Anayasann 23.

Maddesi Kapsamnda stanbula Vize Uygulamas

Bilindii gibi stanbul lkemizin en kalabalk ili olup tarihi, turistik, kltrel zenginliklere
ve doal gzelliklere sahip bir ehrimizdir.
Peygamber Efendimiz Hz.Muhammedin Konstantiniye, bir gn feth olunacaktr. Onu
fetheden asker ne gzel asker, onu fetheden komutan ne gzel komutandr.. hadisine konu
olmu bu tarihi ehir artk yaanmaz bir ehir haline gelmitir. Her gn basnda ve
televizyonlarda stanbuldaki trafik, asayi, arpk ve kaak yaplama, 10 dakikalk
yamurda ortal sel gtrmesi gibi olaylar haber konusu yaplarak, neredeyse herkes
tarafndan normal karlanp benimsenir hale gelmitir. Yani Byle gelmi byle gider. Bu
sorunlar artk kimse zemez anlay kafalarda yer etmeye balamtr. Bu ehri yneten
kiilerin; yani vali ve belediye bakanlar ile kaymakamlarn Fatih Sultan Mehmetin sahip
olduu ahlaka, yetenee ve vizyona sahip olamamalar yani ilerini ehli olamazlar
kanaatimce bu ehrin problemlerinin en nemli nedenidir.
Bu st dzey brokratlar malum zamanlarn dnda halkn iine karmazlar, tebdili
kyafetle halk dinlemezler, yurtdna onlarca ve hatta yzlerce kez gidip oralardaki ehirleri
grp inceledikleri halde oralardaki ileyen mkemmel sistemleri bu ehre aktarmak iin
azami gayreti gstermezler. Varsa yoksa saltanat, ihale ve rant kavgas. Balk batan kokar,
at sahibine gre kiner sz sanki bu insanlar iin sylenmitir.
Sayn Babakan Tayyip Erdoan, 90 yllarda stanbul Belediye Bakan iken
stanbula vize konulmasn gndeme getirdiinde byk eletiriler almt. Eletirenlerin en
nemli tezi bu uygulamann seyahat hrriyetine aykr olaca iddias idi. imdi bu iddiann
doru olup olmadn bu yazda inceleyeceiz.
Aada 1982 Anayasasnn seyahat hrriyetini dzenleyen hkm sunulmutur:

MADDE 23. Herkes, yerleme ve seyahat hrriyetine sahiptir.

Yerleme hrriyeti, su ilenmesini nlemek, sosyal ve ekonomik gelimeyi salamak,
salkl ve dzenli kentlemeyi gerekletirmek ve kamu mallarn korumak;
Seyahat hrriyeti, su soruturma ve kovuturmas sebebiyle ve su ilenmesini
nlemek; Amalaryla kanunla snrlanabilir.(Deiik: 3.10.2001-4709/8 md.) Vatandan yurt
dna kma hrriyeti, vatandalk devi ya da ceza soruturmas veya kovuturmas
sebebiyle snrlanabilir.
Vatanda snr d edilemez ve yurda girme hakkndan yoksun braklamaz. Bu
maddeye gre, seyahat hrriyetini kstlamak iin gsterilebilecek nedenleri maddeler halinde
yle sralayabiliriz:
1-Sosyal ve ekonomik gelimeyi salamak,
2-Salkl ve dzenli kentlemeyi gerekletirmek,

3-(Yeillii ve su kaynaklarn gvence altna almak iin) Kamu mallarn korumak.

4-Su ilenmesini nlemek,
5-Balatlan bir ceza soruturmas ve kovuturmas sebebiyle (kamay engellemek.)
Tabi yukardaki maddeler kapsamnda u gerei de ifade etmek gerekir seyahat hrriyeti iki
trldr: 1-Geici olarak yani turizm,eitim,salk,i balants,sportif-sosyal etkinlik,..gibi
amalar dorultusundaki geici seyahat hrriyeti.

2-e balayp almak iin, emekli olduktan sonra yerlemek iin, yurtdndan kesin
dn yapm vatandalarmzn yerlemesi, gmen veya srgn edilmi yabanclarn
hkmet karar ile kendilerine yer tahsis edilerek barndrlmas,gibi amalarla yaplan
kalc seyahat hrriyeti.
stanbulun mevcut arpk kentleme, trafik ve asayi sorunlar; kontrol edilemeyen
kalc yerlemenin birer sonular olduundan burada bunun zerinde duracaz. stanbula
kalc yerleme iin gelen ou insann temel gerekesi bulunduu ehirde i arayp i
bulamadndan bu ehre gelmek istemesidir. Aslnda isizlik uzun yllardr zlemeyen en
nemli sorunlarndan biridir.
Devletimiz; ilgili uluslararas szlemelerin kendisine ykledii grev ve sorumluluklar
kapsamnda vatandalarna i bulmak veya onlarn kendi yetenekleri ve birikimleri
kapsamnda onlara i kurmak zorundadr. Devletin ve vatandalarn isizlik konusunda,
birbirlerini karlkl sulamalar sorunu zmeyip daha da bytmektedir. Bu nedenle konuyu
datmamak iin isizlik, asayi, trafik, imar ve evre koruma kapsamnda vize gerekesi ve
mevcut duruma zm niteliindeki nlemleri aada sralayabiliriz:
1-Devlet isizliin youn olduu blgelerde ve illerde, ihracat yapan firmalarn ara
mamul retimlerine ynelik atlyeler ve fabrikalar aarak buralarda retilen mamullerin en
dk maliyetle tanmasna ynelik lojistik planlama yapmaldr. Ayrca bu retim yerlerinde
alan kiilerin konut-altyap (su-elektrik-telefon-internet),gda-giyim-temizlik-eitim-salk
ihtiyalarn karlamaldr. Bu olanaklardan yararlanacak kiiler hi-bir sosyal gvencesi ve
ii olmayp, akrabasndan bakacak kimsesi olmayanlardan olumaldr. (imdilik bunun
finansman sizlik Fonundan karlanabilir.)
2-Devlet giriimci olmak isteyen yani kendi iini kurmak isteyenleri nce noter ve
basn huzurunda kamere kaydna alnmak artyla kiilik-bilgi ve yetenek testlerinden
geirilmelidir. Bu testlerden elde edilecek puan sralamas ve kiinin i kurarken ortaya
koyaca sermaye ile yapaca iin zelliklerine gre faizsiz, bir yl geri demesiz 5 ylda
denmek zere 10 000 TL ile 100 000 TL arasnda deien miktarlarda kredi vermelidir. 20
000 TL ye kadar olan kredilerde kefil aranmamaldr. Fakat bu durumda bor bitene kadar,
olabilecek kt durumlar nlemek iin giriimcinin biyometrik parmak izi alnarak, banka
ilemleri takip altna alnacaktr. 20 000 TL ve zerindeki krediler bir kiiye deil gruplu ortak
olacak kiilere verilmeli ve bu ortaklar birbirlerine kefil edilmelidir. Bu kiilerinde borlar
denene kadar banka ilemleri kayt altnda olacaktr.
kuranlara ilk bir yl sembolik cretlerle ilerini ve kendilerini gelitirmelerine ynelik
eitimler ve danmanlk hizmetleri verilecektir. Sadece bu iki nlem lkemizdeki isizlii
nemli lde azaltacandan i amal stanbula yerlemeler nemli lde azalacaktr.

3-Kabahatler Kanununda belirtilen sular st ste 3 defa ileyenlerin zorla ehirden

ihra edilmeleri salanmaldr. Baka ehirlerde oturup da, st ste 2 defa yz kzartc su
iledii mahkeme karar ile hkme balanan kiilerin; bu ehre alma-eitim-seyahat,..vb
ekillerde gelmesi yasaklanmaldr. Sivrisineklerle mcadele edilirken nce bataklk
kurutulmaldr.
4-2008 den itibaren stanbul-Ankara ve zmir de ikamet eden vatandalardan ehliyet
almak iin bavuru yapanlardan en az lise mezunu olma art aranmaldr.
5-Vergi mkellefi(gelir-kurumlar-basit usul, vb.gibi) olmayan zel ara sahiplerinin
trafie kmas engellenmelidir. Buna uymayp trafie kanlara her sefer iin 250 YTL ceza
kesilmelidir. st ste 3. Sefer bu kural ihlal eden 2 yl trafikten men edilmelidir. ki yl sonra
ayn ekilde ilk ihlalde bu kii mr boyu trafikten men edilmelidir. Vergi vermeyen insan
devlete ve iinde yaad topluma kar sorumluluk hissiyle hareket etmeyeceinden ok
daha fazla trafik hatas ve trafik kazas yapar.
1-Derhal stanbula vize konularak her elini kolunu sallayann bu tarihi ve kltrel
mirasa sahip ehri kirletmesini seyirci kalnmamaldr. karlacak olan kanunda ve
kabahatler kanununda belirtilen sular st ste 3 defa ileyenlerin ehirden ihra edilerek
mal varlklarna devlet tarafndan el konulmas salanmaldr. st ste 2 defa Yz kzartc
su ileyenlerin bu ehre alma-eitim-seyahat,..vb ekillerde gelmesi yasaklanmaldr.
Sivrisineklerle mcadele edilirken nce bataklk kurutulmaldr.
2-Vergi mkellefi(gelir-kurumlar-basit usl, vb.gibi) olmayan zel ara sahiplerinin
trafie kmas engellenmelidir. Buna uymayp trafie kanlara her sefer iin 250 YTL ceza
kesilmelidir. st ste 3. Sefer bu kural ihlal eden 2 yl trafikten men edilmelidir. ki yl sonra
ayn ekilde ilk ihlalde bu kii mr boyu trafikten men edilmelidir.
3-Terrden ve yzkzartc sulardan hkm giymi olanlara istanbulda oturma ve
almla izn verilmemelidir. Ayrca bu kiilerin ehliyet alamalar ve tomobil-kamyon. Vd
ulam,i makinas veya nakliye arac kullanmalar yasaklanmaldr.
6-Tek ve ift plaka uygulamasna geilerek toplu tama aralar ile ticari taksiler,
kamu aralar ve ambulanslar, kargo-nakliye ve lojistik aralar bu uygulamadan muaf
tutulmaldr. Bu yasa ihlal eden ahslara ihlal bana 500 YTL ceza kesilmelidir. Trafik
sorunu zlene dek bu uygulamaya devam edilmelidir.
7-stanbula toplu tama aralar dndaki aralarn says 2 000 000 da
dondurularak 15 ya st aralar trafikten ekilmelidir.
8-Semt pazarlar kademeli olarak kaldrlmaldr.Bu pazaryeri sahiplerine belediyeler
sabit birer dkkan yerleri gstererek bu sabit yerlerde sat yapmalar salanmaldr.
Bylelikle kaytd ekonominin bir blm kayt altna alnarak ek vergi geliri saland gibi
belli gnlerde ehrin belli noktalarnda oluan trafik skklklar, acil yardm ambulanslarnn
gecikmesi, itfaiyenin yangna ge kalmas gibi soranlar nemli lde azalacaktr.
9-Baz blgelere ise seyahat edilir fakat yerleilmez. rnek: mill Parklar, Tarihi
Mekanlar, su havzalar yan, Boaz kprlerinin balantl yollar arasndaki yeil alanlar,
dier yeil ve ormanlk alanlar,..gibi. Bu bakmdan stanbulun u anda yeil kalm ve su
havzas olarak mevcut tm arazileri ST alan olarak ivedilikle koruma altna alnmal bu
yerlere kyamete kadar hibir ekilde imar izni verilmemelidir.

10-stanbuldaki tm emlak komisyoncularnn; muhtarlklarn, belediyenin-maliyeninemniyetin kayd ve denetimi altna alnmaldr. Denetim dnda bu ii yapanlar kaaklk,
sululara yardm ve yataklk sulamas ile yakalanp hapse atlp yarglanmas
salanmaldr.Kaytl olarak emlak komisyonculuu yapan kiilerin telefonlar ve banka hesap
hareketleri elektronik takip altna alnmaldr.
11-Kiralanacak gayrimenkullerin kira szlemelerinde noter art olacaktr. Bu
szlemenin bir sureti belediye, bir sureti muhtarlk, bir sureti maliyeye yazl olarak ve
internet ortamnda pdf formatnda gnderilmelidir.Noter cretini kiradan menfaat salayan ev
sahibi karllamaldr.
12-Satlan gayrimenkuller iin de noter art yolu ile muhtarlk, belediye ve maliyeye
yazl ve elektronik bildirim art getirilmelidir.
133.Boaz Kprs projesinden derhal vazgeilerek evreye ve imara zarar
vermeyen alternatif zmler oluturulmaldr.
14-Birbirlerinin gne hakkna gasp ederek evleri rutubetli, iindeki insanlar hasta
hale getirilen binalar, kaak katlar, ruhsatsz yaplar tespit edilerek bunlarn yklmas ve
buralarda yaayanlara alternatif olarak yerleecekleri yerlerin temini salanmaldr. Yklan
binalardan oluan alanlara kesinlikle yeniden bina yaplmayacaktr. Bu alanlar yeil alan,
ocuk park veya otopark olacaklardr.
KAYNAKLAR:
1-http://erkalmardin.blogspot.com/2009/03/yerlesme-ve-seyehat-ozgurlugu.html
2-stanbulun Trafik Sorununa Radikal zmler adl makalem