Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
A.Puebla
Unidad 2
FORMULACIN INORGNICA
1.- CONCEPTOS BSICOS:
VALENCIA. La valencia nos indica el poder de combinacin de un tomo. La valencia de un elemento
es un nmero que coincide con los electrones que sus tomos ganan, pierden o comparten en las
uniones o enlaces qumicos.
En los compuestos inicos es igual a la carga inica del tomo. En los compuestos covalentes es igual
al nmero de enlaces formados.
VALENCIAS
Grupo
Con H
o SI estn a la DCHA (+EN)
Con O
o si NO estn a la DCHA (-EN)
1
1
2
2
13
3
Cu , Hg : 1 2
Ag
:1
Pd, Pt
Au
:2
:1 3
14
4
Sn y Pb:2 y4
4
15
3
5 3 1
16
2
17
1
6 4 2 7 5 3 1
Cr : 2 3 6
Mn: Para xidos: 2 3 (acta como metal)
Para oxocidos: 4 6 7 (no metal)
Ti: 2 3 4
ESTADO DE OXIDACIN O NMERO DE OXIDACIN. Es la carga real o formal que tiene un tomo,
suponiendo que todos los enlaces que forma sean inicos. Coincide con la valencia pero se le asigna
un signo + o -. Se le asigna el signo +, cuando el tomo pierde electrones, o bien los comparte pero
unindose a otro tomo ms EN. Se le asigna el signo -, cuando el tomo gana electrones, o bien los
comparte pero unindose a otro tomo menos EN.
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -1-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
A.Puebla
Unidad 2
Sistemtica
Catin
Catin
Catin
Catin
Catin
Catin
Hidrgeno
Aluminio
Hierro (III)
Cadmio
Estao (IV)
Bismuto
Be+2
Cr+2
Rb+
Au+3
Hg+
Zn+2
Ion
Ion
Ion
Ion
Ion
Ion
Berilio
Cromo (II)
Rubidio
Oro (III)
Mercurio (I)
Cinc
B.2.- Aniones o iones negativos. La frmula general es X-m, donde m es el nmero de electrones
ganados.
Se nombran: ion o anin + nombre del elemento acabado en uro
Frmula
H
Cl
I
S2
Te 2
P3
C4
Sistemtica
In
In
In
In
In
In
In
o
o
o
o
o
o
o
anin
anin
anin
anin
anin
anin
anin
Frmula
Hidruro
Cloruro
Yoduro
Sulfuro
Telururo
Fosfuro
Carburo
F
Br
O2
Se 2
N3
As 3
Si 4
Sistemtica
In
In
In
In
In
In
In
o
o
o
o
o
o
o
anin
anin
anin
anin
anin
anin
anin
Fluoruro
Bromuro
Oxido
Seleniuro
Nitruro
Arseniuro
Siliciuro
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -2-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
Unidad 2
A.Puebla
Stock
Hidruro
Hidruro
Hidruro
Hidruro
Hidruro
Hidruro
Hidruro
de
de
de
de
de
de
de
sistemtica
Sodio
Potasio
Calcio
Aluminio
Cromo(II)
Cromo(III)
Hierro(II)
Hidruro de Sodio
Hidruro de Potasio
(Di)hidruro de Calcio
(Tri)hidruro de Aluminio
Dihidruro de Cromo
Trihidruro de Cromo
Dihidruro de Hierro
Tradicional
Agua
Amonaco
Fosfina
Arsina
Estibina
Metano
Silano
Borano
Sistemtica
Agua
Trihidruro de Nitrgeno
Trihidruro de Fsforo
Trihidruro de Arsnico
Trihidruro de Antimonio
Tetrahidruro de Carbono
Tetrahidruro de Silicio
Trihidruro de Boro
A.2. cidos hidrcidos. Combinaciones del H con elementos no metlicos de los grupos 16 y 17.
En disolucin acuosa estas sustancias tienen propiedades cidas. Por ello en disolucin acuosa
tienen un nombre especial.
Frmula
Sistemtica y Stock
Frmula
En disolucin acuosa
HF
Fluoruro de Hidrgeno
HF (ac)
cido fluorhdrico
HCl
Cloruro de Hidrgeno
HCl (ac)
cido clorhdrico
HBr
Bromuro de Hidrgeno
HBr (ac)
cido bromhdrico
HI
Yoduro de Hidrgeno
HI (ac)
cido yodhdrico
H2S
Sulfuro de Hidrgeno
H2S (ac)
cido sulfhdrico
H2Se
Seleniuro de Hidrgeno
H2Se (ac)
cido selenhdrico
H2Te
Telururo de Hidrgeno
H2Te (ac)
cido telurhdrico
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -3-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
A.Puebla
Unidad 2
Stock
Sistemtica*
xido de sodio
xido de calcio
xido de aluminio
xido de Cobalto (II)
xido de Cobre (II)
xido de Cobre (I)
xido de Hierro (II)
xido de Hierro (III)
xido de Magnesio
xido de Zinc
xido de Estao (IV)
xido de Bromo (I)
xido de Bromo (VII)
xido de Selenio (II)
xido de Selenio (VI)
xido de Carbono (IV)
** xido de Nitrgeno (I)
xido de Nitrgeno (III)
xido de Nitrgeno (V)
xido de Teluro (IV)
Monxido de disodio
Monxido de calcio
Trixido de dialuminio
Monxido de Cobalto
Monxido de Cobre
Monxido de dicobre
Monxido de Hierro
Trixido de dihierro
Monxido de Magnesio
Monxido de Zinc
Dixido de Estao
Monxido de dibromo
Heptaxido de dibromo
Monxido de Selenio
Trixido de Selenio
Dixido de Carbono
Monxido de dinitrgeno
Trixido de dinitrgeno
Pentaxido de dinitrgeno
Dixido de Teluro
Stock
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
Perxido
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
de
Sistemtica
Litio
Cesio
Plata
Magnesio
Estrncio
Cinc
hierro (II)
hierro (III)
Cobre (I)
Cobre (II)
Niquel(II)
Hidrgeno (Agua Oxigenada)
Dixido de dilitio
Dixido de dicesio
Dixido de diplata
Dixido de Magnesio
Dixido de Estrncio
Dixido de Cinc
Dixido de hierro
Hexaxido de dihierro
Dixido de dicobre
Dixido de cobre
Dixido de Niquel
Dixido de dihidrgeno
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -4-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
A.Puebla
Unidad 2
MX
Stock
Sistemtica
Cloruro de sodio
Fluoruro de litio
Fluoruro de calcio
Cloruro de aluminio
Bromuro de cobre(II)
Sulfuro de mang.(II)
Telururo de calcio
Yoduro de potasio
Cloruro de hierro(II)
Sulfuro de nquel(II)
Seleniuro de potasio
Sulfuro de plomo (II)
Fluoruro de plat.(II)
Sulfuro de aluminio
Fluoruro de bromo (III)
Cloruro de bromo(I)
Yoduro de belenio (II)
Cloruro de carbono (IV)
Sulfuro de carbono (IV)
Cloruro de amonio
Fluoruro de bromo (V)
Sulfuro de boro (III)
Cloruro de sodio
Fluoruro de litio
Difluoruro de calcio
Tricloruro de aluminio
Dibromuro de cobre
Sulfuro de manganeso
Telururo de calcio
Yoduro de potasio
Dicloruro de hierro
Sulfuro de nquel
Seleniuro de dipotasio
Sulfuro de plomo
Difluoruro de platino
Trisulfuro de dialuminio
Trifluoruro de bromo
Cloruro de bromo
Diyoduro de selenio
Tetracloruro de carbono
Disulfuro de carbono
Cloruro de amonio
Pentafluoruro de bromo
Trisulfuro de diboro
Nom. de Stock
Nom. estequiomtrica
Fe(OH)2
NaOH
Al(OH)3
Hg(OH)2
Pb(OH)4
Be(OH)2
Zn(OH)2
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Dihidrxido de Hierro
Hidrxido de Sodio
Trihidrxido de Aluminio
Dihidrxido de Mercurio
Tetrahidrxido de Plomo
Dihidrxido de Berilio
Dihidrxido de Cinc
de
de
de
de
de
de
de
Hierro(II)
Sodio
Aluminio
Mercurio(II)
Plomo(IV)
Berilio
Cinc
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -5-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
A.Puebla
Unidad 2
CuOH
Co(OH)3
Ba(OH)2
AuOH
Pt(OH)4
Ca(OH)2
Au(OH)3
Pb(OH)2
AgOH
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
Hidrxido
de
de
de
de
de
de
de
de
de
Cobre(I)
Cobalto(III)
Bario
Oro(I)
Platino(IV)
Calcio
Oro(III)
Plomo(II)
Plata
Hidrxido de Cobre
Trihidrxido de Cobalto
Dihidrxido de Bario
Hidrxido de Oro
Tetrahidrido de Platino
Dihidrxido de Calcio
Trihidrxido de Oro
Dihidrxido de Plomo
Hidrxido de Plata
2c a
b
Nombre:
Tradicional: cido + raz del no metal con prefijos y sufijos segn su estado de oxidacin.
N
oxid.
de X
+1
+3
+5
+7
Prefijo/
sufijo
Hipo----oso
---oso
---ico
Per-----ico
Frmula
HXO
HXO2
HXO3
HXO4
N
oxid.
de X
+2
+4
+6
Prefijo/
sufijo
Hipo----oso
---oso
---ico
Frmula
H2XO2
H2XO3
H2XO4
N
oxid.
de X
Prefijo/sufijo
Frmula
+2
+4
---oso
---ico
H2XO2
H2XO3
Excepciones:
a) Los elementos fsforo (P), arsnico (As), antimonio (Sb) y boro (B), pueden aparecer con un
H igual que lo visto en la tabla anterior, pero lo ms frecuente es que aparezcan con tres
H. Para diferenciarlos se preceden de los prefijos meta u orto, respectivamente:
Ej: HPO cido metahipofosforoso
H3PO2 cido (orto)hipofosforoso
HPO2 cido metafosforoso
H3PO3 cido (orto)hipofosforoso
HPO3 cido metafosfrico
H3PO4 cido (orto)hipofosforoso
En estos casos el prefijo orto no se suele poner.
b) El elemento silcio (Si), pueden aparecer con dos H igual que lo visto en la tabla anterior,
pero lo ms frecuente es que aparezcan con cuatro H. Para diferenciarlos se preceden de
los prefijos meta u orto, respectivamente:
Ej: H2SiO2 cido metasilicioso
H4SiO3 cido (orto)silicioso
H2SiO3 cido metasilcico
H4SiO4 cido (orto)silcico.
En estos casos el prefijo orto no se suele poner.
c) Si el nmero de tomos del elemento central es 2, en lugar del prefijo meta u orto, se pone
el prefijo piro o di:
Ej: H4P2O7 El fsforo est usando el e.o. +5 (-ico) cido difosfrico o cido pirofosfrico.
H2S2O7 El azufre est usando el e.o. +6 (-ico) cido disulfrico o cido pirosulfrico.
d) Algunos metales como el Manganeso (Mn) y el cromo (Cr) tambin dan lugar a oxocidos
con sus estados de oxidacin ms elevados. Los ms habituales son:
H2MnO3 cido manganoso
HCrO2 cido cromoso
H2MnO4 cido mangnico
H2CrO4 cido crmico
HMnO4 cido permangnico
H2Cr2O7 cido dicrmico
Sistemtica: se utiliza los prefijos mono-, di-, tri-, tetra-, para indicar el nmero de
oxgenos. A continuacin se intercala el trmino oxo-, seguido de la raz del nombre latino
del elemento X acabado en ato, despus, y con nmeros romanos, se indica el estado de
oxidacin del elemento X y a continuacin se aade de hidrgeno.
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -6-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
A.Puebla
Unidad 2
Stock: Se utiliza la palabra cido seguida de los prefijos mono-, di-, tri-, tetra-, para indicar
Frm.
Tradicional
Stock
Sistemtica
HClO
HClO2
HClO3
HClO4
H2SO3
H2SO4
H2CO3
H2CO2
HNO3
HNO2
H2CrO4
HPO
HPO2
HPO3
H4P2O3
H4P2O5
H4P2O7
H4P2O3
H3PO2
H3PO3
H3PO4
H2SO2
H2SO3
H2SO4
H2S2O3
H2S2O5
H2S2O7
H4SO3
H4SO4
H4SO5
cido Hipocloroso
cido Cloroso
cido Clrico
cido Perclrico
cido Sulfuroso
cido Sulfrico
cido Carbnico
cido Carbonoso
cido Ntrico
cido Nitroso
cido Crmico
Ac. Metahipofosforoso
Ac. Metafosforoso
Ac. Metafosfrico
Ac. Pirohipofosforoso
Ac. Pirofosforoso
Ac. Pirofosfrico
Ac. Pirohipofosforoso
Ac. (Orto)hipofosforoso
Ac. (Orto)fosforoso
Ac. (Orto)fosfrico
Ac. hiposulfuroso
Ac. sulfuroso
Ac. sulfrico
Ac. Pirohiposulfuroso
Ac. Pirosulfuroso
Ac. Pirosulfrico
Ac. Ortohiposulfuroso
Ac. Ortosulfuroso
Ac. Ortosulfrico
cido Oxoclrico(I)
cido Dioxoclrico(III)
cido Trioxoclrico(V)
cido Tetraoxoclrico(VII)
cido Trioxosulfrico(IV)
cido Tetraoxosulfrico(VI)
cido Trioxocarbnico(IV)
cido Dioxocarbnico(II)
cido Trioxontrico(V)
cido Dioxontrico(III)
cido Tetraoxocrmico(VI)
Ac. Oxofosfrico(I)
Ac. Dioxofosfrico(III)
Ac. Trioxofosfrico(V)
Ac. Trioxodifosfrico(I)
Ac. Pentaoxodifosfrico (III)
Ac. Heptaoxofosfrico(V)
Ac. Trioxodifosfrico(I)
Ac. Dioxofosfrico(I)
Ac. Trioxofosfrico(III)
Ac. Tetraoxofosfrico(V)
Ac. Dioxosulfrico(II)
Ac. Trioxosulfrico(IV)
Ac. Tetraoxosulfrico(VI)
Ac. Trioxodisulfrico(II)
Ac. Pentaoxodisulfrico(IV)
Ac. Heptaoxodisulfrico(VI)
Ac. Trioxosulfrico(II)
Ac. Tetraoxosulfrico(IV)
Ac. Pentaoxosulfrico(VI)
Oxoclorato(I) de Hidrgeno
Dioxoclorato(III) de Hidrgeno
Trioxoclorato(V) de Hidrgeno
Tetraoxoclorato(VII) de Hidrgeno
Trioxosulfato(IV) de Hidrgeno
Tetraoxosulfato(VI) de Hidrgeno
Trioxocarbonato(IV) de Hidrgeno
Dioxocarbonato(II) de Hidrgeno
Trioxonitrato(V) de Hidrgeno
Dioxonitrato(III) de Hidrgeno
Tetraoxocromato(VI) de Hidrgeno
Oxofosfato(I) de Hidrgeno
Dioxofosfato(III) de Hidrgeno
Trioxofosfato(V) de Hidrgeno
Trioxodifosfato(I) de Hidrgeno
Pentaoxodifosfato(III) de Hidrgeno
Heptaoxodifosfato(V) de Hidrgeno
Trioxodifosfato(I) de Hidrgeno
Dioxofosfato(I) de Hidrgeno
Trioxofosfato(III) de Hidrgeno
Tetraoxofosfato(V) de Hidrgeno
Dioxosulfato(II) de Hidrgeno
Trioxosulfato(IV) de Hidrgeno
Tetraoxosulfato(VI) de Hidrgeno
Trioxodisulfato(II) de Hidrgeno
Pentaoxodisulfato(IV)de Hidrgeno
Heptaoxodisulfato(VI)de Hidrgeno
Trioxosulfato(II) de Hidrgeno
Tetraoxosulfato(IV) de Hidrgeno
Pentaoxosulfato(VI) de Hidrgeno
C.- Aniones derivados de los oxocidos. Frmula: Para formular un in derivado de un oxocido se
escribe en primer lugar el smbolo del Hidrgeno si queda alguno, despus el no metal y por fin el
Oxgeno, acompaados de sus subndices correspondientes. A todo el conjunto se le asigna una carga
negativa igual al nmero de hidrgenos perdidos.
Nombre:
Tradicional: Sobre el nombre del cido se realizan los siguientes cambios:
1.- Se sustituye la palabra cido por in o anin.
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -7-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
A.Puebla
Unidad 2
2.- Si queda algn hidrgeno, se indica despus de la palabra anin y antes de la raz del cido
del que procede.
3.- Se cambian las terminaciones:
-ico -ato
-oso -ito.
Ej. H2CO3 cido carbnico
HCO3- anin hidrogenocarbonato
Sistemtica: Sobre el nombre del cido se realizan los siguientes cambios:
1.- Se aade la palabra in o anin.
2.- Si queda algn hidrgeno, se indica despus de la palabra anin y antes de la raz del cido
del que procede.
3.- Se elimina la terminacin de hidrgeno
Ej. H3PO3 trioxofosfato (III) de hidrgeno
H2PO3- anin dihidrogenotrioxofosfato (III).
Stock: Sobre el nombre del cido se realizan los siguientes cambios:
1.- Se sustituye la palabra cido por in o anin.
2.- Si queda algn hidrgeno, se indica despus de la palabra anin y antes de la raz del cido
del que procede.
3.- Se cambian las terminaciones:
-ico -ato
Ej. H3PO3 cido trioxofosfrico (III)
H2PO3- anin dihidrogenotrioxofosfato (III).
NOTA: Como se puede observar, en este caso las nomenclaturas Sistemtica y de Stock coinciden.
F. cido F. anin
cido
cido
cido
cido
cido
cido
cido
hipocloroso
cloroso
clrico
perclrico
hiposulfuroso
sulfuroso
sulfrico
HClO
HClO2
HClO3
HClO4
H2SO2
H2SO3
H2SO4
cido
cido
cido
cido
cido
cido
fosfrico
hipoyodoso
metasilcico
silcico
metafosforoso
pirofosfrico
H3PO4
HIO
H2SiO3
H4SiO4
HPO2
H4P2O7
ClO
ClO2
ClO3
ClO4
SO2 2
SO3 2
SO4 2
HSO4
PO4 3
IO
SiO3 2
H2SiO4 2
PO2
P2O7 4
Tradicional
ion o anin hipoclorito
ion o anin clorito
ion o anin clorato
ion o anin perclorato
ion o anin hipoulfito
ion o anin sulfito
ion o anin sulfato
anin hidrogenosulfato
ion o anin Fosfato
ion o anin Hipoyodito
ion o anin metasilicato
anin dihidrgenosilicato
ion o anin Metafosfito
ion o anin Pirofosfato
Sistemtica
ion o anin oxoclorato(I)
ion o anin dioxoclorato(III)
ion o anin trioxoclorato(V)
ion o anin tetraoxoclorato(VII)
ion o anin dioxosulfato(II)
ion o anin trioxosulfato(IV)
ion o anin tetraoxosulfato(VI)
in hidrgenotetraoxosulfato(VI)
ion o anin tetraoxofosfato(V)
ion o anin oxoyodato(I)
ion o anin trioxosilicato(IV)
ion dihidrgenotetraoxosilicato(IV)
ion o anin dioxofosfato(III)
ion o anin heptaoxodifosfato (V)
D.- Sales ternarias. Son las sales de los oxocidos. Resultan de sustituir todos o algunos de los
hidrgenos del cido por cationes metlicos.
D.1.- Sales neutras. Se han sustituido todos los hidrgenos del cido por cationes metlicos.
Frmula:
Ma (Xb Oc)d
Nombre:
Sistemtica: Sobre el nombre del cido se realizan los siguientes cambios:
1.- Se sustituye el trmino hidrgeno por el nombre del metal con su nmero de oxidacin en
nmeros romanos entre parntesis (salvo que el metal tenga valencia nica).
2.- Si por el intercambio de valencia, el anin del oxocido llevase subndices, estos se pueden
indicar mediante los prefijos griegos: bis, tris, tetraquis, etc. Aunque no son necesarios, al
indicar la valencia en nmeros romanos, y no se suelen poner.
Ej. FeCO3 trioxocarbonato (IV) de hierro (II)
Fe2(PO4)3 (tris)[tetraoxofosfato (V) ] de hierro (III)
Stock: Sobre el nombre del cido nombrado del modo tradicional, se realizan los siguientes
cambios:
1.- Se suprime la palabra cido.
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -8-
IES Pealba
Qumica 2 Bachillerato
A.Puebla
Unidad 2
Stock
Sistemtica
Hipoclorito de sodio
Clorito de sodio
Clorato de sodio
Perclorato de sodio
Hiposulfito de potasio
Sulfito de potasio
Sulfato de potasio
Nitrito de litio
Nitrato de litio
Sulfato de calcio
Carbonito de litio
Carbonato de Litio
Yodato de Calcio
Sulfato de aluminio
Fosfato de calcio
Carbonato de plomo (II)
Nitrato de cobre (II)
Arseniato de Sodio
Fosfito de Berilio
Cromato de hierro (III)
Permanganato de potasio
Metafosfito de Calcio
Piroarsenito de Rubidio
Pirofosfato de hierro (III)
Pirosulfito de sodio
D.2.- Sales cidas. Provienen de la sustitucin parcial de los hidrgenos del cido por cationes
metlicos.
Nombre: Se nombran igual que las sales neutras, pero se antepone la palabra hidrgeno al
nombre de la sal, aadiendo los prefijos di, tri, etc, segn el nmero de hidrgenos sin sustituir (si
solo queda un hidrgeno sin sustituir, no es necesario anteponer el prefijo mono-)
Frmula
NaHSO4
Li2HPO4
KH2PO4
NaHCO3
Cr(HSO3)3
Ba3(HP2O7)2
Al(HSO4)3
Ni(H3SiO4)3
Ca(HS)2
NaHS
NaHSe
Stock
Sistemtica
hidrogenosulfato de sodio
hidrogenofosfato de litio
dihidrogenofosfato de potasio
hidrogenocarbonato de sodio
hidrogenosulfito de cromo (III)
hidrogenopirofosfato de bario
hidrogenosulfato de aluminio
trihidrogenosilicato de niquel (III)
hidrogenosulfuro de calcio
hidrogenosulfuro de sodio
hidrogenoseleniuro sdico
Hidrogenotetraoxosulfato(VI) de Sodio
Hidrogenotetraoxofosfato(V) de Potasio
Dihidrogenotetraoxofosfato(V) de Potasio
Hidrogenotrioxocarbonato(IV) de Sodio
Hidrogenotrioxosulfato(IV) de Cromo(III)
Hidrogenoheptaoxodifosfato(V) de Bario
Hidrogenotetraoxosulfato(VI) de Aluminio
Trihidrogenotetraoxosilicato(IV) de Nquel(III)
Hidrogenosulfuro de Calcio
Hidrogenosulfuro de sodio
Hidrogenoseleniuro de Sodio
____________________________________________________________________________________________________
A.Puebla
Pg.: -9-
IES Pealba