Ahmet Hamdi Tanpnar

Ahmet Hamdi Tanpnar (23 Haziran 1901, stanbul - 24 Ocak

1962, stanbul). stanbul'da balad renim hayatn, kadlk
yapan babasyla birlikte dolarken, Anadolu'nun eitli ehir ve
kasabalarnda srdrd. On yandayken Musul'da annesini
kaybetti. Bu lm ve iki yl sonra babasnn tayin edildii Antalya,
Tanpnar'n i dnyasnda, eserlerine de yansyacak derin izler
brakt. Liseyi Antalya'da bitirdikten sonra niversite renimi iin
stanbul'a gelen Tanpnar 1919'da stanbul niversitesi Edebiyat
Fakltesi'ne girdi. Burada, bata derinden etkilendii hocas Yahya
Kemal olmak zere, geni bir edebiyat evresine katld. lk iirleri
1921'de Yahya Kemal ve etrafndaki genlerin kard Dergh
dergisinde yaymland. 1923'te eyh'nin Husrev irin mesnevisi
zerine hazrlad tezle mezun oldu. Ayn yl Erzurum Lisesi'nde
balad edebiyat retmenliini (1923-1924) Konya Lisesi
(1925-1927), Ankara Lisesi (1927), Gazi Terbiye Enstits (19301932) ve stanbul Kadky Lisesi'nde (1932) srdrd. 1933'te
Ahmet Haim'in lm zerine boalan Gzel Sanatlar Akademisi
sanat tarihi hocalna getirildi. 1934'te buna estetik ve mitoloji
hocal da eklendi. Ayn zamanda Amerikan Koleji'nde Trk
edebiyat dersleri verdi. 15 Kasm 1939'da Tanzimat Ferman'nn
yznc yl dolaysyla stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi
Trk Dili ve Edebiyat Blm'nde alan krsye Yeni Trk
Edebiyat profesr olarak atand. 1942'de Mara milletvekili
olarak meclise girdi. Milletvekilliinin 1946'da son bulmasndan
sonra bir sre MEB mfettilii ve GSA'da estetik hocal yapt.
1949'da stanbul niversitesi'ndeki krssne dnd. 1953'te
Fransa, Belika, Hollanda, ngiltere, spanya ve talya'y kapsayan
alt aylk bir Avrupa gezisi yapt; 1955'te Filmoloji Kongresi azas
olarak hafta iin Paris'e gitti; 1957'de Mnih'te yaplan 14.
Msterikler Kongresi'ne bir bildiri sundu; 1959'da Fransa,
ngiltere, svire ve Portekiz'de bir yl kald. Kalp krizinden
lnceye kadar stanbul niversitesi'ndeki grevini srdrd.
Eserleri: Tevfik Fikret: Hayat, ahsiyeti, iir ve Eserlerinden
Paralar (1937), Namk Kemal Antolojisi (1942), Abdullah
Efendi'nin Ryalar (hikye, 1942), Be ehir (deneme, 1945;
2000, YKY), 19. Asr Trk Edebiyat Tarihi (1949), Huzur (roman,

1949), Yaz Yamuru (hikye, 1956), iirler (1961; 1999, YKY),

Saatleri Ayarlama Enstits (roman, 1961; 2000, YKY), Yahya
Kemal (monografi, 1962; 2001, YKY), Sahnenin Dndakiler
(roman 1973, tefrika 1950), Mahur Beste (roman 1975, tefrika
1944; 2001, YKY), Aydaki Kadn (roman, 1987), ki Ate Arasnda
(senaryo, 1999), Mcevherlerin Srr (deneme-sylei, 2002,
YKY), Edebiyat Dersleri (ders notlar, 2002, YKY).
ANNEM N (43829 Hit)
Bir gnmz bile sensiz gemezken
imdi mezarna hasretiz anne...
Issz bir mezarlk, kimsesiz bir yer
Glgesinde ulu, lo bir mbedin
Bir yn toprakla bir para mermer
Srryla har olmu orda ebedin.
Bir yn toprakla bir para mermer,
stnde yazl yanla, adn;
Ba ucunda matem renkli serviler
Hznyle titreir sanki hayatn.
Seni gmdk anne yllarca evvel
Gz yalarmzla bu ssz yere
Kimsesiz bir akam ziyaya bedel
Matem datrken hasta kalblere.
Kimsesiz bir akam, ezelden yorgun
Hznyle erirken Dicle de sessiz,
kszlk denilen acyla vurgun
Bir baka lydk bu toprakta biz.
CEMAL SREYA
Asl ad Cemalettin Seber'dir. 1931 ylnda Erzincan'da dodu, 9 Ocak
1990 tarihinde stanbul'da ld.
Ankara niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi Maliye ve ktisat
Blm'n bitirdi. Maliye Bakanl'nda mfettilik, darphane
mdr, Kltr Bakanl'nda yayn kurulu danma yelii, Orta
Dou ktisat Bankas ynetim kurulu yelii grevlerinde bulundu.
Yaynevlerinde danmanlk, ansiklopedilerde redaktrlk,

evirmenlik yapt. Papirs dergisini kez eitli aralklarla kard.

Pazar Postas, Yeditepe, Oluum, Trkiye Yazlar, Politika, Yeni Ulus,
Aydnlk, Saak, Yazko Somut, 2000'e Doru gibi yayn organlarnda
iir ve yazlarn yaymlad.
lk iiri 8 Ocak 1958'de Mlkiye dergisinde kt. iirlerindeki ekil,
muhteva ve anlatm zellikleri ile kinci Yeni iirine katld. Bu akmn
nde gelen airlerinden biri oldu. Gelenee kar olmasna karn
gelenei iirinde en gzel kullanan airlerden birisiydi. Kendine zg
syleyi biimi ve artc bulularyla, zengin birikimi ile, duyarl,
arpc, youn, diri imgeleriyle kinci Yeni iirinin en baarl
rneklerini vermitir. ahsiyetli bir iir dili vardr. Canl halk dilini
kullanmas, onu okuyucuya yaklatrr. slubundaki mizah ve istihza,
ona ayr bir zellik kazandrmaktadr.
Hayat [deitir]
Asl ad Cemalettin Seber'dir. Erzincan'da dodu (O yllarda Plmr Erzincan iline
bal olduu iin Erzincan yazlyor olmali). Aslnda 1931 Tunceli ili Plmr
ilesinde dnyaya geldi. Dersim syan sebebiyle zorunlu ge tabi olan ailesiyle
srgne gnderildi.
1954'te Ankara niversitesi Siyasal Bilgiler Fakltesi

Maliye ve ktisat Blm'n bitirdi.

1955'te Maliye Bakanl'nda Maliye Mfetti Yardmcs olarak greve balad,
1958'de Maliye Mfettii oldu, 1965te ayrld mfettilik grevine 1971de
yeniden dnd, Maliye Bakanl Tetkik Kurulu yelii ile Darphane ve Damga
Matbaas Genel Mdrl grevlerinde bulunduktan sonra, 1982de Mavir
Maliye Mfettiliinden emekli oldu. Austos 1960ta balad ve yalnzca drt say
karabildii Papirs dergisini, Haziran 1966-Mays 1970 aras 47, 1980-81 aras iki say
daha kard. 1978de Kltr Bakanlnda Kltr Yaynlar Danma Kurulu yesi
olarak da grev yapan Cemal Sreya, emekli olduktan sonra, yaynevlerinde
danman ve ansiklopedilerde dzeltmen olarak alt. Birok dergide yazlar ve
iirleri yaymland; ayrca Oluum, Trkiye Yazlar, Maliye Yazlar
dergileri ile Saak dergisinin kltr-sanat blmn bir sre ynetti. Politika,
Aydnlk, Yeni Ulus ve Yazko Somut gazeteleri ile 2000e Doru dergisinde
ke yazlar yazd.
lk iiri arks-beyaz, 8 Ocak 1958'de Mlkiye dergisinde kt. iirlerindeki ekil,
muhteva ve anlatm zellikleri ile kinci Yeni iirine katld. Bu akmn nde gelen
airlerinden biri oldu. Gelenee kar olmasna karn gelenei iirinde en gzel

kullanan airlerden birisiydi. Kendine zg syleyi biimi ve artc bulularyla,

zengin birikimi ile, duyarl, arpc, youn, diri imgeleriyle kinci Yeni iirinin en
baarl rneklerini vermitir. ahsiyetli bir iir dili vardr. Canl halk dilini
kullanmas, onu okuyucuya yaklatrr. slubundaki mizah ve istihza, ona ayr bir
zellik kazandrmaktadr.
Bat Anadolu'daki Bilecik'e srgne gnderilmi bir Zaza ailenin ocuudur; bu
kimliini uzun sre saklar ya da saklamak zorunda kalr. yle ki Bazil Nikitin'in
Krtler adl kitabn evirdii halde yaynda adnn sadece ba harflerini (C.S.)
kullanr.
airin hayatndaki en nemli krlma noktalarndan biri adressizliktir: 4 kez evlenir,
29 farkl evde oturur.
lmeden nce, ei 'Bayan Nihayet'e brakt 4 Kasm 1989 imza tarihli miras
yazsnda, 6 madde halinde; iki tane hal, ktphane, masann ortasndaki ve
yabanclarn yars, ieklerin hepsi, byk ayna, btn kitaplarn telif hakknn
yars, kendisini ve btn notlarn eine braktn belirtmitir.
lmnden sonra adna bir iir dl kondu. Feyza Perinek ve Nursel Duruel, air
zerine bir biyografik inceleme hazrladlar: Cemal Sreya / airin Hayat iire Dahil
(2005). 2001de de Cemal Sreya Arivi yaymland.
Kitaplar [deitir]
iir [deitir]

vercinka (1958;
Gebe (1965;

Yeditepe iir Armaan)

1966

TDK iir dl)

Beni p Sonra Dour Beni (1973)

Sevda Szleri (Uurumda Aan ile birlikte toplu iirleri:
Scak Nal ve Gz Bitigi (1988;
Sevda Szleri (btn iirleri:
Dzyaz [deitir]

apkam Dolu iekle (1976)

Behet Necatigil iir dl)

1990,

.s; YKY

1995)

1984)

 Gnbirlik (1982)
On Gnn Mektuplar (1990, .s.; YKY
99 Yz (1991; YKY

1998)

2004)

999. Gn / st Kalsn (1991)

Folklor iire Dman (1992)
Uzat Salarn Frigya (Gnbirlikin yeni basm:

1992)

Aydnlk Yazlar / Paal (1992)

Oluumda Cemal Sreya (1992)
Papirsten Bayazlar (1992)
Gnler (999. Gnn geniletilmi basm: YKY

1996)

Gvercin Curnatas (Cemal Sreya ile konumalar: haz.

Nursel Duruel, YKY 1997; geniletilmi basm: YKY, 2002)