Explora Libros electrónicos
Categorías
Explora Audiolibros
Categorías
Explora Revistas
Categorías
Explora Documentos
Categorías
Evaluacin de la Biodiversidad en
Bosques de Polylepis de la
Regin Puno
CUSCO - 2006
LISTA DE PARTICIPANTES:
Investigadores:
Colaboradores:
AGRADECIMIENTOS
El presente trabajo se realiz gracias al apoyo financiero de American Bird
Conservancy y Gordon & Betty Moore Foundation, instituciones
ampliamente comprometidas en la conservacin de aves. Asimismo queremos
agradecer el apoyo prestado por el Proyecto Especial Lago Titicaca por su
importante informacin cartogrfica, a la Salga. Martha Giraldo Alayza por su
valiosa ilustracin acerca de la provincia de Moho, al Tco. Hugo Valencia
Valencia por su tiempo en recorrer los bosques en las provincias de de San
Antonio de Putina y Huancane y a las diferentes autoridades de la Regin Puno
con especial mencin a los presidentes de las comunidades, Prefecto,
Gobernadores y miembros de la Policia Nacional del Per. Finalmente a todos
los pobladores de las diferentes provincias por brindarnos todas las facilidades
en la evaluacin de campo.
Coordenadas
(zona 19L)
Lawa Lawani 0391894 8445823
Elevacin
4360-4602
Das de
trabajo
3
Chingo
Torno
0410449 8339494
4029-4322
Bellavista
0402323 8348482
4012-4248
Quilcapuncu
0419976 8353103
4028-4190
Fechas de
Evaluacin
16-18
Abril-2006
21-22, 24
Abril-2006
26-28
Abril-2006
30 Abr-02 May.
2006
04-06 Mayo. 2006
1
MAPEO Y UBICACIN ESPACIAL
Responsable:
10
METODOLOGIA
Durante la evaluacin de los bosques se tomaron diferentes coordenadas
geogrficas con navegadores Etrex de Marca Garmin y como referente
topogrfico se usaron mapas y cartas nacionales a una escala de 1: 100,000.
Cuando las imgenes satelitales fueron adquiridas originalmente
y
proyectadas al sistema UTM, datum horizontal WGS 84 y zona 19, fue
necesario rectificarlas para disminuir el error posicional. Las tres escenas
completas fueron rectificadas con informacin digital de la Carta Nacional a
escala 1:100 000 del IGN. La correccin se hizo en cada escena por separado.
La verificacin de campo conllev a contrastar la realidad y tener ms criterio
para el anlisis espacial. Se recorrieron diversas reas de inters, con el
objetivo de acopiar informacin en espacios que presentan cierto grado de
confusin, obtenindose as puntos de verificacin, aplicndose posteriormente
la ubicacin del bosque de Polylepis. La informacin de campo fue esencial
para la clasificacin de imgenes.
En total se colect informacin
georeferenciada en 132 puntos, distribuidos en todo el territorio de estudio
teniendo como insumo la informacin de campo, se llev a cabo la clasificacin
supervisada. El mapa generado en formato raster fue convertido a formato
vectorial utilizando software SIG.
11
Provincia
Distritos
Localidad
Tunila
Huancan
Huatasani
C.C.Tunila
4.984
Condorquia
Huancan
Huatasani
C.C.Munaypa
0.296
Torno
Huancan
Huatasani
C.C.Torno
Catarani
Huancan
Inchupalla
C.C. Catarani
0.826
Villa Candelaria
Putina
C.C.Churura
5.070
Churura
Putina
C.C.Churura
5.353
Curaya/Bellavista
Putina
C.C.Churura
31.108
Putina
Putina
Putina
5.960
Alcamariyoq
Putina
Putina
7.300
Laconi
Putina
Huayllapata
5.298
Sukuta
Quilcapunku Quilcapunku
10.099
Quilcapunku
Quilcapunku Quilcapunku
15.134
Escalera
Carabaya
Ayapata
Ayapata
0.557
Tambillo
Carabaya
Ituata
Ituata
1.721
Chingo
Carabaya
Coaza
Coaza
54.704
Lawa lawani
Carabaya
Usicayos
Usicayos
14.785
Sachachupa
Melgar
uoa
uoa
8.043
Ituata
Melgar
uoa
uoa
42.456
Total Ha.
N Ha
24.885
238.579
Provincia
Distritos
Localidad
N Ha
Lawalawani
Carabaya
Usicayos
Usicayos
14.785
Chingo
Carabaya
Coaza
Coaza
54.704
Torno
Huancane
Huatasani
C.C.Torno
24.885
Bellavista
Putina
C.P.M.Bellavista
31.108
Quilcapunku
Quilcapunku
Quilcapunku
15.134
Total Ha.
140.616
12
13
14
15
16
17
ESTRUCTURA Y FLORA
ACOMPAANTE DE LOS BOSQUES DE
Polylepis EN LA REGIN PUNO
Responsable:
Asistentes:
18
19
20
21
22
N de Individuos
350
292
300
235
250
200
180
140
131
150
100
37
50
27
0
Lawa
Lawani
Chingo Chingo cf
Torno
Bella
Vista
Quilca
Punku
Quilca
Punku
cf.
Localidades Estudiadas
23
100
N de Individuos
80
60
40
20
C2
C1
0
I
II
III
IV
N de Individuos
70
60
50
40
30
20
10
0
I
II
III
IV
C2
C1
V
VI
24
12.50
0.00
0.00
10.00
20.00
12.50
0.00
0.00
10.00
25
20.00
BOSQUE DE CHINGO
Para las dos primeras parcelas instaladas en este bosque se registraron un
total de 1310 Individuos/ha. Siendo la especie presente Polylepis triacontandra
En la parcela II se registro la presencia de la especie Polylepis incarum cabe
resaltar que este bosque presentaba mayor intervencin humana a diferencia
de las dos primeras parcelas. Para esta se registraron un total de 720
individuos/ ha.
Considerando la distribucin de clases diamtricas con intervalos de 5 cm. de
DAP, para ambas especies el rango diamtrico I es el de mayor nmero de
individuos en las 2 primeras parcelas con 67.7 y 66.7% para un total de 65 y 66
individuos respectivamente a diferencia de la parcela 3 donde el rango I y II
poseen un porcentaje casi similar. Considerando que la parcela 3 posee un
menor nmero de individuos con 37 rboles. Grfico 2.4
Grfico 2.4 Distribucin Diamtrica del Bosque de Chingo
Parcelas I,II y III Chingo
45
N de Individuos
40
35
30
25
20
15
10
5
0
I
II
III
IV
C3
C2
C1
V
VI
..
Rangos Diamtricos
26
35
30
25
20
15
10
5
0
I
II
III
C3
C2
C1
IV
VI
37.50
25.00
12.50
0.00
0.00
27
10.00
20.00
12.50
0.00
0.00
10.00
20.00
BOSQUE DE TORNO
Para este bosque se registro un total de 2350 individuos/ha. Siendo la especie
predominante Polylepis incarum.
De acuerdo a la distribucin diamtrica de este bosque se tiene que para las
dos parcelas el rango I presenta mayor porcentaje de individuos con 87.1 y
94.1% para un total de 116 y 119 individuos respectivamente. Para el rango II
ambas parcelas presentan el menor porcentaje de individuos con 12.9 y 5.9%
siendo esterando el mas bajo para este bosque no habiendo individuos para lel
resto de categoras. Ver grafico 2.6
Grfico 2.6: Distribucin Diamtrica del Bosque de Torno
Parcelas I y II Torno
N de Individuos
120
100
80
60
40
20
0
I
C2
C1
II
III
28
IV
80
N de Individuos
70
60
50
40
30
20
10
C2
0
I
C1
II
III
29
37.50
25.00
12.50
0.00
0.00
10.00
20.00
30.00
BOSQUE DE BELLAVISTA
Para este bosque se registr un total de 2920 individuos/ ha. La especie
predominante es Polylepis incarum.
De acuerdo a la distribucin para el bosque de Bellavista se tiene que para la
parcela I un 82.2 % de individuos representados para el rango I, y con 17.1 y
0.8% para los rangos II y III respectivamente; a diferencia de la parcela II
donde todas las categoras diamtricas rangos de I a VI se encuentran
representados. Grfico 2.8
30
Parcela I y II Bellavista
N de individuos
120
100
80
60
40
20
0
I
II
C2
C1
III
IV
VI
Parcelas I y II Bellavista
N de Individuos
140
120
100
80
60
40
20
C2
0
I
C1
II
III
Rango Altim trico
31
12.50
0.00
0.00
10.00
20.00
12.50
0.00
0.00
10.00
32
20.00
N de individuos
35
30
25
20
15
10
5
C3
C2
C1
0
I
II
III
IV
33
N de Individuos
35
30
25
20
15
10
5
C3
C2
I
C1
II
III
Rango Altim trico
12.50
34
0.00
0.00
10.00
20.00
37.5
25
12.5
0
0
10
35
20
Quilcapunku cf
56.71
Quilcapunku
53.72
46.59
Bellavista
Polylepis
70.72
Torno
Barnadesia
61.71
Chingo cf
Ribes
68.7
Chingo
Baccharis
100%
90%
80%
70%
Berberis
60%
50%
30%
20%
10%
40%
90.94
Lawa Lawani
0%
Localidad Estudiada
Porcentaje de Brinzales
36
350
300
250
200
150
100
50
0
306
237
183
Total Ind.
145
0.84
4.58
3.45
38
28.95
Be
l la
vis
ta
Q
ui
lc
ap
un
Q
ui
ku
lc
ap
un
ku
cf
To
rn
o
ng
o
cf
9.76
Ch
i
Ch
i
41
17.09
ng
o
1.64
La
w
La
wa
158
% Ind. Tal.
an
i
N y % de Individuos
Localidades Evaluadas
COMPOSICIN FLORSTICA
Para los 5 bosques estudiados se han determinado las siguientes especies de
plantas, las cuales se clasifican en dos sistemas:
POSICION SISTEMATICA
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
89
90
80
N de especies
70
60
50
40
29
30
20
12
10
T
AS
E
E
E
E
E
E
AE
AE
AE
AE EA
EA CE
EA CEA CE
EA CE
EA CE
C
C
C
C
C
A
A
A
A
A
A
A
LA
NA
N
SA R I
NC GIN R ID IA
AB IA
PO YL
O
A
F
U
R
T
R
E
A
J
UL
PH
PT ALE
EN
NT
O
PH
G
A
Y
V
R
PL
RO
CA
SC
AC
ER
E
EA
140
120
100
80
60
40
20
47
ap
un
ku
Q
ui
lc
Be
ll a
vis
ta
ESPECIES
FAMILIAS
To
rn
o
ng
o
Ch
i
La
wa
la
w
an
i
rboles
3
2
3
2
2
Arbustos Trepadoras
6
1
3
1
6
1
4
0
3
1
Hierbas
118
118
82
73
76
De acuerdo ha esta clasificacin, los bosques cuya flora presentan los 4 tipos
de forma de vida son: Lawa Lawani, Chingo, Torno y Quilcapunku, en el
Bosque de Bellavista solo presenta 3 tipos de forma de vida. Ver Grfico 2.16
120
100
80
60
40
20
Hierbas
Trepadoras
Arbustos
rboles
Be
l la
vi
st
Q
a
ui
lc
ap
un
ku
C
hi
ng
o
To
rn
o
La
w
al
aw
an
i
48
NT
NT
Casi amenazada
Vulnerable
Vulnerable
Vulnerable
NT
VU
VU
VU
ESPECIE
Bomarea dulcis (Hooker) Beauverd
Azorella biloba (Schlechtendal) Weddell
Oreomyrrhis andicola (H.B.K.) Hooker f.
Achyrocline sp1
Ageratina sp2
Baccharis caespitosa (R.& P.) Persoon.
Baccharis genistelloides (Lamarck) Persoon
Baccharis incarum cf. Weddell
Baccharis latifolia cf. (R.& P.) Persoon
Barnadesia dombeyana Lessing
Belloa piptolepis (Weddell) Cabrera
Bidens andicola H.B.K.
Bidens triplinervia H.B.K.
Chersodoma antennaria (Weddell) Cabrera
Chersodoma diclina cf. (Weddell) Cabrera
Chersodoma sp1
Conyza sp1
Conyza sp4
Diplostephium carabayense cf. Weddell
Gamochaeta sp1
Gnaphalium dombeyanum cf. DC.
Gnaphalium sp1
Hypochaeris eremophila Cabrera
Hypochaeris meyeniana (Walpers) Grisebach
Hypochaeris taraxacoides (Walpers) B. & H. f.
Loricaria graveolens (Shultz - Bip.) Weddell
49
HBITO
T
H
H
H
H
H
H
H
AR
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
AR
50
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
Nototriche sp1
Nototriche sp2
Nototriche sp3
Miconia alpina Cogniaux
Aa weberbaueri Schlechter
Oxalis nubigena cf. Walpers
Bougueria sp
Plantago lamprophylla Pilger
Plantago orbignyana Steinheil
Plantago sericea var. lanuginosa Grisebach
Plantago tubulosa Decaisne
Agrostis tolucensis H.B.K.
Bromus berterianus cf. Colla
Bromus segetum H.B.K.
Bromus sp2
Calamagrostis curvula (Weddell) Pilger
Cortaderia bifida cf. Pilger
Deyeuxia sp2
Distichlis humilis Philippi
Festuca sp1
Festuca sp2
Festuca sp3
Muhlenbergia peruviana (P. Beauvois) Steudel
Nassella inconspicua (J.S. Presl) Barkworth
Poa annua L.
Poa sp1
Polypogon sp1
Stipa ichu (R. & P.) Kunth
Muehlenbeckia volcanica (Bentham) Endlicher
Calandrinia acaulis H.B.K.
Jamesonia sp1
Pteridophyto 2
Lachemilla erodiifolia Weddell
Lachemilla pinnata R. & P.
Polylepis triacontandra
Galium aparine L.
Bartsia bartsioides (Hooker) Edwin
Castilleja pumila (Bentham) Weddell ex Herrera
Limosella aquatica L.
Salpichroa hirsuta (Meyen) Miers
Saracha sp1
Saracha sp2
Solanum sp
Urtica echinata Bentham
Phyllactis sp1
Phyllactis sp2
Valeriana sp1
Valeriana sp2
Valeriana sp3
51
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
A
H
H
H
H
H
A
A
H
H
H
H
H
H
H
52
10
15
20
25
30
35
40
N de Especies
53
54
ESPECIE
Bomarea dulcis (Hooker) Beauverd
Azorella diapensoides A. Gray
Bowlesia tenella Meyen
Oreomyrrhis andicola (H.B.K.) Hooker f.
Asplenium hallbergii
Asplenium sp4
Asplenium uniseriale cf.
Ageratina sp2
Baccharis caespitosa (R. & P.) Persoon
Baccharis genistelloides (Lamarck) Persoon
Baccharis obtusifolia H.B.K.
Baccharis tricuneata var tricuneata
Barnadesia dombeyana Lessing
Belloa longifolia cf. (Cuatrecasas & Aristeguieta)
Sagstegui & Dillon
Belloa piptolepis (Weddell) Cabrera
Bidens andicola H.B.K.
Bidens triplinervia H.B.K.
Chaptalia sp1
Chersodoma antennaria (Weddell) Cabrera
Chersodoma diclinia (Weddell) Cabrera
Chersodoma sp2
Conyza sp1
Conyza sp2
Facelis plumosa (Weddell) Schultz-Bip.
Gnaphalium dombeyanum cf. DC.
Gnaphalium dombeyanun DC.
Hieracium neoherrerae Zahn
Hypochaeris eremophila Cabrera
Hypochaeris meyeniana (Walpers) Grisebach
Hypochaeris sp
Hypochaeris taraxacoides (Walpers) B. & H. f.
Loricaria graveolens (Shultz - Bip.) Weddell
Lucilia kunthiana (DC.) Zardini
Paranephelius ovatus Weddel
Paranephelius uniflorus cf. Poeppig
Perezia coerulescens cf. Weddell
Perezia coerulescens Weddell
Perezia pygmaea Weddell
Perezia sp1
Perezia sp2
Senecio canescens (H.B.K.) Cuatrecasas
Senecio klatii aff. Greenman
Senecio sp6
55
HBITO
T
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
Senecio sp7
Sp2
Sp4
Tagetes multiflora H.B.K.
Werneria apiculata cf. Schultz - Bip.
Werneria caespitosa Weddell
Werneria nubigena H.B.K.
Werneria pygmaea Gillies ex Hooker & Arnott
Werneria sp1
Werneria sp6
Werneria sp7
Werneria villosa A. Gray
Sp6
Brayopsis monimocalyx O.E. Schultz
Descurainia myriophylla (Willdenow ex DC.) R. E.Fries
Roripa nasturtium-aquaticum (L.) Hayek
Puya herrerae Hars
Cerastium danguyi J. F. Macbride
Cerastium sp1
Paronychia andina A. Gray
Ephedra rupestris Bentham
Euphorbia sp
Lathyrus magellanicus cf. Lamarck
Lupinus buchtienii cf. Rusby
Gentiana sedifolia H.B.K.
Gentianella sp1
Gentianella sp2
Halenia stuebelii Gilg
Halenia umbellata (R. & P.) Gilg
Melpomene moniliformis
Ribes brachybotrys cf. (Weddell) Janczewski
Phacelia secunda J.F. Gmelin
Sp8
Olsynium junceum (E. Meyer ex J. S. Presl) Goldblat
Orthosanthus sp
Luzula racemosa Desvaux
Hedeoma mandoniana Weddell
Caiophora horrida (Britton) Urban & Gilg
Elaphoglossum sp1
Nototriche sp2
Tarasa tenella (Cavanilles) Krapovickas
Oenothera multicaulis R. & P.
Aa weberbaueri Schlechter
Myrosmodes paludosum (Reichenbach f.) Garay
Oxalis nubigena cf. Walpers
Oxalis sp
Peperomia peruviana (Miquel) Dahlstedt
Plantago lamprophylla cf. Pilger
Plantago orbignyana Steinheil
Plantago sericea var. lanuginosa Grisebach
Plantago tubulosa Decaisne
Bromus catharticus Vahl
56
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
Bromus sp2
Deyeuxia sp1
Deyeuxia sp2
Dissanthelium macusaniense (E.H. Kraus) R. Foster &
Lyman B. Smith
Nassella inconspicua (J.S. Presl) Barkworth
Vulpia myuros (L.) C. Gmelin
Muehlenbeckia volcanica (Bentham) Endlicher
Cheilanthes sp1
Pteridophyto 3
Pteridophyto 4
Sp5
Lachemilla erodiifolia Weddell
Lachemilla pinnata R. & P.
Lachemilla sp2
Polylepis incarum
Polylepis triacontandra
Galium aparine L.
Bartsia bartsioides (Hooker) Edwin
Bartsia sp2
Castilleja sp2
Limosella aquatica L.
Mimulus glabratus H.B.K.
Salpichroa hirsuta (Meyen) Miers
Urtica echinata Bentham
Urtica magellanica A. Jussieu ex Poiret
Phyllactis sp2
Phyllactis sp3
Valeriana sp1
Valeriana sp2
Viola sp
57
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
A
A
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
58
CARYOPHYLLACEAE
BRASSICACEAE
ASPLENIACEAE
APIACEAE
VALERIANACEAE
PLANTAGINACEAE
GENTIANACEAE
SCROPHULARIACEAE
ROSACEAE
POACEAE
ASTERACEAE
0
10
20
30
40
50
N de Especies
59
ESPECIE
Bomarea dulcis (Hooker) Beauverd
Gomphrena meyeniana Walpers
Azorella biloba (Schlechtendal) Weddell
Cynanchum sp
Sarcostemma lysimachioides cf. (Weddell) R. Holm
Asplenium sp1
Asplenium sp3
Achyrocline sp2
Ageratina scoloporum cf. (Weddell) King & H.
Robinson
Ageratina sp2
Baccharis caespitosa (R. & P.) Persoon
Baccharis tricuneata var tricuneata
Barnadesia dombeyana Lessing
Belloa piptolepis (Weddell) Cabrera
Bidens andicola H.B.K.
Bidens triplinervia H.B.K.
Chersodoma antennaria (Weddell) Cabrera
Facelis plumosa (Weddell) Schultz-Bip.
Facelis sp
Hieracium sp2
Hypochaeris meyeniana (Walpers) Grisebach
Hypochaeris taraxacoides (Walpers) B. & H. f.
Lasiocephalus sp
Lucilia kunthiana (DC.) Zardini
Mutisia friesiana Cabrera
Perezia multiflora (H.& B.) Lessing
Senecio sp4
Sp1
Stevia sp1
Werneria apiculata cf. Schultz - Bip.
Puya herrerae Harms
Puya raimondii Harms
Tillandsia capilaris R. & P.
Opuntia sp
Opuntia boliviana Salm-Dyck
Lobelia sp
Lysipomia sp
Wahlembergia peruviana A. Gray
Cardionema ramosissima (Weinmann) Nelson & J.
F.Macbride
Cerastium danguyi J. F. Macbride
Pycnophyllum molle Remy
Silene mandonii (Rohrbach) Bocquet
60
HBITO
T
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
T
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
Polystichum sp3
Wodsia montevidensis cf. (Sprengel) Hieron
Ephedra rupestris Bentham
Astragalus sp1
Lathyrus sp
Lupinus buchtienii cf. Rugby
Lupinus sp1
Gentiana sedifolia H.B.K.
Gentianella sp2
Ribes brachybotrys cf. (Weddell) Janczewski
Hypericum brevistylum cf. Choisy
Luzula racemosa Desvaux
Hedeoma mandoniana Weddell
Satureja boliviana (Bentham) Briquet
Oxalis pachyrrhiza Weddell
Peperomia peruviana (Miquel) Dahlstedt
Plantago sp1
Agrostis tolucensis H.B.K.
Aristida adscensionis L.
Bromus sp1
Bromus sp2
Calamagrostis vicunarum (Weddell) Pilger
Deyeuxia sp1
Festuca sp2
Nassella inconspicua (J.S. Presl) Barkworth
Polypogon sp2
Stipa ichu (R. & P.) Kunth
Vulpia sp
Pleopeltis sp1
Polypodium buchtienii Rosenst
Polypodium sp1
Portulaca sp
Adiantum sp1
Cheilanthes sp2
Notholaena nivea (Poiret) Desvaux
Notholaena sp1
Pellaea ternifolia (Cav.) Link
Pteridophyto 1
Pteridophyto 2
Oriethales sp
Polylepis incarum
Polylepis sp2
Polylepis triacontandra
Tetraglochin cristatum (Britton) Rothmaler
Galium aparine L.
Quinchamalium procumbens R. & P.
Bartsia bartsioides (Hooker) Edwin
Castilleja sp1
Dunalia sp
Valeriana sp4
61
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
A
A
A
H
H
H
H
H
AR
H
62
POLYPODIACEAE
CAMPANULACEAE
ROSACEAE
FABACEAE
CARYOPHYLLACEAE
PTERIDACEAE
POACEAE
ASTERACEAE
0
10
15
20
25
N de Especies
63
ESPECIE
Azorella biloba (Schlechtendal) Weddell
Bowlesia tenella Meyen
Asplenium sp2
Ageratina sp1
Ageratina scoloporum cf. (Weddell) King & H.
Robinson
Baccharis latifolia cf. (R.& P.) Persoon
Barnadesia dombeyana Lessing
Belloa piptolepis (Weddell) Cabrera
Bidens andicola H.B.K.
Conyza sp2
Facelis plumosa (Weddell) Schultz-Bip.
Gamochaeta americana cf. (Miller) Weddell
Gamochaeta purpurea cf. (L.) Cabrera
Hieracium neoherrera Zahn
Hieracium sp2
Hypochaeris meyeniana (Walpers) Grisebach
Lasiocephalus sp
Loricaria sp
Lucilia kunthiana (DC.) Zardini
Mutisia friesiana Cabrera
Perezia sp4
Senecio sp2
Senecio sp4
Sp3
Viguiera mandoni
Werneria apiculata cf. Schultz Bip.
Basella alba cf. L.
Lobelia sp
Wahlembergia peruviana A. Gray
Cerastium crassipes cf.Bartling
Paronychia muschleri Chaudhri
Silene mandonii (Rohrbach) Bocquet
Carex sp1
Dennstaedtia sp2
Polystichum sp1
Wodsia montevidensis cf. (Sprengel) Hieron
Lupinus sp1
Trifolium amabile H.B.K.
Vicia graminea Smith
Ribes brachybotrys cf. (Weddell) Janczewski
Phacelia secunda J.F. Gmelin
Hypericum brevistylum cf. Choisy
64
HBITO
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
T
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
65
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
A
A
H
H
H
H
H
H
H
66
POLYPODIACEAE
CAMPANULACEAE
ROSACEAE
FABACEAE
CARYOPHYLLACEAE
PTERIDACEAE
POACEAE
ASTERACEAE
0
10
15
20
25
N de Especies
ESPECIE
Bomarea dulcis (Hooker) Beauverd
Gomphrena meyeniana Walpers
Azorella biloba (Schlechtendal) Weddell
Sarcostemma lysimachioides cf. (Weddell) R. Holm
Asplenium sp1
Achyrocline sp1
Achyrocline sp2
Ageratina scoloporum cf. (Weddell) King & H. Robinson
Ageratina sp2
Baccharis caespitosa (R. & P.) Persoon
Baccharis incarum cf. Weddell
Barnadesia dombeyana Lessing
Belloa piptolepis (Weddell) Cabrera
67
HBITO
T
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
AR
H
68
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
AR
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
Poa sp1
Stipa obtusa cf. (Nees & Meyen) A. Hitchcock
Polypodium buchtienii Rosenst
Calandrinia sp
Cheilanthes sp2
Pellaea ternifolia (Cav.) Link
Pteridophyto 1
Pteridophyto 2
Lachemilla pinnata R. & P.
Polylepis incarum
Polylepis triacontandra
Tetraglochin cristatum (Britton) Rothmaler
Galium aparine L.
Bartsia bartsioides (Hooker) Edwin
Castilleja sp1
Salpichroa hirsuta (Meyen) Miers
Valeriana sp4
69
H
H
H
H
H
H
H
H
H
A
A
H
H
H
H
H
H
70
SCROPHULARIACE
PTERIDOPHYTO
PTERIDACEAE
LAMIACEAE
JUNCACEAE
DRYOPTERIDACEAE
PLANTAGINACEAE
ROSACEAE
POACEAE
FABACEAE
CARYOPHYLLACEA
ASTERACEAE
0
10
15
20
25
30
N de Especies
71
Taxa
Individuals
Shannon H
Fisher alpha
1
0,7195
0,36614
0,18489
0,29111
Chingo Torno
Bellavista Quilcapunku
0,7195
0,36614
0,18489
0,29111
1
0,27286
0,20149
0,36554
0,27286
1
0,60314
0,62202
0,20149
0,60314
1
0,40968
0,36554
0,62202
0,40968
1
72
Torno
Quilcapunku
Bellavista
Chingo
Lawalawani
Similarity
0,9
0,8
0,7
0,6
Cuadrados de Evaluacin
Para el ndice de Diversidad de Shannon Wiener, de la flora herbacea menor a
15 cm. en los 5 Bosques evaluados se tiene que: el Bosque de Lawa Lawani
presenta un valor de 3.068 siendo el ms diverso en estas especies a
diferencia del Bosque de Chingo con un valor de 2.282. El Indice de Diversidad
de Fishers alpha para el Bosque de Lawa Lawani es de 9.516 expresando asi
su alta diversidad en contraposicin al Bosque de Chingo con un valor de 3.834
siendo este menos diverso en especies herbaceas menores a 15 cm. Ver
Cuadro 2.11.
Cuadro 2.11 Indices de Diversidad para los Cuadrados de Evaluacin
Taxa
Individuals
Shannon H
Fisher alpha
73
Lawa Lawani
Chingo
Torno
Bellavista
Quilcapunku
Lawa Lawani
1
0,2536
0,46777
0,17513
0,076883
Chingo Torno
Bellavista Quilcapunku
0,2536 0,46777
0,17513
0,076883
1 0,047215
0,013755
0,036896
0,047215
1
0,20572
0,1566
0,013755 0,20572
1
0,42541
0,036896
0,1566
0,42541
1
Torno
Lawalawani
Bellavista
Quilcapunku
Chingo
0,9
0,8
0,7
Similarity
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
74
25.32%
15.65%
3.43%
3.60%
4.36%
5.43%
5.59%
13.17%
6.93%
7.59%
Suelo
Stipa ichu (R. & P.) Kunth
Suelo y graba
Suelo y Musgo
Juncus arcticus Willdenow
Otros
8.93%
Bromus sp2
Nassella inconspicua (J.S. Presl) Barkw orth
Poa sp1
Muhlenbergia peruviana (P. Beauvois) Steudel
Luzula racemosa Desvaux
BOSQUE DE CHINGO
En este bosque podemos observar que el mayor porcentaje de cobertura es
para el suelo y graba con 42.62% casi alcanzando el 50% de la cobertura total.
Seguida de Nassella inconspicua (J.S. Presl) Barkworth, Belloa piptolepis
(Weddell) Cabrera con 4.86%, Luzula racemosa Desvaux con 3.22%,
Hypochaeris eremophila Cabrera con 2.74%, Galium aparine L. con 1.66%,
Facelis plumosa (Weddell) Schultz-Bip. con 1.06% y otras especies que tienen
un porcentaje menor al 1% del total que sumadas estas se tiene 8.68%. Ver
Grfico 2.25.
75
7.72%
2.74% 1.04%
1.66% 0.96%
3.22%
4.86%
7.60%
42.62%
12.52%
15.06%
Suelo y graba
Suelo
Suelo y musgo
Galium aparine L.
Otros
BOSQUE DE TORNO
La cobertura en este bosque se encuentra representada por el Suelo y la roca
con 20.50% y 14.40% respectivamente, as como Polypogon sp2 con 8.10%,
Satureja boliviana (Bentham) Briquet con 7.40 %, Festuca sp2 con 6.40%,
Baccharis caespitosa (R.&P.) Persoon con 4.0%, Cheilanthes sp2 con 3.86%,
Plantlas de Polylepis con 2.30%, Ageratina scoloporun cf (Weddell) King & H.
Robinson con 2.40% y un grupo de familias que no llegan al 1% cada una
haciento entre estas un total de18.04%. Ver Grfico 2.26
Grfico 2.26 Cobertura del Bosque de Torno
2.30%
4.00%3.86%
6.40%
2.40%
18.04%
7.40%
20.50%
8.10%
12.60%
14.40%
Suelo
Roca
Suelo y roca
Satureja boliviana (Bentham) Briquet
Polypogon sp2
Festuca sp2
Cheilanthes sp2
Ageratina scoloporum cf. (Weddell) King & H. Robinson
Otros
76
11.72%
11.10%
7.66%
5.90%
37.96%
3.30%
3.10%
2.28%
1.90%
1.62%
13.46%
Suelo
Carex sp1
Musgo
Festuca sp2
Roca y liquen
Otros
Suelo y musgo
Stipa obtusa cf. (Nees & Meyen) A. Hitchcock
Trifolium amabile H.B.K.
Hedeoma mandoniana Weddell
Roca
BOSQUE DE QUILCAPUNKU
Este bosque tiene el mayor porcentaje para el Suelo con 27.24% seguida de
las especies como Stipa obtusa cf. (Nees & Meyen) A. Hitchcock con 7.04%,
Festuca sp3 con 3.92%, Carex sp1 con 3.74%, Galium aparine L. con 3.34%,
Bromus sp2 con 3.08%, Nassella inconspicua (J.S.Presl) Barkworth con 2.54%,
y pequeos individuos de Barnadesia dombeyana Lessing con 2.30% y un
grupo de especies que no llegan a cubrir el 1% y sumadas hacen un 16.92%.
Ver Grfico 2.28.
Grfico 2.28 Cobertura del Bosque de Quilcapunku
16.92%
2.54% 2.30%
3.08%
3.34%
27.24%
3.74%
3.92%
5.78%
7.04%
24.10%
Suelo
Suelo y roca
Roca
Festuca sp3
Carex sp1
Galium aparine L.
Bromus sp2
Otros
77
Chingo Torno
Bellavista Quilcapunku
1 0,016448 0,090299 0,024141
0,049597
0,016448
1
0,1735
0,28392
0,21293
0,090299
0,1735
1
0,58314
0,77097
0,024141 0,28392
0,58314
1
0,70905
0,049597 0,21293
0,77097
0,70905
1
Lawa Lawani
Chingo
Torno
Bellavista
Quilcapunku
Chingo
Torno
Quilcapunku
Bellavista
Lawalawani
0,9
0,8
0,7
Similarity
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
78
79
80
81
Judd, W.S., C.S. Campbell, E.A. Kellogg, P.F. Stevens & M.J.
Donoghue. 2002. Plant Systematics: A Phylogenetic Approach, second
edition. Sinauer Ass. Inc. Sunderland.
82
Altitud
(m)
4488
4497
4533
4553
4577
4592
4602
4589
4580
4572
4508
4461
4374
4380
4378
4376
4397
4410
4430
4440
4447
4433
4442
Coordenadas
19L 0391411 UTM 8446048
19L 0391418 UTM 8446008
19L 0391429 UTM 8445918
19L 0391463 UTM 8445862
19L 0391472 UTM 8445788
19L 0391476 UTM 8445704
19L 0391508 UTM 8445610
19L 0391599 UTM 8445530
19L 0391642 UTM 8445500
19L 0391687 UTM 8445432
19L 0391794 UTM 8445356
19L 0392047 UTM 8445346
19L 0392673 UTM 8445406
19L 0392684 UTM 8445412
19L 0392753 UTM 8445438
19L 0392753 UTM 8445470
19L 0392777 UTM 8445540
19L 0392906 UTM 8445600
19L 0392865 UTM 8445638
19L 0392845 UTM 8445674
19L 0392786 UTM 8445772
19L 0392722 UTM 8445836
19L 0392510 UTM 8445980
83
Error
(m)
25
9
12
10
8
8
9
8
8
8
8
9
16
8
9
9
9
9
9
9
9
10
13
Observaciones
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Pajonal
Pajonal
Pajonal
Humedal
Parche II
Parche II
Parche II
Parche II
Pajonal
Pajonal
Matorral arbustivo
Matorral arbustivo
Ec. Matorral arbt, y Bosq. Poly.
Ec. Matorral arbt, y Bosq. Poly.
Ec. Matorral arbt, y Bosq. Poly.
84
Dist.
(Km)
1.5
Altitud
(m)
4029
4032
4053
4072
4125
4103
4072
4054
4008
4072
4101
4130
4182
4240
4305
4304
4322
4246
4179
4156
4186
4131
4037
4038
Coordenadas
19L 0410449 UTM 8339494
19L 0410457 UTM 8339446
19L 0410521 UTM 8339433
19L 0410489 UTM 8339347
19L 0410492 UTM 8339220
19L 0410581 UTM 8339311
19L 0410684 UTM 8339520
19L 0410710 UTM 8339579
19L 0410393 UTM 8339515
19L 0410238 UTM 8339224
19L 0410178 UTM 8339117
19L 0410117 UTM 8339024
19L 0409934 UTM 8339092
19L 0409777 UTM 8339232
19L 0409651 UTM 8339343
19L 0409607 UTM 8339441
19L 0409759 UTM 8339392
19L 0409844 UTM 8339511
19L 0410007 UTM 8339635
19L 0410077 UTM 8339703
19L 0410181 UTM 8339817
19L 0410284 UTM 8339950
19L 0410329 UTM 8339992
19L 0410421 UTM 8339973
85
Error
(m)
14
10
9
9
9
8
9
10
9
14
9
12
11
9
8
8
8
8
8
9
7
9
9
10
Observaciones
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Pajonal
Pajonal
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Altitud
(m)
4012
3976
3992
3981
4014
4041
4023
4052
4160
4210
4232
4248
4212
4156
4118
4097
3924
3933
3945
3963
3956
3982
3998
Error
(m)
Coordenadas
19L 0402323 UTM 8348482
19L 0402254 UTM 8348387
19L 0402209 UTM 8348314
19L 0402106 UTM 8348332
19L 0401907 UTM 8348403
19L 0401828 UTM 8348515
19L 0401758 UTM 8348622
19L 0401666 UTM 8348799
19L 0401554 UTM 8348982
19L 0401544 UTM 8349083
19L 0401598 UTM 0401598
19L 0401547 UTM 8349335
19L 0401650 UTM 8349408
19L 0401867 UTM 8349496
19L 1402104 UTM 8349504
19L 0402189 UTM 8349459
19L 0402531 UTM 8348299
19L 0402505 UTM 8348239
19L 0402452 UTM 8348187
19L 0402381 UTM 8348040
19L 0402274 UTM 8348162
19L 0402120 UTM 8348183
19L 0402030 UTM 8348222
86
13
13
12
12
15
12
11
9
8
8
7
9
9
9
7
8
10
10
10
12
11
18
13
Observaciones
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche I
Parche II
Parche II
Parche II
Parche II
Parche II
Pajonal I
Parche III
Parche III
Parche III
Parche III
Pajonal II
Pajonal II
Parche IV
Parche IV
Parche IV
Parche IV
Parche IV
Parche IV
87
Dist.
(Km)
3
Evaluacin Ornitolgica en los Bosques de
Polylepis de la Regin de Puno
Responsables:
Asistentes:
88
89
OBJETIVOS
Objetivo General
Objetivos Especficos
90
91
(http://conservation.bp.com/advice/field.asp)
92
Bosque
60
40
20
Especies
93
Catemenia inornata
Colaptes rupicola
Turdus chiguanco
Carduelis atrata
Phrygilus punensis
Oreomanes fraseri
Cinclodes fuscus
Troglodytes aedon
Ochthoeca oenanthoides
Zonotrichia capensis
Oreotrochilus estella
Leptasthenura andicola
Carduelis crassirostris
0
Phrygilus plebejus
Nmero de Individuos
80
Especies
Individuos
Indice de Shannon
Indice de Simpson
Lawa lawani
33
278
3.13
0.9442
Chingo
35
258
3.185
0.9501
Torno
28
264
2.894
0.9277
Bellavista
29
262
2.899
0.9233
Quilcapuncu
25
201
2.629
0.889
350
Especies
Individuos
300
Totales
250
200
150
100
50
0
Lawalawani
Chingo
Torno
94
Bellavista Quilcapunku
40
Acumulacin de especies
35
30
Lawalawani
Chingo
Torno
Bellavista
Quilcapunku
25
20
15
10
5
0
0
10
15
20
25
Listas
Bosques
Lawalawani
1
Lawalawani
0.65854
Chingo
0.35556
Torno
0.37778
Bellavista
0.45
Quilcapuncu
Chingo
0.65854
1
0.4
0.3913
0.42857
95
Torno
0.35556
0.4
1
0.67647
0.60606
Bellavista
0.37778
0.3913
0.67647
1
0.58824
Quilcapuncu
0.45
0.42857
0.60606
0.58824
1
0.9
0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
Torno
Bellavista
Quilcapunku
Chingo
Lawalawani
Chingo
0.78387
1
0.38612
0.37264
0.26704
Torno
0.30122
0.38612
1
0.91477
0.83846
Bellavista
0.32176
0.37264
0.91477
1
0.88947
Quilcapuncu
0.22137
0.26704
0.38846
0.88947
1
0.9
0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
Torno
Bellavista
Quilcapunku
Chingo
Lawalawani
96
Bosque de Torno
30
40
35
25
R2 = 0.9801
R2 = 0.983
Acumulacion de Especies
Acumulacion de Especies
30
25
20
15
20
15
10
10
5
5
0
0
10
15
20
25
10
15
20
25
Listas
Listas
Bosque de Bellavista
35
35
30
30
25
25
Acumulacion de Especies
R2 = 0.9624
20
15
10
20
15
10
0
0
10
15
20
25
0
0
10
Listas
15
Listas
Bosque de Quilcapunco
35
30
25
Acumulacion de Especies
Acumulacion de Especies
R2 = 0.9754
R2 = 0.9168
20
15
10
0
0
10
15
Listas
97
20
25
20
25
10
12
14
98
15
11.11
11.11
11.11
10
7.4
5.55
3.71
3.71
3.71
1.85
1.85
1.85
1.85
Grallaria andicola
3.71
Cinclodes fuscus
3.71
Leptasthenura
yanasensis
5.55
5
Phrygilus punensis
Porcentaje de Captura
20
Asthenes wyatti
Zonotrichia capensis
Leptasthenura andicola
Phrygilus plebejus
Ochthoeca oenantoides
Oreotrochilus estella
Troglodites aedon
Diglossa brunneiventris
Anairetes alpinus
Catamenia inornata
Phrygilus unicolor
Oreomanes fraseri
2. BOSQUE DE CHINGO
Se registr un total de 258 individuos con 35 especies, donde Lepthastenura
yanacensis, presenta la mayor abundancia seguido de Anairetes alpinus,
Aglaeactes cupripennis, Phrygilus unicolor, Zonotrichia capensis y Grallaria
andicola considerando a otras especies de importancia como Phrygilus
punensis, Oreotrochilus estella, Oreomanes fraseri, Carduelis carssirostris,
Carduelos atrata, Cinclodes fuscus, Leptasthenura andicola, Scytalopus
simonsii, Asthenes humilis. (Grf.3.9).
Grfico 3.9 Abundancia Relativa de las especies evaluadas del bosque de
Chingo.
Leptasthenura yanacensis
Anairetes alpinus
Aglaeactis cupripennis
Phrygilus unicolor
Zonotrichia capensis
Grallaria andicola
Phrygilus punensis
Oreotrochilus estella
Oreomanes fraseri
Carduelis crassirostris
Carduelis atrata
Ochthoeca oenanthoides
Colaptes rupcola
Cinclodes fuscus
Upucerthia jelskii
Troglodytes aedon
Phrygilus plebejus
Leptasthenura andicola
Turdus chiguanco
Diglossa brunneiventris
Conirostrum cinereum
Phalcoboenus
Catemenia inornata
Scytalopus simonsii
Polioxolmis rufipennis
Asthenes wyatti
Nycticorax nycticorax
Notiochelidon murina
Muscisaxicola maculirostris
Muscisaxicola cinerea
Diuca speculifera
Cinclodes atacamensis
Buteo polyosoma
Asthenes humilis
Agriornis montana
0
99
10
12
25.49
20
15.69
15
13.73
11.77
10
5.88
3.92
3.92
3.92
3.92
3.92
1.96
1.96
Carduelis atrata
3.92
Pterophanes
cyanopterus
100
Catamenia inornata
Phrygilus punenesis
Diglossa
brunnneiventris
Aglaeactis cupripennis
Oreomanes fraseri
Anairtes alpinus
Troglodytes aedon
Leptasthenura
yanacensis
Phrygilus unicolor
Oreotrochilus estella
0
Phrygilus plebejus
Porcentaje de Captura
25
10
12
14
16
18
20
101
4.08
4.08
4.08
2.04
2.04
2.04
2.04
2.04
2.04
2.04
2.04
2.04
Ochthoeca oenantoides
Turdus chiguanco
Asthenes arequipae
Anairetes parulus
Muscixasicola
maculirostris
Patagioenas maculosa
Zonotrichia capensis
Cinclodes fuscus
Catamenia inornata
4
2
Phrygilus punensis
Upucertia jelskii
Troglodytes aedon
Leptasthenura andicola
Oreotrochilus estella
Metriopelia melanoptera
Carduelis crassirostris
Oreomanes fraseri
0
Phrygilus plebejus
Porcentaje de Captura
14
102
10
12
14
16
18
20
103
25
22.42
15
12.06
10.35
10
8.63
6.91
5.17
5.17
5.17
5.17
5
1.72
1.72
1.72
1.72
1.72
Polioxolmis rufipennis
Phrygilus fruticeti
Patagona gigas
3.45
Troglodytes aedon
3.45
Diglossa
brunnneiventris
3.45
104
Metriopelia melanoptera
Ochthoeca oenantoides
Catamenia inornata
Upucertia jelskii
Carduelis crassirostris
Zonotrichia capensis
Leptasthenura andicola
Oreomanes fraseri
Phrygilus punenesis
Asthenes arequipae
Oreotrochilus estella
0
Phrygilus plebejus
Porcentaje de Captura
20
10
15
20
25
30
105
15.23
15.23
15
10.87
10
6.52
6.52
2.17
2.17
2.17
2.17
2.17
2.17
2.17
2.17
2.17
Oreomanes fraseri
Oreotrochilus estella
Catamenia inornata
Upucertia jelskii
Phrygilus punensis
Polioxolmis rufipennis
Muscixasicola
maculirostris
Troglodytes aedon
Phrygilus fruticeti
4.35
Anairetes parulus
Metriopelia melanoptera
Leptasthenura andicola
Zonotrichia capensis
Asthenes arequipae
Carduelis crassirostris
0
Phrygilus plebejus
Porcentaje de Captura
20
106
Hbitat
Lawa Lawani
Chingo
Torno
Bellavista
Quilcapunku
Total
semihmedo
semihmedo
Seco
Seco
Seco
Horas/red N Individuos
Capturas a
N Especies
Capturados 100/horas/red
224
224
216
208
224
1096
54
51
49
57
46
257
13
9
13
14
12
X = 12
16
13
18
17
16
30
107
108
Quilcapuncu
Bellavista
Torno
Chingo
Estado de Amenaza
(Birdlife International
2005)
Endangered (EN)
Anairetes alpinus
En Peligro
Near-Threatened (NT)
Leptasthenura yanacensis
Casi Amenazado
Near-Threatened (NT)
Oreomanes fraseri
Casi Amenazado
Critically Endangered (CR)
Cinclodes aricomae
Criticamente Amenazado
Total
Especies
Lawa
Lawani
X
3
6. Los bosques de Lawa lawani y Chingo por sus caractersticas son los
ms importantes para su conservacin por la presencia de especies
consideradas amenazadas.
7. Los resultados para la densidad poblacional con el mtodo censo de
lnea de transecto haciendo uso del programa Distance Sampling,
fueron altos y no significativos debido a que el programa recomienda
tener entre 20 a 60 encuentros por especie para poder calcular la
densidad poblacional. Para las especies estudiadas no se pudo tener
ms de 20 encuentros en tres o cuatro das de evaluacin en
bosques altoandinos. Por ejemplo para Cinclodes aricomae y
Anairetes alpinus se lleg a tener de 5 a 9 encuentros, para
Leptasthenura yanacensis y Grallaria andicola entre 9 y 16
encuentros.
109
110
111
ANEXOS
112
Oreomanes fraseri
Anairetes alpinus
Leptasthenura yanacensis
Grallaria andicola
Leptasthenura andicola
Anairetes parulus
113
Nombre en Ingles
TINAMIDAE
Ornate Tinamou
DUCKS AND GEESE
Andean Goose
Crested Duck
HERONS
Nigth Heron
HAWKS
Black-chested Buzzard-Eagle
Variable Hawk
Buteo polyosoma
FALCONIDAE
FALCONS
Phalcoboenus megalopterus Mountain caracara
LARIDAE
GULLS
Andean Gull
Larus serranus
SCOLOPACIDAE
SANDPIPERS AND SNIPES
Puna Snipe
Gallinago andina
COLUMBIDAE
PIGEONS
Spot-winged Pigeon
Patagioenas maculosa
Black-winged Ground-Dove
Metriopelia melanoptera
CAPRIMULGIDAE
NIGHTHJAHRS
Band-winged Nightjar
Caprimulgus longirostris
TROCHILIDAE
HUMMINGBIRDS
Giant Hummingbird
Patogona gigas
Andean Hillstar
Oreotrochilus estella
Sparkling Violetear
Colibri coruscans
Shining Sunbeam
Aglaeactis cupripennis
PICIDAE
WOODPECKERS AND PICULETS
Andean Flicker
Colaptes rupicola
FURNARIIDAE
FURNARIDS
Upucerthia jelskii
Plain-breasted Earthcreeper
Bar-Winged Cinclodes
Cinclodes fuscus
White-Winged Cinclodes
Cinclodes atacamensis
Tawny Tip-Spinetail
Lepthastenura yanacensis
Andean Tit-Spinetail
Lepthastenura andicola
Streak-Throated Canastero
Asthenes humilis
Dark-winged Canastero
Asthenes arequipae
Streak-backed Canastero
Asthenes wyatti
Junin Canastero
Asthenes virgata
FORMICAIIDAE
GROUND ANTBIRDS
Stripe-headed Antpitta
Grallaria andicola
114
Elevacin
Abundancia
3800 - 4500
4300
4200
U
R
3500 - 4500
FC
C
U
C
4200
FC
4300
FC
4100
4100
FC
U
4300
FC
2500 - 4500
3900 - 4600
2000 - 4200
3900 - 4500
C
FC
C
FC
3900 - 4500
4000
3900 - 4500
3800 - 4500
4000 - 4600
3500 - 4600
3900 - 4600
4000
4000
3500 -4500
U
C
FC
U
U
FC
R
R
U
3000 - 4500
FC
TAPACULOS
Scytalopus simonsii
TYRANNIDAE
Puna Tapaculo
TYRANT FLYCATCHERS
Ash-Breasted Tit-Tyrant
Tufted Tit- Tyrant
D'Orbigny's Chat-Tyrant
Black-Billed Shrike-Tyrant
Rufous-webbed Tyrant
Cinereous Ground-Tyrant
Spot-billed Ground-Tyrant
Plain-capped Ground-Tyrant
Rufous-naped Ground- Tyrant
THRUSHES
Chiguanco Thrush
WRENS
House wren
SWALLOWS
Andean Swallow
Brown-bellied Swalow
CONEBILLS and TANAGER
Giant Conebill
Cinereous Conebill
EMBERIZINE FINCHES
Peruvian Sierra-Finch
Plumbeous Sierra-Finch
Ash-Breasted Sierra-Finch
Mourning Sierra-Finch
Band-Tailed Sierra Finch
White-Winged Diuca .Finch
Rufous -Collared Sparrow
Bright-rumped Yellow-Finch
Greenish Yellow Finch
Plain-colored Seedeater
Short-Tailed Finch
Black-throated Flower -Piercer
SISKINS
Black Siskin
Tic-billed Siskin
Anairetes alpinus
Anairetes parulus
Ochthoeca oenanthoides
Agriornis montana
Polioxolmis rufipennis
Muscisaxicola cinerea
Muscisaxicola maculirostris
Muscisaxicola griseus
Muscisaxicola rufivertex
TURDIDAE
Turdus chiguanco
TROGLODYTIDAE
Troglodytes aedon
HIRUNDINIDAE
Haplochelidon andecola
Notiochelidon murina
THRAUPIDAE
Oreomanes Fraseri
Conirostrum cinereum
EMBERIZIDAE
Phrygilus punensis
Phrygilus unicolor
Phrygilus Plebejus
Phrygilus fruticeti
Phrygilus alaudinus
Diuca Speculifera
Zonotrichia capensis
Sicalis uropygialis
Sicalis olivascens
Catamenia inornata
Idiopsar brachyurus
Diglossa brunneiventris
FRINGILLIDAE
Carduelis atrata
Carduelis crassirostris
o
o
o
o
R = Raro
U = Poco comn
FC = Bastante Comn
C = Comn
115
3500 - 4500
FC
4000 - 4600
3900 - 4000
3900 - 4300
3000 -4500
3900 - 4600
3900 - 4600
3500 - 4400
4000 - 4600
3500 - 4500
R
FC
U
FC
C
Mu
FC
FC
FC
4000
3900 - 4500
4000
4000
C
FC
3900 - 4500
3900 - 4100
R
C
3900 - 4400
3900 - 4500
3900 - 4500
2500 - 4000
3000 - 4000
3900 - 4600
3900 - 4500
3900 - 4600
3900 - 4400
3900 - 4400
3800 - 4500
3900 - 4100
C
C
C
U
U
U
U
FC
FC
U
R
FC
3900 - 4300
3900 .- 4500
FC
FC
Nombre Cientifico
COLUMBIDAE
Metriopelia melanoptera
Patagioenas maculosa
TROCHILIDAE
Oreotrochilus estella
Aglaeactis cupripennis
Pterophanes cyanopterus
Patagona gigas
FURNARIIDAE
Upucerthia jelskii
Cinclodes fuscus
Leptasthenura andicola
Leptasthenura yanasensis
Asthenes wyatti
Asthenes arequipae
FORMICARIIDAE
Grallaria andicola
TYRANNIDAE
Anairetes alpinus
Anairetes parulus
Ochthoeca oenantoides
Polioxolmis rufipennis
Muscixasicola
maculirostris
TROGLODYTIDAE
Troglodytes aedon
TURDIDAE
Turdus chiguanco
FRINGILLIDAE
Carduelis crassirostris
Carduelis atrata
THRAUPIDAE
Oreomanes fraseri
EMBERIZIDAE
Phrygilus punensis
Phrygilus fruticeti
Phrygilus unicolor
Phrygilus plebejus
Catamenia inornata
Diglossa brunnneiventris
Zonotrichia capensis
Total
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
16
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
18
X
17
X
16
13
116
4
EVALUACIN DE LA ARTROPODOFAUNA
ASOCIADA A LOS BOSQUE DE POLYLEPIS
DE LA REGIN PUNO
Responsable:
Asistente:
117
118
119
Chilopoda
Coleoptera
Familia
Acari
Salticidae
Lycosidae
Nd
Teraphosidae
Chilopoda
Scolopendridae
Bostrichidae
120
Collembola
Dermaptera
Diplopoda
Diplura
Diptera
Hemiptera
Homoptera
Hymenoptera
Buprestoideo
Carabidae
Cerathocantidae
Chrysomelidae
Coccinellidae
Crysomelidae
Curculionidae
Heteroceridae
Hidrophylidae
Histeridae
Ptilidae
Sciaridae
Scolytidae
Staphylinidae
Tenebrionidae
S/d
Entomobryidae
Isotomidae
Poduridae
Smynthuridae
Forficulidae
Diplopoda
Diplura
Agromyzidae
Anthomidae
Asilidae
Bibionidae
Calliphoridae
Chironomidae
Chloropidae
Dolichopodidae
Drosophilidae
Muscidae
Mycetophilidae
Otitidae
Phoridae
Psychodidae
Sciaridae
Simuliidae
Sphaeroceridae
Syrphidae
Tachinidae
Tipulidae
Miridae
Aleurodidae
Aphidae
Aphididae
Cicadellidae
Pseudococcidae
Psyllidae
Ammophyla
Apidae
11
2
1
26
15
1
10
1
2
1
26
1
1
4
5
26
1
2
1
78
277
13
50
26
211
158
12
13
2
1
14
80
66
7
1
1
36
2
79
3
1
9
11
493
7
4
2
1
2
41
3
7
6
6
8
30
31
6
4
6
37
25
13
11
6
8
28
23
2
1
130
28
24
27
4
4
34
8
20
20
3
7
4
3
36
1
13
1
237
1
27
8
1
2
17
4
1
1
5
33
27
3
24
1
22
53
2
49
19
1
5
1
29
3
50
2
2
4
36
1
6
1
1
121
1
3
1
2
144
1
101
12
1
33
1
3
9
23
1
7
3
1
3
2
3
1
5
5
162
1
4
1
3
6
1
6
1
3
1
8
1
4
12
1
5
4
1
4
1
495
1
2590
1
2
3
1
3
11
2
1
2
1
1
12
1
11
122
Chingo
Lawalawani
Quilcapunko
Torno
Trichoptera
Thysanoptera
Solifugae
Psocoptera
Pseudoescorpion
Opilioni
Neuroptera
Lepidoptera
Hymenoptera
Homoptera
Hemiptera
Diptera
Diplura
Diplopoda
Dermaptera
Collembola
Coleoptera
Chilopoda
Araneae
Acari
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
Sorayocpata
Diptera
Hatunqueua
Cuyoc
Collembola
Coleoptera
Araneae *
Acari *
0
50
100
150
123
200
250
TaxaS
11
18
10
15
12
Individuals DominanceD
1168
0,2113
896
0,3698
655
0,4123
1026
0,3289
3501
0,5782
H`
1,731
1,368
1,174
1,441
0,9105
D
0,7887
0,6302
0,5877
0,6711
0,4218
Bellavista
1
Chingo
Lawalawani Quilcapunko
0.8639
0.80524
0.66589
1
0.93311
0.40428
1
0.48497
1
124
Torno
0.46517
0.22045
0.18249
0.85992
1
0,99
0,98
0,97
0,96
0,95
0,94
0,93
0,92
0,91
0,9
0,89
0,88
0,87
2
Torno
Chingo
Lawalawani
Bosques
Q uilc apunk o
Bellav is ta
125
10
15
B ellavista
Chingo
20
Lawalawani
Quilcapunko
25
30
To rno
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
Chingo
Lawalawani
Quilcapunko
Torno
Bellavista
126
10
20
30
40
B ellavista
Chingo
50
Lawalawani
60
Quilcapunko
70
80
To rno
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
Quilcapunko
Chingo
Torno
Bellavista
Lawalawani
127
90
Exp. 0
Exp. 1
Exp. 2
Exp. 3
a la
1,8
1,6
1,4
1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
Exp 0
Exp.1
Exp.2
128
Exp.3
40
30
20
10
0
Exp 0
Exp 1
Exp 2
Exp 3
129
Carabidae
70
60
50
40
Cicadellidae
30
20
10
0
Exp 0
Exp1
Exp2
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Carabidae
Exp3
Exp 0
Exp1
Entomobryidae
Exp2
Exp3
Formicidae
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
1600
1400
1200
1000
Entomobryidae
Formicidae
800
600
400
200
0
Exp 0
Exp1
Exp2
Exp3
Exp 0
Exp1
Curculionidae
Exp2
Exp3
Chironomidae
35
80
30
70
25
60
50
20
Curculionidae
15
Chironomidae
40
30
10
20
10
0
Exp 0
Exp1
Exp2
Exp 0
Exp3
Exp1
Tenebrionidae
Exp2
Exp3
Staphylinidae
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
70
60
50
40
Tenebrionidae
Staphylinidae
30
20
10
0
Exp 0
Exp1
Exp2
Exp3
Exp 0
Exp1
Hemiptera
Exp2
Exp3
Tachinidae
25
35
30
20
25
15
Hemiptera
10
20
Tachinidae
15
10
0
Exp 0
Exp1
Exp2
Exp3
Exp 0
Exp1
Opilionidae
Exp2
Exp3
Asilidae
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
8
7
6
5
Opilionidae
Asilidae
4
3
2
1
0
Exp 0
Exp1
Exp2
Exp3
Exp 0
130
Exp1
Exp2
Exp3
Chingo
40
35
30
25
20
15
10
Coleopt era
Coleopt era
Coleopt era
Trichopt era
T axas
131
Trichopt era
Plecopt era
Dipt era
Dipt era
Margalef
Torno
59
0,2422
1,57
0,7578
1,471
Chingo
85
0,2739
1,593 0,7261
1,576
132
133
134
HYMENOPTERA
Los Formicidae se les encuentra abundantemente en hbitats de zonas bajas
pero decrecen rpidamente en nmero a elevaciones altas. Este grupo puede
ser utilizado como indicadores de diversidad y alteracin de los ecosistemas
naturales. (Arcila et. al 2003)
ENTOMOFAUNA ACUTICA
TRICHOPTERA
Helicopsychidae es una familia cosmopolita de slo tres gneros y alrededor de
100 especies en el mundo. Las larvas de los helicopsquidos son quiz los
tricpteros ms fcilmente reconocidos debido a que construyen un estuche
espiral que semeja la concha de un caracol. Las larvas se les encuentra en
aguas con corriente de todo tipo y son muy tolerantes a aguas bastante
calientes. Se alimentan raspando algas y detritus de la superficie superior de
las piedras. Los limneflidos son tricpteros grandes (15 mm) con ocelos y con
alas moteadas. Los palpos maxilares son de tres segmentos en los machos y
135
136
137
138
alta
REFERENCIAS BIBLIOGRFICAS
Angrisano, E.B., Korob, P.G. 2001. Trichoptera, en: Guia para la determinacin
de los Artrpodos Bentnicos Sudamericanos. Fernandez & Domnguez,
eds.Secretaria de Ciencia y Tcnica de la Universidad Nacional de Tucumn.
Editorial Universitara de Tucuman. 282 pp.
139
Furth, D.G. 1997. Alticini. In: Sols, A. (ed.) Las Familias de insectos de Costa
Rica. INBio. http://www.inbio.ac.cr/papers/insectoscr/Texto357.html
Hjarsen, T. 1997. The effects of plantations in the Andes. Tropical Forest
Update,
v.
7,
n.
2:
1997.
Disponible
en:
http://www.unesco.org.uy/mab/documentospdf/puna4.pdf
Marvaldi, A. 2003. Clave para larvas de las subfamilias sudamericanas de
gorgojos (Coleoptera, Curculionoidea). Rev. chil. hist. nat. vol.76 no.4 Santiago
Dec. 2003
Mound, L. 1997. Thysanoptera. In: Sols, A. (ed.) Las Familias de insectos de
Costa Rica. INBio. http://www.inbio.ac.cr/papers/insectoscr/Texto357.html
Orz A., Farfn, J. 2004 Diversidad de la artrpodofauna de tres Bosques de
Polylepis en la cordillera de Vilcanota Asociacin Ecosistemas Andinos
Orz A. 2005 Diversidad de la artrpodofauna de Bosques de Polylepis del
Corredor del Sur de los Conchucos-Ancash Asociacin Ecosistemas Andinos
Paggi, C. 2001. Diptera: Chironomidae, en: Guia para la determinacin de los
Artrpodos
Bentnicos
Sudamericanos.
Fernandez
&
Domnguez,
eds.Secretaria de Ciencia y Tcnica de la Universidad Nacional de Tucumn.
Editorial Universitara de Tucuman. 282 pp.
Roig-Juent, S., Dominguez, C. 2001. Diversidad de la familia Carabidae
(Coleoptera) en Chile. Rev. chil. hist. nat. v.74 n.3 Santiago set. 2001
Romero, F. 2001. Plecoptera, en: Guia para la determinacin de los Artrpodos
Bentnicos Sudamericanos. Fernandez & Domnguez, eds.Secretaria de
Ciencia y Tcnica de la Universidad Nacional de Tucumn. Editorial
Universitara de Tucuman. 282 pp.
Snchez D. 2003. Colepteros Acuticos y reas prioritarias de conservacin
en la regin de Murcia. Tesis de Licenciatura. Ecosistemas, ao XII, n 2 / 2003
Mayo-Agosto.
Wood, D.M. 1997.Tachinidae. In: Sols, A. (ed.) Las Familias de insectos de
Costa Rica. INBio. http://www.inbio.ac.cr/papers/insectoscr/Texto357.html
Young, A.M. 1997. Cicadidae. In: Sols, A. (ed.) Las Familias de insectos de
Costa Rica. INBio. http://www.inbio.ac.cr/papers/insectoscr/Texto357.html
140
ANEXOS
141
Anexo 1
Psectracelis
(Tenebrionidae)
Pilobalia
(Tenebrionidae)
Praocis (Tenebrionidae)
Eriopis minima
(Coccinellidae)
Eriopis n.sp.
(Coccinellidae)
Scolytidae
Chrysomelidae (Alticinae)
Curculionidae
Curculionidae
Staphylinidae
(Staphylinidae)
Fenderia (Staphylinidae)
n.d. (Carabidae)
Incagon (Carabidae)
Trechisibus (Carabidae)
Orz, A. ECOAN. 2006
142
Anexo 2
Asilidae (Diptera)
Tachinidae (Diptera)
Tachinidae (Diptera)
Tachinidae (Diptera)
Bibionidae (Diptera)
Bibionidae (Diptera)
Chirnomidae (Diptera)
Chironomidae (Diptera)
Chironomidae (Diptera)
Dolichopodidae (Diptera)
Phoridae (Diptera)
Sciaridae (Diptera)
Syrphidae (Diptera)
Simuliidae (Diptera)
Otitidae (Diptera)
Orz, A. ECOAN. 2006
143
Anexo 3
Noctuidae (Lepidoptera)
Noctuidae (Lepidoptera)
Noctuidae (Lepidoptera)
Noctuidae (Lepidoptera)
Geomtridae
(Lepidoptera)
Geomtridae (Lepidoptera)
Noctuidae (Lepidoptera)
Membracidae (Homoptera)
Cicadidae (Homoptera)
Psyllidae (Homoptera)
Cicadellidae (Homoptera)
Aphididae
(Homoptera)
Pseudococcidae
(Homoptera)
Orz, A. ECOAN. 2006
144
Anexo 4
Orthoptera
Ichneumonidae
(Hymenoptera)
Apidae (Hymenoptera)
Chalcididae
(Hymenoptera)
Ichneumonidae
(Hymenoptera)
Formicidae (Hymenoptera)
Formicidae
(Hymenoptera)
Formicidae (Hymenoptera)
Formicidae (Hymenoptera)
Hemiptera
Hemiptera
Forficulidae (Dermaptera)
Orz, A. ECOAN. 2006
145
Anexo 5
Smynthuridae (Collembola)
Smynthuridae (Collembola)
Poduridae (Collembola)
Poduridae (Collembola)
Psocidae (Psocoptera)
Phlaeothripidae (Thysanoptera)
Hemerobiidae (Neuroptera)
Larva de Neuroptera
Orz, A. ECOAN. 2006
146
Anexo 6
Salticidae (Araneae)
Lycosidae
(Araneae)
Araneae
Baetidae (Ephemeroptera)
Limnephilidae (Trichoptera)
Araneae
Leptophlebiidae (Ephemeroptera)
Hydrobiosidae
(Trichoptera)
Imago de Trichoptera
Noteoperlidae (Plecoptera)
147
148