BEZPATNA GAZETA TORUSKA | nr 23 |5 wrzenia 2014 |ISSN 4008-3456

ZAPOWIED str.2

Wikszo lokalnych politykw otwarcie przyznaje,

e Micha Zaleski ju wygra wybory
4-5

Czy Twarde Pierniki bd

now si na oglnopolskiej
arenie koszykarskiej?

Rozmawiamy z Andrzejem
Drozdowskim o stanie toruskiej owiaty

Nieletni
kowboje i Indianie
Dziki Zachd w Toruniu? To moliwe. W ramach warsztatw
Filmogranie dzieci wcieliy si w role znane z westernw.
Dumne miny, piropusze i ogie byy prawdziwe.
Tylko w kaburach rewolwery zastpiy banany
8

Radzimy, jak jedzi ekologicznie i jednoczenie

nie by zawalidrog

12

Nastpny numer
19 wrzenia

light

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Buffo przywozi Metro

Od momentu premiery musical

wystawiono ju ponad 2 tysice razy.

Czy popularno spektaklu jest zasuona?
We wrzeniu mona przekona si osobicie

stopka redakcyjna
Redakcja Tylko Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28
redakcja@tylkotorun.pl

Wydawca

Goldendorf

Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
goldendorf@goldendorf.pl

Sekretarze redakcji

Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)

Kinga Baranowska (redaktor wydania)

Dzia reportau i publicystyki

Marcin Tokarz

Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Aleksandra Radzikowska,
Micha Ciechowski

Kultura

ukasz Piecyk

Zdjcia

liczni grajkowie, piewacy i tancerze graj na podziemnych peronach

metra spektakl dla pasaerw. Jego
twrc i animatorem jest Jan, dla ktrego
tunele s domem, a underground sposobem
na ycie. Budzi to sensacj, a modzi artyci
otrzymuj prac w komercyjnym teatrze.
Tak w skrcie mona opisa musical
Metro. Bdzie mona go zobaczy ju 27
wrzenia w nowej hali sportowo-widowiskowej przy ul. Bema. Na to niezwyke wydarzenie do Torunia zapraszaj twrcy spektaklu
- Janusz Jzefowicz, Janusz Stokosa, a take
Natasza Urbaska.
Musical opowiada o marzeniach modych artystw ulicznych, dla ktrych kada
wypiewana nuta i kady wytaczony takt jest
ich spenieniem.
Aktorzy Teatru Buffo pasj oraz entu-

Adam Zakrzewski,
ukasz Piecyk, Maciej Pagaa
zjazm przekazuj widzom poprzez piew i taniec. Wszystko to sprawia, e granica midzy
teatrem a rzeczywistoci staje si pynna,
akcja spektaklu zdaje si wykracza daleko
poza teatralne foyer, a czas staje si wycznie
funkcj wyobrani.
Dzieo to pozwolio zaistnie na polskiej
scenie wielu sawnym dzi artystom, m.in.
Edycie Grniak, Katarzynie Groniec i Robertowi Janowskiemu.
W Toruniu musical Metro rozpocznie
si o godzinie 19 i potrwa z przerw 135 minut.
Bilety w cenie od 50 do 120 zotych dostpne s w Internecie oraz sieci salonw EMPiK, sklepach Media Markt oraz w Toruniu w
biurze podry ARRIVA na Dworcu PKS i
w sklepie Pamitki przy Flisaku w Ratuszu
Staromiejskim.

REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240), Agnieszka Korzeniewska (GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607),
Karol Przybylski (GSM 665 169 292),
reklama@tylkotorun.pl

Skad

Studio Tylko Toru

Druk

Express Media Sp. z o.o.

ISSN 4008-3456

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych
w Tylko Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

to czytaj

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Twarde Pierniki now si?

Znamy ju skad i nazw zespou, ktry reprezentowa bdzie Toru

w koszykarskiej ekstraklasie. Nowa hala czeka na inauguracj sezonu.
Pierwszy rywal jest wymarzony, bo zza miedzy - Anwil Wocawek

TOMASZ
WICAWSKI

adze klubu s ostrone w prognozach. Sztab trenerski i zawodnicy nie maj wyznaczonej
pozycji, ktr musz zaj. Kady zesp
chce awansowa do najlepszej semki. W
play-offach wszystko bowiem moe si zdarzy.
Za przygotowanie koszykarzy do gry
odpowiada znany z polskich parkietw trener Milija Bogicevi. Polski Cukier Siden
(nazwa zespou z poprzedniego sezonu)
zatrudni go kilka miesicy temu. Wtedy te
dyrektorem sportowym zostaa legenda toruskiego basketu - Ryszard Szczechowiak.
W czwartek poznalimy nazw, pod ktr
zawodnicy z naszego miasta rywalizowa
bd w Tauron Basket Lidze. Pado na Twarde Pierniki.
- Wymogi formalne zwizane ze startem
zespou w najwyszej klasie rozgrywkowej
dziel si na dwa etapy - mwi Piotr Baraski, wiceprezes klubu. - Pierwszy dotyczy
uzyskania licencji na gr, ktr otrzymali-

W hali przy ul. Bema ostatnio graa reprezentacja Polski. Od

padziernikazagoci tam ekstraklasa koszykarzy.
my jaki czas temu. Drugi wie si ze zgoszeniem zawodnikw, sztabu trenerskiego,
spikera i innych elementw zwizanych z organizacj meczw. Termin upywa okoo 10
wrzenia, ale jestemy spokojni, bo wszystko
mamy w tej kwestii dograne.
Nowe rozdanie
Serbski szkoleniowiec otrzyma komfort
pracy, bo personalia zawodnikw, ktrych
udao si zakontraktowa, zna od duszego

Fot. UKASZ
PIECYK

czasu. Marzenia byy nieco inne, ale summa

summarum udao si stworzy zesp oparty na solidnych graczach. Od czerwca wiemy o tym, e druyna zagra w ekstraklasie.
W budow silnego zespou zaangaowaa
si firma Consus, lider brany zwizanej z
ochron klimatu.
- Wydatki zwizane z gr zespou w Tauron Basket Lidze s dwukrotnie wysze ni
na jej zapleczu - wskazuje Piotr Baraski. Nie chodzi tylko o sam budet sportowy, ale
take o koszty dojazdu, opaty za wynajem

znacznie wikszego obiektu i rne kwestie

organizacyjne. Zawodnicy te musz, co
oczywiste, zarabia wicej.
Kto zagra w toruskim zespole od padziernika. Rozgrywajcym i kreatorem gry
ma by Amerykanin Jamar Diggs, a pod
koszem brylowa powinien kanadyjski
rodkowy Sean Denison. Jednym z ostatnich
potwierdzonych nabytkw by skrzydowy
Aleksander Perka, ktry gra ju w sezonie
2013/2014 w toruskim Sidenie. Wczeniej
udao si zakontraktowa m.in. ukasza
Wilczka, Kacpra Radwaskiego, Adama Lisewskiego, Mateusza Jarmakowicza, Amerykanina LaMarshalla Corbetta, Michaa
Jankowskiego czy Serba Zarko Comagicia.
- Bdziemy w tym sezonie gra pod
hasem "Poczuj smak koszykwki" - mwi
Mateusz Tomanek z dziau marketingu
Twardych Piernikw. - W kolejnych tygodniach bdziemy przedstawiali coraz wicej
informacji zwizanych z gr naszej druyny
w ekstraklasie.
Najpierw jako, potem wynik
Ju teraz wiemy jednak, e najwaniejszy
dla zespou jest klimat, ktry powsta wok
tej dyscypliny w naszym miecie.
- Bardzo si ciesz, e bdziemy rywalizowali w nowoczesnej hali przy ul. Bema
- mwi Piotr Baraski. - Obiekt ten bdzie

suy nam, koszykarkom i druynie siatkarskiej. Bdzie wic odpowiednio wykorzystany. Wadze sprzyjaj rozwojowi sportu
w naszym miecie. Powinnimy tylko odwdziczy si dobr gr.
Na rynku transferowym rywalizacja z
potentatami w rodzimej lidze nie jest atwa.
- Gdy gralimy w niszej klasie rozgrywkowej, to nasz klub by "w czubie" w takim
zestawieniu - mieje si wiceprezes. - Teraz
przychodzi nam jednak startowa w roli
beniaminka. Musimy okrzepn i nabra jakoci, eby wyznacza sobie konkretne cele
sportowe.
Sztab szkoleniowy i zawodnicy s jednak
dobrej myli. Obecnie rozgrywaj mecze
kontrolne. W pierwszym zawodnicy z Torunia wyranie pokonali Stal Ostrw Wielkopolski 73:53.
- Najwaniejsze w okresie przygotowawczym jest zgranie zespou - mwi szkoleniowiec toruskiej druyny po meczu.
- Staramy si wypracowa wiele schematw
w naszej grze. Obrona musi by nasz siln
stron.
Motywacji od samego pocztku zawodnikom nie powinno zabrakn. Jako pierwsi
do Torunia przyjad zawodnicy utytuowanego zespou z naszego regionu Anwilu
Wocawek. Do hali przy ul. Bema zapraszamy kibicw ju 3 padziernika.

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Micha IV Kadencja Zaleski.

Wyniki wyborw poznamy za ponad dwa miesice. W Toruniu wszystko jest ju jasne teraz.
Ta wojna jest ju przegrana - wskazuj eksperci

TOMASZ
WICAWSKI

ieda nazwisk ruszya. Pojawiy si

na niej bardzo znane postacie - Jan
Wyrowiski czy Piotr Cabecki.
Platforma Obywatelska nie ma jednak zamiaru angaowa wszystkich si w walk,
ktra z gry obarczona jest wielkim ryzykiem klski. PiS ma zwizane rce, bo rzdzi w koalicji z Czasem Gospodarzy, a SLD
nie za bardzo ma kogo wystawi. Na kandydata obywatelskiego take si nie zanosi.
Kampania wyborcza jawi si jako niesychanie nudna. Prezydent Torunia Micha Zaleski jest niezwykle silny, bo nie
wida w zasadzie adnej alternatywy. Czy
bdzie to tylko spektakl mioci w stosunku do szefa magistratu? Nie istnieje w tak
duym miecie nikt, kto stanowiby realn
konkurencj w demokratycznych wyborach?
- Prezydent kontroluje wikszo czynnikw decydujcych o zwycistwie wyborczym - mwi Jarosaw Wojtas, rzecznik

prasowy Twojego Ruchu w wojewdztwie

kujawsko-pomorskim. - Jego pracownicy kieruj urzdem miasta, a koalicja pod
przewodnictwem jego osobistego przyjaciela wspiera go w radzie. Ma swoj telewizj i przeoenie na inne media.
Przedstawiciele partii Janusza Palikota
zastanawiaj si nad kandydatur osoby
bezpartyjnej, ktra mogaby poczy wiele
rodowisk. Spord swoich liderw ugrupowanie wystawioby dr Huberta Stysa, ale
z powodu obowizkw zawodowych nie
przewiduje on startu. Jego szanse byyby
jednak minimalne. Zaplecze prezydenta,
o ktrym mwi, wystpuje praktycznie w
kadym miecie. W innych walka o wadz
bdzie jednak znacznie bardziej zacita.
Nie oznacza to wcale, e nie ma krytykw
polityki Zaleskiego.
Oddolnej siy brak
- Przez jaki czas wydawao mi si, e
jest w Toruniu grupa ludzi, ktrzy zechc
wsplnie wczy si w budow spoeczestwa obywatelskiego, gotowa wzi sprawy
w swoje rce - mwi Maciej Karczewski,
prezes Fundacji Stare Miasto, toruski
przedsibiorca, niedoszy kandydat na
wodarza miasta. - Chciaem skupi ich,
nie wok partii czy ideologii, ale innego

pomysu na miasto. Miao by od lewa do

prawa. Ze smutkiem stwierdzam jednak, e
najczciej koczy si jedynie na deklaracjach, bo do dziaania i sigania do wasnej
kieszeni nie ma ju tylu chtnych.
Przedsibiorca i spoecznik ze smutkiem dodaje, e nie moe by jednoczenie
liderem, twarz, organizatorem, sztabowcem i sponsorem takiego ruchu. Bez zespou i szerokiej koalicji nie ma szans na zwycistwo. Odpowiednie zaplecze kadrowe i
finansowe posiadaj due partie polityczne,
ale one maj zwizane rce z innych powodw. PiS zdecydowa si na wystawienie w
wyborach wiceprezydenta miasta Zbigniewa Rasielewskiego. Politycy partii w zakulisowych rozmowach potwierdzaj jednak,
e nikt powanie nie wierzy w moliwo
zwycistwa. Rywalizacja odbywa si o miejsca w radzie i moliwo wejcia w koalicj
z Czasem Gospodarzy po wyborach. Chtnych do tego jest bowiem coraz wicej.
Skandal obyczajowy
jedyn szans innych
- Tylko powana rysa na yciu osobistym urzdujcego prezydenta mogaby
zmieni ukad si - wskazuje dr Wojciech
Peszyski, adiunkt

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

to czytaj

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Zwierz polityczne z Torunia

Niewielu chce stan nawet do walki z urzdujcym prezydentem.
na Wydziale Politologii i Studiw Midzynarodowych UMK. - Zwycizca jest
ju znany. Powiedziay o tym same partie
polityczne. Skoro najwiksza sia opozycyjna w miecie i rzdzca w Polsce partia ma zamiar nie wystawia kandydata
(Platforma Obywatelska - przyp. red),
to jest to jasny sygna. Walka toczy si
bdzie jedynie o stanowiska wiceprezydentw. Dla PO waniejsze s wybory do
sejmikw wojewdztw, bo przez Urzdy
Marszakowskie przepyway bd rodki z Unii Europejskiej. Dlatego te Piotr
Cabecki znw bdzie chcia zajmowa
stanowisko marszaka wojewdztwa.
Dugo w PO zastanawiano si nad wystawieniem Tomasz Lenza, ale wydaje si,
e zwyciy pragmatyzm. Jan Wyrowiski
- posta, o ktrej wikszo komitetw i
dziaaczy obywatelskich wypowiada si
pozytywnie - dementuje doniesienia o
moliwoci swojego startu w listopadowych wyborach.
- Pytaj mnie o to ludzie na ulicy
do czsto - mwi Jan Wyrowiski, wicemarszaek Senatu, legenda "Solidarnoci", polityk PO - Nie zamierzam jednak
kandydowa w tych wyborach. Po czci
z powodw osobistych, a take dlatego,
e wybranie mnie wizaoby si dodatko-

wym kosztem dla skarbu pastwa, bo konieczne byyby uzupeniajce wybory do

izby wyszej polskiego parlamentu. Nie
znam ostatecznej decyzji mojej formacji
politycznej, ale decydujce o tym osoby
rwnie musz wykaza si pragmatyzmem. Jaki ko jest, kady widzi.
Polityczny lis naprzeciwko kury
Sojusz Lewicy Demokratycznej rwnie nie zamierza utrudni ycia obecnemu prezydentowi.
- Wsppracowalimy w Radzie Miasta Torunia przez ostatnie lata - mwi
politycy lewicowej partii. - Czemu teraz
mielibymy udawa, e tak nie byo? W tej
koalicji realizowanych jest wiele naszych
postulatw programowych.
Realnych szans na zmian tego ukadu
si nie wida. Analitycy wskazuj jednak
na jeszcze ciekawszy scenariusz.
- Wcale nie jest niemoliwe, eby Czas
Gospodarzy rzdzi po wyborach samodzielnie - mwi Wojciech Peszyski. - Do
koalicji zmierza bd zarwno PO, jak i
PiS. Moe okaza si, e pewny zwycistwa prezydent poprowadzi do ogromnego sukcesu cay komitet.
Przy takim rozwoju wydarze jedno-

wadztwo w Toruniu byoby pene. Maciej

Karczewski do trafnie definiuje fenomen Michaa Zaleskiego.
- Gwne powody takiego stanu rzeczy s trzy - mwi spoecznik i optometra. - Bierno lokalnej klasy politycznej,
a praktycznie zupenym brak opozycji
wrd duych partii, s widoczne goym
okiem. Do tego dochodz wsparcie Kocioa i niebyway pracoholizm wodarza
miasta, ktre stworzyy jego wielko.
Drugim istotnym elementem s europejskie pienidze. Ich zrczne wydawania
pozwala budowa wizerunek "prezydenta-budowniczego". Po trzecie, Micha Zaleski jest niezwykle aktywy i stale obecny
w mediach. Ma naturaln atwo przemawiania, budzcy respekt wygld i dobrze argumentuje swoje racje. To akademicki przykad "zwierzcia politycznego".
Pytanie brzmi tylko, czy brak realnej
konkurencji politycznej nie powoduje, e
jako rzdzenia spada? Wizje rozwoju
wykuwaj si bowiem w starciu sprzecznych racji, a tych w Toruniu nie sycha,
albo s le artykuowane.
Fot. Adam Zakrzewski

t.wieclawski@tylkotorun.pl

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Cudu i miejsc pracy nie bdzie

Nadeszy cikie czasy dla nauczycieli. Zamiast powica ca energi
na edukacj i wychowanie dzieci, wci musz zastanawia si, czy za chwil
bd mieli gdzie pracowa. Nikt nie chce dla nich le, ale i tak lduj na bruku

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

icia w toruskiej owiacie s w tym

roku mniejsze ni prognozowano,
ale i tak dotkliwe. W maju 53 pedagogw dostao wypowiedzenia. Dla 32
z nich oznaczao to, e nie powrc ju do
swoich uczniw. Fala zwolnie mogaby by
wiksza, ale cz znalaza sposb na uniknicie utraty pracy albo czasowe jej odsunicie. Ratunkiem okazuj si roczne urlopy dla
poratowania zdrowia.
Owiata jest konstytucyjnym zadaniem
pastwa realizowanym przez samorzd
terytorialny. To jednak nie Ministerstwo
Edukacji Narodowej zwalnia nauczycieli,
a samorzdy. Czy fal corocznych redukcji
etatw mona tumaczy jedynie niem demograficznym?
Pomysy s, decyzji nie ma
- Nie tylko demografia jest przyczyn
tego, e w Toruniu i w kraju, a tylu pedagogw traci prac - mwi Urszula Polak, prezes
toruskiego oddziau Zwizku Nauczycielstwa Polskiego. - To nam zaley na tym, eby
w owiacie pracowali ludzie kompetentni
i majcy stabilizacj. W latach 1998-2002
udao si wywalczy, by klasy byy dwudziestoosobowe. Oznaczao to wicej miejsc
zatrudnienia dla nauczycieli, ale take efektywn prac w sferze nie tylko edukacyjnej,
ale i wychowawczo-opiekuczej.
Rzd nie moe zrzuca problemu bezrobocia nauczycieli na barki samorzdw i
samych pracownikw szk. Dlatego ZNP

W roku szkolnym 2014/2015 w SP nr 5 uczy si bdzie 779 uczniw.

zwraca si do MEN o uruchomienie specjalnego programu dla nauczycieli zagroonych
utrat pracy. Postuluje zwikszenie nakadw na owiat, gdy potrzebna jest dogbna reforma systemu, ktra usprawni jego
funkcjonowanie. Zwizek chce zwikszenia
wsparcia finansowego dla samorzdw na
rozwj i utrzymania placwek owiatowych,
objcia subwencj owiatow publicznych
przedszkoli oraz upowszechnienia wychowania przedszkolnego tak, aby do 2016 roku
do przedszkola chodzio 80% trzylatkw, a
do 2019 r. 90% trzylatkw.
- Subwencja owiatowa powinna by
wysza - mwi Andrzej Drozdowski, dyrektor Zespou Szk nr X w Toruniu. - Naley podwyszy standardy polskich szk
przez ustanowienie obowizku prowadzenia
szkolnej stowki, wietlic i rozsdnie ustali
maksymaln liczb uczniw w klasie.
Przeludnione grupy maj wpyw na poziom edukacji. Nawet, jeli nauczyciel stara
si przekaza swoim uczniom jak najwicej,

Fot.ADAM
ZAKRZEWSKI

to nie zdoa dotrze w ten sam sposb do

trzydziestu uczniw, co do dwudziestu. W
finansowaniu tego zadania znaczcy udzia
maj rodki pochodzce z budetu pastwa,
ale nie s one jedyne, bo wadze lokalne
ponosz dodatkowe wydatki ze swoich dochodw wasnych. Dlatego rzd powinien
wspomc samorzdy w tym zakresie. Czsto
od majtnoci gminy zaley, czy wszyscy
bd mieli rwne warunki rozwoju.
- Jest szansa na popraw tej sytuacji, ale
wci brakuje decyzji - mwi Urszula Polak.
- Oprcz subwencji owiatowej mogyby to
by wiksze dotacje celowe, ale decyzje o
nich podejmuje rzd. Pomogyby nam take wiksze odpisy z CIT i PIT, trafiajce do
jednostek terytorialnych, z ktrych moglibymy korzysta.
Czas na zmiany?
Ministerstwo zapewnia, e robi wszystko, aby wykorzysta potencja zwalnianych

nauczycieli - std stanowisko asystenta nauczyciela. Rzadko mwi si jednak o tych

nalecych do grupy objtej tzw. bezrobociem ukrytym. To nauczyciele, ktrzy nie
pracuj na cay etat. Czsto wymiar pracy
zmniejszono im do kilku godzin w tygodniu. Wypowiedzenia wrczane s najczciej na podstawie art. 20 Karty Nauczyciela,
dlatego w rodowisku od dawna mwi si, e
lepiej pracowa nawet na p etatu, ni wyldowa na bruku. Jak dugo trwa bdzie ta
sytuacja, tego nie wie chyba nikt.
- MEN powinno uwzgldnia nie tylko
rodki finansowe przeznaczane na ucznia,
ale zwraca uwag na wydatki oglne zwizane z wychowaniem dzieci i modziey
- dodaje Urszula Polak. - Nie mona podpiera si tylko wykresami i procentami w
sondaach. By moe jest to zwizane z tym,
e w tych strukturach zasiadaj teoretycy,
nie praktycy? Nie mog to by przypadkowo
wybrane osoby. Problem, ktry dotyka rwnie torusk owiat, dotyczy te poziomu
ksztacenia modych pedagogw. Potrzeba
wieego spojrzenia na edukacj, a pocztkujcy nauczyciele maj niewielk szans na
praktyk zawodow. To wszystko w poredni sposb ma wpyw na stan zatrudnienia i
poziom nauczania.
Prognozy a rzeczywisto
Z zaplanowanych 119 oddziaw dla klas
pierwszych szk podstawowych ruszyo we
wrzeniu tego roku 109. Wedug pierwotnych planw dotyczcych gimnazjw z 65
otwarto 64, 52 klasy licealne z zakadanych
53, 31 z 32 oddziaw technikw i 6 w szkoach zawodowych, cho liczb t szacowano
na 11.
- Prognozy zawsze zakada si optymistycznie - wedug rnych wskanikw
- mwi Janusz Pleskot, dyrektor Wydziau

Edukacji Urzdu Miasta Torunia. - Nie od

razu oznacza to katastrof. Jeli chodzi o
przyczyn zwolnie nauczycieli, decydujce
znaczenie ma demografia. Problem dotyczy
pedagogw wszystkich specjalnoci i nie
jest tendencj przypisan jedynie toruskiej
owiacie. Pracownicy szk powinni wci
podnosi swoje kwalifikacje i my ich w tym
wspieramy. To nie bdzie gwarancj znalezienia miejsca pracy, ale znaczco podniesie
ich szanse. Sytuacja ta dotyczy przecie take innych zawodw.
Co naley zrobi, by poprawi poziom
edukacji i sprawi, by wszyscy uczniowie
mieli rwne szanse?
- Wiele zaley od zdolnoci ucznia - dodaje Janusz Pleskot. - Dobrym pomysem
jest te standaryzacja, do ktrej nigdy nie
dojdzie. Zakadamy, e na okrelon liczb
uczniw przypada dana liczba etatw. Subwencja owiatowa wynosi 80% wszystkich
wydatkw, za reszt odpowiada samorzd.
Cho w przypadku gminy Toru jest ona
coraz wysza, to i tak nie pokrywa zapotrzebowania. Przez ostatnie lata przeznaczamy
na ten cel 60-70 mln zotych w skali roku i
nie dotyczy to inwestycji.
Prezes ZNP podkrela, e bez przemylanych i dugofalowych dziaa obliczonych na wykorzystanie aktywnych pokole
wykwalifikowanych nauczycieli, bez zapewnienia staego finansowania, ale z towarzyszeniem kontroli celowoci wykorzystanych
rodkw finansowych, Polska zmarnuje
olbrzymi potencja tysicy nauczycieli. Bez
wielotorowego programu dyskusja o edukacji ograniczy si do populistycznych da.
Co w tej sytuacji maj zrobi nauczyciele? Podnosi kwalifikacje, zmieni zawd
czy czeka na cud? Jego, pki co, nie wida.

a.radzikowska@tylkotorun.pl

Barwy Lata, Dary

Jesieni w Przysieku
Kujawsko-Pomorski Orodek Doradztwa Rolniczego

oraz Wojewdztwo Kujawsko-Pomorskie zapraszaj w sobot

13 wrzenia do Przysieka koo Torunia na coroczny festyn
Barwy Lata, Dary Jesieni, poczony ze witem Ziemniaka

rganizatorzy festynu kad

szczeglny nacisk na prezentowanie oferty dotyczcej promowania rozwoju przedsibiorczoci na
obszarach wiejskich w oparciu o lokalne
zasoby kulturowe i przyrodnicze. Lokalne
Grupy Dziaania zaoferuj zwiedzajcym
ywnociowe produkty lokalne i regionalne, przedstawi ofert agroturystyczn,
rkodzieo ludowe i rzemioso. Przygotowane przez LGD prezentacje osigni
bd ocenione w konkursie na najbardziej
atrakcyjne stoisko.
W ramach wita Ziemniaka orodki hodowlane zaprezentuj swoj ofert

odmianow. Odmiany ziemniaka bd

oceniane zarwno przez ekspertw, jak
i przez zwiedzajcych. Bdzie mona
porwna ich smak z parowanymi ziemniakami odmian nagrodzonych w poprzednich latach. Nie zabraknie te oryginalnych potraw zgoszonych do konkursu
Ziemniak w tradycji kuchni Pomorza i
Kujaw. Jak zwykle, bdzie mona zakupi
na zim ziemniaki najlepszych odmian.
W godzinach 10-15 zapraszamy na
kiermasz ywnoci ekologicznej, potraw
regionalnych, miodw, rkodziea i sztuki uytkowej, materiau szkkarskiego i
wielu innych produktw.

Bdzie te mona zapozna si z ofert instytucji zajmujcych si rozwojem

przedsibiorczoci na wsi oraz skorzysta
z konsultacji w zakresie unijnych programw pomocowych.
Nowoci w tym roku bdzie piknik
owocowo-warzywny, przygotowany przez
Kujawsko-Pomorsk Izb Rolnicz.
Imprezie towarzyszy bd wystpy
zespou ludowego, konkursy i zabawy
dla publicznoci, wystawa drobnego inwentarza atrakcji wic nie zabraknie.
Serdecznie zapraszamy (wstp i parking
bezpatne).

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

wywiad

Nie marnujmy kapitau intelektualnego

O stanie toruskiej owiaty, diagnozie problemw zwizanych z utrat

miejsc pracy przez pedagogw i alternatywach dla bezrobotnych nauczycieli

z Andrzejem Drozdowskim, dyrektorem Zespou Szk nr 10 w Toruniu, rozmawia Aleksandra Radzikowska
W tym roku 53 toruskich nauczycieli dostao wypowiedzenia, ponad setka przesza
na roczny urlop dla poratowania zdrowia.
Problemem jest rwnie tzw. ukryte bezrobocie. Ni demograficzny mona uzna za
jedyne tego wytumaczenie?
On ma duy wpyw na to, jak wyglda
stan zatrudnienia pedagogw. Liczba urodze si zwiksza, jednak na frekwencj w
szkoach bdzie to miao przeoenie dopiero za 7-8 lat. S te kierunki, ktre w danym
roku nie ciesz si popularnoci. Problemu
szukabym gdzie indziej. Dopiero niedawno
Minister Edukacji Narodowej zauwaya, e
zmianie powinien ulec system ksztacenia
ponadgimnazjalnego. Szkoy zawodowe zostay zepchnite do drugiej kategorii. Czsto
mwi si, e to nawet wstyd by uczniem
zawodwki, a wanie w nich ukryty jest
ogromny potencja. Szkoy oglnoksztacce
to tylko baza, ktra nie pozwala przyszym
fachowcom na zdobycie penych kwalifikacji
zawodowych. Zaczyna brakowa technikw
w wielu branach.
Kto jest temu winien? Jak zdiagnozowa i
rozwiza problem, ktry nie tylko torusk, ale i oglnopolsk owiat zajmuje od
dawna?
Jest kilka pomysw na to, co naley zro-

cia do ucznia?
Jeli chcemy tego unikn, naley zwikszy liczb zaj pozalekcyjnych. Koa zainteresowa powinny gromadzi pasjonatw
danej dziedziny. Mniejsza liczba osb w
klasie oznacza wicej grup i jednoczenie wicej miejsc pracy. Nie ma szablonu, ktry
stanowi o tym, jak wyglda to w kadej szkole. Jest to jednak tendencja, a z ni mona
walczy. Szkoy powinny by dobrze wyposaone, a pracownicy zmotywowani i docenieni. Zarobki nauczycieli nie s niskie, ale
od wielu lat nie ma te podwyek.

bi, by unikn kolejnych masowych zwolnie. Mam to szczcie, e nie dotyczy to

mojej szkoy, ale ten problem dobrze znam.
Subwencja powinna by wysza i nie obcia tak budetw gmin. Urzd Miasta Torunia na owiat przeznacza znaczn cz
swoich rodkw i my, jako dyrektorzy mamy
pewno, e na aden remont nie zabraknie
pienidzy. Czujemy wsparcie.
To nie Ministerstwo Edukacji Narodowej
zwalnia nauczycieli tylko samorzdy. Problem tkwi w ich finansowaniu przez rzd?

To nie wszystko. By zachowa miejsca

pracy dla nauczycieli, powinno si rozsdniej ustala liczb uczniw w klasach. Na
wszystkie dziaania potrzebne s jednak pienidze. Gdyby samorzdy miay ich wicej, z
pewnoci atwiej byoby im funkcjonowa.
Wszyscy przecie chc, eby byo jak najlepiej.
W wielu szkoach klasy s przeludnione i
zwalnia si wykwalifikowan kadr pedagogw. To musi mie wpyw na poziom edukacji. Zaciera si styl indywidualnego podej-

Mowa o osobach zatrudnionych na peen

etat. Co z tymi, ktrym przypada w udziale
1/4 etatu lub stracili posady? W ten sposb
marnuje si potny kapita intelektualny.
Nie mona do tego dopuci. Dla wykwalifikowanych pedagogw powinny
znale si miejsca pracy nie tylko w szkoach. Wprowadzono stanowisko asystenta
nauczyciela, mona powoa jednostki doradcze w rnych gminnych strukturach,
w ktrych mogliby oni zasiada. Toruska
owiata w odniesieniu do wojewdztwa kujawsko-pomorskiego prezentuje si okazale,
ale to nie znaczy, e te problemy jej nie dotycz. Gdy przygotowywany jest plan rozwoju
miasta, w jego perspektywie powinny zosta

zawarte take takie postulaty.

Z przeprowadzonego w ubiegym roku przez
Fundacj Rozwoju Demokracji Lokalnej badania na temat wykorzystania potencjau
nauczycieli traccych prac wynika, e wielu
z nich nie podejmuje adnych dziaa w celu
znalezienia zatrudnienia.
Troch mnie to dziwi. Trzeba by elastycznym i przygotowanym na zmiany. Du
szans dla nich jest przekwalifikowanie si,
zdobycie nowych uprawnie. Naley szuka
szerokich perspektyw. W ostatnich latach
wiele zmienio si dziki unijnym dotacjom,
ktre s rwnie dla nas szans na rozwj
owiaty i jej struktur.
Co z oglnym poziomem edukacji, na ktry
maj wpyw wszystkie te czynniki. Moe on
take potrzebuje gbokiej reformy?
Myl, e naszemu szkolnictwu przydaoby si to, aby do edukacji podej w sposb nieco bardziej praktyczny. Teoria to nie
wszystko. Ten sektor, jak wszystkie inne, boryka si z pewnymi problemami. Zadaniem
nie tylko pastwa i samorzdu, ale take
wadz szk jest ich neutralizowanie.
Fot. Adam Zakrzewski

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Western w wersji
prawie dietetycznej
Maggie Sue, skorumpowany szeryf, kowboje i Indianie. To gwni bohaterowie filmu,
ktry dzieci nakrciy w ramach tegorocznych warsztatw Filmogranie!. Modzi aktorzy nie tylko
wystpili przed kamer, ale poznali te od kulis prac operatorw, scenarzystw i kostiumografw

ubiegym roku podczas warsztatw, organizowanych przez

toruskie
Stowarzyszenie
Sztuka Ci Szuka, powsta czarno-biay
krymina zatytuowany Garbate wsy. Tegoroczna edycja wydarzenia przebiega pod
znakiem westernu. Dzieci poznay w ten
sposb popularny gatunek filmowy, cay
dzie spdziy take na planie w Miasteczku
Silverado City w ninie.
Ta cz dla uczestnikw warsztatw
bya najwiksz atrakcj. W otoczeniu naturalnej scenerii powstay takie zdjcia, jak:
morderstwo w kopalni, pojedynek na strzay i banany przed saloonem, przygotowanie pochwku Indianki przez trumniarza i
wpata pienidzy do cwanego bankiera.
Zdjcia nakrcilimy w konwencji
macaroni western, w wersji dietetycznej,
poniewa w kaburach zamiast rewolwerw
kowboje trzymali banany, eby nie byo
zbyt krwawo mwi Katarzyna Jankowska
Kombi, pomysodawczyni projektu. - Zaleao nam na tym, eby fabua nie bya zbyt
skomplikowana. Liczya si dla nas spontaniczno dzieci, ktre przed kamer byy
bardzo otwarte. Kade ujcie byo dla nich
nie tylko prac, ale take zabaw.
Modzi aktorzy tak zaangaowali si w
produkcj filmu, e sami wymylali poszczeglne ujcia. Tak powstaa np. scena cignicia wanny przez kowbojw, trudno byo te
opanowa ich choreograficzne pomysy w
czasie krcenia sceny taca wok ogniska.
Podczas warsztatw panuje cakowita demokracja. Najlepszym tego dowodem jest to, e
dzieci losoway role. Kady z nich mia szans na zagranie kilku postaci. Byo to wyjtkowym wyzwaniem dla tych, ktrzy zagrali
podwjne charaktery, czyli zych kowbojw
i dobrych Indian.
Najgorsza jest niecierpliwo, ktra
towarzyszy nam podczas oczekiwania na
zdjcia z naszym udziaem mwi modzi
aktorzy. - Na planie wielokrotnie musielimy
si przebiera, gubiy si nam kapelusze, naszyjniki i tomahawki, a banany nierzadko
zostaway zjedzone przed nagraniem scen.
Byo jednak fantastycznie, najwiksz frajd
sprawiy nam kostiumy, doklejane wsy i pomalowane oczy. Najlepsz scen wedug nas
jest ta, w ktrej Maggie Sue oblewa szeryfa
whisky, czyli wod.
Pierwsze zmontowane fragmenty filmu
pokazane zostan we wrzeniu, a dzieciaki
na plan wrc w padzierniku podczas festiwalu Tofifest, ktry jest wsporganizatorem wydarzenia. Projekt po raz pierwszy
wspiera Dom Kultury na Bydgoskim Przedmieciu w Toruniu. Premiera planowana jest
na listopad i odbdzie si w Kinie Centrum
w Centrum Sztuki Wspczesnej.
Iwona Muszytowska-Rzeszotek
Aleksandra Radzikowska

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek5 wrzenia 2014 r.

to czytaj

Zaadoptuj dzikie zwierz

Psa czy kota moe mie kady. A lemura lub sow?

Nietypowe adopcje staj si ostatnio mod w wielu europejskich ogrodach zoologicznych

MICHA
CIECHOWSKI

ufi i Volta, lemury Katta i hucu - te zwierzta maj ju swoich honorowych opiekunw.
Inne wci na nich czekaj. Marzylicie kiedy
o tym, aby mie wasn sow nien? Nic prostszego!
Ogrd Zoobotaniczny w Toruniu zachca wszystkich
mieszkacw, firmy, instytucje prywatne oraz publiczne
do roztoczenia opieki nad mieszkacami toruskiego
ogrodu.
- Honorowa adopcja jest form wsparcia dziaalnoci
naszej placwki w formie wpat ustalonych kwot na wybrane przez sponsora zwierz - tumaczy Beata Gsiska,
dyrektorka Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu. - Jest
ona oglnie przyjta przez ogrody na caym wiecie metod pozyskiwania dodatkowych rodkw, ktre przeznaczy mona na popraw ycia zwierzt w placwce.
Dziki funduszom mona ulepszy aranacj wybiegw,
przeprowadzi remonty czy przetransportowa zwierzta z odlegych ogrodw w caej Europie.
Dziki takiej wsppracy swoich opiekunw znalazy ju, m.in. kangury Bennetta ich patronem zosta
Klub Sportowy Toru UNIBAX S.A, karakale i rysie zaadoptowane przez Krajow Spk Cukrow S.A oraz
miniaturowe kozy, ktrych opiekunem zostao przedszkole Bajkowy Dworek w Toruniu.

- Adopcji moe dokona kady - dodaje dyrektorka.

- W tej kwestii jestemy bardzo elastyczni. Zdarzao si,
e nasz go chcia podarowa na miesic dzikie zwierz komu w urodzinowym prezencie. Opaci wwczas
kwot obowizujc za miesic i w zamian dosta certyfikat zawiadczajcy, i w danym okresie jest opiekunem
wybranego zwierzcia.
Na adopcj w Ogrodzie Zoobotanicznym w Toruniu wci czekaj surykatki, sowy niene, strusie Emu,
mundaki chiskie, mapy oraz arui gwny element
logo i symbol ogrodu . By zosta honorowym opiekunem, wystarczy skontaktowa si z biurem i ustali
szczegy umowy. Pniej ju mona cieszy si swoim
nowym podopiecznym.
- Staramy si szeroko informowa o naszych sponsorach i darczycach - podsumowuje Beata Gsiska. Przy wybiegach zwierzt znajduj si tabliczki z nazw
sponsora. Podobne informacje umieszczone s rwnie
na naszej stronie internetowej oraz na materiaach promocyjnych. Firmy mog zrobi sobie sesj zdjciow ze
swoimi podopiecznymi.
Tak moliwo wykorzystali ulowcy Unibaxu, robic sobie zdjcia z kangurami. Dziaania te mog by
wykorzystane w ksztatowaniu pozytywnego wizerunku
firmy, dbajcej o zagroone gatunki.
Honorowa adopcja moe by idealnym rozwizaniem dla osb, ktre chc by wacicielem nietypowego i oryginalnego zwierzaka. Nie tylko my potrzebujemy
przyjaci - dzikie zwierzta rwnie. Dlaczego wic tego
nie poczy, a przy okazji pomc?
Fot. Adam Zakrzewski

www.tylkotorun.pl
10 ttni yciem
I Bieg w Parku na Bydgoskim Przedmieciu
Tylko Toru

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Zabawa na
Szewskiej
Na jeden wieczr

torunianie przenios
si na Daleki Wschd,
gdzie poznaj prawdziwe sutaskie
smaki

pitek 5 wrzenia od godziny

16:00 rozpocznie si prawdziwe, toruskie szalestwo. Ulica
Szewska, znana bardziej jako Kebabowa,
zamieni si w tureck dzielnic.
Z tej okazji szewscy przedsibiorcy
przygotowali specjalne rabaty oraz nagrody dla wszystkich goci. Wzorem arabskich
kupcw zaoferuj usugi wprost na ulicznych stoiskach.
W programie imprezy przewidziano
niezliczone atrakcje, m.in. pokazy oraz
warsztaty taca brzucha i turniej gier planszowych organizowany przez sklep Grajfer. Bdzie mona sprbowa swoich si
chociaby w dalekowschodniej odmianie
bilarda, czyli Carrom., a salon mody Sukienka zaprosi na pokaz swojej kolekcji.
Tradycyjnych, tureckich przysmakw
bdzie mona skosztowa dziki uprzejmoci restauracji Kebab u Turka, za klub
Kafefajka poczstuje przybyych goci tureck szisz.
Modzie oraz starsi ochotnicy bd
mogli zrobi sobie orientalny tatua z henny, wzi udzia w konkursach z nagrodami
oraz w wielu innych atrakcjach.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

interwnecja 11

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Znaki drogowe do mietnika

Nasz Czytelnik jest zaniepokojony chaosem na parkingach

pod swoim blokiem. Suby jednak rozkadaj rce, bo nie mog interweniowa
miejsc dla naszych samochodw. 140 z
nich jest zarezerwowana dla osb niepenosprawnych.
- Na uwag zasuguje fakt, i 57%
wszystkich interwencji zwizanych z ruchem drogowym byo podjtych z inicjatywy mieszkacw Torunia komentuje
Jarosaw Paralusz, rzecznik prasowy toruskich municypalnych.

UKASZ
PIECYK

olumny samochodw zaparkowanych w nieprawidowych

miejscach to plaga naszego miasta. S jednak miejsce, gdzie znaki mona
sobie darowa, bo suby policji i stray
miejskiej nie maj podstaw do interwencji. Tak jest m. in. na Osiedlu Mokre.
Do naszej redakcji trafio zdjcie od
Czytelnika. Na fotografii wida sznur
samochodw zaparkowanych na zakazie
postoju i zatrzymywania si na drodze
dojazdowej do blokw Przy Kaszowniku.
- Jakim cudem jest to moliwe? - pyta
pan Mirosaw z Osiedla Mokre. - To sytuacja nagminna, a jeszcze nigdy nie
widziaem, eby ktokolwiek dosta za
to mandat. Pomijajc utrudniony przejazd tdy dwch samochodw, to jest
to bardzo niebezpieczne. Sam byem
wiadkiem, gdy karetka pogotowia ratunkowego spotkaa si na tej drodze z wyjedajcym samochodem, uniemoliwiajc
tym samym szybsze dotarcie ratownikw
pod wskazany blok. W takich momentach
liczy si przecie kada sekunda.

Miejsc bdzie wicej

Kady sobie rzepk skrobie

Aby zainterweniowa w tej sprawie
na policji czy stray miejskiej, zgosilimy
si do administracji osiedla z prob o
okrelenie statusu drogi. Okazuje si, e
zarwno jezdnia jak i chodnik nale do
Modzieowej Spdzielni Mieszkaniowej. Znaki postawia jednak spdzielnia... Metalchem. I tutaj powstaje problem, bo kierowcy w tym przypadku s
zupenie bezkarni.
- Wnioskuj, e miejsce, o ktrym
mowa nie znajduje si na drodze publicznej, w strefie ruchu bd w strefie
zamieszkania mwi Wioletta Dbrowska, rzecznik prasowy Komendy Miejskiej
Policji w Toruniu. W wyej wymienio-

Mimo e przy danej ulicy s ustawione znaki, realnie nie maj adnego znaczenia.

nych przypadkach policja moe interweniowa. W tym miejscu jednak kierujcy

ma obowizek stosowa si do znakw,
jeli konieczne jest to dla uniknicia zagroenia bezpieczestwa innych osb.
W innych przypadkach (np. jeli chodzi
o parkowanie) ustawodawca nie przewidzia stosowania sankcji wobec kierowcw nie stosujcych si do znakw na
takich drogach.
Spraw na pewno rozwizaby znak
informujcy o strefie zamieszkania. Wtedy kierowcy byliby zobowizani do par-

kowania tylko w wyznaczonych do tego

miejscach.
- Jestemy otwarci na sygnay naszych
mieszkacw przyznaje Jerzy kiewicz, prezes zarzdu MSM. - Wtedy bdziemy mogli mwi o pojawieniu si
strefy zamieszkania.
Gdy taki znak pojawiby si na wjedzie do osiedla, kierowcy musieliby uwaa, gdy grzywna (wedug taryfikatora)
za nieprawidowe parkowanie wynosi 100
z i 1 punkt karny.

Fot. UKASZ
PIECYK

Starwka centrum mandatowym

Nie lepiej jest w innych czciach
miasta. Statystyki dla toruskich kierowcw s nieubagane. W 2013 roku stra
miejska podja ponad 9000 interwencji
w zwizku z nieprzestrzeganiem Prawa o
Ruchu Drogowym. Blisko poowa z nich
zostaa podjta tam, gdzie najczciej szukamy wolnego miejsca dla naszego samochodu, czyli na terenie starwki. W strefie
patnego parkowania mamy ponad 1300

Urzd Miasta w tegorocznym budecie zarezerwowa na budow parkingw,

zatok autobusowych, chodnikw i tablic
informacyjnych dwa miliony zotych. Kolejne tyle wyda w przyszym roku.
- Miejsca do parkowania to istotny
element infrastruktury drogowej, szczeglnie w obliczu cigle rosncej liczby
pojazdw na naszych drogach przyznaje Agnieszka Kobus-Psko, rzecznik
prasowy Miejskiego Zarzdu Drg. - W
tym roku niezalenie od prowadzonych
inwestycji, remontw powstanie ponad
400 dodatkowych miejsc do parkowania.
Mowa tutaj o parkingach m. in. przy
ulicach Olimpijskiej, Oklnej, Ugory,
Szczliwej i Szczeciskiej. Cz z nich
jest w trakcie realizacji, a pozostae powstan do koca tego roku. W strategii
rozwoju Torunia do 2020 znajdziemy take zapis o zwikszeniu liczby parkingw.
W dokumencie zabrako jednak szczegw przybliajcych plany miasta.

l.piecyk@tylkotorun.pl

ZADZWO
Masz problem?
Czekasz na
interwencj?
ZADZWO

733 842 795

12 mska kocwka

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Eco-driving? Nie dla idiotw!

Syszae o eco-jedzie, ale wolisz zyskiwa na czasie, ni oszczdza na paliwie?
Ekonomiczny styl prowadzenia samochodu nie ma nic wsplnego z byciem zawalidrog

MARCIN
TOKARZ

yjemy w czasach, w ktrych liczy si

kada sekunda i zotwka. Co jeli
jedno i drugie moe i w parze, a
wystarczy tylko sta si wiadomym kierowc? O pomoc w tej kwestii poprosiem
Adama Knietowskiego, dowiadczonego
instruktora z Toruskiej Akademii Jazdy.
Plan by prosty. Za kierownic Mitsubishi
Outlandera miaem oduczy si nawykw
szkodliwych dla ruchu drogowego, mojego
portfela, a nawet caej planety. Obnienie
spalania na setk o 3 litry traktuj jako
osobisty sukces i zacht dla wszystkich kierowcw, by dum zastpili pokor. To nic
nie kosztuje. Wrcz przeciwnie! Mona na
tym zarobi...
Dzie nauki zaczynamy od przejadki
po miecie. Natenie ruchu jest stosunkowo wysokie, pogoda deszczowa. Jad jak
zwykle - w moim mniemaniu bezpiecznie,
na pewno dynamicznie, nie przejmujc si
wykresem spalania. Przewidywaem, e za
kilka chwil poczuj na gowie kube zimnej
wody. Dobrnlimy do mety. Dystans - 10
km. rednie spalanie - 9.6 l/100 km w trybie
eco, ktry ma wpyw na prac klimatyzacji,
silnika i napdu. Jedynym pocieszeniem by
fakt stosunkowo wysokiej wagi auta - 1555
kg plus ciar trzech mczyzn - oraz do
dua pojemno napdzajcego Outlandera
silnika - 2.2 litra, cho diesla. Nadszed czas
pierwszej zamiany miejsc z instruktorem
oraz zerwanie tamy powstrzymujcej uwagi
na temat moich bdw.
- Jeli mamy na celu ekonomiczne korzystanie z pojazdu, musimy przede wszystkim
dba o jego stan techniczny - zaczyna Adam
Knietowski, instruktor Toruskiej Akademii Jazdy z wieloletnim dowiadczeniem.
- Naley zaj prawidow pozycj za kierownic, wyczu auto, wsucha si w prac
silnika. Ruszamy zaraz po jego uruchomieniu. Wpasowujemy si w moment obrotowy

jednostki, ktry wyczujemy, wciskajc peda

gazu na okoo 3/4 pooenia - szybko zauwaymy i poczujemy dynamiczne zachowanie.
To oczywicie bardzo subiektywne odczucia,
ale atwo bdzie nam oceni, jakie warunki
pracy lubi silnik. W miar szybko osigamy docelow prdko. Ju z daleka obserwujemy sytuacj na drodze, majc czas na
podjcie decyzji wobec choby zapalajcego
si czerwonego wiata. Hamujemy biegami, ktre redukujemy wraz ze zwalnianiem.
Staramy si, jak najrzadziej korzysta z pedau hamulca, ale jednoczenie pamitamy,
e wiato hamowania to bardzo istotny
element ostrzegajcy innych uczestnikw
ruchu. To tzw. hamowanie degresywne, ktre jest intensywniejsze na pocztku, nie na
kocu drogi hamowania.
Drog przecina nam ruch z naprzeciwka. Dostrzeglimy go ju wczeniej z oddali,
wic klocki hamulcowe zostawilimy w spokoju. Ledwie je musnlimy. Eco-driving to
rwnie oszczdne korzystanie z czci eks-

ploatacyjnych.
- Po zatrzymaniu si i wybraniu pozycji neutralnej skrzyni wczy si system
START/STOP, ktry zdecydowanie sprzyja
ekonomicznej jedzie - wtrca Adam Knietowski. - Widzimy przed sob kilka samochodw. Nie zbliamy si do nich. Jedzimy
wedug zasady czterech sekund odstpu.
To pozwoli nam na wczeniejsze wdraanie dziaa, by moe zdjcie nogi z gazu,
redukcj biegu, hamowanie silnikiem. Nie
jestemy w stanie przeskoczy innych jadcych. Kierowcy za nami mog si niekiedy
irytowa, ale s w bdzie. Tak czy inaczej
bd musieli hamowa, a po co robi to
gwatownie? Wielk zalet zatrzymywania
si w wikszej odlegoci od tylnego zderzaka poprzedzajcego nas auta jest to, e gdy
przychodzi ju do ruszania, mamy miejsce,
by si rozpdzi. W razie nadjechania karetki mamy moliwo usunicia si z drogi.
Patrzmy te w lusterka boczne i wsteczne
niemal tak czsto jak przed siebie. Dziki

temu mamy kontrol nad tym, co dzieje si

za nami. Moemy dostosowa intensywno hamowania i zminimalizowa ryzyko
wjechania innego auta w nasz ty. Trzeba
umiejtnie zarzdza przestrzeni drogow.
To klucz do bezpiecznej jazdy i niskiego poziomu spalania.
Znw z daleka widzimy sytuacj, przed
ktr warto zdj nog z gazu duo wczeniej - roboty drogowe. Auta przed nami
hamuj w ostatniej chwili, by zaraz potem
wyczekiwa na moment ponownego ruszenia. My wytracamy prdko zawczasu. W
efekcie otrzymujemy od losu drog woln.
Nasi poprzednicy rozpdzali si niepotrzebnie, marnujc w ten sposb kolejne krople
cennego paliwa. Tak samo zrobilibymy, dostrzegajc, e dany samochd planuje skrt,
ale nie zawsze jest to moliwe...
- Delikwent przed nami skrca bez kierunkowskazu, ale mi to nie przeszkadza,
bo na jego miejsce dojad dopiero za kilka
sekund, gdybym by tu za nim, denerwo-

wabym si, a sam zosta zmuszony do gwatownego hamowania czy karkoomnych

manewrw - przekonuje Adam Knietowski,
surowy, lecz skuteczny nauczyciel eco-drivingu, ktry przeszkoli setki zadowolonych
kursantw. - Najwaniejsze jest bezpieczestwo i dynamika, a caa reszta zasad jazdy
energooszczdnej tylko pomoe nam w skutecznym dotarciu do celu.
W kocu osigamy met po ponownym
dystansie 10 km. Na wywietlaczu Outlandera midzy zegarami widzimy grafik odyki, ktrej cztery z piciu listkw zrobiy
si zielone. To nagroda za eco-jazd. Licznik
wskaza spalanie o 1.6 litra mniejsze ni w
moim wykonaniu. Byoby znacznie lepiej,
gdyby nie tak due natenie ruchu. Do akcji po raz drugi, ju mdrzejszy, wkraczam
ja. Wybralimy luniejsz tras, dziki
czemu zuyem rednio 6.6 litra na setk.
Wynik znakomity, bo o 1/3 niszy ni przy
byle jakiej jedzie, w dodatku korzystniejszy
ni Mitsubishi podaje w swoich broszurach.
Utrzymywany przez kilka lat, pozwoliby na
zakup jeszcze jednego Outlandera, a w ruch
poszed przecie dopiero pierwszy poziom
wtajemniczenia w zakresie technik eco-drivingu.
Sama strategia oszczdnej jazdy nie zapewni nam penego zadowolenia. Kady
samochd ma na wyposaeniu inny silnik i
skrzyni biegw. Od ich umiejtnej obsugi
zaley poziom spalania. Przeoenia naley
zmienia aktywnie, ale te bez przesadnej
intensywnoci. Jazda tym stylem z ca pewnoci nie ma nic wsplnego ze lamazarnym tempem. Wrcz przeciwnie - jest stosunkowo dynamiczna, ale tylko wtedy, kiedy
to korzystne. Rezultat spalania moemy dodatkowo poprawi, stosujc odpowiednie
ogumienie - tzw. opony o obnionym oporze
toczenia, ale to wtek na kolejny tekst. Teraz
zaznacz jedynie, e w tych standardowych
powinno si regularnie sprawdza cinienie.
Co do samej techniki ekonomicznej jazdy,
trzeba j pozna na wasnej skrze. Czynnoci pozornie atwe okazuj si wyzwaniem w
obliczu nawykw nabytych przez lata. My Polacy mamy sporo zalegoci.

m.tokarz@tylkotorun.pl

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

reklama

Jesie idzie przez Park

Na Jesiennym Kiermaszu Ogrodniczym swoj ofert przedstawi

ogrodnicy, szkkarze, floryci, pszczelarze, producenci sprztu i architekci krajobrazu

esie to wyjtkowy okres dla ogrodnikw, nie tylko za spraw zbiorw, ale
take pilnych prac i zabiegw, ktre zaowocuj na wiosn.
To najlepszy moment na zakadanie
trawnikw, sadzenie drzew, iglakw, krzeww, cebulek, bylin i innych rolin, ktre
pozwol cieszy oko piknym wygldem ju
za kilka miesicy.
Wychodzc naprzeciw dziakowcom i
wacicielom ogrodw, spka Targi Toruskie organizuje po raz kolejny Jesienny
Kiermasz Ogrodniczy, ktry odbdzie si w
dniach 6-7 wrzenia w godzinach od 10.00
do 17.00.
W cieniu ozdobnych krzeww
Dla wszystkich amatorw zieleni jest
to wyjtkowa okazja do zakupu sadzonek i
drzewek w promocyjnych cenach. - Znajdziecie tu pastwo wiele odmian i rodzajw
drzew i krzeww ozdobnych liciastych jak
i iglastych. Wszystko bdzie mona kupi
na miejscu. Suy bdziemy poradami powiedziaa Justyna Targaska z Piknego
Ogrodu z Wichowa. Odwiedzajcy kiermasz
mog zaczerpn fachowych rad, dowiedzie si, jak przygotowa swj ogrd do
zimy i co zrobi, by zakupione roliny kwity
w nim zdrowo i okazale.
Dwumetrowe lilie
W kiermaszowej ofercie nie zabraknie
niczego, co potrzebne jest dziakowcom
i mionikom ogrodw. W ofercie znajd
si m. in. cebulki, byliny i bulwy kwiatowe,
roliny wieloletnie, kaktusy, wrzosy, krzewy r. Przywo na kiermasz ponad 300
odmian cebul kwiatowych. Zaprezentuj
m. in. liliowce amerykaskie. Bd take
lilie drzewiaste, ktre rosn do wysokoci

dwch metrw i kwitn do dwch miesicy.

Charakteryzuj si du trwaoci, a jako
kwiatw decyduje o ich duym powodzeniu
w ostatnim czasie. To hit na rynku od piciu lat. Pochodz z naszej produkcji, a wic
mona bdzie je naby z pierwszej rki
tumaczy Arkadiusz Olkowski z Gospodarstwa Ogrodniczego z Pocka.
To jest miodzio!
Na chtnych czeka bd winorola,
trawy, chryzantemy, odmiany rolin, takie
jak: jagody goi, borwka amerykaska czy
mini kiwi. Nie zabraknie take kompozycji
z suchych kwiatw, a nawet miodw czy
przetworw. W Toruniu bd wystawia
rne miody: lipowe, rzepakowe, akacjowe,
gryczane, z propolisem, wielokwiatowe,
wieczki z wosku pszczelego, pyki kwiatowe. Szczeglnie polecam, by yk stoow
miodu rozpuci w p szklanki ciepej wodzie o temperaturze nie przekraczajcej 36
stopni i postawi na 12 godzin w temperaturze pokojowej, eby wystpi rozpad sacharozy na cukry proste. Wwczas naley go pi
w celach zdrowotnych, zwaszcza przy przezibieniach, maymi yczkami wyjania
Andrzej Ku z Wasnej Pasieki z Naka.
Rady ogrodnika
Na co zwraca uwag przy zakupie jesieni drzewek liciastych i krzeww?
Przed tym dylematem stajemy, gdy pojawiaj si przed nami niezliczone iloci materiau sadowniczego. Mimo wielu pokus, przy
wyborze zwracajmy uwag na to, by wybierane przez nas roliny byy mao wraliwe na
choroby, atwe do cicia, rodzce owoce nie
tylko do bezporedniego spoycia, ale rwnie na soki, kompoty czy powida.
Na niewielkich dziakach sprawdz si

drzewka mae jabonie na podkadkach

karowych i pkarowych: M 9, P 16, P 60,
M 26, P 14. Sadzimy je gsto w rozstawie
3 x 2 m, a odmiany rosnce silniej 3-4
m. Kupujemy drzewka I wyboru szybko
przyjmuj si, dobrze rosn w pierwszych
latach, owocuj wczenie.
Kupowane roliny powinny by zdrowe,
nie uszkodzone, jdrne. Wygodnie, gdy ich
system korzeniowy owinity jest foliowym
workiem i otoczony torfem. Po zakupie,
rozpakowujemy roliny na dziace i albo od
razu sadzimy we wczeniej przygotowany
doek, albo doujemy roliny.
Co kupimy na kiermaszu?
-drzewka i krzewy ozdobne
-cebulki kwiatw i rolin
- bulwy kwiatowe
- roliny wieloletnie
- byliny
- wrzosy
- trawy
- krzewy r
- winorola
- sadzonki jagd, borwek, kiwi, zi
- kwiaty doniczkowe
- chryzantemy
- kaktusy
- kompozycje z suchych kwiatw
- figury ogrodowe
- miody
- czosnek
- drewniane place zabaw i wiele innych
Jesienny Kiermasz Ogrodniczy
Centrum Targowe Park
Szosa Bydgoska 3
6-7 wrzenia
od 10.00 do 17.00
szczegy pod nr tel. 602 629 431

13

14

reklama

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Pozwl nam zrobi

dla siebie wicej
To samo miejsce, ale nowa jako. Ju od 1 wrzenia salon fryzjersko-kosmetyczny
wit proponuje swoim klientom usugi dopasowane do ich indywidualnych potrzeb

agia wdziku jest w kadym

z nas, trzeba tylko w subtelny
sposb j odczarowa. Jako
jedno z niewielu miejsc w regionie, salon
"wit" oferuje elastyczny zakres usug. Na
specjalnie yczenie klient moe zamwi
nie tylko produkty do pielgnacji wosw,
ale rwnie twarzy i ciaa.
Zmiany dotycz nie tylko listy oferowanych
usug
i zabiegw. Od 1
wrzenia osobami,
ktre odwiedz salon, zajmie si inny
skad profesjonalistw. Chcesz poczu si wyjtkowo
i mie pewno, e
dostaniesz wanie
to, czego oczekujesz? To miejsce dla
Ciebie.
- Mona powiedzie, e gabinet otwieramy na nowo
- mwi Kinga Baranowska, menader sa-

lonu. - Do zabiegw nasi specjalici bd

uywa kosmetykw renomowanych
firm, m.in. Artego, Joanna, Pro Salon czy
Cosmetic Zone. W ofercie mamy te kart staego klienta. Dziki niej nasz go co
dziesity zabieg uzyska gratis. Planujemy
take wprowadzenie specjalnych pakietw sezonowych.
Salon bdzie otwarty od poniedziaku
do pitku w godzinach 9:00
- 19:00. W sobot usugi
wiadczone bd od godziny 10:00 do 14:00. Gabinet
w szczeglny sposb zadba
take o seniorw powyej
60. roku ycia. W poniedziaki kady z nich otrzyma 25% rabatu na wszystkie
zabiegi. W gwnej ofercie
gabinetu znajduje si, m.in.
strzyenie, farbowanie artego, trwaa headlines, manicure hybrydowy, sonoforeza i mikrodermabrazja.
- Nowoci jest take specjalna usuga,

Dobry gabinet
dba nie tylko o
wygld swojego
klienta, ale take
jego samopoczucie

ich uwag za pomoc mediw spoecznociowych. - mwi Kinga Baranowska.

- Na stronie www.facebook.com/salonurodyswit bdziemy pisa o nowociach z
ycia salonu i kolejnych pakietach promocyjnych. Zaley nam na tym, by kady nasz go czu si wyjtkowo. Dobry
gabinet dba nie tylko o wygld swojego
klienta, ale take jego samopoczucie.
Jak dotrze na ulic 8 marca 28 w Zotorii? Jadc z Torunia w kierunku Lubicza
przez Zotori, naley dotrze do centrum. Za aptek trzeba skrci w prawo
i przejecha 150 metrw. Niezmotoryzowanym polecamy skorzystanie z linii audziki ktrej przypomnimy naszym klientom przy pomocy wiadomoci SMS lub
e-mail o dacie i godzinie wizyty - mwi
Kinga Baranowska. - Tej platformy bdziemy uywac rwnie do informowania
ich o nowociach i promocjach. Zakres
usug bdzie dostosowywany do oczeki-

wa klientw i ich propozycji. Jestemy

otwarci na nowe pomysy i niecodzienne
rozwizania.
Szczeglny nacisk zostanie pooony
na komunikacj pomidzy klientami a
pracownikami salonu.
- Zachcamy do wysyania nam swo-

tobusowej nr 23, rozpoczynajcej kurs na

Placu w. Katarzyny w Toruniu. Przejazd
drug stref wymaga dokupienia dodatkowego biletu.
Wymagaj dla siebie czego wicej. Pozwl zadba o to profesjonalistom z salonu "wit".

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

damska gbia 15

Razem raniej i bezpieczniej

Jak zmotywowa swj organizm do cikiej pracy? Dlaczego kluby fitness ciesz

si tak popularnoci? wiczenie w grupie ma wiele plusw i powoduje szybsze osiganie wymarzonych celw

ult wysportowanego ciaa i moda

na dbanie o siebie weszy na stae
do ycia codziennego. Poranny jogging, wizyty w salonie kosmetycznym czy
popoudniowa joga to element dnia coraz
wikszej liczby kobiet i mczyzn. Dzi ju
wiemy, e dbanie o zgrabn sylwetk nie jest
przejawem narcyzmu, lecz troski o estetyczny wygld i zdrowie.
Boom na pikn i szczup figur pocign za sob wysyp miejsc, w ktrych mona
pod okiem profesjonalistw rozpocz swj
wasny marsz ku doskonaoci. To nie tylko
gabinety kosmetyczne i salony SPA, ale rwnie kluby fitness, nieustannie wzbogacajce
swoje oferty o nowinki, pomagajce osign klientom wymarzony cel. Czy warto
wiczy w grupie?
Motywacja i bezpieczestwo
- Oczywicie, e tak - mwi Kamila Fedorowska, manager Evitalia Fit, pierwszego

klubu fitness w lewobrzenej czci Torunia.

- Wtedy mona zmotywowa ciao do ciszej pracy. Osoby lubice rywalizacj bd
wiczy solidniej, bo wycig z innymi doda
im si, a osoby lubice towarzystwo maj
okazj spdzi mio czas, dbajc przy tym o
swj wygld i samopoczucie.
Gdy wiczenia wykonujemy w samotnoci, trudniej nam oceni ich efekty, czsto brakuje nam te motywacji. Warto mie
zatem obok siebie kogo, kto wesprze nas
w walce o lepsz sylwetk i zrozumie ide
tego wysiku. Wychodzc na fitness, mamy
okazj nawiza nowe znajomoci. Nic nie
czy ludzi tak, jak podobne cele i wsplne
zainteresowania.
- Wanym aspektem jest rwnie to, e
obecno instruktora podnosi poziom bezpieczestwa - mwi Kamila Fedorowska.
- Do niego moemy kierowa swoje pytania i z nim dzieli si wtpliwociami. le
wykonywane wiczenia fizyczne nie tylko
nie przynios spodziewanego rezultatu, ale

mog doprowadzi do powanej kontuzji.

Dobry instruktor powinien poprawia
nasze ruchy, jeeli bdnie je wykonujemy
bd zaproponowa inne, jeeli wykonanie
jednego z nich jest niemoliwe np. ze wzgldu na zdrowie. Musi te motywowa nas do
pracy. Trening to pokonywanie ogranicze
wasnego ciaa i umysu. Jeli na czym naprawd nam zaley, przy profesjonalnym
wsparciu i opiece z pewnoci uda nam si
to osign.
Lepsza koncentracja
Niewiele osb wie, e fitness wpywa
korzystnie nie tylko na ciao. Zajcia taneczne czy aerobowe doskonal nasz pami i
pozwalaj zwiksza koncentracj. Co na
pierwszych zajciach wydaje si nam nie do
powtrzenia, po kilku tygodniach z nowoci
zmienia si w rutyn. Procentuje to zarwno
podczas wicze jak i w pracy czy w domu.
Trening, zamiast przykrego obowizku, staje

si wyczekiwanym momentem dnia, ktry

- mimo wysiku fizycznego - przynosi nam
wiele radoci i dodaje codziennoci kolorytu. Jestemy bardziej zrelaksowani, pewni
swoich umiejtnoci i co najwaniejsze wci zbliamy si do osignicia wymarzonego celu.
- To wane dla osb, ktre szybko si
nudz i cigle szukaj nowoci - podkrela
Kamila Fedorowicz. - Rnorodno organizowanych zaj jeszcze nigdy nie bya tak
dua jak teraz. Kady znajdzie grup odpowiedni dla siebie.
Zanim jednak wybierzemy si na zajcia majce intrygujc nazw, sprawdmy,
na czym one polegaj i jak naley si na
nie ubra. Wiele klubw fitness organizuje
pokazy, dni otwarte bd udostpnia cz
zaj do obejrzenia postronnym. To dobra
okazja, by dowiedzie si czego wicej i wybra odpowiednie dla siebie.
Pikno jest w kadym z nas, trzeba tylko w odpowiedni sposb je wyeksponowa.

Nawet jeli mamy nadwag, o kondycji ju

dawno zapomnielimy a wizja spoconego
ciaa napawa nas lkiem - nie bjmy si zawalczy o nas samych. Wygld ma bezporedni wpyw na nasze samopoczucie niezalenie od wieku i wykonywanego zawodu.
- Serdecznie zapraszam do klubu fitness
Evitalia Fit dla pa. Mamy bardzo szerok
ofert zaj dla kobiet i dzieci - dodaje Kamila Fedorowicz. - Jest to miejsce z cudown
atmosfer, a zarazem w peni profesjonalne,
stworzone przez kobiety dla kobiet. Mieci
si ono w Toruniu przy ul. Podgrskiej 12A
(rg ul. dzkiej).
Nie trzeba wiele, by umiech goci na
naszych twarzach kadego dnia, cho pocztki czsto bywaj trudne. Wystarczy rozejrze si po okolicy i zapisa si na zajcia. W Evitalia Fit mona sprawdzi si 6 i 7
wrzenia - wtedy odbd si drzwi otwarte.
Rozkad zaj na stronie www.evitalia.pl

16

edukacja

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

FAMA ksztaci specjalistw

Pomorskie Towarzystwo Edukacyjne FAMA otrzymao unijne

dofinansowanie na cztery kierunki szk policealnych. Dziki niemu 120 osb

dostanie wsparcie zwizane z uczestnictwem w formach ksztacenia ustawicznego

tutem projektu jest rzeczywista

bezpatna nauka - bez jakichkolwiek ukrytych opat i innych
kosztw zwizanych z decyzj o podjciu
ksztacenia. Kady uczestnik kursu zostanie fachowo i skutecznie przygotowany
do wykonywania wybranego zawodu oraz
pastwowego egzaminu, ktry potwierdzi
uzyskanie kwalifikacji. Ponadto ma zapewnione podrczniki, materiay dydaktyczne
oraz posiki, a osoby w trudnej sytuacji materialnej mog ubiega si o zwrot kosztw
dojazdu na zajcia.
Dziki takim projektom wiele osb nie
tylko speni swoje marzenia, ale rwnie ze
spokojem bdzie mogo spojrze w przyszo. Wzrost znaczenia szkolnictwa zawodowego to jeden z priorytetowych celw
strategii na poziomie unijnym i regionalnym
na lata 2014-2020. Ich realizacji ma sprzyja wspieranie inicjatyw i dofinansowanie
projektw wpywajcych na zwikszenie
udziau osb dorosych w rnych formach
ksztacenia ustawicznego. Dotyczy to przede
wszystkim pracownikw podanych przez
pracodawcw, odpowiadajcych wymogom
europejskiej i lokalnej gospodarki oraz do-

pasowanych do tendencji demograficznych.

moci na temat profilaktyki ochrony zdro-

Ostatni z wymienionych czynnikw

wia. Konsekwencj tego jest wzrost popytu

cile wie si z procesem starzenia spoe-

na usugi opiekucze i zdrowotne.

czestwa, wydueniem okresu aktywnoci

- Wpywa on na rozwj sektorw gospo-

zawodowej, spoecznej oraz wiksz wiado-

darki ukierunkowanej na zwikszenie jako-

ci i dostpnoci wiadcze medycznych,

uzdrowiskowych i zorientowanych na osoby
starsze - mwi Barbara Dbkowska z PTE
FAMA. - Rozwj wymienionych bran bdzie moliwy wycznie przy udziale wysoko wykwalifikowanej i odpowiednio licznej
grupie specjalistw. Jestemy tego wiadomi,
dlatego przy wsparciu rodkw unijnych
chcemy zadba o wanie takie osoby.
PTE FAMA to dwudziestoletnia tradycja
w ksztaceniu kadr na potrzeby regionalnej gospodarki. Dziki unijnym rodkom
z Europejskiego Funduszu Spoecznego
kompleksowe wsparcie zwizane z uczestnictwem w szkolnych formach ksztacenia
ustawicznego otrzyma 120 dorosych osb
zamieszkaych lub pracujcych na terenie
wojewdztwa kujawsko-pomorskiego. Nauk mona podj na kierunkach: asystentka stomatologiczna, opiekun medyczny,
technik masaysta i technik usug kosmetycznych.
- Posiadamy uprawnienia do ksztacenia w zawodach medycznych potwierdzone
przez Ministerstwo Zdrowia i profesjonalnie
wyposaone pracownie speniajce wymogi
stawiane przez przepisy regulujce kszta-

cenie zawodowe - dodaje Barbara Dbkowska. - To odpowiednia baza do tego, by w

profesjonalny sposb ksztaci specjalistw.
Najwaniejsze jest jednak, e mamy te
dowiadczon i kompetentn kadr. Nasi
suchacze odbywaj praktyki zawodowe u
potencjalnych pracodawcw, a 70% absolwentw pracuje w zawodach wyuczonych w
naszych szkoach policealnych.
Projekt jest okazj do tego, by sta si
pracownikiem atrakcyjnym na rynku, ktry
doskonale zna nie tylko teori, ale i praktyk. To szansa na start w lepsze ycie i nie
trzeba za ni paci.
***
Szczegowe informacje dotyczce
zasad naboru i uczestnictwa w projekcie
s dostpne na stronie http://efs.fama.edu.
pl/, w biurze projektu w Toruniu (tel. 535
306 902) oraz w oddziaach PTE FAMA w
Grudzidzu (tel. 535 306 911) i Inowrocawiu (tel. 535 306 901).

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Geniusz tkwi w szczegle

edukacja

17

Krlowa nauk ma przed nimi coraz mniej tajemnic. Czworo studentw

Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu odnioso midzynarodowy sukces

uczy. Matematyka jest dziedzin, ktrej

chyba nigdy nie da si zgbi do koca.
Powicamy czas temu, eby jak najlepiej
przygotowa si do rozwizywania zada
i poruszamy kwestie, nie objte programem nauczania. Studenci swoje umiejtnoci rozwijaj te indywidualnie.

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

alent do matematyki definiuje

si w szczeglny sposb - inaczej w stosunku do kadej osoby. Potwierdzaj to toruscy acy, ktrzy
wywalczyli nagrody w najbardziej prestiowych zawodach dla modych matematykw na wiecie.
Do bugarskiego Bagojewgradu zjechao w tym roku 324 uczestnikw 73
uczelni z obu Ameryk, Azji i Europy.
Midzynarodowe Zawody Matematyczne
organizowane przez Uniwersytet Londyski oraz Amerykaski Uniwersytet w
Bugarii obyy si po raz 21. i byy polem
walki dla najlepszych. W tej edycji matematycznych zmaga oprcz studentw
Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu, Polsk reprezentoway take reprezentacje Uniwersytetu Jagielloskiego,
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w
Poznaniu i Uniwersytetu Warszawskiego.
Zawody nie s nawet kuni talentw, bo
samo zakwalifikowanie si na nie stanowi ogromne wyrnienie. Tam szuka si
geniuszy.
Bez precedensu
- Schematy podczas takich potyczek
mog si przyda, ale nie musz - mwi dr
Robert Skiba, opiekun torunian. - Wana
jest kreatywno. Zawodnicy musz pod
presj czasu rozwizywa zadania, z kt-

Grant gwarantuje przyszo

rymi spotykaj si po raz pierwszy w yciu. Niektrzy zaskakuj nas pomysami,

znajdujc rozwizania lepsze ni te, na
ktre wpado jury. O poziomie uczestnikw niech wiadczy fakt, e nawet ich
opiekunowie maj problemy z rozwikaniem niektrych zagadek.
Toruscy studenci do wyjazdu przygotowywali si cay rok - cztery razy w tygodniu na godzinnych zajciach. Z dziesicioosobowej grupy dr Robert Skiba

wybra najlepszych, ktrzy tylko potwierdzili swoj klas. Daniel Strzelecki zdoby nagrod pierwszego stopnia, Janusz
Schmude - drugiego, a Bartosz Bieganowski trzeciego. Z wyrnieniem powrcia
do Polski Aurelia Bartnicka. Na tle innych
polskich reprezentacji wypadli solidnie.
Gwny etap konkursu trwa dwa dni.
Uczestnicy codziennie, przez pi godzin, mierzyli si z picioma zadaniami
o rnym stopniu skomplikowania. Zo-

stay uoone tak, by kade kolejne byo

trudniejsze od poprzedniego. Zdarza si,
e z ostatni zagadk nie potrafi sobie
poradzi nikt. Studenci mieli te czas na
odpoczynek. Jeden dzie przeznaczyli na
wspln wycieczk.
- Wydaje si, i czsto s to problemy
nie do rozwizania - mwi dr Robert Skiba. - Tylko przebysk geniuszu pozwala je
rozwiza. Chocia to najlepsi studenci
matematyki na wiecie, wci musz si

Talenty i potencja grupy zosta doceniony nie tylko poza granicami kraju.
Osoby te nale do Koa Naukowego Matematykw, ktre niedawno otrzymao
55 tys. zotych grantu z ministerialnego
programu Generacja Przyszoci. W ten
sposb dotuje si najzdolniejsze umysy
cise w Polsce.
- Pienidze wykorzystamy na dalszy
rozwj - mwi Aurelia Bartnicka, uczestniczka zawodw. - Kupimy podrczniki, zaplanujemy czas tak, by mc wzi
udzia w konferencjach i kolejnych rywalizacjach.
Po wakacjach studenci rozpoczn
przygotowania do zmaga w Petersburgu
- torunianie bd pierwsz polsk grup,
ktra wemie w nich udzia. Czonkowie
koa matematycznego planuj te wyjazd
na zawody do czeskiej Ostrawy. rodki z
przyznanego grantu przeznacz rwnie
na przyszoroczny wyjazd do Bugarii.
Wanie dziki takiemu wsparciu
modzi mionicy krlowej nauk maj
szans na rozwj. Pienidze czsto okazuj si barier nie do przeskoczenia.
Geniusz musi ustpi miejsca zwykym
problemom. Czworgu studentom UMK
w Toruniu na szczcie ju to nie grozi.

18

edukacja

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Dach nad gow po studencku

Toru jest miastem akademickim, ktre co roku przyjmuje tysice studentw z rozmaitych
zaktkw Polski, a nawet wiata. Schronienie daj im domy studenckie. Na jakich zasadach? Co oferuj?

roku akademickim nasze miasto pka w szwach od goci

przybyych, by zdoby wysze
wyksztacenie. Czasem to czcze sowa, kiedy indziej sama prawda. Zaley od czowieka, jednak kademu trzeba zapewni dach
nad gow. Tym zajmuje si Dzia Domw
Studenckich i Hoteli Asystenckich UMK.
Do dyspozycji ma 11 akademikw, z czego jeden otwiera drzwi na czas wakacji.
Wszystkie rzdz si pewnymi prawami, a
ich lokatorzy do najatwiejszych nie nale.
Kwaterunek dobieg koca wraz z 31 sierpnia. Teraz pracownicy DS-w maj ju tylko
nadziej, e wrzesie wystarczy, by modzie
wyszalaa si do reszty...
W rodzinie Moniki, studentki pierwszego roku prawa z Gniezna, zarobek na
jednego czonka wynosi 1500 z. To jeden z
czynnikw decydujcych o zgodzie na przyjcie. Drugim jest odlego miejsca zameldowania kandydata od Torunia. Dziewczyna
ma nadziej, e komisja domw studenckich
przychyli si do jej wniosku o przyznanie
pokoju w akademiku. Zaley jej na kwaterunku w DS nr 2, pooonym nieopodal starego miasta. W ssiedztwie znajduj si jeszcze cztery kolejne - z numerami 1,3,5 i 6. Z
pominiciem czwrki, bo w zamierzchych
ju czasach strawi j poar.
Wszystkie dzieli od centrum piciomi-

Rocznie przez domy studenckie UMK przewija si ok. 2900 studentw.

Fot. UKASZ
PIECYK

nutowy spacer przez park, niedaleko zabyt-

Na pitrach dostpna jest kuchnia, wietli-

kw miasta, takich jak: Dom Kopernika,

ca z TV, pralnia i suszarnia z elazkiem. Do

ratusz, katedra w. Janw czy Krzywa Wiea.

dyspozycji goci UMK oddaje bilard, siow-

Niewtpliw zalet jest dogodny dojazd ko-

ni, pikarzyki oraz st do tenisa stoowego.

munikacj miejsk na wydziay UMK przy

Wszystko brzmi wspaniale, ale Monika sy-

ul. Gagarina oraz blisko kina, planeta-

szaa, e w akademikach nie da si uczy...

rium, bankw, sklepw, restauracji i barw.

- Domy studenckie yj wasnym ryt-

Akademiki te oferuj 1,2,3- osobowe pokoje.

mem, mamy jednak wiadomo, e wielu

lokatorw moe potrzebowa ciszy, aby odpowiednio skupi si na nauce, dlatego w

kadym budynku istnieje wydzielona wietlica specjalnie przeznaczona do tych celw
- zapewnia Iwona uchniewska z Dziau
Domw Studenckich i Hoteli Asystenckich
UMK.
Zdaniem absolwentw od przypadku zaley to, czy mieszkanie w akademiku rzeczywicie nie koliduje z odpowiednim przyswajaniem wiedzy. Ssiedztwo bywa rne - raz
pracowite, raz imprezowe.
- Czsto jest tak, e tylko na jednym
pitrze dobior si ludzie lubicy korzysta
z ycia - relacjonuje Miosz, absolwent studiw licencjackich na kierunku matematyka
i ekonomia. - Reszta wiedzie spokojne ycie.
Inaczej wyglda to tylko w akademikach nr
5 i 6, ktre pooone s ciana w cian z klubem Kotownia. Dla jednych to zaleta, dla
innych wada, ale jak kto naprawd chce, to
sobie poradzi.
Numer szsty w okresie wakacji suy
jako baza noclegowa dla osb prywatnych
lub firm. Wyremontowany w zeszym roku
uchodzi za najwieszy z akademikw, aczkolwiek Iwona uchniewska zapewnia, e
domy te co sezon przechodz zmiany na
lepsze. Poza wymienionymi akademikami
UMK zarzdza jeszcze budynkami na Bielanach. Mowa o numerach 7-12.

- Wanie te ciesz si zawsze najwiksz

popularnoci wrd wieo upieczonych
studentw z racji bliskoci wikszoci wydziaw - mwi Iwona uchniewska. - Tu
miejsca s ju mocno przebrane. Na dniach
kandydaci dowiedz si, czy komisja przyznaa im ktry z pokoi w tych domach studenckich.
Owe akademiki pooone przy ul. Gagarina oferuj pokoje 1,2,3 - osobowe. W kadym mona podczy si do Internetu. Jest
te telefon oraz odbiornik programu radia
studenckiego Radio Sfera. Analogicznie do
DS-w nr 1-6 lokatorzy maj do dyspozycji
sal do indywidualnej nauki, wietlic z TV
oraz pralni z suszarni.
Miesiczne ceny pokoi we wszystkich
akademikach wahaj si od 240-500 z w
zalenoci od standardu pomieszczenia. Te
atrakcyjniejsze przeznaczone s dla studentw korzystajcych z programu Erasmus.
- Trudno sobie wyobrazi, ebymy
gocili przyjezdnych z dalekich krajw w
pokoju np. bez lodwki - podkrela Iwona
uchniewska. - Przecie nie przywioz jej ze
sob, tak samo telewizora.
Przez wszystkie domy studenckie przewija si rocznie ok. 2900 studentw. Ju za
miesic moemy si spodziewa napywu
kolejnej ich fali.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Marszaek wybra CED

edukacja

19

Centrum Edukacji Dorosych jako jeden z 24 Projektodawcw bdzie ksztaci

ze rodkw unijnych osoby dorose z obszaru naszego wojewdztwa w ramach szk policealnych

edug opinii Ministerstwa Nauki (MNiSZW) w perspektywie

najbliszych 15 lat informatycy
bd najbardziej poszukiwan grup wrd
zawodw technicznych. Odpowiedzi na
zdiagnozowane potrzeby rynku pracy jest
zaplanowany do realizacji w ramach konkursu Programu Operacyjnego Kapita Ludzki
projekt pt." Rozwj kwalifikacji w zawodzie
Technik informatyk wrd 50 osb dorosych z woj. kujawsko-pomorskiego".
Projekt bdzie realizowany przez szkoy
policealne Centrum Edukacji Dorosych.
Ksztacenie bdzie realizowane w trzech
miastach: Toru, ul. Szosa Chemiska 70;
Chemno, ul. Dominikaska 35 i Brodnica,
ul. Lidzbarska 14. Rekrutacja do projektu
trwa do 10 wrzenia, jednak liczy si kolejno zgosze. Suchacze w ramach projektu
uzyskaj moliwo zdobycia kwalifikacji
E.12 "Monta i eksploatacja komputerw
osobistych oraz urzdze peryferyjnych".
W ramach projektu suchacze maj zapewnion bezpatn nauk, egzaminy semestralne i kocowe, poczstunek, podrczniki. Suchacze bd mogli doskonali swoje
umiejtnoci z wykorzystaniem platformy
e-learningowej oraz nowoczesnych narzdzi
informatycznych do biznes planowania oraz
nauki jzyka angielskiego z brany informatycznej. W ramach projektu zaplanowane s
rwnie praktyki zawodowe u najlepszych
pracodawcw z regionu. Zajcia bd si
odbyway w formie zaocznej, w weekendy
rednio co 2 tygodnie.

Na rynku pracy brakuje osb z wyksztaceniem technicznym, szczeglnie w obszarze

IT. W dobie globalnej komputeryzacji pracodawcy s wiadomi koniecznoci zatrudniania fachowcw z dziedziny IT zarwno w
Polsce jak i za granic.
Niewtpliwym atutem szk Centrum
Edukacji Dorosych s wietnie wyposaone pracownie komputerowe, kadego roku
modernizowane oraz doposaane w specjalistyczny sprzt i oprogramowanie. Dopenieniem bazy dydaktycznej s mobilne pracownie oparte na notebookach. Realizowany
projekt da szans CED, w ramach ktrego
prowadzona jest rwnie szkoa dla modziey (Toruskie Technikum Informatyczne) na
potwierdzenie wysokiej jakoci ksztacenia
prowadzonego od 1997 roku a w ramach
modzieowej szkoy informatycznej od 4 lat.
Urzd Marszakowski doceni rwnie
fakt, i policealne szkoy CED s orodkami
egzaminacyjnymi dla przyszych technikw
informatykw, a nauczyciele przedmiotw
zawodowych ciesz si ogromnym uznaniem
w rodowisku owiatowym i naukowym. Ich
dowiadczenie i stay kontakt z podmiotami
gospodarczymi powoduj, e zajcia s nie
tylko atrakcyjne dydaktycznie, ale rwnie
odpowiadaj wymaganiom rynku pracy.
Szczegy na temat rekrutacji do projektu mona uzyska pod numerem telefonu:
56 659 66 86 lub w siedzibie szkoy przy
ulicy Szosa Chemiska 70 w Toruniu oraz
w Chemnie i Brodnicy.

20

edukacja

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Pasjonaci taca, czcie si!

6 wrzenia odbdzie si kolejny casting do grup turniejowych

szkoy taca Jagielski Dance Project. W tym roku swoich si sprbowa mog
dzieci ju od 6 roku ycia. Wysyanie zgosze trwa

odczas castingu istnieje szansa

doczenia do grup stworzonych w poprzednim roku, jak
i debiutantw. Podzielone s one na
wskie zakresy wiekowe, by praca na
zajciach dawaa efekty. Na wszystkich
poziomach szkoa taca przygotowuje
formacje w stylach jazz oraz hip-hop.
W zeszym roku powstay 4 formacje,
obecnie szkoa chce jeszcze bardziej
wzmocni swoj reprezentacj. Nie
naley si obawia. Casting to nie przesuchanie, jak w popularnych telewizyjnych programach, lecz lekcja z przyszym trenerem. Umiech z pewnoci
pomoe kademu miakowi zmierzy
si z tym zadaniem.
Przez cay sezon modzi tancerze
przygotowuj choreografi turniejow. wicz na regularnych zajciach,
w ferie zimowe podczas stacjonarnego
zgrupowania i na obozie wakacyjnym.
Wszystkie grupy utworzone w zeszym
roku wziy ju udzia w kilku zawodach. Z powodzeniem stany w rywalizacji z duo bardziej dowiadczonymi
ekipami. W sezonie debiutowali w formacjach i indywidualnych kategoriach,
m.in. na turniejach w Bydgoszczy, Malborku, odzi, Olsztynie, Inowrocawiu
i Biaych Botach. W tym sezonie przewidzianych zostao jeszcze wicej startw. Okazuje si, e nie trzeba spdzi
wielu lat na parkiecie, by mie okazj
na konkursowy debiut. Wystarczy
chcie!
Dla kogo?

Po odebraniu numeru startowego

kada osoba na castingu bdzie miaa
zrobione pamitkowe zdjcie niczym w
telewizyjnym show. W kocu razem z
trenerem uczestnicy wejd do sali tanecznej, a tam odbdzie si lekcja. Po
krtkiej rozgrzewce dostosowanej do
intensywnoci zaj instruktor przygotuje krtk choreografi. Modzi tancerze, nawet ci bez duego dowiadczenia, z pewnoci poradz sobie z tym
zadaniem.
Ocenie poddane zostanie poczucie
rytmu, pami ruchowa i predyspozycje fizyczne. Nikt nie oczekuje od modych ludzi tego, eby byli idealni. Ich
zadaniem jest czerpanie radoci z wicze i rzetelny trening. Efekty z pewnoci przyjd z czasem. Jak przygotowa
si do castingu?
- Dobrego tancerza charakteryzuje
przebojowo, ale jednoczenie pokora
- mwi Jakub Stanowski. - Nie wymagamy specjalnego przygotowania. Najwaniejsze bdzie pokonanie tremy, a
podczas lekcji koncentracja.

- Do grup turniejowych chc

uczszcza najbardziej ambitni tancerze, ktrzy pragn rozwija swoje
umiejtnoci i czuj pasj do taca mwi Jakub Stanowski ze szkoy taca
Jagielski Dance Project. - Wane, eby
zajcia byy przyjemnym obowizkiem,
bo kady czonek jest odpowiedzialny
nie tylko za siebie, ale za prac i wystp

caej grupy. Dla modych mionikw

taca nie jest to problem, bo na zajciach, a tym bardziej na turniejach zawsze daj z siebie wszystko.
W castingu na kadym poziomie
mog wzi udzia osoby z dowiadczeniem w danym stylu. Chtni, ktrzy
potrafi mniej, mog dosta si do grup
debiutanckich. Do sekcji dziecicych

szkoa zaprasza rwnie trenujcych

sporty, np. akrobatyk, gimnastyk,
sztuki walki czy ywiarstwo. Swoich si
sprbowa mog rwnie adepci taca
towarzyskiego. Nie ma koniecznoci
przygotowania wasnych choreografii, prezentowanych solo przed jury.
Uczestnicy wezm udzia w pokazowej
lekcji taca z trenerami grup.

Oferta szkoy
Uczestnictwo w grupach turniejowych obejmuje profesjonalny trening,
minimum 10 godzin zaj w miesicu,
czyli dwa treningi tygodniowo. Przed
pokazami i konkursami zaplanowano
dodatkowe prby.
Do debiutantw doczy moe
kady, kto posiada poczucie rytmu,
ma dobr koordynacj ruchow, warunki fizyczne umoliwiajce trening
wyczynowy i przede wszystkim - chce
czerpa rado z taca! Szkoa zaprasza
kadego, kto lubi rywalizacj i nie boi
si wystpi przed publicznoci.
- Celem treningw jest przede
wszystkim rozwj dzieciakw - dodaje
Jakub Stanowski. - Casting jest przeznaczony dla wytrwaych, chccych
osiga sukcesy podobnie jak czonkowie naszego klubu. Oni maj na koncie
medale rwnie w prestiowych zawodach.
Od wrzenia przygotowywane bd
zupenie nowe choreografie. Zostan
one zaprezentowane przez wszystkie
formacje na Przegldzie Tanecznym Jagielski Dance Project oraz na zawodach
i innych pokazach.
W niedziel 7 wrzenia - dzie po
castingu - odbdzie si Dzie otwarty
w Jagielski Dance Project. Dzieci ju od
trzeciego roku ycia, modzie i doroli
bd mogli wybra zajcia dla siebie.
Wszystkie informacje na temat castingu i Dnia otwartego mona znale
na stronie internetowej www.dancepro.
pl. Treningi w szkole odbywaj si od
poniedziaku do soboty, wic udzia w
nich moe wzi kady.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Edukacja na globaln skal

edukacja

21

Dokonali nagej zmiany w scenariuszu ycia. Rzucili wszystko, co trzymao

ich w Toruniu, by odby rodzinn podr dookoa wiata. Plan zakada, e potrwa rok.
ucja i Wojtek nigdy nie mieli wakacji duszych ni rok szkolny...

MARCIN
TOKARZ

ia dosy cigego przesiadywania

w pracy, ona - bardzo rzadkich
spotka caej rodziny przy stole.
Eliza i Wojciech opaciscy podjli decyzj, ktra u innych umiera jeszcze na etapie
pomysu. On zrezygnowa z dobrze patnej
posady dyrektora renomowanego hotelu oraz
wykadania na WSB i UMK, ona za wzia
roczny urlop w swoim miejscu pracy. Sprzedali samochd, wynajli dom w Brzozwce
i 15 czerwca 2014 roku wyruszyli na podbj
wszystkich kontynentw. Nadszed jednak 1
wrzenia - dzie rozpoczcia roku szkolnego,
a crka i syn podrnikw s tysice kilometrw od swoich szk. Czyby czekao ich
dziesi miesicy laby?
Pierwszy dzie obecnego miesica przynis widok odwitnie ubranych modych
ludzi. Kady wie, co to oznacza. Gdyby
nie decyzja maestwa opaciskich, ich
12-letni syn Wojtek poszedby do 1 klasy
gimnazjum, a 10-letnia ucja do 4 klasy podstawwki. Technicznie rzecz biorc, ich tok
nauczania trwa, ale z racji podry dookoa
wiata, rol nauczycieli przejli rodzice.

- Polskie prawo zezwala na indywidualny

tok nauczania prowadzony przez prawnych
opiekunw dziecka - informuje Mariusz Witkowski, dyrektor Szk Salezjaskich Don
Bosko w Toruniu, do ktrej uczszcza jeden
z czonkw podrniczej rodziny. - Zarwno
Wojtek jak i ucja nie przerywaj edukacji.
Obraa ona tylko inny charakter. Moim zdaniem znacznie ciekawszy ni jest to prowadzone w tradycyjnych warunkach. Te dzieci
poznaj geografi nie z atlasu, ale podczas
realnej podry. Bd czuy, widziay, smakoway ycia w kadym zaktku wiata. Nie ma
lepszej metody nauki jzyka ni rozmowa z
mieszkacami innych krajw. Po wszystkim

czeka ich oczywicie odpowiedni egzamin,

ale wierz, e wrc do Torunia z olbrzymim
bagaem dowiadcze, ktry pozwoli im na
bezproblemowe jego zaliczenie.
W takim wypadku nieodrobienie pracy
domowej zyskuje zupenie inne znaczenie.
Zamiast mundurka jest plecak wypchany niezbdnym ekwipunkiem i nie ma spnie na
zajcia ani stopni w dzienniku. ycie oceni, a
potem nagrodzi albo sparzy.
Wojciech i Eliza opaciscy zobowizali
si, e ich pociechy, poza dowiadczaniem
walorw podry, spdz niemay czas z nosem w podrcznikach... Jak na razie nie dzielili si na swoim blogu informacjami o tym,

jednak ich decyzja zyskaa poparcie odpowiednich instytucji.

- W podr wybieramy si pod patronatem Rzecznika Praw Dziecka. Trudno o lepsze alibi mieje si mama Eliza.
W planach na czas podry zaoono
odwiedziny szk w kadym kraju, w ktrym
postawi swoj stop. Dotd udao si to w
Gwatemali, Belize, Salwadorze, Hondurasie,
Nikaragui i Kostaryce.
- Bdziemy zadawali pytania uczniom z
caego wiata, co sdz o swoim miejscu edukacji, czego im brakuje, o czym marz - mwi przed podr Wojtek junior.
Wizyta polskiej rodziny w pierwszej
szkole spotkaa si z wielkim entuzjazmem.
Jej mury po brzegi wypeniy si dziemi ciekawymi przybyszw o odmiennej karnacji.
Dziki uzbrojeniu w multimedialne prezentacje, stworzone w jzykach mieszkacw
odwiedzanego kraju, modzi prelegenci mogli
podzieli si z publicznoci wiadomociami
na temat Polski.
- Gdy zapytalimy okoo 150 dzieci na
sali, kto lecia samolotem, w gr powdroway tylko trzy rce - Wojciech opaciski
dzieli si wraeniami z pobytu w szkole w
Gwatemali. - To pokazuje bied tych miejsc.
Dziki spotkaniu z nami dowiedziay si, e
jest w Europie taki kraj jak Polska, posmakoway toruskich piernikw i ogldny bajk
o Reksiu oraz Bolku i Lolku.
Du frekwencj zawdziczali wczeniejszej zapowiedzi swych odwiedzin, jednak jej

brak nie przysporzy dotd wikszych trudnoci w kolejnych miejscach.

- W Nikaragui nie mielimy umwionej wizyty - zaznacza Wojciech opaciski,
ktremu od czasu pierwszego dnia podry
broda urosa do paru centymetrw dugoci.
- O 8 rano poszlimy do szkoy, zapytalimy
pani dyrektor, czy jest zainteresowana nasz prezentacj. Bya. Dwie godziny pniej
rozmawialimy z dziemi. Wojtek bardzo
adnie poprowadzi spotkanie w jzyku hiszpaskim. Potrafi zapyta dzieci, czy znaj Lewandowskiego, widziay nieg albo czy by w
ich kraju papie Jan Pawe II. W ten sposb
ama bariery.
Dla opaciskich ta podr jest metod
na przeamanie barier krpujcych codziennie wielu z nas. Boimy si zmian, ryzyka,
cho moe si opaci i zadecydowa o nowym, lepszym yciu. Rodzina z Polski zobowizaa si do bezwzgldnego powrotu w
przypadku bezporedniego zagroenia ycia
czy zdrowia ktrego z jej czonkw. Bdc w
Hondurasie - najniebezpieczniejszym kraju
wiata - otrzymali prywatn eskort od dyrektora tamtejszej szkoy, zachwyconego ich
wystpieniem. Na gest zdoby si, mimo i
dali mu do wykonania zadanie dla Honduranina niemal niemoliwe.
- W zamian za poczstunek owocami z
sol na pikantno poprosilimy go o powtrzenie sowa: konstantynopolitaczykowianeczkwna. Podda si w poowie.

22

kultura

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

wiata nie naprawi

- Kiedy przejzyczyem si na antenie i spytaem Piotra Bukartyka o to, czy nie ma problemw z

orgazmem. Chodzio o jego piosenk, a zabrzmiao jak pytanie z brukowca. Przypadkowo rozmieszyem suchaczy,
co tylko utwierdza mnie w przekonaniu, e nie jestem satyrykiem, a jedynie rozmieszaczem przyznaje w rozmowie
z ukaszem Piecykiem Artur Andrus
W tym roku mino 20 lat od momentu, gdy
na stae zagoci pan w ekipie Trjki. Przez te
dwie dekady rozgonia przechodzia rne
perturbacje. Mia pan w tym czasie moment
kryzysu?
Faktycznie, troch czasu spdziem na
Myliwieckiej, jako wsppracownik byem
tam wczeniej, wic to nawet ponad 20 lat,
ale nigdy nie przeszoby mi przez myl, eby
opuci rozgoni. Ale by taki czas, kiedy
mylaem, e to Trjka chce si mnie pozby.
Za czasw, gdy program Trzeci dryfowa w
stron politycznego zaangaowania?
Bya taka sytuacja, e zepchnito mnie
na nocne godziny, ograniczajc kabaretowe
audycje do minimum. Mimo wszystko nie
bolao mnie to, bo zawsze robi to, co si
da. Wyznaj zasad, e nowy szef to nowe
zasady i do wprowadzania takich ma prawo.
Chocia budzio to jakie obawy, kiedy z ust
szefa si syszao, e ramwk trzeba dopasowa do kalendarza politycznego. Wolabym kulturalnego, literackiego, kabaretowego czy muzycznego. Polityczny na kocu.
Na szczcie tym najbardziej szalonym pomysom Trjka si opara.
Czemu rozgonia zawdzicza swoj stabilno?
Rnorodnoci. Na przykad prba skierowania programu w stron radia bardzo
rozpolitykowanego musiaa si skoczy
le. Nam jest potrzebny miszmasz. Troch
sowa, troch muzyki, rozrywki i powagi.
Wszystko w odpowiednich proporcjach.
W tym roku obchodzilimy take 25. rocznic czciowo wolnych wyborw. Przed

prostsze technicznie i pozwala na szybsze

dotarcie do odbiorcy, gdy monolog napisany rano popoudniu moe pojawi si ju na
antenie. No i co jest pokrzepiajce modzi
twrcy zauwaaj, e publiczno radiowa,
mimo e mniejsza liczebnie, jest wierniejsza.

Artur Andrus prowadzi w Programie III Polskiego Radia audycj

Akademia Rozrywki
1989 rokiem twrcy kabaretw skupiali si
na sprzeciwie wobec wczesnej wadzy, a ich
skecze wspominamy do tej pory. Czy teraz
moemy mwi o kryzysie polskiego kabaretu?
Na pewno podzia by wyraniejszy.
Wiadomo byo kto to my, a kto oni. Teraz nie
ma jednoznacznego kierunku, ktry mona
by obra w satyrze. Dzisiejsi twrcy czsto
odpuszczaj form swoich dzie, jest im czasami za atwo stworzy skecz. Teraz atwo
powiedzie artobliwie i wprost, e kto jest
gupi, co i tak rozbawi publiczno. Autor
skeczu w okresie PRL-u musia si intelektualnie nagimnastykowa. Tekst musia by
zaakceptowany przez cenzora i jednoczenie
w peni rozumiany przez widza. Trzeba byo
tworzy misterne aluzje i szuka ciekawej
formy. Dziki temu wiele z tych utworw

Fot. ARCHIWUM
ARTYSTY

przetrwao prb czasu. Nawet bez kontekstu miesz. wietnym przykadem jest Po
co babci denerwowa Wojciecha Mynarskiego.
Mona by powiedzie, e takie czasy
Nie tylko to. Kabaret to zjawisko na
pograniczu sztuki, rozrywki i towarzyskiej
zabawy. Obserwujc polsk scen kabaretow, czasem mam wraenie, e w twrczoci
wspczesnych kabareciarzy jest tylko ten
ostatni skadnik.
W trjkowej Akademii Rozrywki wci
jednak stara si pan przekona modych do
zaufania eterowi.
Wiadomo nie zagwarantujemy im rozpoznawalnoci, ktr zapewnia telewizja,
ale radio wci ma kilka atutw, m. in. jest

W pana przypadku przewag radia nad telewizj wida chyba najlepiej dziki piosence
Cyniczne cry Zurychu. Utwr powsta
ponad rok temu na potrzeby telewizji, ale
to wanie dziki eterowi wielu suchaczy
usyszao o potpianiu w czambu. Jakim
cudem?
Rzeczywicie dugo docieraa do ludzi.
Wszystko zaczo si od przygotowania tej
piosenki do programu telewizyjnego Dziki Bogu, ju weekend. Zagraem to take
na festiwalu w Opolu i na maej scenie zeszorocznego Przystanku Woodstock. Pniej Marcin ukawski zaproponowa, eby
pojawio si to w audycji Zapraszamy do
Trjki. Twierdzi, e suchacze zobaczyli w
telewizji i prosz o wersj radiow. Ot, mia
to by jednorazowy wybryk w formie artu
prosto z Opola, bo to jedyna nagrana wersja,
ktra dysponowalimy. Za spraw Piotra
Barona i Marka Niedwieckiego trafio to na
List Przebojw Trjki. Czy chc, czy nie
wici tryumfy. Ale oczywicie lepiej, e
wici niby miao nie wici.

Sami zdecydujemy, czy pyta ju jest gotowa,

czy nie.
O co pana aden dziennikarz jeszcze nie zapyta?
Chyba o to, jak si czuj. Prozaiczne, ale
prawdziwe.
Gdy podobne pytanie zadaem Marii Czubaszek, powiedziaa mi, e nikt nie pyta j
o to, jaki ma rodzaj orgazmw.
To w sumie take nigdy nie pado w adnej rozmowie. Niemniej orgazm jest powodem jednej z mojej wpadek radiowych.
Koczylimy audycj z Piotrem Bukartykiem. Ostatni piosenk miao by Kady
ma prawo do orgazmu. Byo mao czasu na
rozmow, musielimy zmieci si w kilku
sekundach z zapowiedzi. Chciaem wtedy
zagadn Piotra, czy nie mia przez t piosenk problemw, czy nikt nie protestowa
przeciwko takim odwanym tematom. I
nagle sucham co ja mwi: Teraz piosenka
Kady ma prawo do orgazmu. Nie miae z
tym nigdy problemu? Bukartyk zamiast pomc mi wyj z tej kopotliwej sytuacji jeszcze mnie pogry mwic, e nie i niedugo
nawet zostanie ojcem.

A nie chcia pan, eby ten utwr poznaa

szersza publiczno?
Wolaem nie wypuszcza tak bardzo tej
piosenki, bo miaa si znale na pycie, ktr jesieni bdziemy nagrywa. By moe
pojawi si wiosn. Mwi, e by moe, bo
mamy taki komfort z zespoem, e nikt nie
stoi nad nami z batem i nas nie pogania.

Lista pana profesji jest duga. Satyrykiem

jest pan oficjalnie, ale sam pan przyznaje, e
jest pan rozmieszaczem. Jaka jest rnica?
Ten pierwszy mimo artobliwego charakteru swoich wypowiedzi porusza tematy
wane i prbuje wpywa na rzeczywisto.
Ja natomiast zajmuj si banaami, sprawami bahymi i wystarczy mi, aby suchacza
rozweseli. wiata te moje piosenki raczej
nie naprawi. Mam nadziej, e te bardziej
nie zepsuj.

Dwr Artusa

HRP Pamela

ZAPOWIEDZI

Od Nowa

Lizard King

Cinema City

FISH

Organek

One Direction: Where we are

Spotkanie z podrnikami

Wakacje w HRP Pamela

kiedy: 12 padziernika, 20:00

cena: od 100 z
erek William Dick, czyli po
prostu Fish, przyjedzie w padzierniku do Torunia. Karier
zrobi jednak jako rockman. Znany
jest przede wszystkim z zespou Marillion, w ktrym piewa w latach
80. Razem nagrali cztery znakomite
pyty studyjne, a dziki przebojowi
Kayleigh z pyty Misplaced Childhood osignli te duy sukces komercyjny. Fish odszed z Marillion
w 1987 r. i rozpocz karier solow.
Nagra wiele pyt, wsppracowa z tak
uznanymi artystami jak: Phil Collins,
Tony Banks i Peter Hammill. Bdzie to
pierwszy koncert FISHA w Toruniu!
Bilety dostpne na Ticketpro.

kiedy: 9 padziernika
cena: 20/25 z
padzierniku przy ulicy Kopernika toruskiej publicznoci zaprezentuje si Organek, solowy projekt Tomasza Organka,
wokalisty i gitarzysty SOFY. Zesp
tworzy take Adam Staszewski (basista)
oraz Robert Markiewicz (perkusista).
W maju nakadem wydawnictwa Mystic Production ukaza si album Gupi,
ktry zosta ciepo przyjty prze krytykw muzycznych. Promuj go single
Ta nasza modo, Kate Moss, Nie lubi.
Zesp zaskrabi sobie take sympati
publicznoci, gdy zosta nagrodzony
w konkursie Toruskie Gwiazdy w kategoriach Pyta Roku i Nadzieja Roku.

kiedy: 11 i 12 padziernika
cena: od 18 z

ajpopularniejszy zesp na
wiecie, globalna pop gwiazda
- zesp One Direction, zapra-

sza do kin na wiatowa premier filmu

ONE DIRECTION: WHERE WE ARE.

Docz do chopakw z One Direction

i zobacz niezwyky koncert grupy nagrany na synnym stadionie San Siro w
Mediolanie.
Oszaamiajcy koncert, najwiksze hity
grupy, ale rwnie nigdy wczeniej nie
publikowane wywiady i zapiski zza kulis, wywiady i sekrety trasy Where We
Are 2014

kiedy: 17 wrzenia
cena: za darmo/2 z

o wakacyjnych wojaach, w mniej

lub bardziej oddalone zaktki
wiata, warto powspomina, bd
jeli nie byo ku temu okazji pooglda i
posucha o wyprawach innych. A bdzie
o czym! Podczas spotkania z cyklu wiat
i okolice zwiedzimy najmniejszy kontynent na wiecie wzdu i wszerz. Bdzie
to podr poprzez pi stanw Australii
razem z Karolin Sypniewsk (pilot wycieczek zagranicznych, bydgoszczanka,
organizatorka Bydgoskiego Festiwalu
Podrnicy) i Pawem Wid (specjalista
od Australii, prowadzi firm wysyajc
studentw i nie tyko, do Australii, Kanady, Nowej Zelandii, USA czy Europy.

kiedy: wrzesie
cena: zalene od wydarzenia

o koca wrzenia HRP Pamela ponownie zapeni muzyka. Przedstawiamy kalendarz do koca tego miesica:
- 8 wrzenia (poniedziaek)
WARSZTATY GITAROWE prowadzone przez: pARTyzant (Krzysztof
Toczko) oraz Andrzej Wodziski.
Start o godz. 17-tej - WSTP WOLNY
- 8 wrzenia (poniedziaek)
MGM ( PL) oraz EASY RIDER ( PL)
Start o godz. 19-tej - WSTP WOLNY
- 22 wrzenia (poniedziaek)
BIKINIARZ (Zbyszek Cobecki solo)
oraz THE RUTS ( UK) bilety 25 z /
oprac. informacje prasowe, P
35 z

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pyniemy
po sukces

Wszyscy chc
bi mistrza
kruszcu wywalczone w ubiegym sezonie zawodnicy Pomorzanina
Toru czekali 24 lata. Marsz po kolejne ligowe zoto rozpoczn ju
6 wrzenia meczem z MKS Siemianowiczanka

ALEKSANDRA
RADZIKOWSKA

Laskarze Pomorzanina Toru w tym sezonie

bd broni mistrzowskiego tytuu.

przygotuj na przeom stycznia i lutego

2015 roku. W Singapurze bd walczy o
dalsze marzenia. Jeli zajm jedn z trzech
czoowych lokat w turnieju, przedu
szans na olimpijsk kwalifikacj.
- Wszyscy tego chcemy nie kryje toruski szkoleniowiec. - Przed chopakami
cika praca nie tylko w klubie, ale i w reprezentacji. Trud woony w przygotowania musi si opaci. Jeli pragn walczy o
najwysze laury, musz da z siebie wszystko.
Zawodnicy Pomorzanina skupiaj si
obecnie na ligowych potyczkach. Sierpie
przepracowali solidnie, dlatego z nadziej
mog patrze w przyszo.
- Nie udao nam si unikn drobnych
kontuzji - mwi Maciej Zieliski, kapitan
zespou. - Na szczcie nie wykluczyy one
zawodnikw na duej. Jestemy zmotywowani i dobrze przygotowani. Wszyscy chc
bi mistrza, ale my si nie poddamy.
Nie jest tajemnic, e w rundzie jesiennej zesp bdzie wystpowa bez jednego
ze swoich najlepszych zawodnikw - Bartosza ywiczki. Spdzi on ten okres w lidze
angielskiej. W Irlandii ma gra ukasz Domachowski.
- Bartosz wrci do klubu w rundzie
wiosennej, by wesprze nas w najwaniejszej fazie rozgrywek - mwi Andrzej
Makowski. - Nie jest atwo zastpi takiego zawodnika, bo by naszym kluczowym
graczem. Mamy jednak przygotowany plan

23

Toruscy wiolarze wkrtce

Sen o potdze si zici. Na medale z najcenniejszego

nadchodzcej edycji rozgrywek toruscy laskarze nie

mog pozwoli sobie na wpadki. Tytu najlepszej druyny w kraju to nie
tylko presti, ale te odpowiedzialno. Na
pocztku sezonu czekaj ich dwa mecze
wyjazdowe, wic najsilniejsze dziaa trzymaj w stanie najwyszej gotowoci. Zota
era toruskiego hokeja na trawie wydaje si
realna jak nigdy.
W szeregi toruskiej druyny
nie wkrada si jeszcze komercja. Pienidze nie s dla niej najwaniejsz wartoci.
Klub bazuje na tym, czego nie mona kupi.

- W skadzie mamy samych wychowankw - mwi Andrzej Makowski,
trener Pomorzanina Toru. - Swoj gr
i funkcjonowanie druyny opieramy na
silnym kolektywie i przyjani. Na sprowadzenie dobrze wyszkolonego i klasowego
zawodnika trzeba mie odpowiednio wysoki budet, ktrym my nie dysponujemy.
Moe to i dobrze? Jak wida, taki system si
sprawdza. Ligowego zota nie dostaje si za
darmo.

O tym, jak wartociowi s zawodnicy Pomorzanina Toru, nie trzeba
nikogo przekonywa. W skadzie na towarzyskie mecze rozegrane przez polsk reprezentacj w miniony weekend z Austriakami znalazo si a omiu reprezentantw
toruskiego klubu.
- Spotkania nie stay na najwyszym
poziomie, niestety je przegralimy - mwi
Andrzej Makowski. - Chocia oglny bilans mamy z tym rywalem zdecydowanie
dodatni, to dzi znajdujemy si w innym
etapie przygotowa. Nasi przeciwnicy osignli ju szczyt formy, niedugo czekaj
ich wane spotkania w Lidze wiatowej.
Polski trener wystawi eksperymentalny
skad. Zaowocowao to rnymi zdarzeniami. Kilku zawodnikw debiutowao, ale
przecie kiedy musi by ten pierwszy raz.
Mecz towarzyski to doskonaa okazja do
ogrania si.
Biao-czerwoni najwysz dyspozycj

sport

Pitek 5 wrzenia 2014 r.

Fot.ADAM
ZAKRZEWSKI

na to, jak zneutralizowa jego nieobecno.

Jestem optymist i wierz, e uda nam si
tego dokona.
Przed toruskimi laskarzami w tym
sezonie stoi jeszcze jedno powane wyzwanie. Czeka ich walka w Eurolidze, w ktrej o
zwycistwo stara si szesnacie najlepszych
druyn Starego Kontynentu.
- To z jednej strony zaszczyt, z drugiej
odpowiedzialno - dodaje Andrzej Makowski. - Zagramy z klubami, o ktrych
jeszcze w zeszym sezonie nie marzylimy.
Teraz po prostu musz z nami walczy.
O sile toruskiej druyny stanowi jej
zaplecze, w tym system szkolenia modziey i awka rezerwowych. Zawodnicy maj
szans na rozwj swoich umiejtnoci ju
od najmodszych lat.
- W tym sezonie wystawimy w rozgrywkach skady we wszystkich kategoriach wiekowych - dodaje Andrzej Makowski. - Zgosilimy te grup dziewczt
- juniorek modszych. Maj rywalizowa na
szczeblu centralnym.
Wanie w taki sposb modzi sportowcy nabieraj cennego dowiadczenia. To
ono procentuje w najwaniejszych momentach ich karier. Wielu z nich z pewnoci
zasili niedugo szeregi nie tylko seniorskiego skadu, ale te reprezentacji narodowej.
Sen o potdze tylko wtedy moe si zici,
gdy si druyny bdzie jej kolektyw..

a.radzikowska@tylkotorun.pl

stan przed wielkim wyzwaniem.

Za ponad miesic wystartuj w
Head Of The Charles Regatta

olska reprezentacja zadebiutuje podczas 50-tych regat wiolarskich, ktre

odbd si w dniach 18-19 padziernika 2014 roku w USA. Sportowcy Uniwersytetu Mikoaja Kopernika zaprezentuj si
na uczelni, ktra wyksztacia, m.in. prezydenta Baracka Obam czy zaoyciela Microsoftu - Billa Gatesa.
- Do zawodw wystartujemy z tak zwanego marszu - mwi Henryk Bo, prezes
Akademickiego Zwizku Sportowego UMK
w Toruniu. - W kady trening wkadamy
mnstwo pracy, nie wane czy jedziemy na
zawody do Ameryki, czy pyniemy w Toruniu.
Wyjazd na regaty kosztowa bdzie druyn okoo 60 tysicy zotych. Cz z tych
pienidzy przeznaczona zostanie na wypoyczenie na miejscu odzi, ktr popyn
toruscy wiolarze. W zawodach wystartuje
omioosobowa zaoga; braa ona udzia w
Mistrzostwach Polski Seniorw. Gocinnie
doczy do nich sternik - Daniel Trojanowski, reprezentujcy klub Zawisza Bydgoszcz.
- Nastawienie mamy bojowe - dodaje prezes. - Na starcie pojawi si okoo 600
semek. Dla niektrych moe to by start
ycia. Chcemy jednak szybko wrci, gdy w
Polsce take czekaj na nas obowizki.

Henryk Bo zaznacza, e rychy powrt

do kraju wie si z wydarzeniami sportowymi, ktrych wyniki zadecyduj o sezonie
2015.
Zaproszenie do startu w Head Of The
Charles Regatta na Uniwersytecie Harvarda
nie jest jedynym sukcesem wiolarzy z naszego wojewdztwa.
W ostatni dzie sierpnia wiolarska
semka zdobya pierwszy w historii polskich wiose medal na Mistrzostwach wiata
w Amsterdamie. W skad zwyciskiej zaogi
weszli sportowcy z Torunia, Bydgoszczy i
Grudzidza. Z tej okazji w najblisz sobot
na Rynku Staromiejskim w Toruniu zorganizowana zostanie Sobota z medalistami.
- W sobot od godziny 10.00 bdzie
okazja do spotkania si z wiolarskimi medalistami z Amsterdamu - mwi Maciej
Karczewski, torunianin, midzynarodowy
sdzia wiolarski. - W wielkim namiocie
rozstawimy kilka ergometrw oraz d
wiolarsk. Bdzie mona zmierzy si z
innymi uczestnikami spotkania, czy wzi
udzia w konkursie z nagrodami.
Sobotnie spotkanie ma by rwnie
okazj do zaprezentowania medalistw mistrzostw wiata mieszkacom Torunia.