Amatr balklk elenceli, dinlendirici, doay ve doal yaam yakndan tanmak asndan son derece faydal bir spordur.

Gnmzde youn tempoda alma ve birtakm olumsuzluklarn neden olduu ar stresten arnmak iin son derece etkin bir uratr.zellikle balk oltaya vurmaya baladnda youn konsantrasyon ve dikkat nedeniyle de son derecede rahatlatc zellie haizdir. Ky balklyla bo zamanlarn deerlendiren amatr balklar hem gzel bir spor yapm, hem de temiz hava alarak salklarn korumus olurlar. Sahilin tatl serinlii ve mcadele duygusu kiiye bedensel ve zihinsel yorgunluunu giderme olana da salar. Deniz, gl, rmak gibi su kaynaklarna yakn yerleim birimlerinde yaayan herkes bu faaliyete kolaylkla katlabilir. Amatr balklk , bu i iin kullanlan av malzemelerinin kolayca bulunabilmesi, pahal olmamas ve merakllarnca kolayca yaplabilmesi nedeniylede ekonomik klfet getirmeyen herkesin ura verebilecei bir faaliyettir. Amatr balklk yazl olmayan kurallar iermektedir. Amatr balklar her zaman birbirlerinin dostudur. Avclk srasnda kazandklar deneyimleri, bulduklar yeni yntemleri, verimli av yerleri hakknda bilgileri her amatr balk, bir bakas ile paylamaldr. Bu ekilde kendisi de yeni yntemler renme, deneyimler elde etme frsat bulacaktr. Balk avlama, kesinlikle balk ldrme deildir.Her amatr balk balklara kar derin bir sevgi duymaldr.Yenemeyecek kadar kk, ya da sofra iin elverisiz balklar oltaya takldklar zaman fazla zedelemeden ineden kurtarlmal ve zenle yeniden suya braklmaldr.Bylece hem canl bir varla gereksiz ac ektirmemi, hem de doann dengesine zarar vermemi oluruz. AMATR BALIKILIKTA KULLANILAN AV ARA VE GERELER Amatr balklarn balk avnda kullandklar aletlerin balcas OLTA TAKIMLARI olduundan olta takmlar ile onlarn tamamlayclarn anlatacaz. Birok amatr avc bazen kancaya, bazen kama hatta bazen de makinaya olta demi, ogu ise balk avclnda balk avlamak amacyla elimize aldmz btn elemanlar ieren dzenee bilmeden yanl ifadeyle olta demitir.

OLTA

Balk tutma amacn gden takoz, mantar yada kasnaa sarlm ancak zerinde hibir eleman bulunmayan misina yada ipten yaplm dzenektir. Bu tarife gre herhangi bir araca sarl bo bir ip veya misinadr.Eer bir yere sarl deilse buna kabaca MSNA yada OLTA P denir. Bo ana misinaya yani olta'ya nce bir frdnd taklr.Bunun grevi baln misinay dolatrmamasn salamaktr. Frdndden sonraki ksm avlanmay yrten ksmdr ki buna beden denir. Bedenin kalnl olta kalnlnda yada 1 numara ince olmaldr. Bedenin st ve alt uunda birer halka oluturulur. Bu halkalara kasa denir. stteki kasa olta ipinin ucundaki klipsli frdndye balanr. Alttaki kasa ise arln bedene taklp karlmas iin kullanlr. Deiik derinliklerde avlanmak iin en u ksmna kurun arlk ilave edilebilir yada yzeyde av yaplacaksa en alta kanca en ste amandra ilave edilir. Takmlarn bedenlerine balk tutma amac ile eklenen ve ucunda ine bulunan ksa iplere kstek denir. Kstekler hangi takmn bedenine ilitirilmilerse o isimle anlrlar. Paragat kstei, apari kstei, yeldirme kstei gibi. Kstek kalnl kesinlikle olta kalnlndan en az 1 numara ince olmaldr. OLTA TAKIMINI OLUTURAN ELEMANLAR MSNALAR (OLTA P)

Balk avclnin ilk yllarnda bugn kullanlan naylon ipler yoktu, onun yerine at kuyruundan alnan uzun kllarn rlp birletirilmesi ve u uca eklenmesi ile olta ipleri yaplrdi. Bu arada keten, kenevir, kei kl, naylon gibi malzemelerden de olta ipleri yaplp kullanlmtr. Balk avnda kullanlan misinalarn hepsi plastik veya naylon orijinlidir. Misina ucuz bir malzemedir.Bu nedenle dml,buruuk ve ar katlanm atlam eski misina ile balk avna gitmek doru deildir.Ayrca dml olan misinalar kesinlikle deitirilmelidir,aksi halde ani bir yklenme sonucunda misina dm yerinden kopacaktr.

Monofilament olta ipleri: Bildiimiz ve en yaygn kullanlan tek lifli naylon olta ipi yani hep dediimiz gibi misinamz bu ite. Misinalar piyasada numara ile satlrlar. Trkiye'de misinalar 0,10 mm. den balar 2 mm. ve gerekirse daha kaln aplara kadar gider. Bu sralama da 010, 015, 020 gibi 0,05 mm. artar. Oysa dnyada 0,01 mm. artlarla elde edilen 014, 017, 022, 028 gibi ara aplar da vardr, bylece amatrn seim ans artar bu uygulama lkemizde de giderek yaygnlamaktadr. Trkiye'de misinalar aplarna gre tanmlanr mesela 30 numara demek 0,30 mm apl misina anlamna gelir. Baz lkelerde de misinann ap yerine kopma test deeri yazlr. 3,8 kg. veya 10,6 kg. gibi. Tabii ngiliz birim sisteminde libre veya pound yazlr 23 lbs gibi. (1 libre = 455 gr.) Baka bir uygulamada da hem ap hem de test deeri yazlr ki en iyisi budur. Mesela 0,50 mm. / 19,6 kg. gibi. Flora Karbon misinalar: ok effaf olup suda neredeyse grnmez olurlar. Olduka pahal olmalar nedeniyle , iyi bir firmadan test deerleri gvenilir bir monofilament iimizi rahat rahat grecektir. Son olarak alabalk avnda yapay sinek (fly) takmnda kullanlan olta ipinden bahsedelim. Aslnda bunlar da sonuta rg (dakron) teknolojisinin rndr. Ularna ince zel bedenler, bedenlere de yapay sinek (bcek, uan hasere, larva) taklidi olacak ekilde tyler ve iplikle donatlm ineler balanarak kullanlrlar.

Her ne olta ipi kullanrsanz kullann zellikle deniz de kullanmdan sonra tatl su ile hafife alkalayarak kurutun. yice eskimesini pullanp, kopma deerinin azalmasn beklemeyin; hayatta nadir karlasabileceginiz bir balk bu yzden kaabilir. zellikle ucuz olan monofilament kullanliyor ise sezonda en az bir kere yenileyin. Misina seiminde en nemli konu avcl yaplan bal ekebilecek en ince misinann tercih edilmesidir. Misina iin nemli bir dier husus da rengi ve yumuakldr. Mevcut suyun rengine uygun olmayan renk seiminde balk misinay grecek ve yeme gelmeyecektir. Misinanz ne kadar yumuak olur ise krmaz, katlanmaz ve uzun mrl olur. MANTARLAR

Mantar olta ipinin sarld sert mantardan yaplm dikdrtgen prizmasi eklindeki malzemedir. Aslnda mantar konusu pek o kadar nemli olmamakla beraber doru mantar semek nemlidir. Mantar yaplan takma gre kk olursa olta iyi sarlmaz, sarmlar st ste der kullanm zorlar. Byk seilirse gereksiz yer kaplar bir fayda da getirmez. Trkiye' de mantarlar 3,4,5 gibi numaralarla satlr. Mesela 050 apnda 100 metre olta ipi ile yaplacak bir takma 4 numara mantar gayet iyi olur. Daha uzun olta kullanlacaksa 5 numara tercih etmek gerekir. Mantarn bir faydas da takmn zerindeki inelerin mantara saplanarak muhafaza edilmesidir. Ulari akta olmaynca hem ineler, hem de amatr korunmu olur. Son yllarda piyasada mantar yerine plastik kasnaklar kullanlmaya balanmtr. ELK BEDENLER

Dili balklarn avnda balk bedeni kesip kamasn diye elik bedenler kullanlr. farkl tiplerde piyasada kolaylkla bulunur. Kimileri naylon kapl, kimileri plak elik ip olabilir. Ksaca ok farkl tipleri vardr. Genelde elik beden kullanm vuruu azaltmaktadr, bu mahsuru gz nne alarak rast gele elik beden uygulamasnda kanlmas gerekir; hatta mmkn ise baka zm retme yollar da aratrlmaldr. FIRDNDLER

Kendi ekseni zerinde, en kk gce uyarak dnebilen, iki halkadan ibarettir. Frdndler genellikle paslanmayan sar madenden yaplrlar. Frdndnn halkalarndan birisine beden, dierine de olta ipi yani misina balanr. Takm oluturan elemanlarn uygun ve usulne uygun balanmamas durumunda takmn gamlanmasna yani bklp kvrlmasna ve kullanlamaz duruma gelmesine neden olur. En nemli zellikleri yk altnda kolaylkla dnebilmeleridir. Eer bu olmuyorsa o frdnd i grmyor demektir. Bu amala son yllarda plastik yatakl son derece hassas hemen hemen hi gam yaptrmayan frdndler retilmektedir, ancak bunlar pahaldr. Frdndlerin yk tama yetenekleri de nemli bir zelliktir. Bu amalarla frdndler de ineler gibi numaralanarak tanmlanmaktadr, yandaki ekil numaralamay gstermektedir. Ancak bu numaralama sistemi amatrler arasnda pek yaygnlamam frdnd, boy uzunluu ile tanmlanr olmutur; 3 santim, 4 santim gibi. Baz frdndlerin birer ularnda kopa vardr, bu kopalar frdndnn yemlenmi hazr bir kasal bedene veya atp ekme avnda kan halkasna abucak balanmasna yararlar. Dip srtmeleri iin ise kollu frdndler yaygn olarak kullanlr. Ancak taraftan yklenme frdndnn hassas olarak grev yapmasn engelleyebilir. Bu durumda ya beden ve olta tarafna birer frdnd daha eklenir veya iri balklarn avnda bu zor

olacandan elik bir ek halkasna adet frdnd taklarak olta, beden ve iskandil ayr ayr frdndlere balanr. Frdnd seimi amatrn bilgi ve tecrbesi ile olur.

Tatl sularda daha ok koyu renkli veya siyah frdnd kullanm tercih edilirken denizde hemen hemen her renk rahatlkla kullanlabilir. OLTA NES (KANCA)

Balk avclnda en nemli konulardan birisi de olta ineleridir.Baln yakalanmasn salayan malzeme olarak her balk trnn farkl boylar iin uygun ine seimi, avcln baarl olmasnda en nemli etkendir.

Salam paslanmayan , ucu ok sivri ve dzgn yapli oltalar seilmelidir. Oltann yaps ne kadar przsz ve dzgn ise avclk da o kadar ilek olur. U ksmnn ktlesmesi avcln baarsz olmasn batan kabul etmek demektir. Yine kancalar tek olduu gibi l de olabilmektedir. l kanca tatl su balklnda yaygn olarak kullanlr. Turna ve levrek avnda yemli olta ucunda bu kancalar bulunur. Yapay yemlerde de (kelebek olta, rapala, kak vs.) bu kancalar i grr. Balk av iin olta ekli ve numaras seiminde tecrbeli olmak gerekir. Bu konuda en iyi tedbir avclna gidilecek balk konusunda usta bir balkdan bilgi istenmesidir. Olta inesi, balk tutmak zere, zel olarak hazrlanm demir bir engeldir eklinde aklamalarmz tamamlayabiliriz. KURUN AIRLIKLAR (SKANDLLER), KISTIRMALAR

Takmn dibe batmasn salayan, genellikle kurundan dklen arlklara iskandil denir. Yapld metalin ad ile yani genelde kurun diye anlr. Gnmzde kurunun doay kirletici etkisi nedeni ile kurun yerine baka metaller kullanma eilimi ba gstermitir. Derinlie, akntya gre iskandil arlklar veya ekli deiebilir. skandil bedene balanmaz. Bunun nedeni gerei halinde abucak deitirebilmektir. Baz iskandillerin zerinde arlklar yazar bazlarnda da numara yazar. Baz durumlarda baln ilgisini eksin diye iskandil parlatlr. Ayrca amandral takmlar, aknt altnda kullanlan takmlar gibi bedenin apiko durmasnn gerektii durumlarda veya ilave kk arlklar gerektiinde kullanlan ortas delik kk arlklara kstrma denir. Kstrmalar ortas delikli (alr) olabilecei gibi; ortas yark da olabilir. Delikli iskandilin iinden geirilen misina ufak bir ubuk veya kibrit gibi bir eyle sabitlenir. Ortas yark olanlarda ise yara oturan misina kstrmann pense ile

ezilmesi yoluyla sktrlr. Baz iskandillerin iki ucu da delik olabilir. Bunlara mavruka veya iftgz iskandil denir. Bunlar da iskandiller gibi esitli boy ve arlklarda olabilirler. KURUN ETLER

Armut Kuun

Gezer Kurun

Frdndl Kurun ZOKALAR

skandil Kurun

zel kalplarda, sap taraf yerletirilen inenin zerine kurun dklmesi ile elde edilir. Zokalar oltacln ayr bir blmn olutururlar. Zoka yapan ve kullananlara zokac, zoka ile avlanmaya da zokaclk denir. Zokalar her trl baln avnda geerlidir. Zokalar avladklar balktan ok ekil ve biimlerine gre isim alrlar. Akntl, anaforlu ve derin sularda pek geerli olan zokalar, ancak bir takma balandktan sonra, hangi baln avnda kullanlacaksa o baln adn alrlar.Yani zoka olarak deil de takm olarak avlayaca baln ad ile anlrlar. rnegin Torik zokal takm, lfer zokal takm, mercan zokal takm gibi. Denizde kullanlan zokalar civalanr. Balk malzemesi satan dkkanlardan temin edebileceiniz az miktarda civa ufak bir cam iede muhafaza edilir. Bir uha parasna yatrlan zoka zerine iedeki civa tuz serper gibi ok az miktarda serpilir. ne tarafndan elle tutulan zoka uha ile ovulur. Kuruna yapp svanan civa zokaya, balklarn ilgisini ekecek prl prl bir grnt verir. Denizde kullanlan zokalar tiplerine gre sarmsak, slk, fndk, pirol gibi isimlerle anlrlar. Aslnda pirol tm kk zokalarn genel ad olmakla birlikte mesela eski amatrler sarmsak zokann kne pirol, slk zokann kne zokita, fndk zokann kne leblebi de derler. Ayrca pirolun ynllerin kg olarak adlandrlabilecek piskova (kovuturma) ve ovala denen tipleri de vardr. Ksaca ovala yuvarlak, kovuturma keli yapdadr.

Zokalar her mevsimde kullanlabilmekle beraber zellikle souk dnemlerde daha da verimlidirler. Her tr zoka her trl yemle rahatlkla kullanlabilmekle beraber sarmsak zokalar l btn yem, fndk zokalar canl yem, slk zokalar ise kesilmi yaprak yemlere daha uygundur. Bazen zokann hemen altna, zoka inesinin sapna balanan bir ine ile baln yemi srp kopararak yerken yakalanmas amalanr. Bu ineye hrsz ine denir . Hrsz ineyi zoka inesinin sapna balamak iin kullanlacak dm, dmler sayfasnda klasik ine ba olarak anlatlan dmdr. Dm atldktan sonra bo u ve hrsz ine dirsek ksmndan birer pense veya kargaburun / pense ile tutularak dmn iyice skmas salanrsa hrsz ine kolay kolay yerinden kaymaz. zellikle lfer, sinarit avlarnda balk vurur fakat yakalamadan yemin sarkan ksmn koparp alrsa bu yola ba vurulmaldr. Zoka kurundan farkl olarak bedene balanr. Zokalarn oltaya balanmadan nce aldklar isimler syle sralanr. a) Pirol b) Sarmsak c) Slk d) Fndk e) Piskova f) Ovala g) Ynl h) Yksk i)Seyirme f) arpma YNLLER

Ynl gibi kullanlr ve hemen hemen ayn ii grr.Ykskler daha ok yrtclarin kk balklar sikistirip yzledikleri durumda kullanlrlar. Ynlden farklar budur, tabii daha da hafiftirler. Sabit ve hareketli olarak iki tip olabilirler. Balk bana benzeyen zerinde zoka benzeri ine bulunan bir kurunun zerinde alan evre kertie ineyi rtecek byklkte kaz, horoz veya mart ty ibriim ile skca balanr. 50-70 gr., arlnda; ogunlukla da daha hafif olurlar. Uygulamas tm kak uygulamalar gibidir, atlr biraz beklenir ve ekilir. Aknt altlarnda da baar ile kullanlr.

YKSKLER

kurundan dklen ynllere kk balk ekilleri verilir, mesela 1 gm, 2 hamsi, 3 ve 3a istavrit (iki ynden) taklidi ynllerdir. Ynller genelde 8-12 cm. boyunda, 50-150 gr. arlnda olur ve boyutlarna uygun tekli veya l ine ile donatlrlar.Daha ok karadan kullanma uygundurlar. Mmkn olduunca uzaa atlarak bir mddet dibe inmesi beklenir, daha sonra hzla ekilerek yrtc iri balklarn saldrmas salanr. Ynller genelde yemlenmez, bunun yerine zerindeki delie ineye kadar uzanacak ekilde horozun gs tylerinden (tercihen krmz) iki adet sktrlr. Ynllerin kklerine piskova da denir. Bunlar 7-8 cm. boyunda olur ucunda 6 - 7 numara apari inesi vardr. kullanm zokaya benzer, ynllerden fark hem sandaldan hem de karadan kullanlabilmesidir. Sandaldan aynen orta su srtmesi gibi de kullanlr.

SERTMELER

Dip seirtmesi de ynlye benzer. Ama balk eklinde deil de torpil veya fze gibi yaplrlar. ekilirken salnm hareketleri yapmas iin ine tarafnda hafif ikinlik vardr. Boylar 10 - 15 cm. arlklar 100 - 200 gr. civarndadr. Daha ok sandaldan ve elle kullanmaya msaittir.

ARPMALAR

arpma baln bolca bir arada bulunduu yere atlp hzla ekilmesi ile rastgele takld bal yakalayan aratr. Elips biimli seirtmeyi andrr, genelde l ine ile donatlmtr. Yakalanmas amalanan baln cssesine orantl olarak hazrlanr. stavrit, ilarya, hamsi iin 5, kefal, lfer palamut iin 8 - 10, kofana, torik gibi balklar iinde 10 - 15 cm olurlar. Daha ok kefal amal hazrlanmtr.

ATIP EKMELER

Genellikle karadan ve daha ok istavrit iin tasarlanm bir aratr. ekli yandaki gibi olup isterseniz alr bir kurun iine bir ka kat kaln misina sktrarak yapabileceiniz gibi basite hazr da alabilirsiniz. stavrit iin kullanmnda takmn gelmesi istenen derinlie gre farkl arlklarda olurlar. Ana prensip ayndr. Bir taraflarnda frdnd bir taraflarnda beden balamak iin kasa bulunur. Kuyruk alt veya slk yemle yemlenirler, tyl tek apari inesi kullanld da olur. Beden mmkn olduunca ince balna gre 010 veya 025 olabilir. KAIKLAR

Aslnda yukarda anlatlan ynller, ykskler gibi aralar klasik kak uygulamalardr. Esas itibari ile kaklar etrafta bulunan yrtc baln dikkatini ekerek saldrp yakalanmasn salayan parlak gm renkli veya renkli metalden yaplm, atlp ekilerek kullanlan aralardr. ki tipi vardr, biri sabit gvdeli ekilirken suda salnm yaparak bal cezbeden; dieri dner gvdeli olandr. Tabii bunlarn da kendi ilerinde tyls, tysz, l inelisi, tekli inelisi gibi farkl modelleri vardr.

Resimlerde tatl ve tuzlu sularda kullanlan muhtelif kaklar gryorsunuz. sttekiler sabit gvdeli, alttakiler de dner gvdeli kaklardr. Son resim dner gvdeli bir kan yapsna rnektir. Dner gvdeli kaklar daha ok tatl sularda kullanlr. St yapra diye grlen kak hem tatl hem tuzlu sulara uygundur.

YZER AIRLIKLAR Yzer arlk veya batar amandra veya talyanca ismi ile bombard, sonralar sbirolino ve bullrag dendiini de duyduumuz bu alet aslnda atp-ekmede kullanlan yardmc bir donanm. lk olarak talya'da alabalk av iin gelitirilmi ama daha sonra ok baarl olduu grlnce tatl sulardan denizlere her yerde kullanlmaya balamtr. Aletin ekli ve takmn dzenlenmesi alttaki resimdeki gibidir.

Yzer arlk ekilden de grld gibi balsa gvdeli amandraya benzer yapda n taraf hafife arlatrlm bir alettir. Gvdenin tama yeteneine ve arlna gre hzl batan, yava batan, yzen tipleri vardr. 10 gramdan, 30 grama kadar eitli arlklarda olabilir. effaf veya deiik renklerde olanlarn bulmak mmkndr. Gvdenin ekli dolays ile hacmi Arimet prensibine gre batma hzna etki edeceinden mesela 20 gram arlkta ama deiik gvde ekilli iki yzer arln biri hzl batar, dieri yava batar olabilir. Bu yetenekleri derin sulardan ok s sulara kadar pek ok yerde baar ile kullanlmalarn salar. Mesela alabalk avnda diz boyu slklarda yava batan veya yzer modelleri ile rahatlkla avlanabilirsiniz. Denizlerde de zarganadan levree kadar pek ok balk iin kullanlabilir.

PLASTK YEMLER Bunlarda kak uygulamalarnda olduu gibi yrtc balklarn ilgisini ekerek yakalanmalarn salamaya yararlar. Genelde yukarda anlatlan tatl su zokalarna taklarak kullanlrlar. Kam yardm ile tm kak uygulamalarnda olduu gibi mmkn olduunca uzaa atlp ekilerek kullanlrlar. eki hz ve teknii yakalanmas planlanan bala gre deiiklik gsterir.

Yumuak plastikten yaplan bu yemler ekilirken su iinde salnarak, titreerek yrtc balklarn ilgisini eker ve saldrmalarn bu ekilde de yakalanmalarn salar. Bu yemlerde esas olan ekilirken su iinde yumuak hareket etmeleri, ufak ekim hzlarnda bile salnm veya titreimlerini srdrmeleridir. Bu nedenle pek eitli modelleri retilmektedir. Solucan, slk, kurbaa, yavru balk taklitleri vardr.Ama denizlerde dz renklerden ok zeri parlak sim paralar ile kapl veya imali srasnda iine parlak paracklar kartrlm simli modeller baarl olmaktadr.Denizlerde atp ekmeden daha ok srtme takmlarnda kullanlrlar.

YAPAY BALIKLAR

Yavru veya yaral balk taklidi ile yrtc balklarn dikkatini eken aa (balsa) veya plastikten yaplm yapay yemlerdir.Pek ok balk av malzemesi reten firma tarafndan yaplp satlmaktadrlar. Dalan (diving), yzen (floating), dengelenmi (balanced), su stenden gelen (popper), titreip ses kartan (Rattling), paral (jointed) gibi modelleri vardr. Dalan modeller normalde suya batar ve ekilirken retimine uygun derinlie kadar iner. Yzen modeller su stnde yzer ekilirken ayarland derinlie iner ve durma anlarnda gene ykselir. Dengelenmi tipleri ekildike istenen derinlie iner durma annda hangi derinlikteyse orada kalr. Popperler su stnde kalr ekilirken de batmaz, bunlar sert, ani hareketlerle ekince su stnden sular aprtadarak gelirler, bu da etraftaki yrtclara su stnde oynayan yavru balk hissi vererek saldrmasna neden olur. Ses kartan modelleri dalan tip olup ileri ngrak gibi paracklarla doldurulmutur. ekilirken yapt titreimle su iinde ngrak gibi ses kartarak dikkat eker.

FLYLAR (YAPAY SNEKLER)

Yapay sinekler veya ingilizce ad ile fly genelde alabalk avnda kullanlan sahte yemlerdir. evredeki suda yaayan bcekler, uucu bcek, karada yaayan bcekler ve baz canllar, yavru balklar, sinek, larva, yumurta ve haerelerle beslenen alabalk iin kullanldna gre fly denince geni bir bcek topluluu, larvalar ve yumurtalar dnlmelidir. Fly ile sadece alabalk deil tatl su levrei ile dier baz balklar ve hatta turna ve sudak da avlamak mmkndr. APARLER

apari denince ilk akla gelen, beden zerine dizilmi ty ile yapay olarak yemlenmi ineler tayan ok sayda kstekten oluan takmdr. Bir de ty ile deil de herhangi bir doal yemle yemlenen ve ok ineli olduklar iin yemli apari ad verilen takmlar vardr. Bu takmlar kullanm olarak kstekli takmlara benzerken yap itibari ile ty hari apari gibidirler. Kullanmlar tabii ki apariden farkldr. apariler devaml hareket ettirilip yapay yemlere hareketlilik kazandrlrken; yemli apariler, tm yemli takmlarda olduu gibi indirilir ve baln vurmas beklenir. apari ad ile anlan takmlar genelde hafif ve ar takmlar olarak dzenlenir. Hafif takmlardan, istavrit, kolyoz, uskumru gibi balklar yakalamak iin dzenlenen takmlar anlalmaldr. Ar takmlardan da torik, palamut gibi iri balklar iin hazrlanan apariler kast edilmektedir.

apariler ok kstekli olduklarndan kstek boylar genelde ksa tutulur; hafif takmlarda bu 10-12 santimi gemez, ar takmlarda ise durum tamamen farkldr kstek bylar 35-40 santime kadar uzatlabilir. aparideki kstek says hafif takmlarda kullanm yerine gre 5 den 20 ye kadar olabilir. Kstek saysnn artmas kullanm zorlatrdndan amatrler kendi yetenek ve becerilerine gre istedikleri miktarda kstek kullanabilirler. Genel uygulamada hafif takmlarda sandalda 10 veya 15 kstek olur daha fazla istenirse ya bir yardmc sandalda bulunmal veya ilave bir donanm yaplmaldr. Bu donanm iin sandal iinde rahata ayaa kalklp alabilecek kadar byk olmal ve ikisi ba tarafta karlkl, ikisi de ortalarda karlkl olarak sandaln postalar arasna sktrlarak dikilmi 4 adet dikme olmaldr. apari ekilirken ilk gelen kstekte balk varsa abuka alnp kstek dikmelerden birine tutturulur, apari ekilmeye devam eder ikinci dikmeye taklacak kadar ekilince, ele gelen kstek ikinci dikmeye tutturulur ve bu ekilde devam edilir. Bylece apari bedeni 4 dikme zerine aslm olur. Palamut aparisi gibi ar takmlarda ise kstek says 40-50 den az olmaz. Genelde 50 kstek kullanlr. apariler hangi balk iin dzenlendi ise o isimle anlrlar, "uskumru aparisi", "istavrit aparisi", "kolyoz aparisi", "levrek aparisi", "palamut aparisi" gibi. aparide kullanlan tyler genelde su kularndan alnr. Martlar, kaz ve rdeklerin kanatlarnn ve kuyruklarnn telek tyleri genelde en ok kullanlan tylerdendir. Yine bu kularn kanat altndaki yumuak tyleri de boylar uygun ise zellikle palamut aparisi gibi takmlarda kullanlr. Uucu su kular dnda hindinin kanat telek tyleri ve kuyruk telekleri ska kullanlr. Hindilerden olduka farkl renkte ty elde etme olana vardr bu nedenle ska kullanlrlar. Ayn ekilde horozlarn parlak boyun tyleri de ok iyi apari ty olur. aparinin kullanmna gelince. aparide tyl inelerin hareket ettirilerek baln kskandrlarak vurmasn salamak esastr. Kendi halinde hareketsiz duran apariye balk vurmaz. Bunun yaplmas aparinin kullanlaca yere gre deiir. apariler kydan ve sandaldan olmak zere iki farkl yerden kullanlr. Kydan kullanmnda eer iskele veya kpr stnden sarktma gibi kullanlyorsa, takm indirirken baz inceliklere dikkat etmek gerekir. Salnan takmda iskandil hzla inerken ksteklerde suyun stne doru dik ekilde hareketsiz olarak iskandille birlikte hzla dibe iner. Bu durumda da baln vurduu olur, ama ini srasnda takm zaman zaman yavalatarak hatta baz derinliklerde durdurup kol boyu kadar ekip salmak daha etkilidir. ni srasnda balk vurur ise vuruun iddetine gre takm durabilir, bu boluk amatr bazen artr. Eer bu olur ise o derinlikte kalmal apari kol boyu ekilip salnarak dier inelerin de dolmas iin allr. Bu arada oltadaki balklarn tkrtsda ok keyif vericidir. Kydan ikinci uygulama atp ekmedir. Genelde makinal kaml takmla yaplr. Makinal takm yardmyla kydan mmkn olduunca uzaa atlan apari bir mddet serbest olarak iner, daha sonra makina ile sarlarak toplanr. Toplama srasnda da beklemeler yaplarak bir miktar daha dibe inilir ve eitli derinlikler taranm olur. stanbul boaz ky balklar bu tr uygulamay en ok yapanlardr. Tabi kydan avclkta genelde hafif apari takmlar kullanlmaktadr. Sandaldan apari kullanm da iki trldr. Biri hafif takmlarda sarktma usul indirmedir. Bu aynen

kydan yapld gibi uygulanr. Dibe inene kadar eitli derinliklerde durarak takm kol boyu bir ka kez sallanr tekrar inmeye devam edilir. Dibe kadar balk vurmaz ise dipten 0,5-1 metre kadar yukarda takm kol boyu kadar sallanarak tyl ineler hareketlendirilir, vuru olmaz ise ekilip tekrar indirilir.Sandaldan sarktma uygulamasnda sandal ya demirlenir ya da akta alargaya braklarak aknt ile srklenmesi salanr, bu ekilde geni bir alan taranm olur. Yalnz srklenme srasnda srtme gibi sandaldan aarak deil de sarktma gibi sandala yakn kullanmak gerekir. Sandaldan uygulanan ikinci yntem srtmedir. Yani apari sandaldan indirilerek ya krek veya motor yardm ile yrtlen sandaln peinden srtlr. Bylece ksteklerin alarak baln ilgisini ekmesi salanr. Bu yntem hem ar hem de hafif takmlarda uygulanabilir. YEMLER

Amatr balklkta yem, hayati nem tar. Bir ok yem eidi vardr.Sardalya, slinez, karides, sbye, maun, kalamar, solucan gibi bir ok canl yem olarak kullanlabiliyor. Bunlarn iinde zellikle maun ok avc bir yem olduunu sylemek gerekir. zellikle ipura iin birebirdir. Mercan, kupa, izmarit avnda; en iyi yemler slinez, karides ve sardalyadr. Aslnda bu yemlerin hepsinin kendine has zellikleri vardr. Sardalya zellikle bal av mahaline toplamak iin, koku yapmasn salamak iin kullanlr. Sardalyann hazrlan yle olur: ncelikle taze sardalya alnr. Daha iyi sonu almak istenirse bir miktar lk su iinde biraz bekletilir. Bylelikle sardalyann pullar kolayca gvdesinden ayrlr. Daha sonra bir gazete kadn zerine yaylarak zerine gz karar bir miktar kaya tuzu serpitirilir. Gazete kad bir rulo haline getirilerek buzdolabn alt gznde saklanr. Tuzu gren sardalya sertleip baln almas zor bir yem haline gelir. Bir gece dolapta bekletildikten sonra av mahalinde kafas ve kuyruu kesildikten sonra enine ok keskin bir bak ile uygun boyutlarda kesilerek oltaya taklr. Bir baka iyi yem ise sardalyaya gre daha tok bir yem olan karidestir. Karides balklarn kar koyamad bir yem olmakla beraber ekonomik bir yem deildir. Karides ayklanm olarak deil, btn olarak alnmaldr.Kafasn ve bacaklarn kopardktan sonra kabuunu soyarak ve iindeki beyaz eti dilediimiz boyutta keserek kullanrz. ok ineli bir oltada yalnzca karides kullanlmasn nerilmez. Sardalyann yannda 2 ineye taklarak iyi sonu elde edilebilir. nk baln bu yemi almas sardalyadan daha zordur. Kullanlabilecek baka bir yem ise slinezdir. Bu kabuklu canl kumluk yerlerde bir i yardmyla kartlr. Bu ilem hem zahmetli hem de ustalk gerektirir. Ama piyasada bu yemi bulmak mmkndr.Midye dolma yermi gibi kabuu ayklanr iindeki canl uygun boyutlarda kesilerek oltaya taklr. Sbye de baln bol olduu zamanlar kullanlabilecek bir yemdir. Eti ok sert olduundan paragedi gibi ok ineli takmlarn yemlenmesinde kullanlr. Midye ise bir ok amatr balknn ilk gz ars yemlerindendir. Midye kayalara ve iskele ayaklarna yapk olarak bulunur ve kolayca kartlabilir. Zokal olta takmlarnda beyaz yem olarak tabir edilen istavrit yaprak etkin olarak kullanlr.

stavrit beyaz yemin hazrlan yle olur:

SUN YEMLER Bu yemler teknenin arkasndan ekilmek suretiyle kullanlr. AMATR BALIK AVINDA KULLANILAN DMLER

neye misina balama yntemleri Yapacagnz dm misinanzn ucuna takacanz KLIPS iin ok kullanl bir dmdr. ki misinay birbirine balamak iin farkl iki yntem

OLTA TAKIMI UYGULAMALARI

3 Kstekli Dip Oltas

Bu olta ile kydan ipura, levrek, karagz avlayabilirsiniz. Levrek s sularda ve sessiz yerlerde barnr, karagz ise kayalk ve derin yerleri daha ok sever. Yem olarak slnes, mamun, ahtapot, midye, boru kurdu kullanabilirsiniz. Misinaya gelince kydan avclk iin 50 metre, eer tekneden av yapacaksanz 100 metre yapabilirsiniz.

ipura Takm

Bu olta ipura oltas olup s sulara atlrsa levrek' te avlanabilir. ne boyutu byk olduu iin ufak balklarn oltanza taklmas zor olur. Oltay kumluk blgelere atmanz tavsiye edilir, nk ipura ve levrek'in en ok dolat yerler kumluk blgelerdir.Kayalk blgeleri de deneyebilirsiniz ama ine suyun dibine ineceinden oltanzn taklma ihtimali vardr. Resimde byk ine gsterilmitir, siz istee gre karagz iin daha da ufaltabilirsiniz.Yem olarak ahtapot baca midye ve boru kurdu kullanabilirsiniz.

Kbrs

Bu olta kefal avlamak iin tasarlanmtr. Bu oltay kullanmak iin ekmek kabuunu mantarn zerini kapatacak ekilde ekmein beyaz blgesi d tarafa gelecek ekilde saryoruz. Ondan sonra inelere de ekmein iini biraz elimizde hamur hale getirdikten sonra top olarak inelere yaptryoruz. Bunu da yaptktan sonra 10 ineyi birden mantara sardmz ekmek kabuunun zerine saryoruz ve ilem bitiyor.

Dip Kbrs

Resimde grm olduunuz olta Sarpa ve Karagz iin kydan en ok kullanlan oltalardan birisidir. Yem olarak ekmek kullanlr. Ekmein iini ve dn suya tamamen batrn ve ayn anda kartn ondan sonra elinizde yava yava suyunu ska ska yourun. Bir sre sonra ekmek hamur olup oltaya taklacak hale gelinceye kadar elinizde yourun, sonra hava almayan bir kap veya torbann iinde muhafaza edebilirsiniz. Yaptnz hamuru inelere teker teker kk toplar halinde takn ve her mantar batnda hzlca oltaya asln bylece bal yakalamak daha kolay olacaktr.

Yapay Yemli

Srt takm da denilen bu takm ile tekneden yaplan balk avclnda gayet iyi sonuclar alnabilmektedir. Yapay yemleri oklu olarak takyoruz, suyun iinde bir sr grm verdii iin de levrek ve yalncak tr balklar hemen farkedip saldrmaya balyorlar. Yalnz kstek dmlerinin sk ve salam yaplmasna dikkat etmek gereklidir.

Sarktmalar

Sarktmalar, ad zerinde yukardan aa sarktlarak kullanlan takmlardr. skele, duba veya kpr stleri, sandallar veya yksek ky profili gibi yerlerde kullanlr. Genel olarak da derince sularda kullanlr denebilir. Bunun dnda aknt durumuna gre de iskandilin arln arttrp eksilterek deiik artlara uydurulabilirler. Genel grnleri resimde olduu gibidir fakat artlara gre farkl ekillerde de hazrlanabilirler. Bunlarn hepsinin ad ve kullanl da farkldr. Sralayacak olursak; yemli apariler, kstekli takmlar, atal kstekli takm, akntl sularda uzun kstekli takm diyebiliriz. Aslnda yemli apariler de sarktmalar grubuna alnabilir.

Kstekli Takmlar Bunlarn en geneli kstekli takmlar, hatta bu takma genelde l veya kstekli de denir. stee ve ihtiyaca gre iki veya drt kstekli olarak da dzenlenebilir.Bu takmlar iki ekilde dzenlenebilir; birincisi iskandilin uta olduu tiptir. Resim de solda en bastaki takm buna rnektir. ok iri olmayan her trl baln zellikle de tas balklarnn avnda kullanlr. Yeter uzunlukta alta ipinin ucuna bir frdnd ve frdndnn dier ucuna da 70 - 80 santim uzunluunda beden balanarak takmn ana hatlar ortaya kar. Beden genelde alta ipinden daha ince misinadan seilir ve ucunda bir skandil kasas yaplr. stenirse ilk frdndden sonra alta ipi kalnlnda 80 santim kadar bir para eklenir bunun ucuna ikinci bir frdnd balanr. Beden ikinci frdndnn bo gzne balanr. Bu araya konan paraya kolak denir. Yine de kolak bu takmlarda sk kullanlan bir eleman deildir. Mezgit gibi oltaya gam yaptran balklarn avnda veya aknt nedeni ile takmda oluan gam miktarn azaltmak amac ile kullanlabilir. Kstekler bedende incedir ve boyu IO-I2 santimi pek gemez.Takmn yapmnda uyuma dikkat edilmelidir. Frdndden alta ipine, ineden kstek boyuna tm elemanlar birbirleri ile uyumlu olmaldr . Takmn kullanlmas dip yapsna ve akntnn durumuna gre deiir. Temiz, kumlu diplerde iskandil kuma yatrlarak takm iskandili dipten kesmeyecek kadar gergin tutulursa hassas olur. Balk vurunca hafife alnarak inenin oturmas salanr. Dibi talk, kayalk iliken olan yerlerde ise iskandil dibe oturtulmaz dipten 10-15 santim kadar yukarda tutularak hem yemlere hareketlilik salanr hem de olas taklmalarn nne geilmeye allr. Takm kullanrken en ok hangi inelere balk geldiine dikkat etmek gerekir. Eer tm ineler eit olarak balk alyor ise sorun yoktur. Ama genelde balk daha ok en alt inelere geliyor ise verimi arttrmak iin takm yeniden dzenlemek gerekir. lk deneme kstek boylarn ve beden boyunu ksaltmak olmaldr. Bundan sonu alnmaz ise o halde iskandili hafifletip bedenin gerisine alarak; arl ortada olan sarktmalara evrilir ve yeldirme gibi kullanlr. Bu verimi arttrma bile takmn indirilirken ok dikkat gerektirmesi aksi halde kararak bozulmas ve ok yava alma gerei nedeni ile skc olabilir. Derin ve aknt olmayan veya sert akntl yerlerde daha da zordur vepek uygulanmaz; normal akntl yerlerde ise serbest indirilen takmda aknt, bedeni oltadan uzak tutarak karmay nleyecei iin daha hzl ve baarldr denebilir. Kuvvetli aknts olan dip yamalarnn balar, kayalk burun balar gibi yerlerde kstekli takmda biraz daha deiiklik yapmak gerekir ve arlk ortaya alnabilir. zellikle ta balklarnn avnda ve souk sonbahar gnlerinde iyi sonular verir. Takmn fark kullanlan iskandilin iki ucunda delikli olmasdr, bu iskandile mavruka denir ve bir ucuna iki kstekli beden balanrken ikinci gzne de bir kstek balanarak yine kstekli takm elde edilir. En utaki kstein boyu 20 hatta aknt durumuna gre 40 santime kadar olabilir. Tabii kstein uzatlabilmesi iin akntnn hzl olmas gerekir. Dibin durumu ne

olursa olsun bu takm kullanlrken iskandil dibe oturtulmaz; dipten kstein uzunluu kadar yukarda tutulur. Aknt sert ise, u kstek aknt ile uzanacandan dipten uzaklar bylece takm biraz daha aa indirilebilir. Bu takmla, yani kstekli takmla, izmarit, mezgit, istavrit, kolyoz, uskumru, mercan,ispari, karagz, hani, lipsoz, lahos,eskina gibi pek ok balk tutulabilir. Takmn yemleri bala gre degimekle beraber midye, karides,slnes,balk eti gibi ok esitlidir.