Sto lat piki w Bytomiu. 15 czerwca 1909 roku powinien by wpisany zotymi zgoskami do dziejw naszego miasta.

Wanie wtedy - dokadnie sto lat temu - powsta w Bytomiu pierwszy klub pikarski. Innymi sowy bytomska pika nona obchodzi dzi swoje setne urodziny.

Beuthen 09 - od lewej stoj: Hubert Pogoda, Richard Malik, Franz Kurpanek, Erwin Palluschinski, Alois Pryssok, Theo Strewitzek, Peter Scheliga, Arthur Geisler, Johann Kurpanek, Paul Malik, Hans Wratzlawek

Zaoony sto lat temu klub pierwotnie nosi nazw "Britannia Beuthen". Bynajmniej nie z powodu sympatii do Brytyjczykw (o ktr poddanych cesarza Wilhelma II trudno podejrzewa), lecz ze wzgldu na powszechne wwczas kojarzenie futbolu z jego wyspiarskimi wynalazcami. Kluby pikarskie rosy zreszt wwczas na Grnym lsku jak grzyby po deszczu. Po dwch latach bytomski klub przemianowano na Beuthener Spiel-und Sport-Verein 1909, i pod tak nazw - popularnie zwany " 09 Beuthen" - przeszed on do historii.

Nieistniejce ju boisko Beuthen 09 przy Heinitzgrube (kopalni Rozbark)

Boisko klubowe - trudno je bowiem nazwa stadionem - znajdowao si przy obecnej ulicy Dojazd, prowadzcej z Karola Miarki na teren byej kopalni "Rozbark", za torami kolejowymi. Dzi nie ma po nim ladu. W 1939 "09" przenioso si na stadion miejski koo parku. Barwy klubowe byy biao-te. U siebie "09" grao w biaych koszulkach, tych spodenkach i tych getrach, na mecze wyjazdowe zawodnicy zakadali jednolicie biae stroje. Emblematem kluby byy splecione te cyfry "09" w biaym kole z czarn obwdk. Bytomianie szybko osignli poziom pozwalajcy im rywalizowa w rozgrywkach na szczeblu regionalnym i krajowym. Pierwsze mistrzostwo Grnego lska zdobyli ju w 1914 roku, a po przerwie spowodowanej pierwsz wojn wiatow nieprzerwanie do 1925 roku byli mistrzami Grnego lska. W 1930 roku zostali mistrzami okrgu poudniowowschodnich Niemiec i weszli po raz pierwszy do rozgrywek o mistrzostwo kraju. Nie wiodo im si jednak najlepiej: ulegli Herthcie Berlin, przegrywajc w rundzie wstpnej 15 maja 1930 roku 2:3 (2:2). Rok pniej te nie byo lepiej: 09 Beuthen znw zosta mistrzem okrgu i znw odpad z finaw po pierwszym meczu ze Sport-Verein Hamburg. Mecz rozegrano na bytomskim stadionie "Hindenburg Kampfbahn". Kibicowao 15 tysicy widzw. Po raz trzeci sytuacja powtrzya si w roku 1932, kiedy bytomianie przegrali w Chemnitz z PolizeiChemnitz 1:5. Najwikszy sukces dla "09" przyszed w roku 1933. Bytomianie (po raz kolejny mistrzowie okrgu) w rundzie wstpnej rozgromili na wasnym boisku klub Prussia-Samland z Krlewca i weszli do drugiej rundy, ulegajc w meczu rozegranym w Norymberdze 0:3 monachijskiemu TSV 1860. Oto skad "09" w tym meczu: Kurpannek, Malik 1, Motzek, Przybilla, Beimel, Nowak, Pogoda, Kokott, Geisler, Kopetz, Wratzlawek. W 1934 zreorganizowano rozgrywki. W miejsce siedmiu okrgw powstao szesnacie "Sportgau-Bereiche" (lsk Grny i Dolny tworzyy wsplny "Gau"). Szesnacie zwyciskich druyn wchodzio do finaw mistrzostw Niemiec. Rozgrywki odbyway si systemem punktowym w czterech grupach. Bytomianie w nowej formule mistrzostw wystartowali dwa razy, w latach 1934 i 1937. Za pierwszym razem zajli drugie, za drugim czwarte miejsce w grupie. W ostatnim sezonie istnienia klubu - 1943/1944 - zajli 9. miejsce w swoim okrgu. Klub przesta istnie w 1945 roku i nie reaktywowa si po wojnie w Niemczech.

Najwiksza gwiazda Beuthen 09 - Richard Malik Najbardziej znanymi graczami "09" byli Richard Malik i Josef Famula. Malik (gra w "09" razem z bratem Paulem) wystpi dwa razy w reprezentacji Niemiec (w 1932 roku zdoby bramk w meczu z Wgrami). Zgin w 1945 roku na froncie wschodnim. Kuzyn Richarda i Paula, Leonard Malik, by zawodnikiem Pogoni Katowice, a potem Polonii Warszawa (raz zagra w reprezentacji Polski). Zmar w komunistycznym obozie pracy w Mysowicach w 1945 roku. Josef "Jupp" Famula mia wicej szczcia. Po opuszczeniu Grnego lska znalaz si w Hamburgu, gdzie gra w FC St. Pauli od 1947 do 1959 roku (219 wystpw, 11 bramek). Utrzymywa si z pracy w zakadzie wulkanizacyjnym (mwimy o czasach, kiedy istnia jeszcze prawdziwy, tzn. amatorski sport). Zmar w 1985 roku. W 1920 roku "09" zagra na swoim boisku mecz z Pogoni Lww, ktra odbywaa wwczas propagandowe tourne po obszarze plebiscytowym, gromic po kolei lokalne niemieckie druyny. W Bytomiu Pogo wygraa 3:2. Czy ktremu z pikarzy SuSV 09 Beuthen mogo wwczas przyj do gowy, e za 25 lat przybysze z dalekiego polskiego

miasta zajm ich miejsce w Bytomiu? I jeszcze jedno pytanie: czy poza naszym tygodnikiem ktokolwiek (mam tu na myli zwaszcza uytkownikw pewnego gmachu w parku miejskim) pamita o stuleciu piki nonej w naszym miecie?

MACIEJ DRO

rdo www.zyciebytomskie.pl