Pe t
v ro" de; pro"
;
aut
j ouv":
m e ta n o h s
v ate, fhsinv , kai;
b ap ti s q h t
v w ek{ asto" um
J wn` ep
j i;
tw/` onj om
v ati Ij hsou` Cristou`
NUEVO TESTAMENTO en GRIEGO
e i"
j af
[ esin twn` aJmartiwn` um
J wn`
k ai ; l h m
v yesqNestle
e t- Aland
hn; dwrean; tou`
Preparado para el curso de Griego del Nuevo Testamento
39
ag
J iov u pneum
v ato". um
J in` garv
es
j ti n h J e p
j ag g e l i a
v k a i ; to i "
`
tekv noi" um
J wn` kai; pas
` i n to i ` "
e i"
j
makranv ,
os
{ ou"
an]
proskales
v htai kurv io" oJ qeo"
;
40
hm
J wn` .
et
J erv oi" te log
v o i"
pleiov sin diemarturv ato kai;
parekalv ei
aujtou"
;
leg
v w n:
swqv hte ap
j o ; th "
` genea"
` th "
`
41
skolia"
` taut
v h". oiJ men; oun\
KATA MAQQAION
1 Bivblo" genevsew" Ij hsou` Cristou` uiJou` Daui;d uiJou` A
j braavm.
2
A
j braa;m ejgevnnhsen to;n Ij saavk, Ij saa;k de; ejgevnnhsen to;n
Ij akwvb, Ij akw;b de; ejgevnnhsen to;n Ij ouvdan kai; tou;" ajdelfou;"
aujtou`, 3 Ij ouvda" de; ejgevnnhsen to;n Favre" kai; to;n Zavra ejk th`"
Qamavr, Favre" de; ejgevnnhsen to;n E
J srwvm, E
J srw;m de; ejgevnnhsen
4
to;n A
j ravm, A
j ra;m de; ejgevnnhsen to;n A
j minadavb, A
j minada;b de;
ejgevnnhsen to;n Naasswvn, Naassw;n de; ejgevnnhsen to;n Salmwvn,
5
Salmw;n de; ejgevnnhsen to;n Bove" ejk th`"
R
J acavb, Bove" de;
ejgevnnhsen to;n Ij wbh;d ejk th`" R
J ouvq, Ij wbh;d de; ejgevnnhsen to;n
6
Ij essaiv, Ij essai; de; ejgevnnhsen to;n Daui;d to;n basileva.
Daui;d de; ejgevnnhsen to;n Solomw`na ejk th`" tou` Oujrivou, 7Solomw;n
de; ejgevnnhsen to;n R
J oboavm, R
J oboa;m de; ejgevnnhsen to;n A
j biav,
8
A
j bia; de; ejgevnnhsen to;n A
j savf,
A
j sa;f de; ejgevnnhsen to;n
Ij wsafavt,
Ij wsafa;t de; ejgevnnhsen to;n
Ij wravm,
Ij wra;m de;
9
ejgevnnhsen to;n jOzivan,
jOziva" de; ejgevnnhsen to;n Ij waqavm,
Ij waqa;m de; ejgevnnhsen to;n A
j cavz, A
j ca;z de; ejgevnnhsen to;n
10
E
J zekivan,
E
J zekiva" de; ejgevnnhsen to;n Manassh`, Manassh`" de;
ejgevnnhsen to;n A
j mwv", A
j mw;" de; ejgevnnhsen to;n Ij wsivan, 11
Ij wsiva" de; ejgevnnhsen to;n Ij econivan kai; tou;" ajdelfou;" aujtou` ejpi;
th`" metoikesiva" Babulw`no".
12
Meta; de; th;n metoikesivan Babulw`no" Ij econiva" ejgevnnhsen
to;n Salaqihvl, Salaqih;l de; ejgevnnhsen to;n Zorobabevl, 13Zorobabe;l
de; ejgevnnhsen to;n A
j biouvd, A
j biou;d de; ejgevnnhsen to;n E
j liakivm,
14
E
j liaki;m de; ejgevnnhsen to;n A
j zwvr,
A
j zw;r de; ejgevnnhsen to;n
Sadwvk, Sadw;k de; ejgevnnhsen to;n A
j civm, A
j ci;m de; ejgevnnhsen to;n
15
E
j liouvd,
E
j liou;d de; ejgevnnhsen to;n E
j leavzar, E
j leavzar de;
ejgevnnhsen to;n Matqavn, Matqa;n de; ejgevnnhsen to;n Ij akwvb, 16
Ij akw;b de; ejgevnnhsen to;n Ij wsh;f to;n a[ndra Mariva", ejx h|"
ejgennhvqh Ij hsou`" oJ legovmeno" cristov".
17
Pa`sai ou\n aiJ geneai; ajpo;
A
j braa;m e{w" Daui;d geneai;
dekatevssare", kai; ajpo; Daui;d e{w" th`" metoikesiva" Babulw`no"
geneai; dekatevssare", kai; ajpo; th`" metoikesiva" Babulw`no" e{w"
tou` Cristou` geneai; dekatevssare".
18
Tou` de; jIhsou` Cristou` hJ gevnesi" ou{tw" h\n. mnhsteuqeivsh"
klhqhvsetai.
3 E
j n de; tai`" hJmevrai" ejkeivnai" paragivnetai Ij wavnnh" oJ
baptisth;" khruvsswn ejn th`/ ejrhvmw/ th`" Ij oudaiva" 2kai; levgwn:
metanoei`te: h[ggiken ga;r hJ basileiva tw`n oujranw`n. 3ou|to" gavr
ejstin oJ rJhqei;" dia; H
j saivo u tou` profhvtou levgonto":
fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou,
eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`.
4
aujto;" de; oJ jIwavnnh" ei\cen to; e[nduma aujtou` ajpo; tricw`n kamhvlou
kai; zwvnhn dermativnhn peri; th;n ojsfu;n aujtou`, hJ de; trofh; h\n aujtou`
ajkrivde" kai; mevli a[grion. 5Tovte ejxeporeuveto pro;" aujto;n
IJ erosovluma kai; pa`sa hJ Ij oudaiva kai; pa`sa hJ perivcwro" tou`
Ij ordavnou, 6kai; ejbaptivzonto ejn tw`/ Ij ordavnh/ potamw`/ uJp aujtou`
ejxomologouvmenoi ta;" aJmartiva" aujtw`n.
7
ijdw;n de; pollou;" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn ejrcomevnou"
ejpi; to; bavptisma aujtou` ei\pen aujtoi`": gennhvmata ejcidnw`n, tiv"
uJpevdeixen uJmi`n fugei`n ajpo; th`" mellouvsh" ojrgh`" 8poihvsate ou\n
karpo;n a[xion th`" metanoiva" 9kai; mh; dovxhte levgein ejn eJautoi`":
patevra e[comen to;n A
j braavm. levgw ga;r uJmi`n o{ti duvnatai oJ qeo;" ejk
tw`n livqwn touvtwn ejgei`rai tevkna tw`/ jAbraavm. 10h[dh de; hJ ajxivnh
pro;" th;n rJiz
v an tw`n devndrwn kei`tai: pa`n ou\n devndron mh; poiou`n
karpo;n kalo;n ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 11 E
j gw; me;n uJma`"
baptivzw ejn u{dati eij" metavnoian, oJ de; ojpivsw mou ejrcovmeno"
ijscurovtero" mouv ejstin, ou| oujk eijmi; iJkano;" ta; uJpodhvmata
bastavsai: aujto;" uJma`" baptivsei ejn pneuvmati aJgivw/ kai; puriv: 12ou| to;
ptuvon ejn th`/ ceiri; aujtou` kai; diakaqariei` th;n a{lwna aujtou` kai;
sunavxei to;n si`ton aujtou` eij" th;n ajpoqhvkhn, to; de; a[curon
katakauvsei puri; ajsbevstw/.
13
Tovte paragivnetai oJ Ij hsou`" ajpo; th`" Galilaiva" ejpi; to;n
Ij ordavnhn pro;" to;n Ij wavnnhn tou` baptisqh`nai uJp aujtou`. 14oJ de;
Ij wavnnh" diekwvluen aujto;n levgwn: ejgw; creivan e[cw uJpo; sou`
baptisqh`nai, kai; su; e[rch/ prov" me 15ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`"
ei\pen pro;" aujtovn: a[fe" a[rti, ou{tw" ga;r prevpon ejsti;n hJmi`n
plhrw`sai pa`san dikaiosuvnhn. tovte ajfivhsin aujtovn. 16baptisqei;" de;
oJ Ij hsou`" eujqu;" ajnevbh ajpo; tou` u{dato": kai; ijdou; hjnewv/cqhsan
aujtw`/ oiJ oujranoiv, kai; ei\den to; pneu`ma tou` qeou` katabai`non
wJsei; peristera;n kai; ejrcovmenon ejp aujtovn: 17kai; ijdou; fwnh; ejk tw`n
oujranw`n levgousa: ou|to" ejstin oJ uiJo"
v mou oJ ajgaphtov", ejn w|/
eujdovkhsa.
4 Tovte oJ Ij hsou`" ajnhvcqh eij" th;n e[rhmon uJpo; tou` pneuvmato"
peirasqh`nai uJpo; tou` diabovlou. 2kai; nhsteuvsa" hJmevra"
tesseravkonta kai; nuvkta" tesseravkonta, u{steron ejpeivnasen. 3kai;
proselqw;n oJ peiravzwn ei\pen aujtw`:/ eij uiJo"
; ei\ tou` qeou`, eijpe; i{na oiJ
4
livqoi ou|toi a[rtoi gevnwntai. oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: gevgraptai:
oujk ejp a[rtw/ movnw/ zhvsetai oJ a[nqrwpo",
ajll ejpi; panti; rJhvmati ejkporeuomevnw/
dia; stovmato" qeou`.
5
Tovte paralambavnei aujto;n oJ diavbolo" eij" th;n aJgivan povlin kai;
e[sthsen aujto;n ejpi; to; pteruvgion tou` iJerou` 6kai; levgei aujtw`:/ eij uiJo"
;
ei\ tou` qeou`, bavle seauto;n kavtw: gevgraptai ga;r o{ti
toi`" ajggevloi" aujtou` ejntelei`tai peri; sou`
kai; ejpi; ceirw`n ajrou`sin se,
mhvpote proskovyh/" pro;" livqon to;n povda sou. 7e[fh aujtw`/ oJ
Ij hsou`": pavlin gevgraptai: oujk ejkpeiravsei" kuvrion to;n qeovn sou.
8
Pavlin paralambavnei aujto;n oJ diavbolo" eij" o[ro" uJyhlo;n livan kai;
deivknusin aujtw`/ pavsa" ta;" basileiva" tou` kovsmou kai; th;n dovxan
aujtw`n 9kai; ei\pen aujtw`:/ tau`ta soi pavnta dwvsw, eja;n pesw;n
proskunhvsh/" moi. 10tovte levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": u{page, satana`:
gevgraptai gavr:
kuvrion to;n qeovn sou proskunhvsei"
kai; aujtw`/ movnw/ latreuvsei".
11
Tovte ajfivhsin aujto;n oJ diavbolo", kai; ijdou; a[ggeloi prosh`lqon kai;
dihkovnoun aujtw`./
12
A
j kouvsa" de; o{ti Ij wavnnh" paredovqh ajnecwvrhsen eij" th;n
Galilaivan. 13kai; katalipw;n th;n Nazara; ejlqw;n katwvk/ hsen eij"
Kafarnaou;m th;n paraqalassivan ejn oJrivoi" Zaboulw;n kai;
Nefqalivm: 14i{na plhrwqh`/ to; rJhqe;n dia; H
j saivo u tou` profhvtou
levgonto":
15
gh` Zaboulw;n kai; gh` Nefqalivm,
oJdo;n qalavssh", pevran tou` jIordavnou,
Galilaiva tw`n ejqnw`n,
16
ei[ph/: mwrev, e[noco" e[stai eij" th;n gevennan tou` purov". 23eja;n ou\n
prosfevrh/" to; dw`ron sou ejpi; to; qusiasthvrion kakei` mnhsqh`"
/ o{ti oJ
24
ajdelfov" sou e[cei ti kata; sou`, a[fe" ejkei` to; dw`ron sou e[mprosqen
tou` qusiasthrivou kai; u{page prw`ton diallavghqi tw`/ ajdelfw`/ sou,
kai; tovte ejlqw;n provsfere to; dw`ron sou. 25i[sqi eujnow`n tw`/ ajntidivkw/
sou tacuv, e{w" o{tou ei\ met aujtou` ejn th`/ oJdw`,/ mhvpote se paradw`/ oJ
ajntivdiko" tw`/ krith`/ kai; oJ krith;" tw`/ uJphrevth/ kai; eij" fulakh;n
blhqhvsh/: 26ajmh;n levgw soi, ouj mh; ejxevlqh/" ejkei`qen, e{w" a]n ajpodw`"
/
to;n e[scaton kodravnthn.
27
H
j kouvsate o{ti ejrrevqh: ouj moiceuvsei". 28ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti
pa`" oJ blevpwn gunai`ka pro;" to; ejpiqumh`sai aujth;n h[dh ejmoivceusen
aujth;n ejn th`/ kardiva/ aujtou`. 29eij de; oJ ojfqalmov" sou oJ dexio;"
skandalivzei se, e[xele aujto;n kai; bavle ajpo; sou`: sumfevrei gavr soi
i{na ajpovlhtai e}n tw`n melw`n sou kai; mh; o{lon to; sw`ma sou blhqh`/ eij"
gevennan. 30kai; eij hJ dexiav sou cei;r skandalivzei se, e[kkoyon aujth;n
kai; bavle ajpo; sou`: sumfevrei gavr soi i{na ajpovlhtai e}n tw`n melw`n
sou kai; mh; o{lon to; sw`ma sou eij" gevennan ajpevlqh/.
31
E
j rrevqh dev: o}" a]n ajpoluvsh/ th;n gunai`ka aujtou`, dovtw aujth`/
ajpostavsion. 32ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti pa`" oJ ajpoluvwn th;n gunai`ka
aujtou` parekto;" lovgou porneiva" poiei` aujth;n moiceuqh`nai, kai; o}"
eja;n ajpolelumevnhn gamhvsh/, moica`tai.
33
Pavlin hjkouvsate o{ti ejrrevqh toi`" ajrcaivoi": oujk ejpiorkhvsei",
ajpodwvsei" de; tw`/ kurivw/ tou;" o{rkou" sou. 34ejgw; de; levgw uJmi`n mh;
ojmovsai o{lw": mhvte ejn tw`/ oujranw`,/ o{ti qrovno" ejsti;n tou` qeou`, 35mhvte
ejn th`/ gh`,/ o{ti uJpopovdion ejstin tw`n podw`n aujtou`, mhvte eij"
IJ erosovluma, o{ti povli" ejsti;n tou` megavlou basilevw", 36mhvte ejn th`/
kefalh`/ sou ojmovsh/", o{ti ouj duvnasai mivan trivca leukh;n poih`sai h]
mevlainan. 37e[stw de; oJ lovgo" uJmw`n nai; naiv, ou] ou[: to; de; perisso;n
touvtwn ejk tou` ponhrou` ejstin.
38
H
j kouvsate o{ti ejrrevqh: ojfqalmo;n ajnti; ojfqalmou` kai; ojdovnta
ajnti; ojdovnto". 39ejgw; de; levgw uJmi`n mh; ajntisth`nai tw`/ ponhrw`:/ ajll
o{sti" se rJapivzei eij" th;n dexia;n siagovna sou, strevyon aujtw`/ kai;
th;n a[llhn: 40kai; tw`/ qevlonti soi kriqh`nai kai; to;n citw`na sou
labei`n, a[fe" aujtw`/ kai; to; iJmavtion: 41kai; o{sti" se ajggareuvsei
mivlion e{n, u{page met aujtou` duvo. 42tw`/ aijtou`nti se dov", kai; to;n
qevlonta ajpo; sou` danivsasqai mh; ajpostrafh`"
/ .
43
H
j kouvsate o{ti ejrrevqh: ajgaphvsei" to;n plhsivon sou kai;
mishvsei" to;n ejcqrovn sou. 44ejgw; de; levgw uJmi`n: ajgapa`te tou;"
ejcqrou;" uJmw`n kai; proseuvcesqe uJpe;r tw`n diwkovntwn uJma`", 45o{pw"
gevnhsqe uiJoi; tou` patro;" uJmw`n tou` ejn oujranoi`", o{ti to;n h{lion
aujtou` ajnatevllei ejpi; ponhrou;" kai; ajgaqou;" kai; brevcei ejpi;
dikaivou" kai; ajdivkou". 46eja;n ga;r ajgaphvshte tou;" ajgapw`nta" uJma`",
tivna misqo;n e[cete oujci; kai; oiJ telw`nai to; aujto; poiou`sin 47kai; eja;n
ajspavshsqe tou;" ajdelfou;" uJmw`n movnon, tiv perisso;n poiei`te oujci;
kai; oiJ ejqnikoi; to; aujto; poiou`sin 48e[sesqe ou\n uJmei`" tevleioi wJ" oJ
path;r uJmw`n oJ oujravnio" tevleio" ejstin.
6 Prosevcete de; th;n dikaiosuvnhn uJmw`n mh; poiei`n e[mprosqen
tw`n ajnqrwvpwn pro;" to; qeaqh`nai aujtoi`": eij de; mhv ge, misqo;n oujk
e[cete para; tw`/ patri; uJmw`n tw`/ ejn toi`" oujranoi`".
2
{Otan ou\n poih`"
/ ejlehmosuvnhn, mh; salpivsh/" e[mprosqen sou,
w{sper oiJ uJpokritai; poiou`sin ejn tai`" sunagwgai`" kai; ejn tai`"
rJum
v ai", o{pw" doxasqw`sin uJpo; tw`n ajnqrwvpwn: ajmh;n levgw uJmi`n,
ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 3sou` de; poiou`nto" ejlehmosuvnhn mh;
gnwvtw hJ ajristerav sou tiv poiei` hJ dexiav sou, 4o{pw" h\/ sou hJ
ejlehmosuvnh ejn tw`/ kruptw`:/ kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw`/ kruptw`/
ajpodwvsei soi.
5
Kai; o{tan proseuvchsqe, oujk e[sesqe wJ" oiJ uJpokritaiv, o{ti
filou`sin ejn tai`" sunagwgai`" kai; ejn tai`" gwnivai" tw`n plateiw`n
eJstw`te" proseuvcesqai, o{pw" fanw`sin toi`" ajnqrwvpoi": ajmh;n levgw
uJmi`n, ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 6su; de; o{tan proseuvch/, ei[selqe
eij" to; tamei`on sou kai; kleivsa" th;n quvran sou provseuxai tw`/ patriv
sou tw`/ ejn tw`/ kruptw`:/ kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw`/ kruptw`/
ajpodwvsei soi. 7Proseucovmenoi de; mh; battaloghvshte w{sper oiJ
ejqnikoiv, dokou`sin ga;r o{ti ejn th`/ polulogiva/ aujtw`n
eijsakousqhvsontai. 8mh; ou\n oJmoiwqh`te aujtoi`": oi\den ga;r oJ path;r
uJmw`n w|n creivan e[cete pro; tou` uJma`" aijth`sai aujtovn. 9ou{tw" ou\n
proseuvcesqe uJmei`":
Pavter hJmw`n oJ ejn toi`" oujranoi`":
aJgiasqhvtw to; o[noma sou:
10
ejlqevtw hJ basileiva sou:
genhqhvtw to; qevlhma sou,
wJ" ejn oujranw`/ kai; ejpi; gh`":
11
ajgrou` pw`" aujxavnousin: ouj kopiw`sin oujde; nhvqousin: 29levgw de; uJmi`n
o{ti oujde; Solomw;n ejn pavsh/ th`/ dovxh/ aujtou` periebavleto wJ" e}n
touvtwn. 30eij de; to;n covrton tou` ajgrou` shvmeron o[nta kai; au[rion eij"
klivbanon ballovmenon oJ qeo;" ou{tw" ajmfievnnusin, ouj pollw`/ ma`llon
uJma`", ojligovpistoi 31mh; ou\n merimnhvshte levgonte": tiv favgwmen h[:
tiv pivwmen h[: tiv peribalwvmeqa 32pavnta ga;r tau`ta ta; e[qnh
ejpizhtou`sin: oi\den ga;r oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio" o{ti crhvz
/ ete
33
touvtwn aJpavntwn. zhtei`te de; prw`ton th;n basileivan tou` qeou` kai;
th;n dikaiosuvnhn aujtou`, kai; tau`ta pavnta prosteqhvsetai uJmi`n. 34mh;
ou\n merimnhvshte eij" th;n au[rion, hJ ga;r au[rion merimnhvsei eJauth`":
ajrketo;n th`/ hJmevra/ hJ kakiva aujth`".
7 Mh; krivnete, i{na mh; kriqh`te: 2ejn w|/ ga;r krivmati krivnete
kriqhvsesqe, kai; ejn w|/ mevtrw/ metrei`te metrhqhvsetai uJmi`n. 3tiv de;
blevpei" to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/ tou` ajdelfou` sou, th;n de; ejn tw`/
sw`/ ojfqalmw`/ doko;n ouj katanoei`" 4h] pw`" ejrei`" tw`/ ajdelfw`/ sou: a[fe"
ejkbavlw to; kavrfo" ejk tou` ojfqalmou` sou, kai; ijdou; hJ doko;" ejn tw`/
ojfqalmw`/ sou` 5uJpokritav, e[kbale prw`ton ejk tou` ojfqalmou` sou` th;n
dokovn, kai; tovte diablevyei" ejkbalei`n to; kavrfo" ejk tou` ojfqalmou`
tou` ajdelfou` sou. 6Mh; dw`te to; a{gion toi`" kusi;n mhde; bavlhte tou;"
margarivta" uJmw`n e[mprosqen tw`n coivrwn, mhvpote katapathvsousin
aujtou;" ejn toi`" posi;n aujtw`n kai; strafevnte" rJhxv wsin uJma`".
7
Aijtei`te kai; doqhvsetai uJmi`n, zhtei`te kai; euJrhvsete, krouvete kai;
ajnoighvsetai uJmi`n: 8pa`" ga;r oJ aijtw`n lambavnei kai; oJ zhtw`n euJrivskei
kai; tw`/ krouvonti ajnoighvsetai. 9h] tiv" ejstin ejx uJmw`n a[nqrwpo", o}n
aijthvsei oJ uiJo"
; aujtou` a[rton, mh; livqon ejpidwvsei aujtw`/ 10h] kai; ijcqu;n
aijthvsei, mh; o[fin ejpidwvsei aujtw`/ 11eij ou\n uJmei`" ponhroi; o[nte"
oi[date dovmata ajgaqa; didovnai toi`" tevknoi" uJmw`n, povsw/ ma`llon oJ
path;r uJmw`n oJ ejn toi`" oujranoi`" dwvsei ajgaqa; toi`" aijtou`sin aujtovn.
12
Pavnta ou\n o{sa eja;n qevlhte i{na poiw`sin uJmi`n oiJ a[nqrwpoi, ou{tw"
kai; uJmei`" poiei`te aujtoi`": ou|to" gavr ejstin oJ novmo" kai; oiJ
profh`tai.
13
Eijsevlqate dia; th`" stenh`" puvlh": o{ti platei`a hJ puvlh kai;
eujruvcwro" hJ oJdo;" hJ ajpavgousa eij" th;n ajpwvleian kai; polloiv eijsin oiJ
eijsercovmenoi di aujth`": 14tiv stenh; hJ puvlh kai; teqlimmevnh hJ oJdo;" hJ
ajpavgousa eij" th;n zwh;n kai; ojlivgoi eijsi;n oiJ euJrivskonte" aujthvn.
15
Prosevcete ajpo; tw`n yeudoprofhtw`n, oi{tine" e[rcontai pro;"
aujtou`. 24kai; ijdou; seismo;" mevga" ejgevneto ejn th`/ qalavssh/, w{ste to;
ploi`on kaluvptesqai uJpo; tw`n kumavtwn, aujto;" de; ejkavqeuden. 25kai;
proselqovnte" h[geiran aujto;n levgonte": kuvrie, sw`son, ajpolluvmeqa.
26
kai; levgei aujtoi`": tiv deiloiv ejste, ojligovpistoi tovte ejgerqei;"
ejpetivmhsen toi`" ajnevmoi" kai; th`/ qalavssh/, kai; ejgevneto galhvnh
megavlh. 27oiJ de; a[nqrwpoi ejqauvmasan levgonte": potapov" ejstin
ou|to" o{ti kai; oiJ a[nemoi kai; hJ qavlassa aujtw`/ uJpakouvousin
28
Kai; ejlqovnto" aujtou` eij" to; pevran eij" th;n cwvran tw`n Gadarhnw`n
uJphvnthsan aujtw`/ duvo daimonizovmenoi ejk tw`n mnhmeivwn
ejxercovmenoi, calepoi; livan, w{ste mh; ijscuvein tina; parelqei`n dia;
th`" oJdou` ejkeivnh". 29kai; ijdou; e[kraxan levgonte": tiv hJmi`n kai; soiv, uiJe;
tou` qeou` h\lqe" w|de pro; kairou` basanivsai hJma`" 30h\n de; makra;n ajp
aujtw`n ajgevlh coivrwn pollw`n boskomevnh. 31oiJ de; daivmone"
parekavloun aujto;n levgonte": eij ejkbavllei" hJma`", ajpovsteilon hJma`"
eij" th;n ajgevlhn tw`n coivrwn. 32kai; ei\pen aujtoi`": uJpavgete. oiJ de;
ejxelqovnte" ajph`lqon eij" tou;" coivrou": kai; ijdou; w{rmhsen pa`sa hJ
ajgevlh kata; tou` krhmnou` eij" th;n qavlassan kai; ajpevqanon ejn toi`"
u{dasin. 33oiJ de; bovskonte" e[fugon, kai; ajpelqovnte" eij" th;n povlin
ajphvggeilan pavnta kai; ta; tw`n daimonizomevnwn. 34kai; ijdou; pa`sa hJ
povli" ejxh`lqen eij" uJpavnthsin tw`/ Ij hsou` kai; ijdovnte" aujto;n
parekavlesan o{pw" metabh`/ ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n.
9 Kai; ejmba;" eij" ploi`on diepevrasen kai; h\lqen eij" th;n ijdivan
povlin. 2kai; ijdou; prosevferon aujtw`/ paralutiko;n ejpi; klivnh"
beblhmevnon. kai; ijdw;n oJ Ij hsou`" th;n pivstin aujtw`n ei\pen tw`/
paralutikw`:/ qavrsei, tevknon, ajfiventai sou aiJ aJmartivai. 3kai; ijdouv
tine" tw`n grammatevwn ei\pan ejn eJautoi`": ou|to" blasfhmei`. 4kai;
ijdw;n oJ Ij hsou`" ta;" ejnqumhvsei" aujtw`n ei\pen: iJnativ ejnqumei`sqe
ponhra; ejn tai`" kardivai" uJmw`n 5tiv gavr ejstin eujkopwvteron, eijpei`n:
ajfiventai sou aiJ aJmartivai, h] eijpei`n: e[geire kai; peripavtei 6i{na de;
eijdh`te o{ti ejxousivan e[cei oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejpi; th`" gh`" ajfievnai
aJmartiva"- tovte levgei tw`/ paralutikw`:/ ejgerqei;" a\ron sou th;n
klivnhn kai; u{page eij" to;n oi\kon sou. 7kai; ejgerqei;" ajph`lqen eij" to;n
oi\kon aujtou`. 8ijdovnte" de; oiJ o[cloi ejfobhvqhsan kai; ejdovxasan to;n
qeo;n to;n dovnta ejxousivan toiauvthn toi`" ajnqrwvpoi".
9
Kai; paravgwn oJ Ij hsou`" ejkei`qen ei\den a[nqrwpon kaqhvmenon ejpi;
to; telwvnion, Maqqai`on legovmenon, kai; levgei aujtw`:/ ajkolouvqei moi.
gh`n a[neu tou` patro;" uJmw`n. 30uJmw`n de; kai; aiJ trivce" th`" kefalh`"
pa`sai hjriqmhmevnai eijsivn. 31mh; ou\n fobei`sqe: pollw`n strouqivwn
diafevrete uJmei`".
32
Pa`" ou\n o{sti" oJmologhvsei ejn ejmoi; e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn,
oJmologhvsw kagw; ejn aujtw`/ e[mprosqen tou` patrov" mou tou` ejn toi`"
oujranoi`": 33o{sti" d a]n ajrnhvshtai me e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn,
ajrnhvsomai kagw; aujto;n e[mprosqen tou` patrov" mou tou` ejn toi`"
oujranoi`".
34
Mh; nomivshte o{ti h\lqon balei`n eijrhvnhn ejpi; th;n gh`n: oujk h\lqon
balei`n eijrhvnhn ajlla; mavcairan. 35h\lqon ga;r dicavsai
a[nqrwpon kata; tou` patro;" aujtou`
kai; qugatevra kata; th`" mhtro;" aujth`"
kai; nuvmfhn kata; th`" penqera`" aujth`",
36
kai; ejcqroi; tou` ajnqrwvpou oiJ oijkiakoi; aujtou`. 37 JO filw`n
patevra h] mhtevra uJpe;r ejme; oujk e[stin mou a[xio", kai; oJ filw`n uiJo;n h]
qugatevra uJpe;r ejme; oujk e[stin mou a[xio": 38kai; o}" ouj lambavnei to;n
stauro;n aujtou` kai; ajkolouqei` ojpivsw mou, oujk e[stin mou a[xio". 39oJ
euJrw;n th;n yuch;n aujtou` ajpolevsei aujthvn, kai; oJ ajpolevsa" th;n yuch;n
aujtou` e{neken ejmou` euJrhvsei aujthvn.
40
JO decovmeno" uJma`" ejme; devcetai, kai; oJ ejme; decovmeno" devcetai
to;n ajposteivlanta me. 41oJ decovmeno" profhvthn eij" o[noma
profhvtou misqo;n profhvtou lhvmyetai, kai; oJ decovmeno" divkaion eij"
o[noma dikaivou misqo;n dikaivou lhvmyetai. 42kai; o}" a]n potivsh/ e{na
tw`n mikrw`n touvtwn pothvrion yucrou` movnon eij" o[noma maqhtou`,
ajmh;n levgw uJmi`n, ouj mh; ajpolevsh/ to;n misqo;n aujtou`.
11 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" diatavsswn toi`"
dwvdeka maqhtai`" aujtou`, metevbh ejkei`qen tou` didavskein kai;
khruvssein ejn tai`" povlesin aujtw`n.
2
JO de; Ij wavnnh" ajkouvsa" ejn tw`/ desmwthrivw/ ta; e[rga tou`
Cristou` pevmya" dia; tw`n maqhtw`n aujtou` 3ei\pen aujtw`:/ su; ei\ oJ
ejrcovmeno" h] e{teron prosdokw`men 4kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`"
ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ajpaggeivlate Ij wavnnh/ a} ajkouvete kai;
blevpete: 5tufloi; ajnablevpousin kai; cwloi; peripatou`sin, leproi;
kaqarivzontai kai; kwfoi; ajkouvousin, kai; nekroi; ejgeivrontai kai;
ptwcoi; eujaggelivzontai: 6kai; makavrio" ejstin o}" eja;n mh;
skandalisqh`/ ejn ejmoiv. 7Touvtwn de; poreuomevnwn h[rxato oJ Ij hsou`"
levgein toi`" o[cloi" peri; Ij wavnnou: tiv ejxhvlqate eij" th;n e[rhmon
qeavsasqai kavlamon uJpo; ajnevmou saleuovmenon 8ajlla; tiv ejxhvlqate
ijdei`n a[nqrwpon ejn malakoi`" hjmfiesmevnon ijdou; oiJ ta; malaka;
forou`nte" ejn toi`" oi[koi" tw`n basilevwn eijsivn. 9ajlla; tiv ejxhvlqate
ijdei`n profhvthn naiv levgw uJmi`n, kai; perissovteron profhvtou.
10
ou|to" ejstin peri; ou| gevgraptai:
ijdou; ejgw; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro;
proswvpou sou,
o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou e[mprosqen sou.
11
A
j mh;n levgw uJmi`n: oujk ejghvgertai ejn gennhtoi`" gunaikw`n meivzwn
Ij wavnnou tou` baptistou`: oJ de; mikrovtero" ejn th`/ basileiva/ tw`n
oujranw`n meivzwn aujtou` ejstin. 12ajpo; de; tw`n hJmerw`n Ij wavnnou tou`
baptistou` e{w" a[rti hJ basileiva tw`n oujranw`n biavzetai kai; biastai;
aJrpavzousin aujthvn. 13pavnte" ga;r oiJ profh`tai kai; oJ novmo" e{w"
Ij wavnnou ejprofhvteusan: 14kai; eij qevlete devxasqai, aujtov" ejstin
H
j liva" oJ mevllwn e[rcesqai. 15oJ e[cwn w\ta ajkouevtw.
16
Tivni de; oJmoiwvsw th;n genea;n tauvthn oJmoiva ejsti;n paidivoi"
kaqhmevnoi" ejn tai`" ajgorai`" a} prosfwnou`nta toi`" eJtevroi"
17
levgousin:
hjulhvsamen uJmi`n kai; oujk wjrchvsasqe,
ejqrhnhvsamen kai; oujk ejkovyasqe.
18
h\lqen ga;r Ij wavnnh" mhvte ejsqivwn mhvte pivnwn, kai; levgousin:
daimovnion e[cei. 19h\lqen oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejsqivwn kai; pivnwn, kai;
levgousin: ijdou; a[nqrwpo" favgo" kai; oijnopovth", telwnw`n fivlo" kai;
aJmartwlw`n. kai; ejdikaiwvqh hJ sofiva ajpo; tw`n e[rgwn aujth`".
20
Tovte h[rxato ojneidivzein ta;" povlei" ejn ai|" ejgevnonto aiJ
plei`stai dunavmei" aujtou`, o{ti ouj metenovhsan: 21oujaiv soi, Corazivn,
oujaiv soi, Bhqsai>dav: o{ti eij ejn Tuvrw/ kai; Sidw`ni ejgevnonto aiJ
dunavmei" aiJ genovmenai ejn uJmi`n, pavlai a]n ejn savkkw/ kai; spodw`/
metenovhsan. 22plh;n levgw uJmi`n, Tuvrw/ kai; Sidw`ni ajnektovteron e[stai
ejn hJmevra/ krivsew" h] uJmi`n. 23kai; suv, Kafarnaouvm,
mh; e{w" oujranou` uJywqhvsh/
e{w" a{d/ ou katabhvsh/:
o{ti eij ejn Sodovmoi" ejgenhvqhsan aiJ dunavmei" aiJ genovmenai ejn soiv,
e[meinen a]n mevcri th`" shvmeron. 24plh;n levgw uJmi`n o{ti gh`/ Sodovmwn
ajnektovteron e[stai ejn hJmevra/ krivsew" h] soiv.
25
E
j n ejkeivnw/ tw`/ kairw`/ ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen: ejxomologou`mai
soi, pavter, kuvrie tou` oujranou` kai; th`" gh`", o{ti e[kruya" tau`ta ajpo;
sofw`n kai; sunetw`n kai; ajpekavluya" aujta; nhpivoi": 26nai; oJ pathvr,
o{ti ou{tw" eujdokiva ejgevneto e[mprosqen sou. 27Pavnta moi paredovqh
uJpo; tou` patrov" mou, kai; oujdei;" ejpiginwvskei to;n uiJo;n eij mh; oJ
pathvr, oujde; to;n patevra ti" ejpiginwvskei eij mh; oJ uiJo"
; kai; w|/ eja;n
28
bouvlhtai oJ uiJo"
; ajpokaluvyai. Deu`te prov" me pavnte" oiJ kopiw`nte"
kai; pefortismevnoi, kagw; ajnapauvsw uJma`". 29a[rate to;n zugovn mou
ejf uJma`" kai; mavqete ajp ejmou`, o{ti prau?" eijmi kai; tapeino;" th`/
kardiva,/ kai; euJrhvsete ajnavpausin tai`" yucai`" uJmw`n: 30oJ ga;r zugov"
mou crhsto;" kai; to; fortivon mou ejlafrovn ejstin.
12 E
j n ejkeivnw/ tw`/ kairw`/ ejporeuvqh oJ jIhsou`" toi`" savbbasin dia;
tw`n sporivmwn: oiJ de; maqhtai; aujtou` ejpeivnasan kai; h[rxanto tivllein
stavcua" kai; ejsqivein. 2oiJ de; Farisai`oi ijdovnte" ei\pan aujtw`:/ ijdou; oiJ
maqhtaiv sou poiou`sin o} oujk e[xestin poiei`n ejn sabbavtw/. 3oJ de; ei\pen
aujtoi`": oujk ajnevgnwte tiv ejpoivhsen Daui;d o{te ejpeivnasen kai; oiJ met
aujtou`, 4pw`" eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou` qeou` kai; tou;" a[rtou" th`"
proqevsew" e[fagon, o} oujk ejxo;n h\n aujtw`/ fagei`n oujde; toi`" met
aujtou` eij mh; toi`" iJereu`sin movnoi" 5h] oujk ajnevgnwte ejn tw`/ novmw/ o{ti
toi`" savbbasin oiJ iJerei`" ejn tw`/ iJerw`/ to; savbbaton bebhlou`sin kai;
ajnaivtioi eijsin 6levgw de; uJmi`n o{ti tou` iJerou` mei`zon ejstin w|de. 7eij de;
ejgnwvkeite tiv ejstin: e[leo" qevlw kai; ouj qusivan, oujk a]n
katedikavsate tou;" ajnaitivou". 8kuvrio" gavr ejstin tou` sabbavtou oJ
uiJo"
; tou` ajnqrwvpou.
9
Kai; metaba;" ejkei`qen h\lqen eij" th;n sunagwgh;n aujtw`n: 10kai;
ijdou; a[nqrwpo" cei`ra e[cwn xhravn. kai; ejphrwvthsan aujto;n levgonte":
eij e[xestin toi`" savbbasin qerapeu`sai i{na kathgorhvswsin aujtou`.
11
oJ de; ei\pen aujtoi`": tiv" e[stai ejx uJmw`n a[nqrwpo" o}" e{xei provbaton
e{n kai; eja;n ejmpevsh/ tou`to toi`" savbbasin eij" bovqunon, oujci; krathvsei
aujto; kai; ejgerei` 12povsw/ ou\n diafevrei a[nqrwpo" probavtou. w{ste
e[xestin toi`" savbbasin kalw`" poiei`n. 13tovte levgei tw`/ ajnqrwvpw/:
e[kteinon sou th;n cei`ra. kai; ejxevteinen kai; ajpekatestavqh uJgih;" wJ"
hJ a[llh. 14ejxelqovnte" de; oiJ Farisai`oi sumbouvlion e[labon kat
aujtou` o{pw" aujto;n ajpolevswsin.
15
JO de; Ij hsou`" gnou;" ajnecwvrhsen ejkei`qen. kai; hjkolouvqhsan
aujtw`/ o[cloi polloiv, kai; ejqeravpeusen aujtou;" pavnta" 16kai;
poihvsate to; devndron sapro;n kai; to;n karpo;n aujtou` saprovn: ejk ga;r
tou` karpou` to; devndron ginwvsketai. 34gennhvmata ejcidnw`n, pw`"
duvnasqe ajgaqa; lalei`n ponhroi; o[nte" ejk ga;r tou` perisseuvmato"
th`" kardiva" to; stovma lalei`. 35oJ ajgaqo;" a[nqrwpo" ejk tou` ajgaqou`
qhsaurou` ejkbavllei ajgaqav, kai; oJ ponhro;" a[nqrwpo" ejk tou` ponhrou`
qhsaurou` ejkbavllei ponhrav. 36levgw de; uJmi`n o{ti pa`n rJhm
` a ajrgo;n o}
lalhvsousin oiJ a[nqrwpoi ajpodwvsousin peri; aujtou` lovgon ejn hJmevra/
krivsew": 37ejk ga;r tw`n lovgwn sou dikaiwqhvsh/, kai; ejk tw`n lovgwn sou
katadikasqhvsh/.
38
Tovte ajpekrivqhsan aujtw`/ tine" tw`n grammatevwn kai; Farisaivwn
levgonte": didavskale, qevlomen ajpo; sou` shmei`on ijdei`n. 39oJ de;
ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": genea; ponhra; kai; moicali;" shmei`on
ejpizhtei`, kai; shmei`on ouj doqhvsetai aujth`/ eij mh; to; shmei`on Ij wna`
tou` profhvtou. 40w{sper ga;r h\n jIwna`" ejn th`/ koiliva/ tou` khvtou"
trei`" hJmevra" kai; trei`" nuvkta", ou{tw" e[stai oJ uiJo"
; tou`
ajnqrwvpou ejn th`/ kardiva/ th`" gh`" trei`" hJmevra" kai; trei`" nuvkta".
41
a[ndre" Nineui`tai ajnasthvsontai ejn th`/ krivsei meta; th`" genea`"
tauvth" kai; katakrinou`sin aujthvn, o{ti metenovhsan eij" to; khvrugma
Ij wna`, kai; ijdou; plei`on Ij wna` w|de. 42basivlissa novtou ejgerqhvsetai
ejn th`/ krivsei meta; th`" genea`" tauvth" kai; katakrinei` aujthvn, o{ti
h\lqen ejk tw`n peravtwn th`" gh`" ajkou`sai th;n sofivan Solomw`no", kai;
ijdou; plei`on Solomw`no" w|de.
43
{Otan de; to; ajkavqarton pneu`ma ejxevlqh/ ajpo; tou` ajnqrwvpou,
dievrcetai di ajnuvdrwn tovpwn zhtou`n ajnavpausin kai; oujc euJrivskei.
44
tovte levgei: eij" to;n oi\kon mou ejpistrevyw o{qen ejxh`lqon: kai; ejlqo;n
euJrivskei scolavzonta sesarwmevnon kai; kekosmhmevnon. 45tovte
poreuvetai kai; paralambavnei meq eJautou` eJpta; e{tera pneuvmata
ponhrovtera eJautou` kai; eijselqovnta katoikei` ejkei`: kai; givnetai ta;
e[scata tou` ajnqrwvpou ejkeivnou ceivrona tw`n prwvtwn. ou{tw" e[stai
kai; th`/ genea`/ tauvth/ th`/ ponhra`./
46
E
[ ti aujtou` lalou`nto" toi`" o[cloi" ijdou; hJ mhvthr kai; oiJ ajdelfoi;
aujtou` eiJsthvkeisan e[xw zhtou`nte" aujtw`/ lalh`sai. 47ei\pen dev ti"
aujtw`:/ ijdou; hJ mhvthr sou kai; oiJ ajdelfoiv sou e[xw eJsthvkasin
zhtou`nte" soi lalh`sai. 48oJ de; ajpokriqei;" ei\pen tw`/ levgonti aujtw`:/
tiv" ejstin hJ mhvthr mou kai; tivne" eijsi;n oiJ ajdelfoiv mou 49kai;
ejkteivna" th;n cei`ra aujtou` ejpi; tou;" maqhta;" aujtou` ei\pen: ijdou; hJ
mhvthr mou kai; oiJ ajdelfoiv mou. 50o{sti" ga;r a]n poihvsh/ to; qevlhma
tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`" aujtov" mou ajdelfo;" kai; ajdelfh; kai;
mhvthr ejstivn.
13 E
j n th`/ hJmevra/ ejkeivnh/ ejxelqw;n oJ jIhsou`" th`" oijkiva" ejkavqhto
para; th;n qavlassan: 2kai; sunhvcqhsan pro;" aujto;n o[cloi polloiv,
w{ste aujto;n eij" ploi`on ejmbavnta kaqh`sqai, kai; pa`" oJ o[clo" ejpi; to;n
aijgialo;n eiJsthvkei. 3Kai; ejlavlhsen aujtoi`" polla; ejn parabolai`"
levgwn: ijdou; ejxh`lqen oJ speivrwn tou` speivrein. 4kai; ejn tw`/ speivrein
aujto;n a} me;n e[pesen para; th;n oJdovn, kai; ejlqovnta ta; peteina;
katevfagen aujtav. 5a[lla de; e[pesen ejpi; ta; petrwvdh o{pou oujk ei\cen
gh`n pollhvn, kai; eujqevw" ejxanevteilen dia; to; mh; e[cein bavqo" gh`":
6
hJlivou de; ajnateivlanto" ejkaumativsqh kai; dia; to; mh; e[cein rJiz
v an
7
ejxhravnqh. a[lla de; e[pesen ejpi; ta;" ajkavnqa", kai; ajnevbhsan aiJ
a[kanqai kai; e[pnixan aujtav. 8a[lla de; e[pesen ejpi; th;n gh`n th;n kalh;n
kai; ejdivdou karpovn, o} me;n eJkatovn, o} de; eJxhvkonta, o} de; triavkonta. 9oJ
e[cwn w\ta ajkouevtw.
10
Kai; proselqovnte" oiJ maqhtai; ei\pan aujtw`:/ dia; tiv ejn
parabolai`" lalei`" aujtoi`" 11oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": o{ti
uJmi`n devdotai gnw`nai ta; musthvria th`" basileiva" tw`n oujranw`n,
ejkeivnoi" de; ouj devdotai. 12o{sti" ga;r e[cei, doqhvsetai aujtw`/ kai;
perisseuqhvsetai: o{sti" de; oujk e[cei, kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajp
aujtou`. 13dia; tou`to ejn parabolai`" aujtoi`" lalw`, o{ti blevponte" ouj
blevpousin kai; ajkouvonte" oujk ajkouvousin oujde; sunivousin, 14kai;
ajnaplhrou`tai aujtoi`" hJ profhteiva H
j saivo u hJ levgousa:
ajkoh`/ ajkouvsete kai; ouj mh; sunh`te,
kai; blevponte" blevyete
kai; ouj mh; i[dhte.
15
ejpacuvnqh ga;r hJ kardiva tou` laou` touvtou,
kai; toi`" wjsi;n barevw" h[kousan
kai; tou;" ojfqalmou;" aujtw`n ejkavmmusan,
mhvpote i[dwsin toi`" ojfqalmoi`"
kai; toi`" wjsi;n ajkouvswsin
kai; th`/ kardiva/ sunw`sin kai; ejpistrevywsin
kai; ijavsomai aujtouv".
16
uJmw`n de; makavrioi oiJ ojfqalmoi; o{ti blevpousin kai; ta; w\ta uJmw`n o{ti
ajkouvousin. 17ajmh;n ga;r levgw uJmi`n o{ti polloi; profh`tai kai; divkaioi
ejpequvmhsan ijdei`n a} blevpete kai; oujk ei\dan, kai; ajkou`sai a} ajkouvete
kai; oujk h[kousan.
18
uJmei`" ou\n ajkouvsate th;n parabolh;n tou` speivranto". 19panto;"
ajkouvonto" to;n lovgon th`" basileiva" kai; mh; sunievnto" e[rcetai oJ
ponhro;" kai; aJrpavzei to; ejsparmevnon ejn th`/ kardiva/ aujtou`, ou|to"
ejstin oJ para; th;n oJdo;n spareiv". 20oJ de; ejpi; ta; petrwvdh spareiv",
ou|to" ejstin oJ to;n lovgon ajkouvwn kai; eujqu;" meta; cara`" lambavnwn
aujtovn, 21oujk e[cei de; rJiz
v an ejn eJautw`/ ajlla; provskairo" ejstin,
genomevnh" de; qlivyew" h] diwgmou` dia; to;n lovgon eujqu;"
skandalivzetai. 22oJ de; eij" ta;" ajkavnqa" spareiv", ou|to" ejstin oJ to;n
lovgon ajkouvwn, kai; hJ mevrimna tou` aijw`no" kai; hJ ajpavth tou` plouvtou
sumpnivgei to;n lovgon kai; a[karpo" givnetai. 23oJ de; ejpi; th;n kalh;n
gh`n spareiv", ou|to" ejstin oJ to;n lovgon ajkouvwn kai; sunieiv", o}" dh;
karpoforei` kai; poiei` o} me;n eJkatovn, o} de; eJxhvkonta, o} de; triavkonta.
24
A
[ llhn parabolh;n parevqhken aujtoi`" levgwn: wJmoiwvqh hJ
basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ speivranti kalo;n spevrma ejn tw`/
ajgrw`/ aujtou`. 25ejn de; tw`/ kaqeuvdein tou;" ajnqrwvpou" h\lqen aujtou` oJ
ejcqro;" kai; ejpevspeiren zizavnia ajna; mevson tou` sivtou kai; ajph`lqen.
26
o{te de; ejblavsthsen oJ covrto" kai; karpo;n ejpoivhsen, tovte ejfavnh
kai; ta; zizavnia. 27proselqovnte" de; oiJ dou`loi tou` oijkodespovtou
ei\pon aujtw`:/ kuvrie, oujci; kalo;n spevrma e[speira" ejn tw`/ sw`/ ajgrw`/
povqen ou\n e[cei zizavnia 28oJ de; e[fh aujtoi`": ejcqro;" a[nqrwpo" tou`to
ejpoivhsen. oiJ de; dou`loi levgousin aujtw`:/ qevlei" ou\n ajpelqovnte"
sullevxwmen aujtav 29oJ dev fhsin: ou[, mhvpote sullevgonte" ta;
zizavnia ejkrizwvshte a{ma aujtoi`" to;n si`ton. 30a[fete sunauxavnesqai
ajmfovtera e{w" tou` qerismou`, kai; ejn kairw`/ tou` qerismou` ejrw` toi`"
qeristai`": sullevxate prw`ton ta; zizavnia kai; dhvsate aujta; eij"
devsma" pro;" to; katakau`sai aujtav, to;n de; si`ton sunagavgete eij"
th;n ajpoqhvkhn mou.
31
A
[ llhn parabolh;n parevqhken aujtoi`" levgwn: oJmoiva ejsti;n hJ
basileiva tw`n oujranw`n kovkkw/ sinavpew", o}n labw;n a[nqrwpo"
e[speiren ejn tw`/ ajgrw`/ aujtou`: 32o} mikrovteron mevn ejstin pavntwn tw`n
spermavtwn, o{tan de; aujxhqh`/ mei`zon tw`n lacavnwn ejsti;n kai; givnetai
devndron, w{ste ejlqei`n ta; peteina; tou` oujranou` kai; kataskhnou`n ejn
toi`" klavdoi" aujtou`.
33
A
[ llhn parabolh;n ejlavlhsen aujtoi`": oJmoiva ejsti;n hJ basileiva
tw`n oujranw`n zuvmh/, h}n labou`sa gunh; ejnevkruyen eij" ajleuvrou savta
triva e{w" ou| ejzumwvqh o{lon.
34
tau`ta pavnta ejlavlhsen oJ Ij hsou`" ejn parabolai`" toi`" o[cloi"
kai; cwri;" parabolh`" oujde;n ejlavlei aujtoi`", 35o{pw" plhrwqh`/ to;
rJhqe;n dia; tou` profhvtou levgonto":
ajnoivxw ejn parabolai`" to; stovma mou,
ejreuvxomai kekrummevna ajpo; katabolh`" kovsmou.
36
Tovte ajfei;" tou;" o[clou" h\lqen eij" th;n oijkivan. kai; prosh`lqon
aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou` levgonte": diasavfhson hJmi`n th;n parabolh;n
tw`n zizanivwn tou` ajgrou`. 37oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oJ speivrwn to;
kalo;n spevrma ejsti;n oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou, 38oJ de; ajgrov" ejstin oJ
kovsmo", to; de; kalo;n spevrma ou|toi eijsin oiJ uiJoi; th`" basileiva": ta;
de; zizavnia eijsin oiJ uiJoi; tou` ponhrou`, 39oJ de; ejcqro;" oJ speivra" aujtav
ejstin oJ diavbolo", oJ de; qerismo;" suntevleia aijw`no" ejstin, oiJ de;
qeristai; a[ggeloi eijsin. 40w{sper ou\n sullevgetai ta; zizavnia kai;
puri; katakaivetai, ou{tw" e[stai ejn th`/ sunteleiva/ tou` aijw`no":
41
ajpostelei` oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou tou;" ajggevlou" aujtou`, kai;
sullevxousin ejk th`" basileiva" aujtou` pavnta ta; skavndala kai; tou;"
poiou`nta" th;n ajnomivan 42kai; balou`sin aujtou;" eij" th;n kavminon tou`
purov": ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 43tovte oiJ
divkaioi ejklavmyousin wJ" oJ h{lio" ejn th`/ basileiva/ tou` patro;" aujtw`n.
oJ e[cwn w\ta ajkouevtw.
44
JOmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n qhsaurw`/ kekrummevnw/ ejn
tw`/ ajgrw`,/ o}n euJrw;n a[nqrwpo" e[kruyen, kai; ajpo; th`" cara`" aujtou`
uJpavgei kai; pwlei` pavnta o{sa e[cei kai; ajgoravzei to;n ajgro;n ejkei`non.
45
Pavlin oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ ejmpovrw/
zhtou`nti kalou;" margarivta": 46euJrw;n de; e{na poluvtimon
margarivthn ajpelqw;n pevpraken pavnta o{sa ei\cen kai; hjgovrasen
aujtovn.
47
Pavlin oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n saghvnh/ blhqeivsh/
eij" th;n qavlassan kai; ejk panto;" gevnou" sunagagouvsh/: 48h}n o{te
ejplhrwvqh ajnabibavsante" ejpi; to;n aijgialo;n kai; kaqivsante"
sunevlexan ta; kala; eij" a[ggh, ta; de; sapra; e[xw e[balon. 49ou{tw"
e[stai ejn th`/ sunteleiva/ tou` aijw`no": ejxeleuvsontai oiJ a[ggeloi kai;
ajforiou`sin tou;" ponhrou;" ejk mevsou tw`n dikaivwn 50kai; balou`sin
aujtou;" eij" th;n kavminon tou` purov": ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ
brugmo;" tw`n ojdovntwn.
51
Sunhvkate tau`ta pavnta levgousin aujtw`:/ naiv. 52oJ de; ei\pen
aujtoi`": dia; tou`to pa`" grammateu;" maqhteuqei;" th`/ basileiva/ tw`n
oujranw`n o{moio" ejstin ajnqrwvpw/ oijkodespovth/, o{sti" ejkbavllei ejk
tou` qhsaurou` aujtou` kaina; kai; palaiav.
53
Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" ta;" parabola;" tauvta",
meth`ren ejkei`qen. 54kai; ejlqw;n eij" th;n patrivda aujtou` ejdivdasken
aujtou;" ejn th`/ sunagwgh`/ aujtw`n, w{ste ejkplhvssesqai aujtou;" kai;
levgein: povqen touvtw/ hJ sofiva au{th kai; aiJ dunavmei" 55oujc ou|to"
ejstin oJ tou` tevktono" uiJo"
v oujc hJ mhvthr aujtou` levgetai Maria;m kai;
oiJ ajdelfoi; aujtou` jIavkwbo" kai; Ij wsh;f kai; Sivmwn kai; Ij ouvda"
56
kai; aiJ ajdelfai; aujtou` oujci; pa`sai pro;" hJma`" eijsin povqen ou\n
touvtw/ tau`ta pavnta 57kai; ejskandalivzonto ejn aujtw`./ oJ de; jIhsou`"
ei\pen aujtoi`": oujk e[stin profhvth" a[timo" eij mh; ejn th`/ patrivdi kai;
ejn th`/ oijkiva/ aujtou`. 58kai; oujk ejpoivhsen ejkei` dunavmei" polla;" dia;
th;n ajpistivan aujtw`n.
14 E
j n ejkeivnw/ tw`/ kairw`/ h[kousen H
J rwvd/ h" oJ tetraavrch" th;n
2
ajkoh;n
Ij hsou`, kai; ei\pen toi`" paisi;n aujtou`: ou|to" ejstin
Ij wavnnh" oJ baptisthv": aujto;" hjgevrqh ajpo; tw`n nekrw`n kai; dia; tou`to
J rwvd/ h" krathvsa" to;n
aiJ dunavmei" ejnergou`sin ejn aujtw`./ 3 JO ga;r H
Ij wavnnhn e[dhsen aujto;n kai; ejn fulakh`/ ajpevqeto dia; H
J rw/diavda th;n
4
gunai`ka Filivppou tou` ajdelfou` aujtou`: e[legen ga;r oJ Ij wavnnh"
aujtw`:/ oujk e[xestin soi e[cein aujthvn. 5kai; qevlwn aujto;n ajpoktei`nai
ejfobhvqh to;n o[clon, o{ti wJ" profhvthn aujto;n ei\con. 6Genesivoi" de;
genomevnoi" tou` H
J rwvd/ ou wjrchvsato hJ qugavthr th`" H
J rw/diavdo" ejn
7
tw`/ mevsw/ kai; h[resen tw`/ H
J rwvd/ h/, o{qen meq o{rkou wJmolovghsen aujth`/
dou`nai o} eja;n aijthvshtai. 8hJ de; probibasqei`sa uJpo; th`" mhtro;"
aujth`": dov" moi, fhsivn, w|de ejpi; pivnaki th;n kefalh;n Ij wavnnou tou`
baptistou`. 9kai; luphqei;" oJ basileu;" dia; tou;" o{rkou" kai; tou;"
sunanakeimevnou" ejkevleusen doqh`nai, 10kai; pevmya" ajpekefavlisen
to;n Ij wavnnhn ejn th`/ fulakh`./ 11kai; hjnevcqh hJ kefalh; aujtou` ejpi;
pivnaki kai; ejdovqh tw`/ korasivw,/ kai; h[negken th`/ mhtri; aujth`". 12kai;
proselqovnte" oiJ maqhtai; aujtou` h\ran to; ptw`ma kai; e[qayan aujto;n
kai; ejlqovnte" ajphvggeilan tw`/ jIhsou`.
13
A
j kouvsa" de; oJ Ij hsou`" ajnecwvrhsen ejkei`qen ejn ploivw/ eij"
18 E
j n ejkeivnh/ th`/ w{ra/ prosh`lqon oiJ maqhtai; tw`/ Ij hsou`
levgonte": tiv" a[ra meivzwn ejsti;n ejn th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n 2kai;
proskalesavmeno" paidivon e[sthsen aujto; ejn mevsw/ aujtw`n 3kai;
ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; strafh`te kai; gevnhsqe wJ" ta;
paidiva, ouj mh; eijsevlqhte eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n. 4o{sti" ou\n
tapeinwvsei eJauto;n wJ" to; paidivon tou`to, ou|to" ejstin oJ meivzwn ejn
th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n. 5kai; o}" eja;n devxhtai e}n paidivon toiou`to
ejpi; tw`/ ojnovmati mou, ejme; devcetai.
6
}O" d a]n skandalivsh/ e{na tw`n mikrw`n touvtwn tw`n pisteuovntwn
eij" ejmev, sumfevrei aujtw`/ i{na kremasqh`/ muvlo" ojniko;" peri; to;n
travchlon aujtou` kai; katapontisqh`/ ejn tw`/ pelavgei th`" qalavssh".
7
Oujai; tw`/ kovsmw/ ajpo; tw`n skandavlwn: ajnavgkh ga;r ejlqei`n ta;
skavndala, plh;n oujai; tw`/ ajnqrwvpw/ di ou| to; skavndalon e[rcetai. 8Eij
de; hJ ceivr sou h] oJ pouv" sou skandalivzei se, e[kkoyon aujto;n kai; bavle
ajpo; sou`: kalovn soiv ejstin eijselqei`n eij" th;n zwh;n kullo;n h] cwlo;n h]
duvo cei`ra" h] duvo povda" e[conta blhqh`nai eij" to; pu`r to; aijwvnion.
9
kai; eij oJ ojfqalmov" sou skandalivzei se, e[xele aujto;n kai; bavle ajpo;
sou`: kalovn soiv ejstin monovfqalmon eij" th;n zwh;n eijselqei`n h] duvo
ojfqalmou;" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan tou` purov".
10
JOra`te mh; katafronhvshte eJno;" tw`n mikrw`n touvtwn: levgw ga;r
uJmi`n o{ti oiJ a[ggeloi aujtw`n ejn oujranoi`" dia; panto;" blevpousi to;
provswpon tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`". 12Tiv uJmi`n dokei` eja;n
gevnhtai tini ajnqrwvpw/ eJkato;n provbata kai; planhqh`/ e}n ejx aujtw`n,
oujci; ajfhvsei ta; ejnenhvkonta ejnneva ejpi; ta; o[rh kai; poreuqei;" zhtei`
to; planwvmenon 13kai; eja;n gevnhtai euJrei`n aujtov, ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
caivrei ejp aujtw`/ ma`llon h] ejpi; toi`" ejnenhvkonta ejnneva toi`" mh;
peplanhmevnoi". 14ou{tw" oujk e[stin qevlhma e[mprosqen tou` patro;"
uJmw`n tou` ejn oujranoi`" i{na ajpovlhtai e}n tw`n mikrw`n touvtwn.
15
E
j a;n de; aJmarthvsh/ eij" se; oJ ajdelfov" sou, u{page e[legxon
aujto;n metaxu; sou` kai; aujtou` movnou. ejavn sou ajkouvsh/, ejkevrdhsa" to;n
ajdelfovn sou: 16eja;n de; mh; ajkouvsh/, paravlabe meta; sou` e[ti e{na h]
duvo, i{na ejpi; stovmato" duvo martuvrwn h] triw`n staqh`/ pa`n rJhm
` a:
17
eja;n de; parakouvsh/ aujtw`n, eijpe; th`/ ejkklhsiva:/ eja;n de; kai; th`"
ejkklhsiva" parakouvsh/, e[stw soi w{sper oJ ejqniko;" kai; oJ telwvnh".
18
A
j mh;n levgw uJmi`n: o{sa eja;n dhvshte ejpi; th`" gh`" e[stai dedemevna
ejn oujranw`,/ kai; o{sa eja;n luvshte ejpi; th`" gh`" e[stai lelumevna ejn
oujranw`./ 19Pavlin ajmh;n levgw uJmi`n o{ti eja;n duvo sumfwnhvswsin ejx
uJmw`n ejpi; th`" gh`" peri; panto;" pravgmato" ou| eja;n aijthvswntai,
genhvsetai aujtoi`" para; tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`". 20ou| gavr
eijsin duvo h] trei`" sunhgmevnoi eij" to; ejmo;n o[noma, ejkei` eijmi ejn mevsw/
aujtw`n.
21
Tovte proselqw;n oJ Pevtro" ei\pen aujtw`:/ kuvrie, posavki" aJmarthvsei
eij" ejme; oJ ajdelfov" mou kai; ajfhvsw aujtw`/ e{w" eJptavki" 22levgei aujtw`/
oJ Ij hsou`": ouj levgw soi e{w" eJptavki" ajlla; e{w" eJbdomhkontavki"
eJptav. 23Dia; tou`to wJmoiwvqh hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/
basilei`, o}" hjqevlhsen suna`rai lovgon meta; tw`n douvlwn aujtou`.
24
ajrxamevnou de; aujtou` sunaivrein proshnevcqh aujtw`/ ei|" ojfeilevth"
murivwn talavntwn. 25mh; e[conto" de; aujtou` ajpodou`nai ejkevleusen
aujto;n oJ kuvrio" praqh`nai kai; th;n gunai`ka kai; ta; tevkna kai; pavnta
o{sa e[cei, kai; ajpodoqh`nai. 26pesw;n ou\n oJ dou`lo" prosekuvnei aujtw`/
levgwn: makroquvmhson ejp ejmoiv, kai; pavnta ajpodwvsw soi.
27
splagcnisqei;" de; oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ajpevlusen aujto;n
kai; to; davneion ajfh`ken aujtw`./ 28ejxelqw;n de; oJ dou`lo" ejkei`no" eu|ren
e{na tw`n sundouvlwn aujtou`, o}" w[feilen aujtw`/ eJkato;n dhnavria, kai;
krathvsa" aujto;n e[pnigen levgwn: ajpovdo" ei[ ti ojfeivlei". 29pesw;n ou\n
oJ suvndoulo" aujtou` parekavlei aujto;n levgwn: makroquvmhson ejp
ejmoiv, kai; ajpodwvsw soi. 30oJ de; oujk h[qelen ajlla; ajpelqw;n e[balen
aujto;n eij" fulakh;n e{w" ajpodw`/ to; ojfeilovmenon. 31ijdovnte" ou\n oiJ
suvndouloi aujtou` ta; genovmena ejluphvqhsan sfovdra kai; ejlqovnte"
diesavfhsan tw`/ kurivw/ eJautw`n pavnta ta; genovmena. 32tovte
proskalesavmeno" aujto;n oJ kuvrio" aujtou` levgei aujtw`:/ dou`le ponhrev,
pa`san th;n ojfeilh;n ejkeivnhn ajfh`ka soi, ejpei; parekavlesa" me: 33oujk
e[dei kai; se; ejleh`sai to;n suvndoulon sou, wJ" kagw; se; hjlevhsa 34kai;
ojrgisqei;" oJ kuvrio" aujtou` parevdwken aujto;n toi`" basanistai`" e{w"
ou| ajpodw`/ pa`n to; ojfeilovmenon. 35ou{tw" kai; oJ pathvr mou oJ oujravnio"
poihvsei uJmi`n, eja;n mh; ajfh`te e{kasto" tw`/ ajdelfw`/ aujtou` ajpo; tw`n
kardiw`n uJmw`n.
19 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ jIhsou`" tou;" lovgou" touvtou",
meth`ren ajpo; th`" Galilaiva" kai; h\lqen eij" ta; o{ria th`" Ij oudaiva"
pevran tou` Ij ordavnou. 2kai; hjkolouvqhsan aujtw`/ o[cloi polloiv, kai;
ejqeravpeusen aujtou;" ejkei`.
3
Kai; prosh`lqon aujtw`/ Farisai`oi peiravzonte" aujto;n kai;
kai; i[sou" hJmi`n aujtou;" ejpoivhsa" toi`" bastavsasi to; bavro" th`"
hJmevra" kai; to;n kauvswna. 13oJ de; ajpokriqei;" eJni; aujtw`n ei\pen:
eJtai`re, oujk ajdikw` se: oujci; dhnarivou sunefwvnhsa" moi 14a\ron to;
so;n kai; u{page. qevlw de; touvtw/ tw`/ ejscavtw/ dou`nai wJ" kai; soiv: 15h]
oujk e[xestin moi o} qevlw poih`sai ejn toi`" ejmoi`" h] oJ ojfqalmov" sou
ponhrov" ejstin o{ti ejgw; ajgaqov" eijmi 16ou{tw" e[sontai oiJ e[scatoi
prw`toi kai; oiJ prw`toi e[scatoi.
17
Kai; ajnabaivnwn oJ Ij hsou`" eij" IJ erosovluma parevlaben tou;"
dwvdeka maqhta;" kat ijdivan kai; ejn th`/ oJdw`/ ei\pen aujtoi`": 18ijdou;
ajnabaivnomen eij"
IJ erosovluma, kai; oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou
paradoqhvsetai toi`" ajrciereu`sin kai; grammateu`sin, kai;
katakrinou`sin aujto;n qanavtw/ 19kai; paradwvsousin aujto;n toi`"
e[qnesin eij" to; ejmpai`xai kai; mastigw`sai kai; staurw`sai, kai; th`/
trivth/ hJmevra/ ejgerqhvsetai.
20
Tovte prosh`lqen aujtw`/ hJ mhvthr tw`n uiJw`n Zebedaivou meta; tw`n
uiJw`n aujth`" proskunou`sa kai; aijtou`sa ti ajp aujtou`. 21oJ de; ei\pen
aujth`:/ tiv qevlei" levgei aujtw`:/ eijpe; i{na kaqivswsin ou|toi oiJ duvo uiJoiv
mou ei|" ejk dexiw`n sou kai; ei|" ejx eujwnuvmwn sou ejn th`/ basileiva/ sou.
22
ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen: oujk oi[date tiv aijtei`sqe. duvnasqe
piei`n to; pothvrion o} ejgw; mevllw pivnein levgousin aujtw`:/ dunavmeqa.
23
levgei aujtoi`": to; me;n pothvrion mou pivesqe, to; de; kaqivsai ejk
dexiw`n mou kai; ejx eujwnuvmwn oujk e[stin ejmo;n tou`to dou`nai, ajll oi|"
hJtoivmastai uJpo; tou` patrov" mou. 24Kai; ajkouvsante" oiJ devka
hjganavkthsan peri; tw`n duvo ajdelfw`n. 25oJ de;
Ij hsou`"
proskalesavmeno" aujtou;" ei\pen: oi[date o{ti oiJ a[rconte" tw`n ejqnw`n
katakurieuvousin aujtw`n kai; oiJ megavloi katexousiavzousin aujtw`n.
26
oujc ou{tw" e[stai ejn uJmi`n, ajll o}" eja;n qevlh/ ejn uJmi`n mevga"
genevsqai e[stai uJmw`n diavkono", 27kai; o}" a]n qevlh/ ejn uJmi`n ei\nai
prw`to" e[stai uJmw`n dou`lo": 28w{sper oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou oujk h\lqen
diakonhqh`nai ajlla; diakonh`sai kai; dou`nai th;n yuch;n aujtou` luvtron
ajnti; pollw`n.
29
Kai; ejkporeuomevnwn aujtw`n ajpo; jIericw; hjkolouvqhsen aujtw`/ o[clo"
poluv". 30kai; ijdou; duvo tufloi; kaqhvmenoi para; th;n oJdovn ajkouvsante"
o{ti Ij hsou`" paravgei, e[kraxan levgonte": ejlevhson hJma`", kuvrie,
uiJo"
; Dauivd. 31oJ de; o[clo" ejpetivmhsen aujtoi`" i{na siwphvswsin: oiJ de;
mei`zon e[kraxan levgonte": ejlevhson hJma`", kuvrie, uiJo"
; Dauivd. 32kai;
ta; qaumavsia a} ejpoivhsen kai; tou;" pai`da" tou;" kravzonta" ejn tw`/
iJerw`/ kai; levgonta": wJsanna; tw`/ uiJw`/ Dauivd, hjganavkthsan 16kai; ei\pan
aujtw`:/ ajkouvei" tiv ou|toi levgousin oJ de; Ij hsou`" levgei aujtoi`": naiv.
oujdevpote ajnevgnwte o{ti ejk stovmato" nhpivwn kai; qhlazovntwn
kathrtivsw ai\non 17kai; katalipw;n aujtou;" ejxh`lqen e[xw th`"
povlew" eij" Bhqanivan kai; hjulivsqh ejkei`.
18
Prwi; de; ejpanavgwn eij" th;n povlin ejpeivnasen. 19kai; ijdw;n sukh`n
mivan ejpi; th`" oJdou` h\lqen ejp aujth;n kai; oujde;n eu|ren ejn aujth`/ eij mh;
fuvlla movnon, kai; levgei aujth`:/ mhkevti ejk sou` karpo;" gevnhtai eij"
to;n aijw`na. kai; ejxhravnqh paracrh`ma hJ sukh`. 20Kai; ijdovnte" oiJ
maqhtai; ejqauvmasan levgonte": pw`" paracrh`ma ejxhravnqh hJ sukh`
21
ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n
e[chte pivstin kai; mh; diakriqh`te, ouj movnon to; th`" sukh`" poihvsete,
ajlla; ka;n tw`/ o[rei touvtw/ ei[phte: a[rqhti kai; blhvqhti eij" th;n
qavlassan, genhvsetai: 22kai; pavnta o{sa a]n aijthvshte ejn th`/
proseuch`/ pisteuvonte" lhvmyesqe.
23
Kai; ejlqovnto" aujtou` eij" to; iJero;n prosh`lqon aujtw`/ didavskonti oiJ
ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tou` laou` levgonte": ejn poiva/ ejxousiva/
tau`ta poiei`" kai; tiv" soi e[dwken th;n ejxousivan tauvthn
24
ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen aujtoi`": ejrwthvsw uJma`" kagw; lovgon
e{na, o}n eja;n ei[phte moi kagw; uJmi`n ejrw` ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`:
25
to; bavptisma to; jIwavnnou povqen h\n ejx oujranou` h] ejx ajnqrwvpwn oiJ
de; dielogivzonto ejn eJautoi`" levgonte": eja;n ei[pwmen: ejx oujranou`,
ejrei` hJmi`n: dia; tiv ou\n oujk ejpisteuvsate aujtw`/ 26eja;n de; ei[pwmen: ejx
ajnqrwvpwn, fobouvmeqa to;n o[clon, pavnte" ga;r wJ" profhvthn e[cousin
to;n Ij wavnnhn. 27kai; ajpokriqevnte" tw`/ Ij hsou` ei\pan: oujk oi[damen.
e[fh aujtoi`" kai; aujtov": oujde; ejgw; levgw uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta
poiw`.
28
Tiv de; uJmi`n dokei` a[nqrwpo" ei\cen tevkna duvo. kai; proselqw;n tw`/
prwvtw/ ei\pen: tevknon, u{page shvmeron ejrgavzou ejn tw`/ ajmpelw`ni. 29oJ
de; ajpokriqei;" ei\pen: ouj qevlw, u{steron de; metamelhqei;" ajph`lqen.
30
proselqw;n de; tw`/ eJtevrw/ ei\pen wJsauvtw". oJ de; ajpokriqei;" ei\pen:
ejgwv, kuvrie, kai; oujk ajph`lqen. 31tiv" ejk tw`n duvo ejpoivhsen to; qevlhma
tou` patrov" levgousin: oJ prw`to". levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": ajmh;n
levgw uJmi`n o{ti oiJ telw`nai kai; aiJ povrnai proavgousin uJma`" eij" th;n
basileivan tou` qeou`. 32h\lqen ga;r Ij wavnnh" pro;" uJma`" ejn oJdw`/
dikaiosuvnh", kai; oujk ejpisteuvsate aujtw`,/ oiJ de; telw`nai kai; aiJ
povrnai ejpivsteusan aujtw`:/ uJmei`" de; ijdovnte" oujde; metemelhvqhte
u{steron tou` pisteu`sai aujtw`./
33
A
[ llhn parabolh;n ajkouvsate. a[nqrwpo" h\n oijkodespovth" o{sti"
ejfuvteusen ajmpelw`na kai; fragmo;n aujtw`/ perievqhken kai; w[ruxen
ejn aujtw`/ lhno;n kai; wj/kodovmhsen puvrgon kai; ejxevdeto aujto;n
gewrgoi`" kai; ajpedhvmhsen. 34o{te de; h[ggisen oJ kairo;" tw`n karpw`n,
ajpevsteilen tou;" douvlou" aujtou` pro;" tou;" gewrgou;" labei`n tou;"
karpou;" aujtou`. 35kai; labovnte" oiJ gewrgoi; tou;" douvlou" aujtou` o}n
me;n e[deiran, o}n de; ajpevkteinan, o}n de; ejliqobovlhsan. 36pavlin
ajpevsteilen a[llou" douvlou" pleivona" tw`n prwvtwn, kai; ejpoivhsan
aujtoi`" wJsauvtw". 37u{steron de; ajpevsteilen pro;" aujtou;" to;n uiJo;n
aujtou` levgwn: ejntraphvsontai to;n uiJovn mou. 38oiJ de; gewrgoi; ijdovnte"
to;n uiJo;n ei\pon ejn eJautoi`": ou|to" ejstin oJ klhronovmo": deu`te
ajpokteivnwmen aujto;n kai; scw`men th;n klhronomivan aujtou`, 39kai;
labovnte" aujto;n ejxevbalon e[xw tou` ajmpelw`no" kai; ajpevkteinan.
40
o{tan ou\n e[lqh/ oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no", tiv poihvsei toi`" gewrgoi`"
ejkeivnoi" 41levgousin aujtw`:/ kakou;" kakw`" ajpolevsei aujtou;" kai; to;n
ajmpelw`na ejkdwvsetai a[lloi" gewrgoi`", oi{tine" ajpodwvsousin aujtw`/
tou;" karpou;" ejn toi`" kairoi`" aujtw`n. 42Levgei aujtoi`" oJ jIhsou`":
oujdevpote ajnevgnwte ejn tai`" grafai`":
livqon o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte",
ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva":
para; kurivou ejgevneto au{th
kai; e[stin qaumasth; ejn ojfqalmoi`" hJmw`n
43
dia; tou`to levgw uJmi`n o{ti ajrqhvsetai ajf uJmw`n hJ basileiva tou` qeou`
kai; doqhvsetai e[qnei poiou`nti tou;" karpou;" aujth`". 44kai; oJ pesw;n
ejpi; to;n livqon tou`ton sunqlasqhvsetai: ejf o}n d a]n pevsh/ likmhvsei
aujtovn.
45
Kai; ajkouvsante" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi ta;" parabola;"
aujtou` e[gnwsan o{ti peri; aujtw`n levgei: 46kai; zhtou`nte" aujto;n
krath`sai ejfobhvqhsan tou;" o[clou", ejpei; eij" profhvthn aujto;n
ei\con.
22 Kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" pavlin ei\pen ejn parabolai`"
aujtoi`" levgwn: 2wJmoiwvqh hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ basilei`,
o{sti" ejpoivhsen gavmou" tw`/ uiJw`/ aujtou`. 3kai; ajpevsteilen tou;"
douvlou" aujtou` kalevsai tou;" keklhmevnou" eij" tou;" gavmou", kai; oujk
h[qelon ejlqei`n. 4pavlin ajpevsteilen a[llou" douvlou" levgwn: ei[pate
toi`" keklhmevnoi": ijdou; to; a[riston mou hJtoivmaka, oiJ tau`roi mou kai;
ta; sitista; tequmevna kai; pavnta e{toima: deu`te eij" tou;" gavmou". 5oiJ
de; ajmelhvsante" ajph`lqon, o}" me;n eij" to;n i[dion ajgrovn, o}" de; ejpi; th;n
ejmporivan aujtou`: 6oiJ de; loipoi; krathvsante" tou;" douvlou" aujtou`
u{brisan kai; ajpevkteinan. 7oJ de; basileu;" wjrgivsqh kai; pevmya" ta;
strateuvmata aujtou` ajpwvlesen tou;" fonei`" ejkeivnou" kai; th;n povlin
aujtw`n ejnevprhsen. 8tovte levgei toi`" douvloi" aujtou`: oJ me;n gavmo"
e{toimo" ejstin, oiJ de; keklhmevnoi oujk h\san a[xioi: 9poreuvesqe ou\n
ejpi; ta;" diexovdou" tw`n oJdw`n kai; o{sou" eja;n eu{rhte kalevsate eij"
tou;" gavmou". 10kai; ejxelqovnte" oiJ dou`loi ejkei`noi eij" ta;" oJdou;"
sunhvgagon pavnta" ou}" eu|ron, ponhrouv" te kai; ajgaqouv": kai;
ejplhvsqh oJ gavmo" ajnakeimevnwn. 11eijselqw;n de; oJ basileu;"
qeavsasqai tou;" ajnakeimevnou" ei\den ejkei` a[nqrwpon oujk
ejndedumevnon e[nduma gavmou, 12kai; levgei aujtw`:/ eJtai`re, pw`" eijsh`lqe"
w|de mh; e[cwn e[nduma gavmou oJ de; ejfimwvqh. 13tovte oJ basileu;" ei\pen
toi`" diakovnoi": dhvsante" aujtou` povda" kai; cei`ra" ejkbavlete aujto;n
eij" to; skovto" to; ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;"
tw`n ojdovntwn. 14polloi; gavr eijsin klhtoiv, ojlivgoi de; ejklektoiv.
15
Tovte poreuqevnte" oiJ Farisai`oi sumbouvlion e[labon o{pw" aujto;n
pagideuvswsin ejn lovgw/. 16kai; ajpostevllousin aujtw`/ tou;" maqhta;"
aujtw`n meta; tw`n H
J rw/dianw`n levgonte": didavskale, oi[damen o{ti
ajlhqh;" ei\ kai; th;n oJdo;n tou` qeou` ejn ajlhqeiva/ didavskei" kai; ouj mevlei
soi peri; oujdenov". ouj ga;r blevpei" eij" provswpon ajnqrwvpwn, 17eijpe;
ou\n hJmi`n tiv soi dokei`: e[xestin dou`nai kh`nson Kaivsari h] ou[ 18gnou;"
de; oJ Ij hsou`" th;n ponhrivan aujtw`n ei\pen: tiv me peiravzete,
uJpokritaiv 19ejpideivxate moi to; novmisma tou` khvnsou. oiJ de;
proshvnegkan aujtw`/ dhnavrion. 20kai; levgei aujtoi`": tivno" hJ eijkw;n
au{th kai; hJ ejpigrafhv 21levgousin aujtw`:/ Kaivsaro". tovte levgei
aujtoi`": ajpovdote ou\n ta; Kaivsaro" Kaivsari kai; ta; tou` qeou` tw`/ qew`./
22
kai; ajkouvsante" ejqauvmasan, kai; ajfevnte" aujto;n ajph`lqan.
23
E
j n ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ prosh`lqon aujtw`/ Saddoukai`oi, levgonte" mh;
ei\nai ajnavstasin, kai; ejphrwvthsan aujto;n 24levgonte": didavskale,
Mwu>sh`" ei\pen: ejavn ti" ajpoqavnh/ mh; e[cwn tevkna, ejpigambreuvsei
kai; oiJ Farisai`oi. 3pavnta ou\n o{sa eja;n ei[pwsin uJmi`n poihvsate kai;
threi`te, kata; de; ta; e[rga aujtw`n mh; poiei`te: levgousin ga;r kai; ouj
poiou`sin. 4desmeuvousin de; fortiva bareva kai; dusbavstakta kai;
ejpitiqevasin ejpi; tou;" w[mou" tw`n ajnqrwvpwn, aujtoi; de; tw`/ daktuvlw/
aujtw`n ouj qevlousin kinh`sai aujtav. 5pavnta de; ta; e[rga aujtw`n
poiou`sin pro;" to; qeaqh`nai toi`" ajnqrwvpoi": platuvnousin ga;r ta;
fulakthvria aujtw`n kai; megaluvnousin ta; kravspeda, 6filou`sin de;
th;n prwtoklisivan ejn toi`" deivpnoi" kai; ta;" prwtokaqedriva" ejn
tai`" sunagwgai`" 7kai; tou;" ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`" kai;
kalei`sqai uJpo; tw`n ajnqrwvpwn rJabbiv. 8uJmei`" de; mh; klhqh`te rJabbiv:
ei|" gavr ejstin uJmw`n oJ didavskalo", pavnte" de; uJmei`" ajdelfoiv ejste.
9
kai; patevra mh; kalevshte uJmw`n ejpi; th`" gh`", ei|" gavr ejstin uJmw`n oJ
path;r oJ oujravnio". 10mhde; klhqh`te kaqhghtaiv, o{ti kaqhghth;" uJmw`n
ejstin ei|" oJ Cristov". 11oJ de; meivzwn uJmw`n e[stai uJmw`n diavkono".
12
o{sti" de; uJywvsei eJauto;n tapeinwqhvsetai kai; o{sti" tapeinwvsei
eJauto;n uJywqhvsetai.
13
Oujai; de; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
kleivete th;n basileivan tw`n oujranw`n e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn:
uJmei`" ga;r oujk eijsevrcesqe oujde; tou;" eijsercomevnou" ajfivete
eijselqei`n.
15
Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
periavgete th;n qavlassan kai; th;n xhra;n poih`sai e{na proshvluton,
kai; o{tan gevnhtai poiei`te aujto;n uiJo;n geevnnh" diplovteron uJmw`n.
16
Oujai; uJmi`n, oJdhgoi; tufloi; oiJ levgonte": o}" a]n ojmovsh/ ejn tw`/ naw`,/
oujdevn ejstin: o}" d a]n ojmovsh/ ejn tw`/ crusw`/ tou` naou`, ojfeivlei. 17mwroi;
kai; tufloiv, tiv" ga;r meivzwn ejstivn, oJ cruso;" h] oJ nao;" oJ aJgiavsa" to;n
crusovn 18kaiv: o}" a]n ojmovsh/ ejn tw`/ qusiasthrivw,/ oujdevn ejstin: o}" d
a]n ojmovsh/ ejn tw`/ dwvrw/ tw`/ ejpavnw aujtou`, ojfeivlei. 19tufloiv, tiv ga;r
mei`zon, to; dw`ron h] to; qusiasthvrion to; aJgiavzon to; dw`ron 20oJ ou\n
ojmovsa" ejn tw`/ qusiasthrivw/ ojmnuvei ejn aujtw`/ kai; ejn pa`si toi`" ejpavnw
aujtou`: 21kai; oJ ojmovsa" ejn tw`/ naw`/ ojmnuvei ejn aujtw`/ kai; ejn tw`/
katoikou`nti aujtovn, 22kai; oJ ojmovsa" ejn tw`/ oujranw`/ ojmnuvei ejn tw`/ qrovnw/
tou` qeou` kai; ejn tw`/ kaqhmevnw/ ejpavnw aujtou`.
23
Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti
ajpodekatou`te to; hJduvosmon kai; to; a[nhqon kai; to; kuvminon kai;
ajfhvkate ta; baruvtera tou` novmou, th;n krivsin kai; to; e[leo" kai; th;n
24
kai; parevdwken aujtoi`" ta; uJpavrconta aujtou`, 15kai; w|/ me;n e[dwken
pevnte tavlanta, w|/ de; duvo, w|/ de; e{n, eJkavstw/ kata; th;n ijdivan duvnamin,
kai; ajpedhvmhsen. eujqevw" 16poreuqei;" oJ ta; pevnte tavlanta labw;n
hjrgavsato ejn aujtoi`" kai; ejkevrdhsen a[lla pevnte: 17wJsauvtw" oJ ta; duvo
ejkevrdhsen a[lla duvo. 18oJ de; to; e}n labw;n ajpelqw;n w[ruxen gh`n kai;
e[kruyen to; ajrguvrion tou` kurivou aujtou`. 19meta; de; polu;n crovnon
e[rcetai oJ kuvrio" tw`n douvlwn ejkeivnwn kai; sunaivrei lovgon met
aujtw`n. 20kai; proselqw;n oJ ta; pevnte tavlanta labw;n proshvnegken
a[lla pevnte tavlanta levgwn: kuvrie, pevnte tavlanta moi parevdwka":
i[de a[lla pevnte tavlanta ejkevrdhsa. 21e[fh aujtw`/ oJ kuvrio" aujtou`: eu\,
dou`le ajgaqe; kai; pistev, ejpi; ojlivga h\" pistov", ejpi; pollw`n se
katasthvsw: ei[selqe eij" th;n cara;n tou` kurivou sou. 22proselqw;n
de; kai; oJ ta; duvo tavlanta ei\pen: kuvrie, duvo tavlanta moi
parevdwka": i[de a[lla duvo tavlanta ejkevrdhsa. 23e[fh aujtw`/ oJ kuvrio"
aujtou`: eu\, dou`le ajgaqe; kai; pistev, ejpi; ojlivga h\" pistov", ejpi; pollw`n
se katasthvsw: ei[selqe eij" th;n cara;n tou` kurivou sou. 24proselqw;n
de; kai; oJ to; e}n tavlanton eijlhfw;" ei\pen: kuvrie, e[gnwn se o{ti
sklhro;" ei\ a[nqrwpo", qerivzwn o{pou oujk e[speira" kai; sunavgwn o{qen
ouj dieskovrpisa", 25kai; fobhqei;" ajpelqw;n e[kruya to; tavlanton sou
ejn th`/ gh`:/ i[de e[cei" to; sovn. 26ajpokriqei;" de; oJ kuvrio" aujtou` ei\pen
aujtw`:/ ponhre; dou`le kai; ojknhrev, h[d/ ei" o{ti qerivzw o{pou oujk e[speira
kai; sunavgw o{qen ouj dieskovrpisa 27e[dei se ou\n balei`n ta; ajrguvria
mou toi`" trapezivtai", kai; ejlqw;n ejgw; ejkomisavmhn a]n to; ejmo;n su;n
tovkw/. 28a[rate ou\n ajp aujtou` to; tavlanton kai; dovte tw`/ e[conti ta;
devka tavlanta: 29tw`/ ga;r e[conti panti; doqhvsetai kai;
perisseuqhvsetai, tou` de; mh; e[conto" kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajp
aujtou`. 30kai; to;n ajcrei`on dou`lon ejkbavlete eij" to; skovto" to;
ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn.
31
{Otan de; e[lqh/ oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejn th`/ dovxh/ aujtou` kai;
pavnte" oiJ a[ggeloi met aujtou`, tovte kaqivsei ejpi; qrovnou dovxh"
aujtou`: 32kai; sunacqhvsontai e[mprosqen aujtou` pavnta ta; e[qnh, kai;
ajforivsei aujtou;" ajp ajllhvlwn, w{sper oJ poimh;n ajforivzei ta;
provbata ajpo; tw`n ejrivfwn, 33kai; sthvsei ta; me;n provbata ejk dexiw`n
aujtou`, ta; de; ejrivfia ejx eujwnuvmwn. 34tovte ejrei` oJ basileu;" toi`" ejk
dexiw`n aujtou`: deu`te oiJ eujloghmevnoi tou` patrov" mou,
klhronomhvsate th;n hJtoimasmevnhn uJmi`n basileivan ajpo; katabolh`"
10
31
KATA MARKON
1 A
j rch; tou` eujaggelivou Ij hsou` Cristou` uiJou` qeou`.
2
Kaqw;" gevgraptai ejn tw`/ H
j saiva
/ tw`/ profhvth/:
ijdou; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro;
proswvpou sou,
o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou:
3
fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou,
eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`, 4ejgevneto Ij wavnnh" oJ
baptivzwn ejn th`/ ejrhvmw/ kai; khruvsswn bavptisma metanoiva" eij"
a[fesin aJmartiw`n. 5kai; ejxeporeuveto pro;" aujto;n pa`sa hJ Ij oudaiva
cwvra kai; oiJ JIerosolumi`tai pavnte", kai; ejbaptivzonto uJp aujtou` ejn
tw`/ Ij ordavnh/ potamw`/ ejxomologouvmenoi ta;" aJmartiva" aujtw`n. 6kai;
h\n oJ Ij wavnnh" ejndedumevno" trivca" kamhvlou kai; zwvnhn dermativnhn
peri; th;n ojsfu;n aujtou` kai; ejsqivwn ajkrivda" kai; mevli a[grion. 7Kai;
ejkhvrussen levgwn: e[rcetai oJ ijscurovtero" mou ojpivsw mou, ou| oujk
eijmi; iJkano;" kuvya" lu`sai to;n iJmavnta tw`n uJpodhmavtwn aujtou`. 8ejgw;
ejbavptisa uJma`" u{dati, aujto;" de; baptivsei uJma`" ejn pneuvmati aJgivw./
9
Kai; ejgevneto ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai" h\lqen Ij hsou`" ajpo;
Nazare;t th`" Galilaiva" kai; ejbaptivsqh eij" to;n Ij ordavnhn uJpo;
Ij wavnnou. 10kai; eujqu;" ajnabaivnwn ejk tou` u{dato" ei\den scizomevnou"
tou;" oujranou;" kai; to; pneu`ma wJ" peristera;n katabai`non eij"
aujtovn: 11kai; fwnh; ejgevneto ejk tw`n oujranw`n: su; ei\ oJ uiJo"
v mou oJ
ajgaphtov", ejn soi; eujdovkhsa.
12
Kai; eujqu;" to; pneu`ma aujto;n ejkbavllei eij" th;n e[rhmon. 13kai; h\n
ejn th`/ ejrhvmw/ tesseravkonta hJmevra" peirazovmeno" uJpo; tou` satana`,
kai; h\n meta; tw`n qhrivwn, kai; oiJ a[ggeloi dihkovnoun aujtw`./
14
Meta; de; to; paradoqh`nai to;n Ij wavnnhn h\lqen oJ Ij hsou`" eij"
th;n Galilaivan khruvsswn to; eujaggevlion tou` qeou` 15kai; levgwn o{ti
peplhvrwtai oJ kairo;" kai; h[ggiken hJ basileiva tou` qeou`: metanoei`te
kai; pisteuvete ejn tw`/ eujaggelivw./
16
Kai; paravgwn para; th;n qavlassan th`" Galilaiva" ei\den Sivmwna
kai;
A
j ndrevan to;n ajdelfo;n Sivmwno" ajmfibavllonta" ejn th`/
qalavssh/: h\san ga;r aJliei`". 17kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": deu`te
ojpivsw mou, kai; poihvsw uJma`" genevsqai aJliei`" ajnqrwvpwn. 18kai; eujqu;"
40
givnetai katakei`sqai aujto;n ejn th`/ oijkiva/ aujtou`, kai; polloi; telw`nai
kai; aJmartwloi; sunanevkeinto tw`/ jIhsou` kai; toi`" maqhtai`" aujtou`:
h\san ga;r polloi; kai; hjkolouvqoun aujtw`./ 16kai; oiJ grammatei`" tw`n
Farisaivwn ijdovnte" o{ti ejsqivei meta; tw`n aJmartwlw`n kai; telwnw`n
e[legon toi`" maqhtai`" aujtou`: o{ti meta; tw`n telwnw`n kai; aJmartwlw`n
ejsqivei 17kai; ajkouvsa" oJ Ij hsou`" levgei aujtoi`" o{ti ouj creivan
e[cousin oiJ ijscuvonte" ijatrou` ajll oiJ kakw`" e[conte": oujk h\lqon
kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlouv".
18
Kai; h\san oiJ maqhtai; Ij wavnnou kai; oiJ Farisai`oi nhsteuvonte".
kai; e[rcontai kai; levgousin aujtw`:/ dia; tiv oiJ maqhtai; Ij wavnnou kai; oiJ
maqhtai; tw`n Farisaivwn nhsteuvousin, oiJ de; soi; maqhtai; ouj
nhsteuvousin 19kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": mh; duvnantai oiJ uiJoi;
tou` numfw`no" ejn w|/ oJ numfivo" met aujtw`n ejstin nhsteuvein o{son
crovnon e[cousin to;n numfivon met aujtw`n ouj duvnantai nhsteuvein.
20
ejleuvsontai de; hJmevrai o{tan ajparqh`/ ajp aujtw`n oJ numfivo", kai; tovte
nhsteuvsousin ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/. 21Oujdei;" ejpivblhma rJakv ou"
ajgnavfou ejpiravptei ejpi; iJmavtion palaiovn: eij de; mhv, ai[rei to;
plhvrwma ajp aujtou` to; kaino;n tou` palaiou` kai; cei`ron scivsma
givnetai. 22kai; oujdei;" bavllei oi\non nevon eij" ajskou;" palaiouv": eij de;
mhv, rJhxv ei oJ oi\no" tou;" ajskou;" kai; oJ oi\no" ajpovllutai kai; oiJ ajskoiv:
ajlla; oi\non nevon eij" ajskou;" kainouv".
23
Kai; ejgevneto aujto;n ejn toi`" savbbasin paraporeuvesqai dia; tw`n
sporivmwn, kai; oiJ maqhtai; aujtou` h[rxanto oJdo;n poiei`n tivllonte"
tou;" stavcua". 24kai; oiJ Farisai`oi e[legon aujtw`:/ i[de tiv poiou`sin
toi`" savbbasin o} oujk e[xestin 25kai; levgei aujtoi`": oujdevpote
ajnevgnwte tiv ejpoivhsen Daui;d o{te creivan e[scen kai; ejpeivnasen
aujto;" kai; oiJ met aujtou`, 26pw`" eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou` qeou` ejpi;
A
j biaqa;r ajrcierevw" kai; tou;" a[rtou" th`" proqevsew" e[fagen, ou}"
oujk e[xestin fagei`n eij mh; tou;" iJerei`", kai; e[dwken kai; toi`" su;n
aujtw`/ ou\sin 27kai; e[legen aujtoi`": to; savbbaton dia; to;n a[nqrwpon
ejgevneto kai; oujc oJ a[nqrwpo" dia; to; savbbaton: 28w{ste kuvrio" ejstin
oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou kai; tou` sabbavtou.
3 Kai; eijsh`lqen pavlin eij" th;n sunagwghvn. kai; h\n ejkei` a[nqrwpo"
ejxhrammevnhn e[cwn th;n cei`ra. 2kai; parethvroun aujto;n eij toi`"
savbbasin qerapeuvsei aujtovn, i{na kathgorhvswsin aujtou`. 3kai; levgei
tw`/ ajnqrwvpw/ tw`/ th;n xhra;n cei`ra e[conti: e[geire eij" to; mevson. 4kai;
aujth;n parabolh`/ qw`men 31wJ" kovkkw/ sinavpew", o}" o{tan sparh`/ ejpi;
th`" gh`", mikrovteron o]n pavntwn tw`n spermavtwn tw`n ejpi; th`" gh`",
32
kai; o{tan sparh`,/ ajnabaivnei kai; givnetai mei`zon pavntwn tw`n
lacavnwn kai; poiei` klavdou" megavlou", w{ste duvnasqai uJpo; th;n
skia;n aujtou` ta; peteina; tou` oujranou` kataskhnou`n.
33
Kai; toiauvtai" parabolai`" pollai`" ejlavlei aujtoi`" to;n lovgon
kaqw;" hjduvnanto ajkouvein: 34cwri;" de; parabolh`" oujk ejlavlei aujtoi`",
kat ijdivan de; toi`" ijdivoi" maqhtai`" ejpevluen pavnta.
35
Kai; levgei aujtoi`" ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ ojyiva" genomevnh":
dievlqwmen eij" to; pevran. 36kai; ajfevnte" to;n o[clon paralambavnousin
aujto;n wJ" h\n ejn tw`/ ploivw,/ kai; a[lla ploi`a h\n met aujtou`. 37kai;
givnetai lai`lay megavlh ajnevmou kai; ta; kuvmata ejpevballen eij" to;
ploi`on, w{ste h[dh gemivzesqai to; ploi`on. 38kai; aujto;" h\n ejn th`/
pruvmnh/ ejpi; to; proskefavlaion kaqeuvdwn. kai; ejgeivrousin aujto;n kai;
levgousin aujtw`:/ didavskale, ouj mevlei soi o{ti ajpolluvmeqa 39kai;
diegerqei;" ejpetivmhsen tw`/ ajnevmw/ kai; ei\pen th`/ qalavssh/: siwvpa,
pefivmwso. kai; ejkovpasen oJ a[nemo" kai; ejgevneto galhvnh megavlh.
40
kai; ei\pen aujtoi`": tiv deiloiv ejste ou[pw e[cete pivstin 41kai;
ejfobhvqhsan fovbon mevgan kai; e[legon pro;" ajllhvlou": tiv" a[ra ou|to"
ejstin o{ti kai; oJ a[nemo" kai; hJ qavlassa uJpakouvei aujtw`/
5 Kai; h\lqon eij" to; pevran th`" qalavssh" eij" th;n cwvran tw`n
Gerashnw`n. 2kai; ejxelqovnto" aujtou` ejk tou` ploivou eujqu;" uJphvnthsen
aujtw`/ ejk tw`n mnhmeivwn a[nqrwpo" ejn pneuvmati ajkaqavrtw/, 3o}" th;n
katoivkhsin ei\cen ejn toi`" mnhvmasin, kai; oujde; aJluvsei oujkevti oujdei;"
ejduvnato aujto;n dh`sai 4dia; to; aujto;n pollavki" pevdai" kai; aJluvsesin
dedevsqai kai; diespavsqai uJp aujtou` ta;" aJluvsei" kai; ta;" pevda"
suntetri`fqai, kai; oujdei;" i[scuen aujto;n damavsai: 5kai; dia; panto;"
nukto;" kai; hJmevra" ejn toi`" mnhvmasin kai; ejn toi`" o[resin h\n kravzwn
kai; katakovptwn eJauto;n livqoi". 6kai; ijdw;n to;n Ij hsou`n ajpo;
makrovqen e[dramen kai; prosekuvnhsen aujtw`/ 7kai; kravxa" fwnh`/
megavlh/ levgei: tiv ejmoi; kai; soiv, Ij hsou` uiJe; tou` qeou` tou` uJyivstou
oJrkivzw se to;n qeovn, mhv me basanivsh/". 8e[legen ga;r aujtw`:/ e[xelqe to;
pneu`ma to; ajkavqarton ejk tou` ajnqrwvpou. 9kai; ejphrwvta aujtovn: tiv
o[noma soi kai; levgei aujtw`:/ legiw;n o[noma moi, o{ti polloiv ejsmen.
10
kai; parekavlei aujto;n polla; i{na mh; aujta; ajposteivlh/ e[xw th`"
cwvra".
11
h\n de; ejkei` pro;" tw`/ o[rei ajgevlh coivrwn megavlh boskomevnh: 12kai;
parekavlesan aujto;n levgonte": pevmyon hJma`" eij" tou;" coivrou", i{na
eij" aujtou;" eijsevlqwmen. 13kai; ejpevtreyen aujtoi`". kai; ejxelqovnta ta;
pneuvmata ta; ajkavqarta eijsh`lqon eij" tou;" coivrou", kai; w{rmhsen hJ
ajgevlh kata; tou` krhmnou` eij" th;n qavlassan, wJ" discivlioi, kai;
ejpnivgonto ejn th`/ qalavssh/. 14Kai; oiJ bovskonte" aujtou;" e[fugon kai;
ajphvggeilan eij" th;n povlin kai; eij" tou;" ajgrouv": kai; h\lqon ijdei`n tiv
ejstin to; gegono;" 15kai; e[rcontai pro;" to;n Ij hsou`n kai; qewrou`sin
to;n daimonizovmenon kaqhvmenon iJmatismevnon kai; swfronou`nta, to;n
ejschkovta to;n legiw`na, kai; ejfobhvqhsan. 16kai; dihghvsanto aujtoi`"
oiJ ijdovnte" pw`" ejgevneto tw`/ daimonizomevnw/ kai; peri; tw`n coivrwn.
17
kai; h[rxanto parakalei`n aujto;n ajpelqei`n ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n.
18
Kai; ejmbaivnonto" aujtou` eij" to; ploi`on parekavlei aujto;n oJ
daimonisqei;" i{na met aujtou` h\./ 19kai; oujk ajfh`ken aujtovn, ajlla; levgei
aujtw`:/ u{page eij" to;n oi\kon sou pro;" tou;" sou;" kai; ajpavggeilon
aujtoi`" o{sa oJ kuvrio" soi pepoivhken kai; hjlevhsen se. 20kai; ajph`lqen
kai; h[rxato khruvssein ejn th`/ Dekapovlei o{sa ejpoivhsen aujtw`/ oJ
Ij hsou`", kai; pavnte" ejqauvmazon.
21
Kai; diaperavsanto" tou` Ij hsou` ejn tw`/ ploivw/ pavlin eij" to;
pevran sunhvcqh o[clo" polu;" ejp aujtovn, kai; h\n para; th;n qavlassan.
22
Kai; e[rcetai ei|" tw`n ajrcisunagwvgwn, ojnovmati Ij avi>ro", kai; ijdw;n
aujto;n pivptei pro;" tou;" povda" aujtou` 23kai; parakalei` aujto;n polla;
levgwn o{ti to; qugavtrion mou ejscavtw" e[cei, i{na ejlqw;n ejpiqh`"
/ ta;"
24
cei`ra" aujth`/ i{na swqh`/ kai; zhvsh/. kai; ajph`lqen met aujtou`.
kai; hjkolouvqei aujtw`/ o[clo" polu;" kai; sunevqlibon aujtovn. 25Kai;
gunh; ou\sa ejn rJuvsei ai{mato" dwvdeka e[th 26kai; polla; paqou`sa uJpo;
pollw`n ijatrw`n kai; dapanhvsasa ta; par aujth`" pavnta kai; mhde;n
wjfelhqei`sa ajlla; ma`llon eij" to; cei`ron ejlqou`sa, 27ajkouvsasa peri;
tou` jIhsou`, ejlqou`sa ejn tw`/ o[clw/ o[pisqen h{yato tou` iJmativou aujtou`:
28
e[legen ga;r o{ti eja;n a{ywmai ka;n tw`n iJmativwn aujtou` swqhvsomai.
29
kai; eujqu;" ejxhravnqh hJ phgh; tou` ai{mato" aujth`" kai; e[gnw tw`/
swvmati o{ti i[atai ajpo; th`" mavstigo". 30kai; eujqu;" oJ Ij hsou`"
ejpignou;" ejn eJautw`/ th;n ejx aujtou` duvnamin ejxelqou`san ejpistrafei;"
ejn tw`/ o[clw/ e[legen: tiv" mou h{yato tw`n iJmativwn 31kai; e[legon aujtw`/
oiJ maqhtai; aujtou`: blevpei" to;n o[clon sunqlivbonta se kai; levgei":
tiv" mou h{yato 32kai; perieblevpeto ijdei`n th;n tou`to poihvsasan. 33hJ
de; gunh; fobhqei`sa kai; trevmousa, eijdui`a o} gevgonen aujth`,/ h\lqen kai;
prosevpesen aujtw`/ kai; ei\pen aujtw`/ pa`san th;n ajlhvqeian. 34oJ de; ei\pen
aujth`:/ qugavthr, hJ pivsti" sou sevswken se: u{page eij" eijrhvnhn kai;
i[sqi uJgih;" ajpo; th`" mavstigo" sou.
35
E
[ ti aujtou` lalou`nto" e[rcontai ajpo; tou` ajrcisunagwvgou levgonte"
o{ti hJ qugavthr sou ajpevqanen: tiv e[ti skuvllei" to;n didavskalon 36oJ
de;
Ij hsou`" parakouvsa" to;n lovgon lalouvmenon levgei tw`/
ajrcisunagwvgw/: mh; fobou`, movnon pivsteue. 37kai; oujk ajfh`ken oujdevna
met aujtou` sunakolouqh`sai eij mh; to;n Pevtron kai; Ij avkwbon kai;
Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n Ij akwvbou. 38kai; e[rcontai eij" to;n oi\kon tou`
ajrcisunagwvgou, kai; qewrei` qovrubon kai; klaivonta" kai;
ajlalavzonta" pollav, 39kai; eijselqw;n levgei aujtoi`": tiv qorubei`sqe
kai; klaivete to; paidivon oujk ajpevqanen ajlla; kaqeuvdei. 40kai;
kategevlwn aujtou`. aujto;" de; ejkbalw;n pavnta" paralambavnei to;n
patevra tou` paidivou kai; th;n mhtevra kai; tou;" met aujtou` kai;
eijsporeuvetai o{pou h\n to; paidivon. 41kai; krathvsa" th`" ceiro;" tou`
paidivou levgei aujth`:/ taliqa koum, o{ ejstin meqermhneuovmenon: to;
koravsion, soi; levgw, e[geire. 42kai; eujqu;" ajnevsth to; koravsion kai;
periepavtei: h\n ga;r ejtw`n dwvdeka. kai; ejxevsthsan eujqu;" ejkstavsei
megavlh/. 43kai; diesteivlato aujtoi`" polla; i{na mhdei;" gnoi` tou`to, kai;
ei\pen doqh`nai aujth`/ fagei`n.
6 Kai; ejxh`lqen ejkei`qen kai; e[rcetai eij" th;n patrivda aujtou`, kai;
ajkolouqou`sin aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou`. 2kai; genomevnou sabbavtou
h[rxato didavskein ejn th`/ sunagwgh`,/ kai; polloi; ajkouvonte"
ejxeplhvssonto levgonte": povqen touvtw/ tau`ta, kai; tiv" hJ sofiva hJ
doqei`sa touvtw/, kai; aiJ dunavmei" toiau`tai dia; tw`n ceirw`n aujtou`
ginovmenai 3oujc ou|to" ejstin oJ tevktwn, oJ uiJo"
; th`" Mariva" kai;
ajdelfo;" jIakwvbou kai; Ij wsh`to" kai; jIouvda kai; Sivmwno" kai; oujk
eijsi;n aiJ ajdelfai; aujtou` w|de pro;" hJma`" kai; ejskandalivzonto ejn
aujtw`./ 4kai; e[legen aujtoi`" oJ Ij hsou`" o{ti oujk e[stin profhvth"
a[timo" eij mh; ejn th`/ patrivdi aujtou` kai; ejn toi`" suggeneu`sin aujtou`
kai; ejn th`/ oijkiva/ aujtou`. 5kai; oujk ejduvnato ejkei` poih`sai oujdemivan
duvnamin, eij mh; ojlivgoi" ajrrwvstoi" ejpiqei;" ta;" cei`ra"
ejqeravpeusen. 6kai; ejqauvmazen dia; th;n ajpistivan aujtw`n.
Kai; perih`gen ta;" kwvma" kuvklw/ didavskwn. 7Kai; proskalei`tai
tou;" dwvdeka kai; h[rxato aujtou;" ajpostevllein duvo duvo kai; ejdivdou
th`" qalavssh", kai; aujto;" movno" ejpi; th`" gh`". 48kai; ijdw;n aujtou;"
basanizomevnou" ejn tw`/ ejlauvnein, h\n ga;r oJ a[nemo" ejnantivo" aujtoi`",
peri; tetavrthn fulakh;n th`" nukto;" e[rcetai pro;" aujtou;"
peripatw`n ejpi; th`" qalavssh" kai; h[qelen parelqei`n aujtouv". 49oiJ de;
ijdovnte" aujto;n ejpi; th`" qalavssh" peripatou`nta e[doxan o{ti
favntasma ejstin, kai; ajnevkraxan: 50pavnte" ga;r aujto;n ei\don kai;
ejtaravcqhsan. oJ de; eujqu;" ejlavlhsen met aujtw`n, kai; levgei aujtoi`":
qarsei`te, ejgwv eijmi: mh; fobei`sqe. 51kai; ajnevbh pro;" aujtou;" eij" to;
ploi`on kai; ejkovpasen oJ a[nemo", kai; livan ejk perissou` ejn eJautoi`"
ejxivstanto: 52ouj ga;r sunh`kan ejpi; toi`" a[rtoi", ajll h\n aujtw`n hJ
kardiva pepwrwmevnh.
53
Kai; diaperavsante" ejpi; th;n gh`n h\lqon eij" Gennhsare;t kai;
proswrmivsqhsan. 54kai; ejxelqovntwn aujtw`n ejk tou` ploivou eujqu;"
ejpignovnte" aujto;n 55perievdramon o{lhn th;n cwvran ejkeivnhn kai;
h[rxanto ejpi; toi`" krabavttoi" tou;" kakw`" e[conta" perifevrein o{pou
h[kouon o{ti ejstivn. 56kai; o{pou a]n eijseporeuveto eij" kwvma" h] eij"
povlei" h] eij" ajgrouv", ejn tai`" ajgorai`" ejtivqesan tou;" ajsqenou`nta"
kai; parekavloun aujto;n i{na ka;n tou` kraspevdou tou` iJmativou aujtou`
a{ywntai: kai; o{soi a]n h{yanto aujtou` ejswvz
/ onto.
7 Kai; sunavgontai pro;" aujto;n oiJ Farisai`oi kaiv tine" tw`n
grammatevwn ejlqovnte" ajpo; IJ erosoluvmwn. 2kai; ijdovnte" tina;" tw`n
maqhtw`n aujtou` o{ti koinai`" cersivn, tou`t e[stin ajnivptoi",
ejsqivousin tou;" a[rtou" -3oiJ ga;r Farisai`oi kai; pavnte" oiJ Ij oudai`oi
eja;n mh; pugmh`/ nivywntai ta;" cei`ra" oujk ejsqivousin, kratou`nte" th;n
paravdosin tw`n presbutevrwn, 4kai; ajp ajgora`" eja;n mh; baptivswntai
oujk ejsqivousin, kai; a[lla pollav ejstin a} parevlabon kratei`n,
baptismou;" pothrivwn kai; xestw`n kai; calkivwn kai; klinw`n- 5kai;
ejperwtw`sin aujto;n oiJ Farisai`oi kai; oiJ grammatei`": dia; tiv ouj
peripatou`sin oiJ maqhtaiv sou kata; th;n paravdosin tw`n
presbutevrwn, ajlla; koinai`" cersi;n ejsqivousin to;n a[rton 6 JO de;
ei\pen aujtoi`": kalw`" ejprofhvteusen H
j saiva
" peri; uJmw`n tw`n
uJpokritw`n, wJ" gevgraptai o{ti
ou|to" oJ lao;" toi`" ceivlesin me tima`/,
hJ de; kardiva aujtw`n povrrw ajpevcei ajp ejmou`:
7
mavthn de; sevbontai me
didavskonte" didaskaliva" ejntavlmata ajnqrwvpwn.
dia; tou`ton to;n lovgon u{page, ejxelhvluqen ejk th`" qugatrov" sou to;
daimovnion. 30kai; ajpelqou`sa eij" to;n oi\kon aujth`" eu|ren to; paidivon
beblhmevnon ejpi; th;n klivnhn kai; to; daimovnion ejxelhluqov".
31
Kai; pavlin ejxelqw;n ejk tw`n oJrivwn Tuvrou h\lqen dia; Sidw`no" eij" th;n
qavlassan th`" Galilaiva" ajna; mevson tw`n oJrivwn Dekapovlew". 32Kai;
fevrousin aujtw`/ kwfo;n kai; mogilavlon kai; parakalou`sin aujto;n i{na
ejpiqh`/ aujtw`/ th;n cei`ra. 33kai; ajpolabovmeno" aujto;n ajpo; tou` o[clou
kat ijdivan e[balen tou;" daktuvlou" aujtou` eij" ta; w\ta aujtou` kai;
ptuvsa" h{yato th`" glwvssh" aujtou`, 34kai; ajnablevya" eij" to;n
oujrano;n ejstevnaxen kai; levgei aujtw`:/ E
j ffaqa, o{ ejstin dianoivcqhti.
35
kai; eujqevw" hjnoivghsan aujtou` aiJ ajkoaiv, kai; ejluvqh oJ desmo;" th`"
glwvssh" aujtou` kai; ejlavlei ojrqw`". 36kai; diesteivlato aujtoi`" i{na
mhdeni; levgwsin: o{son de; aujtoi`" diestevlleto, aujtoi; ma`llon
perissovteron ejkhvrusson. 37kai; uJperperissw`" ejxeplhvssonto
levgonte": kalw`" pavnta pepoivhken, kai; tou;" kwfou;" poiei` ajkouvein
kai; tou;" ajlavlou" lalei`n.
8 E
j n ejkeivnai" tai`" hJmevrai" pavlin pollou` o[clou o[nto" kai; mh;
ejcovntwn tiv favgwsin, proskalesavmeno" tou;" maqhta;" levgei
aujtoi`": 2splagcnivzomai ejpi; to;n o[clon, o{ti h[dh hJmevrai trei`"
prosmevnousin moi kai; oujk e[cousin tiv favgwsin: 3kai; eja;n ajpoluvsw
aujtou;" nhvstei" eij" oi\kon aujtw`n, ejkluqhvsontai ejn th`/ oJdw`:/ kaiv
tine" aujtw`n ajpo; makrovqen h{kasin. 4kai; ajpekrivqhsan aujtw`/ oiJ
maqhtai; aujtou` o{ti povqen touvtou" dunhvsetai ti" w|de cortavsai
a[rtwn ejp ejrhmiva" 5kai; hjrwvta aujtouv": povsou" e[cete a[rtou" oiJ de;
ei\pan: eJptav. 6kai; paraggevllei tw`/ o[clw/ ajnapesei`n ejpi; th`" gh`":
kai; labw;n tou;" eJpta; a[rtou" eujcaristhvsa" e[klasen kai; ejdivdou
toi`" maqhtai`" aujtou` i{na paratiqw`sin, kai; parevqhkan tw`/ o[clw/.
7
kai; ei\con ijcquvdia ojlivga: kai; eujloghvsa" aujta; ei\pen kai; tau`ta
paratiqevnai. 8kai; e[fagon kai; ejcortavsqhsan, kai; h\ran
perisseuvmata klasmavtwn eJpta; spurivda". 9h\san de; wJ"
tetrakiscivlioi. kai; ajpevlusen aujtouv". 10Kai; eujqu;" ejmba;" eij" to;
ploi`on meta; tw`n maqhtw`n aujtou` h\lqen eij" ta; mevrh Dalmanouqav.
11
Kai; ejxh`lqon oiJ Farisai`oi kai; h[rxanto suzhtei`n aujtw`,/
zhtou`nte" par aujtou` shmei`on ajpo; tou` oujranou`, peiravzonte"
aujtovn. 12kai; ajnastenavxa" tw`/ pneuvmati aujtou` levgei: tiv hJ genea;
au{th zhtei` shmei`on ajmh;n levgw uJmi`n, eij doqhvsetai th`/ genea`/ tauvth/
shmei`on. 13kai; ajfei;" aujtou;" pavlin ejmba;" ajph`lqen eij" to; pevran.
14
Kai; ejpelavqonto labei`n a[rtou" kai; eij mh; e{na a[rton oujk ei\con
meq eJautw`n ejn tw`/ ploivw./ 15kai; diestevlleto aujtoi`" levgwn: oJra`te,
blevpete ajpo; th`" zuvmh" tw`n Farisaivwn kai; th`" zuvmh" H
J rwvd/ ou.
16
kai; dielogivzonto pro;" ajllhvlou" o{ti a[rtou" oujk e[cousin. 17kai;
gnou;" levgei aujtoi`": tiv dialogivzesqe o{ti a[rtou" oujk e[cete ou[pw
noei`te oujde; sunivete pepwrwmevnhn e[cete th;n kardivan uJmw`n
18
ojfqalmou;" e[conte" ouj blevpete kai; w\ta e[conte" oujk ajkouvete kai;
ouj mnhmoneuvete, 19o{te tou;" pevnte a[rtou" e[klasa eij" tou;"
pentakiscilivou", povsou" kofivnou" klasmavtwn plhvrei" h[rate
levgousin aujtw`:/ dwvdeka. 20o{te tou;" eJpta; eij" tou;" tetrakiscilivou",
povswn spurivdwn plhrwvmata klasmavtwn h[rate kai; levgousin
aujtw`/ : eJptav. 21kai; e[legen aujtoi`": ou[pw sunivete
22
Kai; e[rcontai eij" Bhqsai>davn. Kai; fevrousin aujtw`/ tuflo;n kai;
parakalou`sin aujto;n i{na aujtou` a{yhtai. 23kai; ejpilabovmeno" th`"
ceiro;" tou` tuflou` ejxhvnegken aujto;n e[xw th`" kwvmh" kai; ptuvsa" eij"
ta; o[mmata aujtou`, ejpiqei;" ta;" cei`ra" aujtw`/ ejphrwvta aujtovn: ei[ ti
blevpei" 24kai; ajnablevya" e[legen: blevpw tou;" ajnqrwvpou" o{ti wJ"
devndra oJrw` peripatou`nta". 25ei\ta pavlin ejpevqhken ta;" cei`ra" ejpi;
tou;" ojfqalmou;" aujtou`, kai; dievbleyen kai; ajpekatevsth kai;
ejnevblepen thlaugw`" a{panta. 26kai; ajpevsteilen aujto;n eij" oi\kon
aujtou` levgwn: mhde; eij" th;n kwvmhn eijsevlqh/".
27
Kai; ejxh`lqen oJ Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" ta;" kwvma"
Kaisareiva" th`" Filivppou: kai; ejn th`/ oJdw`/ ejphrwvta tou;" maqhta;"
aujtou` levgwn aujtoi`": tivna me levgousin oiJ a[nqrwpoi ei\nai 28oiJ de;
ei\pan aujtw`/ levgonte" o{ti Ij wavnnhn to;n baptisthvn, kai; a[lloi
H
j livan, a[lloi de; o{ti ei|" tw`n profhtw`n. 29kai; aujto;" ejphrwvta
aujtouv": uJmei`" de; tivna me levgete ei\nai ajpokriqei;" oJ Pevtro" levgei
aujtw`:/ su; ei\ oJ cristov". 30kai; ejpetivmhsen aujtoi`" i{na mhdeni; levgwsin
peri; aujtou`.
31
Kai; h[rxato didavskein aujtou;" o{ti dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
polla; paqei`n kai; ajpodokimasqh`nai uJpo; tw`n presbutevrwn kai; tw`n
ajrcierevwn kai; tw`n grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai; meta; trei`"
hJmevra" ajnasth`nai: 32kai; parrhsiva/ to;n lovgon ejlavlei. kai;
proslabovmeno" oJ Pevtro" aujto;n h[rxato ejpitima`n aujtw`./ 33oJ de;
ejpistrafei;" kai; ijdw;n tou;" maqhta;" aujtou` ejpetivmhsen Pevtrw/ kai;
levgei: u{page ojpivsw mou, satana`, o{ti ouj fronei`" ta; tou` qeou` ajlla;
ta; tw`n ajnqrwvpwn. 34Kai; proskalesavmeno" to;n o[clon su;n toi`"
maqhtai`" aujtou` ei\pen aujtoi`": ei[ ti" qevlei ojpivsw mou ajkolouqei`n,
ajparnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n stauro;n aujtou` kai;
ajkolouqeivtw moi. 35o}" ga;r eja;n qevlh/ th;n yuch;n aujtou` sw`sai
ajpolevsei aujthvn: o}" d a]n ajpolevsei th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou`
kai; tou` eujaggelivou swvsei aujthvn. 36tiv ga;r wjfelei` a[nqrwpon
kerdh`sai to;n kovsmon o{lon kai; zhmiwqh`nai th;n yuch;n aujtou` 37tiv
ga;r doi` a[nqrwpo" ajntavllagma th`" yuch`" aujtou` 38o}" ga;r eja;n
ejpaiscunqh`/ me kai; tou;" ejmou;" lovgou" ejn th`/ genea`/ tauvth/ th`/
moicalivdi kai; aJmartwlw`,/
kai; oJ uiJo"
;
tou` ajnqrwvpou
ejpaiscunqhvsetai aujtovn, o{tan e[lqh/ ejn th`/ dovxh/ tou` patro;" aujtou`
meta; tw`n ajggevlwn tw`n aJgivwn.
9 Kai; e[legen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti eijsivn tine" w|de tw`n
eJsthkovtwn oi{tine" ouj mh; geuvswntai qanavtou e{w" a]n i[dwsin th;n
basileivan tou` qeou` ejlhluqui`an ejn dunavmei.
2
Kai; meta; hJmevra" e}x paralambavnei oJ jIhsou`" to;n Pevtron kai;
to;n Ij avkwbon kai; to;n jIwavnnhn kai; ajnafevrei aujtou;" eij" o[ro"
uJyhlo;n kat ijdivan movnou". kai; metemorfwvqh e[mprosqen aujtw`n, 3kai;
ta; iJmavtia aujtou` ejgevneto stivlbonta leuka; livan, oi|a gnafeu;" ejpi;
th`" gh`" ouj duvnatai ou{tw" leuka`nai. 4kai; w[fqh aujtoi`" H
j liva" su;n
5
Mwu>sei` kai; h\san sullalou`nte" tw`/ jIhsou`. kai; ajpokriqei;" oJ
Pevtro" levgei tw`/ jIhsou`: rJabbiv, kalovn ejstin hJma`" w|de ei\nai, kai;
poihvswmen trei`" skhnav", soi; mivan kai; Mwu>sei` mivan kai; H
j liva/
6
mivan. ouj ga;r h[d/ ei tiv ajpokriqh`,/ e[kfoboi ga;r ejgevnonto. 7kai;
ejgevneto nefevlh ejpiskiavzousa aujtoi`", kai; ejgevneto fwnh; ejk th`"
nefevlh": ou|to" ejstin oJ uiJo"
v mou oJ ajgaphtov", ajkouvete aujtou`. 8kai;
ejxavpina peribleyavmenoi oujkevti oujdevna ei\don ajlla; to;n Ij hsou`n
movnon meq eJautw`n.
9
Kai; katabainovntwn aujtw`n ejk tou` o[rou" diesteivlato aujtoi`" i{na
mhdeni; a} ei\don dihghvswntai, eij mh; o{tan oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejk
10
nekrw`n ajnasth`./
kai; to;n lovgon ejkravthsan pro;" eJautou;"
suzhtou`nte" tiv ejstin to; ejk nekrw`n ajnasth`nai. 11Kai; ejphrwvtwn
aujto;n levgonte": o{ti levgousin oiJ grammatei`" o{ti H
j livan dei`
12
ejlqei`n prw`ton oJ de; e[fh aujtoi`": H
j liva" me;n ejlqw;n prw`ton
ajpokaqistavnei pavnta: kai; pw`" gevgraptai ejpi; to;n uiJo;n tou`
ajnqrwvpou i{na polla; pavqh/ kai; ejxoudenhqh`/ 13ajlla; levgw uJmi`n o{ti kai;
H
j liva" ejlhvluqen, kai; ejpoivhsan aujtw`/ o{sa h[qelon, kaqw;" gevgraptai
ejp aujtovn.
14
Kai; ejlqovnte" pro;" tou;" maqhta;" ei\don o[clon polu;n peri;
aujtou;" kai; grammatei`" suzhtou`nta" pro;" aujtouv". 15kai; eujqu;" pa`"
oJ o[clo" ijdovnte" aujto;n ejxeqambhvqhsan kai; prostrevconte"
hjspavzonto aujtovn. 16kai; ejphrwvthsen aujtouv": tiv suzhtei`te pro;"
aujtouv" 17kai; ajpekrivqh aujtw`/ ei|" ejk tou` o[clou: didavskale, h[negka
to;n uiJovn mou pro;" sev, e[conta pneu`ma a[lalon: 18kai; o{pou eja;n aujto;n
katalavbh/ rJhs
v sei aujtovn, kai; ajfrivzei kai; trivzei tou;" ojdovnta" kai;
xhraivnetai: kai; ei\pa toi`" maqhtai`" sou i{na aujto; ejkbavlwsin, kai;
oujk i[scusan. 19oJ de; ajpokriqei;" aujtoi`" levgei: w\ genea; a[pisto", e{w"
povte pro;" uJma`" e[somai e{w" povte ajnevxomai uJmw`n fevrete aujto;n
prov" me. 20kai; h[negkan aujto;n pro;" aujtovn. kai; ijdw;n aujto;n to;
pneu`ma eujqu;" sunespavraxen aujtovn, kai; pesw;n ejpi; th`" gh`"
ejkuliveto ajfrivzwn. 21kai; ejphrwvthsen to;n patevra aujtou`: povso"
crovno" ejsti;n wJ" tou`to gevgonen aujtw`/ oJ de; ei\pen: ejk paidiovqen:
22
kai; pollavki" kai; eij" pu`r aujto;n e[balen kai; eij" u{data i{na ajpolevsh/
aujtovn: ajll ei[ ti duvnh/, bohvqhson hJmi`n splagcnisqei;" ejf hJma`". 23oJ
de; Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ to; eij duvnh/, pavnta dunata; tw`/ pisteuvonti.
24
eujqu;" kravxa" oJ path;r tou` paidivou e[legen: pisteuvw: bohvqei mou
th`/ ajpistiva./ 25ijdw;n de; oJ
Ij hsou`" o{ti ejpisuntrevcei o[clo",
ejpetivmhsen tw`/ pneuvmati tw`/ ajkaqavrtw/ levgwn aujtw`:/ to; a[lalon kai;
kwfo;n pneu`ma, ejgw; ejpitavssw soi, e[xelqe ejx aujtou` kai; mhkevti
eijsevlqh/" eij" aujtovn. 26kai; kravxa" kai; polla; sparavxa" ejxh`lqen: kai;
ejgevneto wJsei; nekrov", w{ste tou;" pollou;" levgein o{ti ajpevqanen. 27oJ
de; Ij hsou`" krathvsa" th`" ceiro;" aujtou` h[geiren aujtovn, kai;
ajnevsth. 28Kai; eijselqovnto" aujtou` eij" oi\kon oiJ maqhtai; aujtou` kat
ijdivan ejphrwvtwn aujtovn: o{ti hJmei`" oujk hjdunhvqhmen ejkbalei`n aujtov
29
kai; ei\pen aujtoi`": tou`to to; gevno" ejn oujdeni; duvnatai ejxelqei`n eij
mh; ejn proseuch`./
30
Kakei`qen ejxelqovnte" pareporeuvonto dia; th`" Galilaiva", kai;
oujk h[qelen i{na ti" gnoi`: 31ejdivdasken ga;r tou;" maqhta;" aujtou` kai;
e[legen aujtoi`" o{ti oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradivdotai eij" cei`ra"
ajnqrwvpwn, kai; ajpoktenou`sin aujtovn, kai; ajpoktanqei;" meta; trei`"
hJmevra" ajnasthvsetai. 32oiJ de; hjgnovoun to; rJh`ma, kai; ejfobou`nto
aujto;n ejperwth`sai.
33
Kai; h\lqon eij" Kafarnaouvm. Kai; ejn th`/ oijkiva/ genovmeno"
ejphrwvta aujtouv": tiv ejn th`/ oJdw`/ dielogivzesqe 34oiJ de; ejsiwvpwn: pro;"
ajllhvlou" ga;r dielevcqhsan ejn th`/ oJdw`/ tiv" meivzwn. 35kai; kaqivsa"
ejfwvnhsen tou;" dwvdeka kai; levgei aujtoi`": ei[ ti" qevlei prw`to" ei\nai,
e[stai pavntwn e[scato" kai; pavntwn diavkono". 36kai; labw;n paidivon
e[sthsen aujto; ejn mevsw/ aujtw`n kai; ejnagkalisavmeno" aujto; ei\pen
aujtoi`": 37o}" a]n e}n tw`n toiouvtwn paidivwn devxhtai ejpi; tw`/ ojnovmati
mou, ejme; devcetai: kai; o}" a]n ejme; devchtai, oujk ejme; devcetai ajlla; to;n
ajposteivlanta me.
38
E
[ fh aujtw`/ oJ jIwavnnh": didavskale, ei[domen tina ejn tw`/ ojnovmati
sou ejkbavllonta daimovnia kai; ejkwluvomen aujtovn, o{ti oujk hjkolouvqei
hJmi`n. 39oJ de; jIhsou`" ei\pen: mh; kwluvete aujtovn. oujdei;" gavr ejstin o}"
poihvsei duvnamin ejpi; tw`/ ojnovmati mou kai; dunhvsetai tacu;
kakologh`sai me: 40o}" ga;r oujk e[stin kaq hJmw`n, uJpe;r hJmw`n ejstin. 41
}O" ga;r a]n potivsh/ uJma`" pothvrion u{dato" ejn ojnovmati o{ti Cristou`
ejste, ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh; ajpolevsh/ to;n misqo;n aujtou`.
42
Kai; o}" a]n skandalivsh/ e{na tw`n mikrw`n touvtwn tw`n pisteuovntwn
eij" ejmev, kalovn ejstin aujtw`/ ma`llon eij perivkeitai muvlo" ojniko;"
peri; to;n travchlon aujtou` kai; bevblhtai eij" th;n qavlassan. 43Kai;
eja;n skandalivzh/ se hJ ceivr sou, ajpovkoyon aujthvn: kalovn ejstivn se
kullo;n eijselqei`n eij" th;n zwh;n h] ta;" duvo cei`ra" e[conta ajpelqei`n
eij" th;n gevennan, eij" to; pu`r to; a[sbeston. 45kai; eja;n oJ pouv" sou
skandalivzh/ se, ajpovkoyon aujtovn: kalovn ejstivn se eijselqei`n eij" th;n
zwh;n cwlo;n h] tou;" duvo povda" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan.
47
kai; eja;n oJ ojfqalmov" sou skandalivzh/ se, e[kbale aujtovn: kalovn sev
ejstin monovfqalmon eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou` h] duvo
ojfqalmou;" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan, 48o{pou oJ skwvlhx
aujtw`n ouj teleuta`/ kai; to; pu`r ouj sbevnnutai. 49Pa`" ga;r puri;
aJlisqhvsetai. 50kalo;n to; a{la": eja;n de; to; a{la" a[nalon gevnhtai, ejn
tivni aujto; ajrtuvsete e[cete ejn eJautoi`" a{la kai; eijrhneuvete ejn
ajllhvloi".
10 Kai; ejkei`qen ajnasta;" e[rcetai eij" ta; o{ria th`" Ij oudaiva"
kai; pevran tou` Ij ordavnou, kai; sumporeuvontai pavlin o[cloi pro;"
aujtovn, kai; wJ" eijwqv ei pavlin ejdivdasken aujtouv". 2Kai; proselqovnte"
Farisai`oi ejphrwvtwn aujto;n eij e[xestin ajndri; gunai`ka ajpolu`sai,
eujloghmevno" oJ ejrcovmeno"
ejn ojnovmati kurivou:
10
eujloghmevnh hJ ejrcomevnh basileiva
tou` patro;" hJmw`n Dauivd:
wJsanna; ejn toi`" uJyivstoi". 11Kai; eijsh`lqen eij" IJ erosovluma eij"
to; iJero;n kai; peribleyavmeno" pavnta, ojyiva" h[dh ou[sh" th`" w{ra",
ejxh`lqen eij" Bhqanivan meta; tw`n dwvdeka.
12
Kai; th`/ ejpauvrion ejxelqovntwn aujtw`n ajpo; Bhqaniva" ejpeivnasen.
13
kai; ijdw;n sukh`n ajpo; makrovqen e[cousan fuvlla h\lqen, eij a[ra ti
euJrhvsei ejn aujth`,/ kai; ejlqw;n ejp aujth;n oujde;n eu|ren eij mh; fuvlla: oJ
ga;r kairo;" oujk h\n suvkwn. 14kai; ajpokriqei;" ei\pen aujth`:/ mhkevti eij"
to;n aijw`na ejk sou` mhdei;" karpo;n favgoi. kai; h[kouon oiJ maqhtai;
aujtou`.
15
Kai; e[rcontai eij" JIerosovluma. Kai; eijselqw;n eij" to; iJero;n
h[rxato ejkbavllein tou;" pwlou`nta" kai; tou;" ajgoravzonta" ejn tw`/
iJerw`,/ kai; ta;" trapevza" tw`n kollubistw`n kai; ta;" kaqevdra" tw`n
pwlouvntwn ta;" peristera;" katevstreyen, 16kai; oujk h[fien i{na ti"
dienevgkh/ skeu`o" dia; tou` iJerou`. 17kai; ejdivdasken kai; e[legen aujtoi`":
ouj gevgraptai o{ti
oJ oi\ko" mou oi\ko" proseuch`" klhqhvsetai
pa`sin toi`" e[qnesin
uJmei`" de; pepoihvkate aujto;n sphvlaion lh/stw`n.
18
Kai; h[kousan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" kai; ejzhvtoun pw`"
aujto;n ajpolevswsin: ejfobou`nto ga;r aujtovn, pa`" ga;r oJ o[clo"
ejxeplhvsseto ejpi; th`/ didach`/ aujtou`. 19Kai; o{tan ojye; ejgevneto,
ejxeporeuvonto e[xw th`" povlew".
20
Kai; paraporeuovmenoi prwi; ei\don th;n sukh`n ejxhrammevnhn ejk
rJizw`n. 21kai; ajnamnhsqei;" oJ Pevtro" levgei aujtw`:/ rJabbiv, i[de hJ sukh`
h}n kathravsw ejxhvrantai. 22kai; ajpokriqei;" oJ jIhsou`" levgei aujtoi`":
e[cete pivstin qeou`. 23ajmh;n levgw uJmi`n o{ti o}" a]n ei[ph/ tw`/ o[rei touvtw/:
a[rqhti kai; blhvqhti eij" th;n qavlassan, kai; mh; diakriqh`/ ejn th`/ kardiva/
aujtou` ajlla; pisteuvh/ o{ti o} lalei` givnetai, e[stai aujtw`./ 24dia; tou`to
levgw uJmi`n, pavnta o{sa proseuvcesqe kai; aijtei`sqe, pisteuvete o{ti
ejlavbete, kai; e[stai uJmi`n. 25Kai; o{tan sthvkete proseucovmenoi,
ajfivete ei[ ti e[cete katav tino", i{na kai; oJ path;r uJmw`n oJ ejn toi`"
oujranoi`" ajfh`/ uJmi`n ta; paraptwvmata uJmw`n.
27
13
megavla" oijkodomav" ouj mh; ajfeqh`/ w|de livqo" ejpi; livqon o}" ouj mh;
kataluqh`./
3
Kai; kaqhmevnou aujtou` eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n katevnanti tou`
iJerou` ejphrwvta aujto;n kat ijdivan Pevtro" kai;
Ij avkwbo" kai;
4
Ij wavnnh" kai; A
j ndreva": eijpo;n hJmi`n, povte tau`ta e[stai kai; tiv to;
shmei`on o{tan mevllh/ tau`ta suntelei`sqai pavnta 5oJ de; Ij hsou`"
h[rxato levgein aujtoi`": blevpete mhv ti" uJma`" planhvsh/: 6polloi;
ejleuvsontai ejpi; tw`/ ojnovmati mou levgonte" o{ti ejgwv eijmi, kai; pollou;"
planhvsousin. 7o{tan de; ajkouvshte polevmou" kai; ajkoa;" polevmwn, mh;
qroei`sqe: dei` genevsqai, ajll ou[pw to; tevlo". 8ejgerqhvsetai ga;r
e[qno" ejp e[qno" kai; basileiva ejpi; basileivan, e[sontai seismoi; kata;
tovpou", e[sontai limoiv: ajrch; wjdivnwn tau`ta. 9Blevpete de; uJmei`"
eJautouv": paradwvsousin uJma`" eij" sunevdria kai; eij" sunagwga;"
darhvsesqe kai; ejpi; hJgemovnwn kai; basilevwn staqhvsesqe e{neken
ejmou` eij" martuvrion aujtoi`". 10kai; eij" pavnta ta; e[qnh prw`ton dei`
khrucqh`nai to; eujaggevlion. 11kai; o{tan a[gwsin uJma`" paradidovnte",
mh; promerimna`te tiv lalhvshte, ajll o} eja;n doqh`/ uJmi`n ejn ejkeivnh/ th`/
w{ra/ tou`to lalei`te: ouj gavr ejste uJmei`" oiJ lalou`nte" ajlla; to;
pneu`ma to; a{gion. 12kai; paradwvsei ajdelfo;" ajdelfo;n eij" qavnaton
kai; path;r tevknon, kai; ejpanasthvsontai tevkna ejpi; gonei`" kai;
qanatwvsousin aujtouv": 13kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn dia; to;
o[noma mou. oJ de; uJpomeivna" eij" tevlo" ou|to" swqhvsetai.
14
{Otan de; i[dhte to; bdevlugma th`" ejrhmwvsew" eJsthkovta o{pou ouj
dei`, oJ ajnaginwvskwn noeivtw, tovte oiJ ejn th`/ Ij oudaiva/ feugevtwsan eij"
ta; o[rh, 15oJ de; ejpi; tou` dwvmato" mh; katabavtw mhde; eijselqavtw a\rai
ti ejk th`" oijkiva" aujtou`, 16kai; oJ eij" to;n ajgro;n mh; ejpistreyavtw eij"
ta; ojpivsw a\rai to; iJmavtion aujtou`. 17oujai; de; tai`" ejn gastri; ejcouvsai"
kai; tai`" qhlazouvsai" ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai". 18proseuvcesqe de;
i{na mh; gevnhtai ceimw`no": 19e[sontai ga;r aiJ hJmevrai ejkei`nai qli`yi"
oi{a ouj gevgonen toiauvth ajp ajrch`" ktivsew" h}n e[ktisen oJ qeo;" e{w"
tou` nu`n kai; ouj mh; gevnhtai. 20kai; eij mh; ejkolovbwsen kuvrio" ta;"
hJmevra", oujk a]n ejswvqh pa`sa savrx: ajlla; dia; tou;" ejklektou;" ou}"
ejxelevxato ejkolovbwsen ta;" hJmevra". 21Kai; tovte ejavn ti" uJmi`n ei[ph/:
i[de w|de oJ cristov", i[de ejkei`, mh; pisteuvete: 22ejgerqhvsontai ga;r
yeudovcristoi kai; yeudoprofh`tai kai; dwvsousin shmei`a kai; tevrata
pro;" to; ajpoplana`n, eij dunatovn, tou;" ejklektouv". 23uJmei`" de;
aujthvn: tiv aujth`/ kovpou" parevcete kalo;n e[rgon hjrgavsato ejn ejmoiv.
7
pavntote ga;r tou;" ptwcou;" e[cete meq eJautw`n kai; o{tan qevlhte
duvnasqe aujtoi`" eu\ poih`sai, ejme; de; ouj pavntote e[cete. 8o} e[scen
ejpoivhsen: proevlaben murivsai to; sw`ma mou eij" to;n ejntafiasmovn.
9
ajmh;n de; levgw uJmi`n, o{pou eja;n khrucqh`/ to; eujaggevlion eij" o{lon to;n
kovsmon, kai; o} ejpoivhsen au{th lalhqhvsetai eij" mnhmovsunon aujth`".
10
Kai; Ij ouvda" jIskariw;q oJ ei|" tw`n dwvdeka ajph`lqen pro;" tou;"
ajrcierei`" i{na aujto;n paradoi` aujtoi`". 11oiJ de; ajkouvsante" ejcavrhsan
kai; ejphggeivlanto aujtw`/ ajrguvrion dou`nai. kai; ejzhvtei pw`" aujto;n
eujkaivrw" paradoi`.
12
Kai; th`/ prwvth/ hJmevra/ tw`n ajzuvmwn, o{te to; pavsca e[quon,
levgousin aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou`: pou` qevlei" ajpelqovnte"
eJtoimavswmen i{na favgh/" to; pavsca 13kai; ajpostevllei duvo tw`n
maqhtw`n aujtou` kai; levgei aujtoi`": uJpavgete eij" th;n povlin, kai;
ajpanthvsei uJmi`n a[nqrwpo" keravmion u{dato" bastavzwn:
ajkolouqhvsate aujtw`/ 14kai; o{pou eja;n eijsevlqh/ ei[pate tw`/ oijkodespovth/
o{ti oJ didavskalo" levgei: pou` ejstin to; katavluma mou o{pou to; pavsca
meta; tw`n maqhtw`n mou favgw 15kai; aujto;" uJmi`n deivxei ajnavgaion
mevga ejstrwmevnon e{toimon: kai; ejkei` eJtoimavsate hJmi`n. 16kai;
ejxh`lqon oiJ maqhtai; kai; h\lqon eij" th;n povlin kai; eu|ron kaqw;" ei\pen
aujtoi`" kai; hJtoivmasan to; pavsca. 17Kai; ojyiva" genomevnh" e[rcetai
meta; tw`n dwvdeka. 18kai; ajnakeimevnwn aujtw`n kai; ejsqiovntwn oJ
Ij hsou`" ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n paradwvsei me oJ
ejsqivwn met ejmou`. 19h[rxanto lupei`sqai kai; levgein aujtw`/ ei|" kata;
ei|": mhvti ejgwv 20oJ de; ei\pen aujtoi`": ei|" tw`n dwvdeka, oJ
ejmbaptovmeno" met ejmou` eij" to; truvblion. 21o{ti oJ me;n uiJo"
; tou`
ajnqrwvpou uJpavgei kaqw;" gevgraptai peri; aujtou`, oujai; de; tw`/ ajnqrwvpw/
ejkeivnw/ di ou| oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou paradivdotai: kalo;n aujtw`/ eij oujk
ejgennhvqh oJ a[nqrwpo" ejkei`no".
22
Kai; ejsqiovntwn aujtw`n labw;n a[rton eujloghvsa" e[klasen kai;
e[dwken aujtoi`" kai; ei\pen: lavbete, tou`to ejstin to; sw`ma mou. 23kai;
labw;n pothvrion eujcaristhvsa" e[dwken aujtoi`", kai; e[pion ejx aujtou`
pavnte". 24kai; ei\pen aujtoi`": tou`to ejstin to; ai|ma mou th`" diaqhvkh"
to; ejkcunnovmenon uJpe;r pollw`n. 25ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujkevti ouj mh;
pivw ejk tou` genhvmato" th`" ajmpevlou e{w" th`" hJmevra" ejkeivnh" o{tan
aujto; pivnw kaino;n ejn th`/ basileiva/ tou` qeou`. 26Kai; uJmnhvsante"
ejpevbalon ta;" cei`ra" aujtw`/ kai; ejkravthsan aujtovn. 47ei|" dev ti" tw`n
paresthkovtwn spasavmeno" th;n mavcairan e[paisen to;n dou`lon tou`
ajrcierevw" kai; ajfei`len aujtou` to; wjtavrion. 48Kai; ajpokriqei;" oJ
Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta; macairw`n kai;
xuvlwn sullabei`n me 49kaq hJmevran h[mhn pro;" uJma`" ejn tw`/ iJerw`/
didavskwn kai; oujk ejkrathvsate me: ajll i{na plhrwqw`sin aiJ grafaiv.
50
Kai; ajfevnte" aujto;n e[fugon pavnte".
51
kai; neanivsko" ti" sunhkolouvqei aujtw`/ peribeblhmevno" sindovna
ejpi; gumnou`, kai; kratou`sin aujtovn: 52oJ de; katalipw;n th;n sindovna
gumno;" e[fugen.
53
Kai; ajphvgagon to;n
Ij hsou`n pro;" to;n ajrciereva, kai;
sunevrcontai pavnte" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi kai; oiJ
grammatei`". 54kai; oJ Pevtro" ajpo; makrovqen hjkolouvqhsen aujtw`/ e{w"
e[sw eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw" kai; h\n sugkaqhvmeno" meta; tw`n
uJphretw`n kai; qermainovmeno" pro;" to; fw`". 55OiJ de; ajrcierei`" kai;
o{lon to; sunevdrion ejzhvtoun kata; tou` Ij hsou` marturivan eij" to;
56
polloi;
ga;r
qanatw`sai
aujtovn,
kai;
oujc
hJurv iskon:
57
ejyeudomartuvroun kat aujtou`, kai; i[sai aiJ marturivai oujk h\san. kaiv
tine" ajnastavnte" ejyeudomartuvroun kat aujtou` levgonte" 58o{ti
hJmei`" hjkouvsamen aujtou` levgonto" o{ti ejgw; kataluvsw to;n nao;n
tou`ton to;n ceiropoivhton kai; dia; triw`n hJmerw`n a[llon
ajceiropoivhton oijkodomhvsw. 59kai; oujde; ou{tw" i[sh h\n hJ marturiva
aujtw`n. 60kai; ajnasta;" oJ ajrciereu;" eij" mevson ejphrwvthsen to;n
Ij hsou`n levgwn: oujk ajpokrivnh/ oujde;n tiv ou|toi sou katamarturou`sin
61
oJ de; ejsiwvpa kai; oujk ajpekrivnato oujdevn. pavlin oJ ajrciereu;"
ejphrwvta aujto;n kai; levgei aujtw`:/ su; ei\ oJ cristo;" oJ uiJo"
; tou`
62
eujloghtou` oJ de; Ij hsou`" ei\pen: ejgwv eijmi,
kai; o[yesqe to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou
ejk dexiw`n kaqhvmenon th`" dunavmew"
kai; ejrcovmenon meta; tw`n nefelw`n tou` oujranou`.
63
oJ de; ajrciereu;" diarrhvxa" tou;" citw`na" aujtou` levgei: tiv e[ti
creivan e[comen martuvrwn 64hjkouvsate th`" blasfhmiva": tiv uJmi`n
faivnetai oiJ de; pavnte" katevkrinan aujto;n e[nocon ei\nai qanavtou.
65
Kai; h[rxanto tine" ejmptuvein aujtw`/ kai; perikaluvptein aujtou` to;
provswpon kai; kolafivzein aujto;n kai; levgein aujtw`:/ profhvteuson,
kai; oiJ uJphrevtai rJapivsmasin aujto;n e[labon.
66
Kai; o[nto" tou` Pevtrou kavtw ejn th`/ aujlh`/ e[rcetai miva tw`n
paidiskw`n tou` ajrcierevw" 67kai; ijdou`sa to;n Pevtron qermainovmenon
ejmblevyasa aujtw`/ levgei: kai; su; meta; tou` Nazarhnou` h\sqa tou`
Ij hsou`. 68oJ de; hjrnhvsato levgwn: ou[te oi\da ou[te ejpivstamai su; tiv
levgei". kai; ejxh`lqen e[xw eij" to; proauvlion kai; ajlevktwr ejfwvnhsen.
69
kai; hJ paidivskh ijdou`sa aujto;n h[rxato pavlin levgein toi`"
parestw`sin o{ti ou|to" ejx aujtw`n ejstin. 70oJ de; pavlin hjrnei`to. kai;
meta; mikro;n pavlin oiJ parestw`te" e[legon tw`/ Pevtrw/: ajlhqw`" ejx
aujtw`n ei\, kai; ga;r Galilai`o" ei\. 71oJ de; h[rxato ajnaqemativzein kai;
ojmnuvnai o{ti oujk oi\da to;n a[nqrwpon tou`ton o}n levgete. 72kai; eujqu;"
ejk deutevrou ajlevktwr ejfwvnhsen. kai; ajnemnhvsqh oJ Pevtro" to; rJh`ma
wJ" ei\pen aujtw`/ oJ jIhsou`" o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai di;" triv" me
ajparnhvsh/: kai; ejpibalw;n e[klaien.
15 Kai; eujqu;" prwi; sumbouvlion poihvsante" oiJ ajrcierei`" meta;
tw`n presbutevrwn kai; grammatevwn kai; o{lon to; sunevdrion,
dhvsante" to;n Ij hsou`n ajphvnegkan kai; parevdwkan Pilavtw/. 2Kai;
ejphrwvthsen aujto;n oJ Pila`to": su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn oJ
de; ajpokriqei;" aujtw`/ levgei: su; levgei". 3kai; kathgovroun aujtou` oiJ
ajrcierei`" pollav. 4oJ de; Pila`to" pavlin ejphrwvta aujto;n levgwn: oujk
ajpokrivnh/ oujdevn i[de povsa sou kathgorou`sin. 5oJ de; Ij hsou`" oujkevti
oujde;n ajpekrivqh, w{ste qaumavzein to;n Pila`ton.
6
Kata; de; eJorth;n ajpevluen aujtoi`" e{na devsmion o}n parh/tou`nto.
7
h\n de; oJ legovmeno" Barabba`" meta; tw`n stasiastw`n dedemevno"
oi{tine" ejn th`/ stavsei fovnon pepoihvkeisan. 8kai; ajnaba;" oJ o[clo"
h[rxato aijtei`sqai kaqw;" ejpoivei aujtoi`". 9oJ de; Pila`to" ajpekrivqh
aujtoi`" levgwn: qevlete ajpoluvsw uJmi`n to;n basileva tw`n Ij oudaivwn
10
ejgivnwsken ga;r o{ti dia; fqovnon paradedwvkeisan aujto;n oiJ
ajrcierei`". 11oiJ de; ajrcierei`" ajnevseisan to;n o[clon i{na ma`llon to;n
Barabba`n ajpoluvsh/ aujtoi`". 12oJ de; Pila`to" pavlin ajpokriqei;"
e[legen aujtoi`": tiv ou\n qevlete poihvsw o}n levgete to;n basileva tw`n
Ij oudaivwn 13oiJ de; pavlin e[kraxan: stauvrwson aujtovn. 14oJ de; Pila`to"
e[legen aujtoi`": tiv ga;r ejpoivhsen kakovn oiJ de; perissw`" e[kraxan:
stauvrwson aujtovn. 15 JO de; Pila`to" boulovmeno" tw`/ o[clw/ to; iJkano;n
poih`sai ajpevlusen aujtoi`" to;n Barabba`n, kai; parevdwken to;n
Ij hsou`n fragellwvsa" i{na staurwqh`./
16
de; tau`ta kai; aujto;" oJ Ij hsou`" ajpo; ajnatolh`" kai; a[cri duvsew"
ejxapevsteilen di aujtw`n to; iJero;n kai; a[fqarton khvrugma th`"
aijwnivou swthriva". ajmhvn.
9
A
j nasta;" de; prwi; prwvth/ sabbavtou ejfavnh prw`ton Mariva/ th`/
Magdalhnh`,/ par h|" ejkbeblhvkei eJpta; daimovnia. 10ejkeivnh
poreuqei`sa ajphvggeilen toi`" met aujtou` genomevnoi" penqou`si kai;
klaivousin: 11kakei`noi ajkouvsante" o{ti zh`/ kai; ejqeavqh uJp aujth`"
hjpivsthsan.
12
Meta; de; tau`ta dusi;n ejx aujtw`n peripatou`sin ejfanerwvqh ejn
eJtevra/ morfh`/ poreuomevnoi" eij" ajgrovn: 13kakei`noi ajpelqovnte"
ajphvggeilan toi`" loipoi`": oujde; ejkeivnoi" ejpivsteusan.
14
U
{ steron de; ajnakeimevnoi" aujtoi`" toi`" e{ndeka ejfanerwvqh kai;
wjneivdisen th;n ajpistivan aujtw`n kai; sklhrokardivan o{ti toi`"
qeasamevnoi" aujto;n ejghgermevnon oujk ejpivsteusan. 15kai; ei\pen
aujtoi`": poreuqevnte" eij" to;n kovsmon a{panta khruvxate to;
eujaggevlion pavsh/ th`/ ktivsei. 16oJ pisteuvsa" kai; baptisqei;"
swqhvsetai, oJ de; ajpisthvsa" katakriqhvsetai. 17shmei`a de; toi`"
pisteuvsasin tau`ta parakolouqhvsei: ejn tw`/ ojnovmati mou daimovnia
ejkbalou`sin, glwvssai" lalhvsousin kainai`", 18kai; ejn tai`" cersi;n
o[fei" ajrou`sin ka;n qanavsimon ti pivwsin ouj mh; aujtou;" blavyh/, ejpi;
ajrrwvstou" cei`ra" ejpiqhvsousin kai; kalw`" e{xousin.
19
JO me;n ou\n kuvrio" Ij hsou`" meta; to; lalh`sai aujtoi`" ajnelhvmfqh
eij" to;n oujrano;n kai; ejkavqisen ejk dexiw`n tou` qeou`. 20ejkei`noi de;
ejxelqovnte" ejkhvruxan pantacou`, tou` kurivou sunergou`nto" kai; to;n
lovgon bebaiou`nto" dia; tw`n ejpakolouqouvntwn shmeivwn.
KATA LOUKAN
1 ejpeidhvper polloi; ejpeceivrhsan ajnatavxasqai dihvghsin peri;
tw`n peplhroforhmevnwn ejn hJmi`n pragmavtwn, 2kaqw;" parevdosan
hJmi`n oiJ ajp ajrch`" aujtovptai kai; uJphrevtai genovmenoi tou` lovgou,
3
e[doxe kamoi; parhkolouqhkovti a[nwqen pa`sin ajkribw`" kaqexh`" soi
gravyai, kravtiste Qeovfile, 4i{na ejpignw`"
/ peri; w|n kathchvqh" lovgwn
th;n ajsfavleian.
5
E
j gevneto ejn tai`" hJmevrai" H
J rwvd/ ou basilevw" th`" Ij oudaiva"
iJereuv" ti" ojnovmati Zacariva" ejx ejfhmeriva" A
j biav, kai; gunh; aujtw`/
ejk tw`n qugatevrwn A
j arw;n kai; to; o[noma aujth`" E
j lisavbet. 6h\san
de; divkaioi ajmfovteroi ejnantivon tou` qeou`, poreuovmenoi ejn pavsai"
tai`" ejntolai`" kai; dikaiwvmasin tou` kurivou a[memptoi. 7kai; oujk h\n
aujtoi`" tevknon, kaqovti h\n hJ E
j lisavbet stei`ra, kai; ajmfovteroi
probebhkovte" ejn tai`" hJmevrai" aujtw`n h\san. 8 E
j gevneto de; ejn tw`/
iJerateuvein aujto;n ejn th`/ tavxei th`" ejfhmeriva" aujtou` e[nanti tou`
qeou`, 9kata; to; e[qo" th`" iJerateiva" e[lace tou` qumia`sai eijselqw;n
eij" to;n nao;n tou` kurivou, 10kai; pa`n to; plh`qo" h\n tou` laou`
proseucovmenon e[xw th`/ w{ra/ tou` qumiavmato". 11w[fqh de; aujtw`/
a[ggelo" kurivou eJstw;" ejk dexiw`n tou` qusiasthrivou tou`
qumiavmato". 12kai; ejtaravcqh Zacariva" ijdw;n kai; fovbo" ejpevpesen
ejp aujtovn. 13ei\pen de; pro;" aujto;n oJ a[ggelo": mh; fobou`, Zacariva,
diovti eijshkouvsqh hJ devhsi" sou, kai; hJ gunhv sou E
j lisavbet
gennhvsei uiJovn soi kai; kalevsei" to; o[noma aujtou` Ij wavnnhn. 14kai;
e[stai carav soi kai; ajgallivasi" kai; polloi; ejpi; th`/ genevsei aujtou`
carhvsontai. 15e[stai ga;r mevga" ejnwvpion tou` kurivou, kai; oi\non kai;
sivkera ouj mh; pivh,/ kai; pneuvmato" aJgivou plhsqhvsetai e[ti ejk
koiliva" mhtro;" aujtou`, 16kai; pollou;" tw`n uiJw`n jIsrah;l ejpistrevyei
ejpi; kuvrion to;n qeo;n aujtw`n. 17kai; aujto;" proeleuvsetai ejnwvpion
aujtou` ejn pneuvmati kai; dunavmei H
j livou, ejpistrevyai kardiva"
patevrwn ejpi; tevkna kai; ajpeiqei`" ejn fronhvsei dikaivwn, eJtoimavsai
kurivw/ lao;n kateskeuasmevnon. 18kai; ei\pen Zacariva" pro;" to;n
a[ggelon: kata; tiv gnwvsomai tou`to ejgw; gavr eijmi presbuvth" kai; hJ
gunhv mou probebhkui`a ejn tai`" hJmevrai" aujth`". 19kai; ajpokriqei;" oJ
a[ggelo" ei\pen aujtw`:/ ejgwv eijmi Gabrih;l oJ paresthkw;" ejnwvpion tou`
qeou` kai; ajpestavlhn lalh`sai pro;" se; kai; eujaggelivsasqai soi
tau`ta: 20kai; ijdou; e[sh/ siwpw`n kai; mh; dunavmeno" lalh`sai a[cri h|"
hJmevra" gevnhtai tau`ta, ajnq w|n oujk ejpivsteusa" toi`" lovgoi" mou,
oi{tine" plhrwqhvsontai eij" to;n kairo;n aujtw`n.
21
Kai; h\n oJ lao;" prosdokw`n to;n Zacarivan kai; ejqauvmazon ejn tw`/
cronivzein ejn tw`/ naw`/ aujtovn. 22ejxelqw;n de; oujk ejduvnato lalh`sai
aujtoi`", kai; ejpevgnwsan o{ti ojptasivan eJwrv aken ejn tw`/ naw`:/ kai; aujto;"
h\n dianeuvwn aujtoi`" kai; dievmenen kwfov". 23kai; ejgevneto wJ"
ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai th`" leitourgiva" aujtou`, ajph`lqen eij" to;n
oi\kon aujtou`. 24Meta; de; tauvta" ta;" hJmevra" sunevlaben E
j lisavbet
hJ gunh; aujtou` kai; perievkruben eJauth;n mh`na" pevnte levgousa 25o{ti
ou{tw" moi pepoivhken kuvrio" ejn hJmevrai" ai|" ejpei`den ajfelei`n
o[neido" mou ejn ajnqrwvpoi".
26
E
j n de; tw`/ mhni; tw`/ e{ktw/ ajpestavlh oJ a[ggelo" Gabrih;l ajpo; tou`
qeou` eij" povlin th`" Galilaiva" h|/ o[noma Nazare;q 27pro;" parqevnon
ejmnhsteumevnhn ajndri; w|/ o[noma jIwsh;f ejx oi[kou Daui;d kai; to; o[noma
th`" parqevnou Mariavm. 28kai; eijselqw;n pro;" aujth;n ei\pen: cai`re,
kecaritwmevnh, oJ kuvrio" meta; sou`. 29hJ de; ejpi; tw`/ lovgw/ dietaravcqh
kai; dielogivzeto potapo;" ei[h oJ ajspasmo;" ou|to". 30kai; ei\pen oJ
a[ggelo" aujth`:/ mh; fobou`, Mariavm, eu|re" ga;r cavrin para; tw`/ qew`./
31
kai; ijdou; sullhvmyh/ ejn gastri; kai; tevxh/ uiJo;n kai; kalevsei" to;
o[noma aujtou` jIhsou`n. 32ou|to" e[stai mevga" kai; uiJo"
; uJyivstou
klhqhvsetai kai; dwvsei aujtw`/ kuvrio" oJ qeo;" to;n qrovnon Daui;d tou`
patro;" aujtou`, 33kai; basileuvsei ejpi; to;n oi\kon Ij akw;b eij" tou;"
aijw`na" kai; th`" basileiva" aujtou` oujk e[stai tevlo". 34ei\pen de;
Maria;m pro;" to;n a[ggelon: pw`" e[stai tou`to, ejpei; a[ndra ouj
ginwvskw 35kai; ajpokriqei;" oJ a[ggelo" ei\pen aujth`:/ pneu`ma a{gion
ejpeleuvsetai ejpi; se; kai; duvnami" uJyivstou ejpiskiavsei soi: dio; kai;
to; gennwvmenon a{gion klhqhvsetai uiJo"
; qeou`. 36kai; ijdou; E
j lisavbet hJ
suggeniv" sou kai; aujth; suneivlhfen uiJo;n ejn ghvrei aujth`" kai; ou|to"
mh;n e{kto" ejsti;n aujth`/ th`/ kaloumevnh/ steivra/: 37o{ti oujk ajdunathvsei
para; tou` qeou` pa`n rJhm
` a. 38ei\pen de; Mariavm: ijdou; hJ douvlh kurivou:
gevnoito moi kata; to; rJhm
` a sou. kai; ajph`lqen ajp aujth`" oJ a[ggelo".
39
A
j nasta`sa de; Maria;m ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ejporeuvqh eij"
th;n ojreinh;n meta; spoudh`" eij" povlin Ij ouvda, 40kai; eijsh`lqen eij" to;n
oi\kon Zacarivou kai; hjspavsato th;n E
j lisavbet. 41kai; ejgevneto wJ"
ejgevnnhsen uiJovn. 58kai; h[kousan oiJ perivoikoi kai; oiJ suggenei`" aujth`"
o{ti ejmegavlunen kuvrio" to; e[leo" aujtou` met aujth`" kai; sunevcairon
aujth`./ 59Kai; ejgevneto ejn th`/ hJmevra/ th`/ ojgdovh/ h\lqon peritemei`n to;
paidivon kai; ejkavloun aujto; ejpi; tw`/ ojnovmati tou` patro;" aujtou`
Zacarivan. 60kai; ajpokriqei`sa hJ mhvthr aujtou` ei\pen: oujciv, ajlla;
klhqhvsetai Ij wavnnh". 61kai; ei\pan pro;" aujth;n o{ti oujdeiv" ejstin ejk
th`" suggeneiva" sou o}" kalei`tai tw`/ ojnovmati touvtw/. 62ejnevneuon de;
tw`/ patri; aujtou` to; tiv a]n qevloi kalei`sqai aujtov. 63kai; aijthvsa"
pinakivdion e[grayen levgwn: Ij wavnnh" ejsti;n o[noma aujtou`. kai;
ejqauvmasan pavnte". 64ajnewv/cqh de; to; stovma aujtou` paracrh`ma kai; hJ
glw`ssa aujtou`, kai; ejlavlei eujlogw`n to;n qeovn. 65Kai; ejgevneto ejpi;
pavnta" fovbo" tou;" perioikou`nta" aujtouv", kai; ejn o{lh/ th`/ ojreinh`/
th`" Ij oudaiva" dielalei`to pavnta ta; rJhm
v ata tau`ta, 66kai; e[qento
pavnte" oiJ ajkouvsante" ejn th`/ kardiva/ aujtw`n levgonte": tiv a[ra to;
paidivon tou`to e[stai kai; ga;r cei;r kurivou h\n met aujtou`.
67
Kai; Zacariva" oJ path;r aujtou` ejplhvsqh pneuvmato" aJgivou kai;
ejprofhvteusen levgwn:
68
Eujloghto;" kuvrio" oJ qeo;" tou` Ij srahvl,
o{ti ejpeskevyato kai; ejpoivhsen luvtrwsin tw`/
law`/ aujtou`,
69
kai; h[geiren kevra" swthriva" hJmi`n
ejn oi[kw/ Daui;d paido;" aujtou`,
70
kaqw;" ejlavlhsen dia; stovmato" tw`n aJgivwn ajp aijw`no"
profhtw`n aujtou`,
71
swthrivan ejx ejcqrw`n hJmw`n kai; ejk ceiro;" pavntwn
tw`n misouvntwn hJma`",
72
poih`sai e[leo" meta; tw`n patevrwn hJmw`n
kai; mnhsqh`nai diaqhvkh" aJgiva" aujtou`,
73
o{rkon o}n w[mosen pro;" A
j braa;m to;n patevra hJmw`n,
tou` dou`nai hJmi`n
74
ajfovbw" ejk ceiro;"
ejcqrw`n rJusqevnta"
latreuvein aujtw`/ 75ejn oJsiovthti kai; dikaiosuvnh/
ejnwvpion aujtou` pavsai" tai`" hJmevrai" hJmw`n.
76
Kai; su; dev, paidivon, profhvth" uJyivstou klhqhvsh/:
proporeuvsh/ ga;r ejnwvpion kurivou eJtoimavsai
oJdou;" aujtou`,
tou` dou`nai gnw`sin swthriva" tw`/ law`/ aujtou`
ejn ajfevsei aJmartiw`n aujtw`n,
78
dia; splavgcna ejlevou" qeou` hJmw`n,
ejn oi|" ejpiskevyetai hJma`" ajnatolh; ejx u{you",
79
ejpifa`nai toi`" ejn skovtei kai; skia`/ qanavtou
kaqhmevnoi",
tou` kateuqu`nai tou;" povda" hJmw`n eij"
oJdo;n eijrhvnh".
80
To; de; paidivon hjuxv anen kai; ejkrataiou`to pneuvmati, kai; h\n ejn tai`"
ejrhvmoi" e{w" hJmevra" ajnadeivxew" aujtou` pro;" to;n Ij srahvl.
2 E
j gevneto de; ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" ejxh`lqen dovgma para;
Kaivsaro" Aujgouvstou ajpogravfesqai pa`san th;n oijkoumevnhn. 2au{th
ajpografh; prwvth ejgevneto hJgemoneuvonto" th`" Suriva" Kurhnivou.
3
kai; ejporeuvonto pavnte" ajpogravfesqai, e{kasto" eij" th;n eJautou`
povlin. 4 A
j nevbh de; kai; Ij wsh;f ajpo; th`" Galilaiva" ejk povlew"
Nazare;q eij" th;n Ij oudaivan eij" povlin Daui;d h{ti" kalei`tai
Bhqlevem, dia; to; ei\nai aujto;n ejx oi[kou kai; patria`" Dauivd,
5
ajpogravyasqai su;n Maria;m th`/ ejmnhsteumevnh/ aujtw`,/ ou[sh/ ejgkuvw/. 6
E
j gevneto de; ejn tw`/ ei\nai aujtou;" ejkei` ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai tou`
tekei`n aujthvn, 7kai; e[teken to;n uiJo;n aujth`" to;n prwtovtokon, kai;
ejspargavnwsen aujto;n kai; ajnevklinen aujto;n ejn favtnh/, diovti oujk h\n
aujtoi`" tovpo" ejn tw`/ kataluvmati.
8
Kai; poimevne" h\san ejn th`/ cwvra/ th`/ aujth`/ ajgraulou`nte" kai;
fulavssonte" fulaka;" th`" nukto;" ejpi; th;n poivmnhn aujtw`n. 9kai;
a[ggelo" kurivou ejpevsth aujtoi`" kai; dovxa kurivou perievlamyen
aujtouv", kai; ejfobhvqhsan fovbon mevgan. 10kai; ei\pen aujtoi`" oJ
a[ggelo": mh; fobei`sqe, ijdou; ga;r eujaggelivzomai uJmi`n cara;n
megavlhn h{ti" e[stai panti; tw`/ law`,/ 11o{ti ejtevcqh uJmi`n shvmeron
swth;r o{" ejstin cristo;" kuvrio" ejn povlei Dauivd. 12kai; tou`to uJmi`n to;
shmei`on, euJrhvsete brevfo" ejsparganwmevnon kai; keivmenon ejn
favtnh/. 13kai; ejxaivfnh" ejgevneto su;n tw`/ ajggevlw/ plh`qo" stratia`"
oujranivou aijnouvntwn to;n qeo;n kai; legovntwn:
14
dovxa ejn uJyivstoi" qew`/
kai; ejpi; gh`" eijrhvnh ejn ajnqrwvpoi" eujdokiva".
15
Kai; ejgevneto wJ" ajph`lqon ajp aujtw`n eij" to;n oujrano;n oiJ a[ggeloi,
77
oiJ poimevne" ejlavloun pro;" ajllhvlou": dievlqwmen dh; e{w" Bhqlevem kai;
i[dwmen to; rJhm
` a tou`to to; gegono;" o} oJ kuvrio" ejgnwvrisen hJmi`n. 16kai;
h\lqan speuvsante" kai; ajneu`ran thvn te Maria;m kai; to;n Ij wsh;f kai;
to; brevfo" keivmenon ejn th`/ favtnh/: 17ijdovnte" de; ejgnwvrisan peri; tou`
rJhm
v ato" tou` lalhqevnto" aujtoi`" peri; tou` paidivou touvtou. 18kai;
pavnte" oiJ ajkouvsante" ejqauvmasan peri; tw`n lalhqevntwn uJpo; tw`n
poimevnwn pro;" aujtouv": 19hJ de; Maria;m pavnta sunethvrei ta; rJhvmata
tau`ta sumbavllousa ejn th`/ kardiva/ aujth`". 20kai; uJpevstreyan oiJ
poimevne" doxavzonte" kai; aijnou`nte" to;n qeo;n ejpi; pa`sin oi|"
h[kousan kai; ei\don kaqw;" ejlalhvqh pro;" aujtouv".
21
Kai; o{te ejplhvsqhsan hJmevrai ojktw; tou` peritemei`n aujto;n kai;
ejklhvqh to; o[noma aujtou` Ij hsou`", to; klhqe;n uJpo; tou` ajggevlou pro;
tou` sullhmfqh`nai aujto;n ejn th`/ koiliva./
22
Kai; o{te ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai tou` kaqarismou` aujtw`n kata; to;n
novmon Mwu>sevw", ajnhvgagon aujto;n eij" IJ erosovluma parasth`sai tw`/
kurivw,/ 23kaqw;" gevgraptai ejn novmw/ kurivou o{ti pa`n a[rsen
dianoi`gon mhvtran a{gion tw`/ kurivw/ klhqhvsetai, 24kai; tou` dou`nai
qusivan kata; to; eijrhmevnon ejn tw`/ novmw/ kurivou, zeu`go" trugovnwn h]
duvo nossou;" peristerw`n.
25
Kai; ijdou; a[nqrwpo" h\n ejn Ij erousalh;m w|/ o[noma Sumew;n kai; oJ
a[nqrwpo" ou|to" divkaio" kai; eujlabh;" prosdecovmeno" paravklhsin
tou` Ij srahvl, kai; pneu`ma h\n a{gion ejp aujtovn: 26kai; h\n aujtw`/
kecrhmatismevnon uJpo; tou` pneuvmato" tou` aJgivou mh; ijdei`n qavnaton
pri;n h] a]n i[dh/ to;n cristo;n kurivou. 27kai; h\lqen ejn tw`/ pneuvmati eij"
to; iJerovn: kai; ejn tw`/ eijsagagei`n tou;" gonei`" to; paidivon Ij hsou`n
tou` poih`sai aujtou;" kata; to; eijqismevnon tou` novmou peri; aujtou` 28kai;
aujto;" ejdevxato aujto; eij" ta;" ajgkavla" kai; eujlovghsen to;n qeo;n kai;
ei\pen:
29
nu`n ajpoluvei" to;n dou`lon sou, devspota,
kata; to; rJhm
` a sou ejn eijrhvnh/:
30
o{ti ei\don oiJ ojfqalmoiv mou to; swthvrion sou,
31
o} hJtoivmasa" kata; provswpon pavntwn tw`n law`n,
32
fw`" eij" ajpokavluyin ejqnw`n
kai; dovxan laou` sou Ij srahvl.
33
kai; h\n oJ path;r aujtou` kai; hJ mhvthr qaumavzonte" ejpi; toi`"
laloumevnoi" peri; aujtou`. 34kai; eujlovghsen aujtou;" Sumew;n kai; ei\pen
pro;" Maria;m th;n mhtevra aujtou`: ijdou; ou|to" kei`tai eij" ptw`sin kai;
ajnavstasin pollw`n ejn tw`/ Ij srah;l kai; eij" shmei`on ajntilegovmenon35
kai; sou` de; aujth`" th;n yuch;n dieleuvsetai rJomfaiva- o{pw" a]n
ajpokalufqw`sin ejk pollw`n kardiw`n dialogismoiv.
36
Kai; h\n A
{ nna profh`ti", qugavthr Fanouhvl, ejk fulh`" A
j shvr:
au{th probebhkui`a ejn hJmevrai" pollai`", zhvsasa meta; ajndro;" e[th
eJpta; ajpo; th`" parqeniva" aujth`" 37kai; aujth; chvra e{w" ejtw`n
ojgdohvkonta tessavrwn, h} oujk ajfivstato tou` iJerou` nhsteivai" kai;
dehvsesin latreuvousa nuvkta kai; hJmevran. 38kai; aujth`/ th`/ w{ra/
ejpista`sa ajnqwmologei`to tw`/ qew`/ kai; ejlavlei peri; aujtou` pa`sin toi`"
prosdecomevnoi" luvtrwsin Ij erousalhvm.
39
Kai; wJ" ejtevlesan pavnta ta; kata; to;n novmon kurivou, ejpevstreyan
eij" th;n Galilaivan eij" povlin eJautw`n Nazarevq. 40To; de; paidivon
hjuxv anen kai; ejkrataiou`to plhrouvmenon sofiva,/ kai; cavri" qeou` h\n
ejp aujtov.
41
Kai; ejporeuvonto oiJ gonei`" aujtou` kat e[to" eij" Ij erousalh;m th`/
eJorth`/ tou` pavsca. 42Kai; o{te ejgevneto ejtw`n dwvdeka, ajnabainovntwn
aujtw`n kata; to; e[qo" th`" eJorth`" 43kai; teleiwsavntwn ta;" hJmevra", ejn
tw`/ uJpostrevfein aujtou;" uJpevmeinen
Ij hsou`" oJ pai`" ejn
Ij erousalhvm, kai; oujk e[gnwsan oiJ gonei`" aujtou`. 44nomivsante" de;
aujto;n ei\nai ejn th`/ sunodiva/ h\lqon hJmevra" oJdo;n kai; ajnezhvtoun aujto;n
ejn toi`" suggeneu`sin kai; toi`" gnwstoi`", 45kai; mh; euJrovnte"
uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m ajnazhtou`nte" aujtovn. 46kai; ejgevneto
meta; hJmevra" trei`" eu|ron aujto;n ejn tw`/ iJerw`/ kaqezovmenon ejn mevsw/
tw`n didaskavlwn kai; ajkouvonta aujtw`n kai; ejperwtw`nta aujtouv":
47
ejxivstanto de; pavnte" oiJ ajkouvonte" aujtou` ejpi; th`/ sunevsei kai; tai`"
ajpokrivsesin aujtou`. 48kai; ijdovnte" aujto;n ejxeplavghsan, kai; ei\pen
pro;" aujto;n hJ mhvthr aujtou`: tevknon, tiv ejpoivhsa" hJmi`n ou{tw" ijdou; oJ
pathvr sou kagw; ojdunwvmenoi ejzhtou`men se. 49kai; ei\pen pro;"
aujtouv": tiv o{ti ejzhtei`te me oujk h[d/ eite o{ti ejn toi`" tou` patrov" mou
dei` ei\nai me 50kai; aujtoi; ouj sunh`kan to; rJhm
` a o} ejlavlhsen aujtoi`".
51
kai; katevbh met aujtw`n kai; h\lqen eij" Nazare;q kai; h\n
uJpotassovmeno" aujtoi`". kai; hJ mhvthr aujtou` diethvrei pavnta ta;
rJhm
v ata ejn th`/ kardiva/ aujth`". 52Kai; Ij hsou`" proevkopten ejn th`/
sofiva/ kai; hJlikiva/ kai; cavriti para; qew`/ kai; ajnqrwvpoi".
3 E
j n e[tei de; pentekaidekavtw/ th`" hJgemoniva" Tiberivou
Kaivsaro", hJgemoneuvonto" Pontivou Pilavtou th`" Ij oudaiva", kai;
tetraarcou`nto" th`" Galilaiva"
H
J rwvd/ ou, Filivppou de; tou`
ajdelfou` aujtou` tetraarcou`nto" th`" Ij touraiva" kai; Tracwnivtido"
cwvra", kai; Lusanivou th`"
A
j bilhnh`" tetraarcou`nto", 2ejpi;
ajrcierevw" A
{ nna kai; Kai>avfa, ejgevneto rJhm
` a qeou` ejpi; Ij wavnnhn
3
to;n Zacarivou uiJo;n ejn th`/ ejrhvmw/. kai; h\lqen eij" pa`san th;n
perivcwron tou` Ij ordavnou khruvsswn bavptisma metanoiva" eij"
a[fesin aJmartiw`n, 4wJ" gevgraptai ejn bivblw/ lovgwn H
j saivo u tou`
profhvtou:
fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou,
eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`:
5
pa`sa favragx plhrwqhvsetai
kai; pa`n o[ro" kai; bouno;" tapeinwqhvsetai,
kai; e[stai ta; skolia; eij" eujqeivan
kai; aiJ tracei`ai eij" oJdou;" leiva":
6
kai; o[yetai pa`sa sa;rx to; swthvrion tou` qeou`.
7
E
[ legen ou\n toi`" ejkporeuomevnoi" o[cloi" baptisqh`nai uJp
aujtou`: gennhvmata ejcidnw`n, tiv" uJpevdeixen uJmi`n fugei`n ajpo; th`"
mellouvsh" ojrgh`" 8poihvsate ou\n karpou;" ajxivou" th`" metanoiva"
kai; mh; a[rxhsqe levgein ejn eJautoi`": patevra e[comen to;n A
j braavm.
levgw ga;r uJmi`n o{ti duvnatai oJ qeo;" ejk tw`n livqwn touvtwn ejgei`rai
tevkna tw`/ A
j braavm. 9h[dh de; kai; hJ ajxivnh pro;" th;n rJiz
v an tw`n
devndrwn kei`tai: pa`n ou\n devndron mh; poiou`n karpo;n kalo;n
ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 10Kai; ejphrwvtwn aujto;n oiJ o[cloi
levgonte": tiv ou\n poihvswmen 11ajpokriqei;" de; e[legen aujtoi`": oJ e[cwn
duvo citw`na" metadovtw tw`/ mh; e[conti, kai; oJ e[cwn brwvmata oJmoivw"
poieivtw. 12h\lqon de; kai; telw`nai baptisqh`nai kai; ei\pan pro;"
aujtovn: didavskale, tiv poihvswmen 13oJ de; ei\pen pro;" aujtouv": mhde;n
plevon para; to; diatetagmevnon uJmi`n pravssete. 14ejphrwvtwn de;
aujto;n kai; strateuovmenoi levgonte": tiv poihvswmen kai; hJmei`" kai;
ei\pen aujtoi`": mhdevna diaseivshte mhde; sukofanthvshte kai;
ajrkei`sqe toi`" ojywnivoi" uJmw`n.
15
Prosdokw`nto" de; tou` laou` kai; dialogizomevnwn pavntwn ejn tai`"
kardivai" aujtw`n peri; tou` Ij wavnnou, mhvpote aujto;" ei[h oJ cristov",
16
th`" pericwvrou.
38
A
j nasta;" de; ajpo; th`" sunagwgh`" eijsh`lqen eij" th;n oijkivan
Sivmwno". penqera; de; tou` Sivmwno" h\n sunecomevnh puretw`/ megavlw/
kai; hjrwvthsan aujto;n peri; aujth`". 39kai; ejpista;" ejpavnw aujth`"
ejpetivmhsen tw`/ puretw`/ kai; ajfh`ken aujthvn: paracrh`ma de;
ajnasta`sa dihkovnei aujtoi`". 40Duvnonto" de; tou` hJlivou a{pante" o{soi
ei\con ajsqenou`nta" novsoi" poikivlai" h[gagon aujtou;" pro;" aujtovn: oJ
de; eJni; eJkavstw/ aujtw`n ta;" cei`ra" ejpitiqei;" ejqeravpeuen aujtouv".
41
ejxhvrceto de; kai; daimovnia ajpo; pollw`n kraugavzonta kai; levgonta
o{ti su; ei\ oJ uiJo"
; tou` qeou`. kai; ejpitimw`n oujk ei[a aujta; lalei`n, o{ti
h[d/ eisan to;n cristo;n aujto;n ei\nai.
42
Genomevnh" de; hJmevra" ejxelqw;n ejporeuvqh eij" e[rhmon tovpon: kai; oiJ
o[cloi ejpezhvtoun aujto;n kai; h\lqon e{w" aujtou` kai; katei`con aujto;n
tou` mh; poreuvesqai ajp aujtw`n. 43oJ de; ei\pen pro;" aujtou;" o{ti kai;
tai`" eJtevrai" povlesin eujaggelivsasqai me dei` th;n basileivan tou`
qeou`, o{ti ejpi; tou`to ajpestavlhn. 44Kai; h\n khruvsswn eij" ta;"
sunagwga;" th`" Ij oudaiva".
5 E
j gevneto de; ejn tw`/ to;n o[clon ejpikei`sqai aujtw`/ kai; ajkouvein
to;n lovgon tou` qeou` kai; aujto;" h\n eJstw;" para; th;n livmnhn
Gennhsarevt 2kai; ei\den duvo ploi`a eJstw`ta para; th;n livmnhn: oiJ de;
aJliei`" ajp aujtw`n ajpobavnte" e[plunon ta; divktua. 3ejmba;" de; eij" e}n
tw`n ploivwn, o} h\n Sivmwno", hjrwvthsen aujto;n ajpo; th`" gh`"
ejpanagagei`n ojlivgon: kaqivsa" de; ejk tou` ploivou ejdivdasken tou;"
o[clou". 4 JW" de; ejpauvsato lalw`n, ei\pen pro;" to;n Sivmwna:
ejpanavgage eij" to; bavqo" kai; calavsate ta; divktua uJmw`n eij" a[gran.
5
kai; ajpokriqei;" Sivmwn ei\pen: ejpistavta, di o{lh" nukto;"
kopiavsante" oujde;n ejlavbomen: ejpi; de; tw`/ rJhm
v ati sou calavsw ta;
6
divktua. kai; tou`to poihvsante" sunevkleisan plh`qo" ijcquvwn poluv,
dierrhvsseto de; ta; divktua aujtw`n. 7kai; katevneusan toi`" metovcoi"
ejn tw`/ eJtevrw/ ploivw/ tou` ejlqovnta" sullabevsqai aujtoi`": kai; h\lqon kai;
e[plhsan ajmfovtera ta; ploi`a w{ste buqivzesqai aujtav. 8ijdw;n de; Sivmwn
Pevtro" prosevpesen toi`" govnasin Ij hsou` levgwn: e[xelqe ajp ejmou`,
o{ti ajnh;r aJmartwlov" eijmi, kuvrie. 9qavmbo" ga;r perievscen aujto;n kai;
pavnta" tou;" su;n aujtw`/ ejpi; th`/ a[gra/ tw`n ijcquvwn w|n sunevlabon,
10
oJmoivw" de; kai; Ij avkwbon kai; jIwavnnhn uiJou;" Zebedaivou, oi} h\san
koinwnoi; tw`/ Sivmwni. kai; ei\pen pro;" to;n Sivmwna oJ Ij hsou`": mh;
fobou`: ajpo; tou` nu`n ajnqrwvpou" e[sh/ zwgrw`n. 11kai; katagagovnte" ta;
ploi`a ejpi; th;n gh`n ajfevnte" pavnta hjkolouvqhsan aujtw`./
12
Kai; ejgevneto ejn tw`/ ei\nai aujto;n ejn mia`/ tw`n povlewn kai; ijdou; ajnh;r
plhvrh" levpra": ijdw;n de; to;n Ij hsou`n, pesw;n ejpi; provswpon ejdehvqh
aujtou` levgwn: kuvrie, eja;n qevlh/" duvnasai me kaqarivsai. 13kai;
ejkteivna" th;n cei`ra h{yato aujtou` levgwn: qevlw, kaqarivsqhti: kai;
eujqevw" hJ levpra ajph`lqen ajp aujtou`. 14kai; aujto;" parhvggeilen aujtw`/
mhdeni; eijpei`n, ajlla; ajpelqw;n dei`xon seauto;n tw`/ iJerei` kai;
prosevnegke peri; tou` kaqarismou` sou kaqw;" prosevtaxen Mwu>sh`",
eij" martuvrion aujtoi`". 15dihvrceto de; ma`llon oJ lovgo" peri; aujtou`,
kai; sunhvrconto o[cloi polloi; ajkouvein kai; qerapeuvesqai ajpo; tw`n
ajsqeneiw`n aujtw`n: 16aujto;" de; h\n uJpocwrw`n ejn tai`" ejrhvmoi" kai;
proseucovmeno".
17
Kai; ejgevneto ejn mia`/ tw`n hJmerw`n kai; aujto;" h\n didavskwn, kai;
h\san kaqhvmenoi Farisai`oi kai; nomodidavskaloi oi} h\san ejlhluqovte"
ejk pavsh" kwvmh" th`" Galilaiva" kai; jIoudaiva" kai; jIerousalhvm:
kai; duvnami" kurivou h\n eij" to; ijas
` qai aujtovn. 18kai; ijdou; a[ndre"
fevronte" ejpi; klivnh" a[nqrwpon o}" h\n paralelumevno" kai; ejzhvtoun
aujto;n eijsenegkei`n kai; qei`nai aujto;n ejnwvpion aujtou`. 19kai; mh;
euJrovnte" poiva" eijsenevgkwsin aujto;n dia; to;n o[clon, ajnabavnte" ejpi;
to; dw`ma dia; tw`n keravmwn kaqh`kan aujto;n su;n tw`/ klinidivw/ eij" to;
mevson e[mprosqen tou` Ij hsou`. 20kai; ijdw;n th;n pivstin aujtw`n ei\pen:
a[nqrwpe, ajfevwntai soi aiJ aJmartivai sou. 21kai; h[rxanto
dialogivzesqai oiJ grammatei`" kai; oiJ Farisai`oi levgonte": tiv"
ejstin ou|to" o}" lalei` blasfhmiva" tiv" duvnatai aJmartiva" ajfei`nai
eij mh; movno" oJ qeov" 22ejpignou;" de; oJ Ij hsou`" tou;" dialogismou;"
aujtw`n ajpokriqei;" ei\pen pro;" aujtouv": tiv dialogivzesqe ejn tai`"
kardivai" uJmw`n 23tiv ejstin eujkopwvteron, eijpei`n: ajfevwntai soi aiJ
aJmartivai sou, h] eijpei`n: e[geire kai; peripavtei 24i{na de; eijdh`te o{ti oJ
uiJo"
; tou` ajnqrwvpou ejxousivan e[cei ejpi; th`" gh`" ajfievnai aJmartiva"ei\pen tw`/ paralelumevnw/: soi; levgw, e[geire kai; a[ra" to; klinivdion
sou poreuvou eij" to;n oi\kon sou. 25kai; paracrh`ma ajnasta;" ejnwvpion
aujtw`n, a[ra" ejf o} katevkeito, ajph`lqen eij" to;n oi\kon aujtou` doxavzwn
to;n qeovn. 26kai; e[kstasi" e[laben a{panta" kai; ejdovxazon to;n qeo;n
kai; ejplhvsqhsan fovbou levgonte" o{ti ei[domen paravdoxa shvmeron.
27
Kai; meta; tau`ta ejxh`lqen kai; ejqeavsato telwvnhn ojnovmati Leui;n
kaqhvmenon ejpi; to; telwvnion, kai; ei\pen aujtw`:/ ajkolouvqei moi. 28kai;
katalipw;n pavnta ajnasta;" hjkolouvqei aujtw`./ 29Kai; ejpoivhsen doch;n
megavlhn Leui;" aujtw`/ ejn th`/ oijkiva/ aujtou`, kai; h\n o[clo" polu;"
telwnw`n kai; a[llwn oi} h\san met aujtw`n katakeivmenoi. 30kai;
ejgovgguzon oiJ Farisai`oi kai; oiJ grammatei`" aujtw`n pro;" tou;"
maqhta;" aujtou` levgonte": dia; tiv meta; tw`n telwnw`n kai; aJmartwlw`n
ejsqivete kai; pivnete 31kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtouv":
ouj creivan e[cousin oiJ uJgiaivnonte" ijatrou` ajlla; oiJ kakw`" e[conte":
32
oujk ejlhvluqa kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlou;" eij" metavnoian.
33
OiJ de; ei\pan pro;" aujtovn: oiJ maqhtai; Ij wavnnou nhsteuvousin pukna;
kai; dehvsei" poiou`ntai oJmoivw" kai; oiJ tw`n Farisaivwn, oiJ de; soi;
ejsqivousin kai; pivnousin. 34oJ de; Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtouv": mh;
duvnasqe tou;" uiJou;" tou` numfw`no" ejn w|/ oJ numfivo" met aujtw`n ejstin
poih`sai nhsteu`sai 35ejleuvsontai de; hJmevrai, kai; o{tan ajparqh`/ ajp
aujtw`n oJ numfivo", tovte nhsteuvsousin ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai". 36
E
[ legen de; kai; parabolh;n pro;" aujtou;" o{ti oujdei;" ejpivblhma ajpo;
iJmativou kainou` scivsa" ejpibavllei ejpi; iJmavtion palaiovn: eij de; mhv ge,
kai; to; kaino;n scivsei kai; tw`/ palaiw`/ ouj sumfwnhvsei to; ejpivblhma to;
ajpo; tou` kainou`. 37kai; oujdei;" bavllei oi\non nevon eij" ajskou;"
palaiouv": eij de; mhv ge, rJhxv ei oJ oi\no" oJ nevo" tou;" ajskou;" kai; aujto;"
ejkcuqhvsetai kai; oiJ ajskoi; ajpolou`ntai: 38ajlla; oi\non nevon eij"
ajskou;" kainou;" blhtevon. 39kai; oujdei;" piw;n palaio;n qevlei nevon:
levgei gavr: oJ palaio;" crhstov" ejstin.
6 E
j gevneto de; ejn sabbavtw/ diaporeuvesqai aujto;n dia; sporivmwn,
kai; e[tillon oiJ maqhtai; aujtou` kai; h[sqion tou;" stavcua" ywvconte"
tai`" cersivn. 2tine;" de; tw`n Farisaivwn ei\pan: tiv poiei`te o} oujk
e[xestin toi`" savbbasin 3kai; ajpokriqei;" pro;" aujtou;" ei\pen oJ
Ij hsou`": oujde; tou`to ajnevgnwte o} ejpoivhsen Daui;d o{te ejpeivnasen
aujto;" kai; oiJ met aujtou` o[nte", 4wJ" eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou`
qeou` kai; tou;" a[rtou" th`" proqevsew" labw;n e[fagen kai; e[dwken
toi`" met aujtou`, ou}" oujk e[xestin fagei`n eij mh; movnou" tou;" iJerei`"
5
kai; e[legen aujtoi`": kuvrio" ejstin tou` sabbavtou oJ uiJo"
; tou`
ajnqrwvpou.
6
E
j gevneto de; ejn eJtevrw/ sabbavtw/ eijselqei`n aujto;n eij" th;n
sunagwgh;n kai; didavskein. kai; h\n a[nqrwpo" ejkei` kai; hJ cei;r aujtou` hJ
dexia; h\n xhrav. 7parethrou`nto de; aujto;n oiJ grammatei`" kai; oiJ
kai; skirthvsate, ijdou; ga;r oJ misqo;" uJmw`n polu;" ejn tw`/ oujranw`:/ kata;
ta; aujta; ga;r ejpoivoun toi`" profhvtai" oiJ patevre" aujtw`n.
24
Plh;n oujai; uJmi`n toi`" plousivoi",
o{ti ajpevcete th;n paravklhsin uJmw`n.
25
oujai; uJmi`n, oiJ ejmpeplhsmevnoi nu`n,
o{ti peinavsete.
oujaiv, oiJ gelw`nte" nu`n,
o{ti penqhvsete kai; klauvsete.
26
oujai; o{tan uJma`" kalw`" ei[pwsin pavnte" oiJ a[nqrwpoi: kata; ta; aujta;
ga;r ejpoivoun toi`" yeudoprofhvtai" oiJ patevre" aujtw`n.
27
A
j lla; uJmi`n levgw toi`" ajkouvousin: ajgapa`te tou;" ejcqrou;" uJmw`n,
kalw`" poiei`te toi`" misou`sin uJma`", 28eujlogei`te tou;"
katarwmevnou" uJma`", proseuvcesqe peri; tw`n ejphreazovntwn uJma`".
29
tw`/ tuvptonti se ejpi; th;n siagovna pavrece kai; th;n a[llhn, kai; ajpo;
tou` ai[ronto" sou to; iJmavtion kai; to;n citw`na mh; kwluvsh/". 30panti;
aijtou`nti se divdou, kai; ajpo; tou` ai[ronto" ta; sa; mh; ajpaivtei. 31Kai;
kaqw;" qevlete i{na poiw`sin uJmi`n oiJ a[nqrwpoi poiei`te aujtoi`" oJmoivw".
32
kai; eij ajgapa`te tou;" ajgapw`nta" uJma`", poiva uJmi`n cavri" ejstivn kai;
ga;r oiJ aJmartwloi; tou;" ajgapw`nta" aujtou;" ajgapw`sin. 33kai; ga;r
eja;n ajgaqopoih`te tou;" ajgaqopoiou`nta" uJma`", poiva uJmi`n cavri"
ejstivn kai; oiJ aJmartwloi; to; aujto; poiou`sin. 34kai; eja;n danivshte par
w|n ejlpivzete labei`n, poiva uJmi`n cavri" ejstivn kai; aJmartwloi;
aJmartwloi`" danivzousin i{na ajpolavbwsin ta; i[sa. 35plh;n ajgapa`te
tou;" ejcqrou;" uJmw`n kai; ajgaqopoiei`te kai; danivzete mhde;n
ajpelpivzonte": kai; e[stai oJ misqo;" uJmw`n poluv", kai; e[sesqe uiJoi;
uJyivstou, o{ti aujto;" crhstov" ejstin ejpi; tou;" ajcarivstou" kai;
ponhrouv". 36Givnesqe oijktivrmone" kaqw;" kai; oJ path;r uJmw`n
oijktivrmwn ejstivn.
37
Kai; mh; krivnete, kai; ouj mh; kriqh`te: kai; mh; katadikavzete, kai;
ouj mh; katadikasqh`te. ajpoluvete, kai; ajpoluqhvsesqe: 38divdote, kai;
doqhvsetai uJmi`n: mevtron kalo;n pepiesmevnon sesaleumevnon
uJperekcunnovmenon dwvsousin eij" to;n kovlpon uJmw`n: w|/ ga;r mevtrw/
metrei`te ajntimetrhqhvsetai uJmi`n. 39Ei\pen de; kai; parabolh;n
aujtoi`": mhvti duvnatai tuflo;" tuflo;n oJdhgei`n oujci; ajmfovteroi eij"
bovqunon ejmpesou`ntai 40oujk e[stin maqhth;" uJpe;r to;n didavskalon:
kathrtismevno" de; pa`" e[stai wJ" oJ didavskalo" aujtou`. 41Tiv de;
blevpei" to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/ tou` ajdelfou` sou, th;n de;
doko;n th;n ejn tw`/ ijdivw/ ojfqalmw`/ ouj katanoei`" 42pw`" duvnasai levgein
tw`/ ajdelfw`/ sou: ajdelfev, a[fe" ejkbavlw to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/
sou, aujto;" th;n ejn tw`/ ojfqalmw`/ sou doko;n ouj blevpwn uJpokritav,
e[kbale prw`ton th;n doko;n ejk tou` ojfqalmou` sou, kai; tovte
diablevyei" to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/ tou` ajdelfou` sou ejkbalei`n.
43
Ouj gavr ejstin devndron kalo;n poiou`n karpo;n saprovn, oujde; pavlin
devndron sapro;n poiou`n karpo;n kalovn. 44e{kaston ga;r devndron ejk
tou` ijdivou karpou` ginwvsketai: ouj ga;r ejx ajkanqw`n sullevgousin su`ka
oujde; ejk bavtou stafulh;n trugw`sin. 45oJ ajgaqo;" a[nqrwpo" ejk tou`
ajgaqou` qhsaurou` th`" kardiva" profevrei to; ajgaqovn, kai; oJ ponhro;"
ejk tou` ponhrou` profevrei to; ponhrovn: ejk ga;r perisseuvmato"
kardiva" lalei` to; stovma aujtou`.
46
Tiv dev me kalei`te: kuvrie kuvrie, kai; ouj poiei`te a} levgw 47Pa`" oJ
ejrcovmeno" prov" me kai; ajkouvwn mou tw`n lovgwn kai; poiw`n aujtouv",
uJpodeivxw uJmi`n tivni ejsti;n o{moio": 48o{moio" ejstin ajnqrwvpw/
oijkodomou`nti oijkivan o}" e[skayen kai; ejbavqunen kai; e[qhken qemevlion
ejpi; th;n pevtran: plhmmuvrh" de; genomevnh" prosevrhxen oJ potamo;"
th`/ oijkiva/ ejkeivnh/, kai; oujk i[scusen saleu`sai aujth;n dia; to; kalw`"
oijkodomh`sqai aujthvn. 49oJ de; ajkouvsa" kai; mh; poihvsa" o{moio" ejstin
ajnqrwvpw/ oijkodomhvsanti oijkivan ejpi; th;n gh`n cwri;" qemelivou, h|/
prosevrhxen oJ potamov", kai; eujqu;" sunevpesen kai; ejgevneto to; rJh`gma
th`" oijkiva" ejkeivnh" mevga.
7 E
j peidh; ejplhvrwsen pavnta ta; rJhm
v ata aujtou` eij" ta;" ajkoa;"
tou` laou`, eijsh`lqen eij" Kafarnaouvm. 2 E
J katontavrcou dev tino"
dou`lo" kakw`" e[cwn h[mellen teleuta`n, o}" h\n aujtw`/ e[ntimo".
3
ajkouvsa" de; peri; tou`
Ij hsou` ajpevsteilen pro;" aujto;n
presbutevrou" tw`n Ij oudaivwn ejrwtw`n aujto;n o{pw" ejlqw;n diaswvsh/
to;n dou`lon aujtou`. 4oiJ de; paragenovmenoi pro;" to;n Ij hsou`n
parekavloun aujto;n spoudaivw" levgonte" o{ti a[xio" ejstin w|/ parevxh/
tou`to: 5ajgapa`/ ga;r to; e[qno" hJmw`n kai; th;n sunagwgh;n aujto;"
wjk/ odovmhsen hJmi`n. 6oJ de; Ij hsou`" ejporeuveto su;n aujtoi`". h[dh de;
aujtou` ouj makra;n ajpevconto" ajpo; th`" oijkiva" e[pemyen fivlou" oJ
eJkatontavrch" levgwn aujtw`:/ kuvrie, mh; skuvllou, ouj ga;r iJkanov" eijmi
i{na uJpo; th;n stevghn mou eijsevlqh/": 7dio; oujde; ejmauto;n hjxivwsa pro;"
se; ejlqei`n: ajlla; eijpe; lovgw/, kai; ijaqhvtw oJ pai`" mou. 8kai; ga;r ejgw;
12
oiJ de; para; th;n oJdovn eijsin oiJ ajkouvsante", ei\ta e[rcetai oJ
diavbolo" kai; ai[rei to;n lovgon ajpo; th`" kardiva" aujtw`n, i{na mh;
pisteuvsante" swqw`sin. 13oiJ de; ejpi; th`" pevtra" oi} o{tan ajkouvswsin
meta; cara`" devcontai to;n lovgon, kai; ou|toi rJiz
v an oujk e[cousin, oi}
pro;" kairo;n pisteuvousin kai; ejn kairw`/ peirasmou` ajfivstantai. 14to;
de; eij" ta;" ajkavnqa" pesovn, ou|toi eijsin oiJ ajkouvsante", kai; uJpo;
merimnw`n kai; plouvtou kai; hJdonw`n tou` bivou poreuovmenoi
sumpnivgontai kai; ouj telesforou`sin. 15to; de; ejn th`/ kalh`/ gh`,/ ou|toi
eijsin oi{tine" ejn kardiva/ kalh`/ kai; ajgaqh`/ ajkouvsante" to;n lovgon
katevcousin kai; karpoforou`sin ejn uJpomonh`./
16
Oujdei;" de; luvcnon a{ya" kaluvptei aujto;n skeuvei h] uJpokavtw
klivnh" tivqhsin, ajll ejpi; lucniva" tivqhsin, i{na oiJ eijsporeuovmenoi
blevpwsin to; fw`". 17ouj gavr ejstin krupto;n o} ouj fanero;n genhvsetai
oujde; ajpovkrufon o} ouj mh; gnwsqh`/ kai; eij" fanero;n e[lqh/. 18Blevpete
ou\n pw`" ajkouvete: o}" a]n ga;r e[ch/, doqhvsetai aujtw`:/ kai; o}" a]n mh; e[ch/,
kai; o} dokei` e[cein ajrqhvsetai ajp aujtou`.
19
Paregevneto de; pro;" aujto;n hJ mhvthr kai; oiJ ajdelfoi; aujtou` kai;
oujk hjduvnanto suntucei`n aujtw`/ dia; to;n o[clon. 20ajphggevlh de; aujtw`:/
hJ mhvthr sou kai; oiJ ajdelfoiv sou eJsthvkasin e[xw ijdei`n qevlonte" se.
21
oJ de; ajpokriqei;" ei\pen pro;" aujtouv": mhvthr mou kai; ajdelfoiv mou
ou|toi eijsin oiJ to;n lovgon tou` qeou` ajkouvonte" kai; poiou`nte".
22
E
j gevneto de; ejn mia`/ tw`n hJmerw`n kai; aujto;" ejnevbh eij" ploi`on kai;
oiJ maqhtai; aujtou` kai; ei\pen pro;" aujtouv": dievlqwmen eij" to; pevran
th`" livmnh", kai; ajnhvcqhsan. 23pleovntwn de; aujtw`n ajfuvpnwsen. kai;
katevbh lai`lay ajnevmou eij" th;n livmnhn kai; suneplhrou`nto kai;
ejkinduvneuon. 24proselqovnte" de; dihvgeiran aujto;n levgonte":
ejpistavta ejpistavta, ajpolluvmeqa. oJ de; diegerqei;" ejpetivmhsen tw`/
ajnevmw/ kai; tw`/ kluvdwni tou` u{dato": kai; ejpauvsanto kai; ejgevneto
galhvnh. 25ei\pen de; aujtoi`": pou` hJ pivsti" uJmw`n fobhqevnte" de;
ejqauvmasan levgonte" pro;" ajllhvlou": tiv" a[ra ou|to" ejstin o{ti kai;
toi`" ajnevmoi" ejpitavssei kai; tw`/ u{dati, kai; uJpakouvousin aujtw`/
26
Kai; katevpleusan eij" th;n cwvran tw`n Gerashnw`n, h{ti" ejsti;n
ajntipevra th`" Galilaiva". 27ejxelqovnti de; aujtw`/ ejpi; th;n gh`n
uJphvnthsen ajnhvr ti" ejk th`" povlew" e[cwn daimovnia kai; crovnw/ iJkanw`/
oujk ejneduvsato iJmavtion kai; ejn oijkiva/ oujk e[menen ajll ejn toi`"
mnhvmasin. 28ijdw;n de; to;n Ij hsou`n ajnakravxa" prosevpesen aujtw`/ kai;
fwnh`/ megavlh/ ei\pen: tiv ejmoi; kai; soiv, Ij hsou` uiJe; tou` qeou` tou`
uJyivstou devomai sou, mhv me basanivsh/". 29parhvggeilen ga;r tw`/
pneuvmati tw`/ ajkaqavrtw/ ejxelqei`n ajpo; tou` ajnqrwvpou. polloi`" ga;r
crovnoi" sunhrpavkei aujto;n kai; ejdesmeuveto aJluvsesin kai; pevdai"
fulassovmeno" kai; diarrhvsswn ta; desma; hjlauvneto uJpo; tou`
daimonivou eij" ta;" ejrhvmou". 30ejphrwvthsen de; aujto;n oJ Ij hsou`": tiv
soi o[noma ejstin oJ de; ei\pen: legiwvn, o{ti eijsh`lqen daimovnia polla;
eij" aujtovn. 31kai; parekavloun aujto;n i{na mh; ejpitavxh/ aujtoi`" eij" th;n
a[busson ajpelqei`n.
32
h\n de; ejkei` ajgevlh coivrwn iJkanw`n boskomevnh ejn tw`/ o[rei: kai;
parekavlesan aujto;n i{na ejpitrevyh/ aujtoi`" eij" ejkeivnou" eijselqei`n:
kai; ejpevtreyen aujtoi`". 33ejxelqovnta de; ta; daimovnia ajpo; tou`
ajnqrwvpou eijsh`lqon eij" tou;" coivrou", kai; w{rmhsen hJ ajgevlh kata;
tou` krhmnou` eij" th;n livmnhn kai; ajpepnivgh. 34ijdovnte" de; oiJ
bovskonte" to; gegono;" e[fugon kai; ajphvggeilan eij" th;n povlin kai;
eij" tou;" ajgrouv". 35ejxh`lqon de; ijdei`n to; gegono;" kai; h\lqon pro;" to;n
Ij hsou`n kai; eu|ron kaqhvmenon to;n a[nqrwpon ajf ou| ta; daimovnia
ejxh`lqen iJmatismevnon kai; swfronou`nta para; tou;" povda" tou`
Ij hsou`, kai; ejfobhvqhsan. 36ajphvggeilan de; aujtoi`" oiJ ijdovnte" pw`"
ejswvqh oJ daimonisqeiv". 37kai; hjrwvthsen aujto;n a{pan to; plh`qo" th`"
pericwvrou tw`n Gerashnw`n ajpelqei`n ajp aujtw`n, o{ti fovbw/ megavlw/
suneivconto: aujto;" de; ejmba;" eij" ploi`on uJpevstreyen. 38ejdei`to de;
aujtou` oJ ajnh;r ajf ou| ejxelhluvqei ta; daimovnia ei\nai su;n aujtw`:/
ajpevlusen de; aujto;n levgwn: 39uJpovstrefe eij" to;n oi\kon sou kai;
dihgou` o{sa soi ejpoivhsen oJ qeov". kai; ajph`lqen kaq o{lhn th;n povlin
khruvsswn o{sa ejpoivhsen aujtw`/ oJ Ij hsou`".
40
E
j n de; tw`/ uJpostrevfein to;n Ij hsou`n ajpedevxato aujto;n oJ o[clo":
h\san ga;r pavnte" prosdokw`nte" aujtovn. 41kai; ijdou; h\lqen ajnh;r w|/
o[noma Ij avi>ro" kai; ou|to" a[rcwn th`" sunagwgh`" uJph`rcen, kai;
pesw;n para; tou;" povda" tou` Ij hsou` parekavlei aujto;n eijselqei`n
eij" to;n oi\kon aujtou`, 42o{ti qugavthr monogenh;" h\n aujtw`/ wJ" ejtw`n
dwvdeka kai; aujth; ajpevqnh/sken.
E
j n de; tw`/ uJpavgein aujto;n oiJ o[cloi sunevpnigon aujtovn. 43Kai; gunh;
ou\sa ejn rJus
v ei ai{mato" ajpo; ejtw`n dwvdeka, h{ti" ijatroi`"
prosanalwvsasa o{lon to;n bivon oujk i[scusen ajp oujdeno;"
qerapeuqh`nai, 44proselqou`sa o[pisqen h{yato tou` kraspevdou tou`
ajpekefavlisa: tiv" dev ejstin ou|to" peri; ou| ajkouvw toiau`ta kai;
ejzhvtei ijdei`n aujtovn.
10
Kai; uJpostrevyante" oiJ ajpovstoloi dihghvsanto aujtw`/ o{sa
ejpoivhsan. Kai; paralabw;n aujtou;" uJpecwvrhsen kat ijdivan eij" povlin
kaloumevnhn Bhqsai>dav. 11oiJ de; o[cloi gnovnte" hjkolouvqhsan aujtw`:/
kai; ajpodexavmeno" aujtou;" ejlavlei aujtoi`" peri; th`" basileiva" tou`
qeou`, kai; tou;" creivan e[conta" qerapeiva" ija`to. 12 H
J de; hJmevra
h[rxato klivnein: proselqovnte" de; oiJ dwvdeka ei\pan aujtw`:/ ajpovluson
to;n o[clon, i{na poreuqevnte" eij" ta;" kuvklw/ kwvma" kai; ajgrou;"
kataluvswsin kai; eu{rwsin ejpisitismovn, o{ti w|de ejn ejrhvmw/ tovpw/
ejsmevn. 13ei\pen de; pro;" aujtouv": dovte aujtoi`" uJmei`" fagei`n. oiJ de;
ei\pan: oujk eijsi;n hJmi`n plei`on h] a[rtoi pevnte kai; ijcquve" duvo, eij mhvti
poreuqevnte" hJmei`" ajgoravswmen eij" pavnta to;n lao;n tou`ton
brwvmata. 14h\san ga;r wJsei; a[ndre" pentakiscivlioi. ei\pen de; pro;"
tou;" maqhta;" aujtou`: kataklivnate aujtou;" klisiva" wJsei; ajna;
penthvkonta. 15kai; ejpoivhsan ou{tw" kai; katevklinan a{panta".
16
labw;n de; tou;" pevnte a[rtou" kai; tou;" duvo ijcquva" ajnablevya" eij"
to;n oujrano;n eujlovghsen aujtou;" kai; katevklasen kai; ejdivdou toi`"
maqhtai`" paraqei`nai tw`/ o[clw/. 17kai; e[fagon kai; ejcortavsqhsan
pavnte", kai; h[rqh to; perisseu`san aujtoi`" klasmavtwn kovfinoi
dwvdeka.
18
Kai; ejgevneto ejn tw`/ ei\nai aujto;n proseucovmenon kata; movna"
sunh`san aujtw`/ oiJ maqhtaiv, kai; ejphrwvthsen aujtou;" levgwn: tivna me
levgousin oiJ o[cloi ei\nai 19oiJ de; ajpokriqevnte" ei\pan: Ij wavnnhn to;n
baptisthvn, a[lloi de; H
j livan, a[lloi de; o{ti profhvth" ti" tw`n
20
ajrcaivwn ajnevsth. ei\pen de; aujtoi`": uJmei`" de; tivna me levgete ei\nai
Pevtro" de; ajpokriqei;" ei\pen: to;n cristo;n tou` qeou`.
21
oJ de; ejpitimhvsa" aujtoi`" parhvggeilen mhdeni; levgein tou`to
22
eijpwn o{ti dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou polla; paqei`n kai;
ajpodokimasqh`nai ajpo; tw`n presbutevrwn kai; ajrcierevwn kai;
grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai; th`/ trivth/ hJmevra/ ejgerqh`nai. 23
E
[ legen de; pro;" pavnta": ei[ ti" qevlei ojpivsw mou e[rcesqai,
ajrnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n stauro;n aujtou` kaq hJmevran kai;
ajkolouqeivtw moi. 24o}" ga;r a]n qevlh/ th;n yuch;n aujtou` sw`sai
ajpolevsei aujthvn: o}" d a]n ajpolevsh/ th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou`
ou|to" swvsei aujthvn. 25tiv ga;r wjfelei`tai a[nqrwpo" kerdhvsa" to;n
eij" to;n oi\kon mou. 62ei\pen de; pro;" aujto;n oJ Ij hsou`": oujdei;"
ejpibalw;n th;n cei`ra ejp a[rotron kai; blevpwn eij" ta; ojpivsw eu[qeto"
ejstin th`/ basileiva/ tou` qeou`.
10 Meta; de; tau`ta ajnevdeixen oJ kuvrio" eJtevrou" eJbdomhvkonta
duvo kai; ajpevsteilen aujtou;" ajna; duvo duvo pro; proswvpou aujtou`
eij" pa`san povlin kai; tovpon ou| h[mellen aujto;" e[rcesqai. 2e[legen de;
pro;" aujtouv": oJ me;n qerismo;" poluv", oiJ de; ejrgavtai ojlivgoi: dehvqhte
ou\n tou` kurivou tou` qerismou` o{pw" ejrgavta" ejkbavlh/ eij" to;n
qerismo;n aujtou`. 3uJpavgete: ijdou; ajpostevllw uJma`" wJ" a[rna" ejn mevsw/
luvkwn. 4mh; bastavzete ballavntion, mh; phvran, mh; uJpodhvmata, kai;
mhdevna kata; th;n oJdo;n ajspavshsqe. 5eij" h}n d a]n eijsevlqhte oijkivan,
prw`ton levgete: eijrhvnh tw`/ oi[kw/ touvtw/. 6kai; eja;n ejkei` h\/ uiJo"
; eijrhvnh",
ejpanapahvsetai ejp aujto;n hJ eijrhvnh uJmw`n: eij de; mhv ge, ejf uJma`"
ajnakavmyei. 7ejn aujth`/ de; th`/ oijkiva/ mevnete ejsqivonte" kai; pivnonte" ta;
par aujtw`n: a[xio" ga;r oJ ejrgavth" tou` misqou` aujtou`. mh;
metabaivnete ejx oijkiva" eij" oijkivan. 8kai; eij" h}n a]n povlin eijsevrchsqe
kai; devcwntai uJma`", ejsqivete ta; paratiqevmena uJmi`n 9kai; qerapeuvete
tou;" ejn aujth`/ ajsqenei`" kai; levgete aujtoi`": h[ggiken ejf uJma`" hJ
basileiva tou` qeou`. 10eij" h}n d a]n povlin eijsevlqhte kai; mh; devcwntai
uJma`", ejxelqovnte" eij" ta;" plateiva" aujth`" ei[pate: 11kai; to;n
koniorto;n to;n kollhqevnta hJmi`n ejk th`" povlew" uJmw`n eij" tou;" povda"
ajpomassovmeqa uJmi`n: plh;n tou`to ginwvskete o{ti h[ggiken hJ
basileiva tou` qeou`. 12levgw uJmi`n o{ti Sodovmoi" ejn th`/ hJmevra/ ejkeivnh/
ajnektovteron e[stai h] th`/ povlei ejkeivnh/.
13
Oujaiv soi, Corazivn, oujaiv soi, Bhqsai>dav: o{ti eij ejn Tuvrw/ kai;
Sidw`ni ejgenhvqhsan aiJ dunavmei" aiJ genovmenai ejn uJmi`n, pavlai a]n ejn
savkkw/ kai; spodw`/ kaqhvmenoi metenovhsan. 14plh;n Tuvrw/ kai; Sidw`ni
ajnektovteron e[stai ejn th`/ krivsei h] uJmi`n. 15kai; suv, Kafarnaouvm,
mh; e{w" oujranou` uJywqhvsh/
e{w" tou` a{d/ ou katabhvsh/.
16
JO ajkouvwn uJmw`n ejmou` ajkouvei, kai; oJ ajqetw`n uJma`" ejme; ajqetei`: oJ de;
ejme; ajqetw`n ajqetei` to;n ajposteivlanta me.
17
U
J pevstreyan de; oiJ eJbdomhvkonta duvo meta; cara`" levgonte":
kuvrie, kai; ta; daimovnia uJpotavssetai hJmi`n ejn tw`/ ojnovmati sou.
18
ei\pen de; aujtoi`": ejqewvroun to;n satana`n wJ" ajstraph;n ejk tou`
oujranou` pesovnta. 19ijdou; devdwka uJmi`n th;n ejxousivan tou` patei`n
ejpavnw o[fewn kai; skorpivwn, kai; ejpi; pa`san th;n duvnamin tou` ejcqrou`,
kai; oujde;n uJma`" ouj mh; ajdikhvsh/. 20plh;n ejn touvtw/ mh; caivrete o{ti ta;
pneuvmata uJmi`n uJpotavssetai, caivrete de; o{ti ta; ojnovmata uJmw`n
ejggevgraptai ejn toi`" oujranoi`".
21
E
j n aujth`/ th`/ w{ra/ hjgalliavsato ejn tw`/ pneuvmati tw`/ aJgivw/ kai;
ei\pen: ejxomologou`mai soi, pavter, kuvrie tou` oujranou` kai; th`" gh`",
o{ti ajpevkruya" tau`ta ajpo; sofw`n kai; sunetw`n kai; ajpekavluya"
aujta; nhpivoi": nai; oJ pathvr, o{ti ou{tw" eujdokiva ejgevneto e[mprosqen
sou. 22pavnta moi paredovqh uJpo; tou` patrov" mou, kai; oujdei;"
ginwvskei tiv" ejstin oJ uiJo"
; eij mh; oJ pathvr, kai; tiv" ejstin oJ path;r eij
mh; oJ uiJo"
; kai; w|/ eja;n bouvlhtai oJ uiJo"
; ajpokaluvyai. 23Kai; strafei;"
pro;" tou;" maqhta;" kat ijdivan ei\pen: makavrioi oiJ ojfqalmoi; oiJ
blevponte" a} blevpete. 24levgw ga;r uJmi`n o{ti polloi; profh`tai kai;
basilei`" hjqevlhsan ijdei`n a} uJmei`" blevpete kai; oujk ei\dan, kai;
ajkou`sai a} ajkouvete kai; oujk h[kousan.
25
Kai; ijdou; nomikov" ti" ajnevsth ejkpeiravzwn aujto;n levgwn:
didavskale, tiv poihvsa" zwh;n aijwvnion klhronomhvsw 26oJ de; ei\pen
pro;" aujtovn: ejn tw`/ novmw/ tiv gevgraptai pw`" ajnaginwvskei" 27oJ de;
ajpokriqei;" ei\pen: ajgaphvsei" kuvrion to;n qeovn sou ejx o{lh" th`"
kardiva" sou kai; ejn o{lh/ th`/ yuch`/ sou kai; ejn o{lh/ th`/ ijscuvi> sou
kai; ejn o{lh/ th`/ dianoiva/ sou, kai; to;n plhsivon sou wJ" seautovn.
28
ei\pen de; aujtw`:/ ojrqw`" ajpekrivqh": tou`to poivei kai; zhvsh/. 29oJ de;
qevlwn dikaiw`sai eJauto;n ei\pen pro;" to;n Ij hsou`n: kai; tiv" ejstivn mou
plhsivon 30 U
J polabw;n oJ Ij hsou`" ei\pen: a[nqrwpo" ti" katevbainen
ajpo; Ij erousalh;m eij" Ij ericw; kai; lh/stai`" perievpesen, oi} kai;
ejkduvsante" aujto;n kai; plhga;" ejpiqevnte" ajph`lqon ajfevnte"
hJmiqanh`. 31kata; sugkurivan de; iJereuv" ti" katevbainen ejn th`/ oJdw`/
ejkeivnh/ kai; ijdw;n aujto;n ajntiparh`lqen: 32oJmoivw" de; kai; Leuivth"
genovmeno" kata; to;n tovpon ejlqw;n kai; ijdw;n ajntiparh`lqen.
33
Samarivth" dev ti" oJdeuvwn h\lqen kat aujto;n kai; ijdw;n
ejsplagcnivsqh, 34kai; proselqw;n katevdhsen ta; trauvmata aujtou`
ejpicevwn e[laion kai; oi\non, ejpibibavsa" de; aujto;n ejpi; to; i[dion kth`no"
h[gagen aujto;n eij" pandocei`on kai; ejpemelhvqh aujtou`. 35kai; ejpi; th;n
au[rion ejkbalw;n e[dwken duvo dhnavria tw`/ pandocei` kai; ei\pen:
ejpimelhvqhti aujtou`, kai; o{ ti a]n prosdapanhvsh/" ejgw; ejn tw`/
ejpanevrcesqai me ajpodwvsw soi. 36tiv" touvtwn tw`n triw`n plhsivon
dokei` soi gegonevnai tou` ejmpesovnto" eij" tou;" lh/stav" 37oJ de; ei\pen:
oJ poihvsa" to; e[leo" met aujtou`. ei\pen de; aujtw`/ oJ Ij hsou`": poreuvou
kai; su; poivei oJmoivw".
38
E
j n de; tw`/ poreuvesqai aujtou;" aujto;" eijsh`lqen eij" kwvmhn tinav:
gunh; dev ti" ojnovmati Mavrqa uJpedevxato aujtovn. 39kai; th`d/ e h\n ajdelfh;
kaloumevnh Mariavm, h} kai; parakaqesqei`sa pro;" tou;" povda" tou`
kurivou h[kouen to;n lovgon aujtou`. 40hJ de; Mavrqa periespa`to peri;
pollh;n diakonivan: ejpista`sa de; ei\pen, kuvrie, ouj mevlei soi o{ti hJ
ajdelfhv mou movnhn me katevlipen diakonei`n eijpe; ou\n aujth`/ i{na moi
sunantilavbhtai. 41ajpokriqei;" de; ei\pen aujth`/ oJ kuvrio": Mavrqa
Mavrqa, merimna`/" kai; qorubavzh/ peri; pollav, 42eJno;" dev ejstin creiva:
Maria;m ga;r th;n ajgaqh;n merivda ejxelevxato h{ti" oujk ajfaireqhvsetai
aujth`".
11 Kai; ejgevneto ejn tw`/ ei\nai aujto;n ejn tovpw/ tini; proseucovmenon,
wJ" ejpauvsato, ei\pen ti" tw`n maqhtw`n aujtou` pro;" aujtovn: kuvrie,
divdaxon hJma`" proseuvcesqai, kaqw;" kai; Ij wavnnh" ejdivdaxen tou;"
maqhta;" aujtou`. 2ei\pen de; aujtoi`": o{tan proseuvchsqe levgete:
Pavter, aJgiasqhvtw to; o[noma sou:
ejlqevtw hJ basileiva sou:
3
to;n a[rton hJmw`n to;n ejpiouvsion divdou hJmi`n to;
kaq hJmevran:
4
kai; a[fe" hJmi`n ta;" aJmartiva" hJmw`n,
kai; ga;r aujtoi; ajfivomen panti; ojfeivlonti hJmi`n:
kai; mh; eijsenevgkh/" hJma`" eij" peirasmovn.
5
Kai; ei\pen pro;" aujtouv": tiv" ejx uJmw`n e{xei fivlon kai; poreuvsetai
pro;" aujto;n mesonuktivou kai; ei[ph/ aujtw`:/ fivle, crh`son moi trei`"
a[rtou", 6ejpeidh; fivlo" mou paregevneto ejx oJdou` prov" me kai; oujk e[cw
o} paraqhvsw aujtw`:/ 7kakei`no" e[swqen ajpokriqei;" ei[ph/, mhv moi
kovpou" pavrece: h[dh hJ quvra kevkleistai kai; ta; paidiva mou met ejmou`
eij" th;n koivthn eijsivn: ouj duvnamai ajnasta;" dou`nai soi. 8levgw uJmi`n,
eij kai; ouj dwvsei aujtw`/ ajnasta;" dia; to; ei\nai fivlon aujtou`, diav ge th;n
ajnaivdeian aujtou` ejgerqei;" dwvsei aujtw`/ o{swn crhvz
/ ei. 9Kagw; uJmi`n
levgw, aijtei`te kai; doqhvsetai uJmi`n, zhtei`te kai; euJrhvsete, krouvete
kai; ajnoighvsetai uJmi`n: 10pa`" ga;r oJ aijtw`n lambavnei kai; oJ zhtw`n
euJrivskei kai; tw`/ krouvonti ajnoighvsetai. 11tivna de; ejx uJmw`n to;n
patevra aijthvsei oJ uiJo"
; ijcquvn, kai; ajnti; ijcquvo" o[fin aujtw`/ ejpidwvsei
12
h] kai; aijthvsei wjo/ vn, ejpidwvsei aujtw`/ skorpivon 13eij ou\n uJmei`"
ponhroi; uJpavrconte" oi[date dovmata ajgaqa; didovnai toi`" tevknoi"
uJmw`n, povsw/ ma`llon oJ path;r oJ ejx oujranou` dwvsei pneu`ma a{gion
toi`" aijtou`sin aujtovn.
14
Kai; h\n ejkbavllwn daimovnion kai; aujto; h\n kwfovn: ejgevneto de;
tou` daimonivou ejxelqovnto" ejlavlhsen oJ kwfo;" kai; ejqauvmasan oiJ
o[cloi. 15tine;" de; ejx aujtw`n ei\pon: ejn Beelzebou;l tw`/ a[rconti tw`n
daimonivwn ejkbavllei ta; daimovnia: 16e{teroi de; peiravzonte" shmei`on
ejx oujranou` ejzhvtoun par aujtou`. 17aujto;" de; eijdw;" aujtw`n ta;
dianohvmata ei\pen aujtoi`": pa`sa basileiva ejf eJauth;n
diamerisqei`sa ejrhmou`tai kai; oi\ko" ejpi; oi\kon pivptei. 18eij de; kai; oJ
satana`" ejf eJauto;n diemerivsqh, pw`" staqhvsetai hJ basileiva
aujtou` o{ti levgete ejn Beelzebou;l ejkbavllein me ta; daimovnia. 19eij de;
ejgw; ejn Beelzebou;l ejkbavllw ta; daimovnia, oiJ uiJoi; uJmw`n ejn tivni
ejkbavllousin dia; tou`to aujtoi; uJmw`n kritai; e[sontai. 20eij de; ejn
daktuvlw/ qeou` ejgw; ejkbavllw ta; daimovnia, a[ra e[fqasen ejf uJma`" hJ
basileiva tou` qeou`. 21o{tan oJ ijscuro;" kaqwplismevno" fulavssh/ th;n
eJautou` aujlhvn, ejn eijrhvnh/ ejsti;n ta; uJpavrconta aujtou`: 22ejpa;n de;
ijscurovtero" aujtou` ejpelqw;n nikhvsh/ aujtovn, th;n panoplivan aujtou`
ai[rei ejf h|/ ejpepoivqei kai; ta; sku`la aujtou` diadivdwsin. 23 JO mh; w]n
met ejmou` kat ejmou` ejstin, kai; oJ mh; sunavgwn met ejmou` skorpivzei.
24
{Otan to; ajkavqarton pneu`ma ejxevlqh/ ajpo; tou` ajnqrwvpou,
dievrcetai di ajnuvdrwn tovpwn zhtou`n ajnavpausin kai; mh; euJrivskon:
tovte levgei: uJpostrevyw eij" to;n oi\kon mou o{qen ejxh`lqon: 25kai;
ejlqo;n euJrivskei sesarwmevnon kai; kekosmhmevnon. 26tovte poreuvetai
kai; paralambavnei e{tera pneuvmata ponhrovtera eJautou` eJpta; kai;
eijselqovnta katoikei` ejkei`: kai; givnetai ta; e[scata tou` ajnqrwvpou
ejkeivnou ceivrona tw`n prwvtwn.
27
E
j gevneto de; ejn tw`/ levgein aujto;n tau`ta ejpavrasa ti" fwnh;n gunh;
ejk tou` o[clou ei\pen aujtw`:/ makariva hJ koiliva hJ bastavsasa se kai;
mastoi; ou}" ejqhvlasa". 28aujto;" de; ei\pen: menou`n makavrioi oiJ
ajkouvonte" to;n lovgon tou` qeou` kai; fulavssonte".
29
Tw`n de; o[clwn ejpaqroizomevnwn h[rxato levgein: hJ genea; au{th
genea; ponhrav ejstin: shmei`on zhtei`, kai; shmei`on ouj doqhvsetai
aujth`/ eij mh; to; shmei`on Ij wna`. 30kaqw;" ga;r ejgevneto Ij wna`" toi`"
Nineuivtai" shmei`on, ou{tw" e[stai kai; oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou th`/
mou merivsasqai met ejmou` th;n klhronomivan. 14oJ de; ei\pen aujtw`:/
a[nqrwpe, tiv" me katevsthsen krith;n h] meristh;n ejf uJma`" 15ei\pen
de; pro;" aujtouv": oJra`te kai; fulavssesqe ajpo; pavsh" pleonexiva", o{ti
oujk ejn tw`/ perisseuvein tini; hJ zwh; aujtou` ejstin ejk tw`n uJparcovntwn
aujtw`./ 16Ei\pen de; parabolh;n pro;" aujtou;" levgwn: ajnqrwvpou tino;"
plousivou eujfovrhsen hJ cwvra. 17kai; dielogivzeto ejn eJautw`/ levgwn: tiv
poihvsw, o{ti oujk e[cw pou` sunavxw tou;" karpouv" mou 18kai; ei\pen:
tou`to poihvsw, kaqelw` mou ta;" ajpoqhvka" kai; meivzona" oijkodomhvsw
kai; sunavxw ejkei` pavnta to;n si`ton kai; ta; ajgaqav mou 19kai; ejrw` th`/
yuch`/ mou, yuchv, e[cei" polla; ajgaqa; keivmena eij" e[th pollav:
ajnapauvou, favge, pive, eujfraivnou. 20ei\pen de; aujtw`/ oJ qeov": a[frwn,
tauvth/ th`/ nukti; th;n yuchvn sou ajpaitou`sin ajpo; sou`: a} de;
hJtoivmasa", tivni e[stai 21ou{tw" oJ qhsaurivzwn eJautw`/ kai; mh; eij" qeo;n
ploutw`n.
22
Ei\pen de; pro;" tou;" maqhta;" aujtou`: dia; tou`to levgw uJmi`n: mh;
merimna`te th`/ yuch`/ tiv favghte, mhde; tw`/ swvmati tiv ejnduvshsqe. 23hJ
ga;r yuch; plei`on ejstin th`" trofh`" kai; to; sw`ma tou` ejnduvmato".
24
katanohvsate tou;" kovraka" o{ti ouj speivrousin oujde; qerivzousin,
oi|" oujk e[stin tamei`on oujde; ajpoqhvkh, kai; oJ qeo;" trevfei aujtouv":
povsw/ ma`llon uJmei`" diafevrete tw`n peteinw`n. 25tiv" de; ejx uJmw`n
merimnw`n duvnatai ejpi; th;n hJlikivan aujtou` prosqei`nai ph`cun 26eij
ou\n oujde; ejlavciston duvnasqe, tiv peri; tw`n loipw`n merimna`te
27
katanohvsate ta; krivna pw`" aujxavnei: ouj kopia`/ oujde; nhvqei: levgw de;
uJmi`n, oujde; Solomw;n ejn pavsh/ th`/ dovxh/ aujtou` periebavleto wJ" e}n
touvtwn. 28eij de; ejn ajgrw`/ to;n covrton o[nta shvmeron kai; au[rion eij"
klivbanon ballovmenon oJ qeo;" ou{tw" ajmfievzei, povsw/ ma`llon uJma`",
ojligovpistoi. 29kai; uJmei`" mh; zhtei`te tiv favghte kai; tiv pivhte kai; mh;
metewrivzesqe: 30tau`ta ga;r pavnta ta; e[qnh tou` kovsmou
ejpizhtou`sin, uJmw`n de; oJ path;r oi\den o{ti crhvz
/ ete touvtwn. 31plh;n
zhtei`te th;n basileivan aujtou`, kai; tau`ta prosteqhvsetai uJmi`n. 32Mh;
fobou`, to; mikro;n poivmnion, o{ti eujdovkhsen oJ path;r uJmw`n dou`nai
uJmi`n th;n basileivan. 33Pwlhvsate ta; uJpavrconta uJmw`n kai; dovte
ejlehmosuvnhn: poihvsate eJautoi`" ballavntia mh; palaiouvmena,
qhsauro;n ajnevkleipton ejn toi`" oujranoi`", o{pou klevpth" oujk ejggivzei
oujde; sh;" diafqeivrei: 34o{pou gavr ejstin oJ qhsauro;" uJmw`n, ejkei` kai; hJ
kardiva uJmw`n e[stai.
35
E
[ stwsan uJmw`n aiJ ojsfuve" periezwsmevnai kai; oiJ luvcnoi
kaiovmenoi: 36kai; uJmei`" o{moioi ajnqrwvpoi" prosdecomevnoi" to;n
kuvrion eJautw`n povte ajnaluvsh/ ejk tw`n gavmwn, i{na ejlqovnto" kai;
krouvsanto" eujqevw" ajnoivxwsin aujtw`./ 37makavrioi oiJ dou`loi ejkei`noi,
ou}" ejlqw;n oJ kuvrio" euJrhvsei grhgorou`nta": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
perizwvsetai kai; ajnaklinei` aujtou;" kai; parelqw;n diakonhvsei
aujtoi`". 38ka;n ejn th`/ deutevra/ ka;n ejn th`/ trivth/ fulakh`/ e[lqh/ kai; eu{rh/
ou{tw", makavrioi eijsin ejkei`noi. 39tou`to de; ginwvskete o{ti eij h[d/ ei oJ
oijkodespovth" poiva/ w{ra/ oJ klevpth" e[rcetai, oujk a]n ajfh`ken
diorucqh`nai to;n oi\kon aujtou`. 40kai; uJmei`" givnesqe e{toimoi, o{ti h|/
w{ra/ ouj dokei`te oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou e[rcetai.
41
Ei\pen de; oJ Pevtro": kuvrie, pro;" hJma`" th;n parabolh;n tauvthn
levgei" h] kai; pro;" pavnta" 42kai; ei\pen oJ kuvrio": tiv" a[ra ejsti;n oJ
pisto;" oijkonovmo" oJ frovnimo", o}n katasthvsei oJ kuvrio" ejpi; th`"
qerapeiva" aujtou` tou` didovnai ejn kairw`/ to; sitomevtrion
43
makavrio" oJ dou`lo" ejkei`no", o}n ejlqw;n oJ kuvrio" aujtou` euJrhvsei
poiou`nta ou{tw". 44ajlhqw`" levgw uJmi`n o{ti ejpi; pa`sin toi`"
uJpavrcousin aujtou` katasthvsei aujtovn. 45eja;n de; ei[ph/ oJ dou`lo"
ejkei`no" ejn th`/ kardiva/ aujtou`: cronivzei oJ kuvrio" mou e[rcesqai, kai;
a[rxhtai tuvptein tou;" pai`da" kai; ta;" paidivska", ejsqivein te kai;
pivnein kai; mequvskesqai, 46h{xei oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ejn
hJmevra/ h|/ ouj prosdoka`/ kai; ejn w{ra/ h|/ ouj ginwvskei, kai; dicotomhvsei
j kei`no" de; oJ
aujto;n kai; to; mevro" aujtou` meta; tw`n ajpivstwn qhvsei. 47 E
dou`lo" oJ gnou;" to; qevlhma tou` kurivou aujtou` kai; mh; eJtoimavsa" h]
poihvsa" pro;" to; qevlhma aujtou` darhvsetai pollav": 48oJ de; mh; gnouv",
poihvsa" de; a[xia plhgw`n darhvsetai ojlivga". panti; de; w|/ ejdovqh poluv,
polu; zhthqhvsetai par aujtou`, kai; w|/ parevqento poluv,
perissovteron aijthvsousin aujtovn.
49
Pu`r h\lqon balei`n ejpi; th;n gh`n, kai; tiv qevlw eij h[dh ajnhvfqh.
50
bavptisma de; e[cw baptisqh`nai, kai; pw`" sunevcomai e{w" o{tou
telesqh`./ 51dokei`te o{ti eijrhvnhn paregenovmhn dou`nai ejn th`/ gh`/ oujciv,
levgw uJmi`n, ajll h] diamerismovn. 52e[sontai ga;r ajpo; tou` nu`n pevnte ejn
eJni; oi[kw/ diamemerismevnoi, trei`" ejpi; dusi;n kai; duvo ejpi; trisivn,
53
diamerisqhvsontai path;r ejpi; uiJw`/
kai; uiJo"
; ejpi; patriv,
mhvthr ejpi; th;n qugatevra
30
kai; ijdou; eijsi;n e[scatoi oi} e[sontai prw`toi kai; eijsi;n prw`toi oi}
e[sontai e[scatoi.
31
E
j n aujth`/ th`/ w{ra/ prosh`lqan tine" Farisai`oi levgonte" aujtw`:/
e[xelqe kai; poreuvou ejnteu`qen, o{ti H
J rwvd/ h" qevlei se ajpoktei`nai.
32
kai; ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ei[pate th`/ ajlwvpeki tauvth/: ijdou;
ejkbavllw daimovnia kai; ijas
v ei" ajpotelw` shvmeron kai; au[rion kai; th`/
33
trivth/ teleiou`mai. plh;n dei` me shvmeron kai; au[rion kai; th`/
ejcomevnh/ poreuvesqai, o{ti oujk ejndevcetai profhvthn ajpolevsqai e[xw
Ij erousalhvm. 34 Ij erousalh;m Ij erousalhvm, hJ ajpokteivnousa tou;"
profhvta" kai; liqobolou`sa tou;" ajpestalmevnou" pro;" aujthvn,
posavki" hjqevlhsa ejpisunavxai ta; tevkna sou o}n trovpon o[rni" th;n
eJauth`" nossia;n uJpo; ta;" ptevruga", kai; oujk hjqelhvsate. 35ijdou;
ajfivetai uJmi`n oJ oi\ko" uJmw`n. levgw de; uJmi`n, ouj mh; i[dhte me e{w" h{xei
o{te ei[phte: eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati kurivou.
14 Kai; ejgevneto ejn tw`/ ejlqei`n aujto;n eij" oi\kon tino" tw`n
ajrcovntwn tw`n Farisaivwn sabbavtw/ fagei`n a[rton kai; aujtoi; h\san
parathrouvmenoi aujtovn. 2Kai; ijdou; a[nqrwpo" ti" h\n uJdrwpiko;"
e[mprosqen aujtou`. 3kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" tou;"
nomikou;" kai; Farisaivou" levgwn: e[xestin tw`/ sabbavtw/ qerapeu`sai
h] ou[ 4oiJ de; hJsuvcasan. kai; ejpilabovmeno" ijas
v ato aujto;n kai;
5
ajpevlusen. kai; pro;" aujtou;" ei\pen: tivno" uJmw`n uiJo"
; h] bou`" eij"
frevar pesei`tai, kai; oujk eujqevw" ajnaspavsei aujto;n ejn hJmevra/ tou`
sabbavtou 6kai; oujk i[scusan ajntapokriqh`nai pro;" tau`ta.
7
E
[ legen de; pro;" tou;" keklhmevnou" parabolhvn, ejpevcwn pw`" ta;"
prwtoklisiva" ejxelevgonto, levgwn pro;" aujtouv": 8o{tan klhqh`"
/ uJpov
tino" eij" gavmou", mh; katakliqh`"
/ eij" th;n prwtoklisivan, mhvpote
ejntimovtero" sou h\/ keklhmevno" uJp aujtou`, 9kai; ejlqw;n oJ se; kai;
aujto;n kalevsa" ejrei` soi: do;" touvtw/ tovpon, kai; tovte a[rxh/ meta;
aijscuvnh" to;n e[scaton tovpon katevcein. 10ajll o{tan klhqh`"
/ ,
poreuqei;" ajnavpese eij" to;n e[scaton tovpon, i{na o{tan e[lqh/ oJ
keklhkwv" se ejrei` soi: fivle, prosanavbhqi ajnwvteron: tovte e[stai soi
dovxa ejnwvpion pavntwn tw`n sunanakeimevnwn soi. 11o{ti pa`" oJ uJyw`n
eJauto;n tapeinwqhvsetai, kai; oJ tapeinw`n eJauto;n uJywqhvsetai. 12
E
[ legen de; kai; tw`/ keklhkovti aujtovn: o{tan poih`"
/ a[riston h] dei`pnon,
mh; fwvnei tou;" fivlou" sou mhde; tou;" ajdelfouv" sou mhde; tou;"
suggenei`" sou mhde; geivtona" plousivou", mhvpote kai; aujtoi;
ciliavdwn ejrcomevnw/ ejp aujtovn 32eij de; mhv ge, e[ti aujtou` povrrw o[nto"
presbeivan ajposteivla" ejrwta`/ ta; pro;" eijrhvnhn. 33ou{tw" ou\n pa`" ejx
uJmw`n o}" oujk ajpotavssetai pa`sin toi`" eJautou` uJpavrcousin ouj
duvnatai ei\nai mou maqhthv".
34
Kalo;n ou\n to; a{la": eja;n de; kai; to; a{la" mwranqh`,/ ejn tivni
ajrtuqhvsetai 35ou[te eij" gh`n ou[te eij" koprivan eu[qeton ejstin, e[xw
bavllousin aujtov. oJ e[cwn w\ta ajkouvein ajkouevtw.
15 \Hsan de; aujtw`/ ejggivzonte" pavnte" oiJ telw`nai kai; oiJ
aJmartwloi; ajkouvein aujtou`. 2kai; diegovgguzon oi{ te Farisai`oi kai; oiJ
grammatei`" levgonte" o{ti ou|to" aJmartwlou;" prosdevcetai kai;
sunesqivei aujtoi`". 3Ei\pen de; pro;" aujtou;" th;n parabolh;n tauvthn
levgwn: 4tiv" a[nqrwpo" ejx uJmw`n e[cwn eJkato;n provbata kai; ajpolevsa"
ejx aujtw`n e}n ouj kataleivpei ta; ejnenhvkonta ejnneva ejn th`/ ejrhvmw/ kai;
poreuvetai ejpi; to; ajpolwlo;" e{w" eu{rh/ aujtov 5kai; euJrw;n ejpitivqhsin
ejpi; tou;" w[mou" aujtou` caivrwn 6kai; ejlqw;n eij" to;n oi\kon sugkalei`
tou;" fivlou" kai; tou;" geivtona" levgwn aujtoi`": sugcavrhte moi, o{ti
eu|ron to; provbaton mou to; ajpolwlov". 7levgw uJmi`n o{ti ou{tw" cara; ejn
tw`/ oujranw`/ e[stai ejpi; eJni; aJmartwlw`/ metanoou`nti h] ejpi; ejnenhvkonta
ejnneva dikaivoi" oi{tine" ouj creivan e[cousin metanoiva".
8
H
] tiv" gunh; dracma;" e[cousa devka eja;n ajpolevsh/ dracmh;n mivan,
oujci; a{ptei luvcnon kai; saroi` th;n oijkivan kai; zhtei` ejpimelw`" e{w" ou|
eu{rh/ 9kai; euJrou`sa sugkalei` ta;" fivla" kai; geivtona" levgousa:
sugcavrhte moi, o{ti eu|ron th;n dracmh;n h}n ajpwvlesa. 10ou{tw", levgw
uJmi`n, givnetai cara; ejnwvpion tw`n ajggevlwn tou` qeou` ejpi; eJni;
aJmartwlw`/ metanoou`nti.
11
Ei\pen dev: a[nqrwpo" ti" ei\cen duvo uiJouv". 12kai; ei\pen oJ newvtero"
aujtw`n tw`/ patriv: pavter, dov" moi to; ejpibavllon mevro" th`" oujsiva". oJ
de; diei`len aujtoi`" to;n bivon. 13kai; met ouj polla;" hJmevra"
sunagagw;n pavnta oJ newvtero" uiJo"
; ajpedhvmhsen eij" cwvran makra;n
kai; ejkei` dieskovrpisen th;n oujsivan aujtou` zw`n ajswvtw".
14
dapanhvsanto" de; aujtou` pavnta ejgevneto limo;" ijscura; kata; th;n
cwvran ejkeivnhn, kai; aujto;" h[rxato uJsterei`sqai. 15kai; poreuqei;"
ejkollhvqh eJni; tw`n politw`n th`" cwvra" ejkeivnh", kai; e[pemyen aujto;n
eij" tou;" ajgrou;" aujtou` bovskein coivrou", 16kai; ejpequvmei
cortasqh`nai ejk tw`n kerativwn w|n h[sqion oiJ coi`roi, kai; oujdei;"
ejdivdou aujtw`./ 17eij" eJauto;n de; ejlqw;n e[fh: povsoi mivsqioi tou` patrov"
aujtav, tw`n ga;r toiouvtwn ejsti;n hJ basileiva tou` qeou`. 17ajmh;n levgw
uJmi`n, o}" a]n mh; devxhtai th;n basileivan tou` qeou` wJ" paidivon, ouj mh;
eijsevlqh/ eij" aujthvn.
18
Kai; ejphrwvthsen ti" aujto;n a[rcwn levgwn: didavskale ajgaqev, tiv
poihvsa" zwh;n aijwvnion klhronomhvsw 19ei\pen de; aujtw`/ oJ Ij hsou`": tiv
me levgei" ajgaqovn oujdei;" ajgaqo;" eij mh; ei|" oJ qeov". 20ta;" ejntola;"
oi\da": mh; moiceuvsh/", mh; foneuvsh/", mh; klevyh/", mh;
yeudomarturhvsh/", tivma to;n patevra sou kai; th;n mhtevra. 21oJ de;
ei\pen: tau`ta pavnta ejfuvlaxa ejk neovthto". 22ajkouvsa" de; oJ Ij hsou`"
ei\pen aujtw`:/ e[ti e{n soi leivpei: pavnta o{sa e[cei" pwvlhson kai;
diavdo" ptwcoi`", kai; e{xei" qhsauro;n ejn toi`" oujranoi`", kai; deu`ro
ajkolouvqei moi. 23oJ de; ajkouvsa" tau`ta perivlupo" ejgenhvqh: h\n ga;r
plouvsio" sfovdra.
24
ijdw;n de; aujto;n oJ Ij hsou`" perivlupon genovmenon ei\pen: pw`"
duskovlw" oiJ ta; crhvmata e[conte" eij" th;n basileivan tou` qeou`
eijsporeuvontai: 25eujkopwvteron gavr ejstin kavmhlon dia; trhvmato"
belovnh" eijselqei`n h] plouvsion eij" th;n basileivan tou` qeou`
eijselqei`n. 26ei\pan de; oiJ ajkouvsante": kai; tiv" duvnatai swqh`nai 27oJ
de; ei\pen: ta; ajduvnata para; ajnqrwvpoi" dunata; para; tw`/ qew`/ ejstin.
28
Ei\pen de; oJ Pevtro": ijdou; hJmei`" ajfevnte" ta; i[dia hjkolouqhvsamen
soi. 29oJ de; ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujdeiv" ejstin o}"
ajfh`ken oijkivan h] gunai`ka h] ajdelfou;" h] gonei`" h] tevkna e{neken th`"
basileiva" tou` qeou`, 30o}" oujci; mh; ajpolavbh/ pollaplasivona ejn tw`/
kairw`/ touvtw/ kai; ejn tw`/ aijw`ni tw`/ ejrcomevnw/ zwh;n aijwvnion.
31
Paralabw;n de; tou;" dwvdeka ei\pen pro;" aujtouv": ijdou;
ajnabaivnomen eij"
Ij erousalhvm, kai; telesqhvsetai pavnta ta;
gegrammevna dia; tw`n profhtw`n tw`/ uiJw`/ tou` ajnqrwvpou:
32
paradoqhvsetai ga;r toi`" e[qnesin kai; ejmpaicqhvsetai kai;
33
uJbrisqhvsetai
kai;
ejmptusqhvsetai
kai;
mastigwvsante"
ajpoktenou`sin aujtovn, kai; th`/ hJmevra/ th`/ trivth/ ajnasthvsetai. 34kai;
aujtoi; oujde;n touvtwn sunh`kan kai; h\n to; rJhm
` a tou`to kekrummevnon
ajp aujtw`n kai; oujk ejgivnwskon ta; legovmena.
35
E
j gevneto de; ejn tw`/ ejggivzein aujto;n eij" Ij ericw; tuflov" ti"
ejkavqhto para; th;n oJdo;n ejpaitw`n. 36ajkouvsa" de; o[clou
diaporeuomevnou ejpunqavneto tiv ei[h tou`to. 37ajphvggeilan de; aujtw`/
Kaiv tinwn legovntwn peri; tou` iJerou` o{ti livqoi" kaloi`" kai;
ajnaqhvmasin kekovsmhtai ei\pen: 6tau`ta a} qewrei`te ejleuvsontai
hJmevrai ejn ai|" oujk ajfeqhvsetai livqo" ejpi; livqw/ o}" ouj kataluqhvsetai.
7
E
j phrwvthsan de; aujto;n levgonte": didavskale, povte ou\n tau`ta
e[stai kai; tiv to; shmei`on o{tan mevllh/ tau`ta givnesqai 8oJ de; ei\pen:
blevpete mh; planhqh`te: polloi; ga;r ejleuvsontai ejpi; tw`/ ojnovmati mou
levgonte": ejgwv eijmi, kaiv: oJ kairo;" h[ggiken. mh; poreuqh`te ojpivsw
aujtw`n. 9o{tan de; ajkouvshte polevmou" kai; ajkatastasiva", mh;
ptohqh`te: dei` ga;r tau`ta genevsqai prw`ton, ajll oujk eujqevw" to;
tevlo". 10Tovte e[legen aujtoi`": ejgerqhvsetai e[qno" ejp e[qno" kai;
basileiva ejpi; basileivan, 11seismoiv te megavloi kai; kata; tovpou"
limoi; kai; loimoi; e[sontai, fovbhtra te kai; ajp oujranou` shmei`a
megavla e[stai. 12Pro; de; touvtwn pavntwn ejpibalou`sin ejf uJma`" ta;"
cei`ra" aujtw`n kai; diwvxousin, paradidovnte" eij" ta;" sunagwga;" kai;
fulakav", ajpagomevnou" ejpi; basilei`" kai; hJgemovna" e{neken tou`
ojnovmato" mou: 13ajpobhvsetai uJmi`n eij" martuvrion. 14qevte ou\n ejn tai`"
kardivai" uJmw`n mh; promeleta`n ajpologhqh`nai: 15ejgw; ga;r dwvsw uJmi`n
stovma kai; sofivan h|/ ouj dunhvsontai ajntisth`nai h] ajnteipei`n
a{pante" oiJ ajntikeivmenoi uJmi`n. 16paradoqhvsesqe de; kai; uJpo; gonevwn
kai; ajdelfw`n kai; suggenw`n kai; fivlwn, kai; qanatwvsousin ejx uJmw`n,
17
kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn dia; to; o[noma mou. 18kai; qri;x
ejk th`" kefalh`" uJmw`n ouj mh; ajpovlhtai. 19ejn th`/ uJpomonh`/ uJmw`n
kthvsasqe ta;" yuca;" uJmw`n.
20
{Otan de; i[dhte kukloumevnhn uJpo; stratopevdwn Ij erousalhvm,
tovte gnw`te o{ti h[ggiken hJ ejrhvmwsi" aujth`". 21tovte oiJ ejn th`/
Ij oudaiva/ feugevtwsan eij" ta; o[rh kai; oiJ ejn mevsw/ aujth`"
ejkcwreivtwsan kai; oiJ ejn tai`" cwvrai" mh; eijsercevsqwsan eij" aujthvn,
22
o{ti hJmevrai ejkdikhvsew" au|tai eijsin tou` plhsqh`nai pavnta ta;
gegrammevna. 23oujai; tai`" ejn gastri; ejcouvsai" kai; tai`" qhlazouvsai"
ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai": e[stai ga;r ajnavgkh megavlh ejpi; th`" gh`"
kai; ojrgh; tw`/ law`/ touvtw/, 24kai; pesou`ntai stovmati macaivrh" kai;
aijcmalwtisqhvsontai eij" ta; e[qnh pavnta, kai; Ij erousalh;m e[stai
patoumevnh uJpo; ejqnw`n, a[cri ou| plhrwqw`sin kairoi; ejqnw`n.
25
Kai; e[sontai shmei`a ejn hJlivw/ kai; selhvnh/ kai; a[stroi", kai; ejpi;
th`" gh`" sunoch; ejqnw`n ejn ajporiva/ h[cou" qalavssh" kai; savlou,
26
ajpoyucovntwn ajnqrwvpwn ajpo; fovbou kai; prosdokiva" tw`n
kai; suv pote ejpistrevya" sthvrison tou;" ajdelfouv" sou. 33oJ de; ei\pen
aujtw`:/ kuvrie, meta; sou` e{toimo" eijmi kai; eij" fulakh;n kai; eij"
qavnaton poreuvesqai. 34oJ de; ei\pen: levgw soi, Pevtre, ouj fwnhvsei
shvmeron ajlevktwr e{w" triv" me ajparnhvsh/ eijdevnai.
35
Kai; ei\pen aujtoi`": o{te ajpevsteila uJma`" a[ter ballantivou kai;
phvra" kai; uJpodhmavtwn, mhv tino" uJsterhvsate oiJ de; ei\pan:
oujqenov". 36ei\pen de; aujtoi`": ajlla; nu`n oJ e[cwn ballavntion ajravtw,
oJmoivw" kai; phvran, kai; oJ mh; e[cwn pwlhsavtw to; iJmavtion aujtou` kai;
ajgorasavtw mavcairan. 37levgw ga;r uJmi`n o{ti tou`to to; gegrammevnon
dei` telesqh`nai ejn ejmoiv, tov: kai; meta; ajnovmwn ejlogivsqh: kai; ga;r
to; peri; ejmou` tevlo" e[cei. 38oiJ de; ei\pan: kuvrie, ijdou; mavcairai w|de
duvo. oJ de; ei\pen aujtoi`": iJkanovn ejstin.
39
Kai; ejxelqw;n ejporeuvqh kata; to; e[qo" eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n,
hjkolouvqhsan de; aujtw`/ kai; oiJ maqhtaiv. 40genovmeno" de; ejpi; tou` tovpou
ei\pen aujtoi`": proseuvcesqe mh; eijselqei`n eij" peirasmovn. 41kai;
aujto;" ajpespavsqh ajp aujtw`n wJsei; livqou bolh;n kai; qei;" ta; govnata
proshuvceto 42levgwn: pavter, eij bouvlei parevnegke tou`to to;
pothvrion ajp ejmou`: plh;n mh; to; qevlhma mou ajlla; to; so;n ginevsqw. 43
w[fqh de aujtw`/ a[ggelo" ajp oujranou` ejniscuvwn aujtovn. 44kai;
genovmeno" ejn ajgwniva/ ejktenevsteron proshuvceto: kai; ejgevneto oJ
iJdrw;" aujtou` wJsei; qrovmboi ai{mato" katabaivnonte" ejpi; th;n gh`n.
45
kai; ajnasta;" ajpo; th`" proseuch`" ejlqw;n pro;" tou;" maqhta;" eu|ren
koimwmevnou" aujtou;" ajpo; th`" luvph", 46kai; ei\pen aujtoi`": tiv
kaqeuvdete ajnastavnte" proseuvcesqe, i{na mh; eijsevlqhte eij"
peirasmovn.
47
E
[ ti aujtou` lalou`nto" ijdou; o[clo", kai; oJ legovmeno" Ij ouvda" ei|"
tw`n dwvdeka prohvrceto aujtou;" kai; h[ggisen tw`/ Ij hsou` filh`sai
aujtovn. 48 Ij hsou`" de; ei\pen aujtw`:/ Ij ouvda, filhvmati to;n uiJo;n tou`
ajnqrwvpou paradivdw" 49ijdovnte" de; oiJ peri; aujto;n to; ejsovmenon
ei\pan: kuvrie, eij patavxomen ejn macaivrh/ 50kai; ejpavtaxen ei|" ti" ejx
aujtw`n tou` ajrcierevw" to;n dou`lon kai; ajfei`len to; ou\" aujtou` to;
dexiovn. 51ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: eja`te e{w" touvtou: kai;
aJyavmeno" tou` wjtivou ijas
v ato aujtovn. 52Ei\pen de; Ij hsou`" pro;" tou;"
paragenomevnou" ejp aujto;n ajrcierei`" kai; strathgou;" tou` iJerou`
kai; presbutevrou": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta; macairw`n kai;
xuvlwn 53kaq hJmevran o[nto" mou meq uJmw`n ejn tw`/ iJerw`/ oujk
ejxeteivnate ta;" cei`ra" ejp ejmev, ajll au{th ejsti;n uJmw`n hJ w{ra kai; hJ
ejxousiva tou` skovtou".
54
Sullabovnte" de; aujto;n h[gagon kai; eijshvgagon eij" th;n oijkivan
tou` ajrcierevw": oJ de; Pevtro" hjkolouvqei makrovqen. 55periayavntwn de;
pu`r ejn mevsw/ th`" aujlh`" kai; sugkaqisavntwn ejkavqhto oJ Pevtro"
mevso" aujtw`n. 56ijdou`sa de; aujto;n paidivskh ti" kaqhvmenon pro;" to;
fw`" kai; ajtenivsasa aujtw`/ ei\pen: kai; ou|to" su;n aujtw`/ h\n. 57oJ de;
hjrnhvsato levgwn: oujk oi\da aujtovn, guvnai. 58kai; meta; bracu; e{tero"
ijdw;n aujto;n e[fh: kai; su; ejx aujtw`n ei\. oJ de; Pevtro" e[fh: a[nqrwpe, oujk
eijmiv. 59kai; diastavsh" wJsei; w{ra" mia`" a[llo" ti" dii>scurivzeto
levgwn: ejp ajlhqeiva" kai; ou|to" met aujtou` h\n, kai; ga;r Galilai`o"
ejstin. 60ei\pen de; oJ Pevtro": a[nqrwpe, oujk oi\da o} levgei". kai;
paracrh`ma e[ti lalou`nto" aujtou` ejfwvnhsen ajlevktwr. 61kai;
strafei;" oJ kuvrio" ejnevbleyen tw`/ Pevtrw/, kai; uJpemnhvsqh oJ Pevtro"
tou` rJhm
v ato" tou` kurivou wJ" ei\pen aujtw`/ o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai
shvmeron ajparnhvsh/ me triv". 62kai; ejxelqw;n e[xw e[klausen pikrw`".
63
Kai; oiJ a[ndre" oiJ sunevconte" aujto;n ejnevpaizon aujtw`/ devronte",
64
kai; perikaluvyante" aujto;n ejphrwvtwn levgonte": profhvteuson,
tiv" ejstin oJ paivsa" se 65kai; e{tera polla; blasfhmou`nte" e[legon
eij" aujtovn.
66
Kai; wJ" ejgevneto hJmevra, sunhvcqh to; presbutevrion tou` laou`,
ajrcierei`" te kai; grammatei`", kai; ajphvgagon aujto;n eij" to;
sunevdrion aujtw`n 67levgonte": eij su; ei\ oJ cristov", eijpo;n hJmi`n. ei\pen
de; aujtoi`": eja;n uJmi`n ei[pw, ouj mh; pisteuvshte: 68eja;n de; ejrwthvsw, ouj
mh; ajpokriqh`te. 69ajpo; tou` nu`n de; e[stai oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpou
kaqhvmeno" ejk dexiw`n th`" dunavmew" tou` qeou`. 70ei\pan de; pavnte":
su; ou\n ei\ oJ uiJo"
; tou` qeou` oJ de; pro;" aujtou;" e[fh: uJmei`" levgete o{ti
71
ejgwv eijmi. oiJ de; ei\pan: tiv e[ti e[comen marturiva" creivan aujtoi; ga;r
hjkouvsamen ajpo; tou` stovmato" aujtou`.
23 Kai; ajnasta;n a{pan to; plh`qo" aujtw`n h[gagon aujto;n ejpi; to;n
Pila`ton. 2 H
[ rxanto de; kathgorei`n aujtou` levgonte": tou`ton
eu{ramen diastrevfonta to; e[qno" hJmw`n kai; kwluvonta fovrou"
Kaivsari didovnai kai; levgonta eJauto;n cristo;n basileva ei\nai. 3oJ de;
Pila`to" hjrwvthsen aujto;n levgwn: su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn oJ
de; ajpokriqei;" aujtw`/ e[fh: su; levgei". 4oJ de; Pila`to" ei\pen pro;" tou;"
ajrcierei`" kai; tou;" o[clou": oujde;n euJrivskw ai[tion ejn tw`/ ajnqrwvpw/
touvtw/. 5oiJ de; ejpivscuon levgonte" o{ti ajnaseivei to;n lao;n didavskwn
kaq o{lh" th`" jIoudaiva", kai; ajrxavmeno" ajpo; th`" Galilaiva" e{w"
w|de.
6
Pila`to" de; ajkouvsa" ejphrwvthsen eij oJ a[nqrwpo" Galilai`o"
ejstin, 7kai; ejpignou;" o{ti ejk th`" ejxousiva"
H
J rwvd/ ou ejsti;n
ajnevpemyen aujto;n pro;"
H
J rwvd/ hn, o[nta kai; aujto;n ejn
IJ erosoluvmoi" ejn tauvtai" tai`" hJmevrai". 8 JO de; H
J rwvd/ h" ijdw;n to;n
Ij hsou`n ejcavrh livan, h\n ga;r ejx iJkanw`n crovnwn qevlwn ijdei`n aujto;n dia;
to; ajkouvein peri; aujtou` kai; h[lpizen ti shmei`on ijdei`n uJp aujtou`
ginovmenon. 9ejphrwvta de; aujto;n ejn lovgoi" iJkanoi`", aujto;" de; oujde;n
ajpekrivnato aujtw`./ 10eiJsthvkeisan de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`"
eujtovnw" kathgorou`nte" aujtou`. 11ejxouqenhvsa" de; aujto;n kai; oJ
H
J rwvd/ h" su;n toi`" strateuvmasin aujtou` kai; ejmpaivxa" peribalw;n
ejsqh`ta lampra;n ajnevpemyen aujto;n tw`/ Pilavtw/. 12ejgevnonto de; fivloi
o{ te H
J rwvd/ h" kai; oJ Pila`to" ejn aujth`/ th`/ hJmevra/ met ajllhvlwn:
prou>ph`rcon ga;r ejn e[cqra/ o[nte" pro;" aujtouv".
13
Pila`to" de; sugkalesavmeno" tou;" ajrcierei`" kai; tou;"
a[rconta" kai; to;n lao;n 14ei\pen pro;" aujtouv": proshnevgkate moi to;n
a[nqrwpon tou`ton wJ" ajpostrevfonta to;n laovn, kai; ijdou; ejgw; ejnwvpion
uJmw`n ajnakrivna" oujqe;n eu|ron ejn tw`/ ajnqrwvpw/ touvtw/ ai[tion w|n
kathgorei`te kat aujtou`. 15ajll oujde; H
J rwvd/ h", ajnevpemyen ga;r
aujto;n pro;" hJma`", kai; ijdou; oujde;n a[xion qanavtou ejsti;n
pepragmevnon aujtw`:/ 16paideuvsa" ou\n aujto;n ajpoluvsw. 18 A
j nevkragon
de; pamplhqei; levgonte": ai\re tou`ton, ajpovluson de; hJmi`n to;n
Barabba`n: 19o{sti" h\n dia; stavsin tina; genomevnhn ejn th`/ povlei kai;
fovnon blhqei;" ejn th`/ fulakh`./ 20pavlin de; oJ Pila`to" prosefwvnhsen
aujtoi`" qevlwn ajpolu`sai to;n Ij hsou`n. 21oiJ de; ejpefwvnoun levgonte":
stauvrou stauvrou aujtovn. 22oJ de; trivton ei\pen pro;" aujtouv": tiv ga;r
kako;n ejpoivhsen ou|to" oujde;n ai[tion qanavtou eu|ron ejn aujtw`:/
paideuvsa" ou\n aujto;n ajpoluvsw. 23oiJ de; ejpevkeinto fwnai`" megavlai"
aijtouvmenoi aujto;n staurwqh`nai, kai; kativscuon aiJ fwnai; aujtw`n.
24
Kai; Pila`to" ejpevkrinen genevsqai to; ai[thma aujtw`n: 25ajpevlusen de;
to;n dia; stavsin kai; fovnon beblhmevnon eij" fulakh;n o}n hj/tou`nto, to;n
de; Ij hsou`n parevdwken tw`/ qelhvmati aujtw`n.
26
KATA IWANNHN
1 E
j n ajrch`/ h\n oJ lovgo", kai; oJ lovgo" h\n pro;" to;n qeovn, kai; qeo;"
h\n oJ lovgo". 2ou|to" h\n ejn ajrch`/ pro;" to;n qeovn. 3pavnta di aujtou`
ejgevneto, kai; cwri;" aujtou` ejgevneto oujde; e{n. o} gevgonen 4ejn aujtw`/ zwh;
h\n, kai; hJ zwh; h\n to; fw`" tw`n ajnqrwvpwn: 5kai; to; fw`" ejn th`/ skotiva/
faivnei, kai; hJ skotiva aujto; ouj katevlaben.
6
E
j gevneto a[nqrwpo", ajpestalmevno" para; qeou`, o[noma aujtw`/
Ij wavnnh": 7ou|to" h\lqen eij" marturivan i{na marturhvsh/ peri; tou`
fwtov", i{na pavnte" pisteuvswsin di aujtou`. 8oujk h\n ejkei`no" to; fw`",
ajll i{na marturhvsh/ peri; tou` fwtov". 9 \Hn to; fw`" to; ajlhqinovn, o}
fwtivzei pavnta a[nqrwpon, ejrcovmenon eij" to;n kovsmon. 10ejn tw`/ kovsmw/
h\n, kai; oJ kovsmo" di aujtou` ejgevneto, kai; oJ kovsmo" aujto;n oujk e[gnw.
11
eij" ta; i[dia h\lqen, kai; oiJ i[dioi aujto;n ouj parevlabon. 12o{soi de;
e[labon aujtovn, e[dwken aujtoi`" ejxousivan tevkna qeou` genevsqai, toi`"
pisteuvousin eij" to; o[noma aujtou`, 13oi} oujk ejx aiJmavtwn oujde; ejk
qelhvmato" sarko;" oujde; ejk qelhvmato" ajndro;" ajll ejk qeou`
ejgennhvqhsan.
14
Kai; oJ lovgo" sa;rx ejgevneto kai; ejskhvnwsen ejn hJmi`n, kai;
ejqeasavmeqa th;n dovxan aujtou`, dovxan wJ" monogenou`" para; patrov",
plhvrh" cavrito" kai; ajlhqeiva". 15 Ij wavnnh" marturei` peri; aujtou` kai;
kevkragen levgwn: ou|to" h\n o}n ei\pon: oJ ojpivsw mou ejrcovmeno"
e[mprosqen mou gevgonen, o{ti prw`to" mou h\n. 16o{ti ejk tou`
plhrwvmato" aujtou` hJmei`" pavnte" ejlavbomen kai; cavrin ajnti;
cavrito": 17o{ti oJ novmo" dia; Mwu>sevw" ejdovqh, hJ cavri" kai; hJ ajlhvqeia
dia; Ij hsou` Cristou` ejgevneto. 18Qeo;n oujdei;" eJwrv aken pwvpote:
monogenh;" qeo;" oJ w]n eij" to;n kovlpon tou` patro;" ejkei`no"
ejxhghvsato.
19
Kai; au{th ejsti;n hJ marturiva tou` Ij wavnnou, o{te ajpevsteilan
pro;" aujto;n oiJ Ij oudai`oi ejx IJ erosoluvmwn iJerei`" kai; Leuivta" i{na
ejrwthvswsin aujtovn: su; tiv" ei\ 20kai; wJmolovghsen kai; oujk hjrnhvsato,
kai; wJmolovghsen o{ti ejgw; oujk eijmi; oJ cristov". 21kai; hjrwvthsan aujtovn:
tiv ou\n su; H
j liva" ei\ kai; levgei: oujk eijmiv. oJ profhvth" ei\ suv kai;
ajpekrivqh: ou[. 22ei\pan ou\n aujtw`:/ tiv" ei\ i{na ajpovkrisin dw`men toi`"
pevmyasin hJma`": tiv levgei" peri; seautou` 23e[fh:
ejgw; fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:
13
Kai; ejggu;" h\n to; pavsca tw`n Ij oudaivwn, kai; ajnevbh eij"
IJ erosovluma oJ jIhsou`". 14Kai; eu|ren ejn tw`/ iJerw`/ tou;" pwlou`nta"
bova" kai; provbata kai; peristera;" kai; tou;" kermatista;"
kaqhmevnou", 15kai; poihvsa" fragevllion ejk scoinivwn pavnta"
ejxevbalen ejk tou` iJerou` tav te provbata kai; tou;" bova", kai; tw`n
kollubistw`n ejxevceen to; kevrma kai; ta;" trapevza" ajnevtreyen, 16kai;
toi`" ta;" peristera;" pwlou`sin ei\pen: a[rate tau`ta ejnteu`qen, mh;
poiei`te to;n oi\kon tou` patrov" mou oi\kon ejmporivou. 17ejmnhvsqhsan oiJ
maqhtai; aujtou` o{ti gegrammevnon ejstivn: oJ zh`lo" tou` oi[kou sou
katafavgetai me. 18 A
j pekrivqhsan ou\n oiJ jIoudai`oi kai; ei\pan
aujtw`:/ tiv shmei`on deiknuvei" hJmi`n o{ti tau`ta poiei`" 19ajpekrivqh
Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": luvsate to;n nao;n tou`ton kai; ejn trisi;n
hJmevrai" ejgerw` aujtovn. 20ei\pan ou\n oiJ jIoudai`oi: tesseravkonta kai;
e}x e[tesin oijkodomhvqh oJ nao;" ou|to", kai; su; ejn trisi;n hJmevrai"
ejgerei`" aujtovn 21ejkei`no" de; e[legen peri; tou` naou` tou` swvmato"
aujtou`. 22o{te ou\n hjgevrqh ejk nekrw`n, ejmnhvsqhsan oiJ maqhtai; aujtou`
o{ti tou`to e[legen, kai; ejpivsteusan th`/ grafh`/ kai; tw`/ lovgw/ o}n ei\pen oJ
Ij hsou`".
23
JW" de; h\n ejn toi`" IJ erosoluvmoi" ejn tw`/ pavsca ejn th`/ eJorth`,/ polloi;
ejpivsteusan eij" to; o[noma aujtou` qewrou`nte" aujtou` ta; shmei`a a}
ejpoivei: 24aujto;" de; Ij hsou`" oujk ejpivsteuen aujto;n aujtoi`" dia; to;
aujto;n ginwvskein pavnta" 25kai; o{ti ouj creivan ei\cen i{na ti"
marturhvsh/ peri; tou` ajnqrwvpou: aujto;" ga;r ejgivnwsken tiv h\n ejn tw`/
ajnqrwvpw/.
3 \Hn de; a[nqrwpo" ejk tw`n Farisaivwn, Nikovdhmo" o[noma aujtw`,/
a[rcwn tw`n Ij oudaivwn: 2ou|to" h\lqen pro;" aujto;n nukto;" kai; ei\pen
aujtw`:/ rJabbiv, oi[damen o{ti ajpo; qeou` ejlhvluqa" didavskalo": oujdei;"
ga;r duvnatai tau`ta ta; shmei`a poiei`n a} su; poiei`", eja;n mh; h\/ oJ qeo;"
met aujtou`. 3ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ ajmh;n ajmh;n levgw
soi, eja;n mhv ti" gennhqh`/ a[nwqen, ouj duvnatai ijdei`n th;n basileivan
tou` qeou`. 4levgei pro;" aujto;n oJ Nikovdhmo": pw`" duvnatai a[nqrwpo"
gennhqh`nai gevrwn w[n mh; duvnatai eij" th;n koilivan th`" mhtro;"
aujtou` deuvteron eijselqei`n kai; gennhqh`nai 5ajpekrivqh Ij hsou`":
ajmh;n ajmh;n levgw soi, eja;n mhv ti" gennhqh`/ ejx u{dato" kai; pneuvmato",
ouj duvnatai eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou`. 6to;
gegennhmevnon ejk th`" sarko;" savrx ejstin, kai; to; gegennhmevnon ejk
tou` pneuvmato" pneu`ma ejstin. 7mh; qaumavsh/" o{ti ei\pon soi: dei`
uJma`" gennhqh`nai a[nwqen. 8to; pneu`ma o{pou qevlei pnei` kai; th;n
fwnh;n aujtou` ajkouvei", ajll oujk oi\da" povqen e[rcetai kai; pou`
uJpavgei: ou{tw" ejsti;n pa`" oJ gegennhmevno" ejk tou` pneuvmato".
9
ajpekrivqh Nikovdhmo" kai; ei\pen aujtw`:/ pw`" duvnatai tau`ta
genevsqai 10ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ su; ei\ oJ didavskalo"
tou` jIsrah;l kai; tau`ta ouj ginwvskei" 11ajmh;n ajmh;n levgw soi o{ti o}
oi[damen lalou`men kai; o} eJwravkamen marturou`men, kai; th;n
marturivan hJmw`n ouj lambavnete. 12eij ta; ejpivgeia ei\pon uJmi`n kai; ouj
pisteuvete, pw`" eja;n ei[pw uJmi`n ta; ejpouravnia pisteuvsete 13kai;
oujdei;" ajnabevbhken eij" to;n oujrano;n eij mh; oJ ejk tou` oujranou`
katabav", oJ uiJo"
; tou` ajnqrwvpou. 14Kai; kaqw;" Mwu>sh`" u{ywsen to;n
o[fin ejn th`/ ejrhvmw/, ou{tw" uJywqh`nai dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou, 15i{na
pa`" oJ pisteuvwn ejn aujtw`/ e[ch/ zwh;n aijwvnion.
16
ou{tw" ga;r hjgavphsen oJ qeo;" to;n kovsmon, w{ste to;n uiJo;n to;n
monogenh` e[dwken, i{na pa`" oJ pisteuvwn eij" aujto;n mh; ajpovlhtai ajll
e[ch/ zwh;n aijwvnion. 17ouj ga;r ajpevsteilen oJ qeo;" to;n uiJo;n eij" to;n
kovsmon i{na krivnh/ to;n kovsmon, ajll i{na swqh`/ oJ kovsmo" di aujtou`. 18oJ
pisteuvwn eij" aujto;n ouj krivnetai: oJ de; mh; pisteuvwn h[dh kevkritai,
o{ti mh; pepivsteuken eij" to; o[noma tou` monogenou`" uiJou` tou` qeou`.
19
au{th dev ejstin hJ krivsi" o{ti to; fw`" ejlhvluqen eij" to;n kovsmon kai;
hjgavphsan oiJ a[nqrwpoi ma`llon to; skovto" h] to; fw`": h\n ga;r aujtw`n
ponhra; ta; e[rga. 20pa`" ga;r oJ fau`la pravsswn misei` to; fw`" kai; oujk
e[rcetai pro;" to; fw`", i{na mh; ejlegcqh`/ ta; e[rga aujtou`: 21oJ de; poiw`n
th;n ajlhvqeian e[rcetai pro;" to; fw`", i{na fanerwqh`/ aujtou` ta; e[rga
o{ti ejn qew`/ ejstin eijrgasmevna.
22
Meta; tau`ta h\lqen oJ Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" th;n
Ij oudaivan gh`n kai; ejkei` dievtriben met aujtw`n kai; ejbavptizen. 23 \Hn de;
kai; oJ jIwavnnh" baptivzwn ejn Aijnw;n ejggu;" tou` Saleivm, o{ti u{data
polla; h\n ejkei`, kai; paregivnonto kai; ejbaptivzonto: 24ou[pw ga;r h\n
beblhmevno" eij" th;n fulakh;n oJ Ij wavnnh". 25 E
j gevneto ou\n zhvthsi"
ejk tw`n maqhtw`n Ij wavnnou meta; Ij oudaivou peri; kaqarismou`. 26kai;
h\lqon pro;" to;n Ij wavnnhn kai; ei\pan aujtw`:/ rJabbiv, o}" h\n meta; sou`
pevran tou` Ij ordavnou, w|/ su; memartuvrhka", i[de ou|to" baptivzei kai;
pavnte" e[rcontai pro;" aujtovn. 27ajpekrivqh Ij wavnnh" kai; ei\pen: ouj
duvnatai a[nqrwpo" lambavnein oujde; e}n eja;n mh; h\/ dedomevnon aujtw`/ ejk
tou` oujranou`. 28aujtoi; uJmei`" moi marturei`te o{ti ei\pon o{ti oujk eijmi;
ejgw; oJ Cristov", ajll o{ti ajpestalmevno" eijmi; e[mprosqen ejkeivnou. 29oJ
e[cwn th;n nuvmfhn numfivo" ejstivn: oJ de; fivlo" tou` numfivou oJ eJsthkw;"
kai; ajkouvwn aujtou` cara`/ caivrei dia; th;n fwnh;n tou` numfivou. au{th
ou\n hJ cara; hJ ejmh; peplhvrwtai. 30ejkei`non dei` aujxavnein, ejme; de;
ejlattou`sqai.
31
JO a[nwqen ejrcovmeno" ejpavnw pavntwn ejstivn: oJ w]n ejk th`" gh`" ejk th`"
gh`" ejstin kai; ejk th`" gh`" lalei`. oJ ejk tou` oujranou` ejrcovmeno"
ejpavnw pavntwn ejstivn: 32o} eJwrv aken kai; h[kousen tou`to marturei`,
kai; th;n marturivan aujtou` oujdei;" lambavnei. 33oJ labw;n aujtou` th;n
marturivan ejsfravgisen o{ti oJ qeo;" ajlhqhv" ejstin. 34o}n ga;r
ajpevsteilen oJ qeo;" ta; rJhm
v ata tou` qeou` lalei`, ouj ga;r ejk mevtrou
35
divdwsin to; pneu`ma. oJ path;r ajgapa`/ to;n uiJo;n kai; pavnta devdwken ejn
th`/ ceiri; aujtou`. 36oJ pisteuvwn eij" to;n uiJo;n e[cei zwh;n aijwvnion: oJ de;
ajpeiqw`n tw`/ uiJw`/ oujk o[yetai zwhvn, ajll hJ ojrgh; tou` qeou` mevnei ejp
aujtovn.
4 JW" ou\n e[gnw oJ Ij hsou`" o{ti h[kousan oiJ Farisai`oi o{ti
Ij hsou`" pleivona" maqhta;" poiei` kai; baptivzei h]
Ij wavnnh"
2
- kaivtoige Ij hsou`" aujto;" oujk ejbavptizen ajll oiJ maqhtai; aujtou`3
ajfh`ken th;n Ij oudaivan kai; ajph`lqen pavlin eij" th;n Galilaivan. 4
E
[ dei de; aujto;n dievrcesqai dia; th`" Samareiva". 5e[rcetai ou\n eij"
povlin th`" Samareiva" legomevnhn Suca;r plhsivon tou` cwrivou o}
e[dwken Ij akw;b tw`/ Ij wsh;f tw`/ uiJw`/ aujtou`: 6h\n de; ejkei` phgh; tou`
Ij akwvb. oJ ou\n Ij hsou`" kekopiakw;" ejk th`" oJdoiporiva" ejkaqevzeto
ou{tw" ejpi; th`/ phgh`:/ w{ra h\n wJ" e{kth.
7
e[rcetai gunh; ejk th`" Samareiva" ajntlh`sai u{dwr. levgei aujth`/ oJ
Ij hsou`": dov" moi pei`n: 8oiJ ga;r maqhtai; aujtou` ajpelhluvqeisan eij"
th;n povlin i{na trofa;" ajgoravswsin. 9levgei ou\n aujtw`/ hJ gunh; hJ
Samari`ti": pw`" su; Ij oudai`o" w]n par ejmou` pei`n aijtei`" gunaiko;"
Samarivtido" ou[sh" ouj ga;r sugcrw`ntai Ij oudai`oi Samarivtai".
10
ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujth`:/ eij h[d/ ei" th;n dwrea;n tou` qeou`
kai; tiv" ejstin oJ levgwn soi: dov" moi pei`n, su; a]n h[/thsa" aujto;n kai;
e[dwken a[n soi u{dwr zw`n. 11levgei aujtw`/ hJ gunhv: kuvrie, ou[te a[ntlhma
e[cei" kai; to; frevar ejsti;n baquv: povqen ou\n e[cei" to; u{dwr to; zw`n
12
mh; su; meivzwn ei\ tou` patro;" hJmw`n Ij akwvb, o}" e[dwken hJmi`n to;
frevar kai; aujto;" ejx aujtou` e[pien kai; oiJ uiJoi; aujtou` kai; ta; qrevmmata
aujtou` 13ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujth`:/ pa`" oJ pivnwn ejk tou`
u{dato" touvtou diyhvsei pavlin: 14o}" d a]n pivh/ ejk tou` u{dato" ou| ejgw;
dwvsw aujtw`,/ ouj mh; diyhvsei eij" to;n aijw`na, ajlla; to; u{dwr o} dwvsw aujtw`/
genhvsetai ejn aujtw`/ phgh; u{dato" aJllomevnou eij" zwh;n aijwvnion.
15
levgei pro;" aujto;n hJ gunhv: kuvrie, dov" moi tou`to to; u{dwr, i{na mh;
diyw` mhde; dievrcwmai ejnqavde ajntlei`n.
16
levgei aujth`:/ u{page fwvnhson to;n a[ndra sou kai; ejlqe; ejnqavde.
17
ajpekrivqh hJ gunh; kai; ei\pen aujtw`:/ oujk e[cw a[ndra. levgei aujth`/ oJ
Ij hsou`": kalw`" ei\pa" o{ti a[ndra oujk e[cw: 18pevnte ga;r a[ndra" e[sce"
kai; nu`n o}n e[cei" oujk e[stin sou ajnhvr: tou`to ajlhqe;" ei[rhka". 19levgei
aujtw`/ hJ gunhv: kuvrie, qewrw` o{ti profhvth" ei\ suv. 20oiJ patevre" hJmw`n
ejn tw`/ o[rei touvtw/ prosekuvnhsan: kai; uJmei`" levgete o{ti ejn
IJ erosoluvmoi" ejsti;n oJ tovpo" o{pou proskunei`n dei`. 21levgei aujth`/ oJ
Ij hsou`": pivsteue moi, guvnai, o{ti e[rcetai w{ra o{te ou[te ejn tw`/ o[rei
touvtw/ ou[te ejn IJ erosoluvmoi" proskunhvsete tw`/ patriv. 22uJmei`"
proskunei`te o} oujk oi[date: hJmei`" proskunou`men o} oi[damen, o{ti hJ
swthriva ejk tw`n Ij oudaivwn ejstivn. 23ajlla; e[rcetai w{ra kai; nu`n
ejstin, o{te oiJ ajlhqinoi; proskunhtai; proskunhvsousin tw`/ patri; ejn
pneuvmati kai; ajlhqeiva:/ kai; ga;r oJ path;r toiouvtou" zhtei` tou;"
proskunou`nta" aujtovn. 24pneu`ma oJ qeov", kai; tou;" proskunou`nta"
aujto;n ejn pneuvmati kai; ajlhqeiva/ dei` proskunei`n. 25levgei aujtw`/ hJ
gunhv: oi\da o{ti Messiva" e[rcetai oJ legovmeno" cristov": o{tan e[lqh/
ejkei`no", ajnaggelei` hJmi`n a{panta. 26levgei aujth`/ oJ Ij hsou`": ejgwv
eijmi, oJ lalw`n soi.
27
Kai; ejpi; touvtw/ h\lqan oiJ maqhtai; aujtou` kai; ejqauvmazon o{ti meta;
gunaiko;" ejlavlei: oujdei;" mevntoi ei\pen: tiv zhtei`" h[ tiv lalei`" met
aujth`" 28ajfh`ken ou\n th;n uJdrivan aujth`" hJ gunh; kai; ajph`lqen eij" th;n
povlin kai; levgei toi`" ajnqrwvpoi": 29deu`te i[dete a[nqrwpon o}" ei\pen
moi pavnta o{sa ejpoivhsa, mhvti ou|to" ejstin oJ cristov" 30ejxh`lqon ejk
th`" povlew" kai; h[rconto pro;" aujtovn.
31
E
j n tw`/ metaxu; hjrwvtwn aujto;n oiJ maqhtai; levgonte": rJabbiv,
favge. 32oJ de; ei\pen aujtoi`": ejgw; brw`sin e[cw fagei`n h}n uJmei`" oujk
oi[date. 33e[legon ou\n oiJ maqhtai; pro;" ajllhvlou": mhv ti" h[negken
aujtw`/ fagei`n 34levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": ejmo;n brw`ma ejstin i{na
poihvsw to; qevlhma tou` pevmyanto" me kai; teleiwvsw aujtou` to; e[rgon.
35
krivnei oujdevna, ajlla; th;n krivsin pa`san devdwken tw`/ uiJw,`/ 23i{na pavnte"
timw`si to;n uiJo;n kaqw;" timw`si to;n patevra. oJ mh; timw`n to;n uiJo;n ouj
tima`/ to;n patevra to;n pevmyanta aujtovn. 24 A
j mh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti
oJ to;n lovgon mou ajkouvwn kai; pisteuvwn tw`/ pevmyanti me e[cei zwh;n
aijwvnion kai; eij" krivsin oujk e[rcetai, ajlla; metabevbhken ejk tou`
qanavtou eij" th;n zwhvn. 25ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti e[rcetai w{ra kai;
nu`n ejstin o{te oiJ nekroi; ajkouvsousin th`" fwnh`" tou` uiJou` tou` qeou`
kai; oiJ ajkouvsante" zhvsousin. 26w{sper ga;r oJ path;r e[cei zwh;n ejn
eJautw`,/ ou{tw" kai; tw`/ uiJw`/ e[dwken zwh;n e[cein ejn eJautw`./ 27kai;
ejxousivan e[dwken aujtw`/ krivsin poiei`n, o{ti uiJo"
; ajnqrwvpou ejstivn. 28mh;
qaumavzete tou`to, o{ti e[rcetai w{ra ejn h|/ pavnte" oiJ ejn toi`"
mnhmeivoi" ajkouvsousin th`" fwnh`" aujtou` 29kai; ejkporeuvsontai oiJ ta;
ajgaqa; poihvsante" eij" ajnavstasin zwh`", oiJ de; ta; fau`la pravxante"
eij" ajnavstasin krivsew".
30
Ouj duvnamai ejgw; poiei`n ajp ejmautou` oujdevn: kaqw;" ajkouvw krivnw,
kai; hJ krivsi" hJ ejmh; dikaiva ejstivn, o{ti ouj zhtw` to; qevlhma to; ejmo;n
ajlla; to; qevlhma tou` pevmyanto" me. 31 E
j a;n ejgw; marturw` peri;
ejmautou`, hJ marturiva mou oujk e[stin ajlhqhv": 32a[llo" ejsti;n oJ
marturw`n peri; ejmou`, kai; oi\da o{ti ajlhqhv" ejstin hJ marturiva h}n
marturei` peri; ejmou`. 33uJmei`" ajpestavlkate pro;" Ij wavnnhn, kai;
memartuvrhken th`/ ajlhqeiva:/ 34ejgw; de; ouj para; ajnqrwvpou th;n
marturivan lambavnw, ajlla; tau`ta levgw i{na uJmei`" swqh`te. 35ejkei`no"
h\n oJ luvcno" oJ kaiovmeno" kai; faivnwn, uJmei`" de; hjqelhvsate
ajgalliaqh`nai pro;" w{ran ejn tw`/ fwti; aujtou`. 36 E
j gw; de; e[cw th;n
marturivan meivzw tou` Ij wavnnou: ta; ga;r e[rga a} devdwken moi oJ
path;r i{na teleiwvsw aujtav, aujta; ta; e[rga a} poiw` marturei` peri; ejmou`
o{ti oJ pathvr me ajpevstalken. 37kai; oJ pevmya" me path;r ejkei`no"
memartuvrhken peri; ejmou`. ou[te fwnh;n aujtou` pwvpote ajkhkovate ou[te
ei\do" aujtou` eJwravkate, 38kai; to;n lovgon aujtou` oujk e[cete ejn uJmi`n
mevnonta, o{ti o}n ajpevsteilen ejkei`no", touvtw/ uJmei`" ouj pisteuvete.
39
ejrauna`te ta;" grafav", o{ti uJmei`" dokei`te ejn aujtai`" zwh;n aijwvnion
e[cein: kai; ejkei`nai eijsin aiJ marturou`sai peri; ejmou`: 40kai; ouj qevlete
ejlqei`n prov" me i{na zwh;n e[chte.
41
Dovxan para; ajnqrwvpwn ouj lambavnw, 42ajlla; e[gnwka uJma`" o{ti th;n
ajgavphn tou` qeou` oujk e[cete ejn eJautoi`". 43ejgw; ejlhvluqa ejn tw`/
ojnovmati tou` patrov" mou, kai; ouj lambavnete me: eja;n a[llo" e[lqh/ ejn
ejrcovmenon pro;" ejme; ouj mh; ejkbavlw e[xw, 38o{ti katabevbhka ajpo; tou`
oujranou` oujc i{na poiw` to; qevlhma to; ejmo;n ajlla; to; qevlhma tou`
pevmyanto" me. 39tou`to dev ejstin to; qevlhma tou` pevmyanto" me, i{na
pa`n o} devdwken moi mh; ajpolevsw ejx aujtou`, ajlla; ajnasthvsw aujto; ejn
th`/ ejscavth/ hJmevra/. 40tou`to gavr ejstin to; qevlhma tou` patrov" mou,
i{na pa`" oJ qewrw`n to;n uiJo;n kai; pisteuvwn eij" aujto;n e[ch/ zwh;n
aijwvnion, kai; ajnasthvsw aujto;n ejgw; ejn th`/ ejscavth/ hJmevra/.
41
E
j govgguzon ou\n oiJ Ij oudai`oi peri; aujtou` o{ti ei\pen: ejgwv eijmi oJ
a[rto" oJ kataba;" ejk tou` oujranou`, 42kai; e[legon: oujc ou|to" ejstin
Ij hsou`" oJ uiJo"
;
Ij wshvf, ou| hJmei`" oi[damen to;n patevra kai; th;n
mhtevra pw`" nu`n levgei o{ti ejk tou` oujranou` katabevbhka 43ajpekrivqh
Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": mh; gogguvzete met ajllhvlwn. 44oujdei;"
duvnatai ejlqei`n prov" me eja;n mh; oJ path;r oJ pevmya" me eJlkuvsh/ aujtovn,
kagw; ajnasthvsw aujto;n ejn th`/ ejscavth/ hJmevra/. 45e[stin gegrammevnon
ejn toi`" profhvtai": kai; e[sontai pavnte" didaktoi; qeou`: pa`" oJ
ajkouvsa" para; tou` patro;" kai; maqw;n e[rcetai pro;" ejmev. 46oujc o{ti
to;n patevra eJwrv aken ti" eij mh; oJ w]n para; tou` qeou`, ou|to" eJwrv aken
to;n patevra. 47ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ pisteuvwn e[cei zwh;n aijwvnion.
48
E
j gwv eijmi oJ a[rto" th`" zwh`". 49oiJ patevre" uJmw`n e[fagon ejn th`/
ejrhvmw/ to; mavnna kai; ajpevqanon: 50ou|to" ejstin oJ a[rto" oJ ejk tou`
oujranou` katabaivnwn, i{na ti" ejx aujtou` favgh/ kai; mh; ajpoqavnh/. 51ejgwv
eijmi oJ a[rto" oJ zw`n oJ ejk tou` oujranou` katabav": ejavn ti" favgh/ ejk
touvtou tou` a[rtou zhvsei eij" to;n aijw`na, kai; oJ a[rto" de; o}n ejgw; dwvsw
hJ savrx mouv ejstin uJpe;r th`" tou` kovsmou zwh`".
52
E
j mavconto ou\n pro;" ajllhvlou" oiJ Ij oudai`oi levgonte": pw`"
duvnatai ou|to" hJmi`n dou`nai th;n savrka aujtou` fagei`n 53ei\pen ou\n
aujtoi`" oJ jIhsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; favghte th;n savrka
tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou kai; pivhte aujtou` to; ai|ma, oujk e[cete zwh;n ejn
eJautoi`". 54oJ trwvgwn mou th;n savrka kai; pivnwn mou to; ai|ma e[cei
zwh;n aijwvnion, kagw; ajnasthvsw aujto;n th`/ ejscavth/ hJmevra/. 55hJ ga;r
savrx mou ajlhqhv" ejstin brw`si", kai; to; ai|ma mou ajlhqhv" ejstin
povsi". 56oJ trwvgwn mou th;n savrka kai; pivnwn mou to; ai|ma ejn ejmoi;
mevnei kagw; ejn aujtw`./ 57kaqw;" ajpevsteilen me oJ zw`n path;r kagw; zw`
dia; to;n patevra, kai; oJ trwvgwn me kakei`no" zhvsei di ejmev. 58ou|to"
ejstin oJ a[rto" oJ ejx oujranou` katabav", ouj kaqw;" e[fagon oiJ patevre"
kai; ajpevqanon: oJ trwvgwn tou`ton to;n a[rton zhvsei eij" to;n aijw`na.
59
Galilaiva./
10
JW" de; ajnevbhsan oiJ ajdelfoi; aujtou` eij" th;n eJorthvn, tovte kai;
aujto;" ajnevbh ouj fanerw`" ajlla; wJ" ejn kruptw`./ 11oiJ ou\n Ij oudai`oi
ejzhvtoun aujto;n ejn th`/ eJorth`/ kai; e[legon: pou` ejstin ejkei`no" 12kai;
goggusmo;" peri; aujtou` h\n polu;" ejn toi`" o[cloi": oiJ me;n e[legon o{ti
ajgaqov" ejstin, a[lloi de; e[legon: ou[, ajlla; plana`/ to;n o[clon.
13
oujdei;" mevntoi parrhsiva/ ejlavlei peri; aujtou` dia; to;n fovbon tw`n
Ij oudaivwn.
14
H
[ dh de; th`" eJorth`" mesouvsh" ajnevbh Ij hsou`" eij" to; iJero;n kai;
ejdivdasken. 15ejqauvmazon ou\n oiJ Ij oudai`oi levgonte": pw`" ou|to"
gravmmata oi\den mh; memaqhkwv" 16ajpekrivqh ou\n aujtoi`" oJ Ij hsou`"
kai; ei\pen: hJ ejmh; didach; oujk e[stin ejmh; ajlla; tou` pevmyanto" me:
17
ejavn ti" qevlh/ to; qevlhma aujtou` poiei`n, gnwvsetai peri; th`" didach`"
povteron ejk tou` qeou` ejstin h] ejgw; ajp ejmautou` lalw`. 18oJ ajf eJautou`
lalw`n th;n dovxan th;n ijdivan zhtei`: oJ de; zhtw`n th;n dovxan tou`
pevmyanto" aujto;n ou|to" ajlhqhv" ejstin kai; ajdikiva ejn aujtw`/ oujk
e[stin. 19Ouj Mwu>sh`" devdwken uJmi`n to;n novmon kai; oujdei;" ejx uJmw`n
poiei` to;n novmon. tiv me zhtei`te ajpoktei`nai 20ajpekrivqh oJ o[clo":
daimovnion e[cei": tiv" se zhtei` ajpoktei`nai 21ajpekrivqh Ij hsou`" kai;
ei\pen aujtoi`": e}n e[rgon ejpoivhsa kai; pavnte" qaumavzete. 22dia; tou`to
Mwu>sh`" devdwken uJmi`n th;n peritomhvn- oujc o{ti ejk tou` Mwu>sevw"
ejsti;n ajll ejk tw`n patevrwn- kai; ejn sabbavtw/ peritevmnete a[nqrwpon.
23
eij peritomh;n lambavnei a[nqrwpo" ejn sabbavtw/ i{na mh; luqh`/ oJ novmo"
Mwu>sevw", ejmoi; cola`te o{ti o{lon a[nqrwpon uJgih` ejpoivhsa ejn
sabbavtw/ 24mh; krivnete kat o[yin, ajlla; th;n dikaivan krivsin krivnete.
25
E
[ legon ou\n tine" ejk tw`n IJ erosolumitw`n: oujc ou|to" ejstin o}n
zhtou`sin ajpoktei`nai 26kai; i[de parrhsiva/ lalei` kai; oujde;n aujtw`/
levgousin. mhvpote ajlhqw`" e[gnwsan oiJ a[rconte" o{ti ou|to" ejstin oJ
cristov" 27ajlla; tou`ton oi[damen povqen ejstivn: oJ de; cristo;" o{tan
e[rchtai oujdei;" ginwvskei povqen ejstivn. 28e[kraxen ou\n ejn tw`/ iJerw`/
didavskwn oJ Ij hsou`" kai; levgwn: kame; oi[date kai; oi[date povqen eijmiv:
kai; ajp ejmautou` oujk ejlhvluqa, ajll e[stin ajlhqino;" oJ pevmya" me, o}n
uJmei`" oujk oi[date: 29ejgw; oi\da aujtovn, o{ti par aujtou` eijmi kakei`no"
me ajpevsteilen. 30 E
j zhvtoun ou\n aujto;n piavsai, kai; oujdei;" ejpevbalen
ejp aujto;n th;n cei`ra, o{ti ou[pw ejlhluvqei hJ w{ra aujtou`. 31 E
j k tou`
o[clou de; polloi; ejpivsteusan eij" aujto;n kai; e[legon: oJ cristo;" o{tan
e[lqh/ mh; pleivona shmei`a poihvsei w|n ou|to" ejpoivhsen
32
h[kousan oiJ Farisai`oi tou` o[clou gogguvzonto" peri; aujtou`
tau`ta, kai; ajpevsteilan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi uJphrevta"
i{na piavswsin aujtovn. 33ei\pen ou\n oJ jIhsou`": e[ti crovnon mikro;n meq
uJmw`n eijmi kai; uJpavgw pro;" to;n pevmyanta me. 34zhthvsete me kai; oujc
euJrhvsete me, kai; o{pou eijmi; ejgw; uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`n. 35ei\pon
ou\n oiJ Ij oudai`oi pro;" eJautouv": pou` ou|to" mevllei poreuvesqai o{ti
hJmei`" oujc euJrhvsomen aujtovn mh; eij" th;n diaspora;n tw`n E
J llhvnwn
36
mevllei poreuvesqai kai; didavskein tou;" E
{ llhna" tiv" ejstin oJ
lovgo" ou|to" o}n ei\pen: zhthvsete me kai; oujc euJrhvsete me, kai;
o{pou eijmi; ejgw; uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`n
37
E
j n de; th`/ ejscavth/ hJmevra/ th`/ megavlh/ th`" eJorth`" eiJsthvkei oJ
Ij hsou`" kai; e[kraxen levgwn: ejavn ti" diya`/ ejrcevsqw prov" me kai;
pinevtw. 38oJ pisteuvwn eij" ejmev, kaqw;" ei\pen hJ grafhv, potamoi; ejk th`"
koiliva" aujtou` rJeuvsousin u{dato" zw`nto". 39tou`to de; ei\pen peri; tou`
pneuvmato" o} e[mellon lambavnein oiJ pisteuvsante" eij" aujtovn: ou[pw
ga;r h\n pneu`ma, o{ti Ij hsou`" oujdevpw ejdoxavsqh.
40
E
j k tou` o[clou ou\n ajkouvsante" tw`n lovgwn touvtwn e[legon: ou|to"
ejstin ajlhqw`" oJ profhvth": 41a[lloi e[legon: ou|to" ejstin oJ cristov",
oiJ de; e[legon: mh; ga;r ejk th`" Galilaiva" oJ cristo;" e[rcetai 42oujc hJ
grafh; ei\pen o{ti ejk tou` spevrmato" Daui;d kai; ajpo; Bhqlevem th`"
kwvmh" o{pou h\n Daui;d e[rcetai oJ cristov" 43scivsma ou\n ejgevneto ejn
tw`/ o[clw/ di aujtovn: 44tine;" de; h[qelon ejx aujtw`n piavsai aujtovn, ajll
oujdei;" ejpevbalen ejp aujto;n ta;" cei`ra".
45
\Hlqon ou\n oiJ uJphrevtai pro;" tou;" ajrcierei`" kai; Farisaivou",
kai; ei\pon aujtoi`" ejkei`noi: dia; tiv oujk hjgavgete aujtovn 46ajpekrivqhsan
oiJ uJphrevtai: oujdevpote ejlavlhsen ou{tw" a[nqrwpo". 47ajpekrivqhsan
ou\n aujtoi`" oiJ Farisai`oi: mh; kai; uJmei`" peplavnhsqe 48mhv ti" ejk tw`n
ajrcovntwn ejpivsteusen eij" aujto;n h] ejk tw`n Farisaivwn 49ajlla; oJ
o[clo" ou|to" oJ mh; ginwvskwn to;n novmon ejpavratoi eijsin. 50levgei
Nikovdhmo" pro;" aujtouv", oJ ejlqw;n pro;" aujto;n to; provteron, ei|" w]n
ejx aujtw`n: 51mh; oJ novmo" hJmw`n krivnei to;n a[nqrwpon eja;n mh; ajkouvsh/
prw`ton par aujtou` kai; gnw`/ tiv poiei` 52ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw`:/
mh; kai; su; ejk th`" Galilaiva" ei\ ejrauvnhson kai; i[de o{ti ejk th`"
Galilaiva" profhvth" oujk ejgeivretai.
53
e[rga tou` qeou` ejn aujtw`./ 4hJma`" dei` ejrgavzesqai ta; e[rga tou`
pevmyanto" me e{w" hJmevra ejstivn: e[rcetai nu;x o{te oujdei;" duvnatai
ejrgavzesqai. 5o{tan ejn tw`/ kovsmw/ w\, fw`" eijmi tou` kovsmou. 6tau`ta
eijpw;n e[ptusen camai; kai; ejpoivhsen phlo;n ejk tou` ptuvsmato" kai;
ejpevcrisen aujtou` to;n phlo;n ejpi; tou;" ojfqalmou;" 7kai; ei\pen aujtw`:/
u{page nivyai eij" th;n kolumbhvqran tou` Silwavm( o} eJrmhneuvetai
ajpestalmevno"). ajph`lqen ou\n kai; ejnivyato kai; h\lqen blevpwn. 8OiJ
ou\n geivtone" kai; oiJ qewrou`nte" aujto;n to; provteron o{ti prosaivth"
h\n e[legon: oujc ou|to" ejstin oJ kaqhvmeno" kai; prosaitw`n 9a[lloi
e[legon o{ti ou|to" ejstin, a[lloi e[legon: oujciv, ajlla; o{moio" aujtw`/
ejstin. ejkei`no" e[legen o{ti ejgwv eijmi. 10e[legon ou\n aujtw`:/ pw`" ou\n
hjnewv/cqhsan sou oiJ ojfqalmoiv 11ajpekrivqh ejkei`no": oJ a[nqrwpo" oJ
legovmeno" Ij hsou`" phlo;n ejpoivhsen kai; ejpevcrisen mou tou;"
ojfqalmou;" kai; ei\pen moi o{ti u{page eij" to;n Silwa;m kai; nivyai:
ajpelqw;n ou\n kai; niyavmeno" ajnevbleya. 12kai; ei\pan aujtw`:/ pou` ejstin
ejkei`no" levgei: oujk oi\da.
13
A
[ gousin aujto;n pro;" tou;" Farisaivou" tovn pote tuflovn. 14h\n
de; savbbaton ejn h|/ hJmevra/ to;n phlo;n ejpoivhsen oJ Ij hsou`" kai;
ajnevwx/ en aujtou` tou;" ojfqalmouv". 15pavlin ou\n hjrwvtwn aujto;n kai; oiJ
Farisai`oi pw`" ajnevbleyen. oJ de; ei\pen aujtoi`": phlo;n ejpevqhken mou
ejpi; tou;" ojfqalmou;" kai; ejniyavmhn kai; blevpw. 16e[legon ou\n ejk tw`n
Farisaivwn tinev": oujk e[stin ou|to" para; qeou` oJ a[nqrwpo", o{ti to;
savbbaton ouj threi`. a[lloi de; e[legon: pw`" duvnatai a[nqrwpo"
aJmartwlo;" toiau`ta shmei`a poiei`n kai; scivsma h\n ejn aujtoi`".
17
levgousin ou\n tw`/ tuflw`/ pavlin: tiv su; levgei" peri; aujtou`, o{ti
hjnevwx/ en sou tou;" ojfqalmouv" oJ de; ei\pen o{ti profhvth" ejstivn.
18
Oujk ejpivsteusan ou\n oiJ Ij oudai`oi peri; aujtou` o{ti h\n tuflo;" kai;
ajnevbleyen e{w" o{tou ejfwvnhsan tou;" gonei`" aujtou` tou`
ajnablevyanto" 19kai; hjrwvthsan aujtou;" levgonte": ou|to" ejstin oJ
uiJo"
; uJmw`n, o}n uJmei`" levgete o{ti tuflo;" ejgennhvqh pw`" ou\n blevpei
a[rti 20ajpekrivqhsan ou\n oiJ gonei`" aujtou` kai; ei\pan: oi[damen o{ti
ou|to" ejstin oJ uiJo"
; hJmw`n kai; o{ti tuflo;" ejgennhvqh: 21pw`" de; nu`n
blevpei oujk oi[damen, h] tiv" h[noixen aujtou` tou;" ojfqalmou;" hJmei`" oujk
oi[damen: aujto;n ejrwthvsate, hJlikivan e[cei, aujto;" peri; eJautou`
lalhvsei. 22tau`ta ei\pan oiJ gonei`" aujtou` o{ti ejfobou`nto tou;"
Ij oudaivou": h[dh ga;r sunetevqeinto oiJ Ij oudai`oi i{na ejavn ti" aujto;n
o[noma kai; ejxavgei aujtav. 4o{tan ta; i[dia pavnta ejkbavlh/, e[mprosqen
aujtw`n poreuvetai kai; ta; provbata aujtw`/ ajkolouqei`, o{ti oi[dasin th;n
fwnh;n aujtou`: 5ajllotrivw/ de; ouj mh; ajkolouqhvsousin, ajlla; feuvxontai
ajp aujtou`, o{ti oujk oi[dasin tw`n ajllotrivwn th;n fwnhvn. 6Tauvthn th;n
paroimivan ei\pen aujtoi`" oJ jIhsou`", ejkei`noi de; oujk e[gnwsan tivna h\n
a} ejlavlei aujtoi`".
7
Ei\pen ou\n pavlin oJ Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ejgwv eijmi hJ
quvra tw`n probavtwn. 8pavnte" o{soi h\lqon pro; ejmou` klevptai eijsi;n
kai; lh/staiv, ajll oujk h[kousan aujtw`n ta; provbata. 9ejgwv eijmi hJ quvra:
di ejmou` ejavn ti" eijsevlqh/ swqhvsetai kai; eijseleuvsetai kai;
ejxeleuvsetai kai; nomh;n euJrhvsei. 10oJ klevpth" oujk e[rcetai eij mh; i{na
klevyh/ kai; quvsh/ kai; ajpolevsh/: ejgw; h\lqon i{na zwh;n e[cwsin kai;
perisso;n e[cwsin. 11 E
j gwv eijmi oJ poimh;n oJ kalov". oJ poimh;n oJ kalo;"
th;n yuch;n aujtou` tivqhsin uJpe;r tw`n probavtwn: 12oJ misqwto;" kai; oujk
w]n poimhvn, ou| oujk e[stin ta; provbata i[dia, qewrei` to;n luvkon
ejrcovmenon kai; ajfivhsin ta; provbata kai; feuvgei- kai; oJ luvko"
aJrpavzei aujta; kai; skorpivzei- 13o{ti misqwtov" ejstin kai; ouj mevlei
aujtw`/ peri; tw`n probavtwn. 14 E
j gwv eijmi oJ poimh;n oJ kalo;" kai; ginwvskw
ta; ejma; kai; ginwvskousi me ta; ejmav, 15kaqw;" ginwvskei me oJ path;r
kagw; ginwvskw to;n patevra, kai; th;n yuchvn mou tivqhmi uJpe;r tw`n
probavtwn. 16kai; a[lla provbata e[cw a} oujk e[stin ejk th`" aujlh`"
tauvth": kakei`na dei` me ajgagei`n kai; th`" fwnh`" mou ajkouvsousin,
kai; genhvsontai miva poivmnh, ei|" poimhvn. 17Dia; tou`to me oJ path;r
ajgapa`/ o{ti ejgw; tivqhmi th;n yuchvn mou, i{na pavlin lavbw aujthvn.
18
oujdei;" ai[rei aujth;n ajp ejmou`, ajll ejgw; tivqhmi aujth;n ajp ejmautou`.
ejxousivan e[cw qei`nai aujthvn, kai; ejxousivan e[cw pavlin labei`n aujthvn:
tauvthn th;n ejntolh;n e[labon para; tou` patrov" mou.
19
Scivsma pavlin ejgevneto ejn toi`" Ij oudaivoi" dia; tou;" lovgou"
touvtou". 20e[legon de; polloi; ejx aujtw`n: daimovnion e[cei kai;
maivnetai: tiv aujtou` ajkouvete 21a[lloi e[legon: tau`ta ta; rJhm
v ata oujk
e[stin daimonizomevnou: mh; daimovnion duvnatai tuflw`n ojfqalmou;"
ajnoi`xai
22
E
j gevneto tovte ta; ejgkaivnia ejn toi`" IJ erosoluvmoi", ceimw;n h\n,
23
kai; periepavtei oJ jIhsou`" ejn tw`/ iJerw`/ ejn th`/ stoa`/ tou` Solomw`no".
24
ejkuvklwsan ou\n aujto;n oiJ jIoudai`oi kai; e[legon aujtw`:/ e{w" povte th;n
yuch;n hJmw`n ai[rei" eij su; ei\ oJ cristov", eijpe; hJmi`n parrhsiva./
25
30
ou[pw de; ejlhluvqei oJ Ij hsou`" eij" th;n kwvmhn, ajll h\n e[ti ejn tw`/ tovpw/
o{pou uJphvnthsen aujtw`/ hJ Mavrqa. 31oiJ ou\n Ij oudai`oi oiJ o[nte" met
aujth`" ejn th`/ oijkiva/ kai; paramuqouvmenoi aujthvn, ijdovnte" th;n Maria;m
o{ti tacevw" ajnevsth kai; ejxh`lqen, hjkolouvqhsan aujth`/ dovxante" o{ti
J ou\n Maria;m wJ" h\lqen
uJpavgei eij" to; mnhmei`on i{na klauvsh/ ejkei`. 32 H
o{pou h\n Ij hsou`" ijdou`sa aujto;n e[pesen aujtou` pro;" tou;" povda"
levgousa aujtw`:/ kuvrie, eij h\" w|de oujk a[n mou ajpevqanen oJ ajdelfov". 33
Ij hsou`" ou\n wJ" ei\den aujth;n klaivousan kai; tou;" sunelqovnta" aujth`/
Ij oudaivou" klaivonta", ejnebrimhvsato tw`/ pneuvmati kai; ejtavraxen
eJauto;n 34kai; ei\pen: pou` teqeivkate aujtovn levgousin aujtw`:/ kuvrie,
e[rcou kai; i[de. 35ejdavkrusen oJ jIhsou`". 36e[legon ou\n oiJ Ij oudai`oi:
i[de pw`" ejfivlei aujtovn. 37tine;" de; ejx aujtw`n ei\pan: oujk ejduvnato
ou|to" oJ ajnoivxa" tou;" ojfqalmou;" tou` tuflou` poih`sai i{na kai; ou|to"
mh; ajpoqavnh/
38
Ij hsou`" ou\n pavlin ejmbrimwvmeno" ejn eJautw`/ e[rcetai eij" to;
mnhmei`on: h\n de; sphvlaion kai; livqo" ejpevkeito ejp aujtw`./ 39levgei oJ
Ij hsou`": a[rate to;n livqon. levgei aujtw`/ hJ ajdelfh; tou` teteleuthkovto"
Mavrqa: kuvrie, h[dh o[zei, tetartai`o" gavr ejstin. 40levgei aujth`/ oJ
Ij hsou`": oujk ei\pon soi o{ti eja;n pisteuvsh/" o[yh/ th;n dovxan tou` qeou`
41
h\ran ou\n to;n livqon. oJ de; Ij hsou`" h\ren tou;" ojfqalmou;" a[nw kai;
ei\pen: pavter, eujcaristw` soi o{ti h[kousa" mou. 42ejgw; de; h[d/ ein o{ti
pavntote mou ajkouvei", ajlla; dia; to;n o[clon to;n periestw`ta ei\pon,
i{na pisteuvswsin o{ti suv me ajpevsteila". 43kai; tau`ta eijpw;n fwnh`/
megavlh/ ejkrauvgasen: Lavzare, deu`ro e[xw. 44ejxh`lqen oJ teqnhkw;"
dedemevno" tou;" povda" kai; ta;" cei`ra" keirivai" kai; hJ o[yi" aujtou`
soudarivw/ periedevdeto. levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": luvsate aujto;n kai;
a[fete aujto;n uJpavgein.
45
Polloi; ou\n ejk tw`n Ij oudaivwn oiJ ejlqovnte" pro;" th;n Maria;m kai;
qeasavmenoi a} ejpoivhsen ejpivsteusan eij" aujtovn: 46tine;" de; ejx aujtw`n
ajph`lqon pro;" tou;" Farisaivou" kai; ei\pan aujtoi`" a} ejpoivhsen
Ij hsou`". 47Sunhvgagon ou\n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi sunevdrion
kai; e[legon: tiv poiou`men o{ti ou|to" oJ a[nqrwpo" polla; poiei` shmei`a
48
eja;n ajfw`men aujto;n ou{tw", pavnte" pisteuvsousin eij" aujtovn, kai;
ejleuvsontai oiJ JRwmai`oi kai; ajrou`sin hJmw`n kai; to;n tovpon kai; to;
e[qno". 49ei|" dev ti" ejx aujtw`n Kai>avfa", ajrciereu;" w]n tou` ejniautou`
ejkeivnou, ei\pen aujtoi`": uJmei`" oujk oi[date oujdevn, 50oujde; logivzesqe
o{ti sumfevrei uJmi`n i{na ei|" a[nqrwpo" ajpoqavnh/ uJpe;r tou` laou` kai; mh;
o{lon to; e[qno" ajpovlhtai. 51tou`to de; ajf eJautou` oujk ei\pen, ajlla;
ajrciereu;" w]n tou` ejniautou` ejkeivnou ejprofhvteusen o{ti e[mellen
Ij hsou`" ajpoqnhvs
/ kein uJpe;r tou` e[qnou", 52kai; oujc uJpe;r tou` e[qnou"
movnon ajll i{na kai; ta; tevkna tou` qeou` ta; dieskorpismevna sunagavgh/
eij" e{n. 53ajp ejkeivnh" ou\n th`" hJmevra" ejbouleuvsanto i{na
ajpokteivnwsin aujtovn.
54
JO ou\n
Ij hsou`" oujkevti parrhsiva/ periepavtei ejn toi`"
Ij oudaivoi", ajlla; ajph`lqen ejkei`qen eij" th;n cwvran ejggu;" th`" ejrhvmou,
eij" E
j frai;m legomevnhn povlin, kakei` e[meinen meta; tw`n maqhtw`n.
55
\Hn de; ejggu;" to; pavsca tw`n Ij oudaivwn, kai; ajnevbhsan polloi; eij"
IJ erosovluma ejk th`" cwvra" pro; tou` pavsca i{na aJgnivswsin eJautouv".
56
ejzhvtoun ou\n to;n Ij hsou`n kai; e[legon met ajllhvlwn ejn tw`/ iJerw`/
eJsthkovte": tiv dokei` uJmi`n o{ti ouj mh; e[lqh/ eij" th;n eJorthvn
57
dedwvkeisan de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi ejntola;" i{na ejavn ti"
gnw`/ pou` ejstin mhnuvsh/, o{pw" piavswsin aujtovn.
12 JO ou\n Ij hsou`" pro; e}x hJmerw`n tou` pavsca h\lqen eij"
Bhqanivan, o{pou h\n Lavzaro", o}n h[geiren ejk nekrw`n Ij hsou`".
2
ejpoivhsan ou\n aujtw`/ dei`pnon ejkei`, kai; hJ Mavrqa dihkovnei, oJ de;
Lavzaro" ei|" h\n ejk tw`n ajnakeimevnwn su;n aujtw`./ 3 H
J ou\n Maria;m
labou`sa livtran muvrou navrdou pistikh`" polutivmou h[leiyen tou;"
povda" tou` Ij hsou` kai; ejxevmaxen tai`" qrixi;n aujth`" tou;" povda"
aujtou`: hJ de; oijkiva ejplhrwvqh ejk th`" ojsmh`" tou` muvrou. 4levgei de;
Ij ouvda" oJ Ij skariwvth" ei|" ejk tw`n maqhtw`n aujtou`, oJ mevllwn aujto;n
paradidovnai: 5dia; tiv tou`to to; muvron oujk ejpravqh triakosivwn
dhnarivwn kai; ejdovqh ptwcoi`" 6ei\pen de; tou`to oujc o{ti peri; tw`n
ptwcw`n e[melen aujtw`,/ ajll o{ti klevpth" h\n kai; to; glwssovkomon
e[cwn ta; ballovmena ejbavstazen. 7ei\pen ou\n oJ jIhsou`": a[fe" aujthvn,
i{na eij" th;n hJmevran tou` ejntafiasmou` mou thrhvsh/ aujtov: 8tou;"
ptwcou;" ga;r pavntote e[cete meq eJautw`n, ejme; de; ouj pavntote
e[cete.
9
E
[ gnw ou\n oJ o[clo" polu;" ejk tw`n Ij oudaivwn o{ti ejkei` ejstin kai;
h\lqon ouj dia; to;n Ij hsou`n movnon, ajll i{na kai; to;n Lavzaron i[dwsin
o}n h[geiren ejk nekrw`n. 10ejbouleuvsanto de; oiJ ajrcierei`" i{na kai; to;n
Lavzaron ajpokteivnwsin, 11o{ti polloi; di aujto;n uJph`gon tw`n
Ij oudaivwn kai; ejpivsteuon eij" to;n Ij hsou`n.
12
28
pavter, dovxason sou to; o[noma. h\lqen ou\n fwnh; ejk tou` oujranou`: kai;
ejdovxasa kai; pavlin doxavsw. 29oJ ou\n o[clo" oJ eJstw;" kai; ajkouvsa"
e[legen bronth;n gegonevnai, a[lloi e[legon: a[ggelo" aujtw`/
lelavlhken. 30ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen: ouj di ejme; hJ fwnh; au{th
gevgonen ajlla; di uJma`". 31nu`n krivsi" ejsti;n tou` kovsmou touvtou, nu`n
oJ a[rcwn tou` kovsmou touvtou ejkblhqhvsetai e[xw: 32kagw; eja;n uJywqw` ejk
th`" gh`", pavnta" eJlkuvsw pro;" ejmautovn. 33tou`to de; e[legen
shmaivnwn poivw/ qanavtw/ h[mellen ajpoqnhvs
/ kein. 34 A
j pekrivqh ou\n aujtw`/
oJ o[clo": hJmei`" hjkouvsamen ejk tou` novmou o{ti oJ cristo;" mevnei eij"
to;n aijw`na, kai; pw`" levgei" su; o{ti dei` uJywqh`nai to;n uiJo;n tou`
ajnqrwvpou tiv" ejstin ou|to" oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpou 35ei\pen ou\n aujtoi`"
oJ jIhsou`": e[ti mikro;n crovnon to; fw`" ejn uJmi`n ejstin. peripatei`te
wJ" to; fw`" e[cete, i{na mh; skotiva uJma`" katalavbh/: kai; oJ peripatw`n
ejn th`/ skotiva/ oujk oi\den pou` uJpavgei. 36wJ" to; fw`" e[cete, pisteuvete
eij" to; fw`", i{na uiJoi; fwto;" gevnhsqe.
tau`ta ejlavlhsen Ij hsou`", kai; ajpelqw;n ejkruvbh ajp aujtw`n.
37
Tosau`ta de; aujtou` shmei`a pepoihkovto" e[mprosqen aujtw`n oujk
ejpivsteuon eij" aujtovn, 38i{na oJ lovgo" H
j saivo u tou` profhvtou
plhrwqh`/ o}n ei\pen:
kuvrie, tiv" ejpivsteusen th`/ ajkoh`/ hJmw`n
kai; oJ bracivwn kurivou tivni ajpekaluvfqh
39
dia; tou`to oujk hjduvnanto pisteuvein, o{ti pavlin ei\pen H
j saiva
":
40
tetuvflwken aujtw`n tou;" ojfqalmou;"
kai; ejpwvrwsen aujtw`n th;n kardivan,
i{na mh; i[dwsin toi`" ojfqalmoi`"
kai; nohvswsin th`/ kardiva/ kai; strafw`sin,
kai; ijavsomai aujtouv". 41tau`ta ei\pen H
j saiva
" o{ti ei\den th;n
42
dovxan aujtou`, kai; ejlavlhsen peri; aujtou`. o{mw" mevntoi kai; ejk tw`n
ajrcovntwn polloi; ejpivsteusan eij" aujtovn, ajlla; dia; tou;" Farisaivou"
oujc wJmolovgoun i{na mh; ajposunavgwgoi gevnwntai: 43hjgavphsan ga;r
th;n dovxan tw`n ajnqrwvpwn ma`llon h[per th;n dovxan tou` qeou`.
44
Ij hsou`" de; e[kraxen kai; ei\pen: oJ pisteuvwn eij" ejme; ouj pisteuvei eij"
ejme; ajlla; eij" to;n pevmyanta me, 45kai; oJ qewrw`n ejme; qewrei` to;n
pevmyanta me. 46ejgw; fw`" eij" to;n kovsmon ejlhvluqa, i{na pa`" oJ
pisteuvwn eij" ejme; ejn th`/ skotiva/ mh; meivnh/. 47kai; ejavn tiv" mou ajkouvsh/
tw`n rJhmavtwn kai; mh; fulavxh/, ejgw; ouj krivnw aujtovn: ouj ga;r h\lqon i{na
krivnw to;n kovsmon, ajll i{na swvsw to;n kovsmon. 48oJ ajqetw`n ejme; kai; mh;
lambavnwn ta; rJhm
v ata mou e[cei to;n krivnonta aujtovn: oJ lovgo" o}n
ejlavlhsa ejkei`no" krinei` aujto;n ejn th`/ ejscavth/ hJmevra/. 49o{ti ejgw; ejx
ejmautou` oujk ejlavlhsa, ajll oJ pevmya" me path;r aujtov" moi ejntolh;n
devdwken tiv ei[pw kai; tiv lalhvsw. 50kai; oi\da o{ti hJ ejntolh; aujtou` zwh;
aijwvnio" ejstin. a} ou\n ejgw; lalw`, kaqw;" ei[rhken moi oJ pathvr, ou{tw"
lalw`.
13 Pro; de; th`" eJorth`" tou` pavsca eijdw;" oJ Ij hsou`" o{ti h\lqen
aujtou` hJ w{ra i{na metabh`/ ejk tou` kovsmou touvtou pro;" to;n patevra,
ajgaphvsa" tou;" ijdivou" tou;" ejn tw`/ kovsmw/ eij" tevlo" hjgavphsen
aujtouv". 2kai; deivpnou ginomevnou, tou` diabovlou h[dh beblhkovto" eij"
th;n kardivan i{na paradoi` aujto;n Ij ouvda" Sivmwno" Ij skariwvtou,
3
eijdw;" o{ti pavnta e[dwken aujtw`/ oJ path;r eij" ta;" cei`ra" kai; o{ti ajpo;
qeou` ejxh`lqen kai; pro;" to;n qeo;n uJpavgei, 4ejgeivretai ejk tou` deivpnou
kai; tivqhsin ta; iJmavtia kai; labw;n levntion dievzwsen eJautovn: 5ei\ta
bavllei u{dwr eij" to;n nipth`ra kai; h[rxato nivptein tou;" povda" tw`n
maqhtw`n kai; ejkmavssein tw`/ lentivw/ w|/ h\n diezwsmevno". 6e[rcetai ou\n
pro;" Sivmwna Pevtron: levgei aujtw`:/ kuvrie, suv mou nivptei" tou;"
povda" 7ajpekrivqh jIhsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ o} ejgw; poiw` su; oujk oi\da"
a[rti, gnwvsh/ de; meta; tau`ta. 8levgei aujtw`/ Pevtro": ouj mh; nivyh/" mou
tou;" povda" eij" to;n aijw`na. ajpekrivqh Ij hsou`" aujtw`:/ eja;n mh; nivyw
se, oujk e[cei" mevro" met ejmou`. 9levgei aujtw`/ Sivmwn Pevtro": kuvrie,
mh; tou;" povda" mou movnon ajlla; kai; ta;" cei`ra" kai; th;n kefalhvn.
10
levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": oJ leloumevno" oujk e[cei creivan eij mh; tou;"
povda" nivyasqai, ajll e[stin kaqaro;" o{lo": kai; uJmei`" kaqaroiv ejste,
ajll oujci; pavnte". 11h[d/ ei ga;r to;n paradidovnta aujtovn: dia; tou`to
ei\pen o{ti oujci; pavnte" kaqaroiv ejste.
12
{Ote ou\n e[niyen tou;" povda" aujtw`n kai; e[laben ta; iJmavtia
aujtou` kai; ajnevpesen pavlin, ei\pen aujtoi`": ginwvskete tiv pepoivhka
uJmi`n 13uJmei`" fwnei`te me: oJ didavskalo", kaiv: oJ kuvrio", kai; kalw`"
levgete: eijmi; gavr. 14eij ou\n ejgw; e[niya uJmw`n tou;" povda" oJ kuvrio" kai;
oJ didavskalo", kai; uJmei`" ojfeivlete ajllhvlwn nivptein tou;" povda":
15
uJpovdeigma ga;r e[dwka uJmi`n i{na kaqw;" ejgw; ejpoivhsa uJmi`n kai; uJmei`"
poih`te. 16ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oujk e[stin dou`lo" meivzwn tou` kurivou
aujtou` oujde; ajpovstolo" meivzwn tou` pevmyanto" aujtovn. 17eij tau`ta
oi[date, makavrioi ejste eja;n poih`te aujtav. 18Ouj peri; pavntwn uJmw`n
levgw: ejgw; oi\da tivna" ejxelexavmhn: ajll i{na hJ grafh; plhrwqh`:/ oJ
trwvgwn mou to;n a[rton ejph`ren ejp ejme; th;n ptevrnan aujtou`. 19ajp
a[rti levgw uJmi`n pro; tou` genevsqai, i{na pisteuvshte o{tan gevnhtai
o{ti ejgwv eijmi. 20ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ lambavnwn a[n tina pevmyw
ejme; lambavnei, oJ de; ejme; lambavnwn lambavnei to;n pevmyanta me.
21
Tau`ta eijpw;n oJ
Ij hsou`" ejtaravcqh tw`/ pneuvmati kai;
ejmartuvrhsen kai; ei\pen: ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n
paradwvsei me. 22e[blepon eij" ajllhvlou" oiJ maqhtai; ajporouvmenoi
peri; tivno" levgei. 23h\n ajnakeivmeno" ei|" ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ejn tw`/
kovlpw/ tou` jIhsou`, o}n hjgavpa oJ Ij hsou`". 24neuvei ou\n touvtw/ Sivmwn
Pevtro" puqevsqai tiv" a]n ei[h peri; ou| levgei. 25ajnapesw;n ou\n ejkei`no"
ou{tw" ejpi; to; sth`qo" tou` jIhsou` levgei aujtw`:/ kuvrie, tiv" ejstin
26
ajpokrivnetai oJ Ij hsou`": ejkei`no" ejstin w|/ ejgw; bavyw to; ywmivon
kai; dwvsw aujtw`./ bavya" ou\n to; ywmivon lambavnei kai; divdwsin
Ij ouvda/ Sivmwno" Ij skariwvtou. 27kai; meta; to; ywmivon tovte eijsh`lqen
eij" ejkei`non oJ satana`". levgei ou\n aujtw`/ oJ Ij hsou`": o} poiei`"
poivhson tavcion. 28tou`to de; oujdei;" e[gnw tw`n ajnakeimevnwn pro;" tiv
ei\pen aujtw`:/ 29tine;" ga;r ejdovkoun, ejpei; to; glwssovkomon ei\cen
Ij ouvda", o{ti levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": ajgovrason w|n creivan e[comen
eij" th;n eJorthvn, h] toi`" ptwcoi`" i{na ti dw`./ 30labw;n ou\n to; ywmivon
ejkei`no" ejxh`lqen eujquv". h\n de; nuvx.
31
{Ote ou\n ejxh`lqen, levgei Ij hsou`": nu`n ejdoxavsqh oJ uiJo"
; tou`
32
ajnqrwvpou kai; oJ qeo;" ejdoxavsqh ejn aujtw`:/ eij oJ qeo;" ejdoxavsqh ejn
aujtw`/ , kai; oJ qeo;" doxavsei aujto;n ejn aujtw`,/ kai; eujqu;" doxavsei aujtovn.
33
tekniva, e[ti mikro;n meq uJmw`n eijmi: zhthvsete me, kai; kaqw;" ei\pon
toi`" Ij oudaivoi" o{ti o{pou ejgw; uJpavgw uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`n, kai;
uJmi`n levgw a[rti. 34 E
j ntolh;n kainh;n divdwmi uJmi`n, i{na ajgapa`te
ajllhvlou", kaqw;" hjgavphsa uJma`" i{na kai; uJmei`" ajgapa`te ajllhvlou".
35
ejn touvtw/ gnwvsontai pavnte" o{ti ejmoi; maqhtaiv ejste, eja;n ajgavphn
e[chte ejn ajllhvloi".
36
Levgei aujtw`/ Sivmwn Pevtro": kuvrie, pou` uJpavgei" ajpekrivqh aujtw`/
Ij hsou`": o{pou uJpavgw ouj duvnasai moi nu`n ajkolouqh`sai,
ajkolouqhvsei" de; u{steron. 37levgei aujtw`/ oJ Pevtro": kuvrie, dia; tiv ouj
duvnamai soi ajkolouqh`sai a[rti th;n yuchvn mou uJpe;r sou` qhvsw.
38
11
Tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na hJ cara; hJ ejmh; ejn uJmi`n h\/ kai; hJ cara;
uJmw`n plhrwqh`./ 12Au{th ejsti;n hJ ejntolh; hJ ejmhv, i{na ajgapa`te ajllhvlou"
kaqw;" hjgavphsa uJma`". 13meivzona tauvth" ajgavphn oujdei;" e[cei, i{na
ti" th;n yuch;n aujtou` qh`/ uJpe;r tw`n fivlwn aujtou`. 14uJmei`" fivloi mouv
ejste eja;n poih`te a} ejgw; ejntevllomai uJmi`n. 15oujkevti levgw uJma`"
douvlou", o{ti oJ dou`lo" oujk oi\den tiv poiei` aujtou` oJ kuvrio": uJma`" de;
ei[rhka fivlou", o{ti pavnta a} h[kousa para; tou` patrov" mou ejgnwvrisa
uJmi`n. 16oujc uJmei`" me ejxelevxasqe, ajll ejgw; ejxelexavmhn uJma`" kai;
e[qhka uJma`" i{na uJmei`" uJpavghte kai; karpo;n fevrhte kai; oJ karpo;"
uJmw`n mevnh/, i{na o{ ti a]n aijthvshte to;n patevra ejn tw`/ ojnovmati mou dw`/
uJmi`n. 17tau`ta ejntevllomai uJmi`n, i{na ajgapa`te ajllhvlou".
18
Eij oJ kovsmo" uJma`" misei`, ginwvskete o{ti ejme; prw`ton uJmw`n
memivshken. 19eij ejk tou` kovsmou h\te, oJ kovsmo" a]n to; i[dion ejfivlei: o{ti
de; ejk tou` kovsmou oujk ejstev, ajll ejgw; ejxelexavmhn uJma`" ejk tou`
kovsmou, dia; tou`to misei` uJma`" oJ kovsmo". 20mnhmoneuvete tou` lovgou
ou| ejgw; ei\pon uJmi`n: oujk e[stin dou`lo" meivzwn tou` kurivou aujtou`. eij
ejme; ejdivwxan, kai; uJma`" diwvxousin: eij to;n lovgon mou ejthvrhsan, kai;
to;n uJmevteron thrhvsousin. 21ajlla; tau`ta pavnta poihvsousin eij"
uJma`" dia; to; o[noma mou, o{ti oujk oi[dasin to;n pevmyanta me. 22eij mh;
h\lqon kai; ejlavlhsa aujtoi`", aJmartivan oujk ei[cosan: nu`n de; provfasin
oujk e[cousin peri; th`" aJmartiva" aujtw`n. 23oJ ejme; misw`n kai; to;n
patevra mou misei`. 24eij ta; e[rga mh; ejpoivhsa ejn aujtoi`" a} oujdei;"
a[llo" ejpoivhsen, aJmartivan oujk ei[cosan: nu`n de; kai; eJwravkasin kai;
memishvkasin kai; ejme; kai; to;n patevra mou. 25ajll i{na plhrwqh`/ oJ
lovgo" oJ ejn tw`/ novmw/ aujtw`n gegrammevno" o{ti ejmivshsan me dwreavn.
26
{Otan e[lqh/ oJ paravklhto" o}n ejgw; pevmyw uJmi`n para; tou` patrov", to;
pneu`ma th`" ajlhqeiva" o} para; tou` patro;" ejkporeuvetai, ejkei`no"
marturhvsei peri; ejmou`: 27kai; uJmei`" de; marturei`te, o{ti ajp ajrch`"
met ejmou` ejste.
16 Tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na mh; skandalisqh`te.
2
ajposunagwvgou" poihvsousin uJma`": ajll e[rcetai w{ra i{na pa`" oJ
ajpokteivna" uJma`" dovxh/ latreivan prosfevrein tw`/ qew`./ 3kai; tau`ta
poihvsousin o{ti oujk e[gnwsan to;n patevra oujde; ejmev. 4ajlla; tau`ta
lelavlhka uJmi`n i{na o{tan e[lqh/ hJ w{ra aujtw`n mnhmoneuvhte aujtw`n o{ti
ejgw; ei\pon uJmi`n.
Tau`ta de; uJmi`n ejx ajrch`" oujk ei\pon, o{ti meq uJmw`n h[mhn. 5Nu`n de;
uJpavgw pro;" to;n pevmyanta me, kai; oujdei;" ejx uJmw`n ejrwta`/ me: pou`
uJpavgei" 6ajll o{ti tau`ta lelavlhka uJmi`n hJ luvph peplhvrwken uJmw`n
th;n kardivan. 7ajll ejgw; th;n ajlhvqeian levgw uJmi`n, sumfevrei uJmi`n i{na
ejgw; ajpevlqw. eja;n ga;r mh; ajpevlqw, oJ paravklhto" oujk ejleuvsetai pro;"
uJma`": eja;n de; poreuqw`, pevmyw aujto;n pro;" uJma`". 8kai; ejlqw;n ejkei`no"
ejlevgxei to;n kovsmon peri; aJmartiva" kai; peri; dikaiosuvnh" kai; peri;
krivsew": 9peri; aJmartiva" mevn, o{ti ouj pisteuvousin eij" ejmev: 10peri;
dikaiosuvnh" dev, o{ti pro;" to;n patevra uJpavgw kai; oujkevti qewrei`te
me: 11peri; de; krivsew", o{ti oJ a[rcwn tou` kovsmou touvtou kevkritai.
12
E
[ ti polla; e[cw uJmi`n levgein, ajll ouj duvnasqe bastavzein a[rti:
13
o{tan de; e[lqh/ ejkei`no", to; pneu`ma th`" ajlhqeiva", oJdhghvsei uJma`" ejn
th`/ ajlhqeiva/ pavsh/: ouj ga;r lalhvsei ajf eJautou`, ajll o{sa ajkouvsei
lalhvsei kai; ta; ejrcovmena ajnaggelei` uJmi`n. 14ejkei`no" ejme; doxavsei,
o{ti ejk tou` ejmou` lhvmyetai kai; ajnaggelei` uJmi`n. 15pavnta o{sa e[cei oJ
path;r ejmav ejstin: dia; tou`to ei\pon o{ti ejk tou` ejmou` lambavnei kai;
ajnaggelei` uJmi`n.
16
Mikro;n kai; oujkevti qewrei`te me, kai; pavlin mikro;n kai; o[yesqe
me. 17ei\pan ou\n ejk tw`n maqhtw`n aujtou` pro;" ajllhvlou": tiv ejstin
tou`to o} levgei hJmi`n: mikro;n kai; ouj qewrei`te me, kai; pavlin mikro;n
kai; o[yesqe me kaiv: o{ti uJpavgw pro;" to;n patevra 18e[legon ou\n: tiv
ejstin tou`to o} levgei to; mikrovn oujk oi[damen tiv lalei`. 19 E
[ gnw oJ
Ij hsou`" o{ti h[qelon aujto;n ejrwta`n, kai; ei\pen aujtoi`": peri; touvtou
zhtei`te met ajllhvlwn o{ti ei\pon: mikro;n kai; ouj qewrei`te me, kai;
pavlin mikro;n kai; o[yesqe me 20ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti klauvsete
kai; qrhnhvsete uJmei`", oJ de; kovsmo" carhvsetai: uJmei`" luphqhvsesqe,
ajll hJ luvph uJmw`n eij" cara;n genhvsetai. 21hJ gunh; o{tan tivkth/ luvphn
e[cei, o{ti h\lqen hJ w{ra aujth`": o{tan de; gennhvsh/ to; paidivon, oujkevti
mnhmoneuvei th`" qlivyew" dia; th;n cara;n o{ti ejgennhvqh a[nqrwpo" eij"
to;n kovsmon. 22kai; uJmei`" ou\n nu`n me;n luvphn e[cete: pavlin de; o[yomai
uJma`", kai; carhvsetai uJmw`n hJ kardiva, kai; th;n cara;n uJmw`n oujdei;"
ai[rei ajf uJmw`n. 23Kai; ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ ejme; oujk ejrwthvsete oujdevn.
ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, a[n ti aijthvshte to;n patevra ejn tw`/ ojnovmati
mou dwvsei uJmi`n. 24e{w" a[rti oujk hj/thvsate oujde;n ejn tw`/ ojnovmati mou:
aijtei`te kai; lhvmyesqe, i{na hJ cara; uJmw`n h\/ peplhrwmevnh.
25
Tau`ta ejn paroimivai" lelavlhka uJmi`n: e[rcetai w{ra o{te oujkevti ejn
camaiv. 7pavlin ou\n ejphrwvthsen aujtouv": tivna zhtei`te oiJ de; ei\pan:
Ij hsou`n to;n Nazwrai`on. 8ajpekrivqh Ij hsou`": ei\pon uJmi`n o{ti ejgwv
eijmi. eij ou\n ejme; zhtei`te, a[fete touvtou" uJpavgein: 9i{na plhrwqh`/ oJ
lovgo" o}n ei\pen o{ti ou}" devdwka" moi oujk ajpwvlesa ejx aujtw`n oujdevna.
10
Sivmwn ou\n Pevtro" e[cwn mavcairan ei{lkusen aujth;n kai; e[paisen
to;n tou` ajrcierevw" dou`lon kai; ajpevkoyen aujtou` to; wjtavrion to;
dexiovn: h\n de; o[noma tw`/ douvlw/ Mavlco". 11ei\pen ou\n oJ Ij hsou`" tw`/
Pevtrw/: bavle th;n mavcairan eij" th;n qhvkhn: to; pothvrion o} devdwken
moi oJ path;r ouj mh; pivw aujtov
12
H
J ou\n spei`ra kai; oJ cilivarco" kai; oiJ uJphrevtai tw`n Ij oudaivwn
sunevlabon to;n Ij hsou`n kai; e[dhsan aujto;n 13kai; h[gagon pro;"
A
{ nnan prw`ton: h\n ga;r penqero;" tou` Kai>avfa, o}" h\n ajrciereu;" tou`
ejniautou` ejkeivnou: 14h\n de; Kai>avfa" oJ sumbouleuvsa" toi`"
Ij oudaivoi" o{ti sumfevrei e{na a[nqrwpon ajpoqanei`n uJpe;r tou` laou`.
15
H
j kolouvqei de; tw`/ Ij hsou` Sivmwn Pevtro" kai; a[llo" maqhthv". oJ
de; maqhth;" ejkei`no" h\n gnwsto;" tw`/ ajrcierei` kai; suneish`lqen tw`/
Ij hsou` eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw", 16oJ de; Pevtro" eiJsthvkei pro;"
th`/ quvra/ e[xw. ejxh`lqen ou\n oJ maqhth;" oJ a[llo" oJ gnwsto;" tou`
ajrcierevw" kai; ei\pen th`/ qurwrw`/ kai; eijshvgagen to;n Pevtron. 17levgei
ou\n tw`/ Pevtrw/ hJ paidivskh hJ qurwrov": mh; kai; su; ejk tw`n maqhtw`n ei\
tou` ajnqrwvpou touvtou levgei ejkei`no": oujk eijmiv. 18eiJsthvkeisan de; oiJ
dou`loi kai; oiJ uJphrevtai ajnqrakia;n pepoihkovte", o{ti yu`co" h\n, kai;
ejqermaivnonto: h\n de; kai; oJ Pevtro" met aujtw`n eJstw;" kai;
qermainovmeno".
19
JO ou\n ajrciereu;" hjrwvthsen to;n Ij hsou`n peri; tw`n maqhtw`n
aujtou` kai; peri; th`" didach`" aujtou`. 20ajpekrivqh aujtw`/ Ij hsou`": ejgw;
parrhsiva/ lelavlhka tw`/ kovsmw/, ejgw; pavntote ejdivdaxa ejn sunagwgh`/
kai; ejn tw`/ iJerw`/, o{pou pavnte" oiJ Ij oudai`oi sunevrcontai, kai; ejn
kruptw`/ ejlavlhsa oujdevn. 21tiv me ejrwta`"
/ ejrwvthson tou;" ajkhkoovta"
tiv ejlavlhsa aujtoi`": i[de ou|toi oi[dasin a} ei\pon ejgwv. 22tau`ta de;
aujtou` eijpovnto" ei|" paresthkw;" tw`n uJphretw`n e[dwken rJavpisma tw`/
Ij hsou` eijpwvn: ou{tw" ajpokrivnh/ tw`/ ajrcierei` 23ajpekrivqh aujtw`/
Ij hsou`": eij kakw`" ejlavlhsa, martuvrhson peri; tou` kakou`: eij de;
kalw`", tiv me devrei" 24ajpevsteilen ou\n aujto;n oJ A
{ nna" dedemevnon
pro;" Kai>avfan to;n ajrciereva.
25
\Hn de; Sivmwn Pevtro" eJstw;" kai; qermainovmeno". ei\pon ou\n
aujtw`:/ mh; kai; su; ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ei\ hjrnhvsato ejkei`no" kai;
ei\pen: oujk eijmiv. 26levgei ei|" ejk tw`n douvlwn tou` ajrcierevw", suggenh;"
w]n ou| ajpevkoyen Pevtro" to; wjtivon: oujk ejgwv se ei\don ejn tw`/ khvpw/ met
aujtou` 27pavlin ou\n hjrnhvsato Pevtro", kai; eujqevw" ajlevktwr
ejfwvnhsen.
28
A
[ gousin ou\n to;n Ij hsou`n ajpo; tou` Kai>avfa eij" to; praitwvrion:
h\n de; prwiv: kai; aujtoi; oujk eijsh`lqon eij" to; praitwvrion, i{na mh;
mianqw`sin ajlla; favgwsin to; pavsca. 29ejxh`lqen ou\n oJ Pila`to" e[xw
pro;" aujtou;" kai; fhsivn: tivna kathgorivan fevrete kata; tou`
ajnqrwvpou touvtou 30ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw`:/ eij mh; h\n ou|to"
kako;n poiw`n, oujk a[n soi paredwvkamen aujtovn. 31ei\pen ou\n aujtoi`" oJ
Pila`to": lavbete aujto;n uJmei`" kai; kata; to;n novmon uJmw`n krivnate
aujtovn. ei\pon aujtw`/ oiJ Ij oudai`oi: hJmi`n oujk e[xestin ajpoktei`nai
oujdevna: 32i{na oJ lovgo" tou` jIhsou` plhrwqh`/ o}n ei\pen shmaivnwn poivw/
qanavtw/ h[mellen ajpoqnhvs
/ kein. 33Eijsh`lqen ou\n pavlin eij" to;
praitwvrion oJ Pila`to" kai; ejfwvnhsen to;n Ij hsou`n kai; ei\pen aujtw`:/
su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn 34ajpekrivqh Ij hsou`": ajpo; seautou`
su; tou`to levgei" h] a[lloi ei\pon soi peri; ejmou` 35ajpekrivqh oJ
Pila`to": mhvti ejgw; Ij oudai`o" eijmi to; e[qno" to; so;n kai; oiJ
ajrcierei`" parevdwkan se ejmoiv: tiv ejpoivhsa" 36ajpekrivqh Ij hsou`": hJ
basileiva hJ ejmh; oujk e[stin ejk tou` kovsmou touvtou: eij ejk tou` kovsmou
touvtou h\n hJ basileiva hJ ejmhv, oiJ uJphrevtai oiJ ejmoi; hjgwnivzonto a]n
i{na mh; paradoqw` toi`" jIoudaivoi": nu`n de; hJ basileiva hJ ejmh; oujk
e[stin ejnteu`qen. 37ei\pen ou\n aujtw`/ oJ Pila`to": oujkou`n basileu;" ei\
suv ajpekrivqh oJ Ij hsou`": su; levgei" o{ti basileuv" eijmi. ejgw; eij"
tou`to gegevnnhmai kai; eij" tou`to ejlhvluqa eij" to;n kovsmon, i{na
marturhvsw th`/ ajlhqeiva:/ pa`" oJ w]n ejk th`" ajlhqeiva" ajkouvei mou th`"
fwnh`". 38levgei aujtw`/ oJ Pila`to": tiv ejstin ajlhvqeia
Kai; tou`to eijpw;n pavlin ejxh`lqen pro;" tou;" Ij oudaivou" kai; levgei
aujtoi`": ejgw; oujdemivan euJrivskw ejn aujtw`/ aijtivan. 39e[stin de; sunhvqeia
uJmi`n i{na e{na ajpoluvsw uJmi`n ejn tw`/ pavsca: bouvlesqe ou\n ajpoluvsw
uJmi`n to;n basileva tw`n
Ij oudaivwn 40ejkrauvgasan ou\n pavlin
levgonte": mh; tou`ton ajlla; to;n Barabba`n. h\n de; oJ Barabba`"
lh/sthv".
19 Tovte ou\n e[laben oJ Pila`to" to;n Ij hsou`n kai; ejmastivgwsen.
2
kai; oiJ stratiw`tai plevxante" stevfanon ejx ajkanqw`n ejpevqhkan
20
cristo;" oJ uiJo"
; tou` qeou`, kai; i{na pisteuvonte" zwh;n e[chte ejn tw`/
ojnovmati aujtou`.
21 Meta; tau`ta ejfanevrwsen eJauto;n pavlin oJ Ij hsou`" toi`"
maqhtai`" ejpi; th`" qalavssh" th`" Tiberiavdo": ejfanevrwsen de;
ou{tw". 2h\san oJmou` Sivmwn Pevtro" kai; Qwma`" oJ legovmeno" Divdumo"
kai; Naqanah;l oJ ajpo; Kana; th`" Galilaiva" kai; oiJ tou` Zebedaivou kai;
a[lloi ejk tw`n maqhtw`n aujtou` duvo. 3levgei aujtoi`" Sivmwn Pevtro":
uJpavgw aJlieuvein. levgousin aujtw`:/ ejrcovmeqa kai; hJmei`" su;n soiv.
ejxh`lqon kai; ejnevbhsan eij" to; ploi`on, kai; ejn ejkeivnh/ th`/ nukti;
ejpivasan oujdevn. 4prwiva
" de; h[dh genomevnh" e[sth jIhsou`" eij" to;n
aijgialovn, ouj mevntoi h[d/ eisan oiJ maqhtai; o{ti Ij hsou`" ejstin. 5levgei
ou\n aujtoi`" oJ
Ij hsou`": paidiva, mhv ti prosfavgion e[cete
ajpekrivqhsan aujtw`:/ ou[. 6oJ de; ei\pen aujtoi`": bavlete eij" ta; dexia;
mevrh tou` ploivou to; divktuon, kai; euJrhvsete. e[balon ou\n, kai; oujkevti
aujto; eJlkuvsai i[scuon ajpo; tou` plhvqou" tw`n ijcquvwn. 7levgei ou\n oJ
maqhth;" ejkei`no" o}n hjgavpa oJ jIhsou`" tw`/ Pevtrw/: oJ kuvrio" ejstin.
Sivmwn ou\n Pevtro" ajkouvsa" o{ti oJ kuvrio" ejstin to;n ejpenduvthn
diezwvsato, h\n ga;r gumnov", kai; e[balen eJauto;n eij" th;n qavlassan,
8
oiJ de; a[lloi maqhtai; tw`/ ploiarivw/ h\lqon, ouj ga;r h\san makra;n ajpo;
th`" gh`" ajlla; wJ" ajpo; phcw`n diakosivwn, suvronte" to; divktuon tw`n
ijcquvwn. 9wJ" ou\n ajpevbhsan eij" th;n gh`n blevpousin ajnqrakia;n
keimevnhn kai; ojyavrion ejpikeivmenon kai; a[rton. 10levgei aujtoi`" oJ
Ij hsou`": ejnevgkate ajpo; tw`n ojyarivwn w|n ejpiavsate nu`n. 11ajnevbh ou\n
Sivmwn Pevtro" kai; ei{lkusen to; divktuon eij" th;n gh`n mesto;n ijcquvwn
megavlwn eJkato;n penthvkonta triw`n: kai; tosouvtwn o[ntwn oujk
ejscivsqh to; divktuon. 12levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": deu`te ajristhvsate.
oujdei;" de; ejtovlma tw`n maqhtw`n ejxetavsai aujtovn: su; tiv" ei\ eijdovte"
o{ti oJ kuvrio" ejstin. 13e[rcetai Ij hsou`" kai; lambavnei to;n a[rton kai;
divdwsin aujtoi`", kai; to; ojyavrion oJmoivw". 14tou`to h[dh trivton
ejfanerwvqh Ij hsou`" toi`" maqhtai`" ejgerqei;" ejk nekrw`n.
15
{Ote ou\n hjrivsthsan levgei tw`/ Sivmwni Pevtrw/ oJ Ij hsou`": Sivmwn
Ij wavnnou, ajgapa`/" me plevon touvtwn levgei aujtw`:/ nai; kuvrie, su; oi\da"
o{ti filw` se. levgei aujtw`:/ bovske ta; ajrniva mou. 16levgei aujtw`/ pavlin
deuvteron: Sivmwn Ij wavnnou, ajgapa`"
/ me levgei aujtw`:/ nai; kuvrie, su;
oi\da" o{ti filw` se. levgei aujtw`:/ poivmaine ta; provbata mou. 17levgei
aujtw`/ to; trivton: Sivmwn Ij wavnnou, filei`" me ejluphvqh oJ Pevtro" o{ti
ei\pen aujtw`/ to; trivton: filei`" me kai; levgei aujtw`:/ kuvrie, pavnta su;
oi\da", su; ginwvskei" o{ti filw` se. levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": bovske ta;
provbata mou. 18ajmh;n ajmh;n levgw soi, o{te h\" newvtero", ejzwvnnue"
seauto;n kai; periepavtei" o{pou h[qele": o{tan de; ghravsh/", ejktenei`"
ta;" cei`ra" sou, kai; a[llo" se zwvsei kai; oi[sei o{pou ouj qevlei".
19
tou`to de; ei\pen shmaivnwn poivw/ qanavtw/ doxavsei to;n qeovn. kai;
tou`to eijpw;n levgei aujtw`:/ ajkolouvqei moi.
20
E
j pistrafei;" oJ Pevtro" blevpei to;n maqhth;n o}n hjgavpa oJ
Ij hsou`" ajkolouqou`nta, o}" kai; ajnevpesen ejn tw`/ deivpnw/ ejpi; to; sth`qo"
aujtou` kai; ei\pen: kuvrie, tiv" ejstin oJ paradidouv" se 21tou`ton ou\n
ijdw;n oJ Pevtro" levgei tw`/ Ij hsou`: kuvrie, ou|to" de; tiv 22levgei aujtw`/ oJ
Ij hsou`": eja;n aujto;n qevlw mevnein e{w" e[rcomai, tiv pro;" sev suv moi
ajkolouvqei. 23ejxh`lqen ou\n ou|to" oJ lovgo" eij" tou;" ajdelfou;" o{ti oJ
maqhth;" ejkei`no" oujk ajpoqnhvs
/ kei: oujk ei\pen de; aujtw`/ oJ Ij hsou`" o{ti
oujk ajpoqnhvs
/ kei ajll: eja;n aujto;n qevlw mevnein e{w" e[rcomai ,tiv pro;"
sev
24
Ou|to" ejstin oJ maqhth;" oJ marturw`n peri; touvtwn kai; oJ gravya"
tau`ta, kai; oi[damen o{ti ajlhqh;" aujtou` hJ marturiva ejstivn.
25
E
[ stin de; kai; a[lla polla; a} ejpoivhsen oJ Ij hsou`", a{tina eja;n
gravfhtai kaq e{n, oujd aujto;n oi\mai to;n kovsmon cwrh`sai ta;
grafovmena bibliva.
PRAXEIS APOSTOLWN
1 To;n me;n prw`ton lovgon ejpoihsavmhn peri; pavntwn, w\ Qeovfile,
w|n h[rxato oJ Ij hsou`" poiei`n te kai; didavskein, 2a[cri h|" hJmevra"
ejnteilavmeno" toi`" ajpostovloi" dia; pneuvmato" aJgivou ou}"
ejxelevxato ajnelhvmfqh. 3oi|" kai; parevsthsen eJauto;n zw`nta meta; to;
paqei`n aujto;n ejn polloi`" tekmhrivoi", di hJmerw`n tesseravkonta
ojptanovmeno" aujtoi`" kai; levgwn ta; peri; th`" basileiva" tou` qeou`:
4
kai; sunalizovmeno" parhvggeilen aujtoi`" ajpo; IJ erosoluvmwn mh;
cwrivzesqai ajlla; perimevnein th;n ejpaggelivan tou` patro;" h}n
hjkouvsate mou, 5o{ti Ij wavnnh" me;n ejbavptisen u{dati, uJmei`" de; ejn
pneuvmati baptisqhvsesqe aJgivw/ ouj meta; polla;" tauvta" hJmevra".
6
OiJ me;n ou\n sunelqovnte" hjrwvtwn aujto;n levgonte": kuvrie, eij ejn tw`/
crovnw/ touvtw/ ajpokaqistavnei" th;n basileivan tw`/ Ij srahvl 7ei\pen de;
pro;" aujtouv": oujc uJmw`n ejstin gnw`nai crovnou" h] kairou;" ou}" oJ
path;r e[qeto ejn th`/ ijdiva/ ejxousiva,/ 8ajlla; lhvmyesqe duvnamin
ejpelqovnto" tou` aJgivou pneuvmato" ejf uJma`" kai; e[sesqe mou
mavrture" e[n te Ij erousalh;m kai; ejn pavsh/ th`/ Ij oudaiva/ kai;
Samareiva/ kai; e{w" ejscavtou th`" gh`". 9Kai; tau`ta eijpw;n blepovntwn
aujtw`n ejphvrqh kai; nefevlh uJpevlaben aujto;n ajpo; tw`n ojfqalmw`n
aujtw`n. 10kai; wJ" ajtenivzonte" h\san eij" to;n oujrano;n poreuomevnou
aujtou`, kai; ijdou; a[ndre" duvo pareisthvkeisan aujtoi`" ejn ejsqhvsesi
leukai`", 11oi} kai; ei\pan: a[ndre" Galilai`oi, tiv eJsthvkate
ejmblevponte" eij" to;n oujranovn ou|to" oJ Ij hsou`" oJ ajnalhmfqei;" ajf
uJmw`n eij" to;n oujrano;n ou{tw" ejleuvsetai o}n trovpon ejqeavsasqe aujto;n
poreuovmenon eij" to;n oujranovn.
12
Tovte uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m ajpo; o[rou" tou` kaloumevnou
E
j laiw`no", o{ ejstin ejggu;" jIerousalh;m sabbavtou e[con oJdovn. 13kai;
o{te eijsh`lqon, eij" to; uJperw`o/ n ajnevbhsan ou| h\san katamevnonte", o{
te Pevtro" kai; Ij wavnnh" kai; Ij avkwbo" kai; A
j ndreva", Fivlippo"
kai; Qwma`", Barqolomai`o" kai; Maqqai`o", Ij avkwbo" A
J lfaivou kai;
14
Sivmwn oJ zhlwth;" kai; Ij ouvda" Ij akwvbou. ou|toi pavnte" h\san
proskarterou`nte" oJmoqumado;n th`/ proseuch`/ su;n gunaixi;n kai;
Maria;m th`/ mhtri; tou` jIhsou` kai; toi`" ajdelfoi`" aujtou`.
15
Kai; ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ajnasta;" Pevtro" ejn mevsw/ tw`n
ajdelfw`n ei\pen: h\n te o[clo" ojnomavtwn ejpi; to; aujto; wJsei; eJkato;n
ei[kosi: 16a[ndre" ajdelfoiv, e[dei plhrwqh`nai th;n grafh;n h}n proei`pen
to; pneu`ma to; a{gion dia; stovmato" Daui;d peri; Ij ouvda tou`
genomevnou oJdhgou` toi`" sullabou`sin
Ij hsou`n, 17o{ti
kathriqmhmevno" h\n ejn hJmi`n kai; e[lacen to;n klh`ron th`" diakoniva"
tauvth". 18ou|to" me;n ou\n ejkthvsato cwrivon ejk misqou` th`" ajdikiva"
kai; prhnh;" genovmeno" ejlavkhsen mevso" kai; ejxecuvqh pavnta ta;
splavgcna aujtou`: 19kai; gnwsto;n ejgevneto pa`si toi`" katoikou`sin
Ij erousalhvm, w{ste klhqh`nai to; cwrivon ejkei`no th`/ ijdiva/ dialevktw/
aujtw`n A
J keldamavc, tou`t e[stin cwrivon ai{mato". 20gevgraptai ga;r
ejn bivblw/ yalmw`n:
genhqhvtw hJ e[pauli" aujtou` e[rhmo"
kai; mh; e[stw oJ katoikw`n ejn aujth`/,
kaiv:
th;n ejpiskoph;n aujtou` labevtw e{tero". 21dei` ou\n tw`n
sunelqovntwn hJmi`n ajndrw`n ejn panti; crovnw/ w|/ eijsh`lqen kai; ejxh`lqen
ejf hJma`" oJ kuvrio" Ij hsou`", 22ajrxavmeno" ajpo; tou` baptivsmato"
Ij wavnnou e{w" th`" hJmevra" h|" ajnelhvmfqh ajf hJmw`n, mavrtura th`"
ajnastavsew" aujtou` su;n hJmi`n genevsqai e{na touvtwn. 23Kai; e[sthsan
duvo, Ij wsh;f to;n kalouvmenon Barsabba`n o}" ejpeklhvqh Ij ou`sto",
kai; Maqqivan. 24kai; proseuxavmenoi ei\pan: su; kuvrie kardiognw`sta
pavntwn, ajnavdeixon o}n ejxelevxw ejk touvtwn tw`n duvo e{na 25labei`n to;n
tovpon th`" diakoniva" tauvth" kai; ajpostolh`" ajf h|" parevbh
Ij ouvda" poreuqh`nai eij" to;n tovpon to;n i[dion. 26kai; e[dwkan klhvrou"
aujtoi`" kai; e[pesen oJ klh`ro" ejpi; Maqqivan kai; sugkateyhfivsqh
meta; tw`n e{ndeka ajpostovlwn.
2 Kai; ejn tw`/ sumplhrou`sqai th;n hJmevran th`" penthkosth`" h\san
pavnte" oJmou` ejpi; to; aujtov. 2kai; ejgevneto a[fnw ejk tou` oujranou` h\co"
w{sper feromevnh" pnoh`" biaiva" kai; ejplhvrwsen o{lon to;n oi\kon ou|
h\san kaqhvmenoi 3kai; w[fqhsan aujtoi`" diamerizovmenai glw`ssai
wJsei; puro;" kai; ejkavqisen ejf e{na e{kaston aujtw`n, 4kai; ejplhvsqhsan
pavnte" pneuvmato" aJgivou kai; h[rxanto lalei`n eJtevrai" glwvssai"
kaqw;" to; pneu`ma ejdivdou ajpofqevggesqai aujtoi`".
5
\Hsan de; eij" Ij erousalh;m katoikou`nte" Ij oudai`oi, a[ndre"
eujlabei`" ajpo; panto;" e[qnou" tw`n uJpo; to;n oujranovn. 6genomevnh" de;
th`" fwnh`" tauvth" sunh`lqen to; plh`qo" kai; sunecuvqh, o{ti h[kouon
ei|" e{kasto" th`/ ijdiva/ dialevktw/ lalouvntwn aujtw`n. 7ejxivstanto de; kai;
ejqauvmazon levgonte": oujc ijdou; a{pante" ou|toi eijsin oiJ lalou`nte"
22
A
[ ndre" Ij srahli`tai, ajkouvsate tou;" lovgou" touvtou": Ij hsou`n
to;n Nazwrai`on, a[ndra ajpodedeigmevnon ajpo; tou` qeou` eij" uJma`"
dunavmesi kai; tevrasi kai; shmeivoi" oi|" ejpoivhsen di aujtou` oJ qeo;" ejn
mevsw/ uJmw`n kaqw;" aujtoi; oi[date, 23tou`ton th`/ wJrismevnh/ boulh`/ kai;
prognwvsei tou` qeou` e[kdoton dia; ceiro;" ajnovmwn prosphvxante"
ajneivlate, 24o}n oJ qeo;" ajnevsthsen luvsa" ta;" wjdi`na" tou` qanavtou,
kaqovti oujk h\n dunato;n kratei`sqai aujto;n uJp aujtou`. 25Daui;d ga;r
levgei eij" aujtovn:
proorwvmhn to;n kuvrion ejnwvpion mou dia; pantov",
o{ti ejk dexiw`n mouv ejstin i{na mh; saleuqw`.
26
dia; tou`to hjufravnqh hJ kardiva mou kai; hjgalliavsato
hJ glw`ssa mou,
e[ti de; kai; hJ savrx mou kataskhnwvsei ejp ejlpivdi,
27
o{ti oujk ejgkataleivyei" th;n yuchvn mou eij" a{/dhn
oujde; dwvsei" to;n o{sion sou ijdei`n diafqoravn.
28
ejgnwvrisa" moi oJdou;" zwh`",
plhrwvsei" me eujfrosuvnh" meta; tou`
proswvpou sou.
29
A
[ ndre" ajdelfoiv, ejxo;n eijpei`n meta; parrhsiva" pro;" uJma`" peri;
tou` patriavrcou Daui;d o{ti kai; ejteleuvthsen kai; ejtavfh, kai; to;
mnh`ma aujtou` e[stin ejn hJmi`n a[cri th`" hJmevra" tauvth". 30profhvth"
ou\n uJpavrcwn kai; eijdw;" o{ti o{rkw/ w[mosen aujtw`/ oJ qeo;" ejk karpou`
th`" ojsfuvo" aujtou` kaqivsai ejpi; to;n qrovnon aujtou`, 31proidw;n
ejlavlhsen peri; th`" ajnastavsew" tou` Cristou` o{ti
ou[te ejgkateleivfqh eij" a{d
/ hn
ou[te hJ sa;rx aujtou` ei\den diafqoravn.
32
tou`ton to;n Ij hsou`n ajnevsthsen oJ qeov", ou| pavnte" hJmei`" ejsmen
mavrture": 33th`/ dexia`/ ou\n tou` qeou` uJywqeiv", thvn te ejpaggelivan tou`
pneuvmato" tou` aJgivou labw;n para; tou` patrov", ejxevceen tou`to o}
uJmei`" kai; blevpete kai; ajkouvete. 34ouj ga;r Daui;d ajnevbh eij" tou;"
oujranouv", levgei de; aujtov":
ei\pen oJ kuvrio" tw`/ kurivw/ mou:
kavqou ejk dexiw`n mou,
35
e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpopovdion
tw`n podw`n sou.
36
ajsfalw`" ou\n ginwskevtw pa`" oi\ko" Ij srah;l o{ti kai; kuvrion aujto;n
kai; cristo;n ejpoivhsen oJ qeov", tou`ton to;n Ij hsou`n o}n uJmei`"
ejstaurwvsate.
37
A
j kouvsante" de; katenuvghsan th;n kardivan ei\pon te pro;" to;n
Pevtron kai; tou;" loipou;" ajpostovlou": tiv poihvswmen, a[ndre"
ajdelfoiv 38Pevtro" de; pro;" aujtouv": metanohvsate, fhsivn, kai;
baptisqhvtw e{kasto" uJmw`n ejpi; tw`/ ojnovmati jIhsou` Cristou` eij"
a[fesin tw`n aJmartiw`n uJmw`n kai; lhvmyesqe th;n dwrea;n tou` aJgivou
pneuvmato". 39uJmi`n gavr ejstin hJ ejpaggeliva kai; toi`" tevknoi" uJmw`n
kai; pa`sin toi`" eij" makravn, o{sou" a]n proskalevshtai kuvrio" oJ qeo;"
hJmw`n. 40eJtevroi" te lovgoi" pleivosin diemartuvrato kai; parekavlei
aujtou;" levgwn: swvqhte ajpo; th`" genea`" th`" skolia`" tauvth". 41oiJ
me;n ou\n ajpodexavmenoi to;n lovgon aujtou` ejbaptivsqhsan kai;
prosetevqhsan ejn th`/ hJmevra/ ejkeivnh/ yucai; wJsei; triscivliai. 42 \Hsan
de; proskarterou`nte" th`/ didach`/ tw`n ajpostovlwn kai; th`/ koinwniva/ th`/
klavsei tou` a[rtou kai; tai`" proseucai`".
43
ejgivneto de; pavsh/ yuch`/ fovbo", pollav te tevrata kai; shmei`a dia;
tw`n ajpostovlwn ejgivneto. 44pavnte" de; oiJ pisteuvonte" h\san ejpi; to;
aujto; kai; ei\con a{panta koina; 45kai; ta; kthvmata kai; ta;" uJpavrxei"
ejpivpraskon kai; diemevrizon aujta; pa`sin kaqovti a[n ti" creivan ei\cen:
46
kaq hJmevran te proskarterou`nte" oJmoqumado;n ejn tw`/ iJerw`,/
klw`nte" te kat oi\kon a[rton, metelavmbanon trofh`" ejn ajgalliavsei
kai; ajfelovthti kardiva" 47aijnou`nte" to;n qeo;n kai; e[conte" cavrin
pro;" o{lon to;n laovn. oJ de; kuvrio" prosetivqei tou;" sw/zomevnou" kaq
hJmevran ejpi; to; aujtov.
3 Pevtro" de; kai; Ij wavnnh" ajnevbainon eij" to; iJero;n ejpi; th;n w{ran
th`" proseuch`" th;n ejnavthn. 2kaiv ti" ajnh;r cwlo;" ejk koiliva" mhtro;"
aujtou` uJpavrcwn ejbastavzeto, o}n ejtivqoun kaq hJmevran pro;" th;n
quvran tou` iJerou` th;n legomevnhn JWraivan tou` aijtei`n ejlehmosuvnhn
para; tw`n eijsporeuomevnwn eij" to; iJerovn: 3o}" ijdw;n Pevtron kai;
Ij wavnnhn mevllonta" eijsievnai eij" to; iJerovn, hjrwvta ejlehmosuvnhn
labei`n. 4ajtenivsa" de; Pevtro" eij" aujto;n su;n tw`/ Ij wavnnh/ ei\pen:
blevyon eij" hJma`". 5oJ de; ejpei`cen aujtoi`" prosdokw`n ti par aujtw`n
labei`n. 6ei\pen de; Pevtro": ajrguvrion kai; crusivon oujc uJpavrcei moi, o}
de; e[cw tou`to soi divdwmi: ejn tw`/ ojnovmati Ij hsou` Cristou` tou`
Nazwraivou e[geire kai; peripavtei. 7kai; piavsa" aujto;n th`" dexia`"
profhtw`n kai; th`" diaqhvkh" h|" dievqeto oJ qeo;" pro;" tou;" patevra"
uJmw`n levgwn pro;"
A
j braavm: kai; ejn tw`/ spevrmati sou
ejneuloghqhvsontai pa`sai aiJ patriai; th`" gh`". 26uJmi`n prw`ton
ajnasthvsa" oJ qeo;" to;n pai`da aujtou` ajpevsteilen aujto;n eujlogou`nta
uJma`" ejn tw`/ ajpostrevfein e{kaston ajpo; tw`n ponhriw`n uJmw`n.
4 Lalouvntwn de; aujtw`n pro;" to;n lao;n ejpevsthsan aujtoi`" oiJ
iJerei`" kai; oJ strathgo;" tou` iJerou` kai; oiJ Saddoukai`oi,
2
diaponouvmenoi dia; to; didavskein aujtou;" to;n lao;n kai;
kataggevllein ejn tw`/ jIhsou` th;n ajnavstasin th;n ejk nekrw`n, 3kai;
ejpevbalon aujtoi`" ta;" cei`ra" kai; e[qento eij" thvrhsin eij" th;n
au[rion: h\n ga;r eJspevra h[dh. 4polloi; de; tw`n ajkousavntwn to;n lovgon
ejpivsteusan kai; ejgenhvqh oJ ajriqmo;" tw`n ajndrw`n wJ" ciliavde"
pevnte.
5
E
j gevneto de; ejpi; th;n au[rion sunacqh`nai aujtw`n tou;" a[rconta"
kai; tou;" presbutevrou" kai; tou;" grammatei`" ejn Ij erousalhvm, 6kai;
A
{ nna" oJ ajrciereu;" kai; Kai>avfa" kai; Ij wavnnh" kai; A
j levxandro"
7
kai; o{soi h\san ejk gevnou" ajrcieratikou`, kai; sthvsante" aujtou;" ejn
tw`/ mevsw/ ejpunqavnonto: ejn poiva/ dunavmei h] ejn poivw/ ojnovmati
ejpoihvsate tou`to uJmei`" 8Tovte Pevtro" plhsqei;" pneuvmato" aJgivou
ei\pen pro;" aujtouv": a[rconte" tou` laou` kai; presbuvteroi, 9eij hJmei`"
shvmeron ajnakrinovmeqa ejpi; eujergesiva/ ajnqrwvpou ajsqenou`" ejn tivni
ou|to" sevswtai, 10gnwsto;n e[stw pa`sin uJmi`n kai; panti; tw`/ law`/
Ij srah;l o{ti ejn tw`/ ojnovmati jIhsou` Cristou` tou` Nazwraivou o}n uJmei`"
ejstaurwvsate, o}n oJ qeo;" h[geiren ejk nekrw`n, ejn touvtw/ ou|to"
parevsthken ejnwvpion uJmw`n uJgihv". 11ou|to" ejstin
oJ livqo", oJ ejxouqenhqei;" uJf uJmw`n tw`n
oijkodovmwn,
oJ genovmeno" eij" kefalh;n gwniva".
12
kai; oujk e[stin ejn a[llw/ oujdeni; hJ swthriva, oujde; ga;r o[noma ejstin
e{teron uJpo; to;n oujrano;n to; dedomevnon ejn ajnqrwvpoi" ejn w|/ dei`
swqh`nai hJma`". 13Qewrou`nte" de; th;n tou` Pevtrou parrhsivan kai;
Ij wavnnou kai; katalabovmenoi o{ti a[nqrwpoi ajgravmmatoi eijsin kai;
ijdiw`tai, ejqauvmazon ejpegivnwskon te aujtou;" o{ti su;n tw`/ Ij hsou`
h\san, 14tovn te a[nqrwpon blevponte" su;n aujtoi`" eJstw`ta to;n
teqerapeumevnon oujde;n ei\con ajnteipei`n. 15keleuvsante" de; aujtou;"
e[xw tou` sunedrivou ajpelqei`n sunevballon pro;" ajllhvlou" 16levgonte":
oujde; ei|" ti tw`n uJparcovntwn aujtw`/ e[legen i[dion ei\nai ajll h\n aujtoi`"
a{panta koinav. 33kai; dunavmei megavlh/ ajpedivdoun to; martuvrion oiJ
ajpovstoloi th`" ajnastavsew" tou` kurivou Ij hsou`, cavri" te megavlh
h\n ejpi; pavnta" aujtouv". 34oujde; ga;r ejndehv" ti" h\n ejn aujtoi`": o{soi
ga;r kthvtore" cwrivwn h] oijkiw`n uJph`rcon, pwlou`nte" e[feron ta;"
tima;" tw`n pipraskomevnwn 35kai; ejtivqoun para; tou;" povda" tw`n
ajpostovlwn, diedivdeto de; eJkavstw/ kaqovti a[n ti" creivan ei\cen. 36
Ij wsh;f de; oJ ejpiklhqei;" Barnaba`" ajpo; tw`n ajpostovlwn, o{ ejstin
meqermhneuovmenon uiJo"
; paraklhvsew", Leuivth", Kuvprio" tw`/ gevnei,
37
uJpavrconto" aujtw`/ ajgrou` pwlhvsa" h[negken to; crh`ma kai; e[qhken
pro;" tou;" povda" tw`n ajpostovlwn.
5 A
j nh;r dev ti" A
J naniva" ojnovmati su;n sapfivrh/ th`/ gunaiki;
aujtou` ejpwvlhsen kth`ma 2kai; ejnosfivsato ajpo; th`" timh`",
suneiduivh" kai; th`" gunaikov", kai; ejnevgka" mevro" ti para; tou;"
povda" tw`n ajpostovlwn e[qhken. 3ei\pen de; oJ Pevtro": A
J naniva, dia; tiv
ejplhvrwsen oJ satana`" th;n kardivan sou, yeuvsasqai se to; pneu`ma
to; a{gion kai; nosfivsasqai ajpo; th`" timh`" tou` cwrivou 4oujci; mevnon
soi; e[menen kai; praqe;n ejn th`/ sh`/ ejxousiva/ uJph`rcen tiv o{ti e[qou ejn th`/
kardiva/ sou to; pra`gma tou`to oujk ejyeuvsw ajnqrwvpoi" ajlla; tw`/ qew`./
5
ajkouvwn de; oJ JAnaniva" tou;" lovgou" touvtou" pesw;n ejxevyuxen, kai;
ejgevneto fovbo" mevga" ejpi; pavnta" tou;" ajkouvonta". 6ajnastavnte" de;
oiJ newvteroi sunevsteilan aujto;n kai; ejxenevgkante" e[qayan.
7
E
j gevneto de; wJ" wJrw`n triw`n diavsthma kai; hJ gunh; aujtou` mh;
eijdui`a to; gegono;" eijsh`lqen. 8ajpekrivqh de; pro;" aujth;n Pevtro":
eijpev moi, eij tosouvtou to; cwrivon ajpevdosqe hJ de; ei\pen: naiv,
tosouvtou. 9oJ de; Pevtro" pro;" aujthvn: tiv o{ti sunefwnhvqh uJmi`n
peiravsai to; pneu`ma kurivou ijdou; oiJ povde" tw`n qayavntwn to;n a[ndra
sou ejpi; th`/ quvra/ kai; ejxoivsousin se. 10e[pesen de; paracrh`ma pro;"
tou;" povda" aujtou` kai; ejxevyuxen: eijselqovnte" de; oiJ neanivskoi eu|ron
aujth;n nekra;n kai; ejxenevgkante" e[qayan pro;" to;n a[ndra aujth`",
11
kai; ejgevneto fovbo" mevga" ejf o{lhn th;n ejkklhsivan kai; ejpi; pavnta"
tou;" ajkouvonta" tau`ta.
12
Dia; de; tw`n ceirw`n tw`n ajpostovlwn ejgivneto shmei`a kai; tevrata
polla; ejn tw`/ law`./ kai; h\san oJmoqumado;n a{pante" ejn th`/ stoa`/
Solomw`nto", 13tw`n de; loipw`n oujdei;" ejtovlma kolla`sqai aujtoi`", ajll
ejmegavlunen aujtou;" oJ laov". 14ma`llon de; prosetivqento pisteuvonte"
tw`/ kurivw,/ plhvqh ajndrw`n te kai; gunaikw`n, 15w{ste kai; eij" ta;"
plateiva" ejkfevrein tou;" ajsqenei`" kai; tiqevnai ejpi; klinarivwn kai;
krabavttwn, i{na ejrcomevnou Pevtrou ka;n hJ skia; ejpiskiavsh/ tini;
aujtw`n. 16sunhvrceto de; kai; to; plh`qo" tw`n pevrix povlewn
Ij erousalh;m fevronte" ajsqenei`" kai; ojcloumevnou" uJpo; pneumavtwn
ajkaqavrtwn, oi{tine" ejqerapeuvonto a{pante".
17
A
j nasta;" de; oJ ajrciereu;" kai; pavnte" oiJ su;n aujtw`,/ hJ ou\sa
ai{resi" tw`n Saddoukaivwn, ejplhvsqhsan zhvlou 18kai; ejpevbalon ta;"
cei`ra" ejpi; tou;" ajpostovlou" kai; e[qento aujtou;" ejn thrhvsei
dhmosiva./ 19 A
[ ggelo" de; kurivou dia; nukto;" ajnoivxa" ta;" quvra" th`"
fulakh`" ejxagagwvn te aujtou;" ei\pen: 20poreuvesqe kai; staqevnte"
lalei`te ejn tw`/ iJerw`/ tw`/ law`/ pavnta ta; rJhm
v ata th`" zwh`" tauvth".
21
ajkouvsante" de; eijsh`lqon uJpo; to;n o[rqron eij" to; iJero;n kai;
ejdivdaskon. Paragenovmeno" de; oJ ajrciereu;" kai; oiJ su;n aujtw`/
sunekavlesan to; sunevdrion kai; pa`san th;n gerousivan tw`n uiJw`n
Ij srah;l kai; ajpevsteilan eij" to; desmwthvrion ajcqh`nai aujtouv". 22oiJ de;
paragenovmenoi uJphrevtai oujc eu|ron aujtou;" ejn th`/ fulakh`:/
ajnastrevyante" de; ajphvggeilan 23levgonte" o{ti to; desmwthvrion
eu{romen kekleismevnon ejn pavsh/ ajsfaleiva/ kai; tou;" fuvlaka"
eJstw`ta" ejpi; tw`n qurw`n, ajnoivxante" de; e[sw oujdevna eu{romen. 24wJ" de;
h[kousan tou;" lovgou" touvtou" o{ te strathgo;" tou` iJerou` kai; oiJ
ajrcierei`", dihpovroun peri; aujtw`n tiv a]n gevnoito tou`to.
25
paragenovmeno" dev ti" ajphvggeilen aujtoi`" o{ti ijdou; oiJ a[ndre" ou}"
e[qesqe ejn th`/ fulakh`/ eijsi;n ejn tw`/ iJerw`/ eJstw`te" kai; didavskonte" to;n
laovn. 26Tovte ajpelqw;n oJ strathgo;" su;n toi`" uJphrevtai" h\gen
aujtou;" ouj meta; biva", ejfobou`nto ga;r to;n lao;n mh; liqasqw`sin.
27
A
j gagovnte" de; aujtou;" e[sthsan ejn tw`/ sunedrivw./ kai;
ejphrwvthsen aujtou;" oJ ajrciereu;" 28levgwn: ouj paraggeliva/
parhggeivlamen uJmi`n mh; didavskein ejpi; tw`/ ojnovmati touvtw/, kai; ijdou;
peplhrwvkate th;n Ij erousalh;m th`" didach`" uJmw`n kai; bouvlesqe
ejpagagei`n ejf hJma`" to; ai|ma tou` ajnqrwvpou touvtou. 29ajpokriqei;" de;
Pevtro" kai; oiJ ajpovstoloi ei\pan: peiqarcei`n dei` qew`/ ma`llon h]
ajnqrwvpoi". 30oJ qeo;" tw`n patevrwn hJmw`n h[geiren Ij hsou`n o}n uJmei`"
dieceirivsasqe kremavsante" ejpi; xuvlou: 31tou`ton oJ qeo;" ajrchgo;n
kai; swth`ra u{ywsen th`/ dexia`/ aujtou` tou` dou`nai metavnoian tw`/
Ij srah;l kai; a[fesin aJmartiw`n. 32kai; hJmei`" ejsmen mavrture" tw`n
rJhmavtwn touvtwn kai; to; pneu`ma to; a{gion o} e[dwken oJ qeo;" toi`"
peiqarcou`sin aujtw`./
33
OiJ de; ajkouvsante" dieprivonto kai; ejbouvlonto ajnelei`n aujtouv".
34
ajnasta;" dev ti" ejn tw`/ sunedrivw/ Farisai`o" ojnovmati Gamalihvl,
nomodidavskalo" tivmio" panti; tw`/ law`,/ ejkevleusen e[xw bracu; tou;"
ajnqrwvpou" poih`sai 35ei\pen te pro;" aujtouv": a[ndre" Ij srahli`tai,
prosevcete eJautoi`" ejpi; toi`" ajnqrwvpoi" touvtoi" tiv mevllete
pravssein. 36pro; ga;r touvtwn tw`n hJmerw`n ajnevsth Qeuda`" levgwn
ei\nai tina eJautovn, w|/ proseklivqh ajndrw`n ajriqmo;" wJ" tetrakosivwn:
o}" ajnh/revqh, kai; pavnte" o{soi ejpeivqonto aujtw`/ dieluvqhsan kai;
ejgevnonto eij" oujdevn. 37meta; tou`ton ajnevsth Ij ouvda" oJ Galilai`o" ejn
tai`" hJmevrai" th`" ajpografh`" kai; ajpevsthsen lao;n ojpivsw aujtou`:
kakei`no" ajpwvleto kai; pavnte" o{soi ejpeivqonto aujtw`/
dieskorpivsqhsan. 38kai; ta; nu`n levgw uJmi`n, ajpovsthte ajpo; tw`n
ajnqrwvpwn touvtwn kai; a[fete aujtouv": o{ti eja;n h\/ ejx ajnqrwvpwn hJ boulh;
au{th h] to; e[rgon tou`to, kataluqhvsetai, 39eij de; ejk qeou` ejstin, ouj
dunhvsesqe katalu`sai aujtouv", mhvpote kai; qeomavcoi euJreqh`te.
ejpeivsqhsan de; aujtw`/ 40kai; proskalesavmenoi tou;" ajpostovlou"
deivrante" parhvggeilan mh; lalei`n ejpi; tw`/ ojnovmati tou` Ij hsou` kai;
ajpevlusan. 41OiJ me;n ou\n ejporeuvonto caivronte" ajpo; proswvpou tou`
sunedrivou, o{ti kathxiwvqhsan uJpe;r tou` ojnovmato" ajtimasqh`nai,
42
pa`san te hJmevran ejn tw`/ iJerw`/ kai; kat oi\kon oujk ejpauvonto
didavskonte" kai; eujaggelizovmenoi to;n cristovn Ij hsou`n.
6 E
j n de; tai`" hJmevrai" tauvtai" plhqunovntwn tw`n maqhtw`n
ejgevneto goggusmo;" tw`n E
J llhnistw`n pro;" tou;" E
J braivou", o{ti
pareqewrou`nto ejn th`/ diakoniva/ th`/ kaqhmerinh`/ aiJ ch`rai aujtw`n.
2
proskalesavmenoi de; oiJ dwvdeka to; plh`qo" tw`n maqhtw`n ei\pan: oujk
ajrestovn ejstin hJma`" kataleivyanta" to;n lovgon tou` qeou` diakonei`n
trapevzai". 3ejpiskevyasqe dev, ajdelfoiv, a[ndra" ejx uJmw`n
marturoumevnou" eJptav, plhvrei" pneuvmato" kai; sofiva", ou}"
katasthvsomen ejpi; th`" creiva" tauvth", 4hJmei`" de; th`/ proseuch`/ kai;
th`/ diakoniva/ tou` lovgou proskarterhvsomen. 5kai; h[resen oJ lovgo"
ejnwvpion panto;" tou` plhvqou" kai; ejxelevxanto Stevfanon, a[ndra
plhvrh" pivstew" kai; pneuvmato" aJgivou, kai; Fivlippon kai; Provcoron
kai; Nikavnora kai; Tivmwna kai; Parmena`n kai; Nikovlaon proshvluton
A
j ntioceva, 6ou}" e[sthsan ejnwvpion tw`n ajpostovlwn, kai;
ou{tw" ejgevnnhsen to;n Ij saa;k kai; perievtemen aujto;n th`/ hJmevra/ th`/
ojgdovh,/ kai;
Ij saa;k to;n
Ij akwvb, kai;
Ij akw;b tou;" dwvdeka
patriavrca".
9
Kai; oiJ patriavrcai zhlwvsante" to;n Ij wsh;f ajpevdonto eij"
Ai[gupton. kai; h\n oJ qeo;" met aujtou` 10kai; ejxeivlato aujto;n ejk pasw`n
tw`n qlivyewn aujtou` kai; e[dwken aujtw`/ cavrin kai; sofivan ejnantivon
Faraw; basilevw" Aijguvptou kai; katevsthsen aujto;n hJgouvmenon ejp
Ai[gupton kai; ejf o{lon to;n oi\kon aujtou`. 11h\lqen de; limo;" ejf o{lhn
th;n Ai[gupton kai; Canavan kai; qli`yi" megavlh, kai; oujc hJurv iskon
cortavsmata oiJ patevre" hJmw`n. 12ajkouvsa" de; Ij akw;b o[nta sitiva eij"
Ai[gupton ejxapevsteilen tou;" patevra" hJmw`n prw`ton. 13kai; ejn tw`/
deutevrw/ ajnegnwrivsqh Ij wsh;f toi`" ajdelfoi`" aujtou` kai; fanero;n
ejgevneto tw`/ Faraw; to; gevno" tou` Ij wshvf. 14ajposteivla" de;
Ij wsh;f metekalevsato Ij akw;b to;n patevra aujtou` kai; pa`san th;n
suggevneian ejn yucai`" eJbdomhvkonta pevnte. 15kai; katevbh Ij akw;b
eij" Ai[gupton kai; ejteleuvthsen aujto;" kai; oiJ patevre" hJmw`n, 16kai;
metetevqhsan eij" Suce;m kai; ejtevqhsan ejn tw`/ mnhvmati w|/ wjnhvsato
A
j braa;m timh`" ajrgurivou para; tw`n uiJw`n E
J mmw;r ejn Sucevm.
17
Kaqw;" de; h[ggizen oJ crovno" th`" ejpaggeliva" h|" wJmolovghsen oJ
qeo;" tw`/ A
j braavm, hjuxv hsen oJ lao;" kai; ejplhquvnqh ejn Aijguvptw/
18
a[cri ou| ajnevsth basileu;" e{tero" ejp Ai[gupton o}" oujk h[/dei
to;n jIwshvf. 19ou|to" katasofisavmeno" to; gevno" hJmw`n ejkavkwsen
tou;" patevra" hJmw`n tou` poiei`n ta; brevfh e[kqeta aujtw`n eij" to; mh;
zw/ogonei`sqai. 20 E
j n w|/ kairw`/ ejgennhvqh Mwu>sh`" kai; h\n ajstei`o" tw`/
qew`:/ o}" ajnetravfh mh`na" trei`" ejn tw`/ oi[kw/ tou` patrov", 21ejkteqevnto"
de; aujtou` ajneivlato aujto;n hJ qugavthr Faraw; kai; ajneqrevyato aujto;n
eJauth`/ eij" uiJovn. 22kai; ejpaideuvqh Mwu>sh`" ejn pavsh/ sofiva/
Aijguptivwn, h\n de; dunato;" ejn lovgoi" kai; e[rgoi" aujtou`.
23
JW" de; ejplhrou`to aujtw`/ tesserakontaeth;" crovno", ajnevbh ejpi;
th;n kardivan aujtou` ejpiskevyasqai tou;" ajdelfou;" aujtou` tou;" uiJou;"
Ij srahvl. 24kai; ijdwvn tina ajdikouvmenon hjmuvnato kai; ejpoivhsen
ejkdivkhsin tw`/ kataponoumevnw/ patavxa" to;n Aijguvption. 25ejnovmizen
de; sunievnai tou;" ajdelfou;" aujtou` o{ti oJ qeo;" dia; ceiro;" aujtou`
divdwsin swthrivan aujtoi`": oiJ de; ouj sunh`kan. 26th`/ te ejpiouvsh/ hJmevra/
w[fqh aujtoi`" macomevnoi" kai; sunhvllassen aujtou;" eij" eijrhvnhn
eijpwvn: a[ndre", ajdelfoiv ejste: iJnativ ajdikei`te ajllhvlou" 27oJ de;
pneu`ma mou. 60qei;" de; ta; govnata e[kraxen fwnh`/ megavlh/: kuvrie, mh;
sthvsh/" aujtoi`" tauvthn th;n aJmartivan. kai; tou`to eijpw;n ejkoimhvqh.
8 Sau`lo" de; h\n suneudokw`n th`/ ajnairevsei aujtou`. E
j gevneto de;
ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ diwgmo;" mevga" ejpi; th;n ejkklhsivan th;n ejn
IJ erosoluvmoi", pavnte" de; diespavrhsan kata; ta;" cwvra" th`"
Ij oudaiva" kai; Samareiva" plh;n tw`n ajpostovlwn. 2sunekovmisan de; to;n
Stevfanon a[ndre" eujlabei`" kai; ejpoivhsan kopeto;n mevgan ejp aujtw`./
3
Sau`lo" de; ejlumaivneto th;n ejkklhsivan kata; tou;" oi[kou"
eijsporeuovmeno", suvrwn te a[ndra" kai; gunai`ka" paredivdou eij"
fulakhvn.
4
OiJ me;n ou\n diasparevnte" dih`lqon eujaggelizovmenoi to;n lovgon.
5
Fivlippo" de; katelqw;n eij" th;n povlin th`" Samareiva" ejkhvrussen
aujtoi`" to;n Cristovn. 6prosei`con de; oiJ o[cloi toi`" legomevnoi" uJpo;
tou` Filivppou oJmoqumado;n ejn tw`/ ajkouvein aujtou;" kai; blevpein ta;
shmei`a a} ejpoivei. 7polloi; ga;r tw`n ejcovntwn pneuvmata ajkavqarta
bow`nta fwnh`/ megavlh/ ejxhvrconto, polloi; de; paralelumevnoi kai;
cwloi; ejqerapeuvqhsan: 8ejgevneto de; pollh; cara; ejn th`/ povlei ejkeivnh/.
9
A
j nh;r dev ti" ojnovmati Sivmwn prou>ph`rcen ejn th`/ povlei mageuvwn
kai; ejxistavnwn to; e[qno" th`" Samareiva", levgwn ei\nai tina eJauto;n
mevgan, 10w|/ prosei`con pavnte" ajpo; mikrou` e{w" megavlou levgonte":
ou|to" ejstin hJ duvnami" tou` qeou` hJ kaloumevnh megavlh. 11prosei`con
de; aujtw`/ dia; to; iJkanw`/ crovnw/ tai`" mageivai" ejxestakevnai aujtouv".
12
o{te de; ejpivsteusan tw`/ Filivppw/ eujaggelizomevnw/ peri; th`"
basileiva" tou` qeou` kai; tou` ojnovmato"
Ij hsou` Cristou`,
13
ejbaptivzonto a[ndre" te kai; gunai`ke". oJ de; Sivmwn kai; aujto;"
ejpivsteusen kai; baptisqei;" h\n proskarterw`n tw`/ Filivppw/, qewrw`n
te shmei`a kai; dunavmei" megavla" ginomevna" ejxivstato.
14
A
j kouvsante" de; oiJ ejn IJ erosoluvmoi" ajpovstoloi o{ti devdektai hJ
Samavreia to;n lovgon tou` qeou`, ajpevsteilan pro;" aujtou;" Pevtron kai;
Ij wavnnhn, 15oi{tine" katabavnte" proshuvxanto peri; aujtw`n o{pw"
lavbwsin pneu`ma a{gion: 16oujdevpw ga;r h\n ejp oujdeni; aujtw`n
ejpipeptwkov", movnon de; bebaptismevnoi uJph`rcon eij" to; o[noma tou`
kurivou Ij hsou`. 17tovte ejpetivqesan ta;" cei`ra" ejp aujtou;" kai;
ejlavmbanon pneu`ma a{gion. 18ijdw;n de; oJ Sivmwn o{ti dia; th`" ejpiqevsew"
tw`n ceirw`n tw`n ajpostovlwn divdotai to; pneu`ma, proshvnegken
aujtoi`" crhvmata 19levgwn: dovte kamoi; th;n ejxousivan tauvthn i{na w|/
eja;n ejpiqw` ta;" cei`ra" lambavnh/ pneu`ma a{gion. 20Pevtro" de; ei\pen
pro;" aujtovn: to; ajrguvrion sou su;n soi; ei[h eij" ajpwvleian o{ti th;n
dwrea;n tou` qeou` ejnovmisa" dia; crhmavtwn kta`sqai: 21oujk e[stin soi
meri;" oujde; klh`ro" ejn tw`/ lovgw/ touvtw/, hJ ga;r kardiva sou oujk e[stin
eujqei`a e[nanti tou` qeou`. 22metanovhson ou\n ajpo; th`" kakiva" sou
tauvth" kai; dehvqhti tou` kurivou, eij a[ra ajfeqhvsetai soi hJ ejpivnoia
th`" kardiva" sou, 23eij" ga;r colh;n pikriva" kai; suvndesmon ajdikiva"
oJrw` se o[nta. 24ajpokriqei;" de; oJ Sivmwn ei\pen: dehvqhte uJmei`" uJpe;r
ejmou` pro;" to;n kuvrion o{pw" mhde;n ejpevlqh/ ejp ejme; w|n eijrhvkate.
25
OiJ me;n ou\n diamarturavmenoi kai; lalhvsante" to;n lovgon tou`
kurivou uJpevstrefon eij"
IJ erosovluma, pollav" te kwvma" tw`n
Samaritw`n eujhggelivzonto.
26
A
[ ggelo" de; kurivou ejlavlhsen pro;" Fivlippon levgwn: ajnavsthqi
kai; poreuvou kata; meshmbrivan ejpi; th;n oJdo;n th;n katabaivnousan
ajpo; Ij erousalh;m eij" Gavzan, au{th ejsti;n e[rhmo". 27kai; ajnasta;"
ejporeuvqh. kai; ijdou; ajnh;r Aijqivoy eujnou`co" dunavsth" Kandavkh"
basilivssh" Aijqiovpwn, o}" h\n ejpi; pavsh" th`" gavzh" aujth`", o}"
ejlhluvqei proskunhvswn eij" Ij erousalhvm, 28h\n te uJpostrevfwn kai;
kaqhvmeno" ejpi; tou` a{rmato" aujtou` kai; ajnegivnwsken to;n profhvthn
H
j saiva
n. 29ei\pen de; to; pneu`ma tw`/ Filivppw/: provselqe kai; kollhvqhti
tw`/ a{rmati touvtw/. 30prosdramw;n de; oJ Fivlippo" h[kousen aujtou`
ajnaginwvskonto"
H
j saiva
n to;n profhvthn kai; ei\pen: a\ra ge
ginwvskei" a} ajnaginwvskei" 31oJ de; ei\pen: pw`" ga;r a]n dunaivmhn eja;n
mhv ti" oJdhghvsei me parekavlesen te to;n Fivlippon ajnabavnta
kaqivsai su;n aujtw`./ 32hJ de; perioch; th`" grafh`" h}n ajnegivnwsken h\n
au{th:
wJ" provbaton ejpi; sfagh;n h[cqh
kai; wJ" ajmno;" ejnantivon tou`
keivranto" aujto;n a[fwno",
ou{tw" oujk ajnoivgei to; stovma aujtou`.
33
jEn th`/ tapeinwvsei aujtou` hJ krivsi" aujtou` h[rqh:
th;n genea;n aujtou` tiv" dihghvsetai
o{ti ai[retai ajpo; th`" gh`" hJ zwh;
aujtou`.
34
ajpokriqei;" de; oJ eujnou`co" tw`/ Filivppw/ ei\pen: devomai sou, peri;
tivno" oJ profhvth" levgei tou`to peri; eJautou` h] peri; eJtevrou tinov"
35
ajnoivxa" de; oJ Fivlippo" to; stovma aujtou` kai; ajrxavmeno" ajpo; th`"
grafh`" tauvth" eujhggelivsato aujtw`/ to;n
Ij hsou`n. 36wJ" de;
ejporeuvonto kata; th;n oJdovn, h\lqon ejpiv ti u{dwr, kaiv fhsin oJ
eujnou`co": ijdou; u{dwr, tiv kwluvei me baptisqh`nai 38kai; ejkevleusen
sth`nai to; a{rma kai; katevbhsan ajmfovteroi eij" to; u{dwr, o{ te
Fivlippo" kai; oJ eujnou`co", kai; ejbavptisen aujtovn. 39o{te de; ajnevbhsan
ejk tou` u{dato", pneu`ma kurivou h{rpasen to;n Fivlippon kai; oujk ei\den
aujto;n oujkevti oJ eujnou`co", ejporeuveto ga;r th;n oJdo;n aujtou` caivrwn.
40
Fivlippo" de; euJrevqh eij" A
[ zwton: kai; diercovmeno" eujhggelivzeto
ta;" povlei" pavsa" e{w" tou` ejlqei`n aujto;n eij" Kaisavreian.
9 JO de; Sau`lo" e[ti ejmpnevwn ajpeilh`" kai; fovnou eij" tou;"
maqhta;" tou` kurivou, proselqw;n tw`/ ajrcierei` 2hj/thvsato par aujtou`
ejpistola;" eij" Damasko;n pro;" ta;" sunagwgav", o{pw" ejavn tina"
eu{rh/ th`" oJdou` o[nta", a[ndra" te kai; gunai`ka", dedemevnou" ajgavgh/
j n de; tw`/ poreuvesqai ejgevneto aujto;n ejggivzein
eij" Ij erousalhvm. 3 E
th`/ Damaskw`,/ ejxaivfnh" te aujto;n perihvstrayen fw`" ejk tou` oujranou`
4
kai; pesw;n ejpi; th;n gh`n h[kousen fwnh;n levgousan aujtw`:/ Saou;l
Saouvl, tiv me diwvkei" 5ei\pen dev: tiv" ei\, kuvrie oJ dev: ejgwv eijmi
Ij hsou`" o}n su; diwvkei": 6ajlla; ajnavsthqi kai; ei[selqe eij" th;n povlin
kai; lalhqhvsetai soi o{ tiv se dei` poiei`n. 7oiJ de; a[ndre" oiJ
sunodeuvonte" aujtw`/ eiJsthvkeisan ejneoiv, ajkouvonte" me;n th`" fwnh`"
mhdevna de; qewrou`nte". 8hjgevrqh de; Sau`lo" ajpo; th`" gh`",
ajnew/gmevnwn de; tw`n ojfqalmw`n aujtou` oujde;n e[blepen:
ceiragwgou`nte" de; aujto;n eijshvgagon eij" Damaskovn. 9kai; h\n
hJmevra" trei`" mh; blevpwn kai; oujk e[fagen oujde; e[pien.
10
\Hn dev ti" maqhth;" ejn Damaskw`/ ojnovmati A
J naniva", kai; ei\pen
pro;" aujto;n ejn oJravmati oJ kuvrio": A
J naniva. oJ de; ei\pen: ijdou; ejgwv,
11
kuvrie. oJ de; kuvrio" pro;" aujtovn: ajnasta;" poreuvqhti ejpi; th;n rJum
v hn
th;n kaloumevnhn Eujqei`an kai; zhvthson ejn oijkiva/ Ij ouvda Sau`lon
ojnovmati Tarseva: ijdou; ga;r proseuvcetai 12kai; ei\den a[ndra ejn
oJravmati A
J nanivan ojnovmati eijselqovnta kai; ejpiqevnta aujtw`/ ta;"
cei`ra" o{pw" ajnablevyh/. 13ajpekrivqh de; A
J naniva": kuvrie, h[kousa
ajpo; pollw`n peri; tou` ajndro;" touvtou o{sa kaka; toi`" aJgivoi" sou
ejpoivhsen ejn Ij erousalhvm: 14kai; w|de e[cei ejxousivan para; tw`n
ajrcierevwn dh`sai pavnta" tou;" ejpikaloumevnou" to; o[noma sou.
15
ei\pen de; pro;" aujto;n oJ kuvrio": poreuvou, o{ti skeu`o" ejklogh`" ejstivn
moi ou|to" tou` bastavsai to; o[noma mou ejnwvpion ejqnw`n te kai;
basilevwn uiJw`n te Ij srahvl: 16ejgw; ga;r uJpodeivxw aujtw`/ o{sa dei` aujto;n
uJpe;r tou` ojnovmato" mou paqei`n. 17 A
j ph`lqen de; A
J naniva" kai;
eijsh`lqen eij" th;n oijkivan kai; ejpiqei;" ejp aujto;n ta;" cei`ra" ei\pen:
Saou;l ajdelfev, oJ kuvrio" ajpevstalken me, Ij hsou`" oJ ojfqeiv" soi ejn th`/
oJdw`/ h|/ h[rcou, o{pw" ajnablevyh/" kai; plhsqh`"
/ pneuvmato" aJgivou. 18kai;
eujqevw" ajpevpesan aujtou` ajpo; tw`n ojfqalmw`n wJ" lepivde", ajnevbleyen
te kai; ajnasta;" ejbaptivsqh 19kai; labw;n trofh;n ejnivscusen.
E
j gevneto de; meta; tw`n ejn Damaskw`/ maqhtw`n hJmevra" tina;" 20kai;
eujqevw" ejn tai`" sunagwgai`" ejkhvrussen to;n Ij hsou`n o{ti ou|to"
ejstin oJ uiJo"
; tou` qeou`. 21ejxivstanto de; pavnte" oiJ ajkouvonte" kai;
e[legon: oujc ou|to" ejstin oJ porqhvsa" eij" Ij erousalh;m tou;"
ejpikaloumevnou" to; o[noma tou`to, kai; w|de eij" tou`to ejlhluvqei i{na
dedemevnou" aujtou;" ajgavgh/ ejpi; tou;" ajrcierei`" 22Sau`lo" de; ma`llon
ejnedunamou`to kai; sunevcunnen tou;"
Ij oudaivou" tou;"
katoikou`nta" ejn Damaskw`/ sumbibavzwn o{ti ou|to" ejstin oJ cristov".
23
JW" de; ejplhrou`nto hJmevrai iJkanaiv, sunebouleuvsanto oiJ
Ij oudai`oi ajnelei`n aujtovn: 24ejgnwvsqh de; tw`/ Sauvlw/ hJ ejpiboulh; aujtw`n.
parethrou`nto de; kai; ta;" puvla" hJmevra" te kai; nukto;" o{pw" aujto;n
ajnevlwsin: 25labovnte" de; oiJ maqhtai; aujtou` nukto;" dia; tou` teivcou"
kaqh`kan aujto;n calavsante" ejn spurivdi.
26
Paragenovmeno" de; eij" Ij erousalh;m ejpeivrazen kolla`sqai toi`"
maqhtai`", kai; pavnte" ejfobou`nto aujto;n mh; pisteuvonte" o{ti ejsti;n
maqhthv". 27Barnaba`" de; ejpilabovmeno" aujto;n h[gagen pro;" tou;"
ajpostovlou" kai; dihghvsato aujtoi`" pw`" ejn th`/ oJdw`/ ei\den to;n kuvrion
kai; o{ti ejlavlhsen aujtw`/ kai; pw`" ejn Damaskw`/ ejparrhsiavsato ejn tw`/
ojnovmati tou` jIhsou`. 28kai; h\n met aujtw`n eijsporeuovmeno" kai;
ejkporeuovmeno" eij" Ij erousalhvm, parrhsiazovmeno" ejn tw`/ ojnovmati
tou` kurivou, 29ejlavlei te kai; sunezhvtei pro;" tou;" E
J llhnistav", oiJ
30
de; ejpeceivroun ajnelei`n aujtovn.
ejpignovnte" de; oiJ ajdelfoi;
kathvgagon aujto;n eij" Kaisavreian kai; ejxapevsteilan aujto;n eij"
Tarsovn.
31
H
J me;n ou\n ejkklhsiva kaq o{lh" th`" Ij oudaiva" kai; Galilaiva"
kai; Samareiva" ei\cen eijrhvnhn oijkodomoumevnh kai; poreuomevnh tw`/
fovbw/ tou` kurivou kai; th`/ paraklhvsei tou` aJgivou pneuvmato"
ejplhquvneto.
32
E
j gevneto de; Pevtron diercovmenon dia; pavntwn katelqei`n kai;
pro;" tou;" aJgivou" tou;" katoikou`nta" Luvdda. 33eu|ren de; ejkei`
a[nqrwpon tina ojnovmati Aijnevan ejx ejtw`n ojktw; katakeivmenon ejpi;
krabavttou, o}" h\n paralelumevno". 34kai; ei\pen aujtw`/ oJ Pevtro":
Aijneva, ija`tai se Ij hsou`" Cristov": ajnavsthqi kai; strw`son seautw`./
kai; eujqevw" ajnevsth. 35kai; ei\dan aujto;n pavnte" oiJ katoikou`nte"
Luvdda kai; to;n Sarw`na, oi{tine" ejpevstreyan ejpi; to;n kuvrion.
36
E
j n
Ij ovpph/ dev ti" h\n maqhvtria ojnovmati Tabiqav, h}
diermhneuomevnh levgetai Dorkav": au{th h\n plhvrh" e[rgwn ajgaqw`n
kai; ejlehmosunw`n w|n ejpoivei. 37ejgevneto de; ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai"
ajsqenhvsasan aujth;n ajpoqanei`n: louvsante" de; e[qhkan aujth;n ejn
uJperwv/w./ 38ejggu;" de; ou[sh" Luvdda" th`/
Ij ovpph/ oiJ maqhtai;
ajkouvsante" o{ti Pevtro" ejsti;n ejn aujth`/ ajpevsteilan duvo a[ndra"
pro;" aujto;n parakalou`nte": mh; ojknhvsh/" dielqei`n e{w" hJmw`n.
39
ajnasta;" de; Pevtro" sunh`lqen aujtoi`": o}n paragenovmenon
ajnhvgagon eij" to; uJperw`o/ n kai; parevsthsan aujtw`/ pa`sai aiJ ch`rai
klaivousai kai; ejpideiknuvmenai citw`na" kai; iJmavtia o{sa ejpoivei met
aujtw`n ou\sa hJ Dorkav". 40ejkbalw;n de; e[xw pavnta" oJ Pevtro" kai; qei;"
ta; govnata proshuvxato kai; ejpistrevya" pro;" to; sw`ma ei\pen:
Tabiqav, ajnavsthqi. hJ de; h[noixen tou;" ojfqalmou;" aujth`", kai; ijdou`sa
to;n Pevtron ajnekavqisen. 41dou;" de; aujth`/ cei`ra ajnevsthsen aujthvn:
fwnhvsa" de; tou;" aJgivou" kai; ta;" chvra" parevsthsen aujth;n zw`san.
42
gnwsto;n de; ejgevneto kaq o{lh" th`" jIovpph" kai; ejpivsteusan
polloi; ejpi; to;n kuvrion. 43 E
j gevneto de; hJmevra" iJkana;" mei`nai ejn
Ij ovpph/ parav tini Sivmwni bursei`.
10
A
j nh;r dev ti" ejn Kaisareiva/ ojnovmati Kornhvlio",
eJkatontavrch" ejk speivrh" th`" kaloumevnh" Ij talikh`", 2eujsebh;"
kai; fobouvmeno" to;n qeo;n su;n panti; tw`/ oi[kw/ aujtou`, poiw`n
ejlehmosuvna" polla;" tw`/ law`/ kai; deovmeno" tou` qeou` dia; pantov",
3
ei\den ejn oJravmati fanerw`" wJsei; peri; w{ran ejnavthn th`" hJmevra"
a[ggelon tou` qeou` eijselqovnta pro;" aujto;n kai; eijpovnta aujtw`:/
Kornhvlie. 4oJ de; ajtenivsa" aujtw`/ kai; e[mfobo" genovmeno" ei\pen: tiv
ejstin, kuvrie ei\pen de; aujtw`:/ aiJ proseucaiv sou kai; aiJ ejlehmosuvnai
sou ajnevbhsan eij" mnhmovsunon e[mprosqen tou` qeou`. 5kai; nu`n
pevmyon a[ndra" eij" Ij ovpphn kai; metavpemyai Sivmwna tina o}"
ejpikalei`tai Pevtro": 6ou|to" xenivzetai parav tini Sivmwni bursei`, w|/
ajkou`sai to;n lovgon tou` kurivou. 45ijdovnte" de; oiJ jIoudai`oi tou;"
o[clou" ejplhvsqhsan zhvlou kai; ajntevlegon toi`" uJpo; Pauvlou
laloumevnoi" blasfhmou`nte". 46parrhsiasavmenoi te oJ Pau`lo" kai;
oJ Barnaba`" ei\pan: uJmi`n h\n ajnagkai`on prw`ton lalhqh`nai to;n lovgon
tou` qeou`: ejpeidh; ajpwqei`sqe aujto;n kai; oujk ajxivou" krivnete eJautou;"
th`" aijwnivou zwh`", ijdou; strefovmeqa eij" ta; e[qnh. 47ou{tw" ga;r
ejntevtaltai hJmi`n oJ kuvrio":
tevqeika se eij" fw`" ejqnw`n
tou` ei\nai se eij" swthrivan e{w" ejscavtou th`" gh`".
48
A
j kouvonta de; ta; e[qnh e[cairon kai; ejdovxazon to;n lovgon tou` kurivou
kai; ejpivsteusan o{soi h\san tetagmevnoi eij" zwh;n aijwvnion:
49
diefevreto de; oJ lovgo" tou` kurivou di o{lh" th`" cwvra". 50oiJ de;
Ij oudai`oi parwvtrunan ta;" sebomevna" gunai`ka" ta;" eujschvmona"
kai; tou;" prwvtou" th`" povlew" kai; ejphvgeiran diwgmo;n ejpi; to;n
Pau`lon kai; Barnaba`n kai; ejxevbalon aujtou;" ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n.
51
oiJ de; ejktinaxavmenoi to;n koniorto;n tw`n podw`n ejp aujtou;" h\lqon
eij" Ij kovnion, 52oi{ te maqhtai; ejplhrou`nto cara`" kai; pneuvmato"
aJgivou.
14 E
j gevneto de; ejn Ij konivw/ kata; to; aujto; eijselqei`n aujtou;" eij"
th;n sunagwgh;n tw`n Ij oudaivwn kai; lalh`sai ou{tw" w{ste pisteu`sai
Ij oudaivwn te kai; E
J llhvnwn polu; plh`qo". 2oiJ de; ajpeiqhvsante"
Ij oudai`oi ejphvgeiran kai; ejkavkwsan ta;" yuca;" tw`n ejqnw`n kata; tw`n
ajdelfw`n. 3iJkano;n me;n ou\n crovnon dievtriyan parrhsiazovmenoi ejpi;
tw`/ kurivw/ tw`/ marturou`nti ejpi; tw`/ lovgw/ th`" cavrito" aujtou`, didovnti
shmei`a kai; tevrata givnesqai dia; tw`n ceirw`n aujtw`n. 4ejscivsqh de; to;
plh`qo" th`" povlew", kai; oiJ me;n h\san su;n toi`" jIoudaivoi", oiJ de; su;n
toi`" ajpostovloi". 5wJ" de; ejgevneto oJrmh; tw`n ejqnw`n te kai; jIoudaivwn
su;n toi`" a[rcousin aujtw`n uJbrivsai kai; liqobolh`sai aujtouv",
6
sunidovnte" katevfugon eij" ta;" povlei" th`" Lukaoniva" Luvstran
kai; Devrbhn kai; th;n perivcwron, 7kakei` eujaggelizovmenoi h\san.
8
Kaiv ti" ajnh;r ajduvnato" ejn luvstroi" toi`" posi;n ejkavqhto, cwlo;"
ejk koiliva" mhtro;" aujtou` o}" oujdevpote periepavthsen. 9ou|to"
h[kousen tou` Pauvlou lalou`nto": o}" ajtenivsa" aujtw`/ kai; ijdw;n o{ti
e[cei pivstin tou` swqh`nai, 10ei\pen megavlh/ fwnh`:/ ajnavsthqi ejpi; tou;"
povda" sou ojrqov". kai; h{lato kai; periepavtei. 11oi{ te o[cloi ijdovnte" o}
ejpoivhsen Pau`lo" ejph`ran th;n fwnh;n aujtw`n Lukaonisti; levgonte":
Samoqravk/ hn, th`/ de; ejpiouvsh/ eij" Nevan povlin 12kakei`qen eij"
Filivppou", h{ti" ejsti;n prwvth" merivdo" th`" Makedoniva" povli",
kolwniva. \Hmen de; ejn tauvth/ th`/ povlei diatrivbonte" hJmevra" tinav".
13
th`/ te hJmevra/ tw`n sabbavtwn ejxhvlqomen e[xw th`" puvlh" para;
potamo;n ou| ejnomivzomen proseuch;n ei\nai, kai; kaqivsante"
ejlalou`men tai`" sunelqouvsai" gunaixivn. 14kaiv ti" gunh; ojnovmati
Ludiva, porfurovpwli" povlew" Quateivrwn sebomevnh to;n qeovn,
h[kouen, h|" oJ kuvrio" dihvnoixen th;n kardivan prosevcein toi`"
laloumevnoi" uJpo; tou` Pauvlou. 15wJ" de; ejbaptivsqh kai; oJ oi\ko" aujth`",
parekavlesen levgousa: eij kekrivkate me pisth;n tw`/ kurivw/ ei\nai,
eijselqovnte" eij" to;n oi\kon mou mevnete: kai; parebiavsato hJma`".
16
E
j gevneto de; poreuomevnwn hJmw`n eij" th;n proseuch;n paidivskhn
tina; e[cousan pneu`ma puvqwna uJpanth`sai hJmi`n, h{ti" ejrgasivan
pollh;n parei`cen toi`" kurivoi" aujth`" manteuomevnh. 17au{th
katakolouqou`sa tw`/ Pauvlw/ kai; hJmi`n e[krazen levgousa: ou|toi oiJ
a[nqrwpoi dou`loi tou` qeou` tou` uJyivstou eijsivn, oi{tine"
kataggevllousin uJmi`n oJdo;n swthriva". 18tou`to de; ejpoivei ejpi; polla;"
hJmevra". diaponhqei;" de; Pau`lo" kai; ejpistrevya" tw`/ pneuvmati
ei\pen: paraggevllw soi ejn ojnovmati Ij hsou` Cristou` ejxelqei`n ajp
aujth`": kai; ejxh`lqen aujth`/ th`/ w{ra/. 19ijdovnte" de; oiJ kuvrioi aujth`" o{ti
ejxh`lqen hJ ejlpi;" th`" ejrgasiva" aujtw`n, ejpilabovmenoi to;n Pau`lon
kai; to;n Sila`n ei{lkusan eij" th;n ajgora;n ejpi; tou;" a[rconta" 20kai;
prosagagovnte" aujtou;" toi`" strathgoi`" ei\pan: ou|toi oiJ a[nqrwpoi
ejktaravssousin hJmw`n th;n povlin, Ij oudai`oi uJpavrconte", 21kai;
kataggevllousin e[qh a} oujk e[xestin hJmi`n paradevcesqai oujde; poiei`n
R
J wmaivoi" ou\sin. 22kai; sunepevsth oJ o[clo" kat aujtw`n kai; oiJ
strathgoi; perirhvxante" aujtw`n ta; iJmavtia ejkevleuon rJabdivzein,
23
pollav" te ejpiqevnte" aujtoi`" plhga;" e[balon eij" fulakh;n
paraggeivlante" tw`/ desmofuvlaki ajsfalw`" threi`n aujtouv". 24o}"
paraggelivan toiauvthn labw;n e[balen aujtou;" eij" th;n ejswtevran
fulakh;n kai; tou;" povda" hjsfalivsato aujtw`n eij" to; xuvlon.
25
Kata; de; to; mesonuvktion Pau`lo" kai; Sila`" proseucovmenoi
u{mnoun to;n qeovn, ejphkrow`nto de; aujtw`n oiJ devsmioi. 26a[fnw de;
seismo;" ejgevneto mevga" w{ste saleuqh`nai ta; qemevlia tou`
desmwthrivou: hjnewv/cqhsan de; paracrh`ma aiJ quvrai pa`sai kai;
pavntwn ta; desma; ajnevqh. 27e[xupno" de; genovmeno" oJ desmofuvlax kai;
A
j ntiovceian. 23Kai; poihvsa" crovnon tina; ejxh`lqen diercovmeno"
kaqexh`" th;n Galatikh;n cwvran kai; Frugivan, ejpisthrivzwn pavnta"
tou;" maqhtav".
24
Ij oudai`o" dev ti" A
j pollw`" ojnovmati, A
j lexandreu;" tw`/ gevnei,
ajnh;r lovgio", kathvnthsen eij" E
[ feson, dunato;" w]n ejn tai`"
25
grafai`". ou|to" h\n kathchmevno" th;n oJdo;n tou` kurivou kai; zevwn tw`/
pneuvmati ejlavlei kai; ejdivdasken ajkribw`" ta; peri; tou` Ij hsou`,
ejpistavmeno" movnon to; bavptisma Ij wavnnou: 26ou|to" te h[rxato
parrhsiavzesqai ejn th`/ sunagwgh`./ ajkouvsante" de; aujtou` Privskilla
kai;
A
j kuvla" proselavbonto aujto;n kai; ajkribevsteron aujtw`/
ejxevqento th;n oJdo;n tou` qeou`. 27boulomevnou de; aujtou` dielqei`n eij"
th;n A
j caiva
n, protreyavmenoi oiJ ajdelfoi; e[grayan toi`" maqhtai`"
ajpodevxasqai aujtovn, o}" paragenovmeno" sunebavleto polu; toi`"
pepisteukovsin dia; th`" cavrito": 28eujtovnw" ga;r toi`" Ij oudaivoi"
diakathlevgceto dhmosiva/ ejpideiknu;" dia; tw`n grafw`n ei\nai to;n
cristo;n Ij hsou`n.
19 E
j gevneto de; ejn tw`/ to;n jApollw` ei\nai ejn Korivnqw/ Pau`lon
dielqovnta ta; ajnwterika; mevrh katelqei`n eij" [Efeson kai; euJrei`n
tina" maqhta;" 2ei\pen te pro;" aujtouv": eij pneu`ma a{gion ejlavbete
pisteuvsante" oiJ de; pro;" aujtovn: ajll oujd eij pneu`ma a{gion e[stin
hjkouvsamen. 3ei\pen te: eij" tiv ou\n ejbaptivsqhte oiJ de; ei\pan: eij" to;
Ij wavnnou bavptisma. 4ei\pen de; Pau`lo":
Ij wavnnh" ejbavptisen
bavptisma metanoiva" tw`/ law`/ levgwn eij" to;n ejrcovmenon met aujto;n
i{na pisteuvswsin, tou`t e[stin eij" to;n Ij hsou`n. 5ajkouvsante" de;
ejbaptivsqhsan eij" to; o[noma tou` kurivou Ij hsou`, 6kai; ejpiqevnto"
aujtoi`" tou` Pauvlou ta;" cei`ra" h\lqe to; pneu`ma to; a{gion ejp
aujtouv", ejlavloun te glwvssai" kai; ejprofhvteuon. 7h\san de; oiJ pavnte"
a[ndre" wJsei; dwvdeka.
8
Eijselqw;n de; eij" th;n sunagwgh;n ejparrhsiavzeto ejpi; mh`na"
trei`" dialegovmeno" kai; peivqwn ta; peri; th`" basileiva" tou` qeou`.
9
wJ" dev tine" ejsklhruvnonto kai; hjpeivqoun kakologou`nte" th;n oJdo;n
ejnwvpion tou` plhvqou", ajposta;" ajp aujtw`n ajfwvrisen tou;" maqhta;"
kaq hJmevran dialegovmeno" ejn th`/ scolh`/ Turavnnou. 10tou`to de;
ejgevneto ejpi; e[th duvo, w{ste pavnta" tou;" katoikou`nta" th;n A
j sivan
ajkou`sai to;n lovgon tou` kurivou, Ij oudaivou" te kai; E
{ llhna".
11
Dunavmei" te ouj ta;" tucouvsa" oJ qeo;" ejpoivei dia; tw`n ceirw`n
hJma`" oiJ ajdelfoiv. 18Th`/ de; ejpiouvsh/ eijshv/ei oJ Pau`lo" su;n hJmi`n pro;"
Ij avkwbon, pavnte" te paregevnonto oiJ presbuvteroi. 19kai;
ajspasavmeno" aujtou;" ejxhgei`to kaq e}n e{kaston, w|n ejpoivhsen oJ
qeo;" ejn toi`" e[qnesin dia; th`" diakoniva" aujtou`. 20OiJ de; ajkouvsante"
ejdovxazon to;n qeo;n ei\pon te aujtw`:/ Qewrei`", ajdelfev, povsai
muriavde" eijsi;n ejn toi`" jIoudaivoi" tw`n pepisteukovtwn kai; pavnte"
zhlwtai; tou` novmou uJpavrcousin: 21kathchvqhsan de; peri; sou` o{ti
ajpostasivan didavskei" ajpo; Mwu>sevw" tou;" kata; ta; e[qnh pavnta"
Ij oudaivou" levgwn mh; peritevmnein aujtou;" ta; tevkna mhde; toi`" e[qesin
peripatei`n. 22tiv ou\n ejstin pavntw" ajkouvsontai o{ti ejlhvluqa".
23
tou`to ou\n poivhson o{ soi levgomen: eijsi;n hJmi`n a[ndre" tevssare"
eujch;n e[conte" ejf eJautw`n. 24touvtou" paralabw;n aJgnivsqhti su;n
aujtoi`" kai; dapavnhson ejp aujtoi`" i{na xurhvsontai th;n kefalhvn, kai;
gnwvsontai pavnte" o{ti w|n kathvchntai peri; sou` oujdevn ejstin ajlla;
stoicei`" kai; aujto;" fulavsswn to;n novmon. 25peri; de; tw`n
pepisteukovtwn ejqnw`n hJmei`" ejpesteivlamen krivnante" fulavssesqai
aujtou;" tov te eijdwlovquton kai; ai|ma kai; pnikto;n kai; porneivan.
26
Tovte oJ Pau`lo" paralabw;n tou;" a[ndra" th`/ ejcomevnh/ hJmevra/ su;n
aujtoi`" aJgnisqeiv", eijshv/ei eij" to; iJero;n diaggevllwn th;n ejkplhvrwsin
tw`n hJmerw`n tou` aJgnismou` e{w" ou| proshnevcqh uJpe;r eJno;" eJkavstou
aujtw`n hJ prosforav.
27
JW" de; e[mellon aiJ eJpta; hJmevrai suntelei`sqai, oiJ ajpo; th`"
A
j siva" Ij oudai`oi qeasavmenoi aujto;n ejn tw`/ iJerw`/ sunevceon pavnta to;n
o[clon kai; ejpevbalon ejp aujto;n ta;" cei`ra" 28kravzonte": a[ndre"
Ij srahli`tai, bohqei`te: ou|to" ejstin oJ a[nqrwpo" oJ kata; tou` laou` kai;
tou` novmou kai; tou` tovpou touvtou pavnta" pantach`/ didavskwn, e[ti te
kai; E
{ llhna" eijshvgagen eij" to; iJero;n kai; kekoivnwken to;n a{gion
tovpon tou`ton. 29h\san ga;r proewrakovte" Trovfimon to;n E
j fevsion
ejn th`/ povlei su;n aujtw`,/ o}n ejnovmizon o{ti eij" to; iJero;n eijshvgagen oJ
Pau`lo". 30ejkinhvqh te hJ povli" o{lh kai; ejgevneto sundromh; tou` laou`,
kai; ejpilabovmenoi tou` Pauvlou ei|lkon aujto;n e[xw tou` iJerou` kai;
eujqevw" ejkleivsqhsan aiJ quvrai. 31Zhtouvntwn te aujto;n ajpoktei`nai
ajnevbh favsi" tw`/ ciliavrcw/ th`" speivrh" o{ti o{lh sugcuvnnetai
Ij erousalhvm. 32o}" ejxauth`" paralabw;n stratiwvta" kai;
eJkatontavrca" katevdramen ejp aujtouv", oiJ de; ijdovnte" to;n cilivarcon
kai; tou;" stratiwvta" ejpauvsanto tuvptonte" to;n Pau`lon. 33tovte
kuvrio" ei\pen prov" me: ajnasta;" poreuvou eij" Damasko;n kakei` soi
lalhqhvsetai peri; pavntwn w|n tevtaktai soi poih`sai. 11wJ" de; oujk
ejnevblepon ajpo; th`" dovxh" tou` fwto;" ejkeivnou, ceiragwgouvmeno"
uJpo; tw`n sunovntwn moi h\lqon eij" Damaskovn.
12
A
J naniva" dev ti", ajnh;r eujlabh;" kata; to;n novmon, marturouvmeno"
uJpo; pavntwn tw`n katoikouvntwn Ij oudaivwn, 13ejlqw;n prov" me kai;
ejpista;" ei\pen moi: Saou;l ajdelfev, ajnavbleyon. kagw; aujth`/ th`/ w{ra/
ajnevbleya eij" aujtovn. 14oJ de; ei\pen: oJ qeo;" tw`n patevrwn hJmw`n
proeceirivsato se gnw`nai to; qevlhma aujtou` kai; ijdei`n to;n divkaion
kai; ajkou`sai fwnh;n ejk tou` stovmato" aujtou`, 15o{ti e[sh/ mavrtu" aujtw`/
pro;" pavnta" ajnqrwvpou" w|n eJwrv aka" kai; h[kousa". 16kai; nu`n tiv
mevllei" ajnasta;" bavptisai kai; ajpovlousai ta;" aJmartiva" sou
ejpikalesavmeno" to; o[noma aujtou`.
17
E
j gevneto dev moi uJpostrevyanti eij"
Ij erousalh;m kai;
proseucomevnou mou ejn tw`/ iJerw`/ genevsqai me ejn ejkstavsei 18kai; ijdei`n
aujto;n levgonta moi: speu`son kai; e[xelqe ejn tavcei ejx Ij erousalhvm,
diovti ouj paradevxontai sou marturivan peri; ejmou`. 19kagw; ei\pon:
kuvrie, aujtoi; ejpivstantai o{ti ejgw; h[mhn fulakivzwn kai; devrwn kata;
ta;" sunagwga;" tou;" pisteuvonta" ejpi; sev, 20kai; o{te ejxecuvnneto to;
ai|ma Stefavnou tou` mavrturo" sou, kai; aujto;" h[mhn ejfestw;" kai;
suneudokw`n kai; fulavsswn ta; iJmavtia tw`n ajnairouvntwn aujtovn. 21kai;
ei\pen prov" me: poreuvou, o{ti ejgw; eij" e[qnh makra;n ejxapostelw` se.
22
H
[ kouon de; aujtou` a[cri touvtou tou` lovgou kai; ejph`ran th;n fwnh;n
aujtw`n levgonte": ai\re ajpo; th`" gh`" to;n toiou`ton, ouj ga;r kaqh`ken
aujto;n zh`n. 23kraugazovntwn te aujtw`n kai; rJiptouvntwn ta; iJmavtia kai;
koniorto;n ballovntwn eij" to;n ajerv a, 24ejkevleusen oJ cilivarco"
eijsavgesqai aujto;n eij" th;n parembolhvn, ei[pa" mavstixin
ajnetavzesqai aujto;n i{na ejpignw`/ di h}n aijtivan ou{tw" ejpefwvnoun
aujtw`./ 25wJ" de; proevteinan aujto;n toi`" iJma`sin, ei\pen pro;" to;n
eJstw`ta eJkatovntarcon oJ Pau`lo": eij a[nqrwpon R
J wmai`on kai;
26
ajkatavkriton e[xestin uJmi`n mastivzein
ajkouvsa" de; oJ
eJkatontavrch" proselqw;n tw`/ ciliavrcw/ ajphvggeilen levgwn: tiv
mevllei" poiei`n oJ ga;r a[nqrwpo" ou|to"
R
J wmai`o" ejstin.
27
proselqw;n de; oJ cilivarco" ei\pen aujtw`:/ levge moi, su; R
J wmai`o" ei\
28
oJ de; e[fh: naiv. ajpekrivqh de; oJ cilivarco": ejgw; pollou` kefalaivou
th;n politeivan tauvthn ejkthsavmhn. oJ de; Pau`lo" e[fh: ejgw; de; kai;