Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Antropologia
AAntropologiaoestudodohomemcomoserbiolgico,socialecultural.Sendocadaumadestasdimensesporsismuitoampla,o
conhecimentoantropolgicogeralmenteorganizadoemreasqueindicamumaescolhaprviadecertosaspectosaserem
privilegiadoscomoaAntropologiaFsicaouBiolgica(aspectosgenticosebiolgicosdohomem),AntropologiaSocial
(organizaosocialepoltica,parentesco,instituiessociais),AntropologiaCultural(sistemassimblicos,religio,comportamento)
eArqueologia(condiesdeexistnciadosgruposhumanosdesaparecidos).AlmdissopodemosutilizartermoscomoAntropologia,
EtnologiaeEtnografiaparadistinguirdiferentesnveisdeanliseoutradiesacadmicas.
ParaoantroplogoClaudeLviStrauss(1970:377)aetnografiacorrespondeaosprimeirosestgiosdapesquisa:observaoe
descrio,trabalhodecampo.Aetnologia,comrelaoetnografia,seriaumprimeiropassoemdireosnteseeaantropologia
umasegundaeltimaetapadasntese,tomandoporbaseasconclusesdaetnografiaedaetnologia.
Qualquerquesejaadefinioadotadapossvelentenderaantropologiacomoumaformadeconhecimentosobreadiversidade
cultural,isto,abuscaderespostasparaentendermosoquesomosapartirdoespelhofornecidopeloOutroumamaneiradesesituar
nafronteiradevriosmundossociaiseculturais,abrindojanelasentreeles,atravsdasquaispodemosalargarnossaspossibilidadesde
sentir,agirerefletirsobreoque,afinaldecontas,nostornaseressingulares,humanos.
Algumasinformaesbsicassobreosprincipaisparadigmaseescolasdepensamentoantropolgico:
Formaodeumaliteraturaetnogrficasobreadiversidadecultural
Perodo
SculosXVIXIX
Caractersticas
Relatosdeviagens(Cartas,Dirios,Relatriosetc.)feitospormissionrios,viajantes,
comerciantes,exploradores,militares,administradorescoloniaisetc.
TemaseConceitos
Descriesdasterras(Fauna,Flora,Topografia)edospovosdescobertos(Hbitose
Crenas).PrimeirosrelatossobreaAlteridade
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
PeroVazCaminha(CartadoDescobrimentodoBrasilsc.XVI).
HansStaden(DuasViagensaoBrasilsc.XVI).
JeandeLry(ViagemaTerradoBrasilsc.XVI).
JeanBaptisteDebret(ViagemPitorescaeHistricaaoBrasilsc.XIX).
Escola/Paradigma
Perodo
SculoXIX
Caractersticas
Sistematizaodoconhecimentoacumuladosobreospovosprimitivos.Predomniodotrabalho
degabinete
TemaseConceitos
Unidadepsquicadohomem.Evoluodassociedadesdasmaisprimitivasparaasmais
civilizadas.Buscadasorigens(Perspectivadiacrnica)EstudosdeParentesco/Religio
/OrganizaoSocial.Substituioconceitoderaapelodecultura.
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
Maine(AncientLaw1861).
HerbertSpencer(PrincpiosdeBiologia1864).
E.Tylor(ACulturaPrimitiva1871).
L.Morgan(ASociedadeAntiga1877).
JamesFrazer(ORamodeOuro1890).
Escola/Paradigma
EscolaSociolgicaFrancesa
Perodo
SculoXIX
Caractersticas
Definiodosfenmenossociaiscomoobjetosdeinvestigaosocioantropolgica.
Definiodasregrasdomtodosociolgico.
TemaseConceitos
Representaescoletivas.Solidariedadeorgnicaemecnica.Formasprimitivasdeclassificao
(totemismo)eteoriadoconhecimento.BuscapeloFatoSocialTotal(biolgico+psicolgico+
sociolgico).Atrocaeareciprocidadecomofundamentodavidasocial(dar,receber,retribuir).
EvolucionismoSocial
http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html
1/3
28/11/2016
Antropologia
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
mileDurkheim:Regrasdomtodosociolgico1895Algumasformasprimitivasde
classificaoc/MarcelMauss1901Asformaselementaresdavidareligiosa1912.
MarcelMauss:Esboodeumateoriageraldamagiac/HenriHubert19021903Ensaio
sobreaddiva19231924Umacategoriadoespritohumano:anoodepessoa,anoode
eu1938).
Escola/Paradigma
Perodo
SculoXXanos20
Caractersticas
Modelodeetnografiaclssica(Monografia).nfasenotrabalhodecampo(Observao
participante).Sistematizaodoconhecimentoacumuladosobreumacultura.
TemaseConceitos
Culturacomototalidade.InteressepelasInstituiesesuasFunesparaamanutenoda
totalidadecultural.nfasenaSincroniaxDiacronia.
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
BronislawMalinowski(ArgonautasdoPacficoOcidental1922).
RadcliffeBrown(Estruturaefunonasociedadeprimitiva1952eSistemasPolticos
AfricanosdeParentescoeCasamento,org.c/DaryllForde1950).
EvansPritchard(Bruxaria,orculosemagiaentreosAzande1937OsNuer1940).
RaymondFirth(Ns,osTikopia1936Elementosdeorganizaosocial1951).
MaxGlukman(Ordemerebelionafricatribal1963).
VictorTurner(Rupturaecontinuidadeemumasociedadeafricana1957Oprocessoritual
1969).
EdmundLeach(SistemaspolticosdaAltaBirmnia1954).
Funcionalismo
Escola/Paradigma
CulturalismoNorteAmericano
Perodo
Sc.XXanos30
Caractersticas
Mtodocomparativo.Buscadeleisnodesenvolvimentodasculturas.Relaoentreculturae
personalidade.
TemaseConceitos
nfasenaconstruoeidentificaodepadresculturais(patternsofculture)ouestilosde
cultura(ethos).
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
FranzBoas(Osobjetivosdaetnologia1888Raa,LnguaeCultura1940).
MargaretMead(Sexoetemperamentoemtrssociedadesprimitivas1935).
RuthBenedict(Padresdecultura1934OCrisntemoeaespada1946).
Escola/Paradigma
Perodo
SculoXXanos40
Caractersticas
Buscadasregrasestruturantesdasculturaspresentesnamentehumana.Teoriado
parentesco/Lgicadomito/Classificaoprimitiva.DistinoNaturezaxCultura.
TemaseConceitos
Princpiosdeorganizaodamentehumana:paresdeoposioecdigosbinrios.Reciprocidade
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
ClaudeLviStrauss:Asestruturaselementaresdoparentesco1949.
TristesTrpicos1955.
Pensamentoselvagem1962.
Antropologiaestrutural1958
Antropologiaestruturaldois1973
Ocrueocozido1964
Ohomemnu1971
Estruturalismo
Escola/Paradigma
AntropologiaInterpretativa
Perodo
SculoXXanos60
Caractersticas
Culturacomohierarquiadesignificados
Buscadadescriodensa.
InterpretaoxLeis.
InspiraoHermenutica.
TemaseConceitos
Interpretaoantropolgica:Leituradaleituraqueosnativosfazemdesuaprpriacultura.
http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html
2/3
28/11/2016
Antropologia
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
CliffordGeertz:
Ainterpretaodasculturas1973.
Saberlocal1983.
Escola/Paradigma
Perodoeobra
SculoXXnos80
Caractersticas
Preocupaocomosrecursosretricospresentesnomodelotextualdasetnografiasclssicase
contemporneas.Politizaodarelaoobservadorobservadonapesquisaantropolgica.Critica
dosparadigmastericosedaautoridadeetnogrficadoantroplogo.
TemaseConceitos
Culturacomoprocessopolissmico.
Etnografiacomorepresentaopolifnicadapolissemiacultural.
Antropologiacomoexperimentao/artedacrticacultural.
Alguns
Representantes
eobrasdereferncia
JamesCliffordeGeorgesMarcus(WritingcultureThepoeticsandpoliticsofethnography
1986).
GeorgeMarcuseMichelFischer(Anthropolyasculturalcritique1986).
RichardPrice(Firsttime1983).
MichelTaussig(Xamanismo,colonialismoeohomemselvagem1987).
JamesClifford(Thepredicamentofculture1988).
AntropologiaPsModernaouCrtica
OslivrosindicadosabaixopodemserteisparaaformaodeumabibliografiabsicaeintrodutriasobreaAntropologia:
CARDOSO,RuthAaventuraantropolgica.RiodeJaneiro,PazeTerra,1986.
COLE,JohnnettaB.(org.)AnthropologyfortheEighties.NewYork,TheFreePress,1982.
COPANS,JeansCrticasepolticasdaantropologia.Lisboa,Edies70,1981.
CORRA,MarizaAantropologianoBrasil(19601980).In:MICELI,Srgio(org.)HistriadascinciassociaisnoBrasil,v.2,
SoPaulo,Sumar,FAPESP,1995.
CUNHA,ManuelaCarneirodaAntropologiadoBrasil,SoPaulo,Brasiliense/EDUSP,1986
DAMATTA,RobertoRelativizando,Umaintroduoantropologiasocial.RiodeJaneiro,Rocco,1991.
HARRIS,MarvinEldesarrollodelateoriaantropolgica,Madri,SigloVeintiunoEditores,1979.
KUPER,AdamAntroplogoseantropologia.RiodeJaneiro,FranciscoAlves,1978
LABURTHETOLRA,Philippe&WARNIER,JeanPierreEtnologiaAntropologia.Petrpolis,Vozes,1997.
LAPLANTINE,FranoisAprenderAntropologia.SoPaulo,Brasiliense,1988
LVISTRAUSS,ClaudeAntropologiaestrutural.RiodeJaneiro,TempoBrasileiro,1970.
OLIVEIRA,RobertoCardosodeSobreopensamentoantropolgicoRiodeJaneiro,TempoBrasileiro,1988.
ROMNEY,A.Kimball&DeVORE,Paul(orgs.)YouandOthers.Cambridge,WinthropPublishers,1973
SPERBER,DanOsaberdosantroplogos.Lisboa,Edies70,1992.
STOCKINGJr,George(ed.)Race,cultureandevolution.NewYork,TheFreePress,1968.
STOCKINGJr,George(ed.)Observersobserved.Essaysonethnographicfieldwork.Madison,UniversityofWisconsinPress,1983.
STOCKINGJr,George(ed.)Theethnographersmagic.Madison,TheUniversityofWisconsinPress,1992
home*antropologia*cursos*diriodecampo*pesquisas*publicaes*
http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html
3/3