Het mythische beeld van le roi triste strookt totaal

niet met wie koning Boudewijn echt was. Dat staat

te lezen in een nieuwe en explosieve biografie
over de vorst die precies 17 jaar geleden op
62-jarige leeftijd overleed. Een kroniek van
haat, wraak en een aangekondigde dood.
DE MYTHE VAN
BOUDEWIJN
ONTKRACHT
D
E
E
L

1
O
p zondag 1 augustus
1993 ontwaakt Bel-
gi met rouwmuziek op
alle radiozenders. De
koning is niet meer.
De golf van treurnis
die over het land rolt,
zwelt op enkele dagen
aan tot een tsunami
van verslagenheid
en reddeloosheid.
Duizenden trotse-
ren de verzengende
zomerhitte van Brus-
sel om het stoffelijk
overschot te groe-
ten van hn koning,
een goedmoedige en
vrome vorst met een
randje van droefenis.
Zeventien jaar na de
dood wordt dat beeld
van le roi triste aan dig-
gelen geslagen in Boude-
wijn, een Biografie, een
gortdroge titel voor een ont-
hullend en vaak onthutsend
boek. De nieuwe biografie ver-
schijnt pas eind augustus bij Lin-
keroever Uitgevers, luttele dagen
voor wat Boudewijns tachtigste
verjaardag zou zijn, maar auteur
Thierry Debels licht al een tipje
van de sluier. Toen ik aan dit boek
begon, dacht ik: er zijn al zoveel
boeken geschreven over Boude-
wijn, de kans dat ik nieuwe feiten
ontdek is erg klein, vertelt hij.
Maar dat was verkeerd gedacht.
Debels ploos niet alleen de per-
soonlijke notities van de overleden
vorst uit, hij doorworstelde recent
vrijgegeven documenten van de
CIA, snuisterde in corresponden-
tie van de Amerikaanse ambassade
en vond nog andere verrassende
bronnen die hij nog even voor zich
houdt. Hij ontdekte dat het beeld
dat de meeste Belgen hebben van
Boudewijn totaal niet strookt met
wie de man werkelijk was. Het
plaatje van de minzame koning en
zijn vrome koningin Fabiola werd
immers zorgvuldig geboetseerd
door Claude De Valkeneer, die
dertig jaar perschef was van Bou-
dewijn. Ironisch genoeg werd De
Valkeneer het slachtoffer van zijn
eigen creatie. De man is homosek-
sueel en wist dat jarenlang verbor-
gen te houden, maar toen koningin
Fabiola het uiteindelijk te weten

H
IJ
W
IS
T
D
A
T
H
IJ

G
IN
G
S
T
E
R
V
E
N

A
F
F
A
IR
E
M
E
T
L
IL
IA
N

B
E
W
E
Z
E
N

F
A
B
IO
L
A
W
A
S
A
L

E
E
N
S
V
E
R
L
O
O
F
D
Onthullend boek werpt nieuw licht op
overleden vorst
12
kwam, werd De Valkeneer prompt
bedankt voor bewezen diensten.
Merkwaardige traditie
De mythe van het koningspaar ontstond
al in 1960, bij de eerste kennismaking
van de Belgen met hun toekomstige
koningin. De Spaanse doa Fabiola de
Mora y Aragn werd voorgesteld als een
vrome en gedwee vrouw, de ideale par-
tij voor de diepgelovige en schuchtere
Boudewijn. Meer zelfs, Fabiola stond op
het punt in het klooster te treden toen
ze door de Ierse non Veronica OBrien
met de jonge koning in contact werd
gebracht.
Pure nonsens, weet Thierry Debels.
Fabiola heeft nooit op het punt gestaan
om kloosterzuster te worden. En ze is
ook niet als een blok voor Boudewijn
gevallen, zoals vaak wordt geschreven.
Integendeel, de Spaanse edelvrouw ver-
toonde heel wat weerstand tegen een
huwelijk met Boudewijn en moest met
veel overtuigingskracht over de schreef
worden getrokken.
Waarom Fabiola zo afkerig stond tegen-
over een huwelijk is niet zo moeilijk te
achterhalen. Ze had al eens op trou-
wen gestaan, met de Spaanse markies
Miguel Lasso de la Vega. Dat er nooit
een bruiloft is gekomen, ligt aan een
merkwaardige Spaanse traditie. Die
wil dat de toekomstige bruid van een
edelman een gynaecologisch onderzoek
ondergaat om er zeker van te zijn dat
de uitverkorene voor een nageslacht
kan zorgen. Bij Fabiola was het verdict
van het onderzoek klaar en duidelijk: de
kans was erg klein dat ze ooit kinderen
op de wereld zou zetten. De huwelijks-
plannen werden stante pede opgebor-
gen.
De afgewezen Fabiola ging niet in een
hoekje zitten huilen, maar nam haar
leven stevig in eigen handen. Ze ont-
popte zich als vrijgevochten vrouw,
onderging een neuscorrectie en volgde
een verschroeiend dieet om zich beter
in haar vel te voelen, en ze tufte in haar
autootje lustig door de straten van
Madrid, van het ene liefdadigheidswerk
naar het andere. Een man had deze
feministe avant la lettre daar niet bij
nodig.
De echte Fabiola was dus een heel
andere vrouw dan de 32-jarige non in
burgerkleren waarvoor ze in Belgi bij
haar huwelijk werd versleten. En het
contrast met haar excentrieke broer en
playboy Jaime was dus niet zo schril als
vaak wordt beweerd.
Vlammende haat
Dat koningin Fabiola wellicht geen
kinderen kon krijgen was geen geheim
voor de Coburgs. Haar moeder doa
Blanca had Lilian Baels discreet op de
hoogte gebracht van het gynaecologisch
onderzoek. Maar discretie was geen
stokpaardje van Lilian, en de stiefmoe-
der van Boudewijn lekte het nieuws met
een sardonisch genoegen. Meer was er
niet nodig om in Fabiola een tot in de
eeuwigheid vlammende haat voor Lilian
te ontketenen. En de gevoelens waren
wederzijds, vertelt Thierry Debels. Als
13

Boudewijn wist dat Fabiola
geen kinderen kon krijgen
Boudewijn en Fabiola op hun huwelijk in 1960. De Spaanse was een vrijgevochten
jongedame en helemaal niet de halve non waarvoor ze in Belgi werd versleten.
De massahysterie na de dood van ko-
ning Boudewijn in 1993.
je Fabiola en Lilian samen in een kamer
had opgesloten, dan had minstens n
van de twee het niet overleefd. Zo diep
was hun haat voor elkaar.
Ondanks de medische realiteit deden
Boudewijn en Fabiola verwoede pogin-
gen om een kroost te verwekken. Een
eerste zwangerschap in 1961 werd wat
voorbarig wereldkundig gemaakt door
een overenthousiaste paus Johannes
XXIII, maar eindigde na enkele weken
in een miskraam. Ook drie volgende
zwangerschappen eindigden voortijdig,
maar het koningspaar versaagde niet.
De vijfde en laatste zwangerschap van
Fabiola was echter buitenbaarmoeder-
lijk en maakte een definitief einde aan
de kinderdroom van Boudewijn. Ver-
dere pogingen hadden de gezondheid
van de koningin immers ernstig kunnen
ondermijnen. Hoopte het vorstenpaar
op een medisch mirakel, of een godde-
lijke interventie? Het is een vraag die
voorlopig zonder antwoord blijft, maar
het mag duidelijk zijn dat Boudewijn en
Fabiola met hun volharding wars tegen
elke medische logica ingingen.
Overigens tartten de Coburgs wel vaker
het noodlot met medische beslissingen
die op de grens van het krankzinnige
balanceren. Zo besliste koningin Eli-
sabeth, de weduwe van koning Albert
I, zonder aanwijsbare reden dat haar
kersverse schoondochter Lilian in 1943
een preventieve appendixoperatie
moest ondergaan. Middenin oorlogs-
tijd. De gemproviseerde ingreep vond
plaats op de betegelde badkamervloer
van het kasteel van Laken en draaide
uit op een fiasco. De prinses van Retie
kreeg een longembolie en kon maar
ternauwernood gered worden. Het
scheelde geen haar of Leopold III was
op luttele jaren tw keer weduwnaar
geworden.
Voorspelde dood
Een nog grotere waas van merkwaar-
dige en vooral foute medische keuzes
hangt rond de dood van Boudewijn.
De vorst leed al jaren aan het syndroom
van Barlow, een ziekte die veroor-
zaakt wordt door een defecte of slecht
werkende aortaklep, met vermoeidheid
en duizeligheid als gevolg. En uiteraard
een niet te negeren risico op hartfalen.
Een jaar voor zijn overlijden in 1993
onderging Boudewijn in het groot-
ste geheim een hartoperatie in het
Parijse ziekenhuis Brousset. De chi-
rurgen maakten gebruik van een revo-
lutionaire techniek, en dat had zijn
gevolgen. De ingreep mislukte falie-
kant. Het dramatische verhaal was
wellicht een stille dood gestorven,
ware het niet dat toenmalig president
Franois Mitterand werd gebrieft door
zijn geheime dienst. Het Franse staats-
hoofd bracht zijn collega-socialist
14
De jonge koning en zijn stiefmoeder Lilian, die amper veertien jaar ouder was dan
Boudewijn. De nieuwe biografie levert bewijzen voor hun vermeende affaire.

Operatie op de betegelde
badkamervloer van Laken
Vakantievilla Astrida
in Motril. Boudewijn
is er gestorven als
een hond, zegt au-
teur Thierry Debels.
Willy Claes op de hoogte en zo tui-
melde de historie onze landsgrenzen
binnen.
Een verschrikkelijk domme beslis-
sing, fulmineerde Lilian Baels toen het
bericht haar ter ore kwam. Dat waren
meer dan loze woorden van een rancu-
neuze stiefmoeder, want Lilian had wel
enige kennis van zaken. Niet alleen was
haar zoon Alexander als kind al hart-
patint, ze stond ook mee aan de wieg
van de Cardiologische Stichting Prin-
ses Lilian en organiseerde reizen naar
Amerikaanse hartcentra voor kinde-
ren met hartafwijkingen. Lilian kon de
ingreep die Boudewijn had ondergaan
dus vrij goed inschatten en ze begreep
niet waarom de vorst niet had gekozen
voor de gerenommeerde hartchirurgen
van Aalst of Leuven.
Ook al had de naar Argenteuil verban-
nen weduwe van Leopold III dan geen
contact meer met Laken, toch maakte
ze zich ernstige zorgen om Boudewijn
en zag ze de toekomst erg somber in.
Hij heeft nog hooguit n of twee jaar
te leven, sprak ze profetisch.
Incestueuze affaire
Boudewijn had de profetie van Lilian
niet nodig om te beseffen dat zijn einde
naderde. Toen hij in de zomer van 1993
zoals elk jaar naar de vakantievilla Ast-
rida in het Spaanse Motril vertrok, wist
hij dat hij zijn vaderland wellicht niet
meer zou terugzien. Hoe verklaar je
anders dat de vorst geheel tegen zijn
gewoonte in uitgebreid afscheid nam
van kardinaal Suenens en van Vero-
nica OBrien, die Boudewijn al die
jaren als een geestelijke moeder had
beschouwd? Ook overlaadde de anders
zo sobere koning zijn paleismedewer-
kers met cadeaus, alsof het een defini-
tief afscheidsgeschenk was.
Hoe dan ook was het gezien zijn falende
hart een op zijn minst vreemde beslis-
sing om zonder medische begeleiding
op reis te vertrekken naar een afgelegen
villa. Het is die beslissing die Boudewijn
fataal is geworden, want wellicht had
hij in een andere omgeving nog gered
kunnen worden. Hij stierf immers geen
vredige en snelle dood maar vocht nog
een helse levensstrijd. Cru gezegd kun
je stellen dat Boudewijn is gestorven als
een hond, weet Thierry Debels.
Zeggen dat Boudewijn bewust voor een
martelaarsdood heeft gekozen, zou een
stap te ver zijn. De koning was immers
van plan om na zijn 65
ste
verjaardag
troonsafstand te doen ten voordele
van prins Filip en van een welverdiend
pensioen te genieten. Maar zijn zwakke
hart en de mislukte Parijse ingreep
dwarsboomden die plannen.
Dat Boudewijn wist dat zijn dagen
geteld waren blijkt ook uit een van zijn
laatste dagboeknotities waarin hij zijn
dierbare moeder Astrid haast smach-
tend voorspelde dat ze spoedig her-
enigd zouden zijn. Dat zijn levenslange
zoektocht naar een moederfiguur bijna
ten einde was. Een moederfiguur die
Boudewijn had gezocht in zijn fanatieke
Mariaverering. Een moederfiguur die
hij niet had gevonden in Lilian Baels, de
vrouw die bruusk de plaats innam van
de verongelukte Astrid en die in Bou-
dewijns ogen de herinnering aan zijn
moeder besmeurde. Of was Lilian meer
dan een stiefmoeder een matresse in
alle betekenissen van het woord voor de
jonge Boudewijn? Dat gerucht waait al
decennialang door de gangen van Laken
en werd stevig aangewakkerd door een
vondst in de archieven van voorma-
lig premier Achiel Van Acker. Daaruit
blijkt dat stiefmoeder en stiefzoon in
de jaren vijftig een couchette deelden in
een slaaptrein. Thierry Debels belooft
in zijn boek klaarheid te scheppen over
wellicht het grootste geheim van Bou-
dewijn: Natuurlijk is er iets gebeurd
tussen die twee, en ik heb daar ook een
duidelijk bewijs van gevonden. Wat
dat bewijs van de incestueuze affaire
precies is, lezen we eind augustus in de
explosieve biografie over Boudewijn.
Tekst: David Janssens
15
Volgende week:
De duistere kant van Boudewijn
De wrange familievetes
Bevriend met wrede dictators
Zijn onstilbare machtshonger
Het koningspaar niet lang voor de dood
van Boudewijn. De vorst had in het ge-
heim een faliekant mislukte operatie
ondergaan en wist dat hij ging sterven.

Natuurlijk is er iets gebeurd
tussen Boudewijn en Lilian