Está en la página 1de 6

A Segunda Guerra Mundial. Px.

A SEGUNDA GUERRA MUNDIAL


1. AS RELACINS INTERNACIONAIS NOS ANOS 30
- Debilidade do sistema de seguridade colectiva construido nos anos 20: Insuficiencia dos acordos nin desarme nin sancins. Novas estratexias expansivas dos Estados revisionistas (Alemaa, Italia) e Xapn. - Crise econmica Crise do sistema econmico capitalista Aumento do nacionalismo econmico. Enrarecemento das relacins internacionais. Clima de inseguridade e desconfianza. Deterioro da confianza no sistema liberal democrtico.

1.1. FRACASO DA SDN E DA SEGURIDADE COLECTIVA

a) A VOLTA TENSIN (1929-1935) A) EXPANSIONISMO XAPONS: MANCHURIA - Crecemento demogrfico de Xapn. Movementos nacionalistas partidarios de ocupar - Interrupcin do comercio xapons dende 1929. territorios no continente. - Substitucin da poltica de expansin pacfica pola expansin imperialista militar. - Ocupacin de Manchuria (1931) co pretexto de protexer o ferrocarril controlado por Xapn desde 1905. Estado ttere (MANCHUKUO) co antigo emperador de China (Pu-Yi). Protectorado de Xapn. Impotencia da SDN. Transixencia das potencias aliadas para evitar a posible guerra. B) ALEMAA COMEZA A EXPANSIN TERRITORIAL - 1930-32: Poltica exterior dos gobernos conservadores para recuperar a hexemona econmica en Centroeuropa. Poltica exterior revisionista e de gran potencia. - 1933: Hitler chanceler Relacin do expansionismo territorial co antisemitismo, antieslavismo e anticomunismo. Construcin dun Lebensraum (ESPAZO VITAL) alemn contra a URSS. - Proxecto universalista Alemaa dirixira un Imperio que ocupara Europa. - 1934: Hitler presidente do III Reich Mis interese pola poltica exterior que pola interior. - Alemaa autoexclese de anteriores compromisos e abandona a SDN, sen pechar a actividade diplomtica. - 1932-33 Rearme clandestino ata 1935. Hitler denuncia as clusulas militares de Versalles. Restablecemento do servizo militar obrigatorio. - 1934: Intento de Anschluss O partido nazi austraco intenta un golpe de Estado Fracaso (escaso apoio popular). - 1935: Plebiscito no Sarre decide a integracin a Alemaa. C) A POLTICA DE GRANDEZA ITALIANA - 1932: Mussolini asume o Ministerio de Asuntos Exteriores. Utilizacin da poltica exterior como instrumento de poltica interior. Reforzamento da sa figura e do fascismo na sociedade italiana. - Actuacins dentro do equilibrio europeo: 1933: Pacto das 4 Potencias (Italia, Alemaa, Gran Bretaa, Francia). 1935: Alianza antixermana (Italia, Gran Bretaa, Francia) en Stressa polo intento de Anschluss. - 1932: Preparativos de invasin de Etiopa desde Somalia (colonia italiana). 1936: Toma de Addis-Abeba Sancins econmicas da SDN. Rexeitamento britnico sen facer fronte ao desafo. b) O PERODO DE PREGUERRA (1936-1939) A) EXPANSIONISMO ALEMN EN EUROPA - 1936: Ocupacin da zona desmilitarizada de Renania. Francia non reacciona e resposta britnica limitada. - III-1938: Invasin e anexin de Austria (Anschluss). Substitucin do presidente de goberno austriaco Schuschnigg polo nazi Seyss-Inquart. Consentimento de Mussolini (que se opuxera en 1934). Protesta diplomtica de Gran Bretaa. - 1938 Desestabilizacin de Checoslovaquia por medio do Partido Nazi dos Sudetes. CONFERENCIA DE MUNICH Francia, Italia, Gr.Br., Alemaa (Ausentes: URSS, Checoslovaquia). Acceden s reivindicacins de Alemaa para manter o statu quo europeo e evitar a guerra. - Alemaa ocupa os Sudetes. Precaria situacin en Checoslovaquia - Polonia reclama a rexin de Teschen. - Hungra reclama o sur de Eslovaquia.

A Segunda Guerra Mundial. Px. 2

- Aceleracin do programa de rearme alemn Obxectivos a escala mundial. - 1939 Alemaa ocupa Bohemia e Moravia (Chequia). Eslovaquia protectorado alemn. - Francia e Gran Bretaa dispostos a garantir a independencia de Polonia, prximo obxectivo alemn. - 23-VIII-1939 Pacto Xermano-Sovitico de Non Agresin. - 25-VIII-1939 Oferta de acordo de Hitler a Gran Bretaa para dividir Europa. - 1-IX-1939 Alemaa invade Polonia e a URSS ocupa Polonia Oriental. B) FORMACIN DO EIXE TOTALITARIO - 1936 EIXE BERLN-ROMA Apoio a Franco na Guerra Civil espaola. Cambio da poltica de Italia sobre Austria. - 1937 PACTO ANTI-KOMINTERN Xapn, Alemaa (mis tarde Italia e Espaa). - 1938 Hitler recoece a posicin hexemnica de Xapn en Oriente (e viceversa). - Proxecto de VON RIBBENTROP Crear alianzas contra o Imperio Britnico. Obxectivo: ameazar as posicins britnicas no maior nmero posible de zonas. - 1939 O Pacto Xermano-Sovitico provoca a sada de Xapn do Pacto Anti-Komintern. - 1939 PACTO DE ACEIRO de Alemaa con Italia (Italia declara non estar disposta para unha guerra).

1.2. NOVA POLTICA DE ALIANZAS


- Disputas de caracter fronteirizo entre os novos Estados de Europa oriental. - Illamento poltico de Alemaa e URSS. - Dcada dos 30 Deterioro das relacins entre Estados.

1.3. VIRAXES CARA GUERRA


- Ruptura de Francia con Alemaa e acercamento francs a Italia (1935) e URSS (1935). - Ruptura de Gran Bretaa con Italia pola conquista de Abisinia. - Aproximacin de Italia a Alemaa e Xapn desde 1936. - 1939: Pacto de non agresin entre Alemaa e URSS Ruptura entre Alemaa e Gran Bretaa. - 1940: Pacto Tripartito entre Alemaa, Italia e Xapn Unin do resto do Eixe: Hungra, Romana, Eslovaquia, Finlandia, Bulgaria e Croacia.

2. A SEGUNDA GUERRA MUNDIAL 2.1. FASES DA GUERRA

1) TRIUNFOS DO EIXE (1939-1942) Invasin de Polonia e Finlandia - 1-IX-1939: Alemaa invade Polonia 3-IX: Francia e Gran Bretaa declaran a guerra. - Avance rpido alemn guerra lstrego (blitzkrieg). - Invasin rusa de Polonia oriental. - Invasin de Finlandia pola URSS bases no Bltico. Fronte occidental - 1940: Ocupacin alemana de Dinamarca e Noruega (abril). - Obxectivo Francia Ataque de distraccin sobre Holanda e Blxica (Plan de von Manstein). Avance rpido polas Ardenas (tanques+aviacin). - Maio 1940 Capitulacins de Holanda, Blxica e Francia (xuo). - NO Ocupacin alemana. - Divisin de Francia - Interior / S. Goberno de PTAIN colaboracionista. - DE GAULLE Organizacin da resistencia en Gran Bretaa. Batalla de Inglaterra - CHURCHILL pide axuda a EEUU. - Bombardeos continuos da Luftwaffe contra Inglaterra (1940). Necesidade de deteccin anticipada radar. Europa Oriental e Balcns - URSS ocupa Besarabia e Bucovina (cedidas por Romania). Invade Estonia, Letonia e Lituania. - Romania cede territorios obridada por Hitler Transilvania a Hungra. Dobrudja a Bulgaria. - Italia invade Grecia. - Iugoslavia desaparece como Estado unitario Aparecen Serbia e Croacia.

A Segunda Guerra Mundial. Px. 3

Norte de frica - Al. quere romper as comunicacins britnicas coas sas colonias atacando as bases medit.: Xibraltar, Malta, Exipto. - Fracasos italianos en Exipto Hitler enva reforzos: Afrika Korps (ROMMEL) Avance no N. de frica. Nov. 1942 Derrota no Alamein polos ingleses (MONTGOMERY) Invasin da URSS - Xuo 1941 Operacin Barbavermella Invasin alemana da URSS. Avance alemn detido ante Leningrado e Moscova. 1942 - Ofensiva alemana no Cucaso (petrleo). - Resistencia sovitica en Stalingrado Vitoria rusa (ZHUKOV) Guerra no Pacfico - Ocupacin da Indochina francesa Sancins econmicas de EEUU a Xapn. - 7-XII-1941 Ataque xapons a PEARL HARBOUR (Hawai). EEUU e Gran Bretaa declaran a guerra a Xapn. Alemaa e Italia declaran a guerra a EEUU. - Rpido avance nipn no Pacfico: Hong Kong, Filipinas, Singapur, Indonesia, Nova Guinea, illas Salomon, Birmania. Detencin do avance Batalla do MAR DO CORAL. Batalla de MIDWAY (1942). 2) VIRAXE DA GUERRA E VITORIA DOS ALIADOS (1943-1945) - Fin 1942-Inicio 1943 Primeiras derrotas do Eixe (O Alamein, Stalingrado). Ofensiva aliada. Campaa de Italia - Desembarco aliado en Sicilia. - Malestar na poboacin italiana Destitucin de Mussolini (1943). Armisticio e declaracin de guerra a Alemaa. - Proclamacin da Repblica Social Italiana en Sal (1943) con proteccin de Alemaa. - Enfrontamento dos partisanos aos fascistas. - Avance lento aliado (remate en abril 1945). Fronte Oriental - Retroceso alemn na URSS despois da derrota en Stalingrado. - Bombardeos areos sobre Alemaa cidades arrasadas. Desembarco de Normanda e rendicin de Alemaa - 6-VI-1944 OPERACIN OVERLORD (EISENHOWER) Desembarco de Normanda (da D). - Avance aliado cara a Pars. - 2 desembarco en Provenza expulsin das tropas alemanas. - Contraofensiva alemana e bombas voantes contra Londres sen efecto. - 1945 Os aliados cruzan o Rhin. - URSS ocupa os Balcns e liberan Iugoslavia (Tito). Ocupacin de Polonia e Hungra e chegada a Berln. - 30-IV Suicidio de Hitler. - 4-V Capitulacin de Alemaa. Final da guerra no Pacfico - 1943 Dobre avance de EEUU Pacfico Sur (MacArthur). Pacfico Central (Nimitz). - Conquista americana de illas de importancia estratxica. - Bombardeos masivos a cidades e centros neurlxicos xaponeses. - 1945 IWO JIMA / OKINAWA Resistencia xaponesa (kamikazes). - 6-VIII Bomba atmica sobre HIROSHIMA. - 8-VIII URSS declara a guerra a Xapn Invasin sovitica de Manchuria, Sakhalin e Kurs. - 9-VIII Bomba atmica sobre NAGASAKI. - 15-VIII Hiro-Hito acepta a rendicin incondicional. 2-IX Asnase a rendicin.

2.2. NOVAS FORMAS DE GUERRA

Novas armas e estratexias de combate - Armas autopropulsadas: tanques, vehculos acoirazados - Autonoma dos avins ataques a distancia. - Portaavins aumenta a dimensin das batallas no mar. - Puntos fundamentais na marcha da guerra: industrias e subministro de petrleo. - Nova estratexia GUERRA LSTREGO (tanques+aviacin).

A Segunda Guerra Mundial. Px. 4

- Importancia da aviacin bombardeos nas frontes e poboacin civil. - Novidades: jeep, lanzachamas, lanchas de desembarco, tanques anfibios, radar, sonar, s tipos de bombas, portaavins - Propaganda e censura controlada polos contendentes. Explotacin econmica dos pases conquistados polos nazis - Necesidade dos recursos dos territorios ocupados. - Plans de ocupacin e explotacin sobre todo de Europa Oriental: pago dos gastos militares, deportacins de man de obra para industria e agricultura (Campos de traballo). Mantense en Alemaa certo benestar durante parte da guerra. Colaboracin e resistencia - Importancia da ideoloxa: cruzada contra o comunismo / defensa da democracia. - Guerra interior Enfrontamento case civil: - colaboracionistas / resistencia. - fascistas / partisanos. - Forte represin contra a resistencia (Gestapo, SS, campos de concentracin). Xermanizacin e xenocidio - Desprazamento de pobos para reocupar territorio con poboacin aria en Europa oriental. - Fases do holocausto: 1) 1933-39 Discriminacin e desposesin dos xudeus. 2) 1939-41 Agrupacin dos xudeus en ghetos e deportacins. 3) 1942-44 Solucin final (1942-Conferencia de Wannsee). - Novo modelo de campo de concentracin: exterminio ou explotacin da forza de traballo. - Opositores polticos, prisioneiros, homosexuais, enfermos mentais, pobos considerados inferiores (xudeus, xitanos). - 1933 1 campo de traballo: Dachau. - 1940 Crecemento do nmero e dimensin dos campos: Auschwitz, Treblinka, Mathausen. - Xuzos de NUREMBERG.

2.3. CONSECUENCIAS DA GUERRA


1. PERDAS HUMANAS

- Extensin mundial da guerra e os seus efectos: invasins, bombardeos, mortes, deportacins, xenocidio, exterminio. - Enorme nmero de mortos (mis da metade poboacin civil): URSS, Polonia, Alemaa, Checoslovaquia. - Desprazamentos de poboacin polos cambios de fronteiras.
2. EFECTOS MORAIS

- Trauma moral e cuestionamento dos valores ticos: execucins en masa, bombas atmicas, bombardeos masivos - Xenocidio e campos de exterminio. - 1945-46: Xuzos de Nuremberg Definicin do concepto de crimes contra a humanidade.
3. CONSECUENCIAS ECONMICAS

- Destrucin de cidades, industrias e infraestruturas, desartellamento produtivo, problemas de aprovisionamento. - Problema das dbedas adquiridas durante a guerra. - Fortalecemento da economa dos EEUU e declive de Europa. - URSS segunda potencia mundial conserva a sa industria e controla Europa Oriental.
4. CONSECUENCIAS POLTICAS

- Expansin do comunismo Democracias populares en Europa Or. (zona ocupada polo exrcito sovitico). - Europa Occidental Democracia social de dereito bases do Estado do Benestar.
5. CIENTFICO-TCNICAS

- Acelrase a revolucin cientfico-tcnica Qumica. Comunicacins. Enerxa nuclear.

3. A ORGANIZACIN DA PAZ E AS NACINS UNIDAS 3.1. A ORGANIZACIN DA PAZ


- 1941 CARTA DO ATLNTICO: EEUU, Gran Bretaa Bases da futura paz: liberdade, colaboracin econmica, destrucin dos nazis, desarmamento... - 1942 DECLARACIN DE WASHINGTON: EEUU, Gran Bretaa e URSS encabezan unha alianza contra o Eixe. - 1943 DECLARACIN DE MOSCOVA Proposta dunha organizacin internacional baseada na igualdade de todos os Estados para o mantemento da paz. - 1945 CONFERENCIA DE IALTA: Churchill, Stalin, Roosevelt. Convocatoria aos aliados (nacins unidas) a unha reunin en San Francisco. Declaracin sobre a restauracin da democracia nos pases liberados. Reparto de Alemaa e reparacins de guerra. Administracin de Polonia por un goberno de unidade nacional.

A Segunda Guerra Mundial. Px. 5

Eleccins libres nos pases liberados.

Stalin mantn a parte polaca e os Estados blticos anexionados en 1939.


Compromiso de Stalin a declarar a guerra a Xapn (a cambio pide territorios). - 1945 CONFERENCIA DE POSTDAM: Stalin, Atlee, Truman. Divisin de Alemaa (e Berln) e Austria en 4 zonas de ocupacin (EEUU, URSS, Gran Bretaa, Francia). Desarme e desnazificacin. Xuzo aos criminais de guerra (Xuzo de Nuremberg). Fixacin das reparacins de guerra alemanas (Gran parte para a URSS). Restitucin das fronteiras cambiadas polos nazis. A URSS anexinase - territorios conquistados en Europa Oriental e no Bltico. - Knisberg (Prusia Oriental). Fronteira Alemaa/Pololonia ros Oder e Neisse. Traslado das poboacins alemanas que estaban en Polonia, Checoslovaquia e Hungra. - Control sovitico de Europa central e balcnica - Crecente dependencia de Europa Occidental e mediterrnea de EEUU Novo equilibrio de poder - Rendicin de Xapn Ocupacin de EEUU (Goberno militar de MacArthur). Transformacin do sistema poltico e econmico. Reducin do territorio ao arquiplago. Devolucin de Manchuria e Formosa a China. Rusia anexiona o sur de Sajaln e as Kurs. Divisin de Corea no paralelo 38N (N-URSS//S-EEUU). - 1947 Paz asinada con Italia, Finlandia, Hungra, Romana, Bulgaria (TRATADOS DE PARS). - 1951 TRATADO DE SAN FRANCISCO Paz con Xapn. - 1955 Paz con Austria. - Problema alemn pendente. - Progresivo enfrontamento entre 2 potencias (EEUU, URSS) GUERRA FRA. - Europa perde o papel protagonista.

3.2. ORGANIZACIN DAS NACINS UNIDAS


- 1944 Reunin de DUMBARTON OAKS: URSS, EEUU, China, Gran Bretaa. Borrador da futura organizacin internacional: Renovacin dos principios da SDN. Creacin do VETO para as grandes potencias. Principios oligrquicos (hexemona duns poucos). - 1945: CONFERENCIA DE SAN FRANCISCO Acta fundacional da ONU: CARTA DE SAN FRANCISCO (fixa organismos e funcionamento). - 1948: DECLARACIN UNIVERSAL DE DEREITOS. OBXECTIVOS: Manter a paz e a seguridade internacionais. Desenvolvemento de relacins amistosas entre as nacins baseadas no respecto igualdade de dereitos e autodeterminacin dos pobos. Cooperar na resolucin de problemas internacionais de carcter econmico, social, cultural ou humanitario e na promocin do respecto polos dereitos humanos e as liberdades fundamentais para todos os pobos. Ser un centro para harmonizar os actos das nacins para obter os fins comns. OBSTCULOS: Instrumentalizacin polos Estados en funcin dos seus propios intereses, rexeitando a transferencia real de soberana. Escasa autoridade real das resolucins da ONU valor testemual. Condicionante: estrutura bipolar do mundo de posguerra, co enfrontamento entre os sistemas capitalista e comunista. ORGANISMOS: ASEMBLEA XERAL (Sede en Nova York) - rgano de deliberacin formado por todos os pases membros con dereito a un voto por Estado. - Reunin unha vez/ano Traballo en pleno e en comisins. - Decisins sen carcter obrigatorio para os Estados membros: recomendacins. - As decisins importantes necesitan maiora de ; as demis, maiora simple.

A Segunda Guerra Mundial. Px. 6

Posibilidade de reunin extraordinaria a peticin do Consello de Seguridade ou da maiora dos membros. Funcins Discusin sobre asuntos que afecten seguridade e paz internacional presentado por calquera dos Estados membros. Aprobacin de presupostos. Admisin ou expulsin dalgn Estado. Eleccin de membros non permanentes do Consello de Seguridade e do Secretario Xeral.

CONSELLO DE SEGURIDADE - rgano permanente da ONU. - Responsable do mantemento da paz e da seguridade internacionais. - Capacidade para impoer sancins contra un pas agresor ou para decidir o emprego da forza armada (Cascos Azuis). - Composto por 15 pases: 5 permanentes con dereito a veto: EEUU, URSS, China, Francia, Gran Bretaa. 10 elixidos pola Asemblea por 2 anos (antes de 1965 eran 6). - Presidencia rotatoria por perodos de un mes (orde alfabtica). SECRETARA XERAL - Encargada da coordinacin xeral e da representacin da ONU. - Composta polo Secretario Xeral e os funcionarios ao seu servizo. Elixido pola Asemblea previa recomendacin do Consello de Seguridade. Mandato de 5 anos con posible reeleccin. TRYGVE LIE (Noruega) 1945-53 Anticomunista, smbolo do enfrontamento L-O nos inicios da G.Fra. DAG HAMMARSKJLD (Suecia) 1953-61) Etapa da distensin. Traballo da ONU a favor da paz, a U THANT (Birmania) 1961-71 descolonizacin e a superacin da bipolarizacin. KURT WALDHEIM (Austria) 1971-82 Universalizacin da ONU. Entrada da China comunista (1971) e das das Alemaas (1973). J. PREZ DE CULLAR (Per) 1982-91 As forzas armadas da ONU (Cascos Azuis) interveen nos principais conflictos e convrtense nunha forza eficaz e de prestixio. BOUTROS-GHALI (Exipto) 1992-96 Revitalizacin do papel da ONU cun Programa da Paz para previr os conflitos. KOFI ANNAN (Ghana) 1997-2006. BAN KI MOON (Corea do Sur) 2007- CONSELLO ECONMICO E SOCIAL - Coordina os asuntos internacionais de carcter econmico, social, cultural, educativo e sanitario. - Promove o respecto aos dereitos humanos. - Negociacin coas axencias especializadas. - Celebracin de consultas coas ONGs. - 54 membros elixidos pola Asemblea (criterios xeogrficos) por 3 anos. Os membros permanentes do Consello de Seguridade participan por dereito propio. - Organismos dependentes: Organismos da ONU: ACNUR, AIEA (Axencia Internacional da Enerxa Atmica), ONUDI (Org. da ONU para o Desenvolvemento Industrial), UNICEF, UNCTAD (Conferencia sobre Comercio e Desenvolvemento). Axencias especializadas: BIRD (Banco Mundial), FAO, OIT, FMI, UNESCO, OMS, UPU (Unin Postal Universal), OMM (Org. Mundial de Meteoroloxa), GATT (Acordo Xeral de Aranceis e Comercio), UIT (Unin Internacional de Telecomunicacins), OIAC (Organizacin Internacional de Aviacin Civil). Comisins econmicas: CEE (Europa), CEALO (Asia), CEA (Africa), CEPAL (Amrica). Comisins especiais: Estatstica, Poboacin, Muller, Drogas, Informacin, Dereitos Humanos, Comercio. TRIBUNAL INTERNACIONAL DE XUSTIZA - rgano xurdico (Sede: A Haia). - 15 xuces elixidos pola Asemblea Xeral e polo Consello de Seguridade por 9 anos. - Competencias Consultivas (emitir opinins). Contenciosas (dirimir conflictos). CONSELLO DE ADMINISTRACIN FIDUCIARIA - Encargado de protexer os intereses dos habitantes dos territorios non autnomos, sobre todo colonias dos pases derrotados nas das guerras mundiais, os FIDEICOMISOS, postos baixo a autoridade da ONU.

También podría gustarte