Fonic Digiial www.jaIr.org Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc roorcionou." Nclson JaIr Carcia (1947-2002}
Vcrsao ara cDool cDoolsDrasil.con
Coylcfi Fidcndo Casiigai Morcs 3
CORIOLANO
(Coriolanus)
William Shakespeare 4
NDICE
ATO I Ccna I 7 Ccna II 22 Ccna III 25 Ccna IV 32 Ccna V 37 Ccna VI 39 Ccna VII 44 Ccna VIII 45 Ccna IX 47 Ccna X 52
ATO II Ccna I 54 Ccna II 68 Ccna III 77
ATO III Ccna I 91 5 Ccna II 111 Ccna III 119
ATO IV Ccna I 128 Ccna II 132 Ccna III 136 Ccna IV 139 Ccna V 141 Ccna VI 154 Ccna VII 164
ATO V Ccna I 167 Ccna II 172 Ccna III 179 Ccna IV 189 Ccna V 194 6
PERSONAGENS
CAIO MRCIO, dcois Caio Marcio Coriolano. TITO LRCIO, Ccncral conira os volscos. COMNIO, Ccncral conira os volscos. MENNIO AGRIPA, anigo dc Coriolano. SICNIO VELUTO, Triluno do ovo. JNIO BRUTO, Triluno do ovo, O jovcn Marcio, filIo dc Coriolano. Un arauio ronano. Tulo Aufdio, gcncral dos volscos. Tcncnic dc Aufdio. Consiradorcs con Aufdio. Nicanor, un ronano. Un cidadao dc niio. Adriano, un volsco. Dois guardas volscos. VOLMNIA, nac dc Coriolano. VERGLIA, nulIcr dc Coriolano. VALRIA, aniga dc Vcrglia. Danas, ao scrvio dc Vcrglia. Scnadorcs ronanos c volscos, aircios, cdis, liciorcs, soldados, cidadaos, ncnsagciros, criados dc Aufdio c ouiros scrvidorcs. 7
ATO I Cena I
Entu un guo dc cduduos unotnudos, con Iustocs, uuus c outus unus.
PFIMEIFO CIDADO Anics dc irnos adianic, ouvi-nc. TODOS Falai! Falai! PFIMEIFO CIDADO Esiais ncsno dccididos a norrcr, dc rcfcrcncia a assar fonc? TODOS Esianos! Esianos! PFIMEIFO CIDADO Inicialncnic, salcis quc Caio Marcio c o rincial ininigo do ovo. TODOS Salcnos! Salcnos! PFIMEIFO CIDADO Maicno-lo, orianio, c icrcnos irigo clo rco quc lcn cnicndcrnos. Fcsolvido? TODOS A cssc rcsciio, ncn nais una alavra. Passcnos aao. Vanos! Vanos! 8 SECUNDO CIDADO Una alavra, lons cidadaos. PFIMEIFO CIDADO Sonos iidos na conia dc cidadaos olrcs; so os aircios c quc sao lons. O quc dcia farios os dirigcnics lasiaria ara aliviar-nos. Sc nos ccdcsscn acnas as solras dclcs, quc ainda csiivcsscn cn loas condics, odcranos inaginar quc clcs nos aliviavan Iunanancnic. Mas acIan quc sonos or dcnais caros. A nagrcza quc nos afligc, rciraio dc nossa niscria, c cono quc o invcniario ninucioso da riqucza dc iodos clcs. Para clcs nosso sofrincnio c lucro. Vingucno-nos, orianio, con nossos lasics, anics dc ficarnos rcduzidos a rias; ois os dcuscs salcn quc o quc nc faz dizcr isso c a fonc dc ao, nao a scdc dc vingana. SECUNDO CIDADO Qucrcis agir csccialncnic conira Caio Marcio? PFIMEIFO CIDADO Conira clc cn rinciro lugar; c un vcrdadciro cao ara o ovo. SECUNDO CIDADO Ja cnsasics nos scrvios quc clc rcsiou ao as? PFIMEIFO CIDADO Pcrfciiancnic, c con nuiio gosio lIc faria or isso loas rcfcrcncias; nas clc sc aaga con o rorio orgulIo. 9 SECUNDO CIDADO Ora! falai scn naldadc. PFIMEIFO CIDADO o quc vos digo. O quc clc fcz dc glorioso foi acnas ara cssc fin. Muiio cnlora as cssoas dc conscicncia dclicada ossan dizcr con suficicncia quc clc fcz iudo isso cla airia, fc-lo ara agradar a nac c or causa do scu rorio orgulIo, quc, scn duvida, vai dc ar con scu ncrccincnio. SECUNDO CIDADO Considcrais vcio nclc o quc c incrcnic sua naiurcza. Pclo ncnos nao odcrcis dizcr quc clc scja cuido PFIMEIFO CIDADO Sc nao osso dizc-lo, ncn or isso fico scn acusacs conira clc. Tcn dcfciios dc solra, quc cansaria cnuncrar. (Gtos uo ongc.} Quc griios scrao csscs? O ouiro lado da cidadc ja sc rcvoliou. E nos quc fazcnos aqui, a iagarclar? Ao Caiiolio! TODOS Vanos! Vanos! PFIMEIFO CIDADO Silcncio! Qucn vcn a? (Entu Mcncno Agu.} SECUNDO CIDADO o digno Mcncnio Agria. Scnrc sc nosirou anigo do ovo. 10 PFIMEIFO CIDADO nuiio Ioncsio. Qucn nos dcra quc iodos fosscn cono clc. MENEIO Quc icndcs, ncus concidadaos, cn nira? Para ondc idcs con aus c cacIaorras? Quc sc assa? Dizci-nc, or olscquio. PFIMEIFO CIDADO Nossa causa nao c dcsconIccida do scnado; ncsics quinzc dias clcs ja farcjaran o quc rcicndcnos fazcr c quc vanos nosirar-lIcs agora con os rorios faios. Elcs dizcn quc os sulicanics olrcs icn flcgo conrido; nas Iao dc vcr quc nossos lraos ianlcn sao conridos. MENEIO Mcsircs, caros anigos, lons vizinIos, qucrcis arruinar-nos? PFIMEIFO CIDADO Isso nao scra ossvcl, scnIor; ja csianos arruinados. MENEIO Acrcdiiai-nc, anigos. os aircios icn or vos iodos a nais caridosa soliciiudc. Con rcsciio a vossas ncccssidadcs c o quc csiais sofrcndo con cssa carcsiia, ianio valc laicr no ccu con iodas cssas arnas, cono joga- las no ronano Esiado, quc scguira scu curso, arrclcniando dcz nil frcios nais forics do quc quania rcsisicncia udcsscis anicor-lIc. No quc rcsciia carcsiia os dcuscs, nao os aircios, sao scus causadorcs rcncdio lIc vira dc 11 vossos joclIos, nao dos lraos. OI ccus! Fosics lcvados cla calanidadc aondc naiorcs, ainda, vos cscran. Caluniasics os iloios do Esiado, quc dc iodos vos cuidan cono ais, scnrc zclosos, cnquanio os insuliais cono a ininigos. PFIMEIFO CIDADO Cuidan dc nos? Muiio ccrio, rcalncnic! Nunca sc inconodaran conosco; dcian-nos norrcr dc fonc, cnquanio scus cclciros csiao alarroiados dc irigo; ronulgan cdiios solrc a usura, ara favorcccrcn os onzcnciros; rcvogan diariancnic disosiiivos csialclccidos conira os ricos c ronulgan iodos os dias csiaiuios cada vcz nais vcaiorios, ara cncadcar c orinir o ovo. Sc as gucrras nao nos dcvorarcn anics, clcs o farao. cssc iodo o anor quc rcvclan a nosso rcsciio. MENEIO Dc duas una. ou confcssais quc sois nuiio naldosos, ou iolos or dcnais. Vou rclaiar-vos una falula nuiio inicrcssanic. Dcccrio a conIcccis; nas cono scrvc nuiio lcn a ncus fins, vou arriscar-nc a conia-la dc novo. PFIMEIFO CIDADO Muiio lcn; vanos ouvi-la, scnIor; nas nao vadcs inaginar quc odcrcis cIasqucar dc nossa niscria con una falulazinIa qualqucr. Nao icn inoriancia; quando quiscrdcs odcrcis rinciiar. MENEIO Conira o csinago os ncnlros sc insurgiran ccrio dia, acusando-o dc no ncio 12 do coro colocar-sc, rcguioso scnrc c inaiivo, c, cono sorvcdouro, alsorvcr, insaciavcl, a conida, scn nunca coniriluir con sua aric ara o conun iralalIo, cnquanio os ouiros orgaos vian, andavan, rcflciian, scniian c falavan, coniriluindo cada un, assin, con sua aric, ara rovcrcn s conuns ncccssidadcs c aciiics do coro. Fcsondcu-lIcs o csinago... PFIMEIFO CIDADO Ora lcn, scnIor. qual foi a rcsosia do csinago? MENEIO Vou dizcr-vos, scnIor. Con una csccic dc sorriso, quc nao sc originava dos ulncs, un sorriso dcsic nodo ois, no final dc conias, ianio osso doiar o csinago dc fala cono fazcr quc clc sorria con un sorriso dcsdcnIoso falou aos insurrccios, aos ncnlros scdiciosos quc invcjavan suas aiividadcs alsorvcnics, ial cono ora fazcis, so or naldadc, con nossos scnadorcs, or nao scrcn cn iudo iguais a vos. PFIMEIFO CIDADO Mas a rcsosia do csinago? Quc dissc? Sc a calca dc rcal coroa, os olIos vigilanics, o consclIciro coraao, os lraos nossos soldados, os corccis as crnas a lngua nosso ironlciciro c as ouiras aarclIagcns c ncnorcs cas dc nossa consiruao, sc iodos, dissc... 13 MENEIO E cniao? E cniao? Mas cono clc c cloqucnic! E cniao, quc aconicccu? PFIMEIFO CIDADO Sc iodos fican lcsados clo csinago voraz, quc c a scniina do coro... MENENIO Dcn, c agora? PFIMEIFO CIDADO Sc clcs, os rinciais, fizcran qucia, quc odcria rcsondcr o csinago? MENEIO Ja vou dizcr-vos. Sc nc conccdcrdcs un ouco do quc quasc nada icndcs, quc c acicncia, dirci sua rcsosia. PFIMEIFO CIDADO Quanias volias fazcis ara dizc-la! MENEIO Aicnao, caro anigo! Nosso csinago, scnrc gravc, nanicvc-sc iranquilo, scn rcvclar caliaao ncnIuna, cono scus dciraiorcs. Dcsic nodo lIcs rcsondcu. ccrio, ncus anigos incororados", dissc, quc cu rccclo, anics dc ouiro qualqucr, iodo o alincnio dc quc vivcis, c c jusio quc assin scja, or scr cu o dcosiio c cclciro dc iodo o coro. Mas sc csiais lcnlrados, clos canais dc vosso sanguc iudo dc novo nando coric, ao coraao, alia scdc do ccrclro, c assin, clos sinuosos assos da oficina Iunana, os ncrvos nais oicnics c as ncnorcs 14 aricrolas dc nin rccclcn iudo dc quanio ncccssiian ara a vida. E nuiio cnlora iodos vos, a un icno, ncus lons anigos..." isso dissc o csinago, olscrvai lcn. PFIMEIFO CIDADO Pois nao, scnIor. Adianic! MENEIO E nuiio cnlora iodos vos, a un icno, nao vcjais o quc cu dou cn scarado ara cada un, nui facil c rovar-vos or un calculo ccrio c rigoroso, quc rccclcis dc nin ioda a farinIa, solrando-nc dc iudo so o farclo." Quc dizcis a isso? PFIMEIFO CIDADO Foi rcsosia loa. E a sua alicaao? MENEIO Os scnadorcs dc Fona sao cssc londoso csinago; vos, os ncnlros rclcldcs. Scus consclIos caninai, suas cansciras iodas, c Icis dc rcconIcccr quc os lcncfcios gcrais quc rccclcis vcn iao-soncnic da aric dclcs, nunca dc vos ncsnos. E vos a, quc cnsais disio, scndo, cono sois, o dcdao do c do gruo? PFIMEIFO CIDADO Eu, o dcdao do c? Por quc o dcdao? MENEIO Porquc scndo, cono cs, un dos nais laios, nais olrcs c ordinarios dcsia nuiio saicnic rclcliao, vais scnrc frcnic. E 15 sc assin fazcs, c orquc farcjas qualqucr vaniagcn roria. Vanos! Idc rcarar vossas clavas rcsisicnics, vossos lasics, quc Fona csia no onio dc laicr-sc con os raios. Un dos lados icra dc scr nalIado. (Entu Cuo Muco.} Nolrc Marcio, Salvc! MFCIO Muiio olrigado. Quc aconiccc, naroios rczinguciros, quc dc ianio coar a olrc crosia da vaidadc vos iransfornais cn sarna? PFIMEIFO CIDADO So alavras loas c quc nos dais. MFCIO Qucn vos dcssc alavras loas vos adularia dc roduzir cngulIos. Quc vos falia, cacs ordinarios, sc nao vos agrada ncn a az ncn a gucrra? Esia vos causa avor; aqucla vos auncnia a cnafia. Qucn sc fiassc dc vos, na Iora rccisa, cn vcz dc lccs cnconiraria lclrcs; cn lugar dc raosas, sinlcs aios. Nao; nais scguros nao vos nosirais nunca do quc un carvao ardcnic solrc o gclo, ou saraiva no sol. Vossa viriudc consisic cn caliar qucn alaiido sc acIa das rorias falias, ara, logo, nalsinar a jusiia. Qucn sc nosira ncrcccdor dc gloria, dc vosso odio ianlcn sc nosira. Tal cono os dcscjos dc ccrios docnics sao vossos inulsos, quc visan solrciudo quanio ossa auncniar- lIcs a docna. Qucn dccndc dc vossa graa nada con csadanas dc cIunlo c alaic rollcs 16 con gravcios. Enforcai-vos! Confiar cn vos? Mudais dc idcia a cada insianic; acIais quc c nolrc qucn vosso odio aic Ia ouco ncrccia, c infanc o quc cra vosso cnllcna naino. Quc aconicccu? Por quc noiivo cn varios quaricircs da cidadc griiais ianio conira o nolrc scnado quc sol a cgidc dos dcuscs vos nanicn scnrc con ncdo, quc, do conirario, vos dcvorarcis uns aos ouiros? Dizci. quc c quc clcs qucrcn? MENEIO Trigo or rco quc clcs csiiulcn, ois acIan quc Ia lasianic na cidadc. MFCIO Vao iodos sc cnforcar! AcIan? Ao fogo! Fican scniados c salcr rcsuncn quanio no Caiiolio csia assando. qucn odcra sulir, qucn cnriquccc, qucn dcclina; a faccs divcrsas sc uncn, conjciurais alianas cn or icrra, rcforan scus ariidos c cnfraqucccn os quc no dcsagrado lIcs caran, ondo-os alaio dos saaios roios. AcIan quc Ia nuiio irigo? Sc a nolrcza uscssc a conaiao dc lado c a csada dciassc quc cu usassc, logo un nonic faria dc cdaos dcsscs lilircs, da aliura dcsia lana. MENEIO Nao; csics csiao ja crsuadidos, ois cnlora lIcs falic cn grandc cscala qualqucr disccrnincnio, sao covardcs a nais nao odcr scr. Mas, or olscquio, quc diz o ouiro nagoic? 17 MFCIO Discrsaran-sc. Quc sc cnforqucn! Disscran-sc csfoncados. Soravan ccrias nainas. quc a fonc ronc nuralIas; ou quc aic cacIorro rccisa dc alincnios; quc conida foi fciia ara as locas, c quc os dcuscs nao dcran irigo acnas ara os ricos. Con csscs iraos c quc fazcn vcnio ara suas lanurias. Fcsondcran-lIcs, c icndo sido saiisfciio nuna das cigcncias coisa crigosa, dc arrclcniar o rorio coraao da gcncrosidadc c dciar alido o odcr nais aliivo logo os gorros a jogar ara cina concaran, cono sc rcicndcsscn cscia- los la nos cornos da lua, arrcfcccndo dc ronio a grandc ardcncia. MENEIO E quc viioria a alcanaran? MFCIO A dc icrcn cinco irilunos, or cscolIa livrc dclcs, ara dcfcsa da salcdoria do oulacIo. Junio Druio c un dclcs, c Sicnio Vcluio, c... os ouiros. Dolas! Cono osso salcr? DcsiclIaria rinciro cssa canalIa Fona inicira, anics dc olicr dc nin una ial coisa. O icno os dciara nais forics, solrc dar nascincnio a icnas dc nais cso, ara novas rcvolias. MENEIO curioso! MFCIO Idc cnlora, fragncnios! Para casa! 18 (Entu ucssuduncntc un ncnsugco.} MENSACEIFO Ondc csia Caio Marcio? MFCIO Aqui. Quc c quc Iouvc? MENSACEIFO ScnIor, a novidadc c quc csscs volscos csiao cn arnas. MFCIO Muiio isso nc alcgra; assin, icrcnos ooriunidadc dc vcniilar un ouco as nossas solras cnloloradas. Vcdc, a vcn vindo nossos gravcs ancics. (Entun Conno, Tto Luco c outos scnudocs; Jno Huto c Scno Vcudo.} PFIMEIFO SENADOF Marcio, c vcrdadc quanio nos rcfcrisics nao faz nuiio. quc sc Iavian os volscos lcvaniado. MFCIO quc clcs icn un cIcfc, Tulo Aufdio, quc vos dara iralalIo. TcnIo invcja, confcsso-o, da nolrcza quc lIc c roria. Nao fossc cu scr cu ncsno, dcscjara scr clc, iao- soncnic. COMNIO Ja iivcsics ocasiao dc con clc ncdir foras. MFCIO Sc nciadc do nundo sc cnconirassc con a ouira aric cn luia, c clc csiivcssc do ncu lado, cu assara ara o ininigo, 19 so ara o conlaicr, so clo orgulIo dc caar cssc lcao. PFIMEIFO SENADOF Eniao, ncu digno Marcio, scrvi sol a ordcn dc Connio. COMNIO Assin o roncicsics. MFCIO Sin, confirno, scnIor, ninIa roncssa; sou consianic. Tiio Larcio, Ias dc vcr- nc novancnic aiacar Tulo Aufdio. Cono! Coo? Vais ficar fora? TITO Nao, ncu Caio Marcio; anics firnar- nc nuna das nulcias c conlaicr con a ouira, do quc vcr-nc ccludo dcssa ugna. MENEIO OI sanguc nolrc! PFIMEIFO SENADOF Idc conosco aic ao Caiiolio, ondc os nossos nclIorcs conanIciros, icnIo ccricza, csiao nossa cscra. TITO (u Conno} Idc na frcnic. (A Muco.} AconanIai Connio; scguircnos airas. A rcccdcncia o ncriio c quc indica. COMNIO Nolrc Marcio! PFIMEIFO SENADOF (uos cduduos} A vossa casas rccolIci-vos. Vanos! 20 MFCIO Nao; quc nos sigan iodos. Tcn os volscos lasianic irigo; lcvai csscs raios ara rocrcn os cclciros dclcs. Dignos anoiinados, vosso lrio ja conca a dar fruios. Vindc! Vindc! (Sucn os scnudocs, Conno, Muco, Tto c Mcncno; os cduduos sc dscsun.} SICNIO Ha algucn, cono csic Marcio, iao solcrlo? DFUTO Nao Ia ningucn cono clc. SICNIO Quando cscolIidos fonos ara o cargo dc irilunos do ovo... DFUTO Nao noiasics os olIos dclc c os lalios? SICNIO Nao; acnas scus sarcasnos. DFUTO AcIando-sc irriiado, nao icnc criiicar os rorios dcuscs. SICNIO Ncn fazcr iroa da nodcsia lua. DFUTO Quc csia gucrra o dcvorc! Esia ficando nuiio infindo dc sua valcniia. SICNIO Tal naiurcza, lisonjcada clo grandc ciio, dcsdcnIa a roria sonlra cn quc isa dc dia. So nc adniro dc quc sua insolcncia sc confornc cn ficar sol o nando dc Connio. 21 DFUTO A fana a quc clc visa c quc dc graas ja o cunulou lasianic, nunca odc scr oliida iao lcn cono nun osio sulalicrno ao rinciro, orquc iodos os rcvcscs conia sao lanados do gcncral soncnic, nuiio cnlora csic iivcssc fciio o quc calia nos rccursos Iunanos, c a ccnsura lcviana, cniao, Iouvcra roclanado. OI! sc Marcio csiivcssc frcnic disio!" SICNIO Alcn do nais, corrcndo lcn as coisas, a oiniao, quc dc Marcio ianio cndc, roulara dc Connio iodo o ncriio. DFUTO Sin; nciadc das glorias dc Connio scra dc Marcio, nuiio cnlora Marcio nao as icnIa ganIado, c suas falias rcdundarao, ianlcn, cn gloria dcsic, conquanio nao lIc caila ncnIun ncriio. SICNIO Vanos salcr agora as rovidcncias dcicrninadas c con quc rccursos, alcn dc scu valor, clc sc arcsia ara a rcscnic gucrra. DFUTO Vanos logo. (Sucn.} 22
Cena II
Cooos. O scnudo. Entun Tuo Audo c scnudocs.
PFIMEIFO SENADOF Assin, Aufdio, sois dc arcccr quc os dc Fona conIcccn nossos lanos c a ar csiao dc quanio ora inicnianos. AUFDIO Nao c o vosso ianlcn? Qual c a idcia quc ja foi agiiada cn nosso Esiado c cn nosso Esiado rcalizar-sc dc scn quc, anics, Fona a nao dciassc frusira? Ha quairo dias, so, ouvi solrc isso, csias ncsnas alavras... Nao, rcsuno quc a caria csia conigo. Aqui csia cla. Aliciaran soldados; nao sc salc, orcn, sc c ara lcsic ou ara ocsic. grandc a carcsiia; anoiinado sc acIa o ovo, c o loaio csia corrcndo or aqui fora quc Connio, Marcio, vosso vclIo ininigo nais odiado da roria Fona do quc dc vos ncsno c Tiio Larcio, cssc viril ronano, quc os ircs dirigirao os coniingcnics ara ondc sc dcsiinan, scndo quasc ccrio quc c conira vos. Pcnsai no caso." 23 PFIMEIFO SENADOF Ja icnos nossas foras na cananIa. Nao duvidanos nunca dc quc ronios ara a gucrra os ronanos csiivcsscn. AUFDIO Ncn sc vos figurou nunca iolicc guardar sigilo solrc o lano ousado, aic quc or si ncsno sc nosirassc. Mas clo jciio, Fona soulc disso ainda na cIocadcira. ScnclIanic ariicularidadc nos cncuria dcnais o lano dc ionar dc assalio nuiias cidadcs anics dc icr Fona noicia dc quc csiavanos cn cano. SECUNDO SENADOF Assuni vosso osio, nolrc Aufdio, ionando logo a dircao das iroas. Dc guarda ficarcnos cn Corolos. Sc clcs vicrcn ccrcar-nos, irazci logo ara aqui vossos Ioncns. Mas cu cnso quc scus rcaraiivos nao vos visan. AUFDIO OI! nao o duvidcis; falo con rovas. Mais, ainda. una aric dc scus Ioncns ja csia cn narcIa, c ara nossas landas. Dcio Vossas Nolrczas. Sc cu c Caio Marcio nos cnconirarnos, ja fizcnos o jurancnio dc luiar scn ausa, aic quc un dc nos dois fiquc or icrra. TODOS Quc os dcuscs vos assisian. AUFDIO E conscrvcn Vossas Honras cn az. 24 PFIMEIFO SENADOF Adcus. SECUNDO SENADOF Adcus. TODOS Adcus. (Sucn.} 25
Cena III
Honu. Un quuto cn cusu dc Muco. Entun Vonnu c Vcgu; scntun-sc cn dos tunIocs c concun u costuu.
VOLMNIA Caniai alguna coisa, filIa, or olscquio, ou crini-vos or qualqucr ouiro nodo razcniciro. Sc ncu filIo fossc ncu narido, cu nc nosiraria nais alcgrc con cssa auscncia, cn quc clc ganIa Ionra, do quc con os alraos do lciio nucial con quc clc nc icsicnunIassc nais anor. Quando clc ainda cra gracil dc coro c o unico filIo dc ninIas cniranIas; quando sua adolcsccncia, con a graa nuiio roria, airaa iodos os olIarcs; quando qualqucr ouira nac, ainda quc insiada duranic un dia iodo or un rci, nao sc icria rivado dc una Iora da saiisfaao dc conicnla-lo. cu, considcrando quc o nais adcquado adorno dc sua lclcza scria a gloria c quc clc valcria ianio cono un quadro cndurado na arcdc, sc aqucla nao o aninassc, arazia-nc cn nanda-lo rocurar crigo ondc udcssc cnconirar a fana. Mandci-o ara una gucrra crucl, dc ondc clc rciornou con a fronic 26 coroada dc louros. Digo-ic, filIa, quc nao foi ncnor a ninIa alcgria ao ouvir quc Iavia dado luz a un varao, do quc ao salcr cla rincira vcz quc clc sc afirnara cono Ioncn. VEFCLIA Mas sc clc iivcssc norrido ncssc ncgocio, scnIora. quc aconicccria dcois? VOLMNIA Dcois, o ncu filIo ficaria scndo scu lclo nonc, quc nc icria dado osicridadc. Pcrniic quc ic confcssc con sinccridadc. sc cu iivcssc una duzia dc filIos, iodos iguais cn ncu anor, c ncnIun ncnos caro do quc o icu c o ncu lon Marcio, rcfcrira vcr onzc norrcr nolrcncnic or sua airia a quc un soncnic sc fariassc nuna inaao cIcia dc voluia. (Entu unu dunu.} DAMA A scnIora Valcria vcio vcr-vos. VEFCLIA Dai-nc liccna ara rciirar-nc. VOLMNIA Nao; dc jciio ncnIun. So nc arccc quc ouo o ianlor, daqui, dc vosso csoso; vcjo-o a uar clo calclo Aufdio, fugindo dclc os volscos cono as crianas fogcn dos ursos; vcjo-o cono laic con o c no cIao, assin, c cono griia. Polircs, scgui-nc! Concclidos fosics no ncdo, cnlora cn Fona ao nundo vicsscis!" A fronic cnsangucniada, cniao, 27 linando con a nao dc nalIa, scguc ara dianic, ial cono o ccifador quc rccclcra or iarcfa scgar ioda a lavoura, sc rccclcr quiscr o csiiulado. VEFCLIA A fronic cnsangucniada! OI nao! Por Juiicr! Sanguc, nao! VOLMNIA OI! calai-vos, ninIa iola. Sanguc c adorno nais lclo, ara os Ioncns, do quc irofcu dourado. O scio dc Hccula anancniando Hciior, nais agradavcl aarcncia nao iinIa do quc a fronic do rorio Hciior, quando csiilava sanguc nos rclios conira os grcgos. A Valcria dizc quc cla c lcn-vinda a nossa casa. (Su u dunu.} VEFCLIA Quc os ccus anarcn ncu narido conira o icrrvcl Aufdio! VOLMNIA Elc Ia dc a fronic fazcr vcrgar dc Aufdio aic aos joclIos, c o cscoo isar-lIc. (Votu u dunu con Vucu c un otco.} VALFIA MinIas scnIoras, lon dia ara anlas. VOLMNIA Qucrida scnIora! VEFCLIA Alcgro-nc or Vossa Craa. 28 VALFIA Cono csiais assando? Anlas sois noioriancnic casciras. Quc csiavcis coscndo? Dclo nodclo, cn vcrdadc. Cono csia vosso filIinIo? VEFCLIA Fico nuiio agradccida a Vossa Craa. csia assando lcn, ninIa loa scnIora. VOLMNIA Elc rcfcrc vcr csadas c ouvir ianlor, a olIar ara o ncsirc-cscola. VALFIA Dou ninIa alavra cn cono c igualzinIo ao ai. Iria jurar quc c una criana linda. Por ninIa fc, na quaria-fcira cu o conicnlci duranic ncia Iora. icn una fisiononia dccidida. Vi-o corrcr cnos dc una lorlolcia dourada; dcois dc a icr cgado, soliou-a dc novo; dcois, iornou a crscgui-la or varias vczcs, scnrc a corrcr airas dcla, aic iornar a aanIa-la. Por uliino, ou or icr ficado cascrado or icr cado, ou or ouira razao qualqucr, rangcu os dcnics assin c a dcscdaou. OI! dcvcrcis icr visio cono a dciou cn cdacinIos! VOLMNIA Fcvcla os ncsnos caricIos do ai. VALFIA Fcalncnic; c una nolrc criana. VEFCLIA nuiio cscrio, ninIa scnIora. 29 VALFIA Vanos, ondc dc lado cssa cosiura; assarcis conigo a iardc dc Iojc cono donas dc casa dcsocuadas. VEFCLIA Nao, ninIa loa scnIora; Iojc nao orci os cs fora da oria. VALFIA Nao orcis os cs fora da oria? VOLMNIA Sin, sin; cla o fara. VEFCLIA Nao, nao, sc no crniiirdcs. Nao iransorci o unlral da casa cnquanio ncu scnIor nao voliar da gucrra. VOLMNIA Ora! Encarccrais-vos or nancira alsurda. Vanos; rccisais ir visiiar a loa scnIora quc icvc criana. VEFCLIA Alncjo-lIc ronio rcsialclccincnio c a visiiarci con ninIas oracs, nas nao odcrci ir sua casa. VOLMNIA E or quc, crgunio-vos? VEFCLIA Nao scra ara furiar-nc a cssc iralalIo, ncn or falia dc anizadc. VALFIA Dcvcrcis scr una scgunda Pcncloc. No cnianio Ia qucn diga quc ioda a la quc cla fiou na auscncia dc Ulisscs so scrviu ara cncIcr iaca dc iraas. Vindc; dcscjara quc vossa canlraia fossc iao scnsvcl quanio vossos dcdos, 30 ara quc, or conaiao, dciasscs dc cscia-la. Vanos; icrcis dc sair conosco. VEFCLIA Nao, ninIa loa scnIora; dcsculai-nc, nas nao sairci dc casa. VALFIA Por ninIa fc, vindc conigo, quc vos darci ccclcnics noicias dc vosso csoso. VEFCLIA OI! ninIa loa scnIora; nao odc icr cIcgado ainda ncnIuna noicia. VALFIA ccrio; nao csiou lrincando. cIcgaran noicias onicn iardc. VEFCLIA vcrdadc, scnIora? VALFIA Falando con ioda a scricdadc. c ccrio. Ouvi-as da loca dc un scnador. Passou-sc dcsic nodo. os volscos icn cn cano un ccrciio, conira o qual ariiu Connio, na qualidadc dc gcncral, con aric dc nossas foras ronanas. Vosso narido c Tiio Larcio uscran ccrco cidadc dc Corolos. Elcs nao icn a ncnor duvida con rcsciio viioria c ao icrnino da cananIa. Eis a vcrdadc, or ninIa Ionra. Assin, vos co, vindc conosco. VEFCLIA Pcrdoai-nc, ninIa loa scnIora; orcn nais iardc vos scrci olcdicnic cn iudo o nais. 31 VOLMNIA Dcicno-la sozinIa, ninIa scnIora; no csiado cn quc csia, so odcra csiragar-nos a alcgria. VALFIA Fcalncnic, c ianlcn o quc cnso. Passai lcn, cniao. Vanos, loa c qucrida scnIora. Por olscquio. Vcrglia, c iua solcnidadc oria fora c vcn asscar conosco. VEFCLIA Nao, dccididancnic, ninIa scnIora. VALFIA Esia lcn. Eniao, adcus. (Sucn.} 32
Cena IV
Duntc dc Cooos. Entun con tunIocs c cstundutcs Muco, Tto Luco, ocus c sodudos. Dcos, uoxnu-sc un ncnsugco.
MFCIO Ali vcn novidadc. Aosiar qucro cn cono Iouvc conlaic. LFCIO Mcu cavalo conira o vosso. nao Iouvc. MFCIO Acciio. LFCIO Acciio. MFCIO Dizc. cnconirou o gcncral os volscos? MENSACEIFO Esiao visia, nas nao sc falaran. LFCIO O lon cavalo c ncu. MFCIO Conro-o dc volia. 33 LFCIO Nao o vcndo ncn o dou, nas vo-lo cnrcsio or cinqucnia anos. Iniinai Corolos ara arlancniar. MFCIO A quc disiancia os dois coros csiao? MENSACEIFO Ha nilIa c ncia. MFCIO Eniao c ccrio ouvirnos scus rclaics c clcs os nossos. Maric, ouvc ncu voio! Da quc ossanos icrninar logo isio, ara, dc csadas funcganics, irnos auiliar os anigos na cananIa. Cornciciro, o sinal! (Toquc uu uuncntu. SoIc os nuos uucccn dos scnudocs c uuos cduduos.} Dcniro dos nuros sc cnconira Tulo Aufdio? PFIMEIFO SENADOF Nao; nao icnos na cidadc ningucn quc vos rcccic ncnos quc clc, o quc c ncnos do quc nada. (Toquc dc tunIo.} Ouvi! Nossos ianlorcs os nancclos lcvan ara o conlaic. Anics, dcccrio, dcrruirnos nossos nuros, quc ficarnos cncurralados nclcs. Nossas orias, quc julgais lcn irancadas, csiao rcsas acnas or canios. or si ncsnas Iao dc sc cscancarar. Ouvi ao longc! (HcIutc ongnquo.} Tulo Aufdio. Ouvi dc longc o csirago quc clc faz, cono fcnda, cn vosso ccrciio. MFCIO Eniao ja sc airacaran. 34 LFCIO Quc cssc csirondo nos sirva dc liao. Escadas, cI! (Os uoscos ussun uu o uco.} MFCIO Nao nos icncn, ois sacn da cidadc. En frcnic ao coraao ondc os cscudos c conlaici con coracs nais duros do quc os rorios cscudos. Dravo Tiio, ara a frcnic. O dcsdcn quc clcs dcnonsiran uliraassa dc nuiio o quc cnsavanos. Suo dc indignaao. Mcus conanIciros, avanai! Tonarci or un dos volscos qucn cu vir a rccuar, c Ici dc nosirar-lIc sc ncu ao c corianic. (Aunu. Os onunos suo ccdos utc suus us tncIcus. Votu Muco.} MFCIO Quc os flagclos do sul solrc vos caian! Sois o orolrio dc Fona, sois rclanIo... Quc as ulccras c as cIagas vos cnlasircn, ara quc vos iorncis alorrccidos anics ncsno dc icrdcs sido visios, c cada un a infccao iransniia aos ouiros, conira o vcnio, a una nilIa dc disiancia. Alnas dc aio con fciiio dc Ioncns! Fugis dc cscravos. Aic ncsno os nonos os icrian laiido. Pluio c infcrno! Todos fcridos or dciras! As cosias rulras c as faccs alidas dc ncdo fclril, iodos fugis! Voliai carga, clos fogos do ccu! Caso conirario, dciarci o ininigo c farci gucrra conira vos iodos. Tcndc nais coragcn! Vindc! Sc crsisiirnos, a clcs iodos ara as 35 rorias csosas iocarcnos, cono conosco csiao fazcndo agora ara nossas irincIciras. (Nouo cIutc. Tonun u cntu os uoscos c os onunos, scndo cnouudu u ugnu. Os uoscos sc ctun uu Cooos, cscgundo-os Muco utc us otus du cdudc.} Vcdc, as orias csiao cscancaradas; sccundai-nc. A soric sc alrc ara os quc crscgucn, nao ara os fugiiivos. Vcdc iudo quc cu fizcr c scgui-nc. (Entu nu cdudc.} PFIMEIFO SOLDADO Quc loucura! Nao o aconanIarci. SECUNDO SOLDADO Ncn cu, ianouco. (FccIun-sc us otus du cdudc.} TEFCEIFO SOLDADO Ei-lo irancado. TODOS Esia crdido, aosio. (O uunu contnuu.} (Votu Tto Luco.} LFCIO Quc foi fciio dc Marcio? TODOS Morio, cIcfc, scn duvida ncnIuna. PFIMEIFO SOLDADO Pcrscguindo lcn rcnic aos calcanIarcs os fuginics, cnirou con clcs. Mas a oria, suliio, solrc clc sc fccIou. Esia sozinIo, ara a ioda cidadc fazcr frcnic. 36 LFCIO nolrc conanIciro! quc inscnsvcl! scndo, faz nais do quc o inscnsvcl gladio c firnc sc nanicn ondc csic dolra! Esias alandonado, Caio Marcio. Una cdra rcciosa dc icu oric nao fora joia dc naior valia. Eras gucrrciro cn iudo condizcnic con os voios dc Caiao. nao so con golcs rudcs c violcnios, nas ianlcn con a iua nirada avorosa c as airoadoras ancadas dc iua voz, os ininigos csircncccr fazias, arcccndo quc ircnia dc fclrc o nundo iodo. (Votu Muco, coIcto dc sunguc, cscgudo cos nngos.} PFIMEIFO SOLDADO OlIai, scnIor! LFCIO Caio Marcio! Vanos lilcria-lo ou, sc nao, norrcr con clc. (Hutcn-sc, cntundo todos nu cdudc.} 37
Cena V
Cooos. Unu uu. Entun uguns onunos, con dcsoos.
PFIMEIFO FOMANO Lcvo isio ara Fona. SECUNDO FOMANO E cu, isio aqui. TEFCEIFO FOMANO Ora quc csic! Parccia raia! (O tunuto osscguc uo ongc.} (Entun Muco c Tto Luco, con un conctco.} MFCIO Vcdc cssa gcnic aiiva, quc avalia scu icno clas dracnas ja, fcndidas. So colIcrcs dc cIunlo, iravcssciros, fcrro vclIo, gilcs cono os carrascos con os rorios donos cnicrrar cosiunan... o con quc csics cscravos sc rcocuan anics dc csiar a ugna icrninada. Alaio con clcs iodos! Vcdc a lulIa quc faz o gcncral! Vanos salva-lo! Eis ali o odio dc ninIa alna, Aufdio, a csciar os ronanos... Nolrc Tiio, ficai con gcnic suficicnic ara scgurar a cidadc, 38 cnquanio cu corro con os quc forcn doiados dc coragcn, a socorrcr Connio. LFCIO Caro anigo, csias sangrando nuiio; icu csforo foi or dcnais violcnio, ara cn ouira rcfrcga ic arriscarcs. MFCIO Dciai dcsscs clogios, scnIor, quc ncu iralalIo nao nc csqucniou ainda. Passai lcn. O sanguc ciravasado c nais saudavcl ara nin quc nocivo. dcsic nodo quc qucro vcr Aufdio c conlaic-lo. LFCIO Agora quc Foriuna, a lcla dcusa, sc cnanorc dc ii c con scus grandcs cncaniancnios dcic confundidas as csadas inigas. Dcsicnido gcniil-Ioncn, quc icnIas cono ajcn scnrc a fclicidadc. MFCIO E quc nao ncnos aniga sc ic nosirc, cono a quanios cla nais favorccc. E agora, adcus! LFCIO OI ncu noiavcl Marcio! (Su Muco.} Vai logo soar o ioquc dc ironlcia na raa do ncrcado, convocando iodos os oficiais do lurgo, ara ficarcn conIcccndo nosso inicnio. Dcrcssa! (Sucn.} 39
Cena VI
Pcto do ucununcnto dc Conno. Entu Conno con suus ous, cn ctudu.
COMNIO Tonai flcgo, anigos. Conlaicnos nuiio lcn. Proccdcnos cn iudo isio cono ronanos. ncn scn ouco iino cn nossa rcsisicncia, ncn covardcs na Iora da rciirada. Acrcdiiai-nc, scnIorcs, vanos icr novo rcconiro. Enquanio nos laianos, nas ausas, o vcnio nos fazia ouvir a lulIa dos aiaqucs dc nossos conanIciros. Dcuscs ronanos! dai quc clcs alcanccn iudo o quc ara nos ianlcn qucrcnos, orquc nossos ccrciios sc junicn con faccs sorridcnics c vos rcsicn, cn graiidao, solcnc sacrifcio! (Entu un ncnsugco.} Quc aconicccu? MENSACEIFO Os Ioncns dc Corolos as orias iransuscran da cidadc c cn luia sc acIan ja con Larcio c Marcio. Vi nossos Ioncns rcclidos ara nossas irincIciras. Nisso, vin corrcndo. 40 COMNIO Enlora digas a vcrdadc, crcio quc nao falasic lcn. Ha quanio icno foi isso? MENSACEIFO Ha nais dc una Iora, ncu scnIor. COMNIO Daqui la Ia una nilIa. Ha ouco ouvinos scus ianlorcs. Por quc gasiasic una Iora ara andar una nilIa c nos irazcrcs noicias airasadas? MENSACEIFO Scniinclas volscas nc crscguiran, olrigando-nc a fazcr una volia dc ircs nilIas ou quairo, nais ou ncnos. Nao fora isso, ncu scnIor, cu icria cn ncia Iora cunrido csia nissao. COMNIO Qucn aarccc naquclc onio, cono sc iivcssc sido csfolado vivo? OI dcuscs grandcs! icn a forna dc Marcio, scndo ccrio quc ja o vi dcssc nodo. MFCIO (dcnto} CIcguci iardc? COMNIO Nao disiinguc o asior con nais accrio cnirc o irovao c o rufo dc ianlorcs, cono cu disiingo a voz do grandc Marcio cnirc ouiras nais Iunildcs. (Entu Muco.} MFCIO CIcguci iardc? 41 COMNIO Sin, caso nao iragais sanguc ininigo cono nanio, nas rorio. MFCIO Nun alrao cono do ncu noivado vos acrio dc cnconiro ao coraao iao juliloso cono no casancnio, quando iocIas ara o lciio dc nucias nc lcvavan. COMNIO Flor dos gucrrciros, quc c dc Tiio Larcio? MFCIO Esia ocuado acnas con dccrcios, uns noric condcna, ouiros, a clio; dcsic sc conadccc, a un ouiro ancaa, acciia o rco do rcsgaic dc ouiro, Corolos conscrvando ara Fona ial cono docil galgo na corrcia quc voniadc afrouanos. COMNIO Ondc sc acIa o olirao quc nc dissc quc vos inIcis rccuado aic s irincIciras? Ondc sc acIa? CIanai-o aqui. MFCIO Dciai-o, ois vos dissc, iao- soncnic, a vcrdadc. Quanio a nossos cavalIciros, a lclc nuncrosa a csic cn iodos! c vao icr irilunos! nunca do gaio corrcu ianio o raio, cono clcs dc olircs iorcs do quc clcs. COMNIO Tcrcnos icno ara iais Iisiorias? Ondc csia o ininigo? Sois scnIorcs do cano? Sc o nao sois, or quc arasics anics dc sc-lo? 42 COMNIO Marcio, nao iivcnos soric no cnconiro c fonos olrigados a rccuar aic aqui, or csiraicgia. MFCIO Ondc csia o ininigo? Salcis a ordcn dc suas iroas c ondc disuscran scus Ioncns dc confiana? COMNIO Pcnso, Marcio, quc as iroas da vanguarda sao dc aniaics, as dc naior confiana, sol o nando dc Aufdio, o rorio coraao dc suas nais graias cscranas. MFCIO Pclos rclios cn quc ja icnos conlaiido junios; clo sanguc quc, junios, dcrrananos; or nossos voios dc anizadc cicrna, conjuro-vos a cnviar-nc scn dcnora ao cnconiro dc Aufdio c scus aniaics. Nao dcicis cscaar a conjuniura; nas, cncIcndo o ar dc csadas c dc lanas, arovciicnos a Iora. COMNIO Muiio cnlora rcfcrissc vos vcr nun graio lanIo c, aos, os ncnlros rcforar con lalsano, nao ouso dcncgar vosso cdido. cscolIci, ois, os quc nclIor vos odcn auiliar ncssa cnrcsa. MFCIO Os nais caazcs sao os dc loa voniadc. Assin, vos digo. sc Iouvcr algucn aqui fora ccado duvida-lo quc icnIa anor iinia con quc nc vcjo agora lcsuniado; quc or sua cssoa ncnos icna do quc or un nau 43 nonc, c considcrc quc c rcfcrvcl una Icroica noric vida nal vivida; algucn quc a airia coloquc nuiio acina dc si ncsno. quc cssc valcnic scja un so, ou nuiios agiic o lrao assin, ara nosirar-nos sua disosiao, c siga Marcio. (Todos ooncn cn cxcunuocs, ugtun us csudus, cucgun Muco c ogun os Ioncs uu o uto.} OI, dciai-nc! Pcnsais quc cu scja csada? Sc cssas dcnonsiracs forcn sinccras, qucn nao valcra nais quc quairo volscos? Nao Ia cnirc vos ouiros qucn nao ossa anicor un cscudo ao grandc Aufdio, iao duro quanio o dclc. Muiio cnlora a iodos agradca, un ccrio nuncro, soncnic, cscolIcr vou. En qualqucr ouiro rcconiro os nais icrao a sua aric, confornc as circunsiancias o cigircn. En frcnic, ois. E agora, lcn dcrcssa, quairo cnirc vos cscolIan ara ninIa soriida os nais disosios. COMNIO Idc, anigos, a lcaldadc rovai dc vosso gcsio; conosco aric igual icrcis cn iudo. (Sucn.} 44
Cena VII
As otus dc Cooos. Tto Luco, tcndo osto scntncus nus otus dc Cooos, su du cdudc con tunIo c conctu, uu uo cnconto dc Cuo Muco, uconunIudo dc un tcncntc, un dcstucuncnto dc sodudos c dc un Iutcdo.
LFCIO Assin; guardai as orias; cunri iodas as ninIas insirucs. Enviai-nc aquclas ccniurias, sc cu nandar cdir rcforo. TENENTE Podcis ficar iranquilo. LFCIO Enirai, fccIando solrc nos vossas orias. Vanos, guia; conduzc-nos ao cano dos ronanos. (Sucn.} 45
Cena VIII
Un cuno dc IutuIu cntc o ucununcnto dos onunos c dos uoscos. Aunu. Entun o udos dccntcs Muco c Audo.
MFCIO So luiarci coniigo, ois ic odcio nais ainda quc a un crjuro. AUFDIO Jusiancnic cono cu a icu rcsciio. Nao ossui a frica una scrcnic quc cu odcic nais do quc a iua gloria insuoriavcl. Firna o c. MFCIO Cono cscravo do ouiro norra qucn rinciro corrcr c quc o condcncn dcois os inoriais. AUFDIO Sc cu fugir, Marcio, cscorraa-nc cono a lclrczinIa. MFCIO Ha ouco ncnos dc ircs Ioras, Tulo, sozinIo conlaii cn vossos nuros. Fiz la o quc lcn quis. Nao c ncu sanguc quc vcs a rcvcsiir-nc. Para iua vingana, ois, arna iua fora ao naino. 46 AUFDIO Ainda quc Hciior iu fosscs, o flagclo dc quc sc ufana vossa aliiva raa, nao odcrias cscaar-nc agora. (Hutcn-sc. Entun uguns uoscos cn socoo dc Audo.} Scrvcnics, nao gucrrciros, vosso aulio analdioado nc colriu dc orolrio! (Sucn conIutcndo, cscgudos o Muco.} 47
Cena IX
O ucununcnto onuno. HcIutc. Toquc dc ctudu. Funuus. Entun, o un udo, Conno c sodudos onunos; o outo, Muco con o Iuo nu tu, c outos onunos.
COMNIO Tivcssc cu dc coniar-ic os fciios iodos quc Iojc fizcsic, nao darias crcdiio algun ao quc cu disscssc. Mas rcscrvo-nc ara narra- los ondc os scnadorcs vao nisiurar con lagrinas sorrisos, ondc os grandcs aircios a rincio cncolIcrao os onlros, acalando or dcnonsirar csanio; ondc as scnIoras, con ncdo c a csircncccr alcgrcncnic, qucrcrao ouvir nais; ondc os irilunos oliusos c os lclcus cnlolorados, quc odio cniranIado a iua gloria voian, a scu nau grado cclanarao. Aos dcuscs agradcccnos icrcn dado a Fona scnclIanic gucrrciro!" Dc nossa fcsia so icras nigalIas, ois ja concsic faria. (Entu Tto Luco con suus tous, dc uotu du cscguuo uo nngo.} 48 LFCIO gcncral! cis o corccl; nos sonos a gualdraa, iao-soncnic. Nao visic... MFCIO Dciai disso, or favor. MinIa nac, quc caria lranca ossui ara caliar scu rorio sanguc, nc ofcndc ao clogiar-nc. Nao fiz nada quc nao Iouvcsscis fciio, isio c. o ossvcl... Cono vos, aninado... Pcla airia foi iudo. Qucn nosirou loa voniadc, fcz o quc cu fiz. COMNIO Nao ircis scr o iunulo dc vosso rorio ncriio; c rcciso quc Fona vcnIa a conIcccr scus filIos. Fora rccciaao ior do quc roulo, iao vil cono a calunia, vossos fciios oculiar c calar os clogios do quc, clcvado aos galarins da fana, arcccra nodcsio. Assin, vos co, cn sinal do quc sois, nao cono rcnio do quc fizcsics, quc cu, cn vossa frcnic falc a nossos soldados. MFCIO TcnIo algunas fcridas clo coro, quc nc docn, quando sao rclcnlradas. COMNIO Sc as dciarnos no csquccincnio a ingraiidao odia fazc-las gangrcnar, vindo a cura-las, assin, con a roria noric. Dos cavalos arccndidos c Ia nuiios c ccclcnics dc iodos os icsouros quc rcuninos na cidadc c no cano dc laialIa, o dccino vos danos, quc aariado dcvcra scr or vossa roria cscolIa, anics da divisao do grandc csolio. 49 MFCIO Agradccido, gcncral, vos fico; coniudo, o coraao nao nc conscnic rccclcr ciia ara ninIa csada. Fccuso-nc a acciia-la, crsisiindo cn rcclanar o loic, sinlcsncnic, quc nc ioca cn conun con os quc ionaran aric aiiva no fciio. (Funuu oongudu. Todos gtun. Muco! Muco! c utun os Ioncs c us unus. Conno c Luco dcscoIcn u cuIcu.} MFCIO Quc nao ioncn a soar os insiruncnios quc rofanais assin. Sc aduladorcs na cananIa os ianlorcs c as corncias a ial onio sc nosiran, quc nas corics c cidadcs ululc o scrvilisno dc rcfalsado olIar. Quando o ao fica iao lrando quanio a scda do vadio, faanos dcsia a roicao da gucrra. Dasia, vos digo. Por nao icr ainda lavado o sanguc do nariz ncn osio or icrra algun coiiado, o quc fizcran nuiios ouiros ianlcn scn nais alardc, caliais- nc con vivas cagcrados, cono sc cu gosiassc dc alincniar a ninIa ouquidadc con louvorcs nolIados cn ncniiras. COMNIO cccsso dc nodcsiia. Fcvclais- vos nais dcsunano ara vossa gloria do quc rcconIccido aos conanIciros quc vo-la danos con sinccridadc. Con vossa crnissao, nas sc violcncia conira vos rorio raiicais, algcnas vos orcnos ial cono sc roccdc con qucn sc 50 rcjudica c, aos, falanos con calna c scgurana. Assin, quc fiquc conIccido dc nos, do nundo iodo, quc a Marcio ioca a alna da viioria. En icsicnunIo disso, rcscnicio-o con ncu nolrc cavalo, conIccido no nosso acanancnio, aconanIado dc iodos os cricnccs. Dc Iojc cn dianic, or causa dc scus fciios cn Corolos, scra con a aclanaao dc iodo o ccrciio cIanado Caio Marcio Coriolano! Possas usar o nonc con nolrcza. TODOS Caio Marcio Coriolano! (Funuu. Sons dc tonIctus c tunIocs.} COFIOLANO Vou lavar-nc; dcois dc lino o rosio, vcrcis sc cu coro ou nao. Dc qualqucr forna, vos fico agradccido. Dc lon grado nonio cn vosso cavalo, roncicndo irazcr cssc loniio solrcnonc cono cnacIo do clno c cnaliccc-lo quanio cn nin csiivcr. COMNIO Agora vanos ara as icndas; nas anics do dcscanso cscrcvcrcnos ara Fona solrc nosso grandc succsso. Tiio Larcio, icrcis dc rciornar ara Corolos c nos nandar os cidadaos nais dignos con qucn osanos convcrsar accrca dos nossos inicrcsscs c dos dclcs. LFCIO Assin farci, scnIor. 51 COFIOLANO Ja concaran os dcuscs a zonlar dc nin. Havcndo ncsic noncnio rccusado dadivas rincicscas, forado ora nc vcjo a cdir un favor ao gcncral. COMNIO Dc anicnao csia fciio. Quc dcscjas? COFIOLANO Dc una fciia cn Corolos Ioscdci-nc cn casa dc un olrc Ioncn, quc acolIida nuiio aniga nc dcu. Vi-o Ia noncnios risionciro; griiou ara o ncu lado. Mas ncssc insianic dcscolri Aufdio, alafando-nc a colcra a icdadc. Fcquciro-vos, assin, a lilcrdadc dc ncu olrc Ioscdciro. COMNIO OI! lcn cdido! Fossc clc o naiador dc un dc ncus filIos, livrc scria cono o rorio vcnio. Tiio, soliai-o. LFCIO Marcio, c o nonc dclc? COFIOLANO Por Juiicr, csqucci! Esiou cansado. Sinio a ncnoria fraca. Nao icrcnos vinIo aqui crio? COMNIO Vindc a nossa icnda. Esia sccando o sanguc cn vosso rosio. icno dc cuidarnos disso. Vanos. (Sucn.} 52
Cena X
O ucununcnto dos uoscos. Funuu. Toquc dc conctu. Entu Tuo Audo, coIcto dc sunguc, uconunIudo dc dos ou tcs sodudos.
AUFDIO Foi ionada a cidadc! PFIMEIFO SOLDADO Vai scr rcsiiiuda cn vaniajosas condics. AUFDIO Condics! Quiscra scr ronano, ois nao osso, cono volsco, scr iudo o quc sou ncsno. Condics! Quc iraiado conicr odc condics loas ara una das arics quc ncrcc csia da ouira? Cinco vczcs, Marcio, luici coniigo, c cinco vczcs fui dcrroiado, o quc sc dara scnrc, qucro crcr, sc ncdsscnos as foras o nuncro dc vczcs quc concnos. OI! clos clcncnios! Sc dc novo con clc nc cnconirar larla con larla, ncu scra ou cu dclc. Ja nao nosira ncu ardor a lcaldadc cosiuncira. Anics, cnsava cn vir a donina-lo cn iguais condics dc rcsisicncia. csada Ionrosa conira csada... Agora, sc dc novo o aiacar, dc qualqucr jciio Ici dc vcncc-lo. or asiucia ou fora. 53 PFIMEIFO SOLDADO Elc c o dcnnio. AUFDIO Muiio nais ousado, nas ncnos asiucioso. Envcncnado ncu valor sc acIa agora cla ofcnsa fciia or clc. So or causa dclc fugira dc si ncsno. Ncn saniuario, ncn sono, o csiado dc nudcz, dc docna, ncnIun icnlo, ncn ncsno o Caiiolio, a Iora do sacrifcio, as sanias rcccs dos saccrdoics, iodos csscs oliccs anicosios furia, nada odc doravanic anicor scus rivilcgios c usos cnlolorados conira o grandc odio quc cu voio a Marcio. Vindo a acIa- lo, scja na ninIa casa, sol a guarda dc ncu irnao, c aic conira o dirciio sagrado quc a iodo Ioscdc dcvcnos, no sanguc dc scu coraao rcicndo lavar a nao fcroz. Idc cidadc salcr quc fora Ia la c quc cssoas cono rcfcns icrao dc ir ara Fona. PFIMEIFO SOLDADO E vos, nao vindcs? AUFDIO Nao; vou cscrar-vos no losquc dc circsics. For olscquio fica no sul dos noinIos da cidadc idc coniar-nc cono vai o nundo. Confornc os assos dclc, Ici dc csforar- nc or arcssar os ncus. PFIMEIFO SOLDADO Pois nao, scnIor. (Sucn.} 54
ATO II Cena I
Honu. Unu uu Icu. Entun Mcncno, Scno c Huto.
MENEIO O augur nc dissc quc csia noiic vanos icr noicias. DFUTO Doas ou nas? MENENIO Pouco conforncs aos voios do ovo, ois clc nao gosia dc Marcio. SICNIO A naiurcza cnsina os aninais a conIcccr os anigos. MENEIO For olscquio, a qucn ana o lolo? SICNIO Ao cordciro. MENEIO Sin, ara dcvora-lo, ial cono os lclcus faninios dcscjarian fazcr con Marcio. DFUTO un cordciro, con cfciio, quc lala cono urso. 55 MENEIO un urso, con cfciio, quc vivc cono cordciro. Anlos vos sois vclIos; rcsondci ao quc vos vou crguniar. SICNIO c DFUTO Pcrfciiancnic, scnIor. MENEIO Dc quc cnornidadc c Marcio olrc, quc nao icnIais cn alundancia? DFUTO Elc nao c olrc dc ncnIun dcfciio, scnao lcn rovido dc iodos clcs. SICNIO Princialncnic dc orgulIo. DFUTO E a iodos uliraassa cn jaciancia. MENEIO ciraordinario! Nao salcis cn quc concciio sois iidos aqui na cidadc, qucro dizcr, or nos ouiros da ala dirciia? Nao o salcis? AMDOS Cono assin? Dc quc nos ccnsuran? MENEIO Ja quc falais dc orgulIo... Mas nao ircis ficar zangados, nao? AMDOS Falai, scnIor! Falai! MENEIO Ora, nao icn nuiia inoriancia, orquc o cqucno ladrao ooriunidadc vos roulara una grandc dosc dc acicncia. Soliai as rcdcas ao caricIo c ficai alorrccidos quanio quiscrdcs, no caso dc cnconirardcs razcr nisso. Ccnsurais Marcio or causa dc scu orgulIo? 56 DFUTO Nao sonos os unicos a fazc-lo, scnIor. MENEIO Sci nuiio lcn quc, sozinIos, fazcis nuiio ouca coisa, orquc scn lasianics auiliarcs vossos fciios sc iornan csaniosancnic cscassos. Tcndcs qualidadcs nuiio infaniis ara, sozinIos, rcalizardcs nuiia coisa. Falais dc orgulIo... OI! sc udcsscis virar a visia ara a nuca c assar cn rcvisia vosso inicrior! OI! sc o udcsscis! DFUTO Quc aconicccria, scnIor? MENEIO Ora, cniao dcscolrircis un ar dc nagisirados alias lolos orgulIosos, scn ncrccincnio, arliirarios c calcudos, cono nao Ia iguais cn ioda Fona. SICNIO Mcncnio, vos ianlcn sois lasianic conIccido. MENEIO Sin, sou conIccido cono un aircio lcn Iunorado, quc arccia un lon coo dc vinIo qucnic scn nisiura dc ncnIuna goia do Tilrc; quc assa or icr o cqucno dcfciio dc rcsiar ouvidos s rinciras rcclanacs; vivo c inflanavcl aos ncnorcs csinulos; un sujciio quc sc nosira nais faniliar con o irasciro da noiic do quc con a fronic da nanIa... Digo o quc cnso, gasiando ncssc csforo ioda a ninIa naldadc. Ao cnconirar dois consclIciros cono 57 vos nao odcrci dizcr quc sois Licurgos rcdivivos no caso dc nc scr dcsagradavcl ao aladar a lclida quc nc dcrdcs, fao logo una carcia. Nao odcrci dizcr quc Vossas ScnIorias clucidaran lcn a naicria, quando dcsculro asncira cn iodas as vossas alavras; c conquanio rccisc nosirar-nc saiisfciio con os quc dizcn quc sois cssoas gravcs c rcvcrcndas, ainda assin ncnicn dcscaradancnic os quc afirnan quc icndcs fisiononias agradavcis. Sc lcdcs iodas cssas coisas no naa dc ncu nicrocosno, conclui-sc quc sou lasianic conIccido? Quc dcfciio odcra dcscolrir cn ncu caraicr vossa sagacidadc noc, adniiindo-sc quc cu scja ncsno iao conIccido assin? DFUTO Vanos, scnIor; vanos; conIcccnos-vos crfciiancnic. MENEIO Nao nc conIcccis, cono nao conIcccis a vos ncsnos ncn a coisa ncnIuna. So anlicionais os cIacus c as crnas dos olrcs dialos; gasiais una saudavcl c sania nanIa so cn ouvir una disuia cnirc un ialcrnciro c una vcndcdora dc laranja, c adiais ara ouira audicncia cssa conirovcrsia quc nao valc ircs vinicns. Quando csiais ouvindo a discussao cnirc as arics, sc or acaso sois inados cla colica, fazcis carcias dc nascarados; lcvaniais a landcira vcrnclIa conira ioda acicncia c, rcclanando aos griios 58 un urinol, dcscdis una conirovcrsia sangrcnia, quc fica ainda nais cnlcada dcois dc vossa audicncia, consisiindo iodo o vosso acordo cn cIanardcs dc naroios a anlos os liiiganics. Un lcn csiranIo ar c o quc sois. DFUTO Vanos, vanos, scnIor; vc-sc crfciiancnic quc sois nais Ialil cono alIao dc ncsa do quc cono juiz no Caiiolio. MENEIO Aic os nossos saccrdoics sc iornan zonladorcs, quando cnconiran iios ridculos cono vos. O quc dizcis con nais disccrnincnio nao aga o iralalIo quc icndcs con agiiar a larla, nao ncrcccndo vossas larlas iunulo nais Ionroso do quc scrvir dc cncIincnio dc iravcssciro. No cnianio dizcis quc Marcio c orgulIoso, Marcio quc, nun calculo nuiio or laio, valc or iodos os vossos anicassados aic Dcucaliao, nuiio cnlora scja lcn ossvcl quc os nclIorcs dcnirc clcs nao iivcsscn assado dc carrascos Icrcdiiarios. Muiio loa iardc ara Vossas ScnIorias. Una convcrsaao nais rolongada convosco odcria infcciar-nc o ccrclro, or scrdcs asiorcs dos lcsiiais lclcus. Tono a ousadia dc dcscdir-nc dc anlos. (Huto c Scno sc uustun.} (Entun Vonnu, Vcgu c Vucu.} Eniao, ninIas fornosas c nolrcs danas c a lua, sc fossc icrrcna, nao icria nais nolrcza ara ondc vos lcva os olIos con iania rcssa? 59 VOLMNIA Digno Mcncnio, o ncu nolrc Marcio csia a cIcgar. Pclo anor dc Juno, vanos logo! MENEIO Cono! Marcio csia dc volia? VOLMNIA Esia, ncu digno Mcncnio; con a nais fcliz confirnaao. MENEIO Fica con o ncu lonc, Juiicr, c ainda ic agradcccrci. Ola! Marcio csia dc volia! VOLMNIA c VEFCLIA ccrio! ccrio! VOLMNIA Aqui csia una caria dclc; o govcrno rccclcu ouira; sua csosa, una icrccira, c cu cnso quc cn casa Ia ouira ara vos. MENEIO Hojc noiic orci ninIa casa dc crnas ara o ar. Una caria ara nin! VEFCLIA Sin, c isso; una caria ara vos. Eu roria a vi. MENEIO Una caria ara nin! Isso nc dcia con saudc ara scic anos, duranic os quais assoliarci ara o ncdico. Conarada con cssc cordial, a nais solcrana rcscriao dc Calcno nao assa dc nczinIa ridcula, quc valc ianio cono rcncdio dc cavalo. Nao foi fcrido? Elc scnrc cosiunava voliar fcrido ara casa. VEFCLIA OI! nao, nao, nao! 60 VOLMNIA OI, sin! Esia fcrido; dou graas aos dcuscs or scnclIanic faio. MENEIO Cono cu ianlcn o fao, sc as fcridas nao forcn crigosas. Traz a viioria no lolso? As fcridas scnrc lIc vao lcn. VOLMNIA Na fronic, Mcncnio; cla icrccira vcz clc rciorna da gucrra con a coroa dc carvalIo. MENEIO E Aufdio, clc casiigou con voniadc? VOLMNIA Tiio Larcio cscrcvcu quc clcs sc laicran, nas Aufdio conscguiu cscaar. MENEIO Escaou a icno, osso asscvcrar-lIc; quc sc clc Iouvcssc crsisiido, cu nao dcscjara scr aufidiuzado daquclc jciio ncn or iodas as arcas dc Corolos. O scnado ja foi infornado dc iudo? VOLMNIA Siganos, loas scnIoras. Sin, sin, sin; o scnado rccclcu carias do gcncral, quc airilui a ncu filIo ioda a gloria da gucrra. Ncsia cananIa clc uliraassou do dolro suas roczas anicriorcs. VALFIA Fcalncnic, conian-sc coisas rodigiosas a scu rcsciio. 61 MENEIO Prodigiosas, sin, osso garaniir- vos, c nao scn o dcvido ncriio dc sua aric. VEFCLIA Pcrniian os dcuscs quc scjan vcrdadciras. VOLMNIA Vcrdadciras? Ora! ora! MENENIO Vcrdadciras, sin. Fosso jurar cn cono sao vcrdadciras. Ondc c quc clc foi fcrido? (Aos tIunos.} Dcus guardc Vossas Fcvcrcncias! Marcio csia dc volia; iraz novos noiivos dc orgulIo. (A Vonnu.} Ondc c quc clc foi fcrido? VOLMNIA No onlro c no lrao csqucrdo. Ficara con cicairizcs grandcs, ara nosirar ao ovo, quando iivcr dc lciicar un osio. Na culsao dc Tarqunio clc rccclcu scic fcrincnios. MENEIO Un no cscoo c dois na coa... Quc cu saila, sao novc. VOLMNIA Anics dcsia ccdiao clc iinIa vinic c cinco cicairizcs. MENENIO Eniao, agora icn vinic c scic; cada fcnda rcrcscnia o iunulo dc un ininigo. (Funuus c ucunuocs.} Escuiai. ironlcias! VOLMNIA Sao os cnissarios dc Marcio; frcnic clc iraz larulIo; airas so dcia lagrinas. O 62 gcnio cscuro iraz no lrao foric; fcroz o vilra. c ara iodos noric. (Snu dc uductcncu. TonIctus. Entun Conno c Tto Luco; cntc ccs, Coouno con u coou dc cuuuIo, cutucs, sodudos c un uuuto.} AFAUTO Fica salcndo, Fona, quc, sozinIo, Marcio luiou nas orias dc Corolos, ondc ganIou, con Ionra, nais un nonc, quc a Caio Marcio scguira con gloria. Coriolano! Dcn- vindo sois a Fona, glorioso Coriolano! (Funuus.} TODOS Sois lcn-vindo, glorioso Coriolano! COFIOLANO Dasia! lasia! Isso nagoado o coraao nc dcia. For olscquio, c o lasianic. COMNIO OlIai, scnIor, vossa nac. COFIOLANO OI! Ja sci quc conjurasics iodos os dcuscs ara o ncu lon ciio. (AocIu- sc.} VOLMNIA Nao! dc c, ncu soldado valoroso, ncu gcniil Marcio, ncu nui digno Caio, c o nonc ganIo con rcccnics glorias... Cono c?... Dcvo cIanar-ic Coriolano? Mas, oI! iua nulIcr! 63 COFIOLANO Mcu gracioso silcncio, salvc! Cono! Tcrias rido, acaso, sc cu iivcssc voliado nun csquifc, ja quc cIoras or nc vcrcs cn iriunfo? ninIa cara! OlIos assin, soncnic icn as viuvas dc Corolos c as nacs quc os filIos cIoran. MENEIO Possan os dcuscs coroar-ic agora. COFIOLANO Cono! Ainda vivcs? (A Vucu.} OI! crdao, scnIora! VOLMNIA Nao sci ara ondc nc virar. Dcn-vindo! Dcn-vindo, gcncral, c assin vos iodos. MENEIO Un nilIao dc lcn-vindos. Posso, a un icno, cIorar c rir; csiou csado c lcvc. Dcn-vindo sois. Quc a naldiao aiinja dc cIcio o coraao dc qucn nao fica conicnic or ic vcr. Fona dcvia or vos ircs csiar scnrc aaionada. Mas cla fc, cn nossas icrras icnos unas naciciras lravas quc nao odcn scr cncriadas ara vosso gosio. Nao inoria. Dcn- vindos sois, gucrrciros! Uriiga c scnrc uriiga; nao lIc danos ouiro nonc; c os dcfciios da csiulicia scrao scnrc ioliccs. COMNIO Muiio ccrio. COFIOLANO Mcncnio, scnrc! scnrc! 64 AFAUTO Alri caninIo or ali c avanai. COFIOLANO A nao... A vossa ianlcn. Anics dc cn casa ir a calca rcfrcscar, icnIo dc ir fazcr visiia quclcs lons aircios quc nc cncIcran nao so dc cunrincnios, nas, con csics, un fardo dc Ionrarias. VOLMNIA Tivc vida lasianic ara vcr ncus nais ardcnics dcscjos rcalizados c concludo o cdifcio dc ninIa faniasia. So una coisa ainda falia quc, csiou ccria, nossa Fona icra dc conccdcr-ic. COFIOLANO Ficai salcndo, loa nac. rcfiro scrvi-los cono cnicndo a scr aricic do conando cono clcs cnicndcrcn. COMNIO Ao Caiiolio, vanos! (Funuus dc conctus. Sucn socncncntc cono cntuun; os tIunos cun.} DFUTO Todas as locas falan dclc, c ara vc-lo as visias ja iurvas cn oculos. Vossa ana iagarcla scu inolIo dcia griiar a onio dc afogar-sc. so ara falar nclc; a varrcdora dc cozinIa aia cn iorno do cscoo ouco lino scu ano nais valioso c, ara olIa-lo, sc cndura ao nuro. As lojas, as sacadas, as janclas csiao cIcias, rclcios os iclIados; as cuncciras, noniadas or figuras as nais variadas, iodos 65 cncnIados, iao-so, cn conicnla-lo. Os rorios flanincs, iao rarancnic visios, sc conrincn or cnirc a nuliidao c ora sc cslofan ara un lugar olicrcn junio lclc. Nossas danas dc vcus a gucrra cnircgan cnirc o rosado c o lranco cn suas faccs lclancnic iniadas aos csiragos livrcs dos lcijos do ardoroso Fclo. TananIa c a confusao, quc aic arccc quc o dcus quc o guia Iouvcssc, dc nansinIo, cncirado cn scu coro iransiiorio, ara graa cnrcsiar-lIc conosiura. SICNIO Afirno dcsdc ja quc vai scr cnsul. DFUTO Nossas funcs, cniao, cn scu govcrno odcrao cocIilar. SICNIO Elc nao Ia dc icr o concdincnio ncccssario ara aic ao fin lcvar as Ionrarias; acalara crdcndo o quc ganIou. DFUTO o quc nos dcia, cn aric, nais iranquilos. SICNIO Nao o duvidcis un so noncnio. o ovo, quc nos rcrcscnianos, con scu vclIo c Ialiiual odio, ao ncnor rcicio Ia dc csqucccr scus iiulos rcccnics, scndo clc ncsno quc Ia dc ofcrcccr-lIcs cssa ooriunidadc, csiou ccrissino, nainc orquc iinlra cn dcnonsira-lo. 66 DFUTO Jurar o ouvi quc sc a lciicar o osio vicssc dc cnsul, nao sc nosiraria na raa do ncrcado, ncn as vcsics sujas dos sulicanics vcsiiria, ncn, cono dc uso, nosiraria as suas cicairizcs ao ovo dc nau Ialiio, ara cdir-lIcs voio. SICNIO nuiio ccrio. DFUTO Foran suas alavras. rcfcrira nao alcanar o osio, a vir a olic-lo or ouiro ncio quc nao scja o voio dos scnIorcs c o anclo da nolrcza. SICNIO Nada nc agrada ianio cono vc-lo crsisiir ncssa idcia c -la cn raiica. DFUTO o quc fara, dcccrio. SICNIO E quc Ia dc cn nosso rovciio rcdundar, scndo ara clc scgura dcsiruiao. DFUTO Sc nao a dclc, cniao scra a dc nossa auioridadc. For isso rclcnlrcnos aos do ovo o odio quc Marcio voiou scnrc a iodos c cono, sc udcssc, os iransfornara cn aninais dc carga, silcnciara scus dcfcnsorcs c coriara iodas as suas lilcrdadcs, solrc ic-los cn ial concciio quanio aos aios rorios do scr Iunano c o csforo roduiivo, quc nais alna nao cIcga a conccdcr-lIcs do quc aos rorios canclos dc cananIa, quc alincnios so olicn, quando 67 carrcgan csados fardos, c ancada a rodo, quando cacn sol a carga. SICNIO Tal idcia, cono o disscsics, sugcrida a icno, quando sua insolcncia insuoriavcl Iouvcr dciado o ovo nais alcria scndo quc cssa ocasiao vira dcrcssa, sc cciia-lo soulcrnos, o quc nuiio nais facil nos scra do quc cacIorros aular conira ovclIas cssc o fogo vai scr quc inccndiara sua alIa scca, c cujas lalarcdas ara scnrc vao dcia-lo iisnado. (Entu un ncnsugco.} DFUTO Quc Ia dc novo? MENSACEIFO No Caiiolio vos rcclanan. Dizcn quc Marcio vai scr cnsul. Acriarcn-sc vi nudos ara vc-lo, c nuiios ccgos ara ouvi-lo falar. Nossas naironas aiiran luvas; danas c ncninas, lcnos c cIaras assagcn dclc. Dolran-sc os nolrcs cono sc csiivcsscn anic a csiaiua dc Jovc, icndo os rorios conuns fciio una cIuva dc irovoada con scus gorros c vivas. inaudiio. DFUTO Vanos ao Caiiolio; disonIanos dc olIos c ouvidos ara o dia dc Iojc, nas dc disosiao ara o quc ossa rcsuliar dc iudo isso. SICNIO Irci convosco. (Sucn.} 68
Cena II
O ncsno, O Cuto. Entun dos ocus uu coocu unoudus.
PFIMEIFO OFICIAL Vanos! vanos! Elcs ja vcn crio. Quanios sao os candidaios ara o consulado? SECUNDO OFICIAL Trcs, c o quc dizcn; nas iodos csiao ccrios dc quc Coriolano ganIara o lciio. PFIMEIFO OFICIAL un sujciio valcnic, nas orgulIoso a conia inicira, c nao gosia do ovo conun. SECUNDO OFICIAL For ninIa fc, Ia nuiias crsonagcns dc rojcao quc adularan o ovo, scn nunca lIcs icrcn dcdicado a ncnor afciao, cono Ia ouiros quc o ovo anou scn salcr orquc. Ora, sc o ovo ana scn salcr orquc, ianlcn odcia scn naior fundancnio. Assin, nao sc rcocuando ncn con o anor ncn con o odio quc os lclcus ossan voiar-lIc, Coriolano rova quc conIccc crfciiancnic a 69 disosiao dc iodos clcs, o quc rcvcla sacicdadc con sua nolrc indifcrcna. PFIMEIFO OFICIAL Sc clc nao sc rcocua ncn con o odio ncn con o anor dos lclcus, nanicn-sc cn cquillrio, scn lIcs fazcr lcn ncn nal. Mas a vcrdadc c quc rocura o odio dclcs con nais cncnIo do quc clcs odcrian scr caazcs dc rcvclar-lIo, scn dciar or fazcr nada quc ossa arcscnia-lo cono ininigo dcclarado dc iodos. Ora, rocurar iao alcriancnic o odio c o dcsconicniancnio do ovo c iao rcjudicial cono o quc clc rorio rcrova; adula-lo ara olicr-lIc as graas. SECUNDO OFICIAL Elc sc iornou lcncncriio da airia; sua asccnsao nao sc fcz or dcgraus iao suavcs cono os dos quc suliran fora dc sc nosirarcn insinuanics c coricscs ara o ovo, dcsfazcndo-sc cn zunlaias, scn quc nada nais Iouvcsscn fciio ara sc afirnarcn cn sua csiina c arcciaao. Nao; dc ial nodo laniou clc a Ionra nos olIos dc iodos c scus grandcs fciios no coraao do ovo, quc ficarcn caladas as locas, scn roclanarcn cssa vcrdadc, fora ingraiidao culosa, c conicsia-lo, naldadc inoninavcl quc, dando a si roria o dcsncniido, rovocaria dc qucn qucr quc o ouvissc roicsios c rcrovacs. 70 PFIMEIFO OFICIAL Dcn; nao falcnos nais dclc; c un Ioncn digno. Alranos caninIo, quc clcs ja csiao cIcgando. (Toquc dc tonu. Entun, cccddos dc ctocs, o Consu Conno, Mcncno, Coouno, gundc nnco dc scnudocs, Scno c Huto. Os scnudocs scntun-sc cn scus ugucs; os tIunos scntun-sc u utc.} MENEIO O ncgocio dos volscos icrninado c aos icrnos nandado a Tiio Larcio ordcn ara voliar, o assunio naino dcsia nossa rcuniao ciraordinaria vai consisiir cn rcniar os nolrcs scrvios dc qucn soulc con ial ciio dcfcndcr sua airia. Assin, vos rcsia cdir agora, vcncrandos adrcs, quc o aiual cnsul quc na fcliz cananIa foi nosso gcncral nos conic un ouco dc iodas as acs ciraordinarias fciias or Caio Marcio Coriolano, a qucn agradcccr agora vanos c cnalicccr con Ionras dignas dclc. PFIMEIFO SENADOF Don Connio, falai, scn oniiir nada or scr cicnso, convcnccndo- nos dc quc anics odcra nosirar-sc Fona dcficicnic no rcnio do quc falIos dc graiidao scus filIos. (Aos tIunos.} Dc vos ouiros, irilunos oularcs, rcclananos anigavcl ouvido c, aos, a vossa lcnigna inicrfcrcncia junio ao ovo, ara quc arovc quanio aqui fizcrnos. 71 SICNIO Aqui conarcccnos convocados ara un acio anigavcl, cnconirando-nos dc coraao disosios a dar Ionras ao assunio agiiado c a inccniiva-lo. DFUTO O quc farcnos ianio nais fclizcs, sc doravanic clc nosirar quc o ovo icn cn nais alio arco do quc scnrc rcvclou no assado. MENEIO Vanos logo! Passcnos ao quc inoria. Prcfcrvcl fora nada dizcr. Nao qucrcrcis ouvir falar Connio? DFUTO Dc lon grado; nas ninIa rcsiriao icn nais calida do quc vossa ccnsura. MENEIO Elc arccia vosso ovo; nas nao dcvcis fora-lo a dornir a scu lado. Agora falc o nui digno Connio. (Coouno sc cuuntu c uz ncnuo dc ctu-sc.} Nao; ficai. PFIMEIFO SENADOF Scniai-vos, Coriolano, scn corardcs das gloriosas acs quc raiicasics. COFIOLANO Nolrcs, crdoai-nc; nas rcfcriria icr dc cnsar dc novo csias fcridas a ouvir coniar cono cIcguci a olic-las. DFUTO Qucro crcr, ncu scnIor, quc nao dciasics vosso lugar or causa do quc cu dissc. 72 COFIOLANO OI nao, scnIor! Porcn ja sc icn dado rcsisiir cu a golcs c, no cnianio, r- nc cn fuga or causa dc alavras. Nao nc adulasics; logo, nao fcrisics. Vosso ovo, avalio-o clo cso. MENEIO For olscquio, scniai-vos. COFIOLANO Prcfcrira quc ao sol o cranio iodo nc arranIasscn, quando soassc o alarna, a aqui scniar-nc scn fazcr coisa alguna c ouvir ncus nadas iransfornados cn nonsiros assonlrosos. (Su.} MENEIO Honcns do ovo, cono odcria clc adular vossa canlada infinda ondc, cnirc nil, un lon, soncnic, sc acIa quando, cono csiais vcndo, clc rcfcrc iodos os ncnlros arriscar cla Ionra, a dciar quc un so ouvido oua scus fciios? Connio, rinciiai. COMNIO A voz nc falia. Proclanados nao odcn scr os fciios dc Coriolano or un ciio dclil. A viriudc surcna afirnan iodos c a coragcn, quc nais quc iudo os Ioncns clcva c dignifica. Scndo ccria scnclIanic rcnissa, cn iodo o nundo nao Ia qucn ossa scr cquiarado ao varao dc quc falo. Quando iinIa dczcsscis anos c Tarqunio conira Fona sc lcvaniou, clc nas ugnas sc disiinguiu dc iodos. O cniao nosso diiador, a qucn ciio con louvorcs, o viu luiar, icndo icsicnunIado cono clc, con scu qucio dc 73 anazona, corrcr fazia lalios ligodudos. Dcfcndcu un ronano quc cara, icndo, visia do cnsul, dcrrulado ircs dos oosiiorcs. Sin, ao rorio Tarqunio sc aircvcu c o fcz, dc un golc, iocar con o joclIo cn icrra. Ncssc dia dc alios fciios, cn quc clc odcria rcrcscniar cono nulIcr na ccna, rovou scr o nais faric da cananIa c alcanou a coroa dc carvalIo. Tcndo assado, assin, da adolcsccncia ara virilidadc iao gloriosa, cono o occano crcsccu, c no cnirccIoquc dc dczcsscic ugnas, dcois disso, os louros cnalnou dos gladios iodos. Dc scu uliino fciio, dianic c dcniro dc Corolos, confcsso quc nao osso, falar cono dcvcra. Fugiiivos soulc dcicr, c or scu raro ccnlo fcz os covardcs icrcn or lrinqucdo quanio cra, cniao, icrror. Cono sargaos dianic da quilIa dc un navio vcla, dolravan-sc os inigos c ficavan dclaio dc scu lcquc. Sua csada, iinlrc da noric, nao dciava nunca dc narcar no alvo ccrio. Da calca aos cs cra una coisa so dc sanguc, cujas assadas cran conccriadas con griios dc agonia. Elc, sozinIo, cnirou na norial oria da cidadc quc iingiu con o dcsiino incviiavcl; scn aulio, cscao c, dc rccnic, con suliio rcforo foi cn cina, dc Corolos cair cono un lancia. Tudo, cniao, lIc cricncc. E quando, aos oucos, o clangor da laialIa o ouvido fino concou dc fcrir-lIc, in coniincnii dulancnic rcsiauran-lIc os csriios o quc na carnc sc 74 cnconirava lasso, c voliou ara a luia, ondc assava funcganic or solrc a vida dc Ioncns cono sc fossc a dcsiruiao crciua. E so quando a cidadc c o vasio cano udcnos cIanar nosso, foi quc ausa clc sc crniiiu, ara quc flcgo vicssc cnfin a ionar. MENEIO Digno ronano! PFIMEIFO SENADOF Adcquadas sua cnvcrgadura sao as Ionras quc vanos confcrir- lIc. COMNIO En nosso csolio dcu con o c, olIando ara as coisas nais ricas, cono sc clas nao assasscn dc cscoria vil icrrcna. Colia ncnos do quc odcria dar-lIc a roria niscria. A rcconcnsa dc scus aios, c cnconira-a cn rcaliza-los, c, arrcnaiando-os, assa alcgrc o icno. MENEIO nolrc cn ioda linIa. Convocai- o. PFIMEIFO SENADOF Quc cIancn Coriolano! OFICIAL Ja vcn vindo. (Votu Coouno.} MENEIO Alcgra-sc o scnado, Coriolano, cn fazcr dc ii cnsul. 75 COFIOLANO MinIa vida scnrc lIcs dcvcrci c ncus scrvios. MENEIO So falia dirigirdcs-vos ao ovo. COFIOLANO Pco-vos discnsardcs-nc dcssc uso, ois nao osso vcsiir a lola Iunildc, dc calca dcsida arcscniar-nc c sulicar ao ovo quc or ninIas fcridas nc conccda scus sufragios Discnsai-nc, vos co, dcssa aric. SICNIO ScnIor, o ovo dcvc icr scu voio. Janais alaicrao una aricula dcssc ccrinonial. MENEIO Nao forccis nuiio, or favor; confornai-vos a cssa rac c rccclci cssa Ionra cono iodos vossos rcdcccssorcs. cono c dc uso. COFIOLANO una concdia quc cu so rcrcscnio vcrnclIo dc vcrgonIa c quc odia nuiio lcn scr do ovo rciirada. DFUTO (u utc, u Scno} Esiais vcndo? COFIOLANO Calar-nc dianic dclcs. Fiz isio c aquilo!" aicnicar-lIcs ninIas cicairizcs inocuas, quc dc iodos cu dcvcra oculiar, cono sc Iouvcssc ganIo cssas narcas so clo salario do Ialiio dclcs iodos! MENEIO Dasia! Dasia! Nao insisiais solrc isso. A vos, irilunos do ovo, arcscnianos a 76 roosia, c ao nosso nolrc cnsul dcscjanos Ionra c fclicidadc! SENADOFES A Coriolano Ionra c fclicidadc! (Funuu. Sucn todos, con cxccuo dc Scno c Huto.} DFUTO So or isso, vcdcs cono clc vai iraiar o ovo. SICNIO OI! ossan clcs crcclcr-lIc o inicnio! Iras falar-lIcs cono qucn sc indigna dc quc dccnda dclcs conccdcr-lIcs o quc lIcs vai cdir. DFUTO Vanos cnlora. Vou inforna-los do quc aqui fizcnos. TcnIo cicncia dc quc nos cscran na raa do ncrcado. (Sucn.} 77
Cena III
O ncsno. O oo. Entun uuos cduduos.
PFIMEIFO CIDADO En rcsuno. sc clc cdir nossos voios, nao dcvcnos ncgar-lIos. SECUNDO CIDADO Podcrcnos, scnIor, sc o quiscrnos. TEFCEIFO CIDADO Tcnos cssc dirciio; nas c un dirciio quc nao icnos o dirciio dc ccrccr. Forquc sc clc nos nosirar suas fcridas c nos rclaiar scus fciios, icrcnos dc cnrcsiar nossas vozcs quclas fcridas c dc falar or clas. Dcssc nodo, sc clc nos coniar scus nolrcs fciios, or nossa aric icrcnos dc crinir-lIc nossa nolrc arovaao. A ingraiidao c coisa nonsiruosa; dciar quc a nuliidao sc iornc ingraia c iransforna-la cn nonsiro; ora, scndo nos ncnlros da nuliidao, assarcnos a scr ncnlros nonsiruosos. PFIMEIFO CIDADO Nao scra rccisa nuiia coisa ara quc nao scja nuiio nclIor do quc isso o juzo quc clc faz dc iodos nos, orquc 78 no icno cn quc nos anoiinanos or causa do irigo clc nao vacilou cn cIanar-nos dc nonsiro dc nil calcas. TEFCEIFO CIDADO Muiia gcnic ja nos icn dado cssc nonc, quc nao vcn do faio dc Iavcr cnirc nos calcas louras, casianIas, rcias ou calvas, nas dc icrnos o csriio dc colorido difcrcnic. E, cn vcrdadc, csiou convcncido dc quc sc iodos os nossos cnsancnios iivcsscn dc sair dc un so cranio, voarian dc ronio ara lcsic, noric c sul, so Iavcndo unaninidadc, quanio ao caninIo dirciio, cn sc discrsarcn incdiaiancnic clos quairo onios cardcais. SECUNDO CIDADO Essa c a vossa oiniao? Para quc lado, cniao, cnsais quc ncu cnsancnio voaria? TEFCEIFO CIDADO Ora, vosso cnsancnio nao cscaaria iao vclozncnic cono o dc qualqucr ouira cssoa; csia nuiio foricncnic cncavilIado nuna calca dc au. Mas no caso dc lilcriar-sc, c ccricza quc scguiria ara o lado do sul. SECUNDO CIDADO E or quc ara cssc lado? TEFCEIFO CIDADO Para crdcr-sc nun ncvociro; dcois dc ficar con ircs quarias arics dissolvidas nas lrunas uiridas, rciornaria a 79 quaria, or qucsiao dc conscicncia, ara ajudar- vos a arranjar una nulIcr. SECUNDO CIDADO Esiais, scnrc con lrincadciras. Coniinuai! coniinuai! TEFCEIFO CIDADO Esiais, orianio, rcsolvidos a dar o vosso voio? Pouco inoria. a naioria quc dccidc. Pcnso quc sc clc sc inclinar ara o ovo, nao Iavcra Ioncn nais digno. (Entu Coouno, con tuc Iundc, c Mcncno.} A vcn clc con vcsics Iunildcs; olscrvai sua aiiiudc. Nao dcvcnos ficar junios; asscnos or clc insuladancnic, ou cn gruos dc dois c dc ircs. Tcra dc fazcr o cdido a cada cidadao, con o quc cada un dc nos ganIara Ionra cn dar-lIc o voio con a roria voz c a roria loca. For isso, aconanIai-nc, quc cu vos indicarci o nodo dc vos aroinardcs dclc. TODOS Dc acordo! dc acordo! (Sucn os cduduos.} MENEIO ScnIor, csiais crrado; ois dcccrio salcis quc os cidadaos nais concciiuados assin ncsno fizcran. COFIOLANO Dc quc nodo falar-lIcs? Pco-vos, scnIor..." Maldiios! Nao osso r a lngua ncssc asso. Conicnlai, ncu scnIor, csias fcridas; no scrvio da airia ganIci iodas, 80 quando nuiios dos vossos conanIciros aos urros dclandavan, so dc ouvircn nossos rorios ianlorcs." MENEIO Pclos dcuscs! nao falcis assin. Dcvcis lcva-los a cnsar solrc vos. COFIOLANO Pcnsar cn nin? Quc sc cnforqucn! Prcfiro quc sc csqucan do quc nc diz rcsciio, cono o fazcn con a viriudc quc, cn ura crda, os adrcs gasian con clcs iodos. MENEIO Dcssc nodo csiragarcis iudo. Vou dciar-vos. For olscquio, falai-lIcs, or olscquio, or nancira razoavcl. COFIOLANO Ncssc caso nandai quc iodos vao lavar o rosio c linar nais os dcnics. (Su Mcncno.} Eis quc cIcga una arclIa dclcs. (Votun dos cduduos.} Con ccricza salcis, scnIor, or quc nc cnconiro aqui. PFIMEIFO CIDADO Pcrfciiancnic, scnIor; dizci-nos o quc vos lcvou a isso. COFIOLANO Mcu rorio ncriio. SECUNDO CIDADO Vosso rorio ncriio! COFIOLANO Sin, quc nao foi ncu dcscjo. 81 PFIMEIFO CIDADO Cono! Nao vosso dcscjo? COFIOLANO Nao, scnIor, ois nunca dcscjci inconodar con cdidos os olrcs. PFIMEIFO CIDADO Dcvcis inaginar quc sc vos dcrnos alguna coisa scra con a cscrana dc olicr alguna rcconcnsa. COFIOLANO Eniao dizci-nc, or olscquio, qual c o rco do consulado? PFIMEIFO CIDADO O rco c un cdido dclicado. COFIOLANO Dclicado! Ora, scnIor! conccdci-no, or olscquio. TcnIo quc nosirar- vos cicairizcs, o quc odcrci fazcr cn ariicular. Vosso lon voio, scnIor... Quc nc dizcis? SECUNDO CIDADO Scra vosso, digno scnIor. COFIOLANO Ncgocio fciio, scnIor. Ao iodo, ja ncndiguci dois dignos voios. Acciio vossos ololos. Adcus. PFIMEIFO CIDADO Tudo isso c un ouco csiranIo! SECUNDO CIDADO Sc iivcsscnos dc conccdc-lo dc novo... Ora! nao inoria. 82 (Sucn os dos cduduos.} (Votun dos outos cduduos.} COFIOLANO Por olscquio, sc sc concilia con o ion dc vossa voz quc cu vcnIa a scr cnsul, aqui nc cnconiro con as vcsics do csiilo. TEFCEIFO CIDADO Tonasics-vos con nolrcza ncrcccdor da airia, c nao vos ionasics ncrcccdor con nolrcza. COFIOLANO Vossa cIarada? TEFCEIFO CIDADO Fosics flagclo ara os ininigos dcla; fosics aoiic ara scus anigos. O ccrio c quc janais anasics o ovo conun. COFIOLANO Tanio naior c o calcdal dc viriudc quc dcvcrcis lcvar ninIa conia, or cu nao icr sido conun cn ninIas afcics. Vou adular, scnIor, ncus irnaos jurados, as cssoas, do ovo, ara ncrcccr dclcs nais cordial csiina... or scr cssa a condiao quc clcs considcran anavcl. E or rcfcrircn clcs, cn sua salcdoria, ncu cIacu a ncu coraao, vou ccrciiar-nc nas curvaiuras aduladoras, ara sair-nc do caso con o nais-conlcio fingincnio. Qucro dizcr, scnIor, vou iniiar a fascinaao dc algun Ioncn oular c conccdc-la a nancIcias a quanios a dcscjarcn. Por isso, concordai, vos co cn quc cu vcnIa a scr cnsul. 83 QUAFTO CIDADO Escranos cnconirar cn vos un anigo; or isso, dc coraao vos danos nossos voios. TEFCEIFO CIDADO Fccclcsics nuiias fcridas na dcfcsa da airia. COFIOLANO Nao dcscjo sclar vosso conIccincnio con nosirar-vo-las. Farci grandc calcdal dc vossos voios, nao dcscjando inconodar-vos or nais icno. AMDOS OS CIDADOS Quc os dcuscs vos dccn alcgria, scnIor, dc iodo o coraao. (Sucn.} COFIOLANO Quc voios agradavcis! Anics norrcr dc fonc, alarvcncnic, do quc icr dc cdir a iania gcnic quanio ja nos cricncc. Cono logo vcsiido, assin, quc fao grandc lolo! cdindo a Pcdro c a Joao o voio csiulio? CIanan a isso cosiunc; c quasc un culio; nas sc scguirnos o cosiunc cn iudo, o o do icno ficara raludo, c ial nonianIa dc crros sc lcvania, quc a vcrdadc, dc vcz, cnfin sulania. Sc nao quiscr csiuidificar-nc dcicnos logo o ofcio con scu carnc ara qucn sc disc a ccrciia-lo. Ja conscgui vcnccr ncio inicrvalo. Ora, icndo sofrido una nciadc, a ouira, or isso, crcccr nao Ia dc. Eis ouiros voios quc nos cIcgan. (Votun nus tcs cduduos.} Vossos voios, 84 scnIorcs. Foi or vossos voios quc cu conlaii; vclci or vossos voios; rcccli duas duzias dc fcridas, ou nais, or vossos voios. Vi laialIas c ouvi ircs vczcs scis; so clos vossos voios fiz nuiias coisas; unas, grandcs; ouiras, cqucnas. Dcn; os vossos voios. Dcscjara scr cnsul. QUINTO CIDADO Elc sc conduziu con nolrcza, nao odcndo, orianio, dciar dc alcanar o voio das cssoas Ioncsias. SEXTO CIDADO Eniao, quc sc iornc cnsul. Quc os dcuscs lIc conccdan alcgria c o faan anigo do ovo. TODOS Ancn! Ancn! Dcus ic roicja, nolrc cnsul! (Sucn os cduduos.} COFIOLANO Dignos voios! (Votu Mcncno, con Huto c Scno.} MENEIO Passasics lcn o razo csiiulado. Os irilunos vos dao a voz do ovo. Agora so vos rcsia r as vcsics oficiais c logo ir ara o scnado. COFIOLANO Aqui ja icrninou? 85 SICNIO Saiisfizcsics os cosiuncs do rogo. Assin, o ovo vos arova, ficando convocado ara a confirnaao dc vossa cscolIa. COFIOLANO Ondc isso? No scnado? SICNIO Sin, la ncsno. COFIOLANO Posso irocar dc roua? SICNIO Sin, nui digno scnIor; odcis. COFIOLANO Vou fazcr isso logo; c, dcois dc voliar a scr cu ncsno, irci ara o scnado. MENEIO Irci convosco. Nao vindcs? DFUTO Vanos cscrar o ovo. SICNIO Passai lcn. (Sucn Coouno c Mcncno.} Alcanou o quc qucria. No olIar rcvcla, qucro crcr, o ardor quc icn no coraao. DFUTO Con quc arrogancia cnvcrgou clc as vcsics da Iunildadc! Dcscdircis o ovo? (Votun os cduduos.} SICNIO Eniao, ncus ncsircs? Elcgcsics cssc Ioncn? PFIMEIFO CIDADO Tcvc os nossos voios, scnIor. 86 DFUTO So co aos dcuscs quc clc ncrca vosso anor. SECUNDO CIDADO Ancn, scnIor. Scgundo ninIa Iunildc olscrvaao, dc nos zonlava ao nos cdir os voios. TEFCEIFO CIDADO ccrio. noicjou dc onia a onia. PFIMEIFO CIDADO Nao, nao zonlou dc nos; fala assin ncsno. SECUNDO CIDADO A nao scr vos, Ia qucn nao afirnc quc nos iraiou con insolcncia circna. Nao nos nosirou as cicairizcs dc Ionra quc rccclcu luiando cla airia. SICNIO Cono! Mosirou; icnIo ccricza disso. TODOS Nao! Nao! Ningucn as viu. TEFCEIFO CIDADO Soncnic dissc quc iinIa cicairizcs c quc csiava ronio a nosira-las cn ariicular. Agiiando, dcois, con ar dc cscarnio, dcsic nodo, o cIacu, Dcscjaria scr cnsul" dissc, c cnsul nao conscnic o uso aniigo quc scja scn quc olicnIa vossos voios. Por isso. vossos voios!" E aos lIos conccdcrnos. Agradco", rosscguiu, vossos voios; olrigado vos sou or csscs voios incfavcis. Mas, una vcz 87 quc vos conroncicsics, liquidcnos as conias". Nao c isso, dizci, uro sarcasno? SICNIO E cono fosics iao ignaros quc nao o crcclcsics, ou, icndo-o crcclido, rcvclasics iananIa ingcnuidadc, ara dar-lIc vosso voio anigavcl? DFUTO Nao odcis icr-lIc diio, ial cono vos insirunos, quc quando clc nao iinIa fora alguna, qual sulalicrno scrvidor do Esiado, cra vosso ininigo, falou scnrc conira vosso dirciio c os rivilcgios dc quc gozais no coro da rcullica? E agora, aos icr alcanado un osio odcroso no lcnc do govcrno, sc coniinuar a sc nosirar ininigo naligno dos lclcus, nao odcria dar-sc quc vossos voios a scr vcnIan a naldiao quc conira vos sc vira? Dcvcrcis icr diio quc assin cono scus dignos fciios ncrccian quanio rcicndia clc cniao, ianlcn scria dc cscrar quc clc cn sua naiurcza graciosa sc lcnlrassc dc vos iodos c dos voios cdidos, iransfornando-sc cn anizadc a sua nalqucrcna c clc cn vosso afciuoso roicior. SICNIO Essa linguagcn, cono vos disscnos anicciadancnic, lIc icria calado fundo na alna c osio rova scu cndor vcrdadciro, solrc icr-lIc roncssas anigavcis arrancado, dc quc dcois vos arovciiarcis confornc as ocasics; ou cniao dciara corroda sua naiurcza 88 alruia, quc nao sc dolra a inosiao ncnIuna. Ora, una vcz zangado, odcrcis icr iirado ariido dc sua colcra, ara nao clcgc-lo. DFUTO Pcrcclcsics o sarcasno con quc clc vos falava, cdindo vosso aoio, quando iinIa ncccssidadc dc alcanar uns voios, c inaginais quc scu dcsrczo nunca vira a vos scr nocivo, quando fora clc iivcr ara csnagar a iodos? Cono! Nao icndcs coraao no coro? So lngua ara griiar conira os rorios rccciios da razao? SICNIO Ja rccusasics nuiios cdinics, ara agora dardcs a qucn nada cdiu c riu dc iodos, vossos sufragios iao soliciiados? TEFCEIFO CIDADO Nao foi ainda confirnado; facil nos fora rccusa-lo. SECUNDO CIDADO E assin furcnos; icnIo quinIcnios voios dcssc iinlrc. PFIMEIFO CIDADO E cu duas vczcs isso, scn coniarnos os voios dos anigos dclcs iodos. DFUTO Idc logo dizcr a csscs anigos quc clcs agora un cnsul clcgcran quc os rivara dc suas lilcrdadcs c a voz dos cacs, acnas, vai dciar-lIcs, nos quais laicnos or ladrarcn, scndo quc os crianos ara isso. SICNIO Idc rcuni-los; c quc, aos julgancnio nais sadio, cssa cscolIa dcsfaan 89 nais quc csiuida. Insisii solrc o orgulIo c no vclIo odio quc scnrc vos dicou, c, solrciudo, nao dcicis dc falar no alio dcsrczo con quc cnvcrgou as vcsics da Iunildadc; cono vos dcsrczava con ioda a alna. Lcnlrai, orcn, quc vossas sinaiias, ionando cn conia scus aiuais scrvios, a csqucccr vos lcvou sua conduia ncsic noncnio, incriincnic c fuiil, auia acnas no odio invcicrado quc a iodos vos dcdica. DFUTO Toda a cula dcscarrcgai cn nos, vossos irilunos, dizcndo quc nos csforanos ara rcnovcr os olsiaculos, fazcndo quc vossa cscolIa rccassc nclc. SICNIO Dizci-lIcs quc o cscolIcsics nais or nossas injuncs do quc ncsno iluninados or vossos vcrdadciros scniincnios; c quc, icndo ocuado, assin, o csriio nais con o quc vos inunIan do quc ncsno con o quc fazcr, acnas, dcvcrcis, conira vossos dcscjos o clcgcsics ara cssc cargo. Pondc cn nos a cula. DFUTO Isso! Nao nos oucis, dizcndo a iodos cono vos douirinanos varias vczcs solrc os scrvios quc clc, ainda iao jovcn, rcsiou a nossa icrra c coniinua rcsiando, c solrc o irono originario, a casa nolilssina dos Marcios, dc ondc Anco Marcio vcio, aquclc filIo dc una filIa dc Nuna, quc o rcinado aqui icvc dcois do grandc Hosilio. Da ncsna casa foran Pullio c 90 Quinio, quc a nclIor agua or canais nos dcran... Mais. Ccnsorino, assin aclidado con Ionra, ois ccnsor foi duas vczcs foi nui glorioso anicassado dclc. SICNIO Con una origcn dcssas c, or cina, con rcdicados rorios quc o iornavan digno do osio, fui rcconcndado or nos a vossa csiina. Mas acIasics, dcois dc socsar sua conduia rcscnic con o assado, quc clc c vosso figadal ininigo c quc, or isso, rciirais vosso voio irrcflciido. DFUTO Dizci-lIcs quc janais icrcis fciio ial coisa insisii nuiio ncssc onio scn nossa sugcsiao. E quando iodos csiivcrcn rcunidos, dirigi-vos dircio ao Caiiolio. TODOS Assin farcnos. Quasc iodos csiao arrccndidos dc scnclIanic cscolIa. (Sucn os cduduos.} DFUTO Quc rossigan. Scra nclIor corrcr os riscos dcsic lcvaniancnio do quc, scn ccricza, condics nais rocias cscrarnos. Sc, con o gcnio quc icn, ficar furioso con a rccusa dclcs, olscrvcnos lcn sua colcra c iircnos dcla o naino rovciio. SICNIO Ao Caiiolio! Anics da onda do ovo la csiarcnos, arcccndo, o quc cn aric c 91 vcrdadciro, quc or inulso rorio agiran, quando, dc faio, os aguilIoanos. (Sucn.} 92
ATO III Cena I
Honu. Unu uu. Conctus. Entun Coouno, Mcncno, Conno, Tto Luco, scnudocs c utcos.
COFIOLANO ccrio, cniao, quc Tulo Aufdio sc acIa novancnic dc c? LFCIO Pcrfciiancnic, scnIor, scndo cssa a causa dc nos icrnos unido iao dcrcssa. COFIOLANO Eniao os volscos sc cnconiran cono no rincio, ronios, confornc as circunsiancias, a aiacar-nos. COMNIO Tao gasios, scnIor cnsul, csiao iodos, quc nui dificilncnic cn nossas vidas vcrcnos scus cndcs ouira vcz solios. COFIOLANO Visics Aufdio? LFCIO Vcio rocurar-nc con assc livrc, icndo analdioado iodos os volscos, or ccdido 93 Iavcrcn a cidadc con iania covardia. Fciirou-sc ara niio. COFIOLANO Falou dc nin? LFCIO Falou, scnIor, COFIOLANO Mas cono? Quc dissc? LFCIO Quc convosco sc cnconirara nuiias vczcs, csada conira csada; quc nao Ia coisa alguna solrc a icrra dc quc clc, cono a vos, ianio odio icnIa, c quc dc grado arriscaria iodos os scus lcns cn arada crigosa, conianio quc udcssc scr cIanado dc vosso vcnccdor. COFIOLANO Vivc ora cn niio? LFCIO En niio. COFIOLANO Dcscjara icr noiivo ara ir la rocura-lo c, assin, oor-nc dc cIcio, ao scu rancor. Sois nui lcn-vindo. (Entun Scno c Huto.} Os irilunos do ovo, vcdc! a lngua da loca dos conuns! TcnIo or clcs so dcsrczo, or causa da nancira or quc sc avoncian nos scus cargos. Nao Ia acicncia nolrc quc os suoric. SICNIO Parai a! COFIOLANO Quc c quc Iouvc? Quc aconiccc? DFUTO Scria crigoso ir nais adianic. 94 COFIOLANO Qual foi a causa dc una ial nudana? MENEIO Quc aconicccu? COMNIO Nao foi, acaso, clciio clos nolrcs c, assin, clos conuns? DFUTO Nao, Connio; nao foi. COFIOLANO Eniao so oliivc voios dc criana? PFIMEIFO SENADOF Alri-nos o caninIo, irilunos; clc vai ara o ncrcado. DFUTO Ealiado conira clc sc acIa o ovo. SICNIO Dcicndc-vos; sc nao, saira larulIo. COFIOLANO Essc c o vosso rclanIo? Scra digno dc voiar qucn roncic scu sufragio ara, no ncsno insianic, rciira-lo? Quc foi fciio dc vossa auioridadc? Sc a loca sois do ovo, or quc causa nao dirigis scus dcnics? Porvcniura nao os csicaasics? MENEIO Calna! calna! COFIOLANO dc caso cnsado; Iouvc conjura ara dolrar o voio da nolrcza. Tolcrai isso c, aos vivci con qucn nao salc ncn nandar ncn scr nandado. 95 DFUTO Nao falcis dc conjura. O ovo griia quc o ludilriasics c quc Ia ouco icno, quando foi disiriludo irigo graiis, vos nurnurasics c fizcsics iroa dc scus rcrcscnianics c os cIanasics dc criados do noncnio, aduladorcs, ininigos dos nolrcs. COFIOLANO Mas iudo isso cra nais quc salido. DFUTO Nao dc iodos. COFIOLANO Qucr dizcr quc dcois os infornasics? DFUTO Eu, inforna-los? Cono! COFIOLANO Sois caazcs dc scnclIanics aios, DFUTO Pclo ncnos sou caaz dc nclIorcs do quc os vossos. COFIOLANO Eniao, or quc cu icria dc scr cnsul? OI! clas nuvcns! Arranjai un jciio dc, cono vos, cu nc iornar incio c nc noncai iriluno ao vosso lado. SICNIO Fcvclais cn cccsso o quc icn fciio ianio cciiar o ovo. Sc quiscrdcs alcanar o alvo a quc visais, foroso vos scra rocurar a csirada ccria, dc quc vos afasiais, con ouiro csriio, ou nunca alcanarcis o nolrc osio dc 96 cnsul, ncn scrcis jungido ao lado dclc cono iriluno. MENEIO Ficai calnos. COMNIO ScnclIanics iraaas nao sao dignas dc Fona, ncn ncrccc Coriolano quc aiircnos con iania falsidadc na csirada rcia dc scu grandc ncriio lio iao dcsonroso. COFIOLANO Ora! falarcn-nc dc irigo! Novancnic vou dizcr-vos qual foi o ncu discurso. MENEIO Nao agora! Dcois! Dcois! PFIMEIFO SENADOF Ncn ncssc csiado dc alna, caro scnIor. COFIOLANO Por ninIa vida, agora! Qucro falar. Mcus nolrcs conanIciros, co vosso crdao. Quanio aos nuiios, nuiavcis scnrc, c scnrc nal cIcirosos, quc cn nin vcnIan nirar-sc quc cu a ningucn adulo c sc conIcan. Fciio. lisonjcando-os dcssc nodo, conira nosso scnado alincnianos o gcrnc da rcvolia, da insolcncia, da rclcliao, lanado or nos rorios no sulco alcrio c no icrrcno ao longc scncado c discrsado, con os icrnos irazido ara o nuncro dos nolrcs quc dc viriudc ncn odcr carcccn, scnao das quc dcianos aos ncndigos. MENEIO o lasianic! o lasianic! 97 PFIMEIFO SENADOF Ncn nais una alavra, or olscquio. COFIOLANO Ncn nais una? Cono! Do ncsno nodo quc na gucrra o sanguc dcrranci or ninIa airia scn icncr fora cicrna, Iao dc alavras cunIar os ncus ulncs aic ararcn, conira csics lazarcnios, quc rcccanos ossan conianinar-nos, nas fazcnos iudo ara cgar a docna dclcs. DFUTO Falais do ovo cono sc un dcus fsscis ara unir, c nao un Ioncn fraco cono qualqucr un dclcs. SICNIO Don scria quc fsscnos falar ao ovo disso. MENEIO Cono! Falar dc quc? Dc sua colcra? COFIOLANO Colcra? Enlora cu fossc calno cono o sono da ncia-noiic clo grandc Jovc! ncu nodo dc cnsar scria o ncsno. SICNIO un nodo dc cnsar quc ficar dcvc, cono vcncno quc c, no lugar rorio, scn quc coniinuar ossa a scr nocivo. COFIOLANO Dcvc ficar? Ouvisics o quc dissc o iriiao das sardinIas? Pcrcclcsics scu alsoluio dcvc"? 98 COMNIO Foi un laso dc crcssao. COFIOLANO Cono! Dcvc"? gcncrosos nas lcvianos aircios! Cono, gravcs scnadorcs, orcn inrcvidcnics, crniiisics a cssa Iidra quc cscolIcssc rcrcscnianic ara, con un dcvc" inudcnic, clc quc c, iao-so, a ironla c o larulIo do nonsiro, icr o ousio dc rcicndcr nudar nun fosso csirciio a corrcnic dc vossa auioridadc, iransfornando no dclc vosso lciio? Sc clc c oicnic, cniao aconodai-vos cn vossa csiuidcz; sc nao, quc acordc vossa indulgcncia nais quc crigosa. Sc sois csclarccidos, quc nao scja vossa conduia cono a dos idioias; nao o scndo, cniao, quc clcs ianlcn sc scnicn ao vosso lado cn nolcs alnofadas. Sois lclcus, sc clcs forcn scnadorcs; c ncnos nao scrao dcsdc quc, icndo nisiurado scus voios con os dos nolrcs, scnic o fino adar ao gosio dclcs. EscolIcran os scus rcrcscnianics do iio dcsic quc anics scu dcvc", scu dcvc" oular, a csic conclavc dc gravcs scnadorcs, cono nunca franziu ouiro na Crccia o ccnIo augusio. Por Jovc! Isso rclaia nossos cnsulcs. Sofro aic o fundo da alna, quando vcjo dois odcrcs dc c, scn quc o rinado ncnIun alcancc, c cono facilncnic cncira a confusao no csao cnirc anlos, vindo, assin, nuiuancnic a sc dcsirurcn. 99 COMNIO Dcn. nas vanos raa do ncrcado. COFIOLANO Qucn icvc a idcia dc disiriluir graiis o irigo dos dcosiios, ial cono algunas vczcs ja sc fcz na Crccia... MENEIO Muiio lcn! nuiio lcn! Solrc isso lasia. COFIOLANO ...cnlora o ovo la iivcssc nuiio nais fora quc cnirc nos, con isso acnas iralalIou ara a runa da rcullica. DFUTO Cono! Podcra o ovo dar scu voio ara qucn fala assin? COFIOLANO Vou dar-vos ninIas razcs, quc valcn nais quc o voio dclcs. Elcs iinIan ccricza dc quc o irigo quc lIc dcnos nao cra rcconcnsa or coisa alguna, ois janais Iavian fciio jus a ial rcnio. Quando insiados ara a gucrra, no insianic cn quc a rcullica aiingida sc via nas cniranIas, nao ousaran r c fora das orias. Mcrcccra scrvio dcssc gcncro disiriluiao dc irigo? Na cananIa, scus noiins c rcvolias, con os quais iodos solrciudo nosiravan valcniia, a favor dclcs nao falavan nunca. As rccrininacs quc, iao frcqucnics, conira nosso scnado lcvaniaran, iodas clas dc causa incisicnic, nao odcrian nunca scr noiivo dc dadiva iao franca. Dcn; c agora? Cono 100 cssa nuliidao dc visia curia digcrc a coricsia do scnado? Quc iraduzan scus aios os discursos cn iudo iguais quclcs. Eiginos; sonos a grandc nassa, icndo sido or uro ncdo quc clcs conccdcran iudo quanio cdinos". Fclaianos, assin, a naiurcza do nandaio, jusiificando quc a canalIa o nonc dc ncdo dc ao quc c soliciiudc. Dcniro dc ouco, as orias do scnado scrao foradas c no scu rccinio os corvos licarao as rorias aguias. MENEIO Vanos; ja cIcga. DFUTO CIcga con cccsso. COFIOLANO Nao, ouvi o quc falia. Quanio as juras consiiiucn, Iunanas c divinas, sclc agora o ncu fccIo. Essc o govcrno dc dois odcrcs, no qual una aric scnic dcsrczo, con razao, da ouira, scndo or cla, scn ncnIun noiivo, colcria so dc injurias; cn quc os iiulos, a ccricncia, a nolrcza nao conscgucn dccidir coisa alguna scn quc alcanccn o sin ou o nao da csiuidcz dos nuiios. acalara das rcais ncccssidadcs sc dcscuidando, ara vcr-sc rcsa da inconsianic fraqucza. Quando iodos os roosiios, iodos, norrcn frusiros, iudo assa a scr fciio scn roosiio. Por isso vos conjuro, vos quc ncnos ncdrosos qucrcis scr do quc discrcios; quc anais os fundancnios da rcullica lasianicncnic ara nao qucrcrdcs vc- 101 los nodificados; quc una vida con nolrcza anicondcs cisicncia rolongada c scn cor, c arrscarcis alicar un rcncdio crigoso nun coro quc, scn isso, crcccra. ja ja iirai nuliidao a lngua; quc cla nao lanla o ncl quc c scu vcncno. Vosso rclaiancnio dcia cn osias o sao juzo c riva o alio govcrno da inviolalilidadc, indiscnsavcl, quc ncnIun lcn agora fazcr odc clo nal quc o dirigc. DFUTO Falou nuiio. SICNIO Falou cono iraidor, dcvcndo a cna rccclcr dos iraidorcs. COFIOLANO Crandc iolo, quc o dcsrczo ic csnaguc! Quc c quc odc fazcr o ovo con irilunos calvos? Porquc dccndc dclcs, ncga ioda rcvcrcncia ao odcr nais clcvado. Foi una rclcliao quc os clcgcu, quando a coaao c lci, nao o dirciio. Dcnoninai, nuna Iora nais rocia, dirciio o quc c dirciio c ao o da rua aiirai scu odcr. DFUTO Traiao aicnic! SICNIO Isio c scr cnsul? Nunca! DFUTO Ola! Edis! VcnIan logo rcndc-lo. (Entu un cd.} 102 SICNIO CIana o ovo, (Su o cd.} cn cujo nonc cu ic dcicnIo, cono inovador iraiociro c da rcullica dcclarado ininigo. Ordcno-o; scguc-nc c cnircga-ic jusiia. COFIOLANO VclIo lodc, ara iras! SENADOFES Dc cauao lIc scrvircnos. COMNIO VclIo, alaiai a nao! COFIOLANO Sai, coisa odrc! do conirario, farci saliar-ic os ossos dc dcniro dcssa roua. SICNIO Cidadaos! Socorro, cidadaos! (Entun outos cds, con un nugotc dc cduduos.} MENEIO Dc anlos os lados, nais rcflcao. SICNIO Ali odcis vcr o Ioncn quc quiscra dciar-vos scn dirciios. DFUTO Edis, rcndci-o! CIDADOS Alaio! Alaio! SENADOFES Arnas! Arnas! Arnas! (Cocn todos, uos gtos, uu o udo dc Coouno.} Trilunos! Cidadaos! Paircios! OI! Sicnio! Druio! Coriolano! Anigos! Paz, az! Dcicndc-vos! Silcncio! Paz! 103 MENEIO Quc sc vai dar? Esiou quasc scn flcgo. Esianos na inincncia dc un dcsasirc. Nao sci falar... Trilunos oularcs, vos a... Coriolano, nais acicncia! Don Sicnio, falai! SICNIO Povo, cscuiai-nc! CIDADOS Nosso iriluno vai falar! Ouano-lo! Paz! Silcncio!... Falai, falai, falai! SICNIO Arriscados csiais a crdcr iodas as vossas lilcrdadcs; dcscjara Marcio vo-las iirar, Marcio quc cnsul acalais dc clcgcr. MENEIO Ora, quc coisa! Isso c auncniar, nao ciinguir a cIana. PFIMEIFO SENADOF A cidadc dcsiruir, arrasar iudo. SICNIO E quc c a cidadc, sc nao for o ovo? CIDADOS Sin, c ccrio. a cidadc c o rorio ovo. DFUTO Fonos clciios scus rcrcscnianics clo voio gcral. CIDADOS E ncssc osio coniinuarcis. MENEIO o quc arccc, ncsno. 104 COMNIO Essc c o caninIo dc arrasar os nuros, dc r o icio rcnic aos aliccrccs c cnicrrar quanio ainda sc acIa cn ordcn sol un noniao dc runas. SICNIO Scra a noric ara isso a cna ccria. DFUTO Ou danos rova dc nossa auioridadc, ou crdc-la-cnos dcfiniiivancnic. Dcclaranos, ois, cn nonc do ovo, cuja fora nos clcgcu rcrcscnianics dclc, quc Caio c digno dc incdiaia noric. SICNIO Scgurai-o, orianio, c o lcvai logo ara a rocIa Tarcia, dc ondc scja rcciiiado c norio. DFUTO Edis, rcndci-o! CIDADOS Marcio, cnircga-ic! MENEIO Ouvi-nc nun alavra. Conjuro- vos, iriluno. una alavra, iao-soncnic. EDIS Silcncio! Paz! MENEIO Agora scdc o quc arcccis. anigos ccrios dc vossa airia c roccdci con calna ara o conscrio do quc or violcncia rcicndcis corrigir. 105 DFUTO ScnIor, roccssos frios cono cssc, quc con nui rudcnics rccursos sc asscnclIan, sao vcncno quando o nal c violcnio. Scgurai-o! Para a rocIa arrasiai-o! COFIOLANO Nao; rinciro nc iirarao a vida. (Auncu u csudu.} Alguns dos vossos Ja nc viran luiar. Vindc c cn vos rorios ccrincniai o quc fazcr nc visics. MENEIO Alaiai cssa csada! Fciirai-vos, irilunos, un noncnio. DFUTO Scgurai-o! MENEIO Socorrci Marcio! Aqui! Socorrci Marcio. vos da nolrcza! Aqui, noos c vclIos! CIDADOS Alaio Coriolano! Alaio! Alaio! (No tunuto os tIunos, os cds c o ouo suo ccdos.} MENEIO Ja! rciirai-vos ara vossas casas; sc nao, iudo ira nal. SECUNDO SENADOF Sin, rciirai-vos! COFIOLANO Fiqucnos firncs, ois c igual o nuncro dc anigos c ininigos. MENEIO CIcgarcnos a cssc onio? 106 PFIMEIFO SENADOF Quc os dcuscs nao o crniian! Pco-ic, nolrc anigo, or olscquio, vai ara casa c dcia a nosso cargo o iraiancnio disio. MENEIO Doi-nos nuiio nao odcrdcs cnsar vos ncsno a cIaga. Por favor, rciirai-vos. COMNIO Vindc, vindc, ncu scnIor! COFIOLANO Dcscjara quc clcs fosscn larlaros cono o sao, cnlora icnIan iido iodos cn Fona a nanjcdoura nao ronanos o quc nao sao, rcalncnic, nuiio cnlora aridos icnIan sido iodos junio ao oriao do Caiiolio... MENEIO Fciirai-vos, scn r cn vossa loca iania colcra nolrc. Ainda vcrcnos o dia da vingana. COFIOLANO En cano liso laicria quarcnia dcsscs lilircs. MENEIO Eu rorio nc incunlira dc un ar dclcs, os nais valcnics, sin, os dois irilunos. COMNIO Mas a dcsroorao agora c cnornc; assa da conia, ncrcccndo o nonc dc loucura a coragcn quc sc oonIa a un cdifcio quc a cair csicja. Nao qucrcis ir anics quc a corja volic? Sua raiva arccc-sc con a agua rcrcsada, quc vcncc os alios diqucs quc vcncc-la soan. 107 MENEIO Idc, co-vos. Qucro vcr sc ainda da ncu vclIo csriio ara iraiar con qucn ncnIun ossui. indifcrcnic a cor do ano usado cono rcncndo. COMNIO Vanos, vanos logo. (Sucn Coouno, Conno c outos.} PFIMEIFO PATFCIO Esic Ioncn csiragou a roria soric. MENEIO Dc naiural c cn dcnasia nolrc ara csic nundo. Nao adularia Nciuno sol ancaa do iridcnic, ncn Jovc cla fora dc scu raio. A loca c o coraao; ao quc sc forja dcniro do ciio a lngua da sada. CIcga a csqucccr, quando cncolcrizado, quc o nonc ouviu da noric cn qualqucr icno. (HuuIo dcnto.} Vanos icr coisa. SECUNDO PATFCIO Fosscn ara as canas! MENEIO No Tilrc c quc os quiscra. Con os dcnnios! Mas or quc causa nao falou con nodos? (Votun Huto c Scno, con u uc.} SICNIO Ondc csia aqucla vlora quc Fona quiscra dcsovoar ara iornar-sc iodo o nundo clc so? 108 MENEIO Dignos irilunos... SICNIO Con rigorosas naos scra aiirado ja da rocIa Tarcia. Fcsisiiu lci; or isso a lci dcsrczar dcvc quaisqucr fornalidadcs c cnircga- lo ao rigor do odcr do rorio ovo or clc dcsrczado ianio c ianio. PFIMEIFO CIDADO Fiquc clc, assin, salcndo quc os irilunos sao a calca do ovo c nos, scus lraos. CIDADOS OI! vai ficar salcndo. MENEIO Mas scnIorcs... SICNO Calai-vos! MENEIO Nao griicis Avana!" quando caar so odcrcis con dirciios cn iudo rclaiivos. SICNIO Por quc causa, ncu scnIor, o ajudasics ncsia fuga? MENEIO Ouvi-nc un ouco. Assin cono conIco iodo o valor do cnsul, ianlcn osso aoniar suas falias. SICNIO Cnsul? Quc cnsul! MENEIO O cnsul Coriolano. DFUTO Cnsul, clc? 109 CIDADOS Nao, nao, nao, nao! MENEIO Sc con o conscniincnio dos irilunos c o vosso, ncu lon ovo, cu conscguissc dizcr-vos una ou duas alavrinIas, quando nuiio algun icno crdcrcis. SICNIO Eniao scdc sucinio, orquc csianos dcicrninados a naiar aquclc vicrino iraidor. Crandc crigo fora culsa-lo; nossa noric ccria, conscrva-lo cnirc nos. Ficou asscniado, or isso, quc csia iardc a norrcr vcnIa. MENEIO Os dcuscs nao crniian quc a fanosa Fona, cujo alio arco or scus filIos ncriiorios inrcsso csia no livro do grandc Jovc, nac dcsnaiurada sc rcvclc, concndo os rorios filIos. SICNIO docna quc rccisa scr coriada cla raiz. MENEIO OI nao! un ncnlro docnic, iao-soncnic. Coria-lo c crigoso; cura-lo c facil. Quc fcz clc a Fona quc so ncrca a noric? Tcr naiado nossos ininigos? Quando crdcu sanguc quc uliraassa dc nuiias onas, osso vos afirnar, quanio clc ainda ossua dcrranado foi iodo cla airia. Sc sua airia agora dcrranassc o ouco quc lIc rcsia, ara iodos nos quc nisso iivcrnos aric, ou fornos sinlcs 110 cscciadorcs, fora infania quc duraria aic acalar o nundo. SICNIO Pura iolicc, iudo. DFUTO E scn roosiio. Quando clc anou a airia, csia o caliou. MENEIO Sc nosso c gangrcna, dciarcnos dc csiinar scus scrvios anicriorcs? DFUTO Dasia dc alavrorio. Idc lusca-lo cn sua roria casa, dc la ncsno iirando-o fora, ara quc cssa docna, quc cga facilncnic, nao sc alasirc. MENEIO Una alavra, ainda; una alavra! Essa furia dc cs dc iigrc, quando crcclcr os rcjuzos rcsulianics da rcciiiaao, Ia dc, nui iardc, dcscjar icr nos cs lilras dc cIunlo. Prosscgui dcssc nodo, ara vcrdcs quc clc c nuiio csiinado lcvaniarcn-sc os ariidos cn luia c scr saqucada a grandc Fona clos rorios filIos. DFUTO Sc ial sc dcssc... SICNIO Para quc falardcs? Ja nao ficanos conIcccndo a sua dcsolcdicncia? Nao nos dcsafiou? Nao laicu nos cdis? Siganos logo. MENEIO Fcflcii quc clc criado foi nas gucrras dcsdc quc dc nancjar a csada, nal 111 iniciado foi nos ariifcios da linguagcn olida, nisiurando scn disiinao a loa c a na farinIa. Sc nc dcrdcs liccna, irci lusca-lo, ara quc clc rcsonda lcgalncnic, cn az, corrcndo os riscos c crigos quc clc rorio criou. PFIMEIFO SENADOF Nolrcs irilunos, cssc c o caninIo Iunano; o ouiro roccsso or dcnais sanguinario sc rcvcla, nao conIcccndo o fin scu rorio incio. SICNIO Ircis ficar, cniao, nolrc Mcncnio, cono oficial do ovo. Alaiai vossas arnas, ncus ncsircs. DFUTO Nao vos rccolIais. SICNIO Idc ja ara a raa do ncrcado. (A Mcncno.} La vos cscrarcnos; nas no caso dc nao lcvardcs Marcio, cn nosso lano rosscguircnos. MENEIO Nao; Ici dc lcva-lo. (Aos scnudocs.} Dcscjo quc nc aconanIcis; foroso scra quc vcnIa; do conirario, gravcs scrao as conscqucncias. PFIMEIFO SENADOF Eniao vanos. (Sucn.} 112
Cena II
O ncsno. Un quuto cn cusu dc Coouno. Entun Coouno c utcos.
COFIOLANO Ainda ncsno quc iodos clcs vcnIan dilaccrar-nc a orclIa, ou ancaar-nc dc noric cla roda ou csquaricjado or cavalos sclvagcns; ainda ncsno quc dcz colinas cnilIadas onIan solrc a rocIa Tarcia, orquc a qucda sc vcnIa a dar scn quc a visao a alcancc. nao nodificarci ninIa aiiiudc. PFIMEIFO PATFCIO Tanio nais nolrc cla scra cn iudo. COFIOLANO O quc nc adnira c vcr quc nao concorda conigo ninIa nac solrc csic onio, cla quc scnrc lIcs cIanou cscravos dc roua dc algodao, coisinIas fciias ara o concrcio dc vinicn, acnas, c ara nas rcunics aarcccrcn dc calca dcsida, loca alcria, scn dizcrcn alavra, rcvclando grandc csanio, quando un do ncu calilrc sc ala ara falar dc az c gucrra. (Entu Vonnu.} Falo dc vos. Por quc dcscjarcis vcr-nc nais lrando? Prcfcris quc 113 cu scja inficl ninIa roria naiurcza? Fora nclIor qucrcrdcs quc ncu rorio acl cu rcrcscnic. VOLMNIA OI Ioncn! Ioncn! Ioncn! Quiscra quc rinciro o osio iivcsscis alcanado, cnlora vicsscis dcois a nalgasia-lo. COFIOLANO Pouco inoria. VOLMNIA Podcrcis icr sido inicirancnic o Ioncn quc sois, scn ianio cncnIo cn sc-lo. Vossas disosics icrian vindo a cnconirar ncnos oliccs, no caso dc nao icrdcs nosirado aos advcrsarios quais clas cran anics quc clcs fora udcsscn icr ara coniradizcr-vos. COFIOLANO Ora! forca ara clcs. VOLMNIA E fogucira. (Entun Mcncno c uuos scnudocs.} MENEIO Vanos, vanos! Vos fosics nuiio lrusco, nuiio lrusco, rcalncnic. ncccssario virdcs conosco, ara cndirciiardcs o quc foi fciio. PFIMEIFO SENADOF Nao Ia ouiro ncio. Caso nao concordcis con isso, nossa loa cidadc ficara cindida cn duas arics, vindo a dcsiruir- sc. 114 VOLMNIA Scdc cordaio, co-vos. Possuo ianlcn un coraao iao inciuoso quanio o vosso. Coniudo, icnIo ccrclro quc salc dirigir a csiuosa colcra ara vaniagcn roria. MENEIO Muiio ccrio, nolrc dana! Anics quc clc sc curvassc cranic a iurla, sc violcnia crisc do icno nao cdissc cssc rcncdio, ara quc iodo o Esiado a sarar vicssc, cnvcrgaria cu rorio ninIas arnas quc nal susicniar osso. COFIOLANO Quc c rcciso quc cu faa? MENEIO Ir ara junio dos irilunos. COFIOLANO Muiio lcn! Muiio lcn! E dcois disso? MENEIO Fciraiar-vos dc iudo o quc disscsics. COFIOLANO Cono! Pcranic o ovo? Sc ncn ncsno cranic os dcuscs odcrci fazc-lo scrci forado agora a rciraiar-nc? VOLMNIA Sois nuiio rigoroso. Muiio cnlora grandc nolrcza cn iudo rcvclasscis, fala a ncccssidadc. Nao disscsics una vcz quc na gucrra a asiucia c a Ionra, cono grandcs anigas, dc naos dadas andan iodos os dias? Conccdci- nc cssc onio c dizci-nc cn quc una dclas odc crdcr na az, ara quc icnIa dc scarar-sc da ouira? 115 COFIOLANO Dasia! Dasia! MENEIO Ecclcnic qucsiao. VOLMNIA Sc cn vossas gucrras for Ionra arcccr o quc nao sois o quc, ara ganIar, vos nanda a asiucia cn quc scra ncnor ou dcrincnic as duas anizadcs nao fazcrcn na az cono na gucrra, sc isso cigcn anlas con o ncsno cncnIo? COFIOLANO Por quc causa solrc isso insisiis ianio? VOLMNIA Porquc inoria nuiio falardcs Iojc ara o ovo, nao scgundo a ccricncia vos diiar, ncn cono o coraao vos aconsclIa, nas con alavras quc so icnIan curso sucrficial na lngua, cnsancnios lasiardos c frascado scn ncnIuna rclaao con a lcaldadc do ino ciio. Ora, isso vos dcsonra ianio cono ionar un lurgo con alavras lrandas scn as quais vos vcrcis olrigado a confiar na foriuna scnrc novcl c a arriscar nuiio sanguc. Eu dissinularia a naiurcza, quando a roria foriuna c a dos anigos cn crigo o cigisscn dc ninIa Ionra. assin quc cu cnso, vossa csosa, o filIo, iodos os scnadorcs, nossos nolrcs. Mas rcfcris nosirar aos farracnios cono franzis o ccnIo, a un sorrisinIo gasiar con clcs, ara quc a Icrdar vicsscis o quc, dc ouira nancira, sc crdcra. 116 MENEIO Nolrc scnIora! Vanos! Vanos logo! Falai dirciio ara rcncdiardcs nao soncnic o rcscnic crigoso, cono os nalcs assados. VOLMNIA Sin, ncu filIo, dirigc-ic ara clcs con icu gorro na nao, assin, lcvando-o lcn frcnic, c dcia quc icu joclIo lcijc a icrra, orquc ncsscs assunios a cloqucncia nclIor c o gcsio; nuiio nais insirudo c o olIo do ignoranic do quc o ouvido; inclina a fronic assin, quc nuiias vczcs o aliivo coraao ic rcrccndcu, c iao Iunildc a dcia cono a anora nadura quc nal cdc scr iocada. Ou cniao lIcs dizc quc cs soldado dclcs, c or icrcs crcscido nas cananIas dcsconIcccs os ncios dclicados confcssaras ianlcn nais condizcnics con a aiiiudc quc fora dc cigir-sc dc qucn inlora o lon favor dc iodos. nas quc ao fciiio dclcs, cn vcrdadc, rcicndcs adaiar-ic quanio a iua cssoa c as cncrgias crniiircn. MENEIO Fazci acnas quanio cla aconsclIa c icrcis ganIo o coraao dc iodos, ois a crdoar iao ronios csiao, scnrc, quando soliciiados, cono faccis sc nosiran dc alavras scn roosiio. VOLMNIA Vanos; sc concdido, or olscquio, cnlora cu saila quc rcfcririas ir cn crscguiao dc icu ininigo nun alisno dc 117 cIanas, a adula-lo nun rclvado nacio. A vcn Connio. (Entu Conno.} COMNIO VcnIo da raa ullica; c rcciso, scnIor, quc rcforccis vossos adcios ou quc cuidcis dc vossa salvaao cla nodcraao ou cla auscncia. A indignaao c grandc. MENEIO Dirigi-lIcs alavras anigavcis. COMNIO Suficicnics odcrao scr, icnIo ccricza disso, sc o gcnio clc dolrar ncssc scniido. VOLMNIA Ha dc fazc-lo c dc lon grado. Vanos! dizci quc assin qucrcis c arii logo. COFIOLANO Scra rcciso, cniao, nosirar a iodos a calca rasada? Con fingida lngua inorci ao coraao aliivo una ncniira dcssas? Dcn; quc scja. Mas sc cn crigo acnas csiivcssc csic icrrao, o noldc dcsic Marcio, anics disso o icrian rcduzido a ocira fina c a arrcncssado aos vcnios. Dcn; ara a raa ullica! Inuscsics- nc un acl quc janais scra ossvcl rcrcscniar dirciio. COMNIO Vanos, vanos; scrvircnos dc onio. VOLMNIA Eu ic sulico, ncu caro filIo. icns asscvcrado quc ficasic gucrrciro iao-soncnic 118 clos ncus clogios. Ora cunrc rcrcscniarcs un acl incdiio. COFIOLANO Dcn; rcrcscnia-lo-ci. Fora, naiiva disosiao! Dc nin sc aossc agora o csriio dc alguna rosiiiuia. MinIa gocla gucrrcira, quc fazia coro con ncu ianlor, iornc- sc canula iao fina cono a voz dc cunuco ou virgcn, quando no lcro cnlala as criancinIas. Quc cn ninIas faccs fic noradia o riso dos olircs; iac as janclas dc ncus olIos o cIoro dc ncninos; quc cn ninIa loca a lngua dc ncndigo sc onIa cn novincnio c quc csics joclIos arnados, nunca afciios a dolrarcn-sc scnao ara noniar, ora sc curvcn cono os do olrc quc rccclc csnola! Nao! Nao farci ial coisa, quc nao osso dciar dc Ionrar ninIa vcrdadc inirnscca, o quc faria sc, cla aiiiudc do coro, alna cnsinassc ial laicza. VOLMNIA Cono quciras, cniao; naior dcsonra c ara nin cdir-ic do quc ncsno dirigircs-ic ao ovo. VcnIa alaio iudo quanio Ia, quc c rcfcrvcl darcs a scniir a iua nac icu grandc orgulIo a fazc-la rcccar-sc, cn qualqucr icno, dc iua crigosa icinosia, ois rio-nc da noric con ianio anino cono iu rorio. Fazc o quc quiscrcs; icu Icrosno vcn dc nin; nanasic-o con ncu lciic; orcn iodo cssc orgulIo so a ii ncsno dcvcs. 119 COFIOLANO Por olscquio, nac, acalnai- vos. Vou ara o ncrcado; ja dccidi. Parai con csscs ralIos. Prcicndo cscanoicar o anor dc iodos, o coraao furiar-lIcs, rciornando adorado or iodos os arificcs dc nossa Fona. Vcdc. ja vou indo. Dai rcconcndacs a ninIa csosa. Voliarci cono cnsul; do conirario, nunca nais confiarci cn ninIa lngua no quc lajulaao disscr rcsciio. VOLMNIA Fazci o quc quiscrdcs. (Su.} COMNIO Vanos logo! Os irilunos ja csiao vossa cscra. Disondc-vos a lIcs falar con calna, ois cn rcscrvas, dizcn iodos, icn acusacs nais foric do quc quanias ja vos Iouvcsscn fciio. MENEIO Drandancnic", c a scnIa dc Iojc. COFIOLANO Vanos, or olscquio. Quc invcnicn conira nin o quc quiscrcn, quc ninIa Ionra scra ioda a rcsosia. MENEIO Con lrandura, orcn. COFIOLANO Sin, con lrandura. Quc scja. con lrandura! (Sucn.} 120
Cena III
O ncsno. O oo. Entun Scno c Huto.
DFUTO Solrc cssc onio carrcgai con fora. quc clc asira ao odcr da iirania. No caso dc cscaar-nos, acusai-o dc odiar o ovo c dc nao icr, aic Iojc, fciio a disiriluiao do grandc csolio conquisiado na gucrra dos aniaics. (Entu un cd.} Cono c. vcn ou nao vcn? EDIL Ja csia cIcgando. DFUTO E qucn agora vcn con clc? EDIL O vclIo Mcncnio c os scnadorcs quc cosiunan saiisfazc-lo cn iudo. SICNIO Conscguisics organizar a lisia, or calca, das vozcs quc do nosso lado sc acIan? EDIL Conscgui; csia ronia. SICNIO Organizasic-las scgundo as irilos? EDIL Sin. 121 SICNIO Eniao, dcrcssa convocai iodo o ovo. No noncnio cn quc nc ouvircn dcclarar. Dc acordo con o dirciio c a voniadc dos conuns, scra dcsia nancira", qucr sc iraic dc noric, nulia ou lanincnio, iodos, sc cu disscr. nulia! griiar dcvcn Mulia" sc. noric! griicn Moric", crsisiindo nos vclIos rivilcgios c na fora da vcrdadc da causa. EDIL Hci dc inforna-los do quc dizcis. DFUTO E dcsdc quc iivcrcn concado a griiar, nao sc dcicnIan; con confuso alarido cijan ronia cccuao dc quanio rcsolvcrnos, scja qual for a cna. EDIL Muiio lcn. SICNIO Forics os conscrvai c scnrc aicnios ao sinal quc icrcnos dc fazcr-lIcs. DFUTO Pondc rcssa cn iudo isso. (Su o cd.} Traiai logo dc dcia-lo colcrico. Elc sc acIa acosiunado a doninar cn iudo, afirnando o valor na rcsisicncia. Una vcz alicrado, nao sc dcia rcfrcar cla rudcncia c fala iudo quc icn no coraao, so arcccndo quc sc cncnIa, con nossa inicrfcrcncia, cn quclrar o cscoo. SICNIO A vcn clc. (Entun Coouno, Mcncno, Conno, scnudocs c utcos.} 122 MENEIO Calna, c so o quc vos co. COFIOLANO Sin, ial cono o scrvcnic quc or niina nocdinIa cngolc cncas dc vclIacos" quc os alios dcuscs scnrc anarcn Fona, as cadciras rovcjan da jusiia con cssoas dc lcn, c cnirc nos iodos a concordia scncicn. Quc con ccnas dc az ainIcn scnrc nossos icnlos, nao as ruas con nosiras lclicosas. PFIMEIFO SENADOF Ancn. MENEIO Un nolrc voio. (Votu o cd, scgudo dc cduduos.} SICNIO Aroinai-vos, ovo! EDIL Ouvi os irilunos! Prcsiai ioda aicnao. Silcncio! digo. COFIOLANO Pcrniii quc cu conccc. AMDOS OS TFIDUNOS Dcn; falai. Silcncio, a! COFIOLANO Acalarao, acaso, ninIas acusacs con cssas dc Iojc? SICNIO Pcrgunio sc vos sulncicis ao voio do ovo, sc acciiais scus nagisirados c concordais cn quc sc insiaurc ronia sindicancia con rclaao s falias quc inuiadas vos forcn. 123 COFIOLANO Sin, concordo. MENEIO Cidadaos! Elc dissc quc concorda. Considcrai agora scus scrvios duranic a gucrra a rcflcii nas narcas quc no coro clc iraz c quc arcccn sculiuras nun sanio ccniicrio. COFIOLANO Pcqucnos arranIcs dc csinIo, acnas, csfoladuras quc rovocan riso. MENEIO Alcn do nais, considcrcnos quc clc nao fala cono cidadao, a iodos qual soldado sc nosira, nao dcvcndo, orianio, scrcn iidos scus accnios ascros cono fala naliciosa. nas, cono dissc, roria dc un soldado, scn quc ossa ofcndcr-vos. COMNIO Dcn; ja lasia. COFIOLANO Por quc noiivo, icndo cu sido clciio or unaninidadc ara o osio dc cnsul, na ncsna Iora sofro a afronia dc ninIa indicaao vcr anulada? SICNIO A vos c quc concic rcsondcr- nos. COFIOLANO Falai; c ccrio. SICNIO Nos vos acusanos dc icniar surinir dc Fona iodos os osios consiiiudos c 124 dc ao nando iiranico asirar, assin iornando-vos iraidor ao ovo. COFIOLANO Cono assin! Traidor? MENEIO Con nais calna. Lcnlrai-vos da roncssa. COFIOLANO Quc as cIanas do nais laio infcrno cnvolvan dc una vcz cssc ovo! Eu, insuliado dc iraidor, c or ii, iriluno infanc! Enlora ncsscs olIos sc asscniasscn vinic nil norics c cn iuas naos crisadas ouiros ianios nilIcs, cn iua lngua caluniosa os dois nuncros sonados, dir-ic-ia Mcnics!" con una voz iao livrc cono quando oro aos dcuscs. SICNIO Olscrvasics o quc clc dissc, ovo? CIDADOS Para a rocIa! Para a rocIa con clc! SICNIO Nao! Silcncio! Nao rccisanos dc naicria nova ara conira clc fazcr carga. Tudo quanio o visics fazcr c dclc ouvisics. dc insulios vos colrir, laicr cn vossos rcrcscnianics, cla fora lruia s lcis sc oor, dcsafiar agora a auioridadc quc julga-lo iria... Esic aicniado, or si so, iao grandc, ncrccc a cna dc nais dura noric. DFUTO Mas, visia dc icr scrvido Fona... 125 COFIOLANO Por quc iagarclar dc ncus scrvios? DFUTO Digo o quc sci. COFIOLANO Qucn? Vos? MENEIO Essa c a roncssa quc a vossa nac fizcsics? COMNIO Por olscquio, ficai salcndo... COFIOLANO Nao! Nao qucro coisa ncnIuna. Elcs quc nc condcncn alcaniilada noric da Tarcia, ao vagalundo clio, a nc arrancarcn aos oucos ioda clc, a dcfinIar-nc lcniancnic no carccrc, so icndo or alincnio un grao cn cada dia. nao conrarci nunca o favor dclcs cusia dc un so icrno dclicado, ncn a ninIa coragcn cu rcfrcara or iodos scus rcscnics, nuiio cnlora so Don dia" dizcr-lIcs nc cusiassc. SICNIO Tcndo-sc cn visia quc or varias vczcs quanio dclc, soncnic, dccndia consirou conira o ovo, rocurando ncios ara riva-lo dos odcrcs, cIcgando a sc valcr rcccnicncnic da violcncia culosa, o quc foi fciio nao so cn frcnic da jusiia augusia, nas aic na dos rorios scrvidorcs quc incunlidos csiao dc ninisira-la. cn nonc, assin, do ovo c dos odcrcs quc nos sao incrcnics, nos, irilunos, o 126 dcclararnos, a ariir dc agora lanido da cidadc, nao odcndo, sol cna dc jogado scr a rocIa Tarcia, nunca as orias iransor dc Fona. En nonc, ois, do ovo, rciio-o. assin scra! CIDADOS Assin scra! Assin scra! Quc aria! COMNIO Ouvi-nc, ncsircs c conuns anigos... SICNIO Ja foi dada a scnicna; agora c iardc. COMNIO Pcrniii quc vos falc. Ja fui cnsul, odcndo vos nosirar no coro as narcas dos golcs dos ininigos da cidadc. Dcdico ao lcn-csiar dc ninIa airia nais rcsciioso anor c nais rofundo, nais icrno c sacrossanio quc a nin ncsno, ninIa csosa csiinada, scus rclcnios, icsouros dc ncus flancos. Vou dizcr- vos... SICNIO Ja salcnos qual scja vosso inicnio. Vanos! Quc ircis dizcr? DFUTO Ja nao Ia nada ara dizcr, scnao quc csia lanido cono ininigo do ovo c da cidadc. Assin scra! CIDADOS Assin scra! Assin scra! 127 COFIOLANO Vil naiilIa dc cacs, cujo nau Ialiio odcio cono o aniano cncsiado, c cuja sinaiia csiino ianio quanio o cadavcr insculio c odrc quc dcia o ar corronido c irrcsiravcl. sou cu quc vos dcsicrro, c aqui vos dcio con vossa inconsisicncia. Quc o nais fraco runor o coraao vos dcic inquicio, c quc so con novcrcn scus cnacIos vos insuflcn icrror os ininigos. Ficai con fora ara lanir iodos os vossos dcfcnsorcs, aic o dia cn quc vossa ignorancia, quc so cnicndc quanio vcnIa a scniir, iivcr linado con iodos, ncnos vos os ininigos dc vos ncsnos alfin vos cnircgando cono fracos cscravos a algun ovo quc vos conquisic scn fazcr csforo. Por vossa causa dcsrczando Fona dou-lIc as cosias. O nundo c nuiio grandc. (Sucn Coouno, Conno, Mcncno, scnudocs c utcos.} EDIL O ininigo do ovo ja ariiu! CIDADOS Foi-sc nosso ininigo! Esia lanido! Hu! Hu! (Todos ooncn cn ucunuocs c utun os goos uu o uto.} SICNIO AconanIcn-no iodos aic oria, cono clc fcz convosco, dcnonsirando-lIc o naino dcsrczo. Aiorncniai-o, quc clc lcn o 128 ncrccc. Mandai una guarda nos cscoliar cla cidadc. CIDADOS Vanos! AconanIcno-lo aic oria! Vanos iodos! Os dcuscs nos conscrvcn scnrc os nolrcs irilunos! Vanos iodos! (Sucn.} 129
ATO IV Cena I
Honu. En cntc du otu du cdudc. Entun Coouno, Vonnu, Vcgu, Mcncno, Conno c nutos oucns utcos.
COFIOLANO Vanos, vanos! arai con cssas lagrinas. Acnas una dcscdida raida. Enurra-nc o aninal dc nil calcas. Ora, nac! Ondc csia vossa coragcn? Cosiunavcis dizcr quc a advcrsidadc c rova os csriios; quc os Ioncns conuns suorian lcn as ocorrcncias nais vulgarcs; quc csiando o nar scrcno, lons vclciros sao iodos os navios; nas quc quando a foriuna asscsia os golcs con fora, ara os suoriar con calna faz-sc nisicr dc nolrc Ialilidadc. Muiias c nuiias vczcs carrcgasics-nc dc rcgras quc invcncvcl dciarian o coraao quc vicssc a assinila-las. VEFCLIA OI ccus! OI ccus! COFIOLANO Nao, or favor, qucrida... 130 VOLMNIA Quc a csic rulra agora aiaquc iodos os aricsaos c ciinga scus ofcios. COFIOLANO Ta, ia, ia! Tornar-nc-ci qucrido dclcs. quando a scniir vicrcn ninIa falia. Assin nao, nac! Mosirai aquclc csriio quc a dizcr vos lcvava ianias vczcs quc sc iivcsscis sido csosa dc Hcrculcs icrcis fciio scis dc scus iralalIos c nuiio suor ouado a vosso csoso. Adcus, Connio! Lcvaniai a fronic. Adcus, csosa! MinIa nac, adcus! Tudo acalara lcn. Mcu ficl c vclIo Mcncnio, nais anargas sao iuas lagrinas do quc as dc un noo c, assin, nais vcncnosas ara icus olIos. Mcu aniigo cIcfc, scvcro ja ic icnIo visio, c nuiias vczcs ja conicnlasic ccnas duras, dc dciarcn dc cdra o coraao. clica a csias nulIcrcs csarosas quc iao ucril c lasiinar os golcs incviiavcis cono zonlar dclcs. MinIa nac, lcn salcis quc ncus crigos scnrc grandc alcgria vos causaran; odcis crcr firncncnic quc, ariindo sozinIo cono ario, soliiario dragao vou arcccr quc dc scu cIarco nais ncdo infundc c assanIa concniarios do quc sc dcia vcr. Ou vosso filIo sc clcvara dc nuiio solrc a lclc, ou scra rcso clas arnadilIas c laos da iraiao. VOLMNIA Mcu rinogcniio, ara ondc iras? Lcva aic ccrio onio coniigo o lon Connio; iona alguna dccisao quanio ao icu iiincrario, 131 scn ic corcs a iodos os acasos quc ic ossan surgir na csirada inccria. COFIOLANO OI dcuscs! COMNIO Ficarci un ncs coniigo; conlinarcnos o rciiro junios, ara quc ossas rccclcr noicias dc nos c nos dc ii. Assin, no caso dc nos lanar o icno algun rcicio ara ic rcairiar, nos nao icrcnos ncccssidadc dc corrcr o nundo iao vasio cn lusca dc una so cssoa, scn quc vcnIanos a crdcr o cnscjo quc scnrc sc arrcfccc, quando auscnic sc acIa o ncccssiiado. COFIOLANO Adcus a iodos. Tcns nuiios anos solrc ii c ic acIas or dcnais carrcgado das orgias da gucrra ara ircs corrcr nundo con qucn ainda csia scn isaduras. Vcn aic oria; vcn, qucrida csosa, ninIa adorada nac, caros anigos dc nolrc ioquc! Quando alcn dos nuros cu csiivcr, dizci-nc adcus sorrindo. Vanos, vanos, vos co. Enquanio firnc cu csiivcr na icrra, Iavcis dc novas ouvir a ncu rcsciio, orcn nada quc nao scja ial cono cu anics cra. MENEIO Nada nais digno ouviu orclIa alguna. Parcnos dc cIorar. AI! sc cu udcssc iirar das vclIas crnas c dos lraos clo ncnos scic anos, clos dcuscs londosos, asso a asso ic scguira. 132 COFIOLANO Da-nc a nao. Vanos! Vanos! (Sucn.} 133
Cena II
O ncsno. Unu uu cto du otu du cdudc. Entun Scno, Huto c un cd.
SICNIO Mandai quc sc rccolIan; ja ariiu. Vanos arar aqui, quc os nolrcs sc acIan irriiados conosco, ois lcn vinos cono iodos ficaran dc scu lado. DFUTO Tcndo rovado nossa fora, vanos nosirar nais Iunildadc aos o fciio do quc duranic a aao. SICNIO Mandai quc iodos vao ara suas casas. O ininigo naino, lIcs dircis, ja foi cnlora, icndo clcs rccolrado a fora aniiga. DFUTO Mandai quc sc rccolIan ara casa. (Su o cd.} (Entun Vonnu, Vcgu c Mcncno.} A vcn a nac dclc. SICNIO Fciircno-nos. DFUTO Por quc razao? SICNIO Dizcn quc ficou louca. 134 DFUTO Ja nos viu; coniinucnos o caninIo. VOLMNIA OI! cIcgais nuiio a icno. Fcconcnsc-vos os dcuscs a afciao con scus flagclos acunulados. MENEIO Paz! Falai nais laio. VOLMNIA Nao fosscn ninIas lagrinas, Iavcis dc ouvir-nc... Nao! Tcrcis dc ouvir un ouco. (A Huto.} Ja qucrcis ir cnlora? VEFCLIA (A Scno} ncccssario quc ianlcn vos fiqucis. AI! sc cu udcssc dizcr a ncsna coisa a ncu narido! SICNIO Sois scr Iunano, acaso? VOLMNIA Sin, idioia; scra vcrgonIa sc- lo? Quc crciino! Nao foi Ioncn ncu ai? E iu, quc csccic dc raosa scras, ara lanircs dc Fona o Icroi quc a scu favor nais golcs dcra do quc alavras ja disscsic? SICNIO OI ccu lcndiio! VOLMNIA Mais gloriosos golcs cla causa dc Fona do quc cn iodas as scnsaias alavras dc iua vida. Vou dizcr-ic... Nao; vai... lon quc fiqucs. Quiscra quc ncu filIo sc cnconirassc na Aralia, c dianic dclc iua irilo disiancia dc sua loa csada. 135 SICNIO Dcn; c dcois? VEFCLIA Dcois? Eiinguiria iua osicridadc. VOLMNIA Sin, lasiardos c iudo o nais. Quanias fcridas clc rccclcu cla airia! MENEIO Vanos! Vanos! SICNIO Quiscra quc clc Iouvcssc coniinuado cono dc incio, scn soliar o lao glorioso quc o rcndia sua airia. DFUTO Eu ianlcn. VOLMNIA Eu ianlcn? Caios! Todos vos arcciar odcis scu grandc ncriio cono cu cncirar osso nos nisicrios quc o ccu nao qucr quc a icrra a salcr vcnIa. DFUTO Parianos, or favor. VOLMNIA Sin, Ioncns, idc! Fcalizasics un aio dc lravura! Mas anics dc vos irdcs ouvi isio. Cono uliraassa o Caiiolio as casas nais Iunildcs dc Fona, assin, ncu filIo quc foi or vos lanido o csoso dcsia scnIora quc aqui vcdcs vos cccdc. Sin, a vos iodos. DFUTO Dcn; vanos dciar-vos. 136 SICNIO Por quc ficarnos ianio icno inovcis, scrvindo dc alvo ara as invcciivas dc una cssoa quc crdcu o juzo? VOLMNIA Lcvai as ninIas rcccs. (Sucn os tIunos.} Dcscjara quc nada nais ara fazcr iivcsscn os dcuscs a nao scr dar cunrincnio s ninIas naldics. Sc os cnconirassc una vcz, clo ncnos, cada dia, aliviaria o coraao do cso quc ianio o orinc. MENEIO Dcsics-lIcs dc rijo. E con razao, or ninIa fc, vos digo. Vanos ccar. VOLMNIA Mcu alincnio c a colcra; ccio a nin ncsna; c, assin, norro dc fonc, dc ianio nc fariar. Vanos cnlora. Parai con csscs ios alafados c lancniai-vos ial cono cu. colcrica, cono ouira Juno! Vanos! vanos! vanos! MENEIO Ora! ora! (Sucn.} 137
Cena III
Estudu cu cntc Honu c Anto. Un onuno c un uosco sc cncontun.
FOMANO ConIco-vos, scnIor; cono vos ianlcn nc conIcccis. Sc nao nc cngano, cIanais-vos Adriano. VOLSCO isso ncsno, scnIor. Mas, or ninIa fc, nao nc rccordo dc vos. FOMANO Sou dc Fona; nas, cono vos, iralalIo conira os ronanos. FcconIcccis-nc agora? VOLSCO Nicanor, nao? FOMANO Elc ncsno, scnIor. VOLSCO TnIcis nais larla, quando vos vi cla uliina vcz; nas, cla voz, rcavivan-sc-nc na ncnoria vossos iraos fisionnicos. Quc novidadcs Ia cn Fona? Fcccli do govcrno volsco a incunlcncia dc rocurar-vos la; ouasics-nc un dia dc caninIo. 138 FOMANO En Fona Iouvc insurrcics ciraordinarias. o ovo conira os scnadorcs, aircios c nolrcs. VOLSCO Houvc? Eniao ja icrninaran? Nossos govcrnanics nao cnsan dcssc nodo; csiao ronovcndo cnorncs rcaraiivos lclicos, cscrando surrccndcr os ronanos no naior ardor dc suas disscncs. FOMANO As lalarcdas nais forics ja assaran; nas a ncnor coisa odcra rcaviva-las. Porquc os nolrcs sc aaionaran a ial onio con o lanincnio dc Coriolano, quc sc cnconiran nadurancnic disosiosa rciirar iodo o odcr do ovo c rivar csic ara scnrc dc scus irilunos. una lrasa dclaio dc cinza, osso afianar- vos, quc sc acIa quasc no onio dc rcaccndcr-sc con violcncia. VOLSCO Coriolano, lanido? FOMANO Danido, scnIor. VOLSCO Con cssa noicia, Nicanor, scrcis lcn-vindo. FOMANO A ocasiao lIcs c rocia. TcnIo ouvido dizcr quc a nclIor Iora ara scduzir una nulIcr c quando cla lriga con o narido. Vosso nolrc Tulo Aufdio vai solrcssair-sc ncsias 139 gucrras, una vcz quc scu grandc advcrsario. Coriolano, ficou scn funao cn sua airia. VOLSCO Nao icn or ondc cscolIcr. Considcro-nc fcliz, or vos icr acidcnialncnic cnconirado. Convosco icrnina ninIa nissao; con nuiio razcr vos aconanIarci aic vossa casa. FOMANO Aic Iora da ccia vos coniarci coisas nirficas dos ronanos, icndcnics iodas ara a fclicidadc dc scus advcrsarios. Esiais novancnic con un ccrciio cn c dc gucrra, nao c vcrdadc? VOLSCO E un ccrciio vcrdadcirancnic rcal. Os ccniurics c scus coros ja sc cnconiran nos quaricis, a soldo do govcrno, ronios a narcIar con una Iora dc aviso. FOMANO Alcgra-nc salcr quc csiao dc roniidao, arcccndo-nc quc sou cu o Ioncn quc os vai r cn novincnio. Assin, scnIor, dou-vos dc coraao as loas-vindas c nc dcclaro cncaniado con vossa conanIia. VOLSCO Assin nc rivais do quc nc cricncc, scnIor; sou cu quc icnIo nais razcs ara alcgrar-nc con a vossa. FOMANO Muiio lcn; siganos junios. (Sucn.} 140
Cena IV
Anto. Dcontc du cusu dc Audo. Entu Coouno, dsuudo, con ucstcs Iundcs c u cuIcu cncoIctu.
COFIOLANO Dcla cidadc, csia niio. Tuas viuvas, o cidadc! fui cu quc fiz. Inuncros Icrdciros dcsics lclos cdifcios cn ninIas gucrras vi rcciiiarcn-sc con csicriorcs. Nao nc rcconIcas agora, ara quc, dc cscio arnadas iuas nulIcrcs, c dc cdra os filIos, nao nc vcnIan naiar nuna laialIa quc arca dc ancs. (Entu un cduduo.} O ccu vos guardc, ncu scnIor. CIDADO Cono a vos. COFIOLANO Sc vos agrada, nosirai-nc ondc rcsidc o grandc Aufdio. Esia cn niio? CIDADO Esia, c ncsia noiic da ara os nolrcs da cidadc, cn sua roria casa, una fcsia. 141 COFIOLANO Por olscquio, ondc fica cssa casa? CIDADO cssa quc vcdcs cn vossa frcnic. COFIOLANO Muiio agradccido, ncu scnIor; assai lcn. (Su o cduduo.} nundo, nundo, dc volias inconsianics! Dois anigos jurados, quc ncsia Iora arccian icr un so coraao no dulo ciio; cujos lciios, lazcrcs, ccrccios c rcfcics dc acordo scnrc andavan, gcncos ao arcccr, inscaravcis cla fora do anor. dcniro dc una Iora, or una divcrgcncia dc coisinIa, na nais anarga divcrgcncia clodcn. Assin ianlcn fcrrcnIos ininigos, cujas aics c lanos dcsiruiivos incdian dc ao sono sc cnircgarcn, or un sinlcs acaso, algun rcicio quc nao valc un ccniil, iornan-sc anigos do ciio c dao-sc cn casancnio os filIos. Assin sc da conigo. odcio a airia; ano agora a cidadc do ininigo. Vou cnirar. Caso a vida clc nc iirc, fara, iao-so, jusiia; cn nc acolIcndo, airia dclc rcsiarci scrvio. (Su.} 142
Cena V
O ncsno. VcstIuo cn cusu dc Audo. Mscu dcnto. Entu un cudo.
PFIMEIFO CFIADO VinIo! vinIo! vinIo! Quc scrvio dcssa gcnic! So arccc quc iodos csiao dornindo! (Su.} (Entu outo cudo.} SECUNDO CFIADO Ondc csia Coius? O airao csia cIanando. Coius! (Su.} (Entu Coouno.} COFIOLANO Dcla casa! A ccia cIcira lcn; cu c quc nao arco Ioscdc. (Votu o nco cudo.} PFIMEIFO CFIADO Quc dcscjais, anigo? Dc ondc sois? Aqui nao Ia lugar ara vos. Ficai na oria, or olscquio. (Su.} COFIOLANO Nao ncrco acolIida nais afavcl, ja quc sou Coriolano. 143 (Votu o scgundo cudo.} SECUNDO CFIADO Dc ondc sois, scnIor? O oriciro csiara con os olIos no lugar, ara crniiir a cnirada a un iio dcsscs? Por olscquio, idc cnlora. COFIOLANO Arrcda! SECUNDO CFIADO Arrcda?" Vos c quc icrcis dc arrcdar-vos. COFIOLANO Mosirai-vos insolcnic. SECUNDO CFIADO AI! sois iao valcnic assin? Ja vanos icr una convcrsazinIa. (Entu o tccco cudo; uotu o nco.} TEFCEIFO CFIADO Qucn c cssc sujciio? PFIMEIFO CFIADO un iio original, cono nunca vi ouiro assin. Nao consigo fazc-lo sair daqui. Vai cIanar o airao, or olscquio. TEFCEIFO CFIADO Anigo, quc icns a fazcr aqui? Por olscquio, cviia csia casa. COFIOLANO Pcrniii quc nc conscrvc dc c; nao causarci dano larcira. TEFCEIFO CFIADO Qucn sois? COFIOLANO Un gcniil-Ioncn. 144 TEFCEIFO CFIADO Adniravclncnic olrc. COFIOLANO o quc sou, dc faio. TEFCEIFO CFIADO Por favor, gcniil- Ioncn olrc, cscolIci ousada. Aqui nao Ia lugar ara vos. Idc cnlora, or olscquio. Vanos! COFIOLANO Coniinuai con vossas ocuacs; cnaniurrai-vos dc frios. (Du-Ic un cnuuo.} TEFCEIFO CFIADO AI! nao qucrcis? Por favor, fazc salcr ao airao quc Ioscdc csiranIo clc icn aqui. SECUNDO CFIADO Vou ja. (Su.} TEFCEIFO CFIADO Ondc noras? COFIOLANO Dclaio da alolada. TEFCEIFO CFIADO Dclaio da alolada?" COFIOLANO Sin. TEFCEIFO CFIADO E ondc fica isso? COFIOLANO Na cidadc dos nilIanos c dos corvos. 145 TEFCEIFO CFIADO Na cidadc dos nilIanos c dos corvos?" Quc grandc asno! Ncssc caso, noras ianlcn con as gralIas? COFIOLANO Nao; nao csiou a scrvio dc icu airao. TEFCEIFO CFIADO Cono assin, scnIor! Tcndcs alguna coisa quc vcr con ncu airao? COFIOLANO Sin, alguna coisa nais Ioncsia do quc scria inironcicr-nc con iua airoa. Nao aras dc falar. Lcva icu raio! Fora daqui! (Exusu-o con uncudu.} (Entu Audo c o nco cudo.} AUFDIO Qucn c cssc canarada? SECUNDO CFIADO Aqui, scnIor. Eu o icria laiido cono nun cao, sc nao fossc o rcccio dc inconodar la dcniro os nolrcs. AUFDIO Quc qucrcs? Dc ondc vcns? Qual o icu nonc? Por quc nao falas? Vanos, Ioncn. fala! Cono ic cIanas? COFIOLANO (dcscoIndo o osto} Sc nao nc conIcccs ainda, Tulo, c, vcndo-nc, nao cnsas qucn cu scja, dc faio, scra fora quc cu ncsno nc noncic. AUFDIO Qual icu nonc? 146 (Os cudos sc uustun uu o undo.} COFIOLANO Un nonc dissonanic ara os volscos c duro aos icus ouvidos. AUFDIO Dizc. o nonc? Tcns asccio sanIoso, nas rcvclas o nando nas fcics, c cnlora roio iragas iodo o vclanc, inculcas larco dc nolrc conosiura. Qual icu nonc? COFIOLANO Eniao rcara a fronic; vais franzi-la. Inda nao nc conIcccs? AUFDIO Nao; icu nonc? COFIOLANO Mcu nonc c Caio Marcio, quc a ii rorio c aos volscos iodos causa foi dc nalcs c rcjuzos inuncros, confornc ncu solrcnonc o rova. Coriolano. Os iralalIos cnosos, os crigos or quc assci, as inconiavcis goias dc sanguc dcrranadas cla ninIa airia dc iodo ingraia, nc valcran iao-soncnic csic nonc, nonuncnio nagnfico c cnIor do odio c rculsa quc nc dcvcs voiar. Fcsia-nc acnas cssc iiulo. A invcja c a na voniadc do ovo, conscniidas clos nossos nolrcs lasiardos, quc nc alandonaran, iudo o nais consuniran. Sin, dciaran quc dc Fona cu cIcgassc a scr culso cla voz dos cscravos. Foi iao grandc calanidadc quc ao icu lar nc irouc; nao na cscrana qucro quc nc cnicndas dc conscrvar a vida. Sc cu iivcssc ncdo da noric, dcnirc os Ioncns 147 iodos, dc ii, rincialncnic, fugiria. Foi o rancor, acnas, o dcscjo dc con ncus roscriiorcs jusiar conias quc iua frcnic nc irouc. Sc iivcrcs un coraao cIcio dc raiva, ronio ara vingar os nalcs a ii fciios c cndirciiar os alcijcs quc o orolrio cn iua airia causou. nao crcas icno c dc ninIa dcsgraa ic arovciia; usa-a dc forna quc ncus vingadorcs scrvios favorcan icus inicnios, ois conlaicr rcicndo ninIa airia gangrcnada con ioda a odiosidadc dos dcnnios do infcrno. Mas no caso dc nao qucrcrcs arriscar- ic a ianio, dc ja csiarcs cansado dc avcniuras... Para scr lrcvc. nais do quc cnfarado da vida nc dcclaro c ao icu aniigo rancor csicndo agora csic cscoo. Tolo ic nosiraras, sc o nao coriarcs, ois icus assos scgui scnrc con odio, do scio dc iua airia ioncladas dc sanguc fiz corrcr, ja nao odcndo vivcr scnao ara icu grandc orolrio, a ncnos quc scrvios ic rcsiassc. AUFDIO Marcio! Marcio! Una or una as iuas alavras arrancaran-nc do ciio as razcs dc ncu rancor aniigo. Sc Juiicr, con sua voz divina, do alio daqucla nuvcn nc disscssc. ccrio!" nao lIc dcra naior crcdiio do quc ic dou, ncu Marcio, cn iudo nolrc. Dcia quc cu assc os lraos ncssc coro cn quc ccn vczcs cu quclrci a lana c dc csiilIaos arranIci a lua. Cinjo a ligorna, assin, dc ninIa csada, c con iania vccncncia c con nolrcza luio con icu afcio, cono scnrc luici con furia coliosa 148 conira iua lravura. A ii, soncnic, o digo. anava a jovcn quc ora c ninIa csosa. Janais noivo ncnIun soliou susiros iao sinccros quc os ncus. Porcn, ao vcr-ic ncsic noncnio a scr cn iudo nolrc! nais cnlcvado o coraao no ciio sinio saliar, do quc quando a solcira iranss dc casa cla vcz rincira ninIa csosa rcccnic. Ora ic conio, Maric, quc ja arcsianos Ouiro ccrciio, c quc cu iinIa a inicnao dc novancnic icniar das carncs arrancar-ic o cscudo, ou crdcr nisso o lrao. Dcrroiasic-nc dozc vczcs a fio, c dcsdc cssa coca sonIci iodas as noiics con rcconiros cnirc nos dois. Travados, no ncu sono, rolavanos no cIao, o caaccic un do ouiro a dcsaiar, c nos cscoos, cncrisados, os dcdos, do quc scnrc ncio norio scn causa cu dcscriava. Digno Marcio, sc nais ncnIuna qucia dc Fona nos iivcsscnos, afora icrcs sido lanido, alisiaranos dc dozc aic scicnia os Ioncns iodos c nas cniranIas dcssa ingraia Fona faranos corrcr a gucrra cono rio inciuoso quc iranslorda c alaga. Vcn ara dcniro c acria a nao aniga dc nossos scnadorcs, quc aqui vicran irazcr-nc as dcscdidas, ois arnado ora csiou conira vossos icrriiorios, nuiio cnlora nao conira a roria Fona. COFIOLANO dcuscs, alcnoais-nc? 149 AUFDIO Assin, gucrrciro scn ar, sc a dircao ionar quiscrcs dc iua roria rcrcsalia, acciia nciadc dc ncus Ioncns c, dc acordo con icu alio salcr ncsic donnio, ja quc conIcccs a fraqucza c a fora dc icu as, rcgula a iua narcIa, ou scja ara conira as rorias orias dos ronanos laicr, ou con violcncia visiia-los nas arics nais rcnoias c dcrroia-los anics dc dcsiru-los. Mas cnira! Qucro logo arcscniar-ic aos quc icrao dc dizcr Sin" a iodos os icus dcscjos. Vczcs nil loas-vindas! E agora nais anigo do quc scnrc fui ininigo. E, Marcio, cu o fui dc faio. Vossa nao. Sois lcn-vindo. (Sucn Coouno c Audo.} PFIMEIFO CFIADO (uuunundo} Eis a una nodificaao ciraordinaria. SECUNDO CFIADO Por csia nao, iinIa cnsado cn laicr-lIc con un orrcic; nas agora nc diz o csriio quc a roua dclc nao dizia o quc clc cra. PFIMEIFO CFIADO E quc unIo clc icn! So con un dcdo c o olcgar fcz-nc rodar quc ncn un iao. SECUNDO CFIADO Pclo rosio cu vi quc clc nao cra ouca coisa. Honcn, clc iinIa fcics, arccc-nc... Ncn sci cono caracicriza-las. 150 PFIMEIFO CFIADO ccrio. Parccia... Qucro scr cnforcado sc cu nao susciici dc quc clc cnccrrava nais do quc cu odcria inaginar. SECUNDO CFIADO Eu ianlcn osso jura-lo. sinlcsncnic o Ioncn nais raro do nundo. PFIMEIFO CFIADO isso ncsno; nas dcccrio conIcccis un gucrrciro naior do quc clc. SECUNDO CFIADO Qucn c? Mcu ano? PFIMEIFO CFIADO Isso ncn sc crgunia. SECUNDO CFIADO Valc scis cono clc. PFIMEIFO CFIADO Nao, nao ianio assin; nas considcro-o naior gucrrciro. SECUNDO CFIADO Con a lrcca! Ora vcdc... A gcnic ncn salc cono dizcr, nas ara a dcfcsa dc una cidadc, nosso gcncral c ccclcnic. PFIMEIFO CFIADO Sin, c ianlcn ara un assalio. (Entu o tccco cudo.} TEFCEIFO CFIADO cscravos! Posso coniar-vos novidadcs! Novidadcs, naroios! PFIMEIFO c SECUNDO CFIADOS Quais! quais? quais? Conia-nos algunas. 151 TEFCEIFO CFIADO Enirc iodos os ovos, nao quiscra scr ronano; cquivalcria a csiar condcnado. PFIMEIFO c SECUNDO CFIADOS Por quc? Por quc? TEFCEIFO CFIADO Ora, acIa-sc la dcniro qucn csiava acosiunado a zurzir nosso gcncral. Caio Marcio. PFIMEIFO CFIADO Por quc disscsics. zurzir nosso gcncral?" TEFCEIFO CFIADO Nao digo quc clc icnIa zurzido nosso gcncral; nas scnrc lIc dcu nuiio iralalIo. SECUNDO CFIADO Vanos, aqui cnirc nos, sonos anigos c conanIciros; foi scnrc nuiio duro ara clc; ouvi o rorio gcncral dizcr- lIc isso. PFIMEIFO CFIADO Era nuiio duro ara clc. Para dizcr a vcrdadc scn rodcios. dianic dc Corolos clc o coriou c rcialIou cono un carlonado. SECUNDO CFIADO E sc iivcssc naiurcza dc canilal, o icria conido assado. PFIMEIFO CFIADO Mas coniinua a coniar as novidadcs. 152 TEFCEIFO CFIADO Ora, la dcniro clc csia scndo iraiado cono sc fossc filIo c Icrdciro dc Maric; dcran-lIc a calcccira da ncsa; ncnIun scnador lIc faz qualqucr crgunia, a nao scr dc c, na frcnic dclc c dc calca dcscolcria. Aic nosso gcncral o iraia cono a nanorada, lcnzc-sc con una das naos c rcvira os olIos, quando clc fala. Mas o onio rincial da novidadc c quc o nosso gcncral foi coriado cn dois, ja nao scndo scnao a nciadc do quc cra onicn, orquc o ouiro ficou con a ouira nciadc, or insiancia c conscniincnio dc ioda a ncsa. Diz clc quc vai uar as orclIas do oriciro dc Fona; vai ccifar iudo o quc cnconirar, dciando raso o caninIo. SECUNDO CFIADO E clc c iao caaz dc fazcr isso, cono qualqucr cssoa quc cu inaginc. TEFCEIFO CFIADO Caaz? Ha dc fazc-lo. Porquc, ora vcdc, scnIor. ianio clc icn anigos cono ininigos, os quais anigos, scnIor or assin dizcr nao ousan ora vcdc, scnIor cono dizcnos dcclarar-sc anigos, cnquanio o vircn na indircao. PFIMEIFO CFIADO Indircao? Quc qucr dizcr isso? SECUNDO CFIADO Mas quando clcs vircn, scnIor, o Ioncn cn condics, con a crisia novancnic dc c, iodos clcs sairao das 153 iocas cono coclIos dcois quc cIovc c virao lanqucicar-sc con clc. PFIMEIFO CFIADO Mas ara quando scra isso? TEFCEIFO CFIADO AnanIa, Iojc, ncsic noncnio. Hojc iardc ouvircis rufar o ianlor. , or assin dizcr, a rincira aric do fcsiin, ara scr cccuiada anics dc linarcn os lalios. SECUNDO CFIADO Dcn; ncssc caso vanos vcr ouira vcz o nundo dc crnas ara o ar. Esia az so scrvc ara cnfcrrujar o fcrro, cngordar os alfaiaics c auncniar o nuncro dos fazcdorcs dc laladas. PFIMEIFO CFIADO Quc vcnIa a gucrra, c o quc cu digo; cla uliraassa ianio a az cono o dia a noiic; c lcsia, dc ouvido fino c cIcia dc aiividadcs. A az c una vcrdadcira aolcia, un lciargo, oliusa, surda, sonolcnia, inscnsvcl c c naior gcradora dc lasiardos do quc a gucrra c dcsiruidora dc Ioncns. SECUNDO CFIADO isso ncsno. E assin cono a gucrra, dc algun nodo, odc scr dcnoninada o naior fauior dc violaao, nao sc odc ncgar quc scja a az grandc fazcdora dc calrcs. 154 PFIMEIFO CFIADO Sin, c causa dc sc odiarcn os Ioncns. TEFCEIFO CFIADO E a razao c quc clcs, cniao, icn ncnos ncccssidadc uns do ouiros. Cucrra, cusic quanio cusiar! Escro vcr os ronanos or rco iao laraio quanio os volscos. Esiao sc lcvaniando da ncsa! Esiao sc lcvaniando! TODOS Enircnos! Enircnos! (Sucn.} 155
Cena VI
Honu. Unu uu Icu. Entun Scno c Huto.
SICNIO Nada ouvinos falar a scu rcsciio; nao rccisanos, ois, icr ncdo dclc. Scu furor sc acalnou con a az rcinanic c a quiciaao do ovo, quc vivia cn dcsordcn sclvagcn. Scus anigos dianic dc nos cnvcrgonIados fican or iudo corrcr lcn; rcfcririan nuiio cnlora ianlcn a sofrcr vicsscn, vcr dcsordciros criurlar as ruas a vcr os ncgocianics cn suas lojas caniar alcgrcncnic ou dirigircn-sc cn az ara o iralalIo. (Entu Mcncno.} DFUTO Soulcnos cscolIcr o icno ccrio. Nao c Mcncnio? SICNIO clc! clc! Anavcl sc icn nosirado uliinancnic. Salvc, scnIor! MENEIO Mcus cunrincnios. SICNIO Ningucn scnic falia, scnIor, dc vosso Coriolano, ccludos scus anigos. A 156 rcullica coniinua dc c c assin ficara, cnlora nais raivoso clc sc acIassc. MENEIO Tudo csia lcn; orcn nclIor scria sc clc iivcssc conicnorizado. SICNIO Para ondc foi? Salcis? MENEIO A cssc rcsciio nao ouvi coisa alguna. A nac c a csosa nao icn noicias. (Entun tcs ou quuto cduduos.} CIDADOS Dcus a anlos anarc. SICNIO Doa iardc, vizinIos. DFUTO Doa iardc ara iodos! Doa iardc ara iodos! PFIMEIFO CIDADO Nos, con nulIcr c filIos, nos scniinos na olrigaao dc orar or vos dc joclIo. SICNIO Vivci c roscrai. DFUTO Adcus, vizinIos. Dcscjara quc Marcio vos anassc cono nos dois. CIDADOS Os dcuscs vos roicjan. SICNIO c DFUTO Adcus! Adcus! (Sucn os cduduos.} 157 SICNIO O icno agora c nuiio nais alcgrc c nclIor dc vivcr do quc quando csics canaradas corrian clas ruas griiando or socorro. DFUTO Caio Marcio na gucrra scnrc foi oficial digno, nas insolcnic, clo orgulIo inflado, anlicioso scn conia, nuiio cgosia... SICNIO E dcscjoso dc csiar so no irono, scn assisicnic algun. MENEIO Nao cnso assin. SICNIO Para nosso csar c o quc icranos vcrificado, sc clc conscguissc icr sido cnsul. DFUTO Fclizncnic os dcuscs rcvcniran ial coisa c agora Fona scn clc coniinua calna c firnc. (Entu un cd.} EDIL Dignos irilunos, un cscravo rcso or nos c cncarccrado irouc a nova dc quc os volscos, cn dois disiinios coros, os nossos icrriiorios invadiran c con furor gucrrciro inconirasiavcl dcrrulan iudo o quc acIan no caninIo. MENEIO Aufdio, quc do clio icndo ouvido do nosso Marcio, novancnic ao nundo nosira os cornos, quc scnrc conscrvara dcniro 158 da concIa, scn ousar iira-los, quando ao lado dc Fona csiava Marcio. SICNIO Por quc falais dc Marcio? DFUTO Mandai logo cIicoicar cssc csalIador dc loaios. inossvcl quc os volscos sc aircvcsscn a roncr nossos acios. MENEIO inossvcl? Salcnos nuiio lcn quc isso c ossvcl; so cn ncu icno vi ircs vczcs isso. Mas convcn convcrsar con cssc cscravo anics dc casiiga-lo, c crguniar-lIc ondc clc sc infornou. Nao aconica virdcs a cIilaicar o rorio aviso c dar no ncnsagciro quc vos nanda icr cauicla con o quc Ia dc scr icnido. SICNIO Nao falcis nisso; sci quc isso c inossvcl. DFUTO Nao odc scr. (Entu un ncnsugco.} MENSACEIFO Todos os nolrcs foran ara o scnado nuiio calislaios. CIcgou qualqucr noicia quc a clcs iodos dciou conlciancnic iransiornados. SICNIO Foi o cscravo; nandai quc o cIilaicicn dianic do ovo. Isso c iralalIo dclc; foi a noicia, acnas. 159 MENSACEIFO Sin, nui digno scnIor; foi confirnada cssa noicia, alcn dc ouiras lcn nais, lcn nais icrrvcis. SICNIO Quc ouiras noicias nais icrrvcis? MENSACEIFO Fala-sc or nuiias locas, clarancnic ignoro quanio Iaja dc vcrdadc nisso iudo quc Marcio, juniancnic con Aufdio, conira Fona dirigc un grandc ccrciio, roncicndo vingana da largura da disiancia quc vai das coisas vclIas s nais rcccnics. SICNIO dc acrcdiiar. DFUTO Foi csalIada cssa noicia acnas ara quc a gcnic dc anino alaiido dcscjc a volia do londoso Marcio. SICNIO Eis iodo o ardil da coisa. MENEIO invcrossnil; clc c Aufdio concordan ianio cono duas coniradics irrcduivcis. (Entu outo ncnsugco.} SECUNDO MENSACEIFO Do scnado vos cIanan. Un ccrciio avoroso, con Caio Marcio frcnic, con Aufdio associado, assola nossos icrriiorios; fora alrcn caninIo; o inccndio csalIan c ionan iudo o quc acIan. 160 (Entu Conno.} COMNIO OI! rcalizasics un iralalIo c ianio! MENEIO Quc aconicccu? Quais sao as novidadcs? COMNIO OI! violar conscguisics vossas filIas, solrc vossas calcas iodo o cIunlo da cidadc fundir, cn vossos rorios narizcs dcsonrar vossas csosas... MENEIO Quc novidadcs Ia? Quc novidadcs? COMNIO Vossos icnlos qucinados aic lasc, vossas inunidadcs, dc quc ianio caso fazcis, acriadas dcniro dc un furo dc vcrruna. MENEIO Por olscquio, quc novidadcs Ia? Fizcsics olra nagisiral, c o quc icno. Por olscquio, vossas noicias? Sc, cn vcrdadc, Marcio con os volscos sc juniou... COMNIO Sc?" o dcus dos volscos. Condu-los cono un scr quc Iouvcssc sido or un criador fornado, difcrcnic da naiurcza c nais Ialilidoso na fciiura dos Ioncns, c clcs iodos sol sua dircao avanan conira nossos lonccos iao confianics cono ncninos quc crscgucn lorlolcias ou aouguciros quando naian noscas. 161 MENEIO Dclo iralalIo o vosso c o dcsscs Ioncns dc avcnial, quc inoriancia davcis ianio aos voios dos arificcs c ao Ialiio dos concdorcs dc alIo. COMNIO Vossa Fona vai clc sacudir cn vossas rorias orclIas. MENEIO Tal cono Hcrculcs fazia nas arvorcs dc fruias. Quc iralalIo adniravcl o vosso! DFUTO Mas c ccrio, scnIor, o quc dizcis? COMNIO Ora, ccrissino. Podcis iornar- vos alido aic acIardcs noicias cn conirario. Sorridcnics, assan-sc nuiios ara os volscos; quanios rocuran rcsisiir sao iransfornados cn alvo dc cIacoia cla ignavia valorosa, norrcndo cono iodos dc rovada consiancia. Qucn o odc ccnsurar? Tanio os vossos ininigos cono os dclc o valor lIc rcconIcccn. MENEIO Esiarcnos crdidos, sc o nui nolrc vcnccdor nao iivcr dc nos icdadc. COMNIO Qucn ira sulicar-lIc? Por vcrgonIa nao o farao os irilunos, ncrcccndo sua dcncncia o ovo cono o lolo ncrccc a do asior. Sc lIc disscsscn scus nclIorcs anigos. Sc lcnigno ara Fona", icrian roccdido cono os 162 quc o odio dclc ncrcccran, conoriando-sc, assin, cono ininigos. MENEIO ccrio; caso o vicssc aicar cn ninIa casa o fogo quc iria consuni-la, nao icria coragcn dc dizcr-lIc. Parai, vos co!" Dcla nao iivcsics ncssc ncgocio, vos c iodos csscs aricsaos dc naos dcsiras. TralalIasics lclancnic con as naos. COMNIO CIanasics solrc Fona un ircnor quc dcsafia a cura. SICNIO c DFUTO Nao digais quc o cIananos. MENEIO Cono! isso or caso, olra nossa? Nos o anavanos; orcn cono aninais c nolrcs fracos o cnircganos a vossa nalia infornc, quc o culsou, cnirc auos, da cidadc. COMNIO Mas rcccio quc aos urros clcs iodos o rcconduzan. Tulo Aufdio, o nonc scgundo cnirc os ilusircs, olcdccc, cono sulordinado, s ordcns dclc. O dcscscro c ioda a aric oliica, ioda a fora c dcfcsa dc quc Fona ora disc conira clc. (Entu un Iundo dc cduduos.} MENEIO A vcn o lando. Eniao Aufdio csia con clc? Fosics vos quc cncsiasics o ar, quando jogavcis ara o alio vossos gorros 163 fcdorcnios c cngordurados, c soliavcis griios clo clio dc Marcio. Elc a vcn vindo, nao Iavcndo un calclo na calca dc scus soldados quc ora nao sc nudc nun lon cIicoic. Todos os idioias quc ara cina os gorros aiiraran vai clc dcrrular ara agar-sc dos voios alcanados. Nao inoria; ncsno quc clc a nos iodos consunissc nun so iiao. dc solra o ncrcccnos. CIDADOS En vcrdadc, a noicia c assusiadora. PFIMEIFO CIDADO Por ninIa aric, quando cu dissc. Voio cla culsao!" acrcsccnici. E cna!" SECUNDO CIDADO O ncsno cu fiz. TEFCEIFO CIDADO Eu ianlcn; c, ara dizcr a vcrdadc, nuiios ouiros disscran a ncsna coisa. O quc fizcnos foi clo nclIor, c cnlora iivcsscnos concordado voluniariancnic cn quc clc fossc lanido, dcu-sc isso conira nossa voniadc. COMNIO Dcla coisa sois iodos vos, con vossos voios! MENEIO iina coisa vos c vossa nalia conscguisics fazcr. E agora, vanos ao Caiiolio? COMNIO Sin, quc nais farcnos? 164 (Sucn Conno c Mcncno.} SICNIO Idc, ncus ncsircs, ara vossas casas. Nao fiqucis assusiados. Esscs fazcn aric dc un gruo quc sc alcgraria sc vissc confirnado o quc sinula, iao-soncnic, icncr. Idc, acolIci- vos a vossas casas, scn nosirar rcccio. PFIMEIFO CIDADO Quc os dcuscs sc ancrccicn dc nos! Vanos, ncsircs; vanos ara casa. Eu scnrc dissc quc roccdanos nal cn lani-lo. SECUNDO CIDADO E assin iodos. Mas vanos ara casa. (Sucn os cduduos.} DFUTO Essa noicia nao nc agrada cn nada. SICNIO Ncn a nin. DFUTO Vanos ao Caiiolio. Pcrdcria nciadc dc ncus lcns con nuiio gosio, so ara dcsncnii-la. SICNIO Vanos logo. (Sucn.} 165
Cena VII
Acununcnto u cqucnu dstuncu dc Honu. Entun Audo c scu tcncntc.
AUFDIO Coniinua assando nuiia gcnic ara o Fonano? TENENTE Ignoro o scu fciiio, nas ara vossos Ioncns clc c a rccc dc anics das rcfcics, ioda a convcrsa ncsa, c as graas quando sc lcvanian. Ncsia cananIa, ncu scnIor, ficasics cclisado aic ncsno ara os vossos. AUFDIO Nao c ossvcl fazcr nada agora, ara nao csiroiar a roria narcIa dc ncus lanos, con quanio ora cnrcgassc. Sua aiiiudc c nuiio nais aliiva, aic ncsno conigo, do quc fora dc inaginar no insianic dc alraa-lo cla rincira vcz. Inalicravcl, orcn, c a sua naiurcza, scndo-nc foroso dcscular o quc nao odc janais scr corrigido. TENENTE No cnircianio, scnIor, cu dcscjara c so digo isso visando vosso lcn 166 quc nao iivcsscis a dircao con clc dividido. Dcvcria o conando scr so vosso, ou dclc, iao- soncnic. AUFDIO Sin, conrccndo-ic. Mas odcs ficar ccrio dc quc quando clc iivcr dc rcsiar conias, Ici dc dclc cigir o quc clc ncn susciia. Muiio cnlora arca, c clc assin cnsc, c ao rorio olIo do vulgo sc afigurc quc clc adninisira lcn o Esiado volsco, luia cono un dragao, lasiando a csada sacar ara vcnccr. algo clc dcia or fazcr, quc o cscoo ira quclrar-lIc, ou r o ncu cn risco, quando as conias iivcrnos dc jusiar. TENENTE Una crgunia, scnIor. acrcdiiais, rcalncnic, quc clc vcnIa a conquisiar Fona? AUFDIO Tona iodos os lurgos anics ncsno dc ccrca-los; a nolrcza dc Fona lIc cricncc; anan-no os scnadorcs c os aircios; os irilunos nao luian, c scu ovo scra iao rcssuroso cn rcairia-lo cono foi na culsao rcciiiado. Sou dc oiniao quc clc fara con Fona cono con o cic faz a aguia narinIa, quc o aanIa or dirciio solcrano da naiurcza. Foi rinciro un nolrc scrvidor do as, nas scnrc inaio ara nosirar nodcraao nas Ionras, fossc isso or orgulIo, con quc o ciio dc iodo dia nancIa o Ioncn dc soric, ou or qualqucr 167 dcfciio do juzo, quc o incdc scnrc dc iirar ariido dos casos dc quc c dono; ou fossc cfciio dc sua naiurcza quc nao nuda dc aiiiudc no casco c na alnofada, lcvando-o a scr na az iao rigoroso c ausicro quc na gucrra. una soncnic dcssas falias ois gcrnc icn dc iodas nao iodas qucro scr con clc jusio o fcz icnido, odiado c, alfin, lanido. grandc o scu ncrccincnio, c ccrio; nas asfiia-o quando o nanifcsia. Nossas viriudcs sao ncdidas clo julgancnio do icno, nao ossuindo qualqucr odcr, dc si rcconcndavcl, nais noiorio, sculcro do quc a caicdra dc ondc c fciio scu rorio ancgrico. O rcgo culsa o rcgo; a cIana, a cIana; cranic un iiulo ouiro crdc a fana. A fora vcncc a fora... Quc rossiga! Quando iivcrcs Fona cono aniga, caro Marcio, nais olrc ficaras c cn ouco icno cn ncu odcr cairas. (Sucn.} 168
ATO V Cena I
Honu. Unu uu Icu. Entun Mcncno, Conno, Huto, Scno c outos.
MENEIO Nao, nao irci; ouvisics o quc dissc ao scu aniigo gcncral; quc o anava or nancira csccial... Dava-nc o nonc dc ai; nas quc inoria isso? Idc vos ncsnos quc o lanisics; rosirai-vos a una nilIa dc sua icnda c crcorrci, dc joclIos, a csirada quc ossa ir dirciancnic sua conaiao. Una vcz quc clc nao quis ouvir Connio, vou dciando-nc ficar or aqui ncsno. COMNIO Elc fingiu quc nao nc conIccia. MENEIO Esiais ouvindo? COMNIO Mas una vcz cIanou-nc clo nonc. Falci-lIc cn nossas rclacs aniigas c nas goias quc, junios, dcrrananos. Nao aicndcu ao nonc Coriolano", roilindo-nc dc dar-lIc qualqucr ouiro, or julgar-sc scn iiulo, una 169 csccic dc coisa alguna, aic quc un novo nonc na fornalIa dc Fona clc forjassc. MENEIO Vcdcs quc lcla coisa rcalizasics? Dois irilunos quc sc sacrificaran no lanco dc iorncnios, orquc cn Fona carvao laraio Iouvcssc. Dclo fciio! COMNIO CIcguci a lIc lcnlrar quania nolrcza Ia no crdao quc ja ningucn cscra. Dissc scr isso ciiao ncsquinIa dc un Esiado cssoa quc clc rorio nandara casiigar. MENEIO Pcrfciiancnic. Podcria falar dc ouira nancira? COMNIO Procurci o inicrcssc dcscriar- lIc ara os anigos a clc nais cIcgados. Toda sua rcsosia foi quc icno nao lIc solrava ara scara-los dc un nonic dc rcfugos lolorcnios. Era loucura, dissc, so or causa dc un olrc grao ou dois, nao lanar fogo no noniuro quc o olfaio nos ofcndc. MENEIO Un olrc grao ou dois! Eu sou un dclcs. A nac, a csosa, o filIo, csic valcnic conanIciro os graos sonos. Os rcfugos lolorcnios sois vos, cujo nau cIciro cIcga a assar a lua. Assin, icrcnos dc scr qucinados so or vossa causa. 170 SICNIO Nao, icndc conaiao? Sc vosso aulio nos rccusais nuna ncccssidadc iao grandc cono nunca, clo ncnos crolrar nao qucirais nossa dcsgraa. Mas c ccricza. sc vos rcsolvcsscis a causa a dcfcndcr dc vossa airia, vossa lcla alavra, nais oicnic, nuiio nais, do quc a fora quc udcsscnos inrovisar, dcicr conscguiria nosso conairioia. MENEIO Nao; nao cniro nisso. Dc forna alguna. SICNIO Idc falar-lIc, or conaiao. MENEIO Quc odcrci fazcr? DFUTO Tcniar, acnas, o quc ara Fona junio dc Marcio vosso anor conscguc. MENEIO Dcn; nas diganos quc clc nc dcsca, cono fcz con Connio, scn ouvir-nc... E dcois? Un anigo nolcsiado, aiingido dc cIcio cla nagoa dc sua grosscria... E sc for isso? SICNIO Vossa loa voniadc, ncssc caso, icra alcanado a graiidao dc Fona, or icrdcs roccdido nolrcncnic. MENEIO Dcn, vou icniar; cscro scr ouvido. Mas icr nordido o lalio c rcsnungado ara nosso Connio, nc aavora. Nao foi lcn aanIado; ccriancnic ainda csiava scn janiar. Vazias as vcias, nosso sanguc sc arrcfccc, 171 indisosios ficanos dcsdc ccdo, incaazcs dc dar c dc crdoar. Mas quando cncIcnos os canais c as calIas dc nosso sanguc con conida c vinIo, fica-nos a alna nuiio nais nalcavcl do quc duranic csscs jcjuns dc adrc. Vou cscrar, assin, quc cnirc na dicia dc ncu cdido, ara cniao falar-lIc. DFUTO ConIcccis o caninIo da londadc quc lIc c roria; ciraviar-vos c inossvcl MENENIO Por ninIa fc! vou -la rova, vcnIa da o quc vicr. Dcniro dc ouco ficarci conIcccndo ncu rcsigio. (Su.} COMNIO Janais clc o ouvira. SICNIO Nao? COMNIO o quc cu cnso. Scniado csia cn ouro; os olIos, rulros cono ara lanar o inccndio cn Fona, scndo sua roria injuria o carccrciro dc sua conaiao. AjoclIci-nc na frcnic dclc; nuiio vagancnic nurnurou. Lcvaniai-vos! dcscdindo-nc assin, con a nao nuda. O quc rcicndc fazcr, dcois nandou-nc or cscriio, c o quc janais fara; or jurancnio sc acIa olrigado a cunrir iudo risca. Assin, nao icnos cscrana alguna. a ncnos quc sua nolrc nac c a csosa, confornc nc disscran, sc rcsolvan a lIc incirar icdadc ara a airia. 172 Vanos, ois, rocura-las, arcssando-as quanio csiivcr cn nossa jusia insiancia. (Sucn.} 173
Cena II
O ucununcnto uosco duntc dc Honu. Os guudus cstuo cn scus ostos; Mcncno uoxnu- sc dccs.
PFIMEIFO CUAFDA Alio a! Dc ondc vindcs? SECUNDO CUAFDA Ncn un asso nais ara a frcnic! MENEIO Sois, valcnics guardas. Mas, con liccna. oficial cu sou do Esiado c vin falar con Coriolano. PFIMEIFO CUAFDA Dc quc aric? MENEIO Dc Fona. PFIMEIFO CUAFDA Eniao nao odc; foroso c quc volicis; o nosso cIcfc nao qucr ouvir dc la coisa ncnIuna. SECUNDO CUAFDA Vcrcis Fona cnirc cIanas, anics ncsno dc odcrdcs falar con Coriolano. 174 MENEIO Caros anigos, sc ja ouvisics vosso cIcfc falar dc Fona c dos anigos quc clc icn la. aosio ccn conira un quc ncu nonc ja vos fcriu o ouvido. Mcncnio. PFIMEIFO CUAFDA Pouco inoria qual scja clc. Para iras, quc a viriudc dcssc nonc aqui nao icn assagcn. MENEIO ConanIciro, icu gcncral, rciio, c ncu anigo. O livro icnIo sido dc scus aios valorosos, no qual os Ioncns lcran sua fana scn ar, aic auncniada, quc caliar scnrc cu soulc ncus anigos dos quais clc c o rinciro con a anliiudc quc a vcrdadc conoria scn dcclnio. Algunas vczcs, ncsno, cono lola nun icrrcno nacio, csiivc a onio dc uliraassar a ncia; cn louvor dclc quasc us a cIanccla nas ncniiras. Por isso iudo, anigo, c ncccssario dciardcs-nc assar. PFIMEIFO CUAFDA En vcrdadc, scnIor, ainda ncsno quc Iouvcsscis diio ianias ncniiras a scu favor quanias alavras ronunciasics cn vosso rorio rovciio, nao assarcis aqui. Nao; ncn quc fossc iao viriuoso ncniir, cono vivcr casiancnic. Por olscquio, rciornai. MENEIO Por olscquio, anigo, lcnlrai-vos dc quc ncu nonc c Mcncnio, adcio scnrc cniusiasia dc vosso gcncral. 175 SECUNDO CUAFDA Ainda quc iivcsscis sido scu caluniador cono Ia ouco o confcssasics sou Ioncn quc digo a vcrdadc sol as ordcns dclc, razao or quc vos dcclaro quc nao odcis assar. Por isso, rciornai. MENEIO Podcras infornar-nc sc clc ja janiou? Porquc so dcscjo falar-lIc dcois do janiar. PFIMEIFO CUAFDA Sois ronano, nao c vcrdadc? MENEIO Sou o quc c icu gcncral. PFIMEIFO CUAFDA Ncssc caso dcvcrcis icr odio a Fona, cono clc icn. Podcrcis, quando uscsics oria fora scu vcrdadciro dcfcnsor, c, nuna crassa ignorancia oular, cnircgasics vosso cscudo ao ininigo, odcrcis crcr quc scrcis caazcs dc conicr sua vingana con os gcnidos faccis das vclIas, as alnas virgcns dc vossas filIas ou con a inicrfcrcncia araliica dc un vclIo ionio cono arcccis scr? Acrcdiiais, ncsno quc o inccndio quc csia rcsics a dcsiruir vossa cidadc ossa scr aagado con un soro assin iao fraco? Nao; csiais cnganado. Voliai, ois, ara vossa Fona c rcarai-vos ara a cccuao. Esiais condcnados, nosso gcncral nao vos conccdcra ircgua ncn crdao. 176 MENEIO Maroio, sc icu caiiao soulcssc quc nc cnconiro aqui, iraiar-nc-ia con considcraao. SECUNDO CUAFDA Vanos! Mcu caiiao nao vos conIccc. MENEIO Qucro dizcr. icu gcncral. PFIMEIFO CUAFDA Mcu gcncral nao sc rcocua convosco. Para iras! Ja dissc; do conirario, dcrranarci a ncia inia dc sanguc... Para iras!... quc c so o quc vos rcsia. Para iras! MENEIO Sin... Mas, conanIciro! conanIciro! (Entun Coouno c Audo.} COFIOLANO Quc c quc Ia? MENEIO Agora, conanIciro, vou nosirar-vos cono as coisas sao; vcrcis cn quc concciio cu sou iido. CIcgou o noncnio dc vcrificardcs quc nao calc nas olrigacs dc un Joao-oriciro scarar-nc dc ncu filIo Coriolano. Dcduz, da nancira or quc vou scr rccclido, sc nao ic cnconiras cn crigo dc scr cnforcado ou dc qualqucr ouira noric nais dcnorada ara os cscciadorcs c nais crucl ara o acicnic. OlIa agora lcn dc frcnic c dcsnaia or causa do quc ic cscra. (A Coouno.} Quc os dcuscs gloriosos sc rcunan a iodas as Ioras cn consclIo, ara 177 iraiar dc iua roscridadc, c quc nao ic ancn ncnos do quc o icu vclIo ai Mcncnio. ncu filIo! ncu filIo! Prcaras fogo ara nos. OlIa. aqui irago agua ara aaga-lo. Cusiou-nc a dccidir-nc a vir falar-ic; nas or csiar convcncido dc quc soncnic cu odcria conovcr- ic, dcici quc os susiros nc iroucsscn aic vossas orias, ara conjurar-ic a crdoar a Fona c a icus conairioias sulicanics. Quc os dcuscs londosos alrandcn iua colcra c lanccn sua lorra solrc csic iio quc, cono un lloco dc cdra, nc ncgou accsso a iua rcscna. COFIOLANO Para iras! MENEIO Cono! Para iras! COFIOLANO Esosa, nac c filIo, dcsconIco-os. Confiados a ouiros icnIo os ncus ncgocios. ccrio quc a vingana nc cricncc; orcn ninIa dcncncia ora sc cnconira no coraao dos volscos. A anizadc quc iivcnos, rinciro o olvido ingraio dciara vcncnosa, quc a icdadc odcra avaliar. Por isso, aric. Mais forics sao os ncus ouvidos conira vossos cdidos do quc vossas orias conira ninIa invcsiida. No cnircianio, or ja ic icr anado, rccclc isio. (Du- Ic un uc.} Foi cscriio soncnic or iua causa, c icncionava cnviar-io. Ouira alavra, Mcncnio, nao dcscjo quc nc digas. Aufdio, csic Ioncn foi 178 ncu lcn-anado na cidadc dc Fona. No cnircianio, cono vcs... AUFDIO Fcvclai-vos scnrc firnc. (Sucn Coouno c Audo.} PFIMEIFO CUAFDA Eniao, scnIor, vosso nonc c Mcncnio? SECUNDO CUAFDA Cono visics, c una alavra nagica, dc grandc cficicncia. Agora arcndcsics o caninIo dc casa. PFIMEIFO CUAFDA Ouvisics cono fonos ccnsurados, or icrnos inicrcciado a assagcn dc Vossa Crandcza. SECUNDO CUAFDA Quc razao inaginais quc cu icnIa ara dcsnaiar? MENEIO Nao nc rcocuo ncn con o nundo ncn con vosso gcncral. Scrcs cono vos dois, ncn cIcgo a concclcr quc ossan cisiir, iao insignificanics sois. Qucn icn a ossililidadc dc norrcr or suas rorias naos, nao icn ncdo dc quc os ouiros o naicn. Quc vosso gcncral raiiquc as iorcs larlaridadcs. Quanio a vos, coniinuai or nuiio icno scndo o quc sois, c quc con a idadc auncnic vossa niscria. Digo-vos o quc nc disscran. ara iras! (Su.} 179 PFIMEIFO CUAFDA Un nolrc conanIciro, osso asscvcrar. SECUNDO CUAFDA O conanIciro nais digno c nosso gcncral. c una rocIa, un carvalIo, quc vcnio algun conscguc alalar. (Sucn.} 180
Cena III
Tcndu dc Coouno. Entun Coouno, Audo c outos.
COFIOLANO Acanarcnos ananIa dcfronic das nuralIas dc Fona. Cono socio ncu quc sois ncsia cnrcsa, aos conandanics volscos rclaiarcis ninIa lisura cn iodo csic ncgocio. AUFDIO So cuidasics dos inicrcsscs dclcs, c os ouvidos fccIasics ara as sulicas ronanas; nao adniiisics o ncnor cocIicIo dc ningucn, ncn ainda dos anigos quc sc rczavan dc naior rcsigio. COFIOLANO O uliino, aquclc vclIo quc cu rccnvici con o coraao ariido ara Fona, iinIa or nin nais do quc anor aicrno. Sin, cIcgava a cndcusar-nc. A vinda dclc rcrcscnia o uliino rccurso. Enlora nc nosirassc con clc nuiio rsido, lcvando cn conia nosso aniigo afcio dc novo ofcrcci-lIcs as rinciras condics, ja or clcs rccusadas c quc, or isso, nao scrao acciias. Fiz isso ara rcsiigiar o anigo quc alcanar nuiio nais inaginava. Ccdi, alguna coisa. 181 Doravanic, orcn, ouvidos nao icrci ara ouiras cnlaiadas ou sulicas, ou vcnIan do Esiado, ou dos anigos, ncus rivados. (Cuno ou.} Quc clanor scra cssc? Porvcniura qucrcrao olrigar- nc a scr crjuro na Iora rccisa cn quc fornulo o voio? Tal nao farci. (Con ucstcs dc uto cntun Vcgu, Vonnu quc conduz o oucn Muco, Vucu c cudus.} frcnic, ninIa csosa; dcois, a Ionrosa forna cn quc csic ironco foi lasnado, irazcndo cla nao o ncio dc scu sanguc. Fora, fora, conaiao! Arrclcnicn-sc os liancs c os rivilcgios iodos da naiura. Scr olsiinado, agora, c scr viriuoso. Quc significan cssas rcvcrcncias, csscs olIos dc onla, quc odian dciar crjuros aic aos rorios dcuscs? Conovo-nc. Nao sou fciio dc argila nais foric do quc os ouiros. Aic ao solo sc curva ninIa nac, cono sc o Olino dianic dc un nonic dc ioucira vicssc, IunilIado, alaiar-sc; c ncu filIinIo fcics dc sulicanic ora arcscnia, quc a dcclarar olriga a naiurcza. Nao rccuscs!" Quc os volscos arcn Fona c o rasirilIo or ioda a Iialia asscn. Nunca o acl farci dos gansozinIos quc ao insiinio olcdcccn; nas cono Ioncn rcsisiirci, quc Iouvcssc dc si ncsno sido gcrado c quc nao conIcccssc ncnIun arcnic. VEFCLIA Mcu scnIor c csoso! COFIOLANO Nao vcjo as coisas cono via cn Fona. 182 VEFCLIA A irisicza quc ianio nos iransforna c quc vos faz cnsar dcssa nancira. COFIOLANO Tal cono aior csiuido, csqucci-nc do ncu acl c fui vaiado c culso. iu, aric nclIor dc ninIa carnc, crdoa ao ncu rigor, nas nao nc digas quc aos ronanos crdoc. E agora un lcijo iao longo quanio ncu clio, docc cono ninIa vingana. Pcla colcra da rainIa do ccu, digo-ic quc csic lcijo cu ionci dc ii, ninIa qucrida, c dcsdc cniao a ninIa ficl loca virgcn sc conscrvou. OI dcuscs! Falo scn ncdida, c a nais nolrc nac do nundo dcio scn saudaao! Dolra-ic, joclIo, aic ao cIao c na icrra inrinc narcas dc iua rcvcrcncia nais rofundas quc as do filIos conuns. VOLMNIA OI, nao! Lcvania-ic c sc lcndiio. Eu, sin, quc cn alnofada nao nais nolc quc a cdra, dolro os joclIos dianic dc ii c inroriancnic nosiro rcvcrcncia, ial cono sc duranic ioda a vida cnganado nc iivcssc con a aiiiudc dos ais ara scus filIos. COFIOLANO Cono! Dianic dc nin vos ajoclIais? Eniao, quc os scios da narinIa raia nos asiros vao laicr. Eniao, quc os vcnios anoiinados lanccn conira o ardcnic sol os ccdros aliivos, o inossvcl naiando, con dciar iralalIo facil o quc nao odc scr. 183 VOLMNIA s ncu gucrrciro; fosic fciio or nin. Nao rcconIcccs csia scnIora aqui? COFIOLANO a nolrc irna dc Pullcola; a lua cla c dc Fona, casia cono o crisial fciio da ncvc nais ura quc do icnlo dc Diana csiivcssc a cndcr. cara Valcria. VOLMNIA Esic c un olrc rcsuno dc vos rorio, quc con o acrfcioancnio do fuiuro ialvcz consiga vos cgar cn iudo. COFIOLANO Quc o dcus dos conlaicnics, con a anucncia dc Juiicr surcno, dc nolrcza ic insirc o cnsancnio, orquc ossas nosirar- ic invulncravcl ao orolrio c ficar nas laialIas cono grandc laliza quc rcsisic s icncsiadcs c salva a quanios ara ii olIarcn. VOLMNIA Pcqucno, ajoclIa-ic. COFIOLANO o ncu lravo filIo. VOLMNIA Sin, clc, vossa csosa csia scnIora c cu roria sonos vossos sulicanics. COFIOLANO Por olscquio, calai-vos. Ou, no caso dc falardcs, lcnlrai-vos dc quc nunca odcis considcrar cono rccusa dc ninIa aric o quc or jurancnio olrigado nc vcjo a rccusar- vos. Nao nandcis quc cu dcsca ncus soldados ou quc a caiiular dc novo vcnIa con os aricsaos 184 dc Fona. Nao dcscjo quc nc nosircis o cn quc dcsnaiurado arco agora, ncn quc ninIa colcra c ncu rancor icnicis iranquilizar con o frio raciocnio. VOLMNIA OI! lasia! lasia! Nao nos conccdcis nada, ja o disscsics, ois a cdir nao icnos ouira coisa a nao scr o quc ja nos rccusasics. Coniudo, vanos fornular a sulica, ois sc nos rccusardcs o cdido so cn vosso rigor rccaia o orolrio. Por isso, ouvi-nos. COFIOLANO Tonai noia, Aufdio; c vos, volscos, ianlcn; ois nao qucrcnos ouvir dc Fona coisa alguna aric. Qual c o vosso cdido? VOLMNIA Sc ficasscnos calados, scn dizcr alavra alguna, nossas vcsics c o csiado dcsics coros nosirarian a vida quc lcvanos dcois dc icu clio. Considcra quanio nais infclizcs do quc iodas as nulIcrcs nos sonos no noncnio dc rocurar-ic, ois a iua visia, quc dcvcria, dc razcr, os olIos narcjar-nos dc lagrinas c aos salios o coraao dciar-nos, dc conforio, dc avor c irisicza fora aquclcs a cIorar c a csic dcia csircnccido, con olrigar a csosa, a nac c o filIo a vcrcn o narido, o filIo c o ai as cniranIas rasgar da roria airia. A nos, coiiadas, nuiio nais quc s ouiras c icu odio faial, ois nos incdc dc aos dcuscs 185 dirigirnos nossas sulicas, o quc grandc conforio c ara iodas, con cccao dc nos. Pois cono fora ossvcl ai dc nos! cono nos fora ossvcl inlorar or nossa airia cono c nosso dcvcr c, ao ncsno icno, cdir quc ossas alcanar viioria, cono c nosso dcvcr? AI! c rcciso quc crcanos a airia, a ana qucrida, ou cniao iua cssoa, nosso anaro c alcgria na airia. Incviiavcl calanidadc solrc nos sc arcsia, scja qual for o voio quc sc calcc quanio final viioria. Pois foroso scra quc, cono un nalfciior csiranIo, asscs cn fcrros clas nossas ruas, ou quc iscs iriunfanic nos csconlros dc iua airia c a alna a alcanar vcnIas or Iavcrcs o sanguc dcrranado lravancnic da csosa c dc icu filIo. Porquc, ncu filIo, roiclar nao Ici dc aic quc ossa dccidir a soric solrc o fin dcsia gucrra. Sc inossvcl nc c dc iodo fazcr quc, cnfin, ic nosircs con as duas arics nolrc c gcncroso, cn vcz dc a runa dc una rocurarcs, fica salcndo quc nao Ias dc os nuros assaliar da cidadc isso c ccricza scn assarcs rinciro solrc o vcnirc da nac quc ic dcu vida. VEFCLIA E ianlcn solrc o ncu, ondc gcrado foi icu filIo, orquc icu nonc nclc crciuasscs. MENEIO Solrc o ncu coro clc nao isa, quc Ici dc sair corrcndo, c quando ficar grandc, volio ara lrigar. 186 COFIOLANO Sc nao quiscrnos na alna icr dc nulIcr a scnclIana, vcr nao dcvcnos ncn nulIcr ncn criana. Ja cscrci nuiio icno. (Lcuuntu-sc.} VOLMNIA Dcssc nodo nao nos dcicis. Sc nossa inicrfcrcncia a favor dos ronanos inlicassc a dcsiruiao dos volscos, a scrvio dos quais csiais agora, odcrcis vcr cn nos o vcncno dc vossa Ionra. Nao; nao Ia ial. Qucrcnos, iao- soncnic, quc a rcconciliaao faais cnirc clcs, dc forna quc dizcr os volscos ossan. Mosirano- nos clcncnics", c os ronanos. Con rclaao a nos", roncndo iodos cn calorosos vivas ara iua cssoa con dizcrcn. Sc lcndiio or scnclIanic az!" Mcu grandc filIo, cono lcn salcs, ioda gucrra c inccria. Mas una coisa c ccria. sc cIcgarcs a ganIar Fona, lucraras acnas un nonc quc Ia dc scr or ioda aric diio con naldiao c cuja crnica rcciira. Era cssoa nolrc. nas con o uliino fciio rclaiou- sc. dcsiruiu a airia, Iavcndo iransniiido ara a osicridadc un nonc aljcio". Fala, ncu filIo. Scnrc ic csforasic or icr os dclicados iraos da Ionra, or iniiar dos inoriais a graa, con icus irovcs dilaccrando as largas locIccIas do ar, nais disarando un raio caaz acnas dc fcndcr un rollc. Por quc nao dizcs nada? Acaso cnsas quc scja Ionroso ara un nolrc scnrc rclcnlrar as injurias? Falai, filIa; clc nao da valor ao vosso cIoro. Mcnino, fala iu, c lcn 187 ossvcl quc conovc-lo ossa nais quc nossas razcs iua inoccncia. Nao Ia filIo quc nais dcva a sua nac; no cnianio, dcia-nc falar agora scn arar, ial cono condcnado no cco. En ioda a vida nunca dcsic a iua nac rova dc afcio. Ela olrc avc! nao sc rcocuava con scgunda ninIada ara as gucrras con scu cacarcjar scnrc ic cnviava c, colcrio dc gloria, ic fazia voliar sao ara casa. Dizc acnas quc ncu cdido c injusio c nc rcclc. Mas, sc ial nao sc dcr, falias con a Ionra, casiigando-ic os dcuscs or nc Iavcrcs rccusado a olcdicncia quc nc ioca or dirciio dc nac. Elc sc vira! Dc joclIo, danas! Possan IunilIa-lo nossas gcnuflccs. O solrcnonc Coriolano lIc infundc nais orgulIo quc conaiao iodas as nossas sulicas. Dc joclIos; acalcnos. Vai scr a uliina icniaiiva. Volicnos ara Fona c con nossos vizinIos crcanos. Nao; olIa ara nos. Esic ncnino quc nao salc dizcr o quc rcicndc, nas acnas sc ajoclIa c as naos lcvania, iraz razcs nais oicnics do quc ossas aduzir cn conirario. Mas volicnos. Por nac csic Ioncn icvc nulIcr volsca; a csosa csia cn Corolos; o filIo so or acaso icn os iraos dclc. Mas dcsacIcno-nos; qucro ficar quicia aic nossa cidadc vcr cn cIanas; dcois ainda dirci alguna coisa. COFIOLANO (tonundo Vonnu, quc sc cuu, cu nuo.} Mac! o nac! quc fizcsics? OI! cnircalrcn-sc os ccus, c os dcuscs quc nos vccn 188 ricn dcsia ccna coniraria naiurcza. ninIa nac! nac! ninIa nac! CanIasics ara Fona una viioria nuiio fcliz, nas ara vosso filIo, odcis crcr-nc oI! odcis rcvalcccsics solrc clc or nancira crigosa, sc norial nao lIc for. Porcn quc vcnIa. Aufdio, nuiio cnlora cu ja nao ossa dirigir gucrra lcal, ao ncnos osso concluir Ionrosa az. Dondoso Aufdio, sc cn ncu lugar agora vos acIasscis, icrcis, orvcniura, ouvido ncnos vossa nac, caro Aufdio, ou conccdido ncnos do quc cdissc? AUFDIO Conovido fiquci, confcsso. COFIOLANO Eu o asscvcraria. E, anigo, odcis crcr quc ouca coisa dos olIos nao nc faz ingar icdadc. Mcu londoso scnIor, aconsclIai- nc solrc a az quc qucrcis fazcr con clcs. Por ninIa aric nao irci a Fona; rciornarci convosco. Por olscquio, ncsic asso auiliai-nc. OI nac! oI csosa! AUFDIO (u utc} Muiio nc alcgra vcr quc cn iua alna luian a conaiao c a Ionra. Con isso iudo salcrci rcfazcr a aniiga soric. (As scnIous uzcn snu u Coouno.} COFIOLANO Ncsic noncnio. Mas lclanos junios, c lcvarcis a Fona un icsicnunIo nclIor do quc alavras, quc Iavcrcnos dc sulscrcvcr cn condics idcniicas. 189 Vanos, cnircnos junios. Vos, scnIoras, un icnlo ncrcccis quc vos consiruan; as csadas da Iialia, suas arnas confcdcradas, nunca cIcgarian a alcanar una az cono a dc agora. (Sucn.} 190
Cena IV
Honu. Unu uu Icu. Entun Mcncno c Scno.
MENEIO Esiais vcndo aqucla salicncia do Caiiolio, a cdra angular? SICNIO Esiou; nas a quc vcn isso? MENEIO Sc conscguirdcs alala-la con o dcdo nnino, Iavcra alguna cscrana dc quc as danas dc Fona, rincialncnic a nac dclc, consigan alguna coisa. Mas, cono dissc, nao Ia cscrana; csianos con as garganias scnicnciadas cscra soncnic da cccuao. SICNIO Scra ossvcl quc un icno iao curio nodifiquc a cssc onio a naiurcza dc una cssoa? MENEIO Ha nuiia difcrcna cnirc a crisalida c a lorlolcia; no cnianio, a lorlolcia ja foi crisalida. Dc Ioncn, csic Marcio sc iransfornou cn dragao; adquiriu asas; c algo nais do quc un scr quc rasicja. 191 SICNIO Era nuiio afcioado nac. MENEIO Cono a nin ianlcn o foi. Mas agora clc sc rccorda ianio dc sua nac cono dc un cavalo dc oiio anos. A ascrcza dc scu rosio azcda uvas naduras. Quando anda, novc-sc cono una naquina dc gucrra, racIando-sc o solo s suas assadas. So con o olIar c caaz dc furar un arncs; fala cono un dolrc dc finados c scu nurnurio c una laicria. Scnia-sc cn sua cadcira cono qucn rcrcscnia Alcandrc. O quc clc ordcna quc sc faa, fica fciio so con a sinlcs ordcn. Para scr un dcus so lIc falia a cicrnidadc c un ccu ara scrvir-lIc dc irono. SICNIO OI! conaiao! sc o dcscrcvcis con fidclidadc. MENEIO Na dcscriao aicnIo-nc ao scu caraicr. Olscrvai a graa quc sua nac alcanou junio dclc. Ha icdadc nclc cono lciic cn un iigrc nacIo, c o dc quc icra dc ccriificar-sc nossa cidadc. E iudo isso c iralalIo vosso. SICNIO Quc os dcuscs sc conadcan dc iodos nos. MENEIO Nao; nun caso dcsics clcs nao sc conadcccrao dc nos. Quando laninos Coriolano, nao fizcnos conia dclc; voliando Coriolano agora ara coriar-nos o cscoo, nao farao conia dc nos. 192 (Entu un ncnsugco.} MENSACEIFO ScnIor sc anais a vida, rccolIci-vos ara casa. Os lclcus sc aodcraran dc vosso conanIciro dc nandaio, dao-lIc cnurrcs c juran quc sc as danas ronanas nao iroucrcn loas novas, Iao dc iirar-lIc a vida aos cdacinIos. (Entu outo ncnsugco.} SICNIO Quc novidadcs Ia? SECUNDO MENSACEIFO Doas noicias? Doas noicias! loas! s naironas rcvalcccran. Ja o acanancnio os volscos lcvaniaran, Marcio foi-sc. Nunca viu Fona iao alcgrc dia, ncn ncsno quando culso foi Tarqunio. SICNIO Anigo, icns ccricza do quc dizcs? Nao Iavcra cngano? SECUNDO MENSACEIFO TcnIo iania ccricza cono dc quc o sol c fogo. Por ondc vos ncicsics, ara icrdcs duvida solrc o quc Iouvc? Nunca as aguas da narc sc conrincn con ianio ncio dclaio do arco, cono os aliviados sc aiiran clas orias da cidadc. Mas Ouvi! (Soun tonIctus, oIocs c tunIocs cn conusuo; ucunuocs dcnto.} Sacaluas, Iaras, faros, ironlcias, cnlalos, ianlorcs, vivas dos 193 ronanos dana o sol arrasian. (Acunuocs dcnto.} Esiais ouvindo? MENEIO nuiio loa a nova. Vou ao cnconiro das scnIoras. Essa Volunnia valc una cidadc cIcia dc scnadorcs, cnsulcs c nolrcs; dc irilunos assin, un nar rclcio, ioda a icrra. Soulcsics rczar Iojc. Esia nanIa cu nao daria un ololo ara conrar dcz nil garganias vossas. Ouvi, quania alcgria! (Acunuocs c nscu.} SICNIO Inicialncnic, alcnocn-vos os dcuscs clas novas; dcois vos dou ncus agradccincnios. SECUNDO MENSACEIFO Moiivos iodos nos icnos lasianics ara agradccincnios sullinados. SICNIO Ja sc csiao da cidadc aroinando? SECUNDO MENSACEIFO Ja no onio dc cnirar. SICNIO Saianos iodos a cnconira-los c o julilo auncnicnos. (Hctun-sc.} 194 (Atuucssun o uco us dunus uconunIudus dos scnudocs, utcos c ouo.} PFIMEIFO SENADOF Vcdc a vida dc Fona, a roiciora dc iodos nos! Fcuni iodas as irilos; orai aos dcuscs c accndci foguciras dc rcgozijo; aiaciai dc florcs o caninIo or ondc clas assarcn. Con novos vivas alafci os griios quc dc Fona culsaran Caio Marcio. Nas saudacs da nac cIanai-o airia. Criiai iodos. ScnIoras, sois lcn-vindas! TODOS ScnIoras, sois lcn-vindas! (Funuus c tunIocs. Sucn todos.} 195
Cena V
Cooos. Unu uu Icu. Entu Tuo Audo con cudos.
AUFDIO Anunciai aos scnIorcs da cidadc quc cu ja cIcguci c dai-lIcs csic cscriio. Dcois dc o icrcn lido convocai-os ara o ncrcado, ondc, no ouvido dclcs c nos do ovo rovarci iudo isso. Qucn cu acuso ja iranss as orias da cidadc c rcicndc arcscniar-sc anic o ovo, cscrando con alavra jusiificar-sc. Muiia rcssa cn iudo. (Sucn os cudos.} (Entun tcs ou quuto consudocs do utdo dc Audo.} Scdc lcn- vindos. PFIMEIFO CONSPIFADOF Cono vai assando o nosso gcncral? AUFDIO Cono cssoa cnvcncnada cla roria csnola c quc a londadc naia. SECUNDO CONSPIFADOF Muiio nolrc scnIor, sc crsisiirdcs no rojcio ara o qual dcscjasics nosso aulio, nos nos incunlircnos dc livrar-vos dcssa grandc coaao. 196 AUFDIO Nada vos osso dizcr, scnIor; icrcnos dc oriar-nos confornc virnos quc sc nosira o ovo. TEFCEIFO CONSPIFADOF O ovo ficara scnrc indcciso, cnquanio cnirc vos dois Iouvcr discordia. A qucda dc un fara dc iudo Icrdciro o quc solrcvivcr. AUFDIO nuiio ccrio. Os noiivos quc icnIo dc aiaca-lo sao nais do quc lausvcis. Elcvci-o c or sua lcaldadc cncnIci a Ionra. Mas clc, una vcz no alio, as novas lanias irrigou con o orvalIo da lisonja, scduziu ncus anigos, violcniando ara cssc fin sua roria naiurcza, conIccida aic cniao cono indonavcl, indccndcnic c lrusca. TEFCEIFO CONSPIFADOF Sua cnafia, scnIor, quando clc olicvc o consulado, quc a crdcr vcio or nao icr salido icrgivcrsar cn icno... AUFDIO Ia falar-vos a cssc rcsciio. Tcndo sido culso or isso ncsno, vcio a ninIa casa c o cscoo csicndcu ninIa faca. AcolIi-o; fiz dclc ncu consocio, dci-lIc azo a quc os dcscjos candissc. Fiz nais. dcici quc clc cscolIcssc dcnirc ncus rorios coniingcnics os nclIorcs c nais disosios Ioncns, orquc a calo lcvassc scus rojcios. En cssoa scrvi aos scus dcsgnios, ajudando-o a nadurar a fana quc na 197 ccifa ara clc, so, ficou, icndo clc orgulIo rcvclado cn fazcr-nc cssa injusiia. En rcnaic, cIcganos a ial onio, quc nais scu sulalicrno cu arccia do quc ncsno arcciro, icndo-nc clc rcconcnsado con scus adcnancs cono sc ncrccnario dclc cu fossc. PFIMEIFO CONSPIFADOF Jusiancnic, scnIor; c nuiio csanio causou isso no ccrciio. Por uliino, quando Fona ja inIanos vcncido c fc iodos fazanos no csolio, cono na gloria... AUFDIO a quc laic o onio, conira clc icnso ncus icndcs dciando. Por algunas goiinIas dc caiarro dc unas scnIoras, quc sao iao laraias quanio ncniiras, o iralalIo c o sanguc vcndcu clc dc nosso csforo ingcnic. Por isso norrcr dcvc; sua qucda nc fara lcvaniar. Mas, cscuicnos! (HuuIo dc tonIctus c dc tunIocs, dc nstuu con ucunuocs do ouo.} PFIMEIFO CONSPIFADOF Cono sc fsscis un corrcio cnirasics na cidadc naial, scn quc loas-vindas iivcsscis dc ningucn; nas clc volia rasgando o ar con o larulIo. SECUNDO CONSPIFADOF Esscs acficos iodos a qucn clc rivou dos filIos, rasgan as goclas vis no louvor dclcs. 198 TEFCEIFO CONSPIFADOF Para vossa vaniagcn, dcssc nodo, anics quc clc sc canda c ossa o ovo conovcr con discursos, vossa csada dai-lIc a rovar, quc vos sccundarcnos. Jogando clc or icrra, sua Iisioria coniada a vosso jciio, juniancnic con o coro cnicrrara scus arguncnios. AUFDIO Ncn nais una alavra; cis os scnIorcs. (Entun os noIcs du cdudc.} NODFES Sois cnirc nos lcn-vindo. AUFDIO Nao ncrco scnclIanic acolIida. Mas scnIorcs, lcsics aicniancnic ncu cscriio? NODFES Lcnos, sin. PFIMEIFO NODFE E ficanos conirisiados. Suas rinciras falias, c o quc cnso, odian scr sanadas facilncnic. Mas icrninar ondc rinciro csiava, alrir nao das vaniagcns do arnancnio, nossa roria cusia indcnizar-nos, ondc Iouvc rcndiao firnar iraiados, dcsculas nao adniic. AUFDIO Ei-lo quc cIcga; vos rorios o ouvircis. (Entu Coouno con tunIocs c Iundcus; gundc nnco dc cduduos o scguc.} 199 COFIOLANO Salvc, scnIorcs! Cono vosso soldado aqui rciorno, scn quc do anor da airia ora nc cnconirc nais infcciado do quc no noncnio cn quc arii daqui, nas o surcno conando vosso olcdicnic scnrc. Passo a dizcr- vos quc con nuiia soric fiz cssc aiaquc, icndo or caninIos sanguinosos lcvado vossas gucrras aic s orias dc Fona. O quc iroucnos cono csolio uliraassa clo ncnos dc un icro das dcscsas da cananIa. Conclunos una az iao digna ara vos aniaics cono vcrgonIosa ara os ronanos. Eis quc vos iransniio, clos aircios assinado c os cnsulcs, juniancnic con o sclo do scnado, o acordo quc firnanos con os ronanos. AUFDIO Nolrcs scnIorcs, nao lciais o cscriio, nas dizci ao iraidor quc cn grau nuiio alio clc alusou dc vossa auioridadc. COFIOLANO Traidor! Cono? AUFDIO Traidor, Marcio. Isso ncsno. COFIOLANO Marcio? AUFDIO Sin, Marcio. Caio Marcio. Pcnsas, acaso, quc cnfciiar-ic vou con o nonc roulado, Coriolano, c isso cn Corolos? ScnIorcs c calcas da rcullica, clc iraiu os vossos inicrcsscs crfidancnic, c or algunas goias salgadas cnircgou vossa cidadc, Fona sin, digo. vossa! nac c csosa, roncndo os 200 jurancnios c os roosiios cono un lao dc fiia aodrccida. Nunca ouviu un consclIo dc cananIa, nas da nac anic as lagrinas s fora, cIoraningando c urrando, vossos louros, o quc os ajcns dciou cnrulcscidos c os Ioncns dc valor fcz cnircolIarcn-sc, ionados dc csiuor. COFIOLANO Ouvisic, Maric? AUFDIO Nao invoqucs o dcus, cIorao ncnino. COFIOLANO AI! AUFDIO Nao rossigas. COFIOLANO Mcniiroso incnso, grandc dcnais o coraao dciasic-nc, ara calcr no ciio. Quc! Mcnino?" Miscravcl... Pcrdoai-nc, ncus scnIorcs; c a vcz rincira quc a insuliar nc foran. Vosso juzo, ondcrados nolrcs, vai dar o dcsncniido a csic cacIorro; c sua roria conscicncia quc as csirias dc ncus golcs ainda icn rcscnics, narcas quc Ia dc lcvar ao rorio iunulo Ia dc vos sccundar no dcsncniido. PFIMEIFO NODFE Ficai quicios c dciai quc cu falc. COFIOLANO Coriai-nc cn cdacinIos, volscos! Honcns c noos, vindc cn nin nancIar os gladios. Mcnino!" Cao Iiocriia! Sc 201 Iouvcsscis vossos anais cscriio con vcrdadc, la odcrcis lcr quc ial cono aguia nun onlal us cn fuga os vossos volscos, cn Corolos. Eu, cu so! Mcnino!" AUFDIO Cono! nolrcs scnIorcs, qucrcis ncsno quc as faanIas da soric dclc ccga vosso orolrio vos scjan rclcnlradas or csic fanfarrao dcsnaiurado, anic vossos ouvidos, vossos olIos? CONSPIFADOFES Quc clc norra or isso. TODOS OS CIDADOS Escdaai-o, ja ja! Maiou ncu filIo! MinIa filIa!- Maiou ncu ai! Maiou ncu rino Marco! SECUNDO NODFE Silcncio a! Nada dc insulios. Calna! un Ioncn nolrc c sua fana ocua o orlc iodo da icrra. A uliina ofcnsa quc nos fcz Ia dc scr rcgularncnic cn juzo discuiida. Para, Aufdio; nao criurlcs a az. COFIOLANO AI! sc o iivcssc con scis ouiros Aufdios c sua irilo ao alcancc dc ninIa lcal csada! AUFDIO Cclcrado insolcnic! CONSPIFADOFES Moric! Moric ara clc! Moric! Moric! 202 (Audo c os consudocs sucun du csudu c nutun Coouno, quc cu. Audo oc o c soIc o cuduuc.} NODFES Nao! Parai! Parai! Parai! Parai! AUFDIO Mcus nolrcs ncsircs, dciai quc vos cliquc o quc Iouvc. PFIMEIFO NODFE OI Tulo! SECUNDO NODFE CIora a coragcn anic o quc fizcsic. TEFCEIFO NODFE Nao o iscis. ScnIorcs, acalnai-vos! Cuardai vossas csadas. AUFDIO Mcus scnIorcs, quando a salcr cIcgardcs o quc ncsic grandc furor, or clc susciiado, ossvcl nao scra iodo o crigo con quc nos ancaava a vida dclc, ficarcis saiisfciios or icr sido norio clc dcsic nodo. Vossas Honras odcn cIanar-nc frcnic do Scnado, quc Ici dc rovar quc sou vosso ficl scrvo, ou sulncicr-nc a vosso gravc juzo. PFIMEIFO NODFE Lcvai daqui o coro. E ranicai-o. Scra iido na conia do nais nolrc cadavcr quc ja foi aconanIado clo arauio aic urna funcraria. 203 SECUNDO NODFE Scu arrclaiancnio jusiifica or una loa aric o crro dc Aufdio. Tircnos disso iodas as vaniagcns. AUFDIO MinIa furia assou. Sinio-nc agora ionado dc irisicza. Lcvaniai-o. Ajudai ircs gucrrciros, dos nclIorcs; scrci o quario. Daic cn icu ianlor, dc forna quc clc falc irisicncnic. Alaiai vossas lanas. Muiio cnlora icnIanos ainda na cidadc nuiias nulIcrcs quc scn filIos, scn naridos clc dciou c quc ainda sc rcsscnicn dc scus golcs aic csic noncnio, Ia dc alcanar nui nolrc nonuncnio. Carrcgucnos. (Sucn cuundo o coo dc Coouno, uo son dc unu nucIu ncIc.} 204
coylcfi 2000 Fidcndo Casiigai Morcs
Vcrsao ara cDool cDoolsDrasil.con
__________________ Scicnlro 2000
Proilido iodo c qualqucr uso concrcial. Sc vocc agou or cssc livro VOCE FOI FOUDADO! Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS dircio na fonic. www.cloolslrasil.con