GD&T - Vi vic vn dng kin thc Ha hc gii thch nhng hin tng thc tin, c L

Th Phng - Gio vin Trng THPT ng Sn 2 (Thanh Ha) khin gi Ha hc v cng l

th v b ch.

Ti sao du m n lu b i thiu?
Nguyn nhn ca qu trnh i thiu du m c nhiu nh du m c ln nc, hay nhng tp cht
khc... song ch yu l s oxi ha lin kt i bi oxi khng kh to thnh peoxit, sau peoxit
b phn hy thnh anehit v xeton c mi kh chu.
V vy, du thc vt (cha ch yu l cht bo khng no) nhanh b i thiu hn m ng vt (cha
ch yu l cht bo no).
Song thc t, ta li thy m ng vt nhanh b i thiu hn du thc vt, v trong qu trnh sn
xut du n ngi ta thng cho thm mt lng nh cht chng oxi ha l mt s dn xut ca
phenol.
hn ch s i thiu ca du m th chng ta nn y kn sau khi s dng v khng nn to ra
nhng khong trng trong cc l ng.
Vi ni dung ny, c Phng dng t vn cho bi: Lipit (tit 3- Ha hc 12 chng
trnh chun v tit 3- Ha hc 12 chng trnh nng cao).
Cu hi t ra l mt hin tng thc t gn gi, l thc mc ca nhiu hc sinh m cha c
gii quyt. V vy, t hc sinh vo tnh hung c vn .
Sau khi hc xong bi Lipit hc sinh va gii quyt c vn t ra, va c thm mt kinh
nghim thc tin. T m to ra c hng th trong hc tp ca hc sinh.

Ti sao mt ong lu b ng ng di y chai, lp ng l g?

Mt ong c cha glucoz, khi lu glucoz kt tinh gy ra hin tng ng ng di y
chai. Loi mt ong nh vy l mt ong nguyn cht khng pha thm ng.
Vi cu hi ny, c Phng dng t cu hi cho hc sinh trong phn ng dng ca bi
Glucoz (tit 6,7- Ha hc 12 chng trnh chun v tit 7,8- Ha hc 12 chng trnh nng
cao).
Hc sinh c mt s cch gii thch khc nhau nh: Do tp cht trong mt ong; ng n (ng
ma) ln trong mt ong b kt tinh; glucoz kt tinh.
Gio vin nhn xt cc kin v gii thch chnh xc. Hc sinh c cu tr li y , gii p
c nhng bn khon khi dng mt ong, hiu c gi tr dinh dng ca mt ong.
Ti sao c th dng gim (hoc qu chua) kh mi tanh ca c?
Mi tanh ca c gy ra do cc hp cht amin (c tnh baz) c trong c, c bit l lp mng en
bm bn trong bng c.
kh mi tanh ny, ta dng gim, m hoc cc qu c v chua nh kh, chanh...c tnh axit s
trung ha amin to ra mui amoni.
C Phng p dung kin thc ny cho bi hc Amin. Khi kt thc phn tnh baz ca amin,
gio vin yu cu hc sinh tr li cu hi 3 gii quyt vn t ra. Hc sinh va nm
vng bi hc, va c thm kin thc b ch trong cuc sng.
V sao thm mui qu sm th u khng nh?
Trong u nnh kh nc rt t. Do c th coi n nh mt dung dch c, lp v l mt mng
bn thm. Khi nu nc bn ngoi s thm vo trong u, lm u n to ra, sau mt thi gian cc
t bo trong u b ph v lm cho u mm.
Nu khi nu ta cho mui qu sm th nc bn ngoi s khng i vo trong u, thm ch nc
trong u s thm thu ra ngoi do nng mui trong nc ln hn nhiu so vi nng mui
trong u nu cho qu nhiu.
V vy, khi nu cho u khng nn cho ng, mui qu sm hoc nu tht b, tht ln khng
nn cho mui qu sm, gy kh khn cho s thm thu nc vo u, tht v b ng t cng li
khng c li cho tiu ha thc n.
Khi lm u ph ngi ta phi thm nc chua vo nc u ph lm g?
Ht u c cha hm lng protein thc vt ng k, lng protein ny tan trong nc thnh
nc u di dng dung dch keo. Ngi ta phi cho nc chua vo lm ng t protein
(protein dng rn), sau p li thnh ming u theo nhu cu s dng.

Ti sao sa ti lu trong khng kh b vn li?

L do mt s cht trong sa ln men to mi trng axit gy nn s ng t protein, trng hp
ny th sa b nhim khun nn khng m bo v sinh an ton thc phm.
Gio vin dng nhng kin thc trn vo bi: Peptit v protein (tit 16, 17 - Ha hc 12
chng trnh chun v tit 21, 22- Ha hc 12 chng trnh nng cao).
Sau khi hc xong phn tnh cht vt l ca bi, hc sinh c th tr li cu hi gio vin a ra.
ng thi, cn giI thch c nhng hin tng khc c lin quan n s ng t protein.
Hai trong ba cu hi cn li dng t cu hi trong phn cng c kin thc hoc bi tp v
nh.
Khi b ng c bi ch trong thc n, ngi ta khuyn nn ung ngay nhiu sa?
protein trong sa kt hp vi mui ch gy nn s ng t protein bt thun nghch, c th
kh hp thu s hn ch tnh c ca ch.
p dng: Ng c ch c nh hng nghim trng n sc khe con ngi. Vic a ra mt cch
n gin gii c ch l mt kinh nghim thc t cn thit cho mi ngi.
Hc sinh bit vn dng bi hc ca mnh s cu khi cn thit l iu rt c ngha. V vy,
ti a cu hi 7 vo ni dung bi hc: peptit v protein.
Ti sao khi nu tht, c cng vi rau, qu c v chua th nhanh nh hn?
Trong mi trng axit l cc rau, qu c v chua s xc tc cho s thy phn protein to thnh
aminoaxit v nhng protein n gin hn, nn tht c nhanh nh hn.
p dng: Vic t vn bng nhng cu hi thc tin gn gi vi hc sinh s a hc sinh vo
tnh hung c vn . Vic gii quyt vn gip hc sinh hiu su sc bi hc hn.
Cu hi ny c t ra khi bt u phn tnh cht ha hc ca protein (tit 16, 17- Ha hc 12
chng trnh chun v tit 21, 22- Ha hc 12 chng trnh nng cao).
T khi nim ptotein v tnh cht ha hc ca peptit ( hc), hc sinh s tm cch tr li cu hi
trn. T , m nng cao k nng phn tch v t duy ca hc sinh.
Phn bit cc cht liu vi nh th no?
Cn c vo bn cht ca c cht liu lm nn vi ta c th nhn bit cch n gin sau:
Nu vi lm bng si bng: Khi t si vi chy nhanh, ngn la mu vng, c mi nh t giy
v tro c mu xm m.

Nu vi lm bng si t tm: Khi t si vi chy chm hn vi si bng, c mi kht nh t

tc, si t co cc, mu nu en, ly tay bp th tan.
Nu vi lm bng lng cu( len lng cu): Khi t bt chy khng nhanh, bc khi, c mi kht
nh t tc v to thnh nhng bt phng, ri vn cc c mu en hi ng nh, gin, bp tan
ngay.
Nu vi lm bng si visco: Khi t si vi chy nhanh, ngn la mu vng, c mi nh t giy
v tro c mu xm nhng rt t.
Nu vi lm bng si axetat: Khi t si vi bt chy chm ,thnh git do mu nu m, c hoa
la, khng bc chy thnh ngn la, sau kt thnh cc mu en, d bp nt.
Nu vi lm bng si poliamit(nilon): Khi t si vi khng chy ngn la m co vn li v chy
thnh tng git do mu trng, khi ngui th bin thnh cc cng c mu nu nht, bp kh nt.
p dng ni dung ny, c Phng t ra cho hc sinh di dng yu cu v nh (tit 21- Ha
hc 12 chng trnh chun v tit 28- Ha hc 12 chng trnh nng cao).
Tng nhm hc sinh tm hiu mt s loi vi v thc hnh nh, gi hc sau s trnh by kt
qu. Thc t l hc sinh rt tch cc tm hiu a ra kt qu thc hnh.
Gio vin hon chnh cu tr li. Hc sinh c thm nhng kinh nghim b ch trong vic la
chn vi.
Mt trong nhng cht liu lm nn v p k o ca tranh sn mi l nhng mnh mu vng
lp lnh cc mng. Nhng mnh mu vng lp lnh cc mng c lm t nguyn liu g
vy?
Ti sao nhng dng bng bc lu ngy b xn mu, mt i nh bc lp lnh? Mun lm
sch b mt ny ngi ta thng lm g?
Bc phn ng vi hirosunfua trong khng kh to ra bc sunfua mu en. loi b lp bc
sunfua ny, ngi ta cho vt vo mt cho nhm cha dung dch mui v c un n gn
si s xy ra phn ng:
p dng: Trong bi tnh cht ca kim loi, ngoi nhng yu cu chung cn nm c, c
Phng t ra yu cu cho hc sinh cn gii thch c mt s nhng ng dng ca kim loi,
hp kim nh cu hi 10, 11, 12.
V vy, nhng cu hi ny, c Phng t ra sau khi hc xong tnh cht c lin quan n nhng
nguyn t kim loi ny cng c kin thc. ng thi, dng lm r ng dng ca vng
(Au), bc (Ag) bi: S lc v kim loi (tit 70- HH 12 chng trnh nng cao).
"Cn a cc bi tp thc tin vo cc sch gio khoa, sch bi tp, sch tham kho vi s
lng nhiu hn v c ni dung phong ph.

Cn a thm hnh nh minh ha cc ng dng ha hc, m hnh phn t, cc qu trnh sn

xut ha hcvo bi ging, bi tp nhm tng thm hng th hc tp cho hc sinh.
ng thi, tng cng s lng v cht lng cc bi tp thc tin trong kim tra nh gi" C L Th Phng