DIPLOMSKI RAD

STANJE BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA NA

PODRUJU OPTINE DOBOJ ISTOK

STUDENT:

MENTOR:

Ismet NADAKOVI

Doc. dr Tihomir URI

Doboj, 2015.

Bezbjednost opine Doboj Istok

ZAHVALNOST
Posebnu zahvalnost dugujem svojim roditeljima i porodici, na pruenoj moralnoj, financijskoj
i svakoj drugoj podrci tokom svih godina studiranja. Zatim se elim zahvaliti mom mentoru
Doc. dr Tihomiru uriu na pruenoj pomoi prilikom izrade ovog rada, na njegovim
strunim savjetima, dostupnosti i izuzetnoj susretljivosti. I na kraju se elim zahvaliti svim
mojim prijateljima i kolegama koji su se trudili da mi prue pomo i podrku u rjeavanju
svakog problema.

SADRAJ:

Bezbjednost opine Doboj Istok

1

UVOD.........................................................................................................................................4
2.METODOLOGIJA ISTRAIVANJA..................................................................................4
2.1 Ciljevi istraivanja.............................................................................................................4
2.2 Vrijeme i prostor istraivanja............................................................................................4
2.3 Metod istraivanja.............................................................................................................4
2.4 Instrumenti istraivanja.....................................................................................................4
3.OPINA DOBOJ ISTOK......................................................................................................4
3.1 Teritorija i stanovnitvo.....................................................................................................4
3.2 Saobraajna infrastruktura.................................................................................................4
3.3 Drumski saobraaj.............................................................................................................4
3.4 Brojanje saobraaja...........................................................................................................4
4.STANJE BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA NA PUTEVIMA U......................................4
4.1 Broj registrovanih vozila u Federaciji BiH.......................................................................4
4.2 Broj registrovanih vozaa u Federaciji BiH......................................................................4
4.3 Saobraajne nezgode sa posljedicama...............................................................................4
5.STANJE BEZBJEDNOSTI NA PUTEVIMA TUZLANSKOG.........................................4
5.1.Broj registrovanih vozila u Tuzlanskom kantonu.............................................................4
5.2. Broj registrovanih vozaa u Tuzlanskom kantonu...........................................................4
5.3.Broj saobraajnih nezgoda na putevima Tuzlanskog kantona..........................................4
6. BEZBJEDNOST SAOBRAAJA OPTINA DOBOJ ISTOK........................................4
7. SAOBRAAJNA INFRASTRUKTURA............................................................................4
7.1 Kritina taka optina Doboj Istok....................................................................................4
7.2 Nepreglednost saobraajnih znakova................................................................................4
8.NAPREDAK U IZGRADNJI SAOBRAAJNE.................................................................4
8.1Konfliktna taka (Raskrnica).............................................................................................4
8.2Trotoari...............................................................................................................................4
9.FAKTORI BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA...................................................................4
9.1ovjek kao faktor bezbjednosti saobraaja........................................................................4
9.2Vozilo kao faktor bezbjednosti saobraaja.........................................................................4
9.3Put kao faktor bezbjednosti saobraaja..............................................................................4
9.4Okolina kao faktor bezbjednosti saobraaja.......................................................................4
10.ANALIZA REZULTATA ANKETNOG ISTRAIVANJA..............................................4
11. ZAKLJUAK......................................................................................................................4
12. LITERATURA....................................................................................................................4
13. POPIS SLIKA, TABELA I DIJAGRAMA.....................................................................44
14. PRILOZI..............................................................................................................................4

Bezbjednost opine Doboj Istok

1. UVOD
Bezbjednost saobraaja predstavlja jedan od osnovnih pokazatelja razvijenosti nekog drutva,
drutvenog sistema i same drave. Svaka drava se trudi da smanji uticaj saobraaja, razvijajui
svoje ili koristei tue mjere bezbjednosti.
Saobraaj kao privredna djelatnost predstavlja jedanod najzastupljenijih problema dananjice i
zahtijeva da se obrati velika panja na smanjenje njegovog uticaja. Sam saobraaj ima vei
stepen smrtnosti nego sve druge nelegalne aktivnosti zajedno. Drumski saobraaj ima sve veu
ulogu u ivotima ljudi i sve vei uticaj na ivot ljudi. On je neizostavan faktor koji prati
razvijenost svakog drutva i zbog svoje fleksibilnosti predstavlja jedan od najzastupljenijih
vidova saobraaja.
Osnovni zadatak ovog diplomskog rada je osvrt i upoznavanje sa brojem saobraajnih nezgoda,
odnosno stanjem bezbjednosti saobraaja optina Doboj Istok.
Analizirat emo dobivene podatke i pokuati da prikaemo trenutno stanje na to bolji i to
objektivniji nain. Nakon svih dobivenih podataka i upoznavanja sa stanjem bezbjednosti
moemo da pokuamo da predloimo neke mjere koje e da poboljaju stanje bezbjednosti
saobraaja optina Doboj Istok.
Zabrinjavajua injenica bezbjednosti itave drave tako i optina Doboj Istok predstavlja
ugroenost svih kategorija stanovnitva a posebno pjeaka kao najugroenije kategorije
stanovnitva, zastario vozni park, kao i sve prisutna nedisciplina u potivanju saobraajnih
propisa. Naalost, zbog svega navedenog BIH predstavlja dravu sa veoma velikim stradanjem
ljudi u odnosu na stepen motorizacije.

Bezbjednost opine Doboj Istok

2. METODOLOGIJA ISTRAIVANJA
Nauni metod se moe definisati kao sveukupnost naunih i tehnikih postupaka kojima se stiu
ili sistematizuju nova znanja o nekom predmetu istraivanja. U uem smislu to je misaoni
postupak koji omoguava da se doe do znanja o predmetu istraivanja. Predmet nauke se
potpuno izdvaja njenom metodom tj. nainom na koji ona predmet saznaje. Mogu se razlikovati
opte i posebne naune metode. Najei posebni nauni metodi u oblasti bezbjednosti
saobraaja su: statistiki metod, metod eksperimenta, metod posmatranja, metod ankete i
intervjua, metod poreenja i metod analogije.
Metodologija je dio logike koji se bavi prouavanjem naunih metoda. Metodologija definie i
opisuje metode spoznaje, izuava njihovu zasnovanost, efikasnost, prednosti i nedostatke,
vrijednosti u oblasti primjene. Metodologija treba da pomogne u izboru metoda istraivanja.
Izborom optimalnih metoda istraivanja olakava se postupka istraivanja. Opti cilj primjene
naunih metoda je saznanje.
U okviru ovog cilja se mogu razlikovati tri posebna cilja:
1. opisati pojavu (deskripcija),
2. klasifikovati (kategorizacija i tipologija) i
3. protumaiti i utvrditi zakonitosti: uzrono posljedine odnose i veze u okviru
predmeta istraivanja.
2.1.

Predmet istrivnj

Prema WHO1 Bosna i Hercegovina spada u sami Evropski vrh po broju poginulih nastradalih u
saobraajnim nezgodama, te e zato opina Doboj Istokkao dio Bosne i Hercegovine biti
predmet istraivanja ovog rada. Kao neeljeni efekt saobraajnih nezgoda, se javljaju
povrijeeni. U strukturi povrijeenih najvie je nastradalih sa lakim povredama, meutim ni
brojka tee povrijeenih nije zanemarljiva. Stvarna slika stanja bezbjednosti saobraaja na naim
cestama se ogleda u broju poginulih. U starosnoj strukturi najvie je nastradalih u ranim 20-tim,
to netreba da iznenadjuje s obzirom na iskustvo i znanje o bezbjednosti u saobraaju.
Aktivnost policije ide ka kratkoronim mjerama u spreavanju nastanka saobraajnih nezgoda.
Sve aktivnosti policije nisu popraene politikom podrkom, koja bi uz donoenje stroije
kaznene politike imala uticaj na smanjenje broja saobraajnih nezgoda a samim tim nastradalih.
Sa ekonomskog aspekta sama Federacija Bosne i Hercegovine na raun ukupnih trokova
saobraajnih nezgoda godinje gubi oko 400 miliona Eura, to priblino ini 5,8% BDP-a2.

1WHO (engl. World Health Organization) -Svjetska zdravstvena organizacija

2BDP- Bruto Domai Proizvod
5

Bezbjednost opine Doboj Istok

2.2.

Ciljevi istraivanja

Ciljevi rada su:

Utvrditi taan broj saobraajnih nezgoda
Posljedice saobraajnih nezgoda
Imati uvid u dosadanje stanje bezbjednosti saobraaja
Odrediti mjere koje e pomoida se sprijei ili umanji stradanja uesnika u
saobraaju.

2.3.

Vrijeme i prostor istraivanja

Istraivanje obuhvata analizu saobraaja na podruju optina Doboj Istok i FBIH.Prostor

obuhvata opirnu analizu itavog podruja optina Doboj Istok, vrijeme obuhvata period od
2010. do 2015. godine.

2.4.

Metod istraivanja

U ovom radu koriten je metod ankete. Anketa predstavlja nauni metod koji se sastoji u
ispitivanju okolnosti pojedinanih sluajeva. Pri tom se koriste sljedee tehnike: upitnik, skale
procjene, testovi i intervju. Prilikom anketiranja koritena je tehnika upitnik, sa pitanjima
zatvorenog tipa, u kome su ispitanici birali jedan od ponuenih odgovora. Pitanja su usmjerena
na to da se istrae stavovi mladih vozaa o saobraajnim pravilima i propisima, stepen
potovanja ogranienja, ponaanje u odreenim situacijama itd. Pored ankete koritene su i
metode opservacije, razgovora i prikupljanja podataka.

2.5.

Instrumenti istraivanja

Predmet istraivanja su:

Protokol opservcije,
Protokol rzgovor,
Anketni upitnik,
Obrd prikupljenih podtk.

Bezbjednost opine Doboj Istok

3. PODRUJE OPTINE DOBOJ ISTOK

Optina Doboj Istok je formirana 10.03.1998.godine i to od pet naseljenih mjesta istonog dijela
prijeratne optine Doboj. Povrina optina iznosi oko 40 km2 i na toj teritoriji ivi oko 11.000
stanovnika. U momentu formiranja optina Doboj Istok naselja su bila izrazito ruralnog
karaktera.
Aktuelna vlast u optina Doboj Istok je od momenta formiranja optina pa do danas, radila na
privrednom, obrazovnom, kulturnom i sportskom razvoju ove optina. Ova opina je ostvarila
solidan napredak.Najvei napredak je ostvaren u izgradnji infrastrukture, gdje je i najvie
uloeno, a radi se o investicijama vrijednim oko 19 miliona KM. Poboljani su uslovi stanovanja
i ivljenja graana ove optina. Graani sada mogu da koristite usluge novoformiranih
institucija, kao to su: srednja mjeovita kola, dom zdravlja, djeije obdanite i drugi dravni
organi. Komunikacija izmeu naseljenih mjesta i novoformiranih institucija je poboljana.
Znaajni projekti su: modernizacija lokalnih puteva ( asfaltirano 30 km), izgraen vodovod,
sanirane sve osnovne kole i realizovan niz malih projekata u oblasti poljoprivrede i
vodoprivrede. Stvoreni su povoljni uslovi za razvoj poduzetnitva.Sada u ovoj optina radi oko
200 firmi i zapoljava preko 1300 radnika.
Do sada je opina realizovala veinom projekte koji su se odnosili na obnovu unitenih ili
oteenih objekata, a u narednom periodu planira raditi na realizaciji projekata razvoja.
Najznaajniji projekti koji e biti u funkciji razvoja ove optina su: izgradnja kanalizacije,
Prostornog plana optina i sportske dvorane. Opina Doboj Istok ima dobru saradnju sa Vladom
Tuzlanskog kantona, kao i institucijama vlasti Tuzlanskog kantona, meunarodnim
organizacijama i humanitarnim organizacijama. Znaajna saradnja je ostvarena i sa susjednom
optinom Doboj, Republika Srpska. Sa tom opinom smo realizovali odreene zajednike
projekte, a i imamo u planu da i dalje poboljamo tu saradnju.

Slika 1: Geografski prikaz optina

7

Bezbjednost opine Doboj Istok

Izvor: [Google maps]

3.1.

Teritorija i stanovnitvo

Optina Doboj Istok, kao administrativna jedinica, zvanino je, Zakonom o konstituisanju novih
opina u Federaciji Bosne i Hercegovine i izmjeni podruja opina podijeljenih meuentitetskom
i meukantonalnom crtom (Slubene novine F BiH, broj: 6/98). konstituisana 22.01.1998.
godine.
Na podruju optina ivi oko 11000 stanovnika i jedno je od najgue naseljenih podruja
Tuzlanskog kantona gdje na km2 ivi 276 stanovnika.
Teritorija optine je uglavnom ruralna i obuhvata pet naseljenih mjesta, odnosno mjesnih
zajednica: Stani Rijeka, Lukavica Rijeka, Klokotnica, Brijesnica Velika i Brijesnica Mala. Od
tih pet naselja koji sainjavaju podruje optina Doboj Istok jedno naselje je sa 500 1000
stanovnika: Stani Rijeka (928); dva naselja su sa 1000 2000 stanovnika: Brijesnica Mala
(1766) i Lukavica Rijeka (1163);jedno naselje je sa 2000 3000 stanovnika: Brijesnica Velika
(2145);, a jedno naselje je sa preko 5000 stanovnika: Klokotnica (5027).
Naseljena mjesta Stani Rijeka, Klokotnica, Brijesnica Mala i Brijesnica Velika saobraajno su
povezane Magistralnim putem Doboj Tuzla, dok je naseljeno mjesto Lukavica Rijeka sa
ostalim naseljenim mjestima podruja optina povezano lokalnim putem Klokotnica Lukavica
Lukavica Rijeka.

Slika 2: Teritorija optina Doboj Istok

Izvor: [http:/www.optinadobojistok.ba]

Bezbjednost opine Doboj Istok

3.2.

Saobraajna infrastruktura

Podruje optina, zahvaljujui i svom geografskom poloaju, veoma dobro je sabraajno

povezano sa okolnim podrujima i jako frekventno u tom smislu, tako da zadovoljava potrebe
svojih graana. Planirani razvoj naselja na podruju optina (policentrini sistem) podrazumijeva
i adekvatan razvoj saobraaja sa akcentom na drumski saobraaj. Kako na podruju optina nema
izgraenih, a niti je planirana izgradnja novih eljeznikih prunih pravaca i drugih vidova
saobraaja za koje bi eventualno trebalo predvidjeti planske i zatitne mjere, iste nisu ni
predviene.

3.3.

Drumski saobraaj

Na podruju optina od izgraenih putnih komunikacija u rangu magistralnog puta Doboj-Tuzla

nema drugih puteva, pa se planira u cilju boljeg povezivanja naseljenih mjesta izgradnja
primarnih saobraajnica, jer u skorije vrijeme mogu se oekivati veliki problemi u odvijanju
drumskog saobraaja, zbogpoveanog stepena motorizacije. Da bi se obezbijedilo ukljuivanje
optina u savremene Evropske tokove Bosne i Hercegovine, neophodno je razvijati mreu
saobraajnica visokog ranga i to na osnovnim putnim pravcima (u naem sluaju to je autoput na
koridoru Vc i cesta za brzi saobraaj Doboj-Tuzla).
Razvoj lokalnih puteva jedan je od osnovnih uslova za razvoj selaodnosno manjih naselja <500
do 1000 stanovnika, odnosno naselja na podruju optina, te je s toga neophodno lokalnim
putevima povezati sva naseljena mjesta i kreirati mreu lokalnih puteva na bazi jedinstvenih
kriterija, tipizirati irinu kolovoza koja nebi trebala biti manja od Bk=3,00 (3,50)m, i vea od
Bk=5,00m, sa zavrnom obradom kolovoza odasfalta i rijeenom odvodnjom kinice sa
kolovoza, kao i drugim elelmentima koji daju maximalnu sigurnost u odvijanju saobraaja.
Postojeim planom optina je neophodno predvidjeti rekonstrukciju i modernizaciju lokalne i
dijelova nekategorisane putne mree i to:
Tabela 1: Prosjean PGDS po godinama
Izvor: [Plan razvoja optine Doboj Istok za period 2004-2024]

Redni broj

Naselje/dionica

Asfalt

Makadam

Procenat uea

1.
2.
3.
4.
5.

Klokotnica
Brijesnica Mala
Brijesnica Velika
Lukavica Rijeka
Stani Rijeka

3+300,00
1+000,00
1+500,00
0+000,00
1+000,00

8+810,00
7+500,00
8+000,00
3+500,00
1+000,00

6,94 % / 18,54 %
2,10 % / 15,78 %
3,16 % / 16,83 %
0,00% / 7,36 %
2,10% / 2,10 %

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 3: Prikaz Magistralnog puta M-4

Izvor: [http:/www.googlemaps.com]

3.4.

Brojanje saobraaja

Prosjean godinji dnevni saobraaj (PGDS) je podatak koji nam govori o koliini ili broju
vozila koja prolaze posmatranim cestama u FBIH. Mijerno mjesto na podruju optina Doboj
Istok se nalazi na dionici Doboj-Donja Orahovica (duine 22,044m), a stacionirano je u Velikoj
Brijesnici.PGDS na teritoriji optina Doboj Istok varira svake godina na to moemo vidjeti na
osnovu sljedee tabele 1.
Tabela 1: Prosjean PGDS po godinama
Izvor: [BIHAMK, 2015]

Godina
PGDS

2008
8910

2009
8543

2010
8563

2011
8539

2012
8382

2013
8605

Takoer na osnovu mjesenog broja vozila na magistralnom putu M-4 imamo podatak da najvei
broj vozilakoji proe kroz opinu Doboj Istok je u ljetnim mjesecima tj. u Julu i Augustu, i
najmanji broj je u zimskim mjesecima Januaru i Februaru. Kako je prikazano u tabeli 2
zanemareni su mjeseci Novembar i Decembar zbog malog broja automobila.

10

Bezbjednost opine Doboj Istok

Tabela 2 : Mjeseni broj vozila
Izvor: [BIHAMK, 2015]
Mjesec
Ukupn
o
Prosjek

Janua
r
29990
4
9997

Februa
r
284596
10164

Mart

April

Maj

Juni

Juli

34458
6
11116

36055
2
12018

38131
6
12301

36358
1
12119

39639
8
12700

11

Augus
t
44777
7
14444

Septemba
r

Oktoba
r

372227

246916

12408

12346

Bezbjednost opine Doboj Istok

4. STANJE BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA
NA PUTEVIMA UFEDERACIJI BIH
4.1. Broj registrovanih vozila u Federaciji BiH
Broj registrovanih vozaa u FBiH se znatno mijenjao u prethodnih pet godina. Broj registrovanih
vozaa u periodu od 2010. do 2014. godine, na podruju FBiH se smanjio za 7,25%, odnosno
58.946 vozaa. Najvei broj registrovanih vozaa je zabiljeen u 2011. godini, kada je on iznosio
824.894. Ukupan broj registrovanih vozaa u 2014. godini je iznosio 754.082 i to predstavlja
procenat od 60,6% u odnosu na ukupan broj registrovanih vozaa u BiH. Taj procenat je u 2008.
godini iznosio 61,1% to nam pokazuje da se udio registrovanih vozaa u FBiH u odnosu na
Bosnu i Hercegovinu smanjio.
Tabela 3: Broj registrovanih vozila u FBIH (2010-2014.g.)
Izvor: [BIHAMK, 2015]

Godina
Broj registrovanih vozila
Razlika u broju RV u odnosu na
zadnju godinu

2010.
569.859

2011.
611.766

2012.
654.202

2013.
550.930

2014.
568.872

5,57%

7,35%

9,37%

-9,94%

3,26%

4.2. Broj registrovanih vozaa u Federaciji BiH

Broj registrovanih vozaa u FBiH se znatno mijenjao u prethodnih pet godina. Broj registrovanih
vozaa u periodu od 2010. do 2014. godine, na podruju FBiH se smanjio za 7,25%, odnosno
58.946 vozaa. Najvei broj registrovanih vozaa je zabiljeen u 2011. godini, kada je on iznosio
824.894. Ukupan broj registrovanih vozaa u 2014. godini je iznosio 754.082 i to predstavlja
procenat od 60,6% u odnosu na ukupan broj registrovanih vozaa u BiH. Taj procenat je u 2008.
godini iznosio 61,1% to nam pokazuje da se udio registrovanih vozaa u FBiH u odnosu na
Bosnu i Hercegovinu smanjio.
Tabela 4: Broj registrovanih vozaa u FbiH
Izvor: [BIHAMK, 2015]

Godina
Broj registrovanih vozaa
Razlika u broju registrovanih vozaa
u odnosu na zadnju godinu

2010.
2011.
2012.
2013.
813.028 824.894 821.321 805.154

2014.
754.082

-1,00%

-6,34%

12

1,45%

-0,43%

-1,96%

Bezbjednost opine Doboj Istok

4.3. Saobraajne nezgode sa posljedicama
U Federaciji BIH u periodu 2010-2014. godina zabiljeeno je ukupno 138.750 saobraajnih
nezgoda. Iz tabele 3. moemo vidjeti da se najvei broj saobraajnih nezgoda zabiljeen 2010.
godine, ukupno 30.433 dok se najmanji broj saobraajnih nezgoda zabiljeen 2012. godine kada
se desilo 25958 saobraajnih nezgoda. Gledajui po kantonima, najvei broj saobraajnih
nezgoda je zabiljeen u kantonu Sarajevo, ukupno 50.687 saobraajnih nezgoda. Ukupan broj
saobraajnih nezgoda sa povrijeenim u posmatranom periodu, iznosio je 22.695 saobraajnih
nezgoda. Najvei broj saobraajnih nezgoda sa povrijeenim zabiljeen je u Tuzlanskom
kantonu, 5522 saobraajnih nezgoda sa povrijeenim licima.
Tabela 5: Prikaz broja saobraajnih nezgoda po vrsti (2010-2014.g.)
Izvor: [Godinji izvjetaji MUP TK, 2015]
UKUPNO

KANTON
UNSKO-SANSKI
POSAVSKI
TUZLANSKI
ZENIKO
DOBOJSKI
BOSANSKO
PODRINJSKI
SREDNJO
BOSANSKI
HERCEGOVAK
ONERETVANSKI
ZAPADNO
HERCEGOVAKI
KANTON
SARAJEVO
KANTON LIVNO
UKUPNO

SAOBRAAJNE NEZGODE PO VRSTI

S POVRIJEENIM LICIMA

2010
godin
a
2704
265
5146

2011
godin
a
2704
242
5066

2012
godin
a
2463
252
3418

2013
godin
a
2691
253
2840

2014
godin
a
2882
247
2720

2010
godin
a
573
103
1116

2011
godin
a
577
72
1108

2012
godin
a
516
68
1114

2013
godin
a
576
79
1062

5972

3979

4027

4126

4411

643

647

581

617

588

80

55

74

94

81

18

18

17

25

24

2960

2830

2731

2944

3094

430

387

375

395

405

2218

1937

1860

1918

1995

562

507

516

542

578

749

645

528

608

740

279

287

240

263

295

9599

9701

9877

10536

10974

765

799

800

843

882

750
30.433

690
27.849

728
25.958

645
26.655

701
27.845

143
4.632

117
4.519

125
4.352

110
4.512

112
4.680

13

2014
godina
618
56
1122

Bezbjednost opine Doboj Istok

12000
10000
8000
6000
4000
2000
2010. godina

2011. godina

2012. godina

2013. godina

2014. godina

Dijagram 1. Prikaz broja saobraajnih nezgoda na putevima u FBiH(2010-2014.g.)

Na putevima FBiH u toku perioda 2010-2014. godina zabiljeeno je ukupno 760 saobraajnih
nezgoda sa poginulim u kojima je ivot izgubilo 861 lice. Najvei broj saobraajnih nezgoda sa
poginulim zabiljeen je 2010 godine, ukupno 167 saobraajnih nezgoda sa poginulim, u kojima
je ivot izgubilo 197 lica. U toku 2010. godine zabiljeen je najmanji broj saobraajnih nezgoda
sa poginulim ukupno 141 saobraajna nezgoda u kojima je zabiljeen i najmanji broj smrtno
stradalih lica za posmatrani period ukupno 159 nastradalih. Najvei broj saobraajnih nezgoda sa
poginulim zabiljeen je na putevima Tuzlanskog kantona gdje je ivot izgubilo 183 lica.
Tabela 6: Prikaz broja saobraajnih nezgoda po vrsti i teini povreda na putevima u FBiH (2010-2015)
Izvor: [Godinji izvjetaji MUP TK, 2015]
SAOBRAAJNE NEZGODE PO VRSTI
KANTON
UNSKO-SANSKI
POSAVSKI
TUZLANSKI
ZENIKO
DOBOJSKI
BOSANSKO
PODRINJSKI
SREDNJO
BOSANSKI
HERCEGOVAONERETVANSKI
ZAPADNO
HERCEGOVAKI
KANTON
SARAJEVO
KANTON LIVNO
UKUPNO

NASTRADALA LICA

S POGINULIM

POGINULI

2010
godina
17
3
29

2011
godina
17
1
34

2012
godina
15
3
30

2013
godina
19
3
33

2014
godina
17
3
29

2010
godina
20
3
33

2011
godina
22
1
43

2012
godina
22
3
36

2013
godina
23
3
38

2014
godina
23
3
33

27

26

20

25

22

32

27

20

28

24

26

16

19

17

17

31

16

19

17

19

26

21

18

22

23

31

22

18

26

25

13

13

10

23

21

20

23

18

30

23

21

23

19

3
167

8
150

7
141

11
158

6
144

4
197

8
168

8
159

13
176

6
161

14

Bezbjednost opine Doboj Istok

40
35
30
25
20
15
10

52010. godina

2011. godina

2012. godina

2013. godina

2014. godina

Dijagram 2. Prikaz broja saobraajnih nezgoda sa poginulim na putevima u FbiH(2010.-2014.g.)

50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0

2010. godina

2011. godina

2012. godina

2013. godina

2014. godina

Dijagram 3. Prikaz broja smrtno stradalih lica na putevima u FBiH (2010-2014)

U strukturi nastradalih na putevima Federacije BiH, za period 2010-2014. godina, najvie je

nastradalih sa lakim tjelesnim povredama, ukupno 27.861 nastradali, od ega je najvie na
putevima Tuzlanskog kantona 7081 nastradali sa lakom tjelesnom povredom. Gledajui po
15

Bezbjednost opine Doboj Istok

godinama najvei broj nastradalih lica koja su zadobila lake tjelesne povrede, zabiljeen je 2014.
godine ukupno 6008 nastradalih, dok je najmanji broj zabiljeen 2012. godine ukupno 5180
nastradalih sa lakim tjelesnim povredama. Ukupan broj nastradalih sa tekim tjelesnim
povredama je 5177, od ega je najvei broj na putevima Tuzlanskog kantona ukupno 1065
nastradalih sa tekim tjelesnim povredama. Gledajui po godinama najvei broj nastradalih sa
tekim tjelesnim povredama zabiljeen je tokom 2010 i 2011. godine po 1075 nastradalih, dok je
2012. godine zabiljeen najmanji broj 994 nastradalih sa tekim tjelesnim povredama.
Tabela 7: Prikaz nastradalih lica po teini povreda na putevima FBiH (2010-2014)
Izvor: [Godinji izvjetaij MUP TK, 2015]
KANTON
UNSKO-SANSKI
POSAVSKI
TUZLANSKI
ZENIKO
DOBOJSKI
BOSANSKO
PODRINJSKI
SREDNJO
BOSANSKI
HERCEGOVAONERETVANSKI
ZAPADNO
HERCEGOVAKI
KANTON
SARAJEVO
KANTON LIVNO

UKUPNO

2010
godina
111
33
225

NASTRADALA LICA
TEE POVRIJEENI
LAKE POVRIJEENI
2011
2012
2013
2014
2010
2011
2012
2013
godina godina godina godina godina godina godina godina
122
129
130
123
733
702
641
746
28
25
24
23
101
66
58
82
243
216
187
194
1446
1392
1405
1383

2014
godina
813
60
1455

182

175

131

182

165

697

715

600

664

697

10

17

19

20

30

27

138

151

147

117

120

494

423

392

445

477

137

129

105

117

127

756

629

702

741

911

46

34

32

32

40

399

420

340

357

420

160

155

170

166

180

850

912

876

1001

1003

39
1075

34
1075

37
994

49
1011

40
1022

174
5667

136
5414

146
5180

143
5592

145
6008

300
250
200
150
100
50
0

2010. godina

2011. godina

2012. godina

16

2013. godina

2014. godina

Bezbjednost opine Doboj Istok

Dijagram 4. Prikaz broja nastradalih sa tekim tjelesnim povredama na putevima u FBiH (2010-2014)

1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0

2010. godina

2011. godina

2012. godina

2013. godina

2014. godina

Dijagram 5. Prikaz nastradalih sa lakim tjelesnim povredama na putevima u FbiH (2010-2014.g.)

17

Bezbjednost opine Doboj Istok

5. STANJE BEZBJEDNOSTI NA PUTEVIMA TUZLANSKOGKANTONA

5.1.Broj registrovanih vozila u Tuzlanskom kantonu
Broj registrovanih vozila u 2014. godini na podruju Tuzlanskog kantona je iznosio 113.188
vozila. U prethodnih 5 godina dolo je do porasta broja registrovanih vozila na Tuzlanskom
kantonu, za 0,32%. Najvei procentualni rast broja registrovanih vozila na godinjem nivou je
zabiljeen u 2011. godini i iznosi 8,21% u odnosu na prethodnu godinu. Najvei pad je
zabiljeen u 2013. godini i iznosi 10,4%.
Tabela 8. Broj registrovanih vozila u Tuzlanskom kantonu
Izvor: [Godinji izvjetaji MUP FBiH, 2015]

Godina
Broj registrovanih vozila
Razlika u broju RV u odnosu
na zadnju godinu

5.2.

2010.
112.833

2011.
122.093

2012.
121.464

2013.
108.814

2014.
113.188

-7,11%

8,21%

-0,51%

-10,4%

4,02%

Broj registrovanih vozaa u Tuzlanskom kantonu

Broj registrovanih vozaa u Tuzlanskom kantonu se nije znatno mijenjao u prethodnih 5 godina.
U 2014. godini se na Tuzlanskom kantonu nalazilo 162.057 registrovanih vozaa, to je
smanjenje od 5,2% u odnosu na 2013. godinu. Najvei rast u prethodnih nekoliko godina je
zabiljeen u 2011. godini kada je broj registrovanih vozaa na podruju TK porastao sa 168.152
na 171.920, to ini ukupan rast od 2,24%.
Tabela 9. Broj registrovanih vozaa u Tuzlanskom kantonu
Izvor: [Godinji izjetaji MUP FBiH, 2015]

Godina
Broj registrovanih vozaa
Razlika u broju RV u odnosu
na zadnju godinu

2010.
168.152

2011.
171.920

2012.
172.734

2013.
170.949

2014.
162.057

-2,65%

2,24%

0,47%

-1,03%

-5,2%

5.3. Broj saobraajnih nezgoda na putevima Tuzlanskog kantona

18

Bezbjednost opine Doboj Istok

Na putevima Tuzlanskog kantona u periodu 2010-2014. godina zabiljeeno je ukupno 19210
saobraajnih nezgoda u kojima je ivot izgubilo 183 lica a povrijeeno 8145 lica. Posmatrano iz
tabele 8. moemo zakljuiti da je najvei broj saobraajnih nezgoda zabiljeen 2010. godine
5146 saobraajnih nezgoda, a da je u narednim godina prisutan trend opadanja broja saobraajnih
nezgoda. U 2011. godini imamo 5086 saobraajnih nezgoda to je za 1,16% manji broj
saobraajnih nezgoda nego prethodne godine. U 2014. godini se desilo ukupno 2720
saobraajnih nezgoda to je za 47,1% manje saobraajnih nezgoda nego u 2010. godini po emu
moemo zakljuiti da je trend smanjenja broja saobraajnih nezgoda itekako prisutan.
Posmatrajui broj saobraajnih nezgoda po optinama u tabeli 8. moemo lako zakljuiti da je
najvei broj saobraajnih nezgoda zabiljeen na putevima optina Tuzla, ukupno 7985 u periodu
2010-2014. godina, zatim na putevima optina ivinice 2177 te optina Srebrenik 1886
saobraajnih nezgoda. Meu opina sa najmanjim brojem saobraajnih nezgoda se nalaze opina
Teoak sa 137 saobraajnih nezgoda, zatim opina eli sa 103 saobraajne nezgode te opina
Sapna sa najmanjim brojem od 63 saobraajne nezgode za posmatrani period.

19

Ukupno

435 18
456 28
344 38
329 28
322 25
1886 137

ivinice

470 26
398 25
330 5
286 3
272 4
1756 63

Tuzla

196
198
212
207
193
1006

Teoak

160
145
97
83
79
564

Srebrenik

Kladanj

235
251
208
176
168
1038

Sapna

Kalesija

400
428
308
273
262
1671

Lukavac

Gradaac

2010 175 20 74
2011 154 31 89
2012
96 23 56
2013
57 16 38
2014
53 13 32
Ukupno 535 103 289

Graanica

Doboj-Istok

eli

Banovii

saobraajnih
Broj
nezgoda

Tabela 10. Saobraajne nezgode po opinama za period 2010-2014.g.

Izvor: [Godinji izvjetaji MUP TK, 2015]

2401
2293
1336
996
959
7985

536
590
365
348
338
2177

5146
5086
3418
2840
2720
19210

Bezbjednost opine Doboj Istok

2500
2000
1500
1000
500
0

2010. godina

2011. godina

2012. godina

2013. godina

2014. godina

Dijagram 6.Prikaz broja saobraajnih nezgoda na putevima opina TK-a (2010-2014.g.)

6. BEZBJEDNOST SAOBRAAJA OPTINA DOBOJ ISTOK

Opa karakteristika stanja bezbjednosti saobraaja na podruju optina Doboj Istok u proteklih
pet godina je u blagom pogoranju, odnosno varira od godine do godine broj saobraajnih
nezgoda je u stalnom rastu i opadanju, kao i broj povrijeenih lica, a nekoliko lica je smrtno
stradalo. Stanje bezbjednosti je u stalnom praenju i tenji da se pobolja kroz poboljanje
infrastrukture do preventivnih mjera koje se preuzimaju u cilju poboljanja bezbjednosti. Iako su
pojaane aktivnosti na kontroli brzine kretanja vozila, kao i kontroli alkoholiziranosti vozaa te
rad po ostalim akcijama zavedenim od strane MUP-a TK, dolo je do blagog pogoranja u oblasti
bezbjednosti saobraaja.
Tabela 11. Trenutno stanje bezbjednosti saobraaja na teritoriji optinaDoboj Istok
Izvor: [Godinji izvjetaji MUP TK, Policijska stanica V.Brijesnica, 2015]

Broj saobraajnih nezgoda

S/N sa poginulim
Sa Tee povrijeenim
Sa Lake povrijeenim
Sa Materijalnom tetom
UKUPNO

2010
0
2
19
53
74

2011
1
5
21
62
89

Godina
2012
2013
1
1
4
3
13
14
38
42
56
60

2014
1
4
12
30
47

2015
0
3
13
31
47

Na osnovu tabele moemo da vidimo da broj saobraajni nezgoda iz godine u godinu ima tenju
zapadom broja saobraajnih nezgoda, kao i poboljanja bezbjednosti saobraaja na podruju
optina Doboj Istok. Izvjetaj iz godine u godinu varira ali naporom policije uspjelo je se da se
20

Bezbjednost opine Doboj Istok

smanji broj saobraajnih nezgoda i da se ugasi negativni trend od jednog poginulog lica na
godinu. Najvie panje se poklanja ba kategoriji poginulih i najtee nastradalih osoba i ulau se
veliki napori da se smanji broj teko povrijeenih koji je jedan od kljunih problema optine.
Stanje bezbjednosti je prikazano i dijagramom:
Pokazatelji bezbjednosti saobraaja za period od pet godina na podruju optina Doboj Istok
pokazuju broj poginulih lica, broj povrijeenih lica, kao i broj saobraajnih nezgoda sa
materijalnom tetom:
Broj saobraajnih nezgoda
89
53

20101 1 1 1
0

20115
2 4 3 4 3

1921
2012 1314
2013
1213

74

62

56 60

3842
30 31
2014

47 47
2015

Dijagram 7: Stanje bezbjednosti saobraaja i broj saobraajnih nezgoda za period od pet godina

Tabela 12. Pokazatelji bezbjednosti na teritoriji optina Doboj Istok (2010-2015.g.)

Izvor: [Godinji ivjetaji MUP TK, Policijska stanica V.Brijesnica, 2015]

Pokazatelji BS
Br.poginula lica
Br.teko pov.lica
Br.lako pov. lica
UKUPNO

2010 2011
0
1
2
5
28
39
30
45

2012
1
7
20
28

21

Godina
2013
1
6
22
29

2014
1
6
23
30

2015
0
3
23
26

Bezbjednost opine Doboj Istok

Pokazate lji BS

45

39
30

28
2010

2 1 1 1 1 3
Br.poginula lica

30
28 29

26
201223

2011

2013 22 23
20

2014

2015

7 6 6

Br.teko pov.lica

Br.lako pov. lica

UKUPNO

Dijagram 8. Pokazatelji bezbjednosti saobraaja

U svakoj godini u proteklih pet preduzea za odravanje puteva DOO''Doboj putevi''Doboj Jug
izvrava iscrtavanje horizontalne signalizacije, isti su takoer izvrili popravku postojeihi
postavljanje novih znakova kao i izvrili ienje kanala, odnosno ienje puteva od posipnog
materijala iz zimskog perioda. To je unaprijed poznata procedura preduzea po stalnom sistemu
iz godine u godinu.
Pored preventivnog djelovanja slubenici policije su takoer u teim sluajevima injenja
prekraja poduzimali represivne mjere.
Tabela 13. Preduzete mjere na podruju optina Doboj Istok (2010-2015.g.)
Izvor: [Godinji ivjetaji MUP TK, Policijska stanica V.Brijesnica, 2015]

PREDUZETEMJERE

Godina

Podneeno izvjetaja tuiteljstvu

Podneeno zahtjeva za PPP
Izdatih prekrajnih naloga
Vozaa zateenih bez upotr. sig.pojasa
Vozaa zateenih da koriste mobitel u toku vonje
Kontrolisanih vozila i vozaa
Kontrolisanih-legitimisanih osoba u vozilu
Pregledanih vozila

22

201
0
42
35
960
189
4
852
7
212
104
9

2011
78
38
915
143
2
1017
3
198
2821

201
2
15
20
956
32
10
940
4
358
217
1

201
3
35
30
750
38
9
874
5
255
235
2

201
4
13
37
622
39
10
723
2
249
252
8

2015
10
16
826
32
6
6735
79
2409

Bezbjednost opine Doboj Istok

Pregledanih lica u vozilu
Iskljueno iz saobraaja VOZAA:
Zbog upravljanja vozilom pod dej. alkohola
Zbog upravljanja vozilompod dej.opojnih droga
Prije sticanja prava na upravljnje, bez vozakog
U vrijeme trajanja zatitne mjere
Iskljueno iz saobraaja VOZILA :
Zbog tehnike neispravnosti
Neregistrovani

90
99
82

88
165
139

89
155
133

87
150
118

91
144
78

75
100
80

17

26

15

16

15

19

40

40

38

36

32

30

40

40

12

15

18

Na osnovu tabele moemo zakljuiti da je stalan broj akcija i da MUP pokuava da aktivnostima
koje obuhvataju vozae ili vozila podstaknu da se povea bezbjednost,kao i niz drugih mjera.
Policijska stanica Doboj Istok je uvijek teila dobroj saradnji sa drugim organima i institucijama
u cilju postizanja to boljeg nivoa saobraajne kulture i bezbjednosti. Saradnja se odvijala sa
svim organizacijama koje su mogle doprinijeti veoj bezbjednosti saobraaja.
Vrlo esto slubenici policije su radili i pruali potrebnu pomo Kantonalnim i Federalnim
organima inspekcije u izvravanju svojih poslova i zadataka. Ova PS je uvijek pratila
problematiku nelegalne izgradnje objekata u neposrednoj blizini saobraajnica i izgradnje
pristupnih puteva i po tom pitanju izvjetavali kao i suraivali sa ostalim organima i
institucijama zaduenim za navedenu problematiku bezbjednosti i normalnog toka saobraaja.

23

Bezbjednost opine Doboj Istok

Preduzete mjere

10

16 826
6735
37 622 32 6
7232 79 2409
15
30 750 39 10
8745
15
249 2528 75 100
20 956 38 9
80
9404
78
19
32
255 2352 91 144
38
302014
10
2010
2011
2012
2013
78
915
18
10173
87
42
15
143
358
150
2171
35 960
32
2
118
9
16
8527 198 2821 89 155
189
36
Podneeno izvjetaja tuiteljstvu
4
133
15
15
Izdatih prekrajnih naloga
212 1049 88 165
38
139
12
Vozaa zateenih da koriste mobitel u toku vonje
90
26
99
40
Kontrolisanih-legitimisanih osoba u vozilu 82
40
17
Pregledanih lica u vozilu
40
40
Zbog upravljanja vozilom pod dej. alkohola
13

2015

Prije sticanja prava na upravljnje, bez vozakog

Iskljueno iz saobraaja VOZILA :
Neregistrovani

Dijagram 9. Preuzete mjere u cilju poboljanja bezbjednosti saobraaja

Na podruju optine Doboj Istok trenutno djeluju tri auto-kole. Isto tako na podruju ove
optina djeluje samo jedan tehniki pregled motornih vozila, a tehniku ispravnost i ispravnost
rada istog izvrila je komisija MUP-a TK-a, te Rjeenjem br:08-01-04.9-115/01 od 01.02.2001.
godine ovlastila DOO '' OSING '' da moe vriti tehniki pregled svih motornih vozila.
Stanje bezbjednosti saobraaja varira tako da na proteklih pet godina imamo zabiljeen veliki
broj saobraajnih nezgoda u kojima naalostimamo svake godine veliki broj povrijeenih sa
teim povredama, lakim povredama ali naalost i odreen broj poginulih osoba.
Na osnovu analize stanja bezbjednosti optina Doboj Istok u proteklih pet godina analizirajui
stanje iz godine u godinu dolazimo do podataka najveih uzronika saobraajnih nezgoda.
Tabela 14.Uzroci saobraajnih nezgoda u periodu (2010-2015.g.)
Izvor: [Godinji ivjetaji MUP TK, Policijska stanica V.Brijesnica, 2015]

Uzroci S/N

2010
33
4
3
9
14
2
4

Neprilagoena brzina
Vonja unazad
Nepropisno skretanje
Dranje vozila dalje od desne ivici
Nepropisna radnja sa vozilom
Nepropisno ukljuenje na magistralni put
Nepropisno preticanje
24

2011
36
6
5
8
16
3
6

Godina
2012 2013
22
20
4
5
2
4
5
9
13
10
1
3
5
3

2014
21
6
2
5
7
1
2

2015
19
4
1
7
9
1
3

Bezbjednost opine Doboj Istok

Nepropisno mimoilaenje
Dranje nedovoljnogodstojanja
UKUPNO

1
1
74

1
5
89

1
1
56

2
2
59

1
1
47

1
1
47

Na osnovu tabele moemo zakljuiti da najvei uzronik saobraajnih nezgoda na magistralnom

putu M-4 je neprilagoena brzina i niz drugih uzronika koji ugroavaju bezbjednost saobraaja.
Kao i na podruju itave BiH, najei problem i uzrok saobraajnih nezgoda je neprilagoena
vonja, kao i ne propisna radnja sa vozilom, nepropisno i nepregledno preticanje kao i ostali
uzroci koji djeluju u manjem intezitetu od ovih gore navedenih.
Uzroci S/N

100
80
2010

2011

60

2012

2013

40
20
0

2015
2014 2014
2013
2012
2011
2010

2015

Dijagram 10 : Uzronici saobraajnih nezgoda u proteklih pet godina

Broj saobraajnih nezgoda takoer zavisi od kategorije puta kao i od broja vozila na putu. Na
osnovu analize puta i zasienosti saobraajne strukture dobiveni su podatci na kojem putu se
deava najvie saobraajnih nezgoda.
Tabela 15.Broj saobraajnih nezgoda prema kategoriji puteva (2010-2015.g.)
Izvor: [Godinji ivjetaji MUP TK, Policijska stanica V.Brijesnica, 2015]

Broj S/N prema

Godina
25

Bezbjednost opine Doboj Istok

kategoriji puteva
Magistralni put
Regionalni putevi
Lokalni putevi
Ulice u naselju
Ostala mjesta
UKUPNO

2010
43

2011
46

24

31

7
74

12
89

2012 2013 2014

37
33
27
6
4
15
12
9
4
56

8
59

7
47

2015
29
7
6
5
47

Na osnovu tabele zakljuujemo to je logino da najvie saobraajnih nezgoda se deava na

magistralnom putu, naravno zbog brzine kretanja kao i broja vozila. U zavisnosnosti od
kategorije puta i od brzina na datoj dionici zavisi i broj saobraajnih nezgoda, ukupan broj
saobraajnih nezgoda iz godine u godinu se mijenja a na osnovu tabele moemo zakljuiti da se
najmanji broj saobraajnih nezgoda deava u zadnjim godinama.
Najmanji broj nezgoda se deava u periodu 2014-2015 godine kako na magistralnim putevima
tako i na ostalim djelovima putne mree optina Doboj Istok, tako da ukupan broj nezgoda je
najmanji i pokazuje blagi porast svijesti graana i poboljanje bezbjednosti saobraaja.
Broj S/N prema kategoriji puteva
2010

2011

2012

2013
89

2014

2015

74
59

56
46
43
37
33
2729

4747
31
24
15

12 12 9
6
4

8 7
5

Magistralni put Regionalni putevi Lokalni putevi

Ulice u naselju

6 4 7

Ostala mjesta

Dijagram 11. Broj saobraajnih nezgoda prema kategoriji puteva

26

UKUPNO

Bezbjednost opine Doboj Istok

7. SAOBRAAJNA INFRASTRUKTURA
7.1. Kritina taka optina Doboj Istok
Na osnovu godinjih izvjetaja i analize stanja bezbjednosti saobraaja na podruju optina
Doboj Istok moemo da izdvojimo nekoliko taaka kao kritina podruja optina, iako ulaui
veliki napor u izgradnji i poboljanju infrastrukture se radi godinama ipak jo mnogo toga treba
da se popravi i pobolja.
Analizirajui saobraajne nezgode po mjestu dogaanja u posljednjih 10 godina najkritinija
taka se nalazi na dionici magistralnog puta M-4 ,Doboj Tuzla u mjestu Klokotnica, stacionaa
KM7 + 230(podruje izmeu sruenog i novosagraenog montanog mosta sa Suho Polje ).

27

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 4. Nailazak na kritinu taku iz smijera Tuzle prema Doboju

Izvor: [Magistralni put M-4, 2015]

Nailaskom na pomenutu dionicu puta iz smjera Tuzle prema Doboju moemo da uoimo da se
preglednost gubi sa ulaskom u krivinu u desnom skretanju.Naime, pomenute nezgode u veini
sluajeva su se dogaale uslijed neprilagoene brzine osobinama i stanju puta,
vidljivosti,preglednosti, atmosferskim prilikama i drugim saobraajnim uslovima.
Kada vozilo dolazi na kritino mjesto iz pravca Tuzle i u nepreglednoj desnoj krivini nailazi na
zaustavljeno vozilo koje na kolovozu proputa vozila iz pravca Doboja, a ima namjeru da skrene
lijevo za Suho Polje i usljed izbjegavanja kontakta sa istim vozilom prelazi na suprotnu
kolovoznu saobraajnu traku gdje dolazi do kontakta sa vozilom iz suprotnog pravca.

28

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 5.Manevar vozila koje pokuava da skrene sa magistralnog puta

Izvor: [Magistralni put M-4, 2015]

Razlog ovakvom dogaanju SN je prije svega nedovoljna horizontalna preglednost puta,

nedostatak saobraajne trake za lijevo skretanje, nedovoljna veliina poprenog nagiba kolovoza
u krivini kao i nedovoljnavertikalna signalizacija, kao i neobiljeenost ili nepostojanje
propisanogsaobraajnogznaka.
Predlaemo da se izvre graevinski zahvati na pomenutoj dionici ( izgradnja trake za lijevo
skretanje i skidanje zemljita sa desne strane gledano iz pravca Tuzle u smislu dobijanja bolje
horizontalne preglednosti). PS Doboj Istok je uvijek teila dobroj saradnji sa drugim organima i
institucijama u cilju postizanja to boljeg nivoa saobraajne kulture i bezbijednosti. Saradnja se
odvijala sa svim organizacijama koje su mogle doprinijeti veoj bezbijednosti saobraaja.
Takoer moemo da zakljuimo da se veliki broj nezgoda deava prilikom izlaska na magistralni
put, zbog nepreglednosti puta u smjeru od Doboja prema Tuzli. esto vozila koja dolaze zbog
brzine ne mogu da se zaustave ili ne odreaguju na vozila koja mnogo manjom brzinom se kreu
ispred njih poslije ukljuivanja na magistralni put, tako da ovaj dio magistralnog puta predstavlja
najkritiniju taku i prioritet za rjeavanje u budunosti.

29

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 6. Mjesto ukljuivanja na magistralni put

Izvor: [Magistralni put M-4, 2015]

7.2. Nepreglednost saobraajnih znakova

Policijska stanica Velika Brijesnicapredlae u cilju unapreenja stanja bezbjednosti saobraaja,
ienje kanala uz putni pojas magistralnog puta tamo gdje ve nije izvreno i uklanjanje velikog
broja reklamnih tabli postavljenih uz magistralnog puta gdje dolazi do umanjenja preglednosti
saobraajnih znakova, a vozai ostaju u dilemi i uskraeni potrebnih obavjetenja.

30

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 7. Nepreglednost saobraajnih znakova zbog velikog broja reklamnih tabli

Izvor: [Magisralni put M-4, 2015]

Takoer je potrebno ee i kvalitetnije iscrtavanje horizontalne signalizacije uz kvalitetan

materijal (farbu) i popravak vertikalne signalizacije. Dionica magistralnog puta koja prolazi kroz
Klokotnicu na samom ulasku u naselje iz pravca Doboja prema Tuzli.
Moemo da uoimo nepreglednost saobraajnih znakova zbog pretrpanosti oglasnim tablama.
Nemogunost opaanja saobraajnih znakova smanjuje se bezbjednost saobraaja i poveava
rizik od nezgode.

31

Bezbjednost opine Doboj Istok

8. NAPREDAK U IZGRADNJI SAOBRAAJNE INFRASTRUKTURE
8.1. Konfliktna taka (Raskrnica)
Jedna od bivih Kritinih taaka je i raskrsnica u najnaseljenijem dijelu optina Doboj Istok u
mjestu Klokotnica. Mjesta zajednica Klokotnica ima populaciju od priblino polovine stanovnika
optina Doboj Istok tako da ima oko 5000 stanovnika od ukupno nekih 11000 stanovnika.
Prioritet vlasti da bi se poboljala bezbjednost je regulisanje saobraaja na raskrsnici i olakanje
iskljuenja i ukljuenja na magistralni put.

Slika 8. Staro stanje raskrsnice

Izvor: [Magistralni put M-4, 2015]

Na osnovu slike moe da se zakljui da raskrsnica ima najmanje pet manevara odnosno
iskljuivanja i ukljuivanja na magistralni put, ukljuenje na lokalni put prema Lukavici Rijeci
kao i dolazak sa lokalnog puta prema magistralnom putu. Veoma je esto dolazilo do konfliktnih
situacija na pomenutoj raskrsnici i do zakrenja pa su uesnici u saobraaju bili primorani da
ekaju dui vremenski period da bi izvrili ukljuenje ili iskljuenje sa magistralnog puta.
Na osnovu slike moemo da primijetimo da problem i zakrenje je predstavljala i autobusna
stanica kako za javni prevoz tako i za ostale uesnike u saobraaju.
Na osnovu analize stanja i nakon uloenih sredstava izgradila je se raskrsnica koja bi trebala u
najmanju ruku da povea bezbjednost, i da rastereti magistralni put, da se smanji vrijeme
iskljuenja i ukljuenja na magistralni put kao i broj konfliktnih situacija.
32

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 9. Novoizgraena raskrsnica

Izvor: [Magistralni put M-4, 2015]

U najveoj mjeri je pokuamo da se da akcenat na horizontalnu i vertikalnu signalizaciju i da se

pomogne djeci i starijima da su izdvojeni od uticaja saobraajnog toka magistralnog puta. Kao i
da se pobolja saobraaj na magistralnom putu bez konfliktnih situacija i zakrenja.
Unaprijeena je protonost, izbjegnuti saobraajni konflikti, namee tree trake za skretanje
lijevo ime je unaprijeena protonost saobraajnih tokova i bre prikljuenje i iskljuenje sa
magistralnog puta.

8.2. Trotoari
Na poboljanje bezbjednosti u velikoj mjeri utiu trotoari najvie zbog djeijeg odlaska u kolu
ili povratka kui. Na svim vie naseljenim podrujima ili dijelovima magistralne ili lokalne
mree koje vode do kole ili od kole u velikoj mjeri su uraeni trotoari.

33

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 10. Izgraeni trotoar uz magistralnu cestu

Izvor: [Magistralni put M-4, 2015]

Najvie bezbjednosti se odnosi na mlau populaciju stanovnitva uenike osnovnih kola i

predkolskog uzrasta. Ovakvoj situaciji bezbjednosti saobraaja pored preventivnog djelovanja
slubenika policije na terenu doprinijelo je educiranje uenika Osnovnih kola na temu
''Bezbjedno kretanje i strana kretanja pjeaka''.

34

Bezbjednost opine Doboj Istok

Slika 11. Policija pomae djeci pri prelasku ceste

Izvor: [http:/www.telegraf.rs]

Da bi se postiglo povoljno stanje ova PS e u narednom periodu poduzeti kao i predlagati niz
mjera i aktivnosti na unapreenju stanja bezbjednosti saobraaja. Preventivnim djelovanjem na
obiljeenim pjeakim prelazima omoguavati bezbjedan prelaz pjeacima ,samim prisustvom na
lokalnim putevima djelovati na potivanju zakonskih i optih odredbi, djelovati represivno na
one uesnike u saobraaju koji svojim negativnim ponaanjen izazivaju pozornost javnosti, a
samim tim kre zakon (vonja pod uticajem alkohola, prekoraenja brzine, vonja bez poloenog
vozakog ispita itd,).
Policijska stanica Velika Brijesnica e nastavit sa edukacijom uenika od I do IV razreda
Osnovnih kola na temu bezbjednost saobraaja kao i edukaciju policije kroz redovnu nastavu i
program MUP-a TK-a .

35

Bezbjednost opine Doboj Istok

9. FAKTORI BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA

Osnovni faktori u bezbjednosti saobraaja su:

ovjek kao faktor bezbjednosti saobraaja,

Vozilo kao faktor bezbjednosti saobraaja,

Put kao faktor bezbjednosti saobraaja,

Okolina kao faktor bezbjednosti saobraaja.

Saobraajne nezgode mogu nastati usljed djelovanja subjektivnih i objektivnih elemenata.Ovi

elementi ne djeluju izolovano, ve predstavljaju strukturalnu cjelinu u okviru koje se meusobno
razlikuju po snazi svog uticaja, tako da je vrlo teko izmjeriti koliko koji element djeluje u toj
interakciji. Subjektivne elemente ini ovjek, dok u objektivne elemente ubrajamo vozilo, put i
okolinu. Svaki uzrok, sam za sebe ili u kombinaciji sa drugim, moe dovesti do greke, odnosno
opasnosti koja moe prerasti u saobraajnu nezgodu. Meutim, svaka greka se ne zavrava
uvijek saobraajnom nezgodom, ve moe imati razliit ishod.Elemente bezbjednosti drumskog
saobraaja ine: ovjek, vozilo, put i okolina.

Mehaniki sistem predstavlja put - vozilo, dok biomehaniki sistem predstavlja ovjek- put i
ovjek - vozilo. Da bi se poduzele odgovarajue aktivnosti, potrebno je razmotriti karakteristike
navedenih sistema u segmentu bezbjednosti saobraaja. Mehanike komponente vozilo i put, u
dijelu bezbjednosti drumskog saobraaja, mogu se opisati propisanim elementima koje moraju
zadovoljiti sa aspekta bezbjednosti i koje su propisane razliitim pravnim okvirima.
Biomehanike komponente, tj.ovjek-vozilo i ovjek- put, s obzirom da podrazumijevaju
psihofizike osobine ovjeka, nije mogue staviti u tano precizne norme i aktivnosti.

Uprkos napretku tehnologije saobraaja, psihofiziko stanje svih uesnika u saobraaju odluuje
kako e se u stanovitom trenutku odgovorna osoba ponaati da bi predvidjela mogunost
36

Bezbjednost opine Doboj Istok

nezgode i da bi je adekvatnom mjerom sprijeila. Umor je najei uzrok nezgoda, jer njemu
podlijee svaki ovjek. Uzroci greaka to ih ovjek ini u saobraaju su: greke nastale kao
posljedica psiholokog stanja ovjeka, greke nastale kao posljedica ogranienosti osjetilnih
organa ovjeka, greke nastale zbog nedostatka antropometrijskih osobina i pokretljivosti
ovjeka i greke nastale zbog tetnog djelovanja oneienog okolia. ovjek kao faktor
bezbjednosti u saobraaju prisutan je direktno, kao uesnik u saobraaju, i indirektno, kao
graditelj puteva i onaj koji ih odrava, kao konstruktor vozila i onaj koji ih odrava, kao onaj koji
donosi zakone o sigurnosti saobraaja i brine se o njihovoj primjeni i sl.

9.1. ovjek kao faktor bezbjednosti saobraaja

U lancu faktora bezbjednosti u saobraaju ovjek je najjaa, odnosno najlomljivija karika. Treba
napomenuti da je bezbjedna vonja usko povezana sa individualnou ovjeka. Postoje veoma
velike razlike u ponaanju pojedinaca kada se nau u razliitim situacijama, bilo vozaa ili
pjeaka, a posebno su opasna sljedea ponaanja u saobraaju: prekoraenje ogranienja brzine,
nepotovanje svjetlosnih signala, preticanje na mjestima zabrana i u opasnim situacijama,
nepotovanje prvenstva prolaza, nedranje bezbjednog odstojanja izmeu vozila, nekoritenje
zatitne opreme i prelazak kolovoza van pjeakog prelaza.

U prvom redu potrebno je razmotriti psihofizike osobine ovjeka, a potom i ponaanje ovjeka
u saobraajnoj nezgodi. Osnovna obiljeja psihofizikih osobina ovjeka odnose se na one
elemente koji su manje poznati, a veoma su vani sa gledita bezbjednosti u saobraaju.

Sposobnosti i funkcije koje dolaze do izraaja u upravljanju vozilom mogu se podijeliti na:

senzorne;

psihomotorne sposobnosti;

sloene mentalne sposobnosti.

37

Bezbjednost opine Doboj Istok

ovjek bilo kao voza ili putnik u vozilu, bilo kao pjeak, uesnik je u saobraaju, a samim tim i
izloen odreenom stepenu i obliku opasnosti. Kada saobraajna nezgoda nastane zbog krivice
ovjeka ne znai da je ona nastala zbog jednog faktora, jer je moda na unutranje izvore
ponaanja tog ovjeka djelovalo vie faktora istovremeno (umor, bolest, nedovoljno znanje i
vjetina, socijalni motiv, i dr.). S toga se kao neki od najvanijih elemenata ovjeka koji utiu na
bezbjednost saobraaja istiu: pol, starost, sposobnosti, znanje obuka, stavovi, iskustvo,
ponaanje, vonja pod uticajem alkohola, umor, nekoritenje sistema zatite i ostali elementi
(standard, obrazovanje, sociodemografska obiljeja, uticaji droga i lijekova, puenje, bolest,
ishrana) (Lipovac, 2008).

9.2. Vozilo kao faktor bezbjednosti saobraaja

Bezbjednost vozila ima tri osnovna aspekta.Prvo, da svojim aktivnim elementima ne poveava
rizik odnosno ne doprinosi nastanku saobraajnih nezgoda.Drugo, da to manje ugroava
subjektivne sposobnosti vozaa neophodne za ispravno reagovanje. Tree, da svojim pasivnim
elementima spreava ili ublaava povrede kada doe do nezgode.

Zvanine statistike tretiraju vozilo kao naivan faktor bezbjednosti saobraaja iskazujui da
zbog njegovih nedostataka nastaje 1 - 2,5% saobraajnih nezgoda sa nastradalim licima i da se
kao pratei uzrok pojavljuju u jednom broju saobraajnih nezgoda.

Vozilo utie na bezbjednost saobraaja itavim svojim nizom konstruktivnih, proizvodnih i

eksploatacionih parametara, koji imaju aktivan i pasivan karakter. Konstrukcijom i proizvodnjom
vozilo dobija odreene elemente od kojih zavisi i bezbjednost saobraaja. Ti elementi se u
strunoj literaturi najee dijele na aktivne i pasivne.

38

Bezbjednost opine Doboj Istok

Aktivni elementi bezbjednosti vozila su oni zbog ijeg loma, kvara ili otkazivanja moe nastati
saobraajna nezgoda, tj. oni treba da sprijee nastanak saobraajne nezgode. Pasivni elementi
bezbjednosti vozila su oni koji ne utiu na broj nezgoda nego na njihovu teinu, tj. smanjenje
uinka sila koje djeluju na putnike, odnosno smanjenje posljedica saobraajnih nezgoda.
9.3. Put kao faktor bezbjednosti saobraaja

U strukturi faktora bezbjednosti saobraaja put zauzima veoma znaajno mjesto, jer put irokom
lepezom svojih elemenata utie na stanje bezbjednosti saobraaja, odnosno nastanak
saobraajnih nezgoda. Ovi elementi sami i u interakciji sa drugim faktorima ne utiu jednako,
nego se razlikuju, izmeu ostalog i prema neposrednosti i snazi uticaja na nastajanje ovih pojava.
Najvaniji naini uticaja puta na nastajanje saobraajnih nezgoda su:

put znaajno utie na vozaa i vozilo i odreuje uslove pod kojim se saobraaj odvija
i nastaju saobraajne nezgode;

neki elementi puta (nedostaci i sl.) pojavljuju se kao neposredni uzroci saobraajnih
nezgoda;

neki elementi puta spadaju u kategoriju uslova jer oni asistiraju,pomau,olakavaju,

odnosno stvaraju uslove da se opasnosti koje emituju drugi faktori lake konkretizuju
u saobraajnu nezgodu;

neki elementi puta ne utiu na nastajanje saobraajnih nezgoda nego na teinu

posljedica;

od stanja puta donekle zavisi nain ispoljavanja subjektivnih i objektivnih faktora;

put je, izmeu ostalog zbirno mjesto svih drugih faktora, odnosno propusta i
nedostataka bez obzira da li se radi o propustu pojedinca (korisnika puta) ili o
nedostacima u sistemu reagovanja drutva.

Ako bi se putevi rangirali sa stanovita bezbjednosti saobraaja razlikuju se tri kategorije:

39

Bezbjednost opine Doboj Istok

brzi putevi (autoputevi i putevi rezervisani za saobraaj motornih vozila),

ostali otvoreni (ruralni) putevi i

gradske ulice.

Najvei relativni rizik saobraajnih nezgoda je na gradskim ulicama, zatim na ruralnim

putevima, dok je najmanji na brzim putevima. Dakle, pored vrste puta na bezbjednost saobraaja
utiu jo i trasa puta, prosjean broj prikljunih puteva (raskrsnica), stanje kolovoza, prepreke
pored puta, geometrijski dizajn puta i stanje povrina za pjeake (trotoari, bankine, berme).U
svakoj fazi ivota puta od projektovanja, trasiranja, gradnje i eksploatacije (ureenje, opremanje
i odravanje) moe doi do propusta, nedostataka i greaka koji se mogu nepovoljno odraziti na
bezbjednost saobraaja.

9.4. Okolina kao faktor bezbjednosti saobraaja

Kompleksni element spoljnog svijeta, u kome djeluje veliki broj raznih faktora (inioca), koji su
po svojoj prirodi, izvorima, domaaju i sadrini vrlo razliiti, grupisani su u drutvene, tehnike i
prirodne faktore. Radi se o faktorima koji su izvan samog ovjeka uesnika u saobraaju. To su
oni mnogobrojni faktori (stanja, uslovi, elementi, pojave i okolnosti) koji doprinose nastanku
saobraajnih nezgoda. Njihovo negativno dejstvo, izuzev jednog dijela tehnikih faktora, vie
spada u kategoriju uslovljenosti, a manje u kategoriju uzronosti.
Najee se radi o uslovima u koje je ovjek stavljen tj.u kojima se nalazi, prema emu se odnosi
dok koristi put. Oni sami po sebi najee ne izazivaju saobraajne nezgode, ali zato stvaraju
uslove, asistiraju, olakavaju, omoguavaju takvo dejstvo drugim faktorima. Najee nemaju
neposredni uzroni karakter (izuzev tehnikih faktora) ve ga uslovljavaju u irem smislu rijei.

40

Bezbjednost opine Doboj Istok

U kategoriju uslova spadaju prije svega drutveni faktori, u velikoj mjeri prirodni faktori, kao i
neki faktori vezani za put i vozilo. Oni ne izazivaju neposredno, ali stvaraju uslove za nastanak
saobraajne nezgode. Meutim, neki od ovih faktora mogu imati neposrednost i snagu uzroka
saobraajne nezgode (lom ili kvar aktivnog elemenata bezbjednosti vozila, pogreno postavljen
saobraajni znak, nedostaci na putu, itd.).

Znaaj ovih faktora je posebno veliki zbog prirode odvijanja saobraajnog procesa.Naime,
uesnici u saobraaju, posebno vozai motornih vozila, za sve vrijeme dok uestvuju u
saobraaju praktino se nalaze u rizinoj situaciji. Nekada je dovoljno da doe do izmjene
situacije ili uslova odvijanja saobraaja koje voza nije mogao na vrijeme sam predvidjeti pa da
doe do nezgode. Prema onome to se do danas zna, u okviru globalne kvantifikacije uzroka
saobraajnih nezgoda, okolina (objektivni faktor) utie doprinosi u oko 35% saobraajnih
nezgoda to ne znai da je taj uticaj doprinos jedini uzrok nezgode (nekad uticaj objektivnog
faktora doprinosi 10%, nekad 50%, a nekada 100%, nastanku saobraajne nezgode).

Rizik koji prati odvijanje saobraaja je proizvod objektivnog i subjektivnog rizikaopasnosti.

Objektivni rizik povezan je sa objektivnim faktorima (okolina), a subjektivni rizik sa ovjekom
(najee kao korisnikom puta). Objektivni rizik proizvode objektivni faktori (uzroci nezgoda,
izvori opasnosti) i radi se prije svega o:

rizicima povezanim sa putem (ukljuujui i opremu instaliranu na njemu),

rizicima povezanim sa vozilom,

rizicima povezanim sa prirodnim faktorima (klimatski i drugi uslovi),

rizicima povezanim sa drutvenim uslovima (propustidrutva da stvore neophodne

uslove za bezbjedno odvijanje saobraaja),

rizicima povezanim sa neefikasnou institucija u ostvarivanju njihove funkcije u

oblasti bezbjednosti saobraaja.

Ako prostor, okolina, ambijent, okruenje nije adaptirano i prilagoeno, ovjek je u saobraaju
izloen velikom objektivnom riziku, pa e se ee taj rizik konkretizovati u saobraajne

41

Bezbjednost opine Doboj Istok

nezgode. Za sve vrijeme dok je na putu, pored ostalog, ovjek mora i da uoava, otkriva,
procjenjuje i svojim ponaanjem odgovara na objektivni rizik.

Treba imati u vidu da objektivni i subjektivni faktori djeluju jedinstveno kao cjelina.
Poboljanjem spoljnih uslova moe se smanjiti rizik, meutim moe se desiti da taj rizik
nadomjesti subjektivni faktor (ovjek) svojim ponaanjem u novim uslovima (kompenzaciona
ponaanja), tako da frekvencija nezgoda ostane ista. Bez obzira na to neophodno je nastojati da
se poboljanjem spoljnih uslova smanji objektivni rizik, a kroz pripremu ovjeka
(saobraajnazrelost, mijenjanjeponaanja i dr.) smanjivatisubjektivni rizik. Na taj nain e se
stvoriti bezbjednija sredina za korisnike puta.

10. ANALIZA REZULTATA ANKETNOG ISTRAIVANJA

Anketa (lat. inlquastia, fr. enqueta) je nauni metod koji se sastoji u ispitivanju okolnosti
pojedinanih sluajeva. Pri tome se koriste sljedee tehnike: upitnik, intervju, skale procjene i
testovi. Upitnik je sistem pitanja ija je valjanost za konkretno istraivanje ranije utvrena.

Pitanja u upitnicima mogu biti otvorenog (ispitanici daju slobodan odgovor), zatvorenog
(ispitanici biraju jedan od ponuenih odgovora) ili poluotvorenog tipa (ispitanici biraju meu
ponuenim odgovorima ili daju slobodan odgovor, ako im ni jedan ponueni ne odgovara). Ako
se na pitanja odgovara pismeno, to su upitnici, a ako se pitanja postavljaju i odgovori daju
usmeno, to su intervjui. Skale procjene podrazumjevaju da se ispitanicima zada da ocijene neku
pojavu (na primjer na skali od 1 do 5).
Metod anketa omoguuje da sagledamo stavove odabranih dijelova populacije, a posebno:
stavove nastradalih o okolnostima njihovog stradanja, o mjerama koje bi oni (rado)
prihvatili i o kontramjerama koje ne bi prihvatali,
stavove pojedinih kategorija ljudi o propustima i odgovornosti pojedinih subjekata
(djece, vozaa, roditelja, nastavnika, vaspitaa, policije itd.), o kontramjerama koje
preduzimaju, o kontramjerama koje predlau itd.,

42

Bezbjednost opine Doboj Istok

stavove vozaa i drugih uesnika u saobraaju (uesnika nezgoda, vozaa koji esto
voze u opasnim zonama, koji pripadaju rizinim grupama, pjeaci i ostali) o
shvatanju problema, o tome koje su to opasne situacije, ko pravi propuste i kako ih
prevazii itd.,
stavove strunjaka najrazliitijih profila (vjetaci i drugi saobraajni strunjaci,
projektanti reima saobraaja, strunjaci za planiranje, policajci koji vre uviaje ili
analiziraju i prate saobraajne nezgode, sudije, tuioci i drugi pravnici, predstavnici
odgovornih subjekata itd.) o problemima bezbjednosti saobraaja i kontramjerama
koje bi trebalo preduzeti

U ovom istraivanju koriten je metod ankete.Ispitanici su birani metodom sluajnog uzorka u

optini Doboj Istok ali ne u svim naseljima optine Doboj Istok u periodu 26.09.2015. do
28.09.2015. godine.
Ukupno je anketirano 200 ispitanika i to: u naselju Klokotnica 120 ispitanika i u naselju Velika
Brijesnica 40 ispitanika i u naselju Stani Rijeka 40 ispitanika. Anketni list je sadravao
10pitanja sa ponuenim odgovorima, gdje je bilo potrebno upisati X pored jednogod ponuenih
odgovora.
1.

Pol anketiranih lica:

Tabela 16. Anketa prvo pitanje

Pol
Muki
enski
UKUPNO

Broj ispitanika
120
80
200

(%)
60
40
100

Dijagram 12. Analiza strukture ispitanika prema polu

Od ukupnog broja od 200 anketiranih lica, anketirano je 120 mukaraca ili 60 % i 80ena ili 40
% to je prikazano u tabeli 7 i na dijagramu 6.

43

Bezbjednost opine Doboj Istok

2. Godine starosti anketiranih lica:
Tabela 17. Anketa drugo pitanje

Godine starosti
do 50
50 do 60
60 i vie
UKUPNO

Broj ispitanika
139
36
25
200

(%)
69,5
18
12,5
100

Dijagram 13. Starosna struktura ispitanika

Iz navedenog, moemo zakljuiti da u anketnom uzorku od 200 ispitanika, najvie 139lica ili
69,5 %, preovladavaju lica ivotne dobi do50 godina, na drugom mjestu su lica ivotne dobi od
50 do 60 godina sa 36 ispitanika ili 18%, i licaod 60 godina pa dalje starosti sa 25 ispitanika ili
12,5% od ukupnog broja anketiranih lica.
3. Gdje ivite ?
Tabela 18. Anketa tree pitanje

Gdje ivite ?
U Klokotnici
U V.Brijesnici
U Stani Rijeci
UKUPNO

Broj ispitanika
98
70
32
200

(%)
49
35
16
100

Na pitanje GDJE IVITE?, 98ispitanika je odgovorilo da je ivjelo u Klokotnici, to

predstavlja 49% ispitanika, 70 ispitanika su odgovorila da su ivjela u Velikoj Brijesnici to je
16% od ukupnog broja ispitanika.

44

Bezbjednost opine Doboj Istok

Gdje ivite?
16%
49%
35%

Klokotnica
Velika Brijesnica
Stani Rijeka

Dijagram 14. Mjesto ivota ispitanika

4. Kako uestvujete u saobraaju ?

Tabela 19. Anketa etvrto pitanje

Kako uestvujete u saobraaju ?

kao pjeak
kao voza bicikla
kao voza motocikla
kao voza automobila
kao suvoza/putnik
kao korisnika JP
UKUPNO

Broj ispitanika
67
25
11
37
41
19
200

(%)
33,5
12,5
5,5
18,5
20,5
9,5
100

Analizom pitanja KAKO UESTVUJETE U SAOBRAAJU?dobili smo rezultate i to da

67 ispitanika ili 33,5% uestvuje kao pjeak, 41 ispitanika ili 20,5% uestvuje kao
suvoza/putnik, 37 ispitanika ili 18,5% uestvuju kao vozai automobila, 25 ispitanika ili 12,5%
uestvuje kao voza bicikla, 19 ispitanika ili 9,5% uestvuju kao korisnici JP, 11 ispitanika ili
5,5% kao vozai motocikla od ukupnog broj ispitanih lica.

45

Bezbjednost opine Doboj Istok

Kako uestvujete u saobraaju
kao pjeak
kao voza bicikla
kao voza motocikla
kao voza automobila
kao suvoza
kao korisnik JGP

10%

34%

21%

19%

6%

13%

Dijagram 15. Nain uea ispitanika u saobraaju

5.

Da li ste uestvovali u saobraajnoj nezgodi?

Analizom odgovora na pitanje DA LI STE UESTVOVALI U SAOBRAAJNOJ

NEZGODI?, iz tabele 11 i dijagrama 10 moemo zakljuiti daje veina ispitanikauestvovala u
saobraajnoj nezgodi, odnosno 154 ispitanika, to predstavlja 77%. Ostali ispitanici, njih 46 ili
23% nije uestvovalo u saobraajnoj nezgodi.
Tabela 20. Anketa peto pitanje

Da li ste uestvovali u saobraajnoj nezgodi?

DA
NE
UKUPNO

46

Broj ispitanika
154
46
200

(%)
77
23
100

Bezbjednost opine Doboj Istok

Da li ste uestvovali u saobraajnoj nezgodi kao pjeak

23%
DA
NE
77%

Dijagram 16.Uee ispitanika u SN

6.

Da li prelazite kolovoz van obiljeenog pjeakog prelaza ?

Tabela 21. Anketa esto pitanje
Da li prelazite kolovoz van obiljeenog pjeakog prelaza ? Broj ispitanika
DA
144
NE
56
UKUPNO
200

(%)
72
28
100

Da li prelazite kolovoz van obiljeenog pjeakog prelaza

28%

72%

DA
NE

Dijagram 17.Broj ispitanika koji prelaze i ne prelaze kolovoz van pjeakog prelaza

47

Bezbjednost opine Doboj Istok

Na pitanje DA LI PRELAZITE KOLOVOZ VAN OBILJEENOG PJEAKOG
PRELAZA?, 144ispitanika je odgovorilo da prelazi kolovoz van pjeakog prelaza, to
predstavlja 72% ispitanika, 56 ispitanika su odgovorila da ne prelaze kolovoz van pjeakog
prelaza to je 28% od ukupnog broja ispitanika.
7.

Da li se osjeate bezbjedno u saobraaju?

Analizom odgovora na pitanje DA LI SE OSJEATE BEZBJEDNO U SAOBRAAJU?,

iz tabele 13 i dijagrama 12 moemo zakljuiti da veina ispitanika se ne osjea bezbjedno u
saobraaju, odnosno 135 ispitanika, to predstavlja 67,5%. Ostali ispitanici, njih 65 ili 32,5% su
se izjasnili da se osjeaju bezbjedno kao pjeaci u saobraaju.
Tabela 22. Anketa sedmo pitanje
Da li se osjeate bezbjedno u saobraaju?
Broj ispitanika
DA
65
NE
135
UKUPNO
200

(%)
32,5
67,5
100

Da li se kao pjeak osjeate bezbjedno u saobraaju?

33%

DA
NE

68%

Dijagram 18. Bezbjednost ispitanika u saobraaju

8.

Kako ste zadovoljni trotoarima kao pjeak ?

Tabela 23. Anketa osmo pitanje

Kako ste zadovoljni trotoarima kao pjeak ?

VEOMA
DOSTA
NE, PRETJERANO
48

Broj ispitanika
36
67
65

(%)
18
33,5
32,5

Bezbjednost opine Doboj Istok

NE, UOPTE
UKUPNO

32
200

16
100

Na pitanje KAKO STE ZADOVOLJNI TROTOARIMA KAO PJEAK?, 67ispitanika je

dosta zadovoljno sa trotoarima u njihovom mjestu, odnosno 33,5%. Ostali ispitanici, njih 65 ili
32,5% su se izjasnili da nisu uopte zadovoljni pretjerano sa trotoarima u njihovim mjestima, 36
ili 18% ispitanih lica su izjasnili da su veoma zadovoljni sa trotoarima u njihovom mjestu, a 32
ispitanika ili 16% se izjasnilo da uopte nisu zadovoljni sa trotoarima u njihovim mjestima.
Da li ste zadovoljni trotoarima kao pjeak?
16%

33%

18%

34%

VEOMA
DOSTA
NE, PRETJERANO
NE, UOPTE

Dijagram 19. Zadovoljnost ispitanika kao pjeaka o trotoarima

9.

Kako ocjenjujete stanje bezbjednosti uesnika u saobraaju na podruju optina

Doboj Istok ?
Tabela 24. Anketa deveto pitanje

Kako ocjenjujete stanje bezbjednosti uesnika u

saobraaju na podruju optina Doboj Istok?
Zadovoljavajue
Podnoljivo
Nezadovoljavajue
UKUPNO

Broj ispitanika

(%)

62
82
56
200

31
41
28
100

Analizom odgovora na pitanje KAKO OCJENJUJETE STANJE BEZBJEDNOSTI

UESNIKA U SAOBRAAJU NA PODRUJU OPTINA DOBOJ ISTOK?, iz tabele 15
i dijagrama 14 moemo zakljuiti da veina ispitanika nije zadovoljna sa stanjem bezbjednosti
uesnika u saobraajuna podruju optina Doboj Istok, odnosno 56 ispitanika, to predstavlja
28%. Ostali ispitanici, njih 82 ili 41% su se izjasnili da je podnoljivo stanje bezbjednosti lica u
saobraajuna podruju optina Doboj Istok, 62 ili 31% ispitanih lica su izjasnili da su zadovoljni
sa stanjem bezbjednosti uesnika u saobraaju na podruju optina Doboj Istok.

49

Bezbjednost opine Doboj Istok

Kako ocjenjujete stanje bezbjednosti uesnika u saobraaju na podruju opine Doboj Istok?

28%

31%

ZADOVOLJAVAJUE
PODNOLJIVO
NEZADOVOLJAVAJUE

41%

Dijagram 20.Ocjena ispitanika o bezbjednosti uesnika u saobraaju

10.

Da li kada se vozite u vozilu koristite sigurnosni pojas ?

Na pitanje DA LI KADA SE VOZITE U VOZILU KORISTITE SIGURNOSNI POJAS?,

107ispitanika je odgovorilo da koristi sigurnosni pojas tokom vonje u vozilu, to predstavlja
53,5% ispitanika, 93 ispitanika su odgovorila da ne koriste sigurnosni pojas tokom vonje u
vozilu to je 46,5% od ukupnog broja ispitanika.
Tabela 25. Anketa deseto pitanje

Da li kada se vozite u vozilu koristite sigurnosni pojas ?

DA
NE
UKUPNO

Broj ispitanika
116
84
200

Da li kada vozite u vozilu koristite sigurnosi pojas?

42%
DA

NE
58%

50

(%)
58
42
100

Bezbjednost opine Doboj Istok

Dijagram 21. Broj ispitanika koji koriste ili ne koriste sigurnosni pojas

11. ZAKLJUAK
Na podruju Bosne i Hercegovine, entiteta, kantona i opina ostvaren je brz tempo razvoja
motorizacije, a to zahtijeva promjene u ponaanju svih uesnika u saobraaju. Preventivnoodgojni rad sa svim uesnicima u saobraaju od posebnog je znaaja za sticanje i podizanje na
vii nivo saobraajno-tehnike kulture uope. Kad su pedagoke mjere u pitanju, neophodno je
stvaranje i razvijanje humanijih odnosa meu svim uesnicima u saobraaju, zatim razvijanje
moralnih normi, etikih vrijednosti i razvijanje potrebne svijesti o solidarnosti u saobraaju. U
dijelu preventivnog rada koji e doprinijeti smanjenju broja saobraajnih nezgoda, potrebno je
obuhvatiti sve kategorije uesnika u saobraaju, od djece i omladine do starijih ljudi. Potrebno je
kontinuirano provoditi aktivnosti koje e se odnositi na upoznavanja kolske djece i omladine s
osnovama bezbjednosti saobraaja.
Poveanjem opeg obrazovanja vozakog osoblja i tehnikog znanja vrenjem instruktae
vozaa mogu doprinijeti vlastitoj bezbjednosti a time i ukupnoj sigurnosti na cesti. Trebamo da
upotrijebimo niz mjera koje mogu pomoi u poveanju bezbjednosti saobraaja:
I.
Poveanjem svijesti graana (prisilom policijskih slubenika ili samovoljom),
II.
Koritenjem dostignua razvijenih drava,
III.
Pojaanom analizom i poboljanjem praenja saobraaja,
IV. Aktivnijom ulogom pojedinca u mnogim nainima poboljanja saobraaja itd.
Samo stalnom edukacijom vozaa i drugih uesnika u saobraaju poevi od najranijih dana
ivota moemo pomoi i unaprijediti stanje bezbjednosti saobraaja, ili u najmanju ruku
poboljati stanje bezbjednosti saobraaja.
Da bi mogli bilo ta da mijenjamo, tako i bezbjednost saobraaja moramo poeti od sebe!!

51

Bezbjednost opine Doboj Istok

12. LITERATURA
1. Lipovac, K., (2008), BEZBEDNOST SAOBRAAJA, Javno preduzee Slubeni list
SRJ, Beograd, Beograd
2. H. Robertson, J. Hummer, D. Nelson, (1994), Manual of Transportation Engineering
Studies, Englewood Cliffs, New Jersey.
3. T. Currin, (2001), Introduction to Traffic Engineering A Manual for Data Collection and
Analysis, Pacific Grove, CA, USA,
4. Mili, A., (2007), SAOBRAAJNA PSIHOLOGIJA, Saobraajno-tehniki fakultet
Doboj, Doboj
5. Federacija BiH, Polazne osnove strategije bezbjednosti drumskog saobraaja za
period 2008.2013., Sarajevo, 2015.
6. uri, T., Edukacija za saobraaj, predavanja Saobraajno-tehniki fakultet Doboj, 2015.
7. Statistki podaci o saobraajnim nezgodama na podruju Tuzlanskog kantona za period od
2010.g. do 2015. godine, Slubeni akt 08-01-49-220/15, Tuzla, 2015
8. Izvjetaj o broju i strukturi saobraajnih nezgoda i broju registrovanih motornih
vozila na Tuzlanskom kantonu za period 2010. - 2014.god., MUP TK, Tuzla, 2015.
9. Izvjetaj o broju i strukturi saobraajnih nezgoda i broju registrovanih motornih vozila na
podruju optina Doboj Istok za period od 2010-2015, MUP TK, Policijska stanica Velika
brijesnica, 2015
10. Izvjetaj o broju poginulih i nastradalih lica, materijalne tete na podruju optina Doboj
Istok za period od 2010-2015, MUP TK, Policijska stanica Velika Brijesnica, 2015
11. Izvjetaj o broju i strukturi saobraajnih nezgoda i broju registrovanih motornih
vozila na Tuzlanskom kantonu za period 2010. - 2014.god., MUP FBIH, Sarajevo 2015.
12. Slubeni glasnik BIH: Zakon o osnovama bezbjednosti saobraaja na putevima,
sarajevo 2010.
13. Godisnji izvjetaji MUP TK za period 2010-2015, Policijska stanica Velika Brijesnica,
2015
14. Internet stranice
www.bihamk.ba
www.fup.gov.ba
www.muptk.ba
www.who.int
www.opinadoboj istok.ba

52

Bezbjednost opine Doboj Istok

13. POPIS SLIKA, TABELA I DIJAGRAMA

13.1. Spisak slika
Slika 1.Geografski prikaz
optina................................................................................
Slika 2.Teritorija optina Doboj Istok.............................................................................
Slika 3.Prikaz Magistralnog puta M4 ...........................................................................
Slika 4. Nailazak na kritinu taku iz smijera Tuzle prema Doboju...............................
Slika 5.Manevar vozila koje pokuava da skrene sa magistralnog puta........................
Slika 6. Mjesto ukljuivanja na magistralni put.............................................................
Slika 7. Nepreglednost saobraajnih znakova zbog velikog broja reklamnih tabli.......
Slika 8. Staro stanje raskrsnice.......................................................................................
Slika 9.Novoizgraena raskrsnica..................................................................................
Slika 10. Izgraeni trotoar uz magistralnu cestu............................................................
Slika 11.Policija pomae djeci pri prelasku ceste...........................................................

8
9
11
31
32
33
34
35
36
37
38

13.2. Spisak tabela

Tabela 1. Prosjean PGDS po godini .......................................................................
Tabela 2. Mjeseni broj vozila.....................................................................
Tabela 3.Broj registrovanih vozila u FBIH (2010-2014). ...........
Tabela 4.Broj registrovanih vozaa u FBIH (2010-2014)...............................................
Tabela 5.Broj S/N po vrsti u FBIH (2010-2014.g.)
Tabela 6: Prikaz broja saobraajnih nezgoda po vrsti i teini povreda na putevima u
FBiH (2010-2015).............................................................................................
Tabela 7:Prikaz nastradalih lica po teini povreda na putevima FBiH (2010-2014).......
Tabela 8.Broj registrovanih vozila u Tuzlanskom kantonu.
Tabela 9.Broj saobraajnih nezgoda po mjesecima na putevima TK-a (20102014.g.).
Tabela 10.Saobraajne nezgode po opinama za period 2010-2014.g.............................
Tabela 11. Trenutno stanje bezbjednosti saobraaja na teritoriji optina Doboj Istok....
Tabela 12. Pokazatelji bezbjednosti na teritoriji optina Doboj Istok (2010-2015.g.)
Tabela 13. Preduzete mjere na podruju optina Doboj Istok (2010-2015.g.)................
Tabela 14.Uzroci saobraajnih nezgoda u periodu (2010-2015.g.)..............................
Tabela 15.Broj saobraajnih nezgoda prema kategoriji puteva (2010-2015.g.)...........
Tabela 16.Struktura ispitanika prema polu
Tabela 17. Starosna struktura ispitanika.
Tabela 18. ivot ispitanika kao djece..
Tabela 19. Nain uea ispitanika u saobraaju.
53

12
12
13
13
14
16
18
20
20
21
22
24
25
27
29
45
46
47
48

Bezbjednost opine Doboj Istok

Tabela 20. Uee ispitanika u SN kao pjeak
Tabela 21. Broj ispitanika koji preaze i ne prelaze kolokoz van pjeakog prelaza..
Tabela 22. Bezbjednost ispitanika u saobraaju
Tabela 23. Zadovoljnost ispitanika kao pjeaka o trotoarima
Tabela 24. Ocjena ispitanika o bezbjednosti uesnika u saobraaju.
Tabela 25.Broj ispitanika koji koriste ili ne koriste sigurnosni pojas.

49
50
51
52
53
54

13.3. Spisak dijagrama

Dijagram 1. Prikaz broja saobraajnih nezgoda na putevima u FBiH(20102014.g.).........
Dijagram 2. Prikaz broja saobraajnih nezgoda sa poginulim na putevima u
FBiH(2010.-2014.g.)..............................................................................................................
Dijagram 3. Prikaz broja smrtno stradalih lica na putevima u FBiH (20102014)..............
Dijagram 4. Prikaz broja nastradalih sa tekim tjelesnim povredama na putevima u
FBiH (2010-2014)..................................................................................................................
Dijagram 5. Prikaz nastradalih sa lakim tjelesnim povredama na putevima u FBiH
(2010-2014.g.)........................................................................................................................
Dijagram 6.Prikaz broja saobraajnih nezgoda na putevima opina TK-a (20102014.g.)..................................................................................................................................
Dijagram 7: Stanje bezbjednosti saobraaja i broj saobraajnih nezgoda za period odpet
godina...............................................................................................................................
Dijagram 8. Pokazatelji bezbjednosti
saobraaja.................................................................
Dijagram 9.Preuzete mjere u cilju poboljanja bezbjednosti saobraaja.............................
Dijagram 10 : Uzronici saobraajnih nezgoda u proteklih pet godina...............................
Dijagram 11. Broj saobraajnih nezgoda prema kategoriji puteva......................................
Dijagram 12.Analiza strukture ispitanika prema polu..........................................................
Dijagram 13.Starosna struktura ispitanika...........................................................................
Dijagram 14. Mjesto ivota
ispitanika...................................................................................
Dijagram 15.Nain uea ispitanika u saobraaju.............................................................
Dijagram 16. Uee ispitanika u
SN ...................................................................................
Dijagram 17.Broj ispitanika koji prelaze i ne prelaze kolovoz van pjeakog prelaza........
54

1
5
1
6
1
7
1
8
1
9
2
1
2
3
2
4
2
6
2
8
3
0
4
5
4
6
4
7
4
8
4
9
5

Bezbjednost opine Doboj Istok

Dijagram 18.Bezbjednost ispitanika u saobraaju...............................................................
Dijagram 19. Zadovoljnost ispitanika kao pjeaka o
trotoarima..........................................
Dijagram 20. Ocjena ispitanika o bezbjednosti uesnika u saobraaju...............................
Dijagram 21. Broj ispitanika koji koriste ili ne koriste sigurnosni pojas.............................

14. PRILOZI
Bezbjednost lica u saobraaju
Anketni list
Optina: ___________________
Anketar: ___________________
Lokacija: __________________
Datum: ____________________
___________________________________________________________________________
1.

Pol ?
muki
enski

2.

Godine starosti ?
do 50
50 do 60
60 i vie

3.

Gdje ivite ?
U Klokotnici
55

0
5
1
5
2
5
3
5
4

Bezbjednost opine Doboj Istok

U V.Brijesnici
U Stani Rijeci
4.

Kako uestvujete u saobraaju ?

kao pjeak
voza bicikla
voza motocikla
voza automobila
kao suvoza/putnik
kao korisnik JGP

5.

Da li ste uestvovali u saobraajnoj nezgodi?

da
ne

6.

Da li prelazite kolovoz van obiljeenog pjeakog prelaza ?

da
ne

7.

Da li se kao pjeak osjeate bezbjedno u saobraaju?

da
ne

8.

Kako ste zadovoljni trotoarima kao pjeak ?

veoma
dosta
ne, pretjerano
ne, uopte

9.

Kako ocjenjujete stanje bezbjednosti uesnika u saobraaju na podruju optina

Doboj Istok ?
zadovoljavajue
podnoljivo
nezadovoljavajue

10.

Da li kada se vozite u vozilu koristite sigurnosni pojas ?

da
ne
56

Bezbjednost opine Doboj Istok

57