0.

- TIPOS DE MQUINAS ELCTRICAS

XERADORES: Transforman calquera clase de enerxa non elctrica (adoita ser

mecnica) en elctrica.

MOTORES: Transforman a enerxa elctrica que reciben en enerxa mecnica.

TRANSFORMADORES: Modifican algunha das caractersticas da enerxa elctrica

(como pode ser a tensin ou a intensidade), para facer mis
fcil o transporte ou a utilizacin, pero sen transformala noutro
tipo diferente de enerxa.

MOTORES ELCTRICOS
MOTORES ELCTRICOS

MOTORES ELCTRICOS
MOTORES ELCTRICOS
PRINCIPIOS FUNDAMENTAIS DO MAGNETISMO
z
Campo magntico
z
Forza do campo magntico sobre unha carga mbil.

Creado por un imn ou cargas elctricas en movemento.

Representado por lias de forza ou inducin (lias cerradas no

caso de condutores)

Magnitude vectorial denominada B (inducin magntica), de

mdulo

Forzas de Lorentz

Carga que se move na mesma direccin do campo magntico:

non se exerce forza sobre esta carga.

Resto: regra da man esquerda.

Mdulo da forza para unha partcula cargada: :

B=k
I
a
F=q v B sen0

F=q(v X

B)

MOTORES ELCTRICOS
MOTORES ELCTRICOS
z
Fluxo magntico.
Lei de Lorentz permite definir a unidade de inducin magntica:
Tesla (T)
B=
F
q V sen0

Magnitude escalar

Relaciona n de lias de campo magntico que atravesan unha

superficie imaxinaria situada no interior do campo magntico.
1=

B d

Se o campo uniforme e a superfice plana:

(

B=cte) 1=

B d

S=B S cos 0

MOTORES ELCTRICOS
MOTORES ELCTRICOS
z
Forza dun campo magntico sobre unha corrente rectilnea.
t =
l
v
Q=I t =I
L
v
Q v=I L
F=Q v B sen0=I L B sen0
Durante o tempo que a carga atravesa o campo
magntico acta sobre ela unha forza de Lorentz

F=l

I X

B
No caso de que = /2
sen = 1

MOTORES ELCTRICOS
MOTORES ELCTRICOS
z
Accin dun campo magntico sobre unha espira.
Para que unha espira como a seguinte xire no interior dun
campo magntico debe producirse un par de forzas que
provoquen o movemento rotatorio

O sentido e direccin das forzas ven dado por
e as temos que F
2
e F
1
forman un par de forzas

F=l

I X

B

M=

d=I l B r sen0=I B S sen0

S=l r d=r sen0
F2
F1
B
S
d
r

Para N espiras (de calquera forma):

M=N I B S sen0

MOTORES ELCTRICOS
MOTORES ELCTRICOS
Forza electromotriz inducida. Lei de Faraday. Inducin electromagntica..
Sempre que vare o fluxo magntico a travs dun circuto pechado orixinrase
nel unha forza electromotriz inducida.
A forza electromotriz inducida a producida nun circuto inerte ( sen xerador)
mediante a variacin do nmero de lias de inducin que atravesan a superficie
limitada por e.
O traballo realizado pola forza de Lorentz ao actuar
sobre unha carga q ao longo do condutor de lonxitude L, vir dado por:
v
dl
L
W=F L=q v B L
Por definicin o valor da forza electromotriz ser:
c=
W
q
d 1=B(dS)=B dS=B L v dt

d 1
dt
=B L vc=
d 1
dt
para N espirasc=N
d 1
dt
Sentido da corrente elctrica inducida.
Lei de Lenz
O sentido das correntes inducidas tal que coas sas accins
electromagnticas tenden a opoerse s causas que as producen.
Regra da man dereita.

MOTORES ELCTRICOS
MOTORES ELCTRICOS
1. SEGUNDO A CORRENTE EMPREGADA:
a. Continua: Mquinas de corrente continua
b. Alterna: Mquinas de corrente alterna
c. Universais: Funcionan cos dous tipos de
corrente.
2. DE CORRENTE CONTINUA SEGUNDO O TIPO
DE EXCITACIN
a. Independente: O inducido vai
independente do indutor
b. Serie: Inducido e indutor en serie
c. Paralelo ou Derivacin: Inducido e indutor
en paralelo
d. Composta ou Compound.
3. DE CORRENTE ALTERNA
a. Segundo a velocidade de xiro: Sncronos
e asncronos
b. Segundo a caste de rotor: Bobinado e de
jaula de ardilla
CLASIFICACIN DOS MOTORES ELCTRICOS.
c. Segundo o nmero de fases:
Monofsicos e trifsicos
Todos eles posen unhas caractersticas
comns:
Todos posen un ESTATOR ou parte fixa, e
un ROTOR ou parte xiratoria.
O espacio entre esttor e rtor denomnase
entreferro.

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
Estator Estator: :
a parte fixa do motor. A sa misin vai ser crear un
campo magntico. Normalmente estar formado por
bobinas de cobre, que ao circular unha corrente por elas
farn o efecto dun electroimn. Cada bobina de cobre
est formada por mltiples espiras, que producirn o
fluxo magntico cando circule por elas a corrente
elctrica. Estas espiras irn normalmente arroladas
sobre unha expansin polar, parte mis ancha da peza
polar, para procurar que o campo magntico sexa o mis
uniforme posible.
No caso dos motores de baixa potencia empregaremos
como indutor o imn permanente.
Rotor: Rotor:
a parte mbil do motor. Est formado por chapas de
material ferromagntico cun asucado onde van aloxados
os condutores formando bobinas. Os terminais das
bobinas do devanado inducido van unidas ao conxunto
de delgas, montadas sobre a superficie dun cilindro que
constite o colector.
CONSTITUCIN DOS MOTORES DE CORRENTE CONTINUA

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
MAGNITUDES CARACTERSTICAS DO FUNCIONAMENTO DUN
MOTOR DE CORRENTE CONTINUA (DC).
O movemento dunha espira condutora dentro dun campo magntico
provocado por un par:
Para n espiras
2.- PAR INTERNO DUN MOTOR:
1.- FORZA ELECTROMOTRIZ INDUCIDA
O que ocorre que cando a mquina est constituda s
podemos facer que varen a Intensidade no inducido e o
Fluxo magntico, polo que entn a expresin que
debemos considerar para o par dun motor de corrente
continua :
Como se opn ao movemento do condutor, e que debe
ser vencida. Chamandose forza contraelectromotriz
B=
1
S
=
1
2 n r l
p
v=2n r
n
60
;
e' =B l v=
1
2 n r l
p
2n r
n
60
l
Para N condutores con a ramas en paralelo de cada condutor
forzacontraelectro=c' =
p N
60 a
n 1
M
i
=
p N
2 H a 60
1 I
i

P=nmero de pares de polos do motor

a = nmero de ramas en paralelo do inducido.

N= nmero de condutores (espiras).

= fluxo que produce o campo magntico.

Ii = intensidade no inducido.
Outra expresin:

F=l (

B)F=l I BF=l I
1
2 n r l
p

M=F r=
p
2 n
1 I

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES DE EXCITACIN INDEPENDENTE
Os devanados indutor e inducido estn
conectados a fontes de corrente
independentes, polo que a voltaxe e
intensidade que interveen non estn
relacionadas.
Neste motor as tensins s que se
conectan o devanado indutor e inducido
poden ser diferentes

= constante xa que I
ex
cte.

MOTORES DE EXCITACIN EN PARALELO, DERIVACIN ou SHUNT
MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
A B
C D
nn
n
Ii In
n0
O campo magntico conectado en paralelo co inducido.
A velocidade de xiro dun motor vai vir dada en funcin da
intensidade do
campo magntico, e no caso do motor en paralelo ou derivacin
o campo constante
Como os devanados do motor en derivacin estn
conectados directamente rede a resistencia dos mesmos debe
ser maior que no caso do motor en serie
M
In
Mn
M
n n0 nn

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES DE EXCITACIN SERIE

No arrinque do motor a forza contraelectromotriz ser nula.

Intensidade de arrinque ser moi alta Par de arrinque alto.

Se a carga do motor dimine aumenta a velocidade do motor: problemas de embalamento.

Uso en tranvas, trolebuses, locomotoras, etc.

A
B
E
F
n
nn
In
Mn
Ii
M
In
Mn
M
n nn

MOTORES DE EXCITACIN COMPOUND
MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
M
+
-
U
A
B
E F
C D
I
Ii
Iex
E unha combinacin entre motor serie e en derivacin
As bobinas indutoras divdense en das.
Unha parte da intensidade I
i
circula pola bobina inducida e pola metade das indutoras
, e a outra, I
ex

,
polo resto das bobinas indutoras.
Par motor algo maior c en derivacin pero menor c serie.
Ao diminur a intensidade absorbida, o rxime de xiro apenas vara e non hai perigo
de embalamento.
O seu uso est especiamente indicado en mquinas ferramentas e en traccin elctrica.

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
BALANCE DE POTENCIAS
Potencia absorbida por un motor de corrente continua
Para un motor con conexin en derivacin:
I =I
i
+I
ex
U=e' +r
i
I
i
U=R
d
I
ex
Perda de potencia nos
Condutores do devanado inducido
P
cu1
Perda de potencia nos
Condutores do devanado indutor
P
cu2
Potencia elctrica
Interna P
ei
Tamn temos as perdas non entreferro polas correntes de Foucault
e as perdas mecnicas por rozamentos nas vasoirias, coxinetes e ventilador
P
u
=P
ei
P
fe
P
m
O rendemento, de xeito semellante aos motores de combustin:
j=
P
u
P
ab
s veces se desprezamos
s perdas mecnicas e n
o entreferro,
j=
e
U
Balance de potencias dun
motor de corrente contnua
Pm
PFe
Pcu2
Pcu1
Pab
Pu
Pei
+
-
ri
Ii
A
B
+
-
r
i
Ii
A
B
UAB
'

ARRANQUE DOS MOTORES
MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
Deberemos limitar a intensidade de arranque, pois pode dar problemas de baixadas de tensins na
rede, sobrecargas de intensidade nos condutores e nos circutos de proteccin que teamos.
A solucin intercalar un restato de arranque (R
a
), constitudo por varias resistencias metlicas en
serie, que se van cortocircutando a medida que varia a velocidade do motor. Hoxe en da na maiora
dos motores existen mecanismos automticos que van variando esta resistencia en serie.
e' =K ' n 1
I
i
=
Ue'
r
i
=
U
r
i
No momento do arranque o motor debe
realizar un par de arranque maior que o par
resistente:
M
ia
> M
ra
Nun motor de corrente continua, no momento
do arranque , ao ser a velocidade de xiro nula,
non se provoca forza contraelectromotriz
Polo tanto a corrente demandada polo motor
ser moi elevada:
Valores normalizados da corrente de arranque en motores de
corrente continua
No Regulamento Electrotcnico de Baixa Tensin fixa a
corrente de arranque en funcin da sa potencia:
- De 0,75 kW a 1,5 kW: Ia 2,5 In
- De 1,5 kW a 5 kW: Ia 2 In
- Mis de 5 kW: Ia 1,5 In

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
INVERSIN DO SENTIDO DE XIRO

F=l

I X

B
z
Para cambiar o sentido de xiro dun motor de CC debemos cambiar o sentido da forza
exercida sobre os condutores do rotor.
z
Podemos variar o sentido da corrente (I) do inducido ou da corrente do indutor (para
que vare o sentido de B), pero non os dous ao mesmo tempo.
- Motor parado: da igual cambiar o sentido das conexins no inducido ou no indutor.
- Motor en marcha: conexins s no devanado inducido, xa que o motor quedara sen
sen excitacin con perigo de embalamento.
- Cando o cambio de sentido de xiro se realiza coa mquina en marcha, preciso inter
calar a resistencia de arranque en serie co devanado inducido, para limitar o pico
de corrente.

F
B
I
F
B
I
UAB
+
-
ri
Ii
A
B
Rex
C
D
Iex
+
-
ri
Ii
A
B
Rex
C
D
Iex
UAB

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
REGULACIN DA VELOCIDADE
e' =K ' n 1

Nalgn caso interesa manter a velocidade do motor

nun valor determinado e ilo variando. Nun motor de excitacin en serie:
e' =Ur
i
I
i
n=
Ur
i
I
i
K ' 1

Para producir unha variacin da velocidade do motor podemos:

1.Actuar sobre a tensin:

Intercalando unha resistencia en serie co inducido.

Variando a tensin da alimentacin.

2. Para actuar sobre o fluxo:

variar a corrente de excitacin cunha resistencia en

serie co condutor. Ao diminur o fluxo a velocidade debe
aumentar para poder xerar o valor de forza
contraelectromotriz que se precisa.
M
-
A
B
C D
Rr

MOTORES ELCTRICOS DC
MOTORES ELCTRICOS DC
TIPOS DE DEVANADOS
A) Devanado imbricado
B) Devanado ondulado ou en serie
FREADO DOS MOTORES DE CORRENTE CONTINUA
Os dous extremos de cada bobina estarn
conectados adelgas adxacentes (observar
esquema) Deste xeito precisaremos de
tantas escobillas como delgas no colector.
Neste devanado, para pasar dunha escobilla
seguinte se realiza a ida por diante do
polo norte e o retorno pasar polo polo sur.
O nmero de escobillas por norma xeral
coincide co nmero de polos.
Partindo dun extremo dunha bobina, A, atravesamos o polo
norte e despois o polo sur, conectando o comezo da
segunda bobina mesma delga e onde rematou a primeira.
Deste xeito non vai variar a fem inducida, polo que chegara
con dispoer de das escobillas.
- Para diminur a velocidade do motor en tempos curtos
- Ex: tranva que para nunha estacin ou baixando unha
pendente.
- Basease en que poden funcionar como xeradores, invertendo
o sentido do par motor (freado elctrico).
1.- Freado reosttico: disipar enerxa que se crea ao actuar
como xerador nunhas resitencias
de freado (que poden ser as que se empregan para o arranque)
2.- Freado rexenerativo: devolver a enerxa xerada lia de
alimentacin.
M
-
A
B
C D
Rfre
Rr