Está en la página 1de 8

6 NOMENCLATURA EN QUMICA INORGNICA.

6.1. VALENCIA. Es la capacidad que tiene un tomo de un elemento para combinarse con los tomos de otros elementos y formar compuestos. La valencia es un nmero, positivo o negativo, que nos indica el nmero de electrones que gana, pierde o comparte un tomo con otro tomo o tomos. VALENCIAS DE LOS ELEMENTOS MS IMPORTANTES DEL SISTEMA PERIDICO. METALES. VALENCIA 1 Litio Sodio Potasio Rubidio Cesio Francio Plata VALENCIAS 1, 2 Cobre Mercurio VALENCIAS 2, 4 Platino Plomo Estao VALENCIA 2 Berilio Magnesio Calcio Estroncio Zinc Cadmio Bario Radio VALENCIAS 1, 3 Oro Talio VALENCIAS 2, 3, 6 Cromo VALENCIA 3 Aluminio

Li Na K Rb Cs Fr Ag

Be Mg Ca Sr Zn Cd Ba Ra Au Tl

Al

Cu Hg

Pt Pb Sn

Cr

VALENCIAS 2, 3 Nquel Ni Cobalto Co Hierro Fe VALENCIAS 2, 3, 4, 6, 7 Manganeso Mn

NO METALES. VALENCIA -1 Flor VALENCIAS +/- 1, 3, 5, 7 Cloro Cl Bromo Br Yodo I VALENCIAS 2, +/- 3, 4, 5 Nitrgeno N VALENCIA -2 Oxgeno

VALENCIAS +/-2, 4, 6 Azufre S Selenio Se Teluro Te

VALENCIAS +/- 3, 5 Fsforo Arsnico Antimonio

P As Sb

VALENCIAS +/-2, 4 Carbono C

VALENCIA 4 Silicio Si

VALENCIA 3 Boro B

HIDRGENO. VALENCIA +/-1 Hidrgeno

VIDEO Valencia y nmero de oxidacin Nmeros de oxidacin PRCTICA Ejercicios de valencia y nmero de oxidacin

6.2 NOMENCLATURA. Para nombrar los compuestos qumicos inorgnicos se siguen las normas de la IUPAC (Unin Internacional de Qumica Pura y Aplicada). Se aceptan tres tipos de nomenclaturas para los compuestos inorgnicos, la sistemtica, la nomenclatura de stock y la nomenclatura tradicional.

NOMENCLATURA SISTEMTICA. Para nombrar compuestos qumicos segn esta nomenclatura se utilizan los prefijos: MONO_, DI_, TRI_, TETRA_, PENTA_, HEXA_, HEPTA_ ... Cl2O3 Trixido de dicloro I2O Monxido de diodo NOMENCLATURA DE STOCK. En este tipo de nomenclatura, cuando el elemento que forma el compuesto tiene ms de una valencia, sta se indica al final, en nmeros romanos y entre parntesis: Fe(OH)2 Hidrxido de hierro (II) Fe(OH)3 Hidrxido de hierro (III) NOMENCLATURA TRADICIONAL. En esta nomenclatura para poder distinguir con qu valencia funcionan los elementos en ese compuesto se utilizan una serie de prefijos y sufijos: Hipo_ 1 valencia 2 valencias 3 valencias 4 valencias Per_ VIDEOS Nomenclatura inorgnica 6.3 XIDOS. Son compuestos binarios formados por la combinacin de un elemento y oxgeno. Hay dos clases de xidos que son los xidos bsicos y los xidos cidos (anhdridos). XIDOS BSICOS. Son compuestos binarios formados por la combinacin de un metal y el oxgeno. Su frmula general es: M2OX Donde M es un metal y X la valencia del metal (el 2 corresponde a la valencia del oxgeno). _oso _oso _ico _ico Valencia menor

Valencia mayor

LAS VALENCIAS DE LOS ELEMENTOS SE INTERCAMBIAN ENTRE ELLOS Y SE PONEN COMO SUBNDICES. (Si la valencia es par se simplifica). Valencia Frmula 1 2 3 4 Na2O Ca2O2 = CaO Fe2O2 = FeO Fe2O3 Pb2O4 = PbO2 N. sistemtica Monxido de disodio Monxido de calcio Monxido de hierro Trixido de dihierro Dixido de plomo N. stock (la ms frecuente) xido de sodio xido de calcio xido de hierro (II) xido de hierro (III) xido de plomo (IV) N. tradicional xido sdico xido clcico xido ferroso xido frrico xido plmbico

VIDEO XIDOS BSICOS xidos metlicos xidos metlicos

PRCTICA Nomenclatura xidos bsicos Ejercicios de xidos bsicos

XIDOS CIDOS O ANHDRIDOS. Son compuestos binarios formados por un no metal y oxgeno. Su frmula general es: N2OX Donde N es un no metal y la X la valencia del no metal (el 2 corresponde a la valencia del oxgeno). LAS VALENCIAS DE LOS ELEMENTOS SE INTERCAMBIAN ENTRE ELLOS Y SE PONEN COMO SUBNDICES. (Si la valencia es par se simplifica). Valencia Frmula F2O 1 Cl2O 2 3 4 5 6 7 SO I2O3 SeO2 Br2O5 S2O3 I2O7 Monxido de dicloro Monxido de azufre Trixido de diodo Dixido de Selenio Pentaxido de dibromo Trixido de azufre Heptaxido de diodo xido de cloro (I) xido de azufre (II) xido de Iodo (III) xido de selenio (IV) xido de bromo (V) xido de azufre (VI) xido de Yodo (VII) N. sistemtica (la ms frecuente) Monxido de diflor N. stock xido de flor N. tradicional Anhdrido hipofluoroso (excepcin a la norma general de prefijos y sufijos) Anhdrido hipocloroso) Anhdrido hiposulfuroso Anhdrido sulfuroso Anhdrido selenioso Anhdrido brmico Anhdrido sulfrico Anhdrido peridico

La nomenclatura tradicional de los xidos de nitrgeno es un tanto especial Valencia Frmula 2 NO 4 NO2 N. sistemtica * N. stock * N. tradicional xido nitroso xido ntrico Anhdrido nitroso Anhdrido ntrico

3 N2O3 5 N2O5 *Escribe los nombres que faltan en la tabla. VIDEOS xidos no metlicos

PRCTICA xidos cidos

6.4 HIDRUROS. Son compuestos binarios formados por un metal e Hidrgeno. Su frmula general es: MHX Donde M es un metal y la X la valencia del metal.

EL HIDRGENO SIEMPRE TIENE VALENCIA 1. Valencia Frmula 1 2 3 4 NaH FeH2 FeH3 SnH4 N. sistemtica Monohidruro de sodio Dihidruro de hierro Trihidruro de hierro Tetrahidruro de estao N. stock (la ms frecuente) Hidruro de sodio Hidruro de hierro (II) Hidruro de hierro (III) Hidruro estao (IV) N. tradicional Hidruro sdico Hidruro ferroso Hidruro frrico Hidruro estnnico

HIDRUROS DE NO METALES. Hay no metales como el nitrgeno, fsforo, arsnico antimonio, carbono, silicio y boro que forman compuestos con el hidrgeno y que reciben nombres especiales. Nitrgeno, fsforo, arsnico, antimonio y el boro funcionan con la valencia 3 mientras que el carbono y el silicio lo hacen con valencia 4. Valencia 3 3 3 3 3 4 4 VIDEOS Hidruros Hidruros PRCTICA Hidruros 6.5 CIDOS HIDRCIDOS. Son compuestos binarios formados por un no metal e hidrgeno. Los no metales que forman estos cidos son los siguientes: Flor, cloro, bromo, yodo (todos ellos funcionan con la valencia 1) Azufre, selenio, teluro (funcionan con la valencia 2). Frmula NH3 PH3 AsH3 BH3 SbH3 CH4 SiH4 N. tradicional (la ms usada) Amoniaco Fosfina Arsina Borano Estibina Metano Silano N. sistemtica Trihidruro de nitrgeno Trihidruro de fsforo Trihidruro de arsnico Trihidruro de boro Trihidruro de antimonio Tetrahidruro de carbono Tetrahidruro de boro

Su frmula general es: HxN Donde N es el no metal y la X la valencia del no metal. (El hidrgeno funciona con valencia 1).

Valencia Frmula*

1 1 1 1

HF HCl HBr HI

N. tradicional * (cuando est disolucin) cido fluorhdrico cido clorhdrico

N. tradicional * en (cuando est en estado puro) Fluoruro de hidrgeno Cloruro de hidrgeno

2 2

H2S

cido sulfhdrico

Sulfuro de hidrgeno Seleniuro de hidrgeno

2 cido telurhdrico *Escribe los datos que faltan en la tabla VIDEOS cidos hidracidos cidos hidrcidos PRCTICA cidos hidrcidos

6.6 HIDRXIDOS. Son compuestos formados por un metal y el grupo hidroxilo (OH). Su frmula general es: M(OH)X Donde M es un metal y la X la valencia del metal EL GRUPO -OH SIEMPRE TIENE VALENCIA 1. Valencia Frmula 1 2 2 3 4 NaOH Ca(OH)2 Ni (OH)2 Al(OH)3 Pb(OH)4 N. sistemtica N. stock (la ms frecuente) Hidrxido de sodio Hidrxido de sodio Dihidrxido de calcio Hidrxido de calcio Dihidrxido de nquel Hidrxido de nquel (II) Trihidrxido de Hidrxido de aluminio aluminio Tetrahidrxido de plomo Hidrxido de plomo (IV) N. tradicional Hidrxido sdico. Hidrxido clcico Hidrxido niqueloso Hidrxido alumnico Hidrxido plmbico

VIDEOS Hidrxidos Hidrxidos PRCTICA Hidrxidos Hidrxidos 6.7 CIDOS OXCIDOS. Son compuestos ternarios formados por un no metal, oxgeno e hidrgeno. Se obtienen a partir del xido cido o anhdrido correspondiente sumndole una molcula de agua (H2O). Su frmula general es: H2O + N2Ox = HaNbOc Donde H es el hidrgeno, N el no metal y O el oxgeno.

Valencia 1 2 3 4 5 6 7

Frmula F2O + H2O = H2F2O2 = HFO SO + H2O = H2SO2 Cl2O3 + H2O = H2Cl2O4 = HClO2 S2O + H2O = H2SO3 Cl2O5 + H2O = H2Cl2O6 = HClO3 SO3 + H2O = H2SO4 Cl2O7 + H2O = H2Cl2O8 = HClO4

N. tradicional cido hipofluoroso cido hiposulfuroso cido cloroso cido sulfuroso cido clrico cido sulfrico cido perclrico

El nitrgeno slo forma cidos oxcidos con la valencias 3 y 5.

Valencia 3 5

Frmula

N. tradicional cido nitroso cido ntrico

El fsforo, arsnico y antimonio forman cidos especiales: Si a los xidos correspondientes se les suma una molcula de agua tenemos los cidos META: Frmula N. tradicional P2O3 + H2O = HPO2 cido metafosforoso P2O5 +H2O = HPO3 cido metafosfrico Si se les unen dos molculas de agua se obtienen los cidos PIRO: Frmula P2O3 + 2H2O = H4P2O5 P2O5 +2H2O = H4P2O7 N. tradicional cido pirofosforoso cido pirofosforico

Valencia 3 5 Valencia 3 5

El fsforo, arsnico y antimonio forman los cidos ORTO cuando se les suman 3 molculas de agua a los xidos correspondientes. Frmula P2O3 + 3H2O = H6P2O6 = H3PO3 P2O5 +3H2O = H6P2O8 = H3PO4 N. tradicional cido ortofosforoso (A. Fosforoso) cido ortofosfrico (A. Fosfrico)

Valencia 3 5

*Hay algunos metales que tambin forman cidos, como el cromo y el manganeso: Valencia 6 6 Frmula CrO3 + H2O = H2CrO4 * Cr2O6 +H2O = H2Cr2O7 N. tradicional cido crmico cido dicrmico

Valencia 6 7

Frmula MnO3 + H2O = H2MnO4 Mn2O7 + H2O = H2Mn2O8 = HMnO4

N. tradicional cido mangnico cido permangnico

VIDEOS cidos oxcidos cidos oxcidos PRCTICA Oxcidos 6.8 SALES SALES DE CIDOS HIDRCIDOS. Se obtienen sustituyendo los hidrgenos del cido hidrcido correspondiente por un metal. Se nombran con el nombre del no metal terminado en uro seguido del nombre del metal. Si el metal tiene ms de una valencia se indica al final, en nmeros romanos y entre parntesis. El nmero de hidrgenos que se le quitan al cido se le pone como subndice al metal. cido hidrcido HF HCl HBr HI H2S H2Se H2Te Frmula CaF2 FeCl3 N. stock (la ms comn) Fluoruro de calcio Cloruro de hierro (III) Bromuro de cadmio Yoduro de cromo (II) N. tradicional Fluoruro clcico Cloruro frrico

Pt2S4 = PtS2 Al2Se3 Telururo arico

SALES DE CIDOS OXCIDOS. Son compuestos ternarios formados por un metal, un no metal y el oxgeno. Se obtienen a partir de los cidos oxcidos sustituyendo los hidrgenos de stos por un metal. Vamos a estudiar dos tipos de sales de cidos oxcidos, las sales neutras y las sales cidas. Sales neutras. Se obtienen sustituyendo todos los hidrgenos de un cido oxcido por un metal. La valencia del metal se le pone como subndice al resto del cido sin los hidrgenos. El nmero de hidrgenos que se le quiten al cido se le ponen como subndice al metal. Se nombran sustituyendo los sufijos que utilizbamos en el cido (-oso e ico) por los sufijos -ito y -ato respectivamente. Prefijos y sufijos utilizados en los cidos Prefijos y sufijos utilizados en las sales HIPO-OSO HIPO- -ITO -OSO -ITO -ICO -ATO PER-ICO PER-ATO Puede ayudarte a recordar la equivalencia de sufijos la siguiente frase: Cuando el OSO toca el pITO, baila el mICO con el gATO.

cido de partida HClO HClO2 HClO3 HClO4 H2SO2 H2SO3 H2SO4 H4P2O7 H3AsO3

Nombre del cido cido hipocloroso cido cloroso cido clrico cido perclrico cido hiposulfuroso

cido pirofosfrico cido ortoarsenioso

Sal Ca(ClO)2 Ca(ClO2)2 Sn(ClO3)4 Li(ClO4) Ca2(SO2)2 = Ca(SO2) Pb2(SO3)4 = Pb(SO3)2 Al2(SO4)3 Fe4(P2O7)3 K3(AsO3)

Nombre de la sal Hipoclorito de calcio Clorito de calcio Clorato de estao (IV) Perclorato de litio Hiposulfito de calcio Sulfito de plomo (IV) Sulfato de aluminio Pirofosfato de hierro (III) Ortoarsenito de potasio

Sales cidas. Son compuestos que se obtienen sustituyendo PARTE DE LOS HIDRGENOS de un cido oxcido por un metal. El nmero de hidrgenos que se le quitan al cido se le pone como subndice al metal y la valencia del metal se le pone como subndice al resto del cido. Se nombran con la palabra hidrgeno precedida de los prefijos di- (H2), tri- (H3) seguido del nombre de la sal correspondiente. Forman sales cidos los no metales siguientes: S, Se, Te, y los cido spiro y orto del P, As y Sb. cido de partida H2SO2 H2SO3 H2SO4 H4As2O5 H4Sb2O5 Nombre del cido cido hiposulfuroso cido sulfuroso cido sulfrico cido piroarsenioso cido piroantimonioso Sal Ca(HSO2)2 Pb(HSO3)4 Cr(HSO4)3 Sr(H3As2O5)2 Mg2(H2Sb2O5)2 = Mg(H2Sb2O5) Nombre de la sal Hidrgeno hiposulfito de calcio Hidrgeno sulfito de plomo (IV) Hidrgeno sulfato de cromo (III) Trihidrgeno piroarsenito de estroncio Dihidrgeno piroantimonito de Magnesio

VIDEOS

Sales cidas y bsicas Sales cidas y bsicas PRCTICA Oxisales neutras Oxisales cidas

6.9 PERXIDOS. Se caracterizan por llevar el grupo PEROXO ( - O O -) tambin representado O22-. Los podemos considerar como xidos con ms oxgeno del que corresponde por la valencia de este elemento. Valencia 1 1 2 2 Frmula H2O2 Na2O2 Ca2O4 = CaO2 Ba2O4 =BaO2 Nomenclatura Perxido de hidrgeno = Agua oxigenada Perxido de sodio Perxido de calcio Perxido de bario Perxido de potasio

VIDEOS Perxidos

VIDEOS Nomenclatura inorgnica

PRCTICA Ejercicios de nomenclatura inorgnica Ejercicios de nomenclatura Nomenclatura interactiva

PRCTICA Ejercicios de nomenclatura interactivos

ENLACES http://www.educa.rcanaria.es/fisicayquimica/lentiscal/1-lecciones/Q1/formulacion1/lecciones/apuntesformulacion.htm http://fresno.pntic.mec.es/~fgutie6/fisicayquimica1/ArchivosWORD/07Formulaci%F3nNome nclatura.doc

BIBLIOGRAFA http://users.servicios.retecal.es/tpuente/cye/formulacion/formulacion.htm http://www.cespro.com/Materias/MatContenidos/Contquimica/QUIMICA_INORGANICA/In dexQca.htm http://www.alonsoformula.com/inorganica/index.html

También podría gustarte