Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven

Bron: Didactisch model van Gelder

Student(e)
Elise Vogels
Mentor
Klas
P14EHV1C
Datum
Stageschool Sint Bernardus
Groep
Plaats
Best
Aantal lln
Vak- vormingsgebied: Taal (spellen)
Speelwerkthema / onderwerp: woorden stempelen (fonetisch bewustzijn)

Ine van der Burgh

31-3-2015
1/2A
26

Persoonlijk leerdoel: Het zicht kunnen krijgen op de manier van leren van kleuters. Het kunnen benaderen van ze en het les kunnen geven.
(competentie 3, vakinhoudelijk en didactisch competent)
Hoe gaan de kleuters te werk, voordat er instructie is gegeven, om vervolgens in mijn volgende les hierop in te spelen.
Lesdoel(en): Aan het einde van de les kunnen de kinderen kleine mkmEvaluatie van lesdoelen:
woorden foutloos nastempelen. Met deze activiteit stimuleer ik het fonetisch Het stempelen van niet voorgestempelde mkm-woorden
bewustzijn.
Kerndoel 9; leerlijn 9: stempelen, 'schrijven'
Beginsituatie:
De meeste kinderen kunnen hun naam al foutloos schrijven.
Deze activiteit ga ik met een paar kinderen uit groep 2 uitvoeren. Deze kinderen zijn al ver op het gebied van beginnende geletterdheid en het fonetisch bewustzijn. De
kinderen kunnen al korte woorden lezen en kunnen sommige woorden al schrijven. Met deze kinderen ga ik deze activiteit doen. Deze kinderen hebben net
nastempelen van woorden al meerder keren gedaan, de kinderen weten dus hoe het werkt. Deze activiteit doen de kinderen individueel, ook hiervan weten de kinderen
hoe het in zijn werk gaat. De kinderen moeten wel samen de letterstempels delen. Het delen van dingen is voor sommige kinderen nog lastig (zie kritische analyse)

Lesverloop

Tijd
0-5 min

5-25 min

Leerinhoud Didactische handelingen

Leraar
Intro
Ik vertel de kinderen dat we in het letterwinkeltje
ook letters achter elkaar kunnen stempelen. Ik
vraag de kinderen wat je krijgt als je woorden
achter elkaar stempelt. Ik vertel dat we vandaag
woorden gaan stempelen die over de lente
gaan. Als de kinderen het stempelblad voor zich
krijgen ga ik kijken hoe de kinderen reageren.
Wat doen ze? Kijken ze eerst naar alleen de
plaatje of alleen de letter? Kijken de kinderen
naar alle twee? Wat doen ze.

Leeractiviteit
Materialen / Organisatie
leergedrag leerling(en)
De kinderen luisteren naar wat we gaan doen en gaan
Mijn stempelblad
nadenken over mijn vraag. De kinderen kijken naar het blad. Stempelkussen
Letterstempels

Opdracht

Ik vraag aan de kinderen om de plaatjes die er

De kinderen kijken naar de plaatjes en gaan daarna de
staan even kort te benoemen en daarna het
woorden nastempelen.
woord te gaan stempelen. Ik heb het woord al
een keer voor-gestempeld dus de kinderen
weten wat er moet komen te staan. Ik blijf bij het
groepje kinderen zitten om te kijken hoe het
gaat. Ik observeer wat de kinderen doen, hun
werkwijze, de volgorde van handelingen en de
concentratie die er is. Tijdens dit observeren ga
ik niets zeggen, ik corrigeer de fouten die ze
mogelijk maken niet tijdens het werken, dit doe
ik pas bij de evaluatie.

Mijn stempelblad
Stempelkussen
Letterstempels

Evaluatie

Ik hang de gestempelde woorden op in de klas De kinderen kijken naar hun eigen stempelblad en kijken
en vraag aan de kinderen wat ze van de
wat ze ervan vonden. De kinderen gaan het woord lente
opdracht vonden. Waren de woorden moeilijk?
stempelen
Welk woordje wist je zo al? Zonder naar het
plaatje te kijken? Aan het einde van de les wil ik
kijken hoe de kinderen het woord stempelen
lente stempelen. Als de kinderen dit doen kijk ik
wat ze doen, ik ga observeren. Hoe gaan ze te
werk? Waar beginnen ze mee?

Mijn stempelblad
Stempelkussen
Letterstempels

Verantwoording
Voordat ik begon met het maken van mijn les, ben ik gaan kijken in de literatuur van de beginnende geletterdheid. In deze literatuur
stond de leerlijn voor de kleuters beschreven. In het boek Portaal van Harry Paus, staat beschreven wat we verstaan onder het
fonologisch bewustzijn. Er stond geschreven: Laat kinderen eigen schrijfteksten produceren, waarbij ze lettertekens kopiren,
letterachtige vormen maken, zelfgemaakte letter met bekende letters combineren. Aldus wordt het symboolbewustzijn ontwikkeld en
leren de kinderen begrijpen dat elke letter een afbeelding is van een klank. Dit noemen we fonologisch bewustzijn. Vanuit deze zinnen
ben ik begonnen aan mijn lesontwerp, het nastempelen van mkm-woorden. Deze activiteit past heel goed bij het fonologisch
bewustzijn. Verder staat er in het boek beschreven dat je jonge kinderen moest stimuleren en informeren over en in de mogelijkheden
van het schrijven. Dus het stempelen i.p.v. schrijven geef de kinderen al een breder beeld. In de Taallessen van de FHKE hebben we
het ook gehad over de mogelijkheden van het taalonderwijs voor de kleuters. Binnen deze lessen hebben we het gehad over het
creren van een taalrijke omgeving. In de klas hebben we dan ook de letterhoek, hier hangen plaatjes en letters naast elkaar. Zo
hebben de kinderen een beeld bij een letter.
Voor het benaderen van de kinderen ben ik ook op zoek gegaan naar goede literatuur. Het boek Kiezen voor het jonge kind van Helma
Brouwers heb ik hiervoor gebruikt. Er staat beschreven hoe de bedoelingen van het kind in evenwicht komen met die van de leerkracht.
Dit hoofdstuk heb ik terug in mijn let laten komen door eerst te kijken wat de kinderen nu bezig houd, hiermee kan ik de interesse
wekken. Aangezien het thema Het letterwinkeltje is en de kinderen hier erg enthousiast over waren heb ik voor dit onderwerp gekozen
als startpunt. Hiermee komen de bedoelingen van het kind in evenwicht met die van de leerkracht. Verder staat er ook beschreven hoe
je kinderen uit het beste zou kunnen benaderen binnen de lessen. Het gaat vooral om de leef en belevingswereld van de kinderen,
zoals ik al eerder had beschreven. Het belangrijkste punt uit het desbetreffende hoofdstuk is dat je op het niveau van de kinderen moet
zitten en niets moet gaan voorkauwen. Er moeten dingen uit de kinderen zelf komen i.p.v. uit de leerkracht, het is de taak van de
leerkracht om de kinderen hiertoe te stimuleren. Verder heb ik nog gekeken naar de concreet leerlijnen die staat beschreven op
tule.slo, hier is schematisch weergegeven wat de leerlijnen zijn en wat we eronder verstaan.
Bronnen:
- Paus, H. e.a. (2014). Portaal. Bussum: Coutinho.
6.2.2 Beginnende geletterdheid in groep 1-2 en 3-4
6.3.3 Schijven in methodes en materialen
- Brouwers, H. (2010). Kiezen voor het jonge kind. Bussum: Coutinho.
4.1.2. Bedoelingen van leerkracht en kinderen in ballans
9.1.2. Kringactiviteiten

Persoonlijke reflectie
Wat wilde ik?
Ik wilde dat de kinderen de woorden goed na konden stempelen.
Hoe ging dit?
De kinderen konden het al vrij goed, de meeste kinderen hadden nog last van omkeringen. Met name de p en de q is een hele uitdaging.
Verder konden de kinderen het goed nastempelen. Ze hebben de opdracht goed uitgevoerd.
De kinderen die de woorden meteen gingen stempelen i.p.v. nastempelen deden het ook heel goed. Deze twee kinderen hebben de
woorden eerst opgenoemd met mij en hierna zijn ze het gaan stempelen.
Hoe nu verder?
Bij de volgende les wil ik gaan kijken naar hoe de kinderen die het nu al helemaal goed na konden stempelen, het ook zonder de
voorgestempelde woorden kunnen. Zo komen deze kinderen in de naaste ontwikkeling.
Feedback mentor
Datum:
n.v.t.
Mijn mentor heeft deze activiteit niet kunnen beoordelen i.v.m. de kleine kring, het is wel gezien.