TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

MC LC CHNG I : TNG QUAN V THNG TIN V TINH 1.1. S ra i ca cc h thng thng tin v tinh 1.2. Qu trnh pht trin 1.3. c im ca thng tin v tinh 1.4. Cc dng qu o ca v tinh 1.5. Cu trc mt h thng thng tin v tinh 1.6. Cc phng php a truy nhp n v tinh 1.6.1. Phng php a truy nhp phn chia theo tn s FDMA 1.6.2. Phng php a truy nhp phn chia theo thi gian TDMA 1.6.3. Phng php a truy nhp phn chia theo m CDMA CHNG II :SNG V TUYN IN 2.1 . Tn s v cc c tnh ca sng v tuyn in trong thng tin v tinh 2.2 . Phn cc sng 2.2.1. nh ngha 2.2.2. Sng phn cc elip 2.2.3. Sng phn cc trn 2.2.4. Sng phn cc thng 2.3. S truyn lan sng v tuyn in 2.3.1. Khi nim v s truyn lan sng v tuyn trong thng tin v tinh 2.3.2. Tn hao trong khng gian t do 2.3.3. Ca s v tuyn 2.3.4. Tp m trong truyn lan sng v tuyn 2.3.5. S gim kh nng tch bit phn cc cho do ma 2.3.6. EIRP : c trng kh nng pht 2.3.7. G/T : c trng nhy my thu 2.3.8. S nhiu lon do cc sng can nhiu CHNG III : K THUT TRM MT T 3.1 . Cng ngh v c tnh ca anten 3.1.1. Yu cu cht lng i vi anten thng tin v tinh 3.1.2. Phn loi anten 3.1.3. H thng anten bm v tinh 3.1.4. Cc c tnh v in 3.2 . Cng ngh my pht

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 1

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

3.3. Cng ngh my thu CHNG IV : TRM V TINH 4.1. Cu hnh trm v tinh vi mt b pht p n gin 4.2. Phn b di tn ca b pht p 4.3. Cc mng v tinh nhiu chm 4.3.1.u im cav tinh nhiu chm 4.3.2. Lin kt gia cc vng bao ph 4.3.3. Cc tuyn ni lin v tinh 4.4. Cc mng v tinh ti to

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 2

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

CHNG I. TNG QUAN V H THNG THNG TIN V TINH. 1.1 S ra i ca cc h thng thng tin v tinh Thng tin v tuyn qua v tinh l thnh tu nghin cu trong lnh vc truyn thng v mc tiu ca n l gia tng v mt c ly v dung lng vi chi ph thp. kt hp s dng hai k thut tn la v vi ba m ra k nguyn thng tin v tinh. Dch v c cung cp theo cch ny b sung mt cch hu ich cho cc dich v m trc c nht ch do cc mng di t cung cp, s dng v tuyn v cp. K nguyn v tr c bt u vo nm 1957 vi vic phng v tinh nhn tao u tin ( v tinh Sputnik ca Lin X c). Nhng nm tip theo cc v tinh khc cng ln lt c phng nh SCORE pht qung b (nm 1958), v tinh phn x ECHO(1960), cc v tinh chuyn tip bng rng TELSTAR v RELAY (1962) v v tinh a tnh u tin l SYNCOM (1963) Trong nm 1965 v tinh a tnh thng mi u tin INTELSAT-1 nh u s m u cho hng lot cc v tinh INTELSAT. Cng nm , Lin X c cng phng v tinh truyn thng u tin trong lot v tinh truyn thng MOLNYA. 1.2 Qu trnh pht trin Cc h thng thng tin v tinh u tin cung cp dung lng thp vi gi tng i cao nh v tinh INTELSAT-1 nng 68kg khi phng, c dung lng 480 knh thoai vi gi 32 500 USD mt knh trong mt nm. Gi thnh ny cao l do chi ph phng, kt hp vi gi v tinh c tnh n tui th v tinh ngn (1 nm ri) v dung lng thp. Vic gim gi l kt qu ca nhiu n lc, nhng n lc dn n vic to ra cc tn la phng c kh nng a cc v tinh ngy cng nng hn ln qu o(3750kg khi phng v tinh INTELSAT-VI). Ngoi ra k thut viba ngy cng pht trin to iu kin thc hin cc anten nhiu bp song c kh nng to bin hnh m bp song ca chng hon ton thch ng vi hnh dng lc a, cho php ti s dng cng mt bng tn gia cc bp song v kt hp s dng cc b khuch i truyn dn cng sut cao hn. Dung lng v tinh tng ln dn n gim gi thnh mi knh thoi (80 00 knh trn INTELSAT-VI c gi thu mi knh l 380USD). Ngoi vic gim chi ph truyn thng, c im ni bc nht l tnh a dng ca cc dch v m h thng thng tin v tinh cung cp vo din bao ph nh v tinh INTELSAT-1 cho php thit lp cc trm hai bn b i Ty Dng nh kt ni c vi nhau. Khi kch thc v cng sut ca cc v tinh cng tng ln th cng cho php gim kch thc ca cc trm mt t v do vy gim gi thnh ca chng, dn n tng s lng cc trm mt t. do c th khai thc mt tnh nng khc ca v tinh, l kh nng thu thp hoc pht qung b cc tn hiu t hoc ti mt s a im. thay v

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 3

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

phatt cc tn hiu t im ny n im khc, by gi c th pht t mt my duy nht ti rt nhiu my thu phn b trong mt vng rng ln hoc ngc li c th pht t nhiu trm ti mt trm trung tm duy nht. v vy, cc mng truyn s liu a im, cc mng qung b qua v tinh v cc mng thu thp d liu. c th pht qung b ti cc my pht chuyn tip hoc trc tip ti khch hng cc nhn. Cc mng ny hot ng vi cc tram mt t nh c anten ng kinh t 0,6 n 3,5m 1.3 c im ca thng tin v tinh Thng tin v tinh tuy ra i mun nhng c pht trin nhanh nhng bi v n c nhiu li th so vi cc h thng truyn thng khc, l: Vng ph song rng, ch cn ba vt inh l c th ph song ton cu. Thit b pht song ca h thng thng tin v tinh ch cn cng sut nh Vic lp t hoc di chuyn mt h thng thng tin v tinh trn mt t tng i nhanh chng v khng ph thuc vo cu hnh mng cng nh h thng truyn dn. H thng thng tin v tinh c th phc v nhiu dch v khc nhau nh vin thng thoi v phi thoi, thm d a cht, truyn hnh nh, quan st mc tiu, nghin cu kh tng, phc v quc phng an ninh Thng tin v tinh rt n nh. c nhiu trng hp bo to, ng t mnh lm cho cc phng tin truyn thng khc mt tc dng ch cn duy nht thng tin v tinh hot ng. Cc thit b t trn v tinh c th tn dng nng lng mt tri cung cp in hu nh ngy ln m. Tuy vy thng tin v tinh cng c mt s nhc im l: Kinh ph ban u phng mt v tinh vo qu o kh ln. Bc x ca sng v tuyn trong thng tin v tinh b tn hao ln trong mi trng truyn sng. 1.4 Cc dng qu o ca v tinh Qu o ca v tinh l hnh trnh ca v tinh trong khng gian m trong v tinh c cn bng bi hai lc i nhau. Hai lc l lc hp dn ca tri t v lc ly tm c hnh thnh do cong ca hnh trnh v tinh. Qu o v tinh c 3 thng s quan trng l: khong cch t v tinh n mt t, hnh dng v gc nghing so vi mt bnh . Mt thng s chung ca n l mt phng chuyn ng ca v tinh phi i qua tm tri t. qu o ca v tinh nm trn mt mt phng c th l hnh trn hoc hnh elip. Nu qu o l hnh trn th tm ca qu o trn trng vi tm ca tri t.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 4

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Nu qu o l hnh elip th c mt u nm xa tri t nht gi l vin im ( apogee) v u gn tri t nht gi l cn im (perigee )

Qu o thng dng hin nay ca v tinh l nhng dng qu o sau y 1.4.1. Cc qu o hnh elip. Loi qu o ny m bo ph sng cc vng v cao di mt gc ngng ln. gc ngng ln l c bit cn thit trong nhng ng dng nh - Gim thiu vic chn cc tia do s che khut v tinh ca cc cao c v cy ci - Vic bm v tinh c d dng hn. - Gim bt c tm m m anten trm mt t thu nhn do can nhiu t cc h thng thng tin v tuyn di mt t.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 5

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

1.4.2 1.

Cc qu o trn. Qu o cc.

V tinh c qu o trn v c cao khong vi trm n ngn km vi mt phng qu o cha trc quay ca tri t, loi qu o ny m bo rng v tinh c th i qua cc vng ca tri t. ngi s dng loi qu o ny cho cc v tinh quan st (observation satellite) nh v tinh SPOT v ph sng ton cu nh chum v tinh IRIDUM (gm 77 v tinh). 2. Qu o nghing Khi mt phng qu o khng cha trc quay tri t v cng khng vung gc vi trc ca n. Mt s v tinh c t chc thnh chum v tinh c qu o dng trn nay, cao thp (c 1000km) c kh nng ph sng ton cu trc tip n ngi s dng nh ( GLOBAL STAR, LEOSAT ). 3. Qu o xch o. Qu o ny nm trong mt phng xch o ca tri t v cc v tinh trn qu o ny c gi l v tinh a tnh (GEO- geostationary sarellite). cao qu o l 35 768km. v tinh trong trng hp ny xut hin nh mt im c nh trn bu tri vi vng ph sng ca v tinh l 43% din tch ca b mt tri t. ba v tinh v tnh trong trng hp ny c th ph sng ton cu. Vic la chn qu o no trong thc t cn ph thuc vo cc ng dng c th, can nhiu m h thng c th chp nhn c. v tinh c th gi nguyn v tr ca mnh tong qu o c xc nh, ngi ta s dng mt trong hai k thut n nh l n nh quay hoc n nh ba trc. 1.5 Cu trc mt h thng thng tin v tinh. Cu trc ca mt h thng thng tin v tinh gm hai phn: phn khng gian ( space segment) v phn mt t ( ground segment). Hnh 1-3 m t cu trc tng qut ca mt h thng thng tin v tinh.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 6

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

1.5.1

Phn khng gian

Phn khng gian bao gm v tinh cng cc thit b t trong v tinh v h thng cc trang thit b t trn mt t kim tra, theo di v iu khin v tinh (cc h thng bm, o c v iu khin). bn thn v tinh bao gm phn ti( payload) v phn nn ( platform). Phn ti bao gm cc anten thu/pht v tt c cc thit b in t phc v cho vic truyn dn cc sng mang. Phn nn bao gm tt c cc h thng phc v cho phn ti hot ng. v d nh: cu trc v v khung, ngun cung cp in, iu khin nhit , iu khin hng v qu o, thit b y, bm, o c . Cc sng v tuyn c truyn t trm mt t ln v tinh c gi l tuyn ln (uplink ). V tinh li truyn cc sng v tuyn sau khi bin i tn s v khuch i ti cc trm thu v tinh t trn mt t v c gi l tuyn xung (downlink). Cht lng ca mt lin lc qua sng v tuyn c xc nh bi thng s sng mang trn tp m (C/N). cht lng ca tng th tuyn lin lc t trm mt t ny n trm mt t khc c quyt nh bi cht lng ca tuyn ln v tuyn xung trong bao gm c k thut iu ch v m ha c s dng.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 7

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Trong mi v tinh c t mt s b pht p ( transponder) thu tn hiu t tuyn ln, bin i tn s, khuch i cng sut v truyn tr li trn tuyn xung.

Hnh 1.4 S khi chc nng ca b pht p n gin Hnh 1.4 m t s khi chc nng ca mt b pht p n gian, y khng c nhim v gii iu ch tn hiu thu c v cng khng x l tn hiu. n ch ng vai tr nh b chuyn i xung c h s khuch i cng sut ln. b khuch i cng sut trong b pht p thng dng 2 loi: khuch i dng n sng chy( TWTA- Traveling Wave Tube Amplifier) v khuch i dng bn dn transistor (SSPA Solid State Power Amplifier). Cng sut bo ha ti u ra ca TWTA thng l t 20W n 200W v ca SSPA thng l t 20W n 40W. trong cc v tinh loi mi c trang b cc b pht p a chum tia( multibeam satellite transponder ) v cc b pht p ti sinh ( regrative transponder ). Do hn ch v kch thc v trng lng cho nn cc anten thu pht ca b pht p thng c kch thc nh v do tng ch ca anten trong trng hp ny b gii hn. V tinh trong trng hp ny hnh thnh mt im trung chuyn tn hiu gia cc trm mt t v c xem nh mt im nt ca mng vi 2 chc nng chnh sau y: Khuch i cc sng mang thu c t tuyn ln s dng cho vic truyn dn li trn tuyn xung. cng sut sng mang ti u vo ca my thu v tinh c yu cu t 100pW ti 1nW, cn cng sut ti u ra ca b khuch i cng sut pht cho tuyn xung c yu cu t 10W n 100W. nh vy tng ch ca anten ca b pht p v tinh c yu cu t 100dB n 130dB. Sng mang trong bng tn c bc x n cc vng ph sng trn b mt tri ddaatd vi cc mc EIRP tng ng.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 8

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Thay i tn s sng mang (gia thu v pht) nhm trnh hin tng mt phn cng sut pht tc ng tr li pha u thu. Kh nng lc ca cc b lc u vo i vi tn s tuyn xung kt hp vi tng ch thp ca anten, gia u ra pht v u vo thu cn m bo s cch bit khong 150dB. Tuy nhin khi xem xt mt v tinh c th th c th c mt s chc nng khc. V d, i vi v tinh c nhiu bp sng hoc bp sng qut th b pht p v tinh phi c kh nng to tuyn sng mang n cc vng ph sng yu cu. trong trng hp i vi v tinh ti sinh th b pht p cn them chc nng u ch v gii iu ch. Phn ti (payload) ca v tinh truyn thng c c trng bi cc thng s k thut trong tng bng tn cng tc nh sau: Bng tn cng tc S lng b pht p rng di thng ca mi b pht p. Phn cc ca tn hiu ng ln v ng xung. Cng sut bc x tng ng ng hng (EIRP) hoc mt thng lng cng sut to ra ti bin ca vng ph sng phc v. Mt thng lng cng sut bo ha ti anten thu ca v tinh (SPD- Saturation Power Density). H s phm cht G/T ca my thu v tinh ti bin ca vng ph sng hoc gi tr cc i. Vng ph sng. Cng sut u ra ca b cng sut pht. Cu hnh d phng cho my thu v b khuch i cng sut cao. 1.5.2 Phn mt t Phn mt t bao gm tt c cc trm mt t v chng thng c ni vi cc thit b ca ngi s dng thng qua cc mng mt t hoc trong trng hp s dng trm VSAT ( Very Small Aperture Terminal ) th c th lin lc trc tip ti thit b u cui ca ngi ngi s dng. cc trm mt t c phn loi ty thuc vo kch c trm v loi hnh thng tin c truyn cng nh x l ( thoi, hnh nh hoc d liu). c th c cc trm mt t va thu va pht nhng cng c trm mt t ch lm nhim v thu ( trm TVRO Television Receiver Only). Cc trm mt t ln c trang b anten c ng knh 30m 40m, trong khi cc trm mt loi nh ch dng anten ng knh 60cm hoc thm ch c th nh hn ( cc trm di ng, cc my cm tay) . hnh 1-4b m t mt mt t n gin bao gm c thu v pht.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 9

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Hnh 1-4b Cu hnh ca mt trm mt t i vi mt trm mt t c ln, do rng ca bp sng chnh ca anten rt hp cho nn trm mt t phi cn phi c cc thit b bm v tinh m bo cht lng ng truyn ( trc anten hng ng v tinh). Vi cc trm mt t c nh do bp sng ca anten kh ln cho nn trong trng hp ny khng cn thit phi c cc thit b bm st v tinh. Trong thc t mt b pht p ca v tinh c th phc v cng mt lc nhiu trm mt t khc nhau. l nh vo phng php a truy nhp. k thut m trm mt t dng truy nhp b pht p v tinh l FDMA, TDMA, CDMA. 1.6 a truy nhp Trong cc h thng thng tin v tinh k thut a truy nhp l mt phng php cho nhiu trm s dng chung mt b pht p. Hin nay c 3 phng php chnh c dng l: 1.6.1 a truy nhp phn chia theo tn s ( FDMA Frequency Division Multiple Access). Phng php ny c s dng rng ri nht. vi h thng ny mi trm mt t pht mt sng mang c tn s sng mang khc vi tn s sng mang ca cc trm khc.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 10

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Mi sng mang c phn cch vi sng mang khc bng nhng bng tn bo v thch hp, sao cho chng khng chng ln ln nhau ( hinh 1-5)

Hnh 1-5: a truy nhp phn chia theo tn s (FDMA) FDMA c th c s dng cho bt k h thng iu ch no: iu ch tng t hoc iu ch s. mt trm mt t thu chn la cc tn hiu n cn thng tin bng mt b lc bng thng. Phng php ny cho php tt c cc trm truyn dn lin tc, n c u im khng cn thit iu khin nh thi ng b v thit b s dng kh n gin, hiu qu s dng cng sut v tinh ca n cng khng thp. tuy nhin phng php ny thiu linh hot trong vic thay i cch phn b knh. 1.6.2 a truy nhp phn chia theo thi gian (TDMA Time Division Multiple Access) L h thng trong cc trm mt t dng chung mt b pht p trn c s phn chia theo thi gian. lm c iu ny cn s dng mt sng mang iu ch s. h thng TDMA thng nh ra mt khung trong min thi gian gi l khung TDMA: khung ny c phn chia ra v mi mt khong chia c phn cho tng trm. Mi mt trm pht sng mang ca n trong mt khong thi gian ngn c phn (khe thi gian) trong khung thi gian. Cn ra mt khong thi gian trng ( thi gian bo v) gia 2 khe thi gian cnh nhau sao cho cc sng mang pht t nhiu trm khng chng ln nhau trong b pht p ( hnh 1-6)

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 11

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Hnh 1-6: a truy nhp phn chia theo thi gian (TDMA) Mi trm thu s tch ra nhng phn sng mang ca chnh n da trn c s phn chia theo thi gian trong nhng tn hiu nhn c. h thng TDMA c th s dng tt nht cng sut v tinh v c th d dng thay i c dung lng truyn ti nn h thng ny c u im l linh hot trong vic chp nhn thay i trong thit lp tuyn. 1.6.3 a truy nhp phn chia theo m ( CDMA Code Division Multiple Access) Vi a truy nhp phn chia theo m ( CDMA ) cc trm ca mng pht lin tc v cng pht trn mt bng tn nh nhau ca knh. Nhng cc sng mang ny trc c iu ch bng mt mu bit c bit quy nh cho mi trm mt t trc khi pht tn hiu iu ch. Do loi a truy nhp ny ngay c khi c nhiu tn hiu iu ch c a vo b pht p, th trm mt t thu c th tch tn hiu t cc tn hiu khc bng cch s dng mt mu bt c bit thc hin qu trnh gii iu ch. Cc tn hiu t tt c cc trm u c cng mt v tr trong b pht p c v thi gian ln tn s. pha thu thc hin qu trnh tri ph ngc s dng m ging nh m tri ph s dng pha pht v ly ra tn hiu ban u. iu ny cho php ch thu cc tn hiu mong mun ngay c khi cc sng mang tri ph vi cc m khc n cung thi gian ( hnh 1-7)

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 12

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Hnh 1-7 a truy nhp phn chia theo m ( CDMA ) u im ca h thng CDMA l hot ng n gin, do n khng i hi bt k s ng b truyn dn no gia cc trm. ng b duy nht l ng b ca my thu vi chui ca sng mang thu c. k thut ny t hiu qu trong vic chng li s can nhiu t h thng khc v can nhiu do hin tng a ng truyn. Nhc im l hiu sut thp. Bng 1-1 tm tc u im v nhc im ca cc h thng a truy nhp khc nhau H thng u im Nhc im Nhn xet -Th tc nhp -Thiu linh -D dng ng n gin hot trong thay i dng vic phn FDMA -Cu hnh thit lp tuyn. phi theo yu cu phng tin trm -Hiu qu thp mt t n gin khi s sng mang tng -Hiu qu s -Yu cu ng -C th ng dng tuyn cao b cm. dng SS-TDMA thm ch khi tng -Cng sut nu c th TDMA s cc trm truy pht cn thit ca nhp trm mt t cao -Linh hot cao trong vic thay i thit lp tuyn. -Chu c Hiu qu s -Ph hp vi nhiu v mo. dng bng tn cc h thng c -Chu s thay km. cc trm nh CDMA i cc thng s -Yu c u khc nhau ca ng truyn vi ng truyn bng tn ln -Bo mt ting ni cao

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 13

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Ngoi ra cn c th s dng mt trong cc k thut sau: 1. Ch a truy nhp gn c nh (FAMA- Fixed Assigned Multiple Access) 2. Ch a truy nhp gn theo nhu cu (DAMA Demand Assigned Multiple Access) 3. a truy nhp phn chia theo thi gian chuyn mch v tinh ( SS-TDMA) Vi a truy nhp gn c nh, cc knh v tinh c phn b c nh cho tt c cc trm mt t khc nhau, bt chp c hay khng c cc cuc gi pht i, cn a truy nhp gn theo nhu cu th cc knh v tinh c sp xp li mi khi c yu cu thit lp knh t cc trm mt t c lin quan. Vi cc v tinh SS-TDMA cc anten chn hp khc nhau c chuyn mch ti thi im thch ng trong chu k khung TDMA hng cc chm pht v thu theo hng mong mun.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 14

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

CHNG 2 : SNG V TUYN IN 2.1 Tn s v cc c tnh ca sng v tuyn in trong thng tin v tinh 2.1.1 Sng v tuyn v tn s Sng v tuyn l mt b phn ca sng in t v ging nh sng nh sng, tia hng ngoi, tia X . S khc nhau gia chng ch l tn s. Sng v tuyn c quy nh l nhng sng in t c tn s nh hn 3000GHz. Cc sng c tn s t 3kHz n 270GHz c phn nh cho nhiu mc ch khc nhau. Cc tn s s dng trong thng tin v tinh hin nay nm trong khong 1GHz n 30GHz. 2.1.2 Cc tn s s dng cho thng tin v tinh c nh. a. Bng C ( Bng 6/4GHZ) Tn s pht cho ng ln t 5,925GHz n 6,425GHz v cho ng xung t 3,7GHz n 4,2GHz. Bng tn ny suy hao rt t do ma v trc y s dng cho cc h thng vi ba di mt t. do s pht trin ca thit b mt mc tin tin, n c s dng cho cc h thng v tinh khu vc v ni a. b. Bng Ku ( Cc bng 14/12 v 14/11 GHz) Tn s pht cho ng ln t 14GHz n 14,5GHz v cho ng xung t 12,25 GHz n 12,75GHz hoc 10,95GHz n 11,7GHz. Bng ny c s dng rng ri tip sau bng C cho vin thng cng cng. N c u dng hn cho thng tin ni a v thng tin gia cc cng ty, do tn s cao nn cho php cc trm mt t s dng c cc anten c kch thc nh lin lc. c. Bng Ka ( 30/20GHz) Bng Ka ln u c s dng cho mt knh thng tin thng mi qua v tinh thng tin SAKURA ca Nht Bn. u im ca thng tin v tinh s dng bng tn ny l cho php s dng cc trm mt t nh v khng gy nhiu vi cc h thng vi ba trn mt t. Tuy nhin bng tn ny b suy hao ln do ma. 2.2 Phn cc sng 2.2.1 nh ngha. Sng bc x bi anten bao gm cc thnh phn in trng v t trng. Hai thnh phn ny trc giao vi nhau v vung gc vi phng truyn sng, chng bin i theo tn s ca sng. Phn cc ca sng c xc nh bi hng in trng. Sng in

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 15

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

t phng c cc dng phn cc nh : phn cc elip, phn cc trn, phn cc thng ( hnh 2)

Hnh 2 Phn cc sng 2.2.2 Phn cc elip. Trong qu trnh truyn sng nu u cui vect cng in trng ca sng vach nn mt hnh elip trong khng gian th sng gi l phn cc elip. 2.2.3 Phn cc trn Trong qu trnh truyn sng nu vect cng in trng ca n v nn mt vng trn th sng gi l phn cc trn. Nu nhn theo chiu truyn sng, vect in trng quay theo chiu kim ng h th ta c phn cc trn quay phi, trong trng hp vect in trng quay ngc chiu kim ng h ta gi l sng phn cc trn quay traid. 2.2.4 Phn cc thng. Sng vect cng in trng lun hng song song theo mt ng thng trong qu trnh truyn sng gi l sng phn cc thng hay phn cc tuyn tnh. Ty theo hng ca vect in trng ta c phn cc ngang hoc phn cc ng. 2.3 S lan truyn sng v tuyn in.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 16

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

2.3.1 Khi nim v s lan truyn song v tuyn trong thng tin v tinh. C nhng vn khc nhau lin quan ti s lan truyn sng v tuyn trong thng tin v tinh v vic pht v thu sng thc hin gia mt trm mt t v mt v tinh thng tin mt c li kh xa (35687km). Vn ln nht l tn hao khi truyn gia trm mt t v v tinh. C th ni rng cng ngh thng tin v tinh lun lun c ci tin khc phc c tn hao lan truyn. Ngoi tn hao truyn lan ra. Sng v tuyn s dng trong thng tin v tinh cn chu nh hng ca cc tc ng nh tn hao do hp thu ca tng in li, kh quyn v ma cng nh tp m gy ra t bn ngoi bi tng in ly, kh quyn, ma v mt t. 2.3.2 Tn hao trong khng gian t do Trong thng tin v tinh, sng v tuyn i qua khong khng v tr (gn nh chn khng). Trong mt mi trng nh vy, c rt t cc cht c th suy hao sng hoc lm lch hng lan truyn ca n. S suy hao sng gy ra ch do s khuch i t nhin ca n. Mi trng nh vy c gi l khng gian t do. Khi sng v tuyn truyn trong khng gian t do c suy hao c tnh theo cng thc:

Ltd=

)2

Trong d[km]: chiu di ca mt tuyn ln hay xung. [m]: bc sng cng tc Ltd[dB]: suy hao trong khng gian t do. T biu thc trn ta thy rng tn hao trong khng gian t do t l bnh phng vi khong cch lan truyn sng. Trong thng tin v tinh, v hu ht s lan truyn song xy ra trong khng gian l chn khng, do tn hao truyn sng c th coi nh bng tn hao khng gian t do. Tuy nhin khong cch truyn sng l rt ln nn gy ra tn hao rt ln ( khong 200dB vi tn s khong 6GHz). V vy nn cn s dng cc my pht cng sut ln v my thu c nhy cao cng nh anten thu v pht c h s tng ch ln. 2.3.3 Ca s v tuyn. Trong mt s trng hp, cc sng v tuyn truyn n hay i t cc v tinh thng tin, ngoi ra cn chu s nh hng ca tng in ly v kh quyn n tn hao lan truyn do c li xa.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 17

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Sng truyn i t v tinh v trm mt t b nh hng bi tng in li khi tn s thp v b nh hng do ma khi tn s cao. th hnh 2-1 ch ra c tnh tn s suy hao do tng in ly v do ma

Hnh 2-1 Ca s v tuyn. T th ny ta thy cc tn s nm khong gia 1GHz v 10GHz th suy hao do tng in ly v ma l khng ng k, do vy bng tn ny c gi l ca s v tuyn.Nu ta s dng tn s nm trong khong ny th tn hao lan truyn gn nh bng tn hao trong khng gian t do, v vy cho php thit lp cc knh thng tin v tinh n nh. 2.3.4 Tp m trong lan truyn song v tuyn. Cc cht kh ca kh quyn v ma khng ch hp th sng m cn l cc ngun bc x tp m nhit. Tp m do cc cht kh trong kh quyn nh hng khng nhiu n s lan truyn sng so vi suy hao, ln hn do tp m gy ra do ma. V vy khi thuyt k cc knh thng tin, ngoi vic gim suy hao sng phi tnh thm tp m do ma. Hnh 22 ch ra tp m do ma.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 18

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Hnh 2-2 Tng tp m do ma. Cng c tp m mt t pht sinh trong khi lan truyn sng. y l tp m nhit gy ra bi tri t, nhit tp m gn nh nhit ca tri t. Nhit tp n mt t khong 250oK n 300oK v nh hng ch yu n trm v tinh. 2.3.5 S gim kh nng tch bit phn cc cho do ma. Trng in t ca sng c hng giao ng khc nhau: hai sng c in trng vung gc vi nhau i khi kt hp li thnh mt v to ra mt sng phn cc cho. Mt sng nh vy c th dng mt anten tch ra cc sng ring bit. Tuy nhin, khi sng i qua ma, hnh dp ca cc ht ma i khi lm nghing phn cc cho, do sinh ra cc thnh phn vung gc hn hp trn thnh phn mong mun c gi l s tch bit phn cc cho. 2.3.6 pht). EIRP: Cng sut bc x ng hng tng ng (c trng kh nng

Tch s gia h s tng ch ca anten v cng sut my pht cung cp cho anten gi l cng sut bc x ng hng tng ng (EIRP) y l thng s c bn biu th kh nng ca mt trm pht.

PEIRP=PT . GT
2.3.7 G/T : c trng nhy my thu. 1. Tp m nhit my thu.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 19

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Mc d tp m trong thng tin v tinh do nhiu ngun to ra, nhng cng sut ca n v cng nh. Tp m nhit c dng lm n c biu th cng sut nh nh th. Nu dng tp m nhit (T) th cng sut tp m ( P) c biu thc:

P=kTB (W)
Trong : k- Hng s Boltzmann (k=1,38x10-23 J/oK. B- rng bng thng (Hz). T- Nhit tuyt i. Cc ngun tp m trong thng tin v tinh c th c phn loi nh sau: -Tp m do anten thu c. + Tp m t v tr + Tp m kh quyn + Tp m do mt bp sng ph + Tp m do ma -Tp m do tn hao ca h thng tip sng ( nhit tp m tng khong 7oK trn tn hao 0,1dB) -Tp m my thu Trong s cc loi tp m do anten thu c th tp m v tr gy ra ch vi K, hu nh khng ng k. Tp m kh quyn tng c bit bng sng milimet l nguyn nhn ch yu gy ra tp m v tr trong thi tit tt. Tp m do ma tng theo cng ma. Tp m t mt bp sng ph l do anten thu tip nhn bng bp sng ph mt lng tp m t mt t v kh quyn. Gi tr tp m ny ph thuc vo gc ngng v tn s. Tp m t h thng tip sng, sinh ra do tn hao h thng tip sng. V tn hao ny khng nhng lm suy gim tn hiu u vo, m cn sinh ra tp m, do my thu t cng gn anten cng tt gim tn hao v tp m.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 20

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

2. G/T (H s phm cht ca thit b thu) T s ca h s tng ch trn tng tp m nhit c k hiu l G/T v t s ny biu th cho cht lng nhy ca trm thu. G/T c dng nh mt h s cht lng cho ton b h thng thu bao gm c anten. n v s dng l dBm/oK. 2.3.8 S nhiu lon do cc sng can nhiu Hu ht cc bng tn n nh cho thng tin v tuyn v tr th cng c n nh cho thng tin v tuyn trn mt t do c 4 loi can nhiu gia cc h thng c th xy ra: - Mt v tinh can nhiu vi mt trm v tinh mt t. - Mt trm v tinh mt t can nhiu vi mt v tinh. - Mt trm truyn thng mt t can nhiu vi mt v tinh. - Mt trm truyn thng mt t can nhiu vi mt trm v tinh mt t. Hnh 2-3 m t cc dng can nhiu

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 21

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Hnh 2-3 Can nhiu t cc v tinh khc v h thng vi ba trn mt t. Nhm gim bt s can nhiu c th xy ra. Cc t chc a ra cc khuyn ngh sau: Hn ch mt thng lng nng lng to ra trn mt t ca v tinh. Hn ch EIRP pht t cc trm truyn thng trn mt t theo hng v qu o v tinh a tnh. Hn ch gc ngng nh nht ca anten trm v tinh mt t.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 22

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

CHNG 3: K THUT TRM MT T

3.1 Cng ngh v c tnh ca anten. 3.1.1 Yu cu cht lng i vi thng tin v tinh thu c nhng sng yu n t v tinh v pht i cc sng c cng sut mnh ln v tinh, anten cn c mt s c tnh sau: 1. H s tng ch cao v hiu sut cao. Mt d h s tng ch ca anten t l thun vi din tch ca n, nhng ty thuc vo tnh kinh t vad tnh thun tin khi khai thc m ta chn loi anten va c h s tng ch cao m din tch cng nh cng tt. 2. Hng tnh cao v bp sng ph nh Anten dng trong thng tin v tinh cn phi c tnh nh hng cao, bp sng ph nh chng khng can nhiu vo cc h thng thng tin khc. 3. c tnh phn cc tt. Anten cn phi c tnh phn cc tt s dng tn s mt cch hiu qu bng cch ghp cc sng phn cc ngang v ng thnh phn cc vung gc hoc thnh cc phn cc trn quay tri v quay phi trong phn cc trn. 4. Tp m thp. 3.1.2 Phn loi anten Hnh 3-1 trnh by hnh dng cc loi anten hay c s dng trong thng tin v tinh. Mi anten c mt b phn x chnh parabol v c thit k sao cho ngun bc x t ti tiu im ca parabol sng bc x t mt parabol l sng phng. Tn Anten parabol c ngun bc x s cp t ti tiu im chnh Anten Casegrain Anten parabol lch Anten Gregorlan lch

Hnh dng Mt phn x Mt phn x

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 23

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

chnh

chnh Hnh 3-1 Cc loi anten trm mt t

1. Anten parabol c ngun bc x s cp t ti tiu im. y l loi anten c cu trc n gin nht. N c dng ch yu cc trm ch thu v cc trm nh vi dung lng thp. V hiu qu h s tng ch thp bp sng ph khng c tt v cc cp ni t loa tip sng n my pht b di. 2. Anten Cassegrain y l loi c thm b phn phn x ph vo b phn x chnh, h s tng ch ca anten c nng cao v c tnh bp sng ph cng c ci thin cht t. Anten c s dng cho cc trm bnh thng, c quy m trung bnh. Cp ni gia my pht v loa tip sng ngn hn. 3. Anten lch Anten lch c b phn tip sng, mt mt phn x ph c t v tr lch mt t so vi hng trc ca mt phn x cc b phn tip sng v mt phn x nh khng chn ng i ca sng. Do bp sng ph c ci thin rt ln dn n h s tng ch ln hn. Ngoi anten lch mt mt phn x cn c hai loi anten khc thuc loi nay: Mt l loi Gregorian lch c mt phn x ph dng elip, hai l loi Gregorian lch vi mt phn x ph c dng hyperbol. Cc anten ny c hiu qu c bit khi cn thit gim can nhiu t cc knh thng tin viba trn mt t hoc trn cc v tinh khc cc v tr k nhau trn qu o. 3.1.3
o

H thng anten bm v tinh.

Ngay c v tinh qu o a tnh, v tr ca chng cng lun thay i khong 0,1 theo cc hng ng ty nam bc. Do vy cn iu khin anten trm mt t bm theo v tinh. Cc loi h thng anten bm v tinh: - H thng xung n: H thng ny lun xc nh tm bp sng anten c hng ng vo v tinh hay khng iu khin hng ca anten. H thng ny s dng bn loa bc x, mi loa bc x c hng bp sng hi khc vi hng bp sng chnh ly ra tn hiu bo li. - H thng bm tng nc: H thng ny dch chuyn nh v tr anten cc khong thi gian nht nh iu chnh sao cho mc tn hiu thu l cc i. - H thng iu khin theo chng trnh: H thng ny iu khin anten da trn thng tin qu o d on trc lin quan n v tinh.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 24

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

3.1.4 Cc c tnh v in. 1. H s tng ch. H s tng ch ca mt anten l t s gia mt cng sut bc x (hoc thu) ca anten mt hng cho v ti mt im trn hng y trn mt cng sut bc x (hoc thu) ca anten v hng cng ti hng v im trn khi hai anten c cng sut cp cho anten l nh nhau. H s tng ch cc i hng bc x cc i c gi tr cho bi cng thc: Gmax = A (3-1)

y : l bc sng = c/f c: l vn tc nh sng = 3x108 m/s f: l tn s sng in t. A: l din tch b mt = D: l ng knh anten gng parabol c mt phn x trn. : hiu sut ton b ca anten l do mt s tham s tnh n quy lut chiu x, mt mt do s trn, b mt phn x xu . Thng thng c gi tr bng 0,55 n 0,75. V vy: Gmax = ( ) = ( Biu th dnh dB Gmax [dB] = 10log ( ) = 10log ( 2. th bc x. th bc x biu th cc thay i gi tr ca h s tng ch theo cc hng khc nhau. Vi anten c mt phn x trn th th c dng i xng v trn xoay c biu th trong h ta cc (hnh 3-2a) hay ta -Cc (hnh 3-2b). Bp sng chnh c hng cc i v dng cc bp sng ph ) (3-3) ) (3-2)

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 25

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Hnh 3-2 th bc x anten a. rng bc sng rng ca bp sng chnh c biu th bng gc hp bi hai hng m h s tng ch gim i mt na so vi h s tng ch hng cc i c m t nh hnh 3-2a. rng bp sng ny cn c gi l rng bp sng na cng sut hay rng bp sng 3dB. rng bp sng 3dB lin quan ti t s bi mt h s c gi tr ph thuc vo lut chiu x. i vi mt anten parabol thng thng, rng bp sng 3dB c xc nh: = = () (3-4)

Vi biu thc trn ta thy rng bp sng 3dB gim t l nghch vi tn s v ng knh anten im hng so vi trc ( hng cc i) th h s tng ch c tnh bng:

G( )dB = Gmax - 12(

(dB)

(3-5)

Cng thc ny ch ng vi gc nh 0 T cng thc (3-2) v (3-4) ta c mi quan h gia h s tng ch cc i c biu din nh (hnh3-3).

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 26

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Hnh 3-3 H s anten hng bc x cc i l hm ca rng gc 3dB c tnh bp sng ph:

Nu gim bp sng ph cng nhiu cng tt trnh can nhiu vi h thng khc. Theo khuyn ngh ca CCIR cho cc anten c D/ > 100, h s tng ch ca bp sng ph phi nh hn cc h s tng ch sau tng ng vi gc hp bi trc chnh : 10 < < 480 > 480 Gs =32 25log Gs = 10dB (dB)

Cc anten lch c cc c tnh bp sng ph rt tt, v khng c s c tr ca mt phn x phn x ph v cc thanh , chng c s dng khi c yu cu nghim ngt gim can nhiu trong thit k mch. 3.2 CNG NGH MY PHT. 3.2.1 My pht cng sut cao. b vo tn hao truyn sng ln trong thng tin v tinh, u ra my pht cn phi c cng sut cng ln cng tt, do vy trm mt t s dng b khuch i cng sut cao (HPA). Trong cc h thng v tuyn trn mt t, khong cch gia cc trm chuyn tip ch vi chc km nn cng sut my pht nh (khong 10W) cn i vi

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 27

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

thng tin v tinh do khong cch chuyn tip di (36 000km) nn my pht trm mt t phi c cng sut ln khong vi trm W n hng KW. 3.2.2 Phn loi cc b khuch i cng sut cao Cc n sng chy (TWT), Klystron (KLY), transistor hiu ng trng (FET) c dng trong b khuch i cng sut cao. Ty theo cng sut ra ca my pht v bng tn cng tc m s dng loi khuch i no cho thch hp Bng 3-1 : So snh cc b khuch i cng sut cao. Loi KLY HPA Tham s Cng sut ra Kch thc Trng lng Bng tn Lm lnh Ln Ln Ln Vi chc MHz -Lm lnh bng khng kh khi cng sut ti vi kW -Lm lnh bng nc khi cng sut ra khong 10kW in p cung cp Trung bnh Loi TWT Loi FET

Ln Nh Trung bnh Nh Trung bnh Nh Vi trm MHz Vi trm MHz -Lm lnh bng -Lm lnh bng khng kh khi cng khng kh t nhin. sut ti vi kW -Lm lnh bng nc khi cng sut ra khong 10kW Cao Thp

n sng chy (TWT) c bng tn khuch i rng, c th ph c tt c cc bng tn phn nh cho truyn dn, iu c li cho vic s dng nhiu sng mang hn. Cn i vi n Klystron (KLY) c rng bng tn khuch i tng i hp, nhng tn s khuch i c th iu chnh n bt k gi no trong khong tn s phn nh cho truyn dn. Transistor hiu ng trng (FET) c s dng tramj dung lng thp, cng sut ra nh. t c cng sut cao hn ngi ta u song song cc transistor li vi nhau. 3.2.3 Cu hnh.

Cu hnh ca mt trm mt t c m t hnh 1-4b, ta thy my pht cng sut cao gm c mt b khuch i trung tn, b chuyn i tn ln v mt b khuch i cng sut cao. B khuch i trung tn khuch i tn hiu t b iu ch a ti, tn s

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 28

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

trung tn sau c bin i ln tn s cc ngn nh b i tn, sau tn hiu c b khuch i tn s cao khuch i ln n mc yu cu pht ln v tinh. Cu hnh ca my pht cng sut cao c quyt nh bi loi sng mang v s lng sng mang, nhng nhn chung c hai dng thng c thc hin sau: 1. Mt my pht khuch i ng thi nhiu sng mang (hnh 3-4)

U/C: b nng tn MOD: b iu ch. Hnh 3-4 cu hnh ca b khuch i cng sut cao s dng mt HPA. Vi cu hnh ny cn tha mn cc yu cu sau: - rng bng rng khuch i mt sng mang vi bt k tn s no. - Cng sut ra c d tr sao cho mo do iu ch pht sinh t s khuch i ng thi ca nhiu tn hiu di mc quy nh. Cu hnh ny thun li trong khai thc. 2. Mi sng mang c khuch i ring bng mt b khuch i cng sut cao ( hnh3-5)

Hnh 3-5 Cu hnh ca b khuch i cng sut cao s dng nhiu b khuch i

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 29

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Vi cu hnh ny mi b khuch i khng yu cu phi c bng tn rng iu chnh tn s khuch i i vi mi sng mang cho trc. Cu hnh ny ph hp vi trm c t sng mang. 3.2.4 Mo do xuyn iu ch.

B khuch i cng sut cao l b khuch i tuyn tnh nhng n s tr thnh phi tuyn khi khuch i vng bo ha. Lc in p u ra khng t l vi ip p u vo. Bi vy khi nhiu sng mang c khuch i ng thi th s pht sinh cc tp m. Hnh 3-6 minh ha vn trn, khi khuch i ng thi ba tn hiu vo c tn s l f1, f2,f3 th u ra ngoi 3 tn hiu c bn trn cn c cc tn hiu khc co tn s (2f1-f2), (f1+f2-f3), (f1-f2+f3), (2f2-f1), (f2+f3-f1).

Hnh 3-6 Mo do xuyn iu ch. Do i vi mt b khuch i cng sut cao, khi khuch i nhiu sng mang ng thi th im lm vic ca b khuch i phi c chn sao cho mc u ra thp hn mc bo ha khong 6 n 10 dB, nhm mc ch trit tiu cc tn hiu tp, im lm vic c gi l im li (back-off). Ngoi ra cn c mt phng php khc trit tiu nhiu xuyn iu ch c gi l tuyn tnh ha. Phng php ny l ngi ta chn vo tng trc mt mch in c c tuyn b vi c tuyn ca b khuch i ci thin tuyn tnh ton b. hnh 3-7 minh ha phng php trn.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 30

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

3.3 Cng ngh my thu 3.3.1 Cu trc trm thu Cu trc trm thu c m t nh hnh 1-4b thit b gm c: Anten, khi thu tp m thp, khi gii iu ch v thit b a truy nhp. Trong khi thu tp m thp gm c: B khuch i tp m thp, b i tn xung, b dao ng, b khuch i trung tn. 3.3.1 Khuch i tp m thp Sng bc x t v tinh n anten vi cng sut cc k nh, sau khi c anten khuch i nhng mc vn cha thc hin gii iu ch do cn phi khuch i chng ln mt mc ln v t s S/N phi t ngng cho php, do i hi tng khuch i ny phi c h s tp m nhit nh, v y l tng khuch i u tin. Hin nay c hai loi khuch i tp m thp thng dng l khuch i dng GaAsFET, khuch i dng HEMT. 1. khuch i dng GaAs-FET khuch i dng GaAs-FET l b khuch i nhiu thp c h s tp m khong 1,2 n 2dB. Transistor hiu ng trng dng loi bn dn hp cht gia Gali v Asenic. B khuch i ny c s dng rng ri tn s cao vi cc c tnh bng tn rng, c h s khuch i v tin cy cao. 2. khuch i dng HEMT (High Electron Mobility Transistor) Transistor c linh ng in t cao (HEMT) s dng tip gip pha trn gia GaAs v AlGaAs (hnh 3-8), gia di dn ca AlGaAs c mt sai khc nng lng, di ny c kch thch loi n, cn GaAs khng c kch thch. V vy hnh thnh mt lp giu in t trong AlGaAs gn b mt tip gip vi GaAs. Khi t mt in trng vo

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 31

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

lp giu in t ny, cc in t s chuyn ng vi linh hot rt cao v chng khng chu tn x bt k ca cc nguyn t cho ca vt liu sinh ra chng. HEMT c cc c tnh tp m thp tt hn so vi GaAs-FET.

Cc c tnh ni bt ca HEMT nh bng tn rng, kch thc nh, gi thnh thp, d bo qun v thun li cho sn xut hng lot, bi vy n c s dng rng ri. B khuch i ny lm vic n nh nhit phng nhng c khi chng c lm lnh nhm ci thin hn na cc c tnh tp m thp ca chng. Bng 3-2 So snh cc b khuch i tp m thp (LNA)

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 32

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 33

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

CHNG IV TRM V TINH

4.1 cu hnh trm v tinh vi mt b pht p n gin.

Tn hiu t trm pht mt t truyn lan n anten thu ca v tinh c anten khuch i ln ri qua mch lc thng di loi b cc tn hiu ngoi di tn cng tc ca b pht p, tip n tn hiu c khuch i ln thc hin i tn, yu cu ca tng khuch i ny l h s tp m thp (LNA). Tn s tn hiu ny trn vi tn s dao ng ni to ra cc tn s khc, cc tn s c a qua mch lc thng di ly ra tn s cn thit (tn s pht xung). tn hiu sau khi qua b lc c a vo mch khuch i cng sut cao (HPA) khuch i tn hiu n mc thit k ri a n anten bc x xung trm mt t. linh kin khuch i tng ny cng thng dng n sng chy (TWT) hoc transistor hiu ng trng FET. 4.2 Phn b di tn s ca b pht p. Bng tn phn b cho b pht p v tinh c th t vi trm MHz n vi GHz. Bng tn ny thng c chia thnh cc bng tn con ( theo phn nh ca ITU). Hu ht cc b pht p thng c thit k vi di thng 36MHz, 54MHZ hoc 72MHz, trong di thng 36MHZ l chun c dng ph bin cho dch v truyn hnh bng C(6/4GHz). Hin nay mt s loi b pht p c x l tn hiu c a vo s dng v nh vy c th ci thin c cht lng li (i vi truyn hnh s). trong qu o a tnh, mi v tinh c t mt v tr ta xc nh v lm vic vi mt bng tn xc nh. V d, trong bng tn C(6/4GHz) v tinh c s dng mt phn nh ph rng l 500MHz. nh vy v tinh c th t 24 b pht p lin k nhau v mi b pht p s dng di thng 36MHz trong di thng phn nh500MHz. c th thc hin c iu bng cch b tr 12 b pht p lm vic vi tn hiu sng bc x phn cc ng v 12

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 34

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

b pht p lm vic vi phn cc ngang. Hnh 4-2 m t s b tr 12 knh cc ng v 12 knh phn cc ngang trong di thng phn nh l 500MHz.

Cc v tinh loi ny ch yu chuyn tip cho tn hiu hnh. cc v tinh a tnh khng gy nhiu ln nhau thng phi t ta cch 20 cho v tinh bng C, cch nhau 30 cho bng Ku. 4.3 Cc mng v tinh nhiu chm Cc mng v tinh mt chm tia c th cung cp mt vng bao ph ton b khu vc tri t m c th nhn thy v tinh v do vy c th thit lp c cc tuyn lin lc c li xa. Nhng trong trng hp ny tng ch ca anten b gii hn bi gc m ca chm tia. i vi v tinh cung cp vng bao ph ch gm mt phn ca tri t ( mt vng hoc mt quc gia) nh mt chm tia hp. th tng ch anten c cao hn nh s gim gc m ca chm tia anten

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 35

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

4.3.1 u im ca v tinh nhiu chm. - Khi thay i t mt v tinh c vung bao ph ton cu sang mt v tinh nhiu chm th cho php tit kim c kch thc trm mt t dn ti gim gi thnh trm mt t. - Cho php ti s dng tn s. Ti s dng tn s l vic s dng nhiu ln cng mt di tn theo mt cch thc sao cho lm gia tng tng dung lng ca mng m khng lm gia tng di tn c phn phi. trong v tinh mt chm vic ti s dng tn s nh vo phn cc trc giao, cn trong v tinh nhiu chm tnh cch bit ca hng tnh anten c th c khai thc ti s dng cng mt di tn trong cc chm khc nhau. Trong trng hp ti s dng tn s nh phn cc trc giao, di thng B ch c s dng hai ln. trong trng hp ti s dng nh tch gc, di tn B c th c ti s dng cho bao nhiu lung cng c nu mc can nhiu cho php. V mt l thuyt mt v tinh c M chm, di tn B, kt hp hai kiu ti s dng tn s ni trn th h s ti s dng tn s l 2M. 4.3.2 Lin kt gia cc cng bao ph

Mt h thng v tinh a chm phi t v tr lin kt tt c cc trm mt t ca mng do vy phi cung cp vic u ni qua li gia cc vng ph sng. Khi s dng b pht p thng thng c ba k thut lin kt cc vng ph sng: Lin kt bng bc nhy b pht p.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 36

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

- Lin kt bng chuyn mch trn v tinh. - Lin kt bng qut chm. 1. Lin kt bng bc nhy b pht p. Bng tn phn phi cho h thng c chia thnh s bng tn con bng vi s chum. Mt chm cc b lc trn v tinh s phn cch cc sng mang theo bng tn con m chng chim. u ra mi b lc c kt ni ti anten ca chm ch qua mt b pht p. Nht thit phi s dng mt s lng b lc v b pht p t nht cng bng bnh phng ca s lng cc chm. Hnh 4-4 minh ha khi nim ny cho mt v d vi hai chm. Vi kiu lin kt nay, cc trm mt t phi c kh nng pht v thu trn nhiu tn s v nhiu phn cc nhm nhy t b pht p ny sang b pht p khc.

2. Lin kt nh bc nhy ca b pht p. Nguyn l chuyn mch trn v tinh c minh ha trong hnh 4-5.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 37

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Phn ti bao gm mt ma trn chuyn mch c th c lp trnh c s u vo v u ra bng vi s chm. Ma trn ny kt ni mi chm thu vi mi chm pht nh mt my thu v mt my pht. S lng cc b chuyn tip do vy bng s chm. Khi iu khin phn b kt hp vi ma trn ny thit lp chui trng thi kt ni gia mi u vo vi cc u ra trong thi gian mt khung theo cch thc l cc sng mang ti v tinh trong mi chm s c nh tuyn ti cc chm ch. Do vic lin kt gia hai chm l tun hon, cho nn cc trm phi lu tr lu lng t cc thu bao v pht n i di dng cc khi bit khi vic lin kt gia cc chm c thc hin. do vy trn thc t, k thut ny ch c th c s dng vi truyn dn s v truy nhp kiu TDMA. 3. Lin kt nh qut chm Mi khu vc ph sng c chiu ri nh k bi mt chm anten m vic nh hng n c iuu khin bi mt mng, to chm l mt phn ca h thng anten ph t trn v tinh. Cc trm ca vng pht hoc thu cc khi ca chng khi cng c mt chm chiu ri. khi khng c b nh trn v tinh, t nht c hai chm c cn n ti mt thi im xc nh. Mt thit lp tuyn ln v mt thit lp tuyn xung. thi gian chiu ri t l vi lng ti cn vn chuyn gia hai vng. Hnh 4-6 minh ha cho khi nim ny.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 38

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

4.3.3

Cc tuyn ni lin v tinh.

Cc tuyn ni lin v tinh (ISL Intersatellite Links) c th c xem nh cc chm c bit ca cc v tinh a chm. Cc chm trong trng hp ny khng phi hng ti tri t m hng ti cc v tinh khc. C ba loi tuyn ni lin v tinh: 1. Cc tuyn ni gia cc v tinh qu ao a tnh v qu o thp. Cc tuyn ni gia cc v tinh a tnh Cc tuyn ni gia cc v tinh qu o thp. Cc tuyn ni gia cc v tinh a tnh vi v tinh qu o thp.

Kiu tuyn ni ny c nhim v thit lp mt trm chuyn tip c nh qua mt v tinh a tnh gia mt hoc nhiu trm v mt nhm cc v tinh chuyn ng trn mt qu o thp. v nhng l do kinh t, chnh tr, ngi ta khng lp t mt mng cc trm mt t qu ln ti mi thi im t nht c mt trm mt t nhn thy v tinh i qua. Do vy mt v tinh a tnh c s dng c nhn thy thng xuyn v ng thi t cc trm mt t v t cc v tinh qu o thp. chng c s dng chuyn tip thng tin. 2. Cc tuyn ni gia cc v tinh a tnh Mt tuyn ni lin v tinh kt hp vi mt cu hnh trm mt t ph hp lm gia tng dung lng ca mt h thng m khng phi u t ln cho phn mt t. Mt tuyn ni lin v tinh a tnh cho php cc trm mt t ca hai mng c lin kt v do vy m rng vng ph sng ca h thng.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 39

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Cc tuyn ni c ly xa qua mt v tinh duy nht dn ti gc ngng ca trm mt t nh d b can nhiu. nu tuyn ni ny i qua hai v tinh a tnh ni vi nhau bng mt tuyn ni lin v tinh th gc ngng tng ln . Hnh 4-7 trnh by thit k ca mt mng ton cu da trn 9 v tinh a tnh STAR. 9 v tinh ny thit lp nn mt c s truyn thng ton cu v mt tp hp cc v tinh cc b c kt ni vi chng qua cc tuyn ni lin v tinh khu vc.

3. Cc tuyn ni gia cc v tinh qu o thp. Vi nhng li th ca cc v tinh qu o thp v s tc nghn cc qu o v tinh a tnh cng ngy cng gia tng dn ti s pht trin tip theo ca cc v tinh qu o thp. cc nhc im ca mt v tinh qu o thp (nh di thi gian truyn thng hn ch v vng ph sng tng i hp) c th c gim i trong mt mng cha mt s lng ln cc v tinh c lin kt vi nhau bng cc tuyn ni lin v tinh v c trang b c ch chuyn mch gia cc chm. Nh mng IRIDIUM dng cho dch v thng tin c nhn thuc mng t bo ton cu. H thng ny kt hp mt chm 77 v tinh. 4.4 4.4.1 Cc mng v tinh ti to B pht p ti to

Hnh 4-8 m t cu trc mt b pht p ti to.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 40

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

4.4.2

c im b pht p ti to.

Vi c im c sn cc s nh phn trn b pht p nn to iu kin x l cc s trc khi pht li. v vy v tinh ti to c cc c tnh sau: - Cho php chuyn mch gia cc anten thu v pht khng cn l chuyn mch tn s v tuyn m l chuyn mch ti bng tn gc. Do ma trn chuyn mch tn s v tuyn c thay th bng b nh, tip sau l ghp knh cc s nh phn c lu tr trc khi truyn dn trn cc tuyn xung khc nhau. iu ny cho php cc trm mt t pht i ton b thng tin ca chng theo cng mt khi bit v do vy ch pht i mt khi bit duy nht cho mi khung. S lng khi bit cho mi khung gim xung v hiu qu ca khung tng ln - Cho php chuyn i tc gia tuyn ln v tuyn xung. nh gii iu ch trn v tinh, cc s nh phn ca lu lng gia cc mng c thu theo cc sng mang c cc tc khc nhau c th c chuyn mch ti bng tn gc v c kt hp li truocs khi pht ti cc tuyn xung khc nhau ph hp vi ni n ca chng v khng ph thuc vo dung lng ca sng mang. Hnh 4-8 minh ha cho vn ny.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 41

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

- Thay th cc v tinh a chm bng cc v tinh n chm, chm ny qut ln lt cc khu vc khc nhau ca vng phc v. tp hp cc khu vc c chm tia qut n hnh thnh vng ph sng ca h thng. khi chm ny nm ti mt khu vc qut no , th thng tin dnh sn cho cc trm trong khu vc s c tch ra khi b nh trn v tinh v c pht i trong dng ghp knh. ng thi cc trm trong khu vc pht c thng tin dnh cho tt c cc trm khc ca mng ti v tinh. Cc thng tin ny c lu tr trong b nh trn v tinh pht i sau ti thi im khi chm i qua vng ch (hnh 4-10)

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 42

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

Nhm to thun tin cho vic lp t cac trm mt t gi thnh thp, s dng v tinh ti to vi ng ln dng phng php a truy nhp FDMA cn ng xung dung k thut TDM. Vi gii php ny cho php b pht p lm vic ch bo ha dn n EIRP cc i v h s v h s phm cht G/T ca trm mt t c th c gim i. Gii php ny c m t hnh 4-11.

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 43

TM HIU V H THNG THNG TIN V TINH

GVHD: Th.S L TH CM H

Page 44