.

%
im
.#.*i+>r>
w\
m
. 2_ /
t
t\ie
llteoUtyti*/
^
as
IS* PRINCETON, N.
J.
%;
Fot'io
Division
Section
**
%
*%A
,1143
Digitized by the Internet Archive
in 2010 with funding from
Princeton Theological Seminary Library
http://www.archive.org/details/bibliorumsacroru02saba
BIBLIORUM
SACRORUM
LATINS VERSIONES ANTIQUE
-B'i\o\& . j .
BIBLIORUM
SACRORUM
LATINJE VERSIONES
ANTIQUyE,
S E U
VETUS
ITALICA,
E T
Caeterse qusecunque in Codicibus MAT.
8c antiquorum libris
reperiri potuerunc
:
Quae cum Vulgata Latina, &: cum Textu Grseco comparantur.
ACCEDUNT
Prsefationes , Obfervationes , ac Notse
,
Indexque novus ad Vulgata m e regione
editam
,
idemque locupletiflimus.
Opera & ftudio
D. PETRI SABATIER
,
Ordinis SantH Benedict, e Congregation
Sanfli Mauri.
TOMUS SECUNDUS.
R E M I S;
Apud
REGINALDUM FLORENTAIN,
Regis Typographum &
Bibliopolam
,
fub figno Bibliorum aureorum.
M. D C C, X L I I I.
CUM APJTROEATIONE
, EC PRIl'ILEGIO REGIS.
& # $ $ $ # $ # $ ^ # # $ $ #T^ # ^ # # # $ ^ # ^ $ & & &
op ay 25
1
3V 2S"KBP Cv
teSf"w w"Wwtabs? w'w <jy
^W'vfrW' 'W'*5S"2Sr
f
&
j
$j>
o Bo WCo Co Co Co Co Co Co Co Co Co Co oo co co coot co Co Co Co Co Co Co Co Co Co
MONITUM IN
PSALMOS
fecundum Verfionem antiquam.
PS
almi fecundum Eatinam Verfionem Antiquam nunc primum prodeunt integri ex
infigni Mf
S. Germani a Pratis , annorum mille ey amplius
,
quern olim D. Jacobin
Dv Breul, eruditus ejufdem Ccenobii Monachus
, totum propria manu
, ey- cum dili-
gcntia plurima tranfcribendumjudicavit. De hoc autcm -vencrandx antiquitatis monumento
ftc
pr&fatur doclus Afceta : Hoc Pfalterium
,
quo Beatijjimus Germanus
Pariftorum an-
tiftes
quondam ufus
eft,
cum inter Sanclorum reliquias diu in Sacrario confervatum
fuif-
Jet
, ad Bibliothecam
, ftudioforum gratia
, tandem translatum
eft.
Hujus non modo an-
tiquitatem
, fed
etiam pretium
ipfte
membrane purpura violaced tinffa , pjr
litter<e argen-
te& unciales fatis indicant
; unde tales habere libros olim ditiorum erat , non eorum qui-
hus res
effet angufta
domi. Id quippe refcrt Hieronymus in prima libri Job prafatione :
Habeant , inquit
,
qui volunt veteres libros , vel in membranis purpureis auro argentoque.
defcriptos , vel uncialibus , ut vulgo aiunt , litteris , onera magis exarata quam codices
,
(jj-c. Et in epiftola ad Euftoch. ait : Inficiuntur membranae colore purpureo
,
aurum li-
quefcit in litteras, gemmis codices veftiuntur, eye Add.it Brolius : Anno Incarnatio-
nis 1269. erat hujus Monafterii Sacrifta pius , Alexander nomine', qui in dinumeratio-
ne Reliquiarum
ftbi
commijfarum
,
fpecialiter Pfalterium S. Germani nominat cum qui-
bufdam aliis Reliquiis
,
quibus modo caremus.
Jam vero
ft
hoc Pfalterium curioftus difpiciatur aut excutiatur , nonnulla notatione
ejr
cbfervatione digna reperientur ; v.
g.
commutatio litterarum
,
quarumdam vocum feriben-
darum ratio ,
hoc vocabulum
, Diapfalma
,
Pfalmis intermixtum
, convenientia
feu
co-
gnatio hujus
P
falterii cum veteribus aliis , turn Us qua in
Mf.
codd. etiamnum exftant ,
turn Pfalmis illis qui in veterum Patrumfcriptis , vel in unum coacli , vel
difperfi
occurrunt.
Ad litteras quod attinet , has
potiffimitm immutatas
ejr convcrfas
paffim i?ivenimus
;
nempe v in b
, (y
b in v
; item e in i
, ey i in e j rurjum o in u , ey u in o.
Exempli gratia, legitur : Quis davit ex Sion
, fac.
oves & vobes univerfas , eye. intelle-
ge clamorem meum , ey-c contritio & infilicitas , eye. perfice greflbs meos
,
&c. dulces
capiebas cibus
,
eye. u etiam non geminatur in hoc
Mf
-verbi gratia , non
fcribitur
manuum, equus, mxopmmi
fed manum, equs, iniqnm. Aon duplicatur paritcr littera
\
in medio dicfionum, ne occurrat
j
confmans ;
exempli gratia
, non legitur projicit,
fed
proicitj tion adjiciet
,
y?^ adiciet : item habctur fubecit
,
/w fubjecit,
ejr deicifti, pro de-
jecifti. Kumero etiam plurali
fepe
legitur fili, pro filii 5 v.
g. fiant fili ejus orphani ; fili
excufforum. Verba quoque
compofita ita fribuntur : adftiterunt , adprehendite , adnuntia-
te , inritavit ,
inlumina
, conlocavit. Legitur cornum , ncn cornu i Iftrahel/?/'?
,
pro IfraeL
Prxterea fufum
,
pro furfum
j v.
g.
Deus nofter in ccelo fufum ; advocavit ccelum fufum.
De hac autcm ultima dicTione hxc leguntur apud Auguft. tract. 8. in i.Joan.
4. col.
878.
c. Perverfi homines videte quam pra:pofteri Tint : quod faciunt bene , volunt fibi tribuere;
fi male faciunt ,
Deum volunt accufare. Converte hoc diltortum nefcio quid & prepof-
terum
,
faciens illud quodam modo capite deorfum : quod fufum , faciens jufum ; quod
deorfum
,
faciens furfum. Jufum vis facere Deum , & te fufum ? Prcecipitaris , non eleva-
ris
:
ille enim femper furfum eft. Et infra tract. 10. n. 8. col.
899.
c. Sufum me honoras,
jufum me calcas. Ne tamen barbaris hujufcemodi vocibus nimii.m fadarctur, ey onerare-
tur
nofter
contextus
,
ncnnullas aliquando refecuimus, maxime cum folctcifni plus quo
fer-
monem vitiabant
;
raro tamen
ejr
minus
fepe
id contigit nobis, ne hac in re Latinx locu-
tionis puritati indulgere plus videremur
,
quam antiquitati
ey- aucloritati
Mf.
codicis.
De Diapfalmate id accipimus ab Hilario tract, in
Pf
2. n.
3. Septuaginta Interpre-
tes
,
inquit
,
Pfalmos inter caeteros libros transferentes , & in numerum redegerunt , & in
ordinem collocaverunt
, & Diapfalmisdiftinxerunt, qui omnes fecundum Hebrxosconfufi &
habebantur, & habentur. Et prologo in
Pf.
n. 23. col. it,, a. ait : In Diapfalma, quod interjec-
tum plurimis Pfalmis eft , cognofcendum eft demutationem aut perfonce aut fensus fub con-
verfione modi mufici inchoari : ut ficubi Diapfalma interceflerit , aut aliquid aliud dici,
aut etiam ab altero dici , aut in altero artis muficx modulo cantari inrelligendum lit. De hoc
etiam vocabulo h&c notat eruditus
nofter Cuflantius not. a. in httnc Hilarii loc. a De hujus
vocis
fignificatione non convenit inter Veteres. In Hilarii fententiam poft Au<ruftinum
in
Pf. 4.
n.
4. abit Cajjiodorus
prtfat.
in Pfalt.
c. n, Hicrcnymi fententU quamvis op-
Tom. II. A
%

pofit&
non igttarus. Hie de eadem voce a Marcell.i quxfiius
epift. .138. Quidam , inquit,
Diapfalma commutationem metri effe dixerunt , alii paufam Spiritus Sancli , nonnulli al-
terius fenfus exordium 5 iiint qui rithmi diftinclionem , & cujufdam muficx varietatis.
ha. fere explicat Euthymius
, pr&fat. in Pfili. Diapfalma
,
inquit
, mutationem fenten-
tia; abt cantus fignificat
, aur paufam , feu interjeaionem quamdam pulfationis , vel fulgo-
rem atque illuminationem divini Spiritus
,
qua; turn canentibus apparebat ; fcribebantur
enim omnia hax ab eis diligenter. Horum fiententiam nullam Hieronymus probat : ma-
xime quia h&c vox etiam in Pfialmorum
fine
nonnunquam occurrit
, &
contra, in aliquot
Pfal-
mis plurimorum verfuum peni'tus non imjenitur Quare mavult cum Origene , hoc ver-
t>
bum fuperiora pariter inferioraque conneftere , aut certe docere fempiterna effe qua; di&a
funt. Ita Cuftantius.
P'falter turn ipfum quod attingit , id maxime deprehendimus , illud nonnunquam
dijfi-
dere ab Anguftini Pfialterio
,
plurimkm convenire cum his qui apud Hilarium traclantur
Pfialmis , fiepe
concordare cum aliisfimilibus ex Ambrofio , Profpero, Caff.odoro
,
&c. collgclis,
nee multtim etiam difcrepare k vetcribus aliis Pfialteriis ,v.g.k Romano , Corbeienf, Carnu-
tenfi ,
&c. id maxime liquet ex variis eorumdem leclionibus Textui noftro fubjeelis , tit in
re oculis
ipfts infipicicnda diutius imraorari fiupervacancum omnino
fit , ac inutile.
At verb inter Latinos Paires , e quorum fcriptis Pfalmos plures expreffimus, Hilarius
primatum tenet. Is commentarium in Pfalmos elucii.bravit ; an Pfalmos omnes expofue-
rit
,
incertttm : at multa fuppetttnt argumenta
, fi
Cuftantio nofiro fides, quibus
Pfial-
> mos omnes ab eo enarratos ejji approbetur. Ad nos ufque pervenerunt tantum tracla-
> tus in Pfalmos feptem fupra quinquagintx
, nempe in Pfal.
1.
&
1. deinde in
Pf 13.
rjr 14. turn in
Pf. 51. necnon decern
&
otto fequentes , demum in Pfal. 91. &
in
Pf
I 1 8. ejr 119. ac reliquos alios; quibus adjungendi funt traclatus quatuor in totidem
Pfalmos, fcilicet in
Pf. 15. 31. 4.1 .
& 149.
recens editi ab Edmundo nofiro Martene
to. 9. Collect,
amplifi. Addit novus Editor Hilarli , admonit. prxv. in
Pf
negari non
"
?jfe 1
Hl& Hilarius Latinum codicem exponendum fufceperit. Sacri tamen text/is codices
3> Latinos atque Gr<ecos ad faciliorem Pfalmorum intelligentiam confequendam
fife
confu-
j>
luiffe
non
femel teflificatur. In plurimis , in quit
, (
Prologo in Pfalmos num. x.) La-
tinis & Graecis codicibus fine nominibus fimplices tantum Pfalmorum tituli prarferuntur.
Et in
Pf 118. lift. 8. n. 1. Plures, inquit , Pfalmorum codices legentes
,& nos ita
opinabamur, verfum qui oftava* littera: primus eft in fuperioribus feptima: littera; o&o
verfibus contineri; quia ita in Latinis codicibus, atque etiam in nonnullis Grxcis fcriptum
continebatur Sed fecundum Hebrxos emendatum apud Graccos Pfalmorum librum le-
gentes, invenimus hunc verfum non feptima; littera: noviflimum effe., fed odavx primum.
Cuflantius nofier ftc pergit : Latinum
fequi folet ,
ufu, uti probabile
eft
, tunc receptum.
ln?{.6?.r..ii.
Hunc litter* p.iulb tenaciorem
effe ficpe
admo-net , Interpretefque ill/us, dum collationem
ordinemque verborum demutare ac temperare non audent , minus dilucide proprietatem
declaraiTe diftorum. Codicis hujus Pfalterium aliud ab eo
effe
quod Gallicanum %'ocant
,
minime niirum
eft ; cum hoc
ipfum
fit
quod Hieronymus poflmodum emendxvit. llli au-
tern non ita fcrupulose adh.eret, ut in una eademque leclione repetenda femper conftans
>
fit.
S.ipe enim verbis utitur Vulgate
noftrx , dum verfum enarrandum rcpetit ; licet lec-
tioneni prima propofuerit ab eadem dijfonantcm. Imo textum aliquando prxmittit aliter
j> qukm nunc habemus
, fed hunc
pofteafic explicat, ac
fi
id tantum legiffet
,
quod modb apud
nos obtinet. Videri hinc
poffet familiaris Hilario
fuiffe
Vulgata noftra. Ignot tamen ei
3> fuerunt plures lecliones
,
qua modo in ilia exflant
, quafque fpeclare licet yelut exempla
j> eorum
,
qua
poftea Hieronymus in Itala
Verfione correxit.
Addit
doffiffimus Editor : Singulis
hifce Hilarii traclatibus in
Pf.
integri iidem pr&-

fi
gumur
Pfalmi. Hi Editione
Parifienfi anni 1605. primum vulgati
funt ex antiquo
codice alias S. Maximini
Miciacenfts
, poftea regin.e Suecorum Chriftinx , ac tandem Va-
ticana bibliothece.
Pfalmos
eofidem pr.e
fie
ficrunt Vaticani minoris antiquitatis codices:
at in reliquis cum
ficriptis , turn editis neutiquam
exftant.
Alienum opus produnt tex-
>>
tus Pfalmi 119. ante
prtfationem in Cantica graduum ,
necnon primum Pfalmi 118.
Oclonarium ante prtfationem in totttm Pfalmum , inconcinno prorfus loco ordinata. Ve-
rum
ftnguli Pfalmi ab eo textu
,
quern in enarrationibus
fiuis
fequitur Hilarius ,
tot locis
diffident
,
ut hos illius
effe
nemini
perfuafieris. At cum k Vulgata non minits
,
qukm ab
Hilariano
Pfialterio diffentiat
; fie
earn verfionem
,
qua ex
Mfi.
antiquitate aucloritatem ob-
tinet
, confiervandam duximus.
Pfialterio Hilariano fuccedit Ambrofianum , id
eft
, Pfalmi ex S. Ambrofii commentariis
excerpti
,
ex his autem
nonnifi tredecim traclatus
fiuperfiunt
in Pfalmos totidem ,
nempe in
1 fal. 1. deinde in
Pf 35.0- fcqucntes alios quinque ; denique in Pfalmos
43. 45. 47.
48. ejf 118. Praterea aliis libris Ambrofium expofitiones Pfalmorum aliquot inferuijfe
mo'
5
i?/ novijjlmi Editores
noftri
: Illos Pfialmos , inquiunt , temporibus
oceafionibufique di~

verfis ,
partim concionando
,
partim diclando , explanavit S. Doctor. Ex
prafiat. enim qua
primo Pfalmo pramittitur , intelligimus
ipfium
in ccclcfia fua ,
& poft
confuctos Pfalmorum
cantns fermonem habuijfe : Quantum laboratur, in quit , in ecclefia ut fiat filentium, cum

le&iones leguntur : fi unus loquatur
,
obftrepunt univerfi; cum Pialmus legitur, ipfe fibi eft

effector filcntii. Eandem etiam Ambrofius admifijft
videtur verjuum diflributionem
,
qua
<c
nunc habetur in Vulgata; id fane conftat de Pfalmo i i 8. explicalo enim, v.
g. verjk 3.

ultimi Otlonarii ,
ait : Sequitur verfus quartus : Loquetur lingua mea verbum tuum
,
quo-

niam omnia mandata tua juftitia eft. Subindejic pcrgit : Sequitur verfus quintus : Fiat ma-
a
nus tua falvum facere me
,
quoniam mandata tua elegi. Eandem quoque divtftoncm reti-
nuit Hilarius , cum dicat Prologo in hunc
Pf.
col.
14
1 . e. Secundum Hebrxorum litte-
ras in fingulis oftonis verfibus fingute litterae prxferuntur. Eft autem omnis numerus ver-
fuum in centum feptuaginta fex verfibus,
&
c- Totum hunc
Pfialmum firmombus 11. exe-
git Ambrojius pro totidem dementis Hebraicis. Poji explicatum unumquodque elcmen-

Admanit.prav.
torum
,
ad intcrpretationem textiis accedit. Primb proponit
ipfa
verba cujufque verfus , r}

'"
ft
quid occurrat varietatis
, five
in Gracis
, five
in Latinis exemplaribus,jive etiam in di-

verfis Interpret/bus , hoc Me non
fine
magna eruditione fubjicit
, ejr quafi
digito indicat
fontes ifiiufmodi difiriminis
,
quod nonnunquam diffidentibus Interprctum opinionibus
, fie-

pius verb antiquariorum Scripturam imperitid, vel indiligentid
fiud
corrumpent'um culpa
< c
adtribuit. In
fitper quid de variis Scripture verfionibus fentiat , candide in medium pre-

fert ,
docetque tunc temporis in Ecclefia potijfmitm valuijje LXX. Senum interpretationem.

Nihilominus tamen libentiiis
ipfimet
utebatur exemplari
fiuo
Graco
y
quamvis etiam mini-

me negligeret
&
alia fiubinde confiulere , & diverJas textiis interpretationes
,
qua defendi
a
fofife
aliqua ratione videbantur
,
proponere.
Ambrofii P
falterium excipit Auguftinianum : hoc integrum
eft
, nee tilla
fid
parte muti-
lum , editumque jam
fiuit
ajac. Fabro Stapulenfi in quincuplici luo
Pfialterio,fiub titulo Pfal-
terii veteris; enim verb, quod etiam
obfiervatumefi knoftris
to.
4.
nov. Edit.
Auguft. nihil
ipfum
ab Auguftiniano diff-.dcrc certo certius
eft.
Et jam tiulli dubitamus , inquittnt
, quin
rt
Mud totum ex Auguftini commentariis
exfiripfirit ejufidem in quincuplici Pjalterio editor
a
Jacobus Faber. Id non
fiatis
adverterunt ii qui vetus
iftud ejr Auguftinianum in
fuis ad
a
LXX. Interpretes fcholiis
ejr
notis , non pro uno eodemque
, fed
pro duobus habent
Pfial-
a
teriis. Quod verb ad litteram fpecJat , ut earn integram atque illibatarn haberet
Awruf-
tinus , hac referunt doc7ijJimi Editores iidem
prafiat.
in hunc tomum : LaPinas Editioncs
a
inter
fie
componit , exemplaria Grxca confiulit , colligit varias lec7iones
, undenam
irrcpfierit
<c
diver
fit
as , ex Interpretum vitio
, an e textus Graci ambiguitate , invcftigat ; ejus den
;
que
<c
ilia, fiedulitas qua tot locos tarn anxie
dificufft , hue cum impulit , ut Pfialterium multcties
"
ad idioma Hellenicum recenferet caftigaretque. Hoc intelligas licet ex ejufidem epifi. 261.
"
91.
5.
ad Audacem, ubi cicm
dix'Jfet Pfialterium a Beato Hieronymo ex Hebrso
firmene
"
converfum non habere
fe ,
projequitur in hunc modum : Nos autem non interpretati
cc
fumus, fed codicum Latinorum nonnullas mendofitates ex Gratis exemplanbus emenda-
cc
vimus. Unde fortaffis fecerimus aliquid commodius quam erat, non tamen tale quale efTe
(<
debebat. Nam etiam nunc, quae forte nos tunc prxterierunt, fi legentes rnoverint, colla-
<c
tis codicibus emendamus.
Auguftini Pfialterio alia duo anneflimus , nempe Profperi
&
Cafp.odori. Pro
fieri Pfial-
terium majori
fui parte diminutum
eft
, cum non complectatur
nifi
quinquaginta
Pfial-
mos pofteriores
,
qui quidem Pfalmi vix difjidere vifi fiunt
ab his qui leguntur apud Au-
guftinum. Caffwdori verb Pfalterium optime concordat cum Pfialterio Romano
,
quale turn
a, Fabro Stapulenfi in quincuplici
fiuo P
falterio anno 1 508.
turn k Martianao
nofitro edi-
tum
eft
tomo primo nova Edit, operum S. Hieron.
p. 1 113, e regione Pfialterii Gallicani.
Idem verb Pfialterium fiecundum LXX. Interpretes
, ficcundis
curis ab Hierony?no emenda-
turn
,
jam editum
fiucrat cum afterificis ejr
obelis Roma
, ftudio ey
opera Joannis Cari Pres-
byteri. De duplici autem Ma cmendatione Pfialterii ipfic
H/eronymus in epif. fita ad Pan-
lam
ejy Eufiochium ita loquitur : Pfalterium Romx dudum pofitus emendaram , & juxta
LXX. Interpretes , licet curfim , magna illud ex parte correxeram. Quod quia rurlum vi-
detis fcriptorum vitio depravatum
,
plufque antiquum errorem
,
quam novam emenriatio-
nem valere, cogitis ut veluti quodam novali fcilTum jam arvum exerceam, & obliquis
fulcis renafcentes fpinas eradicem. Unde commoneo tarn vos quam eos qui exemplaria if-
tiufmodi habere voluerint , ut quae diligenter emendavi , cum cum & diligentia tranicribanrur.
Addunt Editores
noftri prafiat.
in to.
4. Auguft.
Duplex igitur Pfialterii
emendatio ad-
hibita ab Hieronymo : Primb curfim & magna ex parte, cum adhuc in urbe verfiarctur :
fiecundb diligenter, jamque in
ficejju
abditus Bethlchcmitico. Ultima hujus corretfionis
exemplaria optat ut cum cura
ejr diligentia tranficribantur ; necnon eidem addita abs
fie

Tew. //. A i)
4
notx appingantur , obeli videlicet , a quibus ufque
ad fequentia duo punfta
,
qua legeban-
tur apud LXX. cum in Hebrao decjjcnt , includebantur
; ejr afterifci , quibus ftmiliter qua
ad proximx duo punfta fequebantur , ex Hebrao juxta Theodotionis Editionem LXX.
3> lnterpretibus
accejfijfe
notum peret. Atqui hujufmodi figna
ctiamnum in vcteribus quibuf
dam Vulgate
Mft.
non autem in alio ullo
P
falteriorum Latinorum invcnire
eft.
H&c ip-

fa
in compluribus codicibus
ftbi
obfervata Jacobus Faber Stapulcnfts affirmat : ipjique habe-
j> mus pro. manibus antiquifftmum tripartitum Pfalterium Abbatu S. Petri Carnutenfis
,
quod
j> in prima columna Pfalterium Hieronymi ex Hebrao continet ; in tertia vetus Pfalterium a
s> Romano, atque ab eo quo ufus
eft
Auguftinus ,
parum difcrepans ; in fecunda verb Editionem
j> Vulgatam exhibet cum
fupra mcmoratis Hieronymi obelis
ejr afterijcis. Hinc facile perfua-
3) demur Vulgatam
effe ipfam illam Verftontm ab Hieronymo fccundis curis emendatam : qua,

noftra fententia infuper auftoritate

Adf.
Bibliotheca Colbertina ante feptingentos annos
3) exarati confirmatur ,
qui Vulgatam cum iifdem Hieronymianis notis
, ey
fab
hac infcriptio-
3> ne comprehcndit : Liber Pfalmorum de translatione Septuaginta Interpretum,emendatusa
S. Hieronymo in novo. Atque illud
eft
Pfalt. quod Vulgatum
eft
a Martian&o
noftro
to.
I. nov.e Edit. S. Hieron.
fub titulo
P
falterit Gallicani.. De utroque autem hoc
P
falterio
turn Romano turn Gallicano ita loquitur Valafridus Strabo de rebus Ecclejiafticis cap.
25.
Pfalmos cum fecundum LXX. Interpretes Romani adhuc habeant, Galli & Germanorum
aliqui fecundum emendationem quam Hieronymus pater de LXX. Editione compofuit,
Pfalterium cantant : quam Gregorius Turonenfis Epifcopus a partibus Romanis mutuatam,
in Galliarum dicitur Ecclefias tranftulifTe. Sed hanc opinionem confutat Mabillonius
nof
ter in difquifttione fua de curfu Gallicano
,
probatque longe pojl Gregorium Turonenfem
allatam
fuiffe
in Gallias hanc poftremam Hieronymianam Pfalterii emendationem.
Hocce Pfalterium , inquiunt Editores prafati
,
quod
,
quia illo primi omnium Galli
si
uft
funt ,
Gallicanum vacant
, fenfim
in omnes Occidentals
Ecclefias fuit receptum. Vir
3) exim'u eruditionis ac pi& memorix Cardinalis Bona de rebus Liturgicis lib. 1. cap. 3.
cen-
3>
Jet
ejus ufum ante annos abhinc fexcentos admijfum in Italia
fuiffe ,
praterquam in Me-
3> diolancnfi Ecclefta ,
qu& antiquum
fuum Pfalterium hodieque rettnet
;
praterquam etiam
3> in Urbis Ecclefiis , in quibus proprium
fuum obtinuit ad atatem ufque Pii V. cujus
juffu
3> HU Vulgatam Editionem amplex* funt , excepta, una, Vaticand, ubi etiam nunc Romanum
sanitur Pfalterium.
Pfalterii autem hujus Gallicani nullus pene nobis
ufus fuit in opere
ifto
, cum ipfum a
Vulgata vix difcrepare videatur. At Romani Pfalterii non eadem ratio
;
quamvis enim plus
Ad Vulgatam accedat quam noftrum
S. Germani Pfalterium , tamen ab eadem Vulgata
ftepe
&fepius diftare conftat ; unde varietates ejus omnes
fummd cura, annotavimus , illamque ip-
fius Editionem ufurpavimus, quam in quincuplici Pfalteriojacobus Faber Stapulenfts inftruen-
dam curavit in
Pariftenft noftro
S. Germani Ccenobio anno
1508. nequaquam tamen a nobis
pr.ttermif.1 ed qua. k Martianao noftro vulgata
eft
to. 1. oper. S. Hieronymi. Huic Ro-
mano
P
falterio vetera quoque alia nonnulla adjunximus , maxime ilia quorum variantes
leftiones
inftgnes k noftris collefta funt ey impreffe initio tomi
4. nov. Edit. op.S. Auguft.
His adde alias infinitas cum ex Breviario Mozarabico
MiJJalique Romano , turn a Patrum
Latinorum Scriptorumve Eccleftafticorum operibus mntub fumptas ,
quas omnes Sangerma-
nenft Pfalterio fubneftendas duximus.
$
'argumenta varia libri
psalmorum,
qualia edita funt in Eibliis Vulgatx edit. fol. Par
if.
Vitre. 1662.
Psal. I.
T)
Ios & probos effe beatos i impios contra
,
.1 cjr
peccatores effe miferos.
Psal. II. I r^fira
homines ,prafertimreges cjr princi-
pes
, fefe Cbrifli regno opponere: nam eum ejfe uni-
verfum regent a Deo patre confiitutum , cut fit
parendum
, ft falvi efie
velimus.
Psal. III. Deum , ut
fe
ab exercitu hoflili defen-
dat , uti facere confuevit
,
precatur. Congruit
Clniflo.
Psal. IV. Hojles bortatur, ut Deum colant , cujus
bonis multiplic antm > a Deo autem contra ipfos
fibi
opem pofcit. Congruit Cbrijlo.
Psal. V. Deum orat, ut malignos malis , innocentes
bonis ajfciat.
Psal. VI. Deum orat , ut
fe & a moibo, & a pec-
cato fanet : exauditus autem, inimicis infultat.
PsAL.Vil. Pro
fe
contra Saulem orat, ut ipfe ob
fuam innocentiant fervetur , ille vera ob pertina-
ciam pccnas luat.
Psal. Viil. Dei magnitudinem pradicat antiris ejus
operibus
,
preferum bominis , atque adeo ChnjU
exaltatione. I falmus eji propbeticus.
Psal. IX. Grat.as agit Deo,qubdfe, & alios
afflic-
tos ab bojlium injuria tueatur : orat , ut id per-
petub faciat
, impios evertens , & pios inopes de-
fender. J^uare hie
P
falmus in duos apud H&br.
fecatur.
Psal. X. Se
,
fuiquefimiles,qubd Deofidant,in tuto
ejfe
: impios autem &
peccatores , male perituros.
Psal. XI. Petit ut fervetur
,
quod impiorum re-
gr.um omnia occupet : idem precatur pits c&terisi
Lei promijfum
urgens.
Psal. XII. A Deo petit , ut
fe
ab inimico defen-
dat , ut a morte Lberatus
,
ejus beneficentiam
cantet.
Psal. XIII. Jj)ubd impiorum plena funt omnia , op-
tat Cbrifli adventum , velut bonis falutem alla-
turum.
Psal. XIV. Pueros & innocuos terra fancla , vel
potius calo , & sterna quiete pottturos.
Psal. XV. Chrifttts
Deum patrem orat, ut
fe pio-
rum fludiofcm , ejr impiorum oforem confervet
:
gratias deinde agit
,
quod ab eo jit e mortuis exci-
tandus , & perpetuafelicitate donandus.
Psal. XVI. Obfecrat ne perfecutionibus obruatur.
Jnimicos quidem in hue vita fortunari
, fe
verb
gloriam aternam exfpeclarc.
Psal. XVII. Gratias agit, qubd ex maxima rerum
deferatione, quant poetice defcribit , vicloriam
&
regnumjit confecutus. Multa bicfoli Cbrifio con-
veniunt.
Psal. XVIII. Deum , cum ex cceleftium rerum opi-
ficio , turn e dtvina lege cognofci : cognitum pre-
catur , ut fibi omnia per errorem , vel confeientiam
commiffa remittat.
Psal. XiX. Oratio pro pio rege ad bellum profcif-
cente , ut Deum babeat propitium.
Psal. XX. Gratias agit
,
quod Cbriflum regem mul-
ta gloria affecerit , ejufque hofles fit tandem per-
diturus.
Psal. XXI. Chriflus Patrem in cruce obfecrat , enu-
meratis fiu perpeffionis appendicibus , ut fibi adjit
:
fefe in vitant revocatum , ejus laudes toto mundo
propagaturum. Congruit morbo defperatis.
Psal. XXII. Celebrat beneficia a Domino accepta.
Seper turn tutum
fuiffe , & femptr fore.
Psal. XXIII. Deum toti terra imperare : ejus au-
tem cecleflem moment innocentes ingrejfuros
,
f
qui-
dem Cb'ifius triumpbans portas aperuerit.
Psal. XX1 V. Rogat , ut ex inimicis liberetur;pec-
catis abfolutis
,
periculis turn ipfe, turn populus eri-
piatur.
Psal. XXV. Petit ne
fe
tnnocentem in improborum
numero babeat.
Psal. XXVI. Se effe tutum adversits omnem vim
,
modo in Dei domo , id eft Ecclefa
,
permaneat , ejr
a Deo contra adverfariorum injurias defendatur.
Psal. XXVII. Cbrifius a Deo patre pofcit , ne
fe
in
inferii retineat,petcatorum loco habens;
fed illis
punitis
, fe cjr Dei poputum perpetuofervet.
Myf-
terium refurrectiottis
fux
indicat.
Psal. XXVIII. Pios ad Deum gloria afficiendum
bortatur, qui tarn terriftca voce
, five tonitrufuam
potentiam oflendat. Verba Dei competit.
Psal. XXIX. Gratias agit
,
quod ex periculis ereptus
& exAt/ditus fit Congruit Cbrifio.
Psal. XXX. Precem inftituit contra perieula
, &
hoflium fludia ; turn divinam in pios provide'
turn extollit , illos ad Deum diligendum invitans
,
qui pro fuis operibus quemque rentuneietur.
Onifio
congruit.
Psal. XXXI. Beatos effe ,
quibus remiffa funt pec-
cata : inde fuo & fanilorum omnium exemplo bor-
tatur
, ut banc beatitudinem qui
r
qi<e fibi qiurat
,
& contumaciam belluinam abjiciat: bine enimma-
nere pcenas , Mine prtmia.
Psal. XXXII. Juflos invitat ad celebrandum Deum
ex ipjius pbyfuo opificio , erga homines benignita-
te , & providentia.
Psal. XXXIII. Se & alios adbortatur ad Deum
pie colendum
,
quod fuos ab omnibus malis defen-
dat , impios perdat.
Psal. XXXIV. Cbriflusboflibus,nonfuis proprie, fed
Dei , excidium
,
fibi falutem precatu r.
F
falmus eft
prepbeticus Joann. if. Congruit pits.
Ps.;l. XXXV. Miratus in imp'-o nullum Dei
effe metum , exclamat Dei patientiam , atque in
omnia benignitatem ; & ut mifericordia in
fe &
pios utatur , excifis impiis
,
fapplicat.
Psal. XXXVI. Non ejjc apietate difcedendum ,qubd
impii floreant : nam cjr impios plagas
,
&ptospra-
ntia accepturos.
Psal. XXXVII. Deum obfecrat, ut
fe
graviter &-
grotum obpeccata , ab amitis neglecluni , ab ini-
micis exagitatum juvet
,
fanetque. Mult* con-
veniunt Cbrifio.
Psal. XXXVIII. jEgrotus, abrupto diutumoflen-
tio , Deum orat , utjibi veniant det ; cjr faltem vi-
ta brevitatem, qua bomini conceditur , ne deneget.
Psal. XXXIX. Chriflus gratias agit, qubd Deum
patrem femper babeat prxfentem i &
obedientiam
(earn ut facrificio
praponenti
J
offert : fed
interim
fe
nunc quoque liberet , ultus adverfarios. Pfalm.
efi
propbeticus.Hebr. 10.
Psal. XL. Orat pro 'tis, qui affliclis
benefaciunt
,
&profe, quern in morbo confiuutum
amuli exjunc-
tion cupiebant. Cbrifio congruit.
Psal. XLI. Suum exilium confolatur
Dei & rerum
divinarum meditatione, orans,ut fe
in p.itriam
refiituaf, quod & futurum
fperat.
Psal. XLII. Orat, ut
fe
Jerofoljmam ab exilio, ad
frequemandum
templum ,
rtvocet.
Psal. XLIII. Jihieruntur pii
fe , contra mdjomm
exempla ,
impiorum libidini exponi ob reitgioncm ;
Deumque cbfecrant , ut tandem fubveniat. Con-
gruit apofiolis
, &
martyribus. Rom. 8.
Psal. XL1V. Carmen nuptialc , Cbrifli & Ecclcfia
notas , virtutes , dotes ,gratias , conjunclionem ca-
nens.
Psal. XLV. Civitatem Dei, five Ecclefiam, Do-
mini prafidio contra omnem vim ejfe tutam.
Psal. XLVI. Omnes gentes invitat ad Deitm cele-
Irandum
,
quod in fanclorum Jfraelitarum commu-
nionem & ecclefiam cooptanda fmt. Ecclcfia con-
gruit.
Psal. XLVII. Deo carijfimam ejfe Jerofolymam, ut
qui earn fingularibus vicloriis , donis
, & benefi-
cits exomaverit , dtque ex eo mifericordiam fuam
in omnes terra fines derivavtrit. Congruit Ecclc-
fia.
Psal. XLVIII. Nihil contra mortem & infernum
prodeffe divitias
,
folattt juftitiam ex its eripere,
fi-
ve redimere.
Psal. XLIX. Chrifium homines infuo ultimo jndicio
falvaturum , non ex c&fis viclimis
, fed animi pte-
tate, vita innocentia
,
puritate jufiitia.
Psal. L. Parricidium in Uriam , adulterium in
Bethfabeam expiari , Spiritu fanclo fibi reddito
,
ebfecrat , non propter Alofis facrificia ; fed Chrifium
Ecclefiam adificaturum , cujus facrificium jufiitia
fit
placiturum.
Psal. LI. Doeg Saulis pecuarium increpat
, ei exi-
tium
,
fibi falutem prafigiens.
Psal. LII. Impiorum infinitum ejfe numerum : qua-
re optat adventum Cbrifli ,
qui ab illis bonos fer-
vet.
Psal. LIU. Dcum contra adverfarios implorat :
fe-
fe
ejus lattdes
, pofi
liberationem
,
prxduaturum.
Psal. LIV. Deum, utfeafalfisfimulatifqueamicis
fervet , eofque ptiniat , obtefiatur. Cbrifio congruit.
Psal. LV. A Deo petit
,
promijjionibus ejus ereclus
,
ut fibi contra tot hofies fubveniat :
fefe
eum pofiea
celebraturum.
Psal. LVI. Opem implorat contra tarn pertinaces a-
mulos : je eum publice cantaturum. Cbrifio
etiam
convenit.
Psal. LVII. Perituros impios
& peflitentes
,
pios
&
juflos fruclum fua virtutis percepturos , ita ut Dei
providentia
, &
judicium appareat.
Psal. LVIII. Opem efflagitat adversus Saulem
% &
ejus aulicos : eis punitis
, fe
Dei potentiam
&
gratiam perfonaturum. Cinifto competit.
Ps al. LIX. Populus Dei auxilium petit in expcditio-
ne contra Iduntaos & cateros vicinos. Apofiolis
congruit.
Psal. LX. Ab cxilio pofcit refiitutionem , longamque
vitam ,
ubi regnum fuerit confccutus. Cbrifio ac-
commodatus
eft.
Psal. LXI. Se in Dei tutela pojitum fruflra opptt-
gnari : in eo jtifiis effe falutem, qui pro fits quent-
que faclis remuneretur.
Psal. LXI1. Exulfc Deo laudibus
&
gratiarum ac-
tione affiiiendo confolatur , hofiibus internum
, fibi
malorum finem fperans.
Psal. LXIII. Contra inftdias & calumnias opem im-
plorat , confidens earum auclores magna jufiorum
voluptate opprejfum hi.
Psal. LX1V. Deum ejfe laudandum ob ipfms in Sio-
nem , atque adeo univerfum hominum genus , be-
neficentiam.
Psal. LXV. Omnes invitat ad Deum celebrandum
& adorandum
,
qui mundum
,
pracipue populum
fuum , tot bonis afficit.
Psal. LXVI. Deum obfecrat , ut
fe
toto orbe cognof
cenditm exbibeat.
Efi
propheticus de Ecclefu pro-
pagatione
fy
collcctione.
Psal. LXVII. Canit Ecclefu de hofiibus viclorias
j
ut in exittt ex Aigypto. Chrifium Deum in ccc-
lum afcenfurum , indcque apofiolos de diverjis tri-
bubus mifiurum ad gentes convertendas.
Psal. LXVIII. Onifius fe
ob religtonis i~elum mul-
ta pan conqueritur : auxilium a Patre petit
, &
JudiWrum punitionem :
fe
illi laudes dicturum.
Joann. z. 8c i
J.
Rom. i o. 1 1.
Psal. LXIX. Sibi
, bonifque opem , amulis ignomi-
niam precatur.
Psal. LXX. Senex contra impios opem implorat ,pcr-
petuam gratiarum atlionem pollicens.
Psal. LXXI. Clnifii regnum
jufium ,
pacificum , am-
plum ,felixque fore.
Psal. LXXII. Improbos in hac vita felices ejfe : pro-
bos qui inde commoventur , ex
fine
(yexitu, quod
fua quemque tandem maneant pramia
, fe
debere
confolari.
Psal. LXXIII. Depopuli Domini
, &templi calami-
tate conqueritur ; Deum obtefians , ut fuccurrat
,
quemadmodum olim.
Psal. LXXIV. Cbriflus perpetuo hie de
fe & fua jti-
diciaria potefiate loquitur
, de quo & agit gra-
tias.
Psal. LXXV. Invitat ad Deumcolendumex perpe-
tua ipfms erga Ecclefiamgratia & auxdio.
Psal. LXXVI. jQueritur
fe
multis malts premi:
Deum nihilomims celebrat
, & mulcet a miris
operibus.
Psal. LXXVII. Canit ea
,
qua acla narrabantur in
veteri populo , monens ne majorum fuorum contu-
maciam amuleritur
,
propter quam Deus tribum
Ephraim abjecit
,
Juda autem elegit, Davide in
regem eveclo .
Psal. LXXVIII. Populus deplorat pollutant urbem
& templum
, faclafque fuorum cades : parem vi-
cem gentibus imprecatur , Deo laudem promittens.
Psal. LXXIX. Populus ab hofiibus vexatus , iram
Dei deprecatur : or at, ut quos ex JEgjpto tranfiu-
lit , velit tueri
,
pracipue filium dextera fua,
id
efi
Chrifium , & Cbrifli membra.
Psal. LXXX. Celebrat beneficium liberationisexAi-
gypto : deinde Deum denunciantem inducit
,Ji
fi-
bi non obtemperetur , calamitatem ijin obtempera-
tur,felicitatem.
Psal. LXXXI. Injufie jura adminiftr antibus exi-
tium minatur
,
precans Clnifii adventum
,
qui id
ferio prdflet.
Psal. LXXXII. Ifmaeliticis , Saracenis , & cate-
ris , eorum partes contra Ecclejtam fequtnttbus
,
exitium precatur. Pfalm.
efi
propheticus.
Psal. LXXXIII. Sufpirat ex exilio in templum, ut
in eo Deum pojfit colere. Eeatos ejfe, qui non careant
ufu religionis.
Psal. LXXXIV. Orat, ut Us, quos captivitate Ba-
bylonica liberavit
,
folide placetur , Cbrifio exhi-
bito.
Psal. LXXXV. Onifius Pattern precatur , ut
fe
ab
hofiibus defendat : omnes gentes ipfum adoraturas.
Psal. LXXXVI. Siouem , id
efi
Ecclefiam
,
fore
gloriofam : civium illtus numerum fore infinitum
ejr felicem. Pfalm. efi
propheticus.
Psal. LXXXVII. Onifius ab inimicis vexatus , ab
amicis deftitutus, opem Patris implorat. ALgrotis
cjr affiiclis congruit.
Psal. LXXXVIII. Canit mifericordias Domini
,
po-
tentiam
,
promijfiones fibi facias : deinde queritur
pofi
tot prom'tftiones Onifium differri
,
fuum po-
pulum, fuam domum cjrfamiliam exterms genti-
bus exponi , orans ut fui recordetur.
Psal. LXXXIX. Inanem &fugacem ejfe hominum
vitam ; proinde Deum orat , utfaltem eis recon-
eitietur
, er
eorttm Optra dirigat ,
atquc perfictat.
Psal. XC. Ab omnibus periculis & bojiibus effe feeti-
ros
,
qui funt in Dei tutcla.
Psal. XCI. Deum collaudandum
,
quod ejns omnia
ftnt magna , malos perdat , bonos fervct.
Psal. XCII. Dei praftantiam & legem extollit.
Psal. XCI1I. Precatur , ut fuperbos & impios pu-
niat ; & id fibi, Deique populo promittit,
Psal. XCIV. Hortatur , ut Cbriftum Deum & regent
colant , eique
p
areant , turn ob antiqua creationis
beneficia , turn ob ipfitts incarnationem ; ne , ut pa-
nes ex JEgypto egrejft
, fibi introitum ad requiem
pnzcladant. Hebr. 3 . &
4.
Psal. XCV. Omnia incitat ad Cbriftum
Domi-
nti in extollendum
,
qui fit homines ex mquo judi-
cature.
Fsal. XCVI. Homines &
angelos invitat ad Cbrif-
tum Dominion adorandum
,
qui fit extremofuo ad-
ventu idololatras pudore affeclurus , bonfque lucem
all. it urns. Hebr. 1.
Psal. XCVII. Invitat ad Deum celebrandum
,
qui
fit
Chriflum omnibus exbibiturus
,
&per earn orbem
judicaturus.
Psal. XCVIII. Chriflum ut Dominion celebrat
, &
ad eum invocandum , ejufque vejligia adorandum
inducit exemplo Mofs , Aaronis, Samuelis.
Psal. XCIX. Ad Dei Liudes & cultum omnes
cohortatur.
Psal. C. Probst,
ftu anteaclx viu rationem Deo
proponit , ejus extollens gratiam. Juxta Hebraos
,
quibtc exponttnt infuturo,fe
recti vtcturum vo-
vet. Congruit Chrifto.
Psal. CI. Valde piceftus orat Cbriftum , terra catli-
que fundatorem , ut Stonis mifereatur
,
ex eaque
mdificet Eccleftam , in quam populi &
reges ad
Deum colendum conveniant.
Psal. CII. Se , angelos, 6 omnia excitat ad innu-
merabilia Dei beneficia prtdicandum.
Psal. CIII. Deum ab opificio &
providentU cele-
brat.
Psal. CIV. Ad Deum laudandum vocat
,
qui
If-
raelitas multis bonis affecerit , confervavertt
, &
in terrain promiffam petduxetit.
Psal. CV. Captivi Deo peccata fua ,
majorum-
quefuorum confitentur, &
veniamfulutemque pof-
cunt.
Psal. C'VI. Deum laudandum, qui ex itinerum er-
rore , carccre ,
morbo , navigationum difcrimini-
bus , denique periculis omnibus
fe
invocantes libe-
ret,
& boms cumttlet.
Psal. CVII. Ecclejia precatur Deum fibi profperum
contra Moabitas , PaUfttnos , Idumtos
,
(id
eft
Mahometanos.) Pfalmus
eft
propheticus.
Psal. CVII1. Judo, proditori , catertfque malevolis
dtgnas pecnas
, fibi filutem Cbriftus precatur. Aft.
1.
Psal. CIX. Cbriftum ad Patris dexteramfefjurum ,
regnum
e Judaa aufpicaturum
,
facerdotto Melchi-
fedech perpetubfunciururn , toto orbe viclorem domi-
nantrum.
Psal. CX. Dominion laudat, qui tot beneficia in Ec-
cleftam contulerit.
Psal. CXr. Reltgiofos & beneficos effe beatos
;
pecca-
tores perituros.
Psal. CXII. Deum laudandum, qui excelfus hnx
curet.
Psal. CXIII. Recolit Dei miracula , Ifraelem de
JEgypto educenits : dctnde eum precatur ut fuam
gloriam
afterat
,
quod c&terarum gentium diifi-
mulacra Jtnt vana
'
ipfe
verb
fit omnts generis
piorum pr&fidium. Apud Htbr&os in duos fcin-
dttur.
Psal. CXIV. Orat
, Jimul
&
gratias agit
,
quod
fuerit maim e periculo erefitus. Onifto congruit.
Psal. CXV. J'ergtt gratias a ere Deo, a quo furrat
libcratus : nam hie Pfalmus in Hebrao pars
eft
al-
tera fuferiorts.
Psal. CXVI. Invitat omirs gentes ad Deum collau-
dandum, ob Chriflum exbibttum. Rom. 1
5.
Psal. CXVII. Giatias agit Ecclefi'a
,
quod
[oft
tot
rerum difcrimina, falutem & Cbriftum Jit confe-
cuta. Mattli. 2. 1. & ii.
Psal. CXVIII. Domini Ugem, verbum,
&
prteep-
ta laudat
,
quorum amannjfimum
& ftudiojijfi-
tnum
fe
confervari optat ac precatui, zi. otio-
narits.
Psal. CXIX. Petit Ecclefi'a a malednis & C darenis
(
id
eft
Mahometanis
) a Cedar Ifmatlts filio, in-
ter quos verfarur , liberart. ( aniicum
eft
propbe-
ttcum
, ut & fequi ntta
,
qua, Graduum infcrtbun-
tur.
Psal. CXX. Ecclejiam ubiqtte
effte
tutam
,
quod Do-
minum habeat cuftodem.
Psal. CXXI. Ecchftam laudat a Concordia
,
pieta-
te,juftitia , eique bene precatur.
Psal. CXXII. Ecclejia precatur contra impiorum
calumnias.
Psal. CXXIII. Ecclefia gratias agit, quid ab extie-
mo periculo
fit
erepta.
Psal. CXXIV. Ecclejiam ejufque cives
effe tutiffi-
mos , impios autem perituros.
Psal. CXXV. Ecclejia orat ut liberetur e capti-
vitate , videlicet per Cbriftum. Congruit marty-
ribus.
Psal. CXXVI. Nee familiam, nee urbem cuplodiri
,
nee lil ei os haberi cttra Dei favorem & donum.
Psal.CXXVII. Timo'e Domini, beatttudinem hu-
jus etiam vita, conaltari.
Psal.CXXVIII. Ecclefia gratias agit
,
quid Do-
num ofe tuta fmper permaneat
,
precans, ut fui
hoftes dent peen-as.
Psal. CXX1X. t'eccatorum veniam magno ardore
depofcit , redem
t
ttonem
,
per Chnftum videlicet
,
pollicens.
Psal. CXXX. Hunvlitatem & modeftiam fuam
Deo offert & proponit
, facrtftcium longe gratif-
Jimum.
Psal. CXXXI. Ecclejia Deum obteftatur, ut me-
ntor Davtdis I'jufquevoti , in Stone babvet , Cbrf-
tumqtie exhibea'
,
quern ipfe magna verborum
fo-
lemnitate promt/it.
Psal. CXXXII. Eccle/?<t. confenftonem effe fuavijft-
mam , it Deo cimulate bencdiclam.
Psal. CXXXUI. Ecclejia Domini cultores ad Dei
laudes hortatur,
Psal. CXXXiV. Ad Deum celebrandum invitat
,
quod Jfradmagnis benefiais cumu-Uverit
, & ido-
la ftnt inutilia.
Psal. CXXXV. Ad Dei confeffionem
excitat
,
prop-
ter ipjitts in omnia , maxtme in populumfuum ,pro-
videmiam atque beneficia.
Psal. CXXX.Vl.Captwt Ucrymantes reftituioptant,
ptxnafq.ie Idum&ts & Bab)lonus precantur. Con-
gruit E' cljid inter Mabometanos exulanti.
Psal. CXXXVlI. Se Deum ob favorem perpetui
confefturum & adoraturum, optans ut ctteri quo-
que reges hoc nomine idim factant.
Psal. CXXXVIII. Deum omnia ten'nus fare, ubi-
que prafntim efte
, ejus provtdentiam &
vim ni-
hil, quantumvts occulturn & ex-.le, evadere : qua-
re
fe
eum praduaturum , & impios odto perfecu-
turum.
Psal. CXXXIX. Ut fe
ab improbis & maledtcis
defendat , tllofque puntat , deprecatur. Chrifto con-
gruit.
Psal. CXI. Orat ut
fit
pattens in affltcTtonibus , &
8
ab ndverfams iutas. Congruit Cbrijlo.
Psal. CXLI. Humana ope defertus , contra infeila-
tores auxilium implorat. Ecclcjia. congruit.
Psal. CXLII. Petit ne Dens ad fuam juftitiam
rtfpiaat , fed
ad miferiam &
perfecutionem ,
a
qua
fe
fublevet
,
punitis hofiibus.
Ecclejis. con-
gruit,
Psal. CXLIII. Gratias agit ,quodpacato regnofrua-
tur : deinde orat, ut
fe
ab exterms boftibus , alioqui
tumentibus , dcfendat.
Psal. CXLIV. Deum extoltit ut regcm, ut bonum
,
miferkordem , omnia gubernantem , coufervan-
tem ,
bominibus ingentia beneficia conferentem.
Psal. CXLV. Deo pdendum ,
non bominibus
,
noil
principibus.
Psal. CXLVI. Laudandum Deum ex ifjlus in
fulum fuum providentia
, & aliis operibus. Ejl
propheticus de Ecclejh colleftione.
Psal. CXLVII. Pergit EccUJiam ad Dei laudes hor-
tari
,
pracipue quod in ipfam /ingularis ejus fit be-
neficentia : bic enim Pfalmus fuperiori in Hebrxo
adneilitur.
Psal. CXLVIII. yingelos , omne bominum genus
,
cceleftia , terrejlriaqne omnia ad Deum laudibus
ajficiendum adhortatur. Pfalmus ejl propheticus.
Psal. CXL1X. Regem Chrtftum canendum
effe
,qui
fuos Jit falvaturus , eifque in gentes ultrtcem
poteflatem daturus.
Eft
propheticus de Ecclejia
vicloria.
Psal. CL. Omnem fpiritum ad Deum omnis mufic*
genere laudandum invitat.
>$0ooeae$$e$
OBSERVATIO.
IN
edendo Pfalmorum libro confilium primum erat rationem hucnfque a nobis adhibi-
tam fervare, id eft, Pfalmos non edere nifi fecundum Verfionem antiquam, & illam cu-
ius
communis vulgarifque eft ufus hodie in Ecclefia. Sed cum deprehendiffemus utramque
illam
Veriionem ex uno fonte Grxco LXX. Interpretum prodiifTe, nee unam ab altera dif-
crepare , nifi his plurimis quae Hieronymus femel & iterum corrigenda & emendanda ju-
dicaverat
: ( nam hxc ipfa fola denuo caftigata in ufum communem admiffa eft ab Eccle-
fia , feclusa pofteriori Interpretatione Hieronymi ex Hebrxo, ne fcilicet, opinor, fi a re-
cepta
confuetudine nimium difcederetur, vulgus a Pfalmis decantandis aut recitandis avoca-
retur , indeque perturbatio & confufio fequeretur
: ) hxc , inquam , cum animo reputare-
mus, a mente fufcepta deftitimus, utilitatique & commodis omnium, ac potifiimiim doc-
torum & Litterarum Sacrarum amatorum , fervituros nos judicavimus, fi Verfionem Lati-
nam Hieronymi ad Hebrakum fonrem accommodatam , duabus aliis e Graeco prognatis
adnederemus 5 maxime cum illam ipfam , ut dixi , non diftrahendam duxerit Ecclefia , nifi
ut
multitudini, altera de Grxco affuefaftx, mos gereretur. Quominus tamen Pfalterium
illud triplex diftinclis totidem columnis fimul ederemus, id maxime impedire poterat, quod
Verfio Latina Pfalmorum , ut fe habet in Vulgata nova , non raro conveniat cum Veteri
:
fed prxterquam quod earum alterutra e medio tolli debuiffet , nee facile diftingui potuifTet
ac decerni eccuinam id forte obtigiflet , rationibus noftris utramque fervari maxime con-
ducebat, illarumque neutram excludi, quod ambx, licet uno ex fonte prolatx, multis ad-
huc , iifque non levibus , a fe invicem differre viderentur. Et fane ciim Latina Pfalmorum in-
terpretatio, qux inferta eft in Vulgata noftra, ilia ipfa fit qux ab Hieronymo fecundis cu-
ris emendata fuit ad Grxcum purum Hexaplare LXX. Interpretum ; non vero ilia ipfifiima
Vetus Latina
,
qux proxime derivata eft a Grxco editionis illius, qux Koivri olim, feu Corn-
mums dicebatur > inde contigit ut diverfitates plurimx , exque non contemnendx , inter
utramque etiamnum deprehendantur. Quapropter fatius duximus utramque illam operi nof.
tro adjungere, quam unam feclusa alteta admittere. Ad Verfionem autem Latinam Hiero-
nymi ex Hebrxo quod attinet , ipfa columna intermedia, typifque diftin&is excudetur : il-
laque prxferetur a nobis Editio
,
qux non multis abhinc annis prodiit in publicum ftudio
& opera D. noftri Johannis Martianxi, to. i. novtfTimx Editionis operum S. Hieronymi,
Parifiis, anno
1693.
L I E R
.fr.fc.t>.f>t>#<M>r>-^
VuLGATA
HODIERNA
lea Verfio Latina fee. LXX
fecundis
curis emendata a S.
Veksio Latina
Hieronjmi ex Hebr&o.
Versio Latina antiqua
fee. LXX. ufu recepta an-
te Hieronvmum.
Hieronymo.
SAIMUS I.
Eatus vir,
qui non abiit
in conlilio
impiorum
,
& in via
peccatorum
non ftetit, &
P S ALMUS 1.
Eatus vir,
qui non abiit in
conjiiio impio-
rum
, & in via
peccatorum non
ftetit, & in ca-
thedra derifo-
*Psalmus I.
EATUS vir, Per
r
ui tret prions
qui non a-
eruuntur ex Aug.
but in con-
""""""' inI
!'
al-
r
.. . t. 4. p. I. col. I.
piorum, &
in via pec-
catorum
in cathedra peitdeuuaj non fedit : rum non fedit
.'
Jof.i.i.
^. Sed in lege Domini voluntas Sed in lege Domini voluntas
Jere,
*7
ac noSre. die ac node.
3. Et erit tanquam lignum , Et ent tanquam lignum tranf-
quod plantatum eft fecus decurfus plantat urn juxta rivos aquarum
,
aquarum
,
quod fru&um fuum da- quod frudum fitum dab'it in tempo-
bit in tempore fuo ;
non ltetit , & in cathedra pef-
tjlentiae non fedit
:
2. Sed in lege Domini fuit
ejus, & in lege ejus meditabitur die ejus, & in lege ejus meditabitur voluntas ejus, & in lege ejus
meditabitur die ac node.
3
.
Et erit tanquam lignum
,
quod plantatum eft fecundum
decurfus aquarum
,
quod ftuc-
re fuo
:
turn fuum dabit in tempore
fuo
:
NoTjE ad Versionem ANTIQUA m.
loco peftiletitia; in Gnco etiam eft Miftur item I. 2. conr.
Marc. p. <Sji. c. idem Tertul. habet pejlilentium ; ac 1. de
pudic. p. 10 1 1. a. legit peflilentix : lib. verb de fpectac.
C. 5. p. 21 3. b. ita : Felix qui non abiit in concilium impio-
rum < '" cathedra pefttum nonfedit : limiliter 1. 2. cont.
Marc. p. 651. c. habet in concilium. Auguft. in Pf.
39.
col.
3
36. a. conftanter , in conjiiio , e Gr.
jSmgf ; fed infra leg.
pejlilentiarum , ut & in Pf. 1 Jo.
col. 1695. c - ln P'alt - Ilu^
tro Germ, legitur , * in cathedra peflilentix non jed:t
, ut fup.
t. 2. Sic'apud Hilar, in hunc Pfal. col. 14. ubi etiam
fajpe repetitur verbum //<;r,- fie etiam in Pf. u3.col. 313.
d. Similiter habent Ambrof. in Pf. 1. col. 751. d. Auct.
quseft. V. & N. Teft. q. 110. col. 1 10 c. & CafCod. in
eund. Pf. quibus favent Plait. Rom. Mediol. German. Car-
nut. & Corb. Apud Cypr. vero 1. 3.
Teftim.
p. 329. b.
deeft verbum fuit , ficut apud Auct. op. imp. in Matte.
horn. yi. col. 214. c. & apud Opcat. 1. 2. cont. Donat.
p. 31. b. fi nonnullos Mfs. excipias. Apud Tertul. etiam
1. 2. cont. Marc. p.
6$i. c. non legitur /nit , fed bis in lege
Domini. Grxcum cum Vulgaca concinic ad verbum.
V. 3. Accinunt Ambrof. In Pf. I. col.
7 J4.f.&
Caffiod.
in eund. Pf. nili quod ambo legunt fecus , nan fecundum.
Sic etiam in Pfalt. noftro Germ, eft. Hilar, iu hunt Pii
* Hie Pf.
non habet titulum ; ita Caffiod. in Pf. 1. p. 11.
Ifr. 1. Cum verfus ifte , necnon alii duo fubfequentes vix
legi poflint in Pfalt. S. Geim. ob fugientes prje vetuftatc
Jitteras , & lacerum media fui parte folium , iidem fuppedi-
tantur e Comment. S. Auguft. in Pf. ut notatum eft fup.
Ad #". igitur primum quod attinet, legitur ur fupra turn
apud Hilar, in Pf. 1. col. ij. b. 16. f. & in Pf. 118. col.
313. d. turn apud Ambrof. 1. 2. de Jac. c. 1. col.
459.
d.
& 1. de interpel. Job. & Dav. col. 626. 638. 6
J4.
662. &
jn Pf. 1. col.
745.
e. & 1. 2. offic. to. 2. col.
73. a. Suf-
fragantur etiam Optat. 1. 2. cont. Donat.
p. 31. b. Auftor
qua:ft. V. & N. Teft. quasft. no. col. 109. e. & Caffiod.
in Pfalmos. Concinunc denique Pfalteria Rom. Mediol.
Mozarab. &c. quae deinceps vulgo non citabuntur nili cum
prarferent diffimilitudines & vaiietates alicujus momenti.
Apud Hilarium quoque comment, in Pfalmos quofdam ,
iidem Plalmi tod praimittuntur fubjeclis quibulque tractati-
bus i
(ed cum non conftet hos Pfalmos ab Hilario ipfo ibidem
fuiffe prxfixos , quinimo verifimile fit ( ut optime probavit
D. nofter Cuftantius
) eofdem ibi affutos fuiffe ex antiquo
cod. Miciac. poftea Vatic, fatis erit variances eorumdem
leliones Notis inferere. Tertul. 1. 4. cone. Marc. p. 755".
a. verfum hunc 1. refcrt ut fupra, excepta voce pejliwn
,
Tom. U.
B
10 LIBER PSALMORUM. Pfalm. II.
Versio jlntiqua.
*
Et folium ejus nondeci-
det, & omnia quxcunque fe-
cerit profperabuntur.
fi-
Mf.
Sangerm.
4. Non lie impii , non fie :
fatPfriter.s.Ger-fed
tanquam pulvis, quern
mani
,
ut vacant
,
proj
j
cj t ventus ^ facie teiTX.
ac for-
l
'
T
.
r
5. Ideo non refurgent lm-
He br.
Etfolium ejus non defluet , &
omne quodfecerit profperabitttr.
Nonjic impii; fed tanquam put-
vis
,
quern projicit ventus.
gregix notx
m.t , annorum ctr
titer
1 100.
VULGATA HOD.
Et folium ejus non defluet : &
omnia qucccunque faciec profpera-
buntur.
4. Non fie impii, non fie : fed
tanquam pulvis
,
quem projicit
ventus a facie terra;.
5. Ideo non refurgent impii in
judicio : neque peccatores in conci-
lio juftorum.
6. Quoniam novit Dominus
Propterea non refurgent impii in
pii in judicio : neque peccato- judicio ,
neque peccatores in con-
res in confilio juftorum. gregatione juftorum.
6. Quoniam novit Domi- Jguoniam novit Dominus viam
mis viam juftorum , & iter juftorum , & via, impiorum peribit. viam juftorum : & iter impiorum
impiorum peribit.
peribit.
Notje ad Versionem antiquam.
habet , juxta decurfus , &c. ut fup. Pfalmus vero ibidem Pf. col. 758. c. & alibi , to. 1. col. 277. c. 660. a. Auguft.
&. Caffiod. in eund. Pi, necnon Aucl. quaeft. ap. Aug.
q.
1 10. In Pfalt. Corb. legitur projiciet , non projicit
,
quod
habetur in aliis ; Gr. iipl-xli , &c. ut in Lat. lup.
Tf.
J.
Sic Audi, quaeft. Vet. Tefl. apud Augufl. quxft.
IIO. Aug. vero in nunc Pf. legit, Ideo non rejurgnnt , &c.
ut fup. Ita quoque Audi. op. imp. in Matth. horn. 41. p.
171. c. cum Caffiod. & Pfalt. Corb. Cyprianus 1.
3. Teflim.
p. 515. b. Propterea non refurgent impii in judicio , Sec. ut
fup. Similiter Hilar, in Pfal. I. n. 18. at n. iy. & 19.
Propterea non refurgent impii in judicium: infra autem in Pf.
Il8. col. 306.- e. Non rejurgunt impii in judicio , neque pec-
catores in , &c. Ambr. in Pf. 1 . 76 1 . f. 764. b. & in Pf. i 1 8.
prasfixus /ecus : limiliter Hilar, ipfe ibid. n. 2. at infra n
9. bis legit juxta , cum Audi, quaefl. Vet. Tefl. q. no.
col. no. d. Apud Tertul. 1. 2. cont. Marc. p.
6yi. c.
juxta exitus. Graec. iretpa. rcte, i\n\i$ve, , &c. ut fup. Rur-
fus Tertul. 1. de poenit. c. 4. p. 166. c. alludens, dick :
Arbor exinde
fias
ilia
,
qux penes aquas Jeritnr , $g
injoliis
perennat
, {g
tempore fuo fruitus agit. Hieron. in lfai. 44.
to.
3. col. 328. d. lie : Et erit Jicut lignum
,
quod plantatum
efl
[ecus decurfus aqttarum
,
quodfrnclus fuos dabit in , &c.
Ambrof. in Pf. 1. col.
758. a. haec notat : Grxcus ita dixit
,
rot y.y.paot clvlv .0004 ,
quod potefl ad Beaturn reftrri , Ma-
Xa; itaptaot <A.w'<5<j , Grace ; Latine autemJic
dicitur ,
utJit
Quia beams dabit frutlnm , in refurrectione fcilicet fua
col. 1032. b. 1229.3. Quoniam non refurguut impii in ju
Potefl
eg
Jic : a top rtctpssw Julx vaef fyuw , ut refertttnr ad
lignum., cajus facta omnia profperabuntur.
*
Ita Caffiod. in hunc PI. cum Pfalt. Rom. excepto uno
ficiet, pro fcerit. Similiter habet Tertul. 1. 2. cont. Marc.
p. 6 y
i.e. fed addit illi , ad verbum profperabuntur. Ambr.
in eund. Pf. col.
7J4.
f. Vulgatae favet ad verbum. In
Pfalt. Germ, extrema tantiim leguntur ,fecerit, prefpera-
buntur. Item in Corb. fecerit , ficut apud Audi, quxfl. Vet.
Tefl.
q. no. Apud Hilar, vero in Pf. 1. n. 8. & 13. 8c
prologo , n. 2. necnon in Pfalmo ibidem praefixo ex Mf.
Vatic, fie : Etfolium ejus non defluet
, $g
omnia quxcunque
dicio; at infra in Pfal. 118. col. 1254.8. Non rejurgunt im-
pii in judicium :8c in Pf. I. col. 764. b. addit : nee pecca-
tores refurgunt in confilio jufiorum. Ambrofiafl. col.
39. e.
Ouia non refurgunt impii in judicio; fed col. 167. a. Ideo
non refurgent , &c. Gr. A/a i?to sot amniW/ai 01 ccCiTi I
Xf-ki' vSi a.fj.aolahoi cp m>i Aixaiuv. Aquila a Qwcclu'in %
Theodot. a/ Qv^ofu' Pfalt. vet. Fabri , in concilia.
$. 6. Sic Ambrof, & Caffiod. in hunc Pfal. Sic etiam
Augufh ibid, nifi quod hab. iter autem impiorum. Hilar.
in eund. Pf. n. 19.
Quia cognofcit Dominus viam jufiorum
,
tf
via impiorum peribit : Pfalmus ibid, praefixus ex Mf. Vat.
faciet bene dirirentur i at infra , col. 23. b. in Mfs. pro/be- Quemamfat
Dominus , &c. Similiter Auft. quirft. V.Teft.
J
,
, , . /. , , . . ., ....
^^
r* "f~\ .... '.. 1 V .'... ' I :.. ft / .. N r
"
rabuntur. Ambr. ubifup. col.
758. b. ait Aquilam habere di
rigetitur. Gr. Kal Tra^ao'oa ai -iroin xctitvoJ wEnOf7a/. Hieron.
in liai.
44.
to. 3. col. 328. d. legit ut fup. Et folium ejus
von decidet. In Pfalt. Germ, ultima tantum apparet fyllaba
fuel: in Gr. a.wt>(yvv<!f1a.t, ap. Aquilam vero, cmctmsilTai.
t. 4. Similiter habent Hilar, in Pf. 1. Ambrof. in eund.
q. no. Graec "Ot/ yivuwi Kreio; oJ ov AiKa/aie, ioVc;,
&c. Ambr. ubi fup. n. 58.
col. 76'c. a. haec addit~: Pul-
cbre autem ait : & iter impiorum peribit : feparavit Lati-
nus , ut iter diceret , # tanquam dijerevit iter a via : Gracus
autem in tttroqne viam dixit. No otiose tamen Latinus
; quia
eg
Dominus , Ego fum via , dixit ; non dixit , Ego fum iter.
Versio ANTIQUA.
*
In finem,Pfalmus ipfi David.
Ex
Mf.
Smigerm,
Q
II.
Uare fremuerunt sen-
Q
Hebk.
Pfalmus II.
Uare turbantur gentes ,
<
tubus meditabuntur mania
*.
VULGATA HOD.
Pfalmus II.
tes , & populi meditati
Not/e ad Versionem antiquam
QUare fremuerunt gentes , All.
4,
& populi meditati funt
*J
*
Orig. in hunc Pfal. hxc hab. tefte Montfalconio nof- ritatem errore fcribentium fieri
creditur
, ut in ordine fecundus
tro,Hexapl. to. 1. p. 475.
C\vw hlvyorttc, 'Eei'xor? ccvl
-/peitb^i, a utr tb erect 5^29(4" l'X
w &erf*p>t *,? rav-
ret , cv eXe ru erspvi ^vmtit/o ru> ttcu/o k, cv tki? UpatHi <A.
rav 'Aiffozobay ro ,'Ti6qtiV eisu, eye
[^H
e
C?
v ysfemuM Ql 1
'tHeyYli elvcti t? irpi'ix ^a^K* eo\ yap yef&c&tai
,
pmlr , w
Trpcira *a^a, 'Tioi f*V el Qu . let. 'Enmvmo. Ae ctri if&cyx
'A-eijrs&v eivctt rvra filwvn' cf /u.ev1oi ra> HgtiV iJen rent
"ict^/Mi/ a&(6,uo; xcjpctx.ireti , -Trpwroe, e! rvyji , m & . 1} 7 . id
efl , Cum in exemplaria duo Hebraica iuctdijpmus , in al-
tera qitidem Jecnndi PJ'almi principium invenimus hoc loco,
in altera autem hie prima conjnngebatur :
eg
in Aclibus Apofl.
Mud , Filius meus es tu , ego hodie genui te , dicitur
eff'e
ex Pfalmo prima : ficut enim fcriptum efl , inquit , in pri-
mo Pfalmo , Filius meus es tu. Grxca vero exemplaria hunc
fecundum effc
indicant ; in Webrxo Jiquidem nnlli Pjalmo-
riim Humerus appotiitur
, Jive primus
, Jive fecundus , vel
tertiusfuerit. In Vulgata autem hie Pf. numeratur fecun-
dus, ficut Alor. 13. 33.
ibid. 5c in Graeco : at primus nun-
cupatur a Juflino apolog. 2. & a Tertul. 1. cont. Marcion.
necnon ab Oprato 1. 3. cont. Donat. p. yo. b. Hilarius in
Pf. de his ita differit col. 27. c. Plures nojlriim ambigitos
facit Apoflolica autloritas , utrhm Pfalmum hunc cobxreniem
prima,
$g veluti primi extimum putent
effe ; an vera fitbja-
centem , ^g
fecundum patih.s connumerent : namque in Achs
Apoflolornm primnm hunc haberi dtque effe , Jub
oratione bea-
tt Partli ita docemnr Sicut in Pfalmo primo fcriptum
efl, Filius meus es tu Ob banc ergo Apajlolicam auclo-
Pfalmus ijle numeretur , cum primus
effe , ipfo Doclore gen-
tium teflante , nofcatur. Cagnofcenda itaquc ea ratio
efl , cur
ig a nobis fecundus effe
inielligendus
Jit ,
eg
(, Apoflolo effe
primus ojlenfns Jit : turn relatis multis de translatione LXX.
lnterpretum , lubdit p. 29. b. Hi ergo Pjalmos inter cxte-
ros Itbros tranferentes , fg
in numernm redegernnt , eg
in or.
dinem collocaverunt , ig Diapfalmis diflinxerunt
, qui omnes
fecundum Hebrxos conjuji habebantnr
5
habentur. Et pofl pau-
ca : Beatus ergo apuftolus Paulus
, jecundum profejjionem
fnam Hebrxus ex Hebrxis , etiam fecundum Plebra'icam cogni-
tianem
eg
fidem , Pfalmum hunc primnm
effe dixit , Tranf-
latarum diflinilione non ujus Tenuit itaque hunc modum>
Ht Hebrxus ipfe C?
Hebrxis pradicans
, Hebrxorum confuetu-
dine nteretur ; fed
nobis Translatornm utendum ancloritate
efl,
egc. Nunc etiam in Mf. Cantabrig. perantiquo , Aclor. 1
3.
33.
legitur: Et in Pfalmo primo fcriptum
efl.
Item in non-
nullis exemplaribus Graecis , ra> -Trpura , in aliis tb Aevlepa.
Legere poll Hilarium , rS rpurta , vulgatus Hieron. in
Pfal. Oecumen. in Acla , Beda , &c. At Cypr. 1. 1. &
3.
Teflim.
pp. 279. b. & 329. a. legit, In Pfalmo feenndo }
cui fuffragatur Ambrof. to. 1. col. 680. b. Titulus autem
nullus pracfigitur huic Pfalmo cum in Vulg. aim in Graeco
:
edd. tamen Aid. &Compl. ferunt iflum : 4'a^o? ru AetvlJ*.
Vetus Pfalt. Fabri , Pfalmus David. Carnut. Corb. Gallic,
ap. Fabrum , In finem,
Pfalmus ipfi David, ut fup.
$. 1. Sic hab. Hilar, in Pf. 1. col. 29. f. cum Ambr,
in Pf. 45.
col. 930.
d. Julius vero Firm. 1. de err. profa-
LIBER PSALMORUM. Pfalm. II.
ii
VU ICITA HOD. Hedr.
Jnania
>
i. AfHterunt reges terra;, & Confurgent reges terra,
&prin-
principesconvenerunt in unum , ad- cipes traclabunt pariter adversiis
Versio antiqua.
funt inania ?
z. Adititerunt rcgcs terrx
,
& principcs convenerunr in
versus Dominum
, & adversiis Dominum
, ey adversiis
Chriftum unum , adversiis Dominum
& advcrsus Chriftum
ejus.
3.
Difrumpamus
vincula
eorum : & projiciamus a no-
bis jugum ipfofum.
4.
Qui habitat in coelis de-
ridebiteos,& Dominus fub-
fannabit eos.
5.
Tunc loquetur ad eos in
ira fua , & in furore fuo con-
turbabit eos.
6. Ego autem
conftitutus
Chriftum ejus.
3.
Dirumpamus vincula eorum :
& projiciamus a nobis jugum ip-
forum.
4. Qui habitat in coelis irridebit
eos : & Dominus fubfannabit eos.
ejus.
Difrumpamus vincula eorum
,
&
projiciamus a nobis laqueos eo-
rum.
Habit ator cccli ridebit : Domi-
nus fubfannabit eos.
ah. 1
j
35-
Heb. 1
5.
Tunc loquetur ad eos in ira Tunc loquetur ad eos in ira fua ,
fua , & in furore fuo conturbabit rjr in furore fuo conturbabit eos.
eos.
6. Ego autem conftitutus fum Ego autem orditus fum regent
rex ab eo fuper Sion montem fane- meum fuper Ston montem fanctum fum rexab eofupct'Sionmon-
tum ejus
,
prsdicans prsceptum meum. Annuntiabo Dei prueptum: tem fanclum ejus
,
praedicans
prxceptum.
*
Diapsalma.
7. Dominus dixit ad me :
Filius mens es tu , ego hodie
ejus.
7. Dominus dixit ad me : Filius
meus es tu , ego hodie genui te.
Dominus dixit ad me : Filius
meus es tu , ego hodie genui te.
5-
55
S'
8. Poftula a me , & dabo tibi
gentes hsreditatem tuam , & pofl'ef-
N o T JE
genui te.
Poflula a me
, & dabo tibi gen
tes bareditatem tuam
, &
pojjejjio
ad Versionem antiqua
nar. relig. c. 24. col.
174. a. & Auguft. in Pf. 1. col.
4.
c. ira : Ut quid jremueriuit gentes , &c. ut lup. Addit Aug.
ibid. Fro eo ditlum ejl , ut quid , etc
Ji
Aiceremr ,fruftra : at
infra in Pf. 7. col. 32. b. legit: QJtave fremnerunt gentes
,
Sec. Cypr. 1. 1. & 5. TefHm. p. 279. b. 329. a. Ad quid
tumultnata jnnt gentes , &c. ut fup. Similiter apud Tertul.
1. de refurr. earn. p.
57
3. c. Tnmnltuata ftnt gentes , &c.
ut fup. (ic eriam 1. 4. cent. Marc. p. 734.
c. practcr vocem
nationes : & 1. 1. 616. c. necnon 1. 3. p. 679. b. ac 1. 5. p.
784. c. Difrumpamus /i nobis vincula eorum ex quo tn-
mnltuata Jtiiit gentes : vel Difrumpamus vincula eorum
fojlea certe quam tumultuata funt gentes , &C. Grace, 'hall
irppvactv Cm , &c. ut fup. Aquila , 'hefli eOo/ni&iGnoai' , &c.
al. siofu&way. Symm. E/'; t'i e'6nj x.vx.a.
f. 2. Sic iterum Hilar, in hunc Pf. col. 29. e. cum Aug.
Se aliis Halteriis veteribus. Similiter Ambr. in Luc. 23. col.
1 J
30. b. ad hoc ufque, adversiis Dom. &c. Tertul. vero
1. 1 . com. Marc. 616. c. ita : Ajliterttnt reges term
, tf
magif-
tratus convenerunt , &c. ut fup. at 1. 3. p. 6"]c<. b. legit
,
principes congregati funt in unum, Sec. & 1. 4. p. 754. c.
archontes congregati funt , Sec. iimiliter 1. de refurr. cam.
p. 573.
c. & cont. Praxeam
p. 858. b. item 1.
J.
adverf.
Marc.
P.78J.
c. 786. b. excepto uno ipftus , in fine ; at fup.
p. 784. c. iterum legit, magiflratus congregati funt , Sec.
Cypr. 1. 3. TefHm.
p. 329. a. Aftiterunt reges terra,
tf
priu-
cipes congregati funt , Sec. ut fup. at 1. 1. TefHm. p. 279.
b. )
principes colleili funt , &c. Gr. tipyw-ric, Qyiviy^wo.i
,
&c. ut in Lat. In Mf. Alex, poll hoc , Chriftum ejus
, po-
nitur A;4a;\ua. Hilar, etiam in Pf. 2. col. 31. b. ait : Et
quia 71011 ambigtmm
efl ex perfona Dei Patris fecunditm Apof
tolicam attcloritatem Pfalmnm cceptum ejfe idcirco ad in-
tell:gendam perfona demtttationem ab interpretantibtts inter-
jcclttm Diapfalma ejl , licet in libris Hebraorum /ion contine-
retur. Perfona ergo qua demutatur , Apoflolortim effe intelli-
genda ejl dicentinm , Difrumpamus , &c. Eufebius quoque
teftatur exftare ibi Diapfalma apud LXX. non vero apud
Theod. & Symm. Vide Hexapl. to. 1. cum notis Flami-
nii Nobilii.
#. 3. Sic eft in Gr. Apud Tertul. vero 1. 1. conr. Marc.
p. 626. c. ita , inverfis vocibus : Difrumpamus vincula a no-
bis eorum : &
abjiciamus eorum jugum a nobis : at 1. 3. p.
679. b. ut fup. Difrumpamus vincula eorum : & abjicia-
mus a nobis jugum eorum : iimiliter 1. 5. p. 785. c. excep-
to ult. ipforum , uti fupra
, p. 784. c. fed addit ibid, a no-
bis , pod verbum difrumpamus. Hilar. & Aug;, in hunc Pf.
cextui favent , nil! quod loco projiciamus , legunt abjiciamus.
Similiter Ambr. in Pf. 118. col. 1071. a. at in Luc. 1 3. col.
1459. b. legit projiciamus , Sec. Cypr. 1. I. TefHm. p. 279.
b. Difrumpamus vincula eorum :
tf
abjiciamus a nobis ju-
gum eorum: fed 1. 3. p. 329. a. Dirumpamus vincula eo-
rum : ?
projiciamus a nobis jugum eorum.
ft. 4. Sic apud Hilar. & Aug. in hunc Pfal. fi excipias
verbum irridebit, pro deridebit : Greece, sxyeioicslai ; at in
Mf. Alex. u-/i\a.cilm. Item \\b\c\ue: cox\{\imtr
, fubfannabit
,
ut & inf. conturbabit , nonfubfannavit , & conturbavit
, qua:
habet Mf. Germ, more ver. codicum in quibus nimiiim fa:-
pe muratur b. in v. & vice verfa.
t.
J.
Concinunt Aug. & Cafliod. in hunc Pf. una cum
7/. II.
8 . Poftula a me , 6c dabo ti-
bi gentes hxredkatem tuam
,
M.
Groeco. Hilar, in eund. Pf. (ic leg. col.
33. c. & 36. c.
Tunc loquetur ad eos in ira fua , 5, in indignatione
fua con-
turbabit eos : at inf. col.
37. e.
55 in furore Juo conturb. eos.
Pfalm. ibidem praffixus
, ^ in furore conturb. 6cc. abfque
fuo. Gr. Kj In to &vfiu va TCfii^ a.vric,.
t. 6. Ita Aug. in hunc Pf. addito uno ipfms , in fine
;
quod etiam hab. paulo infra : tract, vero 1 17. in Joh. 19.
to. 3. col.
798.
d. hab. cum CalTiodoro
, fradicans prxcep-
tum Domini. Auft. 1. ad Novat. haer. p. 499.
f. annun-
tians imperium ejus. Itidem Auft. 1. cont. Jud. ap. Cypr.
p. 497.
Hilarius in eund. Pf. col.
37. f. & 40. c. lea-, an-
nuntians praceptum ejus
, cum cact. ut fup. Vide etiam in
Pf. 64. col. 163. a. & in Pf.
144. col.
56;. b. Cypr. 1.
2. TefHm.
p. 297. a. Ego autem conjlitutus
fum rex ab ea
fup.
Sion mont.f. ejus , annuntians imperium ipjius. Ti-
chon. reg. 7. p. 64. d. Ego autem annuntians imperix
ipjius. Gr. <JU7rMiJ!' -ra 7r^o'r7i Kvpits' cast, ut in Lar.
Apud Optat. 1. 3.
cont. Donat.
p. jo. b. lie : Qjtotiiam
regem conjlituit me fuper Sion montem fanclum /itttm.
* Hujus Diapfalmatis non fit mentio in aiiis Pfalt. ne-
que etiam in textu Graeco. De Diapjalmate autem ita diife-
rit Hieron. epifl. ad Marcell. to. 2. p. 707. c. Sape quxrens
caufas cur in quibufdam P/almis interponalur Diapfalma
,
cbfervavi diligentiffime in Hebrao
, & cum Graco contuli
,
invenique quia ubt lingua Hebr. Sela habet , Graca vero Sem-
per , ant aliquid ijliuj'modi , ibi LXX.
tf
Theodot.
& Symm.
tranjlulerunt Diapfalma. Hilarius vero proloo;o in Pfalmos
,
n. 2 3. p. I 3. a. ait : In Diapfalma
,
quod interjeclnm plnrimis
Pfalmis ejl , cognofcendum ejl demtttationem ant perfona ant
fenst'.s fib convirjione modi mitjici incboari ; ut Jicubi Diapfal-
ma intercefferit , ant aliquid alittd dici , ant etiam ab altera
die: , ant in altera artis mnjica modulo cantari intelligendum
Jit. Vid. Not. a. ibid, ut & infra Aug. ad f. 4. Pfalmi iv.
fr. 7. Concinunt PP. Lat. Cypr. 1. 2. TefHm.
p. 288. b.
Hilarius in Pf. 2. col. 40. c. & in Pf. 58. col. 1 30. b. &
in Pf. 67. col. 202. a. & in Pf. 144. col.
J63.
b. Au-
gufHnus inPf. 1. col.
J.
d. & Collar. Carthag. col.
39
3. a.
Similiter hab. Tertullianus ab his, Filius mens es tu , &c.
videlicet I. 4. adv. Marc. p. 716. b. & 1. cont. Jud. c. ir.
& 14. p. 145. c. 148. c. & adv. Prax.
p. 846. b. at inf.
p. 848. b. legit
,
generavi te , ut & 1. 3. adv. Marc.
p.
678. a. Gr. ye/wax (j.
Novatianus de Trin. p. 1043. b.
hab. genui te , necnon Ambroiius in Pi. 40. col. 881. d.
& in Luc. 3. & 9. col. 1 317. c. & 1409. e. item 1. y. dc
fide, col.
yjy.
a. & 1. y. de Sacram. col.
379. a. Succinit
etiam Tichonius reg. 1. col. jo. h. cum Pfalteriis veteri-
bus. Vide infra Not. ad Aft. 13. 33.
yj'. 8. Ita legunt Irena?us 1. 4. c. 21. p. 258. b. Tertul.
I. 3. adv. Marc. p. 678. a. & 1. 4. p. 710. c. 719. b. at
1. 4. & 5. p. 732. c.
799. a. hab. Poftula de me, Sec. 8c 1.
cont. Jud. c. II. 8c 14. p. 145. c. & 148. c. Fete a me
,
Sec. ficut Caffiod. in Pf. c. p. 24. c. Novatianus de Trin.
p.
1036". a. Se 1043. b. Poftula a me. Sec. Similiter Cypr.
1. 2. TefHm. p. 288. b. Auguft. in 1. Pf. col.
J.
e. Gaud.
Brix. ferm. 18. p. 927. b."& Maxim. Taurin.
p. 19. c.
Hilar, vero in Pf. 2. col. 42. Pofce a me, Sec. item conf-
taiuer in Pf. 67. col. 197. a. 202. a. & in Pf. 126. & 144.
col. 411. a. & 563. b. Similiter hab. Ambr. Hex. 1. coL
B ij
Ex
Mf.
Sangerm,
12 LIBER PSALMORUM. Pfalm. III.
Versio antiqua. Hebr.
*x
Mf.
Sa.igerm. & polTefllonem tuam termi- item tuam terminos terra.
nos terra.
9. Reges eos in virga fer- Pafces eos in virga ferrea : ut
rea : tanquam vas figuli con-
fringes eos.
1 o. Et nunc reges intelligi-
te : erudimini qui judicatis ter-
rain.
11. Servire Domino in ti-
rnore , & exfultate ei cum tre-
more.
12. Adprehendite difcipli-
nam
,
nequando irafcatur
,
&
pereatis de via jufta.
1:. Ciim exarferit in brevi
vas figuli
conteres eos.
Nunc ergo reges intelligite: eru-
dimini judices terra.
Servile Domino in timore , &
exfultate in tremore.
Adorate pure , ne forte irafca-
tur , & pereatis de via.
VuxcATA hod.
fionem tuam terminos terra:.
9.
Reges eos in virga ferrea,
-Aptcx,
& tanquam vas figuli confringes
Z
J'^
eos.
10. Et nunc reges intelligite :
erudimini qui judicatis terram.
r 1. Servite Domino in timore s
& exfultate ei cum tremore.
11. Apprehendite difciplinam
,
nequando irafcatur Dominus , 8c
pereatis de via jufta.
1 5 . Cum exarferit in brevi ira Ciim exarferit
poft
paululumfu-
ira ejus , beati omnes, qui con- ror ejus
, beati omnes
,
quifperant ejus , beati omnes, qui confidunt in
fidunt in cum. in eum. eo.

Not* ad Versionem
9. f. Pofce a me , Sec. ut fup. Vide etiam in Pf. 1. col. 761. 6. Cone
a. Auguft. de unit. Eccl. to. 9. col. 550. c. extremo legit
fines terra. At in Collat. Carthag. col. 393. a. Poftula a
me terminos terra. Sic etiam apud Optat. 1. 2. cont.
Donat.
p. 16. b. c. & Au6L 1. de vocat. Gent. c. 9. p.
7. a. Concinunt antiq. Plalteria una cum Grasco. Auctor
veto 1. de promifT.
p. i.e. 35.
col. 1 16. Dabo tibi gentes ba-
xcditatem
, g>
poll, tuam fines terra.
#".
9. Sic Hilar, in Pf. 2. col. 45". a. ni(i quod prarpo-
riit
tf
> vci tanquam; fubinde \\xc addit : Quod nobifcum
eft , reges eos , cum Hits
eft , mifjxvtli; aunts , id
eft , pitfto-
raliler reges ; & poft pauca : Hac ergo virga ferrea , ut reget
,
ita confringet y conteret : nam magis hoc jecunditm LXX.
Translatores gracitatis proprietas enunciat , ita enim /criptum
eft, a; <s.iuy v.iat.jj.im PutTfl^Ui o.\rrv^. Auguft. in Pf. 2.
col. y. f. legit, conteres eos : fimiliter in Pf. 58. p. 558. b.
& 1. 2. de conf. Evang. to. 3. col. 30. e. Apud Ambrof.
de apol. David , col. 731. c. haec fola leguntur : Reges eos
in virga ferrea : ficut ap. Hilar, in Pf. 144.
col. 563. b.
In Grarco deeft
2? ,
poft ferrea ; fed in Mf. Alex, adeft
*,
o)? Qx'.uw , in edd. Aid. & Compl. 5 Qmv , in Vatic, as
Qksvo;, Sec. ut in Lat. fup.
#. 10. Sic Hilar, in Pf. 2. col. 48. e. Gr. addit ira/lts
,
ad verbum erudimini ; cart, ut in Lat. Refte Aug. in Pf.
2. col. 6. a. & Aucl. 1. de promifT.
p. 3. col. 184. d. Eru-
dimini mines, Sec. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 328. b. Emen-
damint qui judicatis terram; est. ut fup. Xiftus III. epift.
A N T I
Q
U A M.
to. 1. col. 1 16 1. c. Intelligunt
, Jicut ait David*
$$
eruditi Junt , qui judicant terram.
ir. 1 1. Ita Hilar. & Aug. in hunc Pfal. Sic etiam apud
Cypr. 1. 3. Teftim. 311. c. excepto hoc ult. in tremore
,
juxta Gr. a ifo/j.w. Hilarius infra, col. <i. a. b. admittic.
utrumque in tremore , & cum tremore.
ir. 12. Sic apud Aug. in Pf. 2. col. 6. d. addito uno
Dominus, poft verbum irafcatur. Succinit Hilar, in eund.
Pf. col. 48. e. &
J2.
b. nili quod legit , ne jorte irafcatur :
lie etiam habet Pfalmus ibid, prarfixus , col. 27. a. at Hilar,
infra, col. 52. a. legit nequando. Ap. Cypr. epift. 62.
p.
102. b. ita : Continete difciplinam , ne forte irafcatur Do-
minus
, )
pereatis a via retla : fimiliter 1. de hab. virg.
p.
173. a. & I. 3. Teftim.
p. 324. a. Item Auct. 1. de pro-
milf. p. 3. col. 184. d. Continete difciplinam , nequando , &c.
lit in Vulg. InGr. Apa'^(& vxiJ tine,
, /ny irsji ofyt&ii Ku-
e; , $
dvotelQe ei, oJ x Adlixixc,. Aug. in Job, to. 3. col.
66$. g. habet, devia rccla.
Tfr. 13. Similiter hab. Hilar, in eund. Pfal. col. 48. e.
&
J2.
e. Sic etiam Aug. ep. 153. to. 2. col.
J26\
e. at
in Pf. 2. col. 6. e. legit in eo , in fine. Gr. 01* tetoiSotej
$V 'i/tw' Pfalt. vetera ferunt in eum , ut fup. Apud Cypr.
epift. 62. p. IC2. b. lie habetur : Ciim exarferit cito ira
ejus fttper vos : fie etiam 1. de hab. virg. p. 173. a. & 1.
3.
Teftim. p. 324. a. fed ultimo loco addit : beati omnes
, qui
confidunt in eo.
Ve Hebr. RSIO ANTIQUA.
lx
Mf.
Sangerm. i. Pfalmus David
,
cum fugit Pfalmus David, cum fugeret a
a facie AbeiTalon fili iui. facie Abfilom
filii fui.
III. ///.
Ominequidmultiplica- J~\Omine ,
quare multiplicati
tifunt quitribulantmer i~J funt hojles mei? multi con-
multi infurgunt adversum me. furgunt adversum me.
3
.
Multi dieunt animae mex
:
Non eft falus ei in Deo ejus.
DlAPSAL.MA.
4. Tu autem Domine fuf-
ceptor meus es
,
gloria mea
,
& exaltans caput meum.
5.
Vocem meam ad Domi-
Multi dieunt aninu mea : Non
ejl falus buic in Deo. Semper.
VULGATA HOD.
i. Pfalmus David , cum fugeret a
facie Ablalom filii fui.
(
2. Reg.
15. 14.
) III.
2.
I
>. Omine quid multiplicati
JL-A funt qui tribulant me ?
multi infurgunt adversum me.
3
.
Multi dieunt anima; mea; :
Non eft falus ipfi in Deo ejus.
4. Tu autem Domine fufceptor Tu autem Domine, clypeus circa
me ; gloria mea
, &
exaltans caput meus es
,
gloria mea, 8c exaltan
meum. caput meum.
Voce mea ad Dominant clama-
5. Voce mea ad Dominum cla
num clamavi , &. exaudivit me bo, & exaudiet me de monte finclo mavi : & exaudivit me de monte
Notve ad Versionem antiquam.
f. i. Ita Aug. in hunc Pf. pratter unum_/jfrff
,
pro ir. 4. Similiter huic t. praeponitur Diapfalma in Pfalt.
fugit. Gr. o'xsTf diniiJ'eatfKtt , <Scc. Brev. Mozarab. habet , Carnut. Corb. & in Gr. at neque ab Aug. neque a Caffiod.
lpji David, e Gr. tS AauiJ*. Pfalt. vet. Fabri limplicitcr
,
Pfalmus David , ablque feqq. In Corb. Pfalmus David , &
fequentia. Caffiod. in hunc Pf. fcribit Abejfallom , e Gr.
'Aew*aw/. Ambr. deapolog. David, c. 4. col. 680. b.
In tertio Pfalmo , inquit , Abejfalou titulus prxmittitar.
t-
2. Sic ap. Aug. in Pf. 3. col. 7. f. (i excipias ult.
fttper me ; Gr. eV ijxe ; at infra , col. 10. f. 8c 11. e. Aug.
legit adversum me. Tertul. 1. cont. Prax. p. 848. b. fie :
Domine quid multiplicati Junt qui comprimttnt ;e? Grace.
if. 3. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. habent, itli in Deo
ejus , ficut Ambr. 1. de lapf. virg.
p. 319. a. Ita quoque in
Grasco.
memoratur : exftat in utroque Plait. Rom. &. Gallic, to. 1.
nov. ed. Hieron. In Gallicano Fabri, ejus loco ponitur
Semper
,
juxta Quintam edit, in qua hie & deinceps , Acs-
o-t^To; : neutrum admittitur in Vulg. Hoc autem vocabu-
lum Diapfalma, in fubfeq. Pfalm. toties pene Mfs. codd. ex-
hibent, quoties habetur in Graeco edit. Rom. Vide Aug.
inf. Not. in Pf. 4. ir. 4. ficut Hieron. epift. ad Marcellam.
Sequens verfic. Tu autem , &c. idem eft ap. Aug. Caffiod.
ut & in vet. Pfalt. quibus omnibus favet Gr.
#.
J.
Gr. habet q>-xm [M , &c. ut fup. Tertul. 1. 4. adv.
Marc. p. 706. c. Voce mea ad Dominum exclamavi , &c. Gr.
iy./y.rat'i
l
a. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. Voce mea ad Domi-
num clamavi
, ut iu aliis Pfalceriis vet.
LIBER PSALMORUM. Pfalm. IV.
3
VuiCAlA HOD.
fan&o fuo.
Hebr.
fuo.
Semper.
Versio antiqua.
de monte fancto fuo. Dia-
PSALMA.
6. Ego dormivi, & foporatus Ego dormivi,
&
foporatus [urn: 6. Ego dormivi , & fopo-
fum : & exfurrexi, quia Dominus evigtlavi
,
quia Domtnus
fufienta- ratus fum : <3c exfurrexi, quo-
fufcepit mc.
7. Non timebo millia populi
circumdantis me :
falvum me fac Deus meus.
exfurgeDomine,
8. Quoniam tu percuififti om-
nes adverfantes mihi fine caufa :
dentes peccatorum contrivifti.
9. Domini eft falus : & fuper po-
pulum tuum benediclio tua.
vit me.
Non timebo millia populi , 17*
circumdederunt me : [urge Domi-
ne
,
falvum me
fac
Deus meus.
,>uia percuffijli omnium inimi-
corum meorum maxillam ; dentes
impiorum confiegifti.
Domini
eft
falus : fuper populum
tuum bcnedictio tua. Semper.
niam Dominus fufcipit mc.
7.
Non timebo millia po-
puli circumdantium me : ex-
furge Dominc, falvum me fac
Deus meus.
8. Quoniam tu percuffifti
omnes adverfantes mihi fine
caufa : dentes peccatorum con-
teruifti.
9.
Domini eft falus: & fu-
per populum tuum benedictio
tua.
NoT.E AD VeRSIONEM ANT
y. 6. Vet. Irensei Interp. 1. 4. c. 51. p. 269. a. ita le-
git cum Pfalt. Corb. Ego dormivi , > fomnum cepi. Item
Cypt. 1. 1. Teftim. p. 29 J.
a. cum Lactantio, 1. 4. Infti-
tut. c. 19. p. 582. Ego dormivi , stf Jomnum cepi : > rejur-
rexi, qnotii.im Dominus anxiliatus
eft
mihi. Hilar, in Pf. I 31.
col.
449.
f. Ego dormivi
, 5
Jomnnm cepi : 5' jurrexi
,
quon.
T>om. fufcipiet me. Ambr. 1. de Tob. c. 20. col. 616. a.
Ego dormivi
,
quievi :
tf
jurrexi ; limiliter 1. de Nab. c.
I
J.
col.
J84.
b. additque ,
quoniam Dominus Jujctpiet me:
itidem in PI. 36. col. 809. d. fed habet rejrtrrexi : lib. vero
de bened. Patriarch, c. 4. col. 519. c. & 1. de bon. mott.
C. 8. col. 404. c. lie : Ego dormivi , f5 requievi :
>
furrexi ,
quon. Dom. JuJ'cepit mi : limiliter I. 6. Hex. col. 142. f. ni-
li quod legit
, 5
exfurrexi. Auguft. in Pf. 3. col. 8. f. ita :
Ego dormivi
, tf
fomnum cepi :
tf
exfurrexi, qiion. Domi-
nus Jufcipiet me ; fubinde ait : Nonnttlli autem codices la-
tent : Dormivi , & foporatus fum
; 5' alii aliter quomod-o in-
terpretari potueriint quodGrxce pojitumejl , 'E'/eo As tMiftn$Mt
x, Uirraccc' & inf. col. 9. a. Hoc magis ammadvertcnditm
eft
,
quemadmodum in una fententia
J
prxtenti temporis -uerbum
foftiit &
futuri :
tf
exfurrexi enim dixit
,
quod
eft
de prxte-
ritoi > fufcipiet, quod
eft
de j'uturo. similiter iterum legit
Aug. in Pf. j6\ col.
535. g. & I. 17. de civit. Dei, c.
18. to. 7. coi. 481. a. nili quod hoc ult. loco delet
$
,
poft verbum cepi ; at 1. 2. de Gen. to. 1. col. 680. e. hab.
} exfurrexi ,
quon. Dom. fujcepit me. VigiliusTapf. l.cont.
Ex
Mf,
Sangirm*
I
Q
U A M.
Varim. p.
7 3
3. h. Eg dormivi
, tf
fomnum cepi :
tf
furrexi ,
quon. Dom. jufcepit me. ha quoque in Pfalt. vet. Fabri ,
piaeter hoc , 5 exfurrexi. Apud Ceiea'em , 1. cont. Maximin.
c. 6. Ego dormivi,

fomnum cepi
:tf
refurrexi, quia Do-
minus Jufcepit me. In Pfalt. Mediolan. Ego dorm.
5
quievi.
In Cainut.
&
fomnum cepi, cum hoc , Jufcipiet me. In Ro-
mano to. I. nov. ed. Hieron. fomnum cepi : 5 refurrexi,
quon. Dom. fufcipiet me. In Breviaiio Mozarab. 8c apud
Ilidor. Hifpal. in Gen. c. 3. p. 28y. h. Ego dormivi,
tf
quievi : ) refurrexi ,
quon. Dom.Jufcttavit me. Idem Ilidor.
de refurr. Dom. c.
53.
legit exfurrexi. A Grseco abeft
j.,
ante ifyniffytf : extremo vero fie, ati.>.w{tial /m ; apud
Jurtinum , drletaCuo /ux ; ita quoque eft in Paraph. Chald.
& in Pfalt. JEthiop. & A:ab.
fr. 7. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. legunt circumdantis
me , una cum veterib. Pfalt. teliqua ut fup. in uno tamen
Corb. circumdantes me. In Gr. lie : Ov yzCvi uce/tcu aVo
/u.uici.J aiy >av -rar x.vxf.w iir,niijuiroey /not , &c. Kou timebo
a decern millibns populi in circuitu imminentibus mihi, &c.
in Mf. Alex, to; Y.V/.M Qinirni' e
:
u(ta>r.
#.
8. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pfalm. nili excipias
verbum ult. contrivifti. Similiter ap. Hilar, in Pf. 56. den-
ies pecc. contrivifti ; in Pfalt. Corb. conteruiftz , ut fup.
Tt. 9. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum vet. Pfalc.
In Gr. non exprimitur
eft.
VuLGATA HOD.
i. In finem in carminibus
,
Pfalmus
David. IV.
2.
f^\
Um invocarem , exaudivit
X^> me Deus juftitij; mea? :
tribulatione dilatafti mihi.
Hebr.
Vittort in Pfalmis , Canticum
David. IF.
Versio antiqua.
1. In finem, Pfalmus Cantici Ex
Mf.
Sangerm.
in
'Nvocantcm me exatidi me Deus z.
jujhtu mea: in tubulatione di-
latajii mihi.
Aiiferere mei
, & exaudi ora-
tionem meam.
Filii viri, ufquequo incljti mei
vi corde ? ut quid diligitis vanita- ignominiose diligitis vaniratem
,
tern
, & qujerkis mendacium ? qucerentes mendacium ? Semper.
Miferere mei , & exaudi oratio-
oem meam.
3
. Filii hominum ufquequo gra-
.4. Et fcitote quoniam mirifica-
NoT
ipli David. IV.
CUm
invocarem te, ex-
audiili me Deus juftitiae
mcx : in tribulatione dilatafti
me.
Miferere mei Deus , & ex-
audi orationem meam.
3
.
Fili hominum ufquequo
gravis corde: ut quid diligitis
vanitatem, &. quxris menda-
cium: Diapsalma.
4.
Et fcitote quoniam ma-
V. 1. Ita in Pfalt. Mozarab. In Corb. In
finem, Pfalm.
Cantici David. Ap. Aug. in hunc Pf. lie : In
finem , Pfalm.
Canticum David. Ap. Caffiod. in eund. In
finem , Pfalmus
David Canticum. Concordat Plait. Rom. to. 1. nov. edit.
Hieron. at in Rom. & Gallic. Fabri , (ic : In
finem , Pjalmus
Cantici David. In vet. i-falt. ejufd. Fabti limpliciter , Pjal-
mus David. In Gr. Etc, to -mo; cc Sraxuoi; , 'QJii t AaulS''
in Mf. Alex. ^05 tZ; in Aid. &Compl. lv ii/tvus, *a*-
fit>5 T , &C.
t. 2. Aug. in hunc Pf. non differt a Vulg. neque etiam
I. 9. confeir. to. I. col. 160. c. d. nili quod hk leg. Do-
minc
, loco Dens. Caffiod. in eund. Pf. limiliter hab. Do-
mine, fed cum hoc, exaudifti me. Breviar. Mozarab. ita:
Cum invocarem te , exaudifti me Dens juftitia mete : in tri-
bnla'ione mea dila'afti mihi. Similiter Plait. Rom. Fabri
,
nili quod habet dilatafti me : deinde , Miferere mihi Domi-
fte
, &c. Mediolan. & Gamut. Cum invocarem te , exaudifti
$pi
>
Sec. Corb. Cum invocarem , txaudijii me in tr/bu-
Et cognofcite quoniam miraii-
AD VERSIONEM ANTIQUAM.
latione dilatafti me. Mif. mihi Domine
, ? exaudi , Sec Ap
Ambr. in Pf. 43. col.
92J.
c. & in Pf. 118. col. 1042. a.
& 11 29. e. hate pauca : in tribulation? dilatafti mihi. In
Gr. 'Ev tm tTucx^iTQa! i-ii , thnMU /J-V isiz e'e
Oj>.'.-^i
eir^aTvvc'i /not. Oi%itlp\wit fj.:,>L,
&c. Aid. ed. habet, s/s:'-
XfcoaS /Kfc i-ir>.cr.Tv)>y.$ ^.
t- 3. Aug. in hunc Pf. legit graves corde; ct. ut in
Vulg. item epift. 76. to. 2. col. 179. d. lib. vero 9. con-
felF to. I. col. 160. c. d. queuj'qne graves corde, Ennodius
ap. Sirm. to. 1. p. 1639. b. cum Fulg. epift. 7. c. 13. p.
195". ujqueqno gravel corde, Sec. Similiter in Breviar. Mo-
zarab. & Pfalt. Rom. Fabri ; at in Rom. & Gallic, to. 1.
nov. ed. Hieron. gravi corde , ut & apud Maxim. Taurin.
p. 8. d. & Caffiodorum. In Gr. "T::i pa/>wt/>/'/:;

fylt'nt , &c.
t. 4. Aug. in hunc Pf. conftanter legit : Etfcitote quo-
niam admirabilem fecit Dom dum clamavero , Sec. at I.
9. confeif. to. 1. col. 160. d. quon. Dom, magmficavit J'ati3,
14
LIBER PSALMORUM. Pfalm. V.
Versio antiqua. Hebr.
Ex
Mf.
Stuigtrm, gnifkavit Dominus fandtum lem reddidit Dominus fancltm
i'uum : Dominus exaudiet me fuum : Dominus exaudiet , cum
dum clamavero ad eum. clamavero ad eum.
c. Ifafcemini
?
& nolite Irafcimini, &
nolite peccare
:
VuinATi HOD.
vit Dominus fan&um fuum : Domi-
nus exaudiet me cum clamavero ad
eum.
j. Irafcimini, & nolite pecca- Epbtf.fi
peccare: dicite in cordibus loquimini in cordtbus vejlris fuper re : qua; dicitis in cordibus veftris
,
x6*
veftris, & in cubilibus veftris ctibtliavejlra, & tacete. Semper, in cubilibus veftris compungimini.
compungemini. Diapsalma.
6. Sacrificate facrificium Sacrificate facrificium jufiit'u,
juftiticc ,
& fperate in Domi- &fidite in Domino : multi dicunt:
no : mulri dicunt : Quis often- J>)uis vflendit nobis bonum ?
dit nobis bona ?
Leva fuper nos lucem vultus
tui Domine : dedtjh Utitiam in cor
de meo.
A tempore frumentum & vinum
6. Sacrificate facrificium jufti-
tis , & fperate in Domino : multi
dicunt : Quis oftendit nobis bona?
7. Signatum eft fuper nos
lumen vultus tui Domine : de-
difti lxtitiam in corde meo.
8. A tempore frumenti, vi-
ni
,
& olei fui, multiplicari eorurn multifile ata funt.
funt.
9. In pace in idipfum re- In paceJimtil requiefcam & dor-
quiefcam , & dormiam : miam .-
10. Quoniam tu Domine J%*ia tu Domine fpecialiter
ilngulariter in fpe conftituifti fecurum habitare
fecifli me.
7. Signatum eft fuper nos lumen
vultus tui Domine : dedifti lxtitiam
in corde meo.
8. A fru&u frumenti , vini , &
olei fui , multiplicati funt.
9.
In pace in idipfum dormiam
,
& requiefcam
:
10. Quoniam tu Domine fingu-
lariter in fpe conftituifti me.
me.
NoT^ AD VeRSIONEM ANTIQUA ST.
p. 22. a. magnificavit Domiritts. d. 906. a. nee aliter in Gr. fi excipias unum aut alterum, Similiter Caffiod. in Pf. T
Pfalt. Rom. Fabri ,
quoniam mirificavit dum clamavero ;
at Rom. Martian, magnificavit dum clamavero : fimili-
ter in Pfalt. Carnut. Sc Corb. magnifienvit. Ennod. apud
Sirmond. to. 1. p. 1659. b. mirificavit. Gr. jSk^kVwcs
,
&c. ut in Lat. Non omittendum quod Auguft. oblervat in
hunc verfum , col. I 3. e. Interpojitum , inquit , Diapfalma
,
vctat iflam [
fupp. fententiam
]
cum fuperiore conjnngi : Jive
enim Hebraum verbumJit ,
Jicrit quidam volunt
, quojignif.ca-
tur fiat \Jive Grxcum, quoJignificatttr intervallum pfallendi ;
lit Tfatmajit quod pj'allitur , Diapjalma vera , iuterpojitum in
pfaileudo Jilentium ; ut quemadmodum Sympfalma dtcitur vo-
cum copnlatio in cantando , ita Diapjalma disjunclio carum
,
ubi quxdam requies disjunllx continuations oflenditur : Jive
ergo illud , Jive hoc ,Jive aliud aliquid
Jit , eerie illttd proba-
bile ejl non rede conlinuari
tf
conjnngiJenfum , ubi Diapjalma
interpanittir. Vide Hilar. Sc Hieron. fup. ad Pf. 2. f-. 6.
Verum Diapfalma hie & infra deeft inedd. Aid. & Compl.
exftat vero in Gr. ed. Rom. necnon in Pfalt. Lat. Corb.
if. <j. Tertullianus 1. 2. adv. Marc.
p. ctji. c. monet
Irafci i5
delinquere. Apud Cvprianum de orat. Dom.
p.
20
J. b. lie : Dicite in cordibus, t*j in jlratis veftris , >
tranfpungimini. Ap. Ambr. 1. de exhort, virg. to. 2. col.
298. b. omnia ut in Vulg. fie etiam to. 1. col.
394.
d.
444.
a. 628. c. 690. f. 772. b.
78J.
d. 1080. d. 1 368. f. Sc to.
2. col. y. d. 26. f. 1202. b. Concinir Philaftr. Firix. 1. de
haeref. p. 720. a. Chromat. vero Aquil. in Matth.
p. 982.
b. legit dicite , loco qua dicitis, cum Pfalt. Gamut. In
Corb. Dicite in cordibus vejlris, $ in cubil. Sec. Augufti-
uus 1. 9.
confeir. to. 1. col. 161. b. Sc in Pf. 4. col. 13.
g.
concordat cum Vulg. & Grxco : ad hoc vero , qux di-
citis , ait col. 14. b. Jubauditur , dicite, ut Jit plena fen-
tentia : Qjix dicitis in cordibus vejlris , dicite , id ejl , nolite
,
6cc. fubinde ad verbum compungimini , addit : Nottnulli au-
tem , non compungimini
, Jed aperimini dicunt melius le-
<r;
,
quoniam in Grxco VJalterio ejl xx.Tcrjvy)f/s ; fed aperto
mendo , pro xctyeswyifTS
,
quod etiamnum legitur in Mf.
Alex. In ed. tamen Rom. jtaTarirynTf.
t. 6. Praemilfum Diapfalma exftat in Pfalt. Corb. Sc me-
moratur ab Auguft. in Pf. 4. col. 14. e. reliqua prorfus fi-
milia. Sic etiam apud Ambr. 1. de apolog. Dav. to. i.col.
703. b. ut & al. col. 412. c. 1001. f. 8c to. 2. col.
783.
eVi Kvetor , in Domitium , & cft-sii-^ , ojlendet.
'f. 7. Tertul. 1. y. adv. Marc. p. 794.
a. Significatnm
ejl Juper nos lumen perfonx tux Domine. Hilar, in Pf.
df.
col. 178. e. & l8f5.b. Dejignatum ejl Juper nos lumen vultus
tin Domine : & in Pf. 121. col. 389. a. dedijli lxtitiam in
ctnde meo. Ambr. 1. de Spir. S. to. 2. col. 616. f. Signa-
tum ejl in nobis lumen vultus tui, Sec. ut fup. fie etiam
col. 622. a. 630. d. Sc <)c6. b. Auguft. in hunc Pf. col.
15. a. c. Signatum ejl in nobis lumen vultus tui Dom. ded.
Ixt. in cor menm : fimiliter 1. 9. confelf. to. 1. col. 161. b.
& epift. 140. ad Honorat. to. 2. col.
4J2.
e. Signatum
efl in nobis, &c. at in Pf. 105. col. 1 194.
f. Signatum ejl
Juper nos dedifli Ixt. in cor meum. Similiter Hieron. ep.
ad Damaf. col. 155. d. & in Jerem. c. 23. to. 3. col. 636.
e. Ita quoque in Pfalt. vet. Fabri. Item Gratce , 'Eoi^iwfo
ip yi/tx; Ei"; tu xapfixt /nv.
#.8. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. quibus favent Pfalt.
Mozarab. Mediolan. Corb. Carnut. & Rom. Martianaei
:
Romanum Fabri hab. A tempore frum. 1$ vini , Sec. Hilarius
in Pf. 121. col. 389. a. A tempore frum. vini, %j olei Jui,
multiplicati funt in idipfum. Ambr. in Pf. 36. col. 786.
d. A frutlu frum. vini
, $
olei , multipl. Junt. Gr. 'Atto
Kcip-irS (fnv , K) o'ivK , &c. ab edd. Aid. & Compl. abeft i. >
fed aVo xa</>?, non sro x.xpir?, legendum elfe pro certo cre-
dit D. nofter Bernard, de Montfaucon Hexap. to. 1. nor.
7. Origenis autloritate nixus
, qui fie habet apud Danielem
Barbarum : In Hebrxo , a tempore , habetur : Jic quoque LXX.
po
fnere , ut totius dillionis fententia Jit : In tempore
, quo
frumenti , hordei , & leguminum omnium meflis eft , mul-
tiplicati funt.
#. 9. Aug. in hunc Pf. col. 1
J.
g. \6. a. & 1. 9. con-
feff. !o. I. col. 161. b. c. In pace in idipjum obdormiam
, &
Jomnum capiam. Vetus Pfalt. Fabri , dormiam
, &
Jomnuirt
capiam. Rom. ejufdem , obdormiam , tf
requiefcam. Gr. xci-
f. 10. Sic Ambr. de obitu Theod. to. 2. col. 1213. c.
at in Pf. 118. to. 1. col. 982. d. delet vocem Domine.
ficut 1. de obitu Valent. to. 2. col. 1 177. b. Aug. in Pf.
4. col. 16. b. fie habet: Oiioniam tu Domine Jingulariter in
fpe
babitare fecifli me. Similiter in Pfalt. vet. Fabri. In Gr.
xaTWicica; fit.
Versio
Hebr.
antiqua.
E*
Mf,
Saugerm. i . In finem pro his qui hacre- Viclori fuper bxreditatibus
, Can-
ditabunt, Pialmus David. ticum David.
V.
V.
2. T7"
Erba mea auribus per- TTErbamea auribuspercipe Do-
V cipe
,
intellige clamo- V mine, imlligemurmm meum.
rem meum.
VULGATA HOD.
1. In finem pro ea, qua? ha^redita-
tem confequitur, Pfalmus David.
V.
2. TT Erba mea auribus percipe
V Domine ,
intellige clamo-
rem meum.
Not* ad Versionem A N T I
Q
U A M.
t. I. Pfalt. Corb. hi finem pro hxreditate
, Vfalmns Da- tatem accipit. Gr. E/? to TtM$ virep tm; xam^o^v'ch; , *>-
vid. Itidem in Carnut. Sc Rom. Martian. In Mozarab. In
uU tS AavlS".
finem
pro bxreditatem
; in Rom. Fabri, ut in Vulg. Apud tf. 2. Aug. in hunc Pf. Verba mea exaudi Domine , in-
Aug. in hunc Pf. Titulus Pfalmi
eft
: Pro ea
, qua baredi- tellige
, &c. cui favet Pfalt. yetus Fabri, Gr. itmftu Kir
LIBER
VlTLGATA HOD.
j. Intende voci orationis met
,
/ex mcus & Deus raeus.
4.
Quoniam adte orabo: Domi-
ne mane exaudies vocem meam.
f
, Mane aftabo tibi & videbo :
quoniam non Deus volens iniquita-
tem tu es.
6. Neque liabitabit juxta te ma-
PSALMORUM.
Hebr.
'jidvertc ad vocem clamoris mci
,
rex mcus & Deus meus
,
Jjtuia tedeprecor: Domine mane
audits vocem meam.
Mane prxparabor ad te
, &
contemptabor : quoniam non Deus
volens iniquitatem tu
,
Nee habitabit juxta te mali-
Pfalm. V.
ij
Versio antiqua.
3. Intende voci orationis Ex
Mf. Sangnn,
mex , rex meus & Deus meus.
4.
Quoniam ad te orabo
Domine deluculo
, & exau-
dies vocem meam.
5. Mane adftabo tibi 5c vi-
debo : quoniam non Deus vo-
lens iniquitatem tu es.
6. Non habitabit juxta te
lignus : neque permanebunt injufti gnus: nonftabunt iniqui in confpec- malignus : neque permane-
bunt injufti ante oculos tuos.
7. Odifti omnes
,
qui ope-
rantur iniquitatem : perdes
eos
,
qui loquuntur menda-
cium.
Virum fanguinum & dolo-
fum abominabitur Dominus :
8. ego autem in multitudine
mifericordix tuae,
Introibo Domine in do-
ante oculos tuos. tu oculorum tuorum.
7. Odifti omnes, qui operantur Odifti
omv.es oper antes iniquita-
iniquitatem : perdes omnes
,
qui tern : perdes loqttentes mendacium.
loquuntur mendacium.
Virum fanguinum & dolofum Virum fanguinum & dolofum
abominabitur Dominus : 8. ego abominabttur Dominus : ego autem
autem in multitudine miferkordia: in multitudine miferkordia tua
tua;,
Introibo in domum tuam : ado- Introibo domum tuam : adorabo
rabo ad templum fan&um tuum in in templo finclo tuo in timore tuo. mum tuam : adorabo templum
timore tuo.
9.
Domine deduc me in juftitia Domine deduc me in juftitiatua
tua : propter inimicos meos dirige propter injidiatores meos : dirige an-
in confpeciu tuo viam meam. tefaciem meam viam tuam.
1 o. Quoniam non eft in ore eo-
rum Veritas : cor eorum vanum eft.
Sepulcrum patens eft guttur
Non e(l enim in ore eorum rec-
tum : interiora eorum infidu.
ianclum tuum in timore tuo.
o. Dominedirigeinme juf-
titiam tuam : propter inimi-
cos meos dirige in confpe&u
tuo viam meam.
10. Quoniam non eft in ore
eorum Veritas : cor eorum va-
num eft.
1 1
.
Sepulcrum patens eft Inf. 13.
11. Sepulcrum patens eft guttur Sepulcrum patensguttur eorum
,
3. eorum, Unguis fuis dolose agebant, linguam
ftuam leniftcant icondemna guttur eorum , Unguis fuisdo-
Rom.
3.
j
UC)ica \\\ 0i Deus. eos Deus. lose agebant
,
judica illos
,J
-
Deus.
Decidant a cogitationibus fuis , Decidant a conjiliis fuis ,
juxta Decidant a COgitationibus
fecundum multitudinem impietatum multitudinem fcelerum eorum ex- fuis, fecundum multitudinem
eorum expelle eos
,
quoniam irri- pelle eos
,
quoniam provocaverunt impietatum eorum expelle
taverunt te Domine. te.
eos
,
quoniam inritaverunt te
Domine.
ANTIQUA M.
Corb. fimiliter
,
perdes eos qui, Sec. Ap. Aug. in hunc PC
omnia ut in Vulg. in ejus tamen edd. additur Domine,
NoTjE ad Versionem
zk , Qyrec, 7?; 1 Sec.
if. 3. Pfalt. vet. Fabri , cum Aug. in hunc Pf. col.
16. g. Intende voci objecrationis mex , &c. Gr. th; J'wcat fJM.
if . 4. Aug. in hunc Pf. Se Vetera Pfalt. concordant cum
Vulg. nee aliter in Gr*co eft. Sic etiam apud Cypr. 1. de
rat. Dom.
p. 215. b. &1. 2.Teftim.
p. 107. b. In Pfalt.
Corb. Domine mane , gj exaudies , Sec.
"f. f. Sic apud Auguft. in hunc Pf. col. 17. f. g. at in
, Pf. 36. col. in. g. ita legit : Mane adjlabo tibi %j contem-
ptabor : fimiliter in Pf. 58. col.
575.
b. & in Pf.
143. col.
1606. b. 8c tract.
34.
in Johan. to. 3. p. 2. col.
5
36. e. Ap.
Cypr.l. 2. Ted.
p. 297. b. & de orat. Dom. p. 215. b. fie:
Mane ajjijlam tibi , 55 contemplabor te. In Gr. k, iiro^Ojuai
,
abique feq. if, al.
g,
cjio-Trn'cta , al. hrMKiirtvsi' Mf. Alex.
eVo'4>! ms 1 Aid. & Compl. sVo'4<( <f. Vide fis Flamin. No-
bil. In Breviario Mozarab. ita fequitur : quoniam tu es
Deus qui non vis iniquitatem. In Pfalt. Rom. quoniam non
volens Dens , &c. ut in textu. In Gr. on a\'i so; G/mw , &c.
#. 6. Similiter habet Auguft. in hunc Pf. Nch habitabit
,
6cc. Sic etiam Pfalt. Rom. & Corb. In Gr. y/e , &c. at in
ed. Compl. '. De hoc verfu interrogatus Hieron. a Sun-
nia & Fretela, ita refpondet ep. ad eofdem , to. 2. nov.
ed. col. 627. c. Prima de qtiinto Pfahno qu.tjlio fitit : Neque
habitabit juxta te malignus :pro quo habetur in Grxco , O^tj
irctgyuvM Q-i ircmptx; , live Trcywetvofxtvot; , lit Vulgata editio
continet : [
ita etiam ed. Rom.] Et miramini , cur ira^qi-
xi'kv , id ejl , incolatum , Latinus interpres non verterit
, fed
fed renituntur Mfs. Apud Hilar, in Pf. 1 38. col.
J24.
e.
poftrema tantum exftant : Virumfanguinum ^ dolof. abonii-
nab. Deus ; Gr. Ku&tot;.
~t. 8. Grace, concinit ad verbum cum Vulg. in illo fci-
licet deed: Domine , addirurque -itflc, , verbo adorabo. Si-
militer ap. Aug. in hunc PI. nili quod loco mifericordiz
,
legitur mijerationis , Gr. biii. In Rom. Pfalt. addicur Do-
mine, poft introibo , & legitur mijericordia. In Corb. Introi-
bo Domine adorabo templum , 6cc. ut fup.
V. 9. Gr. Ku'&(E oJuywov fit hi trj .txx.KSuvn Qn , Sec. ut
in Lat. fup. Auguft. in hunc Pf. Domine deduc me in tua
jnjlitia : propter inimicos meos dirige in cenjp. tuo iter meum.
Pfalt. Rum. Deduc me Domine 111 tua jnjlitia , &c. ut in
textu. Pfalt. vero Carnut. Colb. & Germ, addunt : dirige
in confpetlu meo viam tuam; cui leftioni fa vet Aquila in
Hexaplis , ubi lie : A. nonivQuva/ tic, irfocairot /ut oJcr Qa'
item Symm. CjUccmosv tfiTrgySttr /us* tvv oJc'y Qk' at ibi LXX.
& Theod. concordant cum Vulg. nili quod hoc addirur
ibid. Am. itdirtot y.% tw 0/0 Qh' unde Hieron. in epift.
ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 630. a. ait : De eodem Pjal-
mo , Dirige in confp. meo viam tuam : pro quo habetur in
Grxco , KciTSt/d'yoK ivanrtn Qv riv iJot ftv , hoc ejl , Dirige
in confpedtu tuo viam meam ; quod nee LXX. b.ibent , nee
Aquila , nee Symm. nee Thecdotio , fed Jola Kcm< editio. De-
tiiqne
5 in Hebrxo ita fcriptum reperi , Ofer daphanai dar-
pro hoc pojuerit , habitationem
, qua'Grace dicitnr naroatx chach , quod omnes voce Jimili tranjlttlerunt , Dirige in conf-
f$
jcieudum quod
Ji
voluerimns dicere Neque incolet jux-
ta te malignus
,
perdct wipuYiav
; & ditm interpretationis xa-
xoCmmV fequimur , omnem decorem translations amittimtts ;

banc e]fe regnlam boni hiterpretis , nt ijiu/nctrcc lingua al-

terius
', fuxltngnx exprimat proprietate . In ed. Rom. nonaddi-
tur Qc\ , ad verbum iraop:x^c4' cast, concordant cum Lat.
tf. 7.
Grsec. addit Kuca , verbo odijli
,
pauloque poft
loco eos
, habet iravra^ ; est. ad verbum ut fup. Conci-
pedu meo viam tuam : & 1. 3. cont. Pelag. to. 4. col.
5
38
d. legit : Retlam J'ac in ccnfpeiln meo viam tuam : Jtve ut
alia exemplaria habent : Retlamfac in confp. tuo viam meam.
primitur ult. ejl
Tt". II. Ita Aug. in hunc Pf. prster unum inamarica-
verunt , loco inritaverunt. Cafiiod. in eund. Pf. cum Pfalt.
Rom. Mediolan. Carnut. & Corb. exacerbavtrunt : Gr. -na.-
'. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. Graece non ex-
nunt Pfalt. Rem. & vetus Fabri , in quibus Domine , & ffzU&xvav ; item ibid, pro a cogitationibus , eft iiro J\iaCv-
cmnes ; at Breviar. Mozarab. fervat eos , ficut Ifidor. Hif- ni ; Pfalt. Mediolan. hab. a conjiliis ; proprie a conjiliis
pal. 1. 2. fentent. c. 30. & Caffiod. in hunc Pf. In Pfalt. malis. Ap. Hilar, in Pf. 36.
col.
494.
c. ha;c pauca : Sf
Rom. Martian*! utrumque legitur , & Domine
, & eos. In pulcrum patens ejl guttur eorum. Similiter ap. Ambr. 1. de
1
6
LIBER PSALMORUM. Pfalm. VI.
* Mf
Sangtm,
Versio A N T I Q
U A.
i 2. Et laetentur omnes, qui
fperant in te, in xternum ex-
iultabunt : & inhabitabunt eis
,
Et eloriabuntur in te om-
Ex
Mf.
Sangerm
V U LG AT A HOD.
ii. Et lastentur omnes
,
qui fpe-
rant in te , in aeternum exfultabunt :
& habitabis in eis.
Et gloriabuntur in te omnes
,
qui
He b r.
Et Utentur omnes, qui fperant
in te , in perpetuum Uudabunt :
&
proteges cos
,
Et Ut.ibuntitr in te
,
qui dili-
nes, quidilia,untnomentuum:
gunt nomentuum :
quia tu benedi- diligunt nomen tuum
, 13. quo
13.
'quoniam tu Domine be- ces
jufto.
niam tu benedices jufto.
nedicis juftum.
Domine, ut fcuto bona: Domine , ut fcuto
placabilitatis Domine , ut fcuto bona: volun-
voluntatis tux COronafti nos. coronabis eum.
tatis tua: coronafti nos.
NoTjE AD VeRSIONEM ANTIQUA M.
col. 273. c. ficut inf. col. op. & jEthiop. feci in edd. Aid. & Compl. fimpliciter, euip&iV'
Noe & Area , c. 29. to. 1
c. i
5
6> b. 1377.
a. I43J.C. 1535.
b. Sic etiam apud
Optar. I. 2. coiu. Donat. p. 44.
a.
?. 12. Sic apud Aug. in hunc Pf. fi hoc excipiatur ult.
?
inhabitabis in tis. Similiter in Plalr. Rom. Martian. &
Corb. in Rom. verb Fabri
, &
habitabis , &c. Ap. Hilar,
in Pf. 131. col.
449.
a. &
inhalntabo in bis. In Gr.
j. -/.a-
TMiewaOHS cV auToi'
-
cxt. ut in Lat. nil! quod initio addi-
tur sVi Qui , in te , ad verbum Utentur , nequaquam de-
trafto eo port verbum fperant : ita etiam in Pfalt. Arab.
linear irimc, , abl'que hoc medio sVi oj.
Or. 13. Aug. 5c Caffiod. in hunc PI. habent ,
quoniam
tu benedices juflum , &c. ut fup. Similiter in Pfalt. Rom.
Fabri ; at in Rom. Martianaei , & Corb. quoniam tu Domi-
ne benedices juflum : in Mediolan. & Carnut. benedicis juf-
tum. In Gr. ot(
Qy
a'Mymuq Aty.tucv at infra detrahitur
vox tux , port hanc , voluntatis . Ambr. in Luc. 4. p. I
34 J.
d. hab. Scute benx voluntatis
fit*
circumdabit te.
Versio antiqua.
1 . In finem pro carminibus
,
pro die ocfava,
Pfalmus ipfi David. VI.
-
T^
Omine, ne in ira tua
iJ' arguas me , neque in
furore mo corripias me.
j. Miferere mei Domine
H E B R.
Viclori in Pfalmis fuper ottava
,
Canticum David. V L
Vulgata hod.
In finem in carminibus , Pfalmu?
David, pro o&ava. VI.
D
Omine , ne in furore tuo ar- 1
guas me , neque in ira tua D
corripias me.
Miferere mei Domine
,
quoniam
quoniam infirmus fum : fana infirmusfum
ego : fana
me Domi-
me Domine quoniam infir-
mus fum.
4.
Et anima mea turbata eft
Omine , ne in furore tuo
arguas me , neque in ira
tua corripias me.
3.
Miferere mei Domine quo-
niam infirmus fum : fana me Domi-
ne
,
quoniam conturbata funt ojfa ne quoniam conturbata funt ofla
mea.
4.
Et anima mea turbata eft val-
mea.
Et anima mea conturbata
eft
valde : &
tu Domine ufquequo ? de : fed tu Domine ufquequo ?
valde : & tu Domine ufque-
quo ?
5.
Convertere Domine , & Revertere Domine , erue ani- 5. Converter Domine ,& eripc
eripe animam rrieam:falva me mam meant : falva me propter mi- animam meam : falvum me fac prop-
propter mifericordiam tuam. fericordiam tuam.
ter mifericordiam tuam.
6. Quoniam non eft in Quoniam non
eft
in morte yecor- 6. Quoniam non eft in morte qui
morte qui memor fit tui : in datio tui: in inferno quis confite- memor lit tui : in inferno autem quis
inferno autem quis confitebi- bitur tibi ?
confitebitur tibi ?
tut tibi \
7.
Laboravi in gemitu meo, Laboravi in gemitu meo ,
natd- 7. Laboravi in gemitu meo , la-
lavabo per fingulas nodes lee- re faciam tota node leclummeum: vabo per fingulas nodes ledum
NoTjE ad Versionem antiqua m.
f. 1. Pfalt. Rom. Fabri , hi finem in hymnis, Pfalmus habet cum Vulg. conturbata funt ojfa mea; Caffiod. in^eun.
David ,
pro otlava. Aug. in hunc Pf. col. 22. d. In
finem
in dem Pf. 28. b. omnia
offa
mea ; Gr. iTafiyU to. g>V fiM.
hymnis , de otlavo , Pfalmus David. Hilar, prolog, in Pfal. In Pfalt. Rom. Miferere mihi Domine quoti. conturbata
n. 1 3. pro otlavo ; Caffiod. in Pf. p. 27. c. cum Pfalt. Rom. funt omnia ojfa mea. Apud Ambr. 1. de apol. Dav. to. 1
Martian. Corb. & Mozarab. hi finem in hymnis ,
pre otlava ,
Pfalmus
David : lie etiam in Gr. cum hoc ult. ru AavlJ ,
ipji David. Ambr. 1.
J.
in Luc. to. 1. col. I 367.
d. dicit :
Pro otlava enim multi fcribuntur Pfalmi.
If. 2. Sic Ambrolius 1. de apolog. Dav. col. 712. b.
cum Pfalt. Corb. item infra, to. 1. col. 740. b. 1082. c.
& to. 2. 1. 3. de Spir. S. col. 671. f. Similiter Hieron. ep.
ad Cypr. to. 2. col. 702. a. & Auguft. in Pf. col. 23. g.
Succinunt Caffiod. in Pf. p. 28. a. b. & S. Petr. ChyfoL
fer.4. to. 7. p. 880. f. cum Pfalt. Rom. Mozarab. Medio-
lan. & Carnut. In Gr. Mi] tu $v/j.v> ,uv,Js -n7 if'tn , &c.
Nee omittendum quod Auguft. obfervat ad hunc verfum
col. 23. g. & feqq. Quoniam furor, inquit
,
plus vide-
tnr effe
qn.'im ira
,
potejl movere cur Mud quod
cfl
mitius
,
id
efl , correptio , cum eo pojitnm
efl
quod rjl durius , id ejl
,
cum furore : fed ego pnto unam rem dnobns verbis jignifica-
tam i nam in Grace ,9-u/Uoe
,
quod
efl
in prime vet fit , hoc /i-
gnificat quod o'p>>i ,
quod
efl
in fecitndo verfu
:
Jed ciim Laliui
uellent etiam ipji duo verba ponere , quxjitumefl quid ejpt Vi-
etnam iras , 5
psjitum
efl
furor. Idea vane codices habent ;
nam in aliis prihs invenitur ira , deinde furor ." in aliis pri'ns
furor , deinde ira ; in aliis pr-o jurore , indignatio ponitur
,
am bilis : fed qnidqutd illud
efl , motns
efl
animi provocans
ad picnam inferendam in qua ira non fol'um argui
Je
11011
vnlt anima
, qua nunc orat ; fed
nee corripi , id
efl , emen-
dari, vel erudiri : nam in Grace <ncuJ ivcn<; fejitum
efl
, id
tfl
, erndias.
t- 3- Auguft. in hunc Pf. loco poller, infirmus fum
,
col. 712. b. Miferere mei Dem. quon. infirmus fum : & apud
Au6t. 1. de xLii. manf. col. 8. b. Sana me Domine quon.
contv.rb . funt omnia ojfa mea.
tf. 4. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. quibus favent
Pfalt. Rom. Corb. Mediolan. Mozarab. Carnut. Colb. &
Gr. in quo etiam 5, Qu , &c. Apud Hilar, in Pf. jtf. col.
119. a. lie : Nunc anima mea turbata
efl
valde. Similiter
apud Atnbr. in Luc. 22. col.
1
5 17. c. at 1. de bon. morr.
c. 7. col. 401. d. limpliciter, Anima mea turb. Sec.
IP.
J.
Aug. in hunc Pf. habet : Convertere Demine,
f
erne anim. meam : /alviem mefac , &c. Caffiod. cum Pfalr.
Rom. Convertere
, {
eripe , &c. ut in Vulg. In Gr. ''Eitisff
i}ov KvS.<s > fvoxi o^coV /us , &c. ut fup.
t. 6. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. una cum Gr.
Breviar. Mozarab. hab. in infer/mm
S
at Gr. cr ii t aJri.
Cypr. 1. 3. Teffim. p. 328. b. Apud inferos autem quis
confit. tibi? Lucif. Cal. 1. de reg. apoft. p. 220. e. Apud
inferos quis , &c. Hilar, in Pf.
JI,
col. 81. d. hi inferne
autem, &c. Succinunt Leo M. fer.
34. p. 95.
b.
97. e. 8c
Philaftr. Brix. 1. de hxref. p. 718. a.
if. 7. Ita Pfalt. Mozarab. cum Rom. & Corb. abfque
meis , poft lacrymis ; Grace, vero lv Adupuc! fii ; item fup.
xk6' hxzw nriia. , num. (ingul. Aug. in hunc Pf. legit : per
fingulas notles in lacrymis flratum , &c. Item S. Pacian.
epift. 1. p. 306. f. Hilar, vero in Pf. 118. col. 286. b. 8c
347.
d. cum Vulg. Lavabo per fingulas notles Ictlum menm:
lacrymis meis , &c. Ambr. (imiliter addit meis , poft lacry-
mis , abfque praep, in, nempe in Luc. 5.
to. 1. col, I
Jj2.
LIBER
Vu L G AT A HOD.
PSALMORUM.
He b r.
Pfalm. VII.
V E R S I O
l
7
Matth.
7- *? &
2J.41.
Luc. i 3.
*7-
,
A N T I QUA.
meum :
lacrymis meis ftratum meum lacrpiis meisflratum meurn rigabo. turn meum : lacrymis ftratum Ex
Mf.
Sangertti^
mcum rigabo.
8. Turbatus eft pra: ira ocu-
lus mcus : inveteravi inter
micos meos. verjis
hoflibus meis.
9. Difcediteameomnesqui ope- Kccedite a me omnes qui opera-
ramini iniquitatem : quoniam exau- mini iniqu.itAtem : quia andivit
Dominus vocemfletus mei.
rigabo.
8. Turbatus eft a furore oculus Caligavit prs. amaritudine ocu-
meus : inveteravi inter omnes ini- lus mens : confumptus fum ab uni-
divit Dominus vocem fletus mei.
10. Exaudivit Dominus depre-
cationem raeam
,
Dominus oratio-
nem raeam fufcepit.
1 1 . Erubefcant , & conturbentur
Vehementer omnes inimici mei :
convertantur & erubefcant valde
velociter.
NoTiE
d. & 1. 3. de virg. to. 2. col. 179. d. & I. 1. de pcrnit.
col.
431. at in Pf. 118. to. 1. col. 1
19
3. e. tollit meis
,
ut & fup. col. 684. b. Vide etiam col. 1054. b. 1430. e.
Chromat. Aquil. in Matth. p.978.d. &S. Pacian. param.
ad poenit.
p. 317.
concordant cum Vulg.
Tfr. 8. Augufl. in hunc Pf. col. 26. d.f. legit: Turbatus
eft
ab ira oculus mens : inveteravi in omnibus itiimicis meis : at
fer. i. in Pf. 36*. col. 162. c. Turbatus pra ira, &c. &
inf. in Pf. 102. col. 11 18. g. & in Job, to. 3. p. 1. col.
633. c. conftanter , inveteravi in omnibus inimicis meis.
Apud CalTiod. in Pf. p. 29. b. Turbatus efl pra ira , &c. ut
in Vulg. Similiter in Pfalt. Rom. Mediolan. Corb. 6c Car-
nut. In Gr. 'Erapu'^n atsi ^fjU? tirct*.aitiw cV -Trail
~t. 9. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Grasco.
Concinit Ambr. in Pf. 118. to. 1. col. U94.f. Lucif. vero
Cal. 1. de nonconven. cum ha;ret. p. 222. e. delet omnes.
't. 10. Hie verfus abed a Mf. S. Germani , ut & pars
media verfih fubfeq. ita fuppletur ex Auguft. col. 27. d.
Audivit Dominus deprecatio-
nem meant , Dominus orationem
mcum fufcepit.
Confundantur , & conturbentur
vehementer omnes inimici mei : re-
vertantttr
, & confundantur
fu-
bito.
AD VERSIONEM
omnes inimicos meos.
o. Difcedire a me omnes
qui operamini iniquitatem
:
quoniam exaudivit Dominus
vocem fletus mei.
10 Vide Not.
1 r convertantur & eru-
befcant valde velociter.
r
A N T I
Q U A M.
Exaudivit Dominus deprecationem meam , Dominus oratio*
nem meam adjumpjit. Similicer in Pfalt. Rom. & ap. Caf-
fiod.
p. 29. c. In Breviar. Mozarab. fufcepit ,
pro adfump-
Jit ; in Gr. ir^cz-^s^otTO.
t. II. Aug. in hunc Pf. col. 27. e. 28. c. fie : Erubef-
cant
, 1 conturbentur omnes inimici mei : convertantur
J
con-
fundantur valde velociter : at infra 28. e. convertantur
>
erubefcant valde velociter. In Pfalt. Corb. Erubefcant
, $
revereantur omnes inimici mei : avertanutr
5 erubefc. valde
velociter. In Rom. Mediolan. & Carnut. avertanutr retror-
sitm, $ erubefcant valde velociter. Similiter ap. Caffiod.
in hunc Pf. p. 30. a. qui etiam delet fup. vehementer , cum
edd. Aid. & Compl. In Breviar. Mozarab. avertantur
1$
confundantur valde velociter. Apud Ambr. 1. de parad. to.
I. col. 177. b. confundantur
jjjj convertantur omnes valde
velociter. Graecum Vat. cum Vulgata concinit; at in Mf.
Alex, fie : d.ino7$i<plma.v u'$ t oVi'co ,
Jj
Ka.ia.c)(^v^[w.v, &C
in Vat. i7rif&c[,i{Mctr K) tt!%vrUm<Mv , &c.
Vulgata hod. He b r.
Ver SIO A N T I QU A.
i, Pfalmus David
,
quern cantavit
Domino pro verbis Chuli til ii
Je-
mini. (2.. Reg. 16.
)
VII.
2. T^X Omine Deus meus in te
.L/lperavi :
falvum me facex JL/ ravi : falva me ab omnibus
omnibus perfequentibus me , & li- perfequentibus me , & libera me.
bera me.
Ignoratio David
,
quodcecinit Do-
mino fuper verba /Etbiopis
filii
Jemini. VII.
T~\ Omine Deus meus in te
fpe-
3
. Nequando rapiat ut leo ani
mam meam , dum non eft qui redi'
mat, neque qui falvum faciat.
Ne forte rapiat ut leo animam
meam : laceret
, cjr non jit qui
eruat.
1. Pfalmus David, quern can-
tavit Domino pro verbis
Chufi filii Emini. VII.
2. T~\ Omine Deus meus in
\-J te lperavi : libera me de
omnibus perfequentibus me
,
& eripe me.
3. Nequando rapiat ut leo
animam meam , dum non eft
Ex
Mf,
Sangirm,
qui redimat , neque qui falvum
faciat.
4.
Domine Deus meus fi feci if- Domine Deus meus
fifeci iftud, 4. Domine Deus meus fi fe-
tud , li eft iniquitas in manibus meis :
ft eft
iniquitas in manibus meis
:
5. Si reddidi retribuentibus mi-
lu mala , decidam merito ab inimi-
cis meis inanis.
6. Perfequatur inimicus animam
meam , & comprehendat , & con-
culcet in terra vitam meam , & glo-
riam meam in pulveiem deducat.
N o T jE
Si reddidi retribuentibus mihi
malum
, cjr dimiji bojhs meos va-
cuos
:
Perfequatur inimicus animam
meam
, & apprebendat
, & concul-
cet in terra vitam meam
, & glo-
riar.i meam in pulverem collocct.
AD VERSIONEM ANTIQUA M.
ci iftud , fi eft iniquitas in ma-
nibus meis :
5. Si reddidi retribuentibus
mini mala
,
decedam merito
ab inimicis meis inanis.
6. Perfequatur inimicus ani-
mam meam , & comprehen-
dat, & conculcet in terra vi-
tam meam , & gloriarn meam
Gr.
1. Ita Aug. in hunc Pf. nifi quod habet ipji David
,
jc Ur. tw AxuJ ; & in fine Gemini. Pfalt. Rom. delet ipji
,
c habet Jemini. In Breviario Mozarab. fie : pro verbis
quajifili Gemini , fed mendose
,
pro Chnjifili , in Gr. Xwi
vii "leftevei' cstera ut in Latino.
It-. 2. Sic apud Caffiod. in hunc Pf.
p. 31. b. excepta
una praep. ab ,
pro de : lie etiam in Pfalt. Rom. Aug;uft.
in eund. Pf. equidem legit in fine , eripe me , fed habet
fup. falvum mefac ex, Sec. cum Vulg. Auguftino favec
Breviar. Mozarab. In Corb. lie : ab omnibus perfeq. me,
eripe me. In Gr. os /K ex j, fuinl p.s.
t. 3. Ita Aug. & Caffiod. in eund Pf. cum Gra:co. In
Pfalt. Corb. dum non
Jit qui redimat.
t- 4. Concinunt Aug. & Caffiod. in hunc Pf. una cum
Grxco. Breviar. Mozarab. iocoijlttd, lubtiboa Chromat.
Tern. II.
Aquil. in Matth. p.
98c. e. bac ; Gr. tJVc. Ambr. 1. 2. de
Jacob, c. 5. to. 1. col. 466. b. fimiliter habet
, Ji ej} ini-
quitas , &c.
Tfr. C. Similiter Ambrof. lib. de Jof. c. 1. to. 1. col.
484.
a. & 1. 2. de Jacob, c. J.col. 466. b. cum verbo decidam
:
vide etiam inf. col. 326. e. 740. c. 1 100. d. 1327. e. &
1. 3. offic. to. 2. col. iz2. f. cui fuccinit Chromat. Aquil.
in Matth.
p. 98
J.
e. cum Caffiodoro. At Auguft. in hunc
Pf. col. 30. f. pro merito , legit ergo ; item infra , col. 31.3.
& 34. g. Gr. aga, &c. ut fup. In Pfalt. Corb. ita:&'re-
tribui retribuentibus decedam merito, &C
tf. 6. Sic Ambr. 1. 2. de Jac. c.
J.
col. 466. b. ufque
ad verbum comprehendat. Similiter Aug. in eund. Pf. ied
addit,
5
conculcet in terram, &c. ut fup. Gr. j,'; yjjir. Caflioc',
in eund. Pf. hab. #
comprehendat earn, cum Pfalt. Rom.
1
8
LIBER PSALMORUM. Pfalm. VII.
Versio antiqua.
tx
Mf.
Sangerm. in pulverem deducat. Dia- Semper.
H E BR. VUIGATA HOD.
TSALMA.
Exfurge Domine in ira
tua : exaltare in finibus ini-
micorum meorum.
Exfurge Domine Deus meus
in prxcepto quod mandafti
:
S. & Synagoga populorum circumdet te
,
circumibit te.
Et propter hanc in altum
converters : 9.
Domine judi-
ca populos.
Salvum fac me Domine fe-
Surge Domine in furore tuo : 7.
Exfurge Domine in ira tua :
clevareindignans fuper boftes
meos, & exaltare in finibus inimicorum
meorum.
Et conptrge ad mc judicio quod Et exfurge Domine Deus meus
mandafti : & congregatio tribuum in prjecepto quod mandafti : 8. &
fynagoga populorum circumdabit
Et pro ca in altum revertere ,
Dominus judicabit populos.
te.
Et propter hanc in altum regre-
dere : 9.
Dominus judicat populos.
Judica me Domine fecundum juf-
titiam meam , & fecundum inno-
centiam meam fuper me.
10. Confumetur nequitia pecca-
corda & renes Deus.
Judica me Dominefecundumjuf-
cundum juftitiam meam, & titiam meant,
&
fecundumfimpli-
fecundum innocentiam meam citatem meant qiu
eft
in me.
fuper me.
1 o. Confummetur vero ne- Confumatur malum iniquorum
,
quitia peccatorum , & diriges & confirmetur jufttis ; &
probator torum, & diriges juftum
,
fcrutans i.Par.
juftum ; & fcruta corda & re- cordis & renum Deus juftus.
nes Deus.
Juftum 11. adjutorium Clypeus meus in Deo
,
qui fal-
meum a Domino
,
qui ialvos vat rectos corde.
facit re&os corde.
iz. Deus judex juftus, & Deus judex
juftus, &fortis,&
fortis
,
& patiens : nunquid comminans tota die.
irafcetur per fingulos dies ?
Nifi converfi fueritis
,
Non convertenti gladiumfuum
2.
9.
Jer. 1 1.
20. 17.
10. #
Juftum 11. adjutorium meum
a Domino, qui falvos facit re&os
x . 12.
corde.
1 z . Deus judex juftus , fortis , &
patiens : nunquid irafcitur per fin-
gulos dies ?
13. Nifi converfi fueritis, gla-
gladium fuum vibrabit : arcum acuet .- arcum fuum tetendit
, & dium fuum vibrabit : arcum fuum
fuum tetendit , & paravit il- paravit ilium,
lum.
1
4. Et in ipfo paravit vafa Et in ipfo paravit vafa
mortis
,
mortis , fagittas fuas ardentibus f
aginas fuas ad comburendum ope-
efFecit.
15. Ecce parturivit injufti
A D
tiam : concepit dolorem
,
&
peperit iniquitatem.
N o T B.
Aug. delet earn , cumGraeco ; ubi ..tmhwuccci , pro deducat.
if. 7. Diapfalma hie non praemittitur in edd. Aid. 6c
Compl. nequc id memoratur ab Auguft. in confequentibus
ctiam ipfe concordat cum Vulg. Caflicdorus legit inimico-
rum tiiorum , cum Pfalt. Rom. & Corb. abfque feq. ,
quod
etiam in Gr. deeft , ut flip, ante exaltare ; at loco tuorum
,
legitur^S ; in edd. Aid. & Compl. of: deinde jt, iiy/'fart ;
in Mf. etiam Alex, proeponitur v.a.1. In Pfalt. Corb. exftat
fup. Diapfalma , deeftque i^ , ante exaltare , ut & port
tnornm ; led pro quod mttndajli , eft quo mandafti.
#. 8. Auguft. in hunc Pf. col. 32. f. &
congregatio
populorum circumdabit te. Et propter banc in altum rtgredere.
Hieron. in liai. jo", to. 3. col. 41 1. f. congregatio populorum
circumdabit te. Propter banc in excelfum convertere. Pfalt.
Rom. & Corb. habent rcgredere. Gr. *, cvvayoiy >awV xvaxw-
ot; oe. Kai virsp tkutm; si"; b^oi iirispf^or.
#.
9. Aug. in hunc Pf. n. 8. nil differt a Vulg. CafTiod.
vero in eund. p. 31. c. habet cum Pfalt. Rom. &Corb.
Domine judica populos. Judica me Domine fecundum jufti-
tiam meam
, & fee. innocentiam manrtnm mearnmfuper me.
Similiter in Pfalt. Mozarab. & Mediolan. manunm mea-
rum fuper me. In Carnut. Domine judica populos. In Gr.
Kvpm xpiru *a5. Kplvov fj.s Ku'pis x.aia tmV SixaioovtM /KV,
K) /.a.ta. TDi' odmhIxv
fj.v lit iftot. Hieronymus epift. ad Sun.
&. Fretel. to. 2. col. 6 30. ait fie haberi in Grxco , nai-a
tw J~ix.ato<stjvw c , id efl , juxta juftitiam tuam : fed
s in
hoc male , inquit ; in Hebraa emm fedeci hab. quod inter-
preiatnr juftitia mea :
fed > omnes Interpretes juftitiam
meam voce Jimili tranfiulerunt.
if. 10. Aug. in hunc Pf. n. 9. fie habet : Confummetur
autem nequitiii, &c. ut in Vulg. Pfalt. Mediolan. Ccn/hm-
metur vero , &c. Cafliod. in eund. Pf.
p. 32. c. Confum-
metur neqnit. pecc.
tf
dirige juftum, fcrutans corda tfrenes
Deus jufius. Similiter in Pfalt. Rom. & Corb. excepto
ultimo juftus , quod deeft. Hilarius in Pf. 139. p. 527.
d.
fcrutans corda
# renes Deus. Eidem favet Tertul.l. 5. con-
tra Marc. Ambrof. vero 1. 3. de Spir. S. to. 2. col. 695. e.
hab. Deus fcrutans corda )
renes. Gaud. Brix. fer. 8.
p.
944.
a. jcrmans corda
J>
renes Deus. In Gr. Swtc^S-m'tw
&HTt:v\;pix
jo y.xTSiftvrslc, SUcttov , iTa^wv xapSlccc, k, Hippie,
* 0eo;" ed. Compl. addit J~aMia<;,juJce , al. J~lx.atoz , jufius.
"t. 11. Aug. in hunc Pf. n. 10. Jujhtm auxilium meum
tetendit, & paravit ilium.
14. Et in eo paravit vafa mor-
tis ,
fagittas fuas ardentibus effecit.
ratus
eft,
Ecce parturit iniquitatem , ty 15. Ecce parturiit injuftitiam :
concepto dolore
,
pepertt menda- concepit dolorem , & peperit ini-
cium. quitatem.
Versionem
Jot. I
J.
15-
Ifa.
S9>
4-
A N T I
Q U A M.
a , &c Gi. Ainxla if /Sciif ili. jM , &C
t- 12. Hilar, in Pf. 2. & 59.
col. 15. e. 137. e. ita
legit : Deus judex jufius ,jortis
, tf
magnanimus : nunquid
irafcetur per Jing.
dies ? at infra, 1. 4. de Trin. col. 830.
f.hzbetfortis
, ?
patiens. CafTiod. in Pf. 7. p. 33. a.fortis
t \
2j longammis : nunquid irafcetur , &c. Auguft. in eund.
Pf. n. 12. Deus jud. jufius , fortis ,g)
longammis ; non Want
adducens per Jingulos dies ; turn addit : Significantii/s
for-
tafje dicitur iram adducens, qu.im irafcens; ^ ita inexem-
plaribus Grxcis inveninms. Apud Tertul. 1. de pudic.
p.
looy. b. Dens judex jufius , nee plura. In Pfalr. Corb.
Dens judex juftus , tf
fortis
,tf
patiens : nunquid irafcetur
,
&c. Item in Carnut. nunquid irafcetur ; at in Mediolan.
non iram adducens. In Rom. fortis , s$ longanimis : nun-
quid irafcitur , &c. In Mozarab. fortis , # longanimis
, >
0 iram adducens , Sec. InGr. 'O eo; k, i%,upoc.,

/uuKpvbv/uc;' fj.u o'pyw sirceyat xaO masw r),m&cr j Vide

Ageilium in hunc loc. Hexapl. to. 1. p. 481. Not. 11.
t- 13. Similiter hab. Hilar, in Pf. 2. n. 18. col. 35'.e.
addito uno
tf ,
poft vibravit ; quod ult. rurfus habet ibid,
non vibrabit. Auguft. in hunc Pf. n. 13. ita : K//i' con-
vertimini
,
gladiumfuum vibrabit , 8cc. Fulg. 1. 2. de verir.
prd. c. 5. p. 461. & CafTiod. in eund. Pf. p. 33.
b. cum
Plait. Mozarab. & Corb. Ni/i convertamini , 8cc. ut in
Vulg. In Pfalt. Rom. Niji convertamini
,
gladium fuum
vibravit, Sec. Obfervat Aug. in hunc Pf. n. 13. col. 36.
d. in aliis exempLvibns
,
pro eo quod
eft,
Gladium
fuum
vibrabit, ita legi , fiameam fitam fplendificabit. InGr. 'Eai>
/km iTizpupiTs , tw p'0/j.itnxla.v dun sv>iw/ , &c. ut in Lar.
If. 14. Ita Pfalt. Rom. cum Corb. & Mozarab. Hilarius
in Pf. 2. n. 18. col. 35.
e. fie habet : Et in eo paravit vafa
mortis
,
fagittas fuas arfuris operants
eft
: fimiliter in Pf.
59.
col. 137. e. &inPf. 118. col.
373.
a. ScinPf. 116. col.
421. f. In Gr. Kal iv aW htoi/j.oH Toft xxiv,u;rotc,
i^=.ip'/i<ja.TO. Auguft. in Pf. 7. n. 14. Et in ipfo paravit
ardentibus operants
eft:
Sc infra, col. 37. a. addit : Nam
inGr.tcis exemplaribus ita invenitur, fagittas fuas ardentibus
operatuseft; Latina autem ardentes pleraque habent. Nunc
etiam in Pfalt. Carnut. ita legitur , ardentes operants
eft.
~fr. 15. Ambrof. 1. 3. de interpel. Job, c. 4. col. 658.
c. 8c Auguft. in Pf. 7. n. 16. legunt laborem , non dolorem

in Gr. Tj-s'wK
i
csetera ut in textu.
LIBER PSALMORUM.
Pfalm. VIII.
*9
VUIG A T A
1 6. Lacum aperuit
eum : & incidit in foveam
,
fecit.
17.
Convertetur dolor ejus
HOD.
8c effodit
quam
in
He b r.
Lacum aperuit
, &effodit eum ;
& incidet in internum
,
quern ope-
ratus
eft.
Revertetur dolor funs in caput
: & in verticem iplius ejus
, &fuper verticem ejus iniqui- in caput ejus : & in verticem
iniquitas ejus defcendet. tasfua defcendet. ejus iniquitas ejus defcendet.
18. Confitebor Domino fecun- Confitebor Dominofecundkmjuf- 1 8. Confitebor Domino fe-
dum jufticiam ejus : & pfallam no- titiam ejus
, & pfallam nomini cundumjuftitiamejus: & pfal-
mini Domini altiflimi. Domini altijftmi.
'
lam nomini Domini altifti-
mi.
V r. RSIO ANTIQUA.
16. Lacum aperuit, & fo-
dit eum : & incidit in foveam
,
quam fecit.
1
7. Convertetur dolor ejus
&
Ix Mf.
Sangirmi
N O T & AD
f. 16. Concinit Breviar. Mozarab. ad verbum. Pfalt.
vero Rom. hab. effodit
eum :
ffi
incidet , &c. Ambrof. 1.
de Spir. S. to. 2. col. 634. b. Lacum aper.
tf
effodit eum :
tf
incidit in foveam ,
quam operants
eft.
Auguft. in hunc
Pf. n. 17. Lacum aperuit , $ effodit ilium : c port paulo :
incidet ergo in foveam ,
quam fecit : at in Pf.
J.
col. 20. b.
incidit infoveam ,
quam operants
eft.
Suffragatur S. Paulin.
epift. 1. p. ?. a. dicens : Incident infiveam ,
quam operantnr.
In Gr. *, aV/sxa4 ' avrov'

i/maurai ov s.f-ycoaTO.
t. 17. Ita legit Cafliod. in hunc Pf.
p.
3
3. b. cum Pfalt.
VERSIONEM ANTIQUA M
.
Rom. Aug. verb in eund. n. 18. fie : Convertetur labor ejut
in caput ejus : ? iniquitas ejus in verticem tjus defcendet
:
itidem in Pf. 37.
col. 198. f. In Gr. Birtspi^ei icome, uvtv
,
&c. ut fup. In Pfalr. Corb.
<$
f"p'
r vertice ejus iniquitas
ejus defcendit. S. Paulin. epift. I. p. 3. a. aliudens dicit
:
In caput eorum iniquitas ipjortim convertetur : item vit.
Ambr. to. 2. p. 4. c. fed iniquitas ejus in verticem ipfius
defcendit.
t. 18. Ita Aug. 8c Cafliod. in hunc Pf. In Gr. deeft
ante pfallam ; at in Mf. Alex, eft

iji*>
VULGATA HOD.
i. In finem pro torcularibus, Pfal-
mus David. VIII.
2 . T~"\
Omine Dominus nofter
,
xJ quam admirabile eft no-
men tuum in univerfa terra !
HEB R. VeRSIO ANTIQUA.
Viclori pro torcularibus , Canticum 1 . In finem pro lacis torcula- *
Mf.
Sanger*
David. V III.
D
Omine dominator nofter ,
quam
grande
eft
nomen tuum in uni-
verfa terra i
Quoniam elevata eft magnificen-
tia tua fuper ccelos.
3. Ex ore infantium & lacten-
ribus , Pfalmus ipfi David.
VIII.
- T~\ Omine Deus nofter,
JL/quam admirabile
eft
regnum tuum in univerfa ter-
ra!
Quoniam elevata eft ma-
gnificentia tua fuper coelos.
Ex ore infantium & lao
Jjhtt pofuifti
gloriam tuamfuper
ccelos
!
Ex ore infantium cjr I aclentium
tium perfecifti laudem propter ini-
fecifti
laudem propter adverfarios tantium perfecifti laudem
micos tuos , ut deftruas inimicum & tuos , ut quiefcat inimicus
, &
ultor. propter inimiros ttios , Ut def-
ultorem.
truas inimicum & defenforem.
4.
Quoniam videbo ccelos tuos, Videbo enim ccelos tuos , opera
4.
Quoniam videbo coelos,
opera digitorum tuorum : lunam & digitorum tuorum 1 lunam & ftel-
opera digitorum tuorum : lu-
ftellas
,
qua? tu fundafti
5 . Quid eft homo
,
quod me-
mor es ejus ? aut rilius hominis
,
jquoniam vifitas eum ?
NoT^
las
,
quafundafti
J$had
eft
homo
,
quoniam recor-
daris ejus? veljilius bominis, quo-
niam vifitas eum ?
ad Versionem
nam <5c ftellas
,
quas tu fun-
dafti.
5. Quid eft homo
,
quod
memor es ejus ) aut filius ho-
minis
,
quoniam vifitas eum J
f.
1. Ita Auguft. in hunc Pf. dempta voce lacis , qua:
etiam abeft a Grseco. In Pfalt. Rom. non lacis, fed laffis ,
abfque torcularibus , &
ipfi
David. In Mozarab. fimpli-
citer : In finem , Pfalmus David. In Corb. In finem
pro
lacis, Pfalmus David. Ejufdem tituli mentionem facit
Hilarius
,
prologoinPf. n. 13. col. 8. d. In Pfalmo , in-
quit, qui otlavo in nttmere difpofitus eft
pro torcula-
ribus titnltts adjetlus
eft
: 8c inf. Oilavus
, & oclogefimus , )
cRogefimus tertius Pfalmus hunc habent titulitm. Similiter
Ambrof. in Pf. to. 1. col. 741. e. &
TJJ.
c. Vide eiiam
Auguft. in Pf. 83. to. 4. col. 878.
~t. 2. Ambroi. 1. de inftit. virg. to. 2. col. 2ji. e.
& 1. 6. de Sacram. col. 386. b. c. concordat cum Vulg.
licut Auguft. & Cafliod. in hunc Pfal. necnon vetera
Pfalt. In Gracco (imlliter , Kufte Kvpioc, i/^uv , ai fjav/uctsov
70 ivo/M oif , &c.
Tf. 3. Accinunt magno confenfu Pfalt. Rom. Medio-
lan. Corb. Carnut. Sc Mozarab. ultimoque legunt defen-
forem. Similiter Ambrof. in Pf. 37.
to. 1. col. 825. f.
Vide etiam fup.
J75.
b. & to. 2. col. 223. c.
2JI.
e.
869. b. 1485. e. Item Sulpic. Sev. vit. S. Mart.
p. 55 1.
c. & S. Paulin. ep. 24. p.
16
J. b. Auguft. verb in Pf.
102. col. 1 122. f. legit inimicum > vindicatorem ; turn
addit : 'Nonnulli codices defenforem habent
, Jed veri'us
vindicatorem. S. Pacianus fer. de Bapt.
p. 318. e. ut
refolvas inimicum 2>
vindicatorem. Gr. n ^o.tcc^v'Su.i i\^pif
x
j
i*J'ix.\nw. cjet. ut in Lat. fup. PP. Lat. conftanter fcribunt
iatlentium , non latlanliam. Apud Tertullianum etiam
hoc legitur , lib. deanima, p. 486. f. Cbriftus ex ore lac-
tentium
j
parvttlorum expediendo laudem , nee puentiam
,
nee infamtam bebetes pronunciavit.
#.4. Apud Aug. in hunc Pf. col. 41. e. legitur ccelos
tins , fed renitentibus xi, Mfs. imo infra , col. 41. f. & 42.
Tom. 1L
A N T I
Q
U A M.
d. bis omittitur tuos ; conftanter etiam habetur infra quas
,
non qua. Ambroiius , 1. de apolog. Dav. to. 1. col.
730
b. & in Pf.
43.
col. 914.
d. leg. ccelos tuos : item 1. 6.
de Sacram. to. 2. col. 386. b. c.&l. 3. de Spir. S. col.
671. b. cum hac voce quas : at vocem tuos omittunt
conftanter anjiq. Pfalteria , Rom. Mediolan. Carnut. Corb.
& Moz. In Rom. autem & Corb. legitur quas , licut apud
Cafliod. in hunc Pf. p. 35. b. qui etiam retinet tuos. Ap. S.
Pacianum , fer. de Bapt. p. 318. e. ita i Quoniam videbo cce-
los, opus digitorum tuorum. In Gr rtc, v&cres , soya -rr.....
i. isi&te, , a ov fO^f^/ojoa;. De hoc autem , ccehs tuos , ita
Hieronym. refpondet Sun. & Fretel. to. 2. col. 630. c. E$
i///ij,inquit, quod tuos in Grxco non habeat : terumeft ; fed
in Eebrxo legitur iamacha , quod interpretatur ccelos tuos
, 2?
de editione Tbeodotionis in LXX. Interpretibtis additum
eft
jiii
afterifco. Hunc etiam afterifcum prafert Pfalt. Gallic, edi-
tum to. 1. nov. edit. Hieron. col. 1229. d.
t. 5. Sic habet Hilar, in Pf. 143. col.
JJJ.
c. Simi-
liter Ambrof. in Pf. 118. to. 1. col. 1093. a. ni excipias
quia, pro quoniam : at I. 3. de interpel. Job , c. 6. col,
632. f. & 1. 2. de fide, to. 2. col. 482. b. habet,
nifi
quia vifitas eum ? & lib. de Ilaac, c. 2. to. 2. col.
358. a.
nifi quod , &c. verum 1. 6. de Sacram. col. 386". b. c. ita :
Quid
eft
homo , quod meminifti ejus ? autfilius horn, qu.t-
niam vifitas eum? at in Pf. 38. to. I. col. 850. e. & 1.
4.
de interpel. Dav. c. 9. col. 670. f. Quid enim
eft
homo
%
nifi
quia memor es ejus ? Similiter ap. Aug. epift. 186. to.
2. col. 67$. f. Quid
eft
homo , nifi
quod memor es ejus ?
fed in Pf. 8. col. 42. e. ita : Quid
eft
homo, quia memor
es... quoniam tu vifitas eum ? Junil. Atric. I. 2. de partib.
div. leg. c. 22. p. 348.
Quid
eft
homo , nifi
quod memcr es
ejus ? aut filius horn, nifi
quia vifitafti
eum ? Gr. T/ tsm
acfyniiTsei J'ti ^/,wn'moi (
al. pvupovivuc )
WS ; w; Yfywry,
C ij
20 LIBER PSALMORUM. Pfalm. IX.
E* Mf.
Sangerm.
Versio ANTIQUA.
6. Minuifti eum paulo mi-
VulGATA HOD.
6. Minuifti eum pnulo minus ab Htbr.ti
HE B R.
Abilities eum paulo minus a
nilS ab angelis
,
2;loriam & ho- Deo, gloria & decore coronabis angelis, gloria & lionore coronafti 7
norem coronafti eum : 7. & eum : dabis ei poteft atem fuper opera eum: 7. & conftituifti eum fuper
conftituiui eum fuper opera manuum tuarum. opera manuum tuarum.
manuum tuarum.
8. Omnia fubjecifti fub pe- Cunclapofuifli fab
pedibus ejus , 8. Omnia fubjecifti Tub pedibus
dibus ejus, oves & boves ovcs & armcnta omnia , infuper ejr
ejus , oves & boves univerfas, in-
2|
univerfas
,
infuper & pecora animalia agri
;
fuper & pecora campi
;
campi
;
9.
Volucres coeli , & pifces Avcs cceli
,&
pifces maris
t
qui
maris
,
qui perambulant femi- pcrtranfeunt femitas marium.
tas maris.
1 o. Domine Dominus nof- Domine dominator nojler, quam
ter
,
quam admirabile eft no- grande'eji nomen tuum in univerfa quam admirabile eft nomen tuum
men tuum in univerfa terra ! terra I in univerfa terra !
NoTJE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
in hunc Pf. Tertul. vero, 1. 3. cont. Marc.
p. 671. c. &
15
ten. I.
[ . Cor,
l<5.
9.
Volucres cceli , & pifces ma-
ris, qui perambulant femitas ma-
ris.
10. Domine Dominus nofter,
t( eTriotfTrT avrov ,
tfv 6. Concinir Pfalr. Corb. ad verbum. Tertul. 1. de
carne Chr. p. Jjo.
a. legit : Minuijii eum modicum quid
citra angelos >" paulo vero port , Minorafti eum moduli citra
angelos : iic etiam 1. cont. Prax.
p. 855.
b. fed 1. adv. G110ft.
p. 847. b. ita : Minoratus modicum quid citra, Sec. at lib. adv.
Jud. c. 14. p. 148. a. deeft quid : Se lib. 4. adv. Marc.
p.
715. elegit : Minoratus modic'o citra, &c.6clib. adv. Jud. c.
14. p. 148. a. Dimwtiit ilium modicum quid citra angelos
,
gloria & honore coronavit ilium : fimiliter 1. 3. adv. Marc.
p.
tSji. c. lib. vero 2. p.
6J4.
c. Diminuens ilium modicb citra
angelos. Ambrof. 1. 2. de interpel. Dav. c. 4. to. 1. col.
644. b. & 1. 2. de fide, to. 2. col. 482. b. & I. 6. de
Sactam. col. $85. b. Minorafti eum paulo minus ab angelis
,
gloria
$$
, &c. Ambrofio favet Fauftinus presb. 1. cont.
Arian. p. 647. b. cum Fulg. de fide orth. ad Donat.
p.
30 3.
Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Minuijii eum paulii
minus ab , Sec. ut in Vulg. In Pfalt. Mozarab. Minorajli
,
&c. In Gr. H^aTTwoa; auror
e#X"'
T' 7ra
/
)
'
77***5 > ^ <>t,y
Tt. 7. In Mf. Germ, mendose legitur fupera , pro fuper
epera, quod correximus e Gr. iTrlrdipya. Accinunt Ambr.
1. 6. deSacram. to, 2. col. 386. c. Auguft. & Caffiod.
contra Jud. c. 14. p. 148. a. hunc verficulum praeter
mittere videtur , cum jungat utroque loco verfum anteced.
cum fubfeq. hoc modo : Cortnavit ilium
, tf
fttbjecit omnia
fub , &c. In Pfalt. Corb. $$ confiitttijli eum fuper omnia opera
man. tuarum.
"t. 8. Concinunt Auguft. in hunc Pf. & Ambrof. 1. de
Noe, c. 10. to. 1. col. 239.
f. ut & 1. de Elia , c. 19.
col.
JJ7.
c. item to. 2. col. 36. a. 385. c. 546. d.
J78.
c. Ambroliaft. p. 161. a. iic habet : Omnia fubje-
cijli fub pedibus ejus
,
gloria
r
^j
honore coron. eum. Tertull.
1.
J.
adv. Marc. p. 799. a. Omnia fubjecijli fub pedibus
ejus : iteml. 3. adv. Marc. p. 671. c. Se 1. cone. Jud.
c. 14. p. 148. a. Exinde Gr. hab. itisoLc,
,
pro univerfas ,
ficut en /ei pro infuper. Mf. Alex, cum edd. Aid. & Compl.
aVasts; , IVi <tt. Apud Caffiodor.
p. 36. a. deeft vox
univerjas.
#.
9. Sic Ambrof. 1. de Elia, c. 19. ro. 1. col. 5*57.
c. cum Auguft. Sc Caffiod. in hunc Pf. Gr. hab. in fine,
rplCve Qctxacouv. In Pfalt. Corb. deeft
^ , port cocli.
ir. 10. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Caffiod. In Graeco,
co'5 {icwpasiv orc/ioi csr tt irdsn , &c.
HEBR. Versio antiqua.
1 . In finem propter occulta fi-
lii, Pfalmus ipn* David. IX.
,
Mf.
Sangnm.

f^Onfitebor
tibi Domi-
V_> ne in toto corde meo :
narrabo omnia mirabilia tua.
3
. Lxtabor & exfultabo in
te : pfallam nomini tuo Altif- nam nomini tuo Altiffime
,
4.
In convertendo inimi
Viclori fuper morte filii , Canticum
David. IX.
S^Onfitebor Domino in toto corde
w meo : narrabo omnia mirabilia
tua.
Lmtabor
&
gaudebo in te : ca-
VuXGATA HOD.
In finem pro occultis filii , Pfal-
mus David. IX.
Onfitebor tibi Domine in
toto corde meo : narrabo
omnia mirabilia tua.
5 . Lstabor & exfultabo in te
:
pfallam nomini tuo Altiffime
,
4. In convertendo inimicum Cum ceciderint inimici mei re*
cum meum retrorsum : infir- trorsum, corruerint , &perierint a meum retrorsum : infirmabuntur , &
mabuntur , & perient a facie facie tua. peribunt a facie tua.
tua.
5.
Quoniam fecifti judicium Fecifli enim judicium meum, & <. Quoniam fecifti judicium
meum & caufam meam : fedis caufam meam ; fedifli fuper folium meum & caufam meam : fedifti fu-
fuper thronum qui judicas x- judex juflit'u.
quitatem.
6. Increpafti gentes , & pe- Increpajli gentes
,
periit impius
:
riit impius : nomeneorum de- nomen eorum delefli in fempiter-
NoTjE AD VERSIONEM. ANTI
f.
1. Titulus hujus Pfalmi is eft apud Hilar, col.
53.
In finem pro occultis , Pfalmus David ; at infra , n. I. fie
habet cum Plait. Corb. In
finem pro occulta filii , Pfalmus
David : item n. 2. In
finem pro occulta
filii ; paulo vero port,
In
finem
pro occultis: item ibid. ,n. 2. bis legit, In fine.
Hieron. epift. ad Piincip. to. 2. col. 692. a. ait : In nono
Vfalmo titulus inferibitur : Pro abfconditis filii : item in
lfai. 7. to. 3.
col. 70. f. dicit : In titulo Pfalmi noni
,
ubi in Hebrao pojitum eft alamoth , cxteri Interpretes tranf-
tulerunt
,
pro adolefcentia ,
quod LXX. interpretati funt ,
pro abfconditis. Apud Auguft. in hunc Pf. col.
45. g.
Pfalmi hujus infcriptio eft
: In finem pro occultis filii
,
Pfalmus ipJiDavid. In Pfalt. Rom. Martian. In finem propter
occulta
filii , Pfalmus David. In Breviar. Mozarab. I
finem pro occultis filiis , Pfalmus David. In Gr. /j to tM5
n'lrtf tcvV xpvpur t? wf, ^a^ws ru Aan'/.
per thronum qui judicas juftitiam.
6
pius
QUAM.
Increpafti gentes, &periitim-
nomen eorum delefti in xter-
tf. 2. Ita Auguft. & Caffiod. cum Gracco.
#.
3. Sic apud Aug. & Caffiod. in hunc Pf. & in Gr.
TP. 4. Pfalt. Mediolan. Dum avertatur inimicus mens
,
Sec. ut fup. Breviar. Mozarab. In avertendo inimicum meum-,
ike. Se infra , cadent , loco perient. Auguft. in hunc Pf. col.
48. a. b. In convertendo
>
peribunt , &c. Caffiod. ia
eund. Pf. ciim Pfalt. Rom. Se Corb.
tf
perient. Gr. 'r
T6> a.Tro$eycipvi vcu rlr r/$fW fJX lb ta. oViOw i) KTroMv-
Tcu, Sec.
J?.
J.
Auguft. in hunc Pf. fimiliter habet aquitatem*
cum Caffiod. Breviar. Mozarab. Pfalt. Rom. Se Corb. ac
Auguft. legit
fedifti ; Caffiod. fides , cum Pfalt. Rom. Sc
Corb. Carnur. fedens. Grasc. sWOrn? x.f>Ivor J iKaioevvw
~t. 6. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Ronp. Si.
aliis. Auguft. in eund. Pf. col. 48. f. loco in aternum
,
legit in ftcttlnm , id
eft
, inquit
,
quandin temporaleJach*
LIBER
PSALMORUM. Pfalm. IX. 21
VUIGATA HOD.
num , & in fa:culum faxuli.
7.
Inimici defecerunt framese in
finem : & civitates eorum deftru-
xifti.
Periit memoria eorum cum fo-
nitu : 8. & Dominus in sternum
permanet.
Paravitin judiciothronum fuum :
Ha br.
man ,
tyjugiter.
Inimici complete [tint folitudincs
in finem , &
civitates fubvertijli
:
Periit memoria eorum cum ipfis.
Dominus autem infempiternumfc-
debit
,
Stabilivit ad judicandum folium
9.
& ipfe judicabit orbem terra fuum : & ipfe
judicabit orbem in
in zquitate
,
judicabit populos in
jujiitia
,
judicabit populos in aqui-
juftitia.
tatibus.
V F, P, S I O ANTIQUA.
lefti in xternum
,
& in fkcu- Ex
Mf.
Sangem,
lum foculi.
7. Inimici defecerunt fra-
mex in finem : & civitates def-
truxifti.
Periit memoria eorum cum
fonitu : 8. & Dominus in x-
ternum permanet.
Paravit in judicio fedem
fuam : 9. & ipfe judicavit
orbem tcrrx in xquitatem
,
judicavit populos cum jufti-
tia.
10. Et faftus eft Dominus
1 o. Et fa&us eft Dominus refu-
Eterit Dominus elcvatio oppref-
*ium pauperi : adjutor in opportu- fo , elevatio opportuna in anguftia.
refugium pauperum
:
adjutor
in opportunitatem , & tnbu-
lationem.
1 1
.
Et fperent in te qui co-
gnoverunt nomen tuum : quo-
niam non dereliquifti inqui-
rentes te.
12. Pfaliite Domino, qui
tat in Sion : annunciate inter gentes
Sion : annuntiate in populis cogi- habitat in Sion :
adnuntiate
ftudia e]US
. tationes ejus : inter gentes voluntates ejus :
1*. Quoniam requirens fangui-
guonUm qiurens fanguinem 1 3. Quoniam requirens fan-
nem eorum recordatus eft : non eft
eorum recordatus
eft,
nee oblitus
eft
guinem eorum moratus eft
"
nitatibus , in tribulatione.
1 1 . Et fperent in te qui nove-
runt nomen tuum : quoniam non
dereliquifti quxrentes te Domine.
Et confident in te qui noverunt
nomen tuum : quoniam non dereli-
quifti
quacntes te Domine,
11. Pfaliite Domino, qui habi-
Cantate Domino habit atori
oblitus clamorem pauperum.
clamoris pauperum.
1
4
. Miferere mei Domine : vide
Miferere met Domine
:
vide
af-
humilitatem meam de inimicis meis. fticlionem meam ex immicis meis
,
1 5 . Qui exaltas me de portis
mortis , ut annuntiem omnes lau-
dationes tuas in portis filis Sion.
hii exaltas me de portis mor-
tis, ut narrem omnes laudes tuas
in portis filis, Sion.
non eft oblitus orationem
pauperum.
1
4. Miferere mei Domine
,
5c perfpicehumilitatemmeam
de inimicis meis.
15.
Qui exaltas me de por-
tis mortis , ut adnuntiem om-
nes laudationes tuas in portis
filia; Sion.
16. Exfultabo in falutari
16. Exfultabo in falutari tuo : Exfultabo in falutari tuo
:
de-
infixa: funt gentes in interim
,
quern merfa funt gentes in interim
,
quern tuo :
infix* font gentes in in
feccrunt :
In reti quod abfeonderunt ,
cap-
tus
eft
pes eorum.
g
fecerunt.
In laqueo ifto, quern abfeonde-
runt ,
comprehenfus eft pes eorum.
N o T M
turn volvitur : at infra , col. 49. b. hare obfervat :
In Gracis
exemplaribns
fie eft
: eft lit a/'ira , j,
eft to aiuva t? aiW;? ,
quod Latini plerique interpretati jnnt , non in fsculum
, & in
teculum fsculi ; fed in serernum, & in farculum fieculi
;
ut in
eoquoddiilum eft
in fseculum fieculi , Mud exponeretur quod
ditlum
eft
in Sternum. Nomen ergo impiornm delefti in -
tsrntim ,
quia deinceps vunquam erunt impii :
tf Jt
in hoc
ffculum
non tenditnr nomen eorum, multo minus iti facto-
lum fxculi. Giaec. hodiernum quadrat.
f. 7. Pfalt. Mozarab. & Corb. hab. framea ,
pauloque
pod addunt eorum , ad civitates. Augult. in hunc Pf. legit
frame* , cum CafTiod. fed uterque tollit eorum : prxterea
Aug. ibid. 8c in Pf. 109. p. 1154. f. pro fonitu , hab. cum
Pfalt. Corb. flrepitu. Item Ambr. in Pf.
4J.
to. 1. col.
930. d. Periit mem. eor. cum flrepitu.
Similiter apud Au6t.
1. de promiif. p. 3. col. 187. b. In Grsxo , T? sfcGpSegtM-
irev ctl fwpcuat ij Wmi; kcAhkc, ^et' mx^'
Tfr. 8. Ita Pfalter/Rom. &c Corb. cum Auguft. & CafTiod.
in hunc Pf. Sic etiam in Breviar. Mozarab. In Gr. si'jtok
aiaivx. ^eVej. 'HtoI,uo.Cv ir...rh tpivw dvrn. Idem Aug. in
Pf. 109. col. 1134. f. legit :
C?
Dominus in internum manet.
Vigilius Tapf. 1. contia
v>
Vaiim. p. 746. g.
Prxparavit in
jud. thronum fuum.
ir. 9. Aug. in hunc Pf.
C/ 'pfi
judicabit orbem terrarum
in xquitate
,
judicabit populos cum jujiitia. Item ap. Cafliod.
aimjuftitia; licut in Pfalt. Rom. Corb. Camut. & Moz. In
Gr. x.g,''-^ tiw oUv/LierM ;v J iWMCvm , xei^r *ue, ivivQvtht:.
tf-."io. Auguftinus in hunc Pf. concordat cum Vulg.
Caffiod. vero in eund. legit pauperum, cum Breviar. Mo-
zarab. Sc Pfalt. Rom. In Corb. pauperis. In Gr. tb tte'-
hti... it fwa/fi'ai?, w 3'?'''4<- Clemens Alex. Stromat. 6.
hab. ivmaiplu , k. fatyf/. Aquila , eft *.aifir.
t. 11. Auguft" in huncPf. legit : Et fperent in te qui
tOgnofcunt nomen tuum : quon. non dereliquifti quxrentes te
Domine. Caffiod. cum Pfalt. Rom. Et fperent in te omnes
qui noverunt quon, nonderelinquis quaremes te Domine,
teritu
,
quern fecerunt.
In laqueo ifto
,
quern abf-
eonderunt ,
comprehenfus eft
pes eorum.
ad Versionem
ANTIQUAM.
Pfalt. Carnut. & Mozarab. non derelinques. Corb. non
derelinquis. Gr. Kai sW^aTa'Sow eVi <ss 0! yivxizcvTti;
otik'x e-yxenssmes W
e'xjMT?fT5 e Kues?. In^Mf. Alex.
vrxtTesoi yivutWTtc.-, 6c infra in Compl. t$( XjKhrHa; ,
&c.
f. II- Brev. Moz. hab. qui habitatis in Ston ; & in
fine , non voluntates , fed mirabilia ejus. Similiter apud
Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. ficut in Pfalt. Rom. Corb.
6c Carnut. mirabilia ejus. In Gr.^ tS xemaSm h Xiuv...
eVtoT; sOceui T eTrnviJ'ev/^ara oivrv.
t. I?- Auguft. in hunc Pf. legit... memoratits
eft : non
eft
oblitus clamorem paup. Caffiod. in eund. Pf..... memora-
tits
eft
: non
eft
oblitus orationem paup. Brev. Moz memo-
ratus
eft
:
tf
non
eft
oblitus orationes paup. Pfalt. Rom
memoratus
eft
:
tf
non
eft
oblitus orationis paup. Carnut. ora-
tionem. Corb. Quia requirens... memoratas
eft
: #
non
eft
oblitus orationem pauperum. Grsc... t aificcra %tnS*
&mW we eVt^'esTo rits f'Jiiuc ruy ,^icc. M(. Alex. th
fuvyc im; Aid. & Compl. -nt
xpau-,H<;.
&. 14. Brev. Moz. loco
tf
perfpice ,
habet
5
vide
.
Si-
militer in Pfalt. Rom. ut 6c mibi ,
loco 1. Auguft. in
hunc Pf. concordat cum Vulg. niii quod habet ab
,
loco
de : fimillter in Pfalt. Corb. In Gr. Www jts KC&i'
i'/e i\ rZv , 6cc.
t. 15. Sic Ambrof. 1. de bono mort. c. is. to. 1. col.
41 3. a. 6c I. 4.
de fide , to. 1. col. 525.
e. Sic etiam ap.
Hilar, in Pf. iz6\ col. 412. e. 6c Caffiod. in Pf. 9.
prater vocem laudes , loco laudationes. Apud Auguft. in
eund. Pf. nniverfis laudes. In Pfalt. Rom. &
Corb. omnes
laudes. In Gr. oW at s|e7y*''* S
to? afces;;, 6cc.
*. 16. Auguft. in hunc Pf. ita legit :
Exfultabo jnper
falntare tuum : infixa funt
gentes in corruption ,
quam
fe-
cerunt. In muftipula ifta,
quam
occultaverunt ,
comprehen-
fus eft, &c. Apud Caffiod. fimiliter
occultaverunt, ficut
in Pfalt Corb. 8c Mozarab. In Pfalt. Rom. occultaverunt
xhi. In Gr. 'AyaMuicofiO, M tS (
Mf. Alex, i t
)
a
nwif
... trftttpbf-Z > SeWmw.
'inttvMi w^jj f*pv-i*t.
mi
'1Z
LIBER
PSALMORUM.
Pfalm; IX.
x it/. Saftgem
Versio A N T I Q
U A.
17.
Cognofcitur Dominus
VULGATA HOD.
1 7.
Cognofcetur Dominus judi-
Hebr.
Agnitus
eft
Dominus judicium
iudicia faciens : in operibus f
Miens : in
of
ere manuum fuarum cia faciens : in operibus manuum
manunm fuarum comprehen-
corruit impius
,
fonitu. Semper, fuarum comprehends eft peccator.
fas eft peccator. Canticum
DIAPSALMATIS.
18. Convertantur peccato-
res in infernum , omnes gen-
res qua: oblivifcuntur Deum.
1
9. Quia non in finem obli-
vio erit pauperum : patientia
pauperum non peribit in fi-
nem.
2.0. Exfurge Domine , non
Convertantur impii in infer- 18. Convertantur peccatores in
man ,
omnes gentes qua oblitafunt infernum
, omnes gentes qua; obli-
Deum.
vifcuntur Deum.
Quoniam non in aternum obli- 19. Quoniam non in finem obli-
vioni erit pauper : exfpeclatio pan- vio erit pauperis : patientia pau-
perum ffupple non) peribit in per- perum non peribit in finem.
petuum.
Surge Domine , non confortetur 2.0. Exfurge Domine, non con-
confortetur
homorjudicentur homo : pidtcenturgentes ante factem fortetur homo : judicentur gente6
gentes in confpettu tuo Do- tuam.
in confpe&u tuo.
mine.
21. Conftitue Domine le- Pone Domine terrorem eis ; 11, Conftitue Domine legisla-
<nslatorem fuper eos : fciant fciant gentes homines ejfefe.
Sem- torem fuper eos : ut fciant gentes
gentes quoniam homines funt.
JDjapsalma.
*
Fide Not.
1. Ut quid Domine recef-
fifti longe ,
difpicis in op-
portunitatibus ,
in tribulatio-
ne?
2.. Dum fuperbit impius,
incenditur pauper : compre-
benduntur in cogitationibus
fuis quas cogitant.
3.
Quoniam laudatur pec-
cator in defideriis animx fua:
:
& qui inique gerit , benedice-
tur.
4.
Inritavit Dominum pec-
FER.
Q
tu<
Pfalmus X.
Uare Domine
ftas
a longe
,
defptcis in temporibus anguf-
In fuperbia impii ardet pauper :
capiantur in fcelenbus qus. cogita-
verunt.
Quia laudabitur impius in de-
Jiderto animafut.:
quoniam homines funt.
Pfalm. X. fecundiim Hcbrtos.
1. Ut quid Domine receflifti
longe , defpicis in opportunitatibus
,
in tribulatione I
z. Dum fuperbit impius, incen-
ditur pauper : comprehenduntur in
conliliis quibus cogitant.
}. Quoniam laudatur peccator
in defideriis anima; fua; : cSc iniquus
benedicitur.
cator , fecundum multitudi
nem ira: fua: inquiret.
Et avarus applaudensftbi , blaf-
phemavit Dominum : impius fecun-
dum altitudinem ir&fus. non requi-
ret
,
5.
Non eft Deus in confpec- Nee
eft
Deus in omnibus cogita-
tu ejus : polluuntur via: ejus in tionibus ejus .- parturiunt via ejus
NoliE AD VERSIONEM A N T I
Q
U A M
4. Exacerbavit Dominum pec-
cator , fecundum multitudinem iras
fua; non qusret.
5. Non eft Deus in confpe&u
ejus : inquinata; funt via; illius in
fVtt>W$Vl, Sec.
if . 17. Sic apud Aug. in hunc Pf. cognofcitur , &c.
e Gr. jivw<sx.tcu. Similiter in Pfalt. Mediolan. Corb. &
Carnut.
f.
18. Auguft. in hunc Pf. ait : Hie interponitttr , Can-
ticmn diapfalmatis :
quafi
occulta lamia
tf
fequitur :
Convertantur... gentes qua, &c. Similiter in Plait. Rom.
& Carnut. In Corb. Canticum diapfalmn. Ap. Cafliod.
CmpHciter , Diap/alma. InCr. '>Jm J"ia4a
'\
waT
'S'
deinde
fie : 'ATrofezfHTOxjac oi' 19 m to. sirixavbavofUYa. tk Osx.
Caffiodor. cum Plait. Rom. & Corb. legit Dominum, non
Deum. Tertull. 1. 4. contra Marc. p. 707. b. Avertan-
tur peccat. in inferos , omnes nationes qua Dei oblivifcun-
tur. Gr. uc, to uJyv. Ambr.in Pf. 118. to. I. col. 1 1
57.
b.
Averlantnr peccat. in infernum.
V. 19. Auguft. in hunc Pf. legit pauperis ; & in fine,
non periet in aternttm : quinque tamen Mfs. ferunt peribit ;
alii cum editt. periet. Pfalt. Rom. hab. pauperum ; item
Brev. Moz. in aternttm. Corb. vero ita : Quia non in
finem oblivifcettir pauperum : patientia pauperum non periet
in attmum. Gr fTrihuAvtuTca wt&i^oV li vTro/Jisn tat
irtmrcDV it. a.irat.HTa.1 ei';toc aluva.. Mf. Alex, cum Aid. &
Compl. lis T!Mq. Tertull. 1. 4. adv. Marc. p. 707. b.
Quoniam non in finem obliviont habebitur mendicus : tole-
rantia pauperum non peribit in
finem : at infra,
p.
75*.b.
tolerantia juflorum non periet in finem.
ft.
10. Atigult. &Caifiod. in hunc Pfalm. legunt , non
pravaleat homo. Similiter in Pfalt. Rom. Corb. Carnut. 5c
Brev. Moz. In Gr. /xit n^cTam'Sfcd arfyaTrot;. Chryfofr."AMe$,
te,ews.9t<>. Sed aliubi non additur Domine in fine.
Ttr. li. Ita Auguft. in hunc Pf. abfque conjunct, ut ,
ante fciant, quae pariter abeft a Pfalt. Carnut. Corb. &
a Gracco. Hilarius in Pf. 118. col. 519. b. c. fie habet
:
Domine , conflitue legifiat. fuper eos : fciant , &c. Ambrof.
in Pf. 118. col. 1137. a. d. Conftitue Domine
ftp.
eos:
fciant , Sec. at infra , 1
1 37. c.
;
tf
difcant Rentes. Gr, yvu-
* Htc Hebraei incipiunt decimum Pfalmum contra!
Latinorum & Gncorum diftindtionem
;
quo fit ut inter
eos numeri Pfalmorum non conveniant ufque ad Pf.
147.
quem Hebraei cum praecedenti conjungentes , at-
que ex utroque unum facientes , fie tandem ad nume-
rum Latinorum redeunt. In Pfalt. etiam Corb. interpo-
nitur hie Diap/alma.
if. 1. Auguft. in hunc Pf. habet : hiterpofito Diapfal-
mate
,
fubjicit Ut quid Domine in opportunitatibus
,
in tribulationibus ? Ambr. in Pf. 118. to. I. col. I137.C.
Ut quid Dom. difce/Jifti longe ? Gr. 'hxti Ku & dpcsMctt;
fictKpofcv if 6w'4' ' at i n ec^d. Aid. tc Compl. it 0M'4 fO'
1r. 2. Ita Brev. Moz. hab. & Pfalt. Rom. cum Caf-
liod. in hunc Pf. p. 40. c. Auguft. vero in eund. Pf. it
cogitat. fuis quibus cogitant. In Pfalt. Corb. in cogit. full
qua cogitant. In Gr.ir fiu&xiioit; 01; J iaMy!Cl,t,frai.
#.
}. Ita Cafliod. hab. in hunc Pf.
p. 40. b. cum Pfalr.
Rom. Martianaei. Similiter ap. Aug. in eund. Pf. & lib.
z. de civitate Dei , c. 14. to. 7. col. 69. e. excepto ult.
benedicitur. Sic etiam in Pfalterio Corb. eft ut & apud
Lucif. Cal. 1. de reg. apoft. p. 219. d. ac Auft. epift. ad
Demetriad. p. 41. a. & in Pfalt. Rom. Fabri. In Brev. vero
Moz. ita :
C?
qui iniqua agit , b.e-nedicctur. Apud Optat.
I. 2. cont. Donat. p. 42. a.
C?
qui iniqua egerit , benedicetur.
In Gr. Kg e dSix.w> itiVM-niircu' in Aid. & Compl. tvto*
~/s7tcii.
ir. 4. Lucif. Cal. 1. de reg. apoft. p. 219. d. hab.
Exacerbavit Dom... non inquiret. Breviar. Moz. Inritabit.....
non inquiret. Auguft. in hunc Pf. hritavit non exquiret.
Cafliod. in eund. cum Pfalt. Rom. hritavit... non inquiret.
Similiter hab. hritavit, Pfalt. Mediolan. & Carnut. Corb.
vero, Inritavit ira fua inquirit, Grarc. U.ctp'J)i,vit...
ix. SX^MTMOf/.
f. $. Ita Cafliod. in hunc Pfal. p. 40. b. cum Pfalr.
Moz. Corb. & Carnut. In Rom. fimilirer polluuntur ; fed
abfque omni , ante tempore: fecus in Rom. Fabri. Apud Aug.
in eund. Pf, ita : tontaminantm via ejus in emni temp.,,
$$
LIBER
PSALMORUM. Pfalm. IX. 2
5
Vu I G AT A HOD.
omni tempore.
Hebr.
in omni tempore.
Inf. 13
Auferuntur judicia tua a facie Longe fiint
judicia tua a facte
ejus : omnium inimicorum fuorum ejus : omncs immicosfuos defpicit.
dominabitur.
6. Dixit enim in corde fuo :
Non movebor a generatione in ge-
nerationem , fine malo.
7.
Cujus mnledi&ione os ple-
num eft, & amarkudine, & dolo :
Loquitur in corde fuo: Non mo-
vebor ; in generatione &generatio-
ne crofine malo.
Maleditlione os ejus plenum
eft
,
Versio antxqua.
omni tempore.
Auferuntur judicia tua a fa-
cie ejus : omnium inimicorum
fuorum dominabitur.
6. Dixit enim in corde fuo
:
Non movebor de generatione
in generationem , fine malo.
7.
Cujus maledidlione os
Ex
Mf.
Sangerm,
M
R>"-
1-
fub hngua ejus labor & dolor. ejus dolor &
iniquitas.
cr
dolis
, & avaritia : fub lingua plenum eft , & amaritudine
,
8. Sedetin infidiis cum divitibus
in occultis , ut interficiat innocen-
tem.
9.
Oculi ejus in pauperem ref-
piciunt : infidiatur in abfcondito,
quali leo in fpelunca fua.
Infidiatur ut rapiat pauperem :
rapere pauperem dum attrahit
eum.
10. In laqueo fuo humiliabit
Sedet infidians juxta veftibula
in abfconditts ; interficit innoccn-
tetn.
Oculi ejus robuftos circumfpi-
ciunt : infidiatur in abfcondito ,
quafi leo in cubili.
Infidiatur ut rapiat pauperem
:
rapiet pauperem , cum attraxerit
eum ad rete fuum >
Et confraclum fubjiciet
, & ir-
& dolo : fub lingua ejus labor
& dolor.
8. Sedet in infidiis cum di-
vitibus in occultis
,
ut interfi-
ciat, interficiant innocentem.
9.
Oculi ejus in pauperem
refpiciunt : infidiatur in occul-
to
,
ficut leo in cubili fuo.
Infidiatur ut rapiat paupe-
rem : rapere pauperem dum
abftrahit ilium.
10. In laqueo fuo adflicta-
bit ilium , indinavir fe , & ca-
det dum dominabitur paupe-
rem.
1 r . Dixit enim in corde fuo:
Oblitus eft Deus , avertit faciem Deus ; abfconditfaciemfuam,non Oblitus eft Deus, avertit fa
fuam ne videat in finem.
ii. Exfurge Domine Deus,
cxaltetur manus tua : ne oblivifca-
ris pauperum.
1 7, . Propter quid irritavit 3m-
pius Deum ? dixit enim in corde
fuo : Non requiret.
eum , inclinabit fe , & cadet cum met viribus fuis valenter.
dominatus fuerit pauperum.
Dixit enim in corde fuo : Dixit in corde fuo :
Oblitus
eft
refpiciet in perpetuum.
Surge Domine Deus ,
leva ma-
num tuam ; noli obiivifci pauperum.
ciem fuam ne videat ufque in
finem.
iz. Surge Domine Deus,
exaltetur manus tua : ne obli-
vifcaris pauperum in finem.
Jjhtare blafphemat impius De- 13.
Propter quid inritavit
urn , dicens in corde fuo ,
quod non Dominum peccator >
dixit
requiras
14. Vides,quoniam tu laborem Vides
,
quia tu laborem ejrfuro-
& dolorem confideras : ut tradas rem refpicis , ut detur in mdttu tua.
eos in manus tuas.
Tibi dereli&us eft pauper : or-
phano tu eris adjutor.
,NoT
Tibi relinquuntur fortes tui : pit-
pillo tu es
f
actus adjutor.
Versionem antiqua
enim in corde fuo : Non re-
quired
1
4. Vides
,
quoniam tu la-
borem & dolorem confideras
:
ut tradas eos in manibus tuis.
Tibi derelidus eft pauper
:
pupillo tu eras adjutor.
A D
M.
omnium inimic. &c. In Pfalt. Carnut. exftat pariter con-
taminantnr. Apud Lucif. Cal. 1. de reg. apoft. p. 219.
d. Hon efi Deus... inquiuat/e funt via ejus in omni temp.
Auferantur judicia ejus a facie ejus. In Gr. /StSnAjcTat
eel o'/ol auTB cv tto/.vti x.aifia'. 'AyravxiPsTTXi tx Hfi/axTX cv
Vo , &c. ut fup.
t. 6. lea legunt Auguft. & Cafliod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Rom. In Breviar. Moz. a generatione
tf
generatione.
In Gr. Ou /u.i Cst/6w aVo ysvtxc, tt$ ywtciv , &c. Lucif.
Calar. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. c. Dixit in corde fuo :
Hon movebor a fecttlo in faculum , fine
malo.
if. 7. Ita Aug. in hunc Pf. Cafliod. ver6 in eund.
p.
41. a. cum Brev. Moz. & Pfalt. Rom. fie : Cujus os ma-
leditlione , j?
amaritudine plenum
eft , tf
dolo , &c. Lucif.
Calar. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. c. Cujus os mated&.
plenum efl , f$ amaritnd. > dolo , &c. In Gr. OS a'/>5; to
Soficr, xvtS ")/* 1 ,
J;
-Trnptac, , ^Joxhy &c.
$". 8. Sic in Mf. nollro cod. geminatur verbum inter-
ficiant , fed mendose , ni fallor , cum aliubi non ita repe-
riatur. Lucif. Calar. ubi fup. concordat cum Vulg. ficut
Auguft. in hunc Pfal.
Tf. 9. Augufl. in hunc Pfal. habet : Infidiatur in ec-
cttlto , velttt leo in cubili fuo
rapere paup. dum adtrahit
turn. Pfalt. Corb. Injidiatur in occulta
, Jicut leo in cu-
bili fuo.
Injid. ut rapiat inopem : rapere paup. dum adtrahit
ilium. Similiter hab. Cafliod. in eund. Pf. cum Brev. Moz.
& Pfalt. Rom. Infidiatur in occulta
, Jicut leo in cubili ,
&c. & in fine, attrahit eum. Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191. c. Oculi ejus injidiatur in abjeonjo
, Jicut leo
in fpelunca Jua.
Injid. ut rap. paup. rapere paup. donee
adducat eum in converfatione jua. Hieron. in Mai. 64.
to. 3. col.
473.
f. Injidiatur in apocrypho
, quafi leo in
fpelunca fua , &c. S. Paulin. epift. 1. p. 3. a. Injidiatur in
ccculto , ut rapiat paup. Grace. 'Erz-J'juuei h dirottouipa, aZMwr
cc rr) na.vJ'eu. clv-tK afnrxcui invsyjii cv to zmvccii olvtoy.
-fr. 10. Auguft. in hunc Pf. fie legit : In mufcipula fua
humiliabit eum , inclinabitur
, $
cadet dum dominabitur
pauperum. Similiter hab. Cafliod. in eund. Pf. cum Pfalt.
Corb. Mediolan. & Carnut. dum dominabitur pauperum.
In Brev. Mozar. ) cadent cum dominabitur pauperum.
In Pfalt. Rom. Martianjei , dum dominab. pauperis : in
Rom. Fabri , dum dominabitur pauperum. Apud Lucif.
Calar. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. c. In laqueo fuo humi-
liavit eum , inclinavtt
fe ,
tf
cadet dum dominatur paupe-
rum. In Gr. 'Ek Tt) 7rayiJ 1 .vtx Tcnriivusu ccutov , wi/tl
,
ij irimiTCci anaj oIvtov x.x-rax.v&nuixt tw itivvnm/.
~t. 11. Ita Aug. dc Cafliod. in hunc Pf. necnon Pfalt.
Rom. & Corb. cum hoc ult. ufque in finem.
Similiter apud
Lucif. Calar. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. c.nifi quod deefi
enim
,
poft dixit. At in Gr. i.Ws yxp... el; teao;.
~t. 12. Similiter addunt in finem , Auguft. & Cafliod.
in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Mediolan. Carnut. & Moz.
praeterea Rom.& Moz.habent, Deus mens
, & exaltetur*
&c. Corb. Exfurge Domine Deus metis , exaltetur ne
oblivifc. pauperem in finem.
Gr. 'Atx^^i Kt/,i5 s so;,
v-\ub&TO)... pw fVi^6 rat TritnTar' at in Ml. Alex, ac
edd. Aid. & Compl.'o ts'? /j.\t \ item in Aid. & Compl.
Tfr. 13. Aug. & Cafliod. concordant cum Vulg. In
Pfalt. Rom. lie : irritavit impius Dominum ; extiemoque
,
0 requiret Deus. In Corb. inritavit Dominum peccator
non requiret Deus. In Gr. irafjii.vvtv ac;n; tsc eoV
frVitTw'eej' in Mf. Alex. Aid. & Compl. tt'n e'x^htmc.
Tt. 14. Auguft. in hunc Pf. loco laborem , legit tram ;
pauloque poft, in manus tuas; extremoque ,
pupillo tit
eris adjutor. Cafliod. in eund. Pf. Tibi enim derelidus eft
pauper : pupillo tu eris, &c. Cone. Rom. 3.
to. 4. col.
1697. b- Tibi enim derel... pupillo tu es adjutor. Plait.
Rom. & Corb. in mambus tuts. Tibi enim dereliclns ejl
pauper : pupillo tu eris , &c. Brev. Mozarab. eum in ma-
mbus tuis... pupillo tit eris, &c. In Gr. hnviti , on cv
xoym X) ivjuor xaravoeic, , t? ira^xJuvai auric, tie,
X
f ifa? V.
2o! t~f)ioi.Tot.>iMnnai... optpcttu cl c&a( al. ecn )fccvfoi. Mf.
Alex, non irtni
legit >
fed *.iv
i
ficut Aid, & Compl.
4 LIBER PSALMORUM. Pfalm. X.
$k Mf.
Sangem.
VfiRSIO ANTIQUA.
1
5. Contere brachium pec-
Hebr.
Contere brachium impii & ma-
ligni : qtures impietatemejus , &
non invenies.
VULGATA HOD.
1 5 . Contere brachium peccato-^
ris & maligni : quanetur peccatum
illius , & non invenietur.
16. Dominus regnabit in ster-
num
, & in fajculum fa;culi : peri-
bitis gentes de terra illius.
17. Defiderium pauperum ex-
catoris & maligni : requiretur
deli&um ejus
,
nee invenie-
tur.
1 6. Dominus regnavit in a>
ternum , & in fccculum fxculi
:
peribunt gentes de terra ejus.
17.
Deiiderium pauperum
exaudivit Deus : deiiderium Dominus : praparafii cor eorum
,
audivit Dominus : prsparationem
cordis eorum exaudivit auris audiat amis tua
,
tua.
1 8. Judicavit pupillo &hu-
mili, ut non apponat ultra
magniiicare fe homo fuper mode terra
terram.
Noi^ AD VERSIONEM ANTIQUA M.
Dominus rexfault * & tternita-
tis : pcrierunt gentes de terra ejus.
Defiderium pauperum audivit
Utjudices pupillum & opprefjumi
& nequaquam ultra fuperbiet bo-
cordis eorum audivit auris tua.
1 8. Judicare pupillo & humill
,
ut non apponat ultra magniticarc
fe homo fuper terram.
uvTot , non kvtk.
#.
if.
Sic apud Aug. & Caffiod. in hunc Pf. ficut in
Pfalt. Corb. St Mozarab. Confonat etiam Rom. niii quod
hab. contercs , non contere. In Gr. %vrr&rtyov ^hthOhostoc/
ti a/tapTix i/T?, *, v ft , Sec. Ap. Symm. txnTn8iiffET0ci.
fr. 16. Auguft. & Caffiod. concordant cum Vulg.
Pfalt. Corb. hab. Dom. regnavit periHtis , Sec. Gr. B-
taiu'ott Kuto<; cli tov aiava. , *< chr<urt > &c.
Tf. 17. Auguft. in hunc Pf. cum Vulgata concinit ,
nifi quod bis leg. exaudivit, ut flip. In Brev. Moz. fie:
Tneparationes cordis eorum exaudivit , Sec. In Pfalt. Rom.
Dejideria cordis eorum exaudivit , &c. In Corb. Defide-
rium cordis eorum exaudivit , Sec. In Carnut. Deftdcrium
cordis eorum audivit , &c. In Mediulan exaudijii
Domine : prxparationes cordis eorum audivit , &c. Apud
Caffiod. in eund. Pf. p. 4?,. a exaudivit Dominus :
concupifctntiam cordis eorum exaudivit , Sec. In Gr... c'cimse
Ku&os' im tTOi/xasiuv th? x.apJ !az uvtwv 7r/>ooe% to ii oif.
Edd. Aid. & Compl. circa initium hab. s'a5 Kv'&iim
Tf. 18. In Pfalt. Corb. ]udicabzt pupillo, &c. ut fup. Ap.
Aug. Se Caffiod. & al. conftanter, Judicare, e Gr. KpTvxi.
Hieron. in Ezech. 32. col. 926. f. legit : nt non magnificetur
ultra homo jttper terram. In Gr. 'ivx ftn Trpon 'm pir/aMx.u^ut
ktifbiim Ti tm; 7115.
VeRSIO ANTIQUA. HE B R.
Viclori David. XI.
z.
I
JN
Domino fperavi
,
quomodo
dicitis anmu mem. : Tranjvola
U Mf. Sangem. i . In finem
,
Pfalmus ipfi
David. X.
Domino confido :
quomodo dicetis animx
mea: : i i\inimigra in montem in montemficut pajfer ?
ficut pafier ?
3.
Quoniam ecce peccato- Quia ecce impii tetenderunt ax-
res tetenderunt arcum
,
para- cum
,
pofuerunt fagiitam fuam fu-
verunt fagittas in pharetram
,
per nervum , ut fagtttent in abfeon- gittas fuas in pharetra , ut fagittent
Vulgata hod.
1. In finem
, Pfalmus David. X.
1. T N Domino confido : quomo-
J. do dicitis anima? mex : Tranf-
migra in montem ficut paffer ?
3. Quoniam ecce peccatores
intendeiunt arcum
,
paraverunt fa-
ut fagittent in oblcuro rettos dito rectos cordc ;
corde.
4.
Quoniam qux perfecifti, Quia leges dijfipaufunt : juftus
deitruxerunt : juftus autem quid quid operants ejt ?
fecit?
Dominus in tcmplo fanclofuo,
Dominus in ccelo tbronus ejus ;
Oculi ejus vident, palpcbrnc ejus
probant filios
hominum.
Dominus
juflum
probat : impittm
5.
Dominus in temploianc-
to fuo , in coelo fedes ejus :
Oculi ejus in pauperem ref-
piciunt : palpebrx ejus inter-
rogant filios hominum.
6. Dominus interrogat juf-
tum & impium : qui autemdl- autem & dtligentem iniquitatem
ligit iniquitatem
,
odit ani- odit anima ejus,
mam fuam.
NoTjE ad Versionem antiquum
in obfeuro reftos corde.
4. Quoniam qure perfecifti , def-
truxerunt : juftus autem quid fecit ?
5. Dominus in templo fandTro Haban
fuo , Dominus in ccelo fedes ejus : *< lc>
Oculi ejus in pauperem refpi-
ciunt : palpebral ejus interrogant fi-
lios hominum.
6. Dominus interrogat juftum&
impium : qui autem diligit iniquita-
tem
,
odit animam fuam.
W. 1. Ita Auguft. in hunc Pf.col. j8. e. cumGrxco. In
Pfalt. Rom. & Corb. deeft
ipfi'.
if.z. ItaLucif. Cal. 1. 1. proS. Athan. p. 19 i.e. necnon
Ambrof. in Luc. 12. to. 1. col.
1457. b. & 1. de virgin.
to. 1. col. 241. e. item Hieron. 1. 3. in epift. ad Ephef.
to. 4. col. 404. f. niii quod omnes leg. dicitis ; at in
Gr. s'psTTf , dicetis , ut fupra. Aug. in hunc Pf. bis legit
dicitis ; poft paulo ver6 hab. num. plur. in montes , e Gr.
*Vi t o/>m. In Pfalt. Corb. dicetis... in montem.
Tt. 3. Lucif. Cal. ubi fup. concordat cum Vulg. Aug.
in hunc Pf. habet in obfeura luna , non in obfeuro ; cart.
t in Vulg. item conftanter epift.
JJ.
ad Januar. to.
2. col. 131. f. Apud Optar. 1. 2. cont. Donat.
p. 41.
b. ita : Ononiam ecce pecc. intenderunt... fagittas in pha-
retra fua , adfagittandos obfeura luna rectos corde. S. Paulin.
ep. 40. p. 24 J.
b. Paraverunt fagittas in pharetra , ut
fagitt. in obfeuro. Hieron. 1. 3. in epift. ad Ephef. to.
4.
col.
404. f. legit in pharetris. Oeleftinus I. epift.
2f.
Cone. to. 1. col. 12 10. alludens , dicit : Tetendit arcum
faum frequenter , ut legimtts , & ore fito fpicula venenata
jaftxvit... retorta in
fe
tela redienmt
, poflptamfagittarti/i
obfeuro reRos corde non potuit. In Pfalt. Corb intende-
runt arcum, paraverunt fagittas in pharetram , ut , Sec. ut
in Vulg. Grarce ita : On iv$TCivar sm ei; ipaptrdycv >
ri x.aTO.To^iuiai it moroftwri tk , Sec. Plait. Rom. cum
Mozarab. hab. tetenderunt , ut fup. in textu.
jf. 4. Ita Aug. in hunc Pf. col. 62. d. 64. e. In Pfalt. Moz.
Quoniam quern tU perfecifti , ipfi deftruxerunt. Ap. Optat. 1.
2. cont. Donat.
p. 41. c. qux tn perfecifti , ipfi deftrux. In Gr.
Vat.'O-n xctTii/iTi'ow, Kakiixot, Sec. at in Mf. Alex.ac edd.
Aid. Se Compl. au xctTVpTttu , cwtoi KxHeTwt , &c. In Pfalt.
Rom. Martianati legitur quern perfecifti ; in Rom. Fabri, qu.t.
#.
J.
Auguft. concinit cum Vulg. ad verbum. Sic etiarr
Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. col. 191. d. nifi quod prac-
ponit^ , voci palpebra. In Brev. Moz. (ingulariter
, palpe-
hra ejus interrogat ; cacr. ut in Vulg. Apud Ambr. 1. de
Spir. S. to. 2. col. 684. a. priora tantum : Dominus in
templo Janiio fuo. In Gr. Kvpi?$ h rctu Kvpioi; It vjei'
Qpovos dvTX ret frte<pa&c dvr\i ipru.\ii tic,, Sec.
1l . 6. Ita Lucif. Cal. I. 1. pro S. Athan.
p. 191. d.
& Auguft. in hunc Pf. cum Gr. at Aug. in Pf.
93. col.
999.
a. Si. epift, ijj. to. 1, col.
J41.C
legit amat, loca
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XL
Trov.
'jo-
S-
V TJ I G AT A HOD.
7. Pluet fuper peccatores !a-
jneos : ignis, & fulphur , & fpiri-
tus procellarum
,
pais calicis eo-
rum.
8. Quoniam juftus Dominus &
HERR.
Pluet fitper peccatores laqueos
:
ignis, &fulphur , & fpiritus tem-
pefiatum, pars calicis eorum.
*s
V i: R S I O ANTIQUA.
7. Pluet fuper peccatores Ex
Mf.
S*ngerm\
laqueos : ignis , & fulphur , 6c
fpiritus procellarum
,
pars ca-
licis eorum.
8. Quoniam jumis Domi-
Quoniam juflus Dominus jufli-
juftitias dilexit : xqiutatem vidit tias dilexit : rectum videbuntfacies nus & juftitias dilexit : xquita-
vultus ejus. eorum. tem vidit vultUS ejus.
NoTjE AD VeRSIONEM ANTIQUA M.
Pluet... laqueos : ignis,
tf fpir. procellx
, pars cal. &c. In
Gr.
'EviCpefy; ircyUa.^ wvp , j,
Met , ^itnv^.a. xa-
Tcuylfcc, h ntftt; , 8cc.
t. 8. Ita Lucif. Calar. ubi fup. ad verbum. Ambrof.
in Luc.
7. to. 1. col. 1584. c. legit,
tf jujlitiam dilexit.
Plait. Rom. jujlitiam, ablque pracced.
tf.
Auguft. in hunc
PC
tf
jujlitias ; extreme vero , vidit
fades ejus. Pfalt.
Mozar. videt. Gr. i, amautvittc... uJ's to tsf^uirov oluri'.
iiligit ; in Gr. o /s .yccxar.
fr. 7.
Caffiod. in hunc Pf.
p. 44. fcribic pluit , cum
Pfalt. Rom. Corb. & Mozarab. prjeterea eadem Pfalteria
delent
> , ante fulphur. Auguft. in hunc Pf. leg. fpiritus
procella , cum Ambr. 1. 2. de Spiritu S. to. 2. col.
645. f.
cxt. ut in textu. Lucif. Cal. I. 1. pro S. Athan.
p. 191.
d. Pluet... laqueos : ignis , tf
fulphur , tf
fpiritus procellar.
pars cal. &c. Vigil. Tapf. cont. Varimad.
p. 742. e.
VULGATA HOD.
1. In finem pro o&ava
,
pfalmus
David. XI.
HEB R
f'iclori pro oclava, Cantkum Da
vid. XII.
Domine
O quoniam defecit fanctus
quoniam diminuta; funt veritates a
funt fuleles a filiis hominum
filiis hominum.
5 . Vana Iocuti funt unufquifque
ad proximum iuum : labia dolofa,
in corde Si coide Iocuti funt.
4.
Difperdat Dominus univerfa
labia dolofa, & linguam magnilo- dolofa , linguam magniloquam.
quam.
j. Qui dixerunt : Linguam nof- Jjhti dixerunt : Linguam nojlram
VERSIO ANTIQUA.
1
.
In finem pro octavo die , Ex
Mf.
San^ym,
Pfalmus ipfi David. XI.
2.
Q
Alvum me fee Domine,
C5 quoniam defecit fandus :
quoniam diminutae funt veri-
tates a filiis hominum.
3. Vana Iocuti funt unuf-
labium dolofum in quifque ad proximum fuum :
labia dolofa , in corde & corde
Iocuti funt mala.
4.
Difperdat
Dominus uni-
verfa labia dolofa, & linguam
magniloquam.
5.
Qui dixerunt : Linguam
O Alva Domine, quoniam defe-
O cit fanclus ; quoniam imminuti
Frufira loquuntur unufquifque
proximo
fuo
corde & corde Iocuti funt,
Difperdat Dominus omnia labia
tram magniticabimus
,
labia noftra roboremus
, labia noftra nobifcum noftram magnificabimus
la
bia noftra a nobis funt
,
quis
nofter Dominus eft?
6. Propter miferiam ino-
pum
, & gemitum pauperum
,
nunc exfurgam , dicit Domi-
nus.
Ponam fuper falutare : fi-
ducialiter agam in eum.
7. Ploquia Domini , elo-
& nobis funt
,
quis nofter Dominus funt
,
quis Dominus
nofter ?
eft?
6. Propter miferiam inopum, &
gemitum pauperum , nunc exfur-
gam ,
dicit Dominus.
Ponam in falutari : fiducialiter
Propter
vaftitatem inopum,
&
gemitum pauperum
, nunc confur-
gam
, dicit Dominus :
Eloquia Domini , eloquia
Ponam in falutari auxilium eo-
rum.
Eloquia Domini , eloquia mun-
cafta : argentum igne examinatum , da ; argenturn probatum
, feparatum quia cafta : argent lim igni pro-
probatum terra;, purgatum feptu- a terra
, colatum feptuplum. batum terra
,
purgatum lep-
jplum.
ties.
NoTjG AD VERSIONEM ANTIQUA M.
t. I. Apud Auguft. in hunc Pf. In
finem pro oclavo
,
Pfalmus David. Plait. Moz. addit die, cum Corb. Rom.
habet , hi finem pro oclava die , Pf.
David. In Gr. E/j to
te*o; victf Twq 07J on; , 'ice?,. tS Aa.uiJ'.
W. 2. In Ml. S. Germ, deeft vox fanclus ,
quam addi-
dimus ex Auguft. qui csetera habet qua: fupra. In Gr.
cere? , &c. Apud Ambr. 1. de Spir. S. to. 2. col. 680. a. fimi-
iiter exftat : Diminittafunt veritates a filiis hominum. Auct.
vero op. imp. in Matth. hom.
55. p. 218. b. leg. Di-
minuti funt fidcles a filiis hominum.
-t. 3. Brev. Moz. initio hab. Vana locutus
eft ; uhi-
tnoque , in corde
1$ de corde Iocuti funt mala. Auguft.
limiltter in principio habet , Vana locutus
eft , 8c mala in
fine. Item in Pfalt. Rom. Corb. Mediolan. & Carnut.
extreme
, Iocuti funt mala. In Gr. Mtk ?WmW5i< ='xro;...
t> Y.ctpS'\a. i, iv xxpfltt z'taMcuv Mf. Alex, addit kkv.oi.
t. 4. Auguft. in hunc Pf. omittit
^ , ante linguam ;
abeft pariter a Pfalt. Corb. & aGr. ed. Compl.
"t.
J.
Apud Auguft. in hunc Pf. iimiliter,
magnifi-
cabimus ; deinde vero ita , labia
noftra apud nos funt , &c.
In Brev. Moz. nobifcum
f
int. In Pialt. Rom. ,i nobis funt
,
quis nofter eft
Dominus ? In Gr. /uiya>,vrK/Mt 7rct/>' liftay
(
in edd. Aid. & Compl. m/v/Xiy) est , t/j tiftait Ku'&u'c. s\ ;
~i . 6. Pfalt. Corb. Propter mifericordiam inopum
, {$
gemit... Ponamfuper falutare tneum : fiducial, agam in eo.
Brev. Moz. Propter miferias inopum ; & infra , Ponam
in falutari tuo: fiduc. Sec. Similiter hab. Pfalt. Mediolan.
in falutari tuo ; Carnut.
fitper falutare ; Rom. Martianxi
,
fuper falutare mcum
; Rom. Fabri , in falutare tneum
i
lorn. II.
Caffiod. in hunc Pf.
p. 46. a. fuper falutari meo ; Aufuft.
in eund. Pf. & infra, in Pf. 93. Vulgat* fuffiagatur.
Gra:ce ita : 'Atto th; Ta*accra>p/a; tSv , aVo t? Myit
Ku&icg. Qwo/uat {/ Cwrvf-iw' irc/ffy.siaccfixi iv dura. Ill
edd. Aid. & Compl. deeft alterum diro. In Mf. noftro
Sangerm. omittitur Dominus, poft verbum dicit , ut 8c
alibi fcpiiis : cum enim librarius nomen Dei , vel Domini ,
aureis litteris iibi fcribendum propofuerit, non mirum li
ejus negligentia vel ofcitantia nonnunquam id nomen
prdetermilnim fuerit ; maxime ii in reliquo opere litteris
argenteis defcripto , varia id genus auro depingenda
fcrlptor in aliud tempus diftulerit , ut & fatis indicant
vacua identidem relicta.
if . 7. Aug. 8c Cafliod. in hunc Pf. hab. Argentum igne
examinatum terra
, purgatum feptuplum. Similiter in Ffalr.
Rom. Corb. Carnut. & Mozarab. Ap. Ambrof. 1. de Tob.
c. 18. col. 612. b. ita : Argentum igne examinatum
, pro-
batum terra, pnrg. feptuplo. Itidem epift.
74. col. 1082.
e. & 1. 2. de fide, col.
473.
b. at in Pf. 118. to. r.col.
1 1 14. e. Arg. igne exam, purgatum terra, probatum feptu-
plum : vide etiam to. 1. col. 381. e. 991. a. & to. 2.
col.
J.
a.
5J2.f.
Hieronym. epift. ad Damaf. ro. 3. col.
524. d. Arg. igne probatum terra
, purgatum feptuplum :
iimiliter in Ecclef. to. 2. col.
JJJ.
a. at in Ifai.
54. to.
3. col. 40 1 . b. Argentum igne examinatum terr.v
, purgatum
feptuplum. S. Paulin. ep. 20. p.
112. c.& epift. 2 3. p.
12J.
c. Argentum igne exam. probat. terra ,purgat.Jeptuplo. In Gr.
'Apyi'etcr <aS7n>fVf4;iQy , JmilfM'.r ry yn, xsxaSotCiC^s;^ f'tr-
D
<z6 LIBER PSALMORUM. Pfalm. XII. & XIII.
Versio antiqua. Hebr. Vulgata hod.
x
Mf.
Sangerm. 8. Tu Domine fervabis nos
:
Tu Domine cuftodies ea :ferva- 8. Tu Domine fervabis nos : &
& cuftodies nos a c;eneratione bis nos a generation hac in &ter- cuftodies nos a generatione hac in
hac,&inaeternum.
num. ^
sternum.
o. In circuitu impii ambn- In circuitu impii ambulant, cum 9.
In tircuitu impii ambulant
:
lant : fecundum altitudinem cxaltati fuerint viliffimi filiorum
fecundum altitudinem tuam multi-
tuam mukiplicafti filios ho- hominum.
plicafti filios hominum.
minum.
Noi ad Versionem antiquam.
If. 8. Ita fert Pfalt. Mediolan. Auguft. vero cum aliis Mozarab. & Corb. hi circuitu impii ambulabunt , &c.Apud
Pfalt. omittit
2? > ante hoc, in aternttm. In Gr. fBJa'fa; Ambr. in Pf. 43. to. 1. col. 908. e. hi arc. impii ambit-
yuag, H ftarufictis & sit toy ctiura. Lint. In Gr. 7T<7raT?(ji ; apud Chryfoft."AMo;, TretPiZTn-
tf.
o7 Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. In Pfalt. vero ets;.
Versio antiqua.
.v
Mf.
Sangerm. 1 . In finem
,
Pfalmus ipfi
David. XII.
Hebr.
Ficlori Canticum David.
VUEGATA HOD.
XIII. 1. In finem, Pfalmus David. XII.
*
i"
T Squequo Domine obli- 7" TSquequo Domine oblivifceris T T Squequ
\-x VlfcenS me in finem? KJ me penitus? ufquequo abfcon-
V^ meinti
quoufque avertis faciem tuam des faciem tuam a me ?
Domine oblivifceris
tinem ? ufquequo aver-
tis faciem tuam a me ?
diem ?
Ufquequo exaltabitur inimicus
meus fuper me ? convertere, exaudi
a me :
2.. Quandiu ponam confi-
lium in animam meam, dolo-
rem in corde meo per diem J
3.
Ufquequo exaltabitur ini-
micus meus luper me? 4.
con-
verter ,
& exaudi me Domine me Domine Deus mens
Deus meus.
Inlumina oculos meos
,
ne
unquam
condormiam in mor-
tem : 5.
nequando dicat ini-
micus : Prxvalui adversus eum.
Qui tribulant me
,
exfulta
Ufquequo ponam confilia in am- z. Quandiu ponam confilia in
ma mea , dolorem in corde meo per anima mea , dolorem in corde meo
per diem ?
3. Ufquequo exaltabitur inimi-
cus meus fuperme ? 4. refpice, &
exaudi me Domine Deus meus.
Illumina oculos *meos ne un-
quam obdormiam in morte : 5
. ne-
quando dicat inimicus meus : Pra>
valui adversus eum.
Qui tribulant me , exfultabunt fi
bunt fi motus fuero : 6. ego fuero : ego autem in mifericordia motus fuero : 6. ego autem in mi-
Illumina oculos meos, ne unquam
obdormiam in morte ; nequando
dicat inimicus meus ; Pr&valui
adversus eum.
Hoftes met exfultabunt cum motus
autem in mifericordia tua tua confido.
fpero.
Exfultavit cor meum in fa- Exfultabit cor meum in falu-
lute tua : cantabo Domino qui tari tuo : cantabo Domino
,
qui red
bona tribuit mihi , & pfallam didit mibi.
nomini tuo Altiifime.
NotjE ad Versionem
fericordia tua fperavi.
Exfultabit cor meum in falutari
tuo : cantabo Domino qui bona
tribuit mibi : & pfallam nomini
Domini altiflimi.
~t. I. Auguft. in hunc Pf. delet
/>_/?, cum Pfalt. Rom. &
Corb. Brev. vero Mozarab. delet in finem. Gr. hab. ui
flip, in textu.
*
Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
Corb. & Moz. InGr. "E; tote... eV/^'c>i
i*v... so; ttots
VorpE'Y5 '? > &c- ln Mf. A' ex - ac edd. Aid. & Compl.
#. 2. Similiter in Pfalt. Moz. & Corb. Auguft. etiam &
Caffiod. in hunc Pf. habent conjilium , cum Pfalt. Rom.
Martiamei ; Rom. vero Fab. can/ilia. Gr. 'Ea; tiV.; Gh'gc/^cw
f>
bAa; ii
^t"'/jj H* > cSvrett if y.apJ~!a /u.t v/m'&K ;
fr. 3. Sic apud Aug. & Caffiod. Sc al. ficut etiam in
Grxco.
jj
-
. 4.
Pfalt. Corb. Convertere
, $$
exaudi me... Inlumina
eculos meos , ne unquam obdormiam in mortem. S. Paulin.
epift. 49. p. 286. c. Illumina oc. meos Domine, neunq.
obdormiam in mortem. Similiter habet in mortem , Auct.
ANTIQUAM.
1. de promiff. p. 2. c. 22. col. 148. d. Auguft. vero, Sc
Caffiod. cum veterib. Plait, concordanr^cum Vulgata. In
Gr. fimiliter , 'Etti&m-^cv , insax-iiSv jm <f>an<Kr t;.....
/um isan virvcfiQto eft GaVaTW forte initio fcriptum erat
jV/s-fS
T
01'' non iiri^^tf-
Tt. 5. Auguft. & Caffiod. concinunt cum Vulg. Gr.
etiam hab. S
sxfyh /""
It. 6. Auguft. in hunc Pf. legit : Ego autem in tua
mifericordia fperavi , &c. ut in Vulg. Pfalt. vero Rom.
habet cum Corb. Ego autem in tua mif. fperabo. Item in
Mediolan. Moz. ScCzmui. fperabo. In Carnut. etiam, Corb.
& Rom. Fabri extremo
, 5 pfallam nomini tuo Altiffime ,
ut fup. in textu. In Gr. '$.yu /s i-m tb hset ve wiriccc.
'A-joiMtxasTui... jV to Qufivpio ok' 5co Tea tvspyz/uGxvTt /ne
i, 4^w tu ovojuaii Kvplv rS v'-^lsi:. Vide Nobil. in hunc
verfum.
Versio antiqua.
* Mf.
Sangerm. i . In finem , Pfalmus ipfi
David. XIII.
Hebr.
Ficlori David. XIV.
VUEGATA HOD.
i. In finem , Pfalmus David. XIII.
Dixit
infipiens in corde Y~\ Fxitftultus in corde fuo: Non T"X Ixit infipiens in corde fuo :
Pf. ^zi
fuo : Non eft Deus. LJ eft Deus. J_J Non eft Deus. I,
t. 1. Hilar, in hunc Pf. col.
J7.
b. ait : Qrii letlns efl
Vfalmus , In finem , inferibitur ; paulo vero puft habet , hi
fine.
Item in Pf. 52 col. 83. c. Tertias decimal ita inferibi-
tur : In finem, illius David. Pfalmus prxfixus ap. Hilar,
ex Mf. Vatic, hunc titulum habet : hi
finem , filto David ;
fed Hilar, infra fuam lectionem firmat , dicens : Hoc titulo
idJignificamr , pfalmnm ilium a David propbetatnm
fuijfe ;
Sc poft pauca : Ubt illius inferibitur , ibi eum qui dixcrit
,
NotjE ad Versionem antiquam.
Jignificat : ubi vero illi
efl , ibi eum ad quern dicatnr , oflen-
dit. Auguft. in eund. Pf. col. 67. legit ut fup. In finem ,
Pfalmus ipfi David. In Pfalt. Rom. deeft ipji. In Gr. tw
Aaw/.
*
Sic Hilar, in hunc Pfalm. n. 2. col. 57.
c. ut in Pf.
ibid, praefixo. Similiter in Pfalt. Rom. Mediolan. Carnut.
& ap. Caffiod. at infra Hilar, in Pf. $1. col. 84. c. ait :
Tertius deeimus Pfalmus pre ee quod , abominabiles facti
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XIII. 2
7
VfflGAIA HOD. V E R S I O A N T I O U A. He B R.
Corrupti funt , & abomimbiles Corrupti funt , & abominabiles Corrupti funt, & abomina- Ex
Mf.
Sangerni.
fadti funt in ftudiis fuis : non eft qui faSti funt ftudiose : non
efl
qui
fa-
biles fjdii lunt in voluntatibus
faciat bonuni , non eft ufque acl ciat bonum. fuis : non eft qui faciat bo-
unum.
fiuni , non eft ufque ad unura.
i. Dominus de ccelo profpexit Dominus de calo profpexit fitper 2. Dominus de coelo prof-
fuper filios hominum , ut videat (i filics hominum
,
ut videret
Ji efl
pexit flipcr filios homir.lim
,
eft intelligens , aut requirens mtclligens
,
requirens Deum. ut videat fi eft intelligens
,
aut requirens
*
Dcum.
*
Mf.
emui,
declinaverunt , fi- Onines reccfiferunt , fimul conglu-
3. Omnes dedinaverunt ,
Dcun
H
mul inutiles fa&i funt : non eft qui tinati funt : non
efl
qui faciat bo- fimul inutiles fadi funt : non
faciat bonum, non eft ufque ad num, non
efl
ufque ad ununi. eft qui faciat bonum, non eft
ufque ad unum.
**
Sepulcrum patens eft
guttur eorum : Unguis fuis do-
lose agebant , venenum afpi-
dum fub labiis eorum.
Quorum os malediclione &
amaritudine plenum eft : vc-
loces pedes eorum ad effun-
dendum fanguinem.
Contritio & infelicitas in
viis eorum, & viam pacisnon
cognoverunt : non eft timor
Dei ante oculos eorum.
Nonne cognofcent omnes qui ope-
4. Nonne cognofcent ha:c
rautur iniquitatem
,
qui devorant omnes qui operantur iniqui-
rant plebem meam ikut efcarn pa- populum maun ut cibum panis ? tatem
,
qui devorant plebem
nis
> meam ficut efcam pams ?
Not ad Version em antiquam.
dos tales codices potiits pracipiendttm
efl. Fauftin. Presb. libel.
Deum.
3. Omnes
unum.
Sepulcrum patens eft guttur eo-
rum : Unguis fuis dolose agebant,
venenum afpidum fub labiis eorum.
Quorum os malediclione & ama-
ritudine plenum eft : veloces pedes
eorum ad cftundenduni fanguinem.
Contritio & infelicitas in viis eo-
rum , & viam pacis non cognove-
runt : non eft timor Dei ante oculos
eorum.
4.
Nonne cognofcent omnes qui
operantur iniquitatem
,
qui devo
funt in iniquitate, ( ex Pf. 52. ;
"a ail ' abominabiles
facti funt in adinventionibus fuis. Aug. vero in hunc Pf.
habet : Dixit imprudent in corde frto
abominabiles jadi
(km in
aff
' iliombus Juts : non efl qui faciat bontttilem ,
non
eft
, &c. & in Pi. 88. p. 9 3
5. b. Dicatftnitus in , &c. Ambr.
in Pf. 35. p. 77$-
a- Injiptens in lorde jno dixit , quia non
. ejl Dens: item in Pfalm. 1. col.
751.
c. & in Luc. 18. p.
1487. d. Corruptifunt , >
horn. faUifunt
.' 0 ejl qui
fa-
ciat bonitawm , &c. Hieion. in c.
57.
Ifai. to. 5.
col. 42.0.
b. Dixit flitlttis in corde fito: No
eft
Dent. Breviar. Mozar.
Dixit infipiens Correpti funt in voluntatibusfuis, &c.
ut in textu. Pfalt. Corb. Corrupti funt... in volnptatibus fuis.
Gr. Ei'Trey affaiv cV napi/a dvTH' Oux. AiepGef"
1
(
Alex.
Aid. & Compl. AietpbifMat
,'j
, sJ sbvxQ'W <* itrmiJ tt>-
fj.tt.cir if. eVi ntuM yjvso 1 vera. , &c.
if . 2. Ita Auguft. &. Caffiod. in hunc Pf. nifi quod ad-
dunt Deum in fine, cum omnibus Plait. & Grxco. Brev.
Moz. habet ut videret, loco ut videat. Ambr. in Luc. 20. to.
3. col. 1508. e. iic : Dominus refpexit jitper filios hominum ,
(i
eft
intelligent, ant requirens Deum : at 1. 4. Hexa. col.
'78. a. habet , Dominus de calo profpexit : & lupra 1. r. col.
14. f. Dominus refpexit fitperfil. bom. ut videret
Ji eft
intell.
aut req. Deum. Veriim hk editores noftri BB. monent
decern Mis. cum edd. Am. Pet. Eraf. omittere ut videret.
In Gr. fie : Kv'&tcc, h t? tl&cvS e\is>Lv{tt sVi 7; tv i'J i7i/
titsit &c. Apud lien. I. 1. cont. hasiel. c. 19. p. 90. d.
Ron
eft
intelligens , aut requir. Deum.
if. 3. Concordant Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. una
cum Maximo Tauiin. p. 3. h. & vet. Pfalteiiis. Similiter
ap. lien. 1. 1. c. 19. p. 90. d.&Hieron. ep. ad Damaf. to.
4. col. 1 j8. d. Omnes dedin.
fimul
inutilesfaltifunt. Ambr.
de apol. Dav. to. 1. col. 693. c. loco fimul , hab.
?;
item (up. col. 6ji. a. Non erat qui faceret bonitatem, non
er,xt ufque ad unum. Biev
injooluntatibut fuis. In Grarco lie : Yldrrss s^ioiwh ay.*.
tlyj>tiowsar' xx est tiu-m "XfYsvnnct , tsx ;?w eu$ tvee,.
**
Hi veriiculi omnes ita leguntur ad veibum ap. Au-
guft. & Caffiod. ac in veteiib. Plait. Lat. necnon in Gr.
edit. Rom. in Mf. vero Alex, ac edd. Aid. & Compl. de-
fiant : habemur tamen apud Juftinum , & in Plait. Arab.
& iEthiop. Ambr. etiam in Pf. 118. to. 1. col. 1178. c.
legit : Sepulcrum patens ejl guttur eorum. Optat. I. 2. cont.
Donat. p. 37.
c. 44. b. 45. b. Os eorum malediclione $$
amaritnd. plenum
eft
: veloces pedes eorum, &c. ut in textu.
Ad hxc Auguftinus 1. 2. de dochina Chrifl. to. 3. p. 1.
col. 26. a. b. Qttidam , inquit , codices babent , acuti pedes
eorum ad effundendum fanguinem ; o'S?
enini,
>
acutum
apud Gracos , " v elocem
fignificat.
Ille ergo viditfententiam
qui tranflulit , veloces pedes eorum ad eftiind. fanguinem.
Ille atttem alius , ancipiti
figno
in aliam partem raptus
,
erravit : > talta quidem non obfiura , fed jalja flint ,
quo-
rum alia conditio
eft ; non aiim inteiligeiidts
, Jed
tmendan-
Tom. U.
prec. p. 660. f. ultima tantiim refert veiba,
5
viam pa-
cts non cognov. &c. De his autem ita diJerit Hieion. p.ae-
fat. in Hal.
57.
ad Eufioch. to. 3. col. 415. Citm anterio-
ris libri prafatiunculam legeres , in qua ajferut Apcjhlns yf
Evangeliftas ea tantiim de LXX. Interpretihns , zel Juts , vel
eorum verbis ponere tejlimonia
,
qua cum Hebrai'co confjna-
rcnt ;
fi
qua autem ab aliis addita funt , ommno negligere :
illico mihi non parvam qu.tftiunculam detulifti , quod jc. licet
otlo verfus , qui leguntur in ccclefiis , 5 in Hebraico non ha-
lentur , terlii decimi PJahni , Apoftolns ufurparit , fenbens
ad Romanos
( c. 3. if. 13. ) Sepulcrum patens eft guttur
eorum , &c. ut fup. Quod cum audtjjem , quafi
a fortijp.m
pugile perenjfus effem , coepi tacitus gfiuare , 5
jluporem men-
tis vul'.us pallore figna>e : Hebraus , inqUam , ex Hebrait,
fecunditm legem tharificns , ernditufque ad pedes Gamalie-
lis , aut ignoravit hxc , aut eorum
,
qui leciuri erant , abu-
Jits eft
ignorantm Tandem m memet reverfus omnem
Scripturam mente perlnjtrans , animadverti
, ficut omnis pene
ad Romanos epiftila de Veteri jlrucla
eft Inftrumento , fie 5 hoc
teftimonium de P almis
, <$ Ifai ejfe contextum : nam duo
primi verfus : Sepulcrum patens efl Linguis fuis , &c.
qmnti Pfalmi funt : illud autem quodJequitur : Venenum
alpidum, &c. exxxix. Pfalmi eft
: rnrjumque quod dicitur
:
Quorum os malediclione, &c. de nono Pfalmofumptum
eft:
tres autem verficuli qui Jequuntur : Veloces pedes Con-
tritio & infe!ki:as Et viam pacis , &c. in Ifaia p<cpbe-
ta reperi U.timtts autem verjus , id efl eitavus : Non efl
timor Dei , &c. in xxxv. Pfalmi principio
eft.
Kec in hoc
cuiquam videatnr ejfe diver/urn
,
fi
quod in fuis locis nume-
ro dicitur fingulari , ab Apoftulo plwaliter duatur
,
qui
fieri-
bebat ad plurimos
, > in unum
fienfium
multa cogebat exem-
pla. Arbitror folntam quaftionem tuam
, 55 noflram regulam
Moz. verbo faili funt, addic Juper translalione Veteris Injlrumenti concujjam tnagis ejfe y
qu.'im motam ;
tf
non tarn Aprjlolnm de Pfalmo xiti.
fiump-
Jijfe ,
quod in Hebraico non habetnr
,
qu.xm eos
,
qui arlem
eontexendarum inter
Je
Scripturarum Apcjloli nefciebant , qiix-
fiffe
aptnm locum , v.bt ajfumptum ab eo ponerent teftimonium,
quod abjqne autloritate in Scriplura pofitum non pntabant.
Denique omnes Grxcia traclatores
,
qui nobis eruditionis
fiua
in PJalmos commentaries reliquerttnt , bos verfictilos vent an-
notant atqne prxterennt , liquido confilentes in Hebraico non
baberi , nee ejfe in LXX. Interpretibns
, fied
in edition? Vul-
gata
,
qua Grace Kcmi dicitur , tf
in toto orbe diverfa ejl.
ir. 4. Ita Caffiod. in hunc Pf.cum vet. Pfalt. Rom.&c.
excepto uno hac
, quod delent una cum Gr. Similiter ap.
Aug. in hunc Pf. practer ifta : qui devorant pop. menm Jiettt
cibum panis. Vatic, tamen codex ibid, cum Gallicanis al.
7. Mfs. hab. popul'im menm in cibo panis. Gr. ci xarsScr-
Tic, 1I1 >.aiv /j.\s frputi afiv
Mf. Alexandr. xotTSc&iWSS
cV j>aic.j /-.(V Symmach, uifiafl,
Dij
2$ LIBER PSALMORUM. Pfalm. XIV.
Versio antiqua. He b r. Vulgata hod.
x
Mf.
Sitngtrm.
5.
Dominum non invoca- Dominant non invocavertint
t
5. Dominum non invocaverunt,
verunt , illic trepidaverunt ti- ibi trepidabunt formidine
:
illic trepidaverunt timore, ubi non
more , ubi non erat timor. erat timor.
6. Quoniam Dominus in JVuoniam Dens in generations 6. Quoniam Dominus in gene-
generatione jufta eft , confi- jitfttt. Confilium paupcrum confu- racione jufta eft , connlium inopis
Hum inopis confiidifti : quo- diftis : quoniam Dominus fpes ejus confudiftis : quoniam Dominus fpes
niam Dominus fpes ejus ell.
eft.
ejus eft.
7. Quis dabit ex Sion lain- J^uis dabit de Sionfalutem If- 7. Quis dabit ex Sion faluta-
tai'C Ifrael ? dum avertit Do- rael ? quando reduxent Dominus re Ifrael ? cum averteric Dominus
minus captivitatem plebis fua?, captivitatem populi fui , exfulta- captivitatem plebis fiue, exfultabit
Icetetur Jacob, 6c exfnltet 11- bit Jacob, Utabitur ifrael. Jacob, & Uetabkur Ifrael.
rael.
NOT.C AD VERSIONEM ANTIQUA M.
V.
J.
Ita Aug. & CalTiod. in hunc Pf. cum Gr. Item Jacob, 2? txfultct Ifrael. In Rom. Martian. 8c Corb. dum
apud Vigil. Tapf. 1. 2_cont. Eutych. p. 21. c. avertet Ixtetnr Jacob ,
>' exjidtet Ifrael. In Brev. Mozar.
If. 6. Biev. Moz. (imiiner habec , confudifti ; dein quo- dum converterit Dominus ( feu )
in avertendo Dominus cap-
mam Deus. In I-falt. Rom. bis Dens, loco Dominus. In ti-jitatem Ixletur Jacob
, $ exfnltet Ifrael. Ap. CafTiod.
Gr. femel initio, abfque eft,
pod
jufta;
at loco confudifti
,
in hunc Pf. p. 50. c. fimiliter, Utetur
& exfnltet. Ap.
lie , Y.xli\%,vvAn. Ap. Auguft. in hunc i'f. Quoniam Dens Aug. in eund. ciim averterit ; & inf. Ixtabitnr ) exftd-
in genet'. &x. ut in Vulg. Similiter apud Kiiar. col.
55.
tabit. In Gr. <* tw iwis-pe-tydu Kve^v dy^idQu
g,
t. 7. Sic Hilar, in hunc Pf. n. 2. col.
$7.
d. uno excepto nJip&o^ira , Sec. at in Mf. Alex, ac edd. Aid. 8i Compi.
dum averterit : at infra n. 6. col.
59.
legit, dum avertit. iytyicittTcu *, tvf&cifo;et1ou.
In Pfalt. Rom. Fabri fimiliter : dum averterit Utetur
Ex
Mf.
Saitgerm,
H EB R.
Canticum David. XV.
Vulgata hod.
i.Pfalmus David. XIV.
D
Omine quis
p
eregrinabitur in
tentorio tuo ? quis habitabit in
DOmine
quis habitabit in ta-
bernaculo tuo t aut quis re-
quiefcet in monte fandto tuo ?
2. Qui ingreditur fine macula,
& operatur juftitiam :
3.
Qui loquitur veritatem in
Versio antiqua.
1 . In finem ,
Pfalmus ipfi
David. XIV.
*
JT%
^minus
^
11^ h^bitavit
jlJ in tabernaculo tuo \
aut quis requiefcet in monte monte fancto tuo ?
fanclo tuo?
2. Qui ingreditur fine ma- >ui ingrediturfine macula , &
cula,& operatur juftitiam : operatur juftitiam
,
3.
Qui loquitur veritatem in Loquiturque veritatem in corde
corde fiio
,
qui non egit dolum fuo : qui non
eft
facilis in lingua corde fuo
,
qui non egit dolum in
in lingua fua
:
fua ,
lingua fua :
Nee fecit proximo fuo ma- Neque fecit amico fuo malum ,
Nee fecit proximo fuo malum,
lum,& opprobrium non acce- &
opprobrium non fujhnuit fuper & opprobrium non accepit adver-
pit adversus proximum fuum. i icinum fuum
.- siis proximos fuos.
4. Ad nihilum deduclns eft Defpiatur in oculis ejus impro- 4.
Ad nibilum deduftus eft in
in confpe&u ejus malignus
:
bus
t
timentes autemDominumglo- confpe&u ejus malignus : timen-
timentes autem Dominum rificabit : tes autem Dominum glorifkat
:
magniticant :
Qui jurat proximo fuo, & Jurat ut
fe affligat, & nonmu- Qui jurat proximo fuo, & non
non decipit
,
5. qui pecuniam tat : pecuniam fuam non dedit ad decipit, 5. qui pecuniam fuam non
fu a\i non dedit ad uiuram, & ufuram, & munera adversus in- dedit ad ufuram,& munera fuper
munera fuper innocentes non nox'tum non accepit.
accepit.
Qui fiicit hxc , non movebi- JVui facit hxc ,
non movebitur
tur in sternum. in aternum.
innocentem non accepit.
Qui facit hxc , non movebitur in
sternum
.
Notje ad Version em antiqua m.
"Jf". 1 . Sic in Breviar. Mozar. CafTiod. delet ip/i, cum Pfalt.
Rom. & Corb. Hilar, in hunc Pf. n. i. col. 60. Pfalmus
,
inquit ,
qui Icilus
eft,
inferibitnr , Pfalmus David. Apud
Aug. col. 69. Pfalmus ipfi David
, juxta Grjec. turn addit
:
De hoc titulo nulla qnxftio eft.
* Hilar, in hunc PI. n. 1. 6. 7. col. 60. &c. leg. cum
Vulg. Domine quis habitabit in tab. tuo ? aut quis , &c. Si-
militer Ambr. 1. 1. de pcenit. to. 2. col. 401. c. & 1. de
apol. Dav. col. 690. d. Item Leo M. ferm. 16. p. 66.
b. & CaflTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Moz. &c. At
Aug. in hunc Pf. ita : Doming quis peregrinabitnr in taber-
nacido tuo ?

quis , &c. Gr. Ki>e<5 tIc, 7t3>o.xmc.j cV tw

jc, ti's x.KTaoKMi'ttC
j , &c. Mf. Alex. Aid. & Compl. i? rlf , &c.
Hieron. epifh ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 627. c. de
verfu 6. Pialmi 5. neque habitabit juxta te mttlig. dilferen-
do , ait : Miramtni cur wra^Dilav , id
eft
, incolatum , La-
tinus interpres non verterit
, fed pro hoc po/uerit habitatio-
em ,
qua Grxce dicitur Kajaxla g in decimo quarto Pf.
rurfum pro incolatu , habitationem pcfuit : Domine quis
habitabit in tab. tuo? Et fciendum quodJi voluerimus dice-
re : Domine quis incolet tabernaculum tuum perdet sv-
tfunav ; tf
dum interpretationis A.ax.ofala.v fequimur , omnem
decorem translations amittimus.
t' z. Sic hab. Hilar. Auguft. & CafTiod. in hunc Pf.
Item Ambrof. 1. 1. de excetfu Sat. to. 2. col. n 50. d. &
Aucl. I. de xlii. Manf. col. 8. d. cum vet. Pfalt. In Gr.
ncpUO,U!tO$ ,KO,K0? , g- if/C.^O/UlKiS iS\lXUtC<SVVW .
#-.
5. Ita legit Aug. in hunc Pf. Hilar, vero in eund.
n. 8. col. 64. e. initio hab. Lt loquitur veritatem ; & in
fine, adversum proximos fuos ; infra, adversus. CalTiod. in
eund. p. JI.
a. cum pfalt. Rom. Qui loquitur
[5
non
egit dolum adversus proximum fuum. Item in Pialt. Me-
diolan. adversus proximum fuum. Ambr. 1. I. de excelfu
Sat. to. 2. col. 1 1 z,o. d. ait : Locuttts
eft
veritatem , non de-
cepit proximum; item 1. 3. offic. col. 124. c. Kecfecit pro-
ximo fuo malum. In Gr. Aa*ui dollar t; if/te J oTvwcsi
e'e :i! t!?s i'yfis'a etu/n.
f. 4- Hilar, in hunc Pf. n. 13. legit magnificat, num.
fing. cum Pfalt. Moz. reliqua ut in Vulg. CafTiod. in eund.
Pf. p.
J
1. b. habet magn.ficant ; ultimoque ,
tf
""" decipit
turn. Pfalt. Corb. magnificat $ non decepit ettm. Rom.
magnificat ^ non decipit turn. Aug. in hunc Pf. glorifi-
cat , abfque ettm in fine. Philaftr. Brix. de haeref. p. 723.
c. glorificavit. Grxc. e\cl<i k, w c.iiluiv.
#.
J.
In Mf. Sangerm. mendose fcriptum eft, nononce-
p:t
,
pro non accepit
,
quod ita correximus. Hilar, in hunc
Pf. n. i6\ col. 67. 62. cum eodem Pfal. in fronte poflto
habec fimiliter, fuper innocentes non accepit, &c. Sic etiarn
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XV.
NoTA AD VeRSIONEM ANTIQUAM.
2
9
Cafliod. cum Pfalr. Corb. Rom. vero, & Mozar. fuper in-
nocentem ; ac in fine , non commovebitur in aternnm. Aug.
in hunc Pf. juxta quinque Mis. leg. fuper innocentem, (e-
cundum at. ac editt. Jitpcr innocentes ; ex omnibus, non
tommovebitur in aternum. C/pr. 1. 5. Teftim.
p. 518. c.
ha : Qui peenniam Juam non dedit in fcenore ,
erj munertt
fuper innoceutcs no11 aaepit. Otit
iftct Jeeerit , non cemmove-
hiiir in .annum. Vide eiiam Leon. M. lertn. 16".
p. 66. b.
In Gr. To upyu&or au/b trV. efuxet <& rosw , * Aw&t its'
Coiei; */. tbccCev. O Toian tuuIcc,
'
QttMiAvtttlcu (!<,rit u.!wo..
M.
VULGATA HOD.
I. Tituli inferiptio ipli David. XV.
COnferva
me Domine
,
quoniam
fperavi in te. 1 . Dixi Domi-
no : Deus meus es tu
,
quoniam bo-
norum meorum non e^es.
HE B R.
Humilis
&
ftmplicis David. XVI.
Versio ANTIQUA.
Tituli inferiptio ipfi David.
XV.
C!
Uftodi me Deus, quoniam
fpc- COnfcrva
me Domine , E*
Mf
Sangerm,
Dominus meus es
non
cfl
fine te.
quoniam in te fperavi.
tu , bene mtlri 2. Dixi Domino : Deus meus
es tu, quoniam bonorum meo-
3. Sanctis, qui funt in terra Sanclis qui in terra [tint, &
rum non eges.
Sanclis, qui in terra funt
ejus, mirificavit omnes voluntates magnificis ,
umnis voluntas mea in ejus, mirificavit omnes >
meas in eis. eis.
4.
Multiplicatre funt infirmita- Multiplicabuntttr idola eorum
,
po/l tergttm fequentium.
luntates meas inter illos.
4. Multiplicatas funt enim
infirmitates eorum : poftea ad-
celeraverunt.
Non congregabo conventi-
5 . Dominus pars
mere , & calicis mei
reftitues ha;reditatem meam mihi
luEreditatis
tu es, qui
tes eorum : poitea acceleraverunt,
Non congregabo conventicula Non libabo libamina eorum de
eorum de fanguinibus : nee memor
f
anguine , neque ajfumam nomina Cilia eorum in fanguinibus
ero nominum eorum per labia mea. eorum in labiis meis. nee memor ero nominum il-
lorum per labia mea.
Dominus pars btreditatis meet,
5. Dominus pars haeredita-
& calicis mei : tu pojfejfor fortis tis meoe, calicis mei : tu es,
mea. qui reftituirti mihi hseredita-
tem meam.
Lines, ceciderunt mihi input- 6. Flines ceciderunt mihi in
chcrrimis , rj- bareditas fpeciojijfi- pr&claris : etenim hsereditas
ma mea
efi.
mea prxclara eft mihi.
Benedicam Domino
,
qui dedit
7. Benedicam Dominum
,
tribuit mihi intelleclum : infuper & confilium mihi : infuper & nottibus qui mihi tribuit intelleclum :
ufque ad no&em inaepuerunt me erudierunt me renes mei. infuper & ufque ad noctem
renes mei. increpaverunt me renes mei.
1, 8. Providebam Dominum in Proponebam Dominum in conf- 8. Providebam Domino in
N O T.JE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
Ambrofio in Pf.
37. p. 850. e. Apud Hilar, in hunc Pf. c
fchedis Marten. Multiplic. funt mfir.
eor. poftea accelerav.
Non congregabo jynagogas eoium de fanguine meo : nee memo-
tabor nomina eorum per labia mea. Grsce :
'
E-itMfivtbmnv oil
6. Funes ceciderunt mihi in prse-
claris : etenim haereditas mea prz-
clara efi mihi.
Benedicam Dominum
,
qui
lr
*"
7-
~t. 1. Ita Pfalt. Rom. Fab. cum Aug. &Caffiod. in hunc
Pf. Pfalt. ve;6 Corb. & Muz. delent ipji. Rom. Martianxi,
hi tituli inferiptione ipjt David. Gr.^i'/mcy&xiplx
r<f
Aa.viJ'.
*
Ita Aug. & Cafliod. in hunc Pfalm. una cum Pfalt.
Horn. Corb. & Moz. Hilar, in hunc Pf. e fchedis Matten.
Cujlodi me Domine, quoniam in te fperavi. In Gr. <^um^o'
pil hli&= , Vjl T.
:
ci \i\TTiriX.
"fr. 2. Sic apud Aug. in hunc Pf. & in Pfalt. Rom. Fa-
bri. In Rom. vero Manianaei ,Corb. & Moz. non indigts
,
ficut ap. Hilar, in hunc Pf. e fchedis Marten. Item ap.
Ambr. 1. de Nab. c. 16. to. 1. p. 585. e. & epift. 29. to.
2. p. 908. e. at 1. de Ifa. c. 8. p. 582. d. & 1. 2. de Jac.
c. 4. p. 464. c. non eges ; ct. ut in textu. Apud Cafliod.
in hunc i f. p. 52. c. 1? indiges. In Gr. i
XP-'^" *X

'S'
It. 5. Ita Cafliod. in hunc Pfalm. cum Pfalr. Rom. In
Corb. ITc : SanSi, qui in terra funt ejus , mirifxeavit mihi
omnes volttptates meas inter illos. Ap. Aug. in eund. Pf. ita :
Sanctis
,
qui funt in terra ejus , mirificavit omnes -oolnnt. meas
tn illis : editt. Aug. ferunt tnirificavi ; at Mfs. omnes , mi-
rificavit. Hilar, in hunc Pf. e fchedis Edm. Marten. Sanc-
tis, qui funt in terra ; & pod: paulo : ipji miras fecernnt
ttolnntates tuas in
fe.
S. Paulinus , epift.
Jo. p. 293. c. Sanc-
tis , qui in terra iitnt ejus, mirificavit omnes voluntatis fnas
inter illos : at inf. p. 294. f. mirasfecit , &c. unde Aug. epift.
149. ad ipl'um, to. 2. col. joj. f. g. ait : In xv. Pfalmo
quod friptum efi , mirificavit, vel mirificet omnes volun-
tates luas inter illos, nihil prohibet intelligi ; into
> cenve-
nientius videtur , non inter illos , fed in illis :
fie enim Gr.t-
ci codices babent. Sxpe antem quod habet ilia lingua, in illis ,
noftri intcrpretantur, inter illos, ubi videturfententix conve-
nire. Accipiamus ergo : Sanftis
,
qui funt in terra ejus , mi-
rificavit omnes voluntates fuas in illis; qttod pleriqne codi-
ces babent ; tf
intelligamus voluntates ejus, itinera gratia
,
qux gratis data
efi
: at infia p. Jotf; e. f. addit : Sane codi-
ces emettdatiores
, $ eleilioris autloritatis , non babent volun-
tt&triieu cv/ait' jjii'la. ravlcc Oo f*H Qvrccyaya riv; Quva,-
Jayac, av/jtv s% aifta/uf \s'Si /WH /Urifi&w four ctofictloer, &c.
T?. 5. Aug. & Cafliod. in hunc Pf. legunt cum Brev.
Moz. & Plait. Rom. Fabti , tu es ,
qui refiitttes mihi bared,
meam. Corb. & Rom. Maitianxi , tu es , qui refiituifii mihi
%
&c. ut fup. Ambr. 1. 1. offic. to. 2. col. 65. c. & Philaftr.
Brix. de h*ref.
p. 712. a. hxc tantiim chant : Dohkhhs
pars baredit. mex, ^ calicis mei. Hilar, in hunc Pf. e iche-
dis Edm. Marten. Dominus portio baredit. tea
, $ calicis
mei : tu es
, qui cufiodifii bareditatem meam : fupra verb
,
Dominus
efi
portio. Auct. 1. de promilf. p. 2. cap. 16. col.
140. b. Dominus portio baredit. mea tu es , qui refiitttes
mihi bareditatem meam. Gr. KvC-i
i"-f'5
tu; Qv u, i
diroxzhzoiv tup /j.is ijJtsi.
~t. 6. Sic Ambr. in Luc. 19. to. 1. col.
1499. d. & in
Pf. 118. col. 1070. d. ac 1. 2. deSpir. S. col.
6jJ.
e. cui
fuffiagantur Aug. & Cafliod. in hunc Pf. cum vet. Pialt.
At Hilar, in eund. Pf. e fchedis Edm. Marten, ita legit:
Funiculi ceciderunt mihi in potentijjimis : etenim bareditas
tea maxima
efi
mihi : fupta vero iic : Funes cecid. mihi in
ipjis potentijjimis : etenim bareditas mea perquam maxima
eft
mihi. Autt. 1. de promiif. p. 2. c. 16. nam
tf
bared, mea
praclara
eft
mihi. In Gr. Sjwiw'a s-Trnrscav [Mi cV rsi; y.^c-
TiVoig'
g
yip M ytMgynpwt ,u% k&cjIsh ,uoi sW'.
t". 7. Ita Pfalt. Rom. & Curb, cum Eiev. Mozar. niii
quod Corb. hab. Domino. Aug. in hunc Pf. Benedicam Do-
minum
, qui mtbi nib. in'.ell. mfiiper autem
tf
ufque ad noc-
tem cmendaverunt me renes mei : at fupra in Pi. 7. p. 35.
f.
legit , increpaverunt me , &c. Hilar, in eund. Pf. e fche-
dis Edm. Marten. Benedicam Dom. qui me intelligere Jecit :
adbnc anient ^Jicut in nolle erudierunt me renes mei ; & ln-
tates fuas
, fid
voluntates meas. In Gr. hod. iixvfj.i.;uOi fta , adbnc autem ?
qu.aji in node erudierunt , &c. Gr. i7-
TraV/a t ^tfMlxxla. dv'/v cV a.v1c,~c,. ity'tcu tok KJ&jc)', to Qwulcat'l'a /*f s'ti JVs * fi'i yvkIoz
Tf . 4. In Brev. Moz. limiliter : Mnhiplicata funt enim ;
& fub finem, nomina , loco nominum. Item in Plait. Rom.
& Corb. additur enim. Aug. & Cafliod. in hunc Pf. Vul-
gatae fuffragantur cum S. Paulino epift. 50. p. 293. c. 8c
i'uTulS'fioci.v
f*e cl >e<p(yl /an.
t. 8. Ambr. in Pf. n8. to. 1. col. 1170. e. legit, Pro-
videbam Dominum , &c. ut in textu : vide etiam col. 671.
b. d.
1275. e. 1327. f. Similiter apud Aug. in hunc Pf.
PSALMORUM.
H E B R.
$o LIBER
Versio antiqua.
E.v Mf.
Stwgtrm. confpedtu meo femper : quo
niam a dextris eft mihi , ne meis
eft
, ne commovear
commpvear.
9. Propter hoc deledtatum
Pfalm. XVI.
VuiG ATA H O D.
peclu meo femper : quia a dextris confpectu meo Temper : quoniam a
eft cor meum , & exfultavit
lingua mea : infuper & caro
mea requiefcet in fpe.

10. Quoniam non derelin-
Propterea Utatum
eft
cor meuirt
,
& exfultavit gloria mea > & caro
mea habitabit confidentcr.
Non enim derelinques animam
dextris eft mihi , ne commovear.
9.
Propter hoc lretatum eft cor
meum , & exfultavit lingua mea :
infuper & caro mea requiefcet in
fpe.
10. Quoniam non derelinques All. a.
ques animam meam in infer- meam in inferno : nee dabisfanc- animam meam in inferno: nee dabis 5
'&!?
num : nee dabis fandlum tuum turn tuutn videre corruptionem. fanitum tuum videre corruptionem. 5 J*
videre corruptionem.
11. Notas mihi fecifti vias Oftendes mihi femitam vita
,
pie- 1 1. Notas mihi fecifti vias vita:,
vita? , adimplebis me ketitia nitudinem Utitiarum ante vultum adimplebis me Uetitia cum vultu tuo:
cum vultu tuo : deledationes tuum ; decores in dextera tua ater- deledbationes in dextera tua ufque
in dextera tua ufque in finem. nos. in finem.
NotjE ad Versionem a n t 1
q
u a m.
& fup. in Pf. 7. col.
35.
f. Item apud Caffiod. & in vet. 2. col. 144. c. & p. 3. col. 180. b. Ladtant. 1. 4. Inftitut.
Pfalt. Hilaiius in eund. Pf. e ichedis Edm. Marten. 1 rovi- c. 19. p. 582. Now derelinques 'animam meam apud inferos :
debam Domiunm quia d dextris ejl mihi , ut non cemmo- nee dabis videre internum. Itidem S. Pacian. Jeim. de
vear. Fulg. 1. 1. ad Traiim.
p. 86. l
J
rov:dcbam Dom. coram Bapt. p. 318. f. Vidtorin. Afer verb, 1. 3. adv. Arium
, p.
,
mejemper , &c. ut in Vulg. Gr. n&up-J/4W rev Kioto/ 276. a. legit in inferno; cum Gaud. Ei ix. ierm. 10. p. 960.
en Ik <A.fiw fix isiv, ivct fM (\imv'ji.
~t. 9. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Corb.
Similiter in Brcv. Moz. praster unum requiefcit. Ap. Aug.
in hunc Pf. ut 5c apud Fulg. 1. 1. ad Tialim. p. 26. ita :
Propter hoc jocitndatum ejl cor meum requiefcet, &c. Item
ap. Hilar, in eund. Pi. e fchedis Edm. Marten, jocunda-
tum ejl ; paulo vero port , infuper ^_
caro mea habitabit in
fpe. In Gr. A;a tto uvppatln jj xa.pS'ix jM e'-n As
j, h
Qz-fi, /J-X xc.laaxmuci c-V sX7rU'i.
ir. 10. Ambr. conftanter legit in inferno, cum 1. I. de
interpel. Job. c. 9. col. 636. e. turn inf. col. 931. c. 981.
a. 1409. f. 1531. b. & to. 2. col. 571. a. 713. b. hoc ul-
timo loco hab. non relinques. Similiter Hilar, in Pf. 56. 68.
& 139. col. 117. d. 222. c. &
J30.
b. at in Pf. 15. e
fchedis Edm. Marten, leg. in infer/ium, &c. Cypr. 1. 2.
Teltim.
p. 195. a. ita : No derelinques anim. meam ap. infe-
ros : neque dabis , &c. ut fup. Similiter Audi. 1. de promiff.
p.
c. & infra , videre corruptionem. Apud Eucher. q. in Pi.
p.
844. f. ita : No dabis femen tuum videre corruptionem. Ap.
Aug. ep. 149. p. 506. f. habetur in inferno, ut &. in hunc
Pf. col. 71. led tres Mfs. ferunt ibid, in infernum ; mox
ita : neque dabis Janclnm tuum videre corruptionem. In Gr.
"O/i XX tyxx'l'axsi-^s'S rw si's aJ'W fcVs J aceii tot caot ch
ifsit t\ttx.tp<iopx.v . Mi". Alex. hab. i?$ ait. Pfalt. Carnut. 5c
Corb. in infernum.
ir . 11. Sic ap. Aug. in hunc Pf. fi excipiatur vox delec-
tatio , loco dcleilationes. Hilar, in eund. Pi. e ichedis Edm.
Marten, (ic : Notat
fecifti mihi vias vita , implebis me lati-
ti.i deletlationes 1:1 dextera tua-, 6cc. Fulgent. 1. I. ad
Traiim. p. 86. Notas mihi fecifti vias vita, adimplebis me
joennditate cumfacie tua. Graec. 'Eyvac<cii Ht o'Jii ?com? ,
7TMpU<Sl'S /KE ilKpOyCvne,.,. TipTIVOTnlie, cV TJl Ae<3 w si"; ts'-
>io;. Mf. Alex. hab. TEfWrns > curn e<i. Compl. 6c Theo-
doreto.
Ver S I o ANTIQUA.
i. In finem, oratio ipfi David.
XVI.
Ix
Mf.
Sangerm.
*
T7
Xaudi Domine jufti-
l-j tiam meam : intende
deprecationi meat.
Auribus percipe orationem
meam , non in labiis dolofis.
z. De Vultu tuo judicium
meum prodeat : oculi mei vi-
deant xquitates.
3
.
Probafti cor meum , &
vifitafti nodi em : igne me exa-
minafti , & non eit inventa in
me iniquitas.
4.
Ut non loquitur os me-
um opera hominum : prop
Oratio
HE B R.
David. XVII.
VULGATA II OD.
1. Oratio David. XVI.
AVdi Deus
juftum
: intende
JljL deprecationem meam.
Paribus percipe orationem me-
am, abfque labiis mendacibus.
De vultu tuo judicium meum
prodeat : oculi tut videant aqitita-
tes.
Probafti cor meum , vifitafti noc-
te : conftafti me, & non invenifti.
E
Xaudi Domine juftitiam me-
am : intende deprecationem
meam.
Auribus percipe orationem me-
am, non in labiis dolofis.
2. Dc vultu tuo judicium meum
prodeat : oculi tui videant requita-
tes.
3. Probafti cor meum, & vifi-
tafti nocte : igne me examinafti , &
non eft inventa in me iniquitas.
Cogitatio mea utinam non tran- 4. Ut non loquatur os meum
Jijfet os meum : in opere Adam , in opera hominum : propter verba la-
ter verba labiorum meorum verba labiorum tuorum ego obfer- biorum tuorum ego cuftodivi vias
vavi vias latronis. duras. ego cuftodi vias duras.
Not* a ERSIONEM ANTIQUA M.
f. 1. Aug. id omittit, ra^;fi,cumBrev. Moz. In Pfalt.
Rom. 5c Corb. iimpliciter , Oratio David. Sic etiam apud
Caffiod. in hunc Ff. Hieronymus quoque ep. ad Cypr. to.
2. col. 695. b. dicit : Sextus decimus infcribitnr , Oratio
David. In Gr. n^osu^i) 7? davlS",
* Ita ferunt Pfalt. Rom. & Corb. Item Aug. 8c Caffiod.
in hunc Pfalm. Exaudi Deus intende deprecationi mex,
&c. ut fup. In Brev. Moz. Similiter , ExaitdiDeus. In Gr.
EAsonvsor Kugis -irpicyje, t>7 <A-siij jux , &c. ut fup.
jK 2. Similiter habent , oculi mei, Pfalt. Rom. Mediol.
Corb. 5c Brev. Muz. at in fine, aquitatem. Item AugufL
in hunc Pf. A vultu tuo jud oculi mei vid. aquitatem.
Hilar, vero in Pf. 65. col. 178. e. oculi tui videant xquna-
tes. Caffiod. in Pf. 16. p.
Jf.
oculi tui videant aquitatem.
Et vero Hieron. epift. ad Sun. 5c Fretel. to. 2. col. 631. a.
ad hsc , oculi tui videant aquitates , ait : In Graco vos le-
gijft dixijlis
, 01 op^/At!
ut , id
eft
, oculi mei
; fed recliits
,
oculi tui, quia ? fupra dixerat , De vultu tuo judicium
meum prodeat
; > oculi Dei in Propheta retla operante , non
prava ,fed re'da confpiciant. Apud Ambr. 1. de apol. David
,
col.
6<)J.
e. 5c epift.
43.
col.
974.
e. hoc tantum ley itur :
De vultu tuo judicium meum prodeat. In Gr. 'Ex. ir^)o^ir\t
CH to xpt/nct /A* e;aOo<' 0/ op^at/no! fix U t1oizot,r ivkultCia.e,' non-
nulli codd. habent o<pha>/u.Qi a*.
$.
3. Pialt. Rom. cumaliis conflanter hab. vifitafti noc-
te. Sic etiam Aug. 5c Caffiod. in hunc Pf. Apud Ambr. 1.
1. de Nab. c. 12.. col.
tf<).
e. 5c de apol. Dav. col. 687.
b. pofteriora tantiim exftant : igne me examinafti , 5cc. ut
fup. Grxce : 'E/oxi'/uetga; tw xccpj lae /j.\s , jVsoxs'tJ.m nxta\'
iirvpa<i 4; /J.! , 5cc.
~t . 4. Aug. 6c Caffiod. in hunc Pf. cum veterib. Pfalt.
8c Gr. conflanter legunt labiorum tuorum , non meorum;
cast, ut fupra. Ambr. 1. de Incarn. to. 2. col. 710. c. fi-
milicer hab. Ut nin loquatur os meum opera hominum. S,
PSALMORUM.
He b r.
Suflenta greffus meos in callibus
VlTIGATA HOD.
5.
Perfice greffus meos in femi-
tis tuis : ut nun moveantur veftigia
mea.
6. Ego clamavi
,
quoniam ex-
audifti me Deus : inclina aurem tuam
znihi , & exaudi verba mea.
7.
Mirifica mifericordias tuas
,
qui falvos racis fperantes in te.
8. A refiftentibus dextera? tux
cuftodi me , ut pupillam oculi.
Sub umbra alarum tuarum pro-
tege me : 9. a facie impiorum qui
me afflixerunt.
Inimici mei animam meam cir-
cumdederunt , 10. adipem fuum
concluferunt : os eorum locutum
eft fuperbiam.
11. Projicientes me nunc cir-
cumdederunt me : oculos fuos fta-
tuerunt declinare in terram.
12. Sufceperunt me ficut leo pa-
ratus ad pra:dam : & ficut catulus
leonis habitans in abditis.
15. Exfurge Domine
,
pra:veni
eum , & fupplanta eum : eripe ani-
mam meam ab impio ,
frameam
tuam 14. ab inimicis manus tus.
Domine a paucis de terra divide
eos in vita eorum : de abfconditis
tuis adimpletus eft venter eorum.
Saturati funt filiis : & dimiferunt
reliquias fuas parvulis fuis.
tins
, & non labantur vefiigia
mea.
Ego invocavi te, quia exaudies
me Deus : inclina aurem tuam mi-
bi, audi eloquium meum.
Mirabiles fac mifericordias
tuas
,
falvator fperantium
A refifientibus dextert tu& : cuf-
todi me quafi pupillam intus oculi.
In umbra alarum tuarum pro-
tege me, a facie impiorum
vaftan-
tium me.
Inimici mei animam meam cir-
cumdedei tint , adipe
fuo conclufe-
runt ; &
ore locuti funt fuperbe.
Incedentes adversum me, nunc
circumdcderunt me : oculos fuos po-
fuerunt declinare in terram.
Similitudo ejus quafi leonis de-
fiderantis pradam
, & quafi catuli
fedentis in abfconditis.
Surge Domine
,
prevent faciem
ejus , incurva eum : falva animam
meam ab impio
,
qui
eft
gladius
tuns ; a viris manus ttu Domine
,
Otii mortui funt in pro/undo
,
quorum pars in vita ; &
quorum
de abfconditis tuis replefti ventrem :
Jdujfitidbuntur in filiis, & di-
mittent reliquias fuas parvulis eo-
rum.
Pfalm. XVI.
V E R S I O
5. Perfice
A N T IQU A.
greffus meos in
femitis tuis : ut non movean-
mea.
Ex
Mf.
Sangerm,
tur veftigia
Ego 6. clamavi
,
quoniam
exaudifti me Deus : inclina au-
rem tuam mihi , 5c exaudi ver-
ba mea.
7. Mirifica mifericordias
tuas, qui falvos facis rectos
corde
8. A refiftentibus dexterae
tuae : cuftodi me Domine , ut
pupillam oculi.
Sub umbra alarum tuarum
protege me,
9. a facie impio-
rum qui me adflixerunt.
Inimici mei animam meam
circumdcderunt , 1 o. adipem
fuum concluferunt : os eorum
locutum eft fuperbia.
'
1 1
.
Projicientes me nunc
circumdederunt me : oculos
fuos ftatuerunt declinare in
terram.
12. Sufceperunt me ficut
leo paratus ad praxlam
,
& fi-
cut catulus leonis habitans in
abditis.
13. Exfurge Domine, pra:-
veni eos , & fubverte eos : eri-
pe animam meam ab impio
,
frameam tuam 14. de manu.
inimicorum.
Domine a paucis a terra dif-
partire eos , & fubplanta eos
in vita eorum : de aofconditis
tuis adimpletus eft venter eo-
rum.
Saturati funt fuillam
,
& re-
liquerunt quae fuperfuerant par-
vulis fuis.
NotjE ad Versi
Paulin. epift. 32. p.
10J.
c. propter mandata labiornm tito-
rum ego ambnlavi vias auras: ac in Gr. Aia, tks toyn$ tcuV
yjiuuii os; tyu Ipv^a^cx,, &c.
if. f. Aug. in hunc Pf. legit : Ad perficiendos greffus meos,
&c. ut fup. alii conftanter
, perfice. Varietas orta eft a Gr.
HpQStpltecu , vel ica mutato acceiuu, x.a7a.p/icai. Ap. Symm.
Qvyafdlviiof , Theod. TiMiacor , Aquil. dvlt^ctZiSiat.
f. 6. Ita Auguft. & Caffiod. & al. una cum Gr.
Jf. 7. Auguft. & Caffiod. cum veteiib. Pfalt. conftanter
hab'eut fperantes in te , non reclos corde. Giaec. fimiliter,
>f . 8. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. jungunt pariter
hunc verfic. arejifl. dexterx tux, cum precedent! , & inf.
addunt Domine ; fie etiam in Pfalt. Rom. In Gr. vero deeft
Domine : unde Hieron.ep.adSun. & Fret. to. 2. col. 631. a.
In ipfo , inqait , Cuftodi me ut pup. oculi , dicitis in Grxco
legi , Cuftodi me Dumine
,
quod nee in Hebrxo , nee in ttllo
habetnr biterprete : attamen in edd. Aid. & Compl. addi-
tur Kt'e/s ; & Ambr. 1. 6. Hexa. col.
137. e. legit :
Cuf-
todi me Domine, ut pupillam oculi, cum Vigil. Tapf. cont.
Varim. p. 750. c. & Pfalt. Corb. Aug. ubi fup. addic: In
tegmine alarum tuarum protege me ; edict, proteges , reni-
tentibus Mfs. Graece , 'Ev <SKevn tw -n/Jipvywr nv oxETraCE/; fit.
Ambr. de apol. Dav. to. 1. col. 683. f. & I. 4. Hex.
73.
b. & in Pf. 118. col. 1210. d. legit : Sub umbra prote-
ge me : at in Pf. 1 18. col. 998. f. In umbra protege.
Vigil. Tapf. 1. cont. Varim. p. 750. c. & Caffiod. Sub um-
bra , &c.
#. 9. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum vet. Pfalt.
& Grasco.
Hr. 10. Brev. Moz. habet adipe fuo ; at Aug. ScCaffiod.
conftanter adipem, &fuperbtam , cum Pfalt. Rom. & Gr.
In Ccrb. adipem fuperbia , ut iup. in !;an2;erm.
Tf. 11. Sic apud Aug. & Caffiod. & al. In Gr. 'Exa-
^oy/; /Ke opQa>vU!<; o.vlZv sOsi^s f'xxMVai In -rn yr\.
t. 12. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & al.
ONEM ANTIQUAM.
at Auguft. in eundem , pro abditis , legit occultis. Gr. I*
UTTOXpupCIS.
#. I 3. Brev. Moz. Trieveni eos
, &
fupplanta eos : eripe
animam meam ab impiis , &c. Aug. in hunc Pf. 1 raveni eos
,
) fubverte eos : erne animam meam ab impiis , &c. & inf.
in Pi. 34. col. 229. f. erne ab impiis animam meat. Caf-
fiod. in eund. Pf. Prxveni eos
, &
fupplanta eos meam ab
impio , &c. Pfalt. Rom. & Corb. I'rxveni eos , 5
fubierxe
eos meam ab impio. Gra:c. np:'<p?a<sci' oivhi , Jtj
vTtooxi^iecu
dvjvi' puMt riff -\v-(f\v fii dtso aa&vi, &c. Hieron. epift.
ad Sun. & Fret. to. 2. col. 631. b. ait : In eodem: Exfuige
Domine
,
prjeveni eum , & fuppl. eum : pro quo in Grxco
,
jrootftomv ivlxs , i. e. prsveni eos , & fuppl. eos
". jed melius
Jilegatur numero Jingulari ; jiquidem de impio diclum
efl , de
quo flattmfeqintur eripe animam meam ab impio ; nuU
liqne dttbium qitin diabolum figmficet. Vid. not. ad f. feq.
5^. 14. In Plait. Rom. & Corb. fie :
f
ameam inimicorum
de manu tna. Domine a panels a terra dijparttre eos, '< jup-
planta eos in vita ipforum : de abfconditis tuts adimpletus
efl
uenter eorum. Saturati fitnt porcma : )
reliquerunt quje
fu-
perfuerant parvulis fuis. Item in Pfalt. Carnut. Domine a
panels a terra difpartire eos, ) fnppl. eos Saturati funt por-
etna, &c. S. Eucher. quxft. in Pf. p. 844. g.
limiliter
hab. Saturati funt porcina : &
reliquerunt quafuperfuerant ,
Sec. Caffiod. in hunc Pf. frameam tuam ab mimics maims
tux. Domine a panels a terra dijperttre eos
, ^
fupplanta eos
in vita eorum ("inf. ipforum
:
) de abfconditis Saturatifuht
porcina : $$
reliquerunt qux fuperfuerunt , &c. S. Paullnus
utramque fcripturam videtur admirtere, ep. jo. p. 29 f.
c.
dicens : Saturatifunt porcina ; velfunt in quibnftam Pfal-
teriis fcriptum audio : Saturati funtfiliis : 5
reliquerunt qux
fuperfuerunt , &c. Auguftinus in Pf. 34.
col. 229. f. legit
,
jramcam tuam ab inimicis manus tux : rurfufque in hunc Pf.
col.
73.
b. & epift. 49. p. 504. foj.
ubi addit : Domine per-
dens de terra , difpenire eos in vita eorum : 1$ de abfconditis...
Saturati funt
porcina : &
reliquerunt reliquias parvulis fuis
:
*$* LIBER
PSALMORUM. Pfalm.' XVII.
VULGATA HOD."
i j. Ego autem in juftitia appa-
onfpe&ui tuo :
apparuerit gloria tua.
Versio antiqua.
Hebr.
Gx
Uf.
Sangtrm. 15. Ego autem cum juftitia Ego in juftitu
videbo faciem
parebo in confpedu tuo : fa- tuam : implcbor, cum evigilavero, rebo conlpeihu tuo : fatiabor cum
tiabor dum manifeftatur glo- Jimilitudine tua
ria tua.
Notje AD Vers
ION
EM ANTIQUA M.
& pod pauca : Ubi dictum eft,
inquit , Saturati func porcina ,
Symm. Xopla^wcvlat in!. Gr. edit. Rom.
eW*'"
w
<-
nonnulla exemplana , Samrati funt filiis , habent : ex am- MfSi tms Bo m. Kv&e anrnvut
(
Aid. & CompL tan
bigito enim Graco mterpretatio duplex evenit ; fcilicet cum in M7*
)
eon
W e\iKf*ewi tail
5 w
. I 7r ?
quibufdam libris eflet my,filiis , in aliis vt!o>v,porcinis. De
: ytaK
iifdcm irerum diffetit Aug.' ep. 149.
ad Paulin. to. 2. coi.
504. d. Qjtia ergo tunc
,
Jicnt fcripfi , ntm petueram infpice-
re codices Gracos propter quadam Pjalmi decimi fexti , infpexi
poftea
qttos invent :
tf
units habebat
,
quod &
Latin* iioftri
,
Domine perdensde terra, difpertire eos ; alius , Jicut ipfe
pofuifti , a paucis de tena : & infra , col. 504. f.
J05.
a. b.
Ouod vera feqititttr , Saturati funt porcina
,
jam quid mibi
ex' boc videretur , aperui : fed quod alii codices babent
,
tf
verilts habere perhibentur
,
quia diligentiora exemplaria per
accenliis uotam ejnfdem verbi Graci ambigititatem , Graco
fcribendi more , difolvunt , obfatrius
eft
qttidem ,fed
elecliori
fentcntix videtur aptihs convemre continue/jnbjuutlum
eft ,
Saturati funt filiis. In Brev. Mozarab. fie : Domine a pau-
cis de terra difpartire eos , *$ fitpplanta eos in -vita ipforum
>LC>t.pvf4fisvur oif ettmioJm M jxsvp avium. 'ZyoflaS/Muy vuav
(Alex. Aid. & Compl. vtar' ) i. dfmxv t x.x'/xMtirx to<{
PM7ri'.j; xulai.
~t. 15. ltidem in Pfalt. Corb. Mozarab. vero cum Caf-
fiod. hab. Ego autem cum juftitia apparebo in conjpectu tuo :
fatiabor dum manifeftabitur gloria tua. Similiter in Milf.
Rom. fer. 6. port Dom. 2. Quadr. ad Introit. Item apud
Theodulf. Aurel. de ord. Baptif. ap. Sirm. to. 2. p. 968.
b. praiter hoc, cum manifeftabitur. Aug. in eund. PI. Eg
autem in tua juftitia appar. in confp. tuo : jatiabor dum mani-
feftabitur , &c.atl. 21. de civit. Dei.c. 24. to. 7.
col.
644.
e.faturabor cum manifeftabitur, &c. Anonymus de Trin.
apud Ambr. col. 556. c. Ego autem cum juftitia appar. in
confpeflu tuo : fatiabor dum manifeftabitur mibi gloria tua.
Grace. 'E71M o\i cV Autcuoevm otpQwoftxt ra TrgycaTW ov
X.P~
Saturati funt deftderiis :
tf
reliquerunt qua fupcrfuerunt par- TCcQwc,/j.ai hi TO cpSijVai 7W Ae'^W CV
wtlis fuis. In Pfalt. Mediolan. Saturati funt filii
eorum
Versio antiqua.
g* Mf.
Safigerm. i . In finem pro puero Domi-
ni David
,
qua: locutus eft
ad Dominum verba Canti-
ci hujus , in die, qua eripuit
eum Dominus de manu om-
nium
inimicorum ejus, &
de manu Saul , &. dixit :
XVII.
jjt. "r'v Iligam te Domine vir-
3lJ tus mea . 1 . firma-
HEBR.
Vulgata hod.
Vittorifervo Domini David
,
qua 1. In finem puero Domini David,
locutus efi Domino verba. Can-
tici hujus, indie, qua liberavit
eum Dominus de manu omnium
inimicorum fuorum, & de manu
Saul, & ait : XFIII.
qui locutus eft Domino verba
Cantici hujus , in die
,
qua eripuit
eum Dominus de manu omnium
inimicorum ejus , & de manu
Saul, & dixit : ( 2. Reg. 12. 2.)
XVII.
D
Ilizam te Domine fortitudo
Dominus petra mea
mea
D
Iligam te Domine fortitu-
do mea : 5. Dominus fir-
mentum meum , & refugium , & robur meum
, &
falvator meus :
mamentum meum
, &
refugium
& liberator meus
Deus meus adjutor meus
,
& fperabo in eum :
Protector meus, & cornu
falutis mex , adjutor meus.
4.
Laudans invocabo Do-
Deus meus
,
fortis mens
, &fpe~
rabo in eo :
Scutum meum
, &
cornu falu-
tis mea
,
fufceptor
meus.
Laudatum invocabo Dommum
,
& ab inimicis meis & ab inimicis meis falvus ero
falvus ero.
5.
Circumdederunt me ge-
meum , & liberator meus.
Deus meus adjutor meus , & fpe-
rabo in eum.
Proteftor meus , & cornu falu-
tis mea? , & fufceptor meus.
4. Laudans invocabo Dominum:
& ab inimicis meis falvus ero.
1
J.
Circumdederunt me funes mor- j. Circumdederunt me dolorec
me.
Funes inferi
circumdederunt me:
mitus mortis , & torrentes mi- tis
, &
torrentes diaboli terrucrunt mortis
: & torrentes iniquitatis con
quitatis conturbaverunt me.
6. Dolores inferni circum-
dederunt me : praevenerunt pravenermt me laquei mortis.
me laquei mortis.
7.
Et in tribulatione mea In tribulttione
mea invocabo
Not* ad Versionem
antiquam
1. Sic eft in Brev. Mozarab. deletis tamen vocibus
turbaverunt me.
6. Dolores inferni circumdede-
runt me : prsoccupaverunt me la-
quei mortis.
7. In tribulatione mea invoca-
feqq. pro, & ad Dominum , & omnium. Aug. in hunc Pf.
In finem puero Domini ipfi
David
,
qua locutus
eft
Domino ;
reliquaut in textu. Caffiod. Vulgata: fuffragatur , nifi quod
legit, ad Dominum, pro Domino. Pfalt. quoque Rom. Fabri ,
& Carnut. habent, qua locutus
eft;
Rom. Martianaei
,
qui
locutus
eft
ad Dominum qua eripuit eum Dominus de ma-
nu Saul
, tf
de manu omnium inimicor. ejus. Corb. hi
puero Domini, qua locutus
eft
Domino verba Cantici b,
de manu inimicorum ejus , Sec. ut fup. Gr. E15 to -rtxo; t
z/raiJl Kup/fc tw Accultf, a. saoamce tw Kvp!a> ita/juv tbi
tX$pu!r dvlx , K) ix.
X

'f
^ 2etM , &c. ut fup.
^. 2. Ita legit Auguft. in hunc Pf. &. epift. f
J.
to. 2.
col.
J}8.
b. cumS. Paulino , epilt. 23. p. i^i.a. necnon
Caffiod. & Anonymo apud S. Paulin. epilt. ad Marcell. to.
2. p. 4.
His accedunt Pfalt. Rom. Corb. Sc Mozarab. In
Gr. t%vi H't.
Auguft. in hunc Pf. to virtus mea , ita ex-
plicat, per quern fortis fum. Similiter Aucl. Comment, in
Reg. S. Eucherio falso afcripti
, p. 961. f.
if. 5. Auguft. in hunc PI. Domine firmamentnm meum,
f
refitg. meum , $ lib adjutor meus , tf
Jperabo cornu
falutis mea , > redemptor meus. Pfalt. Rom. Fabri , & Corb.
fijniliter habent in principio , Domini 1 iiewe meum
, poft
refugium ; 8c in fine , adjutor meus , abfque prseced. ?. In
Rom. Martianasi : Dominus
fi;
mamentum meum
, \$ refugium
meum adjutor meus, fperabo cornu falutis mea , adju-
tor meus. Item in Pfalt. Carnut. ficut apud Calfiod. in hunc
Pf. adjutor meus in fine , abfque praeced.
) ; quae con-
junftio etiam deeft in Brev. Mozar. ante verbumy/wvjio.
Pfeudo-Eucherius in Reg. p. 961. Domine
firm.
meum,$$
Gr. Knifes
In finem refitg
cornu falutis mea, ? liberator meus.
J
ujns ?(f.iuy.a fiV , h, nccrafvyvi pM ^8o{ (M > t;
ar-riwir/wp [tit.
ir. 4. Ita Aug. & Caffiod. cum veterib. Pfalt. quibus
confonat Grsccum , nili quod pro ab , habet s'x.
gr.
5. Ita Hilar, in Pf. 139.
col. 532. a. & Calfiod. in
hunc Pfal. cum Pfalt. Rom. Corb. Mediolan. & Carnut.
Auguft. veto in eund. Pf. habet , dolores mortis , &c. Gr.
dS"ltii $mcItv ; at in Miflali Rom. ad Introitum Domini-
cae Septuag. gemitus mortis.
t. 6. Concordant Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. ut Sc
Pfalt. Mediolan. Carnut. Corb. Mozar. & Rom.Fabri. In
Rom. Martianaei , i
pravenermit me. In Gr. irgylpZxcar jue
.
abfque praeced.
tf,
quod delet etiam Pfeudo-Euchetius in
Reg. p. 961. ante pravenerunt.
t. 7.
In principio fimilicer habetur
^
, ap. Caffiod. i^
LIBER
VutCATA HOD.
xi Dominum , & ad Deum mcum
clamavi :
Et exaudivit de templo fanfto
fuo vocem meam : & clamor meus
in confpedtu ejus, introivit in aures
ejus.
8. Commota eft, & contremuit
terra : fundamenta montium contur-
bata funt, & commota funt, ijuo-
niam iratus eft eis.
PSALMORUM.
HE BR.
Dominum, &ad Deum meum cla-
mabo :
Exaudiet de templo fanllo fuo
vocem mea?n,& clamor meus an-
Pfalm. XVII. im. AVii.
33
VePvSIO antiqua.
invocavi Dominum , & ad
Deum mcum clamavi
:
Et exaudivit tie templo fuo
vocem meam : & clamor
te faciem ejus , veniet m aures meus in confpeclu ejus , in-
ejus. troivit in aures ejus.
Commota eji
, &
contremuit ter- 8. Et commota eft , & con-
ra : & fundamenta montium con- tremuit terra : & fundamen-
cnjfa funt, & conquafiata funt
,
ta montium conturbata funt,
quoniam iratus
eft.
9. Afcendit fumus in ira ejus: & Afcendit fumus in furor ejus,
ignis a facie ejus exarlit : carbones & ignis ex ore ejus deverans : car-
fuccenfi Tunc ab eo.
10. Indinavir, ccelos , & def-
cendit : & caligo Tub pedibus ejus.
ones accenfi funt ab eo.
Inclinavit calos, & defcendit:
& caligo
fub pedibus ejus.
1 1 . Et afcendit fuper cherubim, Et afcendit fuper cherub , & vola-
volavit : volavit fuper pennas vit : ty volavit fuptr pennas venti. &
ventorum.
11. Et pofuit tenebras latibu Pofuit tenebras latibulumfuum
,
lum fuum , in circuitu ejus t3ber- in circuitu ejus tabemaculum ejus :
naculum ejus : tenebrofa aqua in tenebrofas aquas in nubibus aeris.
cubibus aeris.
15. Prs fulgore in confpeclu Pru< fulgore in confpeclu ejus nu-
ejus nubes tranlierunt, grando
, & bes tranfiemnt
,
grando
, & carbo-
carbones ignis.
14. Et intonuit de ccelo Domi-
nes ignis.
Et intonuit in cotlis Dominus
,
nus , <k AltiiTin.us dedit vocem
fuam : grando & carbones ignis.
1 5 . Et miiit fagittas fuas , &
& commota funt
,
quoniam
iratus eft eis Dominus.
9. Afcendit fumus in ira
ejus : & ignis a fide ejus exar-
defcit : carbones fuccenfi funt
abeo.
1 o. Et inclinavit ccelum
,
& defcendit : & caligo fub pe-
dibus ejus.
11. tt afcendit fuper che-
rubin
,
& volavit : volavit fu-
per pennas ventorum.
1 2. Et fe it tenebras latibu-
lum fuum , nubes ipfius tranf-
cucurrerunt : liberavit me de
inimicis potentibus. Incircui-
tum ejus tabemaculum ejus
:
tenebrofa aqua in nubibus ae-
ris.
1 3
.
Prae fulgore in ronfpec-
tu ejus nubes tranfierunt
,
grando, & carbones ignis.
14. Et intonuit e coelo Do-
& Altijfimus dedit vocem fuam : minus
,
& Altiflimus dedit
grandinem & carbones ignis. vocem fuam.
Et
mifit fagittas fuas , & diffi- 1
5 . Et mifit fagittas fuas , &
NoTjG ad Versionem antiquam.
lot; ficut Ambrof. de apol. Dav. col. 750. d. & CalTiod.
in hunc Pfal. Pfeudu-Eucherius in Reg. inclinavit ccelum
Ciaec. k. fnwif v'&cror' Aid. veio &C-mpl. ifavvc.
t invocavi
, Sec. aliubiautem non wWiiu: ri fanfto , port &. 11. Aug. Sc Caffiod. Vulgat* faveut , cum veterib.
plo. In Gr. lie : Kai cV t $-*lQtrcil /xi fitfxxMod^vr Pfalt. & Gr.
tf. iz. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. rurfus concinunc
cum Vulg. & Greco. Ap. Ambr. I. de Ifai. c. y. col.
367.
e. & in Pfal. 3c. &
45.
col.
772. f. 918. a. p.ior tantum
legitur verliculus : Pofuit tsnebrti! latibulumfuum. Unde
aucem duo fequences in textum inepfeiint, me later : pri-
mus enim ad if . 13. perrineie videtur , alrer ad "t . 18. qui
ult. rurfum inferitur infra, #. 20. tertuibatum quid potius
hie fuipicor in archerypo , a quo defcriprus eft Sangerm.
codex
, quam ut credam duos illos veriiculos piimitus illic
additos fuilfe ; maxime cum ira pcfr.i , fenfum interrurbent
nee aliubi reperiantur eo loci , neque in Crcis , neque in
Latinis. Brev. Moz. habet, in navibus aeris
,
pro in nubi-
bus , &c. led aperto mendo ; nam in Giaeco conftanter , It
IS", 13. Aug. in hunc Pf. addit ipfius , ad milts. Brev.
M02. loco tranfierunt , hab. tranjeurrerunt ; reliqua ur fup.
In Gr. Airy ii TmavyvfivS tyuiTtcr dirts .! rtpmai AihaBo
,
&c. Hilar, in Pf. 146. col.
579.
b. legir : Pra fulgore ejus
in cenjpeSu ejus nates tranfierunt. Caffiod. vero in eund.
Pf. Prctjulgora in confpetht ejus , &c. turn addit : J r.rftlqo-
ra , una pars orationis eft , id ejl , nominations pluraiis
, j
refponde' ad nubes
gj fenfts talis
eft
: Mix nubes
Jicut
in hoc acre tenebrojx , hoc
eft , obfeurx videntur ; ita in cotiP-
pecln Dei prxjttloorxpint , ubifempir Veritas patet : at haee
mera Cafliodoii conjeclura
, qu* nullius anriqu* Veriionis,
quud fertfarini, aur Ml*, auctorirare niritur.
)?.
14. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
Mediolan. Corb. Carnut. & Gikco; a quibus omnibus ab-
funt eo loci
,
grando
J
carbones ignis. De hoc etiam veifi-
culo Hieron. ep. ad Sun. & Fret. to. 2. col. 61,1. b. hxz
habet : Et auxritis , cut Gr.ccns
ifium verfum fecundo non-
babeat , interpofitis dr.obus vtrjibtis : jed jciendnm , quia de
Hebra'ico , & de Theodotioms edilione tn LXX. Interpretibus
fub afterifco additum
fit.
t. 15. Ita Pfalt, Rom. cum Caffiod. in hunc Pfal. nifi
quod apud utrumque deefr. 5
initio , ("cut ante f-ly.ra.
In Corb. lie : Et m
fit
fagittas fuas , diffipavit eos :
& fntgit-
ra muhip'.tc,
%j
ttnturbavit eos. Apud Hilar, in Pf. 6j.
hunc Pf. & in Pfalt. Rom. ac Moz. In Corb. fie : Et in
prejfura mea invocabo Dom. Sec. Auguft. in eund. Pf. Ie?it
cum Pfeudo-Eucherio in z. Reg. p. 961. g. Et in prejfura
mea
lem
t
t'jCf'v &,. uKitev tx. tan aytx aV/? IctMijoil ai tic, ret arx
ci/f. Apud Hilar, in Pf.
143. col.
JJ3
d. Audivit de tcm-
flo fviilo fuo , Sec. ut fup.
tf . 8. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfeudo-
Eucherio in Reg. p. 961. h. necnon Pfalt. Rom. Fabri, &
Corb. In Brev. Moz. iimiliter ponitur
^, amefnndameii-
ta, ut & in fine, Dens, hem in Gr. Kai ttJvtvin, k, e'e-
i&H-oc, cymQu m 7*
J;
tk $ffti>ia 0/; apylSm uv/o7r, S
to;. In Pfalt. Rom. Martiansei deeft
^ , ante fundamen-
tal est. ut fup. Apud Hilar, in Pf. 64. col. 166. d. e. Et
commota
eft, {$
intremuit terra :
ji fttndamen quoniam
iratus
eft
his : & in Pf.
143. col.
5^3.
d. Et commota
eft ,
$
contremuit
5 fundamenta , &c. Ap. Tichonium reg.
7.
col. 64. c. Fitiidamenta montium coniurb.funt ,c$
com-
mota funt ,
quon. iratus
eft
Dens.
y. 9.
Sic eft in Pfalt. Rom. Mediol. & Mozarab. ficut
ap. Auguft. in hunc Pf. at in Pfalt. Carnut. & Corb. ex-
ardefcet ; quibus du'-ibus furTragatur Hilar, in Pf. 6j. col.
191. d. nili quod unus Mf. Reg. hab. ibid, exardefcit : item
in Pf.
143.
col.
J56.
c. exardefcit ; at correclum eft exar-
defcet ex alio loco , nempe in Pf. 64. col. 166. d. e. ubi
iic Hilar, habet : Afcendit fumus ab ira ejus : c ignis a
facie ejus txardejeet : carbones accenjifunt ab eo. Nee illud ob-
ftat , quod eodem loco editi ferant exardefcit ; erenim male
,
ciim infra
, col. 167. b. rurfus legarur : Afcendit fumus ab
ira ejus ;{$ ignis a confpeilu ejus ardefcet : & fup.
p. 166.
f. fubnedtanrur ifta ab eodem Hilario : bifumo qui afcen-
dit ,
prateriti temporis res
eft
; in tgnc autem accendendo
, fu-
turi firnifitatio continetur ; qua: manifefto arguunt exardef-
cet , quod ipfe habet in Pf. 64. fup. cum Theodor. Attamen
Hilar, in Pf. 143. p. jy6". c. legit exardefcit, ut notavi
fupra. Pleude-Eucher. vero in z. Reg.
p. 961. g. exardef-
cet. In^Gr. iuett^*irwsij, at in edd. Ald.&Compl. xa-j-a-
^^7i'of7/- item fup. conftanter , cV c'pyri dvfit.
t. 10. Ira Aug. in hunc Pf. cum Pfal?. Corb. Sc Moz.
Concinit etiam Hilar, in Pfalm.
64. col. 166. d. nifi quod
tollit
tf , ante inclinavit : at in Pf. 143. col.
556. c. re-
tinct
, #
inclwavit. Pfalt. Rom, habet
, tf
inclinavit ex-
Ex
Mf.
Sangerm,
34
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XVII.
Versio antiqua. HE B R. VuiGATA HOD.
5* Mf.Sangerm. diffipavit eos: & fulgura mill- pavit eos : fulgura multifileAvit, diflipavit eos : fulgura multiplica-
tiplicavit, & cpnturbavit eos
1 6. Et paruerunt fontes
aquanim, &: revelata funtfun-
damenta orbis.terrae >
Ab increpatione tua Domi
vit , & conturbavit eos.
16. Et apparuerunt fontes aqua-
ejr conturbavit illos
Et apparuerunt efj'nfwncs aqua-
rum
, & revelata funt fundamen-
ta orbis,
Ab increpatione tua Domine
,
ne , ab infpiratione fpiritus ira: ab infpiratione fpiritus furoris tui.
tua?.
1
7. Mifit e fummo , <5c ac- Mifit de alto
, &
accepit me .-
cepit me : adfumpiit me de extrahet me de aquis multis.
multitudine aquanim.
18. Eripuit me deinimicis Liberavit me de inimico meo po-
meis fbrtilfimis , & ab his qui tentijjimo
, & de bis qui oderunt fortiffimis , & ab his qui oderunt
oderunt me : quia- COllfirmati me ; quoniam robuftiores me erant. me : quoniam confortati funt fuper
funt fuper me.
19. Pranenerunt me in die Pr&venerunt me in die
affliclio-
adflitationis mere: & fadus nis mca, cy-faclus
eft
Dominus
fir-
eft. Dominus protector mens, mamenium meum.
Et eduxit me in latitudinem : li-
berabit me
,
quoniam placui ei.
ruin
, & revelata funt fundamenta
orbis terrarum
;
Ab increpatione tua Domine
,
ab infpiratione fpiritus ira; tua.
i 7. Mifit de fummo
, & acce-
pit me : & affumplit me de aquis
multis.
1 8. Eripuit me de inimicis meis
me.
2.0. Et produxit me in lati-
tudinem : falvum me faciet
,
quoniam voluit me.
Liberavit me de inimicis
meis potentillimis ,. & ab his
qui oderunt me gratis.
2.\. Et retribuet mihi Do-
19. Prsvenerunt me in die af-
fliftionis meae : & fa&us eft Dominus
protector meus.
zo. Et eduxit me in latitudinem :
falvum me fecit
,
quoniam voluit
me.
Retribuit mihi Dominus fecun- 2 1 . Et retribuet mihi Dominus
munditiam manuum meant? red-
didit mihi
:
minus fecundum juftitiam dim
juftitiam meant : fecundum fecundum juftitiam meam : & fe-
me.im : & fecundum innocen-
tiam manuum rhearum retri-
buet mihi
:
22. Quia cuftodivi vias Do- J^uia cuftodivi vias Domini
,
mini , nee impie gefli a Deo & non egi impie a Deo meo.
meo.
2. j.
Quoniam omnia judi- Omnia enimjudicia ejus in conf-
cia ejus in conlpeclu meo funt: peclu meo
, cjr
pracepta ejus non
& juftitias ejus non repuli a amovt a me.
me.
2.4. Eteroimmaculatusco- Et
fui immaculatus cumeo, &
NotjE ad Versionem antiquam
cundum puritatem manuum mea-
rum retribuet mihi
:
22. Quia cuftodivi vias Domi-
ni
,
nee impie gefli a Deo meo.
25. Quoniam omnia judicia
ejus in confpeclu meo : & juftitias
ejus non repuli a me.
24. Et ero immaculatus cum eo:
col. 191. d. & in Pf. 116. col. 421. d. Mifit fagittas fnas ,
j diffipavit eos : &fulgura multipl. {$ conturb. eos. Similiter
hab. in Pf. 143.
col. 556. c. nili quod c\c\ct fuas ,
pofty7i-
gittas: at in Pf. 64. col. 166. e. leg.
Mifit fagittas fuas , tf
difperjit eos :
5
fulgura , &c. Aug. vero in hunc Pf. ita : Et
tnujit fagittas fuas , J
dtjperjit eos : & comfcationes multi-
flicavit
, J
conturbavit eos. Pfeudo-Eucherius in 2. Reg.
p. 962. e. Et emijit fagittas , tf
diffipavit eos : > cornfeatio-
nes multipl. &c. ut fup. Graece : Kal si,a.Trisii7-s sah , g, <;>c:/'f-
7Ti(.ii ivr&i' i) uszecKxc, rnSftvn , &c. In Mf. Alex, ac edd.
Aid. & Compl. deed *., ante liftneistrkt.
#. 16. Ml. Sangerm. ita fcriptum exhibet, parnnt tint,
vnendose ,
pro quo pofuiinus paruerunt. Auguft. in hunc
PI. Et apparuerunt fundamenta orbis terrarum, &c. ut
fup. Similiter in Plait. Rum. apparuerunt , ut & ap. Cafliod.
in eund. Pfalm. fed uterque habet cum Pfalt. Corb. or-
bis terra. In Gr. Kxi xyhucx.v a! ths otxx/nsmi Kv&z
>
Hi i/j.-iriiva^'jn;, &c. Brev. Moz. & ab infpiratione , &c.
t. 17. Sic habet Pfalt. Corb. Sic etiam Hilar, in Pf.
143.
col.
J56.
c. pofito ,ante afj'umpjit. Itidem in Pfalt. Rom.
excepto de
,
pro e. Item apud Auguft. Se Cafliod. in hunc
Pf. & ap. Pfeudo-Eucherium in 2. Reg. p. 962. fublato
i$ , ante ajfumpfit. In Brev. Moz. ita :
Mifit ex alto , f^ ac-
cepit me: ajpimpjit me de altjtudine aquanim. Graece ,'E^a-
570Mwr.
^. 18. Brev. Moz. hab. Eripiet me de , Sec. ut fup. Hi-
lar, in Pf. 143. col.
JJ6".
c. Eripnit me de , Sec. Auguft.
in hunc Pf. cum Pfeudp-Eucher. in 2. Reg. p. 962. Emit
me ;'& infra ,
quoniam confortati funt, &c. In Gr. 'Pvcsra!
(t; ei, s'/^foiv f*v AuvxtcHv , *. in ii oti =Vfp;w
'
v.q:>.v , Sec.
f. 19. Augufl:. in hunc Pf. cum Pfeudo-Eucherio in 2.
Reg. p. 962. Pravenerunt me in die ajfliilionis mete :
&
faRus e[i Dominus frmatnentum meum. Cafliod. cum vet.
Pfalt. Vulgatas conlonat. In Gr. lie : Ilrpipbaiiv /j.s a vi/j.e-
f
nouiutssui /XU' i).....drTiSYiex-,tia.f4is. Symm. loco nax.u
r
.oii,
hab. rJtjx.f7fj:pla.z.
It. 20. Similiter habet Cafliod. in hunc Pf. Et produxit
fne in latitudinem. Brev. Moz. in Lttitndine ; mox ita : libe-
ravit me
, quoniam voluit me ; nee ipfum , nee Cafliodorus
jddunt plura. In Pfalr. Corb. lie ; Et eduxit me m latitu-
dinem : falvum mefaciet ,
quoniam voluit me : turn fequirur
intervallum , lineis duabtis furficiens. Apud Aug. in eund.
Pf. fie : Et eduxit me in latitudinem : emit me
,
quoniam vo-
luit me : turn addit : Antequam ilium ego vellem , eruit me
ab inimicis meis potentiffimis ,
qui mibi invidebnnt jam volen-
ti earn ; $$ ab bis qui oderunt me
,
quia volo eum : quas fa-
ns indicant fubnexos in Mf. Germ, verficulos duos
, pariter
exflitifle in codice Auguftini: & veto etiamnum legumur
in Pfalt. Camut. nempe fie : Salvum mefaciet , quo, voluit
me. Eripuit me de inimicis meis fortiffimis , tf
ab bis qui ode-
runt me i ut fupra if. 18. Similiter habet Pfeudo-Eucher.
in 2. Reg. p. 962. Et eduxit me in latitud. eruit me
, quou.
voluit me. Emit me de inimicis meis potentiffimis
, tf
ab bis
qui oderunt me. At neque in Pfalt. Rom. neque in veteri-
bus aliis , hoc additamentum reperitur. In Graeco etiam
edit. Rom. nulla alia funt
,
praster feqq. Kxl t%iyctrye pt e";
TrxxTi/c-fio'r' ptCETa/jUE, o't/ ihhws p.s. Solus Ml. Alex, hsc
addit : 'Vutelct! f*e ii, t^pcei pt\i c\imrur , k. in. tuv jj.mf!w
t.
21. Ita Pfalt. Corb. cum Rem. Martiantei. Mozar.
habet initio , & in fine , retribuit ; fed innoceriliam , ut fup.
Similiter in Pfalr. Rom. Fabri. Apud Auguft. in eund. Pf.
Et retribuet mibi fecundum puritatem manuum, Sec. ut
in Vulg. Ap. Cafliod. fecundum inhocentiam , Sec. Pfeudo-
Eucherius in 2. Reg. p. 962. lie habet : Et retribuet mihi
Dom. fecund, jnfiti.im bona voluntatis :
tf
fecund, purita-
tem manuum, Sec. Giasc. Kal a.rra.-woSut\ /j.ci xa7a ivt*
xctCaJOT/a to)V MTcnroJ aei fi'.i.
*\ 22. Ita Aug. & Cafliod. cum vet. Pfalr. Se Grasco.
fr. 23. Sic eft" in Pfalt. Corb. Brev. vero Moz. addit
femper , vevbo funt
; Se loco repuli a me, habet repulii me.
Cafliod. in hunc Pf. fimiliter leg. funt femper , cum Aug.
edd. fed in Mfs. melioris not* ibid. Cmpliciter , in confpec-
tu meo /nut, Sec. ut in Vulg. In Pfalt. Mediolan. ac Rom.
Fabri , funtfemper , ficut ap. Pfeudo-Eucher. in 2. Reg.
p.
962. Itidem in Rom. Martianxi , nili quod hab.
juftitiam
ejus , non juftitias.
Grasc. "On -Tio.na. iiuvm fiy i. Tit
AinttiujuctToc. ai.'T? fc*
direzMur V t'fiS' in edit. Compl.
Vffnoa.
-fr. 24. Aug. in hunc Pf. hab. cum Pfalt. Rom. Fabri
,
& Vulg. immaculatus cum eo, Cafliod. vero in eund, Pf,
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XVII.
VUIGATA HOD.
& obfervabo me ab iniquitate mea.
2 ? . Et retribuet mihi Dominus
fecundum juftitiam meam , & fe-
cundiim puritatem manuum mea-
rum in confpe&u oculorum ejus.
2.6. Cum fanfto fanftus eris , &
cum viro innocente innocens eris
:
17. Et cum elefto eledtus eris
:
Sc cum perverfo perverteris.
18. Quoniam tu populum hu-
milem falvum facies : & oculos fu-
perborum humiliabis.
2.
9 . Quoniam tu illuminas lucer-
nam meam Domine : Deus meus i!-
lumina tenebras meas.
3 o. Quoniam in te eripiar a ten-
tatione, & in Deo meo tranfgrediar
murum.
3 1 . Deus meus impolluta via
ejus : eloquia Domini igne exami-
nata : protector eft omnium fperan-
tium in fe.
3
2 . Quoniam quis Deus prater
Dominum > aut quis Deus prater
Deum noftrum ?
3 3
. Deus qui praecinxit me vir
35
2. Reg.
22.
34.
HE B R.
cuftodivi me ab iniquitate mea.
VepvSio antiqua.
ram eo : & obfervabo ab ini-
quitate mea.
Etreftituet mihi Dominusfecun- 25. Et retribuet mihi Domi-
ditm juftitiam meam : fecundum nus fecundum juflitiam meam:
mundittam manuum mearum in & fecundum innocentiam ma-
confpeclu oculorum ejus.
Cum fanclo fanclus eris : cum
viro innocente innocenter ages.
Cum eleclo eleclus eris
, cjr cum
perverfo fubverteris.
J>)uia tu populum pauperem
fal-
nuum mearum retribuet mihi
in confpeclu oculorum ejus.
2.6. Cum fan&o fanchis
eris, & cum viro innocente
innocens eris
:
27. Et cum electo cleft us
eris : & cum perverfo fubver-
teris.
28. Quoniam tu populum
vabis
, & oculos excelfos bumilia- humilem falvum facies : &
bis. oculos fuperborum humilia-
bis.
29. Quoniam tu inluminas
lucernam meam Domine
:
Deus meus inlumina tenebras
meas.
Quoniam a te eripiar
)uia tu illuminabis lucernam
meam : Domine Deus meus illuf-
trabis tenebram meam.
In te enim curro accinclus
, cr
in Deo meo tranjiliam murum. a tentatione, & in Deo meo
tranfgrediar murum.
Deus immaculata via ejus : elo-
3
1 . Deus meus impolluta
quium Domini examinatum : feu- via ejus : eloquia Domini igne
turn
eft
omnium fperantium infe. examinata : proteclor eft om-
nium fperantium in fe.
Quoniam quis
eft
Deus prater 32. Quoniam quis Deus
Dominum ? & quis fonts prater prazter Dominum ? & quis
Deum noftrum ? Deus prauer Deum noftrum ?
Deus qui accingit me fortitu-
_
33. Deus qui prxcinxit m
tute : & pofuit immaculatam viam dine , cjr pofuit immaculatatnviam virtutem : & poluit immacu-
meam. meam: latam viam meam.
34.
Qui perfecit pedes meos Coaquans pedes meos cervis
, & 34.
Qui perficit pedes meos
tanquam cervorum
, & fuper ex- fuper excelfameaftatuens me : tanquam cervi , &. fuper ex-
celfa ftatuens me. celfa ftatuit me.
N o t jE ad Versionem antiquam.
adv. Marc. p. 800. b. ita : Cum juflo juflus eris :
tf
cum
perv. perverteris : Si 1. de exhort, caftit. p. 942. c. Et cum
elello eleclus eris. Cypr. 1. 3. Teftim. p. 326. c. innocent
eris :
tf
cum perverfo perverfus eris. Similiter apud Ambr.
epift. 27. to. 2. col. 899. e. perverfus eris. Ap. Hilar, in
Pf. 120. col. 381. 3.. fundus eris :$ cum perv. perverteris.
In Gr. Kai fitid tKMnv ix.hix.Tc; say
, ^uet* j/jsCa? A;-
sfHw-
"f. 28. Accinunt Aug. Cafliod. & al. una cum Grsco.
't . 29. Auguft. in hunc Pf. bis legit illuminabis , loco
inluminas, 8c inlumina. Vigil. Tapf. 1. conr. Varim.
p.
7JI. b. initio tantum hab. illuminabis ; Pfeudo-Eucher.
vero in 2. Reg. p. 963. fub finem, loco inlumina. Ambr.
!. de bon. mort. c. 9. col. 406. e. Quoniam tu illuminas
,
&c. ut in Vulg. Similiter CafTiod. cum vet. Pfalt. unum
tamen Corb. habet : Quoniam tu inluminans , Sec. In Gr.
bis > (puTii?;.
f. 30. Ita legit CafTiod. in hunc Pf. cum Brev. Moz.
& Pfalt. Rom. Fabri. Similiter Pfeudo-Eucher. in 2. Reg.
p. 963. Auguft. vero in eund. Pf. ita : Qtioniama te eruar
A tentatione , &c. iic etiam 1. il. de Trin. to. 8. col. 916".
c. nifi quod add'u
, fperans tranfgrediar , &c. plures tamen
Mfs. ibid, omittunc verbum fperans, quod etiam abeft a
Graeco. Pfalt. Rom. Martianffi hab. Quoniam in te eripiar
,
cGr.'OT) it (\\
f
v&yOL/ixt , Sec.
't. 31. A Mf. Sangerm. ipfo initio abeft Deus, fed
aperto mendo. Auguft. in hunc Pf. & Pfeudo-Eucher. in
2. Reg. p. 963. legunt : Deus meus , immaculata efi via ejus
,
&c. ut fupra. Similiter in Brev. Moz. immaculata via ejus
;
at in fine , in turn ,
pro in
Je.
InGraeco :0 ;c; /4% a/nw
UK n iSlc, jut?, &c. ultimoque , inr civtov.
It . 32. Sic ap. Aug. in hunc Pf.
>
quis Deus ; in Pfalr.
Rom. & al. aut quis ; in Graco , xal ti's 0fo; , &c. ut fup.
Pfeudo-Eucher. in 2. Reg.
p. 963. legit :
j
quis Deus prx-
ter Dominum noflrum ?
Tfr .
33.
Sic in Pfalt. Rom. Martiansei , & Corb. In Rom.
vero Fabri , virtute , ficut apud Aug. & S. Paulinum, epift.
23. p. I
3 J.
b. In Gr. 'O to;
0'
inetfamuw ^ Avtapiv , &c.
t. 34.
Sic in Pfalt. Rom. Martiansi ad verbum ; ut &
in Corb. & apud CafTiod. in hunc Pf. necnon ap. S. Pau-
linum, epift. 23. p. J
3 J.
b. Wii quod habent omnes per-
E ij
A D
cum Rom. Martianasi , coram eo. In omnibus conftanter ,
obfervabo me. In Pfalt. Corb. cum eo ^ obfervabo ab
,
&c. Pfeudo-Eucher. in 2. Reg. p. 962. Et ero immacul.
coram eo : 5 cuflodiam me ab iniq. mea. S. Bened. Reg. c.
7. Tunc ero immaculatus coram eo ,/i objervavera me ab , &c.
Gr. Ka] liofiat ^uwfio; /hit oivtv' k, if>vhxi,t/j.at d-iro tu; , &c.
~fr. 25. Sic eft in Pfalt. Corb. ad verbum. Mozarab. in
principio habet retribuit , cum his , fecunilim innocentiam
manuum , &c. Auguft. in hunc Pf. Et retribuet
y? fe-
cundum puritatem , Sec. CafTiod. in eund. Pf. cum Pfalt.
Rom. Et retribuet
^fecundum innocentiam , Sec. fed non
repetitur hie , retribuet mihi
,
poft vocem mearum
,
ptasier-
quam in Pfalt. Corb. & apud Pfeudo-Eucher. in 2. Reg.
p. 962. In Mf. Sangerm. fcriptum erat ibid, retribue , fed
aperto mendo , quod fuftulimus. In Gr. Ka! oonairolii-
04 not *. x.a.Ta. thv xa6aioTHTa Toiy yjipui /M itwwtoY ,
&c. fed in Mf. Alex, iterum , a.novJto<fmi pot hi-Jtioy , Sec.
ut in Lat. fup.
#.
26. In Mf. Germ, ita corrupte legitur , innocente in-
nocente inn , cujus loco pofuimus , innocente innocens eris
,
mi legunt Aug. & CafTiod. in hunc Pf. cum veterib. Pfalt.
Similiter hab. Tertull. 1. de pudicit. p. 1011. a. Cumfanc-
to fanclus eris
, tf
cum viro innoc. &c. at 1. de exhort, ad
caftit. p. 942, c. ita : Cum Janfto Jantlifcaberis ,
tf
cum vi-
ro innoc. &c. Cypr. 1. 3. Teftimon. p. 326. c. Cum jujlo
jujlificaberis , tf
c""> viro innoc. Sec. Hilar, in Pf. 120.
col. 381. a. Cum fanclo fanclus eris, ^ cum perverfo perv.
&c. omiiTis intermediis. Similiter Ambr. 1. 1. de Abr. c.
9. to. 1. col. 309. b. & epift. 27. to. 2. col. 899. e. &
1. 1. offic. col.
4J.
c. at I. de bon. mott. c. 9. p. 406. e.
verficulos ita perturbatos exhibet : Cum fanclo fanclus eris,
%> cum eleclo eleclus eris : ) cum perverfo perverfus eris
, $$
cum innocente innocens eris. In Gr. fie : Meto" only owa-
Qwsn
[
Aid. ScCompI. occ; e>w]
j,
/j.ito\ dvj/io; 6cJk a6ae>;
I'oji.
#. 27. Ita Brev. Moz. hab. cum Pfalt. Rom. Corb. 8c
Mediolan. Sic etiam Caffiod. in hunc Pf. ac in Pf. it.
p.
87. c. cum Auct. 1. ad virg. devot. ap. Ambr. p. 366. f.
& Pfeudo-Eucherio in 2. Reg. p. 963. Tertul. vero , 1. de
pudic.
p. ion. a. & Aug. in hunc Pf. fie : Et cum eleclo
letlus eris:
#
cum perv. perverfus ins, Idem TcrwU. 1,
J.
Tom. J/.
Ix
Mf.
Stwgermi
Ex it/. Sangirm,
56
LIBER
Versio antiqua.
35.
Qui docet manusmeas
in pradium : & pofuifti ut ar-
cum xreum , brachia mea.
36.
Et dedifti mihi protec-
tionem falutis mece : 6c dex-
tera tila fufcepit mc :
Et difciplina tua ipfa doce-
bir me.
37.
Dilatafti greffus meos
fubtus me : & non funt irifir-
mata veftigia mea.
38.
Perfequar inimicos
meOs , & comprehendam eos
:
& non convertar donee defi-
ciant.
39.
Confiigam illos, nee
poterunt ftare : cadent fub pe-
cibus meis.
40.
Et praxinxifti me virtu-
tem ad bellum : fubplantafti
infurgentes in me fubtus me.
4.1. Et inimicorum meo-
rum dedifti mihi dorfum , <5c
odientes me difperdidifti.
42. Clamaverunt, necerat
qui falvos faceret; ad Domi-
num , nee exaiidivit eos.
PSALMORUM.
HEB R.
Docens manusmeas adprtlium,
Pfalm. XVII.
(.3. Et comminuam illos,
ut pulverem ante faciem ven-
ti : ut lutum platearum delebo jtciam eos.
eos.
& componens quafi arcum arcum
brachia mea.
Dedifti mihi dypcttmfalutis tux
,
& dextera tua confortavtt mc
;
Et manfuetudo tux tnultipli-
cavit me.
Dilatabis grejfum meum fubtus
me
, & non deficient tali met.
Perfequar inimicos meos cjr ap-
prehendam
, & 'ton revertar donee
confumam eos.
Cadam eos, & non poteruntfur-
gere : cadentfub
pedibus meis.
Et accinxifti me fortitudine ad
prdium : incurvabis lefiftemesmihi
fub me.
Inimicorum meorum dedifti mihi
dorfum , & odientes me difperdidif-
ti.
Clamabunt, & non eritquifal-
vet ; ad Dominant
, & non exatt-
dtet eos.
Delebo eos ut pulverem ante
fa-
ciem venti : ut lutum platearum pro-
VuiGATA HOD.
3 5 . Qui docet manus meas ad 2. Kfj.
pralium : & pofuifti ut arcum
2i
' 35*
rereum , brachia mea.
36. Et dedifti mihi protedtio-
nem falutis tua: : & dextera tua
fufcepit me :
Et difciplina tua correxit me in
finem , & difciplina tua ipfa me do-
cebit.
37.
Dilatafti greffus meos fub-
tus me : & non funt intirmata vefti-
gia mea.
3 8. Perfequar inimicos meos , &
comprehendam illos : & non con-
vertar donee derkiant.
3
9. Confringam illos , nee pote-
runt ftare : cadent fubtus pedes
meos.
40. Et pnecinxifti me virtute ad
bellum : & fupplantafti infurgentes
in me fubtus me.
41. Et inimicos meos dedifti
mihi dorfum , & odientes me dif-
perdidifti.
41. Clamaverunt , nee erat qui
falvos faceret ; ad Dominum
, nee
exaudivit eos.
43.
Et comminuam eos , ut pul-
verem ante faciem venti : ut lutum
platearum delebo eos.
fecit , cum Pfalt. Rom. Fabri. Idem vero S. Paulinus , ep.
9.
p. 4?. a. (ic legit : Perficiet pedes noftros Jicut cervi
, 5
J11-
per excelfa fl.ittiet Aos : ar epift. 2 I . p. n
J.
c. Pedes tanqttam
cervi perfectfti.
Auguft. in hunt Pf. Qui perfecit tanq.
cervi,
&fop
ftatuet me. In Pfalt. Mcdiulan. & Carnut.
conftanter cervi ; & in Mozarab. flattut me. Similiter ap.
Pfeudo-Eucher. in 2. Reg. p. 963.
Attamen Hieronymus
epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 631. b. ad hoc, cervo-
rum , dicit : Scribitis in Grxco inveniri , cJssi fWpfc , id
eft ,
tanquam cervi ,
jingularem utimernm pro ptrira/i ; fed in
Hebrxo plurahs niimer/ts
eft
, chaialoth ; 5
(mines Interpretes
plttralem niimemm trailftttler tent. In edit, tamen Rom. &
alibi conftanter
:'0 narapTi^o/ucv^i; ris iroS~a.c, fiv ain't th&tpv,
i, sVI to v^y-ho. ifSv /us. Sulus Ml". Alex. hab. sWjt;, &
Aquila,
j,
s'tti to. v-\i;j.y.ra. nx nS<; /hi.
#.
35.
Auguft. in hunc Pf. leg. ad prxlium; duo tamen
Mfs. ferunt ibid, in prxlium , alii pleiique, in prxlio. Caf-
Yiod. in eund. Pf. hab. ad prklium; deinde,
$5
pofuit ut
arcum, &c. Sic etiam in Brev. Moz. & Pfalt. Rom. Mar-
tianaci. In Rom. vero Fabri, f$ pofuit arcum, &c. Apud
Hilar, in Pf. 143. p.
5 J
3. d. & in Pfalt. Corb. (ic : Q?u do-
tes mantis trieas in prxlium :
? pofuifti
ut arcum , &c. Gr.
AjJaocnK '? iroMfitof Ktia Tcifit , &c. Compl. eCeto.
ir. 36.
Itidem in Pfalt. Coib. & Rom. Fabri, niii quod
in fine habetur, me docebit. In Rom. Martianxi , falutis tux,
& me docebit , ut & ap. CalTiod. in hunc Pf. in fingulis au-
tem non legunrur pluva , nee etiam in Pfalt. Carnut. Se-
cus in Mozarab. in quo fie : Et difciplina tua ipfa me doce-
bit : )
doilrina tua diriget me ufque in finem. Similiter ap.
Vigil. Tapf. 1. cont. Varim. p. 750. f. excepto uno ufque ,
quod deelt. In Pfalt. Mediol. ftabilivit me in finem.
Aug.
Not* ad Versionem antiquam.
Qy
d.vTr\ fit Atfafy, h/ct/ovo; is'iv wit] t?, Ka\ 11 /Tfiot
(\ diapiuc; ftt efc t<mc.. In Hexapl. deeft .'; t/^o;.
t. 37. Auguft. in liunc Pf. legufubter me, Gr. Ctto-
>itt.Tjl f4V.
It. 38. Ita Auguft. in hunc Pf. cum vet. Pfalt. ni ex-
cipias illos , pro eos. Brev. Moz. hab. 2 non revertar do-
nee , &c. Gr. K) x. cartirejeipuijc/uat. Pfeudo-Eucher. in 2.
Reg. p. 963. Perfequar inimicos meos
, Q comprimam illos
,
&c. ut in Vulg. Gr. k. y.aTtw'-jo^i/i , &c.
J^. 39.
Pfalt. Rom. & Carnut. antiqua manu correftum :
Afftigam
illos , nee poterunt , &c. ut in Vulg. Similiter Caf-
fiod. in hunc Pf. cum hoc
,
jub pedibus meis. Aug. in eund.
PC. Confringam illos, nee poterunt , Sec. ut in Vulg. Brev.
Moz. nee potuerunt. Plait. Corb. Confringam illos , nee pote-
runt cad. fub
pedibus meis. Gr.
'
h.nh^i-\w di/rii,^
&'
/4%
i^utuilai iiw t; iro/tt5 /Mf.
"&. 40. Brev. Moz. ipfo initio tollit
tf , nee hab. ante
fupplantafti ; addit vero omnes infurgentes , &c. Similiter in
Pialt. Rom. Fabri , Carnut. & Mediul. fupplantafti omnes
,
abfque praeced. > ,
quod ult. etiam tollunt Aug. & Caf-
fiod. in hunc Pf. cum voce omnes. In Pfalr. Rom. Martia-
na;i , & Corb. Et prxcinxifti me virtutern ad bellum : fuppl.
omnes fubtus me: Auguft. cum Pfeudo-Eucherio in 2.
Reg. fv.bter me. In Gr. Kal TrtciE^aca; /y.s Avtv/niv it's iro-
*;,u:y QvvittoJ mas wccr/ct$ tK uirox.tt.TOi fit . Hieron. ep.
ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 631. c. ad hoc, infurgentes
,
ait : In Grxco plus invenijfevos dtcitis , omnes infurgentes
;
fed omnes , additum
eft.
tf. 41. Ita Brev. Moz. cum Pfalt. Rom. & CalTiod. in
hunc Pf. at Aug. in eund. cum Pfeudo-Eucher. in 2. Reg.
Et inimicos meos dedifti mihi dorfum , & odio babentes me
in eund. Pf. fie hab. Et dedifti mihi protect, falutis mcx difperdidifti. In Gr. Kal rii sy$pii y.H ilanuts pot vZrov
,
fufcepit me : ^ difciplina tua me direxit in finem : & difci
pli/ia tua ipfa
me docebit. Notant tamen editores noftri BB.
ocfo Mfs. ibid, habere falutis tux , non mex : unde Hieron.
ep. ad Sun.& Fretel. to. 2. col. 631. b. ita fcribit : In Grxco
vos legijje dixiftis , th; Wufi'5
W, id
eft , falutis mea:
; fed
in Hebrxo , Iefacha , falutis tax Jignificat , non mea;; quod
s$ omnes Interpretcs tranftulernnt. Pfeudo-Eucher. in 2. Reg.
p. 963.
ita: Et dedifti mihi protect, falutis tux
J
difci-
plina tua direxit me in finem : & difciplina tua , &c. ut in
Vulg. Edit. Rom. LXX. fert (\lvf[xr, pM ; in editt. vero
Aid. & Compl. deeft jm; mox ita in Rom. i, v A^td
(\
vt)t7e>.a..i
c
e/?>al*To fits' Kj n irettJ si a (_' afaj/)Bcuos pc tte, tiwc; K. m
naiS'tix Qn aluri pi AtJ~ai,i. Verum hie ult. verficulus ci-
tatur in ' H.a.irM'ii; ex Theodot. ut notatur in cod.Cuislin.
IX, vel X. facculi : 5c vero ita in Sc-hol. tb , Kcei n' irmJiia
Tie, /J.tdts rr a.c, /ue z^whJsotvMc,.
"t . 42. Ita leg. Hilarius in Pf. 143.
col.
J^.
e. necnori
Aug.&Caffiod. in hunc Pf. cum vet. Pfalt. & Gr. Pfeudo-
Eucherius veto in 2. Reg. p. 963. ita : Clamabunt , net erit
qui fal'jum faciat ; ad Dominum , nee exandiet eos.
#".
43.
Sic Hilar, in Pf. 1. col. 23. & in Pf.
143. col.
5^3.
e. Item Auguft. in hunc Pf. fed Mfs. xi. hab. ibid.
juxtafaciem venti. Ita quuque Pfeudu-Eucher. in 2. Reg.
p. 963.
Cafiiodor. veto cum vet. Pfalt. ante faciem, Sec.
Ambr. in Pf. 1. to. I. col.
7J9.
d. Comminuam eos an-
tefaciem venli , $ ut lutum , &c. at inf. in Pf.
3 J.
col. 76
J.
d. ut lutum. Item Anon, apud ipfum , to. 2. col. 4. d.
Grsec. Kai KiTrlvtu wri; xt itfofwaov M;pt\s' u(
vntMt > &c.
LIBER
VUIGATA HOD.
44.
Eripies mede contradictio-
nibus populi : continues me in ca-
put gentium.
4 S
. Populus
,
quern non cogno-
vi , fervivit milii : in audicu auris
obedivit mihi.
46. Filiialieni mentiti funt milii
,
filii alieni inveterati funt, & clau-
dicaverunt a femitis fuis.
PSALMORUM.
HE B R.
Salvabis me a contradiclionibus
populi : ponesm e in Caput gentium.
Pfalm. XVIII.
37
Veksio a n t i o u a.
44.
Eripies me de contra- Ex
Mf.
Sanger.
di&ionibus populi : confinues
me in caput gentium.
45.
*
Populus, quern non *
M/.Popnlum,
cognovi , fervivit mihi : ad au-
ditum auris obaudivit mihi.
46. Filii alieni mentiti funt
%,-Reg
22.49.
ij.9.
ropulus
,
quern ignoravi
, ferviet
mihi : auditione amis obaudict
mihi.
Filii alieni mentientur mihi :
filii alieni dcfluent
, & contrahen- mihi : filii alieni inveterave-
turin angufliis fuis. runt, & claudicaverunt a fe-
mitis fuis.
Vivit Dominus
, & bcnediclus
47. Vivit Dominus , & be-
Deus mens
, & exaltabitur Dens nedlftus Deus meus
, & exal-
falutismea. tetur Deus lalutis mex.
Deus quidas vindiclas mihi,
& 48.
Deus qui das vindictam
Sc fubdis populos fub me
,
li- congregas populos fub me ; quifer- mini , & fubdidifti populos fub
me, liberator meus Dominus
de gentibus iracundis.
47. Vivit Dominus, & benedic-
tus Deui meus , & exaltetur Deus
falutis mex.
48. Deus qui das vindi&as mi-
lii , 6
berator meus de inimicis meis ira-
cundis.
49.
Et ab infurgentibus in me
exaltabis me : a viro iniquo eripies
me.
Jbi/.to. fo. Propterea confitebor tibi in
Rom. nationious Domine : & nomini tuo
pfalmum dicam.
5 1 . Magniticans falutes regis
vas me ab inimicis meis
,
Et a refifientibus mihi elevas
me , a viro iniquo liberabis me.
49.
Ab infurgentibus in me
exaltabis me : a viro iniquo
eripies me.
50. Propterea confitebor
tibi in gentibus Domine : &
pfalmum dicam nomini tuo.
51. Magnificans falutarem
Propterea confitebor tibi in gen-
tibus Domine
, & nomini tuo can-
tabo :
Magnifcanti falutes regis fui
,
ejus
, & faciens mifericordiam
& facienti mifericordiam Chrifto regis ipfius
,
& faciens miferi-
chrifto fuo David , & femini ejus fuo , David
& femini ejus ufque cordiam chrifto fuo David
,
ufque in fsculum. in sternum. & femini ejus in faxulum.
Noi ad Versionem antiquam.
tf.44. Siciterum Hilar, in Pf. 143.
col.
553.
e. & Caf-
fiod. cum vet. Plait. Auguft. veio in hunc Pf. cum Pfeu-
do-Eucher. in 2. Reg. Ernes me de , &c. Gr. '?vial f*s it,
ttrriM-yi-ov , &c. Symm. 'Pi/oil jus oltto , &c. Auguft. 1. 17.
de civicate Dei, c. 16. to. 7. col.
479.
d. legit ut fup.
fonftitues me in caput gentium; at ibi Mfs. habent in ca-
fite : Cypr. 1. 1. Teftim.
p. 281. a. & Ladt. 1. 4. Inftit.
c. II. p. 575.
conftanter, in caput; e Gr. e/'; xsfaM(.
tf. 45.
Tertul. adv. Jud. c. 3. p. 1 37. b. Populus, quern
tioii noveram
, fervivit mihi : in auditu auris obedivit mihi.
Itidem Cypr. 1. 1. Teftim. p. 281. a. hoc excepto
,
quern
non cognovi. La&ant. 1. 4. Inftii. c. 11. p.
J75.
Populus
,
quern non cognovi
,
jerviet mihi. Sic etiam Ffeudo-Eucher.
in 2. Reg. fed addlt : in obaniitu amis obaudivit mihi. Hi*
Jar. in Pf. 1. col. 14. c. & in Pf.
143. col.
555.
e. cum
Plait. Corb. Pepnlus
,
qnem non cognovi
, fervivit mihi : ad
auditum amis obaudivit mihi. Similiter hab. Auguft. in
hunc Pf. exceptis his , in obaudttu auris obedivit mihi ; at
Rom. nunc legitur , 0Q10; /m ; at in edd. Aid. 5c Comp!.
deeft /m.
t. 48. Ita fert Pfalt. Rom. cum Carnut. Sic etiam irt
Mediolan. & apud Caffiod. in hunc Pf. detracta tantum
voce Dominus ; tres etiam Mfs. Caffiod. habent fubdis ,
non Iubdidifti. Brev. Moz. ita : Deus qui das vindidas mi-
b* > C fubdidifli populos Jnb me, liberator meus de gentibut
iracundis. Auguft. in eund. Pf. nil differt a Vulg. In Gr.
'O &sU J'lJ'ti sx.Jix.wici; efttrii >u i/Vo-raj;*? >aks i/V f',Kf ,
purn? ims e| lykfav Spyhav. De his autem , liberator meus
de gentibus iracundis , Hieion. ep. ad Sun. & Fretel. to.
2. col. 631. c. ita dilferit : hi Graco inveniffe vos dicitis
,
ab inimicis meis fortibus
, five potentibus
; 5^
quia feme)
veritati jludemus
, fi
quid vel tranferentis
Jeflinatione , vel
fcribemium vitio depravatum efl ,fimpltciter coufiteri & emen-
dare debemus : in tiebrao nihil aliud habet niji hoc , libera-
tor meus ab inimicis meis : LXX. autem iracundis addide-
runt ; tf
pro gentibus
, tarn in Ihbrxo
, qu.im in cunSis
I. 17. de civit. Dei, to.
7.
col.
479.
d. obaudivit mihi. Interpretilus , inimici pofiti funt; ^ miror qnomodo pro
Item ap. Caffiod. in eund. Pf. & in Breviar. Moz. nifi inimicis, gentes mittata fitit.
quod apud utrumque deeft in , ante vocem obauditn.
In Pfalt. Rom. limiliter obauditn, abfque prasced. in; at
legitur obedivit. Apud Auct. 1. de promilf.
p. 3. col. 184.
in obauditn auris obaudivit mihi. In Graeco , Ana; , o'V a'x.
iyv&Vf slbMvs; /uot' iiq duottt aria tVn'ictc;' fioi , Mf. Alex.
sTtuy.tGac.
#. 46. Ita legunt Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Moz. Corb. & Rom. Concinunt pariter Hilar, in Pf.
143. col.
5:58. d. & Hieron. in Ifai. c. 25. & 60. to.
3.
col. 214. a. &
44J.
b. Hieron. priori loco habet, in
fe-
mitis fuis. Ap. Iren. 1. 4. p. 288. e. priors tantum exftant
:
Filii alieni mentiti funt mihi. Similiter ap. Ambrof. in Pf.
J 18. to. I. col. 1 102. f. In Gr. "T/ol Wrpjo/... vto] a*-
t,0TA0l ZTCt>a!u%WSXY , K) t"X_j)*Ol)l 0.1 O.TT0 T , &C.
#".47. Accinunt Auguft. & Caffiod. cum Pfalt. Rom.
Martianaei : in Rom. Fabri , deeft meus
, poft Dens ; de quo
Hieron. epift. ad Sun.&Fretel. to. 2. col. 631. c. ita fcri-
bit : Dicitis in Greco non haberi meus , quod non fub ajle-
tifco , fed ab ipfis LXX. de Hebrciica veritate translatum
efl ;
$$ cunili Interpretes in hac parte confentiunt. In ed. etiam
49.
Ita Pfalt. Corb. Auguft. etiam cum Pfeudo-Eu-
in 2. Reg. tollit
tf
in principio
, una cum Gr. at
legit in fine, erues me; Ffeudo-Eucher. eripe me;
t
cher
Aug
Gr. funri |f.
t. 50. Ita Pfalt. Cotb. Sic etiam in Mozarab. detracto
tamen
> , poft Domine. Pfalt. Rom. hab. confteber tibi in
populis. Auguft. in hunc Pf. tibi in gentibus Domine :
tf
nomini tuo pfallam. Pfeudo-Eucherius in 2. Reg.
p. 964.
tibi in generationibits Domine : & nom. tuo pfallam. Caf-
fiod. in eund. Pf. tibi in populis Domine :
{5 pfalmum di-
cam tibi inter gentes. Gr. Q01 hi tlnst Kv'ca' ij tw Sro/ia-
Ti Qv ico.a.
*.
Jr. Brev. Moz. hab. cum Pfalt. Corb. fahttem regis
ipfius; Rom. cum Caffiod. faintare regis ipfius; Mediolan.
falutaria; Carnut. falutem. Aug. in hunc Pf. cum Pfeudo-
Eucherio in 2. Reg. falutes regis ipfius. Tichon. reg. 1.
col. jo.
g. legit
, faciens mifericordias , &c. ut in Vulg" Gr.
Mjyc.Awcov T; owTup/a; ry pccoiMai civrv, k. ira^v i\s s ; tw...
Aafl/ , h, t e'a-; luiy:^.
VULGATA HOD.
i. In finem ,
Pfalmus David.
HE B R.
Viclori Canticum David.
XVIII. XIX.
3.. /^Voili enarrant gloriam Dei , /^(Rli enarrant gloriam Dei,
V> & opera manuum ejus an- W
& opus manuum ejus annun-
Not/E ad Versionem
V". r. Ita Auguft. in hunc Pf. Pfalt. vero Rom. Be
Corb. delent
ipf , cum Caffiod. In Gr. ti &mU.
Versio ANTIQUA.
1. In finem
,
Pfalmus ipfi
David. XVIII.
CCEli
enarrant gloriam
Dei , &opera manuum
ANTIQUAM.
fr. 2. Sic Ambrof. 1. 1. & 2. Hex. to. r. col. 8. e. 30.
a. uno excepto annumiat : item infra , col,
3 3 J.
f, & to. 2.
Mf,
Sangerm,
58
LIBER PSALMORUM.
Versio antiqua.
E* Mf.
Sitngtrm. ejus adnunriant firmamentum.
3.
Dies dieieru&uat verbum,
& nox noftiindicat fcientiam.
4.
Non funt loqueke
,
ne
HE B R.
Pfalm. XVIII.
VULGATA HOD."
ttatfirmamentum. nuntiat firmamentum.
Dies diet eruclat verbum
, & 3. Dies diei eruftat verbum, 8c
nox nocli indieat fcientiam. nox nofti indicat fcientiam.
Non
eft
fermo , & non funt 4. Non funt loquelse , neque fer-
que fermones
,
quorum non verba
,
quxbus non audiatur vox mones
,
quorum non audiantur vo-
audiantur voces eorum
5.
In omnem terram exiit
(onus eorum : & in finibus or-
bis terrae verba eorum.
6. In folem pofuit taberna
eorum.
In univerfam terram exivit
fo-
nus eorum , & in finem
orbis ver-
ba eorum
:
Soli pofuit tabernaculum in eis.
ces eorum.
5. In omnem terram exivit fo- "Rami
nus eorum : 8c in fines orbis terra;
I0- *8.
verba eorum.
6. In fole pofuit tabernaculum
culum iiium : & ipfe tanquam Et ipfe quafi fponfus
procedens de fuum : & ipfe tanquam fponfus Lac.
24
fponfus procedit de thalamo tbalamo
fuo
,
fuo :
Exfultavit ut gigas ad decur- Exfultavit utfortis ad ctirren-
rendam viam
,
7.
a fummo dam viam : afummitate exit egref-
coelo egreffio ejus : [us ejus,
Et occurfus ejus ufque ad Et curfus ejus ufque ad fum-
procedens de thalamo fuo : 4*
Exfultavit ut gigas ad curren-
dam viam
, 7. a, fummo ccelo
egreffio ejus :
Et occurfus ejus ufque ad fum-
fummum ejus : nee eft qui fe mitotan illius ; nee
eft
qui
fe abf- mum ejus I nee eft qui fe abfeondat
abfeondat a calore ejus.
8. Lex Domini inreprehen-
fibilis ,
convertens animas :
teftimonium Dei fidele, fa-
pientiam prxftans parvulis.
9.
Juftitix Domini recta:
,
Not^
eondat a ealore illius. a calore ejus.
Lex Domini immaculata, eon- 8. Lex Domini immaculata, con-
vertens animam : te/iimonium Do- vertens animas : teftimonium Do-
mini fidele
,
fapientiam pr<tftans mini fidele , fapientiam pra-ftans
parvulo. parvulis.
Pracepta Domini recla , Utifi- 9. Juftitia Domini tcc\x , Ia>
ad Versionem antiquam.
524. e. 671. a. 1126". b. Similiter Aug. in hunc Pf. & 1. 1.
de conf. Evang. to. 3. p. 2. col. 20. & Leo M. fer. 18.
p.
67. f. & Ambroliaft. p. 52. b. & Caffiod. cum vererib.
Pfalt. Corb. tamen & Mozarab. hab. antmntianl , ut fup.
In Gr. ttoIwciv Si yjipat av/n atctyyefMi to , &c.
f. 3. Hilar, in Pf. 118. col. 363'. d. eruclat. Similiter
Ambr.ep. 22. col. 876. a. c. eruclat ; cct. ut fup.iteml.de
Ifai.c. 5. to. 1. col. 367. e. & 10 54. e. & to. 2. col. 244. b.
279. f. 1209. a. Auguft. in hunc PI. ernthtat annuntiat
fcientiam : item 1. I. de conl. Evang. to. 3. p. 2. col. 20. f.
excepto verbo erutlttt. Caffiod. cum Pfalt. Corb. eruHuat...
indicat. Gr.ipiuyelctt pii/tct avayyixtst ytueit.
if. 4. Ita Aug. in hunc Pf. & 1: 1. de conf. Evang.
to. 3. p. 2. col. 20. f. Item Caffiod. in eund. Pf. &. Gaud.
Brix. fer. 8. p. 955- g- cum Pfalt. Rom. In Brev. Muz.
quibus non audiantur ; Grsece , it tr^] aMcr/at , &c.
Tf. 5. Auguft. in hunc Pf. exiit...
j
in
fints ; at 1. 1. de
conf. Evang. to. 3. p. 2. col. 20. f. exivit. Hilar, in Pf.
6y. p. 180. a. exiit. Hormifd. ep. 45.
Cone. to. 4. p. 1497.
b. exivit... j
in
fines terra , &c. Caffiod. in euud. Pf. &
Gaud. Brix. fer. 8. p. 955
. g. Vulgar* confonant cum
Pfalt. Rom. Similiter Ambrof. de parad. to. 1. p. iji.
c. & in Pf.' 118. to. 1. p. 1160. f. & infra, 1286. d.
1453. e. & to. 2. 654. f. 913. d. Tertull. 1. 5. adv.
Marc.
p. 801. b. In omnem terram exiit Jonas eorum :
>
in tcrmtnos orbis verba eorum : at 1. cont. Jud. c. 7. p.
139. b. In univerfa terra exiit fonus eorum :
tf ufque ad
terminus terra verba eorum : item 1. de fuga in perf.
p.
971. b. alludens dicit : Ut in totam terram exiret fonus
eorum
, <J
in terminal orbis voces eorum : & 1. 4. adv.
Marc. p. 73J.C.
In omnem terram > in terminos terra
voces eorum. Gr. E"; -Tra.aa.v iwt yw si's T -Tti^Cla. ts
Bita/tEWS t p'^a7 dura.
It. 6. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Vulgatse fuffra-
gantur , ufque ad verbum exfultavit. Concinit Ambrof.
1. de exhort, virg. to. 2. col. 293. a. & 1. de inftit. virg.
col. 251. a. & 1. de Incarn. col. 711. e. & in Pf. 43.10.
1. col. 899. f. Item Auguft. 1. 1. de conf. Evang. to.
5. p. 2. col. 20. f. & in Pf. 44.
col. 381. f. Sic etiam
Gaud. Brix. fer. 8. p. 955. g. Maxim. Taurin. p. c. h.
& Philaftr. Brix. de haeref. p. 707. g. una cum Pfalt.
Rom. Grace. 'Et -ru Mia... uc, tvy.ipioc, sKiropwct/ittvos , &c.
Tertull. vero 1. 4. cont. Marc.
p.
70J.
a. legit : Ipfe
tanquam fponfus egrediens de thalamo fuo. Novatian. de
Trill, p. 1038. b. Sicut fponfus egreditur de thalamo fuo
:
deinde : Exfultavit ut gigas ad currendam viam. Cypr.
1. 2. Teftim. p. 293. a. & Jul. Firmic. 1. de erro. prof,
relig. c. 20. Et ipfevelutfponjus egrediens de thalamofuo :
exfultavit ut gigas viam currere. Hilar, in Pf. 58. col. 129.
d. Exfultabit ut gigas ad currendam viam : iimiliter in Pf.
59.
col. I 38. bis exfultabit , licet habeatur in editt. exful-
tavit ; fed emendatum eft exfultabit ex Mf. Regio , in
quo etiam non gigas, fed gigaus. Ambrofius in Pf. 118.
col. 1034. f. Exfultavit tanquam gigas ad currendam viam :
fimiliter in Pf.
43. col. 895. d. 899 f. 903. e. & to. 2. col.
aji.a. 711. e. 1166. b. &c. Aug. in hunc Pf. legit : *-
fultavit Jicut gigas ad cttrr. viam; at infra, col. 8
J.
b. ut
gigas. Itidem Caffiod. in eund. Pi. & Philaftr. Brix. de
hxref. p. 715. a. cum Pfalt. Rom. In Mozarab. gigans.
Apud fiieron. ep. ad Sun. & Fret. to. 2. col. 632. a.
lie : Exfultavit ut gigas ad currendam viam fuam ; turn
fequitur : Et dicitis quod in Grxco fuam non habeat ; Jed
hoc nos fab vent additum reperimus
, & in Hebrao non ejfe
maufeflttm eft.
Scriptoies etiam Latini fupra citati non
habentyii.im , uti nee vet. Pfaltetia , exceptis tamen Arab.
& jEthiop. necnon Vulgatae Mfs. tribus , Carnut. Colb. 6c
Germ, qui addunt Juam. In Gr. hod. fie : A7Miaof7at
&j's 71'?; Jtycfiu,- oS'nt aW?
-
led abeft dvrS ab edd. Aid.
6c Compl.
f. 7. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.& Moz.
Vet. Irenaei Interp. 1. 4. c. 33. p. 274. b. ita legit : A
fummo ccelo... (5 occurfus ejus ufque ad jummum cceli :
($
non
eft
qui
fe abfeondat , &c. Similiter Auguft. in hunc
Pf. & in Pf. j8. col. 563.
f. at 1. 1. de conf. Evang. to.
3. p. 2. col. 20. g. ita legit : A fummo cceli egreffto ejus :
tf
recttrfus ejus ufque adjummum cali : y non
eft
qui
Ji
abfe. &c. Tertull. 1. 4. adv. Marc.
p.
70
J. a. A fummo
call projeilio ejus :
tf
deverjio ( f. reverjio
)
ejus adfummum
ufque efus. Novaiian. 1. de Trin. p. 1038. b. A fv.mm
ccelo egreffio ejus : $$ ufque ad fummumregrejjio ejus. Cypr.
1. 2. Teftim. p. 293. a. A jummo cceli egreffio ejus :
($
deeurjio ejus ufque ad jummum ejus :
tf
non
eft
qui lateat a
calore ejus. Ita quoque Jul. Firm. 1. de errore prof, relig.
c. 20. excepta voce una projeilio , loco egreffio. Hilar, in
Pf. j8. col. 129. d. A Jummo cceli egrejjio ejus , &c. ut in
textu. Ambrof. in Pf. 118. to. 1. col. 1034. f. Ajitmmo
calo , &c. ut fup. iimiliter in Pf.
43.
col.
895. d. at I. de
Ifai. c. 3. to. I. col. 360. a. lie : Egreffus ejus a fummo
coelo, &c. ut fup. Ambrofiaft. col. 241. b. A fummo calo
egreffio ejus : > regrejpis ejus ufque ad jummum ejus. Avit.
Vien. ap. Sirm. to. 2. p. 164. e. A fummo cceli egrejjio
ejus : $$
recttrfus ejus ufque ad jummum ejus. Gaud. Brix.
ferm. 3. p. 948. c. Afummo cali egreffio ejus:
& occurfus-,
&c. ut in Vulg. Graec. 'Air' <x.pv t? &&$ m fo/cs olutx'
K) to yLxliv%i4tx. dvTy s&>; av.pv rt v&cw K) sot ait os ct.Trox.pv-
we/a; tw btpfiur avm. Aid. & Cumpl. th; fep/Lty;.
Tt. 8. Ita Pfalt. Rom. nil! quod habet teftimonium Do-
mini ; Mozarab. Dei. Mediol. Corb. & Carnut. Lex Do-
mini irreprehenfibilis. Similiter in MifTali Rom. ad Introir.
fabb. poit Dom. 2. Quadrag. Succinunt S. Paulinus ep.
38. p. 235. c. & Caffiod. in hunc Pf. Hilaiius vero in
Pf. 118. p. 242. d. ita : Lex Domini immaculata , conver-
tens animas : teftimonium Dominifidele , erudiens parvulos.
Ambrof. in Pf. 1. col.
7J2.
b. & in Pf. 118. col. 1 183. c.
Lex Domini inreprehen/ibilis , convertens animam. Aucl. op.
imp. in Matth. horn. 19. p. 101. d. Lex Dom. irreprehenfi-
bilis
eft,
convertens animas. Tertull. l.de pudic.
p. 1002.
a. Lex Domini inviluperabilis , convertens animas. Aug. in
hunc Pf. concordat cum Vulg. Gr. 'O fo^o; tv Kvpix afj.su-
lAoc,, iTrifpstpay -^vxa-S' '' fiaplvpict Kvpm -wist WpiZpsoc vwttioi.
if. 9. Pfalt. Rom. & al. conftanter habent latificanus ,
& tllumimns , cum c*t. ut fupra. Similiter Hilar, in Pf.
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XIX.
VlJLGATA HOD.
39
He b r.
tificantes corda : praeceptum Domi- cantia cor : mandatum Domini lu-
ni lucidum , illuminans oculos.
io. Timor Domini fancTrus
,
per-
manens in feculum fa;culi : judicia
Domini vera
,
juftiricata in femctipfa.
ctdum , illuminans oculos.
Timor Domini mundus, perfeve-
rans in f&cula : judicia Domini
vera
, juftificata in femetipjis.
ii. Defiderahilia fuper aurum Defiderabilia fuper attrum &
& lapidem pretiofum multum : & lapidem pretiofum multum
, &
dulciora fuper mel <& r'avum. dulciora fuper mel & favum rc-
dundantem.
ii. Etenim fervus tuus cuftodit Undc
&
fervus tuus docebit ea:
ca , in cuftodiendis illis retributio in cu/lodiendis eis fruclus multUS.
multa.
Errores quis intelligit ? ab oc- i
3 . Delifta quis intelligit ? ab
occultis meis munda me : 14.
ab alienis parce fervo tuo.
Vnp.sio ANTIQUA.
Ixtificantis
corda : prxceprum
E*
Mf.
Sangetm.
Domini lucidum , inluminans
oculos.
10. Timor Domini fanc-
tus
,
permanens in faeculum
fseculi : judicia Dei vera
,
jufti-
ficata a femctipfa.
1 1
.
Defiderahilia fuper au-
rum & lapidem pretiofum
multum : & dulciora fuper
mel & favum.
1 z. Nam & fervus tuus cuf-
todit ea , in cuftodiendo ea re-
tributio multa.
n. Delictum quis intelli-
& cuius munda me : a fnperbis quo- git \ ab occultis meis munda
Si mei non fuerint dominati
,
tunc immaculatus ero : & emunda-
bor a delicto maximo.
if. Et erunt ut complaceant
eloquia oris mei : &. meditatio cor-
dis mei in confpeclu tuo Temper.
que libera fervum tuum.
Si non fuerint dominati mei
,
tunc immaculatus ero
, & mun-
dabor a delicto maximo.
Sint placentes fermones oris met,
& meditatio cordis mei in conf-
peciu tuo :
Domine adjutor meus , & re
demptor meus.
Domine fortitudo mea
, & re
demptor meus.
No T M AD VerSIONEM ANTIQUAM
me Domine :
1
4. & ab alienis
parce fervo tuo.
Si mei non fuerint domi-
nati
,
tunc immaculatus ero :
& mundabor a delicto maxi-
mo.
1 5. Et erunt ut compla-
ceant eloquia oris mei : & me-
ditatio cordis mei in confpec-
tu tuo femper.
Domine adjutor meus
, 6c
redemptor meus.
IiS.col. 242. d. 246. c. &in Pf. 120. col. 378. e. at in Pf.
118. col. 260. b. legit : Mandatum Dei lucidum , &c. Ambr.
in Pi. 1 18. to. r. col. 1006. b. Mandatum Domini lucidum
,
Sec. Similiter Hieron. ep. ad Damaf. to. 3. col.
J24.
d. & 1.
3. in ep. ad Ephef. to. 4. col.
385. f. Auguft. in nunc Pf.
Juftitia Dom. reila
, Ixtificantes cor , &c. ut in Vulg. Simi-
liter hab. Cadiod. in eund. Pf. prater vocem corda. Ita
quoque in Miflali Rom. ad Offertor. Dom. 9. port Pent.
Ap.Tertul. veto, l.de pudic.
p. 1002. a. fie : Jura Domini
dircila
, oblellantia corda : prxceptum Domini longe lucens
,
inluminans oculos. Grace : Ta cTa<4uTa Kupln ei/6/
(
Mf. Alex. euftiTa.,
) iutpQcivovTcz. xapAiw ii /k/cam Kvplv
fr. io. Sic Hilar, hab. in Pf. 1 18. col. 242. d. prater ult.
ifta , Domini vera,
juftificata in ipfum. Ambr. in Pf. 118. to.
I. col. 1049. 1272. c. Domini vera, jttjlif. in femctipfa. Hier.
in Ezech. 18. to.
3. 820. a. Domini vera
,j"ftif.
infemetipfis.
Cypr. 1. 3. Teftim.
p. 313. c. Timor Domini cajlus
,
pevjeve-
rans in fxculaJkculorum. Aug. in hunc Pf. & tracl:. 9. in 1.
Johan.to.
3. p. 2. col. 888. g. Timor Domini caftits ,
perma-
nens infxculumfxculi : judicia Dom. vera , juftif.
in idipfum.
Fulg.l. 1. dedupl.prad.c.
23. p. 19. Judicia Dei vera,
juf-
tificata infemetipjis. CafTiod. in eund. Pf. Judicia Dei vera
,
&c. ut in Vulg. InPfalt. Moz. ac Rom. Martiansn : Timor
cum Brev. Mozarab. Tertul. 1. 4. adv. Marc.
p. 711. c.
ita : Eloquia Domini dulciora fuper mel
ft
favos. Miflale
Rom. ad. Oflert. Dom.
9. port Pent. Judicia ejus dulciora
fuper mel
tf
favum. Gi.'viivfi^i vWpyjvs'w *, w'Qcc rlput
TVOhW K) ~)*UX.UTieSC VTtip JJ.ZU Kj X)1f l'ot'.
t. it. Ita in Brev. Moz. & Plait. Rom. niii excipias
ilia pro ea. Miifale Rom. ad Often. Dom.
9. port Pent.
Nam
tf fervus tuus cuftodit ea. Lucif. Calar. 1. de mor.
pro Dei fil.
p. 249. d. vel2Jl. d. Etenimfervus tuns cuftodit
ea , in cuftodiendis illis , &c. Aug. in hunc Pf. Etenim
cuftodit ea , in cuftodiendo ilia, Sec. Cadiod. in eund. Pf.
Nam
$
fervus tuus enftodiet ea , in cuftodiendo ilia relrib.
multa. Sic etiam in Pfalr. Corb. excepto uno cuftodit. Gr.
t^ai yap a u*oscv 9^^a<^Jc| ccu/a , a/ ru cpv>.u.cciv mmx , &c.
t. 13. Pfalt. Rom. Corb. & Mozarab. necnon Cypr. 1.
3.
Teftim,
p. 320. a. cum Aug. &Caffiod. in hunc Pf. conf-
tanter hab. initio deliila, extremoque addunt Domine , ut
fup. Ambrof. vero , 1. de apol. Dav. to. 1. col. 690. d. ita
legit : Lapfus quis intelligit ? & in Pf.
45.
col. 927. a. 8c
f. addit : ab occultis meis munda me Domine. Similiter Ni-
cetius
, Spicil. to. 3. c. 2. p. 2. c. addit Domine. In Gr.
nct.7r7n'^7a ti; oimios; ; iy. ruv xpuipiar y.v KabaCiMv /a; >
J,
K7T0, &c.
Tt". 14. Auguft. in hunc Pf.
gj
ab alienis Si mei non
Dom. fanclus , permanet infxculum feculi .-judicia Dei vera
,
fuerint domiuata
tf
mundabor a delitlo magno. Similiter
j'ift'-f-i"femetipjis. In Rom.Fabii, in femctipfa. InMediol.
etiarn permanet. In Gr. 'O cplfsoc, Kvpln dyti; , J'lajusvwv zh a'w-
ta afavic,' ra. x.p!fj.zlx Kvpln dwhvcc, AiJiKaiu/^ivot. sV] to ou/io.
if. 11. Ita Lucif. Cal. 1. de mor. pro Dei filio
, p. 249.
vel
25 r. d. necnon Auguft. & Cafliod. in hunc Pf. cum
Fulg. 1. 1. de dupl. prsd. c. 23. p. 19. & Pfalt. Rom.
Ambrof. vero in Pf. 1 18. to. 1. col. 1049. a. delet multum.
S. Paulinus epift. 37. col. 226". b. hab. pretiofum nimis
,
in Pfalt. Cotb. & Moz.
tf
mundabor. In Pfalt] Rom.&ap.
Cadiod. dominati
$ cmiiudabor. In Gr. 'i.a.v put fj.\t xa,-
/axuCAivcaCi
g, xxftuC-tQ-titojUca aVo duccprias fj.iyd.hK.
if. I
J.
Similiter habet Auguft. in hunc. Pf. col. 8r.
c. cum Cadiod. & vet. Pfalt. At Aug. infra , col. 87. f.
legit, Etper hoc ut complaceant , &c. In Gr. Ka! stovlcu
tii iv J ojti'aK t >.oyia, , Sec. Ap. Hilar, quoque in Pf.
Jl. p.
79.
c. Domine adjutor meus , Sec. ut fup.
VULGATA HOD.
, In finem , Pfalmus David. XIX.
HE B R.
Vitlori Canticum David.
E
Xaudiat te Dominus in die
tribulationis : protegat te
nomen Dei Jacob.
3 . Mittat tibi auxilium de fanc-
to : & de Sion tueatur te.
NoT
die
protegat te no~
Tf
Xaudiat te Dominus in
1i
tribulationis
men Dei Jacob.
Mittat tibi auxilium defanclo
,
cr de Sion roboret te.
Ve
VeRSIO ANTIQUA.
XX. 1. In finem, Pfalmus ipfi
David. X I X.
2.
Y7
Xaudiat te Dominus in
Xj/die tribulationis : pro-
tegat te nomen Dei Jacob.
Mittat tibi auxilium de
Ex
Mf.
Sangerm,
-c
A D
fanclo : & de Sion tueatur te.
N t 1 q u A M.
R S I O N E M A
t. 1. Itidem in Brev. Moz. 3c Graco. InPfalt. Rom. Pfalt. & Gr.
Fabr. deeft ipji
,
ficut apud Aug. & Cadiod. in hunc Pf. i: 3. Sic'apud Auguft. & Cadiod. in hunc Pf. ficut
Jn Rom. Martian*. I.mpliciter, Pfalmus David. in Pfalt. Rom. In Mediolan. vero, Corb. & Carnut. loco
y. 2.
Ica Auguft. U Cafliod. in hunc Pf. cum vet. tueatur te , eft JnJ'apiat te , e Gr. xfltM&fli cv.
4
o LIBER PSALMORUM. Pfalm. XX.
Versio antiqua.
Ex
Mf.
SMiprm. 4. Memor fit omnis facri-
ficii tui : & holocauftum tuum
pingue fiat. Di a psalm a.
5.
Tribuat tibi Dominus fe-
cundiim cor tuum : & omne
coniilium tuum confirmet.
6. Lartabimur in falutario
tuo : & in nomine Domini
Dei noftri magnificabimur.
7.
Impleat Dominus ora-
nes petitiones tuas *. nunc co-
HE B R.
Memor
fit
omnis facrificii tui
,
& holocauftum tuum pingue
fiat.
Semper.
Det tibi fecundiim cor tuum
,
& omnem voluntatem tuam im-
pleat.
falutari
VULGATA HOD.
4.
Memor fit omnis facritkii
tui : & holocauftum tuum pingue
fiat.
5. Tribuat tibi fecundiim cor
tuum : & omne coniilium tuum con-
firmed
6. Latabimur in falutari tuo : Lattdabimus in Jalutart tuo
& in nomine Dei noftri deduce- & in nomine Dei noftri magnifica
mus. bimur.
Impleat Dominus omnes petitio- 7. Impleat Dominus omnes pe-
nes tuas : nunc fcio quoniam fal-
titiones tuas : nunc cognovi quo-
s;novi quoniam falvum faciet vabit Dominus Christum fuum : niam falvum fecit Dominus Chris-
Dominus Christum fuum.
tum fuum.
Exaudiet ilium de coelo lane- Exaudiet turn de calo fanclo Exaudiet ilium de ccelo fandto
to fuo : in potentatibus falliS fuo, infortitudinibus falutis dex- fuo : in potentatibus falus dextera:
dextera: ejus.
8. Hi in curribus
,
& hi
equis : nos veto in nomine Do-
mini Dei noftri magniticabi-
mur.
9.
Ipfi obligati funt , & ce-
ciderunt : nos vero refurrexi-
mus & recti fumus.
1 o. Domine falvum fac re-
tera.
fu.
Hi in curribus , & hi in equis
:
nos autem in nomine Domini Dei
noftri
recordabimur.
Ipfi
curvati funt
, & cecide-
runt : nos vero furreximus
, &
erecli fumus.
Domine falva : rex exaudiet nos
gem : &exaudi nos in quacun- in die
,
qua invocaverimus turn.
que die invocaverimus te.
ejus.
8. Hi in curribus, & hi in equis:
nos autem in nomine Domini Dei
noftri invocabimus.
9.
Ipfi obligati funt , 8c cecide-
runt : nos autem furreximus & erec-
ti fumus.
10. Domine falvum fac regem :
& exaudi nos in die
,
qua invocave-
rimus te.
fr. 4. Ita Aug. & CafTiod. in hunc Pf. Pfalt. Rom.
hab. Memorfit
Dominus , &c. ut fup. Item ap. Ambr. 1. 2. de
Cain , c. 5. p. 2.14. c.
tf
bolocauflum, &c. ut lup. Gr. McnSc/m
rcton; .TO 0MH.a1no11J.0i Qv nsia.ii.-ra ,
pinguefacial. Seq.
Diapjalma'eft in Pfalc. Rom. & Corb. memoraturque ab
Auguft. in hunc Pf. non vero a CaiTiod. abeft etiam ab
edd. Aid. & Compl.
#.
J.
Ita CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Corb. Rom.
Moz. & Mediolan. Similiter Aug. in eund. Pf. addit Do-
tttinits ; fed loco confirmet , legit compleat. Cypr. epift. 20.
p. 29. h. Det tibi Dominns fecundiim cor tuum. Ambrof.
1. 2. de Cam , p. 214. c. Tribuat tibi fecundiim cor tuum :
^
entries petitiones tuas confirmet. Gr. Vat. Abj eo< xa/a
im v-xpSlav ah' * itetcxv rw Cvm'i an irMpvoai. Mf. Alex,
cumedd. Ald.&Compl. A>i aa Kt'f/o;, &c. unde Hieron.
epift ad Sun. & Fretel. to'. 2. col. 654.
a. ait : Et dicitis
in Grace vos hoc verficnlo addttum nomen Domini reperijje
,
quodfuper
ft
tut m efl ; quia exfuperioribus diro Mtwjubauditur,
v.nde ccepit $ Pfalmns : Exaudiat te Dominus , &c. ut
&
bic ftib eodemfenfn dicatur : Tribuat tibi fecundiim cor tuum.
Tf. 6. Ita Pfalt. Corb. & Rom. Martianaei , nifi quod
habent falutari, non filntario. Rom. Fabii delet
tf , cum
feq. Domini. Augufl. in hunc Pf. legit : Exfultabimns in
falutari tuo :
tf
in nomine Domini Dei noftri magnif. CafTiod.
in eund. Pf. cum Vulgata concinit ad verbum. Gr. 'Ay.-a-
jv;asoV 8a cf t 'it/lvplu v ij I/ lrojj.oCii @i? , &C In Aid.
& Compl. Ki'fiV ev.
tf. 7. Itidem in Pfalt. Moz. & Carnut. In Rom. pa-
liter , falvum faciet , fed prxponitur
tf , verbo exaudiet.
Apud Auguft. & CafTiod. in hunc Pf. falvum fecit , abfque
5,
juxta Gr. In Pfalt. Corb. falvum facit.
ir. 8. Tertul. de Corona mil. c. 13. p. 293. b. Ifliin
turribus
, tf
ijli in equis : nos autem in nomine Domini Dei
Not* ad Versionem antiquam.
noftri invocabimus. Similiter hab. Cvpr. ep. ad Fortun. z6j.
b. excepto ult. magnifcabimus : item 1. de exhort, mart, i
editt. eft magnifcabimus ; at inMfs. nonnullis invocabimus.
Ap. Ambr. 1. deNab.c. 15.10. 1. col. 585. a. ita : Hi in cur-
ribus ,<$ hi in equis : nos autem in nomine Domini magnifica-
bimur : item in Pfalm.
Jf.
col. 778. a. hoc excepto , in no-
mine Dei noftri : at in Pf. 40. col. 880. b. & epifl. 22. to. I.
877. a. in nomine Dom. Dei noftri magnificabimur. Similiter
hab. CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Martiansei. Rom.
Fabri delet Domini , cum Cuiil. utrumque vero habet magni-
ficabimus. Sic etiam Audi. 1. de ptomiff. p. 2. c. 17. p. 140.
Auguft. vero, in nomine Domini Dei noftri exfultabimus.
Hieron.inOfe. cap. 10. cum Pfalt. Carnut. necnem Arab. 5c
jEthiop. magnificabimur. Gr. Vat. Outci t, Jto< or
Kvp'ivQsSvpar /ui'/HMt^vi^^a. A Mf. Alex, abeft KvpU ;
& in edd. Aid. & Compl. eft tV/naTifOOiKiBa.
ir. a. Ita Brev. Moz. cum Pfalt. Rom. Fabri , & Coislin.
Rom. vero Martianaei , ties autem refurreximus , &c.
Cypr. epift. ad Fortun. ut & Ambrof. 1. de Nab. c. 15.
to. I. col. 585. a.
Ipfi
obligati funt , tf
eecid. nos autem
furreximus, &c. & in Pf. 35.
col. 778. a. cum Auguft.
nos -vero furreximus , &c. Cyprianus de exhort, mart, ita :
Ipfis
copnlati pint pedes
, )
ceciderunt. Hieron. in Amos 2.
to. 3. 1 388. b. Ifti
impediti funt , ^
ceciderunt. Audi. 1. de
promilT. c. 17. p. 140. e. Ipfis
obligati funt pedes
, > cecide-
runt : nos vero furreximus , &c. Gr. 'Avlol QvyciroAlSway ,
K yftus At aris-v/xsv , &c.
Tt. 10. Sic habet Pfalt. Mediolan. Rom. vero Fabri cum
Coisl. in die , in qua. Rom. Martian, cum Aug. & Cafliod. in
hunc Pf. in die
,
qua. Gr. a if ar v^'pa. Hieron. ep. ad Sun.
& Fretel. col. 634. a. ad hoc , in die
,
qua , ait : LegiJJe vos-
dicitis , in quocunque die ; fed fuperins cum Hebra'icaveritnte
concordat , ubi fcriptum efl
biom , id
efl , in die.
p.*
Mf,
Satrm,
Heb R.
Viclori Canticum David.
D
Versio antiqtja.
1. In finem, Pfalmus ipfi
David. X X.
Omine in virtute tua
lxtabitur rex : & fuper
falutarem tuum exfultabitur
vehementer.
3.
Deliderium cordis ejus
NoTjE
V. 1. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Grsco. CafTiod. vero
cum Pfalt. Rom. & Coiflin. delet
ipfi.
0~. 2. Sic in Pfalt. Corb. eft , praeter unumyii/KMi-f. Ap.
Auguft. in hunc Pf.
&
fuper falutari tuo exfultabit , &c.
CaiTiod. cum Pfalt. Rom. Vulgat favet. Gr. , sVl t
XXI.
Vulgata hod.
In finem ,
Pfalmus David. XX.
D D
Omine in fortitudine tua U-
tabitur rex
, & in falutari
tuo exfultabit vehementer. .
Defiderium cordis ejus dedifti
ad Versionem
antiquam.
Omine in virtute tua la?ta-
bitur rex : & fuper faluta-
tuum exfultabit vehementer.
3
. Defiderium cordis ejus tribuif-
t. 3. Brev. Moz. cum Pfalt. Rom. & Carnur.
Defi-
derium anima ejus , &c. utfup. Similiter ap. S. Paulinum,
epift. 21. p. 116. b. & CafTiod. in hunc Pf. In Pfalt.
Corb. ita : Defiderium
animx ejus tribuifli ei : & volunta-
tem lab. ejus non fraud. Sec. Apud Auguft. in eund. Pf.
Defidmum imima ejus dedifli ei :
tf
voluntate labiorum ejus
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XX.
4
1
VUIGATA HOD.
ti ei : & voluntate labiorum ejus
non fraudafti eum.
4.
Quoniam pnevenifti eum in
bcnediiliombus dulcedinis : pofuifli
in capite ejus coronam de lapide
pretiofo.
5
.
Vitam petiit a te : & tribuif-
ti ei longitudineni dierum in io;cu-
lum , & in faeculum feculi.
6. Magna eft gloria ejus in falu-
tari tuo : gloriam & magnum de-
corem impones fuper eum.
7.
Quoniam dabis eum in bene-
di&ionem in fxculum fzculi : la;ti-
ficabis eum in gaudio cum vuku
tuo.
8. Quoniam rex fperat in Domi-
no :ik in miiericordia Altiflimi non
commovebitur.
9.
Inveniatur manus tua omni-
bus inimicis tuis : dextera tua in-
veniat 0111 nes
,
qui te oderunt.
10. Pones eos ut clibanum ignis
in tempore vultus tui : Dominus in
ira fua conturbabit eos, & devo-
rabit eos ignis.
1 1
.
Fruftum eorum de terra
perdes: & femen eorum a tiliis ho-
minum.
12. Quoniam declinaverunt in
te mala ; cogitaverunt conlilia
,
qua;
non potuerunt ftabilire.
1 3
.
Quoniam pones eos dor-
fum : in reliquiis tuis pra?parabis
vultum eorum.
14. Exaltare Domine in virtu-
Hi- B R.
ei, & voluntate labiorum ejus non
fraudafti.
Semper.
Quoniam pravenies eum bene-
ditiionibus bonkatis : pones in ca-
pite ejus coronam obm.am.
Vitam petivit a te , Acdifli ei :
longitudineni dierum in ftcultltn ,
& in Aternum.
Magna gloria ejus in falutari
tuo : gloriam &
decorem pones
fuper eum.
Pones enim eum benedicliones
in fempitermm : exbilarabis eum
Utitia apud vultum tuum.
JVuia rex confidet in Domino
,
& in mtfericordia-
Excelji non de-
cipietur.
Inveniet manus tua omnes in't-
micos tuos : dextera tua inveniet
odtentes te.
Pones eos ut clibanum ignis in
tempore vultus tui : Dominus in
furore fuo
pr&cipitabit eos , &
devorabit eos ignis.
Frutlum eorum de terra perdes
,
ejr femen eorum de filtis bominum.
Quoniam inclinaverunt fuper te
malum : cogitaverunt fcelus
,
quod
non potuerunt.
Quoniam pones eos humerum :
fanes tuos fitmabis contra, fades
eorum.
Exaltare Domine in fortitudi-
V e k s 1 o ANTIQUA.
tribuifti ei : & voluntate labio- Ex
Mf.
Sangerm,
rum ejus non fraudafti eum.
*
Dl A PS ALMA.
4.
Quoniam pracvenifti eum
in benediclione dulcedinis :
pofuifti in capite ejus coro-
nam de lapide pretiofo.
5.
Vitam petiit : & tribuif-
ti ei longitudineni dierum
in fseculum , & faxulum fa>
culi.
6. Maxima eft gloria ejus
in falute tua : gloriam & ma-
gnum decorem impones fuper
eum.
7.
Quoniam dabis eum be-
nedidionemin fxculum faxu-
li : lsstificabis eum cum gaudio
vultus tui.
8. Quoniam rex fperavit in
Domino : & in miiericordia
Altillimi non commovebitur.
9.
Inveniatur manus tua
omnibus inimicis tuis : dextera
tua inveniat omnes
,
qui te
oderunt.
1 o. Pones eum ut clibanum
ignis; in tempore vultus tui
confummabis eos : Dominus
in ira fua conturbabit eos , 6c
devoravit eos ignis.
1 1
.
Fructum eorum de ter-
ra perdis : & femen eorum a
filiis hominum.
1 2. Quoniam declinaverunt
in te mala j cogitaverunt con-
filium
,
quod non potuerunt
ftabilire.
1
3
.
Quoniam pones eos
dorfum : in reliquiis tuis prae-
parabis vultum illorum.
1
4. Exaltare Domine in vir-
Not* ad Versionem antiquam.
non privafli erun ; ( editt. faudafli , renkentibus MfT.
)
Gr. Twe iir&vft.av ths"
4
tl
X
K
' (
-^'^ ^ Compl. xapSvias
)
din* ?A4i; aWw" i, tw im.it ( al. iihv.w ) ruv yji\$ut
V.WTt IX SS"Sf MV.H a.viit.
* Similiter hie habetur Diapfalma in Pfak. Rom. Mar-
tianjei ; a: in Corb. & Rom. Fabri deeft , ut & in edd.
Aid. & Compl. nee etiam aCafliodoro memoratur. Apud
Auguft. in eund. Pf. transfertur in
f.
feq. port vocem
dulcedinis.
ft. 4. Sic in Brev. Moz. eft, & Pfak. Corb. ac Rom.
Fabri. Rom. veio Martianad , cum Aug. in hunc Pf. hab.
in benedidionibus'. Caffiod. in eund. Pf. in benedittione.
S. Paulinus , epift. 21. ut & 40. & 42. p. 1 \6. b. 243. b.
256. a. Quoniam prxver.ifli nor in benedidione dulced. Gr.
'0?( Trg<)s<pba,t>ct<; owTiv In euwytctis yjvmi^%c; l^mas gVri
tw x-cpcMv , &c. Apud Ambrof. de ob. Theod. to. 2.
col. I2I2. a. po/rafli in capite , &c.
~t. y. Itain Pfak. Corb. repetito in, ante z.facnltim.
Mozarab. vero hab. Vitam pettn :
tf
dedijli ei longitudinem
dierum in titernum , %) *" ffitlum faculi. Similiter in
Pfak. Coislin. deed a te
, poft petiit. Vet. Iren. Interp.
1. 2. c. 34. p. 269. c. legit : Vitam petiit a te :
tf
tribttifti
ei longit. dier. in faeulnm fxculi ; ( deeft tamen a te , in
Mfs. Clarom. Arund. & Volf.
) In Pfak. Rom. Fabii
habetur a te , ? tribuijli , ficut in fine limpliciter , in
f.iculttm faculi. In Rom. Martian, deeft
^ , poft J te
;
reliqua ut fup. apud Fabrum. Auguft. in hunc Pf. legit :
Vitam petiit : $$ dedifli ei longit. dier. in faculnm faculi,
CafTiod. in eund. PL Vitam petiit : > tribuijli ei longitud.
dierum in feculitm fxculi. Auft. 1. de promilF.
p. 2. c. 27.
col. 154. a. Vitam petiit:
tf
dediflt et. Gr. Zav.v ruicaHi
Qc *. sAaaw;... v,uspuv u'i ui'atu. ctiZro;.
if. 6. Sic eft in Pfak. Corb. ad verbum. Item in Moz.
<6c Coislin. maxima ejh
i ikut in Caraut. fc ap. Aug. in
Turn. II.
hunc Pf. infalute tua. CafTiod. in eund. Pf. cum Pfak. Rom.
Vulgatse favet. In Gr. lie : Moaait ti J <.,. uutS lv TUtulypk
Qv , &c. Pfak. Coislin. leg. inf. imponet ; at in Gr. ewi8h<5*
#".
7. Auguft. in hunc Pf. cum Brev. Moz. Quoniam
dabis ei benediclionem ; reliqua ut in Vulg. Calliod. in
eund. Pf. cum Pfak. Rom. Fabri : Quoniam dabis eum in
betiediilione. Corb. Quoniam dabis eum benediclionem
, &c.
ut in Vulg. Gr. "Oti A'o:i; di/ico wtojiccv u'i ai'arx.... m
cv
X
a
P?
I^ili fS TropGcoTrn Qv.
t. 8. Similiter hab. CafTiod. in hunc Pf. cum Pfak.
Rom. Quoniam rex fperavit in Domino, &c. Auguft. in
eund. Pf..... fperat in Domino : 55
*" Altijjimi mijericord.
non commovebitur. Pfak. Cuislin. & Corb. non conturba-
bitnr. Gr... t&7ri?et Itc\ Ki/itci
1-
K) cj tw ihni ti 'T^J-.Vk i
fJM QcO.iVW.
"$.
9. Ita Auguft. & CafTiod. in hunc Pf. cum Pfak.
Rom. Fabri , & Gr*co : in Rom. Martianxi , 55 dextera
tua , &c.
#.
10. Aug. & CafTiod. in hunc Pf. cum Pfak. Rom.
Vulgate fuffiagantur. In Gr. Oi'cti; ac'iy;... tit xatpor t?
7rf<,o7rv Qn' K^(os' cv lf--/n...
J.
xxi'a$u.~/' itu aims; irvf.
Tfr.ll. Auguft. in hunc Pf. Fruclitm illorum de terra
perdes , &c. ut fup. Gr. aVoMTt.
't. 12. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfak. Rom. &
Corb. In Gr. Vat... h'V bfitv
Avvuvlut wex:. In Alex.
Aid. & Compl. **; g.
t. 13. Ita Auguft. & CafTiod. in hunc Pf. cum Pfak.
Rom. Fabri. In Rom. Martian*i, prtepurarc vultum illo-
rum. In Coisliniano , in reliquis tuis pr.eparabis vultum
illorum. In Mozarab... in reliquiis tuis , 5
prxparabis vult.
illorum. Similiter ap. Ambrof. 1. de Jof. c. 3. to. 1. col.
486. c. pones eos dorfum. In Gr. "Oti bmsti ainis talw
ft. 14. Ita Pfak. Coislin. hab. Alia verb cum Aug. &
4*
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXI.
Verjio antiqua. HE BR.
VULGATA MOD.
Tx
Mf.
Snngerm. tute tua : cantabimus & pfal- ne tua : cantabimus
&
pfallemus te tua : cantabimus & pfallemus
limus virtutes tuas. forthudinem tuam. virtutes tuas.
NoTA AD VeRSIONEM ANTIQUA M.
CafTiod. conftanrer pfallemus., Sec. In Gr. \iawfisv ti! JVwas-e/a; Qv Mf. Coiflin. -^dwaifui.
VERSIO ANTIQUA.
Ex
Mf.
Sangerm.
i . In finem pro fufceptione
H EBR.
Viclori pro cervo matutino
,
Canticum David. XXII. matutina
,
Pfalmus ipli
David. XXI.
2. "|p\ Ens Deus mens refpice
-LJ' me : quare me dereli-
quifti ? longe a falute mea ver-
ba labiorum meornm.
3 . Dens mens clamabo per
diem, nee exandies : & node, & non exAudits : & nocte , nee
& non ad iniipientiam mihi.
eft
filentinm mibi.
DEus
mens
, Deus mens quare
dereliquifti me ? longe a
fa-
lute mea verba rugitus mei.
Deus metis clamabo per diem
,
4. Tn antem in fanclo ha-
bitas, laus Ifrael.
5. In re fperavernnt patres
noftri : fperavernnt, & libe-
rafti eos.
6. Ad te clamaverunt, &
lalvi Eicli funt : in te fperave-
rnnt
,
& non fnnt confufi.
7. Ego antem fnm vermis
,
Et tu fancte ; babitator
,
laus
Ifrael.
In te
confift funt patres
noftri
:
confift funt , cjrfalvafti
eos.
Ad te clamaverunt
, & fal-
vat't funt : in te
confift funt ,
& non funt confufi.
Ego autem
fum
vermis
, & non
& non homo : obprobrium homo : opprobrium bominum , &
hominnm
, & abjectio plebis. defpeclto plebis.
8. Omnes qui videbant me
,
fubfannabant me : & locuti
funt labiis , Sc moverunt ca-
put.
NoTiE
Omnes videntes me
, fubfan-
nant me : dtmittunt labium , mo-
vent caput.
VULGATA HOD.
1 . In finem pro fufceptione matuti-
na ,
Pfalmus David. XXI.
1 . I X Eus Deus meus refpice in
-L/ me : quare me dereliquifti i
longe a falute mea verba deliito-
rum meorum.
3.
Deus meus clamabo per
diem , & non exaudies : & node
,
& non ad iniipientiam mihi.
4. Tu autem in fando habitas
,
laus Ifrael.
f.
In te fperaverunt patres nof-
tri : fperaverunt, & liberafti eos.
6. Ad te clamaverunt , & falvi
fasfti funt : in te fperaverunt , &
non funt confuii.
7. Ego autem fum vermis, &
non homo : opprobrium hominuin
,
& abjectio plebis.
8. Omnes videntes me, derife-
runt me : locuti funt labiis , & mo-
verunt caput.
Matth,
17. 46.
Marc,
iJ-34-
Matth,
27.
?s>.
Marc,
IJ.
20.
Tt. 1. Ita Maxim. Taurin. in homil.
p. 17. d. at Aug. &
CafTiod. in hunc Pf. cum Plait. Coifl. Corb. & Rom. Fabri
,
delent
ipfi.
In Rom. Martianaei fie : pro ajfumptione ma-
tutina , abfque feq. ip/i. Similiter apud Hieron. epift. ad
Cypr. to. 2. col.
70;. b. Infcribitur , inquit, pro ajfumptione
matutina; &inOfe. to.
3. col. 1274. e. Vigefimi if.ihni
titnlus
eft ,
pro alliimptione matutina , licet in Hebrxo
fcriptnm
fit ,
pro cervo matutino. Gr. Eft to Tsacs , v-irse
tvii a^i^M-js; -rue, ioAivwe, , Vcapioe, 70 iW/.
#. 2. Ambrof. 1. de Incam. to. 2. 712. b. Deus Deus
metis refpice in me , &c. ut in Vulg. Similiter in Pf.
39.
col. 863. b. c. & in Pf. 118. col. 980. f. & to. 2. col.
462. d. at in Pf.
43.
to. 1. col. 900. b. Deus Deus mens
refpice me : quare me derel. & 1. 2. de fide, to. 2. col.
480. f. Deus Deus mens
, quare me derel. abfque hoc med. ref-
fice me. Hilar, in Pf. 141 . col.
544.
e. Deus meus
,
quare me
dereliquifti ? forfitan ex Matth. 27. t. 46. aut Marci
If.
t. 34. ubi fie : Eloi Eloi... id eft, Deus metis , Sec. Au-
guftinus in hunc Pf. col. 90. f. Dens Dens mens refpice me :
quare me dereliqnifli longe a falute mea ? verba delidorum
meorum : at infra , col.
94. g. <)j. b. c. Deus mens , Dens
mens refpice me : quare me dereliqnifti ? longe a , &c. at in
Pf.
37.
col.
297. c. & in Pf.
53. col.
496. d. Dens mens,
Dens meus , ut quid me dereliqnifti ? longe a falute mea
verba delitlomm meornm : & in Pf. j8. col. 5-58. e. Dens
meus, Deus mens refpice in me : quare me derel. Similiter
in Pf.
43.
col.
371. f. paulo vero pod : Deus meus, Deus
meus
,
ut quid me dereliqnifti ? longe a falute delidorum
meorum : verum epift. ad Honorat. to. 2. col. 428. a.
ait : In
ifto Pfiilmo, citm dixiffet , Deus meus , Deus meus
refpice in me : quare me dereliquifti ? continuefubjnngit,
longe a falute mea verba delict. &c Oiianqnam ctiam
fie
diftingui poteft : Deus meus , Deus meus refpice in me :
quare me dereliquifti longe a falute mea ?.... tit alius fenfus
fit,
verba delidorum meorum. In Gr. 'O so? 0sc; ^s^
itfo%fi fur tmrl iytttltwrit fit ; fxaxpav ctiro tk
0.'
*o'yci tuv irazanrlunaluv /j.v. Symmach. ruv oAupfiuf
W
Quinta edit, tm; pcineac, /nv. Hieron. in Ifai.
49.
to.
3.
col. 35T. f. longe a falute mea verba lamentationnm meo-
rum. Eufebius hoc norat : To , 7^0'%^ /tot ,
'; /ui Kelftem
iv T'Ep* k. ZaVtp iratxteMi-rs- id eft, lllnd , refpice
HI me , tanquam quad in Hebraico non
fit , fed apud folos
LXX. Salvator etiam
omifit ; videlicet Matth. 27. 46. aut
Marc. 1 j. 34. Er vero Hieron. 1. de opt. gen. interpret,
to.
4. col.
2 54. f. ait SeptuagintaTranJlatores interpofnijje,
refpice me : ita enim , inquit , verttrunt , Deus Deus meus
AD VERSIONEM ANTIQUA M.
refpice me : quare me dereliquifti ? CafTiod. Vulgats con-
gtuit , ut &Pfalt. Rom. Sic etiam in Tradu milfe Dom.
Palm, at in Pfalt. Corb. refpice me.
Tf. 3. Ira CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalr. Coislin. Corb.
Moz. & Rom. Fabri. In Rom. Martianxi , nee exandies
:
in nolle, &c. fie etiam in Tradu milLe Domin. Palm.
Apud Auguft. in hunc. Pf. col. 90. f. Deus meus clamabo
ad te per diem , nee exaudies :
tf
nolle , &c. ltidem infra
,
col. 9c. d. hoc excepto
, $
nan exaudies : at in Pf.
53.
col. 496. d. ita : Clamavi ad te per diem , nee exaudifti:
%rj
node , &c. Epift. etiam ad Honorat. to. 2. col. 428. f.
ait : Sequttur Pfalmus , %j
dicit : Clamavi ad te per diem
,
nee exaudies : ?
node
, & non ad injipientiam mihi. Ter-
tul. vero 1. 4. adv. Marc. p. jo6. c. legir : Dens meus
clamabo per diem , %$ exandies : [5 node , non in vanitatem
mibi. Gr. 'O so'; /ux xat.piiofi.cu m';Us Tfo"; Qs , *,
'
ihaxtcn' i, vuxloe, , >L in ei's aco/otc tftoi. In edd. Aid. Sc
Compl. deeft 7rf.o; Qs.
tf. 4. Succinunt Auguft. & CafTiod. in hunc Pf. cum
vet. Pfalt. & Gr. Ita etiam in Tradu mill* Dom. Palm.
#.
5. Sic in Pfalt. Rom. eft, & Tradu miflk Domin.
Palm, necnon ap. CafTiod. in hunc Pf, Auguft. verb in
eund. Pf. col. 91. b. & 96. c. ac epift. ad Honorat. to.
2. col. 429. b. e. & 430. f. legit : fperaverunt , > eruifti
eos. In Gr.

ippussai dura- Mf. Alex. zpLcoi.
~f,6.
Sic habet Aug. in hunc Pf. ac epift. ad Honorar.
col. 429. 430. f. Item CafTiod. cum vet. Pfalt. & Gra:co.
"t.f.
Concinit Ambrof. 1. deapol. Dav. to. 1. col. 678.
f. & in Pf. 118. col. 1226. e. ac ro. 2. col. 482. a.
98J.
e. Item Aug. & CafTiod. in hunc Pf. cum Gaud. Brix. in fer.
p.
97J.
a. necnon ver. Pfalt. & Grxco. Similiter etiam in
Tradu Dom. Palm. Ap. Cypr. vero, 1. 2.Teftim. p. 290.
a. ita : Ego antem
fnm
vermis
, $
non homo : maledidnm
hominis , >
abjedio popnli. Apud Tertul. 1. 3.conr. Marc,
p. 676. b. vermis , & non homo : ignominia hominis,
&
nullifie
amen popnli : lie etiam fup. conftanter , p. 6"7i. b.
& infra , 1. 4. p. 7 1
J.
c. Item 1. ad v. Jud. c. 14. p. 148.
a. ait
'.
Vermont
ft
pronuueiat
, & non hominem ; ignomi-
niam hominis , 2;
abjedionem popnli : vide etiam 1. de came
Chr. p.
J50.
b. In Gr oie/Ao; ayipufirtnv , *, egfrSsnfjCUC
*.a. Mf. Alex, ai^pofitv.
ir. 8. Sic in Brev. Moz. eft , detrado uno
g , ante
locuti funt. Pfalt. vero Rom. cum TracTu milTa; Domin.
Palm. & CafTiod. hab. Omnes qui videbant me , afperna-
bantnr me : locuti funt , &c. Similiter in Pfalt. Corb. &
Coislin, prxpofito
g
, verbo locuti funt. Tertul. 1, 4. adv
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXI.
43
VUIGATA HOD. HE B R. VeRSIO ANTTQUA.
Mattb. 9- Speravit in Domino , eripiat Confugit ad Dominion
,
falvet 9. Speravit in Domino, Ex
Mf.
Sangerm,
27.43. eum : falvum taciat eum
,
quoniam eum : liberet eum, quantum vult ei'ipiat eum : falvum faciat
vult eum. eum. eum
,
quoniam vult cum.
10. Quoniam tu es
,
qui extra- Tu autem propttgnator nieus 10. Quoniam tu es, qui abf-
xifti me de ventre : fpes mea ab ex utero : Jiducia me* ab uberibus traxifti me de ventre : fpes
uberibus matris mea*. matris me&. mea ab uberibus matris meac.
11. In te projeftus fum ex ute- In te projetlus fum
ex vulva : 11, Ad te projectus fum ex
ro : de ventre matris mea; Deus de ventre matris mem Deus mens utero : de ventre matris meac
meus es tu , 11. ne dilcefieris a es tu. Ne longe fias
a me,
me :
Quoniam tribulatio proxima eft :
quoniam non eft qui adjuvet.
13. Circumdederunt me vituli
J^uoniam tribulatio proximo, :
quoniam non ejl adjutor.
Deus meus es tu, iz. ne dif-
cefleris a me
:
Quoniam tribulatio proxi-
ma eft : quoniam non eft qui
adjuvet.
1 3. Circumdederunt mevi-
Circumdcdcrunt me vituli mul-
multi : tauri pingues obfederunt me. ti : tauri pingues vailaverunt me. tuli multi : tauri pingues ob-
federunt me.
14. Aperuerunt fuper me os Aperuerunt fuper me os fttum :
fuum, ficut leo rapiens & rugiens. leo capiens & rugiens.
14. Aperuerunt in me os
fuum
, ficut leo rapiens & ru-
1 ? . Sicut aqua effufus fum : &
difperfa funt omnia ofl'a mea.
Fa<ftum eft cor meum tanquam
Sicut aqua effufus fum , & fe-
parata funt omnia ojfa mea.
giens.
1 5. Sicut aqua effufa funt
,
& difparfa funt omnia ofla
mea.
Fattitm ell cor meum ficut cera. Fa&um eft cor meum tan-
cera liquefcens in medio ventris liquefacla in medio ventris met. quam cera liquefcens in medio
Hiei. ventris mei.
16. Aruit tanquam tefta virtus Aruitvelut teflafortitudo mea, 16. Exaruit ficut teftum vir-
mea , & lingua mea adhasfit fau-
& lingua mea adbaftt faucibus tus mea
, & lingua mea adha>
cibus meis : & in pulverem mortis meis
, & in pulverem mortis de- fit faucibus meis : & in pulve-
deduxifti me. traxijli me. rem mortis deduxerunt me.
NoT^ AD VERSIONEM ANTIQUAM.
Marc. p. 734.
c. fie : Omnes qui fpeilabant me, nitfo irri- epift. ad Gal. to. 4. col. 231. f. In te profBus fum ex
debant me : lacuti funt labiis
, >
capita moverunt. Cypr. I. vulva : ex utero matris mete Deus , &c. Aug. in hunc Pf. col.
Z. Teftim. p. 290. a. Omties qui me videbant, defpicicbant 91. f. In te confirmatus fum ex utero : de ventre, &c. at
me : l$
locuti funt in labtis , 2/ moverunt caput. Ambrof. infra, col. 97. c. & epift. 140. to. 2. col.
433.
d. In te
in Pf. 118. to. 1. col. 1160. a. Omnes qui confptciebant jaclatusfum ex utero : de ventre , Sec. Itidem apud Caffiod.
trie , afpernabantur me : $
locuti funt labiis
, tf
moverunt in eund. Pf. Gr. 'E-prl CI sireffiipw e* pti>1&i' ix. xww'aj
caput : itidem in Pf. 6 1 . col. 96 1 . e. hoc excepto ,
qui vide- /uitlpsi ptn 0=o; ptx ei Qu.
bant me. Auguft. epift. 140.3d Honorat. to. 2. col. 450. Tfr.lZ. Brev. Moz. ne difcedas a me : quo, tribulatio,
f. Omnes qui confpiciebant me
, julfannabant me : $$ locuti proxima ejl :f$ non ejl qui adjuvet. Similiter in Pfalt. Coislin.
funt labiis
, J
moverunt caput : fimiliter in Pf. 21. col. & Corb. ne difcedas a me. In Rom. ne difcejjiris... g nor
91. d. fed infra , col.
9
7. a. Omnes qui videbant me , fub- ejl qui , Sec Itidem apud Caffiod. in hunc Pf. Aug. verb in
fannabant me , abfque feq. $
.- vide etiam epift. 102. col.
7.16. f. In Gr. nar/s; 01 hscafHt%i pii , e"i,ifjuyjHQKci.t pe'
etotiww cV yjiMmv , Idvwav xirpazw. Pfalt. Coislin.
,
SAa-
TMliOM , &c.
t . 9. Sic in Pfalt. Rom. & aliis ver. necnon In Traflu
milfie Domin. Palm. Conciaunt Cypr. 1. 2. Teftim. p. 290
eund. col. 91. g. <5c <)j. c. aeep. 140. to. 2.
434.
e.
43 J.
c.
legit : ne di/cedas d me... quoniam non ejl qui, &c. Gr.
^<il airssni V tfW or/ bi'4'5s?7f5' on vx. alio fcovkaii.
~tf. 1 3. Concinit Lucif. Calar. 1. de non pate, in De.
del. p. 241. d. vel 243. d. ut & Hilar, in Pf. 67. col.
209. f. Similiter Ambrof. in Pf. 43. col. 908. c. & 1. de
a. Ambrof. in Pf. n3.to. i.col. ii6o.a. & 1. de exhort. Jof. c. 7. col.
497.
f. ac 1. r. de fide, to. 2. col.
463.
virg. to. 2. col. 297. f. & Caffiod. in hunc Pf. p. 73. b. d. Sic etiam Auguft. in hunc Pf. ac epilt. 140. adHonurat.
Tertul. vero, 1. 4. adv. Mate. p. 734.
c. legit : Speravit in col.
43
e.
e. & Caffiod. una cum Pfalt. Rom. & Gr.
Deum , liberet eum. Item Ambrof. in Pf. 61. col. 960. f.
#.
14. Ita Brev. Moz. cum Pfalt. Rom. Corb. &Coislin.
liberet nunc eum, quoniam vult eum ; fed alluditad verba Confentit Lucif. Calar. 1. de non pare, in De. del. p. 241.
JudiEorum , Matth. 27. tf. 43.
Auguftinus in hunc Pf. col. d. Item Aug. in eund. Pf. p. 92. a. cum Caffiod. at infra,
91. d.
97. a. Speravit in Dominttm , ernat eum : falvumfaciat col.'
97. c. legit Aug. Aperuerunt Juper me , &c. epift. vero
eum
, quoniam vult eum : itidem ep. 140. & 102. to. 2. col. 140. ad Honorat. col.
435.
e. Aperuerunt in me quajilea
2.Z6. f. 430. f. prater Deum, loco Dominttm. Grasce
:'
H^tti- rapiens, &c. In Gr
.
'Hyoii,xv ;V i/(!,., 10; HP, &c.
tev sti Kvotor , piaaSru dv-rw Qoxsalw dvrov , oVi G/*/ iwrov. TP. I '. Ita Caffiod. in hunc Pf. Sic etiam in Pfalt. Rom,
f. 10. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. 8c poiito uno
f5
, ante factum ejl. Item in Mediolan. Corb.
Corb. In Coislin. vero, & Moz. fie : Quoniam tu es
,
qui & ap. Ambrof. effu'a fttnt. Apud Hilar, in Pf.
57.
col.
ednxijli me de ventre, &c. Apud Auguft. in hunc Pf. col. 124. d. Ejfitlus fum
tanquam aqua : 5 difperfa jttnt
offx
91. e. & 97. a. Quoniam tu es ,
qui extraxijli me, Sec. ut mea. Faclnm ejl cor meum tanquam cera liqnifiens , &c.
in Vulg. paulb vero poft : Quoniam tu extraxijli me de item in Pf. 140. col. 540. c. dijperfa Jnnt omnia cjja mea.
ventre : Deus meus ab uberibus matris mea : & epilt. 140. In Pfalt. Moz. liqnefiens ; in Corb. liqnens. Apud Auguft.
ad Honorat. to. 2. col.
433.
d. Quoniam extraxijli me de in hunc Pf. col. 92. a. Sicut aqua effufus jum : 5 difperfa
ventre : /pes mea ab uberibus, &c. & infra : Tu extra- funt. ..Failum ejl. ..Jicut cera liquefcens , &c. itidem infra,
xijli me de ventre matris m. Apud Tertul. 1. de carne col.
97. e. hoc excepto , tanquam cera, licut epift. 140. ad
Chr.
p. Jj2.b.
ita : Quia tu es
,
qui avul/ijli me ex utero Honorat. col.
43
e.
f. In Gr. 'flti'i Siup fexu^'*'
< A/se-
matris mea : & fpes mea ab uberibus , &c. Gr. "On Qu KcpirlQ irzyla. , Sec. In edd. Aid. & Comp\.e ifyfiv. In cod.
si , itinojMe, fj.i eV 7s7>o<;" h' eWi's ptx diri /aks-uv th; pw- Reg. antiquiffimo ha:c additur nota , Montfalconio noflro
1ffa
/J.U. tefte, Hexapl. to. I. 'B^X^rv , /nua. t , xe'rat cV t
t~. II. Pfalt. Rom. Corb. Carnut. & Coislinian. bite 'Eti^wvapxTtysAriru &t ^'A-oMr^os^ktj\ir.c.-iflvu.
jallatns fum ex utero , &c. ut fup. Tertul. 1. de carne Chr. i. e. Effufus fum , cum n , jacet in Hexaplo apud omnes :
fi~
p. 55
1 - b; Super te jum projetlus ex vulva :
^J
ab utero militerque fcribunt Apolinarius
tf
Enfebius.
matris mea Deus meus es tu. Ambrof. 1. 1. de fide, to. tf. 16. Sic in Pfalt. Corb. excepto uno velttt, proJicut.
a. col. 462. d. & I. 2. de interpel. Dav. c. 6. to. 1. col. In Rom. Fabti, Exaruit velttt tejla virtus mea , & in fine
,
64.6. e. In te projetlus
fun: ex utero, &c. ut in Vulg. & deduxerunt me. Rom. Mattianaei hab. Exaruit velttt tejla...
poft pattlo , col.
647. a. addit : Potejl $ Jic legi : In te deduxifii me. Brev. Moz. Aruit tanquam tejla. Pfalt. Cois-
projeftus fum ex utero , de ventre matris mea; : utfequa- linian. Aruit velut tejla... )
in pulverem morli< deduxerunt
tur : Deus meus es tu , ne difcedas a me. Potejl
tf/ic : me. Carnut.
g?
in limum mortis deduxerunt me. Cypr. 1.
de ventre matris me* Deus meus es tu. Hieron. 1, 1. in 2. Teftim. p. 290. a. Aruit velut tejla virtus mea, i$
Tom. II. F ij
LIBER
PSALMORUM.
Pfalm. XXI.
S* Mf.
Sangerm,
44
Versio antiqua.
Hebr.
17.
Quoniam circumdede-
Quoniam circurndederttnt me ve-
runt me canes mnlti : conci-
names ,
conjiltum pejfmorum val-
gum
malignantium obiedit
Uvit.
me.
pedc
VULGATA HOD.
17.
Quoniam circnmdederunt
me canes multi : concilium mali-
gnantium obfedit me.
Foderunt manus meas & pedes
meos : 18. dinumeraverunt omnia
ofla mea.
Ipfi vero confideraverunt & inf-
pexerunt me : 19. diviferunt fibi
Mattbt
23. 24.
*
Mf.
vitiese ,
utvidetnr , memor
ens.
meam.
h, Salva me ex ore leonis : &
a cornibus unicornium humilitatera
meam.
Foderunt manus meas & Fixerunt manus meas
&
pe-
des meos : 1 8. dinumerave-
des meos : numcravt omnia ofa
runt omnia ofla mea.
wed i
Ipfi vero confideraverunt,
gu*
ipfi
refpicientes viderunt
& confpexerunt me : 19. di- in me. Diviferunt vefitmenta me.
1
viferunt fibi veftimenta mea, fibi
:
&
fuper vefiimentum meum veftimenta mea, &
fuper veftem
//J
5
'
& fuper
veftimentum
meum miferunt fortem.
meam miferunt fortem.
miferunt fortem.
.
. , , ^, r>
.
20. Tu autem
*
ne morens Tu autem Domine ne longe pas
:
20. Tu autem Domine ne elon-
Domine auxilium. mum : in fortitttdo mea in auxilium meum gaveris auxilium tuum a me :
ad
defenfione mea afpice. fejhna.
defenfionem meam confpice.
x\. Eripe a framea animam: .
Erue a gladio animam meam, n. rue a framea Deus ani-
& de manu canis unicam &de tii.tnii canis folitariam meam. mam meam :& de manu cams uni-
cam meam.
Libera me de ore leo- Salva me ex ore leonis
, & de
nis : & a cornibus unicornuo- cornibus unicornium exaudi me.
rum humilitatem meam.
NoTiE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
lingua mea aiglutinata eft faucibus meis. S. Paulin. epift. pertiti Jibi fittn veftimenta me*,
tf
in veflitum meumfortem
15. p. 87. c. 88. a. Exaruit ficut tefta gittttir meum , #
miferunt
:
at 1. adv. Jud. c. 10. p. 143. c. cum Novadano
lingua mea adbajit faucibus men. Ambrol. 1. de lapf. viig. de Trin. p. 1050. b. (ic : fuper veftem
meam miferunt
to. 2. col. 318. c. cinPf. 1 18. to. 1. col. 1253. d. Adbajtt fortem : lib. etiam de reflux, earn. p. 574.
a. ait -.fortem
lingua meafaucibus meis :
tf
m pulv. mortis dedttxifti me. bi- pafits
in vefiimento. Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 294. a. Et di-
militer Hilarius in Pf. 118. col. 265. d. Sc 303. b. $ in -viferunt veftimenta mea Jibi , $
fuper veftem meam fortem
puh. mortis dednxifli me. ( Mfs. Reg. ScAlbin. priori loco miferunt. Lact. 1. 4. Inftit. c. 18. p. j8l. Diviferuntjibi...
hab. deduxit me. )
Auguft. in hunc Pfal. col. 92. c. yj. f. &fuper veftem meamfortem miferunt. Hilar, in Pf. 62. col.
& epift. 140. to. 2. col. 436. b. c. cum Fulg. fer. 9. p. 153. a. Difademnt veftem,
&in Pf. 138. col. Jio. b.
r
J
571. c. Exartiit velut tefta
virtus mea... 5 in pulv. mortis fuper veflim. meum miferunt fortem : fed in Pf. I. col. 14.
dedttxifti me. Similiter ap. Caffiod. in eund. Pf. fi excipias DiviferuntJibi veflim. mea
, $fuper -veftem meam, &c. Si-
ult.
deduxerum me. In Gr. 'Eypcirty anl Is&cw i
t%v's militer Ambr. 1. deTob. c. 20. to. 1. 6 Ifj. a. &1. 1
.
de fide
,
u*,i,v y*vos-xn*>LS>i{m1cti t nkpoyyi par Y*t
X*
**'*!* t0 - a. col. 43-
d - una cum Caffiod. in hunc Pf. Maxim.
ttffaxyh (its.
vero Taurin. in homil.
p. 17. h. cum Pfalt. Corb. Divife-
t. 17. Ita Pfalt. Rom. cum veteribus aliis ,
quibus fa- runt
$$fuper vefiimentum meum, &c. Fulg. cont. ferm.
vent' Lucif. Calar. 1. de non pare, in De. del. p. 241 . vel Faftid. p. 348. tf
in vefiimentum meum
mif.
fortem. Fredeg.
243. d. & Auguft. epift. 140. col. 436. g.
fedinPf. 21. Schol. chronic. p. <5oo. b.pfrper^veftimenta mea pofterunt
col. 92. c. & 97. g. Au-. legit : concilium malignantium fortem. In Gr. Attfitpleetrjo t i/^artx. /jH iavloie,
,
*. s'cjI toV
tircumdedit me, Sec. Hieron. in Matth. 27. to. 4.
col. 1
3 J.
faetltefior n*
?W KJiHg?-
f. <$ congregalio malign, obfidit me. Leo M. fer.
53. p. 123
d. cum Caffiod. in hunc Pf. textui confonat, &. Vulgatae.
Tertul. vero 1. 4. adv. Marc. p. 734.
c. legit : Circnm-
dederunt me canes : fynagoga maleficorum circttmvallavit me.
foderunt manus meas
{$
pedes meos : at 1. cont. Jud. c. 8. 10.
I 3. pp. 141 . 143. 144.
ita : Extcrmtnaveruut manus meas
&
pedes : & p. 144. b. Foderunt manus meas
$$
pedes : licut 1. 3.
adv. Marc. p. 677. c. unde 1. de refurr. cam. p. $74.
a. fie
alludit : Perfojfus manus
tf
pedes. Novatianus 1. de Trin.
p.
1050. b. Effoderunt manus meas
{
pedes. Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 294. a. cum Laftant. 1. 4. Inft. c. 18. p. 581. Effoderunt
manus meas
&
pedes meos. Auguft. epift. 76. 102. & ioy
V.
20. Pfalt. Rom. 6c Coislin. curt CafTiod. in hunc Pf.
Tu autem Domine ne longe facias auxilium tuum a me , ad
def. meam afpice ; Coisl. refpice ; Corb. afpice. Cypr. 1. 2.
Teftim. p. 294. a. Tu autem Domine ne elongaverts auxi-
lium tuum a me , in auxilium meum attende. Auguft. in
hunc Pf. col. 92. d. Tu autem Domine ne longe fecern au-
xilium tuum a me , in defenjionem meam a'pice : iridem
infra , col. 98. d. detrafto uno a me : lie denique epift. 140.
to. 2. col.
437.
b. praecer hoc , ne longe facias. A Pfalt.
etiam Carnut. & Colb. abeft a me. In Gr. S.v As kvcis
/uti /uctxf 'ufi\e, th Go' Eeiac At fc, t'i Tttt dvliw^'iv /Mnrf-.%,!<;. In
edd. Aid. St. Compl. Qcvftuur Q* aVsV?. Hieronymus etiam
col. 179. f.
287'. a. 302. f. conftanterjWm<t, &c. fed delet epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 634. b. ad hoc, To.
jww.poft/x^fJ.utifup. in Pf. 21. col. 92. c. fecus inf. col. autem Domine ne elongaverts aux. tuum a me, ait : Et
97. g. 98. a. & trad. 35.
in Johan. to. 3. p. 2. col.
542.
dtcitis invenijfe vos meum, quod <3 verum
eft
, #
ita corri-
b. Gr. "On *wtta>w H-t Quva.~iuyvi TrompeMjUefW Te'%o>'
gendnm. Brevi enim
, Ji
quid fcriptorum errore mtitatum
eft ,
Ats.
'
Clfv'i,av X^ftS t**
* ^
'^?' Ml". Alex, cum edd. Aid. flulti credimns contcnlione defendere.
&Compl. addit
a<k.
Launius ad hoc Tertulliani verbum t- 21. Ita Pfalt. Mozarab. & Corb. nili quod hab.
fup. exterminaverunt , putat fcriptum forte in quibufd
exemplar. ikfn.w*ji ; in aliis , >pv',ca.
t
.- 18. Ita Auguft. tract.
3 J.
in Joh. to. 3. p. 2. col.
J42.
b. item in hunc Pf. col. 92. d. 98. b. 6c epift. 76.
J02. & 140. to. 2. col. 179. f. 287. a. 436. g.
at epift.
IOJ.
col. 302. b. (^ adfpexerunt me. Fulg. cont. Faftid.
animam meam. Cypr. vero 1. 2. Teftim. p. 294. a. Libera
a gladio animam meam : g)
de manu canis , See. Aug. in hunc
Pi. & ep. 140. to. 2. 437. c. cum Pfalt. Rom. Erne aframed
animam meam, &c. ut fup. Caffiod. in eund. Pf. Eripe
a fiamea Deus animam meant ; fed vox Deus abeft a vet.
Pfalt. Rom. Mediolan. Carnut. &Co!b. In Gr. '?u<sxi obti
p. ?48. & Caftiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Moz. & Corb. 8c pofupaltK Tr -t/vyfo pv ,
&c
Trail, milfae Domin. Palm, confpexerunt me. Similiter in
Pfalt. Rom. cum hoc in principio
, tf
dinumeraverunt.
Item ap. Novatian. de Trin. p. iojo. b. ficut in Pfalt.
Coislin. t$ dinumeraverunt. Tertul. 1. adv. Jud. c. 13. p.
144.
cum Cypr. 1. 2. Teftim. p. 294. a. & Laft. 1. 4.
Inftit. C 18. p. j8l. dinumeraverunt omnia
offn
mea. Ipfi
autem contemplatifunt , ^
viderunt me. Gr. ifyp&nwwt
waf-
1a 'Af7oi Ae xalerwaar , "tj t-irsTAor /*e.
Ttr. 19. Sic apud Aug. in hunc Pf. col. 98. b. 6c epift.
76.
10
J. to. 2. col. 179. f. 302. b. item I. 1. de ferm.
Dom. in monte , to. 3. p. 2. col. 196. g. & traft.
35.
in
Joh. col. 542. b. at inPf. 21. col. 92. d. legit , fuper veftem
meam; iicut epift. 102. col. 287.8. & epift. 140. col.
437.
a. Itidem in Tradtu miffae Domin. Palm, necnon in Pfalt.
Rom. Martianaei , & aliis ; in Rom. Fabri
, >
j'uper vefle
mea. Tertul. verb 1. 4. adv. Marc. p. 734.
c. legit : Difi
if. 22. Ita Pfalt. Rom. hab. cum Caffiod. in hunc Pf. In
Pfalt. Moz. fimiliter : Libera me de ore leonis ; ficut in
Corb. & Traftu miffse Domin. Palm, at utrobique unicor-
nium ; in Pfalt. Coislin. nnicornuorum , ut fupra. Apud
Tertull. I. cont. Jud. c. 10. p. 144. b. Salvum me
fie
ex-
ore leonis , ^
de cornibus nnicornuorum bumilit. meam : fie
etiam 1. 3. adv. Marc. p. 677. c. nifi quod hab. Salvum
fie
me, 6c unicomiorum , deletque meam in fine. Cypr. 1. 2.
Teftim. p. 294. a. Vulgatae congruit. Auguft. vero in hunc
Pf. col. 92. e. legit : Salvum me
fie
de ore leonis
, tf
a
cornibus unicornnornm , 6cc. item infra , col. 98. e. 6c epift.
140. to. 2. col.
437.
f. excepto uno unicornium. Ap. Hilar,
conftanter turn in Pf. 56. col. 119. b. turn in Pf. 58. col.
131. b. turn etiam in Pf. 120. col. 382. b. Libera me de
ore leonis
, )
de manu canis unicam meam. In Gr. 2wWr
/UE EX... , TO Xfptt/fOK IMWfiflW 7W
T7TElVailV ft*.
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXI.
45
VlJICATA HOD. HE B R. VeRSIO ANTIQUA.
Kehr.t, 23. Narrabo nomen tuum fra- Narrabo twmcn tuum fratribus 23. Narrabo nomen tuum Ex
Mf.
Sangetm,
1*. tribus meis : in medio ecclefia; lau- meis : in medio ccclejit laudato fratribus meis : in media eccle-
dabo te. te. fia laudabo te.
14. Qui timetis Dominum , lau- Timentes Bominum laudate .24. Qui timetis Dominum
dateeum: univeifum femen Jacob eum : omne femen Jacob glorifi-
laudateeum: univerfum femen
glorificate eum :
cate cum
,
Jacob magniricate eum :
15. Timeateum omne femen If- Et metnite eum univerfttm
fe- 25. Timeat eum omne fe-
rae'I
>
quoniam non fprevit , neque men Ifra'el : qtioniam non dcfpexit
,
men lfraiil : quoniam non
defpexit deprecationem pauperis: neque contcnipfit modeftiam fan-
fprevit, neque delpexit precem
peris
,
pauperum
:
Nee avertit faciem fuam a me: Et non abfeondit faciem fuam Neque avertit faciem fuam
& cum clamarem ad eum, exaudi- ab eo ; & ciim clamaret ad eum, a me : & cum clamarem ad
vit me. exaudivit. eum , exaudivit me.
26. Apud te laus mea in eccle- Apud te lata mea in ecclefia 26. Apud telausmihi inec-
fia magna : vota mea reddam in multa : vota mea reddam in conf- clefia magna : vota mea red-
confpe&u timentium eum. peclu timentium eum. dam coram timentibus eum.
*7. Edent pauperes , & fatura- Comcdcnt mites , & faturabun- zj. Edent pauperes, & fa-
buntur : & laudabunt Dominum qui tux : landabunt Dominum qua- turabuntur : & laudabunt Do-
requirunt eum : vivent corda eo- rentes cum : vivet cor vefirum in minum qui requirunt eum : vi-
rum in fieculum faculi. fempitemum. vet cor eorum in fecullim fa>
culi.
28. Reminifcentur, & conver- Recordabuntur, & convertcntur :>8. Reminifcentur, & con-
tentur ad Dominum univerfi tines ad Dominum umverfi fines
terra
,
vertentur ad Dominum uni-
terne ':
verll fines terra?
:
Et adorabunt in confpe&u ejus Et adorabunt coram te univer- Et adorabunt in confpe&U
univerfe familis gentium.
ft
cognationes gentium : tuo omnes patriae gentium.
29. Quoniam Domini eft re- Quia Domini regnum
, & do- zcj. Quoniam Dominus eft
gnum : & ipfe dominabitur gen- minabitur gentibus. regnum : & ipfe dominabitur
tium.
gentium.
30. Manducaverunt, & adora- Comederunt
, &
adoraverunt 30. Manducaverunt
,& ado-
NoTjE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
V. 25. Sic in Pfalt. Coislin. eft.Hilarius in Pf.
fl.
n.
3. rZv tpoCvfienut iv%t. In edd. Aid. & Compl. h tit&mlg
p. 70. c. fimilirer hab. in media ecclefia ; initio vero, An- fj.iya.M\ ii,ofAOMymi/j.x{ Qoi Ta; , &c.
nnntiabo nomen tuum. Pfalt. Rom. Narrabo in media t. 27. Sic in Plait. Rom. Se Corb. ad verbum. In Mo-
tcdejia laudabo te. Corb. in media ecclejia cantabo tibi. Tertul. zarab. & apud Cafliod. in hunc Pf. vital cm eorum. Apud
vero 1. 5. adv. Marc. p. 679. b. Enarrabo nomen in Aug. in eund. Pf. & epift. 140. col.
444.
e. vivent corda
medio ecclejia hymnum tibi dream. Cypr. 1. 2. Teftim.
p.
eorum. Apud Chromat. Aquil. in Matth. p. 978. b.
J
294. a. Enarrabo nomen... in media ecclejix laudabo te. Ambr. vivet cor eorum. In Gr. tpewlxi at KxpAiai xv/wrt Ambr.
1. de bened. Patr. c. 11. to. 1. 528. d. Narrabo in quoque in Pf. 118. to. 1. col. 1120. c. initio hab. Edent
medio ecclejia cantabo tibi : at 1. de Tob. c. 15. col. 608. paup.
tf
Jaturabuntur , ut & Chromat. fup.
e. 8c 1. de inftit. virg. to. 2. col. 259. f. Narrabo t. 28. Ita in Plait. Corb. & Moz. verbum e verbo. Si-
in medio ecclejia laudabo te : item conftanter hab. Narrabo, militer in Rom. Coislin. & apud Cafliod. in hunc Pi. prater
to. 1. col. 518. d. 894.3.915. d.
949.
d. 1227. d. Aug. unum ejus
,
pro tuo. Apud Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 297. a.
in hunc Pf. Se epift. 140. to. 2. col. 458. b. Narrabo Commemorabuntur
, tf
conveitentttr ad Dominum omnes ter-
in medio ecclejia cantabo te. Similiter Hieron. 1. 1. in epift. mini terra: &
adorabunt in conjpcdtt tuo omnes patria
ad Galat. to. 4. col. 236. d. Apud Caffiod. in hunc Pf. gentium. Apud Fulg. 1. de Trin. c. 1. p. 329. licutapud
laudabo te. In Grasco : Aw/Moptcu to... it pica itUMfUi Auguft. conftanter, cum in hunc Pf. turn epift. 51.76.
Vf&foa (j.
Sec. to. 2. col. 118. d. 180. a. 287. b. 302. b. 446. f. ut
#.24. Concordant Pfalt. Rom. Corb. Coislinian. & Se trad. 13. ac 35.
in Joh. to.
3. p. 2. col. 398.8. 542.
Tracrus mill* Domin. Palm. Sic etiam apud Auguft. bis b. & tract. 2. in 1. Johan. ibid. 8 37.
a. Commemorabuntur
,
in hunc Pf. ac epift. 140. to. 2. col.
439.
c. necnon ap. g
converter.tur ad Dom. univerji fines
terra : tfadorab. m
Cafliod. in eund. Pf. Hieron. quoque , ep. ad Sun. & Fretel. confp. ejus univerfa patria gentium : ita rurlum 1. 1. cont.
to. 2. col.
634. b. fcribit, magnificate eum ; turn addit : pro ep. Parmen. to. 9.
col. 18. e. cumeod. Fulg. 1. cont. Arian.
quo in Graco fcriptum... Ao'^isali dvlov , id ejl ,
glorificare p.6<5.excepto verbo reminifcentur ,
pro commemorabuntur.
eum : fed fciendum , inquit, quod ubicunque in Gracofenp- Hieron. in Ifai. 52. to. 3.
col. 377-
f 380.C Recordabuntur
,
turn ejl glorifkate, Latinns interpret magnificate tranf- tfredibunt ( col. 380. e. convertcntur
)
ad Dom. omnesfines
tttlerit, J'ecunditm illud quod in Exodo dxitur , I
J.
I. quod terra :
tf
adorabunt in confpeclu ejus omnesjanulix gentium :
vide. at 1. 2. in epift. ad Ephef. to. 4.
col. 356. a. omnes pa-
f. If.
Pfalt. Rom. cum Moz. & Coislin. neque defpexit tria gentium. Item in Pfalt. Mediolan. & Carnut. omnes
freces pauperum , neque , tec. ut fup. Auguft. in hunc Pf. patria gentium. Apud Philaftr. Brix. de hxief.
p. 702. b.
col. 92. g. 100. d. cum Pfalt. Corb. neque defpexit precem Recordabuntur,
tf
convertentitr ad'
Dominum Cbriflnm omnes
pauperis , neque, &c. at Aug. ibid.
99. c. pauperum : epift. fines orbis terrarum. In Gr. MiiAci,, jijitrtspiqnK.ot/a.'...
vero 140. to. 2. col.
443.
f. g. feq. conftanter, precem Trivia rx ntpala. j,
wgywcwuele/ 'iwviot avrf ir.'.nxt id
pauperis, neque, &c. fubinde , i dim clamarem , &c. ut -Jrarfuxl tuv stvZy Aq. & Symm. Qvy-,zv!txi.
fup. Caffiod. in eund. Pfalm. precem pauperum , neque ^.29. Gr."07< t? Kuplv K frxetMix , Sec. ut fup. Cypr.
i$
cum clamarem , Sec. Pfalt. Rom. # dnm clamarem. Grsec. 1. 2. Teftim. p. 297. a. Quoniam Domini ejl regnum : #
Qo&vfcwlaxiav xvlw carxv to fc'As TT^cu^m t? Atvimi tv ipfe dominab. omnium gentium. Hieron. in Hal. 52.
to.
3.
xlcaxHixJs *) "i tw Kocpxyirxt /J.e , &c. col.
377.
f. 380. e. Qjtoniam Domini regnum
eft,
&c. ut
t. 26. Ita Brev. Moz. hab. cum Pfalt. Corb; Sic etiam in textu. Aug. epift. 76. to. 2. col. 180. a. & 1. 1. cont.
in Rom. nifiquod additurDom;', poft vota mea. Coislin. ep. Parmen. ro. 9. col. 18. e. Quoniam ipjtus
eft
regnum :
hab. ut (up. vota mea reddam coram timentibus eum. Auguft. ^ ipfe
dominabitur gentium : at epift. 102. &c. col. 287.
in hunc Pf. conftanter : Apud te laus mea, in ecclejia b. 302. b. 445. f. Qnoniam Domini
eft
regnum
,
Sec. I [idem
magna confitebor tibi : vota mea reddam coram timentibus traft.
3f.
in Joh. to. 3. p. 2. col. 541. b. & in hunc Pf.
turn : itidem ep. 140. to. 2. col.
444.
b. c. Pfalt. Medio- col.
93. c. 102. c. ficut apud Fulg. 1. de Trin. c. 1. p. 329.
Jan. Apud te laus mthi
, ( Ambrof. A te laus mea
,
)inecclejia Caffiod. in eund. Pf. Se in Pfalt. Rom. Be al.
magna confitebor tibi : vota mea, Sec. Ap. Tertul. 1. 3. cont. tf. 30. Pfalt. Vetera Rom. Corb.
Mediolan. Carnut.
Marc. p. 679. b. A te lansmihi in ecclejia magna. Ap.Caffiod. Coislin. & Moz. conftanter hab. divites terra, non dizi,
in eund. Pf. Apud te laus mea in ecclejia magna : vota mea quod forte mendum eft fcribae. In iild. quoque Plait, ita :
Domino reddam coram timentibus eum. In Gr. riocpa e? I confpeclu ejus procident nniverjt qui dejeendunt
, &c. Solum
itrxiroc
n* h jMtKMftt'? wxw t? tux^i /a itriSaQu f'rem Coislin. hab. procidvnt omnes qui defcendunt
,
Sec. Auguft.
'
4
6 LIBER
Versio antiqua.
?x
Mf.
Sangerm. raverunt omnes divi terra : in
. confpeftu ejus decident uni-
verii qui deicendent in terram.
PSALMORUM.
HE B R.
Pfalm. XXII.
VuLGATA HOD.
omnes pingues terra. : ante faciem verunt omnes pingues terra; : in
ejus curvabunt (I'upp. genu) omnes confpeftu ejus cadent omnes qui
i.
qui iejcendunt in pulverem
,
Et anima ejus non vivet. Se-
defcendunt in terram.
3 1 . Et anima mea 111 L vivet
;
femen meum ferviet ipfi.
&
Et anima mea ipii vi
vet : & femen meum ierviet men ferviet ei
:
illi.
32.
Adnuntiabitur Domino Narrabitur Domino ingenera-
generatio ventura : adnuntia- tione : venient , & annuntiabunt
bunt juftitiam ejus populo qui juftitiam
ejus populo qui nafcetur ,
coeli juftitiam ejus populo quinaf-
nafcetur, quem fecit.
quam fecit. cetur, quern fecit Dominus.
Not* ad Versionem antiqua m.
& CafTiod. in hunc Pf. rurfufque Aug. epift. 140. to. 2.
col. 446. 2;. 447.
d. ut fupra divites feme provident
tiniverfi qui defendant , &c. In Gr. of iil-.iic, th; 71?;
sj-jsx.-oSV/aj xdvlsi of xa7aai'w7f; !'i tw jw.
#.
31. Sic habent Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. rur-
fufque Auguft. epift. 140. to. 2. col. 448.
cum Pfalt. Rom.
Coislin. & Corb. lie etiam in Mozarab. piaeter unum feme
ejus. Vet. Iren. Interp. 1. 5. c. 7. p. 300. legit iili vivet.
Grsc. ctvla >7" i< to cwsp/uix. /JM AVMvGti dvlu.
tf . 32. Pfalt. Coislin. Aiinuntiabitur Dommo generation!
j
2. Annuntiabitur Domino ge-
neratio ventura : & annuntiabunt
ventara : >
annuntiabunt jufiitiam ejus popttlo... quemfecit
Dominin. Ap. Auguft. veto & CafTiod. in hunc Pf. & in
Pfalt. Rom. & Traftu mill* Palmar, omnia ut in Vulg.
Similiter in Pfalt. Corb. pra:ter hoc , gj adnuntiabitur. Do-
mino. In Pfalt. Carnut. deeft vox cocli , poft annuntiabunt.
Apud Ambrof. lie : annuntiabit juftitiam ejus, &c. In Gr.
'Apa77MiE?ai tw Ki/pla ywect n' ipyjjfj.ivn' >c, diayyszvei ri:r
Aix.aio<,v'vw... oV sVo/no" Kt'^.o;. Aquila & Theodot. art
t-rrolwtt , abfque voce Kvqmc.,
Ex
Mf.
Sangerm.
Versio antiqua.
1. Pfalmus David. XXII.
*
np^Ominus regetme, &
J_^ nihil mihi deerit : z. in
loco pafcuee ibi me conloca-
vit.
Super aquam refectionis
educavit
HE B R.
Canticum David. XXIII.
DOminus
pafctt me
, nihil mihi
deerit. In pafcuis herbarum
accubavit me
:
VULGATA HOD.
. Pfalmus David. XXII.
DOminus
regit me, & nihil
mihi deerit : 2. in loco paf-
cua; ibi me collocavit.
me
Super aquas refeclionis enutri-
animam vit me : animam meam refecit.
I/a.
40.
11.
Jere. z
J.
4-
Ei.ec.
34.
Super aquam refeclionis educavit 11. 23.
me animam meam convertit.
meam convertit.
Deduxit me fuper femitas Duxit me per femitas jufiitia
,
juftitix, propter nomen tuum. propter nomen fuum.
Nam
,
& fi ambulem in
medio umbra: mortis , non ti-
mebo mala : quoniam tu me-
cum es.
Virga
Mf.
vitiose , tlUim
,
tpfe me confolatx
fnnt.
tua
,
& baculum
ipia me conlblata
Sed
, &
fi
ambulavero in valle
umbra mortis , non timebo malum :
quoniam tu mecum.
Virga tua
, & bacillus tuns
,
ipfa confolabuntur me.
funr.
5.
Parafti in confpeclu meo Pones coram me menfam ,
ex ad
menfam , adversias eos
,
qui verfo hojiium meorttm.
tribulant me.
NOT* AD
I. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Martia
lant me.
Versionem antiqua m.
Deduxit me fuper femitas juf-
titiam
,
propter nomen fuum.
4.
Nam , & fi ambulavero in
medio umbra? mortis , non timebo
mala : quoniam tu mecum es.
Virga tua , & baculus tuus , ipfa
me confolata funt.
5.
Parafti in confpedtu meo
menfam
, adversiis eos, quitribu-
I. Pet.
2J.
&
4-
Tf.
na*i , & Coislin. Rom. veroFabri , Infinem, Pfalmus Da-
vid. Aug. in eund. una cum Gr.
P
falmus ip/i David ; editt.
tamen ibi praeponunt , In fnem, fed repugnant codd. Mfs.
omnes.
* Ambrof. lib. de Jof. c. 7. to. 1. col. 498. f. & lib. de
myft. to. 2. col. 336. d. & 1. y. de facram.
375.
e. Do-
minus pajcit me, Sec. item 1. de apol. Dav. to. 1. col.
696.6. & in Pf. 36. p. 805. c. & in Luc. 2. p. 1296. c.
Concimuu Auguft. in hunc Pf. & Hieron. in Ifai. j. 14. Sc
49.
to. 3.
col.
J3.
a. 165. e.
354.
b. item in Ezech.
34.
& 45.
col.
945.
b. 1042. b. fed Cafiiod. in eund. Pf. leg.
Dominus regit me, cum Pfalt. Rom. Coislin. & al. Gr.
Kue.KS mifutfm / , &c. Alex, ir-.tiuu.ru.
fr. 2. Sic Ambrof. in Pf.
43. 8c 118. to 1. col.
894.
c. 1 140. d. & 1. de myft. to. 2. col.
3
36. d. & 1. 5. de
facram. col.
37J.
f. at 1. de apol. Dav. to. 1. col. 696.
e. & in Pf. 36. col. 805. c. habet : In loco viridi ibi me
collocavit , &c. Similiter in Pfalt. Moz. In Coisliniano
,
coulocavit , ut fup. Hilar, in Pf.
J4.
col. III. b. Super
aquam refeclionis enutrivit me. Ambrof. in Pf.
43. to. I.
col. 894. c. Super aquam refeft. conftituit me ; aliis locis
,
educavit. Hieron. in Ifai.
49. to. 3., col.
3J4.
b. Super
aquas refeclionis educ. Sec. Auguft. & CafTiod. in hunc Pf.
textui Sangerm. favent cum Pfalt. Rom. & aliis. In Gr.
F.i's Toitot' x*om?
'/- ii
H--
Ksweojwoaosii. Ewi i/JV7o; dta.Trcr.vtii ui
f^lGfS^s'jMs. Symm. ce/tv.%6a.% /us.
"fr. 3. Similiter hab. Ambrof. 1. de bono mort. c. 6. to.
1. col. 400. d. & 1.
j. de facram. to. 2. col.
375.
f.
praeter ult. nomen fuum. Pfalt. Moz. hab. Animam meam
ibi convertit; pauloque poft in Kom.Jiiper femitam. Apud
Aug. in hunc Pf. infemitis ; ubique , nomen fuum. Gr. TiJp
tJ^V (Kjf tVss-p|C. 'iiA7KCsV fif sVi T/>/tf? fVMSV T?
t. 4. Ambrof. 1. de myft. to. 2. col.
336. f. & 1. y. de
facram. col.
37J.
f. Nam,
tf fi
ambulem...
f
baculus tun!
ipfa me confolata funt. Similiter Auguft. & Cafiiod. in
hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Moz. In Corb. Ham,
15 ft
ambulem... virga tua,
tf
baculum tuum,
ipfa me confolata
funt. In Coisliniano : & baculus tuus , ipfa me confolata
funt. In Gr. 'Edi yap
j,
iropiv^a...
w' piCAoc, ^,t,ii Caa-
THpicc Qs,auTa,!( Alex, to) ^5 7rp;x.i^oar. Vide lis
Iren. 1.
J.
c. 31. p. 331. b. Sc Ambr. in Luc. 17. to.
1. col.
1477. b.
t.
J.
Ita ferunt Pfalt. Rom. Fabri , Mediol. Carnut. &
Moz. Corb. vitiose,
i$
poculum tuum inebrians quam prtt-
claruseft ! Rom. Martiansi , & Sorb. poculum meum. Ambr.
1. 2. de interpel. David, c. 8. col. 6yo. f. legit : Pa-
rafti... advershs eos
,
qui conterum me : at 1. de myfter.
to. 2. col. 336. t. Parafti... adversiis eos, qui tribulant
me
^ poculum tuum inebrians quam praclarum
eft
!
Obfervant etiam hie noftri BB. editt. omnes cum non-
nullis Mis. habere,
>
poculum meum ; Mfs. vero multo
plures ac antiquiores
, 5
poculum tuum : attamen 1. <.
de facram. col. 376. a. legitur poculum meum , nullo re-
pugnante Mf. Vemml. de Jofeph , c. 11. to. 1. col.
504.
e. ita , tf
pocnlttm tuum ; item infra , col.
54J.
a. c. 696.
e.
7^4.
a. 1239. d.& to. 2. col. 1030. c. fed 1. de Noe,
c. 29. col. 272. e. limpliciter,
#
poculum inebrians , &c.
licut inf. col. 869. d. & in Pf. 118. col. 11 38. c. fimi-
liter in Pf.
3
e.
col.
773.
e. f. poculum inebrians quam
praclarum ! Ambrof. addit , vel quam validum ! xpilisoy
enim dixit Grxcus , vel patens , vel forte , vel validum.
Cypr. epift. 63. p. 107. b. c. bis , calix tuus inebrians
perquamoptimus. Auguft. & CafTiod. in hunc Pf.
[5
poculum
tuum inebrians quam praclarttm
eft
.' At Auguft, infra in
LIBER
PSALMORUM. Pfalm. XXIII.
47
VulCATA HOD.
Impinguafti in oleo caput meum
:
& calix meus inebrians quam pra>
clarus eft
!
6. Et mifericordia tua fubfeque-
tur me omnibus diebus vita; meae
:
Et ut inhabitem in domo Domi-
ni , in longitudinem dierum.
HED R.
Impinguafli in oleo caput meum :
calix meus inebrians.
Sed & benignitas & mifericordia
fubfcqnentur me , omnibus diebus fequetur me omnibus diebus
vita men
:
vita: mcx :
Et babitabo in domo Domini , Et ut inhabitem in domo
in longitudine dierum. Domini , in lonitudine die-
rum.
V E R S I O A N T I
Q U A.
Impinguafti in oleo caput E* Mf.
Sangirm*
meum : & poculum tuum ine-
brians quam prxclarum eft !
6. Et mifericordia tua fub-
N O T jE ad Versionem antiquam.
Pf.
J.
col.
2f4.
d. calix tuns inebrians quam praclarus "fr. 6. Pfalt. Rom. Fabri , cum Coislin. Et miferic. tua
eli ! ut in Pfalt. Coislin. Gaud. Brix. feral. 19. p.
97c. fubfequitur me omnib. dieb. vita mex : ut inhabitem... in
h.iic:
)
calix mew inebrians. Sec. cum Plait. jEthiopico. longitndine dierum. Rom. Martianaei , cum Mediolan. &
Unde Hieron. epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col.
634. b. Moz. fubfequatur me... in longitudinem dierum. Cotb.fub-
ait : hi Graco legijfe vos dtcitts , calix tuus , fed hoc in fequitur me , &c. ut in Vulg. Apud Aug. in hunc Pf. fub-
Koirri error obtinuit. Qaterum S$ LXX. j
Hebra'icnm
, $
feqnetur me , abfque
tf , ante ut inhabitem; reliqua ut in
omv.es Interprets , calix meus, habent
,
quod Hebraice dici-
tur choli ; alioqttinji calix tuus ttfit , dtceretur chofach.
In edit, tamen Rom. k- to vsuypilv Qs piSrvawi &>; xp'i/iscv.
Theod. wo7ygoV /j.\s. Symm. aolbotov fa^-voMi/ w dyabev.
Quinta editio , *, boJyiow im.
Vulg. Fulg. 1. 1. ad Munim. p. 9. lie legit : Mifericordia
tua fubfequitur me per omnes dies vita mea. Gr. Kai to
!*fo5 (\ tajctS'iui/lcd fit OTtwas to; , to xot/oowiV /ti
tie, fXaHfOJIHTX YfAiplxl.
P/49.
12.
I. Cor.
10.26.
VULCATA HOD.
i. Prima fabbati, Pfalmus David.
XXIII.
DOmini
eft terra , & plenitu-
do ejus : orbis terrarum
,
&
univerii qui habitant in eo.
He BR.
Canticum David. XXIV.
DOmini eft
terra
, &
plenitu-
do ejus : orbis
, & babitato-
res ejus :
Quia ipfe fuper mariafundavit
Versio ANTIQUA.
1. Pfalmus David, prima die
fabbati. X X 1 1 1.
*
T""\ Omini eft terra , &
J/ plenitudo ejus : orbis
terrarum, & univerii qui ha-
bitant in earn.
Ipfe fupra maria
funda-
Ix
Mf.
Sangtrm,
earn
earn.
& fuper flumina flabilivit vit earn : & fuper flumina
pra>
paravit earn.
3
.
Quis afcendit in montem
Domini X aut quis ftabit in lo-
co ejus ?
4.
Innocens manibus &
Quis afcendet in montem Do-
mini
, ejr quis ftabit in loco fanclo
ejus f
2. Quia ipfe fuper maria funda-
vit eum : & fuper flumina prapara-
vit eum.
j . Quis afcendet in montem Do-
mini ? aut quis ftabit in loco fanfto
ejus?
4. Innocens manibus & mundo Innocens manibus
, & mundo
corde ,
qui non accepit in vano ani- corde : qui non exaltavit
fruftra mundo corde
,
qui non acce-
mam fuam ,
nee juravit in dolo animam fuam
, & non juravit pit in vanoanimam fuam, nee
proximo fuo. dolose. juravit in dolo proximo fuo.
5. Hie accipiet benedictionem Accipiet bencdiclionem a Do-
5. Hie accipiet benedictio-
& Domino : & mifericordiam a Deo mino
, &
juftitiam a Deo falutari nem
,
& mifericordiam a Dq-
falutari fuo. fuo. mino falutare fuo.
NoTiE ad Versionem antiquam.
t. 3- Cypr. 1. 2. & 3. Teftim.
p. 292. c. 327. b. cura
Vulg. Qjits ajcendet in montem Dom in locojancjo ejus ?
Concinunc Ambrof. in Pf.
39.
to. 1. col. 863. d. &1. 1. dc
poenit. to. 2. col. 401. c. necnon Auguft. & Cafliod. in
hunc Pf. Sic etiam hab. Auct. qua:it. ap. Aug. to. 3. q.
in. & Chromat. Aquil. in Matth.
p. 979. a. cum Plait.
Rom. Hilarius in Pf. 14. n. J.col. 63 b. legit : Qrit;
af-
cendet montem , &c. ut in Vulg. Plait. Moz. cum Corb.
Qjtis ajcendit , &c. Gr.
Ti's &/c$ee}iu a- ti'to >,'
ciu-n i
x^.4. Ita Caffiod. cum Pfalt. Rum. Tertul. verb, 1. 2.
adv. Marc. p. 651. c. legit : Innocens autemtf purus corde
,
qui non aciepit in -uantim nomen Dei
, 5 non juravit ad
proxinmm Juum in dolo. Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 292. c.
32J.
b. Innocens mamb.
j
mundo corde, qui non accepit in
vano animam fuam,
non juravit fibdole proximo /tbi.
Ambr. 1. 1. deexcedu Satyri , to. 2. col. 11 30. d. Innocens
manib. &mundo corde , qui non ace. in vanumamm.fuam
,
nee fecit proximo juo dolum : item 1. de bono mort. c.
7.
col. 401. f. in vanum : at 1. i.de. pcenit. to. 2. col. 401.
c. in vano ; ut & Chromat. Aquil. in Matth.
p. 979.
a.
Augufh in hunc Pf. ita : Innocens manibus ' mundus corde
,
qui non accepit in vano anim. fuam , ^
non juravit proximo
fuo in dolo. Tichon. fimiliter , reg. 3. p. 55.
f. qui non juravit
proximojnoin dolo. Auct. veroquasfl. ap. Aug. to. 3.0. ill.
col. in. f. legit cum Chromat. Aquil. in Matth. p. 984.
e. nee juravit proximo juo in dolum. Grirc. 'Atao;
ff&
i. xa^-apot; t;; x.ccpo\[x , 0; x'x e^ctiit ;'ci (ta.ctiu. . . K/ *'*
a/^osiv ect] /oMtf ru , Sec.
Tt. 5.
Tertul. 1. 2. cont. Marc. p. (Syi.c. Ijle accipiet
beneditl. rf Domino : ($ mifericordiam a Deo Jaltttijicare
fuo.
Cypr. 1. 2. Teftim. p. 292. c. Ijle accipiet benedid. a Dom.
tf
mif. a Deo falutari fuo. Item apud Tichonium
, reg.
3. p.
Jj.
f. Ijle accipiet, &c. Apud Auguft. & Cafliod.
in hunc Pf. Si. in Pfalt. Rom. hu accipiet, &c. ut in Vulg,
"f. 1. Brev. Moz. deletvocem </;>, cum Pfalt. Rom. Corb.
& Caffiodoro. Apud Aug. in hunc Pi. lie :
Pfalmus ipji
David , prima fabbati , e Gra:co , "fa^o? tw &av\l , T1T5
fuoic, Qailoaia. Aud. quaeft. Vet. Tell, apud Aug. to.
3.
q. III. p. III. a. Huic David
,
prima Jabbati.
*
Auguftinus , & Cafliod. in fine legunt in ea , cum
Pfalt. Rom. Sl Corb. c'aet. ut fup. Gr. Tb Kvfl* m ;vt , j,...
dh.vp.im, j,
'isiv'l :-c.... cV ccut. Vet. Irenxi Interp. 1. 4. c.
36. p. 280. c. Domini efl terra,
($
plenit... terrarum,
&
omnes in ea. Tertul. 1. cont. Hermog.
p. 419. a. Do-
mini ejl terra : plenitudo ejus , orbis terra
, tf
omnes qui
habitant in ilia. Ambrof. in Pfalm. 48.ro. 1. col. 94.'. f.
946. a. orbis terrarum
, tf
qui habitant in eo ; turn addit
:
Grxci tiXVftsna
dicunt , eo quod inhabitetnr a Chrifto : at
in Luc. 2. col. 1294. a. legit, > univerji qui hab. in eo
:
vide etiam col. 1077. & 1
J00.&
to. 2. col. 617. b. Con-
cilium Ambrofiafter
, p. 238. c. Sc Auct. quad, apud Aug.
q. III. hie tamen paulo lupra legit , omnes qui habit.
~t. 2. Sic eft in Brev. Mozarab. In Rom. Fabri : Ipfe
fuper maria jundavit ea :
tf
fuper flumina prap. ilia. Rom.
Martianaei , & Corb. lpje...fundavit earn... praparavit tllam.
Corb. ilia. Apud Tertull. cont. Hermog.
p. 419. a. Ipfe...
fundavit earn... pr/epar. earn. Similiter Ambrof. epift.
3.
Sc j8. to. 2. col.
755.
a. & 1017. a. item 1. y. Hexa. to.
1. col. 86. b. & in Pf. 118. col. 1077. d. (i excipias ult.
illam : at in Pf. 48. col. ciqe. f. Ipfe. .. fundavit eum...
prap. eum. Hilar, in Pf. 2. n. 32. col.
43. & Auct. qiueft.
apud Aug. to.
3. q. m. Ipfe... fund. earn... prap. tllam.
Similiter Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. bis legunt earn.
Hieron. in Ifai.
34.
to. 3. col. 278. a. Ipfe... fund, eum:
fc? fuper ftum. collocavit ilium : nee ufpiam initio habetur
Quia
, quod etiam abeft a Pfalt. Mediolan.
& Carnut.
Item in Gr. 'Af7s5 eVi... s$tnmwsti V/mc., n'To(Bf
Wiir.
4.3
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXIII.
Versio antiqua. VuiGATA HOD.'
6. Ha:c eft generatio qua?ren-
tium eum
,
quatrentium faciem Dei
Jacob.
7. Attollite portas principes
HEB R.
%x
Mf.
S.v!gnm. 6. Hxc eft generatio requi- Hac generatio qumrmium eum
,
rentium eum
,
quxrentium fa- qmrentium faciem tuam Jacob.
ciem Jacob.
*
Diapsalma. Semper.
7.
Tollite portas principes
Levate porta capita veflra , &
veftri, & elevamini portas a:
-
eUvammi janua fempitern*} &in- veftras, & elevamini ports
after
ternales : & introibit rex glo- grediatur rex gloria. nales : & introibit rex glorix.
ax.
JVtiis
eft ifte
rex gloria ? Do- 8. Quis eft ifte rex gloria; ?
minus fortis & potens : Dominus Dominus fortis & potens : Dominus
fortis in pralto. potens in prxlio.
Levate porta capita veflra , & 9. Attollite portas principes
erigite janua fmpiterna ; & in
8. Quis eft ifte rex gloria:
>.
Dominus fortis & potens :
Dominus potens in prxlio.
0. Tollite portas principes
veftri, & elevamini portas ae-
ternales : & introibit rex glo- grediatur rex gloria.
veftras
, & elevamini porta; alter-
nates : & introibit rex gloria?.
10. Quis eft ifte rex gloria;?
nx.
10. Quis eft ifte rex gloria^ Jgvis
eft ifte
rex gloria ? Do-
Dominus virtutum ipfe eft rex minus exercituum : ipfe eft
rex glo- Dominus virtutum ipfe eft rex glo-
glorix.
fix. Semper. rise.
NoiJE AD VERSIONEM ANTIQUA M
.
Sic habet etiam Audi, qusft. apud Aug. to.
3. q. in.
ifte
rex claritatis? Dominus fortis
tf
potens : Dominusfortis
In Gr. Ouloe, M-^ilai... itapi K.vfl)s' *. iwniawm -7re1.fi. in prxlio. Similiter Hieron. in Dan. 8. to.
3. col. 1106.
? Qwud!); avIS. i. excepta voce glome
, loco claritatis. Apud Tertull. 1.
4.
t. 6. Sic in Pfak. Corb. eft, addito nomine Dei , ad adv. Marc. p. 714. a. lie : Dominus validus , Dominus
faciem. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 292. c. legit : Ifta nativitas eo- potens in hello. In Gr... Ku&K Y-tscioule,
fwetjos' Kt/ej
rum qui eum qnarunt
,
qui qnaruntfaciem Dei Jacob. Ambr. <A.taTo; hi imi^a.
1. 1. deexcelfuSatyri, to. 2. col. 1130. d. Hxc
eft
generatio
t. 9. Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 297. a. conftanter : Att-
reqttirentium Dettm. Auguft. in hunc Pf. cum Auct. quxft. ferte portas principes veftras , & extolltmini port.e aternales :
ap. ipfum , to. 3. q. III. & Brev. Moz. hxc
eft
genera-
5
introibit rex claritatis. Capreol. ep. Cone. Hifp. to. 2.
p.
tio quare/itinm Dominant Dei Jacob. Caffiod. in eund.
199. & S. Fulg. 1. pro fide cath.
p. 541. Anferte portas
Pf. cum Pfalt. Rom. Hxc
eft
generatio qiutrentuim Dominum
, principes veftras , stf
elevamini , &c. ut in Vulcr. J ulius Firm.
requirentium faciem Dei Jacob. In Gr. Aw h' 751-5 chTw- 1. de errore prof, relig. c. 25. p. 174. e. Tollite portas qui
Tuvdvlov, (
edd. Aid. & Cumpl. tovKv&i< > ) IwWayr prxeftis Hits , # extollite vos porta aterna :
tf
introibit rex
vpoowrrr.v tS eflowwfi. Schol. Aquila
, Symm. LXX. V. gloria. Hilar, in Pf. 67. col. 207. c. Tollite portas prtn-
editio, & Vl.vpisuir'.t Qv 'Ioa'
-
hoc tamen ult. aliubi cipis veftri, &c. ut in Vulg.
( Miciac. cod. hab. ibid, prin-
non reperitur, tefte Nobilio. cipes veftras.) Similiter Ambrof. 1. de Myfter. to. 2. col.
* Hoc Diapfalma habetur in Pfalt. Corb. Rom. & in Gr.
334.
b. Tollite portas principis veftri, &c. in Mfs. tameu
Memoratur etiam ab Auguft. in hunc Pf. col.
10J.
a. nonnullis
,
principes veftras ; inquibufdam
, principes
veftri;
fi.
7.
Pfalt. Rom. & Moz. ut & Grad. milfse fer.
4. in aliis pluribus
, principis veftri. Rurfus Ambrof. 1. 4. de
IV. temp. Advent. Tollite portas principes veftras , &c. ut fide, col.
J23.
d. e. Tollite portas principes
veftri, &c. 6c
in Vulg. Similiter Ambr. in Pf. 37.
to. 1. col. 830. f. non- infra , col. $i<;. a. >
elevamini porta at.
tf
introibit
, &c.
Tiulli tamen Mfs. ferunt ibid. Tollite portas principis veftri
;
Mfs. quidam ibid, cum editt. hab. ut introeat in te rex
licut Hilar, hab. infra , t. 9.
cum Ambrof. & Ambroiiaft. gloria. Ambrofiaft. p. 238. c. Tollite portas principis
veftri ,
Melius Ambrof. 1. 4. de fide, to. 2. col.
J23.
d. cum Plait. &c. ut in Vulg. Mfs. nonnulli
, principes
veftras. Sic
Corb. Tollite portas principes veftri, Sec. ut in Vulg. at in etiam leg. Hieron. epift. ad Damaf. to. 3. col.
519. a.
Pf. 118. to. 1. col. 1 1 18. c. Tollite portas principes veftras , cum Pfalt. Rom. & Caffiod. Apud Auguft. in hunc Pf.
&C item 1. de inftit. virg. to. 2. col.
2J9.
a. & 263. a. fie : Tollite portas principes veftri, &c. ut in Vulg. Ita
nifi quod unus Mf. Vatic, habet ibid, principes veftri. etiam in Pfalt. Corb. Auctor quaeft. apud Aug. to. 3. q.
Sic etiam Auguft. in hunc Pf. & epift. 237. n.
8^
Au6t. in. Tollite portas princ. veftras , &c. In Gr. ut fup. tf. 7.
vero quaeft. apud ipfum, to. 3. q. 111. & Caffiod. in
eund. Pf. Tollite portas principes veftras , Sec. Tertull. adv.
Gnoft. p. 830. b. Anferte portas principes veftras , tfftib-
leventur porta atemx : S3
>'rabit rex gloria. Cypr. 1. 2.
Teftim. p. 297. a. Anferte portas principes veftras , {$
extolltmini porta aternales : ) introibit rex claritatis. Julius
It". 10. Concinunt Tertull. 1. 5. adv. Marc.
p. 799.3.
Hilar, in Pf. 67. coj. 207. c. Ambrof. 1.
4. de fide, :o\
2. col.
523. f. & Ambrofiaft.
p. 238. c. Item Hieron.
epift. ad Damaf. to. 3. col.
J19.
a. Aug. & Caffiod. in
hunc Pf. cum Pfalt. Rom. &c. necnon Fulg. 1. pro fide
cath.
p.
J41.
At Cyprianus 1. 2. Teftim.
p. 297. a.
Firm. 1. de errore prof, relig. c.
2J.
p. 174. d. Tollite portas conftanter legit : Qjits
eft ifte rex claritatis ? Dominus vir-
frincipes veftras , y>
extollite porta aternales : fjj introibit tutum ipfe eft
rex claritatis. In Gr. Tie, <V/v tU; iihut
-
rex gloria. Hieron. in Ifai. 63. to. 3.
col.
464.
d. Levate Kf'&io; tw Avva.fJ.far , axilic, sV/k ?5 S./5 th; J o2n;.
portat principes veftras :Cic etiam LXX. tranftulilfe teftatur
,
Apud Juftin. Euto; to? Vw at in Mf. Alex. Ald.^dc
comment, in Jerem. 2. col.
J^J.d.
& ipfe epift. ad Damaf. Compl. i/to'; isu /Si*fJ;. Hieron. in Ifai. 1. to. 3. col.
to. 2. col. 565. b. legit : Elevate portas principes veftras :
# 13. e. hasc hab. Quis
eft ifte
rex gloria ? Dominus fabaoth
,
introibit rex gloria. Capreol. Carthag. ap. Sirm. to. 1. p.
id
eft , Dominus virtutum, ipfe eftrex gloria: & fupra , ep.
568. d. Anferte portas princip. veftras , &c. ut in Vulg. In ad Damaf. ait Ubicttnqtte LXX. Interpretis
Dominum vir-
Gr.
*
A#T mulcts 01 cipxovlti u,um, i, i<aap$HH tuv^tti cuumr tutum , f$ Dominum omnipotentem exprejjeritit
, in Hebrao
jc, ticmvciTm fcxtiMus tiTc loi,vc,. ejfe pofitnm , Dominns fabaoth. Item Ambrof. I. 4. de
#. 8. Ita Julius Firm. 1. de errore prof, relig. c. 25. fide , col.
525. a. legit : Et introibit rex gloria , Dominus
necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. fabaoth : & fupra, col. 524.3. Dominum, inquit
, fabaoth
Item ap. Ambr. 1. de Myft. to. 2. col.
334.
b. & 1. 4. patrem , Dominum fabaoth filium legimns ; nam
g hk
fie
de fide, col. 523. d. e. at 1. de inftit. virg. col. 259. pofimm plerique codices habent
,
quod Dominus fabaoth ipfe
a. poft hoc
,
potens in prxlio , addit , ipfe eft
rtx gloria
;
Jit rex gloria,
deb tollite , ace. Cypr. 1. z. Teftim. p. 297. a. Qttis
eft
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXIV.
49
VULGATA HOD.
i. In finem , Pfalmus DavuJ.
XXIV.
te Domine levavi animam
meam : i. Deus meus in te
conrido , non erubcfcam :
A
D
jTJl me A
J
tint
HEB R.
David. XXV.
D te Domine animam meam
levo : Deus meus in te
fifus
ne confundat.
Versio antiqua
finem, Pfa'
Davar xx
In finerru Pfalmus ipfi
3. Neque irrideant me inimici Ne Utentur inimici met :
fed
mei : etenim univerfi
,
qui fuftinent
& univerfi
,
quifperantinte, non
te, non confundentur.
4.
Confundantur omnes iniqua
agentes fupervacue.
Vias tuas Domine demonftra mi-
hi : & femitas tuas edoce me.
? . Dirige me in veritate tua , &
doce me : quia tu es Deus falvator
meus , & te fuftinui tota die.
6. Reminifcere miferationum
tuarum Domine , & mifericordia-
rum tuarum
,
qua? a fasculo funt.
7.
Deliflra juventutis mea;
,
ignorantias meas ne memineris.
confundantur.
Confundantur qui iniqua gerunt
fruflra
.
Vias tuas Domine oflende mihi:
femitas tuas doce me.
Deduc me in veritate tua
, &
XXIV.
*
A D te Domjne leva-
Avi animam 'meam :
z. Deus meus in te confido
,
non erubefcam :
3.
Neque inrideant me ini-
mici mei : etenim univerfi
,
qui
te exfpeftant , non confun-
dentur.
4. Confundantur iniqua fa-
cientes fupervacue.
Vias tuas Domine notas fac
mihi : & femitas tuas edoce
me.
5.
Dirige me in veritate tua,
Ex
Mf.
Sangerm,
&
meus , te exfpeclavi tota die
Recordare miferationum tuarum
Domine
, & mifericordiarum tua-
rum
,
quia a fdculo {tint.
Peccatorum adolcfcentia me<t
,
&
fcelerum meorum ne memineris.
Secundum mifericordiam tuam
recordare mei tu
,
propter bonita-
tem tuam Domine.
Bonus ejr rectus Dominus :
propter hoc legem dabit delinquen- propterea docebit peccatores in via.
tibus in via.
9.
Diriget manfuetos in judicio
docebit mites vias fuas.
Secundum mifericordiam tuam
memento mei tu : propter bonita-
tem tuam Domine.
8. Dulcis & rectus Dominus :
doce me ; quia tu Deus falvator &doce me: quia tu esfalutaris
meus , & te fuftinui tota die.
6. Reminifcere miferatio-
num tuarum , & quia miferi-
cordia: tuae a faeculo funt.
7. Deli&a juventutis meat,
& ignorantiae mex ne memi-
neris.
Secundum mifericordiam
tuam memor efto mei : prop-
ter bonitatem tuam Domine.
8. Dulcis & reQus Domi-
nus : propter hoc legem fta-
tuit delinquentibus in via.
9.
Dirigit mites in judicio :
docebit manfuetos vias fuas.
Deducet manfuetos in judicio
,
& docebit modeftos viam fuam.
NoTjE ad Versionem antiquam
'f. 1 . Ita Aug. in hunc Pf. cum Brev. Moz. Ap. Caffiod.
ficut in Pfalt. Corb. & Rom. deeft ipji. In Gallic. &
Carnut. fimpliciter , Pfalmus David. In Coislin. Diapfahna
David. In Gr. Vatic, ^^s; 7 Aat/iV\ Hie vero Pfal-
mus apud Caffiod. dividitur fecundum litteras Hebraicas
:
Pfalmus ijle , inquit , Hebrxorum primus alphabeto defcrip-
tus
eft : & infra : Nunc autem noverimns hum fextam
tf
decimam nonam litteras non habere ; reliquas vero in texttt
Pjalterii minio pingendas
ejft
jttdicavi , ne qua legentibus cou-
ftifa nafceretur obfenritas.
* Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum vet. Pfalt.
& Grajco.
t. 2. Sic Ambrof. in Pf. 118. to. 1. col. 1165'. f. de-
tradto iflo, Dens mens. Aug. vero & Caffiod. in hunc Pf.
cum vet. Pfalt. textui confentiunt ad verbum. Gr. 'O
CDfo's /j.x ttn\ Qui -aiTroiS a , /ui x.aleu%vvfc!w.
fr. 3. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Coislin. Car-
nut. Corb. Mediol. & Rom. Martianaei. Sic etiam in Mif-
fali Rom. ad Introit. miffae Domin. 1. Advent. In Pfalt.
Rom. Fabri , & Moz. qui ie exfpettant , non confundantur.
Apud Ambrof. in Pf. ng. to. 1. col. 1225. e. etenim qui
fperant in te , non confundentur. Caffiod. Vulgar* favet.
I"Gr
j,
yap <attvjt<i nl vmfiintlU Qs , n' pi, x.k7xi%vv-
*.
4. Brev. Moz. cum Pfalt. Corb. Rom. Fab. & Caffiod.
Confundantur iniqui facientes vana. Vias tuas Dom. notas
fac mihi , &c. Pfalt. Rom. Martians! , Confundantur ini-
quafactentes vane. Vias tuas Dom. notas fac mihi, &c.
Carnut. Confundantur iniqui facientes vana. Mediolan.
Confund. iniqua gerentes fupervacue. Coislin. Confundantur
imqna facientes fupervacue. Apud. Auguft. in hunc Pf.
Confund. iniqui facientes vana... notas fac mihi , &c. Hie-
ron. epift. ad Sun. 8c Fretel. to. 2. col.
654. b. ad ha-c ,
Confundantur omnes iniqua agentes , addit : Et dicitis quod
omnes in Grxco non habeat
, 5
bene ; nam nee in Hebrxo
habet
, fed in LXX. tub veru additum efl. In ed. Rom.
A>%vr$-ilrj:tax oi
(
Mf. Alex. waV's; 01 ) eirofiVrhiJ'iax;i^(.
Ta; oAi$ (\ Kv&t yyu&aor pa , &c. Cypr. 1. i. Teftim.
p. 288. a. legit : Vias tuas Domine oflende mihi :
$
femit.
tuas edoce me. Ambrof. 1. 3. de fide , to. 2. col. co<5. e.
cum Amob. de Deo trino
, p.m. c. Vias tuas Domine
notas
fac mihi ; 3c in Luc. 2. to. 1 . 1 309. c. Vias tuas edoce
me
.
Aug. retraft. 1. to. 1. col.
7. d. Vias tuas Dom. notas
fac mihi
: &femit. tuas doce ?ne. Gr. Al/aion ut.
Tom. If.
t.
J.
Sic in Pfalt. Rom. Coislin. Corb. & Moz. (icuc
apud Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. nifi quod apud omnes
habetur Deus falutaris , & apud Auguft. quoniarri, pro
quia. In uno Mozarab. deeft meus
, poft falutaris. Cypr.
vero 1. 2. Teftim.
p. 288. a. legit : Et deduc me ad veri-
tatem tuam
, 5
doce me : quoniam tu es Deus falvator meus.
Fulgent. !. 1. ad Trafim. Tu es Dens faluator meus
, $ t*
exfpeclavi tota die. Gr. 'O AmfnooV /ne e-srt tw a.XHnolt Qis..
ot< Qu s: 0fo; Qyi%p
H*
' > k,
(j
viripiirx , &c.
"t.6. Ita Aug. in hunc Pf. addito uno Domine
, ad vo-
cem tuarum. In Pfalt. Rom. & Moz... tuarum Domine
,
t^ mijericordix tua
,
qux a Jxculo funt. Sic etiam habetur
ad Introit. Dom. 2. Quadr. ficut in Pfalt. Corb. dempt
Domine. Caffiod. Vulgar* congruit. In Grasco : Mfn'^//...
Kvpif, K. to. exsD
Qy
, oTi a.isl t$ alums e/'s/.
t. 7. Ita Brev. Mozarab. habet , deleta voce mex
, poft
hanc, juventutis. Auguft. in hunc Pf. leg. juventutis mex ;
& poft paulo , memor ejlo mei Dens ; reliq. ut fupra. Caffiod.
cum Pfalt. Rom. Delicla juventutis
, > ignerantix me*
ne memineris. Secundum magnam mifericord. tuam memor
ejlo mei Deus : propter , &c. Coislin. Delitla juventutis
,
2? ignorantias meas ne memin. Dens. Secundum magnam
miferic. tuam memor ejlo mei Deus : propter bonit. tuam

deeft Domine. Pfalt. Corb. DeliBa juventutis mex, igno-
rantix ne memineris. Secundum miferic. tuam memor ejlo ;
propter bonit. tuam Domine. Hilar, in Pf. 118. col. zcz.
b. Delifta juventutis mex Domine ne memineris. Ambrof.
1. 1. de interpel. Job , c. 7. to. 1. col.
655. f. Delidum
juventutis mex ,
<*j ignorantix ne memineris Domine : at in
Pf. 38. col.
843. e. & in Pf. 118. col. 982. b. necnon
de ob. Valent. to. 2. col.
11 78. c. Delitla juventutis mex
,
t$
ignorantix mex ne memineris. Similiter hab. Fulg. 1. 1.
de remif. pecc. c. 13. p. 370. cum Auct. I. de promilF.
p. 2. c. y. p. 129. c. deleto uno mex
, poAjuventutis. la
Gr. 'AfiotpTlaq noTviloi;
n*
, i^dyyolcc; p\s ni (JUvStrjc,. Kaix.
to s>eo; Qtt /uvh&vti /*v ( Aid. & Compl.add. Qu'' )i'nx.s
ivic, XpMS"'''"'"?
C*
Kofi's.
y. 8. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
Corb. Carnut. & Coislin. In Mediolan. legem jlatuet. In
Mozarab. Bonus
tf
retlns Dominus : propter hoc le^em jlatuit
,
&c. In Graeco : Xfnyo; iii!$v$ KvCtoi' o\ia Ttro co^o-
llTUISZt , &c.
TT. 9. Concinit Brev. Mozarab. Sic etiam in Pfalt. Rom.
4t Coislin, ut & apud Aug. Si Caffiod. in hunc Pf, excepta
LIBER
Versio antiqua.
Sk Mf.
Satigtrm. 10. Univerfa: vix Domini,
mifericordia & Veritas , requi-
rentibus teftamentum ejus
,
& teftimonia efus.
1 1 . Propter nomen tuum
Domine &
propitiaberis pe
PSALMORUM.
HEBK.
Omnes femit& Domini , miferi
cordia & Veritas , bis qui cttfto-
diunt pactum ejus
, & teftificatio-
nes ejus.
Propter nomen tuum Domine
propitiare iniquitati me* : quoniam
Pfalm. XXIV.
V U X G A T A HOD.
io. Univerfa: vis Domini, rm-
cato meo : copioliim eft enim. grandis
eft
i z. QuiS eft homo qui ti- Jjtuh
eft ifte
vir timens Domi
meat Dominnm : legem ftatuit
ei in via
,
quam elegit.
1
3
.
Anima ejus in bonis de-
morabitur : & femen ejus hx-
reditate poftidebit terram.
14.
Firmamentum eft Do-
minus timentibus eum : & tei-
tamentum iplius ut manifefte-
tur illis.
1
5. Oculi mei Temper ad
num
,
quern docebit in via quam
elegerit ?
Anima ejus in bono commora-
bitur : & femen ejus bxreditabit
terram.
Secrctum Domini timentibus
eum : cjr
paclum fuum oftendtt eis.
Oculi mei femper ad Dominum:
Dominum: quoniam ipfe evel- quia ipfe
cducct de reti pedes meos
lit de laqueo pedes meos.
1 6. Refpice in me , & mi-
ferere mei : quoniam unicus &
pauper fum ego.
1
7. Tribulationes cordis
mei dilatatx funt : de necefli-
tatibus meis eripe me.
18. Vide humilitatem
meim, & laborem meum : &
remitte omnia peccata mea.
1
9. Refpice inimicos meos
nuoniim
multiplicad funt,& multifileati funt , &
odio iniq
Refpice in me
, & miferere mei
:
quoniam folus cjr faufer ego.
Tribulationes cordis mei ampli-
ficatcc funt : de anguftiis meis educ
me.
Vide afflictionem
meam &
labo-
rem meum
, &
porta omnia pecca-
ta mea.
Fide inimicos meos
,
quoniam
w
odio iniquo oderunt me
20. Cuftodianimam meam,
& eripe me : non confundar,
quoniam
invocavi te.
a. Innocentes & redi ad-
hxferunt mihi : quoniam cuf- bunt me :
quia exfpeclavi te,
todivi te.
22. Redime me Dens
ra'el , ab
oderunt me.
Cuftodi
animam meam , & li-
bera me : non confundar,
quoniam
herAvi in te.
Stmplicitas &
quitas ferva-
omnibus anguftiis
Redime Deus Ifrael ,
ex om-
nibus angttjliis fnis.
fericordia & Veritas , requirentibus
teftamentum ejus & teftimonia ejus.
1 1 . Propter nomen tuum Domi-
ne propitiaberis peccato meo : mul-
tum eft enim.
11. Quis eft homo qui timet Do-
minum ? legem ftatuit ei in via
,
quam elegit.
1 5. Anima ejus in bonis demo-
rabitur : & femen ejus hasreditabit
terram.
14. Firmamentum eft Dominus
timentibus eum : & teftamentum ip-
lius ut manifeftetur illis.
1 5 . Oculi mei femper ad Domi-
num : quoniam ipfe evellet de la-
queo pedes meos.
16. Refpice in me, & miferere
mei : quia unicus & pauper fum
ego.
17. Tribulationes cordis mei
multiplicata funt : de neceflltatibus
meis erue me.
18. Vide humilitatem meam,
& laborem meum : & dimitte uni-
verfa delidla mea.
1 9. Refpice inimicos meos quo-
niam multiplicati funt, & odio ini- Jo*.
if,
quo oderunt me.
2
f

10. Cuftodi animam meam, &

erue me : non erubefcam
,
quoniam
fperavi in te.
z 1 . Inrocentes & refti adhsfe-
runt mihi : quia fuftinui te.
12. Libera Deus Ifrael , ex om-
nibus tribulatiombus fuis.
meis.
Not.t ad Versionem
uno diriget
,
pro dirigit. In Pfalt. Corb. Dirigit manfttetos
in jndicio: docebit manfuetos vtasfuas. luGrxco : 0\m>mse<
&pc>.iiq... Jl^-ccifl irptftli , &C
tr. 10. Confentiunt Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. una
cum Pfalt. Rom. Corb. & Gr. In Brev. Moz.
tf
teftimo-
nia tpfiits ; Gr. at//?.
t. u. Similiter in Pfalt. Rom. Mozarab. Corb. &Cois-
ljniano , copiofnm eft
enim ; licut apud CafTiod. in hunc Pf.
Apud Aug. midt'tm ejl, &c. at iup. nufquam praeponitur
5
, veibo propitiaberis
,
prsterquam in Plait. Corb. In Gr.
etiam , i, i'jmii iwmvi -yip isi,
~f . 12. Concinunt Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. una
cum Pfalt. Rom. Moz. & Coislin. Apud Auguft. fimiliter
timeat ; paulo vero port , legem flatuet , cum Pfalt. Me-
diolan. In Corb. qui timeat leg, ftatuit ei in viam , &c.
In Gr. rp-.&uev^... rofloQ-e/Heti dutco cvoJa, &c.
V.I?. Ita Aug. 8c Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Moz.
& Rom. Fabri. In Rom. Martianxi , Corb. & Coislin. hx-
reditatem pojjidel/it , &c. Apud Ambr. 1. de bono mort. c.
9. to. I. col.
40
J. f. hxreditab terrain. In Gr. xwi^yo-
jm'cji yv.f.
~t. 14. Auguft. in hunc Pf. Firmam.efl Dominus limen-
tium eum; Caffiod. cum vet. Pfalt. timentibus ; Moz. ut
manifeftetur illi. Gr. tuv p&Ctyt/iw aWcV... t? J x^a-jxt durc7;.
"t. ij. Prima verficuli pais fie habetur apud Ambr. 1.
de Jofeph , c. 5. col. 486. c. & inf. 684. c. 700. c. deinde
ap. Auguft. in hunc Pf. quia
ipfe evellet , &c. ut fup.
Sic etiam in Pfalt. Coislin. & Graeco.
if. 16. Pfalt. Coislin. hab. quoniam unicus
%j
pauper
ego
fum. Rom. Seal, ut in Vulg. quibus etiam fuffragantur
Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Gr. oti fiuroyiris x, a?
X?
i'fii syu.
V. 17. Sic in Pfalt. Rom. Coislin. & apud Caffiod. in
hunc Pf. Apud Auguft. vero in eund. Tribulationes cordis
mei
muhiplicata
funt : de necejjitat. meis educ me. In Brev.
Mozar.
dilatatttfunt. . . libera me. la Pfalt. Corb. Cogita-
A N T I
Q U A M.
tiones cordis mei dilatat.e funt : de neceff. eripe me. In Grad.
miff* Domin. 2. Quadr. Tribal, cordis mei dilatatafunt : de
necejjitat. meis eripe me Domine. In Gr. tizMvvlYit,a,f i%
tu>i... ifcayah /u;.
If. 18. Sic Ambrof. 1. de lapf. virg. to. 2. col. 519. b.
& Aug. in hunc Pf. In Pfalt. Rom. Coib. & apud Caffiod^
{5
dimitte omnia peccata mea ; (icut in Gtad. Domin. 2.
Quadr. In Pfalt. Moz. ita : & dimitte mihi omnia pecc. mea.
In Coislin. ?
dimitte mea omnia peccata mea. IilGi.k dp;
tsxca; t{ ocfTiot; /mi.
Hr. 19. Concordant Auguft. & Caffiod. una cum vet.
Pfalt. In Gr. "lAs t^
Ot*W; H* >
&c- ut
""P-
Tf . 20. Ita Pfalt. Moz. & Corb. cum Caffiod. in hunc
Pf. Similiter in Pfalt. Rom. nifi quod poft eripe me
,
additur Domine ; quod verbum apud Fabrum jungitur cum
prajced. eripe me ; apud Martianxum vero cum ieq. non
confundar. Auguft. in hunc Pf. fie legit : Cujlodi
^
erue me : non confundar ,
quon. fperavi in te. Pfalt. Coislin.
ut fup. non confundar , quia invocavi te. Gr. <bv*aZ.cr...

pvoal fie' /ay x.alca^vvQ-i'.yv , or/ wmM i-nl QL In Pfalt.

Coislin. on i*i 7rmaMca/^w Qs.
Tf . 21 . Pfalt. Rom. Fabii hab. quoniamfuftinui
te ; Bom.
vero Martian, cum Corb. fuftinui
te Domine. Similiter
ap. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. In Pfalt. Sorbonico
deeft Domine, quamvis in adverfacolumna , ubi G.jecus
contextus latinis litteris defctiptus eft , legatur hoc modo
,
ipemina
fe
Kre. In Pfalt. etiam Mozarab. & Coislin. quia
fuftinui te Domine. Item in Gr. conftanter , o-n visiftitrx
Qs Kucti' unde Hieron. epift. ad Sun. & Fretel. to. 2.
col. 634. b. Et dicitis , inquit , in Grxco vos rcpertjje , Do-
mine ,
quod juperfluum eft.
t.
22. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Coislin.
Carnut. Corb. & Moz. fi excipias unum ex
,
pro ab. Apud
Auguft. in eund. Pf. Redime Deus Ifrael, ex omnibus tri-
hulaitonibus ejus. In Pfalt. Mediolan.^ anguftiis ejus. In
Gr. Aii-pMsu c Qsii Tar 'Icssuia , ex Trctwv rut fal-{tui/ W5
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXV.
J
VULGATA HOD.
i. In tinem , Pfalmus David.
XXV.
Udica me Domine
,
quoniam
ego in innocentia mea ingreflus
Heb R.
David. XXVI.
Versio antiqua.
i. Pfalmus David. XXV. Ex
Mf. Sangirm
J'
Udica me Domine, quia ego in
Jimplichate mea ambulavi : &
fum : & in Domino fperans non in Domino confidens non dejiciam.
infirmabor.
J
2. Proba me Domine, & tenta
me : ure renes meos & cor meum.
Proba me Domine
, & tenta
me : ure renes meos & cor meum.
Udica me Domine, quo-
niam ego in innocen-
tiam meam ingreflus fum : &
in Domino confidens non
erubefcam.
2. Proba me Domine
, &
tempta me : ure renes meos
& cor meum.
5.
Quoniam mifericordia tua J9uia mifericordia tua in conf- 3. Quoniam mifericordia
ante oculos meos eft : & complacui pectu oculorum meorum
, &
am- tua ante oculos meos eft : &
complacui in veritate tua.
_
4.
Non fedi in concilio va-
nitatis : & cum iniqua gerenti-
bus non introibo.
Odivi congregationem
in veritate tua. bulabo in veritate tua.
4. Non fedi cum concilio vani- Non fedi cum viris vanitatis
,
tatis : & cum iniqua gerentibus non & cum fuperbis non ingrediar.
introibo.
5. Odivi ecclefiam malignan-
tium : & cum impiis non fedebo.
Odivi ecclefiam pejjlmorum
, &
cum iniquis non fedebo.
6. Lavabo inter innocentes ma-
nus meas : & circumdabo altare
tuum Domine
:
7. Ut audiam vocem laudis
,
& enarrem univerfa mirabilia tua.
8. Domine dilexi decorem do-
mus tua? , & locum habitations glo-
ria; tua?.
9.
Ne perdas cum impiis Deus
animam meam , & cum viris fan-
guinum vitam meam :
10. In quorum manibus iniqui-
Lavabo in innocentia manus
5-
malignantium : & cum impiis
non fedebo.
6. Lavabo inter innocentes
meas
, & ctrcuibo altare tuum manus meas : & circumibo al-
Domine
:
tare tuum
:
Ut clara voce padicem lau-
7. Ut audiam vocem laudis,
clem
, & narrem omnia mirabilia & enarrem univerfa mirabilia
tua.
Domine dilexi babitaculum do-
mus tua
, & locum tabernaculi glo-
ria tua.
Ne auferas cum peccatoribus
animam meam
, & cum viris fan-
guiv.um vitam meam :
In quorum manibus fcelus
, &
tua.
8. Domine dilexi decorem
domus tux
, & locum habita-
tionis gloriae tux.
9.
Ne perdas cum impiis
animam meam , & cum viris
fanguinum vitam meam
:
10. In quorum manibus
NoTiE ad Version E M
y. I. Sic in Pfalr. Rom. Coislin. Moz. Se ap. CafTiod.
in hunc Pi'. Apud Aug. limpliciter , Ipji David. In Plait.
Corb. David , tantum. In Gr. T? l\olvU . In edd. Aid. Se
Compl. iraA/wo? ra AaW/.
* Plait. Mozar. & Coislin. habent fimiliter in innocen-
tiam meam ; Rom. veto cum Caffiod. in innocentia mea ;
can. ut in Vulg. Apud Auguft. col. 108. b... in innocen-
tia mea ambulavi :
tf
in Domino fperans non movebor
;
feptem tamen Mfs. feiunt ibid, non infirmabor ; at infra
col. 1 12. b. conftanter , non movebor. InGr... eV axcouct fta
t-icofiiv^w... h-tl^av v ft
isufia. Mf. Alex, cum Aid. &
Compl. y |M oiSmmco.
"$.z. Sic Ambrof. habet 1. deapol. Dav. to. 1. col. 687.
a. ut & inf. col.
895. f. 1063. c. 1146. d. Ita quoque
Auguft. Se Caffiod. in hunc Pf. cum Chromat. Aquil. in
Matth.
p. 987. e. necnon vet. Pfalt. & Gr. Ambrof. 1. 1.
de Abr. c. 8. col. 504. b. legit , Proba me Dens.
f. 5. Concinit Lucif. Calar. 1. denon conv. cum hxret.
p. 222. e. iicut Auguft. Se Caffiod. in hunc Pf. Se Gr. In
Pfalt. Corb. fie : ante oculos meos efl femper , &c.
tf". 4. Ita legunt Lucif. Calar. 1. de non conv. cum
hseret.
p. 222. e. Ambrof. epift. 63. to. 2. col. 1032. f. Se
Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Coisl. Moz. Se Rom. Fabri.
Rom. Martianau fciibit in conftlio. Gelaf. 1. ep. 13. Cone,
to. 4. col. 1206. e. inconcilio. Aug. in eund. Pf.p. io8.d.
Se 112. f. cum concilio. Tertull. vero 1. de pudic. p. ion.
a. cum concefftt vanitatis :
tf
cum inique agentibus , Sec.
Parmen. ap. Auguft. to. 9. p. 2. col. 71. c. 73.
d. crim
concilio vanit.
> cum facinorojU , Sec. Ambrof. in Pf. I.
to. I. col. 7$ I. c. in concilio malignantium : <$ cum iniqua
A N T I
Q
U A M.
lignam. Similiter hab.Gelaf. I. ep.
1 3. ibid.
p. 1206. e. Par-
men, ap. Aug. to. 9. p. 2. col. 73.
d. Odio babui curiam ne-
quijjimorum ; mox ita, Lavabo, Sec. omiffis iniermediis. Ter-
tul. vero 1. de pudic.
p. 101 1, a. poft hoc, non introibo , fub-
dit : tf
cum impiis non fedebo , omiffis his quae proxime ante-
cedunt. Gr. 't/ui'awa ixx.MKia> wompeuofietur, Sec. ut in textu.
TP. 6. Plait. Rom. cum Moz. Lavabo inter innocentes...
& circmbo altare tuum Domine. Caffiod. in hunc Pf.
y
circumibo, ut fup. addito Domine. Tertull. 1. de pudic.
p. ion. a. Lavabo cum innocentibtts man. meas :
5
altare
tuum circumdabo Domine. Hilar, in Pf.
57. col. 126. 3.
Lavabo inter innocentes. Auguft. in hunc Pf. col. 108. e.
1 14. b. Lavabo in innocentibtts... 5
circumdabo altare tnunt
Domine : at infra , col. 113. b. f circumdabo altare Domini.
Parmen. apud Auguft. to. 9. col.
73. d. Lavabo cum in-
nocentibtts... f?
circumdabo altare Domini. Gijec. Nryo^ew
cv akwotc,... kj iLvnurM to kvaia.sv,SAoi Qy Kvqa?.
't.j. Pfalt. Rom. Coislin. Mediolan. Corb. Carnut. &
Moz. habent vocem laudis tux. Similiter Caffiod. in hunc
Pf. cum Auguft. in eund. col. 108. e. & 114. b. at fup.
col. 11 3. c. deeftrr/.s. Parmen. apud ipfum, to. 9. col.
73.
d. voces laudis , &inf. omnia mirabilia tua. In Gr. pc-vPs
aiV/(jf; , >t , &c. edd. A!d. & Compl. aartseai Qi , i. , &c.
t. 8. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt.
Moz. & Coislin. Similiter hab. Hilar, in Pf. 121. p. 385.
d. nifi quod omittit vocem Domine. Pfalt. Rom. loco ha-
bitationis
, ponit tabernaculi; ficut etiam Hilar, loco cit.
ex Mfs. Turon. Sc Regio. Paimen. ap. Auguft. 1. 3. co.
9. col.
73. d. lie : Dilexi fpeciem domus tits, ($ locum
tabernaculi clantatis tua. Ruric. epift. 14. p. 568. h. De-
gereutibus
, &c. Gr. ftnol QvnAfin pajWtw/'o;
-
j, jj.ua. mine dilexi decorem habitationis tua , Sec. ut in Vulg. Gr,
&&cvowv7uv
,
&c.
Ku'&te )?7Vwja tvwfttrsia*... i. revmt ^.a.uxr-i Jto*y; Qt.
f. $. Ita Pfalt. Rom. & Carnut. cum Caffiod. in hunc
Pf. Plait, vero Moz. & Coislin. Odivi congregattones ma-
lignornm , Sec. Lucifer Calarit. 1. de non conven. cum
ha:ret.
p. 222. e. legit : Odivi etclejiam malignantium ,
&c. ut in Vulg. Hilar, in Pf.
57.
col. 126. a. Odio babui
it. 9. Ita Pfalt. Rom. cum Moz. Corb. & Coislin. omilfa
voce Detts. Similiter hab. Hilar, in Pf.
57.
col. 126. a.
ut & Auguft. in hunc Pf. col. 108. f. at infra col. 115.
a. & in Pf.
47. col. 422. c. Ne comperdas cum impiis ani-
mam , Sec. Parmen. apud ipfum , to. 9. p. 2. col. 73.
d. He
congregationem maltgnorum
, Sec. Similiter hab. Auguft. in Jimul perduleris cum peccatoribus animam meam , Sec. Ambr.
I. col. 746. d. Ne perdas cum impiis Dens
hunc Pf. col. 108. d. & 113.3. Item Ambrof. epift. 63. in Pf. 1.
to. 2. col.
1033. a. at infra col. 1042. elegit malignantium. animam, $ cum viris, Sec. Caffiod. in hunc Pf. Kir
Gild. Sap. caftig. in eccl. ord.
p. 719. e. cum Ca-leftino Jimul perdas cum impiis animam meam , Sec. Gr. Ui Qv-
1. epift. 22. to. 1. p. 1
197. a. Odivi congregationem mali-
inorttm. Sic etiam in Pfalt. Corb. In Cone, vero pro fund.
Agaun. monaft. to. 4. Ijj3. c. Odivi ctngregationem met-
lorn. 11.
vevmoteme; ^nu. (to
4x"
K /""
ft'
^c'
Jf. 10. Sic apud Auguft. Se Caffiod. ac in vet. Pfalr.
Parmen. vero ap. Auguft. 1, 3. to. 9. p. 2. col.
73. d.
Gij
5*
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXVI.
Versio antiqua.
Es bif.
Sangerm. iniquitates funt : dextera eo-
rum repleta eft muneribus.
1 1 . Ego autem in innocen-
tiam meam ingrefius fum :
redime me , & miferere mei.
i z. Pes enim mens ftetit in
via refta : in eccleliis benedi-
cam Dominum.
No T/E
He br.
eorum repleta
eft
mune-
legit : In quorum multibus delicla funt : dextera eitrttm im-
pleta efl muneribus. Gr. 'Civ lv
X
1^'" "/*'''
" ^*5* dvrSv
swm^h S^apinv.
f. ii. Auguft. in hunc Pf. col. 109. a. & 116. a. Ego
arttem in innocent! men ambnlavi , &c. ut (up. Cafliod,
cum vet. Pfalr. Vulgatse congruit. Graec. 'Eyw he lv ax.ax.la
lit sTTopiubw Mjlpata! pet , K,, Sec. Introit. milfe fer. 2.
port Domin. 2. Quadrag. redime me Dentine ,
tgj mi/erne
tnei. Mf. Alex. twIporta! fii Ku&t- > &' In Pfalt. Corb.
Ege autem in innocentiam meam ingr.jum : libera me,
g), &c.
V U 1 G A T A MOD.
dextera eorum repleta
eft
mime- tates funt : dextera eorum repleta
ribus. efl: muneribus.
Ego autem in fimplicitate mea 11. Ego autem in innocentia
gradiar : redime me , ejr miferere mea ingreilus fum : redime me , &
mei. miferere mei.
Pes meus ftetit in recto : in ec- n. Pes meus ftetit in direclo : in
clefiis benedicam Domino. ecclefiis benedicam te Domine.
ad Versionem antiquam.
#\ 12. Sic habetur ad Introir. mifix fer. 2. poft Dom.
2. Quadrag. Sic etiam in Pfalt. Rom. & ap. Cafliod. In
Pfalt. Coislin. ita : Pes enim meus jletit in viam retlam :
in ecclejiis benedicam Domino. In Moz. Carnut. & Mediolan.
Pes enim meus jletit in via relta , &c. ut in Vulg. In Corb.
Pes mens jletit in via retta : in ecclejiis benedicam Domine.
Apud Auguft. in hunc Pf. col. 109. b. & 1 16. b. Pes
mens ftetit in reilituiine : in ecclejiis benedicam te Domine.
In Gr. 'O it?t fits ("Alex. 'O yap taic, put) e's- lv ii/^-u-nlt'
lv SMMItslaui 6uA07lt' Qs K.VgSt.
"Ex Mf.
Sangerm.
J
Versio antiqua.
Pfalmus David priufquam
ungneretur. XXVI.
Ominus inluminatio
mea
,
& falus mea
,
quern timebo \
Dominus defenfor vita:
meas ,
a quo trepidabo ?
2. Dum adpropinquant fu-
me nocentes
,
ut edant
D D
HEBR.
David. XXVII.
Ominus lux mea
, & fila-
ture meum
,
quern timebo ?
Dominus fortitudo vita mes.
,
quern for
midubo ?
Cum appropinquarent mibi ma-
ligni , ut comederent carnem meam
:
Hofles mei
fe
inimici mei , ipfi
per .
carnes meas
:
Qui tribulant me inimici
mei , ipil inlirmati funt & ce- impegerunt & ceciderunt.
cideruilt.
3.
Si confiftant adversus Si fteterint adversus me
caftra,
me caftra, non timebit cor non timebit cor meum:
meum.
Si exfurgat in me prarlium
,
in hoc ego fperabo.
4.
Unam petii a Domino,
hanc requiram , ut inhabitem
in domo Domini omnibus
diebus vitae mex
:
Ut videam voluntatem Do-
mini ,
& protegi templum
fanctum ejus.
NoT
Si furrexerit contra me bellum
,
in hoc ego confidant.
Unum petii a Domino , hoc re-
quiram , ut habitem in domo Do-
mini omnibus diebus vita mea.
Vulgata hod.
1. Pfalmus David priufquam lini-
retur. XXVI.
D
Ominus illuminatio mea, &
falus mea
,
quern timebo ?
Dominus prote&or vita; mea
,
a quo trepidabo ?
1. Dum appropiant fuper me
nocentes
, ut edant carnes meas
:
Qui tribulant me inimici mei, ip-
fi inrirmati funt & ceciderunt.
3.
Si confiftant adversum me
caftra , non timebit cor meum.
Si exfurgat adversum me pra>
lium , in hoc ego fperabo.
4. Unam petii a Domino , hanc
requiram , ut inhabitem in domo
Domini omnibus diebus vita; mea;
:
Ut videam pulchritudinem Do-
mini
, & attendant in templum
ejus.
ad Versionem antiquam
Ut videam voluptatem Domini,
& vifitem templum ejus.
#. 1. Ita Pfalt. Moz. cum Rom. Martianari. In Rom. Fabri,
ie Corb. priujquam liniretur , iicut apud Cafliod. in hunc
Pf. Apud Aug. in eund. col. 116. Ipji David priufquam
liniretur: at inf. 118. g. Hoc habet , inquit , titulus Pfitl-
mi : Pfalmus David priufquam liniretur, hoc efl,
prittj-
euttm ungneretur. In Pfalt. Coislin. David priufquam le-
tiiretnr. InGr. Tfc AavlJ* irpo t? x.C'S'wat. Mf. Alex. Tw
AavlJ'. Aid. & Compl. a>ptk tb AavlJ' , &c.
* Sic in Pfalt. Coislin. Rom. Corb. & Moz. Sic etiam
ap. Lucif. Calar. 1. de mor. pro Dei filio
, p.
24J.
e. vel
247. e. necnon Ambrof. de Incarn. to. 2. col. 719. d.
Leonem M. ferm.
2f.
p. 80. f. & Cafliod. in hunc Pf.
Aug. vero in eund. lie legit : Dominus ilium, mea
, & Ja-
lutaris meus... Dominus protetlor , &c. Hieron.in Ifai.
J2.
&
J7.
to. 5. col. 571. a. 421. a. Dominus ilium, mea,
&
falvator meus ,
quern timebo ? Ap. S. Paulin. epift. 20.
p.
1 1 3. a. Dominus illuminatio nojlra,
&
falus nojlra, quern
timebimus ? Gratce : Kvx<n; tpalicpioi; fiis ,
j,
QaUp pw
ilva Ki<S<o; v<at$c<iiris-vis tik t &c.
$. 2. Ita Ambr. 1. 1. de pcEnit. to. 2. col. 410. d. cum
Aug. in hunc Pf. In Pfalt. Rom. Dum appropiant , Sec. ut
fup. Similiter ap. Lucif. Cal. 1. de mor. pro Dei fil. p. 245.
vel 247. e. &apud Cafliod. Hieron. vero in Ifai. 50. to.
3.
3
y8. f. legit : dim appropinquarent mibi qui
affligebant , ut
comederent carnes meas : & in Ezech. (. col. 728. a. Cum
appropinquarent adversum me qui afjlignm me , ut comede-
>rent carnes meas. la Gr.
*
t& iyyiZfitt 'eWja! xuxSvlas , t?
faye~v... 0! 6m'ok7e? IJ.i h, 01
;'x3"&"' h*
> civrol , &c. ut fup.
t. 3. Pfalt. Rorn. Fabri : Si eonjfjlant adversus me caf-
tra... Si furgat in me pralittm, in hoc , See. Rom. Martia-
naei cum Coislin. Si inj'urgat in me prxl. in hoc , &c.
Lucif. Calar. 1. de mor. pro Dei fil. p. 24?. vel 247. e.
Si exjurgat adversus me prxl. in hoc , &c. Auguft. in eund.
Pf. col. 117. a. Si infurgat in me bellum , in bac ego.
Sec. & infra 120. b. e. Si exfurgat in me bellum , in bac
,
6cc. Pfalt. Corb. Si exfurgat in me prxlium , in bac , &c.
Similiter hab. Carnut. in bac ego , Sec. Ambrof. in Luc.
20. to. 1. col. 1506. f. Vulgatac (uccinit ad verbum. Cypr.
vero epift. ad Fortunat. p. 267. e. lie legit : Si directfuerint
in me caftra... Si exfurrexerit fuper me bellum, in illud ego
fperabo. Au6L 1. de promilf. p. 2. c. 17. col. 141. a. Si
exjurgat in me bellum , in illud ego fperabo. In Gr. 'Eot?
taai^c!'a,HTXi ilfijtt 7rap;,uCoxvi... 'Ear t'sscevasn iitipti <so-
>.t)j.<jc, , lv Tavrn t~i'j> ihitiZfio.
if. a. Itidetri in Pfalt. Corb. Rom. vero cum Cafliod.
hab. Unam petii... ut videam voluntatem Domini ,
c<j pro-
tegar a temple fantto ejus. Similiter in Moz. & Coislin.
excepro uno in temple. In Carnut. Ut videam volunta-
tem Domini
, tf
protegi templum ejus. Grad. miffae fer. 6.
Cinerum , voluptatem Domini ,
cj protegar temple Janfto
ejus. Hilar, in Pf. III. p. 385.
d. Unam petii... ut in-
hab... omnes dies... Ut videam deleilatienes Domini ,
c$ vi-
Jitem templum ejus. ( Mf. Reg. ibid, i.manu, voluntatem
Domini , feounda dileilioncs.) Ambrof. 1. de Ifa. c. 8. to.
I. col. 382. d. & 1. de Jac. c. 7. p. 454.
f. Unam petii...
Ut inbab... omnes dies vita mex :
tf
videam deletlationevi
Domini
, ^ conjiderem templum ejus : iimiliter 1. 2. de
interpel. Dav. c. 2. col. 641. d. & in Pf. n8. col. 1001.
LIBER
VulGATA HOD.
5
.
Quoniam abfcondit me in ta-
bernaculo fuo: in diemalorum pro-
texit me in abfcondito tabcrnaculi
fui.
6. In petra exakavit me : &
nunc exakavit caput meum fuper
inimicos meos.
Circuivi , & immolavi in taber-
naculo ejus hoftiam vociferationis
:
cantabo , & pfalmum ciicam Do-
mino.
7.
Exaudi Domine vocem
meam
,
qua clamavi ad te : mife-
rere mei , & exaudi me.
8. Tibi dixit cor meum , exqui-
fivit te fades mea : faciem tuam
Domine requiram.
9.
Ne avertas faciem tuam a
me : ne declines in ira a fervo tuo.
Adjutor meus efto : ne derelin-
PSALMORUM.
HEBR.
Abfcondet enim me in umbra
fua in die peffima : abfcondet me
in fecreto tabernaculi
fui i
In petra exaltabit me. Nunc
qttoque exaltavit caput meum
fu-
per inimicos meos
,
qui funt in cir-
cuitu meo ;
Et immolabo in tabernaculo ejus
bojiias jubili : cantabo
& pfallam
Domino.
Audi Domine vocem meam in-
vocantis
, & miferere mei
, &
exaudi me.
Tibi dixit cor meum
, qunfivit
vultus meus : faciem tuam Domi-
ne requiram.
Ne abfcondas faciem tuam a
me : ne declines in furore a fervo
tuo.
Pfalm. XXVI.
5$
Versio antiqua.
5. Quoniam abfcondit me
in tabernaculo in die malo-
rum : protexit me in abfcondi-
to tabernaculi fui.
6. In petra exaltavit me
:
nunc autem exaltavit caput
meum fuper inimicos meos.
Circuivi, & immolavi in
tabernaculo ejus hoftias jubila-
tionis : cantabo , & pfalmum
dicam Domino.
7. Exaudi Domine vocem
meam
,
quam clamavi ad te :
miferere mei , & exaudi me.
8. Tibi dixit cor meum
,
quxfivi faciem tuam : vultum
tuum Domine requiram.
9.
Ne avertas faciem tuam
a me : nee declines in ira
*
a
fervo tuo.
Adjutor mens efto : ne de-
li*
Mf.
Sangerm,
Auxilium meum
fuifti
: ne de
cjuas me, neque defpicias me Deus relinquas me, & ne dimittas me
relinquasme, neque defpicias
Dens falvator mens.
me Deus filutaris meus.
Pater enim meus & mater mea
dereliquerunt me ; Dominus au-
tem collezit me.
* In hoc
Mf,
detft
,Jed/oh^
falutaris meus
10. Quoniam pater meus, &
mater mea , dereliquerunt me : Do-
minus autem aflumpfit me.
1 1 . Legem pone mihi Domine
in via tua : & dirige me in femitam
rectam propter inimicos meos.
Oflcnde mihi Domine viam
tuam
, & deduc me in femita
recta propter infidiatores meos.
Ne tradas me anima tribulan- 12. Ne tradideris me in animas
NoT^E AD VERSIONEM
ANTIQUA M
C. ni(i quod habet , ?
ut videam : at epift. 29. to. 2. col. f. 124. g. tf
nunc exaltavit.
10. Quoniam pater meus,
& mater mea dereliquerunt
me : Dominus autem adfump-
fit me.
n._ Legem mihi ftatue Do-
mine in via tua : & dirige me
in femita retla propter inimi-
cos meos.
iz. Ne tradideris me in
90
J.
d. e. Unam fetivi a... omnes dies...
j videam delec-
tationes Domini
,
conjidercm templum ejus : & 1. de fide
Jlefurrett. col. 1170. d. Unam fetivi... omnes dies...
tf
videam voluptatem Domini : & I.
j. de fide , col. 566. c.
XJt videam volnptatem Domini ; non pauci tamen Mfs. ibid.
I'oluntatem. Hieron. in Ifai. 2. &
J4.
to. 5. col. 21. f.
392. b. Unum petivi .1 Domino, hoc requiram... omnes dies
vita mea : fimiliter in Ezech. 42. col. 1003. d. fedaddic
:
Ut videam juennditatem Domini
, & vijitem templum fane-
nun ejus : & in Ecclefiaft. c. 7. to. 2. col.
757. c. ait :
Quod nos folemns abfolute
$
netttraliter appellate,,. Hebrai
feminine genere prontmciam :
ficui
in
Pf. Unam petii a
Domino , hanc req. pro eo quod ejl , unum. Greece : M/av
j)Tiia
/
Kni'... ramw i^vtlwa , Sec. Aug. in nunc l'f. col. 117.
b. 122. f. Unam petit... omnes dies vita mea : Ut contempler
deleclationem Domini
, tf
protegar templum ejus : at ep. 1 30.
to. 2. col. 387. g. ut babitem in dome Domini omnes dies...
Ut contempler deleclationem Dei
,
tf
vijitem templum ejus :
& tract. 3. in Johan.to.
3.
p. 2. col. jiz. e.ntmbabitem...
per omnes dies... Ut contempler deleclationem Domini : item
ferm.
37. to.
J.
col. 193. g. per omnes dies , &c. ApudLucif.
Calar. I. demorien.pro Dei filio
, p. 245. e. ut inbab. in
domo Dei per omnes dies vita mex. Apud Cypr. epift. ad
Fortun.
p. 267. c. in domo Domini per omnes dies, &c.
In Gr... rn xaloixuv ft Iv cYx.m Kvplv -aa.ca.c, T15 vi/hc&k;...
T fcupt'v fit THf iZfzcvbTAla. Kvf'y, jc, i7ti<s.eisTeSfai tcc
vxov ccvrS. Mf. Alex, cum edd. Aid. & Compl. fit vaiv
toV ayuv avrn.
t.
J-.
Pfalt. Rom. & al. vet. una cum Cafliod. Vul-
gatae favent. Auguih vero in hunc Pf. col. 117. b. 122.
g. 123. a. b. d. e. Qtconiam
abfe. me in tabernaculo
fuo
in die malortim meorttm : protexit me in able. &c. Simili-
ter in Pfalt. Mediolan. malortim meorttm. Item Grasce :
On... b/ ozmTl dvrS ct> v/J.Sf.a. xkk /M' sote'-rraoe /x; cv , &c.
~fr. 6. Pfalt. Moz. In petra exaltabit me : <$ nunc ecceexalta-
bit... Circuibo
, > immolabo in tab. ejus hnfliam jubilationis
,
&c. Rom. nunc autem exaltavit... Circuibo
, > immolabo
hojliam jubilationis, &c. Coislin. & Mediolan.
(?j nunc
ecce exaltavit...
tf
immolavi bofitam jubilationis
, See. Si-
militer in Corb. & Carnut. hoftiam jubilationis. Hilar, in
Pf. 133. col.
46J.
e. In petra exaltajli me : & in Pf.
6$.
col. 174. e. Circuivi,
tf
immolavi... hoftiam jubilationis.
Augufi. in hunc Pf. col. 117. c. hi petra exaltavit me :
nunc ecce exaltavit... Circuivi
, 5 immolavi...
hoftiam
jubilationis : cantabo
tf pfallam Domino : at infra col.
113.
circumivi, &c. Et vero
Hieron. epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col.
634. b. ad
hoc,
55 nunc ecce, ait : fed ecce fuperfluum eft.
Caffiod.
in eund. Pf. nunc autem exaltavit... Circumibo
, 5 immola-
bo... hoftiam jubilationis , Sec. ut in textu. In Giaeco : 'Ev es-
ifct vifusz fjtf
Jt, wt t'Ai u-^usi Tiif Kttpcaw /uK... 'Ey.ux.waa ,
Xj i^-voa... kuciav a\a>,cc//ui'- aoc/j.o.1 , k, i/xw , &c. Aquila
>
li^u'^-MSTcci J KstpaM /<!>' edd. Aid. <Sc Compl. buciay ai-
% . 7. Concordant Aug. &Caffiod. ut & vet.Pfalt. In Corb.
miferere mihi. A Gr. abeft ad te
,
praeterquam a Mf. Alex.
t. 8. Ita Brev. Moz. habet. Pfalt. vero Corb. Carnut.
Rom. & Coislin. cum Miff. Rom. ad Introit. mills fer.
3. poft Dom. 2. Quadrag. Tibi dixit...
quxfivi vultum
tuum : vultum tuum Domine requiram. Itidem Auguft.
in hunc Pf. col. 117. e. 125. d. Apud Caffiod. in eund.
Pi. Exqnifivi vultum tuum , vultum tuum Dom. &c. Pfalt.
Mediolan. Dominum requiram : exqnifivit te vultus meus.
Ambrof. vero 1. de apol. Dav. to. i.col. 699. c. Vultum
tuum Domine requiram. Hieron. epift. ad Sun. & Fretel.
to. 2. col.
634. c. exqnifivit tefades mea : turn addit : Pra
quo in Grace pofitum ,
qu;efivit te facies mea
; fed melius
fiperius. In Gr. tamen hod. e^e^mthm to taficuTrii Qx' ts
apooa-TTov Qx Kv'cti ^HTiica. Sic etiam in Pfalt. iEthiop. 8c
Arab. Apud Symm. Qi s'm't;/to apoewiriv /*v. In edd. Aid.
& Compl. KuCxor fv.rwca' ii,sT/nym Qs to <apoG-ji7rcv jUi.
't. 9. In Pfalt. Moz. & Rom. & ne declines , &c. exinde
in Mozarab. Adjutor meus es tu Domine : ne der. &c. In
Coislin. Sec declines Adjutor meus es tit : ne der. &c.
Similiter apud Ambrof. epift. 36. col. 929. c. Adjutor
meus es tu : ne , &c. ut fup. Apud Caffiod. in hunc Pf.
Neque declines... Adjutor meus
efto. Apud Auguft in eund.
Pf. col. 117. f. He avertas vultum tuum a me : ne decli-
nes... Adjut. mens
efto , &c. at inf. col. izy.d. feq. Ne avertas
faciem tuam a me, &c. ut in Vulg. Innoc. I. epift. 30.
Cone. to. 1. p. 897. c. Adjutor meus
efto , &c. In Gr. Mil
airo^pi-lrii to sr/iooaxoV Qa diri/^?' /U:J ( Aid. & Compl.
1
|H )
e'xKAiViK... Bom^o? fOt 7tv\/' ,))... so;
0'
Qoirip /J. V.
~fr. 10. Sic in Gr. ut& apud Aug. & Cafliod. in hunc Pf.
t. 11. Auguft. 8c Cafliod. in hunc Pf. cum Pfalt. Moz.
Corb. & Coislin. Legem mihi conftitne... in femita reSa,
&c. Rom. pariter hab. conftitne ; paulo verb poll , in femi-
tam reclam. Carnut. in femita recta : lie etiam hab. Vulg.
ipfa in Mfs. Colb. Carnut. Germ. & Gal. Grace. Nc^o?/-
tkoo'V jut Ki/'eis... ci' t/>i' (I'Srsitt , &c. al. deed Ki'g/E.
"ff. 12. Pfalt. Carnut. Ne tradid, in manibus, Mozarab.
j4
LIBER.
PSALMORUM. Pfalm. XXVIt.
VeRSIOANTIQUA.
HEBR. VuLGATAHOfl".'
E* Mf.
Sanrerm. manus perfequentium me : tium me : quoniam farrexerunt tribulantium me : quoniam infur-
quoniam infurrexerunt in me contra me tejiesfalfi , & apertum rexeruntinmeteftesiniqui,&men-
teftes iniqui , & mentita ell ini- mendadum.
tita eft iniquitas Gbi.
quitas fibi. .
1 3. Credo videre me bona Ego autem credo quod vtdeam 13. Credo videre bona Domini
Domini in terra viventium. bona Domini in terra viventium. in terra viventium.
1
4. Exfpe&a Dominum , vi- Exfpecla Dominum , confortare : 14. Exfpefta Dominum
,
viriliter
riliter age : & confortetur cor & roboretur cor tuum
,
<y> fufttne
age : & confortetur cor tuum
,
&
fuftine Dominum.
tuum, & exfpe&a Dominum. Dominum.
Noif ad Versionem
Ne tradas me in animas perfequentium me , &c. ut fup.
Coislin. & Rom. cum Cafliod. in hunc Pf. He tradideris me
in animus perfequentium
me , &c. Corb. Ne tradideris me in
etuimabus perfequentium me, &c. Auguft. in eund. Pf. col.
318. b. Nf tradideris me in animas tribulantium me: quo-
niam infurrexerunt mibi , &c. at infra col. 128. c. No/ me
tradere in animas tribul. me : qaon, infurrexerunt in me : &
pod paulo : exfurrexerunt mibi tejles , &c. Grasc. Mii -aa-
QtP.Sc, fit tie,
4'X*
5
QmQovtoiv fit' OTi tmavfSMM fin ,
&c.
Apud Arabr. in PI'. 1$.
col. 760. f.
$
mentita
efl
iniqttitas
fill , ut fup.
#. 13. Sic Ambr. 1. de bono mort. c. 12. to. 1. col. 41a.
A N T I Q U A M.
c. ut & al. inf. 432. a. 786. e. 891 . d. & to. 2. col. 90
J.
e. Similiter Kieron. epift. ad Damaf. to. 4. col.
1J2.
c.
at 1. 3. in ep. ad Ephef. to. 4. col. 369. a. habet in regione
viventium. S. Paulin. epift. 13. p. 82. a. i lumine vi-
ventium. Gr. en 7 Quvtuv.
Tfr. 14. Pfalt. Rom. Et viriliter age : > confort...
tf
fttflint
Dominum. Coislinian. Viriliter age : confortetur cor tuum
,
i$ exfpecla Dominum. Item in Corb. & Mozarab. extremb
tf
exjpecla Dominum. Apud Auguft. in hunc Pf. col. 118.
C. & 1 29. b. c. Sufline Dominum , viriliter age : $$ confort...
tf
fitfiine Dominum. In Gr. 'Tcro^w th KuCuv , ay/pi^tf...
H uirofititii to Kvicv.
Versio ANTIQUA.
*
Ipfi David. XXVII.
Ex
Mf.
Sangerm.
x , ^
D te Domine clama
Deus mens ne
A
Dt
/1 VI,
1- A
HEBR.
David. XXVIII.
D te Domine clamabo fortis
ne obfurdefcas mibi
:
meus
VUIGATA HOD.
Pfalmus ipfi David. XXVII.
1 . A D te Domine clamabo
,'
XX. Deus meus ne fileas a me
:
leas a me':& ero (imilis def- ne forte tacente te mibi ,
comparer ne quando taceasa me, & aflimi-
cendentibus in lacco.
bis qui descendant in lacum. labor defcendentibus in lacum.
2. Exaudi vocem depreca-
Jludi vocem deprecationumme.t- i. Exaudi Domine vocem de-
tioiiis mex dum oro ad te : rum, ciim clamavero ad te : cum precationis mex dum oro ad te :
dum
extollo minus meas ad levavcro mams meas ad oracu- dum extollo manus meas ad tem-
templum landum tuum. lum ftnclum tuum. plum fandtum tuum.
3.
Nefimul trahasmecum
Ne trabas me cum impus
, &
3.
Ne fimul trahas me cum pec-
pe
xatoribus : & cum operan- cum opcrantibus imquitatem ;
catoribus
: & cum operantibus ini-
tibus
iniquitatem ne perdide-
quitatem ne perdas me :
ris me
:
Cum his qui loquuntur pa-
cem cum proximo ilio
,
mala
autemfunt in cordibus eorum.
4.
Da illis fecundum opera
ipforum , & fecundum nequi-
tiam ftudiorum ipforum.
Secundum
operationem
manuum illorum retribue illis:
redde retributionem
ipforum illis.
illis.
Not ad
Versionem antiquam.
Jjhii
loquuntur pacem cum ami-
cis fuis ,
& efl
malum in corde
eorum.
Da eis fecundum opus fuum ,
Qui loquuntur pacem cum pro-
ximo fuo , mala autem in cordibus
eorum.
4. Da illis fecundum opera eo-
&
fecundum
malum admventionum rum , & fecundum nequitiam adin-
fuarum :
Juxta opus manuum fuarmn da
redde retributionem fuam as
ventionum ipforum.
Secundum opera manuum eorum
tribue illis : redde retributionem eo-
rum ipfis.
*
Pfalt. Corb. Tfalmits David. Rom. Fabri , Ipfi
Da-
vid. Rom. Martianjei , Hnic David Pfalmus. Carnut. 5c
Gallic. Fabii , Huic David. Coislinian. Hunc David. Aug^
in hunc Pf. IffitK
David. Cafliod. ut in Vulg. Grc. T?
Aan'i. Edd. Aid. & Compl. a*fios t Aam'A.
t. i. Sic in Pfalt. Corb. & Moz. eft , ut c ap. Cafiiod.
ft excipias unum lacum ,
pro lacco ; omittitur quippe ibi
verliculus medius , nequandotaceas a me
,
qui pariter deeft
in Pfalt. Carnut. & Rom. utroque Martianaei & Fabri
;
fed apud Fabrum legimr clamabo , apud Martian, clamavi
;
apud utrumque , ut & in Coislin.
tf
ero fimilis defend, in
lacum. Apud Auguft. in hunc Pf. Ad te Domine clama-
vi... ne fileas a me : nequando fileas a me , tf
ero fimilis
defend, in lacum. Legitur etiam clamavi in Plait. Carnut.
iicut in TEthiop. & Arab. In Gr. Vat. pariter hi,:&c,- \
in Alex, vero, ac edd. Aid. & Compl. *jx.pdi,ofj.a.i >
mox in
Vat. o 35 fa /JM aaejcmuTrvorie, iir' iycol' fM
iotts oiaea-
eia-s-ifsii; sot iftoi, j,
o'
/
u5ia>,9-n'sc
/
a( to?; tie, >,xm.w. In
Mf. Alex, ac edd. Aid. & Compl. air' tfus , loco V tftoi
;
abeft autem ab ed. Aid. verlic. ifte , fm
-suit sra&cai^ir.
tir'ejuol- qui habetur in Pfalt. ./Ethiop. & Arab.
ir. 2. Sic efl inBrev. Mozarab. abfque Domine. Item in
Pfalt. Rom. & Corb. ii excipias hoc , (^
dum extollo ; in
Corb. cam extollo. Lucif. Cal. 1. de non conven. cum
Jiiret.
p. 222. g. leg. Exaudi Domine vocem depr. mex cum
ero ad te : cum extollo , &c. Sic etiam ap. Auguft. &
CalTiod. in hunc Pf. Exaudi Domine , &c. ut fup. fed
Hieron. epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 634.
c. ait
hoc Domine addnum ejji. In Gr. EiWxvw (
Aid, &
Compl. add. Ki/'e<0 i fxvvi tvii Z'sx'csw; jjm ,
Sec. Pfalt.
Coislin. limiliter hab. vocem orationis mex. Gr. ultimo > tie;
vah leiiifQu.
Alex. Aid. & Compl. irpoe, vaor.
t. 3. In Pfalt. Rom. Mediolan. Corb. Carnut. & Mo-
zarab. Nefimul
tradas me cum , &c. exinde in Corb. Rom.
& Moz. cum bis qui loquuntur. ..mala autemfunt, &c. ut
fup. Item in Coisliniano , mala autem fnnt. Apud Lucif.
Calar. 1. de non conven. cum hsrer. p. 222. g. h. N
fimul
trahas cum peccatoribus animam meant :
tf
cumoper...
ne perdas me : cum bis qui loquuntur... mala autem fun*
in cordibus eorum , ( al. in corde.
)
Similiter ap. Auguft.
in hunc Pf. prseter haec ult. mala autem in cordibus fuis i
editt. tamen Aug. initio ferunt tie fimul tradas, fed Mfs.
nonnulli , trabas. Apud Cafliod. in eund. Pf. Nf
fimul
tradas cumpecc. animam meam... cum his qui loq. pacem..,
mala autemfunt in cordibus eorum. S. Paulin. epift. 42. p.
2f7. b. dicit : Ut non confundamur , neijue fimul
trahamur
cum iis qui loquuntur... mala autem flint in cordibus eo-
rum. In Gr. Mi) (JWxuOHS ftiToi... tm ty^itiy
J,...
^>i
CvitfnoHW fit' t hahinla-i tifwrn... xa*a ft h -rale, xa/>-
Al'aiS avTcey.
$-.4. Itidem in Brev. Moz. exceptis his duobus , opera
eorum , & in fine ipforum ipfis.
Sic etiam in Pfalt. Corb.
prseter feqq. opera illorum... opera manuum... ipforum illis.
In Rom. & Coislin. ita , noniiullis omiffis circa med. D*
illis Domine fecundum
opera eorum
, &
fee.
nequitiam
(
al.
nequitias
)
ftudiorum ipforum retribue illis : redde retribu-
tionem eorum ipfis (
Coislin. ipforum illis.) Cyprianus 1. I.
Teftim. c. 3. p. 127. b. & Lai*. 1. 4.
Inftit.c.ij.p.
J77,
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXVIII.
^
VUHAIA HOD. HeDR.
VerSIOANTIQUA.
5. Quoniam non intellexerunt Jjhoniamnon intelligunt in ope-
5. Quoniam non intellexe-
opera Domini, & in opera ma- ra Domini
,& opus manuum ejus
, runt in opcram Domini , 6c in
operam manuum ejus nuum ejus , dtftrues illos , & non dejlrucs eos
, & non oulificabts.
sediiicabis eos.
6. Benediihis Dominus : quo-
niam exaudivit vocem deprecatio-
nis mea;.
7.
Dominus adjutor meus , &
prote&or meus : in ipib fperavit cor
meum , & adjutus film.
Et refloruit caro mea : & ex vo-
luntate mea confitebor ei.
Benediclus Dominus : quia au-
divit vocem deprecationis mea.
Dominusforth'udo mea, & fcu-
manuiim ejus non
coni idcraverunt, dcftrue illos
,
Sc nc a?difices eos.
6. Benediclus Dominus :
quoniam exaudiit vocem de-
precationis mea;.
7.
Dominus adjutor meus,
turn meum ; m ipfo confifum eft 5c protector meus : in ipfo ipe-
cor meum, & habui adjutonum .-
ravit cor meum,6c adjutus fum.
Gavifum
eft
cor meum
, & in Et refloruit caro mea : 6c ex
cuntuo meo confitebor tlli.
Dominus fortitudo eorum
, (jr 8. Dominus fortitudo plebis
fax: & protector falvationum robur falutartum cbrifti fui
eft.
chrifti fui eft.
9.
Salvum fac populum tuum Salva populum tuum , ey benc-
Domine , & benedic hsereditati die btreditati tu :
&
pa fee eos
,
tuaj : & rege eos , & extolle illos & fubleva eos ufque in fonpiter-
ufque in Eeternumj num.
NoT AD VeRSIONEM A N T I
Q U A M.
in hunc Pf..... in opera Domini , &c. ut in Vulg. Caffiod.
vero in eund. opera Domini
, & in opera man. ejus non
conjideravertint , deftrnes illos , nee adificabis , &C. In Gr
voluntate mea confitebor illi.
8. Dominus fortitudo ple-
bis fuje : 6c protedor faluta-
rium chrifti fui eft.
9. Salvum fee populum
tuum , Sc benedic haereditatem
tuam : 6c rese illos , 6c extolle
illos ufque in fxculum.
fimpliciter hab. redde eis ( Lact. illis )
retribationem eorum.
Lucif. Cal. 1. de non conv. cum haeret. p. 222. g.
Da :llis
fecundiim opera illorum , <$
feeundiim nequitiam ftudiorum
ipforttm. Secundum oper ationem manuum
ip
forum tribue illis
."
redde retribut. eorum
ipfis.
Similiter ap. CalTiod. in hunc Pf.
pra?ter hajc pauca : opera eorum manuum eorum retribue
illis. Ap. Auguft. vero in eund. Pf. (ic : Da illis fecund,
epera ipfarum , > fecundiim malignitatem affetlionnm ipfo-
rttm. Secundum opera manuum eorum da eis : redde retri-
but. eorum ipjis. In Plait. Mediol. & Carnut. conftanter
lit (vtp.jecttndiim nequitiam ftudiorum ipforttm. Gr. Ao; dvrtni
( Aid. & Compl. addunt Kvi ) xni tk ipya. xvt'ji ,
,
xxtcL -ivv tmmt-iav rar evi]yJ'cvfta.Ta canal. KaTX iu if-ycc.
rut "/etpuiv avT'Zv J 0$ du/oTc,' o.wiS'qc, to dvran ainu;.
Tf. 5. Sic eft in Pfalt. Rom. Fabri
,
praeter hoc , in opera
,
pro duplici in operant ; & in fine , nee adificabis eos. Si-
militer in Rom. Martianaei , detracto uno in , ante 1. opera.
Carnut. fimiliter habet : in opera Domini
, ^ in opera ma-
nuum ejus non conjideravertint , Sec. Coislin. in opera Do-
mini , CJ
in opera... non cenfiderant , dejlrucs illos , nee
adificabis eos. Corb. opera Dom. & in opera... non conjide-
ravertint , dejlrtte illos , ne adificabis eos. Mozarab. opera
Domini , cij
in operibns manuum ejus , defirue illos
, 5
non
adificabis eos. Laclant. 1. 4. Inftitut. c. I?, p. 577'. Quo-
niam non intellexerunt opera Domini. Cypr. 1. I. Teftim.
p. 277. b. Q^ion. non intellex. in operibns Domini. Aug.
Ex
Mf.
Sanger,,
tie, t ipyot Kffitf , h. ei'i th spyx, tw
X.'
J
r
uv auin ,x.cdi?-iTi
dinic,, ;t< /uu ottoAofoieeic, oanic,.
t. 6. Ita Auguft. & Caffiod. cum vet. Pfalt. & Gr.
f. 7. Ita Auguft. in hunc Pf. lkut etiam Caffiod. cum
Pfalt. Rom. & Coislin. pofito uno
^ , ante hoc , in ipfo
fperavit. In Mozarab. Dominus adjutor metis
, $ redemptor
meus : in ipfo
j
peravit , &c. In Mediolan. r^ adjutum efl y
tf
refloruit. In Cotb. adjuvants fum , tf
refloruit. In Gr.
KvttAcc, :n,9"3? fiV->
it
vmt&wsvi /**
'
^v
'
cevra...
j,
e'jSsh-
bi^M , Sec. ut fup.
It. 8. Confentiunt Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. una
cum Plait. Rom. Moz. Coislin. Mediolan. Cotb. & Carnut.
In Gr. Kufioq x&jaiupK... , vae&ecinsm tuK Qtalvpiur
,
&c. ut fup.
t. 9. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Corb. abfque
Domtne. Rom. vero addit to Domine , deinde
5
benedic
hxreditatemtuam :
tf
rege eos, &c.utfup. Coislinian. ita :
Salvam fiupp. fac
)
plebem tuam,
J
benedic hareditati
tute :
J5
>ege illos , < u/que in fxcula. Caffiod. in
eund. Pf. cum Brev. Moz. Salvumfac populum tuum Do-
mine
, $$ benedic bareditatem tuam, &c. ut in Vulg. Gr.
SwGok to/ mm' (\ t *) svMiyyacr tm *\Hyvofi!u.v ^H" i. <sroi{xcf
vov auric, %ijic, tk (;$.
VULGATA HOD.
Ffalmus David
,
x. In confummatione tabernaculi
XXVIII.
Fferte Domino filii Dei : af-
ferte Domino tilios arietum.
HE B R.
Canticum David. XXIX.
Versio antiqua.
Pfalmus David
,
Confummatio tabernaculi.
XXVIII.
A
t. I. Pfalt. Rom. Martiansei, cum Corb. Pfalmus Da-
vid , In exitu tabernaculi. Coisl. fimpliciter , Ffalmus David.
Rom. Fabri addit , In confummatione tabernaculi , cum Caf-
fiod. Apud Aug. in hunc Pf. P almtts ipji David con umma-
tionis tabernaculi. Graece : t>,tii5 tw Aati] A. t.clvnwvte,.
Schol. i.v tb 'Efatsw
vx t'vpulxi , c]o Aj's ohmjm? , n' i-aiy^xrpi.
J Uoxaplo non efl inventa inferiptio
ifta , exodii tabernaculi.
* Ita Auguft. & Caffiod. cum vet. Pfalt. & Gr. Apud
Ambrof. 1. de Incarn. to. 2. col. 704. a. pofterior tantum
verficulus memoratur : Afferte Domino
filtos arietum. Et
vero in 'Ej;7rM,r<; , primus obelo confuditur. Eufebius idem
vbfervat, dicens : Kt
th* 'EZodat aru/miw m sVj>j/=s-
Ev
Mf.
Sangerm,
ADferte
Domino filii
Dei : adferte Domino
A'Fferte Dominofilios arietum:
filios arietum.
2. Afferte Domino gloriam & Jfferte Domino gloriam & im- 2. Adferte Domino gloriam
honorem , afferte Domino gloriam perium , afferte Domino gloriam 6c honorem , adferte Domino
nomini ejus : adorate Dominum in nomini ejus ; adorate Dominion gloriam nomini ejus : adorate
atrio fantto ejus. in decore ftanclo. Dominum in aula fancla ejus.
3.
Vox Domini fuper aquas, Vox Domini fuper aquas , Deus
3. Vox Domini fuper a-
Deus majeftatis intonuit : Dominus gloria intonuit : Dominus fuper quas , Deus majeftatis intO-
fuper aquas multas. aquas multas. nuit : Dominus fuper aquas
multas.
NoTJE AD V E R S I O N E M A N T I Q U A M.
tcci to , 'Efs7ito[7s tu Kvp'.a vtt,\ ^;' /io jt. J";>/r( fffffa
to?; O. ic,
fjM
m'iiJ.t:v /UHT5 If TW 'S.C,0c:/.a>, a<t: TTxpa. r:~;
konroic, EpuytevlaTr/ id eft , Juxta Hebraorum vaditionem non
effenur lllud , Afferte Domino filii Dei : quare 5
apud LAX.
obelo notatnm efl , tanqttam quod neque in Hebraico babea~
tttr , neque apud cxteros hlterpretes.
ir. 2. Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
& Carnut. In Corb. adorate Domino in aula fanSa ejus.
Ap. Auft. op. imp. in Marth.hom. 13. p.
74^
e. Adorate
Dominum in regia fautla
ejus. In Gr. a- a.v>~) dyla dv-r*.
t. 3. Vox Deus omittitur in Pfalt. Sangerm. fed in-
curU librarii , ut fufpicor , cum apud Ambrof, 1. de apol.
5
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXIX.
Versio ANTIQUA.
E* Mf.
Sangerm. 4. Vox Domini in virtute
:
vox Domini in magnifkentia.
5.
Vox Domini confrin-
gentis cedros : confringet Do-
minus cedros Libani
:
6. Et comminuet eos tan-
quam vitulum Libani : &dilec-
tus ficut filius unicornuorum.
7. Vox Domini interciden-
tis flammam ignis : 8. Vox
H ERR.
Vox Domini infortitudine : vox
Domini in dccore.
Vox Domini confringentis ce-
dros : & confringet Dominus ce-
dros Libani.
Et difperget eas quaft
vitulum ;
Libanum & Sarion qtiafi filium
rbiuocerotum.
Vox Domini dividens flammas
ignis .-
Vox Domini parturi-
re faciens defertum : parturire
Domini concutientis folitudi-
nem : & commovebit Domi- faciet Dominus defertum Cades.
nus defertum Cades.
9.
Vox Domini prxparan- Vox Domini obfletricans cervas
,
tis cedros
, & revelavit con- & revelans faltus ; & in templo
denfa : & in templo ejus om- ejus omnis loquitur gloriam.
nes dicent gloriam.
10. Dominus diluvium in- Dominus diluvium inhabitat :
habitat : 8c iedebit Dominus
&
fedebit Dominus rex in inter- tare facit : & fedcbit Dominus
rex in sternum. num. rex in sternum.
11. Dominus virtutem po- Dominus fortitudinem populo 11. Dominus virtutem populo
pulo fuo dabit : & benedick fuo dabit : Dominus benedicet po- fuo dabit : Dominus benedicet po-
populum fuum in pace. pulo fuo in pace. pulo fuo in pace.
/ Not/eadVersionemantiquam.
Dav. to. 1. col. 696. e. li 1. de myft. to. 2. col.
JJI.
perfiaentis cervos , tf
revelavit condenfa :
tf
in templo fanclo
VULGATA HOD.
4.
Vox Domini in virtute : vox
Domini in magnifkentia.
5. Vox Domini confringentis
cedros : & confringet Dominus ce-
dros Libani.
6. Et comminuet eas tanquam
vitulum Libani : & dile&us quem-
admodum filius untcornium.
7. Vox Domini intercidentis
flammam ignis : 8. Vox Domini
concutientis defertum : & commo-
vebit Dominus defertum Cades.
9.
Vox Domini przparantis cer-
vos , &: revel abit condenfa : & in
templo ejus omnes dicent gloriam.
10. Dominus diluvium inhabi-
to. 1. col. 696. e.
f. reperiatur cum reliquis. Item apud Auguft. & CafTiod.
ac in vet. Pfalt. legitur. Apud Tertull. 1. 4. adv. Marc,
p. 714. a. hc fola : Dominus (riper aquas multas. In Gr.
to; th; Ao'w; i'SfoVniCf , &c. tit fup.
f. 4. Similiter hab. Auguft. 6c CafTiod. cum vet. Pfalt.
& Gr.
fr. y. Pfalt. Rom. cum CafTiod. in hunc Pf. 13 confrin-
get ; Coisiin.
tf
confringit. Auguft. in eund. Pf. Vox Do-
mini conterens cedros : conteret Dominus cedros Libani. Gr.
QvrlflZwTCic, xtAfii;' Qvnpi^ei , &c. Aid. & Compl. i, Qvv-
rpi-^u , &c. Item Ambrof. ep. 66. to. 2. col.
10JJ.
c.
&
conjringet , &c.
f. 6. Sic eft in Brev. Moz. Sic etiam in Pfalt. Corb. &
Rom. praeter hoc, >
cummin, eas. In Coisiin. s$ commi-
nuit eos Jicut filius rmicorniiim. Ap. Ambrof. epift. 66.
to. 2. col. 1055. c. ^
comminuet eas , &c. item 1. de be-
ned. Patriarch, c. II. to. 1. cul.
J29.
e. dileilns tanquam
flirts unicornuorum. Ap. Auguft. in hunc Pf.
tf
comminuet
eas Jicut films
untcornium. Calfiod. in eund. Pf.
$$
comminuet eas f$ diletlum Jicut filios
unicornuorum. In
Gr. k, Mtalvvu Kvrocq cos toV n'%ov to AlJurii' k, n'7wro-
fjtsm
ue, wJ; /jLcw-paTur. Ed. Compl. hab. t? Atietvv. Balil.
7c,y AlQavov , ut fup.
f. 7. Ita Pfalt. Rom. hab. cum CafTiod. in hunc Pf.
Apud Aug. in eund. Vox Demmi pracidemis , &c. In Gr.
J/axct'/ovTcs.
Tf . 8. Sic in Pfalt. Rom. Moz. Corb. & Coisl. necnon ap.
Hieron. in lfai. 55.
to. 5. col. 280. c. & CafTiod. in hunc
Pf. Apud Aug. vero in eund. Vox Domini commovernis
Jo-
litudinem :
tf
commovebit , &c. In Gr. fJi/jsiMc; ipy/tor"
Qvocuou , &c. Aid. & Compl.
j,
Qvwilou. Auct. 1. de xlii.
manf. apud Ambrof. p. id. e. fj
commovebit , &c. ut fup.
>f. 9. Ita Pfalt. Corb. habet adverbum. Sic etiam in
Rom. eft, fi excipias unum cervos
,
pro cedros, quod ult.
fufpicor maleirrepiiffein codd. Germ. & Corb. ciim inaliis
omnibus legatur cervos , non cedros. In Coisiin. deeft $$
ante hoc , in templo. In Mozarab. vero ita : Vox Domini
ejus omnes dtcrtnt gloriam. In Mediol. quoque id legitur ,
perfiaentis cervos. Apud Ambroilum in Pfalm. 118. to. I.
col. 1089. d. pr.xparantis cervos. Apud Auguft. autem
in hunc Pfalm. Vox Domini perficientis cervos , " revelabit
Jilvas : >
in templo ejus unufqnifqne dicit gloriam. Simi-
liter ap. Hieron. in lfai.
3J.
to. 3. col. 279. f. Vox Do-
mini perficientis cervos : at infra, col. 280. c. przparantis
cervos, ftatimque , #
revelabit conden/h Jilvarnm : rurfum
in Ezech. 34.
col. 946. d.
^
revelabit condenfa Jilvarnm :
deinde , (^ in templo ejus omnes dicent gloriam .1 fed epift.
ad Sun.& Fretel. to. 2. col. 634. c. leg. omnis dicet gloriam:
additque : pro quo in Gr.tco -trie, t/; ,
quod
Ji
transferre vo-
luerimus ad verbum , omnis quis , in Kxicotyblxy interpreta-
tions incurrimus , &fit
abfrtrda translatio. CafTiod. in hunc
Pf. concordat cum Vulg. Graece ita : <bun Kvfla xa7ap-no-
fiity fWipM , g)
diroiWM/iifCi Apv^i' >t, Iv t raw dviS ir4
f. 10. Concordant Pfalt. Rom. Mediol. Carnut. Corb.
& Coislinian. Mozarab. vero hab. inhabitet. Auguft. 8c
CafTiod. in hunc Pfalm. inhabitat ; rurfumque Auguft.
epift. 187. to. 2. col. 691. a. b. Gra;c. Vat. x.u7ay.ist; al.
xa7&ir. Hieron. epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col.
634.
C. ad hoc, inbabitare facit , ait : pro quo legijje vos dici-
tis inhabitat ;
quorum prins adgraliam pertiuet in cre-
dentibtts , fecundnm ad ejus , in quo credrmt , /jabitacrilum.
Sed quia jafab verbum ambtguum ejl , J*
potcjl utrrimque
fonare ( nam #
feffio , # habitatio dicitur)
5
in ipfo l'J'al-
mo degratia baptifmatis dicebatur : Vox Domini fuper aquas,
Dominus fuper aquas multas : $ : Vox prxparantis cer-
vos , & revelabit condenfa : & in templo ejus omnis dicet
gloriam : de ipjts[entire voluntas
,
qui glor
ifie
ant Dominum
,
5
interpret ati Junius : Dominus diluvium inhabitare facir.
t. 11. Pfalt. Rom. $5
benedicet populum fuum , &c.
Moz. & benedicet plebem fitam , Sec. Corb. Dominus vir-
tntum populo fuo
dabit : 2>
benedicit populum fuum in pace.
Auguft. & CafTiod. in hunc Pf. una cum Gr. Dominus
benedicet populum jnum , &c.
H EBR.
Pfalmus Cantici
Pro dedtcatione domus David.
XXX.
VULGATA HOD.
Pfalmus Cantici
In dedicatione domus David.
XXIX.
T7
7
Xaltabo te Domine
,
quoniam
JJ falvajli me
, & non deleftajli
Versio antiqua.
(t*
Mf.
Sangerm. In finem
,
Pfalmus Cantici
1. Dedications domus
David. XXIX.
. T^ Xaltabo te Domine
J/ quoniam fufcepiitt me :
nee deledafti inimicos meos inimicos meos fuper me.
fuper me.
NoTjE ad Versionem
antiqua m.
V. 1. Ita Pfalt. Corb. hab. Rom. vero cum CafTiod. Vul- ut & in Moz. ipji David. In Gr. Eft tJ tejc; , tvs{ '-Q A
gatae confonat. In Coisl. fimpliciter : Pfalmus Cantici dedi- t? syy.amf^ t* o'Uv t? i*w'/' Mf. Alex. hab. i iawA ,
iatianis , &c. utfup. Ap. Aug. vero in hunc Pf. col. 132. & fed initio omittit , /'; to te'^o; ,
cum edd. Aid.
&
Compl.
I 36. f. In
finem , Pfalmus Cantici dedications domus ipji Da- t. 2. Ita CafTiod. cum Pfalt. Rom. Ambrofius etiam 1.
vid. Similiter in Pfalt. Carnut. In finem Vfalmns Cantici
,
de Ifaac , c, 7.
col.
375.
a. primum vediculum hab. ut fup,
2. T"^ Xaltabo te Domine quo-
Jl-j niam fufcepifti me : nee
delettafti inimicos meos fuper me.
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXIX.
57
VulgAta hod.
Hebr. Vers 10 anTiqua.
3.
Domine Deus meus clamavi Domine Deus meus clamavi ad
3. Dominc Deus metis cla- Ex
Mf.
Sanger*
i
ad te, & fanafti me. te , & fanafti
me. mavi ad te, & fanafti me.
4.
Domine eduxifti ab inferno Domine eduxifti de inferno anl-
4.
Domine eduxifti ab infe-
animam meam : falvafti me a del- mam meam : viviftcajli me, ne ris animammeam : falvafti me
cendentibus in lacum. defcenderem in lacum. a defcendentibus in latum.
5. Pfallite Domino fanfti ejus
:
Ca.nta.te Domino fanfti ejus
, & 5.
Piallitc Domino fandi
& confitemini memorial fanctitatis confitemimmemor'ufantiitatis ejus, ejus : & confitemini memorix
ejus. fanditatis ejus.
6. Quoniam ira in indignatione Jguoniam ad momentum
eft
ira 6. Quoniam ira in indigna-
cjus : & vita in voluntate ejus. ejus , vita m repropttiatione ejus
:
tioneejus : & vita in voluntatC
ejus.
Ad vefperum demorabitur fle- Ad vefperum commorabitur
fie-
Ad vefperum demorabitur
tus ; & ad matutinum Letitia. tits
, &
t" matutino laus. fletus 5 & ad matutinum lxti-
tia.
7.
Ego autem dixi in abundan- Ego autem dixi in abundantia
7. Ego autem dixi in abun-
tia mea : Non movebor in seter- mea : Noil commovebor in fempi- dantia mea : Nonmoveborin
num. ternum. sternum.
8. Domine in voluntate tua , Domine in voluntate tua
Jla- 8. Domine in voluntate
prxftitifti decori meo virtutem. tuifti monti meo fortttudtnem
:
tua
,
praeftitifti decori meO
virtutem.
Avertifti faciem tuam a me , & Abfcondiftifaciem tuam
, &fac- Avertifti facicm tuam a me,
faftus fum conturbatus. tus fum conturbatus. <3c fadllS film COntlirbatUS.
9.
Ad te Domine clamabo : & Ad te Domine clamabo
, &
ad o. Ad te Domine clamabo :
ad Deum meum deprecabor. Dominum deprecabor. & ad Deum meum depreca-
bor.
10. Qua; utilitas in fanguine Jgjta efl utilitas in [anguine 10. Qux Utilitas in fangui-
meo , dum defcendo in conuptio- meo , cum defcendero in conup- ne meo, dum defcendo in
nem ?
tionem ? corruptionem ?
Nunquid confitebitur tibipulvis, Nunquid confitebitur tibi pul- Nilliquid confitebitur tibi
aut annuntiabit veritatem tuam ? vis
,
aut annuntiabit veritatem pulvis , aut adnuntiabit
verita'-
tuam? tern tuam ?
11. AudivitDominus,& mifer- Audi Domine
, & miferere met: n. Audivit Dominus
, &
tus eft mei : Dominus fadus eft ad- Domme
efto
adjutor mihi. mifertus eft mihi : Dominus
jutor meus. fadus eft adjutor meus.
11. Convertifti planctum meum Convertifti planclum meum in \z. Convertifti plandlim
in gaudium mihi : confeidifti faccum Chorum mihi : folvifti faccum meum in gaudium mihi : conf-
meum, &chcumdedifti me Ixtitia : meum
, & accinxtjlime Utttia: cidifti faccum meum
, & pra>
cinxifti me lxtitia :
1 j. Ut cantet tibi gloria mea
, Ut laudet te gloria ,& non ta-
13. Ut cantet tibi gloria
NoTjE AD VeRSIONEM A N T I
Q_
U A M.
Aug. in hunc Pf. col. 132. b. 133. e. 135. b. c. d. 138. 1327. e. Ip3- e. poftrema tantum : Avertiflifaciem tuam
c. addit : nee jocundajli inimicos meos juperme. Gr. *, yx tu- a me, Sec. ut fup. Hilar, in Pf. 65. col. 178. e. oraittic
y&trOLc, , &c. Aug. ibid. 140. b.
#
11011 jocundajli, &c. a me. In Gr. Kv&te cv tS Qsm/licct!
(\ tacf.fi
1
)^ tb.....
iT. 3. Ita Auguft. & Cafiiod. cum Pfalt. vet. & Gr. 'Atnispf\ae, As to mpocciror Qv , *, , &c.
tf. 4. In Mf. Sanger, mendum fubeft , nempe menferis
,
t.<). Similiter hab. Auguft. & Cafiiod. cum vet. Pfalt.
quod abftulimus fcribendo ab inferis , ut etiam legitur in & Gr.
Plait. Moz.&al. In Rom. & Corb. fie : Domine abjlraxifli ab #. 10. Ita Aug. & CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
inferis, &c. ut flip. Itidem in Carnut. & ap. CafTiod. in In Mozarab. dam defcendero. Apud Hilar, in Pf. 118. col.
hunc Pf. In Mediolan. Domme abjlraxifli ab inferno, Sec. 263. d. dum defcendo, &c. Similiter apud Ambrof. 1.
Apud Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 295. a. Domine reditxifiiab de virginit. to. 2. col.
24J.
a. & de lapfu virg. col. 318.
inferno , &c. Apud Hilar, in Pfalm. 142. col.
J49.
c. Tu f. vide etiam fup. col. 76. d. & to. 1. col.
453. d. at i.
Domine abjlraxifli ab injerno
Jervafli me a defcendentibus, de fide , to. 2. col. 492. f. Qux utilitas inftng. meo
, quia
&c. tAk. falvafti me. Apud Auguft. in hunc Pf. col. 132. defcendi in, &c. In Gr. Tfc ojtpststa cV to KxlccQuii
c. 140. d. Domme reditxtfli ab inferis falvmn fecifli fie Mm ifonotoyweeliti Qoi
X*S
> &c- Apud Cypr. 1. 3.
me adefcendemib. &c. Auft. op. imp. in Matth. hom.
54.
Teftim. p. 328. c. & Lucif. Cal. l.de Regib. apoft.
p. 220,
p. 227. d. Domine revocafti ab inferis animam meam. Gr. e. Nunquid exomelogejin faciet tibi pulvis?
Ki/'e<j oivHT/aUi i'i, aAv ?<saed<; ft? , &c. #. 11. Sic in Pfalt. Rom. Corb. & Moz. Item apud
t. <>. Concinunt Augult. ScCadiod.inhuncPf.una cum Auguft. in hunc Pfal. col. 133. a. at infra, col. 142. b.
vet. Pfalt. & Gr. legit mifertus
cfl
mei, cum Cafiiod. in eund. Pf. Sc Vulg.
ir.6. Ita Leo M. fer. 1 1. p. 60. a. & Cafiiod. in hunc in Gr. nW /us.
Pf. Similiter in Pfalt. Rom. fi i&exdrims , in voluntate ipjius. t. 12. Ita Cafiiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Moz.
Ap. Aug. in eund. Pf. col. 132. d.& 141. b. voluntate ejus ;
& Mediolan. Ambrof. veto epift. 20. to. 2. col.
858. a.
xnox'm. :Vefperedemorab. fletus ; fj
in matutinum exfuhatio : fie : Tu Domine falvum fecifli popnlnm tuutn : confei-
cinPf. j8.col.
575.
h. /n matutino exfultatio. Hilar, vero difti faccum meum
, tf prxcmxiflt me Utttia : at lib. de
in Pf. 142. col.
549.
e. & Ambrof. 1. de virginit. to. 2. Jofeph , c. 9. to. 1. col.
J02.
b. > inditifli me Utitt.i
,
col. 224. d. legunt : Advefperum demorab. fetus ; tf
ad ficut in Pfalt. Carnut. & Corb. Apud Auguft. in 1. Joh.
matutinum Utttta, utfupra. In Halt. Corb. $ vitaminvo- to. 3. p. 2. col. 888. e. Ctnvertifti liidum meum in gatt-
luntatem ejus
>
ad matutinum /.ir/<E. Graece , TcjotjVsxs
dium mihi : confctdifli ^ cinxijli me Utitt.i ; itidem in
KVM&vesjxi *, uc, Tcirpo't otyamam;. Pf. 107. col. 1214. f. fed in Pf. 29. col. 133. b. Conver-
f. 7.
Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1. col. 687. b. & tifli plantlum meum
$prxcmxiflt me Utitiii at inf. col.
in Luc. 3. & 22. col.
1327. e.
1523. e. conftanter legit, 142. b. accinxifli me ; pauloque pod, cinxijli me. Ruric.
in mea abundantia
; ficut etiam CafTiod. in hunc Pf. cum epift. 20. p. 571. d. prxcinxifli me Ixtitt.t. Chromat.
Pfalt. Rom. & Moz. Auguft. vero in eund. Pf. col. 132. Aquil.in Matth. p. 978. e. Convertifti planclum meum
c. in abundantia mea : at infra col. 141. c. in mea abun- difntpifli faccum meum,
tf
prxcinxifli me latitat. In Gr.
dantia. Gr.
w t euhi/ia
fin. "Espt^ac. Tlr Mimov ftx jWfl>na
jos&^*/<l
t. 8. Concinunt Auguft. & CafTiod. in hunc Pf. In tvtp&tww.
Pfalt. vero Rom. fie : Domine in bona voluntate tua praf- &,
13. Accinunt Auguft. & CafTiod. cum vet. Pfalt. In
pitifti, Sic. Apud Ambrof. in Luc. 3. dc aa. to. J, col. Gr. "Otsws V -id^n * v
n*
ruflem>7a* &c. ut inLat.
Tom. 11.
H
8 LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXX.
He b r.
Versioantiqua*
Hebr. Vulgatahod.
, Mf.
Satigcm. mea
,
& non compungar : ceat : Domine Deus meus in fern- & non compungar
:
Domine Deus
Domine Deus metis in aeteii- piternttm confitebor tibi. meus in sternum confitebor tibi.
num confitebor tibi.
t* Mf.
Sangerm,
Versio ANTIQUA.
i . In finem , Pfalmus
ipfi
David.
XXX.
2. T N te
Domine
fperavi
,
1 non confundar in xter-
num : in ttia xquitate eripeme.
i. lnclina ad me aurem
tuam , adcelera ut eripias me.
Eito mihi in Deum protec-
torem , & in domum refugii
tui , ut falvum me facias.
4.
Quia fortitudo mea , <5c
reftunum meum es tu : &
Hebr.
Viclori Canticum David. XXXI.
2'Nte Domine fperavi , non con-
fundar in iternitm : in jujiitia
tit a falva me.
lnclina ad me aurem tuam,ve-
lociter libera me:
Efio
mihi in lapidem fortiffi-
mum, in domum munitam, ut fal-
va me.
Jfhtia petra mea
, & munitio
mea tu :
&
propter nomen tuum
igium meum es tu
Eropter
nomen tuum dux mi- deduces me
, &
enutries me.
i eris , & enutries me.
5.
Educes me de laqueo
,
quern occultaverunt
mihi :
quoniam tu es protector meus.
6. In manibus tuis com-
Educes me de reti
,
quod abfcon-
derunt mihi: quia tu fortitudo mea.
In manti tua commendabo
fpi-
VUXGATA HOD.
1. In finem, Pfalmus David, pro
exftafi. XXX.
2. T N te Domine fperavi, non
A confundar in sternum : in
juftitia tua libera me.
3.
lnclina ad me aurem tuam,
accekra ut eruas me.
Efto mihi in Deum prote&orem
,
& in domum refugii , ut falvum me
facia?.
4.
Quoniam fortitudo mea, &
meum es tu : & prop-
ter nomen tuum deduces me , &
enutries me.
j. Educes me de laqueo hoc,
quern abfconderunt mihi : quoniam
tu es protector meus.
6. In manus tuas commendo Luc.
23.
refugiui
mendo Domine
fpiritum ritum meum : redemijii me Domi- fpiritum meum : redemifti me Do- -t"
5
meum : redemifti me Domine ne Deus veritatis.
Deus veritatis.
7.
Odifti omnes obfervan- Odivi cufiodicntes vamtates
tesvanitatem,fupervacue. ftuftra.
Ego autem in Domino fpe- Ego autem in Domino confifus
ravi?8.
exfultabor, tklxtabor
Jfum
: exfultabo , &
Utabor in
in tua mifericordii.
mtfericordia tua.
Quia refpexifti humilitatem Jguia vidifii
affltclionem meam
,
meam, falvam feciiH de ne-
'
cellitatibus animam meam._
9.
Nee conclufifti me in
manibus inimici : ftatuifti in
fpatiofo loco pedes meos.
10. Miferere mihi Domine
NoTf
cognovtfli tribulationes amnu mccti
Et non conclufifti
me in manu
inimici
, ftatuifti
in latitudine pe-
des meos
Miferere met Domine
,
quoniam
AD VERSIONEM ANTIQUA M
mine Deus veritatis.
7. Odiftiobfervantesvanitat.es,
fupervacue.
Ego autem in Domino fperavi
:
8. exfultabo, & Istabor in miferi-
cordia tua.
Quoniam refpexifti humilitatem
meam , falvafti de neceffitatibus
animam meam.
9.
Nee conclufifti me in manibus
inimici : ftatuifti in loco fpatiofo
pedes meos.
1 o. Miferere mei Domine quo-
V
-
. 1. Sic in Pfak. Rom. Corb. Moz. & Coislin. deleta
voce ipji. Sic eiiamapud Caifiod. in hunc Pf. Apud Aug.
veto in eund. col. 141. g. 14J.
f- ha : Infinem , Pf.
ipji
David , exflafis.
In Gr. hod. / to ts'ms , *a*^c; iS
buuif t
txs-ieto><? vox autem ifta , ettsittuit in aliquibus
tantum exemp'.aribus invenitur , tefte Theodoreto. Vide
Nobilii Notas hac de re.
t.
2. Caffiod. in hunc Pf. cum Pfak. Rom. & Mediol.
in tua jujiitia libera me
, 55 enpe vie. In Coislin.
5
in tua
jujiitia lib. me , f^ eripe me. In Cotb. in tua jujiitia eripe me.
Ap. Aug. in eund. Pf. col. 143. b. in jujiitia tua erne me
,
$tj
exime me : & inf. col. 148. f. {5
' tuajujiitia erne me , &c. In
Gr fii
wjeu%virQekt ti; t'oi ai'uta' cV t Aaouoocvri Qv
fvtctl / >
J)
i'ififi fit.
f. 3. Pfalt. Coislin. f^
adcelera ut ei-ip:a< me , &c. Rom.
ttccelera ut eripias me ; pauloque pofl , $$
in locum refugii , ut
falvum me , &c. In Moz. accelera ut eripias me....
5
in locum
munition , nt , &c. Ad Introit. miflje Quinquag. 5
'" /r/n
refugii , tit , &c. Ap. Ambr. 1. 5. de fide , to. I. col.
J04.
b.
$$in domum refugii, &c. Apud Aug. in hunc Pf. accelera ut
tximas me > in domum rejugii , nt , &c. Caffiod. cum
Pfalt. Cotb. accelera nt eripias me...$ in domum refugii , Ut
,
&c. Gr. rciyyvor tk ii,s>.iSja.i ,ue...H, eft 01'xcf jcTaifi^7iK >
&c.
f. 4. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Corb. In Rom.
lie : Ouoniam firmamemtim meum
, ^ rcfuginm
dux
mihi eris , iS
enutries me. Similiter in Coislin. Moz. & ad
Introit. niilfac Quinquagef. (icut apud Caffiod. in eund.
Pf. Item in Carnut. dux mihi eris ; & in Mediolan. edu-
cates me. In Gr. "O-n x&t}x!a,uoi j*x ( Mf. Alex. x*7aia>Gi's
yd , )
it /.a.-ra.ipv-ii... 0JV.M7W"?
M-
( &
fota&pt'iiti
H-*-
Symm.
K) THjMSMl'of;? Hi.
#.
y.
Btev. Moz. hab. de laqueo ijlo 5 caet. ut fupra.
Pfalt. Cotb. cum Rom. Et educes me de laquei ijlo ,
quern
occultaverunt mihi : quoniam tu es proteftor meus Domine.
Similitet in Coislin. &apud Caffiod. in hunc Pf. dempto
imo
$ , ante educes
,
quod etiam abeft a Pfalt. Cotb.
medemufcipitla ijla
,
qttam occultaverunt mihi, &c. abfqua
ult. voce Domine ; de qua Hietonymus epifl. ad Sun. 8c
Fretel. to. z. col. 635. a. ita fctibit : Rurfitm in hoc loco
nomen Domini additnm ejl : 5
ne eadem femper incnlcem
,
cbfervarc debetis nomen Dcmini
tf
Dei jxpi$\me additnm :
5
id vos debste feqni ,
quod de licbraico , 5
de LXX. In-
terpretibus emenda-jimus. In edit. Rom. '^x^s.; fj.i te
srccyjci; tolvtyc, , v.i iX.fV^.v yMOi' oti iv fits Kuas' at
in Scholio ita legitur : To KC&Kit feVs oaf. tc7; O. xt$
irotoi. to?? oomj; %/.aW i. e. lllud KJe; >
neque apud LXX.
rieque apud alios ponitur. In mukis tamen exemplaribus
Graecis eft Ku< , telle Nobilio.
t. 6. Ambrof. epift. 46. to. 2. col. 987. b. I mantis
tuas commendo fpiritum meum, &c. ut in Vulg. Similitet
in Pfalt. Rom. (icut apud Auguft. & Caffiod. necnon Vigil.
Tapf. 1. contra Vaiimad. p. 75
1. b. In Gr.
Eftx*'?*?
C"
tsa&iS'Viaofta.i to istivfj.x , &c.
-f. 7. Ita Pfalt. Moz. cum Corb. Rom. vero delet om-
nes , & hab. -vanitates. Similiter ap. Auguft. in hunc Pf.
Apud Caffiod. veto in eund. Odijli omnes obj. -janitatcm
in Dominofperabo. In Gr. 'EfiiWSas t!?? JV;apt/*ao.>7a.; jo>
t(o'tii7o:; , /raxEr?;. 'E>w St sVi tw v,>misa..
t. 8. ItaCalfiod. in hunc Pf. cum Plait. Rom. Corb.
Coislin. & Moz. li unum excipias exfultabo. Apud Aug.
in eund. Pf. exfultabo , )
jocundabor in tua mif. Qjiia.....
falvam fecijli , &c. In Gr. er/aMiaioiueu , k. tC<p&uxHSoti.t
iis\ tu itett Qm. "Oil scteTAs? tcaoa; , &c.
'f. 9. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Plait. Moz. Coisl.
Corb. & Rom. Mattianan hab. in manus inimici ; Rom.
Fabri , in manu ; at folum Moz. in fpatiofo loco, ut fupra.
Aug. ibid. 143. f. IJ4-C.
jlatuijli in loco fpatiofo , &c. at col.
I J
3. g. ter ,pofnijli in fpatiofo pedes meos : turn ibid. & col.
1 54. d. jlatuijli in fpatiofo pedes , Sec. Ambr. 1. 5. de fide, to.
2.
J70.
e. & epift. 46. col. 987. b. in locofpatiofo , &c. Gr,
Kai k' Qvvin.Miccti fit tic,
X^ft W< evfvxcipa ,
&C.
Tt. 10. Sic eft in Pfalt. Rom. ad verbum. Item in Corb.
Auguft. in eund. Pf. col. 145. d. fie i;i. a. italeg. Lduas fie Moa. Miferere mihi i paul* vero poft, conturhatus <#
LIBER
VU IGATA HOD.
niam tribulor : conturbatus eft in
jra oculus meus , anima mea , &
venter meus
:
1 1. Quoniam defecit in dolore
vita mea , & anni mei in gemitibus.
Infirmata eft in paupertate vir-
tus mea : & ofla mea conturbata
funt.
1 1. Super omnes inimicos mens
fa&us fum opprobrium & vicinis
meis valde , & timor notis meis.
Qui videbant me , foras fuge-
runt a me: i 3. oblivioni datus fum,
tanquam mortuus a corde.
Fadtus fum tanquam vas perdi-
tum : 14. quoniam audivi vitupe-
rationem multorum commorantium
in circuitu.
In eo dum convenirent fimul ad-
versiim me, accipere animam meam
conliliati funt.
PSALMORUM. Pfalm.
Heb r.
tribulor : caligavit in furore ocu
1 5 . Ego autem in te fperavi
Domine : dixi : Deus meus es tu :
16. in manibus tuis fortes mea;.
A D
Eripe me de manu inimicorum
meorum , & a perfequentibus me.
17. Illuftra faciem tuam fuper
fervum tuum , falvum me fac in
raifericordia tua : 18. Domine non
confundar
,
quoniam invocavi te.
Erubefcant impii, & deducantur
in internum : 19. muta fiant labia
dolofa.
Qua; Ioquuntur adversus juftum
Not
frx ira. Apud Auguft. in hunc Pf. Col. 14.5. f. 154. a.
f.
1 J J.
d. Miferere mei conturbatus
eft
in ira; at col.
256. b. turbattis
eft
pra ira. S. Paulinus epift. ij. p. 88.
a. defecit anima men , 5
venter mens. Caffiodorus Vulgatx
iuffragaxur. Graec. 'Emmm fii tTctpdx&y Zv ti//j.6> , &c.
ut in texm Lat.
#". 11. Ita Brev. Moz. hab. cum Pfalt. Coislin. Auguft.
vero in hunc Pf. col.
144. a, &
1J6.
f. Infrmatus
eft
in egeftate vigor meus , &c. Caffiodor. Vulgatx favet cum
Pfalt. Rom. Graece, 'HQ{rns;r tsloix^i ''%f'<;,Sf> &c.
~. 12. Pfalt. Mediolan. Vrx omnibus inimicis meisfalius
fum opprob. &c. Ambrof. 1.
J.
de fide , to. 2. col. 570. e.
Super omnes inimicos meos , &c. Sic etiam in Pfalt. Coislin.
Corb. & Moz. fubinde in his tribus
, ) vicinis meis ni-
mit'.m ; pauloque poll : Qui videbant me
, foris fugiebant
a me. Similiter in Rom.dempto uno
$ , ante vicinis: in
Rom. tamen Martianxi legitur_/i-.ie , non foris ; at ubi-
que ponitur notis meis. In Corb. fugierunt a me. Apud
Auguft. in hunc Pf. col. 144. b. c. Super omnes inimicos
meos > vicinis meis nimiitm,
gj
timor notis meis. Out
'videbant me
, foras fngiebant a me : at infra col. 158. 159.
d.foras f
tigertint a me. Caffiod. in eundem Pf. foras fugie-
bant ; caet. ut apud Aug. In Gr. Y\apa <wv}a.c, ts<;
s'xfyxs
(M X) tcT; yiiroe! jj.m aipoJ'Qc yrws-oic, ft<t. O! %tap\s/}i$
fis , e'i,uj ttpw/ov tt.-jr' iftis.
t. I}. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Corb. Simi-
liter in Rom. Coislin. & Moz. pofito uno , ante failus
fum , quod tamen abeft a Gr. Item in Pfalt. Carnut. excidi ;
in Mediolan. exivi. Apud Auguft. in eund. Pf. col. 144.
c. & 159. e. Oblitus fum tanquam fallus fum tanquam
,
&c. In Gr. 'ExsantSw cuosi , &c.
$".
14. Ita Pfalt. Corb. habet , dempto uno a me, poft
acciperent. Caffiod. vero cum Pfalt. Rom. Quoniam audi-
vi circnmhabitantium : in eo dum congregarentttr omnes
fimul nt acciperent animam, &c. Brev. Moz. Quoniam
audivi vituperationes circnmhabitantium : in eo dum con-
gregarenturfimul in unum adversitm mi , ut acciperent a;-
Tom. il.
lus mens , anima mea
, cjr venter
meus:
Jpttia coufumpu funt in mocro-
re vita mea , ejr anni mei in ge-
mitu.
Infirmata efl in iniquitate mea
fortitudo mea
, & offa mea con-
tabucrunt.
Apud omnes hofles meos
f
actus
fum opprobrium & vicinis meis ni-
mis
, cr timor notis meis:
J>hii videbant me in plateis
,
fugiebant a me : oblivioni tra-
ditus fum , quafi mortuus a corde.
Facias firm ficut vas perditum
:
audivi enim opprobrium mul-
torum , congregationem in circui-
tu
,
Cum inirent confilium adver-
sitm me : & ut aufcrrent animam
meam cogitaverunt.
Ego autem in te fperavi Do-
mine : dixi : Deus meus es tu :
in manu tua tempora mea.
Libera me de manu inimicorum
meorum
, & perfequeniium me.
Illumina faciem tuam fuper fer-
vum tuum
, falva me in mifericor-
dia tua : Domine non confundar
,
quia invocavi te.
Confundantur impii , taceant
in inferno : muta fiant labia
mendacii :
J2u Ioquuntur contra juftum
Versionem
XXX.
59
Versio antiqua.
quoniam tribulor : conturba-
tus eft in ira oculus meus , ani-
ma mea , & venter meus :
1 1
. Quoniam defecit in
dolore vita mea , & anni mei
in gemitibus.
lnfirmatus eft in pauperta-
te vigor meus : & ofla mea
conturbata funt.
12. Super omnes inimicos
meos fattus fum obprobrium
& vicinis meis vehementer , &
timor notis.
Qui viderunt me, foris fu-
gerunt a me: ij. excidi, tan-
quam mortuus a corde.
Fadus fum ficut vas perdi-
tum : 1 4. quia audivi vitupera-
tionem multorum circumlu-
bitantium
:
Dum
congregantur omnes
fimul adversum me , ut acci-
perent a me animam meam
conliliati funt.
1 5. Ego autem in te fperavi
Domine : dixi : Tu es Deus
meus : 16. in manibus tuis
tempora mea , libera me.
Eripe me de manibus ini-
micorum meorum
, & a per-
fequentibus me.
1 7. Inlumina faciem tuam
fuper fervum tuum
, falvum
me fac in tua mifericordia
:
1 8. Domine non confundar
,
quoniam invocavi te.
Erubefcant inimici mei , &
deducantur in infernum :
1 9.
muta efficiantur labia iniqua.
Qux Ioquuntur
adversus
Ex
Mf.
Sangirtn,
\ animam meam conjil. &c. In Gr."0?i mWet
ANTIQUA Iff.
mam
,
&c. Pfalt. Coislin. vitnptrationem multor. circnm-
habitantium : dum congregarentur omnes fimul conctn-
filiati funt. Apud Auguft. in eund. Pf. col.
144. d. C
1
$9-
f-
g-
Quoniam audivi vituperationem multorum acco-
lentiv.m in circuitu : dum congregarentur
ip/ifimul adversum
me , nt acciperent t
afxa sV i/4Z , -rS laQelv rvv , &c.
tf". 15. Itidem in Pfalt. Coib. ut & ap. Auguft. in Pf.
col. 144. e. 160. d. necnon ap. Caffiod. Similiter in Pfalt.
Rom. & Moz. nifi excipias unum vero
, pro autem. In
Coislin. Ego autem in te Domine fperavi , &c. Sic etiam
ap. Auguft. port locum fup. cit. at infra, dixi Domino:
Deus mens es tn. In Gr. 'Eya Ai inr\ Qo\ vmti^o. Kvtf
(
Alex. Aid. & Compl. Ki'ets *TriQtf
} ehref 2i/ , &c.
t. 16. Sic apud Caffiod. e(l, &in Pfalr. Coislin. Corb.
ac Rom. addito uno
& , port libera me. In Mozar. deeft
libera me ; est. vero utin textu. Apud Ai
g. in Pf. col.
144.
e. 160. e. 162. b. hi manibus tuis fortes mea. Erne me de
manibus , &c. In Pfalt. Carnut. tempora mea , non fortes.
Grxc. vero hab. 'Br ra"i<; x-psl Qv 0/ *><X&i /*x. '2u&ii ,ut
sic
X^'P'S f'x^"
1'
H?
>
&
s
'*
T* >
&c- I" Pfalt. Arab. ^Ethiop.
6c Apollinar. (imiliter x.Mryi
, Jortes : lnterpr. quidam le-
gunt ci-Aaitylju* ; Theodoretus , xicipvs , vel x.^i'/>s-c, vocat
ipfas rerum mutationes , divitias &. paupertatem , bellum
& pacem , &c. hujusmodi.
Hr. 17. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Corb. Si-
militer in Rom. Coislin. & Moz. poiito
g
, ante falvum.
Ap. Ambrof. 1. 5. defide, to. 2. col.
^70. e. & epirt. 46.
col. 987. b. necnon ap. Aug. in eund. Pf. Illuftrafaciem
tuam, Scout in textu. In Gr. 'S.Ttipcaa Qutit fie hi
tw tteu (\.
Tf. 18. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Vulgata: fuffra-
gantur cum vet. Pfalt. & Grxco.
t. 19. Sic in Pfalt. Corb. Moz. & Coislin. At in Rom.
muta efficiantur labia dolofa : qn.eloq. adv. juftum iniqui-
tate} , 1 ftp. ^
sontemptu. Succinunt Auguft, Sc Caffiod.
H ij
LIBER PSALMORUM. Pfalro. XXXI.
H E B R.
.
Mf.
Sanger!
60
Versio antiqua.
juftlim fcelus ,
in fuperbia , & Vetera , in fuperbia & defpeclione. iniquitatem , in fuperbia
, & in abu-
contemptu.
20. Quam magna multitu-
do duleedinis tux
,
quam abf-
condifti timentibus te
!
Perfecifti fperantibus in te,
in confpectu filiorum homi-
Ouatti multa
eft
bonitas tua
,
quam abfcoudifti
timentibus te
!
Operatus cs fperantibus in te
,
in confpeciu filiorum
bominum.
VuiGATA HOD.
zo. Quam magna multitude
duleedinis tua: Domine, quam abf-
condifti timentibus te !
Perfecifti eis
,
qui fperant in te
,
in confpe&u filiorum hominum.
Abfcondes eos in proteclione vul-
tus tui a duritia vin :
Abfcondes eos in umbra a con-
tradiction lin?uarum.
2 1 . Abfcondes eos in abfeondi-
to faciei tua; a conturbatione homi-
num.
Proteges eos in tabernaculo tuo
a contradidhone linguarum.
num.
z\. Abfconde eos in abf-
condito vultus tui a conturba-
tione hominum.
Proteges eos in tabernaculo
tuo a contradi&ione lingua-
rum.
zx. Benedictus Dominus :
quoniam mirificavit miferi-
cordiam fuam in civitatem
circumftantiae.
zi.. E"0 dixi in pavore
Ego autem dixi in ftupore
meo
: 23. Ego autem dixi in excefTu
meo : Proieftus fum a Vllltu Projetlusfan de confpeciu oculorum mentis mea? : Proje&us fum a facie
oculorum tuorum.
Ideo exaudifti vocem orationis
mea: , dum clamarem ad te.
Benediclus Dominus
,
qui mi- 22. Benedi&us Dominus : quo-
rabilem fecit mifericordiam fuam niam mirificavit mifericordiam fuam
tniht in civitate munita. mihi in civitate munita.
24. Diligite Dominum omnes
oculorum tuorum.
tuorum:
Ideo exaudifti Domine vo-
Ergone audifti
vocem depreca-
eem orationis mece , dum cla- tionis mea , cum clamarem ad te ?
marem ad te.
44.
Diligite Dominum om-
Diligite Bominum omnes fancli
nes ian&i ejus : quoniam ve-
ejus : fideles fervat Dominus, & fanfti ejus : quoniam veritatem re-
ritatem requirit Dominus
,
&
tribuit bis qui fatis operantur
fu-
quiret Dominus , & retribuet abun-
retribuet his qui abundanter perbiam, danter facientibus fuperbiam.
faciunt fuperbias.
25. Viriliter as;ite, & con- Confortamini , &
roboretur cor 2 5 . Viriliter agite , & conforte-
fortetur cor veftrum
,
omnes veftrum ,
omnes qui exfpeftatis Do- tur cor veftrum , omnes qui fperatis
qui fperatis in Domino.
minum. in Domino.
NoTiE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
in hunc Pf. Pfalt. quoque Mediolan. & Carnut. hab.
tf
eontemptu. Graec. wt>a -/ecwCm'? rot
X
e ' Mf TCt ^*'a* ra
!i(!AS(7(i dn/uixv , a/ v-nifVpatlci, k, ify/irac:!.
ft. 20. Ita Pfalt. Coislin. cum Moz. nili quod utrum-
que hab. duleedinis tua Domine Et perfecifli fperantib.
&c. Rom. quoque addic to Domine
,
paulo veto port
,
Et
perfecifli cctmfperantib. &c. Itidem Caffiod. in Pi. \6. p. $7.
c. at in Pf. 30. tollit earn. Sic etiam ap. Auguft. ineund.
Pf. col. 145. a. & in Pfalr. Corb. Aug. vero inf. col. 165.
b. c. leg. Qium multa multitudo, & inf. Perfecifli autem
fperantibus , &c. Hieron. in Ifai. 66. to. 3. col.
J
14.
i.
ita : Qu,un grandis multitudo bonitaxit tua Domine ,
quam
abfeond. timentibus te ! & 1. 2. in epift. ad Ephef. to.
4.
col. 352. a. Ortain iufnita multitudo bonitatis tux ,
quam
abf'c. &c. Gr. 'Asttcmj to' <aM$<.c,-nii
XP"
S
'
'
T"^
'
? '" Ku&f...
'gs(/;7a'oM to?; i\7tifyw , &c. Apud Symmach. Ti' -xthv to
ayx$-cv (\, &c.
t. 21. Auguft. in hunc Pf. & 1. a. de ferm. Dom. in
monte , to. 3. p. 2. col. 215. c. cum Caffiod. *c Pfalt.
Rom. Fabii : Abfcondes eos in abfeondito vultus tui , &c.
ut fupra. Rom. Martianjci , in abdito vultus trii. Moz.
Abfcondes eos in abditum vultus tui. Coislinian. Abjcon-
dis eos in abdito vultus trti , &c. Corb. Abfcondes eos in
abdittt vultus tui. Graec. Kk/
l
Jtx/>(J-| s',
J ivrii hi onroHpufa rM
O00a>Tfc Q\s , &c.
ft. 22. Ita Biev. Moz. cum Pfalt. Coislin. Similiter in
Rom. Corb. Mediolan. & Carnut. lkut apud Auguft. &
Cadiod. in hunc Pf. nil! quod habent conftanter , in civi-
tate. Gr. to e*e'.q avrv tso^;i iti^yvc,.
ft. 23. Sic. in Pfalt. Coislin. eft, addito uno autem,
poft ego. Similiter in Brev. Moz. exceptis his, exaitdifli
vocem deprecationis mex , dum orarem ad te. Pfalt. Rom.
hab. initio , Ego autem ; deinde ut in textu
, praeter ifta
,
exaudifli vocem deprec. mens. Apud Caffiod. in hunc Pf.
exaudifli vocem orationis mea i cast, ut in Rom. Apud Aug.
in Pf. col.
145. d. & 167. b. c. Ego dixi in
exflafi mea:
Projeftus fum a facie , Sec. ut in textu; excipiendum ta-
men cum ,
pro dum. In Pfalt. Corb. Ego autem dixi in
pavore meo : projeilusfum a confpeciu oculorum tuorum. Idea
exaudifli Domine vocem orationis mea: , dum, &c. Similiter
in Pfalt. Mediol. & Carnut. in pavore meo. In Gr. 'Eyo
Je tiirx cV t>! fjtrao:; nv 'Airifpifi/uai koto noyixW.....
A/a TifTO iitvi*M(.a.c, Kk< td; pwnis tm? Aehoe^s /j.% , in ru
nS)C7s;'a/ /at rapo; Qs. Ad hoc autem , in excejfa mentis
mea , Hieronym. epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 6
3 J.
a. fcribit : In Laiinis codicibus legebatur in pavore meo;
nos jnxta Gracum tranflulimus cv rri ia.sa.ssi yen , id
efl , in exceiRi mentis meae : aliter enim Latinus
ferm
t KfttGiy exprimere non potefl , nifi mentis excejptm.
t. 24. Sic apud Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. nec-
non in Pfalt. Rom. Coislin. Mediol. Carnut. & Mozarab.
exceptis his duobus , requiret , & fuperbiam. Coislin. ta-
men hab. retribuit , & fuperbias. Lucif. Calar. 1. 1. pro
S. Athan. p. 191. e. lie : Veritatem requirit Dominus,
%}
retribuet facientibus abundanter fuperbi/tm. Gr St/ am-
fis/ot? ex^n/r Kv&tii , %
Kv1a,7roihiJ uti rets tsecaui wcti/cit
vtaifVpcmot.v.
if. 25. Itidem ap. Auguft. 6c Caffiod. in hunc Pf. &
in vet. Pfalt. In Gr. 'AvApl&Si toV/e; 0! tiirlfalis
iitl Ki/'e/oK. Auguft. quoque epift. 1y3.ro. 2. ptj. g.
legic
cum Pfalt. Corb. qui fperatis in Dominum.
E* Mf. Sangmn.
Versio antiqua.
*
Intelle&us ipfi David.
XXXI.
BEati,
quorum remiiTa:
funt iniquitates : & quo-
N O T jE
Hebr.
David erudito. XXXII.
Vuxgata HOD.
Ipfi David intellects. XXXI.
D
Eatus ,
cut dimiffa eft
iniqui- 1. "D
Eati
,
quorum remiflaj funt
Rom. 4}
XJ tas ,
abfeonditum eft
pecca- JL) i
AD VERSIONEM
1
iniquitates : & quorum teita
7.
A N T I Q
U A M
.
*
Pfalt. Rom. Fabri, Intellects David. Rom. Martia- intellefltts. Gr. XvvUws tw AttviJ". Mf. Alex.
Jra.^jj.l<;rS
na:i, ut in Vulg. Coislinian. cum Gallic. Huic David in- Aav!J~. Aid. & Compl. ta>/iii tS Aai/.'JV QwUsax;.
tellecltf. Corb. Huic in finem Pfalmus David. Auguft. in t. I. Concinit Ambrof. 1. de eleem. & jejun. c.
4. to.
hunc Pf. Ipji
David intelltgemin, Caffiod. in eund.'ltowV* 1. col.
5
38. f. item 274.
f.
430.
e. 691. b.
8
Ji. e. 906,
LIBER PSALMORUM.
Pfalm. XXXI.
61
HOD. HE B R.
turn.
Versio antiqua.
rum tecta funt pcccata.
VUIGATA
funt peccata.
i. Beatus vir , cui non imputa- BeAtus homo ,
cui non impttta- z. Beatus vir" c
vit Dominus peccatum
,
nee eft in bit Dominus iniquitatem , nec eji putavit Dominus peccatum
in fpiritu ejus dolus.
nec eft in ore ejus dolus.
^ffhiia tactti , attrita funt offa
mea : in rwntu meo tota die.
fpiritu ejus dolus
3.
Quoniam tacui , inveterave-
runt ofla mea, dum clamarem tota
die.
4. Quoniam die ac nodte grava-
Ifit. 6$
Quoniam tacui , inve-
teraverunt omnia ofla mea,
dum clamarem tota die.
Die enim
&
node gravatur
fu- 4. Quoniam die ac nofte
ta eft fuper me manus tua : conver- per me manus tua : verfttus [urn gravata eft fuper me manus
fus fum in aerumna mea
, dum con- in miferia mea
, cum exardefcerct
tua : converfus fum in xrum-
mejfis. Jugiter. na , dum confringitur fpina.
Dl APSALMA.
Peccatum meum notion facio
5. Delictum meum tibi co-
tibi
, &
iniquitatem meam non abf- gnitum feci : & injuftitiam
condi.
meam non abfeondi.
Dixi : Confitebor feelera mea Dixi : Eloquar adversum me
figitur fpina.
5 . Deliiftum meum cognitum tibi
feci : & injuftitiam meam non abf-
eondi.
Dixi : Confitebor adversum me
injuftitiam meam Domino : & tu re- Domino : &
tu dimififti iniquita-
injuftitiam meam Domino
mififti impietatem peccati mei. tern peccati met. Semper.
& tu remififti iniquitatem
cordis mei. Diapsalma.
NoTiE AD VerSIONEM
ANTIQUA M.
a. 1176". f. & to. 2. col. 424. d. 1068. a. at 1. 5. defide,
col. 500. c. legic : Beati
,
qnibus remtfflt funt iuiq. Ambro-
flaft. col. 48. e. 5c Victor Tun. apud Ambr. col.
594.
e.
Beati, quorum., &c. ut fup. Similiter Iren. 1. y. c.
if. p.
314. c. Hilar, in Pf. 129. col. 440. c. Auguft. & Caffiod.
inhuncPf. cum Gaud. Brix. fer. 2. p. 946. e.& Pfalt. Rom.
Tertul. veto cont. Gnoft. p. 828. a. ita : Beati
,
quorum
dimiffa funt delicla :

quorum opertx funt imquitates. S.

Pacianus fer. de Bapt. p. 519. d. Felices funt , quorum re-
miff.t funt ftcinors :
$<j
quorum tecta funt peccata. Grxc.
Mjcai, ar ups^mav ai rivofiiai' j,
uv sirinaxvp^-ytav at
tcfiaprlat.
fr. 2. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt.
Rom. Corb. Mediolan. Carnut. & Moz. in Carnut. tamen
& Cohlin. imputabit.Ttznul. adv. Gnoft. p. 828. a. Beatus
vir, cui non reputaverit Deus delttlum. Iren. 1. C. c. 17.
p. 314. c. & Ambr. 1. 2. de pcenit. to. 2. col. 424. d. cui
non imputavit Dom. peccatum. Gr. cJ /Uw toyiwlou Kv&u>S
dftapricy. Hilarius in hunc Pf. e fchedis Marten, add.
neque inventus fuerit in ore ejus dolus. Gr. f'// tsiv cv t
SofAct.lia.vn JWo;. Scholion , 'Amm; , a> ra> Trvsufian a'w?.
Unde Hieron. epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. col. 635. b.
fcribit , nec efl in fpiritu ejus dolus ; turn addit : pro quo
in Graco vos legiffe dicitis , cv ra sifj.a.Tt oivrv As'ao; , id
tjl , in ore ejus dolus
,
quod folus Symmachus pofuit : alio-
quin
tf
LXX. Interprets
, {
Theodotio
, (<j Omnta
, [5 Sextet
editio
, > Aquila,
tf
ipfum Hebraicum in lpiritu ejus ha-
let
, quod hebrdice dicitur brucho
; Jin autem effet in ore
ejus
, fcriberetur baffio.
f. 3. Sic in Pfalt. Rom. & Corb. & ap. Cafliod. In
Colshn. omnia
offa
mea , in et dum clamarem , &c. Apud
Hilar, in hunc Pi. e fchedis Marten, omnia
offa mea, cum
clamaffem tota die. Apud Auguft. in eund. Pf. invetera-
verunt
offa mea, kclamando me toradie. In Gr iiraKaicodn
Ta. oVa /Ms , aVo t icpa^iv ya omiv thc vfa&v.
tf". 4. Pfalt. Rom. Martian, hab. in arumna, dumcon-
fgitur Jptna. Rom. Fabri , in ctrumnam , dum confringitur
fpina. Mediolan. & Carnut. Hmiliter in xrumna , abfque
feq. mea : deinde in Coidin. dum configitur mihi fpina.
Itidem in Corb. abfque mea, poft arumna. In Mozarab.
dum confringeretur fpina , omilsa pai'iter prjeced. voce mea.
Apud Hilar, in hunc Pf. e fchedis Marten, lie habetur :
Cum clamaffem tota die ac node
,
gravata
efl
in me manus
tua : converfus fum in miferiam , dum infixa efl
mihifpina :
at in Pf.
J7.
col.
I2J.
c. ita : in arumnam incidi , dum
configitur fpina , al. confringitur. Apud Hieron. in Ifai.
Z9. to.
3. col. 246. e. verjatus fum in infirmitate , dum
configitur mihi fpina : 8c in Ifai. 66. col.
514. b. necnon
1. 2. cont. Pelag. to. 4. p. 2. col. 528. d. verfatus fum
in miferia, dum infigitur mihi Jpina : at in Ezech. 3. col.
717. d. converfus fum in arumna mea , dum mihi infigitur
fpina. In Gr. sspaipv.t it; Ta\anrci>ptav , In tb sfnraywai
axuvtyar. Mf. Alex, cum edd. Aid. & Compl. po] ax.x>(lav
;
Pfalt. quoque Mediolan. hab. mihi fpina. Hieron. epift.
ad Sun. & Fret. to. 2. col. 6
3 J.
cad hoc , in arumna mea
,
ait : In Grxco mea 0
effe fuggeritis ; quod ex Hebra'ico
,
$$ de translattone Tbeodotionis /rib aflenfeo addmini
efl.
Ap.
Auguft. in eund. Pf. col. 169. d. legitur quidem
, con-
iierjtts
Jum in arumna mea , dum configeretur fpina : fed
ibid. Mfs. plerique tollunt vocem mea , conftanterque
ferunt in terumnam ; infra tamen , col.
179. d. legitur in
(trnmna mea , licuc etiam quseft. in Exod. to.
3. col.
465.
c. Apud Caffiod. in hunc Pf. deeft vox mea, fubnedti-
turque
, dum confringitur mihi fpina. Ad feq. Diapfalma
quod attinet, hie pariter habetur in Pfalt. Corb. & Rom.
Martian. Item ap. Auguft. in hunc PL ficut in Gr.
Vatic. Abeft autem ab editt. Aid. & Compl. ut & a Pfalt.
Rom. Fabri.
~.
y.
Pfalt. Rom. Deliclttm meum cognitum tibifeci :
tf
injuflitias meas non operui. Dixi : Pronunciabo adversh.i mt>
injuflitias meas Dommo : # tu remijifli impietatem cordis
mei. Similiter in Pfalt. Moz. pra:ter duo
;
peccatum
, pro
dclitlum
, & impietaus , loco impietatem. In Coislin. De-
liclttm meum ego agnofco :
tf
injuflitias meas non operui.
Dixi : Pronunciabo adversum me injuflitias meas Domino ;
i5
tu remijifli impietatem peccatis meis. In Corb. Deliclttm
meum ego cognojeo :
tf injuftitiam meam non operui. Dixi;
Pronunciabo adversum me
injufl. meam Domino :
?
tu remijifli
impietatem cordis met. Carnut. etiam hab. ego cognofco ; extre-
moque impietatem cordis mei , una cum Mediolan. Hilarius
In Pf. 129. col.
440. c. Iniquitatem meam ego agnovi :
$$
peccatum meum non ahfeondt : & in Pf. 1 18. col. 266. c. Pro-
nunciabo adversum me injuflitias meas Domino. Idem in Pf.
3 1 . e fchedis Marten.Peccatum meum cognitum mihifac
, quix
iniquitas ignota
effe mtnime
potefl ; fubinde : Ego renuutiabo
adversum me iniquitatem meam , Domine : & infra : Dixi:
Pronunciabo adversum me iniquit. meam Domino :
tf
tu remi-
jifli impietatem cordis mei. Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1.
col. (588. a. Delictum meum agnofco : ,'
injuflitiammeam
non operui. Dixi : Pronunciabo adversttm me
injuftitiam
meam Domino : ^ tu dimtjifli impietatem cordis mei : item
epift.
37. to. 2. col.
941. b. Dixi : Pronunciabo , Sec. uc
fup. (1 unum excipias remijifli : at in Pf. 118. to. 1. col.
10 1 2. d. fie : Annuntiabo adversum me iniquitatem meam
Domino: & 1. 1. de Jacob, c. 6. col.
451. e. alludens dicit
:
Ccepi delnlum meum cognofcere , Q injuftitiam warn non ope-
rire. Ccepi prouuueiare adversiis me injuftitiam meam Do-
mino : 5> tu remijifli impietates cordis mei. Vict. Tun.
apud Ambrof. col.
593.
f.
594.
a. rurfufque
594. e. &
59 j\ a. Peccatum meum ego fcivi :
tf
iniquitatem meam
non cooperui. Dixi : Confitebor adversttm me injuftitiam
meam Domino :
tf
tu remijifli iniquitatem peccati mei : ac
inf. 5'95'. e. Dixi : Confitebor iniquitatem meam Domino:
) tu remijifli impietatem peccati mei. Hieronymus in Ifai.
64. to. 3. col.
47J.
f. Peccatum meum nctum
feci tibi :
%>
iniquitatem meam non operui. Dixi : Pronunciabo adversum
me iniquitatem meam Domino :
tf
tu dimijifti impietatem
cordis mei. Gelaf. I. Cone. to. 4. p. 1241. e. Dixi : Pro-
nunciabo adversum me injuftitiam meam Domino :
5 tu re-
mif. impietatem peccati cordis met. Auguft. in Pf. col. 169.
d. 179. f. Peccatum meum cognovi : > injuftitiam non ope-
rui. Dixi : Pronunciabo adversum me injuflittam (inf. ini-
quitatem
)
meam Domino : >
tu remijifli ( inf.
dimififti)
impietatem cordis mei : at qtiacft. 154. in Exod. to. 3. col.
469. d. Peccatum meum cognovi :
5
facinns meum non ope-
rui. Dixi : Pronunciabo adversum me deltclum meum Do-
tf
tu remijifli impiet. cordis mei. S. Pacian. epift initio
I. p. 306. {.Peccatum meum ego agnofco :
5
Jacinus meum
non texi. Dixi : Confitebor adversum me delictum meum Deo
meo : i5
tu remjifli impietatem cordis. Ruricius epift.
14.
p. 569. a. Deldtnm meum ego cognofco : {5 injuflitias meas
non operui. Dixi : Pronunciabo adversiis me injuflitias meas
Domino :

tu remijifli impietatem cordis mei. CalTod.

in hunc Pf. Delictum meum cognitum tibi feci : fj
injufl.
Ex
Mf.
Sattgertni
62 LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXXI.
H E B R.
'X.v Mf.
Sangerm.
VERSIO ANT1Q0A.
6. Pro hac oravitadte om- Pro hac orat omnis fanclus ad
nis ianclus, in tempore op- te : ad tempus inveniens
,
portuno.
Veruntamen in diluvium Ut cum inundaverint aqtu mul-
multarum aquarum, ad earn U, ad ilium non accedant.
non proximabunt.
7. Tu mihi es refnginm a Tu proteclio mea , ab
hofte cuf-
tribulatione, qua: circumdedk todies me , laus mea falvans : cir-
me : exfultatio mea redimet cwndabis me. Semper.
mea circumdantibus me. Dia-
psalma.
8. Intelledtum dabo tibi, Erudiamte
, &tlluminabo tibi
& inftruam te in via hac
,
in viam per qtiam ambules : cogitabo
quam ingredieris : firmabo fu- de te oculo mco.
per te oculos meos.
9. Nolite fieri ficut equus
& mulus
,
quibus non eft in-
tellect us.
In freno & camo maxillas In camo ry freno maxillas ejus
eorum conftringe
,
qui non confiringis
, ut non appropinquet
proximant ad te.
1 o. Multa flagella peccato-
rum , operantes autem in Do-
mino miiericordia circumda-
bit.
1 1 . Lxtamini in Domino
Sc exfultate jufti, 5c gloriami-
ni omnes recti corde.
Not*
tneam non operui. Dixi : Vronunciabo advershm me injuf-
titias meas Domino : $
tit remijifti impietatem cordis met.
Similiter in reg. S. Ben. c. 7.
prxter hoc , injufteias
mens on opcriti. Grsec. TV a/Aapllav /am iyiaSAioc'

tw uvo/Kiav nv t/x. iw.hv^a.. EiVa" 'E^aycptveca xjct' i/uv tw

vjci/uixv /j.y tw Kvf.!a' ij Qu apnxas tw daZaav tIT; tiapSlxe,
fin. Mf. Alex, cum edd. Aid. & Coinpl. Tmi- clnn'iav pv
VULGATA HOD.
6. Pro hac orabit ad te omni
fanftus, in tempore opportuno.
Veruntamen in diluvio aquarum
multarum
, ad eum non approxi-
mabunt.
7. Tu es refugium meum a trl-
bulatione
,
qua; circumdedit me :
exfultatio mea erue me a circum-
dantibus me.
8. Intelledtum tibi dabo , & inf-
truam te in via hac
,
qua gradieris
:
firmabo fuper te oculos meos.
Nolite fieri ficut equus ry mu- 9. Nolite fieri ficut equus &mu-
lus
,
quibus non
efl
intelligentia ; lus
,
quibus non eft intelleftus.
In camo & freno maxillas eo-
rum conftringe
,
qui non approxi-
mant ad te.
Multa flagella peccatoris
,
ricordia circumdabit.
1 1 . Latamini in Domino & ex-
fultate jufti , & gloriamini omnes
recti corde.
ad te.
Adulti dolores impii : confiden-
tem autem in Domino mtfericordia fperantem autem in Domino mife-
circumdabit.
L&tamini in Domino
& exful-
tate
jufti , & laudate omnes recti
corde.
AD VeRSIONEM ANTIQUAM.
$$ docebo te in via hac
,
qua ambulalis : confirmaba fuper te
oculos meos. Gr. Xunriu Qt , h, Qu^Ci^a Qt hi iJa return ,
r\ TrtpzvW fVifM&iw tin (^fi &c.
tf\ 9. Itidem in Pfalt. Corb. & ap. Caffiod. Sic etiam
in Rom. Pfalt. exceptis his duobus , conftringes , & appro-
ximant. Moz.habet, in quibus non efl intelletlus ; ftatim-
que cum Coislin. In freno
camo. Hilarius ubi fup. In
\-)ijsQji(,tt.- j. THf djUccpTizr , &c. Sublnde Aquila , *, Qu ncct; freno $$ camo maxillas eorum deduc
,
qui non approximate
avatar ,ua/5Tia; /*v. Sequens Diapjalma non memoratur
ab Aug. fed exftat in Pfalt. Rom. & Corb. ficut in ed.
3lom. LXX. non vero in edd. Aid. & Compl.
f- 6. Manifefta corruptio eft in Pfalt. Sangerm. ubi
ita legitur , ante omnesjanctos , loco ad te omnis fantlus ,
quod alt. fubfriruendum duximus e Pfalt. Corb. in quo
iimiliter : Fro hac oravit ad te omnis fanilus ad ilium
non pmximabunt. Pfalt. Rom. cum Auguft. & Caffiod.
in hunc Pfalm. Vulgatae confonat, nifi quod Auguflinus
extremo legit ^ ad eum non appropinqttabnnt. Brev. Moza-
xab.viiiose ad Drum, non ad eum. Hilarius in eund. Pf.
e fchedis Marten. Pro hoc deprecabitur bumilis
1$
jitjius
ad te in tempore recle. Vertim in diluvium multarum aqua-
rum ad ilium non appropinquabuut. In Gr TrojGtvZsTcti
7rpiS
(j
itoLC, ocTio; , hi xaipu sCtsTV. Tl^vit hi xaTOoafCjUta
vAcnoiv jsmbi , 7Tf>e; eevrov y'x. syyixai.
ad te. Apud Ambrof. in Pf. 1 18. to. 1. col. 1090. b. ut in
textu Sang, praster feqq. equus aut mulus In cam
tf
freno qui ad te non appropinquate : at epifr.
57. to. 2.
col. 940. a. equus ^
mulus in freno <; camo qui
non appropinquate tibi. Vide etiam 1. 6. Hexa. to. 1. col.
117. c. & to. 2. col. I2T2. d. Apud Auguft. in eund. Pf.
col. 169. g.
Nolite effeficut equus , &c. In freno & camo.....
qui non propinquant ad te : inf. 183. e. appropinquate.
Hieronym. in liai. 14.10. 3. col. 163. d. Nolite
fieri ficut
equus
tf
mulus , in quibus non
eft
intelligentia : fed in,
Ezech. 27. col. 884. f. in quibus non
eft
intelleclus : & in
Ezech. 8. col.
749.
a. add. In camo
& freno qui non
appropinquate ad te. Gr. Mh ylnQ; a$ 'iirtntie, k. 01? it.
isi Qu'yusii;. 'Ev ^^^a

xh^m a7a< twV fin tfyifyvTup
itpoc, Qz.
~t. 10. Vox una Domino ,
prxtermittitur in Mf. Sangerm.
#.7. Pfalt. Rom. Ttt es mihi refugium a prejptra addita a nobis eft ex Aug. & Gr*co. In Pfalt. Rom. Coislin.
redime me a circumd. &c. Coislin. Corb. & Mozarab. T:
mihi es refng. &c. utinRom. Sic etiam apud Aug.&Caf-
iiod. in hunc Pf. Apud Hilar, vero in eund. Pf. e fchedis
Marten. Tu es refugium meum a tribulatione circumdanti me :
exfultatio mea libera me a , &c. ut fup. In Gr. Xv /ux el
V.a.1 a-pvyvi wo 6m'4 sm? turfiuect! /as dtto , &c. Diapfilma
proxime fequens Iimiliter habetur apud Aug. ut & in Pfalt.
Rom. Corb. ac ed. Rom. LXX. deeft vero in Mf. Alex,
ac edd. Aid. & Compl. de more.
J5-. 8. Pfalt. Rom. Fabri, & Corb. cum Caffiod. Intel-
letlum dabo tibi in via hac, qua ingredieris , &c. Rom.
Martianaei , hac , qua gradieris. Moz. in via
,
qua egredie-
ris. Hilarius ubi fup. Intelligam
, & conjungar tibi in via
lac , qua ambulabis : firmabo in te oculos meos ; infra , con-
firmabo in te. Auguft. in Pf. col. 169. g. 183. a. juxta
Mfs. codd. Intelleitum dabo tibi
,
tf
ftatuam te in via hac
,
qua ingredieris : cbfirmabo fuper te , &c. Hieron. ad Al-
gallam quaeft. 8. to. 4. col, zoa. f, heilligen te finiam
,
Moz. & apud Caffiod. iimiliter exftat cum ifta peccatorum
y
num. plurali ; at loco operantes , conftanter legitur
fpe-
rantes , ut in Vulg. unde fufpicor mendum effe in Mf.
noftro
,
quod facile irrepere potuit ob vicinitatem utriuf-
que verbi ; operantes enim Sx. [perantes , una tantum litter!
differunt inter fe : lapfu ilmili fcriptum eft infra miferi-
cordiam , pro mtfericordia ,
quod ult. fubftituimus. Hilarius
quoque in hunc Pf. e fchedis Marten, leg. fperantem autem
in Dominum miftricordia circumdabit. S. Paulin. ep. 17.
p.
97. a. Multa flagella
peccatoris
, fperantes in Dominum mi-
fericordt.t circumdabit. Ap. Auguft. in hunc Pf. omnia ut
in Vulg. nee aliter in Gra;co
,
pnster unum eVJ Ki/'e*,
in Dominum.
t. 11. Itidem in vet. Pfalt. ut & ap. Auguft. & Caf-
fiod. in Pf. Brev. Moz. hab. Latamini Domino , &c. Hilar,
ubi fup. Jocundamini in Domino $ exfultate pifti , ^
gaw
dete omnes relli corde. Grsec,
t<ffVt9"7l fV/ Ki/'eMC,.,.
2) AWX&Slt ixmIk >
&c
LIBER
PSALMORUM. Pfalm. XXXII.
5
VULCATA HOD.
Pfalmus David. XXXII.
i. T^ Xfultate jufti in Domino :
IP
< reftos ciecet collaudatio.
Hebr.
XXXIII.
Y
Audate jtifli Dominum : rec-
tos decet laudatio.
Confiremini Domino in citha- Confiteniini Domino in cithara
:
VlCRSIO ANTIQUA.
*
In finem , Pfalmus ipfi
David. XXXII.
i.
f*
Audete jufiiin Domi-
vJ no : rectos decet con-
laudatio.
z. Confitemini Domino in
Ex
Mf.
Sangernt,
ra : in pfalterio decern chordarum in pfalterio decacbordo pfulltte ei. cithara : in pfalterio decern
chordarum pfallite ei.
3.
Cantate ei canticum
novum : benedicite in jubila-
tionem.
4. Quoniam re&us eft fer-
mo Domini , & omnia opera
ejus in fidem.
5.
Diligit mifericordiam &
pfallite illi.
3
.
Cantate ei canticum novum :
bene pfallite ei in vociferatione.
4. Quia rectum eft verbum Do-
mini, & omnia opera ejus in fide.
Cantate ei canticum novum :
bene pfallite in jubilo.
Jjhiia reclum
eft
verbum Do-
mini
, & omne opus ejus in
fide.
5. Diligit mifericordiam & ju- Diligit juftitiam &
judicium
dicium : mifericordia Domini plena mifericordia Domini plena
eft
ter- judicium : mifericordia Domi
eft terra
6. Verbo Domini cceli firmati
funt : & fpiritu oris ejus omnis vir-
tus eorum.
7. Congregans ficut in
'
utre
ra. ni plena eft terra.
In verbo Domini ccelifacli funt , 6. Verbo Domini cceli fir-
&
fpiritu oris ejus omnis ornatus mati funt : & fpiritu oris ejus
eorum.
Congregans quafi in utre aquas
aquas maris : ponens in thefauris mans : ponens in thefauris abytfos.
abyflbs.
8. Timeat Dominum omnis ter- Timeat Dominum omnis terra :
omnis virtus eorum.
7.
Congregans ficut in
utrem aquas maris : pones in
thefauris abyflbs.
8. Timeat Dominum om-
ra : ab eo autem commoveantur ipfum formident ttniver/i babitato- nis terra : ab ipfo autem com-
omnes inhabitantes orbem.
Judith
9- Quoniam ipfe dixit, ck facta
16. 17.
funt : ipfe mandavit , & creata funt.
res orbis.
Quia ipfe dixit,
&J
alius
eft
:
ipfo
practpiente
, ftetit.
10. Dominus diffipat confilia
gentium : reprobat autem cogita-
tiones populorum , & reprobat con- puloram
filia principum.
moveantur univerfa ,
& om
nesqui inhabitant orbem.
9.
Quoniam ipfe dixit , &
facia funt : ipfe mandavit , &
creata funt.
10. Dominus diffipavit
confilia gentium : reprobat
autem cogitationes populo-
rum ,
& reprobat confilia
principum.
Notje ad Versionem ant i qua m.
Dominus folvit confilium gen-
tium : irritas fecit cogitationes po-
*
Ita fett Pfalt. Rom. Fabri cum Gallic, deleto uno
ipfi.
In Rom. & Gallic. Martiansi fimpiiciter , Pjalmns
David , licut in Coisl. Corb. & ap. Caffiod. Aug. vero in
hunc Pf. col. 1 83. a. ait : hifcribitiir , Ipfi
David ; 8e
vero in Gr. limpliciter , To> Aotf/jv. In Ml. Alex, ac edd.
Aid. & Compl. Ha^oi tw Ak/J\..
&. 1. Sic in Pfalt. Rom. Camut. Corb. Coisl.Moz. &ap.
Caffiod. A pud Auguft. vero in eund. Pf. Exfitltate jufti
,
& in fine , laudatio. Item in Pfalt. Camut. Colb. & Gallic.
Fabri, laudatio. In Gr. aiVsc;; ,ap. Aquil. vfWKK.
$. 2. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Aug.
autem in eund. Pf. col. 186. c. leg. in pfalterio decacbordo ;
at infra col. 190. c. 195. b. decern chordarum. Gr. Afxa-
/ffS:u>.
t .3. Pfalt. Rom. fub fin. bene pfallite ei in jubilatione.
Itidem in Moz. Mediolan. Carnut. & apud Caffiod. In
Pfalt. Coislin. bene canite ei in jubilatione. In Corb. bene
canite ei in jitbilationem. Apud Auguft. in hunc Pf. bene
cantate ei in jubilatione. In Gr. naaas 4a*a7; Is dha^ay/j.01'
in Aid. & Compl. dinS Iv dnx.*cty/*a>.
f. 4. Sic in Pfalt. Rom. Coislin. Corb. & Moz. fi ult.
excipias, in
fide.
Similiter apud Ambr. 1. 1. de fide, to.
2. col.
459.
e. necnon Auguft. Se Caffiod. in hunc Pf.
ac in Graeco. Nota additum a nobis effe nomen Domini
,
quod ofcitantia librarii omifTum eft in Pfalt. Sangerm. ut
& alibi fjepius. Vid. Not. fup. in Pf. 11. #. 6.
#.
5. Concordant Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. una
cum Pfalt. Rom. & Gr. Vat. Apud Lucif. Calar. 1. 1. pro
S. Athan. p. 191. e. additur Dominus , ad verbum diligit
,
ficut
J ,
poft judicium. In Pfalt. Coislin. ita
, &
judicium
Dominus , &c. Item in Mf. Alex, ac edd. Aid. Se Compl.
ju xp/w Kusaos , Sec.
't. 6. Sic in Pfalt. Rom. eft , 5c ap. Ambrof. 1. 1. Hex.
to. 1. col. 16. f. item infra col.
JI.
f. 730. a. 914. d.
2078. b. 109 1. d. 1278. f. 1350. b. 1432. d. 1470. c. & to.
2. col. 327. d. j29.d.6"lo.f. 640. f. 653. a. 682. b. 730. a.
Concordant Iren. 1. 3. c. 8. p. 183. b. Hilarius 1. 12.de
Trin. col. n 32. a. Auguft. ferm. 1. in hunc Pf. Se Caffiod.
cum Philaftr. Brix. de hxref. p. 708. h. 71
J.
b. e. &
I'auft. Presb. cont. Arian.
p. 650. h. Auguft. tamen ferm.
3. in eund. Pf. col. 197. d. ita legit : Strmtni Domijii tali
filidati Junt , &c.& infra : Verbo Domini cceli folidati funt ,
tec. Tertul. vero 1. cont. Hermog. p. 423.3. Sermoneejus
cceli confirmatiJunt :
i
fpiritu ipjius univerfa virtutes eorum :
item adv. Marc. p. 852. c. Sermone call confirmati Junt
:
& lib. contra Praxeam p. 846. b. addit :
55
fpiritu ejus
omnes vires eorum : Se infra p. 8j2. c. Sermone ejus cali
firmati funt :
&
fpiritu ejus omnes virtutes eorum. Cy-
prian. 1. 2.Teftim. p. 285. b. Sermone Dei callfolidatifunt ,
&c. ut in textu. La&anr. 1. 4. Inftit. c. 8. p. $74.
Verba
Dei celt folidati funt :
tf
in Jpi-itu oris ejus omnis virtus
eorum; Mf. I.
gj
fpiritu. Gr. Tw *o'yw t? Kvp'tX 01 v&tni
i\ifi^.Ma.f Kj tb nnvna.Tt rS sopxlis .urn irxat M Au-
vajj.ii; cLvtwv.
t. 7- Pfalt. Carnut. cum Rom. Martianari fimi'.iter ha-.
bet in utrem, Rom. Fabti , in utre ; utrumque Rom. po-
nens ; Coislin. pones
,
prima manu ;
Mozarab. ponens in
thefauros. Apud Ambrof. 1. 3.
Hexa. to. I. col. 36". d.
ita : Ouomodo tanquam in utrem congregaverit aquas maris.
Aug.'quoque & Caffiod. in hunc Pf. legunt in utrem , at
conftanterpi?HC* , non pones. In Gr. Swayciivacu acx.sr
t/^-ei'; ok hwavf^'ii , &c. Ap. Symm. ck aexw.
#. 8. Pfalt. Rom. Fabri ab ipfo
autem commoveantur
univerji , tf
qui habitant orbem. Rom. Martian^i , univerft
,
> omnes qui habit. Sec. CoLlinian. cum Caffiod. univerfa ,
^ omnes qui habitant , &c. Corb. & Moz. ab ipfo autem
commoveantur omnes qui habitant ( Moz. inhabitant
)
orbem.
Mozarabico favet Auguft. in hunc Pf. col. i86.f.^at infra
col. 200. d. e. addit orbem terra. In Gr. ohr avrv As Qa-
*ei/,9-m'tuoi> Ka.uityol xctiawmSTvy otMftitW. Ap.Tichon.
reg. 7. p. 64. d. ita : Timeat a facie Domini omnis terra,
quoniam exfurgit de nubibns Janilis.
t. 9. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt.
Rom. In Mozarab. Quia ipfe dixit , Sec. ficut ap. Ambrof.
in Pf. 16. to. I. col.
JJJ.
b. Iren. vero 1. 3.
c. 8. p.
1 8 3
. b. Ita legit : Quoniam ipfe
prxcepit , tf
creata Junt : ipfi
dixit,
^
faila funt. Gr. "On ivrk ftire,

f /fm'^'
cipTci itSTit*cc!o , i. ix.Ti&vtxv.
t.
10. Itidemln Pfalt. Corb. Moz. quoque hab. Do-
minus diffipavit ; at in fine iia,fpermt conjdia principum.
Lucif. Calar. 1. de non conven. cum haeiet. p. 223. a.
Vulgat fuffiagatur , licut etiarn Auguft. 6c Caffiod. in
6q
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXXII.
Versio antiqua.
* Mf.
Sangirm. ii. Confilium vero Domi-
ni manet in xternum : cogi-
tationes cordis ejus in fxcu-
lum & fxculum.
1 2. Beata gens , cujus eft
Dominus, Deus eorum; po-
pulum
,
quern elegit Dominus reditatem fibi
in hxreditatem fibi.
13. De coelo refpexit Do-
minus : & vidit omnes filios
hominum.
1 4. De prxparato habitacu-
lo fuo refpexit fuper omnes,
qui inhabitant terram.
1
<-.
Qui finxit ' fingillatim
HE 3 R.
Confilium Domini in internum
ftabit : cogitatiotus cordis ejus in
genet atione
cjr
generatioue.
Beata gens, cujus Dominus Deus
ejus ; populus
,
quern elegit in h&-
De ccelo profpexit Dominus :
vidit omnes filios Adam.
VuLGATA HOD.
ir. Confilium autem Domini m
sternum manet : cogitationes cor-
dis ejus in generatione & generatio-
nem.
iz. Beata gens, cujus eft Do-
minus
,
Deus ejus
; populus
,
quern
elegit in hsreditatem fibi.
1 3. De coelo refpexit Dominus:
vidit omnes filios hominum.
De firmijfima fede fua prof- 14. De prxparato habitaculo
pexit ad iiniverfos habitatores fuo refpexit fuper omnes, qui ha-
bitant terram.
M.
Qui finxit figillatim corda
eorum : qui intelligit omnia opera
eorum.
16. Non falvatur rex per mul-
terrec.
Fingens pariter cor eorum : in-
corda eorum- : qui intelligit teliigens omnia opera eorum.
omnia opera eorum.
16. Non fit falvus rex per Non falvabitur rex in multitu-
multitlldinem virtutis lux : dine cxercitus : nee fortis liberabi- tam virtutem : & gigas non falva
non gigans falvus erit in mul- tur in multiplication virtutis. bitur in multitudine virtutis fua%
titudinem virtutis lux.
17. Falfus equus in falutem: Fal'ax equus ad falutem : &
in abundantia autem virtutis in multitudine robortsfui non faf
fux non erit falvus. vabtt.
1 8. Lcce oculi Domini fu- Ecce oculus Domini fuper ti-
per timentes eum ; fperantes mentes cum ; ad exfpettantes mi-
fericordiam ejus
:
Ut eruat de morte animas co-
rum
, & vivificet eos in fame.
in mifericordia ejus
19. Uteripiat a morte ani-
mas eorum : & alat eos in
fame.
2.0. Anima noftra patiens
eft in Domino : quoniam ad-
jutor ex protector nofter eft.
2 1 . Lt in ipfo lxtabitur cor
17. Fallax equus ad falutem:
in abundantia autem virtutis fuas
non falvabitur.
18. Ecce oculi Domini fuper
metuentes eum : & in eis, qui fpe-
rant fuper mifericordia ejus.
19. Ut eruat a morte animas
eorum : & alat eos in fame.
io, Anima noftra fuftinet Do-
minum : quoniam adjuror 8c protec-
tor nofter eft.
21. Quia in eo launbitur cor
Anima noftra
cxfpeclavit Do-
minum : auxilium nojlrum , & cly-
peus nofter eft.
In ipfo
enim Utabitur cor nof-
noftrum : & in nomine fandto trum : quia in nomine fanclo ejus noftrum : & in nomine fanclo ejus
ejus fperavimus.
fperavimus. fperavimus.
NoTjE AD VeRSIONEM ANTIQUA M.
lunc Pf. cum Pfalt. Rom. In Gr. Kv&ks AiaauJaX^t dinis fux. Mfs. 2. Cafliod. uuob\c\\ie: falvabitur. In Gr.
afjrtrii At * ai,i7 #*; apyorlui. Ov Qu^tcu j3ao/?fJ; Aia. iBMur Aura/iiv , jlyzc, Gm'-
-ff. 11. Ita Cafliod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Corb.
Cfl<u
wMi^-i t%vcc aviv. Symmach. Aia. yap -a-^ii^-oc.
Caniut. Coii!. &. Moz. ii excipias uh.wjxeulumjxcnli ; Me-
diolan. hab. a generatione
5
progeme ; Aug. in fxcula fxcu-
lorum ; wet. uc in textu. Gia:c. Vatic. 'H At /3wh t'\s Ku-
flto lit; tov aiura/uttti' *oyi<s/j.ci aVo ytreur e<5 y.Ytxz. Mf.
Alex, cum Aid. Se Compl. ttf ytttdt
j,
ytvtdv.
-&. 12. sic eft in Pfalt. Corb. Item in Millali Rom. ad
Giad. Dom. 17. poft Pent, ut Se in Pfalt. Dominus , Deus
eorum. In Muz. Dominus , Deus ejus i populus , &c. ut in
Vulg. In Cuislin. populum
, quern elegit in harcdit. &c.
Aug. in hunc PI. concordat cum Pfalt. Rom. Item Cafliod.
in eund. Halm, fed delet vocem Dominus, poft elegit. In
Gr Ki/jo; , o e&s dums' wto; , ir t\t*%,alo tic, x.f.vpj-
tn.jj.ia eavra.
&. 15. Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. De ccelo
profpexit <) vidit, Sec. Coislinian. ccelo rejpexit
>
vidit , &c. Corb. De ccelo refp. Dominus , videre omnes
,
&c. Auguft. in eund. Pf. concordat cum Vulg. Grace.
iescix ir,ivw\i> i Ku&o/;, uJe, Sec.
Tf. 14. Ita Auguft. in Pf. col. 187. b. at infra col. 204.
g. 205. a. leg. qui habitant terram. Cafliod. in eund. Pf.
cum Pfalt. Rom. qui habitant orbem. Mozarab. De prapa-
rato habitac, j'anilo juo qui inhabitant terram. Grasc. 'E
ST'.t/Jts xx/ciiHTHfiti aura sWE^e^61" ,t' warim tii tt-aicixS/iui
t. 1
J.
Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Fabri.
Moz. hab. qui jiiigit. Rom. Martianxi fub finem cum Caf-
liod. qui intelligit in omnia opera eorum. Grasc. 'O ttmcGxs
XctJi. filial; Qum\( -ira.ua. ra. , &c.
If. 16. Ita Pfalt. Corb. habet , praeter hoc ult. fortittt-
iinis fux , loco virtutisfux. Sic etiam in Moz. exceptis his
,
nee gigans falvus eritm abundantiafortitud. fux. InCoislin.
Hon
fit
falvus rex in multitudine virtutis fux : nee gigas
falvus erit in multitudine fortitudinis fux. Ap. Auguft. in
hunc Pf. col. 187. c. Non falvus fiet
rex in multitudine
virtutis : nee gigans falvus erit in multitudine virtutis fux :
at infra 205. e. per multttudinem virtutis fux in mul-
titudine fortitudinis fux. Cafliod. vero cum Pfalt. Rom.
fie hab. Non falvabitur rex per multam virtutem
( Rom.
t. 17. Itidem in Pfalt. Rom. & ap. Cafliod. excepto
uno ad falutem. Concinit patiter Corb. nili quod hab.
initio fallax ad falutem , non falfus. Ambrof. 1. de
Nab. c. 15. to. 1. col. 585. a. & ep. 63. col.
1044. f.
Mendax equus ad falutem. Sic etiam ap. Aug. in hunc Pf.
cum aliis qua: leguntur fup. in textu. In Gr. VsvAiiiiTriBOi
/';
V QeaQ-viiirai.
#\ 18. Ita Cafliod. in hunc Pf. Sic etiam in Pfalt. Rom.
&Coiil. nili quod vvebofperantes , additur autem. In Moz.
lie : fuper timentes eum : %/
'" eos
>
J'
1 ' fpcrant in miferi-
cordia ejus. In Corb. fuper timentes eum ; fperantes fuper
mifericordia ejus. Apud Auguft. in eund. Pf. col. 187. d.
juper metuentes eum ; fperantes fuper mifencordiam ejus : ac
infra col. 2.06. c. legit timentes eum ; extremoque in mi-
fericordia ejus. Tertul. 1. 2. adv. Marc.
p. 6
J
1 . c. Oculi enim
Domini fuper timentes eum ; fperantes in mijericordiam ipjius.
Grsec. 'ISii 01 S7Tt rt/S fo&it/MWc, dvtov -r*? s'A7rie>t7s sV}
T3 SASO; O.VTV.
t. 19. Sic eft in Pfalt. Rom. Corb. Coislin. Moz. & ap.
Cafliod. in hunc Pf. Apud Auguft. in eund. Pf. Ut eruat
,
&c. ut fup. Auft. 1. de promilf. c. 29. col. 112. a. Ut
eruat
&
pajcat eos infame. Tertul. veto 1. 2. adv. Marc.
p. 651. c. ita : Ad delibtrandas animas eorum de morte :
<5 nutricandos eos in fame. Gr. FvoaQat ex. jt, JltaQ-ot
^ai, &c.
Tf. 20. Itidem in Pfalt. Corb. In Coislin. vero , & Moz.
Anima autem noftra
patiens
eft
Domino , Sec. in Carnut. pa-
ttens
eft
in Domino. In Rom. & ap. Cafliod. Anima autem
noftra fuftinet Deminnm , Sec. Ap. Auguft. in eund. Pf.
Anima noftra patiens erit Domino. Gr. H ^vyvi y/j.'2y vTtt,^i-
tena Kvpiv , Sec. Edd. Aid. & Compl. H At
4"X
1'"' "Vo-
/Mrrt, Sec. Pfalt. Coislin. delet
eft
in fine , repugnante
Grxco.
#. 21. Ita Pfalt. Moz. hab. fi excipias ult. fperalimus.
Sic etiam in Rom. Fabri, cap. Cafliod. In Rom. Mania-
nx\ fperavimus. Coislin. etiam & Corb. initio ferunt, t
in ipfo lxtabitur. Auguft. vero in hunc PI. Quoniam in
ipft
lxtabitur , &c. ultimoque fperavimus ; editt. fperabtmus.
add, fuam :
)
nee gigas falvus erit in multitudine fortitn- Gr."OT< .V ktw tvtp&cvftitfijsu |\ti'c/m,
LIBER
PSALMORUM. Malm. XXXIII.
5
VULGATA HOD.
21. Fiat mifericordia tua Do-
Hebr.
Sit mifericordia tua Domine
Versio antiqua.
Z2. Fiat mifericordia tua Ex
Mf.
Sangir*^
mine fuper nos : quemadmodum fuper nos
,
fuut
exfpectavimus te. Dominus fuper nos : fidtt
fperavimus in te.
fperavimus in tc.
NoTA AD VERSIONEM A N T I
Q
U A M.
f. 11. Pfalt. Rom. Coislin. & Moz. cum Caffiod. Fiat Gr. Vtmlo to eWs Qy
Kuct' x,9-Vf/> , Sec. Mf. Alex.
Domine mifericordia tua piper nos : Jiatt fperavimus in te. cum edd. Aid. Si Coropl. Kv&e tj s'&?.
Corb. cum Auguft. Fist mijeric. tua Domine Jicr.t , &c.
VuiGATAHOD. H E B R.
Davidi, cum immutavit vultum Davidquando commutavit os fit urn
fuum coram Achimelech ,
& coram Abimclech
, & ejecit eum
,
dimifit eum & abiit. (
i. Reg.
ii.) XXXII I.
Enedicam Dominum in om-
ni tempore B
& abiit. XXXIK
Enedicam Dominum in omni
tempore : fanper Luis ejus in
ore meo.
In Domino laudabitur anima
mea : audiant mites
, & Utentur.
B Temper laus
ejus in ore meo.
3.
In Domino laudabitur ani-
ma mea : audiant manfueti, & Ix-
tentur.
4. Magnificate Dominum me-
cum : & exaltemus nomen ejus in
idipfum.
j. Exquifivi Dominum , & exau-
divit me : & ex omnibus tribulatio- divit me
, & ex omnibus angufliis
Magnificate Dominum mecum
,
& exaltemus nomen ejus pariier.
Ghufwi Dominum , & exau-
nibus meis eripuit me.
6. Accedite ad eum , & illumi-
namini : & facies veftne non con-
fundentur.
7.
Ifte pauper clamavit, & Do-
minus exaudivit eum : & de omni-
mets liberavit me.
Refpicite ad cum, & conftuite,
ejr vultus vejlri non confundentur.
Hie pauper clamavit
, & Do-
minus exaudivit
, & de omnibus
bus tribulationibus ejus falvavk tribulationibus ejus falvavit eum.
eum.
8. Immittet angelus Domini in Circumdabit angelus Domini in
circuitu timentium eum : & eripiet gyro timentes eum , dr eruet eos.
cos.
9. Guftate, & videte quoniam
Guftate, & videte quoniam bo-
fuavis eft Dominus : beatus vir, qui nus Dominus : beat us vir
,
qui
fpe-
fperat in eo. rat in eo.
NotjE ad Versionem antiquam.
Versio antiqua.
1
.
Ffalmus David , cum inmu-
tavit vultum fuum coram
Amelech, & dimifit cum,
& abiit. XXX 11 1.
2. T) Enedicam Dominum
-O in omni tempore : fem-
per laus ejus in ore meo.
3.
In Domino laudabitur
anima mea : audiant manfueti
,
& laetentur.
4. Magnificate Dominum
mecum : &exaltemus nomen
ejus in invicem.
5. Inquifivi Dominum, & ex-
audivit me : & ex omnibus tri-
bulationibus meis eripuir me.
6. Accedite ad eum, & in-
luminamini : & vultus veftri
non erubefcent.
7.
Ifte pauper clamavit,
&
Dominus exaudivit eum : &
ex omnibus tribulationibus
ejus liberavit eum.
8. Immittet angelus Do-
mini in circuitu timentium
eum : & eruet eos.
9.
Guftate , & videte quo-
niam fuavis eft Dominus : bea-
tus vir
,
qui fperat in eum.
A D
f. I. Auguft. & Caffiod. in hunc Pfal. cum Pfalt. Corb.
In finem , PJalmus David , &c. ucintextu. Rom. Fabri
,
PJalmus David , ciim mutavit coram Abimelsch , &c. ut
lupra. Rom. Martian, cum commutavit , Sec. Coislin. Da-
vid , ciim inmutavit... coram Ahimelech , See. Moz. vero ica :
Pjalmns David , ciim immutavit... coram Ahimelech
, tf
dimi-
fit
eum
, $ abiit
, l^fnga iniit
, $ dixit. Gr. iSAxvlJ* ,
("Aid.
&Compl. tycO{ TB, ) 0V0TS ])Mc/&;!:E...SI'ai'7('cii','Al/^AE^
,
*, oIitzmw avror , i, d-vin^re. Cafliod. ubi fup. Per mum
Pfalmttm , inquit , verba Prophetafnnt alphabeti Hebrxi litte-
ra , except* Jexti , in capitibits verftaim per ordinem ponentis.
't. l. Concordant Cypr. 1. 3. Teftim.
p. 309. b. Am-
brof. in Pf.
43. to. 1. col.
897 e. Auguft. & Caffiod. in
hunc PI". Gaud. Brix. fer.i. p. 944. c. una cum vet. Pfalt. Sc
Gr. Ap. Tertul. de orat. c. 3. p. 180. c. fie : BenediciDeum
omni loco ac tempore , &c. In Pfalt. CoLl. Benedicam Domino.
t. 3.
Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
In Moz. fie : Audient manfueti
, 2? Utentur. Ap. Aug. vero 1.
i. de ferm. Dom. in monte , to. 3. p. 2. col. zoi.b. nj.e,
Audiant miles
, tf
jocimdemnr. Gr. 'Axi'M-raca tspqtic, ,

tv<p?9Ct&v,T<i>sa.v.
t'. 4. Ita Pfalt. Rom. Corb. Mediolan. & Coislin. cum
Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. necnon Leone M. ferm.
1. p. jo. a. Brev. Mozarab. extremo habet , nomen ejus
in unum. Et vero Auguft. loco cit.col. 218. d. ait : Quid
eji , exaltemus nomen ejus in idipfum ? hoc
eft , in unum
,
nam mtilti codices jic habent : & poft pauca : Sive in idip-
fum dicatur
, five in unum , hoc idem duitur. Greg. Turon.
vit. Patr.
p. ixi6.c. Magnificate Dom # exaltemus no-
men ejus 111 commune. Gr. iitnoami. Aquila, o/u.o^v/xciJov.
t. 5. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Coislin. &
Rom. In Corb. & Moz. Inquifivi Dem
2?
ex omnibus an-
gufttis
meis eripuit me. Ap. Aug. in eund. Pf. emit me ; est.
UtintextU. In Gr
.'
'S.ie?iT\not top k. in iraQuv ray -na.-
QjDuw ftv ifpvtXTo'fte. Mf. Alex, rat fotyauer /at, al. 6>i'4 tM'
t. 6. Similiter in Cone. to. 4. pro fundat. Agaun. mo-
fcaft. col. ijj8.b. Itaquoque leg.Ambr. in PI, 118. to.
Tom. II.
i.col. ioji.d.
1392.C
1J12.
d. ij6"2. a. Item Aug. in
hunc Pi. col. 2n. a. & tract. 1, in 1. Johan. to. 3. p. 2.
col.
829. a. necnon Leu M. ferm. 26. p. 82. b. & Caffiod.
in eund. Pf. cum Pfalt. Rom. Corb. & Moz. Coislin. vero
Initio hab. Accedite ad Dominum ; reliqua ut in textu. Aug.
tamen 1. 22. de civit. Dei , to. 7. col. 698. e. leg.faciea
Veftr* , loco vultus
veftri. In Gr. Tlpie^Ms irok *Wo"r....,
it. 7. sic in Pfalt. Rom. Corb. & ap. Cafliod. Ambrofius
priurem^. partem limiiiter habet turn 1. de apol. Dav. ro.
1. col.
728. c. Scl.de exhort, virg. to. 2. col. 288. c. turn
epift.63. col.
1043. f.&de ob. Valent. col. n83.d. Aug.
vero in eund. Pf. lie :
Ifte
inops clamavit s$ ex omnibus
tribal, ejusfahumfecit eum. Arnob. de Deo trino
, p. 2 1 f
.
d.
tf
ex omnibus anguftiis eripiet eum. Gr. Ovrog i Tr/coyoj
sxEJtejt^e, &c. ut in Vulg.
tf. 8. Pfalt. Coislin. Emittet angelus , Sec. Moz. lmmittit
,
ultimoque eripuit eos. Rom. Vulgatae fever. Ambrof. ver6
in Luc. 2. to. I. col. 1309. d. legit : lmmittit angelos Do-
minus in circuitu timentium eum :
gf
eripiet eos. Item Caf-
fiod. in hunc Pf. Immittet angelum Dominus
g> eripiet
eos. Amob. etiam de Deo trino
, p. 2iy. d. Mi/it ange-
lum Dominus , &c. A; Auguft. in eund. Pf. conftamer : Im-
mittet angelus Domini
tf
eruet eos : turn addit : Sit
jcrtptum
eft , fratres , non quomodo habent aliqu: mendefi co-
dices : Immittet angelum Dominus , &c. Hilarius quoque in
Pf. 137. col.
499. a. hab. angelus Dtmmi
, &c. Gr. n-
f!/j.Q*a ajfsMi Kif.v g. fJctrai iur^.
t- 9. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Prev. Moz. Pfalr.
vero Rom. hab. in eo , in fine. Similiter Ambrof. 1. de
virginir. to. 2. col. 237. e. & 1. de myfter. col. 341. a.
vide etiam in Pf. 118. to. 1. col. 1023. c. 1032. a. Ici
dem ap. Caffiod. in hunc Pi. Cypr. verol. 1. Teftim.p. 282.
c. legit : Guftate , g
videte quoniam dulcis
eft
Dominus : felix
eft
vir, qui /perat in eum. Item Jul. Firmic. 1. de errore
profan. relig. quoniam dulcis eft
Dcminus. Auguft. in Pf.
J9.
col.
107J.
f. Guftate , j
videte qujm dulcis
eft
Domi-
Ex
Mf,
Sangtmt,
66 LIBER PSALMOHUM. Pfalm. XXXIII.
Versio antiqua. He br. Vulgata hod.'
$* Mf.
Saiigerm. 10. Timete Dominum om- Timete Dominum fancli ejus : 10. Timete Dominum omnes
nes fan&i ejus : quoniam nihil quantum non
eft
inopia timentibus fan&i ejus : quoniam non eft inopia
deeft timentibusenm. ettm. timentibus eum.
ii. Diviteseguerunt & efu- Leones indiguerunt & efurie- n. Divites eguerunt & efurie- Luc.i,
rierunt : inquirentes autem runt : qiurentibus autem Domi- runt : inquirentes autem Dominum
53*
Venite
filii , aitdite me : titno-
rem Domini docebo vos.
>uis
eft
vir qui velit vitam
,
Dominum non deficient om- mini non deerit omne bonum.
ni bono. Diapsalma.
12. Venite filii, audite me :
timorem Domini docebo vos.
1 3. Quis eft homo qui vult
vitam
,
& cupit videre dies diligens dies videre bonos ?
bonos?
14.
Cohibe linguam tuam
a malo : & labia tua ne lo-
quantur dolum.
1
5. Deverte a malo , & fac
bonum : inquire pacem , 6c
fequere earn.
16. Oculi Domini fuper
juftos : & aures ejus ad preces res ejus ad clamores eorum,
eorum.
1
7. Vultus Domini fuper Vultus Domini fuper facientes
facientes mala : ut perdat de malum : ut perdat de terra memo-
terra memoriam eorum. nam eorum.
1 8. Clamaverunt jufti , & Clamaverunt
, & Dominus ex-
non minuentur omni bono.
11. Venite filii, audite me : ti-
morem Domini docebo vos.
1 }. Quis eft homo qui vult vi-
tam : dilicnt dies videre bonos ?
I. Pet.
3. 10.
Recede a malo
, &fac bonum :
quae pacem
, & perfequere earn.
Oculi Domini ad juftos , & au-
Dominus exaudivit eos : $c ex
omnibus tribulationibus eo-
rum liberavit eos.
jo. Juxtaeft Dominus his,
Noxje
mis. Fu!g. 1. 1. ad Monim.
p. 19. a. quamfuavis
efi
Do-
minus. Gaud. Biix. ferm. 2. p. 947. g.
quoniam fuavis
efi.
Philaftr. Brix. de haeref. p. 720. h. quia fuavis
eft.
Gr. oTi ^p;o; KJ&jo;' /ua:iag; drip , 0; ewri^HsV dvror.
ir. 10. Sic apud Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. ut
etiam in Plait. Rom. Corb. & Coislin. In Mozarab. deeft
tanciim omnes. Apud Ambrof. in Pf. 118. to. I. col. 1076.
f. Timete Dominum omnes fancli ejus : at infia col. 1240.
d. deeft omnes. Apud Cypr. vero 1. 1. Teftim. p. 282.
C. lie : Timete Dominum Deitm omnes fantli ejus : quoniam
non
efi
inopia eis
, qui earn metuitnt : limilice
1-
1. 3. p. 313.
c. omilfo uiio Deiim. lia quoque habet Jul. Firmic. 1. de
errore prof, relig. c. 19. In Gr. $o6h',9-h7s to Ky'eicc^aV-
te; ot/ 't/. srir istfvfiv. toTs tp-Xy/^tyoa Uinv.
V. 11. Ita Cadiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Corb.
& Coislin. Item ad Grad. miffie fefti omnium SS. Apud
Ambrof. 1. de apol. Dav. to. 1. col. 728. c. Inquirentes
tnim Dominum non deficient , &c. S. Paulin. ep. I. p.
J.
a.
0 deficientttr , &c. Hilar, in Pf. 131. col.
4J8.
d. &
Aug. in hunc Pf. non minuentur, ficc. Julius Firm. 1. de
errore prof, relig. c. 19. & Cypr. 1. 1. Teftim. p. 282. c.
qui autem inqnirunt Dominum , non indigcbnnt omni bono.
Auct. op. imp. in Matth. hom. 40. p. 165. d. non
defi-
tient omni bono. Brev. Moz. non deficient ab omni bono. Gr.
tl St iiZp-TVintc, top Ki'Ct'.v y'x >.ctiTo>$-ccv'!xi izavrcc, ar/at?.
Vide lis Ambrof. to. 1. p. 797.
c. 948. e. 1120. c. 1 r86\
d. & to. 2. p. 943. c. Subnexum pariter Diapfalma eft in
Pfalt. Cjrb. non memoratur tamen ab Auguft. nee habe-
turin edd. Aid. & Compl. at in Gr. Vatic, exftat ut fup.
gr. 12. Concilium Hilar, in Pf. 127. col. 424. b. &
Ambrof. 1. 1. de Jac. c. 3. to. 1. col.
447.
b. & 1. 1. offic.
to. 2. col. 1. b. necnun Auguft. & Caffiod. in hunc Pf.
cum vet. Pfalt. & Gr.
t. 1 3.
Sic eft in Pfalt. Rom. Coislin. Corb. & Moz.
ficut apud Cadiod. in hunc Pf. & Anonym, ap. S. Paulin.
epift. ad Celanc. to. 2. p. 10. a. Vet. Ireniei Interpres
1. 4. c. 17. p. 249. c. leg.
> amat videre dies bonos. Huic
fuffiagantur Lucifer Cal. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191. f. &
Cypr. 1. 3. Teftim.
p. 308. c. at 1. de unit. Eccl.
p.
202.
c. hab.
$
amat videre dies optimos. Hieron. 1. 3. in epift.
ad Galat. to. 4. p. 312. b. enpit videre dies bonos. Aug.
in hunc Pf.
tf
diligit dies videre bonos : item ferm. i6\ to.
5. col. 91. g.
at infra col. 92. g.
tf
cupit dies viderebonos.
Gr. T15 bt*o)v Z,tDW
, dyairuv ii'/Ms'&es U iTv dya^-d;
;
*.
14. Ita Pfalt. Coislin. Corb. Moz. 6c Rom. Martia-
ni ad verbum. Accinunt Irenseus 1. 4. c. 36. p. 278. c.
& Ambrof. 1. 1. offic. to. 2. p. 26. a. & 1. de exhort.
v' r
g-
P- 3
00- c. Item Audi:, op. imp. in Matth. hom.
9.
p.
J7-
d. ut & Severus Presb. to. 1. Mifcellan.
p.
34J.
cum Cafliod. in hunc Pf. 8c Hieron. in Ifai. 58. to.
3.
col.
436. b. fed in Ifai. n. col. 101. d, legit :
Compefie
Cuflodi linguam tuam a malo: 14. Prohibe linguam tuam k
cr
labia tua ne loquantur dolum. malo : & labia tua ne loquantur
dolum.
1 5. Diverte a malo, & fac bo-
num : inquire pacem, & perfequere
earn.
16. Oculi Domini fuper juftos
:
6c aures ejus in preces eorum.
17. Vultus autem Domini fuper
facientes mala : ut perdat de terra
memoriam eorum.
18. Clamaverunt jufti , Sc Do-
minus exaudivit eos : & ex omnibus
tribulationibus eorum liberavit eos.
Fait.
15. 20.
iiebr.
4.
1
J-
audivit
, & ex omnibus tribula-
tionibus eorum liberavit eos.
Juxta
eft
Dominus contritis cor
A D
19. Juxta eft Dominus Lis
,
qui
Versionem antiqua m.
linguam tuam , &c. Sic etiam Tertul. 1. 2. adv. Marc. p.
651. c. Lucifer vero Calar. 1. I, pro S. Athan. p. 191. f. 6c
Anonym, ap. S. Paulinum, epift. ad Celanc. to. 2. p. 10.
a. Prohibe linguam tuam , &c. itidem in Pfalt. Rom. Fa-
bri. Apud Cypr. 1. de unit. Ecclef. p. 202. c. & epift. 42.
p.
56". c. Confine linguam 2) labia tua ne loquantur in-
Jidios'e ; 1. vero 3. Teftim. p. 308. c. ne loquantur dolum.
Apud Ambrof. de bono mort. c. 9. to. 1. col. 406. b.
lingua tua non loquatur perverfa. Apud Auguft. in hunc
Pf. fimiliter , Contine linguam tuam , &c. ut in textu ; at
ferm. 16. to. y. col. 92. a. Cohibe linguam , Sec. In Gr.
nxvw -rw i>.uc<.ii (\ n*
^aMicti /owv.
Ttr. 15. Ita vetus lien. Interpres 1. 4. c. 36".
p. 278. c.
& Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Corb. In Moz.
vero, Declina a malo inquire pacem, f$ fequere earn.
Itidem Ambrofius I. de fuga face. c.
J.
to. 1. col. 418.
e. & 1. 1. offic. to. 2. col. 26. a. cum Anonymo apud S.
Paulin. to. 2. p. 10. a. Sic etiam apud Cypr. I. de unit.
Eccl. p. 202. c. <Sc Auguft. in hunc Pf. ii excipias unum
quxre. Similiter ap. Tertul. 1. 2. & 5. adv. Marc. p. 651.
c.
797. a. excepto prxterea verbo feclari , Tpto Jequere. Lu-
cifer Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. f. leg. Averte a malo
,
fac bonum. Ambr. 1. 1. Hexa. col. 17. d. & de obitu Valent.
to. 2. col. 1176. f. Dejint a malo, &c. Optat. 1. 2. 3. 8c
4. contra Donat. p. 3 i.e. 60. a. 61. b. 71. a. quxre pacem
,
f>
confequeris earn ; fed lib. 2. p. 31. b. Vulgatae congruit.
In Gr. Enx^ifof crt xaxv mti'5' ttpmm , Sluii/.v dvrm.
't. 16. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Coif-
lin. & Moz. Hilarius vero in Pf. 65. col. 178. e. legit in
preces, cum Caffiod. in Pf. 33. Hieron. in Ifai.
J2.
to.
3.
col.
379.
b. inprecem. Greg. Turon.de miiac. mart. p. 847.
a. ad preces , al. inprecem , Gr. eie, Stwiy. Vide (is Novatian.
de Trin. p. 1034. a. Hilar. 1. 12. de Trin. col. 1 1 17. b. 8c
Ambr. to. 1. p. 397.
e. 787.
a. 1038. d. 1246. d. 1299. d.
& to. 2. p. 20. e.
If. 17. Sic in Pfalt. Corb. Auguft. vero & Caffiod. Vul-
gatx favent, cum Pfalt. Rom. Similiter ap. Iren. 1. 4. c.
28. p. 265. e. exceptoult.i1/0rrr:. Hilar, vero in Pf. 1 18.
col. 546. f. legit : Vultus Domini
efi fuper facientes mala : ut
expugnet de terra memoriam eorum : & in Pf. I 38. col.
j 14.
b. Vultus Dei fuperfac. mala. Ambrof. in Pf. 118. to. 1.
col. 1054. a. Vultus Domini, 8cc. at in Pf.
37.
col. 826. b.
Oculi Domini fuperfacientes mala. Hieron. in Ezech. 4. 8c
13. to. 3. col. 719. d.
77J.
b. Fades DominiJuperfacientes
mala : ut difperdat , &c. Gr. tlju'ouiTiov a\i KvoiitTri t?
ti^M^ftv ecu, &c.
f. 18. Sic in Pfalt. Rom. eft. In Moz. vero ,Clamaverttnt
jufii
ad Dominant , *$ exaudivit eos. Apud Aug. in hunc Pf.
ut in textu, prster ult. frrrrr eos. Apud Caffiod. liberavit.
In Gr. 'E/tsx.gx^ai' tiflnmoi , jo Ki/g^s tfovexlo dvivc,,
#. i<j. Accinit Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rorn,
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXXIV.
7
VULGATA HOD.
tribulato funt coide : & humiles
fpiritu falvabit.
to. Mules tribulationes jufto-
rum : & de omnibus his liberabit
eos Dominus.
2 1 . Cuftodit Dominus omnia
ofla eorum : unum ex his non con-
teretur.
2 2 . Mors peccatorum pefllma :
& qui oderunt juftum delinquent.
25. Redimet Dominus animas
fervorum fuorum : & non delin-
quent omnes qui fperant in eo.
V E k s 1 o A N T I
Q U A
.
qui tribulato funt corde : & Ex
Mf.
Sangem
humiles fpiritu falvabit.
20. Multa: tribulationes juf-
torum : 5c de omnibus his li-
beravit eos.
21. Dominus cuftodit om-
nia offa eorum : unum ex his
non conteretur.
22. Mors peccatorum pef-
fima : & qui oderunt juftum
delinquent.
2.x. Redimet Dominus ani-
A D NoT^
Fabri. In Rom. Martianaei extremo legitur falvavit. Apud
Ambrof. in Pf. 1x8. to. r. col. 1223. b. & 1. 2. offic.
p. 92.
b. falvabit. Hilar, verb inPf. 1 18. col. 1
Jo.
e. dicit Jnxta
Dominion ejje his ,
qui retlo funt cordc : at in Pf. I
37.
col.
J02.
c. Dens prope ejl bis
,
qui tribulatofunt corde. Cypr. 1. 5.
Teftim. p. 506. a. Proximus ejl Dominus contritis corde :
>
humiles firitu falvabit. Viftor Tun. dc pcenk. apud Ambr.
col. 599.
b. Proximus ejl Dens trtbulatis corde : $
humiles
fpiritufalvosfaciet. Auguftinus 1. 2. de ferm. Dom. in mon-
te , to. 3. p. 2. col. 207. c. Prope ejl Dominus obtritis corde :
& in Pf. 7. to. 4. col. 27. c. Prope ejl Dom. adtritis corde :
at in Pf. }l. col. 177. f. Prope ejl Dom. his
,
qui obtrivernnt
cor : & in Pf.
33.
col. 226. d. Juxta
eft
Dom. his , qui obtri-
uertint cor : $$
humiles fpiritu falvosfuiet.Gr.'ifyu; Kvpi&s
roT; QuvltlcH-H-tvotZ tw *a/>/ Uf *, ri$ Quasi.
tf. 10. Plait. Rom. Fabii , M'dta tribulat
tf
de lis
omnibus libe-abit eos Domin'ts. Rom. Martian^i cum Coisl.
Corb. Moz. & Caffiod. in hunc Pf.
tf
^ h' s """'bus libe-
ravit eos Dominus. Tertul. 1. 2. adv. Marc. p. 65 1 . c. Multa
enim preffura
jnjlorum : $ex omnibus liberabit eos Dom. Cypr.
1. 3. Teftim. p. 306. a. Multa preffura jnjlorum : fed ex omni-
bus illis liberabit eos Dom. Ambr. in Luc. 4.
to. I . col. 1
344.
d. Multa tribulationes jnjlorum. Similiter Auguft. in hunc
HE B R.
de
, & confraclos fpiritu falvabit.
A1ult& tribulationes juflo : & ex
omnibus Hits liberabit earn Domi-
nus.
Cuftodit omnia offa ejus : unum
ex eis non confringetur.
Interficiet impiuni malitia
, &
odientes
juftum
culpabuntur.
Redimet Dominus animas fer-
vorum fuorum , & non peccabunt mas fervorum fuorum : 5c
omnes
fp
et antes in eo. non derelinquet omnes qui
fperant in cum.
Versionem antiquam.
Pf. fed addit : *g de omnibus his eruet eos Dominus. Gr. rU\\ol
a! ku^tsic. x-ct'i * ttxouv cturoiy fuasTai cLutVS o Kt/'^o?.
If. 21. Concordant Pfalt. Rom. Corb. & Moz. una cum
Caffiod. In Coisl. (Ic : Dominus cujlodit
unum ex his ,
&c. Tertul. 1.2. adv. Marc.
p. 65 i.e. leg. Dominus cujlodit
omnia ojfa eorum : unum ex ipjis non comminuetur. Hilar, ia
Pf. 52. p. 9 I. b. Cujlodit Dom. omnia
offa jnjlorum : unum*
&c. ut in textu. Aug. in hunc Pf. col. 226. g. Vulgat* fa-
vet: at poll paulo habet , Dominus cujlodit , &c.ut in textu.
Gr. <J>t/*'oof[ isct.vla o!utu>>' IV ii, iurui y QviTpi^vlat'tu.
fr. 22. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Gaud.
Brix. fer. 2. p. 944. e. & Pfalt. Rom. Martianaei. In Rom.
Fabri , delinqunnt. In Gr. oVa-rc; nzpluiut iniyffe *)
0! irMfifteiviat/Gi. Apud Ambr. 1. de bono mort. c. 7. p.
404. b. & infra 664. f. conftanterpejj?M. Auct. 1. ad No-
vatian. hajret. apud Cypr.
p. 440. Mors peccatorum mala.
Tfr. 23. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Brcv. Moz. Simi-
liter in Pfalt. Coislin. derelinquet ; at in fine exftac in eo.
Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. C-jrb. > non delinquent om-
nes in cum. Pfalt. Rom. Vulgatas confunat. In Gr.

ss jj.v, &w.ftfieMatei wxvlei; a!....iir' tturor. Theodot. & Symm.

cs- out. Apud Tertull. 1. 2. adv. Marc. p. 6ji. c. prion
tantum verficulus legitur ut fup.
I
VULGATA HOD.
1. Ipfi David. XXXIV.
Udica Domine nocentes me.
expugna impugnantes me. J
2. Apprehende arma & fcu-
cum : & exfurgein adjutorium mihi.
3
.
Efrunde frameam , & con-
clude adversiia eos, qui perfequun-
tur me : die animas mea: : Salus tua
ego fum.
4.
Confundantur & reverean-
tur, qusrentes animam meam.
Avertantur retrorsum , & con-
fundantur cogitantes mihi mala.
5. Fiant tanquam pulvis ante
He B r.
David. XXXV.
Udica Domine adverfarios
meos : pugna contra impugnan-
tes me.
Apprehende
f
cuturn & haft
am
,
&
f
ur
t>
e ln auxilium meum.
Evagina gladium , &proccupa
ex adverfo perfquentes me : die
anitm mea. : Salus tua ego.
Confundantur & revereantur
,
qui quarunt animam meam :
Convertantur retrorsum & con-
fundantur
,
qui cogitant malum
mihi.
Fiant ficut pulvis ante faciem
faciem venti : & angelus Domini venti, &angclus Domini impellat,
coardans eos.
NotjE ad Versionem antiquam.
Versio antiqua.
1
.
Pfalmus ipfi David. XXXIV Ex Mf.
San^nt,
*
T Udica Domine nocentes
J
me
, expugna expugnan-
tes me.
2. Adprehende
arma 5c
fcutum : 5c exfurge in adjuto-
rium mihi.
3.
Effunde frameam
, &
conclude adversus
eos, qui
me perfequuntur : die animas
mex : Salus tua ego fum.
4. Confundantur 5c reve-
reantur
,
omnes requirentes
animam meam.
Avertantur retrorsum,
5c
confundantur qui cogitant mi-
hi mala.
5.
Fiant tanquam pulvis
ante faciem venti : 5c angelus
Domini adherens eos.
a d
V. 1. Pfalt. Moz. & Rom. Martian, fimpliciter hab. Huic
David. Coislin. & Corb. Pfalmus David. Auguftinus , &
Caffiod. in hunc Pfalm. cum Pfalt. Rom. Fabii , & Vulg.
Ipji David. Gr. Vat. Tw Actvti. Mf. Alex, ac edd. Aid. c
Compl. YcMficx; i Aaw'/.
*
Brev. Mozar.

expugna. Auguft. 8c Caffiod. in hunc
Pf. Vulgatae favent , cum Pfalt. Rom. Gr. AiWooc Kv&tz
TSfS ViWTas fj.s , iroM/ufCor t5 -ircMfMilKS /j.;.
~t. 2. Concinunt Auguft. & Caffiod. una cum vet. Pfalt.
& Grjeco.
tP. 3. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Coislin. &
Rom. In Mozarab. & Corb. Iegitury)<i>?iJ. Apud Hieron.
in Ezech. 9. to. 3. col.
75 J.
d. Effunde frameam , 5 con-
clude ex adverjo eorum
, qui perjeq. inc. Gr, "fix^en (ofifxlstv ,
Tom. II.
jjQ/yxAfiock OfctvameK tw x.otTctJ'iux.Qt'Juv /*? , Scout in Lat.
If. 4. Sic apud Auguft. in hunc Pf. prater unum omnes
,
quod deeft. Apud Caffiod. in eund. Pf. Confundantur fj
rever. inquirentes animam meam. Avertantur retrorsum , tf
crubefcant ,
qui cogitant mihi mala. In Plait. Moz. iimilner
,
qui cogitant mihi mala. In Corb. Conf. 5 revereantur omnes
,
qui quarunt anim. meam. Avertantur retrorsum
,
55' conf
qui cogitant miht mala. In Rom. Conftndantur 5 rever.
inimici mei
,
qui quarunt animam meam. Avert, retror. e>$
crubefcant , qui cogit. mihi mala. Similiter in Coislin. ex-
cepto verbo confundantur ,
pro erubejiant. In Gr. A/%w-
itlweca i, in^c-Triivcat , si 1tS'1h i*--iai%jut^-s.Y.ea al
wyi^afuvo! /not x.ax.a.
t. 5.
Sic in Plait,
Rom.Mediolan. Coislin. Moz. & ap,
68
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXXIV.
Versio antiqua.
\x
Mf.
Sangtrm. 6. Fiat via eorum tenebrx
& lubricum : & angelus Do-
mini perfecjuens eos.
7.
Quoniam gratis abfcon-
derunt mihi internum hquei
fui : vane exprobraverunt ani-
mam meam.
8. Veniat illis laqueus
,
quern ignorant : & captio
,
quam ignoraverunt ,
adpre-
hendat eos : & in laqueum in-
cident in ipfum.
9.
Anima autem mea ex-
fultavit in Domino : dele&a-
bitur fuper falutare ejus.
10. Omnia olTa mea di-
cent : Domine, quis iimiiis ti-
bi?
Eripiens inopem de manu
fortioris ejus : & egenum &
pauperem a rapientibus eum.
1 1
.
Exfurgentes teftes ini-
qui
,
quae ignorabant interro-
gabant me.
12. Retribuebant mihi_ ma-
la pro bonis : & fterilitatem
animx mea:.
13. Ego autem cum mihi
molefti eifent , induebam me
cilicium.
Et humiliabam in jejunio
animarn meam : & oratio
mea in finu meo convertetur.
HEB R.
Sit via eorum tenebra & lubri-
cum, & angelus Domini perfcqua-
tur eos.
J9uia frv.jlrA abfconderunt mihi
infidias retis fui :jine caufa fode-
runt anima mea.
Veniat ei calamitas quam igno-
rat , & rete fuum quod abfcondit
comprebendat eum
, & cadat in
laqueum.
Anima autem mea exfultabit in
Domino , Luabitur infalutefua.
Omnia ofa mea dicent : Domine
quis jimilis tail
Eruens inopem a validiore
, &
pauperem ac menduum a violento.
Surgentes tejles iniqui
,
qua, nef-
ciebam interrogabant me.
VULGATA HOD.
6. Fiat via illorum tenebra; &
lubricum : & angelus Domini per-
fequens eos.
7. Quoniam gratis abfconde-
runt mihi intentum laquei fui : fu-
pervacue exprobraverunt animarn
meam.
8. Veniat II 1 1 laqueus, quern
ignorat : & captio
,
quam abfcon-
dit , apprehendat eum : & in la-
queum cadat in ipfum.
9.
Anima autem mea exfultabit
in Domino : & delectabitur fuper
falutari luo.
1 o. Omnia offs mea dicent : Do-
mine
,
quis fimilis tibi ?
Eripiens inopem de manu fortio-
rum ejus : egenum & pauperem h
diripientibus eum.
1 1 . Surgentes teftes iniqui
,
qua*
ignorabam interrogabant me.
Reddebant mihi mala pro bono: 12. Retribuebant mihi mala pro
flerilitatem anima mea. bonis : fterilitatem anima: mea.
Ego autem ciim infirmarentur , 13. Ego autem cum mihi mo-
induebar ctlicio : lefti elfent , induebar cilicio.
Humiliabam in jejunio ani-
marn meam , ty oratio mea in
Ji-
num meum revertetur.
Humiliabam in jejunio animarn
meam : & oratio mea in linu meo
convertetur.
NoTiG AD VERSIONEM ANTIQUA M.
CaiTiod. in hunc Pf. Pfalt. Carnut. & Corb. extreme, hab.
ctmpgens eos. Auguft. in eund. H. tribulttns eos. Gr.ec.
&bu'Cai ctwrtjc,.
.
It. 6. Accinunt Auguft. Se CafTiod. in hunc Pi. Plait,
vero Rom. Coislin. Corb. & Moz. hab. Fiant via eorum
,
Sec.
Gr.
1"
'itK^VITU M iJli xvtm, Sec.
t. 7- Ica Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalr. Rom. Corb. &
Coislin. In Moz. limiliter vapc i at fupra, in internum.
Apud Auguft. in hunc FT. Quoniam gratis abfconderunt mihi
mnjcipulx lux corruptioaem : vane exprobraverunt , Sec. In
Gr. 'On <y\aipid> fXf*4*
/mi i\t<t<p$-fv wjUtS War
1
udrv.v ivslAisav , &c.
tf.8.
CaiTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. &Corb. I e-
niat iliii laqueus ,
quern ignorant : 5
captie , quam ccculta-
verunt , apprehendat eos : 5
in laqueum incidant in idiphtm ,
Corb. in ipfo.
Moz. & Coislin. Romano favent ,
nili quod
hab. Moz. inlaqueo; Coislin." laqiteo incedant in ipfum.
Auguft. in eund. Pf. ita : Veniat Hits mufcipula ,
qttam igno-
rant : | captio ,
quam occnitaverttnt ,
comprebendat illos :
# in mufcipula incidant in ipfa. In Pfalt. Mediol. & Carnut.
ut flip. Veniat .His laqueus ,
quern ignorant. In Gr. 'EaGstoi
dvT.H; (Aid. & Compl. dvra) -irayk , ir t?" TfirorixW *, n
6ifef > *' "x-pv^av (
Aid. & Compl. ex/>u4 5
,)
Qma&Toi^ du-
ns
(Alex. Aid. & Compl. avrtf ) x, it in irayUi letwrcu
V durn. Alex. Aid. & Compl. irmnat.
f. 9. Ita Pfalt. Corb. hab. & Coislin. In Rom. & apud
Caffiod. exjrtltabit in Domino :
deleilabitttr fuperfalutare
ejus, hie etiam in Btev. Moz. ut & ap. Aug. in eund. Pf.
deleto
5 , ante deletlabitur. Vet. Iren. Interpres 1. 4. c.
II. p. 240. a. ita : Anima mea exfultabit in Dr.o : jucun-
dabitur in falutari ejus. Pfalt. Mediolan. conftanter , fuper
falutare ejus. Gr.'HcfE
4"X
11
'
/"" dyawioLiflais-alra KvfiU'
zifrpJ^-Mstcti sVi ra Qujupia cwtX.
fr. 10. Ita in Pfalt. Corb. & Coislin. Item in Rom. &
apud Caffiod. dempto uno 5
ante egenum. In Breviar. Moz.
Eripiens inop. de manu fortioris ejus : & egen.
5
paup. ab
injjpientibus eum ; vitiose,pro diripientibus. Apud Auguft.
in eund. Pf. Eruens inopem de manu fortiorum ejus : egen11 m
J
paup. a diripientibus eum. Victor Tun. 1. de pcenit. apud
Ambr.
p.
J99.
a. priora tantiim verba citat, Omnia cjjh
,
*cc. ut lup. Vide etiam Ambrof. 1. de apol. Dav. to. i.col.
697. b. Ap. S. Paulin. epift. IJ. p. 85. c. hsc leguntur :
Eiberafit pauperem de potente
, $
humilem de manu fortioris
ejus. In Gr.
%
Zv!inm<; Tnuy^ot (K
X

'f?
ssftVTtfuv iitIt
-
^
nlco'/lv i) itima. diro twk J'lapTrct.fyrTar ctUT.r. Ad hsc au-
tem verba , offa
mea dicent : Domme , Hieron. epift. ad Sun.
& Fretel. to. 2. col. 655.
b. ait : InGracobis Domine in-
venife vos dicitis : fed fciendum quad mitlta fruit exempla-
ria apud Hebrxos ,
qtix ne jemel quidem Dcminum habtant.
In Gr. Vat. femel tantum exftat KJe<s ; at in Mf. Alex, ac
edd. Aid. & Compl. geminatur , Kupie Kvf.n , ti? , &c.
>?. 11. Sic habet Pfalt. Cotb. CaiTiod. etiam in hunc Pf.
cum Pfalt. Rom. & Coislin. legit ex/urgentes. Auguft. ia
eund. Pf. infurgintes , Sec. at ubique conftanter
,
qux igno-
rabam , non ignorabant. In Gr. ' Arasctmc... it l/. s'/iVmoxck,
&c. fed hoc ult. y'y. eyhuaxcv , horum alterutro xque reddi
poteft, vel ignorabam , vel ignorabant ; ciim utrique perfo-
m: , & primae num. (ing. Sc tenia; num. plur. Gr. iyltafiut
peraequeconveniat. Hebr.cum al. iup. iingulariter nefcie-
bam ; ut hoc fufpicari liceat mendum irrepiilfein Mf. i,an-
germ. legendumque potius ignorabam
,
quam ignorabant.
~#. 12. Pfalt. Rom. Et retribuebant
tf
flerilitatem , Sec.
Moz. & Corb. pofteriorem tantum 5 conjunct, admittunc
cum Auguft. in hunc Pf. Coislin. vero priorem fjlam , Caf-
fiod. in eund. Pf. neutram : iic etiam Tertul. adv. Jud. c.
10. p. 145. & Ambrof. in Pf. 40. to. 1. col. 880. e. & in
Luc. 4. col. I 549.
c. Gr.
'
Av'aireJ !Asaxr ,a/!KtUv , Sec.
&. 13. Sic in Pfalt. Moz. eft, ii ultimum excipias ver-
bum con-jertebatur. In Corb. Ego autem induebant me cili-
cium. Et humil inJinn meo convertetur. In Rom. Fabri :
Ego autem dttm mihi molefli ejjent , induebam me cilicium.
Et in
Jinummeum convertebatnr. Rom. Martian*i hab.
cilicio , & in Jinu meo. Coislin. fimiliter praeponit < , verb
humiliabam , Se habet convenebatitr. Ambrof. in Pf. 38. to.
I. col. 84
'. b. ita : Ego autem cum in aliqno mihi molefli
ejjent , induebam me cilicio. Et humiliabam inJinu meo
convertetur : turn addit : Qrnd
efl
, in aliquo ? Idem in Pf.
40. col. 884. e. legit, in Jtnum meum convertetur , cum
Pfalt. Mediulan. Sic etiam Hieron. in Ifai. 6$. to. 3. col.
483. f. Auguft. quoque in hunc Pf. leg. Ego autem citm.....
induebam me cilicio. Et humil injinnm meum convertetur.
Similiter apud CaiTiod. in eund. Pf. exceptis his , inJim*
meo convertebatur. Au6t. 1. I. depromiff. p. I.e.
3
J. p. 1 16.
c. hab. injinnm meum convertebatnr. S. Paulin. ep. 38. p.
234. c. induebam me cilicium
, g
humiliabam , ut fup. Gr.
'hyu Ji lvr oivTic. mxfUcy^Cv H'A , cvtSvoftvv QdxKv. Ka\
STairuiw ...
E(*S xeMrw jWV ?w<?h7m.
Mf. Alex.
lolM.
>5
LIBER
VULGATA HOD.
14. Quad proximum , & quad
fratrem noftrum , lie complacebam :
quad lugens & contdftatus lie hu-
miliabar.
1 y . Ec adversum me Uetati funt
,
& convenerunt : congregata funt
fuper me flagella, & ignoravi.
16. Diflipati funt , nee com-
puncbi , tencaverunt me , fubfanna-
verunt me fubfannatione : frendue-
srunt fuper me dentibus fuis.
17. Domine quando refpicies ?
reftitue animam meam a maligni-
tate eorum
, k leonibus unicam
meam.
18. Confitebor tibi in ecclelia
magna , in populo gravi laudabo
te.
19. Non fupergaudeant mihi
qui advei'iantur mihi inique : qui
oderunt me gratis &. annuunt oculis.
PSALMORUM.
He b r.
fQjtaf ad amicum
, quaji ad fra-
trem meum
, Jic ambulabam : quaji
lugens mater
triflis incurvabar.
Ft in infirmitate mea Utaban-
tur
, & congregabantur : collecli
funt adversus me percutientes
, &
nefciebam ;
Scindcntes
, & non tacentes .-
in
Jimulatione verborum fittorum fren-
delunt contra me dentibus fuis.
Domine quanta videbis ? con-
verte animam meam a calamita-
tibus eorum
, a leonibus folitariam
meam.
Confitebor tibi in ecclefagrandi:
in populoforti laudabo te.
Non Utentur fuper me inimici
met mendaces
, odientesmefrujlra
,
conniventes oculo.
Pfulm. xxxiv.
6
9
10. Quoniam mihi quidem pa- Non enim pacem loquuntur : fed
Versio antiqua.
14. Sicut proximum , ficut Ix
l/f
Sangtm,
fratrem noftrum , ita com-
placebam : tanquam lugens &
contriftatus ita humiliabar.
15. Et adversus me lartati
funt, & convenerunt : con-
gregata funt in me flagella
,
& ignoraverunt.
1 6. Difloluti funt, & com-
puncli funt, tentaverunt me
,
& deriferunt me derilum : ftri-
derunt fuper me dentibus fuis.
17. Domine quando refpi-
cies ? reftitue animam meam
a malefaclis eorum
,
a leo-
nibus unicam meam.
1 8. Confitebor tibi Domi-
ne in ecclefia magna
,
in po-
pulo gravi laudabo te.
19. Non infultent in me
qui adverfantur mihi inique :
qui oderunt me gratis & ad-
nuerunt oculis.
2.0. Quoniam mihi quidem
idee loquebantur : & in iracundia in rapina term verba fraudulenta pacifice loquebantur : & fuper
terra; loquentes ,
dolos cogitabant
ii, Et dilataverunt fuper me os
fuum : dixerunt : Euge , euge , vi-
derunt oculi noftri.
11. Vidifti Domine, ne fileas :
Domine ne difeedas a me.
i), Exfurge Sc intende judicio
meo ; Deus meus , & Dominus meus
NoT
concinnant.
Et dilataverunt fuper me os
fuum : dixerunt : Vah , vab ,
vi-
dit oculus nofler.
Vidifti
Domine , ne taceas : Do-
mine ne elonzeris a me.
o
Confurge & vigila in judicium
meum ; Deus meus
, cjr Domine
Versionem
iram dolose agebant.
21. Et dilataverunt in me
os fuum : dixerunt : Euge, eu-
ge
,
viderunt oculi noftri.
2.z. Vidifti Domine , ne fi-
leas : Domine ne difeedas
a
me.
23. Exfurge Domine
, &
intende judicium meum; Deus
A D ANTIQUA M.
f. 14. Ita Pfak. Corb. hab. ad verbum. Similiter Aug.
1. i.de dodtr. Chr. to. 5. p.
i.col. 15. e. & in huncPf. col.
241. d. paulo vero poft leg. ut lugens
fc humiliabar. In
Plait. Rom. Coislin. & Moz. omnia ut in textu , uifi quod
poll proximum, additur y. CafTiod. ineund. Pf. tollir^,
Si in fine le2.it fie
bumiliabar ; castera ut lupra. In Gr.
Qc, itmcioy , a; .J i^pov wftsitoys ,'<jtu<; tvnpeW ac. tnas
tTUTrstn/jIw.
if. I
J.
Pfalt. Corb. Et adversum Ixtati funt , & convene-
runt : congregatifunt in me
, y? ignoraverunt. Rom. Adver-
sus me Ixtati funt , & convenerunt : ? congregavermit in
me fagella , J
ignoraverunt. CoisYmlzn. congregatafunt in
me flagella , tf
ignoravi. Carnut. congregatifunt in mefla-
gella
, Q ignoraverunt. Mozarab. Et adversum me hcutifunt
,
i$
convenerunt : congregata funt in me
fag. ^ ignoraverunt.
Apud Auguft.in huncPf. omnia utin textu Sangeim. Apud
CafTiod. in eund. ut in Vulg. praeter hoc ult.
C?
ignoraverunt.
Itemapud Lach 1. 4. Inftitut. c. 18. p. 58 1. congregata
funt
in meflag. > ignoraverunt. In Gr. Kai xxr'tft? (v(ppi>^ws.v ,
S
Qw*X$"MW QvvvixS
y
ca- v t'&1 fias'tysi , k xk eyreov.
lfr. 16. Pfalt. Rom. cum Lactam. 1. 4. Inftit. c. i3.
p.
581. Diffoluti funt , nee compuntlifunt , tentaverunt me
, ($
deriferunt derifu : firidernnt in me dentibus juis ; Lacl.
j
flriderunt fuper me. Romano Pfalt. fa vet Mozar. li excipias
unum flridebant. Item in Coislin. DiJJiiluti funt, nee comp.
funt
tf
deriferunt derifu. In Mediolan. etiam & Carnut.
dtffolttti funt. In Corb. Dijfilttti funt , $ compuntli funt
,
tentaverunt me
, ^ deriferunt derifum : Jlriderunt in me den-
tibus fuis. Apud Auguft. tract. 10. in Joh. to.
3. p. 2. col.
571. b. Difcijfi funt , nee compuntlifunt : item in Pf. 57.ro.
4. col.jjy. a. at in Pf.
34. col. 242. d.omilla priori parte
hujus verficuli 16. ita incipit : Tentaverunt me,
&
fubfan-
naverunt me fubfannatione : ftriderunt in me dentibus fuis.
In Gr. AiEX/c&noai' , i
;
x x%vujiKav , sVsfeaicai' /4; , ii.!/nun-
%f>:ia.v jj.1 jM%%fKfiiy' &p<j,xv fV ifj.i TVi oVcVt; durZv.
ir.ij. Ita Pfalt. Cotb. & Moz. cum Rom. Martianaci,
rill quod hab. >
a leonibus. Similiter in Rom. Fabri , Sc
Coislin. fed legitur refiitues , non reftitue. Item in Me-
diolan. Carnut. 8c ap. CafTiod. a malefaclis. Apud Ambrof.
1. de lapfu virg. to. 2. col. 319. b. ita : Quando refpictens
reftitues animam meam 1 Apud Auguft. in hunc Pf. Drit
quando refpicies ? reftitue animam meam ab aftutiis eorum , d
leonibus, &c. In Gr. Kvpit -Ttiti iitv\i\ ',
iroKtiTciiMM,,.,,
Kfl TlTs KW.VpyUi fTWf, 7T8 MMTMi SiQ,
Tf. 18. Sic in Pfalt. Rom. Coislin. Corb. Moz. ut& apud
Ambrof. in r f.
39.
to. 1. col. 867. b. necnon CafTiod. in
huncPf. Apud Auguft. in eund. lie : Coiftebor tibi Do-
mine in ecclefia multa , in populo gravi , &c. Itemap. Hi-
lar, in Pf. 121. col. 389. c. in populo gravi , Sic. S. Pacian.
epift.
3. p. 3 1 j. a. leg. Pfallam nomini tuts in ecclefia mul-
ta , Sec. ut fup. Gr. 'Efy/MMyyOOftx! Qoi
j,
cv tXXMCia -JCM)~,
&c. ut in Lat.
it. 19. Pfalt. Rom. initio hab. Ut non infultent in me
i
& in fine, annnebant oculis. Similiter in Moz. dempta 1. vo-
culaar. In Coislin. StCorb. Hon infultent in me qui adver-
fantur mihi iniqui : qui oderunt 5 adnuentes oculis l
Corb.
& adulterant. In Mediolan. etiam & Carnut. Kou in-
fultent in me. Item apud CafTiod. in hunc Pf. cum hoc , an-
nuentes oculis. Apud Aug. in eund. Pf. No infultent mi-
hi
5
annuentes oculis. In 1 fait. Mediolan.
J
annnebant.
In Carnut. f$ annuerunt. In Gr. Vat. Mm i-mya.fthisar utt
oi txS~t\idviVTti /uu /j.o.1 z/a;" u j J tarttwTs; c$$a>/n:~;.
M(. Alex, cumeditt. Aid. 5c Ccmpl. loco fictlcciuc, , hab.
.Atruee,.
"t. 20. Ita Pfalt. Moz. habet. Rom. vero, Mediolan.
Carnut. cum Auguft. & Caflicd. in hunc Pf.
^
fuper iram
dolose cogitabant. In Coislin. lie : pacifica loquebantur :
>
intra dolose cogitabant. AdGiaduale miifarfer. 6. pi ft Do-
minic. Paflion. fie habetur : Pacifice loquebantur miht inimici
mci : cij in ira mdefti eraut mihi : fed hcult. verba per-
tinent ad Pf.
54. -f. 4. Apud Auguft. juxta Mfs. quoldam
\cs\mr pacifica. In Pfalt. etiam Corb. pacifica loqncb. cr
fuper
iram dolose cogitabant. In Gr. iipmiKa
J.
eir ipyti d\oAK{
fittoyforTO. Mf. Alex, cum Aid. & Compl. i-ir'cpySr.
Tt. 21. Ita Auguftinus in hunc Pf. cum Plait. Corb.
Sic etiam in Rom. Coislin. Moz. & apudCafTod. dempto
uno
2? , ante dilataverunt. Gr. Ki iit^cnvvcu tit ifte
>
&c. ut fup.
it. 22. Sic in Pfalt. Rom. ut & apud Auguft. Sc CafTiod.
in hunc Pf. Auguft. paulo inf. loco nefleas , legit ne tactte-
ris. Ambrof. in Pf. 38. to. 1. col. 84s;. f. Tu antem ne ta-
ceas Domine ; ne difeedas .1 me. Gr. S.U t;Kupis , ,uh tuqi.
QiJairtUr,c
m
Symm. /<m n'ci/^a<:)i;.
t. 23. Ita Pfalt. Rom. Martianaei : Rom. vero Fabri
delet <$ , ante intende. In Coislin. pariter , Exfurge Dentine
,
intende judicium meum ; ultimo vero in caufa mea. In Cotb.
Exfurge Domine,
tf
intende judicio meo in caufa mea.
In Moz. eciatn , Exfurge Domine , ficut ap. Aug. Sc CafTiod.
7
LIBER
PSALMORUM. Pfalm. XXXV.
Versioantiqua.
Hebr.
Ex
Mf.
Sai/prm. metis , & Dominus meus in in caufam meant.
caufam meam.
24.
Judica me fecundum Judica me fecundum juflitiam
mifericordiam mam Domine
Deus meus : non infultent in
me inimici mei.
.25. Non dicant in corde
fuo : Euge , euge , animae nof-
trae : nee dicant
eum.
26. Erubefcant & turben-
tur limul
,
qui gtatulantur ma-
lis meis.
Induantur confufionem &
reverenpam qui magna lo-
quuntur adversum me.
27. Exfultent & laetentur
tuam Domine Deus meus , & ne
infultent mibi.
Nee dicant in corde fuo : Fab,
animai
nofira : & ne dicant : Ab-
Abforbimus forbuimus eum.
Confundantur & revereantur
pariter, qui Utantur in affltclione
mea
:
Induantur confufione & vere
cundia
me.
Laudent & Utentur qui volant
VULGATA HOD";
in caufam meam.
24. Judica me fecundum jufti-
tiam tuam Domine Deus meus , &
non fupergaudeant mihi.
2
%
. Non dicant in cordibu
fuis : Euge , euge , anima; noftra: :
nee dicant : Devoravimus eum.
26. Erubefcant & revereantur
fimul
,
qui gratulantur malis ineis.
qui volunt juftitiam meam
:
jitftitiam meant
, & dicant fern
& dicant Temper : Magnifice- per : Magnificctur Dominus
,
qui
tut" Dominus
,
qui volunt pa- vult pacem fervi fui.
cem fervi ejus.
-28. Et lingua mea medita- Et lingua mea meditabitur
juf-
bitur juftitiam tuam , tota die titiamtuam
, tota die laudem tuam.
laudem tuam.
Induantur confufione & reve-
qui magnificantur fuper rentia qui magna loquuntur fuper
me.
27. Exfultent & laetentur qui
volunt juftitiam meam : & dicant
femper : Magnificetur Dominus
,
qui volunt pacem fervi ejus.
28. Et lingua mea meditabitur
juftitiam tuam , tota die laudem
tuam.
NoTjE AD VERSIONEM ANTIQUAM.
in hunc Pf. cxt. ut in Vulg. In Gr. 'E,ejs'pC,iiTi Kvpii ,

^p
r
j%,!<; tm xptcst /ax t/; rw J uw fiv.
~fr. 24. Sic in Pfalc. Coisliniano , addito uno Domine
,
port judica int. Item apud CalTiod. in hunc Pf. nili quod
tollitur Domine , port tuam , additurque ' , pod: mens. In
Pfalt. Corb. Judica me Dominejeenndhm mifericordiam tuam
,
Domine De7ft mens
, %)
n0" injultent in me inimici mei. In
Rom. Judica me fecuuditm magnum mifericordiam tuam Do-
wine Dens mens , itt nan infultent in me inimici mei. In
Moz. Judica me fecundum juftitiam meam Domine Deus mens
:
tion infultent, Sec. ut fup. In Carnut.yff//> mifericor-
diam tuam. Apud Auguft. in eund. Pf. Judica me Domine
fee. juftitiam meam, Domine Dent meus,
tf
non infultent
in me inimici mei. InGr. Kp7vsr/j.s Kupi; x-entt-rm <Jix.x.io-
Qvrw Qv , Kvpis &10S /j.v , j,
/uh nrr/oipHMav /mi.
TP. fj. Sic in Pfalt. Corb. ad verbum. Item in Mozarab.
hoc excepto , Nee dicant in ; & in fine, Devorabimus eum.
In Rom. ac Coislin. Ncc dicant in cordibus fitis... Obforbui-
mus eum ; Coislin. Abforbnimus , cum CalTiod. Auguft. in
hunc Pf. Non dicant in corde fuo non { al. nee ) dicant
:
Abforbnimus eum. InGr. Mm eivoiQay cV Kapl'lcuc, itnar
jj.vji t\irt.iiv' Ka.T7nc/j.iv at-Toc.
if.z6. Pfalt. Rom. Erubefcant
tf
revereantur Jimul,..$Z
Induantur fndore & rever. qui magna loquuntur adversuS
me. Mozarab. Confundantur
tf
revereantur Jimul In-
duantur confujione $$
vereenndia qui magna Uq. adversum
me. Corb. Eritb.
tf
revereanturJimul, qui Induantur pu-
dore
tf
reverentia qui maligna loquuntur adversiim me. Item
in Coislin. & Carnut. qui maligna loquuntur ; lie etiam hab.
Vulg. in Mfs.Colb.Carn.& Sangerm. Item Aug. in hunc Pf.
Erubefcant

rever Induantur confujione > verccundim
qui maligna loquuntur adversum me. Apud. Caffiod. \nduan~
ttir ptidore > reverentia qui maligna loq. adversum me. In
Grarc. A!)(
y
v^iiwx.v ij cvrgtZTrswcav et/ua EvJucaQuGat
Ctt'%VVW K, IvTgfBIVV Si' fJ.iyXf.CppV/40WVTSi; ITT 1/J.f.
#.
27. Concordant Auguft. & CalTiod. in hunc Pf. uni
cum Pfalt. Rom. & Gr. folum Mozarab. addit in te
, pofl
Utentur, ut & Mf. Alex. =*-zrj Qol.
t. 28. Ita Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. In Pfalr.
Rom. &Moz. lie : Sed
tf
lingua mea , &c. In Gr. Ki
y 7^aTcca pv , &c.
]Ex
Mf.
Sangerm,
Hebr.
Viclori fervo Domini David.
XXXVI.
T~\ Txitfcclus impii in medio cor-
Versio antiqua.
1
.
In fincm
,
pro fervo Domi-
ni, Pfalmus ip(i David.
XXXV.
2.
f^\
^it i n
i
lifttis ut delin-
X-J qnat fibi : non eft ti-
mor Dei ante oculos ejus.
3
. Quoniam dolose egit in
confpedu ejus : ut inveniret in oculis fuis , ut inveniret iniqui-
iniquitatem fuam, & odium, tatem ejus ad odiendum.
4.
Verba oris ejus iniqui- Verba oris ejus iniquitas
, &
tas , & dolus : noluit intelli- dolus
Not* ad
dis ejus : non
efl
timor Dei
ante oculos ejus.
9uia dolose e<(it adversus eum
VULGATA HOD.
1 . In finem , fervo Domini ipfi
David. XXXV.
Dixit
injuftus ut delinquatin
1femetipfo : non eft timor
Dei ante oculos ejus.
3.
Quoniam dolose egit in Sup.i$i
confpe&u ejus ; ut inveniatur ini- J-
quitas ejus ad odium.
4. Verba oris ejus iniquitas, &
ceffavit cogitare ut benefa- dolus : noluit intelligere ut bene
VERSIONEM ANTIQUAM.
f. I. Pfalt. Rom. Martian. In
finem , fervo Domini Da-
vid Pfalmus. In Rom. Fabri , &Corb. deed Pfalmus. In
Mozarab. & apud Caffiod. ita : In
finem , fervo Domini
,
Pfalmus David. In Coisl. In
finem ,
pnero David. Ap. Aug.
non legitur inferiptio. Ambrof. verb in hunc Pf. to. 1. col.
755. f. ait : Titnlnm conjideremns : In finem, fervo Do-
mini, Plalmus David. In toto Pfalterii corpore Joins hie titu-
lus
eft ,
quo Pfalmnm fervo Dominifejcripjijje teftetttr. Gree-
ce : E/; to tsmc, , t /b*a> Kvplx ra AaviJ
'
in Mf. Alex, tw
Aai'l/ yaifto;' in Aid. & Compl. -srsiAi', T>roj>.a. Eu-
febius fcribit : Neqne -^a^o; , neqne wJVi) , neque quidquam
bujufmodi inferiptnm
eft
, tefte Nobilio.
If. 2. Ita Plait. Corb. hab. Moz. vero ita : Dixit injuftus ut
derelmquat
Jibi , &c. fed mendose, nam inGr. conftanter
,
t? olfMfTwreit. Rom. cum Auguft. Caffiod. & Vulg. utde-
linquat in femetipfo. Lucif. Cal. 1, I. pro S. Athan,
p. 151
,
f. ut delinquat in ftmctipfum , &c. Ambrof. in eund. Pf. to.
I. col. 768. b. & ieqq. cum Pfalt. Mediol. & Carnut. ut de-
linquatJibi , &c. ut lup. idem Ambr. infra col.
JJ^.
e. ait
:
Prima injnftum expojuit qui vel in corde fuo , vel in fermont
dicit , ut libi delinquat , vel in fe delinquat ; habet enim
Gracus codex lv iavro , id
eft , in feipfo
, fed nen omnes.
Gr. hod. pariter cV s'at/Tw".
$".
3. Sic Ambrof. in hunc Pf. col. 770. e. cum Caffiod.
in eund. necnon Pfalt. Moz. Rom. & Coislin. Apud Lucif.
verb Cal. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191. f. ita : ut inveniatur
iniquitas ejus
, g) odium ; fie etiam in Pfalt. Corb. Apud
Auguft. in eund. Pf. ut inveniret iniquitatem juam
, tf
odijjet : Pfalt. Mediol. &Carnut. hab. $$ odium. Gr. -i% tlpfli
THf civo/tlca uutS ,
J.
/Mcucai.
Tf. 4. Concinit Lucif. Calar. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191.
f. Sic etiam Ambrof. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum
/
LIBER
VUIGATA HOD.
ageret.
PSALMORUM. Pfalm. XXXV.
He b r.
7*
V i; R S I O A N T I
Q U A.
ceret.
_
gere ut bene ageret.
5.
Iniquitatem meditatus eft in Iniquitatem cogitat in cubilifuo
:
5. iniquitatem
meditatus
cubili fuo : aftitit omni via; 11011 bo- ftabit in via. non bona, malum non eft in Clibili liio : adfillit om-
nx, malitiam autem non odivit. abjiciet.
6. Domine in ccelo mifericordia Domine in cwlo mifericordia tut:
tua : & Veritas tua ufque ad nubes. fides tua ufque ad nubes.
7. Juftitia tua ficut montes Dei
:
judicia tua abyflus multa.
Juftitia
tua quafi montes , Deus :
judicium tuum abjffus multa.
Homines & jumenta falvabis Homines
& jumenta falvos fa-
Domine : 8. quemadmodum multi- c'tcs Domine : quam pretiofa mife-
plicafti mifericordiarn tuam Deus. ricotdia tua Deus l
Et filii Adam in umbra alarum
tuarum fperabunt :
Inebriabuntur de pinguedine do-
mus tux
, & torrents deliciarum
tuarum potabis eos.
Jfhtoniam tecum
eft fons vita :
in lumine tuo videbimus lumen.
Filii autem hominum , in tegmine
alarum tuarum fperabunt.
9. Inebriabuntur ab ubertate
domus tua: : & torrente voluptatis
tua: potabis eos.
10. Quoniam apud te eft fons
vita: : & in lumine tuo videbimus
lumen.
1 1 . Prattende mifericordiarn Attrahe mifericordiarn tuam 1
1
tuamfcientibus te,&juftitiam tuam fcientibus te
, & juftitiam tuam tua feientibus te, & juftitiam
rectis corde
Ne veniat mihi pes fuperbia :
ejr mams impiorum non me com-
moveat.
Ibi ceciderunt operantes iniqui-
tatem : expuljifunt , & nonpotue-
runt furgere.
ad Versionem
his
,
qui refto funt corde,
11. Non veniat mihi pes fuper-
bia; : & manus peccatoris non mo-
veat me.
1 3. Ibi ceciderunt quioperantur
iniquitatem : expulfi funt , nee po-
tuerunt ftare.
N O T jE
vet. Pfalt. & Gr.
jr. j.
Sicitetum Lucif. Cal. 1. 1. proS. Athan. p. 191.
f. nifi quod fcribit odivit. Item Ambrof. in hunc Pf. col.
77*. a. b. fed habet adflitit , & in fine, odio non babiiit.
Itidem Auguft. in eund. Pf. Caffiod. vero & Pfalt. Rom. ut
in Vulgata. Gr. irafisn t Js xax/o: tt^sa^^-kje.
j?. 6. Sic apud Ambrof. Aug. 8c Caffiod. in hunc Pf. ac
in vet. Pfalt. excepto uno Domine. In Gr. Kvpit , &c.
-fr. 7.
Sic iteium Ambrof. in hunc Pf. col.
772. e. feqq.
item to. 1. col. 644. e. 766. b. 991. f. 1006. b. 1461. e.
Sic etiam Auguft. in eund. Pf. Sc in Pf. 9. col.
43.
b. <Sc
epift. 140. to. 2. col.
449.
d. f. & tract, in Johan. to. 3.
p. 2. col.
5
34. f. Item Hieron. in Jer. 32. to. 3. col.
697.
b. in Ezech.
45.
col. 1041. b. &1. 2. in ep. ad Ephef. to.
4. col.
365.
b. Apud Hilar, quoque in Pf. 1 i3. col. 254. a.
301. e. Jiatt abyflus multa. Caffiod. in hunc Pf. legit :
Juf-
titia tua ficut montes Domine : judicia tua ab)flits multa
Jali/os fades Domine : turn addit : Quamvis ufns babeat
,
ficut montes Dei ; multu tameit abfolutior efl Hieronymi
fida
transtatio
,
qn.e Domine , magis quam Dei
, pofnit. In Pfalt.
Corb. Coislin. & Moz. conftanter , montes Dei , Sc falvos
facies Domine. Sic etiam in Rom. cum hoc infuper
, >
ju-
dicia tua. Audi, qujeft. apud Aug. to. 3. par. 2. q. 7. col.
158. d. habet pariter, Homines ' jumenta falvos facies.
Gr w; opv W t Xfijj.ot.la. Qy aosl afifsso; Qa-
Qet; Kvote. In Mf. Alex, acedd. Aid. &Compl.deeftas/,
ante aGnosos. In Pfalt. Carnut. & Corb. efl , tanquam abyf-
ftts multa.
Tf. 8. Ita Pfalt. Corb. hab. piaepofito uno quemadmo-
dttm, Rom. vero & Moz. cum Caffiod. ita : quemadmodum
Pfalt. Rom. In Gr. riafaVsji
6;o/ t)| x.xf>J la.
tci; iv-
multipl. mifericordias mas Dens. Filii in proteclione
776. c. leg. jpfe , manus peccatorum
fperabunt. Coislin. quam ( f. pro quoniam
) mulliplicafli
mifericordiarn tuam Deus in protections , See. ut in Rom.
Ambrof. in hunc Pf. to. I. col.
773.
d.
ficut multiplicafli
mifericordiarn tuam in proteclione fperabunt. Auguft.
in eund. Pf. Jicttt multiplicata
efl
mifericordia tua Deus.
Filii fub tegmine , &c. ut fupra : fimiliter in Pf. 9. col.
43.
b. c. & epift. 40. to. 2. col.
449.
f. & tract.
34. in
Joh. to. 3. p. 2. col.
y
35'. a. In Gr. cu\- eirM^uvai to Ws
Qt ci' GteTrri eWi?.
Tf. 9. Ffalt. Roman. Vulgatac confonat ; ficut etiam
Ambrof. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Ambrof. tamen
lib. de parad. to. 1. col. 145. c. habet : ex torrente
Voluptatis tua potabis eos ; Si in Pf.
35,
col.
774.
c. Can-
non moveant me
.
Ix
Mf. Sangtrm'
k
ni viae non bonae , malitiam
autem non odiit.
6. Dominus in coclo mi-
fericordia tua : & Veritas tua
ufque ad nubes.
7. Juftitia tua ficut montes
Dei : judicia tua ficut abyffus
multa.
Homines & jumenta falvos
facies Domine : 8. multiplicaf-
ti mifericordiarn
tuam Deus.
Filii autem hominum , in
proteclione alarum tuarum
lperant.
9. Inebriabuntur ubertate
domus tua: : & torrentem vo-
luntatis tux potum dabis illis.
1 o. Quoniam apud te fons
vita: eft : in lumine tuo videbi-
mus lumen.
Praetendit mifericordia
tuam his, qui redo funt corde.
12.. _Non veniat mihi pes
fuperbix : & manus peccato-
rum non moveat me.
13. Ibi ceciderunt omnes
operantes iniquitatem .-expulfi
funt, necpoterunt ftare.
A N T I
Q U A M.
fideremus
, inquit , cur torrentem voluptatis dixerit potabis
eos ? Succinit Hieron. in Ecclef. to. 2. col.
726. c. at in
Ezech.
47.
to.
3. col. loyy. e. fie habet :
# torrente deli-
ciarum tuarum potabis eos. Similiter Auguft. in Pf. 9. col.
43.
b. c. cum Brev. Moz. Pfalt. vero Coislin.
^
torrente
voluntatis tux potum dabis eis , ut fup. in textu. Corb. in
torrente voluntate potabis eos. Gr.
Mi^vQu'ooyTai'^Tro
.
i) Toy
XfH-xpfc" T"? tputpKi
(\ irortsTi ctung' codd. non-
nulli ferunt ray xftftappuv , num. plurali.
ir. 10. Plait. Moz. Quoniam apud te
efl
Dominefons vita.
Coislin. Quoniam apud te fons vitx. Similiter apud Aii.
in hunc Pf. juxta Mfs. codd. qui etiam tollunt
tf , ante
feq. in lumine : at fup. in Pf.
9. col.
43. b. c. concordat
Aug. cum Vulg. Sic etiam Ambrof. &Cafiod. in hunc Pf.
cum Victoiino Afro 1. 2. adv. Arium
, p. 274. h.
295. h.
& Fauftino Presb. cont. Arian. p. 6"39. h. necnon Aud.
lib. de fide otthod. ap. Ambr.
p. 352. c. ac Pfalt. Rom.
Item rurfum Ambrof. to. 1. col. 310. f.
438. e. 640. f.
833. c. & to. 2. col. 293. a. 45'3.c. 629. c. at inf. col. 631.
b. legit apud te fons vita , abfque verbo
efl. Itidem S. Pau-
linus epift. 20. p. 113. b. GrEce pariter, "Ot; isapi Qri
s>H7M wmV cV , &c.
t. 11. Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191. g. cum
Pfalt. Moz. Oflende miferic. tuamfcientibus te , &c. Simili-
ter in Coislin. addita conjunct,
g ,
poft tuam. Sed Ambr.
Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Vulgata: fuffiagantur cum
f'aso; Cm io~.t
if. 12. Similiter hab. Ambr. I.4. deinterpel. Dav.c.
3.
col. 664. c. cum Pfalt. Rom. at in hunc Pf. col.
774.
d. &
cum Pfalt. Coisl. & Corb. Lucifer Cal. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191. g. ficut Auguft. & Caffiod. in eund. Pf. VuUjat*
congruunt. Gr.
i-X!
'<P
a/tapTaiiw
fti Qounwtpr Mf. Alex.
Aid. & Compl. af*apTu*b.
#. 13. Lucif. Calar. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191. g.
Ibi
ceciderunt omnes qui operantur , &c. ut in Vulg. Similiter
Ambrof. in Pf. 1 18. to. I. col. 1 1 36. d. cum Pfalt. Rom.
Corb. & Moz. at in Pf.
35.
col.
775. c. & feq. leg. Ibi ce-
cid. operantes iniquitatem nee potucrunt , &c.& infra,
776. e. Ibi cecid. qui operantur iniquit. Itidem Aug. in
hunc Pf. col. 256. e. at paulo fupra habet, omnes qui ope-
rantur
, &c. cum Caffiod. in eund. Pf. In Gr. 'Enu iTTtitt
Trams oi if-yotlofitnii it,
i niJu'aancusweUi
>Sc*
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXXVI.
Pit
Mf.
Sattgerm.
Versio antiqua.
i. In finem, Pfalmus ipfi
David. XXXVI.
Oli aemulari inter ma-
HE B R.
David. XXXVII.
-L^l ligna
mulatus fueris facientes iniqui
tatem.
2. Quoniam tanquam foc-
num cito arefcent : &_
ficut
olera herbarum cito decident.
3
.
Spera in Domino , &
fac bonum : & inhabita ter-
rain ,
& pafceris in divitiis cere fide
ejus.
4.
Delegare in Domino : &
dabit tibi petitiones cordis tui.
5.
Revela ad Dominum
viam tuam , & fperate in eum
:
& ipfe faciet.
6. Et educet juftitiam tuam
Oli contendere cum mali-
gnis : neque smulerisfatten- N,
tes iniquitatem
Quoniam ftcut herba velociter
com1 rentur
, & ficut olus vinde
marcefcent.
Spera in Domino
, & fac bo-
num : peregrinate m terra
, &paf-
Et delegare in Domino , &da-
bit ttbi petitiones cordis tui.
Volve fuper Dominum viam
tuam
, & confide in eo
, & ipfe
VULGATA HOD.
1. Pfalmus ipfi David. XXXVI.
Oli xmulari in malignanti-
bus : neque zelaveris facien-
tes iniquitatem.
2. Quoniam tanquam foenum
velociter arefcent : & quemadmo-
dum olera herbarum cito decident.
3
.
Spera in Domino , & fac bo-
nitatem : & inhabita terram ,
&
pafceris in divitiis ejus.
4. Deledtare in Domino : & da-
bit tibi petitiones cordis tui.
5
.
Revela Domino viam tuam
,
& fpera in eo : & ipfe faciet.
faciet.
Et educet ficut lumen juflitiam
tanquam lumen, & judicium tuam, & judicia tua ficut meri- tiamtuam, & judicium tuum tan-
tuum ficut medium diem : diem : tace Domino, & exfpecta quam meridiem : 7. fubdicus efto
6. Et educet quafi lumen jufti-
7. fubditus efto Domino, & eum.
obfecra eum.
Ne aemulatus fueris eum,
qui profperatur in via fua 5
inhomine faciente iniquitates.
8. Define ab ira , &. dere-
NoTiE AD
V E R S I O N E M A N T I
Q U A M.
Domino, & ora eum.
Noli contendere adversus eum,
qui
proficit in via fua
: advenus
virum
,
qui facit qua cogitat.
Dimitte iram
, & derelinque
Noli amulari in eo, qui profpe-
ratur in via fua ; in honiine faciente
injurtitias.
8. Define ab ira,& derelinque
"fr. 1. Pfalt. Rom. Fabii fimplicicer,
Ipfi
David. Rom.
Martianaei, & Corb. Huic David. Coislin. Pfalmus David.
Gic. Vat. TAm7, Ml. vero Alex. E/; totem;, ca~
'/Koi t Aotw'tT. Edd. Aid. & Cumpl. delent Eft to t/xc;.
Titulus apud Augufl. non legitur. Apud CafTiod. ut in
Vulg. nee prajtereundum puto totum hunc Pfalmum in
Plali. Rum. Mauiaim, & apud CafTiodorum dividi fe-
cundum licceras Hebiaicas : nempead^. 1. poniiur Aleph
,
ad ]f . 5. Bet h , ad t. 5. Gimel , & lie de csteris. Unde
CaTiod. ait
'.
Eft
etiam alphabeti Hebrai <r dine digeftus ,
minus babens litteram j'extam decimam ; & paulo infia :
Memento quod iftorum alpbabetorum jam tertius Pfalmus
eft ,
nuontam
C/
ipji ad /eptcnarinm numeritm tendunt.
*
Ita Halt. Curb. Rom. & Muz. cum CafTiod. in hunc
Pf. Similiter ap. Lucif. Calar. 1. 1. pro S. Athan.
p. 192.
a. uno excepto, Zelaveris, pro amulatus fueris. Ambrof.
in hunc Pf. to. I. col. 778. d. 3c ep. 63. to. 2. col. 1033.
b. legit : Noli maligna' i inter malignantes : neque amulatus
fueris facientes , &c. & infra , col. IC42.C Noli malignus
effe
inter malignantes. Hieron. inlfai. 51. to. 3. cul.
373.
C. Neteleris in malignauttbus ; neque amulerisfacientes ini-
qniiatem. Aug;, in hunc Pi. Noli amulari in malignantibus :
neque amuleris, Sec. Pfalt. Cohl. neque amulatusfueris, Sec.
Ennod. ep. 19. apud oirtn. to. 1. p. 1419. a. Noli amulari
inter malignantes. Ambiof. quoque in hunc Pf. p. 779.8.
dieit : \\xjtX.v^-l<toi (Rom. 11. 14.) Cr. babet ; 5
bic : Mm-ek-
ei'*f w tsr-jVKftvofiitoic, habet
; /lwJ e ^nxb tv; vzavvTZi tm a'n-
ftia.1' hoc ell , Noli malignos in itmulationem exatarc, quoniam
illi non de bono, fed de malo certain : & intra, col.
78 I.
d. Noli
effe ttmnlns $$ obliqttv.s ; noli effe contentiofus 55 dc-
certator in i.elo : unde
$$
Aquila dixit : Noli concertare in
malignantibtts : Symmacbus : Noli contendere.
lt~. 1. Piatt. Rom. Qjtomam tanq.fanum velociter arefcent :
f$
Jicut olera herb, cito cadent. Similiter in Moz. excepto uno
cito, pro velociter. In CoL.lin. Qjtoniam Jicut foenum cito
arefcent, &c. ut in Rom. In Curb. Qnon. tanq. frnum ve-
lociter arefiit : ficut olera herbarum cito cadent. Ap. Lucif.
Calar. I. 1. proS. Athan.
p. 192. a. & Caffiod. in hunc Pf.
omnia ut in Flak. Rom. practer ult. decident. Item apud
Hieron. in Ifai. ji. to. 3. col.
373. c. ni excipiavya*r
, pro
tanquam. Apud Augufl. in hunc PI. Qjioniam tanquamfen.
tito arefcent : [5' Jicut olera prati cito cadent. Apud S. Pau-
lin. epift. 40. p. 243.
b. Sicntfwnum velociter arefcit :
tf
Jicut flos a^ri cito decidtt. Ambr. in hunc Pf. col. 781. d. lie
alludit : Quid enim prodeft , cum ipfx divitia , f$ omnis gloria
fecttlaris tanquam frnum cito arefcat , {^ tanquam olera
herbarum in ipfa fpecie fuifloris intercidant ? In Gr. "Oti cJgei
je/>7o? ta^v t, csi ha.'/_oita, y*ovi tccyy dir'.ires^inai.
V. 3. Ambiof. & CafTiod. in hunc Pi". Vulgate acci-
Bum cum Pfalt. Rom. Apud Auguft. in eund.Pf. Spera
in Dominum ,
5'
fac
bonitatem , Sec. Graece : 'Exx/ow tV
Kif-ioy , j)
-jtci'e/ ^furorn/a, &c.
^.4. Concordant Ambrof. Augufl. & CafTiod. in hunc
Pf. una cum vet. Plait. Item apud Hieron. in Jer. 31. to.
3. col. 62l. a. Delellare in Domino , &c. pro quo , iuquit,
in Grxco 5
in hebrao habetur , Deliais eifflue. Ambrof. 1. I.
orfic. to. 2. col.
43.
d. conifanter , Delcilare in Domino.
Gr. Konoilfi'tprM/ tv Kvf..i- , &c.
t. f . Ita legit Ambiof. in hunc Pf. col. 782. e. & in Pf.
118. col.
107 j. a. &1. de lfaac , c. 4.
col. 361. d. & de
Jofeph , c. 10. col.
J02.
c. Sic etiam Augufl:. in eund. Pf.
necnon Fulgent, ep. 3. p. 17c. cum Pfalt. Moz. & Corb.
ii excipias unum fpera. Ambrof. quoque in Pf. 36. col.
783. e. hab. Revela Domino fpera in eum. CaiTiod. Vul-
gatsc congruit , cum Plait. Rum. Grxcc '.'AiriKaM/^cv -in^i
KvCtOt j
iWwo iir' CCVTOV , &C.
V. 6. Plait. Rom. & Moz. cum CaiTiod. Et educet tan-
quam lumen jiiftttiam tuam,
$$
judicium tuum Jicut meri-
diem. Similiter in Corb. praeier ult. medium diem. Ambrof.
in hunc Pf. col. 782. e. 792. b. & in Pf. 118. col. 1075.
a. legit : Et educet Jicut lumen Jicut meridiem : iteml.
de lfaac, c. 4. col. 361. d. ii excipias ult. tanquam meri-
diem : at lib. de Jofeph , c. 10. col. 502. e. tanquam lu-
men Jicut meridiem : & in Pf. 1 18. col. 985. e. Deduces
eorumjuflitiam tanquam lumen , < judicium eorum tanquam
meridiem : & 1. 4. Hexa. to. I. col. 65. f. Et educet qnaji
lucem juflitiam tuam , $$
jud. tuum qnaji meridiem. Aug.
in hunc Pf. 1 educet Jicut lumen Jicut mend, paulo
poll , velut lumen. Grjec. Kal iipitei ui tpai tm ImaioQu-
nr J; /uu/.fi'.
ir. 7. Sic in i fait. Rom. & Coisl. prater hoc
, 2? in bomi-
nefaciente iniquitatem. Rom. Manianad tollit
& , ante hoc
,
in bomine. Moz. habet: Subditus efto
Deo
, tf
obfecra eum.
Ne smulcris eum ? in bomine fac.
iniquitatem. Corb.
Subditus efto J
obfecra cum. Ne amulatus fueris eum
,
qui fua; in hominemfacientem iniquitatem. Cypr. l.ds
zelo & liv. p. 258. a. Ncli telare bene ambulantem in via
fua. Ambrof. in hunc Pf. col. 783.
e. Subditus efto Domino
,
($ obfecra eum. Ne amulatus fueris eum ,
qui profpere diri-
gitur in via fua , facieus iniquitatem. Augufl. in eund. Pf.
Subditus
efto
Domino, & obfecra eum. Neftbxmuleris eum
,
qui prafp fua ; in bomine faciente iniquitatem. Itidem
apud CaiTiod. hoc excepto , ne amulatus fueris. In Gr.
'"fTrt.-ra.yv&i TuKvpin, ix.iTH'Ooy avriv. M
MfJ' of
7 xanvoJ tvivu ci' Ti oAw ctvtv' cV dv^foncoi -aowrt T-
tKc^/a; , Mf. Alex, cum edict. Aid. 8c Compl. wcgjKW/iiia.
t. 8. Ita Pfalt. Coiblin. & Corb. Similiter in Rom. Me-
diol. Carnut. & Moz. praeter unum/ro-fm , loco indi-
gnationem. Apud Ambrof. in hunc Pf. Relinque indigna-
ttouem , &c, ut in cextu. Lucif. Cal. 1. 1. pro i. Athan.
p.
LIBER
PSALMORUM.
Pfalm. XXXVI.
73
VUIGATA HOD.
HE B R.
furorem : noli jemulari ut maligne- furorem : noli contendere ut male-
ris. f
aci*'-
. .
'
.
9.
Quoniam qui malignantur,
guontam qui malefactum
,
tn-
exterminabuntur : fuftinentes autem
tenbunt : exfpeSdntes
autem Do-
Dominum ,
ipfi hsreditabunt ter-
minum , ifji
Imeditabunt tenam.
ram.
Mattb
$. 4.
10. Et adhuc pufillum, & non
erit peccator : & quaeres locum
ejus, & non invenies.
11. Manfueti autem hjeredita-
bunt terra m, & deleitabuntur in
multitudine pacis.
1 1 . Obfervabit peccator juftum:
& ftridebit fuper eum dentibus fuis.
1 3 . Dominus autem irridebit
eum : quoniam profpicit quod ve-
niet dies ejus.
14.
Gladium evaginaverunt pec-
catores : intenderunt arcum fuum
,
Ut dejiciant pauperem & ino-
pem : ut trucident re&os corde.
1 5 . Gladiuseorum intret in cor-
da ipforum : & arcus eorum con-
fringatur.
16. Melius eft modicum jufto
,
fuper divitias peccatorum multas.
17. Quoniam brachia peccato-
rum conterentur : confirmat autem
jullos Dominus.
18. Novit Dominus dies imma-
culatorum : & hcereditas eorum in
sternum erit.
Adhuc en'im modicum , & non
erit impius : &
cogitabis de loco
ejus , ey non fubfiftet.
Mites autem lureditabunt ter-
rain , & dclectabuntur in multi-
tudine pacis.
Cogitat impius de
jufto , & fren-
det adversus eum dentibus fuis.
Dominus deridebit eum : quia
vidit quoniam venit dies ejus.
Gladium evaginaverunt hnpii
:
tetenderunt arcum fuum,
Ut percutiant egenum &
pau-
perem, cjr interftciant rectps invia.
Gladius eorumingrediatur in cor
eorum ,&
arcus eorum confringan-
tur.
Melius
eft
parum
jufto ,
quam
divitia imptorum multa.
Jjhiia
brachia impiorum Con-
fringentur : fublevat autem juftos
Dominus.
Novit Dominus dies immacula-
torum , & luredttas eorum aterna
erit.
Versio antiqua.
linque indignationem : ne a> Ex Mf.
Sangtm,
muleris ut nequiter facias.
9.
Quoniam qui inique
agunt , exterminabuntur : <5c
qui exfpeftant Dominum
,
ipfi hoereditatem poflidebunt
terram.
10. Pufillum adhuc, & non
erit peccator : & quaeres lo-
cum ejus , nee invenies.
1 1
.
Manfueti autem pofll-
debunt terram , & deleftabun-
tur in multitudine pacis.
1 2. Obfervabit peccator
juftum : &fremebit fuper eum
dentibus fuis.
1
3
.
Dominus autem inride-
bit eum : quoniam profpicit
eo quod veniat dies ejus.
14.
Gladium evaginaverunt
peccatores : & tetenderunt ar-
cum fuum
,
Utdejiciant inopem & pau-
perem : ut trucident juftos
corde.
1
5
.
Framea eorum intret in
cor ipforum : & arcus eorum
confringatur.
16. Melius eft modicum
jufto , fuper divitias peccato-
rum multas.
1
7. Quoniam brachia pec-
catorum conterentur : fufFul-
cit autem juftos Dominus.
1 8. Novit Dominus dies
immaculatorum : & hxreditas
eorum in sternum manet.
NoT AD
VERSIONEM
A N T 1
Q
U A M.
in eund. Pf.
C?
ftridet.
Grasc. *, fcpl%u etrivrit tvs o/o'/ts?
191. g.
Vulgatte fuffragatur. Hieron. vero 1.
J.
in ep. ad
Eph. to. 4.
col. 577.
f. legit : Quiefce ab ira , &
dimitte
fu-
rorem. Chromat. Aquil. in Matth. p. 982. e. Define
ab ira,
tf
derelinque
indignationem, ut fup. Aug. in eund. Pf. De-
fine ab ira , tf
derel. furorem : fed Mfs. nonnulll lbi ferunt
indignationem , ficut infra conftanter cum editt.^deinde
lie : ne ftbamuleris ut maligne facias. In Gr. FJiw/ffaw tat
ipyvii > ft
eV<"-aWs Zv/u'f f*i
<na&c{\frV wV* wnfweSm.
t. 9.
Pfalt. Rom. cum Caffiod. Quoniam qui nequiter
grunt , extermin. qui vero exfpellant Dominum , ipfi
bareditatc
poffideb.
terram. Similiter in Moz. excepto uno autem
,
pro
verb. In Coislin. nam qui exfpellant Dom.
ipfi
hareditatem,
&c. in Corb. Quoniam qui nequiter agunt ,
extermin. nam
qui , &c. ut in Coislin. Item in Mediol. & Carnut. qui
nequiter agunt. Apud Lucif. Cal. 1. I. pro S. Athan. p.
191.
v. qui malignantur. Apud Ambrof. in hunc Pf. col.
786. e. Quoniam qui nequiter agunt ,
exterminab. fuflinen-
tes enim Dominum ,
pojfidebunt terram : paulo vero port
,
fuftinentes
autem Dom. hareditate poffidebunt terram. Apud
Auct. in eund. Pf. Qitoniam qui maligne agunt ,
exterminab.
fuftinentes
autem Dom.
ipfi
hxreditate poffid.Scc. In Cone.
Parif.
J.
Cone. to.
J.
col. 91^. a. Qttoniam qttiliequiter
agunt , exterminab. qui verb exfpellant Dom. ipfi
hxreditabunt
terram. In Gt.'Ot/ ci' tuomfivo^ni 01 it t/Ttoftstmti
tov Kvpiov , O.V to XM&vo/xviQtioi tit yw.
t. 10. Sic in Pfalt. Coislin. Rom. & apud Caffiod.
InMozarab. Et pufillum
adhuc. In Corb. Et adhuc pufil-
lum , $
no eritpecc. quxrens locum ejus
, tf
non invenies.
Apud Ambrof. & Auguft. in hunc Pf. Et adhuc pufillum ,
&c. ut in Vulg. InGr. Ka.1 Crt oAi'70

!? pi iv/rit;.
t. 11. Ita Ambrof. & Caffiod. in hunc Pf. cum Chro-
mat. Aquil. in Matth. p. 978. f. necnon Pfalt. Rom. Coif-
lin. Corb. &Mozar. Apud Auguft. in eund. Pf. hxredhate
pojfidebunt terram , &c. ut fup. Ap. S. Paulin. epift.
4$. p.
274.3.
dcletlab . inabundantia pacis . InGr. Ol <S\; irpaui
HiMQyioUvQeu yvv , ^
*.a.lonf><j([.v(\<Siii fVi <n*v-si ttpwve,.
t. 1 1. Pfalt. Rom. Corb. & Moz. cum Ambrof. 8c Caf-
fiod. in hunc Pf.
B
fremet ; Coislin. tf
fremit. Cypr. de
zelo & liv. p. 2^8. a. S5 ftridebit ad eum. Lucif. Cal. 1. 1.
pro S. Athan. p. 191. h.
tf
flridebit fup mm, &c. Aug.
Tarn. II.
#.
1
J.
Cypr. dezeIo& liv. p. 2j8. a. Deus autem irride-
bit eum : quoniam providet quia veniet dies ejus. Lucif. Cal.
1. I. pro S. Athan. p. 191. h. Dominus autem deridebit
eum : quoniam profpicit quia veniet, 6cc. Ambrof. in hunc
Pf. quoniam profpicit quad veniat dies ejus. Malt. Coislin.
quod venient dies ejus. Auguft. & Caffiod. in eund. Pf.
quad veniet , Sec. Gr.oV/ -j^QMirei oti he/ m h,uc&c an?.
Tf. 14. Ita in Pfalt. Corb. excepto hoc ult. rellos corde.
Sic etiam in Rom. deleto
$
, ante tetenderunt. In Mozar.
Ut dejicerent inopem
tf
pauperem
, j
trucident rellos corde.
Lucif. Cal. 1. I. proS. Athan. p. 191. h. legit : Gladium
evagin. pecc. intenderunt ut dejiciant inopem
tf
pattp.
5
trucid. &C. Ambrof. in hunc Pf. Ecce gladium evagina-
verunt pecc. exttnderunt ut dejiciant paup. $ inopem;
nee plura addit. Apud Auguft. in eund. Pf. fie : Gladium
eduxerunt peccatores : intenderunt ut dejiciant inopem
#
paup. Sec. ut in Vulg. Apud Caffiod. Gladium evaginave-
runt pecc. tetenderunt , Sec. ut in Vulg. InGr. 'Po^paiai- t's-
za.o~ct.vlo 0! a.nxf'1
l
co^Ol' IviTttvav tk x.ctlxMTy taluX'*
L t? ( Compl. i, 7? ) 6a'S' tii f^'Ofii t x.apJ'la.
f.
1 e. Sic in Brev. Moz. eft , excepto feq. in cor eorum
,
cum hoc ult. contcrettir. In Pfalt. Rom. Gladius eorum
intret in cor ipforum : )
arcus eorum conteratur. Similiter
apud Auguftinum in hunc Pfalm. praner vocem framea ,
pro gladius. Apud Ambrof. in hunc Pf. Framea peccatorum
intret in corda ipforum :
tf
arcus eorum corf ingatur. Lucif.
Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. h. & Caffiod. nil omnino
ditferunt a Vulg. Gracce : 'H pep/fata, dirav t!<si>,$ii f.'c. t*t
napJ lav avTut' k. tx ro'^a avlr Qvtj&Gtin.
t.
16. Ita Auguft. & Caffiod. cum Plait. Rom. Apud
Lucif. Cal. 1. 1. proS. Athan. p. 191. h. Melius modicum
jufto , &c. Apud Ambrof. in hunc Pf. Melius
eft
parum
jufto ,
&c. In Gr. Kfthoev l>'r,oy tb, &c.
#.17. Ambr. I. 6. Hexa. c in hunc Pf. cum Aug. Caf-
fiod. Sc Pfalt. Rom. confirmat autem , ut in Vulg. In Gr.
i/'xcs-Hfi'.'fi Si. Symm. dvl^a/uCcnlai.
t.
18. Pfalt. Rom. cum Moz. Mediolan. Carrut. tc
Corb. hab. vias immaculatorum , &c. ut in Vulg. Similiter
74
LIBER PSALMORUM. Pfalm.
XXXVI.
* Mf.
Sangerm.
Versio antiqua.
19. Non confiindentur in
HE B R.
Non confiindentur in tempore
VULGATA MOD,"
19. Non confiindentur in tern-
tempore rmlo , & in diebus 14/0 , & in dtebus /amis fatura
famis faturabuntur : 20. quo- buntur : quia impii peribunt
,
niam peccatores peribunt.
Inimici autem Domini fta- Et inimici Domini gloriantes
tim honorabuntur & exalta- ttt monocerotes
, confumentur
, ft
cut norificati fuerint & exaltati : deri
buntur : deficientes , ut fumus fumus confumitur. cientes
, quemadmodum fumus de
pore malo
, & in diebus famis fa-
turabuntur : 20. quia peccatore
peribunt.
Inimici vero Domini mox ut ho-
deficient.
2 1 . Mutuatur peccator , &
non folvet : juftus autem mi-
feretur & commodat.
2.2. Quoniam benedicentes
ficient.
Earns accipit impius , & non zi. Mutuabitur peccator
, &
redder : juftus autem donat ejr tri- non folvet : juftus autem miferetur
butt.
Jfhfia
qui benedicli fuerint ab
eum poiiidebunr terrain : ma- eo , b&reditabunt tenant :
& qui
ledicentes autem ilium difpe- maleditti
,
intenbunt.
rient.
23. Apud Dominum gref-
fus ejus dirigentur : & viam
ejus capient.
24.. Ciim ceciderit juftus
,
A Domino greffus viri firman-
tur
,
& viam ejus volet.
Cum ceciderit
, non allidetur :
non conturbabitur : quia Do- quia Dominus fuflentat manum
minus firmat manum ejus. ejus.
25. Juvenior fui , & fenui: Puer
fui, fiquidem
&
fenui;
& non vidi juftum dereli&um
,
& non vidi
juftum
dcreliclum
, ne-
neque femen ejus egentem que femen ejus qiurens panem.
panem.
26. Tota die miferetur & Tota die donat
& commodat :
fcenerat : & femen ejus in be- 6 femen ejus in bencdicitonc.
nedictione erit.
& tribuet.
" Quia benedicentes ei hrere-
ditabunt terrain : maledicentes au-
tem ei difperibunt.
1 3. Apud Dominum greffus ho-
minis dirigentur : & viam ejus
volet.
24. Cum ceciderit, non colli-
detur : quia Dominus fupponit ma-
num fuam.
2 5 . Junior fui , etenim fenui : &
non vidi juftum derelidum,
nee fe-
men ejus quxrens panem.
26. Tota die miferetur & com--
modat : & femen illius in benedic-
tione erit.
NoTiC AD VeRSIONEM ANTIQUAM.
Atnbrof. in Luc. I. col. 127a. c. & in hunc Pf. col. 791. e.
tumaddic :
tf
bxreditas eorttin immaculate erit ; paulo vero
port , in internum erit : item infra, col. 792. a. ait : Grx-
cum habet : 1Xov.it Horn, dies immaciilatorum. Auguft. &
CatTiod. in eund. Pf. vias immaciilatorum , &c. ut in Vulg.
Hieron. in Ifai. 65. to.
5. col. 488. e. CognofitDnns vias
immacul.
tf
bareditas eorum erit infempiternum. In Gr. Ti-
tooo/.tt Kupioi Tcti iJ\ii el; top aiu-a i'sai.
tf. 15. Succinunt Ambrof. Auguft. & CalTiod. inhunc
Pf. cum Pfalt. Rom. & Gr. Ambrof. tamen in eund. Pf.
col.
793.
a. alludendo forte dicic : Et non babebunt de quo
trubefcanl in tempore malo, &c. Hieron. in Ifai. 6j. to.
3.
col. 488. e. Non co/ifmide/itur in tempore peffimo , &c,
#.
20. Ita in Brev. Moz. excepto uno mox ,
pro ftatim.
Item in Rom. praeter feqq. mox bonorati
tf
exaltati fue-
rint. In Corb. Inimici autem Domini ut honorabuntur
tf
exaltabuntur : deficientes ,Jicut fumus deficient. Lucif. Cal.
1. I. pro S. Athan.
p. 191. h. legic : Inimici Domini mox ut
honorabuntur
tf
exaltabuntur * deficientes , ut , &c. Ambrof.
in hunc Pf. deficientes, Jicitt fumus deficient , additque :
Grxcum habet ei^hlitoi , hoc e]} , defecerunt. Au?uft. in
eund. Pf. Inimici autem Dom. jiatim ut gloriabuntur
tf
exaltabuntur : defic.Jicnt , &c. Itidem ap. CafTiod. in eund.
Pf. exceptis his , mox honorificatifuerint
tf
exaltati. In Gr.
aficc rS J o'fa&yrzi dvrii
5,
b^w^-JJVoH* ixHstmilts i%{-
tf. 21. Ita CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Moz. &
Carnut. Similiter in Rom. praeter unum folvit. Ambrof. I.
de Tob. c. 18. to. 1. col. ctli. d. 614. b. cum Vulg. Mu-
tuabitur pecc.
tf
non folvet
tf
tribuet : at in Pf. 36.
col. 796.
d. f. & 1. 3. offic. to. 2. col. 112. f. leg.
tf
tri-
buit i lib. vero 2. offic. col. 80. f.
tf
fcenerat :
1.
"de Tob.
c. 2. col.
595.
b>
fjj commodat, ut in Pfalt. Corb. Aug.
in hunc Pf. Fceneratur peccator
, $
nonfolvet : juftus autem
miferetur
tf
commodat. Gr. Aavsifclcct k, i* awn's
tix.Titfti K) //Ac7. Compl. (t7ro7/^si J iAuQi.
&. 22. Sic in Pfalt. Rom. Corb. Moz. & ap. Cafliod. in
huncPf. Similiter ap. Ambrof. in eund. praeter ult. difpe-
ribunt. Ap. Auguft. in eund. Pf. ita, hxreditate pojftdebunt
dirigentur -volet tiimis : unde epift. ad Sun. & Fretel.
to. 2. col.
635.
b. ait : In Graco volet nimis vos legiffe di-
citis ; quod additum
eft , nee apud qttemquam habelur Interpret
turn. In Gr. Vat. Uapa. Kuflv t JiaQvfitzTx dr$rpuisii xa-
avQ-uvilai' K) t oSov cunx hMcit. Mf. Alex. Aid. Sc
Compl. addunt QfUeje. Apud Symm.
j, tf oVoj W? ivJ't-
X.UTCU.
Hr. 24. Ita Pfalt. Rom. & Mediolan. cum CafTiod. in
hunc Pf. In Corb. etiam & Carnut. 0 conturbabitur
t
at in fine , confirmat manum ejus. Itidem apud Ambrof.
in hunc Pf. col.
799.
d. det; afto verbo juftus : at infra
, col.
800. a. leg. nonturbabit/ir. In Brev. Mozarab. Ciim cecid.
juftus , non commovebitur : quoniam Dominus confirmat ma-
nnm ejus ; in Pfalt. Corb. mami ejus. Ap. Aug. in hunc Pf.
dsell juftus i dcinde fie : non conturbabitur : quon. Dom.
confirmat manum ejus: Ap. Greg. Turon. de glor. Conf.
p.
912. d. Ciim ceciderit juftus , non conlidetur : quia Dom.
fi'mat
manum ejus. Fulg. 1. de Incarn. p. 427. Dttm ceci-
derit juftus , non conturbabitur : quon. Dom. confirmat manum
f/Ki. I11 Gr. "Otw wUn ,v x.ci!a,ffct^^-)iiiToii' on Kv&o$ r-
Tizvpifat
X
ii2# O-VTH.
ir . 1$. Ita Brev. Mozarab. hab. praeter vocem 1. inme-
mor , loco juvenior : at hie mendum fufpicor , nam in
Pfalt. Rom. Fabri , & Corb. conftanter , Junior
fui , #
fenui : fubinde , nee femen ejus egens pane. Corb. quxrentem
panem : fie etiam leg. Cypr. 1. de op. & eleem.
p. 243. c.
at 1. de orat. Dom. p. 2I0. c. neque femen ejus querent
panem : & 1. 3. Teffim. p. 303. a. Juniorfui , etenim fenui.,.
nee femen ejus quxrens panem. Ambrof. de Tob. c. 18. to.
I. col. 611. d. & in Luc. 6. p. 1 369. c. &1. 1. offic. to. 2.
col.
49. c. Jitvenis fni , &
fenui nee femen ejus querent
panem : item in Pf. 36. to. 1 . col. 802. e. ait : Atiqut autem
jttxta Gracos habent : Juvenis fui , etenim fenui , &c. ut
fup. inftetiam col. 804. b. c. e. legic ipfe , etenim fenui.
Hieron. in Ifai.
J.
to. 3. col. 51. f. Juvenisfui , tf
fenui
,
&c. ut in Vulg. S. Paulinus epift. 2 3. p. 127. a. Juniorfui
fj) fenui : Mf. tamen Reg. cum edit. Grav. hab. Juvenior.
Augufl. in hunc Pf. col. 283. d. Juvenis fni , tf
eccefenui :
tf
non vidi ; reliqua ut ir. Vulg. & infra , col.
28
J. a.
terrain ; extremoque , difperient. In Gr. XM*fyo/4viQMt Junior fui , tf
ecce fenui :
tf
nunquam vidi quxrens
ii,otopw%vi(^w1at
ir. 23. Plait. Rom. A Domino
greffus bominis dirignn-
tnr :
tf
viam ejus cupit nimis. Mozarab. A Domino greffus
bom. dirigentur cupiet nimis. Mediolan. cupiet valde.
Corb.
tf
viam ejus cupient. Apud Ambrof. in hunc Pf. col.
798. a. A Domino greffus viri corrigentur ; mox ita : Gracns
J'lx.^y/nalx dixit, hoc
eft,
tranjitus. Auguft. in hunc Pf.
turn Aucl. lib. de voc. gent. 1. i.e. 24. p. iy. b. A Do-
mino greffus bominis dirigentur volet. Ita rurfum ap.
Aug. epirt. 217. to. 2. col. 800. b. praeterunum dirigun-
tur. Itidem ap. S. Paulin. epift. 29. p. 181. b. Hieron
panem. Caffiod. in eund. Pf. cum Pfalt. Rom. Martianaei
:
Juvenior fni , tf
fenui :
tf
non vidi egens pane. Audt.
quasft. ap. Aug. to. 3. q. 1 19. Pu/illus fui , etenim fenui:
tf
nunquam vidi , &c. Gr. NfiaTEg^; syivsjuluj , i) yap t'yn-
e^cQf ij v'x. iU'01 iJ's to iiTipna. a.vr'i tyrvv ccpTei.
t. 26. Sic Ambrof. in hunc Pf. col. 805. d. 8or5. a. 8c
Hieron. in Ifai. 65. col. 488. c. Ita etiam Cypr. 1. de op. 5c
eleem. p. 243. c. & 1. 3. Teftim. p. 30 3. a. excepto ult.
eft ,
pro frit. CalTiod. in hunc Pf. Vulgata: congruit cum Pfalr.
Rom. Aug. in eund.Pf. leg. miferetur tffwneratnr, &c. ut in
textu : turn addit : Forneratur quidem Latine dicitur
, tf
qui
ycro in Jeiem,
10. to. 3. p. j8i. e. legit : A Domino dat mutiium
, tf
qui accipit : planius hoc autem dicitm
, JS
LIBER
VULCATA II O D.
2 7. Declina a jnalo , & fac bo-
num : & inhabits in f.eculum fasculi.
Trov.
31. a<5.
Ifa.
S
i.
28. Quia Dominus amat judi-
cium
, 8c non derelinquet fanclos
fuos : in sternum confervabuntur.
Injufti punientur : & femen im-
piorum peribit.
29. Jufti autem hfereditahunt
terrain : 8c inhabitabunt in fucu-
luin feculi iuper earn.
30. Os jufti meditabitur fapien-
tiam
, & lingua ejus loquetur judi-
cium.
l'i. Lex Dei ejus in corde ip-
fius: & non fupplantabuntur greiliis
ejus.
32. Confiderat peccator juf-
tum : & qua;rit mortificare eum.
3 3 Dominus- autem non dere-
linquet eum in manibus ejus : nee
damnabit eum cum judkabitur illi.
PSALMORUM.
He b r.
Recede a malo , &fac bonum
,
& habita, in fempiteruum.
)uia Dominus (Illicit judicium
,
& non derelinquet fancios fuos :
in tzternum cujloditi funt
,
Et femen impiorum peril/it.
Jufti hireditabunt terrain
, &
inhabitabunt in fxculum fnper earn.
Pfalm.
XXXVI.
75
Os
jufti
meditabitur fapientiam
,
& lingua ejus loquitur judicium.
Lex Dei ejus in corde ejus :
non deficient greffus ejus.
Confiderat impius
juftim , &
qiurit ut occidat eum.
Dominus non derelinquet eum
in mam ejus
, & non condemna-
bit eum
, cum judicabitur.
34.
Exfpe&a Dominum , & cuf-
todi viam ejus : 8c exaltabit te ut
hsereditate capias terrain : cum pe-
rierint peccatores , videbis.
3
,. Vidi impium (uperexalta-
tum , & elevatum licut cedros Li-
bani.
36. t tranfivi , & ecce non
erat: & qua;fivi eum , & non eft in-
ventus locus ejus.
3 7. Cuftodi innocentiam , &
N o T M
dicamns fecnerat. Quid ad tios quid Grammtttici velint ?
melius in barbarifmo noftro vos intelligitis
, quant in uojlra
dijertitttdinc vos dejerti critis. Ergo jttjhts
ifle
lota die mijcre-
tttr
$
foenerat ; & fie deinceps. la Gr. zxsti i. Jrs/fj
si'i v\cytcw z;au.
Tfr. 27. Concinit Ambrof. in hunc Pf. col. 8cf5. b. ut &
Auguft. in eund. col. 287. c. cum Pfalc. Corb. Caffiodorus
verb Vulgatx congruit cum Plait. Rom. Gr. habet in fine
,
lii atmm ttimof.
t. 2C. Ita rurfum Ambrof. in hunc Pf. col. 8c<5. b. nec-
non Auguft. & Cafliod. in eund. cum Pfalc. Rom. Corb. &
Moz. addito uno autem
, poft injufti. In Gr. ay.-jitj.oi tx.J't-
xufo'ccvTcti. Mf. Alex. otro/Mi Si. Aid. & Compl. d/uui^a Ji
i^Sioi^^wovlcu' al. libb. d Je iro/noi ikKio^xQ'^C"^''

r
. 29. Pfalr. Rem. & Moz.
Jufti
vera h.treditate p'jffide-
bunt terrain : $ inhabitabunt infaculumfieculi , &c. Simi-
liter in Corb. li hoc excipias , in facula fxcv.lornm. Itidem
apud Ambrofium in hunc Pf. col. 8otT. b. necnon apud
Auguft. & Cafliod. in eund. detradta vocula vera , pod
jttfli. InGr. AUxr.i Al y.W(^v^Wii 7i~y x* Ka/aeKwatiitM
tii a!2va. .Svoe, , &c.
t. 30. Ambrof. in hunc Pf. col. 806. f. & in Pf. 118.
col. 1 100. a. legit cum Auguft. Cafliod. & Pfalt. Rom.
Os
jufti meditabitur fapientiam , &c. ut fupra. Corb. hab.
Os jttfli meditabitur juftitiam , &c. Gr. verb ,ftexsryesi u-
tplxr. Ambrof. in eund. Pf.
p. 807. d. Fropbeta meditabitur
dixit , licet units e pluribus meditaturJiripferit ; nee abhor-
rst h fenftt.
y. 51. Accinunt Ambrof. Aug. & Cafliod. in hunc Pf.
una cum Pfalt. Rom. & Gr.
y. 32. Ita Ambrof. in hunc Pf. col. 810. f.&Cafficd. in
eund. cum Pfalt. Rom. Corb. & Camut. In Moz. fie :
tf
quaret perdtre eum. In Mediolan. occidere cum. Apud Lu-
cif. Cal. I. 1. pro S. Athan.
p. 191. h. Confpicit peccator
juflitm : 2; quarit mortificare eum. Item apud Auguft. in
eund. Pf. mortificare eum. Gr. Kccltmu..... k. \wiiX t? houa.-
TcoQai avro'y.
t. 35. Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan. p. 191. h. necnon
Ambr. in hunc Pf. col. 8c<5. f. 8 10. f. cum Aug. & Cafliod.
in eund. & Pfalt. Rom. Vulgatx congruunt. In Muzarab.
deeft ult. tlli. Ambroi. loco citato notat Aquilam dixille
,
pec damnabit eum in judicando (0 i Symmach. nee darn-
Tom. II.
Exfpecla Dominum
, & cufto-
di viam ejus
, & exaltabit te ut
pojfdeas terrain .- cum interibunt
iinpii , vidi bis.
Vidi impium robuftum
, &for-
tiffimum ficut indigenam virentem.
Et tranfivi
, & ecce non erat
:
& qiujivi eum
, & non
eft
inven-
tus.
Cuftodi [implicitatem
, & vide
AD VERSIONEM
Versio antiqua.
27. Declina a malo, & fac r*
Mf.
Sanprm,
bonum : & inhabita in facula
fxculorum.
28. Quoniam
Dominus
amat judicium, & non dere-
linquet lanctos fuos : in a-ter-
num coniervabuntur.
Injufti punientur : <Sc femen
impiorum peribit.
2.t). Julii in hareditate pof-
fidebunt terram : & habita-
bunt in fjecula & faxula fxcu-
lorum fupcr earn.
30. Os jufti edifcit fapien-
tiam
, & lingua ejus loquetur
judicium.
ji. Lex Dei ejus in corde
iplius : & non fubplantabun-
tur greffus ejus.
32. Confiderat peccator juf-
tum : dk quaprit perdere eum.
33.
Dominus non relin-
quet eum in manibus ejus : nee
damnabit eum cum judicabi-
tur illi.
34. Exfpecla Dominum, &
cuftodi viam ejus : & exaltabit
te ut inhabires terram : cum
pereunt peccatores , videbis.
3
5. Vidi impium fuperexal-
tatum
, & elevatum licut ce-
dros Libani.
36. Et tranfivi, & ecce non
erat : & quxfivi eum , & non
eft inventus locus ejus.
37. Cuftodi veritatem , 6c
A N T I
Q U A M
.
ttabit cum judicabitur
juflus : fed LXX. Viri , iriquit
ifit
pojuerunt
, Cum judicabitur ill.. Pixiei ea Auguft. ubi flip,
col.
290. b. ait inquibuldam
exemplaiibus'legi,
tf
cum
judicabit eum
, judicabitur illi. In Pfalt. Corb. fie : Do-
minus autem non tradat eum in maims ejus : nee damnabit
eum citmjudicab. In Gr. Vat. 'O Ai Ki^c;
*'
ft* mT-
K-Tin dvrov /; ts
X
n&cg duff- b/e
f>* xaret/iKKfat elvrif
xpmreu AitS. Alex. Aid. & Compl.
KKraauutswrtu
,
dein Alex, dvrlv , x.p.'v;rat dvra.
t.
34.
Ita Plait. Corb. habet. Sic etiam in Moz. praner
hoc, vias ejus. Itidem in Rom. hoc iniuper excepto
, pe-
nent
, pro pereunt. Apud Ambrof. in hunc Pf. col.
807. a.
8 12. a. cuftodi viam ejus :
tf
exaltabit te , ut bxreditate
pejf.'-
deas terram : cum perierint pecc. &c. at infra , col. 811. f.
leg. vias ejus. Item Auguft. in eund. If. vias ejus'....'.
ut bareditatt pejjideas terram : cltrn pereunt pecc. Sec. unus
tamen aut alter Mf. hab. cum perient. Cafliod. in eund.
Pf. viam^ ejus ut mhabites terram : ciim perierint
, &c.
InGr. tmv oVs\ dun n v.(frcuaw&it>HMeu
tw
-
v i> Iv tS
efyitoQpeue&cu , &c.
t. 35.
Ita Hilar, in Pf. 128. col.
435. c.& Ambrof. in
Pf. no. 1. col.
759.
a. &deobituTheod.to.
2. col. 1209
a. In Pfalt. Rom. Mediol. Moz. & apud Cafliod ./,:-
cedros
liiasi.Simifuerapud Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan.
p. 19 r
h. necnon Ambrof. 1. 1. deCain& Ab. c.
y. to. i.col. 191*
f. 192.3. ut & infra, col.
669. c.
798. b. 812. c. at 1. de
fuga fasc. c.
5.
col. 422. c. & in Pf.
36. col.
814. a. ic I.
i.de pcemt. to. 2. col.
4
co. f. ultra cedros Libani .-item in
Pf. 118. to. i.col.
1159. b. cxaltatttm ultra cedros Libani.
Cypr. verb eplft.
55. p. 8o. c. legit : Vidi impium exalta-
tttm
, g
extolhjuper cedros Libani. Auguft. in hunc Pf, Vidi
impiumfuperexaltari,
55 elevarifuper cedros Libani.
Gr.*E?/w
Toy iaetX ihrtpviifum , * ivtupifuiKt ui t
( kiJ^;, ike.
If. 16. Ita Lucif. Cal. 1. 1. pro S. Athan.
p. 191. h. 8c
Ambrof. 1. 4. de interpel. Dav. c. 8. to. i.col. 669. c. &
in hunc Pf. col. 814.8. Item Auguft. & Caffod. in eund.
cum Gr. In Pfalt. Rom. & Moz. deeft
$ , ante verba tran-
fivi, St. qua/tvi.Apud Cypr. epift.
55. p. 80. c. 81. a. fie:
Et tranfivi
,tf
ecce nonjitit ; g; quafivi, &c. In Gr. K31
<Ttt.fv.*!$-'.i/ , k tJy ix. v.r k. fXjtrviQa , Sec.
t. 37.
Ita Cafliod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Corb.
& Carnut. Ambrof. verb in eund. Pf. col. 814.
Cl legit:
K ij
3
9- Salus autem juftoium a Do-
mino :& proteftor eorum in tempo-
re tribulationis.
40. Et adjuvabit eos Dominus
,
7
6
LIBER
PSALMORUM.
Pfalm. XXXVII.
VeRSIO ANTIQUA.
HE B R. VuiGATA HOD.
*, Mf
Sangem. vide xquitatem : quoniam funt reclum : quia cnt in cxtrcmum viro vide a-quitatem :
quoniam funt re-
reliquix homini pacifko. pax.
1'quia: homin. pac.hco
38. Injufti autem difperi-
Pra.varicatores autem inter ibunt 38. Injufh autem dilpenbunt li-
bunt'limul : reliquix inipio-
pariter
, & novifmum irnpmum mul
:
reliquiae impiorum interibunt.
rum peribunt.
peribit.
39.
Salus juftorumaDomi-
Salus autem juftorum
a Domi-
no : & protector eorum eft in no : fortitudo eorum in tempore tn-
tempore tribulationis.
bulationis.
40 Et adjuvabit eos Domi- F.t auxiliabitur eis Dominus
,
nil! , & liberabit eos : & eri- &falvabit eos : eripiet eos ab im- & liberabit eos
: &
eruet eos a pec-
piet'eosapeccatoribus,
& fal- pits, & falvabit eos : quia fpera-
catoribus
, &
falvabit eos :
quia
vos faciet eos : quoniam fpe- verunt in eo.
fperaverunt in eo.
raverunt in eum.
No tje ad Versionem antiquam
Cuftodi innocentiam , "3 vide aquitatem , &c. paulo vero
port, ait : Alii prfiter tint : Cuftodi perfeSionem. Auguft. in
eund. Pf. col. 264. f. 291. b. Cuftodi
innccemiam , 15 viii'
direilionem , Sec. Gr. tu'aacos anaKia ,
J,
tJ's iv^vrvfla:
cVf iiit i-/x.a]u*infia. , Sec.
ft. 38. Ita Caffiod. in hunc Pf. Similiter in Pfalt. Rom.
Se Moz. praeter Hoc , difperietitJtmtU : vox autem/t'wm/, jun-
gitur cuir. feq. riliqttix , (altera in Rom. In Carnut. & Corb.
punientur Jimul ; fubinde in Corb. relit/, impior. peribunt.
Ap. Aug. in eund. Pf. difperient in idipfum : rcliq. imp. inte-
ribunt. Ambr. in hunc Pf. col. 3 14. e. concordat cum Vulg.
In Gr. Zfy>M&pfiU<xi1ui imroavri I'ioM.^-fev^Movrai.
ft. 39.
Pfalt. Rom. Stilus antemjuftorum a Domino f/?.'2>
protector eorum
eft
, &c. Itidem in Plait. Corb. & Gr. necnon
apud Ambrof. Auguft. & Cairtod. in hunc PI. deleto prime.
eft.
Brev*. Moz. delet eorum.
ft. 40. ItaCaftiod. in hunc Pf. cum Brev. Moz. Item
in Pfalt. Corb. & Rom. niii quod in fine fcrib. in eo.
Auguft. in eund. Pf. Et adjuvabit eo; Dominus
, &
eruet
eos : $$
eximet eos a peccatoribns ; nee addit plura. In Gr.
Kl /3on6n'esf ivToTi i, fuoerai antic;
j
sjjeAeTrflU twTti
5%
K, Qutiil UVTii' OTI lit tf.VtOV.
TLx
Mf.
Sanger!,
VERSIO ANTIQUA.
i . Pfalmus David , in comme-
moratione fabbati. XXXV 1 1.
Omine ne in ira tua ar-
1
guas me , neque in fu-
rore tuo corripias me.
3.
Quoniam fagittx tux in-
rixx funt mihi : & confirmafti
fuper me manum tuam.
4. Nee eft fanitas in carne
He b r.
Canticum David in comme-
moratione. XXXV111.
Omir.e ne in ira tua arguas
me ,
neque in furore tuo cor-
ripias me.
Quia fagitta tua infixa funt
mihi
, & tetigit me manus tua.
VULGATA HOD.
1. Pfalmus David , in rememora-
tionem de fabbato. XXXVII.
Omine ne in furore tuo ar-
guas me , neque in ira tua
corripias me.
3 . Quoniam fagitta? tuns infixa;
funt mihi : & contirmafti fuper me
manum tuam.
Non
eft
fanitas in came mea a 4. Non eft fanitas in carne mea
mea a vultu irx tux : non eft facie indigmttionis tua : non
eft
pax a facie ira? tux : non eft pax oflj-
pax ollibus meis a facie pecca- offibus meis a facie peccati met. bus meis a facie peccatorum meo-
torum meorum.
rum-
5.
Quoniam iniquitates JQiia
iniquitates mea tranfie- 5. Quoniam iniquitates mes fu-

Mf.vitusemtas.
*
mex
fuperpofuerunt caput runt caput meum . quafi
onus grave pergrefla? funt caput meum : & fi-
meum : ficiit onus grave gra- aggravate funt fuper me. cut onus grave gravatae funt fuper
vara: funt fuper me.
.
me-
6. Computuerunt & dere- Computruerunt &
tabuerunt ci- 6. Putruerunt & corruptee funt
rioraverunt cicatrices mex , a catrices mea , a facie inftpientia cicatrices me'a; , a facie inlipientias
mea.
mea;.
Versionem antiquam.
item 1. de lapfu virg. to. 2. p. 318. d. nili quod hie habet
iSjuut onus. Similiter apud S. Paulin. epift. I2.p.6j'. a.
Ffal.6.
z.
A D
facie inlipientix mex.
Not.i
ft.
1. Ita Pfalt. Moz. hab. cum Corb. & Rom. Fabri.
.Rom. vero Martiansei , in rememoratione fabbati. Similiter
apud Hilar, in Pf. 69. col. 232. a. in rememoratione. Apud
Ambrof. in hunc Pf. col. 81
J.
e. In commemoration'; t'ici
fabbati, Pfalmus David ; & infra : ant jinn alius habet,
fabbatorum. Item Hieron. Algal", quaeft. 8. col. 202. f. TV-
tultis
eft
, inquit , In commemorationtm. Auguft. in eund. Pf.
Titulus ejus
eft
: l'Jalmtts ipji David , in recordationem jf.b-
bati. Apud Cafliod. limpliciter : Pfalmus David, in com-
memaratione. In Gr. >?a^o5 tw Aav
U'
, tie, uva/uvMiv inpi
Qa.^a.TM.
if. 2. Concinit Ambrof. in hunc Pf. col. 820. b. & 1. de
lapfu virg. to. 2. col. 318. d. Item Cafllod. in eund. Pf.
cum Pfalt. Rom. Corb. & Moz. Apud Auguft. vero in
eund. Pfalm. ita : Domine ne in indignatione tua argnasme
,
neque in ira tua emendes mc. In Gr. Kvqxs
fw
tw ivfia Qx
ifif/hK f*s > /Ww/s 1 opyyji cv -itaiJivonc, fj.i.
^.'3. Sic Ambrof. in Pf. \6. col.
79
1 . c. 3c in hunc Pf.
57.
col. 821. d. & 1. de lapfu virg. to. 2. 318. d.
Item
Auguft. & Calliod. in eund. Pf. cum vet. Pfalt. 8c Gr.
jf.4.
Sic Ambrof. 1. de lapfu virg. to. 2. col. 318. d.
cum CafTiod. in hunc Pf. Sic iterum apud Ambrof. in eund.
Pf. col. 826. b.excepto uno non
, pro nee. In Pfalt. Moz.
Et non
eft
fanitas a ztnltn ^ non
eft
pax, &c. Si-
militer in Rom. & Corb. proeter hoc , Nfr
eft
fanitas. Apud
Auguft. in eund. Pf. Non
eft
fanitas.... a vultu non
eft
fax , &c nee abllmile Grjecum eft.
ir. y. Itidem in Pfalt. Rom. Corb. Mediol. & Carnut.
cum voce mem , loco mcas Mf. codicis. Iifdem favet Ambr.
in huc Pf.
p. 827. b. &in Pf,
3 J.
& 48, p. 769.
f, 048. a.
Superpofuerunt iniquitates me.e caput meum :
gj
/icut onus
,
&c. item epift. 23. p. 135. e. abfque 2?
" at epift. 40. p.
244.
cAoco Jicut onus , Scc.leg.
J
mulnplicatx Junt fuper
capillos capitis noftri ; qua? pertinent ad Pf. 39. 'ft. 13. Hie-
ron. vero Algaf. qurelt. 8. p. 202. f. Quoniam iniquit. mex
elevatx funt Jtiper caput meum : quafi onus , Sec. item 1.
3.
in ep. ad Galat. to. 4. p. 292. c. 309. f. at in Ifai. 1. to.
3.
p. 1 1, a. Elevatx junt iniquit, meafuper cap, meum :
quafi
onus grave ingravatx funt , &c. & in Ifai. 58. p. 435.
c.
Iniquitates mex elevatx funt Jiipra quafi
onus grave ag-
gravatefunt , Sec. Aug. in hunc PL Quoniam iniquitates mea
fnftultrunt
caput meum : Jicut ffcts gravis gravata Junt ,
Sec. Audi. op. imp. in Matt. horn. 29. p.
121. b. cum Petro
Chryfol. f. 44. p. 880. c. & Cafliod. in hunc Pf. Quoniam
iniquit. mex fuperpofuerunt , See. ut in textu. Id Ambr. in
hunc Pf. ita explicat : Supertranjierunt caput meum
, &
fuiereminent mihi ut fenfits meos deprimaut. In Gr. "Oti at
J,' . . ~
J

J
> .1 1
c
\ ,
P
avofttai ft* uirtfnpou tw x.:<paMv /U u6n po/JTioi' pa
r
v ba-
pvvrK<sew , Sec.
ft. 6. Ita Ambr. I.dc lapfu virg. to. 2. p. 318. d. necnon
S. Paulin. epift. 40. p. 244. c. & Cafliod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Rom. Corb. & Moz. niii quod fcribunt computruerunt.
Ambrolius in Pf. 37. p. 828. a. alludens dicit , corruptas
ejfetf
compntruiffe cicatrices , Sec. Pfalt. vero Mediolan. &
Cam. hab. deterioraverunt , ut fup. Aug. in eund. Pi. Com-
putruerunt
3
putuerunt livores mei , a facie , Sec. Item in
Pfalt. Mediol. livores mei. Ap. Fulg. ep. 4. ad Prob.
p. 178.
Compurwrum $
ditemrtiuifttiit ciiatr, mex
,
Sec, 1 inVulg.
LIBER PSALMORUM.
HEB R.
Jffliclus fum & incurvatus fum
nimis : tota die mccrens ambula-
barn.
JVuia lumbi met repleti funt
ignoi.iinia
, & non efi fanitas in
carve mea.
Evigilavi
, & afflictus fum ni-
mis : rugiebam a gemitu cordis mci.
VuiGATA MOD.
7. Mifer fa&us fum & curvatus
fum ufque in finem : tota die con-
triftatus ingrediebar.
8. Quoniam lumbi mei impleti
funt illufionibus : tc non eft fanitas
in carne mea.
9. Affiiiftus fum,& liumiliatus
fum nimis : rugiebam a gemitu cor-
dis mei.
1 o. Domine , ante te omne de-
fiderium meum : & gemitus meus a
te non eft abfconditus.
1 1 . Cor meum conturbatum eft,
dereliquit me virtus mea : & lumen
oculorum meorum , & ipfum non
eft mecum.
1 1. Amici mei, & proximi mei
adversum me appropinquaverunt
,
& fteterunt.
Et qui juxta me erant , de longe
fteterunt : 1
}
. & vim faciebant qui
quxrebant animam meam.
Et qui inquirebant mala m'ihi , lo-
cuti funt vanitates : & dolos tota
die meditabantur.
14. Ego autem tanquam furdus
non audiebam : & ficut mutus non
aperiens os fuum.
1 5 . Et fa<ftus fum ficut homo
non audiens : & non habens in ore
fuo redargutiones.
1 6. Quoniam in te Domine fpe-
ravi : tu exaudies me Domine Deus
meus.
Domine in coufpcclu ttio omne
defulcrium meum : &gemitus meus
a te non
efi
abfconditus.
Cor meum
find
nabat , dereli-
quit mefortitudo mea :
o~
lux ocu-
lorum meorum etiam ipfa non
efi
mecum.
Cari mei
, & amici mci contra
Upam meam fteterunt
,
Et vicini mei longe fieterunt
:
cy irruebant qu&rentes animam
meam :
Et invefligantes mala mihi , lo-
qucbantur injidias
, & dolos tota die
meditabantur.
Ego autem quafi furdus non au-
diebam
, & quafi
mutus qui non
aperit os fuum.
Et eram
quafi
homo non audiens,
nee habens in ore fuo redargutio-
nes.
Te enim Domine exfpeilabam :
tu exaudies Domine Deus meus.
Pfalm.
XXXVII.
?7
Versio antiqua.
7. Mifcriis adfliclllS fum & Ex
Mfi
Sanierm,
turbatiis ufque ad finem : tota
die contriftatus
ingrediebar.
8. Quoniam
anima mea
completa eft inlufionibus : &
non eft fanitas in carne mea.
9. Incurvatus fum, & liu-
miliatus fum nimis : rugibam
a gemitu cordis mei.
10. Et ante te omne defide-
rium meum : & gemitus meus
non eft abfconditus a te.
1 1
.
Cor meum conturba-
tum eft, & deferuit meforti-
tudo mea : & lumen oculorum
meorum non eft mecum.
if.. Amici mei, & proximi
mei adversum me adpropia-
verunt, & fteterunt.
Et proximi mei a longe fte-
terunt : 13. & vim faciebant
qui quasrebant animammeam.
Et qui inquirebant mala
mea
, locuti funt vanitatcm :
& dolum tota die meditaban-
tur.
1 4. Ego autem velut furdus
non audiebam : & ficut mutus
qui non aperit os fuum.
15. Et faclus fum ut homo
non audiens : & non habens in
ore fuo increpationes.
16. Quoniam in te Domine
fperavi
: & exaudies me Domi-
ne Deus meus.
No T JE AD VeRSIONEM ANIIQUAM,
111 Gr. U.ej/tio)?jcct.v Kj iaccTTKOca 01 /Ummutt/s /ay , to, &c.
Tf . 7. Sic in Pfalt. Corb. ad verbum. Item in Rom. Fa-
fcri , additoy!H , ad turbatiis , ficut in
, poft ufque. In Rom.
Martianxi , 5
curvatus fum , ut in Vulg. Similiter apud
Hieron. Algaf. quxft. 8. col. 202. f. Item apud Am-
brolium in hunc Pf. p. 828. f. & 1. de lapfu virg. to. 2.
p.
518. d. Miferiis affitlus fum tf
curvatus
fum nfijue in
finem ,
&c. Sic etiarn legunt Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. nifi
quod Auguft. loco ingrediebar
,
ponit ambulalam. Hieron.
in Ifai. 58. to. 5. p. 428. f. Ajfiittusfum & incurvatusfum
iifque ad , &x. In Gr. 'riToibarirJipMa.
J,
ax'ltx.aixtpiw j"w;
ishVf. iTTopeuo.ulw. Sufpicor mendum in Mf. Sangerm. ubi
fcriptum turbatus ,
pro curvatus : fepe enim in hoccodice
littera v mutatur in b , & vice verfa
; prima etiarn littera t
facile potui: fcribi pro c : attimen in Pfalt. Corb. & Rom.
Fabri etiam legitur turbatiis
, quod Grxco textui repugnat,
ut&PP.Lat. Item in Mf. Sangerm. fcriptum eft, Mifertis
atlfiittns Jitm , fed aperto mendo
, pro miferUs.
tf". 8. Ita legit Anibrof. in hunc Pf.
p. 829. d. pauloque
poll monet Symmacbum dixiffe lumbos ; & infra
p. 850.3.
Bene , irrquit , LXX. Viri anima; illuliones dixerunt : quam
lectionem admittunt Auguft. & Cafliod. in eund. Pf. cum
Pfalt. Rom. Corb. Mediol. & Carnut. Sic etiam habet
fy.
ad leel:.
7. Domin. Paffionis , cum Pfalt. Arab. & TEthiop.
InMoz. lie ".
Anima mea complete
eft
invijionibus , fed errore
manifefto
, -csioitilnfiombiis. In Gr. ed. Rom. "On n' -\vxi
{M sVmii&:i sfi-xtxfyfiav , &c. Mf. vero Alex, cumedd. Aid.
Compl.&Symm. hab. A'r{i!ai /an i-TrhwStvixv cttwys/xuTav, &c.
>?.
9. Concinit Anibrof. in hunc Pf. col. 829. d. & in
Luc. 19. col.
1497. b. nifi quod hoc ult. loco delet fum ,
poft incurvatus, & conftanter (aibh rugiebam : at 1. y. de
fide, to. 2. col.
570. f. legit:
Afflulns fum ,
$
bumiliatus
fum nimis: & 1. de lapfu virg. col. 318. d. rugio agemitu,
&c. Auguft. in himcPf.Infirmatusfum , $bumiliatusfum
v.fque nimis : rugiebam , Sec. Cr.lTiod. in eund. Pf. cum
Pfalt. Rom. Corb. & Moz. Incurvatus
fum, > bumiliatus
fum ufquequaque , &c. Item in Mediol. & Carnut. Incur-
vatus
fum. In Gr. 'xa)iu',9-w
,
eTtzweiva&w eu$ cipofc*'
cifvijubju, &c.
If. 10. Sic Ambrof. in hunc Pf.
p. 829. d. 8 52. b. & inf.
p. 950. a. Itidem in Pfalt. Moz. prauer unum
> , quod
initio ipfo deed. In Rom. fie : Et ante te
eft
omne dejidc-
riiim,.,,, a te non
eft
abfconditus. Similiter apud Aug. ia
eund. Pf. praeter hoc , non
eft abfconditus a te. Ap. Cafliod.
& in Plait. Corb. Et ante te omne dejtderium non
eft
a te
abfconditus. In Gr. Vat. Ki evarrtov Qx-xaix v* tiTrty.pCn
died
Qy.
Mf. Alex, cum edd. Aid. &Compl. KCen , W-
t. 11. Italegunt Ambr.&Aug. in hunc Pf. Similiter in
Pfalt. Rom. & ap. Cafliod. hoc addito,*' me, poft conturba-
tum
eft.
Item in Moz. dempto
J3 , poft in me. Sed Ambr. 1.
de lapfu virg. to. 2. p. 518. e. legit : Cor meum titrbatnm
eft
intra me , dereliquit me virtus mea ,&c. ut fupra. In Pfalr.
Corb. Cor meum conturbat.
eft , deferuit me virtus mea :

lumen oculorum mcor. non

eft
mecum. In Gr. Vat. 'H y.apj'icc.
/ail STapuxS' i iyi.a.-cihnt(
fj.i
1! !%,ui /s.H' Kj TvpZ; tu> o(pia\-
IJ.W /j.\s if* sVi , &c. Alex, vero cum edd. Aid. & Compl.
hab. /an i, ovtI x'h sr^ , &c.
t. 12. ha ferunt Pfalt. Rom. & Moz. ad verbum. Simi-
liter Corb. cum Ambr. Aug. & Cafliod. excepto uno appro-
pinquaverunt. Item ap. S. Paulin. ep. 1 1 . p. 50. a. proximi
mci a longe, &c. ficut in Pialt. Mediol. & Carnut. Auguft.
vero loco cit. delet utiumque mei , fed infra addit. In Gr.
X) ohyfiza /au /j.a.x.f'$s-y, &c. Mf. Alex, cum Aid. & Compl.
ohro /atxttpa ^-tr
.
t- 13. Sic in Pfalt. Corb. & Moz. eft. Rom. vero Vul-
gata: congruit ; ficut etiam Ambrof. & Caffiod. in hunc
Pf. nili quod hab. vamtatem ut tup. item apud Ambr.
$$
dolum. Ap. Auguft. in eund. Pf. (imiliter : qui qmrebant
mala mea , locutiflint va'nitatem ; & dolum, &c. InGr
J.
of nTiJWe; Tti y.ctzx /a*.: , ihoewj.* /ace- o.;ty'i $
, /oju'-
thto;; s/atMTMiU.
t. 14. Sic Ambrof. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. & Corb.
In Moz. & apud Caffiod. velut furdus qui non aperuit
,
&c. Apud Auguft. in eund. Pf. velutfurdus non aperiens,
&c. InGr. cJofl xctiojo; bx atcr/uv , &c.
J,'". 1 y. Similiter in Pfalt. Rom. Corb. & ap. Caffiod. in
hunc Pf. Moz. etiam , Mediolan. & Carnut. ferunt increpa-
tiones ; ficut Ambr. in hunc Pf. p. 833. f. Rufin. in Symb.
p. 182. a. & Hieron. in Jerem. 28. to. 3. p. 661. f. Auguft.
vero in eund. Pf. leg. redargutiones. Gr. im/ai; , & fupra
&0E.' ,
pro ut , Ambrof. & alii Jicut. Hieron.
quafi.
il . 16. Pfalt. Corb. Ononiamin te Dom.fperavi : tu exau-
dies Deus meus. Rom. fabri : fperavi : dixi : Tu exaudies Do-
mine Deus mens. Rom. Martianaei : dixi : Tu exaudies me
Domine , &c. Mozarab, fperavi Domine : tu exaudies Do*
7
S LIBER. PSALMORUM. Pfalm. XXXVIII.
Ek Mf.
Sangerm.
Versio ANTIQUA.
i 7. Quia dixi : Ne aliquando
H EBR.
>iua dixi : Ne forte infnltent
infultent in me inimici mei : mibi,& cumvacillaveritpes meus,
& dum commoventur pedes fuper me magnificentur.
mei , in me magna locuti funt.
18. Quoniam ego in flagella JHhiia ego ad plagam paratus
paratus furri : & dolor meus fum , & dolor mens contra mefem-
ante me eft iemper. per.
19. Quoniam iniquitatem ^uia iniquitatem meant an-
meam ego pronuncio : & co-
gitabo pro peccato meo.
20. Inimici autem mei vi-
vunt ,
& confirmati Hint fu-
per me : & multiplicati funt odientes me mendaciter.
qui me oderunt inique.
z 1 . Qui retribuunt mala pro Et qui reddunt malum pro bono
,
bonis, detrahebant mihi : quo- ddverfabantttr mihi : quia fequebar
niam fubfecutus fum juftitiam. bonum.
22. Nederelinquasme Do- Ne derelinquas me Domine
:
mine Deus meus : ne difcefte- Dens meus ;:e elongeris a me.
ris a me.
23. Intende in adjutorium Feftinain auxilium meum , Do-
meum , Domine Deus falutis minefalutis mea.
mex.
NoTf AD VERSIONEM
mine Dens metis. Ambrof. Domine fpcravi : tit exaudies me Of Js
VULGATA HOOT
17. Quia dixi -.
Nequando fu-
pergaudcant mihi inimici mei : &
dum commoventur pedes mei , fu-
per me magna locuti funt.
1 8 . Quoniam ego in flagella pa-
ratus fum : & dolor meus in conf-
pedtu meo femper.
1 9. Quoniam iniquitatem meam
nuntio
, cs
1
contriflabqr pro peccato annuntiabo : & cogitabo pro pec-
meo. cato meo.
Inimici autem mei viventes con- 20. Inimici autem mei vivunt,
fortati funt , & multiplicati funt & confirmati funt fuper me : &
multiplicati funt qui oderunt me
inique.
2 1 . Qui retribuunt mala pro
bonis , detrahebant mihi : quoniam
fequebar bonitatem.
1 2. Ne derelinquas me Domine
Deus meus : ne difcelleris a me.
23. Intende in adjutorium
meum , Domine Deus falutis mea;.
Domine , Sec. Iiidem ap. Auguft. & Caffiod. in eund. Pf.
dempto uno me. In Gr Kv&ts ih7r<ox' Qb tieautwf Kv-
flS , &c.
tf\ 17. Sic in Pfalt. Rom. uno excepto commovtrentttr.
Item in Mozarab. commoverentttr in me : at fupra , Ne
unqnam infnltent in me , &c. Apud Ambrof. in hunc Pf.
p. 857. a. d. N( aliquando exfultentin me & du.ru com-
moventur in me. Similiter ap. Aug. & Caffiod. in eund.
prseter hoc , Nequando infnltent. Item in Pfalt. Corb. Ne-
qnando infnltent inimici mei : &
dttm commov. ped. mei , in
tne magna loc. funt. In Gr. M <qi1s sitrfcitfuit'i fi.it %
a/
i Qa*!i'$w.t sit ijJ.-k , Sec.
T?. 18. Ita Augufl. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt.
Rom. Fabri. In Corb. deeft tantiim Jttm , poft paratus.
In Rom. Martianasi , & Moz. fie , ad flagella paratm fum :
praeterea in Moz. contra me
eft
jemper. Apud Ambrof. in
eund. Pf. in flagella paratus
eft.
In Gr. "Ot/ ey tie, ftisi-
7et; s Vc;s;" h. m a\yuJ on iiif ai'jnrm ffts Atairamg' Alex.
Aid. Sc Compl. eVi /icMzairog.
fr. 19. A Pfalt. Sangerm. \\xc abfunt tria , meam ego prc-
tittncio , fed calami lapfu aperto ; totidem verba fufiecimus
ex Pfalt. Rom. Gamut. Coib. & Moz. Apud Caffiud. in
hunc Pf. Otttin. iniqttit. meam pranunciabo :
tf
cogitabo , &c.
lit f'up. Ap. Aug. vero in eund. Pf. ego pronuncio : &curam
geram pro peccato meo. Ambr. in hunc Pf. dicit : Iniquita-
tem fuam
David prpnunciabat , &c. Ruric 1. 2. epift. ep. 14.
p.
J69.
d. Quoniam iniquitate! meat ego pronuncio , &c.
Gr/'O-n -rw dnftlav /uv vct-yU^ca (
Alex. Aid. & Compl.
iyjo dvxyU^S' ) k, /j.teAi*tut.oi firs? -tyc, &c.
ir. 20. Ita Aug. in hunc Pf. In Pfalt. Moz. & Rom.
Fabri : Inimici autem mei vivent
, tf
corfortati J:int fuper
tne. In Corb. vivent
, & confirmatifunt. In Rom. Mania-
nan , & ap. Caffiod. Inimici mei autem vivunt , ^ confor-
tati funt, Sec. Apud Ambrof. in eund. Pf. 8}8. f. Inimici
mei vivunt,
tf
confirmati funt , &c. ut in V'ulg. In Gr.
A N T I
Q U A M.
f X'9'601
'
/""
fa'
' &
x.'.yt.&tTaluf'/ou Jte/> efts /*mit-
tie, /j.1, &c.
t. 21. Sic Ambrof. in hunc Pf. p. 858. f. cum Ffalt.
Corb. In Rom. (ic : Qtii retribuebant mihi mala pro bonis
,
&c. qu<e in texiu. Itidem in Moz. & ap. Caffiod. dempto
uno mihi
,
poft retribuebant. Apud Auguft. in eund. Pf.
ita : Detrahebant mihi , qui retribuunt mala pro bonis : quo-
niam perfecutus fum jttftztinm. In Pfalt. Carnut. & apud
S. Paulin. epiil. 58. p. 25 5. b. fnbjectttus fumjuftitiam ; in
Mediolan. fubfequebarjuftitiam. In Gr. Of arraw&<fi/cV7es
xay.s ( Alex. Aid. & Compl. ,moi xaxi ) afri ctyaQ-ar , ce-
cJVis'SaMoi' y.f iirfl y.a-re J iux.tr J ixaiMurW in aliis libb. cqx-
ZaQv'ntr , ut in Vulg.
t. 22. Concordant Ambrof. Auguft. & Caffiod. in hunc
Pf. una cum vet. Pfalt. & Gr. In Brev. vero Moz. prxmit-
tuntur ifta : Et projecerunt me dileflum tanquam mortuum
abominatum ; turn fequitur : Ne derelinquas me , &c. Am-
brof. quoque fub finem expofiiioni-. hujus Pfalmi
, p. 841.
a. ait : Complevimus Pfalmum etiam cum ejus interprcta-
tione verjiculi , quern Grxci tionnttlli codices
, fed non om-
ncs habeut Latini. Nam ante it fpenfonum proximum verficulus
eft
: Et projecerunt me ficut mortuum abominatum. Sed
tu ne derelinquas me Domine : ne difcefferis a me ; hoc
enim fequitur , id
eft
: Tu >;e derelinquas , qui mortuum
fa-
tentem curare cenfuefti. Veificulum aiuem ilium vix aliubi
etiamnum reperias , prauerquam in Verfione Arabica,
jEthiopica , & apudTheodoretum. Piimanempefic habet
:
Rcfpueriint me dileilum qnaji mortuum abaminandum
, ($
clavis confixerunt corpus meum : jEthiop. Et repulerunt
fratres fnos tanquam cadaver immundum. Ne derelinquas
,
&c. Theodoretus denique : KJ o.Trsffrlfur (is rcr >-
TTVTor ooc, vsr.pov t^fewy/JivGr.
t. 2;. Ita Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Apud
Auguft. in eund. Pf. deeft vox Dens, ficut in Gr. Apud
Ambrof. vero in hunc Pf. p. 840. f. ita : Tu autem Do-
mine , curat adjuvas quia Deus falutis mete es.
Versio antiqua.
r* Mf. Sanrerm.
i.Infinem, Edithun, Canti-
J
cum David. XXXVIII.
2. Tp\Ixi : Cuftodiam vias
I J meas : ut non delin-
quam in lingua mea.
N O T JE
H E B R.
Viclori Iditbun
Canticum David. XXXIX.
T~\ Ixi : Cuftodiam
vias meas
,
VULCATA HOD.
In finem , ipfi Idithun , Canticum
David. XXXVIII.
Ixi : Cuftodiam vias meas :
ut non delinquam in lin-
f.
1. De hoc titulo ita diflerit Ambrof. prsfat. in hunc
Pf. p. 842.
Hunc rfalmnm David fcripfit , tf
Iditbum ,
viro difciplinis Leviticittf Sacerdotalibus eriidtto , canenium
iedit qui ante arcam Domini PJalmorum Jeriem pangcndi
folertifflmus
prxciuebat. Ergo quia non hlithum fcripfit
hunc
Pfalmum , fed
propheta David ,
tf
ldithum viro canendi perito
tfallendum
dedtt , ideo fie
inferiptus
eft
titulus : In finem,
pro ldiihum, Canticum ipli David. Eadem repetit 1. 1.
offic. to. 2. p. 8. b. In Brev. Mozar. lie titulus exftat :
In
finem,
pro ldttbnm , Pfalmus David. In Pfalt. Rom.
ne peccem in lingua mea :
gua mea.
ad Versio nem antiquam.
Fabri, 1
finem
, ldithum, Canticum David. In Rom.
Martianaci, & ap. Caffiod. pro Iditbun, &c. Apud Aug.
in eund. Pf. In
finem ,
pro Idithun, Canticum ipfi David.
Sic etiam in Pfalt. Carnut. dempto uno ipfi.
In Gr. E.';t
tews , tb 'UAir , aJ w AavU ' in Alex. Aid. & Compl.
'
?. 2. Ita legunt Ambrof. Si Caffiod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Rom. & Corb. Sic etiam in Moz. excep:o uno dere-
linquam; fed Ambrof. in Pf. Il8. p. 985.
a. & 1. I. of-
fic. to. 2. p. 5. e. habet cum Chiomat. Aquil. in Matth.
LIBER
PSALMORUM. Pfalm. XXXVIII.
79
VUIGATA HOD.
Pofui ori meo cuftodiam, cum
oniifteret peccator adversum me.
5
. Obmutui , & humiliatus fum
,
& filui a bonis : & dolor meus re-
novatus eft.
4.
Concaluit cor meum intra
me : & in meditatione mea exar-
defcet ignis.
5.
Locutus fum in lingua mea :
Notum fac mihi Domine finem
meum
,
Et numerum dierum meorum
quis eft : ut fciam quid delit mihi.
6. Ecce menfurabiles pofuifti
dies meos : & fubftantia mea tan-
quam nihilum ante te.
Veruntamen univerfa vanitas
,
omnis homo vivens.
H E BR.
Cuflodiam os meumftlcntio
,
donee
eft
impius contra me.
Obmutuifdentio , tacui de bono
:
& dolor mens conturbatus
eft.
Incaluit cor meum in medio mei
:
in meditatione mea incenfus fum
igne.
Locutus fum in lingua mea :
Of-
tende mihi Domine finem meum
,
Et menfuram dierum meorum
qiu fit : fciam quid mihi deft.
Ecce breves
pofuifti
dies meos
, ejr
vita mea quaji non jit in confpec-
tu tuo :
Omnia enim vanitas , omnis bo-
mofubfiftens. Semper.
Tantum in imagine ambulat ho-
Congregat
, & ignorat cut di-
mittat ea.
Nunc ergo quid exfpeclo Domi-
ne ? prtftolatio mea tu es.
Ab omnibus iniquhatibus meis
A d Versionem
Similiter ap. Aug
7. Veruntamen in imagine per-
tranlit homo : fed & fruftra contur- mo , tantum
fruftra
conturbatur :
batur.
Thefaurizat : & ignorat cui con-
gregabit ea.
8. Et nunc qu.-e eft exfpectatio
mea ? nonne Dominus > & fubftan-
tia mea apud te eft.
9. Ab omnibus iniquitatibus
NOT*
p. 981. d. & vet. Pfalt. delinquam.
in eund. Pf. extremoque, dum conjiflit adversum me pec-
cator. Itidem Ambrof. 1. de exhort, virg. to. 2. p. 300.
c. Hieron. vero in Ifai.
37.
to. 5. col. 287. e. cum con-
Jifteret
adversum me peccator. Graec. h tw Qvswat tm a.jJ.a.f-
zutov oiuvtIov /uh.
ir. 3. Succinit Ambrof. in hunc Pf. p. 847. c. e. & 1.
1. offic. to. 2. p. 7. & de lapfu virg. p. 317. c. Item
CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Apud Auguft. in
eund. Pf. fie : Obfurdui , J humiliatus fum, &
j-.lui a
bonis , &c. Apud Hieron. in Ifai.
37. to. 3. col. 287. e.
Obmutui
, 2>
humiliatus Jitm , ^ tacui de bonis. In Gr.
.x.a>tpiiftw , g)
tTcnriUbibw , , ear/met ii, xyx^uy > &c. ut
fup.
f. 4. Ita CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Moz. Sc Rom.
Apud Ambrof. in hunc Pf. p. 848. c. & 1. de lapfu virg.
Versio antiqua.
Pofui ori meo Cllftodiam
,
Ex
Mf.
Sangtrm,
dum cpnfiftit peccator adver-
sum me.
'
3.
Obmutui
, & humiliatus
fum, & fiiui a bonis : & do-
lor meus renovatus eft.
4.
Concaluit cor meum in-
tra me : & in meditatione mea
exardefcit ignis.
5.
Locutus fum in lingua
mea : Notum fac mihi Domi-
ne finem meum
,
Et numerum dierum meo-
rum quis eft : ut fciam quid
defit mihi.
6. Ecce veteres pofuifti dies
meos : & habitatio mea tan-
quam nihil ante te.
Veruntamen univerfa vani-
tas, omnis homo vivens. DlA-
PSAIMA.
7.
Quanquam in imaginem
ambulet homo : tamen vane
conturbatur.
Thefaurizat : & ignorat cui
congregavit ea.
8. Et nunc quae eft exfpeta-
tio mea >. nonne Dominus ?
& fubftantia mea ante te eft.
9.
Ab omnibus iniquitati-
A N T I
Q
U A M.
'I/tf jrtt.iaiza.s. Ita quoque legunt Chryfoft. & Greg. Naz.
orat. in Caelar. fratrem. Vide Flamin. Nobil. in hunc lo-
cum. Ad feq. Diapfalma quod attinet , de ipfo meminit Am-
brof. in hunc Pf. p. 851. f. Et pojl Diapfalma , inquit ,
refumpto fpiritu , ait : Quanquam in imagine, &c. Habe-
tur paiiter ibid, in Pfalt. Corb. 6c Rom. Martianaei ; at in,
to. 2. p. 317. c. exardefcet. Item apud Aug. in eund. Pf.
fed filentio preterit ifla : Concaluit intra me. S. Pau-
linus vero epift. 23. p. 121. c. habet : Concaluit
>
in meditatione ignis exarjit. Gr. 'EGs^mcMh.....
J,
tjJ/KS-
J.6TJ1 (JM i)OlavQl$eTCU Itvp.
Tf. 5;. Similiter ap. Ambrof. & Auguft. in hunc Pf. fi
excipias unum qui
eft.
In Pfalt. Moz. quid
eft
; fed Ambr.
1. 4. de interpcl. Dav. c. 7. to. 1. p. 663. e. & 1. 1.
offic. to. 2. p. 62. f. legit quis
eft
, cum CafTiod. & Vulg.
Vide etiam Ambrof. 1. 2. de fide Refur. p. 1142. e. Si-
militer in Pfalt. Rom. nifi quod hab. Notum mihifac. In
Gr. rrasov /hoi T15 istft Sec.
ir. 6. Pfalt. Rom. & Moz. cum CafTiod. Ecce veteres
fof.
dies meos :
$$ fulftantia mea tanquam nihil ante te
eft.
Veruntamen , &c. Similiter hab. Aug. in eund. Pf. dempto
no
eft.
Ambrof. 1. de fide Refurr. to. 2. p. 1142. f. cum
Pfalt. Corb. Ecce veteres f$ habitude mea tanquam ni-
hil ante te , &c. at in Pf. 38. to. 1. p. 8(0. e. legit fub-
ftantia mea , Pfalt. Carnut. habitudo. Phccbad. Agin, con-
tra Arian. p. 301. d. Subftantia mea tanquam nihilum ante
te. Ambrofiaft.
p. 7?. a. Veruntamen vanitas , omnis ho-
mo vivens. Pfalt. Moz.
(5
omnis homo vivens. Ambrof. to.
I. p. 661. d. & epift. 34.
to. 2. p. 923. a. conftanter,
univerfa vanitas , omnis , &c. fed tra6t. in hunc Pf. col.
8
JO. e. initio leg. Ecce novifli dies meos; paulo vero fup.
849. f. Ecce veteres
pofuifti, &c. tumaddit : Alius habet:
Palaeftas pofuifti dies meos ; mox ita : Si fecundum LXX.
Viros , veteres accipimus dies , hoc
eft
fecundum vetercm ho-
minem intelligimus exatlos Quod
Ji
palaeftas accipimus
dies ,
ex nomine intelligimus plenos certaminis ) laboris
;
qnoniam palaft* luilatores in agone dicuntur. In Gr. hod.
I/if Kv.t.a.ia.c, t9tf ^ t/Vos-ac/s HV uoil $y cvtli-Tniv
Qy ,
fcc. Mf. Alex.
'Ui t<ws-s, &c edd. Aid. fc Compl.
Rom. Fabrl, & Gallic, praeponitur huic verficulo , Verun-
tamen univerfa vanitas, &c. In Gr. vero Vat. poftpo.
nitur ut fupra. In edd. Aid. & Compl. deeft ; nee me-
moratur ab Auguft. in eund. Pf.
tf. 7. Ambr. & Cafliod. in hunc Pf. ita legunt : Quan-
quam in imagine Dei ambulet homo : tamen vane conturba-
tur. Thefattrixjtt cui congregat ea. CafTiod. hab. contitr-
babitur. Ambrof. ubi fup. p. 852. c. ait : Gracus tamen
non habet in imagine Dei , fed tantummodo in imagine :
veriim 1. 4. de interpel. Dav. c. 1. to. 1. p. 661. leg.
in imaginem Dei , ut & inf. conturbabitur ; lib. vero de
Nabut. c. 4. col. 569. e. lie addit : Ihejauros condit :
$$
ignorat cui congregat eos. Anonym, de Trin. ap. Ambr.
to. 2. p. 332. f. Quanquam in imagine Dei perambulet ho-
mo : tamen vane conturbabitur. Hieron. in Ecclef. to. 2.
p. 761. c. In imagine enim perambulat homo : at in Ezech.
8. & 16. to. 3. p. 748. f.
794.
e. & 1. 2. cont. Pelag.
to.
4. p. 511. f. Veruntamen in imagine perambulat bo-
mo : veruntamen fruftra
conturbatur. Apud Aug. in hunc
Pf. fie : Quanquam in imagine ambulat homo : tamen va-
ne conturbatur. ThefauriXMt : ) non cognofcit cui congrega-
bit ea : 8c in Ff. 48. p. 443.
d. ambulet homo
{5 nefcit
cui , &c. In Pfalt. Moz. Quanquam in imaginem ambu-
let homo : tamen vane conturbabitur. Thefauriijtt : & nefcit
cui congreget ea. Similiter in Rom. Fabri , praeter hasc .
in imagine Dei 5
ignorat. Item in Carnut. in imagi-
ne Dei ambulet. A Rom. Martianad abeft feq. tamen. In
Corb. Quanquam in imaginem Dei ambulat homo : tamer
vane conturbatur. TbefauriHat : &
ignorat cm congregabit
ea. In Gr. MsfT0/7 Iv tUin sTia-ircpeutTai a$pu7roi' tw
yKaTW Ta.pa.arna.1. 0noauf/
#
, v ynwixa tiVi suvii^ti au-
ra' Mf. Alex, cuvxna.
Hr. 8. Similiter Ambrof. & CafTiod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Corb. & Carnut. Apud Auguft. in eund. Pf. ita
,
$ fubft.
mea ante te
eft
femper. Sic etiam hab. Phaebad.
Agin. cont. Arian.
p. 301. d. fed abfque . In Pfalr.
Rom. & Mozarab. tanquam nihil ante te
eft.
In Gr.
j,
*
tVoVaoi's /uk Tapi co/ V/. Ed. Rom. hie addit Aia4aA
,a
cujus nulla fit mentio in Mf. Alex, ac edd. Aid. 5c
Compl. nee etiam apud Ambr. Aug. nee in vet. Pfaltv
t. 9. Sic Ambrof. & CafTiod. in hunc Pf. cum Pfalt.
Rom. & Corb. Apud Auguft. in eund. Pf. true me ,
&c. In Erev. Moz. tripe me : ftatimque , opprobrium
inft-
So LIBER PSALMORUM.
Pfalm.
XXXVIII.
Ver SIO ANTIQUA. H EB R.
VuiGATA
HOD.
gi Mf.
Sangerm. bus meis eiipe me : obpro- libera me
: opprobrium
Jlulto ne po- meis erue me : opprobrium infipien-
<" *
t
ti dedifti me.
Obmutui
, 0 aperui os meum
, , . Obmutui , & non aperui os
quia tu
fecifti : folk a me plagas meum, quoniam tu fecifti : u.
tuas' amove a me plagas tuas.
brium infipienti dedifti me.
l o. Obmutui , & non ape-
rui os meum
,
quoniam tu fe-
cifti me : 1 1 . amove a me
plagas meas.
1 i. A fortitudine manus tuae
Acontentionemanustuaegocon-
n. A fortitudine manus tua;
ego defeci in increpationibus : fumptus fum : in increpationibus
ego
;
defeci in increpationibus : prop-
proprer iniquitatem erudifti pro iniquitate corripuifti virum, ter iniquitatem corripuifti homi-
hominem.
Et
pofuifti quafi tineam dejide-
rabilia ejus : veruntamen vamtas
omnis homo. Semper.
Et tabefcere fecifti ficut ara-
rea animam ejus : verunta-
men vane conturbatur omnis
homo vivens. Diapsalma.
nem.
Et tabefcere fecifli ficut araneam
animam ejus : veruntamen vani
conturbatur omnis homo.
13. Exaudi orationem me-
am, ckdeprecationemmeam:
auribus percipelacrymas meas.
Ne fileas a me : quod incola
Audi orationem meam Domine
,
& clamorem meum exaudi > ad la-
cryrnam meam ne obfurdefcas ;
Jfhiia advena ego
fum apud te ;
ego fim apud te in terram , & peregrinus
,
ficut omnes panes met.
peregrinus, ficut omnes pa-
tres mei.
14. Remitte mihi, ut re- Parce mihi
, ut rideam ante-
frigerer priufquam abeam
,
& quam vadam
, & non
fubfftam.
amplius jam non ero.
NoT AD VERSIONEM ANTIQUAM
i}. Exaudi orationem meant
Domine
, & deprecationem meam :
auribus percipe lacrymas meas.
Ne fileas : quoniam advena ego
fum apud te, & peregrinus, ficut
omnes patres mei.
1 4. Remitte mihi , ut refiigerer
priufquam abeam, & amphu non
ero.
fienlium dedifti me. Ambrcfius ubi Tup. col.
8J4.
e. ait
alios habere codices : Opprobrium infipienti ne tradas me ;
fed alteram leftionem prasferre videtur. In Gr puoai
(*e o'e</os ccpepyi efaxcLi /ut. Quinta editio , /uvi la; /j.s.
Tf. 10. Accinunc Ambrof. & Cafliod. in hunc Pi. una
cum Pfalt. Rom. Corb. & Carnut. Apud Aug. in eund.
Pf. fie : Obfurdiii , &
non aperui quoniam ttt es qui
fecijli me. In Gr. Ex&ipcuSw, j vn oti cu 1
1
woihm;
it. 11. Ita Pfalt. Moz. hab. cum Corb. Rom. vero
flagas tuas , cum Ambrof. 6c Cafliod. in hunc Pf. Aug.
in eund. ita : amove a me fiagella ttta. Gr. t; /xifiydi
#. 11. Itidem in Pfalt. Corb. praeterduo feqq. fuper ini-
quitatem , Scficut araneam. In Rom. fie : Afortitudine enim
manus tux... propter iniqnit. corripuifti hominem...
ft
'cut ara-
neam animam ejus : veruntamen univerfa vanitas , omnis bo-
ma vivens. In Mediol. & Carnut. erudifti hominem. In
Moz. velnt arettam animam ejus : veruntamen vane contur-
babitur omnis homo vivens. In Carnut. etiam additur vi-
vens. Ambrof. in hunc Pf. p. 85" y. f. legit : A fortitudi-
ne mantis tua ego defeci ; fubinde : $$ addidit , ir":uit, In
increpationibus fuper iniquitatem erudifti hominem nus , &c
ficut araneam animam ejus. Grxcus vitip ohc/slat; dixit , cola fum
tratlis , difi. ilio univerfa confunditttr. Ad fubjeccum Dia-
pfalma quod fpeftat , ita pariter fubneclitur cum in Pfalt.
Rom. turn n Gr. ed. Rom. Sed nulla ejus fit mentio apud
Auguft. deeftque in Pfalt. Corb. ficut in editt. Aid. 6c
Compl.
t. 1
J.
Pfalt. Rom. 6c Corb. Exaudi Deus orationem
meam ne Jilcas a me : quoniam incola ego
fum apud te
in terra
, >
peregrinus , 6cc. Mozarab. Exaudi orat. meam
Domine ne fleas a me : quia incola ego
fum apud
te
, fjj
peregrinus, &C. Ambrof. in hunc Pf. p. 8j8. f. 6C
in Pf. 48. p. 9JI. d. Exaudi Domine orat tie fleas a
me : quoniam advena ego fum apud te in terra
, <? peregri-
nus , 6cc. fie etiam 1. de bono morr. c. 2. to. 1. p. 391.
c. at 1. i. de Abrah. c. 9. p.
J40.
b. advena ego
fum
in hac terra,
$$
peregr. 8cc. Similiter Au6l. op. imp. in
Matt. horn.
J4.
p. ZZJ. c. quoniam advena
fum ego apud
te in terra
, tf
peregr. 6cc. Auguft. in hunc Pf. ne fleas a
me ; turn videtur addere , ne obfurdefcam in xtemum
;
deinde lie : quoniam inquilinus ego
fum apud te
,
^
peregr.
&c. item quacft. 1
J6\
in Gen. to. 5. p. 417. a. inqui-
linus ego fum in terra,
#
peregrinus , &c. Aud. etiam 1.
de promilf.
p. 1. c. 12. leg. inquilinus
fum , ^
peregr
i-
Hieron. verb in Ifai. 14. to. 3. p. 166. b. ac-
$
peregrinus
,
f
cut , &c. CalTiod. in eund. Pf.
hoc
eft,
pro iniquitate;
^
integrum verfum , 'Et sMy/xoT<; Exaudi Deus orat ne fileas a me : quoniam ego in-
vireo ti!0,m'a? sVai'/cfca; tttfyuTrov , pofuit ; quod
eft
: In in- cola fum apud te in terra,
&
peregr. tec. Pfalt. Mediolan.
crepationibus pro iniquitate erudifti hominem : item inf. de fie interpungit : Exaudi $ deprec. meam auribus per-
aranea loquer.s , ait : Sed vanum
eft
omne quod fecerit ;
fie
cipe. Lacrymis meis ne fileas : quoniam , &c. Gr. E;W-
homo omnis
eft
vane
) ipfe turbatnr , &c. at 1. de xwir tm; tr^ntvx^
W
Ki/e 1 5,
iiantsun^v fcvifvu*
lapfu virg. to. 2. p. 319. b. legit : propter iniquitatem fJCs' fii xupa.stumUw tTl ira^aoe, eyco slftt w tJ >,
,
corripuifti ficut araneam. Sec. Cafliod. in eund. Pf. A
fortitudine enim ego defeci; deinde : in increpationibus
propter iniquitatem corripuifti hominem
ficut araneam...
vane canturb. omnis homo vivens. Auguft. vero in eund.
Pf. ita : A fortitudine manus tux ego defeci in argutioni-
bus : pro iniquitate erudifti hominem. Et contabefcere
fecifti
ficut
araneam animam meam : veruntamen vane conturb. om-
nis homo vivens : infra legit tabefcere. In Gr. 'Atto tm?
(
Alex. Aid. 6c Compl. 'AtJ yip th; ) i%i<* t?;
X^P'i
Qv iyta e'Sjewiw iv i>.iyfioT<; Jtrep dvojuiai; ( Symm. /<'
o\Si-
%'ixr
)
itrxiJ'fviia.q .vfyonror. Koc) s'eTn5? a>; ipixyw rM
"ivx*'
'"tS
-
'
ttw ftoiTW TO.piaytTtt.1 iceic, arfyanroi;- a Mf.
Alex. 8c abedd. Aid. 8c Compl. abeft verbum Tupaorila,:.
Hieron. etiam ad hoc , vane conturbatur , ita fcribit ad
Sun. & Fretel. to. 2. p. 63 J.
El dicitis vos in Grace non
inventffe conturbatur
; fed %$ hoc in LXX.
fub vera addi-
tum
eft
:
tf
hinc apud vos
, y apud plerofque error exori-
*r, quod fcriptorum negligentii
, virgulis
& afterifcis fub-
6cc. Alex. Aid. 8c Compl. It t>7 yri irapi Qui, k., 8c'c. De
his autem Lat. incola, advena, accola , ita dilferit Am-
brof. in hunc Pf. p. 857. b. Alius
eft
incola, inquit, alius
advena
, alius accola. Incola
,
qui de loco
eft
; advena
, qui
aliunde venit ; accola, qui ad tempus colit
, tf
mutator an-
norum vicibus.
$.
14. Pfalt. Rom. priufquam earn , f_
amplihs non ero.
Similiter hab. Ambrof. in hunc Pf.
p. 858. a. at 1. de bo-
no mort. c. 2. p. 391. d. 6c de lapfu virg. to. 2.
p. 320.
a. priufquam abeam. Cafliod. in eund. Pf. cum Fulg.
1. 2. de remiir. pecc. c. 20. priufquam earn , Sec. ut in
Rom. In Corb. vitiose , priufquam babeam , &c. Moz. priuf-
quam earn, $ ampliits jam non ero. Iridem ap. Aug. in
eund. Pf. Apud Hieron. vero epift. ad Cypr. to. 2.
p.
703. a. priufquam abeam, <^ non fub
fft
am. Ap. Fhilaftr.
Brix. de ha:ref. p. 718. c. priufquam vadam
, tf
jam
non ero amplius. In Gr. -!rpo t /41 dittrftiit , ij bKin (t$
virslfeu- Symm. , /ti t!-7rdpx!i"
3&3&i
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXXIX. 8
1
Hebr,
10.
J.
VULGATA HOD.
. In finem ,
Pfalmus ipfi David.
XXXIX.
x. 1? Xfpeftans exfpectavi Do-
-I milium , & intendit mihi.
5 . Et exaudivit preces meas : &
cduxit me de lacu miferia; , & de
Juto fecis.
Et ftatuit fuper petram pedes
meos : 8c direxit greifus meos.
4. Et immifit in os meum can-
ticum novum , carmen Deo noftro.
&
HEB R.
Viclori David Cant i cum.
XL.
J~'
Xfpeclans exfpeftavi Domi-
J-J man , cjr inclinatus
eft
ad me.
Et audivit clamorcm meum
, &
eduxit me de lacu fonitfts , de Into
cam.
Et ftatuit fuper petram pedes
meos
,
ftabilivit grejfus meos.
Et dedit in ore meo canticum
novum ,
Undent Deo nojiro.
1.
Versio antiqua.
In finem , Pfalmus ipfi Da- *
Mf.
Sanger*.
vid. XXXIX.
2.
-jo
Xfpeftans exfpeftavi
X-/ Dominum,&
refpexk
me.
3.
Et exaudivit deprecatio-
nem meam : & eduxit me de
lacu miferia: , & de Into fecis.
Et ftatuit fuper petram pe-
des meos : & direxit greifus
meos.
4.
Et inmifit in os meum
canticum novum,
hymnum
Videbunt multi & timebunt
fperabunt in Domino.
j. Beatus vir , cujus eft nomen
Deo noftro.
Videbunt multi & timebunt:
& fperabunt in Domino.
5. Beatus vir, cujus eft no-
Videbunt multi & timebunt,
&
fperabunt in Domino.
Beatus vir
,
qui pofuit Domi-
Domini fpes ejus : & non refpexit num cottfidentiam fuam, ejr non
eft
men Domini fpes ipfius : &
in vanitates & infanias falfas. averfus ad fupcrbtas
,
pompafque non refpexit in vanitates <5c in
mendacii.
6. Multa fecifti tu Domine Deus Multa
fecifti tu Dentine Deus
meus mirabilia tua : & cogitationi- metis mirabilia tua , & cogitatio-
bus tuis non eft qui iimilis fit tibi.
Annuntiavi & locutus fum : mul-
tiplicati funt fuper numerum.
7. Sacrificium & oblationem no-
luifti : aures autem perfecifti mihi.
nes tttas pro nobis : non tnvento or-
dinem coram te.
St narrare voluero & numera-
te
infanias filfas.
6. Multa fecifti tu Domine
Deus meus mirabilia tua : &
cogitationibus
tuis non eft
quis fimilis fit tibi.
Adnuntiavi & locutus fum
:
plura funt quam ut narrari multiplicati funt fuper nume
queant. rum.
Vtftima & oblatione non indi-
ces : aures
fodiftt mihi.
Holocattflitm &
pro peccato non Holocauftum & pro peccato
non poftulafti : 8. tunc dixi : Ecce pctifti : tunc dixi : Ecce venio.
venio.
In capite Iibri fcriptum eft de In volumine libri fcriptum
eft
me 9. utfacerem voluntatem tuam: de me ut facerem placitum tibi :
Deus meus volui , & legem tuam in Deus meus volui , & legem tuam in tatem tuam : Deus meus VO-
medio cordis mei. medio ventris met. lui, & legem tuam in medio
cordis mei.
NotjE ad Versionem
7. Sacrificium & oblatio-
nem noluifti : aures autem
perfecifti mihi.
Holocaufta etiam pro delic-
to non poftulafti : 8. tunc
dixi : Ecce venio.
In capite libri fcriptum
eft de me
9. ut fiiciam volun-
A D
V. I. Cafliod. cum Pfalt. Rom. Corb. & Moz. delet
ipfi.
Gr. E/'; to teVs , 7 Aeon/ "ic&fitoq,. Mf. Alex, av
filc, too" Aau'f.
Tt~. z. Ita Pfalr. Rom. Corb. & Moz. cum Cafliod. Si-
militer hab. Ambrof. in Pf. 36. 38. 39. &
45.
col.
787.
a.
854. b. 859. b. 931. d. item epift.
35. to. 2. p. 928.
d. at in Pf. 118. to. 1. p. 979.
a. Exfpetlans exfpeit. Dom.
f$ exaudivit me; & infra
p. 1060. z. fuftinni Dominant,
f$ refpexit me. Aug. in hunc Pf. col.
327. c. Suflinens
fufi
tintti Dominum
, Q adtendtt mihi. In Grseco '.'tictfitkim inri-
ftstva *, wfsof'Xf fiiL.
t'. 3. Sic in Pfalt. Rom. Corb. Moz. & ap. Cafliod.
Corb. tamen hab. fupra petra. Hilar, in Pf.
133.0.465.
e. ftatuit fuper petram pedes meos. Apud Auguft. in hunc
Pi. omnia ut in textu , exceptis his, limi , loco fecis , &
fnpra ,
pro fuper. Ap. Ambr. in eund. Pf. p. 859. c. eduxit
ttos de lacu miferia, 1$ de Into fecis :8c in Pf. 118.
p.
979. b. Et ftatuit pedes meos in petra : Qj direxit grejfus
meos. In Gr. Kcti iigkmgz tm? J tienes
fit*' *, dvtiyctyi fite
tx. heuexx Tcthanraplas, jt, Vo mix ;>t/o?. Keel isyaiv ewJ
rzer&cr , &c. ut in Lat.
fr. 4.
Itidem Cafliod. in hunc Pf. una cum Pfalt. Rom.
Corb. & Moz. Similiter hab. Ambr. in eund. Pf. p. 859.
e. Immifipi in os meum cantitum novum; fed non addit
plura. Ap. Augulr. vero in eund. Pf. Et immijit bym-
num Deo noftro. Videbunt jufli tim.
tf
fperabunt in Do-
\ninnm. Grax. Kal ae&utiv
vfitter te fitait. "O-^tv-
toj 7roMoi Hj eVx/k ait sirl Ki'&tcr.
Ifr.
J.
Ita Maxim. Taurin. in horn. p. 8. b. deleto in , an-
te infanias. Similiter Ambrof. in hunc Pf.
p. 860. b. &
Cafliod. in eund. excepro ejus, loco ipfius : at in Pf. 1 18.
p. 1028. d. Ambrof. habet : Beatus vir, cui nomen Do-
mini fpes ejus, &c. Augufl;. in hunc Pf. & epift. ijy. to.
a. p. 538. b. Beatus vir , cujus
eft fpes ejus in va-
nitates
y> infanias mendaces. pfalt. Rom. in vamtntem
^
infanias falfas ; Mozarab. nee infanias falfas. Corb. fpes
ipfius : $
non refp. in vanitates , infanias falfas. In Grasco ;
Jam. II.
ANTIQUA M.
iKTTIC, aUT? tl; fitXTOUlTHTltt; K)
Manae/o; anvp , $ ssv...
fitatiai -^H/JsTi;.
t. 6. Ita Pfalt. Rom. & Corb. cum Cafliod. deleto
unoyft, fofljimitis. Itidem in Mozarab. hoc excepto
, #
in cogitationibus. Apud Aug. in eund. Pf. non
eft
qui
Ji-
milisjit, &c. ut in Vulg. Apud Ambrof. in Pf. 118.
p.
992. a. togitationibus tuis quis fimilis erit? & in Pf.
39.
p. 861. c. Annuntiavi
> locutus
fum, &c. ut fup. In
Gr.
j,
Tcft J ia.*oyitsfit.o~ii Qv tx. -( t/; ou.o:Mo;tcci Qoi , &c.
t.7. Ita vet. Irenaei Interpres, 1. 4. c. 17. p. 248.
a. Sic etiam in Pfalt. Rom. & Moz. nili quod in his ha-
betur corpus
, pro aures , iicut in Pfalt. Mediolan. Item
apud Auguft. & Cafliod. in hunc Pf. cum feqq. Holo-
caufta etiam pro delicto non poftulafti ; Aug. 0 petifti. Hi-
lar, in Pf.
J3.
p. 10 1. a. legit : Heftiam # oblationem no-
luifti : perfecifti autem mihi corpus. Ambrof. in hunc Pf.
p. 8fji. c. Sacrificium
tf
oblat. nol. corpus autem
perfecifti
mibi : at inf. 868. b. ecce corpus pr.tparafli mihi : & 1. de
apolog. Dav. to. 1. p. 702. b. addit : Holocaufta
g pro
peccato non
poftulafti. Pfalt. Corb. Holocaufta etiam pro di-
leclo
(\. delicto
)
non poftulafti. Gr.Qvislat k. Trofctpcpolt n'x
n6t*nca;' oafiix. /s xa-nifT/oa ftot. 'O^ottai'o/na. ("Mf. Alex.
0>oy.avTu>fita.TO. ) i. iripl yuapT.'a; fr'* Viica:;. In uno codice
,
tefte Nobilio , & commentariis Graecorum eft : u-ilx As ft-.t
xonvpritsco. Paulus apoft. Hebr. 10. y. Hoftiam 5 oblatio.
nem noluifti : corpus autem aptafti mihi.
t- 8. Concinunr Ambrof. Auguft. & Cafliod. in hunc
Pf. cum vet. Pfalt. Hieronymus vero
, qu^ft. Hebr. to. 2.
col. jo8. legit : In capitulo libri fcriptum
eft
de me : (i-
militer in Ecclef. col.
787. b. 8c in Ifai. 29. ac Ezech.
2. to. 3.
col. 246. f. 712. e. Gr. 'Ee xspaa/Ai ,>./*
,
&c.
t 9.
Concinunt Ambrof. Auguft. & Cafliod. in hunc
Pf. una cum Plait. Corb. Rom. Marrianan, & Moz. In
Rom. Fabri , ac Mediolan. exftar ventris met , loco cordis
mei. Sic etiam habuifle alios codices monet Ambroliut
ubi fup.
p. 866. b. Hieronymus qucque epift, ad Sun. fie
82 LIBER PSALMORUM. Pfalm. XXXIX.
Ex Mf.
Satigerm,
Versio antiqua.
i o. Bene nunciavi juftitiam
HEBR.
Annuntiavi juftitiam in eccle-
fia multa , ecce labia mea non pro-
hibcbo : Domine tu nofli.
tuam in ecclefia magna, ecce
labia mea non prohibebo : Do-
mine tu cognovifti
ii. Juftitiam meam. Non
abfcondi in corde meo verita-
tem tuam, & falutarem tuum falutare tuum dixi.
dixi.
Non celavi mifericordiam Non abfcondi mifericordiam
tuam
, er veritatem tuam in eccle-
Juftitiam tuam non abfcondi in
medio cordis met : fidem
tuam &
VULGATA HOD.
io. Annuntiavi juflitiam tuam
in ecclelia magna , ecce labia mea
non prohibebo : Domine tu fcifti.
1 1 . Juftitiam tuam non abfcondi
in corde meo : veritatem tuam & fa-
lutare tuum dixi.
Non abfcondi mifericordiam
tuam , & veritatem tuam , k con-
cilio multo.
ii. Tu autem Domine ne longe
lon
a
e facias mifericordias tuas fericordias tuas a me : mifericor- facias miferationes tuas a me : mife-
a me : mifericordia tua , & ve-
tuam, & veritatem tuam fy-
nagoga: multac. ft*
multa.
i 2. Tu autem Domine ne Tu Domine non probibeas mi-
ritas tua Temper fufcepit me.
13. Quoniam circuierunt
me mala
dia tua & Veritas tua jugiterfer-
ricordia tua & Veritas tua femper
vabunt me.
Circumdederunt enim me mala
,
quorum non eft quorum non
eft
numerus : compre-
numerus : comprehenderunt benderunt me imquitates mea
, &
me iniquitates mex , & non non potui videre.
potui ut viderem.
Multiplicatx funt fuper ca-
pillos capitis mei : & cor
meum dereliquit me.
14.
Complacuit Domino
eripere me : Domine, in auxi-
lium meum refpice.
1
5. Confundantur & reve-
reannir fimul
,
qui quarrunt
animam meam, ut auferant
earn.
Convertantur retro, & re-
vereantur quivolunt mihi ma- fundantur qui volunt mala mibi
ia.
16. Ferant confeftim con-
fufionemiuam, qui dicunt mi-
hi : Euge , euge.
17. Exfultentur & lxtentur
Noi
fufceperunt me.
1
5 . Quoniam circumdederunt
me mala
,
quorum non ell numerus
:
comprehenderunt me iniquitates
mea; , & non potui ut viderem.
Multiplicatae funt fuper capillos
capitis mei : & cor meum dereliquit
me.
14. Complaceat tibi Domine ut
Plures fails, funt quam capilli
capitis mei
,
& cor meum dereli-
quit me.
Placeat tibi Domine ut liberes
me : Domine ad adjuvandum me eruas me: Domine, ad adjuvandum
feflina.
me refpice
Confundantur & revereanturfi-
mul qu&rcntes animam meam
, ut
auferant earn:
Tnf.gg.
2.
1 ;. Confundantur & reverean- Sup,
34.
tur fimul
,
qui qusrunt animam 4*
meam , ut auferant earn.
Convertantur retrorsum
, &con-
Pereant
poft
confufionem fuam,
qui dicunt mibi ; Vab , vab,
Gaudeant &
Utcntur in te om-
Convertantur retrorsum
, & re-
vereantur qui volunt mihi mala.
16. Ferant confeftim confufio-
nem fuam
,
qui dicunt mihi : Euge
>
euge.
1 7. Exfultent & lanentur fuper
ad Versionem antiqua m.
Fretel. to. 2. p. 65
jf. c. ad hoc, in medio cordis mei , ita
fcribit : 1 Grxco reperiffe vos dicitis , in medio ventiis
mei, quod
tf
in Hebrxo
fie
fcriptum
eft fed propter eu-
phonium apnd haunts in corde translatum
eft ;
tf
tamen
non debemus ftibtrahere quad vtrum
eft.
Graec. Vat. habet
:
7? xomsii eo; iv m*Swm6iii' cV jj.z<so> t? xapJ :,/;
ut. Alex, vero , Aid. & Compl. tik ko/m'o? fj.v.
if. 10. Sic eft in Pfalt. Corb. Rom. & Moz. Ita quo-
que legit Ambrof. in hunc Pf. p. 866. b. c. cum Auguft.
& Caffiod. in eund. Auguftinus tamen ibid, habet an-
nuntiavi ; at fupra, bene nunciavi , ut in Pfalt. Mediolan.
& Carnut. In Gr. evvyfiMnc/Jiw.
If . 11. In Pfalt. Sangerm. vetbum ult. verfus praeced.
tognovifti ,
jungitur cum fubfeq. juftitiam meam ; ut &
iftud , non abfcondi , cum feq. veritatem tuam ; nee male :
nam in Gr. ed. Rom. fie eft : Ki/'e w eyrtui tm J ixaio-
evvw fiV , hx. (tpv-lfa. thv ctM^siav Qa , j,
to doiTupior w
tinea.. Similis admittitur interpunttio in Pfalt. Arab, ac JE-
thiop. & apud Apollinarium : in aliis autem libris Grae-
cis , & legitur , & interpungitur hoc modo : Kv&it cv J'7-
ca?' rm fiyuuoeww c\s V iX.pvfyot a rri xap/i'a fin' Till' cawtixv
et- ij to f'm. Sic eft etiam in Pfalt. Rom. nee aliter
interpungere videntur Paties Lat. licet juftitiam meam
habeant , non tuam. F.t vero Ambrof. in Pf. 59. p. 868. a.
ita dilferit : Ad Patrem diet : Juftitiam meam non abfcondi in
corde meo : veritat.
j falut. tuum dixi : deinde lie : To-
tus ex perfona Cbrifti Pfalmus ifte eft,
idea juftitiam meam
dicit ; tamen fupra p. 866. c. habet : Juftitiam tuam non
abfcondi in corde meo ; ut legitur in Pfalt. Rom. & apud
Caffiod. in hunc Pf. At Auguft. in eund. Pf. legit : Juf-
titiam meam non abfcondi, &c. cum Pfalt. Corb. & infra
idem Aug. Non celavi veritat. tuam a congregatione
mitlta. Caffiod. in fynagoga mnlta ; Pfalt. Rom. a fynagoga
mnlta ; Corb.fynagoga multa ; Mozarab. a fynagoga mnlto-
rum ; ubique non celavi. Gr. itc tupv^a... aVo ovvayuyv^ to*-
xik. Symm. a irxMt. Aq. 8c Theod. w ix.Kf.yala fiiiyxw.
Tf . 12. Sic apud Caffiod. in hunc Pf. ut in Pfalt. Rom.
Corb. & Moz. uno excepto fufceperunt me; Corb. fufci-
fit me; Mediolan. fufcipiant me. Apud Aug. in eund. Pf.
ne clonginquavtris mifericordias tuas a me..... fufceperunt
*t. I11 Gr.
pit luuipvits rii oiV.t//>/w cv,.. cimM^tno pr
Symm. 7re(?,i<p&iareTu fie.
tf. 13. Ita Auguft. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Mar-
tianasi , ft excipias unum circumdederunt
, pro circuierunt.
Caffiod. pra:rerea legit multiplicati funt , cum Pfalt. Moz.
& Rom. Fabri. S. Paulin. epift. 12. p. 6y. b. Multiplicatx
funt iniquitates noftra fuper capillos capitis noftri. Ap. Am-
brof. 1. de fuga fxc, c.
J.
p. 428. f. haec pauca : compre-
henderunt me ut viderem. In Gr. ''Or/ ttiqm'
>
)(j>i /a; x.,-
Kcc, &c. ut in Lat. fup.
Tt. 14. Ita Pfalt. Corb. habet. Moz. vero : Placeat tibi
Domine eripere me : Domine, in auxilium meum refpice.
Rom. Complaceat tibi Domine ut eripias me , Sic. ut in tex-
ru. Ita quoque legit Caffiod. in hunc Pf. Auguft. vero
in eund. fie : Placeat tibi Domine eruere me : & infra :
Placeat tibi eruere me : Domine , in adjuvandum mihi ref-
pice. In Gr. Et<'/ ov.voty KvC'e t\s pvcaai (te Kv&t! , 5/;
to' /SchOhsoi/ .of
7rf>''%5;
-
Alex, (rtrtveov. Hieron. epift. ad
Sun. & Fretel. to. 2. p.
6}
J. c. ad haec, Domine, in ad-
jutorium meum refpice , ita fcribit : In Crtcco reperiffe vos
dicitis caivcoy , id
eft , feftina
; fed apud LXX. irpo%,eq
,
id
eft
refpice, fcriptum eft.
In Mfs. tamen Hieron. Reg.
& Florent. fi Martianaso fides, loco irpo%<;, legitur eVi
Qm'tti , cum duplici accentu.
#. If.
Pfalt. Rom. Martianaei : Confundantur
tf
reve-
reantur inimici mei
,
qui quxrttnt Avertantur retror-
sum , "$ erubefcant qui cogitant mihi mala. Itidem in Rom.
Fabri, & apud Caffiod. hoc excepto , fimul , loco inimici
mei. In Moz. Cotfttnd. &
rever. fimul Avertantur re-
trorsum , & confundantur qui volunt mala mihi. In Cois-
lin. retrorsum
, ) erubefcant. Auguft. in hunc Pf. nil dif-
fers a Vulg. Ambrof. in eund. p. 868. c. hare tantum ci-
tat : Confund. >
rever.
fimul ,
qui ut auferant earn.
Similiter in Gr. deinde fie : 'Avro^^pslveav /'; toc o'tiow
,
ij a/T^csriiynxv (
Alex. x.a.7cu%vrfaiy6ar ) of te^oKTt? ,uo
xaxa.
jf . 16. Confentiunr Aug. Sc Caffiod. una cum vet. Pfalt.
In Gr. KoftioaQaOKV nra.ft.X.fv
l
J- a- &c -
Tf . 17. Pfalt. Rom. & Coislin. cum Caffiod. Exfultent
$$
Ixtentur qui quxrttnt te Domine , Sec. ut in Vulg. Similiter
in Moz. nifi quod add. in te omnes,a.d verbum Ixtentur.
In Corb. lie : Exfultent
Ixtttnttr omnes qui fpernnt it
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XL.
83
VlIlGATA HOD. HEBR.
VERSIO ANTIQUA.
te omnes qurerentes te : & dicant nes
,
qui qiurunt te : dieant jugi- in te omnes, qui quaerunt te Ex M/. Sangerm.
femper: Magnificetur Dominus : qui ter: Magnificetur Dominus, qui di- Domine : & dicant Temper :
diligunt lalutare tuum. Itguntfalutarc tuum.
Magnificetur : qui diligunt fa-
lutarem tuum.
18. Ego autem mendicus fum , Ego atttem fitm egenus, & pau- 18. KgO autem egenus &
&: pauper : Dominus follidtus eft per : Dominus folltcitus exit pro pauper fum :
*
Dominus CU-
*
Mf vitiitl
mei.
Adjutor meus , & protector
meus tu es : Deus meus ne tar-
daveris.
NOTJE
me. ram habet mei. Domine.
Auxilium meum
, & f
alutare Adjutor meus , & prote&or
meum tu : Deus meus ne more- meus tu es : Deus meus ne tar-
ris.
daveris.
AD VERSIONEM A N T I O U A M.
te
, ?
qnxrnnt te Domine :
g? dicant Jaltttarem tuum.
Apud Aug. in eund. Pf. Exfultent fjj jocundentur omnes
qui te qttxrunt Domine, &c. ut in Vulg. In Gr. 'AyaA-
Ti/acad'Tc it, ei/'psci'6e/waj' tin Qo: irca-xtc, 0! ^tirvrrtt Qt Kv-
C<i M7aw6kt KiltU'i' "'1 Sec. Aid. & Compl.
#. 18. Pfalt. Rom. cum Caffiod. cumin hunc Pf. turn
in Pf. frTo. p. 234. b. Ego vera egenus , )
pauper fnm :
Dominus enramjiabet mei. Adjutor metis
, 2?
liberator meus
ts tit : Domine ne tardaveris. Similiter in Coislin. prster
feqq. adjutor 2?
liberator meus
eflo : Domine Deus mens tie,
Sec. In Corb. Ego autem egenus
, [$
panp. fum : Dominus
curam habet mibi , &c. ut in Vulg. In Moz. Ego veri
egens
, tf
pauper : Dominus curam habet mei. Adjutor
tf
liberator meus es tu : Domine ne tardaveris. Apud Auguft.
in eund. Pf. Ego autem egenus
, $$
pauper
fum : Domi-
nus curam habebit mei ( inf. habet.
)
Adjutor meus , 6cc.
ut in textu Sangerm. Hieron. epift. ad Hebidiam , to.
4.
p.
l6"o. d. Ego autem mendicus fitm ,
tf
pauper : 5 Do-
minus follicitus
eft
pro me. Gr. 'Eyu o\t ina'/jm, , vremi
tifu
m
Kue; ip&VTtt'i /uy. B511O0? jam , K) VTrssjcctrtsy.i /** u
VULGATA HOD.
In finem ,
Pfalmus ipfi David.
XL.
Eatus qui intelligit fuper
genum
, & pauperem : in
Ve
1.
B
die mala liberabit eum Dominus.
3.
Dominus confervet eum, &
vivificet eum , & beatum faciat eum
in terra : & non tradat eum in ani-
mam inimicorumejus.
4. Dominus opem ferat illi fuper
HE B R.
Viclori Canticum David.
XL I.
T) Eatus qui cogitat de patipere:
JLj in die mala liberabit eum Do-
minus.
Dominus cujlodict eum
, & vi-
vificabit eum
, &
beams erit in & vivificet eum, & beatum fa-
terra
: &
non tradet eum amnu ciat eum : & emundet de terra
inimicorum fuorum.
animam ejus ; &
*
tradat eum
in manus inimici ejus.
Dominus confortabit turn in lee-
4. Dominus
opem ferat illi
RSIO ANTIQUA.
In finem , Pfalmus ipfi Da-
vid. XL.
B
Earns qui intelligit
fu-
per egenum , & paupe-
rem
: Dominus in die mala li-
beravit eum.
Dominus
confervet
eum
ie&um doloris ejus
:
univerfum ftra- to infirmitatis : totum flratum ejus fupra ledumdoloris ejus uni
turn ejus verfafti in infirmitate ejus, verttfli in dgrotatione
fua. verfum ftratum
ejus \ erfafti in
infirmitatem
ejus.
5. Egodixi:
Dominus
mi-
ferere mei : fana
animam
meam
,
quoniam
peccavi tibi.
6. Inimici mei dixerunt
mi-
ni mala
: Quando
morietur
,
& periet nomen
ejus ?
7.
Et
ingrediebantur
ut vi-
derent
; vane locutum eft cor
5.
Egodixi : Domine miferere Ego dixi: Domine miferere mei:
mei : fana animam meam, quia fana animam meam
,
quoniam pec-
peccavi tibi. cavi tibi.
6. Inimici mei dixerunt mala Inimici mei loquentur malum
mihi : Quando morietur, & peribit mibi : J^uando morietur
,
&peri-
nomen ejus ? bit nomen ejus?
7. Et fi ingrediebatur ut vide- Et
Ji
venerit ut videat , vana
ret , vana loquebatur , cor ejus con-
gregavit inkjuitatem iibi.
loquetur : cor ejus congregabit ini-
quitatem fibi
;
eorum,
congregaverunt
quitatem fibi.
1111-
NoTjE AD VERSIONEM ANTIQUA M.
t. 1. CalTiod. delet ipfi, cum Pfalt. Rom. Corb. &
Coislin. Retinet Ambr. tradt. in hunc Pfal.
p. 2,6j. d.
fr. 2. Sic eft liberavit , in Pfalt. Moz. Corb. & Coislin.
fed Ambi'of. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Vulgatae
fiiffragantur ad verbum , una cum Pfalt. Rom. ScGr^Iti-
dem Cypr. 1. de oper. & elee. ut & S. Paulin. epift.
34.
p. 220. c. rutfufque Ambrof. to. I. col.
J76.
c.
744. c.
792. e. 821. c. 1 128. d. Cypr. vero lib.
3. Teftim.
p.
303. a. hab. in die malo liberabit ilium Deus. Audi:, op.
imp. in Matt. hom. 9. p.
jT. a. Beatus qui intelligit
fit-
ter mendicum ,
tf
pauperem.
tf. 3. Ita Ambrof. & CalTiod. in hunc Pf. cum Pfalt.
Horn. Corb. & Coislin. nifi quod habent emundet in ter-
ra , ut & inf. non tradat : praeterea Ambrof. loco animam
,
legit vitam ; Caffiodorique Mfs. tres animam, pro ma-
tins. In Pfalt. Carnut. ^ beatum faciat eum in terra :
^
emundet in terra animam ejus ; deinde cum Moz.
$ non
tradat eum in manus inimici ejus. Hunc ult. verliculum
Similiter habet Aug. in eund. Pf. fed in aliis concordat
cum Vulg. praetermittirque medium,
5 emundet , Sec. pfalt.
Mediolan. hab. in manibus inimicorum ejus. Obfervat Am-
brof. loco cit. alios habere Grarcos
, ^ non tradat eum in
animas inimicorum ejus. Gr. edit. Rom. Ki/^o; mvhabfli
(Alex, cum Aid. & Compl. J ia,<pv>.a.,Ki ) aVroe
, j,
wW
aura , ( Aquil. ^uo'oai, ) k. ftaKocphai durov zv th 7t i,
Hn
7rtKpJcT duror /;
x
i7
&$
'xfy*
"T?
-
Alex. Aid. &
Tom. II.
Compl.
ty}fM tu?; Aquila , I,
4"X^
E
X^?j
Theod.
t.'t
tyxw
'> Symm.
4"X
a'"?- Sed ex his omnibus Gr. ne unus
quidem hab. verficulum med.
tf
emundet de terra, &c.
^.4. Sic habent Ambrof. & Caffiod. in hunc W. cum
Pfalt. Rom. excepto ifto , in infirmitate : item Ambrof.
rurfum to. 1.
p. 664. f.
799. f. l4g2 . a- & t0 _ 1>
*
179. f. Hilanus in Pf. 131. p. 449. d. univerfum
flratum
fuum verjafli. Aug. in Pf. 40. totum
flratum ejus
vertifli
in infirmitate ejus : at infra : univerfum
flratum ejus , Sec.
Ambrof. in eund. Pf.
p. 871. b. notat Symmachum ver"
tifle tectum mijeria ; Aquil. grabatnm miferix : deinde : ex-
preffiiis, inquit, LXX. Vtri leclum duloris putazerunt
effe
dicendum.^ In ed. Rom. Kl'&icc
faMeutdvTSiTrtxjJnit o'Ju-
yy; uvtx
ow Tvv xc/thk dvri IV/JS-ja; e'e t>" dlpxsia. dxiti'.
t. <j. Sic inGr. eft
, ut apud Ambrof. Aug. & CafTiod.
in hunc Pf. ac in vet. Pfalt. prseter unum Domine.
t. 6. Similiter in Pfalt. Coislin. Corb. Rom. Moz. &
apud Cafliod.
tf
periet. Apud Ambrof. & Aug. in eund.
Pf.
tf
peribit. In Gr. , onrauTXi, &c.
t. 7. Sic apud Auguft. & Caftiod. in huncPf. necnon
in Pfalt. Rom. Carnut. Coislin. & Mozarab. praeter vo-
cem vana
,
pro vane ; item ponunt ? > ante egrediebantur
,
quod tamen omittit Aug. prscterea Coislin. fcribit
firis ,
non foras. At veto qua; Auguft. hie refert num. plurali
,
eadem citat 1. de civit. Dei, to 7. p. 481. b. num. lin-
gulari : Et ingrediebatur ut -*;deret ; vana
locutum eft ctr
Lij
Ex
Mf. Sangertn
Supp,
84
LIBER PSALMOHUM. Pfalm. XL.
Versio antiqua.
Ix
Mf.
Stwgmn. Egrediebantur foras , & lo-
quebantur 8. fimulin unum.
He b r.
Egrcdiens foras detrabet.
Simul adversum me murmura-
bant omnes odientes me ; contra, me
cofitabant malum mini.
Verbum diaboli infundebant (i-
bi : Qui dormivit non addet ut re-
Sufurrabant omnes inimici
mei adversum me : cogitabant
mala mihi.
9.
Verbum iniquum man-
daverunt adversum me : Nun-
quid qui dormit non adjiciet furgat.
ut refurgat J
10. Etenim homo pads Sed & homopacificus mens , in 10.
mex
,
in quem fperavi : qui quo habui pduciam > qui manduca- in quo
edebat panes meos, amplia
vit adversum me fubplantatio
VuLGATA HOD.
Egrediebatur foras , & loque-
batur 8. in idipfum.
Adversum me fufurrabant omnes
inimici mei : adversum me cogita-
bant mala mihi.
9. Verbum iniquum conftitue-
runt adversum me : Nunquid qui
dormit non adjiciet ut refurgat ?
Etenim homo pads mea?

fperavi : qui edebat panes

bat partem meum ,
levavit contra meos , magnificavit fuper me fup-
me plantain.
Tu autem Domine miferere mei:
& leva me
, & reddam eis.
plantationem.
11. Tu autem Domine mifere-
re mei , & refufcita me : & retri-
buam eis.
n. In hoc cognovi quoniam
nem.
11. Tu autem Domine mi-
ferere mihi , & refufcita me :
& retribuam illis.
12. In hoc cognovi quo- In hoc cognovi quod velis me:
niam voluifti me : quoniam quia non infultabit inimicus meus voluifti me : quoniam non gaude-
non gaudebit inimicus meus mihi.
bit inimicus meus fuper me.
fuper me.
13. Propter innocentiam Ego autem in Jimplicitate mea 15. Me autem propter innocen-
autem meam fufcepifti me : adjutusfum a tc
, &flatues me ante tiam fufcepifti : & confirmafti me
& confirmafti me in confpecru faciem tuam in perpetuum. in confpe&u tuo in aetemum.
tuo in a?ternum.
14.
Eenediclus Dominus Bcnediclus Dominus Deus Ifrael 14. Benedi&us Dominus Deus
Deus Ifrael a fa?Clllo, & in afuculo, & ufque in fttcttlum : Ifrael a fsculo , & ufque in faecu-
faxulum : fiat , fiat. amen
, &
amen. lum
: fiat, fiat.
Not* ad Versionem antiquam.
congrcavit iniquit. Jibi. Egrediebatur fcras , >
lo- MnpLaptiVoc, vy\ ttcJojMu > &c. Aquila , ;; xot/nvtiri trgy&H- tjus
quebatur Jimul in urmm. Similiter apud Ambr. in eund
Pf. p. 875. a. De Juda proditore , inquit, evident prophe-
tia jubtexiutr in his verjiculis ,
qui fequuntur : Et egredie-
batur tit videret , vana lacuttts ; cor ejus congvegnvit iniqtit-
tatem Jibi.
Egrediebatur foras , >
hqnebatnr. Turn addit :
Sic dtilinilnm Gratis in codicibns invenimus : Ingredieba-
tur ergo Judas ,
qnxrens prodere Salvatorem , ut videret quid
ageret : & port paulo : Volebat intrare
, Jed penctrare non
poterat ; fubinde : Ingredi moliebatar , J
non ingrediebatur ;
& infra : Et egrediebatur joras
, gj
loqttebattir foras exi-
bat,
tf
cum perfidis fufurrabat. In Pfalt. Corb. fie : Et
ingrediebatur nt viderit ; -vane locutum ej} cor eorum , con-
gregaverunt iniquitatemJib
i. Egrediebatur foras , S>
loqrie-
bantur. Au&. 1. de promiif. p. 3. col. 177. b. Egredie-
batur foras , $
hqnebatnr in eodem. De hoc autem 1. ver-
Ikulo , Et
Ji
ingrediebatur ut videret, Hieron. ita dilferit
in epift. ad Sun. & Fretel. to. 2. p.
6"3f.
c. El dicitis
quad in Gr.uo non jit pojitum , cum manifeftijjime $ in He-
brao , o
in ctmilis hiterpretibtts fcriptumjit , j LXX. tranf-
tulerint , Kai siceiropevsTO ris t'Juv.ln ed. Rom. Kai ii'sice-
nr^icr^iYliii' , ni.T\wha.tei n x.:cpJ /a avn.... 'E^frao/isi/E-
10 iifii , gj
ihttlti iir't to OWTO.
~t . 8. Voces tres Jimul m unum , conjunct* exhibentur
in Pfalt. Sang;erm.cum praEced. loquebantur ; fequentes ve-
rb dtuc adversum me, cum his, inimici mei. At in Pfalt.
Rom. Martianan , & Coislin. lie : Simul in unum fitfurra-
bant : omnes inimici mei adversum me cogitabant mala mi-
hi. In Rom. vero Fabri , & Carnut. LoquebanturJimul ; dein-
de , in unum fufurrabant , &c. In Mozar. Simul in unum
adversits me fufurrabant. In Corb. Simul in unum fufurra-
bant adversiis me omnes inimici mei : cogitabant mihi ma-
la. Apud Augufh in hunc Pf. In idipfum adversum me
fufurrabant : pauloqne pod : Quid
eft
adversum me in idip-
fum ? fubinde : In idipfum adversiis me fufurrabant om-
nes adversum me cogit. &c. Apud Cafliod. in eund. Pf.
Simul in unum fufurrabant omnes inim. mei : adversum
me cogit. &c. in Gr. k, ?\.mi eVI to ccuto, ut pofuimus
fupra ; deinde fie : KaT' e,uk
t^$v&fa
nc/.nic, ci
e'x^CI"'
fin' tear' i/JiS zm-)iovto X.XX.O, ftei.
tf. 9. Sic in Pfalt. Rom. eft, & Coislin. In Moz. vero
ita : Verbum iniq. cogitabant adversiis me. Ap. Ambrof. in
hunc Pf. propefuerunt adversum me. Apud Aug. in eund.
difpofuernnt adversus me. Ap. Cafliod. conftituernnt , &c.
ut in Vulg. In Gr..... x-etTsfisno jwt' t'/ii' deinde , Mm
All. u
1 5.
mt , &c.
&. 10. Ita Ambrof. in hunc Pf. cum Pfalt. Corb. uno
excepro fuper me ,
pro adversum me : turn ait : Ampliavit
,
Grxcus i/jttyahvvsv dixit , hoc
eft
, magnificavit : & infra :
Hoc
eft
quod ait : magnificavit fuper me fupplantatio-
nem ;
quo verba infultantis jatlantiam declaravit : in con-
fequentibus vero, ampliavit fuper me fupplant. Pfalt. Moz.
& Coislin. hab. ampliavit adversum me fupplant. Medio-
lan. adampliavit adversus mefupplant. Sic etiam legit Ma-
xim. Taurin. in homil. p. 22.. h. Pfalt. Rom. cum Cafliod.
Etenim homo in quo fperabam : qui edebat , &c. ut in
textuSang. Tertullianus vero , 1. 4. adv. Marc.
p. 733.
b. qui mecum pattern edit, levabit in me plantam. Au-
guft. in hunc Pf. in quem fperavi : qui edebat panes meos
,
ampliavit Jttptr me calcaneum. Item Auft. 1. de promifT.
p. 3. col. 177. b. amplificavit fuper me calcaneum. Rufi-
nus vero in Symbol, p. 180. c. qui manducavit panes
meos , ampliavit adversum me fupplantationem. Ctxc...
ip' or iiW/oa
-
iSricay upr'a; fix , ifj.i-ia.wra iVs'jUS Trrspvia/ulr.
Tlr. 11. Ita Pfalt. Corb. hab. ad verbum; cui accinunt
Ambrof. & Caffiod. in hunc Pf. una cum Pfalt. Rom. 5c
Coislin. niii quod fcrib. mei, non mihi. Aug. etiam in eund.
Pf. hab. mei , 5 refufcita me : & reddam illis ; & inf.
fuf-
cita me : $$
reddam, &c. & traft. n. in Joh. to. 3. p.
2. col.
373.
e. excita me : f$ reddam. InGr. htmor fit ,
^
aVarnsoc fii' *.< arTcc-jroAacoj avrcT;.
f. 12. Similiter in Pfalt. Rom. ut apud Ambrof. Aug.
& Caffiod. in hunc Pf. ac in Gr.
"ft. 13. Sic habent Ambrof. & Caffiod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Rom. Moz. & Coislin. Apud Aug. in eund. Pf. fie :
Me autem propter innoc. meam
fufcepifti : at infra : Propter
innoc. meam fufcepifti
me , &c. Ita etiam in Pfalt. Corb.
In Gr.'E/uy J s dVia tw ctx.ux.tuv atT&a.Qif *, iG>&oua>zat; /j.i.
st'i toc aiwtu.
t. 14. Ita legit Ambrof. in hunc Pf. p. 881. b. c. 8c
884. e. cum Plait. Corb. & Grsco. Ambr. ibid.
p. 882.
a. ait : hi Bebrao habctur amen , amen , nt adferuerunt
qui librum legerunt in Elebra'icis litteris fcriptum : Grxcus
hoc loco , -yinno , yivono dixit
,
quod
eft , fiat , fat. Apud
Aug. in eund. Pf. Beneditlns Dominus Deus Ifrael a fee.
)
in fee. 2> dicet omnis populus : Fiat, fat; qua: Ambrof.
loc fup. cit. dicit pertinere ad Pfal. 105. Caffiod. cum
Pfalt. Rom. Vulgar.* favet.
3ft
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLI.
J
VuiGATA HOD.

In finem
,
Intellects filiis Core. XLI.
Uemadmodum dcfiderat
cervus ad fontes aqua rum :
Q
He br.
Viclori docliffmo filiorum Core.
XLI/.
O lent areola praparata, ad ir-
O riiationes aquarum
:fic
anima
Versio antiqua.
In finem
,
i.Intellecius filiis Corx. XLI.
2.
Q
Icut cervus defideratad
O fonres aquarum : ita de-
li*
Mf.
Sangerm,
fiderat anima mea ad re.
3.
Sitiit anima mea ad Deum
&
ita deliderat anima mea ad te Deus. mea pnparata ad te Deus.
5. Sitivit anima mea ad Deum Sitivit anima ad Deum fortcm
fortem vivum : quando veniam & viventcm ; quando ventam
, &pa- vivum : quando ve
apparebo ante faciem Dei ? rebo ante faciem Dei? . parcbo ante faciem Dei ?
4. Fuerunt mihi lacrymae men: Fuerunt mihi lacrymt meet panes
4. Flierunt mihi lacrymx
panes die ac nofte : dum dicitur per diem ac noclem : cum diceretur mea: panes die ac nocte : dum
tnihi quotidie : Ubi eft Deus tuus ? mihi tota die : Ubi
eft
Deus tuns', dicitur mihi quotidie : Ubi eft
Deus tuus ?
t.
H;ec recordatus fum ,& ef- Horum recordatus
fum , & ef- 5. Hxcmemoratusfum &
fudi in me animam meam : quoniam fudi in me animam meant : quia ve- efflldi in me animam meam :
tranlibo in locum tabernaculi admi- niam ad umbraculum
,
tacebo
uf- quoniam ingrediebar in locum
que ad donium Dei
,
rabilis , ufque ad domum Dei :
Jn voce exfultationis , & confef-
fionis : fonusepulantis.
6. Quare triftis es anima mea
>
& quare conturbas me?
Spera in Deo
,
quoniam adhuc
confitebor illi : falutare vultus mei
,
7. & Deus meus.
Ad me ipfum anima mea contur-
bata eft : propterea memor eio tui
In voce latidis & confejfionis
,
multitudims fejla cclebrantis.
Jguare incurvaris anima mea
,
& conturbas me ?
Exfpecta Deun
,
quia adhuc
confitebor ei
,
falutaribus vultus
ejus.
Deus meus in me
ipfo
anima mea
incurvatur
tabernaculi admirationis, uf-
que ad domum Dei
:
In voce exfultationis , &
confeffionis : fonus epulanris.
6. Quare triftis es anima
mea : & quare conturbas me ?
Spera in Domino
,
quo-
niam confitebor ei : falutare
vultus mei
,
7. & Deus meus.
Ad me ipfum anima mea
propterea recordabor conturbata eft : propterea me-
de terra Jordanis , & Hermoniim a tui de terra Jordams, & Hcrmonim mor ero tui Domine
,
de terra
monte modico. de monte mtnimo
N o t jE ad Versione
Jordanis
, & Hermoniim a
M
monte modico.
A N T I
Q U A M.
Tf. 1. Itidem in Pfalt. Corb. In Coislin. vero ad Co-
ra, additur Pfalmus. Apud Caffiod. Pfalmus David.
Apud Aug. in hunc Pf. In finem , in intelleclum
filns Co-
re , Pjalmus. In Gr. /5 to timc, , si'i Qynw to?s Jjo?; Ko-
fi.
Mf. Alex. Ko/;e , ^aafjiic, t AccviJ\
jf". 2. Sic Ambrof. 1. 2. de interpel. Dav. c. z.
p.
640. c. & in Pf. 37. & 40. col. 851. f. 882. e. necnon
Caffiod. in Pf. 41. cum Pfalt. Rom. Coislin. Corb. &
Moz. addita voce Dens, in fine. Auguftinus in hunc Pf.
cum Gr. Ouemadmodnm dtfiderat Jic de/iderat , &c.
ut in Vulg. Hi'arius in eund. e fchedis Marten. Sicut cer-
vus defid Jic
dejiderat anima mea ad Deum vivum; qua;
ultima pertinent ad t. feq.
>?.
3. Sic Hilar, ubi fup. & in Pf. 6z. p. 152. e. niii
quod primo loco omittit verbum Jitivit , pofteriori vero
locoD, legit t nam. Ambrof. 1. de Ifaac , c. 1. p. 355.
c. Sitivit anima mea ad Deum vivum. Similiter Aug. &
Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Mediol. Carnut.
& Moz. In Coislin. Jitit , &c. ut fup. In Corb. Sitivit
anima mea in Deum vivum : quando ve.
$$
parebo ante
,
&c. Rurfum Ambrof. in Pf. <Ji. p. 963. f. lie hab. Siti-
vit anima mea ad te Dens, & in Pf. 118. p. W]6. e.
Sitivit in te anima mea : & in Luc. 12. to. I. p. 1447.
f. Sitivit anima mea ad Dominum vivum : quando veniam
,
^j
apparebo , Sec. item apparebo, 1. I. de interpel. Job, c.
5. p.
6z6. b. ficutin Pfalt. Rom. Martianad , & ap. Aug.
& Caffiod. Ambr. veto 1. z. de interpel. Dav. c. z.
p.
640. d. legit, ad Deum fontem vivum : quando veniam
,
%j
parebo, &c. iterum parebo, 1. de fuga fee. c. 9. p.
438. e. cum Pfalt. Rom. Fabri , & Coislin. Gaud. Brix.
fer. 2. p. 946.
c. legit : Sitivit ad Dominum vivum :
quando > apparebo ante f.ic. Domini? Grsec. 'E/i'4 1,
~
e/ Ttpoc, top Qiw top '^aiTO,' ( Alex. Aid. & Compl.
70V i^vfov toc farTK.' ) -non vti,a ,
fy
opCiioo^a* 7 ir^dL-
5TG> T? QlS j
~fr. 4. In Pfalt. Mediol. Coislin. Carnut. Corb. & Moz.
legitur panis , licut in Gr. Sic etiam Hilar, habet in Pf.
61. p. 149. b. & Ambrof. 1. de apol. Dav. c. 6. to. 1.
p. 684. b. necnon Aug. in hunc Pf. fed Hilarius in eund.
e fched. Marten, fcribit panes. Itidem Ambrolius 1. 2. de
interpel. Dav. c. 2. to. 1. p. 641. a. & inf. 819. f. 1193. e.
1388. c. cum Caffiod, & Chromat. Aquil. in Matt.
p.
978. d. Praeterea Hilar, ap. Marten, hab. facia funt, loco
fuerunt ; fubinde Aug. cum dicitur mihi per jingnlos dies ;
port paulo vero , quotidie. Gr. xxG' Iv.&vi vni&cv. In Pfalt.
denique Moz. Ubi es , non Ubi
eft
; in Gr. nf Yip.
if.
J.
Ita in Pfalt. Coislin. (i excipiatur vox admira-
itlis
, loco admirationis. Icem in Rom. Moz, Si. ap. Caf-
fiod. ingrediebar in he. tab. admirabilis. In Corb. Hac me-
moratnsfum,
# effudi quoniam ingrediar , &c. ut in
Vulg. Hilar, vero in hunc Pf. e fchedis Marten, legit : Hac
memini
, & effudi in me quia tranjibo in he. tab. ad-
mirabilis , Sec. at in Pf. 61. col. 140. b. Hac recordatus
fum, tf effudi in me, &c. Sic etiam Audi. 1. de xtu.
manf. ap. Ambrof.
p. 16. a. Ambrof. ipfe in Pf. 36. col.
809. e. Hac recordatus fum , tf effudi Juper me quo-
niam ingrediar in he. tab. admirabilis
, 8cc. ut in Vulo-. at
1. 2. de interpel. Dav. c. 2. p. 641. b. fie : Horum me-
mor , effudi fuper me anim. meam : & poft paulo
, quoniam
ingrediar , 8cc. ultimoque , fomtus epulantis : fed epifl.
30.
to. 2. p. 912. c. conftanrer legit fonus epulantis ; ficut
1. de fide Refurr.
p. 1164. f. hie tamen hab. quoniam
tranjibo. Hieron. in Ifai.
J4.
to.
3. p. 392. a. pertran-
Jibo : at epifl. ad Princip. to. 2.
p. 692. f. tranjibo ; 8c
in fine , fonitus fefta
celebrantium. Sic etiam habetur in
Pfalr. iEthiop. & Arabico. Ap. Auguft. in hunc Pf. ira :
Hac meditatus
fum , <o effudi jhper me quoniam ingre-
diar in locum tab. admiral $ cotfjjionis : font
fipi-
vitatem cclebrantis. In Gr. Tuura i/imi3vv , eg/yscc 5V
tfXs or; J'uMvCo/jcct cvtovtu dewy; kctvjj.a.sv$ Er a-
i)1
Ji
ii,c/^.oMymca;'
w-xy sopTxfjrTur. Alex.
i)&s i:prz-
cvTot;; quae ult. vox so/jtoJcktoj , exflat parner in edd.
Aid. & Compl.
It. 6. Ita Caffiod. hab. cum Pfalt. Coislin. & Corb. ni-
ii hoc excipias , confitebor illi. Itidem in Rom. praeter
unum in Deo. Mediolan. etiam & Carnut. carent voce ad-
huc , ante confitebor. Aug. in hunc Pf. cum Pfalt. Moz. leg.
Spera in Deum, quia confitebor illi ; et. ut fupra. Sic
etiam Ambrof. 1. 2. de interpel. Dav. c. 3. p. 642, c.
dempto
$,
port anima mea. Hilar, vero in Pf. 41. e fche-
dis Marten. Ut quid anima triftis es?
$$ w. quid contur-
bas me ? Spera in Deum , quoniam confiteb. illi. Auguff. in
Job, to. 3. col. 6j6. d. Ut quid triftis es anima mea?
&
quare, &c. Gr. 'Iran' irepfoviroc, ?..... i. heert "mt-.-
00c 7n to Osiv , oil iic^czoyvccuai acres', &c.
t. 7. Sic in Pfalt. Corb. eft. In Rom. vero Martian.
A me ipfo anima mea tnrbata
eft.
In Rom. Fabri : Ad m
ipfum turbata
eft;
reliqua ut in textu, excepto uno
Hermonis. In Moz. & Coislin. Apud me ipfum tur-
bata
eft
ero tui Domine , de fjj
1
Hermonis , &C
Coislin. fcribit Hermoni ; Corb. Hermonii. Ambrof. 1. 2.
de interpel. Dav. c. 3. p. 642. d. Ad me ipfum tur-
bata
eft
tui Domine , de ^ Hermoniim. Hilar, in
hunc Pf. e fched. Marten. Turbata
eft
in me anima mea ;
at infra bis
,
pertnrbata
eft
tui Domine, de
& Her-
monis ; paulo inferius abeft Domine, In Pfalt. vero Car.
%6 LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLI.
VERSIO ANT1QUA. HE B R. VuLGATA HOD.
Mf.Sangerm. , AbyfTus abyfium invo- Abjftus abjffum
invocat, invo- 8. AbyfTus abyflum invocat, in
cat in voce cataradtarum tua- cem cataraclarv.m tuarum
:
voce catara&arum tuarum.
rum.
Omnia excelfa tua, & flue-
nines gurgites tui
, &
flucius Omnia excelfa tua , & fluclus tui
tus tui fuper me ingrefTi flint, tui fuper me tranfterunt.
fuper me traniierunt.
q. In die mandavit Domi- Per diem mandavit Dominus
9. In die mandavitDominus mi-
nus mifericordiam fuam ,
& mifericordiam [nam : &
in noclc fericordiam fuam
, & node canti-
nofte declatavit. canticum ejus niecum
,
cum ejus.
Apud me oratio Deo vitx Oratio Deo viu mem. Dieam Apud me oratio Deo vita: mea:
,
mex ,
10. dicam Domino : Deo : Petramea, 10. dicam Deo : Sufceptor meus
Sufceptor meus es
,
.
es
'
Quare me oblitus es? quare Jjhiare oblitus es mei ? quare Quare oblitus es mei ? & quare
me repulifti ,
& contriftatus triftis incedo , affligente inimico
7
. contriftatus incedo , dum affligit me
incedo, dum adfligit me ini-
inimicus ?
micus ?
1 1. Dumconfrinsitmeom- Cum me interficerent in ojfibtis 11. Dum confringuntur ofla
Ilia offa mea, exprobraverunt meis , exprobraverunt mihi
boftes
mea, exprobraverunt mihi qui tri-
milli qui tribulant me
:
met: bulant me inimici mei :
Dum dicitur mihi quotidie :
Dicentes ad me tota die : Vbi Dum dicunt mihi per fingulos
Ubi eft Deustuus? 12. quare eft
Deustuusl Jjhiare incurvaris dies : Ubi eft Deus tuus ? 12. quare
triftises anima J & quate con- anima mea
, o~
conturbas me ? triftis es anima mea ? & quare con-
turbas me \
tuit,as me ?
*
Spera in Deum
,
quoniam Exfpetia Deum, quoniam ad- Spera in Deo, quoniam adhuc
confitebor ei : falutate VultUS hue confuebor ei:falutaribus vultiis confitebor illi
: falutare vukus mei
,
mei, 6c Deus meus. mei
, &
Deo meo. & Deus meus.
NotjE ad VersioneiI antiquam.
nut. deeft ),
initio, ante Deus meus. Unde Hieron. cam Deo : Sufi Quare mei oblitus es? ut quid me re-
fcribens ad Sun. & Frctel. to. 2. p. 658. a. ait : hive- pnlifti?
r

\ut quid contriftatus (inf. triftis )

incedo, dum , &c.
tiifje vos dicitis , & Deus mens : fed fcieudnm hoc in Pfal-
Caliiod. ineund. PI. Quare me oblitus es ? quare me repulifti?
mo bis inveniri , g?
in prima pojitum
effe , falurare vukus
$
quare contriftatus, Stc.Sic etiam inPfak. Corb. demptoult.
mei , Deus meus : in jicundo autem , id
eft , in fine
ipjius quare. Gr. ipui-ra Q;S> A(t///k eV6 ; ivonl ( Alex.
tjalmi : falutare vukus mei , & Deus meus ; ita ditnta- Aid. ScCumpl. ^itari) MuipairaQuv n
x
pen c/j.cti , hi t, &c.
sat ut & conjunclio de Hebrxo , $
Tbeodotione fub afterifco t. u. Port verbum confringit, additur in Mf. San-
adilnajit. Apud Aug. & Cafliod. in hunc Pf. fimiliter germ, litterula 0, ita videlicet, confnngi To, qua- qui-
ibid. deed J
: exinde Auguft. leg. Ad me ipfnm tut- dem litterula videtur in Mf. prae fe ferre figuram puncli
,
lata e<l : propterca memoratus fum (inf. commemoratus fum)
potius quam litter*; vel forte nota quaedam eft, qua? fi-
tm Damine , de
' Hermoniim a motite parvo. Caftiod. gnifkat legendum conjritigit omnia, abfque voce media
vero : A me ilfo tnrbata
eft
memor ero tui Domi- me, qua; eiiam fupereft ; vel potius hue revocandus ro-
ne , &c. ut in Vulg. In Gr.
0' so; ( Alex, i i so's )
tus ille verfus qui legitur infra in eodem Mf. nempe port
uv. ri/135 inxvrov iTupcixQ' fix 1* ftmgritoftcu'
Qy
t. 2. Pfalmi xlii. quo etiam male & ofcitanter tranfvec-
( Alex. add. Ku'ejs ) eV. 7U; 'Ef/iwitlft a.%o ifVi
turn fuille credimus, cum ibid, aperte fuperfluat
; en ver-
WJC ^
ba : In eo dum confringunl omnia ojftt mea , exprobaverunt
f. 8. Ita Pfalt. Corb. hab. ad verbum. Rom. vero & ( I. exprobrav.
)
mihi inimici mei-. Hiiarius (amen in hunc
al. cum Caffiod. in fine, fuper me tranjierunt. Similiter Pf. e fchedis Marten, non leg. confrmgtmt , fed confrin-
ap. Hilar, in hunc Pf. e fchedis Marten, exceptis his, git , ut fup. & pofr. paulo : Dum confringit offa mea , im-
Omncs altitudines tux; in Pf. vero 68. Omnia excelfa tua, properabant tribulantes me : cum dicerent quotidie : Ubi
eft:
cum hue ult. tranjierunt. Apud Ambrof. 1. 2. de interpel. Deus tuns ? Similiter hab. Ambrof. I. 2. de interpel. Dav.
Dav. c. 4. p. 644. c. & in Pf.
55. p. 775.
c priura c.
7. p. 647.
c. confringit offa
meet, &c. ut in textu. Item
tanturn verba exftant ut fupra. Item apud Auguft. in Auguft. in hunc Pf. Dum confringit offa
mea , exprobrave-
Pfalm. 41. fed addirur : Omnes fttfpenjiones (in explana- runt mihi qui tribulant me : dum dicunt mihi per fingulos
one fufpenfura )
tux , #
find us tui fuper me ingreffi dies : Ubi
eft,
&c. Itidem in Pfalt. Corb. addita voce
funt. Similiter in Pfalm. 87. col. 929. f. g.
Ad verbum omnia, ad offa.
In Rom. vero iic : Dum confringuntur om-
autem inqreffi funt , add. ibid, vel Jicut quidam melius tranf- nia
offa mea , exprobraverunt me qui tribul. me : dum dicitur
tulernnt , fuper me traniierunt; $m>&w enim
eft
in Gra- mihi perJingnlos dies , &c. In Mozarab. hi eo dum confiin-
co , non tlw&w ubi ergo utrumqne pofitum eft , & fufpen- guntur
offa
mea , exprobr. mihi qui trib. me : dum dicitur
flones , g)
fluclus, non ibi potnerunt potii pro fufpenlioni- mihi per Jing.
dies : Ubi es Deus tuns? In Coislin. Dum
bus , fluftus fed illic dtthtm ejl : Omnes fuper me tran- confiiguntur omnia qui tribulant me : dum dicitur
, Sec.
lierunt, &c. Vide plura inf. ad Pf. 87. 8. Graece , tie, Carnut. hab. dum confringit ; tollit etiam inf. id, inimici
.;,, pro in voce; fubinde , irinti oi ftiTtce&cpiol Qv t
'; Mediolan. vero admittit inimici mei ,
fed anteceden-
^ TCJ V j^i cTib^oi'.
tibus caret qui tribulant me. Hieron. quoque epift. ad
t. 9. Itidem in Pfalt. Rom. Corb. Carnut. & ap. Caf- Sun. & Fretel. to. 2. p. 658. ad h*c ,
exprobraverunt mi-
fiod. In Moz. iic :
> in nolle declaravit. Apud me g) ora- hi qui tribulant me, ait : pro quo vos inveniffe dixiftis ,
tio Deo , &c. In Coislin. > nolle declaravit. Apud me ora- tanltitpi )j.t oiiy^eylfBs , id
eft,
exprobraverunt mihi ini-
tio mea, Deus vitx mex. Apud Hilar, vero in eund. Pf. mici mei , cum g?
apud LXX. fenptnm fit , ei fatZcrrec, jue.
e fchedis Marten, ita : Inter diem mandavit Dominus mif.
Cafliod. in eund. Pf. habet omnia
offa
mea , abfque hoc
fuam, ) nolle manifeftavit. Apud me oratio mea Deo, &c. inf. inimici mei; in aliis concordat cum Vulg. In Graeco
Apud Ambr. 1. 2. de interpel. Dav. c.
J.
col. 645. a. Vat. lie : 'Ei to xxrafoZoicu ora pit (Mf. Alex. sc7a-
Jtpud me oratio Deo vitx, &c. Apud Auguft. in eund. Pf. 6*aW.i , ) uvslfiea /j.t (
Alex. utuAi^y ft! )o! 6^'cite; /j.i ,
$
nolle declarabit. Apud me oratio Deo , Sec. In Gr. 'H,f- ( Mf. Alex, c? tyfifo'i pa. )
Aquila initio hab. iro poysuoal fie
f^ci
IrnmToii K) ffXTo; Jm&cst. riff/ e'^oi it^awxy to In assets /nn. Hieron. Dum me interficerent in offibus meis.
sw, &c. Mf. Alex, cum ed. Compl.
5,
vuktoc. w/n
v
du- t- 12. Ita Aug. & Cafliod. in hunc Pf. cum vet. Pfalt.
7? Sec. Aid. Jh aW. addita voce mea, ad hanc anima. Hilar, in eund. Pf. e
t.
10. Pfalt! Rom. cum Ambrof. 1. de interpel. Dav. fchedis Marten, iic : Ut quid triftises anima mea? ut quid
c. ?. 6. & 7- col.
64J.
a. 646. b. 647. c. dicam Deo: conturbas me? Gr. 'Iran' 7rs//i'xt 7ro; it 11
"I^X
11
^ ' .4
'"-rl
, &c.
Sufceptor meus es
,
Quare me oblitus es ?
tf
quare me repti-
* Ita Pfalt. Corb. hab. dempto uno j ,
poft mei. Rom.
iifli? g?
quare triftis incedo , dum , Sec. Similiter in Cois- Martianasi , Spera in Deo , quoniam confiteb. illi .-falutare,
lin. praeter hoc, oblitus es mei. Moz. initio hab. dicam Sec. Rom. Fabri : Spera in Deum, Sec. Coislin. Spera in
Deo meo, Sec. ut in Rom. Hilar, in hunc Pf. e fched. Domino, qnon.
confit.
illi, Sec. Moz. Spera in Deum, quia,
Marten, dicam Deo : Snfc. meus es
,
Quare oblitus es? & &c. Mediolan. etiam Sx. Carnut. carent adverbio adhuc.
infra : dicam : Sufceptor meus es ,
Quare me dereliquifti? Unde Hieron. fcribens ad Sun. & Fretel. to. 2. p. 658.
quare triftis incedo , dum , &c. Auguft. in eund. Pf. di- b. ait : Et dicitis adhuc in Grxco no inveniri ,
quod
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLII.
NoTA AD VerSIONEM ANTIQUAM
fkh ajterifco additttm efl ; ita enim
<tf
in Hebrxo firiptum re-
perimtts chi od , quod Jignif. ot; zn , Latinique dicitur
,
quoniam adhuc. Hoc ipfum etiam in xlii. inttlligtndum
efl.
Et veio Auguft. in emid. Pf. leg;it : Spent in Deum, quo-
niam adhuc confitebor Mi ; Jattts vultus mei
, ^, &c. At
Hilarius in eund. Pf. e fchedis Marten, tollit adhitc , &
legit : Spera in Deum
, quia , &c. Caffiod. veto : Spera in
7
Domino, quoniam adhuc faltttare , Sec. In plerifque
Mfs. Auguft. loco falus , habetur falutare; & in quibuf-
dam fcq.
tf
prxtcrmitiitur
; deeft quoque fup. t. 7. in
multis libris Graccis, Se Latinis. Edit. Rom. hab. 'E>tv-
m nri Tiv soy , on i^ofujioytiicftai dura' i aarufi'* , Sec.
Ml". Alex, cum Aid. Se Compl. <SMTn'e<or'.
J
VULGATA HOD.
i.Pfalmus David. XLII.
Udica me Deus , & difcerne
HEB R.
XLIli.
T
Udica, me Deus
, & difcerne
caufam meam de gente non %J caufam meant de gente non
Versio ANTIQUA.
1. Pfalmus David. XLII.
*
TUdica me Deus, & dif-
J
cerne juftitiam meam de
gente non fancta : ab homine
iniquo & dololb eripe me.
Quia tu es Deus meus
,
2.
fancTra : ab homine iniquo & do- fancla : a v'tro dolofo & iniquofal-
lofo erue me. va me.
2. Quia tu es Deus fortitude Tu enim es Deusfortitudo mea :
mea : quare me repulifti ? & quare quare projecifli me ? quare triftis & fortitudo mea : quare mere-
triftis incedo
,
dum affligit me ini- incedo
, affltgente inimtco ? pulifti ? quare triftis incedo
,
roicus ? dum adfliget me inimicus ?
**
Ineodum confringnnt
omnia ofla mea
, exprobrave-
runt mihi inimici mei.
3.
Emitte lucem tuam & verita- Mine lucent tuam
& verita-
3. Emitte lucem tuam &
tern tuam : ipfa me deduxerunt, & tent tuam , ipfa ducent me : intro- veritatem tuam : ipfa me de-
adduxerunt in montem fanftum ducent me ad moment fanclum duxerunt , & adduxerunt in
tuum, & in tabernacula tua. tuum
, & <*d tabernacula tua.
4. Et introibo ad altare Dei : ad Et introibo ad altare Dei ; ad
Deum
,
qui laetificat juventutem Deum Utitid , exfultationis ntes,
:
meam.
Et confitebor tibi in cithara Deus
Deus meus. Quare incurvaris ani-
ma mea
, &
quire conturbas me ?
Confitebor tibi in cithara Deus
Deus meus : 5 . quare triftis es ani-
ma mea ? & quare conturbas me ?
Spera in Deo
,
quoniam adhuc Exfpecla Deum
,
quoniam ad-
confitebor ill i : falutare vultus mei , hue confitebor ei : falutaribus vul-
& Deus meus. tus mei
, & Deo meo.
NoTjE ad Versionem
Tfr. I. Sic in Pfalt. Rom. eft : Mozar. vero Lab. Ipji Da-
vid. Coislin. lnfinem , PJalmus David. Corb. Pfalmus Da-
vid , ut fupra. Gr. a>,u<j; tw Aan'cf. Mf. Alex, ita : Ei's
to re Mi , Qvrzuscoi; tw? viofe Ko^s Hatfiiq.
* Concinit Pfalt. Corb. ad verbum. Rom. quoque &
Coislin. extremo hab. eripe me , cum Caffiod. Mozar. ve-
rb , libera me ; Auguft. erue me ; item fup. caufam , non
juftitiam, ut & al. Pfalt. prauer Corb. Gr. tiii- Jmw, ul-
timoque, pu<sa.i fit.
fr. a. In Pfalt. Rom. Coislin. Corb. & Moz. fimiliter
,
Deus meus
, $
fortitudo mea. Sic etiam ap. Caffiod. in hunc
Pf. Apud Auguft. vero in eund. Deus meus, fortitudo
mea : deinde , tit quid me repulifii ?
tf
ut quid triftis ince-
do, dum
affligit
me inimicus ? Graece : "Oti QC iT S ec;
Y.($t/a!o>fta
W
iva-r! ccTraoui pis ; ^
harl cx.vbpuTruZ,aiv 7ro/>v&-
/Kai , a/ t ixbf.iQav tok ty$fov /*x j Aid. & Compl. delent ,?.
**
#. ifte totus hlc redundare videtur ; imo feriem
& connexionem fententiatum abrumpit , ut alia ex alia
non bene nectatur. Hue procul dubio inepte translatus eft
ab ofcitante librario , videlicet e Pfalmo xli. proxime an-
tecedent! , ubi 1r. 11. totidem pene verbis exprimitur. Et fane
nee in alio veteri Pfalterio, nee apud Auguft. & Caffiod.
nee etiam in textu Graco hie verficulus infertus eft eo
loci. Vide fup. Not. ad t. n. Pfalmi xli.
tf. 3. Sic Ambrof. ad verbum I. j. de Spir. S. to. 2.
col.
69J.
f. una cum Pfalt. Rom. Corb. & Vulg. Sic etiam
ap. Auguft. in hunc Pf. prster hoc , deduxerunt
, $
per-
Ex
Mf.
Sangerm.
montem fanclum tuum , & in
tabernacula tua.
4.
Et introibo ad altare :
ad Deum
,
qui lxtificat juven-
tutem meam.
Confitebor tibi in cithara
Deus meus : 5 . quare triftis es
anima ? & quare conturbas
me?
Spera in Deo,quoniam con-
fitebor illi : falutare vultus mei,
& Deus meus.
M. ANTIQUA
duxerunt. Itidem in Moz. Pfalt.
$
perduxerunt ; extremo
vero
, $
in tabernaculum tuum. Coislin. fie hab.
tf
addu-
xerunt in monte fanBo tuo
,
in tabernacula tuo. Caffiod.
in eund. Pf. in montem
$$ ' tabernaculum tuum. Gr.
K) uyecyey iU
/'? o(y; etyior (\ , jt, e/; to. cxi'Vw/uxri Qv.
~$.
4. Pfalt. Rom. & Corb. Vulgat* confonam , nil!
quod tollunt
5 , ante verbum I. introibo. Coislin. & Moz.
habent : Et introibo ad altare Dei mei; prsterea Moz. ad
Dominum
,
qui latijkal , Sec. Similiter Ambr. 1. 2. de in
terpel. Dav. c. 8. col. 650. f. 651. c. 652. b. Et introibo
ad alt. Dei mei : ad Deum , Sec. item 1. 4. de Sacram.
to. 2. 166. c. at 1. 2. de vitg.
p. 166. e. hab. Dei mei
,
tf
ad Deum, qui. Sec. & 1. de Myfter. col. 336". cad al-
tare Dei : ad Deum, Sec. mm 1. 2. de interpel. Dav. c. 10.
p. 6j2. d. addit : Cor/Jitebor tibi in cithara Deus meus , ut
fupra. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. cum Vulgata con-
cinunt ad verbum ; nee aliter in Gr.uco : in Mf. tamen Alex,
femel tantum
0K,
poft cithara, ut in Lat. kip.
%. $. Et hie tertio tollimr adhuc, ante confitebor , cum
in Plait. Rom. Coislin. Mediulan. Moz. & Carnut. turn
apud Aug. & Caffiod. in hunc Pf. ac in Graeco. Similiter
in Pfalt. Corb. deeft adhuc; ac prauerea vox mea, poft
banc , anima. Aug. ibid. leg. Spera in Donunum ; Caffiod.
in Deum, cum Pfalt. Moz. Se Rom. Coisiinianum , in Dt-
mino. Gr. iirt tov <?sgV oaTiigioc t? n^i-itt juti ,
Qioi/ar Alex.

S eos fits, Aug. vultus mei , Deus mius

;
alii , $ Deus meus.
88 LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLIII.
Ex
Mf.
Sangerm, i
,
Versio antiqua.
In finem, pro filiis Coras
Pfalmus in intelledum.
XLIII.
2. Tpv Eus auribus noftris au-
JL/ divimus
,
patres noitri
adnuntiaverunt nobis
Opus
,
quod operatus es in
diebus eorum , in diebus ariti-
quis.
3. Manus tua s;entes difper-
didit , & plantafti eos : adfli-
HEB R.
Viclori filiortim Core eruditio.
XLIV.
J~\
Eus auribus noftris audivi-
JLS mus
,
patres nojlri narrave-
runt nobis
Opus
,
quod operatus es in diebus
eorum , in diebus antiquis.
Tu manu tua gentcs delefti , ejr
plantafti eos :
afftixifti
populos
, &
xifti populos , & expulifti eos : emijlfti eos :
4. Non enim ingladio fuo Non enim in gladio fuo poffe-
poilederunt terram ,
& bra- derunt terrain ,
neque bracbium
chium ipibrum non liberavit eorum falvavit eos
:
eos:
VULGATA HOD.
i . In finem , filiis Core ad intelleo
tum. XLIII.
Eus auribus noftris audivi-
mus, patres noftri annun-
tiaverunt nobis
,
Opus
,
quod operatus es in die-
bus eorum, & in diebus antiquis.
3. Manus tua gentes difperdi-
dit , & plantafti eos : afflixifti po-
pulos, & expulifti eos :
4. Nee enim in gladio fuo polTe-
derunt terram , ik. brachiuin eorum
non falvavit eos
:
Sed dextera tua
, & bracbium
tuum
complacuifti in eis
Tu es ipfe rex mens , Deus : pra-
Sed dextera tua
,
& bra-
chium tuum
,
5c inluminatio
vultus tui : quoniam compla-
cuit tibi in illis.
5. Tu es ipfe rex metis &
Deus mens : qui mandas falu- ripe falutibus Jacob
tern Jacob.
6. In te inimicos noftros In te bojles noftros ventilabimus
:
Ventilabimus , & in nomine in nomine tuo conculcabimus ad-
two fpernimus infurgentes in verfanos noftros.
nos.
7.
Non enim in arcu meo Non enim in arcu meo confi
Sed dextera tua , & brachium
& lux vultus tut : quia tuum, & illuminatio vultus tui:
quoniam complacuifti in eis.
5. Tu es ipfe rex meus & Deus
meus : qui mandas falutes Jacob.
6. In te inimicos noftros venti-
labimus cornu , & in nomine tuo
fpernemus infurgentes in nobis.
7. Non enim in arcu meo fpe-
fperabo : & gladius meus me dam : neque gladius meus falvabit rabo : & gladius meus non falva
me.
non faciet falvum.
8. Liberafti enim nos ex Jui* ftalvafti
nos de hoftibus
adfligeritibus nos : & eos qui noftris , & eos qui oderant nos
oderunt nos confudifti. confudifti.
9.
In Deo laudabimur tota In Deo lauddimus tota die,
die : & in nomine tuo confi- & nomini tuo in aternum confttebi-
tebimur in fecula. Diapsal- mm. Sewer.
bit me.
8. Salvafti enim nos de affligen-
tibus nos : & odientes nos confu-
difti.
9. In Deo laudabimur tota die:
& in nomine tuo confitebimur in
fsculum.
MA.
JO. Nunc autem repulifti <Sc
NoT
Verum tu projecifli , & confu- 10. Nunc autem repulifti &
ad Versionem antiquam.
Tf. 1. Ffalt. Rom. cum Vulg. In
finem , filiis Core ad
intellectum. Coislin. In finem, Pfalmus David. Mozarab.
hi finem , imelleclui fiUis
Core , Pfalmus David. Ambrof.
in hunc Pf. col. 88y. a. cum Pfalt. Corb. PfaJmi titulus
eft
: In finem , filiis Core intelletlus : & infra
p. 887. a. ad-
dit : til ab ifji<
canatur
,
qui pfallendi munus receperant :
& fupra : Aquila Pfalmiim difciplinx pofrttt. Auguft. in
eund. Pf. Titulus non habet tantiim filiis Core ; fed , in
intellectum filiis Core. Caffiod. In
finem ,
pro
filiis Core
ad intelleiium , Pfalmus David. Grace. E/{ to tem; , toT;
vim; Ko/>? it's evteeir "iaiftU. In edd. Aid. & Compl. *-
fjj>e,
deeft.
f.x. Sic in Pfalr. Corb. Ita quoque in Rom. praeter
ifta :
(5
patres ? in diebus. Coislin. neutrum admittit
$$
; nee etiam habentur in Gr. nee ap. Caffiod. Pfalt. Moz.
unum tantiim ponit ante patres , cum edd. Aid. & Compl.
Similiter Ambrof. in liunc Pf. p. 887. a. fed hoc omittit,
in diebus eorum : & fupra ad hoc , Dens auribus nojiris
,
addit : Jic Sjmmacbus : Theodotion , in auribus noftris di-
xit i Jicttt )
Septiiaginta Viri. Et vero in edit. Rom. lie :
'O &ilc, If to!; um viftuv , Sec. ut fupra. Auguft. concinit
cum Vulg.
f.
J.
Sic Ambrof. in hunc Pf. col. 889. b. Pfalr. vero
Ccislin. habet difperdet ; Muzarab. difperjit , rurfumque
gentes , loco populos. Auguft. in eund. Pf. ita : infirmajli
populos , (5 expulifti eos ; Calfiod.
<^ repulifti eos. Gisc.
tv.iy.usai wis , i, ="e a>t; apvec,.
'if. 4. Sic in Pfalt. Coislin. excepto uno liberabit. Item
in Moz. & Corb. prseter ifta , poffidebunt terram
, > bra-
chium eorum non liberavit. Ambrof. in hunc Pf. p. 891.
d. lie habet : Quoniam non in gladio fuo pofjiderunt ter-
rain
, 1$
brachium fitum non liberavit eos : fed , &c. ut fu-
pra. Auguft. in eund. Pf. Non enim in gladio fuo hxredi-
tate pojpderttnt terram
, &
bracbium ipforum non falvos fe-
cit eos : fed... quoniam complacuifti in eis. Caffiod. in eund.
Pf. complacuit tibi in illis ; caetera ut in Vulg. In Gr. Oi/
7/>
...,.
UMyvofwew,,,,. &VTW w tSUftt W!, M,
oTi Et/cToxHOa; cr av-ioii.
f.
J.
Ita Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
Corb. & Moz. Coislin. hab. falute , non falutem ; Am-
brof. in eund. Pf. p. 892. f. flutes ; Gr. t? aonv.filaq.
t. 6. Sic apud Aug. & Caffiod. in hunc Pf. excepto
uno fvernemus. Similiter in Pfalt. Rom. Corb. & Moz. In
Coislin. vero additur cornu ,
pod ventilabimus , ficut apud
Ambrof. 1. de bened. Patr. c. n. p. 529.
f. 4k in Pf.
43.
p. 893. c. fed hie Ambr. pro tuo , legit ejus, ultimoque
conftanter in nos , cum Plait. Coislin. ubique fpernemus.
In Gr. 'Ec 00! ts s'^ipii H,uoiv *;eTi?
J
u]' , c, a/ tw oVo/wrj
Qv ii^^vuocfJLiv tii iiravsaneni; afar.
f. 7. Sic eft in Brev. Mozarab. Item ap. Auguft. in
hunc Pf. non falvum faciet me. Apud Ambrof. & Cafliod.
in eund. non falvabit me, ut in Pfalt. Rom. & Vulg. In
Gr. v diidii fit.
ir. 8. Sic Ambrof. & Caffiod. in hunc Pfalm. cum Pfalr.
Corb. & Moz. Itidem ad Grad. miffie Dom. 3. poft Epiph.
nili quod initio eft, Liberafti nos Domine ex , &c. In Plait.
Rom. Liberafti enim nos de )
eos qui nos oderunt , &c.
In Coislin. Liberafti enim nos ex ajflig. nos :
tf
odientes nos
difperdidifti. Apud Aug. in eund. Pf. Salvos enimfecijli nos
ex
afflig.
&c. utiu textu. In Gr. "Ecasa; 7a.0yfj.ai ex. to
QkifctTur Ufiai- *, tK fjuwias vfixi KXTr,%vvac,.
fr. 9.
Concinunt Ambrof. Aug. & Cafliod. in hunc Pf.
una cum Pfalt. Rom. Coislin. & Moz. Sic etiam in Corb.
li excipias tc primum in Domino. Ambrof. loco cit.
p. 897.
d. addit : Aquila tamen pofuit : In Domino gloriabimur
tota die. Symmacbus ait : Deo hymnum dicemus per oin.
nem diem. LXX. in fine hab. 6/5 toV aluta, , in fxculnm.
De fubfequenti Diapfalmate non meminit Aug. nee etiam
Caffiod. Abefl quoque a Pfalt. Corb. ut & a Gr. Alex, ac
edd. Aid. 6c Compl. exftat vero in ed. Rom. LXX. 8c
in Pfalt. Rom.
-
f. 10. Itidem in Pfalt. Carnut. In Corb.... repulifti not
# confudifti nos : f
non progredieris Deus in , Sec. In
Coislin. non egredieris Dens e virtutib, Apud Ambrof. in
LIBER
PSALMORUM. Pfalm. XLIII.
9
VUICATA HOD.
eonfudifti nos : & non
egredieris
He b k.
difti
nos : &nonegredieris in exerci-
tibus nofltis.
Vertifti
terga noftra hofti : &
qui oderunt nos , diripueruntfibi.
Dedifli nos tanquam gregemad
vorandum
, & in gentibus difper-
fifti
nos.
Vendidifli populum tuum
fine
& non fuit multitude pretio : ncc grandis fuit commuta-
Deus in virtutibus noftris.
ii. Avertifti nos retrorsum pod
inimicos noflros : & qui oderunt
nos, diripiebant fibi.
ii. Dedifli nos tanquam oves
efcarum : & in gentibus difperfifti
nos.
13. Vendidifli populum tuum
fine pretio
in commutationibus eorum. tio eorum.
14.
Pofuifli nos opprobrium
vicinis noftris , fubfannationem &
derifum his
,
qui funt in circuitu
noflro.
1 5 . Pofuifli nos in fimilitudinem
gentibus ; commotionem capitis in
populis.
16. Tota die verecundia mea
contra me ell , & confuiio faciei
meae cooperuit me
,
1 7. A voceexprobrantis &oblo-
quentis , a facie inimici & perfe-
quentis.
18. Ha:c omnia venerunt fuper
nos , nee obliti fumus te : & ini-
que non egimus in teftamento tuo.
19. Et non receflit retro cor
noflrum : & declinafli femitas nof-
tras a via tua.
io, Quoniam humiliafti nos in
Versio antiqtja.
confudifti nos : & non pro- Ex
Mf.
Sanger*
gredieris in virtutibus noftris.
1 1
.
Avertifti nos retrorfum
priE inimicis noftris : & qui
nos oderant , diripiebant fibi.
1 2. Dedifli nos tanquam
oves efcarum : &. in nationes
difparfifti nos.
13.
Vendidifli populum
tuum fine pretio : & non fuit
multitudo in commutationi-
bus eorum.
14. Pofuifli nos oppro-
Pofuifti
nos opprobrium vicinis
noftris /fubfannationem cjr irrifum brium vicinis noftris
,
inlu-
his
,
qui erant in circuitu noflro
Pofuifli
nosfimilitudinem in gen-
tibus , commotionem capitis in tri-
bubus.
Tota die confufio
mea contra
me
, ey
ignominia faciei me& co-
operuit me
:
A voce exprobrantis & blafpbe-
mantis , a facie
inimici & ultoris.
Omnia Iwc venerunt fuper nos
,
&
non fumus obliti tin : nee men-
titi fumus in pacta tuo.
Non
eft
converfum retro cor
noflrum
: nee declinaverunt grcjfus
noftri
a f
emita tua.
Jfhioriiam dejecifti nos in loco
qui fionem & derifum his
funt in circuitu noflro.
1 5. Pofuifli nos in fimili-
tudinem gentibus ; commo-
tionem capitis plebibus.
16. Tota die verecundia
mea ante me eft
,
& confu-
fio vultus mei operuit me.
17. A voce exfultationis
,
& obloquentis , a facie inimi-
ci & perfequentis.
1 8. Haec omnia venerunt
fuper me
,
& obliti non fu-
mus te : & iniquc non egimus
in teflamentum tuum.
19. Et non receffit retro
cor noflrum : & declinafli
femitas noftras de via tua.
20. Quoniam humiliafti nos
NoTJE AD VerSIONEM. ANTIQUAM.
hunc Pf. p. 897. e. 898. f. # """ progredieris Deus in
,
&c. ut fup. at I. de Spir. S. to. 2. p.
6jo. c. non egre-
dieris in virtutibus nobifcum. Auguft. Se Caffiod. in eund.
Pf. Vulgatse favent cum Pfalt. Rom. At Hieron. fcribens ad
Sun. & Fretel. legentes in Graeco , # non egredieris Deus
,
ait to. 2. p. 658. b. hanc vocem Deus , fuperfluere : abeft
etiam ab ed. Rom. LXX. ubi lie : , x'x. e^sasi/wi Iv Tttii ,
&c. Mf. tamen Alex, cum edd. Aid. & Compl. add.
o; ; Symmach. , v -Trptdsfxjn lv roiic, , &c.
f. n. Ita legunt Ambrof. & Caffiod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Corb. & Moz. Similiter in Rom. & Coislin. prseter
unum oderunt. Itidem ap. Auguft. in eund. Pf. nifi quod
lab. initio, Avertifti autem nos. Gr. 'A-7r=Vp;4a? >V**S
'$
tx oV/ffa Ttupa. tk? s'x^S
i/iu'
fy
0'.
mwnc, n/<; , Sec.
Ambrof. loco cit. p. 900. f. addit : Tbeodotion bctbet quo-
inodo Septnaginta Viri ; hoc
eft
quomodo
ifte verfus expojitus
eft.
Aquilct habet : Avertifti nos retro ab affligente. Sym-
machus : Ordinafti nos noviffimos ab omni adverfario :
& infra p. 901. f. Tbeodotion dixit : Se qui oderant nos ,
exfultabant fuper nos.
ir. 12. Pfalt. Coislin. Se Corb. $ in nationibus
difperfifti
nos. Rom. 2> in gentibus. Ambrof. in Pf. 118. p. 1
1
60.
d. & in hunc Pf. p. 901. d.

in nationes difperfifti nos ;
at infra , 2* inter gentes difperfifti nos : turn addit
". Simi-
liter Tbeodotion dixit : Aqnila autem , tf
Symmacbus : in
gentibus , am inter gentes ventilafti nos. Auguft. in hunc
Pf. S3) in nationibus difpcrjifli nos. Caffiod. in eund. Pf.
Dedifli nos tanquam oves ad efcam : & in gentib. difperf.
nos. Ambr. loco cit. p. 902. c. Greges efcarum , Aqnila di-
xit : greges in efcas , Tbeodotion : pafcua edentium , Sym-
macbus. In ed. Rom. u; TrpaQxTO. fwca>s* jc, Iv vac, sGcs-
ci , Sec.
#.
15. Concinunt Ambrof. & Caffiod. in hunc Pf. una
cum Pfalt. Rom. Aug. in eund. Pf. ita : & nonfuit mul-
tit. in pibilationibus eorum. Ambrof. loco cit.
p. 90
J.
c.
ait : Aquila dixit : Tradidifti populum tuum ut non ellet.
Symm. Tradidifti pop. tuum line fubftantia. LXX. ed.
Rom. Acje'/k toc zaiv Q\s areu ti/lws' i) vx. w 7rMi6o; v/
T^. 14. Sic ap. Ambrof. in hunc Pf. praeter hoc, in op-
probrium. Pfalt. Rom. cum Caffiod. (imiliter hab. in oppro-
brium ; fubinde derifum 5
contemptum lis
, qui in circ. nof-
tro funt. Mozarab. pariter derifum C/
contemptum bis, &c.
Coislin. in opprobrium in lujtone^j deri/u his
,
qui in circ.
noflro funt. Similiter in Corb. ii excipias , inlufionem 2?
Tom. II.
derifum. Apud Auguft. in eund. Pf. in opprobrium
fubfannationem
$$
derifum bis
, qui in circ. noflro funt.
Gr. E6y na; o'retJos (
Alex. e/{ ocfi/o;
) /ui/x.TwptG/Aor .
xaTayitaTO. to?; , &c. Ambrof. loco cit. col.
909. a. aic
lie habere Aquilam : Spretionem
tf
pompam
pofuifli nos Us ,
qui in circ. &c.
ft. 15. Sic in Pfalt. Corb. Ita etiam in Rom. Coislin.
& ap. Caffiod. prxter hoc ult. in plebibus. In Mozarab.
utrobique in gentibus , & in plebibus. Ambrof. in hunc Pf.
col. 908. b. Vulgatse congruit : at in Pf. 118. col.
1159.
f. & Ilfjo. d. legit : Pofuifli nos in parabolam gentibus :
commot. cap. in populis : & epift. 31. to. 2. 916". a. in pa-
rabolam in gentibus , Sec. Auguft. in eund. Pf. in fimilitu-
dinem in nationibus i commot. cap. in populis. Hieron. epift.
ad Sun. & Fretel. to. 2. p. 658. b. in Jimilitudinem gen-
tibus ; turn addit : Sed
Ji
diStim fuijfet in Latino, in limi-
litudinem in gentibus , xax.opavoY effet ; > propterea abfque
damno fensr.s , interpretations elegantia confervata
eft. In
Gr. E6tf H/uaz ei$ ira^cQcMV cv tgT$ cOrea* kIvhw cV toI?
t. 16. Sic eft in Pfalt. Rom. Coislin. Corb. & Moz.
praecer unum contra me
,
pro ante me. Sic etiam le^unc
Ambrof. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Ambrof. infra
9 1
J.
e. ait Symmachum habere : Tota die confttjio mea contra
me
eft i & paulo fupra , verecundiam dici In^irvy : 'Erjce-
7th autem
eft , inquit
,
quando verecundiam quis vult incu-
tere alicui , ut infietlat propojitum fuitm. In ed. Rom. lie :
"O/Mif Tw Ajj.i^'-v i cvIqj-ttv pi y.ct.t&afivn lh eVi , x' ol>%,1-
m TV irejouTrx px ent&i/^e /n;.
t. 17. Ambrof. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt.
Rom. & Coislin. Vulgatae fuft'ragantur. Gr. (imiliter hab.
'A-Tro <pcovy<; arsiJ'ltflrroi , &c. nufpiam exfultationis. In
Pfalt. Corb. A voce exprobrantes & obloqueutes , a facie.,...
5
perfequentis.
f. 18. Sic Ambrof. Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum
Pfalt. Rom. Corb. Coislin. & Moz. nifi quod habenty-
per nos , & in fine , teftamemo tuo ; Corb. teflamentum tuum.
Gr. itp U/J.O.C, , k, xx. cV J tan*>l Qk.
Tt~. 19. Ita legunt Ambrof. & Aug. in hunc Pf. Sic
etiam in Pfalt. Corb. dempto uno
J^
, ante declinafli, Gr.
hab. in fine, cts th; o/f Qv.
"t . 20. Auguft. in hunc Pf. hab. in loco infirmitatis
, g
operuit, Sec. Pfalt. Coislin. in locum adfl.tiionis
, %j ope-
ruit. Rom. & Moz. in loco affliclionis , S2 operuit, Sec. Gr.
w Two xxwa5 , i. iinrwNrtyft* Ambrof. in hunc Pf. col.
M
9
o LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLIII.
Versio a n t i
q
u a. Hebr. Vuigata hod.
S
E* M/. Saugerm.
in loco adflidtationis
,
& ope- draeonum
, & operuift nos umbra, loco affliccionis , & cooperuit nos
rilit nos umbra mortis. mortis. umbra mortis.
21. Si obliti fumus nomen Si oblitifumus nominis Dei nof- n. Si obliti fumus nomen Dei
Dei noftri, & fi expandimus tri
, & expandimus nanus nojlras noftri , & fi expandimus manus nof-
manus nofiras ad deum alie-
num
:
22. Nonne Deus requiret
ifta ? ipfe enim novit occulta
cordis.
Quoniam propter te mor-
te adricimur tota die : a?fti-
mati fumus ut oves occifio-
nis.
Exfurge
,
quare obdor-
ad deum alienum:
Nunquid non Deus inveftigabit
iftud
?
ipfe enim novit cogitatiov.es
cordis.
Quoniam propter te mortifica
tras ad deum alienum :
2 i . Nonne Deus requiret ifta ?
ipfe enim novit abfcondita cordis.
Quoniam propter te mortifica-
Raw,
ti fumus tota die : reputati fumus mur tota die : iftimati fumus ficut
**
S^
ut grex occijioms. oves occifionis.
2.
3 . Exfurge
,
quare obdormis
Domine? exfurge, & ne repellas
in finem.
24. Quare faciem tuam avertis,
Confurge
,
quare dormitas Do-
mis Domine ? exfurge , & ne mine ? vigila
,
quare projicis nos
repellas ufque in finem. in fempiternum?
2\. Quare faciem tuam <0uarefaciem tuam abfcondis
;
avertis
,
oblivifceris inopiam oblivifceris affiiclionis nojlra &ino- oblivifceris inopia; noftrs & tribu
& tribulationem noftram ? pu noftra ? lationis noftri ?
25. Quoniam humiliata eft JPuoniam incurvata
eft
inpul- 2?. Quoniam humiliata eft in
in pulvere anima noftra : hxlit vere anima noftra : adbafn in terra pulvere anima noftra : conglutina-
\n terra venter nofter. venter nofter. tus eft in terra venter nofter.
26. Exfurge Domine, fei'S Surge, auxiliare nobis,
& re- 26. Exfurge Domine, adjuva
opem nobis : & libera nos dime nos propter mifcncordiam nos : & redime nos propter nomen
propter nomen tuum. tuam. tuum.
NotjE ad Versionem antiqua
917. f. ait : Pttlcbre aittetn
{$
Aquilxinterpretatio
,
quemad- ubi fup. 920. b. c
M.
modum intelligere debeamus, locum afflidtaiionis , expreffit di-
cendo : Quoniam humiliafli nos in loco fitenarum : & port
pauca : Et Septuaginta Vrrorum videtur cum his Jintentia
convenire , cum dicunt , quia
firif
turn
eft , Quoniam humi-
liafli nos : Sc infra 919. f. Symm. ait : afflixifli nos in lo-
co deferto.
f.
21. Concinit Lucif. Calar. 1. de mor. pro Dei fil.
p. 147. vel 149. d. necnon Augufl. & Cafiiod. in hunc
Pf. una cum Pfalt. Rom. & aliis. Ambrof. in eund. Pf. le-
git, ad deos alienos. Gr. ntflc, btcv aMo7<of.
if. 22. Itidem Ambrof. in hunc Pf. p. 920. b. una cum
Pfait. Rom. Corb. & Coislin. In Moz. pariter occulta cor-
dis ; paulo vero poll , mortificatifumus iota die ut oves
,
Bcc. Apud Lucif. Cal. 1. de mor. pro Dei fil. p. 247. vel
49. d. Nonne Deus requirit
ifta?....
novit abfcondita cor-
dis mortificamur tota die ut oves, &c. Apud Hie-
ron. epifl. ad Algaf. to.
4. p. 203. f. reputati fumus ut
uves &c. Ambrof. autem to. 2. p. 1203. d. conflanter le-
git : xftimatus fum ficut ovis occijioms. Aug. in hunc Pf.
ita : novit occulta cordis propter te mortificamur tota die :
deputati fumus velttt oves occif. & in Pf. 9. col. ji. e.
propter te occidimur : at 1. 1. Retraft. to. 1. col. 9. b.
hxc habet : In eo ( lib.
J
qui
eft
de moribus Ecclejix cath.
ubi pofiti teftimonium , in quo legitur : propter te afficimur
tota die : a:ftimati fumus ut oves occiiionis : mendojitas
noftri codicis me fefellit , minus memorem Scripturarum , in
quibtts nondum ajjuetus eram. Nam ejufdem Interpretatio-
tiis alii codices non habent
,
propter te afficimur , Jed , prop-
ter te morte afficimur; quod it no verbo alii dixerunt , mor-
tificamur. Hoc
ejfi
verius Graci libri indicant , ex qua lin-
gua in Latitiam fecundhm LXX. Interpretes, veterum divina-
futn Scripturarum
eft fatea translatio. In Collar. Carthag.
p. 489. a. ita ex parte Donatiftarum : Nonne Deus inqut-
ret ifta? ipfe enimfit latentia cordis. S. Paulinus ep.
43.
p. 161. b. leg. novit occulta cordis. Sic etiam ap. Caffiod.
in hunc Pf. coniianter cum verbo mortificamur. In Pfalt.
Mediolan. morte
affiigimur. In Reg. S. Bened. c. 7. morte
tota die afficimur. Item ap. Auc~t. 1. de promili". p. 3. col.
183. b. propter te morte afficimur tota die : deputati fumus
ut oves occifionis. Gr. sVfxa Qn Qavmittifioi i\o-ylS!\^iv
J5&c. Vide lis le&iones Aquil* Sc Symm, apud Ambr.
If. 23. Ita legunt Ambrof. in hunc Pf. col. 921. f. &
Augufl. ibid, cum Pfalt. Corb. Similiter in Coislin. dem-
pto uno
^ , port 2. exfurge, addito vero nos , ad repel-
las. In Mozarab. lie : quare
5
obdormis > ne repellas
nos in finem. Itidem ap. Cafiiod. in eund. Pf. fed abfquc
,
ante obdormis. Apud Jul. Firmic. 1. de errore falf. re-
lig. c. z$. ita : exfurge, f^ ne difperdas ufque in
finem.
Gixc. Vulgatae confonat , ut & Milfale Rom. ad Introit.
M. Dom. Sexag.
tf . 24. Accinunt Ambtof. Auguft. & Caffiod. in hunc
Pf. una cum Pfalt. Rom. & Corb. nili quod add. noftram y
ad inopiam. Coislin. hab. inopix & tribul. noftra. Avitus
Vien. ap. Sirm. to. 2. homil. de Rogat. p. 140. b. lie :
Exfurge , quare obdor. Domine, oblitus inopix ^ trib. ntiftrx ?
Gr. ETrMafGaf)! ti?; muyjlac, y/j.uv jc, th-; (wi-yews vifiar i
Ambrof. fupra 926. c. monet Aquilam legere : Qjtare
fa-
ciem tuam abfcondis 1 Symmachum vero pro tribulatione
,
pofuilfe , affitilationem. Apud Jul. Firm. 1. de errore falf.
relig... oblivifceris inopiam noftram tf
tribulationem. In Mif-
fali ad Introit. M. Dom. Sexagef. oblivifceris tribulationem
noftram.
If. 2j. Ita legunt Jul. Firmic. 1. de erro. falf. relig. c.
2J.
& Auguft. in hunc Pf. Auft. etiam 1. de promilf.
p.
I. c. 3. p. 93.
d. hab. hxfit in terra venter nofter. Cafiiod.
in hunc Pf. adhxfit in terra , &c. cum Pfalt. Rom. Cois-
lin. Corb. Moz. & Miifali ad Introitum Dom. Sexagef.
Concinunt Hilar, in Pf. 118. col. 265. d. & Ambr. 1. de
Parad. to. 1. 180. a. & in Pf. 118. col. 1009. e. nifi
quod hab. anima mea , & venter metis ; a Mfs. tamen 2. Hi-
lar, abeft vox mea. In Gr. n'
4"X** W*'
deinde, sxomh'O
tie, ynv 7as"np nfiuv.
If. 16. Itidem in Pfalt. Corb. Sic etiam libera nos , in
Pfalt. Rom. Coislin. Moz. & ad Introit. M. Dom. Sexag.
necnon ap. Caffiod. in hunc Pf. Apud Augufl. vero, re-
dime nos, ut in Vulg. Gr. tvrputai. Hieron. epifl. ad
Sun. & Fretel. to. 2. p. 638. b. ait ,
pofl exfurge , more
fi-
lito , in Grxco nomen Domini additum ejje. Jul. Firmicus 1.
de errore falf. relig. c.
2J.
fimiliter hab. Exfurge Domi-
ne , opem fer nobis : $ libera nos propt. &c. Audi. 1. de pro-
miff, p. 1. c. 3. p. 93. d. Exfurge Domine, auxiliare no-
bis : $5
redime nos , &c.
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLIV.
9
1
VULGATA HOD.
, In finem
,
pro iis qui commuta-
buntur , filiis Core, ad intellec-
tum , Canticum pro dile&o.
XLIV.
Hebr.
Viclorl pro liliis fdiorum Core
,
eruditionis Canticum aman-
tiffimi. XLV.
VeRSIO ANTIQUA.
In finem
,
pro his qua* Ex
Mf. Sangerm,
E
Ructavit cor meum verbum
honum : dico ego opera
mea regi.
Lingua mea calamus fcribx , ve-
lociter fcribentis.
3. Speciofus forma pra: filiis lio-
minum , diffufa eft gratia in labiis
E
commutabuntur
,
filiis Co-
ra;, intelleclum , Canticum
pro
*
dilecto. XLIV.
Ruilitvit cor meum verbum
bonum : dico ego opera, mea 'El
Ru&uavit cor
crbum bonum
rev 1
Lingua mea
fljlus fcriba velo-
cis.
Decore pulchrior es filiis homi-
meum
: dico
ego opera mea regi.
Lingua mea calamo fcriba?
,
velociter fcribentis.
Speciofus forma prx fi-
m seternum. in sternum
Accingere gladio tuo fitper fe-
mur
,
fortijjime
,
Gloria tua
& decore tuo : de-
ntin
, efftifa
eft
gratia in labiis liis hominum
,
diffufa eft gra-
tuis
:
propterea benedixit te Deus tuis : propterea benedixit tibi Deus tia in labiis tuis : propterea
benedixit te Deus in a:ter-
num.
_
4.
Accingere gladium tuum
circa femur
,
potentiftime
,
5.
Specie & pulchritudine
tua, & intende, & profpere
procede , & regna
,
Propter veritatem
, &man-
fuetudinem , & juftitiam : &
deducet te mirabiliter dextera
tua.
6. Sagittae tuae acuta:
,
po-
4. Accingere gladio tuo fuper
femur tuum
,
potentifiime
,
5. Specie tua & pulchritudine
tua intende
,
profpere procede , & core tuo profpere afcende
,
regna
,
Propter veritatem , & manfuetu- Propter veritatem & manfuetu-
dinem, & juftitiam : & deducet d'tnem
juftitia > ejr docebit te terri-
te mirabiliter dextera tua. . bilia dextera tua.
6. Sagitta: tua: acuta:
,
populi Sagitta tua. acuta
,
populi fib
cum
tab
NoTiE AD VeRSIONEM ANTIQUAM
t. I. Sic in Pfalt. Corb. prKter ult. intelleSas
, Canti-
fed fiiendum quid error Scriptorum Septuaginta Translato-
mprodileclo. Rom. vero hab. In finem ,
pro iis qui commit- ribrts non debeat imputctri
,
qui hoc loco cum Hebratca veri-
tellejlum
,
Canticum pro diletlo. Mom. His qui tate concordant. Aug. & Caffiod. cum Pfalt. Rom. & aliis
, ad
immutab. flits Core, intelleclum ,Cantic. pro diletlo ,Pfalmus textui noftro congruunt , ut & Vulgatae. Jul. E5nnVl.de
slin. In finem, Pfalmuspro bis qui commutab.
filii err. falf. relig. c. 24. hab. propterea benedixit tibi in xte'm'um.
Core , intelleclum , Cantic. pro delicto. Carnut. vero , pro bis
qua commutabuntur. Item ap. Auguft. in hur.c Pf. Titulus
dicitnr : Filiis Core
, pro his qua; commutabuntur : & poft
paulo : Ergo cantetttr nobis : Pro his qua" commutabuntur
; tf
jic incipiat defcribi, per quern commutat.i funt :fequitur enim ;
Pro his qux commutabuntur , filiis Core , in intelleclum
,
Canticum pro dilecto. Hilar, in Pf. 68. p. 115. b. ait : hi
quadrag. quarto , Pro dilecto Canticum pranotatur. Ambrof.
pracf. in Pf. 1. to. 1.74.1.C Lego Canticum pro diletlo. Hie-
ron. ep. ad Princip. to. 2. p. 682. b. Quadragejimum quar-
tum l'falmum legens, in titulo reperi : In finem
,
pro his qui
commutabuntur , filiorum Core intelligentia , Canticum
pro dileilo : & infra : Sofannim , vel pro bis qui commit
Gr. 'O.paioc mmh irapa tk? tins
e'fyxM
*<"
waiurcu
*.
4. Sic eft in Pfalt. Coislin. & Moz. Item in Rom.
hoc excepto
,
gladio tuo. In Corb. Accingere gladium tuum
circa femur tuum
, potentiffimi. Vet. Iren. Interp. 1.
4. c.
53- P-
Z
7J-
d- ( 'C : Accingere gladium tuum, potentiffime
,
circa femur tuum. Ita quoque Jul. Firm. hab. 1. de erro.
falfar. relig. c. 24. poftpolito verbo potentiffime. Terrul-
lian. adverf. Jud. c. 9. p. 142. b. Accingere enfem fupra
femur : & c. 14. p. 148. a. Accingere en/em tuum circa
fe-
mur tuum
, potens : item I. 5. adv. Marc.
p. 675. a. Ac
cingere enfem fuper femur : & 1. 5. p. 800. b. Succinclus
gladio fuper femur. Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 207. a. Accin-
gere enfe tuo ad femur
, potentiffime. Ambrof. in Pf. 118.
tandifnnt, vcl in Iilia transferer

fores , &c. Gnece , col. 11 80. d. Accingere gladium tuum circum

femur , po-
E/s to T6MS, ujep tcJV mneAm(urw. t toTj Cm Ko/ie, e!$ tentiffime. Aug. in hunc Pf. Accingere gladium tuum circa
fe-
ijjime . item 1. 17. de civit. Dei , to. 7. 478.
Qvveatr, 'Q.J v-7r;p ts oVjommV.
t. 2. Sic eft in Pfalt. Coislin. & Corb. erucluavit ; re-
liqua ut in Vuig. Apud Tertul. 1. 2. 8c 4. cont. Marcion. p.
644. c. 77- D* '' c ' Erutlavit cor meumfermonem optimum :
itidem 1. cont. Prax.
p. 846. b. 848. a. Cypr. 1. 2. Tef-
tim.
p. 297. a. & 285. b. Erullavit cor meum fermonem
bonum : dico ego op. m. regi. Lingua mea calamusfcriptoris
,
acute fcribentis. Novatianus
p. 1058. b. 1046. c. Vul-
gats fuffragatur, Jicut Latant.
:
1.
4. Inftit. c. 8. p. 574.
Hilarius in Pf.
Jl. p. 73. a. & in Pf. 118. p. 365. d.
Ambrof. 1. de bened. Patr. c. 11. to. 1. p.
J27.
e. &
infra 702. a. 763. b.
783. b. 1380. f. 1532. f. & to. 2.
p.
989. a. 1048. d. Item Hieron. epift. ad Damaf. to.
4.
p. iyy. necnon Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. Auguft.
tamen 1. 9.
conf. c. 9. n. 21. fcribit erutluare. Gr. 'Egn-
fiviyCtro 71070 ayttfliv Kcbia,o; ypaf.iy.a.Te>ii; o^irypaipy.
t. 3. Vet. Iren. Interp. 1. 4. c. 33. p. 273. d. fimi-
liter hab. Speciofus forma pra filiis hominum. Tertul. ve-
ro 1. cont. Judzos, c. 9. p. 141. b. Tempeflivits decore
fu-
per filios hominum,
diffufa efl gratia in lab. tuis : & infra
c. 14. p. 148. a. Tempeflivits decore citra
filios horn,
effufa
ejl gratia in lab. tuis : propt. benedixit te Deus in fiecula.
Similiter 1. 3. adv. Marc.
p. 671. c. prauer hoc ulr. in
mux, potenttjjime : item 1. 17. de civit. Dei, to. 7. 478.
c. circafemur:^ in Job, to. 3. p. 661. e. fuper femur : Sc
to. 8. p. 3 1. c. jttxta femur. Cafliod. in Pf.
44. circa femur
tuum. Gr.
Uepifyeat tm> fc/uipeu'eiv m eirl to? fivpo W , Iwait.
t- $.
Concinit Pfalt. Mozarab. nifi quod hab. intende
,
profpera
,
procede. Rom. Fabti
, #
profpere proc. abfque
tf ,
polljuftitiam. Vet. Iren. Interp. 1.
4. c.
33. p. 273. d.
cum Pfalt. Corb. Specie tua
tf
pulchr. tua
, fj> intende
,
pi
profpere procede
, $ regna
,
propter
$ juftitiam. Tertul.
adv. Judaeos
, c. 14. p. 148. a. TempefHvitate
tf
pulcbri.
tudine tua : & 1. 3. adv. Marc.
p. 675. a. 5' extend?,
tf
profperare , {
regna
,
propter veritatem
, g lemtatem
, f
juftitiam : >
deducet te mirifice dextera tua : at 1. contra
Jud.c.
9. p. 142. b. c. extende,
$ profperare, proptra
, tf
regna
,
propter lenitatem
tf juftitiam tuam :
5 deducet te
magnitude dextera tit.z. Cypr. 1. 2. Teftim.
p. 297. a. De-
cort
tf
fpecici tux
tf
intende
, ^ dirige
, # regna
,
propter
veritatem,
tf
manfuet.
tf juftitiam. Hieron. epift. ad Dar-
dan. to. 2. p. 6. b. c. Specie tua < decore tuo intende
,
&
profperare , tf
regna
, propter manfuet.
&juftitiam
, $5 ve-
ritatem : $
deducet te mirab. dext. tua : & epift. ad Prin-
cip. ibid.
p. 686. b.
i^ intende, profpere procede, Sec. &
pau|6 fupra : In Hebrjo , inquit, Gloria tua
^ decore tuo
*vnm
: at int.
p. 675. a. leg. prater filios hominum,
effufa profpere afcende : & in Ifai.
53. to. 3. p. 383. b. Put-
/? , &c. & p. 676. b. fupra filios hominum; fed ubique
conftanter , tempeftivus. Cyprianus 1. 2. Teftim.
p. 297.
a. Decorus fpecie fuper filios bom.
effufa eft
gratia in lab.
tuis : propterea bened. te Deus in fiecula. Ambrof. 1. 1. de
Abrah. c. 8. to. 1. p. 307. d. Speciofus forma prx filks
horn, item
p. 529. b.
1454. f. & to. 2. p. icy. e. 986.
c. Hieron. in Ifai. 63. to. 3. p. 465. a. Eormofus decore
pra filiis bom. & epift. ad Princip. to. 2. p. 685. a. effu-
fa eft
gratia in labiis tuis : propt. bened. te Deus in at. turn
addit : In edmone Vulgata pro benedixit, unxit legimus
i
7m. Il%
ihritudine ? decore tuo. Auguft. in hunc Pf. Specie tua
tf
pulchr fj> intende,
$ profpere procede , &c. ut in Vuig.
Item apud Caffiod. in eund. Pf.
5
profpere procede. Ju-
lius Firmic. 1. de erro. falf. relig. c. 24. Vulgate faver. In
Gr. Tji uistiinmi Qs
j,
to xawei Qn ,
tncuov , *, x-
TsuoJ~i< , K/ /3oiVft/= , &c. ut in Vuig.
Tf. 6. Sic in Pfalt. Coislin. eft ad verbum. In Rom.
vero, Corb. Sc Moz. (ic : Sagitta potentiffime , populi
fub
te cadent , in corde inimicorttm regis. Item in Mediolan. &
Carnut. additur potet;,i(fme, At Hieron. fcribens ad Sun.
M ij
Mf.
delifto.
p2
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLIV.
Versio antiqua. Hf.br.
Vulgata mod.
Ex
Mf.
Saugerm. tentiffime
,
populi infra te ca- te cadent
, in cordc inimicorum regis, fub te cadent , in corda inimicorum
dent,vifcera ininiicorum regis
7.
Sedis tua Deus in faeculuni
faeculi : virga re&a eft virga
regis.
regni tin
8. Dilexifti juftitiam
,
&
Throws tints Deusinfcculum,
7
. Sedes tua Deus in fxculum Htbr.i,
6" in sternum : fceptrum aquitatis
, faculi : virga diredbionis virga re- 8. >
fceptrum regni tui. gni tui.
Dilexifti juftitiam , & odiftiini- 8. Dilexifti juftitiam , & odifli
odifti iniquitatem : propterea quitatem : propterea unxit te Deus iniquitatem : propterea unxit te
unxit te Deus tuus oleum la:- Deus tints oleo exfv.lt adonis pr*. Deus Deus tuus oleo latitia: pra:
titix a confortibus tuis. participibus tuis.
confortibus tuis.
9. Murra
,
& gutta
,
& caf- Myrrha
, & ftacle , & cafia
9. Myrrha , & gutta , & cafia
fta a veftimentis tuis, a gra- in cunctis veftimentis tuis , de do- a veftimentis tuis, a domibus ebur-
V'ibus eburneis : ex quibus te mibus eburneis
,
quibus Utifica- neis : ex quibus deleftaverunt te
deledtaverunt jo. filiae regum verunt te
filu
regum in bonore 10. filia: regum in honore tuo.
in honore tuo
Adfiftit regina a dextris tuis
in veftitu deaurato : circum-
ami&a varietarem.
1 1 . Audi filia
,
& vide
,
tuo.
Stetit conjttx in dextera tua
,
in diademate aureo.
A:idi
filia , & vide
, & incli-
Aftitit regina a dextris tuis in
veftitu deaurato : circumdata va-
rietate.
1 1 . Audi filia , & vide , Sc in-
Noif ad Versionem antiqua m.
& Fretel. to. 2. p. 658. b. ait : In Graco legiffe vos di-
eitis , acuta: ,
potentiffime
; fed hoc male
, ^
de Jnptriori ver-
fu
additum
eft , in quo legitur : Accingere glad, tuo flip, fe-
mur tmim
,
puteiitiffime ; Sc epift. ad Princip. ibid.
p.
6'66.
c. In Hebra'ico , intuit , abjqtte porentifiime ; reltqua fimili-
ter : in Ifai. umen 49.
to. 3. p. 351. b. legit ipie : Sa-
gitta tua acuta potentijjima
,
populi fub te cadent. Similiter
Aug. & Caffiod. in hunc Pf. cum his, in cordc iriimicor.
regis. Ita turfum Aug. 1. 12. de Trin. to. 8. 916. c. d.
Editt. tamen ferunt ibid, potentiffime , fed meliuris notae
Mfs. hab. potentijjima ; quin etiam ita legerit Auguftinus
,
vix dubium efie poteft , cum proxitne ifta fequantur
,
acuta
,
potentijjima ,
tf
transfgentes , > ejficieutes ; & poll
pauca : ofagittam acutam potentijjimam , &c. Item Caffiod.
p. iyi. C. Acuta, inquit, pertinent ad transforations cele-
ritatem ; potentiffimae
,
quia nulla illis materia
, quamvis
diirtjjima
,
probatttr obfiftere. Jul. quoque Firmic. 1. de er-
roie falf. relig. c. 24. ita leg. Sagitta acuta potentijjima
,
populi intra te decident , in corde iriimicor. regis. At Graece
conftanter : Ta Ctw Qy movhjj.svci , Jvrx.rs , Accsi vttoil&toj
Qn ttiwvtxi , in xf//a , &C
f. 7. Ita ferunt Pfalt. Rom. Coislin. Corb. Mediolan.
& Carnut. cum Julio Firm. 1. de errore falf. relig. c. 24.
necnon Ambrofio in Luc. 19. & 20. to. 1. col.
1499. c.
I J04. f. & to. 2. 448. d. & Caffiodoro in hunc Pf. Ire-
naeus vero 1. 3. c. 6. p. 180. e. lie : Sedes tua Deus in
teternum : virga direllionis virga, &c. Tertul. adv. Prax.
p. 849. b. Tbronus tuus Deus in avum , virga regni tui.
Lactrant. 1. 4. InfHtut. c. 1 3. p. 576.
Tbronus tuus Deus
in facula faailortim : virga aquitatis virga , &c. Concinit
Cyprianus 1. 2. Teftim. p. 287. a. Sic etiam apud Mar-
ten. Anecdot. to. y. p.
J.
a. Hikuius vero 1. 4. de Trin.
p. 847. f. legit : Sedes tua Deus in faculnm ficuli : vir-
ga diretlionis tua, virga, &c. at in Pf. 2. p. 4<j. virga di-
rellionis virga, &c. & in Pf. 144. p. ^6%. a. virga aqui-
tatis virga , ut in Breviar. Muzai^b. Auguftinus denique
jn hunc Pf. fie : Sedes tua Deus in Jacttla facnUrum : virga
diretlionis , &c. at 1. contra Judaeos, to. 8. p. 31. c. Tbro-
nus tuus Deus in facnlum feculi : virga aquitatis virga
,
&c. Itidem Vigil. Tapf. 1. 1. cont. Arium, Sabell. &c. Hie-
ron. vero epift. ad Princip. p. 687. a. Sedes tua Deus,
&c. ut in Vulg. turn ait in Hebrai'co legi : Tbronus tuus
Deus in Jac. facuii : fceptrum aquitatis fceptrum , &c. Auc-
tor 1. de XLii. manf. ap. Ambrof. to. 2. p. 12. e. virga
aquitatis virga, &c. Gr. 'O
S-pivot Q*
0<
"5 "S
<*'''*
nrjtvot' pcJ'S i!0utwto; if paS/o; , &c.
tf. 8. Vet. Iren. Interp. 1. 4. c.
33. p. 273. d. unxit
te Deus Deus tuus oleo Ut. pra coitf. tuis. Tertull. contra
Prax. p. 849. b. & 1. de Trin.
p. ioji. c. Dilexifti
Deus Deus tuus oleo lat. a conf. tuts. Laftant. 1. 4. Infiic.
C. I 3. p. $76. Dilexifti
tf
odio habuifti iniquitatem...
Deus Deus tuus oleo txfUltationis. Cypr. 1. 2. Teftim.
p.
287. a. Dilexifti ) odifti Deus Dens tuus oleo ex-
fultationis fuper participes tuos. Similiter Hilar. 1. 11. de
Trin. p. 1094. c. excepto ult. pra confortibus tuis : pau-
16 verb fupra ait : Qui pra participibus nngitnr , pofterior
in tempore
eft , dnm untlis participibus antefertur : &
p
unxit te Deus Deus tuus oleo latitia pra confortibus tuis
;
Mfs. vero conftanter pra confortes tuos. Vide rurfum eun-
dem col.
393.
e. 462. a. 847. e. 1088. f. Ambrolius in
Luc. 20. to. 1. col.
1 504. f.
107J.
e. & to. 2. p. 448.
d. 621. f.
937.
b. nil differt a Vulg. at epift. 81. p. 1098.
d. habet : unilus
eft
oleo juftitia pra confortibus tuis. Hie-
ron. in Eccleliaft. to. 2. p.
J66.
c. & in Ezech. 44.
to.
3. p. 1034. f. propterea unxit te Dens Deus tuns oleo ex-
fultatioms pra participibus tuis. Similiter 1. 3. in epift. ad
Ephef. to. 4. p. 383. a. hoc excepto, propter quod un-
xit : at in Ifai. 60. col.
45
J. d. legi;, pra ^nfortibus
tuis : & in epift. ad Princip. to. 2. p. 686. concinit cum
Vulg. Julius Firmic. 1. de erro. falf. relig. c. 24. Dilexifti
juftitiam , odifti iniq. propt. unxit te Dens tuus oleo lat. prx
confort. &c. Auguft. in hunc Pf. Dilexifti
juft. tf odifti...
Deus Deus tuus oleo exfultationis pra participibus fuis : at
in Pf. 104. p. 1183. b. hab. tuis : & 1. 17. de civit.
Dei, to.
7. p. 478. d.
479. a. odio habuifti iniquitatem.
Optat. 1. 4. p.
7J.
a. Unget te Dominns Deus tuns oleo
exfultationis aliter a confortibus tuis. Apud Marten. Anec-
dot. to. y. p.
J.
a. propterea benedixit te Deus tuus oleo
latitia pra participibus tuis. Audi. 1. de promilF.
p. 3. col.
17
J.
a. unxit te Deus oleo latitia pra participibus tuis.
Fauftin. presb. contra Arian.
p. 648. d. & Caffiod. in
hunc Pf. concordant cum Vulg. In Gr. 'H7aVnoa?

piitv<sa.c, Sia. vist.... (dot 05 Qy imxim dyawiaoiaif

XU.PO. tit uniyyt Qv' al. w i^aloi. Pialt. Corb. oleum.
-ft. 9. Ita in Pfalt. Carnut. & Corb. at in Mediolan.
& Rom. Martianaei fie : a gradibus eburn te deleclave-
rttnt , &c. In Rom. Fabri , Coislin. & Moz. a domibus
eburneis, &c. Similiter habet Hieronymus epift. ad Prin-
cip. to. 2. p. 688. b. cum Auguft. & Caffiod. in hunc
Pf. Hujus autem diveriitatis rationem opcime reddit Hie-
ron. in ead. epift.
p. 689. b. dicens : Fro to quod nos tranf-
tulimus , domibus eburneis
,
quia in Graco fcriptnm
eft,
xiti
Capiav tKtpanivuv
;
quidam Latinorum ob verbi ambigui-
tatem, a gravibus interpretati fun , cum fcxpCt verbnm
fit
i7rix&&i
r
-* Palaftina, (
Mfs. plures
~/ixae*w > ' e. patrium
)
5
ujque hodie domus ex omm parte comlnja , &
in modum a-
dificata turrium , ac mccnium publicorum
,
f
tit appellentur.
Item in Ofe. 8. to. 3. p. 1291. c. ait : jSzetT;, id
eft,
ma-
gnas
, 55
in modum turrium adtficatas domos , feu ut in
Jerem. 17. p. 614. tnrritas domos. Hoc fimiliter explicat
Ambrof. ir. Pf. 47. t. 14. p. 944.
d. & 1. de Joleph
,
c. 9.
to. 1. p. yoo. f. Apud Jul. Firm. 1. de erro. falf.
relig. c. 24. fie : Myrrha
, tf
gutta,
> cafia a vcftim. tnis
%
de adificiis eburneis : ex quibus te jucunditate affecernnt.
Apud Junil. Afric. 1. 2. de partib. div. leg. c. 23. p. 348.
h. ex gradibus eburneis , ex quibus te deletlaverunt.
#. 10. Cypr. 1. 2. Teftim. p. 297. b. Aftitit regina
ad dexteram tuam in vefte inaurata : amitla
eft
varietate.
S. Pacianus epift. 1. & 3. p. 306. d. 309. f. Aftitit re-
gina in
vefte aurata
$$
variegata. S. Paulin. ep. 24.
p.
IJ2.
c. Stet regina a dextris ejus in fimbriis aureis , cir-
cuinamitla varietate : fed ha;c ultima pertinent ad Tf.
14.
Ambrof. 1. 1. de virg. to. 2. p. I
JC. e. Aftitit reg.
a dextris tuis in veftitu deaurato, varietate circnmamicla.
1093. c. unxit te Dens Deus tuus oleo exfultationis pra par- Item ap. Auguft. & Caffiod. in hunc Pf. ficut in Pfalt.
ticipibus tuis. Notantibid. noftri BB. Mfs. codices magno
confenfu habere pra participes tuos , & tic deinceps in ip-
fis praepofkionem pra conjungi cum accufativo. Item ob-
fervant apud Hilar, non legi ungo , fed ungueo ; ut patet ex
hoc loco
, ubi vetuft. Mfs. pro ungitur , fcribunt tinguetur,
wigueatur. Demuni Hilar, in Pf. 118. p. 292. e. fie leg.
Rom. Mediol. Carnut. Corb. Coislin. & Mczar. circttm-
amitla varietate. Ap. Hieron. epift. ad Princip. to. 2.
p.
689. b. circumdata varietate; quae verba, inquit, except
editione Vulgata
, nullus hiterpretum trailftulit : in Gracco
nunc, irte,i*>iC>,v,i4en , ireitcm^nivn.
t.
11. Vulgatae favent Hilar, in Pf. jo.
p. 136. a. Sc
LIBER PSALMORUM. Pfalm. XLIV.
95
Vi/icata hod.
He br. Versioantiqua.
dina aurem tuam : & oblivifcere na aurem tuam : & oblivifcere po- inclina aurem tuam : &: obli- * Mf,
Sattgem,,
populum tuum ,
& domum patris pv.li tui
, &
domiis patris tui, vifcere populum tuum
, &
tui.
domum patris tui.
ii. Et concupifcet rex deco- Et concupifcet rex decoremtuum: 12. Quoniam COtlCupivit
rem tuum : quoniam ipfe eft Domi- quia ipfc
eft
Dominus tuus
, & rex fpeciem tuam : quia ipfe
nus Deus tuus, & adorabunt eum. adora cum. eft Deus tUUS
,
& adorabunt
eum.
ii, Et filia: Tyri in muneribus Et filia fortijfimi , in mune- 13. Et filiae Tyrii in mu-
vukum tuum deprecabuntur, om- ribus faciem tuam deprecabuntur neribus vultum tuum depre-
nes divites plebis. divites populi. cabuntur , divites plebis.
14. Omnis gloria ejus filia: regis Omnis gloria filis, regis intrin- 14. Omnis gloria ejus filise
abintus, in fimbriis aureis 1 j.cir- fecus
:
fafciis aureis veftita eft.
cumamiita varietatibus.
Adducentur regi virgines port In fcututatis ducetur ad regem
,
earn : proximae ejus afferentur tibi. virginesfequuntur earn ; arnica ejus poft earn : proximae ejus ad
ducentur tibi. ferentur ibi.
16. Afferentur in lsetitia & ex- Ducentur in Utitiis & exfulta- 16. In lamtia & exfulta-
fultatione : adducentur in templum tione : ingredientur tbalamum re- tione : adducentur in tem-
regis.
gis. plum regis.
17. Pro patribus tuis nati funt Pro patribus tuis erunt
filii
tibi: 17. Pro patribus tuis nati
tibi filii : conftitues eos principes fu- pones cos principes in univerfa terra, funt tibi filii : conftitues eos
principes fuper omnem ter-
rain.
18. Memores erunt nomi-
nis tui in omni gente & pro-
genie.
Propterea populi confite-
regis ab intus , in fimbriis au-
reis
1 5. amidla varietatem.
Adferentur regi virgines
per omnem tenam.
18. Memores erunt noministui Recordabor nominis tui in omni
in omni generatione & generatio- genet atione
&
genet atione
:
nem.
Propterea populi confitebuntur Propterea populi confitebuntur
NOT* ad Versionem antiquam
Ambrof. cum 1. 1. de virg. to. 2. p. I
JJ.
e. & inf. 309.
d. 1 191. e. turn in Luc. 2. & 9. to. 1. p. 13 10.
141 9. c.
Accinunt Auguft. & Cafliod. in hunc Pi. cum Plait. Rom.
&c. Apud Cypr. 1. 2. Teftim. p. 297. b. fie : Audi
fi-
lia )
oblivifcere populi tui,
%j
domiis patris tui. Ita
etiam Firmilian. habet apud ipfum , epift.
7J.
p. 147.
b
col. 170. d. Omnis pulchritude filia regis intrinfecus. Hie-
ron. in Ifai. 23. to. 3. p. 206. b. cum Fulgent, ep. 2.
ad Gall. p. I J7. Omnis gloria filia regis intrinfecus : item
Hieton. epift. ad Princip. to. 2. p. 691. c. ait, Pre eo
quod in LXX. fcripttm
eft s coiGec , fe vel ab intus, iiel in-
trinfecus interpretatum effe ; turn addit : In qnibnjdam
abfque his
, tf
domiis patris tui. Philaftr. Brix. de haeref. exemplaribus invenitur Ffebon ,
quod cogitationes fonat : 8c
pag. 724. d. oblivijcere domiis patris tui. Hieton. in Ifai
23. to. 3. p. 206. b. oblivifcere populi tui
, tf
domum pa
tris tui. Gt. l-!ri*a%\s tS *ai< Qv , j t? o'ikv , 8cc.
f. 12. Sic Ambtof. 1. 1. de virg. to. 2. p. iJJ.
e. at
1. de lapfu virg. p. 309. d. Vulgatae congruit. Auguft.
autem 8c Cafliod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom. Corb. 6c
Coislin. ita legunt : Quoniam cencupivit rex fpeciem tuam :
quia ipfe eft
Dominus Deus tuus , &c. Mozarab. Quia con-
cupivit rex fpec. tuam
, & ipfe eft
Dominus Deus , &.C Item
in Mediolan. & Carnut. Qjioniam cencupivit. Apud Cypr
in Dan. 10. to. 3. p. 1 120. b. legit : Omnis gloria ejus
filia
regr.m ab intus , &c. In ed. Rom. lie : Ilaoa m /o
omiv,c, ( Alex. Aid. & Compl. ry; ) iuyinpo; t? ^xaihiai
'EosSac , w x.(yoruToU
XP
V^' * n Mf. autem Alex, ac edd.
Aid. & Compl. svufcv, non 'EciSwi'.
"f. iy. Pfalt. Rom. circumamikia varietate. Adducentur
regi, &c.ut in Vulg. Mozarab. circumamitla varietate. Ad-
ferentur regi virg.
poft
earn
:
proxima ejus adducentur tiki. Ita
quoque in Corb. praeter hoc, poftea, 8c in fine, adferen-
tur tibi. In Coislin. circumamitla varietate. Adducentur re-
\. 2. Teftim. p. 297. b. Qjioniam dejideravit rex fpeciem gi virg. poftea : proxima ejus adducentur tibi. Milfale Rom.
tuam : quia
ipfe eft
Dominus Deus tuus. Similiter hab.
Firmilian. epift. 75.
ad ipfum, p. 147. b. Hilarius vero
in Pf. $9. p. 13C. a. Qjioniam concupivit rex fpeciem tuam.
Philaftr. Biix. de haeref. p. 724. d. Et concupifcet rex
fpe-
tiem tuam. Rurfum Auguft. contra Jud. to. 8. p. 31. f.
quoniam
ipfe eft
Dominus Deus tuus ; at vox Dominus
,
non in omnibus codd. reperitur. Junil. Afric. 1. 2. de par-
tib. div. leg. c. 23. p. 348. h. quia ipfe eft
Dominus
Deus tuus , adorabis eum. In Gr. "Ox; cTrstii'/Misev ( Alex.
Aid. & Compl. Kal ztvAvhwii ) fcaoatiis t? icaW; Qv
ot< aVro; eVm Kt/'e/o; (\. Ap. Hieron. ep. ad Princip.
to. 2. p. 689. ut in Vulg.
ad Often. Milfae S. Luciae virg. Afferentur regi virg.
poft
earn : proxima ejus afferentur tibi. Itidem Ambrof. 1. de
inftit. virg. to. 2. 2yo. a. 8c Auguft. in hunc Pfalm. S.
Pacian. epift. I. p. 306. d. Adducentur regi virgines , &c.
Similiter ap. Cafliod. cum voce varietate ; Hieron. veto
epift. ad Princip. to. 2. $91. c. leg. varietatibus. In Gr.
7tzif-.&Mfj.im , 7r7rcj)C^sfH. A-wtvf/iHGWTXt t&> BkjiasT
Trapfa'yoi oTtisoi aW?; (Alex, ut!?' ) at tcmum at/Tiiv aVs-
vsxJjwQcvTai Qci.
Ttr. 16. Ita Pfalt. Rom. hab. cum Corb. Similiter Coif-
lin. cum MilTali Rom. ubi fup. nili quod Coislin. hab.
inducentur in temple , Milfale verb , adducentur in tern-
V. 13. In Pfalt. Rom. jungitur verbum adorabunt, plum regi Domino. Mozarabic. Adducentur in latitia
tf
cum voce filia , detrafto intermedio
g, ut in Pfalt. Moz. exfultatiene : adducentur , 8cc. Ambrof. 1. de inftitut. virg.
Corb. 8c Coislin. at in ipfis conftanter Tyri, vel Thiri
,
non Tyrii s praeterea vox omnes abeft a Mediolan. Corb.
& Carnut. & in Mozarab. ac Coislin. legitur err*,loco
plebis. Apud Auguft. in hunc Pf. deeft ^ initio , ficut
inf. omnes , ante divites ; apud Cafliod. folum
. Hieron.
epift. ad Princip. to. 2. p. 691. a. leg. Filia Tyri in mu-
neribus , vultum tuum deprecabuntur divites plebis : at in
Ifai. 23. to. 3. p. 206. b. Filia Tyri faciem tuam pre-
cabuntur divites plebis : 8c in fupradifta epift.
p. 690. c.
ait : Septttaginta Interpreted non dixerunt
, $$ adorabis eum
,
Jed , adorabunt eum. Graece nunc : Kal irQjm.vnQuQiv ccvtoJ
f)vya.Tzpi<; Tvft
cv <fw(yi; , to Kfosuntoi (\ TMravevQatjiv of
tsxiiiu t? *<w tm; 7?;. Pfalt. ^lthiop. habet , adorabit eum
filia
Tyri. Aid. 8c Compl.
j, itfofumwmic, dvrS , K,ii/yi1up'
lubinde Apollin. habet , 01 a^imoi tZc, 71?; ; Mf. vero Alex,
cum Aid. & Compl. of ir^moirS ^a?i edit. Rom. el itti-
eiot t? Mif tm; 7m5.
if. 14. Sic in Pfalt. Rom. eft, 8c ap. Cafliod. in hunc
Pf. pratter hoc
, filia regnm. Apud Auguft. in eund. Pf.
Omnis gloria ejus
filia
regis intrinfecus i at epift. 36. to. 2,
y. 'j']. b, 6c 1. 1. de ferm. Dom. in mon. to. 3. p. 2,
to. 2. 250. a. cum Aug. in hunc Pf. Adferentur in lati-
tia & exftilt. adducentur , 8cc. Similiter Hieron. epift. ad
Princip. p. 692. b. aitque : Juxta LXX. prior verficulus
adhuc de filia
canitur ornatu
, fequens ad ipjttm Jponjum re-
gemque dirigitur. Junil. Afric. 1. 2. de part. div. leg. c.
23. p. 348. h. Adducentur cum gaudiotf exfultatiene. Cal-
fiod. in eund. Pf. delet initio , adferentur , cum Pfalt.
Rom. In Gr. 'A-a-Eff^GiiWrcu w ay^wouai tie, ixov a-
Btte'coe.
f. 17. Accinunt Hilar, in Pf. 59. p. 135. a. Auguft.
8e Cafliod. in hunc Pf. una cum Pfalt. Rom. In Mf. ta-
men Reg. Hilar, \egh\xifatti funt , non nati , tefte Cuflantio
noftro , licque vertit Symm. inquit, cujus lectionem pro-
bat Euiebius. Similiter vet. Irenaei Interpr. I. 4. c y. p.
232. c. Pro patribus tuis faRi funt tibi filii
tui : at 1. 3. c.
22. p.
220. a. Pro patribus nati funt tibi filii :
priori etiam
loco quidam fcribunt nati. In Gr. iyenrnwat Qa viz'.
y. 18. Sic in Pfalt. Rom. eft, exceptis his
,
tui Domi-
ne, in omni generatione $ progenie. In Mozarab. tui Dens
,
in omni progenie

generatione. In Corb. in omni progenit

tf
generationem. Apud Auguft.in hunc Pf. tui in omni g*-.
94
LIBER PSALMOR.UM. Pfalm. XLV.
HE B R. VuLGATA HOD.
F* Mf.
Smgerm. buntur tibi in xternum , & t'tbi in faulum, & in aternum. tibi in aeternum, 8c in feculum fe-
in fxculum faeculi.
culi-
NOTA AD VERSIONEM ANTIQUAM.
mrmkm Ration* ; t. ut in Vulg. Apud Caffiod. mifdas PP. epift. 44.
Cone. to.
4 .#
d Ato
*
neratitni

proo-enie : Ambrof. vero in Pf. 40. to. 1. m*. M. Domzne
,
,n ommprogeme
tf
generattone. Gr. Ma-
872.. e. ita lea-it f AWr
mM p- i'"" ^to;
C^
<* <i 7<?
S
lg
"J:.",
SL
tf
purJL.
Sim.li.er Hieron. epift. ad Princip. edd. Aid. 8c CompL
^^,
ut in Pfalt. Carnut.
to. 2. 69 3. c. & 694.
a. excepto ult.
tf
generation,.
Hor- Germ. &
Gallic. Fabn.
x Mf.
Sangerm,
Versio
ANTIQUA.
In finem
,
, Pro filiis Cora pro arca-
nis, Pfalmus. XLV.
H E B R.
yittori filiorum
Core pro juven-
tutibas Canticum. XLVI.
VULGATA HOD.
In finem
,
, Filiis Core pro arcanis , Pfalmus.
XLV.
DEus
nofter refugium
,
& virtus 5 adjutor in
1.
I
"\ Eus nofter refugium, &
\_J virtus ; adjutor in tribula-
tionibus , cjuce invenerunt nos nimis.
, Propterea non timebimus dum
Sonantibus &
tumentibus gur- 4- Sonuerunt, & turbata? funt
ptibus ejus , agitdtis in montibus
aqua; eorum : conturbati funt mon-
Fluminis divifones ejus Utifi-
cant civitatem Dei fundi ,
taber-
DEus
noftra fpes &
forthtido
:
auxilium in tribulationibus
tribulationibus
,
qux invene- inventus es validum.
runt nos vehementer.
v ,
-
Propterea non timebi- Idco non timebimus cum pent ,.,1!,.
mus cum turbabitur terra , & translata terra
,
6" concujji mon-
turbabitur terra
, &
transferentur
transferentur
montes in cor tes in corde maris
:
montes in cor maris.
maris.
4
. Sonaverunt, &
turbatae
funt aqua: ejus :
conturbati
,
funt montes in
fortitudine in potcntia ejus. Semper
ejus.
DlAPSALMA.
5.
Fluminis
impetus laetifi-
cat civitatem :
fanctincavit ta-
bernaculum fuum
Altiffimus. tiaatla Altijjimi
6. Deus, in medio ejus, non Dens in medio ejus non commo-
commovebitur:
adjuvabit earn vebitur : auxiliab'ttur ei Deus in
Deus de vultu.
ortu matutino.
7.
Conturbatx funt gentes,
Conturbau funt
gentes
,
concuf-
inclinata funt regna : dedit fa
funt regna : dedit vocemfuam
,
vocem fuam Excelius,&
com- prop-ata
eft
terra.
mota eft terra.
8. Dominus virtutum no- Dominus exercituum nobijcum :
bifcum : fufceptor nofter Deus protector nofter
Deus Jacob. Sem-
JaCOb. DlAPSALMA.
TER.
9. Venite ,
videte operam Venite, &
videte opera Dom'i-
Domini qux poillit prodi- ni
,
quantas pofuerh folitudines in
mini
,
quae pofuit prodigia fuper
gia fuper terrain : 10. aufe- terra : compefcit bella ufque ad ex- terrain: 10. auferens bella ufque
NoT AD VERSIONEM
tes in fortitudine ejus.
5. Fluminis impetus la;tificat ci-
vitatem Dei : fandtificavit taberna-
culum fuum Altiffimus.
6. Deus , in medio ejus , non
commovebitur : adjuvabit earn
Deus mane diluculo.
7. Conturbats? funt gentes, &
inclinata funt regna : dedit vocem.
fuam ,
mota eft terra.
8. Dominus virtutum nobifcum
:
fufceptor nofter Deus Jacob.
9.
Venite ,& videte opera Do-
f. 1. Sic in Pfalt. Corb. & Coislin. Item in Rom.
dempto unofr, ante filiis.
Apud Ambrof. to.-I. 925.
d.
Titutus Pfalmi bujus ita inferibitur ,
inquit ,
hi finem, fro
filiis Cere pre occaltis , Pfalmus ipji David. Similiter apud
Auguft. fed abl'que hoc ,
ipfi
David, hi Mozarab. pro occul-
tis, Pfalmus David. In Gr. Eft to t/w , v-xef tw viSv Kofi
i,Vs>tw Hpixpluv , -iM-nh.
Mf. Alex. tS Auvif **{tos.
t. 2. Pfalt. Moz. Dens nojlrum refugium ,
&c. ut in
Vulg. Ambrof. Auguft. 6c CalTiod. in hunc Pf. cum vet.
Pfalt. nil omnino differunt ab eadem Vulg. Grxc. lniiio
hab. 'O so? H/tar, 8c in fine, eipiAftt ,
vald.
t. ? Pfalc Corb. 6c Coislin. habent cum Aug. in hunc
Pf. dim conmrbabimr. Rom. c Moz. dum conlurbabiutr ;
praeterea Moz. extremo hab. in corde maris; iicut etiam
Tichon. reg. 7. p. 64. c. Hieron. vero in Ezech. 17. to.
3. p.
880. a. ita : Propterea no timebimus cum conturbata
fuerit terra,^ translati montes in cor maris. Ambrof. in hunc
A N T I Q
U A M.
ficut Ambrof. 1. deparad. to. 1. 147.8. & infra col.
754.
b. 774.
d. 866. f. 6c to. 2. 632. a. Item Caffiod.^ curt
Pfalt. Rom. In Gr. Sic : T* ttqt.$ t tf^XTX lu'tp&ci-
mt, 6cc. ut in Vulg.
t. 6. Pfalt. Rom. Corb. Carnut. 6c Coislin. cum Cal-
fiod. adjuvabit earn Dens vultu fuo.
Mozarab. cum Dens
vultu fuo.
Mediolan. earn Deus a matutino in matutinum.
Ambrof. in hunc Pf. p. 931.
e. Deus diluculo : at infra
p. 932. b. In aliis tjuoque codicikts invenitur ,
inquit
,
ad-
juvabit earn Deus vultufuo.
Apud Aug. in eund. Pf. Deus
,
in medio ejus , &
non commovebitur : adjnv. earn Dens vul-
tu fuo.
In Gr. Vat. * safi/6n'issTai (
Aid. & Compl.

'
a*. )
6>n9ni a'"T>i 0so5 t jrfoswVi.
Alex. Aid. 6c
Compl. T) Wfo;
TTpwi.
t. 7-
Auguft. 6c Caffiod. in hunc Pf. cum Pfalt. Rom.
6c Corb. Conturb... gentes , tf
inclinatafunt regna : dedit vo-
cemfuam
Altijjimus , &
mota
eft
terra. Coislin. fuam Excel-
fuerit terra,
S
translati montes in cor maris. Ambrol. in nunc cem nam juu
M
""'"
> o
- v -"- ~".
c
J
\ <v#
Pf. col. 929^. an : Suntetiam qui ita diftingnunt : 6c trans- /us , tf
mota
eft ,
6cc. Mozarab. Cnturbmfunt monies
, tf
c *_-_. ... r... i mriiK, maris forme- inclinata funt reina : dedit voc. nam Altifrmns
, $
com-
X 1. vu.. y*y. .. c.^ . ^:
7 /-a
ferentur montes , ut fequatur : In cordibus maris lonue-
runt , 8c turb. 6cc. at ipfe paulo fup. alludens dicit : Quo
fit
ut non timeamus dim terra noftra
turbatnr
,^
^
vransferun-
tur montes in cor maris. In Gr. A;a tKto k ^oCmOhoo-
fjititt.lv to TttfaosiSiat -rw yw,
%
fJUTcnfttSstt.! o/>M cV xap//<S
t. 4. Sic in Pfalt. Coislin. Corb. 6c Moz. Item in Rom.
Carnut. 6c ap. Ambrof. in hunc Pf. excepto verbofinue-
ru