Está en la página 1de 23

Inicio

AlaCallequeyaeshora

Clsicosdelmarxismo
Economamarxista
Feminismomarxista
Filosofamarxista
Multimedia
Psicologamarxista
Socioecologamarxista
Teoracrticaacumulada

Inicio>Luchadeclases>Paraerradicarlasdistincionesdeclasehayquereorganizarlaciudad:EntrevistaaDavidHarvey
Typetexttosearchhere...

Paraerradicarlasdistincionesdeclasehayquereorganizarlaciudad:Entrevistaa
DavidHarvey
14/11/2014DejauncomentarioGotocomments

Alos78aosesunadelasvocesmsinfluyentesdelascienciassocialesenelmundo.Desdelageografa,DavidHarveylehadadonuevosairesal
pensamientomarxistainterpretandolasdesigualdadesapartirdeunenfoqueespacial,mostrandocmoelcapitalismomuevesusfichasenlaciudady
amenazaconhacerlainvivible.EstarenValparasoinvitadoalFestivalPuertoIdeas,ydesdeNuevaYorkconversconTheClinicsobremodelos
urbanosymodelosderevolucin:Nosepuedecambiarlaciudadsinmovimientossocialesfuertes,advierte.
Porqulageografatomunrolprotagnicoenlacrticaalmodeloeconmicoysocial?
Ocurrequehoyendamuchasciudadesdelmundoestndesarrollandocomunidadesaisladas,limitandoespaciosypaisajesenfuncindelasclases
sociales,conunmpetumuydifcildecontrarrestar.Elestudiodelaproduccindeespacios,entonces,esunprismadeobservacinparaentendercmo
seestnsegregandolasclasessocialesentres.
Yporqulacrticaaesasegregacinurbanasetransformaenunacrticaalcapitalismocomotal?
Porquelaestructuradelaciudadeselproductodeladinmicacapitalista.Partedelproblemaprovienedelaacumulacindecapitalenlasciudades,
quefuncionancomofuentesdeproduccindedinero.Esaenormeacumulacindecapital,comonecesitarentabilizarse,sevuelcahaciainversionesen
laproduccindeespaciosurbanos,laconstruccindecondominiosydeestructurasdegranescala,queluego,asuvez,setransformanenlaestructura
declases,enlaformaquetomanlasciudades.Construirenlaciudadesunnegociomuyrentable,peroeltipodeconstruccinmsrentableest
destinadoalosestratossocioeconmicosaltos.Entoncesseconstruyencondominiosexclusivosparalagenterica,ysimultneamentesereducela
inversinenviviendasasequiblesalapoblacinpobre.
Yesadinmicaestdeterminandonuestrosmodelosdeconvivencia?
Claro,porlaformaquetomalasegregacinespacial.Porejemplo,hacepocoestuveenGuayaquil,Ecuador.Ahhayunreadelaciudaddonde,alos

costadosdeungrancaminoprincipal,soloexistencomunidadesprivadas.Nopuedessalirdelcaminoprincipalparaentraraesascomunidadessinun
permisoresidencial.Entoncestepreguntasqutipodemundoseconstruyeall,enquelaexperienciaurbanadelaspersonasquedasecuestradatras
estosmuros,tienenuncontactocasinuloconpersonasdeotrasclasessociales.Porlotantoesunhechoquelaconcentracindecapitalsetransforma
enunabarreraparaeldesarrollourbano,esdecir,seoponealoquedeberaserunaciudad.Nonecesitamosciudadesquegenerendinero,sinociudades
queseanbuenasparavivir.Yeseobjetivonoesnecesariamentecompatibleconlaacumulacindecapital.
Lasegregacinespacialesunacausadelapobreza,osimplementesuconsecuencia?
Simirascuidadosamente,losbarriossegregadossuelentenerproblemasdeaccesoaloscolegios,losserviciosdesaludsonpsimos,elsistemade
recoleccindebasuranofuncionabienylagenteviveenunentornourbanodesastrosohaymuchacesantayunadelaspocasmanerasdeganar
dineroesentrandoalnegociodeladroga.Entoncesloqueocurreahesqueelmodelodepobrezasereplicaporlasegregacindeestacomunidaden
unazonadelaciudaddondelasoportunidadesparasurgirsonmuyrestringidas,porquenohayserviciosadecuados.
Esteenfoqueterritorial,leabreunanuevaperspectivadeaccinalmarxismo?
Elmarxismoesunametodologadeestudioconlaquesepuedemirarlosprocesossociales,noesunaideologa.Yarticularunnuevoenfoque
territorialparaelmarxismoesmostrarcomolareproduccindelasclasessociales,delasegregacin,deladiscriminacintnica,sonpartedela
maneraenquelaciudadestorganizada.Cmolavidadiariadelosdiferentesgruposdepersonasestocurriendoencircunstanciasradicalmente
distintas.Simuestraseso,estsdiciendoqueparaerradicarlasdistincionesdeclaseysuperarlasegregacinhayquereorganizarlaciudaddesdelneas
msdemocrticas.
Ydesdeesalecturamarxistadelourbano,cmosedefineoseidentificaalproletariadoenelcontextoactual?
Elproletariadoseorganiztradicionalmenteenbarriosdeclaseobreraydesdeahgenerredespolticasmuyfuertes,porquehayformasde
solidaridadquepermitenconstruirbasesparaelactivismopoltico.Peroesciertoqueesaorganizacintradicionalsehatransformadoporelcambioen
laestructuradelempleo,quehadestruidolanocindeloqueeselproletariado.Hoynoestclaroqusignifica.
Cmocreesquehainfluidolaconstruccindeviviendassocialesenlascondicionesdevidadeesaclaseobrera?
Latendenciaalaconstruccindeviviendassocialeshadisminuido.
EnChileseconstruyenagranescala.
S,peroladefinicinoriginaldeviviendasocialapuntabaalaintegracindeclases.AlgunavezelEstadoseencargdelaconstruccindeviviendas
paralaclaseobreraintegradasaldesarrollourbano.Hoyesaspersonashansidorecluidasydejadasfueradelasciudades,loqueestocurriendode
maneraglobal.Esoesunagravecrisissocialypunto.Yquelassociedadesnoestnenfrentandoesefenmeno,probablementesetransformarenuna
granfuentededescontentosocial.
PeroqudebehacerelEstado,frentealademandaporviviendasdelapoblacin,siconstruirviviendassocialesenlaperiferiaesmsbarato
ymsrpido?
Sehavueltoextremadamentedifcilencontrarlocacionesadecuadasparalagente,cercadelasfuentesdeempleo.Porquelaclasesocialterrateniente,
losdueosdeinmobiliarias,estnenfocadosenmaximizarlarenta,porlotantolospreciosdentrodelasciudadeshanidocreciendoyesimposible
introducirahviviendassociales,generndosenuevamenteunaestructuradesegregacinsocial.

Imaginarnuevosmapas
EntulibroElDerechoalaCiudaddicesqueelcapitallehaquitadoalagenteesederecho.Peroalgunaveztuvieronesederechoala
ciudadlasclasesbajas?
Hubopocasenquetuvieronmsderechoalaciudadqueahora.Estamosviendotodaclasededisturbiosurbanosproductodelafaltadeesederecho.
EnBrasillagentesalialascallesporqueeldineroseestabausandoparaconstruirestadiosdeftbolynoeneducacinnisalud,loquerealmente
necesitan.LomismoestocurriendoenTurqua,sonmovimientosdelasciudadesqueexpresanlarabiapopularylafrustracinqueproducelamala
calidaddevida.Yenlamedidaquelospoderespolticossigansinescucharesasdemandas,seguiremosviendomsdisturbiosymanifestaciones.
UstedesenChiletuvieronunabuenacuotadeprotestasrecientemente.
Perocmosepuedelograr,enloshechos,unareorganizacindelmodelodeciudad?
Nosepuedelograrsinmovimientossocialesfuertes,queestnenfocadosendeconstruirelmundoquelosrodeayproponerunaideanueva,la
construccindeunmundosindistincionesdeclasenidiscriminacionesraciales.Lasciudadessonconstruccioneshumanas,talcomoseproponeuna
forma,puedeproponerseotra,elproblemaesquehayprivilegiosdeclasequebloqueanesosesfuerzos.Eslamaneraenqueseorganizaelpoderdel
capital,queleshaquitadoalaspersonassuderechoalaciudad.Peromientrasmsevidenteesesefenmeno,msfuerteshansidolasprotestasylos
disturbios,puessetornaintolerable.
Cmoentiendeshoydalaluchadeclases?
Sabemosque,globalmente,unaspocasmilesdepersonascontrolanelmundo.Individuosqueestnenposicindedictarpautasalosgobiernos,de
poseermediosdecomunicacineinstitucionesfinancieras.Esoderivaenunaconcentracininmensadepoderdeclases.EnEstadosUnidosexisteuna
especiedecorrupcinlegaldelosprocesospolticosporpartedelpoderdegrandescapitalesynecesitamoslidiarconeso,lucharcontraeso.Luchar
contraelhechodequenohayalmitesparalascontribucionesalascampaaspolticas,loquepermiteaunospocosindividuos,simplementeporsu
dinero,dictarnosolopolticaslocalessinoanivelglobal.Nopodemostomarcartasenasuntoscomoelcambioclimticoporqueunospocosindividuos
nocreenenlonolesinteresa,yellossonlosdueosdelatomadedecisionesenelCongreso.
Ycmoseactualiza,desdeeseanlisis,elconceptoderevolucin?
Creoqueseraunerrorentenderunarevolucincomounprocesoviolento.Yoprefieroentenderlocomounprocesodetransformacin,basadoen
movimientossocialesorientadosareconfigurarlavidaurbana.Hahabidomovimientosconeseobjetivoenelpasado.EstadosUnidosvivaenlosaos
60unasegregacinracialmuyintensayhuboungranmovimientoparacontrarrestarla,lamayoradelagenteestuvodeacuerdoconquedebahacerse
algo.Yaunquesiguehabiendosegregacinracial,creoquelosgruposafectadosdiranqueestnmejorahoraqueantes.Desdeesaperspectiva,loque
ocurrifueprecisamenteunarevolucinurbana,unmovimientoactivoporlosderechoscivilesquedesafiunainstitucionalidadquefomentabala
segregacinyqueconsiguilaintegracinurbanademuchascomunidadesafroamericanas,tantoenlavidasocialcomoeconmica.
Nosueleocurrirquelaspropuestasalternativasdepolticasurbanaspartendesdeescenariosdemasiadosutpicosyporesonopueden
competireneldebatepblico?
Creoqueunpocodepensamientoutpicoesalgopositivo.Debemospoderimaginarcmoseveraunmundomejor,desdeahsepuedeparticiparen
actividadespolticasquepersiganesosideales.Deotraforma,qupodemoshacer?Nossentamosydecimosquenadaesposible,antelafaltade
imaginacinydevoluntadpoltica.Siemprehasidolaimaginacinlaherramientaparamoldearelmundo,parapensarnuevasarquitecturas,nuevos

espacios.Unpocodepensamientoutpicodentrodeesatnicaesinevitableymuysano.
Culessontuspensamientosutpicos?
Porejemplo,megustaraverunmundoenquehayaunsistemadereciclajeurbanototal,deagriculturaurbana,queexistansuministrosdealimentosal
interiordelasciudades.Noestoydiciendoqueesovayaasolucionartodoslosproblemas,perosiramuchomsalldelastcnicasdereciclaje
orgnico.Lacreacindepequeossectoresdejardineraurbanaseran,sinduda,altamenteproductivosparaindividuosquenecesitansuministrosde
alimentos.
Estenbogalaideadeproducircambiosaescalalocal,sonsuficientes,ouncambiorealsolosepuedelograrcambiandolaestructuratotal?
Creoqueloscambiospolticosdebenoperarenunavariedaddeescalas,nosepuedelograrcambiossolamentedesdelolocal.Alosgegrafosnos
gustaocuparelconceptodelsaltodeescalasdelosprocesospolticos,loquesignificaquedebesmovertedesdeunavisinlocalaunametropolitana,
desdeunavisinmetropolitanaaunanacionalysolocuandounprocesopolticoocurresimultneamenteendistintasescalas,podemosesperarquelas
cosascambien.Esunprincipiomuyimportante,porquemuchagentedeizquierdaestpensandoqueloscambioslocalessonlonicoqueimporta.
Quteparecenlasaldeasecolgicasqueintentanautogestionarmodelosdeconvivenciadondenorijanlasreglasdelcapitalismo?
Seestnhaciendomuchosexperimentosdeesetipo,creoquetodossonpositivosydeberanprobarse.Laautogestinesaquunprincipiofundamental,
porquehayaspectoscolectivosenlatomadedecisionesquepuedenpermitirleaunapoblacincoexistirenunambientedecente.Perovolvemosal
punto:cmohaceselsaltodeescala?Haycomunidadescapacesdereproducirsefueradeladinmicadelcapitalismo,perocmollevasesoauna
escalaenque,porejemplo,todaunaciudadopaspuedahacerlomismo.
Creesquealasociedadlefaltaimaginacin?
Hahabidoperodoshistricosenquelaimaginacinflorecienormemente,perocreoquenoestamosenunadeesaspocas.Msbientengola
sensacindequelagentenoquierepensarencosasdistintaspuesconsideranmuyimprobablequeocurran.Nocreenensucapacidaddecrearunfuturo
distinto,poresoenestemomentonoexisteunaimagendecmosedebieseverunasociedadbuenayporlotantotampocosevensolucionesreales
paraproblemascomolasegregacin.
Tdicesqueesecambionecesitamovimientossocialesfuertes.Qudebiesenpedirhoyesosmovimientos?
Esolotienequedecidirlagente.Niensueostrataradedictarlealosmovimientossocialesquesloquedebiesenintentarconseguir.Peronocreo
quesetratedepedirnada,sinodeperseguiraquelloquelescorrespondeporderecho.
Yalrevs,qupuedehacerelpoderpoltico,elEstado,paraatenderesademandaycontrarrestarladinmicadelmercado?
Primerotendraqueocurrirunaredistribucindelpoderpoltico,econmicoycultural,teniendocomobaselaideadeigualdad.Laevidenciaen
nuestrostiemposesquelosgobiernosdominadosporlosinteresesdelasclasescapitalistasreaccionansincompasiny,amenudo,recurrenalafuerza
ylamilitarizacin,enlugardetratardeayudarasatisfacerlasnecesidadesdelagente.Poresoquecreoquelosmovimientossocialestienenque,en
algnmomento,hacerincursionesenelcontroldelaparatoestatal.

EntrevistaacargodeSimnEspinosa.
Fuente:TheClinic
Sharethis:

Twitter

136

Facebook

3K+

Correoelectrnico

StumbleUpon

Tumblr

LinkedIn

11

Reddit

Google

Megusta
Aunbloguerolegustaesto.

Relacionado

"LaIcariadeHenriLefebvre":PrefaciodeDavid
Harveydesulibro"Ciudadesrebeldes.Del
derechodelaciudadalarevolucinurbana"
En"Quleer?"

"Elderechoalaciudadylarevolucinurbana
anticapitalista":EntrevistaconDavidHarveyen
Quito
En"Luchadeclases"

"Lalibertaddelaciudad":DavidHarvey
En"Economamarxista"

Categoras:LuchadeclasesEtiquetas:Geografa,Neoliberalismo
Comentarios(0)Trackbacks(0)DejauncomentarioTrackback
1. Annohaycomentarios.
1. Notrackbacksyet.

Dejauncomentario
Introducetucomentarioaqu...

DialcticasdelaIdentidadyelPoder:deVctorM.Peralta.ReseadeCsarRobertoAvendaoAmadorColoquio:EljovenMarxylacrticaalas

cienciassociales:A170aosdelosManuscritosEconmicosFilosficosde1844
RSSfeed

Twitter

ReadingMarxsCapitalwithDavidHarvey

ActivityTheoryAcumulacindelcapitalAcumulacinpordesposesinAcumulacinprimitivaAlienacinBajtnCapitalainters
CapitalFicticioCapitalFinancieroCienciasSocialesCompetenciaCrisisCrticadelaeconomapoltica

DemocraciaradicalDerechoalaciudadDialogaDialcticaDineroDominacinypoderElCapital
EpistemologaEscuelahistricoculturalEsquemasdereproduccinEstticaEurocentrismoFetichismodelamercancaForma
mercancaFormavalorFuerzadeTrabajoGrundrisseHegelHegemonaIdentidadalteridadIdeologaImperialismoInternacionalismo
KeynesianismoLatinoamricaLibertadLingsticaLTDGLuchadeclasesMaterialismoHistricoMEGA2Metodologa

NeoliberalismoPatriarcadosalarialPlusvalaPraxisPreciosdeproduccinProductividaddeltrabajoreificacinServidumbrepordeuda
SobreacumulacindecapitalSocialismoSocialismodemercadoSocioEcologaSociologaSubconsumoSubsuncindeltrabajoTasade

gananciaTeoriadelcomerciointernacionalTeoradelaconcienciaTeoradelacrisisTeoradeladependenciaTeoradelaventaja

TeoradelvalorTrabajoabstractoTrabajoproductivoImproductivoUninEuropeaValordeuso

absolutaTeoradelEstado

VigotskyVoloshinovtica

Categoras
AlaCallequeyaeshora(846)
Quleer?(185)
Convocatorias(97)
Economa(267)
Luchadeclases(370)
Clsicosdelmarxismo(22)
Economamarxista(499)
Feminismomarxista(36)
Filosofamarxista(423)
Multimedia(427)
Psicologamarxista(147)
Socioecologamarxista(45)
Teoracrticaacumulada(842)
Seguira@marxismocritico

4,378seguidores

ActualizacionesdeTwitter
Contratas,SubcontratasyAutonom@sdeTelefnica:Ladran,luegocabalgamos...teleafonica.blogspot.com/2015/04/ladran
#HuelgaTotalMovistar2hoursago
RT@cobas_:#UGTintentaboicotearla#HuelgaTotalMovistarportodoslosmedioscomobuenosesbirrosde#Movistar.ow.ly/LkUp7
2hoursago

Contacto:marxismocritico.com@gmail.com
Introducetucorreo
neteaotros6.910seguidores
Introducetudireccindecorreoelectrnico
Recibiractualizaciones

LaRosaBlindada

HistoricalMaterialism

MemoriaRevistadeCrtica
Militante

RevistaLaberinto

Blogroll
AbelardoMariaFlores
ActuelMarx
AdolfoSnchezVzquez
AlCampbell
AlanFreeman
AlejandroValleBaeza
AlexLevant
AlfredoSaadFilho
AndreGunderFrank
AndrewBrown
AndrewChitty
AndrewKliman
AndyBlunden
AnwarShaikh
AtilioA.Born

BenFine
BertellOllman
BibliotecadeFFernndezBuey
BibliotecavirtualOmegalfa
BobJessop
BolvarEcheverra
Capitalismo&CrisisEconmicas
CarlRatner
CarlosPrezSoto
CtedraCheGuevara/ColectivoAmauta
Cedeplar
CemarxUnicampCentrodeEstudosMarxistas
CenterforActivityTheoryandDevelopmentalWorkResearch
CenterforHumanActivityTheory(CHAT)
CentroparalaInvestigacincomoCrticaPrctica
ChristianPalloix
ChristopherJ.Arthur
CIPEC(CentrodeInvestigacinenPensamientoCrtico)
ClaudioKatz
CockshotandCotrell
Contretemps
CostasLapavitsas
CRADLE
CrticadaEconomia
Crticamarxista
CristianBota
CuadernosPolticos
CulturalLogic:AnElectronicJournalofMarxistTheoryandPractice
DanielAlbarracn
DanielBensad
DavidBakhurst
DavidHarvey
DavidMcNally
DiegoGuerrero
DuncanFoley
E.AhmetTonak
EconoMarx21

ECoNoMiaCTRiCa
EdwardandDorothyThompson
EnriqueDussel
EspaiMarx
FelipeMartnezMarzoa
FredMoseley
FriederOttoWolf
FundacindeInvestigacionesMarxistas
GabrielVargasLozano
GrardDumnilyDominiqueLvy
GranTherborn
GeertReuten
Gramsci.org
GuglielmoCarchedi
GyrgyLukcsBlog
HarryDaniels
HistoricalMaterialism
HugodaGamaCerqueira
ImmanuelWallerstein
InstituteofSocialHistory
InstitutsfrkritischeTheorie(InkriT)
InternationalGramsciSociety
InternationalRosaLuxemburgSociety
InternationalSocietyforCulturalandActivityResearch(ISCAR)
InternationalWorkingGrouponValueTheory
InternationaleMarxEngelsStiftung
JaanValsiner
JamesWertsch
JeanPaulBronckart
JoaquinArriola
JohnMilios
JohnShotter
JohnWeeks
JorgeRiechmann
JosA.Tapia
JosCarlosMaritegui
JuanCarlosMonedero

JuanIigoCarrera
Kapitalism101
KevinB.Anderson
LaboratoriodeInvestigacinCultural(LiC)
LaboratoryofComparativeHumanCognition
LangageActionFormation
LatinoamericanistasleyendoElCapital
Libcom
LouisGill
LuisRadford
MarcelloMusto
MarceloJosdeSouzaeSilva.
MarioL.RoblesBez
MarxAhora
MarxandMarxismWebGuide
MarxandPhilosophy
MarxandPhilosophySociety
MarxauXXIesicle:lespritetlalettre
MarxDialecticalStudies
MarxMyths&Legends
MarxEngelsGesamtausgabe(MEGA)Online
MarxEngelsWerke
Marx21
Marxism21
MarxismandPsychologyResearchGroup(MPRG)
Marxismesau21esicle
Marxismo21
MarxismoOggi
Marxisthumanistinitiative
MIAVigotsky
MichaelBurawoy
MichaelCole
MichaelHeinrich
MichaelLwy
MichaelPerelman
MichaelR.Kretke
MichaelRoberts

MichelHusson
Mind,Culture,andActivity
MirenEtxezarreta
MoishePostone
Monthlyreview
NIEPMarx/UFF
NikolaiVeresov
NUPEMarx/UFPR
OxfordCentreforSocioculturalandActivityTheoryResearch
PatrickMurray
PaulZarembka
Priode
PeterE.Jones
PierreSalama
QuaderniMaterialisti
ReadingIlyenkov
Reificationofpersonsandpersonificationofthings
ReinaldoCarcanholo
RenVanderVeer
RethinkingMarxism
RevistaDialctica
RevistaHerramienta
RevistaLaberinto
RevistaOutubro
RiccardoBellofiore
RichardD.Wolff
RichardGunn
RolandoAstarita
Rotekeil
Science&Society
Seminario"HaciaunnuevoSocialismo"
SEPLA
SergioCmaraIzquierdo
SergioLessa
SimonClarke
SinPermiso
SocialistRegister

StefanGandler
TerrellCarver
TheInternationalMarxistHumanistOrganization(IHMO)
TheLawrenceKraderResearchProject
TheMarxEngelsGesamtausgabe(MEGA)
TheotoniodosSantos
TonySmith
TranDucThao
UnionofRadicalPoliticalEconomists
Videotecamarxista
VientoSur
VigotskiBrasil
VygotskyProject
WolfgangFritzHaug
YanisVaroufakis
YrjEngestrm

SetmanaridecomunicaciDirecta

Marxismocrtico.com

Marxismocrtico
Megusta

A5943personaslesgustaMarxismo
crtico.

Arriba
BlogdeWordPress.com.EltemaINove.

También podría gustarte