Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
Lecturas:EducacinFsicayDeportes
RevistaDigital
http://www.efdeportes.com/
CARACTERISTICASDELASSOLUCIONESHIDROELECTROLITICAS
YSUAPLICACIONDURANTELAACTIVIDADFISICA.
UNAREVISONBIBLIOGRAFICA
AlbertoMerchantGarca
inicio
Lacomposicindeestetipodebebidasdespiertapocointers,considerandomsimportantelaaplicacin
adecuada.Lacomposicindelasbebidascomercialesestsupeditadasaquesirvaparaunavariedadgrandede
deportes,noadaptndoseadecuadamenteasujetosespecficos.(Burke,L.yLeer,R.,1993)
Bebida
Isostar
296
73
24
12
Gatorade
349
62
23
14
LucozadeSport
280
69
23
PrippsEnergy
260
75
13
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
1/9
16/1/2017
PrippsEnergy
260
75
CocaCola
650
WHOORS
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
13
105
331
20
90
20
80
Dioralyte
240
16
60
20
60
Aquasport
80
39
BodyFuel450
45
MD
16
Chance
80
MD,F,S
26
Exceed
70
MD,F
10
GooklnaldERG
50
16
10
Max
75
MD,F
Recharge
76
F,G
10
Cuadro7:Caractersticasdebebidascomerciales.(Leibar,X.yTerrados,N.,1994)
Soloencontramosunosautoresqueindiquenlatemperaturaadecuadaalaquesedebeningestarestas
soluciones,considerandode5a10Clomseficaz.(Gisolfi,C.yDuchman,S.,1992).
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
2/9
16/1/2017
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
Unaspectodiferentequehemosencontradoentrelosestudiosnosllevaaconsiderarlaimportanciadelas
caractersticasdelasbebidasdereposicinenrelacinconlasaluddentaldelossujetos.As,Milosevic,U.,
Kelly,M.yMcLean,U.(1997)determinaquetraselanlisisdebebidascomerciales,teniendoencuentaelPh,
acidez,laconcentracindecalcio,fsforoyflorylaviscosidad,sellegaalaconclusinqueestetipode
bebidassonpotencialmenteerosivasparalosdientes,debiendotenerloencuentaalahoradesuutilizacin.En
estemismosentido,Milosevic,U.(1997),proponelascaractersticasadecuadasparareducirestepotencial
erosivo,conphmsalto,acidezdemsbaja,concentracionesmsaltasdecalcio,fosfatosyfluoruro.
Conclusiones
Aceptandoqueesnecesarialatomadelquidosenciertascircunstanciasdeportivasdebemosadentrarnosen
otrospuntos.Intentaremosobtenerlasconclusionesmsinteresantesdelarevisinrealizadaparadeportesde
largaduracin,dandolaspautasmsadecuadasparasuaplicacin.
Paraempezar,comentaremosquelacomposicindeestasbebidasesuntemaaunabiertoconmultitudde
trabajo,conimportantesinteresescomerciales,tantoencomponentesyconcentraciones.
LosHCconloscomponentescalricosmsimportantesdeestassoluciones,siendosubstanciasosmticamente
activas,debiendocontrolarlascantidadesparaevitarosmolaridadesaltas.Debiendoutilizarlos
independientementedeladuracindelaprueba,yaque,enlascantidadesaconsejadasnotendr
consecuenciasnegativas.Sepuedenaceptarconcentracionesdesde40hasta100gr./l.,perolacapacidadde
oxidacincompletanoslimitaraaunmximode5060gr.,conunasolucindel6al8%deCHOenelagua.
EncuantoaltipodeCHOincluido,sehanpropuestodiferentesazucaresporsuosmolaridadendiceglucmico,
comolafructosa,glucosa,maltodextrina.DetodoselloselmsinteresanteeslaMaltodextrosa,yaquesu
absorcinesmejorqueenlosdems,nollegandoacrearhipoglucemiaenelcasodeunaingestaelevada,
comoocurriraconlatomadeglucosa.Elprincipalproblemaresideenadquirirla,porladificultaddeencontrarla
ysuprecio,aligualqueocurreconlafructosa.Porello,seriarecomendablelautilizacindelazcar
convencional,formadoporsacarosa,esdecir,fructosayglucosa,apartesiguales,siendosuutilizacinms
fcilybarata.
Lainclusindeelectrolitosyvitaminasesuntemamuydiscutido,aunqueelusodevitaminas,segnlos
autores,espocoefectivo.
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
3/9
16/1/2017
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
Encuantoaloselectrolitos,debemosdepartirdelaideaquelosdeportistasrealizanunadietaadecuada,en
lasqueelaportedesodio,principalmente,eselsuficiente.Enestecasonoesdemasiadoeficientelaingestade
estosminerales.Creandoproblemasdedeshidratacinenelcasodeunaingestaexcesiva,alaumentarla
presinosmticaenlasclulas.Adems,elentrenamientocontinuadoproducelaadaptacinenelsujeto,por
laquelasperdidasdeSodiosevendisminuidas,porloqueproblemascomolahiponatremiasondifcilesde
observar.
Lainclusindeionesdesodio,severaavalada,porlaayudaalvaciadogstrico,absorcinintestinaly
mantieneelvolumendeliquidoextracelularestable.Tambinpodamosconsiderarlocomopreventivo,en
pruebasdemsde3horas,conunaactividadfsicaintensayenunambientemuycaluroso,dondeseperdern
ciertascantidades,aunquepocoimportantes.Enestoscasoslascantidadesnoexcedernde10a25mmol./l.
ElrestodeelectrolitoscomoKyMg,quesepierdenenmayoromenormedida,noresultanimprescindibles.
Lascondicionesdeosmolaridaddelabebidadebensersimilaraladelorganismo,convirtindoleenuna
aspectofundamental,yaquesiestafuesesuperiorprovocaraelsecuestrodeaguadesdetodoelorganismo
haciaeltubodigestivo,paradiluirelpreparado,hastallegaralaisosmolaridadyabsolversealacirculacin.Por
tanto,laosmolaridadestamuyrelacionadaconeltiempodeabsorcin,aspectomuyimportanteenlas
actividadesfsicas.Laosmolaridaddependerdelasconcentracionesdelasolucin,concomponentescomoHC
yelectrolitos,encontrndonosdentrodeloslimitesadecuadossicumplimosconlasrecomendacionesde
concentracinhemosrealizadoanteriormente.
Lascaractersticasrecomendadasdebemodificarlassegnaspectoscomolascondicionesclimatolgicas,la
intensidaddelejercicio,oelprincipalobjetivoaconseguirconlaingesta.
Deestaforma,amayortemperaturaambiental,lasolucinsedebedesviarhaciaunmayoraportedeagua,
haciendolasolucinmsdiluida,sinembargo,amsintensidaddeejerciciomayorconcentracin,dentrodelos
limitesfisiolgicos.Porultimo,siqueremoshidratarprincipalmente,laconcentracinsermenor,quesiel
objetivoesaportarnutrientes,dondelaaportacindeCHOsermayor,siendolaconcentracinmsalta.
Paradeterminarlacantidaddereposicinidneadebemostenerencuentaelcontenidodelestomagoquepasa
alintestinovariaentre10y15ml/Kg./hloquesuponeunvaciadogstricode600a1000ml/h.estacantidad
nosdebeorientarsobrelacuantadelareposicinqueevidentementenopodrestarporencimadelvaciado.
Tambin,enestesentido,debemostenerencuentaquelaingestadeliquidodebersermayoralasposibles
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
4/9
16/1/2017
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
perdidas,obligandoacumplirlo,intentandoevitarlaposibledeshidratacinporinhibicindelos
osmoreceptores,loquenopermitiraalsujetosentirsed.Porotrolado,lacantidadnodebesermuyporencima
delasnecesidadesparaevitarelefectocontrario.
Lafrecuenciadeingestaidneaesalta,yaqueserecomiendatomarlquidosenpequeascantidades.Su
ingestadeberarealizarsecada1520min.Esteaspectoestarmuyrelacionadoconlaosmolaridaddela
concentracin,aspectotratadoanteriormente.
Losmejoresvaciadosgstricosseproducenparalquidoscontemperaturasentre10y15C,porloquelos
lquidosdebernestarentreestoslmites.
Debemostenerclaroquelospreparadosquerealicemosdebenestaradaptadosaunsujetodeterminado,ya
quedependedecadaunolasperdidasynecesidadesdeingesta.Deestaforma,lomsrecomendableesla
experimentacinconestetipodesolucionesdurantelosentrenamientos,realizandoevaluacionesde
entrenamientopercibido,ysifuesenposiblecontrolesdepesoparadeterminarlasnecesidadespersonales.
Lospreparadoscomerciales,sinosinclinamosporsuaplicacin,presentanunascaractersticasdeterminadas.
Destacandosuselevadascondicionesdeosmolaridad,debidoalavariedadycantidadesdecomponentes,por
loqueseraconvenientediluirlasantesdesuingesta.Suusoespocorecomendable,yaquesuscaractersticas
estnmuycondicionadasporlosaspectoscomerciales,dirigindolasalmayornumeroposiblededeportistas.
Parafinalizar,comoresumendetodoloanteriormenteexpuestorecomendamos,concarctergeneral,la
ingestadelquidosdurantelaprueba.Podemosproponer,facilitandosuelaboracinpropia,unasolucinde
azcar,al2,5%(25gr./l.)enagua,aadiendounapequeacantidaddebicarbonatosdicoydelimn,
intentandoconseguirmejorsaboryelaportedemineralymantenimientodePh.
Necesidadesdehidratacinendeportesdeequipo.Perspectivasfuturasde
investigacin
Comodecamosanteriormentelainmensamayoradelosartculosrevisadosinvestigabaneltemadesdeel
puntodevistaybajolascondicionesdelosdeportesindividuales,generalmenteconunaduracinelevada.Es
desuponerqueenestosdeportes,comolamaratn,ciclismo,...esteaspectopuederesultarfundamental,
perosuaplicacinendeportesdeequipo,conunascaractersticasdiferentesalasexpuestas,puedeser
interesante,sobretodo,alahorademantenerunrendimientodeportivoconstantealolargodelacompeticin.
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
5/9
16/1/2017
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
Essobreestosdeportesenloquequeremosreflexionarsusnecesidadesyproponer,comolneade
investigacinfutura,lascaractersticasdeloslquidosaemplear.
EntrelosautoresquetrataneltemadesdeelpuntodevistadeestosdeportesencontramosaBurke,L.y
Hawley,J.(1997),quienesconsideranquelasaccionesprincipalessecaracterizanpornecesitardeesfuerzos
mximosconintervalosdemenorintensidad.Cadaunodeestosdeportesestasociadosaunasperdidas,ypor
tanto,aunimpactofsicoymentaldiferentes.Estetipodeactividadposeeunascaractersticasmuydiferentes
alosdeportesindividuales.Debemostenerencuentaqueeltrabajorealizadoesintermitente,portanto,muy
impredecible.Adems,cadaequipoposeediferentescaractersticas,haciendoqueelgradodevariabilidadentre
equipos,incluso,entrelosjugadoresdeunmismoequiposeamuyalto.Estosetraducir,enunamayor
dificultadenanticiparlasperdidasencadadeportista.Porotrolado,losdeportesdeequipofavorecenla
rehidratacin,yaquedanmayornumerodeoportunidadesdeingerirvolmenesadecuadosdelquidos.Ryan,
M.(1997),comprobqueelusodesolucioneshidroelectrolticasconcarbohidratosesinteresanteenestas
actividadesdeesfuerzosintermitentes,decarctermoderadoaaltasintensidades.
Burke,L.(1997),siguiendodentrodelaideaanterior,exponeaspectosinteresantes,dentrodelascondiciones
ambientales,alahoradeconsiderarlaposibledeshidratacinendeportescomoelbaloncesto.Nosindicaque
estetipodeactividadesserealizanenambientescalurosos,contemperaturassuperioresalos25C.,en
ocasiones,yhumedaddel60%.Esteaspectopuedeagravarseporeltipodeuniformesdeportivosquese
suelenusar.
Laprincipalvadesolucinaesteproblema,Burke,L.(1997),ladirigehaciaunacomprensinporpartedelos
deportistasdesusnecesidadesderehidratacin,sugirindoleslaspautasnecesarias,teniendoencuentaque
tantoenlosentrenamientos,comoenlacompeticin,laingestadebeadaptarseacadaindividuo.
Broad,E.,Burke,L.,Cox,G.yotros(1996),midieronlasperdidasdepesoenelbaloncestodelite,ascomo
controlaronlaingestadelquidosdurantelaprueba.Lasperdidasnofuerontanaltascomosepodaesperaren
pruebasenrecintoscerrados,comoeraelcaso.Lascausasquedeterminaronfueronelusoindividualde
botellasdeliquido,enalgunoscasosingestaronvarias,loscambiosqueserealizanenestedeporteentre
jugadores,permitiendoeldescanso,laduracinynumerodeparadasduranteeljuegoylaspropias
caractersticasdelosindividuos.Todoellomuyatenerencuentaparasuaplicacin.
Encuantoalascaractersticasdelassolucionesaemplear,pensamos,quenodebendiferirmuchodelas
propuestaanteriormenteparalaaplicacinendeportesdelargaduracin.Siendolacomposicinlamisma,
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
6/9
16/1/2017
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
pudindosevariarlascantidades,yporsupuesto,adaptadaacadasujeto,rompiendoconelusodeunamisma
botellaparatodoelequipo,sincontroldelaingestadecadasujeto.
Bibliografa
BACHARACH,D.,VONDUVILLARD,S.,RUNDELL,K.,MENG,J.,CRING,M.,SZMEDRA,L.yCASTLE,J.
(1994).Carbohydratedrinksandcyclingperformance.
,
Junio,34.Turin.
BERGERON,M.(1996).Heatcrampsduringtennis:acasereport.
,
Marzo,6.Champaign.
BERGERON,M.,ARMSTRONG,L.yMARESH,C.(1995).Fluidandelectrolytelossesduringtennisinthe
heat.
,Enero,14
BROAD,E.,BURKE,L.,COX,G.,HEELEY,P.yRILEY,M.(1996).Bodyweightchangesandvoluntaryfluids
intakesduringtrainingandcompetitionsessionsinteamsports.
,6,
Septiembre.Champaign.
BURKE,L.(1997).Fluidbalanceduringteamsports.
,Junio,15.Londres.
BURKE,L.yHAWLEY,J.(1997).Fluidbalanceinteamsports.Guidelinesforoptimalpractices.
.Julio,24.Auckland(N.Z.).
BURKE,L.yREAD,R.(1993).Dietarysupplementsinsport.
.Enero,15.Auckland(N.Z.).
BURSTEIN,R.,SEIDMAN,D.,ALTER,J.,MORAM,D.,SHPILBERG,O.,SHEMER,J.,WIENER,M.yPSTEIN,
Y.(1994).Glucosepolymeringestineffectonfluidbalanceandglycemicstateduringa4dMarzo.
,Marzo,26.Indianapolis.
COYLE,E.yMONTAIN,S.(1992).Benefitsoffluidreplacementwithcarbohydrateduringexercise.
,Septiembre,24.Indianapolis.
CRAPLET,C.,CRAPLET,PyCRAPLETMEUNIER,J.(1988).
.Ed.
HispanoEuropea.Buenosaires.
GONZALEZ,E.(1986).
.Ed.Marban.
GISOLFI,C.yDUCHMAN,S.(1992).Guidelinesforoptimalreplacementbeveragesfordifferentathletic
events.
.Junio,24.Indianapolis.
GUYTON,A.(1987).
.Ed.interamericana.
HAWLEY,J.,DENNIS,S.yNOAKES,T.(1994).Carbohydrate,fluid,andelectrolyterequirementsofthe
soccerplayer:areview.
,Septiembre,4.Champaign.
JournalofSportsMedicineandPhysicalFitness
InternationalJournalofSportNutrition
ClinicalSportsMedicine
Medicine
MedicineandScienceinSportsandExercise
MedicineandScienceinSportsandExercise
InternationalJournalofsportnutrition
JournalofSportsScience
Sports
SportsMedicine
Alimentacinynutricindeldeportista
Alimentacindeldeportista
MedicineandScienceinSportsandExercise
Fisiologahumana
InternationalJournalofSportNutrition
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
7/9
16/1/2017
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
HICKEY,M.,COSTILL,D.yTRAPPE,S.(1994).Drinkingbehaviorandexercisethermalstress:roleofdrink
carbonation.
,Marzo,4.Champaign.
HOUTKOOPER,L.(1992).Foodselectionforendurancesports.
.Septiembre,24.Indianapolis.
KONOPKA,P.(1988).
.Ed.Mart&icutenezRoca.
LEIBAR,X.yTERRADOS,N.(1994).
.
MasterenAltoRendimientoDeportivo.Centroolmpicodeestudiossuperiores.ComitOlmpicoEspaol.
LOPEZ,L.,WITTIGDEPENNA,E.,BUNGER,A.,FUENZALIDA,R.,GIACCHERO,C.ySANTANA,R.(1994).
Developmentandoptimizationofanisotonicsportsdrink.
.
Diciembre,44.Guatemala.
MAEDA,S.,MIYAUCHI,T.,WAKU,T.,KODA,Y.,KONO,I.,GOTO,K.yMATSUDA,M.(1996).Plasma
endothelin1levelinathletesafterexerciseinahotenvironment:exerciseinduceddehydrationcontributes
toincreasesinplasmaendothelin1.
.58
MAUGHAN,R.yNOAKES,T.(1991).Fluidreplacementandexercisestress.Abriefreviewofstudieson
fluidreplacementandsomeguidelinesfortheathlete.
.Julio,12.Auckland(N.Z.).
MAUGHAN,R.yLEIPER,J.(1994).Fluidreplacementrequirementsinsoccer.
,
Verano,12.Londres.
MAUGHAN,R.,LEIPER,J.ySHIRREFFS,S.(1997).Factorsinfluencingtherestorationoffluidand
electrolytebalanceafterexerciseintheheat.
.Septiembre,31
MILOSEVIC,A.(1997).Sportsdrinkshazardtoteeth.
.Marzo,31
MILOSEVIC,A.,KELLY,M.yMCLEAN,A.(1997).Sportssupplementdrinksanddentalhealthin
competitiveswimmersandcyclists.
.Abril,26
MUDAMBO,K.,LEESE,G.yRENNIE,M.(1997).Dehydrationinsoldiersduringwalking/runningexercisein
theheatandtheeffectsoffluidingestinduringandafterexercise.
,76.Berlin.
NEWMARK,S.,TOPPO,F.yADAMS,G.(1991).Fluidandelectrolytereplacementintheultramarathon
runner.
.JulioAgosto,19
NICHOLAS,C.,WILLIAMS,C.,LAKOMY,H.,PHILLIPS,G.yNOWITZ,A.(1995).Influenceofingestinga
carbohydrateelectrolytesolutiononendurancecapacityduringintermittent,highintensityshuttlerunning.
,Agosto,13.Londres.
ODRIOZOLA,J.M.(1988).Nutricinydeporte.Ed.Eudema,Actualidad.
ROGERS,G.,GOODMAN,C.yROSEN,C.(1997).Waterbudgetduringultraenduranceexercise.
.Noviembre,29.Indianapolis.
Exercise
InternationalJournalofSportNutrition
MedicineandScienceinSportsand
Laalimentacindeldeportista
Aspectosespecficosdenutricin.Ayudasergognicasnutricionales
ArchivosLatinoamericanosdeNutricin
LifeScience
SportsMedicine
JournalofSportsScience
BrJournalofSportsMedicine
BrJournalofSportsMedicine
BrDentalJournal
EuropenJournalofApplication
Physiology
AmericanJournalofSportsMedicine
JournalofSportsScience
andScienceinSportsandExercise
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
Medicine
8/9
16/1/2017
Lecturas:EducacinFsicayDeportes,RevistaDigital
Journal
RYAN,M.(1997).Sportsdrinks:researchasksforreevaluationofcurrentrecommendations.
.Octubre,97
SPEEDY,D.,FARIS,J.,HAMLIN,M.,GALLAGHER,P.yCAMPBELL,R.(1997).Hyponatremiaandweight
changesinanultradistancetriathlon.
.Julio,7
TSINTZAS,O.,WILLIAMS,C.,WILSON,W.yBURRIN,J.(1996).Influenceofcarbohydrate
supplementationearlyinexerciseonendurancerunningcapacity.
.Noviembre,28.Indianapolis.
WALSH,R.,NOAKES,T.,HAWLEY,J.yDENNIS,S.(1994).Impairedhighintensitycyclingperformance
timeatlowlevelsofdehydration.
.Octubre,15.Stuttgart.
AmericanDietAssociation
Exercise
ClinicalJournalofSportMedicine
MedicineandScienceinSportsand
InternationalJournalofSportsMedicine
inicio
Lecturas:EducacinFsicayDeportes
RevistaDigital
http://www.efdeportes.com/
Ao4.N14.BuenosAires,Junio1999
http://www.efdeportes.com/efd14/hidro1.htm
9/9