Unidade 10

O infinitivo conxugado
O fax
Comentario global do texto
Anlise polo mido do tema:
infinitivo conxugado
Actividades

TEXTO ORIXINAL
CONSELLERA DE XUSTIZA,
INTERIOR E ADMINISTRACIN LOCAL
Direccin Xeral de Xustiza

Praza de Europa, 5 A- 4
Polgono das Fontias
15781 SANTIAGO

SUBDIRECCION XERAL DE RECURSOS MATERIAIS

E INFORMATICOS DA ADMINISTRACION
DE XUSTIZA

Telf.: 981-54.54.54
Fax: 981-54.44.44

FAX
Remitente: ILMO. SR. DON ANDRES FERNANDEZ SERANTES.
Cargo: SUBDIRECTOR XERAL.
Destinatario: SR. D. MANUEL GARCIA VAZQUEZ.

Fax de destino:
981.59.59.59

Empresa: REPARACIONS, S.A.

Data:
07/10/04

ASUNTO:
Prgolles que, maior brevidade, procedan reparacin do aparato de gravacin
dixital da Sala de Vistas do Xulgado de Primeira Instancia e Instruccin N 15 de A CORUA,
xa que outra vez sofre avara consistente en ruido intenso e pitido constante que fan imposible
a gravacin, coa posibilidade de ter que suspendermos os xuzos, tal e como se sinala no folio
adxunto.
Dita avara, despois de a repararen os seus Tcnicos o da 4 dos correntes mes e ano,
no da de hoxe volveu a aparecer.
Nmero de follas includa sta: 2

O SUBDIRECTOR XERAL,

Asdo: Andrs Fernndez Serantes.

106

Linguaxe administrativa

TEXTO CORRIXIDO
CONSELLERA DE XUSTIZA,
INTERIOR E ADMINISTRACIN LOCAL

Direccin Xeral de Xustiza

Praza de Europa, 5 A, 4.
Polgono das Fontias
15781 Santiago de Compostela
Telf.: 981 545 454
Fax: 981 544 444

Subdireccin Xeral de Recursos Materiais

e Informticos da Administracin de Xustiza

FAX
NM. FAX: 981 595 959

DATA: 07/10/2004

DIRIXIDO A: Manuel Garca Vzquez, da empresa Reparacins, S.A.

DE: Andrs Fernndez Serantes, subdirector xeral de Recursos Materiais e Informticos da
Administracin de Xustiza
Nmero de pxinas (includa esta): 2

Solictolle que, coa maior brevidade, nos vean reparar o aparello de gravacin dixital da sala de
vistas do Xulgado de Primeira Instancia e Instrucin nmero 15 da Corua, xa que volve a estar
avariado. Emite un rudo intenso, pita constantemente e impide gravar. Este feito pode implicar que
sexan suspendidos os xuzos, como lle indico no folio adxunto.
A dita avara volveu a aparecer despois de a repararen os seus tcnicos fai tres das.

O infinitivo conxugado

107

Comentario global do texto

Este documento un fax, un documento que se transmite por va telefnica ou telemtica.
O primeiro que debemos cambiar no texto o topnimo que aparece no enderezo da Consellera de Xustiza,
Interior e Administracin Local, *SANTIAGO, por das razns: porque est todo en maiscula e s debera levar maiscula inicial; e porque sempre debemos desenvolver completamente os topnimos. preciso que o modifiquemos por Santiago de Compostela.
Cambiamos Subdireccin Xeral de Recursos Materiais e Informticos da Administracin de Xustiza para a cabeceira propiamente dita porque forma parte dela e ademais, no lugar en que estaba, pareca que era o ttulo do documento. Do mesmo xeito trasladamos os nmeros de telfono e fax para debaixo do enderezo desta institucin, xa
que a onde deben figurar e recomendamos grafalo de tres en tres dxitos: 981 545 454 e 981 544 444.
O ttulo debe ir destacado tipograficamente do resto do texto. De a que o grafemos con letra grosa.
En canto s partes do documento, cmpre primeiro indicarmos o nmero de fax ao que vai destinado o texto e
logo a data en que enviado. Despois debemos sinalar a quen vai dirixido o texto, quen llo enva e, posteriormente, a informacin complementaria (o nmero de pxinas de que consta, etc.). Por ltimo, xa poemos a informacin que queremos transmitirlle ao destinatario. Para finalizar asinamos o documento sen identificar a sinatura, pois estes datos xa constan no texto.
hora de comentarmos a data necesario indicar que, de utilizarmos o sistema internacional, que o que aparece no texto, sempre debemos encher dous dxitos (da)/dous dxitos (mes)/catro dxitos (ano). Polo tanto, aqu
debemos corrixir *07/10/04 por 07/10/2004.
O seguinte de que podemos falar neste texto do uso dos tratamentos. No caso do remitente temos que lembrar
que un non debe tratarse a si mesmo nin de D. nin de Sr., e moito menos de *Ilmo. Sr. D. No que se refire ao destinatario, non debemos empregar xuntos os tratamentos de Sr. e D., pois estn ao mesmo nivel. En caso de quererlle pr un tratamento ao noso destinatario ou ben o tratamos de Sr. ou ben de D., pero nunca de *Sr. D.
En canto s maisculas que aparecen no remitente e no destinatario, non as debemos empregar. hora de comentarmos as maisculas neste texto temos que falar tamn das distintas partes do documento (DATA, DIRIXIDO
A...), as cales si que deben ir en maiscula. Hai outros casos que tamn debemos destacar: *Sala de Vistas >
sala de vistas; *Xulgado de Primeira Instancia e Instruccin N 15 de A CORUA > Xulgado de Primeira Instancia e Instrucin nmero 15 da Corua; *despois de a repararen os seus Tcnicos > despois de a repararen os
seus tcnicos; e *O SUBDIRECTOR XERAL, (que non debe aparecer, pois eses datos xa figuran no documento.
De aparecer s levara maiscula o O, por ser comezo de lia: O subdirector xeral).
O seguinte que podemos comentar a puntuacin, xa que no documento aparecen varios enunciados con punto ao final. As oracins dbeno levar, pero os enunciados non: *Remitente: *ILMO. SR. DON ANDRES FERNANDEZ SERANTES.; *Cargo: SUBDIRECTOR XERAL.; *Destinatario: SR. D. MANUEL GARCIA VAZQUEZ.;
*Asdo: Andrs Fernndez Serantes. Ademais temos que indicar que non preciso identificar a rbrica, xa que
os datos figuran no corpo do documento, mais se o fose, despois do cargo do emisor, antes da rbrica, non deberiamos pr ningunha coma *O SUBDIRECTOR XERAL,.

108

Linguaxe administrativa

No corpo do documento debemos eliminar a palabra ASUNTO, xa que non estamos ante un oficio. En canto
ao lxico temos que indicar que non debemos utilizar nos documentos administrativos verbos de splica como
pregar (o cal cambiaremos por solicitar ou pedir) e que *pitido non se recolle en galego; senn chifro, pito ou
asubo. Podemos lembrar tamn que documento adxunto correcto, pero que non debemos usar adxuntar como
verbo e que gravar en galego recolle as acepcins dos verbos gravar e grabar do casteln. importante tamn
comentarmos a utilizacin errnea de dito sen o artigo *Dita avara. Lembremos que dito e os seus derivados
sempre van acompaados polo artigo: A dita avara.
Outro aspecto que cmpre comentarmos que hai locucins e frases feitas que copian as preposicins do casteln, pero que cambian en galego. As, atopamos no texto * maior brevidade, que debemos corrixir por coa
maior brevidade, canto antes ou o mis axia posible.
Tamn debemos corrixir os circunloquios: *procedan reparacin do aparato de gravacin dixital > reparen o
aparello de gravacin dixital e *fan imposible a gravacin > impiden gravar; e a nominalizacin que hai en
*fan imposible a gravacin. Lembremos que o uso dos verbos lle proporciona ao texto mis axilidade.
Podemos falar a continuacin das abreviaturas que aparecen no texto. Debemos recordar que as abreviaturas
sempre deben rematar cun punto, ags as que teen a barra, que non o levan. No texto corrixiremos *N por
nmero. Se tivsemos que identificar a sinatura, deberiamos corrixir a abreviatura de *Asdo: e poerlle o punto
ao final. Podemos comentar tamn o caso de S.A., que pode levar puntos ou non, segundo o consideremos
unha abreviatura ou unha sigla. Neste caso deixmolo como abreviatura por formar parte do nome dunha empresa privada.
Outro aspecto moi importante que debemos tratar neste texto o que se refire s contraccins. No texto aparece *Xulgado de Primeira Instancia e Instruccin N 15 de A CORUA. Cmpre lembrarmos que as preposicins
sempre contraen cos artigos dos topnimos. Polo tanto, debemos corrixir esa secuencia por Xulgado de Primeira Instancia e Instrucin nmero 15 da Corua.
Temos que comentar tamn as cantidades. Aparecen Praza de Europa, 5 A, 4. 15781 SANTIAGO;
*07/10/04 (que xa corriximos); nmeros de telfono; *Xulgado de Primeira Instancia e Instruccin N 15 de
A CORUA; *o da 4 dos correntes mes e ano e *Nmero de follas includa sta: 2. necesario repasarmos
que os nmeros de orde nunca levan punto (ano 2004, exp. 345509); os nmeros de cantidade deben levar
un espazo ou un punto a partir das cinco cifras (15 250, 3450); as cantidades superiores a nove dbense escribir con nmero (25 persoas), mais se se trata dun prazo podemos pr tanto cifras como letra (Dispn dun prazo de 15/quince das para achegar a dita documentacin); unha oracin non debe empezar por unha cifra
(*25 persoas asistiron ao relatorio > Asistiron 25 persoas ao relatorio); as porcentaxes debmolas escribir con
cifras e co seu smbolo (O 15% dos asistentes eran homes) e os nmeros que van despois dun substantivo deben
ir en cifras (px. 23, artigo 3, captulo 8).
Tamn debemos corrixir no texto os cambios da norma. As, *Xulgado de Primeira Instancia e Instruccin N 15
de A CORUA debe ser Xulgado de Primeira Instancia e Instrucin nmero 15 da Corua. Lembremos que cando antes dun grupo culto -cc- ou -ct- aparece un i ou un u normalmente un dos c vaise eliminar.
Temos que comentar tamn a escrita telegrfica. Hai veces en que na linguaxe administrativa suprimimos elementos necesarios na oracin como artigos, preposicins ou conxuncins. No texto aparece *sofre avara consistente en ruido (que debera ser sofre unha avara que consiste nun rudo). En canto palabra *ruido, debera levar

O infinitivo conxugado

109

acento grfico, pois recordemos que cando temos os grupos iu ou ui e a forza de voz recae na segunda vogal
esta acentase graficamente.
Aparecen no documento tamn termos e estruturas que resultan innecesarios, como: *o da 4 dos correntes mes
e ano; *no da de hoxe e *tal e como se sinala no folio adxunto.
Debemos comentar o uso do infinitivo conxugado. A primeira vez que aparece est mal empregado *ter que
suspendermos, xa que o infinitivo o verbo auxiliado dunha perfrase. Debmolo corrixir por ter que suspender.
A segunda vez que se utiliza no texto en *despois de a repararen os seus Tcnicos, onde est usado correctamente, debido presenza da preposicin de. Lembremos que neste exemplo tiamos que modificar a maiscula de *Tcnicos. Temos que falar aqu tamn da colocacin do pronome tono, que pode ser antes ou despois do infinitivo.
Para finalizar temos que comentar que no texto aparece o demostrativo feminino *sta con acento grfico. En
galego, a diferenza do que ocorre en casteln, os demostrativos nunca se acentan.

O infinitivo conxugado
En galego, ademais do infinitivo invariable (andar, comer, partir) posumos o infinitivo persoal ou conxugado, que
est constitudo pola forma do infinitivo seguida dos morfemas de nmero e persoa:
andar

comer

partir

andar

comer

partir

andares

comeres

partires

andar

comer

partir

andarmos

comermos

partirmos

andardes

comerdes

partirdes

andaren

comeren

partiren

Casos en que podemos usar o infinitivo conxugado:

Cando o infinitivo ten un suxeito, expreso ou non, distinto do do verbo principal:
Ma chamarante ao rematarmos a asemblea de que che falamos.
Cmpre entregardes o traballo do curso antes do 20 de xuo.
Ao finalizaren as obras, falaremos de como quedaron.

tamn usual empregalo cando ten o mesmo suxeito que o verbo principal pero vai antes ca el, fundamentalmente se a subordinada de infinitivo est introducida por unha preposicin:
Por facerdes as cousas daquel xeito, logo tivestes que escoitar unha boa reprimenda.
Ao chegarmos quedamos moi sorprendidos.

Cando o suxeito o mesmo ca o do verbo principal e vai a unha distancia considerable que pode escurecer
este suxeito:

110

Linguaxe administrativa

Realizastes aquela curta viaxe, que tanto vos prestou, para volverdes ao traballo tan pronto como chegastes.

s veces indica a indeterminacin do suxeito, en terceira persoa do plural:
Chegamos xusto no momento de pecharen a porta.

Con verbos pronominais ou reflexivos:
Fomos cedo para a cama para logo ser quen de levantrmonos s sete.

Casos en que non podemos usar a forma conxugada:

Cando o infinitivo o verbo auxiliado dunha perfrase:
Imos realizar unha xuntanza o prximo xoves no saln de actos.
Tedes que narrarnos os feitos tal como sucederon.

Cando o infinitivo est rexido por un verbo modal (querer, deber, poder...), causativo (deixar, facer, mandar...)
ou de sentido (sentir, or, ver...) e ten o seu mesmo suxeito:
A ver se agora podemos actuar correctamente.
Vmosvos entrar al e fomos detrs de vs.

Cando o infinitivo ten o mesmo suxeito que o verbo de que depende e vai pegado a el ou separado del s
pola preposicin que esixe ese rxime verbal:
Obrigoute a presentarte al con toda a xente.
Lmbrense de entregar a documentacin antes de quince das.

Cando o infinitivo pose valor imperativo:
A durmir, rapaces, que ma outro da.

O infinitivo conxugado

111

Actividades
1

Substite o infinitivo invariable polo conxugado sempre que se poida:

Chove moito para sar (ns) as.
Antes de entregar o exercicio, repasdeo ben.
O coche sau da estrada por correr (vs) tanto.
Ao dicir (ti) iso, mudou de cor.
Ao entrar (eles), vin como mirabas para atrs.
Xa hora de ir (ti) pensando en marchar.
Tern que pasar anda uns anos para ver (ns) o que iso significa.
Deixo aqu as chaves para pechar (ti) a porta.
Ao escoitar a sa longa exposicin, algns asistentes non puideron dominar o sono.
Temos que lle preguntar a algun que viva por aqu para non andar s toas.
Son moitos os galegos que tiveron que marchar ao estranxeiro para atopar traballo.
Hai varias historias que ti non debes saber.
hora de estudar (ns) este tema, nunca nos damos posto de acordo.
Para comer (vs) ben, deberiades ir a Ribeira.
Con nos lamentar non amaamos nada.

Substite as expresins salientadas por construcins con infinitivo conxugado, facendo as transformacins necesarias:
Con que expliquedes o que pasou, dareime por conforme.
Sera mis doado que subsemos polo outro lado.
Para que cheguemos a tempo, teredes que apurar algo mis.
Este un sitio xeitoso para que montemos unha tenda.
Non escoitamos chamar porque estabades barullando.
A liberdade necesaria incluso para que poidamos pensar.
Todo empezou xusto cando ti entrabas.
Non podemos comunicarnos facilmente porque estades sen telfono na vila.
Fixemos unha festa cando nos deron as notas.
Porque chores, non van cambiar as cousas.
preciso que rematedes antes das sete.
Cando imos de viaxe nunca nos chegan os das a nada.
Se coecen ben a zona, que nola ensinen.

Indica se o infinitivo est utilizado correctamente nestas oracins:

O rapaz expuxo a sa teora para convenceren os demais.
Temos que irmos todos de viaxe neve.
Para ir ao Caribe, precisades moito dieiro.
Xa vai sendo hora de poder facermos o que queiramos.
Chegastes a Melide, despois dunha longa e dura viaxe, para ir exposicin de pintura.
Con sarmos de aqu sobre as nove, chegaremos a tempo.

112

Linguaxe administrativa

Non deberas actuares dese xeito, iso non che vai axudares nada.
Marcharon cedo para a casa coa intencin de levantrense cedo o da seguinte.
De falardes con Manuel, ddelle recordos.
Por estar despistados, non vos decatastes de como acabara o conto.
4

Substite as palabras incorrectas polas formas normativas:

Entablaron un recurso de suplicacin.
As costas do xucio son a costa do demandado.
Non se cubriu o cupo de asistenza esperada.
Os bens foron embargados por va de apremio.
O concellal foi acusado de cofeito.
O grado de movilidade do accidentado do 45%.
Na oficia de repartimento traballan dous auxiliares.
O delicto foi cometido con premeditacin e alevosa.
Ademais do soldo teen as dietas de desplazamento.

Completa con p as palabras que o precisen:

rece

cin

ace

cin

ado

cin

prece

to

di

tongo

inscri

timo

ra

tar

adscri

ra

to

tativo

ca

tri

tongo

cle

tmano

cin
cin

turar

descri

cin

esc
se

tico
tembro

rece

tor

proscri

sin

tico

conce

cin

descri

tivo
cin

volu

tuoso

corru

abru

to

ine

to

prescri

tentrin

re

tar

indescri

se

cin

cin

tible

O infinitivo conxugado

113