Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
pgina
GRATIS
3/4
5/6
pgina
10/11
pgina
pgina
12
pgina
20
aa 2014
pgina 7 pgina 9
pginanan
3 - 15
Empresa Chik
ta un publikashon di Kmara di Komrsio i
Industria di Krsou Su meta ta pa inform i eduk empresario chik pa e por sigui kontribu na desaroyo ekonmiko di Krsou. Redakshon: Un tim di Kmara di Komrsio huntu ku diferente kolaborador Telefon: 461-3918 Aviso: Spotlite Productions Farley Lourens Telefon: 767-0907 Telefon: 560-8284 E-mail: info@spotlite-productions.com Kompaginashon i imprenta: Drukkerij Amigoe Kordinashon: Intermediate N.V. Telefon: 737-1070 Tur derecho reserv Empresa Chik - Tambe riba Facebook!
Ekspertonan
pgina 4 >>>>
Asina sak e por parse un kompetensia pa e toren di Pisa, pero e edifisio nobo aki na Parera ta para rgt riba su fundeshi sino MEO lo no a drenta aden ku su ofisinanan na tres pisa
E Grupo Piloto lokal enkarg ku guia di e proyekto i duna komentario a konsist di kolaboradnan di Banko Sentral di Curaao i St. Maarten (CBCS), Ministerio di Desaroyo Ekonmiko (MEO), Ministerio di Asuntunan General (AZ), Ministerio di Trfiko, Transporte i Planifikashon Urbano i Kmara di Komrsio i Industria (KvK). Meta di e maneho ekonmiko duradero di mas aa ta pa krea e kondishonnan makro ekonmiko faborabel ku ta atra e invershonnan nesesario i pa fasilit invershon den e sektornan ku ta importante pa nos. Esaki ku e mira pa krea sufisiente puesto di trabou i tambe perkur pa gener devisa dor di
eksportashon di prinsipalmente servisionan. E ministerio di desaroyo ekonmiko ku na kabes aktualmente minister Stanley Palm ta responsabel pa e desaroyo ekonmiko duradero pa Krsou i ta konsentr riba realis mih kondishonnan pa mih kalidat di bida i bienestar pa habitantenan di Krsou. Krsou tin un ekonomia diversifik ku potensialnan grandi. Na prom lug e posishon geogrfiko di Krsou ta hasi posibel pa konekt ku merkado i fasilidatnan internashonal pa hasi negoshi pa medio di e infrastruktura i servisionan ku aki ta ofres.
Ekonomia na 2012
Na 2012 ekonomia di Kr-
sou a baha ku 0.1% siendo ku e aa anterior esaki tabata 0.6%. Ekonomia di Krsou ta depend hopi di ekonomia di otro paisnan ku tambe ta pasando den momentunan difsil. E sifra di ekonomia di e aa aki 2013 ainda no ta konos, esta si e lo konos un kresementu f bahada. E bahada di ekonomia di 2012 a keda kompa pa un inflashon hopi haltu di 3.2% kompar ku 2.3% e aa anterior. E kousa di e sifra di inflashon haltu tabata deb na oumento di Omzetbelasting. E desaroyo suak di nos ekonomia tabata deb na e konsekuensianan negativo den e sektor di konstrukshon kombin ku un kresementu masha abou di
Plannan di akshon
TAC a traha riba dos plan di akshon, un pa korto plaso i un pa largu plaso. E rekomendashonnan ta bini bk den e plannan di akshon aki. Gobirnu a institu un komishon ku ta konsist di MEO i AZ ku e meta pa traha i present un struktura di implementashon pa implement e rekomendashonnan di trmino krtiku i trmino largu. Esaki usando komo punto di salida e rekomendashon has den e plan di maneho di TAC huntu ku ekspertonan lokal. E struktura lo mester inkorpor un rgano ku pa monitori e desaroyo di e trabou i tambe mester por hiba konsulta ku e sosiedat sivil i representantenan di empresanan. Esaki ta pa por garantis partisipashon den e proseso di implementashon i garantis ku e implementashon ta tuma lug konforme e planifikashon.
tantu e kapital humano ta Krsou su poseshon di mas importante i ku mester desaroy. Pa loke ta trata desaroyo di sektornan, e ekspertonan ta sosten e idea pa diversifik ekonomia di Krsou i enfok riba mas ku un
Kapital Humano
A yega na e konklushon tambe ku Krsou su bentaha komparativo ta den duna servisio i ku por lo
sektor pa realis desaroyo ekonmiko. Nan ta yega na e konklushon ku Krsou su bentaha komparativo ta den duna servisio i ku por lo tantu e kapital humano ta Krsou su poseshon di mas importante i ku mester desaroy. Sektornan ku a keda iden-
MEO (ministerio di desaroyo ekonmiko) Pareraweg 45 (direkshon nobo!) Telefon: 462-1444 Faks: 462-7590 E-mail: info.meo@gobiernu.cw
CIFA ta splika
ktualmente e sektor finansiero internashonal ta kontribu 10% na e ekonomia total di Krsou i ta gener 4% di divisa. E sektor ta hasi uso direktamente di un archivo di mas ku 1700 profeshonal lokal i ta paga 125 mion florin na salario. Kompar ku e sektor finansiero lokal esun internashonal tin un total di 4700 profeshonal lokal ta traha. E sektor ta gasta 375 mion florin pa aa na produktonan intermediario i servisionan den ekonomia lokal i ta gener 225 mion florin anualmente na impuesto di ganashi i entrada iprima sosial pa gobirnu di Krsou.
Direktiva i manehodi CIFA a formul su mes plan di akshon pa 2014. Den e plan di akshon, banda di e puntonan klave ariba menshon, e siguiente asuntunan lo ta sentral: 1. Seramentu di Akuerdonan di Impuesto 2. Mih promoshon traha dirig riba produkto i kolabor den kam-
Plannan pa 2014
Internashonal
Konseho
CIFA tin su ofisina ku ta keda na A.M. Chumaceiru Bulevar peg ku laman chik (Waaigat).
hopi haltu. Regulashonnan manera FATCA, AML, FATF, etc. ta buta ku bo struktura atministrativo mester ta hopi mas detay.Pa keda na altura di tur desaroyo internashonal,
CIFA ke konseh tur kompania chik i mediano pa bira miembro di plataforma (internashonal), manera STEP f CIFA. Tambe porbuska un kolaborashon ku empresarionan mas
grandi. Tin bes empresario chik no tin sufisiente rekurso pa por yega na esaki i trahando ku un empresario mas grandi por fasilit esaki mas lih.
pgina 6 >>>>
CIFA ta splika
i Empresa Chik
Empresa s Chik
CIFA Telefon: 461 5371 Faks: 4615378 A.M. Chumaceiro Blvd 3 E-mail: Infor@cifa-curacao.com Website: www.cifa-curacao.com
m .e
e r p
h c a
. i k
m o c
Empresa Chik
os aa pas e yu di tera Anthony de Lima ku konosementu amplio den e mundu di telekomunikashon a bini kas bk. E tabata entusiasm pa habri un datacenter. E proyekto a haa e nmber CTEX. Den un periodo relativamente krtiku CTEX a bira un konsepto di kresementu pa nos isla komo pais den e merkado di datacenters.
Dennis Dare: Ta posibel pa nos eksport servisio tambe i esei por di siguiente manera: 1. Krusando frontera (p.e. manda raprt f software via e-mail pa un
Eksport servisio
Kiko ta servisio?
otro hende f pa usa su propiedat intelektual, p.e. pa kanta un komposishon ku el a traha; IX. Otro servisio komersial: Komersial (benta por mayor i detal) Profeshonal (akountent, ingeniero, konsultent riba tereno legal, arkitekto, investigad
di merkado, produkshon di teksto, makelar, etc.) Tkniko (konseho pa sa kon maneh f desaroy negoshi f teknologia di informashon i Internt. Tambe asistensia pa drecha aparato, mashin i ekipo) X. Servisio personal, kultural, deportivo i di rekreashon (produkshon
oudiovisual, programa di radio, organis aktividat manera fiesta, bon kun, konsierto, marshe di sal, etc. Skol priv, biblioteka i museo tambe ta kai bou dje kategoria aki.
E repartishon aki ta segun United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD) i International Trade Center (ITC)
kliente den eksterior); 2. Konsumo for di eksterior (p.e. studiante ekstranhero f turista ku ta gasta sn aki); 3. Un kompania madre na Krsou ta habri un sukursal f filial den eksterior; 4. Un kompania f profeshonal ku ta bai af pa
pgina 8 >>>>
1. Manera nos a bisa kaba, 84% di hende ku trabou na Krsou ta traha den sektor di duna servisio, loke ta igual na 52.000 puesto di trabou;
E siguiente Tp 5 di industria di servisio ta bas riba esnan ku ta gener mas divisa dor di un eksportashon: (I) Turismo (972 mion ANG); (II) Refineria (584 mion ANG); (III) Otro servisionan komersial, profeshonal i tkniko (343 mion ANG); (IV) Transportashon (340 mion ANG); (V) Servisio internashonal finansiero i komersial (164 mion ANG). E sinku kategorianan di
servisio aki ya ta gener 2.4 mil mion florin di e total di 2.5 mil mion ku e industria di servisio kompletu ta eksport (Sifra di Banko Sentral di Krsou den 2012). Dennis Dare: Ta importante pa tene e sifranan aki na kuenta i e echo ku e sektor di servisio ta esun ku ta ofres mas puesto di trabou. Tambe e ta reker hopi konosementu i un enfoke riba e kliente. Pues, mester kuida e sektor aki i sosten mas tantu posibel pa e sigui krese.
www.empresachiki.com
Kmara di Komrsio i Industria di Krsou Ekonomista Dennis Dare Kaya Junior Salas # 1 Telefon: 461-1451 E-mail: dennis.dare@ curacao-chamber.cw
Retonan di 2013
Segun seor Mercera, e puntonan mas importante ku CHATA ta mira ta e cost of doing business ku ta kresiendo enormemente, i e montante di kresementu den bishitantenan present pa CTB (arrival figures) no ta refleh den e sektor hotelero, pero mas bien den, por ehmpel, kasnan priv f apartamentonan. Un di e faktornan ku sigur ta hopi importante ta e parti di airlift. Ofisina di turismo CTB i CHATA ta konvens ku Krsou mester di mas aerolnea f mas frekuensia di e aerolineanan eksistente pa trese bishitante for di e merkadonan prinsipal pa Krsou. Esei sigur lo yuda manten un okupashon haltu durante henter aa. Komo CHATA semper nos ta apoy mas empresa i invershon den e sektor turstiko i nos produkto en general. Ta pa e motibu aki mes CHATA a introdus un small membership program kaminda empresa chikitu por afili na CHATA pa un montante moder pa aa. E importansia pa forma parti di un asosiashon turstiko ta hopi importante pa por kolekta datonan, risib informashon, krea un tourism network i tambe kontribu na e struktura turstiko ku CHATA ta para pe, asina seor Mercera a splika.
anera ya ta un kustumber, CHATA semper ta pidi su hotlnan ku ta miembro pa report nan performance di luna. For di esaki por konklu ku for di luna di mei te i ku ougsts/ sptmber 2013, CHATA su hotlnan a eksperensi un bahada den e porsentahe di okupashon. Aprel i mei a mustra un okupashon di mas o mnos 60-65% te un mksimo di 68% den luna di ougsts 2013 loke ta hopi abou pa e sektor. Ta bon pa menshon ku esaki ta e lunanan konsider komo low season kaminda mnos straero ta bishit nos isla. Na mes momentu ta bon pa indik ku Krsou konos tambe un high season ku ta kore di novmber pa aprel di tur aa. Durante high season mayoria hotl di Krsou tin un okupashon muchu mas haltu ku normal.
CHATA tin un tim di merkadeo enkabes pa Lisa Dindial (ta na man robes) i Miles Mercera, par meimei den tur damanan aki.
Promoshon di Krsou
For di aa 2010 e plan maestro pa turismo di Krsou ta kla, pero nunka e aprobashon formal di parti di gobirnu di Krsou a tuma lug, ku tambe tin prioridat pa e sektor. Ku e plan aki tur partner tin un vishon komun pa traha riba dje, i outomtikamente e plan ta toka e parti di promoshon, edukashon, struktura, i inver-
shonnan ku mester tuma lug den tur rea, segun seor Mercera. Den esaki mester tene e aspekto di promoshon hopi bon na bista. Komo CHATA nos ta kere ku den e sektor di turismo tin sufisiente oportunidat pa un i tur kosech; e empresanan chikitu f personanan ku pashon pa e sektor ta invit pa djin e i trese idea inovativo den e sektor ku ta un added value pa nos produkto Krsou. Nos ta mirando hopi empresa chikitu lanta kabes, ku idea nobo i nos ta orguyoso di mira esaki, i komo CHATA semper nos ta ofres nos sosten i aporte pa asina habri kaminda pa nan tambe djin e sektor. CHATA i ofisina di turismo di Krsou semper ta traha huntu ku e otro partnernan pa trese mas bishitante Krsou. Manera semper, CHATA i CTB a asum nan responsabilidat i a kumins traha riba un plan di akshon huntu ku MEO/Gobirnu di Krsou ku ta di suma importansia pa pone turismo bk riba agnda komo prioridat number 1, asina seor Mercera a bisa finalmente. Tin hopi speransa pa turismo, pero e aporte mester bini di kada un di nos. Miles B M Mercera Marketing & Product Manager Curaao Hospitality And Tourism Association (CHATA) Kaya Junior Salas #1 Telefon: 465-1005 Faks 465-1052 E-mail: miles@chata.org Website: www.chata.org
Miles Mercera: Den e ntwrk CHATA ta perkur pa inklu empresa chik tambe.
opi potensial susesor di empresanan di famia no ta regres Krsou despues di nan estudio den eksterior. Tumando na kuenta e tamao moder di nos isla, ta hopi difsil f den sierto kaso hasta imposibel, pa logra haa un alternativo adeku paf di famia. Asina BDO i Maduro & Curiels Bank (MCB) ta afirm den e investigashon titul Familiebedrijven op Curaao, Opvolging naar de volgende generatie ku nan a laga a hasi. Luna pas a present e resultadonan di e investigashon aki durante e Seminario Empresanan di Famia di BDO/MCB.
den hopi kaso ta pusha e problemtika di suseshon mas patras. Ora finalmente nan no por bira rnt e kestion di suseshon mas i mester tuma desishon, hopi biaha ta surgi problema grandi ku lo por a evit relativamente fsil si a plania na tempu i ku guia profeshonal, segun Lilian Nicolaas-Eleonora, direktor di BDO.
Konsiensia i rekonosementu
For di hopi otro investigashon di rnt mundu ta result ku empresanan di famia ta hunga un papel importante den ekonomia. Ku un filosofia spesial ku ta skonde tras di hasi negoshi, bas riba trmino largu, durabilidat i independensia finansiero, e empresanan aki ta distingu mas i mas di empresanan ku ta registr na bolsa, kaminda ganashi i bnus ta pisa hopi mas tantu. Na Krsou tambe e konsiensia di esaki ta krese mas i mas. Manera ta e kaso na hopi otro pais na mundu, gobirnu i mayoria profeshonal ku ta duna servisio na komrsio no ta rekonos e forsa di empresanan di famia sufisientemente. No nikamente esaki ta
Di robes pa drechi: Chicu Capriles Gerente General di MCB, Henry van der Kwast Gerente General di Maduro Holding, Gregor Koote di MCB, Ed van de Vijver (eksperto), Gerd Glaudemans Gerente General di BDO i Lilian Nicolaas direktor di BDO.
Suseshon no ta fsil
importante i komo elemento delikado e ta eksig hopi tempu. E papel dbel di esnan envolv den e proseso, kaminda algun
di nan tin tambe un laso familiar emoshonal ku otro, ta perkur pa posibel tenshon i konflikto, loke famianan hustamente ke
10
Nesesidat eksplsito
Tur sorto di hende di tur sorto di profeshon a atend e seminario riba negoshi di famia
sanan di Famia na Krsou Suseshon pa e siguiente generashon. Bou di guia di e eksperto Ed van de Vijver di BDO a diskut diferente tema i a present e relato di e investigashon. E relato aki ta konten e resultadonan di e investigashon ku a deskrib anteriormente. Por pidi kopia di e relato aki atraves di Rachel Ren, rene@bdo.cw.
11
CICA ku plan grandi pa pone Krsou riba mapa mundial prominentemente den ramo di ICT
E organisashon ta funshon alabes komo rgano di konsulta pa gobirnu i otro organisashonnan stakeholder ora ta trata maneho riba tereno di ICT riba nos isla. Otro ophetivo di CICA ta pa trese diferente organisashon ku ta oper den ramo di ICT huntu den un plataforma di konosementu. Pensa riba organisashonnan manera University of Curaao, Curaao Airport Holding, CARICEC, Stimul-IT, Departamentunan di Enseansa, Bureau Telecommunicatie & Post etc.
a 1999 un grupo di empresario ku tabata oper den mundu di ICT a lanta e organisashon Curaao Information and Communication Association (CICA) ku e ophetivo pa promov e sektor di ICT na Krsou den e mas amplio sentido di palabra.
Skirb pa Farley I. Lourens
empresarionan ta konsiente di benefisionan ku bon aplikashon di ICT den nan negoshi por nifik. ntes semper a mira IT komo un sosten pa negoshi i tantu komo un negoshi riba su mes. Tambe tabata pensa ku aplikashon di ICT ta pa ofisinanan so. Awendia aplikashon di ICT ta den tur ramo. Mi por menshon komo ehmpel sektor agrario. Wak kuantu por logra awendia den mundu di agrikultura aplikando IT. Kosnan ku ntes tabata parse imposibel.
Por bisa sin mas ku CICA, BT&P, provedornan di fasilidat i servisionan riba tereno di ICT i otro organisashonnan ta realis hopi trabou valioso pa desaroyo e sektor aki na benefisio di nos pais. Komo ehmpel por menshon e konferensia internashonal Lacnic ku a organis resien riba nos isla na kua mas ku 300 profeshonal riba tereno di ICT di hopi parti di mundu a asist, spesialmente di nos region i Sur Amrika. Durante e konferensia aki CICA a firma dos akuerdo di koperashon (letters of intent) hopi importante ku ta primeramente ku ABRINT di Brazil (kategoris entre esnan mas grandi di Amrika). ABRINT ta un asosiashon di kompania ku ta duna servisio di Internt i telekomunikashon na Brazil ku mas ku 400 miembro. Alabes a firma un letter of intent ku Universidat di Ibague di Colombia. Ku e ltimo aki a krea mas posibilidat pa nos hbennan por prepar nan mes i hasi estudionan avans riba tereno di ICT den nos region. Raymond Jamanika, kende na prinsipio di e aa aki a keda nombr komo presidente di CICA ta konta ku tin un pedido grandi pa profeshonalnan ku preparashon haltu riba tereno di ICT na Krsou. Hopi biaha
Presidente Raymond Jamanika (na man drechi): Wak kon ICT por benefisi bo tipo di negoshi.
kompanianan tin di yena e nesesidat aki ku profeshonalnan ku nan mester kontrat di otro paisnan. E direktiva di CICA nombr na yanari di 2013 ta konsist alabes di Ricardo Lochan (sekretario), Simon Elgersma (tesorero), Elgenline Martis, Wesley Eleonora, Debbeth van der Veen i Rygane Manuel.
i stimul mas regulashon ku ta proteh derechinan di e industria lokal di ICT. Ta prob ku oumento di produktividat e kresementu ekonmiko mundial ta kana paralelo ku desaroyonan den mundu di ICT i nos mester purba sigui i kana ku e desaroyonan aki pa ta kompetitivo.
Direktiva nobo
Un di nos ophetivonan ta pa pone Krsou mas prominente riba mapa internashonal. Ku firmamentu di e akuerdonan ya menshon mi ta pensa ku nos a hasi un paso dirig pa kana e ruta delini, seor Jamanika a bisa. Alabes nos ke desaroy e posishon kompetitivo di nos pais riba e tereno aki
Posishon kompetitivo
E vishon di CICA i organisashonnan lig ku e sektor ta pa hasi di Krsou un hub pa empresanan ku ta ofres servisio riba tereno di ICT i pa garantis kontinuidat. Pa logra esaki nos mester hasi hopi mas na preparashon di nos hendenan riba e tereno aki. Mester krea perspektiva i interes nos hbennan pa sigui estudionan avans den
ramo di ICT. Nos por bisa ku tin hopi falta di hende spesialis pa krea i dise programa. No opstante tur esaki nos por bisa ku nos ta satisfecho ku desaroyonan riba tereno di telekomunikashon i sektor di ICT na Krsou. Tin basta proyekto inovativo andando i ta basta tambe den tapara pa kumins. Nos pais tin hopi potensial i tin hopi oportunidat riba e tereno aki. Nos por menshon p.e. ku e CEO di LACNIC a interes masha hopi den Krsou. Nos mester ta proaktivo i posishon nos mes pa ta un ofisina paf di kas pa e paisnan grandi aki.
Nos tin basta fasilidat manera parkenan di E-zone, i tambe insentivonan ku nos mester hasi uso mas efektivo posibel di dje pa bira un sentro ku ta ofres servisio internashonal na mundu riba e tereno aki. Pa bo ta kompetitivo komo empresario bo mester ta kreativo i kana dilanti riba desaroyo. Ami lo bisa kumins ku un negoshi ku bo ta oper lokalmente. Purba konos e materia di bo core business a fondo. Unabes ku e negoshi a proba su mes akinan i e ta oper bon i sano, bo ta habri frontera. Mi ta konvens ku nos hendenan tin hopi potensial, pero mester traha un plan di tempu i kana e kaminda pa kresementu, un paso konkreto pa kada tempu. Wak kon aplikashon di ICT ta duna bo mas benefisio den bo negoshi. Awendia no por keda hasi negoshi manera semper a bin ta hasi. Unabes bo kompetidor aplik ICT di un forma efektivo abo ku no hasi ta kai atras. I finalmente lo mi bisa purba keda up to date ku desaroyonan. Esei ta konta pa tur sektor. Kompania f organisashonnan ku kier bira miembro di CICA por manda un e-mail na registerforcica@outlook.com. Lo risib despues di e aplikashon un kontesta ku ta inform di e kondishonnan pa bira miembro.
Fasilidat i posibilidatnan
Bira miembro
12
in publikashonnan ku ta papia di un ingreso di 7% di refineria Isla PDVSA na Krsou. Lucas Beaujon, gerente di relashonnan pbliko entrante 1 di yanari 2014 di Refineria Isla, a splika ku e refineria tin un kantidat di mil empleado den servisio i ta gener pa medio di su mantenementu i otro proyektonan 1200 trahad di kontratista aserka. Tur esaki, segun Lucas Beaujon, ta kontribu na ekonomia di Krsou den forma di impuesto i primanan sosial. E presensia di refineria Isla mas aleu ta gener tur aktividat relashon ku un refineria i indirektamente empleo ku ta krea pa medio di kompanianan manera CPA, KTK, agentenan di transporte martimo, e empresanan ku ta bende material etc. Esakinan tambe ta gener impuesto i primanan sosial na nan turno.
na komunidat di Krsou. Ta importante pa e utilidat ku ta risib di CRU ta konfiabel, ku na su turno lo result den logra e plannan di importashon di krudo i eksportashon di produktonan na nan klientenan. Esaki lo gener mas aktividat den haf di Krsou. Lucas Beaujon a bisa tambe ku e diskushonnan relashon ku futuro di refineria lo intensifik na 2014 i si logra akuerdonan konkreto, esaki por aseler e preparashonnan pa e invershonnan nesesario pa garantis e futuro viabilidat di e sektor di refinashon na Krsou. Lucas Beaujon Gerente Relashonnan Pbliko Refineria Isla PDVSA Margrietlaan z/n Emmastad Telefon: 466 2700 Faks: 466 2488
ta kompatibel ku e sektor di refinashon pa oument e aktividatnan ekonmiko rond di e refineria. Pa loke ta plannan pa 2014, Lucas Beaujon a splika ku refineria Isla lo sigui invert den su plannan di mantenshon i proyektonan pa mehor su operashonnan i posishon kompetitivo, mintras ku e ta kontribu komo bon suidadano pa medio di invershon sosial
Plannan pa 2014
Nos refineria ta eksist pa mas di 90 aa kaba. E refineria a kambia e ekonomia lokal i a bira un di e pilarnan mas importante di nos ekonomia. Na 1985 gobirnu di Krsou a bira doo di e refineria, i for di e aa ei ta hr e refineria ku PDVSA.
E impakto di Refineria Isla riba ekonomia di Krsou ketu bai ta bastante grandi.
13
Empresario Henry Veeris ta tira lus riba reanan pa mas negoshi i puesto di trabou pa Krsou
Na prinsipio di aanan sesenta Henry Veeris a emigr pa Estdos Undos (New York) i na meimei di aanan sesenta el a muda pa St. Thomas, Islanan Vrgen kaminda el a traha den vrios posishon den ramonan di turismo i di aviashon. Pa hopi tempu e tabata okup posishonnan di gerente pa empresanan ku a dun hopi eksperensia i konosementu di mundu di negoshi. Na 1973 el a bolbe regres su isla natal kaminda el a inisi un frankisia di hrmentu di boto na turista. Tabata tempunan hopi difsil den mundu di turismo pasobra algun aa prom tabatin e kimamentu i sakeonan di negoshinan den nos sentro di siudat i na otro partinan na Krsou. Tambe mi por bisa ku pa motibu di e vishon korto di nos gobernantenan di e tempu ei, no a aplik e tratadonan pa stimulashon di invershonnan nobo pa Krsou. Esaki a pone ku nos no a probech di potensial invershonnan pa yega na un flota grandi di boto, ku ta loke e kompania na Merka tabata dese. Finalmente nos mester a sera e frankisia aki na Krsou. Un otro afinidat di Henry Veeris ta su amor pa mundu di aviashon, partikularmente esun di aviashon deportivo. Komo hben e tabata miembro Aeroclub. Krsou Ku sosten di e komandante di MLD di e tempu aya, el a logra haa preparashon di e parti teortiko den oranan di anochi serka e ofisial di warda (ku tabata e mesun hendenan ku tabata forma parti di e komishon di ksamen pa DVL). Durante e tempu ku e tabata aktivo ku Aeroclub Krsou, el a
ransporte areo ta sigui di ta un medio importante den hasimentu di negoshi pa e fasilidat di transport tantu hende komo karga. E empresario Henry Veeris ta un hmber ku un konosementu vasto den mundu di aviashon motibu pa kua a hiba un kmbersashon kun pa e kompart un tiki di su eksperensia riba e tereno aki i tambe di su vishon. Skirb pa Farley I. Lourens
organis un kongreso di Aeroclubnan Venezolano na Krsou den Curaao Plaza Hotel, prom ku Altera a tuma operashon di nos aeropuerto. Mi por bisa ku na e momentonan aki no tin masha insentivo pa atra sektor di aviashon priv pa nos isla, Henry Veeris a sigui bisa. Kontrario na e desaroyo na Krsou mi por bisa ku mundu di aviashon priv, deportivo, korporativo i aviashon komersial mundialmente ta den un kresementu gigantesko. Aviashon tei pa trese desaroyo pa tur pais. Lamentablemente nos poltikonan no ta paga atenshon nesesario na esaki. Mintras tin demanda mundial pa p.e. pilotonan di tur nivel, na Krsou nos no ta traha riba fasilidatnan pa prepar nos hbennan pa traha den mundu di aviashon. Nos no tin un Flight Simulator (simulador di buelo) na drechi. No ta hasi esfuerso pa atra empresanan operador di flight simulators pa pone un f mas di e aparatonan aki den e Hato Free Zone i ofres e oranan di buelo na kompanianan estranhero di region. Tur piloto di Karibe, Sentro i Sur Amrika ta bai Miami, f otro islanan manera Puerto Rico kaminda si tin e flight simulators pa hasi nan preparashon.
Mundu di aviashon
Henry Veeris e tempu aya ku e tabata risib i honra esnan ku a yuda trese avionnan deportivo pa Krsou.
sera relashonnan hopi estrecho ku Aeroclubnan di Venezuela, i tambe e Federashon Venezolana di Aeroclubnan, pa atra fly-ins pa Krsou ku gruponan di piloto di avion priv. Den e direktiva di Aeroclub Krsou tabata tin personanan di Hulanda ku no tabata interes den e aktividatnan aki, ni tampoko den relashonnan ku paisnan di abla Spa, Veeris a konta. Na dado momento a bini un divishon den e grupo i a krea un Aeroclub nobo bou di e nmber Aeroclub Escuela Caribe ku a kontinu ku e aktividatnan pa stimul
tresementu di e gruponan di piloto di avionnan priv pa Krsou. Tur esaki tabata tuma lug regularmente ku sosten di e diputado di Turismo George Hueck, di felis memoria. Henry Veeris i su tim a estables kontakto nobo ku Merka, kaminda for di aki tambe, tabata bini ku e fly-ins Merikano pa Krsou. E gruponan aki tabata oper bou di e nmber di Caribbean Air Tours. Despues mas grupo a kumins organis nan mes na Merka pa bula den Karibe, Sentro i Sur Am-
Fly-ins
rika. Na e momentonan aki tini 5 grupo bon organis ku ta bula pa Karibe, Sentro i Sur Amrika, Segun Veeris. Hasta mi por bisa ku tin un ku ta organis biahe den avion priv rnt mundu; Medio Oriente i tambe pa Europa. Aeroclub Escuela Caribe di Krsou, tin bon relashon ku tur e gruponan aki, pero e problema di ltimo aanan ta ku e gastunan di operashon na nos aeropuerto a bira demasiado haltu kompar ku otro islanan den Karibe pa por trese e gruponan aki Krsou. Na 1999 tabata e ltimo biaha ku nos a
Mantenshon di avionnan
Un otro sektor di negoshi den mondi di aviashon ku ta kresiendo mundialmente ta e establesimentu di sentronan di overhaul i hasi mantenshon di motornan di avion (jet i piston), drechamentu di tur klase di avion (bdi di avionnan), hydraulics, tur partinan elktriko, ekipo
pgina 15 >>>>
14
Empresario Henry Veeris ta tira lus riba reanan pa mas negoshi i puesto di trabou pa Krsou
<<<< pgina 14
di radio i nabegashon areo, radar, etc. Tur e diferente partinan aki tin nan spesialidat i mester di tknikonan spesialis pa manten i drecha kada un dje ekiponan ku tin na bordo di un avion. Na Miami tin tur e empresanan aki ku ta drecha tur kos di avionnan, di hinter sentro - i sur Amrika i islanan di Karibe. Lamentablemente ta awe nos gobernantenan no tin un vishon pa traha un siudat niko di aviashon na Krsou (un Airport City), no opstante nos fasilidatnan i ubikashon geogrfiko ekselente, seor Veeris a apunt. Mas a leu e empresario a bisa ku ta manera nos turismo a paralis. Nos falta hopi mas hotl na Krsou. Ta hopi kadena internashonal tin ku nos por atra pa Krsou. Nos falta un tim di hben ku vishon pa dedik nan mes na traha riba proyektonan di desaroyo i adelanto total di Krsou en general i nos sektor turstiko en partikular. Awendia ta Internet ta e medio di komunikashon mas importante i mi ta di opinion ku nos por hasi masha hopi kontakto internashonal pa propag Krsou via Internt i tambe hasi e kontaktonan nesesario pa atra invershonnan nobo pa Krsou. Esaki sin mas ta un must! mas industria i empresanan nobo pa Krsou pa asina krea mas empleo pa nos hbennan i tambe nos adultonan (aki mi ta refer ku por krea trabou nobo pa nos penshonadonan). No mester lubid ku sektor di MKB Hulanda, ku apoyo di minister presidnt di Hulanda, a firma un akuerdo di kooperashon ku ADECK ku e mira pa hasi mas negoshi den region huntu i nos mester duna kontenido na esaki.
Potensial di Frankisia
Turismo
Algu ku a bira mundialmente masha in tur kaminda ta franchising. Tur pais industrialis tin su propio empresa f negoshi di franchising. Krsou por atra e frankisianan. Franchising a bira un gama/ spektrum masha grandi i por tin hopi potensial pa Krsou. No lubid e preparashon i training ku nos hendenan (hbennan) ta haa di e empresa mama di franchising. Ami lo rekomend pa bishit e site: www.franchising.org i wak kuantu lug nobo tin ku por atra pa Krsou, basta bo tin e fondonan naturalmente pa hasi esaki. Otro aspekto ku nos ta soa di dje ta koperativismo. Si nos por logra uni gruponan lokal pa medio di un bon training riba Koperativismo, nos por krea gran kantidat di negoshi ku ta funshon bou di e parapl di koperativismo, ku partisipashon i akshon di nos propio pueblo. Na fin di aa, ta nos mes pueblo ta benefisi di e dividendonan, basta e koperativa ta bon hink den otro i ta un koperativa serio. Pa esaki lo ta bon pa hasi kontakto ku CEPES, e organisashon Spa di koperativismo, f bishit nan training site: www.economiasocial. TV
Koperativismo
15
Eventonan internashonal
Desmber
DREAM HOME 2013 House Design International Show. The ultimate source for luxury furniture, floor coverings, wall coverings, lighting, antiques, accessories and much more! Chicago, Illinois, Merka 15 desmber 2013 Lug: The Merchandise Mart, 222 Merchandise Mart Plaza, Chicago, IL 60654 Website: www.merchandisemartdesigncenter.com
10 12 yanari 2014 Lug: Charlotte Convention Center , 501 South College Street, Charlotte, NC 28202 Website: www.homeshowcenter.com
Yanari
CHARLOTTE BUILD, REMODEL & LANDSCAPE EXPO 2014 Build, Remodel & Landscape Expo Charlotte, NC, Merka
EXPOHOGAR PRIMAVERA / OTONO 2014 International Trade Show of Gift and Home Articles
HUISHOUDBEURS 2014 Homes and Interior Exhibition Amsterdam, Hulanda, 15 23 febrari 2014 Lug: RAI International
Exhibition and Congress Centre,1070 MS
Amsterdam Wensite:
www.huishoudbeurs.nl
Febrari
NY NOW 2014 International Gift Fair. NY NOW hosts about 2,800 exhibiting companies showcasing the very best lines across the home, lifestyle and gift spectrum
SICUR 2014 International Security, Safety and Fire Exhibition Madrid, Spaa, 25 28 febrari 2014 Lug: Ifema - Parque Ferial Juan Carlos I, Feria de Madrid, 28042 Madrid, Spaa Website: www.ifema.es/sicur_01
16
Oportunidatnan di negoshi
Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rbrika aki f pa mas informashon tokante di un di esnan menshon, tuma kontakto ku Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio na telefn 461-3918, faks: 461-5652 f e-mail nos na businessinfo@curacaochamber.an
ttiko. 15755 NW 15th Ave Miami, FL 33169 Merka P.O. Box 69-4240 Miami, Florida 33269-1240 Tel: 001 305-625-6400 E-mail: blazesales@blazeproducts.com Website: www.foodservice.blazeproducts.com Excel Dryer Inc. Ta buska distribuid pa su dryer. E Produkto aki, Xlerator, ta seka man lih i ta konos rnt mundu. 357 Chestnut Street P.O. Box 365 East Longmeadow, MA 01028, Merka Tel: 001 (888) 961-4026 / 001.413.525.4531 Faks: 001.413.525.2853 E-mail:
Lokal
Ta Buska Ta buska personanan ku ta interes pa traha lampenkap i bende nan na Krsou.. Ta bende Ta bende un inventario kompletu pa empresarionan interes pa habri un pakus. Ta bende Ta bende un empresa (sin inventario) ku ta retailer di kosmtiko, perfume, paa etc. Ta bende Ta bende un empresa ku tur e vendingmachines den dje.
Ta bende Un mashin ku ta paket entre otro duro frio. E mashin ta ful outomtiko. Ta bende e empresa ku e mashin i tambe e klientenan. Ta bende un negoshi Empresa di paa, sapatu, tas i asesorio, situ den Otrobanda. Ta buska un persona interes pa kumpra e negoshi. Ta bende Un empresa Sign maker. Ku por traha tur tipo di diseo. Ta bende tur ekipo i inventario. Huntu ku empresa e kumprad lo haa tambe tur e klientenan. Ta bende Ta bende un inventario
info@sentinelsynthetic. com / sales@sentinelkompletu pa empresarion- synthetic.com / tech@ an interes den habri un sentinelsynthetic.com
pakus. Ta bende 4 mashin di eis marka Scotsman. Nan ta den bon kondishon. Por usa e mashinnan aki na hotl, restorant, kontratista etc. Ta Hr Ta hr dos unidat ku por usa komo ofisina. A kaba di renob e unidatnan i nan ta keda na e di dos piso di e edifisio na De Ruyterkade 13-14 i un otro ofisina situ na Columbusstraat 14.
www.sentinelsynthetic. com
Green Roof Outfitter Green Roof ta buska distribuid pa su produkto pa planta mata den baki speshal pa pone riba dak. Charleston, SC, Merka Tel: 001 (843) 364-7653 E-mail: info@Green-
Website:
sales@exceldryer.com www.exceldryer.com
Website:
RoofOutfitters.com
Website:
www.greenroofoutfitters. com
Blaze Clear Wick Ta buska bended o distribuid pa su fuel pa buft. P.O. Box 1409 Shelbyville, KY 40066-1409 Tel: 502-633-0650 Faks: 502-633-0657 E-mail:
Internashonal
Sentinel Lubricants Corp. Sentinel ta buska distribuid pa su lubrikante sin-
Resqme Resqme ta buska bended i/o distribuid pa e produkto. Rsqme ta un hrmnt ku por wrdu usa den aksidente pa krta seatbelt, kibra glas etc etc 718 East Mason Street Santa Barbara, CA 93108, Merka
Publikashonnan nobo
E biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio di Krsou ta konten mas di 5000 dokumento. E biblioteka ta ofres un variashon amplio di rekurso pa hasi investigashon. E biblioteka ta konten un kolekshon grandi di dokumento relashon ku komrsio riba merkado mundial. Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnan den nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial. - - - - - - - - - Euromoney Xian Municipal Peoples Government September 2013 Euromoney The 2013 guide to Portugal September 2013 Insight The pinnacle of dredging autumn 2013 Euromoney The Great Bond Liquidity Drought and How to Fix it volume 44, no. 533 Euromoney The 2013 guide to Liquidity Management September 2013 Euromoney The 2013 guide to Lebanon September 2013 Euromoney The 2013 guide to South Korea September 2013 Euromoney The 2013 guide to Private Banking and Wealth Management September 2013 Forum Aid For Trade Issue 3
- Una Voluntad Creadora Cnstructora Sambil 1958 - 2010 E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabirn di 8 or mainta te 4 or atardi.
17
hasi mas pa e proyekto aki. Den e di dos siman di desmber Leonardo Blanco a sigui bishit mas agrikultor i tambe a duna kurso pa agrikultornan por haa mas konosementu. Ta e idea pa sigui traha riba e sektor aki pa nos por subi produktividat i import mnos fruta ku brdura. Pesei ta importante pa nos sigui traha konhuntamente riba e sektor aki pa hib dilanti. InnovatieCentrum huntu ku Ministerio pa Desaroyo Ekonmiko ta sigui traha pa engrandes e sektor aki tambe.
E eksperto Colombiano Leonardo Blanco na man drechi) a bishit agrikultor lokal pa duna nan konseho.
Si bo ke sa mas tokante e artkulo aki, bo por tuma kontakto ku InnovatieCentrum Curaao riba e-mail shooi@icc. an f via telefn na 737-1360.
18
a por sigui lesa e artkulo aki, nos mester ta di akuerdo ku otro riba un punto importante, esta ku ta e empleado ta un faktor importante pa ksito di kualke negoshi. Sin lealtat di e personal, e negoshi ta riba kaminda pa un desaster serio. Lealtat no ta bini outomtikamente mester traha ne i esei ta bai mas leu ku simplemente transfer e salario pe kada kinsena f luna.
Rutinario
kliente riba un ke otro aspekto di e negoshi, su produkto f su servisio? E ta hasi esei pa yuda e negoshi f pa miedu ku e dunad di trabou lo tuma medida kontra dje si e no koper? Si ta e ltimo aki sigur no por konsider esei lealtat mas bien intimidashon. Esei alo largo no tin un reflekshon positivo riba e aktitut na trabou. Kuantu tempu e por simul algu asina ku e sa ku no ta kuadra ku realidat i ku no ta bon? Den hopi kaso esei ta result den un oumento di kasonan kaminda e empleadonan en kestion ta mldu malu esei no nesesariamente mester ta fing. Un situashon asina por traha asina fuerte riba hende ku nan ta bira malu di brd. Finalmente, lealtat ta algu ku ta resultado di un situashon di rspt mutuo kaminda e empleado ta mustra interes pa e trabou ku e ta hasi, pero ku e gerente tambe ta mustra rspt pa e (bon) trabou di e empleado, ku ta tuma e empleado na serio den loke e ta hasi. Esei por hasta tradus den un oumento di salario f otro benefisionan laboral. Un empleado asina ta orguyoso di por ta traha pa e empresa kaminda e ta gana su pan di kada dia. Den un ambiente asina bo ta mira tambe ku empleadonan ta keda traha hopi aa na e mesun kaminda. Den algun palabra: lealtat no ta algu ku por bini di parti di e trahad so; e mester ta un interakshon positivo entre e dunad di trabou f e gerente huntu ku su empleadonan. Ban traha riba esaki na 2014!
Rspt mutuo
kontakto direkto ku kliente. Un empleado ku konstantemente ta den kontakto direkto ku e klientenan tur ora bai mester mustra interes pa loke e kliente ta buska f pidi pe. E mester ta servisial i amikal esei ta spera di dje. E pregunta klave ta si e ta hasi esei di su mes f pasobra e ta asina leal ku su dunad di trabou ku e ta hasi dimes. E tambe ta realis ku si e trata un kliente malu, e kliente ei probablemente no ta bini bk i ta bai buska su produkto f servisio serka e kompetidornan. Awor, den un merkado chikitu manera esun di nos no semper tin kompetensia riba tur tereno. Tg esei no ta duna esnan representante di e kompania monopolista e derecho pa duna mal servisio. Tene kuenta tambe ku awendia e kliente por buska sierto produkto i servisio tambe atraves di Internt i asina e ta laga e monopolista lokal nanishi largu. Di hende lokal i di af ku sa frekuent Krsou bo ta tende ku nan a ripar ku ltimo aanan e kalidat di servisio a drecha konsiderablemente. E empleadonan a komprend ku si negoshi bai malu, nan ta kore e riesgo di prd trabou. Muchu hende a pasa e malora ei kaba i ta prefer pa no pasa den dje mas. Nan ta realis ku nan komo kontakto direkto ku e
Monopolista
kliente ta hunga un papel importante pa krea un bon reputashon pa e negoshi i asina yuda garantis kontinuidat di e empresa. Hopi empresa ta dedik mas atenshon na aspektonan di dunamentu di servisio, kreando oportunidat pa e empleadonan sigui sierto kurso. Riba su mes esei no ta hasi e empleado mas leal na e negoshi, pasobra otro faktor tambe por hunga un rl, pero e ta krea si e konsenshi serka e trahadnan di kon importante bon servisio ta pa e negoshi. Ta ora surgi e nesesidat pa traha overtaim ku ta mishi ku e grado di lealtat di trahad. Ni maske nan sa ku
Falta di lealtat
nan por haa pago kstra, no ta outomtikamente e trahad ta dispuesto pa traha fuera di e oranan normal di trabou. No mesora mester kalifik esei komo desobediensia f falta di lealtat, pasobra sirkunstansianan na kas por imped un trahad di traha den oranan di anochi f den fin di siman. Pero den un bon entendimentu entre esnan na kabes di e negoshi i e empleadonan mester por logra un bon salida pa kualke situashon asina. Echo si ta ku esnan ku ta gusta nan trabou, lo ta inklin mas lih pa traha overtaim. Un otro aspekto ta e pregunta ku tambe sa lansa ta, esta te ki grado un empleado por koper pa gaa e
19
ra bo ta kore riba Rooseveltweg i Winston Churchillweg bo ta mira hopi negoshi nobo. Ademas tin konstrukshon di apartamentu rnt Krsou i tur kaminda nan ta drechando kareteranan. Esei ta duna impreshon ku tin hopi aktividat ekonmiko. Pero tambe tin desaroyonan ku ta mnos bisto. Si huntu ku esaki nos krea e mentalidat empresarial inovativo (entrepeneurship) kosnan por bai den un mih direkshon. Komo ekonomista na Kmara di Komersio Rinke Karman tin e tarea pa analis desaroyonan den diferente sektor di ekonomia na Krsou.
fiskal Pa por manten e sektor di fshr aki i skapa mas puesto di trabou lo mester bini ku inisiativa nobo ku no ta dirig solamente riba bentaha fiskal, sino riba otro bentaha ekonmiko tambe.
simplemente pasobra e situashon ta insigur. Turismo en general no a krese asina tantu. Pero di tur sektor ekonmiko turismo ta esun ku un desaroyo mas positivo te na e di dos kuartal di e aa aki. Pero e resultado aki ta deb prinsipalmente na turismo krusero. Mi ta pensa ku den e sektor turstiko tambe lo tin mnos puesto di trabou na 2014, sigur si e kantidat di turista for di Venezuela i Hulanda sigui baha manera ta e kaso awor aki. Pa loke ta Venezuela, Inselair ta bai stp sierto buelo. Venezuela ta un merkado difsil, pasobra kompanianan di aviashon lo mester risib pago den dler i gobirnu Venesolano ke limit pago na dler mas tantu posibel. E ekonomia kresiendo di Brazil ta afekt nos di dos banda: Krsou ta bira un merkado awor pa e turista Brasilero ku tin sn pa gasta. Di otro banda Brazil ta bira mas atraktivo pa e turista Europeo i komo tal Brazil ta kompetensia pa Krsou. I no ta Brazil so. Ora Amrika Latino bira mas trankil hopi turista Europeo lo ke bai einan. Krsou lo mester sru pa e turistanan ei keda bini aki i esei ta nifik ku lo mester hasi invershon pa nos keda atraktivo pa nan. Turista for di Alemania i paisnan di Skandinavia tin basta sn pa gasta i lo ta interesante pa nos, pero ei tambe Amrika Latino ta nos kompetensia. Otro faktor ku ta debilit nos situashon ekonmiko ta e echo ku sn pa desa-
Turismo
Otro prekupashon ta puestonan di trabou ku ta bai prd, manera na DAE, Kur Hulanda i awor tambe segun informenan preliminar na UTS ku ke retir parti di su personal. Pa loke ta e kompanianan aki huntu esei ta nifik ku mas ku 500 hende ta prd trabou, loke ta un kantidat signifikante pa un isla manera Krsou, asina Rinke Karman a sigui bisa. Ademas tin puesto di trabou na peliger den e sektor hotelero i di restorant. Serka un parti di nos hotlnan e okupashon durante ltimo lunanan tabata mas abou ku den aanan anterior i e restorantnan ta risibiendo mnos kliente. Hendenan ta gastando mnos sn; esei bo por ripar kaba. Nan ta kumpra mnos produkto di luho, manera rko, frishidr i sifranan ta mustra ku p.e. benta di outo a baha konsiderablemente. Hende ta insigur pa loke ta bai pasa ku nos ekonomia. Kosnan ku nan sa kumpra normalmente, nan lo duda pa kumpra awor,
Supsidio
royo ta stp for di Hulanda. Di nan SEI, Sociaal Economisch Intiatief, ta esun mas importante. Ku sn di SEI entre otro a finansi karetera i rotnde i hopi proyekto sosialekonmiko na Krsou, pero otro tiponan di supsidio manera AMFO tambe ta stp i nos lo ripar e efektonan sigur. Gobirnu a anunsi medida pa stimul kresementu di ekonomia dor di invert, por ehmpel pa konstrukshon di hospital nobo i krea aktividat nobo na Dk. Tur esaki ku e intenshon pa sektor priv sigui e ehmpel, pero mi ta duda si esei ta sufisiente. Sektor priv lo invert solamente si nan ta mira kresementu den merkado na horizonte. Ademas, invershonista mester tin e siguransa ku e cost of doing business no ta bai subi, manera esei a sosod ltimamente ku gastu di salario komo konsekuensia di oumento di prima. Otro faktor ku lo influen-
Refineria i fshr
20
si ekonomia den 2014 ta e pregunta kiko lo sosod ku refineria i servisio internashonal (kompania di fshr i trust). Aki 6 aa e kontrato ku PDVSA pa maneh e refineria ta kaba i den e mesun periodo e areglo ku kompanianan di fshr tambe ta vense. E inseguridat ei ta influensi asta desishonnan interno. Por ehmpel: un kompania di fshr ke invert den un mashin awor aki i e sa ku e mashin por traha 10 aa. (afschrijvingskosten). Pero podis e ta duda si kumpra e mashin ei pasobra e no sa si aki 10 aa e sektor di fshr ainda lo ta na Krsou. Krsou ta deliber pa hopi aa kaba si ta kambia leinan tokante fshr konforme leinan internashonal, pero te ainda no a tuma un desishon riba e punto aki. E kompanianan di fshr mes tambe ta evaluando si nan ta keda Krsou te aa 2019 f si nan lo muda pa paisnan manera Malta f Bahamas, kaminda si por garantis nan bentaha
Ta importante tambe ku yu di tera ku a haa un preparashon, por regres pa yuda Krsou progres. Nos ke pa yu di Krsou ku preparashon bini bk aki, pero realidat ta ku mitar ta keda Hulanda. Nos mester puntra nos mes di kon nan ta keda aya? Ta mas seguridat di haa i keda ku trabou, ta e sistema ku enseansa, salubridat i kuido ta organis einan f ta pa otro motibu? Nos no ta solushon e problema aki ku kreamentu di puesto di trabou i salario kompetitivo so. E tin di haber tambe ku un imhen positivo pa Krsou. Algu den sentido manera Curaao is the place to be! Esei lo motiv tantu nos hbennan ku a bai studia, komo e invershonista i turistanan pa bini Krsou.
Enkuestanan di CBS ta mustra ku tin un oumento di konfiansa den futuro serka nos empresarionan. Esei ta un seal positivo. Pero e desaroyo ekonmiko aktual i esun benidero lo bin ku su pruebanan. I esei ta eksig pa e empresario tin un mentalidat empresarial inovativo (entrepreneurship), esta ku na un manera positivo por kambia rumbo na momentu ku esei ta nesesario. Si e tipo di empresarionan ei haa e oportunidat pa hasi esei, mi tin konfiansa ku kosnan lo kana den bon direkshon prksimo aanan, asina Rinke Karman a finalis bisando. Kmara di Komrsio Ekonomista Rinke Karman Kaya Junior Salas 1 Telefon: 461-1451 E-mail: Rinke.karman@ curacao-chamber.cw
E mentalidat empresarial