Está en la página 1de 3

28/11/2016

Antropologia

AAntropologiaoestudodohomemcomoserbiolgico,socialecultural.Sendocadaumadestasdimensesporsismuitoampla,o

conhecimentoantropolgicogeralmenteorganizadoemreasqueindicamumaescolhaprviadecertosaspectosaserem
privilegiadoscomoaAntropologiaFsicaouBiolgica(aspectosgenticosebiolgicosdohomem),AntropologiaSocial
(organizaosocialepoltica,parentesco,instituiessociais),AntropologiaCultural(sistemassimblicos,religio,comportamento)
eArqueologia(condiesdeexistnciadosgruposhumanosdesaparecidos).AlmdissopodemosutilizartermoscomoAntropologia,
EtnologiaeEtnografiaparadistinguirdiferentesnveisdeanliseoutradiesacadmicas.

ParaoantroplogoClaudeLviStrauss(1970:377)aetnografiacorrespondeaosprimeirosestgiosdapesquisa:observaoe
descrio,trabalhodecampo.Aetnologia,comrelaoetnografia,seriaumprimeiropassoemdireosnteseeaantropologia
umasegundaeltimaetapadasntese,tomandoporbaseasconclusesdaetnografiaedaetnologia.

Qualquerquesejaadefinioadotadapossvelentenderaantropologiacomoumaformadeconhecimentosobreadiversidade
cultural,isto,abuscaderespostasparaentendermosoquesomosapartirdoespelhofornecidopeloOutroumamaneiradesesituar
nafronteiradevriosmundossociaiseculturais,abrindojanelasentreeles,atravsdasquaispodemosalargarnossaspossibilidadesde
sentir,agirerefletirsobreoque,afinaldecontas,nostornaseressingulares,humanos.

Algumasinformaesbsicassobreosprincipaisparadigmaseescolasdepensamentoantropolgico:

Formaodeumaliteraturaetnogrficasobreadiversidadecultural

Perodo

SculosXVIXIX

Caractersticas

Relatosdeviagens(Cartas,Dirios,Relatriosetc.)feitospormissionrios,viajantes,
comerciantes,exploradores,militares,administradorescoloniaisetc.

TemaseConceitos

Descriesdasterras(Fauna,Flora,Topografia)edospovosdescobertos(Hbitose
Crenas).PrimeirosrelatossobreaAlteridade

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

PeroVazCaminha(CartadoDescobrimentodoBrasilsc.XVI).
HansStaden(DuasViagensaoBrasilsc.XVI).
JeandeLry(ViagemaTerradoBrasilsc.XVI).
JeanBaptisteDebret(ViagemPitorescaeHistricaaoBrasilsc.XIX).

Escola/Paradigma

Perodo

SculoXIX

Caractersticas

Sistematizaodoconhecimentoacumuladosobreospovosprimitivos.Predomniodotrabalho
degabinete

TemaseConceitos

Unidadepsquicadohomem.Evoluodassociedadesdasmaisprimitivasparaasmais
civilizadas.Buscadasorigens(Perspectivadiacrnica)EstudosdeParentesco/Religio
/OrganizaoSocial.Substituioconceitoderaapelodecultura.

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

Maine(AncientLaw1861).
HerbertSpencer(PrincpiosdeBiologia1864).
E.Tylor(ACulturaPrimitiva1871).
L.Morgan(ASociedadeAntiga1877).
JamesFrazer(ORamodeOuro1890).

Escola/Paradigma

EscolaSociolgicaFrancesa

Perodo

SculoXIX

Caractersticas

Definiodosfenmenossociaiscomoobjetosdeinvestigaosocioantropolgica.
Definiodasregrasdomtodosociolgico.

TemaseConceitos

Representaescoletivas.Solidariedadeorgnicaemecnica.Formasprimitivasdeclassificao
(totemismo)eteoriadoconhecimento.BuscapeloFatoSocialTotal(biolgico+psicolgico+
sociolgico).Atrocaeareciprocidadecomofundamentodavidasocial(dar,receber,retribuir).

EvolucionismoSocial

http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html

1/3

28/11/2016

Antropologia

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

mileDurkheim:Regrasdomtodosociolgico1895Algumasformasprimitivasde
classificaoc/MarcelMauss1901Asformaselementaresdavidareligiosa1912.
MarcelMauss:Esboodeumateoriageraldamagiac/HenriHubert19021903Ensaio
sobreaddiva19231924Umacategoriadoespritohumano:anoodepessoa,anoode
eu1938).

Escola/Paradigma
Perodo

SculoXXanos20

Caractersticas

Modelodeetnografiaclssica(Monografia).nfasenotrabalhodecampo(Observao
participante).Sistematizaodoconhecimentoacumuladosobreumacultura.

TemaseConceitos

Culturacomototalidade.InteressepelasInstituiesesuasFunesparaamanutenoda
totalidadecultural.nfasenaSincroniaxDiacronia.

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

BronislawMalinowski(ArgonautasdoPacficoOcidental1922).
RadcliffeBrown(Estruturaefunonasociedadeprimitiva1952eSistemasPolticos
AfricanosdeParentescoeCasamento,org.c/DaryllForde1950).
EvansPritchard(Bruxaria,orculosemagiaentreosAzande1937OsNuer1940).
RaymondFirth(Ns,osTikopia1936Elementosdeorganizaosocial1951).
MaxGlukman(Ordemerebelionafricatribal1963).
VictorTurner(Rupturaecontinuidadeemumasociedadeafricana1957Oprocessoritual
1969).
EdmundLeach(SistemaspolticosdaAltaBirmnia1954).

Funcionalismo

Escola/Paradigma

CulturalismoNorteAmericano

Perodo

Sc.XXanos30

Caractersticas

Mtodocomparativo.Buscadeleisnodesenvolvimentodasculturas.Relaoentreculturae
personalidade.

TemaseConceitos

nfasenaconstruoeidentificaodepadresculturais(patternsofculture)ouestilosde
cultura(ethos).

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

FranzBoas(Osobjetivosdaetnologia1888Raa,LnguaeCultura1940).
MargaretMead(Sexoetemperamentoemtrssociedadesprimitivas1935).
RuthBenedict(Padresdecultura1934OCrisntemoeaespada1946).

Escola/Paradigma
Perodo

SculoXXanos40

Caractersticas

Buscadasregrasestruturantesdasculturaspresentesnamentehumana.Teoriado
parentesco/Lgicadomito/Classificaoprimitiva.DistinoNaturezaxCultura.

TemaseConceitos

Princpiosdeorganizaodamentehumana:paresdeoposioecdigosbinrios.Reciprocidade

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

ClaudeLviStrauss:Asestruturaselementaresdoparentesco1949.
TristesTrpicos1955.
Pensamentoselvagem1962.
Antropologiaestrutural1958
Antropologiaestruturaldois1973
Ocrueocozido1964
Ohomemnu1971

Estruturalismo

Escola/Paradigma

AntropologiaInterpretativa

Perodo

SculoXXanos60

Caractersticas

Culturacomohierarquiadesignificados
Buscadadescriodensa.
InterpretaoxLeis.
InspiraoHermenutica.

TemaseConceitos

Interpretaoantropolgica:Leituradaleituraqueosnativosfazemdesuaprpriacultura.

http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html

2/3

28/11/2016

Antropologia

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

CliffordGeertz:
Ainterpretaodasculturas1973.
Saberlocal1983.

Escola/Paradigma
Perodoeobra

SculoXXnos80

Caractersticas

Preocupaocomosrecursosretricospresentesnomodelotextualdasetnografiasclssicase
contemporneas.Politizaodarelaoobservadorobservadonapesquisaantropolgica.Critica
dosparadigmastericosedaautoridadeetnogrficadoantroplogo.

TemaseConceitos

Culturacomoprocessopolissmico.
Etnografiacomorepresentaopolifnicadapolissemiacultural.
Antropologiacomoexperimentao/artedacrticacultural.

Alguns
Representantes
eobrasdereferncia

JamesCliffordeGeorgesMarcus(WritingcultureThepoeticsandpoliticsofethnography
1986).
GeorgeMarcuseMichelFischer(Anthropolyasculturalcritique1986).
RichardPrice(Firsttime1983).
MichelTaussig(Xamanismo,colonialismoeohomemselvagem1987).
JamesClifford(Thepredicamentofculture1988).

AntropologiaPsModernaouCrtica

OslivrosindicadosabaixopodemserteisparaaformaodeumabibliografiabsicaeintrodutriasobreaAntropologia:

CARDOSO,RuthAaventuraantropolgica.RiodeJaneiro,PazeTerra,1986.
COLE,JohnnettaB.(org.)AnthropologyfortheEighties.NewYork,TheFreePress,1982.
COPANS,JeansCrticasepolticasdaantropologia.Lisboa,Edies70,1981.
CORRA,MarizaAantropologianoBrasil(19601980).In:MICELI,Srgio(org.)HistriadascinciassociaisnoBrasil,v.2,
SoPaulo,Sumar,FAPESP,1995.
CUNHA,ManuelaCarneirodaAntropologiadoBrasil,SoPaulo,Brasiliense/EDUSP,1986
DAMATTA,RobertoRelativizando,Umaintroduoantropologiasocial.RiodeJaneiro,Rocco,1991.

HARRIS,MarvinEldesarrollodelateoriaantropolgica,Madri,SigloVeintiunoEditores,1979.

KUPER,AdamAntroplogoseantropologia.RiodeJaneiro,FranciscoAlves,1978

LABURTHETOLRA,Philippe&WARNIER,JeanPierreEtnologiaAntropologia.Petrpolis,Vozes,1997.
LAPLANTINE,FranoisAprenderAntropologia.SoPaulo,Brasiliense,1988
LVISTRAUSS,ClaudeAntropologiaestrutural.RiodeJaneiro,TempoBrasileiro,1970.
OLIVEIRA,RobertoCardosodeSobreopensamentoantropolgicoRiodeJaneiro,TempoBrasileiro,1988.
ROMNEY,A.Kimball&DeVORE,Paul(orgs.)YouandOthers.Cambridge,WinthropPublishers,1973
SPERBER,DanOsaberdosantroplogos.Lisboa,Edies70,1992.
STOCKINGJr,George(ed.)Race,cultureandevolution.NewYork,TheFreePress,1968.
STOCKINGJr,George(ed.)Observersobserved.Essaysonethnographicfieldwork.Madison,UniversityofWisconsinPress,1983.
STOCKINGJr,George(ed.)Theethnographersmagic.Madison,TheUniversityofWisconsinPress,1992

home*antropologia*cursos*diriodecampo*pesquisas*publicaes*

http://www.fflch.usp.br/da/vagner/antropo.html

3/3

También podría gustarte