Berria, 2012-04-26

Osteguna
Apirilaren 26a
2012. X. urtea
2.743. zenbakia
1,30
www.berria.info
Gaur 75 urte erasan zioten Gernikari

Ekitaldi ugari 75 urte hegazkin
alemaniarrek Bizkaiko herria
suntsitu zutela gogoratzeko q 2-5
Gernikako tragedia
George Steer omendu dute, Gernikan
gertatukoaz idatzitako kronika xeheagatik
Nafarroak beste 54
milioi murriztuko ditu,
atzeraldiak behartuta
Arte garaikide
eta gizartearen
arteko
bitartekariak
gara Elkarrizketa q 39
Daniel Castillejo Artiumeko zuzendaria
Gobernuak uste du ekonomiak atzera egingo

duela, eta aurreikuspenak bete eta defizit
helburuari eutsi ahal izateko, gastuak gutxitu
edo sarrerak handitu egin beharko ditu q 18
Indarrak batu
nahi ditu LABek
trantsizio
ekonomiko eta
politikorako q 17
p GAUR 48 ORRIALDE
Errepublikanoek
Mitt Romney
indartu dute,
Obamaren
aurka egiteko q 22
q HARIAN 2
IRITZIA 6
EUSKAL HERRIA 8
EKONOMIA 17
MUNDUA 20
q ERDIZ ERDI 24
q KIROLA 26
q AGENDA 33
q PLAZA 38
2 berria 2012ko apirilaren 26a, osteguna
Harian
Gernikako bonbardaketaren 75. urteurrena D
Erreferenduma agendan
sartzea lortu dugu
mobilizazioak transbertsal
bihurtu duelako eskaera
Belgika ez da demokrazia
bat: ordezkaritzaren
gehiengoak ez du herritarren
gehiengoa ordezkatzen
Independentziaren aldekoak
nagusi bihurtu dira, urtetan
mezu ezkorrak izan ondoren
baikorra nagusitu delako
Ez da egon behar politikari

profesionalen zain;
gizarteak, herritarrek,
ahalmen handia dute
JOAN VIVES
STEVEN VERGAUWEN
CHRISTOPHER WHITE
ANNE ARQUEE
Kataluniako erreferendumaren aldeko sareko kidea
Flandriako VVBko ordezkaria
Eskoziako ordezkaria
Independentziarako Partaidetza Herritarreko kidea
Herritarren aktibazioa eskatu dute

nazioen independentzia lortzeko
Autodeterminazioaz mintzatzeko eta European Partners for Independence aurkezteko atzo, Gernikan, egin zen mahai ingurua. MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS
Erabakitzeko eskubideaz mintzatu dira

Euskal Herriko, Kataluniako, Flandriako
eta Eskoziako ordezkariak
Independentziaren bidean herrien arteko
harremanak estutzea gakotzat jo dute
Aitziber Laskibar Lizarribar
Gernika
Lortu daiteke. Areago, lortuko
dute. Hala diote estaturik gabeko
nazioetako ordezkari independentistek. Gero eta gertuago ikusten dute ametsa. Mamituagoa.
Baina autodeterminazio eskubidea gauzatu eta independentzia
eskuratzeko, herritarren aktibazioa beharrezko dela ohartarazi
dute. Lanketa gizarteratu, zabaldu behar dela. Herrien arteko ha-
rremanak estutu eta lan komuna

saretuta, lortuko dutela ziur dira
Eskoziako, Flandriako, Kataluniako eta Euskal Herriko ordezkariak. Lan horretan dabil Europa
mailako Independentziarako Partaidetza Herritarra (EPI) ere.
Nork bere esperientziak azalduta
ondorioztatu zuten hori lau herrietako ordezkariek Gernikan,
Gernika Batzordeak antolatutako mahai inguruan.
Estaturik gabeko nazioak eta
erabakitze eskubidea izenburupe-
an egindako mahai ingurua aurkezterakoan, Europako hainbat

herrik autodeterminazio eskubidea gauzatzeko dituen aukerei
buruz minatzatu zen Martxelo
Otamendi BERRIAko zuzendaria:
Espektatiba handia du Eskoziak, ezaguna da Flandrian dagoen independentzia gosea eta Katalunian soberanismoak izan
duen suspertzea. Autodeterminazioa gauzatzeko ahalmena duten estaturik gabeko nazioen
klub esklusiboan sartzeko
ondo kokatuta daude guztiak,
Otamendiren hitzetan.
Kataluniar batek kontatu
zuen, lehenengo, bere esperientzia: Wellcome Mr. president... to
the state of Catalonya sareko ordezkari Joan Vivesek. Sistema
autonomikoak porrot egin du,
esan zuen ezer baino lehen. Espainiako arkitektura legalak ez
die herritarren nahiei erantzun.

Gainera, alderdiak ez direla nahi
horiei erantzuteko gai agerian geratu dela dio. Hori ikusi duela Katalunian, batez ere duela bi urte
Estatut-a aldatzearen defentsan
milioi bat pertsona kalera aterata
ere politikariek ezer gertatu ez
balitz bezala jokatu zutenean.
Egoera horrek burujabetzarako nahia areagotu zuela dio. Ondorioz erreferendumaren aldeko
mugimendua sortu, eta galdeketa praktikoak egiten hasi ziren,
beharrari. Harro dago emaitzarekin: urte eta erdian Kataluniako
750 udalerritan egin dira galdeketak. Milioi bat herritarri galdetu
zaio erabakitzeko aukeraz, eta
baiezkoa eman du gehiengoak.
Herritarren ekimenen indarra
agerian utzi du praktikak. Vivesen
hitzetan datorren urtean egingo
diren hauteskundeetan erreferen-
duma izango da alderdiek programetan izango duten gai nagusia.

Mobilizazio handi eta handiak eskaera transbertsal bihurtu duelako lortu da hori, Vivesen ustez.
Steven Vergauwen flandriarrak, bere herriaren egoeraren
berri eman du. Belgikako egoera
eta antolamendu korapilatsuan
nahastuta egonik, independentzia aldarrikatu du demokraziaren izenean: Belgika ez da demokrazia bat: gehiengoak ez du
gehiengoa ordezkatzen. Estatuan dauden administrazio ugarietan, flandriarren ordezkaritza
ez dela gainontzekoen balio berekoa salatu du. Independentzia
agendan dagoen aukera indartsuena izatea normala da, ondorioztatu du.
Christopher Whitek bideo konferentziaz egin du hizketaldia Eskoziatik. Erreferenduma lortu
badu, herritarrei helarazi zaien
mezu nagusia baikorra izatea lortu delako izan dela seguru dago.
2011ra arte independentziaren
alde zeudenak gutxiengoa zirela
azaldu du, baina desberdintasunak aintzat ez hartzeak nortasun
berezitua agerian utzi duela.
2014rako dute erreferendumerako data eta independentzian nola
bizi lantzen ari dira.
Angel Oiarbidek Nazioen Mundua sarearen sorreraren berri
eman du. Idiazabalen abiatutako
ekimenak herritarren gaitasuna
agerian utzi duela adierazi, eta
herritarrak sentsibilizatzeko deia
egin du; baita 2014an Eskoziak
sortuko duen tsunamiaren indarra baliatzera ere.
EPI sareko Anna Arqueek independentziaren aldeko gizarte mugimendua aktibatzera deitu du.
Sarea Europan autodeterminazio
eskubidearen kontzientzia zabaltzeko lanean ari da, eskubidearen
zio demokratikoan indar eginda.
Gaia Europa osoko agendan sartzen laguntzeko eskatu du, sarean
jarduteko gonbitea eginda.
2012ko apirilaren 26a, osteguna berria 3
10
Elgetako maniobra militarren aurkako hainbat

ekimen aurkeztu dituzte alderdi abertzaleek
21
Populismoari aurre egiteko eredu berri bat

proposatu du Hollandek Europarako
Gernikako bonbardaketaren 75. urteurrena D

11:00
D
Egun oroigarri
baterako
egitaraua
pGernikako Adierazpena. Foru

plazan, Gernikako Batzordearen eskutik.
jauna (Alemaniako presidentea

1994-1999), Lokarri, eta Gernika Gogoratuz. Lizeo antzokian.
pKontzertua. Deux Merche:
Maki eta Miyaki (Nagasaki).
12:00
pGernika sariak. Bakearen eta
adiskidetzearen aldeko VIII.
Gernika sarien banaketa. Aurtengo sarituak: Roman Herzog
rea, bonbardaketaren lekukoak,

agintariak, dantzariak eta Gernika-Lumoko herritarrak bertan). Don Tello kalean.
15:45
13:00
pBasterretxearen oroitarria.
Nestor Basterretxearen oroitarriaren inaugurazioa (eskulto-
pSirena deia eta herri performancea. Pasealekuan, Gernikako Batzordearen eta Udalaren eskutik.
16:30
pLore eskaintza. Zallo hilerrian.
19:00
pHerri antzerkia. Gernika sutan. Seber Altube auditoriotik.
21:00
pManifestazio isila kandelekin (Gernikako Batzordea).
Edibe Sahin q
Dersim hiri kurduko alkatea
Gernika bezala, Dersim hiria ere bonbardatu
egin zuten 1937. urtean. Edibe Sahin alkatea
Gernikan izan da, urteurreneko ekitaldietan.
Gernika da
gure samina
ondoen uler
daitekeen lekua
Urtzi Urrutikoetxea Gernika
Gernika Euskal Herrian legez,
Kurdistanen Dersim hiria da zapalkuntzaren eta ukazioaren sinbolo 1937tik. Edibe Sahin alkatea
gurean izan da asteburuan, Gernikako bonbardaketaren 75. urteurreneko ekitaldietan, hiriko
nortasun ezkertiar, feminista eta
errebeldea gogorarazten.
Zein lotura ikusi duzu Gernikarekin?
Saminetik sortutako harremana
da, Dersim ere sarraskiagatik baita ezagun. 1937ko maiatzean hasi
ziren bonbardaketak eta exekuzioak. Familia osoak bizirik erre
zituzten, eta hainbat emakumek
bere buruaz beste egin zuten harkaitzetatik amilduta, bortxa ez zitzaten. Beste milaka lagun kanporatu zituzten. Modu kriminalean
planifikatu zuten, Turkiako hiri
berean ez zitezen bi dersimdar familia batu, asimilazioa burutzeko. Ume osasuntsu eta ederrenak
soldaduei eman zizkieten, adoptatu eta ahalik bizkorren turkiar eta
sunita musulman bihur zitezen.
Hamar mila lagun hil ziren ofizialki, baina jendearen testigantzei
esker badakigu 50.000 izan zirela
gutxienez. Bizirik den jendeak
oraindik erakusten dizkigu dokumentatu gabeko sarraskien lekuak. Estatuak zorrotz gorde ditu
agiri asko. Hiriak Tunceli turkiar
izena dauka ordutik. Genozidioak kulturan ere erabateko eragina izan zuen: gure hizkuntza, gu-
re leku sakratuak eta gure sinesmena bera debekatuta daude. Uste dut hori guztia ondoen uler daitekeen lekua Gernika dela, samin
berbera daukagu.
Euskal Herriko bisitatik zer daramazu Kurdistanera?
Kurduok askotan aipatzen dugu
euskal eredua gure auzirako. Ikusi dut oraindik ere badituzuela aldarrikapenak, eta uste dut badugula zer ikasi zuen esperientziatik. Asko estimatzen dut hona
gonbidatzea eta espero dut saminaren loturatik laguntasun harremanera pasatzea, eta Gernikako bisita izatea aurki gurean.
Azaroan barkamena eskatu zizuen
Recep Tayyip Erdogan Turkiako lehen ministroak. Zein balorazio egiten duzu?
Badu garrantziarik: Turkiako
Errepublikaren historian lehen
aldiz desenkusatu da gobernua
edo estatua. Segidan hainbat herritar eta elkarterekin bildu, eta
adierazpena idatzi genuen. Lehendabizi, genozidioa izan zela aitortzea eskatu dugu. Bigarren,
Dersim eta haraneko herrixken
jatorrizko izenak itzultzea. Ondoren, Egiaren Batzordea osa dadila
Turkiako Biltzarrean; eta, azkenik, sekretupean itxita dauden
artxiboak irekitzea.
Turkiako bigarren aireportuak Sabiha Gkcen izena dauka. Zein esangura dauka zuentzat?
Mustafa Kemal Ataturk-en [Errepublikaren sortzailearen] alaba-
KLAUS ARMSBRUSTER
ordea zen Sabiha Gkcen, eta

Turkiako lehen emakume pilotua izan zelako da ezaguna. Baina
lehen lana Dersim bonbardatzea
izan zuen. Soldaduei emandako
dersimdarrei buruzko Neska galduak dokumentalaren estreinaldian gertatutakoa kontatuko dizut: pilotu hura agertu zenean
beldurrez dardarka hasi ziren
aretoan zeudenak, urte asko pasa
Dersim autonomoa
izan da historikoki, eta
iheslari guztiek gurean
hartzen zuten aterpe
Umeei zazakiera
eskolak emateko
etxeak genituen, baina
itxi egin ditu Poliziak
arren. Bi ibilgailu beldurgarri
dauzkagu gogoan: ganadua eramateko tren beltzak, haietan kanporatu baitzituzten milaka dersimdar, eta Sabiha Gkcenen hegazkina.
Hala ere, zuen izaera bereziari eutsi
diozue.
Dersimek badu desberdintasunik Kurdistango beste hiri batzuekiko, zaza dialektua eta alevi
erlijioa, esaterako. Pir deritzogu
buruzagi erlijiosoari: otoitzean la-
guntzeaz gain, herritarren iritziak bildu behar ditu, askoz

modu horizontal eta demokratikoagoan antolatzen da. Historikoki autonomoa izan da Dersim,
eta iheslari guztiek, ezkontzerik
ez zuten bikoteek, politikoki jazarriak zirenek, gurean hartzen zuten aterpe; otomandarrak bederatzi aldiz saiatu ziren Dersim azpiratzen eta bederatzi aldiz egin
zuten porrot. Armeniar asko ere
hartu genituen Dersimen
[1915eko] sarraskitik ihesi. Jendea bizi den lekua bezalakoa ei da.
Gu mendi handiez inguratuta
bizi gara, inoiz ez dugu amore
eman gure askatasunean, pobre
baina libre.
Zazakiera aipatu diguzu. Zein egoeratan da?
Unescoren zerrendan desagertzeko zorian dauden hizkuntzen artean dago zazakiera. Mugimendu
kurduari esker, gazteek hizkuntzarekiko kontzientzia handiagoa daukate, eta udaletik ahal dugun apurra egiten dugu: agiri eta
seinale elebidunak egin ditugu,
azokan zerrenda elebidunak banatu ditugu, Kurdi-Der erakundearekin elkarlanean ikastaroak
eta ikerkuntza landu ditugu.
Gure ahalen arabera umeentzako
argitalpenak ditugu, badaukagu
zazakieraz kantatzen duen haur
abesbatza ere. Udako jaialdian
oso leku garrantzitsua dauka zazakierak bidenabar, espero dut

Gernikako eta Euskal Herriko lagunak han ikustea uztail amaieran. Alderdiko bileretan, edo herritarrekin, zazakieraz egin dut.
Orain arte hezkuntza bultzatzeko
eta umeei zazakiera eskolak emateko etxeak ere izan ditugu, baina
azken hilotan itxi egin ditu Poliziak. Kaleei, parkeei zazakierazko izenak eman dizkiegu, baina
udalaren erabakia gobernadoreak berretsi behar du, eta askotan
uko egiten dio, X, Q eta W letrak
daudela argudiatuta, turkierak
ez dituelako letra horiek. Gauza
bat argi dago: eginahalak egin,
hezkuntza ama-hizkuntzan ez
dugun artean, ez dago hizkuntza
salbatzerik.
Munzur haraneko parke nazionalaren sarreran dago Dersim, baina
dena urpean gera liteke.
Sarraskiaren garaitik duten
asmo horri berriz heldu diote. Urtegiak eginez gero, Dersim uharte
bihurtuko da, haraneko herrietatik isolatuta. Leku sakratuak galduko ditugu, eta okerrago, herriak hustuko dituzte. Jendea oso
sustraituta dago lurrera, emigrazio asko izan dira historian, eta
badakite nondarrak diren, beti
itzultzeko esperoan. Urtegiak
eraikiz gero, heriotza izango da:
ez da egongo nora itzuli ere.
Harian
Gernikako bonbardaketaren 75. urteurrena D Erasoaren kronika The Times-en
Gernikako tragedia
Aire eraso batean suntsitutako hiria
George Steer
The Times
Bilbo, 1937ko apirilak 27
ernika, euskaldunen kultur tradizioaren bilgunea eta hiririk antzinakoena,

erabat suntsita geratu zen atzo
arratsaldean matxinatuen aire
erasoaldi batean. Borroka lerroetatik urrun dagoen hiri ireki bat
da, eta, zehazki, hiru ordu eta
laurdenean aritu ziren hura bonbardatu eta bonbardatu. Aireplano ahaltsuak erabili zituzten bonbardaketan: hiru modelo alemaniar, Junker eta Heinkel bonba
hegazkinak eta Heinkel gudu hegazkinak. Etengabe aritu ziren
hiria bonbardatzen; 460 kiloko
bonbak jaurti zituzten, eta 3.000
tik gora su jaurtigai, gutxi gorabehera, 1.000 liberakoak [0,920 kilokoak]. Gudu hegazkinek, berriz, hirigunean hegaldaka ibili
ziren, eta handik kanpoalderantz
metrailatzen zituzten landa aldean babestera ihesi zihoazen zibilak.
Handik laster, sutan zegoen
Gernika osoa. Gernikako Batzar
Etxe historikoa izan ezik: euskal
arrazaren agiritegi oparoa, zeinetan biltzen baitzen antzina Euskal Parlamentua. Zutunik zegoen Gernikako arbol ospetsua ere,
hala 600 urteko haritz enbor zahar idortua, nola mende honetako haren kimu berri gazteak. Hemen, Espainiako erregeek zin egiten zuten Bizkaiko foru eskubide
demokratikoak errespetatutko
zituztela, eta, ordainetan, lealtasuna hitzeman zioten babesle gisa, Bizkaiko jaun, ez errege gisa.
Santa Maria parrokia eliza ere ez
zen hondatu; hango kapitulu-gela zoragarria bakarrik txikitu
zuen su bonba batek.
Gaur, goizaldeko ordu bietan
izan naiz hirian, eta sutan zegoen, alderik alde; ikuskizun izugarriagorik. Sugarren isla ikus zitekeen mendiez gaindiko ke adarretan, hamar milia [hamasei kilometro] haraindira ere. Gau osoan, etxeak jausi ahala, ezin
iritsizko hondakindegi gorri
amaigabe bihurtu ziren kaleak.
Bizirik zirauten zibil askok Gernikatik bilborako ibilbide luzeari
ekin zioten, euskal baserrietako
antzinako gurdietan, idiek tiratakoak eta gurpil sendokoak ziren
haietan. Sutetik nola hala libratutako etxeko gauzez gainezka
zihoazen bidean barrena, samaldaka, gau osoan. Bizirik atera zirenetako beste batzuk gobernua-
ren kamioietan garraiatu zituzten,

baina bertan gerarazi zituzten gehienak, kiskaltzen ari
zen hiriaren ingurumarian; lastairetan
etzanarazi zituzten,
eta ahaide eta haur
galduen bila jarri.
Bien bitartean, suhiltzaileek eta euskal polizia motorizatuak
egunsentira arte jardun zuten salbamendu
lanetan, Telesforo Monzon Barne ministroaren
eta haren emazte Maria
Josefa Muoaren gidaritzapean.
Elizako kanpai
hots larria
Egiteko moduari, eragindako hondamendiari eta jomuga zuen helburuari dagokienez, Gernikako bonbardaketak ez du parekorik historia militarrean. Gernika ez zen helburu
militar bat. Gerrako materiala
egiten zuten hiriaren kanpoaldeko lantegi batean, baina ez zuten
ukitu ere egin. Ezta hiritik hurrean zeuden beste bi kuartel ere. Borroka lerroetatik urrun zegoen hiria. Antza denez, bonbardaketak
bazuen helburu bat: biztanle zibilak adoregabetzea eta euskal
arrazaren sehaska suntsitzea. Uste hori egiaztatzen dute egintza
guztiek, baita balentria hura egin
zuteneko egunak berak ere.
Astelehena azoka eguna izan
ohi zuten Gernika ingurumariko
landa herriek. Arratsaldean,
16:30ean, azoka bete-betean zegoela eta nekazarien emana artean
amaitu ez zela, elizako kanpaiek
larri hots egin zuten, aireplanoak
zetozela iragartzeko, eta herritarrak lurpeko soto eta babeslekuetan aterpetu ziren, martxoaren
31n Durangon biztanle zibilen
kontra izandako bonbardaketa
ostean prestatu zituztenetan
harekin hasi zuen Mola jeneralak iparraldeko erasoaldia. Aldarte onean jokatu omen zuen
jendeak. Apaiz katoliko batek
hartu zuen bere gain ardura, eta
ezin hobeto eutsi zion ordenari.
Handik bost minutura, alemaniarren bonba hegazkin bat agertu zen, eta hirian hegaldaka ibili,
zirkuluan eta nahiko behean; gero, sei bonba astun jaurti zituen,
antza denez, tren geltokia jotzeko
asmoz. Bonbak eta granada zaparrada handi bat jaurti zituen institutu izandako eraikin batean,
hainbat etxetan eta haien inguruko kaleetan. Ondoren, aireplanoak alde egin zuen. Handik bost
minutura edo, beste bonba hegazkin bat agertu zen, eta beste hainbeste bonba jaurti zituen hirigune erdi-erdian. Handik ordulaurden ingurura, hiru Junker iritsi
ziren, eta suntsitu eta suntsitu segitu zuen, eta, handik aurrera, are
eta handiagoa izan zen bonbardaketa, eta gero eta etengabeagoa;
iluntze aldera baino ez zen eten,
19:45 inguruan. Hiri osoko 7.000
biztanleak, eta beste 3.000 iheslari, txiki-txiki egin zituzten ezariezarian eta modu sistematikoan.
Zortzi bat kilometroko ingurumarian, teknika berezi bat erabili zuten erasotzaileek: sakabanatuta
zeuden baserriak bonbardatzea.
Gauean, kandelatxoen modura
erretzen ziren muinoetan. Ingurumari osoko herrixkak ere bonbardatu zituzten, Gernika hiria
bezain basaki. Muxikan, esaterako, Gernikako sarreratik gertu
baitago, hamabost minutuan jardun zuten hango biztanleak metrailatzen.
Heriotzaren erritmoan
Ezin zehaztu liteke, oraindik, biktimen kopurua. Bilboko egunkariak gaur goizean zekarrenez,
txikia, zorionez; beldur naiz, ordea, behetik ez ote duten jo, Bilboko iheslari mordoa ez izutzeko asmoz. Josefinatarren ospitalean
huraxe bonbardatu baitzuten
lehenik, 42 miliziano zeuden
zaurituta, eta guztiak hil ziren.
Batzar Etxetik maldan behera
eginda zegoen kale batean, esate-
rako, 50 pertsona zeuden bazter

batean emakume eta haurrak
ia denak; suteko errauts eta
hondakinen azpian omen zeuden,
aire erasoaldi batean hantxe babestuta. Landa aldean hil zituzten asko; guztira, ehunka izan
omen litezke. Aronategi izeneko
apaiz adintsu bat, berriz, bonba
batek jo eta bertan hil omen zen,
sutan zegoen etxe batetik haur
batzuk atera nahian zebilela.
Bonba hegazkinek taktika bereziak erabili zituzten; jakingarriak, zientzia militar berrietako
ikasleentzat. Hona hemen: lehenik, aireplano talde txikiek bonba
astunak eta eskuko granadak
jaurti zituzten hiri osoan, alderdi
bakoitza banan-banan eta modu
ordenatuan aukeratuta. Hurrengo, gudu hegazkinak hegaldarazi
zituzten, gainbehera, eta babeslekuetatik irtenda izu-laborriak jota ihesian zebiltzanak metrailatu;
460 kiloko bonbekin zulatuak zituzten haietako batzuk 190 metro inguruko zuloak egin ditzakete. Korrika zihoazela hil zituzten haietako asko. Azokara ekarria bide zuten artalde handi bat
ere garbitu zuten. Antza denez,
egintza hark ere bazuen helburu
bat: lurpean ezkutatzera behartzea biztanleak; izan ere, hamabi
bonba hegazkin iritsi ziren hurrengo, aldi berean, eta su bonba
astunak jaurti zituzten hondakinen artean. Hiri ireki bat bonbardatzeko erritmo hark ere bazuen
bere logika: lehenik, eskuko granadak eta bonba astunak, biztanleak arrapaladan aterarazteko;
hurrengo, metrailadoreak, lurpe-
an ezkutarazteko; ondoren, su
bonba astunak, etxeak txikitzeko eta biktimen gainean kiskalarazteko.
Kontraerasorako baliabide bakarra erabil zezaketen euskaldunek, ez baitzeukaten aireplano
nahikorik matxinatuen armadari aurre emateko: alegia, apaizen
heroismoa. Hantxe zebiltzan, belaunikatuei bedeinkazioa emanez eta haien alde otoitz eginez;
jende mordoa zegoen belauniko:
sozialistak, anarkistak eta komunistak, bai eta babesleku txikituetako fededun aitortuak ere.
Gauerdi ostean sartu nintzen
Gernikan, eta etxeak burrundaran jausten ziren alde banatara;
suhiltzaileak ere ia ezinean zebiltzan, hiriguneraino iritsi
nahian. Josefinatarren ospitaleak eta Santa Klara komentuak diz-diz egiten zuten txingar mordotan, eta artean zutik
zirauten etxe bakanak hondatuta zeuden. Gaur arratsaldean, berriro joan naiz Gernika
ikustera; artean kiskaltzen
ari zen, eta beste su batzuk
piztu berriak ziren. Ospitale
baten hondakinean artean,
berriz, 30 hildako zeuden.
Euskaldunentzako deia
Hemen, sekulakoa izan da Gernikako bonbardaketaren eragina,
hiri hori sakratua izaki euskaldunentzat. Gaur goizean, ezinbestean, Agirre lehendakariak
berak honako adierazpen hau
egin du euskal prentsan:
Espainiar matxinoen zerbitzura dabiltzan hegazkinlari alemaniarrek Gernika bonbardatu
dute, eta euskaldun guztiek
hainbeste miresten duten hiri
historikoa kiskaldu. Gure abertzaletasun sentimendurik minenean zauritu izan nahi gaituzte,
eta, berriro ere, argi eta garbi utzi
diote Euzkadiri zer espero daitekeen mendez mende gure askatasunaren eta demokraziaren
gordeleku historiko izan dena
erabat suntsitzeko zalantzak izpirik izan ez duten horiengandik.
Izugarrikeria halakoa ikusita, indartsu erantzun behar dugu euskaldun guztiok, eta bihotzbihotzetik hitzeman gure jendearen printzipioen alde egingo dugula, eta, hala badagokio, inoiz ez
bezalako jarraikitasunez eta heroismoz. Ezin ezkuta dezakegu
garaiaren larria, baina erasotzaileak ezin erdiets dezake garaipena; aitzitik, geure burua kemenik eta erabakimenik handienaz
adoretuta, porrot eginarazi behar diogu.
Etsaiak toki askotan egin du
aurrera, nahiz eta gero egotzi
egin dituzten. Ez daukat zalantza izpirik esateko hemen ere
beste horrenbeste gertatuko dela. Gaurko izugarrikeria hau beste akuilu bat izango ahal dugu,
lehenbailehen gerta dadin.
Euskal Herria Harian
Gernikako bonbardaketaren 75. urteurrena D George Steer

zulo erraldoiak. Rheindorf factory, 1936idatzia zuten aluminiozko bonba su eragile alemanak
aurkitu dituzte Gernikak, lehertu gabe. Dudarik ez.
Abisu eman zioten, frankistek
harrapatuz gero, bertan fusilatuko zutela. Faxistei ez zitzaien ko-
The Times-ek Steerri

eskatu zion aintzat
hartzeko beste
ikuspegi batzuk
Ez Italiak, ez Espainiak
aitortu dute Gernikari
eginiko erasoa; bakarra
izan da Alemania
Nagasakiko udal ordezkariek ere omendu zuten George Steer atzo Gernika-Lumon. MONIKA DEL VALLE / ARGAZKI PRESS
Gernikako bonbardaketa euskal herritarrei egozten tematu zen Franco, baina Steerrek ez
zuen dudarik izan: munduari kontatu zion Alemaniako Kondor Legioaren lana izan zela.
Kazetari zintzoaren soa

Mikel Peruarena
eorge Lowther Steer,

gerra korrespontsala,
27 urte. Hor dago, Gerrikaitzen, aireplano
alemaniarren erasoa noiz amaituko, lurrean kukutua; aireplano
horiek beraiek ordu batzuk lehenago lehergailuekin ireki duten
hamar metro luzeko zulo batean
babestu da. Hilobia izan zitekeen;
lurra gainera botatzea besterik ez
zaio falta. Baina ez. Kazetari honek Gernikara iritsi behar du, eta
faxistek egin duten triskantza
ikusi behar du bere begiez. Bere
eskuez kontatzeko. The tragedy
of Guernica, Gernikako tragedia,
jarriko dio goiburuan: Town destroyed in air attack, aire erasoan
suntsitutako herria. Artikulua
telegramaz bidaliko du itsasoaren beste aldera, eta hurrengo
egunean argitaratuko dute The
Times-ek Londresen eta The New
York Times-ek New Yorken,
1937ko apirilaren 28an, faxistek
Gernika suntsitu eta bi egunera.
Bonbardaketa nazioarteko prentsan agertu bazen ere, Sterren artikulua izan zen gertaera ezagun
egin zuena, agerian utzi baitzuen
txikizioa, eta Alemania 1936ko gerran esku hartzen ari zela, bere
burua neutral aurkeztu arren.
Steer hegoafrikarra zen. Han
jaio zen 1909an. Ezagutzen zuen
Afrika, eta ezagutzen zituen bonbardaketak. Etiopian urtebete
egin zuen, 1935etik 1936ra, The Ti-
mes-entzat korrespontsal. Ikusiak zituen Italiako armadaren

hegazkinak etiopiarren gainera
ziape gasa isurtzen eta herriak
bonbaz desegiten. Steerrek susmoa bazuen, ordurako, Alemania
eta Italia gerra egiteko modu berriak probatzen ari zirela: populazio zibila airez jo eta txikitzea, adibidez. Afrikan egin zuten; baina,
Europan? Euskal Herria ez zen
Etiopia. Durango bonbardatua
akats bat izan zitekeen... Baina
Gernikan erasoa errepikatzeak
susmoak uxatu zituen; faxisten
ankerkeriaz idatzi behar zen bizkor, eta Europa ohartarazi.
Steer Etiopiatik bota zuten Italiako faxistek, eta 1936 bukaeran
beren lerroetatik frankistek. Londresera itzuli zen, baina 1937ko ilbeltzean Bilbora bidali zuen The
Times-ek, Eusko Jaurlaritza sortu berriaren altzotik emateko gerraren berri. Hilaren 29an emaztea eta haurra galdu zituen Londresen, erditzean, eta hara joan
zen. Durango birrindua ikusteko
justu itzuli zen. Hala deskribatu
zuen, The Times-era bidalitako
kronikan: 1937ko martxoaren 31
arte, munduaren historian populazio zibilaren kontra egin den
bonbardaketa izugarriena.
Apirilaren 26ko iluntzean Gernikatik berriak iritsi ziren Bilbora. Gau hartan bertan, Esteban
Urkiaga Lauaxeta idazleak Gernikara gidatu zituen kazetariak;
han zen Steer ere. Goizaldean
itzuli ziren Bilbora. Kazetariek
George Lowther Steer kazetaria, eskuinean. BERRIA
berria eman ahala hasi zen Francoren bertsio ofiziala zabaltzen:

gorriek erre dute Gernika.
Apirilaren 27an goiz jaikirik,
Gernikatik Bilbora iristen ari ziren errefuxiatuekin hitz egin
zuen Steerrek. Autoa hartu eta
Gernikara itzuli zen. Lautik hiru
etxe birrinduak, ospitale suntsitu
batean 30 gorpu, oraindik sutan
zeuden eraikinak... Bezperakoa,
zoritxarrez, egia zen. Lekukoekin
hitz egin, datuak hartu, bazterrak miatu. Egina zegoen kronika. Kontatzen dituen ankerkeriengatik ez balitz, testu lehorra
litzateke, larderiarik gabea.
Gutxitan izan du artikulu bakar batek halako eragin diplomatikoa, hala ere. Gernikako erasoa
gorriei, euskaldunei, eta
meatzari asturiarrei egozten tematu ziren frankistak. Baina

Erresuma Batuan, Frantzian eta
AEBetan bihotzak hunkitu zituen kronikak; ahaztu gabe Alemaniak etorkizunean egin zezakeenaren izua ere handia zela.
Kontakizun zuhurragoa
Alemaniak hariak mugitu zituen.
The Times-eko editoreak azalpenak eskatu zizkion Steerri: Beste ikuspegi batzuk aintzat hartu
eta kontakizun zuhurragoa eskatu zion. Apirilaren 28an bertan
erantzun zien Steerrek: Ehunka
jende etxegabe eta nahigabeturekin hitz egin dut, eta den-denek
gertaeren deskribapen zehatz
bera egin didate. Ikusi eta neurtu
ditut Gernikan bonbek egindako
meni munduak jakitea Alemaniaren eta Italiaren neutraltasuna

ustezkoa baino ez zela. Gaur egun
oraindik, Italiak ez du Gernikako
erasoa onartu, ezta Espainiak ere.
Alemania izan da bakarra;
1997an, Roman Herzog presidenteak erasoa aitortu eta barkamena eskatu zuen. Aurten esker ona
agertuko diote: Herzogi Gernika
Saria emango diote gaur.
Steerri gorazarre egin zioten
atzo, bestalde. Ekitaldian izan ziren, beste askoren artean, Gernikako eta Nagasakiko udal ordezkariak eta Graham Keely The Times kazetaren Espainiarako
korrespontsala. Steerren lan miresgarria goratu zuen Keelyk;
haren kronika edozein kazetarik
harro sinatuko zuela adierazi,
eta Pablo Picassoren Guernica
koadroa inspiratu zuela nabarmendu zuen.
Eskerrak kazetari zintzoak
dauden, adierazi zuen Jose Maria Gorroo Gernika-Lumoko alkateak, bonbardaketari buruz Espainiak urtetan esandako gezurrak gogoan: Steer izan zen
gure herria jasandako ezbeharraren, lazturaren, bidegabekeriaren berri eman zuen kazetaria.
Kazetariei gogorarazi zien iritzi
publikoaren sortzaile direla, eta,
Sterrek bezala, indarkeria sustatuko ez duen hizkera erabiltzera
deitu zituen.
Steer ez zen kazetari hutsa izan,
ordea. Euskal herritarren aldera
lerratu zen, Etiopian etiopiarren
aldera lerratu zen bezala. Erresuma Batuek Euskal Herriko 4.000
ume erbesteratu hartzea haren
diplomazialanari zor zaio. Hilabete gutxi egin zituen Euskal Herrian, baina loturik gelditu zen
euskal herritarrengana. 1944an,
Erresuma Batuko zerbitzu sekretuentzat lanean, Birmanian zegoen, japoniarren aurkako gerran.
Han hil zen, auto istripuan. Hilotzari urrezko erloju bat aurkitu
zioten eskuturrean. Agirre lehendakariak oparitu zion hura bera
zen. Steerrentzat, Euskal Errepublikak jartzen zuen hura. Kazetari zintzo bati oparitu ziotena.
Harian Iritzia
Garbi
an, ez jakin sekula onartuko duen, eta

herriaren izena ahotan hartuta Picassok margotu zuen koadroa eurek daukate, Reina Sofia Museo Nazionalean.
Ez zituzten 75 urte behar izan historia
ilan Kunderari irakurri nion, Kafkak
(errepikakor) mingarria alde batera utzi
txekieraz idatzi izan balu inork ez
eta arteen historian jartzeko arreta.
zuela ezagutuko esaten duen liburu beEdozertarako balio du Picassoren arterean: Artea ez da Historiari bere marlanak orain: turistak erakartzeko, katitxan laguntzeko dagoen orfeoi bat. Bere
luak saltzeko, Gernikako sarraskia mihihistoria sortzeko dago hor. Europatik
se batekin estaltzeko, Espainia
geratuko dena ez da bere historia errebere iraganarekin adiskidetzeko.
pikakorra, bere horretan batere baEskuindarrek gauza bat dauliorik ez duena. Geratzeko aukerakate ona: garbiak dira. Anasagasren bat duen bakarra arteen histotik Picassoren Gernika Gernikara
ria da.
Zenbat urte behar dira horreekartzeko aukeraz galdetutarako, nahikoa al dira 75?
ta, Jose Ignacio Wert miSentitzen dut berri txanistroak lasai asko bota
rrak ekartzea: Espainiak ez Jira
zion: Bredak ez du sekula
du Gernikako sarraskiaren
eskatu Bredaren errendiXabier
Gantzarain
ardurarik onartu 75 urtezioa.
Zuzendaria:
Martxelo Otamendi
Zuzendariordea:
Iaki Petxarroman
Edizio arduraduna:
Andoni Alvarez
Argitaratzailea:
Euskal Editorea SM
Publizitatea: Bidera
publizitatea
Lege gordailua:
SS-0662/03
Batzorde parekidea:
0712I84059
Egoitza nagusia:
Martin Ugalde kultur parkea.
Gudarien Etorbidea, z/g.
20140 Andoain.
Telefonoa:
(0034) 943-30 40 30
Faxa: (0034) 943-30 09 43
Webgunea:
www.berria.info
Posta elektronikoa:
berria@berria.info
Publizitatea:
publi@bidera.eu
Harpidetza saila:
(0034) 943 - 30 43 45
Date: 26/04/2012
Exemplaire: 2.743
Editeur: Euskal Editorea s.l.
Directeur de publication:
Martxelo Otamendi
Comission paritaire:
0712I84059
Delegation Labourd:
Lisses 3, 64100-Baiona.
Tel.: (0033) 559256220.
Fax: (0033) 559254303.
E-mail: lapurdi@berria.info
ORDEZKARITZAK
Araba: Bizenta Mogel, 6.
Posta kodea: 01008
Gasteiz. Telefonoa:
945-15 04 52. Erredakzioko
faxa: 945-14 83 07.
Posta elektronikoa:
araba @berria.info.
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,
3. C. Posta kodea: 48001
Bilbo. Telefonoa:
94-435 26 00. Erredakzioko
faxa: 94-423 49 75.
Posta elektronikoa:
bizkaia@berria.info.
Lapurdi: Lisses, 3. Posta
kodea: 64100 Baiona.
Telefonoa: 559-25 62 20.
Faxa: 559-25 43 03.
Posta elektronikoa:
lapurdi @berria.info.
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 45, 13. Posta kodea:
31011 Iruea. Telefonoa:
948-36 66 22.
Publizitatea: 948-36 66 23.
Posta elektronikoa:
nafarroa@berria.info.
berria
Sarraskia
ak agertu ziren.Arazoa lan egiten zuten

zentralean zegoelakoan,egoera ikertzen hasi ziren,eta orduan jakin zuen
munduak Txernobylek sua hartu zuela.
2.500 gradura iritsi omen zen erreaktorreaktoreak krak egin zuen,eta aginrea.Inork ezer jakin zuenerako,milioika
tariak isildu egin ziren.Gertatzen ari
partikula kutsakor aireratu zituen Txerzena isilean gordetzea erabaki zuten,
nobylgo zentral nuklearrak.Gaur bete
alarma piztuz gero sor zitekeen egoera
dira hogeita sei urte,eta oraindik beste
saihestu nahian edo.Inoiz ez dugu garbi
hainbeste eta gehiago pasatu beharko
jakingo zergatik ez zuten lehenengo modira erreaktorea hoztu arte.Txermentutik guztia esan.Lehen egunean
nobylgo umeak uda pasatzera
ehunka suhiltzaile gaixotu ziren,larri
gurera etortzen dira,aire garerreaktibitatearen eraginez.Handik
bia arnasteko beharra dutelakilometro batzuetara pinudi bat goko,eta harrezkero jaio diren berritu zen goizetik gauera,baina jenlaunaldi berri guztiek daramate
deak ez zeukan gertatzen ari zena
sarraskiaren arrastoa
esplikatzeko frogarik.Mila
azalean,biriketan,odoleeta ehun kilometrotara,
aneta,dakigun guztia
Suedian,zentral nuklear
Bira
jakinda ere,Garoa zababateko langileen arropeOnintza
Enbeita
lik dago.
tan partikula erradiaktibo-
Frantziako bozetako
lehen itzulia
Agustin
Unzurrunzaga
SOS Arrazakeria
ainbat egiaztapen:
Hollandek irabazi
du, eta toki hobean geratu da bigarren itzulira begira; Sarkozyk galdu du, eta toki
ahulagoan dago bigarren itzuliari
begira; Marine Le Penek emaitza
oso onak lortu ditu, %18 inguru,
haren aitak 2002. urtean bigarren
itzulira iragan zenean lortutako
ehunekoa baino handiagoa; Melenchonek, Ezkerreko Frontekoak,
%12 baino apur bat gutxiago, espero baino eta azkeneko inkestek
egotzi baino gutxiago; gainerako
hautagaiek Bayrou, Eva Joly,
Dupont-Aignant, Poutou, Arthaud
eta Cheminade, berriz, esperotako ehunekoak lortu zituzten, inkestek agerian utzi bezala.
Askatasuna eta demokrazia estimatzen dugunontzat arazo bat
da Marine Le Penek hain emaitza
ona lortu izana. Europako eskuin
muturreko alderdirik garrantzitsuena bihurtu baitu FN, erreferente politiko bat espektro politiko
horretakoentzat. Eta erakusten du
bere aitak baino emaitza hobeak
lor ditzakeela Marine Le Penek.
2007. urtean gertatutakoaz bestera, erakutsi du gai izan dela presio
sarkozystari aurre egiteko. Presidentetzarako aurreko hauteskundeetan, botoen ehuneko handi bat
jan zion Sarkozyk FNri, immigraziaoren eta nazio identitatearen
alorrean sartuta. Oraingo hauteskundeetan, ahalegindu egin da,
baina FNren balizko boto-emaile-
ek Marine Le Peni eman diote botoa; boto fideltasunaren adierazgarri da hori, eta aintzat hartzeko
modukoa. Lortutako botoen ehunekoa eta irudian egindako aldaketek aditzera ematen dutenez,
puska baterako badago oraindik
FN; haren aldeko botoa hutsaldu
egin da, eta jende askok ez du inolako eragozpenik hari botoa emateko. Emaitza oso onak lortu ditu
gazteen eta gizon eta andre langileen artean. Laurent Bouvet zientzia
politiketako irakaslearen ustez,
oraindik ere azterketa zehatzagoak egin beharko dira, baina Marine
Le Penek langileen botoen %29 lortu ditu; Hollandek, %27; Sarkozyk,
%17; eta Melenchonek, %11. Enplegatuen artean, Hollandek botoen %28 lortuko lituzke; Sarkozyk,
%22; Marine Le Penek, %21; eta
Melenchonek, %12 hala zekarren Liberation egunkariak,
2012ko apirilaren 23an egin zioten
elkarrizketan. Etorkizunera begira, kontuan izatekoa da Marine
Le Pen dela lau alderdi handien
presidentetzarako hautagaietatik
gazteena, eta horrek jarraitutasuna ematen dio politikan, eta etorkizun handia iragartzen hurrengo
legintzaldirako hauteskundeetan
eta 2017ko presidentetzarako hauteskundeetan.
Europako eskuin muturra edo,
behintzat, haren zati handi bat,
modernizatzen ari da. Batzuek,
beste batzuek baino gehiago, nolabaiteko loturak dituzte iragan faxistarekin edo joera ezinago kontserbadoreekin, baina ahalegin
handia ere egiten ari dira garai berrietara egokitzearren; hori agerikoa da hizpide dituzten gaietan eta
horiek jorratzeko darabiltzaten
Eskuin muturrekoaren
eta populismo
nazionalista
xenofoboaren kontra
borrokatu nahi
badugu, ezkerrak ere
etxeko lanak egin
beharko ditu, eta
aintzakotzat hartu
beharko ditu alderdi
horiek zer esaten
duten, nola esaten
duten eta zeren
ordezkari diren
moduetan. Beste idazkiren batean

esana dut eskuin muturreko hori
etxeko lanak egiten ibilia dela edo
ari zela, eta ezkerrak ez dituela
egin, zeina faxismoaren kontrako
joeran ez atzera ez aurrera gelditua baita, eta ez dator bat gaur
egungo garaiarekin. Halako antifaxismoak, gainera, kontzientzia
ona sorrarazten dio, baina ez dio
balio gaur egun aurre egin beharreko gaiei erantzuteko.
Eskuin muturrekoaren eta
populismo nazionalista xenofoboaren kontra borrokatu nahi badugu, ezkerrak ere etxeko lanak egin
beharko ditu, eta aintzakotzat
hartu beharko ditu alderdi horiek
zer esaten duten, nola esaten
duten eta zeren ordezkari diren.
Eta onartu egin beharko ditu bere
ainguratokiak, erreferentzia historikoak, eta Europako eskuin
muturrekoak zer itxuraldaketa
egiten dituen hizkuntzan: nazional populismoa, Alemaniako
iraultza kontserbadorea, faxismo
mugimendua, tradizionalismo
evolianoa, iparraldekotasuna
nazionalismo iraultzailea, identitate joerak, judaismoaren kontrakoa, islamofobia, immmigrazioaren kontrako nazionalismoa,
hobespen nazionala, arrazakeria
diferentziala, arrazakeria urbanoaren irudi modrnoa, eta abar, eta
bar. Eta kontuan izan beharko da,
aldi berean, eskuin muturrak
alde gris ugari duela eskuin tradizional demokratikoarekin batean, eta joera nazionalistekin, ezkerrarekin, eta mugimendu
ekologistarekin. Aintzakotzat
hartu beharko da haren aldaketa
soziala, eta zer-nola ikasi duten
hainbat gairi buruz hitz egiten
herritar xumeek ulertzeko
moduan.
Orain, bigarren itzuliaren zain
egon behar; bigarrengo horren
emaitzek, argi eta garbi, Frantziaz
baino askoz harago joko dute, eta
eragin zuzena izango dute Europako Batasun osoan.
(Erredakzioan itzulia)
Iritzia Harian
Eztanda
Hizpideak
Normaltasuna
Mikel Lizarralde
mlizarralde@berria.info
spainiako armadako militarrak Elgetan sartzea eta kalez kale armak
eskuetan dituztela ibiltzea normaltasunaren barruan kokatu behar da, Elgeta lurralde nazionaleko parte delako. Albistea kontrakoa litzateke: lurralde nazional horretako parte batean
armada nahi duen egunean eta nahi
duen eran ez ibiltzea. Badaezpada ere,
adierazpenok Carlos Urkijok egin ditu,
Raxoiren gobernuak Araban, Bizkaian
eta Gipuzkoan duen ordezkariak.
igo Aranbarrik Literatura Eskolarako ondu zuen Herioren hegala testua bonbardaketek han-hemengo literaturetan izan duten islari buruzko hitzaldia sarean
dago, eskura dago, gure zain dago. Beste testu askoren
artean, Wislawa Szymborskaren poema itxuraz sotil
baten itzulpena ageri da bertan:
Andrea, nola duzu izena? Ez dakit. Zenbat urte dituzu, nongoa zara? Ez dakit. Zergatik egin duzu zulo hau?
Ez dakit. Noiztik zabiltza gordean? Ez dakit. Zergatik
egin diozu haginka nire atzamarrari? Ez dakit. Ez dakizu
ez dizugula ezer egingo? Ez dakit. Noren alde zaude?
Ez dakit. Gerran gaude, aukera egin beharra duzu. Ez
dakit. Zu bizi zinen herrixka, bada oraindik? Ez dakit.
Hauek dira zure seme-alabak? Bai.
Aranbarrik berripaper honi esan ziona: holako drama
handi baten aurrean, fikzioak, literaturak estalki moduan
ez du balio; oso irudi oinarrizkoetara jotzen da, oso oinarrizko sentimendu horiek adierazteko.
Kasualitateari egotzi beharreko zirkunstantzia bat besterik ez da, beraz,

metrailetak eta bestelako armak Francoren indarrek Gipuzkoako herri txiki
baina esanguratsu hori hartu zuteneko
75. urtemuga bete den egunean bistaratzea. Eta horren kritika, nazionalisten manipulazioaren ondorio, Elgetan normal-normal ikusi zituztelako
militarrak. Urkijoren bertsioari kasu
eginez gero, herritarrei bakarrik banderatxoak falta zitzaizkien militarrei
ongietorria egiteko.
Orain, behin hasita, Gernikan izan
beharko lukete hurrengo operazioa.
Eta egitekotan, zergatik ez gaur?
Hitz beste
Anjel Lertxundi
Zaldieroa
Orainean
derra da bere kaxara ikasten ari den umeari begira
egotea. Etzanda dagoela,
eskutxoa mugitu du eta ikusi du
bat-batean. Eskuak gero ikusmugatik alde egin dio eta jada ez
dago. Umeak soinu batzuk egin
ditu. Sehaskako zintzilikarioari
begira geratu da eta, ukitu nahian,
besoa luzatu du. Berriz agertu
zaio begien aurrean! Eta berriz
ikusi du. Mugitu du alde batera eta
bestera. Behatz txikiak zabaldu
eta serio begiratu die. Erreflexu
bati erantzunez, beste eskua ekarri du. Eta eskuinekoak ezkerrekoa
ukitu du nahi gabe. Halako batean, kontaktua sumatu du eta
elkartu egin zaizkio biak ustekabean. Une batean lotuta izan ditu,
baina handik gutxira, besoak
zabaldu eta ihes egin diote alde
banatara bi eskutxoek. Dagoeneko ez daude begien aurrean.
Beraz, ez dira. Sehaskaren gaineko zintzilikarioak harrapatu dio
arreta guztia orain. Kontu batzuk
egin dizkio hegan dabilen trapuzko ahateari eta horretan pausatu
Larrepetit
Arantza
San Sebastian
Une batean
lotuta izan ditu,
baina handik
gutxira, besoak
zabaldu eta ihes
egin diote bi
eskutxoek.
Dagoeneko ez
daude begien
aurrean.
Beraz, ez dira
du atentzio guztia tartetxo batean.

Neba etorri zaio eta ondoan
zeukan txintxirrina astindu dio sudurraren parean. Gogo guztia hartara joan zaio. Handiak berehala
alde egin du gelatik eta txikiaren
begirada hegan zebilen erleari kateatuta gelditu da orduan.
Imajinatu dut zenbat neurona
dabilzkion dantzan, nola ari diren
lanean elkarri seinaleak bidaltzen;
une honetan burmuinean sortu diren konexio elektrikoak; garun bigun gazte horretan jaio diren asoziazioak; horrek bihar ekarriko dion
garapena; nola zutituko den hankatxoen indarraz; nola hasiko den
oinez; nola esango dituen lehenengo esaldiak; egingo ditugun jolasak; handitzen denean izango
ditugun solasaldiak; nola esango
duen nire izena. Irudikatu dut...
Bitartean, umeak eskutxoak
ekarri ditu berriro bere begien parera. Elkartu ditu behatz puntak.
Barre egin dio eskuek sortu duten
multzo lodikoteari... Baina, ordurako, ni urruti nengoen.
Zuzendariari
BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400

karaktere baino gehiago izan behar, tarteak barne, eta BERRIAk mozteko
eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria
adierazita: Berria, Martin Ugalde kultur parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak
Internet bidez bidaltzeko: iritzia@berria.info.
Biolentzia eta
errespetu falta itzelaz
Gernikako bonbardaketaren
75. urteurren honetan, gertaera
hori nahiko hurbiletik eta beldurrez beteta bizi izan zuen familia batekoa naizela aitortu
behar dut, baina gaur egungoaz jardungo dut. Errigoitira
amarenera joan naizenean,
euskal telebistako lehenengo
katean Elorrioko eliza ederretik
ematen izan duten Bariku Santuko meza entzuten egon da.
Ni sinestuna ez naizen arren,
amarekin elizkizunaren ederra,
Martin Aranbarri abadearen
eta beste irakurleen Bizkaiko
euskararen ederra gozatzen
egon naiz, bat-batean gaztelaniazko bikoizketa antzeko batek, indartsu, euskarazko ahots
guztiak guztiz estali dituen
arte. Amorru bizia sentitu dut.
Eta bakarrik gozatu ahal izan
ditut sermoiaren azken hitz gu-
txi batzuk Aranbarri abadearen

ahotik, haren hizkera eta hizketarako gaitasun zoragarriaz,
zapalduen alde bizitza eman
zuen Jesusi buruz. Telebistako
beste kate baten, ordea, inori
ez zaio bururatu gaztelaniaz ari
den abadearen ahotsa zapaldu edo estaltzerik. Zelan gertatzen da Euskal Herrian norbere
hizkuntzarekiko hain errespetu
gutxi? Aurrekoan, euskaraz zegoena entzuteagatik, euskal
telebista 1 ipini, eta natura dokumentala zein teletabiak ingelesez, garaitu eta garatu den
espeziearen erakusgarri.
Zapaltzaileen biolentzia eta
errespetu falta itzelaz gertatuak eta baimenduak dira hilketa hauek guztiak,gazte athletic zalearena barne.Eta,jakina,baita ere une baten ezin entzutea euskararik telebista kate
baten ere ez,euskal telebistako
lehenengo katean ere ez.
Yolanda Elorriaga. Mungia.
Harian Iritzia
Mamia eta axala

nazio eraikuntzan
Joxe Manuel
Odriozola
Euskara irakaslea
azioaren oinarria
bertako kideek
ahalik eta osagai
eta balio funtsezko gehien partekatzean baldin badatza, auzia
ezin da osagaien kantitate kontura soilik murriztu. Partekatutako nazio-identitatearen motibazioak asko eta askotarikoak izatea ulergarria da noski gizarte
modernoaren aniztasuna eta
konplexutasuna kontuan izanda.
Hala ere, esan bezala, identitate
nazionalaren osaeran bada bigarren ezaugarri nagusi bat: kalitatea. Osagarri guztiak ez dira balio
eta esanahi berekoak. Batzuk
muin-muinekoak diren bitartean, besteak axalekoak izan litezke. Esaterako, kirol selekzio nazionalaren diodan, bidenabar,
txalogarria irizten diodala ESAITen lanari edo ekologismoaren
balioak gutxiesteko asmorik gabe, nik ez nituzke euskal izatearen bereizgarria bermatzen duen
funtsezko balioarekin alderatuko. Beraz, komeni zaigu mamia
eta axala zorrotz bereiztea, balizko euskal nazioaren atzean zer
dagoen jakiteko.
Andoni Olariagak arrazoi du

euskal nazioaren aldeko atxikimenduak eta motibazioak ugariak direla aitortzean. Gure arteko eztabaidaren testuingurua kokatze eta argitze aldera, betoz bere hitzok: Motibazioak, ordea,
pertsonalak diren heinean, subjektiboak dira, eta, beraz, beste
mila motibazio daude abertzaletasunaren baitan: horiek errespetatzen ere jakin behar dela iruditzen zait. Izan ere, a priori, zein
da ba motibazio garrantzitsuena:
langile borroka, borroka linguistikoa, memoria historikoaren aldekoa, borroka ekologikoa, feminista? Bakoitzak berearen alde
egiten du (BERRIA, 2012-03-17).
A priori zein ote d(ir)a euskal
naziotasunaren osaeran esku
hartzen duten motibazio-elementu funtsezkoena(k)? Nik
esango nuke nazio-identitatearen sistema osatzen duten osagarri horien artean badela alderik,
eta aldeak ez direla gainera nolanahikoak. Arestian aurreratu
dudanez, nazio-motibazioen ugaritasunari balio demokratiko
guztia aitortuta ere, motibazioelementu horien zer-nolakoa definitu eta ebaluatu beharra daukagu. Zer da muin-muinekoa, zer
axalekoa? Azken batean, euskal
nazioaren oinarrizko ezaugarri
nagusiak zeintzuk diren zehaztu
eta finkatu beharra daukagu.

Gainerakoan, izan ere, inertziak
tarteko, egungo nazio-akulturazioaren baldintzetan nagusi diren tasunak eta keriak gailenduko zaizkigu garatu nahi dugun
proiektuan.
Nazioa zerk egiten du euskal
nazio? Zerk egiten gaitu munduko mapan nortasun eta izaera
propioko nazio eta kultura?
Agian, politika ekologiko zuzen
eta egoki batek? Beharbada, feminismoaren mugimenduak eta
praxiak dituen era askotako
emantzipazio-balioek? Klase-ustiapena eta bazterketa sozioekonomikoa gainditzeko borroka sozialak? Ez dirudi. Ez dirudi nazioaren euskal bereizgarria aurreko
motibazio eta balio horien emaitza denik. Ez dirudi motibazio eta
balio sozial horien aldeko berdintasun-borrokak nazio bat euskal
nazio bihurtzen duenik. Andoni
Olariagaren hitzotan aurki dezakegu apika aurreko galdera horien erantzun bide bat: Esan daiteke, hortaz, identitate indibidual, kolektibo eta giza espeziaren oinarria norberaren hizkuntza(k) d(ir)ela. () Hortaz,
identitatea hizkuntzak sortzen
du. Izan ere, zerk egiten gaitu euskaldun? () Euskarak (BERRIA,
2010-11-09).
Laburbilduz: nire ustez praxi
soziolinguistiko euskaltzale eta

abertzaleak ezaugarritzen eta
bermatzen du gurean nazioa euskal nazio izatea. Gainerako berdintasun-borroka guztiak ondo
etorriak izango dira, jakina, baina ez dute zertan bermatu euskal
nazioaren berariazko izaerarik
gurea bezalako nazio minorizatuaren baldintzetan. Emantzipazio-borroka sozialak eta minorizatutako naziotasuna ez baitatoz
bat gehienetan.
Hizkuntza normalizatu batek,
nazio-funtzioak bereganatuak dituen batek, nazio jakin batera garamatza nazioka eratutako gaurko munduan. Oinarrizko datu hori ezin dute dirudienez abertzale
askok ulertu. Betiko adibidea jartzeko, hona froga harria: Irunen
espainieraz bizi denaren erreferentzia sozial eta nazionalak espainolak dira eta erreferentziaeremu horren baitan sozializatzen denez, nazio-identitate espainiarraren altzoan bizitzeak dituen ondorio guztiak ditu bere
baitan; beste horrenbeste gertatzen zaio Hendaian frantsesez bizi denari. Hortaz, alde honetan
nazio-hizkuntza espainolean bizitzeak espainol egiten gaitu, hizkuntzari darion erreferentziaeremu nazionalean mamitzen
dugulako geure nortasunaren alderdi hori. Hizkuntzak, beraz,
Zorionez, ertzaintza
ez gara denok
Mikel Etxaburu
Ezker abertzaleko kidea
zken egunak ez dira batere samurrak izaten ari

euskal jendartearentzat. Ez dugu
buru-bihotzetatik kentzen, ez dugu kendu nahi ertzain amorratuen armen bidez eraildako Iigo
Cabacas gaztea.
Herritarron begietan argi dago
zein den honen guztiaren erruduna, milaka garelako polizien oldarraldiak sufritu ditugun pertsonak, asko garelako euskal labelarekin saldu nahi izan ziguten polizia horren benetako helburua jasan behar izan dugunak.
Bai, urte luzetako saioa egin
dute PNVk eta PSEk Ertzaintza

disidentzia politikoaren eta herri
mugimenduen kontrako errepresioan trebaturiko polizia integrala bihurtzeko. Urte luzez, gizarteko sektore jakin baten aurka denak balio du lelopean aritu dira.
Eta aspaldi da ez dakiguna
nork babestu gaitzakeen poliziaren jazarraldietatik; zigilu legala
daramate haien erasoek, onespen legala aitortu zaie herritarrak jipoitu eta, hala suertatzen
bada, erailtzeko. Inpunitatea polizien alde dagoen lege araua da.
Eta haiek dioskue orain Ertzaintza denok gara, elkartasuna eskatzen digute... eta hori dena lotsa apurrena ere sentitu barik. Polizia jaun/andreak, ez ezazue zeuen burua engainatu; zo-
rionez, denok ez gara Ertzaintza;

ondo dakizue zuek hori.
Hau guztia ez dator bat gure
herria bizitzen ari den une politiko itxaropentsuarekin. Ezker
Abertzalea eta beste hainbat erakunde zein eragile, herri aske eta
burujabearen aldeko indar bilketan sartuta gaude buru-belarri.
Herri honetan bizi eta lan egiten
dugunok badakigulako zer garen, eta, batez ere, zer nahi dugun
izan: Euskal Herria, letra larriekin, hori dugu helburu, ez besterik. Argi daukagu, halaber, zer ez
dugun nahi, ondo asko dakigu
egungo Ertzaintzaren eta bestelako polizien azken helburua
gaur egungo zapalkuntza egoera
bere hartan mantentzea dela,
etorri badatozen sakoneko aldaketak geldiarazi nahi eta behar
dituztelako. Horretarako trebatu

dituzte, gure herriaren kateak
babesteko diseinatuak daude, eta
guk, ordea, kate horiek apurtu
eta etorkizuna aske erabakitzearekin egiten dugu amets.
Hala, Polizia eredua oinarritik
aldatu behar dela deritzogu. Horretarako, besteak beste, Euskal
Herrian jarduten duten indar polizial guztiek gomazko pilotak eta
halako material arriskutsua erabiltzeari utzi behar diote eta, era
berean, Ertzaintzaren Brigada
Mugikorraren moduan, jardun
errepresibora bideratutako Foruzaingo, Polizia Nazional eta
Guardia Zibilaren talde bereziek
desegin behar dute. Ez dago beste
modurik.
Bestalde, nazka-nazka eginda
gaude poliziako unean uneko ar-
konstelazio nazional batera edo

bestera garamatza zuzen-zuzenean hark nazio-mailako funtzio
komunikatiboak eta eratzaileak
betetzen dituen neurrian, han kokatzen gaitu eta han eraikitzen
du gure identitatea.
Horiek horrela, gure nazioak
euskal nazio izan behar baldin
badu, Olariagak onartzen duen
bidetik, euskaraz eta euskaratik
jaso beharko dugu euskaldunon
etxe hori, bestela ez baita euskaldunon nazioa izango. Zehazkiago
esanda, euskarak nazio-hizkuntzaren funtzioak betetzen dituen
neurrian soilik eraiki lezake euskal nazioa. Auzi honetan ez ditzagun kontzeptuak nahasi, ez diraeta gauza bera berdintasun soziala eta nazio berdintasuna. Sozialismoak, adibidez, ez du euskal
naziorik eraikitzen berez. Ezta
ekologismoak edo feminismoak
ere. (...) Emantzipazio sozialaren
aldeko borrokak ez du berez zertan bat etorri nazio hizkuntza eta
kultura minorizatuaren aldeko
borrokarekin, ez duelako bat egiten nazio minorizatuaren identitatearekin. (...)
Gure ustez, euskal nazio-eraikuntzaren prozesuan askatu behar diren korapilo nagusiak ez
daude berdintasun eta justizia
sozialaren arloetan berez eta besterik gabe. Euskal nazioaren arazo behinena munduko herri eta
nazio minorizatu gehienen arazo
berbera da hondar-hondarrean:
alegia, minorizazioak errotik
erauzi digu gizartearen euskal
izaera linguistiko, kultural, sozial eta nazionala, eta orain ez gara gai emantzipazio soziala eta
nazio-askatasuna euskal ikuspegiaren arabera uztartzeko.
duradun politikoen gezur, faltsukeria eta inpunitatearekin.

Zer gertatu behar da herri honetan arduradun politiko batek
dimisioa aurkezteko? Zenbat hildako eragin behar dituzte Ertzaintzaren gerrarako armek Rodolfo Ares Herrizaingo sailburua
dagoen lekutik kentzeko? Noiz
arte itxaron behako dugu poliziaren buru gorenak Cabacasen
erailketaren erantzukizuna aitortu eta herritar guztiok dakiguna onartzeko? Nahikoa da, Ares
jauna, ken zaitez herri honen bidetik, jar zaitez bazterrean, zu bezalako beste hainbaten moduan,
eta gure oroimenaren azken txokoan gordeko zaitugu: herritarrak jipoitu eta erail dituen poliziaren arduradun moduan, hori
baino ez baitzara. Herri honen
etorkizuna zapuztu nahi duzuenok jakin ezazue behingoz, bidean gaudela, geroz eta gehiago garela. Herri honetan ibili dabilen
askatasun haizea ez da gomazko
pilotekin geldiarazten. Eta zuri,
hau irakurtzen ari zaren horri, bil
gaitezen, egin dezagun aurrera;
zabal ditzagun oihalak eta konpromisoak. Etorkizuna gurea da.
Publizitatea
Harian Euskal Herria

Espainiako armada Elgetan D
Armadaren pentsamolde oldarkor

eta probokatzailea salatu du EAJk
Galdera egin diote jeltzaleek eta Amaiurrek
Espainiako Gobernuari, eta Aralarrek
Urkijoren agerraldia eskatu du
Gipuzkoako Batzar Nagusiek maniobra
militarrak gaitzesteko eskatu du Bilduk
Koldo Aldabe
Espainiar tropa faxistek Elgeta
hartu zutela 75 urte bete ziren
egun berean Espainiako armadak Gipuzkoako herri horretan
maniobra militarrak egin izanak
protesta, salaketa eta gaitzespen
uholdea eragin du, Elgetan bertan hasi elgetarrek, maniobrak
gaitzesteko, elkarretaratze bat
egin zuten atzo, udaletxearen aurrean eta Euskal Herri osoan
zehar. Egunotan, Franco diktadorearen aginduz Euskal Herrian
izan ziren bonbardaketak eta hilketak oroitzeko ekitaldi ugari egiten ari dira, eta maniobra militarrak egiteko Espainiako armadak
egunok eta faxistek gogor jo zuten herri bat aukeratu izanak kasualitatetik gutxi duelako konbentzimendua sendoa da.
Maniobra horiek desitxuratu
ere egin dituzte aurreikusitako
oroitzapenerako hainbat ekitaldi. EAJk, adibidez, Eibarko bonbardaketa gogoratzeko ekitaldi
bat egin zuen atzo Unzaga plazan, eta herri horretako jelkide
historiko batzuei egin beharreko
omenaldiarekin batera, Elgetari
begira jardun zen Iigo Urkullu
Euzkadi Buru Batzarreko lehendakariak.
Espainiako armadaren pentsamolde oldarkor eta probokatzailea salatu zuen Urkulluk Unzaga plazako ekitaldian, eta Elgetako maniobrak gaitzetsi zituen,
euskal herritarrek indarkeria
eta izua atzean utzi nahi duten
unean: Atzean utzi nahi ditugu
bortxakeria eta izua. Atzean utzi
nahi dugu pentsamolde oldarkorra eta probokatzailea; Espainiako armadak egunotan gure lurrean erakutsi izan duena, alegia.
EBBko buruarentzat, euskal lurrean egotearekin, eta beren erakustaldiekin, herri honi erakusten diote indarkeriak, bortxakeriak eta inposizioak guztiz
baliogabeak eta alferrekoak direla. Urkulluk argi utzi nahi izan
zuen Euzko Alderdi Jeltzaleak ez
dituela inoiz bide horiek erabili
eta ez dituela sekula erabiliko.
Euskadi bortxakeriaren kon-
tra elkartzen den une hauetan, gu

ere elkartzen gara bakea orain
eta betiko oihukatzen duen deiadarrean, gaineratu zuen.
Harago joan zen atzo, Bilbon,
Jose Luis Bilbao Bizkaiko ahaldun nagusia. Harentzat, Elgetakoa umiliazioa, probokazioa,
iraina eta errespetu falta izan da.
Bilbaok gaineratu zuen Espainiako Gobernuak ikerketa ireki beharko lukeela eta erantzukizunak exijitu leku eta egun zehatz
horretan maniobrak programatu
dituzten buruzagi militarrei.
Probokazio larria
Espainiako armadak Elgetan herenegun eginikoa oso probokazio larria da, ezker abertzalearen
ustez ere. Prentsa ohar baten bidez, ezker abertzaleak Espainiako Gobernua jo du maniobra horien erantzule nagusitzat.
Duela 75 urte tropa faxistek
Elgeta hartu ondoren egindako
erasoak, bortxaketak, torturak
eta hilketak jasandako elgetarren
memoriari irain mingarria egitea ere badela esan du, eta gaineratu du altxamendu faxista har-
Herri honi erakusten

diote bortxakeriak eta
inposizioak guztiz
baliogabeak direla
IIGO URKULLU
EAJren EBBko lehendakaria
Elgetako maniobra
militarrak umiliazioa,
probokazioa, iraina eta
errespetu falta izan dira
JOSE LUIS BILBAO
Bizkaiko diputatu nagusia
Etengabeko presentzia
polizial eta militar
neurrigabe hau guztiz
lekuz kanpo dago
EZKER ABERTZALEA
Politikoki erabiltzen ari

dira herritarrentzat
kezkagarri ez den
gertaera bat
CARLOS URKIJO
Espainiako Gobernuaren EAEko ordezkaria
Joseba Egibar eta Iigo Urkullu, atzo, Eibarko Unzaga plazan EAJk egin zuen ekitaldian. JON URBE / ARGAZKI PRESS
tan gailendu zen armadaren ondorengoek berriro ere agerian

utzi dutela Hego Euskal Herrian
arma bidez inposatzen den
proiektu bakarra espainiarra
dela.
Ezker abertzaleak maniobra
horiek zein Guardia Zibilaren
kontrolak salatu ditu, aurreko
egun eta asteetan ugaritu egin
baitira Hego Euskal Herriko errepideetan: Etengabeko presentzia polizial eta militar neurrigabe hau guztiz lekuz kanpo dago
Euskal Herrian hasi den aro politiko berrian, dio. Ezker abertzalearentzat, indarkeria erakustaldiak sobran daude eta ez dator
bat Euskal Herriko gehiengo sozialak eskatzen duen konponbide
eta bake egoerarekin. Horregatik, Espainiako Gobernuari esan
dio indarkeriazko gatazkaren
isla diren baliabide armatu eta
errepresiboak indargabetzen
eta deuseztatzen joan behar direla, bake eta askatasun etorkizuna eraiki dezagun.
Manipulazio bidegabea
Elgetako maniobrek eragin dituzten kontrako erreakzioak manipulazio bidegabetzat jo ditu, berriz, Espainiako Gobernuaren
EAEko ordezkari Carlos Urkijok.
Haren arabera, Espainiako armadak entrenamendu maniobra
ugari egiten ditu Euskal Herrian, normal-normal. Gobernuaren ordezkariak azaldu zuenez, otsailetik hona, hogei maniobra egin dituzte Araban, Bizkaian
eta Gipuzkoan, eta herritarren
jarduera eta eginbeharrak oztopatu gabe.
Politikoki erabiltzen ari dira
herritar gehienentzat kezkagarri
ez den gertaera bat, azaldu zuen
Espainiako Gobernuaren ordezkariak. Horregatik, susmagarria da, gutxienez, maniobra horien inguruan buruzagi abertzale
batzuek egin duten manipulazio
bidegabea, gaineratu zuen.
Hainbat ekinbide
Urkijok prentsa ohar bidez adierazitakoa hitzez azaldu beharko
du, baldin eta aurrera ateratzen
bada Aralarrek Eusko Legebiltzarrean egin duen eskaria. Izan
ere, Aralarreko legebiltzarkide
eta Elgetako alkate Oxel Erostarbek Espainiako Gobernuaren ordezkariak Eusko Legebiltzarrean
herenegungo maniobra militarren azalpenak eman ditzan eskatu baitu.
Ez da, ordea, Espainiako armadaren jokabidea salatzeko iragarritako ekinbide bakarra. Espainiako Legebiltzarreko Amaiurren
taldeak
Espainiako
Gobernuarentzako galdera bat
paratu du; erantzuleak aurkitu,

erantzukizunak argitu, Elgetako
herritarrei barkamena eskatu eta
horrelakoak gehiago ez gertatzeko neurririk hartu behar duen
galdetu dio. EAJren taldeak, berriz, Espainiako Defentsa ministroaren agerraldia eskatu du, maniobra horien berri eman dezan.
Uste dugu kasualitaterik ez dagoela, eta gutxiago kasu honetan, azaldu zuen atzo Arantza
Tapia kongresukide jeltzaleak:
Jakin nahi dugu nork eman
zuen maniobra horiek egiteko
agindua, zergatik aukeratu zen
egun hori eta zergatik aukeratu
zuten Elgeta. Erantzule bat dago,
eta nor den jakin nahi dugu.
Bildu koalizioak, berriz, Gipuzkoako Batzar Nagusietara eramango du Espainiako militarrek Elgetan egin duten okupazioa eta probokazioa salatzeko
ebazpen proposamen bat. Onartezina da gertatutakoa; sortutako min neurtezinaren erreparaziorik ez da egon, eta horrelako oldartzeek zauriak berriro ere
irekitzen dituzte, inoiz itxiak
egon badira. Ebazpenean, bi eskakizun plazaratu ditu Bilduk;
Espainiako armadak Euskal Herrian egiten dituen maniobra militar guztiak bertan behera uztea
eta Espainiako armadak Euskal
Herritik alde egitea.
Salbuespen neurriak errotik

erauzteko exijitu dute Iruean
Bizi osoko espetxe
zigorraren kontra
planto egitera dei egin
du Herrira-k biharko eta
maiatzaren 19rako
Joxerra Senar Iruea
12:30ean Gasteizen eta 13:00etan

Iruean. Donostian ez da egingo.
Bestetik, immobilismoari ezetz
esateko, maiatzaren 19an Euskal Herriko plaza guztiak betetzeko deialdia egingo dute.
Herrirak azaldu duenez, gaixotasun larria duten hamalau preso
daude gaur egun espetxeetan, eta
horietako batzuk urrutirago
eraman dituzte. Gainera, bizi

guztiko zigorraren alde egin dute jada 24 urtetik gora espetxean
daramaten presoei zigorra luzatuta. Kartzelaldia betetako presoei bizi osoko zigorra aplikatzen
dien Justiziak ez du zilegitasunik
Euskal Herrian. Presoen oinarrizko eskubideak errespetatzeko
eskatu dute.
Herrira-k atzo Irueko epaitegien aurrean eginiko protesta. JAGOBA MANTEROLA / ARP
Lau loreontzi handitan sartu ziren

lau pertsona atzo, eta bakoitzari
lur pixka bat bota zioten,
11:00etan, Irueko epaitegien aurrean. Herrira mugimenduko kideek egindako ekintza sinboliko
bat izan zen. Atzean, bizi arteko zigorrik ez zioen kartel bati heltzen
ziotela, Fran Balda eledunak iragarri zuen espetxe politikaren aurka planto egitera joan zirela. Eskandalua da gaur egungo egoera
politikoan Espainiako Gobernuak
gerra eta mendeku usaina duen espetxe politikaren alde egitea. Baldaren hitzetan, bakea urruntzeko lege sare hori onartezina da,
eta, horregatik, salbuespenezko
neurriak errotik kentzeko eskatu
zuen.
Herrira-k egindako protesta hori euskal gizartera zabaldu nahi
du, eta, horregatik, estatuaren
egungo jokabidearekin ados ez
daudela adierazteko mobilizazioak iragarri dituzte hurrengo egunetarako. Alde batetik, bihar, Hegoaldeko hiru hiriburutan elkarretaratzeak egingo dira epaitegien aurrean: 12:00etan Bilbon,
DLaburrak
Liher Rodriguez presoa
jipoitu dute funtzionarioek
LEKEITIO Etxerat-ek ohar
baten bidez jakinarazi duenez,

Soto del Real espetxeko funtzionarioek Liher Rodriguez
preso lekeitiarra jo dute. Jipoi
hori salatzeko, espetxeko euskal presoek, herenegun hasita,
hiru eguneko baraualdia egiten
ari dira. Gertaeraren inguruko
xehetasunik ez dago.
megako
10
DUOa
DEIAK
N kable-modema
+ WIFI
DOAN
Zuntzak soilik eskaintzen dizkizu abantaila hauek:

Konektatu aldi berean eta abiadurarik galdu gabe zure ordenagailua, tableta, kontsola eta liburu elektronikoa.
Esperientzia bizkorra nabigazioan. Irabazi denbora edukiak deskargatzean eta fitxategiak bidaltzean.
Urtebete espetxean eman

eta gero, bi zarauztar aske
Kontratatutako abiaduran ari zarelako bermea. Hemen, ez dago "...rainoko"rik.

Ahaztu Interneteko zirkulazioaz. Gure zuntz-sarea esklusiboa da, gure bezeroentzat.
ZARAUTZ Aritz Labiano eta
Haritz Gartxotenea askatu egin

zituzten atzo. Salaketa faltsu
eta anonimo bat izan zen haien
aurka, eta Santa Barbaratik zintzilikatu ziren protesta gisa
iazko apirilaren 27an. Atxilotuta
eraman zituzten Madrilera.
Urtebete kartzelan igaro dute.
Bost urteko inhabilitazioari
aurre egin beharko diote orain.
10 M-ko DUOa 2012ko maiatzaren 09a baino lehen kontratatzen dutenentzat. 12 hilabetez irauteko konpromisoa. Herriko, probintziako eta probintziarteko
deiak. Linea ez dago sartuta. BEZa ez dago sartuta. Sustapen honetako xehetasun guztiak www.euskaltel.com/DUO10M webgunean dituzue.
Lokarrik dio herritarrek akuilu lana

egin behar dutela prozesua errotzeko
Liburu bat aurkeztu du
eta mahai inguruak
egingo ditu, Aieteko
Adierazpenaren balioa
gizarteratzeko
Espetxe politika edo

sakabanaketa salatzeko
mezuekin presoen
irudiak erabiltzea
onargarria dela dio
Jokin Sagarzazu Donostia

ETAk bere jardun armatuaren
amaiera iragarri zuenetik sei hilabete pasatu direnean, Lokarrik
uste du konponbide prozesuak ez
duela behar beste aurrera egin.
Hori hala, hainbat ekinbide sustatuko ditu elkarrizketaren beharra aldarrikatzeko eta, bereziki, Aieteko Adierazpenaren balioa gizarteratzeko. Akordioaren
eta kontsultaren aldeko herritarren sareak nabarmendu duenez,
orduan zehaztutako bide
orriak beste bultzada bat behar du. Bake prozesua errotzeko
bultzada soziala eta politikoa behar dugu, adierazi du Paul Rios
Lokarriko koordinatzaileak.
Riosek itxaropenez eta kezkaz ikusten du prozesuaren
egungo egoera. Kezkatuta, Espainiako Gobernuak ez duelako ga-
Erredakzioa Donostia
Paul Rios, atzo, Aieteko Bakearen etxean, Nazioarteko Konferentziari buruzko liburuarekin. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS
Lokarriko koordinatzailea
Ez da lehenengo aldia bake prozesuaren egoera dela-eta Lokarrik kezka agertzen duena. Martxoan kaleratutako inkesta batean oinarrituta, ohartarazi zuen
prozesua blokeatuta dagoen ustea zabaltzen ari dela euskal herritarren artean. Hori gainditzeko asmoz, Lokarrik iragarri zuen
hainbat ekimen abiatuko zuela.
Joan den astean, adibidez, Aieteko Adierazpenari sostengua
emateko sinadura bilketa bat
abiatu zuten sareko kideek
www.aiete.org webgunearen bidez, eta, jakinarazi dutenez, astebetean 3.000 atxikimendu bildu
dituzte.
tazkaren konponbidean laguntzen eta alderdi politikoen aldetik

ez duelako nabari bultzada argi
bat eragile guztien artean elkarrizketa prozesu bat garatzeko.
Testuinguru horretan, Riosek
uste du oso garrantzitsua dela herritarrek akuilu lana egitea, besteak beste ezberdinen arteko elkarlanerako espazioak sortuz.
Itxaropenez begiratu behar diogu etorkizunari, horrelako aukerak behin bakarrik izaten direlako, nabarmendu du Lokarriko
kideak.
Aieteko ateak zabalik

Bide horretan, Donostiako Bakearen Etxeko ateak ireki zituzten
atzo. Iazko urriaren 17an han egin
zen nazioarteko konferentziaren
nondik norakoak azaltzen dituen
liburu bat aurkeztu zuten, eta, ondoren, mahai inguru bat egin zuten hiru kazetarirekin. Riosek
azaldu duenez, liburuaren aurkezpena baliatuko dute gisa horretako mahai inguru gehiago antolatzeko. Herritarrei eskaini behar dizkiegu hitz egiteko eta
eztabaidatzeko guneak.
Espainiako Gobernuak
ez du laguntzen, eta
alderdien artean ez dago
bultzada argi bat
PAUL RIOS
Auzitegi
Nazionalak
ebatzi du
Muniozguren
errugabe dela
Riosek azaldu duenez, Lokarrik argitaratutako liburuan azaltzen dira ETAren jardun armatuaren amaiera agiria ekarri zuen
konferentziaren aurrekariak, garapena eta emaitzak. 2010eko
martxoaren 29ko Bruselako Adierazpenetik hasi eta 2011ko urria-
G Liburua
pIzenburua. Aieteko Nazioarteko Konferentzia. Gatazkaren

konponbidea sustatzeko Nazioarteko Konferentzia Euskal
Herria.
pEgilea. Lokarri.
pOrrialdeak. 87.
pPrezioa. 10 euro.
pNola eskuratu. Liburu dendetan eta webgune hauetan:
www.aiete.org
wwwww. lokarri. org
ren 17ko nazioarteko konferentziara bitarte eginiko adierazpenak biltzen dira; besteak beste,
konferentzian parte hartu zuten
nazioarteko pertsona ospetsuenak. Era berean, konferentziari
buruzko xehetasun batzuk jasotzen dira liburuan; finantzaketari
dagozkionak edota komunikabideetan izan zuen oihartzunari buruzkoak.
Horrekin batera, konferentziaren emaitzak eta ekitaldi hark gerora izan duen esanahia aztertzen dira. Aieteko konferentziak
erakusten du nazioartearen eta
ordezkari politikoen arteko elkarlanak gauzak aldatzeko duen
ahalmena, laburbildu du Riosek. Mugarri bat izan zen euskal
gizartearentzat.
Liburua bi bertsiotan argitaratu da: euskara-gaztelania eta
frantsesa-ingelesa. Bigarren bertsioa nazioarteko konferentziaren edukiak nazioartean hedatzera begira argitaratu da.
Horren harira, Lokarrik 500 ale
bidaliko dizkie nazioarteko
gobernu eta erakundeei, eta baita
bakearen arloan, giza eskubideen alde edota gatazken konponbidean lanean diharduten erakundeei ere.
Ainhize Muniozguren errugabe

dela ebatzi du Auzitegi Nazionaleko Zigor arloko lehen aretoko
epaimahaiak. Iaz Zarauzko sanpelaioetan terrorismoa goratu
izana leporatu eta bere aurka urtebete eta zortzi hilabeteko espetxe zigorra eskatzen zuten Luis
Barroso fiskalak eta Dignidad y
Justicia elkarteak. Hala ere, epaimahaiak, atzo kaleratutako
epaian, ebatzi du Muniozguren
errugabea dela. Epaileek argudiatzen dute presoen irudiak ateratzea onargarria izan daitekeela
kasu batzuetan. Adibidez, alboan
espetxe politika edo sakabanaketa salatzeko mezuak badaude.
Gertaerak iazko sanpelaioetan
izan ziren. Zarauzko jai batzordearen izenean, itsas pasealekuan
hiru txosna jartzeko baimena eskatu zuen Muniozgurenek. Txosnetako batean, bost preso zarauztarren irudiak agertu ziren, eta alboan espetxeetarainoko distantzia, euskal herriratzeko eskaera
eta amnistiaren aldeko logotipoa
agertzen ziren. Logotipoari dagokionez, epaileek argi diote ezin dela lotu ezinbestean AAMekin,
1976an Txillidak diseinatu zuelako eta kultura ondare publikoa
delako.
Epaileek diote ez zela frogatu
nork jarri zituen kartelak, eta
arrazoitzen dute inori terrorismoa goratzea inputatzerakoan
pertsonak jarrera aktiboa erakutsi behar duela. Akusazioak
zioen kartelak jarri ez arren, gero
horri buruz ohartarazterakoan
akusatuak ez zuela kentzeko
agindu. Epaileek diote hori ez
dela nahikoa eta akusazioaren
argudioak baztertu behar direla.
Javier Etxebeste q
Nestoria.es webgunearen sortzailea
Yahoon exekutibo lana utzi, eta enpresa bat
sortu du Javier Etxebeste iruindarrak.
Etorkizunaz jardungo du gaur, Donostian.
Egonkorrago eta
baikorrago atera
ohi dira gizarteak
impassefasetik
MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS
Jon Olano
Baikortasun mezua zabaldu nahi
du Javier Etxebeste (Iruea, 1961)
Nestoria.es webgunearen sortzaileak Donostian gaur emango
duen hitzaldian. Codesyntaxek,
Miramon Enpresa Digitalak eta
BERRIA Taldeak antolatutako
Betor hitzaldi sortan laugarrena
izango da Etxebesterena.
Nola iritsi zinen webgunea sortzera?
Yahoon egin nuen lan urte askoan, eta nire azken erantzukizuna
izan zen bilaketako negozioa zuzentzea Europan. Ingeniaritzako
burua 2003an joan zen enpresatik, nik 2004an egin nuen alde, eta
2005ean batu ginen, pentsatzeko
nola balia genezakeen bilaketan
genuen ezagutza. Ikerketa bat
egin eta erabaki genuen etxebizitzaren arloko iragarki laburrek
aukera ona eskaintzen zutela.
Zertan dihardu,zehazki,Nestoriak?
Etxe bilatzaile bat da; zortzi herrialdetan gaude, eta bi milioi eta
erdi erabiltzaile inguru ditugu.
Erresuma Batuan hasi ginen, eta
handik zabalduz joan ginen.
Etxebizitzen merkatuaren egoerari
erreparatuta,zer moduz doa ataria?
Negozioa ona da. Ez gaude lehengo egoeran, baina nahiko ongi

mantentzen ari gara. Bilaketa pagatuaren negozioan gaude, klik
bakoitzarengatik kobratzen dugu, eta horren arabera funtzionatzen dugu. Negozio honek ongi
konbinatzen ditu teknologia berriak eta bertako ezagutza; plataforma komuna dugu herrialde
guztietan, baina merkatu bakoitzak bere xehetasunak ditu.
Zein da enpresa batek Interneten
arrakasta izateko gakoa?
Teknologia batetik negozio bat
eraikitzea da garrantzitsuena.
Teknologikoki aukera mordoa
daude egun, eta hori negozio
bihurtzea da zailena. Horretarako, beharrezkoa da teknologia
ongi ulertzea, eta, hortik, negoziora zubi bat eraikitzea. Gainera,
etengabe berritzea ezinbestekoa
da, eta gustuko izan behar da ezegonkortasun egoera hori.
Zerk bereizten zaituzte arlo horretako beste webgune batzuetatik?
Ez dugula dirurik jasotzen iragarkia jartzen duenaren aldetik, jendearen interesaren arabera baizik; horrek behartzen gaitu askoz
arreta handiagoa jartzera jendea-
Sei urteko zigorra ezarri

diote Anesvad GKEko
presidente ohiari
Zuzendari ohiak
21 hilera zigortu dituzte,
delitua aitortu eta
bidegabe hartutako diru
guztia itzuli dutelako
Erredakzioa Bilbo
Bizkaiko Lurralde Auzitegiak sei
urteko espetxe zigorra ezarri dio
Anesvad GKE gobernuz kanpoko
erakundeko presidente ohi Jose
Luis Gamarrari, Anesvadi zegoz-
kion 7,5 milioi euroz bidegabe jabetzea egotzita. Gainera, 3,2 milioi euro ordaindu beharko dizkio
Gamarrak erakundeari; hartutako dirutik oraindik itzuli ez duen
diru kopurua da hori.
GKEko zuzendari ohi Jose Miguel Sustatxa eta Jose Francisco
Martinezi ere delitu bera leporatu
die auzitegiak, eta 21na hilabeteko zigorra ezarri die. Delitua aitortu eta diru guztia itzuli zuten
Sustatxak eta Martinezek; horregatik ezarri diete 21 hileko zigorra, epaileak zehaztu duenez.
ren behar eta interesetan. Herrialde edo hiri bateko eskaintza

guztia erakusten diegu, ahal den
garrantzi handienarekin. Gure
webguneak ez du publizitaterik;
guk jarritako iragarkiak dira publizitate bakarra. Jendeak ez
badu iragarki bat klikatzen, guk
ez dugu dirurik egiten; beraz, aha-
legintzen gara ahalik eta etxebizitza interesgarrienak eskaintzen.

Enpresen ikuspegitik, etorkizunaz
mintzatuko zara gaurko hitzaldian.
Carlota Perez venezuelarrak ikertu du iraultza teknologikoen eta
finantza burbuilaren arteko harremana. Dioenez, burbuila lehertu ostean impasse egoeran
sartu ohi da gizartea, baina hurrengo fasea askoz baikorragoa

eta egonkorragoa izan ohi da. Baikorra naiz etorkizunera begira,
nahiz eta egun porrot itzelean bizi
garela dirudien. Erronkari aurre
egitea da inportantena; jarrera
baikorra izatea. Galtzaile sentitzen bagara, ez goaz inora.
Talentua sustatuz
Ikerketarako Laguntza Egitasmoa

Europako Batzordeak konantzatua
Ikerketa funtsezko alderdia da garapen ekonomikoa eta soziala bultzatzeko. Hori dela
eta, Bizkaiak ikerketa lana garatu eta Lurraldearekin lotura mantenduko duten
pertsonen sustapena bultzatu gura du.
Onuradunak: enpresak, unibertsitateak, elkarteak eta helbidea edo presentzia Bizkaian
duten fundazioak, Bizkaian proiektuak landuko dituzten ikertzaileak kontratatzeko
konpromisoa hartzen dutenak, baita lankidetzak erraztu eta atzerrian prestakuntza
sustatzeko prest daudenak ere.
Eskaerak aurkezteko epea: 2012ko martxoaren 19tik maiatzaren 19ra (biak barne).
Oharra: informazio hau orientagarria da; ondorioz, ez du ez eskubiderik ez betebeharrik sortzen.
Informazioa eta eskabideak

www.bizkaiaxede.org / 94 479 54 28
informacion@bizkaia.xede.org
Larrialdietako murrizketek zerbitzuari

eraginen diotela salatu dute alkateek
Nafarroako medikuen
sindikatuak ere kezka
agertu du osasun eredu
berriari buruz; ez dutela
informaziorik jaso diote
Unibertsitateko ikasle
kontseiluak prezio
publikoak izozteko
eskatu du, eta beken
kopurua eguneratzeko
Edurne Elizondo Iruea

Kezkatuta. Halaxe daude Agoitz,
Baztan eta Altsasuko Bilduko alkateak, Nafarroako Gobernuak
osasun eredua aldatzeko abian jarritako erreformaren aurrean. Aldaketa baino gehiago murrizketa
dela argi dute, eta eraginen diola
herritarrek jasotzen duten zerbitzuari. Medikuek ere zalantza
anitz dute martxan jarritako prozesuari buruz. Nafarroako Parlamentuan agertu da haien sindikatuko ordezkari Juan Carlos Sanchez de la Nava; jasotako informazioa eskasa izan dela nabarmentzeaz gain, argi utzi du Osasun
Departamentuak mahai gainean
jarritakoa, plana ez, asmoen adierazpen bat baino ez dela.
Asmo horiek gauzatuz gero,
landa eremuetako larrialdi zerbitzuetan izanen lukete eragina, batez ere. Halaxe uste dute Agoitz,
Baztan eta Altsasuko alkateek,
Osasun Departamentutik helarazi dieten informazioa kontuan
hartuta. Hori dela eta, haien haserrea azaldu dute, bai eta neurri
horien aurka lan egiteko borondatea ere.
Agoitzen, osasun etxeak orain
arteko lehen mailako arreta es-
Hurrengo urtean
matrikula
garestituko dela
azaldu du EHUko
errektoreak
Erredakzioa
Osasunaren arloko murrizketak salatzeko elkarretaratzea, atzo, San Francisco Javier egoitzan. IIGO URIZ / ARGAZKI PRESS
kaintzen jarraituko luke. Larrialdietako zerbitzuan, berriz, aldaketak gertatuko lirateke: medikuak eta erizainak ez lukete osasun etxean bertan egon beharrik,
orain bezala; nahikoa izanen litzateke deiari erantzuteko moduan egotea. Arazoa da hemengo langileak Iruean bizi direla;
zerbitzua eskaini ahal izateko,
Agoitzera etorri beharko lukete,
orain bezala, baina lan baldintza
kaskarragoetan; horrek zerbitzuan izanen du eragina, adierazi du Agoizko alkate Unai Lakok.
Antzekoa gertatuko da Baztanen, aldaketek aurrera eginez

gero. Orain Elizondon eta Oronozen daude larrialdietarako zerbitzuak, baina Oronozen, eredu berriaren arabera, medikuak eta
erizainak ez dituzte txandak bertan eginen. Larrialdietan garrantzitsuena gaixoak ospitalera
eramatea da; Oronozko zentroan
medikurik ez bada, denbora galdu eginen da, erran du Baztango
alkate Begoa Elizegik.
Daturik eta txostenik gabe
Sakanan, Altsasun eta Etxarri
Aranatzen daude larrialdietarako zentroak. Asmoa da Etxarri
Aranatzen ere txandak zentroan
bertan egon gabe egitea. Zer gertatuko da hainbat larrialdi bada
aldi berean?, galdetu du Altsasuko alkate Garazi Urrestarazuk.
Egoera berean egonen dira bertze
hainbat herri, Nafarroan dauden
landa eremuetako 45 larrialdi zerbitzuetako hogeitan eginen baitituzte txandak zentrotik kanpo.
Galdera anitz dute alkateek,
eta informazio gutxi. Ez dira bakarrak. Medikuen sindikatuko
ordezkari Juan Carlos Sanchez de

la Navak nabarmendu du Osasun
Departamentuko arduradunekin
eredu berria zehazteko lan egiteko prest direla, baina, oraingoz,
abiapuntutzat hartzeko agiririk
ez dutela. Egin nahi denari buruzko bideragarritasun planik
edo informazio ekonomikorik ez
dugu jaso.
Orain arteko sistemaren alde
egin du Sanchez de la Navak. Zer
hobetu bada, baina horrek ez du
erran nahi orain arte egindako
guztia bazter utzi behar denik.
Informazio eza salatu dute oposizioko taldeek ere. NaBai, Bildu
eta Ezkerra beldur dira aldaketek
murrizketak ekarriko dituzten.
PSNko kide eta Nafarroako Gobernuko Gizarte Politikarako
kontseilari Elena Torresek Espainiako Gobernuak hartu neurriei
egin die so, eta paperik gabeko
etorkinak osasun txartelik gabe
uzteko asmoa xenofobiaren mugan dela salatu du. Ezkerrak eta
Munduko Medikuek ere neurri
horren kontra egin dute. PSOE
haren aurkako helegitea aurkeztea aztertzen ari da.
Ondorio garrantzitsuak izanen

dituzte. Horixe erran du EHU
Euskal Herriko Unibertsitateko
errektore Iaki Goirizelaiak, Espainiako Hezkuntza ministro
Jose Ignacio Wertek iragarritako
neurriei buruz. Ondorio horietako bat izanen da matrikulen garestitzea, Goirizelaiaren ustez.
Murrizketak kritikatu ditu errektoreak, baina legeak betetzera behartzen baditu, egin beharko dutela erran du. Bekei buruzko politika egokia ez dagoen artean,
matrikula garestitzea ez dela bidezkoa adierazi du.
EHUko Ikasle Kontseilua ere ez
dago neurri horrekin ados. Ezohikobilera egin du Espainiako Hezkuntza Ministerioak iragarritako
neurriei buruz. Eusko Jaurlaritzako eta EHUko arduradunekin
bilera egiteko asmoa agertu du
Ikasle Kontseiluak: Prezio publikoak izozteko eskatuko diegu, eta
beken kopuruak eguneratzeko.
Nafarroan, Ikasle Abertzaleek
egin dute agerraldia Wertek mahai gainean jarritako murrizketen kontrako protestak aurkezteko. Batzarrak eginen dituzte Lanbide Heziketako zentroetan eta
Nafarroako Unibertsitate Publikoan. Eta maiatzaren 10erako mobilizazio eguna prestatu dute.
0-3 urteko zikloarentzat Nafarroako Gobernuak ezarri nahi
duen dekretu berriak ere kritikak
jaso ditu. Ziklo horren aldeko plataformako kideek agerraldia egin
dute Nafarroako Parlamentuan,
eta dekretu berri horren bidez
zentroen duintasuna bazter uztea egotzi diote Hezkuntza Departamentuari, haur gehiago izanen
baita gela bakoitzeko.
Zubietako
planta egiteko
eskatu dio Eusko
Legebiltzarrak
Gipuzkoari
Olanok ziurtatu du
garden jokatu
zutela Gipuzkoako
bideak eraikitzean
Obren gastua handitzea
justifikatuta zegoela
esan du ahaldun nagusi
ohiak; kostu handiagoa
eragotzi zutela uste du
Garikoitz Goikoetxea Donostia
Errepideak eraikitzeko lanetan
une oro gardentasunez jokatu
zutela, legea bete zutela eta azpiegitura horien bidez Gipuzkoa kolapsoan sartzea eragitzi zutela.
Herri Kontuen Euskal Epaitegiak
Gipuzkoako errepideen eraikuntzan atzemandako irregulartasunei gisa horretan erantzun diete
Markel Olano ahaldun nagusi
ohiak, Eneko Goia Bide Azpiegituretarako diputatu ohiak eta
Borja Jauregi Bidegiko zuzendari
ohiak. Areago, auzitegiak irregulartzat jo duen eran jardunda gastua aurreztu zutela nabarmendu
du Olanok: ezustekoak agertzean
beste lehiaketa bat egiteak denbora gehiago eta gastu handiagoa eskatuko zuen, haren arabera. Nolanahi ere, aitortu du hutsegiteak
egin zirela errepideak diseinatzerakoan: Egia da proiektu geotekniko batzuetan huts egin zela.
Gipuzkoako Batzar Nagusietan agerraldia zuten atzo Olanok,
Goiak eta Jauregik. Azalpenak
ematera deitu zituzten, kontuen
auzitegiak 2009an Gipuzkoako
errepide batzuk eraikitzerakoan
gastuak asko igo zirela ondorioztatu eta gero. Azken hiletan eztabaida izan da Bilduren eta EAJ-
ren artean, aurreko diputazioak

iragarri baino diru gehiago gastatu zuelako bideak egiten. Ikusmin
berebizikoa eragin zuen agerraldiak. Atarian protesta egin zuten,
AHT Gelditu Elkarlanak deituta,
dirua xahutu zutela salatzeko.
Agerraldia bultzatu zuen ebazpena, herri kontuen epaitegiarena, zalantzan jarri zuen Olanok;
txosten horretan, auzitegiak dio
diputazioak urratu egin zuela
lehiaketa printzipioa, eta desitxuratu egin zituela kontratuaren xedea eta bolumen ekonomikoa. Ez dator bat ahaldun nagusi
ohia. Haren esanetan, ez da harritzekoa lanak hasi eta gero aldaketak egin beharra. Nola egin, hori
da auzia: aldundiak erabaki zuen
jada lanean ari ziren enpresei
ematea lan berriak, ez beste lehiaketa bat egitea. Olano: Eskaintza berri bat egin beharko balitz,
obra burutzeak sortuko lukeen
kaltea ikaragarria litzateke denborari eta diruari dagokienez.
Legezkoa da lehiaketa ez egitea, ahaldun nagusi ohiaren hitzetan: aldaketak justifikatuta
zeudela eta interes publikoaren
beharrei erantzuten zietela esan
du. Eta garden aritu zirela, erakundeetan informazioa ematen.
Errepide sareko iraultza
Agintean zenean errepide sareko iraultza egin zuela nabarmendu du Olanok. Obra ikusgarriak
egitea eskatu du horrek, eta haietariko batzuek gorabehera larriak
izan dituzte, aldaketa eta proiektu
osagarriak eragin dituztenak.
Gipuzkoarekin zuen
ituna eteteagatik,
gatazka politikoa sortu
nahi izatea leporatu dio
Bilduk Jose Luis Bilbaori
Ezker-eskuin, Olano, Goia eta Jauregi, atzo, azalpenak ematen. J.C. RUIZ / ARP
Onartu du proiektuetan hutsak

egin zituztela. Gure lurraldearen
orografiak zaildu egiten dituela
azterketa tekniko horiek.
Lurraren gorabeheren eragina
nabarmendu du Goiak ere: Gipuzkoaren madarikazioa da, eta
Beste eskaintza bat egin

beharrak kalte ikaragarria
sortuko luke denborari
eta diruari dagokienez
MARKEL OLANO
Gipuzkoako ahaldun nagusi ohia
Lurren mugimendua da
madarikazioa Gipuzkoan,
eta zailtasun handiak
sortzen ditu
ENEKO GOIA
Gipuzkoako Bide Azpiegituretako diputatu ohia
zailtasun handiak sortzen ditu.

Hala ere, adierazi du beste arrazoi
batzuengatik ere moldatu behar
direla obrak: udalen eskariak, inguruko obrak eta proiektuari hobekuntzak egiteko aukerak aipatu ditu. Erabakiak Obren Zuzendaritzak eta diputatuen kontseiluak hartu zituztela azaldu du.
Diruarekin zer gertatu zen argitzeko eskatu diote EAJri. Goiak

erantzun du obra kostatu zena
ordaindu zuela diputazioak, eta
hori ez duela auzitan jarri epaitegiak. Aldaketak lanean ari zen enpresa berari eman izana onargarria dela adierazi du, dirua eta
denbora aurreztu zituztelakoan.
Emandako azalpenekin konforme agertu ziren atzo EAJko, PSEEEko eta PPko ordezkariak. Aralarreko eledun Rebeka Uberak
kritika egin zien EAJren gobernuei, makroazpiegituren zaleak direlakoan. Tira-birak, ordea,
Bilduko batzarkide Iban Asenjoren hizketaldiaren ondoren sortu
ziren. Kudeaketa txarra baino
txarragoa egitea egotzi zien diputazioko arduradun ohiei, eta eraikitzaileen mesedetan jardutea.
Esloganak ematen aritzea leporatu zion EAJk Bilduri. Presidenteak eten egin zuen eztabaida.
Bidegi elkarteari buruz izan zuten ika-mika, hark bideratutako
obretan gastuak gehiago handitu
direlako. Jauregi zuzendari ohiak
erantzun zuen aginduak betetzen
zituela. Alderdiak administrazio
kontseiluan zeuden. Ez zidaten
esan oker kudeatzen ari nintzela.
Hondakinen kudeaketan hartutako konpromisoak bete ditzala

eskatu dio Eusko Legebiltzarrak
Gipuzkoako Foru Aldundiari; zehazki, Zubietan errauste planta
eraikitzeko eskatu dio. EAJ, PSEEE eta PPren botoei esker onartu
dute mozioa. Horrez gain, Eusko
Jaurlaritzako Ingurumen sailburu Pilar Unzaluk kezka handia
azaldu du Gipuzkoako hondakinen kudeaketaren inguruan; herrialde horretako zabortegiak
egoera larrian, ia gainezka daudela adierazi du. Unzaluk aitortu
du hondakin organikoak inerteen zabortegietan pila daitezkeela,
baina erantsi du Gipuzkoan dauden tankera horretako zabortegiak moldatzea oso garestia
izan daitekeela.
Zaborren gaineko hitzarmena
zentzurik gabeko borroka politikoetarako erabili nahi izatea
egotzi dio Bilduk Bizkaiko ahaldun nagusi Jose Luis Bilbaori. Gipuzkoak eta Bizkaiak hondakinen kudeaketarako duten hitzarmena ekainaren 12an amaituko
da, eta itun hori ez duela berrituko iragarri zuen herenegun Bilbaok. Bestalde, zabortegiak eta
errauste plantak baztertzeko, eta
zaborrei bestelako irtenbide batzuk emateko eskatzen duen txosten bat onartu zuen atzo Europako Parlamentuko Ingurumen Batzordeak.
2.317
Lehen itzuliko 833 boto

deuseztaturik Angelun
pNafarroako Arartekoaren
esku hartzeak, iaz. Francisco
Javier Eneriz Nafarroako arartekoak atzo aurkeztu zuen parlamentuan iaz egindako esku hartzeei buruzko txostena: 2.317
egin zituen, 2010ean baino 34
gutxiago. Arartekoak 691 gomendio egin zizkien erakundeei.
ANGELU Angeluko (Lapurdi) hauteskunde
bulego bateko botoak baliogabetu ditu Frantziako Kontseilu Konstituzionalak, kontaketan

legea ez errespetatzeagatik. Igandean, lehen
itzulian, boz-emaileak ez zituzten sartzen utzi
bulego horretara. Kontaketa egitekoan hautagaien ordezkariak eta hautesleak egon daitezke
presente. Bertan emandako 833 botoak baliogabetzat joko dira.
%90
aldeko jaialdian metro bat babesteko aukera

aurkeztu zuen atzo aurten antolatzaile Andoaingo Aita Larramendi ikastolak. Arduradunek
azaldu zuten erronka 6.741 metroko zirkuituari bi
bira ematea dela, eta metro horiek babestuko
dituzten laguntzaileak aurkitzea.
Bikotekideari eraso egitea

egotzita,gizon bat atxilo
GASTEIZ Ertzaintzak 44 urteko gizon bat atxi-
lotu zuen herenegun goizaldean Gasteizen,

bikotekidea jo zuelakoan. 02:00 aldera gertatu
zen ustezko erasoa; atzemandako gizona kolpeka hasi zitzaion bikotekideari, eta iletik arrastaka eraman zuen. Erietxera eraman zuten
andrea.
ANDOAIN Kilometroak Gipuzkoako ikastolen
Laburrean
Kilometroen alde metro bat

babesteko aukera
Arregi, Letona, Urgell, Auzmendi eta Irizar, atzoko bilkuran. JUANAN RUIZ / ARP
pBilboko Metroko lanuztearen erantzuna. Langileen batzordeak Bilboko Metroan atzo

goizerako deitutako bi orduko
lanuztea langileen %85-90ek
babestu zuten, sindikatuen arabera. Hurrengo lanuztea bihar
goizean egingo dute, 08:00etatik 11:00etara.
Gogoeta mahai bateratu bat

eskatu diote herri ekimeneko
euskal hedabideek Urgelli
Erredakzioa Gasteiz
Hausnarketa mahai bateratu bat osatzeko, diru laguntza politika
aldatzeko eta hitzarmenen bidezko eredua ezartzeko eskatu diote
herri ekimeneko euskal hedabideek Eusko Jaurlaritzari. Bilera bat
egin zuten atzo Gasteizen, Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburu
Blanca Urgellekin eta Hizkuntza Politikarako sailburuorde Lurdes
Auzmendirekin. Besteak beste, eskari horiek egin zituzten.
Sektorearen diagnosia eta erronka komunak biltzen dituen agiri
bat prestatu zuten duela hilabete pasatxo hedabideek, eta txostena aurkeztu zieten Jaurlaritzako ordezkariei atzoko bilkuran. Argia
aldizkariko zuzendari Xabier Letona, BERRIA Taldeko hedabideen
arduradun Iban Arregi eta Tokikom-eko lehendakari Mikel Irizar izan
ziren sektorearen ordezkariak.
4
pHaizeteengatik bidea aldatutako hegazkinak. Loiuko aireportuan lurreratu behar zuten
lau hegazkinek bidea aldatu behar izan zuten atzo, haizeteak
sortutako arazoengatik. Horietako hiru Forondako aireportuan lurreratu ziren, eta bestea,
Miarritzeko aireportuan.
Hilberriak
1937 + 2012
BONBAKETAREN 75. URTEURRENA
APIRILAK 26
GERNIKA LUMOKO
UDALAK
GAUR, EGUENA, HILAK 26, ARRATSALDEKO LAU TERDIETAN, GERNIKAko HILERRIAN OSPATUKO DIRAN
ELIZKIZUNETARA GONBIDATZEN ZAITUE.
JUAN LABAKA
GOENAGA jauna
Herenegun hil zen, 82 urte zituela,
- Goian Bego -
DOMINGO GOIBURU
URRESTARAZU
(Elias Goiburu gure lankidearen aita)
Zuk erakutsitako bidea harturik ereduan

saiatuko gara jarraitzen indar betean
nahiz eta hutsune handia utzi gure bihotzean
mila esker guztiagatik gure attona Juan
Zure bilobak: Garikoitz eta Jaxone, Lierni eta Eneko, Ainhoa eta Endika, Maitane eta Iker, Peru; birloba: Maddi.
Haren animaren alde otoitz bat eskatzen dizuete, eta arren etor zaiteztela gaur, OSTEGUNA, arratsaldeko ZAZPIETAN, Zizurkilgo SAN
MILLAN parroki elizan egingo den hiletara. Aldez aurretik, mila esker.
ZIZURKIL, 2012ko apirilaren 26an
Helbidea: Ugarte Baserria
Oharra: Gorpu beila Villabonako VASCONGADA beilatokian egongo da, gaur
OSTEGUNA goizeko 11:30ak arte.
Une latz hauetan

bat egiten dugu
familiaren saminarekin
EVA MARIA ANUNCIBAY

RUIZ DE ARCAUTE
(GOIAN BEGO)
URAK DAKARRENA
URAK DAROA
ZUK EMANDAKOA
GUREKIN GELDITZEN DA
Olabide Ikastolako guztiok

VITORIA-GASTEIZEN, 2012ko apirilaren 26an
ESKELAK
(0034)943 30 40 30
eskelak@bidera.eu
Ekonomia Harian
LABek estrategia berritu nahi du,

akordioen aukera indartuta
Sindikatuak uste du trantsizio politiko eta
ekonomikoari subiranotasunetik heldu
behar zaiola, eta itunak lortzen saiatuko da
VIII. Biltzar Nagusia egingo du ekainaren
21ean eta 22an , Baraainen
Lander Muagorri Garmendia Bilbo
Kapitalismoak ziklo berri bat
zabalduko du, eta ez dute zerikusirik izango krisiaren aurretik
zegoen egoerak eta ondoren
egongo denak, Ainhoa Etxaide
LABeko idazkari nagusiaren esanetan. Kapitalismorik bortitzena
iritsiko dela uste du, eta ohartarazi du testuinguru horri aurre
egiteko sindikalismoa egiteko
modua aldatu behar dela, borroka estrategia berritu. LABek
orain arte egin duen ibilbidean
borrokaren ildoa nagusitu da,
baina, aurrerantzean, akordioak
lortzeko aukera zabalduko dute,
horretarako borroka sindikala
baztertu gabe.
LABek VIII. Biltzar Nagusian
eztabaidatuko du sindikatuaren
estrategia politiko eta ekonomiko
berria, ekainaren 21ean eta 22an,
Baraainen (Nafarroa). Kongresu horri berebiziko garrantzia
eman nahi izan dio Etxaidek, egiten ari garen bidearen jarraipen
bat proposatuko baitugu. Nazioarteko konferentzia bat egingo
dute ekainaren 20an, krisiak sortu duen egoeraren inguruko ikuspegiak lantzeko.
Ildo berri hori jorratzeko,
ordea, aliantzak lortzeko bidea
ere zabaldu nahi du LABek, sindikalismo subiranistak garran-
tzia azpimarragarria izan behar

baitu datozen urteetan, Etxaideren ustez. Euskal Herria krisi
ekonomikoari baliabide propiorik gabe ari zaio aurre egiten,
Espainiako formulak hemen
ezarriz. Etxaidek adierazi du
Euskal Herria trantsizio politiko
eta ekonomiko baten aurrean
dagoela. LABeko idazkari nagusiak uste du independentzia dela
eredu ekonomiko berria eta alternatiba ekonomikoa lortzeko
aukera bakarra.
Gehiengo sindikala
Aliantzak biltzeko bidean, Etxaidek aipatu duiniziatiba berriak
adostu behar direla. Horregatik,
ez du hautsitako gehiengo sindikalera itzuli nahi, ez duela bost
hilabete geunden bezala, bederen. Azken urteetako dinamika
gaiztotu izana sakoneko eztabaida batzuen ondorio da, nahiz eta
funtsean egin behar zen eztabaidarik ere ez genuen egin. Mahai
gainean jartzen duten hausnarketa, beraz, sindikalismo abertzaleak Euskal Herriaren eraldaketan eduki beharko lukeen zeresana da, eta estrategia partekatu behar dutela uste du.
Aurrera eraman nahi duen ildo
subiranista indartzeko, gainera,
unibertsitateko 40 irakasleren
ikerketa bat ere aurkeztuko du
LABeko Garnika, Gonzalez, Etxaide eta Berasategi, atzoko aurkezpenean. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS
sindikatuak. Euskal estatua lortu ahal izateko baldintzak eta ondorioak aztertuko dituzte, Etxaidek azaldu duenez, eta sindikatuaren estrategia berria birbideratzeko ere baliagarri izango da.
Sindikatua, gainera, indartuta iritsiko da biltzarrera, azken
afiliazio datuak kontuan hartuz
gero. Hiru urtean 4.000 afiliatu
gehiago lortu dituzte, %11ko igoera. Hazkunde hori, gainera, herrigune handietan lortu dute, LABen ibilbide eta joera historikoa
aldatuz. Herrialdeei dagokienez,
Bizkaian izan du hazkunde handiena, eta orain UGTrekin berdinduta dago bertan. Afiliazio
gehien, gainera, zerbitzuen sektorean lortu du sindikatuak. LABek
delegatuen %16,53 dauzka Hego
Euskal Herrian.
G Txosten politiko sindikalaren gakoak

Bidegurutze estrategikoa.
Euskal sindikalismoak bi aukera ditu: soilik erreformei, murrizketei eta erasoei erantzuten
jarraitzea edo beste eredu sozioekonomiko bat eraikitzeko
prozesua abiatzea. LABek uste
du langileek mobilizazioetatik
haratago joatea eskatu dietela
euskal sindikatuei, eta Euskal
Herrian badaudela baldintzak
alternatiba eraikitzen hasteko.
Erantzukizun nazionalaz jokatzeko unea da, interes partikularrak alboratu eta Euskal Herriko
langileen interesei lehentasuna
emateko, dio LABek. Erabaki
estrategikoak hartzeko unea
dela uste du sindikatuak.
Prozesu bakarra. Krisi politikoak eta ekonomikoak jatorri ezberdina badute ere, prozesu bakarrean konponduko
dira. Sindikatuen parte hartzea
funtsezkoa dela uste du.
Borroka, mobilizazioak
eta akordioak. Aldaketa
politikoak eta sozialak lortzeko
borroka estrategia berrituta
eta mobilizazioak ezinbestekoak direla berretsi du; baina, borrokaren bidez, akordioak lortu
nahi ditu, bai interesak partekatzen dituenekin, bai gatazka bideratzeko, konpontzeko eta
gainditzeko proiektu guztiz ezberdinak dituztenekin.
Harian Ekonomia
Nafarroak 54 milioi euroko doikuntza egingo du

Irueko gobernuak
uste du ekonomia
aurten %1,2 uzkurtuko
dela; urrian %1,9ko
hazkundea iragarri zuen
Iker Aranburu
Krisi ekonomikoaren okertzeak
bere aurrekontuak aldatzera behartuko du Nafarroako Gobernua ere. Urrian, kontuak egin zituenean, Irueko agintariek uste
zuten ekonomia %1,9 haziko zela
eta horren harira zergen bidez
Europako
Batzordeak
%6,8 handitu
nahi du bere
aurrekontua
Estatu kideen aldetik
protestak espero
dituenez, dirua
inbertsioetarako dela
ziurtatu du Barrosok
3.407 milioi jasoko zituztela iragarri zuten. Orain, ordea, Alvaro Mirandak uste du ekonomiak %1,2
egingo duela atzera, eta horrek
75,5 milioi gutxiago biltzea ekarriko duela. Horietatik 53,9 milioi
lortu beharko ditu, gastuak gutxituta edo diru sarrerak handituta.
Urtea are okerrago hasi du, iaz
epe horretan baino %17 gutxiago
bildu dutelako zergatan. Jaitsiera
hori ezin da guztiz parekatu herenegun Eusko Jaurlaritzak bere
lurraldean jakinarazitakoarekin
%1,48 gutxiago, Nafarroakoak kontuan hartzen duelako
orain kitatu dituela iaztik Esta-
tuarekin zintzilik zituen doikuntza batzuk. Edonola ere, zerga bilketa errealean ere Nafarroak
emaitza okerragoak eman ditu
Arabak, Bizkaiak eta Gipuzkoak
baino: BEZa ia %11 jaitsi da Nafarroan (%10,7 besteetan), zuzeneko zergak %0,59 jaitsi dira (%4,8
gora) eta %2,19 gainontzekoak
(parean).
Defizit handiagoa orain
Mirandak azaldu duenez, ekonomiaren kaskartzearen ondorioz
164,4 milioi gutxiago jasoko dituzte. Horri gehitu behar zaio Estatuak 20,2 milioi gutxiago emango
dizkiola, menpekotasun legea betetzeko eta enplegu politika aktiboak finantzatzeko diru-sailak
txikitu dituelako. Kontrara, aurrekontuetan iragarritakoa baino ia 110 milioi gehiago bilduko
ditu: 95 milioi ekarriko dituzte
zerga igoerek (PFEZa, Ondare
zerga, aurrezkiarena...) eta beste
14,3 milioi ondasunen eta ibilgailu ofizialen salmentak.
Bi sail horien arteko kenketak
75,5 milioi euroko zuloa dakar,
baina Nafarroako Gobernuak iragarri du 53,9 milioi doitu beharko
dituela, aurrekontuak %1,3ko defizitarekin egin zituztelako, eta
UPNren botoa izan du PPk

Espainiako aurrekontuen
zuzenketak errefusatzeko
orain %1,5era heltzeko baimena

eman diolako Espainiak. Doikuntzari aurre egiteko neurriak bi asteko epean hartuko dituztela
esan du Mirandak, baina ez du aurreratu gastu murrizketak edo
diru-sarrera handitzeak ala
biak izango ote diren. Nafarroak artean ez du erabaki ofizialik
hartu Espainiak ezarritako amnistia fiskalari buruz: PSNk dio
inolaz ere ez duela onartuko, baina UPNk ez du ezer garbirik esan.
Hazkunde aurreikuspenak ez
ezik, enpleguari buruzkoak ere
aldatu ditu Nafarroako Gobernuak: %2,4 jaistea espero du.
Draghik ere
hazkundea
bultzatzeko
ituna eskatu die
EBko kideei
Espainiaren zorra
gehiago erostea
baztertu du Europako
Banku Zentraleko
presidenteak
Nafarroako
Parlamentuan berriro
zatitu da Irueko
koalizioa, PSNk kontu
horien aurka egin baitu
Erredakzioa
Erredakzioa
Iker Aranburu
Europako Batasuneko estatuei

gastuak murrizteko eskatzen die,
baina bere aurrekontu propioa
aurten %6,8 handitzea proposatu
du Europako Batzordeak. Negoziazio gogorra hasiko da orain batzordearen eta EBko kideen artean, haietako askok ez diotelako
beren herritarrei ukatzen dieten
dirua Bruselako burokratei
eman nahi.
Aurrekontu proposamenak eztabaida bizia sortuko duela badaki Jose Manuel Durao Barroso
Europako Batzordeko lehendakariak. Horregatik, inbertsioa
handitzeko kontuak direla defendatu du. Badirudi gaur egun
jende guztia ados dagoela kontuak txukuntzeaz gain inbertsioa
ere behar dugula hazi nahi badugu, azaldu du Durao Barrosok.
Haren arabera, Bruselaren dirua
da EBko kide batzuek aurten inbertsioak egin ahal izateko modu
bakarra.
Gobernuen oposizioa ahuldu
nahian, Janusz Lewandowski
Aurrekontu komisarioak nabarmendu du bere kontuen %94,3 baliatzen dela inbertsiotarako eta
beste proiektuetarako, eta %5,7
baizik ez bere administrazio
gastuetarako. Aurrekontuak
handitzeko arrazoien artean aipatu du zazpi urteko gastu planaren azkena dela aurtengoa, eta
hitz emandako gastu ugari geratzen direla pagatzeko.
Espainiako aurrekontuek Nafarroako Gobernuaren barne kontraesanak eta oreka ahulak azalaratu dituzte berriro ere. Madrilen,
PPk UPNren botoa izan du osoko
zuzenketak atzera botatzeko,
PSNko ordezkariak eta alderdi
abertzaleek emendakinak aurkeztu dituzten bitartean. Iruean, berriz, koalizio gobernuko bi
kideak zatitu egin dira berriro,
Espainiako aurrekontuei buruzko bozketan: kontu horiek arbuiatu dituzte sozialistek, NaBaik,
Geroa Baik eta Ezkerrak; UPNk
eta PPk, berriz, sostengatu dituzte, baina bozketa galdu dute.
Espainiako Kongresuak atzera
bota zituen atzo 2012ko aurrekontuei jarritako osoko hamar zuzenketak, tartean Amaiurrek, EAJk,
eta Geroa Baik jarritakoak.
PPren botoei batu zitzaizkien
Foro Asturiasena eta Carlos Salvador UPNko diputatuarena. Azken horrek ziurtatu du gastua
murriztea betebeharra dela administrazio guztientzat, eta ezin
zaiela utzi hurrengo belaunaldiei
erabakiak subiranotasunez hartzea eragotziko duen zor publikorik. Bere botoa justifikatzeko argudio politikoagoak ere baliatu
ditu; esaterako, Amaiurrek adierazi izana aurrekontuak proiektu
independentistaren aurkakoak
direla.
Abertzaleen aurkako mezuak
Cristobal Montoro, atzo, Espainiako Kongresuan. PACO CAMPOS / EFE
erabili ditu Cristobal Montoro

Ogasun ministroak ere. Erdi
Aroa gainditu dugu, ziurtatu du
eta gehitu du Europari ezin zaiola
esan Espainia kimu nazionalistak dituen uhartea dela. Ez da
unea mezu txikiak edo isolazionistak egiteko, aurpegiratu die
abertzaleei. Euskadiri, Kanariei, Galiziari, Nafarroari eta oro
har Espainiako erkidego guztiei
komeni zaie hazkunde ekonomikora eta enplegu sorrerara itzultzea. Ez dago beste formularik.
Kontu onartezinak
Haren aurrean, Rafa Larreina
Amaiurreko diputatuak ziurtatu
du onartezina dela bi urteko
epean defizita %8,5etik 53ra jaistea, eta aurrekontuek ezer konpondu beharrean, krisia larriagotzen dutela. Gainera, uste du ez
dituztela aintzat hartzen Euskal
Herriaren egoera ekonomikoa
eta aro berria.
Antzeko ildotik jo du Uxue Barkos Geroa Baiko ordezkariak ere.

Aurrekontuetan ausardia eta inbertsioa behar dira, baina Gobernuak hautatutako bideak langabezia gehiago baizik ez du ematen. Defizita gutxitzeko beste
bide batzuk eskatu ditu Barkosek
eta finantza merkatuekiko menpekotasuna salatu du.
Asteartean, aurrekontuak
atzera botatzeko eskatu zuen
Josu Erkoreka jeltzaleak ere. Haren ustez ere ezinezkoa da hainbeste murrizketekin ekonomia
bultzatzea eta enplegua sortzea.
Politikoki esanguratsua izan
da CiUren jarrera ere. Lan merkatuaren erreformarako edo Egonkortasun Legerako nazionalista
katalanen babesa lortu du PPk,
baina aurrekontuei osoko zuzenketa jarri diete, Espainiako Gobernuak Kataluniari zor dion dirua azaltzen ez delako, eta inbertsioa %45 murriztu dielako.
Europako Batasunaren politika

osoa neurritasunaren inguruan
oinarritzearen aurkako oihuak
iritsi dira azkenean EBZ Europako Banku Zentralaren egoitzaraino. Mario Draghi EBZko presidenteak kontuak doitzea hazkundearekin uztartzeko garaia dela
ziurtatu zuen atzo, eta dei egin
zien EBko estatuei hazkundeari
buruzko ituna lor dezaten.
Europako Legebiltzarrean
egindako agerraldian, Draghik
ziurtatu du saihetsezina dela
defizit publikoa gutxitzeko politika. Baina aitortu du gastua gutxitzeak eta zergak handitzeak epe
motzean behintzat jarduera ekonomikoa jaisten duela. Horregatik, hazkundea eta doikuntza uztartzeko politikak eskatu ditu,
EBZren betiko mamua inflazioa ahantzi gabe: Euroguneak gune ekonomiko sinesgarria
izan behar du prezioetan, kontuetan eta hazkundean. Elementu
horiek guztiak ez badaude, haren
sinesgarritasuna gutxituko da.
Agerraldi horretan, halaber,
EBZko buruak ohartarazi du finantza eragiketei tasa bat jartzeak ondorio kaltegarriak ekarri ditzakeela, hala nola atzerriko inbertsioak gutxitzea.
Espainiaren zorra berriro erosten hastea ere baztertu du Draghik. Programa hori ez da infinitua, azaldu du. Espainiaren erreformak txalotu ditu.
Ekonomia Harian
Kutxabank kontrolatzeko giltza

Eusko Legebiltzarreko lantalde batek
gaurtik berriro helduko dio aurrezki kutxak
arautzen dituen legearen erreformari
Batzar orokorretako eserlekuak banatzeko
zazpi proposamen aurkeztu dituzte
Ivan Santamaria
Eusko Legebiltzarrera bueltatuko da gaur aurrezki kutxei buruzko eztabaida. Finantza erakunde
horiek arautzen dituen legearen
erreforma aztertzeari ekingo dio
Ekonomia, Ogasun eta Aurrekontu Batzordearen barruan eratutako lantaldeak. Ez da tramite hutsa, kutxetako gobernu organoak
eratzeko, antolatzeko eta gehiengoak lortzeko sisteman dagoelako Kutxabankeko administrazio
kontseilua kontrolatzeko giltza.
Eusko Jaurlaritzaren asmoa
moldaketa uda aurretik onartu
eta martxan jartzea da. Jadanik
atzerapenak izan ditu, besteak
beste, Bizkaiko Aldundiak foru
eskumenak urratzen zituela argudiatuta jarri zuen helegitearen
ondorioz. Azkenean, Patxi Lopezen gobernuari arrazoia eman
zion arbitratze batzordeak, eta legearen bideak aurrera jarraitu
zuen.
PSEk, PPk eta EAJk, hirurek
diote moldatu behar dela, baina
zenbait puntutan ezadostasun
nabarmenak daude haien artean.
Ikuspuntu ezberdinak inon baino
hobeto batzar orokorretako banaketa moduan islatzen dira: Legebiltzarrean ordezkaritza duen alderdi bakoitzak ordezkaritza banatzeko modu bat defendatuko
du. Zazpi izango dira, Jaurlaritzak aurkeztu eta PSE-EEk defendatuko duena kontuan hartuta.
Kutxabankeko egungo
kontseilua aldatu
behar ez izatea nahi
dute EAJk eta PPk
Espainiako Gobernuak azken
urteotan finantza sisteman egin
dituen lege aldaketak aintzat hartu eta egokitu nahi ditu Ekonomia Sailak. Horien artean erakunde publikoetako ordezkaritza
murrizteko erabakia dago. Hain
zuzen ere, kutxetako gobernu organoetan orain ordezkaritzaren
%50 dute, eta gehienez ere %40
izango dute geroan.
Muga berria baliatuz, sektore
bakoitzak duen pisua aldatzeko
borondatea dute sozialistek, eta,
horrekin batera, orain arte ordezkaritzarik ez zuten beste talde batzuei ireki nahi dizkiete batzarrak: Eusko Legebiltzarrari, Biltzar Nagusiei eta interes kolekti-
boak ordezkatzen dituzten erakundeei, hain zuzen ere. Horiei lekua egiteko, kutxetako erakunde
fundatzaileei hiriburuetako
udalak eta foru aldundiak eta
herrietako udalerriei zegokien ordezkaritza %50etik %29ra jaisteko asmoa du.
Carlos Agirre Ekonomia sailburuak esan du euskal gizartean
dagoen dibertsitatea eta pluraltasun politikoa hobeto islatzeko helburuarekin egindako aukera politikoa dela. Haatik, mugimendu
horren bidez, gaur egun EAJk kutxetan duen nagusitasunari mugak jartzeko asmoa ere badago;
PSEk eta PPk aspalditik dute helburu hori. Gaur egun, BBK eta
Kutxako administrazio kontseiluetan gehiengoa dute jeltzaleek,
eta Vitalen ere gobernu organoak
kontrolatzen dituzte, sozialistekin elkarlanean.
Helburu orokorrekin ados badago ere, PP ez dator bat Jaurlaritzak proposatu duen banaketarekin. Popularrek ez dute ontzat jo
Eusko Legebiltzarrak ordezkaritza izatea. Aldiz, Batzar Nagusiei
dagokien zatia handitzeko eskatu
dute, Araban duten botereari etekin handiagoa ateratzeko asmoz.
Kutxabankera begira
Dena den, Kutxabanken etorkizun hurbila da gaur egun PPren
eta PSEren arteko tirabira nagusia. Kutxetako gobernu organoak
berritzen direnean, horiek parte
hartzen duten bankuaren administrazio kontseilua ere berritu
behar dela dio legearen 37. artikuluak, hots, legea indarrean sartu
eta BBK, Kutxa eta Vitaleko batzarrak eta kontseilu berriak aukeratu ondoren, Kutxabankeko
zuzendaritza aldatu beharko litzateke. Halaber, kutxetako kontseiluetan ordezkaritza duten
sektore guztiak bankuko kontseiluan ordezkatuta egongo direla
jasotzen du legeak, dagokien proportzioan.
EAJk eta PPk zuzenketak aurkeztu dituzte, puntu horiek moldaketatik ezabatzeko. Kontuan
hartu behar da jeltzaleak eta popularrak ados jarri zirela Kutxabankeko administrazio kontseilua osatzeko. Akordio horri esker,
EAJk hamar eserleku eta gehiengo osoa du; popularrek lau ordezkari dituzte, eta PSEk bakarra,
Carlos Zapatero Vitaleko presidentea. Zuzenketen bidez, Kutxa-
Kutxen Legea onartu ondoren,BBK,Kutxa eta Vitaleko batzar orokorrak berrituko dituzte. ANDONI CANELLADA / ARGAZKI PRESS
G Kutxen batzarretarako ordezkaritza proposamenak

Datoak %tan
Egungo legea
Erakunde
fundatzaileak
Ezarleak
Udalerriak
Langileak
Beste
erakundeak**
Legebiltzarra
Batzar
Nagusiak
20
43
30
12
47
17
PSE-EE*
EAJ
15
47
25
6***
PP
16
48
17
Aralar
12
30
20
10
10
EA
12
43
27
IU-EB
15
36
25
UpyD
10
50
10
15
10
*Jaurlaritzaren Lege-proiektua.
** Interes kolektiboak ordezkatzen dituzten erakundeak, zientzia, gizarte, ongintza, ekonomia edo lanbideen arlokoak izan eta aurrezkikutxaren jarduerako lurraldeesparruan bereziki erakundearen jatorrizko lurralde-esparruan ezarrita daudenak.
*** Kutxen estatutuek norentzat diren finkatu arte, entitate fundatzaileen esku geratuko lirateke.
ITURRIA: EUSKO LEGEBILTZARRA
bankeko kontseilua blindatzea

eta aldatu behar ez izatea nahi
dute. Akordio polemikoa izan
zen, Gipuzkoak kontseiluan duen
pisua gutxitu zuelako.
Legeak ez behartuta ere, prozesuak aurrera egin eta kutxetako
agintaritza berritzen denean nolako aldaketak egin beharko diren ez dago argi. Esaterako, Gipuzkoan Bilduk Kutxako batzarrean gehiengoa lortzen badu,
aurreko legealditik dauden ordezkariei zaila izango zaie Kutxabanken jarraitzea, sekulako iskanbila sortu gabe behintzat.
Harian Ekonomia
DLaburrak
Negarrak 48 kaleratze
proposatu ditu, eta ez 59
BILBO Erregulazio espediente-
an aurreikusitako kaleratzeak
59tik 48ra jaistea erabaki du
Igorreko Negarra enpresak.
Atzo bilera egin zuten langileek
eta zuzendaritzak, Eusko Jaurlaritzako Enplegu Sailaren
eskariz. Akordiorik ez zutenez
lortu, hilaren 16an hasitako grebarekin jarraitzea erabaki dute
langileek. Negoziazio epea hilabete luzatzeko ere eskatu diote
Jaurlaritzari.
Fakturazioa mantentzea
espero dute klusterrek
GASTEIZ Krisiak krisi, iazko
Asviamieko kideak, atzo, Donostia ospitalearen aurrean, amiantoari buruzko eskuorriak banatzen. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS
Amiantoaren biktimek urrun ikusten

dute gaixoentzako funtsaren sorrera
Miren Garate Donostia
ek, 2002ra arte amiantoaren erabilera ez zegoelako galarazita.

Legearekiko nahiz Gizarte Segurantzarekiko erantzukizuna bete
dutenek ez dute zertan funtsera
ekarpenik egin, esan zuen Jon
Bilbao Confebaskeko idazkari nagusiaren ondokoak Legebiltzarrean.
Lan Segurtasunaren eta Osasunaren Nazioarteko Eguna etzi

izango da. Amiantoa da azken urteetan langileen osasunari kalte
gehien egin dien produktuetako
bat. Datozen urteetan, haren eraginez gaixotutako milaka kasu
berri berri agertzea espero da. Asviamiek, amiantoaren biktimen
elkarteak, elkarretaratzea egin
zuen atzo Donostia Ospitalearen
aurrean. Kaltetuei laguntza emateko funtsa sortzea da elkartearen eskaera nagusietako bat, gaixoen nahiz haien senideen beharrei lagunduko liekeelako. Alabaina, uste du martxan jartzea
oraindik asko kostako dela.
Azken asteotan, funts horren
sorrerari buruz eztabaidatzen ari
da Eusko Legebiltzarra. Joan den
astean, Confebaskeko ordezkariek egin zuten agerraldia. Patronalak esan zuen ados dagoela
amiantoarekin gaixotutakoei
kalte-ordainak emango dizkien
funtsa martxan jartzearekin,
hainbat herrialdetan ondo funtzionatu duelako. Dena den, Administrazioak finantzatu behar
lukeela uste du, eta ez enpresario-
Lehentasuna, gaixoak
Pilota elkarri pasatzen ari dira.
Aurrena esan zuten funtsa hemen sortuko zutela, gero Madrilen. Kontu serioa da: munduan
hilkortasun handiena eragiten
duen zerbaiti buruz ari gara, dio
Eva Gonzalez Asviamieko kideak. Orain lau hilabete hil zitzaion
aita, amiantoak eragindako pleurako mesotelioma baten eraginez. Argi du zein den Asviamieren lehentasuna. Gaixoek bizi
kalitate ona izatea eta familiei
ahalik eta gehien laguntzea. Jendearen ezjakintasuna aipatu du.
Gaixoek arnasa hartzeko arazoak dituzte eta ezin dute bizimodu
normala egin. Mutualitateei ordaintzea dagokie eta eskaintza piloa dituzte, adibidez, etxeak moldatzeko, baina jendeak ez daki.
Elkarteak ahalegin handia egiten du ahalik eta jende gehienarengana iristeko, baina lan nekeza dela aitortu du. Zeuri tokatu
arte ez zara jabetzen. Guk nahi
dugu jendeak jakitea hor gaudela
laguntzeko eta behar den guztirako. Azken urteetan aurrera pausoak eman direla adierazi du, gai-
CCOOk neurriak
eskatu ditu, laneko
gaixotasunak
mutualitateek artatzeko,
eta ez Osakidetzak
Lan istripuak gutxitzeko

egindako ahalegina
nabarmendu du Adegik
Gonzalezen esanetan, denbora

izaten da gaixoen etsai nagusia.
Enpresek auzitara jo ohi dute, gaitza ez dela lanak eragindakoa frogatzen saiatzeko. Epaiketak egin
arte lauzpabost urte pasatzen direla kontatu du. Normalean jendea urtebetean edo bian hiltzen
da. Beraz, asko epaitegiek laneko
gaixotasuna aitortu aurretik hiltzen dira. Guk ez dugu nahi alargun edo seme-alaba aberatsik,
nahi duguna da gaixoak ahalik
eta ondoen bizitzea. Halako kasuak saihesteko, amiantoaren
biktimentzat epaitegi espezifiko
bat sortzea izan daitekeela aukeretako bat uste du, milaka kasu
berri agertuko direlako.
Mila langileko 40,7 lan istripu izan ziren iaz Gipuzkoan, Adegik emandako datuen arabera. 2010eko datuekin konparatuta, %9,2ko
jaitsiera izan dela dio, eta
2001etik ia erdira murriztu dela
tasa. Hala, enpresek arriskuak
saihesteko azken urteetan
egindako ahalegina nabarmendu du.
Enpresaburuen elkartearen
arabera, heriotza eragin zuten
hamabost istripu gehiago izan
ziren joan den urtean. Alabaina
istripu larriak nahiz arinak jaitsi
egin ziren, %14 eta %9,6 hurrenez hurren. Sektoreka ere, adierazi du lehen sektorean ez beste guztietan egin dutela behera
ezbeharrek.
MC Prevencionen aurrean
Laneko gaixoen ezkutatzea
amaitzeko eskatzeko protesta
egin du Euskadiko CCOOk ere.
MC Prevencion mutualitatearen
aurrean elkartu dira. Iaz, laneko
gaixotasun susmoen %0,02ren
berri bakarrik eman zuen, salatu du Jesus Uzkudun sindikatuko
lan osasunerako arduradunak.
Sindikatuaren esanetan, neurriak hartu behar dira laneko gaixotasunak mutualitateetan aitortzeko nahiz artatzeko, eta ez Osakidetzan. Hala asko aurreztuko
litzateke. Mutualitateek gaixoaldian diren langileei egiten dieten jazarpena ere salatu du. Horrez gain, esan du minbizia eragiten duten produktu asko ez direla
ordezkatzen.
tza aitortzeko orduan esaterako.

Pleurako mesotelioma dagoenean, esaterako, frogatuta dago
amiantoarengatik dela. Hala
ere, oraindik asko dagoela egiteko kontatu du. AEBetan oraintxe frogatu dute bihotzeko gaitz
batzuk amiantoagatik direla.
Gauza asko pilatzen dira. Horregatik, elkartu egin behar dugu
sindikatu guztiek, abokatuek,
epaitegietako jendeak, eta gai
hau guztia baloratzen hasi.
fakturazioa eta enplegua mantentzea espero dute Araba, Bizkai eta Gipuzkoako kluster
gehienek. Teknologia handiko
produktuak dituztenak eta
nazioartera gehien zabalduta
daudenak dira baikorrenak,
aeronautika, makina erreminta
eta automozio klusterrak kasu.
Aurreikuspen okerragoak dituzte eraikuntza, paper eta ikusentzunezkoetakoek.
Elkargi,gehiago eta
hobeto lan egitearen alde
DONOSTIA Lan kostuak eta
produktibitatea hobetzea ezinbestekoa da Josu Sanchez
Elkargiko presidentearentzat.
Arazoa konpontzeko irtenbidea
zein den argi du: Ordu gehiagoan eta hobeto lan egitea.
Aitortu du lan erreformak ez
duela enplegurik sortuko, baina
haren esanetan, postuen suntsiketarik ere ez du eragingo.
Udalhitz hitzarmenaren
negoziazioei ekin diete
BILBO Diputazioetako eta
udaletako 30.000 langileren
baldintzak arautzen ditu Udalhitzek. Hura berritzeko azken bilera 2011ko otsailean egin zuten
Eudelek eta sindikatuek. Atzo
berriro elkartu ziren, Eudeleko
zuzendaritza berrituz geroztik
2011ko iraila aurrenekoz. Akordiorik ez zuten lortu, eta berriz
biltzekotan geratu ziren.
Erresuma Batua berriro ere

atzeraldian sartu da
LONDRES Erresuma Batuko
Gobernuak hazkundea bultzatzeko martxan jarritako neurriek zalantzak eragin dituzte.
Atzeraldian sartu da herrialdea,
2008tik bigarren aldiz. Urtarriletik martxora bitartean %0,2
uzkurtu zen ekonomia, eta
iazko azken hiruhilekoan
%0,3ko. Gobernuak murrizketa
gehiago iragarri ditu.
Mundua Harian
EBko Justizia
Auzitegian
Hungaria salatu
du Bruselak, lege
erreformengatik
Europako Batasunaren
zuzenbidearekin bat
ez datozen puntuak
aldatzeko konpromisoa
hartu du Budapestek
Erredakzioa
Franois Hollande presidentegai sozialista, atzo Parisen nazioarteko 200 bat kazetariren aurrean egindako agerraldian. IAN LANGSDON / EFE
Populismoaren kontra, Europa

berri bat proposatu du Hollandek
Murrizketek Frantzian eta Europan
hedatzen ari den eskuin muturreko joera
elikatzen dutela ohartarazi die EBko kideei
Ekonomia hazteko proposamena aintzat
hartzeko eskatu dio presidentegaiak Merkeli
Amagoia Mujika
Bere kanpainaren gai begikoenetakoari heldu dio Franois Hollande presidentegai sozialistak:
Europari; irabaziz gero abiaraziko duen Europa berriari. Egungo formulak, krisiaren irtenbide
gisa murrizketak soilik proposatzearenak, konfiantzarik eza eta
beldurra besterik ez du sortzen,
haren ustez, eta beldur hori da
hain zuzen, herritarrak Europatik urruntzen dituena; Frantzian
eta Europa osoan hedatzen ari
den eskuin muturreko joera elikatzen duena. Hollandek argi
dauka: murrizketek populismoa
hauspotzen dute, eta horri bidea
ixteko aspaldian proposatu dituen neurri eraginkorrak berretsi ditu.
Herrien arteko berdintasunean oinarritutako Europa nahi du
presidentegaiak, eta Europak
esku artean duen hitzarmen garrantzitsuena ez da horretarako
bidea. Nicolas Sarkozyk hitzartutako Europako ituna berriz negoziatuko duela berretsi du, diziplina fiskalarekin soilik Europa ez
baita haziko, ezta lanpostuak sortuko ere. Ez dut itun fiskala be-
rretsiko ez bada hazkunderako

itun batekin osatzen.
Hollandek gogorarazi du hautatzen duten egunaren biharamunean eskutitz bat bidaliko diela Europako gobernuetako buruzagiei, besteak beste, eurobonoak
eta proiektuak finantzatzeko aurreikusten dituen beste neurri batzuen inguruan. Angela Merkel
Alemaniako kantzilerra kontra
dagoen neurriak dira, eta hari bereziki zuzendu zaio, esanez, kontuan har dezala hazkundean oinarritutako proposamena.
Merkelek Hollandek bilera egiteko eskaerari uko egin zion kanpainaren hasieran, eta gainera
Der Spiegel egunkariak argitaratu zuenez, hainbat gobernu kontserbadorek zuten horretarako
agindua, baina Hollanderi presidente izateko aukerak handitu
zaizkionetik, Merkelek harekin
hitz egiteko asmoaz hitz egin dio.
Hollanderen ustez, Europako
kide gehienek erakutsi diote ukatu izan dioten gertutasuna: Gobernu kontserbadore batzuetako
buruzagiak ohartu dira populismoak jaun eta jabe egingo direlka
Europan, ez bada hazkunderako
eta justizia sozialerako bidea har-
tzen. Horretaz ohartzeko, joan

den igandean Marine Le Pen
Fronte Nazionaleko buruzagiak
jaso duen boto kopuruari begiratu besterik ez dela egin behar uste
du Hollandek.
Arrazoi asko daude haren ustez boto horren atzean, krisi soziala eta morala, tartean. Europarenganako konfiantzarik eza
da arrazoietako bat; beldurra globalizazioari, langabeziari eta zerbitzu publikoak galtzeari, eta horrek denak politikarekiko urruntasun sentimendua sortzen du.
Eta frustrazioa ere badago atzean, Sarkozyk agindutakoa bete
ez duelako.
Herritarrek bizi duten ezkortasunaren ardura handia dauka
presidenteak, presidentegaiaren
arabera, eta oso kezkatuta dauka
gainera, Le Penen hitzak bere egiteko berriki erakusten ari den joe-
rarekin. Jokaera hori deitoragarria da. Etekina ateratzen badio

garesti ordainduko dugu.
Afganistango tropak
Franois Hollandek hauteskundeen ostean Afganistanen Frantziak dituen tropak etxeratzen
hasiko dela ere berretsi du: Urte
amaierarako borroka unitateak
etxea izango dira. Hori da adituek
diotena. Horretan ere Sarkozy
kritikatu du, izan ere, urtarrilean, lau soldadu frantziar hil ostean erretiratzea agindu baitzuen.
Aspaldian proposatu nuen nik.
2001ean, talibanen eta Osama
Bin Ladenen kontra borrokatzeko tropak bidaltzearen alde egin
zuela gogoan izan du, baina haren ustez, hasieratik gaurdaino
nazioarteko indarrak asko aldatu
dira, eta orain indar okupatzaileak bilakatu dira.
Etorkinen aurka jarrera gogortu dela eta,

kezkatuta dago Europako Batasuna
Europan etorkinen aurkako jarrera eta populismoa nabarmen igo direla salatu du EB Europako Batasunak. Frantziako hauteskundeetan Marine Le Pen eskuin muturreko ordezkariak
izandako arrakastaren ondoren, EBko parlamentuko presidente
Martin Schulzek kezka adierazi du Europako hainbat herritan suspertzen ari den ideologia delako, eta Europaren batasunerako
arriskutsua dela uste du: Europako herritar gehienak EBk
egindako lorpenetan atzerapausoak ematearen aurka daude.
EBko bozeramaile Olivier Baillyren arabera, krisi ekonomikoak
eragindako desberdintasun sozialek eragin dute eskuin muturreko
jarraitzaileen igoera. Herrialdeen arazo ekonomikoek nazionalismoei mesede egiten diela uste du: Horren aurrean, gure lana
herritarrei EBren garrantzia gogoraraztea da.
Europako Batzordeak EB Europako Batasuneko Justizia Auzitegian salatu du Hungaria, herrialdeko konstituzio berriko hainbat
puntu batasunaren zuzenbidearekin bat ez datozelako. Budapestek esan du Justizia Auzitegian
bere arrazoiak aurkeztuko dituela eta epaileek ebatzitakoa onartuko duela. Konstituzioaren erreformek herrialdeko Justiziaren
eta datuen babeserako agintaritzaren independentzia urratzen
dutela uste du Bruselak.
Urte hasieran sartu zen indarrean Hungariako Konstituzio
berria eta Europako Batzordeak
hiru zigor prozedura ireki zizkion
herrialdeari. Hiru lege aldatzeko
eskatu zion: Banku Zentralarena,
justiziarena eta Datuen Babeserako Legea. Hiru erakundeen independentzia arriskuan zegoela
ebatzi zuen EBk. Dena den, Banku Zentralaren auzian Hungariako Gobernuak independentzia
bermatzeko aurkeztu dituen konpromisoak ontzat eman ditu EBk,
eta kasua ixteko prest dagoela jakinarazi du.
Justiziaren lege berriak 70etik
62 urtera jaitsi die epaileei erretiroa hartzeko adina. Legea aurten
sartuko da indarrean, eta horregatik EBko Justizia Auzitegiari
auzia urgentziaz aztertu dezala
eskatu dio Bruselak. Erretiratze
adina aurreratuta 250 epaile kendu eta agintean den Fidesz alderdiaren ildoko epaileak jartzea
ekarriko duela uste dute batasuneko komisarioek. Datuen Babeserako Legeari dagokionez, halaber, Budapestek hainbat hobekuntza egin dituela adierazi du
EBk. Dena den, 2014a bitartean
datuen babeserako erakundeko
presidente izan behar zuena kanporatu izanak EBko zuzenbidea
urratzen duela dio Bruselak.
Viktor Orban Hungariako lehen ministroak herenegun aurreratu zuen auzi horiek EBko Justizia Auzitegian amaitu zezaketela.
Gobernuaren jarrera azaltzeko
aukera ere eskatu zuen.
Europako Batzordeak, bestalde, Hungariari finantza laguntza
helarazteko negoziazioak hasiko
dituela iragarri du. NDF Nazioarteko Diru Funtsari eta EBri 20.000
milioi euro bitarteko mailegua eskatuko dio Budapestek.
Harian Mundua
Obamaren aurka
kanpaina abiarazi
du Romneyk
hautagai gisa
Bost estatutan garaitu
eta gero, alderdiko
Batzar Nazionalak bat
egin du berarekin; lehia
utziko du Gingrichek
Gobernuak
Arizonako legeari
buruz esandakoa
zalantzan jarri
dute Gorenean
Gobernadoreak
immigrazio legea
defendatu du; etorkinak
samaldaka atxilotzeko
aukera aitortu du
G Ordezkariak
AEBetako primarioak
Erredakzioa
844
Apirilaren 24a
146
Elixabet Epelde
Gaurtik aurrera Ameriketako
Estatu Batuak hobeak izango
dira. New Yorken, Pennsylvanian, Connecticuten, Rhode Islanden eta Delawaren irabazita
Mitt Romneyk amaitutzat eman
du Alderdi Errepublikanoko presidentetzarako hautagaia erabakitzeko lehia, horretarako behar
diren 1.144 ordezkariak oraindik
lortu ez baditu ere. 43 hauteskunde primario eta caucus, egun
luze asko eta hainbat gau luze eta
gero, konfiantzaz esan dezaket
ohore eta ardura handia eman didazuela. Bat eginda irabazi egingo dugu azaroaren 6an.
Alderdi Errepublikanoaren
Batzar Nazionalak ere bat egin du
Romneyrekin eta alderdikideei
hautagaiaren inguruan bat egiteko eskatu die. Era horretan, azaroko bozetan aurkari izango duten Barack Obama presidenteari
aurre egiteko kanpaina hasi dute.
137
0
79
4
Mitt
Newt
Ron
Romney
Gingrich
Paul
ITURRIA: THE NEW YORK TIMES
Romney, mitin batean, asteartean, Manchesterren (AEBak). H. SWANSON / EFE
Lidergo eskasarekin eta agintza faltsuekin ilusioak eta ametsak nola desegiten ziren ikusi
dugu, adierazi du Romneyk, eta
estatubatuarrei duela hiru urte
eta erdi baino hobeto ote dauden
hausnartzeko eskatu die. Gogor
ekin dio errepublikanoak Obamaren agintaldia kritikatzeari,
ekonomiaren alorrean, batik bat.
Presidentea jatorra izan daitekeela diote errepublikanoek, baina
ez dela gai herrialdeak dituen ara-
zo ekonomiko larriak konpontzeko.

Gingrich ere lehiatik kanpo
Duela bi aste Romneyren arerio
handienak utzi zuen lehia: Rick
Santorumek. Horrek bultzada
izugarria eman dio Romneyri.
Atzo, berriz, Newt Gingrichen
kanpainako kideek argitu zuten
maiatzaren 1ean iragarriko duela
honek erretiratzea. Hautagai
hobea naizela uste dut, noski, bai-
na boto-emaileek ez dute hala

uste, adierazi zuen Gingrichek
herenegungo bozen emaitzak
ezagutu ondoren.
Errepublikano askok Romneyren aurka egin dute; nahikoa kontserbadorea ez izatea eta karismarik ez izatea leporatzen diote.
Dena den, alderdiko buruek esan
dute ez dela arazorik egongo hautagaiaren inguruan bat egiteko,
eta gatazka Obamak sortuko duela adierazi dute, ez Romneyk.
Arizonako immigrazio legeak

konstituzioa betetzen duen erabakitzeko AEBetako Gobernuaren kontrako eta Arizonako Gobernuaren aldeko argudioak entzun zituzten atzo Auzitegi
Gorenean. Washingtonek adierazi du Arizonak immigrazio legeak betearazteko eskumena baizik
ez duela, baina hainbat epailek
zalantzan jarri dute argudio hori.
Aldiz, Arizonako Gobernuaren
abokatu Paul Clementek adierazi
du immigrazioaren auzian AEBetako Gobernuak ez duela behar
beste egin, eta horregatik Arizona bezalako estatuek immigrazio
kontuak konpontzeko eskubidea
dutela.
Zertan dabil gobernua ez badu
onartzen estatuek euren mugak
defendatzea?, arrazoitu du Antonin Scalia epaile kontserbadoreak. Jatorri hispaniarreko Sonia
Sotomayorrek ere adierazi du
Washington ez dela ari legearen
aurkako arrazoiak ongi saltzen.
Batetik, SB1070 legea indarrean jartzeak legez kanpoko etorkinen atxilotze masiboak eragin ditzakeela argudiatu du AEBetako
Gobernuaren abokatu Donald
Verillik. Arizonako gobernadore
errepublikano Jan Brewerrek aukera hori onartu du, baina Arizonako herritarren segurtasunaren
alde lan egin behar duela nabarmendu du. Auzitegitik pozik atera da Brewer, aurki legea bere osotasunean ezarri ahalko dutelakoan.
Bestetik, Mexikorekin harremanak kaltetu ditzakeela azaldu
du Verillik, AEBetatik kanporatzen direnen %60 eta %70 artean
Mexikora bidaltzen dituztela
adieraziz. Scaliak gogor erantzun
dio AEBen helburua Mexiko pozik uztea ote den galdetuta. Hain
justu, Felipe Calderon Mexikoko
presidenteak adierazi du Mexikotik AEBetarako migrazio netoa
zero dela. 2005etik 2010a bitartean
1,37 milioi lagunek jo zuten Mexikotik AEBetara, Washingtongo
Pew Erakundearen txostenaren
arabera. Aurkako bidea, aldiz, 139
milioi lagunek egin zutela jakinarazi du Calderonek, eta horrek
Mexikoko ekonomiaren hobekuntza agerian uzten duela dio.
Mundua Harian
DLaburrak
Pakistanek irismen luzeko
misil nuklearra bota du
ISLAMABAD Pakistanek Shaheen 1A irismen luzeko misila
bota du Indiako Ozeanoan. Gaitasun nuklearra dauka misilak.
Aurreko astean antzeko misila
bota zuen Indiak. Bi herrialdeak
Kaxmir bereganatzeko borrokan ari dira.
Siriak bi aste ditu

behatzaileak onartzeko
Irango lau militar hil dira

PJAKen eraso batean
DAMASKO Frantziako Atzerri

ministro Alain Juppel bi asteko
epea eman dio Siriari NBE
Nazio Batuen Erakundeko
behatzaileei herrialdean sartzen uzteko. Jupperen arabera,
bake plana bermatzeko ezinbestekoak dira 300 behatzaileak. Gutxienez hemezortzi
lagun hil ziren atzo erasoetan.
Ahmad Badredin Hasun muftiaren esanetan, Mendebaldeak kaosa eragin du Sirian.
TEHERAN PJAK Kurdistanen

Aske Bizitzeko Alderdiaren
eraso batean Irango lau militar
hil dira. Irakeko mugatik gertu
dagoen Paveh hirian izan da
erasoa. PJAKen kideen artean
badira hildakoak, baina atzo ez
zuten kopuruaren inguruko
daturik eman. Bestalde, Turkiak
PKK Kurdistango Langileen
Alderdiko gotorlekuak bonbardatu ditu Irak eta Iran herrialdeen arteko mugetan.
Brasilgo Basoaren Legeak

agerian utzi du gobernu
koalizioaren banaketa
Amazoniako oihanaren
erdia basogabetzea
babesten du
Brasiliak onartutako
legearen erreformak
Ane Urrutikoetxea
Basoaren Legearen erreformaren inguruko polemika indartu
egin da iazko uztailean Brasilgo
Kongresuak erreforma onartu
zuenetik. Diputatuen ganberan
erreformaren inguruan proposatutako neurri berriak eztabaidatzeko bilera egin zuten atzo. Legearen zuzenketa polemikoenak
PMDB Brasilgo Mugimendu Demokratikoaren Alderdiko kide
eta diputatu Paulo Piauk proposatu ditu. Gobernuko koalizioko
kide da PMDB, eta Dilma Rousseff Brasilgo presidentearen gidaritzan dauden alderdien arteko ezberdintasunak agerian utzi
ditu. Piauk 21 neurri berri proposatu ditu. Besteak beste, 2008ko
uztailean basoa suntsitu zutenei
amnistia ezartzea eskatu du, legez kanpo basogabetu zutenei
4.300 milioi euroko diru zigorra
barkatuz.
PSOL Sozialismoaren eta Askatasunaren Alderdiko kide eta
diputatu Chico Alencarrek Piau
Basoaren Lege eztabaidatik kanpo uzteko eskatu du, nekazaritza
eta abeltzaintza sektoreko enpresarien eskutik 750.000 euro jaso
dituela salatu ondoren: Piauren
kanpainaren erdia Amazoniako
lurrak bereganatzeko interesa
duten enpresek finantzatu dute.
Ezin da onartu interes propioak
babesten dituen diputatu batek
halako lege garrantzitsuan parte
hartzea. Basoaren Legea alderdikeriarik gabe jokatzen duen batek adostu behar du. Piauren dimisioa eskatu dio Berdeen Alderdiak Brasilgo Auzitegi Gorenari,
baina eskaera atzera bota du di-
Greenpeace, erreformaren aurka protestan, iazko abenduan. ANTONIO CRUZ / EFE
putatuen ganberako presidente

Marco Maiak, eta adierazi du Auzitegi Gorenak ez duela eskumenik Basoaren Legearen eztabaidan sartzeko.
Brasilgo presidenteak lotsagarritzat jo ditu erreformak, eta
amnistiaren aurka dagoela adie-
2008an legez kanpo

basogabetu zutenei
amnistia ezarri nahi die
PMDB alderdiak
Brasilgo presidente
Dilma Rouseffek
erreformei betoa
ezar diezaieke
razi du. Rousseffek erreformei betoa ezartzeko eskubidea dauka,
eta Piauren proposamenen aurka
egin dezake. Hauteskunde kanpainan, hain zuzen ere, amnistiarik ez zuela onartuko hitzeman
zuen. Brasilgo presidentearen
beto eskubidea da legearen erreformak gelditzeko azken aukera.
Erreforma Amazonia babesteko hartutako neurrietan atzera
pausoa dela diote ekologistek,
izan ere, Inacio da Silva Lula Brasilgo presidente ohiak Amazonia-
ren basogabetzea % 80 murriztea

hitzeman zuen 2008ko Kopenhageko Klimaren goi bileran, alegia,
%20 soilik ustiatzea. Legearen
erreformak aldiz, % 50 ustiatzeko
baimena emango lieke nekazari
eta abeltzainei.
Natura eta dirua borrokan
Ekologisten eta enpresa handien
arteko borrokaren erdian dago
Amazonia. Nekazariek eta abeltzainek lan egiteko lurrak eskatzen dituzte, baina horren atzetik
oihaneko egur preziatu eta garestia bilatzen duten enpresak daude. Orain arte indarrean egon den
Basoaren Legea 1965an adostu
zuten. Greenpeaceko Brasilgo basoa babesteko kanpainako zuzendari Paulo Adarioren esanetan,
erreformek atzera pauso garrantzitsua ekarriko lukete: Erreforma horiek erabateko ezbeharra
ekarriko diote Amazoniari eta
Brasilgo basoei. Jada atzera bueltarik ez duten ikaragarrizko basogabetzeak egin dira, eta neurri berriek kalte larriak eragingo dituzte ingurumenean. Azken
urteetan basogabetzea murriztea
lortu duten arren, ekologistek
diote ez dela nahikoa, eta basogabetzea erabat amaitzeko eskatu
dute.
Erdiz erdi
Israelen okupazioa D Jordan ibarra
Jordan ibarra da Palestinako baliabide natural nagusien iturria.

Israelek han judaizazio azkarra darama, eta bertakoak, lekuz
aldatzera behartuta daude. Palestinarrak eta islaeldarrak lurren
gaiaz aritu direnean, ibar hori izan da gai polemikoena.
Ibar ahaztua
Ane Irazabal Al-Jifftlik
errenda estu bat osatzen du Jordan ibarrak,

baina Zisjordania osoaren %28 da. Luze
bezain aberats dira haren historia eta orografia. Horregatik,
paradisutzat jo dute hainbat
mitologiak. Jordan ibaitik mendebaldera, eta Itsaso Hiletik iparraldera, Palestinako birika berdea osatu du mendeetan, bertako
lurren emankortasuna dela eta.
1967an, Zisjordania okupatu
ostean, ibarraren ustiapen ekonomikoa bultzatzen hasi zen Israel. Ondoren etorri ziren Osloko
Akordioek, berriz, Israelen kontrola berretsi besterik ez zuten
egin. C eremu gisa izendatu
zuten Jordan ibarraren %90, eta
geroztik, Israelek erabat kontrolatzen jarraitu du. PAN Palestinako Aginte Nazionalaren kontrolpean dauden gune bakarrak
Jeriko hiria eta Al-Auja herria
dira. Beste bost herrixka B eremuan daude, alegia, PANen kontrol administratiboaren barruan,
baina Tel Aviven aginte militarraren pean. Gainontzeko esparruan, palestinarrek ez dute
gerizperik.
PANen legeriatik at, C eremuan bizi direnek etengabeko
murrizketak izaten dituzte mugimendu askatasunean. Bost kontrolgunek, hemezortzi lubakik
eta zenbait atek kolonietan eta
sailetan lanean ari direnen sarbidea kontrolatzen dute. Zatiketaren ondorioz, nekazaritzan eta
artzaintzan ari diren palestinarrek itota daudela salatzen
dute.
Amira Hass lurralde okupatuetan lan egiten duen Israelgo
kazetariaren iritziz, C eremuko
hazkunde naturala galarazi nahi
du Israelek. Estrategia isila iruditzen zaio, eta honela salatu du
Haaretz egunkarian idatzitako
artikulu batean: Israelek Jordan ibarretik kanpo nahi ditu
palestinarrak; beraz, ezer eraikitzea debekaturik daukate [palestinarrek], baita ur eta argindar
hornikuntzara konektatzea ere.
Bitartean, eraispen bakoitza
legezkoa eta baimendua da.
Negeveko desertuan beduinoekin gertatzen den bezala, Israelgo
gobernuaren politikak hirigune
handietara joatera behartu ditu

palestinarrak. PANek kontrolatzen dituen eremuetara alde egin
dute; besteak beste, Nablus, Jeriko eta Ramallahera. Ibarra husten ari da, nabarmendu du
Paddy Clark ezizena erabiltzen
duen ekintzaile irlandarrak.
Datuek hala diote. 1967an
300.000 palestinarren bizilekua
zen ibarra. 45 urteren ostean,
64.000 inguru besterik ez omen
dira; dena den, errolda ofizialik ez
dago.
Jendeztatze motak
Judaizazio azkarra gertatzen ari
da Jordan ibarrean. Koloniak, datil eta barazki sail handiak, natura erreserbak eta entrenamendurako base militarrak dira nagusi
paisaian. Alde batetik, palestinarrei nekazaritza, abeltzaintza eta
etxebizitzen eraikuntza eragozten diete, eta, bestetik, Israelek
naturaz gozatzeko eremu paregabea dela dio gida turistikoetan.
Israelgo okupazioaren alde ekonomikoak aztertzen dituztenek
greenwashing edo garbiketa berdea esaten diote natura erreser-
Guk ez dugu giza krisirik

pairatzen; gure lurrean
bizitzeko eskubidea
aldarrikatzen dugu
MAHYOOB M. DARAHMEH
Artzaina
bak edo parke nazionalak sortzeko politikari. Ibarraren %50 koloniek betetzen dute. Gainotzeko
%45 natura erreserbak edo eremu
militar itxiak dira. Palestinarrek
gutxiengo autonomia izan dezaketen eremua %5 besterik ez da,
adierazi du Clarkek.
Hamar mila kolono baino gutxiago bizi dira gaur egun Jordan
haranean, 37 koloniatan banatuta. Gehienak kolono ekonomikotzat jotzen dira, hau da, xede ideologikorik edo erlijiosorik ez dutenak. Gobernuak eskaintzen
dizkien pizgarri ekonomikoei esker bizi dira haranean. Kolonien
hazkundea begi bistakoa da.
Baina paisaiako elementurik
deigarriena, agian, datil eta barazki sail handiek osatzen dute.
Horietan lan egiteko, palestinarren eskulan merkea erabiltzen

dute konpainia israeldarrek. Oso
arrunta da familietako gizonezkoak sailetan aritzea. Tayseer
gazteak Nablusko unibertsitatean ikasten du, eta datil landetan
ere badihardu lanean. Gure lurretan nekazaritza ezin dugu garatu, eta sail handientzat ari gara
lanean, kontsumitu ezingo ditugun barazkiak lantzen. Aitzitik,
eskualdeko beste eremuetan saltzen ziren produktuak, Europako
supermerkatuetara esportatzen
dira orain. Israelgo barazki freskoak deitzen zaien produktu
gehienak Jordan haranetik datoz.
Ura berebiziko faktorea da haranaren okupazioa ulertzeko, Palestinako ur baliabide naturalik
aberatsena baitu. Jordan ibaiko
uraz gain, iturburuz beterik dago
eremua. Azken hamarkadetako
agindu militarrek, berriz, ur erreserbak erabiltzeko baimena mugatu diete palestinarrei. 1995ean,
ura ponpatzeko eta putzu kopuruak hezteko baimena debekatu
zitzaien. BTselem Israelgo erakundearen arabera, ibarreko iparraldeko C eremuan bizi den palestinar bakoitzak eguneko 61 litro ur ditu etxerako eta baita
nekazaritza ustiapenerako ere;
gune berean dauden kolonietako
biztanle bakoitzak, berriz, egunean 727 litro jasotzen ditu. Palestinarrek ura erosi behar izaten
dute ezinbestean.
Mekorotek, Israelgo ur konpainia nazionalak, 42 putzu zulaketa
egin ditu Zisjordanian azken urteetan, ura akuiferoetatik hartzeko. Horietatik 28 Jordan haranean ezarri dira. Haranean, sistema
nazionaletik at jokatzen du Mekorotek, eta, Btselemen arabera,
ura ponpatzeko estazioak itxita
eta hesituta dauzkate.
Palestinako irla berdea agortzen ari dela zalantzarik ez duten
biztanleei oldarkorrak irizten
zaizkie Israelen ur ustiapen metodoak. Btselemek emandako datuek hala baieztatu dute. 1940ko
hamarkadan Jordan ibaiak urtean 1,3 bilioi metro kubikoko ur
emaria zuen, eta gaur egun, berriz, urtean 30 milioi metro kubiko ditu.
Lekualdaketa behartuari aurre egiteko, Jordan Valley Solida-
Samra eremua, Jordan ibar osoa bezala, palestinarren birika berdea da; han daude lurrik
rity mugimendua sortu zuten palestinarrek duela hamar urte.

Elkartasun sarea
Al-Jifftlik herrixkan hezurmamitu zen ekimena, eta geroztik, bertako herritarrak eta nazioarteko
ekintzaileak elkarlanean ari dira.
Mugimenduak C eremuan soilik
lan egiten du, bertako biztanleek sufritzen dutelako okupazioaren alderdirik gogorrena, dio
Clarkek. Helburua da palestinarrei oinarrizko azpiegiturak eskaintzea, beren lurretatik alde
egiteko beharra izan ez dezaten.
Samra izeneko eremuan hiru
komunitate beduino bizi dira.
Bertan haurtzaindegi bat ezarri
berri du elkartasun mugimenduak. Oraindik karpa beltz batez
osaturiko egitura bat da, baina
denborarekin onarpen ofiziala
izan dezakeela uste dute. Ibrahim
Shawqi da bertako irakaslea:
Karpa erako hainbat eskola sortu ditugu, eta horietatik hiruk
PANeko Hezkuntza Ministerioaren aitorpena jaso dute.

Clarken ustez, politikoa da mugimenduaren borroka. Horregatik, gobernuz kanpoko erakundeen eta emaile handien finantzaketa errefusatzen dute, borondate
politikorik eza laguntza humanitarioaren bidez ezkutatzen dutelakoan: Gaizki-ulertu handia
dago nazioarteko erakunde batzuen partetik. Guk ez dugu giza
krisirik pairatzen. Bostehun ardi
ditu gure familiak, eta ez dugu
inoiz goserik pasatu. Gure lurrean bizitzeko eskubidea aldarrikatzen ari gara, adierazi du Samran bizi den Mahyoob M. Daraghmeh artzainak.
Edonola ere, elkartasun mugimendua osatzen duten kideek aitortzen dituzte korronte nagusitik kanpo egotearen mugak: Ez
diegu okupazioaren ekintzei
erantzuten, ez daukagulako baliabide nahikorik. Israelek palestinarren etxe bat eraisten badu,
Erdiz erdi
Israelen okupazioa D Jordan ibarra
emankorrenak.
COSIMO CARIDI
ezin gara bat-batean beste bat

eraikitzen hasi.
Israelgo armada erroturik dago Jordanen. Argazkian, entrenamendu zelai bat artzainaren atzean. COMISO CARIDI
Muga naturala
Inor gutxik ezkuta dezake Jordan
ibarraren garrantzi politiko, ekonomiko zein estrategikoa. Israelgo gobernuaren eta palestinarren
arteko bake elkarrizketetan, lurren trukaketa polemikoaren eztabaidagai nagusia izan da.
Zisjordaniako bihotzean badago ere, Israelek ekialdeko muga
natural gisa definitzen du. Benjamin Netanyahu lehen ministroak sarri nabarmentzen du bake
akordioak berpiztu arren Israelgo armada beti mantenduko dela
han. Bestalde, Avigdor Lieberman Atzerri ministroak argi adierazi du berriki Israelek ez duela
ibarra utziko Siriako eta beste herrialde arabiarretako iraultzak
gorabehera. Ezinbesteko segurtasun eremutzat jo zuen orduan,
kanpoko eraso hipotetikoen aurrean beharrezko balazta.
Israelek 1967an okupatu zuen

Zisjordania eta ordutik definitzen du Jordan ibarra eremu militar itxi gisa. II. Intifadaren testuinguruan, banaketa harresia
eraikitzen hastearekin batera,
ekialdeko eremu bereizi gisa
izendatzen hasi ziren tokia.
Haranean ezkutaturik, Israelgo armadaren entrenamendu zelai eta base militar dezente topa
daitezke. Haranaren militarizazioa biziki deigarria da. Tankeak
eta tiro zelaiak nonahi daude.
Shawqiren ustez, kolonien eta
bestelako azpiegituren ezarpenak militarren presentzia justifikatu nahi du: Kolonoak babestu
behar dituztelakoan, entrenamendu eta maniobra militarren
parke bat bilakatu da harana.
Clarkek ere ez du zalantzarik:
C eremuko lurrak estatuarenak
diren heinean, Jordan beretzat
nahi du Israelek; ez segurtasun
tapoi gisa, estatu hebrearreko
edozein probintzia gisa baizik.
Kirola
Futbola D Europako Ligako finalerdietako itzulikoa: Athletic-Sporting Lisboa
handiz egingo dio aurre Sporting
Lisboari Athleticek. Abantaila
eurek dute. Joanekoan irabazi
egin zuten. Gol bateko aldea izateaz gain, emaitza horrek euren jokatzeko erari ematen diona dago
kontuan hartu beharra. Jokalari
Plan bakarra dugu: golik

ez hartzeko defendatzen
dugu eta golak sartzeko
erasotzen dugu
MARCELO BIELSA
Athleticeko entrenatzailea
indartsuak eta azkarrak dira, eta

kontraerasoan jokatzea dute gustuko. Beraz, erne egon beharko gara. Gola azkar sartzea komeni zaigu, eurei aurrera egitera derrigortzeko. Horrela irekiagoa izango
zen neurketa, esan zuen Iraolak.
Marcelo Bielsa, aginduak ematen, Athleticek joan zen ostegunean Lisboan jokatutako Europako Ligako finalerdietako joanekoan. JOSE SENA GOULAO / EFE
Biziago, oldarkorrago
Athleticek Sporting Lisboaren pareko
indarrarekin jokatu beharko du gaur,
Europako Ligako finalean egon nahi badu
Muniain ariko da De Marcosen postuan,
eta Ibai Gomez hamaikakoan izango da
Haritz Gallastegi Bilbo
Europako final bat jokatzeko sufritu egin behar da. Ez dago besterik. Athleticek gogotik egin beharko du behar Europako Ligako
finalean egon gura badu. Gutxitan izaten den aukeraren aurrean
dago, talde zuri-gorrian jokatuta
gaitza baita tituluak irabazteko
lehian egotea. Zer esanik ez Europan. Une eta partida berezia da
oso. Europako Ligako finala jokatu eta Athleticen historian sartzeko aukera ona daukagu. Jokoan
dagoena asko da, eta lortuz gero
handia litzateke saria. Beraz, motibazio aldetik gainezka gaude,
esan zuen atzo Andoni Iraolak.
Bi taldeen mailaz eta jokoaz

gain, final bat jokatzea jokoan dagoenean beste makina bat faktorek izaten dute garrantzia, adibidez, presioa. Jokalari guztiek ez
dute berdin erantzuten konpromiso handiko partidetan. Batzuk
hazi egiten dira. Beste batzuk, aldiz, kikildu. Eskarmentuak eta
izaerak asko balio dute kontrola
mantentzean. Ildo horretan, ezin
da esan egungo Athletic eskarmentu handiko taldea denik, baina Marcelo Bielsak ez dio horri
aparteko garrantzirik ematen.
Jokalariek ez dute presioa nabarituko. Profesionalek gaindituta
dute hori, esan zuen Athleticeko
entrenatzaile argentinarrak.
Bai teknikariaren, eta baita futbolarien kezka da talde baten eta

bestearen jokoak eman dezakeen
emaitza. Joanekoan gertatutakoak egoneza sortu du. Sporting Lisboak erakutsi zituen armak kontuan hartzekoak izan ziren. Ricardo Sa Pintok zuzentzen duen taldearen dohain nagusietako bat
lehiakortasuna da. Talde gogorra
da, eta garbi du zer egin behar
duen zelaian. Sa Pintok bere izaera kutsatu dio taldeari. Hori gauza handia da edozein egoerari aurre egiteko. Arriskutsua da oso
amore ematen ez duen talde bat
konfiantzaz gainezka dagoenean.
Bi zutabetan oinarritu da Sa
Pinto talde lehiakorra egiteko. Lehentasuna atea ondo zaintzea da.
Defentsan ez dago oparirik egiterik. Erasoan, berriz, hegalekoen
indarra eta erasoko jokalarien talentua baliatzen du eraginkor izateko. Ez da asko landutako metodologia. Baina, sarri, ez dago erotu
beharrik taldeari bere onena ateratzeko. Egiten dena ondo egitea
nahikoa da. Hortaz, errespetu
G Athletic
Entrenatzailea: Marcelo Bielsa
Iraizoz
Iraola
Javi Martinez Amorebieta s

Aurtenetxe
Iturraspe
Herrera
Muniain
Susaeta
Ibai
Llorente
Europako Liga
C+
21:05
San Mames
M. Atkinson
(40.000 ikusle) (Ingalaterra)
G Sporting Lisboa
Entrenatzailea: Ricardo Sa Pinto
Rui Patricio
Joao Pereira
Polga
Xandao
Carrio
A. Martins
Insua
Schaars
Matias Fernandez
Van Wolfswinkel
Capel
Aukerak sartu beharra

Sportingen jokoa ona da, baina ez
dauka aparteko sekreturik. Athleticen jokatzeko era, berriz, askoz landuagoa da. Aberatsagoa.
Baina egin beharrekoa ondo egin
ezean ezin izango du Sporting Lisboa kanporatu. Azken jardunaldietan falta izan duen freskotasuna agertu beharko du gustuko
duen joko dinamikoa egin ahal
izateko. Horrez gain, eraginkortasunak berebiziko garrantzia izango du. Athleticek aukera asko sortzen ditu, baina gutxi asmatzen
ditu. Ondorioz, erakusten duen
nagusitasuna ez da emaitzan islatzen. Gaur ezin du barkatu. Asmatu egin behar du. Eta, gainera, defentsako lana ere ondo egin beharko da. Opariak egitea debekatuta
dago. Athleticek hori guztia behar den moduan eginez gero, ez du
beste ezeren beharrik izango aurrera egiteko. Baina zer gertatuko
da hasierako planak huts egiten
badu? Ba al dauka Bielsak ohiko
jokatzeko era ordezkatuko duen
beste aukerarik? Tranpa duten
galderak dira. Guk plan bakarra
daukagu: golik ez hartzeko defendatzen dugu eta golak sartzeko
erasotzen dugu, esan zuen Bielsak. Esaldi horrek futbolean egin
behar den guztia laburbiltzen du.
Bide batez, emaitzaren araberako
analisiak egiten dituztenak izan
zituen gogoan. Beti ez du onenak
irabazten, baina garaipenak lortzeko biderik zuzenena aurkaria
baino hobea izatea da.
Oscar de Marcos ez da ariko, zigortuta baitago. Marat Izmailov
Sporting Lisboakoa ere ez da ariko arrazoi beragatik. Bien falta
sumatuko dute euren taldeek. De
Marcosek ez dauka bere lana bera
egin dezakeen ordezkorik. Hala,
Iker Muniain jarriko du Bielsak
bere lekuan eta Ibai Gomezek hartuko du nafarraren lekua taldean.
30
Joaquin Plazak Titin III.a-Merino II.a bikotearen

sekretu eta giltzak azaldu dizkio BERRIAri
Futbola D Europako Ligako finalerdietako itzulikoa: Athletic-Sporting Lisboa

H.Gallastegi Bilbo
Jon Aurtenetxe (Zornotza, Bizkaia, 1992) azkar ari da ikasten. Ez
dauka beste aukerarik. Gorengo
mailan ez baitago lo hartzerik. Bada, ikasteko, egon daitekeen maisurik onenetakoa dauka: Marcelo
Bielsa. Ikasten eta gozatzen ari da
maila berean. Athleticen une gozoa egokitu baitzaio bizitzea.
Gaur zuri-gorrien historiako norgehiagoka garrantzitsuenetako
baten parte hartzeko aukera izango du. Joanekoan sartu zuen golari esker gertuago dauka Athleticek finalerako txartela.
Gaur egun handia da Athleticentzat.
Prest al dago taldea?
Ondo dago taldea. Gaurko partida
berezia da. Horregatik, azken lan
saioetan xehetasun guztiak hartu
ditugu aintzat.
Azken asteotako emaitzak onak
dira, baina Athletici kosta egiten
zaio irabaztea. Freskotasuna falta
zaizuela dirudi.Ados?
Denboraldia luzea da. Neurketa
asko ari gara jokatzen, eta hankak nabaritu egiten dute. Hala
ere, taldeak indarrarekin jarraitzen duela iritzi diot.
Denboraldiko 57.neurketa izango da
gaurkoa.Zuk hankak pisutsu daukazuela esan duzu.Eta nola dago burua?
Buruak ere igartzen du nekea.
Baina denboraldia oso polita ari
da izaten. Gozatzen ari gara. Guk
urtero sinatuko genuke neurketa
kopuru berbera jokatzea.
114 urteko historian bigarrenez jokatuko du Athleticek Europako lehiaketa bateko finalerdi bat.Nola ari zarete bizitzen egoera berezi hau aldagelaren barruan?
Esperientzia oso polita ari da izaten. Lehen taldean jokatzen ari
garenok ez dugu sekula ahaztuko.
Ea zaleen laguntzarekin finala jokatzeko pauso txikia ematen dugun eta klubaren historian sartzeko aukera daukagun.
Finalean ikusten al duzu Athletic?
Bai. Guk finalean ikusten dugu
geure burua. Sporting Lisboa aurkari gogorra izango da, eta ez da
samurra izango aurrera egitea,
baina nik gai ikusten dut Athletic
finalerako txartela eskuratzeko.
baina kale egiten dugu sortzeko

gai garelako. Okerragoa izango
litzateke zuloak aurkitzeko zailtasunak izatea. Halere, Sportingen kontra fin aritzea espero
dugu.
Askorentzat hegaletan egongo da
gaurko neurketako giltza. Sporting
Lisboak jokalari indartsuak ditu
eskuinean zein ezkerrean. Zuk Joao
Pereira eta beharbada Capel zaindu
beharko dituzu. Azterketa gaitza
daukazu,zalantzarik gabe.
Oso jokalari trebeak dira. Hegaletan ondo aritzea garrantzitsua
San Mamesen
jokatuko dugu,
eta aprobetxatu
egin behar dugu
Jon Aurtenetxe, Sporting Lisboaren aurkako joaneko partidan sartutako gola ospatzen. JOSE SENA GOULAO / EFE
Jon Aurtenetxe q Athleticeko jokalaria

Taldekideak bezala, Jon Aurtenetxe arduratuago dago euren jokoaz
aurkariak egin dezakeenaz baino. Sporting Lisboa indartsua da
hegaletan, beraz, azterketa gogorra dauka gaur atzelariak.
Gurea ematen badugu,

finalean egongo gara
Zer egin behar du Athleticek Sporting Lisboa kanporatzeko?
Gure maila ematen badugu irabazi egingo dugu, eta finalean egongo gara. Goi mailako arerioak
gainditu ditugu, eta Sporting Lisboa ere mendera dezakegu.
Athletic Sporting Lisboa baino talde
hobea al da?
Bi taldeak gara maila onekoak.
Europako Ligako finalerdietara

arte ailegatzeko gai diren taldeek
derrigorrez izan behar dute maila ona. Hala ere, San Mamesen jokatuko dugu, eta aprobetxatu
egin behar dugu daukagun aukera.
Ezustekoa izan al zen Sportingen joaneko partidan eman zuen maila?
Ez. Guk bagenekien zer egiteko
G Europako Liga
Final-laurdenak
Finalerdiak
Final-laurdenak
Itzulikoa
GAUR
J. I.
Atl. Madril
I. J.
2 2
J.
Atletico Madril 4
Hannover
Finala
Maiatzak 9
Bukarest
1 2 Spor. Lisboa
J.
2 Sporting Lisboa
AZ Alkmaar 2 0
Valentzia
Valentzia
1 4
1 1
Metalist
2 2
Schalke 04
2 4
Athletic
Athletic
gai zen Sporting Lisboa. Neurketa osoa jokatu zuen, baina joaneko partidan gertatu zenaren
errua gurea da, zalantzarik gabe.
Guk ez genuen espero genuen jokoa egin. Gurea ematen badugu
finalean egongo gara. Ondo aritzen garenean edozein aurkari
gainditzeko gai gara.
Gol bat nahikoa izan daiteke, baina
huts txiki bat garesti ordain dezakezue.
Guk gola behar dugu, baina ezin
dugu defentsan deskuidurik izan.
Oreka lortu behar dugu.
Pazientzia izatea garrantzitsua
izango da.Ezin zarete itsutu.
Denbora asko izango dugu helburua lortzeko. Berdin-berdin balio
du lehen minutuan sartzen den
golak eta azken minutuan sartzen denak.
Athleticek dohain asko ditu, baina
gabezia batzuk ere azaleratu ditu.
Hobetu beharrekoetan eraginkortasuna dago. Aukera asko sortzen dituzue,baina gutxi asmatu.
Aukera asko huts egiten ditugu,
izango da Sporting mendean

hartu ahal izateko.
Bigarren urtea duzu lehen taldean.
Jokatzen ari zara, beraz, ez daukazu
kexatzeko arrazoirik.
Oso pozik nago. Denboraldi
hasiera ez zen samurra izan. Ez
nuen asko jokatu, baina gogor
entrenatuta lekua lortu nuen
hasierako hamaikakoan. Neurketa onak jokatzen ari naizela
uste dut. Ea urte askotan jarraitzeko aukera daukadan.
Zer eskatzen dizu Bielsak?
Dena emateko, bai erasoan eta
baita defentsan ere.
Eta zertan uste duzu daukazula
hobetu beharra?
Erasoan. Beheko mailetan erdiko atzelari eta ezker hegaleko
postuak tartekatu ditut. Horregatik, defentsako lanean egin
naiz espezialista. Iraolak baino
gutxiago egiten dut aurrera, erasora. Hobetzen ari naiz, baina
askoz gehiago daukat hobetu
beharra arlo horretan.
Bi urte lehen taldean eta bietan
arrakasta izan du Athleticek.Iaz Europarako txartela eskuratu zenuten, eta denboraldi honetako lana
ahaztezina izaten ari da. Hasiberri
bat izateko ez dago gehiago eskatzerik.
Bizkaiko eta Euskal Herriko gazte gehienentzat ametsa da Athleticen jokatzea. Ezin dut gehiago
eskatu.
Kirola
Bayern Municheko jokalariak Robbenen gola ospatzen, atzo, Santiago Bernabeun. ALBERTO MARTIN / EFE
Loteria, Alemaniara
Real Madril
Bayern Munich
2
1
Real Madril. Casillas; Arbeloa, Ramos, Pepe, Marcelo; Khedira, Xabi

Alonso; Di Maria (Kaka, 75. min.),
Ozil (Granero, 111. min), C. Ronaldo;
eta Benzema (Higuain, 106. min.).
Bayern Munich. Neuer; Lahm, Boateng, Badstuber, Alaba; Schweinsteiger, Luiz Gustavo; Robben, Kroos,
Ribery (Muller, 95. min.); eta Mario
Gomez.
Golak. 1-0. Cristiano Ronaldok penaltiz (6. min.); 2-0. Cristiano Ronaldok (14. min.); 2-1. Robbenek penaltiz (27. min.).
Epailea. Viktor Kassai (Hungaria).
Txartel horiak: Real Madrileko Pepe,
Arbeloa eta Granerori; eta Bayern
Municheko Alaba, Robbeni, Luiz
Gustavori eta Badstuberri.
Bestelakoak. 80.000 ikusle inguru
Santiago Bernabeu estadioan.
Bayern Munichek
penaltietan kanporatu
du Real Madril, eta
Chelsearen aurka
jokatuko du finala
Jon Eskudero Donostia
Txapeldunen Ligako finala jokoan. Real Madril eta Bayern Munich zelaian. Nekea aurpegietan,
eta penaltiak epaile lanetan. Irudi
horixe utzi zuen atzo Santiago
Bernabeuko partidak, aspaldiko
onenak eta ikusgarrienak. Neurketa ahaztezin horietakoa jokatu
zuten bi taldeek, dena eman zuten, eta azkenean alemaniarrek
lortu zuten helburua. Merezita.
Jokoan gehiago izan ziren, eta
hala, etxean jokatuko dute Europako lehiaketarik garrantzitsuenekok finala, Chelsearen aurka.
Bizitasuna, edertasuna, kalitatea, emozioa, gola... Denetik eduki zuen lehenengo zatiak. Hitz batean esanda, aparta izan zen, Txapeldunen Ligako finalerdi batek
behar duen bezalakoa. Bi taldeak
erasorako asmoz zelairatu ziren,
eta Real Madril izan zen gehien
asmatu zuena, nahiz aukerarik
onenak Bayern Munichek eduki.
Izar batek nahikoa du segundo
bat distira egiteko, eta ez zuen askoz denbora gehiago behar izan
Cristiano Ronaldok hastapeneko
gola sartzeko. Di Mariaren jaurtiketa batek Alemaniako jokalari
baten eskuan jo zuen, eta epaileak ongi adierazi zuen penaltia.
Bada, Ronaldok ez zuen barkatu,
eta atezaina ederki engainatu ondoren etxekoen alde jarri zuen
emaitza.
Bayer Munichek ez zuen burua
jaitsi, eta berdinketa egiteko
hainbat aukera sortu zituen. Sortzea, ordea, ez da aski. Sortzetik
sartzera aldea dago. Robbenek
barkatu egin zuen Casillasen aurrean, eta Mario Gomez ere ez zen
fin aritu ate inguruan. Dena den,
bazirudien kanpokoen gola lehenago edo beranduago helduko
zela. Ordea, berriz ere Ronaldo
izan zen babak eltzetik atera zituena. Neurketak ordu laurdena
betetzerako bigarrena egin zuen
portugaldarrak. Ozilek maisutasunez eman zion pasea, eta hark
barrura.
Ronaldo hazita, Real Madril harrotuta, eta zaleak finalean pentsatzen hasita. Egoera horixe utzi
zuen etxekoen bigarren golak.
Kalkuluak ateratzea erraza zen
momentu horretan, eta Bayern
Munichek nahikoa zuen gol bat
kanporaketa berdintzeko. Horretan saiatu zen buru-belarri, eta
azkenean jaso zuen lanaren fruitua. Lahmek erdiraketa bikaina

egin zuen, eta Gomez buruz errematatzera zihoala bultza egin
zion Pepek. Epaileak ikusi egin
zuen, eta penaltia adierazi. Robbenek hartu zuen alemaniarren
lehen gola egiteko ardura, eta asmatu zuen. Negarrez izan arren,
baloiak barrurako bidea hartu
zuen.
Lehen berrogeita bost minutuen antza gutxi izan zuen bigarren zatiak. Entrenatzaileen
aholkuak, nonbait, erne ibiltzeko
aginduak izan ziren. Elkarri
errespetu handia izanda jokatu
zuten, eta hargatik ez zen golik
egon. Hori bai, Bayern Munichek
izan zuen estadio guztia aho zabalik uzteko moduko aukera. Partida amaitzeko bost minuturen faltan Casillasen aurrean bakarrik
geratu zen Gomez, baina oso motel ibili zen. Beste edozein lehiatan ez zuen barkatuko, baina presioak gain hartu zion. Izan ere,
presiopean heldu zen luzapena.
Luzapenean, denak jota
Presioa bai, eta nekea ere bai.
Jose Mourinhok Higuain eta Granero zelairatu zituen, baina alferrik. Guztiak leher eginda zeuden, eta golaren bila joan ziren
arren, penaltien usaina antzematen zen. Jokalariak giharretako
arazoekin heldu ziren azken txanpara, baina entrenatzaileek hainbat jokalari zelaian mantendu zituzten, penaltiak jaurtitzeko.
120 minuturen ondoren, iritsi
ziren penaltiak. Izenik sonatuenek hartu zuten erantzukizuna,
eta Ronaldok eta Kakak, esaterako, huts egin zuten. Harrigarria.
Azken txanpan, Alemaniarako
bidea hartu zuen loteriak.
2012ko apirilaren 26a, osteguna
berria 29
Publizitatea
Kirola
Pilota D EPELen Binakako Txapelketako finala
Joaquin Plazak inork baino hobeto ezagutzen

du Titinen eta Merinoren jarduna. Bien
bilakaera eta sekretuak aztertu ditu, eta,
bide batez, pilotariekin eginiko lana azaldu.
Ideologoa
oaquin Plaza, Titinen eta Merino II.aren prestatzaile eta botileroa, pilota bat eskuan hartuta, atzo Bilbon eginiko entrenamenduan. Atzean, Merino, Titini lurretik altxatzen laguntzen. J.H. / ARP
Imanol Magro Donostia
agun, botilero, teknikari,

prestatzaile eta konfesore. Karguen zerrenda bukaezina da Errioxako pilotarien eta Joaquin Plazaren
(Quintana Redonda, Espainia,
1951) harremana edo interakzioa
azaltzeko. Nik lagun eta prestatzaile aukeratuko nituzke, ordena horretan. Fisiologiako doktore, hogei urte baino gehiago dira
euren prestaketa fisikoa behar bezain serio hartzen ez zuten pilotari batzuei Logroora hitzaldi bat
ematera joan eta han gelditu zela.
Urteekin pilotaren teknifikazioaren ikonoetako bat bilakatu da,
eta eserlekutik altxatzen diren botilero-psikologoen mentore. Titinekin hasitako bidea Merino
II.arekin jarraitzen du, jada hain
modernoak ez diren betaurrekoekin, eta bera da hiruren artean
osaturiko taldeko ideologoa.
Tartan pistatik iritsi zen pilotara. Haren herrian bi pilotaleku

daude, eta umetan pixka bat jokatu izana gogoratzen du, baina hitzaldi hartara arte pilota profesionalik ikusi gabea zen. Curriculumean atleta garaiko marka onak,
atletismoko entrenatzaile urteak
eta Ohorezko Mailako boleibol
talde bat entrenatu izana zituen.
100 metroak 10,90n egiten nituen, hori bai, eskuz neurtuak,
eta 6,94 metro luzera jauzian. Espainiako Txapelketan zazpigarren izandakoa naiz, eta unibertsitate mailako txapeldun. Ramon Cid donostiarraren garaikoa
naiz, haren aurka lehiaturikoa.
Bere kirola, baina, pilota izan da.
Titinengan zerbait berezia
ikusi nuen. Debutatzeko zegoen
eta ezpal onekoa zen. Pilotaren
bila joaten zen pilotari bat, erasokorra, eta langile itzela. Hogei
urte geroago, loreak baino ez ditu
beteranoarentzat. Oraindik ere
gehien lan egiten duen nire taldeko pilotaria da. Egunero dator entrenatzera, lehena da iristen eta
azkena doa. Ez da asko serie batzuk merinotarrek baino hobeto
egin zituela. 43 urterekin harri
eta zur utzi zituen. Fenomeno hitza erabiltzen du haren sekretua
azaldu aurretik: Bat, genetika.
Bi, lesio gutxi. Hiru, teknika, eta
horri esker eskuko min gutxi, eta
lau, lana erruz. Horri motibazioa
gehitu behar zaio, eta aurten izen
abizenak ditu: David Merino. Ilusio handia egin dio Davidekin jokatzeak. Badaki gaztea berarengatik hiltzeko prest dagoela: laguntzen dio, errespetatzen du.
Biek batera entrenatzen dute.
Hemezortzi urte dira Plazak Logrooko multzoa osatu zuela,
eta bizirik dirau. Pilotarien bakarkako lana alboratu eta elkartu egin zituen. Familia bat gara.
Multzo guztietan bezala arauak
daude, eta zorrotza da. Bedera-
tzietan hasten bagara, bederatzietan. Entrenamendua badago

ezin da kale egin, eta multzorako
lana egin behar bada, iritsi berriak doaz, adibidez, ur bila. Hori
bai, tratua berdina da gazteenarentzat eta Titinentzat. Bote-
G Hiru sekretu
Partida zikloak. Aurkariaren arabera egin dugu prestaketa fisikoa. Erosoagoen asteetan gehiago kargatuz.
Ilusioa. Merinorekin jokatzeak Titin motibatu du.

Badaki gaztea berarengatik hiltzeko prest dagoela.
Joko aldaketa. Titin gutxiago sartu da airez, Merinok apurka konfiantza har zezan. Merino hazi egin da.
prontoan beste gako bat bururatu

zaio. Garrantzitsua da pilotariaen bikoteak lana zertan datzan
ezagutzea: zergatik iristen den
gaueko hamarretan, zergatik esnatu hain goiz Guzti hori helburu bat lortzeko dela jakin behar
du, bestela eztabaida sor daiteke.
Hortik pasa dira ia Errioxako
pilotari guztiak. Liderra Titin da,
eta lan handia egiten du batasunaren alde. Gazteentzako eredu
da, arlo askotan gainera. Multzoak garai onak bizi ditu, profesionaletan dagoen errioxar kopurua
asko handitu delakoa azken urteetan, eta ale onena Merino II.a da.
Gazteen arteko liderra, baina,
beste bat da. Cecilioren hitza
asko errespetatzen dute. Nagusietakoa da eta bere pragmatismoak lagundu egiten gaitu. Hain
ameslariak ez izaten laguntzen
digu. Merino da, baina, harribitxia, zaldi ona, eta dohain teknikoei lanerako diziplina gehitu die.
Kirola
Pilota D EPELen Binakako Txapelketako finala

Plazak asko sufritu zuen Merino Gillain-Barre sindromea jota
egon zenean. Pentsa, besoetan
eraman behar izan nuen automobilera. Bizkarrekoa izan zen teknikariarentzat ere. Hain gazte
eta gaixotzea garai gogorrak
izan ziren. Egun gutxitan hobera egin zuen, eta hobekuntzak ingurukoak ere suspertu zituen.
Diagnosi azkarra funtsezkoa
izan zen, nabarmendu du Plazak: Astebetera ibiltzen ari zen.
Gero etorri zen lotuta eta erabat
mengelduta zeuden gorputz atalak indartzeko lana. Plangintza
oso gogorra diseinatu nion, zortzi-hamar ordu egunero. Honekin
lortuko dugu, esaten nion. Gimnasioa, igerilekua, gimnasioa
eta fedea. Ez da erraza ariketa bat
mila aldiz egin eta fruiturik lortzen ez duela ikusten duen kirolari baten fedea bizi mantentzea.
Bada Davidek mantendu zuen.
turikoa eta zorrotza izan behar

da, eta dena ondo lotuta egon.
Berdin lau urteko pilotariekin
zein Titinekin. Igeriketan sei urteko umeei laktatoa neurtzen
zaie, eta urteekin bilakaera neurtu daiteke. Pilotan autodidakta
hasten gara, herrian, aitarekin
baina teknifikazioa ahalik eta
goizen sartu, hobe. Ordutegiak
sakratuak dira, baita pilotariak
Titinek duela gutxi

abiadura serieak egin
zituen merinotarrekin,
eta onena izan zen
David gaixotu zenean,
besoetan eraman behar
izan nuen automobilera;
oso gogorra izan zen
JOAQUIN PLAZA
Titin III.aren eta Merino II.aren prestatzailea
Informazio pilulak
Titinek eskatu zuen Merinorekin
jokatzea. Jada ez da sekretua.
Hasi aurretik Merinoren egoera
eta Titinen sasoia ziren zalantzak. Titinen uda ez zen ona izan,
eta lan gogorra egin zuen lau terdirako jartzeko. Han kale egin
zuen, baina oinarri oso ona lortu
zuen binakakorako. David, aldiz,
justu iritsi zen, baina lehen partidan ikusi zen jokatzeko zegoela
eta egun hartan pentsatu nuen finalerdiak eskura genituela. Horretarako ziklo bidezko prestaketa hasi zuten. Irabazteko moduko hiru partida bagenituen
aurretik, bi irabazi behar dizkiagu pentsatzen genuen. Hiru zail
baziren, Irujo, Olaizola II.a eta
Xala jarraian, adibidez, bada gutxienez bat. Eta hala, helburuak
lortu. Prestaketa partiden arabera diseinatu zuten. Errazagoa
izan zitekeela uste genuen asteetan lan karga handiagoa jartzen
nien. Txispa hori sortu egin behar
da, aste guztiak ezin ziren lehiaketa asteak bezala landu.
Arlo teknikoa ere jorratu zuten,
eta bi ziren aginduak: partidak gogortzea eta Merino jokoan sartzea. Titinek bere jokoa egokitu
du, nabarmendu du. Hori izan
da arrakasta. Titinek sake gutxi
kendu ditu airez, eta jokoan ere
gutxiago sartu da boleaz, eta sartu denean tantoa egiteko bainoago, lanerako izan da, aurrelaria higatzeko. Botera ere gehiago jokatu du, jokoa pixka bat aldatuz.
Plazak dioenez errematea zainetan duen pilotari batentzat ez da
erraza hala aldatzea. Ezin ginen
jauntxoak bezala kantxaratu, lan
egin behar zen, eta bide batez Merino jokoan sarrarazi. Titinek
konfiantza izan du berarengan.
Horrek hazten lagundu dio, bere
burua garrantzitsu ikusi du.
Lan horren atzean teknifikazioren kontzeptua dago. Plazaren
ustez prestaketa aurrez diseina-
plangintza ulertzea ere, eta noski, bere ahulune zein indarguneak ondo ezagutzea, eta hor, lankide on bat du: bideoa.
Gustatzen zait bideoa, begia
baino fidagarriagoa da. Pilotariak xehetasunak ondo gogoratzen dituela uste du, baina ez da
hala. Plazak txostenak egiten
ditu. Bideoan ikusten da. Seitik
eraman diozu pilotari eta bostera
doa, lautik seira. Partida guztian
zazpi pilotakadatan bakarrik irabazi duzu koadroren bat. Zerbait

gaizki doa Pilotariari ez badiozu erakusten ez du sinesten.
Aurkariekin ere egiten dute scouting-a: Beroizekin, Olaizola II.arekin Aimarrekin erraza da,
dena ondo egiten du! Baina tira
ezkerrarekin airez tantoa erraz
egiten badu, agian batzuetan eskuina bilatzea komeni da. Hori
bai, saturazioa ere ez da ona. Informazio hori guztia apurka
eman behar zaie. Pilulaka. Ideia
jakin batzuk nabarmenduz.
Botillero lanetan partidetan Titinekin dituen solasaldi luzeengatik da ezaguna. Ez dakit entzuten
didan, edo nauten! [barrez] baina
jario horrekin euren burutik presio pixka bat aldentzen saiatzen
naiz. Ezaguna dira halaber kontra kantxan pilotarien alboan
emaniko paseoak . Mezuei dagokienez, ahal bada, onak. berrindartze positiboa. Augusto gaizki badabil halakoak esaten dizkiot: Zergatik ez duzu gantxoa
gurutzatzen? Zergatik ez? Milioika aldiz egin baduzu zergatik ez
duzu orain egingo, badakizu kapaza zarela. Eta lortzen badu: begira, nola egin duzun begira Hori
bai, kuraia behar bada ere eskatzen diet. Davidi, adibidez, partida
guztietan hankak mugitzeko esaten diot hogeita hamar aldiz gutxienez!. Igandean berriz errepikatuko du katramila guztia.
Titinek eta Merino II.ak jendaurrean goraipatu dute

Plazaren jarduna, eta prestatzailearen gertutasuna
eta lanerako diziplina nabarmendu dituzte.
Bigarren aita
eta ardatza
I.M. Donostia
emezortzi urte daramatza Titinekin lanean, eta

lau inguru Merino II.arekin. Biek ala biek jendaurrean goraipatu dute Plazaren lana eta euren ibilbidean izan duen bilakaera. 18 urtetan ez diot ezer galdetu
entrenamenduei buruz, onartu
du pilotari beteranoak. Beti dut
ariketa egokiak egiten ari naizen
sentsazioa. Bera metodikoa da,
zorrotza. Batzuetan, oso entrenamendu dibertigarriak egiten
ditu, agian dibertigarriegiak.
Batu egin gaitu.
Pilotariek asko eskertzen dute
Plazak multzoa osatzeko izan
duen obsesioa. Pilotari talde bat
nahi zuen, batera jokatuko balute
bezala. Titinek dion estimu ikaragarria da. Hogei urte daramatzagu elkarrekin; nire kirol bizi osoa.
Gure multzoko makinerian bera
da motor guztia ibili dadin eragiten duen errobera. Jokatzera irten aurretik Joaquinek gurekin
egin duen lana funtsezkoa da.
Bere eragina, baina, pilotalekutik harago doa. Merinorentzat
bigarren aita da, kirol aita,
eta ondo du gogoan gaixo egon
ondorengo indarberritze lana.
Hain bizkor itzuli izana Joaquinen meritua da. Berak diseinatu
zidan plana, eta beraren animoak
oso garrantzitsuak izan ziren.
Titinen ustez, prestatzailea ardatz bat da multzoan, pilotari bakoitza oso ondo ezagutzen duelako: Berarekin badakizu pertsona bat dagoela zertan kale egin
dezakezun dakiena, partidetan
adi dagoelako. Joaquin bezalako
jenderik ez balego oso zaila litzateke. Pilotariak pilotalekuko sentsazioak azal ditzake, baina arlo
fisiko eta mentaletan Joaquin da
guztiaren ardatza.
Esprinterra ere
bada,itxuraz
Bradley Wigginsek
irabazi du Romandiako
Tourreko lehen etapa,
oso esprint arraroan,
eta lider jarri da
Unai Zubeldia Donostia
Pistan zen abila hasieran; ondorioz, erlojupekoetan ere bai. Igotzaile bihurtu zuten gero, pisua
galdu eta gorputza asko finduta.
Eta Romandiako Tourreko lehen
etaparen amaieran ikusi ahal
izan zenez, esprinter txar-txarra
ere ez da. Erlojupekoetan abila
den igotzaile, esprinterra. Hemendik aurrera azalpen hori jarri
beharko zaio Bradley Wigginsi
(Sky). Helmugara bidean zeuden
koska etengabeetan geratu ziren
atzean esprinter gehienak, eta esprinterrik gabeko esprintean,
eserita irabazi zuen britainiarrak. 325 metro inguru falta zirenean ekin zion esprintari, oso
urrutitik, eta aurkarietako inor
ez zen gai izan bere parean jartzeko. Etapa eta lidergoa. Harrigarria Wigginsek atzo egin zuena.
Txirrindulariek ez dute gauza
bera esango, baina ikusleen begietara zoragarriak izaten dira
kontrolik gabeko etapak. Ondo
antolatutako esprintek ere badaukate xarma, taldeko esprinterrak, gero, errematea ematen
duenean, bereziki. Baina oso gorabeheratsuak ziren Romandiako Tourreko lehen etapako azken
kilometroak, eta erasoari erasoa
lotuta iritsi zen tropel burua La
Chaux de Fondseko helmugara.
Martin Kohler (BMC), Kenny
Dehaes (Lotto-Belisol), Angelo
Tulik (Europcar) eta Jimmy Engoulvent (Saur-Sojasun) sartu ziren eguneko ihesaldian, eta bost
minututik gorako aldea ere izan
zuten. Orduantxe hasi zen lanean
Sky, Geraint Thomasen lidergoa
defendatzeko asmoz. Baina errepideak utzi zuen liderraren maillot gabe Galesko txirrindularia.
Min egin zuten Haut de la Cote bigarren mailako aldapak eta Le
Communal de la Sagne hirugarren mailakoak, eta Mark Cavendishen antzera (Sky), zati horretan geratu zen aukerarik gabe
Thomas ere.
Azken kilometroetako zalapartan, Dani Navarroren (Saxo
Bank) erasoa izan zen indartsuena. Baina inork ez zuen lortu hamar segundotik gorako alderik,
eta esprinta izan zuen lehen etaparen amaierak. Esprinterrik gabeko esprinta. Montbeliard eta
Moutier artean, bigarren etapa jokatuko da gaur, 149,1 kilometrokoa.
G Sailkapenak
LEHEN ETAPA
1.Bradley Wiggins (Sky)

4.05.23
2.Lieuwe Westra (Vacansoleil)
d.b.
3.Paolo Tiralongo (Astana)
d.b.
4.Tejay Van Garderen (BMC)
d.b.
5.Maciej Paterski (Liquigas)
d.b.
6.Vasil Kiryienka (Movistar)
d.b.
7.Serge Pauwels (Omega)
d.b.
8.Daniele Pietropolli (Lampre)
1era
9.Ryder Hesjedal (Garmin)
d.b.
10.Pieter Weening (Greenedge) d.b.
12.Egoi Martinez (Euskaltel)
d.b.
13.Gorka Verdugo (Euskaltel) d.b.
NAGUSIA
1.Bradley Wiggins (Sky)

4.53.51
2.Michael Rogers (Sky)
7ra
3.Bauke Mollema (Rabobank)
9ra
4.Stef Clement (Rabobank)
d.b.
5.Andrew Talansky (Garmin)
11ra
6.Wilco Kelderman (Rabobank) d.b.
7.David Zabriskie (Garmin)
12ra
8.Simon Spilak (Katuxa)
d.b.
9.Ruben Plaza (Movistar)
d.b.
10.Tiago Machado (RadioShack) 13ra
12.Jonathan Castroviejo (Mov.) 14ra
20.Mikel Astarloza (Euskaltel) 18ra
Bradley Wiggins, bi besoak zabalduta, atzo, garaipena ospatzen. J.-C. B. / EFE
Kirola
Distirarik gabe ere balio du

Partida kaskarra jokatu
du Gescrapek, baina
garaipena lortu eta
laugarren izateko lehian
sartuta jarraitzen du
A.Urbistondo
Bizkaiaren 18. garaipenak ez du
lekurik izango bideotekako txoko
politean, baina bai garaipen garrantzitsuen txokoan. Distirarik
gabe lortzen diren garaipenek ere
bere balioa dutelako. Halakoxea
izan zen Gescrapek atzo lortu zuena, laugarren postua lortzeko deman sartuta mantentzen duena.
30 minutu luze itxaron behar izan
zituen norgehiagoka hausteko,
eta oso gorabeheratsu jokatu. Minutu sorta on bat, eta bestea kaskar samarra. 0-11 galtzen hasi zen
Katsikarisen taldea, behar adinako tentsiorik gabe kantxaratu zelako. Zorionez, eta Aaron Jacksonen kemenari, esker, 16na berdindu zuen lehen laurdena bukatu
zenerako, eta partidan sartu zen
bete-betean.
Joko pobrea erakutsi zuten bi
taldeek, jaurtiketetan portzentaje kaskarrak lortu zituztelako.
Bizkaiari mundua kostatzen zitzaion saskiratzea, eta sarri erasoko errebotearen bitartez lortzen zuen. Mavroeidis ondo aritu
zen alor horretan. CAI Zaragozari
dagokionez, Jon Steffansson islandiarra izan zen onena, punteria apur bat eduki zuen bakarra.
Bizkaiak meritua eduki zuen gabezia horretan, Blumsek eta Josh
Fisherrek kate motzean lotu baitzuten Bracey Wright, Aragoiko
taldeko saskiratzaile onena.
Ondo ez, baina Gescrap aurretik
erretiratu zen aldageletara,
errenta apalarekin: 32-29.
Egiten ari ziren akatsak ondo
aztertu zituzten, nonbait, atsede-
naldian, egurrean bueltatu baitziren beltzekoak. Aitaren batean

38-29 aurreratu ziren etxekoak, 60eko partziala lortuta, eta partida
geratu behar izan zuen Jose Luis
Abos CAIko entrenatzaileak. Zonakako defentsa agindu zuen, eta
bete-betean asmatu, Wrightek eta
Toppertek 38-36koa jarri baitzuten. Bizkaia nahi eta ezin zebilen,
hirukoetan asmatu ezinik (hamahiru aldiz saiatu zen, eta denak
kale).
Raul Lopezen magia
Hirugarren laurdena bukatzeko
zortzi segundo geratzen zirela
hiru puntuko alde eskasa zeukan
Gescrap Bizkaia
CAI Zaragoza
68
57
Gescrap Bizkaia. Jackson (8),

Blums (7), Mumbru (5), Hervelle
(2), DOr Fischer (8) hasierako
bostekoa; Fisher, Mavroeidis (10),
Banic (12), Raul Lopez (4), Vasileaidis (6) eta Grimau (6).
CAI Zaragoza. Van Rossom (5),
Wright (16), Stefansson (13), Aguilar (9), Hettsheimeir (4)hasierako
bostekoa; Almazan, Marin, Rhodes (3), Fontet eta Toppert (7).
Markagailua. 16-16, 32-29 (atsedenaldian); 51-44 eta 68-57.
Epaileak. Bertran, Guirao eta Sacristian. CAI Zaragozako Rhodes
kanporatu zuten (34. min.).
Bestelakoak.8.203 ikusle Miribillan.
Bizkaiak, baina azken jokaldian

Raul Lopezi eman zioten ardura,
eta kataluniarrak hiruko dotorea
sartu zuen. Hiru puntu baino ez,
baina hiru puntu erabakigarri,
taldeko lehena zelako eta indarra
eman baitzion taldeari. Hainbesteraino, Bizkaiak partida hautsi
zuela laugarren laurden hasieran. 57-45 aurreratu zen Banic kapitaina eta DOr Fischerren minutu onei esker, eta bere onetik
atera zen Abos, epaileek falta teknikoa adierazi zioten arte. Hortxe
bukatu zen CAI, eta lasaitu Bizkaia, markagailuak 64-50 zioela.
Jokoa onegirik egin gabe, baina
garaipenak lortuz. Txarra ez.
A.U.
Dusko Ivanovic kanporaketetan
pentsatzen hasi da. Hirugarren
postua ondo lotua du Baskoniak,
eta San Emeterio eta Prigioni, tal-
Mikel Gonzalez: Ezin dugu

huts egin Racingen aurka
FUTBOLA Realak mailari eutsi-
ko dio etzi Racingi irabazten

badio Anoetan. Santanderko
taldea azken postuan dago,
baina Mikel Gonzalezek errukirik gabe jokatu behar dutela
esan zuen atzo: Racing jota
dago, baina ezin dugu fidatu,
eta nola edo hala irabazi behar
dugu. Partida bateko zigorra
beteta, Arrasatekoa hasierako
hamaikakora itzuliko da.
Ondo atera da Etxaideri

egin dioten ebakuntza
FUTBOLA Jon Etxaide Osasu-
nako jokalariari atzo egin zioten

ebakuntza ezker sorbaldan,
Irueko San Miguel Klinikan, eta
normaltasun osoz atera zen.
Ondo bidean, gaur bidaliko
dute etxera, eta datorren denboraldi-aurrerako prest izango
da. Bestalde, taldeak jakinarazi
zuenez, maiatzaren 8an egingo
du bazkide konpromisarioak
aukeratzeko batzarra.
2020ra arteko epea dute

klubek zorrak kitatzeko
FUTBOLA Lehen eta Bigarren
Mailako futbol taldeek ordainduta eduki beharko dituzte zor

guztiak 2020rako. Gainontzean, lehiaketetatik kanpo geratuko dira. Halaxe jakinarazi zuen
atzo Jose Ignacio Wert Espainiako Kirol ministroak. Haren
arabera, guztira 673 milioi euro
zor dizkiote klubek Ogasunari,
eta adierazitako eperako kitatuta egon beharko dute zorrek.
Sebastien Loebek lider

segitu nahi du Argentinan
Prigioni eta San Emeterio Lagun Arok kanporaketak

gabe jokatuko du Caja
jokatuko ditu lehen aldiz
Laboralek Bartzelonan
Fuenlabradari irabazita
Bartzelonak iraganeko
distira berreskuratu du
Kopaz geroztik, eta
Baskoniak aukerarik
ez du ia-ia (20:00, TDP)
DLaburrak
deko bizkarrezurra osatzen duten jokalari bi Gasteizen geratzeko erabakia hartu du. Biek arazo
fisikoak dituzte, eta arriskuak
hartzea onurarik ez duela ekarriko ikusita, ez du zalantzarik izan.
Biekin nahiko zaila da gaur egungo Bartzelona menderatzea, baina biko hori gabe, ezinezkoa ia-ia.
Besteak beste Heurtelek ez duelako bermerik ematen, Prigioni ordezkatzeko. Pau Ribas izango du
alboan, baina bien lan onaz gain,
miraria beharko du Baskoniak.
Normalean, aulkian
geratuko da Vidal. Jokalari
garrantzitsua falta dute
etxekoek: Penney
jaurtitzailea (20:45)
A.U.
Puztu gabe, baina gozatzen hasteko moduan. Lagun Arok kanporaketak jokatzeko txartela lor dezake historian lehen aldiz, eta talde
txikientzat egoera politak izaten

dira, lanean jarraitzeko akuilua.
Egin beharrekoa sinplea da:
Fuenlabradari irabaztea. Lortzea, ez hainbeste. Batez ere Fuenlabradak ziurtatu gabe duelako
mailari eusteko lorpena. 11 garaipenekin dago Porfi Fisacen taldea, beste hiru talde bezala, baina
Estudiantes garaipen bakarrera
dauka. Vidalek ez du jokatuko,
normalean, baina Fuenlabradak
ere hutsune garrantzitsua dauka:
Kirk Penney jaurtitzaile aparta.
RALLYAK Munduko Rally Txapelketa Argentinara helduko da

bihar, han jokatuko baita bosgarren proba. Azken sei urteetan Sebastien Loeb (Citroen)
nagusitu izan da bertan, eta
aurten ere bera da faboritoa.
Sailkapen nagusiko lidertzari
eusten saiatuko da, baina erne
ibili beharko du Petter Solbergekin (Ford). Bien artean lehia
estua espero da.
Unda igandean pasa

daiteke Olinpiar Jokoetara
BORROKA LIBREA Maider
Undak igandean lor dezake
Londresko Olinpiar Jokoetan
aritzeko txartela, Txinan. Lehen
aukeran huts egin zuen arabarrak, baina bigarrenerako baikor
dago. Lortuko ez balu, hirugarren aukera bat izango luke Finlandian. Undak parte hartu egin
zuen 2008ko Pekingo Olinpiar
Jokoetan.
2012ko apirilaren 26a, osteguna
berria 33
Agenda
Ekitaldiak
Zure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/
Musika
pAgurain. Disturbio. Gaur,
20:30ean, Gora tabernan.
pArrasate. Hudson Falcons.
Gaur, 22:00etan, Gaztetxean.
pBilbo. Deustuko Unibertsitateko Abesbatza. Gaur,
20:00etan, Deustuko Unibertsitateko Areto Nagusian.
pBilbo. Euskadiko Orkestra
Sinfonikoa. Gaur, 20:00etan,
Euskalduna Jauregian.
pBilbo. Fly. Gaur, 22:00etan,
Bilbaina Jazz Clubean.
pDonostia. Depedro. Gaur,
20:00etan, Le Bukowskin.
pDonostia. Daniel Amat y su
Descarga Cubana. Gaur,
22:30ean, Altxerrin.
pDurango. Kantulagun. Gaur,
20:00etan, Plateruenan.
pElorrio. Jam Session. Gaur,
21:00etan, Ateneon.
pErrenteria. Petti eta Xabiren
zuzeneko emanaldia. Gaur,
22:30ean, Cyne Reinan.
pGasteiz. Gonzalo Tejada Septet. Gaur, 21:30ean, Artiumen.
pGetxo. Last Night. Gaur,
18:00etan, The Pipers Irish Pubean.
pIruea. Nua Trio. Gaur,
20:00etan, Baluarten.
pMuskiz. Bilbao Orkestra Sinfonikoaren kontzertua. Gaur,
20:00etan, Meatzari aretoan.
Antzerkia
pGernika-Lumo. Gernika
sutan, Gernikako herria etaMaskarada. Gaur, 19:00etan,
Seber Atube auditorioan.
Bertsolaritza
pGasteiz. Palestinarekin elkartasun eguna. Bertso bazkaria.
Gaur, 14:30ean, Auzolana pilotalekuan. Peio Ormazabal, Miren Amuriza, Maddi Gallastegi
eta Ruben Sanchez.
Dantza
pBilbo. Pequeas paradas.
Gaur, 19:30ean, Otxarkoagako
Udaltegian.
pDonostia. Kukai Dantza Taldearen ikuskizuna Gernikako
bonbardaketaren 75. urteurrenean. Gaur, 20:30ean, Zuloaga
Plazan.
Hitzaldiak
pBeasain. Udako eta neguko
solstizioak, Aritza Bergararekin.
Gaur, 09:30ean, Udal euskaltegian.
pBilbo. Hitzaldia Jose Carlos
Tamayo: Chad; viaje al corazn
del Sahara en la tierra de los tubus. Gaur, 19:30ean, Liburuaren
Etxean.
pDeba. Praileaitz I (Deba),
Babesa eta ikerketaren egungo
egoera, Xabier Pealver eta So-
nia San Joserekin. Gaur,

19:00etan, kultur elkartean.
pDonostia. Olinpiar jokoetaraehungintza industriako langileen eskubide bortxaketen egoera, SETEM elkartearekin. Gaur,
19:00etan, Doctor Camino Liburutegian.
pGasteiz. Urgencia dokumentalaren aurkezpena eta Fernando Castroren hitzaldia: Guernica bada. Nik ikusi dut. Gaur,
19:30ean, Artiumen.
pIruea. Imperio de la lengua
comn: claves del espaolismo
lingstico, Juan Carlos Moreno
Cabrerarekin. Gaur, 20:00etan,
Hizkuntza Eskola Ofizialean.
pLegazpi. Elikadura jasangarria. Gaur, 18:30ean, Udaletxean.
pOrdizia. Memoriaren bidea:
Emakumeen historia, emakumeekin egindako bidea, Araitz
Rodriguez eta Nerea Elias. Gaur,
18:30ean, Barrenan.
pUsurbil. Euskara, Hizkuntza
bat bere bakardadean, Pako
Aristirekin. Gaur, 19:00etan, Sutegi kultur etxean.
BERRIA
Juan Carlos Moreno q Hizkuntzalaria

Hizkuntz espainolismoazertan den eta euskara zein euskaldunak
menpean edukitzeko zein mito erabiltzen dituen azalduko du
Madrilgo Unibertsitate Autonomoko katedradunak, gaur, Iruean.
Ikus-entzun
pSanturtzi. En un mundo
mejor. Gaur, 18:00etan, Serantes kultur aretoan.
pDonostia. El ltimo rey de Escocia. Gaur, 18:00etan, Okendo
kultur etxean.
pDurango. Y ahora adnde
vamos? Gaur, 20:30ean, Zugaza zinema. Uribarri kalea, 8,.
pIrun. Itsaspeko Zinemaren
Nazioarteko 36 Zikloa.
Fiji, el reino de Qio, Tioman y Sipadan, Bahamas, el reino del tiburn tigre. Gaur, 19:30ean,
Amaia Antzokian.
pIruea. Morir de da. Gaur,
19:30ean, Kalaska espazioan.
pLasarte-Oria. Nader y Simin
una separacin, Asghar Farhadiren filma. Gaur, 21:30ean, Manuel Lekuona kultur etxean.
pTafalla. Lo mejor de Eva. Gaur,
20:00etan, kultur etxean.
Bestelakoak
pBarakaldo. Barakaldo Hitza
2012 Literatur Jardunaldiak:
Barry Barrez umoregile irlandaresuskalduna. Gaur, 19:00etan,
Clara Campoamor kultur etxean.
pDonostia. Asier Sarasolak eta
Oier Guillanek Eskuen sustraiak
errezitaldia egingo dute.
Pintura: Idoia Beratarbide.
Musika: Ander Fernandez eta
Alvaro Ledesma. Gaur,
20:00etan, Kortxoenea gaztetxean.
pZarautz. Leire Bilbao idazle
ondarrutarrak olerki errezitaldia
eskainiko du Domentx Uzin musikaren laguntzarekin. Gaur,
21:30ean, Euskalduna Tabernan.
Espainian lan egiteko

ez da ingelesik behar; askoz
beharrezkoagoa da euskara
Edu Lartzanguren
Madrilgo Unibertsitate Autonomoan katedraduna da Juan Carlos Moreno Cabrera (Madril,
1956). Unescorentzat Munduko
Hizkuntzen Txostena (2005) idatzi
zuen zientzialari taldeko kidea
izan zen. Imperio de la lengua comn: claves del espaolismo lingstico hitzaldia emango du
gaur, 20:00etan, Irueko Hizkuntza Eskola Ofizialean.
Azken urteotan, euskararen zapalketari eusten saiatzen ari dira, gaztelera hizkuntza komun gisa aurkeztuta. Zertan bereizten dira argudio hori eta orain arte erabilitakoak?
Ez da oso ezberdina, alde ekonomikoa erabiltzen duela, besterik
ez. Espainolismoak gaztelera garapen ekonomikoarekin eta merkatuekin lotzen du. Beste hizkuntzak, berriz, garestiak dira, ekonomia atzeratzen dute eta
horietan gastaturiko dirua alferrik galtzen da. Garai honetan
merkatuen eta inperialismo kapitalistaren ideiak dena inbaditzen
du, eta horren aurka ez denez ia
inor mintzo, zoritxarrez, ideologia nazionalistak argudio hori
erabiltzen du, hizkuntzok indartzea galarazten saiatzeko.
Nola egin aurre argudioari?
Historiarekin. Gaztelera hizkuntzarik erabiliena bihurtu da mendeetan inposatu egin dutelako.

Beraz, ezin duzu ukatu gaztelera
erabiliena dela, hori hala delako,
baina uka ditzakezu hortik ateratzen dituzten ondorioak. Egoera
hori inposizio historiko baten
ondorioa da, eta hortik ezin da
ondorioztatu gaztelera berez hizkuntza hobea denik, edo ahalmentsuagoa, edo demokratikoagoa edo elkar ulertzeko
hizkuntza dela... Hor dago manipulazioa.
Kontrara, hizkuntzen ekologia ideia
indarra hartzen ari da. Eraikitako
kontsentsuak berriz aztertzera behartuko gaitu horrek?
Hizkuntz komunitateetan mintzatzen dira hizkuntzak. Horietan harreman ekonomiko, politiko eta ideologikoak ezartzen dira,
eta horiek eragin handia dute hizkuntzetan. Gizarteotan hizkuntzek duten lekua aztertzen du hizkuntzen ekologiak. Agintariak
urduri jartzen dira horrekin, azken batean, finantza kapitalaren
zerbitzura daudelako. Ekologiarekin eta ingurumenarekin bezala, ez dute interesik horretan, euren interes pribatuak defendatzen dituztelako, populazioa, oro
har, pobretuko bada ere.
Euskararen kontra harroputz dabiltzan asko, gero umil ibiltzen dira ingelesaren aurrean.
Ingelesarenak oso ongi erakusten dizkigu menpekotasun mekanismoek nola funtzionatzen duten. Jendea konbentzitu dute ingelesa espainiera baino askoz
hobea dela. Ingelesa ez jakitea defizit handi gisa sentitzen da, beraz. Euskara eta espainieraren arteko harremanak berdin funtzionatzen du: euskaldunek defizit
moduan sentitzen dute espainieraz ez jakitea, baina erdaldunek
euskaraz ez jakitea ez dute defizit
moduan sentitzen. Ideologia inperialista da.
Mekanismo hori erabiltzen ari dira,
ingelesaren bidez euskarari orduak
kentzeko irakaskuntzan. Zer deritzozu?
Inork ez du protesta egiten ingelesa inposatzen diotelako, jendea
konbentzitu dutelako beharrezkoa dela. Espainian lan egiteko ez
da beharrezkoa ingelesa; askoz
beharrezkoagoa da euskara.
Gure unibertsitatean ere ikastaroen programak ere espainieraz
eta ingelesez daude. Baina horko
ingelesa izugarri txarra da, eta
edozein ingelesdunek barre egiten du. Barregarri geratzen ari
gara, jaun-andereok!
Agenda
Eguraldia
JON ALBISU
Joera
Bihar
pItsasoko egoera. Hego-mendebaldeko haizea ibiliko da, 34ko indarrekoa, eta itsaskia sortuko du; ipar partean, 5eko ufadekin, itsaski handiko guneak.
Nahiko gaizki ikusiko da.
pOlatuak. Bi eta hiru metro.
Larunbata, 28
Itsasoa
Igandea, 29
Astelehena, 30
Baiona 12/16
Bakio 10/18
Donostia 11/19
Bilbo 9/19
Itsasaldiak
Maule 11/16
Balmaseda 7/18
ORDUA
Itsasbehera
Donibane Garazi 11/16
Eibar 10/19
Itsasgora
Leitza 8/16
Arrasate 9/18
Amurrio 8/17
Euri gutxiago, baina hotzago

pZerua. Egunsentian, lanbroa
eta behe lainoa izango dira betiko lekuetan. Zeru hodeitsua eta
estalia izango da, eta euria egingo du Euskal Herriko leku askotan. Halere, gaur baino euri gutxiago egingo du, eta Pirinioetan, ilunabarrean, ekaitzak joko
du.
pHaizea. Haize aldakorra ibiliko
da, baina gaur baino ahulago.
pTenperatura. Behera. Eguneko tenperatura beroenak, ipar
partean eta mendi inguruetan,
12 eta 15 gradu artekoak izango
dira; barnealdean, berriz, 11 eta
21 gradu artean ibiliko dira beroenak.
Abaurregaina 5/11
Gasteiz 7/15 Agurain 7/16
Gaur
Giro nahasi eta aldakorra,

hego-mendebalarekin
pZerua. Zurrunbiloa Britainia Handian izanik, hegomendebaldeko haizea bultzatuko du, eta hodei trinkoak ailegatuko dira. Zeru
hodeitsua eta estalia izango
da, eta zaparradak botako
ditu leku dezentetan. Ekialdean, euria gogotik botako
du; bereziki, Pirinioetan.
Iruea 8/14
Tafalla 9/16
Guardia 7/16
pHaizea. Hego-mendebaldekoa.
pTenperatura. Behera. Beroenak, ipar partean eta
mendi inguruetan, 15 eta 19
gradu artekoak; barnean, 12
eta 22 gradu artekoak.
Tutera 11/21
Itsasbehera
Itsasgora
1,27
08:09
3,61
14:10
1,41
20:22
3,68
Isobara mapa
Eguzkia
S0RTU
Ilgora
Apirilaren 29a, igandea
Ilbete
Maiatzaren 6a, igandea
Ilbehera
Maiatzaren 12a, larunbata
Ilberri
Maiatzaren 20a, igandea
G Sudokua
Trebakuntza ikastaroak direla tarteko, bost langile finkok aldi baterako utziko dute euren lanpostua,
eta bost bekadun hauek hartuko dituzte haien lekuak. Zein da bakoitzaren lanbidea? Nork hartuko du
langile finko bakoitzaren lekua? Zenbat hilabetez?
Maria
Saioa
Hilabete 1
2 hilabete
3 hilabete
4 hilabete
5 hilabete
10
Elena
11
Jon
12
Laura
13
Haritz
14
Zurie
15
EGITEKOA
2
7
4
5 hilabete
3 hilabete
4 hilabete
2 hilabete
Zurie
Hilabete 1
Haritz
Laura
Jon
Elena
Itzultzailea
Botikaria
Informatik.
Irakaslea
LANGILE FINKOA
Mikel
Arotza
1. Gorkak 4 hilabetez utziko du bere lanpostua.

2. Elenak beteko du Mikelen lana, baina ez 2, ez 3 hilabetez. Mikel ez da arotza, ez botikaria.
3. Lanpostua 3 hilabetez utziko
LANBIDEA
BEKADUNA
IRAUPENA
duenak ez du Saioa izena, ez da arotza, eta haren lekua ez du hartuko ez
Zuriek, ez Haritzek.
4. Jonek irakaslearenak egingo ditu,
baina ez 2, ez 5 hilabetez, eta ez du ez
Gorka eta ez Aiora ordezkatuko.
5. Maria informatikariaren lekuan ez
A B C D F
G H I
J K
L M N O
du Laurak ez
Haritzek lan
1
Aiora
egingo.
2
Gorka
2
5
Arrastoak
IRAUPENA
21:05
EGUNA
BAGABIGA
G Logika jokoa
BEKADUNA
GORDE
07:20
Ilargia
Hitz-jokoak
LANGILE FINKOA
METROAK
02:01
9
1
9x9-ko laukian hutsik

dauden gelaxkak bete
behar dituzu, 1etik 9ra
bitarteko zenbakiak
idatziz, eta kontuan izanik
zenbaki bakar bat ere ez
dela bi aldiz azaltzen
errenkada eta zutabe
berean, ezta dagokion
3x3-ko laukian ere.
8
1
G Goitibehera
G Atzoko erantzunak
1
2
3
4
5
6
7
8
9
BEKADUNA
IRAUPENA
Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edo

gehiago du asmatu beharreko hitzak.
1. Norbaiten esanei edo egiteei buruzko
berriketa. 2. Mugimendu. 3. Hegaztien gorotz.
4. Ezten. 5. Ipar Euskal Herrian, inguru.
6. Begiaren mintz biribil. 7. Asiako estatua.
8. Larraungo kontzejua. 9. Errusia iparraldeko
lurralde hotza.
5
2
6
8
3
7
4
9
1
3
1
9
6
5
4
7
8
2
8
7
4
1
9
2
6
5
3
1
3
7
2
6
5
9
4
8
6
5
8
9
4
3
2
1
7
9
4
2
7
8
1
3
6
5
2
6
5
3
1
9
8
7
4
4
9
3
5
7
8
1
2
6
7
8
1
4
2
6
5
3
9
Goitibehera: 1. Oloritz. 2. Liztor. 3. Litro.
4. Loti. 5. Ito. 6. Otoi. 7.Kotoi.

8. Boikot. 9. Botoiak.
Agenda
Aretoak
Nafarroa
IRUEA
El extico hotel Marigold

Grupo 7
Araba
19:55 21:55
BASAURI
GASTEIZ
D IBAIGANE
La invencin de Hugo
D YELMO BOULEVARD
Boulevard merkataritza gunea (902-221622).Ikuslearen eguna: osteguna.
Los juegos del hambre

La pesca de salmn en Yemen
Battleship
Intocable
Blancanieves (Mirror,Mirror)
Grupo 7
Lorax
Ira de titanes
Todos los das de mi vida
18:45 19:45
17:50 20:05
17:30 20:00
17:50 20:10
18:10
20:20
17:45
19:45
20:00
18:00
21:30 22:30
22:20
22:30
22:30
Ez dago emanaldirik.
D DERIO. Gurea Aretoa. Ez dago emanaldirik.

D DURANGO. Zugaza.
Y ahora,adne vamos? 20:30
D ELORRIO. Arriola Antzokia. Ez dago emanaldirik.

D ERMUA. Ermua Antzokia.
Ferien
Intocable
Lorax
Los infieles
Tres veces 20 aos
De Nicolas a Sarkozy
La pesca del salmon de Yemen
Cairo Time
Si quiero silbar,silbo
Redencin (JBA) 20:30

22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
D GURIDI
Take Shelter
La fra luz del da
Grupo 7
Los idus de marzo
Battleship
Ira de Titanes 3D
17:00 19:45
17:30
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30
20:00
17:30 20:00
20:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
D GALDAKAO. Torrezabal.
D GERNIKA. Lizeo Antzokia.
Cairo Time
Intocable
Los idus de marzo
GETXO
D GETXO ZINEMAK
La pesca del salmn en Yemen
Intocable
Soul Surfer 2D
Battleship
17:00 19:30 22:00

17:00 19:30 22:00
17:00 20:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
Drive 19:30
Artea merkataritza gunea (902-333 231).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Bizkaia
D KULTUR LEIOA
BILBO
D LEKEITIO. Ikusgarri.
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00
22:00
16:10
19:00 22:00
20:00
16:00
18:10 20:20
22:30
16:00
16:00 18:15 20:30 22:45
18:00
16:00 18:15 20:30 22:45
16:45
19:30 22:15
17:30 20:00 22:15
17:15 20:00 22:15
17:00 19:45 22:15
22:15
22:15
17:15 20:00 22:15
18:30 20:30
17:15 20:00 22:15
20:00
17:30
D MULTICINES
Eskutza kalea,13 (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
17:30
17:30 19:45
17:30 20:00
17:15 19:45
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 19:45
19:45
D AZPEITIA. Soreasu Antzokia.

D BEASAIN. Usurbe.
La costilla de Adan 21:00
D MUSKIZ. Meatzari Aretoa.

D ONDARROA. Bine Onera.

EIBAR
D COLISEO CINESA MAX OCIO
D COLISEO
D ELGOIBAR. Herriko Antzokia.
20:00
17:00 19:45
17:30 19:45
17:15 20:00
17:30
22:30
22:30
22:45
21:30
22:30
17:30
19.45
17:15
22:45
D BALLONTI
Battleship
Ao de gracia
Titanic 3D
Intocable
Lorax
(REC) 3 Gnesis
18:00
22:00
17:15 19:45 22:15
20:00 22:15
17:40
17:30
21:15
17:00 19:50 22:10
18:00
20:00 22:00
IRUN
SANTURTZI
D CINEBOX MENDIBIL
Lorax
La fra luz del da
Ira de Titnes
Battleship
Blancanieves (Mirroir,Mirroir)
(REC) 3 Gnesis
D SERANTES
D OCINE TXINGUDI
En un mundo mejor
Los idus de marzo
18:00 20:30
17:30 20:00 22:30
17:30 20:00 22:30
18:10 20:10
22:20
18:10 20:10 22:20
19:15 22:20
19:00 22:20
18:00 20:10
22:20
19:15 22:20
D ZORNOTZA. Zornotza Aretoa.
Battleship
Titanic 3D
La fra luz del da
Grupo 7
Lorax
Ira de Titanes
Intocable
D LASARTE. Manuel Lekuona.
D ZALLA. Zalla zinema.

16:45 18:45 19:30 22:00 22:15

16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:30
22:45
18:00
19:00 20:00
22:50
16:00 18:15 20:30 22:45
16:45 18:00
16:00 18:15 20:30
22:45
16:10 18:20 20:30 22:45
17:00
19:15
22:15
16:00
20:00 20:30
16:00
20:00
16:00
20:15 22:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00
18:15 20:30 22:45
D YELMO MEGAPARK
Erribera etorbidea z/g (94-4181672).Ikuslearen eguna: astelehena.

Soul Surfer
Battleship
Intocable
La fra luz del da
Lorax 3D
Lorax 2D
Titanic 3D
Ira de Titanes 3D
Ira de Titanes 2D
Lapurdi
11:00 13:45 16:30
19:45
11:15 13:45 15:50 17:55 20:00
11:15 14:00 16:00 18:00 20:00
14:00
18:00
11:15
16:30
19:45
22:15
11:15 13:45 16:00
11:15 14:00
18:00
11:15 13:45 16:00 18:00 20:00 22:15
20:00
16:00
20:00
15:15
17:00 19:45 22:15

16:15
16:00
18:10
20:15 22:15
16:00 18:15 20:30 22:45
16:30 18:30 20:30
22:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:45
19:30 22:30
14:00
19:30
11:00
16:30
22:00
11:00 14:00 16:00 18:00 20:00
11:00 14:00 16:00 18:00 20:00 22:00
16:30
19:30 22:00
11:00 14:00 16:00 18:00 20:00
11:00 14:00 16:00
11:00 14:00
16:00
20:00 22:00
18:00
18:00
11:00 14:00
22:00
20:00 22:00
22:00
DONIBANE LOHIZUNE
D LE SELECT
Les vacances de Ducobu
Le prnom
Avangers 2D
Sur la piste de Marsupilami
Lock out
Radiostars
Le roi lion 2D
Titanic 3D
Blanche Neige
Lenfant den haut
Lamour et rien dautre (JBA)
16:45
19:00
14:15
14:00
14:15
D OATI. Zinema.
DONOSTIA
21:30
21:30
D ORDIZIA. Herri Antzokia.
21:30
21:30
14:30
17:30
16:45
16:45
19:00
D HAZPARNE. Haritz Barne.
D KANBO. LAiglon.
La vie dune autre 20:30
17:30 19:00 20:30 22:00

17:50 20:00 22:10
17:30 18:15 20:00 21:00
22:30
17:45 20:00 22:20
18:10
20:25 22:25
17:30 19:30
18:30 20:30
21:20
22:30
18:00 20:10 22:20
D ANTIGUO BERRI
The Artist
Titanic 3D
Battleship
Grupo 7
Soul Surfer
Intocable
Redencin
19:00
16:45
19:30
17:15 20:00
17:00
20:00
17:15 20:00
17:00 19:45
17:15 20:00
17:00 19:45
D LA BRETXA
Lorax
Titanic 3D
Soul Surfer
Ira de Titanes
Battleship
Grupo 7
La fra luz del da
(REC) 3 Gnesis
Intocable
16:00 18:00
17:45
21:30
16:00 18:15 20:30 22:45
16:30 18:00 19:15 20:45 22:15
16:00
16:15 18:45 20:00 22:00 22:45
16:00
16:00 18:10
20:15 22:30
16:10 18:15
20:20 22:00
16:00 18:15 20:30 22:45
D PRINCIPE
Madrid 1987
Grupo 7
La invencin de Hugo 2D
Tres veces 20 aos
Si quiero silbar, silbo
17:00
22:30
MIARRITZE
D TOLOSA.Leidor.
D ROYAL
Cimetire des vivants
21:00
Hasta la vista (JBA)
14:00
Indignados (JBA)
14:00
Lenfant den haut
15:40
Le fils de lautre (JBA)
14:50
Les adieux la reine
17:45
Low life
21:10
My week with Marilyn (JBA)
19:40
Oslo,31 aot (JBA)
19:10
Pour Lui(JBA)
17:30
Querelles (JBA)
19:30
Welcome in Viena.Parte III (JBA) 16:50
Twixt (JBA)
21:30
Les nouvelles aventures ...
14:00
Les pirates! Bons rien,mauvais... 16:05
El viaje del director de recursos humanos (JBA) 19:45 21:45

22:15
22:30
22:30
22:30
22:15
22:15
22:15
17:30
20:00 22:00
17:15 20:00 22:30
17:15 19:45 22:15
16:45
19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
USURBIL
D CINEBOX URBIL
Battleship
Contraband
Lorax
Grupo 7
Ira de Titanes
La fra luz del da
16:00
16:00
16:00
16:00
16:00
16:00
16:00
16:00
19:00 22:00
19:30 22:30
22:00
18:00 20:00
19:00 22:00
18:15 20:30 22:45
18:00 20:00 22:00
18:00 20:00 22:00
20:30 22:45
18:15
17:00 19:45
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
D SAIDE OLITE
Ira de Titanes
Grupo 7
Los idus de marzo
La invencin de Hugo
17:30 19:45 22:00

19:30 22:00
17:30
22:00
22:00
17:00
20:00
17:00 19:30
D ALTSASU. Iortia.
22:30
22:30
22:30
22:30
LIZARRA
D GOLEM LOS LLANOS

18:10
20:20 22:30
19:00 20:30 22:15
19:30 22:00
18:10 20:20 22:30
18:15
20:30 22:30
18:00
22:00
18:30
20:30 22:30
18:00
20:00 22:00
UHARTE
D ITAROA
(902-463269).Ikuslearen eguna: osteguna.

La pesca del salmn en ...
La invencin de Hugo
Shame
Battleship
Titanic 3D
Grupo 7
La fra luz del da
Ira de Titanes 2D
Lorax 3D
Contraband
Intocable
16:00
19:00 22:00
16:20 18:20 20:20 22:20
16:00 18:15
20:30 22:10
16:00 17:00 19:00 20:00 22:00
22:30
18:30
22:00
16:15 18:15 20:15 22:15
20:20 22:20
16:20 18:20
16:00
16:15 18:15 20:15 22:15
16:00 18:10
16:00 18:10 20:20 22:30
20:15 22:20
16:00 18:10 20:20 22:30
VIANA
19:00
Hunger games 21:00
Jane Eyre 20:00

Battleship
Intocable
D OCINE
La cazarrecompensas
Intocable
Los juegos de hambre
Battleship
La fra luz del da
Titanic 3D
Ira de Titanes
Lorax
Grupo 7
ANGELU
D MONCINE
Avengers 3D
Avengers 2D
Le prnom
Nouveau dpart
Marsupilami
Blanche Neige
Les pirates! Bons rien ...
Le Roi Lion 3D
Radiostars
Plan de table
Mince alors
Battleship
Lock out
Hunger Games
17:15 20:00 22:15

16:15 18:15 20:15 22:15
18:15 20:15 22:15
22:15
16:15
20:15 22:15
16:15 18:15 20:15
16:15 18:15
TUTERA
19:00
17:00 20:45
Nader y Simin,una separacin 21:30
Gipuzkoa
22:15
22:15
22:15
22:15
I wish,nos voeux secrets

16:15
Ave
17:00
Lamour et rien dautre
20:45
Rockn love
20:30
El gusto
18:45
Bullhead
18:30
La vida util
14:45
Les pirates,bons rien...
14:30
Les nouvelles aventures de Capelito16:00
Kareaga kalea z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
Battleship
Grupo 7
Lorax
(REC) 3 Gnesis
Los descendientes
Viaje al centro de la Tierra 2
Luces rojas
Ira de Titanes
La invencin de Hugo
John Carter
Contraband
Titanic 3D
La fra luz del da
Intocable
Al borde del abismo
22:30
22:15
D SAIDE CARLOS III
D HENDAIA. Les Varietes. Ez dago emanaldirik.
BARAKALDO
22:15
22:30
22:30
22:30
(948-245400).Ikuslearen eguna: astelehena.
D LAUTRE CINEMA
D HERNANI. Biteri Aretoa.
PORTUGALETE
D ZUMARRAGA. Zelai Arizti Aretoa.
D LATALANTE
Les vieux chats
Lenfant den haut
D NIESSEN ZINEMAK
Nader y Simin,una separacin (JBA)
Battleship
Titanic 3D
(REC) 3 Gnesis
Ira de Titanes
Intocable
D MUNGIA. Torrebillela.
D SONDIKA. Kultur Etxea.

22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
D AZKOITIA. Baztartxo.
ERRENTERIA
D GOLEM ALHONDIGA
Kiseki (JBA)
Battleship
Grupo 7
16:30
Los idus de marzo
Intocable
El hombre que mato a Liberty Valance
El ltimo hurra
Los infieles
Cairo Time
Si quiero silbar,silbo
Las mala hierbas
Intocable
Tres veces 20 aos
20:45
16:00 18:15 20:30 22:45
16:00 18:15 20:30 22:45
16:10 18:00 19:00 20:00 22:00
17:30
16:00 18:10 20:20 22:30
20:00
16:00 18:00
16:45
22:00
22:45
16:00 17:30
22:45
16:00 18:15 20:30 22:45
El nio de la bicicleta 22:00
D CGR CENTRE
Avengers 3D
Le prnom
Lock out
Nouveau dpart
Battleship
Blanche neige
Le roi Lion 3D
Sur la piste du Marsupilami
Titanic 3D
Mince alors!

Soul Surfer
Battleship
D ZUMAIA. Aita Mari Aretoa.
BAIONA
D ARRASATE. Amaia.
D CINESA ARTEA
Titanic 3D
Ira de Titanes
La fra luz del da
Intocable
Lorax
Grupo 7
D ARETXABALETA. Zaraia.
Kiseki (JBA)
Si quirero silbar,silbo
Cairo Time
Los idus de marzo
Tres veces 20 aos
Almanya
D VILLABONA. Gurea. Ez dago emanaldirik.
17:00 19:30 22:00
17:15 19:30
22:00
D ANDOAIN. Bastero.

Los descendientes
John Carter
Soul Surfer
Titanic 3D
Lorax
Battleship
Al borde del abismo
Grupo 7
Intocable
17:00 20:00 22:00

16:45
19:30 22:15
17:30 19:45 22:30
17:15 19:45 22:15
16:45
19:45 22:30
D TRUEBA
Kiseki (JBA)
Take Shelter (JBA)
Alps (JBA)
D IGORRE. Lasarte Aretoa.
Gorbeia merkataritza gunea (94-5460623).Ikuslearen eguna: asteazkena.
17:30 19:00 20:30 22:00

18:15 20:20 22:25
18:10 20:20 22:30
17:30 19:00 20:00 21:30
22:30
19:40
18:00
17:35
22:15
20:15
18:00 20:15 22:30
18:10
20:10 22:10
21:30 22:15
22:30
22:15
22:30
(948-222333).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Souf Surfer, Sean McNamara zuzendariaren filma. BERRIA
LEIOA
D YELMO GORBEIA 3D
17:00 18:30 19:45

16:30 18:30 20:30
17:30 20:00
19:45
17:00 20:30
16:30 18:30 20:30
16:30 18:30 20:30
16:30 18:30
20:30
16:30 18:30 20:30
17:00
16:30 18:30 20:30
17:15 20:00
D GOLEM YAMAGUCHI
Arriluze z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: asteazkena.
San Prudentzio,6 (94-5231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.

Souf Surfer
La pesca del salmn en ...
Battleship
Titanic 3D
Grupo 7
La fra luz del da
Lorax
Ira de Titanes 3D
(REC) 3 Gnesis
El xotico hotel Marigold
Intocable
D BERMEO. Nestor Basterretxea.
San Prudentzio,22 (94-5231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.
20:00
17:30 20:00
17:30
20:00
20:00
17:30
17:30 20:00
17:30
18:00 20:15
18:00 20:15
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
(948-222333).Ikuslearen eguna: astelehena.
19:30 22:00
21:45
22:20
17:00 19:45
17:00 20:00
17:00 19:45
17:15
17:15 20:00
17:15 20:00
D GOLEM LA MOREA
20:00
D SOCIAL ANTZOKIA
Y ahora,adnde vamos? (JBA)
22:30
D FLORIDA
D COLISEO CINESA ZUBIARTE

Intocable
(REC) 3 GNESIS
Grupo 7
La fra luz del da
Ira de Titanes
Lorax
Los descendientes
Battleship
D GOLEM BAIONA
La pesca del salmon en Yemen
Battleship
Grupo 7
El xotico hotel Marigold
Intocable
17:30
D LAS CAAS
Titanic 3D
Battleship
Ira de Titanes
(REC) 3 Gnesis
La fra luz del da
Lorax
Intocable
John Carter
17:00 19:45
17:15 20:00
17:30
17:00 19:45
20:30
22:30
22:45
21:30
22:30
22:30
22:45
19:45 22:45
17:30
17:15 19:45 22:30
17:30 19:45
17:15 20:00 22:45
17:00
Nafarroa Beherea
D DONIBANE GARAZI. Vauban.
Sur la piste du Marsupilami 15:30
Hasta la vista (JBA) 20:30
D DONAPALEU. St.Louis.
Le dsintgration 18:00
Nouveau dpart 21:00
Zuberoa
D MAULE. Baitha.
Gros-pois & Petit-point 15:00
La taupe 15:00 21:00 Plan de table 21:00
Agenda
Komunikazioa D
Hodeietan?!
Irlen sarea
Gorka Julio
ooglek beste tresna berri bat atera du, Google

Drive. Tresna horri esker, jendeak bere gailuetan dituen fitxategiak sarean jarri eta
biltegi batean izateko aukera
izango du. Automatikoki direkto-
rio batean fitxategia sartu eta

zerbitzarian sinkronizatu, eta
handik ere eskuragarri egongo
da. Zuzenean webgune batetik,
beste ordenagailu, sakelako edo
tableta batetik (aplikazioa instalatua badute) ikusi eta zure fitxategiak bertan sinkronizatuak
izango dituzu.
Horrez gain, Googlek dituen
beste tresnei esker, fitxategi horiek beste pertsona batzuekin
partekatu edota editatu ahal
izango dituzu. Zure gailuan duzun espazioaz gain, beste 5GB
izango dituzu sarean zure edukiak gordetzeko. Gauza ona diru-
di, ezta?
Hala ere, ez da lehenengoa, eta
berandu datorrela ere esan daiteke; Dropbox, Skydrive, Ubuntu
One... eta beste hainbatek berdina edo antzekoa egiten dute. Honek, aldiz, zalaparta handia sortu
du, sarean onartzera behartzen
duen lizentziaren ondorioz. Lizentzia horren arabera, jabeak
bere edukiaren jabetza mantentzen du, baina Googleri eta berarekin lan egiten dutenei baimena
ematen diezu edukia erabili, gorde, ostatu, erreproduzitu, eraldatu eta lan eratorriak sortzeko.
Printzipioz, Googlek hori pro-
duktua hobetzeko egingo duela

pentsa daiteke, baina... Egia da lizentzia horrek zehazten dituen
baldintzak nahiko beldurgarriak
direla, baina beste batzuk apur
bat hobeak badira ere, gehienak
oso antzekoak dira. Horrelako
lizentziak onartzea erabat ohikoa da; berez, Googleren baldintza orokorretan (http://www.google.com/intl/en/policies/terms/)
horixe agertzen da. Horrek Googleren zerbitzu gehienak hartzen
ditu. Beldurturik?
Hodeietan bizi bazara, beharbada hori egiten duen zerbitzu
bakarra dela pentsatuko duzu.
Kazetarien Euskal Elkargoa sortzeko

pausoa eman du Eusko Legebiltzarrak
PSEk, PPk, IUk eta
UPDk egindako
lege proposamena
aintzat hartu dute,
aldeko 37 botorekin
EHUko 30
irakaslek irrati
lizentzietan
euskara aintzat
hartzea nahi dute
Erredakzioa
Urtzi Urkizu
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako zenbait kazetari biltzen ditu
Euskal Kazetarien Elkarteak.
Lucia Martinez EHUko irakasle
eta El Correo-ko kolaboratzailea
da presidentea. Eta elkartea Espainiako Kazetari Elkarteen Federazioaren barruan dago. Elkarte horretako kazetariek Euskal
Kazetarien Elkargoa sortu nahi
dute, eta euskarazko komunikabideetan ari diren kazetariei ez
diete inolako proposamenik egin
gaiaren inguruan. PP eta PSE alderdiekin jarri dira harremanetan, Eusko Legebiltzarrak elkartearen sorrera onar dezan.
Sortu ahal izateko lehen pausoa eman zuen atzo Kazetarien
Euskal Elkargoak. PSEk, PPk,
IUk eta UPDk egindako lege proposamena aintzat hartu zuen
Eusko Legebiltzarrak, alderdi horien aldeko botoekin. EAJ eta EA
abstenitu egin ziren. Eta Aralarrek kontra bozkatu zuen. Orain,
zuzenketak aurkezteko aukera
hasiko da.
Elkargoaren sorreraren inguruko eztabaidan, EAJko legebiltzarkide Luke Uribe-Etxebarriak
adierazi zuen ikusi behar dela Kazetarien Euskal Elkargoak zernolako ordezkaritza duen kazetari kolektiboaren artean. Tramitazioa bultzatu duten pertsonek
obsesioa izan dute lege proposamena legebiltzarrera eramateko,
Baina zerbitzu zentralizatuetan

eta bertan sortzen den informazioan oinarritutako negozioa duten gehienek egiten dute hau. Batzuek ezkutuan, beste batzuek
ageriago, baina denek behar dute
informazioa. Hori gabe askoz zailagoa baitzaie beraien negozio
eredu bat gauzatzea.
Eta horren aurrean ba betiko
kontua, edo beraien tresnak tentuz eta honen jakitun erabili, edo
alternatibak erabili.
Kasu honetan, gainera, tresna
onak badaude; Funambol da horietako bat. Ez zaitezte gelditu
hodeietan!
Lucia Martinez Euskal Kazetarien Elkarteko presidentea, Iaki Gabilondori sari bat ematen, iaz, Bilbon.
Elkarte horrek bultzatuta eztabaidatu dute Eusko Legebiltzarrean Kazetarien Euskal Elkargoaz. LUIS TEJIDO / EFE
proposamena Eusko Jaurlaritzatik pasatu gabe. Gogoratu behar

da Euskadiko elkargo profesional
guztiek Eusko Jaurlaritzaren ekimena izan dutela oinarrian.
EAJk zalantzak ditu elkargoa juridikoki bideragarria ote den.
Legegintzaldiaren amaieran
egotea ez da arrazoi nahikoa proposamenak Jaurlaritzaren ekinbidea saihesteko.
PSEko legebiltzarkide Carlos
Gorostizak azaldu zuenez, Euskal Kazetarien Elkarteko kazetariek nahiago izan dute elkargoaren sorrera Eusko Legebiltzarrak
sustatzea, baina ez da denbora
kontu bat izan.
Aralarrek emandako kontrako
botoa azaltzeko, Mikel Basabe legebiltzarkideak honako hau adierazi zuen: Elkargo ofiziala sortzea ez da beharrezkoa. Eta ez da
beharrezkoa, besteak beste, kazetaritzan lan egiteko Informazio
Zientzietako tituluduna izatea

beharrezkoa ez delako. Kazetaritza espezializatuaren kontrako
neurria ere izan daiteke hori.
EAko legebiltzarkide Juanjo
Agirrezabalak gabeziak eta zalantzak ikusten dizkio proposamenari: Kazetaritzaren egoera
momentu honetan askotarikoa

da, eta ez dut uste proposamen
honek kontuan hartzen dituenik
egoera guztiak.
Euskarazko komunikabideetan ari diren kazetari eta arduradunei ez diete elkargoaren sorreraren berri eman.
Duela 27 urte sortu zen

Kataluniako Kazetarien Elkargoa
1985. urtean sortu zen Kataluniako Kazetarien Elkargoa
(www.periodistes.org/), Kataluniako Parlamentuaren lege
baten bitartez. 3.500 kidetik gora daude elkargoan, eta gehienak
katalanez aritzen dira. Administrazioaren aurrean prentsaren ordezkaritza handiena izatea da elkargoaren helburua, eta kazetarien interesak defendatzea. Kode deontologiko bat sortua du elkargo katalanak, zeinak hamabi puntutan kazetaritzaren printzipio deklarazio bat egiten duena. Bost barruti ditu elkargoak,
baikotza bere egoitzarekin: Bartzelona, Girona, Lleida, Tarragona
eta Ebroko Lurraldeak. Nazioarteko Kazetarien Federazioaren
parte da Kataluniako Elkargoa.
EHUko 30 irakaslek Eusko Jaurlaritzari eta Nafarroako Gobernuari bi eskaera egin diete, irrati
lizentzien banaketaren harira:
Batetik, aniztasuna bermatzearen alde, lehiaketan aurkeztu diren irrati sozialei lizentziak eman
diezaietela, baita aurkeztu ez diren edo aukerarik izan ez duten
irratiak ere babes ditzatela irrati
komunitario gisa. Bestetik, hizkuntza normalizazioaren alde,
euskarazko edo ele biko emanaldirik bazter ez dezatela, eta lizentzia erreserba bat gorde dezatela
etorkizuneko lehiaketetan banatzeko, euskarazko edo ele biko
operadoreei emandako lizentziakopurua lizentzia guztien heren
bat baino gehiago ez badira.
Halaber, Euskal Autonomia Erkidegoko sistema komunikatiboaren arautze orokor bat bultzatzeko, ikus-entzunezko komunikazioaren
euskal
legea
egitearen eta guztiz zaharkiturik dagoen 1982ko EITBko Legearen erreforma sakon baten aldekoak dira irakasle sinatzaileak.
Helburu horretan, alderdi politikoen, eragile sozialen eta komunikazioaren hiru sektoreen (publiko, pribatu eta komunitarioa)
parte hartzea jasoko duen jendarte-debatea beharrezkotzat jotzen
dugu. Eta baita ere gai horren eztabaida hurrengo hauteskunde
autonomikoetan, azaldu dute
EHUko irakasleek.
Testua sinatu duten
EHUko irakasle guztien
zerrenda, helbide honetan:
www.berria.info
Agenda
Gaurko filmak
Lhomme qui tua liberty...
1111
p France3, 14:35. Zuz.: John Ford. Akt.:

James Stewart. AEB. 1962.
El hidalgo
11
p ETB2, 18:50. Zuz.: Lew Landers.

Akt.: Cornel Wilde, Teresa Wright, Alfonso Bedoya. AEB. 1952.
Sarduirekin eta
Enbeitarekin Gernikan
Iaki Antiguedadekin
elkarrizketa
Athletic eta Sporting

Lisboa, finalaren bila
Bonbardaketak jasan
dituztenen testigantza
A Perfect World
Xabier Euzkitze Gernikan izango da, bonbardaketaren lekuko

izan ziren pertsonekin hitz egiten. Horretarako Alex Sarduiren
eta Onintza Enbeitaren laguntza izango du. Gernikako gazteak ere agertuko dira.
Joan den astean diputatu kargua utzi behar izan zuen Iaki
Antiguedadek, eta gaur Hamaikako platoan izango da. Bestetik, saio berean Gernikan izango
diren ekitaldi guztien berri
emango dute.
Telebistaz ordaindu beharreko

Canal+ katearen bitartez ikusi
ahalko da Athletic-Sporting
finalerdia. Euskadi Irratiak zuzenean emango du partida. Berriketan.info-ren bitartez ere egingo dute kontakizuna.
Ekaitz Rodriguezek zuzendutako Zerutik sua dator dokumentala estreinatuko dute. 36ko
Gerran Bizkaiak jasan zituen
bonbardaketak dira ardatza,
une haiek bizi zituzten pertsonen kontakizunarekin.
Grupo salvaje
Bisitaria. ETB1, 22:10.
Bat eta bat. Hamaika, 20:45.
Futbola. Euskadi Irratia, 21:05.
Zerutik sua dator. ETB1, 23:15.
111
p France3, 20:35/LaSexta, 22:25.

Zuz.: Clint Eastwood. Akt.: Clint Eastwood, Kevin Costner. AEB. 1993.
11111
p La1, 22:15. Zuz.: Sam Peckinpah.

Akt.: William Holden, Ernest Borgnine,
Robert Ryan. AEB. 1969.
Jeux de guerre
111
p France3, 23:35. Zuz.: Phillip Noyce.

Akt.: Harrison Ford, Anne Archer, Patrick Berqin. AEB. 1992.
Telebista
ETB 1
ETB 2
Hamaika
Antena 3
Cuatro
TF1
06:45: Marrazki bizidunak.

Nafarroarako deskonexioan,
10:05 arte. 06:55: Zaharrak
berri. 07:20: Gudari baten
egunerokoa. 08:05: Zerutik
sua dator. 09:00: Gernikaren
seme-alabak. 10:05: Gernika
bonbardaketa. 11:05: Gernikatik New Yorkera Berlinen zehar. 11:55: Zaharrak berri. 12:20:
Zerutik sua dator. 13:15: Gudari baten egunerokoa. 14:00:
Gaur egun. 15:00: Kamera ezkutua. 15:10: Zaharrak berri.
15:40: Gerra zibila Euskadin.
17:20: Zerutik sua dator. 18:10:
Zaharrak berri. 18:40: Bost
txakur eta ... 19:10: Azpimarra.
19:40: Iparraldearen orena.
20:00: Gaur egun. 21:00: Ai,
ama!. Aitzol Zubizarreta.
21:35: Mihiluze. 22:10: Bisitaria.
23:15: Zerutik sua dator. 00:05:
Zaindu!. 00:45: Gauberri.
01:15: Azpimarra.
07:10: La ltima leona. 07:25:

Robin Food. 08:00: Egun on
Euskadi. 10:20: Forum. Gonbidatua: Anita Glesta. 10:55: Ni
ms ni menos. Magazina.
12:35: Egun on Euskadi. 13:45:
Euskadi Directo. 14:25: Robin
Food. 14:58: Teleberri. Africa
Baetaren eskutik. 16:10: Eguraldia. 16:20: Ni ms ni menos.
18:50: Zinema. El hidalgo.
Zuz.: Lew Landers. 1952.
20:15: Euskadi Directo. 20:30:
Navarra Directo. (Nafarroarako deskonexioa). 20:58: Teleberri. 21:50: Eguraldia. 22:00:
Transicin y democracia en
Euskadi. Navarra, comunidad foral. 22:55: De boca en
boca. 00:25: Objetivo Euskadi. 01:00: Hora GMT. 01:35: Teleberri. 02:05: Zinema. El mejor amigo de una chica. Zuz.:
Peter Svatek. 2008. 03:45:
Musika gauak.
08:00: Lazkao txiki. 08:20: Bat

eta Bat. 09:35: Euskal Herria
esnatuz. 12:15: Walker. Txindoki. 12:55: Altxor txoko. 13:25:
Garaietako oihartzuna. Patxiku Apezetxea. 14:00: Bat eta
Bat. 15:00: Hamaika.bit. 15:30:
Ikusmira. Skate elkarteak.
15:55: Erritmoz bizi. 18:20: Pernando amezketarra. 18:50:
Berbetan. Edorta Unamuno.
19:20: Walker. 19:50: Osinalde
saria. 20:25: Ikusmira. Gartxot filmaren aurkezpena.
20:45: Bat eta bat. 22:00: Berbaz. 23:00: Skapa. 23:15: Bat
eta bat. 00:30: Amaiera.
06:15: Noticias de la maana.

09:00: Espejo pblico. 12:00:
Karlos Arguiano en tu cocina. 12:30: La ruleta de la suerte. 14:00: Los Simpson. 15:00:
Antena3 noticias. 15:40: Deportes. 16:00: El tiempo. 16:15:
Bandolera. 17:15: El secreto de
Puente Viejo. 18:30: Ahora
caigo. 19:45: Atrapa un milln
diario. 21:00: Antena3 noticias2. 21:35: Deportes. 21:40: El
Tiempo. 22:00: El hormiguero
3.0. 22:30: Los protegidos.
00:15: Zinema. El ltimo deseo. 1996. 02:00: Adivina
quien gana esta noche.
06:45: El zapping de surferos.

07:30: Lo mejor de top gear.
09:15: Alerta cobra. 12:30: Las
maanas de Cuatro. 14:00:
Noticias Cuatro. Anne Ibarzabalek aurkeztua. 14:50: Deportes Cuatro. Luis Garcia eta
Juanma Castaok aurkeztuta. 15:55: Castle. Telesaila.
18:30: NCIS: Los Angeles. Telesaila. 20:00: Noticias Cuatro. 21:00: El Cubo. Raquel
Sanchez Silvak aurkeztutako
saioa. 22:30: House. Telesaila.
El amor es ciego. Prueba de
recesiones. Bombazos. Lo
que haga falta. 02:00: Dexter.
06:30: TFou. 08:30: Tlshopping. 09:15: Pre et maire.

11:05: Quatre mariages pour
une lune de miel. 12:00: Les 12
coups de midi!. 13:00: Journal.
13:55: Les feux de lamour.
16:35: Greys anatomy. 17:25:
Ghost whisperer. 18:20: Une
famille en or. 19:05: Money
drop. 20:00: Journal. 20:50:
Section de recherches. Telesaila. 23:00: New York, unit
spciale. 00:30: Londres police judiciaire. 01:30: Reportages. 02:45: Sept huit. 03:35:
Julia Corsi, commissaire.
04:30: Musique.
La 1
Tele 5
Arte
France 2
Aitzol Zubizarreta. 21:00
De boca en boca saioa. 22:55
06:30: Telediario matinal.

09:00: Los desayunos de
TVE. 10:15: La maana de La1.
14:00: Albistegia. 14:30: Corazn. 15:00: Telediario 1. 16:05:
El tiempo. 16:15: Amar en
tiempos revueltos. Telesaila.
17:10: Cielo rojo. Telesaila.
18:45: La casa de al lado.
19:30: + Gente. 21:00: Telediario2. 22:05: El tiempo. 22:15: Zinema. Grupo salvaje. Zuz.:
Sam Peckinpah. 1969. 00:45:
Buscamundos. 01:40: Como
hemos cambiado. 02:10: La
noche en 24 horas. 03:50:
TVE es msica.
06:30: Informativos Telecinco. 08:55: El programa de Ana

Rosa. 12:45: Mujeres y Hombres y Viceversa. Emma Garciak aurkeztuta. 14:30: De
buena ley. 15:00: Informativos
Telecinco. 16:00: Slvame
diario. Jorge Javier Vazquezek
aurkeztutako saioa. 20:00:
Pasapalabra. Christian Galvezek aurkezten duen lehiaketa. 20:55: Futbola. Valentzia - Atletico Madril. 23:00:
Gran hermano 12 +1. El debate. 02:30: Locos por ganar.
04:00: Infocomerciales.
05:00: Fusin sonora.
10:35: Volontaires pour changer le monde. 12:20: Sur les

volcans du monde. 12:50: Arte
Journal. 13:00: X:enius. 13:25:
La France sauvage. 14:10: Le
Carravage et la Mort. 14:40:
Zinema. Le Bon Plaisir. 16:35:
La France sauvage. 17:20:
Tombouctou, les manuscrits
sauvs des sables. 18:05:
Dans tes yeux. 18:30: X:enius.
19:00: LIran du sud ou nord.
19:45: Arte journal. 20:05: 28
minutes. 20:40: East West
101. 22:25: Fabriquer le vivant.
23:20: Erectionman. 00:15:
Charles Matton, visiblement.
09:55: Cest au programme.

11:00: Motus. 11:30: Les zamours. 12:00: Tout le monde
veut prendre sa place. 13:00:
Journal. 14:00: Toute une histoire. 15:15: Comment ca va
bien!. 16:15: Le jour o tout a
bascul. 17:10: Seriez-vous un
bon expert? 17:55: On ndemande qua en rire. 18:55:
Noubliez pas les paroles!.
20:00: Journal. 20:35: Envoy
spcial. 22:05: Complment
denqute. 23:10: Transat
AG2R. 23:20: Avant-premires. 00:55: Journal. 01:10: Infrarouge. 02:55: Toute une...
ETB 3
ETBK Sat
La 2
La Sexta
Teledeporte
France 3
07:05: Vicky bikingoa. 07:50:

Doraemon. 09:10: Vicky bikingoa. 09:55: Animalia. 10:40:
Burdin aho. 11:20: Doraemon.
12:45: George oihanekoa.
13:25: Abeltxoroak. 13:50:
Clang inbasioa. 14:15: Doraemon. 16:20: Hello Kitty. 17:05:
Hirukiak. 17:55: Doraemon.
19:25: Martin Mistery. 20:05:
Ninja dortokak. 20:50: Megaman. 21:45: Dragoi bola Z.
22:30: Lokaleroak. 22:45:
Mara-Mara. 23:15: EITB Kultura. 23:40: EITB kultura 360.
00:50: Gaztea klip. 01:15: Katamalo. 01:35: Mara-Mara.
10:00: Egun on Euskadi. 12:15:

Zona zapping. 12:20: Futbola.
Txapeldunen Liga. Real Madril - Munich. 14:00: Champions League. 14:30: Gaur
egun. 15:20: Eguraldia. 15:25:
Txirrindularitza. Romandiako
tourra.17:10: Champions League. 17:50: Errugbia. Ordizia Salvador. 19:45: Atotxako liga.
20:30: Txirrindularitza. Romandiako tourra. 2. etapa.
21:30: Teleberri. 22:30: Zona
zapping. 22:55: Tribuna gol
berezia. Athletic - Sporting
Portugal berezia. 23:55: Boxeoa. 00:20: Euskadi directo.
09:30: Aqu hay trabajo. 10:00:

La aventura del saber. 11:00:
Grandes documentales.
12:00: Para todos La2. 13:40:
La noche temtica. 14:40: Docufilia. 15:35: Saber y ganar.
16:05: Grandes documentales. 17:55: Docufilia. 19:00: Pequeos universos. El universo
escondido. 19:30: Para todos
La2. 20:00: La casa encendida. 20:30: Frasier. 21:00: Docufilia. 22:00: Apocalipsis: la segunda guerra mundial. 22:50:
La nube. 23:50: La2 noticias.
00:20: Das de cine. 01:20: Docufilia. 02:10: Conciertos...
07:00: La Sexta en concierto.

08:15: Carreteras secundarias. 09:10: Crimenes imperfectos. 10:35: Informe criminal. 11:30: Crmenes imperfectos: historias criminales.
12:30: Al rojo vivo. 13:55: La
Sexta noticias. 15:00: La Sexta deportes. 15:35: El millonario.16:15: Bones. 18:00: Navy:
investigacin criminal. 19:55:
La Sexta noticias. 21:00: LaSexta deportes. 21:30: El intermedio. 22:25: Zinema. Un
mundo perfecto. Zuz.: Clint
Eastwood. 1993. 00:25: Numbers. 02:00: Astro tv.
06:00: Tenisa. 08:00: Objetivo

2012. 08:30: Road to London.
Olinpiar jokoak. 09:15: Golfa.
Banesto golf tour. 10:15: Desafo champions. Futbolari buruzko saioa. 11:00: Tenisa. ATP
500 Bartzelona, zuzenean.
19:45: Saskibaloia. ACB liga:
Bartzelona - Caja Laboral, zuzenean. 22:00: Futbola. Bartzelona - Chelsea. 23:40: Paralinpiarrak. Erreportajea.
23:50: Tenisa. ATP 500 Bartzelona. 02:00: Saskibaloia.
Bartzelona - Caja Laboral.
03:45: Tenisa. ATP 500 Bartzelona.
06:45: Ludo. 08:30: Ludo vacances. 10:50: Midi en France.

12:00: Le 12/13. 13:00: 13h avec
vous. 13:40: Keno. 13:45: En
course sur France3. 14:05: 30
millions damis. 14:35: Zinema. Lhomme qui tua liberty
valance. 1962. 16:45: Slam.
17:30: Des chiffres et des lettres. 18:10: Questions pour un
champion. 19:00: Le 19/20.
20:10: Plus belle la vie. 20:35:
Zinema. Un monde parfait.
1993. 23:05: Soir3. 23:35: Zinema. Jeux de guerre. 1992.
01:35: Libre court. 02:30: Plus
belle la vie.
PlazaKultura
Artium D Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoaren 10. urteurrena
Artium museoa hiritarren topaleku izateko helburuarekin jaio zen; barruko plaza erakusketa aretoen gainean dago, besteak beste. RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS
Zulotik sortutako museoa

Artiumek hamargarren urteurrena bete du
jatorrizko ezaugarriei helduz, erakusketen
lur azpiko kokapena eta bilduma
Bildumak 1.600 artelan inguru zituen
2002an, eta 3.000 baino gehiago ditu orain
Jon Rejado Gasteiz
Zulo batekin hasi zen dena. Bi zulorekin, hobeto esanda. Arabako
Arte Ederretako museoko arte
garaikideko bilduma gorde eta
erakusteko azpiegitura baten falta zen lehen zuloa, lehen gabezia.
Bigarrena, zulo fisikoa kasu honetan, Gasteizko autobus geltoki
zaharra kentzean Frantzia kalean utzitako zuloa zen. 1999. urtean bi zulo horiek betetzeko asmoek bat egin zuen eta hiru urteren
buruan, 2002ko apirilaren 26an,
Artium Arte Garaikideko Euskal
Zentro-Museoak ateak zabaldu zituen lehengoz.
Artiumek hamar urte bete ditu
gaur. 152 erakusketa hartu ditu,
milaka artelan, kontzertuak,
dantza saioak, hitzaldiak Jardun mamitsua izan du 2002tik,
baina, betiere, jatorrian izan zituen bi ezaugarriek eman zioten
nortasunari heldu dio. Erakusketa aretoak lur azpian egoteak izaera berezia ematen diote, eta Jose
Luis Catonek diseinatutako kanpoko plaza Gasteizko topaleku
bihurtu da. Bestetik, hamar urtetan nabarmen handitu da bilduma, 1.600 artelanetik 3.000 baino
gehiagora.
Artista askok museo bati saldu dioten lehen artelana Arabako
Arte Ederretako museoari saldutakoa izan zen, gogorazi du Pedro Sancristovalek, Arabako Kultura diputatu ohiak. Horren ondorioz hainbat pasadizo bizi izan
zituzten. Joan Mirok eskerrak
eman zizkigun behin, 80 urte inguru zituela, bere lan bat erosteagatik; hori egiten zuen lehen museoa ginela esan zigun, gainontzekoek legatu edo emateen esker
eskuratzen zituztelako.
Sancristovalek, Cayetano Ezkerrarekin batera, Felix Alfarok
1940ko hamarkadan hasitako bidea zabaldu zuten. Hain zuzen

ere, hiru pertsona horiei omenaldia egingo die Artiumek, euskal
arteari buruzko bilduma garrantzitsuenetako bat egiten hasteagatik. Sistematikoki erosten genuen, hutsunerik utzi gabe; bilduma entziklopedikoa egitea
kritikatu digute, baina arteak
une oro izan duen egoera islatzen
du. Lan hori, gainera, galerietan
edota artisten estudioetan bertan
erosi zuten, artelanak sortu ahala, famatuak izan arte itxoin beharrean. Besteak beste, merkeago erosi daiteke horrela.
Orduan ezarritako eredua gaur
egun ere mantentzen da, eta artelanak erosterakoan Sancristovalek 1970ko hamarkadan proposatu zuen filosofiaren zantzuak geratzen dira, gaur egun ere.
Lehenik eta behin arte garaikidearekiko ardura nabaria zuten
Arabako artistak biltzea zen gure
asmoa, inguruko probintzien mugak gainditzen zituztenen lanak
gero, eta Espainian ezagunak zirenak.
Melodrama, La mirada ajena
eta Gtico... pero extico izan ziren
duela hamar urte inaugurazioaren egunean ikusi ahal izan ziren
erakusketetako batzuk. Ehunka
hiritar gerturatu ziren bertara lehen astetan, ikusminak erakarrita. Ordea, hasierako ilusioa desagertuz joan zen, eta hiriarekiko
lotura falta leporatu zioten, eta bisitarien datuak erabili ziren museoaren arrakasta neurtzeko.
Nire ustez ez da ulertu Artiumen funtzioa; dena egiteko eskatzen zaio, turisten astialdian lagundu, arte lokala sustatu, nazioarteko ikuspuntua eman...,
nabarmendu du Iaki Larrinbek,
Gasteizko artistak.
Historia errepikatzen da
Hiritarrekiko gertutasunaz gain,
Gasteizko kultur eragileekin izan
zuen harremana ere eztabaida
iturri izan zen hasieran. Inaugurazioaren aurretik 90ko hamarkadatik martxan zegoen Amarika aretoa itxi zuten, eta hiriko
kultur eragileentzat funtsezkoa
zen azpiegitura kendu. Oraindik
ere gogoratzen dut nola agintari
politikoek errepikatzen ziguten
Artiumek hartuko zuen ardura
hori; hiriko artistei baliabideak
eta aukerak emango zizkigula,
gogorarazi du Ibon Saenz de Olazagoitiak, Gasteizko artistak. Ordea, Artiumek egin zituen saiakerek ez zuten Amarikaren itzala
desagerrarazi.
Hamar urteren buruan historia errepikatu da. Amarika egitasmoa berpiztu ondoren, Artiumen 10. urteurrenaren atarian
bertan behera utzi du Arabako
Aldundiak. Artium baino ez
dago une honetan, eta egin behar
ez duena egin dezala eskatzeko
arriskua dago, uste du Larrinbek. Horretaz arduratzea Instituzioen erantzukizuna dela uste du,
Artiumen moduko egitura handiak ezin direlako egokitu lekuko
artisten beharretara. Saenz de
Olazagoitiak, ordea, Amarika egitasmoan ikasitakoa baliatu daitekeela uste du, gertuko artistei
leku bat eginez.
Arazoak arazo, hamar urtetan
egindako erakusketen kalitate
orokorra aitortu dute bi artistek,
baita arte garaikidea azaldu eta
hedatzeko ahalegina ere, inoiz
nahikoa ez den arren. Ordea, Saenz de Olazagoitiak ukitu ezin
denaren balioa aldarrikatzeko
galdegin dio museoari, hainbat
politikarik kulturaren balioa ezbaian jarri arren. Larrinbek Euskal Zentro-Museoaren izaera lehenesteko eskatu dio. Hori izan
da 70ko hamarkadatik Artiumen
oinarriaren, bildumaren, ezaugarri nagusia, eta horri heltzearen
garrantzia nabarmendu du.
40
Paco Larraagak Filipinetako justiziarekin

duen gatazka jaso dute film batean
41
Nemesio Manuel Sobrevilak 1938an egindako

Elai-Alai film dokumentala berreskuratu dute
Artium D Arte Garaikideko Euskal Zentro-Museoaren 10. urteurrena
Daniel Castillejo q
Artiumeko zuzendaria
Datozen urteetara begira, museoa
gizartearekin nahasteko helburua markatu du
Castillejok, hiritarrak erakartzeko.
Kontzienteki
egin genuen izaera
enblematikoa
ez zuen
museoaren alde
Jon Rejado Gasteiz
Lau urte ere ez dira igaro Daniel
Castillejok (Burgos, Espainia,
1957) Artium zuzentzen duenetik.
Javier Gonzalez de Duranaren lekukoa hartu zuen 2008an, eta
Arte Garaikideko Euskal ZentroMuseoaren aurpegia bilakatu
zen. Ordea, hasieratik bertatik
egon da museoaren barrenetan.
Arabako Arte Ederretako museoan lan egin zuen aurretik, eta
2001. urtetik Artiumeko funtsen
zaintzaile eta analista izan zen.
Museoaren barrenetan zegoela
bizi izan zuen inaugurazioa.
Non zeunden duela hamar urte,
2002ko apirilaren 26an?
Hemen nengoen, noski. Uste dut
egun horietan ez nintzela hemendik ateratzen, bildumaren azken
zertzeladak antolatzen, biltegietan egokitzen... Lanez gainezka
nengoen, baina pozik, zentroa
inauguratzen ikusteagatik. Betetako amets bat zen. Urteetan borrokatu genuen horregatik. Bilduma baldintza egokietan gordetzeko leku bat nahi genuen.
Erakutsi ahal izateko. Handitu
ahal izateko. Urte askoren buruan egun hartan ametsa gauzatu zen.
Hortaz, 70ko hamarkadan bilduma
egiten hasi ziren, eta ordutik egindako lanaren fruitua izan zen Artium.
Hori da. Ez zen politikari baten
apetaz egindako egitasmo bat
izan. Lan luzea izan zen. Orduko
hemerotekatan ikusten da gizarteak hori nahi zuela. Bestetik,
une zehatz batean, Arte Ederretako museoaren biltegiak bete ziren. Jasanezina zen egoera hori.
Jose Luis Catonek, Artium egin zuen
Arabako Aldundiko arkitektoak,
eraikin enblematiko izaeraren aurka
borrokatu behar izan zuen orduan.
Kontzienteki egin genuen izaera

enblematikoa ez zuen museoaren
alde. Alde batetik, lanak erakusteko baldintza onenak izan nahi
genituen; edukia lehenetsi nahi
genuen, ez edukiontzia, azken
hori ere interesgarria izan arren.
Bestetik, presa ere bagenuen.
Eztabaida asko zegoen, eta ematen zuen edozein unetan bertan
behera gelditzeko arriskua zegoela. Orduan pentsatu genuen:
Bilduma hemengo langileok
egin badugu, zergatik ez du
hemengo arkitekto batek museoa egingo?
Catonek herritarrentzako leku moduan planteatu zuen museoa, eta
lurpean egin zuen. Lortu al du museoak herritarrentzako leku izatea?
Artiumek bi plaza ditu. Kanpoko
plaza hiritarren topalekua bihurtu da, eta lortu du hiritar guztiek
jakin dezatela non dagoen Artium. Barruko plazaren egoera
Ontzi erraldoia gara,

urteen inertziarekin;
zentimetro gutxiko bira
baino ezin dugu egin
Artium ez zen izan
politikari baten apetaz
gauzatu zen
egitasmo bat
ezberdina da; plaza publikoa da,
baina ez du erabilera hori. Ez dira
garai onenak gune hori biziberritzeko, baina zenbait egitasmo ditugu jada kokapen horretarako.
Duela hamar urte zenituen aurreikuspenak bete al dira?
Gorabeherak egon dira, baina
baietz esango nuke. Bisitariei dagokienez bai; bideragarria izateko urtean 80.000 bisitari izan behar zituela ondorioztatu zen, eta
JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
kopuru hori urtez urte gainditu

dugu. Erakusketen eta ikuskizunen alorrean museoak aukera
asko ematen ditu; mota guztietako ekimenak hartu ditugu, oso ezberdinak elkarren artean, muntaketa zaila zutenak... Eremu teorikoan maila egokian kokatu
gara, egungo museoekin alderatuta; errespetatzen gaituzte, eta
prestigioa badu artearen munduan.
Eta Gasteizko hiritarren artean?
Horiek dira zailenak, baina ildo
horretan gabiltza lanean. Artium
gizartearekin nahastea nahi
dugu. Hiritarrak erakartzeko lan
egiten dugu, ekintzak baliatuta.
Gasteiztarrek ulertu al dute dagoeneko zer den zentro-museo bat?
Arabarron ondarea biltzeko eta
erakusteko lekua zen Artium, hasiera batean. Ordea, egungo museoak ez dira soilik ondarea erakusteko, eta apur bat harago joan
gara. Arte garaikidearen eta gizartearen arteko bitartekariak
gara
Leku propioa izatean, zer-nolako bilakaera izan du bildumak?
Bilduma guztiek nortasuna izaten dute, normalean. Gure bildumak duen alde ona da irizpidea
mantendu duela, urtez urte.
Orain arte jarraitu den bideari
heldu diogu. Hori defendatu dugu
hasieratik.
Hamar urte hauetan, atzera begiratzean, zerbait egiteko gogoarekin
gelditu al zara?
Bide honetan frustrazio asko daude. Damutzeko tartea dago, nahi
bezala atera ez diren ekimenak,
behar beste xahutu ez direnak...
Gizartearekin izan duen harremanean ere une zailak izan ditu;
hiri erdian zegoen txaplata ematen zuen, herritarrekiko gertutasunik gabe. Horrez gain, museo
guztiok pairatzen dugun itzala
dago, Guggenheim efektua delakoa.

Duela lau urte zuzendari izendatu
zintuztenean gizarteko eztabaidetan parte hartzeko helburua finkatu
zenuen.
Erabaki asko behar dira horretarako. Hiru ardatzetan ari gara lanean gaur egun, gertuko hiriarekin, inguruko kultur komunitatearekin eta erakunde zein
enpresekin. Dena den, Artium
ontzi erraldoia da, eta urteen iner-
Kultura zentroak eta

museoak opakuak izan
ohi dira, eta hori
kontraesanezkoa da
Garai batean,
hiriaren erdian zegoen
txaplata ematen
zuen Artiumek
tzia du; zentimetro gutxiko bira
baino ezin dugu egin, baina nahikoa izan daiteke etorkizuneko bidea aldatzeko.
Nolakoa izan da Artiumek izan duen
harremana inguruko kultur eragileekin?
Museoen arazo nagusia izan ohi
da hori; nazioartean eragina izateko helburua bete nahian gertukoez ahazten dira. Guk nazioartean zeresana eman nahi dugu, baina gertukoa ahaztu gabe.
Hamargarren urteurrenean bildumaren nortasun hori azalerazi nahi
duzue,ezta?
Haritik tiraka erakusketarekin
bukatuko dugu urtea. Museoaren
oinarria izan zen bildumari egindako omenaldia izango da. Jorge
Oteizaren Homenaje a Velazquez
artelanetik hasi, eta lan horretatik, haritik tiraka, hiru erakusketa egingo ditugu. Munduari bu-
ruzko gogoeta egingo du batek,

introspekzioan zentratuko da bigarrena, eta arteari buruzko gogoeta egingo du hirugarrenak.
10. urteurrena une gazi-gozoan heldu da bildumarentzat.
Aurten ez dugu euro bakar bat
ere lanak eskuratzeko. 80ko hamarkadaren hasieran baino ez
zen gertatu, eta gerora ordaindu
genuen: urte horretan gertatutakoa aztertu, garestiago ordaindu... Ezin dugu bildumaren izaera eta nortasuna ezbaian jarri, eta
bermatu didate aurtengo egoera
puntuala dela. Ahal denean berreskuratuko dugu lan hori.
Berreskuratzen zaila izango dena
Arabako kultura sarea da, ezta?
Duela lau urte Krea, Montehermoso
eta Amarika egitasmoa zeuden...
Sekulako suntsiketa izan da. Egoerak gogorrak izan dira, baina horrela eta guztiz ere ez zukeen horrelakorik gertatu behar. Arabako kulturaren oinarriak egoera
horri eusteko modua izan behar
zuen. Sare perfektua zen. Arte garaikidearen piezak ondo elkartzen ari ziren. Hondarrak baino ez
dira geratu, baina ez gaude gainontzekoak baino okerrago. Altuagotik erori gara, baina maila
berean bukatu dugu.
Eta etorkizunera begira?
Orain arteko ildoari eutsi nahi
diogu, bide egokia dela uste dugulako. Helburuak argiagoak izatea
lortuko dugu, ordea. Espainiako
bigarren museo gardenena izendatu gintuzten, eta horretan aurrera egin nahi dugu. Are gardenagoak izan nahi dugu, eta museoa kudeatzeko eredua aldatu.
Zentroak eta museoak opakuak
izan ohi dira, eta hori kontraesankorra da. Deigarria da opakua
den erakunde bat sormen eta
adierazpen askatasuna aldarrikatzen ikustea.
Plaza Kultura
Amaitu ez den injustiziaren kronika

espetxean, kamera ezkutuan zutela, baita Espainian, Amerikako Estatu Batuetan eta Erresuma
Batuan ere. Filma 40tik gora jaialditan erakutsi dute, eta hainbat
sari eskuratu ditu, baina filmaren
egilearentzat eta Larraagaren
gertukoentzat, Donostiako Giza
Eskubideen Zinema jaialdia da
erakusleihorik egokiena, haren jatorriarengatik egun Martuteneko presondegian dagoelako.
Gaurko emanaldiaren (Viktoria
Eugenia antzokian, 19:00etan) osteko solasaldian, Larraaga bera
egongo da. Hartarako baimena
eskatu du, urte osoan espetxetik
irteteko duen egunetako bat horretarako erabiliz.
Paco Larraagak
Filipinetako justiziarekin
duen gatazka amaigabea
kontatzen du Rndete
maanafilmak
Gorka Erostarbe Donostia
Hamalau urteren ondoren, eta
baimen berezi bati esker, lehen aldiz Gabonak familiarekin igaro
zituen iaz Paco Larraagak, Donostian. Urte horiek preso igaro
ditu, eta oraindik ere egoera horretan dirau, Martuteneko espetxean (Gipuzkoa). 2009ra artean
Filipinetako kartzeletan egon zen
preso. 1997an, 21 eta 23 urteko bi
neska hil zituela leporatuta atxilotu zuten, beste sei lagunekin batera. Orduan 19 urte zituen.
Aita euskal herritarra eta ama
filipinarra ditu Larraagak, eta
Filipinetan bizi zen arren, naziotasun espainiarra ere badu. Urteetan, Filipinetako justizia eta espetxe sistemaren estoldak eta ustelkeria pairatu zituen; zigorra
gogortu, eta bizi guztiko kartzelaldia zena heriotza zigorra bihurtu zen. Inolako frogarik izan gabe.
Kasuak nazioarteko komunitatean izandako oihartzunak bultzatuta, Filipinetako eta Espainiako
gobernuek akordio bat lortu zuten, Larraaga Espainiaratu zezaten. Heriotza zigorra kendu zioten, eta preso arrunt baten eskubideak ditu egun, baina bizi
osorako zigorrarekin jarraitzen
du oraindik ere, batzuek ala besteek erabaki bat hartuko zain.
Marty Syjuco eta Michael Collins zuzendariak eta Paco Larraagaren senide bat, atzo Donostian. ANDONI CANELLADA / ARP
Ez dugu ulertzen zer egiten duen

oraindik ere preso, denek baitakite errugabea dela. Injustiziak
bere horretan jarraitzen du oraindik ere, diote senideek.
Michael Collins zinemagile estatubatuarrak bazuen kasuaren
berri, Marty Syjuco zinema ekoizle eta adiskidea Larraagaren
arrebaren koinatua baita. Hala
ere, istorioarekiko jarrera eszeptikoa zuen harik eta hilketaren
egunean Larraagarekin zeuden
30 lagun baino gehiagoren testigantzez osaturiko gutuna irakurri zuen arte. Manilan zegoela
ziurtatzen zuten testigantza horiek, hilketa gertatu zen Cebu hiritik 500 kilometro baino urrunagora, hain zuzen ere. Asko hunkitu ninduten testigantza horiek,
negar egiteraino. Garbi ikusi
nuen borrokatu egin behar genuela istorio horren inguruko dokumental bat egiteko, eta Pacori
nola edo hala laguntzeko.
Thougthful Robot New Yorkeko
ekoiztetxearen sortzailea da Michael Collins. Justizia sozialaren
inguruko gaien inguruan lanak
egin, informatu eta aldaketak
eragitea du helburutzat ekoizte-
txe horrek. Rndete maana

(Amore eman ezazu bihar) da Collinsek egin duen lehen filma,
Paco Larraagaren istorioa kontatzen duen filma.
Sei urtean, hiru kontinentetan
eta lau herrialdetan filmatua, inplikatutako pertsonaien etengabeko maitasun ahaleginaren eta
amorrazioaren emaitza da filma,
egilearen hitzetan. Collinsek eta
Syjucok hainbat pertsonari elkarrizketak egin zizkieten, milaka
agiri orri irakurri zituzten eta Filipinetan
filmatu
zuten
baita klandestinotasunean ere
Egunez egun irautea helburu

Galdetu nionean askatzen zutenean zer egingo zuen, horretan
ezin zuela pentsatu erantzun zidan. Unean-unekoa bizita bakarrik iraun zezakeen, adierazi du
Syjucok, Donostian egindako
agerraldian. Hortik datorkio
izenburua filmari, heriotza zigorreko korridorean zela hurrengo
egunera arte ezin zuela amore
eman esaten baitzion bere buruari. Horrela, egunero-egunero.
Paco Larraagak urteetan sufriturikoa azaltzeaz gain, ustelkeriak eta boterekeriak arrazismoak eta klaseen arteko ika-mikek
jandako gizarte filipinarraren
erradiografia bat iradokitzen
dute. Filmaren estiloa bat dator
bisualki historia korapilatsuarekin: itzalarazitako biktimak, ustezko kriminalak, probak eta eszenak epaiketan...
Kultura Plaza
Elai-Alai-k egin
zenetik 74 urtera
izango du, gaur,
estreinaldia
Nemesio Manuel
Sobrevilaren
film dokumentala
berreskuratu du
Euskadiko Filmategiak
Juan Luis Zabala Donostia
Pablo Picasso eta haren Gernika
ez ziren bakarrak izan. Gernikan
zein Euskal Herriko beste hainbat herritan duela 75 urte izandako bonbardaketen ondoren, artista asko saiatu ziren artearen bidez
bonbardaketen salaketa egiten
eta zabaltzen. Nemesio Manuel
Sobrevila eta haren Guernika eta
Elai-Alai film dokumentalak horren adibide argiak dira. Euskadiko Filmategiak Elai-Alaifilma berreskuratu du, eta gaur emango
dute estreinakoz jendaurrean,
2012 Euskadi fundazioak aurkeztuta, Donostian, Giza Eskubideen
Zinemaldiko Zinema eta Gerra Zibila Euskadin programaren barruan.
Beste hiru film dokumental laburrekin batera emango dute
Elai-Alai gaurko estreinaldian,
16:30ean, Viktoria Eugenia antzokian, guztira 50 minutu inguru
iraungo duen saioan. 36ko gerra
garaiko Eusko Jaurlaritzaren
Propaganda Sekzioaren Gabinete
Zinematografikoak ekoitzitako
filmak dira ikusiko diren laurak:
Sobrevilaren Elai-Alai eta Guernika(22na minutu inguru irauten
du bakoitzak), Entierro del benemrito sacerdote vasco Jos Mara
de Korta y Uribarren, muerto en el
frente de Asturias (lau minutukoa) eta Semana Santa en Bilbao
(bi minutu eta 16 segundo). Gerra
garaikoak dira denak; Elai-Alai
1938koa da, besteak 1937koak.
Beste hiru filmak ezagunak ziren lehendik ere, baina Elai-Alai
ezin izan da orain arte jendaurrean osorik ikusi, Frantziako Filmategian gordetzen zen negatiboa
soinurik gabekoa zelako. Santiago de Pablo EHUko katedradunak
eman zuen negatibo horren berri
Tierra sin paz liburuan, Joxean
Fernandez Euskadiko Filmategiaren zuzendariak azaldu duenez. Guk Frantziako Filmategiko negatiboen kopiak egin genituen, eta gero Euskadiko Filmategiko sail teknikoak filmaren zenbait zati sonorizatu egin zituen,
gure artxiboan gordetzen ziren
filmaren sekuentzia soinudunak
baliatuz.
Nemesio Manuel Sobrevilak,

Eduardo Diaz de Mendibilek,
Agustin Ugartetxeak eta Jose Maria Beltranek osatu zuten gerra
garaiko Eusko Jaurlaritzaren Gabinete Zinematografikoa. Laurek
erbesteratu beharra izan zuten,
eta erbestean filmatu zuen, Parisen, Sobrevilak Elai-Alai, Gernikako Elai-Alai haur dantza taldeko eta Eresoinka abesbatzako kideen irudiak hartuz, haiek ere erbesteratuak zirela.
Bonbardaketa osteko irudiak
Gernikako bonbardaketaren osteko orduetan hartutako irudi batzuk ere ikusten dira filmean segundo gutxi batzuk baino ez,
Agustin Ugartetxeak Francoren
aldekoak Gernikan sartu aurretik hartuak, bonbardaketaren benetako errudunak nortzuk ziren
erakusteko asmotan. Irudi haiek
jaso eta filmean sartzea erabaki
zuen Sobrevilak, baina Alemaniara bidali behar izan zituen errebelatzera, Agfa etxera, eta handik,
ustezko huts-egite baten erruz, ez
zizkioten irudi guztiak itzuli.
Lau dokumentalekin osatutako saioa Eibarren eta Gernikan
ere ikusi ahal izango da, maiatzaren 3an eta 11n, hurrenez hurren.
Udazkenean saioa berriro ikusteko aukera izango da, saio horixe
izango baita 2012 Euskadi Fundazioak eta Euskadiko Filmategiak
Zinemaren bidez
bonbardaketen
salaketa egin zuen
Sobrevilak
antolatutako Zinema eta Gerra
Zibila Euskadin zinema zikloa
osatuko duten hamar programetako bat. Zikloa Donostia, Bilbo
eta Gasteizen eskainiko dute.
Zikloaren egitaraua ez dago
guztiz osatua, baina, besteak beste, Alain Resnais, Fernando Arrabal, Jaime Camino, Julio Medem
eta Helena Tabernaren filmak eskainiko ditu, Fernandezek iragarri duenez, irailean, urrian eta
azaroan. Propaganda frankistak
egindako filmak ere ikusi ahal
izango dira, interes historiko handikoak, eta baita nazioarteko albistegiak ere.Ziklo horri buruzko liburu baten argitalpena ere
iragarri dute antolatzaileek, Donostia Kulturaren laguntzaz,
Nosferatu bildumaren barruan,
Santiago de Pablok eta Joxean
Fernandezek koordinatua.
G Soslaia
Nemesio Manuel
Sobrevila
Nemesio Manuel Sobrevilaren Elai-Alai filmeko irudia.
Atzeragoardiako
berritzailea
rkitektura ikasketak egin
arren,Nemesio Manuel
Sobrevila (Bilbo,1889-Donostia,1969) zinemagilea izan zen
1927az geroztik.Urte horretakoa
du lehen filma, Al Hollywood
madrileo; 1929koa da El sexto
sentido,haren filmik ezagunena.Ezagunak zituen bere garaiko arte adierazpiderik berritzaileenak Luis Buuelekin ere lan
egin zuen,nahiz eta berak,ironiaz,atzeragoardiako filmak
egiten zituela esan.Frantzian
eta Argentinan erbesteratuta
bizi ostean,azken urteak Donostian eman zituen.
Libe Olaeta, 1938an, Elai-Alai -n. Filmaren ikusleetako bat izango da orain.
Plaza Kultura
Giza eta Gizarte Zientzien

alorrak osatuko ditu
Auamendi entziklopediak
Entziklopedia
osatzeko 2015era arteko
lankidetza-hitzarmena
sinatu dute Jaurlaritzak
eta Eusko Ikaskuntzak
Bi ahotsetara
Xabier Erkizia
Erredakzioa Gasteiz
Auamendi Eusko Entziklopedia
garatzeko akordioa sinatu dute
Gasteizen Jose Maria Muoa Eusko Ikaskuntzako presidenteak eta
Blanca Urgell Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburuak. Jaurlaritzak 500.000 euroko diru laguntza
emango du 2012 eta 2015 bitartean
entziklopedia eguneratzeko, zuzentzeko eta osatzeko. Entziklopediaren garapenean, nagusiki,
Giza eta Gizarte Zientzietako lau
alorretan sortuko dira edukiak.
Besteak beste, antropologia, etnologia, artea, historia eta literaturako alorrei emango diete lehentasuna.
Argitu dutenez, hurrengo urteetan euskarazko edukien sorrerari emango diote lehentasuna. Ho-
Auamendi entziklopedia digitala.
rrekin batera, proiektua giza lankidetzara zabaltzeko helburua

agertu dute; halaber, beste organismo eta entitaterekin sinergiak
bultzatu nahi dituzte, lan bera bitan egitea saihesteko. Proiektua
eta artikuluak gizarteratzeko asmoa dute eta entziklopediarako
sarbidea irekia eta doakoa izango
da. Artikulu guztiak Creative
Commons lizentziapean argitara-
Hasier Oleagak bakarka

egindako lehen diskoa
argitaratuko du
Broken Brothers Brass
Band, Jeronimo Martin,
Jorge Abadias eta
Trakasen lanak aterako
ditu Errabal zigiluak
Hasier Oleaga musikariak (Bilbo,
1979) Cantus Caterva diskoa argitaratuko du aurki, bere izenpean
kaleratzen duen lehenengoa.
Bateria jotzailea hainbat proiekturen parte izan da orain arte
(Sant Pau 44, Nevermind Trio,
Wachisneis) eta beste musikari
batzuekin ere aritu da (Ruper
Ordorika, Mikel Urdangarin,
Iaki Salvador). Oraingoan
berak sortutako hamar kantu
bildu ditu, eta hainbat musikarirekin grabatu ditu. Cantus Caterva Gaztelupeko Hotsak diskoetxearen Errabal jazz zigiluak
kaleratuko du, eta Donostiako
Jazzaldian aurkeztuko dute,
uztailaren 22an, Trinitate plazan.
Errabalek beste lau disko argi-
Ez dugu
erremediorik
taratuko ditu uda hasi bitartean.

Juan den Diego tronpeta jotzaileak (Bilbo, 1968) gidatzen duen
Trakas taldeak Erbestean diskoa
aurkeztuko du, gitarra eta hammond organoarekin osatutako
lana.
Jeronimo Martin pianista bilbotarrak, berriz, bigarren diskoa
aurkeztuko du: Quinoa. Seikote
batentzat idatzitako piezak dira
eta jazzean dute abiapuntua,
nahiz eta beste estilo batzuk ere
jorratzen dituzten.
Jorge Abadias gitarristak ere
ibilbide luzea egin du jazz alorrean, eta, besteak beste, Nevermind Trio eta Asier Arcilla Groupeko kide izan da. Haiekin
diskoak ere grabatu ditu. Oraingoan berak konposatutako kantuak jasoko ditu disko batean.
Broken Brothers Brass Band
2006an sortu zen, tartean
Amama Luisa Brass Band taldeko hainbat kide zituela, eta New
Orleanseko musikan du jatorria.
Betiere jai giroari begira, Broken
Brothers Brass Banden emanaldietan funkak, gospelak eta jazz
modernoak egiten dute bat.
tuko dira, 2012ko urtarriletik egin

duten bezala. 1969an argitaratu
zen entziklopediaren lehen liburukia, Estornes familiaren ekimenez. 1996an Auamendi argitaletxeak eta Eusko Ikaskuntzak entziklopedia osorik digitalizatu,
katalogatu eta sarean jartzeko
akordioa sinatu zuten. Hortik sortu zuten egungo Auamendi Eusko Entziklopedia, 2007ean.
DLaburrak
SGAEko bazkideek botoa
emateko aukera dute gaur
EGILE ESKUBIDEAK SGAE
Espainiako Egile eta Editoreen
Elkarteko 21.000 bazkideek
zuzendaritza batzorde berria
hautatzeko botoa emateko
aukera dute gaur. Anton Reixaren Aunir eta Jose Luis Fernandez Sastronen DOM dira hautagaitzarik sendoenak.
Kruger eta McGregor,

epaimahaikide Cannesen
ZINEMA Nanni Moretti zuzendaria buru dutela, Diane Kruger
eta Ewan McGregor aktoreak
epaimahaikide izango dira Cannesko zinema jaialdian. Baita
Jean-Paul Gaultier diseinatzailea ere.
Xaime Isla Couto

galiziar editorea hil da
LITERATURA Xaime Isla Couto
galiziar editorea atzo hil zen,
Vigon, 97 zituela. Galaxia argitaletxearen sortzaileetako bat
izan zen Isla Couto, 1950ean,
eta argitaletxe horretako ohorezko lehendakaria izendatua
zuten.
oizean behin halako lerroburu bat argitaratzen dute. Izan daiteke

Europako espazio agentziatik datorrena, edo NASAtik, edo unibertsitate anglosaxoi bateko zientzialari talde batengandik. Baina
tarteka, urtean behin edo, gure
eguzki sistemako planetaren batean, edo planetaren baten ilargiren
batean entzundako soinuak ematen dizkigute aditzera. Ez dut uste,
are guttiago garai hauetan, halako
berrien edo soinuen zain dagoen
belarri aunitz topatuko dutenik,
ez bada behintzat, futbolaren orro
gero eta ozenagoek egiten duten
bezala, gure eguneroko ezinegonak eta urduritasunak momentu
batez distraitzeko helburuarekin.
Baina oraindik halakorik entzun
ez duenarentzat, erran dezagun
espazioko soinu horiek ez direla
bereziki kantatzeko edo dantza
egiteko aproposenak. Ez-eta lasai
lasai autoan, etxean edo ipodean
jartzeko musikak ere. Eta ez dutela zientzia fikziozko filmetako soinu banden antz handirik.
Baina espazioarekin zerikusia
duen edozerk bezala, nekez ezagutuko ditugun leku horien hotsak
entzuteak halako jakin-min eta lilura berezi bat sortzen digu.
Oraindik ezezaguna, birjina eta
garbia (isila?) den lekuarekiko miresmen berezi moduko bat. Behatz puntekin ukitzeko urrunegi
eta zinemaren bidez amestu ditugun estralurtarrekin topo egiteko
hurbilegi.
Berriki Southamptoneko unibertsitateko zientzialari talde batek Martitzeko, Venuseko eta Saturnoko ilargietako soinuak erreproduzitzea lortu omen du, lekuan lekuko baldintza zehatzekin. Aurkikuntzaren
arduradunek urrunago jarri dute
belarria: musika espazioan jotzea
komenigarria litzateke, honen
ezaugarriak hobeki ezagutzeko.
Eta txiste txar bat balitz bezala,
proposamenarekin dator, gainera,
zientzialaria: Martitzera joatekoak diren hurrengo astronautei
han jo ahal izango dituzten musika tresnak eramateko eskatu beharko litzaieke.
Espaziora jaurtitzen dugun zabor eta txatarra galaktiko guztia
sortzen ari den arazoa nahikoa ez
balitz, eta gure mundua zarataz
nahikoa bete ondotik, has gaitezen espazioa ere zarataz betetzen.
Gortu, barkatu, konkistatu dezagun hura ere.
2012ko apirilaren 26a,osteguna berria 43
Publizitatea
Plaza Bizia
Adrian Garcia
Joan Roca sukaldaria Gasteizen
da egunotan, Gasteizko XVIII.
Egile Sukaldaritzaren kongresuaren harira. Urteko sukaldaririk nabarmenenari banatzen dioten saria jasoko du gaur: zilarrezko burukoa. Ostalaritzan tradizio
luzea duen familia baten semea
da. Orain 26 urte El Celler de Can
Roca jatetxea ireki zuen bi anaiekin batera Gironan (Katalunia).
Urtetik urtera ikasten eta eboluzionatzen joan dira hiru anaiak.
Restaurant aldizkariak munduko
bigarren jatetxerik onena izendatu zuen iaz rocatarrena. Joan Rocak argi du zein den arrakastaren
giltza: egindakoarekin sekula ez
konformatzea.
Nola jaso duzu zilarrezko burukoaren saria?
Sukaldari guztiek ezagutu eta
errespetatzen dugun saria da zilarrezko burukoa. Ez dugu ahaztu
behar Espainiako sukaldaritzaren
iraultza
handia
Gasteizen eratu zela . Gasteizko
kongresuko sari orori errespetu
eta estimu handia diogu.
Beti pluralean hitz egiten duzu jatetxeari buruz.
Bai, halaxe da. Sukaldaritza, jatetxea eta etxeari buruz hitz egitean
beti hartzen ditut kontuan nire
anaiak. Hiruki formako jatetxea
da gurea. Hiru gara, eta gutako
bakoitzak oso serioski hartzen du
bere lana. Jordi gozogilea da, Josep sommelierra eta jangelako
burua da, eta ni sukaldaria. Nik
jasotako sariak nire anaienak ere
badira.
Nola sortu zen zuen familian sukaldaritzarekiko bokazioa?
Ostalaritzan lan egiten duen familia baten hirugarren belaunaldikoak gara. Txikitatik jatetxe giroan jolasten genuen. Eroso ibiltzen ginen giro horretan.
Gurasoak pozik zebiltzan jatetxean lanean, eta horrela erabaki genuen honetan jardutea.
Zein da zuen jatetxearen arrakastaren giltza?
Hirurok eguneroko lanean ezkonformismo puntu bat bilatzen
dugu, sormenarekin engaiatuak
gaude. Bide berriak urratu eta oztopoak apurtzea gustatzen zaigu.
Gauzak uneoro birplanteatzen ditugu eboluzionatze aldera. Bidea
luzea izan da; orain 26 urte ireki
genuen jatetxea. Pixkanaka baina gelditu gabe goaz. Inoiz ez
dugu gure lana nahikotzat ematen, egindakoa hobetzen saiatzen
gara egunero.
Emozioen sukaldaritza lantzen duzue. Nola transmiti daitezke sentipenak sukaldaritzaren bidez?
Finean, sentimenduak transmititzeko tresna da sukaldaritza. Jendearen bihotzera iristeko haien
arima egoerarekin zer ikusia duten gauzak transmititu behar dizkiegu. Batzuetan, memorian sakontzen dugu; besteetan, tradizioan.
Zenbait
egoera
emozionaletara garraiatzen gaituzten produktuekin jokatzen
kin loturak egin ditzakete. Kanpotik etorritakoei gure mezu kulturala plateren bidez uler dezaten
benekotasun bat bilatzen dugu.
Horretarako ezinbestekoa izango da
ikerkuntzan jardutea.
Sormen talde bat dugu eta hiruron artean erronkak planteatzen
dizkiegu. Ideia horiek teknika eta
kontzeptuetan bukatzen dute eta
gure eskaintza gastronomikoan
txertatzen ditugu.
Zapore, ehundura eta teknika berriak sortzeak, sukaldaritzatik harago zientzia kutsua era badu.
Zientziarekin etengabe hizketan
jarduten dugun sukaldariak
gara. Gastronomia gustuko duten zientzialariek laguntzen digute. Euren lengoaia gurera hurbiltzen dute, eta asko ikasteko eta
euren ezagutzak gurera ekartze-
Inoiz ez dugu gure

lana nahikotzat
ematen, hobetzen
saiatzen gara beti
Zientziarekin
etengabe hizketan
jarduten dugun
sukaldariak gara
Beste lehiakide
gogorren aurrean
desberdintzeko balio
digu gastronomiak
XAVIER BERTRAR / EFE
Joan Rocaq Sukaldaria

Zilarrezko burukoa emango diote gaur Joan Roca sukaldariari
Gasteizko Egile Sukaldaritzaren Kongresuan. Sormena eta
tradizioa uztartzen ditu El Celler de Can Roca Gironako jatetxean.
Finean, sentimenduak
transmititzeko
tresna da sukaldaritza
dugu. Nostalgia, samurtasuna,
euforia... sortzea bilatzen dugu.
Adibidez, esneki zaporeekin jokatuz Jordik ardi esnez eginiko postrea egin zuen, ehundura oso samurrekin, ia lurrunkorra, baina
zapore oso indartsuarekin. Zapore eta aroma horiekin haurtzaroari loturiko samurtasunera garraiatzea bilatzen dugu. Etorkizuneko sukaldaritzan garrantzi
asko edukiko du horrek. Baina

hori ez da soilik plateren bidez lortzen, bezeroarekiko tratuak, harrerak... eragin handia du. Nire
anaiak bodega erakusten die bezeroei, mahastiei buruz hitz egiten die. Esperientzia sentsoriala
eskaintzen diegu. Zure lanean gozatu egiten duzula transmititu
behar diezu. Baten bat etxera
gonbidatzen duzunean bezala, es-
kuzabaltasun hori igorri behar

diezu. Sormenarekin batera, horiek dira bezerora iristeko erabiltzen ditugun elementuak.
Nola joka daiteke bezeroaren memoriarekin plateren bidez?
Inguruko plater, zapore eta sentsazioekin jokatzen dugu, berreskuratuz, kontzentratuz eta eraldatuz. Gure kulturatik hurbil
daudenek plater eta oroitzapene-
ko aukera ematen digu. Horrela,

gure helburuak lortzeko tresna
gehiago ematen eskuratzen ditugu.
Zein da Kataluniako sukaldaritza
tradizionalaren tokia zuenean?
Garrantzi handia ematen diogu.
Gure sukaldaritza da, txikitatik
ikasi duguna. Gure sustraiak ordezkatzen dituena da, eta errespetu handia zor diogu. Oreka eta
elkarreragintza mantendu behar
dugu eboluzioa eta sormenarekin, baina oso present daukagu
hemengo sukaldaritza tradizionala.
Jende arruntari ez al zaio askotan goi
mailako gastronomia arrotza egiten?
Bai, posible da. Bi abiaduran joan
da gastronomia. Goi mailako sukaldaritzak bilakaera garrantzitsua jasan du azken hamar urteotan, oso azkar joan da. Oraindik
badugu denbora moldatzeko eta
bilakaera hori gizarteari transmititzeko.
Krisi garaiotan, zure ustez, zerbait
desberdina eskaintzeko tresna izan
al daiteke gastronomia?
Gure produktuak indartzeko
tresna eraginkorra da gastronomia. Gainera, balio erantsia ematen dio gure eskaintza turistikoari. Noski, turismoaren alorrean
beste lehiakide gogorren aurrean
desberdintzeko balio digu gastronomiak. Goi mailako jatetxeak
egoteak ondo jaten dela esan nahi
du, sinergia horiek beste estiloetako jatetxeak indartzen baitituzte.
Bizia Plaza
Asteburuko proposamenak D
DLaburrak
Gipuzkoa Encounterrek
400 lagun bilduko ditu
TOLOSA Gipuzkoa Encounter
informatika zaleen topaketetan, 400 lagun batuko dira

larunbatetik astelehenera,
Tolosan (Gipuzkoa). Egitarauan tokia dute jokoek, software libreak, arte digitalak.. .
Kiroldegian lo egiteko aukera
izango dute parte hartzaileek.
Baionan Kantuz-en disko

berria, 15. urteurrenerako
Igande eguerdian jaitsiko dira almadiak ibaian behera, garai bateko lana gogorarazteko. LANDER F. ARROIABE / ARGAZKI PRESS
Ibaiko garraiolarien omenez

Burgi q Larunbatean
hasiko dute festa
Burgin, eta igandean
ospatuko dute
Almadiaren Eguna
Iigo Astiz
Almadiazainez beteta zegoen
garai batean Nafarroako Pirinio
ingurua. Ibaia erabiltzen zuten
basoetan moztutako zura
garraiatzeko, baina, kamioiak
hedatzen joan ahala, galduz
joan zen ofizioa pixkanaka. Ez
du horrek esan nahi, ordea,
ahaztu egin zenik. Hogeita bat
urte dira Burgin (Nafarroa)
Almadiaren Eguna ospatzen
hasi zirela. Festaren bidez
omentzen dituzte garai bateko
langileak. Asteburu osokoa

izango da jaia, aurten.
Igandekoa izango da egun handia. Eguerdi inguruan jaitsiko dira almadiak ibaian behera, eta ertzetan bilduko dira orduan herritar eta bisitari guztiak. Almadiazainek presa nola jaisten duten
ikusteko. Hori da eguneko unerik
bereziena, baina egun osokoa da
festa, eta oparoa egitaraua. Artisautza eta janari azoka izango da,
baita musika emanaldiak, gazta
dastatzea, dantza erakustaldiak

ere. Iluntzean ere festa.
Bestelako langile batzuk ere
omenduko dituzte Almadiaren
Egunean: herrian gelditzen ziren
emakumeak. Almadiak jaitsi
aurrean, garbitzaileak arituko
dira ibaiertzean.
Larunbatean hasiko dira ospakizunak. Azoka eta tailerrak
izango dira, baita musika ere.
Goizean hasiko dira ekitaldiak
eta gauean bukatuko dira.
Aurtengoan Fernando Uhalde

historialari eta etnografoa omenduko du Nafarroako Almadiazainen Elkarteak. Hark jasoko du
Urrezko Almadia izeneko saria,
baita Nafarroako Odol Emaileen
Elkarteak ere.
ALMADIAREN EGUNA
pNon. Burgin (Nafarroa).
pNoiz. Larunbat eta igandean.
pEgitaraua. www.almadiasdenavarra.com webgunean.
Baionan Kantuz-ekoak festetan.
Egun beteko egitaraua

duen euskal jaia
Eskuz egindako lanaren garrantzia

Errenteria q Euskal
Herriko eskulangintza
azokak buztingintzari
leku berezia eskainiko
dio aurten
Erredakzioa
Jadanik ohitura bihurtu da apiril
bukaera eta maiatz hasieran
Errenterian egiten den Euskal
Herriko eskulangintza azoka.
1978an egin zuten lehen aldiz, eta
aurten 34. aldia izango du. Ohi
BAIONA Hamabost urte daramatzate Tuntuna elkartekoek

Baiona kantuz alaitzen, kalean
eta festetan. Larunbatean
ospatuko dute urteurrena, eta
disko berria ere plazaratuko
dute, bosgarrena hain zuzen
ere. Euskal Herriko beste kantu
taldeetako kideak batuko zaizkie ospakizunera. 10:00etan
hasiko dute eguna diskoaren
aurkezpenarekin. 11:00etan,
Lacarre plazan arituko dira, eta
11:45ean Katedraleko kalostrapean, ostatuetan bukatuko
dute aperitifa egiten.
bezala, aurten ere, eskulangileek

euren lana eta produktuak erakutsiko dituzte lau egunetan.
Larunbatean zabalduko dute
azoka eta asteartera arte egongo
da eskulangileen lana gertutik
ikusteko aukera.
Era askotako lanak jarriko
dituzte ikusgai eta salgai; aurten
gainera, leku berezia eskainiko
diote buztingintzari. Lan hori egiten duten profesionalak gonbidatu dituzte.
Horretaz gain, beiragintza, saskigintza, larruzko pilotak, altzarigintza, egur taila, ehungintza...
Askotariko eskulanak izango dira azokan, ohi bezala. Ereintza elkarteak antolatzen du eskulangintza azoka, Gipuzkoako Foru
Aldundiaren, Errenteriako Udalaren eta Kutxaren laguntzarekin. Goiz eta arratsaldez egongo
da zabalik Jose Luis Caso aretoan.
ESKULANGINTZA AZOKA
pNon. Errenterian (Gipuzkoa).
pNoiz. Larunbatetik asteartera.
pSarrera. 2,5 euro.
pOrdutegia. 11:00etatik
14:00etara eta 16:30etik
20:30era.
GARES Euskal jaia ospatuko

dute larunbatean Garesen
(Nafarroa). Plaza izango da festaren gune nagusia, eta goizean
hasiko dira ekitaldiak. 11:30ean
rock lehiaketa izango da, eta
euskararen aldeko grafitiak ere
egingo dituzte. Argazki erakusketa bat ere egingo dute. Kalejira, bazkaria eta musika ere izango dira, eta zezensuzkoa eguna
amaitzeko.
Kaleko artearen jaialdia

larunbatean Kortxoenean
Eskulangile bat lanean. J.C. RUIZ / ARP
DONOSTIA Karrika jaialdia

egingo dute larunbat honetan
Groseko Kortxoenea gaztetxean. Erakusketak, tailerrak, grafitiak, Pauline Bernadetten
(16:30) eta Igor Rezola (17:15)
artisten hitzaldia eta beste
egingo dituzte. Gauean, kontzertuak egongo dira.
Plaza Bizia
Ezarian D Zientzia
Afrikako kontinentearen lur azpian

dauden askotariko akuiferoen mapa
geologiko zehatza egin dute; 5.000 urte
artekoak dira akuiferoetan pilatutako urak.
Afrikaren
egarria
asetzeko
Xabier Martin
frika lehorrak Afrika

hezea dauka azpian.
Ezaguna zen kontinentearen lur azpian
akuifero handiak daudela, baina
berriki argitaratu duten mapa geologikoak argi erakutsi du ur
erreserbak handiak direla oso,
Afrikaren gainazalean dagoen ur
kantitatea baino ehun aldiz handiagoa. Akuifero emankorrenak
iparraldean daude, Libia, Aljeria
eta Chadeko sedimentuzko sakonguneetan Sahara basamortuaren zati baten azpian; akuifero guztien uraren erdia dago
han gutxi gorabehera. Milioi erdi
kilometro kubiko ur dago akuiferotan guztira. Pilatutako uraren
geruza 75 metro luze da, kantitate
izugarria, dio Helen Bonsor British Geological Surveyko ikertzaileak. University College Londoneko adituekin batera akuiferook kartografiatu dituzte
BGSko geologoek, benetako ur
kantitatea zehaztuz eta kontinentean zer-nolako erabilera eman
ahal zaion aztertze aldera. Enviromental Research Letters aldizkarian argitaratu dute ikerketa.
Afrikaren lur azpiko ur erreserba oro aintzat hartzen duen lehen
ikerketa da hau. Hainbat herrialdek egindako plano hidrologikoak baliatu dituzte, baita tokian tokiko uraren inguruko 283 azterketa ere. Ikerketak dioenez, ura
arroka gogorren artean dago preso zenbaitetan, granitozko arroken artean, adibidez. Ezustea
izan da datu hori geologoentzat.
Darfurreko errefuxiatuak, Sudanen, lur azpiko ura ateratzeko azpiegitura bati begira. PAUL JEFFREY
Akuifero sakonak, ehunka metrotara daudenak, ez dira berriz

betetzen eurien ura lurrean iragazita. Haatik, pilatutako ur kantitate erraldoi bat aspaldikoa da,
duela 5.000 urte ingurukoa, ikerlatzaileek diotenez. Ur fosilak
dira, hortaz. Garai horretan Sahara hezea zen, lore baratze ederra, aintziraz eta landarez beteta.
Lehortzen hasi, eta, prozesuaren
amaieran, basamortu bero bihurtu zen, orain 2.700 urte. Geologo-
ek akuifero ederrak kokatu dituzte Mauritania, Senegal, Gambia,

eta Ginea Bissaun adibidez, baita
Kongon, Zambian, Angolan, Namibian eta Botswanan ere.
Ustiapenaren galdera
Afrikan 300 milioi lagun inguruk
ez du modurik ur edangarria bere
kabuz lortzeko. Afrika egarri da.
Ur eskariak gora egiten du etengabe, hazkunde demografikoak
ere gora egingo duelako. Ibaiek
Iaki Antiguedad 1Hidrogeologian katedraduna
Ur fosilak aukera berriak sortzeko

erabil daitezke, ez haien gatibu izateko
X.M.
Akuiferoen kudeaketa irizpide jakin batzuekin egin beharko litzatekeela uste du Iaki Antiguedad
EHUko Geologian doktore eta Hidrogeologian katedradunak (Bilbo, 1955). Afrikan eta beste edozein lekutan akuiferoak ustiatzean hainbat aldagai hartu behar dira kontuan, adibidez urtero
eurien bidez sartzen den ur maila
baino gehiago ez ateratzea. Afrikaren akuiferoak banan-banan
aztertu behar direla dio, tokian tokiko ustiapenak erabakitzeko.
Afrikaren lur azpian akuifero erraldoiak kartografiatu dituzte. Beste
kontinenteetan daudenekin alderatuta badute apartekotasunik?
Ez. Bi baldintza bete behar dira

horrelako akuiferoak sor daitezen: geologia aldetik, arroka bolumen multzo handiak behar dira,
iragazkorrak betiere, ura gorde
ahal izateko; eta ura egotea, euria
egitea alegia. Afrikako arrokek
badute berezitasun bat: igneo-metamorfikoak dira leku askotan, ez
sedimentarioak, Euskal Herrian
izan daitezkeen bezala. Horregatik diote granitoa topatu dutela.
Sahel inguruan akuifero handiak
daude.Itxura batean albiste ona da
ur eskariari erantzuteko. Nola ikusten duzu zuk hori?
Galdera asko sortzen zaizkit.
Akuiferoen ustiapena nola egiten
den aztertu beharko genuke. Espainiako Levantera begiratzea
MONIKA DEL VALLE / ARGAZKI PRESS
besterik ez dugu: lurpeko uraren

ustiaketa gehiegizkoa egin dute.
Ur asko atera dute, baina ur hori
ez zen azken urteotako klimaren
ondorio, aurreko klima euritsuagoen ondorio baizik.
Hain zuzen,5.000 urte pilaturik daraman ur kantitate handia topatu

dutela diote
Ikerketak kokatzen ditu hainbat
akuifero 25 metrotara, eta beste
batzuk, berriz, 250 metrotara, Li-
eta lakuek eskain dezaketen ur

emaria oso irregularra da lehorteak direla eta. Klima aldatzeak
gero eta eragin handiagoa izango
du horretan. Halako egoera izanik, nola ustiatu beharko lirateke
akuiferoak? Hori da ur erreserba
horiekin lotuta doan benetako
galdera.
Akuiferoak kuantifikatu eta
kartografiatu dituzten zientzialariak zuhurrak dira gaiari ekitean.
Putzu sakonak egiteko aukera
bian adibidez. 5.000 urteko datu

hori zuhurtziaz hartuko nuke;
akuifero sakonen uraren adina
izan daiteke hori, aurreko klima
desberdinen ondorio, baina azaleko akuiferoen ura, 25 metrotara
dagoen hori, ez da adin horretakoa. Ur hori aurreko urtean edo
aurreko bietan pilatutako euri
urena izango da. Akuifero sakonek istorio geologiko eta klimatiko bat islatzen dute: iraganeko
kutxa beltza izan daitezke, alegia.
Azalekoak erabat ohikoak dira.
Itxura batean uraren kalitatea ona
da; halaxe diote BGSko ikerlariek.
Ustiapena egokia litzateke?
Aurkitu dute ur guztiaren kalitatea ona da? Ez dut batere argi ikusten. Ez dut sinesten 5.000 urteko
urak, ehunka metrotara dauden
urak, kalitatezkoak direnik,
edangarri alegia. Badakigu Saharan oso akuifero onak daudela,
baina oso sakonera handian. Sahararrek putzuetatik ateratzen
dute ura euren kanpalekuetan,
baina ehunka metro zulatuz. Ur
fosilak dira, mineralizazio handi-
Bizia Plaza
Ezarian D Zientzia
G Akuiferoen emankortasuna
Sahararen
oin bustiak
Argi Aldian
Marian Iriarte
EHUko kimika irakaslea
Iritzia
Zientziaren
dibulgazioa
Koldo Nuez
Unibertsitate enpresa aholkularia
LITROAK SEGUNDOKO
baztertzen dute; Lehen-lehenik

ur gertukoenak nola dauden jakin behar da, diote. Oso litekeena da eskuzko ur ponpekin, putzu
txikiak eginda, nahiko ur izatea
oinarrizko hornitzea bermatzeko, dio Alan MacDonaldek, ikerketaren egile nagusiak. Putzu sakonak egiten badira, akuifero
handietako ura ateratzen hasten
bada ura ahitzeko arriskua dagoela diote. Akuiferoen ustiapena
soilik azaleko putzuekin egin beharko litzatekeela uste dute. Oso
euri gutxi egiten duen lekuetako
akuiferoetan ere ura 20 eta 70 urte
artean egoten da gorderik, lehortu gabe.
Modu horretan eginez gero,

akuiferoen ustiapenak herritarren ur beharrak aseko lituzke,
baina ez luke urik bideratuko nekazaritzarako. Zenbait herrialde
lehorretan, ura 25 metroko sakoneran aurki daiteke, askorik zulatu gabe. Beste batzuetan ez; Libian adibidez, iparraldeko herrialde askotan bezala, ura 250
metro inguruko sakoneran dago.
Afrikako akuiferoen mapa geologikoaren egileek gako bat ematen
dute ustiapena egin ala ez erabaki
aurretik: Urtero egiten duen euriaren bidez lortutako ur kantitatea baino gehiago ez litzateke
akuiferoetatik atera beharko.
zken egunotan berria hedabideetara iritsi bada

ere, Sahararen lur azpiko
urak ezagunak dira aspaldidanik.
Akuifero handiak dira, eta Afrika
osoan daude; garrantzitsuenak
Sahararen azpian. Horrela azaltzen da hainbat lekutan agertzen
diren oasiak.
Akuifero zaharragoak ere badaude; horiek gutxienez duela
5.000 urte eratu ziren, Pleistozenoko izotzak urtu eta ondorenean,
klima hezea izan zenean. Lur azpiko ur horiek ezagunak baziren
ere, orain arte kartografia sakon
eta zehatza egin gabe zegoen. Azken urteotan, Afrikako lur azpiko
uren mapak egin dira, eta ikusi da
noraino diren ugariak lur azpiko
urak, batez ere Sahara eta beste
leku idorretan. Akuifero horiek
ez daude oso sakonera handian,
eta haiengana erraz samar irits
daiteke, baina ustiatzen hasiz gero, oso kontuan hartu behar da lur
gaineko eurien urak oso neurri
txikian iristen direla akuiferoetara, eta ustiaketa handiak azkar lehortuko lituzkeela lur azpiko urtegi handi horiek.
koak. Bestalde, egia da granitoa

dagoen lekuan urak mineralizazio txikia izango duela.
Akuifero sakonak ezin dira izan granitoari lotuak? Hau da, ur kalitate
onekoak?
Akuifero sakonak oso zabalak izaten dira, kilometro koadro askorekin eta metro kubikotan ere bolumen handiarekin. Horrelako
akuiferoak ez daude granitoari lotuak. Granitoek eta antzekoek ur
bolumen gutxiago izaten dute.
Afrikako iparraldeko akuifero sakon-zabal horiek nola azaldu behar
dira orduan?
Aljeria eta Libia inguruko akuifero handi horiek antzinako arro sedimentarioei lotuak daude. Normalean, arro sedimentarioetan
dauden material iragazkorrak,
orain sakonera handian dauden
horiek, mineralizazio handia
ematen diote urari. Horregatik,
arazo bikoitza dago akuifero horiek erabiltzeko: oso sakon daude
batetik, eta horrek esan nahi du
teknologia handia behar dela ura
ateratzeko, eta ura erabilgarri
bihurtu behar da bestetik, normalean oso ur gaziak izaten direlako.

Beraz, kasu bakoitza, akuifero bakoitzaren baldintzak aztertu behar dira ustiapena egin ote daitekeen jakiteko, eta egitea komenigarria den jakiteko.
Eta azaleko akuiferoen ustiapena
nola egin beharko litzateke?
Oraingo klimari lotutako akuiferoak badira, bai Afrikan eta bai
edonon, ustiapenak badu muga
bat: ez atera gaurko klimak sartzen duen baino ur gehiago. Frantziar pope handi baten zioenak balio du hemen: akuiferoa kontu korronte bat balitz bezala kudea daiteke. Zenbaki gorritan ez geratzeko ez da irabazten den baino diru
gehiago gastatzen. Horrek ez du
esan nahi dagoena baino gehiago
ateratzea txarra denik beti, ez du
zertan. Maileguak eskatzen dira;
kontua da hurrengo urtean edo
hurrenetan diru hori itzultzea.
Lehorte urtean ur gehiago atera
bada, egindako kontsumo hura
hartu behar da kontuan urte euritsuak datozenean.
Eta akuifero sakonekin zer egin behar da? Ur fosilak ezin dira ukitu?
Saheleko akuiferoen birkarga ez
dago ia, gaurko klima oso lehorra
delako han. Kasu horretan ezin da
lotu ateratzen den ura sartzen
den urarekin. Ur fosilak, uraren
meagintza esaten diogun horretan sartzen dira, petrolioa edo
urrea ateratzea bezala baita. Kontu korrontearen adibidera itzuliz,
gerta daiteke seniparte bat jaso
eta diru mordoa jasotzea bat-batean. Europan gertatuko balitz ur
fosilak hain kantitate handian
aurkitzea, gu jadanik bueltan
egon beharko genuke; ez genituzke ukitu beharko. Baina Afrikan,
gerta daiteke inbertsio bat egitea
ur hori ateratzeko, gizartearen behar jakin batzuk betetzeko, agian
edateko ez. Nik uste dut merezi
duela ur hori ateratzea, horretarako baldintza onak egonez gero
behintzat. Baina garrantzitsuena
da, ateratako ur horiek erabiltzea
aukera berriak sortzeko gizarte
horietan, eta ez ur horren gatibu
bihurtzeko.
Oso handia >20,0

Handia 5,0 - 20,0
Ertaina 1,0 - 5,0
Txikia-ertaina 0,5 - 1,0
Txikia 0,1 - 0,5
Oso txikia <0,1
ITURRIA: ENVIROMENTAL RESEARCH LETTERS
rlo ezberdinetako jakintza erakunde eta leku askotan jorratzen da; zientziaren jakintza nagusiki unibertsitatean eta
zentro teknologikoetan lantzen da. Unibertsitatearen zereginik nagusiena irakaskuntza da. Badakit askorentzako
ikerkuntza ezinbestekoa dela, baina ez dezagun ahaztu, ikaslerik ez
badugu egindako ikerkuntza ez da unibertsitatekoa izango, ikerkuntza-zentro batekoa baizik. Aurreko garaietan unibertsitatearen zereginak bi zirela onartu izan da: irakaskuntza eta ikerkuntza. Baina bada
denbora dezente beste eginbehar garrantzitsu bat ere baduela askoren ahotan dabilela, eta horri esaten zaio Hirugarren eginkizuna edo
xedea. Zer izango litzateke hirugarren zeregin edo egiteko hori? Unibertsitatean lantzen den jakintza gizarteari helaraztea, gizartearekin
dituen harremanak sendotuz, eta komunikazio-bidea erraztuz. Horretarako enpresa-unibertsitate harremanak landu behar dira ere, askotan esaten baita unibertsitatea enpresatik urrunegi dagoela.
Gizarteari egiten duguna azaltzeko modu bat dibulgazioa ere bada,
eta hor kokatu nahi dut gaurko zutabe hau. Gure gizartea teknologiaz
inguraturik edo hobeki esanda teknologian murgilduta dago. Teknologia horren aplikazioak etengabe erabiltzen ditugu, askotan zertan oinarritzen diren ongi jakin gabe.
Zientzialariek (eta orokorrean edozein jakintza arloko jakitunek) gizarteak eman diena (hezkuntza) eskertu eta berriro ere gizarteari
itzultzea ongi dago, eta modu bat zientzia dibulgatzea izan daiteke, baina duela gutxi kimikaren arloko aldizkari batean zor horren ordainaz
hausnarketa bitxia irakurri nuen. Ongi da gure lana eta emaitzak gizarteari helaraztea, baina ez gizarteak fiskaliza gaitzan. Batzuen ustez, diru publikoa jasotzen bada ikerkuntza hori egiteko, dirua ematen
duenak ikerkuntza hori kontrolatzeko aukera izan beharko luke, eta
hori arriskutsua gerta daiteke.
Oso demokratikotzat uler daitekeen arren, gizarteak orokorrean ez
luke adituen lana kontrolatzeko edo deusezteko atea zabalik izan behar. Zer ikertu, nola eta nork adituen esku egon beharko luke, agintari
publikoen onarpenarekin eta kontrol estuarekin; baina dakienak era-
Euskarak ez du inongo arazorik zientziaren

hizkuntza ere izateko, eta hori lortzeko
jende askok egin du lan handia urteetan,
bai material didaktikoa prestatzen
bai dibulgazio zientifikoa jorratzen
baki behar du dakienaz. Eta zenbaiten ustez dibulgazioaren helburuetako bat gizarteak orokorrean ikerlarien lana kontrolatzea ere izan
daiteke, eta hori da onartu ezin dena. Zientziaren dibulgazioa oso ona
da, eta jarrai dezagun horretan, baina beste helburu arrarorik jarri
gabe.
Gurean, gaur bertan dibulgazio zientifikoarekin lotutako sariak banatuko dira, CAF-Elhuyar sariak, hain zuzen ere. Era horretako ekimenak sustatzea eskertzekoa da, eta are gehiago zientziarekin zuzenki hain lotuta ez dagoen enpresa pribatu bat tartean egotea. Badira ia
20 urte sari hauek indarrean daudela. Eremu ezberdinetako dibulgazio-lanak saritzen ditu, bai doktore tesien bitartez egindakoa, kazetaritzan egindakoa, edo gazteentzako idatzitako narratiba zientifikoa.
Aurten hirugarren aldiz sari hauekin batera bizitza osoan zehar izandako ibilbideari ere saria emango dute. Duela gutxi arte, behin baino
gehiagotan zientzia euskaraz behar bezala lantzeko arazoak daudela
entzun izan dugu, eta era honetako ekimenek garbi adierazten dute
hori ziotenak oker zebiltzala. Euskarak ez du inongo arazorik zientziaren hizkuntza ere izateko, eta hori lortzeko jende askok egin du lan
handia urteetan, bai material didaktikoa prestatzen, bai dibulgazio
zientifikoa jorratuz eta abar.
Oraindik sariak banatu ez badira ere, nire zorionik beroena saridunei eta eskerrik beroena honelako ekimena aurrera daramatenei.
Zakilixut
Santurtziko Dorretxean Pasionaria, haren ahotsak bizirik dirauargazki erakusketa jarri

dute. Dolores Ibarruri Pasionaria-ren ideiak gaur-gaurkoak direla azaldu nahi dute.
Maratila
Xabier
Etxaniz
Rojo
Indarrean dirauten ideiak
Zulatuta
Irene Arrizurieta
Osteguna
2012ko apirilaren 26a
Dolores Ibarruriren lan sozialaren eta politikoaren erakusle dira argazkiak. MONIKA DEL VALLE / ARP
gaztetatik errotu zitzaizkion ezkerreko

balioak defendatu zituen beti. Ez dugu
soilik haren memoria historikoa aldarrikatu nahi. Langileen aurkako kapitalismoaren eraso bortitza izaten ari gara
orain, eta haren ahotsak eta mezuek
gaur egun ere bizirik dirautela adierazi
nahi dugu, azaldu du Hernandezek. Kapitalismoaren aurrean beste alternatibarik ez dagoela diotenei erantzunez, politika egiteko beste modu bat badagoela
aldarrikatu nahi da. Konformaezina
zen, eta altenatibarik ez dagoela uste dutenen eredu da, dio Hernandezek. Bidegabekerien aurka borrokatu zen, eta
ezberdinen artean elkar ulertzeko bideak aurkitzen saiatu zen.
Meatzari familia xume batean sortu

zen Dolores Ibarruri, 1895. urtean,
Gallartan (Bizkaia). Heziketarako
aukerarik gabe, bere patua norbaiten
emazte izatea zen orduan. Baina inguruan ikusten zuen beharrak bultzatuta,
ekintza politikora egin zuen jauzi, azaldu du Hernandezek. Emakumeen eskubideen alde ere lan handia egin zuen.
Egindako hautuak banaketa ekarri
zion. Senarra Bilbon utzi eta Madrilera
joan zen bizitzera. Garai hartan emakume batek horrelako erabakiak hartzea pentsaezina zen, baina bera ausartu egin zen.
Maiatzaren 7ra arte dago zabalik erakusketa.
Konformaezina
Alderdi Komunistaren artxibo aberats
eta ugaritik egindako aukeraketa dira
argazkiak. Toki faltagatik ez dituzte
nahi zituzten guztiak jarri, baina jarri direnek asko esaten dute protagonistaz.
Kartzela eta deserria pairatu zituen
arren, beti eutsi zien hasierako ideiei, eta
ne lagunok, hasi
aurretik bi abisu
eman nahi dizkizuet: lehenengoa,
haserre nago eta nire baimena duzue irakurketa hau bertan behera uzteko. Eguna
umoretsu hasi baduzu, laga
zutabe hau oraintxe eta jo
ezazu beste zeregin batzuetara. Ni amorraturik egoteak
ez du esan nahi zuen poza
zapuzteko eskubidea dudanik. Bigarren aholkua pragmatikoagoa da. Izan ere,
Donostiara autoz etortzen
bazara eta, halako batean,
patuak laranjaz jantzitako
agente baten aurrean jartzen
bazaitu, ihes egin ezazu
korrika. Zure patrikak eskertuko dizkit hitzok, bai eta
agente-laranja horren bizkarrak berak ere; dagoeneko
donostiar guztion ezinikusia
zamatzen dute eta ez dute
gehiago behar.
Isuna jarri zidan agentelaranja txit zoli horri: badakit estutzen zaituztela ahalik
eta isun gehien jar dezazun.
Eta nire autora iritsi zinenean begiek diz-diz egin zizuten. Agian horrexegatik ez
zenuen ikusi matxuratuta
zegoela, gurpil bat zulatuta
zeukala. Gero garabiari deitu
zenion, eta garabiko gidariak
jakinarazi zizun autoak gurpil bat zulatuta zeukala, eta,
hala ere, eramateko agindu
zenion. Une hartan pentsa
zenezakeen zaila dela matxuratuta dagoen autoa mugiaraztea, zoritxar batek utzi
zuela han autoa, hiritarrei
bizitza erraztearren jarri zaituztela lanean. Zu, ordea,
zure nagusiarekin oroitu
zinen. Men egiteko hezi zaituzte, ez pentsatzeko.
Nik 138 euro galdu ditut
gurpil zulatu batengatik.
Zuk, ordea, duintasuna
duzu zulatuta.
olores Ibarruri Pasionaria

Espainiako Alderdi Komunistako kide historikoaren
bizitza eta mugimendu
komunistako emakumerik ezagunenetakoaren pentsamendua laburbiltzea ez
da lan erraza. Irudien bidez baldin bada
ere, eginkizun hori lortu nahi du Santurtziko (Bizkaia) Dorretxe jauregian jarri
duten Pasionaria, su voz sigue viva
(Pasionaria, haren ahotsak bizirik
dirau) argazki erakusketak. Ibarruriren
memoria historikoa berreskuratzeaz
gain, egungo gizartean haren ideiek eta
esanek oraindik garrantzia dutela ohartarazi nahi dute.
Dolores Ibarruriren bizitzaren eta lan
politikoaren erakusle diren berrogei argazki ikus daitezke erakusketan. 1988an
hil zen Ibarruri, eta ordura arte izan
zuen ibilbidearen testigantza dira hainbat argazkilarik hartutako argazkiak: II.
Errepublikaren garaikoak, 36ko gerrakoak, erbestealdian ateratakoak edota
trantsizio garaikoak. Bidegabekerien
aurka etengabe borrokatu zen emakume baten bizitza ageri da erakusketako
argazkietan: haren gaztaroko argazkiak; eman zituen lehen mitinetakoak;
erbestean Sobietar Batasuneko agintariekin izandako harremanak...
Espainiako II. Errepublikaren urteurrena aitzakiatzat hartuta, Euskadiko
Alderdi Komunistak antolatu du erakusketa. Errepublikako pertsonaia garrantzitsuenetako bat ez eze, hura defendatzen eta faxismoaren aurka egindako
lana goraipatu nahi dute erakusketaren
bitartez. Dolores Ibarruriren bizitza eta
ibilbidea langileen borrokaren sinbolo
izan zen; berdintasun sozialaren eta askatasunaren aldeko borroka etengabea, azaldu du Jon Hernandezek, Alderdi Komunistako memoria historikoaren arduradunak.

Berria, 2012-04-26

Cargado por

Información del documento

Título original

Derechos de autor

Formatos disponibles

Compartir este documento

Compartir o incrustar documentos

Opciones para compartir

¿Le pareció útil este documento?

¿Este contenido es inapropiado?

Copyright:

Formatos disponibles

Berria, 2012-04-26

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

Osteguna

Gaur 75 urte erasan zioten Gernikari

Gobernuak uste du ekonomiak atzera egingo

2 berria 2012ko apirilaren 26a, osteguna

Ez da egon behar politikari

Kataluniako erreferendumaren aldeko sareko kidea

Flandriako VVBko ordezkaria

Independentziarako Partaidetza Herritarreko kidea

Herritarren aktibazioa eskatu dute

Erabakitzeko eskubideaz mintzatu dira

rremanak estutu eta lan komuna

an egindako mahai ingurua aurkezterakoan, Europako hainbat

die herritarren nahiei erantzun.

duma izango da alderdiek programetan izango duten gai nagusia.

2012ko apirilaren 26a, osteguna berria 3

Elgetako maniobra militarren aurkako hainbat

Populismoari aurre egiteko eredu berri bat

Gernikako bonbardaketaren 75. urteurrena D

pGernikako Adierazpena. Foru

jauna (Alemaniako presidentea

rea, bonbardaketaren lekukoak,

ordea zen Sabiha Gkcen, eta

guntzeaz gain, herritarren iritziak bildu behar ditu, askoz

oso leku garrantzitsua dauka zazakierak bidenabar, espero dut

4 berria 2012ko apirilaren 26a, osteguna

Gernikako bonbardaketaren 75. urteurrena D Erasoaren kronika The Times-en

ernika, euskaldunen kultur tradizioaren bilgunea eta hiririk antzinakoena,

ren kamioietan garraiatu zituzten,

rako, 50 pertsona zeuden bazter

2012ko apirilaren 26a, osteguna berria 5

Euskal Herria Harian

Gernikako bonbardaketaren 75. urteurrena D George Steer

The Times-ek Steerri

Kazetari zintzoaren soa

eorge Lowther Steer,

mes-entzat korrespontsal. Ikusiak zituen Italiako armadaren

George Lowther Steer kazetaria, eskuinean. BERRIA

berria eman ahala hasi zen Francoren bertsio ofiziala zabaltzen:

meatzari asturiarrei egozten tematu ziren frankistak. Baina

meni munduak jakitea Alemaniaren eta Italiaren neutraltasuna

6 berria 2012ko apirilaren 26a, osteguna

an, ez jakin sekula onartuko duen, eta

ak agertu ziren.Arazoa lan egiten zuten

moduetan. Beste idazkiren batean

2012ko apirilaren 26a, osteguna berria 7

Kasualitateari egotzi beharreko zirkunstantzia bat besterik ez da, beraz,

du atentzio guztia tartetxo batean.

BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400

txi batzuk Aranbarri abadearen

8 berria 2012ko apirilaren 26a, osteguna

Mamia eta axala

Andoni Olariagak arrazoi du

eta finkatu beharra daukagu.

soziolinguistiko euskaltzale eta

zken egunak ez dira batere samurrak izaten ari

dute PNVk eta PSEk Ertzaintza

rionez, denok ez gara Ertzaintza;

dituztelako. Horretarako trebatu

konstelazio nazional batera edo

duradun politikoen gezur, faltsukeria eta inpunitatearekin.

2012ko apirilaren 26a, osteguna berria 9

10 berria 2012ko apirilaren 26a, osteguna

Harian Euskal Herria