urbe.- Templum ss. Ambrosii et Caroli ad viam
Latam de Urbe, honoribus Basilicae minoris augetur .

783

312

554
654

655
656

657

658

313
659

660

473

651

477

662

482
763

485
764

Index documentorum

784

V I I . - EPISTOLAE
1928

Iulii

20

IsTov.

26

Dec.

1929

Febr.

Apr.

Aug.

In tanta iniquitate. - Ad E. P. D. Hectorem Felici. Archiepiscopum tit. Corinthiensem, eundemque Nuncium apostolicum apud Eempublicam Chilensem,
quem deputat Legatum suum ad Conventum Eucharisticum ex universa Eepublica Serenopoli habendum.
Quas nuper. - Ad Emos PP. D D . Alexandrum tit. S. A u gustini S. E. E. Card. Kakowski, Archiepiscopum
Varsavien., Augustum tit. S. M. de Pace S. E. E.
Card. Hlond, Archiep. Gnesnen, et Posnanien., et ad
ceteros E E . PP. D D . Archiepiscopos et Episcopos Poloniae: litteris respondet datis Gnesna ex communi
conventu,

Agnovimus ex. - Ad Emum P. D. Eaymundum M. tit.


Sancti Petri in Monte Aureo S. E. E. Presb. Cardinalem Eouleau, Archiepiscopum Quebecensem ceterosque E E . PP. D D . Archiepiscopos et Episcopos ditionis Canadensis Terraeque Novae, litteris respondens
ex communi conventu Quebeci datis . . . . . . .
13 Optimum quidem. - Ad E. P. D. Henricum Streicher, Episcopum tit. Thabracensem et Vicarium Apostolicum
de Uganda, anno quinquagesimo exeunte a primum
praedicato Christi nomine in ea regione
10
Non sine Numinis. - Ad E. P. D. Gregorium Diamare
Episc. tit. Constantiensem eumdemque Congregationis Casinensis O. S. B. Praesidem, atque archicoenobii Montis Casini Abbatem Ordinarium, x i v exeunte
saeculo a condito archicoenobio
20
Cum valde.- Ad Emum P. D. Eustachium tit. S. Laurentii in Panisperna S. E. E. Presb. Card. Ilundain j
Esteban, Archiepiscopum Hispalensem: de conventu
Mariali e ditionibus linguae hispanicae et lusitanicae
Hispalim cogendo . . . . . . . . . . . . . . . .
15 Quod epistula. - Ad Emum P. D. Petrum, tit. S. Laurentii in Lucina S, E. E. Presb. Card. Gasparri,publicis
negotiis Administrum, quem Legatum suum mittit ad
sollemnia decies quaterque saecularia archicoenobii
Casinensis
.
22
Mirifice sane.-Ad, Einum P. D. Alexium Henricum Mariam tit. S. Susanuae S. E. E. Presb. Cardinalem Lpicier eumdemque Sacrae Congregationis Eeligiosorum Praefectum, quem legatum mittit ad solemnia
Aurelianensia Sanctae Ioannae Arcensi decreta . . .

22

185

30

15

18&

.187

188

62$

192

596

Magnopere laetamur. - Ad Emum P. D. Gulielmum, tit.


SS. Crucis in Ierusalem, S. E. E. Presb. Card. Van
Eossum, Sacrae Congregationis de Propaganda Fide
Praefectum, appetente natali quinquagesimo sacerdotii eius
*

627

chronologico ordine digestus


1929

Iulii

Aug.

Oct.

Nov.

Dec.

18

20

16

Quemadmodum haud. - Ad Emum P. D. Alexium tit.


S. Callisti S. R. E. Presb. Card. Ascalesi, Archiepiscopum Teapolitanum, quem deputat legatum suum
ad consecrandam novam aedem cathedralem Messanensem
A viro eminentissimo. - Ad R. P. D. Franciscum Kordae,
Archiepiscopum Pragensem: in conventum de rebus
orientalibus, Pragae habendum
Flagrantissimo illo*- Ad R. D. Aurelium Stehle O. S. B.,
Archiabbatem Sancti Vincentii in Pennsylvania, catholicae Studiorum Universitatis Pekinensis Cancellarium: de eodem Instituto
In comperto equidem. - Ad eximiam dominam Catharinam
Schynse, praesidem mulierum ac puellarum Societatis Missionibus catholicis provehendis

785

62$

598

590

i2f>

Laetus sane nuntius. - Ad Emum P. D. Petrum tit. S. Mariae trans Tyberim S. R. E. Presb. Card. Segura et
Saenz Archiepiscopum Toletanum; de conventu nationali actioni catholicae provehendae .
664
Hosti profecto. - Ad R. P. D. Basilium Card. Pompilj,
Episc. Veliternum et Vicarium Urbis, quem delegat
ad dicandum altare votivum in templo Ss. Ambrosii
et Caroli de Urbe
765

V I I I . - SERMONES
1929

Febr.

11

13

Die.

24

II Nostro benvenuto. - Ad Parochos Urbis et concionatores sacri temporis quadragesimalis


103
Vogliamo anzitutto. - Ad antecessores et alumnos Mediolanensis catholicae Universitatis a Ssmo Corde Iesu . . 110
Gi affrettiamo a ringraziare. - Ad Emos Patres Cardinales, simul cum Collegiis Romanae Praelaturae ceterisque Praelatis conventos in Aulam Consistorii, ad
omina deferenda Beatissimo Patri
.,

I X . - SACRUM CONSISTORIUM
1929

Iulii

15

Oct.

Dec.

18

28

-16

Consistorium secretum. - Camerariatus Sacri Collegii. . . 457


Creatio et publicatio novi S. R. E. Cardinalis, Confirmatio Patriarchae Syrorum
1 . 457
Optio et collatio Ecclesiae suburbicariae
459
Provisio Ecclesiarum
46
Postulatio Pallii
464
Consistorium publicum
00
Consistorium secretum
000
Consistorium publicum
617
Consistorium secretum . . . . . . . . . . . . . . . 617
Consistorium secretum. - Allocutio Ssmi Domini Nostri
creatio e t publicatio novorum Cardinalium . . . . . 681

786
1929

Index documentorum
Dec.

1 6 Provisio Ecclesiarum . . .
19 Consistorium publicum

Consistorium secretum

685
587
687

Trattato fra la Santa Sede e l'Italia . . . .

209

X. - CONVENTIONES

1929

Febr.

11

Allegato I.

- Territorio dello Stato della Citt del


Vaticano . .
Allegato I I . - Immobili con privilegio di extraterritorialit e con esenzione da espropriazioni e da tributi
Tav.

247
249
251

Allegato I I I . - Immobili esenti da espropriazioni e da


tributi

253

Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.

Tav.
Tav.

Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.
Tav.

Iunii

227

1. - Basilica e Palazzo Apostolico Lateranense ed


annessi con l a Scala Santa . . . . . . . .
2. - Basilica di S. Maria Maggiore con gli edifici
annessi.
3. - Basilica di S. Paolo con gli edifci annessi . . .
4 . - Palazzo Pontificio d i Castel Gandolfo . . . .
5. - Villa Barberini in Castel Gandolfo
6. - Palazzo della Dataria
7. - Palazzo della Cancelleria
8. - Palazzo di Propaganda Fide
.
9. - Palazzo di S. Callisto in Trastevere . . . . .
10. - Palazzo dei Convertendi (ora Congregazione
per la Chiesa Orientale) in Piazza Scossacavalli. - Palazzo del S. Offizio e adiacenze .
11. - Palazzo del Vicariato in via della Pigna . . .
12.
Immobili
sul
Giani
colo

Tav.

225

1. - Universit Gregoriana
1-bis. - Universit Gregoriana alla Pilotta . . . .
2. - Istituto Biblico
3. - Palazzo dei SS. X I I Apostoli
4. - Palazzo annesso alla Chiesa di S. Andrea della
Valle
5. - Palazzo annesso alla Chiesa di S. Carlo ai Catinari.
6. - Istituto Archeologico - Istituto Orientale - Collegio Lombardo - Collegio Busso
7. - Palazzi di S. Apollinare .
8 . - C a s a di esercizi per il Clero in SS. Giovanni e
Paolo
. . .

229
231
233
235
236
239
241
243
245

255
257
259
261
263
265
267
269
271

Allegato I V . - Convenzione f i n a n z i a r i a . . . . . . .

273

Concordato fra la Santa Sede e l'Italia . . >


Processo verbale dello scambio delle Ratifiche

275
295

chronologico ordine digestus


1929

Apr.

11

Iulii

Aug.

13

Conventio inter Sanctam Sedem et Rempublicam Lusitanam de dioecesi Meliaporensi


Sollemnis Conventio inita Sanctam Sedem et Regnum
Romaniae inia 8ie 10 Maii 1927
Sollemnis Conventio inter Sanctam Sedem et Borussiae
Rempublicam inita die 14 Iunii 1929 (cfr. p. 577) .

787

337
441
521

X I . - NOTIFICATIO
Instituitur Commissio Pontificia ad codificationem iuris
ecclesiastici orientalis parandam

669

II. - ACTA SS. CONGREGATIONUM


I. - SUPREMA S. CONGREGATIO S. OFFICII
1929

Iulii

27

Aug.
Nov.

2
11

Decretum. - Proscriptio libri Ditlef Nielsen De historiske


Jesus
489
Dubium de mansturbatione ad detegendam blenorragiam. 490
Decretum, quo damnatur liber Ernesti Michel cui titulus:
Politik aus dem Glauben
670
I I . - S. CONGREGATIO CONSISTORIALIS

1929

Febr.

Circa modum se gerendi Ordinariorum erga clericos quoad


societates quae Kotary Clubs inscribuntur . . . .

42

I I I . - S. CONGREGATIO PRO ECCLESIA ORIENTALI


1929

Martii

Maii

15

Decretum de spirituali administratione Ordinariatuum


Graeco-Ruthenorum in Foederatis Civitatibus Americae Septentrionalis
Decretum de Seminario a S. Anna nuncupato pro Melchitis

152
670

I V . - S. CONGREGATIO DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM


1.929

Martii

26

27

Iulii

Instructio. - Ad Revmos Ordinarios de quibusdam vitandis atque observandis in conficiendo sacrificio Missae et
in Eucharistiae Sacramento distribuendo et asservando
Normae observandae in processibus super matrimonio
rato et non consummato ad praecavendam dolosam
personarum substitutionem
Istruzione ai Rmi Ordinari d'Italia, e per essi ai parroci,
circa l'esecuzione dell'art. 34 del Concordato stipulato
l ' i l Febbraio 1929 tra la S. Sede ed il Regno d'Italia,
relativo alla celebrazione del matrimonio agli effetti
civili, secondo pure il disposto della legge 27 Maggio
1929, n. 847, sul matrimnio . . . . - . . . . . . . .

631

490

351

Index documentorum

788

Adnectuntur formulae:
I.
II.

Esame dei contraenti


. .
Esame dei testimoni per la prova di stato libero
dei
fidanzati
III.
Domande da farsi separatamente ai genitori di
quello dei futuri sposi che sia minore di et .
IV.
Per il giuramento suppletorio
V.
Promessa di matrimonio unilaterale oppure bilaterale, cio sponsalizia
.
VI.
Permesso da rilasciarsi dalla Curia vescovile al
parroco della sposa
V I I . Permesso da rilasciarsi dalla Curia vescovile al
parroco dello sposo, quando la sposa appartenga ad altra parrocchia della stessa o di altra
Diocesi
V I I I . Pubblicazioni canoniche da leggersi in chiesa . .
IX.
Eichiesta di pubblicazione da farsi alla Casa comunale
X.
Richiesta di pubblicazioni da farsi in altre parrocchie
. . . . .
XI.
Dichiarazione del parroco circa le effettuate pubblicazioni
Eventuale domanda di dispensa da una o pi pubblicazioni
. .
X I I I . a) Licenza per altro parroco, b) Delega per un
sacerdote, nei limiti della propria parrocchia . .
X I V . Spiegazione degli effetti del matrimonio e lettura
degli art. 130-132 del Codice civile riguardanti
i diritti e i doveri dei coniugi
X V . Atto di matrimonio
.
X V I . Comunicazione all'ufficiale d i stato civile . . . .

37Q,
372
373
374
375.
375.

37$
377
378
379
379

XII.

V. - S.

1929

Maii
Iunii

21
5

20

CONGREGATIO

380

381
382
38S

CONCILII

Dioecesis N. - Cappellaniarum
Ad R. P. D. Achilleum Linart, Episcopum Insulensem,
de quodam conflictu inter opifices herosque operarum
in regione suborto
Litterae circulares ad omnes Ordinarios Italiae de administratione bonorum beneficialium et ecclesiasticorum
ad normam iuris canonici et pacti inter Apostolicam
Sedem et Regnum Italiae Concordati . . . . . . . .
Capo
Capo
Capo
Capo
Capo
Capo
Capo

379

I.
- Consegna della gestione economale . .
i l . -Ufficio amministrativo diocesano . .
I I I . r - Custodia dei titoli e valori . . . . .
I V . -Amministrazione dei benefici vacanti
V.
- Amministrazione dei benefci poveri. .
V I . - Vigilanza diocesana..
V I I . - Ufficio amministrativo centrale. . . .

116

494

384
384
387
390
390
393
395
398

chronologico ordine digestus

789

Modulo A. - Questionari per l'impianto dell'archivio amministrativo diocesano:


Questionario
Questionario
Questionario
Questionario
Questionario
Questionario

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.

- Per le Parrocchie
- Per i Capitoli cattedrali . . .
- Per l e Rettorie . . . . . . .
- P e r i Santuari
- Per l e Confraternite . . . . .
- Per gli altri Enti ecclesiastici
e di culto
Modulo B. - Libro Cassa
Modulo C. - Registro dello stato patrimoniale ed economico:
Parte I. - Stato patrimoniale
Parte IL - Stato economico

399
406
406
406
407
408
409

410
426

V I . - S. CONGREGATIO RITUUM
1928

Dec.

19

1929

Ian.

29

Martii

13

19

Apr.

23

27

Monacen, et Frisingen. - Confirmationis cultus ab immemorabili tempore praestiti Ven. Servae Dei Irmengardi abbatissae Ordinis S. Benedicti, Beatae nuncupatae
24
Instructio seu dubium de Communione infirmorum . . .
43
Panormitana. - Decretum introductionis causae Beatificationis Servi Dei Fr. Francisci a Picciano, Laici professi Ordinis Fratrum Minorum
119
Officium et Missa pro festo Sacratissimi Cordis Iesu et
octava
44
Florentina. - Decretum super miraculis in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Teresiae
Margaritae Redi a Sacro Corde Iesu, monialis professae Ordinis Carmelitarum Exalceatorum in Monasterio Florentino
163
Plurium dioecesium. - Declaratio de honoribus liturgicis
adhibendis sanctis missionum peculiaribus Patronis . 195
Taurinen. - Decretum super miraculis in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Ioannis Bosco,
Sacerdotis, Fundatoris Piae Societatis Salesianae et
Instituti Filiarum B . Mariae Virg. Auxiliatricis . . . . 165
Taurinen. - Decretum super dubio de TUTO in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Ioannis
Bosco, Sacerdotis, Fundatoris Piae Societatis Salesianae et Instituti Filiarum B.,Mariae Virg. Auxiliatricis
195
Constantinopolitana. - Decretum super martyrio in causa
Beatificationis seu declarationis martyrii Ven. Servi
Dei Der Gomidas Keumurgian seu Cosmae de Carboniano, sacerdotis et parochi armeni, in odium fidei
interempti .
197
Aginnen. - Dubium de Sanctis Titularibus
321

790

Index documentorum

1929

Maii

20

Iunii

12

26

Iulii

'

Florentina. - Decretum super TUTO in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Sor. Teresiae
Margaritae Redi a S. Corde Iesu, monialis professae
Ordinis Carmelitarum Excalceatorum . . . . . . .
Augustodunen. - Decretum super miraculis in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Claudii
De La Colombire, Sacerdotis professi Societatis Iesu.
Constantinopolitana. - Decretum super TUTO in causa Beatificationis seu Declarationis Martyrii Ven. Servi Dei
Der Gomidas Keumurgian seu Cosmae de Carboniano,
sacerdotis et parochi armeni, in odium fidei interempti.
Ianuen. - Decretum super miraculis in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Fr. Francisci Mariae a Camporubeo, laici professi Ordinis Minorum
S. Francisci Capuccinorum
Preces pro Rege et populo post Missam Conventualem recitandae in ditionibus Italiae ad normam articuli 12
pacti c u m Apostolica Sede concordati
Augustodunen. - Decretum super TUTO in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servi Dei Claudii De La
Colombire, sacerdotis professi Societatis Iesu . . . .
Ianuen. - Decretum super TUTO in causa Beatificationis
et Canonizationis Ven. Servi Dei Fr. Francisci Mariae
a Camporubeo, laici professi Ordinis minorum S. Francisci Capuccinorum
Andegaven. - Decretum super virtutibus in causa Beatificationis et Canonizationis Ven. Servae Dei Ioannae
Delanoue Institutricis Sororum S. Annae a Providentia nuncupantur
Veneten. - Decretum introductionis causae Beatificationis seu Declarationis martyrii Servi Dei Petri Renati
Rogue Presbyteri Congregationis Missionis, in odium
fidei, uti fertur interempti
Saneti Fiori. - Decretum introductionis causae Beatificationis et Canonizationis Servae Dei Catharinae Jarrige,
Virginis e Tertio Ordine S. Dominici
Officium, Missa et Elogium pro festo S. Margaritae Mariae
Alacoque Virginis
Romana. - Dubia de precibus pro Rege et populo Italiae.

321

323

325

326

328

505

507

562

564

567
601
569

VII. - S. CONGREGATIO
DE SEMINARIIS ET STUDIORUM UNIVERSITATIBUS
1929

Iunii

15

Viterhien. et Tuseanen. - De unione Seminariorum Viterbiensis et Tuscanensis in Seminarium interdioecesanum Viterbii constituendum

571

791

chronologico ordine digestus

III. - ACTA

TRIBUNALIUM

I . - S . POENITENTIARIA APOSTOLICA
1929

Martii

Iunii

23

Declaratio

19

adnexam.
Oratio ad S. Teresiam a Iesu Infante indulgentiis ditatur.

Aug.

Dubium de privilegio sacerdotibus concesso in constitutione Apostolica Auspicantibus Nobis


.168
circa

indulgentiam

toties

quoties

crucifixis
510
643

I I . - SUPREMUM SIGNATURAE APOSTOLICAE TRIBUNAL


1929

Aug.

Litterae circulares quoad sententias de nullitate matrimonii et rescripta de dispensatione super rato, ad normam art. 34 pacti inter Sanctam Sedem et Regnum
Italiae Concordati

511

I I I . - S. ROMANA ROTA
. . . . . . . . .

78

I I . Decreta i n causis aliter eodem anno f i n i t i s . . .

I.

Sententiae editae anno 1928 .

90

Citationes edictales:

1929

Martii

Nullius seu Montis Casini. - Nullitatis matrimonii (Fi-

Maii

11

Aug.

10

Nov.

21

lebois)
Farmen. - Nullitatis matrimonii (Godi-Toschi Ciardelli).

572
675

Dec.

13
2

Baiocen. - Nullitatis matrimonii (Damel-Binot) . . . .


Parisien. - Nullitatis matrimonii (Bayrac-Mouraille) .

.
.

770
771

Ad Emum P. D. Gustavum Fridericum, tit. S. Marci


S. R. E. Card. Piffl, Archiepiscopum Vindobonensem:
de secto ex omni natione missionali conventu Vindobonae celebrando

607

scher-Winspeare)

169

Kielcen. - Nullitatis matrimonii (Von Kucharski-Urbaski)


Marianopolitana. - Nullitatis

IV. - ACTA

matrimonii

438

(Viau-Char-

OFFICIORUM

I. - SECRETARIA STATUS
EPISTOLA

1929

Iulii

12

Index documentorum chronologico ordine digestus

792

I I . - PONTIFICIA COMMISSIO
AD CODICIS CANONES AUTHENTICE INTERPRETANDOS
1929

Martii

12

Responsa ad proposita dubia

iui

20

Responsa ad proposita dubia.

170
.

573

Monitum. - De Russis ad catholicam fidem redeuntibus.


sed vide etiam
2 7 Decretum d e quibusdam pro Russis indulgentiis . . . .
26 Instructio ad R R . P P . D D . locorum Ordinarios de Russis
ad Catholicam Ecclesiam redeuntibus
.

94
171
644

I I I . - PONTIFICIA COMMISSIO PRO EUSSIA


1929

Ian.

Maii
Aug.

12

608

III

INDICES NOMINUM
I. - INDEX NOMINUM PERSONARUM
(NB. - Omittuntur nomina actis subscripta)

A
Abbot T . C , 612.
Achilli A . , 517.
Adamec F., 680.
Adams P. F., 616.
f Aelen J., 128.
Aghemio P., 647.
Alacoque (S.) M. M . , 323,
477, 479, 505, 601.
Albers I., 686.
Aldrovandi E . , 204.
Alessaudrom' Cermatore
F., 125.
Alexandre L, 646.
Aliberti I . , 3 1 .
Aliquo I . , 335.
Alizio F., 335.
Allard de Ohteauueuf L,
335.
Almas Larouche I., 332.
Aloisius a Sancta Anna,
560, 618.
Alonso y Salgado V . , 29.
ALPHONSUS (Eex) X I I I ,
12.
Altrichter I.,. 336.
Aluffi G., 126.
Amaral J. d. M . , 679.
Amelotti I., 207.
Amigo P. E . , 515.
Anaclerio L, 204.
Andrieu A. A . , 678.
Andriola B., 127.
Anfossi V . , 614.
Anselmo I. B., 162, 462.
ACTA, vol. XX

Appetecchia P., 520.


Arce y Ochotorena E . ,
115, 462.
Argetoiano C , 455.
Armstrong E . , 23, 461.
Arnold I., 206.
Ascalesi Card. A . , 626.
Astaldi A . , 613.
Astorri C , 84.
Attuoni H . , 460.
Auersperg (de) F. I., 126.
Aureglia F., 205.
Averesco A . , 646.

B
Balas M . , .127.
Balasy A . , 126.
Balbi D . , 680.
Balbo E . , 613.
Baldini E . , 3 1 .
Balicki L, 333.
Bnyay E . , 204.
Barae F., 515.
Barbaro A . , 203.
Barbaro F., 614.
Barbieri I . , 205.
f Barbosa Leo A . , 440.
Bares N . , 42, 461.
Barlassina A . , 116, 462.
Barrenechea D., 677.
Barrett I . , 350, 463.
Barry M . , 204.
Barskowski I., 203.
Barth B., 128.
Bartolomasi A . , 319, 460.

n. 16. 31-12-929.

Bartos A . , 127.
Basau C , 647.
Basciak M . , 519.
Bassi L, 175.
Battyny C , 680.
Bauduin G. A. I L , 613.
Beccari C , 517.
Bechen T . , 336.
Beck-Friis I., 204.
Becker C H . , 5 2 0 , 5 2 2 , 5 4 2 .
Becquart A . , 614.
Bguin V . , 686, 769.
Bhaghel P., 205.
Behnam Kalian L, 617.
Behr H . L , 677.
Bekera I . , 616.
Bekkers T . M . P., 576.
Bellemans A . , 613.
Bell (Yen.) A . , 514, 676.
Bellet D. A . , 516.
Benvignati H . , 81, 84.
Berardi P., 3 1 .
Beretta H . , 517.
Bergamaschi C , 126,
Bergs IS.y 611.
Bericher Ph., 614.
Berlinger G., 615.
Bernard A . , 334.
Bernardo JSL, 31.
Bernardi Y . , 127.
Bernatz M . , 334.
f Berr D . , 208.
Berretta H . , 613.
Bersani F., 79, 82.
Berta F., 519.
Bertemati y Pareja H.., 29.
53

794

Index nominum personarum

Bertinot Ae., 205.


Berruti B . , 31.
Berutti T . , 687.
Bewley C , 439.
Bianchetta Th., 3 0 .
Bianconi I., 680.
Bichier des Ages (Ven.)

Bozzini M., 175.


Brabec L, 336.
Bracci F., 81, 84.
Bracco M., 678.
Bradley I. Th., 126.
Braga L, 207.
Bratianu V . , 646.
Bratu T., 647.
Braun O . , 521 s., 542.
Brediceanu C, 439, 456.
647.
Breher Th., 162.
Breuer F., 616.
Brenninkmeyer C , 30.
Brentano (von) di Tre-

E., 28, 123.


Biegel B . 336.
Bignozzi L . , 517.
Binot A . , 770.
Bischoff I. X . , 677.
Bisleti I. E., 126.
Bisteghi A . , 207.
Blanchard Delphina, 324.
Blochowiak J., 96.
Boccone P., 612.
Boelitz D . , 537.
Bhm A e . , . 3 3 5 .
Bhm M., 207.
Bogan B. M., 677,
Bogarin S., 688.
Boggiani Card. T. P.,
?

459 s., 464.


Bollard J. B . , 678.
Bondini A . , 618, 630.
Bonetti B, 31.
Boni A . , 335.
Boon M., 678.
Borda C , 517.
Borghezio G., 335.
Borgongini Buca F., 350,
461, 515.
Borkowski L . , 204.
Borini N . , 615.
Borninski P., 29.
Borno L . , 334.
Boschi M., 127.
Bosco A . , 334.
Bosco (Beatus) L, 124,
165, 195, 201, 313, 317,
684, 713 s,
Botta D . , 615.
Botti A. J., 614.
Boucaud C , 334.
Bouchard D . , 647.
Boucher A . , 203.
f Bouchut I. C, 128.
Bouter G., 463.
Bovelli R . , 618, 630.

mezzo C , 334.
Breyer S., 462.
Bric M. E., 613.
Brindivele G., 517.
Brix A . , 336.
Brocco L, 84, 89.
Brosio H . , 518.
Brosu I., 648.
Brown L, 615.
Brckner F., 616.
Bruneiii L, 176.
Bryer S., 151.
Buchholtz H. L . , 333.
Bucic Gr., 176.
Buckey E. L . , 677.
Buczko L, 618.
Buffart I. F., 206.
Buhl L, 616.
Bundschuh E., 206.
Burke F., 333.
Bros A. I., 204.
Burzio I., 520.
Byrne E., 193.
Byrne L, 463.

C
Caceres Zeballos M., 677.
Caelestinus a Deggendorf,
611.
Cafasso (B.) L, 315.
Cag C, 517.
Calabro G., 680.
Calj D . , 613.
Callan M. S., 677.

Callegari Teresia, 166 s.


Callewaert C , 612.
f Gallier A. J., 96.
Calvani I . , 95.
Calza L, 327 s.
Camiro de Angulo A.,
576.
Campana 1 , 520.
Campo M., 519.
Caudana P., 335.
Capaccioli
di Agostino
A., 3 2 .
Capotosti Card. A., 202,
515.
Cardahi Ch., 206.
Cardillo A., 614.
Cardillo I . , 614.
Cardini J., 96.
Garetti L . , 615.
Carevic L, 193, 463.
Carew P. T., 677. Carey P. L, 614.
Carmody M., 516.
Carof A., 517.
Carolus I V , Bex, 134.
Carrera I. B., 648.
Carrol G. L, 677.
Caruana M . , 680.
Caruso F., 3 2 . .
Carvahlo funez M., 30.
Casanova y Marzol Card.
V . , 319, 463.
Casaro M., 127.
Cassagnon H . , 606.
Cassani C., 351, 461.
Cassani L . , 207.
Castagnola Ph., 30.
Castel I. L . , 614.
Castellani I. M. A e . , 127,
162, 460.
Castelli B., 3 1 .
Castiglioni E., 613.
Catalan P., 648.
Cattaneo B., 470.
Cattaneo J., 676.
Cantwel I. G., 646.
Cavazza A . , 616.
Cawet L, 115, 461.
Cazzani L, 646.
f ech A., 775.

Index nominum personarum


Cerqua-N., 679.
Gerretti Card. B., 202 s.,
332, 514 s., 611 s., 645,
669, 676.
Certo I. P., 78, 82 s., 86,
88, 90.
Cervesi G., 615.
Chaplean I. E . , 205.
Charlebois H.j 572.
Chaupin N. A . , 516.
Chenna L . , 615.
Chevalier M . , 677.
Chiappetta S. M . , 127,
677.
Chomyszyn G., 686.
Chwirut L, 96.
Ciardelli L., 675.
Cicognani H. J., 669.
Ciocci I., 31.
Cipriani B., 519,
Claes L . A . C , 517.
Claireaux C , 677.
Clarendon O. B., 680.
Claret (Ven.) A. M., 28,
645.
Clinciu L, 646.
Coffano P., 349.
Cogliolo P., 559.
Coha A . , 679.
Coleman I. A . , 350, 463.
Colombo A . , 647.
Colombo M . , 576.
Colongo C , 615.
Colturato A . , 560, 618.
Comoni F., 517.
Conforti G. M . , 657.
Connelly E. L, 677.
ConnoUy B., 516.
Connolly F., 207.
Connor F. L, 204.
Consoli I., 29.
Constantinesco B., 646.
Conte C, 78-80, 82-88.
Contessa A . , 31.
Corbishley E . , 333.
Correnti F., 335.
f Corrigan B . , 208
Cosma
a
Carboniano
(Beatus), 27, 28, 197,
201, 330, 482, 718.

Costa A . , 23, 461.


Costa M . , 648.
Costantini C , 181,
658.

795
De Aguilar y Cornez Acebo F., 520.

552,

Costantini L, 144, 151,


462.
Coste Floret L, 648.
Cottin-Bigard Stephania
et Ioanna, 345.
Cottolengo Beatus los.
Ben., 182.
Couderc De Saint-Chamant P., 127.
f Coudert A . , 176.
Cozzi A . , 29.
Cramers A. J., 678.
f Grane M . , 32.
Crivello D . , 615.
Crivello M. A . , 615.
Cronin F., 516.
Cronin Th., 204.
Crowley L . , 205.
Currea C. H . , 162.
Curtin L, 334.
Cuttat C , 576.
Czaplewski P., 203.
Czyrek I., 519.

D
Dabrila M . , 612.
da Casto A . , 519.
D'Agata M . , 32.
Daghino J., 679.
D'Alessandri A . , 78, 81,
85, 87, 89.
D'Ambrosio F . X . , 95,
202.
Damen C , 95.
D'Amico M . , 32.
d'Angelo S., 514.
D'Angelosanto D . , 121 s.
D'Armand de Chteauvieux I., 126.
d'Ascia P., 518.
Dati N . , 518.
Dauenhauer I. J., 576.
Dauer F., 518.
Dauray C , 612.

Dean L, 29.
De Benedictis I . , 205
De Blois E. P.-, 678.
de Borso A . , 678.
De Brebeuf (B.) I., 513,
de Bruyn V. F. TL, 614.
de Carvalho Roche L . ,
679.
de Castro O., 679.
de Castro Sampaio Corte
Real A . , 337, 341, 646.
de Chappotin Helena, 346.
de
Clercq-Reynaet M . ,
517.
de Diesbach de Belleroche R . , 128.
De Durat L, 518.
de Enzberg R . , 519.
De Geer J. L, 125.
f Deitmer I., 96.
de la Colombire Beatus
C , 28, 95, 201, 323, 3 3 1 ,
477, 480 s., 505, 602,
718.
Delagrange L . , 205.
Delanoue (ven.) Ioanna,
331, 562
De la Torre C, 558.
f Del Buono D . , 96.
Delfino D. F., 615.
de Lhoneux L . , 647.
Della Beffa E . , 519.
Dellepiane L, 464.
delli Muti F., 613.
delli Muti N . , 613,
t Del Sordo F., 96.
de Lussac M . , 614.
De Maria L, 335.
Demitrowski L, 510.
De Montcabrier A . , 647.
Denis M . , 517.
de Puniet L, 101 s., 177.
de Olivares y Bruguera
L . , 516.
f de Oliveira Xavier M.,
648.
Desaulniers G., 614.
Descelles N . , 614.

796

Index nominum personarum

Besfontain.es
205.
Desurmont Ph., 205.
Betoma L , 31.
de Paiva A . , 560, 618.
de Bego Barros I. M . , 677.
de Rosa L, 615.
de Sousa J. S., 515.
de Sousa Sobrinho G. G.,
648.

Duffy I. A . , 612.
Dugardijn I. B., 677.
Duhing L, 468.
Dulery E . , 31.
f Dunne M . , 648.
Durham J., 678.
Dwyer V . , 463.
Dwyer P. V . , 350.
Dymek V . , 319, 463.
Dzialowski G., 96.

De

Souza

Dantas

M.,

116, 462.
De Vecchi di Val Cismon
O. M . , 439.
d'Herbigny M . , 598.
Diamare G., 188, 192.
Diamond B . H . , 124.
Diaz P., 350, 461.
Diaz Escobar L . , 686, 769.
di Oarpegna G., 648.
Diederichs E . , 670.
Di Marzo S., 516.
Ditlef Meisen, 489.
Di Tomaso A . , 3 2 .
Dittrich G. F., 613.
Dolci A . M . , 455.
Donimirski J . , 96.
Donohoe C. G., 612.
Donohoue Th. A . , 333.
Donovan T., 613.
Donnada B. J., 519.
Donzelli N . , 576.
Dorchy H . , 204.
dos Santos A. L, 686, 769.
Dounel L, 162.
Dougherty Card. D . , 319,
463.
Doutre A . , 678.
Drago A , , 612.
Drapier A . , 618, 630.
Dreck H . , 175.
Dreyer C , 29.
Duarte Moreira Marques
A . , 207.
Dubar F., 126.
f Dubois Card. L. E . ,
616, 619.
Dubourgel I . C , 519.
Ducei Maria, 164 s.
Duchemin C , 29.
f Ducoeur M . , 440.

E
Echeverra y Majora I.,
124.
Ehrle Card. F., 26, 199,
325 s., 330, 332, 484,
669.
Eich M . , 616.
Ellard E. J., 612.
EHena A . , 207.
Ellerbeck P., 207. .
Emanuel F., 193, 463.
Emmanuel
Philibertus,
dux Augustae P., 774.
Endrici C , 461, 472.
Eordogh E. G., 678.
Eras B., 95.
Errazurz y Valdivieso C,
646.
Esders A . , 127.
Espasa y Escayola loa.
et los., 30.
Estevas R.. 648.
Evangelista A. R . , 519.
Exsuperianus (S. D.) fr.,
331.

F
Fabiani L, 615.
Fantone L, 89.
Fantosati (S. D.) A . , 331.
Farrell G., 204.
Fasolino L , 29.
f Faugier S., 176.
Federici P., 679. *
Feierfe V . , 504.

* Ad h. n., loco eius quod


est (Roma), adscribe: (Citt
del Vaticano).

Feldmann F., 125.


Felici H . , 22, 138 s.
Felici L , 518.
Flisi V . , 646.
Fellinger F., 116, 462.
Fendrich J. H . , 3 1 .
Ferencick I . , 679.
Fernndez y Fernndez
H . , 205.
Fernndez Latasa L., 679.
Ferrabino Ae., 126.
Ferrari I. M . , 613.
Ferrata L B., 85.
Ferrata K, 79 s., 82, 84,
85, 87.
Ferrazza F., 205.
Ferrer y Daniel E . , 125.
Ferreri B., 518.
Ferrer (S. D.) Maria
Benigna C , 331.
Ferretto L, 332. '
Ferrigno A . , 335.
Ferroni O., 127.
Figadre A . , 85.
Filipello L, 207.
Filippini (Beata) Lucia
773.
Fillon L . , 350.
Filosa B., 175.
Fineilo E . 334.
Fink H., 680.
Finnemann G., 115, 462.
f Fiorini A. A . , 336.
Fischer F. L, 688.
Fitz-Gerald M., 516.
Fletcher A. L., 680.
Fliehe L . , 517.
Florczak L, 78-86, 89,
?

91 s.
Foerster A . , 206.
Fogolla (S. D.) F., 331.
Foley P. A . , 612.
Foltran I., 675.
Fontana C , 680.
Fonteyne I., 2p6.
Foran L, 333.
Forni E . , 518.
Forrest Hughes G., 176.
Forristal L. M . , 125.
Fortino L, 334.
v

Fossati'M., 618, 630.


Fournet (B.) A. H . , 513.
Fournier F., 83 s., 88 s.
Fox P., 516.
Franceschini C , 204.
Francescone M . , 614.
Franciscus M. (B.) a Camporubeo, 2 8 , 1 2 3 , 3 2 6 ss.,
330 s., 485, 487, 507 s.,
718.
Franciscus
a
Picciano
(S. D.) seu B'Angelosanto D . , 121, 122.
Franco C , 30.
Frank A . , 614.
Franz A . , 207.
Frassinetti (Ven.) P., 28,
575.
Freddi A . , 615.
Frediani L, 207.
Freitas P., 115, 461.
Frenguelli L., 127.
Frison A . , 686.
Froitzheim L, 677.
Frost C. C, 519.
Frhwirth Card. A . , 563,
569.
Fumasoni-Biondi P., 150.
Funke L., 518.
Frster A . , 128.
Fuss I., 336.

Gr
Gafenco G., 647.
Gagliardi P., 618, 630.
Gagnon L. P., 206.
Galbani D . , 670.
Galbiati A . , 31.
f Galli Card. A . , 124, 176.
Galli S., 31.
Galli T., 335.
Gamba C , 204.
f Gamba Card. I., 183,775.
Gmbaro A . , 517.
f Gamberoni I . , 128.
Gamzaragan I . , 679.
Gandin F., 126.
Ganter R . , 615.
Garibi Rivera, 686.

Index nominum personarum

797

Garlando A . , 3 1 .
Gasparri Card. P., 123,
192, 210, 275, 297, 337,
341, 441, 456, 6 6 9 .
f Gasquet Card. A . , 176,
458.
Gatersleben H . , 206.
Gatzweiler L, 336.
Gay F., 30.
f Gly L, 336.
Gemelli S., 32.
Gentil G., 206.
Gentile A . , 515.
Gerlier P., 319, 463.
Gerstmann A . , 30.
Geurts F., 127.
Ghidini A . , 648.
Giacchetti A . , 518.
f Giacci F., .128.
Giachetti A . , 615.
Giachetti D., 517.
Giardina P., 203. Giardini M . , 181.
Giasson I. G. E., 334.
Giasson Z . , 206.
Giglinger G., 612.
Gijsen R., 127.
Gillispie G. G., 612.
Giobbe P., 97 s., 141-143.
Giorgi Henrica, .164 s.
Giusino C , 80, 88.
Gjura P., 460.
Gleeson E. I., 350, 463.
Glogier M . , 334.
Goeckel C , 32.
Goga O., 647.
Goldenberger F., 516.
Goldis V . , 441, 647.
Gonalves Cerejeira Card.

Granbois G. S., 646.


Grandi V., 127.
Grandia de FEprevier A . ,
613.
Granger L, 338.
Granito Pignatelli di Belmonte Card. I., 1 2 2 ,
327, 487, 508, 515, 566,
645, 773.
Grasset I., 648.
Grassi (S. D . ) G., 331.
f Grasso C. G. M . , 176.
Grazioli L, 78-89, 92.
Grbaut S., 125.
Greinz C, 204.
Grgc L., 175.

E., 684 ss., 769, 774.


Gonalves de Rezende I.,
679.
Gonzalez E. A . , 519.
Goossens Th., 175.
Gorlier I., 612.
Goy Gonzalez I. M., 124.
Grabe T., 616.
Grafeo V., 519.
Gragnani A . , 202.
Graham Ra., 3 1 .

Griffin W . V . , 576.
Griffin G. A . , 576.
Grignolio L, 518.
Grobben B. L, 517.
Groch L., 616.
Grysar F., 336.
Grzesinski, 542.
Guasco L, 687.
Guazzone L., 678.
Guglielmi F., 78s., 81, 84,
85, 88-91.
Guerrero C, 116, 462.
Guerrini F. M., 569.
Guibal L., 647.
Guidato A . , 460.
Guillemant C , 515.
Guy L , 687.
Gwynn A . , 677.
Gybney C , 204.

II
Habig G., 519.
Hagemann I., 515.
HaUet Ph. E., 333.
Hallin H . , 126.
Hamm F., 179.
Hannan J. S., 125.
Harford A . , 336.
Hart G. M., 613.
Hart P. G., 677.
Hartmann A . , 29.
Hasz S., 151, 462.
Haueis A . , 126.

798

Hayaux du Telly A., 205.


Haydock (Ven.) G., 28,
201, 331, 514, 773.
Heard G., 80, 87, 89.
Hefter A., 203.
Heim G., 518.
HELENA, Regina Italiae,
772.
Helena ducissa Augustae,
773.
Hemerford (B.) Th., 773.
Hendroth I., 616.
Henneberg-Spieghel
T.,
206.
Herlin G., 334.
Hermann I., 615.
Hermaus-Ausloos A., 125.
Herniczek I., 334.
Hevey I., 679.
Heylen Th. L., 115, 461.
Hiboux P., 29.
Hppolytus a S. Familia,
202.
Hiral A. M., 151, 462, 504.
Hirtsiefer, 542.
Hlond Card. A., 185. 319,
463.
Hoepker-Aschoff H., 522,
542.
Hoffmann G., 206.
Holecek I., 616.
Hollingdale B. P., 176.
Holjac I., 517.
Holoveckyi D . , 202.
Hommel H., 489.
Horodyski S., 334.
Hsek M., 679.
Hostin D . , 560, 618.
Honzu M., 334.
Houze de l'Aulnoit P.,
334.
Howard E; D . , 549.
Howard F. G, 203.
Howard (B.) Ph., 514,676,
773.
Hzakowski L-, 125.
f Hryniewicki C, 208.
Huard V , 677.
Huber A., 612.
Huder Th., 127.
,

Index nominum personarum


Huesea L. R., 319.
Huesmann F. H., 333.
Hrtgen F. L., 678.
HUMBERTUS, It. Princeps,
772.
Hunt L, 612.
Hupe H., 175.
Husman B., 175.
Huwiler B., 151,194, 462.
Hvezda V., 616.

Jullien A., 78-85, 88-90,


92.
Jurasco D., 646.
Ivanceanu V., 647.
Ivanisevic L., 207.

Kakowski Card. A., 185.


Kamprath F., 116, 462.
Kasperlife G., 612.
Kuzli D . , 676.
I-J
Kecsks P., 175.
Kelemen A., 520. '
lacobini A., 31.
Kerda F., 616.
Jacoub M., 679.
Kernau E. A., 176.
Jacovaki A., 647.
Kerr A., 176.
Jacques R. G., 333.
Jakimow-icz C. S., 576. Kerr E., 336.
Kerr Hodward, 336.
Jalenques L., 678.
Kersuzan F. M., 115,
Janicki F., 519.
f Jans Tr., 680.
460.
Jarre C. R., 319, 320, 463. Kiggen T., 336.
Jarrige (S. D.) C, 331, Killeen E., 334.
Kinold V., 151, 320, 462.
567, 570.
Kirberger Fr., 679.
Jazwinski S., 125.
Jeglic A. B., 15lf"462. Kirstein P., 96.
Kizsztofowicz M., 31.
Jemelka F., 127.
Klebanowski G., 127.
Jennings R. E., 614.
Klein G., 31.
Jerabk V., 616.
Klein Cominotti E., 615.
Ieremich L, 320, 463.
Klieber A. H., 205.
Jewett C. L, 678.
Klimaszewski X . , 204.
Jiri Rckl J., 576.
Klos J., 95.
Illnitzky A., 504.
Ilundain y Esteban Card. Knorr G., 614.
Kohlruss R., 27.
E., 625.
Ioanna, Principissa Sa- Kolb C, 29.
Komierowski Th., 96.
baudiae, 772.
Koprowski S., 203.
Jogues (B.) I., 513.
Jones (Beatus M.) L, 773. Kordac F., 598, 686.
Ioseph a Iesu Lopez, 618, Korec F., 679.
Korotnoki L, 2.9.
630.
Koszterszitz
L, 128.
Ireton P. L., 677.
Kovar
L,
616.
Irmengardes (B.), 24-26 s.,
Kretz E., 29. ^
331.
Kroll
H: L, 336,
Irmici E., 679.
Krywald
O., 674.
Isopescu Grecul C, 646.
Kulhanek S., 207.
Italiam L., 205.
Kulicek T., 616.
Juga Ae., 648.
Julia y Vernet I., 31. Kuntal F., 127.

Index nominum personarum


L
Lacarra R . , 646.
f Lacy R . , 208.
Ladika B., 320, 463.
La Fontaine Card. P.,
320, 463.
Lagumina A . , 460.
Lahaye Z . , 29.
Lairre E . , 518.
Laianne L., 205.
Lalibert A . , 612.
Lamiroy H . , 618.
Lannon J. J., 333.
Lanzavecchia L, 333.
Lapedatn A . , 647.
Lapenda V . , 32.
Latyszewski L, 686.
f Latty C. M . , 96.
Laurenti Card. C, 2 9 , 1 0 2 ,
123 s., 167, 177, 197,
199, 203, 312, 317, 322,
324, 326, 327, 332, 476,
480, 484, 488, 506, 508,
514, 563, 583, 588, 612.
Lauri Card. L., 645.
Laurijssen F., 334.
Lavelle M. L, 515.
Lavitrano Card. A . , 684 ss.
Lawlor G. F., 576.
Lazzarato D . , 80, 81, 84,
86, 88, 90.
Lebsch M . , 647.
Leduc O., 517.
Lefranois I. A . , 206.
Lega A . , 520.
Legrand I . , 686, 679.
Legrand L . , 82.
Le Guisquet L. M . , 647.
LeUis A . , 24.
Lemiroy H., 560. .
Lempicki A . , 680.
Lenkchevitch V . , 329.
Lenti A . , 611.
Leon C. J., 334.
Leonardi M. A . , 680.
Le Paleur A . , 180.
Lpicier Card. H. A . , 29,
124 s., 201, 203, 332,
514, 515, 596, 645, 676.

Lepoutre G., 614.


Lessi M . , 616.
Levasseur I. H., 334.
Leys E . , 687.
Lezzi C , 203.
Licari N., 520.
Linart A . , 494.
Lilly L, 206.
Lindemann H., 336.
Liss F., 203.
Littierre A . , 516.
Locatelli card. A . , \ 4 5 7 ,
611.
Locher G., 25 s.
Lochman I., 676.
Loebbel H., 336.
Loevenbruck L. L., 677.
Lo Monaco R . , 335.
Long P., 679.
Lopez Arana E . , 115, 462.
Lopez y Vicua (S. D.)
V . M . , 513.
Loras O., 517.
Lorks L, 162,
Loschi F., 335.
Lo Schiavo L, 335.
Lucantonio L . . 23.
Lucas G. L, 677.
f Lucidi Card. E . , 176.
Luccioli L, 207.
Luible M . , 518.
Lumini E . , 204.
Luytgaerens I. E . , 677.
Lynch Th., 204.

M
Me Aneny I . , 517.
Me Cabe B., 612.Me Carthy E . , 320, 461.
Me Carthy F. M . , 515.
Me Carthy I. 678.
Me Clary I. Cl., 677. yMe Cormack I . , 519.
Me Cormick P. I . , 612.
Me Donald L 560, 617.
Macelwaine F. I., 680.
Me Grath I. A . , 677.
Me Guire I. P., 204.
Me Guirk J. E . , 125.
Macken F. L, 205.

799
Mackowski T., 29.
Me Mahon L, 333.
Me Murray F., 335.
Mac Nicholas I. T., 686.
Mac Rory Card. L, 688 ss.,
775.
Maddalena P . , 204.
Mafia Card, P., 460.
Magalhaes de Azeredo C,
172.
Magaudda L, 334.
Magaz y Fernandez L, 335.
Mageean D . , 350, 463.
Maggiora V., 520.
Maggiori J., 96.
Magjerec G., 677.
Magyar A . , 680.
Mahoney C , 677.
Maillard C , 677.
Malabotti M . , 615.
Malecky A . , 461.
Maloney T. J., 576, 613.
Mallon P., 206.
Manduca S., 125.
f Manier A . , 520.
Maniu L, 646.
Mannino T., 516.
Mannucci I L , 78-86,88-92.
Manteuffel G., 613.
Marazzi P., 204.
Marcucci P., 679.
Margiotta 1$., 672.
Maria, Principissa Sabau- diae, 772.
Maria (Ven.) a Passione,
346, 513.
Maria Adelaides, principissa, 773.
Marinho H., 679.
Marmoiton (S. D ) B., 513.
Marmugi P., 335.
Marque P., 685.
Marsina B., 616.
Martelli V . , 647.
Martin C , 677.
Martin H., 175.
Martinelli A . , 646.
Martini F., 615.
f Marty P., 128.
Marvan M . , 207.

800

Index nominum personarum

Mssimi M . , 78, 81-87,


89, 93.
Masnicki V . , 612.
Masnovo A . , 678.
Mastronuzzi A . , 335.
Mathias A . , 180.
f Mathieu O. E . , 648.
Mathieu V . , 614.
Mathis A . , 517.
Mathivon I. C. M . , 206.
Mathon E . , 494, 500.
Maurel P., 515.
Mavrocordat G., 647.
Mayer A . , 30.
Maz Sencier G., 127.
Mazzarotto A . , 685.
Mechtler I . , 516.
Medina L., 97.
Meireles Quintae-, 333.
f Melchior! F., 32.
f Mendes Bello Card. A . ,

Mooney E . , 148, .179 s.,


465, 466.
Moran P., 680.
Moran y Eamos F., 515.
Morando V . , 679.
Morano F., 79-81, 83-89,

576.
Mendrys T., 334.
Merry del Val Card. E . ,
203, 332.
Meulenberg M . , 320, 351,
463, 504.
Meyer G., 614.
Meyer L., 680.
Meysing H . , 687.
Michalski B., 520.
Michaud E . , 29,
Michel E . , 670.
Mileta L . , 175.
Mills A . , 202.
Minelli I., 206.
Minoretti Card. D . , 144s.,
684 ss., 775.
Miroglio L., 335.
Mironesco G. G., 646.
Misonne E . , 336.
Mogan I. M . , 612.
Molinari V . , 206.
Monaghan H J., 677.
Moneta A . , 3 2 .
Monroe I . , 647.
Montanaro S., 648.
Montavon G. F., 614.
Monteiro Hermes E. 679.
Monterisi N . , 618, 630.

93.
Morel
E. I. I., 560,
617.
Moreno Carbonero y Castel L, 335.
Mordret E. A. I . , 205.
Moruzzi L, 175.
Moscatelli E . , 30.
Mottis P., 86.
Mouraille V . , 771.
Moussaron I. I. D . , 618,
631.
Mucci E . , 6.11.
Mukahy J., 677.
Mulecheau E . , 519.
Mulloney G. L., 516.
Mulvany Th., 462, 630.
Murphy G., 677.
Murphy P. J., 32.
Murray Th., 206.
Musitelli A . , 204.
Musso E . , 31.
Mussolini B., 105, 123,
210, 275 s.
Myers E . , 678.

N
Nannerini L, 125.
Nasalli Eocca di Cornegliano Card. I. B . , 202.
Nava A . , 576.
Negro Provina, 166, 167.
Netti A . , 614.
Nicolosi S., 125.
t Nico tra S., 336.
Niella A . , 115, 461.
Niemann I., 519.
Niesiolowski C , 125.
NiouUon St., 613.
Nogara B., 613.
Nolan I. F., 677.
Nolan E. M . , 125.
Noli Batarino M . , 334.

Notari A . , 205.
Nunes de Oliveira I., 680.

O
Obarrio N . , 439.
O'Brien G. P., 612.
O'Brien M. I., 319, 460.
O'Brien M. P., 125.
Ochoa A e . , 439.
Ochoa J. X . , .162.
O'Connell M. T., 336.
O'Connor I. S., 519.
O'Connor P., 350, 463.
O'Doherty M . , 115, 462.
O'Donnei P., 518.
O'Donnell Th., 320, 461.
Oechsler F., 207.
Ogilvie (B.) I., 28, 330,
440, 676, 773.
O'Hara G. P., 319, 463.
O'Hare E. M., 627.
O'Hern F., 461.
O'Hern I. F., 23.
Olanesco C , 647.
Oliva N . , 576.
O'Louglin T., 176.
O'Neil H . , 516.
Oomen A . , 151, 194, 462.
Orlic" A . , 124.
O'Eourke C , 616.
O'Eourke M . , 32.
Orozco y Jimnez, 686.
Orsini L . , 125.
Orther L, 517.
Ortiz y Lopez I. G., 617,
630.
Oster A . , 679.
Oswald H . , 518.
Otta V . , 207.
Ouang F., 685.
Ouang-ouen-tchenP., 685.

P*
Paar A . , 206.
Pacelli Card. E . , 521, 522,
542, 684 ss., 775.
Pacelli F., 330, 516.

Index nominum personarum


Pacheco Teixeira Rebelo
de Carvalho L, 127.
Paclesianu Z . , 646.
Padilla B., 677.
Palazzolo (S. D.) A . , 331.
Palestini R . , 206.
Palestrini C , 613.
Palmer I. E . , 517.
Panhard H. A. F., 205.
Pariset F., 206.
Parrillo F., 78-85, 88-91,
93.
Pascarella B., 519.
Paschini P., 672.
Pascucci P., 647.
Rasetti L, 32.
Paszkiewicz J., 95.
Paternain M . , 193, 463.
Patrizi N . , 80.
P a u l i . L , 576.
Pauwels G. G., 127.
Pavelesco Ae., 647.
Pedrotti A . , 333.
Peeters J., 678.
Pekarek Fr., 616.
Penicaud A . , 685.
Peiraui L, 518.
Pellegrini B . , 82, 84.
Pennacchio P., 679.
f Penon I. B . , 616.
Peoples I. S. C, 680.
Pepoli A . , 517.
Percival de Saint-Hubin,
334.
Perdomo L, 334.
Perez y Fernandez A . ,
614.
Perez Platero L . , 115,
462.
Perez Rodrguez R . , 23,
461.
Peri S., 686, 769.
Perosi Card. C, 332 s.,
514, 611.
Perrin L . , 333, 774.
Perroy F., 319, 463.
Persichetti S., 678.
Peters L, 647.
Petronelli F., 42, 461.
Petrovcz G., 648.

f Pfluger L, 32.
Pfrien F., 207.
Pianigiani B., 126.
Picha,M., 504.
Pichler L . , 576.
Piedrabuena B . , 124.
Pierattini A . , 125.
Piffl Card. G. F., 116, 462,
607.
Pilar M . , 517.
Pineyro Queralt de Torralba B., 126.
Pinto de Abreu A. E . ,
519.
Pipparelli Fr., 679.
Pirio Maria Ae., 324.
Pironti A . , 176.
Pisa A . , 127.
Pisacic A . , 517.
Pisani P., 194.
Pisani P. I . , 646.
Pizzardo L, 515.
Podvin E . , 614.
Pokorny IST., 519.
Pompilj Card. B., 103,
202, 332, 514, 765, 772.
Pop S. C , 646.
Porquier de Lagarrigue
D . , 126.
Portman L, 616.
Pradzynski L . , 96.
Pramaggiore H . , 615.
Priolo F., 680
Proteau G., 678.
Pro topopesco, 647.
Provost F., 319, 320, 463.
Provot L . , 518.
Prudent L, 126.
Prud'homme M . , 205.
Primel L . , 203.
Przyrembil S., 519.
Pucci E . , 335.
f Pueyo de Val A. M . , 680.
Pulejo M . , 334.

Q
Quaglino A . , 648.
Quaglino F., 335.
Quagliotto L, 518.

801

Quattrocolo H . , 78-81, 8386, 88-91.


Quentin H . , 611.
Quillinan L, 125.
Quinn L, 677.
Quinter I . , 679.

R
Ract I. A . , 614.
Radonski C , 193, 463.
Ragonesi Card. F., 457,
514, 611, 645.
f Rahmani Efrem II L,
336, 458.
Rapella I. R . , 204.
Raschell D. L . , 615.
Ra vaglia A . , 615.
Rea I . , 151.
Receveur A. U . , 33 4.
Redi (Beata) Teresia Margarita a Sacro Corde
Iesu, 27 s., 123,163-165,
201, 321 ss., 473-476,
718.
Regis A . , 206.
Rehling C , 678.
Reilly E . , 162.
Reinhard G., 175.
Reiser I . , 613.
Remiger L, 686.
Remy E . , 324.
Restelli A . , 32.
Retortillo y de Leon de
la Vega A . , 96.
f Revesz S.. 96.
Reyl F., 515.
Reynaud A . , 678.
Reynolds Ph., 336.
Rezek A. J., 333.
Rho L , 333.
Ribeiro de Mello Th.,
615.
Ribeiro Vieira de Castro
Th. E . , 320, 460.
Ricard F. E . , 618, $31.
f Ricard L . , 648.
Ricca F., 333.
Riccardi M . , 207.
f Ricci I. B., 680.

801

Index nominum personarum

Bichardet A. I. B . , 204.
Bieken G. H., 678.
Eiella Maria, 327 s.
Eimmaudo F., 333.
Rinaldi L, 126.
Eivat (S. D.) F., 331.
Roberti F., 202.
Eoberts (Beatus) I., 514,
676, 773.
Rocca A., 29.
Eocchi F., 126.
Rocha A., 96.
Eoche T. A . , 613.
Rodrigues A. H., 32.
Rodrguez Bandeira O.,
675.
Rogacki L., 203.
Rogala S., 204.
Rogne (S. D.) P. E., 566,
567.
Eossi A., 576.
f Rossi F., 520.
Booney Th. I., 333.
Roque (S. D.) P. R., 331.
Roques Ae., 193, 463.
Eosano A., 613.
Eosati C, 517.
Rossillon P., 148.
Rostagno L, 335.
Eota A., 614.
Eoudnicky A., 679.
Bouleau Card. E., 186.
Roukos Abon Nader bey,
614.
Roy B. M. F., 334.
Roy F., 614.
Rozman G., 151, 462.
Ruesca L. R., 463.
Ruffini E 332.
Ruiz y Florez L., 645.
Rusznak N., 30.
Ryan D. A., 334.
Ryan G., 612.
Ezewnicki S., 86-89.

Sacconi Y., 79-84.


Saegmller L, 677.
Salomone F., 335.
Salvator (B.) ab Horta,
28.
Salvucci A., 96.
Samarelli M., 204.
Sanasi I., 126.
Sangiorgio "A., 616.
Santarelli A . , 121.
Santoro Y., 125.
Santucci C, 84, 515.
Sargolini F., 611.
Sauer B., 181.
Saunier L., 204.
Savio (S. D.) D., 687.
Sbarretti Card. B . , 193,
463, 611.
Scharnagl C, 335.
Schek I., 680.
Schellens 01., 206.
Schlich I., 679.
Schlieker B., 517.
Schlittenbauer S., 518.
Schmidt A., 30.
Schmidt A. C, 542.
Schmitt E. 679.
Schmuderer L, 615.
Schmu zer J., 677.
Schouten H. A., 206.
Schreiber, 542.
Schrijnen L, 516.
Schtte A., 179.
Schulte-Pelkum H., 336.
Schuster Card. L, 350,
458, 461, 464.
Schuster Ioannes, 679.
Schwarzer E., 518.
Schweitzer G. J. B., 614.
Schwendlmann F., 125.
Schynse Catharina, 629.
Scognamillo I., 566.
Scribante P., 648.
Sebestyen C, 680.
Seganti F. X . , 30.
Segura y Saenz Card. P.,
617, 618, 664 s.
Seitz M., 336.
Serdi Card. I. G., 15.1,
462.

S
Saas I., 516.
Sabota I., 32.
Sacca A., 615.

Sester I., 125.


Shanks G., 520.
Sheehan C, 115, 194.
Sheehan E., 461.
Sklenar L, 31.
Skrabik A., 504.
Siegen P., 614.
Siener L, 646.
Sili B., 679.
f Silva Lezaeta A., 138 s.,
336, 461.
Silveri A., 205.
Sincero Card. A., 23, 46,
515, 578 s., 598, 669.
Sipcz E., 30.
Sivk L, 207.
Sloskan B., 461.
Smit J., 95.
Smith A. E., 177.
Smith P. G., 677'. .
Sokolowski S., 30.
Sola P., 518.
Solacelo Th., 648.
Solignac I. P., 516.
Solu G., 576.
Somaglia D., 519.
Soprano A., 335.
Sopsich L, 520.
Sorgon A., 615.
Soubirous (B.) M. B., 513.
Soucy A., 614.
Souen D., 504.
Southwell (B.) E., 514,
676, 773.
Spellmann F. L, 333.
Spohr C, 519.
Spratt M. L, 319, 46.
S p r o l l J . B., 688.
Spruson Y. L, 176.
Stecki A., 96.
Stehle A., 599.
Steiger, 542.
Steinbrener E., 30.
Steinbrener I., 30.
Stella I., 80-83; 85-90.
Sterz G., 336.
Stodart Eeid A., 615.
Stoppa C, 333.
Stowerding I., 175.
Strambi (B.) Y. M., 513.

Streicher H . , 187.
Strootman O. E. G., 334.
Strumia I . , 648.
Stukels E . , 515.
Stumpf A . , 125.
Stumpf F . , 126.
Sullivan B . , 162, 461.
Sullivan F . , 333.
Sullivan F . T., 612.
Sullivan I. F . , 612.
Sveens A . , 335.
Svestka L, 207.
Swint I . , 612.
Szedsay S., 128.
Szeptyckyi A . , 618.
Szmrecsnyi L . , 646.
Szydszik I . , 203.
Szymkiewicz S., 95.

T
Tabanei M., 517.
Taccone A , , 618, 630.
Tappani F . , 205.
fappuni G., 459.
Tardieu A . , 687.
Tardini D . , 677.
Tarmin O., 3 1 .
Tartaglia B., 613.
Tauber O., 128.
f Tc'eng O , 32.
Tchang E . , 1 1 5 , 1 9 4 , 461.
Tenora A . , 204.
Teodorowicz M . , 31.
Teresia ab Infante Iesu
(S.), 195, 321, 579, 643.
Terli L, 3 1 .
Termine A . , 680.
Terzariol A . , 332.
Terzian P. P. X I I I , 549.
Tesauri P., 333.
Theophilus (B.) a Corte,
28, 173.
Thibaut V . , 126.
Thill F . A . , 96.
Thomas dux lanuae, 774.
Thomas (Ven.) Carolina,
440.
f Thomas I. B., 128.
Thomas M . , 206.

Index nominum personarum

803

Thouret (B.) I. A . , 513.


Tiberghien E . , 208.
Tiberghien L, 346.
Tibiletti D . , 115, 461.
Tilea V. V . , 648.
Tillon L., 463.
TiniveUa I., 518.
Tisserant E . , 125.
Titulesco K"., 454, 646.
Tomba D . , 207.
Tomschitz W . , 576.
Tonna E . , 686.
Toporski F . , 333.
ToseUi A . , 613.
f Tosi Card. E . , 32.
Trhiou H . , 193, 463.
Trejos V . , 517.
Trezzi L, 78-82, 85-89.
Tricarico V. L, 127.
Trimmel L, 520.
Trussoni Th., 203.
Trux de Bonaszk L. 678.
Tucker I. M., 647.
Trkes A . , 677.
f Turchi A . , 336,
Twaalfhoven F . , 334.

Van Tulder L., 614.


f Van Wetering H . , 680.
Vattuone S., 175.
Veigl F . , 520.
Velasco J. A . , 676,
Veltmann L., 96.
Vendemmia V . , 204.
Venturi C , 207.
Verde Card. A . , 167, 1 9 6 ,

U
Uhyrek V., 679.
Unterreiner C , 128.
Urbanski los., 438. "

V
Vacek F . , 616.
Vaida-Vevod A . , 646.
Valeanu C , 647.
Vallega I. B. F . , 116, 460.
Valtera M . , 30.
Van de Ven C. 676.
Van Gils L., 335.
Van Niekerk Th. G., 678.
Vannucci H . , 560, 618.
VannuteUi Card. V . , 546,
684, 766.
Van Roey Card. J., 665.
Van Bomunde L. E . , 678.
Van Bossum Card. G.,
627.

317, 322, 324, 476, 4 8 1 ,


506, 612, 645.
Verdier F., 566.
Verdier Card. L, 646,
684 ss., 769, 7 7 5 .
Veres M . , 128.
Vezina E . , 614.
Vianney (S.) I. B., 312.
f Vico Card. A . , 128, 164,
167, 183 s., 199, 591.
VICTORIUS EMMANUEL I I I ,
Italiae Rex, 210, 275,
772.
f Vidal y Boullon E. M . ,
96.
Vieville C , 516.
Vigato A . , 335.
Vignati E . , 207.
Vilardi P., 127.
Virreira Pacieri A . , 518.
Vistalli F . , 207.
Vitrioli P., 615.
Vitrotto I. M . , 127.
Vlad A . , 646.
Vladesco N . M., 648.
Vocea O., 334.
Von Bergen D., 516.
Von Stengel P., 206.
Voss H . , 519.
Vuillard F . , 29.
Vuillemenot H . , 205.

Wachowiak S. tt., 677.


Wade M. J., 613.
Waffelaert G. L, 560, 618.
Wagner B . M . , 96.
Waldhaus H . , 96.
Walz M. J., 680.
Walzer R., 100.

804

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.

Ward H . , 613.
Wartel F., 614.
Weiss F., 125.
Wellinger A . , 193, 462.
Wcnceslaus (S.) 132 ss.,
135.
Weyermann E., 205.
Whalen M. J., 576.
Wilhams T h . , 350, 4 6 1 .
Wispeare F., 169.
Winters P . C , 3 2 .
Wolsfelspergef A . , 334.

Wroblewski A . , 516.
W y n e n A . , 8 0 , 82-8!

Tssa E., 440.


Z
Zaffrani J.,
Zaleski F.,
Zanesco C ,
Zanetti I.,

125.
31.
648.
674.

Zavaglio A . , 175.
Zak E . , 616.
Zakrzewski T., 24.
Zela S., 616.
Zelezny V . , 679.
Zepeda E., 678.
Zhnel E., 516.
Zientara F., 612.
Zitho L, 616.
Zocchi F., 576.
Zccoli St., 333.
Zychowicz A . , 32.

II. - INDEX NOMINUM DIOECESIUM


VICARIATUUM, ETC.

Abellinen., 42, 461.


Aberdonien., 516, 560.
Abyden., 176, 463.
Acerran., 519.
Acernen., 618, 630.
Achridan., 351, 461.
Adaden., 460, 686.
Adamantinen., 515, 769.
Adrien., 332.
Adulitan., 29.
Aegypti, 651 ss.
Aginnen., 321.
Agrien., 646.
Aguas Calientes (de), 618,
630.
Albae-Iuliae, 442.
Albanen., 31, 122, 488,
508, 566.
Albanen, in America, 160,
611.
Alben., 648.
Albien., 193.
Aleppen., 582.
Aleppen. Syrorum, 459.
Alexandrien. A m . , 676.
Aliphan., 96.
Altoonen., 516 s.

Ambianen., 124.
Amerinen., 32.
Amorian., 319, 460.
Amoy, 334.
Anagnin., 520.
Anconitan., 576, 614.
Ancusen., 617, 630, 686,
769.
Andegaven., 562.
de Anking, 589.
de Ankno, 504.
Annecien., 203, 205.
Antiochen. Melch., 670 ss.
Antiochena Syrorum, 336,
464.
Antofagasten., 138, 336,
461.
Antsirab, 1 6 3 .
Appiarien., 181.
Apuan., 336.
Aquen., 333, 519.
Aquilan., 336.
Aquinaten., 31.
Aquisgranen., 522, ss.
Aracajuen., 648.
Arequipen., 677.
Argentinen., 29.
Armachan., 684 ss.
Armeniae Minoris, 208.

Armenorum in. Graecia,


679.
Armidalen., 350, 463.
Arretin., 163.
Assien., 685.
Assisen. A m . , 463, 686.
769.
Asten., 313, 520, 576.
Atrebaten., 81, 91, 101,
177, 515, 614.
Aturen., 613.
Augustodunen., 83, 323,
505, 601, 603-606.
Aurien., 126.
Australasiae, 4 7 0 /
Auxitan., 618, 631. ,
Avenionen., 96.

B
Babylonen., 208.
Babylonen. Syrorum, 617,
679.
Baiocen., 332f 770.
Baltimoren., 6 1 2 , 6 1 4 , 6 7 7 .
Bambergen., 205.
Barbalissen., 440.
Barcinonen., 30 s., 161,
514, 576, 612.

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.


Baren.,, 127, 204.
Baseen., 125, 576.
de Batavia, 678.
Bathnanen., 617.
de Bellary, 162.
Bellicen., 312, 520, 686,
769.
Bellograden., 677.
Belmnen., 678.
Beneventan., 2 9 .
Bergomen., 84, 204, 207,
514.
Berissen., 193, 320, 462 s.
Berolinen., 523 s., 532.
Beryten., 91, 206, 549.
Beryten. Armenorum,549,
581, 582.
Birmaniae Merid., 320,
463.
Birminghamien., 350, 461,
464, 574 s.
Bisuntin., 204.
Bituntin., 618, 630.
Boianen. - Campobassen.,
31.
Boli varen., 558.
Bonaeren., 29.
Bonae Spei, vic., 519.
Bonae Spei, Distr, orient.,
585.
Bonnen., 134, 531.
Bononien. 79, 202, 205 s.
Bostonien., 333.
Botucatuen., 96.
Boven., 618, 630.
Bracharen., 127.
Brazzaville, 553.
Bredan., 177, 334* s.
Brentwooden., 676.
Briocen., 193.
Brisbanen., 468 s.
Brixien., 333.
Brooklinien., 204, 206 s.,
334.
Brngen., 517, 560, 612,
618, 677, 679 s.
Brundnsin., 646.
Brunen., 204, 207, 516,
679 s.
Bucarestien., 442, 445.

Budvicen., 30, 206, 679.


Buffalen., 160, 333, 612.
de Bukoba, 151, .194, 462,
622 s.
Burdigalen., 514.
Burgi Sancti Sepulcri, 518.
Buscoducen., 175, 206,
335, 662 s.
Bzommar, 549.

C
Oadon., 618.
Oadurcen., 515.
Caesarien. Philippi, 460.
Oafaelandien., 679.
Caietan., 616, 679.
Calabozo, 519.
Calcutten., 339, 585.
Callien., 207.
Callinicen., 124.
Calydonien., 115, 461.
Cameracen., 518, 547.
Camerinen., 96.
Campiionten., 561.
Canalis Suesii, 151, 462,
504, 558 s.
Capitis Haitiani, 115, 460.
Carcassonen., 633.
Cardiffen., 518.
Carolinopolitan., 661 s.,

805

de Chilapa, 686, 769.


Chittagong, 178-180, 339.
Chungking, 685.
Ciliciae Armenorum, 548,
582, 630.
Cillitan., 461.
Cincinnaten., 9 6 , 1 2 5 , 686.
Civitatem, 115, 462.
Civitatis Castellanae, 2 0 5 .
Claromonten., 206, 567,
678.
Clevelanden., 519, 677.
Cliftonen., 679.
Clusin., 679.
Colimen., 676.
Collen., 96, 127.
Colocen., .128.
Colonien., 24, 26, 336,
522-525, 679.
Columben., 1 2 5 , 1 7 6 , 685,
688.
Comen., 125, 160, 2 0 4 ,
331, 676.
Constantien., 188, 192.
Constantien. in Moesia,
194.
Constantinopolitana 197,
325, 482, 548 s.

Constantinopolitan.
Armenorum, 484, 548 ss.
677.
Corduben., 611.
Corinthien., 22.
Carpathien., 460.
Carthaginen., 561.
Corisopiten., 206, 517, 647
Carthaginien. Hisp., 29,
Corpus-Christi, 333, 519.
513.
Comenten., 115, 461.
Cartusien., 677
Costaricen., 517.
Catanen., 121.
Cotennen., 32, 115, 4 6 1 .
Caven., 677.
Cotraden., 560, 617.
Ceneten., 679.
Covingtonen., 203.
Cenomanen., 205, 519.
Cracovien., 82.
Cephaluden., 29, 519.
Creman., 175, 204.
Cerreten., 332.
Cremonen., 91, 204, 334,
Cesenaten., 93.
646.
Chaoshien, 594.
Cron., 686, 769.
Chatham, 513.
Csanaden., 520.
Chengchow, 657.
Culmen., 96, 203 s., 523.
Chengtingfu, 594.
Cuneen., 613.
Chengtu, 685.
Curien., 32, 115, 612.
Chicagien., 514.
Curien, tit., 462.
Chicoutimien., 332, 677. | Curityben de Paran, 6 8 5 .

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.

806

Cusen,, 616, 687.


Cusentin., 203.
Cuttak, 148.
Cyraenen., 686, 769.
Czestochowien., 612.

Florentin., 32, 82, 163 s.,


321, 679.
Fluminis

Magdalenae,

141, 162.
Fogarasien.,

442r

Forolivien., 520, 615.

D
Dacchen., 339 s., 769.
Dadimen., 618, 686.
Dallasien., 124 s., 519.
Damanen., 320, 464.
Damascen., 614.
Davenporten., 611-613.
Detroiten., 612.
de Dinajpur, 162, 462.
Diacovien., 90.
Dinien., 678.
Dionysianen., 461.
Docletan., 650.
Dubuquen., 204, 515.
Dunen. et Connoren., 350,
463.
Dyrracnien., 32, 460, 464.

E
Eboracen., 479.
Ecclesien., 686, 769.
Edessen., 1 8 1 .
Engolismen., 89.
Eperjessen. Ruthenor., 29,
30.
Eporedien., 206 s., 576,
616,679.
Euroeen., 115, 461.

Fortalexien., 679.
Friburgen., 29, 82, 100,
125.
Friburgen. Br., 175.

Fabrianen., 30.
Faesulan., 126, 587, 588.
Fanen., 615.
Fargusien., 125.
Faventin., 516, 618, 630,
680.
Fernen., 161.
Ferrarien., 175, 520, 618,
630.
Fianarantsoa, 163.
Firman., 127.

I-J

Fulden., 531.
Iacien., 32, 680.
6

Gandaven., 515.
Garanhunen., 560, 618.
Gaspsien., 647.
Gedanen., 29.
Gene ven., 99.
Gherlen., 442 s.
Gnesnen, et Posnanien.,
125, 185, 319, 463, 523,
559.
Goan., 320, 460, 464, 648.
Gonaiven., 558 s.
Goritien., 515.
Goulburnen., 203.
Granaten., 319, 463.
Grandormen., 516.
Gratianopolitan., 92, 478.
Gravinen., 519.
Grossetan., 335.
de Grouard, 687.
Guadalaxaren., 678, 686.
Guayaquilen., 558.
Gurcen., 90, 203.
H

Hildeshien., 42,~461, 515,


523, 531.
Himerien., 115, 461.
Hispalen., 29, 611, 625.
Holaren., 351, 463.
Homestead Pa., 152 s.
Hortan., 207.
Hpyeng-an, 593.

Habanen., 1 2 5 .
Hajdoduroghen., 204.
Hainan, 652.
Halifaxien., 320, 461.
Harlemen., 96, 127, 206,
517, 576, 614, 631, 647,

Ianuen., 3 1 , 1 4 4 s., 326 s.,


486 s., 507, .514, 611,
684 ss.
lassien., 442.
Iaurinen., 151, 519, 678.
de Jebol, 115.
Ilheosen., 194, 560, 618.
Indianapolitan., 31.
Indiis in Orientalibus, Deleg. A p . , 148.
Indosinen. D. A . , 29.
Insulen., 126, 205, 208,
334, 494, 614.
Joinvillen., 1-15, 461.
Irenopolitan. in Isauria,
465.
Iselan., 518.
Islandiae, 351, 463, 504,
659 s.

K
Katowicen., 612.
de Kaying, 587.
de Kildare, 519.
Kimberlien., 687.
Kingstonien., 319, 460.
de Kiwu, 687.
Krishnagaren., 178 s.
Kumbakonamen., 338 ss.
Kurdistan, 208.
de Kweiteh, 162.

678.
Heliopolitan., 319, 463.
Heracleen., 336, 350, 461.
Herbipolen., 30, 206 s.
Hierosolymitan., 1 1 6 , 4 6 2 ,
670 ss.

L
Labacen., 151, 462.
Lafayetten., 161, 678.
de Lages, 560, 618.

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.


Lamian., 560, 618, 631.
Lariiien., 9 1 , 147.
Lauden., 204, 646.
Lavantin., 576, 660 s.
Lemnen., 618, 630.
Leodien., 81,183-185,206.
Leontopolitan., 662.
Leopolien. armenor., 31.
Leopolien. lat., 30, 86,
96, 519, 616.
Liman., 582 s.
Limburgen., 531.
Lincien., 116, 561.
de Lingayen., 116, 462.
Lingonen., 128, 350, 463.
Lisbonen., 30, 519, 576,
684 ss., 769.
Litomericn., 207.
Liverpolien., 29, 336.
de Loango, 85.
Londonen., 125.
Lourden., 464.
Loyang, 657.
Lublinen., 79.
Lucem, 615.
Luceorien., 96.
Luceria., 335.
Ludovicopolitan.,
161,
612.
Lugdunen., 1 2 7 , 2 0 6 , 333.
478.
Lugosien., 442.
Lunden., 351, 463, 686.
Lnen., 30, 144, 151,
462.

Lycien., 23, 461.

M
Maceraten. et Tolentinaten., 513.
Macren. in Mauretania,
32, 208, 319, 463.
Madraspolitan., 338 ss.,
465 s.
Madyten., 319, 463.
Magno varadinen., 442.
Maitlanden.,
160, 350,
463.

807

Manilen., 115 s., 462.


Mantuan., 175, 648.
Marianopolitan., 85, 333,
572.

Montis Albani, 128, 193.


463.
Montis Cassini, 169, 188,

Marquetten., 333.
Massan., 680.
Massilien., 124, 613, 647.
Matriten., 96, 115, 148,
514 s., 520, 664 ss., 668,
679.
Mechlinien., 79, 84, 125,
1 2 7 , 1 8 4 , 2 0 4 , 5 6 1 , 6 1 3 s.,
654 s., 677 s.
Medien., 319.
Medioburgen., 208, 612.
Mediolanen., 32, 90, 110,
207, 302, 350, 458, 461,
464, 518 s., 561, 576,
613, 647, 677.
Melbournen., 176, 202.
Melen., 193, 463.
Melevitan., 680.
Meliaporen., vide Sancti
Thomae, 337, 339.
Melphien. et Eapollen.,
23, 461.
Mesopotamiae, 208, 618,

Montispessulan., 92, 647 s.


Montisregalen., 1 2 5 , 516.
Morelia, 645.
Mutilen., 618, 630.
de Mwanza, 151, 194,
462, 623, 624.
Myconen., 460.
Mytilenen., 684, 769.

630.
Messanen.; 203, 334, 335,
613, 614, 626 s.
Methymnen, 320, 461.
Metropolitan., 319, 463.
Mexicanae, 350, 461, 464,
645.
Miden., 462, 630.
Milwaukien., 205, 592 s.
Mimaten., 336.
Minen., 687.
Misnien., 29.
de Mogadiscio, 656.
Moguntin., 591, 616.
Mohilowien., 204, 516,
519.
Molinen., 518.
Monacen, et Prisingen.,
24-26, 614 s., 647.
Monasterien., 30, 96, 175,
519, 525, 679.
Monoecen., 205.
Monterrejen., 630.

611,

71SS.

N
Namurcen., 115, 461, 515,
517, 647.
Nanceyen., 125, 677.
Nashvillen., 612.
Natalen., 116, 462.
Naxien., 460, 464.
Nazarethan Br., 677, 679.
Neapolitan., 92, 161, 335,
615, 626.
NeUoren., 463, 465.
Neocaesarien. in Ponto,
630.
Neosolien., 207.
Neo Bboracen., 154, 515,
516.
Neo Pampilonen., 1 4 1 .
Newarcen., 576, 612 s.,
614, 677.
Nicaen., 346.
Nicien., 517, 648.
Nicoletan., 29.
Nicopolitan. in Epiro, 116,
128, 460.
Nili Superioris, 205.
Nisyrien., .116, 462.
Nitrien., 136.
Nivernen., 513, 646, 677.
Nolana, 91.
Novae Aurelianen., 126,
516.
Novae Guineae Centralis,
162.
Novarien.-, 32, 207, 333,
614, 647, 678.
Nuoren., 618, 630.

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.

808

O
Oetherien., 520.
Oenipontan., 126.
Olenen., 138 s., 461, 685.
Olomucen., 127 s., 616.
Oregonopolitan.,
611,
649 s.
Osnabrugen., 175, 519,
522, 531.
Ostiem ac Praenestin., 546.
Oveten., 614.

P
Pacen., 23, 461.
Padang, 206.
Paderbornes,
3 1 , 125,
127, 523, 525, 531.
Pakhoi, 652, 685.
Palaestina, 650.
Pampilonen., 115, 513.
Panemotichitan.,128,151,
462.
Panormitan., 9 1 , 119 ss.,
.161, 516, 612, 684 ss.,
769.
Paotingfu, 658.
Papien., 175,
Paralen,, 95.
Parmen., 514, 517, 657,
678.
Parisien., 30, 80, 84 s.,
126 ss., 203, 205, 319,
350, 478, 517 s., 547,
565, 614,
616, 619,
645 ss., 684 ss., 777.
Paroecopolitan., 552.
Pastopolitan., 680.
Patavin., 335, 515, 517.
Patnen., 162, 461.
Pictavien., 513.
Pekinen., 599, 658.
Peng-Yang, 593 s.
Pengpu, 590, 687.
Peorien., 648.
Pergen., 208, 6.18, 630.
Peterboroughe., 319,460.
Petren., 23, 319, 460.
Petrieulan., 677 s., 680-

Philadelphien., 152, 154,,


319, 463.
Phomelien.,
128, .193,
463.
Pinerolien., 319, 460.
Pinsken., 616.
Pisan., 164, 460.
Pistorien., 169.
Platien., 680.
Plocen., 29, 125, 559.
Plymouthen., 350, 463,
677.
Poncen., 193, 462.
Pondicherien., 465, 560,
617.
Ponta Grossa, 685.
Pontis Curvi, 126.
Portlanden, in Oregon,
649 s.
Portuen. et S. Rufinae,
128, 184, 459 s.
Portugallien., 440.
Portus Gratien., 334, 515.
Portus Principis, 5 5 8 , 5 5 9 .
Portus Victoriae, 126.
Posnanien., 125.
Pragen., 30 s., 131 s.,
134, 136, 176, 576, 598,
613, 616, 686.
Premislien. lat., 95, 333.
Principis Alberti et Saskatoonen., 631.
Providentien., 334, 612,
614.
Ptolemaiden. in Thebaide, 97 s., 142 s.
Puteolan., 205.

Quebecen., 186, 205 s.,


334, 560, 678.
Queenstownen., 585.
Quinhon, 687.
Quinquecclesien., 680.

R
Eagusin., 193, 463.
Ratisbonen., 615.
Regien., 333.

Reginaten., 631, 646, 648,


677.
Reginaegradecen.,
126,
3 3 6 , 515, 616.
Rheginen., 92, 127, 333,
520, 613 ss., 680.
Rhodien., 162, 460, 464.
Rhosien., 680, 686.
Rigen., 515.
Rockamptonen., 468, 470,
677.
Rockforden., 204.
Roffen. in America, 2 3 ,
461, 613.
Romam, 23, 29 ss., 92, 99,
125 ss., 132,175,205 ss.,
308 s., 316, 329, 332,
334 s., 347, 349, 515 s.,
679, 612 s., 645, 647,
529, 764 ss.
Rothomagen., 31.
Rottenburgen., 519, 688.
Ruben, et Bituntin., 96,
618, 630.
Ruremonden., 334, 613 s.
Ruthenen., 676.

Sabarien., 680.
Sabinen, et Mandelen.,
193, 463.
Sacramenten.,
23, 461.
Sagien., 545 s.
Salernitan., 176, 618, 630.
Salfordien., 615.
Salisburgen., 204.
Samien., 460.
Sanctae Marthae, 141.
Sancti Andreae et Edimburgi, 560, 617 s.
Sancti Augustini, 89.
Sancti Claudii, 323.
Sancti Deodati, 205, 334.
Sancti Dionysii, 126.
Sancti Fiori, 567.
Sancti Georgii, 616.
Sancti Germani, 560.
Sancti Hiacynthi, 5.13.
Sancti Hippolyti, 520.

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.


Sancti Iacobi de Chile,
138, 551, 646.
Sancti Iacobi de Cuba,
645.
Sancti Ioannis Portoricen., 193, 462.
Sancti Marci et Bisinianen., 78.
Sancti Pauli de Urbe, 461,
560, 618.
Sancti Salvatoris in Brasilia, 116.
Sancti Sebastiani Fluminis Ianuarii, 32, 679.
Sancti Severi, 679.
Ssmae Assumptionis, 688.
Ssmae Trinitatis Caven.,
151.
Ssmi Salvatoris de Bahia,
680.
Sancti Thomae de Meliapr, 320, 337, 340, 460.
Sandhursten., 333.
Sandomirien., 203, 334.
de San Gil (cfr. Socorro),
97.
Santanderien., 115.
Santaremen., 561.
de Sapporo, 1 5 1 , 320,
462, 595.
Sardian., 522, 542, 684.
Scepusien., 679.
Schneidemhl, 523 s.
Scrantonen., 32, 677.
Seattlen., 23.
Sebenicen., 576.
Secovien., 646.
Segobien., 115, 462.
Semten., 151, 462.
Senem, 164.
Senogallien., 127.
Senonen., 517.
Sergiopolitan., 115, 460.
Serenen., 22.
Setin., 680.
Sherbrookien., 517, 561.
Shunkiug, 685.
Sidymen., 658.
Sienhsien, 655.
de Sikkim, 162, 584.

Sinden., 685.
Sinus Viridis, 676.
Sionen., 23, 461.
Siouxormen., 333,
516.

336,

Sipontin., 613, 618, 630.


Sirmien. et Diacovien., 84.
de Siwantze, 552 s.
Smyrnen., 82, 116, 460,
464, 686, 688.
de Socorro et S. Gil., 97 s.,
141 s.
Soran., 127.
Sorem, 96, 115, 462.
Southwarcen.,
29, 333,
515, 520.
Spalaten., 175, 193, 207.
Spedien.,Sarzanen. et Brugnaten., vide Lnen.
Spiran, 677..
Stabien., 160.
Stadien., 116, 462.
Stanislaopolitan., 686.
Stauropolitan., 440, 464.
Strigonien., 30, 92, 127,
1 5 1 , 1 7 5 , 462, 648, 677.
678 s.
Sublacen., 646.
Suessionen., 516.
Sululen., 151, 462.
Suren., 151, 462.
Susan., 612.
de Swatow, 586.
Syracusen., 333.
Sydneyen., 176, 203.
Szatmarien., 442.

T
Tabasquen., 350, 461,
de Tabora, 29, 319, 462,
622, 624.
Tarbien. et Lourden., 124,
319, 463 s.
Tarentin., 335.
Tarvisien., 335.
Tatsienlou, 584.
Taurinen., 30, 31, 90,
126 s., 165, 182 s., 202,
206 s., 314, 315 s.,

ACTA, vol. XXI, n. 16. - 31-12-929.

809

333 ss., 517 s., 520, 613,


615, 648, 678 s.
Tche-li, 633.
Tegucigalpen., 677.
Tergestin.., 615.
Thabracen., 187.
Theatin., 618, 630.
Theodosiopolitan.,
181,
552, 655. 658.
Timisoara, 442.
Tinen., 460.
Tiraspolen., 204.
Togo, 163.
Toletan., 13, 20 s.
Toletan. A m . , 671 s., 680 s.
Tolo sana, 84.
Toowoomban., 463,468 s.
Tornacen., 80, 126, 203,
332, 336, 517.
Torontinen., 24.
Traianopolitan., 645.
Transilvanien., 86 s., 334.
Trebennaten., 96.
Trentonen., 576, 613, 677.
Treviren., 525, 531, 561,
679.
Trichinopolitan., 338 s.
Tridentin., 127, 461, 464,
471, 616.
Trisipen., 462.
Tsinanfu, 319, 463, 653.
Tsining, 115, 194, 461,
552.
Tuden., 96.
de Ttz, 517.
Turonen., 614.
Turritan., 351, 461, 618,
630.
Tuticorinen., 339.

U
Ubanghi-Chari, 553.
Uberaben, 31, 560, 618.
Uganden., 187, 622.
Ultraiecten., 3 3 4 , 5 1 6 , 6 3 1 ,
678, 680.
Urbevetan., 614.
Urundi, 622.
Uzalen., 687.
54

Index nominum dioecesium, vicariatuum, etc.

810

T
Vaden., 687.
Valentien., 202.
Vanhsien, 685.
Varmien., 88.
Varsavien., 88, .185, 332,
559, 576.
Vasten., 618, 630.
Vatarben., 350, 463.
Vazaritan., 151, 462.
Veglen., 124.
Veneten., 124, 193, 323,
463, 565 s.
Venetiarum, 151, 194,
320, 463.
Ventimilien., 485.
Venusin., 23, 461.
Verbian., 350, 463.
Vercellen., 89, 128, 464.
Veronen., 124.
Verdunen., 516.
Versalien., 205, 513.

Vesprimien. 676.
Vestan., 618, 630.
Victoriae Nyanzen.,622 s.
Victorien., 161, 461.
Victorien, in insula Vancouver, 320.
Viennen., 91. 116, 160,
336, 462, 478, 516, 607,
680.
Vilkavisken., 612.
Vilnen., 90.
Viterbiem et Tuscanien.,
571.
Vizagapatamen., 148.
Vladislavien., 193, 462.
Volaterran., .125, 335.
de Volta inferiore, 163.

W
Washingtonern, 153.
Warmien., 524, 615.
Wayne-Castren., 336, 678.

Westmonasterien . , 8 1 , 8 8 ,
176, 336, 611, 647, 678.
Wheeling, 612.
Wonsan (de), 181.
Wratislaviem, 26, 9 2 , 1 6 1 ,
205, 207, 517, 523-525,
531, 534, 616, 665.
de Wuhu, 589 s.

Y .
de Yenki, 1 6 2 , 1 8 1 .
Yucatn, 616.
Yukiang, 115, 194, 461.
Yungnien, 655.

Z
Zagabrien., 515, 517.
Zamoren., 115, 462.
Zanzibarien, 656.
Zattaren., 151, 462.
Zerten., 687.
Zuritan., 688.

III. - INDEX NOMINUM RELIGIONUM

Ancelle del S. Cuore di


Ges, sotto il patrocinio di S Giuseppe , 202.
Ausiliatrici delle anime
del Purgatorio , 560.

B
Benedettine della Provvidenza , 611.

C
Canonissae Regulares S.
Augustini, 440.
Carmelitae Discalceatae,
27, 1 2 3 , 1 6 3 s., 183,184,
201 s., 321 s., 473 s., 477.

Clerici Discalceati a Ssma


Cruce et Passione D. IsT.
I . C , 513.
Congregatio
Americana
Casinensis O. S. B., 599.
Anglica O. S. B., 547,
548, 772.
Beuronen. O. S. B . . 100.
Camaldulensium monachorum O. S. B., 676.
Cassinen. O . S . B . , 188,
151, 350, 560, 611.
Cassinen. O. S. B. a
Primaeva Observantia,
seu Sublacensis, 591.
Gallica O, S. B., 177.
Maredsolana, O. S. B . ,
611.
Ottiliensis O. S. B ,
162, 181.

Solesmen. O. S. B., 101.


Missionis, 115, 148,
194, 3 3 1 , 564, 566 s.
Monachorum Basilianorum, 194.
Oblatorum B . M . V . Immaculatae, 685, 687.
Sacerdotum a Ssmo
Sacramento, 332.
Patrum Ss. Cordimil
Iesu et Mariae, vulgo
de Picpus, 652.
Ssmi Redemptoris, 9 5 ,
193, 346, 350, 628.
Presbyterorum a Sacris Stigmatibus D. N.
I. C , 658 s.
Congregazione delle Religiose della Dottrina
Cristiana 203.

de N.-B. de la Charit
des Orphelines ou de
la Vierge Fidle, 332.
E
Eremitarum S. Augustini,
Ordo, 310.
EecoUectorum S. Augustini, 162, 645.
Esclavas del Corazn de
Jess, 611.

Index nominum religionum

811

Missionales Franciscanae
a Maria Virgine, 346.
Missionarie dell'Immaco' lata Concezione della
Madre di Dio, 561.
Missionarii della Imm.
Conc. di Lourdes, 124..
Missionariorum Filiorum
Immaculati Cordis B.
M. V. Congregatio, 551,

Pia Societas
Salesiana
beati Ioannis Bosco,

645.

Monachorum Mechitaristarum, 194.

F
Figlie del Divin Salvatore, 160.
della Misericordia e
della Croce, 161.
Filiae Crucis seu Sorores
a S. Andrea, 123, 513.
Mariae Auxiliatricis,
165, 166, 195, 201, 313,
315.

Filles de la S. Vierge de
la Retraite, 124.
Franciscanae a S. Familia, 561.
Francescane Missionarie di
Maria Ausiliatrice, 561.
Fratelli della Carit, 515.
delle Scuole Cristiane,
203, 331.

I
Institutum Fratrum a S.
Familia, .161.
Istituto delle Figlie di M,
Immacolata per le giovani domestiche, 513.
delle Suore delle poverelle, 331.
delle Suore Dorotee,
575.

M
Magistrae Piae, 311, 773.
Missionarii Africae, 29,
151, 157, 1 8 7 , 1 9 4 , 622,
624, 671. ss., 687.

Ordo S. Basii Magni, 320.


Sancti Benedicti (vide
et Congregatio), 24 s.,
100 s., 331, 458, 514,
548 s., 591, 676.
Ord. B. M. V. a Mercede,
332.

Eremitarum S. Augustini (vide Eremitarum).


Ordo Fratrum Minorum,
29, 119, 122, 151, 162,
175, 319 s., 514, 560,
595 s., 653, 676, 773.

Minorum Capuccinorum, 123, 485 s., 488,


560, 611.

Fratrum Minorum Conventualium, 95,202,486,


592 s., 630, 772.
Fratrum Praedicatorum, 99, 569, 582

630.

Orsoline di Somasca, 514.

Pres Blancs, vide Missionarii Africae, 622.


Petites Surs de la Sainte
Famille, 561.
Dominicaines
GardeMalades des Pauvres,
560.

Pia Societas S. Francisci


Xaverii pro Missionibus, 51.4, 657.

165, 193, 195, 201, 314.

Pia Societas Missionum


vulgo Pallottini , 586.
Piccole Suore della S. Famiglia, 124.
Piccoli Fratelli di Maria,
331.

Povere
Scolastiche dei
Terzo Ordine di San
Francesco Serafico, 561.
Suore di Nazareth, 611.
Praemonstratenses, 591.
Presbyteri Societatis Mariae, 320.
Preti della Misericordia,
645.

R
Religiose Bernardine di
Esquermes, 332.
della Compagnia di S.
Teresa di Ges, 612.
del Ssmo Sacramento
di Valence s. R., 202.
di S. Andrea, 124.
Terziarie Francescane
Elisabettine, 515.
. ' S
Sacramentine di Maria
Ausiliatrice, 645.
Scholarum Christianarum,
331.

Scholarum Piarum, 1 6 4 .
Serve dei Poveri del Boccone del Povero , 5 1 4 .
Servi della Carit, 160.
di Maria, 202.
Sisters of Merey, 203.
Societas Jesu, 9 5 , 1 3 6 , 1 4 1 ,
162, 184, 201, 330, 350,
440, 477 ss., 481, 505,
513 s., 580, 589 g., 678,
687, 773.

Societas Mariae, vulgo, dei


Maristi, 513.
Societas (seu Seminarium)
Parisiensis pro missio-

812

Index nominum religionum

nibus exteris, 162, 320,


555, 685.
Societas
Missionariorum
a S. Ioseph, vulgo de
Mill Hill, 466.

degli Angeli Custodi,


161.
della Carit, 513..
della Carit e dell'Istruzione Cristiana di
Jevers, 513.
di Carit, di Monte
S. Angelo, 203.
di S. Cristina, 332.
della Croce, 203.
dei SS. Cuori di Ges
e Maria (Chigwell), 676.
della Dottrina Cristiana, 561, 611.
della Societ del Bambino Ges, 124, 645.
della Sacra Famiglia
del Sacro Cuore, 160.
della S. Famiglia di
Villafranca, 676.
di S. Filippo Neri, 161,
di S. Giovanni di Dio,
161.
di S. Giuseppe dell'Apparizione, 645.
di San Giuseppe di
Corandolet, 612.
dell'Immacolata, 514.
di Santa Maria, 611.
della Misericordia, o di
S. Carlo, 161.
della Misericordia di Victoria e Tasmania, 202.
di Nostro Signore, 515.
della Provvidenza di
Portieux, 161, 203, 515.
del Ssmo Sacramento,
161.

Presbyterorum a Sancto Francisco Salesio,


313, 315, 466.
pro Exteris Missionibus de Maryknoll, 587.
Sodalitium Presbyterorum a S. Sulpitio,
769.
Verbi Divini (de Steyl),
115, 162.

Surs de la S. Famille de
la Dlvrande, 161.
du Bon Sauveur, 161.
Franciscaines de NotreDame du Temple, 160.
de la Retraite Chrtienne, 561.
Sorores a Doctrina Christiana, 561.
a S. Francisco et a
B. V. M. Angelorum,
561.
a Becessu Veneten.,
565.
Sanctae Annae a Providentia, 563.
Sororum Mariae Ssmae
Consolatricis, 561.
:

Sanctae Annae a Providentia, 202, 331, 562.


a S. Ioseph, 561.
a Sacra Familia, 514,
561.
Suore Compassioniste Serve di Maria, 160.
Crocifisse,
adoratrici
dei Sacramento delia
Ssma Eucaristia, 513.
degli Angeli, 332.

Domenicane di New
South Wales, 160.
Domenicane di S. Caterina de' Ricci, 160.
Francescane di S. Giuseppe, 160.

Oblate del Ssmo Redentore, 514.


Ospitaliere del S. Cuore di Ges, 515.
Riparatrici del S. Cuore di Ges, 161, 645.
Serve di Maria, Ministre degli infermi, 332.
Terziarie Domenicane
di S. Caterina da Siena,
161.
Terziarie Domenicane
di Santa Caterina de'
Ricci, 611.
Terziarie Francescane
dell'Immacolata Concezione, 611.
Terziarie Francescane
della Nativit di N. S.,
514.
Terziarie Francescane
della Sacra Famiglia,
515.
Terziarie Francescane
del Ssmo Cuore di Ges,
514.
Terziarie Francescane
di San Giuseppe, 612.
Tertii Ordinis Regularis
Sancti Francisci Assisien., 160.
S. Dominici, 570, 657.
Terziarie Domenicane di
Nostra Signora del S.
Cuore, 561.

U
Ursulinae
514.

Visitationis

Somascha,

B.

M.

V.,

Ordo, 331,479, 6 0 1 , 6 0 5 .

IV

INDEX RERUM ANALYTICUS


A
Abbatia,

nova erectio: de Neuburg, 101;


Oosterholti, 103, 177; Colwich, 547.

status iuridicus monachorum ordinatur,


178.
Absolutio a reservatis, ex indulto Bullae
Cruciatae, 16 s.; vi Iubilaei, 10.
Abstinentiae et ieiunii, indultum ex Bulla
Cruciata, 19; quoad pauperes, 20; Religiosos, 20; extra loca, 14.
dispensatio ob concursum fidelium, 170.

Academiae,

collegia et alia instituta catholica pro ecclesiasticis, in Concordato it.,


292.
Accessus ad Civitatem Vaticanam, 2 1 2 .

ad Musea et Bibliothecas Apost. Sedis,


218.
Acquirendi capacitas personis ecclesiasticis
recognoscitur in Italia, 288.
Acta Apostolicae Sedis, exclusive referunt
decreta generalia S. C. Eituum, 570.

Actio Catholica

origo et incrementa, 664 s.;


natura, 665; ofiicia et munera 665; in re
oeconomica, 665; in re civili, 666 s.; subiectio Hierarchiae, 667; a politicis aliena
solemniter declaratur, 665, 767; provehenda ubique, 664, 721; de scholis, 754;
quantum concordia, 667, et exercitiis spiritualibus proficere valeat, 667; 701 s.; in
Italia 114, 293, 767; conventus Hispanus, 664; in Orientali Ecclesia, 712 s.

Action Franaise, asseclae haeresis rei, iterum


ad; meliorem frugem revocantur, 6 1 9 .

Actus

celebrati matrimonii, 357.


civilis inter eos, de quibus in can. 1099,
1, quid ad publicam honestatem, 170;
ex nunc in Italia vetatur catholicis,
304.
iuridici
personarum
ecclesiasticarum,
quomodo revalidentur in Italia, 287.

Administratio

basilicarum Lauretanae, A s sisiensis, Paduanae, 285.

basilicae et monasterii
moenia, 216.

S. Pauli extra

bonorum ecclesiasticorum in Italia, 288 s.,


384; vacantium, 392.
mala, beneficii ecclesiastici, 285.
Ss. Eucharistiae, cautelae, 632.
Adnotanda, in margine regesti matrimoniales, quoad effectus civiles, 358.

Advocati

in S. R . Rota, post concordatum


additi, 774.

Aegypti, Deleg. A p . , iurisdictio extensa, 6 5 1 .


Aerea vhicula, ad Civitatem Vaticanam, 212
Aetas ad matrimonium in Italia, 364.
Affinitatis et criminis, impedimentum: dispensatio ex indulto Bullae Cruciatae, 17 s.

Agnes (B.) soror S. Clarae, 134.


Alacoque (B.) M. M:, 603, 605; festum

extenditur ad universam Ecclesiam, 606; Officium, 603 et Missa, 604; elogium in martyrologio, 605.

Allocations familiales, 501.


Altare votivum Iubilaei in ecclesia

Ss. A m brosii et Caroli de Urbe, 764 s.


Altaria cum sacris supellectilibus, praesertim
ubi asservatur Ss. Eucharistia 638, 642.

Altaris portatilis

usus, sacerdotibus Americae latinae, 556.


Alumni catholici in scholis Status R o m a niae, 449.
scholarum apostolicarum in religionibus,
quoad sepulturam, p. 310.

Americae Latinae,

indulta et privilegia ad
decennium confirmata, 554.
Amovibiles sunt rectores paroeciarum et
missionum ritus graeco-ruth., 155.
Anglia, Scotia et Hibernia centesimo ante
anno religiosa libertate donatae, 683, 717.

Anglicam martyres, 464, 718.


Annua substentatio, Episcopi

graeco-rutheni, 154.
Annus sacer Iubilaei sacerdotalis Pii X I
occasione indicitur, 6 s., 457, 618 s., 684;
707 s. (litt. encycl.), 764 ss.

814

Index rerum analyticus

Ansgarius ( # . ) ,

x i antea saeculo Sueciam apj>ulit, Evangelitim praedicaturus, 6 8 3 , 7 1 5 .


Antistes Vicarius S. P. in Civitate Vaticana:
eius iura spiritualia, 309.
Apostasia a fide, ut causa separationis coniugalis, 361.

Apostolatus 88. Cyrilli et Methodii, 136;


laicorum, vide A c t i o Catholica.
Apostolus, quibus artibus efformetur: 694 c.
Aquae ad Civitatem Vaticanam deducendae, 212.

Aquam baptismalem benedicendi facultas

in

locis dissitis Americae latinae, 555.

Arca seu Cassaforte dioecesana, 390.


Archidioecesis novae: Constantinopolitana.
A r m . , 549,- Ss. Assumptionis, 688; Tridentina, 471.

Archiepiscopi

et Episcopi, libere nominantur in Italia a S. Sede, 282.


Archivum administrativum in Italiae dioecesibus, 387.

Armenorum Episcoporum superiore anno conventus in Urbe, 549, 7 1 2 .


ecclesiastici aut religiosi in Italia, 278.
Arretinus Guido pater sacrae monodiae, 36.
Artes sacrae, tamquam ancillae nobilissimae
divino cultui inserviant, 35.
Articuli 130, 131 et 132 Cod. Civilis, praelegendi nupturientibus, 356.
Articuli argumentorum, an communicandi
a iudice partibus, 170.
Artis studia, penes S. Sedem, 217.
Asservanda (in) Ss. Eucharistia cautelae, 632.
Assistentia nuptiis delegari potest sacerdotibus missionalibus in America latina, 555.
Assistentia religiosa in Romania, 449.
Association Chrtienne des Patrons du
N o r d , 502.
Associationes catholicae professionales, praeferendae syndicatibus, 502 s..
syndicales iuxta doctrinam catholicam
de fide et moribus constituendae, 496.
Associationes fidelium ritus graeco-rutheni,
158.

Arrestatio

religiosae,

personae morales in Italia,


286, effectus 387 s.

Associations syndicales, 494, 496.


Asyli immunitas, in Italia, 2 7 9 .
Augustiniani sodales, curam spiritualem

suscipiunt Status Civitatis Vaticanae, 310.


AureUanensia v. saecularia solemnia S. Ioannae Arcensis, 596, 683, 716.

Austria, in Concordato cum Borussia,


Auxiliares Episcopi in Borussia, 525.

533.

B
Baida, aspera regio apud Panormum, 120.
Baptismus adultorum, in America latina, 555.
in alieno ritu susceptus, 159.
in schismate russico receptus quomodo
aestimandus, 609.

Barberiniana, villa Castri Gandulphi, 3 1 1 .


Basilica patriarchalis S. Francisci Assisii,
cedit S. Sedi, 2 8 5 .
Sancti Antonii Paduae, cedit S. Sedi, 2 8 5 .
Vaticana, exempta a politia italica, 2 1 1 .
Basilicae patriarchales Romanae iuxta Concordatum it., 215.
Basilicae minores in dioecesibus: Buscodu-,
cen., 662; CarolinopoJitan., 651; Faesulan., 587; Larinen., 147; Lavantin., 582;
Milwaukeen., 592; Moguntin., 591; Roman., 764; Sagien. 545; Sancti Iacobi de
Chile, 551; Taurinen., 182.

Beati

noviter renunciati, 684: Bosco, 165, 195,


313; Cosmas a Carboniano, 197, 325, 482;
De la Colombire, 323, 477, 505; Franciscus a Camporubeo, 326, 485, 507; Redi,
163, 321, 473.
Benedictio eucharistica in communione plurium infirmorum, 43.

Benedictus {8.), 188 ss., 192.


Beneficia ecclesiastica, quomodo

providenda
in Italia, 283.
vacantia in Italia, quoad administrationem, 385 s., 391.
Beneficii convalidatio ex indulto Bullae
Cruciatae, 18.
Beneficium competentiae in Italia, 278.

Bichier des Ages (Ven.), J. E., 123.


Binae centenae partes (2%) ad .administrationem bonorum et ad opera dioecesana,
in Italia, 398.
Blenorragia, seu morbus venereus, 490.
Bona ecclesiastica beneficialia in Italia ad
auctoritatem ecclesiastica transeunt, 385.
ecclesiastica, quod administrationem, in
Romania, 447, 450.
temporalia ecclesiarum ritus graeco-ruth.
in America, 153.
Bonorum ecclesiasticorum, alienatio, per
modum unius, 574.

Borsa di Studio, 347.


Braunsbergensis Academia, 53^0.
Borussia, conventio cum A p . Sede, 521, 7 1 1 .
Bosco (B.) I., 195, 684, 700, 718 s.
Bulla Cruciata, pro Hispania; origo et vicissitudines, 12 s.; prorogationes, 13; definitiva renovatio, 14 ss.

Index rerum analyticus

Borussiae, ipsa Constitutione Status, ius


habent ad liberam institutionem in doctrina religionis, 541.

C
afasso (B.), los. et B .
Causae super nullitate

Ioannes Bosco, 700.


matrimonii p. 78 ss.;
competentia in Italia, 290, 316, 511 s.

super separatione personali coniugum,


civilibus iudicibus in Italia reservantur,
291.

Cancellaria Apostolica (aedificium), 217.


Canendi artem curent capitulares chori, 37.
Canonici in Romania, unde sustententur,
446.

Cantus

cum symphonia coniunctus,


habeatur perfectior musica, 39.

non

gregorianus et musica sacra a Pio X f. a.


restaurata, 35; ab alumnis sacrorum perdiscenda, 36; restitutus in editione Vaticana, 38.

Capellae musicorum, constituendae, 38.


Cappellani militares in Italia, 280.
Cappellania laicalis quotidiana in casu, 116.
Capitula cathedralia, quoad titulos reditus in
Curia deponendos in Italia, 390.
Capituli canonicorum in Concordato Rumanico, 445.

Capitulum cathedrale,

erigitur Aquisgranae,

Berolini, Warmiae, 524.


religiosum abbatiae
vel praelaturae
nullius, quoad preces pro Rege et populo, 509.

S. M. ad Martyres (Pantheon), 2 8 1 .
Gaprimontense Sanctuarium B . M. V . , 183 ss.
Cardinales in Italia, quibus honoribus publicis afficiantur; residentes in Urbe Cives
Vaticani habentur, 219.
noviter creati, Schuster, 497; Cerejeira,
Pacelli, Lavitrano, Minoretti, Mae Rory,
Verdier, 681 ss.

Caritas

mutua inter Patrem et filios, 6, 690;

genuinus effectus, 695.

Carolus (S.) Borromaeus,

de usu et praxi
exercitiorum spiritualium, p. 697; domus

ad rem seu asceterii auctor, 697.

Cartel InUrsyndacal , 501.


Casinensis Archicoenobii ortus,

X I V post

saeculo, celebratur, 188 s., 192 s., 714 s.


Castri Gandulphorum curia pontificia, 311.
Catacumbae in Italia subsunt S. Sedi, 289.
Cathedraticum pro Episcopo graeco rutheno,
154.

Catholicae

Studiorum Universitates: Mediolani, 110 ss.; Pekini, 600,

Catholici

815

in Italia perperam traduntur ad


scientias inidonei, 299.

Causae Servorum Dei,

vide Beati, vel in indice nominum ad singulos.

Cautio

de beneficii bonis vel vacantibus, 385,


391, 393.

Cechoslovachia, hereditas s. Weneeslai, 129 ss.


Celebrandi in navi indultum sacerdotibus
Americae Latinae, 556.

Censura

nominatim innodati, an absolvendi


vi Iubilaei, 10.
Chiemense monasterium, 2 5 .
Chorale officium praesertim in cathedralibus
et collegiatis, 37.

Christiana catechesis in Italia, fundamentum


et corona publicae institutionis, 2 9 1 .
dicanda aedes cathedralis Spediensis, 145.

Christo Begi

Cives italici, quando fiant cives vaticani, 2 1 3 .


Vaticani, qui sint, 213 s.
habentur Cardinales in Urbe, 2 1 9 .

Civitas

italica, requiritur quoad beneficia


in Italia, ac item linguae italicae peritia, 284.

in concordato romanico ad Episcopatum,


443: ad benefic a, 445.
quoad eligendos in Ordinarios, in B o russia, 528.
Vaticana, 109, 305; quomodo libera ab
auctoritate italica, 211; ut territorium
neutrale et inviolabile, 220; religiosa administratio, 309 ss.

Cleri

Indigenae, institutio, 342 s., 345 ss.,


347, 553.

sanctificatio, ut finis Iubilaei sacerdotalis Beatissimi Patris, 5, 690 s.

Clericales iniuria dicti, 305.


Clerici, nomen ne dent societatibus

vulgo
Rotary Clubs , p. 42; societatibus politicis in Italia, 293.
Clerus catholicus, unice pendet ab Ordinariis in Romania, 444.
Palatinus in Italia, 287.
Coadiutores in paroeciis, ratione linguae, 284.
Codex iuris can.: authentice declarantur
can. 349, 1078, 1245, 1761, 1971, p. 170;
can. 573, 1099, 1166, 1221, 1532, p. 310.

Codicis

civilis, lex de effectibus matrimonii denuncianda sponsis, 356.

Codificatio iuris orientalis, 669.


Coeducatio sexuum, 748 ss.
Cohabitatio inducens publ. honestatem, 170.
Collationes de re morali et liturgica, 157.
Collectae ecclesiasticae etiam ad ianuas, 2 7 7 .

816

Index rerum analyticus

Collectio

precum piorumque operum indulgentiis donatorum an. 1899-1928, publici


fit iuris, 200.
Collegia Missionum exempta declarantur a
lege conversionis bonorum in Italia, 285.

Collegii

Lombardici aedes,
p. 217. Vide Seminaria.

217;

Russici,

Nepomucenum in Urbe, 136.


mixti, datorum operae, et opificum constituendi, 497.

nationalis, pro Pont. Operibus missionalibus, 344.


Supremus, Pont. Opp. missionalium
constituitur, 344.
Commeatus ad Civitatem Vaticanam, 2 1 2 .

Commemoratio

nulla in festo SS. Cordis nisi


SS. Petri et Pauli Apostolorum vel
S. Ioannis Baptistae si hac die occurrerint, 45.

Commentarium generale Pont. Operum

mis-

sionalium: ratio, 344.


nationale, 344.

Commissio Cardinalitia pro

studiis praeparatoriis codificationis orientalis, 669.

Communio

euch., cautelae in distribuenda,


p. 624 sq.; infirmis, ultimo triduo ante
Pascha, 636; plurium infirmorum: ritus
servandus, 43; puerorum, 640.
bonorum mutua, lex caritatis praecipua, 6.
Communitates religiosae, in liturgia et musica sacra restituenda, 40.

Compositio ex indulto Bullae Cruciatae, 18 s.


Concordatum in Italia, 105, 209, 767; quo
sensu perpetuum, 305 (vide Conventiones); quoad matrimonium, 351 ss., 361 ss..
cum Borussia p. 521 cur non tangat quaestionem de scholis liberis, 537.
cum Lusitania, 337.
cum Romania, 441.
Conclavis libertas seu securitas, 219.
Concordia in re sociali procuranda, 497, 667.

Concursus

fidelium
unius tantum paroe
ciae, ad effectum abstinentiae, 170.

Condemnatio

ecclesiastici aut religiosi in


Italia, 278 s.

rum

censuris,

Confessio

de usu
vi
et

acquirenda

ad

8.

in

facultatis

Iubilaei,

9,

plenaria

sit,

Italia,

285.

reant, industriae, 6 3 5 .

Consensus

Capituli, in conferendis canonicatibus in Borussia, 528.


Consilia Nationalia, Operis a S. Petro A p . ,
348.

Consilium

Episcoporum, ad administranda
bona sacra in Romania, 446.

administrativum dioecesanum, quoad custodiam bonorum, 286, 390.


generale Pont. Operis
347.

a S. Petro A p . ,

Consortium sindacale opificum, 502.


Constitutio civilis cleri in Gallia, 565.
Contentiones et Congressus de temporalibus

si
15

praesentis

Convalidatio

vel sanatio in radice matrimonii, in Italia, 359 ss..

Convalidationes

beneficiorum, etiam quoad


fructus perceptos bona fide, ex indulto
Bullae Cruciatae, 18 s.
Conventio de rebus oeconomicis (Convenzioni finanziarie) inter S. Sedem t Italiam, 273.
cum Hispania concordata, 12 ss..
Conventiones inter S. Sedem et Italiam
p. 105, 209 ss. (cfr. Index documentorum,
p. 786 ss.); quibus disceptationibus obnoxiae fuerint, 297, antequam habeantur
ratae ab ipso R. P. expenduntur, 298 ss.;
grato animo recoluntur, 682, 767. Cfr.

Concordatum.
Conventus Eucharisticus,

Chilensis Seronopoli, 22; Cassinensis, 190.


de actione catholica, hispano, 664.
de rebus orientalibus, Pragae, 598.
missionalis, Vindobonae, 60 .
Marialis, Hispalen., 625.
Romae habitus musicae sacrae provehendae, 36.
Conversio bonorum, quoad entia pontificia
in Italia, 285.
Cordis Iesu festum auctum, 606.

Corta d'appello , in Italia, q&oad matri-

Indulgentia

Gosmas (B.) a Carboniano martyr declaratur

absolvendi

monia, 362.

10.

Communio,

Iubilaeum

dum,

bono-

seu sanatio acquisitionis

ex-ecclesiasticorum

Confessarii,

et Communionis annuae praeceptum: tempus, quoad fideles Americae


Latinae, 556.
Confraternitates in Italia, 287.
Consanguinitas occulta, 18.

rebus non participat S. Sedes, 280.

Generalis Bullae Cruciatae,

13 s.

Condonatio,

Confessionis

Consecratarum hostiarum fragmenta, n pe-

Collegium
Comitatus

Commissarius

apud sacerdotem alieni ritus, 158.

Beatus, 482; celebratur, 718.

s.
anni

lucran-

Cotidiana Missarum

celebratio in casu probatur fundata, 118. Cfr. Quotidiana.

Index rerum analyticus


Criminis

impedimentum: dispensatio ex indulto Bullae Cruciatae, 18 s.


ex adulterio, casus, 78.

Cruce et aratro , 189.


Cultus tolerati , quo

sensu possint dici


etiam admissi , 301.
Cordi Iesu Sacratissimo praestandus, 505;
apostolus Beatus de la Colombire, 480.
eucharisticus, nostra aetate auctus, 639.
immemorialis probatur praestitus B. Irmengard!, 26.
Curia dioecesana accipiet in Italia omnes ti
tulos reditus nominalis de beneficiis, 390.
quoad custodiam bonorum beneficialium, 390.
episcopalis, una tribus dioecesibus unitis, 145.

Cursores

diplomatici S. Sedis, 215.

D
Dataria apostolica (aedificium), 217.
Decanus legatorum apud Regem Italiae,

Dioeceses

in Italia denuo circumscribendae,


et quibus legibus, 281 s.
novae: Antofagasten., 138; Assisen. A m . ,
686; Berythen. Armenorum, 581; de Lagos, 618; deLigayen., 116; Nelloren., 465;
de Ponta Grossa, 685; Spedien., 144;
Toowombaen., 468.
Diplomatici Sanctae Sedis, 215.
Director Nationalis Pontificalium Operum,
344.
Dispensatio super impedimentis matrimonii
in America latina, 556.
a bannis matrimonialibus in Italia, 354.
super matrimonio rato et non consummato, in Italia, 290, 361, 511.
Dissidentes russi, ad sinum Ecclesiae revocantur, 186. Cfr. Bussi.
Dissipatio animi et 'ad exteriora effusio,
morbus aetatis nostrae: quomodo curandus, 6 9 1 s .
Divina officia et sepultura, interdicti tempore, ex indulto Bullae Cruciatae, 16.
Docendi libertas in Romania, 444.
Documenta de bonis beneficialibus requirenda ab auctoritate civili in Italia, 386.
Documentum identitatis in causa super
rato, 491.
Dogma et liturgica, intimo nexu iunguntur, 33.
Domine non sum dignus , dicendum semel
in communione plurium infirmorum, 43.
Domus exercitiorum spiritualium: origo, 697;
fructus, 698; ad Ss. Ioannis et Pauli
de Urbe, 217.

Nuntius apostolicus, 215.


quantitas in restitutione ex indulto
Bullae Cruciatae, 19.
Declaratio effectuum civilium matrimonii,
secundum legem Italicam, 290.
Defectus consensus in matrimonio, casus, 86.
Defensio Status, praestita ecclesiasticis personis, 276.
Delanoue Ioanna, heroicis praedita virtutibus declaratur, 502.
generalitiae aut procuratitiae generales
De la Colombire Claudius, Beatis accensein Italia, 286.
tur, 505, 7 1 8 .
paroeciales, in Italia, 713.
Delicta in Civitate Vaticana patrata, a Guber- religiosae in Italia habentur personae iunio italico quando punienda sint, 219.
ridicae, 286.
Dementiae casus matrimonialis, 79.
Dotatio dioecesium, 525 et beneficiorum ecDemonstrative et taxative, conceptum onus,
clesiasticorum in Borussia, 533.
quando dicatur, 118.
v.Due per cento- ad administrationem boDiaconia S. M. ad Martyres, transfertur ad
norum et ad opera dioecesana, 398.
S. Apollinaris, 281.
Diarii libelli catholici (vulgo Stampa cattoE
lica) p. 768.
Dicasteria
Pontificia (sedes
magistra,
727; futurae), 217.mater,
728
s.,
761;
Dignitates Ecclesiae et Curiales Vaticani,
inde iura quoad institutionem iuventuimmunes ab oneribus civium italicorum,
tes, 729 ss., 750; tuetur iura familiae de
214.
eadem re, 732 ss.; minime inimica Status,
in Capitulis metropolitanis et cathedra741 aut doctrinae 743 s.
libus in Borussia, quando S. Sedi reserEcclesia catholica et Status, in sua mutua
ventur, 527s .
relatione, 300, 740 s.; praesertim quoad
Dioecesana circumscriptio, innovatur in Boinstitutionem iuventutis, 726 ss.; concorrussia, 522; in Romania 441; in Indiis luditer procedant oportet, 741 ss.
sitanis, 337.

Decima

'Ecclesia,

817

8!8

Index rerum analyticus

Ecclesia Catholica, in Rumania quoad facultatem acquirendi et possidendi, 4 5 3 , 455.


publicae, cultui patentes, personae iuridi-.
eae in Italia habentur, 286.
urbana, Sancto Apollinari dicata, ad
Diaconiam evehitur, 308.
persona iuridica, 114,
Ecclesiastici apud copias militares Italiae,
280.
viri quoad officia civilia in Italia, 277.
aut religiosi, delicti civilis rei, quomodo
tractandi in Italia, 278.
Ecclesiasticorum institutio in Italia, 292.
Episcoporum libere (etiam a fsco)
affiguntur vel publicantur in Italia, 276.
Educatio seu institutio iuventutis ius Ecclesiae, 2 9 7 , 302, 726 ss., de eadem litterae
encycicae, 723 ss. (synopsim seu schema
vide ibidem ad margines).

Edicta

civica quomodo reservetur societati civili seu Statui, 740.


sexualis ac mixta (coeducatio) perniciosae demonitrantur, 747.

Effectus

civiles, matrimonii ecclesiastici in


Italia, 2 9 0 .
nominationis ad beneficia, 284.
Eleemosyna ad Indulgentias, ex Bulla Cruciata, 14, ad compositiones, 18 s., erogatio, 12.
quoad Iubilaeum lucrandum, 8.
Episcopi in sacris benedictionibus non prohibentur solo crucis signo uti, quum peculiaris formula in libris liturgicis non praescribitur, 170.
libere conferunt cum clero et populo,
in Italia, 2 7 6 .
graeco-rutheni ritus, 152.
quoad exercitia spiritualia sua et suorum, 699.
Erectio novarum personarum seu fundationum ecclesiasticarum in Italia, 289.
Eucharistiae Sacramentum; de cautelis in
paranda, asservanda distribuenda, 631.
Eucharistici coetus, commendatur, 639; Cassinensis, 190; Serenensis, 2 2 .
Evangelii explanatio, diebus festis, 157.
Examen neo-sacerdotum, 156.
Status, in italia, 2 9 1 .
Exemptio a tributis italicis agnoscitur stipendiis et honorariis ab A p . Sede promanantibus, 218. Cfr. Vectigalia.
Exequatur , abrogatur in Italia, 284.
Exercitia spiritualia: de his litterae encyclicae p. 689 ss. (ad margines vide synopsim seu schema); in aedibus Vaticanis,

698 s.; in Congressibus episcoporum, 699;


praescripta Codicis, 700.
Explanatio evangelii, aut doctrinae christianae diebus dominicis, 157.
Expropriatio publicae utilitatis causa fieri
non poterit quoad certa aedificia sub
tutela S. Sedis posita, 217.
Extradictio reorum a Civitate Vaticana ad
Gubernium Italicum, 219.

F
Facultas discedendi (vulgo passaporti), quoad
legatos ab et ad S. Sedem, 218.
theologico-catholica, quid circa antecessores suo munere indignos, in Borussia,
534.
Falsa denuntiatio de crimine sollicitationis;
quoad absolutionem ex i n d u l t o Bullae
Cruciatae, 17.
Familia seu societas domestica, quoad institutionem liberorum, 726 ss., 749; relate
ad Ecclesiam, 732 ss.; ad Statum, 733 s.
Festa et ieiunia pro Ruthenis Americae
Sept., 158.
Festi dies, in Italia, 279.
Festum S. Wenceslai martyris in latinis, 132.
ss. Cordis, amplificatum, 44, 114.
S. Margaritae M. Alacoque, extensum,
606.
Fideles, qua ratione sacris cerimoniis intersint, 40.
graeco-rutheni quoad officia religionis
implenda, 157 s.
Finis, seu scopus, cultum et religionem provehendi, quo censu habeatur in Italia,
288.
Fond gnral catholique , in Romania, 447.
Formularium de matrimonio, 352, 370 ss.,
de bonis ecclesiasticis, 399 ss,
Forum S. Petri (Piazza S. Pietro), quid in
eo possit auctoritas italica, 211.
Fragmenta eucharistica colligenda sedulo ne
pereant, 638.
Franciscus a Picciano, laicus O. F. M. eius
enucleatio vitae et introductio causae, 119.
Franciscus Jf, Camporubeo, Beatis accensetur, 507, 718.
Fundationes ecclesiasticae in Italia, 287.
Fundi ad religionem, ex provinciis iam
Austriae obnoxiis, 287.
Funerum celebratio, in familia mixti ritus,
158.
quoad postulantes et alumnos religiosos,
573.

Index rerum analyticus

819

quarundam aedium ad S. Sedem spectantium in Urbe, 217.

G
Gallia,

596; inibi curionibus datus iamdudum patronus S. Io. B. Vianney, 312.

Gnesnen,

et Posnanien., dioecesium partes


germanicae, 523.
Germania (cum) paciscendum Concordatum, 537.

Gopalganj (de) districtus adiudicatur, 179.


Graeco-Ruthenorum Americae, duplex genus et Ordinarius, 152 cfr. 320.
paroeciae et missiones quomodo providendas, 155.

Gratuiti patrocinii, concessi specimina, 84 ss..


Gubernium Italicum, quoad Civitatem Vati-

ecclesiarum ubi actu adsit R. P., 2 1 7 .


asyli in aedificiis S. Sedis, 220.
Impedimenta etiam improprie dicta, veniunt
in can. 1971, 1, n. 1, p. 171.
matrimonialia in foro civili, 354.
Impedimentum ligaminis, 88.
Imperium Romanorum et Ecclesia universalis, 299.
Improprie dicta in Codice, 171.
Incardinatio, sacerdotum ritus graeco-rutheni, 175.
Independentiam absolutam R . P. tutatur
Conventio Lateranensis, 209, 682, 7 0 7 .

Indiarum

canam, 211 s.

Occidentalium privilegia deleta,

557.

Indigena Clerus, 342 ss., 553, 595.


Indulgentia toties quoties Crucifixis

H
Habitationes clericorum circa ecclesiam, 526,

ad-

nexa, iterum declaratur, 510.


iubilaris, prorogatur, 722.

707.

Habitus

ecclesiastici illegitimus usus coercetur in Italia, 288.


Hebdomadae sacrae ultimo triduo quomodo
asservetur Ss. Eucharistia, 632.

Hereditas S. Weneeslai, 133.


Hierarchia catholica innovata

in Roma-

nia, 441.

Hispania,

quoad indulta Bullae Cruciatae,


12 ss., 14 ss.

Indulgentiae

consuetae non cessant praesentis Iubilaei anno, immo augentur novis, 10.

post a. 1898 concessae, authentice promulgantur, 200.


ex Bulla Cruciata, 15 s.
ac Iubilaea, quoad fideles Americae latinae, 557.
pro Russis, 644.

Indulgentiarum

I-J
ladrensis dioecesis italica erigenda, 2 8 1 .
laniculus (collis), vide immobilia.
Jarrige Catharina, enucleatio vitae et introductio causa, 567.
Identitas personarum, in processu super
rato dignoscenda, 491.
Idoneitas magistrorum quoad religionem,
in Rumenia, 450, 453.

Ieiunium

facultas Ordinariorum
sandi, 170.
in consecratione ecclesiae, 573.

dispen-

ad indulgentias, ex Bulla Cruciata (vide

sub Abstinentia), 15.


quoad Iubilaeum praesentis anni lucrandum, 8.
Ignatius (S.) de Loyola, exercitiorum spiritualium promotor; 697; libelli auctor, 697,
methodus, 703 s.

Immobilia

sita in septentrionali parte Collis


Ianiculi, 216.

Immunitas

diplomatica, 215; ecclesiasticorum in Italia, p. 277.

ac divinorum officiorum
Summaria, ex Bulla Cruciata, 19 s.
Infantiae (8.) Opus, 342, 345.
Insignia honorifica et equestria pontificia
in Italia, 292.

Instituta
Institutio

pia, in Romania, 449.

religiosa, etiam in scholis mediis in


Italia, 291 s. Cfr. Educatio.

religiosa in scholis publicis


449 s.

Romaniae,

Instituti

Archaeologici Biblici et Orientalis, aedes in Urbe, 217.


Institutum Magisterii a Maria Immacolata,
Mediolani, 292.
musicae sacrae, Mechliniae, p. 654.
Instructio super rato, addenda Regulis editis
die 7 Maii 1923, p. 493.
temporis relaxatio
Bullae Cruciatae, 16.

Interdicti

ex indulto

Interdictio

causa mentis infirmae, in re m a trimoniali, 354, 359.

Interruptio

Missae solemnis, non admitti-

tur, 570.

Introspectus,

in Civitatem Vaticanam, cavendus, 212.

820

Index rerum analyticus

Inventaria

bonorum beneficialem etc. in


Italia, 388, 392; beneficio vacante, 391.

Laicorum apostolus: vide Actio Catholica.


Lateranense, Palatium Pontificium, 311; ibi-

Ioanna (8.) ab Arc, celebratur, 596, 683, 716.


Ioannes (8.) Nepomucenus, 134.
Irmengardes, abbatissa O. S. B . , aequipollen-

Lateranensis Ecclesia, ibidem, quinquagesimo

ter beatificata,' 24.

Irregularitas:

dispensatio e s indulto Bullae


Cruciatae, 17.
Islandiae cathedralis aedes, 659, 716.

Italiae, preces pro Rege et populo, 328.


Italiae Bex, paciscitur cum S. Sede p. 105,
209 ss.; invisit cum augusta Eegina B. P.,
682, 767, 772.

Italo-Greci, quoad matrimonium, 355.


Iubilaeum Universale, indicitur extra
nem, anno quinquagesimo
B . P., 5 ss., 192, 312.

Ordisacerdotii

quoad indulgentias, pluries acquiri potest, non autem quoad absolutionem a


censuris etc., 10; condiciones requisitae, 7 s.; ordo, modus et iteratio operum pro impeditis, 8 s.; facultates confessariorum, 9; finis seu scopus, 6, 689;
fructus iubilaei, 600, 707 s.; quomodo serventur, 690 s. (vid. Exercitia spiritualia);
prorogatio, 722; Memoriale Iubilaei, festum S. Ioannis Vianney patroni curionum, 312; pro iuventa nominatim,
724; monimentum: exercitia spiritualia,
p. 691 ss.
seu XIV Centenarium Casinense, peculiaribus gratiis honestatur, 191.
Iudex iuratus: officium clericis non incumbens, in Italia, 277, 713.
Iura stolae in paroeciis graeco-ruthenis, 156.

Iuridica

necessitas matrimonii religiosi pro


catholicis Italiae, 304, 352.
Iuris canonici orientalis codificatio indicitur
669, 712.

Iurisdictio

ecclesiastica, libere exercenda in


Italia ex concordato, 276 s.
Iusiurandum ab Episcopis praestandum in
Italia, 283; in Romania, 444.
regium, in Italia abdicatur,

Iuspatronatus

530; in Romania, 447; fiscale in Borussia


coarctatur, 530.
Iuventus instituenda: cfr.

dem pactae Conventiones, 123.


ante anno, B. P. sacerdotio auctus, 707;
eamdem hoc anno repetiit 707, 772.

Laureae in sacra Theologia, in Italia, 292.


Lauretana A l m a Domus, cedit A p . Sedis, 285.
Legati exteri apud S. Sedem, licet in territorio Italiae degant, 172, 215; vide Immunitas; eorundem de pactionibus Lateranensibus gratulatio, 172.

Legatorum

mittendorum ac recipiendorum
ius nativum S. Sedis, agnoscitur in concordato italico, 215.

Legatus

Italiae apud S. Sedem Apostolicam, 215.

Legitimatio

prolis iam habitae, in matrimonio ineundo, 360.

in America latina, 556.

Leges italicae,

in re ecclesiastica conformandae statutis in Concordato, 286, 293.

Leonis XIII

Iubilaeum universale pluries


indictum, 6.

Lex personalis de civibus Vaticanis, 213.

Liber

arcarius (Libro di Cassa) praescriptus,


clericis Italiae, 388, 394, 409-437.
inventarii, 395.

Liber accessus:
Episcoporum ad S. Sedem, 2 1 5 .
cleri ad S. Sedem in Romania, 443.
mittendi ad S. Sedem epistolas et ab eadem recipiendi, 2 1 5 .
Liberum et publicum cultus exercitium, in
Italia, 276.

Libera facultas

Libertas

conscientiae et discussionis absoluta, improbatur, 301.

Libertas

Ecclesiae, eiusque Capitis, ut intentio Iubilaei proponitur, 7.


vindicata in Italia feliciter, 2 7 6 , 6 8 2 , 7 0 8 s .
Ordinariorum in Romania, 444.
religiosa, praesertim in scholis, 538.
S. Sedis, in commercio litterarum cum
Episcopis, clericis et fidelibus totius
Orbis, 276.

Libri
Educatio:

a malis

occasionibus tutanda, 756 s.

L
Laici

quoad indultum oratorii privati, ex


Bulla Cruciata, 20.
russi ad cath. Eccl. redeuntes, qua prudentia admittendi, 609.

textus ad doctrinam religionis, in Italia, 291.

prohibiti: Nielsen, 489; Michel, 670.


Lingua, quacum Episcopi et S. Sedes sua
edicta proferant, ex Concordato it.: 276;
adhibenda in administratione curae animarum, 284; in docendi munere, 449,
453.

Liquatio

crediti et debiti inter


Italiam, 220, 273 s.

S.

Sedem et

8 21

Index rerum analyticus


Lites

internationales politicas non participat Apostolica Sedes, 280.


Litterarum cultusreligione moderandas, 754 s.
Liturgia, nomen et ratio, 33.
Cantus Gregorianus et Musica Sacra,
cotidie magis provehenda, 33 ss.
Liturgiae ornamenta sunt artes et musica
sacra, 35.
Liturgicae supellectiles in Missionum subsidium in aedibus Vaticanis publice exhibitae, 629.
Liturgici cantus quantum vel prima aetate
valuerint, 34.
Loca sacra, si diruenda sint, quid requiratur vi Concordati in Italia, 279.
Locatio bonorum beneficialem, iuxta ius
canonicum et concordatum in Italia,
p. 38.
Lombardis in Urbe templum et sodalitas,
763; clericis Seminarium, 217, 267, 713.
Lusitania: conventio cum S. Sede, de dioecesi Meliaporensi, 337, 465, 7 1 1 .

Matutinum

cum laudibus officii diei sequentis, anticipatio, ex Bullae Cruciatae indulto, 16.

Meliaporensis

dioecesis novis finibus circumscripta, 337, 465, 7 1 1 .

Messanensis, nova aedes cathedralis, 626 s.


Mexicana persecutio des aevire coepit, 7 1 2 .
Milites S. Petri, (Zouaves), 174.
Militia, in Italia, an et quomodo praestetur
a clericis, 277.
praestanda non est a Curialibus Vaticanis, licet in Italia degant, 214.
Militiae italicae, privilegiis honestantur a
Concordato, 280.
quoad officia religiosa in Romania, 449.
Millenaria celebritas S. Weneeslai, 129.
Miraculum SS. Sacramenti, Taurinense, 182.
Missa Conventualis ab ipso Episcopo pontificaliter celebrata, non excludit
pro Rege et populo, 509.

preces

Missam

audire, in ecclesia alieni ritus quando permittatur, 157.

Missionalia
M

Magistri,

qui desiderentur, 755, doctrinae


religiosae in Italia, 291.

Mandatum educativum Ecclesiae, plenissime


competit, 302, 729 s., quam salubriter
exercitum, 731 s., 750.

Margarita (8.) Maria Alacoque, 323, 477,


601; vide Alacoque.
Maria Virgo, salus nostri asvi, p. 625 s.
Martyres Ugandenses, commemorantur, 187;
Anglici, 707.

Masturbatio,

directe procurata, numquam


ad nullum finem licita, 490.

Matrimonia mixti ritus, 159.


Matrimonium catholicorum iuxta

concordatum italicum, 114; unice adhibendum,


304, 352; minorum a. x x i , 356; militum etc., 356; effectus civiles, 290, 351 s.;
conscientiae, 359; notificatio, 356 s. et
transcriptio, 359; dispositiones retroactivae, 361; ratum nec consummatum
p. 290, 361, 490, 511; processus de nullitate, 2 9 0 , 361, 511; de separatione, 2 9 0 ,
361; et cfr. in Indice documentorum,
p. 788.

Opera (tria praecipua) inter se


melius coordinantur, 342 ss.
Missiones, harum causam potissimum tuentur R R . PP., 342 ss., 607, 695. Conventus
Viennensis, 607.

ad populum, 702.

Missiones

independentes erectae: de Changtien, 653; de Cuttack, 148; de Hainan, 652;


de Queenstown, 385; de Sikkim, 584.

Missionum

loca, de festis S. Teresiae et


S. Francisci X a v . , 195.

Missionnaires du travail, 503.


Mixtae religionis et cultus disparitatis, impedimenta, dispensare non possunt Ordinarii Ecclesiae latinae, pro ruthenis, 5 5 6 .

Modernismus,

dividit historiam a fidei do-

ctrina, 299.

Motu Proprio

de musica sacra a Pio X

edictum confirmatur, 34.


Mulierum in vestiendo procacitas, improbatur, 104.

Musica

Sacra, Cantus gregorianus et sacra


liturgia, 35, 105; Institutum Mechlinien.,
654.

Natalium

(super) rato et non consummato, Instructio ad cavendam dolosam


substitutionem personae, 490.

restitutio ex indulto Bullae Cruciatae, 17.


Nationalismus exaggeratus, 756.
Naturalismus, pestis nostri aevi, 693 s., 724 s.

Matrimonium russorum in Ecclesiam redeun-

paedagogicus, refellitur, 754 ss., 758 ss.

Matrimonio

tium, explorandum, 609.

Neuburg, 101.

Index rerum analyticus


Nobilitatis
Nominatio
Nosocomia

tituli.a S. Sede concessi, p. 293.

parochorum in Romania, 446.


militaria in Italia, cui Ordinario subsint, 2 8 1 .

Notabilis

quantitas (aequans summam 100


pesetarum), 19.

Notificatio

matrimonii ad effectus civiles in


Italia, 356 ss., 359.

Noviter

provisi de beneficiis ecclesiasticis


Italia, 356 ss., 359.
in Italia quoad gestionem ineundam
bonorum, 388.

Nuntius

Apostolicus apud Regem Italiae,

2 1 5 , 350, 515, 762.


Nuptiarum benedictionem, tempore vetito,
pro fidelibus Americae latinae, 556.
matrimonii definitive declarata,

Nullitas

examen subit Signaturae A p . in Italia,


iuxta concordatum, 290, 361, 511.

Ora et labora, insigne monachorum

O.- S. B . ,
189, 715.
Oratoria, privata, ex indulto Bullae cruciatae, in Hispania, 20.

Oratio pro
Ordinarii

Russis indulgentiis donatur, 643.

et Ordinariatus,
sustentatio, 446.

Ordinarius

in

Romania,

Castrensis in Hungaria, 151.

Militaris in Italia: archiepiscopus, 2 8 0 ,


319.
Ordines et Congregationes religiosae in Italia,
286; in Romania, 448 s.
Ordinis S. Benedicti, x i v solemnitas, 599.
Oregonopolitana dioecesis nunc Portlandensis,
649.

Organum

proprium Ecclesiae musicum instrumentum, 39.


Orientalis Ecclesia cum A p . Sede arctius coniuncta, 577 ss., 712.

Orphanotrophia,

etc. in Romania, 449.

Obiectiones,

in promovendos ad Episcopatum in Borussia, 527.

Oeconomus

Generalis Beneficiorum vacantium in Italia, 384.

Officia

ecclesiastica: quoad erectiones novorum in Borussia, 525.


et entia centralia Ecclesiae in Concordato
Italico, 214.

Officium

centrale apud S. C. Concilii, 398


et dioecesanum de administrandis bonis beneficialibus etc., 387.

Officium et Missa pro Festo Sacratissimi Cordis Iesu, 44ss.; S. Marg. Alacoque, 601.
Oltre Giuba territorium adiudicatur vic. de
Mogadiscio, p. 656 s.

Onera

oeconomica Gubernii Italici, quoad


dioeceses vel paroecias supprimendas,
282 s., 284.'

Oosterholtum, 102.
Opera Apostolica

a Iesu Christo Operario,

99.

Opera

pro exercitiis spiritualibus laudantur, 702.

Operariorum

in vinea
deploratur, 135, 695.

Domini

paucitas

Operis

a Sancto Petro Apostolo, Secretarius nationalis, 344.

Opificum

secessus, 702.
syndicatus; cfr. Associationes.
Oppositio futuro matrimonio, in Italia, 355.
Opus a Propagatione Fide, 342 ss., 345;
ad eleemosynam iubilaei; p. 8;
Director Nationalis, 342.

Palatium Apostolicum Lateranense et S.

Callisti ad S. Mariae Transtyberim, 216.


Pontificale in Castro Gandulphorum,
216.
olim Convertendorum, 217.
S. Officii cum adnexis, 217.
Pantheon, ecclesiae S. Mariae ad Martyres,
olim diaconia, 308.
Paranda (in) S. Eucharistia cautelae, 632.
Paritas oeconomica, inter cath. religionem
et ceteros cultus Romaniae sancitur, 445.
Romania, unde sustententur, 446.

Parochi, in

in Italia, quomodo nominentur,


Parochus, quinam intelligatur in lege matrimoniali, 353.
qui duplicem regit paroeciam, quoad Titularem utriusque, 321.
Civitatis Vaticanae, 310.
Paroeciae novae in Romaniae, 446.
in confiniis Italiae, 2 8 1 .
Paroecialis vita, 104.

Particulae

sacrae quomodo asservandae in


triduo Hebdomadae maioris, 638.

Patina

ex metallo ad Communionem, 635,

638.

Patriarchae

Ciliciae Armenorum titulus et


iurisdictio, 550, 5 8 2 .
Patrimonium ecclesiasticum a suppressionibus iam pridem patratis obveniens, 2 8 7 .

S. Petri, 109.
- Sacrum in Romania, 447 ss., 451,
Patroni Ecclesiarum in Romania, 447.

Index

rerum

Pax Christi, summum B. P. desiderium, 705 s.


Pauperes quoad Summaria, sumenda pro
Bulla Cruciata, 20.
Pekinensis, Studiorum universitas catholica, 600.
Pensio non augenda in casu, 89.
de tertia parte, in Sicilia, favore Gubernii, tollitur, 284.
Peregrinationes ad Urbem, Iubilaei causa institutae, 719 s., 766.
Perpetua Sanctissimi Sacramenti adoratio
in Anglia primum invecta, 547.
Persona iuridica Ecclesiae, 114, 445 et Ecclesiarum, 445; Fundi cultus, 447; Religiosorum in Romania, 448.
Summi Pontificis sacra et inviolabilis,
a quavis offensione tutanda, 213.
iuridica non confertur sed agnoscitur a
Statu personis ecclesiasticis, 304.
moralis: quoad agnitionem, 214; et quoad
acquisitiones bonorum in Italia, 285 s.
ecclesiastica aut religiosa a legitimis
Superioribus punita vel condemnata,
220.
Perversionis coniugis periculum, ut causa
separationis, 361.
Petri (8.) Opus pro clero indigena, 342 ss.;
propriis et definitis Statutis donatur,
345, 347 ss.; origo et incrementa, 346;
finis, 347.
Photographica tessera identitatis, requisita
in causis ecclesiasticis super statu personarum, 491.
Piazza Busticucci in Concordato italico, 213.
Pium Opus expiatorium a Montligeon, 545.
Pius X de musica sacra, 34 s.
Placet regium abrogatur in Italia, 284.
Poena pro delictis civilibus in Italia a clericis quomodo tuenda, 278.
Polyphonia Sacra, 338 s.
Pontificia Commissio pro Russia quinam casus ad eam deferendi Russorum redeuntium ad Ecclesiam, 94, 171, 608 ss.
Schola musicae sacrae altius tradendae magnopere commendatur, 40.
Populi institutio, in liturgia et musica sacra
curanda, 40.
Postulantes in religionibus, quoad sepulturam ecclesiasticam, 573.
Praecepto communionis paschalis quis, etiam
orientalis, satisfacit omnino, quocumque ritu communicet, 158.
Praefecturae Apostolicae novae: deChaoshien,
594; Fluminis Magdalenae, 141; de K a ying, 586; de Loyang, 657; de Tsining,

analyticus

823

552; de Yenki, 181; de Yihsien, 658; de


Yungnien, 655.
Praenestinus Ioannes Petrus Aloisius, princeps polyphoniae, 38.
Praeses Comitatus supremi Pontificalium
Operum pro Missionibus, 344.
Praesumptae
mortis
coniugis
declaratio,
quoad effectus civiles ex Concordato, 360.
Praeventiva methodus, in. educatione. S. Ph.
Neri et B. I. Bosco, 315.
Praevia communicatio facienda Gubernio de
nomine eligendorum ad Episcopatum;
in Italia, 282; in Romania, 443; in Borussia, p. 527 ss.; item ad curam paroecialem, 283; ad officia et beneficia, 529.
Precandi studium augendum vi Iubilaei, 6;
officium ad rem praescribitur, 7. Cfr.
Exercitia spiritualia.
Preces indictae pro Rege et populo in Italia, 280, 328; declarantur, 509.
pro rege et populo Romaniae, 444.
Presbyter Latinus quoad iurisdictionem acceptam ab Ordinario graeco-rutheno, 156.
Prima Communio, quam requirat aetatem,
640.
Privilegia cleri in Italia: competentiae, 278;
a militia, 277; et publicis officiis, 277 s.;
fori, 278 s.
Privilegium personale, sacerdotibus litantibus per praesentem annum Iubilaei concessum, 10.
non pendet a Missae applicatione, 168.
Paulinum, 360.
Processio euch, papalis in foro S. Petri, 641.
Processionaliter incedentes
ad
Iubilaeum
lucrandum, quoad visitationes, 8.
Procuratio in matrimonio, 358.
Propaganda Fide (aedificium), 217, 713.
Propagatio falsae religionis, a Status catholico coercenda, 301.
Protonotarii ad instar, durante munere declarantur Capitulares S. M. ad Martyres
in Urbe, 281.
Provinciae religiosae italicae, habentur personae iuridicae, in Concordato, 286.
Provicarius Apostolicus, quoad litteras dimissorias concedendas, 573.
Publica servitia ad Civitatem Vaticanam,
212.
Publicae honestatis impedimentum, non oritur ex solo matrimonio civili, independenter a cohabitatione, 170; dispensatio
ex indulto Bullae Cruciatae, 18.
Publicatio Indultorum Bullae Cruciatae, 1 4 ,
20 s.

824

Index rerum analyticus

Publicationes

ad matrimonium in Italia,
etiam in civili aede faciendae, 290, 352 ss.,
ratio eas peragendi, 353 s.
quoad matrimonia post concordatum
contrahenda iam peractae, 362.
Publici peccatores, habentur qui civile matrimonium religiosis praemittunt, 352.
Publicitas scholarum etiam Eeligiosorum,
in Italia, 449.

Puella Aurelianen, v.

Ioanna (S.) Arcensis,

597.

Pueri puellaeque, ad Communionem ad mittendi, 640.

iaestio scholastica,

quantum religionis intersit, 536, 736 s.


Romana definitive composita, 123, 209,
221, 710.

Quota concursus in
Quotidiana sumptio

Italia, tollitur, 288.


S. Eucharistiae iterum
commendatur, 640. Cfr. Cotidiana.

R
Rappresentante Governativo , iuxta art. 30
Concordati it., 390.
animi, quaerenda 692; Christi
exempla et invitamenta, 695 s.; inde exercitia spiritualia, 696.
menstrua, 705.
Rector chori capitularis, quinam eligendus,
38.
Redemptio solutionum ab Statu faciendarum pro dotatione ecclesiarum in Prussia,
526.
Redi Teresia Margarita, Beatis accensetur,
473, 718.

Recollectio

Reditus

personae ecclesiasticae olim suppressas in Italia, 286.


promiscui de beneficiis anni currentis
in Italia, 385 not.
Begaliae ius in Italia tollitur, 284.
Regium Ius patronatus abrogatur in Italia,
284, 287; Placet, idem, 284.
Regnum Christi pacis restitutio, 7, 710.
Registrum beneficiale, 389, 395, 410, 437.
Regnum Italiae sub dynastis Sabaudiae, et
cum Roma regni capite, agnoscitur a
S. Sede, 221.
Rei catholicae condicio, 134.
Religio catholica apostolica et romana sola
religio Status, in Italia, 210, 301.

agnoscitur libere in Romania,
441; in Borussia, 522.

Religiosa

institutio in scholis, quae desideretur, 752 ss.


Religiosi, intra ambitum Civitatis Vaticanae, 211.
in Italia, quoad personalitatem iuridicam, 114.
omnes quoad Iubilaeum lucrandum, 8 s..
Relatio quinquennalis de statu ordinariatus graeco-rutheni, 154.
Res iudicata in casu constat, neC|restitutio
conceditur, 81.
Reservatio peccatorum; facultas absolvendi
in iubilaeo, 10.
cuiusvis iuris et actionis, in demissione,
bonorum beneficialem acceptanda ex
parte Status in Italia, 387.
Retroactivit&s Concordati quoad sententias
in re matrimoniali, 512; item quoad
vetitum art. V, p. 304.
Ritus graecus, in Romania, 4 3 5 .
Rogue P. R.: enucleati vitae et introductio
causae, 564.
Roma caput Status Italici, 221; Civitas sacra, 276.
et Dioeceses suburbicariae, quoad collationem beneficiorum, 284.

Romae visitandae Basilicae, ad Iubilaeum, 7.


Romaniae, conventio cum A p . Sede, 441 ss.,
711; circumscriptio dioecesium, 441.

Rota Matritensis, 515.


Rotary Clubs, num expediat

an clerici eisdem adscribantur vel adsint, 42.


Rubricella alphabetica, registrorum ad oeconomicam gestionem praescriptorum, 389.
Russiae, miserrima condicio, 711 s.; ad institutionem iuventutis
quod attinet,
749 fin.
Russicum S. Teresiae a Iesu Infante, 217, 267,
577 ss.

Russis (de) ad

Catholicam Ecclesiam redeuntibus, monitum, p. 94 (cfr. 171) et instructio Commissionis Pont. 608.

Ruthenorum Episcoporum,

congressus in

Urbe, 712.

S
Sacerdos delegatus

a parocho in celebratione
matrimonii, 358.
Sacerdotes debent sanctiorem prae laicis
vitam ducere, 7, 156, 689 ss.

cum cura animarum, quoad militiam in


Italia, 277.
quoad privata oratoria, ex Bullae Cruciatae indulto, 20.

Index rerum analyticus


Sacerdotes apostatae

aut

irretiti

censuris,

quoad munia civilia, in Italia, 278. Cf.


Ecclesiastici.
Sacer Principatus Romani Pontificis, vere
proprie ac realiter restitutus, 105, 682,
709.
Saccharum ex canna, ne vino pro Missas
admisceatur, 633.
Sacra Congregatio Fidei propagandae, quoad
clerum indigenam, 347.
Sacra Hostia p r o Missa Praesanctificatorum,
quomodo asservanda, 636.
Sacra Olea antiqua, adhiberi possunt ex privilegia in America latina, 556.
Sacrae Ordinationis, nullitas, 78 ss.
Sacramentum Confirmationis, a sacerdotibus
in America latina, 555.
Eucharisticum alieno ritu suscipere fas
est, 158.
Sacratissimi Cordis Iesu Festi solemnitas
augetur octava, 77.
Sacri et profani permixtio in organo pulsando
vitanda, 39.
Solarium sacerdotum ritus graeco-ruth., 156.
Salesiani, de libris ad textum adhibitis in
scholis, 303. Cfr. Bosco B. Ioannes.
Sanatio in radice, matrimonii, quoad effectus civiles, in Italia, 360 s.
acquisitionum ex legibus eversivis factarum in Italia, 285
Sancta Sedes, ut persona iuris internationalis, 210 (perperam intelligitur 300): habet
iura imperii et proprietatis in Statum
Vaticanum, 2 1 0 ss.; ius legationis, 215;
libertatem communicandi, 276.
Scholae: necessitas ad educationem perficiendam, 751 ss.; ius Ecclesiae educandi pueros
ex iure naturali, 301, 726 ss.; ius concordatarium Pii X I , de Italia, 291, de
Romania, 449 s. de Borussia, 540. *
mixtae, neutrae, confessionales, 751 ss.
mediae in Italia, religiosam institutionem suscipiunt, 291.

825

Scholae puerorum et Capellae musicorum


ad veterem gloriam revocentur, 37.
Secessus in exercitiis spiritualibus, 702.
Secretaria Status, quoad matrimonia,
effectus civiles, in Italia, 360 s.

ad

Secretarius generalis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide, circa Opus


a S. Petro A p . , 343.
Pont. Operis a Propagatione Fide, circa
Opus a S. Petri A p . , 343 s.
Pont. Operis a S. Petro, circa Opus a
Propagatione Fide, 343 s.
Secreti Sancti Officii, violatio, eximitur a
facultate absolvendi vi Iubilaei, 9.
Secretum ministeriale clericorum in Italia,
278.
Sedes legatorum exterorum in Urbe, 217.
Seminaria sacra studio cantus gregoriani
et musicae sacrae cotidie incumbant, 37.
in Italia, 292; in Romania, 448.
theologica, in Romania, sustentatio, 446;
in Borussia, 531.
Seminarium Mediolanensem
Ss.
Petri et
Pauli, Ambrosii et Caroli, pro Missionibus ad exteros, 162.
Aethiopicum, in Urbe, 713, subest immediate a S. C, pro Eccl. Orientali, 310.
interdioecesanum constituitur Viterbii,
371.
Lombardicum in Urbe, 713.
pro clero graeco-rutheno, 54.
a S. Anna pro Melchitis, 670.
Russicum S. Teresiae ab I. I. in Urbe
erigitur, 578 cfr. 217, 713.
S. Ioannis Nepomucen. in Urbe, 136,
73.
Vaticanum in Urbe novum, 713.
Senatoria dignitas, quibus episcopis competat in Romania, 445.
Sententiae nullitatis matrimonii in Italia
quomodo effectus civiles consequantur,
361 s, 511; utrum retrotrahuntur, 3 5 2 .

Status, in Romania, 450.


et instituta educativa, in Romania,
quoad bona possidenda, 447; earum gradus, quoad doctrinam religiosam, 449.

Separatio coniugum in Italia, a qua potestate decernatur, 361.


Sepultura ecclesiastica, quoad postulantes,
573.
Signaturae Tribunal, quoad exsecutionem
sententiarum de nullitate matrimonii
et rescriptorum de dispensatione super
rato, 290, 361; Instructio, 511 ss.

confessionales, de iisdem quaestio in


Germania, 540 s.
palaeographicae etc. apud Bibliothecam
Vaticanam, 292.
apostolicae, in religionibus, 573.

Simulati consensus casus matrimoniales, 80 ss.


Slavici-byzantini ritus incrementum, 579.
Societas Bibliographica Parisiensis, 645.
Societates quae musicam sacram restaurare
contendunt commendantur, 40; 654.

ad instructionem mediam, ab ecclesiasticis vel religiosis personis directae, in


Italia, 291.

ACTA, vol. XXI, n. 16. - 31-12-929.

55

Index rerum analyticus

826

Socorro,

sedes episcopalis transfertur ad San


Gil, 97.
Sovranit et independentia Ecclesiae et
S. Sedis, agnoscitur in Concordato Italico, 210, 300.

Spectacula, quaenam iuvenibus permittenda,

Teresia

(S.) a Iesu Infante, ut Patrona Missionum, quibus liturgicis privilegiis sit


honoranda, 195, imploratur pro Russis,
578, 643.
Territorium Civitatis Vaticanae cur exiguum extensione, 108.

Tertia instantia

756 s.

Sponsalibus praemittenda in Italia,


Sport, 105, 748.
Stabilitas monachorum, ordinatur in

352.
casu,

Titularis (sanctus) duarum paroeciam, 321.


Tractatus inter S. Sedem, et Italiae. Regnum

indulgentiae, vi

inscindibilis a pacto simul Concordato,


275, 295, 305 s., 710.

178.

Stationum Almae Urbis

in Americae Latinae ditio-

nibus, 557.

Tituli

Bullae Cruciatae, 15.


Civitatis Vaticanae sub suprema auctoritate Summi Pontificis, ab Italia agnoscitur, 221.
Foederati Americae sept. de graecoruthenis ibi ad veni entibus, praesertim
sacerdotibus, 155.

Status,

quoad iuventutis institiitionem,


726 ss.; 737 ss.; saepe abusus suis iuribus,
736, 749.

Status catholicus in Italia, 303.

nobiliares et questres a R R . PP.


concessi vel post a. 1870 agnoscuntur vi
Concordati, 293.

Transitus, ad alium ritum, 157 ss.


Translatio Sedis Episcopalis, 97.
Tribunalia Civitatis Vaticanae, quoad
Trigenarum

centenarum partium, taxa extraordinaria in Italia aboletur, 288.

Tutela

civilis 289 e!; ecclesiastica in beneficia, in Italia, 395 ss.

- iuridicus monachorum ambarum abbatiarum, ordinatur in casu, 178.

Studiorum
tae, 713.

dioeceses quoad provisiones,


et bona ecclesiastica administranda, 289.

Substitutio personae in processibus super rato,


quibus cautelis amoveatur, 490-492.

Suecia,

S. Ansgarii ultra millenaria recordatione commota, 683, 715.

Summaria,

domus, noviter in Urbe excita-

Suburbicariae

ad indulta Bullae Cruciatae, 14,

20.

Superioritas

Ecclesiae ad Statum, ratione


finis, 300, 737.

Supplementum

congruae stabilitur in Ita-

exse-

cutionem in territorio Italico, 220.

Ugandenses martyres, 187.


Unio catholicorum, in re sociali,

procuran-

da, 499.

Univcrsolitas
praecedit
299.

Ecclesiae in facto et in iure


propagationem fidei Romae,

Universitas

Catholica Mediolanen., 292, 30;


Pekinensis, 600.

Gregoriana (aedes), 217.


Universitates ecclesiasticae in Italia, 292.
Usurpatio, iurium Status, ex parte Ecclesiae nulla est, 300.

lia, 289.

Suprema potestas (Sovranit)

Sanctae Sedis

agnoscitur, 210, 300.


Suppressio entium ecclesiasti eorum in Italia,
iam non operatur, 286.
Sylhet (de) et Cachar, districtus adiudicantur, 180.

Syndicatus Operariorum, 494-501.


Synodus dioecesana Casinensis, 190.

V
Vacante

Sede Pontificia, quid praestandum


sit a Gubernio Italico, 219.
Vacantia sedis episcopalis, in Borussia, 526.
Vadimonia pacis Lateranensis, 107, 173 s.
Valdocco, domus Taurinensis B . I. Bosco,
315.

Vallis Colorum

T
Taxa super transitu ususfructus, 288.
Taxae et tributa olim imposita bonis ecclesiasticis, abolentur, 288.

Telegraphum

et similia ad Civitatem Vati-

canam, 2 1 2 .

(Vaucouleurs) initium gloriosi itineris S. Ioannae Arcensis, 59.


Salicis, Seminarium Missionale servat
exuvias B. Io. Bosco, 316.

Van Bossum

Card. G. M . , quinquagesimo
natalis sacerdotii eius celebratur, 627.

Vaticana Basilica,
bilitatur, 35.

211; gregoriano cantu no-

Index rerum analyticus


Vaticana

Civitas: eius pulcritudo et excellentia 109; iura spiritualia, 310; fines


descripti, 210.
Vectigal super professionibus et licentiae
ad exercendum (patente), 288.
Vectigalia italica: ab bis immunia quae ad
Civitatem Vaticanam et ad dependentia
officia et personas mittuntur, 218.
Vhicula Civitatis Vaticanae, 212.
Velehraen., Institutum SS. Cyrilli et Methodii, 136; Conventus, 598.

8.,

Venceslaus
vide Wenceslaus.
Verbalia instrumenta de bonis beneficiar is
in Italia, 386 s., 392.

Versus novus in doxologia: Qui Corde fundis gratiam, 52.


Veteris-Boleslaviae, martyr S Wenceslaus,
131.

Veto, ex parte Status cessat,


Vicariatus Antofagasten. in

533.
dioecesim eri-

gitur, 138.
Urbis (aedificium), 217.
novi: de Anking, 589; de Bukoba, 622; de
Kiwu, 687; Islandiae, 659; de Mwanza,
623; de Pengpu, 590; de Sapporo, 519.

mi

Vicarius militaris seu Castrensis, Italiae, 280.


Castrensis Hispaniarum, 23.
Urbis, quoad nominationem capitularium S. M. ad Martyres in Urbe, 281.
Vidua, quoad matrimonium, 357, in anno
luctus, 356.

Villa Cybo, Castri Gandulphorum, 311.


Vinum ad Missam quibus cautelis comparandum, 632.

Visitatio

pastoralis, quoad bona beneficialia, 395.

canonica paroeciarum ritus graeco -rutilen., 153.


SS. Sacramenti, nova indulgentia donatur, 10.

Visitationes

ad praesentis anni Iubilaeum


lucrandum, 8 s.
Victorio Emmanueli III Regi Italiae, destinatur primum telegramma ex Civitate
Vaticana, 307; Cf. Italiae Rex.

Voces
Vota

puerorum, in Capellis, 38.


privata, commutatio et dispensatio,
ex indulto Bullae Cruciatae, 17; vi Iubilaei, 9.

Vicarii

Foranei, quoad bona beneficialia,


390, 396.
Vicarius oeconomus, quoad bona beneficialia, 390.
Generalis, Civitatis Vaticanae, 310.

D u x Bohemiae, millennio
exeunte a martyrio, celebratur, 129 s.,
133, 598.

Quaedam corrigenda in vol. X X (i929)


licae

[8.)

Wenceslaus

Commentarii Acta Aposto-

Sedis:
Pag. 17, lin. 11,

loco eius quod est:

2252 et 2257

legatur:

2252 et 2254

legatur:

Ianuen.

176, in necrologio, linea 3 deleatur prorsus.

loco eius quod est:

507, in titulo,

633, lin. 17-16 a calce, deleantur verba duplicata: ad sacrifici um Missae expres-

Andegaven.

sum, alcoolis portionem infimam tantum.

VIGESIMUM PRIMUM VOLUMEN


O o MMEN TARIE OPFIOIALIS Acta Apostolicae Sedis
ABSOLVITUR DIE 20 IANUARII 1930
TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS

También podría gustarte