Está en la página 1de 32

1 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA

Forma Extraordinaria del Rito Romano

FERIA QUINTA
“IN CENA DOMINI”
OFFICIUM TENEBRARUM
1
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 2
OFFICIUM TENEBRARUM

Después de un breve momento de rodillas, se comienza directamente con la


primera antífona.

I NOCTURNO
Ant.1 Zelus domus tuae* comedit Ant. 1 El celo de tu casa me devora y
me, et opprobria exprobrantium tibi me abruman los ultrajes de quienes
ceciderunt super me. te insultan.
Salmo 68
Salvum me fac, Deus:* quóniam ¡Sálvame, oh Dios, que estoy con
intravérunt aquæ usque ad ánimam el agua al cuello!
meam. Me hundo en el cieno del abismo
Infíxus sum in limo profúndi:* et y no puedo hacer pie;
non est substántia. Me he metido en aguas
Veni in altitúdinem maris:* et profundas y las olas me anegan.
tempéstas demérsit me. Estoy exhausto de gritar, me arde
Laborávi clamans, raucæ factæ sunt la garganta, mis ojos se consumen
fauces meæ:* defecérunt óculi mei, de esperar a mi Dios.
dum spero in Deum meum. Son más que los pelos de mi
Multiplicáti sunt super capíllos cabe-za los que me odian sin
cápitis mei,* qui odérunt me gratis. motivo;
Confortáti sunt qui persecúti sunt Son poderosos los que me
me inimíci mei iniúste:* quæ non destruyen, los que me hostigan sin
rápui, tunc exsolvébam. razón.¿Tengo que devolver lo que
Deus, tu scis insipiéntiam meam:* et no he robado?)
delícta mea a te non sunt abscóndita. Tú conoces, oh Dios, mi torpeza,
Non erubéscant in me qui no se te ocultan mis ofensas.
exspéctant te, Dómine,* Dómine ¡Que por mí no queden
virtútum. defraudados los que esperan en ti,
Non confundántur super me* qui El Señor Sebaot!
quærunt te, Deus Israël. ¡Que por mí no queden
Quóniam propter te sustínui confundidos los que te buscan,
oppróbrium:* opéruit confúsio fáciem Dios de Israel!
meam. Pues por ti soporto el insulto, la
Extráneus factus sum frátribus vergüenza cubre mi semblante;
meis,* et peregrínus fíliis matris meæ. a mis hermanos resulto un
Quóniam zelus domus tuæ comédit extraño, un desconocido a los hijos
me:* et oppróbria exprobrántium tibi de mi madre;
cecidérunt super me. Pues el celo por tu Casa me
Et opérui in ieiúnio ánimam meam:* devora, y si te insultan sufro el
et factum est in oppróbrium mihi. insulto.
Et pósui vestiméntum meum Si me mortifico con ayunos, lo
cilícium:* et factus sum illis in aprovechan para insultarme;
parábolam. si me pongo un sayal por
Advérsum me loquebántur, qui vestido, me convierto en objeto de
3 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

sedébant in porta:* et in me burla:


psallébant qui bibébant vinum. Los que están a la puerta
Ego vero oratiónem meam ad te, murmuran, los borrachos me sacan
Dómine:* tempus benepláciti, Deus. coplas.
In multitúdine misericórdiæ tuæ Pero yo te dirijo mi oración,
exáudi me,* in veritáte salútis tuæ: Señor, en el tiempo propicio: por tu
Éripe me de luto, ut non infígar:* inmenso amor respóndeme, oh
líbera me ab iis, qui odérunt me, et de Dios, por la verdad de tu salvación.
profúndis aquárum. ¡Sácame del cieno, no me hunda,
Non me demérgat tempéstas aquæ, líbrame de los que me odian, de las
neque absórbeat me profúndum:* aguas profundas!
neque úrgeat super me púteus os ¡Que no me anegue la corriente,
suum. que no me trague el abismo, ni se
Exáudi me, Dómine, quóniam cierre el pozo sobre mí!
benígna est misericórdia tua:* ¡Respóndeme, Señor, por tu amor
secúndum multitúdinem y tu bondad, por tu inmensa
miseratiónum tuárum réspice in me. ternura vuelve a mí tus ojos;
Et ne avértas fáciem tuam a púero no apartes tu rostro de tu siervo,
tuo:* quóniam tríbulor, velóciter que estoy angustiado, respóndeme
exáudi me. ya;
Inténde ánimæ meæ, et líbera eam:* acércate a mí, rescátame, líbrame
propter inimícos meos éripe me. de mis enemigos!
Tu scis impropérium meum, et Tú sabes de mi oprobio, de mi
confusiónem meam,* et reveréntiam afrenta y mi vergüenza, conoces a
meam. mis opresores.
In conspéctu tuo sunt omnes qui El oprobio me rompe el corazón,
tríbulant me:* impropérium me siento desfallecer.
exspectávit cor meum, et misériam. Espero en vano compasión,
Et sustínui qui simul contristarétur, consoladores y no encuentro.
et non fuit:* et qui consolarétur, et Me han echado veneno en la
non invéni. comida, han apagado mi sed con
Et dedérunt in escam meam fel:* et vinagre.
in siti mea potavérunt me acéto. Que su mesa se convierta en un
Fiat mensa eórum coram ipsis in lazo, que su abundancia sea una
láqueum,* et in retributiónes, et in trampa;
scándalum. que se nublen sus ojos y no vean,
Obscuréntur óculi eórum ne que sus fuerzas flaqueen sin cesar.
vídeant:* et dorsum eórum semper Derrama sobre ellos tu enojo, los
incúrva. alcance el ardor de tu cólera;
Effúnde super eos iram tuam:* et que su morada se convierta en
furor iræ tuæ comprehéndat eos. erial, que nadie habite en sus
3
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 4
OFFICIUM TENEBRARUM

Fiat habitátio eórum desérta:* et in tiendas.


tabernáculis eórum non sit qui Porque acosan al que tú has
inhábitet. herido y aumentan la herida de tu
Quóniam quem tu percussísti, víctima.
persecúti sunt:* et super dolórem Añade culpa a su culpa, no
vúlnerum meórum addidérunt. tengan acceso a tu justicia;
Appóne iniquitátem super sean borrados del libro de la
iniquitátem eórum:* et non intrent in vida, no sean inscritos con los
iustítiam tuam. justos.
Deleántur de libro vivéntium:* et Pero a mí, desdichado y
cum iustis non scribántur. malherido, tu salvación, oh Dios,
Ego sum pauper et dolens:* salus me restablecerá.
tua, Deus, suscépit me. Celebraré con cantos el nombre
Laudábo nomen Dei cum cántico:* et de Dios, lo ensalzaré dándole
magnificábo eum in laude: gracias;
Et placébit Deo super vítulum le agradará al Señor más que un
novéllum:* córnua producéntem et toro, más que un novillo con
úngulas. cuernos y pezuñas.
Vídeant páuperes et læténtur:* Lo han visto los humildes y se
quærite Deum, et vivet ánima vestra. alegran, animaros los que buscáis a
Quóniam exaudívit páuperes Dios.
Dóminus:* et vinctos suos non Porque El Señor escucha a los
despéxit. pobres, no desprecia a sus cautivos.
Laudent illum cæli et terra,* mare et ¡Alábenlo los cielos y la tierra, el
ómnia reptília in eis. mar y cuanto bulle en él!
Quóniam Deus salvam fáciet Sion:* Pues Dios salvará a Sión,
et ædificabúntur civitátes Iuda. reconstruirá los poblados de Judá:
Et inhabitábunt ibi,* et hereditáte la habitarán y la poseerán; la
acquírent eam. heredará la estirpe de sus siervos,
Et semen servórum eius possidébit en ella vivirán los que aman su
eam:* et qui díligunt nomen eius, nombre.
habitábunt in ea.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

Ant. 2 Avertantur retrorsum,* et Ant. Arrédense cubiertos de


erubescant, qui cogitant mihi mala. ignominia, los que desean mis males
Salmo 69
Deus, in adiutórium meum Oh Dios, ven a librarme, Señor,
inténde:* Dómine, ad adiuvándum corre en mi ayuda!
me festína.
Confundántur et revereántur,* qui ¡Queden confusos y humillados los
quærunt ánimam meam. que intentan acabar conmigo!
Avertántur retrórsum, et ¡Retrocedan confundidos los que
5 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

erubéscant,* qui volunt mihi mala. desean mi mal!


Avertántur statim erubescéntes,* Retírense avergonzados los que
qui dicunt mihi: Euge, euge. dicen: ¡Ja, ja!
Exsúltent et læténtur in te omnes En ti gocen y se alegren todos los
qui quærunt te,* et dicant semper: que te buscan!
Magnificétur Dóminus: qui díligunt Digan sin cesar: «Grande es Dios
salutáre tuum. los que ansían tu victoria!
Ego vero egénus, et pauper sum:* Pero yo soy pobre y desgraciado,
Deus, ádiuva me. ¡oh Dios, ven rápido a mí!
Adiútor meus, et liberátor meus es Tú eres mi auxilio y libertador, ¡no
tu:* Dómine, ne moréris. te retrases, Señor!
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

Ant. 3 Deus meus,* eripe me de Ant. Dios mío, líbrame de las manos
manu peccatoris. del pecador.
Salmo 70 (3)
In te, Dómine, sperávi, non A ti me acojo, Señor, ¡nunca quede
confúndar in ætérnum:* in iustítia confundido! ¡Por tu justicia sálvame,
tua líbera me, et éripe me. líbrame,
Inclína ad me aurem tuam,* et Préstame atención y sálvame!
salva me.
Esto mihi in Deum protectórem, et Sé mi roca de refugio, alcázar
in locum munítum:* ut salvum me donde me salve,
fácias,
Quóniam firmaméntum meum,* et Pues tú eres mi peña y mi alcázar.
refúgium meum es tu.
Deus meus, éripe me de manu ¡Líbrame, Dios mío, de la mano del
peccatóris,* et de manu contra legem impío, de las garras del perverso y el
agéntis et iníqui: violento!
Quóniam tu es patiéntia mea, Pues tú eres mi esperanza, Señor,
Dómine:* Dómine, spes mea a mi confianza desde joven, Señor.
iuventúte mea.
In te confirmátus sum ex útero:* En ti busco apoyo desde el vientre,
de ventre matris meæ tu es protéctor eres mi fuerza desde el seno
meus. materno.
In te cantátio mea semper:* ¡A ti dirijo siempre mi alabanza!
tamquam prodígium factus sum Soy el asombro de muchos, pero tú
multis: et tu adiútor fortis. eres mi refugio seguro.
Repleátur os meum laude, ut Mi boca rebosa de tu alabanza, de
cantem glóriam tuam:* tota die tu elogio todo el día.
magnitúdinem tuam.
5
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 6
OFFICIUM TENEBRARUM

Ne proiícias me in témpore No me rechaces ahora que soy


senectútis:* cum defécerit virtus viejo, no me abandones cuando
mea, ne derelínquas me. decae mi vigor,
Quia dixérunt inimíci mei mihi:* et pues mis enemigos hablan mal de
qui custodiébant ánimam meam, mí, los que me espían se ponen de
consílium fecérunt in unum. acuerdo:
Dicéntes: Deus derelíquit eum, «¡Dios lo ha desamparado,
persequímini, et comprehéndite perseguidlo, apresadlo, que no hay
eum:* quia non est qui erípiat. quien lo libre!».
Deus, ne elongéris a me:* Deus ¡Oh Dios, no te quedes tan lejos,
meus, in auxílium meum réspice. Dios mío, ven pronto a socorrerme!
Confundántur, et defíciant Queden confundidos y
detrahéntes ánimæ meæ:* operiántur avergonzados los que atentan contra
confusióne, et pudóre qui quærunt mi vida; acaben en la vergüenza y la
mala mihi. ignominia los que buscan mi mal.
Ego autem semper sperábo:* et Pero yo esperaré sin cesar,
adiíciam super omnem laudem tuam. reiteraré tus alabanzas;
Os meum annuntiábit iustítiam Mi boca publicará tu justicia, todo
tuam:* tota die salutáre tuum. el día tu salvación.
Quóniam non cognóvi litteratúram, Publicaré las proezas del Señor,
introíbo in poténtias Dómini:* recordaré tu justicia, tuya sólo.
Dómine, memorábor iustítiæ tuæ
solíus.
Deus, docuísti me a iuventúte ¡Oh Dios, me has instruido desde
mea:* et usque nunc pronuntiábo joven, y he anunciado hasta hoy tus
mirabília tua. maravillas!
Et usque in senéctam et sénium:* Ahora, viejo y con canas, ¡no me
Deus, ne derelínquas me, abandones, Dios mío!, hasta que
Donec annúntiem bráchium tuum* pueda anunciar tu brazo
generatióni omni, quæ ventúra est:
Poténtiam tuam, et iustítiam tuam, A las futuras generaciones, tu
Deus, usque in altíssima, quæ fecísti poderío y tu justicia, oh Dios, hasta
magnália:* Deus, quis símilis tibi? los cielos. Tú que has hecho grandes
Quantas ostendísti mihi cosas, ¡Oh Dios!, ¿quién como tú?
tribulatiónes multas et malas: et Tú que me has hecho pasar por
convérsus vivificásti me:* et de tantos aprietos y desgracias me
abýssis terræ íterum reduxísti me: devolverás de nuevo la vida, y de las
Multiplicásti magnificéntiam simas de la tierra me sacarás otra
tuam:* et convérsus consolátus es vez;
me. Sustentarás mi dignidad, te
Nam et ego confitébor tibi in vasis volverás a consolarme.
psalmi veritátem tuam:* Deus, Y te daré gracias con el arpa, Dios
psallam tibi in cíthara, Sanctus mío, por tu fidelidad; tañeré para ti
Israël. la cítara, ¡oh Santo de Israel!
7 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

Exsultábunt lábia mea cum Te aclamarán mis labios, mi vida


cantávero tibi:* et ánima mea, quam que has rescatado;
redemísti.
Sed et lingua mea tota die Y mi lengua todo el día musitará
meditábitur iustítiam tuam:* cum tu justicia: Pues se avergüenzan
confúsi et revériti fúerint, qui afrentados los que buscaban mi
quærunt mala mihi. desgracia.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

VERSO.
V/. Avertantur retrorsum, et V/. Arrédense cubiertos de
erubescant. ignominia.
R/. Qui cogitant mihi mala. R/. Los que desean mis males.

PATER NOSTER
Se dice en silencio el Pater noster y se omite la absolución y las bendiciones.
Pater noster, qui es in cælis, Padre nuestro, que estás en el cielo,
sanctificétur nomen tuum: advéniat santificado sea tu nombre, venga a
regnum tuum: fiat volúntas tua, nosotros tu reino, hágase tu voluntad
sicut in cælo et in terra. Panem en la tierra con el cielo. Danos hoy
nostrum quotidiánum da nobis nuestro pan de cada día, perdona
hódie: et dimítte nobis débita nuestras ofensas como también
nostra, sicut et nos dimíttimus nosotros perdonamos a los que nos
debitóribus nostris: et ne nos ofenden, no nos dejes caer en la
indúcas in tentatiónem: sed líbera tentación y líbranos del mal. Amén.
nos a malo. Amen.

Lección 1- Lam 1,1-5


INCIPIT LAMENTATIO IEREMIAE LECTURA DEL LIBRO DE LAS
PROPHETAE. LAMENTACIONES.
Aleph. Quomodo sedet sola civitas Álef. ¡Qué solitaria se encuentra la
plena populo! facta est quasi vidua otrora Ciudad populosa! Como una
domina Gentium; princeps viuda ha quedado la grande entre las
provinciarum facta est sub tributo. naciones. La Princesa de las
Beth. Plorans ploravit in nocte, et provincias sometida está a tributo.
lacrimae eius in maxillis eius: non Bet. Llora que llora de noche, surca el
est qui consoletur eam ex omnibus llanto sus mejillas. No hay nadie que
caris eius; omnes amici eius la consuele entre todos sus amantes.
spreverunt eam, et facti sunt ei Todos sus amigos la han traicionado,
inimici ¡se le han convertido en enemigos!
Ghimel. Migravit Iudas propter Guímel. Judá está desterrada y
afflictionem, et multitudinem postrada, sometida a extrema
7
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 8
OFFICIUM TENEBRARUM

servitutis; habitavit inter Gentes, servidumbre. Mezclada con las


nec invenit requiem: omnes naciones, en nada encuentra sosiego.
persecutores eius apprehenderunt La alcanzaron sus perseguidores, la
eam inter angustias. pusieron en aprietos.
Daleth. Viae Sion lugent, eo quod Dálet. Las calzadas de Sión están de
non sint qui veniant ad luto, ya nadie viene a las
solemnitatem: omnes portae eius solemnidades. Todas sus puertas
destructae, sacerdotes eius desoladas, sus sacerdotes gimiendo,
gementes; virgines eius squalidae, et afligidas sus doncellas, ¡y ella misma
ipsa oppressa amaritudine. en amargura!
He. Facti sunt hostes eius in capite; He. La domina el enemigo, feliz está
inimici eius locupletati sunt: quia el adversario, porque El Señor la ha
Dominus locutus est super eam afligido, pues son muchos sus
propter multitudinem iniquitatum delitos. Sus niños partieron al
eius; parvuli eius ducti sunt in cautiverio delante del enemigo.
captivitatem ante faciem tribulantis.
Ierusalem, Ierusalem, convertere ad Jerusalén, Jerusalén, vuélvete a Dios
Dominum Deum tuum. tu Señor.
Responsorio
R. In monte Oliveti oravit ad Patrem: R. En el monte de los olivos oró al
Pater, si fieri potest, transeat a me Padre: Padre si es posible, pase de mi
calix iste:* Spiritus quidem promptus este cáliz.* En verdad el espíritu está
est, caro autem infirma. V/. Vigilate, pronto, mas la carne es débil. V/.
et orate, ut non intretis in Velad y orar para no caer en
tentationem. R/. Spiritus quidem tentación.* En verdad el espíritu está
promptus est, caro autem infirma. pronto, mas la carne es débil.

Lección 2 - Lam 1, 6-9


Vau. Et egressus est a filia Sion omnis Vau. La hija de Sión ha quedado
decor eius; facti sunt principes eius privada de todo su esplendor. Sus
velut arietes non invenientes pascua, príncipes son como ciervos que ya
et abierunt absque fortitudine ante no encuentran pasto, caminando
faciem subsequentis. van sin fuerzas, hostigados por la
Zain. Recordata est Ierusalem dierum espalda.
afflictionis suae, et praevaricationis, Zain. Jerusalén recuerda sus días
omnium desiderabilium suorum, quae de miseria y vida errante, cuando
habuerat a diebus antiquis, cum su pueblo sucumbía ante el
caderet populus eius in manu hostili, enemigo, sin que nadie viniera en
et non esset auxiliator: viderunt eam su ayuda. Los enemigos la miraban,
hostes, et deriserunt sabbata eius burlándose de su ruina.
Heth. Peccatum peccavit Ierusalem, Jet. Mucho ha pecado Jerusalén,
propterea instabilis facta est; omnes por eso ha quedado impura. Todos
qui glorificabant eam spreverunt los que la honraban la desprecian,
illam, quia viderunt ignominiam eius: porque han visto su desnudez; y
9 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

ipsa autem gemens conversa est ella misma gime vuelta de espaldas.
retrorsum. Tet. Su inmundicia se pega a su
Teth. Sordes eius in pedibus eius, nec ropa, no pensó ella en este fin. Su
recordata est finis sui; deposita est caída ha sorprendido, no hay quien
vehementer, non habens consolato- la consuele! «¡Mira, Señor, mi
rem; vide, Domine, afflictionem miseria, que el enemigo se crece!».
meam, quoniam erectus est inimicus. Jerusalén, Jerusalén, vuélvete a
Ierusalem, Ierusalem, convertere ad Dios tu Señor.
Dominum Deum tuum.
Responsorio
R/. Tristis est anima mea usque ad R. Mi alma está triste hasta la
mortem: sustinete hic, et vigilate muerte; aguardad aquí y velad
mecum: nunc videbitis turbam, quae conmigo; ahora veréis la turba me
circumdabit me:* Vos fugam capietis, cercará.* Vosotros huiréis y yo iré a
et ego vadam immolari pro vobis. V/. inmolarme por vosotros. V/. He aquí
Ecce appropinquat hora, et Filius que se aproxima la hora y el Hijo del
hominis tradetur in manus hombre será entregado en poder por
peccatorum. R/. Vos fugam capietis, los pecadores.* Vosotros huiréis y yo
et ego vadam immolari pro vobis. iré a inmolarme por vosotros.

Lección 3 - Lam 1, 10-14


Iod. Manum suam misit hostis ad Yod. Echó mano el enemigo a todos
omnia desiderabilia eius, quia vidit sus tesoros; ha visto ella a los
gentes ingressas sanctuarium suum, paganos penetrar en su santuario,
de quibus praeceperas ne intrarent aquellos de quienes ordenaste: «¡No
in ecclesiam tuam entrarán en tu asamblea!»
Caph. Omnis populus eius gemens, Kaf. Su pueblo entero gime y anda en
et quaerens panem; dederunt busca de pan; cambian sus tesoros
pretiosa quaeque pro cibo ad por comida, por ver de recobrar la
refocillandam animam. Vide, vida. «Mira, Señor, y contempla qué
Domine, et considera quoniam facta envilecida estoy.»
sum vilis! Lámed. Vosotros que pasáis por el
Lamed. O vos omnes qui transitis per camino, mirad, fijaos bien si hay
viam, attendite, et videte si est dolor dolor parecido al dolor que me
sicut dolor meus, quoniam atormenta, con el que El Señor me
vindemiavit me, ut locutus est castigó el día de su ardiente cólera.
Dominus, in die irae furoris sui. Mem. Desde lo alto ha lanzado un
Mem. De excelso misit ignem in fuego que se ha metido en mis
ossibus meis, et erudivit me: huesos. Ante mis pies ha tendido
expandit rete pedibus meis, convertit una red, y me ha hecho retroceder;
me retrorsum; posuit me desolatam, me ha dejado desolada, todo el día
tota die maerore confectam dolorida.
9
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 10
OFFICIUM TENEBRARUM

Nun. Vigilavit iugum iniquitatum Nun. Hizo un yugo con mis culpas,
mearum; in manu eius convolutae por su mano entrelazadas. Sobre mi
sunt, et impositae collo meo. cuello su yugo doblega mi vigor. El
Infirmata est virtus mea: dedit me Señor me ha dejado a merced de
Dominus in manu de qua non potero ellos, ¡ya no me puedo tener!
surgere. Jerusalem, Jerusalem, vuelve al
Ierusalem, Ierusalem, convertere ad Señor tu Dios.
Dominum Deum tuum.
Responsorio
R/. Ecce vidimus eum non habentem R. He aquí que lo vimos no teniendo
speciem, neque decorem: aspectus hermosura ni splendor, nada
eius in eo non est: hic peccata nostra conserva de su aspect, llevó nuestros
portavit, et pro nobis dolet: ipse pecados y por nosotros sufre; más él
autem vulneratus est propter fue herido por nuestras
iniquitates nostras:* Cuius livore iniquidades:*Por los golpes que
sanati sumus. V/. Vere languores recibió hemos sidos curados. V/. En
nostros ipse tulit, et dolores nostros verdad qye sobrellevó nuestras
ipse portavit. R/. Cuius livore sanati flaquezas, y soporto nuestros
sumus. R/. Ecce vidimus eum non dolores. *Por los golpes que recibió
habentem speciem, neque decorem: hemos sidos curados. R/. He aquí
aspectus eius in eo non est: hic que lo vimos no teniendo hermosura
peccata nostra portavit, et pro nobis ni splendor, nada conserva de su
dolet: ipse autem vulneratus est aspect, llevó nuestros pecados y por
propter iniquitates nostras:* Cuius nosotros sufre; más él fue herido por
livore sanati sumus.. nuestras iniquidades.

II NOCTURNO
Ant.4 Liberavit Dominus* pauperem Ant. 1 El Señor libará al pobre de
a potente, et inopem, cui non erat manos del poderoso, y al indigente
adiutor. que no teine quien le socorra.
Salmo 71
Deus, iudícium tuum regi da:* et Confía, oh Dios, tu juicio al rey, al
iustítiam tuam fílio regis: hijo de rey tu justicia: que gobierne
Iudicáre pópulum tuum in iustítia,* rectamente a tu pueblo, a tus
et páuperes tuos in iudício. humildes con equidad.
Suscípiant montes pacem pópulo:* Produzcan los montes
et colles iustítiam. abundancia, justicia para el pueblo
Iudicábit páuperes pópuli, et salvos los collados.
fáciet fílios páuperum:* et humiliábit Defenderá a los humildes del
calumniatórem. pueblo, salvará a la gente pobre y
Et permanébit cum sole, et ante aplastará al opresor.
lunam,* in generatióne et Durará tanto como el sol, como la
generatiónem. luna de edad en edad; caerá como
Descéndet sicut plúvia in vellus:* et lluvia en los retoños, como rocío
11 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

sicut stillicídia stillántia super terram. que humedece la tierra


Oriétur in diébus eius iustítia, et Florecerá en sus días la justicia,
abundántia pacis:* donec auferátur prosperidad hasta que no haya
luna. luna;
Et dominábitur a mari usque ad dominará de mar a mar, desde el
mare:* et a flúmine usque ad términos Río al confín de la tierra.
orbis terrárum. Ante él se doblará la Bestia, sus
Coram illo prócident Æthíopes:* et enemigos morderán el polvo; los
inimíci eius terram lingent. reyes de Tarsis y las islas traerán
Reges Tharsis, et ínsulæ múnera consigo tributo.
ófferent:* reges Árabum et Saba dona Los reyes de Sabá y de Seba todos
addúcent. pagarán impuestos;
Et adorábunt eum omnes reges ante él se postrarán los reyes, le
terræ:* omnes gentes sérvient ei: servirán todas las naciones.
Quia liberábit páuperem a poténte:* Pues librará al pobre suplicante,
et páuperem, cui non erat adiútor. al desdichado y al que nadie
Parcet páuperi et ínopi:* et ánimas ampara;
páuperum salvas fáciet. se apiadará del débil y del pobre,
Ex usúris et iniquitáte rédimet salvará la vida de los pobres.
ánimas eórum:* et honorábile nomen La rescatará de la opresión y la
eórum coram illo. violencia, considerará su sangre
Et vivet, et dábitur ei de auro valiosa;
Arábiæ, et adorábunt de ipso semper:* (que viva y le den el oro de Sabá).
tota die benedícent ei. Sin cesar rogarán por él, todo el día
Et erit firmaméntum in terra in lo bendecirán.
summis móntium, superextollétur La tierra dará trigo abundante,
super Líbanum fructus eius:* et que ondeará en la cima de los
florébunt de civitáte sicut foenum montes;
terræ. sus frutos florecerán como el
Sit nomen eius benedíctum in Líbano, sus espigas como la hierba
sæcula:* ante solem pérmanet nomen del campo.
eius. ¡Que su fama sea perpetua, Que
Et benedicéntur in ipso omnes dure tanto como el sol!
tribus terræ:* omnes gentes ¡Que sirva de bendición a las
magnificábunt eum. naciones, y todas lo proclamen
Benedíctus Dóminus, Deus Israël,* dichoso!
qui facit mirabília solus: ¡Bendito El Señor, Dios de Israel,
Et benedíctum nomen maiestátis el único que hace maravillas!
eius in ætérnum:* et replébitur ¡Bendito su nombre glorioso por
maiestáte eius omnis terra: fiat, fiat. siempre, la tierra toda se llene de
Gloria omittitur su gloria! ¡Amén! ¡Amén
Se omite el Gloria.
11
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 12
OFFICIUM TENEBRARUM

Y se repite la antífona.

Ant. 5 Cogitaverunt impii,* et Ant. Los pensamientos de los impíos y


locuti sunt nequitiam: iniquitatem sus palabras están llenos de malicia;
in excelso locuti sunt. hablan en alta voz de iniquidades.
Salmo 72
Quam bonus Israël Deus,* his, qui ¡Qué bueno es Dios para Israel, el
recto sunt corde! Señor para los limpios de corazón!
Mei autem pæne moti sunt pedes:* Por poco se extravían mis pies,
pæne effúsi sunt gressus mei. casi resbalan mis pasos,
Quia zelávi super iníquos,* pacem celoso como estaba de los
peccatórum videns. perversos, al ver prosperar a los
Quia non est respéctus morti malvados.
eórum:* et firmaméntum in plaga No hay congojas para ellos, sano
eórum. y rollizo está su cuerpo;
In labóre hóminum non sunt,* et no comparten las penas de los
cum homínibus non flagellabúntur: hombres, no pasan tribulaciones
Ideo ténuit eos supérbia,* opérti como los otros.
sunt iniquitáte et impietáte sua. Por eso el orgullo es su collar, la
Pródiit quasi ex ádipe iníquitas violencia el vestido que los cubre;
eórum:* transiérunt in afféctum su gordura rebosa malicia, de
cordis. artimañas desborda su corazón.
Cogitavérunt, et locúti sunt Se sonríen, hablan con maldad,
nequítiam:* iniquitátem in excélso hablan altivamente de opresión;
locúti sunt. ponen en el cielo su boca, y su
Posuérunt in cælum os suum:* et lengua se pasea por la tierra
lingua eórum transívit in terra. Por eso mi pueblo va tras ellos:
Ídeo convertétur pópulus meus hic:* sorben con ansia sus palabras.
et dies pleni inveniéntur in eis. Dicen: «¿Va a saberlo Dios? ¿Lo va
Et dixérunt: Quómodo scit Deus,* et a saber el Altísimo?».
si est sciéntia in excélso? ¡Así son, éstos son los malvados!,
Ecce, ipsi peccatóres, et abundántes tranquilos y acumulando riqueza.
in sæculo,* obtinuérunt divítias. ¿Así que en vano purifiqué mi
Et dixi: Ergo sine causa iustificávi corazón, lavé mis manos en señal
cor meum,* et lavi inter innocéntes de inocencia,
manus meas: aguanté golpes todo el día y
Et fui flagellátus tota die,* et correcciones cada mañana?
castigátio mea in matutínis. Si hubiese dicho: «Hablaré como
Si dicébam: Narrábo sic:* ecce, ellos», habría traicionado a la raza
natiónem filiórum tuórum reprobávi. de tus hijos.
Existimábam ut cognóscerem hoc,* Me di entonces a pensar para
labor est ante me: entenderlo, pero me resultaba
Donec intrem in Sanctuárium Dei:* harto difícil.
et intélligam in novíssimis eórum. Hasta que entré en el santuario de
13 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

Verúmtamen propter dolos posuísti Dios y acabé entendiendo su


eis:* deiecísti eos dum allevaréntur. destino: los pones en el
Quómodo facti sunt in resbaladero, los empujas a la ruina.
desolatiónem, súbito defecérunt:* De pronto quedan hechos un
periérunt propter iniquitátem suam. horror, desaparecen consumidos de
Velut sómnium surgéntium, espanto: como un sueño al
Dómine,* in civitáte tua imáginem despertar, Señor, al levantarte
ipsórum ad níhilum rédiges. desprecias su imagen.
Quia inflammátum est cor meum, et Cuando mi corazón se
renes mei commutáti sunt:* et ego ad avinagraba, cuando se torturaba mi
níhilum redáctus sum, et nescívi. conciencia,
Ut iuméntum factus sum apud te:* estúpido de mí, no comprendía,
et ego semper tecum. sólo era un animal ante ti.
Tenuísti manum déxteram meam: et Pero yo estoy siempre contigo, me
in voluntáte tua deduxísti me,* et cum tomas de la mano derecha, me
glória suscepísti me. guías según tus planes, me
Quid enim mihi est in cælo?* et a te conduces tras la gloria.
quid vólui super terram? ¿A quién tengo yo en el cielo?
Defécit caro mea, et cor meum:* Estando contigo no hallo gusto en
Deus cordis mei, et pars mea Deus in la tierra.
ætérnum. Aunque se consuman mi cuerpo y
Quia ecce, qui elóngant se a te, mi mente, tú eres mi roca, mi lote,
períbunt:* perdidísti omnes, qui Dios por siempre.
fornicántur abs te. Los que se alejan de ti se pierden,
Mihi autem adhærére Deo bonum aniquilas a los que te son
est:* pónere in Dómino Deo spem adúlteros.
meam: Pero mi bien es estar junto a Dios,
Ut annúntiem omnes prædicatiónes he puesto mi cobijo en el Señor a
tuas,* in portis fíliæ Sion. fin de proclamar tus obras.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

Ant. 6 Exsurge, Domine,* et iudica Ant. Levántate Señor y defiende mi


causam meam. causa.
Salmo
Ut quid, Deus, repulísti in finem:* ¿Por qué nos rechazas, oh Dios,
irátus est furor tuus super oves para siempre, y humea tu cólera
páscuæ tuæ? contra el rebaño que apacientas?
Memor esto congregatiónis tuæ,* Piensa en la comunidad que
quam possedísti ab inítio. antaño adquiriste, la que tú
Redemísti virgam hereditátis tuæ:* rescataste, tribu de tu propiedad, y
mons Sion, in quo habitásti in eo. del monte Sión, donde pusiste tu
13
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 14
OFFICIUM TENEBRARUM

Leva manus tuas in supérbias eórum morada.


in finem:* quanta malignátus est Guía tus pasos a estas ruinas
inimícus in sancto! perpetuas: al santuario devastado
Et gloriáti sunt qui odérunt te:* in por el enemigo.
médio solemnitátis tuæ. Rugían tus adversarios en tu
Posuérunt signa sua, signa:* et non asamblea, colocaban como señal
cognovérunt sicut in éxitu super sus enseñas; destrozaban como
summum. quien va penetrando con hachas en
Quasi in silva lignórum secúribus la espesura del bosque.
excidérunt iánuas eius in idípsum:* in Cercenaron todas juntas sus
secúri et áscia deiecérunt eam. jambas, con hacha y martillo
Incendérunt igni Sanctuárium desgajaban.
tuum:* in terra polluérunt Prendieron fuego a tu santuario,
tabernáculum nóminis tui. profanaron por tierra tu gloriosa
Dixérunt in corde suo cognátio mansión.
eórum simul:* Quiéscere faciámus Decían para sí: «Destruyamos a
omnes dies festos Dei a terra. todos, quememos las asambleas de
Signa nostra non vídimus, iam non Dios en el país».
est prophéta:* et nos non cognóscet No vemos nuestras enseñas, ya no
ámplius. tenemos profetas, nadie que sepa
Úsquequo, Deus, improperábit hasta cuándo.
inimícus:* irrítat adversárius nomen ¿Hasta cuándo, Dios, provocará el
tuum in finem? adversario, ultrajará tu nombre por
Ut quid avértis manum tuam, et siempre el enemigo?
déxteram tuam,* de médio sinu tuo in ¿Por qué retienes tu mano y en tu
finem? seno escondes tu diestra?
Deus autem Rex noster ante Tú eres, oh Dios, mi rey desde el
sæcula:* operátus est salútem in principio, autor de hazañas en
médio terræ. medio de la tierra.
Tu confirmásti in virtúte tua mare:* Tú hendiste el Mar con tu poder,
contribulásti cápita dracónum in quebraste las cabezas de
aquis. monstruos marinos,
Tu confregísti cápita dracónis:* Machacaste las cabezas de
dedísti eum escam pópulis Æthíopum. Leviatán y las echaste como pasto a
Tu dirupísti fontes, et torréntes:* tu las fieras.
siccásti flúvios Ethan. Tú abriste manantiales y
Tuus est dies, et tua est nox:* tu torrentes, secaste ríos inagotables.
fabricátus es auróram et solem. Tuyo es el día, tuya la noche, tú la
Tu fecísti omnes términos terræ:* luna y el sol estableciste;
æstátem et ver tu plasmásti ea. Tú trazaste las fronteras de la
Memor esto huius, inimícus tierra, el verano y el invierno tú
improperávit Dómino:* et pópulus formaste.
insípiens incitávit nomen tuum. Recuérda, Señor, que el enemigo
Ne tradas béstiis ánimas confiténtes te ultraja, que un pueblo necio
15 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

tibi,* et ánimas páuperum tuórum ne desprecia tu nombre.


obliviscáris in finem. No des al depredador la vida de
Réspice in testaméntum tuum:* quia tu tórtola, la vida de tus pobres no
repléti sunt, qui obscuráti sunt terræ olvides jamás.
dómibus iniquitátum. Piensa en la alianza, que están
Ne avertátur húmilis factus repletos los rincones del país de
confúsus:* pauper et inops laudábunt focos de violencia.
nomen tuum. ¡Que no acabe defraudado el
Exsúrge, Deus, iúdica causam oprimido, que pobre y humilde
tuam:* memor esto improperiórum puedan alabarte!
tuórum, eórum quæ ab insipiénte sunt ¡Levántate, oh Dios, a defender tu
tota die. causa, acuérdate del necio que te
Ne obliviscáris voces inimicórum ultraja a diario!
tuórum:* supérbia eórum, qui te ¡No olvides el griterío de tus
odérunt, ascéndit semper. adversarios, el creciente clamor de
Gloria omittitur tus agresores!
Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.
VERSO.
V/. Deus meus, eripe me de manu V/. Dios mío, líbrame de la mano de
peccatoris. los pecadores.
R/. Et de manu contra legem agentis, R/. Y del poder del transgresor de la
et iniqui. ley y del inicuo.

PATER NOSTER
Se dice en silencio el Pater noster y se omite la absolución y las bendiciones.
Pater noster, qui es in cælis, Padre nuestro, que estás en el cielo,
sanctificétur nomen tuum: advéniat santificado sea tu nombre, venga a
regnum tuum: fiat volúntas tua, nosotros tu reino, hágase tu voluntad
sicut in cælo et in terra. Panem en la tierra con el cielo. Danos hoy
nostrum quotidiánum da nobis nuestro pan de cada día, perdona
hódie: et dimítte nobis débita nuestras ofensas como también
nostra, sicut et nos dimíttimus nosotros perdonamos a los que nos
debitóribus nostris: et ne nos ofenden, no nos dejes caer en la
indúcas in tentatiónem: sed líbera tentación y líbranos del mal. Amén.
nos a malo. Amen.

Lección 4
EX TRACTATU SANCTI AUGUSTINI DEL TRATADO DE SAN AGUSTÍN
EPISCOPI SUPER PSALMOS. SOBRE LOS SALMOS.
In Psalmum 54. ad 1. Versum
Exaudi Deus orationem meam, et Escucha, oh Dios, mi oración, y no te
15
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 16
OFFICIUM TENEBRARUM

ne despexeris deprecationem cierres a mi súplica; hazme caso y


meam: intende mihi, et exaudi me. escúchame. Palabras son éstas de
Satagentis, solliciti, in tribulatione quien está preocupado y afanoso en
positi, verba sunt ista. Orat multa medio del sufrimiento. Su oración está
patiens, de malo liberari preñada de dolor, anhelando ser
desiderans. Superest ut videamus librado del mal; nos falta saber en qué
in quo malo sit: et cum dicere mal se encuentra; y cuando empiece a
coeperit: agnoscamus ibi nos esse: decirlo, reconozcámonos también
ut communicata tribulatione, nosotros ahí, y así, participando de su
coniungamus orationem. tribulación, nos unamos en la oración.
Contristatus sum, inquit, in Estoy trastornado en mi ansiedad y
exercitatione mea, et conturbatus sumido en la turbación. ¿Por qué
sum. Ubi contristatus? ubi trastornado, por qué turbado? Por mi
conturbatus? In exercitatione mea ansiedad, dice. Va a referirse a los
inquit. Homines malos, quos hombres malvados que soporta, y
patitur, commemoratus est: llama ansiedad a los sufrimientos de
eamdemque passionem malorum esos hombres. No penséis que no tiene
hominum, exercitationem suam sentido la presencia de los malos en
dixit. Ne putetis gratis esse malos este mundo, y que Dios no se sirve de
in hoc mundo, et nihil boni de illis ellos para ningún bien. Todo hombre
agere Deum. Omnis malus aut ideo malvado, o vive para que se corrija, o
vivit, ut corrigatur: aut ideo vivit, vive para que el bueno sea probado
ut per illum bonus exerceatur.. por medio de él.
Responsorio
R/. Amicus meus osculi me tradidit R. Mi amigo me vendió con un beso
signo: Quem osculatus fuero, ipse est, por señal; Aque a quien yo bese ese
tenete eum: hoc malum fecit signum, es; prendedle. Esta inicua seña dio
qui per osculum adimplevit el que, por medio de un beso,
homicidium.* Infelix praetermisit cometió homicidio.* El infeliz
pretium sanguinis, et in fine laqueo se arrojo precio de la sangre y al fin se
suspendit. V/. Bonum erat ei, si natus ahorcó. V/. Bien le hubiera estado a
non fuisset homo ille. R/. Infelix aquel hombre no haber nacido.* El
praetermisit pretium sanguinis, et in infeliz arrojo precio de la sangre y
fine laqueo se suspendit. al fin se ahorcó.

Lección 5
Utinam ergo qui nos modo Ojalá que los que ahora nos están
exercent, convertantur, et nobis- probando, se conviertan, y a nosotros
cum exerceantur: tamen quamdiu nos prueben; ahora bien, mientras a
ita sunt ut exerceant, non eos nosotros nos están probando, no se nos
oderimus: quia in eo quod malus ocurra odiarlos; porque no sabemos
est quis eorum, utrum usque in quién de ellos va a perseverar en su
finem perseveraturus sit, maldad hasta el final. y con frecuencia,
ignoramus. Et plerumque cum tibi cuando te parece que has odiado a un
17 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

videris odisse inimicum, fratrem enemigo, no caes en la cuenta de que a


odisti, et nescis. Diabolus, et quien odias es a un hermano. Las
angeli eius in Scripturis sanctis santas Escrituras nos dicen que el
manifestati sunt nobis, quod ad diablo y sus ángeles están destinados al
ignem aeternum sint destinati. fuego eterno. Sólo de ellos hay que
Ipsorum tantum desperanda est perder la esperanza de corrección;
correctio, contra quos habemus contra ellos sostenemos una lucha
occultam luctam: ad quam luctam secreta, y para esa lucha nos
nos armat Apostolus, dicens: Non proporciona las armas el Apóstol,
est nobis colluctatio adversus cuando dice: Nuestra lucha no es contra
carnem et sanguinem: id est, non la carne y la sangre, es decir, contra los
adversus homines, quos videtis, hombres que estáis viendo, sino contra
sed adversus principes, et los príncipes, los apoderados, y los
potestates, et rectores mundi, dirigentes de este mundo de tinieblas.
tenebrarum harum. Ne forte cum Y para que no creyéramos que al decir
dixisset, mundi, intelligeres él mundo, quizá entendiéramos que los
daemones esse rectores caeli et demonios son los que gobiernan el cielo
terrae. Mundi dixit, tenebrarum y la tierra, dijo este mundo de tinieblas.
harum: mundi dixit, amatorum Por mundo dio a entender el de los
mundi: mundi dixit, impiorum et amantes del mundo; por mundo quiso
iniquorum: mundi dixit, de quo decir el de los impíos y malvados; por
dicit Evangelium: Et mundus eum mundo quiso decir aquél del que dice el
non cognovit. Evangelio: Y el mundo no lo conoció.
Responsorio
R/. Iudas mercator pessimus osculo R/. Judas, el mercader malvado, con
petiit Dominum: ille ut agnus un óculo se dirigió al Señor: Este,
innocens non negavit Iudae como cordero, inocente, no rehusó el
osculum:* Denariorum numero beso de Judas,* Por una cantidad de
Christum Iudaeis tradidit. V. Melius dinero entregó a Cristo a los Judíos.
illi erat, si natus non fuisset R. V/. Mejor le fuera no haber nacido.*
Denariorum numero Christum Por una cantidad de dinero entregó a
Iudaeis tradidit. Cristo a los Judíos.

Lección 6
Quoniam vidi iniquitatem, et Porque he visto la injusticia y la
contradictionem in civitate. Atten- contradicción en la ciudad. Fíjate, al
de gloriam crucis ipsius. Iam in menos, en la gloria de su cruz. Aquella
fronte regum crux illa fixa est, cui cruz, tan denostada por sus enemigos,
inimici insultaverunt. Effectus ya está grabada en la frente de los
probavit virtutem: domuit orbem reyes. Los efectos han probado su
non ferro, sed ligno. Lignum crucis poder; no dominó el mundo con la
contumeliis dignum visum est espada, sino con la cruz. El leño de la
17
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 18
OFFICIUM TENEBRARUM

inimicis, et ante ipsum lignum cruz les pareció a sus enemigos digno
stantes caput agitabant, et de desprecios. De pie ante la cruz,
dicebant: Si Filius Dei est, descen- meneaban la cabeza y decían: Si es
dat de cruce. Extendebat ille manus Hijo de Dios que baje de la cruz. Jesús
suas ad populum non credentem et extendía sus brazos hacia un pueblo
contradicentem. Si enim iustus est, incrédulo y que le contradecía. Porque
qui ex fide vivit, iniquus est qui si es justo el que vive de la fe, el que
non habet fidem. Quod ergo hic ait, no tiene fe es un inicuo. Lo que aquí
iniquitatem; perfidiam intellige. llama iniquidad, yo lo entiendo como
Videbat ergo Dominus in civitate perfidia. Veía, pues, el Señor en la
iniquitatem et contradictionem, et ciudad la perfidia y la contradicción, y
extendebat manus suas ad extendía sus manos hacia un pueblo
populum non credentem, et incrédulo y recalcitrante; y no
contradicentem: et tamen et ipsos obstante, sin perder la esperanza en
exspectans dicebat: Pater, ignosce ellos, decía: Padre, perdónalos, porque
illis, quia nesciunt quid faciunt. no saben lo que hacen.
Responsorio
R/. Unus ex discipulis meis tradet R. Uno de mis discípulos me
me hodie: Vae illi per quem tradar entregará hoy. ¡Ay de aquel por
ego: * Melius illi erat, si natus non quien yo seré entregado!* Mejor le
fuisset. V/. Qui intingit mecum hubiera sido no haber nacido. V/. El
manum in paropside, hic me que mete conmigo la mano en el
traditurus est in manus peccatorum. plato, éste eme ha de entregar en
R/. Melius illi erat, si natus non manos de los pecadores.* Mejor le
fuisset. R/. Unus ex discipulis meis hubiera sido no haber nacido. R. Uno
tradet me hodie: Vae illi per quem de mis discípulos me entregará hoy.
tradar ego:* Melius illi erat, si natus ¡Ay de aquel por quien yo seré
non fuisset. entregado!

III NOCTURNO
Ant.7 Dixi iniquis:* Nolite loqui Ant. 7 Dije a los malvados: No habléis
adversus Deum iniquitatem. inícuamente en contra de Dios.
Salmo 74
Confitébimur tibi, Deus:* Te damos gracias, oh Dios, te
confitébimur, et invocábimus nomen damos gracias, invocando tu
tuum. nombre, pregonando tus
Narrábimus mirabília tua:* cum maravillas.
accépero tempus, ego iustítias «En el momento en que decida, yo
iudicábo. mismo juzgaré con rectitud.
Liquefácta est terra, et omnes qui Aunque tiemblen la tierra y sus
hábitant in ea:* ego confirmávi habitantes, yo establecí firmemente
colúmnas eius. sus columnas.
Dixi iníquis: Nolíte iníque ágere:* et Digo a los arrogantes: ¡Fuera
delinquéntibus: Nolíte exaltáre cornu: arrogancias!, y a los malvados: ¡No
19 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

Nolíte extóllere in altum cornu alcéis la frente,


vestrum:* nolíte loqui advérsus Deum no alcéis tan alto vuestra frente,
iniquitátem. no habléis estirando insolentes el
Quia neque ab Oriénte, neque ab cuello!».
Occidénte, neque a desértis Pues ya no es por oriente ni
móntibus:* quóniam Deus iudex est. occidente, ya no es por el desierto
Hunc humíliat, et hunc exáltat:* quia de los montes,
calix in manu Dómini vini meri plenus por donde Dios, como juez, a uno
misto. abate y a otro exalta;
Et inclinávit ex hoc in hoc: pues El Señor empuña una copa,
verúmtamen fæx eius non est un vaso con vino drogado:
exinaníta:* bibent omnes peccatóres lo escanciará, lo sorberán hasta
terræ. las heces, lo beberán los malvados
Ego autem annuntiábo in sæculum:* de la tierra.
cantábo Deo Iacob. Y yo lo anunciaré por siempre,
Et ómnia córnua peccatórum cantaré para el Dios de Jacob:
confríngam:* et exaltabúntur córnua quebrará la frente del malvado,
iusti. mas la frente del honrado se alzará.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

Ant. 8 Terra tremuit* et quievit, dum Ant. La tierra tembló y enmudeciño


exsurgeret in iudicio Deus. cuando se levantó Dios a juicio.
Salmo 75
Notus in Iudæa Deus:* in Israël Dios es conocido en Judá, grande
magnum nomen eius. es su fama en Israel;
Et factus est in pace locus eius:* et su tienda está en Salem, su morada
habitátio eius in Sion. en Sión.
Ibi confrégit poténtias árcuum,* Allí quebró las ráfagas del arco, el
scutum, gládium, et bellum. escudo, la espada y la guerra.
Illúminans tu mirabíliter a Fulgurante eres tú, magnífico en
móntibus ætérnis:* turbáti sunt medio de montones de botín; Los
omnes insipiéntes corde. valientes han sido despojados,
Dormiérunt somnum suum:* et durmiendo están su sueño; les
nihil invenérunt omnes viri fallaron los brazos a los guerreros.
divitiárum in mánibus suis.
Ab increpatióne tua, Deus Iacob,* A tu amenaza, oh Dios de Jacob, se
dormitavérunt qui ascendérunt pasmaron carro y caballo.
equos. Tú eres terrible, ¿quién puede
Tu terríbilis es, et quis resístet resistir ante ti, bajo el golpe de tu
tibi?* ex tunc ira tua. ira?
De cælo audítum fecísti iudícium:* Desde el cielo pronuncias la
19
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 20
OFFICIUM TENEBRARUM

terra trémuit et quiévit, sentencia, la tierra se amedrenta y


Cum exsúrgeret in iudícium Deus,* enmudece
ut salvos fáceret omnes mansuétos cuando Dios se levanta a juzgar, a
terræ. salvar a los humildes de la tierra.
Quóniam cogitátio hóminis La cólera humana te reconocerá, te
confitébitur tibi:* et relíquiæ rodearán los que escapen a la
cogitatiónis diem festum agent tibi. Cólera.
Vovéte, et réddite Dómino, Deo Haced votos al Señor, vuestro Dios,
vestro:* omnes, qui in circúitu eius y cumplidlos, los que lo rodean
affértis múnera. traigan presentes al Terrible:
Terríbili et ei qui aufert spíritum el que corta el aliento a los
príncipum,* terríbili apud reges príncipes, a quien temen los reyes
terræ. de la tierra.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

Ant. 9 In die tribulationis* meae Ant. En el día de mi tribulación, busqué


Deum exquisivi manibus meis. a Dios, levantando a él mis manos.
Salmo 76
Voce mea ad Dóminum clamávi:* Mi voz clama a Dios, mi voz al
voce mea ad Deum, et inténdit mihi. Dios que me escucha.
In die tribulatiónis meæ Deum El día de la angustia busco al
exquisívi, mánibus meis nocte contra Señor, tiendo por la noche mi mano
eum:* et non sum decéptus. sin descanso, mi ser se resiste a
Rénuit consolári ánima mea,* dejarse consolar.
memor fui Dei, et delectátus sum, et Me acuerdo de Dios entre
exercitátus sum: et defécit spíritus gemidos, medito, y mi espíritu
meus. desmaya.
Anticipavérunt vigílias óculi mei:* Retienes los párpados de mis
turbátus sum, et non sum locútus. ojos, turbado estoy, sin poder
Cogitávi dies antíquos:* et annos hablar.
ætérnos in mente hábui. Pienso en los días de antaño, los
Et meditátus sum nocte cum corde años remotos recuerdo;
meo,* et exercitábar, et scopébam por la noche musito en mi
spíritum meum. interior, medito y se pregunta mi
Numquid in ætérnum proiíciet espíritu:
Deus:* aut non appónet ut ¿Nos desechará para siempre el
complacítior sit adhuc? Señor, dejará de sernos propicio?
Aut in finem misericórdiam suam ¿Se ha agotado para siempre su
abscíndet,* a generatióne in amor? ¿Se quedarán sin su Palabra
generatiónem? en el futuro? ¿Habrá olvidado Dios
Aut obliviscétur miseréri Deus?* aut su clemencia, o habrá sellado con
continébit in ira sua misericórdias ira sus entrañas?
suas? Y me respondo: «Ésta es mi
21 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

Et dixi: Nunc coepi:* hæc mutátio pena, ha cambiado la diestra del


déxteræ Excélsi. Altísimo».
Memor fui óperum Dómini:* quia Me acuerdo de las gestas del
memor ero ab inítio mirabílium Señor, sí, recuerdo tus antiguas
tuórum. hazañas, medito en toda tu obra,
Et meditábor in ómnibus opéribus pienso en tus maravillas.
tuis:* et in adinventiónibus tuis ¡Oh Dios, qué santo tu proceder!
exercébor. ¿Qué dios es tan grande como
Deus, in sancto via tua: quis Deus Dios?
magnus sicut Deus noster?* tu es Tú eres el Dios que obras
Deus qui facis mirabília. maravillas, que mostraste tu poder
Notam fecísti in pópulis virtútem entre los pueblos; rescataste con tu
tuam:* redemísti in bráchio tuo brazo a tu pueblo, a los hijos de
pópulum tuum, fílios Iacob et Ioseph. Jacob y de José.
Vidérunt te aquæ, Deus, vidérunt te Te vieron, oh Dios, las aguas, las
aquæ:* et timuérunt, et turbátæ sunt aguas te vieron y temblaron,
abýssi. también los abismos se agitaron.
Multitúdo sónitus aquárum:* vocem Las nubes derramaban sus
dedérunt nubes. aguas, descargaban su trueno los
Étenim sagíttæ tuæ tránseunt:* vox nublados, tus rayos iban y venían.
tonítrui tui in rota. Rodaba el estruendo de tu
Illuxérunt coruscatiónes tuæ orbi trueno, tus relámpagos alumbraban
terræ:* commóta est, et contrémuit el orbe, se agitaba y temblaba la
terra. tierra.
In mari via tua, et sémitæ tuæ in Tu camino discurría por el mar,
aquis multis:* et vestígia tua non por aguas caudalosas tu sendero, y
cognoscéntur. nadie descubría tus huellas.
Deduxísti sicut oves pópulum Como un rebaño guiabas a tu
tuum,* in manu Móysi et Aaron. pueblo de mano de Moisés y de
Aarón
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

VERSO.
V/. Exsurge, Domine. V/. Levánte, Señor.
R/. Et iudica causam meam. R/. Y juzga mi causa.

PATER NOSTER
Se dice en silencio el Pater noster y se omite la absolución y las bendiciones.
Pater noster, qui es in cælis, Padre nuestro, que estás en el cielo,
sanctificétur nomen tuum: advéniat santificado sea tu nombre, venga a
regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut nosotros tu reino, hágase tu
21
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 22
OFFICIUM TENEBRARUM

in cælo et in terra. Panem nostrum voluntad en la tierra con el cielo.


quotidiánum da nobis hódie: et Danos hoy nuestro pan de cada día,
dimítte nobis débita nostra, sicut et perdona nuestras ofensas como
nos dimíttimus debitóribus nostris: también nosotros perdonamos a los
et ne nos indúcas in tentatiónem: que nos ofenden, no nos dejes caer
sed líbera nos a malo. Amen. en la tentación y líbranos del mal.
Amén.

Lección 7- 1 Cor 11:17-22


DE EPISTOLA PRIMA BEATI PAULI DE PRIMERA CARTA DEL APOSTOL
APOSTOLI AD CORINTHIOS. SAN PABLO A LOS CORINTIOS
Hoc autem praecipio: non laudans Al dar estas disposiciones, no os
quod non in melius, sed in deterius alabo, porque vuestras reuniones son
convenitis. Primum quidem más para mal que para bien. Pues,
convenientibus vobis in Ecclesiam, ante todo, oigo que, al reuniros en la
audio scissuras esse inter vos, et ex asamblea, hay entre vosotros
parte credo. Nam oportet et divisiones, y lo creo en parte. Desde
haereses esse, ut et qui probati sunt, luego, tiene que haber entre vosotros
manifesti fiant in vobis. disensiones, para que se ponga de
Convenientibus ergo vobis in unum, manifiesto quiénes son los auténticos
iam non est Dominicam cœnam entre vosotros. Cuando os reunís,
manducare. Unusquisque enim pues, en común, eso no es comer la
suam cœnam praesumit ad cena del Señor; porque cada uno
manducandum, Et alius quidem come primero su propia cena, y
esurit, alius autem ebrius est. mientras uno pasa hambre, otro se
Numquid domos non habetis ad embriaga. ¿No tenéis casas para
manducandum, et bibendum? aut comer y beber? ¿O es que despreciáis
Ecclesiam Dei contemnitis, et a la iglesia de Dios y avergonzáis a
confunditis eos qui non habent? los que no tienen? ¿Qué voy a
Quid dicam vobis? Laudo vos? In deciros? ¿Alabaros? ¡En eso no os
hoc non laudo. alabo!
Responsorio
R/. Eram quasi agnus innocens; R. Era como cordero inocente, he
ductus sum ad immolandum, et sido llevado al sacrificio como sin
nesciebam: consilium fecerunt inimici saberlo; mis enemigos resolvieron
mei adversum me, dicentes:* Venite, contra mí, diciendo:*Venid,
mittamus lignum in panem eius, et metamos leño en su pan y
eradamus eum de terra viventium. V/. borrémosle de la tierra de los
Omnes inimici mei adversum me vivientes. V/. Todos mis enemigos
cogitabant mala mihi: verbum tramaban males contra mí; elevaron
iniquum mandaverunt adversum me, contra mí una palabra inicua,
dicentes. R/. Venite, mittamus lignum dicendo:*Venid, metamos leño en
in panem eius, et eradamus eum de su pan y borrémosle de la tierra de
terra viventium. los vivientes.
23 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

Lección 8 - 1 Cor 11:23-26


Ego enim accepi a Domino quod et ¿Porque yo recibí del Señor lo que
tradidi vobis, quoniam Dominus Iesus os transmití: que el Señor Jesús, la
in qua nocte tradebatur, accepit noche en que era entregado, tomó
panem, Et gratias agens fregit, et dixit: pan, dando gracias, lo partió y
Accipite, et manducate: hoc est corpus dijo: «Este es mi cuerpo que se
meum, quod pro vobis tradetur: hoc entrega por vosotros; haced esto en
facite in meam commemorationem. memoria mía.» Asimismo tomó el
Similiter et calicem, postquam cáliz después de cenar, diciendo:
cœnavit, dicens: Hic calix novum «Esta copa es la nueva Alianza en
testamentum est in meo sanguine: hoc mi sangre. Cuantas veces la
facite quotiescumque bibetis, in meam bebiereis, hacedlo en memoria
commemorationem. Quotiescumque mía.» Pues cada vez que comáis
enim manducabitis panem hunc, et este pan y bebáis de este cáliz,
calicem bibetis, mortem Domini anunciáis la muerte del Señor,
annuntiabitis donec veniat. hasta que venga.
Responsorio
R. Una hora non potuistis vigilare R. ¿No pudisteis velar una hora
mecum, qui exhortabamini mori pro conmigo, vosotros que os
me?* Vel Iudam non videtis, exhortabáis a morir por mí?*¿Acaso
quomodo non dormit, sed festinat no véis a Judas cómo no duerme,
tradere me Iudaeis? V. Quid sino que se apresura a entregarme a
dormitis? surgite, et orate, ne intretis los judíos? V/. ¿Por qué dormís?
in tentationem. R. Vel Iudam non Levantaos y orad, para que no
videtis, quomodo non dormit, sed sucumbáis en la tentación.*¿Acaso
festinat tradere me Iudaeis? no véis a Judas…

Lección 9 - 1 Cor 11:27-34


Itaque quicumque manducaverit Por tanto, quien coma el pan o beba el
panem hunc, vel biberit calicem cáliz del Señor indignamente, será reo
Domini indigne, reus erit corporis del cuerpo y de la sangre del Señor.
et sanguinis Domini. Probet autem Examínese, pues, cada cual, y coma así
seipsum homo: et sic de pane illo el pan y beba del cáliz. Pues quien
edat, et de calice bibat. Qui enim come y bebe sin discernir el Cuerpo,
manducat et bibit indigne, come y bebe su propia condena. Por
iudicium sibi manducat et bibit, eso hay entre vosotros muchos
non diiudicans corpus Domini. enfermos y muchos achacosos, y
Ideo inter vos multi infirmi et mueren no pocos. Si nos juzgásemos a
imbecilles, et dormiunt multi. nosotros mismos, no seríamos
Quod si nosmetipsos diiudicare- castigados. Mas, al ser castigados,
mus, non utique iudicaremur. Dum somos corregidos por el Señor, para
23
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 24
OFFICIUM TENEBRARUM

iudicamur autem, a Domino que no seamos condenados con el


corripimur, ut non cum hoc mundo mundo. Así pues, hermanos míos,
damnemur. Itaque fratres mei, cum cuando os reunáis para la cena,
convenitis ad manducandum, esperaos unos a otros. Si alguno tiene
invicem exspectate. Si quis esurit, hambre, que coma en su casa, a fin de
domi manducet, ut non in iudicium que no os reunáis para castigo
conveniatis. Cetera autem, cum vuestro. Lo demás lo dispondré
venero, disponam. cuando vaya.
Responsorio
R/. Seniores populi consilium R. Los ancianos del pueblo tuvieron
fecerunt,* Ut Iesum dolo tenerent, et consejo,*Para prender con engaño a
occiderent: cum gladiis et fustibus Jesus y darle muerto; con espadas y
exierunt tamquam ad latronem. V/. palos salieron cual si fuesen contra
Collegerunt pontifices et pharisaei un ladrón. V/. Los pontífices y
concilium. R/. Ut Iesum dolo fariseos reunieron consejo.*Para
tenerent, et occiderent: cum gladiis prender con engaño a Jesus y darle
et fustibus exierunt tamquam ad muerto; con espadas y palos salieron
latronem. R/. Seniores populi cual si fuesen contra un ladrón. R.
consilium fecerunt,* Ut Iesum dolo Los ancianos del pueblo tuvieron
tenerent, et occiderent: cum gladius consejo.
et fustibus exierunt tamquam ad
latronem.

LAUDES
Y se sigue directamente con laudes, diciendo la primera antífona.
Ant. 1 Iustificeris, Domine,* in Ant. Para que se hallen justas
sermonibus tuis, et vincas cum vuestras sentencias, Señor, y salgáis
iudicaris. vencedor cuando se os juzgue.
Salmo 50
Miserére mei, Deus,* secúndum Piedad de mí, oh Dios, por tu
magnam misericórdiam tuam. bondad, por tu inmensa ternura
Et secúndum multitúdinem borra mi delito,
miseratiónum tuárum,* dele lávame a fondo de mi culpa,
iniquitátem meam. purifícame de mi pecado.
Amplius lava me ab iniquitáte mea:* Pues yo reconozco mi delito, mi
et a peccáto meo munda me. pecado está siempre ante mí;
Quóniam iniquitátem meam ego contra ti, contra ti solo pequé, lo
cognósco:* et peccátum meum contra malo a tus ojos cometí.
me est semper. Por que seas justo cuando hablas
Tibi soli peccávi, et malum coram te e irreprochable cuando juzgas.
feci:* ut iustificéris in sermónibus Mira que nací culpable, pecador
tuis, et vincas cum iudicáris. me concibió mi madre.
Ecce enim, in iniquitátibus Y tú amas la verdad en lo íntimo
concéptus sum:* et in peccátis del ser, en mi interior me inculcas
25 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

concépit me mater mea. sabiduría.


Ecce enim, veritátem dilexísti:* Rocíame con hisopo hasta quedar
incérta et occúlta sapiéntiæ tuæ limpio, lávame hasta blanquear
manifestásti mihi. más que la nieve.
Aspérges me hyssópo, et Devuélveme el son del gozo y la
mundábor:* lavábis me, et super alegría, se alegren los huesos que
nivem dealbábor. tú machacaste.
Audítui meo dabis gáudium et Aparta tu vista de mis yerros y
lætítiam:* et exsultábunt ossa borra todas mis culpas.
humiliáta. Crea en mí, oh Dios, un corazón
Avérte fáciem tuam a peccátis puro, renueva en mi interior un
meis:* et omnes iniquitátes meas dele. espíritu firme;
Cor mundum crea in me, Deus:* et no me rechaces lejos de tu rostro,
spíritum rectum ínnova in viscéribus no retires de mí tu santo espíritu.
meis. Devuélveme el gozo de tu
Ne proiícias me a fácie tua:* et salvación, afiánzame con espíritu
spíritum sanctum tuum ne áuferas a generoso;
me. enseñaré a los rebeldes tus
Redde mihi lætítiam salutáris tui:* caminos y los pecadores volverán a
et spíritu principáli confírma me. ti.
Docébo iníquos vias tuas:* et ímpii Líbrame de la sangre, oh Dios,
ad te converténtur. Dios salvador mío, y aclamará mi
Líbera me de sanguínibus, Deus, lengua tu justicia;
Deus salútis meæ:* et exsultábit abre, Señor, mis labios, y
lingua mea iustítiam tuam. publicará mi boca tu alabanza.
Dómine, lábia mea apéries:* et os Pues no te complaces en
meum annuntiábit laudem tuam. sacrificios, si ofrezco un
Quóniam si voluísses sacrifícium, holocausto, no lo aceptas.
dedíssem útique:* holocáustis non Dios quiere el sacrificio de un
delectáberis. espíritu contrito, un corazón
Sacrifícium Deo spíritus contrito y humillado, oh Dios, no lo
contribulátus:* cor contrítum, et desprecias.
humiliátum, Deus, non despícies. ¡Sé benévolo y favorece a Sión,
Benígne fac, Dómine, in bona reconstruye los muros de
voluntáte tua Sion:* ut ædificéntur Jerusalén!
muri Ierúsalem. Entonces te agradarán los
Tunc acceptábis sacrifícium iustítiæ, sacrificios legítimos -holocausto y
oblatiónes, et holocáusta:* tunc oblación entera- entonces se
impónent super altáre tuum vítulos. ofrecerán novillos en tu altar.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.

25
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 26
OFFICIUM TENEBRARUM

Ant. 2 Dominus* tamquam ovis ad Ant. El Señor fue llevado como


victimam ductus est, et non aperuit os oveja al sacrificio, y no abrió su
suum boca.
Salmo 89
Dómine, refúgium factus es nobis:* Señor, tú has sido para nosotros
a generatióne in generatiónem. un refugio de edad en edad.
Priúsquam montes fíerent, aut Antes de ser engendrados los
formarétur terra et orbis:* a sæculo et montes, antes de que naciesen
usque in sæculum tu es, Deus. tierra y orbe, desde siempre hasta
Ne avértas hóminem in siempre tú eres Dios.
humilitátem:* et dixísti: Convertímini, Tú devuelves al polvo a los
fílii hóminum. hombres, diciendo: «Volved, hijos
Quóniam mille anni ante óculos de Adán».
tuos,* tamquam dies hestérna, quæ Pues mil años a tus ojos son un
prætériit, ayer que pasó, una vigilia en la
Et custódia in nocte,* quæ pro níhilo noche.
habéntur, eórum anni erunt. Tú los sumerges en un sueño, a la
Mane sicut herba tránseat, mane mañana son hierba que brota:
flóreat, et tránseat:* véspere décidat, brota y florece por la mañana,
indúret et aréscat. por la tarde está mustia y seca.
Quia defécimus in ira tua,* et in Pues tu cólera nos ha consumido,
furóre tuo turbáti sumus. nos ha anonadado tu furor.
Posuísti iniquitátes nostras in Has puesto nuestras culpas ante
conspéctu tuo:* sæculum nostrum in ti, nuestros secretos a la luz de tu
illuminatióne vultus tui. rostro.
Quóniam omnes dies nostri Bajo tu cólera declinan nuestros
defecérunt:* et in ira tua defécimus. días, como un suspiro gastamos
Anni nostri sicut aránea nuestros años.
meditabúntur:* dies annórum Vivimos setenta años, ochenta
nostrórum in ipsis, septuagínta anni. con buena salud, mas son casi
Si autem in potentátibus, octogínta todos fatiga y vanidad, pasan
anni:* et ámplius eórum, labor et presto y nosotros volamos.
dolor. ¿Quién entiende el golpe de tu
Quóniam supervénit mansuetúdo:* ira?,
et corripiémur. ¿Quién percibe la fuerza de tu
Quis novit potestátem iræ tuæ:* et cólera?
præ timóre tuo iram tuam
dinumeráre? ¡Enséñanos a contar nuestros
Déxteram tuam sic notam fac:* et días, para que entre la sensatez en
erudítos corde in sapiéntia. nuestra cabeza!
Convértere, Dómine, úsquequo?* et ¡Vuelve, Señor! ¿Hasta cuándo?
deprecábilis esto super servos tuos. Ten compasión de tus siervos.
Repléti sumus mane misericórdia Sácianos de tu amor por la
tua:* et exsultávimus, et delectáti mañana, y gozaremos y cantaremos
27 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

sumus ómnibus diébus nostris. de por vida.


Lætáti sumus pro diébus, quibus Alégranos por los días que nos
nos humiliásti:* annis, quibus vídimus humillaste, por los años en que
mala. conocimos la desdicha.
Réspice in servos tuos, et in ópera ¡Que tus siervos vean tu acción, y
tua:* et dírige fílios eórum. tus hijos tu esplendor!
Et sit splendor Dómini, Dei nostri, ¡La benevolencia del Señor sea
super nos, et ópera mánuum con nosotros!
nostrárum dírige super nos:* et opus ¡Consolida tú la acción de
mánuum nostrárum dírige. nuestras manos!
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.
Ant. 3 Contritum est* cor meum in Ant. Mi corazón se despedaza en
medio mei, contremuerunt omnia medio de mi pecho, desencajados
ossa mea. tengo todos mis huesos.
Salmo 35
Dixit iniústus ut delínquat in El pecado es un oráculo para el
semetípso:* non est timor Dei ante impío que le habla en el fondo de
óculos eius. su corazón; no tiene temor de Dios
Quóniam dolóse egit in conspéctu ni aun estando en su presencia.
eius:* ut inveniátur iníquitas eius ad Se halaga tanto a sí mismo que no
ódium. descubre y detesta su culpa;
Verba oris eius iníquitas, et dolus:* sólo dice maldades y engaños,
nóluit intellígere ut bene ágeret. renunció a ser sensato, a hacer el
Iniquitátem meditátus est in cubíli bien.
suo:* ástitit omni viæ non bonæ, Maquina maldades en su lecho, se
malítiam autem non odívit. obstina en el camino equivocado,
Dómine, in cælo misericórdia tua:* incapaz de rechazar el mal.
et véritas tua usque ad nubes. Tu amor, Señor, llega al cielo, tu
Iustítia tua sicut montes Dei:* fidelidad alcanza las nubes;
iudícia tua abýssus multa. tu justicia, como las altas
Hómines, et iuménta salvábis, montañas, tus sentencias,
Dómine:* quemádmodum profundas como el océano.
multiplicásti misericórdiam tuam, Tú proteges a hombres y
Deus. animales, ¡qué admirable es tu
Fílii autem hóminum,* in tégmine amor, oh Dios!
alárum tuárum sperábunt. Por eso los seres humanos se
Inebriabúntur ab ubertáte domus cobijan a la sombra de tus alas;
tuæ:* et torrénte voluptátis tuæ se sacian con las provisiones de
potábis eos. tu casa, en el torrente de tus
Quóniam apud te est fons vitæ:* et delicias los abrevas;
in lúmine tuo vidébimus lumen. pues en ti está la fuente de la
27
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 28
OFFICIUM TENEBRARUM

Præténde misericórdiam tuam vida, y en tu luz vemos la luz.


sciéntibus te,* et iustítiam tuam his, No dejes de amar a los que te
qui recto sunt corde. conocen, de ser fiel con los
Non véniat mihi pes supérbiæ:* et hombres sinceros.
manus peccatóris non móveat me. ¡Que el pie del orgulloso no me
Ibi cecidérunt qui operántur pise, ni me avente la mano del
iniquitátem:* expúlsi sunt, nec impío!
potuérunt stare. Ved cómo caen los malhechores,
abatidos, no pueden levantarse.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
Y se repite la antífona.
Ant. 4 . Exhortatus es* in virtute tua, Ant. Nos habéis esforzado, Señor,
et in refectione sancta tua, Domine. con vuestra virtud y mediante el
banquete que nos habéis preparado.
Canticum Moysis Exod. 15:1-22
Cantémus Dómino: glorióse enim «Canto al Señor, esplendorosa es
magnificátus est,* equum et su gloria, caballo y jinete arrojó en
ascensórem deiécit in mare. el mar.
Fortitúdo mea, et laus mea Mi fortaleza y mi canción es Yah.
Dóminus,* et factus est mihi in Él es mi salvación.
salútem. Él es mi Dios: yo lo alabaré, el
Iste Deus meus, et glorificábo eum:* Dios de mi padre, yo lo exaltaré.
Deus patris mei, et exaltábo eum. ¡El Señor es un guerrero, El Señor
Dóminus quasi vir pugnátor, es su nombre!
Omnípotens nomen eius.* Currus Los carros del faraón y sus
Pharaónis et exércitum eius proiécit in soldados precipitó en el mar.
mare. La flor de sus guerreros tragó el
Elécti príncipes eius submérsi sunt mar de Suf; los abismos los
in Mari Rubro:* abýssi operuérunt eos, cubrieron, descendieron hasta el
descendérunt in profúndum quasi fondo como piedra.
lapis. Tu diestra, Señor, impresionante
Déxtera tua, Dómine, magnificáta por su esplendor; tu diestra, Señor,
est in fortitúdine: déxtera tua, aplasta al enemigo.
Dómine, percússit inimícum.* Et in Tu inmensa grandeza derriba al
multitúdine glóriæ tuæ deposuísti adversario. Arde tu furor y los
adversários tuos: devora como paja.
Misísti iram tuam, quæ devorávit Al soplo de tu ira se aglomeraron
eos sicut stípulam.* Et in spíritu las aguas, se irguieron las olas
furóris tui congregátæ sunt aquæ como un dique, los abismos se
Stetit unda fluens,* congregátæ sunt helaron en el fondo del mar.
abýssi in médio mari. Dijo el enemigo: «Perseguiré,
Dixit inimícus: Pérsequar et alcanzaré, repartiré el botín, saciaré
comprehéndam,* dívidam spólia, mi sed en ellos, desenvainaré mi
implébitur ánima mea: espada, los aniquilará mi mano.»
29 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

Evaginábo gládium meum,* Pero soplaste con tu aliento, los


interfíciet eos manus mea. cubrió el mar; se hundieron como
Flavit spíritus tuus, et opéruit eos plomo en las aguas impetuosas.
mare:* submérsi sunt quasi plumbum ¿Quién como tú, Señor, entre los
in aquis veheméntibus. dioses?
Quis símilis tui in fórtibus, ¿Quién como tú, glorioso en
Dómine?* quis símilis tui, magníficus santidad, terrible en prodigios,
in sanctitáte, terríbilis atque autor de maravillas?
laudábilis, fáciens mirabília? Extendiste tu diestra, los tragó la
Extendísti manum tuam, et tierra.
devorávit eos terra.* Dux fuísti in Guiaste con bondad al pueblo que
misericórdia tua pópulo quem rescataste, los condujiste con
redemísti: poder a tu santa morada.
Et portásti eum in fortitúdine tua,* Lo oyeron los pueblos y se
ad habitáculum sanctum tuum. turbaron,
Ascendérunt pópuli, et iráti sunt:* produjo escalofríos en los
dolóres obtinuérunt habitatóres habitantes de Filiste
Philísthiim. Los príncipes de Edom se
Tunc conturbáti sunt príncipes estremecieron, se angustiaron los
Edom, robústos Moab obtínuit jefes de Moab y todas las gentes de
tremor:* obriguérunt omnes Canaán temblaron.
habitatóres Chánaan. Pavor y espanto cayeron sobre
Irruat super eos formído et pavor,* ellos. Bajo la fuerza de tus brazos
in magnitúdine bráchii tui: enmudecieron como piedras, hasta
Fiant immóbiles quasi lapis, donec que pasó tu pueblo, Señor, hasta
pertránseat pópulus tuus, Dómine,* que pasó el pueblo que adquiriste.
donec pertránseat pópulus tuus iste, Lo introduces y lo plantas en el
quem possedísti. monte de tu heredad, lugar que
Introdúces eos, et plantábis in preparaste para tu morada, Señor,
monte hereditátis tuæ,* firmíssimo santuario, Señor, que fundaron tus
habitáculo tuo quod operátus es, manos.
Dómine: ¡El Señor reinará por siempre
Sanctuárium tuum, Dómine, quod jamás!»
firmavérunt manus tuæ.* Dóminus Cuando los caballos del faraón,
regnábit in ætérnum et ultra. con sus carros y sus jinetes,
Ingréssus est enim eques Phárao entraron en el mar,
cum cúrribus et equítibus eius in El Señor hizo que las aguas del
mare:* et redúxit super eos Dóminus mar volvieran sobre ellos; en
aquas maris: cambio, los israelitas pasaron en
Fílii autem Israël ambulavérunt per seco por medio del mar.
siccum* in médio eius.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
29
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 30
OFFICIUM TENEBRARUM

Y se repite la antífona.

Ant. 5. Oblatus est* quia ipse Ant. Fue ofrecido porque él mismo lo
voluit, et peccata nostra ipse quiso, y llevó sobre sí nuestros
portavit pecados.
Salmo 146
Laudáte Dóminum quóniam bonus est ¡Alaba, alma mía, al Señor! Al
psalmus:* Deo nostro sit iucúnda, Señor, mientras viva, alabaré,
decóraque laudátio. mientras exista tañeré para mi
Ædíficans Ierúsalem Dóminus:* Dios.
dispersiónes Israélis congregábit. No pongáis la confianza en los
Qui sanat contrítos corde:* et álligat nobles, en un ser humano,
contritiónes eórum. incapaz de salvar;
Qui númerat multitúdinem stellárum:* exhala su aliento, retorna a su
et ómnibus eis nómina vocat. barro, ese mismo día se acaban
Magnus Dóminus noster, et magna sus planes.
virtus eius:* et sapiéntiæ eius non est Feliz quien se apoya en el Dios
númerus. de Jacob, quien tiene su
Suscípiens mansuétos Dóminus:* esperanza en El Señor, su Dios,
humílians autem peccatóres usque ad que hizo el cielo y la tierra, el
terram. mar y cuanto hay en ellos;
Præcínite Dómino in confessióne:* que guarda por siempre su
psállite Deo nostro in cíthara. lealtad, que hace justicia a los
Qui óperit cælum núbibus:* et parat oprimidos,
terræ plúviam. que da pan a los hambrientos.
Qui prodúcit in móntibus foenum:* et El Señor libera a los condenados.
herbam servitúti hóminum. El Señor abre los ojos a los
Qui dat iuméntis escam ipsórum:* et ciegos, El Señor endereza a los
pullis corvórum invocántibus eum. encorvados,
Non in fortitúdine equi voluntátem El Señor protege al forastero,
habébit:* nec in tíbiis viri beneplácitum sostiene al huérfano y a la viuda.
erit ei. El Señor ama a los honrados, y
Beneplácitum est Dómino super tuerce el camino del malvado.
timéntes eum:* et in eis, qui sperant El Señor reina para siempre, tu
super misericórdia eius. Dios, Sión, de edad en edad.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.
No se dice capitulo ni himno.
VERSO
V/. Homo pacis meae, in quo speravi. V/. El hombre con quien vivía en paz
y en quien confíe.
R. Qui edebat panes meos, ampliavit R. Y que comía de mi pan extremó
adversum me supplantationem contra mí el engaño.
31 IGLESIA DEL SALVADOR DE TOLEDO –ESPAÑA
Forma Extraordinaria del Rito Romano

Canticum Benedictus
Ant.. Traditor autem* dedit eis Ant. El traidor les dio esta señan
signum, dicens: Quem osculatus diciendo: Aquel a quien yo besare,
fuero, ipse est, tenete eum. ese es, prendedle.

Canticum Zachariae - Luc. 1:68-79


Benedictus ✝ Dóminus, Deus Bendito sea el Señor, Dios de Israel,
Israël:* quia visitávit, et fecit porque ha visitado y redimido a su
redemptiónem plebis suæ: pueblo,
Et eréxit cornu salútis nobis:* in suscitándonos una fuerza de
domo David, púeri sui. salvación en la casa de David, su
Sicut locútus est per os siervo, según lo había predicho
sanctórum,* qui a sæculo sunt, desde antiguo por boca de sus
prophetárum eius: santos profetas.
Salútem ex inimícis nostris,* et de Es la salvación que nos libra de
manu ómnium, qui odérunt nos. nuestros enemigos y de la mano de
Ad faciéndam misericórdiam cum todos los que nos odian;
pátribus nostris:* et memorári realizando la misericordia que tuvo
testaménti sui sancti. con nuestros padres, recordando su
Iusiurándum, quod iurávit ad santa alianza
Ábraham patrem nostrum,* datúrum y el juramento que juró a nuestro
se nobis: padre Abrahán.
Ut sine timóre, de manu Para concedernos que, libres de
inimicórum nostrórum liberáti,* temor, arrancados de la mano de los
serviámus illi. enemigos,
In sanctitáte, et iustítia coram le sirvamos con santidad y justicia,
ipso,* ómnibus diébus nostris. en su presencia, todos nuestros días.
Et tu, puer, Prophéta Altíssimi Y a ti, niño, te llamarán profeta del
vocáberis:* præíbis enim ante fáciem Altísimo, porque irás delante del
Dómini, paráre vias eius: Señor a preparar sus caminos,
Ad dandam sciéntiam salútis plebi anunciando a su pueblo la
eius:* in remissiónem peccatórum salvación, el perdón de sus pecados.
eórum: Por la entrañable misericordia de
Per víscera misericórdiæ Dei nuestro Dios, nos visitará el sol que
nostri:* in quibus visitávit nos, nace de lo alto,
óriens ex alto: para iluminar a los que viven en
Illumináre his, qui in ténebris, et in tinieblas y en sombra de muerte,
umbra mortis sedent:* ad dirigéndos para guiar nuestros pasos por el
pedes nostros in viam pacis. camino de la paz.
Gloria omittitur Se omite el Gloria.

CONCLUSIÓN
31
FERIA QUINTA “IN CENA DOMINI” 32
OFFICIUM TENEBRARUM

De rodillas
Christus factus est pro nobis Cristo por nosotros se hizo
obediens usque ad mortem. obediente hasta las muerte

PATER NOSTER (En silencio)


Pater noster, qui es in cælis, Padre nuestro, que estás en el cielo,
sanctificétur nomen tuum: advéniat santificado sea tu nombre, venga a
regnum tuum: fiat volúntas tua, sicut nosotros tu reino, hágase tu
in cælo et in terra. Panem nostrum voluntad en la tierra con el cielo.
quotidiánum da nobis hódie: et Danos hoy nuestro pan de cada día,
dimítte nobis débita nostra, sicut et perdona nuestras ofensas como
nos dimíttimus debitóribus nostris: también nosotros perdonamos a los
et ne nos indúcas in tentatiónem: que nos ofenden, no nos dejes caer
sed líbera nos a malo. Amen. en la tentación y líbranos del mal.
Amén.
Oracion
Respice, quaesumus, Domine, super Mira, Señor, te pedimos, a tu familia
hanc familiam tuam, pro qua por la que nuestro Señor Jesucristo
Dominus noster Iesus Christus non no vaciló en entregarse en manos de
dubitavit manibus tradi nocentium, los pecadores y padres el tormento
et crucis subire tormentum: de la cruz.
Et sub silentio concluditur Y en silencio se concluye.
Qui tecum vivit et regnat in unitáte El que contigo vive y reina en la
Spíritus Sancti Deus per ómnia unidad del Espíritu Santo y es Dios
sǽcula sæculórum. R. Amen. por los siglos de los siglos. R. Amén.
Se concluye así, sin añadir nada más.

También podría gustarte