Está en la página 1de 8

U\' CE~E$"TINA1, 'TEXTO

EN l:A_~Er'!il~:S:~S' HUMA:NlSMQ O;E~ :Dt..i)ern:etriG' Esb~~ban,e'z ald:er6tn [\v'\Y;W.,Upol,. c.ztreslSS1jp};bi~l)~:njf?mO C l/e:s,tebane.htn'i1


C,U\,'VE C:R1SJ$ D'E LOS

EN LA

VAl'ORES

M:(011EVA t.'E s ¥

RENl#\CENT~STA

Se ';celeb ra es t'e a n~ e' I; .qulnto ce ntenari 0 de I 0 it p'firfr-ata" 'edJ~ion conoctda d-e- La Celestlna, p,ubl:ic;~daen ""Barg'o:s por Fadtique de Basllea en 1,:634 se reallzaron .149,9l~ Dle's:d~e ''@s:a' 'fe',G'ha,hasta ~ ~ ~ tient'o n oe::ve le:Q,iC~i't;>{l~::S'en (:,tlst:ellan,a,~ vetnncuatre en frances, dlectn u,¢v~, en ttallanc, clnce ,en flamenco, una :e"fl latin, otra ~n hebrec, ¥ hasta "" ~ , ." " m I ' " una 'e;,teton verst '.ftcacde·,aen f"ngl'Ee'$:l' -,J ;_10 que, h;,c!fce t d'· ~, ,;' " pensar que, en esa epeca, I' ,,-, ser u n'b <'(,_ ,es,.t ~e,go a" seller» europeo Situad,~{:e.n! su 'CO"rltt:)(t,'o historlco Yicultural, Ia rrrenctonada trag,:h:o,me:dia I~:S e,l reflejo:, de Ta crisis 'y mutacien de,' valores e,sl,e.:th;,Q'S' Y ,et"ic'o.rreJig"iosos que \iive Europa e,fl, el cease .. la dee', Ed,ad 'M:'ed~,a ,y'BM Itt -transicion id'Re,:ri,atJrntet1:to" el sinroma ere un cambie radical en las, relactones .soclales producido :e'neJ paso de tit seciedad 'feu',dc~Ja: la naciente sociedad burquesa, carnbio que se rnantftesta ~tl' ~el'.esquema de valores v mcdelos d:;¢ cortducta 'ryl anten rdos p:o,r 'ICIS ,": P,e"rs onates >.,Jle', la 't;r',a"g",'i'c"o",~,m' red ia ~st'~i 'm,"U, t:~!,rli6'n'-, "s.,~ re~U~a;~-t~e's iv~I~~: est~tit~Jc social.
.
\"

".

--.

',.'

;0"

• .'

."

l.

I.

~•.••

ill;

...

_.

'!

..

",

_ .......

::

'.

{."

~..

~$J~lJ imo:' san h ,a'i)" y ,el sentlrniento d' 6:'11' "arna ros e '., E,ste~' arn:or"q,lJ,e excluve el matelrno .. nio, e:s b"~ ,GO' ,:0 un , 'el(e""m-"en,",o purincae 'd":or"e'~ do ' omo ,-II" t"" ""'f"'" del ;c'Q:n"c:e"J,/', poeta, yp,JJet~h~, rnantenerse, '0 no, en el plano de un e,f'Qtrsm"o" ,'e'spi'titual, vlv!id,'Q come una expertencia gO,iaO$a Y' subll-madora, Sin embargo, en lap~()ei'fa, 9iaU,ego~'p-ortugu~lsa_ -Y' err los eanclene f\El,S -casrellanes, este <~se,rvt~:i'O,.:r arnoroso deriva hacta u ~ :se"'l:tl,m:,h~,r.tto doe ~risle,'z;a,(cotta; en g',aUeg',o" cutta ,en castellane e:1 poetase sisnte deprlrrtido), como conseeuenela ale: Ia permahente :.,' ,t'!'~ ;-.-J d_'-':""d'~""""d' sen "",", ~" ,,', a~_h.~~Ul,e aes :".r " por parto,""e d'- '1a.arna a.. ne ._ mada
,

.z:

, '.

,,"

,-

,'

",t

.,~"

",

0',

,.

"" -

"

"

,-

"

,'

",',

etTcor~elt~t~sO';
- .'

E.n el primer "hivel.,!,y·" cons iderando la obra cornc texto .Iiterarte, dicha m'YJac.h5n afecta :a-f c6di: g;'o llterarto ~'ij,ge:nt~: [a PQ'€fst"qt·y ell' 'novela en d el .51g!1 o"A,V: 'Ia 'e'"Stet if:,',~ .tJ'~ I am o r cortes, La ~ p:,oetiic.a del .. amor' (,'Qrte,s .9 fin' ~?1m6t$:'l' $. tl_ r:~~li,d~,ta :e_n. llteratura provenzal ;en e"~ ,s:j'glp ~U" e in:'trQ"dllcHtla en el transcurse de tes ~lgl0$,XJU Y )(I'Ven la Penlnsula rb'er,h:a :,a trav,es'CJ'e, ~'at~lu'n~,~:, 'zona la
l

en ~e1 :sJgl:o XV,; P~Q'r medle de dos su"l.!l:'ge,n,ler'os.,: la poesia ~mQ"s9r:~;s,'a cancloneril -(C:~a,n';ci',on"e,r:o:sde' Ba'e·na _'1 ;$tJ.l:ri~tQ'a" especlalmente) y la novela .sentimental, cuvo desarrollo

:ult:i',ma su mavor

9"alle9Q~pr6rtu'£luesa' 'V' Castllla,

I,":(lgra, ~n

esra

parad t"gm"ct lo corrstltuve Carcel 'de, amor.. de ,O';ie,9,'o: dl,e~ San Ped .. ro'~

Sabido es que @"I c6'd:j'g,~o e.s:teltc:a~, cte~lf arnor cortes, $'U rgtclo del esquema de valores dee ,Ia .soetedad f.'@ud'~al,m plica en el poeta u na :atti-t:J),d i ; d ~t··n "d-· a rnore ':sa· ro~',!1C' e-,'b:i.. -C',n 'm''_' u'n' c" u ;,1· 'U': ... _.~ \,'l<'31sa-,II:'~i~: v' ""0:.:.'~ _ ..... ','; j. haci"a U~fla da'ma ,a· fa que ,co·n,sJd,era e:om~Q :{("$, e r:a» (mi d on,s); 7,6!S'e 'vas ,anaJe s,~e, ;m a,o i"fle.~1'a. (:O'ftto;' u-n «-$:erv'rch:»):-, ,0 bed i::ent@' Y' s"tfmiso (£!:I poeta s,e, ccrns'ideta, 'un ~<s,'i~erV~Er 'am,;o,f») ,a r,a, da,tna, Ja ,d<e cupJ;,: inirtJtflm',en't'ede,b,e re;a'cc'iGn,a:r, se,g,u"n di,ch)o co-d i,9'O,t COfl ,«t:t,e~s.d:etr)} ante cuaJq'u,jer i'n's·i'fl:u:a:c:fo'n a,nlo.to,s,A. .. t),,, ra:s'90 cll~ve'dl'ee:st:e ,<{s~e,:r~ii,c''io}}~'' c5U 'e.s (:_ara:c.t.~~r' <se~retP"" ya, q"u,e 'e:st,a: en j:tre9,o" '£e;t h'o'rror d::e ta~:tJattla (u n~an:ot) h!. ,(:'as:acl'~)', p'o., r 1',0 q, u e~e11rm',ante 'de,b"e e'x,ttie,ma"t -stJcU-scre:c'i6'n, para q:'ue 'ID$ ~o.ttes"ari,'os la'djtJ'la(Jote.:~s, (".It:rtl:zengui'ers) d,el,: ,-,c·eroso, (£li16,s) s:;B,n-cir _no p"u~'d,a.n'de'$;cubrir e<sA~" an'lor 'y d;elatart (J;~:'P;(1)r e'SJ)" 'e:n l'e~s f)o'eJ;rlas'deJ ,arY1q"f ,cYott~,$ ,5;e :e"R'cu,lD-re,n e,l n'(}m:,i:rr:~e d,e' I:a d,:3Jll;a' "(:ll~J(ll:
... ' '1

\.-:'

'--~"

.11'"

"~.

~,I

"3i I -. Q:
I

'j:>.

0.

ift'Q," ~.-.

IUJ:..~~

nO

P~ta aJguftos:c'rfti.c·os centemperanees, como ,A,. C}'ev:elrt,J,oftl::~' Y IS)., ~everln~, ,F,a de ROJas" al redactar ':;' L - r;e res't"''''na,: h-' bTI; a t e~ ld 0 «.~n men te» d'" h a.a r' I J ar _,. nr JC, novela, para r'~ali'z~~ar!Jtraves cJQ' ella" una parodla a ""<I, ,--,.",,' ,1, ' .. s: ~ ,~', -, ,,:", ,,' ,d:',e a m or (20 rtes en re'I~t:'1CJ n CO'Me s U' V I ven (:1 a I Ut~ra,rla,,e'n la novela sentimenra co'etan'e'a,.Se'g.Lin e:,s tl~ p:re:~J~Jj,u "R:oj ~s -s-:e, h a bria 'tcrp,a,d'()" en los esto «pape l:esS> S ·IJP~O-'~ starrreh't@o ,'e:n:-c ntrad 0,·$" C,O n. u na 0 ,, '", d ,.' h'J;I,:~m,a.,n 'Is'r~;,c~mcomp 'I:,eta.-, J!!fl 11ta que , t~C)It)l,~",' la' C,aH"s"to $-e, ~',o~ntJ:PQ rt~-tia, 'i n h~'ia,1ttfe'J1t-e ,:s:om"0,; un ,arrtante (,orte:s'; :gaJQ;o:la',cto',r y' .s-..~., ,eJ.e",ctdi:o, a ~c,om;p:l;etatl:'af' per,p :no, CGmj~: t,a~ t:,om"'edla humcu1i"s:t:i.c,a ~s-h1"a' ,<{:cP'Jf1',O',U,na ttovela s'e;ntin1,ental ~p·a.fO:di~c,a>). ,:que ,fu:erit 'a~lm'tg·moL ti;e.Rtp'o: «tr:a,gi:cti y ',~6~m ic,a».[.2]. -Es mA:s:,,' bi fi@lur;a- cJ:e: 'C,:,aHsto ),ie"n:dria,;: a -ser Ufla.- ,c,o'ntraflg',ura "purle-sta- de l .. 'ri:anO" el e "~rotagcHlfsta ,de- L'at,ceJ.di,e a)11,iQf" n'_p'\/e,la Que,~ fye h-allad:,3, e:'fltre: los, !'lb~Q~S:~ tao bjbUQle(;~ :p.ait:h:-u lat ~d~ ~ I" ',.. d R·: '. ',e ';~~J:as,~ se"gu'~n e:', Ulventarro;, .h-' h a. ,$"~I 'mu'erte e'C.'o 15"")1 5' .:e'n, 1"·;' "'1' '1 '0 '.,;_,~e've ,,~., ,rl,O C,~Qr:np~lfa a, 'I,OS. de '. "(1'5:, !prQt-a~tonl,s.ta's Y' ,d,;e$,(!,ub:re ,ci'ertos p,a.r,aleJrsmcr.s,; .. ,a.rn'b:~o:$'"-s:e slrv~~n:'de: u'nk m:f!nsaJ@r()~ para ,CQ'n@ctar ,c,ort,.la ,arrr~d~a;~ los 'd'Grs, «se e-n~2,arzan -'e:'n un a~asiQ'''i1'ap-,o'd.;~J),~t'e-,-ac:~e:rc"a d'e, 't!a'~'~t:uaIJd~:d-e$ de, la . .~ I '.< ,j "",
u

1".

••

~."

~~.. -

-.

..:

'.

'I

"::

Df;j.·ij-nd;,o aparte 1'0,$ paraielisrrros apuntados, lo (i;f!rtoe$: ~q·ue.·~e.hLa ·C.·eJe·strrf~ se opera una, .subversJ6~n 'de 1,0:$' c,~'rrQne.:s est·et}c:o~.s del amor cortes subverslon '''f~cHm'~hte p-e'rc~:ptible por 10$.· lecrores Off la obra, O:;e- b.e:c;lto', W ·~I ¢otll:.l~·nz·9 del ·te,xlo,. e;.n el pjFhTl·e-r encue ntro .(ile los, futures amantas, 'Calista, .s·e d,irig.e _<1. Me.l.i·:be;(l con .. un vocabularle (servicio, secrete d oJor',.. s~:~.c:ti~flci.o;" tormento, ~g,ala.rd'6n, etc.) que co .. ncuerda c.~ctn e-l unllea do en la P"O'" esia co 'riAt d e···1'·A·s'·· n-· ca cteneros en la novela sentimental. Sin embarqe, ell ese misrno encuentro, los lectores podian censtatar
.I
'_':"6.. _~_ " ~.
I I" . .'.~: ~

·,d·ela dama asqulva, que aleja -con desden ~a su pretendlente, e:c+tan:dole en car-a su ·(le:·~:~.o-rt~~,sl~la preclpltada declaracion ,amo.-rosa~ .. en · . .. -:irl_ ~eJn;bar~:d;,. S ella misma contribuye a la torpe "C~O d ucta d e. C:~.H n sto' C uand 0:' Ie. inc it at con SlJ, s prelJU_nJas-·e 1·:rl$:ltlu.a.C]OFlEtS.·, no exentas de clerta coquererla ;(·:«E~n ~.st:~::c·on,olt..O· Ia gra"nde;za de ,D~·. ;O·'S~·') die e'. ~.I J·~ ven: .o . {(l.····:E· qu ·e·~·.•~ a Ii-s·ra?» - ls n':,'C . lnterreqa, curlosa y coquera la muchache), p:arp. Iueqo, puesta ~en'eYld.e.n·cl,ala paslo;n amorosa de) Jo,ve,'n'~'< reaeclonar C,0n .de.. templanza 'e: irac-.urtdJa" s lo qu e·ccntradlce el eleqantadesde f) ·qU,e (:a.b:.tla.
modele
. .- ,... -' .. , ',"., -.' ~'. ",' ..' ,,, •.. ~, J, . ..;..• , .' .,_

verdad que en una primera etapa 'se adecua aJ

'II,:'"

'.

,l_',~L·~~1

-'~

.,.I.\..I~..

. -: ,',

r l~,

~"~':.

~_

V', .,}. Y"

d I coc 1:9'0 cortes, :,3,.. prectprtarse en una apas ron a d ,ra d I. d dec Iarac Ion. a moro sa, contravt n.le-n·· o ta norma oe ser paciente V" discrete amador- (en la. novela senttmental, encuentro entre 'el enarnorade ¥'I:a q::tO.a:cJ:·;i; produce despu es d~e varias te,n;-tat.hm.s." y sa s··e·logra 'gt·~cJ·a.$~· un ~i:g.nolntermediario; Y~.. .. 8 adsmas, hJ que: p.·~~·e amador 'es sJrn.. lernente un ··eJ p g'esto de piedad y. c'oh&;h:f:erat'i6n por- parte d'e su ~m~da). E$'~~ta d~d~raci6n d'e~corte~ la que ~prOYQ:~:a., J:a re'a~t~i6n .. vlolenta de MeJi::b:e'a" :de:sp·u,e·s de constatar que Calisto, en '~.U torpeza, h:a rtl.aJinterpretado Ed tetm'j n.IQ 9:a.1 ardon, p tQ.:mieti·d'o, 'pot ~lla en ·~asl.lg:(;i,··cle. 'SU alt··e~v.i~nli@,rttai p'et'9 qu:e .aqu·e:.il ima_9;irtc:t s:e,r ,~O·.a aJq:sl6n ·a l~ entfeg:··~ .. j n£.Q·ii:di·cl-o·n~J de ta d;p'n:c~eJI:~.0tr;a ru pluta (;:on .ejl c;o'q'j,go" s'e t·eal;·,i.2,a. tLfa:ndo, l:eJp's- d~ m'ante:rt~r ·~.n· ·:s:e;cfet_o~' S,jU.p·.a$.J6·n .·a·m:;oto.sa, J.a cg,:m un f"'a' t\;. S-Us e-ri.ath),s V"':~re P(l.OJ~. ~n' ~ "m~n'6~s ge u~·n.a·al."ah·ueta R·ar.:a, :cons"eg' fl·'·I·:';" 'e' ·1 ,am',,--,"o>r ~d"'.je:, MeUb·'·,tia eo':·-x" 'p'.Q," :n::·'·,;..'n····-d··" {):s":eo ·a·-··: fa JI _'._ _. '_ ". ,1::' ' _ ':'., ·e)(.;r"l.ota~ieUl; ',e·lt,on.6~ml·tca p,o~rparte' ,d',e 'la. he:c;hltet~: ~v· . de, lo·s~. tti··aao$:). un'Q (le( 1.0.$. c..uah~'.~:."S¢,01pr'Q,nitl" a.·nu·· n···t-·····a····ra~'· q"';"u,:o :Ca:>l·I~·t·o·~··~S~' ·c·<o· m····:p:·o:··r't:.'a-:· ,c·o·,·n M···q:I'I:b··e··,·a_1 t-'~. ' 'cem,:o;si liub·ler.a ·«l!n"J;eria,d,o. ;p.e:r otr~ ,(:.u:a.JetUiffra, merca:d·.:utia-.a ha pl.at;.(I» (V:Ul) .. E.sta c.t),n·clu:ttq .te:~:.ulla. ta nto Rlas, e,xtr.a.n. a c:u/an('o: ,q~"e.~1 t:a~iz .;t:J ,eii.Vp.fi. m.E r ,a enc,uentro., h~a ·subUmad'o· 8- I.a. am,a·d·a< h.ast.a SO, dlvln·iz·acci·6n,: <~:Por OJ·:QS fa ·c.re-Q:",· fl~:Q'r D:·hJ,S: 1a c.o.n,fleis.~o'.; no creo qu.:e h'a:yo:trol 50~be·r.ano ;en el V cJe]o ..... {1), ·a.spec:to s:'obre el que yolve:re.mosma"s. ,.;}) . . ad(e fante,.1>
ilii "

que ·~Ca·li".sto .comenzaba


¥.2' .

a irrfri'ngJr las

1'0,

norma S'
!I,

et:eJ

.._r-

.•

.•

er .

'()<;,lVl; tal como ella s'e· proclama ants Callsro, ':in"~4rti:e~nd::o Ios.papeles. asiqnades a. ta dama en la ';'; -. I ]' . "p.oe::~rla, cancro'ne.rl .~ 'Y' 'e·n l', n.cnte,;a~;.S.entlm·enta I_. a M.eI::i:be,a m"ism;a,pecn~ra,.:a la h·ech ht:e.ra ··qu"el··e~ayud·e:
:e'n I·a. cOinse'c:ucio.n" d.e' su ,obJetJ·v··Q am,oro'so: «Di~. ·.p,or :Qios lQ ·g·t~·eq~U:i6.,"leT~s"1 h.a:z 10; :CflJoQ .s·u·pler:e.$:,
l

encuentre con Celestina en el ... acto tv cuando s:'e p,e.rcrbe~ .et~toda SIX clarld -. la ruptura con el papel ad ~~-i"g'nad'O"pot e.1 ·ca·d,;igo cO.:r:tes. Cuando, al final de '1 . ." ... ....... .:.~~(::9.n'lf! rsacte :} n,, Ilit· ··I·~L.: r~"t"e.1nea t .,·e"rm·· a per ceee r ·:-s·u m «<;o,r~6·n·»a Celesti n ~ paravque fa .Ile~·ve al ';(jdpn·~J1te).)< C;alisto (s·;abi:d.a -.es la relacion entre. ··eil g:QI"ol 'Q"J!: to lJ~las~~y·e·r d:~.:s·a:c~ sexual-en ciertos textos ro:;~'dJ~vaJ~"$) V cuarrdo le pideque vuelvaa] dta $lgtfi ..:n:te..~ "<5R1UY se-·<=.r'~,a'tne·nt.e:·)}'J8·a reCQ9·er el e texto .de: la.. oraclen de Santa A·p61·0)1:i~·,. amblen t para la ··s·up~u.e.s~au racton d"eJ d:Cifor- de muelas, La c criadaLi .... creeia sanclona la per:di:'c16rt ·.d"'e su :a·mia: «Frauds hay, m.as le .querra dar que lo .dfCh·jo»,.,,A. partirde ahora, Meli:.b~ea.se 'd'eJara d'Q.ml;n~at (bien como efeete de tao lJ)hj locaotlo, :0 per la capacldad seductora de Celestina) per una lncontrolabte pas "-~a"~:n: mroro._ s.a. h a st a C· '0' ,no :·'.:I·e·· rt :1" rs <'e en e :1, a u, transcurso de laobra en una «sierva» 'y '«cauti:va»
i

esperar :d~e. na dama u

cortes. Pero es a raizdet

.~

.> .

"U,

lE·,;'I.'

_'

'."

?ttl,'

,:

I:".

... ._, ..,'

,r',

'__ .,

,f.

......

I;'

. ': I~

.. '..-"

"

__ "

I~

ill'

_""

'"

.,

~.

,:

.... ,

.J,

-:"

_~.

't",

~.:.:, ..,

~"~.

~~

~,..:_.;,

',.,"

__:-

:'

..

"

'

.~

I.

'(.:

':

'.'.:~

'~

PeTO esta ruptura·· co·n 'e:1c6·d.ig:~o,esteti.co cleo! ·am·.or ,


:
','

de:~rad:act6n rl~ar6dJca "e·n ·s:·tJo:n·~~_u,cta. t arn~o·ro·s:a,:-. Es• ~ ,~ ~ .', ~'~. ~ ")0 ... • • I • • ,'.

cortes no; 56]0 a:tarie: "a la pers:o.n:aUd.a:.d d··e·,Cil;li·csto.;; !aml.s:~m·a M,e·.·Utlea .. V'aa .. se·r ·s'om··eth:l:a a' un-a' ...
:
,'',~

,"

--

--,

'

~..:J.....

."

.' "': .

!!p

"

.q.~ nyC) to ~:uil 5 e rt LA r:eni,e'dh~. tan ,llS pe.·ro q u:e e' ra· i-.gual@ ~con :mt.p<e·na y mOi tQrm'~e:nto',,, Ag.·ora to,que m(j ·'hortr~a·,t ag.(rr~ .da:n:·e 'M i ~fama~, ago-ra las.:.tlme m,;i c:ue.ripo; ·.aunq-uS" s·e:aro·:m.per m-Js carnes, ipara-sa·cat m~t .~olerid',o 'co:ra;;Zon", ·t.,e. d·QV 'mi fe d';e 'se;r .se·Qural'. Y :51 ·SJE'Q.. aHv:jof' 'ole.n' g:al~r~:ona.d'a»~·EstQ mlrsm·o: t·o/ ~~~a·s·i.on,q.r:nie:·~nto ,.irrllPlpe: :e·n ·I:o~s.,encue·n.tf.QS am~p~tQ"$'o:s ~,O"tl" ·Gal istQ." ,e:-n;" I:tl$' q.UE!:.P' ~·a~c.tuf\cio:n .5.imfl a r .y ,.m in ~~at1sab Ie P.:~$:-~.Q.ng u·e· $tJ;a m'a n: 'rEt: : ~'n' 'e.1:prlrrf~:r ~n,c.u·~_.n1.ro~,c.aro,·en'la' '~q ..l~s ·p~e.rt:a$· I ~:~, im.-pit).an <d1[te:strQ )'gQ'Z9'~'; eln eJ 's'f!'~l~'ndo,tr,(l'S p:,ettier ,S'-·U. 'virgTri: idad,., I,e r_u.eg,a ~.ule. vIJ~'h(a Shl fait'?! p'ue's·,. ~a:Re~r.cl~bi."d;ad·el !9QZ;O»~, que.···d,a, ,<<<·e:sp~ra;fldp l,as· h'Qche,'s ve~;nlde'tas.»"., ,'Fln.ahlle.nte, en el ultim·o ell.c·'u;-ent.ro·. "' su. nas.i~·n.' Ie· ..~ ~·t·~~U.a a;1 .·m~: .. Q·.r··IO'r·· ~·;C:.-U.I .'. ti"" .,' ,v. " ~ ,e~na'mo'rad~Q!, e.n u'n lam"e-ntQ' €:le:s:e.s.p.e·.ra.do por I.a, .percHd:a.,: d·e.' ,am.ad:Q, .sio.o· ,de: I 'pfl:Rce-t qu;e Ie p.r'QPQr:ci:o~naib._a;: «T;a~n pO;CJJ tlemp'o .po-s.<eJdo: ~e:.l p:lia'c~r, tan p:ro'n'tQ ve·nidQ .el :dolo.rh t.,,·..} l.co·rna no g::p.ze :m·a;s. de;J' ·~g;o:z(f?»~. pac'o ;~~~p-.u,e·s~,n ··.e:1 S~rij. ,e..

a~

-<

j.

""

'.

.-

,_;;Jr. ..

no

:na{io f~ t1'~~h~;d.:(j, g,~;nlJle·~a .,.1, d\~ [~ ~~.] 1d e. C.Oft;Ef$1ia~y: tI~: Y.irt UI,~:}4" :mQ,d~~tiP:' s4~~.~~ ht"ad'~dde ani,a~nte ('Q.rl:e~:~. L'Q~ tlfi.il resulta (Jo~ble'.m·'e·-r:rt:e! p:a.ro,dC:OI, "aJ centrasta r dlch~a fitg. u ra e ncu m.tlJiad a, i' 'C:Q'l'l '~']J muerte 'i nnoble, 10:€urFi'd:a, en U'fr C.ontex"to 't~·:rEtQ rcl):mti co, po r 1'0 que ·S,U.;S:' j6v:e~ll·.;e's,··[,r[a,cb15; ae , h"abia.napresurado a retlrar :f'a€i.Eiver para ij ue J'F!:' :n . a· ~ I u·~u q :'·U ~~ ~'_ .. '. d' ar",~:.. ':£&"n entreed'"' h- ~lOWI :'1' ft·~mF~ dI'a ~~Ui ~m..:·,n
~r ....

'l~;ua~n'do1MIe I ibea 5~ e~tU:(Ld~ una rr~J~~i.n[l~~4H!iOn ·en .milifi,<;li\l;l.Q:r"s; "de, e:·~a···,I:i>c:'t:!.o'~ ,e\iQ:<~O'rl:c ''"c< omo «el; ma~,~t~abado h·Qtntir·t!: :m,.~~~ ~ , /"",j .... ~
~:"'y,~ .~~ '.~ ~ _.' .' , .~ ~ ......~. ~'~.' ..(';, . },. _. , __

mi'(l,rrtJ. -, I'd)~1J::Q) nt~ ,~St1 p.. ~ a~lr.~,

. ...1 ., d .. ". '. ,g:e 'I' P:OEi.s,i;a,,;;',e. I amor CO:riH~S.>,cu'¥a,sustrato soctat l' ra an t":]ie-"o·'r·'''I;ol~.J:~;:..J. 5 fun ·d·r~k:~: ,·C. ~'I M-U' ~d;x· ..J.~(~a'·Iores ~.~ I.c:j ~~~' :~·'.~~~I~~~'iU. ~~~w.\" v._~"~·:~" :~.~ .

lqllj;!; en g.rati.·a;s"

el'

n..~A

.~~.,

1.,.0··

.•

'"i~

.. ~"

'~.I·

QI

.W:~'

~.

·.'!U,~
r.-

~""'ho.r+n 'L'J3 l'lil.~U~

"o,.1li!Ii ~II

-\i:..:11

clrcu n· ~1l~,loI~., .~:-. ·t,-·.ii..... ,~.u, stanclaa ·.


,Q;
I.'

'::lIi··n

~·w"1-;;/W'

r'tAj:\"';A

hi' .,

~'I

~'r·n.t~,a·.• C!. "Uti~~' ,:a

eLlevernes el' cuerpe .de mrestro ,q,:u~e.rh~fCl amo, dorrd·;e -r1,Q, , padezca su han ra: ,d,e:trl".m·o_Etnto:»,/ (?<Xli Fne·n~ '(1 esta "d's16rh' m ftiflc,a,d(lr~;, 1.9l ,JJe..sp·e·£:tiv~, r p:ar6,ctcit~ que eMe'rg:·~ g's' t;e)('~-D~m~'@:'st:r~ ',~,'n~· Q.~re1a: d~ e rra:tj1·p r~ 'd~:g q e :",. on :s:~."Ztln.Q:~~i~C't~a" . z se arJar'tan. d:ej tJJd 1::g':O.am~~~) ··l11'.qrcado :p~rl~ lfrh.;4 r.Q;$~): JYb~vad:~ri;J,s~:a.;J Y,~~;:fr pqJtlJ'a$:t:e'l Vi,~e·i1, ·un SttrtOJ ;s·~:~JJ·.al, n\al,~tJ·ttat Q:~qt~lc'a;d:o~ !I·,o:s· t'tt~(ltts~ ~ P9J y' ~~te,'nte,· h.:?(rtlP1;\ f~~e~u d:e hi (;tJlrn~~dh~I),~ ,de:,1 Ilar ,a\s\~p:e:~lG" q:u:e "la: p.ia~tO al' s~e,gu.A·cl~ n.hl~I,th~' t:r-an5In'NJ1Plc'~~h :(~I d,e lIQ.s, \laitctr,e,'S mo:rale:s), .~J q}]J~ $€ d~~dr,i'C~,e~1 d SJ'g'u~ en'te' a:p'i't na·:··,,(!). ~
J

10

,~;t~i;~ t~~Cdntie~t1a~' d~'tddlauw~s~tJ~d~d~J~'"~


Afi

Dlvers,Q'$; i:n,V"e~s:tig.aGlore'S ,d:e '~a 'O'.btil1Eo.~i.nclde.J1 E!,n': ,,·~:~·t,·, ..,.;,... " ~f' as-l9j'" a r a ~a· f.1o-rag1;"" me·UI la, 'ell c.ar.a.c: ,e.r· J~ "t·:e fU:lo.na>. , n" -.. <,I"d· ,.;1"_' d , ;"'e u. n·a «'m,oraJl'.3 'd'·,·,j .. ~,.~. enero. ·d··':" ..-: <,/':t":"· - ue '.'}.,. ~ u9.: SU .ra,ma.,JCO~~ 1 ,I .. (l:r1;~~.en prctu8> ib'.1··,· , . .... nl.'e f"·~.; "',,' <:",., an e··t fJLu~e., se· fe·me +c, .fartCe:;5;~1 . re:aJi:'z,a,' un come. 'n.tarlQr 'saltIrlco sfzd~r-e' ~'a1s;, ·c€fstumorQ.S- y actua'rid~a·,€1 p~o'llth~aL Ta,.(e:po1c;a .. 'Va; de: Ern !Iat }«ca~rta ·d~.e'l a~t'lr ,8, u n St~· 'a;m i'~lO.)i~. :C1.·U e - ... , .c.Ji.':. . l' , \'. - A ,.... ;". .;; " '. f' ;'. ·b· , ·'(D'fe,Cflu,e·a'l te~x·t·Q' ~'[-ama'm··a;tlGO!l; s:e -d 'Ir~m,a~ " .;.,·a~oen!,o' 'e"s~crtto <t.C'IO:·Mt'r,a fis·Q·ln,gle.rIQ.$- y- malos. ·slrvle·ntes~).~ h:::I:!ei(i, q."U~e :~le relt:~fite; ,e'n ~'afs o;ct·3V·21S, .:~(~rirs.t:hcas ,: ~d' ·n"d::e' se: an~:d:;€f Q·'ue I·a h iSlori·:a·. ,,'Cre~s:9-rac1iaCl~a ~d,e".IJt)ls~ o ~. :!. .Ji ". . am a:.fltes S~e\.fiJil r:dk.~ e' ·@·s:c-a.rr11le,:ntc a I" JCiV!e n~es J.)a.ra ,:0$" 'n"'o ·{cfi=a"r de ',ahcah u,~etan i' faJso $:i·rvi~E!.r1t-$·»~F~,,dt,( ~ .. ~ ELn:.i a;'.c ,..n·R ,~'i~ U'·~ t ,~ u 6';e b.c-:;o; riftll 'U· n" :f',~ ;IJ~' ~ ~·u, t,ii..vt·,,~ .. n' ;~ 'n. 'v !I~I, 'a,let·cldn·a;dm.t;~.. n'>o, ~'I ;es'tJl'o ,del Et'~d,att'is'nlO ca-rfs:i,"ntt ~ AI" I . " . ....1 • d I a ';' ~ ."'e .~cj;S~:po,·!t(Jg·(lS ;m~e·Q~evat:es·; 's'nlG pt;j:.nr~erl~~ pU'e' 'ejf) u n'a·, "h ~.~to:ri a ap·a~slo,""ar1··t:e- ,y.. fl', l~ ·v'·e·"z:·,~ ,<! 's'Q;b~recolg:~e·d'Q~r.~.~ tOi~~a$ for:rn;:aSt ;(;<Sh~'~;re-J~'l:g~r: I(Je. I.~ 'v1a~t~,a~Hera:i nt~e'nt'i16rt de,l q.~\tO,r)ll L;<i E.~I.~"$·tj·.Ij~{ t:rat~,cte·ncfe· ··e'l t.·t>.m~eti;d·o y. '~I;c;at1·~,·e d~~ .~,r;l'~ '«.1110 r~lid-·a'd>l V ~'~f!;co n\ti"e~rt~§t 1~\Jf:flll:rt' tes'Ji.r.o,Q rt:i a ' e;.*te·p';:'tlt,nal de [.a 'Rond'a; t'rlic,'ls~ eticQ~trE!lfdj'Q"<sa, .,q. 'ue~
. . "'., " .. ~.,.
".1',

jt".,

.~~

.. , . ...}.~:

.,~

...

,,,f·~.·
l

" ... , ..

,o

..

1,:, •.

".,

: :;

•. "

L,.....:;..

c'

<>

I _'

, .•

,< •••

I . ,..

'~

i'

'

~ V); ._..' ~,~

I~

VI

3. _,

.e.(,1

J~

;~ria:·..

r-'i"'\

~:

;'·1,

_~

't:Ii

,$;:u;b\l]er'~e~el 'e~q\_;ltle'm;a d~~ ~al.a'lkls mQra.h~(.s' d.e~l~ ~ m:u.n..dp. ;med:i;eva~ 0.1 t,te,'·mip\o~ q:l~U~ .se :al~;e f¢'g_, ,aJ :y ttl btaJ d'I;l' fa m 'O~ e::rrri'.t.f~a~.~
E! n~ 'I:a' qJj'j! ··$e

naJ~:s, g·e-:l s il.gTo·~vr:

·te~$l;Jg'p el,.ave· de' e:$~a',ri:s.~is,: d:t:, ~Ojstu·A1~bre.$:'1: Yv~aJote15: Irtu~,~lef\.Utle·s.antes ;a~ It M-~ '?w" .de,1 a~~ mb.ram"~i'~:n"l~ lrh'+:.a~~,l' ~.~ '~ u '_", l .. -.\.! ..,J'.,a, un .-:.. . ,":,. It '.,.-,", ,. :....- d',·d t '·1 .. " u,·~ ; na nu.e~aCU.. ura V sociecae. ~~Ie·'n J!I 1p.atlO ILte:raJ~'h' ilr!ttJ~ed~e":G;(J· nsidera rs e· la 9 ran el f:'gJa de 'lfi'n~ padre·~~l \, t:JiS ..J J r'n'~ M"I r'iI q' we: '..'(' C'":·~Jpl;. a'"~~ I 'm' ~~.....+,.h~ u~~ '(,e!rfun' :el tfttfm··o·f!:'fp,one·nte del esquema "(fJe, valores .d"'s, la ''!i:' ..ec "1'·64,~.J :nl·~:j~i·I~I·~·'r·:'I~~1 m"~""",i'~l-1~I' obra d',',.,a ;I~ 1C~\l Q"U ~ val. EU v·a~. '~Q_jas:'·s.en\aJa;; ,a la~ vez, el ocaso tle ,~;s::a:soc-i'e,Ei:ad 'y 'ef cn·,at;rm~le~ntG. "lte.u~n~ nueva, s:tA':p'l~nta:d:ol1a, de." a~·c.l$ 'vt~Jos :ViJd:r~e.$ rned hl~le:Sf.' E~ 4J!~f~I'tCf~l' e n !~lr:lQfJma s d:e' Man r iq:l;f'(i se a f-i r!t1,'a: :Ia val i'd··~':'f!:z ,elf! ~ i·d·@ a I a:rls·~tl?'!¢J4ilGO,\, 10 e',,! 'q'U,e', es nrodelo $,~r 'p'acl re, .'e,1 M a,~' r:e.· <don, .,R,qttr i'Q'Q fh'·o,tldt es t~'~rnH~ -, ~~ n [JJJ y caljall,et~osn~httd te::t'lg'~ilO(::i~d~ad ~'ra'd,ic~~:n;nval- val e'n·ti.et ~~.altad.J .m,:~~·tA;r~l'·V p:J:ttq~,n~i~l~ La C:e.h~·s,lirta, ~'ir,..tr.aL e·.n. f~;,n t"tls. iJ;~' ,tii £:.h·o tel ·e··at, in ·'cJ [tr$;~ e; n.tr e :1'0-'$ r~E,pre$~,·'ntant~s· :I)~ IIIU.~\(:a att~t:o~craf:,ia~, .. d~; 'Pleb.eri:'t,J y ,rr\;~~lE'~,t' 0.-"'0 h.;r:~IO .,,:~,~~-~ ',L::.,"t!lt ,p'·,·e·'~·~:·I·.o;'lA II'n 'c,o··:n>:~'I'a'n""':I'··a_·1 ·d~ I~ o~· e!~' ~IJ.I~~!.~:~ ~ ~.-~f-l ' J:.J:g . .. qty. \j'al'A'r" 'b' "<:,,1,,,,,..,... .... ,la "ru nrc co·,rla"t .0··1~_'~~:"~11 ·lt~m;·~-...J·l""Iih'o-~nnr .~:~~.l'~,'" i ,)1:,; :~.dU~j ffl" . a n it:a' ,I. . d, ,.q ·'tl·~·'r.., .~. n :U· ~'n ·.I,~ ·n·~ i"!'<"C4. 'n<1:.-:e e I", .. ,~ 1~, m'.,.:"?~ ""1;.~" ~., ..." s;oc.i e~t;!;.ad;. eJ .-«statu,s» vp'r,es,t1g i0: s.acl aJe's: no r~a~dica:n'ta E!';n: J!J Un',aje, l-a "«~no~t}"lle,:za-t,raci"i'ci,Q:nal,} 'CQ:" -511 rig;h:l~ codhd'O _;d:e m:graJc.a:ba,He·re:s,c(l»).,: s,_in·o an ,:un'J' ,. ..:n- UI",~ '. 'Ir\" ~".,./.", ,. fv... "n ':Q.--'~["':lj]~' ,:./a·lllS1.:C) . r ,*' ~i :, -. . Ie·\;t'Q va, ,.v.:r e_,. '.1' 1atr~g:e"·~la': rt..,·u~z~u', J I" rJ5~'p-re8'einta, ~ta. ,rTLU!V.a, 1J.cgu·ra ,d.e:1 -rtco ienn.~o'blt!·c,id:o .. y n';ll" d 1!"on" -~e';n~'d·'lf~.~t~o,c-." .J"ISII, u·-:-n~I·Ii~n·'·,o,~·· nfi'i·ll\t'"'S:·r~;.e y~ . \A u :,.. U~ ..... u 1~a, .~. d,ad:Q' a f:a c·aZ1a. y. ,a> lae:~lU]itac'hJrrl,,: ~J d;e:~PQrte_~",hi, pOlei:fal y la rn~lls·lci::,.V a.~.j ue:9iCt ((:M'otClS:Q,." v:c.tlrfstebi:·d'o ~'n: to' I:av'",a 'f"':'~I' :.~~ ,"'n '< '·~·-I·· ~. ' ~*,-.'~ '\.:. e~(l'A'f;o:ir'!":'i' C: :10 ~"'ie,r. f e~.':L ~ :'.:d . e'~YI·· VQ, _0 r'. ':.Jf,:~ .n' ~·,t :~l~ ,~e)~ ..J • Ii b ~ln·,era., h ·.. . :~a'Q:;e~ :",sten·t-a.EI·Q.r1 t;;IN:e .S~U·S,~·.a'I,·:e'reS~1 . como" ~SIJ de'l ~d ls,frl.rt-e y. Cb~ns U .m eJ' id'.etft'e"n;~E!(s. 'ro p'a S.'I l a;Jhl1 e,:ntQ:s<,.~ b:eb·ii df~("$J, "-;1 ·d~;.~ae es·p., Pt1tf:'$,:pe·ctlv:a". v,al~r;aa. f.a.$pet~lofl4S c;tul' f',li'$' q,~e:,s'l t'tlpa. 'J].. ··ej~.,(i.e ~ MeJrtn!"tl;, Efrl .q w:h!~rf "l;ha:slaC.·£t :n"(1j $·6:t(). la, ~tf1..~~ib·h~uzav ~~r1tig::f~'e;~at1J" ~u Ii i:t.laj~e»JI sj'n ,0 ttJ:rrLo·j·:eln· ·<~e.l dJ~" g~ra~n·d"r~\i'rrro 'p~~X~ri:m~Cflnj'q})'". titrflp' ocu tJI~, ,c.:Qrl Otro~ :;·f~"~'~:r·i't!tJ vH~:t[~~ ~s,e·r ',n~lj,u rg,g t$s,~~: ,QUe·· ~ I1lt~,bJe ci~th~, ~ :_"7' ' .;_ i:.~I"I;' ' Ili '. ~:-.:" :.-~ d.E!?:. ::~>'IJ:~,cl .,--"1 CD m ~r:~.1 n>~v["e.r,o, y q ue.:_~ ~ al ',', ~.:.. '-~, ... e~n 9..aJI Q L·,·~~··_iil-1:._":,~" ,p·~vn.&~af e;l.e~~~.i:~l:rt~d"e su tfU.~,;erS;t~~e,g,u'rfJ die' q,lJl'e lie· va' n··I(.a a'n"~~r··o.~~.:u·,C!i'· ,h·o:"'ltn'." "fA.o tf"!\ri"-a'- ,-'.' p'in;"tr"e" n···d)·I-~bn' "e'~ ~~~~ ..:~i'~, ~l.~. 'f' U'~;,.. ~. ;.J'.;,"~:'.~' ,~ g~r~lrfde:~; ¥al:o.r:~.'St Clhartta I.tit ;'«riq,i<uei~;a)}" (XVll;; ReJ ~e'~Q,m·:as.tatCi e.,. ,{tl ve-rJa rri' u ~JJ.a '(l s·uS,. I?\te s"~" s e, q~u'ejq:r;.a .¢.,:n.R_Ira 1ia ~~foJtu.n.a\l\aria:b·]e»·, y. SEt. -p.~:o.g'" ~"n~lt<·,a~,~ a, ,Afll·,·"I':ra<n tt-·;~r;·I~A ~~·v~'!iI",.(i~n·s·" V ..." q' .~.I'I·"·o.·n r n:~,t" ~f:\!"'~ ""1' ,lt1!:\~, w,.~. ,'!I..) . :s;e-r\il riB'n :S,U:S·~({9:r:a·n,d:f:s·he.r&ia·.m:"ie:rat.os}) ,t)Q(,I;'~.
~... ~~.-.~ > .,.,...

abfa .J~:'~r·'u·id:~ f·£\·t....,.J"O(1 .Be:. n&r'ti Ucri en 0'1: 'f-:n n'd';~ 'c l.i!eJ".,-t:I"a, ~~~9:1 "f~r~··tJ~~I:,~4 ~"O .. 4 U~1! _ VI e.l: 'SQ·p,OrJ'~ ~·t·Ot1: rrfiCQ y $~(jt't~lt¥g ~~e,.,a to isma 6 iCQ t t~i ~fe\u~d::aJ,~i ·s.trtt.tl,Y· ·e·sl:'4'b·a <'lao J!'ll ~l~ e s Una :r'n so ., .'" 'd . ··U,g)UJ2.~a.....p'". ~ "0"' ~. L'a'.'.. :~_,~...n,a~,es: 1J.rl, r' -. . '. '1 n ~,..-tJ ., C· I ".,~lEt·, ,a', ~S e~tJ ..
"'."a:1I:: t~
'~I. '~.: •. ~ ~
1

.~:

"'0

_'.~~~.N~.

Oil

I~~il

,~I-,I"_;_'iV~;

I~~~

·Jh

J'

~:O:~~

b.

l;..

~y _ ~~

i:-U';':

'3,

"~"'i

JjJ ~," ;,1,\

".

'.~.

.,

-!iii

,"{

J' ••

"·I'.~b ,-.~-·.l:

co·

"

_I:'

.~.,

,.,.~..

_.~,.I

~I

.,';'

~.

.',

II)

~"I.

~.~"
J!

. ~ ~"

..

i~~

.o·"!!'>

..

:t"\ _ ·~Y'.,·~~

'. ",1!IIIn .~I ~Q4!,'I:

1"& €i

II

c:!:

~ -:U

'.3. ~.~

.'

DI Ul~··I! ..

LI

Ii.!'fU

~J.W

~. Q.I' !"

.....

, .. ~

'<

.a!'UI."

:g,

t Q"

II~:

~Q:-..'U

'_

';c

.~ ~.

-0: •

...:J.

._.(.

-.:

:j.-

'~.

.•

".-:'

:: ~... -,

~.

II

-'_'4"~<'!'

:;'.:i;.)

'F'':-..-·~J

'8.

....

~~';""

~~.,

.....

m--..;:

.. ..-.,

.....

__

."~.~~J

,':Ij

"~

~:,Q

1I,,~~;.

I.U".~

'..: ~

.~~

~jl

-.~

,~

1_

q.";':1.~~j~

.~:~

.~~'~

.aCQ

~~!,

~.

:.~:

~~

:'~:'"

~'L

1.1-.

IIJi'~I'

iC,,:~~ .~~t;,M,~~.~,":

'~I

.~.\".oI~I'·'-

.~

-,

d'e

,.

~'.

~~

"l"lii·,r<:·I""!i:· 1~·~Vi:

:::0 ~'_ ,.,~~~~.

\'.,

_ "'

~!Q.'-"

~IU

~,3'

II'I'"~:

_~,

I~fa.,~

t•

fo·.~

F""

i"

) :~

. _ ., _

:~.

, -....:.>.-::;

.~.

-;

_.

-"

,>

'. ~

..~

~.

'~.>~"

.~.

:"~::"~";"':'t~~'_'-2"'::'~;

\"

~'~(j ..:.

I"

~.

'"'0'

I ...

I"~:~,~ __'

~""I,'I.\i."'~:~....~.'~"

.- _~': :~~\"

.".:' ..~:~ ;~.

_ ..:1 ~;

'~

I.

,..iFg

,J_

.,9.'.

\.;>iV

[tV]

H~

Q:.,'

~;-11

~S'i 'en 'e! I p'l'·a.flo de: 1:05 \l6d.o~r~s<e-s.t'fltic~t)~.'~it;,e'f"arlo,s· : ~s'e.:rom~fle.'I. '(erma a,cae.ama.s d1e. ~v;e·r~. n ,el ~$~q' e~o 'lj.rt!·M,:ti:
I -.! ~"

m~e!t\ll:e\1~a,1c~b:a;ller'eos~c.G~ ·v,aJores ,qijti;, e'n ~sf;ntes-iSl ;s~o'n'las. sl~J:tj;h~tlt:~S ::.

'Endeffnj,tiv·a"'l.lcs: .pe1fso"najels bde La~tra~ih::o.m'e.tHa; ~ f' en 5U co:nJurrtcl, ·tSe: ·mJueV,f;·R 'Y;' a;,:··~:a.na;n !p,or" uno,~ v·,t~d:a,re's r,aJ:1.i (,aJ m~.entse ~;d ·.i:s(ttn t CUi d~!1 p.a:sad~~o
c ,

---------------------------~------

------

..

L d ,,~,e,1'I'~ . . , '··t·~ . .' i.a 'b'" iusqueca d I piacer como :m:9~,'.·y,aCJon ,'....... ' - 'I" d ... . _..' . ~.. ~.' :'. d .: '.,Q:men'Z,?l;M.:: .o f un·u:,a·me'n-ta.'·,e)1 , compertamrento. . "C'.' -,~.;.. .'.'
'1'

i,

':i'

;'

y prostltutas,

los. ejem plos ';cfe: :Q.n,~du~<:-ta~e;(Jo,·n·i~ta c ;':.""n'"' ec:."".rentes en Ia ".. r, nbra: so bre to d,w~; e·1 tt' I .... ';'.";; n . Iolac .er s'a,~" r U h . ...'.:_::;. ", " de II,! mesa (recuerdese el e·lo:.9j~Q:· del ,il'l1o': ,e'n tao r>ornb:la entre Celestina, los crlados 'y S.U'S: amantes, ~~o acto IX) 'y el placer de la eama, buscado '~l ·apasiio.(ini·~darn:e:nte, por $e:rn pronto y' Elicla1.' P~trrn·eno y Areusa, C~di$to:v"· .M~Ub~e:·a~ ..lncluso Celestina que achaca .a lp;' edad -su f~'lr~:de epertuntdades, favorece los encuentros .~e·Qte les Jov.enes,;~com~,ol .r .ill]1 ;d.e P:arrtt~tl0 y Areuaa .:en el ca:-pftu( .. yn; :ayuda:n·do. Q .a s uperar la tlmldez delmuchacho y Ios fin,§Jtd·os . . scrupulos de Areusa. En ·e~sJ~: ,ff$:'g~eda_y, e b vivencia del .p,i.·acer no s-e dife·tfn·C-i;al·n,crLado::$Y· n ob I'IQ-S·· . £'1 au-to:·.rn'a-re,ce . resa '.It...., a-'r'i .n cl !U'$O' .".. .' .... . .,._,. 'I'" ~ .' .. '... paralelisrnos -de ~ge.stP~sy le,n.g;u:Ci:Je. entre lias. neches d',e' amor de Callsto y M:eli:bea y Itrs d,.¢.·. .",~~~".. :.,." '. , ··d·;',·. , nos ....., P~S,. ,e, ·CJJn,.,(J :t~ P<a r me no. V, A··reu sa, .en} !U·· . ,:mo·des d .-,'- ,-_,' C.. a que lnterrs lflcan Ia mencionada d.'e·g·ra:ttacton. :P' "r o·.r'd·; ~U~ I up u est '0' am '0 r co 'r"t-'~ ..d a ca ..Jo l,,"~.,,,:,: os .. .:w·--~~;.:·I_' '·i.'~··.'·' ~-'_.~._ ';"~".: s _.~. protaqcnlsras. Results .g,tote.s:ca, 'en este sentldo, la torpeza con q~:ue' [,alistoJ sin respetar el rltrno 'proQ.r·e.~s.i·Vol len:' el Ju~e'!9-o amoroso; con S.U· ,p'recipitd.,ciQti, provoca e~1 desencanto da Melibea, "~""'d;">":'d" ... a, ... s.q.~'e,·,a,::,:,e ""'~"I' ',. ;"~"d":":'" an~: ~en,;.O" ,a, I'~ rose 'edad d rasg,ar-' ,a ..\l.e·.s.·ld Q ,'ura, ,;..J:e I-'a' ': l~l···J:~~.',.;" :li .,~._: "", 'f:o~' 4>.. '''~'~ m-·--u··;r.:·k'·a::c' "h"'-~,., 'u'n'a: e' v:nr;a-·s i,o:""; n 'm~'·-·e·ta· r·I·C'~' d·i:'e·' jo:c:p.S;ct tU~$·tlc·id·.;td:«,Sen.Q'ra1.~eJ que q·urere· t:()lmar 'elt ' av.e.:,. q.uit·~,:prln;1.erQ ~p:l u·m.~s»:~
!' ",,,: ".' •. ~ '{:'.'
.' I \

por Callsto

y M~e .I+b,ea y .termlnande por '~bs.ctiad~o.s~ .

I,

."

». •

".'

,~,

artes :s;:u·a:s"o·ri,a:"$,a ·-trav;e-s de tad '0 S los a·ticares a is U lea'n'"ce: s-610 d os daranen ,el bla nco: el .ansla (le ,~.,~.p.::.,.,.1 ._ '.',_,_ (_·.: a·' confort ._y he,l placer sexual. lEI prirnero es acrlvado POT CeJei$ti·_.nq, como si: de una experta en ,p.:r¢J1pasa'n,da '!=Ie la sociedad de consume se tratara, .-'CY:a:l1eto ~..n" f!:i' acto vB trata 'd,eex:ci-tar en e't. muchache e_.:s:as, anslas !j,e, confort: «buen meson .para descansar s:a.n:p, buen .h:o~S~.p:ital para sanar enfermo, buena bolsa ~par.-a, ecesldad, buena area n para .g.uard.ar dinero en prosnertdad, buerr ;:fu.~:~Hj. cle: "li'nvle'lr:n'orode ad 0 de asadores, biJeri~ sombra de verano buena taberna para c.·Otn..e:r y be.. er». b Est@· acicare del oenfort sera la antesala ~de"i'gbJpe:. ~ha ,g.r,acJ:a: la rnenclonada e.ntregy.a, sexual de " . . I· . ' ,A.r,e,wsa·a:_. Joven I nexperto .. .
l : .... ' -, .;;::'.' ... ;
;-1'"

'e1 servus fidells de la comed la terericiana, se opone en un prineiplo ,(I. secundar a tab.(uJa en su
~s ..a t e· rn p., 6:n··"1,0,·y,,' c·~-,···_·
p",,,~':~'..

0·' n dra
.. ,:-,. ..

"',

en, J·iU-,·:rli.g···o'· , .... ~<.....


,"

;;;1;

sus
:'.

.....

".~:

'. ~'.;

.'.:._J.~~ __ l·,,·

~I

'~~,l..,.'

.~·~·I·~JiI,'

!IIJ.

}:_

'-"

•.

.~I'._"::.

11'-"::

~I ..

,t:". 3"

0"

~,'·"f

~~~~~

~~I

I,

'I,

~~

.•

'

•.

'li1.lt

._:_

,~>s

tn:a's ['Q·t:uf,l,aade:fh;:·r-d·e S~U -d;e[t~:t'h'·o @:I. :place:.r' 'e-s la, .. ,«g:en.iil M e,1 ib'~ea}> 'aJ ~"s$:·u.ch'Fit :~~h urt:a·a.i_.IJQi com·o. '-sus pa~dres. e,stat•..p.1·an~e·and()·:S.u rrtat:ri'-'J,lJ:on:i':o 's'in 'c:o·rjtat .c.,on 'e~lca': <<.,Qoi:~Jle~s· el .qJJ,:e me h~a qtf:ita:r q.,@ m'-i !§J..l.oria? i·Qui·e·ll, .a·p~art~tme:, m·ts ·pl.aJ:·ere.s-? K •.• ,.J. .:d~. 'iDe[en m'e mi~s _~.:-."'.:'~. '. ~ ':::I.' ". de:1 ~sl e~tlo's; q':~bJhE!,ren'-' -\adr,e:s~noz·a'r ~ .. ....... - ' '. 'I' . .go~za.r (l~ .rrtL Que:" "no ·p!ie.ns:ef) et .. e~t~as,varTi'd~fd'e~ ' n i' ;ene-St-O:5" c:as'a·fl1ierftb;s··· '''uJe:":mas val.~ ser 'b:uena a~~g:·:·'a.q' . '....... ·.~.'r _. ·,c~s'a'd.:~}s.~:,:,.. CIO·~:·-t~ ~ .,.",. '~. . . .... . ... '(x'v'!) Af-lrrria'c'i6n .' :q,ue p.:one de rn.a,nfff,Ef$tQ· :$U r~ttl~,zo· de·_1 ·m,at.;tjnlo'niQ V .S·U, ·vjv~;n.:ci~ I;jbr~ ·d·s'l ~mot, aiSP·ec.~'(j' ~ (es-te, s,i)' true: Ccn,ncuer.ct~ :c.6,~n uno de. los te:qu i·Sit:C)S·. delam'or cotte.s, tal :·co.~mQ to p~rpp~_gtla:ba :i1qrea,~$~ A f~' ," I ., '..... 'd ':'Q::re·sc:q. C·.ape, '11 ,;a,n.tJS"lel' teOrl'co d"::e, ·a 'e·:s,tetuca tro.va, ..... ~ .. ~
p'

·h~e:dQnj:$ta. de" J:tYS, ·person.~je$.1q:viet!· lle u.na, 'm-aner'a

De:. to,d·,a·s. f'Q-rrtta,.s~y YOhlie.:n·:gor s:ot,ilTe la ·p~o,stura

<.

L"'

......

'.~

..'

~ue.-~~a.~·:a

.q-'

iI!!.

"

',I

::

~I'

':.~.'

_-

-:'."',t.

2.EI· ·an.sla. die '!blene<star y co.nfo'if1; c'CUllQ .. opj .. efivQ: d'e vi:d.a;; no.blest ,crla,~los V :prost'itu\ta·s· ':Es;tan p reo'C'u p:ad crs par SlJ b;l.e·n e~,s'fa,r;, y." e·n eJ ca~s:'oi d:~ C~elestln a,. .po r s u fu t u r.-o~~, De:s.~e aC:'a,piar a r d.t rre,ro' a (·,:su ras;g::o caract,e:ristico, Y $U fall a .. tr.agh:a 'es la . d".. d' I ,.. dA ·('U:pl,····I,t.a,sj!,'.'e p'l~;a~ce:rse·x·u:·aclI 'Q·n. 'S·U·Juv·entu.·.~ 'tI;~e: .din'ero ·Efn s.U madu.re:z) :,ant'e eJ 'te·rnor·d~eun.a "'ej:ez, ;e'm, po b·re,;c'ld a'tAo ':I~ h o,~r·a d":e e·.~Jcplot. a·:r la· e:c·anI6rrdc~-me·nte a 'CGjJJS;to qu''-':e·re· ~so::.ciar 'it .se';mprQtH:Q 'l par"re,.n~() t{' :Q,~la.~:rj1pte·.satW' ._P',~rmenQ,
l

.3:,. L:~ ~birs.que:d·a :dell.d,i,n!ero~ como valor fuO.d~,a:n1e-tl~·al la conseeuclon del confort y del en p.tac~.t mendonados .asl como del prestiqio social: h:1'$'pfe:ts,Q.t1~Je':~.d':e L~ Celesttna, en este aspe ct 0·, son ~i'nle·s:tim,Q·ni'·o de lo qu,~''a finales .del slglo~ XV .. de·nu.n€i,an. ~cierto's escrttores castellanos ·.d·e la e'p;O.ca, "s·egj.1J1 los .cuales parece habersedesarado un ansta :d.e:$,·mie,Su"ra·Gia de ,Jjt.JJJ.:e·c~~,s V d lne ro, sin . re~p:afar 'e,n me d .lO.s p;ar~a-c'an£e;gl~fr I OS;~" 'St,.. P ". ..'. ,A'" '·e:rez' :·:dl:e~ 6.u.z·ma~n~<r.h·~ma.:q:u:e ({a~ C;a:$,tiJla, Ijj.ose,e hOY e ~a a .. .··ertse'fi"-Qrea' eJ tn-te-r;e.s·s·~,- I,an c;:aJl d:o cle>f~ la' '\/lrtu~d e ·hum~arJ-~d:,ad»,. •. l·. ·Vlve.s,.C,Q·nfi rma, J!:n ijna CCH1~C.i·$'a vJ :y rio,·t,un.,d,.a, 'e_x~pre~sJ.:6n I.at:in ..." e:s_ta t.enQen.,cia, a a ac.ap·aralr· h'ien.e.s q.. ue ,perci,be en S,US. -m q'u" --. rn n ..J r' . 1[4] ~" () n !~'I~,I;··~.~,f.-·, ': 0 c' ~ <.:( r''¢;, "'~:;;;'. :O:fL:U, _l~ tJ tfii 'mo"Uo,'J' ~,e:.m})' ... .:', e .. r ;·u·,Aad an "Y:a hErm'O~S h·abJado d·e.··_a. £.upldftas.· de .. CeJ estil1. a,. I 'im:an.ife.stacla ·e:n 'Ia avar-a retenc16n ~:d'e·I,a. b~oJsa 'd:e . m~oned'a:s ,\,( p;:~o,s·lerior:mente':·.',. de. la ,cad~na ,de oro < . . .. " ' '. -: ,. , ... , .' ,.... .... "...~ I' . . ·~ntF~~g:~:.u.a:s C'a'I.5",o·", .y :en .;·ater,ca :O-pOS.IC'I·o~na, p'or ... I·' re:.p:artlr ·d1c:h:a ::.g~a:na·n:c.·i.:.a:·. (:o.n' fos J:-rla.do$" ['0 'ej,;u.e orig·:jna :el brtJ-tal'~rntrent:a'm~ len:· t'iQ q' 'UOI acaba c:-·o· el I n~' · ~.J·I b ~, r·' • . ,~-se·.s[nat·oJ ue, :3; ·.,"ruj.a ..y. e·.. aJ.u.st '..C.J am H~;nto~:d e' I 0·'1 :J. _:_ c: ·e·, h"a·b· ·II;~.. -, ._-. .. .: '-;, P':'a:'"rm:"I·en'! y' Se·c·-"mp·"",o··n.to·: '';'st',"._".-. ·ia· ·m" an' l&e·~··sta···,d',o,·su~ ~ anh'eliQ d~e I,uc'ro. en rEfpe.tid·as, o.casloin,e~s: (~,de-se:o prove~chQ; q;u,e'rria q'u'e- e-ste ·:n'e.9:·o,.. io:·..ov.ie~s.s-e; buen c (ljn}j::~ "ta~m'b'I"e'n p,arm·e·no {({Riq'u;~za d·es.e:o}», a.unque ~n lia I'itriim-e:ra 'eta-_p,a G·o.'n cierta. m'·e·sura. y h;O.·rn~'s.t:,id·~~. f«~b ·q.u·e·rrie: b.ie1nes· ·m·.al ~an··ado:s»;l". -a, I'o~ 9 u ~' r e·$.P :(j:tld··e C,e I e::s,tin:·41 :ClQn 'C: fn' 'ii c.a d::~s~~:i;l·vo;tlQra.~ t~Hi~r~od .a. drecho<, :n~·1e:s-tra ,cas.a ,«A ha:Sta e·I' tet.ho»· (1)',;· Y' 'e.'5 ..q' e:J corn·a bh~;n a·p·unta· ." . _-'., : S,emprg'n'l:o". C:~'~~~jn;a., ~JI'i't~ ~·ualqu.·~et' Q r·ec.ur~~o ·p:ara. co'n·:·se.g·ulr ,~U o'PJetj;vo,., va, ,qu.~e:~:uctltu.q e·s· a «:fi fl.g i:r m·:etl ti·ra.. ,., ;[)r·'d.e rtar ,'~:ut e·1a,S ". ·pa.r·a ,aveJ s d,:j .n:,e·ro~),~
.
• •• _ M.':I'. ~ ". _., • J ~ .,

:_'::ii;~

.«~

,.

I •. .

.••

'''':

..'

'I'"

~ '. _

. . '.

,.

"'.lI'

"_

'l-' .. ~_ •.

'.

,""p',

.,'...

:,.",

:i_I."._

,.

·· ... 1.

.'~

~.I,.~

r.~-·

... --:."'- .....

>

..

' _'.

.. ~

I'

.'

I'·

1._

....

'I'

1,:-' It

.;.\B

....

.1 .'_\ ; ..

",1

,. '.'...

..

.J...,.."

u..
-

'Par.a. 'est·os.p'~.rso,:nltj-~ecs·,f I·a. b.CfS"q u·ed.a. IJe, 10:5 'vaJo t~cS:~ m:e.n:clo.nado-s (pf,acecr.~1 bjje~n~e·-Star.:, .o;nfort y d:in'·ero."" c ,:Co·n_ "el pre-s.ti::g~·i.o s:Gci al: 'CQn,s.ec·.ue nt-e)

convterte la <vtda terrene at] una il1J,,$·i.·qn- a'{e paraiso. En el primer encuentro ide C:a;lis.to y M"~J:lbe"a~< marcado por la busqueda del jrlacer, @I JQ~\t~t'! consrdera ~a' viston de la arnada ~~ttmQ ai-:g:o. paradrsjaco: -<<-g,u"ien:vldo ,en esla ·vl.,d,·.a" 'c>ue,f:p.:~,
I

,d.eJejl~,n en la.vislon d,_iYin,~, no ·go.z·an mas q~u:e.'yo a,Q~ra e~n :'el acatam le nto tUy:(l>):,. Tras hi m:·,e.. ·i,a~c1o;~n d.e~ d 'Co·I;<e-·s·tin:·a~" 1:0:"$ dos arnantes suefian eon su eacuentro .amoroso (al rnarqen'de las normas, y. eJ:el metrimonto) ¢'Ortro el tJ:em'p,Q s aqrado del placer ina·C{i:b·Qtb·I,¢,e'tl el que se -arroban en un
POl
:$e
' •• .-;:~ ..... .. ~ :. F ..•• I

qloriftcado -.'de n l",n"g··'·,u.f'.in hombre .~u


_"_.

cterto los 'glorlos"o:s santos, que


! .. ,"
h.,

'1'

.t,_

.!l

'...

-,

~I

I __:_ J'illJ'·,,~

como
~;-.::.':

"~

B·"··'gora ·
, .. "~'-"'.'; .

, ..

,~i,l; ~~I,

m":"o",7
:.,!fI

g~'~'

.. _.

".~

:-'

.. '

.'.

~.'~;

~,...

t_~~ no.... ,.
,A

uerte, memento :e-n que "[~ joven ...;. . p.- - - '~. suena COinencontrarse .con. "':e"'-'. 1 enotro .>ar~u·$.'o" 'e..!,., : .,e: mas' . a~'~~a-, t..- e I '··u- -nt· de' q u1ltars d I -'v-: d'"q_. ,,·as -,.' . ;:: r~.,~:~·U . d- .I' . ~ '.n ~ ha a-.. ::.: p. ,""y:
rr-aOiz· de su m
t"\
,_:1, ,-~

:D: '0'~.s· n-; r.'..,~.,-~ d ~Ir'a'~ J .. d M 10k C alisto .:<.:€.'.·Je:··lv-e.a. A,.!n d-'"0 :~:'1-"tteJrn'j;):o". sera;; ..' (1-:.~·,9·n<= Melfbea quien m ft-ifiq·u~: a Cllli$;~:O,:, ~e;:s·p!~·ci.:allme"n.te a
.J,o. u.~
I.~, I:.~, ~I.

m·,'u-;t' u a div .:·1n:- ,J. ; ~.r>

I'LL..

e7i

a:.;e- ", A In'":.•~ ~.iyJ-.:J

«~I

'.

'1'-,>:':':

..',-:

1U';lu~~n',

'.. 1'1"'"

:1'1':

'LL)·

~li

e,spe rando acced era .·1~ Con @Uo,!. .entramosen ... l sentldode 14 re:alld.ad: e ',e~:scatof(igic-a para, los .. pers onaje s d:e· I': a: '~:Q~a~ .Es e.·_sJ·~. re-alid'd~ la que aclara ,91 JU fci.o. final sobre la' i.Slori.,a ~<iYida. E3-·n· ,@·Itr-,an.sC.·UfS.Q·, de~I,a 'ragicorn~.d.ia·: p·o·rqu·e tP~,ct:o- ;f; II tr~j in,·ar ,te'; les pri :n.('iJi I!l.a·l(rs:

p;ers'ortaJes: a:,:;:~a~baen la·lm,U.lerte~ Una ·vez m:,a~sn'OS .... .s,aJ'e ;a' e,n~cll e nil r() e,1 ,p·:o.'e'm a ,d.·~e· .J", Man r i:q u e:: ·,{<:N u~e·s;tta~s. ·vitj":a·s· ~s[on' IQ:'~' rio·s l 'q,-u-e', 'van ,a· ·d·.ar e·n I~a mal -I tlJJ·e f.S _et Mprf_p>\ .. ,¥'ElSe at ·Ia ~ru-z'~de'lpo,e:m,a (C..U'¥QI;S· e<co$ IJe:g.~r:t ~J acto XVI) c:o'm'o.~ ':una! v .. e'z ~v.'_. _', ~" " _.'. - -el e' 's:q" 'U o~m·a m· ·a'- C.,D d",~s'n'u'b"r:;O, ,0.:1-'c·,'An··t·'r·'-·~I·s't'e'-, e:n·,·,tr~ .".. :-~,,-'""~::':.-.'~ "", ,d.,e~ v.aH:~r~,·s d~e' I;_~f$d-O~$: te~x~·o.s :sO.ilu €ld,e's e:n 'v,a paran,g:,o,n. :5i ,p~.ra. M~lntiq.JJ·ef ~«:-esta vi .. :,es' :el da 'cami:n 0 l ,p~ala ·eJot r(Z) q:.t;Je:e:~s:rt1·o~f.ada}>~,pa,ra tos ~p~flrs ,aje,s, ~e.I~·sti-n,'e:.s_c,p s,·-e:st;a Vida e s :el 'p;arafs.() Ol·n p.o~sibl:e'; 'fue. ':en ¥'a·nQ. il1tet1.tan- co·n.'s·o.Hqar~ ~lo··rqu,e· .. fi na~' vj:en-e '·a. :mJJerte· jI ·:«ll?frita·r»" t;OrrfO- tet~'ef:da al e·'.1poem,a d:,e .M·an::rh:ltie,. ·u-tt,a. rrt~eirt~etrs·s, :de la coal 'q. u e~;cla t a :n~,ad ·eJt 'e.J se' :n'tlt d··e. PI"f!,be'r:,0., Es I,a~ a,l! m-~:U"e'f't-e' ··d··'e S'lr,. ;,:,,", '.-....p;_.~I;'" 'hliia·'· 'I~'~~ q' n.o 11 'h-~'3"c'£I .;..1e:sC'-ub"'r;'r' ~I ·p·r,o·· "i·a~·-· !' "el v:a.ci!o d·e la vld:.,aY cU .. a-nla eJl~ enc.h~rr.a_:'el ·ph~u:er,. eJ d:in.ero~1 'e in·c~lus·o, 't11 ··a.mor.t, :~·o·n·tra.el t.~,a'l J~anz:a una; ,d'·e·s~co·ns·QI a'd~a ,e- ~iRtpfa~·:ableId.i:$ttiba,. :A 1 ~fi ,: n,ar! . p'_' I b' I'0- reJ rra:-, I·a 'd'e:.··s,o~aClon. «l·rr .;, a:c ." '. I, ~I'~'~ .';' " h p·ar.a :''~le·,e':ru) so .. lac:hry'm.arum vaU_e» fXXI).. ,De~:~e·st.·a'f,otm:'@" t~: t)pra:~. que' ·e:n Ia. ~c.arta rn~i'ci-rtl.'Y'e'n, ta·s::Qcta-vas~,a:c,rQ:$tic·:a·$· sec anunci.a.b.3.com,o una. ·«Jtforarlej·,aO»., t'ffrmi·.ij;.a t:pn una de.sm;·Q'·raliz'a·ci·on cI.·e·sl~.·s:p,.eta,nz:"ald·a.(.. Si la, i:nte'ilclon 'aie,cc:,ronad'ora de Roja.s. ::seco.n(;fet~ra ~-n et t;()'ntenld:o d'e-li .planlo. d,e PI.e·b·ei·ia.,. tr:alaJfi~1 ,~tl efe'cto, ·de· un·a rnc.itac.ilDn,a. t..ad,-e·s-e~"S:p.e,-ra,n~a~ Algunos l·nvest.ig-a-!d:o,.re~s, .. a;:H2lv·a..ne:sta ve"Fs:1:cHl; il .., .- .~. h 'b ,,,.. l' o 't.... rlUe'stf,Q JU.lc-lo,,'a,'·ra.·':que I.nterp:,retar· ~:a. ~:p:[a.d"'es·:e . ·· d' .. :¢I p.u.nto ·d-e'> vtstad.e J~a co.:nstrucclo.n odr;amatJe:a., parapode-r" ·ta.1 'v'e,'z~! d·e~sci.frar e"1 en:i9Mati,lc'o" s,entic:o ~delt,@xtd
J

~.

C'.< - _-;]f,t

~I.~

',~I

-_ ~

..

'

i - _'

~-';';::;

~.

fi

~.~

,".'

...

, ...!._-,

'-

.. -

'1

.;J::-.-. ~

L.~

~'.

~~

0;'

.~".

.~\ _,. _.:. ..

..

,e

,/.

' ....

_-'..

..,'

.,

.:'

:',

'"

J, -

11:,

Porque, en el fondo nQ: solo hay una subversion ., . - 1 \q U e_~: ., ~I e:, ..,'.. ,-'.' z..r 'd-"/' p' :"..e:,.. ;'e ['I.... ,es, l· . . 'b' ., '0., . :m,Gtra en $,e Ilt.1 >: :·e destru ,c1tora del bJe nest ar h urnan Q):,. .s ino tam bl@ n rertg ..rosa 'En este sentido. h':ay" que destacar -q"ue te~tano- ,~p~re!2~u~a.'VisjOfi cri-si~na de Ia vh:~t.ay·· e ila muerts a la rnanera de]..Ma.nriqtre,~ d que esoera en "0- ra vld a m'a' I·arg·.~"".-a:'»'·(c 'X·vv'V· ,\ 'y'.,. 5 1:·" ~.. ~.I., , ". '. ' . que pone. en b . ..... d'''. •-, mlsm·a"uer'.··e· ·' "unas noea- ae. ra '.... .-. M·-I": ··t' 'JP,al.alJ.t:~:~~~.ntm·o a 'I padre. moribundo: ~(y: CO'n .d(~ _ esta cort ftanca 1 y' con ta fa ta n entera I .q u e t.~J1'el~, ./ partid C5Qr-' buena esperanca l que esta -,. ctra vida tercera l :;~lana:reis»~. er el eontraric, P .P:h~:beri.Ono hace alusldn ~lgtJ·na ,2. la esperanza en una vida ·futur,a,. EnC~ re*,a,UqJ~;:d,: no h:av un solo persona]e que viva corrto ct~y'e,nte (I~ religiO"s.idad· medieval, e:vtde·nt~ en las obras de BerC;~':9-" JUctrt iFtuLz :0, .Ma.nrique,~. ha dado ;pas-o' -a, rrfet,~ts:' fo·rmql-a;s rutinartas): Pleberle :a¢tu'a como un 'agn~6sticQ en. d' de 1-· .. . . .. . su estotctsmo .eese,.ace: : .atrsto corrvterte ,a ad. t·~ b d.. d "..'.,. d I ., 't'n\e~mea en .su eros, sf'gUte·.n.,·· O. un tOP,fCO' ::'@ arnor co~rt~~s"f' pero .anadle'n·d·c1un tratamienro p~a.r(tdtc.o 4:~ las 'V'lrtu-ide:s:~ teeloqales, suplantando S.:lJ fe ,crJ$;tl~J~·a ·«tru· 'no eres cris·tian.Q?>~ de Se:m.p,rQn'lo (a.11 :~.ont·esJ~:: «lYO·., 'M,t!·Hb·,e!o.soy y a 'M~e'Hbea adero, en 'M',. '1- w,~a ..- .". .b M': ... I . ,e,a. .'., '..," . de ". .,. . de ., " :i . :·...e; ,I:, ... :'" 'Cre,o~ y,. a~" e,,. '·~b a.mo»<)'.".- .:_,erlvan,_,o, h,·.aC)f.a. Y .u n rIta r<(::a~d0.: ,a-'n-tJO· P o:(@:n.'t r is m···o dec ' 0 rt e te~n.a,ce·.ntf$:t.. E.f:l ~.u·.arft(j·a' :·Me,J.lme~,,: e:n 'su d.esvar·io, • .I.h~-g.:aa. itrtaJ;.gi :n~r .··a·D~ios. c6ptpllc'e d~eJ p.ro"!TJi·cl'~ I ·s:Uh:ldlo1 .a"l ·e~s·p~:ra.r ::q:h;t~ ·'c;orn·p.re.nda $,U liocura . .Pe;ro! ·~-ufe·n-~:::nca:rrla.: s u.bversJo-n'fa ra·'a i,·t.s,1 e,.n.nla:te·rl-a.: feJtgj.Q$.:~a:e-sl C·eh~·$:t'i.n·a., fa" btuja 'q u·e ··:com·ercta -~o:h e:11 tHa.bl,o (lJe'9;',\, i.:h,~:,I"l~O a.me:nazarle a.. s'l _n·:o.-Ie a.·yu.d .. .. en a prt)PO.sitb, :al tje:'mf10~ que,·· .sleJld.p· u.na ro..uJe.f' tpr,[o·m P·'i:d·?lV c-orru p:[(tr.a· .(d'e: d·;:,·:· "e J L:!~al' ·d'·· :. , _ ':_ :;. ~,.:"." -') " .. , " .P-~' _.:". " aFme.n·o:~.e, M';::·'I~;Lj..,tO,.· ':-~- 'L' y.cre,c.t.; Eh;~_,. '.t ,.~e. la· ve.. fre.(C·:ue·nt:and'o 'i~·gle·sias y: c~o,-nyetltPS., rez·and·o r.osa,riO·S., ·a·slsti·.et\do a P~t.o._cErsU·).ne"$. y I;YQ.are·s d:e; C:11 :I"t.o con el' -S.Ub:1 !i·me· pro,p':6~sit~o'Qe S',e,fV[r' d'e m.·edJado[ae,ntr-e~· I,as .g:ellt_e~s de. igh~,s.jra.: ·On:.t_IJ,J,ve'nt1·o, reB.g.io::sos. y muJeT~e"s. casada.s). y. s:bs p~~~rpHa$: y J.' d )' ,to . ..,. •. L- rna,s..sorpten:.'~nt:e '.~ .~". .d d l:! c'f·e·nle~s. '·:.e t.en~.O;CJ)nl'Q. ::0 esta, sJtua_ci6n es q,~u'e· cuan':do .e,vo·~c· ~lU p·"·:a·c·adQ·.' a ,#'1"-" '.. cor--ruptor ~e:.n e·s·t:e medio, ecle'slA.s.jJco.~, ntt:aJe 'm:tJe"stra e,xtran· .. e;~a id:e en~Q,~cjrtuns;J.a,n.~ia. que· a~'n'a-d;e .un·.am·ayorgravedad a e"s·t·a .trl~h:a:.CD,t:n::lS:lv:a. ~d~e IRaJa's al 'e'stam:errt.o: tlle:rlc_a.~_, e.n. unmo;fn,ento en q-ue' arrecira.,la 'crl.t:.ic:·a' 'a I-a' :co.rrurpc."i"an nl.. otaJ "(le' fa. :19Ie';sia en t:ctda, Eu~ro'pa_" u"n,a. l,.gl·,e-s.·l·a t:i:l'n .. Er$·:e;a~ ~tr:ne·.nt"e ev··a:·n g·e I'i:·ca y. .cr-·.u·dame~nte: i_rn:t,:u :i s' i, tp- r ij,;aJ : n '0 -s'e :~o] vld:e .I-a re f ere n c·ja' ~oti:de.n"a;t·-o'r~.i:·a d'e'f :c.orrvers~o aoJas< a 1"a 'to.rt,ura eJe r.~iCja ,miO r I:',a; Ion q~ufSfi1:-UJin ccn't.r·a·fa mad r:e·· d~e., Parme:nQ', -CI,a·u~dJna,,, ;a_I'd ~,ue «'CG'n falsos ·te:stJ~:o~s,.: 'v ·re···'.'c· .. - s·,· ·t":i"<i;'r-m":;,.,..',:". Q~: 'Ia~. t,;.,o· '~·'e"'·'rri ...~, .d.~I'Ia vez co;n<es.ar ;'e:"n',: ,t, ~:,. ,.;.... f . ,., .,- ~IO' '.,Y nhd .. un aq,uE :; . - -' , '~Q.qu.e no e:r:A» ,(VII-):.E:~tacr:ftiJ(:a ·~s ... tJe~n·a a pre'lucl"io; :de I.a. q'u~'e' 'se ·p.roducir~( e·n ·,bre;ve"- p:or b'oca d·,e· E~ras~mo,~. ta qu,e:pro,v·oc.aJ~ ta, "gr'_n_criSls O. d;·e [a re'forma luteran~t.,

e.n~l
'~<. , ' , , :--

~'-'i·:I~··.~:~"~~'.·-

r~:lr

·t' «I'_':-~.II;."

-:';~J~.~!!

",

-.

~~.=I .•

' ...

"

...

_.

'.

•...

.~

'0

·c·

'0..

-m:as

s~u

,.:

._

.-

_...

".

..,..

'

.. "

<.

'.

,',

..

.'.

.-

Este·banez", ·LA .tELESTtNA .. 6

En'este ~. contexto de"crftica a la.. cestumbres tan s poco ,ejle~mpJ~res de clertos. medtos .e~cle.sila,s:th:~fiS~ r;e:cuercta ·b~.le·s·tina los .afios prosperos ~dle'~su 1.... II ., ~ b.. rdel, par:· don de recata b u ,- r oan ·<~.(:alJa.· .eros, vtejes, ::- -.' " .'k ries ·t.. ;'d .- ,J:9;nt:~a·U':e.s., d e c. d .0 . rnozos, at~?t:_' ·e·$:; d':e tonas, d":~' ~~d~..J ., obispos' fasta sacristanes. En entrando por Ia i~gl·esj,~a". .derrochar bonetes en m~ihonor, come vla 51 V,Q fuera una duquesa» (lX),~ Eran I.o·stiempos en los que regen·~)lb.a una casa de lenoclnio en el ., •n t ...... '1 d. d . .'h'. . '. )c·,e._....ro \iI,e . ~~ C I u.·a.·. ,. ~p.' Q.'r"a., :an CI,a 'n' '.--' 'Y :a empobrecida, ha tenidc que trasladarse a las .afue ras, d 0' n de rne1'O t i~:e'·n ~ !:lIn. .pros tfbu 10 e clandestlne, con una. sola puplla, EUc'J~~ :M'_ E. Lacarra, recoqlendo datos hist6rl¢_os, r-¢'f~.ric.lo:5, a Ias cludades eastellanas, de f:j nales tlf!1 S-i9to ~v,; 'trae a :cola:c.io·n las «petlclones de Ios, rnuniclptos, p,ar:aqu:e la Corona. ·permJtl.eFa Ia 'i.r\·sti:tuci·',p.jA .d·,e. bur de,esc P[fIICQ·g. en I'· 'CI·U.da d bli '1'6 I.aS res», v d - ._1:0·casl.Zar ae II I I. a RJ'~,'r' 'orst .it.'U, _C· i.cO·" n ("-'0>': n el n 0·'. bl·~·e.·f·ln·' de ·'{<a·:taJ~ el. ' ar I. '. d.. e:$.e'J1:fr·Q:n·o los. J~61\(.en~.s· la vida licenclosa d,e y de l'Q5" reUg,,;:OS,Q;S)},y de: a.. partar .de las cane's dorrde vtvtan filS"«,gle.·n-te·s· honradasx alas ..« m uJErr~:5~'d·el ~ b d' I' .. b!"' mundoavsu «con·Jn·a:mren·t·Q en ~·~·,u:r;:·e·.lespU·,·d·C:.QS, d f"" fff'l' los. arrabales de las ·~i·udatJ:es}),evitando asi que las '~;doinc;'ella.s honradas» pudieran caer ba]o «la' .lnfluencia de: rufianes Y' alcahuetas». A esta ;piad,o's,3f fin·al:j,dad a'cotnp'.a:f.iabq O'~r~ In·'~nfje·s.ad;al la, d.e p:top~,o'rcidnar 4: J..Q'~' mltln~i~fp,i~os.y ·a. la, LQfO;n·a ~~s.pJn:g:(tes.b~e.n·E!'fie.los c;o.rr 1·9:$ Iq~u:~~ .p:aJ.'ia;r S;U$ :gtave's .pro~b'If3~m~a-secQ(nQ,mic.o·:s')J:~l~Pero' ·at ~lempo .se per$e.g"uJa J·~proSJtlt..u~cl6n. ~,l~.r1:-tl,e stln·a d;e:-· I·a,s '. ",."_' .... '5 L·d"·· :-<!:':. :'i'~ .".- ·.. ~.·I· ..... .. ram·era.,."' .qu~." ;a,·.~m·a~s,d ~., e·~c,an.~<'aJO'5.a\) ··Sf! · ,e's·ca·blJlIla pie." .Ita c.oh.lribu·tion aJ ~.r,a·cilo m:·Q·:n~i(:;ip.~L H·ay utld,atQ im·p.Orta'Nle Pitr~ 'S:itu:a.t :eJl '~el·c.o:nl~~xtQ ;ade·C'u.ad0' et he,cnp d·e: la· frrlp.,ot~·aJlC1a, "c·o··n,·~ed~.h;f:·(! :a]! I': _:.: ,_\ : __.,:.r ~-.. -,":.-, ':_.;"_.~ ,...~~.~~. ',:_ :_ ,tr. m,u'nd:o de la nrostituci6n; ~en~ La C'e,'le,":st-ina Cll\·J'a··.. .-. ,Ie·n a'ctcn t ....... S·".' . . ~,,.'. d ...J '.. arn. 'b" ··t·- .-."', s,u·e!fe SI·,..u,arse·;en ,,'~I,.a,m:.a,nc.a,, ···.:Q·,nla,e s'e desat·ro.lhS t.a. \d:d.a e~stU.diantil ,d:e .. ,QJa:~,. E~ R ,RoidJlguez· ,$-$..I!fs"que ;e)1, 5U ¢n~rea:liZ~_ un e·s~~t .. :ro d 'So.bre- ta hlst.oriaele ta,p>to·stilut.lon' ~o; E$',pa''''9 't .~~n Am:'eri:c~a, a·p,orta. u Ii d.·ata d:e ·e,s,pe.cl,a"' r,e,le.v.anc'i:a, cronoll>,glc'a' ,p.,ara elasutJito. 'que.' :r'-OS~:tl~.Li~p~:,da~d6~I . r.f")I,n·~: ,nt1·e···· n· t"<e' ·e·s-·t·,u, -··d···.'_·t··a·'n·,·t·;·I: ·d· 'e'" :1a': .. ""-."·"'d·· :'a' d,' 'p':o"'r e""'s' "a··'' ·s'· '\.." . v t:,·i fe·c.h.as, I,a ,pr,o,sti,tuclcln tle'fi:e U.n::aMge releY~U'rtee~n la decad·a. de.' los a.n·m·s f):(>ve:nta:, ·d"e·.l-s~J;g·10 XV:. E,t1 '1'4' 9' '7~ 'ett pJ·JI.n(J·pe . ~·t~l.o.n': u_a.n~~:...... d' II ." . -;;, ....... J' .- rtUP-:"~ .O.s;: R':'" /. 1~.J!ye.s· 'Cat61}cos '. 'co n.'ce,di:o a un baol I:e··s.:ero·. d:'el ~JetCilb. .t " e' -I ·p~r·h'IV'·i'l· 'I"e' '..g.'i, M' d' e'·· · -'-', :' rie a~1., 'C','a"t'\;c a': d·' e' A· b a- r··a' t,A g:' U ,-: ,0'5' ·t:"a·-:,b·'' I-e","c'' e··'r L,a··: m''''~'n,~'e:·b.'I'~: 'pu":·b·'·;I"·ca' e·n· '~S·,'·a·'··la·m'~" n>c;a>· E':· a' ;;:;,. 'l.~ ,"" fl :I: .. ~,"" -rnunlcip'io: s·e q.uejs- a I':~ rei,na Is~·b,el.~ ,su c·at.6Uca, y '.. . "d .. ,.. ,;. .. ." :t 'aj~,st:a'~ ,«auto.'r~··z;o' qu:e: ''e.,I 'm:UOh!IPl'O s,a:car·a. e,: M bu.t1;le.1 'a.. sub·a'sta V 1.:0" c;on'ceclier.a ,a'J~ m'~Jor PO~$t(lt·».[6]. Ahotra a uste:de:s .... pre·ocLflZJados po,r ", :c~O~$as'nl~s .s·Erri~a;s;. el M,omibre: cle,1 :agr,a.€i;ado'~. paro :e's ilo ,cie.tto· que' d,'It:'h~o :burd~eiabri-.o ·SUS ,pueTt-as ,e'n ·el C;s~.rs.·o d·e. 14':Sf7~i49g" Justam.'e'nt:e en I.-a,ep oc:a .' ~.' ,lb, k'l ."' ...., :F.. d-' D"',· . PJJ .':0 " '.' ~b····· : "en I.. ·que,·pro~'.,aw. e.me,n)t~·iL ,·.'.'.~.~Q1.~as·.'. 'd'" ,~.SC..rI. 1"tJ, ··-,r ta.tra{ricQm,e,d [at. De'- hex:'h,:o,· ~I, h_.aUo··l~o·s.'.·«(p~p,el~~s»
.
,.

~'-.

I(

··5·'~::·,4.~'~

.0. •

,< ,

.••

c'

11

'i'

_,",

III.

~",

I;;

__ 1-,

'....

~..

~...... . .

.. ...),

.'

. '- _

d e:'1- primer acto "en I;~O$·ambrentes es,u>:!.I~n>.l:e.s, [7':].i.'... ~ bien . ·t '"d · n ';r" ~ t})~¥io.~$ecos tnconfundlbles se escuchan en h:l..$' ~C~9 n. versaclone s de C.ele-s,tina, S-lJ 5..· co mpa.ri etas y. 1.05 ·~tiados," R.oJas 'v'lvio, e.n ell contexto htstcrice en :el que se enmarca la hlstorla del drama y que hJi.t~e·~·@)(p·U·,,~b'~e "evt:du:chln dsIa travectorta ·d·e· esa ··'C·e;le.$Ji'h,a", '((i'll' ~,~·n p..rQ:~,tfb'~.·.IQ.~, Iloreclente en sus .cemlenzos e·n.eJ t~"n'ln) 4'~ 18: cludad, corr aus n ueve· pupilas, y'~t~<nJcj,a'.a men es Y en u n a -casa semlderruida en Ios arrabales, at,o.mp· a.. na,da de '*'" -' .. ~ .~. .,'. -:.-Ellcia, :ej:e'rCi:eno .. : tao pr~o$'~'it~U'('l6,n Q ·cla'o,,~e:sJin~·. De' ahl -s tJ· preecu pt:aelo: n PQ r piasa..rd e-s~pe i. b ,"~gao.y 0 O· rc ser descubierta 'en su 'fJJh'G'-ioJl de: al:tah"(Jeta" P:- ej~f cuando 'se prepara para la primera entrevista ;co:p .Me'lJQ~,a "(~{c·u.an'dQ, malar n.. me' quislese . , o n _ "nt'··,""n'~' .... rna, ··.~.:a., .'. , azot ,'a"n··d,· 'm' "'e '~r''u·- Irn ente» »,' l'fi·t) o· UOlmie ·e., ', ...... ,:V',l .. _. ' U' .., ..do ~·: IP'" at, im'',o.n· r ·caC'·a d Areu C'·a·' '·Ie;v ..:_ I u' C.~.~~:a.n ~ «<-r£[tt.r~:rn·'()·~:q uedo, no. nos sientan sus vecinas», Vll). ~n este mundo ;d:e lo-s; bajos fendos, d·:e :PJO~'l~tlJtii,$,Y ruftanes, pintado con tan crude ·:t re,aliS.,rtfo·y' 'p~rf~e,tt~m~nle~conqruenre con ra rEa,:aiU.cla.d hi$.:l6r'~C'~a: coetanea 'de u na clu'dad' come la SaJ·aro',an,ca'ti~J SigJ'Q ·XV,.:$,itua .. Rojais· a uno de los :p.\@rsotlaje::$ rn.;a,s~·sig'n·ifh::a'ljvQs d'.~. a obra Areusa, l 'q:u~ ·$e· va .a (:.:0. n',y'¢r~"-i efn~ p,:p.rt.avoz; 'Q e" un terce r r ,. d I; .. · ~ . rbv --. ,." d" . I . .. ~'. ... ,n·.lve.I ~'ie· :..a C'fl.SlS 0 ··S'.U- ,~erSlcnl,~,,;e, v1~.a,.res·~ . e· 'q~ !es,t-u,d laf"e m os ;a .,co.:n1it1 U a·(::iQ:n .
.".'i.
r-.

"!

•.•.

.,

"..~~.~.~.

r-

A v

··L.v"·,,
;.< ~<
H L

·0', .','_..,.. . ,",..;..,

L'

",".

'::!Ii Q:.

,II·~L.·

l"'\. -:U"'-=-

''3i 'U

~. -."~'.~:'

~-:,"~I

t.3

~..

.:

,~.

>

S't);BVatJ,'f d;'.l·

'It

.,i~

"'ou:..<~

,;,d.

!,

~ 1·\,t'l-

"

.~ :::-'

I,

~_',.

,"

',',',"'.

,.

. ..

-<

i,.

.~.,.

,~".'_

."

-. '"

,•

1,

'"

II ' ,

."..

I."..

I.• ~.'

"'.

':

'.. '

,• ~

~.. : '.

~-"

"

~.

0 4.:. -

,'->;...

,'._<,..

.,!.

I •• ~

J"t I;:;.:. ';-, j


I

.'.

".

'-:'

.'~'

'

'r"

~'

••

','

I'" .Itr~· .. \ '-._~~.~

.:

IIV'

';

.......

1.-

I,

..

_,,Q_,'\__

._I~.

_.:I··-

...

"L.

"._

.. '.;.-·I'~.·.

_o..;;;l~

.• :~

:5:1 la s-u bV'e~rsto:.n' e~st'etHc:a: pla.recf'a. Jil-riv,iJeglo leI\:£ 'I a. :p,areja. ar:.is:tQ;cratlca pro,tago,nls::ta (C·all·stQ, Y ·Meli,be:a)-,- y I.a 'crli·s.is elii.c;o,f~relj.·91o:s:a.,era corrtpartld'a ipo:r rep'res~@·!n~ta.n·tes,:ci:e tQ:Qo.-s l,o's e;sta,ni:e·nl.os·". d,e s:d'e :e.1 "n 0 b··i.l',f,ar'i 0 (,PI.t\! 'b'eTio , C.al i.stoyM e U ,fj'e·a) h·:a·st-a :el baJa· p.u,eb:fo··'(parmeno y. 5em-fl·ron.fo) 'V el m~n'clo' ·d;ef·h~m"p:a (C·e:le:s:t'lna. y. s_·us 'co:mpan:era·s prQ.~stj:tul·~~)-, 'subvetsion SO.chi'l,e·s o·b~ra e'x·clu:s·iv:a I;~ d.e Ce·.'le·'S~.ti-na, (s:.o'b\re· tcult:o-·, :e"n I,a cre'aci'cS::n d ... e ·~o·'-r,fcJen:ci·a: anti:.·es.tame·ntal en ,parim.. n·o.)" 'Ios e c.tt,a,d:,o'$ V· p·'Co.sti:tutas<, e'n especial .A:re··usa-; I·a .,"'-"_. . . era , .,. ' ' ..... n' ". '. : ...... J,anza un·'.te~a "3et 0 ., ,.- , al rI: ' rarn·-_·';:. .(l~fe~,a; sU.~·I4tUloce' anus" I···, futib,undo contra,. 'f.a o,pre·sJanej'erci·d,ap.or' e:l 'e:sta:m:e·n~.q,~'e'iiQr~·aJls:o,b~rie~ ,crla:dtIS:;, En el :pr:i:me.r S·u·g. <!s':p~:c;tQ",. e·n I.a..o:,bta. a.si·sti·m:os ~I' ,cle,s:p'erta:r d'e .trna t:'oJ1f~l~q'la. ,de :;exph~lta·c;i_"6:Jn s·o·c..>aJ:en 1[,'Os c:rlad':0's'~ .. i ~~:l~/st.Q~n11€id,a, .:n: 'Ia H1}e.ratura a.nt-e-rior y. e.n· I'a ~ poslet.i,o·t ch~.:1,SJ9lo ~d'·e. .. ·Bas·t·e re,c,d·.rdaJ la fi,g:'ura OrQ ; (tel g.r·~~lo··~O. l;a·Si.::~Q'rpied:ia's d'e LO'R¢' ,0 C·atd·er6·n.~ e'tl' conlp.·a"ne:t:tzr f.ie.1 deJ g'~aJan" a nui'en ·s·jrv·ef y 'at'o.n's,e·,ict .... d(':on . a·fe··€;to·;I·V ':. e.1 ,qu~ ~~s; u'n: ",~<:Q·m'ple.me,n.to a.rm:·,6nico:~)·, IC<0,'m~op::p.rtay··QI£ de UJta t()n~Jencia.. nl-arat~: '~en ,o,cash:)_ne~s:., y CO'010, C,(lntta'punlo r-e:alisla. ..~' '. -~ ...:.......... I ..e,a.·;I"a ... ..... ~.fi!!1 ,. -1" . " ,,-.5. ' ' 1 pap'e:t d' a. !I,·a V·.S·,IO,,n ~-d' 'I'~'~ ,a d·I .. I g,a.a.o,~ E'" e·;· ,-. ,,, '..~ ~je.r-cid··o:por~ 'parm·eno;." ,el:··&e..·.rv.·tfs f[de:l.i$~ ,del p:r,i~nt~r ac:to·,'·). c:u.acnd~o. r'e_ac(~i.on··a ~l,nt'e las cr'it'r~:a"'$' ,"p e~, GeJ.e,·s-tina;· .que'· ·jqu'ie.~ne di.s:u·adi~ril,o: .. «Amo: a Ca!Ust-a~; IlQ.rq led:' eve 'fi tl'e·1i,d! ,a:'d, p'o't 'c~r nl.~·~<; !p,o.. r i.a a~.
(!,:
~ • . ::. 1-'
h,;

.J_:;...

~_

-:".

..

.'

..

;..,~.

I..

'

.~:,

~~ ..

__

-.1

.•

~_i~"

tdrp~·z:~r$. y ·_d·es".co,n:s·;icle"ra,cion de Calisto

.... '~S; '~'Y"" .'-adena _ .,'. -'J ""., ~.' d qu.·e- ,'" I-~ :ry.l,~> or ca.:,: '. que el amor .'., e'l servidor: , ..~" ,{JL :a.1 S:.~rvlclo del sefior prendes (t). Las. sucesivas
l

beneflcios; per .ser del honrado y blen tratado,

.. ~. d .,.!~ ...• . ,,- .".'., ;,'.. L.. •. ...J,. ta.pa;r:t,~n:~:,.9a), cna 'd-".' d . 5,~, am O.,oam.uto eVIJ41·en,:e .:0 -:-;e: le:·rt s:u ~.o:Hr(Xq~·iO tinatdel U. acto: «Par- ser leal padezce mal. Otros S:~ :~rana.npor males, y~o:~ me plerdo per bueno, ·iEJ m·u·riEI·o.es tall Quierprn:e lr al hila de Ia ge,:nte,»' (til. Pero e:1 .(:,(l.fl]'bio d~/f'i'o_i:th/o 'se: produce ..per h1!·f~:uJQ.' d~-.,:Cel~;slI-na/,!que Its h~ac~'V~J
.,:1;

lran

-servidor ex .. p~l~ot;ad·o·: {(_E?tp"~ 'S~~·n·otes. desde tiernpo mas aman a sl que 'a: I'QS S'U'YO$ V no ye·rr.an '[.ij.] Cada u no de estes catlva Y
mezquteamente
• .1I'.'iiJ·

sou' sftuacioede

busca s·u lnteres .. con Ic'H~" SUYOI.'$ e '[ ]. '1:' ~ eo ~n "C n;n p' le nses tener I 'am' ista d-,.'1~ ·"-.'yr· ,.;. -u .. como 'n; .is.:1 po estados+ra ra ~!J'~ eces ~ -'.,r'~li a" dlfe rencia de:' los t, "', ".a· ,'_:_','-._' .: ,", ._~ .. contezca» (rVl~ ,A. parttr ',de' este momentc,
I~.,.

~Vl

:':~:"

1',.

,~).;l!

':~;

~.:" .

e.

,:,

' ..

1.]1', - .. ' .

'Il,

~' _.··"~:I-· ..

_I.

"_-:~.,.-··~a

V'--, "

c-r-

'

••.••

~e·'·:n ,o::m-:- '0' ir''~/m'_'{' I" errto '"I ~.. ~


"" '~~" I' .. '
I

,. .d .P armeno secunoara_,'e,I F"O' ec a P"~,,v c h'a-r


1, __

:~, d .' .' d ,e'Jmlp:en:,o '. ',e C'"'ie,'Ies:.t I:na···e -,


n m ·'Ii ca rnre n t-e
11\.;':'" "'.' '.~'

,.1,

~a,
~I

,",

C-4 ~'ti:
_.

1:'\-v .... A u.l

d e.l
",1 .....

.'.

',!

de

I~

':C'"

c.,;:.

,"a'·~~iI3J.-· :0'"'.. "~'I· 'i"f!O',t·


.".

Sin ··e barqo, ·e·$ Areu sala 'fi~g~ eentral en este 111: ura t~rcer est?ldiio .d'f:! j;a tran·~.m:u-tact6·n.·~.e Ims~ 'val.o.re·s me,dUiva-.les y ia p:c~,rtavo.z· de· lo,s. 'nue"Vs's vaJor-es q u:e, 'V:aj a a~r:o:~rtat h,~.m·.2tn':I,smo· 'renat\~,ntj~s,ta~ :e'l EI co,n:tEH<t6, die, su h1.en~:aje. es~ ta comlfdade,-. aroi~'~ad (ix) qu·,£! Qfre:ee C·el~:fS_.ti'na~ .:(1 19:$~ d··.q.S: ~ri'ad:Q$ .. , P.armene yS,e:m.pronJQ:,., ·y..<a~SJis ·d~o·s .a.mtga$, Eli~la,.'·Y· Areu'S·a - y- 'e n fa -·u'e· -s:e: .·srrv:e·n -todro h',a;lJ Iq·:.ue J ." ..
~ -:; . ..' ~. , • '.' q' " • .. • .:: ~ :' ~ -! I " ~ '" . "'~ .' .... :"t~. :--: . .

crlada de Me;1 ib.·¢:~'y prima de.Elkla, tucn!'~iaf;g ue habita en u na I-u!j sa man s l.C).n~. o pero sl n contacto con la vida ·Hb.r~e" autonoma y .. 'Ja\le.,z' a II Areusa xiitt;e. Y'IVl1r~- s ,j.·'E lnte 11 same nte S'-O~CI:al que '~ ·~reUs.,·a < ".: - .'- , de ·.. l.ucrec ia-" Y ·en. I, . . ..:~ .< .,~.::. <i .......", S··: pe n.s,·a~n':~:~oell ."·.·cre·-,~,. .. "':, I,as 'situ ~c r~ I~,.' hurnillantes alas. que, 'e~nopinlon de .. Areusa, :I...as, senoras dela epoca someten a sus criadas como adqulere plene senttdo el parlamento de Ia joven . ' .. ". . .''_ ',' ., A·:·;·'_" ... - - d .-. ., ... -. ,,_..J d. prosntuta . .•.. «:,"'\"S·I :goce' :·e m I que es ve·rua!~. q ue. '-" .-' "r'" ...J,!,'.I·,;~·t .• .~e-s:t,~:~ sirven a senoras n:1 gQiZ,an 'U.el:!e;:l-~,.e.,~ nf que . .. corrocen lQs·~;u.lC'es~pre,:miQs (J,eJ amor. Nunica tratan C,O'n- arientas, con ig·o.ales :a qulen puedan p fablar flf 'PQ:F tu, C-IQ_'.tl· 'quisn ·dlg·an: ut·Q14e ce-f1,a~lte?,. L.e:~$·la~s.·prefi:·ad,a?, ,2.tJta.nt~s gallin~Sr it,;r'iq·s?:L1~vam'~' "a'merendar a tu ·f~'·~a. rnuestratne tu ertamerado O"L: ."~, ~.r d ..'.. .b ".. ".. n" ~ , .-;.. ,~ ,.-, ;,_'Jl'l'! t]q(" y que, nuro nomnre y' ~ru·e~·ra:.ve y SQ.. bervlo es ":se'no,ra contino en la boca...Por esto me vivo sobre mOl desde que me "s·e conecer, .Que lamas me pre·ele de llamarme .de otra stno rnia, ..J .... may·o'rm'ente: :ue estas senoras ·,que:· ;g:·ora, -se usan», a .,' .• A- sa ;diescn'"0 .a .CGU'li ..nuacro n,- I'.a sene d reu ,e;~ I ae :'. -.' 1,v:eJa'cl{)n-e',s Y' ml-a,;o.s. ,tra'to's ·it li'I-' ,:que·,. ,as selM'o,ras' •. fS·. 0 ·~so.mete;:n.a_ sus ·cri~ada·.s~~term'in·2 r-e.aflrm,ando su y . ~-1' ,..J .• . '" ~entluo d .. d i,e'In;~.'e':pJf!'nuencl.a" a:uton·o:·ml,a Y' II""b' it·.e-rta, d :at· -tiem-po ·qu·e··,d·el 'i'rll'pHc}fto re:s:pelO .-e:xlg1aQ, a la c;U,gJ,U1ad q:E!.. I:a J1):'~rs~Qlla; «Por 'e.,'sla.,. m·a.d-re:.,. t).'e .:.oJ ' '-"" ;;. ~....., t q,ij'~.rh~~o nraS;V1V~lr EJl' 'm'-, p,eq~·e·nacasia.'! eSien,'a y 's,ef1tfr~f, .q!ue no, 'e:n SIl:S 'rtco,s p.~I'atlo-s, s'oj~;z~lada Y
• ( -:« • ~

1Y'II

e'"

:0',_" ...

'.- ..

',

........

..

"

•.

-',

"0""'

••••

_"'."

'~.'

~.~

Ji

.... -

...... '

.-;~~~.~

.,

_.

.':

<><

"~

••

"

'.

'.

-:.

'-,.

~",.-

~•• ,..'~.

I~

"

'~"

::

-:

• '-;

J _-

".',':

••••

..

••

-.,'

'.

..

.:

,,' -

Ir"

;....

'.

-.

'

-.

1- . '.

I'".

...

. I.:.

I"

",

J'

nlahJa,~r·e_s.~\~flJ.stt~dd·:o's· t~ ric;:q-. q~·s~·p~n-··s.a d,e' d·e.. C,al i,s~to.Antma'd:oS" p.or'la, 'cQ·rrli.(j,av 'plO~r e,1 )~~~j:-ru:>"
,de.:(:jt;I,o---

'c~u.~tlVa.?}',·,

su:r9-:e' un \lidrlo,so de.b:ate mo.~ti-v.ad>.o· '~f)'d'rlos tela~' Id:e: iEUcia_;J: ~a,nte~ ;q.~u·e su .arnla·nte- 's,e·rt1ptorHp·;J·e·h r,a. un·a- no·table fa..:lta ~de .g~al,anl,e:rj.a:, reaIi2-a. U,ril
.~ l' -'- .., ' ,'-'. ~' -:".'. ;~ ' ;J.l". ",
I':. '. ",

inopo.rtun·{) e:I'o,gl'fJ ;ele ta. b·elte;z;a y. 'g.e~rflUez·a d.. ~ e


I~b" . "E!,a d ·salr'~'n-··:('>. :.a - .'aA·ue'J,'a " ,.....- '. ,. ma;nl .nes···t·· <su ""e' _ ... , d'· M ~.~~ "1:- " f.·l·:I'· rtue '-. '-':-- "'. ...·· ia .". '.' ,'··"'·f'

d'e·.. blerfa, a· «'l,Qs, b,u-eno.s:: ataVf(lS, qu'"e ·tr.ae})" I:d:e.a. ~ejte_rad.apor Areusa «<La s- r4q"uezas las h"a,c_en-.a: )' ·cuya J ea.C,CJOJ1 ·s·era-· ,co:ntu:n:,··,e·nle, .~ d" e·st.as h ,~e·rm.o.sas)~·,\,. a~res:c~u€har a Se"mp~rQ-rdo u n,21· re.s:i.g·;rtad~il afirm'a<:'h5~n It· • C~ I" d e .I,a In m O.V·I-'1..dO' a,·: Ie:s_t.Q'm e!n.t a I' ~«'-_~:aJS::lo" es l·~. d' .: cab'·aHe:ra Meli'ibea hl'il'adalrtn as-i q. 'ue ·f·os nacid;os: lpOlf .Un,aj-e, eS.c·ogi:d.o'S.:, ··bLrs,can.se: uno-s a 'oitro'S:" P,OJ ',e":n"d'~t1i ·n,·n e'$'. ,d"e- 'm-'-"a'r"a\~'I~'III-a'-'r' nUlo am--a an··t>e'·s· a·· A's""-a" -w . .....'_. . .. , .~·a···' ~s . .; (. u:"·· _,' q 1~'le .a'- Q.-+"r·a·........ E~'5·' t·"'8· S' p' a·';.1, .... b·-"r·it' . ....._ ··I~e!r:e'n·· 'O'n·' 1"0··' :m·'·a··~·'s'· h'qn'·d~o·' t':a, Q,utoe'stJm.a .d~·@ Areusa~ qu,e' rea.c:cJon:a· (,OJl. "tl 'n:''a" - '0-- ·t··tJ' ; In" d' a ~'g"'_'U': "r'I"' d: ·a, ,·d' [C']. n;m·· it"" ',i',e': n'd,:n, n'~ 0':· d·,·.o I':':t"l;,S _,,0 m·E!ns.~Je·s mas: herm·o's·os y fe:·~c~'un'.do~s n l'a e l'itera.lu ra de I,a le:~;GCa;, q;. UE!, 'lOS s:i'tu,an .ya e':n e.t ~.. ~ u m b-"-T'ai d:.'al'l Ren-"rc-im''ien,t{) euro·p·'eo.'~' 4:<Ru in ··s:··a:~"· ".. to.. ~IU .len p'or rUI·n- s-e tfe:l)e. Las o.:~uta:·s h··.a:c~;r1 li~· , . .• 1n_aJe"._. ,q:u~ ~.l flo s'omq's' ~.-o'd"o-s;b..;ij.os de' Adiu1! y' Ev~~~ P-rO'C;'l;J1 re ,d:e '$,:er-',c~aq u.. o bLS·etlo';po,rsf, Y "lQ v·aya·a, an b u s'c:a.r e.:n ~a n(),bl_·~:2·~ S'Ut·S :pa:s:,a:g~Q'~$ "l;a vfrt:·y d.J·} die So,br:e :1at 9 rg-Q'd ·¢.~:z::a de, Sl~er Irn.,e rtS~ClJe·. 'v·c',htene .. QS ·m' u n..a·ve·z:_ q u·e·.ha,Y·(:fm(ls· e·slc.. .lch-a:',Q.d :'UOa. s.e~tll rfq,Cl. ~ A'r:e'o':' · a e·· ~c~· I ,,fl.f.n·rve"n·' C~IO~n' '·d' a M' ..us'';' c',.. ".f. e'·n·-·,t'-"f'a' r '. -n', 'G"~.:. en'" a." ,-,<1 r, ..~~, .:. <_ ,,~." ':':\','
,11' ' , .. l
'J ; .....

«as'.€:tl>.>·aJ ~oiir tJam-ar,la «:g~·nfU~-,. Y ,c:'lJy'a: .be·ll·eza.

s'e

~,'

'~"""i"

.~.,

.oJ·

..•

'

.~

"

~~'~'

'~~.'

•.

,:~~~.,

.:

•• _.

•.

:.

.'.'

-' .....

'

J'

'_

••

l_·'·.

'.

..t-.

~'C, ..

'.t,

fW'
' ..

.1

1,.1....:

~U-'~

,'I:;::

... '.. '

.' ~ .._~~~"

,_.

......

'.

"oo1L·· .. _.

',:<."

.·.l

~"'''I

... ";?

.':;'

'h-'

'1'

'~.'

~.

I::'"

f,

••

"

,I

_._'.~'_,:.

'5·

-_

C·:.. '. ~ .' __

" [ '.

I!, .~

. '·1 "tl~

~.

' ' I'i .U~...

~_I~.V:

...

.'~

. I,

_.

":'

-:;

l'~

I. ' __ "."'_-~.~ ~ ••

-":.r·

I....

..

J.' _:-_

.-.'.....

:'!II'

"

.'

,.J;: U.

.'

~.

... .

..

~I

'1'

I:.

I"

_'. ~

":l; '-

"I

<, '.'

~.

'e.il·~·t l.. .~¥~~ .,..~~._~'". 'd"'Je~' 'Ia',: '":.,p,:_·.'·Q.: _,C- '-?-:S'~I: ':~~ ~,a.~;·f:\·c·:-rQ~;"ad" -. I... ;e·"' ..~ ' o,-t;i 9~i:n a,r] a,nte:, rft e 'e I c'r i,a:d,;o. ;E!'"a U. n m ie, m b r() «·n,a.t.u:ral» .d.e. la:.:amp.Ha: fam.illa do.mi}est-ica., en la s:'O¢·]ie,d:ad ·'c·oeta:fl·ea,. '~a I:a· otfr~a 1:0'5 c:tiad:0.s:: .,eran ya «'m erce rt·a·.ri··O.s,,~ €,0;nt ra:ta:d·:os· (P:ittrH~'n·o:i··rftj,~J e' n te m' $< e ,I) QJ~;t aboa, -·QJll.mf 0 · u:,n '« n a,t u :r afl~·r. 5,:1e' n d '0 m,e"(c:enar''i-o), ,a lo'S q:ue 's,e: _Ies- pag'a" u;na, s:Qlda;d .. a~,Y a I.QS clU'~al_e"s",en 'Cas lOS. co-m-'o; .eJ d:e I:as ·c.ri:ad·,a,s alu,cltd'as par A.reus·a~, SQ· les 'po~dJaId.e.sped'if sin que: ,J:u:lrc'i bh~:,ran-,p.a~g9.' .i n·demn i·.za~Cion,,,.... ~s.l·a t'fda·c·t6!n .'n:l E m·e.rc:e:r,ra r fa.,des~plerta, l:acor1_tz'h!rlcJa- e.st:aJf1 tal ~ eJ e,n en,fre:niam ie'nt()- .,d.e· i.'nteres·e,s y ·:el. re:n-C;Qr soc'ia.1 f'rente .... h;)s p,:osee,:d0res· idle, una :ri·qlJe~:z'a·q·ue· ,to:.tlJo:s a a.p,etecen cO'm'o u-n .-9r (l:Avalor" seglJn' s,e' fnfie:re de · .~ ~ :~e tII, la, ··e.po(za. e'll "e J ,., ~d (~ 'tfn :,yreC10So te·strrtl.on I~'O d cast.eHanro :P;tire\z d~EC:u.r.z:'ma:n': ({·ca, 'h;o:y n:o-:n ·ttene e,nem-lg!'os el que c;e-s 'rna-I,C), sina el' qu';e i:es ·m·uy? rict;)'»{91" Y resipe-ctQ ~ los· m:'a.l"s. tratos aludie,os por Ar;e~u:s·a, h ~ry otrO Q'tyc'-'ljm',e'nlb sl-gn~.ficath/o" ,e.~n este ;t.a~s~Q:refe:ri\alQ' ,a,la$' s~e.n'Qre$' e:cle$.i·asJ;fco~., que._. :s..~,glin un' t'1·e·;r'l·g·o l):~;rgale·s.;;c~,et4tteo, ·«tra_~·a·n m~acl a: l·o.<'$, s ub·tti".ttJ5- e' vas~~an.os", $ierld:Q' ;e.sto:s pot v'en~.tu'ra ·m·ej._o·f:esq,u'e ·-ello;s')i·llQj:, .., ·En e"s.re' as,:p:ecta,_~~como
a;-~'.m'·,··,::5'. ~.. a· '
).i ··t7'~r~i!·~i:d:,0,S_, ~.,.. \;.;. E'~ ~.~; ~
p..~ ' .. ,
J

Est.e,~~Jeg:'!1tp,tle..Ale~u~ 'en el qIre. se·l11e·,~.C'lan '~J .a, . a:. rrto r' .p-ro p'it~vel re·,!n~c.p.h. a ci~ :~.'1m',u:n,d.o' die JO:$ t 's,e,:n:ot~s..,: re~S~PQn·d'ie Uf!.:qsjtlu,·~ti6,n so',c:Jal obj.~~~iv:a, ..iJ an al j·t,a.qa pttr ht:s.tQJtad o~r'e"S c:c;rm~o: M(lra,\1i;dil, q.. u·e ,e:slu.d:fa,n ~e.l cil::m·b-,I'Q, $l:F'o:,ducfdo ·.en I'a t'el;a;'ci'q'n ~tnitre

J, ..

apuntael rill:s·,rn·(?), :Ma.rav·:a:ll,«.La·C.~lf!~,t.ltj,.qcontiene, , .aunque sea para rechazarlo su autor, un ,€'JarQ .t.esti."m'onlo' ·d'e Ia aetttud de p·tote··~J<t S;O(i;:J~J que llevara con el tlempo a formar una conciertcia rsvotuctoneria: los .criades de' La 'Cel~-.stt_·na h:l~'(b:fi~'n forrnado entre. las, 'b~andas m_a;s.viQ.le·nta.$~ die rebe Ides C.O m u ne.ro5-})lll] • .Sin ernb'~rg'o,; nPI' es :el aspecto socicpolttico 1.0;: que ':i nteresa . .res:ctl~;aren esta ponencia, s'i ,!O 1.0: que aporta la tr~·g'i·¢'9'l:Tle·,.Qla.desde 'el punto :Q';evista de la c .~.ilura, co rrro el despe rtar ·r,Jeun a co n e i'enc la h uman i'$,t;a y' 'jd~enueva sen S'lb'lUd·il.:d pis.h::o:l.ajgl~a'y social en la valcraclon d'E!: Ia p.;e:r:s:on-:a~c:·o·,neHQ :·s:u:rg~e..la co.rnl?t~j.,a, (:u.;~·.sl~l6,ttd~':I!s:eJ1t,id-Q, Y/"fr1erf$:aj~e .. ,.-'1' d . a, b.ra >.~, o <"U fi,n'a, '...e, 1·-":- .0'.·:",., ..'S-a' ha escrtt.. q ue .. Rolas ern ·I·t:·e~ ... ::.~.J".,<-.'.:~ :.,.·'J'.\'·"i .,- .~ juicio ..dc:efi.nltJv'o a. traves del·'p.l.a_fft:Q, de Ple-b~ri-o:" '~en' e.1 :q ue estaria alertandc corrtra la .:deg;radA'C:i6:n: :;~te, lascostu:mo·.res,. al resaltar e.1 desasrre ,aJ ';:UJe' conduce un pragm.·atJsm.Q moral ri!c:PJ:E$.e.:nta;d·Q, ~d.r Celestina, una - ruptura :·d·e.· las normas EJ} lit d r ld d .. vrvencia "_:..e ...,-arnot ¥ :Ia sexuaru ao V una "CFI5-lS .~I a II . .. . .• -l .I d 0'" socra .._·_ propcner c·Gtm,Q lue~a,oe '~~l~' y. supremos 'a.: valores de la nueva sociedad burquesa el placerv el dinerc. AU'n aceptande esta razonable :.'. '-t' -'.'" :t··· ."."". '.', ..' .... .. ;" .. mrerpretacron, creernos que. I·. a;Cl:U:··:>·E!, R"',ojas-. res ra ' ·t- ." t' . d de de una mavor cemplejldad y quees fundamental --, .,' izar e , ,. . .. ..Jr.,.... d ...~" d ,.. ana. :1:" . . ", el'I J'~I'cJ~ou"r;am:'attco que se ··'e·orl·va' oe I:ra. con d:u ct a;: 'y de-l:e)fi too 'fracaso fl;'n a I d'~, ·S U s personajes: es ev.·.lde·f1te. que Celesttna, Parrneno y' S.empr·o-n·j,o: son modelos rechazabtes, dado q:ue su conducta d~,1Q_r#lv.a:dai~-s.· ha ccnducldo ; .a S:lJ, propia destruccien, J.Q mismo 'Q·J.fe viy:~.,n·c,ia -,:;t,J'·e,1 ;I.~ «arnor locos ·al .ntarg··~ ende tode com p.rom iso .social I.P·O"r p·arte;: ,d:~C~H$lP y'Me1ibe~~:1 qU.ta les h:a arrastrado a la :m uerte. Qt,fe:d:aJt i!Jl :pie:' ttJ:'o·s· personajes. re t~;v·at ..tes; Ph;tre-rto, '1. u e_. re-pte'$.e_rlta a: I it g·enera;cl6,.n .. de los, mavores v ,3..:1' E!'s,tam:·erfto
l'I:."{
I •
'0

frente a la ;e:s·,clav-rl~:ct;, cuando aflrrna como colofon "de su 'p:~rhtnl~'n·Jtf:.· Per esto, madre, he' querido 'm,a,s « 'viv·it en tni pequefia casa, esenta "Y' sefiora, que no ,!e~1i.·S~U~ irlc;Ss.·palacios ·&ql~z.g;aday cativa»,
r.

g.ue une el gran 'd-o-n de 181' llbertad

or

J'. ".',

'.,

,.

'.

• _'~'

,',

":'.

:_

--

,':

'."

.;"'

.~:.

._.

",

'/'

.,.

_.

_--'

.,ir

_.

: :--

g'~,neFat',i«in ¥ 'eJ estratc popular; el prlmero prcrrumpe ~.n l.;i:fl planto pe.sjmls:.~~ 'y d'.~~.pl~ada ante ~I c~~~v:~r ~:e~s.,tJ h U£i, .a Jfu,i,~,n.,_ ,p,p.:r n',~'g gen' c ia, n o h..a 'S:itb.:ith:> Hb rat ~de las i'n :5 hjla~s de U I.~al cah ueta y fa I$0;$ :~hvleift,es.. .Dt~.alrl1·a~)i ,ca.'i11·e,n't:e, ':~a..Ir:~ ..' /., '.- Ie;s:,. con~·,e·.n,~,. ·CO'rn.'9 ·mO·.:~<Q·i'ed . ". rad 10 c.r. 'd"',.''1', . ~~.: 'c'@"'p'u"'''''''~ conducta, :5:6,01:0 _A.re.us::a,'(ffn qu iie;" se .apdya, EJj'cJa, aun siende mayor) qu.e:cJ:a e)n f!l';-e"e.n m.edi:od.e I.a :ca·~;'\'s-ttpfie. .5p p·leg>~to,f. un mot iv;ad:QP':o~ :cJ~ito' a rencor, se h··a; fiJ" ad '0' en nuestras co.. nclenclas porque .~n ~e·l. estan en Q(er-rn:ltl los gra,n'de.s: 'P'rlnclpios del "h·'U,' m. ants r:m" ···r~e:n·ra·Jn··t··;'·,e;t:·a- H·:::!I:Y·.·,·; a ~"~ -, . en ,.'~ ""'-" -.a '., .:, sse ,~1I@9atQ U.la ··defen-S .. de la ·dig~ni.dad. d··e. ta a .persona. «((R.u·i·~n q:ul.en lJor ru j n' ~se tie net» )" d';Q Ia. se:a . ... '. ' ........ ' r r-ater-n·h,Ja:: .. ~ '. !·~.qu-·:@.all '.:'" . '. ~c...J .'. d 'U.n.;lV'E!:"rs··alI '~('. . .-".'., fln tcrdos: .s~;omo:s: h ijo.s' d.e ·Ad-an '1- ·,Eva.>>-,)Y' d,e I.a igl.u.a·,I>d"ad entre. "10.$ .. hiom>b'r~es (:«(Las . ·o·bras. hacen.. - filnaie. [''-.']-'Pt:ClC. :ur·:o. s····e··~ ~ " ,.. ..., .. ',. ,. '.. i;:j- . . ... 'cada U'QO bu,eno par s.fJ. y n·o· v/i!-ya' ·:a, b'\J::sc·at -~.n 11··q .n C;ib~1 ~ e s U :S pa'$,adQ~s,]a ·v.iJl~~rq?»" v~h~trle;s~,,I, Q'S e'.'z~. :
6
'~>'. ..

~~iitiri~i,y

Ar~psa: qU~~·p~r~onifit~ia··JQv~~

r.·

' ..

•-

r:7

.~

-~

• "" ~

_'.....

'

'10.

~.\

,,",

-...

'

"r'.

..

. , i....

.'

~ . ..:~,

,.

. ..r

. .1:.'

'.

..

.1' II,

I...

V:.i;)

.~.. I

'.,"

'"'

.)t

,.rl'\

II~.

:.

I'

Jill

'..J.

'.,

..

~.

-:.;

1;;-:

También podría gustarte