Lingua

unidade
Un universo por descubrir
O ttulo da unidade, Un universo por descubrir, relacinase co valor que se traballa en todas as seccins da unidade: a importancia de coecer e descubrir o universo.
A Lectura Curiosidades planetarias mstranos un fragmento do libro Sistema solar, do autor britnico Mike Goldsmith, a travs do cal os alumnos podern descubrir informacin sobre os planetas de forma amena e sinxela.
Na Expresin oral danse as pautas necesarias para facer de gua e na Expresin escrita trabllanse os elementos dun programa de actividades.
A seccin Vocabulario contina o traballo da raz e os morfemas, centrndose neste caso nos prefixos e os sufixos, as como o
significado que achegan s palabras.
Na pxina de Gramtica retmase o estudo do adxectivo e os diferentes graos que pode ter.
A seccin Ortografa contina coa acentuacin, centrndose nesta unidade na acentuacin de ditongos e hiatos.
Nas pxinas de Literatura comzase o estudo e profundizacin dos diferentes xneros literarios, traballando a narrativa e os
principais elementos da narracin.
n
cu
cho de l
Re
Por ltimo, na seccin Ponte a proba presntanse unha web informativa e unha lia cronolxica para traballar os contidos
da unidade.
Material complementario
Caderno de traballo, primeiro trimestre. Unidade 2
Dentro do programa de competencia

lectora recomendamos esta lectura
para traballar durante o trimestre.
Consulta a gua includa no caderno
de Animacin lectura.
Manuel Lourenzo: O da despois do da, Madrid, Xerme Edicins
48
Unidade 2
1
Recursos da unidade
Recursos dixitais
Recurso para o profesor en
USB e www.smconectados.com
Unidade 2:
Un universo por descubrir
Recurso para o alumno en

www.smcelmedixital.com
Lectura animada: Sistema solar

CD Audio, pistas 7 e 8
Animacin con actividades
Miniquest: O observatorio de Forcarei
CD Audio, pista 9
Presentacin interactiva
Outros recursos
Recursos para o profesor
Lectura e comprensin de
Curiosidades planetarias
(Sistema solar)
Material de aula
Mural interactivo. A viaxe das palabras

Caderno Adestramento en estratexias de
lectura eficaz
Caderno Avaliacin de comprensin lectora
Facer de gua
O programa de actividades
Taller de escritura
Os prefixos e os sufixos
Xogo interactivo
CD Audio, pista 10
Ficheiro ortogrfico: A acentuacin de ditongos
e hiatos
O adxectivo
A acentuacin de ditongos e hiatos
Reforzo. Os prefixos e os sufixos
Reforzo. O adxectivo
Reforzo. A acentuacin de ditongos e hiatos

*Caderno Regras otogrficas de peto.
Acentuacin de ditongos, tritongos e hiatos
Taller de ortografa:
Ditados para compartir
CD Audio, pista 11
A narrativa
Animacin con actividades
Ortografa visual: Ditados proxectables de

deletreo e atencin visual
CD Audio, pista 12
Autoavaliacin
Repaso
Repasa a unidade
Repasa as unidades
Repaso
Ampliacin
Avaliacin unidade 1
Avaliacin acumulativa unidades 1-2
Ponte a proba
Rbrica da tarefa. Como traballaches nesta tarefa?
Unha galaxia de coecementos

Viaxar polo espazo
Tarefa final: Mis cerca das estrelas
Rbricas de avaliacin. Dispoibles na web.

Traballo en equipo. A curiosidade fainos sabios
*No caderno Regras ortogrficas de peto, os teus alumnos poden consultar e seguir practicando as regras ortogrficas.
Unidade 2
49
Programacin de aula do proxecto Celme
OBXECTIVOS DE UNIDADE
COMPETENCIAS
Comunicacin lingstica (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 e 10)
1. Desenvolver estratexias de comprensin lectora para comprender un texto

expositivo sobre os planetas.
Competencia dixital (Obxectivos 1, 3, 7, 9 e 10)
2. Facer de gua: describir un lugar de forma oral.
Aprender a aprender (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9 e 10)
3. Elaborar un programa de actividades.
Competencias sociais e cvicas (Obxectivos 1, 2, 6, 7, 8 e 9)
4. Identificar distintos prefixos e sufixos e recoecer o significado que achegan

palabra.
Sentido de iniciativa e esprito emprendedor (Obxectivos 1, 6, 7, 8, 9 e 10)

Conciencia e expresins culturais (Obxectivos 1, 2, 6 e 7)
5. Identificar os distintos graos do adxectivo.

6. Acentuar palabras con ditongos ou hiatos.
7. Recoecer os principais elementos dun texto narrativo.
8. Desenvolver estratexias bsicas de aprendizaxe.
9. Utilizar as TIC como ferramenta de aprendizaxe.
10. Buscar, recoller e procesar informacin.
B.1. Comunicacin oral: falar e escoitar
BLOQUE
CONTIDOS
CRITERIOS DE AVALIACIN
ESTNDARES DE APRENDIZAXE
DESCRITORES/INDICADORES
Participacin e cooperacin nas situacins comunicativas de relacin

social especialmente as destinadas
a favorecer a convivencia (exposicins curtas, conversacins, narracins orais) con valoracin e respecto s normas que rexen a
interaccin oral (quendas de palabra, roles diversos no intercambio,
respecto das opinins das demais
persoas, ton de voz, posturas e xestos adecuados).
1. Participar nas diversas situacins de intercambio oral que

se producen na aula mostrando valoracin e respecto polas normas que rexen a interaccin oral.
1.1. Respecta as opinins das persoas participantes nos intercambios orais e consciente da posibilidade de empregar a lingua galega en calquera intercambio oral
dentro do colexio ou fra del.
Utiliza correctamente a lingua para

expresar unha opinin e escoita
con atencin as dos seus compaeiros. E ti que opinas?, px. 29.
Act. 6, px. 32.
Interpreta o rol de gua acompaando o seu discurso con xestos adecuados. Acts. 2 e 4, px. 33. Pensa
e relaciona, px. 33.
Actitude de cooperacin e de respecto en situacins de aprendizaxe

compartida.
2. Mostrar respecto e cooperacin nas situacins de aprendizaxe compartida.
1.2. Emprega unha postura e xestualidade

adaptadas ao discurso, para reforzalo e
facilitar a sa comprensin, procurando a
empata coa persoa interlocutora

2.1. Mostra respecto s ideas dos e das demais e contribe activamente ao traballo
en grupo.
B.3. Comunicacin escrita: escribir
50
Unidade 2
(Comunicacin lingstica, Competencias sociais e cvicas, Conciencia e expresins culturais)
(Comunicacin lingstica, Aprender a

aprender, Sentido de iniciativa e esprito emprendedor)
Composicin de textos propios de

situacins cotis de relacin social
(correspondencia, mensaxes curtas) de acordo coas caractersticas
propias destes xneros.
3. Producir textos de diferente

tipoloxa que permitan narrar,
describir, resumir, explicar e
expoer opinins, emocins e
informacins relacionadas
con situacins cotis.
3.1. Elabora, en diferentes soportes, textos

propios da vida coti e acadmica, imitando modelos: programas.
Uso progresivamente autnomo

das TIC na busca de informacin.
4. Usar de maneira autnoma

as TIC para a busca de informacin.
4.1. Usar as TIC na busca de informacin.
Mantn unha actitude cooperativa e

de respecto na elaboracin dun mural en grupos. Tarefa final, px. 45.
(Comunicacin lingstica, Competencia

dixital, Aprender a aprender)

dixital, Aprender a aprender, Sentido
de iniciativa e esprito emprendedor)
Comprende a estrutura e o contido

de distintos programas de actividades. Acts. 1 a 3, px. 34.
Escribe programas de actividades.
Act. 5, px. 35. Taller de escritura,
px. 35. Act. 8, px. 44
Utiliza as TIC para informarse, aprender e avaliarse. Actividades de smCelmedixital: Descubre e le, pxs.
31 e 40. Investiga na web, px. 32.
Practica, px. 39. Valora o aprendido, pxs. 42 e 45.
BLOQUE
CONTIDOS
CRITERIOS DE AVALIACIN
ESTNDARES DE APRENDIZAXE
DESCRITORES/INDICADORES
Comprensin da informacin relevante en textos das situacins cotis de relacin social: programas
de actividades.
5. Comprender, buscar, localizar

e seleccionar informacin
explcita en textos escritos de
soportes variados (webs infants, libros, carteis).
5.1. Comprende a informacin relevante de

textos procedentes dos medios de comunicacin social ou propios de situacins cotis.
Le textos de diferente tipoloxa en

soportes distintos. Curiosidades planetarias, px. 29. Escoita e le, px.
40. Actividades de smCelmedixital:
Descubre e le, pxs. 31 e 40.
Comprende e interpreta o contido
dunha ilustracin ou dunha fotografa. Ac. 3, px. 32. Acts 1 e 5 px. 33.
Act. 4, px. 35. Act. 3, px. 36. Act.
5, px 41.Act. 4, px. 42. Act. 2, px.
43. Tarefa final, px. 45.
Comprende e interpreta distintos tipos
de texto, como un texto expositivo, un
programa de actividades, un texto narrativo, unha noticia e unha tboa cronolxica. Comprende e interpreta, px.
32. Acts. 1 a 3, px. 34. Comprende,
px. 41. Acts. 1 a 5, px. 43. Acts. 1 a
3, px. 44. Acts. 1 e 2, px. 45.
Utiliza o dicionario para buscar o significado de palabras que aparecen nun
texto. Act. 5, px. 32. Act. 3, px. 45.
Identifica os rasgos caractersticos do
xnero narrativo. Acts. 5, 6, 7 e 8, px.
41. Act. 3, px. 42.
5.2. Identifica as ideas principais e secundarias dun texto (narrativo, descritivo).

5.3. Interpreta e comprende a informacin
de grficos, esquemas, mapas conceptuais e ilustracins, relacionando esta
co contido do texto que a acompaa.
5.4. Emprega o dicionario para resolver as
dbidas de vocabulario que atopa nos
textos.
B.5. Educacin literaria
B.2. Comunicacin escrita: ler
Comprensin de textos do mbito

escolar en soporte papel ou dixital
para aprender e para informarse,
tanto os producidos con finalidade
didctica como os de uso social
(folletos publicitarios, prensa,
fragmentos literarios).
5.5. Recoece as caractersticas fundamentais dos diferentes xneros literarios:

narrativa, poesa e teatro.

Realizacin de distintos tipos de

lectura: de investigacin, de
aprendizaxe, de gozo persoal.
6. Realizar diferentes tipos de

lectura.
6.1. Realiza diferentes tipos de lectura en

funcin de cada texto: de investigacin,
de aprendizaxe, de gozo persoal.

B.4. Coecemento da lingua

dixital, Aprender a aprender, Competencia socias e cvicas, Sentido de iniciativa e esprito emprendedor)
(Comunicacin lingstica, Aprender

a aprender, Sentido de iniciativa e
esprito emprendedor)
Uso e identificacin intuitiva da

terminoloxa seguinte nas actividades de producin e interpretacin: adxectivo.
7. Utilizar terminoloxa lingstica e gramatical bsica, implcita e funcionalmente, como

apoio comprensin e producin de textos, as como
aplicar o seu coecemento no
uso da lingua.
7.1. Recoece as diferentes categoras gramaticais pola sa funcin na lingua:

adxectivo.
Coecemento das normas ortogrficas, apreciando o seu valor social e a necesidade de cinguirse a
elas nos escritos.
8. Coecer e aplicar as normas

ortogrficas xerais e as de
acentuacin en particular,
apreciando o seu valor social e a necesidade de cinguirse a elas.
8.1. Aplicar correctamente as normas de

acentuacin xerais, as como as demais normas ortogrficas, e apreciar o
seu valor social e a necesidade de
cinguirse a elas.
9. Amplia o vocabulario a partir do traballo e reflexin

sobre as palabras que conforman a lingua.
9.1. Recoece e crea palabras derivadas

(prefixacin e sufixacin).
Ampliacin do vocabulario mediante os procedementos de creacin de palabras: derivacin (prefixos e sufixos).
(Comunicacin lingstica, Aprender a

aprender)
(Comunicacin lingstica, Competencias sociais e cvicas, Conciencia e

expresins culturais)
(Comunicacin lingstica, Aprender

a aprender)
Le textos de investigacin, de aprendizaxe e de gozo persoal. Curiosidades

planetarias, px. 29. Escoita e le, px.
40. Actividades de smCelmedixital:
Investiga na web, px. 32. Descubre
e le, pxs. 31 e 40.
Identifica adxectivos e recoece a
que grao pertencen. Acts. 1 a 4, px.
37. Acts. 1, 4 e 6, px. 42. Act. 8,
px. 43. Acts. 5 e 7, px. 44. Act. 7,
px. 45.
Coece e aplica as normas de acentuacin en palabras que teen ditongo ou

hiato. Act. 1 e 2, px. 38. Act. 3 a 5,
px. 39. Taller de ortografa, px. 39.
Act. 2 e 5, px. 42. Acts. 9 e 10, px.
43. Act. 6, px. 44. Act. 4, px. 45.
Recoece a importancia do dominio da
ortografa. Pon atencin, px. 31.
Identifica e forma palabras derivadas,
recoecendo o significado que achegan palabra os sufixos e os prefixos.
Act. 1 a 4, px. 36. Act. 5, px. 42.
Act. 6, px. 43. Act. 4, px. 44. Act.
5 e 6, px. 45. Tarefa final, px. 45.
Unidade 2
51
Orientacins metodolxicas
1. Coecementos previos necesarios
En relacin con esta unidade, os estudantes deberan coecer unha serie de contidos, tales como:

Vocabulario. Para traballar os prefixos e os sufixos necesario que saiban separar as palabras en raz e morfemas.
Ortografa. Deben coecer ben as regras xerais de acentuacin para poder poer en prctica a acentuacin de ditongos
e hiatos.
2. Previsin de dificultades
posible que os alumnos atopen dificultades similares a estas no estudo da unidade:

A separacin en slabas de palabras con ditongos e hiatos na seccin Ortografa.
Identificar o narrador nun fragmento narrativo e distinguir o protagonista dos personaxes secundarios.
3. Programas transversais
Aprendizaxe cooperativa
Estrutura cooperativa Folio xiratorio, act. 2, px. 38, Libro do alumno.

Estratexia de pensamento Chuvia de ideas, introducin da unidade, px. 29., Libro do alumno.
Aprender a pensar
Estratexia de pensamento Compara e contrasta, entrada de seccin, px. 37, Libro do alumno.
Estratexia de pensamento Diario de pensar, Tarefa final, px. 45, Libro do alumno.
Educacin en valores
O tema de Descubrir e coecer o universo, que se introduce a partir da seccin E ti que opinas? constite o fo condutor da unidade.
4. Programas especficos
Animacin lectura
Sistema solar (Presentacin animada Cont. dix. profesor )

Descubre e le. Lectura (animacin con actividades Cont. dix. alumno)
Descubre e le. Literatura (animacin con actividades Cont. dix. alumno)
Competencia lectora
Caderno Animacin lectura

Lectura e comprensin
Curiosidades planetarias (Lectura inicial px. 29)

O segredo do muo (Literatura px. 40 )
Estratexias de lectura eficaz
Fichas unidade 2 (Caderno Adestramento en estratexias de lectura eficaz Mat. profesor)
Avaliacin de Comprensin lectora
Texto 3 (nivel bsico), texto 4 (nivel estndar) (Caderno Avaliacin de comprensin lectora Mat. profesor)
Ortografa visual
A viaxe das palabras (Material interactivo de apoio)

Ditados proxectables de deletreo e atencin visual (Ditado de palabras Cont. dix. profesor)
Ditado locutado (Repasa as unidades px. 43)
Ortografa
Taller de ortografa
Ditados para compartir (Taller de ortografa, px. 39) e Ficheiro ortogrfico (Cont. dix. alumno)
Regras bsicas de ortografa
Caderno Regras ortogrficas de peto (px. 8)
5. Suxestin de temporalizacin
Para o desenvolvemento da unidade recomndase distribur o traballo en once sesins, organizadas deste xeito:
PXinas DE INICIO
PXINAS DE CONTIDO
PXinas finaIs
2 sesins
6 sesins
3 sesins
A proposta de sesins desenvolvida orientativa. Cada profesor adaptaraa en funcin das sas necesidades e a carga horaria.
52
Unidade 2
Tratamento das intelixencias mltiples

LINGSTICO-VERBAL
Uso da biblioteca da aula
INTERPERSOAL
Libro do alumno:
Act. 5, px. 32
Proxectos creativos e de investigacin en

grupo
Gua esencial:
Sux. 4, px. 70
Libro do alumno:
Estrutura cooperativa Folio xiratorio,
act. 2, px. 38; Tarefa final, px. 45
Escritura creativa
Libro do alumno:
Gua esencial:
Act. 8, px. 41; act. 7, px. 45
Sux. 7, px. 61
Gua esencial:
Sux. 6, px. 66
Debate
Libro do alumno:
Act. 3, px. 29; act. 6, px. 32

Gua esencial:
Sux. 2, px. 71
Exposicins orais
Libro do alumno:
Act. 1, px. 33
Gua esencial:
Sux. 3, px. 66
LXICO-MATEMTICA
INTELIXENCIAS
MLTIPLES
Actividades de clasificacin, comparacin

e seriacin
Libro do alumno:
Act. 2, px. 38; act. 9, px. 43
Gua esencial:
Sux. 6, px. 65
VISUAL-ESPACIAL
Composicin de murais
Libro do alumno:
Act. 7, px. 32; Tarefa final, px. 45
INTRAPERSOAL
Gua esencial:
Transferencia
Creacin de grficos e diagramas
Libro do alumno:
Act. 5, px. 33
Libro do alumno:
Acts. 1 a 2, px. 42
Gua esencial:
Sux. 4, px. 69
Gua esencial:
Sux. 2, px. 68
Autoavaliacin e exercicios de metacognicin
Sux. 17, px. 56
CORPORAL-CINESTSICA
Comprensin e uso da linguaxe non verbal
Libro do alumno:
Acts. 4 a 5, px. 33
Gua esencial:
Sux. 2, px. 59
Expresin corporal
Libro do alumno:
Acts. 4 a 5, px. 33
Libro do alumno:
Acts. 3 e 6, px. 42; Estratexia de pensamento Diario de pensar, Tarefa final,
px. 45
Gua esencial:
Sux. 4, px. 68
Actividades de expresin oral e escrita
Libro do alumno:
Estratexia de pensamento Chuvia de
ideas, px. 29; Estratexia de pensamento Compara e contrasta,px. 37;
act. 6, px. 32
Gua esencial:
Sux. 3, px. 64
Gua esencial:
Sux. 2, px. 59
Unidade 2
53
Estndares de aprendizaxe e descritores

dentro do colexio ou fora del.
Utiliza correctamente a lingua para expresar unha opinin e escoita con atencin as dos seus compaeiros.
Usa as TIC para informarse aprender e
avaliarse.
textos procedentes dos medios de comunicacin social ou propios de situacins
cotis.
Le textos de diferente tipoloxa en soportes distintos.
6.1. Realiza diferentes tipos de lectura en funcin de cada texto: de investigacin, de
Le textos de investigacin, de aprendizaxe e de gozo persoal.
Suxestins metodolxicas
8.1. Aplicar correctamente as normas de acentuacin xerais, as como as demais normas ortogrficas, e apreciar o seu valor
social e a necesidade de cinguirse a elas.
hiato.
Para comezar Situmonos

1. Leremos o ttulo da unidade, Un universo por descubrir,
e preguntaremos que lles suxire ese ttulo. A continuacin, animalos a contestar as seguintes preguntas: Cres
que importante coecer o universo? Por que? Como
podemos facelo?
Aprender a pensar
A introducin da unidade pode traballarse mediante
a estratexia de pensamento Chuvia de ideas.
Ver Gua de Aprender a pensar.
2. Pedirlle a un alumno que lea o recadro Que importante
e preguntar aos alumnos se saben que informacin
nos achegan os satlites que orbitan a Terra e as viaxes
espaciais.
Resultara moi interesante para os alumnos ter unha
charla en persoa ou por videoconferencia con algn experto neste tema, por exemplo o enxeeiro galego Fernando Abelleira, que traballa na NASA. Se non posible, pdeselles mostrar algn documental interesante.
54
Unidade 2
3. Antes de ler o apartado E ti que opinas? e responder as

preguntas, preguntar aos alumnos se algunha vez observaron o ceo detidamente: Que ves?
4. Animar os alumnos a que observer as ilustracins da
dobre pxina e comentalas entre todos.
os alum5. A travs da Lectura animada Sistema solar
nos poden xerar as sas propias ideas sobre o fragmento que van ler.
Programa de competencia lectora

Animacin lectura. Sistema solar, presentacin animada.
6. Preguntaremos aos alumnos se tiveron a ocasin de
pasar unha noite en campo aberto. Motivar aos alumnos que tiveron esta experiencia a que contn algunha
ancdota: Que diferenza hai entre o ceo dunha cidade
e o ceo que ves no campo? Por que cres que pasa isto?
Solucins
Durante o desenvolvemento
7. Un alumno pode ler o ttulo da lectura e o pargrafo de
introducin a continuacin. Despois, entre todos poden
explicar que un telescopio e unha sonda espacial. Se
non son capaces de explicalo, deixaremos que usen un
dicionario ou enciclopedia para pescudalo.
8. Antes de escoitar o audio, preguntarlles se cren que a
lectura lles revelar informacin que descoecan: Canto sabes acerca dos planetas? Gustarache saber mis?
Resposta libre: Antes de responder, suxerir que

lembren o que aprenderon en Ciencias naturais
sobre os planetas.
Resposta libre: Insistir en que deben pensar

nun aparello que non estea inventando.
Resposta libre: Esta unha pregunta bastante

profunda. Resultar interesante escoitar as opinins dos alumnos e dialogar sobre as mesmas.
12. Ao rematar a lectura colectiva, propor que todos os

alumnos digan que apartado lles gustou mis e que
expliquen por que.
13. Sera recomendable que os alumnos fixesen tamn
unha lectura individual e en silencio do texto, para poder fixarse mis atentamente en aspectos nos que antes non repararon. Cando rematen, preguntar se teen
algunha dbida ou se precisan aclaracin sobre algn
punto en particular.
9. Pedir agora aos alumnos que escoiten o CD Audio Pista

7
da lectura Curiosidades planetarias.
10. Comprobaremos se a lectura lles revelou informacin
interesante ou non: Que informacin xa coecas? Que
dato te sorprendeu mis? Por que?
11. Faremos agora unha lectura colectiva do texto. Elixir 9
alumnos e indicarlles a cada un o ttulo do apartado que
lle corresponde ler. Un a un, cada alumno ler o seu
apartado. Insistir en que lean en alto vocalizando de forma adecuada, de maneira que o resto da clase poida
olos con claridade.
Unidade 2
55
Notas
14. Pedirlles aos alumnos que pechen os libros. A continuacin, escribir as seguintes preguntas no encerado
unha a unha. Dura mis un da en Xpiter ou na Terra?
Que significa que Marte est oxidado? Como se chama
o volcn mis alto do sistema solar? Canto mide? En
que planeta est? Que material compoen os aneis de
Saturno? Que Cassini? Animar os alumnos a que levanten a man se coecen a resposta, saian ao encerado e a escriban.
15. Traballo individual. Propor que inventen outros ttulos
para cada pargrafo da lectura. Logo preguntar: Por
que elixiches ese ttulo?
16. Suxerirlles que imaxinen que existen seres humanos
en Xpiter, Marte e Saturno. Animalos a realizar un debuxo destes seres en cada planeta. Despois pdense
expoer na clase.
17. Pedirlles aos alumnos que se fixen nas palabras do recadro Pon atencin. Para afianzar a ortografa visual
destas palabras, animalos a que peguen as tarxetas
cos ideogramas no mural interactivo, A viaxe das palabras.
56
Unidade 2
Programa de ortografa
Ortografa visual. Tarxetas con ideogramas para pegar
no mural interactivo A viaxe das palabras.
Ver Gua de Traballo manipulativo.
Para rematar
18. Animar os alumnos a que entren na web smCelmedixital.com e descubran en que planeta os ventos alcanzan 2000 km por hora coa Animacin con actividades.
19. Practicamos xuntos. Dividir a clase en parellas ou grupos pequenos e pedirlles que busquen informacin sobre Mike Goldsmith, o autor de Sistema Solar, e que a
expoan nunha cartolina. Animalos a que utilicen tamn fotografas ou debuxos.
20. Animaremos os alumnos a expresar a sa opinin sobre o texto que leron nunha conversacin colectiva.
Podemos plantexar, como punto de partida, algunhas
preguntas como: Qu o que mis che gustou? Cam-
Notas
biou a ta idea sobre os planetas e o universo a partir desta lectura? Gustarache escribir algo sobre o universo? O que?
Proposta de actividades para a casa. Propoer que observen o ceo
en familia nunha noite clara.

Lectura e comprensin. Curiosidades planetarias (lectura
inicial, px. 29).
Estratexias de lectura eficaz. Fichas da unidade 2 do Caderno
Adestramento en estratexias de lectura eficaz.
Avaliacin de comprensin lectora. Textos do Caderno Avaliacin de comprensin lectora: texto 3 (nivel bsico) e texto 4
(nivel estndar).
Unidade 2
57

dentro do colexio ou fra del.
Utiliza correctamente a lingua para expresar unha opinin e escoita con atencin as dos seus compaeiros.
4.1. Usa as TIC na busca de informacin.
Utiliza as TIC para informarse, aprender e
avaliarse.

Comprende e interpreta distintos tipos de
texto, como un texto expositivo, un programa de actividades, un texto narrativo,
unha noticia e unha tboa cronolxica.
5.3. Emprega o dicionario para resolver as dbidas de vocabulario que atopa nos textos.
Utiliza o dicionario para buscar o significado de palabras que aparecen nun texto.
vermello: Marte. anelado: Saturno. lixeiro: Saturno. tormentoso: Xpiter. fermoso: Saturno. xigante: Xpiter.
a) Europa, unha das las de Xpiter, ten a superficie xeada. b) Os das de Xpiter son moi curtos,
duran dez horas. c) Unha das tormentas de Xpiter durou 300 anos. d) imposible descender
en Xpiter porque a superficie non slida.
58
Os aneis de Saturno estn formados por anacos

de rocha e po. Non son os nicos no Sistema Solar; tamn hai aneis en Xpiter, Urano e Neptuno. Son especiais porque son moi brillantes.
Marte. Resposta modelo: a) Hai moitos desertos, ten en o volcn mis alto do Sistema
Solar e os polos cubertos de xeo. b) Atoparon
un solo estrao, pero non seres viventes.
solo: Parte superficial da codia da Terra. Resposta modelo: Terreo onde se pode edificar. /
Fragmento musical interpretado por un s
instrumento ou unha soa voz.
Resposta libre.
Resposta libre.
Resposta libre.
Unidade 2
Solucins
Para comezar Activmonos

1. Proporemos aos alumnos que cada un invente outro ttulo para
a lectura.
1
da lectura. A continuacin,
2. Escoitaremos o CD Audio Pista 8
preguntarlles que planeta lles parece especial a eles e por que.
3. Propor que elixan un planeta da lectura e fagan un debuxo del
basendose nas caractersticas que coecen.
Para rematar
4. Suxerir aos alumnos que entren na web smCelmedixital.com e
descubran mis informacin sobre o observatorio de Focarei
coa Miniquest.
Proposta de actividades para a casa. Animalos a que lles suxiran aos
seus pais unha visita ao Observatorio de Forcarei.

dentro do colexio ou fora del.
1.2. Emprega unha postura e xestualidade
adaptadas ao discurso, para reforzalo e facilitar a sa comprensin, procurando a
empata coa persoa interlocutora
Interpreta o rol de gua acompaando o
seu discurso con xestos adecuados.
Solucins
1
Resposta libre. Comprobar que os alumnos

utilizan, no contexto adecuado, algunha das
palabras que van estudar a continuacin.
Resposta modelo: A proxeccin comezar en

media hora exactamente. Na sala de proxeccins podedes ver diferentes traxes espaciais e
unha rplica dun transbordador.
a) A rplica do transbordador espacial Discovery e o traxe espacial dunha astronauta. Descrbeas correctamente porque clara e utiliza
de forma adecuada o vocabulario especfico do
tema que trata. Resposta libre. b) O alumno
fxase no traxe espacial. alumna gustaralle
ver un vdeo sobre Ellen Ochoa.
Transcricin. Pista 9
Gua: dereita tedes unha rplica a escala do
transbordador espacial Discovery, que realizou voos espaciais ata 2011.
Neno: Perdoe, ese traxe espacial, autntico?
Gua: Si, un traxe espacial que pertenceu
astronauta Ellen Ochoa, que participou en
catro voos espaciais.
Nena: Gustarame ver un vdeo sobre esta astronauta.
Gua: Pois vas ter a oportunidade. Na exposicin
permanente, que est vosa esquerda, hai
unha sala de proxeccins, con vdeos de viaxes
espaciais. E adivia quen sae nun deles?
Nena: Como me encantara viaxar ao espazo,
como Ellen Ochoa!

1. Preguntar aos alumnos cando foi a ltima vez que foron a un
museo: Que museo era? Con quen fuches? Haba un gua? Resultouche til? Por que?
2. Antes da actividade 4, animar os alumnos a que imiten a un gua,
pero sen pronunciar ningunha palabra, s con xestos. Desta maneira, potnciase a comunicacin non oral. Cada alumno erguerase xunto co seu compaeiro e far coma se fose un gua que lle
est a ensinar o colexio, pero sen falar. Cando remate podern
intercambiar os papeis.
Resposta libre.
Resposta libre: Asegurarmonos de que, coa

axuda dun plano, os alumnos poden guiar outro compaeiro por un lugar.
da actividade 3. A conti3. Escoitaremos o CD Audio Pista 9

nuacin, propor que busquen informacin sobre a astronauta
Ellen Ochoa e que expoan na clase.
Para rematar
4. Reflexionamos. Parceche interesante o traballo de gua? Por
que?
Unidade 2
59

Comprende a estrutura e o contido de
distintos programas de actividades.
Escribe programas de actividades.
Comprende e interpreta distintos tipos de
texto, como un texto expositivo, un programa de actividades, un texto narrativo,
unha noticia e unha tboa cronolxica.
Solucins
a) Teen lugar en Pontedeume. Vaise visitar o
Castelo de Andrade, o Mosteiro de Caaveiro e
a Praza do Conde. b) O domingo 27 s 10:00.
a) Concurso de fotografa dixital. d) Observacin das estrelas desde o paseo.
A primeira enviouse s 15:55 o sbado 26. A

segunda s 10:00 tamn o sbado 26.

1. Traer clase diferentes tipos de programas de actividades: dunha excursin, dunha viaxe, dun museo, dun festival Despois de
mostrrllelos aos alumnos, preguntarlles: Que tipo de textos son?
Para que se utilizan? Onde os adoitas ver? Parcenche tiles?
2. Antes de comezar coas actividades da pxina, preguntar que elementos consideran imprescindibles nun programa de actividades.
3. Unha vez rematada a actividade 1, propor que engadan tres actividades ao programa que a eles lles resultaran interesantes.
4. Traballo individual. Pedir aos alumnos que imaxinen que estiveron
en Pontedeume esa fin de semana e participaron en varias das actividades. Suxerir que escriban unha entrada de diario na que describan as sas experiencias.
5. Para reforzar a conceptualizacin da estrutura do programa de
actividades, animar os alumnos a que practiquen coa Presentacin interactiva .
6. Despois de rematar a actividade 4, sera interesante facer un debate sobre as actividades extraescolares que hai no seu colexio
60
Unidade 2
Solucins
4
Resposta libre: Comprobar que o programa

coherente e que inclen as actividades representadas nas fotografas o venres.
Resposta libre: Lembraremos aos alumnos que

sigan os pasos e a estrutura dun programa de
actividades como o que completaron na actividad anterior. Lembrarmoslles que a actividade ten que ser interesante para o resto dos
alumnos. Teen que pensar no horario mis
adecuado para levalas a cabo. Para que quede
mis claro, poden diferenciar con cores os tipos
de actividade e outros aspectos do programa.
Resposta libre: Comprobaremos que seguen os

pasos indicados para a elaboracin do programa.
Resposta libre. Elaborarn un programa para

unhas xornadas dun club de astronoma. Observaremos que volven ler a lectura para extraer ideas que deseen un programa de actividades adecuado.
ou concello: Cres que hai suficientes actividades extraescolares?

Son adecuadas para ti? Hai transporte? Engadiras algunha? Eliminaras algunhas? Por que?
Para rematar
7. Practicamos xuntos. Pdese aproveitar a actividade 5 para organizar actividades na clase. Dividiremos a clase en 6 grupos e asignaremos unha actividade a cada grupo. Darmoslles uns das
para preparala e logo tern que realizala na clase ou, se posible,
con alumnos mis pequenos doutras clases.
8. Reflexionamos. Preguntarlles se cren que son tiles os programas de actividades e que expliquen por que.
Proposta de actividades para a casa. Ao fo do debuxo do Taller de
escritura, animar a que busquen coa axuda dos seus pais e familiares informacin grfica sobre Galileo Galilei (fotos dos seus retratos,
esquemas das sas teoras, da sa representacin do sistema solar...) e as peguen nunha cartolina.
Unidade 2
61

9.1. Recoece e crea palabras derivadas (prefixacin e sufixacin).
Identifica e forma palabras derivadas, recoecendo o significado que achegan
palabra os sufixos e os prefixos.
Solucins
interespacial: no medio do espazo. aparcadoiro: lugar destinado para aparcar. imposible:
que non pode darse ou facerse.
inter-, -oiro, im-.

1
Lugar: subtropical, extraoficial. Negacin: ilexible, desilusin, atpico.
trans-plantar: trasladar a outro sitio (lugar),

inter-celular: entre as clulas (lugar), in-activo: sen actividade (negacin), contra-indicacin: situacin pola que un tratamento perxudicial (negacin), anti-rroubo: que impide o
roubo (negacin).
a) bombeira (profesin). b) lavadora (instrumento). c) marieiro (profesin).
enxe-eira (profesin), bi-logo (profesin),

des-cobren (negacin), extra-terrestre (lugar),
mira-doiro (lugar).

1. Antes de comezar esta seccin, recordaremos o aprendido na unidade 1 sobre a raz e os morfemas. Animar
os alumnos a que expliquen de forma oral e sen mirar o
libro cada concepto.
2. Escribir no encerado os seguintes prefixos e pedir que
lle engadan outra raz diferente que aparece no recadro de teora: i-, in-, im-, des-, anti-, contra-. Logo preguntar: Que significado ten cada palabra?
Para rematar
3. Practicamos xuntos. Podemos pedirlles que inventen
unha noticia para o titular da actividade 4 de forma colectiva. Darmoslle un folio co titular a un alumno; este
escribir unha oracin e pasaralle o folio ao compaeiro,
que escribir a seguinte oracin, e as ata rematar a noticia. A nica condicin que teen que inclur polo menos
unha palabra con prefixo ou sufixo. Insistir en que deben
ser coherentes co que escribiron os seus compaeiros.
62
Unidade 2
4. Reflexionamos. Preguntar: Todas as palabras que comezan con im- levan prefixo? Pedirlles que dean exemplos.
Proposta de actividades para a casa. Propor que comenten cos seus pais as palabras que definen as sas ocupacins, identificando os sufixos e que engadan outros sufixos e prefixos para formar palabras da mesma familia.
Aprendizaxe personalizada
(Traballos asignables en Celmedixital )

Para comprender e
reforzar
Documento Reforzo
Actividades interactivas

7.1. Recoece as diferentes categoras gramaticais pola sa funcin na lingua: adxectivo.
Identifica adxectivos e recoece a que
grao pertencen.
Solucins
Expresan calidades. Fan referencia palabra
Saturno.

1. importante que sexan os propios alumnos os que se
decaten de que algns adxectivos teen unha nica
forma para ambos os xneros e, non obstante, outros
teen unha forma para o masculino e outra forma
para o feminino. Pdese ir guindoos no seu razoamento. Que adxectivo describira unha muller que
viste con moita elegancia? E un home? E unha nena
que ten moita estatura? E un neno? Que observades
nestes adxectivos?
Aprender a pensar
A entrada da seccin e presentacin do concepto
gramatical pode traballarse mediante a estratexia
de pensamento Compara e contrasta.
2. Ao fo da actividade 3, explicar brevemente por que
adxectivos, que teen en apariencia grao positivo
como, inferior, maior, nfimo ou supremo, son comparativos ou superlativos. Cal credes que a razn? (Pro-
Resposta modelo: estrela: brillante, afastada,

branca. telescopio: til, novo, interesante.
prismticos: caros, negros, prcticos. superficie: terrestre, ampla, cadrada. museo: etnolxico, histrico, enorme. aneis: redondos, valiosos, dourados. traxe: elegante, limpo, gris.
volcn: terrorfico, descoecido, perigoso.
nobre (edificio): masculino, singular, positivo.

abovedado (edificio): masculino, singular, positivo. grande (forno): masculino, singular,
positivo. Tan grande coma (forno): masculino, singular, comparativo de igualdade.
Resposta modelo: fortsimo, pauprrimo, moi

pequeno, celebrrimo ou moi clebre, a mis
bonita.
Resposta libre: Comprobar que utilizan as formas verbais apropiadas e os adxectivos correctos.
veen directamente do latn, e xa en si mesmos eran

comparativos ou superlativos).
3. Traballo individual. Suxerir aos alumnos que entren
en smCelmedixital.com e practiquen o concepto de
adxectivo co Xogo interactivo .
Para rematar
4. Reflexionamos. Como estableceras comparacins e
valoracins se non existisen os graos do adxectivo?
Pedirase aos alumnos que recapaciten acerca de cal
sera a forma que empregariamos para establecer
comparacins e valoracins sobre os distintos trazos
dos obxectos, persoas, etc., se non existisen os graos
do adxectivo.

Para comprender e
reforzar
Documento Reforzo
Unidade 2
63

avaliarse.
hiato.
Solucins
hai, crase (esdrxula), haba (grave), aos

(grave), adoita (grave), marcianos (grave).
1
Ditongo: noi-te, hai, pois, vou, te-les-co-pio,

meu. Hiato: l-a, che-a, sa-b-a-lo, ce-o, t-o.
Agudas: constelacin (leva porque remata en

-n), radiacin (leva porque remata en -n), variacins (leva porque remata en -s), variar
(non leva porque remata en -r). Graves: Perseida (non leva porque remata en vogal), qusar (leva porque remata en consoante diferente de n ou s), astronoma (leva porque un
hiato formado por unha vogal aberta e unha
cerrada tnica), baleiro (non leva porque remata en vogal). Esdrxulas: nuclolo, difano,
Pliades, aeronutica.

1. Comezaremos esta seccin preguntando aos alumnos se
os seus nomes ou apelidos teen das vogais xuntas e
pedirmoslles aos que as tean que se poan de p.
Logo, pedirmoslle a cada un que diga o nome ou apelido
en voz alta e preguntaremos: As vogais pronncianse
nunha mesma slaba ou en das? Os que se pronuncien
nunha mesma slaba tern que poerse de p todos xuntos nun lado da clase e os que se pronuncien en das slabas diferentes poeranse xuntos noutro lado. A un grupo
chamarmoslles Os ditongos e ao outro grupo Os hiatos.
2. Para comezar a explicar as regras de acentuacin de
ditongos e hiatos, pedir aos grupos que se formaron na
actividade anterior que escriban no encerado os seus
nomes ou apelidos en das columnas, lembrando poer os acentos grficos. Por que credes que se acentan estas palabras?
3. Practicamos xuntos. Dividir a clase en parellas ou grupos pequenos e asignarlle a cada parella ou grupo un
64
Unidade 2
fragmento da lectura inicial da unidade. Pedirlles que

busquen e anoten palabras con ditongo ou hiato. Despois tern que explicarlles aos seus compaeiros por
que levan ou non acento grfico.
Aprendizaxe cooperativa
A actividade 2 pode traballarse mediante a estrutura
Folio xiratorio.
Ver Gua de Aprendizaxe cooperativa.
4. Traballo individual. Propor que escriban un texto similar ao da actividade 3 no que conten a que se dedica o
seu pai, a sa nai ou outro membro da familia que coezan ben. Non lle diremos que inclen ditongos ou
hiatos, pero cando rematen pedirmoslles que comproben cantos ditongos e hiatos contn o texto. Daranse de conta que son moi habituais. Comprobar tamn que usaron correctamente os acentos grficos.
5. Pedirlles aos alumnos que escoiten atentamente no
CD Audio Pista 10
o segundo ditado.
Solucins
Para rematar
6. Animar os alumnos a entrar na web smCelmedixital.
com para que traballen no Ficheiro ortogrfico e clasifiquen as palabras segundo tean ditongo ou hiato.
7. Reflexionamos. Pedirlles que pensen noutras parellas
de palabras similares s da actividade 5, nas que o
acento grfico esencial para saber que significado
ten cada palabra.
O meu pai astronauta: contoume que hai

moitas galaxias no ceo, tantas ou mis que
grans de area hai nas praias do mundo. A outra
ma partiu cara a unha nova expedicin. Ten
un traballo apaixonante!
po--ti-co (das vogais abertas), per-do-ar

(das vogais abertas), xu--zo (das vogais cerradas), e-go-s-mo (unha vogal aberta e unha
pechada tnica), a-cor-de-n (das vogais
abertas), ra--a (unha vogal aberta e unha pechada tnica), a-cen-t-o (unha vogal aberta e
unha pechada tnica).
Estado ou nacin pas (leva porque un hiato formado por unha vogal aberta e unha pechada tnica). Proxenitores pais (non leva
porque monoslaba). Peza de vestir saia
(non leva porque grave acabada en vogal,
ao formaren un ditongo as das ltimas vogais). Pasaba de dentro para fra saa
(leva porque ten un hiato formado por unha
vogal aberta e unha pechada tnica).
Resposta libre.
Resposta libre.
Resposta modelo: Con ditongo: avin. Con

hiato: mido, anda, rudo.

Para comprender e
reforzar
Documento Reforzo
Proposta de actividades para a casa. Pedirlles que busquen

na sa casa obxectos cuxos nomes se escriban con ditongos
e hiatos acentuados.
Taller de ortografa. Ditados para compartir e Ficheiro ortogrfico.
Regras bsicas de ortografa. Caderno Regras ortogrficas de peto.
Unidade 2
65

avaliarse.
5.5. Recoece as caractersticas fundamentais
dos diferentes xneros literarios: narrativa, poesa e teatro.
Le textos de diferente tipoloxa en soportes distintos.

Para comezar Imaxinamos

1. Pedir que pensen no seu libro ou conto favorito e logo,
individualmente, preguntarlles: Cales son os personaxes? Hai algn que destaque mis que outros? Quen
conta a historia? un dos personaxes ou algun alleo
historia? Onde acontece a historia? Cando acontece?
2. Escoitar o texto narrativo O segredo do muo no CD
Audio Pista 11
e despois pedirlles aos alumnos que
expresen de forma oral a sa opinin sobre el. Explicar
que non lles ten por que gustar, xa que todos temos
gustos diferentes; o importante e explicar por que nos
gusta ou non.
3. Despois de escoitar o texto pdese facer unha lectura
colectiva, na que cada alumno le ata o seguinte punto.
Isto axuda a que os alumnos presten mis atencin e
non se despisten mentres len os compaeiros.
4. Traballo individual. Despois de comentar as palabras
do recadro de Vocabulario, pedirmoslles que escriban no caderno outras palabras do texto que desco-
66
Unidade 2
ezan, que as busquen no dicionario e que anoten o

significado que teen no texto.
5. Practicamos xuntos. Pdese propoer aos alumnos
que cambien algns dos elementos da narracin e
que expliquen como afecta historia.
6. Despois de terminar a actividade 3, sera interesante
escribir no encerado unha tboa con tres columnas:
PERSONAXES, LUGAR, POCA. Animalos a que saian
ao encerado e escriban o nome de personaxes, lugares
ou pocas de novelas ou contos moi coecidos: En cal
destas partes vos fixades mis cando ledes un conto
ou novela? Por que?
7. Ao rematar a actividade 6, suxerir que inventen unha
pequena historia diferente cos mesmos elementos
que aparecen no texto.
8. Animalos a que fagan un debuxo para ilustrar a historia
que escribiron para a actividade anterior.
Para rematar
9. Suxerir que entren na web smCelmedixital.com para saber como contina a historia. A continuacin pregun-
Solucins
1
Aparecen varios rapaces e as sas nais. S se

sabe o nome de Pedro.
a) Para poder reunirse hora acordada sen

que lles puxesen obstculos na casa.
O debuxo b). un lugar real.
Renense para explorar o sobrado do muo.

Si, xa foran ao muo, pero non exploraran o
sobrado.
A historia cntaa un narrador externo porque

el non un dos personaxes do conto.
Tempo: Unha ma e a tarde anterior. Personaxes: Un grupo de rapaces, as sas nais. Espazo: O adro da igrexa, un muo vello no ro.
Pode ser vern porque os rapaces non van

escola.
Resposta libre: Comprobar que seguen os pasos indicados para escribir o desenlace da historia e que fan uso da imaxinacin.
tarlles: Sorprendeute o desenlace da historia? Por que? Aparecen

mis personaxes?
10. Reflexionamos. Preguntarlles aos alumnos: Cres que unha historia cambia segundo o narrador sexa interno ou externo? En
que sentido?
Proposta de actividades para a casa. Proporlles que lles boten unha
ollada a algns libros que tean na casa e que identifiquen os elementos da narracin

Lectura e comprensin. O segredo do muo (px. 40)
Unidade 2
67
Solucins
1
Resposta modelo:
indica calidades ou estados / complementa o
substantivo / co que concorda en xnero e nmero / ten diferentes graos / positivo / comparativo: inferioridade, igualdade, superioridade / superlativo: relativo, absoluto.
Resposta libre: Comprobar que o esquema

coherente e incle os contidos que se piden.
O espazo: pode ser real ou imaxinario. O narrador: pode ser interno ou externo. O tempo: indica canto dura unha accin e cando ten lugar.
O cientfico ten o ordenador mis grande. (superlativo) Antn utiliza un telescopio menos
potente que o do cientfico. (comparativo de
inferioridade) A astronomia gstalle tanto a
un coma ao outro. (comparativo de igualdade)
Hai unha estrela mis brillante que as outras. (comparativo de superioridade)
a) im-posbel. b) Resposta modelo: Con ditongo: cientficos, misin. Con hiato: o, las.
ptimo: bo. psimo: malo. mnimo: pouco.

mximo: moito. nfimo: pequeno. supremo:
grande.
Para comezar Repasamos

1. Preguntarlles aos alumnos que contido da unidade lles
gustou mis e pedirlles que expliquen por que.

Para afondar
Documento Ampliacin
Para preparar o
exame
Documento Repaso
Avaliacin
Documento Avaliacin Unidade 2

2. Despois de realizar o esquema sobre a acentuacin de
palabras con ditongo e hiato, propor que intercambien o caderno co seu compaeiro e que se corrixan
un ao outro.
3. Traballo individual. Suxerir que escriban unha oracin
con cada adxectivo da actividade 6.
Para rematar
4. Pedir aos alumnos que realicen a proba de autoavaliacin Comproba o que sabes desta unidade a travs de
smCelmedixital.com.
68
Unidade 2
Solucins
1
Resposta libre: Suxerirlles que resuman o

contido da noticia nunha lia.
a) Porque utilizan globos como mtodo de propulsin.
Unha nena de once anos e o seu irmn de trece

construron unha nave espacial en miniatura.
O lanzamento atrasouse debido a problemas
tcnicos: un fallo no sistema de propulsin.
Estaba previsto para as 15:55. Realizouse finalmente s 16:12.
Porque recibiron imaxes desde a nave a travs

de internet.
xornal-istas, inter-planet-ario, extra-ordin-aria,

grav-adora.
a) O substantivo nube comn, individual,

concreto e contable. b) O substantivo ciencia
comn, individual, abstracto e incontable. c)
O substantivo estrelas comn, individual,
concreto e contable.
contentsimos.
Ditongos: miniatura, conexin (aguda rematada en -n), silveira, despois (aguda con diptongo formado por das vogais pechadas).
Hiatos: construron (hiato formado por das
vogais pechadas, sendo a segunda tnica),
creadores, ceo, vdeo (esdrxula).
10 Resposta libre: Comprobar que copian o texto
correctamente e que non hai faltas de ortografa.
Contidos relacionados
A raz e os morfemas (Unidade 1) Actividade 6
O substantivo (Unidade 1) Actividade 7
O adxectivo (Unidade 2) Actvidade 8
Para rematar
4. Practicamos xuntos. En grupos, suxerir que escriban
unha proposta ao director do colexio para comezar a
elaboracin dun peridico escolar ou para mellorar o
existente.
As regras xerais de acentuacin (Unidade 1) Actividade 9

1. Preguntarlles se no seu colexio se publica un xornal. Se
as, pedirmoslles que digan que tipo de noticias
aparecen nel e se cambiaran algn elemento ou parte
do contido. Se non se publica, preguntarlles se lles
gustara facer un e que tipo de noticias incluiran nel.
2. Pedirlles que escoiten atentamente no CD Audio Pista
12
o texto da actividade 10 e que o copien ao ditado.
Ortografa visual. Ditados proxectables de deletreo e
atencin visual.

Avaliacin
Documento Avaliacin acumulativa

1-2
3. Para traballar a ortografa a travs de Ortografa visual, mostrar aos alumnos os Ditados proxectables .
Unidade 2
69
Estndares de aprendizaxe
textos procedentes dos medios de comunicacin social ou propios de situacins
cotis.
5.3. Interpreta e comprende a informacin de
grficos, esquemas, mapas conceptuais e
ilustracins, relacionando esta co contido
do texto que a acompaa.
7.1. Recoece as diferentes categoras gramaticais pola sa funcin na lingua: adxectivo.
9.1. Recoece e crea palabras derivadas (prefixacin e sufixacin).
No palacete do parque.
Custa 2 euros a entrada xeral. Non igual para

todo o mundo: 1 para menores de 14, maiores de 65, Carn Xove, Tarxeta Vinte, desempregados e familias numerosas.
Planeta, casa, oscilar, tempo. Prefixo: interplanetario (lugar), atemporal (negacin). Sufixos: caseiro (profesin), oscilador (instrumento).
Resposta modelo: Comparativo de igualdade:

Cando rematei de pintar a mesa quedou tan
bonita coma o primeiro da Comparativo de
superioridade: A pesar de que ao contario, o
irmn de Lois parece mis novo ca el.
Ditongo: ciencia, exposicin (aguda e remata
en n), sesins(aguda e remata en s) Hiato:
da (est formado por unha vogal aberta e
unha cerrada tnica), ceo, astronoma (est
formado por unha vogal aberta e unha cerrada
tnica)
Resposta libre.
Resposta libre.
Solucins

1. Formular estas preguntas: Sabes que un planetario? Visitaches
un algunha vez? Que che pareceu? Que funcin cres que teen?
2. Se posible, organizar unha visita a un planetario da zona.
3. Ao rematar a actividade 4, pedir que escriban no caderno outras
palabras que tean a mesma raz que as que aparecen na actividade. Animalos a que inclan algunhas con prefixos e sufixos e
que indiquen os seus significados.
4. Antes de comezar coa actividade 8, propor que busquen informacin na biblioteca sobre as constelacins.
Para rematar
5. Reflexionamos. Animalos a que pensen nos progresos cientficos relacionados coa conquista do espazo. Cal credes que foi
mis decisivo?
Proposta de actividades para a casa. Se nunca estiveron nun planetario, pedirlles que propoan na casa unha visita a un.
70
Unidade 2
Solucins
2
Os Estados Unidos e a Unin Sovitica, os primeiros astronautas son rusos e americanos.
Resposta modelo: A rbita da Terra ten forma

elptica. O centro meteorolxico prognostica o
tempo.
a) pri-mei-ro. Ten ditongo e non leva acento

grfico porque grave e remata en vogal. b)
L-a. Ten hiato e leva acento grfico porque
est formado por unha vogal aberta e unha
cerrada tnica. c) es-pa-cial. Ten ditongo e
non leva acento grfico porque aguda e remata en vogal distinta de n ou -s. d) vo-o.
Ten hiato e non leva acento grfico porque e
grave e remata en vogal.
Resposta modelo: extraterrestre, inhumano.
c) profesin.
Resposta libre: Comprobar que utilizan os

graos do adxectivo correctamente.

1. Antes de comezar esta seccin, preguntar que cren
que pasara se as persoas non tivesen viaxado ao espazo ou non o tivesen investigado: Cambiara a nosa vida
dalgunha maneira? Por que?
2. Despois de ler a tboa cronolxica pdese facer un pequeno debate para opinar sobre que acontecemento
da lia cronolxica lles parece o mis importante para
a historia. Lembrarlles que teen que respectar as
quendas e razoar as sas opinins.
3. Ao fo da actividade 6, pedirlles que pensen nunha palabra cun sufixo que indique lugar e noutra cun sufixo que
indique instrumento.
Como traballaches nesta tarefa entrando na web smCelmedixital.com.
Aprender a pensar
Despois de terminar a Tarefa final pdese traballar a estratexia de pensamento Diario de pensar.

Traballo en equipo
A curiosidade fainos sabios
Para rematar
4. Ao finalizar a tarefa final, e para que o alumno desenvolva a sa capacidade de aprender a aprender, sera
interesante que realizase a autoavaliacin interactiva
Unidade 2
71

Lingua

Cargado por

Información del documento

Derechos de autor

Formatos disponibles

Compartir este documento

Compartir o incrustar documentos

Opciones para compartir

¿Le pareció útil este documento?

¿Este contenido es inapropiado?

Copyright:

Formatos disponibles

Lingua

Cargado por

Copyright:

Formatos disponibles

unidade

Un universo por descubrir

Dentro do programa de competencia

Recurso para o alumno en

Lectura animada: Sistema solar

Mural interactivo. A viaxe das palabras

A acentuacin de ditongos e hiatos

Reforzo. Os prefixos e os sufixos

Reforzo. A acentuacin de ditongos e hiatos

Animacin con actividades

Ortografa visual: Ditados proxectables de

Rbrica da tarefa. Como traballaches nesta tarefa?

Unha galaxia de coecementos

Rbricas de avaliacin. Dispoibles na web.

Programacin de aula do proxecto Celme

1. Desenvolver estratexias de comprensin lectora para comprender un texto

Competencia dixital (Obxectivos 1, 3, 7, 9 e 10)

2. Facer de gua: describir un lugar de forma oral.

Aprender a aprender (Obxectivos 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9 e 10)

3. Elaborar un programa de actividades.

Competencias sociais e cvicas (Obxectivos 1, 2, 6, 7, 8 e 9)

4. Identificar distintos prefixos e sufixos e recoecer o significado que achegan

Sentido de iniciativa e esprito emprendedor (Obxectivos 1, 6, 7, 8, 9 e 10)

5. Identificar os distintos graos do adxectivo.

B.1. Comunicacin oral: falar e escoitar

Participacin e cooperacin nas situacins comunicativas de relacin

1. Participar nas diversas situacins de intercambio oral que

Utiliza correctamente a lingua para

Actitude de cooperacin e de respecto en situacins de aprendizaxe

2. Mostrar respecto e cooperacin nas situacins de aprendizaxe compartida.

1.2. Emprega unha postura e xestualidade

B.3. Comunicacin escrita: escribir

(Comunicacin lingstica, Competencias sociais e cvicas, Conciencia e expresins culturais)

(Comunicacin lingstica, Aprender a

Composicin de textos propios de

3. Producir textos de diferente

3.1. Elabora, en diferentes soportes, textos

Uso progresivamente autnomo

4. Usar de maneira autnoma

4.1. Usar as TIC na busca de informacin.

Mantn unha actitude cooperativa e

(Comunicacin lingstica, Competencia

(Comunicacin lingstica, Competencia

Comprende a estrutura e o contido

Programacin de aula do proxecto Celme

5. Comprender, buscar, localizar

5.1. Comprende a informacin relevante de

Le textos de diferente tipoloxa en

5.2. Identifica as ideas principais e secundarias dun texto (narrativo, descritivo).

B.5. Educacin literaria

B.2. Comunicacin escrita: ler

Comprensin de textos do mbito

5.5. Recoece as caractersticas fundamentais dos diferentes xneros literarios:

Realizacin de distintos tipos de

6. Realizar diferentes tipos de

6.1. Realiza diferentes tipos de lectura en

B.4. Coecemento da lingua

(Comunicacin lingstica, Competencia

(Comunicacin lingstica, Aprender

Uso e identificacin intuitiva da

7. Utilizar terminoloxa lingstica e gramatical bsica, implcita e funcionalmente, como

7.1. Recoece as diferentes categoras gramaticais pola sa funcin na lingua:

8. Coecer e aplicar as normas

8.1. Aplicar correctamente as normas de

1. Desenvolver estratexias de comprensin lectora para comprender un texto

4. Identificar distintos prefixos e sufixos e recoecer o significado que achegan

3. Producir textos de diferente

4. Usar de maneira autnoma

8. Coecer e aplicar as normas

9. Amplia o vocabulario a partir do traballo e reflexin