BIZNESI NDERKOMBETAR

Prof.Vjollca V.Hasani

Java e pare/tetor2011

-DOMOSDOSHMERIA E BIZNESIT NDERKOMBETAR-

Literatura:International Business/Ricky Griffin.Michael W.Pustay Biznesi nderkombetar/Ilia Kristo fq4-16.

Kuptimi i biznesit ndrkombtar

Biznesi i ndrkombtar nnkupton planifikimin dhe drejtimin e transaksioneve biznesore t ndrmarrjeve vendore me ato t shteteve t jashtme. Biznesi ndrkombtar- prfshin nj pjes gjithnj n rritje t biznesit botror. Ndrmarrjet n do vend, pa marr parasysh madhsin e tyre, jan t ndikuara nga konkurrenca dhe tregu ndrkombtar. Format m t prhapura t biznesit ndrkombtar jan eksporti dhe importi q ndryshojn mjaft nga shitblerja n vend. Mjedisi i biznesit ndrkombtar sht shum m ndryshe se mjedisi i tregtis s brendshme. Kuptimi i biznesit ndrkombtar sht parakusht pr prfitime nga ky biznes. Zhvillimi i marrdhnieve ekonomike ndrkombtare ka ndikim n zhvillimin ekonomik t do vendi nga se nprmjet tyre sigurohen t hyrat devizore, transferohet kapitali i jashtm, hapn mundsit pr sigurimin e risive tekniko-teknologjike, sigurohet nxita e procesit t specializimit etj)

Ekonomia ndrkombtare trajtohet si pjes prbrse e shkencave ekonomike. Ekonomia ndrkombtare studion trsin e marrdhnieve ekonomike dhe financiare q zhvillohen midis shteteve e rajoneve t ndryshme t bots, n kuadrin bilateral (dy palesh) dhe multilateral (shum palesh). Lidhjet ekonomike midis popujve t vendeve t ndryshme jan mjaft t hershme, por n kohn e sotme jan forcuar dhe zgjeruar shum n kuadr t globalizimit t tregut ndrkombtar.

Bashkpunimi ekonomik ndrkombtar e nj vendi ka t bj me hapjen e ekonomis s saj ndaj ekonomive t vendeve t jashtme, me qllim t rritjes s produktit vendor bruto (GDP) dhe t mirqens s konsumatorve duke shkmbyer mallra dhe shrbime t cilat i mundsojn avantazhet krahasuese t vendit.
Duke realizuar lidhjet ekonomike me jasht n nivel t eksportit dhe importit t balancuar dhe t kursit t kmbimit t stabilizuar, n kuadr t shtetit, realizohen nj ndr katr objektivat makroekonomike.(rritja ekonomike, punsimi, stabiliteti i mimeve dhe lidhjet ekonomike me jasht).

I. II. III.

Te zgjerojne shitjet e tyre Te gjejne burime Te diversifikojne burimet per shitjet dhe furnizimet

SHITJET e nje kompanievaren nga dy faktore:interesin I konsumatorit per produktin e saj dhe gatishmeria/aftesia per ti blere ato.

GJETJA E BURIMEVE:prodhuesit dhe shprendaresit(distributoret)jo vetem qe nxjerrin jashte vendit produkte,sherbime dhe komponentet e prodhuar,por ato kerkojne jashte,kaptial dhe tekonologji qe do te perdoret me pas ne vendin e tyre. Humbjet ne nje vend kompensohen ne tjetrin,diversifikimi I burimeve te perfitimit mund te shmange efektine cmimeve te larta,apo mungesen e nje oferte te caktuar ne tjetren.

1. 2.

3.

4.

Rritja dhe zgjerimi I teknologjise. Liberalizimi I politikave qeveritare per levizjen midis vendeve te produkteve te burimeve. Zhvillimi I institucioneve te nevojshme per te mbeshtetur dhe lehtesuar treg.nderkombetare. Rritja e konkurrences globale.

Objektivat,burimet dhe mjedisi ku do te veproje -eksporti-importi I mallerave -eksporti-importi I sherbimeve(udhetime,turizem dhe transport;performanca e sherbimeve;perdorimi I pasurive. -investimet-ID;IDH,I.portfol, -aleancat strategjike, -KMN ose KSH(multinational corporations)

Njohja e mjedisit fizik dhe social

Mjedisi konkurrence

LICENCIMI-rregullim ligjor ku nj firm n nj vend licencon pr prdorimin e prons s saj intelektuale (patenta, marka tregtare, emrat e markave, t drejtat autoriale ose sekretet tregtare). FRANSHIZA-form e specializuar e licencizimit qe ndodh kur nje kompani e nje vendi autorizon kompanin e vendit tjeter ti perdor sistemet e saj operative se dhe emrin,marken tregtare dhe logon n kmbim t nj pagese ndaj kompanise ame. Rasti studimor-McDonalds.

Kontrata menaxhuese-sht nj veprim me te cilin nj firm e nj vendi pajtohet t veproj ose t ofroj shrbime t tjera dhe t menaxhoj nj firm n nj vend tjetr pr nj tarif t caktuar me te cilen dakordohen palet. Rasti studimor-industria e larte hotelierikeHilton,Marriot.

Korporatat Multinacionale apo K.Shumekombeshe;kompanie te cilat jane gjate te perfshira ne biznesin nderkombetar.;kompania e cila angazhohet ne investimet e huaja direkte dhe posedon ose kontrollon vleren e shtuar te aktiviteteve ne me shume se nje vend qe dmth mban dhe kontrollon aseste te huaja. Eshte tipike qe KMN blejne burimet,krijojn te mira/sherbime ne vende te ndryshme dhe me pas I shesin keto te mira apo sherbime ne vende te ndryshme. HQ?!

Organziatat Multinacionale jane organizata jo-profitabile dhe nuk mund te thuhet se jane ndermarje te verteta. Mund te perdoren kur I referohen organizatave jo ftimprurese apo atyre fitimprurese.Teknikisht OMN ne biznes duhet te njihen si korporata legale.