3.

A sociedade urban
O crecemento das cidades formou un nonvo grupo social nonn privilexiado: a burguesa.
Adicbase traballo artesanal e comercio e non dependa de ningn seor feudal.
n

O orixen da riqueza dos burgueses era o dieiro, non a terra. Distinguase entre:
Alta burguesa: formaban parte dela os grandes comerciantes e os banqueiros.
Pequena burguesa: a constituan os mestres artesns e os pequenons
comerciantes.

Nas cidades vivan outros grupos sociais: nobres, eclesisticos e xentes humildes,
ademais de minonras como os xudios, que vivan en barrios separados chamados alamas
ou xudaras, que pechabanse polas noites.
n

O gobernon das cidades exerciano os maxistrados, que velaban polas finanzas, o

orden e a xustiza, e estaban dirixidos por un alcalde ou burgomestre. Co tempo, o
goberno quedou en mans dos ms ricos (comerciantes e banqueiros), que formaron un
grupo privilexiado: o patriciado urbanon.
n

A casa do concello era o edificio onde reunase o goberno e onde gardaban o selo, o
escudo de armas ou estandarte, os arquivos e o tesouro da cidade.
A partir do sculo XII apareceu un maior desexo de coecemento entre a burguesa e
algns nobres, e desenvolveronse nas cidades as escolas, que dependan da Igrexa e do
goberno da cidade, e as universidades, que eran unha corporacin creada por mestres e
estudantes para escapar do control da Igrexa e do goberno da cidade.
n

As universidades ensinaban os saberes clsicos: o trvium (gramtica, retrica,

dialctica); o quadrvium (aritmtica, xeometra, msica, astrononma). Tamn ensinaban
medicina, dereito, teoloxa e arte potica.
As universidades mis importantes eran Pars (Francia), Oxford (Ingaterra), Boloa (Italia).
En Espaa: Palencia, Saamanca, Sevila e Lleida.
...............................................................................................................................................
..............

4. O afianzamento das monarquas

Dende o sculo XII, os reis apoiaronse na burguesa, que necesitaba liberdade
persoal e seguridade nas suas actividades comerciais, para impoer a sua autoridade
sobre a nobreza feudal e garantir a estabilidade del reino. Para elo:
n

Os reis concederon s cidades cartas de privilexios, que facan libres aos seus
habitantes, dereito a formar o seu propio goberno, e outorgaban monopolios
comerciais e permisos para abrir mercados, e garantas para circular por todo o
reino.
Os burgueses concedan aos reis recursos econmicos para armar aos seus
exrcitos e enfrontarse a os nobres.
Os monarcas quixeron recoecer a importancia da burguesa aceptando a sa presenza
nas reunins das Cortes o Paramentos, que eran as reunions do rei cos tres estamentos.
n

Al, os representantes burgueses plantexaban as sas peticins ao rei a cambio de

concederlle dieiro.
O empeo dalgunhas monarquas europeas por afianzar o seu poder e establecer
fronteiras claras entre os diferentes reinos causou conflitos graves, como a Guerra dos
Cen Aos (1337-1453) entre Inglaterra e Francia, e foi o primeiro enfrontamento
medieval entre estados e non entres seores feudais.
n

A guerra iniciouse por un problema na sucesin da coroa francesa e porque o rei ingls
quera ser recoecido como rei de Francia.
A guerra finalizou coa vitoria de Caros VII de Francia.
...............................................................................................................................................
..............

5. A crise da Baixa Idade Media (scuos XIV e XV)

A principios del sculo XIV, Europa sufriu una crise agraria (sucesin de malas colleitas)
causada por un clima desfavorable e por o cultivo de terras de mala calidade. A
consecuencia foi a extensin da fame por todo o continente europeo.
n

Ademais, as loitas entre seores feudais aumentaron considerablemente, e no 1347,

a Peste Negra asolou Europa provocando unha gran mortalidade.
n

Estes feitos fixeron diminur a poboacin: a man de obra redxose e moitas terras
abandonronse. Para compensalo, os seores aumentaron os impostos (malos usos) e
non permita abandonar as terras, o que anda empeorou mis a vida dos campesios, e
orixinronse numerosas revoltas antiseoriais, provocadas pola falta de alimentos, a
suba dos prezos e o empeoramento das condicins de vida.
n

Nas cidades a mortalidade foi anda mis elevada e reducironse enormemente as

actividades econmicas, arruinando a moitos artesns e comerciantes. A miseria era
xeneralizada e por elo tamn produxeronse enfrontamentos, contra o patriciado urban e
contra os xudos (pogroms).
n