Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
..
2 151001, 240801
2007
620.22
273
269
:
- ,
. ..
..
,
..
, ..
269
: / .. . : - . . . -, 2007.
140 . 125 .
ISBN 5-8265-0580- (978-5-8265-0580-9).
, , - .
2 151001, 240801.
620.22
273
ISBN 5-8265-0580-
(978-5-8265-0580-9)
(), 2007
..
..
19.03.2007.
60 84 / 16. 8,14 . . .
125 . 218
-
,
392000, , 106, . 14
1
1.
? .. : , .
. :
;
, , ;
(. );
(. );
;
.
(. 1).
( ), ( ).
, ,
() .
: (, ),
.
. 1. () ()
.
, , , :
, , , .
.
(. 2).
,
, (3s, 2s, 2p, 1s), (),
() (. 3).
. 2. ,
:
; () ;
();
1s, 2s, 2p, 3s
. 3. ()
()
. 3, ; 3, ; d ; . . 3, .
, .
,
.
(F), , . 4, .
. 4.
0, d0 () .
. 4, . , ,
d0 .
2.
106 84 , 22 . .
1. :
1) (, );
2) ( > 1539);
3) (, );
4) (, );
5) (, ).
2. :
1) (, );
2) (, );
3) (, ).
(. 1).
1.
t,
t,
106,
1/
,
/2
36
74
81
650
660
1083
1103
2060
2480
27
24
17
4500
7200
12 100
97
156
202
1539
2625
3410
2740
4800
5900
12
5
4
21 400
40 000
: t ; t ; ; .
, , , , .
. (). (d-, f-) , ()
3.
: L , , S .
:
( );
( ).
. , . (, , ) (, b, c). , b, c . . 5 .
. 5.
4.
, , .
, , . .
14 . (). (). (. 6).
. 6. :
, ( );
, ( );
, ( )
:
1. .
2. .
3. .
4. .
( ), (.
7). . ( ), , . , . .
, ,
. .
, (. 8).
() (. 9).
. 7.
. 8.
. 9.
: ;
, . 1 (Z) ,
.
5.
. ,
, , . . , , (, )
.
1. , , (. 10).
. 10. :
; ;
- .
. , 1013 % (.),
0,01 % (.). , .
2. . (. 11).
, ,
. . (. 12). . , ,
(. 12, ). , , r , (. 12,
). ( b ). , .
. 11. () ()
. 12. b
, . .
1
:
= 2 .
3
: = 108 1/2.
: = 1012 1/2.
(. 13).
, , .
. 13.
6.
()
1. 30 (. . - ). d = 1 .
2. 1500 . d = 0,61 (. .
- ).
3. ,
(40 000). = 200 , d = 3 .
2
1.
L S , L (), S ().
, ( ):
F ;
t ;
t ;
t ;
t , .. () () (. 1).
, , ,
.
t , t .
t . .
. 1. (F) (F)
, , , , .. t = t t. . F = F F .
2.
,
(. 2).
() :
= f + 1,
(1)
; f ; 1 ; . = 0
, = 1, f = 2.
. 2 : v1, v2, v3. t1, t2, t3. v1, (t .
.1), t1.
. 2.
, :
1) ;
2) .
: n
(1 -3); (/) (. 3).
(16 ) ( ),
1.
. 3.
. 1. .
( 2 , 3).
6,
. .
3.
: , ;
.
. 1 , , F.
F1 = fV V,
(2)
F1 ; fV ; V .
, .
.
F2 = S,
(3)
S ; .
= VfV + S.
, r, m.
(4)
(4) r m:
4
= r 3mfV + 4r 2 m .
3
(5)
, .
. r = 1. r < 1 ; r > 1
.
(r)
,
(. 4).
. 4.
, () r r, .
r.
, ( ):
r
r =
2
;
f V
(6)
fV ~ t ,
, (t) (r) .
(. 5).
. 5. (n)
(.) (.)
t1 , , . t2 , . .
4.
: , , .
, (. 6).
. , .
.
. .. 100 39 , . . (. 7).
)
)
. 6. :
, , , ,
,
. 7. ,
5.
300 , .
(. 8).
. 8.
. 8 : .
1, .
, .
2. 1 ,
.
3.
, , , . .
( ) - ,
, .
3
1.
, .
: , , .
1. , .
, -,
(, ), -, (, ).
2. , . , , , .
3. .
2. ,
, . , , .
, .
1. . (. 1, ) (. 1, ) .
. 1. :
( ; ;
); D ; d0 ( );
b0 ; h ();
b, a ; L ;
, , (. 2).
. 2. :
1 ; 2 ; 3, 4 ;
5 ; 6 ;
7 , ;
8 ;
F0 l0 , (. 3).
:
1) 0 . , ;
2) . 02 , 0,2 %;
3) 02 (), . : = max/F0.
. 3.
, , .
:
=
l1 l0
100 % ,
l1
l0 ; l1 .
=
1 0
100 % .
1
, .
02 1,5 , 2,4 .
2. . (. 4).
.
.
5, 10 2,5 ; 3000 . () d.
120, 1,588 . , .
. 4. :
:
1 ; 2
; 3 (
); 4 ; 5 ;
D
( ), d ()
. 5. :
;
(+); ();
: ; ( ) (. 6).
. 6. ()
():
; l ;
= W ,
, =
bh 2
l
; W , W =
( ).
6
4
3. ,
,
. (. 7).
.
K, :
= K S 0 ,
K ; S 0 .
/2.
945478 :
1) U-, r = 1 ;
2) V-, r = 0,25 ;
3) -, .
. 7. ()
():
; ;
h0 ; h1
:
= + ,
; ; , .
(. 8).
. 8.
( )
, , 2l.
x y:
y =
n
2 r
r .
r y , .
K = y .
K = 3, K .
() .
.
, . (. 9):
, ;
, .
. 9. () ()
. 10, , . 10, , :
, % ;
;
;
50 , 50 % , 50 % , ;
, , , .
. 10.
()
()
4. ,
()
(, ).
, ,
(. 11).
. 11.
.
() , ,
, , ( ) , . : I ; II ; III .
( )
. , , .
4
1.
. , .
.
. (. 1).
. 1. :
; 10 ;
0
; 2 ; /2
. 0,4,
, , .
2.
,
(). , ,
() . (. 2).
. 2. .
100
, ,
. , .
- ,
. . , ,
. .
(. 3).
=
F
cos cos .
A
, . 3.
(. 4, ), (. 4, ).
)
. 3.
. 4. ()
()
, 2. , , 0,5, 1,0,
1,5 . .
3.
, .
() (. 5).
. 5. x
. 5 , . , . 1 b 2 , 2 3 ..
( ).
x = b/2 , 1 1 2 .
, x < b/2 , x > b/2
.
= K sin
2 x
,
b
(1)
K , .
, x ,
2 x
.
b
(2)
x
,
b
(3)
Gb
2 a
(4)
=K
=G
G .
,
K=
(1) :
=
x =
b G
2 x
sin
.
a 2
b
(5)
b
, ,
4
b G
.
a 2
, , b = a ,
=
= 10 1 G .
(7)
= 10 5 G .
. ,
.
. (. 6).
. 6. (
Q Q')
, , . .
. 6 ab , . Q Q', .. . , ,
. , () , ,
.
.
, (. 7).
. , . , ,
. . 300 ,
.
. 7.
4. (
)
. .
(. 8).
. 8.
. (. 8)
, . (. 9).
, , , (. 9, ). () , , (. 9, ). .
. 9. ()
, .. , , . ,
, :
= ,
; (0,30,4).
. (. 8, ) . (. 8, ). .
. , ,
(. 10 11).
( ).
(. 11) .
. 10.
(, )
. 11.
5
1.
(
const).
,
(
)
:
L ();
t ;
t2 ;
();
t1
;
. 1.
.
().
2.
. () .
: (. 2).
. 2.
, . 100 %. .
40 % 60 % . D 60 % 40 % .
100 %. , , ().
3.
()
(. .
). .
, ? .
, :
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) ;
6) () ;
7) .
4.
:
1) , .. , ();
2) ( 15 %);
3) , .
1, 1
L, .
,
L, . , , , ( ).
. 3. ,
. 4. K ()
()
5. ,
, L, , .
L, ( ), ( ). L, , ( = 0). (. 5).
. 5.
, . , .
, , , , .
- DF. .
: L, L + , L + , + .
, , . , .
.
, , DEC , , .
LE D + C ( ).
( = 0). I, 1, 2. 2 3 . 3 II, .
II, , DF. II . I . 6. .
II (. 7).
II
)
. 6.
I ()
()
. 7. II ()
()
, , . . ,
DEC L + . + . ( + ).
. 8.
)
. 8. BiSb ()
( Bi)
6.
,
(L + ),
. : L + .
>>
, : L, , ,
( = 0).
, (. 9):
LC + D P ,
.
I II, . 10.
I 1, -. DB D. CPD L + . D . , , -:
C 2
=
.
L D 2
. 9.
)
. 10. I II ();
I ()
II I , , - .
- 2 3 -. , - 3.
7. ,
. , nm,
, n m , .
1. . , ,
nm, , L, , nm L, , nm.
, (. 11).
. 11.
nm, nm , .. , .
L, , nm, = 0, L, , nm = 0, 1,
2.
, (. ).
2. . , nm, , .
L, , nm = 0 (. 12).
. 12.
LD + nm. , , nm. I . 1 , 2
, . , 3.
.
, , ,
.
8. ,
, , .. .
. , .
: ,
(. 13).
. 13. ,
. () . , (. 14).
. 14.
, -.
' ''. , D - ' '' :
'' + '.
, -. .
6
-
1.
, .
, 2,14 %,
2,146,67 %.
150 . . ( 60 . ), 20 . , 20 .
.. , , 1,5 . .
,
, , , .
, , , , .
, . 10 20 .
.
3 . . . ,
. .
, .
1868 . .
(1916 .), (. 1).
. 1.
.. (1916 .)
S (
) 0,9 % ( 0,8 %). 1, 2, 3 ( ..
, , ).
.
: . , . , . , . . . (. 2).
, , 1970 ., . 3.
. 2.
. 3. -
2.
. 1539 (. 4).
Fe 911 1390 1539 ,
0,286 ( 20 ). ,
768 . . Fe
911 1392 , - 0,364 .
. 4.
: . , ; , .
- : , , , , .
Fe.
Fe 0,02 %, 0,1 %.
Fe. .
.
( ) Fe (. 5).
( ), .
2,14 %.
. 5.
. 6.
, , 210 .
() . . ,
, , .
3.
: Fe, Fe.
:
(01600 ). ( % , 15, ).
D ; AHJECF ; ; .
Fe3C, DFK;
, Fe, GPS AHN;
A, Fe, NJESG.
:
1499 HJB , 0,10,5 %
LB + J;
1147 F, 2,146,67 % ;
727 PSK, 0,026,67 % .
= 0 ( ).
, . 1.
1. -
( , t , , % , . 3)
t,
, %
A
H
J
B
N
D
E
C
F
G
P
S
K
1539
1499
1499
1499
1392
1260
1147
1147
1147
911
727
727
727
0
0,1
0,16
0,51
0
6,69
2,14
4,3
6,69
0
0,02
0,8
6,69
Fe:
1. .
2. Fe .
3. (, , ).
4. , .
5. , .
6. .
4.
(. 7).
0,16 % ; , + J; = 0 .
)
. 7. ()
()
. 7 1, 0,1 % ; , ,
; .
0,10,16 % , .
0,160,5 % ,
.
: ; , .
5.
, ( ).
(. 8).
5 . 2 . ( 5).
)
. 8.
6 5 3 4 . 5. PQ . III, , , , CD. S .
. 8, 5 6 . 8, + III. III ,
, , .
6.
1. (0,8 % ).
GS ( ).
S II () (.
9).
. 9.
S 727 II . .
, . .
2. (0,02 % 0,8 % ). 10
. 11. 727 ,
( + ) .
+ ( + ) (. 9, ). 7.
3. S 0,8 % 2,14 % . 3 II,
II. 4. 727 PSK
( + ) . II + ( + ). (. 9).
1.
, , , .
Fe3C ( , , ). , .
, ().
( ) . ,
( ) .
, .
, () . . . .
( ).
2.
(. 1).
: 1,42 , 3,4 . --.
, , .
, + , + : F + > F + . FL
: F + 1147 , F + 1153 (. 2).
+ , + . ,
, 6 DF ( + ) (. 3).
S, + (727 ), .. S', + (738 ). ,
. 3, : + F ( + ) ; + ( + )
.
. 1.
. 2.
(F)
+ (F + F)
+ (F + F)
. 3. FeC
( , )
3.
1. , (, ). EF,
4,3 % . ()
+ F 1147 . . 727 0,8 % (. 4).
. 4. :
-;
. 5.
2. , , - .
.
:
( ) ;
- ;
.
:
;
;
;
.
() (. 6, 7, ).
(. 7, ).
(. 7, ).
(. 7, ) . (. 8).
. 6. :
; -;
. 7.
. 8. PSK
4.
(. 1):
;
;
;
( ).
1.
10
15
0,2
, %
( 141285)
100
190
150
163210
25
35
250
350
180245
220275
( 729385)
350
220
22
140170
450
310
10
140225
600
370
3
192227
800
490
2
248351
1000
700
2
270360
35
45
60
80
100
+
+
( 2838489)
30
300
240
3
130180
35
350
260
2
140190
+
40
400
320
1,5
170220
+
45
450
380
0,8
190250
30-6
35-8
37-12
45-7
60-3
80-1,5
( 121579)
300
6
100163
350
8
100163
370
12
110163
450
7
150207
600
3
200269
800
1,5
270320
+ 10 %
+ 20 %
,
, . , , . , , .
. .
,
, . , ,
, (. 2).
2.
,
(/2)
,
(/2),
25
245 (25)
450 (46)
180250
30
294 (30)
490 (50)
180255
35
342 (35)
490 (50)
197269
40
390 (40)
585 (60)
207285
45
440 (45)
635 (65)
229289
( ) ,
(/2).
, , , (. 3).
3.
,
(/2),
,
(/2),
, %,
45-5
441 (45)
323 (33)
160220
50-2
490 (50)
343 (35)
180250
60-2
588 (60)
393 (40)
200280
70-2
686 (70)
441 (45)
229300
, : 40 % 60 % .
.
( ) ( ).
, (. 4).
4.
, (/2),
, %,
()
30-6
294 (30)
163
33-8
322 (33)
149
35-10
342 (35)
10
149
37-12
360 (37)
12
149
45-6
440 (45)
241
50-4
490 (50)
241
56-4
548 (56)
269
60-3
585 (60)
269
63-2
615 (63)
269
( ) : , . : , , .
5.
: , , , .
, .
, . 0,35 %
, .
, , . 0,08 %.
, . Fe3
950 .
: Cr, Ni, Cu, Al, Ti , , .
8
: ; ; .
1.
, (. 1).
, t .
. 1.
: tmax , dt
dt
, v =
, , v =
d
d
2.
.
.
, , .
.
.
, ;
, , (. Fe, . 3 . 46).
Fe (2,11 % ), (. 2).
. 2. Fe-
. , , ,
. .
, PSK, 1
. 3 GSE (GS) (SE) .
r1, 1 r3 3 .
, 3 .
1 3, .
+ , , + ( ).
, .
3 .
1 + 3 .
1.
, , .
3.
.
:
() - Fe ();
() - Fe ();
() .
I. 1,
:
Fe + Fe3 Fe ()
II. 1:
Fe () Fe + Fe3
. 3. (FA), (F),
(F)
III. :
Fe () Fe ()
IV. :
Fe () Fe + Fe3
4. ,
,
.
0,8 % .
.
(. 4).
V1 V2 .
V2 (780 ) , V1 (740 )
.
b .
: (727
) (. 5).
. 4. () ()
. 5.
-
( 13
).
.
: , .
, , .
.
(. 6).
, .
: (. 7).
. 6. :
; ; d ;
d ; d1, d2, d3 ;
1, 2, 3, 4 ;
;
. 7.
: ,
( ).
5.
( )
- () - () ().
1 (. 8), ( + ) , .
, , ,
.
, ,
, .
: (F) ()
.
. 8. :
; -
. 8, 1 5 t1 t5. 1 5 . , t (. 8, ), .
- .
v1, v2, v.
- : -, -, -, -. v
, .
. , , : , .
(. 9).
. 9. :
;
; ; ;
, Fe ( 727500 ) ( + ) (. 10).
= 250.
.
. 10.
:
; ; 104
6. ( )
()
3 , , . Fe.
, Ti, Fe, Co, FeNi .
.
1. , () , ().
2. , , .
3. ,
, . , .
4. , , / > 1 (. 11).
5. .
6.
(. 12).
7. 107 , .
. 11. .
.
;
; ;
; [010]
. 12.
1000
8. : , .
t .
9. (. 13).
. 13. () ()
10. , .
11. .
: () ().
7.
(500 ) (200 ). Fe , .
(. 14).
.
. 14. ;
,
4000
8. ( )
. .
< 1
.
: I, II, III, IV (. 15).
I ( 200 ) ;
II (200300 C) . - ;
III (300 )
Fe ;
IV > 400 .
. 15.
9
1.
.. :
1. . Mn, Si, Al, Ti.
(. ).
2. O, H, N (. ).
3. . , . As , Cu .
4. .
. , , ( ).
, , . (V 0,01 %), , .
2.
, , 3 4 (. 1).
. 1. - :
;
4 3. ,
, Ni. ,
. (. 1, ).
4 3. , , -. (. 1, ).
3.
, , :
) ;
) ;
) , ;
) ;
) .
1. , , , .
.
2. .
, , , Cu5Sn2, MoFe2,
.
3. , , : ,
, (. ). , .
4. , N, O, B.
5. , , (. ).
4.
Fe. Fe , , . Fe , . Ni (. 2).
, .
. 2.
( )
(. ).
. , 5 % 196 , 40 +10 .
5.
Fe3C ( = 800). Fe ,
d- ( 10 6).
Fe,
. ()
Fe3C .
, Fe, , .
. 3.
(. 3) . , d- , .
II
I , .
II , ,
I .
6.
1. (2- ). , ,
, , , .
. 4 - , . (. 4, ) , , ..
( ) + , .
. 4. :
(1)
(2); (1)
(2)
(. 4, ) , . -: , .
2. (3- ) , ( ).
3. (1- ). ( )
, .
4. . .
7.
1. :
) ( + );
) ();
) ( + II);
) , , . (), (S) ( W 10 % 1,0 %
). .
2. . . -.
-
, . (. 5, ).
. 5. (), (), ()
, (. 5, ).
3. : , , .
4. . , .
.
: , , , ..
8.
, . ,
.
: , , , , ,
, , , , , , , , , .
( ).
, , ,
, . 0,10,15 % 1,82,7 % Mn
122; 0,280,35% , 0,81,1 % Cr; 0,91,2 % Mn; 0,81,2 % Si 30.
, P, S (< 0,03 %), : 45.
, , , : 179, 202, , .
10
(- )
1. -
- () .
, .
, ,
. .
. , 2 2 + .
. , () .
. ,
(. 1).
. 1.
.
: .
. . . D, , 1
2 , (0 ,
100 % ), 2/.
D = e
Q
RT
, ; Q ; ; R ; .
, - Q = 30 /, D = 6 1011 (. 2).
. 2.
2.
,
.
, . . () .
. , ,
, (. 3).
4 2,
1 3.
(. 4) .
. 3.
. 4.
3,
SE Fe . , 1,7 %
(0,2 % ) (. 5).
+
. 5.
: ; ;
; .
(. 6).
)
. 6.
(. 6, ), . ,
. , , (. 6, , ).
, ,
, (. 7).
. 7.
( , )
. :
HRC = 5862, HRC = 2530.
. 1. ,
.
. 2.
1.
10
20
15
20
15
20
20
20
18
30
18
123
1224
2024
1824
Cr
0,07...0,13
0,17...0,24
0,12...0,18
0,17...0,23
0,12...0,18
0,17...0,23
0,18...0,24
0,16...0,23
0,17...0,23
0,24...0,32
0,16...0,21
0,09...0,16
0,09...0,16
0,16...0,22
0,14...0,20
Ni
0,8...1,0
0,7...1,0
0,7...1,0
0,45...0,75
0,7...1,1
0,7...1,1
1,0...1,3
1,0...1,3
0,6...0,9
0,6...0,9
1,25...1,65
1,22...1,65
1,35...1,65
Mn
1,0...1,4
0,8...1,1
0,6...0,9
2,75...3,15
3,25...3,65
3,25...3,65
4,0...4,4
0,7...1,0
0,8...1,1
0,8...1,1
2.
/2
15
20
15
20
,
75
85
75
85
/2
0,2,
65
70
65
70
15
15
15
15
I ,
/2
55
55
55
55
10
12
12
12
.
, (. 3).
3.
20
20
18
30
18
123
1224
1824
/2
,
130
130
130
160
120
120
120
130
/2
0,2,
110
110
110
140
100
100
110
110
,
%
,
%
12
14
12
10
15
15
15
14
50
60
50
40
55
60
60
55
I ,
/2
8
9
8
7
16
10
10
10
3.
. ,
, .
500600 , 1. ,
, : NH3 3H + N.
. FeN , (. 8).
- 0,1 % 591 0,01 % (. 8).
. 8. (FeN)
-, 591 .
Fe4N - .
Fe2N - , .
, (CrN, Cr2N, TiN
..)
500 (. 8) : , ', .
650 : , ', , .
(591 ) + ' (
), (. 9).
'
+ '
. 9.
, .
1200 HV, HV = 800. 0,8 . , Al, Cr, Mo, . , , (. 10).
35 (. 11).
. 10.
. 11.
:
1 35; 2 40;
3
11
, 90 % , 10 % .
, Fe (9799 %),
(Si, Mn, P, S), .
.
, (, .).
. .
. .
, .
1.
: + , , + II (. , . 3, . 46).
Fe3 ( = 800, = 80). , . 0,8 % .
, () II
( 6, . 2). %, %. (. 1).
. 1.
2.
Mn, Si, P, S, O, N, H . :
Mn 0,8 %; S 0,05 %;
Si 0,5 %; P 0,05 %.
1. Mn, Si , FeO ( ):
2FeO + Si 2Fe + SiO;
FeO + Mn Fe + MnO.
2. Fe 0,02 %. -Fe,
. .
( ).
3. Fe, FeS ( ).
( = 988 ) (. 2).
, .
Mn , (. 3).
. 2.
( FeS)
. 3. MnS
100:
; ()
, (.
4).
: (. 5, ) (. 5, ).
. 4. MnS
,
. 5.
3. .
:
) ;
) ;
) ;
) .
1. ,
, %
, %
Mn + Si + Al
85...90
0,15...0,30
Mn + Al
90...95
0,05...0,10
Mn
95...100
< 0,05
(. 1, , ). (, ).
, , ,
.. . .
(. 2).
2. ,
0
1
2
3
4
5
6
,
/2 ( )
32
32...40
34...42
38...47
42...52
50...62
60...72
22
24
26
28
31
5, % (
22
33
31
21...27
25
15...21
11...16
0 6. , . :
;
;
.
(. 3).
3.
0
1,
1
Mn
0,23
0,06...0,12
0,25...0,50
0,070
0,045
0,060
0,055
2,
0,09...0,15
0,25...0,50
0,045
0,055
3,
0,14...0,22
0,30...0,60
0,045
0,055
3
4,
0,14...0,22
0,18...0,27
0,40...0,65
0,40...0,70
0,045
0,045
0,055
0,055
4
5
6
7
0,18...0,27
0,28...0,37
0,38...0,49
0,50...0,62
0,40...0,70
0,50...0,80
0,50...0,80
0,50...0,80
0,045
0,045
0,045
0,045
0,055
0,055
0,055
0,055
2
3
, .
, .
. (. 6).
. 6.
4.
, . , . , . . .
. 7.
(. 7).
90 % 1,2 % 0,1 .
, .
. . .
5.
. ( ).
-, ,
, .
, 08 : 0,08 % ;
0,03 % Mn; 0,03 % Si; 0,02 % S, P. , 08, .
, 20 30 .
6.
, , :
;
;
;
().
. ,
. : S, P, Si, Mn, Se, Te (. 4).
4.
Mn
Si
12
0,08...0,16
0,7...1,0
0,15...0,35
0,08...0,20
0,08...0,15
20
0,17...0,24
0,7...1,0
0,15...0,35
0,08...0,15
< 0,06
30
0,27...0,35
0,7...1,0
0,15...0,35
0,08...0,15
< 0,06
40
0,37...0,45
1,20...1,55
0,15...0,35
0,08...0,30
< 0,50
,
( 2 3 ), , .
, (20 0,2 % ).
12
, , , . , , .
1.
, , - () (. 1).
, . + .
(. 1).
. 1.
:
I, II, III ;
t, 1 ;
: I , ; II , ; III , .
. . , ,
(. 2).
. 2 . , , 40 .
(. 3).
, .
1. ()
, %
Si
Mn
Nb, V
, %
aIV40
IV
/2
50,
3
3
3
0,2
0,2
0,2
0,2
0,1
0,05
0,5
0,5
0,5
45
45
45
25
25
25
30
30
30
1
0,5
0,5
0
+10
+40
17
0,2
0,5
1,2
55
35
25
0,5
10
17
162
0,2
0,18
0,5
0,5
1,2
1,5
0,1 V
0,01
55
60
40
45
25
23
1,5
1,0
30
20
17
0,2
0,5
1,2
60
45
25
70
17
082
0,18
0,08
0,5
0,4
1,2
1,4
0,04Nb
0,03V
0,01
0,007
60
55
45
40
20
28
2
4
40
70
2.
50,
50,
10
20
20
40
3.
( )
/2
/2
(0,2),
5, %
-I
-II
-III
-IV
-V
-VI
-
38
50
60
90
105
120
140
24
30
40
60
80
100
120
25
19
14
6
6
5
5
160
140
VII
VIII
, , (. 2).
, .
300400 . y. .
. 2.
, 0,50,7 % ,
. , (. 4).
, , 50, 390
480 (. 3).
4.
502
602
50
602
t,
870
870
850
870
"
"
460
460
520
420
365...410
390...480
390...480
420...475
. 3.
()
. . 7, 8, 9, 10.
.
3.
, , (.. ) , (. 5).
5.
Cr
Mn
Si
1,05...1,15
0,4...0,7
0,20...0,40
0,17...0,37
1,05...1,10
0,9...1,2
0,20...0,40
0,17...0,37
15
0,95...1,05
1,3...1,65
0,20...0,40
0,17...0,37
15
0,95...1,05
1,3...1,65
0,90...1,20
0,40...0,65
: ,
.
: 15, 15 1,5 % .
, , , (. 4).
. 4. ()
, .
, 150 . 62 HRC.
2024, 56 .
, 500 9 (. ).
, , 9518 (0,95 % , 18 %
Cr).
4.
0,30,4 % 5 % (, , , , , ).
650 .
, ( , ). , .
, (
I V ).
I ( 40). ( 10 ),
.
II , (40), ( 25 ) ,
.
III , . , (35) .
IV (40, 40) 40 ,
, .
V (383) (> 100 ),
. .
. 6 . , III 40 (30,
35, 40, 35, 30 ..).
6.
Mn
Si
Cr
Ni
0,37...0,44
10
, %
40
50,
20
II
III
IV
45
40
40
30
40
30
30
40
40
40
42
0,42...0,49
0,36...0,44
0,37...0,45
0,26...0,34
0,37...0,45
0,24...0,32
0,28...0,35
0,36...0,44
0,35...0,42
0,37...0,44
0,40...0,45
0,7...1,0
0,8...1,1
0,8...1,1
0,6...0,9
0,5...0,8
0,8...1,1
0,8...1,1
0,8...1,1
0,8...1,1
1,0...1,3
0,9...1,2
0,8...1,1
0,17...0,37 0,45...0,75
0,17...0,37 0,6...0,9
0,17...0,37 0,6...0,9
0,17...0,37 0,8...1,1
303
302
0,27...0,34
0,27...0,34
0,6...1,9
0,6...0,9
383
0,30...0,42
1,2...1,5
1,0...1,4
0,4...0,8
1,2...1,6
0,002...0,005
0,15...0,25
0,002...0,005
0,06...0,12 Ti
0,002...0,005
0,15...0,25
0,20...0,30
0,08...0,14 V
2,75...3,15
2,0...2,4
0,5...0,8 W
0,15...0,30 V
3,0...3,4
0,35...0,45
0,1...0,2 V
12
15
20
20
30
20
25
25
35
40
40
20
50
30
60
20
20
20
60
40
80
60
50
100
100
80
100
100
5.
, = 120130 /2
. .
, . 150 /2 .
. -, ,
. 200 = 180
/2. , , 0,4 % , = 240 /2, .
30 (). , , -. . -, , (. 5).
. 5. :
; (
)
( ),
, :
();
().
402 3 , ( = 240 /2).
(600 ),
( = 280 /2).
.
-, = 220 /2 ,
. -. , .
25 % , , , Ti, Al, Cr .
: , , , .
, , .
- 860 , . Al, Cu, Mo, Fe, - ()
.
. ()
100 /2 (. 6).
. 6. 1885
:
I ; II ;
III ; IV
.
, .
520 , (Ni3Ti, Fe2Mo, Ni3Mo ..) . -
220 /2, , .
: , , . : ; (
9000 ), ; .
.
13
, (, , , .) . (HRC > 60), , , , . ,
.
: ( 200 ), ( 600640 ), ( 8001000 ),
( 1200 ).
1.
143590 8, 9 13 8, 9 13. , , .
220 . , ,
, . (. 1).
, (. 1).
. 1. 12
1.
HRC
10 12
10 12
7
180...200
160...180
280...300
60...62
62...64
56...58
8 10
200...220
60...62
10
220...240
59...61
, (, , )
7, 8, () 13.
2.
5 % ,
, , .
, , , (. 2).
. 2 , , .
, , 5 , 9
, . , 730790 , .
(, )
100 . , , .
2.
HRC
( )
HRC
770...790
225...207
830...860
62
150...200
64...61
790...810
255...207
820...860
"
62
140...160
65...62
160...180
63...61
790...810
228...196
820...850
"
140...160
63...61
840...860
"
62
160...180
61...59
780...800
241...197
800...830
"
61
150...200
64...61
770...790
255...207
800...830
"
62
140...160
65...62
170...200
62...60
780...800
229...187
800...850
62
150...200
64...62
730...750
321...255
800...820
"
65
100...120
66...64
120...160
65...61
3.
, (. 2).
, , -
(
700 ).
,
, , . (
. 2.
) , (. 3).
9, 18 FeWC ( ) (.
3).
3.
,
%
18
29
65
12
24
6 +
18
6 +
12
42
63
19
6 +
65
21
6 +
236
10
. 3.
:
,
;
k
(. 4). ,
.
(. 5). :
. 18 (Fe3W3C) 28 %.
(. 6).
. 4.
18
. 5.
. 6.
. 30 %, 15
%, 2 %.
1200 .
, . - , .
4.
, ,
, , . . , , 1500 . .
,
95 % (. 7).
, ,
.. 92 HRA
(76 HRC). 1000 .
(. 4).
1.
6, 8, 25. , %;
. 7.
304
100 % .
4. ()
, %
,
2
,
/3
HRA
WC
TiC
Co
2
3
6
8
98
97
94
92
2
3
6
8
1000
1000
1200
1300
15,0...15,4
14,9...15,3
14,6...15,0
14,4...14,8
90
89
88
87,5
510
148
156
85
78
79
5
14
15
10
8
6
1150
1150
1100
12,3...13,2
11,2...12,0
11,0...11,7
88,5
89,5
90
306
606
66
36
30
60
4
6
900
750
9,5...9,8
6,5...7,0
92
90
2. TiCWCCo. : , , %; , , %; 100 %
. 304 : 30 % , 4 % 66 % .
3. TiCTaCWCCo: 712 ( ).
14
()
. , .
(, , ), (. 1).
, , , . ,
(. 2).
12 %
. , 12 % , .
. 1. ,
2,5 .
. 2.
1. ()
: 13, 17 27 % (. 1).
(0,10,4 % ) . (. 3).
1.
, %
C
Si
Mn
Cr
Ti
013
< 0,08
< 0,60
< 0,60
11,0...13,0
014
< 0,15
< 0,70
< 0,70
13,0...15,0
17
< 0,17
< 0,80
< 0,70
16,0...18,0
017
< 0,08
< 0,80
< 0,70
16,0...18,0 5 0,80
25
< 0,15
< 1,00
< 0,80
24,0...27,0 5 0,80
28
< 0,15
< 1,00
< 0,80
27,0...30,0
30
. 3. FeCCr
, .
.
28 27 , , (. 4).
1214 %
.
-,
.
2013,
3013, 4013
( )
.
. 4.
25
.
(13) , ,
, . 4013, , . 17 900 , . 172
2528 % , , ,
1150 .
2.
,
, , .
FeCrNi (. 5).
, + . 20 % -;
+ ; + + .
189, , - .
189 , ; , . : 1100 (. 2).
. 5. FeCrNi 650 .
, Cr, Ni
2.
, /2
s, /2
, %
, %
001810
01810
450
480
180
200
40
40
60
55
1810
2189
14143
1794
1714
500
580
600
650
800
200
220
250
300
400
40
40
35
35
30
55
50
50
50
45
.
, (). ,
236. . (FeCr)236 ,
(. 6).
. 6.
:
1 CrNi ;
2
( );
3
( )
, . (. 7).
. 7.
, :
1. 41810 (0,04 % ); 001810 .
.
2. , , .
. 12189.
3. -, -
- - ,
. + , + :
) -: 09158 (904), 09177 (973);
) -: 08226 (53), 12225 (811), 082162 (54), 081882 (3).
100 % , .
(70
).
60 % 40 % . (500 ) .
4.
, (
196 ), (247 ), (269 ).
(, ) , Mo, Ni, Cr-Ni .
. , / (. 8).
. 8.
.
: 189, 2189, 189, 001810, 01810, 01810, 01810, 01811, 01812, 1812,
01812, 1414, 14143, 1794, 1714, 17132, 17133, 16153, 0232833.
15
1.
- . ,
= 0,4041 . = 2,7 /3, , .
(Fe, Si, Cu, Zn, Ti) : 999
( 0,001 % ), 995, 99, 95 (0,0050,05 % ), 85, 8 ( 0,1 %
).
, ,
, . , , .
, , .
2. AlCu
uAl2 (. 1).
, 5,7 %, 0,2 %. () . CuAl2. ,
, , . , .
. 2.
. 1.
= 20 /2 = 40 /2. (. 3).
)
. 2. - :
;
. 3.
. - , (, , ).
, , , - ( ..).
.. , , ,
. .. uAl2. .. 2030 CuAl2. ..-1, ..-2.
3.
: .
1. , .. . , ( ).
, (), () () (. 1).
1.
2
4
( )
Mg
Si
Mn
Cu
Fe
0,17...0,30
10...13
8,0...10,5
0,25...0,50
0,8...1,5
0,6...1,2
2,2...2,8
1,1...1,7
9
3
5
6
11
7
12
8
0,2...0,4
0,2...0,8
0,35...0,60
0,1...0,3
9,2...11,5
6,0...8,0
4,0...6,0
4,5...5,5
4,5...6,0
6,0...8,0
0,2...0,8
1,5...3,5
1,0...1,5
2,0...3,0
4...5
9...11
0,3...1,0
1,0...1,5
0,6...1,5
1,1...1,4
0,8...1,2
< 1,0
1,0...1,2
< 0,3
1,0...1,9
1,3...1,8
1,0...1,7
1,8...2,0
1,8...2,0
< 2,2
2,8...3,0
< 1,1
2. , .. .
4 % , 0,5 % , , .
500 .
5 7 (. 2).
3. . (. 4).
2.
16
+ :
+ :
0,2,
, %
210
110
18
490
410
220
320
240
110
14
20
18
540
440
400
330
11
18
. 4. -
( ).
(. 5).
)
. 5. :
;
, .
4.
- , 1672 ,
: , ( = 0,29 , =
0,467 ); , ( = 0,331 ). = 882 .
(),
. : , , .
5.
, , : ; (. 6). , ,
I , II (. 6).
, -, - -, ,
-, -.
. , ,
(. 7). , .
,
(. 8). , .
. 6.
. 7. , ()
()
. 8.
-
6.
; , ; ; ,
, + , , .
- (5).
20 ; 90 % . .
- (20) .
.
+ (6).
.
- (15) , , . '-.
.
, , , , - . ( = 400600 ), ,
. .
( ) + .
+ (. . 7, ) . - (. 7, ). ' , -. '- - .
3. ,
( Ti), %
Al
Mo
4,5...6,2
1,2
0,9
0,3 Zr
5-1
4,3...6
1,0
2...3 Sn
4-1
1,5...2,5
0,7...2 Mn
3,5...5,0
20
5,5...7,0
0,8...2,5
5,3...6,8
14
0,2
, %
KCU,
/2
700...950
660...850
10...15
0,3...0,5
750...950
650...850
10...15
0,45
600...750
470...650
20...40
0,5
0,8...2 Mn
700...900
550...650
12...20
0,5
0,5...2,0
1,5...2,5 Zr
950...1150
850...1000
0,4...0,5
3,5...5,3
1100...1150
1000...1050
14...16
0,3
3,5...6,3
0,9...1,9
2,5...3,5
0,3 Zr
1150...1400
1080...1300
6...10
16
1,6...3,8
4,0...5,0
4,5...5,5
1250...1450
1100...1200
4...6
0,4...0,6
22
4,4...5,7
4,0...5,5
4,0...5,5
0,8...1,2 Cr
1100...1250
0,4
0,8...1,2 Fe
( + )
16
1.
. 1.
. 2.
1.
Cu
( )
Bi
Pb
Cu
( )
Bi
Pb
000
99,99
0,0005
0,001
0,01
99,7
0,002
0,01
0,3
99,9
0,001
0,1
0,1
99,5
0,003
0,05
0,5
. 1 . , 1, 2, 3 .
2. ()
45 %, . . 3.
39 % . CuZn - . 454468
'-. '. ,
(. 4).
.
. 3.
()
. 4.
:
- ;
+ -.
, .
, , .
: , , (. 2).
2.
,1 %
40
401,5
403
3822
303
23632
96
90
85
80
1
Cu
, %
57...60
57...60
55...58
57...60
66...68
64...68
95...97
88...91
84...86
79...81
2,0
2,0
1,5
2,4
2,6
1,8
0,2
0,2
0,3
0,3
215 (22)
372...390 (38...40)
440 (45)
245...343 (25...35)
294...392 (30...40)
686...705 (70...72)
240
260
280
310
12...20
20...30
15
10...15
12...15
7
52
44
43
52
3. ( )
- , 15,8 % (. 5).
,
-.
6 % + . Cu31Sn8, . - (. 6).
Zn, Pb, Ni, P , , ; , .
: 03125, ; 03 3 % ; 12 12 % ; 5 5 %
.
3.
, %
10
Sn
Zn
Pb
Ni
, %
9...11
250
, ,
10-1
9...11
0,8...1,2
250
3-7-5-1
2,5...4
6...9,5
3...6
0,5...2
200
10
5-5-5
4...6
4...6
4...6
170
-1
4...7
5...8
1,4
4-0,25
3,5...4
0,1...0,25
350
50
, ,
( )
4-3
3,5...4
2,7...3,3
320
40
. 5.
. 6.
17
1.
, , .
() , , , . , ,
().
: , , .
. ,
, (. 1).
. 1. () ()
. , , . , ,
( ). : - (1), (2), (3) (. 2).
. 2.
- , (). ().
(, ).
: - - ; ; .
: , , (. 3, 4,
5).
() -, ; 5 %
(. 3).
() -, , ;
15 % (. 4).
. 3.
. 4.
. 5.
() . - . 15 %. (. 5).
. , , . , ( ), ( , ), (, ) (. 6).
. 6. :
( ); ( );
(); ( )
2. -
, , ,
(Al2O3, SiO2, BN, SiC .). : , , ,
, . .
, , .
().
(. 1). , .
1.
-1
Al2O3, %
/(g),
0,2,
, %
/(g)
103,
6...8
300
11
220
67
2,1
-2
9...12
350
13
280
71
2,6
-3
13...17
400
15
320
76
2,8
-4
18...22
450
17
370
1,5
80
2,9
. 7. Al2O3
3.
, , . .
, . 2.
: ; ; , .
, (
; ; , ).
4. ()
1
1
"
"
1,
107
)
600
, %
(.)
, /3
/(g)
,
/(g)
103,
(20 )
50
2,65
45
240
1200
30...40
2,2...2,
3
42
270
12
900...10
00
200
40
4,8
33
120
1600
350
45
2,2
57
200
1250
. 8. ( )
(
) -1, 95 -1
. 9. 1 ,
50 %
5.
, , , .
( ) ( , , ).
(, , , TiO2,
SiO2 ..), (, ..), (, ). 70 %
.
. ,
, .
, ,
. 20 %.
( )
.
, , , , - .
.
(12 /3), 0,015 /3,
..
() , .
, :
, .
, , (. 10).
. 10. :
;
;
.
, . , . ().
, . .
(. 11). 25 ,
.
. 3.
() , .
, ,
(. 4).
. 11. :
1 , r = 2 ; 2 , r = 0,25 ;
3 ; 4 , r = 0,25 .
3.
, %
KC*,
2
( ),
(< 0,94 /3)
10...18
300...1000
60...75
(< 0,94 /3)
18...32
100...600
5...20
70...80
26...38
700...800
3...15
100
40...60
3...4
50...70
30...55
15...30
8...40
75...85
50...65
20...50
2...4
65...85
10...40
50...350
50...55
-4
20...40
250...500
16
250
-3
37
160...190
8...10
150
80
5...6
65...90
4.
( ),
, %
15...35
1...5
<1
200
42...70
<1
95...120
KC,
2
28...70
3...6
<1
150...175
22...42
5...10
<1
350
30...60
1...3
0,5...5
100...200
30...90
1...3
10...20
120...140
60...70
4...5
125
65...100
1...3
20...35
90...105
200...600
1...3
50...200
200...400
0,5...2,5
, .
(). .
( ), ( ). 50 %. , , .
1. : / .. , .. , .. [ .] ; . .. , .. . 5- ., . . : - . .. , 2003. 648 . : .
2. , .. / .. . . : , 1978.
3. , .. : / .. , .. . 2- .,
. . . : , 1980. 493 . : .
4. , .. . , / .. , .. .
. : , 1983. 384 .
1
.
2
.
3
..
4
...
5
.
6
- ..
7
.
8
9
10
(- ) ..
11
...
12
.
13
...
14
()
15
16
...
17
...
.
3
11
18
26
33
44
53
61
72
79
86
93
103
109
115
123
127
137