Taal

Mijn persoonlijke leerdoel voor dit kwartaal is:

Tijdens de eerste periode zorg ik ervoor dat ik naar
alle lessen ben geweest en dat ik aantekeningen heb gemaakt. Dit ga ik
doen, omdat ik me goed wil voorbereiden op de landelijke taaltoets.
Tijdens de lessen toon ik een actieve en betrokken houding. Ook ga ik zelf
theorie bestuderen uit het boek Basiskennis taalonderwijs en oefenen op
de site: www.10voordeleraar.nl
Dit kwartaal gaan we het hebben over de volgende onderwerpen:
-

Mondelinge taalvaardigheid
Taalbeschouwing
Leesbevordering
Begrijpend lezen

Mondelinge taalvaardigheid:
Wat is ervoor nodig om goed mondelinge taalonderwijs (in jouw klas)
vorm te kunnen geven?

Kinderen die naar elkaar willen en kunnen luisteren

Juiste intonatie, duidelijke stem
Goede woordenschat
Kloppend non-verbaal gedrag bij het verbale
Structuur kunnen aanbrengen in het gesprek en/of het vertelde
Uitdagende werkvormen
Spreeksituaties die er echt toe doen voor kinderen en voor de
leerkracht
Er moet voor kinderen iets te halen of te brengen zijn (iets weten/
leren)
Goede groepssfeer/ goed pedagogisch klimaat
Een leerkracht die doelen stelt en deze wil bereiken
Een leerkracht die een leerlijn mondelinge taalvaardigheid voor
ogen heeft

Vormen van gesprekken

Monoloog:
-

Eenzijdig: en spreker , n of meer luisteraars

Voorbeelden: spreekbeurt, instructie

Dialoog:
-

Tweezijdig: twee sprekers, eventueel luisteraars

Voorbeelden: interview, telefoongesprek

Polyloog:

Veelzijdig: drie of meer sprekers, eventueel luisteraars

Voorbeelden: kringgesprek, politiek debat, groeps-app

Taalbeschouwing
Wat is taalbeschouwing?
Het taaldomein waarin het reflecteren op taal als systeem, het reflecteren
op het gebruik en het reflecteren op de functie van taal centraal staat.
Taalbeschouwing kunnen we onderverdelen in 6 niveaus:
-

Fonologie (klanken)
Morfologie
Pragmatiek (woordgebruik)
Semantiek (betekenis)
Syntaxis (zinsopbouw)

Doelstellingen bij taalbeschouwingen:

Kinderen aanzetten tot nadenken over (reflecteren op) taal, taaluitingen,
taalgebruik, enz. Hoe kun je dat doen?
-

Door kinderen vragen te stellen!!

Ingedeeld naar didactische doel
Oplossingsgerichte vragen
Opinirende vragen evaluatieve vragen

Door open vragen te stellen!!

Quote van vandaag: open vragen zijn cool!!
-

Want.. jij weet het antwoord van tevoren ook niet.

Want je moet weten waar je nieuwsgierig naar bent.
Want open vragen zijn een beetje eng.

Leesbevordering
Wat is leesbevordering?
Het systematisch uitvoeren van activiteiten die erop gericht zijn kinderen
tot lezen aan te zetten.
De basisvragen van de vertel eens aanpak.
-

Wat vind je leuk aan het boek?

Wat vind je niet leuk aan het boek?
Wat vind je moeilijk?
Zie je ook bepaalde patronen of verbanden?

Begrijpend lezen
Om een tekst te lezen en te begrijpen, moet je natuurlijk vlot en
nauwkeurig kunnen lezen. Maar dat is slechts n aspect. Er is een
verschil tussen een tekst technisch kunnen lezen en een tekst begrijpen.
Het technische lezen is wel een voorwaarde om een tekst te begrijpen,
maar geen garantie. Er zijn bijvoorbeeld leerlingen die een tekst vlot
kunnen oplezen, maar geen idee hebben waar het over gaat. Om een tekst
echt te begrijpen, is een aantal factoren van belang. Deze zijn hieronder in
een schema uiteengezet:

Hieronder volgt een leerlijn van het basisonderwijs. Hierin wordt, per twee
klassen, globaal aangegeven wat een school de leerlingen moet
aanbieden.
Groep 1 en 2
-

Boekorintatie
Verhaalbegrip
Functies van geschreven taal
Relatie tussen gesproken en geschreven taal
Taalbewustzijn
Alfabetisch principe
Functioneel schrijven en lezen

Groep 3 en 4
-

Technisch lezen en schrijven start

Technisch lezen en schrijven vervolg
Begrijpend lezen en schrijven start.
Kritisch lezen van informatie
Informatie beoordelen.

Groep 5 en 6
-

Kritisch lezen van informatie

Informatie beoordelen
Kritisch lezen van meningen en opvattingen
Meningen beoordelen

Groep 7 en 8
-

Informatie beoordelen
Kritisch lezen van meningen en opvattingen