Está en la página 1de 4

Pearson Italia spa Angelo Diotti, Edizioni Scolastiche Bruno Mondadori 2

UNIT
5-6
1 | Rispondi alle domande e completa le affermazioni.
1. Quali casi della 3
a
declinazione presentano desinenze alternative? ...................................................................................
2. Il nominativo della 3
a
declinazione ha unuscita particolare? .....................................................................................................
3. Che cos un nome imparisillabo? ................................................................................................................................................................................
4. La desinenza del genitivo singolare della 3
a
declinazione ..............................
5. Il pronome relativo concorda con lantecedente al quale si riferisce in:
caso, genere, numero genere e numero.
6. Il caso del pronome relativo dipende dalla ................................................................. che svolge nella frase relativa.
7. Il possessivo di 3
a
persona suus, -a, -um ha solo valore ........................................................................
8. Lindicativo perfetto latino corrisponde in italiano allindicativo .......................................................................,
....................................................................... e ........................................................................
9. Come si ricava il tema del perfetto? ...................................................................................................................................................................................
10. Lindicativo perfetto passivo si forma aggiungendo al participio perfetto del verbo il tempo
....................................................................... del verbo ........................................................................
11. Il complemento di vantaggio si esprime in ....................................................................... o con ............................. + ablativo.
12. Come viene espresso in latino il complemento di tempo continuato? .......................................................................
2 | Nelle seguenti forme verbali cerchia il tema del perfetto, quindi analiz-
zale (indicando persona e numero) e traducile [
$
Lezione 10].
paravisti pervenit traxistis licuit tradiderunt movi gessit placuerunt cognovimus timuisti ce-
cidimus invenistis
3 | Delle seguenti forme verbali indica la 1
a
e la 2
a
persona singolare dellin-
dicativo presente e linfinito presente [
$
Lezione 10].
egi steti cogi vidi vici timui dixi duxi movi accepi inveni gessi
4 | Per ciascuna voce verbale scegli la traduzione corretta [
$
Le-
zione 10].
paravit prepara/ha preparato/preparava
timuerunt ebbero temuto/temono/temeranno
tractus est sei trascinato/ trascinato/ stato trascinato
cecidistis cadeste/cadete/sei caduto
cecidisti siete caduti/cadi/sei caduto
inveni hai trovato/ho trovato/trovavo
captum est stato preso/ preso/ho preso
rapuit ho portato via/ha portato via/portava via
iecimus hanno gettato/gettavamo/gettammo
cogniti estis siete conosciuti/conoscete/siete stati conosciuti
fugimus fuggisti/fuggiamo/fuggii
hai preparato paravisti/paravistis/parabas
fosti costretto coactus est/coactus es/coactus sum
giunsi pervenio/perveniebam/perveni
sono giunti perveniunt/pervenerunt/perveniebant
indicativo perfetto attivo e passivo
indicativo perfetto attivo
indicativo perfetto attivo
ripassa
Ripasso e recupero
FLESSIONE NOMINALE Nomi maschili
e femminili della 3
a
declinazione

Pronome relativo

Possessivi
FLESSIONE VERBALE Indicativo perfetto
FUNZIONI LOGICHE Vantaggio e svantaggio

Tempo
SINTASSI Proposizione relativa
LESSICO DI BASE Nomi maschili e femminili
della 3
a
declinazione a pi alta frequenza

Aggettivi della 1
a
classe ad alta frequenza

Verbi ad alta frequenza


Pearson Italia spa Angelo Diotti, Edizioni Scolastiche Bruno Mondadori 3
siete stati fuistis/fuisti/fuerunt
fu fui/fuit/erat
siete stati mossi moti estis/moti sunt/movemini
mossero moverunt/movi/movit
5 | Analizza e traduci in tutti i modi possibili le seguenti voci ver-
bali [
$
Lezione 10].
fuimus fuerunt cognoverunt cognovi movisti motus est gessi gestae estis invenistis inventum
est tradidistis traditus sum mota sunt timuit timuerunt habuit habui petivi petitum est vo-
caverunt vocatae estis interfeci interfectus est reddidi reddiderunt
6 | Nelle seguenti frasi scegli il complemento corretto tra i due proposti, poi
traduci [
$
Lezione 10].
1. Milites pro duce/duce pugnant. 2. Nuntius laetitiae causa est puellae/puellam. 3. Procellae magnas rui-
nas nautis/nautarum parabant. 4. Epaminondas imperium non sibi, sed patriae/patria semper quaesivit.
5. Sibi/Se populus Romanus gloriam parat. 6. Non nobis/nostri, sed vos/vobis, filii, laboramus. 7. Ro-
mani non solum liberis/liberos, sed etiam patria/pro patria pugnaverunt.
7 | Per ciascun pronome relativo scegli la traduzione corretta [
$
Lezione 11].
cui il quale/del quale/alla quale delle quali quorum/quarum/cuius
quod del quale/la cosa che/la quale ai quali quos/quibus/cui
qua alla quale/con la quale/la quale le quali (ogg.) quam/quarum/quas
quos i quali (ogg.)/i quali (sogg.)/le cose che i quali (sogg.) qui/quos/quae
quorum delle quali/del quale/dei quali del quale cui/quorum/cuius
quae i quali/la quale/la cosa che con il quale qua/quo/quibus
8 | Nelle seguenti frasi traduci le espressioni evidenziate [
$
Lezione 11].
1. Il libro che (.......................................................................................) sul tavolo mio. 2. Il libro che (.......................................................................................)
vedi sul tavolo mio. 3. Dammi il libro che (........................................................................................) sul tavolo. 4. Ho let-
to il libro che (........................................................................................) mi hai regalato. 5. Gli amici con cui (...........................................................................
.............) esci sono simpatici. 6. La rosa che (........................................................................................) hai colto ieri appassita.
7. Ecco lamico al quale (........................................................................................) ti affido. 8. Il luogo in cui (.........................................................................
...............) mi trovo bellissimo. 9. Sono felice per i doni che (........................................................................................) ho rice-
vuto. 10. Ho rivisto gli amici ai quali (........................................................................................) sono molto grato.
9 | Collega le coppie di frasi per mezzo del pronome relativo (come nellesem-
pio) [
$
Lezione 11].
Villa magnifica est. In villa sumus. Villa in qua sumus magnifica est.
1. Romani oppidum oppugnaverunt. Romanorum magnus erat numerus. 2. Servus capitur. Servus fugit.
3. Vir honestus et aequus est. Virum audis. 4. Mira sunt exempla gloriae. Antiqui exempla tradiderunt.
5. Ferae saevae sunt. Ferae in silvis vivunt. 6. Fortunatos puto viros. Viris patria gloriam tribuit.
7. Dominus a servis amatur. Dominus iustus est. 8. Clara fuit victoria. Romani victoriam apud Zamam
comparaverunt. 9. Templum Minervae dicatur. In templo multa simulacra deae sunt. 10. Cognoscis ami-
cam. Amica mecum est.
10| Completa le seguenti frasi con i possessivi richiesti [
$
Lezione 12].
1. Amicitia [tua] .................................................., amice [mio] .................................................., me sublevavit. 2. Alexander iratus Cli-
tum, amicum [suo] .................................................., interfecit. 3. Magnum est [tuo] .................................................. ingenium. 4. Ego
possessivi
proposizione relativa
pronome relativo
pronome relativo
vantaggio e svantaggio
indicativo perfetto attivo e passivo
Ripasso e recupero UNIT 5-6
Pearson Italia spa Angelo Diotti, Edizioni Scolastiche Bruno Mondadori 4
amicorum [miei] .................................................. industriam laudo, tu [dei tuoi] ................................................... 5. [Vostro] .....................................
............. amicus est vobiscum. 6. Romani et [loro] .................................................. socios vicerunt. 7. Vobis gratus sum donis
[vostri] ................................................... 8. Dominus [nostro] .................................................. servorum [suoi] .................................................. sol-
lertiam amat. 9. [A causa delle tue] .................................................. verbis maestus sum. 10. Consilium aequum [vo-
stro] .................................................. amico datum est.
11 | Completa le seguenti frasi con suus, -a, -um o con eius, eorum, earum, poi traduci
[
$
Lezione 12].
1. Magister amat .................................................. discipulum. 2. Magister amat .................................................. discipulas. 3.Vidi Mar-
cum et ................................................ amicam. 4.Vidi Marcum et ................................................ amicos. 5.Vidi Tulliam et ................................................
amicum. 6. Vidi Tulliam et .................................................. amicas. 7. Boni viri patriam .................................................. amant. 8. Vi-
di amicos meos et .................................................. magistram. 9. Vidi amicos meos et .................................................. magistras. 10. Vi-
di amicas meas et .................................................. magistrum.
12 | Nelle seguenti frasi sottolinea i complementi di tempo e indica
se il tempo determinato o continuato , poi traduci [
$
Lezione 12].
1. Per multos annos Romani contra finitimos populos dimicaverunt. 2. Aestate ab agricolis fruges
colliguntur. 3. Caesar prima nocte ad hostium castra equites mittit. 4. Mansi Romae to-
tum annum. 5. Prima vigilia oppidum a Romanis occupatur. 6. In iuventute Alexander
Magnus in Macedonia vixit. 7. Autumno ob caeli inclementiam copiae in hiberna a Caesare reduc-
tae sunt. 8. Deambulavi per multas horas cum amicis in hortis.
13 | Riconosci caso, genere e numero dei seguenti nomi, quindi indicane il genitivo
e il nominativo singolari [
$
Lezione 13].
amorem virtute civitati urbium consulibus regi ducem parte gentium noctes hominum mo-
res igni milite legionibus mente legem matres hominibus
14 | Individua caso, genere, numero e funzione logica dei seguenti nomi, poi traduci-
li (come nellesempio). Nel caso di possibilit diverse, individuale e traducile tutte [
$
Lezione 13].
civitatem accusativo f. sing.compl. oggettola cittadinanza
equitis dolorem legionum matres laboribus morte patri rationis patribus civitatum
al soldato il padre i re della legge per mezzo del fuoco agli uomini della notte alla virt
15 | Completa le seguenti frasi con la desinenza richiesta dal contesto [
$
Lezione 13].
1. I soldati della legione distrussero laccampamento e ferirono il capo dei barbari.
Milit........... legion........... castra deleverunt et barbarorum duc........... vulneraverunt.
2. La fatica dei soldati e il valore dei cavalieri assicurarono la vittoria a Cesare.
Milit........... labor et equit........... virt........... Caesari victoriam dederunt.
3. Gli antichi poeti celebravano il valore degli uomini illustri.
Antiqui potae virtut........... clarorum homin........... celebrabant.
4. I nemici distrussero la citt e furono causa della strage di molti cittadini.
Host........... urb........... deleverunt et caedis multorum civ........... causa fuerunt.
5. La citt di Roma fu patria di famosi condottieri e cittadini ed esercit il comando su molte citt.
Urbs Roma clarorum duc........... et civ........... patria fuit et multis urb........... imperavit.
6. La filosofia guida gli uomini allamore della virt.
Philosophia homin........... ad amor........... sapientiae ducit.
TC TD TC TD
TC TD
TC TD TC TD
TC TD TC TD
TC TD
TC TD
tempo determinato e continuato
possessivi
3
a
declinazione
3
a
declinazione
3
a
declinazione
Ripasso e recupero UNIT 5-6
Pearson Italia spa Angelo Diotti, Edizioni Scolastiche Bruno Mondadori 5
Ripasso e recupero UNIT 5-6
voce verbale tema del perfetto indicativo presente indicativo presente infinito presente
1
a
pers. sing. 2
a
pers. sing.
7. I disonesti non temono la legge, ma la punizione della legge.
Leg........... non timent improbi, sed leg........... poenam.
8. Le discordie dei consoli producono grandi calamit per la citt.
Consul........... discordiae magnas calamitat........... civitat........... parant.
9. Lamore delle madri e la saggezza dei padri guidano i figli e le figlie.
Matr........... amor et patr........... prudentia filios filiasque ducunt.
16 | Fa lanalisi logica delle seguenti frasi e poi traducile (indicativo perfetto, vantaggio e
svantaggio, proposizione relativa).
1. Locus, in quo villam aedificavimus, pulcher est: nam rivus purae aquae est et multae populi gratam um-
bram praebent. 2. Ira deorum, quos antiqui colebant, hostiis placabatur. 3. Quod tu es, ego fui; quod nunc sum,
etiam tu eris. 4. Non solum nobis divitias cupimus, sed liberis, amicis et propinquis. 5. Illud non modo non
pro me, sed etiam contra me agit. (da Cic.) 6. Beatus est vir, qui nec speravit in pecunia nec in thesauris. (Vulg.)
7. Caesar legatum cum tribus (tre) cohortibus, quas Pisauri et Arimini habebat, mittit. 8. Qui dant prava
consilia cautis et perdunt operam et deridentur turpiter. (Fedr.)
17 | Fa lanalisi logica delle seguenti frasi e poi traducile (nomi maschili e femminili della
3
a
declinazione, possessivi, tempo).
1. Hodie in vobis, milites, atque in vestra virtute salus patriae posita est. 2. Hostes Samnitico bello Roma-
num consulem ceperunt eiusque milites sub iugum miserunt. 3. Miltiades et Themistocles, clari Graecorum
duces, Persarum copias fugabant. 4. Non semper hominum honores philosophis grati sunt. 5. In insula Si-
cilia apud urbem Syracusas Marcus Tullius Cicero, magnus scriptor Romanus, Archimedis sepulcrum detexit.
6. Boni praeceptores iuventutem non solum suis obiurgationibus, sed etiam laudibus per multos annos edu-
cabunt. 7. Ducum peritia militumque virtute Romani in suis bellis multos populos vicerunt. 8. Postero an-
no Hannibal regem Eumenem in proelio superavit.
18 |
Le rane vogliono un re
Questa breve favola insegna che meglio accontentarsi di ci che si ha.
Ranae aliquando magno clamore a patre deorum regem petiverunt.
1
Deorum rex in aquam truncum immi-
sit: Ecce dixit regem aptum vobis habebitis; trunco parebitis. Ranae ob timorem diu sub aqua latue-
runt; tandem e limo emerserunt et regem viderunt; paulatim ad truncum accesserunt et veram regis naturam
cognoverunt. Tum lignum contumeliis inquinaverunt atque novum regem postulaverunt. Statim deorum pa-
ter demisit serpentem qui multas ranas devoravit et durum regnum exercuit. Paucis horis stultae ranae veri-
tatem invenerunt: non licet contemnere
2
quod di nobis donaverunt.
1. a patre petiverunt: il verbo petere (chiedere) regge a/ab + abl. della persona a cui si chiede. 2. non licet contem-
nere: non lecito disprezzare.
Dal testo alla grammatica
a. Individua e trascrivi i nomi della 3
a
declinazione.
b. Individua i pronomi relativi e analizzane la funzione logica.
c. Sottolinea le voci verbali allindicativo perfetto e completa una tabella come la seguente.
d. Paucis horis: di quale complemento si tratta?
riepilogo
riepilogo
VERSIONE

También podría gustarte